Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२०२
उत्तराध्ययनसूत्रे मूलम्-न लवेज पुट्ठो सावज्जं, न निरटं न मम्मयं ।
__ अप्पणट्ठा परंहा वी, उभयस्संतरेण वा ॥ २५॥ छाया-न लपेत् पृष्टः सावधं, न निरर्थ न मर्मगम् ।
आत्मार्थ परार्थ वा, उभयस्य अन्तरेण वा ॥ २५ ॥ टीका-'न लवेज्ज' इत्यादि । पृष्टः केनचित् , सावधं-अवद्येन-पापेन सह वर्तते इति सावधे-सदोषं वचनं न लपेत्-न वदेत् , सावद्यवचनं हि रागद्वेपादिदुर्गुणनिधानं सकलास्रवनिदानम् , आत्मसमाधिविधुविधुतुदस्वरूप, गुणवृक्षसमूलोन्मूलने प्रचण्डझंझावातरूपं, कषायविषवल्लीवर्धकं, षड्जीवनिकायोपमर्दकम् ।
न लवेज्ज इत्यादि___अन्वयार्थ-(पुट्ठो सावजं न लवेज्ज-पृष्टः सावधं न लपेत्) किसी के द्वारा पूछे जाने पर सावद्य-पापयुक्त वचन नहीं बोलना चाहिये । (न निरटुं न मम्मयं-न निरर्थकं न मर्मगं) निरर्थक वचन नहीं बोलना चाहिये । मर्म उद्धाटक वचन नहीं बोलना चाहिये। (अप्पणठ्ठा परठा वा उभयस्संतरेण वा सावज्जं न लवेज्ज-आत्मार्थ परार्थ वा उभयस्यान्तरेण वा सावधं न लपेत्) अपने निमित्त अथवा पर के निमित्त तथा उभय-स्व पर के निमित्त और विना प्रयोजन के (व्यर्थ) भी सावध वचन नहीं बोलना चाहिये। क्यों कि-सावद्य वचन राग द्वेष आदि दुर्गुणों का निधान है, समस्त आस्रवों का निदान-कारण है, आत्मसमाधिरूप चन्द्रमा को ग्रसन करने में राहुसमान है, गुणरूप वृक्षों को जड़ से उखाड ने में प्रचण्ड झंझावात समान है, तथा कषाय
न लवेज्ज त्याह
स-क्याथ-पुट्ठो सावज्जं न लवेज्ज-पृष्ठः सावधन लपेत्- ना पुछपाथी ५॥५युत सावध यन मोसन से नहीं. न निरटुं न मम्मयं-न निरर्थकं नमर्मगं નિરર્થક વચન બેલવું ન જોઈ અને મમઉદ્ધારક વચન બોલવું ન જોઈએ.
अप्पणट्ठा परट्ठावा उभयस्संतरेण वासावज्जं न लवेजआत्मार्थ परार्थ वा उभयस्यान्तरेण वा सावधं न लपेत्
પિતાના નિમિત્ત અથવા બીજાના નિમિત્ત તથા અરસપરસના નિમિત્ત અને વગર પ્રજન (વ્યર્થ) સાવદ્ય વચન ન બેલવાં જોઈએ.
કેમકે, સાવદ્ય વચન રાગ દ્વેશ આદિ દુર્ગુણોનું નિધાન છે, સમસ્ત આશ્રવનું કારણ છે, આત્મસમાધિરૂપ ચંદ્રમાનું ગ્રહણ ગ્રસિત કરવામાં રાહુ સમાન છે, ગુણરૂપ વૃક્ષને જડથી ઉખેડવામાં પ્રચંડ ઝંઝાવાત સમાન છે, તથા
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
