________________
||||||||
|||||||||||||
|||||||||
પ્રબુદ્ધ જીવન
જૂન, ૨૦૧૪
-વન અસંયમી મનુષ્યના લક્ષણો
मणसा वयसा चेव कायसा चेव अंतसो । आरओ परओ वावि दुहा वि असंजया ।।
| (ફૂ. -૮-૬) અસંયમી માણસ મન, વચન અને કાયાથી પોતાને માટે તથા પારકાને માટે પ્રાણીઓનો ઘાત કરે છે અને બીજા પાસે કરાવે છે.
આચમના
શબ્દબ્રહ્મની અJJધતા. શબ્દો તો એના એજ રહે છે.
બહુ દૂર નીકળી ગયાં ! અર્થ બદલાતા રહે છે. અર્થ કાઢવાનું શરૂ ઘણીવાર સુધી આમ ભ્રમણ કરી એક ઘટાદાર કરીએ તો, કાઢતા જ રહીએ, અર્થ ખૂટે નહીં! વૃક્ષની છાયામાં બધાં બેઠાં, થાક્યાં હતાં. ભૂખ્યાં અર્થ કાઢનાર હોય તેવો તેમાંથી અર્થ નીકળે. પણ થયાં હતાં. ત્રણે રાણીઓએ રાજાની પાસે વર્ષોના વહાણાં વીતતાં જાય તેમ-તેમ શબ્દના પોતપોતાની માંગણી કરી. એક રાણી જે તરસી અર્થ બદલાતા રહે, વિસ્તરતા રહે. ક્યારેક થઈ હતી, તેણે બાળક જેવા લહેકા કરી કહ્યું: ખૂબ સંકોચાતા પણ રહે ! કોમલ પણ બને અને તરસ લાગી છે, પાણી પીવું છે. એ બોલી રહી ક્યારેક કર્કશ પણ !
ત્યાં બીજી રાણી કહે: મને તરસ તો લગી છે, | ઋષિઓ એ શબ્દને બ્રહ્મ કહ્યો છે, તે આ અને ભૂખ પણ બહુ લાગી છે. જુઓ ! મારી આંખો સંદર્ભમાં જ. શબ્દની લીલા અનંત છે, ક્યારે ક્યો પણ ઊંડી ઊતરી ગઈ છે ! ત્રીજી રાણી બાકી રહે ? અર્થ પ્રગટશે તે કહેવું સહેલું નથી. શબ્દ એક જ તેની માંગણી જુદા જે પ્રકારની હતીઃ કેવું મધુર હોય છતાં, શ્રોતા-શ્રોતાએ અર્થ જુદા જુદા સુંદર શાંત વાતાવરણ છે ! એક મજાનું ગીત જણાય. આવા ભાવનો એક પ્રસિદ્ધ કથા-પ્રસંગ છે. સાંભળવાની તીવ્ર ઈચ્છા છે. તમારા સુંદર | કોઈ એક દેશનો રાજા વિદ્વાન અને કવિ- અવાજમાં એક ગીત સંભળાવો ! હૃદય હતો. તેને ત્રણ રાણી હતી. એકદા ત્રણે રાજા મુંઝાયો. આ તો વનવગડો, ગામરાણીઓ સાથે તે વન-વિહાર કરવા નીકળ્યો. મહેલથી ખાસું દૂર! અહીં આ બધું શું મળે ? વનની શોભા-વૃક્ષો-વેલીઓ-પક્ષીઓ જોતાં બધા (વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પાનું ૪૩)
A man without self-control kills living beings mentally, verbally or physically, either for himself or for others or gets them killed through others.
(ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ ગ્રંથિત ‘fશન વવન'માંથી)
‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ની ગંગોત્રી : ૧. શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘ પત્રિકા
૧૯૨૯ થી ૧૯૩૨ ૨. પ્રબુદ્ધ જેનું
૧૯૩૨ થી ૧૯૩૩ બ્રિટિશ સરકાર સામે ન ઝૂકવું એટલે નવા નામે ૩, તરૂણ જેન ૧૯૩૪ થી ૧૯૩૭ ૪. પુનઃ પ્રબુદ્ધ જેનના નામથી પ્રકાશન
૧૯૩૯-૧૯૫૩ ૫, પ્રબુદ્ધ જેન નવા શીર્ષ કે બન્યું 'પ્રબુદ્ધ જીવન'
૧૯૫૩ થી • શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘના મુખપત્રની ૧૯૨૯
થી, એટલે ૮૫ વર્ષથી અવિરત સફર, પહેલા સાપ્તાહિક, પછી અર્ધમાસિક અને ત્યારબાદ
માસિક • ૨૦૧૪ માં ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'નો ૬ ૨ મા વર્ષમાં પ્રવેશ ૨૦૧૩ એપ્રિલથી સરકારી મંજૂરી સાથે "પ્રબુદ્ધ જીવન ' એક સંયુક્ત ગુજરાતી-અંગ્રેજીમાં, એટલે ૨૦૧૩ એપ્રિલથી ગુજરાતી-અંગ્રેજી પ્રબુદ્ધ
જીવન ' વર્ષ-૧, • કુલ ૬ ૨ મું વર્ષ.
પ્રબુદ્ધ વાચકોને પ્રણામ પૂર્વ મંત્રી મહાશયો જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધી ચંદ્રકાંત સુતરિયા રતિલાલ સી. કોઠારી મણિલાલ મોકમચંદ શાહ જટુભાઈ મહેતા પરમાણંદ કુંવરજી કાપડિયા ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ
સર્જન-સૂચિ - કર્તા
પૃષ્ઠ ૧, ઊગ્યો નવયુગનો ભાણ
ડૉ. ધનવંત શાહ ૨. જયભિખ્ખું જીવનધારા : ૬૧
ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ ૩, પરમ સુખનું સરનામુ
સૂર્યવદન ઝવેરી ૪. ઉપનિષદમાં ૐકાર વિચાર
ડૉ. નરેશ વેદ ૫. ભજન-ધન-૯
ડૉ. નિરંજન રાજ્યગુરુ ૬. વર્તમાન જિન-શાસન અને સાંપ્રત સમસ્યાઓ હિંમતલાલ ગાંધી ૭. ખગોળનો આનંદ
હરજીવન થાનકી ૮, સ્વભાવ
કિશોર હરિભાઈ દડિયા ૯. ગજલક્ષ્મી-મહાલક્ષ્મી
પ્રવર્તક : મુનિશ્રી મૃગેન્દ્ર વિજયજી મ. ૧૦. સ્થિતપ્રજ્ઞસ્ય કા ભાષા?
વિમલા ઠકાર ૧૧. નવકાર મંત્ર પર થોડા સવાલ-જવાબ
સુબોધી સતીશ મસાલીઆ ૧૨, ભાવ-પ્રતિભાવ : મતમતાંતરનો અખાડો ૧૩. ભાવ-પ્રતિભાવ : પ્રકીર્ણ ૧૪. સર્જન-સ્વાગત
ડૉ. કલા શાહ ૧૫. ચાર કષાય.
આ. શ્રી વાત્સલ્યદીપસૂરિજી. 16. Thus He Was Thus He Spake :VIPASSANA Reshma Jain 17. What to do, when you have Nothing to do? Laxmichand Kenia 18. The Glorious Darshans : Chapter VI (Cont.) Atisukhshankar Trivedi 17. Jagadguru Shri Hirvijaysuri: Pictorial Story (Colour Feature)
Dr. Renuka Porwal ૧૮. પંથે પંથે પાથેય : પ્રસન્ના
ઉર્મિલાબેન સુરેન્દ્રભાઈ ધોળકિયા પર