Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 852

प्रियदर्शिनी टीका. अ० ३ गा० १७ दशाङ्गप्रदर्शनम्
ও टीका-'खित्तं ' इत्यादि।
क्षेत्र ग्रामोद्यानादि, वास्तु-खातोच्छ्रित-तदुभयरूपं, तत्र खातं-भूमिगृहादि, उच्छ्रितं-प्रासादादि, तदुभयं भूमिगृहोपरिस्थः प्रासादः, हिरण्य-सुवर्णम् उपलक्षणमेतद् रूप्यादीनामपि, पशवः गोमहिषी गजतुरङ्गमादयः। दासपौरुषेय-दासाःचेटकाश्चैटयश्च, पौरुषेया:-पुरुषाः पदातयश्च, एषां समाहारः दासपौरुषेयम् । एते चत्वारः चतुःसंख्यकाः, अत्र क्षेत्रं वास्तु चेत्येकः, हिरण्यमिति द्वितीयः, पशव इति तृतीयः, दासपौरुषेयमिति चतुर्थः, कामस्कन्धाः-कामा:-काम्यन्ते अभिलष्यन्ते इति कामाः कामभोगहेतवः, त एव स्कन्धाः तत्तत्पुद्गलसमूहाः यत्र भवन्ति, तत्र-तेषु कुलेषु, स उपपद्यते-उत्पद्यते । अनेन एकमङ्गमुक्तम् । 'कामखंधाणि' इति प्राकृतत्वानपुंसकनिर्देशः ॥ १७॥
अथावशेषाणि नवाङ्गानि बोधयितुमाहवहां उसको दस १० प्रकार की भोगोपभोग की सामग्री प्राप्त होती है। उस को कोई न्यूनता नहीं रहती ॥१६॥
उसी १० प्रकार की सामग्री को सूत्रकार इस गाथाद्वारा कहते हैं'खित्तं ' इत्यादि।
अन्वयार्थ-(खित्त-क्षेत्रम् ) ग्राम, उद्यान आदि क्षेत्र (वत्थु-वास्तु) वास्तु भूमिगृह आदि, उच्छ्रित-प्रासाद आदि, उभय-भूमिगृह और उसके उपर बना हुआ प्रासाद (हिरण्णं-हिरण्यम् ) सुवर्ण-उपलक्षण से रूप्यादिक ( पसवो-पशवः ) गाय भैंस, हाथी घोडा आदि (दास पौरुसं-दासपौरुषेयम् ) चेटक चेटी, आदि दास, पदाति आदि पौरुषेय ये (चत्तारिचत्वारः) चार-१ क्षेत्रवास्तु, २ हिरण्य, ३ पशु, ४ दास-पौरुषेय, तथा (कामखंधाणि-कामस्कन्धाः) कामभोगके हेतुरूप स्कंध-पुद्गलसमूहजहां होते हैं ऐसे कुलों में वह जीव (उववज्जइ-उपपद्यते) उत्पन्न होता થઈ ત્યાં અવશિષ્ટ બચેલા પુણ્યના દશ પ્રકારનાં ભેગઉપભેગની સામગ્રી પ્રાપ્ત થાય છે, અને કઈ પ્રકારની ખોટ ન્યૂનતા રહેતી નથી. છે ૧૬ से इश मानी साभश्रीन सूत्रा२ मा ॥॥ द्वारा विछे-खितं-त्याही.
स-यार्थ-खित्तं-क्षेत्रम् श्राम धान विगेरे क्षेत्र वत्थु-वास्तु भूमिगड माहि (१) छित (या) प्रासाई (मन) (२) उभय भूभिड भने तेन ५२ मनट प्रासा-भडालय (3) हिरण्णं-हिरण्यम् सुण लक्षाथी याहि पसवो-पशवः ॥य, लेस, हाथी, घोडा माहि. दास पौरुसं-दासपौरुषेयम् ये 2टी-माहास यहातिमा पी३षय चत्तारि-चत्वारः यार क्षेत्र परतु, डि२९य, पशु, हास-पी३षय-तथा कामखंधाणि-कामस्कन्धाः म लगना हेतु ३५ ४-शत समूहन्यां डाय छे सेवा पुणेमा त १ उववज्जइ-उपपद्यते
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧