________________ કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવા પૃષ્ટ 42 5 પ્રબદ્ધ જીવન, કર્મવાદ વિશેષાંક, ઑગસ્ટ 2014 ઘાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ એની કર્મવાદ | કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ન કર્મવાદ | કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ " કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ | હું કાલાંતરે ફળપ્રાપ્તિ કરાવે છે. હોય છે. પરંતુ પારસી ધર્મમાં જ તેથી અપૂર્વને કર્મ માને છે. વળી 'પારસી ધર્મમાં કર્મવાદના સિદ્ધાંતનો અલગથી સ્વીકાર* કર્મવાદના સિદ્ધાંતનો અલગથી 6 અવિદ્યાને પણ કર્મ તરીકે માને કરવામાં આવ્યો નથી. જો કે અનેક દુઃખો માનવોને પોતાના સ્વીકાર કરવામાં આવ્યો નથી. જો તે છે. વસ્તુના યથાર્થ સ્વરૂપનું કરેલા કર્મ અનુસાર ભોગવવી પડે છે તે અનુસાર નરક કે અનેક દુઃખો માનવોને પોતાના ? અજ્ઞાન એ જ અવિદ્યા છે તે જ અને સ્વર્ગની કલ્પના પણ કરવામાં આવી છે. એને માટે કરેલા કર્મ અનુસાર ભોગવવા પડે R કર્મબંધરૂપ છે. માટે તે કર્મ છે. અહુર મજદો બધી વ્યક્તિને ઈચ્છી-સ્વાતંત્ર્યનું દર્શન કરે છે તે અનુસાર નરક અને સ્વર્ગની 6 (7) શીખધર્મ દર્શન- | છે. અને ઈચ્છા દ્વારા થયેલા દરેક કર્મોનો જવાબદાર તે કલ્પના પણ કરવામાં આવી છે. શીખધર્મદર્શનના આદ્ય- stવ્યા વ્યક્તિ પોતે જ હોય છે. | % એને માટે અહુર મજદા બધી { પ્રણેતા ગુરુ નાનક છે. એમની માન્યતા અનુસાર માનવી સ્વયં વ્યક્તિને ઈચ્છા-સ્વાતંત્ર્યનું દાન કરે છે. અને ઈચ્છા દ્વારા થયેલા * કર્મનું બીજ વાવે છે અને તેનું ફળ ભોગવે છે. એમણે કર્મવાદને દરેક કર્મોનો જવાબદાર તે વ્યક્તિ પોતે જ હોય છે. સ્વીકાર્યો છે પણ નિયતવાદને સ્વીકાર્યો નથી. નિયતવાદને બદલે (9) ઈસાઈ ધર્મ-દર્શન (હિતી ધર્મ) માનવીની ઈચ્છા-સ્વાતંત્રને સ્વીકાર્યું છે. શીખ ધર્મના ચાર પાયા આ ધર્મના પ્રવર્તક ઈસુ ખ્રિસ્ત છે જે ઈ. સ. પૂર્વે ચોથી સદીમાં છે-કર્મ-સંસાર-જ્ઞાન-મુક્તિ. એ ચાર પાયામાંનો એક પાયો કર્મ થઈ ગયા. એમનો મુખ્ય ધર્મગ્રંથ બાઈબલ છે. આ ધર્મમાં ઈશ્વરને જૈ છે. અર્થાત્ કર્મને કર્મ સ્વરૂપે જ સ્વીકાર્યું છે. પરંતુ કર્મ નિયામક નિમિત્ત અને ઉપાદાન કારણ માનવામાં આવ્યા છે. જો કે ઈશ્વર { તરીકે ઈશ્વરને માને છે. એક જ વાર સૃષ્ટિની રચના કરે છે. એટલે ઈસાઈ ધર્મમાં કેવળ એક જૈ y (7) ઈસ્લામધર્મ-દર્શન જ જીવનના પાપફળ માટે પાપીને તેના પાપના નિમિત્ત પ્રતિકાર શ. હું ઈસ્લામ ધર્મના પ્રવર્તક પયગમ્બર મોહંમદ સાહેબ છે, જે છઠ્ઠી, રૂપે દંડની વ્યવસ્થા કરી છે. જો કે તે અનંતકાળ સુધી ભોગવવું પડે જે ૭મી શતાબ્દીમાં થઈ ગયા. એમના મતે ઈમાન (આસ્થા-વિશ્વાસ) છે. તેમના મતાનુસાર ઈશ્વરની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરવાથી જ હું અને આમાલ (કર્મ) દ્વારા માનવ માટે બનાવેલા પરમ લક્ષ્યને પ્રાપ્ત સંસારમાં પાપ આવે છે અને ઈસુની ભક્તિથી પાપ દૂર થઈ શકે છે. ક કરવું જોઈએ. ઈમાનના વિષયને વિશ્વાસ વચન કહી શકાય જે જોકે ઈસાઈ ધર્મમાં પ્રારંભથી જ માનવ કલ્યાણ અને દુઃખ નિવારણ ? પાંચ કર્મકાંડો (Five Pillars) દ્વારા પ્રાપ્ત થાય છે. જે નીચે મુજબ પર જોર આપવામાં આવ્યું છે. આમ ઈસાઈધર્મમાં કર્મ નહિ પરંતુ ઈશ્વરીય પ્રેમ અને તેના શું (1) ઈમાન-વિશ્વાસ વચનને અંગીકાર કરે. અનુગ્રહ પર વિશ્વાસ કરવાથી ક્ષમા અને પાપમોચન થઈ શકે એવું % (2) નમાજ-દરરોજ પાંચ વખત નમાજ (પ્રાર્થના) પઢવી જોઈએ. બતાવ્યું છે. તેમ જ અશુભ સમસ્યાનું સમાધાન ધાર્મિક રીતથી થઈ { (3) જકાત-પોતાની કમાણીનો ૪૦મો ભાગ અથવા અઢી ૨કા શકે છે. સમાજ સેવામાં વાપરવો જેને દરિદ્ર સેવા ટેક્સ પણ કહેવાય (10) પાશ્ચાત્યદર્શન આ દર્શનમાં કર્મવાદનું સ્પષ્ટ વિવેચન નથી પણ પાશ્ચાત્યદર્શન ક (4) રોજા-રમજાન મહિનામાં રોજા (ઉપવાસ) રાખવા. આચારદર્શનમાં સુખવાદી દાર્શનિક કર્મની ફળશ્રુતિના આધાર પર 3 (5) હજ-સામર્થ્ય હોવા પર જીવનમાં એક વાર મક્કા-કાબાના એમની શુભાશુભતાનો નિશ્ચય કરે છે. જ્યારે માર્ટિનન્યૂ કર્મપ્રેરક જૈ | દર્શનની યાત્રા કરવી. | ઉપર એમની શુભાશુભતાનો નિશ્ચય કરે છે. તેમજ સામાજિક છે આ પાંચ સ્તંભ જ ઈસ્લામમાં કર્મકાંડ તરીકે ઓળખાય છે. જીવનમાં બીજાઓ પ્રતિ વ્યવહારની દૃષ્ટિકોણ સ્વીકૃત છે. જેવો તૈ (8) પારસીધર્મ-દર્શન વ્યવહાર તમે તમારા માટે ઈચ્છો છો તેવો બીજાઓ માટે કરો. હું હું આ દર્શનના પ્રવર્તક અષો જરથુષ્ટ્ર છે. જે ઈ. સ. પૂર્વે ૭મી કાટે પણ કહ્યું છે કે કેવલ એ નિયમ અનુસાર કામ કરો જેને ક સદીમાં થયા. પારસીધર્મમાં મુક્તિમાર્ગ માટે કર્મકાંડોમાં વિશ્વાસ, તમે એક સાર્વભૌમ નિયમ બનાવવા માંગતા હો. પ્રત્યેક પાશ્ચાત્ય છે દાન, પશ્ચાતાપ, તપ તથા કરૂણા પર બળ આપ્યું છે. જો કે સાથે વિચારકોએ નૈતિક જીવનની પૂર્ણતા માટે શુભાશુભથી પરે જવાનું સાથે દરેક વ્યક્તિના કર્મ જ ઉત્તરદાયી ગણાય છે. જાતિ કે કુળ જરૂરી માન્યું છે. કારણકે આત્મપૂર્ણતાની વ્યવસ્થામાં શુભ કે હું નહિ. પારસીધર્મમાં અહૂર મજદા (શુભ) અને અહરિમન (અશુભ) અશુભનો વિરોધ પણ રહેતો નથી. માટે પૂર્ણ આત્માના સાક્ષાત્કાર * આ બંને તત્ત્વોને સ્વીકારીને અંતે અહિરમન પર વિજય મેળવવાનો માટે શુભ-અશુભથી ઉપર ઉઠવું જરૂરી છે. કર્મવાદ # કર્મવાદ # કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ | કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 5 કર્મવાદ 6 કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ # કર્મવાદ # કર્મવાદ 6 કર્મવાદ | કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ | કર્મવાદ 5 કર્મવાદ " કર્મવાદ | કર્મવાદ " કર્મવાદ કર્મવાદ 6 કર્મવાદ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ 6 કર્મવાદ કર્મવાદ પૂર્વ કર્મવાદ 6 કર્મવાદ 6 કર્મવાદ ક્વ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ'
