________________
કર્મવાદ | કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ક્ર કર્મવાર
ગસ્ટ ૨૦૧૪ • પ્રબુદ્ધ જીવન ૦ કર્મવાદ વિશેષાંક , પૃષ્ટ ૭૫
વાદ ક્વ કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ 9
3 હોય છે, તે સાંભળી તેનો પ્રતિકાર કરવામાં સમર્થ હોય પણ મુનિ (૧) અલાભ પરીષહ : સાધુ જ્યારે ગૃહસ્થના ઘરે જાય અને
પોતાના અશુભ કર્મનો ઉદય છે એમ સમજીને પોતાના હૃદયમાં આહારાદિકની યાચના કરે તો લાભાંતરાય કર્મનો ઉદય હોય તો શું, રે ક્રોધને સ્થાન ન આપે. સમભાવથી સહન કરી લે. તેથી આક્રોશ સાધુને આહારનો લાભ ન થાય ત્યારે તે પોતાના આત્માને કલુષિત * પરીષહ પર વિજય પ્રાપ્ત કરે છે
ન કરે. અભિલાષિત વસ્તુની અપ્રાપ્તિથી મનમાં વિકૃતિ લાવે નહિ. શું 3 (૬) યાચના પરીષહ: ગૃહરહિત અણગારની સમસ્ત વસ્તુઓ સમચિત બની રહે તેનાથી અલાભ પરીષહ જીતી જવાય છે. જે ક યાચિત જ હોય છે. માટે સંયમ જીવન ઘણું દુષ્કર છે. સાધુજીવનમાં ધર્મપ્રાપ્તિમાં મોટામાં મોટી દખલગીરી રૂપ કોઈ કર્મ હોય તો તે છે રૂ ગોચરી, ઔષધ, ઉપકરણ વગેરેની યાચના કરવાના પ્રસંગે મિથ્યાત્વ મોહનીય કર્મ જ છે. જીવ ખૂબ માર ખાઈને તડકા તાપ રે * અભિમાન, ક્ષોભ કે લજ્જાનો ભાવ આણવો ન જોઈએ. વિનમ્રતાથી વેઠીને નરકના ઘોર દુઃખો ભોગવીને બાળતા વગેરે કરીને ગમે તે તે વુિં યાચના કરવી જોઈએ. વળી આવશ્યકતા વિના માગવાના રીતે મોહનીય કર્મની સ્થિતિ કપાઈને અંતઃ ક્રોડા ક્રોડી સાગરોપમની #
સ્વભાવવાળા પણ ન બની જવું જોઈએ. એથી આત્માનું સત્ત્વ હણાય સ્થિતિ થાય ત્યારે જ સમ્યકત્વભાવ થાય છે. આ સ્તરે પહોંચતા જે છે. તૃષ્ણા કે વાસના વધે છે. સંયમશીલ સંકોચ ચાલ્યો જાય છે. કષ્ટ સહન કર્યા તે કષ્ટો જ કહેવાશે પરીષહ નહિ કહેવાય. જ્યારે હૈ માગવામાં શરમ આવવાથી ગૃહસ્થાશ્રમને સારો માને તો તે પણ જીવ મોક્ષ માર્ગની સાધના શરૂ કરશે ત્યાર પછી જ કર્મોના ઉદય ઠીક નથી, કારણકે ગૃહસ્થાશ્રમ ઘણા સાવદ્ય કર્મોથી ભરેલ છે. પ્રમાણે પરીષહરૂપ કસોટી થાય છે. અને કર્મોની નિર્જરા થાય છે
(૭) સત્કાર પુરસ્કાર પરીષહ : અન્ય દ્વારા વસૂપાત્રાદિના અને નવા કર્મ બંધાતા નથી. શું આપવારૂપ સત્કાર અને અભ્યસ્થાન, આસન પ્રદાન તથા વંદના ગુણસ્થાતવર્તી જીવોના પરીષહો
આદિ કરવા રૂપ પુરસ્કાર. આ બન્ને પ્રકારનો પરીષહ છે. સાધુને ૧થી ૪ ગુણસ્થાનવર્તી: આ જીવોને ૨૨ પરીષહો હોય પણ તે સત્કાર પુરસ્કારની પ્રાપ્તિ હોવાથી ગૃદ્ધિ અને તેના અભાવમાં દ્વેષ દુ:ખરૂપ હોય છે નિર્જરારૂપ નહિ. છે ન કરવો જોઈએ. વસપાત્રાદિકનો લાભ હોય અગર ન હોય, કોઈ ૫થી ૯ ગુણસ્થાનવર્તીિ: બાદર કષાયયુક્ત આ જીવો અષ્ટવિધ ક હું વંદના આદિ કરે કે ન કરે એ તરફ લક્ષ ન આપવું અથવા આ કર્મબંધક હોય કે સપ્તવિધ બંધક હોય, ઉપશામક હોય કે ક્ષેપક હોય છે ૐ વિષયમાં હર્ષ વિષાદ ન કરવો. સ્વાગત માટે કોઈ ન આવે તો ખેદ તેઓને ૨૨ પરીષહોનો સંભવ છે. એક કાળમાં એક જીવ અધિકમાં ક
ન થવો જોઈએ અને બહુ બધા આવે તો ગર્વ ન કરવો જોઈએ. ગમો અધિક ૨૦ પરીષહનું વેદન કરી શકે છે કારણકે પરસ્પર વિરોધી . ૐ અણગમો થાય નહિ તો તે બન્ને પ્રકારના પરીષહને જીતી શકાય. એવા શીત અને ઉષ્ણમાંથી એક અને ચર્યા અને શય્યા પરીષહમાંથી
દર્શન મોહનીય કર્મના ઉદયથી સાધુ જીવનમાં ૧ પરીષહ આવે છે એકનું જ વેદના થાય છે.
(૧) દંસણ પરીષહ: દંસણ પરીષહને સમ્યકત્વ પરીષહ પણ ૧૦, ૧૧, ૧૨ ગુણસ્થાનવર્તી: જ્યાં લોભ કષાય અત્યંત મંદ * કહે છે અને અદંસણ પરીષહ પણ કહેવાય છે. તેનો અર્થ થાય છે છે અથવા મોહનીય કર્મ શાંત અથવા ક્ષીણ થઈ ગયું છે તે જીવોને છે. ૐ શ્રદ્ધામાંથી ચલાયમાન કરવા માટેનો પ્રયત્ન. શરીર અને મનનું મોહનીય કર્મ નિમિત્તના ૮ પરીષહો વજીને ૧૪ પરીષહ લાભે છે. હું 5 બળ કેળવેલું હશે તો ગમે તે વ્યક્તિ કે પ્રસંગ ઊભો થાય તો પણ ૧૩, ૧૪ ગુણસ્થાનવર્સી : માત્ર વેદનીય કર્મના નિમિત્તવાળા ૬. - સુદેવ, સુગુરુ, સુધર્મમાં રહેલી શ્રદ્ધા ડગે નહિ. દેવતાના ડગાવ્યા ૧૧ પરીષહ લાભે અને એક સમયે વધુમાં વધુ ૮ પરીષહો વેદ. R * ડગે નહિ. ચળાવ્યા ચળે નહિ. ક્રિયાવાદી આદિ અનેકવિધ સિદ્ધાંતોને સાધુ ભગવંતોએ બધા પરીષહો સમભાવપૂર્વક મધ્યસ્થતાથી ? ૩ શ્રવણ કરવાથી તર્કવિતર્ક ઉભા થાય પરંતુ અડગ શ્રદ્ધા ધરાવનારને સહન કરી લેવા જોઈએ. તેમને માટે પરીષહ આર્ત કે રોદ્રધ્યાનનું જે ક સમકિતીને- સાધક આત્માને તર્કવિતર્ક થાય નહિ અને પોતાની નિમિત્ત ન બનવા જોઈએ. જેમ જેમ દેહ ઉપરની મમતા ઓછી થતી જ $ શ્રદ્ધામાં દૃઢ રહે.
જાય તેમ તેમ પરીષહ પરનો વિજય સરળ થતો જાય. વીઆંતરાય જૈ 5 આ ૨૨ પરીષહોને સાધક આત્મા સહન કરીને, કર્મોની નિર્જરા કર્મના ક્ષયોપશમથી મન વચન કાયાનું બળ મળે અને તેનાથી જ વુિં કરીને પોતાનું કલ્યાણ કરે છે.
પરીષહને જીતી લે. 5 જ્યારે પરીષહ આવી પડે ત્યારે – સાધુ ભગવંતોએ બધા પરીષહો સમભાવપૂર્વક મધ્યસ્થતાથી "|| હું તેની પ્રત્યે મિત્રબુદ્ધિથી જુએ અને સેહત કરી લેવા જોઈએ. પરીષહ આર્ત કે રૌદ્રધ્યાનનું નિમિત્તા
૨૯૬, જાદવજી ભુવન, જૈ કે પોતાના ઉપર ઉપકાર થઈ રહ્યો ન બનવા જોઈએ. જેમ જેમ દેહ ઉપરની મમતા ઓછી થતી જાય
ભીમાણી સ્ટ્રીટ, માટુંગા (સે.રે.), શું છે એવી ઉપકારબુદ્ધિથી વિચરે. | તેમ તેમ પરીષહ પરનો વિજય સરળ થતો જાય. વીયતરાય.
મુંબઈ-૪૦૦૦૧૯. મોબાઈલ : ૯ અંતરાય કર્મના ઉદયથી ૧ | કર્મના ક્ષયોપશમથી મન વચન કાયાનું બળ મળે અને તેનાથી ૦૯૮૯૨ ૧૧૭૭૭૮ છુ પરીષહ આવે છે. તે છે
પરીષહને જીતી લે.
કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 5 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ કર્મવાદ * * કર્મવાદ " કર્મવાદ | કર્મવાદ # કર્મવાદ " કર્મવાદ " !
કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ | કર્મવાદ 4 કર્મવાદ Hકર્મવાદ ,
કર્મવાદ
કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ * કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ન કર્મવાદ * કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ
