________________
૧૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
મે ૨૦૧૪
હે ચિરસારથિ ! તવ રથચક્રે મુખરિત પથ દિનરાત્રી ! દારૂણ વિપ્લવ માજે, તવ શંખધ્વનિ બાજે ! સંકટ-દુ:ખ ગાતા ! જનગત-પથપરિચાયક જય હે, ભારત-ભાગ્યવિધાતા! જય હે ! જય હે ! જય હે ! જય જય જય જય હે
અને ચોથો ભાગ શરૂ થાય છે, જેમાં ઘોર-અંધકાર-મૂર્શિત થયેલાઓનું પણ હે માતા તેં રક્ષણ કર્યું છે તેનો ઉલ્લેખ છે. ઘોર તિમિરઘન નિબિડ નિશીથે પીડિત મૂર્શિત દેશે! જગ્રત છિલ તવ અવિચલ મંગલ નતનયને અનિમેષે ! દુ:સ્વપ્ન આતકે, રક્ષા કરિલે અંકે ! સ્નેહમયી તુમિ માતા! જનગણ-દુ:ખદાયક જય હે, ભારત-ભાગ્યવિધાતા! જય હે! જય હે! જય હે! જય જય જય જય હે!
અને પાંચમો ભાગ છે. રાત્રી પ્રભાતિલ, ઉદિલ રવિચ્છબિ પુર્વ-ઉદય-ગિરિ-ભાલે !
ગાહે વિહંગમ, પુણ્ય સમીરણ નવ-જીવન-રસ ઢાલે! તવ કરૂણારૂણ રાગે, નિદ્રિત ભારત જાગે ! તવ ચરણે નત માથા! જય જય જય હે જય રાજેશ્વર, ભારત-ભાગ્યવિધાતા! જય હે ! જય હે ! જય હે ! જય જય જય જય હે!
ભારતની પડતી અને ચડતી છેક મહાભારતના સમયથી થઈ જેમાં આડકતરી રીતે કુણનો શંખધ્વનિનો ઉલ્લેખ છે. આગળ આવો ભારત જે ઘોર અંધકારવાળો ભારત દેશ, તે છતાંય ભારત માતા તે બધામાં અમારું રક્ષણ કર્યું છે અને છેલ્લે આવી ભારત માતાના જીવન અંગે અમને જે કંઈ પુણ્ય સ્મરણ છે તેમાંથી તેમની સમગ્ર પ્રજા ઉપર કરૂણામય દૃષ્ટિ જાગે છે, અને એ બધું ભેગું થઈને આ આપણો ભારત દેશ જે નિદ્રાધીન થયો છે, જે જાગે તેમ ઈશ્વરને પ્રાર્થના છે. * * * એ-૨, મનાલી એપાર્ટમેન્ટ, ડૉ. વી. સારાભાઈ રોડ, અમદાવાદ-૩૮૦૦૧૫. મોબાઈલ : ૦૯૮૯૮૦૦૩૯૯૬
પૂર્વ અને પુનર્જન્મ વિષેનાં તર્ક
-1 હરજીવન થાનકી
પૂર્વ અને પુનર્જન્મ વિષેનાં તર્ક પણ રસપ્રદ હોય છે. માનવ લેતું રહે. આજે મોટા ભાગના દંપતીઓ, માત્ર એક જ પુત્ર કે પુત્રીના આત્માનો પ્રવાહ તો સતત વહેતો રહે છે. આપણાં પિતા, દાદા અને જન્મથી સંતોષ લઈ રહ્યાં છે, તે એક સારું ચિહ્ન છે કે જેથી તેનાં પરદાદા, તો બીજી બાજુ આપણો પુત્ર, પૌત્ર અને પ્રપૌત્ર, પુરાવા ઉછેરમાં પુરતું ધ્યાન આપી શકાય. તેને ભણાવી-ગણાવી, પરણાવીને, | રૂપે હાજર હોય છે!
સંસ્કારી બનાવી શકાય, કે જેથી તેના વડવાઓના આત્માનો પ્રવાહ | ગયા જન્મનું અને આવતા જન્મનું રહસ્ય, ઉકેલવાનો વિષય જણાય (Flow) ઊંચે ચડતો રહે. વિશાળતા અને વ્યાપકતા કેળવતો રહે. છે. પુરુષોના વંશવેલામાં સ્ત્રીઓ પણ ભળતી રહે છે. સ્વાભાવિક Higher-Society એટલે સમૃદ્ધ જ્ઞાનવાન છતાં પ્રાણવાન સમાજ. રીતે જ આપણાં દાદીમા, નાનીમા, જુદા પરિવારમાંથી આવ્યાં હોય સ્વામી વિવેકાનંદ, પૂરા ચાલીસ વર્ષ પણ જીવી શક્યા નહોતા. છતાં છે, તો વળી પુત્રવધૂ અને પૌત્રવધૂ પણ !
| તેમણે પોતાના પૂર્વ જન્મના બળ વડે ૪૦૦ વર્ષમાં ના થઈ શકે, - જે-તે આત્મા, પોતાના કર્માનુસાર ગતિ કરતો રહેતો હોય, એમ એવું કર્મ કરી બતાવ્યું. એ શું સૂચવે છે? તેઓ ગયા જન્મનું સૂક્ષ્મ પણ લાગે ! એટલે, પુરુષાર્થીએ, પ્રકૃતિ (સ્ત્રી)ની પસંદગીમાં, અત્યંત ભાથું, એટલું બધું શક્તિશાળી લાવ્યા હતા કે તેને બાળપણથી જ સાવધ રહેવું રહ્યું. સાત્ત્વિક વીર્ય અને રજનું મિલન થતું રહે તો પ્રગતિ શક્તિ અને ભક્તિનો સંચાર થતો રહ્યો. ભારત ભ્રમણ કર્યું, વિદેશ સધાતી રહે, અન્યથા અધોગતિનો સંભવ પણ રહે જ
ગયા, ગુરુ પાસેથી જ્ઞાન મેળવ્યું અને તેને દીપાવ્યું ય ખરું. શાસ્ત્રોનો - જ્યાં-ત્યાં, જેની તેની સાથે લગ્નના બંધનમાં બંધાવાના જોખમો સાર ગ્રહણ કરીને, તેનો ફેલાવો પણ કર્યો. પોતાના ધર્મની શ્રેષ્ઠતા પણ હાજર હોય છે. માટે અગાઉ, ખાનદાન પરિવાર, તેની સમકક્ષ સમગ્ર વિશ્વમાં સાબીત કરતા રહ્યા, પછી ભલે વર્તમાન શરીરે બહુ પરિવાર પર પોતાની પસંદગી ઊતારતા, એ વિચારમાં Logic તર્ક સાથ-સહકાર ના આપ્યો. તેઓ ખુદ કહેતા, ‘હું ચાલીસ વર્ષ પૂરાં
નહીં કરી શકું ! એ તેમની જાતનું નિરીક્ષણ અને પરિક્ષણ હતું. શરીર | સમાન ગુણધર્મ ધરાવતા, યુવક-યુવતી, સંલગ્ન રહે, તો આત્માની અનેક રોગગ્રસ્ત બનતું રહ્યું. તેની પાછળ પણ તેના પૂર્વ જન્મ અને પ્રગતિ થતી રહે, એ સ્પષ્ટ છે. મૂળે, ખેંચાણ આંતરિક સદ્ગણોનું કર્મની છાયા હોઈ શકે ! છતાં, તેમણે ભારતના યુવાધનને આપેલી હોવું ઘટે, બહારની સ્થિતિ કે પરિસ્થિતિનું નહીં. પ્રેમ, જેટલો ઊંડો પ્રેરણા અદ્ભૂત રહી હતી. સાચા અર્થમાં તેઓ નરમાં ઈન્દ્ર બની રહ્યા તેટલો ઊંચો અને વ્યાપક થઈ શકે ! પસંદગીમાં ધોરણો જળવાવા અને વિવેકનો બહોળો પ્રચાર અને પ્રસાર કરતા ગયા. * * * જોઈએ કે જેથી Children of Passion નું સ્થાન, Child of Love સીતારામનગર, પોરબંદર.
