________________
માર્ચ, ૨૦૧૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૩.
ભાd=údભાd.
જાન્યુઆરી ૧૪ના ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’માં શ્રી ગુલાબભાઈ દેઢિયાનો સરળ છે. દરેક દર્શનમાં મંત્રનું મહાભ્ય છે. લેખ વાંચ્યો, “બધા રસ્તા ભલે રોમ તરફ જતા હોય તેમાં વિશેષતા આ મંત્ર અનાદિ અને શાશ્વત છે. અનેક જીવો દ્વારા રટાય છે અને નવકાર મંત્રના આત્મસાત થયેલા ભાવની છે. તે શ્રધ્ધામાંથી નીકળેલા રહેશે. શુદ્ધ ભાવે ઉપયોગમાં આવતો મુક્તિદાતા છે. લેખકે આવા ઉદ્ગારો વાંચી ખૂબ પ્રસન્નતા થઈ, તેમને ખૂબ ખૂબ ધન્યવાદ પાઠવું ઘણા ભાવો વ્યક્ત કર્યા છે.
પુનઃ શ્રી ગુલાબભાઈને તેમની હાર્દિક શ્રધ્ધાને અનુમોદન કેટલાક માર્મિક અવતરણ ટાંકું છું : નવકારમાં માથું નમે કે સામે અનેકાનેક પંચ પરમેષ્ઠિ હજરાહજૂર
1 સુનંદાબહેન વોહરા, અમદાવાદ-૭ દેખાય છે.
ફોન નં: ૦૭૯-૨૬૫૮૭૯૫૪ • હવે હું રંક નથી, કંક નથી, મારા મનમાં પંક નથી, મારા છેલ્લા
XXX શ્વાસ જતા હશે ત્યારે એમાં પણ નવકારની સૌરભ હશે. વિગેરે. ઉડીને આંખે વળગે એવા કિસ્સા આરસપહાણ જેવા કાગળ પર આવા હાર્દિક ઉગારો નવકાર મળેલાને પ્રેરણાદાયક છે. છપાયેલા, કલાત્મક માતા સરસ્વતીદેવીનાં સુંદર ચિત્રવાળું, ‘પ્રબુદ્ધ કાયોત્સર્ગ મારો સ્વભાવ બનો, મારું સરનામું બનો. સદાય હોઠવગું જીવન’ મળ્યું. નહિ પણ હૈયાવગું બનો.
માતૃશક્તિ, ધરતીમાતાની પ્રતિકૃતિ, વિશ્વને ધારણ કરનારી આ પૂરું લેખન સાધકની શ્રધ્ધામાં પૂરક થાય તેવું છે.
પ્રચંડ શક્તિને બિરદાવવી રહી. Sweetness of Lite'ને ઉજાગર અમને દાદીએ નવકાર ગળથુથીમાં આપેલો. તે કંઈ ઝાંખો થયો કરતો, દક્ષિણ આફ્રિકાનાં પનોતા પુત્રને બિરદાવતો તંત્રીલેખ, ત્યાં તો પૂ. આચાર્ય ભગવંતે યોગાનુયોગ શ્વાસ સાથે જોડવાનો ઉપાય દેશભક્તિ, પ્રાણાંતે પણ પોતાનાં દેશબંધુઓ માટે કંઈક કરી છૂટવાની આપ્યો. તેમાં પૂ. આચાર્ય ભગવંત અધ્યાત્મયોગી શ્રી કલાપૂર્ણભગવંતે તમન્ના, પોતે સેવેલાં સ્વપ્નાંની પેલે પારની દુનિયાનું દર્શન, ‘પ્રબુદ્ધ હૈયા વગો કર્યો. વળી પન્યાસજી શ્રી ભદ્રંકરજીએ સાહિત્ય દ્વારા તેના જીવન’ નાં વાચકોને કરાવી ગઈ. કેટકેટલી યાતનાઓ આ મંડેલાજીએ મહાભ્યની પૂર્તિ કરી. (સહેજ) મારા જેવા મંત્ર ચાહકને આ લેખ સહન કરી! વાંચી પ્રસન્નતા થઈ તે વ્યક્ત કરવા આ પ્રતિભાવ દર્શાવ્યો છે. શ્રી ‘રમણ ગીતા'માં ડૉ. નરેશ વેદ, ખૂબ ખીલ્યા. હાલમાં, હું, ડૉ.
સાથે એક વિચાર આવ્યો કે, અગાઉ ‘પ્રબુદ્ધ જીવનમાં વૃદ્ધાવસ્થાવાળા ગુણવંત શાહની પુસ્તિકા, ‘ઘરે ઘરે ગીતામૃત' વાંચીને, વિચારી રહ્યો વડીલોની આકૂળતાના લેખો આવતા હતા. તેમાં સલાહ-પ્રતિભાવ છું. ગીતા, ગાયત્રી, સરસ્વતી અને શારદા ભારતીય સંસ્કૃતિને ઉજાગર આપનાર ક્યાંક એવું સૂચન પણ કરતાં કે યોગ્ય સ્ત્રી સાથીદાર શોધજો. કરતાં રહ્યાં છે. ‘જેની બુદ્ધિ દેહની અનિત્યતાને સ્વીકારે છે, તેવો જોકે તે સફળ ઉપાય બને કે કેમ તે પ્રશ્ન છે. આ ઉપાય આપણી સંસ્કૃતિને મનુષ્ય આત્મવિચારનો અધિકારી ગણાય છે.’ નરેશભાઈ લખે છે. યોગ બને કે કેમ? પરંતુ જો આ લેખમાં આપેલા મંત્રનો મહિમા સ્થૂળ દેહમાં વસેલા સૂક્ષ્મ આત્માની ઉન્નતિ કરવાની ચાવી, અને આવે તો (ગમે તે મંત્રી અને રૂચે તો એકલતા હળવી બને, જીવન તેનાં દ્વારા સમગ્ર બ્રહ્માંડનું તાળું ખોલીને માનવાત્માને મુક્તિ-પ્રદાન સાર્થક બને. વળી અન્ય પણ સાત્ત્વિક ઉપાયો યોજી શકાય. યદ્યપિ આ કરવાનો વિચાર શ્રેષ્ઠ રહ્યો. અધ્યાત્મમાં પણ આત્માની ઉપર જઈને, પ્રયોજન એકાએક સૂઝે કે શક્ય નહિ તેવું બને. મહાપુણ્ય યોગે કે થઈને, સમગ્ર સૃષ્ટિનું નિરીક્ષણ-પરીક્ષણ કરવાની વાત જ કેન્દ્રમાં એવા સાત્ત્વિક તાત્ત્વિકજનોના સહારે યોગ્ય થવા સંભવ છે. આજે રહી છે. જગતનાં અનુભવ દ્વારા થતી અનુભૂતિની કેળવણી, ‘હું'ને આવા વડીલો છે જેઓ આવા રસાયણ દ્વારા પ્રતિકૂળતામાં પણ ઓગાળવાની-પીગળાવવાની વાત ! સત્તા, સંપત્તિ કે કીર્તિ, આખરે પ્રસન્નતાથી જીવે છે. ખેર..
છે શું? એ વિષેના ગહન ચિંતનમાં દોરી જતો લેખ, મારી જેમ સૌ ‘બધા રસ્તા ભલે રોમ તરફ જતા હોય મારો રસ્તો ઓમ' તરફ પ્રબુદ્ધ વાંચકોને ગમ્યો હશે જ. જાય છે (નવકારમંત્ર તરફ). આવી શ્રધ્ધા કોઈ શ્રધ્ધાવાનને હોય છે આપણે સૌએ સાથે મળીને, આ પરિગ્રહ રૂપી, સમગ્ર માનવજાતનાં તેનું જીવન આનંદપૂર્ણ બને છે.
દુશ્મનને નાથવાની વાત સમજાઈ ગઈ. આજે સંપત્તિ, માનવ મનમાં, આ મંત્રમાં કોઈ ભેદ નથી. ભોગી, ત્યાગી, રોગી, રાજા, રંક, પોતાનો પગદંડો જમાવીને, તેનાં સમગ્ર વ્યક્તિત્વને વેરવિખેર કરી માનવ, પશુ (શ્રવણથી) સૌને માટે છે. જૈનકુળ પ્રાપ્ત થયેલાને વિશેષ રહી છે. તેમાંથી જન્મતી આસક્તિ માનવીને છિન્નભિન્ન કરી રહી છે.
