________________
૧૧
સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૪
પ્રબુદ્ધ જીવન પણ લઈ શકે નહિ. દ્રવ્ય ચોરી જ
નથી. તેના ઘરમાં લક્ષ્મીનો વાસ એટલે ધન કે ચીજવસ્તુની ચોરી. પ્રાજ્ઞ પુરુષ પંડિત સુખલાલજી અને પંડિત બેચરદાસજીની
થતો નથી. અભ્યાખ્યાન એટલે ક્ષેત્રની એટલે જમીનની ચોરી. | પ્રેરણાથી સો પ્રથમ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાનો પ્રારંભ સન
ખોટી રીતે આળ ચઢાવવું કે કાળની ચોરી એટલે સમયની ચોરી. ૧૯૨૮માં અમદાવાદમાં ગુજરાત યુવક કેન્દ્ર દ્વારા થયો.
કલંકિત કરવું એ પણ એક પાપ કોઈનો સમય બગાડવો એ પણ | આ વરસે ૨૦૧૪માં એ સંસ્થાએ અમદાવાદમાં ૮૬મી છે. પશુન્ય એટલે ચાડીચુગલી ચોરી છે. ભાવ ચોરી એટલે કવિતા, વ્યાખ્યાનમાળાનુ આયોજન કર્યું. ૨૨ ઑગસ્ટથી ૨૯ ઑગસ્ટ સવારે | કરવી. સાચું હોય કે ખોટું તે લેખ, વાર્તા કે ધૂનની ચોરી. ઘણાં |૯-૧૫ થી ૧૧-૧૫, ૧૫ વક્તા, સ્થાન મહેંદી નવાજ જંગ હૉલ, જાણ્યા વિના વાતને ચગાવવી. લોકો કરચોરી કરે છે. તેથી દેશના | પાલડી-અમદાવાદ.
કોઈની ગુપ્ત વાતો બહાર પાડીને વિકાસ માટે નાણાં મળતા નથી જ
Bક અમુક વ્યક્તિને મુશ્કેલીમાં મૂકવી. અને વિકાસ રુંધાય છે. ભગવાને સાધુઓ માટે બ્રહ્મચર્ય પાળવું રતિઅરતિ એટલે એક પ્રિય લાગતી વ્યક્તિ થોડા સમયમાં અપ્રિય થઈ ફરજિયાત બનાવ્યું છે. શ્રાવકે મૈથુન કે રતિક્રીડા માટે પોતાના પતિ કે જાય. આ પાપ છે. પરંપરિવાદ એટલે નિંદા કરવી. કોઈપણ બાબતમાં પત્ની સિવાય અન્ય કોઈ ઉપર આધાર ન રાખવો.
ખરાબ બોલતા હોય કે નિંદા કરે એવી વ્યક્તિઓ આસપાસ જોવા પરિગ્રહ એટલે ધનસંપત્તિનો જરૂર કરતા વધારે સંગ્રહ. વધુ પડતી મળે છે. આ એક પાપ છે. માયામૃષાવાદ એટલે અસત્ય ઉપર સત્યનું સંપત્તિ એકઠી કરવાથી આ પાપ થાય છે. માણસે અમુક મર્યાદા નક્કી આવરણ ચઢાવવું. મિથ્યાત્વશલ્ય એટલે અજ્ઞાનપણું અથવા અસત્યપણું. કરવી જોઈએ તેથી વધુ સંપત્તિ એકઠી થાય તો પરિગ્રહનું પાપ લાગે જ્ઞાન નહીં સમજવાથી પાપ કરવું. સાચા દેવ સાચા ગુરુ અને સાચા છે. અમુક મર્યાદા કરતાં વધુ સંપત્તિ થાય તો તેનું દાન કરવું જોઈએ. ધર્મમાં શ્રદ્ધા ન રાખવી તે પાપ છે. તેના લીધે તે અશુભ કામ કરીને શ્રાવકો માટે પાંચ અણુવ્રતો દેખાડ્યા છે. તેના ભંગથી આ પાંચ પ્રકારના પોતાના આત્માનું અહિત કરે છે. આ ૧૮ પ્રકારના પાપ કરી ચાર પાપ કાયા દ્વારા થાય છે. હવે ચાર પ્રકારના પાપ એ કષાય છે. કષાય ઘાતી અને ચાર અઘાતી કર્મ બાંધે છે. મોહનીય અને વિશેષ કરીને એટલે મનના દોષ. ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ એ ચાર કષાયની ચારિત્ર મોહનીય કર્મ બાંધે છે. પાપ વડે માણસ પોતાનું અહિત કરે અસર માણસના વર્તન ઉપર પડે છે. ક્રોધ એટલે ગુસ્સો કરવો. ક્રોધ છે. માણસનો પ્રથમ શત્રુ છે જે બહુ ક્રોધી હોય તેના મન, શરીર અને
વ્યાખ્યાન-બે સંબંધો ઉપર અસર પડે છે. માણસના સ્નાયુ, મગજ અને શરીર
વિષય: પર્યુષણ, આંતર શુદ્ધિનો અવસર ઉપર અસર પડે છે. તેના સ્વજનો અને સગાંઓ સાથેના સંબંધો બગડે છે. ક્રોધ નરકનું દ્વાર છે.
પર્યુષણ વૈચારિક અભિયાન અને આત્માની દિવાળી માન એટલે અભિમાન, ગર્વ અથવા ઘમંડ. પ્રસિદ્ધિનો ભૂખ્યો ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ જૈન ધર્મના આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ખ્યાતિ હોય તે પ્રસિદ્ધિ શોધે છે. તે પદ કે હોદ્દા માટે કાવાદાવા કરે છે. ધરાવતા વિદ્વાન છે. તેમની વિદ્વતા અને સમાજલક્ષી કાર્યોને ધ્યાનમાં માણસ જે વસ્તુનું અભિમાન કરે તે બીજા જન્મમાં નિમ્નકક્ષાની લઈને ભારત સરકારે તેમને પદ્મશ્રીનો ખિતાબ આપીને નવાજ્યા છે. મળે છે.
ડૉ. દેસાઈએ સાહિત્યના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સર્જન કર્યું છે. માયા એટલે કપટ અથવા વિશ્વાસઘાત. રાજકારણીઓ ચૂંટણી પૂર્વે પર્યુષણ પર્વ એક વૈચારિક અભિયાન છે. આ પર્વ હૃદય, ચિત્ત, વચન આપીને તે ન પાળે તે માયા છે. માયાથી મિત્રતા નાશ પામે છે. અને મનની શુદ્ધિ સાથે જોડાયેલું છે. તે આત્માની દિવાળી છે, અંતરનો લોભ એ માણસના સંતોષના ગુણનો નાશ કરે છે.
પ્રકાશ છે અને અંદરની આતશબાજી છે. બિમારીના ભયથી શીતળા રાગ દ્વેષ: રાગ એટલે મોહ અથવા મમત્વ. સાંસારિક સુખ પ્રત્યે સાતમનો તહેવાર, સંપત્તિ માટે લક્ષ્મીપૂજન, વટસાવિત્રી-કડવાચોથ આસક્તિ હોય તે રાગ કહેવાય. આધ્યાત્મિક ઉન્નતિમાં રાગ વિઘ્નરૂપ પતિ સૌભાગ્ય માટે અને દશેરાનો તહેવાર વિજય માટે ઉજવવામાં થાય. દ્વેષ એટલે ઈર્ષ્યા કે અદેખાઈ.
ન આવે છે. પર્યુષણ પર્વ વ્યક્તિ રાગ અને દ્વેષ બંને મોહનીય કર્મના | પ્રાજ્ઞ પુરુષ પંડિત સુખલાલજીની પ્રેરણાથી ૧૯૩૧ માં શ્રી મુંબઈ 1 માટેનું પર્વ છે. અજ્ઞાનમાંથી ભાગ છે. કલહ એટલે કલેશ. | જૈન યુવક સંઘે પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાનો પ્રારંભ કર્યો. જ્ઞાન, વેરમાંથી મૈત્રી, પીડામાંથી ભગવાને ઝઘડા કરવાને પણ પાપ વર્ષ ૧૯૩૪, ૩૫ અને ૪૨માં એમ ત્રણ વર્ષ આ વ્યાખ્યાન
પ્રેમ અને ઉપાધિમાંથી સમાધિમાં ગણાવ્યું છે. જે માણસ ઝઘડો કરે માળાનું આયોજન ન થઈ શક્યું, ત્યારપછી અવિરત આયોજન એટલે
લઈ જવાનું પર્વ છે. આ પર્યુષણ છે અને આકરા શબ્દો વાપરે છે તે આ ૨૦૧૪માં ૮૦મી વ્યાખ્યાનમાળા.
પર્વ પૂરું થયા પછી હૉટેલમાં કર્મ બાંધે છે. તેને જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું S.
ઝી જવામાં વાંધો નહીં એવું માનવું
