________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૪
માંદગી પધારે તો તો એનો સામનો | પાંચ વર્ષ માત્ર પાંચ વર્ષ જે આપણે નવા ધર્મસ્થાનોને કે II હવે માનવ ઉધ્ધારના પ્રથમ લગભગ અશક્ય.
નિર્માણ ન કરીએ અને એ માટેની કરોડોની રકમ ભારતના | જરૂરિયાત છે. થોડાં સમય પહેલાં વોટ્સ એપ વિવિધ ભાગમાં વસતા મધ્યમ વર્ગના આ શ્રાવકોના
હવે શ્રાવકોધ્ધારને પ્રાથમિકતા ઉપર જૈન ધર્મની મહાનતા વિશે રહેઠાણ અને તબીબી સહાય માટે વાપરીએ તો એનું પુણ્ય.
આપવી પડશે. થોડાં વાક્યો ફરતા થયેલાં એમાં - ઓ ધર્મ સ્થાનકોના નિર્માણ કરતાં ઓછું તો નહિ જ હોય. છતાં આ વિષયમાં સુજ્ઞ વાચકો અને જણાવાયું હતું કે એક સમયે જૈન
ચતુર્વિધ સંઘને પોતાના વિચારો ધર્મીઓની વસ્તી કરોડોની હતી, એક આખો મોટો પ્રદેશ જૈન ધર્મીઓનો મોકલવા અમે નિમંત્રણ પાઠવીએ છીએ. જે અમે “પ્રબુદ્ધ જીવન'માં હતો, ઘણાં મંદિરો હતાં, શ્રુતજ્ઞાનના ભંડારો હતા, વગેરે વગેરે. પ્રકાશિત કરીશું. આજે શું પરિસ્થિતિ છે? સમગ્ર જગતમાં માંડ માંડ દોઢ કરોડની
(૨) જૈનોની વસ્તી હશે, એમાંથી પચ્ચીસ લાખ પરદેશમાં હશે, બાકી માત્ર
જૈન ધર્મ અને કલા-અભિનય સવા કરોડ જૈનો જે દેશમાં જૈન ધર્મનો જન્મ થયો એ મહાન ભારતમાં! જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતોના પ્રચાર અર્થે હમણાં ભગવાન મહાવીર
અન્ય સમાજ જૈનોને શ્રીમંત સમજે છે, કારણ કે જૈન શ્રેષ્ઠિઓની ઉપર એક ટી.વી. શ્રેણી બની હતી, એના પ્રસારણો છેલ્લી ઘડીએ સંખ્યા વધુ છે, જૈનોનું વૈભવ પ્રદર્શન અન્યને ઈર્ષા આવે એવું છે. પણ અટકાવી દેવામાં આવ્યા. કારણ કે એના પ્રસારણ થવાથી જૈનોની જૈન સમાજમાં આ શ્રેષ્ઠિવર્ગ અલ્પ સંખ્યામાં છે, લગભગ ૬૦ ટકા ધર્મની લાગણી દુભાવાની હતી. જૈનો તો આમ મધ્યમવર્ગી છે, જેમની પાસે જૈન ધર્મ છે, પણ અનેક લાગવગ અને પ્રતિષ્ઠાનો ઉપયોગ થયો અને રાજકારણીઓને અભાવોમાં એ પીસાય છે. લાચાર છે. કેટલાંક શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ તો તો યશ જોઈએ જ, અને એમણે એમની સત્તાનો ઉપયોગ કર્યો. વાહ ફરજિયાત આયંબીલ કરે છે! આ આયંબિલ શાળામાં વિશેષ. વાહ થઈ.
અભાવોથી પીડાતો આ વર્ગ ધર્મ પરિવર્તન તરફ જઈ રહ્યો છે એ જૈન ધર્મની પરંપરા છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ જૈન સાધુ કે તીર્થકરનું ચિંતાનો વિષય છે. આ રીતે જૈનોની વસ્તી ઘટાડા તરફ જઈ રહી છે. પાત્ર ન ભજવી શકે. કારણ કે એક વખત જૈન સાધુનો વેશ પહેર્યો
ધર્મને જીવંત રાખવા અને મનની શાંતિ માટે ધર્મસ્થાનકોની પછી એ મૃત્યુ સુધી ઉતરે જ નહિ. સાધુ વેશની પ્રતિજ્ઞાનું આ મહત્ત્વ આવશ્યકતા છે, પણ આ સામાજિક સમસ્યાનો વિચાર કર્યા વગર છે, અને પાત્ર ભજવનાર તો પોતાનું અભિનય કાર્ય પૂરું કર્યા પછી ધર્મસ્થાનકોનું નિર્માણ કર્યા કરીશું તો ઘટતી જતી આ સંખ્યાને કારણે એ આ વેશ ઉતારી દેવાનો છે. આ ધર્મસ્થાનકોને સાચવશે કોણ?
ઉપર કહ્યું તેમ આ પરંપરા છે. આ વિશે કોઈ જૈન શાસ્ત્રનું વર્તમાનમાં કેટલાંય ગામો એવા છે કે જ્યાં જૈનોની વસ્તી જ નથી, પ્રમાણ છે? હોય તો એ શાસ્ત્ર પ્રમાણ તજજ્ઞો દ્વારા ઉપસ્થિત થવું તો આ ધર્મસ્થાનકો કેવી રીતે સચવાતા હશે? આ આશતાના તરફ ઘટે. જૈન સમાજનું ધ્યાન દોરવાની જરૂર નથી? આજે ગોઠી અને પાઠશાળાના નાટ્ય અને નૃત્ય-સંગીતનો જૈન ધર્મમાં અસ્વીકાર છે? શિક્ષકોનો અભાવ છે, નવો વર્ગ તો આ કામ અપનાવવા તૈયાર જ કેટલાક તથ્યો તરફ દૃષ્ટિ કરીએ : નથી, કારણ કે એમને અપાતું પગાર ધોરણ દયનીય છે. એટલે આ રાયપાસેણિ સુત્ત નામના આગમ ગ્રંથમાં એક કથા છે. એક વાર વર્ગ પણ ગળતો જાય છે.
ભગવાન મહાવીર વિહાર કરતા કરતા આમલક્યા નગરીમાં પધાર્યા, પાંચ વર્ષ, માત્ર પાંચ વર્ષ જો આપણે નવા ધર્મસ્થાનકોનું નિર્માણ અને એ નગરીમાં અશોક વૃક્ષની નીચે એક શીલા ઉપર બિરાજ્યા. એ ન કરીએ, ભવ્યાતિભવ્ય ઉત્સવો ન કરીએ અને એ માટે ઉપયોગમાં સમયે સ્વર્ગના સૂર્યાભિદેવ ભગવાન મહાવીરની વંદના કરવા આવ્યા લેવાતી આ કરોડોની રકમ ભારતના વિવિધ ભાગમાં વસતા મધ્યમ અને એ સૂર્યાભિદેવે બત્રીસ પ્રકારના અભિનયાત્મક નાટક ભગવાન વર્ગના આ શ્રાવકોના રહેઠાણ અને તબીબી સહાય માટે વાપરીએ તો સમક્ષ કરી બતાવ્યા. એનું પુણ્ય આ ધર્મ સ્થાનકોના નિર્માણ કરતાં ઓછું તો નહિ જ હોય. ભગવાન મહાવીરના સમયમાં જૈન મુનિ અષાઢભૂતિ દીક્ષિત થતાં એ માટેની પ્રેરણા આપણા મુનિ ભગવંતોએ જ આ શ્રેષ્ઠિઓને આપવી પહેલાં નાટ્ય અભિનેતા હતા. એમના જીવન વિશેની કથા રોચક છે, પડશે તો જ એ શક્ય બનશે, અને તો જ જૈન ધર્મીઓની વસ્તી ઓછી જે અહીં પ્રસ્તુત છે. થતી અટકશે.
લગભગ બે હજાર વર્ષ પહેલાં આચાર્યશ્રી સિદ્ધશ્રી ગણિએ ત્રણ • ૧ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૨૦૦/-(U.S. $ 20) • ૩ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦/-(U.S. $ 50) • ૫ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૯૦૦/-(U.S. $ 80).
• ૧૦ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૧૮૦૦/-(U.S. $180)
