________________
૩૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
આ વર્ષે પર્યુષણ પર્વ દરમિયાન આર્થિક સહાય આપવા માટે પસંદગી કરવા સંસ્થાઓની મુલાકાતે સંઘની પેટા સમિતીના સભ્યો D મથુરાદાસ એમ. ટાંક
સંધની પ્રણાલિક છે કે પર્યુષણ વખતે આર્થિક સહાય લેવા ઈચ્છુક સંસ્થાની પૂરેપૂરી ચકાસણી કરી પછી જ તેની વરણી કરવામાં આવે. સંસ્થાની પસંદગી કરવાની જવાબદારી સંઘની પેટા સમિતિ ઉપ૨ મૂકવામાં આવી છે. તેઓ સંસ્થાની મુલાકાતે જઈ, જરૂરી માહિતી મેળવી, માહિતીની ચકાસણી કરી પેટા સમિતિમાં ચર્ચા કરવામાં આવે છે, તેમાં જે નક્કી થાય તેની કાર્યવાહક સમિતિમાં રજૂઆત કરી એક સંસ્થાની સર્વાનુમતે નિયુક્તિ ક૨વામાં આવે છે.
મુંબઇથી ચાર સભ્યો સર્વશ્રી દિલીપભાઈ કાકાબળીયા, કાકુલાલભાઈ મહેતા અને મથુરાદાસ ટાંક, મંગળવાર તા.૧૬/૬/ ૨૦૧૪ના રોજ મુંબઇ સેન્ટ્રલથી શતાબ્દિ એક્ષપ્રેસમાં અમદાવાદ ગયાં.
અમદાવાદ ૧-૩૦ ક્લાકે ઉતર્યાં. સંસ્થાના ઉપપ્રમુખ અને પેટા સમિતિના કન્વીનર શ્રી નીતિનભાઇ સોનાવાલા અમદાવાદમાં હતા. અમે એમની સાથે સ્ટેશનથી ટેક્સીમાં ૧લી સંસ્થા બગસરા બાળ કેળવણી મંદીર, બગસરા જવા માટે રવાના થયા. અમે સોમવારે સાંજનાં ૭૩૦ કલાકે બગસરા પહોંચ્યા. ત્યાં સંસ્થાના મેનેજિંગ ટ્રસ્ટી શ્રી દેવચંદભાઈ સાવલિયા અને બીજાઓએ અમારું સ્વાગત કર્યું, જમવાનું પતાવી અમે સંસ્થાની જરૂરી માહિતી મેળવવા ટ્રસ્ટીઓ સાથે ચર્ચા કરી. રાતનું રોકાણ બગસરામાં કર્યું,
બીજા દિવસે મંગળવારે સવારના સંસ્થાની મુલાકાત લીધી. સંસ્થા બગસરા બાળકેળવણી મંદિર શિક્ષણ – ખાસ કરીને બહેનો માટે ખૂબ જ સારી ભાવાની વ્યવસ્થા છે. ઉપરાંત શિશુકુંજ, વિચારતા જાતીના બાળકોને શિક્ષણ, પર્યાવરણ જાગૃતિ જેવા કામો કરે છે. ભણતર સાથે ઈતર પ્રવૃત્તિ જેવી કે અંબર ચરખામાં સુતર કાંતવાનું ઉત્પાદન અને વેચાણ, શિક્ષણ વર્ગ, કોમ્પુટર ક્લાસ વગેરે. સંસ્થા ભટકતી જાતિ સરાળિયાના બાળકોને શિક્ષણ આપે છે. તેમનો પરિવાર બે કીર્યામીટરને અંતરે રહે છે, ત્યાં અમે મુલાકાત લીધી. સરાશિયા પરિવાર દારૂની બદીથી બહાર આવી ગયાં છે. હવે તેઓ સારા નાગરિક બનવાનો પ્રયત્ન કરે છે. તેઓ બધા વ્યસનમુક્ત થયાં છે. તેમના બાળકો ભણીગણીને આગળ વધે એવી સૌની ઈચ્છા છે.
બગસરાથી અમે મંગળવાર તા. ૧૭- ૬-૨૦૧૪ સવારે ૧૦હર કાકે મોટરમાં નીકળી બર્પોરે ૧-૦૦ ક્લાકે રાજકોટ પહોંચ્યાં. રાજકોટમાં બીજી સંસ્થા વિશ્વનીડમમાં ગયાં. આ સંસ્થાના સ્થાપક શ્રી જીતુભાઇ અને રહેનાબહેન છે. તેઓએ ઝુંપડીપટ્ટીના બાળકોને ભણાવવાનું અભિયાન શરૂ કર્યું છે. એમણે અમને એક CD બતાવી જેમાં તેઓએ કામ કેવી રીતે શરૂ કર્યું તેની રૂપરેખા બતાવી. હાલમાં
જૂલાઈ ૨૦૧૪
તેઓ ઝુંપડપટ્ટીના ૧૦૦૦ બાળકોને જુદી જુદી સ્કૂલમાં ભણાવે છે. જ્યાં બાળકો ભણે છે તેની સ્કૂલની ફી માફ કરવામાં આવી છે, પણ બાળકોને યુનિફોર્મ, પુસ્તકો વગેરેનો ખર્ચ એમણે ઉપાડવો પડે છે. તેમણે રાજકોટ શહેરમાં એક જગ્યા રાખી છે તેમાં પ૦ ઝુંપડીપીના બાળકો રહે છે. એક રીક્ષા છે જેમાં બાળકોને સ્કૂલમાં લઈ જવામાં આવે છે. જગ્યાનું ભાડું રૂ।. ૩ લાખ છે જે એક દાતા પાસેથી એમને મળે છે, પણ બાળકોને રાખવાનો જમાડવાનો, રીક્ષા ખર્ચ બધો અમને ભાંગવો પડે છે.
હાલમાં એક બાળક ઉપર એમણે ખાવાપીવા,સ્કૂલ યુનિફોર્મ વગેરે માટે રૂા. ૬,૦૦૦/-નો ખર્ચ કરવો પડે છે. જે બાળકને હોસ્ટલમાં રાખવો હોય તો તેનો ખર્ચ રૂા. ૧૦,૦૦૦/-થાય છે. દાતાઓ મળે પણ એમનો ભવિષ્યનો પ્લાન એવો છે કે વધારે ફા. મળે તો ઝુંપડપટ્ટીના વધારે બાળકોને શિક્ષણ આપી શકે. એમનો વિચાર ખરેખર ઉમદા છે. કોઈપણ જાતના સ્વાર્થ વગર તેઓ ઝુંપડપટ્ટી – સ્લમના બાળકોને શિક્ષણ આપી તેમના આખા પરિવારને માનભેર જીવન મળે એવો પ્રયત્નો કરે છે.
રાજકોટમાં વિશ્વનીઝમની આંફિસમાં જ ત્રીજી સમાજ સેવા સંસ્થાના સ્થાપક શ્રી હસમુખભાઈ ટોલી મળ્યા. તેઓ નાનપણથી સેવાનું કામ કરે છે. એમનું સેવાક્ષેત્ર ડુંગરોના ગામડાઓમાં આદિવાસી વિસ્તારમાં રહેતા બાળકોને શિક્ષણ, બાળકોનો માનસિક તેમજ શારિરીક વિકાસ, માંદાને દવા, વગર વ્યાજે લોન, ખેતી અને ગ્રામવિકાસના અનેક સેવા કાર્યો કરે છે. ૧૯૯૯માં વહેલી નિવૃત્તિ લઈ રાજકોટની સુખ સાહ્યબી છોડી, એકદમ સાદાઈથી નર્મદા જિલ્લાના નવાગામ આદિવાસી વિસ્તારમાં ત્યાના આદિવાસી પરિવારના ઉત્થાન માટે ભગીરથ પ્રયાસો શરૂ કર્યા.
વિશ્વનીડમની ઑફિસમાં જ ચોથી સંસ્થાના શ્રી ગુલાબભાઈ જાની અમને મળ્યા. તેઓ સીસ્ટર નિવેદિતા ફાઉન્ડેશન નામની સંસ્થા ચલાવે છે. પતિ – પત્ની બંને સતત આ કામમાં વ્યસ્ત હોય છે. તેઓ નાના નાના ગામડે ગામડે બસ લઈ જઈ ત્યાં જ ગામડામાં જ બાળકોને શિક્ષણ મળે એવી એમની વ્યવસ્થા છે.
બાળકોને દરેક જાતનું જ્ઞાન મળે તે માટે બસમાં જ ખાસ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. School on Wheels એ એમનો મંત્ર છે. સમયના અભાવ અમે તેમની સંસ્થાની મુલાકાતે જઈ શક્યા નહીં. બીજી વખત સંસ્થાની મુલાકાતે આવવા આમંત્રણ સ્વીકાર્યું છે.
જમવાનું પતાવી અમે અમે રાજકોટથી હિંમતનગર જવા માટે
