Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 474
________________

प्रियदर्शिनी टीका. अ० २ गा. २१ नैषेधिकोपरीषहजये कुरुदत्तमुनिदृष्टान्तः ४१९
स्वाध्याय करणार्थं कायोत्सर्गकरणार्थं वा स्त्रीपशुपण्डकविवर्जिते स्थाने निषण्णेन मुनिना अनुकूलमतिकूलोपसर्गसंपातेऽनुद्वेगकरणेन निषद्याऽपरनामको नैषेधिकपरीपः सोढव्य इति भावः ।
अत्र दृष्टान्तः प्रदर्श्यते
हस्तिनापुरे कुरुदत्तनामा श्रेष्ठिपुत्रः प्रव्रजितो भूत्वैका किविहारप्रतिमया ग्रामानुग्रामं विहरन्नयोध्यानगर्या ईषदूरप्रदेशे कायोत्सर्गम् कृत्वा स्थितः । तत्र होकर (उत्ता - उत्थाय ) उठकर ( अन्नमासणं - अन्यद् आसनं ) दूसरे किसी स्थान पर ( न गच्छेज्जा- न गच्छेत् ) नहीं जावे ।
तात्पर्य इसका यह है कि स्वाध्याय करने के लिये अथवा कायोत्सर्ग करने के लिये स्त्री पशु पंडक से वर्जित स्थान में बैठे हुए मुनि को चाहिये कि वह अनुकूल प्रतिकूल उपसर्ग के आने पर अनुद्विग्न चित्त होकर निषद्यापरीषह कि जिसका दूसरा नाम नैषेधिकीपरीवह है उसको सहन करे । अर्थात् श्मशान आदि स्थान में बैठने पर उपसर्ग आदि का आना स्वाभाविक है । अतः ऐसी स्थिति में मुनि का कर्तव्य है कि वह तिर्यञ्चादिकृत उन उपसर्गों को अविचलितचित्त होकर सहन करे । भयभीत न होवे, और न एक स्थान से दूसरे स्थान पर अपनी रक्षा के अभिप्राय से जावे ।
दृष्टान्त - हस्तिनापुर में कुरूदत्त नाम का एक सेठ का पुत्र रहता था । उसने धर्म का उपदेश सुनकर दीक्षा धारण करली। जब वे श्रुतचाउट्ठित्ता- - उत्थाय त्यांथी हीने अन्नमासणं- अन्यत् आसनं खील अध स्थान पर न गच्छेज्जा- न गच्छेत् न लय.
આના ભાવ એ છે કે, સ્વાધ્યાય કરવા માટે અથવા તો કાâત્સગ કરવા માટે સ્ત્રી, પશુ, પ’ડકથી વર્જીત એવા સ્થાનમાં બેઠેલા મુનિએ ગમે તેવા અનુકૂળ પ્રતિકૂળ ઉપસ આવવાથી ઉદ્વિગ્ન ચિત્ત ન બનતાં વિષદ્યાપરીષદ્ધ કે જેનું બીજી' નામ નષેધિકીપરીષહ છે એને સહન કરે. અર્થાત્ સ્મશાન આદિ સ્થાનમાં બેસવાથી ઉપસ વગેરેનું આવવું સ્વાભાવિક છે. આથી એવી સ્થિતિમાં મુનિનું કજ્ય છે કે, તિયચ્ચ આદિ દ્વારા થતા એ ઉપસગેને અવિ ચલીત ચિત્ત ખની સહન કરે અને ભયભીત ન થાય. પેાતાના રક્ષણના અભિપ્રાયથી એક સ્થાનથી બીજા સ્થાન ઉપર ન જાય.
દૃષ્ટાંત—હસ્તિનાપુરમાં કુરૂદત્ત નામે એક શેઠના પુત્ર રહેતા હતા એણે ધર્માંના ઉપદેશ સાંભળી દીક્ષા ધારણ કરી લીધી. જ્યારે તે શ્રુતચારિત્ર રૂપ
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઃ ૧


Page Navigation
1 ... 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855