Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 - 1941). kiMmata be AnA zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4260. prabuddha jaina taMtrI : maNilAla mekamacaMda zAha, aMka : 18 muMbaI : 15 jAnyuArI 1941 budhavAra lavAjama rUpiyA 2 IzvaranI AstikatA IzvaranA astitva viSe lokoe ghaNuM lakhyuM che ane A vastu samajavA mATe manuSya jIvananI vicitratA samajI dareka lakhanAra mAne che ke pite IzvaranuM astitva pUrepUruM siddha levI joIe. karyuM che. paNa IzvaranA Astikya viSe keie vicAra ja karyo mANasa eTale dehadhArI AtmA-viSaya tarapha deDanArUM nathI. Astika athavA nAstika e vizeSaNo mANasane ja lagA- zarIra, ane Izvara tarapha akhaMDa kheMcANa calAvanAra AtmA. e DavAmAM Ave che. je Izvara upara vizvAsa rAkhe te Astika, ene koDe saMsAra te manuSyajIvana. e jIvanamAM zarIra ane ane IzvaranA astitva viSe jene vizvAsa besatA nathI, te AtmA vacce, vAsanAo ane bhakita vacce, pravRtti ane nAstika e sAmAnya lokone artha che. AvI hAlatamAM izvara nivRtti vacce sanAtana gajagrAha cAle ja che ane e gajaAstika che e vAkayaracanA ja lokone muMjhavaNamAM nAkhe evI grAhamAM durbaLa mANasa ghaNI vAra hArIne nAsIpAsa thAya che. che, chatAM IzvaranuM astikaya e eka sAcI vastu che ane ene thAya che ke " ApaNe mATe unnatino mArga che ja nahi. emAMja mANasane meTAmAM moTuM AzvAsana maLe ema che. ApaNe koI kALe caDhI zakavAnA ja nathI. prayatna karyo lAbha ze ?" bhaktoe Aja sudhI izvarane bAdazAha je mAnya che. ene . Ama jyAre mANasa pitAnA para vizvAsa beI bese sarvasamartha tarIke varNavyo che. tma akartama ane anyathA- che, enI zraddhAnuM devALuM nIkaLe che, tyAre paNa bhagavAna ene kartama zakita te enI ja che. e je kSaNe jema dhAre tema apanAve che. ene viSe nirAza thato nathI. enI Atmazakti thaI ja jAya che. enI icchAne rokanAra kazuM ja nathI. ema upara vizvAsa rAkhe che ane kahe che, "huM hajI rAha joIza. bhakta bahu utsAhapUrvaka kahe che. hajIya A mANasane uparati thaze ane e khADA- teo bhUlI jAya che ke Izvara sarvasamartha hovA chatAM potAnuM mAMthI nIkaLI AvI TekarIe caDhavA mAMDaze. huM rAha joiza. sAmarthya vAparavA mAgatA nathI. e Icche che ke mANasa potAnuM enA aneka bhava sudhI rAha joiza. e Aje mane sAmarthya pitAnI meLe keLave, vITo (veto ) ane saraTiphikezana bhUlI gayA che, paNa ene mAruM smaraNa thayA vinA rahevAnuM (vtification) nI sattA hAthamAM hovA chatAM e na vAparavI nathI. atyAre je raste jAya che emAM ene majA paDe che, paNa emAM ja izvarane AnaMda che. e sarvasamartha che, chatAM sarva saha enI e majA TakavAnI nathI. e tyAM kaMTALaze, ane rahevAmAM ja e pitAnA aizvaryane anubhava kare che. e badhuM ane mArI pAse Avaze ja. e hamaNAM te che, sahana kare che ane dhIrajapUrvaka anaMtakALa sudhI rAha jue paNa huM to jANuM chuM. hamaNAM enA manamAM bhAre viSe bhakita che anaMtavIrya hovA chatAM e anaMta dhIraja dhAraNa kare che nathI, paNa huM ene cAhuM chuM. mArA manamAM ene viSe bhakita ane mANasane badhI rIte svataMtra rAkhI enI sagavaDe ene che-hA e bhakita ja kahevAya. enAmAM pitA viSe je vizvAsa pitAnI pAse AvavA de che. nathI, te mArAmAM ene viSe che. enI hadayazakita, enI AtmavepArIo koI sajanane karaja ApyA pachI dhIraja khUTa zakita upara mAre je vizvAsa che e ja ene aMte tAraze. eTale kahe che, ke "rakama jokhamamAM nathI, paNa mudata jokhamamAM pitAnI dareka vAsanA ane dareka kRtidvArA e mane Aje bhale che. ane mUDI karatAM amAre mana mudata vadhAre mahatvanI che, paisA parAsta karate hoya, paNa huM nirAza thavAnuM nathI. ane e mAreje vakhatasara na maLe, te e gayA prArthanA ja che. e keI paNa kSaNe mArAthI jevA ja che." Izvarane tyAM mudatane (rAga-paTadIpa tAla-tritAla dUra javAne ja nathI ane huM ene savAla ja nathI hotuM. enA copaDAmAM khevAne nathI." hisAba anaMtakALane ja hoya che caraNa tyajI prabhu kayAM javuM mAre ? ane kaI paNa mANasa viSe pitAnI TUTayAM, jagata jana hRdayAM, IzvaranuM A valaNa-IzvaranI A mUDI jokhamamAM nathI e ene daDha keI na bole, chUpAye tuM kayAre ?-caraNa niSThA-e ja enI AstiktA che. vizvAsa hoya che. phUla karamAya, pavana jaya sarakI, izvara Astika che tethI ja duniyA TakI je je dharuM, te vilAtuM huMkAre-caraNa che ane duniyA AgaLa sAdhanakrama mANasa pitAnA para vizvAsa rAkhe rakhaDI bhamI prabhu zaraNe Avya, maujuda che. AstitA e ja enA karatAM Izvarane mANasa upara adhama uddhAraNa tuM ja uddhAre-caraNa0 izvara che. vizvAsa vadhI jAya che. a pha. khabaradAra kAkA kAlelakara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 prabudhdha jaina ApaNI pAMjarApALA ane gaiAzALAe. ( tA. 30-11-40 nA roja sAbaramatI khAte ekatra thayela prathama gujarAta kAThiyAvADa gosevA samelananA pramukhasthAnethI svAmI AnaM"ka Apela vyAkhyAna.) mitrA, mArA jevA phUMkapUjiyAne A sa MmelananuM pramukhapada zuM jone Ape enAyata karyuM" haze, e mAre mATe eka bhAre koyaDA thai paDayA che. Apa sau je ahIM maLyA che. temAM, gAsevAnI pAchaLa jIvananAM kImatI varSo ane kharacyAM che. evAM sajjane meAda che. geAsevA bhaktibhAvanI tIvratAmAM paNa ahIM beThelA sthAna bahu nIcu che e huM jANuM chuM. mAnava-prazna ke pazu prazna ? zakti jemaNe pratye prema ane Apa saumAM bhA AjanI dhaDIe jyAre manuSyaprANInA upadravoe duniyA badhIne bhejAra behAla karI mUkI che ane e prANInuM zuM karavuM enI ja mahAmUjhavaNamAM duniyAnI prazna DUbI gai che, tevuM TAMkaNe vaLI pazuprANInA praznane vicAra karavA nIkaLanArA ApaNe aprAsaMgika teA na lekhAe ema paNa mane ghaDIvAra lAgyuM. paNa je bhUmi upara A samelana Ape cenyuM che te bhUmi eka evA jagadha tapasvInI tapasyAthI pAvana thayelI che ke, jeNe AjanI duniyAnA mAnavInA pragati ane sudhAraNAne lagatA tamAma zekhIbharyAM dAvAne paDakAra ApyuM che. ane tenA daMbha ughADA pADayA che. jeNe A ja bhUmi upara besIne mATImAMthI mANasa dhaDAM ane ' jana-pazu--jaganA kalyANayajJa 'mAM eka pachI eka bheTa dharyo, jeNe eka be dAyakA jeTalA alpa avadhimAM ApaNI prajA AkhInA kAyApalaTa karI nAMkhyA ane je Aje paNa vRddha vaye ane kSINu dehe verajherathI baLIjaLI duniyAne averA, abhayanA, premabharyAM pratikArane ekamAtra ukela batAvI rahela che. e tapeAbhUmi upara e saMtanI atipriya pravRttiomAMnI eka evI A geAsevA pravRtti ke pazu kALe aprastuta ke aprAsaMgika nahi lekhAya, ane emAM kAnArane sArU e saMtanA hameza rahelA AzIrvAMda mArA jevA aNudhaDane paNa Apa saue seAMpelI A javAbadArI pAra pADavAnI preraNA ane zakita Apaze, e bharese ApanI AjJAne meM zirodhArya gaNI che. eka pavitra smRti tA. 15-1-be gesevAnI bhAvanA joDe eka pavitra smRti mArA aMtarapaTa upara AjIvana akAi gai che; te birAra prAMtamAM mArI kizAra avasthAmAM jeyelA eka gAupadezaka rAjayasthAnI paMDitanI. gAmaDAMmAM bharAtAM avADika ajArAmAM, meLAomAM, paNIe upara ane svadezI AMdAlananA e yugamAM gAmegAma maLatI amArI gaMjAvara sabhAomAM, emanI mUrti caMdrasUryanI niyamitatAthI hAjarI ApatI. dareka prasaMge te pUrA zistapAlana sAthe ati vinayapUrvaka sabhAsaMcAlakanI sabase pIche pAMca minaTa' elavAnI rajA mAgI le ane peAtAnI ati rasALa vinayaparipluta vANIthI * kaThThaNa kaLikALamAM suna-ajJa saune sApha sulabha evA dharma AcaravAnA suvarNa mArga ' eka gasevA ja kai rIte che e sAbita karI batAve. gAya ja saMsAranI tamAma riddhisiddhinI janmadAtrI kevI rIte che ane mANasane enI dunyavI jIvanayAtrA daramyAna enA jhINAmeTA tamAma vahevArAmAM gAya ja kavI upakAraka che; balke manuSya-pazu, kITa-anuSkITa, devadAnava, caMdra-sUrya izvararacita sakala sRSTinuM AlaMbana gAya ja rIte che; sRSTinA tamAma veLA padArtho gAyakA dUdha mAMthI dhoLAza kai rIte pAmyA, enI sadAkALa emane jIvAze rahetI kathA purANakAreAnI zailImAM saMbhaLAvIne meTameTI gAmaDiyA bhAnavamedanIne ee DelAvatA. emanA kathananI purANu DhabanI ati zayekti tathA asaMbaddatAenu amane te kALe hasavuM Avatu. halluye koi vAra vineda-prasagAmAM emanA upadezAnA kissA yAdana lAyaka bane che. paNa emanI geAkita ane parAyaNunAnI smRti AkhI ummara kI mA aMtaramAMthI sa nathI. bhakata tulasIdAsajIe jema hAthamAM dhanuSyabANa na lIdhelI kAi paNa prabhu-mUrtine oLakhavA nA pADI. teja gAyathI vikhUTI evI saMsAranI ke pazu vyakita ke vastune paMDitajInI sRSTimAM hastI naheAtI. gAyanI kArTa vaLagIne kha jANe hamezAM hIMcakA letI haiAya tema paMDitajInI DIMgaNI smRti sadAkALa mArA jIvananI smRtimAM jaDAi gai che. jANe ke gAyathI ene huM judI ja pADI zakatA nathI. e puNyAtmAne mArI keDiTa kreDiTa vaMdanA habje. pre|| paNa pazu-praznano abhyAsa ane ApaNA dezamAM tenI AjanI durdazAnI cikitsAnI dizAe rasa levA te jIvadayAnA padma mizanarI sva. nagInadAsa amulakharAye mane preryAM. emanI ja dhagaza ane tAlAvelIe mahAtmA gAMdhIjIe prajAne Apela aneka vidha racanAtmaka kAryakramamAMnA A gosevA praznanA ava taraph mArU dhyAna prathama kheMcyuM. ApaNI parAdhInatA ane ApaNA tame guNane kAraNe ApaNA prajAvananA ekeeka kSetramAM je durdazA Aje vatI rahI che te ja ApaNA pazudhananI bAbatamAM paNa banyuM che. ApaNI upekSAne pApe AkhI prajA zarIra ane manathI kSINa thai gai ane Aje maraNonmukha thavA kheDI che. A mahAdazAne gaMbhIrapaNe vicAra karavA mahAtmA gAMdhIjI jevA yugapravartaMka purUSa prerAyA ane temaNe A praznane sarvAMge vicAravA ane chaNavA ApaNane doravaNI ApI, temAMthI ApaNI pazusaMsthAonA navesara sudhAra ane saMgaThananI kalpanA Aje uDI che. e preraNAne baLe prerAyelA gopremI sajjanAnA AmatraNane mAna ApIne ekalA gujarAta kAThiyAvADamAMthI paNa Aje Apa ATalAM gausevApremI sajjatA ekaThAM maLyAM che ene huM eka bhAre zubha zukana gaNu chuM. jIvadayA-mahAsidhdhAMta jIvadayA e hiMdu saMskRtinI khAsa bakSisa che. e mahAsiddhAMta AkhA hiMdusamAjanA aNumalA vAraso che. mAnavetara sRSTinI peThe ja manuSyaprANI paNa duniyA AkhImAM 'nIyaoN. lIvara * sIpanam' nA kudaratI kAyadAne anusaranArA hatA--ane hajI A paNa e raDayAkhaDayA apavAdo sivAya ethI bahu AgaLa nathI gayA tyAre ApaNA pUrvajoe peAtAnAM puNya ane purUSArthane je samasta jIvasRSTi joDe AtmIyatA sthApanArA ane jIvamAtrane mANasanAMbherU-bhAMDaru, balke AtmarUpa gaNIne emanI joDe vavA kahenArA mahAsiddhAMta zaiAdhyA. eTaluM ja nahi, paNa eka AkhA mAnavasamAjate e siddhAMta potAnA jhINAmATA tamAma (anusaMdhAna pRSTa 177 juo)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-41 prabuddha jaina 173 kAThiyAvADamAM aThavADIyuM. ke je varganuM adhivezana bharAvAnuM hoya te kema ke varga sivAya anya koIne temAM jarA paNa rasa hoto nathI. moTA zaheramAM A kIsmasanI rajAomAM niMgALA khAte zrI jaina zvetAM. te aneka jalasAo cAlatA hoya che temAM A eka vadhAre. zahebara mUrtipUjaka konpharansanuM paMdaramuM adhivezana bharAvAnuM hatuM te ranI sAmAnya prajAne mana AvA adhivezananI eka sAdhAraNa nimitte kAThiyAvADa tarapha javAnuM banyuM. A pravAsa daramiyAna jalasAthI vadhAre kIMmata, upayogitA ke mahatva hotuM nathI, ghaNokharo samaya niMgALA khAte ja vyatIta thaye. eka divasa gAmaDAmAM te AvuM adhivezana bharavuM hoya te tyAM vasatAM te beTAda ane traNa cAra divasa bhAvanagaraniMgALA adhivezananI varga ke kemanA pAMca paMdara kuTuMba AvA moTA kAryane pahoMcI bhAta jana che. muM. konpharansanAM AgaLanAM adhivezane karatAM vaLI zake ja nahi. te mATe te mAtra te gAmaDAnA tema ja tevA prakAranAM anya kamI ke sAMpradAyika adhivezanathI ja nahi paNa AsapAsanA gAmaDAmAM vasatA aneka lokone sahaghaNA prakAre judI paDe che. tethI tene lagatAM keTalAMka saMsmaraNe kAra joIe ane AnaMdajanaka te e che ke gAmaDAnA loko prastuta kenpharansamAM rasa dharAvanArAone ja nahi paNuM anya AvA adhivezanane pitAnuM ja gaNe che ane bane teTalo sahakAra sAmAnya vAMcane paNa rasapreraka banaze e kalpanAthI AkarSAIne Ape che. gAmane mana AvuM adhivezana mahAjanane meLe hoya ahiM noMdhavA lalacAu chuM. che ane pitAne AMgaNe bahAranA sArA sArA mANasa Ave che adhivezanano bAhya raMga. e bAbatane koI jude ja AnaMda hoya che. adhivezanamAM bhAga - niMgALA adhivezanane bAhya raMga aneka rIte khUba ja levA mATe AvelA mANaso karatAM kutuhI ane sadbhAvathI prerAAkarSaka hatA. sAdhAraNa rIte AvI kenpharansa ke pariSade moTA ine AvelAM gAmaDAnAM bhAI bahenanI saMkhyA ghaNI vadhAre zaheramAM ja bharAya che, jyAre A adhivezana hajAra bAranI jovAmAM Ave che. maMDapa temaja bIjI kepa bAMdhatAM upara temaja vastInA ane temAM paNa jananA te pAMca paMdara kuTuMbavALA bAjue AcchAdita karavA mATe niMgALAnA temaja AsapAsanA eka nAnA sarakhA gAmaDAmAM bharavAmAM AveluM. tethI A adhi- lekee bahu moTA pramANamAM phALa-buMgaNa-purAM pADayAM hatAM. vidhananA keTalAMka rUparaMga AgaLanAM adhivezanethI taddana judAM paDe A uparAMta maMDapanI vyAsapIThikA jyAM pramukha sAheba temaja e svAbhAvika hatuM. A uparAMta A adhivezana bharavAnI anya saMbhAvita gRhasthAne besavAnI goThavaNa karavAmAM AvI javAbadArI rASTrIya mahAsabhAnA jANItA kAryakartA ane Aje hatI te Akho vibhAga rezamI bharatanA kAThiyAvADI gAlIcA, vANIsvAtaMtryane lagatA satyAgrahanI laDatanA kAraNe jelavAsI cAkaLA, caMdaravA temaja bhAtabhAtanAM teraNAthI zaNagAravAmAM banelA zrI. maNilAla jemala zeThe upADI hatI. tethI temanI Avela hatuM. kharI rIte dezI kArIgIrIna cAkaLA, caMdaravAnuM A janAmAM rASTrIya mahAsabhAnA adhivezananI chAyA jyAM tyAM duSTi- eka nAnuM sarakhuM pradarzana ja hatuM. A paNa AsapAsanAM gAmanA gocara thAya e paNa eTaluM ja svAbhAvika hatuM. lokoe ja purAM pADyAM hatAM. adhivezananA pramukhanA Agamana meTAM zaheramAM adhivezana bharAya tyAre sAdhAraNa rIte svA prasaMge relave sTezanathI maNilAla hArI nagara (kanphagata samitinA sabhyo te potapotAnA ghera ja rahetA hoya che ransanuM adhivezana je sthaLe bharavAmAM AvyuM hatuM tene ane adhivezanamAM bhAga levA mATe AvelA pratinidhione paNa A nAma ApavAmAM AvyuM hatuM) sudhI eka bhavya saraghasa zaheramAM sulabha meTAM meTAM makAnamAM utAravAmAM Ave che. pari kADhavAmAM AveluM. A prasaMge pramukha mahAzayane junI DhabanA NAme adhivezananA samaye sau ekatra thAya che ane eka purI ane sundara rIte zaNagArelA rathamAM besADavAmAM AvyA hatA. thaye sau koi potapotAnA nivAsasthAne vidAya thAya che. nigALA * A rathane bharelA caMdaravAnI raMgaberaMgI jhulethI zaragArelA gate nAnuM sarakhuM gAma. bahArathI AvelA mahemAnone utArI zakAya tyAra baLada joDavAmAM AvyA hatA. A baLadanI joDIomAM evAM AlIzAna makAna niMgALAmAM te haja ja kyAMthI ? vaLI kAThiyAvADanI bhAre khumArI taravaratI hatI. temanAM zIMgaDAM paNa svAgata samiti gehalavADa temaja jhAlAvADamAM vasatA jene sudhI bharatakAmathI AcchAdita karavAmAM AvyA hatA. A saraghasamAM vistRta kalpavAmAM AvI hatI. tethI svAgata samitinA sabhya AsapAsanA gAmaDAMomAMthI cAlI Avela saMkhyAbaMdha naranArItathA adhivezananA pratinidhio vacce mahAne kazo bheda nahote. oe bhAga lIdho hato. kheDuta strIonAM bhinna bhinna AkRtiA sarvane utaravA-rahevA tathA suvA mATenI vyavasthA niMgALA vALA raMgaberaMgI bhAtavALA kapaDAMo, kheDuta purUSanA raMgaberaMgI gAmane pAdara "kerI nadInA kinAre jyAM adhivezanane maMDapa pheMTAo, agiyAra baLathI kheMcAtA pArvAtya saMskRti ane bAMdhavAmAM Avela tenI AsapAsa taMbuo temaja kaMtAnagharomAM kara zaNagAraracanAne mUrta svarUpa ApatA ratha, AgaLa Tola ane vAmAM AvI hatI. A rIte adhivezananA kAryakartAe svAgata samiti zaraNAI, vacce svayaMsevaka daLa ane mahAjana, pAchaLa svAgata nA sabhya, pratinidhio, svayaMsevake-sau koIne be, traNa ke cAra gIte gAtuM nArI vR-kAThiyAvADanI sukI ane vRkSavirala bhUmi divasa sAthe ja rahevAnuM hatuM. A samuhavasavATa bhAicArAnuM upara nirmala bhUrA AkAza nIce, ziyALAne lIdhe madhyAnha kALe kuTuMbI bhAvanAnuM - kaiI juduM ja vAtAvaraNa ubhuM kare che ane paNa mIThA lAgatA taDakAmAM pasAra thatA A saraghasanuM darzana parasparane maLavA haLavA oLakhavAnI paNa evI ja AvakAra AMkhane kaI judo ja AnaMda ApatuM hatuM. adhivezananA dAyI sagavaDa Ape che. A adhivezane bIjuM kAMI paNa karyuM pramukha sAhebane niMgALA gAmanA lekee nAtajAtanA kazA paNa na hoya te paNa AvA suMdara sthaLa ane taMdurasta AhavAmAM bhedabhAva sivAya temanA Agamana prasaMge bhAvanagara rAjyanA jaina samAjanA nAnA moTA bhAIone ekatra vasavAnI taka ubhI divAna zrI. anantarAya paTTaNInA pramukhapaNa nIce mAnapatra karI e paNa AvuM adhivezana bharavAnI jahemata ane dravyavyayane nahAne ne badale na gaNAya. ApyuM hatuM. niMgALA temaja AsapAsanA gAmaDAMnA lokoe - zahera ane gAmaDAnA adhivezananA taphAvatane vicAra karatAM A adhivezana kAryamAM ke sahakAra Apyo hato ane tenA lakSya upara AvatI bIjI bAbata e che ke zaheramAM te je kema (anusaMdhAna puSTa 180 juo )
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 prabudha jaina tA. 15-1-1 saccassa ANAe uvahie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina tyAre ja jaye satyapUtaM vadedvAkyam jAnyuArI 15 1941 ' dharmane nAme dharmane nAme jeTalA jhagaDA thAya che teTalA bhAgyeja bIjA kazA mATe thatA haze. AtmannitinA sAdhana rUpa dharmane avanatinuM kAraNa ajJAnatAthI banAvI levAmAM Ave che. dharmane nAme nirarthaka ane nirUpayogI bAbata upara paNa jhagaDA karavAmAM Ave che. jaina samAjamAM chevaTe kaMI nahi to tithi jevI kSullakamAM kSullaka bAbata paNa jhagaDAnuM kAraNa banI zake che. jaina dharmamAM gaNAvelA cha dravyamAM eka dravya tarIke kAlane paNa gaNavAmAM Ave che. divasa-rAta mahinA-varSonI racanA buddhidvArA ja karavAmAM AvI che. amuka niyamananA pratIka tarIke koIpaNa vastunI sthApanA karavAmAM Ave tema kAlanI paNa budhdhidvArA vibhAgo pADI racanA karavAmAM AvI. AvI eka budhdhadvArA racAyelI vastu mATe jyAre ApaNe anekane klezanuM kAraNa ApIe tyAre ApaNe keTalA ajJAna ane jaDa chIe te ja jagatane batAvIe chIe. amuka divase ke amuka samaye ja dhArmika kriyAo karavAthI Atma-vikAsa thaze ane te sivAya nahi evo koI mahApurUSoe upadeza ApyuM hoya ema sAMbhaLyuM nathI. manuSya svabhAva e che ke enA para jo amuka aMkuza mUkavAmAM na Ave te e belagAma banI jAya che eTalA mATe amuka kriyAo mATe cokakasa divase nakakI karavAmAM AvyA, jethI e kriyAo karavAnuM e bIjA divasa para mulatavI rAkhI e saMbaMdhamAM bedarakAra na bane. eTalA mATe divasanuM niyamana jarUranuM che. paNa jyAre divasene ja sarva kAMI mAnI levAmAM Ave ane amuka divasoe ja amuka kArya thavuM joIe evuM pratipAdana karavA zAstronA utArA zodhavAmAM pitAnA jIvananI amUlya kSaNa veDaphI devAmAM Ave tyAre te murkhatAnI parAkASThA ja AvI rahe che ane evI vyakitaonI buddhimatA (1) mATe mAna upaje che ! dhanya che tamArI buddhine ! evA udgAra saheje vicAravAnanA mukhamAMthI sarI paDe che. je amuka divase ane Atma-vikAsane kaMI saMbaMdha hoya ane ApaNane e divase mArgadarzana ApatA hoya ane ethI ApaNe Atma-vikAsa sahelAIthI sAdhI zakIe chIe ema hoya te ene mATe zAonA utArA zodhavA, vAdavivAde calA- vavA gya che. paNa jo evuM kazuM na hoya te enI pAchaLa samaya gumAva eTale pitAnA jIvananI amUlya kSaNo nirarthaka veDaphI devI e gya gaNAya kharUM ? jene pitAnA jIvananI kismata che, te pitAne samaya kadi evI bAbate mATe na ja veDaphe ke jethI pitAne ke parane kazo lAbha na hoya. ApaNe tithio mATe jhagaDIe chIe, ane te paNa dharmane nAme dharmane jIvananuM mukhya aMga banAvavAne badale ApaNe jhagaDAnuM sAdhana banAvI mUkyuM che. AtmatinA sAdhano mATe sarjavAmAM AvelA maMdire , ane tIrthasthAnone paNa ApaNe kalezanA, jhagaDAnA kAraNu banAvI mUkyA. zAMtinA sAdhano dvArA ApaNe azAMti phelAvavA mAMDI. je mahAtmAoe mAyA--mamatAno tyAga karavAne upadeza ApyuM temanAM ja maMdira ane tIrthasthAnonI mAlakInA mamatvamAM paDI ApaNe jhagaDavA mAMDayA ane eTalethI ja na saMtoSAtAM e bhAlekIne hakaka meLavavA paradezIo pAse gayA ane hajAro rUpiyAnuM pANI karyuM. rAga-depane tyAga karavAno saMdeza ApanArAonI mUrtio mATe rAgadveSa karI emanA zabda-- de chaDecaka anAdara karI ApaNe emanI keTalI avahelanA karIe chIe? prabhunI mUrtimAM ke maMdiramAM prabhu vasatA nathI. ApaNe ja e mUrtiomAM bhagavabhAvanuM ApaNu karI ApaNI bhAvanA emAM mUrtimaMta karIe chIe. bAkI e te mUrti ja hatI. temAM ApaNe jyAre e mUrtiomAM zvetAMbara, digaMbara evA bheda pADIe chIe tyAre te narI buddhihInatA ja dekhAya che. ane jyAre kaI vetAMbara, digaMbara mUrti ene na namavAnI ane digaMbara madiramAM javAthI ane digaMbara mUrtine namavAthI mithyAtve lAgI javAnuM jaNAve che tyAre te enI jaDatA mATe kevaLa dayA ja Ave che. sAdhyane bhUlI mAtra sAdhanane pakaDI besI javuM enAthI vadhu ajJAna bIjuM zuM hoI zake ? rAgapa-meha-mamatAne tyAga karanArA mahAtmAonI yAda mATe maMdira bAMdhavA, emanI mUrtinuM pUjana karavuM pagale pagale emanI AzAtanA na thAya te mATe DaratA rahevuM. rakhe koI phula kacaDAI jAya, rakhe ApaNo zvAsa emane sparzI jAya te mATe ApaNe khuba sAvadha rahevuM-A badhI saMbhALa ApaNe purI cIvaTathI laie chIe; paNa e mahAvIranA vizvapremanA-samabhAvanA-zAMtinA saMdezA te ApaNe kSaNe kSaNe avagaNI emanI azAtanA karI rahyA chIe e te ApaNane svane paNa yAda nathI rahetuM. tyAga-mUrti prabhunuM pratIka banAvI ApaNe emanuM pUjana arcana karavA mAMDayuM. pratidina parama vItarAga svarUpa . prabhunA darzana karavA chatAM ApaNe kema tyAgI nathI banI zakatA ? e saMbaMdhI ApaNe kadi vicAra nathI karatA. emanA jevA thavAne badale ApaNe emane pitAnA jevA banAvI dIdhA. ApaNane vastrAlaMkAre game che tethI prabhune paNa e vastuo paherAvavA mAMDI. nahi te tyAgamUrti prabhune mugaTa zAne ? bAju baMdha zAne ? bALAo zAne ? emanI mUrtine pratikSaNe vItarAgaNAnuM bhAna karAvatI rAkhavAne badale ApaNe ApaNI kAmanAenA pratibiMba samI banAvI zakI. ApaNuM icchiAone mUrtiomAM pragaTa karIne ApaNane ja zuM game che te ApaNe bahAra ApyuM. prabhunA saMtAne bhale anna vinA TaLavaLatA hoya, paisAne abhAve bhale ajJAnatAmAM sabaDatA hoya, paNa ApaNe te prabhune mugaTa mALA paherAvI emane ApaNI vivekahIne bhakitathI rIjhavavA prayatna karIe chIe. eka vakhata nirbhaya gaNAtA, AtmArthI enA Azraya sthAna samA maMdirane paNa ApaNe bhayanuM sthAna banAvI mukela che, ene paNa tALA mAravI paDe che. maMdiramAM corIo thAya che. ApaNe tyAM jokhamI gaNAtI cIjo je ekaThI karI na hota to tALAM bhAravAnI ke ceka karavA mANase rAkhavAnI jarUra na paData. ekAMta zodhatA AmAthIMone mATe e sthaLe sadA khullAM rahI zakata. ApaNe dharmane nAme hajAro rUpIyA kharacIe chIe chatAM e dvArA keTalI dharmanI unnati karI ? aneka maMdiro baMdhAyA ane baMdhAya che; aneka sa nIkaLyA ane nIkaLe che; aneka svAmIvAtsalya thayA ane thAya che; aneka jAtanA upadhAna samAraMbhe thayA ane thayA kare che. A baMdhAmAM khUba paise
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-41 prabuddha jaina 175 R riyala gaMbhIra paNa vaparAya che. paise vAparanArA mAne che ke pote ethI dharma karI rahyA che, paNa A badhI kriyAone prabhAva anyadharmIo para keTale paDe? keTalA jaina dharmanuM mahatva samajI ene svIkAra karavA nIkaLyA ? keTalA janoe A badhI kriyAo dvArA asAdhAraNa Atma-vikAsa sAthe ? zatruMjaya parvata para aneka maMdiro che, hajare mUrtio che. pAlItANA zaheramAM dara varSe aneka jAtanI tapakriyAo ujavAya che ane rathayAtrAe nIkaLe che. aneka saMghe Ave che, navakArazIo thAya che. A badhI kriyAo dvArA jaina dharmane pracAra thAya che, athavA te enA siddhAMte lokone vadhAre samajAya che athavA je A vaDe jene asAdhAraNa Atmonnati sAthe e je koI dA kare te AkhA pAlItANA zaheramAM te bIjo dharma ja na saMbhave chatAM ApaNe jANIe che ke tema nathI banyuM. eTale A badhI vastuo mAtra janonI samRddhinuM pratIka mAtra banI rahe che. AnAthI jonAM hRdayamAM dhArmika bhAvanAno vikAsa thAya che, ema je koI kahe te paNa ApaNe evI koI addabhUta cAritryavAna, asAdhAraNa vyakti vartamAna kALamAM te jaina samAjamAM joI zakatA nathI ke jeNe tapanA prabhAvathI jagatanuM dhyAna kheMcyuM hoya. mAtra vastra badalavAthI tyAgI banI javAnuM hoya te evA aneka tyAgI nIkaLaze. paNa jeNe manamAMthI jagatane tyAkhyuM hoya, rAgadeva para vijaya meLa hoya evA tyAgIeja sAcA tyAgI kahIM zakAya. dharmane nAme vyakitagata kIrti mATe phAMphA mAranArA te Thera Thera najare paDaze. paNa dharmane jIvananuM mukhya aMga banAvI, enI unnati mATe jIvana jIvanArA keTalA nIkaLaze ? dharmane nAme jhagaDA sAcA dharmAe kadi karatA nathI. jemaNe dharmane oLakhe che. temanAmAM koI paNa jAtane Agraha ke mata-paMthanuM mabhaya hotuM ja nathI sAcI dhArmika vyakitanI vANImAM eka zabda paNa e nahi Ave ke jethI koIne AtmA dubhAya. bIjAnA doSo jANavA chatAM e de e kadi udhADA nahi paDe. bIjAnI nikA karanAra, bIjAnA deva jenAra, pitAnA pakSanuM pratipAlana karavA bIjA pakSanI niMdA karanAra pAmaraja hoI zake. sAcA dharmane oLakhanAra dharmane nAme jhaghaDA te svapna paNa na ja kare. saralAbahena sumaticaMdra zAha pratijJA sau koie jAheramAM levI. e divase koIe savinaya bhaMga kare nahi. A divase savAramAM prabhAtapherIo kADhavI ane dhvajavaMdana karavuM. sAMje prajAe saraghasa kADhI jAhera sabhAnA sthAne jaI ane tyAM ekatra thayelA sau koIe vAkaye vAkya ane zabda zabdanI samajaNapUrvaka nIcenI pratijJA levI. ame mAnIe chIe ke svataMtratA meLavavAne. potAnI jAtamahenatanAM phaLane upabhega karavA ane pitAne vikAsa sAdhavAnI tamAma take pUrepUrI rIte maLe e rIte jIvananI jarUriyAta meLavavAne hiMdI prajAne, temaja bIjI koI paNa prajAne keIthI na khUcavI zakAya evo janmasidhdha haka che. vaLI ame mAnIe chIe ke je koI paNa sarakAra prajAnA A hone chInavI le ane temanA para julama calAve che evI sarakArane badalavAno ke khatama karavAne vadhu haka paNa prajAne che. hiMdamAM paDelI briTiza sarakAre hiMdI prajAnuM svAtaMtrya chInavI lIdhuM che, eTaluM ja nahi paNa teNe Ama vargonA zeSaNa upara potAnI sthApanA karI che, ane Arthika dRSTie, rAjakIya dRSTie, saMskRtinI dRSTie temaja AdhyAtmika dRSTie hiMdane pAyamAla karyuM che. tethI ame mAnIe chIe ke hiMde briTiza saMbaMdha teDIne pUrNa svarAja eTale ke saMpUrNa svAtaMtryanI prApti karyo ja chUTake che. . ame samajIe chIe ke amArI mukti meLavavAne saceTamAM saTa mArga hiMsA mAraphata nathI. hide zAMta ane nyAyI rItane anusarIne ja baLa temaja svAzraya keLavyAM che ane svarAjane ThIka ThIka paMtha kApe che ane e rItene vaLagI rahIne ja e svAtaMtryaprApti karaze. ame hiMdanI svAtaMtryaprAptine sArU pharIvAra pratijJAbadhdha thaIe chIe ane pUrNa svarAja maLe tyAM sudhI A svAtaMtryanI laData calAvye javAne pavitrapaNe niradhAra karIe chIe. ame mAnIe chIe ke ahiMsaka laData mATe sarvasAdhAraNapaNe. ane khAsa karIne satyAgraha mATe, khAdI, komI ekatA temaja aspRzyatAnivAraNane kAryakrama saphaLapaNe calAve jarUrI che. ame nyAtajAtanA ke dharmanA kazA bheda vagara amArA dezabhAIomAM sadbhAva phelAvavAnI ekaeka taka sAdhIzuM. jemanA pratye durlakSa karavAmAM AvyuM che te saune ajJAna ane dAridrayamAMthI uMce laI javA ane jeo pachAta ane dalita gaNAya che temanAM hitene dareka rIte AgaLa vadhAravA ame mathIzuM. ame jANIe chIe ke je ke ame sAmrAjyataMtrane nAza karavA UDyA chIe chatAM amaladAra agara binaamaladAra aMgrejo joDe vyaktigata nAte amAre kaze kajiye nathI. ame jANIe chIe ke savarNo ane harijano vaccenA bheda bhUsyuM ane hiMduoe pitAnA rAjanA vyavahAramAM e tamAma bhedone bhUbheja Are che. dhArmika mAnyatAo judI hoya te paNa AvI jAtanA bheda ahiMsaka vartAvamAM vidarUpa che. tethI arasaparasanA vyavahAramAM ame ekasarakhA rASTrIyatvathI saMkaLAyelAM ane ekasarakhA rAjadvArI temaja Arthika hitathI baMdhAyelAM eka ja bhAratamAtAnAM saMtAna tarIke vartIzuM. reTi ane khAdI e hiMdanAM sAta lAkha gAMmaDAMnA punarUjIvananA ane Ama prajAnI bhayAnaka garIbI TALavAnA amArA racanAtmaka kAryakramanuM anivArya aMga che. tethI ame niyamita reTiyo kAMtIzuM. amArI aMgata jarUrIyAtemAM zuddha khAdI sivAya kazuM nahIM vAparIe, ane bIjA tamAma upa keTalAka samAcAra ane noMdha. svAtaMtrya dina pratijJA paMDita javAhiralAlanA pramukhapaNa nIce i. sa. 1928 nA DIseMbara mAsamAM maLela lAhoranI rASTrIya mahAsabhAe saMpUrNa svAtaMtrya mukammala AjhAdI Counplete Independence ne hiMdIprajAnA dhyeya tarIke jAhera karyuM hatuM ane 1930 nA jAnyuArInI 26 mI tArIkhane svAtaMtrya dina tarIke ujavya hate A divase hiMdanA zahere zahera ane gAme gAma vasatA prajAgaNe svAtaMtryanI pratijJA lIdhI hatI. tyArathI te Aja sudhI dara varSe e divasa svAtaMtryadina tarIke ujavAta A che ane rASTrIya mahAsabhAe nakakI karelI svAtaMtryanI pratijJA levAtI AvI che. cAlu jAnyuArI mAsanI ra6 mI tArIkha Ave che tyAre gAMdhIjIe Adeza karyo che ke hiMdanA svAtaMtryapremI prajAgaNe e ja prakAre svAtaMtrya dina ujave ane e ja prakAranI cheDIke umeraNIvALI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 gamAM paNa anatA lagI gAmaDAMnI prajAnA hAthanI banAvaTanI ja cIjo vAparIzuM, ane khIjAe pAse paNa prayAsa karIzuM. tema karAvavA ame pratijJA karIe chIe ke kaoNMgresanA nItinuM ame zistapUrvaka pAlana karIzuM, ane mATe laDatamAM sAmela thavA jyAre kayAreya hAkala karavA haraghaDI taiyAre rahIzu. prabuddha jaina sidhdhAMtAnuM ane hiMdanI AjhAdI thaze tyAre tema Aje vyakitagata savinaya bhaMga cAlu thaI gayA che ane hiMda bharamAMthI saMkhyAbaMdha mahAsabhAvAdI. gIratAra thayA che. e khInA dhyAnamAM letAM racanAtmaka kAryakrama ke jene pAra pADayA sivAya vyaktigata ke samuhagata koi paNa prakAranA savinaya bhaMgathI svarAja prApta karI ke TakAvI zakAya tema nathI te racanAtmaka kAryakrama pAchaLa bamaNA tesathI lAgI javAnA dareka hiMdIne khAsa dharma bane che, TuMkANamAM kahIe teA hAtha kaMtAmaNu ane khAdInA sarva vyApI svIkAra tathA grAmeAdhogone ane gAmaDAnI prajAe pedA karelI cIjonA pracAra emAMja racanAtmaka kAryakramane sAra AvI jAya che. ameA mAnIe chIe ke ahiMsAnA sagIna pracAranA pariNAme kAmI ekatA jarUra sidhdha thavI tee ane dareka prakAranI ane rItanI aspRsyatAneA sadaMtara nAza paNa thavA ja joie.'' A svAtaMtrya dinanA uddApana saMbaMdhamAM gAMdhIjI jaNAve che ke " ahiMsAnA AdhAre racAtA svarAjano artha mAtra sattAnI pherabadalI nathI. e' svarAja evuM hovuM joie ke jethI Arthika gulAmInI bhayaMkara cuDanAM krUsAyalAM mahenata majurI karatAM ane chatAM bhukhe maratAM lAkhA AdamIene sAcI mukita maLe. A tyAre ja bane ke jyAre mAlamIlkata dharAvanArA gaNyA gAMThayA loka lAkhA dezabaA sAthe AtmIyatA anubhave ane temanI khAtara peAtAnA sarvasvano bhega ApavAne tatpara bane. e divase ekatA ane badhubhAvane khUba uttejanA maLavI joie, ApaNA dilamAMthI aspRzyatA javI joie; madhane sau kAie tyAga karavo joie; kAMtavu joie; ane khAdI ane grAmodhogathI niSpanna thatI cIjonu vecANa temaja pracAra karavA joie." zrI, kundanamalajI phidiyA. mahArASTranA keTalAka jaina AgevAnA giraphatAra sAMgalI tAlukAnI koMgresa kamITInA pramukha, sAMgalInI cebara ek komarsanA pramukha ane jANItA jaina sudhAraka zrI dIpacaMda bhAcaMda verA khI. e. elaela. bI. te Aje cAlI rahela savinaya bhaMganI laDatamAM bhAga levA mATe eka varSanI sakhta majurInI sajA pharamAvavAmAM AvI che. AvA ja kAraNe selApurasITInI koMgresa kamITInA adhyakSa ane jaina yuvaka saMdhanA mAjI pramukha zrI. kezavalAla vIracaMda zAhane paNa hiMdI sarakSaNa kAnunanI 129 mI kalama nIce giraphtAra karavAmAM AvyA che. AvI ja rIte ahamadanagara nivAsI zrI. kundanamala krikriyA bI. e. elaela khI. je muMbainI dhArAsabhAnA sabhya che temane paNa sarakAre giraphtAra karyA che. zrI. kundanabhala krikriyA sthAnakavAsI samAjanA bahu jANItA AgevAna chaeN ane ahamadanagaranA suvikhyAta vakIla ane prajAsevaka che. ahiMsaka saMgrAmanA sainike. tA. 15 '' A pramANe jAmanera nivAsI zeDa rAjamalajI lAlavANI jee paNa muMbainI dhArAsabhAnA sabhya che te paNa satyA grahanA kAraNe sarakAranI avakRpAnA pAtra banyA che ane Aje jelavAsa bhAgave che. te eka jamInadAra che ane prajAsevAmAM bahu sArA rasa dharAve che. A sarve gRhasthAne dezanI AjhAdI ane vANIsvAtaMtryanA hakakanI khAtara jelavAsa svIkAravA badla jaina samAjanA aneka dhanyavAda ghaTe che. pAna . zrI muMbai jaina yuvaka satra vArSika sabhA zrI. muMbai yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA tA. 19-1-46 ravivAranA rAja baporanA traNa vAge dhanajI sTrITamAM Avela sIlvara menzanamAM sadhanI ethrIsamAM maLaze je vakhate vArSika vRttAnta maMjura karavAmAM Avaze ane navA varSa mATe adhikArIo ane kAryavAhaka samitinI cuMTaNI karavAmAM Avaze A prasaMge sarve sabhyAne vakhatasara hAjara thavA vinaMti karavAmAM Ave che. maMtrIo, suSmaI jaina yuvaka sala. zrI. rAjamalajI lulavANI. zrI. kezavalAla vIra zAha.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-41 prabuddha jaina ApaNI pAMjarApeALA ane gauzALAo. ( pRSTa 172 nuM cAlu ) jIvana-vahevAramAM AcarIne jIvatAM zIkhavyuM. saMsAranA itihAsamAM mAse meLavelI sauthI camatkArI jIteAmAMnI A eka chata che. hArA varSa thayAM jIvadayA ane ahiMsAnA e mahAsiddhAMtanA pAyA upara ApaNA samAjanI racanAe baMdhAi che ane cAlI rahI che. ApaNI pAMjarApALA ane jIvadayA saMsthAnAM videzI vijetAe ke pravAsI yAtrALuoe zradhdhA bhakitabharI ajAyIethI karelAM varNanA itihAsa-graMthAe saMgharI rAkhyAM che AhAra vahevAra badhAmAM nIvonIvasya jhIvanam' ne jIvajaMtune zAbanArA kAyado kare melI, kaMI nahi te bhale manogata niSThAmAM paNa ' brAhmaN sayaMmUrtavu nA ahiMsA siddhAMta apanAvIne ane tene ataranI vadanA ane jIvanayAtrA kApavA mAgatI ApaNI prajAne ApaNu A vArasAmAM maLeluM saMskAradhana kevu kImatI che, e vAtanu Aje ke jyAre sasArA mAnava potAnI pazuprakRtinuM soLe kaLAe pradarzana karAvI rahyo che te veLAe sAcuM bhAna thai zake che. AvA mahAna vArasAnA vArasa ane e mahAsiddhAMtanA anuyAyI ApaNe, jIvadayAnA kSetramAM e pavitra siddhAMta ane e vArase! ApaNe panAre paDIne Aje kevI dazAne pAmyA che te tene saceta karIne pharI eka vAra prANavAna karavAnA mArgo zA che te tapAsavA, ahIM maLyA chIe. gAyane himA 177 vahetI. dUdha vecavuM e ApaNI prajAmAM anADIpaNuM ane halakAi lekhAtAM, e te haju gaI kAlanI vAta che. chAzane kAi pUchatu ja nahi. raMgela zIMgaDAMthI seAhAmaNA ane kATe raNakatI ghUdharamALA gajAvatA, pATa jevI pIDhA para hIranAM bharate bharI jhUleAthI DhaMkAyelA, ane hAMkanAranAM hAtha AMgaLAMne rAza kheMcI kheMcIne leAhiyALa karI mUkatA dhIMgAdhArI'nAM varNanathI ApaNAM sAhitya bharapUra che. ApaNuM pApa Aje ApaNAM ajJAna, upekSA ane akarmaNyatAne deje dezanuM tamAma pazudhana taddana behAla ane daivanI ne samu banI, dareka dizAmAM ApaNe potAne hAthe pere pere karIne veDaphAi rahyu che. ApaNA yAdhanA khyAla jUnI ghareDAmAM paDayA paDayA vAsI thai gayA che te Aje temAM kAhavATa vyApyA che. ApaNI geApUjA ane ApaNI dayAdhamanI rIteA paradezIonI ane parakAmeAnI TIkA ane ThekaDInA ja mAtra viSaya anI rahI che. dhIMgA dhArInA dhaNI kheDUta Aje pArakA mAlanI pedAza karanArA, dUdhaghInA sAva aNuoLakhItA, hArDa vaLI gayele ane hAryo-lUTayA vadane zaherA sAmuM joine dina vitAvanAra rAMkaDA banyA che. enA zramanI ane enI kaLAnI koine kadara nathI. je Ave che te enI pAse sastI majUrI karAvIne enAmAMthI keTaluM kADhI zakAya enAM ja lekhAM kare che. ene bhaNele bhAi paradezIonA ADatiyA mAtra banI gayA che. enI ane enAM vahAlasAyAM pazuonI kALI mahenatanI nIpajate e Treno ane sTImarA bharI bharIne paradeza caDAve che ane gUNI pAchaLa pA--paisA dharamAdA ' kADhIne ataranI AMtaraDInA kakaLATane mUMge karI de che. jADI jIvadayA gAyane mahAtmAjIe mRgu kAvya kahI che. mAnavInAM anuja jevAM pazuprANIonA AkhA muka jagatanI e pratinidhi che. zAstrakAroe ene riddisiddhinI jananI kahI che. Abha-prajA AkhI ummara janetA nAnI avejI tarIke enA sAmuM jue che. bIjI prajAenA karatAM ApaNI prajAnA jIvana-pratihAsamAM eNe avanavA bhAga bhajavyo che ane anekhuM sthAna bhogavyu che, enI sAkSI itihAsa pUre che. vedakAlIna hiMdunA vaDavA DhAracarAu pazupAlaka hatA. gAya tathA gAvaza ja emanA jIvananu eka mAtra AlaMbana hatuM. anna vastra AcchAdana sarva kaMi emanuM godhana ane pazu pAlana ja hatAM, eNma mAnavAne aitihAsika kAraNo che. veda-rAmAyaNAdimAM AnA purAvA paDayA che. e prAcIna DhAracarAu aniketa dhvanamAMthI nIkaLIne ApaNA pUrvajoe jyAre sidhu-satalaja, gaMgA-yamunA jevI puNyasalilA nadIone kheALe Azraya lIdho te A dezamAM nAnA meTA vasavATa karI kRSipradhAna jIvana svIkAryuM, tyAre e navA vanamAM gAya ane gevazatI navI ja mahattA ane anivAryatA emane samajA ane emanA jIvanamAM tema ja samAjavyavasthAmAM gAyane janmadAtrI mAtAnI joDAjoDa pUjAnuM sthAna maLyuM. zuM zAstragraMthAmAM, zuM sAhityamAM, zu lokavArtAmAM, gAyanA mahimA gAtAM kAi thAkayuM nahi. beu zIMgaDaeN sAnAmaheArA AMdhelAM mAthAM DAlAvatI DelAvatI cAlanArI hantaro savasI gAyAnAM dAna ApaNA pUrvajo karatA. akeka gokuLamAM, akeka mAladhaNIne ghera, akeka rAjA ane akeka zreSTIne AMgaNe hajArA gAyo baMdhAtI. rAjA mahArAjAo Simunione Azrame rahI gAyo carAvavAne jIvanazikSaNanuM aMga gaNatA. zrImatAnI maheAlAte ne garIbane khoraDe, tapasvIonA AzramamAM ke gAmabAvAnI jagyAmAM, badhe riddhisidhdhinI jananI gAya me|jUda hatI. ghera ghera rAja prabhAte dahIMvalANAMnI ghammara-gALI gAjI rahetI. dUdha-ghInI nadI lAkhAnI skAmatA dharAvatI ane hajAro pazuonAM rAja pAlana-zuSA karatI pAMjarApoLanA saMcAlaka dehakaSTathI pIDAtAM phUDIbaMdha pazune phelavA AvatA kAgaDAne uDADavA athavA te maraNunI aNIe AvelAM pazuonA kAnamAM navakAramaMtra ke kRSNanAma saMbhaLAvavA pagAradAra mANasA rAkhe, paNa pIDAtAM pazune tAra-jALI jaDelI bIteAvALA ekAda tabelAmAM mUkavAnuM koine sujhe nahi, e ApaNI sthiti che. ApaNI ghaNI sakhAvatA tema ja vadhyA pravruttienI pAchaLa kaMi ne kaMi AvI ja jADIzudhdhinI jIvadayA rahelI che ane tethI ja ApaNI ghaNIkharI vadhyA pravRttio Aje nisteja, niSprANa jevAmAM Ave che. satata sudhAra, satata pheraphAra, satata dhaDabhAMja e kAi paNa jIvaMta saMsthA ke saMdhapravRttinuM lakSaNa che; paNa ApaNAM jIvadayAbhaDaLo ane kA kartAe jyAM ane tyAM ' lakIranA phakIra ' banI paDI dhareDe cAlanArA, jarI-purANI dharma mAnyatAenAM mU maDAM gaLe vaLagADI karanArA tathA sudhAra-pheraphAranI sUcanAo pratye kaTANu mAM karanArA jovAmAM Ave che. A bhalA bhAine prajAnA arthakAraNanI ke e arthakAraNamAM AjanI sthitie dezanI tamAma sthAvara-jaMgama saMpattino kai rIte bhAga levAya che, paradezane parAdhIna evuM e dezI arthakAraNa ja prajAnA AkhA jIvanane koi bhayAnaka ethAranI jema Aje kevu bhIsIpIsI rahyuM che, tenI kazI gama haitI nathI. ajJAnane dAkhe prajAkIya prAMtika sarakArenA Traka amala daramyAna prajAnI pratinidhirUpa muMbai prAMtanI sarakAre prajAhitanA je aneka prayAse karyo temAM ApaNI pazurakSaka saMsthAenA suniyatraNa mATe eka D P
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 prabudhdha jaina tA. 15-1-46 kAe kharaDe pragaTa karI pazurakSaka saMsthAo ane maMDaLane tenI carcA sArU netaryAM hatAM. mAre ati kheda sAthe kahevuM paDe che ke sarakAra nAmanI saMsthAne ja parAI gaNIne cAlavA TevAyelA ApaNA saMsthAsaMcAlakoe prajAkIya sarakAranA e upakramane dharamULathI sidhdhAMtanI rUe ja virodha karyo ane e kharaDo pAcho na kheMcI levAya tyAM sudhI pitAnI ja evI e sarakAra sAthe kaze sahakAra karavA cokhkhI nA pADI! kharaDe sarakArI DhAMcAnI rUe koI daSTi vinAnA amaladAre ghaDe hate. paNa enI vAMdhAbharI kalamo ke bhAge pheravavAnI mAgaNI karavAne badale emAM cAlu saMsthAonA vahIvaTanI suvyavasthA sArU cokkasa aMkuza ane niyaMtraNa mUkavAnI vAta hatI eTalA sArU, evI kazI dakhalagIrI ja amAre na joIe, evI ghaNAkharA saMsthAsaMcAlakanI bhUmikA hatI. niyaMtraNa mUkavA mAganAra sarakAra pelA saMcAlakonA jevI ja prajAe nImelI ane prajAnI IcchAne Azraye nabhanArI jAhera saMsthA hatI, e bInAne emanI najaramAM mahattva nahotuM. ' AvI TIkApUrvaka sarakArI upakramane virodha karanAra eka sajjana e divasomAM eka vAra mane maLavA AvelA. pite A klAkAnA eka agragaNya zaheramAM prajAzikSaNanA kAryamAM rokAyelA padavIdhArI zikSaka hatA. ApaNI prajAkIya kahevAtI keMgresa sara- kAra kAyadAthI govadha aTakAvavAnA prayAsamAM kevI zithila ane kartavyavimukha hatI, e viSene pitAne Ubhara kADhavA mArI pAse AvelA. emanA repano pAra nahe. meM emane samajAvavA ane zAMta kADavA koziza karI. bahu adabapUrvaka meM emane keTalAka prazno pUchyA. mane tema pitAne paNa eo samAjasevaka ane sAmAjika sudhArAnA himAyatI gaNanArA hatA. prajAnA kizerene dezakALa ne duniyAnuM zikSaNa ApavAne vyavasAyamAM rokAyelA ane ati zubha hetuthI tema ja aMtaranI vyAkuLatAthI prerAIne AvelA A sujana mitrane dezamAM, prajAmAM, emanA pitAnA zaheramAM ane paDamAM vartatI vastusthitinI gama nahotI. e emane batAvavA meM prayatna karyo. A dezamAM thatA gevadha mukhyatve karIne gerAM lazkaranA kherAkane sArU thAya che e vAta emanA dhyAnamAM nahotI AvI. hiMdustAna Aje eka ja kema ke eka ja dharmavALAone deza rahyo nathI, ekI sAthe ane eka ja paristhiti heThaLa vasatA hovA chatAM dareka komanAM rUci, raheNI. kherAka, sarakAra ane vyaktigata hake kAyadAnI daSTie svataMtra ane abAdhita lekhAvAM joIe, e vastusthitine vicAramAM levA e rAjI nahotA. ApaNAM ja pApane pariNAme hiMda Aje evI Arthika dazAe pahoMcyuM che ke enA keTalAka pradezomAM keTalIka vAra anAjane mukAbale gAyabaLada tathA ziMgALAM pazuonuM mAMsa sastuM paDavA jAya che ane dharmane bAdha nahi evI ahiMdu kone kevaLa sastA khorAka tarIke paNa e khorAka para gujarAna karavAno prasaMga Ave che, e bInA joDe emane nisbata nahotI. vaLI sadIo kayAM jIvadayA tathA ahiMsAne vAraso laIne cAlanAra Ajano rojI kamAnAra hiMdu pitAnAM pazuo tarapha bIjI kone mukAbale vadhu bedarakAra, kAma levAmAM vadhu nirdaya ane tenA duHkhadarada pratye vadhu lAgaNI viheNa che; ane pariNAme tenAM pazu paNa sarakhAmaNImAM vadhu dUbaLAM, kamajora ane roga AdithI pIDAtAM hoya che; jyAre evI saMskRtine kaze khAsa do na karanAre tene sAkhapADozI musalamAna A dezamAM pitAnAM pALelAM pazuonI vadhu sAcavaNI karanAra ane vadhu vahAlasoyo jovAmAM Ave che evAM pramANapatra A dezamAM vicAranArA pravAsIo, anubhavIo tema ja mUMgA pazu para gurja.. tuM ghAtakIdhaNuM aTakAvavAnA prayAsa karanArI saMsthAoe ApyAM che e bInAnI pAchaLa rahelI karuNatAnI A gesevakane kahI paDI nahotI. ane chelle e vAtathI paNa A gAbhaktane kaze khAsa AghAta nahotA pahoMcatA ke khuda hiMdu kAmamAM paNa ApaNe ApaNe pitAne hAthe ApaNA samAjane aMgavicche; karI nIcalI kemane haDadhUta karIne tathA temanI AbhaDacheTa mAnIne temane evI te dInahIna kaMgALa ane pAI karI mUkI che ke, harijanomAMnI amuka kema Aje pitAne hiMdu mAnatI ane kahevaDAvatI hovA chatAM vagara saMkoce gemAMsa- muDadAla temaja katalanuM-khAya che ! apUrNa svAmI AnaMda, citoDagaDha ane kezariyAjI. (tA. 15-11-40 aMka 14 thI anusaMdhAna) vIromamAM Avela citoDagaDhanAM darzana karI jovA jevAM sthaLe nihALI rAtanA udepura pahoMcI hAthIpoLamAM utAro karyo. mevADanA vIratvanuM puNyakSetra citaDa zatrunA hAthamAM arpaNa karI kAyara udayasiMha aravalInA parvatemAM jaI pitAnA nAma uparathI udepura nAmanuM zahera vasAvI mevADanA rAjyakartA tarIke gAdInazIna thayo hato paNa te cAra ja varSa rAjya karI paleka sIdhAvyuM. tenI pachI udepuranI gAdI upara mahArANA pratApasiMha je siMhapurUSa gAdInazIna thayo. e TekIlA vIranuM antaramAM gulAmInuM tIra bhAlAnI peThe khuMcavA lAgyuM. e hato AjhAdI mATe khapI janAra vIra. enA aMtaramAM svadeza-- uddhAranI jyota jalI rahI hatI. e jota saheja paNa jhAMkhI na paDe te khAtara eNe pAMca pratijJA lIdhI. sAthe ene e nizcaya hato ke "deha bhale paDe, paNa sAdhanAmAM jarA paNa pAchuM DagaluM bharavuM nahiM.' e nizcaya upara AgaLa vadhatAM vadhatAM dIThI bAdazAha akabara sAthe yuddhanAM maMDANa maMDAyAM ane AkhuM jIvana yuddha saMkaTa ane apAra duHkhamAM pasAra karyuM. udepuranI mulAyama sAhebI ane mejazekhane tilAMjali ApI aravalInA pahaDonI guphAmAM vAsa karyo. paNa AjhAdI ane svamAna na vecyAM te na ja vecyAM. chevaTa sudhI sataMtratAne vahAlI gaNanAra evA TekIlA vIranA pagalAM. je zaheramAM paDayAM hoya te zahera-te bhema kene jovAnuM mana na thAya ? udepura. udepura aravalInA pahADanI taLeTImAM AvelA eka vizALa medAnamAM vaseluM che. tenI cAre bAju parvatonI hAramALA che ane tenA upara baravALA kIllA bAMdhavAmAM AvyA che. AthI bhUtakALamAM udepura bahu ja surakSita gaNAtuM. paNa AjanA vimAnI yugamAM kIllAo ane burajonI zI gaNatarI ? chatAM bahAravaTIyA ane dhADapADuothI keTaluMka rakSaNa thaI zake che. zahera kIllAbaMdha che, cAra dizAe cAra daravAjA che. je hAthIpoLa, kheravADApoLa, suryapaLa ne tripALIyAnA nAme oLakhAya che. udepuranI AjubAju AvelAM makAInAM khetare, vADIo ane jaLAzayo tenI zobhAmAM ora vadhAro kare che. zaheramAM jovA jevAM sthaLamAM jaganivAsa, rAjyabhuvana ane jagamaMdiranA mahelamAM ApaNA ja dezanA kArIgaree kareluM kAcanuM kAma prazaMsA mAMgI le tevuM che. A sivAya te ja mahelane citrAlayamAM mahArANA pratApanA jIvanane lagatAM citra AgaLathI te khasavAnuM paNa mana na thAya eTalAM suMdara ane
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-41 AkarSaka che. te aDIne bahAra nIkaLavAnI game teTalI utAvaLa kare te paNa mana mAne ja nahi. A sivAya rAjyanA mahelAmAM paradezI TamanuM DhagalAbaMdha pharanIcara ane citra vicitra chabIo khUba jovAmAM Ave che. AmAM aitihAsika draSTie ke kaLAnI draSTie khAsa dhyAna kheMce tevu dhaNu chuM dekhAya che. A uparAMta DhebarataLAva, udayasAgara, vagere jaLAzayo, bagIcA, cIDIyAkhAnuM, jagadIza maMdira, ane ApaNAM chatrIza jaina maMdira vagere nihALI khIje divase kaisariyAjI javAnA vicAramAM ame nidrAdevIne AdhIna thayA. gADAM ane TAMgAno dhaMdho relagADIe paDAvyA pachI paNa TukI musApharI gADAM ane TAMgA mAraphate ja thatI. A paNa jyAM jue tyAM meTarbasa doDatI thatAM gADAM ane TAMgAnA dhaMdhAne phaTako paDayo che. Ama . samajavA chatAM-agavaDa sahana karavAnI tAkAtanA abhAve ApaNe gADu choDIne TAMgA pakaDIe chIe ane TAMgA cheADIne meTara pakaDIe chIe. AvI ApaNA mananI nabaLAi hoya tyAM gADAM ane TAMgAvALAnA dhaMdhA tadna bhAMgI paDe temAM zuM navAI ? prabuddha jaina bIje divase meTara mAraphate ja ame kezariyAjI javA upaDayA. udepurathI keziyAjI 45 nAlanI pAkI saDaka eTale meTaranI doDadhAma cAle che. kezariyAnI meTara asanA raeNko agravAla ku. nA che. tenI eIsa hAthIpALa para Avela dharmazALAmAM ja che. eTale yAtrALuone eIsa khALavA javAnuM rahetuM ja nathI. cAre bAju aravalInA DuMgarA-vacamAM pAkI saDaka bhAileAnA mAilo sudhI patharAyalI paDI che. be bAju jhADanI dhaTA makAi, juvAranAM bharacaka khetare, cAre bAju lIlI kalAra, hariyALI, jANe kudarate lIlI cAdara bIchAvI hoya ane vacamAM moTA buTTA uDAvyA hAya ema lAge vacamAM cAMdInA cakatA mAkaka zezabhatAM jaLAzayo A zAbAzaNagAramAM vadhArA karatA lAge, AvI anerI kudaratI lIlAthI AMkhane tAjagI maLatI hatI. meTara te saDAsaDATa evu kAma karye ja jatI hatI. vacamAM mAila che mAilanA che. AdivAsImeAnA jhupaDAM ane kubA jevAM dasapaMdara gharanAM nahAnAM nahAnAM gAmaDAM najare paDatAM ane jenA vaDavAoe dezanI AjhAdI mATe aravallInA zikhare zikhare yuddha khelelAM tenA ja saMtAne phATayA tuTayA vastrothI aDadhe zarIre DhAMkelAM najare paDatAM. temAMye baheneAnA hAthe kANI sudhI pahelAM pItaLanA tAranAM yAM ane eja pramANe pagane zaNagAra jotAM valasADa, navasArI, te surata jIllAmAM vasatA dubaLA lokonA hAthapaganA zaNagArI yAda AvyA vinA na rahe. Ama chatAM dubaLA lokonI dAtADIe jema khUba kharA karI che tema mevADI AdivAsIonI thai nathI; paNa veTa ane verAnI susaNa nItie te ebane ati kaMgALa banAvI dIdhA che. padareka mAlanA rastA kApIne AvyA tyAM ja meTaramAM eka bhAie dhyAna khecyuM ke ahIMthI pAMca mAIla cheTe mahArANA pratApanA cetaka nA pALIyo che ane tenA upara ArasanI chatrI che. Aja aravalInA pahADAmAM mahArANA pratApe svataMtratA mATe Thera Thera yuddha kheleluM ane varasAnAM varaso sudhI du:kha ane saMkaTano sAmano karI AjhAdInI nyAta jalatI rAkhelI. e mahApurUSanI AkharI jIMdagI kesariyAne udepuranI vacamAM Avela * keDI gAmanI bAjunA DuMgaranI guphAmAM purI thayelI e sthaLe ArasapahANanI bhavya chatrI bAvI che ane maraNatithie mevADIenA mATe bhAga meLA tarIke tyAM ekatra thAya che. 179 kezariyAjI cAreka mAila dUra haze tyAM sIdhI saDaka cheDIne meTarakhasa khIjI saDake caDI. tyAM te be traNa gADI juvAnaDA basanI pagathIe caDayA. temane pUchapAcha karatAM jaNAyuM ke e sIdhI saDaka cheka amadAvAdanA jhAMpe paheoMce che ane Ama jotajotAmAM kezariyAjInA gaDhanA kAMgarA najare paDayA. pheriyA. e hajAranI vastIvALA kezariyAjInA gAmanI AsapAsa paNa pA! kIllA che ane e kIllAnI rAMgeja nadI khaLakhaLa vahe che. gAmamAM pesatAM kesariyAjInA maMdiranA gaDha ane aMdara AvelA bAvana jinAlayanAM zikharo uparanI dhajAe krAtI najare paDe che ne bhakatajanonAM aMtarane namAve che. ApaNA dareka jaina tIthaeNmAM yAtrALuone utaravA mATe jema dharmazALAnI sagavaDa che, te ja pramANe ahIM paNa puratA havA ujAsavALI traNa cAra dharmazALAo che. gAmamAM vastIne moTe bhAga paDayA (brAhmaNA) ene che ane temanA nibhAva meTe bhAge kezariyAjInI yAtrAe AvatA yAtrALu temaja maMdiramAM thatI amuka Avaka upara che. paMDayAnu jora ne kanaDagata vadhatAM zrAvako ane paDayAenI vacamAM aneka vAra athaDAmaNo ubhI thayelI ane korTa sudhI khaTalA gayelA. tyArathI paDayA pratye zrAvaka varganA rAga Acho thatA gayA che ane ekabIjAnI vacamAM kaDavAse vadhAre karyo che ane ema chatAM Aje paNa yAtrALuo AvatAM paDayA peAtAnA cApaDA laine vaMzAvali kADhe che ane potAnA yajamAna hakka hAMsala kare che. AmAM bIjo paDayA bhAyu mAratA nathI. kahevAya che ke temanI pAse pAMcaso pAMcasa| varSanA copaDAe che ane vaMzavelA meLavavA mATe A paDayAenA copaDA vahIvacAnA copaDAnI garaja sAre che. dharmazALAmAM sAmAna mukatAM ja kezarIyA dAdAnA darzane ame upaDayA. maMdiranA gaDhAra (mukhyadrAra)mAM pesatAM ja dvAra pAse barachIdhArI baMdukadAro khaDA pahere joyo. khIjA daravAje paNa eja rAmAyaNa, AgaLa vadhyA tyAM cekamAM paNa saMtrI. pUchapAcha karatAM mAhetI maLI ke dAdAnI peDhInuM rakSaNa karavA kAyama paccAsa saMtrI rahe che. anya darzanInI dekhAdekhIthI niraMjana nirAkAranA nAme dukAnadArI zarU karIne lAkhAnI milakata ekaThI karavA aneka tarakhA gevavAmAM AvI tenA pariNAme bhALI janatA svArtha, lAlaca, ane dharmanA nAme nANu ApatI gai ane e dhanane devanA dravya tarIke gaNavAmAM AvyuM. anyanA lAbhAthaeN kharacI zakAya ja nahi e devadravya che. A sthitimAM lAkhAnI milakatA ekaDI thAya pachI hathiyAradhArIonA paherA na mukAya tA khIjuM thAya zuM? bhavasAgara taravAnA sAdhanarUpa gaNAtA arihaMta paramAbhAnAM maMdiranAM dvAra sau koi mATe khullAM hAvA tee. tenA badale A prakAranI dukAnadArI ane dvAra upara satrIonA paherA eDelA joi aMtaramAM khUba darda thayuM. kezariyA"nuM maMdira ArasapahANanA paththarathI baMdhAvelI, bAvanajinAlaya ane cAracokIvALI ane sAdhAraNa kotaraNIthI suzAbhita eka bhavya imArata che. zatrujaya, Akhu ke gIranAranA maMdiranI svacchatAnA hiMsAme ahiM svacchatAmAM khAmI lAge che. chatAM ahIMnI bhavyatAmAM e vizeSatA che ke mULa nAyaka zrI rIkhavadeva (kezarIyAjI) svAmI ane khIjI sarva pratimA upara cakSu TIkAne rALathI na ceoTADatAM je svarUpamAM zilpakArAe pratimAe ghaDI che te ja svarUpamAM birAjamAna che. eTale digaMbaro ane zvetAMza ekaja pitAnA putro hoya ema sau sAthe
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 . prabuddha jaina tA. 15-1-41 kAThiyAvADamAM aThavADIyuM. nebata zaraNAI prabhAtapherInI uNapa amuka aMze dUra karatI hatI, ' (pRSTa 173 thI cAlu) nidrApAzamAMthI janatAne mukta karavAmAM madadarUpa banatI hatI ane sAdAM chatAM bhavya ane ramaNIya uThAvamAM kevo phALo Apyo vikasatA prabhAtanuM ane udaya pAmatA divAkaranuM mIThuM svAgata hato tene ATalI vigate uparathI kAMIka khyAla AvI zakaze. karatI hatI. * AvI ja rIte jyAM tyAM rASTradhvajo pharatA joIne koIne A bAhya raMganA keTalAka aMzonuM Alekhana purU karuM te. paNa lAgyA vinA na rahe ke A je kAMI pravRtti cAlI rahI che pahelAM A adhivezananA aMgamAM bhAvanagara rAjya ane gaDhaDAnA tene rASTrIya bhAvanA sAthe purI sahAnubhUti ane saMbaMdha hoya svAmInArAyaNa maMdiranA TrasTIoe udAra dilathI mAMgI teTalI joIe. koThArI nagaranA pravezadvAra upara vAMsavaLIne sundara madada ApI hatI tenI neMdha levI ja joIe. bhAvanagara rAjyanI kArIgIrIthI zaNagArelo daravAjo ubho karavAmAM Avyo hate. " A udAratA suvikhyAta che. gaDhaDAnA maMdiranA TrasTIonA dilanI karakasarathI ja AkhuM kArya pAra pADavAnuM hoine anya sarva vizALatA kharekhara dhanyavAdane pAtra che. vibhAganI racanA kevaLa upayogItAnI dRSTie ja karavAmAM AvI adhivezanane AtararaMga. hatI. temAM A daravAje mAtra apavAda rUpa hato ke jenI adhivezananA pramukhanuM bhASaNa "prabuddha jaina'nA gayA aMkapAchaLa be paisA kharcIne kaLAne eka sundara namuno ubhA kara mAM ja pragaTa thayuM che. A bhASaNa sAdI, sIdhI ane saraLa vAmAM AvyA hatA. A daravAjAmAM dAkhala thatAM ja nAnIsarakhI vAtethI bhareluM che. pramukhanI namratA ane saujanya A pIThikA upara rASTradhvajano gaganacuMbI staMbha ropavAmAM AvyuM bhASaNamAM tarI Ave che. samabhAva ane ekatA upara hatuM ane A staMbha upara phaDaphaDatA rASTradhvaja nIla AkAzanI. khUba bhAra mukavAmAM Avyo che. madhyasthanuM sthAna zebhAmAM vadhAre karatA hatA. adhivezananA bIjA divase savAramAM lenAra jevI rIte A pakSane kAMIka kahe ane e pramukhanA hAthe rASTradhvajano vandanavidhi karavAmAM Avyo hate. pakSane paNa kAMIka kahe evI rIte pramukha mahAzaye sthitiAsapAsanAM nivAsasthAne, rasoDuM, jamavAnI temaja nAvAvAnI custa vargane temaja sudhAraka vargane salAha ApavAno prayatna sevyuM goThavaNa-A badhAmAM haripurA koMgresamAM je racanA karavAmAM AvelI che. sudhAraka varge manasvitA, taraMgitA, samAja kayAM che tenA tenI ja chAyA jovAmAM AvatI hatI. savAranA pahoramAM prabhAta sAcA khyAlane abhAva, utAvaLIyApaNuM vagere AkSepa sAMbhaLana pherIonI uNapa lAgatI hatI; paNa haju uSAnAM AchAM kiraNa vAnA ja rahyA. vastutaH jaina samAjamAM je varga sudhArakanA pUrvAkAzane sparyA hoya na hoya, bharaziyALAnI ThaMDIne lIdhe sau birUdathI oLakhAya che tene vANIsaMyama, naramAza ane kaI mIThI nidrA anubhavI rahyA hoya ane upara tArA ane nIce mandatA mATe dhanyavAda (athavA te Thabaka !) ApavAnI jarUra battIo ekamekanA prakAzane jhIlatAM hoya evA samaye zarU thatI hatI ane kahevAtA sthiticusta varganA kevaLa jherI pracArane vADI maLIne sevA pUjA kare che eTaluM ja nahi paNa AdivAsIo kADhavAnI jarUra hatI. paNa sthiticusta vAtAvaraNamAM ja jIvanane suddhA snAna karIne mukhya temaja anya mUrtionI pUjA tema moTe bhAge jemaNe pasAra karyo hoya temanA viSe AvI AzA darzanano lAbha laI zake che, jyAre ApaNAM aneka tIrtho ane rAkhavI vadhAre paDatI gaNAya. kenpharansanI AjanI paristhiti viSe jaina maMdira upara pATIyAM mArelAM levAmAM Ave che ke jenA temane spaSTatA bharyo ullekha ane "AjanI ragazIA gADA sivAya aMdara dAkhala thavA athavA te pUjA karavA devAmAM nahi jevI konpharansanI saMsthAno anta Avavo ja joIe. kAM te Ave. AvuM pATIyuM ke te uparathI sUcita thatA bhedabhAva ahiM baMdha karIe; kAM te tvarita gatie AgaLa vadhIe" AvI spaSTa jevAmAM na AvyuM. A kharekhara khUba AnaMdajanaka hatuM. hAkala stutipAtra che. kheda eTale ja ke viSaya vicAriNI samikezariyAjInI mUrtinI suMdaratA tema ja bhavyatAnuM varNana tinuM kAma hAtha dharatAM teo A vAta kevaLa visarI gayA hoya karavuM e mArI tAkAta bahAranI vAta che. vIsa kalAkamAM aneka ane konpharansa jevI che tevI ja calAvavAnI hoya e rIte ja vAra tenAM darzana karyA. koIka vakhata mukha para gaMbhIratA jaNAya, temaNe saune deryA hatA. konpharansanuM AjanuM baMdhAraNa kevaLa koI vakhata AchuM hAsya dekhAya, keI vakhata hasu hasu karatI avAstavikatA upara ubheluM che ane maulika sudhAraNA mAMgI pratimA dekhAya. jeTalI vAra darzana kare teTalI vAra koI judI ja rahyuM che. A bAbatano ullekha temaja sUcana temanA bhASaNamAM spaSTa navInatAne anubhava thAya. AvI alaukika pratimAnA nAme paDayA hovA chatAM jyAre A prakArano sudhAre viSaya vicAriNI samitimAM oe pitAnA dhaMdhAnI AvakamAM vadhAro karavA mATe aneka mArA taraphathI raju karavAmAM Avyo tyAre temanuM valaNa tene prakAranA camatkAre gapagoLA calAvyA che. ' anukuLa hevAne badale pratikULa dekhAyuM hatuM. e paNa saMgata | bheLI ane vahemI janatAmAM kezariyA dAdAnA nAme bAdhA nahotuM-temaja sukhada paNa nahotuM. AvI ja rIte AkhA jana AkhaDI rAkhavAnuM jeTaluM cAle che teTaluM jananA anya tIrthomAM samAjanA ekatra saMmelananA praznane temaNe je Teko Apyo che jevAmAM nathI AvatuM. te paNa protsAhaka nathI. sthULa vAstavikatAnI bhUmikA upara je - Ama kezariyAjInuM sthAnaka kevaLa bhakti ane sAmAjika vAta avyavahArU lAgatI hoya te kalpanA ane bhAvanAnI preraNA ekatA-sarva vargonI samAnatAne anubhava karAvanArU kendra hovA vaDe sahaja vyavahArU banI zake che. saMbhava che ke A dizAmAM uparAMta aneka prakAranA vahema ane pAyA vinAnI mAnyatAo pinAruM sthAnaka banI gayuM che, A kharekhara khedajanaka che. saMbaMdha dvArA zikharajIne lagatA digaMbara zvetAMbaranI adAlatI AvI rIte AnaMda ane glAninI mizra lAgaNIo jhaghaDA paratvenA temanA anubhavane AbhArI hoya ! ' anubhavatAM kezariyAjInI yAtrA purI karI ame AgaLa cAlyA ' have prastuta adhivezanamAM thayelA TharAva viSe thoDe vicAra ane bhAravADamAM Avela suprasiddha zrI rANakapurajI tarapha sIdhAvyA. karIe. sAmAnya pariSadamAM bane che tema A TharAnI hAramALA amIcaMda. paNa kAMI nAnIsunI nahotI. A adhivezanamAM mAtra keLavaNI,
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-41 ekArI nivAraNa temaja baMdhAraNane lagatA ja harAveA karavA evI maryAdA svIkAravAmAM AvI hatI. tethI bahu vivAdAspada bAbatAne A adhivezanamAM avakAza nahetA. prastuta maryAdAnI puratI jAherAta karavA chatAM aneka sthaLoethI AzakA sevavAmAM AvatI hatI ke A adhivezanamAM yuvA-sudhArake-vivAdAspada aneka bAbato sIdhI ke ADakatarI rIte lAvyA vinA nahi rahe. Aje je rIte A adhivezananuM kAmakAja thayu che ane je kAMi rAvA karavAmAM AvyA che te vicAratAM uparanI AzaMkA nirmULa banI che ane te prakAranA Adarza saMyama mATe yuvAne kharekhara dhanyavAda ghaTe che. adhivezanamAM thayelA harAvAnI vigato joIzuM tA mAluma paDaze keTalAka kevaLa aupacArika temaja baMdhAraNanA sAmAnya pheraphArone lagatA TharAveA che. A uparAMta keLavaNI ane ekArInivAraNa saMbaMdhamAM mAhitIsa Mgraha ane mAhitIkendrane lagatA dharAveA bAda karatAM bAkInA sarva dharAveA kevaLa AkAzI piousresolutions--che. e TharAvAnI dizAe hAlanA saMyogAmAM kazuM paNa thai zake ema che ja nahi. A bAbata saunA dhyAna upara nahAtI ema kema kahI zakAya ? A te vANIAonI pariSada hatI. vANIAne vastusthitinu bhAna na heAya ema bane ja nahi. Ama chatAM paNa AvA lAMbA lAMbA dharAve kema thavA pAmyA ? vAta ema che ke pariSada maLI eTale rAveA tA karavA ja joie. jo kAnpharansa pAse dravya ane akhaMDa kAryakartA hata te tenI kAryazaktinI maryAdA vicArIne pramANaadhdha karAveza karavAmAM Avata. paNa A saMsthA pAse te Aje dravya paNa nathI ane akhaMDa kAryakartA paNa nathI. tethI AvI saMsthAe te Avazyaka dravya maLaze ane kArya kartAe maLaze te kAnA dizAsUcana tarIke kAma lAgaze e AzAe ane zradhdhAe AvA AkAzI pious-rAvo karavA ja rahyA vANIyAnI pariSada kAM to saMgIna kArya karIne The, athavA tA moTA zabdo ane bharI bharI bhAvanAthI bharelA TharAveA karIne visarjana thAya; paNa thai zake teTalA ja rAve kare athavA te potAnI azakita ke alpa sAmarthyanA ekarAra kare e te kadine ja nahi. A pariSadamAM mAtra keLavaNIpracAra ane ekArInivAraNunA ja prazno carcavA, kazI vivAdAspada vAte lAvavI ja nahi. AvI svIkRta maryAdAe baMdhAraNamAM paNa kA mahatvane pheraphAra karavA ja nahi evu jaDa mAsa ubhuM karyuM hatuM. dAkhalA tarIke 'konpharansa 'jevA aMgrejI zabdonA sthAne tevA ja arthavALA ' pariSada ke ` mahAsabhA' AvA ApaNI bhASAnA zabdonA upayega karavA-AvA sAdhAraNa ane sahaja svIkArAya tevA sudhArAnI darakhAste viSaya vicAriNI samitimAM bhAre garamAgarama carcA upasthita karI hatI ane pramukha sAheba pote paNa A bAbatamAM nApheravAdanA meATA pakSakAra banI gayA hatA. Aje ApaNe jema bIjI aneka aMgrejI nakala cheoDI rahyA chIe tevI ja rIte saMsthAonAM, adhikArInAM temaja aneka sAmAjika pravRttionAM aMgrejI nAme cheDIne ApaNI bhASAnAM cita nAme paNa svIkAratA thayA chIe. A kAMI navI vAta nahatI ke A pAchaLa bIjI koi buddhi naheAtI. ema chatAM paNa kAransa' nAma badalAya ja nahi, nAma badalIe teA saMsthA badalAi gai ema bIjA dhAre, aMgrejI nAma na joie te aMgrejI bhASA zA mATe zikhavI ityAdi citravicitra tarkoe evI garamI utpanna karI ke nAma badalavAnI vAta emane ema paDatI mukavI paDI. AvI paristhitimAM baMdhAraNamAM maulika pheraphAranI tA vAtaja koi kema sAMbhaLe ? AjanuM baMdhAraNa saMdhanI saMsthAne kendramAM prabuddha jaina 181 rAkhIne racavAmAM AvyuM che eTale gAma gAmanA saMgheo potapotAnA pratinidhie cuTIne mekale ane tevA pratinidhionI konphransa ekatra maLIne jaina samAjanI pragatinA upAyo cintaveAvI junA baMdhAraNanI racanA che. Aje lagabhaga koi saMdha ekatra maLIne potAnA pratinidhie cuTIne mokalatA nathI ane ubhA thayelA aneka vicArabhedAnA pariNAme gAma gAmanA saMghe pratinidhie suTe e zakya ja nathI. A uparAMta jana samAjanI jAhera saMsthAne pAMca pAMca pratinidhie mAkalavAnI sattA che. AvI rIte pratinidhie mekalavAnI sattA dharAvanAra saMsthAone mAthe konpharansanA dharAveAnuM pAlana karAvavAnI kazI javAbadArI che ja nahi. AvI bInajavAbadAra ane avAstavika racanAnA tyAga karavA ane sthaLe sthaLe konkra nsanI samitie ubhI karI te dvArA cuMTAi AvelA javAbadAra pratinidhionI kAnpharansa banAvavI AvI matalabane meM badhAraNIya sudhArA muko. viSaya vicAriNI samitimAM na pheravAdanuM evu dhana vAtAvaraNa jAmeluM hatuM ke A mArA sudhArAne lagabhaga keie paNa Tako na Apyo. mArA sudhArA sAme eka ja prakAranI dalIla raju karavAmAM AvI hatI ke sthAnika samiti ema kAMi ubhI thAya nahi ane kenpharansanA khAMdhye bhAre je meAbA TakI rahyo che te tuTI jAya. A mebhAno khyAla dUra nahi thAya ane ApaNA sAmarthya-asAmarthyane sAce vicAra tema ja ekarAra karIne navesarathI kAma hAtha dharavAnI vRtti ubhI nahi thAya tyAM sudhI A ke AvI koi paNa kenpharansa kazuM paNa mahattvanuM kArya kare e zakya nathI-saMbhavita ja nathI. A adhivezananI e vizeSatAo khAsa dhyAna kheMce tevI hatI. eka tA adhivezanamAM eka e apavAda sivAya zrImanta gaNAtA varSe khIlakula ja bhAga lIdho nahotA. A adhivezana kevaLa madhyama varganA bhAionu ja banelu hatu. nAnA meTAnA A adhivezanamAM kazA ja bheda jovAmAM nahAtA AvatA. pramukhane je sagavaDa hatI teTalI ja sagavaDa sAmAnyamAM sAmAnya pratinidhine hatI. A te sarakhI sthitinA mANasAne madhura meLA hatA. keTalAka kutuhalathI AvyA hatA--keTalAka koika kAma thai zakaze evI zraddhAthI AvyA hatA. keTalAka sArA kAryakartAoe paNa hAjarI ApI hatI. A rIte AkhuM vAtAvaraNa bhAre hRdayaMgama hatuM. A kadAca pahelI ja pariSada haze ke jenu AkhuM kAmakAja viSayavicAriNI samitinuM ke khullI ekanuM--kazA paNa matabheda sivAya-sarvAnumate thayuM hatuM. pramukhazrInA pahelethI chelle sudhI evA khAsa Agraha hatA ke koi paNa bAbatane niya matagaNatarIthI na karIe-matabheda paDe te ApaNe aMdara aMdara patAvIe--samajI laie athavA te tevI bAbata paDatI mukIe, paNa koi paNu bAbata upara mata levAnI sthiti sudhI javI na ja joie. e temanA Agrahane khIjI AsapAsanI aneka bAbate! bahu ja poSaka hatI. eka to nakkI karelI viSayamaryAdA evI hatI ke temAM matabhedanI garamI utpanna thAya evI bAbata bhAgye ja AvI zake.khAsa karIne A tAkake te nahi ja. bIjuM ekatra thayelA pratinidhionA dilamAM paNa lagabhaga AvI ja vRtti ramI rahI hatI. A badhuM hovA chatAM AvI sarvAnumatasiddhi pramukhanI kAryadakSatAne ja moTe bhAge AbhArI che ema kabula karyAM vinA nahi cAle. Aje ghaNA kALe A kAnpharansane evA pramukha sAMpaDayA ke jeNe potAnI ja buddhi ane kuzaLatAthI AkhA adhiveza
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 prabudha jaina tA. 15-1-' nanuM kArya pAra pADayuM. bIjAo upara prabhAva paDe tevI zrImaMtAI pUta, be beThI khasama' dIkare levA jatAM dhaNI gumAvavAnI dazA ' ke vidvattAne temanI pAse kazo ja dAvo nahato. saujanya, na thAya A bAbatanI khUba saMbhALa rAkhavI ghaTe che. vaLI ektA mIThI vANI, je koI prazna upasthita thAya tene buddhipUrvaka sAdhavAno prayatna karanAre mAtra sthiticusta ke zAsanapremI vargane 4 grahaNa karI levAnI tatparatA, koIne jarA paNa anyAya vicAra karavAnuM nathI. Aje keLavAyela yuvAna varga paNa A kena thAya tenI purI saMbhALa, samabhAva ane prakRtinI nsathI lagabhaga eTale ja vimukha che. tene paNa konpharansa tarapha kema prasannatA-A temanA viziSTa guNo hatA. adhivezananA vALavo e bAbata paNa ektAsAdhake vicAravAnI rahe ja che" bIje divase sAMja sudhImAM viSaya vicAriNI samitinuM kAma ekatA saMbadhe Aje jyAre pahoLI ane meLavinAnI vAte cAlI purUM karI rAtre khullI beThaka meLavI ane adhivezana parU karavI rahI che tyAre uparanI bAbata dhyAnamAM rAkhavAnI khAsa jarUra che. evI mULa yejanA hatI. sAMja sudhImAM viSaya vicAriNI samitinuM AvAM adhivezana bharAya ane purAM thAya eTale adhivekAma purUM thaI na zakayuM. jamIne turata vi. vi. samitie maLavuM zananA samarthaka adhivezananI bhAre saphaLatAnAM cotarapha vAjA ane eka kalAkamAM bAkI raheluM kAma purU karIne khullI beThaka vagADavA mAMDe che ane virodhIo e ja adhivezanane kevaLa bharavI-A rIte nakakI karyuM ane te mujaba vi. vi. samiti niSphaLa nivaDeluM jAhera kare che. niMgALA adhivezanane ke maLI. baMdhAraNanA pheraphAranI bAkI rahelI carcA AgaLa cAlatAM gaNavuM ? konpharansa kaMI kALathI bharAI zakatI nahotI e paDAmahArASTranA pratinidhi zrI. motIlAla vIracaMde 'pramukhe pitAnA gAMTha ukalI gaI. kenpharansa kadi bharI zakAya ema che je kAryamAM madadarUpa thAya te mATe sAta jaNanI samiti-kebIneTa nahi e bhramaNa dUra thaI. konpharansanA AkAramAM ApaNe nImavI evI matalabano TharAva raju karyo ane A TharAve khUba maLI zakayA, sukhe samAdhie keTalIe bAbatanI carcA ja carcA ubhI karI ane samaya te vahevA lAgyo. pramukhazrI karI-A karazuM te karazuM evI keTalIka kAryadizA vicArIne-- motIlAlabhAI sAthe vATAghATa karavA lAgyA. meM pramukhazrInuM jaldithI AnaMdapUrvaka chuTA paDyA e ja je koI paNa adhive zananI saMpUrNa saphaLatA gaNAtI hoya te niMgALa kAma ATopavA tarapha dhyAna kheMcyuM. e uparathI pramukha sAhebe sarva samakSa rajuAta karI ke "vakhata jAya che e barAbara che, adhivezana nAnuM sarakhuM paNa saphaLatApUrvaka bharAyuM ane paNa je prazna upasthita thayo che tene rItasara nIkAla na thAya pAra paDayuM ema kahevAmAM jarA paNa atizayokti nathI. AvuM tyAM sudhI mArAthI AgaLa cAlI zakAya ja nahi. Ama karatAM eka adhivezana eTale samAja pragatinuM eka moTuM sImAcinaadhivezana eka divasa laMbAvavuM paDe te labAvIzuM, paNa eTalA navI kAryazakitane avatAra-kaI navI yojanAnA amalanI sAcI khAtara kaI paNa agatyanI bAbatane jema tema patAvI devAnuM zarUAta-Avo artha thatA hoya te niMgALA adhivezanamAM mArAthI banI nahi zake. huM bhAIzrI motIlAlane samajavA ane che evuM koI mahattvanuM sImAcihna ke amalI kAryanI zarUAta temanI vAta svIkAravA jatAM baMdhAraNanI chuMca ubhI thAya che tene najare paDatI nathI e paNa kabula karyA vinA nahi cAle. niSNANa kahe alpaprANa kahe-evI konpharansanI jIvAdorI laMbANI che. eTaluM nikAla zedhavA prayatna karuM chuM. A bAbatane nirNaya na thAya che ke je samAja ThIka ThIka sahakAra Apaze te konpharansane tyAM sudhI tamAre dhIraja rAkhavI ja joIe.' A vaLaNamAM makakamatA hatI tema ja nyAyapriyatA paNa hatI. pari pramukha evA sAcA dilanA maLyA che ke je traNa divasanAM mAna pAna bhogavIne kevaLa sUI rahevA nathI mAMgatA temanI zubha niSThA NAme te rAtrIne bAkIne samaya vi. vi. samitinI ane sevAparAyaNatA jana samAjane ekatA ane pragatinA mArge carcAmAM puro thayo, ane adhivezana bIje divase savAre maLyuM laI javAmAM saphaLa nIvaDe ema ApaNe jarUra chachIe. ane purUM thayuM ane sau koIne khUba sateSapUrvaka chuTA paDayA. - niMgALA mukAme ApaNe bahu khetI thaI gayA. have AvatA A adhivezana daramiyAna ekatAnI ane je varga A aMkamAM boTAda tathA bhAvanagaranI uDatI saphara karI muMbaI pAchI konpharansamAM sAmela thatuM nathI tene kevI rIte konpharansa tarapha AvI pahoMcIzuM. paramAnada, AkarSA ane sAmela kare enI aneka vAte cAlI rahI jIMdagI hatI. A dRSTie ghaDAyelo-ekatAnI sAdhanAmAM pramukhane madadarUpa chaMdagI jaznamAM janmI are ! jANyuM nahi bane tevI sAta jaNanI samitinI nimaNukane lagata-TharAva khulI jANyuM arere ! eTaluM juduM thavuM ka'dI nakkI......dagI; beThakamAM mukavAmAM AvyA hatA. A karAvanA samarthanamAM belatAM jagatanA ko oliye meM jaNAvyuM hatuM ke "ekatAne koNa nathI cAhatuM ? ApaNe ke izanI vANI thakI eka ja varganA gaNAtA sau koI bhAIo maLIe ane AgaLa jaMdagInI khUbIo khulI nathI ahi kadi.....jaMdagI; vadhI kema zakIe tenA upAyo vicArIe ane amalamAM mukIe jaMdagI, o! chaMdagI ! barabAda thAvuM che nakkI. e kone nathI gamatuM ane koNa nathI mAMgatuM? paNa AvI duHkha, sukhanI sau rAtaDI bhUlI javAnI che nathI....jaMdagI: ektA khullA dilanI hovI joIe-lekazAsanano gheraNa upara che dagI nuM mUla zuM hovI joIe. A kenpharansa sau koIne mATe che ane jaina berela sAcuM AMsuDuM samAja sAthe saMbaMdha dharAvatA sarva prazno mATe ahiM pure ava- sAca jaganuM zodhavA pragaTela nAnuM dIvaDuM... jIMdagI; kAza che. AvI ekatAnI vAtoe evuM vaLaNa pakaDavuM na jAje are ! tuM jIMdagI joIe ke jethI konpharansanA A vizALa pradezane koI paNa vAghA badhA tArA sajI bAjuthI jarA paNa kSati pahoMce athavA te eka vargane manA- kahuM chuM jagata Toce caDI ujaLI jaje tuM jIdagI. chaMdagI vavA jatAM bIjA vargane gumAvavAno vakhata Ave. "lene gaI (aMgrejI uparathI) vrajalAla dha. meghANI. zrI muMbaI jana yuvaka saMdha mATe taMtrI mudrake prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-7 dhanajI mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI.: 2 , sTrITa, muMbaI.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata be AnA zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. 8. 266. prabuddha jaina taMtrI : maNilAla makamacaMda zAha, aMka : 19 muMbaI : 31 jAnyuArI 1941 zukravAra. lavAjama rUpiyA 2 ("jananImAMnA keTalAka namunAo) mA ! nahi tane jananI! priya lhAvathI, zizuvaye acI urabhAvathI; (mArA mitra zrI. ratubhAI desAIe "jananI ' e nAmanI eka zokaprazasti bahAra pADI che. nahi tane samaja-tava rUpane teo 1930-32 nI savinayabhaMganI laDatamAM bhAga levAnA kAraNe jelamAM hatA te daramiyAna temanAM mAtuzrI ekAeka svargavAsI thayAM. A banAvathI zrI. subhAIne svAbhAvika rIte sakhta AghAta lAgyA nihura anta sudhI tuM apane. ane tenI vedanAmAMthI je kApe jamyAM tene rAMgraha " jananI mAM karavAmAM Ave che. A saMgrahamAM tamasa chAya gaI jaDathI sarI, praveza karAvate temaNe eka mAre adabhUta Amukha lakhe che, kApe te suMdara che ja, paNa A Amukha navaprakAza vahyA uramAM jadA; paNa gadyamAM hovA chatAM eka saLaMga kaha5nArao kAvya ja che, A Amukha vAMcatAM jeNe mA gumAvI haze pUjanathALa rUDI kara meM dharI, te lekhaka jevuM ja mAnasika saMvedana anubhavaze ane jenI ma. Aje hayAta haze te vadhAre mAtagaI acAnaka tuM jananI ! tadA. bhakta banaze. e Amukha lekhakanI saMmatithI nIce avatarita karavAmAM Ave che. paramAnaMda.) kara viSe phulachAba rUDI grahI, mA! agarU, caMdana, akSata ne dI; e zabda uccAratAM huM kadI thAka nathI. rAtadina e zabdanuM raTaNa karatAM karatAM kadI namana aMtaranAM, dharavA gaye, dharA nathI. hasatAM ane retAM, ratAM ane hasatAM huM ene kadI bhUlI zakyo nathI. mAnI tyahIM acAnaka cAlatI tuM thaI hayAtImAM enA sneha ane vAtsalyane meM apUrva anubhava lIdhe che. enA videha bAda sukhamAM nayana be animeSa rahI gayAM! ane duHkhamAM, jAgRtimAM ane suSuptimAM meM aneka vAra enAM darzana karyo che. enI sAthe laghuka chAba sarI karathI paDI! snehasaMbhASaNa karyuM che. ene khoLe mAthuM mUkI re chuM. ane eNe mAre mAthe eka hAtha rUdananI mukhathI haLu be kaDI, rAkhI, bIje hAthe mAre duniyAdArInA bhArathI serAyelo vAMse pasavAryo che. sarI ane jala e. pare vahyAM ! AnaMda ke hAsyane hiloLe cahuM tyAre mane mArI mA ja sAMbharI Ave che ne AMkha- * mAMthI eka chAnuM azra sarI paDe che. ApattimAM mane Izvara sAMbharate nathI. mAnI ja yAda Ave jIvana-citraka tuM ama bhAgyanI, che. du:khanA AMsu vaDe e nAmane meM aneka veLA epa ApavA prayatna karyo che. rasikaDI pratimA rasa rAganI; khabhe pustakanuM pAkITa bharAvI bAlamaMdira tarapha cAlI jatI, tetalA zabdomAM kAluM kAluM kasama ketakI tuM ama bAganI, belatI, nirmaLa nenakIkIovALI bacukalI keka bebamAM meM mArI mAne joi che. te kekavAra surabhi tuM navapuSpa parAganI. sarasa cAMlle eTale ke veNuphaNI karI, kapALe kaMkunI nAnI biMdI camakAvatI, velabuTTAothI bharelA gRha saravara kerI mRNAlinI. caNiyApara gulAbI oDhaNI urADatI, zaheranI saDaka parathI cAlI jatI, aMgeaMgamAMthI nirmaLa jala viSe jhulatI rahI tuM bhInI. prabhA pragaTAvatI hAIskulanI kizorImAM meM mArI mAne joI che. ane pitAnA bharAvadAra beLAmAM ura rase, zizuvatsalatA rase nAnA apatyane suvarAvI, tenA kumaLA deha para sAno pAlava prasArI, kamakhAnAM bariyAM DhIlAM priya praphullatI sneha-tapasvinI. karI, tenA mAM stane AropI akhUTa premapayam vahAvI detI kaI mAtAne joIne mane vAra vAra mArI mAM sAMbharI AvI che. mA yAda Ave che ane haiyuM bharAI Ave che. bharAyeluM hayuM ane karagare che, " tArAM bAraNuM ughADa. mArAM harSazekanAM ekAda AMsunA TIpAMne bahAra paDavA daraza pUjana jeha taNuM karuM, taNa de." paNa ziSTa samAjamAM vasanArI ane sabhyatAthI DaranArI AMkha pitAnA kAne hAtha daI de che. nahi rahI capaTIbhara bhasma je, karatA havAnA AAsuna e pAchuM vesthAna Thele che. karagaratA haiyAnAM AMsune e pAchuM svasthAne Thele che. kahe che. "hRdaya, tArUM AMsu tArA zira ane nayane kaMI huM dharuM. tArA sadanamAM ja zamI javA de." hadayanA lake priya citrata, vaLI kavitA lakhavA kalama pakaDuM chuM ne mane mAne ja viSaya sUjhe che, vArtA lakhavA 4 ava mArI A besuM chuM ne mane mArA premanI ja vArtA vikasAvavI game che. Ama jyAM jouM tyAM mane mArI dhUpa dhaNuM virahAgni tage ane mA ja dekhAya che. kAraNa ke bAlaka jagata para avatare che ane prathama darzana mAnuM ja kare che. nyana-achataNAM amano dhaa'! prathama prema mAnI ja anubhave che. prathama pApaNuM mA pAsethI ja meLave che. prathama mA-bA ne ja bhajana pUjana ne tava kIrtane udgAra kADhe che. yuga anaMta sudhI ja karyA karuM; nAnAM bALaka-bALikAnuM jagata ramakaDAmAM ke zALAmAM vistRta thAya te pahelAM tenuM vizva tadapi A ura tRpta thaze nahi, mAnI AsapAsa ja kendrita thayuM hoya che. mAne eka mIThA sAda, eka hAlaraDuM, eka cumI. eka guNagItA sahu kALa maryA karUM! lADabharyo zabda, eka hetanI TapalI, bhAnA nayanane eka amI varasAva bAlakane bhUkha, du:kha, thAka, lADalI rI, arka hatanA TapalI, mAnA nayanane eka ama prakAzaka ziSTa sAhitya bhaMDAra, AnaMda lAvana, prInsesa sTrITa, muMbaI 2, kImata rU.1. . A upADa, mArAM harSazokano .. , " paNa ziSTa samAjamAM nahi rahI caDIbhara mAM A kaMi navuM, e jAya che. kAraNa
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 prabudha jaina tA. 31-1-41 tarasa saghaLuM bhUlAvI de che. khorAka ane pANIthI bALaka dina putravihoNu ane haNe chate putre duHkhiyArI mAtAo che pratidina jeTaluM meTuM thatuM nathI eTaluM jANe tene mAno prema, temanuM koNa? mAnuM vAtsalya meTuM kare che. ' vaLI mana kalpanAnI pAMkhe caDhe: janmathI mAMDI uttarAvasthA sudhI, eka yA bIjA svarUpe mA, chUTavAne mAtra.......mahinA bAkI che. zrIne huM mAtRpremanA siMcane ja mAnavI jIve che. kAramAM duHkhanI vacce, AvIza. pachI tArI pAsethI A khasIza nahi. pachI mA, jIvaleNu jakhama samaye, vedanAonI vacce mAnavI prathama pukAra mArI duniyA tuM maya, tArI duniyA huM. huM ane tuM tuM ane mA"nA nAmane ja kare che, "mane nAmeccAra karI duHkha sahana huM. mA ane putra, putra ane mA !" karavAnuM baLa te prApta kare che. paNa re ...... .... eka rAtre jelanI pathArImAM paDyAM paDayAM bhara othAre huM bAlaka bhUluM hoya, laMgaDuM hoya, kheDakhAMpaNavALuM hoya, dabAye. chAtImAM keTalo DU! kevuM lAMbuM, bihAmaNuM, bhayaMkara AMdhaLuM hoya, azakta haya, kadarUpuM hoya, beDeLa heya; mAne e svapna! bahu vahelI savAre jAgI paDyo. AkhuM zarIra mana te ameluM ratna ja ! ratnanI peThe ja te ene jALave che. utsAha ane skUrtihIna banI gayuM hatuM. rAjanI zakita Aje ane kayAreka enuM e prANapyAruM ratna khUTavAI jAya che tyAre ? naSTa thaI gaI hatI. te divasanI savAra ane bAra gharanAM khabatyAre mAnI je sthiti thAya tethI koNa ajANa che ? jIvana ranI rAha bhALavAmAM ja gALI. cheka moDI sAMje mArA nAmane mAMthI tene badhe rasa, badhI Asakti cAlI jAya che. ' gharane kAgaLa AvyuM. mArA .kSaka mitra zrI ne gabhAI bhaTTa te e apUrva ane adUbhUta A prema ane Asakitane laI AvyA. keyaDe che. evI che mAtA ane zizunA snehanI A divya duniyA.. kAgaLamAM rahela rahasyano artha chuTa thatAM ja bhAre gaLe bhAe mArAmAM je rasa pragaTAvyo tene pI pIne meM hadayamAM DUme bharAye. satyAgrahI kedIothI cikAra bharelI berekamAM huM RjutA, kemalatA mamatA, prIti, paraspara mATenA Adara ane mA, mA " kahI DUsakAM bharavA lAgyo. sahiSNutA vagere guNane vikasAvyA. eja preme huM Aje je namatI sAMje preyasaciMtaka mane manasUbo karyo; "keme karyuM chuM te tha. ahIMthI chUTAya nahIM ? pAMkha hota te uDIne jAta nahIM ? " mAe mane mAghele banAvyo. huM tene snehathele banya. zreyasaciMtaka mane preyasaciMtaka manane dabAvI daI kahyuM : "durbaLa, paNu e ja mAe mane mAtRupAsanAnI, mAtRpUjananI navI divya have mA theDI ja maLaze? e te gaI ! enA premanuM mAtra maraNa kara ! " dRSTi paNa ApI. e dRSTikiraNe derAyelo huM, mAtRpremanI mAnuM smaraNa jelamAM zatazata baLe hRdayamAM pragaTavA lAgyuM, madhura zikhAmaNanA prakAzapathe hiMda mAtAnA svataMtratAnA yuddhanA mArI nirbaLatA chUpAvavA, badhA kedIo suI jAya ane bhara sinika daLamAM dasa varSa pahelAM kizora vaye joDAya ane eka uMghamAM paDe tyAre, huM berekane eka khUNe jaI kAmaLo e sinikanAM kartavya bajAvate duzmanane kedI banI baMdIkhAne paDe. laI, chupAine peTa bharI bharIne khUba khUba raDuM. mane yAda karuM, jelamAM pUrAyele huM sarva vAte sukhI hato. jela jIvananuM jIvananA gata prasaMgene tAjA karuM. ekAMta jelajIvananI hADamArI e badhAne huM ghoLIne pI gayo e smaraNa ane e zaka jelavAsamAM kayAreka padharUpe hate. paNa e jelajIvananI vacce roja roja savAra sAMja phuryo ane je skaryo te utAryo. jelamAM keTalAka samabhAvI mane mArI premala mAnI pavitra yAda diguNita baLe AvyA karatI. mitroe mArI racanA che. ghaNAe te vAMcI. sadgata mAnA jelanI divAla pAchaLa pUrAyo mAne jAgatAM ane premanA AMsuthI bhIMjAtA meM temane joyA. uMghatAM joyA karU. tenI sAthe. svapnamAM vAta karuM. najara bharI vicAryuM; mAre kAvyakalAnI saMpUrNatA sAthe, kavitAnI bharIne tene vRddha, kRza, azakta, vyAdhithI gherAyala deha ane zreSThatA sAthe zo saMbaMdha che? je svarUpe che e svarUpe mAre dIna chatAM tejasvI premaLa mukhamudrA joto rahuM. e kalpanA- A zAkane ubhare mAtRvirahI bIjA zizahRdayone kaMika premathI sRSTimAM kalAke gALato huM tene semasamAcAra pUchuM, tene mArAM bhIMjavavAmAM saphaLa thaze te teja tenA lekhananI yathArthatA ne kuzaLa khebara ApuM. tenA lekhakanI kRtyakRtyatA ! huM kahuM: "mA ! ke duSTa chuM? tane ekalIne rajhaLatI mUkIne jelamAM bhAgI Avyo chuM, tArI sevA karavAnI bhUkIne, zrAnta pathika mAnI lIdhelI kAlpanika mAnI sevA karavAne, kartavyavimukha banI, prabho ! huM AvyuM tuja dvAra ahIM cAlI Avyo chuM. mA ! eka ja vakhata bhUla thaI. have muja sATe kamADa re ughADa, pharI AvI bhUla nahiM karuM. mArA jelavAsanA divase ja have mane saMgharI le! mane saMgharI le ! gaNuM . vahela chuTIza, tane AvIne bheTIza, tArI sevAcAkarI ghUmI vaLe huM dehI vartuLamAM karIza, tane mArA premathI navarAvIza, tAruM mAthuM dAbIza, tArA sutA azAntinA jyAM vAsa.........mane. paga caMpIza, tAre sADalo peIza, tane gharakAmamAM madada karIza." varasanA varase vitAvIyA eka mana AvI kalpanA karI karI ribAya, jhUre, hijarAya. samAdhi kayAMya na jaNAya.........mane. mananI A kevI didhA ? bIjuM mana kahe: "are re mAne prema ' bhinna bhinna pravRttie satAvIo tane ATale dUbaLe kema banAve che ? mA tArI ekanI ja che ? puro thaye tene vizvAsa..........mane. dezamAM-duniyAmAM-putra vinAnI mAtAonI khabara koNa le che? tujamAM huM layalIna nA banyaane tArI mAne zenI beTa che? be TaMka pUratuM bhejana maLe - thAya tene saMtApa ne ligrAsa......... mane. che, kapaDAM maLe che, davAdArU maLe che. paNa haNe je pelI amaracaMda meghajI jhaverI.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-1-41 prabuddha jaina ApaNAM bhAMgatAM gAmaDAMo niMgALA adhivezananI vyavasthAmAM AsapAsanAM gAmaDAomAM vasatA jaina bhA" vadhu pramANamAM bhAga levAne prerAya te mATe tathA adhivezananA maMDapa, rasoDuM temaja pratinidhionAM nivAsasthAnA ubhAM karavA mATe jarUrI agaNu, gAdalAM, gAdaDAM, vAsaNa vagere ekaThAM karavAnA hetuthI mate tyAMnA kaTalAka kAryakartA bhAie! sAthe jhAlAvADa tathA gohelavADanA keTalAMka gAmaDAMemAM pharavAnu baneluM. amAre je je gAmaDAMemAM karavAnuM thayuM hatuM te te gAmaDAMomAM AgaLa upara jaitAnI sArI jAheAjalAlI hatI. temanI vyApArI sAhasika vRtti, kAyiAvADanI suprasidhdha mahemAnagIrI ane zauryabharyA jIvanane lIdhe gAmaDAM! zALatAM hatAM Aje e gAmaDAMo taddana bhAMgI gayAM hAya ema lAgyuM. jaMnenI vyApArI sAhasikatA, parANAgata, ane jAheAjalAlI kevaLa svapnA jevI thai gai heya ema jaNAyuM. e gAmaDAnA jaMnemAMthI kaTalAka kuTuMbe evA bhAluna paDayAM ke jeo DuMgaLI, kAMdA, baTATA vagere zAkabhAjI vecI potAnu gujarAna jema tema calAvI rahyA che. keTalAka bhAie sukhI kheDutane tyAM pANI bharIne ke bIjI kAi jAtanI majurI karIne me pAMca rUpI meLave che ane e rIte traNa cAra mANasonuM kuTuMba pALe che athavA te aDadhA bhukhyA rahIne jIvananirvAha calAve che. bhAMgatA gAmaDAnA jatA ane mahAjananI Aje A dazA che. ameAe nigALAmAM bharAnAr adhivezananI temanI sAthe jyAre vAta karI ane temanA sahakAranI mAMgaNI karI, tyAre dUra dUranA jaina bhAienAM darzanano lAbha meLavI ApavA mATe nigALAne te dhanyavAda ApavA lAgyA ane purA sahakAra ApavA teo taiyAra thayA. keTalAka bhAie khecAne paNa pratinidhi tathA svAgata sabhya thayA ane keTalAka gAdalAM, godaDAM gAmamAMthI meLavI ApavA kabula thayA. mane A vakhate zahera ane gAmaDAnA bhAge! vacce je ka rahelA che tenA kharA khyAla Avyo. je je gAmamAM ame gayA hatA e gAmanA bhAie khUba garIba hatA ema chatAM paNa purA bhAvathI amAza satkAra karatA ane gAmanA kheDuta varganA nAnA sarakhA meLAvaDA karI temane amArI ALakha ApatA ane cA, pAnasopArIthI parANAgata karatA amArA zaherane anubhava AthI kevaLa judAja hatA. gAmaDAnA kheDUta varga comAsu niSphaLa banatAM khetaramAM thatI ochI nIpaja, darabArI karaverA ane zAhukArI devu vagethI dabAyelA hAi yApAtra banI gayA che, kheDuta mahenatu bALA ane prabhu pratye premavALA hovAthI ane jAtamahenatathI TevAyelA heAvAthI du:khamAM paNa hasatA dekhAya che. jema varSo pahelAM gAmaDAnA vANIyAe sArI ane unnata sthitimAM hatA tema kheDutane kheDanI nIpaja paNa sArA pramANamAM thatI, darabArI kAra echA hatA ane AMgaNe gAya, baLada ane beseAnI lagAra rahetI, tenAM dudha, dahIMnI relamachelathI gAmanI chatara kema paNa poSAtI hatI. kheDuta varganI A udAratAthI gAmaDAM khUba ujaLAM lAgatAM. paNa Aje uparAuparI cAmAmAM niSphaLa jatAM pAka ocho thayA kare che. vaLI duSkALa paNa avAranavAra Ave che. temaja daArI karaverA aneka gaNuM vadhI gayA che. vaLI darabArI vasulAtI adhikArIe darabArI Avaka vadhAravA mATe managamatI AnAvArI karI kheDutenI nIpajanA mATe bhAga lai jAya che. uparAMta khaLA 185 vADamAM kheDUta ke je ' jagatane! tAta ' kahevAya che te kema raMjADa pAme che te meM mArI najare joyu che. kheDuta khetaramAMthI dhAnyanA kuMDA lAvatA hoya che tyAre tene upara darabArI cekI ubhI hAya che uparAMta gAmanA mahaMta, brAhmaNa, potapotAnAM maMdiza vagerenA lAgAnI udharANIno pravAha cAlu thAya che. zAhukAra pAsethI udhAra lai bamaNAM traNagaNuAM karI ApelAM karajanI takedArI ubhI ja hAya che. ATalI badhI hADamArIothI gherAyeluM kheDuta kuTuMbakheDuta, tenI strI ane bALaka-khetaramAM nIpajelA dhAnyamAMthI dANA chuTA pADavAnI peravImAM macyuM. hAya che. strI lAkaDAnI ubhI karelI sIDI uparathI pavananI laheramAM supaDA vatI dANu! ane phetarAMne judA pADe che, bALaka dANA upara paDelAM phrezacaMne sAvaraNIthI sApha kare che ane potAnI mAne bheLaseLavALA dANA supaDAmAM bharI ApyuM jAya che. A dRSya kharekhara adbhUta hAya che. aMgamahenata para, kukata paramAtmA para AdhAra rAkhanAra ane AkhA jagatane anAja purU pADavA mATe aneka yAtanAo sahana karanAra kheDutane ' jagatanA tAta 'nuM birUda ApanAra kavine dhanyavAda ghaTe che. ApaNA rAjA mahArAjAe potAnI rAjadhAnIne hAlanI pati mujaba suMdara ane AkarSaka banAvavA pAchaLa je dravya kharace che tenA cothA bhAga gAmaDAnA kheDutAnI kaMgAliyata dUra karavA pAchaLa kharace ane e dravyamAMthI kheDutane sArA pANIdAra baLado purA pADe, ceomAsAnAM vAdaLAMone kheMcI lAvavA mATe TekaThekANe jhADA rApAve, cAmAsAnuM pANI nakAmuM na jAya te mATe taLAvo badhAve, gAmaDAnA rastA gAmanI jarUriyAta mujaba sudharAvI Ape te gAmaDAmAM e rIte kharacelA paisA rAjyane ja pAchA maLavAnA che. gAmaDAe sudharaze to kheDuta ane mahAjana sukhI thaze, AbAda thaze ane pariNAme rAjyanI AvakamAM vadhAro thaze. jo rAjAe rAjyanI ane prajAnA hitanI dRSTie vicAra kare ane varte te thADA samayamAM gAmaDAM AbAda banI jAya. prajAnA AgevAnoe paNa gAmaDAnI vhAre javuM ja joie. temaNe prajAnuM hIra haNAi na jAya ane mahenatanA pariNAme kheDuta kAMi utpAdana meLavI zake evI yojanA hAtha dharavI joie. gAmaDAmAM kheDutavarga ane anya kAma cemAsu ane ziyALu pAkanA lagabhaga cha mahInA sivAya bAkInA cha mahInA taddana ALasupaNe jvana gujAre che tema ja vANIyAnA kuTu to tana ALasu ja hoya che. tegmAne rItasara hAthavaNATa tathA reMTIyAkatAmaNa tarapha temaja gAmaDAnA khIjA udyogo tarapha kheMcavAmAM Ave tA mahIne divase daza rUpIA to jarUra dareka kuTuMba kamAi zake ane te uparAMta ALasupaNe besI rahevAthI zArIrika ane mAnasika vikAsanA nAza thatA heAya te paNa aTake ane zarIra taMdurasta bane. gAmaDAmAM rezamI bharatanA cAkaLA, caMdaravA vagere bharavAnI hAthakArIgIrI che. ene uttejana ApavAmAM Ave, tenI khapata vadhAravAnA yeAgya prabaMdha karavAmAM Ave ane ApaNA sevAbhAvI kAryakarA gAmaDAnA vadhu sAnnidhyamAM Ave teA e hAthadyAgathI aneka kuTu poSaNa meLavI zake. AvI AvI kaMika yejanAe rAjA mahArAjAe ane prajAnA AgevAno vicAre ane kuzaLa ane sevAbhAvI kAryakaro dvArA te cejanAone amalamAM muke gAmaDAMo kharekhara sukhI ane taMdurasta bane ane tenI AgalI bhavyatA pAchI meLave. maNilAla meAphamacaMda zAha.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 prabudha jaina tA. 31-1-24 saJcassa ANAe uvahie mehAvI mAraM trti| satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtaM vadedvAkyam jAnyuArI 31 1941 'tamaso mA tirgamaya !" UMDA aMdhArethI prabhu ! parama teje tuM laI jA [kalakattA khAte zrI. vijayasiMha nahAra ane baramala sIMdhInA saMyukata rAMpAdana nIce chellA bAra mahInAthI "tarUNa osavAla' nAmanuM eka mAsika nIkaLe che. "taraNa savAla' ane "prabuddha jene eka sarakhA Adarza upara ane dharma, samAja temaja rAjakAraNa saMbaMdhamAM lagabhaga eka sarakhA siMddhAne upara cAle che. tarUNa savAle bAra mAsanI kArakIrI daramiyAna tejasvI ane kAtikArI dvArA kalakattA bAju vasatA jaina samAjamAM je kSebha upajAvyuM che te mATe te paganA saMpAdakene kharekhara dhanyavAda ghaTe che, prastuta mAsikanA DIseMbara mAsanA aMkamAM tarUNa osavAla' Adarzane raju kare eka lekha saMpAdaka taraphathI pragaTa karavAmAM A0 che. A lekha prabudhdha jena'nA mAnasane yathA svarUpe prativanita kare che ema lAgavAthI prastuta lekha sarva sAmAnya bane e AzayapUrvaka te lekhamAM AvatA "taraNa osavAla' ne lagatA u mAM yogya pheraphAra karIne tene gujarAtI anuvAda nIce raju karavAmAM Ave che. paramAnaMda.]. A ApaNA Adarza che. AkhuM bhAratIya sAhitya ane saMskRti e AdarzanA AdhAra para ja racAyelAM che. vizvano kavi Aje paNa potAnAM kAvya bhAratIyatAnI pUjAmAM samarpita kare che, tenI bhItaramAM paNa Aja AdarzanI preraNuM che. e Ada mAM jIvana che, gati che, lakSya che ane vyApakatA paNa che. seMkaDo varSo sudhI bhAratanAM saMtAnoe A ja Adarza para ArUDha thaI je prakAza che, je gati prApta karI, enA baLa para ja Aje ApaNA rASTranuM jIvana TakI zakayuM che; nahi te zuM Aja ApaNI cAre kora je bhayaMkara aMdhakAra phelAI rahyo che temAM ApaNe ubhA rahI zakata kharA ? paNa Aje te ApaNane e AdarzanI sazarIra mUrtisamAM mahAtmA gAMdhIjI maLyA che. temaNe kevaLa hiMdane ja prakAzane mArga batAvyuM che eTaluM ja nahi paNa AkhA saMsArane aMdhakAra dUra karavA teo kaTibadhdha thayA che. Aje AkhA jagatamAM cAre bAju bhISaNa aMdhakAra phelAI rahyo che. ene lIdhe yaMkara hiMsA, atyAcAra, anAcAra, ane damananuM sAmrAjya pravartI rahyuM che. je prakAza heta te A sthiti thAta kharI? manuSya manuSyane bhUlI jAta khare 2 vyakita upara samAjane ATale nirdaya atyAcAra hota kharo ? svArthAni ATalo prabaLa prajavalita thayo hota kharo? garIbo ane bhaju. * ATalAM bhISaNa zApaNuM cAlatAM heta kharA? dharmamAM ATalI badhI jaDatA AvI jAta kharI ? zuM rASTrIyatAnA nAma pira mAnavatAne ATalI hada sudhI tiraskAra thaI zakata kharA ? dhananAM caraNomAM dharma ATalI hade ragadoLAte hota kharo ? zuM strIo purUSonI ATalI badhI gulAma hota kharI ? zuM rASTranI svataMtratAne A pramANe nAza thaI zakta kharo ? A saghaLI bAbata e aMdhakAranAM ja cine che. enI abhedya dIvAlo vyakita, samAja ane rASTranI cAre bAju, khaDI che, ApaNe Aja e aMdhakArane cIravAna che, ApaNane pitAne, samAjane ane mAnavajAtine evA prakAzamAM laI javAnA che ke jyAM evI saghaLI bAbate asaMbhavita heya. je Aje ApaNe prakAza nahi zodhIe, athavA je prakAza batAve che enI vAta. nahi sAMbhaLIe, te enuM mAtra eka ja pariNAma Avaze ane te ApaNe sarvanAza.. jana samAjamAM Aje ke bhayaMkara aMdhakAra chavAI rahyo. che? Aje ApaNu durbhAgye evA banAvo banI rahyA che, evo aMdhakAra vyApI rahyo che ke jene ApaNe rakSaka samajIe chIe e ApaNane vadhAre ghADA aMdhakAramAM laI jAya che. A sthitinuM kevI rIte nivAraNa thAya? jyAre e vicArIe chIe tyAre eka ja ilAja dekhAya che. ane te e ke samAjamAM eka sarvethiI kAntinI raNabherI vagADI devI; aMdhakAranI sAme jabarajasta jehAda uThAvavI; ane ene mATe AkhA samAjano Dhaga badalI nAMkha; je zaktio ane je kAraNe navayuganA ghaDatarane. navA prakAzanA AvAhanane vinakartA hoya tene nAza kare. ApaNI aMdara je zaktio pedA karavAnI che te pedA karI bahAranA je zatruo sAme laDavAnuM che, je virodhIone dabAvavAnA che temane pure sAmane kare. Aje ApaNane A aMdhakAranuM je bhISaNa rUpa dekhAya che te samAjamAM prasarI rahelI gulAmI manedazAnuM ja svarUpa che. e gulAmI mane dazAne lIdhe ApaNI jIvana-pragati, parivartana ane vikAsa rokAI gayAM che, cetanya nAza pAmyuM che, ApaNe Dagale Dagale thAkI jaIe chIe, navInatAne lIdhe gabharATa ane Dara mAluma paDe che ane ApaNAmAM Atene sAmano karavAnI himmata mAluma paDatI nathI. mananI vAta pragaTa karavAnuM sAmarthya paNa jovAmAM AvatuM nathI. gRhajIvanamAM, samAjajIvanamAM, rASTra jIvanamAM ane mAnava-jIvanamAM sarvatra aMdhakAra ja aMdhakAra dekhAya che. ne je samAjanI zaktinA rakSaka che, netA che, gura che. zikSaka che, uddhAraka che, mArgadarzaka che - emanI buddhi para paNa e aMdhakArane thara jAmyo che, teo pitAnuM kartavya bhUlyA che, pitAne raste bhUlyA che ane buddhivizvamamAM paDayA che. aMdhakAra emanAM jIvananuM aMga banI gayela che. emanA vagara aMdhakAra nahi ane adhikAra vagara teo nahi. evI hAlatamAM jyAM vADa ja velane khAI jAya che, tyAM AzAnuM avalaMbana kevuM? zAstrakAro kahetA AvyA che ke jyAre koI meTI Apatti AvI paDe che, vyakti, samAja ane rASTrajIvana aMdhakAramaya banI jAya che, udhdhArane mArga dekhAtA nathI tyAre dharma rakSaNa kare che; dharmadrArA prakAza ane baLa maLe che. paNa zAstrakAroe e nathI batAvyuM ke jyAre dharma ja aMdhakAra pidA karanAra banI jAya-jaDatA ane azakitane pedA karanAra banI jAya tyAre ke 'rakSaNa kare ? kadAca zAstrakArone e sthiti saMbhavita ja lAgI na hoya ! paNa Aja te je thaI rahyuM che te ApaNe pratyakSa joIe chIe. dUra nahiM jatAM jana samAjamAM ja joIe. ahIM je aMdhakAra, caitanyahInatA ane jaDatA dekhAI Ave che e joine zuM ApaNane kaMpArI nathI chUTatI ? enAM kAraNa zuM ? ApaNane kahevuM paDaze ke eja zAstrI ke je hajAro varSo agAu nakkI karelI AkhI vyavasthA AjanI sthiti upara enA e svarUpe lAdI rahela che ane zAstronuM rakSaNa karanArA e ja dharmagurUo ke je ApaNane vAraMvAra zAstrano dAMDo laIne hAMkaye rAkhe che. zAstranI vyavasthAnI bahAra jarA paNa paga maLe ke pApa, anartha ane anyAyanI kALI bhayaMkara mUrti
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-1-41 ApaNI sAme AvI ubhI rahe che. je emAM lakhyuM che eja karavA lAyaka che, eja dharma che; e sivAya je kAMi karavAmAM Ave te adhama che, asatya che ane zvaranA darabAramAM daMDane pAtra che. ApaNI buddhi ane vivekane temAM jarA paNu sthAna nathI; ApaNA jJAna--vijJAnane jo kadi zAstranA TekA na maLyA te te jarUra nakAmu, khATu ane asvIkArya che. dharmanA nAme samAja para zAsana karanArA, khIjAne tyAga ane dharmazIlatAnA upadeza ApI potAnA * aha 'te tuSTa karanArA gurU zAstronI je vyAkhyA karI ApaNI pragatinA mArgamAM ADA karI rahyA che tenAthI ApaNuM bhaMyakara patana thaI rahyuM che. zuM ApaNe e patanane joi rahIzuM? zuM ApaNA yauvananuM devALu kAi gayuM che? zuM ApaNI buddhi para tALAM vasAi gayAM che? zuM ApaNe eTalA badhA nAma banI gayAM chIe ? zuM ApaNA yuvaka varga Aje AvI paristhiti nibhAvI leze? jaina samAjanA navajavAnA ! mahAtmA gAMdhIjI ane paMDita javAhiralAle je Adarza tamArI sAme rAkhyA che, je Adarzane sAme rAkhIne temaNe Aja sudhI kAma karyuM che, je AdarzanI sthApanA mATe temaNe samAjamAM krAnti pedA karI che e AdazaMne tamArA jIvananuM aMga banAvo, ene AgaLa vadhAravAmAM tamArA sAtha ApI batAvI dyo ke temanA avAja AjanA yuvakanA ane yuvatIonA hRdayanA avAja che. emane Adarza AkhA tarUNa vargane Adarza che. meTAinA nAme, anubhavanA nAme, prAcInatAne nAme, dhananA nAme, dharmanA nAme, zAstranA nAme ke bIjA kAi paNa nA yuvaka samAja have potAnI buddhi, viveka ane caitanya para AnuM damana jarA paNa cAlavA deze nahi. prabuddha jaina ugatI duniyA zuM mAMgI rahI che? eja ke ApaNe aMdhakAramAMthI prakAza tarapha, asatyamAMthI satya tarapha, dhanamAMthI mukti tarapha, jaDatAmAMthI prati tarapha, sAMkaDApaNAmAMthI vizALatA tara, nirjIvatAmAMthI navajIvana tarapha suSuptimAMthI jAgRti tarapha, nirvIyatAmAMthI zauya tarapha, hiMsAmAMthI ahiMsA taraka, atimAMthI nIti taraka, svArthIpaNAmAMthI pApakAra taraka, mehamAMthI tyAga tarapha, jaDatAmAMthI caitanya tarapha, ajJAnamAMthI jJAna tarapha nirAzAmAMthI AzA taraka, ALasamAMthI skRti tarapha, malInatAmAMthI nirmULatA tara, azubhamAMthI zubha taraku, viSAdamAMthI AnaMda tarapha avivekamAMthI viveka tarapha, paratavratAmAMthI svataMtratA tarapha, vizvamAMthI amRta tara, zabdazauryamAMthI karmazaurya tarapha, apUrNatAmAMthI pUrNatA tarapha, kRtrimatAmAMthI svAbhAvikatA tarapha, bindumAMthI sAgara tarapha, paricitamAMthI aparicita tarapha, bhedamAMthI abheda tarapha ane parAjayamAM vijaya tarapha, evI rIte mRtyumAMthI amarata tarapha ApaNI yAtrA cAlu rAkhIe ane AgaLane AgaLa vadhIe ane prArthAe ane gAe keH-- asato mA sadgamaya / tamaso mA jyotirgamaya / mRtyo mamRtaM gamaya / asatyo mAMhethI prabhu ! parama satye tuM laI jA ! uMDA aMdhArethI prabhu ! parama teje tu la A ! mahA mRtyumAMthI amRtasamIpe nAtha ! laI jA ! anuvAdaka nAnacaMda lAla 187 keTalAka samAcAra ane noMdha. cure pIya vigraha yuropIya vigraha Aje maMda maMda cAle che. phrAnsanA patana bAda yurepanI paristhitimAM bahu mahatvatA pheraphAra thayo nathI. jarmanIne hAla kAi paNa sarahada upara laDAi ApavI paDatI nathI. avAranavAra IMglAMDa upara havAi humalAe karyA kare che ane tethI pArAvAra nukasAna thai rahyuM che. iMglAMDanuM pATanagara laMDana A humalAenA pariNAme sthaLe sthaLe tArAja tha rahela che. AvI ja rIte aMgrejo taraphathI paNa jarmanInA judA judA pradeza upara temaja phrAnsa, heAlAnDa, beljiyama vagere dezanA je samudrataTapradezA jarmane rokIne beThA che te upara havAi humalA cAlu ja che ane tethI paNa mAlamIlkata tathA ntanamAlanI sArA pramANamAM khuvArI thai rahI che. bAlkana rAjyamAM bhAre uthalapAthala ane khaTapaTa cAlI rahI hAya ema lAge che. paNa tenuM kAM bhUta pariNAma AvyuM jaNAtuM nathI. phrAnsa paDavAnI aNI upara hatuM te takano lAbha levA mATe iTalIe vigrahamAM praveza karyAM hatA. paNa te te jyAM tyAM pAchu ja paDatuM AvyuM che. grIsa upara iTalI mATe hallo lai gayuM, paNa mAra khAIne tene pAchA hAvuM paDayuM. AphrikAmAM agrenthene hAthe iTalI hAra upara hAra khAi rahyuM che ane iTalInA saMkhyAbaMdha sainikA keda pakaDAi rahyA che; eka bAju lIbIyAmAM te jaisabhera pIche hA karI rahyA che; bIjI Antu AbIsInIyAnI uttara sarahada upara aMgrejonu AkramaNa zarU thai gayuM che ane te sarahadane vIMdhIne te AgaLa vadhI rahyA che. AIsInayAnI prajA paNa A takano lAbha laine iTalInI hakumata sAme baLavo . jagAve evA purA sabava che. pariNAme TalIne AphrIkAmAMthI eka eka mAsamAM rUkhasada levI paDaze ja ema lAge che, aMgrejonI bAjue A eka bhAre anukuLa ghaTanA banI rahI. hAya ema bhAse che, bIjuM amerikA AyuropIya vigrahamAM sAkSAta utaryuM nathI; ema chatAM aMgrejone laDAyaka sAdhana sAmagrInI puSkaLa pramANamAM madada ApI rahela che. amerikAnA pramukha jhavelTa jAherapaNe jarmanInA nAjhIvAdanA spaSTa zabdomAM viredha karI rahela che ane tenI dRSTie lokazAsananA sAcA pratinidhi brITanane bane teTalI madada ApavAne potAnI prajAne uttejI rahela che. amerikA khAte brITananA pratinidhi lorDa lAdhIyana ekAeka mRtyu pAmyA. tenA sthAne lADa helIkAsa nImAyA che ane loDa helIphAkasanI jagyAe sara enthanI Danate yudhdhamaMtrI tarIke gADhavavAmAM Avela che. yurepIya yudhdhanI Aje A paristhiti che. sau kAi ziyALe purU thAya ane vasanta bese tyAre zuM ane che tenI tembarIthI rAha jona kheDA che, kAraNa ke yudhdhane anukULa raMtu prApta thatAM jarmanI brITanane parAsta karavA mATe potAnuM AkharI baLa ajamAvaze ane Aja sudhI vaparAyalA ane nahiM vaparAyelAM evAM aneka ghAtaka zastra asrAnA upayoga karavAne cukaze nahi ema sau koi dhAre che. A bhISaNa ane bhayAnaka AkramaNunA brITana kaeNveza sAmano kare che tenA upara ja brITananA vijya-parAjyane AdhAra rahelo che. zro vinAmA bhAvenu adAlata samakSa nivedana zrI. vinebA bhAvene pharIthI pakaDavAmAM AvyA ane evA ja gunA mATe cha mAsanI sajA karavAmAM AvI tyAre @
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - A bhAga ane navI vyakita savinayabhaMga karatuo 188 prabuddha jaina tA. 31-10-1 temaNe korTa samakSa nIce mujaba nivedana karyuM hatuM "jyAre hovA chatAM sarakArI jela krame krame bharAvA lAgI che ane A A adAlata samakSa AgaLa upara upasthita thavAnuM mane bhAna bAjue eTale ke muMbaI, gujarAta ke mahArASTramAMthI lagabhaga maLyuM hatuM tyAre ke grese mArA mATe nirmANa karelA kArya paratve badhA ja AgevAne jela tarapha sIdhAvyA che. hiMdusthAnanA sthaLe huM taddana na hatA. jelamAM traNa mahinAnA lagabhaga ekAnta sthaLethI saMkhyAbaMdha dharapakaDanA samAcAra AvyuM jAya che. jyAre jIvana ane cittananA pariNAme meM lIdhelA pagalAnA vyAjabI- eka bAju gresa satyAgrahanI laDatamAM rokAI gaI che ane tenuM cAlu paNAnI mane purepurI pratIti thaI che. badhuM kahevAyA ane vicA- kAmakAja lagabhaga aTakI gayuM che tyAre bIjI bAjue hiMdu rAyA pachI huM sudaDhapaNe mAnatA thaye ke AjasudhI duniyAe mahAsabhAnA temaja vinIta pakSanA AgevAne kAMgresane utArI pADavAnA nahIM joyela evA AjanA vigrahanI vacce kogresa pakSa e ja kAryamAM ekamekanI harIphAI karI rahyA che ane meslama lIganA samu.zAMti ane sulehane kharo pakSa che. keTalAka sthaLethI ema suca- khatyAra jhINAno kegresane bane teTalI badanAma karavAno IjAre vavAmAM Ave che ke badhA mahAsabhAvAdIo eka ja hetuthI hatA temAM zrI. vinAyaka sAvarakara ane zrI. vI. ena. caMdAvarakara prerAyalA nathI. kogresanA pakSanuM samarthana karavA mATe A bhAga paDAvI rahyA che. sAvarakara sarakAranA jeTalA virodhI nathI, AkSepa nakAravAnI kazI jarUra nathI. vyakti vyakitanA musalamAnanA jeTalA vidhI nathI teTalA kesanA virodhI citra vicitra hetuo ane AzayathI nahIM paNa banI gayA che. A rIte dezamAM jyAM tyAM buddhibheda thaI rahyuM savinayabhaMga karanArAonA samagra kArya uparathI ja AjanI che ane jyAM ekavAra kogresanI chatrachAyA nIce ekatA hatI laDatanuM sAcuM svarUpa nakkI thaI zake che. huM jaNAvavA mAMguM chuM. tyAM Aje cotaraphathI jAtajAtanA sure zravaNanecara thaI rahyA che. ke je AkhuM hiMdusthAna grese ApelI doravaNIne anusare te dezanI AjanI paristhiti keI paNa rIte protsAhaka nathI. AjanA vigrahane svabhAvikapaNe ja anta AvI jAya. je svAtaMtryadina ujavaNuM zAhIvAda mATe avakAza na rahe te nAjhIvAda ke phesIsTavAda mATe rASTrIya mahAsabhAnA ghaNA kharA AgevAne sarakArI aTaethI paNa ocho avakAza rahevAne, kAraNa ke AjanI azraddhALu kamAM hovA chatAM jAnyuArInI 26 mI tArIkhane svAtaMtryadina duniyA mAnavajAtanA lagabhaga pAMcamA bhAge akhatyAra karelI cerapha ane khAsa karIne muMbaImAM sArI rIte ujavAya. sthaLa sakriya ahiMsAnuM rahasya saheje samajI gaI haze. Ama chatAM sthaLanA lokoe saMpUrNa svAtaMtryanI-dezane sarva prakAre AjhAda paNa mahAsabhAvAdIo jANe che ke Ajano vigraha vadhatuM aTakI banAvavAnI-pratijJA lIdhelI. maMda paDelA utsAhane sateja karapaDe evo A camatkAra na paNa bane. paNa AkhA hindane vAmAM-sUtelA citanyane saceta karavAmAM AvA samArabha khUba ahiMsAnI nIti svIkAratuM karavAmAM niSphaLa nivaDavAnI bIke koMgresa ne upakAraka nivaDe che. pitAnuM pavitra dharmakArya choDI na ja zake. koMgresane pitAnA dharma subhASabAbu guma kAryamAM zraddhA che tethI ja Aje e samaya che ke jyAre savi mI tArIkhanI savArathI zrI subhASacaMdra bojha ekAeka nayabhaMga dvArA pitAnA dharmakAryanI hinda temaja AkhI duniyA guma thayA che ane A lITIo lakhAya che tyAM sudhI sarakArane samakSa koMgrese uddaSaNA karavI joIe, kAraNa ke e dharma ke subhASabejhanA svajana saMbaMdhIone haju sudhI temane kaze kAryane anusaratAM ja janatA samajI zake tevI hindanI AjhA patto lAgyuM nathI. temane Ama ekAeka alopa thayAnuM zuM dIne mArga nikaLI AvavAne che ane hiMdusthAnanI AjhAdI - kAraNa haze te kaLI zakAtuM nathI. temanI mahatvAkAMkSAe ane mAM ja duniyAnI zeSita jAtionI temaja nAjhI tathA phesisTa teNe chellA traNa cAra varSa daramiyAna dezane ghaNuM ja nukasAna karyuM che ane baMgALAne cuDamAM jhaDapAyelI yuropanI nAnI nAnI prajAnI mukita rahelI gresathI lagabhaga chuTuM pADI dIdhuM che, che. Ama hovAthI kogresanI laData saramukhatyArazAhI rAjyasattA chellAM chellAM rASTrapati abulakalAma AjhAda sAme temaNe vApaone madada karavA barAbara che ema kahevuM te keMgresanI khoTI relI bhASA sabhyatAne paNa oLaMgI gaI hatI. saMbhava che ke A badanAmI che. je kAMgresa brITIzazAhIvAdano sAmano karI rahela badhI bAbatone antastApa asahya banavAnuM A eka svAbhAvika pariNAma hoya ! che te te saramukhatyArazAhI rAjyasattAone te ethI paNa gujarAta kolejanA vidyAthIo haDatALa upara vadhAre ugra ane sacoTa sAmane karaze ja. paNa keMgresane sAmane AjakAla hiMdusthAnanuM vidhAtha jagata kSubdha banI rahyuM kevaLa ahiMsaka che ane tethI ja te koI paNa eka mAnavIne che ane uparI adhikArIonAM ApakhudI pagalAMo sAme aMdara jarA paNa IjA karavA mAMgatA nathI e arthamAM nirdoSa che. aMdara vadhatA jatA khaLabhaLATa ane asaMtoSe tIvra svarUpa dhAraNa A badhuM dhyAnamAM letA jyAM sudhI aMgreja sarakArane A sAduM karavA mAMDayuM che. gujarAta kolejanA prinsIpAla kAjhIe vandamAtarama suvarNa satya samajAya nahIM ane e satyanA upadeza ane gAvAnI manA karI temAMthI prInsIpAla ane vidyArthIone pracArane gunho gaNe tyAM sudhI AvA tatre jene gunho karAvyo jhagaDe ubhe thayo ane te vadhatA vadhate Aje vidyArthIonI che paNa jene mahAsabhAvAdIo eka sAmAjika ane rAjakAraNI sAmudAyika haDatALamAM pariName che. AvI ja rIte muMbaI-dIlhI saguNa ane dharma lekhe che te AcavA mATe mArA jevA tema ja anya sthaLoe vidyArthIonI uparI adhikArIo mahAsabhAvAdIoe je kAMI zikSA pharamAvavAmAM Ave te AnaMda sAthenI athaDAmaNanAM avanavAM prakaraNo banI rahyAM che. dIlhI pUrvaka svIkArI levI joIe." yunIvarsITInA vAIsa censelara sara morIsa vAyare vidyArthIone hiMdI rAjakAraNa. rAjakAraNI bAbatemAM bhAga letA aTakAvanArA madrAsa temaja hiMdI rAjakAraNanuM nAve Ama tema jholAM khAI rahyuM che. saMyukata prAntanI sarakAre kADhelAM paripatra sAme virodha darzAvanArI AjanA ghusvAyalA kokaDAne nikAla jaldithI Ave evAM cihane haDatALo goThavavA mATe keTalAka samaya pahelAM be vidyAthIonI DIgrI rada karelI. te sAme virodha darzAvavA mATe dIlhInA vidyAnajare paDatAM nathI. rASTrIya mahAsabhAe te sarakAra sAme vANI. ' thIoe sara merIsanuM banAvaTI putaLuM banAvI saraghasanA AkAsvAtaMtryanA muddA upara laData jAhera karI dIdhI che ane prastuta ramAM pheravIne bALI nAMkhyuM. AvatI AMdhInuM A eka navuM laDatanuM nirmANa vyakitagata satyAgraha upara karavAmAM Avela svarUpa che. paramAnaMda
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-1-41 prabuddha jaina 189 25 , zAMtilAla harajIvana zAha. 25) , paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA. 25) , nAnacaMdabhAI zAmajI. 25) , rasikalAla mehanalAla jhaverI. 25) , sumaticaMdra phulacaMda velajI. 25] , odhavajI dhanajI zAha. 25) , jeThAlAla rAmajI. 25 , vallabhadAla phulacaMda mahetA. 25] cImanalAla cakubhAI zAha. 25] , svarUpacaMda ena. zropha. 25 , gokaLadAsa maganalAla, 25 - jayaMtilAla kezavalAla kApaDIA. 25 ,, mAdhavalAla hIrAlAla zAha. 15) , manasukhalAla hIrAlAla lAlana. 15] , mehanalAla Ara. parIkha. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane saMvata 1996no vArSika vRttAnta. Aje ApaNuM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane bAra varSa purAM thAya che ane ApaNe saMdha teramA varSamAM praveza kare che. chellI vArSika sabhAmAM je je dhAraNAo A saMdhane vikAsa karavAnA saMbaMdhamAM raju karavAmAM AvI hatI temAMnI ghaNI kharI A varSa daramiyAna pAra pADavAmAM AvI che. sauthI prathama te A saMdhanI sthApanA karavAmAM AvI tyArathI saMghanI ophIsa dhanajI sTrITamAM Avela eka eAchA havA prakAzavALA makAnanA bIje mALa nAnA sarakhA helamAM hatI. Aje e makAna badalI chellA mAha mahInAthI dhanajI sTrITamAM Avela sIlvara menzananA pahelA mALa upara eka vizALa holamAM saMghanI ekIsa laI javAmAM AvI che ane te khAte rU. 43 nuM mAsika bhADuM bharavAmAM Ave che. A ophIsamAM havA prakAza puratA pramANamAM che ane deTase mANasanI sabhA bharI zakAya teTalI vizALatA che. A saMdha taraphathI "prabuddha jaina" patra te cAlatuM ja hatuM ane te khAte AvatI khoTane pahoMcI vaLavAne prazna ubho ja hato. A uparAMta saMdhanI ophIsa je vibhAgamAM AvelI che te vibhAgamAM eka sArA sArvajanika vAMcanAlaya ane pustakAlayanI jarUra hatI. jJAnapracAranI dRSTie paNa A pravRttinI upayogitA nAnIsunI na gaNAya. A uparAMta jaina samAja mATe hAla eka ke vyAyAmazALA nathI. te dizAmAM paNa kAMika karavAnI jarUra che ja. A traNe bAbate hAtha dharavAnI kAryavAhaka samitie nirNaya karyo ane eka varSanA rU. 3000 ema kula traNa varSanA rU. 8000 nAM vacano meLavavA ane vAMcanAlaya ane pustakAlayanI jema bane tema jalTithI zarUAta karavAne harAva karyo. vAMcanAlaya ane pustakAlayanI yojanAne amala karavA mATe eka samiti nimavAmAM AvI ane tenA maMtrI tarIke zrI. amIcaMda khemacaMda zAhanI nimaNuMka karavAmAM AvI. trivArSika Arthika madada meLavavAnA prayAsanA pariNAme nIce mujaba vacana prApta thayAM. traNa varSa Arthika madada ApanAra sahasthAnI yAdI 20) zrI. kilabhAI budaradAsa vakIla. 150] , eka gRhastha. 10 , maNilAla makamacaMda zAha. , kezavalAla maMgaLadAsa, , amIcaMda khemacaMda zAha. , bhogIlAla delatacaMda. 100] , bhIkhAbhAI bhudarabhAI. 10) , hemacaMda amaracaMda 10) i caMdulAla TI zAha. 75 , kAMtilAla bhogIlAlanI ku. , caMdulAla vardhamAna zAha. , cImanalAla ema. parIkha. pa0 cImanalAla pI. zAha. I durlabhajI umedacaMda parIkha. [, cImanalAla pI. mahetA. I hIrAlAla amRtalAla zAha. paS , tArAcaMda ela. koThArI. (jIMdA be pepara mATe) 5] , TI jI. zAha. hiMdI kula rU. 1811] A vaca mujaba pahelA varSanI kula rakama rUA. 1811-0-0 saMdhane maLI gaI ane tene lIdhe vAMcanAlaya ane pustakAlayanI janAne khUba vega maLe. saMdhanA vAMcanAlayamAM nIce mujabanA sAmayika patro Ave che. vAMcanAlayamAM AvatA patronI yAdI (kula 40) 2 jaina dharma prakAza gujarAtI 1 muMbaI samAcAra gujarAtI 3 prasthAna 2 janmabhUmi 3 TAImsa opha inDIyA iMglIza 5 kizera 4 kI presa , 6 navacetana aThavADIka - 7 navaracanA 1 muMbaI samAcAra gujarAtI 8 umi 2 pravAsI 8 sarvodaya 3 prajAbaMdhu 10 morDana rIvyu iMgrejI 4 phulachAba 11 yuvaka gujarAtI 5 navasaurASTra 12 jIvana vikAsa ,, 13 AtmAnaMda prakAza 7 jaina saMdeza hiMdI 14 jaina satya prakAza 8 jaina prakAza guja-hiMdI 15 suvAsa pAkSika 16 strI jIvana 1 bhAvanagara samAcAra gujarAtI 17 tarUNa e savAla 2 jyotirdhara , 18 anekAnta 3 jaina yuga . 18 khAdI patrikA ja samaya dharma 1. 20 bhaginI samAja patrikA , 5 prabuddha jaina , 21 jIvana sAhitya hiMdI mAsika 22 gharazALA gujarAtI 1 zikSaNa ane sAhitya gujarAtI 23 zikSaNa patrikA uparanA patramAM keTalAka purA lavAjamathI, keTalAka maphata tathA keTalAka "prabuddha jaina nA badalAmAM Ave che. A vAMcanAlayane Aje sarerAsa haMmezA sA thI pAMsaTha mANase lAbha laI rahyA che. Aje dina prati dina pragaTa thatA chApAo ane sAmayika sAhitya vAMcavAne zekha lokomAM khUba vadhato jAya che. ane te purA pADavAnI sagavaDa bahuja ochA lene hoya cheAvI paristhitimAM A vAMcanAlaya jJAnapracAranI : nAnI sarakhI parabanuM kAma sAre che. o y y y vadhya o y * y y y y
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 prabudhdha jaina pustakAlayamAM eka eka kabATamAM lagabhaga 800 thI 1000 pustaka samA zake tevA cAra kaTe vasAvavAmAM AvyAM che. A pustakAlayamAM Aje kula 2555 pustako che. jemAM 555 jaina dharmane lagatAM, 1850 gujarAtI, 305 hiMdI ane 400 agrejI pustako che. A pustakAlayamAM jaina dharma temaja gujarAtI sAhityane lagatA vibhAga ane teTalo saMpUrNa karavAnI dhAraNA rAkhavAmAM AvI che ane tene lagatAM jarUrI pustaka sagavaDa pramANe kharIdAtAM jAya che. A pustakasaMgrahamAM A pravRtti pratye sahAnubhUti dharAvanAra gRhasthA taraphathI 1787 pustako bheTa maLyA che ane 808 pustakA kharIdavAmAM AvyAM che. A vAMca nAlaya temaja pustakAlaya sau koine mATe khullu mukavAmAM Avela che ane vAMcanAlaya mAphaka pustakAlayane paNa sArA lAbha levA jAya che. kazA paNa lavAjama sivAya mAtra rU. pujI DIpojhITa laine pustako vAMcavA mATe ApavAmAM Ave che ane AvA DIpojhITa mukIne pustakAlayanA lAbha lenAranI saMkhyA 120 che. ane Aja sudhImAM 1030 pustakA vAMcavAne apAyAM che. A vAMcanAlaya temaja pustakAlayanI uddhATanakrayA tA. 17-8-40 nA guja muMbai ilAkAnA mAjI vaDA pradhAna ane hAla jelavAsI zrI bALA sAheba kheranA hAthe karavAmAM AvI hatI. A udghATana prasaMge lokAe' sArI saMkhyAmAM hAjarI ApI hatI ane zrI, bALAsAheba khere eka bhAre preraNAdAyI vyAkhyAna ApyuM hatuM je prabuddha jana'nA tA. 31-8-40 nA aMkamAM pragaTa karavAmAM AvyuM che. A vAMcanAlaya tathA pustakAlaya pAchaLa Aja sudhImAM rU. 1748-1-0 te kharca thayo che. prastuta yojanAne Avu suMdara ane saphaLa svarUpa ApavAno yaza tene lagatI samitine ane kharI rIte te samitinA maMtrI zrI amIcaMda khemacaMda zAhane dhare che. A sthAne amadAvAdavALA zrI che.TAlAla vADIlAlanAM dharmapatnI zrImatI caMcaLabahene pustakAlaya mATe eka moTA kabATa taiyAra karAvIne bheTa Apyo che tenI sAbhAra. toMdha levAmAM Ave che. "prabuddha jana" uttarottara vikAsa pAmI rahyu che. tenI lekhasAmagrImAM vividhatA vadhatI rahI che ane tenI khAsa viziSTatAe jaina samAjanuM dhyAna ane Adara AkaSI rahela che. 'prabuddha jananI jainetara samAjamAM paNa sArI prazaMsA ane kadara zravaNagocara thAya che ane temAM pragaTa thatA lekho anya sAmayikAmAM avatarita thai rahyA che. Aje A patranI 650 nakala chapAvavAmAM Ave che jemAMthI 244 sabhyone jAya che; 282 grAhakane jAya che ane 87 badalAmAM athavA teA vinA lavAjame mokalavAmAM Ave che. A patra khAte cAlu varSa daramiyAna sabhyono phALo temaja grAhAnA lavAjamanI tathA kheANInI Avaka rU parapa-2-6 thaI che. temAM gayA varSanA bAkI rUA. 210-11-3 meLavatAM kula rUA. 735-14-9 thAya, jyAre kharca rUA. 1281-12 3 nA thayA che. pariNAme AvelI khATanA rUA. 545-13 mAMDI vALavAnA rahe che. saMvata 1995 nI Akhare sabhyone temaja grAhakone kula 310 nakala meAkalavAmAM AvatI hatI. jyAre Aje 150 lagabhaga nakakSeA jAya che. ' prabuddha jana'nI A pragati AzAprada che chatAM tene lagatI Arthika cintA ATalI pragatithI haLavI banatI nathI. zrI jaina yuvaka saMghanuM A mukhapatra hoine saMdhanA sabhya)nI khAsa pharaja che ke prabuddha jaina' nA grAhakA vadhAravA mATe temaNe ane teTalA prayatna karavA ja joIe. A bAbatamAM saMdhanA tA. 31-1-44 sabhyonI udAsInatA nahiM jAya tyAM sudhI prabuddha jaina te pagabhara karavAnI AzA artha vinAnI che. daravarSa mAphaka A varSe paNa payuMSaNa vyAkhyAnabALA yojavAmAM AvI hatI. A vyAkhyAnamALAne saphaLa banAvanAra vyAkhyAtAo ane vyAkhyAnaviyAnI yAdI nIce mujaba che. vyAkhyAtA paMDita daraArIlAlajI zrI kAkAsAheba kAlelakara 13 meAhanalAla dalIcaMda desAi * kAkA sAheba kAlelakara metIcaMdra gI. kApaDIA zAMtilAla harajjana zAha sau. tArAbena moDaka '' zrI rAmanArAyaNa vi. pAThaka vIracaMda pAnAcaMda zAha 33 ,, rAmanArAyaNa vi. pAka munijIna vijyajI kavi pradIpa zrI. cImanalAla cakubhA zAha dharmonuM svarUpa " manubhAi pI. vaMda paMDita becaradAsa jvarAja dezI sau. nArAyaNIbAi kabAlI vyAkhyAna viSaya mAnava dharmanI rUparekhA aNuM venuM nima MtraNa akabara ane jahAMgIranA dara khAramAM jo 3 himAlaya bhagavAna mahAvIra ane vikAsavAda ahiMsAnA Adarza ane vyavahAra zikSaNamAM upadezane sthAna dara varSa mAphaka A varSe paNa vyAkhyAnamALAmAM kArgo hu ja sArA rasa lIdhA hatA ane eNllA divasane kAryakrama bhAMgavADI thIeTaramAM vavAmAM Avela tyAM te mANasone bhA rahevAnI paNa jagyA na maLe eTalI merI zrotAsakhyAe hAjarI ApI hatI. 1 pragati ane ahiMsA bhagavAna mahAvIranA upAsake! mAnava jIvanamAM sadAcAra ane prArthanAnuM sthAna dharmagraMtho upara TIkAnI jarUra hiMdanA gAmaDAemAM jatAnuM prabhutva AnaMdaghanajInAM po zrI kAlikAcA keTalAMka svaracita kAvyA A varSe paNa AgalA varSenI mAphaka gAMdhI jayaMti prasaMge khAdI huMDIo vecavAnuM kArya hAtha dharavAmAM AvyuM hatuM ane AgalA varSe jyAre me hajAranI khAdI huMDI vecAI hatI tyAre A varSe rU. 3000 nI khAdI huDInuM vecANu thai zakayuM hatuM. A vecANanI yAdI nIce mujaba che 600] sau jasumatIbDena kApaDIA. 425] zrI. vrajalAla dharamacaMda medhANI, 410] maNilAla mekamacaMda zAha. 31 38 paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA. 325 sau. veNIbahena vinayacaMda kApaDIA, : 225] zrI. caMdulAla vardhamAna zAha. 18] + tArAcaMda lakSmIcaMda kAhArI. 163] ratilAla cImanalAla kAhArI. 10] sau. vijayAbahena paramAnaMda kApaDIA, 3] zrI. ramaNalAla caMdulAla 2] sau. maNibahena amIcaMda zAha. kula rU. 3 0 0 0] 25] zrI. vallabhadAsa phulacaMda mahetA. 253 nAnacaMdabhAI zAmajI. 2] . hukamacaMda zAha.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-1-41 prabuddha jaina prastuta varSamAM tA. 21-1-40 nA roja vArSika cuMTaNI vagere kArya mATe saMdhanI eka sAmAnya sabhA maLI hatI ane kAryavAhaka samitinI kula 11 sabhAo meLavavAmAM AvI hatI. gayA varSe saMghanA sabhyonI saMkhyA 237 hatI temAMthI 38 45 navA vadhyA. pariNAme Aje saMghanA sabhyonI saMkhyA 244 che. A sAthe joDavAmAM Avela Avaka jAvakanA hisAba tathA saravaiyA uparathI mAluma paDaze ke saMdha pAse gayA varSanI Akhare rU. 267-3-6 nI rakama jame hatI temAM cAlu varSanA Avaka jAvakanA hisAba mujaba vadhelI rU. 1120-7-3 nI rakama tathA pustakAlayanI anAmatanI tathA bIjA khAtAnA devAnI rU. 778-8-6 nI rakama umeratAM kula rakama rU. 2166-4-3 thAya che. te sAme pustakAlaya mATe banAvela pharanIcara tathA kharIdAyelAM pustako khAte rU. 1225-2-3 ane "prabudha jaina" khAte . 545-13-6 kharcAyA che; ane beMka tathA rokaDa maLIne ApaNI pAse rU 385-4-6 che. A rIte AkhuM saravaiyuM vicAratAM rU. 383-5-0 nI kheTa ApaNe AgAmI varSamAM purI karavAnI rahe che. A uparAMta "prabudhdha jaina vAMcanAlaya temaja ophIsane vArSika kharca rU. 3000) ne gaNAya. te uparAMta pustakAlayane paNa haju samRdhdha karavAnuM rahyuM. ochAmAM ochA 5000 pustako na thAya tyAM sudhI saMtApa pAmavA jevuM na ja gaNuya. A sAme sabhyanA temaja "prabudhdha jana"nA grAhakonA lavAjama ane apAyelA vacana mujaba cAlu varSanI rakama bharapAI thAya te AjanI sthitie rU. 350-1-0 nI AvakanI AzA rAkhI zakAya. A badhAMno samagrapaNe vicAra karatAM saMghe pitAnA mAthe lIdhelI anekavidha javAbadArIone pahoMcI vaLavA mATe sArA pramANamAM dravya ekaThuM karavuM rahyuM. A Avaka vadhAravAnA aneka rastAo che. saMdhanA sabhyo vadhAravA, "prabudhdha jana"nA grAhakenI saMkhyA vadhAravI, pustakAlaya mATe maLI zake tyAMthI pustako ekaThAM karavAM, vArSika madadanAM vadhAre vacane meLavavAM. A badhI dizAe banatuM karavA saMghanA sabhyone vinaMti karavAmAM Ave che. A te saMghanI che teTalI pravRttio calAvavAnI temaja vikasAvavAnI vAta thai. A badhI pravRttiomAM pagabhara thavA sAthe saMgha sAme bIjI aneka pravRttionI cejanAo ane vicAraNAo paDelI che. vyAyAmazALA, bahene mATe zikSaNa temaja udhoga vargo, hiMdI varga-AvI keTalIka bAbate AjanA pravRttikSetranI sImA upara ubhelI che. je rIte saMdha eka pachI eka AgaLa pagalAM bharI rahela che te rIte vicAratAM A varSa purU thatAM pahelAM ApaNe upara jaNAvelI bAbatene pahoMcI vaLavAne kadAca bhAgyazALI thayA hoIzuM ema AzA rAkhIe. ApaNe je kAMI cAle che tene barAbara pAkuM karIe ane navuM kAMI paNa pure vicAra karIne makakamapaNe zarU karIe. dIrdhadRSTi ane draDhatA pAchaLa saphaLatA vaNazodhI cAlI Ave che. ApaNA saMdhane uttarottara thaI rahelA vikAsa saMgha sAthe varSothI joDAyela sabhyonA dilamAM gaurava ane abhimAna prere tevo che. A saMgha kevaLa khaMDanAtmaka pravRtti calAvanAra saMsthA nathI, paNa racanAtmaka sevA ApanAra ane jana samAja sAthe gADha saMbaMdha dharAvatA hovA chatAM komI bhAvanAthI bIlakula alipta ane rASTrIya bhAvanAne badhI rIte paripaSaka saMsthA che ane evI ja rIte ApaNuM " prabuddha jana" kevaLa jaina samAjanA praznonI carcA nathI, karatuM paNa prabuddha bhAratanA manoratha, Adarzo ane bhAvanAone samyapha bhASAmAM vyakata karI rahyuM che e bAbata have kahevAnI jarUra che kharI? AjanA vANIsvAtaMtryane lagatA satyAgrahanA kAraNe gIraphatAra thayelA zrI zAMtilAla harajIvana zAha ane zrI maNilAla jemala zeTha jevA umadA prajAsevaka saMghanA sabhyo che e saMdhanI pratibhA puravAra karavA mATe nAnIsunI bInA nathI. saMgha Aje je pravRttio calAvI rahela che te paNa kevaLa sArvajanika che e paNa ocho AnaMda ke saMtoSane viSaya nathI. saMghanI jaDa samAjazarIramAM uDI jAmatI jAya che ane saMghanI zaktine vistAra vadhato jAya che. Aje saMdha rASTapremI, sevAbhAvI. suzikSita jana yuvakene sahakAra mAge che ane e sahakAranA baLe aneka racanAtmaka pravRttio hAtha dharavAne maneratha seve che. A nimaMtraNane sau koI mAna Ape ane saMdhane niDara ane krAntivAMchu yuvakonuM eka mahatvanuM kendra banAve eja amArI prArthanA ! ! ! muMbaI jaina yuvaka saMghanI cuMTaNI - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI tA. 19-1-41 ne roja maLelI vArSika sabhAe nIce mujaba adhikArIo tathA kAryavAhaka samitinI cuMTaNI karI che. zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA pramukha , zAMtilAla harajIvana zAha upa-pramukha , maNilAla mokamacaMda zAha maMtrIo , vrajalAla dharamacaMda meghANI , , amIcaMda khemacaMda zAha. kapAdhyakSa kAryavAhaka samitinA sabhyo zrI. valabhadAsa pulacaMda mahetA , caMdulAla vardhamAna zAha cImanalAla cakubhAI zAha sau. jasumatIbahena manubhAI kApaDIA ; veNIbahena vinayacaMda kApaDIA zrI. ratilAla cImanalAla hArI , tArAcaMda lakSmIcaMda koThArI , ramaNalAla caMdulAla zAha , manasukhalAla hIrAlAla lAlana - lIlAvatIbahena devIdAsa sau. vijayAbahena paramAnaMda kApaDIA zrI. nAnacaMda zAmajI , pravINacaMdra hemacaMda amaracaMda ,, harSacaMdra kapuracaMda dozI - , dIpacaMda trIbhovanadAsa zAha kAryavAhaka samitie nIcanA traNa sabhyone cuMTIne umeryA che. zrI. jeThAlAla rAmajI sau. vijyAbahena durlabhajI parIkha zrI. aMbAlAla ela. parIkha pratisaMmelana tA. 8-2-41 ravivAra sAMjanA pAMca vAge zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAnA nivAsasthAna (mahetA blekasa, dAdITha bIjI galI, bAbulanAtha roDa) upara zrI. maNilAla mokamacaMda zAha taraphathI eka prItisaMmelana yojavAmAM AvyuM che, je prasaMge vakhatasara hAjara rahevA saMghanA sarve sabhyane vinaMti karavAmAM Ave che. maMtrIo, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 ja 210 11-3 gaI sAlanA bAkI, 95-11-0 zrI lavAjama khAte jamA 1995. 265--4 6 lavAjama khAte jamA 1996 >> prabuddha jaina zreNI khAte. 33 14-4-0 545-13-6 00=00& 100-0- o 507-8-0 ja 735-14-9 ke, Avaka karatAM kharcanA vadhAre. zrI AzrayadAtA sabhyanA lavAjamanA Avana sabhyanA lavAjamanA sAmAnya sabhyanA lavAjamanA 1994, 1995, 1996, 1997, -50=0 30-0-0 430-8-0- 41-0-0 12 5-12-0 inDIyA beMkanA vyAjanA ,, [911-0-0 bheTa khAte ,, 1281-12-3 zrI muMbai jaina yuvaka saMdhanA sAMvata-1996 nA kArtIka zuda 1 thI AsA vada 0)) sudhIne Avaka jAvakanA hisAba. 1797- - >> cAlu khAtAmAM 114-0-0 1911~~ 2924--4-0 .. 100-0-0 zrI rIjhavDa krUDa khAte. 285-10-0 viThThalabhAi smAraka phaMDa. jI--X-- jaina yuvaka pariSada 9-928-5-0 111-15-0 1327-10-9 Avaka jAvaka khAte. .. prabuddha jaina zrI prabuddha jaina khAtu 1996, EUR 32 27 ,, pustakAlaya khAtAmAM gurjara graMtha ratna kAryAlaya. pustakAlayanA DIpojhITa khAte. vyAkhyAnamALA pustaka khAte, 1387-10-9 216643 267--3- gaI sAlanA bAkI. 1120--9-3 46-7-98 zrI paracuraNa kharca khAte udhAra. 194 2-0 posTeja khAte udhAra. 75-0-0 A sAlanA vadhArA A. jA. hisAba pramANe. 21-2-6 75-0-0 - ... dr chapAmaNI khAte udhAra. pepara sTezanarI khAte udhAra. pagAra kharca khAte udhAra. 579-4-0 645-14-3 545-13-6 48-5 .. 2 10--1-3 zrI paracuraNa kharca khAte 487-0-0 ,, makAna bhADA khAte 368-0-0 pagAra kharca khAte -0-0 pracAra kharca khAte 160-8-0 22-2-9 17-10-0 sTezanarI khAte paryuM paNa vyAkhyAna mALA khAte pesTeja kharca khAte 23 >> pustaka khAte 1-8-0 36-0-0 chapAmaNI kharca khAte 522-14-9 lAyabrerI khAte 31 1281-12-3 33 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanu saMvata 1996 nA AseA vada 0)) sudhInuM saravaiyuM. dr tA. 31-12 279---0 pagAra khAte 105-149 sTezanarI khAte 6---3 pesTeja khAte 34--2-3 zrI kharca khAte 9--19pepara lavAjama ** para2-14--- 1120-7-3 zrI kharca karatAM Avakano vadhArA 2924-4-0 346 -15-0 zrI eka eka inDIyA khAte. phIcara khAte. pustakAlayanA puratA khAte. prabuddha jaina khAte A. jA, hiM. pramANe. kaDa bAkI. 26--4-3
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-1-41 prabuddha jaina ApaNI pAMjarApALA ane gaiAzALAe. ( gayA aMkathI cAlu ) vyAdhi ane ilAja A vyAdhinA plAja, A pApanuM prAyazrita e nathI ke ApaNe gaumAtAnAM bhajanapUjana phelAvanArA jalasA gelIe, gopAlakRSNa ke gAya-kasAinA dekhAvA cauTe--cakale ke sTeja para bhajavIne hAMsIpAtra banIe ane gAmAtAne rUMve rUMve tetrIsa karADa devatAne vAsA che e sAdI saraLa ane khullI vAta khIcha kAmavALAonI ke rASTrIya vRttivALAonI bUTTI buddhimAM kema nathI UtaratI e bInA upara AMsu DhALatA karIe. ApaNI gAsevA- saMsthAene cetanavaMtI ane pragatika banAvavAno ekamAtra ilAja mArI alpamati pramANe e che ke, dezanA pazudhanane A prazna dezanA ane prajAnA arthakAraNanI dRSTie vicAratAM ApaNe zIkhIe. keTa: graMthanuM kahyuM aradhA vacanamAM kahevu hAya tA A bAbatamAM mahAtmAjInA zabdo TAMkIne eTaluM ja kahevAya ke, gAya ane govaMzanuM pAlana Arthika dRSTie hiMdustAnanA kheDUtane paravaDa thAya e eka ja sAcI gorakSAno suvarNamArga che bannu Aje paNa mukhyatve karIne khetI para nabhanArI ApaNI prajAsamastanA arthakAraNamAM bIjAM DhAra karatAM gAya tathA baLadanA pAlanane prazna kevA agatyanA che e pramANu-purAvA sAthe siddha karavu ane prajAne hasAvavuM, AvI naradama prajAkIya ane Arthika bhUmikA upara ja A praznane rajU karIne ene lagatI AkhI vicArasaraNItA prajAmAM ane khAsa karIne gosevA tema ja gesevAmAM rAkAyalI saMsthAomAM pracAra karavA, ane temane paraspara sahakAra sAdhI saMgaThana karavuM, e ApaNu kAma che. ema to Aje prAMteprAMtamAM, jille jille ane gAmegAma jIvarakSA maMDaLeA ane pAMjarApeALA, pazuDA ane gauzALA, paDayAM che. dhyAAnanA paraMparAthI cAlatA pravAheAmAMthI e naLye jAya che. paNa kASTaka raDayAkhaDayA apavAdo sivAya kayAMye AvI saMsthAmAM nUra ke zadUra jovAmAM AvatAM nathI. kayAMka saMcAlakAne purasada nathI hAtI, tA kayAMka saMcAlakamaDaLAnA kartAkAravatA saMsthAnI milakatA saMsthAne cepaDe ane ahevAlamAM ke sarakArI daphtare vadhAye javAmAM ja potAnuM pratikartavya mAnatA jovAmAM Ave che. paNa jete sAru e milakatA meLavavAmAM ane vadhAravAmAM Ave che te pazuonA sudhAra pAchaLa koinuM lakSa jatuM nathI. kasAkhAte jai jIva cheDavavA, DhAra--bajAromAM jai yAdharmane nAme kasAio ane tenA lAle ke sAgarIta joDe harIphAimAM utaravu e te haiyAphUTApaNAnI parAkAMA che ane emAM emane tathA yAdharmI 'vANiyA lAka pAsethI nANAM kaDhAvavAnI emanI rItete sIdhu uttejana ApavA kharekhara che e te have saune samAvA lAgyuM che. jIvarakSAnI ke gorakSAnI e rIta ja nathI e dekhItu che. vyAdharmIone mATe zu ke vyAdha| saMsthAene mATe zuM, vadhatI jatI jarUriyAtAnA pramANamAM jema ane tema geAcarA, bhIDe ane saMsthAnI mAlekanI dhAsacArA ugADavA lAyaka jamIne vadhAravI ane je saMsthA pAse kAyamI ke anAmata nidhie paDayA che tyAM tevA nidhione paNa khAsa hissA vyAjavaTAva ke kAgaLiyAMomAM rekavAne badale DhAraupayogI jamIne meLavavAmAM zakAya e sRSTi ApaNI pazusaMrakSaka saMsthAenA vahIvaTa karanArAomAM mukhya rahevI joie. agAunA 193 kALamAM jyAre pRthvI vipula hatI ane tenA upara vicaranArAM ochAM hatAM tyAre khArAkane lagatA AvA prazno kadI uThatA ja nahAtA. Aje sthiti palaTAi gai che. eka bAju vastI-vistArathI ane bIjI bAjue paraspara AvajA ane vahevAranAM sAdhane vadhavAthI AvA prazno tIvra thai paDayA che. je gAyarA Aje rahyAM che ke maLe che te paNa ghaNI jagAe karakasara ane jhINuvaTabharyAM upayAganI rItAnA ajJAnane kAraNe binaupayegI banatAM jAya che ane temanI tAkAta ghaTatI jAya che. bIjI bAjue Aje zaherAmAM zuM ke gAmaDAMmAM zuM, sAcAM dUdha-dhI jovA maLavAnuM paNa muzkela thai paDayuM che. vejITebala dhI ane pAuDaranAM dUdhe badhe ghANa vALyo che. esaDa mATe paNa sAcuM zrI maLavu musIbata thai paDayuM che. huM evA mANasAne jANuM chuM ke je sAcuM dhI game tevA khAtarIlAyaka rastethI AvyuM hoya tepaNu AMkha AgaLa mahImAkhaNa valAvAyAM tavAyAM na heAya tyAM sudhI te vizvAsapAtra na ja hoi zake ema mAnatA thai gayA che ane jemaNe sthitivALA chatAM dhI-dUdha khAvAM tanmyAM che. naryAM eje mArA jillAmAM 85 lAkha mANasa ane 9 lAkha jeTalAM DhAranI vastI che. paNa sarakArI pazuniSNAta suddhAM kabUla kare che ke e 9 lAkha dvAramAMnA bahu moTA bhAga tenA pALanArane chANu sivAya ane peAtAnA jeTalI ja nirUpayeAgI saMtati sivAya khIjuM kazu vaLatara ApatA nathI ane chatAM thANA jillAmAM varasevarasa nIpajatA Azare 50 karoDa pULA dhAsamAMthI keTalAye karoDa dhAsa A rUpALuM pazudhana AregI jAya che! A DhAra nathI chAMTe dUdha ApatAM ke nathI khetIvADImAM kazA khapanAM hatAM. hu kahI gayo tema thANA jillAnA kheDUta DAMgara kayArIne sArU naryAM chANunI lAlace DhaLAMbaMdha DhAra pALe che. e DhArane sAMje pakaDI ANIne potAnA jhUMpaDAmAM bAMdhavA uparAMta bIjI kazIye takalIka e enI pAchaLa udmAvatA nathI, ke nathI rAtI pAnuM khavaDAvatA ke kharaca karatA. ghAsadANAnI te vAta ja zI ? lAkhA jAnavare ApaNA dezamAM . Ama paLAya che, ravaDe che, dezanI sAdhanasAmagrI khuTADe che ane raphedaphe thaI jAya che. ApaNe enu kazuM niyamana--niyaMtraNa karatA nathI te mAtra -lAMbA sUra tANI kasAi, katalakhAnAM ane sarakAranI nIti sAme Akroza karyA karIe chIe. je samAjamAM anAtha-apaMganI saMkhyA vadhye ja jAya, je prajAmAM ispitAlo ane cikitsAhA vadhatAM jatAM jevAmAM Ave, tenI samAjavyavasthAmAM ja kyAMka vAMka che, te prajA jokhamamAM che, ema saheje ja mAnI levAya, tema ApaNI pAMjarApoLAmAM AvatAM DhorAnI sArI saMbhALa levAya, enI milakatA ane enAM sAdhane kai rIte vadhe ane enA vahIvaTa kai rIte vadhu saMgIna bane, e karatAMye dezanI pIH uparathI apaMga aMte nakAmAM DhArAnA enta kai rIte haLavA thAya, dezanA ghAsacArA ane sAdhanasAnathI nAhaka khuTADIne sArAM DhArane sAMkaDa karanArAM DhoranI saMkhyA ane vistAra kai rIte aTake, ane apaMga akhana thaine mUA vAMke jIvatAM DhArA kaTAvA athavA teA kema jANe eka bAraNethI pesIne bIje bAraNethI mUelAM nIkaLavA sAthe ja pAMjarApoLAmAM AvatAM hoya evI ApaNI pAMjarApoLA ane paheAnI sthiti kai rIte sudhare e prazna
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 194 prabudhdha jait Aje ApaNA saLagatA rASTrIya mahApraznomAMnA eka thai paDayA che ane dezanA tamAma vicArI lokone mUMjhavI rahyo che. AvA mejA jo vagara aMkuze vacce ja jAya te prajAnI AkhI arthavyavasthA tUTI paDe emAM zaMkA nathI. bhaNelA ke bhUlelA ? A eka bAju thai. bIjI bAjue koi koi zrImaMtA, zAkhAnA ke kayAMka vaLI kAi vevalA niSNAto yuropa amerikAnAM DerI-dugdhAlayAnA nakazA AMkha sAme derI kaMgALa kheDUtonI vastIthI khadabadatA ApaNA A dezamAM mazIneAthI dohavAtI ane reAjanAM sekaDo ratala dUdha ApatI gAyonAM citra khaDAM kare che ane evI gAyA hiMdustAnamAM AyAta karI agara te vazaelAdanI ghAlamela vaDe pedA karI tenuM TIpeTIpu dUdha bhazInAnI madadathI jevI ne tevI tAjI sthitimAM zaheramAM vasatA leAkAne pahoMcADI prAnA dhana ane AregyamAM krAMti ANavAnAM svapnAM seve che. A bhalA bhAine emanA utsAhamAM e vAtanu bhAna nathI rahetuM ke, hiMdustAnanI prajA enAM sAta lAkha gAmaDAMomAM vase che. emAM zaherA tA pAMca pacAsa gUmaDA jevAM enA deha upara UThayAM che je enA lehInuM pANI--parU karI rahyAM che. e ukaraDe amRta DhALIne dezanuM kayuM kalyANa sAdhavAnuM che ? prajA te nAgI bhUkhI enAM ghelakAMomAM paDI che. bhUkhadu:khathI enA prANa taraphaDI rahyA che. AsamAnIsulatAnI ene varasevarasa gherIne dame che. enAM bALakoe dUdha-dhInuM nAma ja sAMbhaLyuM che. enA gharamAM pAvaLu chAza thAya evA kAI rastA batAvA ke jethI ene kAra TukaDA gaLe utAravAnuM sAdhana ene ubhuM thAya. gaI sAleja akhila bhArata grAmaudyoga sadhavALA zrI. kumAraappAe prajAkIya Arthika zAnI tapAsa karavA madhyaprAMtanI sarakAre nImelI samitinI vatI jAhera kareluM ke, e bhAganI gAmaDiyA prajAnI vArSika Avaka rU. 12)thI vadhu nathI ! bihAra dharatIka Mpa daramyAna pAMcapAMcasA vastInAM gAmA ame joyelAM jene gherIne gAma AkhAnI saMpata bheLI karo to pAMca rUpiyAnA rAtA paisA na nIkaLe, ke na arA maNa dhAtupAtra vAsaNuMkUsaNuM nIkaLe ! varasa divasanA bajeTamAM dIvAsaLInA eka bAkasanI kharacIvALAM kuTu ApaNAM gAmaDAMonI Arthika tapAsa karanArA ApaNA navayuvakAne jaDayAM che? pazcimanI prajAe--sarakAra tema ja prajAkIya saMsthA-- * Drink more milk ' ( 'dUdha pI, dUdha pI') * Milk the backbone of the nee' ('dUdha prajAnuM hADa Ave che, dUdha ja prajAnu khamIra che'.) evA evA pracArakA pAchaLa lAkhA rUpiyA dara varase kharce che ane evA vAtAvaraNu tema ja sAdhanasAmagrI upara prajA uchare che. ApaNe pazcima pAsethI preraNA laine eTaluM ja zIkhIe chIe ke dUradUranAM gAmaDAMnI vipula sAdhanasAmagrI ane sastA manuSyabaLane upayAga karI lai temanI mahenatanI pedAza zaherAmAM kai rIte jhaTa pahoMcADIe. peAlsanane panAre paDIne jIvatAM kheDA jillAnAM kheDUta bhAibahenA dharanAM chekarAMone sAru pAvaLuM dUdha na rAkhatAM TIpeTIpu saMce bharI Ave ane ema rAjarAja mubainI vastIne dUdha-mAkhaNathI navaDAvanAra gujarAtanAM gAmAmAM bAremAsa dUdha zrInA dukALa varte e sthiti asahya gaNAvI jee. 9 gAcara, gopAlakA ane sarakAranIti zeSacusta videzI sarakAranI khAudharI revanyu nItio prAMteprAMtanAM gAcarAnA dATa vALyA. pazupAlaka kAme sarAu pUjita abhAve rajhaLu thai ravaDI gai, kathaLIne teAnI thai gai, zahere mAM bharAi kasAionI dalAla banI gai. eka vAra eka mi kheDA-carotaranI vizALa gAcarabhUmipara pazuonAM pAlana ane uchera karanArI lAMkI kAme sarakAranI nItine pariNAme temanI carAu bhUmiesanA lATa paDI jaine kapAsa tuveranA pAka ApI kheDANa jamIna thatAM kevI ravaDI gai ane e bInA kheDA jillAnA bahAravaTiyAonI utpattimAM kevI rIte eka kAraNa pa banI, enA karuNa itihAsa mane kahyo hatA. uttara gujarAtanI rabArI kAmeAnA itihAsa tapAsaze te eka ke bIjo evA ja kaMi ne kaMi itihAsa jaDaze. kADhiyAvADa tA mULe ja nivRkSa ane napANiyo mulaka. gIra-nAghera sivAya amastheye tyAM DhArane taraNu maLavuM durlabha, temAM vaLI duSkALa paDe tyAre pachI pUchyuM ja zuM ? Ane pratyakSa anubhava haju gai sAthe ja Apane saune thayA ane enAM dRzya hajI AMkha sAmethI khasyAM nathI. eka bAjuthI sara kAra-darabAranI tRSNAne pratApe geAcara dabAtAM gayAM ne bIjI cera ApaNI dharmaghelachAeAne pratApe nakAmA ane naryo jA pa pazuonA nirakuza vaMzavistAra cAlyA. ema beu bAjuethI gAmaDAMnI prajA bhIMsAtI gai ane tenI pAsenI sAdhanasAmagrI badhI khavAi cavAi gai. pariNAme Aje ApaNA cIMtharehAla kheDUta eka sArI baLada-joDa kheDI zake eTalI khetI karavA saMbhALavA pAchaLa bacce traNa traNa maDadAla joDInA pAlanamejA uDAve che ne pariNAme vadhu ne vadhu dhasAtA jAya che. bhADAMvaMtarAMnI enI umerAnI Avaka paNa bhAla vahunArI mATa lArI AvIne bharakhI gai, eTale enAM gADIbaLadane eNe narI khetInI pedAzane Azare ja nabhAvavAM rahyAM. sAcI adRSTi AvI AjanI bhayAnaka paristhiti vacce dezanA sAcA arthakAraNanI ekamAtra daSTine vaLagIne cAlyA sivAya ApaNA pazupraznanA ukela ApaNane maLavA muzkela che. e sAcuM athaeN kAraNa batAvanArA ApaNA zaherI arthazAstrIe nathI, je ApaNI zALA kAlejomAM ane vepArI vidhAlayAnAM vyAsapIThuM upara besI pAzcAtya adRSTinA cavAi pheMkAi gayelA eMThA-achaThThA siddhAMtA pragatizIlatAnA DALadamAna sAthe ApaNA juvAne AgaLa rAja pIrase che; paNa e sAcuM arthakAraNa batAvanAra mahAtmA gAMdhIjI che je ApaNA dezanI prajAkIya bhAvanA ane saMskRtine bhAvatu ane ApaNA hADalohImAM maLeluM binaharIphAinuM ane svasateSanuM arthakAraNa sajIvana karIne Aje ApaNane zIkhavI rahyA che. pazcimanA arthakAraNutA ane tyAMnI AkhI arthavyava sthAnA ve karUNa pheja Avyo te te| have ApaNe Aje najarezanajara joi cUkayA. apUrNa svAmI AnaMda zrI muMbai jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI, maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, mudraNusthAna : sUryakAnta tri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-2-41 ja hiMdajAyA sau bhAI, tamArA ja hAtha thavA jhINu-hakaka patravyavahAra. saune teDI salAha lIye che, ApaNe hiMdajAyA sau bhAi! sau anubhavIene hAtha thavA gho, rega taNuM nidAna; (baMgALAnA mukhya pradhAna zrI. phajhalula hakaka musalamAna agresamAM turta tamArI pIDA TaLaze, evuM che muja anumAna ! eka bhAre vicitra vyakita che, temanA magajamAM citravicitra manyane cAlyA phajhalulanAM AvAM vAkya suNIne, jhINAne upane kepa; karatA hoya ema lAge che. koI vAra teo ekAeka kesane utArI pADe che; bIjI kSaNe pAkIstAnanI dezadrohI kalpanA sAme temanuM mana baLa karI uThe "phajhalula miyAM ! tame mAna marajAdAne karavA mAMDI che lepa? che ane hiMdustAna eka ja hovuM joIe ane te mATe hiMdu-muslIma kavaNu huM? tame kavaNa? miyAM, kyAM gaI tama zuddha budhdha ? ekatA kaMI paNa prakAre sAdhavI ja joIe ema emane AtmA pakArI uThe zista gaI kyAM ? zANapaNuM kayAM? tame be cho lIga virUddha! che. vaLI pAchuM muralIma lIga ane tenA pramukha zrI. mahamadaalI jhINa pratyenI vaphAdArI temane yAda AvI rahI che vaLI phajhalula haka te bhulI jAya che huM jANuM mane kayo roga che te, temAM tame koNa kahenAra ? ane rASTrIya ekatAne pathaka kAMika vAta karI nAMkhe che. A sAMbhaLIne nidAna jANuM, ilAje ya jANuM (paNa) tamane nava itabAra! jhINA camake che ane phajhalula hakane ekAeka utArI pADe che. phajhalula netarAM zAnAM, ne teDAM ye zAnAM, zAnAM saune sanmAna ? hakka ekadama namI paDe che ane jhINAzaraNa svIkAre che. AvI bAbate zAnAM vagadAM,ne zAnI viSTi ? keNe zikhavyAM A kArastAna paSTa AkAramAM raju karate teo bane vacce cAlelA keTalAka patranyavahAra zrI, jhINAnA khAsa AgrahathI thoDA samaya pahelAM chApAomAM bhUMDAnI karanArI che, eka ja che gresa, pragaTa thayeluM. e patra vyavahAra uparathI zrI. vazaMpAyane raceluM eka pAkIstAna na Ape, che e, gumAve Akhe deza ! kaTAkSa kAvya janma bhUmimAM thoDA divasa pahelAM pragaTa thayuM hatuM. A pAkIstAna vaNa nava bhAre, bIjuM jhaMpavAnuM koI sthAna; kAvya e banne mahAzanA mAnasane yathAravapi pragaTa karatuM rahevAthI pAkIstAnane prazna bhale thAta, kaeNgresanuM kabrastAna ! uparanI carcA sAthe anusaMdhita karavuM egya lAge che. paramAnaMda.) janamejaya uvAca: Bgresa juThI juThI, hA, hA, juThI, juThI sADI sAta vAra"; raMga vatIne phajhalule pheMkayuM, "juThI lAkha lAkha vAra" kara joDI vaizaMpAyanane, pUche che rAjana! jhINA-hakka saMvAda sAMbhaLavA Atura che muja mana! aho rUSivara vadhIe . "zAbAza phajhalula ! tame che zANA, sAcavI rahyA che ImAna; vaizaMpAyana uvAca: bhulatA nahi kadI sau che juThAM, sAcuM eka pAkIstAna" ? vizapAyana vade dhanya dhanya tamane, bhaluM pUchayuM mahArAja ! "tame jhINAjI evuM zuM che? huM chuM kayAM evo bhaLe ? e addabhuta saMvAda varNavuM, heta dharIne Aja ! tame te haju hoLI saLagAvaze, paraMtu) hu te jagAvIza hoLI aho rAyajI suNie ! evuM kahI kuranIza bajAvI, hakaka vicAre manamAMhya; bhAratanI muralIma jAtimAM, jaDe ne jhINAnI joDa, vidhi ADe zuM AvuM huM murakha, nirmAyuM te thAya ? pAkIstAnane koDa dila jene, sakhe na je bAMdhachoDa. prArabdhamAM ene pIDA lakhI haze, te huM koNa te pheDanAra ? hakka nAme eka anucara tene, baMga taNe dIvAna; keinA samajAvyA koI ochI samaje che ?-mATe, bhItara te bhagavAna pIchANe, (paNa) ene jhINA upara bahumAna! mauna rahevAmAM sAra !" caMcala meghadhanuSyanI zobhA, caMcaLa capaLAnAM neNu; laLI laLI pharI kuranIsa karIne, phajhalula nIkaLyo bahAra, ethI e caMcaLa, rAyajI samaje, phajhalula haknAM veNa! darpaNamAM mukha joI jhINA bole "AnuM ja nAma vaphAdAra " varSA kere vIjajhagAre te, jhAlya haju jhalAya; paNa phajhalulanI vIjajIbhalaDI, te brahmAthI nava baMdhAya ! janamejaya uvAca: abaghaDI bole ne abaghaDI badale, abaghaDI vaLI pharI jAya; rasika kathA suNI maharSi Aje, citta thayuM parasana; e zuM kahe che te eka ja jANe, ke jANe ene allAya ! anujJA te puchuM Apane, zaMkA eka muja mana. jhINAjIne jAgatA ne uMghatA, eka ja vastunuM dhyAna, prathama kahyuM Ape pAkIstAnane, have jhINAjIne umaMga; japa tapa tIratha pUjA samAdhi, ene eka pAkIstAna! pachI de che ke pAkIstAna rUpI, zaga thaye" te aMga! pAkIstAnanI cintAmAM enI, sukAI seTI banI kAyA; e bemAM zuM sAcuM mAnavuM, ane zuM che e pAkIstAna te vistArIne kahe jethI muMja, TaLe uranuM aramAna ! akhila jagatamAM tethI pachI te, jhINA nAme paMkAyA ! gurUnAM gAtAM gAtra dekhIne,' upane hakakane ucATa; vaizaMpAyana uvAcaH ustAda egaLe ne huM banuM tAje, dhika dhika rAja ne pATa ! vAha vAha rAyajI prazna tamAre, paNa huM chuM sAva lAcAra; pAkIstAna kerI pIDAe, kaMtAye gurUjInI kAyA; pAkIstAnane marma na jANe, indrane brahmA lagAra ! teja harAtAM jAze ne raheze, bAkI naryA ochAyA ! rUdra ne agni, viSNu ne zaMkara, ne tetrIza koTi deva, e asAdhya vyAdhine bhAre, kare ghaTe upAya; pAkIstAnanA prazna samIpe, sau choDe ahameva! guru muja tAjA bane agara je, hiMdu muslIma eka thAya che evuM vicArI ekadama cAlyA, kAyade-AjhamanI pAsa; paNa emAM acaraja nathI kAMI, nathI emAM aramAna; gustAkhInI khamA kare gurU ! araja gujAre dAsa khuda jhINA paNa jANe nahi te, kayAMthI jANe bhagavAna ? pAkistAnanI A vaLagADe, pIMkhANI kaMcana kAyAM - utAra ene kare ghaTe have, teo sau bhArata jAyA ! iti pAkIstAna-purANe jhINA-hakka saMvAde nAma adhyAyaH ! hiMdu, musalamAna, pArasI, baudhdho, ne zIkha, yahudI, isAI; 'janmabhUmimAMthI sAbhAra uddhata
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1pa-2-41 ra thayelI vALavAnI koI kAThiyAvADamAM aThavADIyuM "te baMdhAraNamAM pheraphAra thaI na zake? AvI saMsthA bIjA (puSTa 187 thI cAlu) jana vidyArthIone bahiSkAra kare che te tamane yogya lAge che ? taramAM racelAM be traNa gIte mane saMbhaLAvyAM. kavine kAvyo meM uttara Apyo ke " te yogya te nathI ja, paNa mahAvIra saMbhaLAvavA ApaNe AgrahapUrvaka vinaMti karIe ane pachI te jana, vidyAlayanuM TrasTa DIDa paNa e prakAranuM ja che ane nANAM pitAnAM kAvya saMbhaLAve temAM majA te Ave che paNa temAM bharanArAo pAsethI nANAM paNa e samajutI upara ja levAmAM joIe teTalI svayaMskRrti hotI nathI. svecchAthI te gAvA lAge AvyA che tyAM bIjuM zuM thaI zake ?" mahendra jaNAvyuM ke che tyAre tene sAMbhaLavAnI koI judI ja majA Ave che. temanI "te game te hoya, paNa AvI eka ja vibhAganA vidhAthI ene sAthe thayelI vAtonI vigate utAravAne ahiM sthAna nathI. ema ' lenArI saMsthAmAM tamAre bhAga na levuM joIe. " meM khulAso karyo che ja keLavaNInI saMsthA che tethI keLavaNInA kAryomAM jeTalA chatAM eka be bAbatone ullekha karuM. upayogI thaI zakAya teTalA thavuM eTale ja bhAre uddeza che" thoDA samaya pahelAM pragaTa thayela temanA gujarAtane jaya' ane teNe kAMI javAba na vALe, paNa mArA khulAsAthI tene viSe vAta nIkaLI temanA kahevA mujaba muni jInavijayajIe kAMi satiSa thayo hoya ema mane na lAgyuM. pragaTa karela prAcIna prabaMdha saMgraha vAMcyA pachI ja pUrvakALanA Ama keTalAka kalAka bhAI medhANI tathA temanAM kuTuMbIjenI jAhojalAlI tathA prabhutvane ane gujarAtanA itihAsanI jane sAthe gALIne tathA temanuM bhAvabharyuM Atithya bheLavIne huM ghaTanAmAM janoe keTalo gauravabharyo bhAga bhajavyo che te bAba niMgALA pAchA AvyA. niMgALAnA adhivezana purUM thayA bAda bhAvanagara AvyuM. bhAvanagara bahu thoDuM rahevAnuM banyuM te daratane temane sAce khyAla Avyo. zrI. kanaiyAlAla munazInI miyAna tyAM be prakAranAM pradarzane bharavAmAM Avela hatAM te etihAsika navalakathAo A bAbatanI ane khAsa karIne jevAne lAbha maLe. sidhdharAja, hemacaMdrAcArya ane kumArapALanA samayanI kAMIka eka te sAmaLadAsa kolejamAM che. jezAnI preraNA ane jhAMkhI karAvI che paNa e kALanA judA judA aitihAsika prabaM doravaNI nIce vidhAtha oe ubhuM kareluM " gujarAtI sAhitya dhoe ane tene lagatA sAhitya temane navuM ja darzana karAvyuM. pradarzana'. A pradarzanane (1) prAcIna yuga (2) narmada yugathI gAMdhIyuga ane (3) adhatana yuga-ema traNa vibhAgamAM goThavavAmAM khAsa karIne vastupALa ane tejapALanAM parAkrama ane zuravIratA AvyuM hatuM. prAcIna yuganI sAmAnya rIte zarUAta narasiMha to jANItI ja che paNa temanI vidvattA, nyAyapriyatA, saMskAritA, mahetAthI karavAmAM Ave che. te pahelA keTalAya jana gujarAtI rasikatA tema ja vizALatAnAM je aneka dRSTAne temanA jIvana kavio thaI gayA che. prastuta pradarzanamAM temanAM nAmo ane caritramAM bharyAM paDayAM che te upara te teo kevaLa mugdha ja kRtinirdeza prAcIna yugamAM prAraMbhamAM ja karavAmAM AvyuM hatuM. gujarAtI sAhityamAM rasa dharAvanArAo mATe AkhuM pradarzana bhAre banI gayA. temaNe temanA jIvananI AkhI kathA mane saMbhaLAvI upayogI hatuM. A pradarzana gujarAtI sAhityanA prAraMbhathI ane mane paNa ghaNI navI ja vAto jANavA maLI AvI mAMDIne Aja sudhInA sAhityanuM bhAre sundara ane sacitra vihaMgAapUrva jIvanakathA gujarAtane caraNe gujarAtI prajA jhIle valokana raju karatuM hatuM. gujarAtI sAhityanA ItihAsanI chuTI chuTI kaDIone sAMdhIne traNa cAra saikAone AlekhatuM eka tevA AkAramAM mAre dharavI ja joIe' ema temanA dilamAM samagra citradarzana karAvavA ane visarAtI jatI mAhItIone thaI AvyuM ane A bhAvanAmAMthI gujarAtane jaya" ane sajIva karavAne A stutya prayAsa hatA. alabatta, A pradarzanamAM tenA anusaMdhAnamAM have pachI pragaTa thanArAM pustakonuM nirmANa mukhya projakanAM vicAre, vaLaNe tema ja abhiprAyonI chApa thayuM. A vAtacita daramiAna jananA gaurava bharyo ItihAsa keTalAka sthaLe spaSTa dRSTigocara thatI hatI paNa te anivArya mATe temanuM dila meM khUba uchaLatuM joyuM ane e itihAsanI hene kSamya athavA te upekSAgya lekhAvI joIe. lokomAM sAhityane lagatI mAhItIo phelAvavA mATe tema ja temane ujavalatAne bahAra lAvavI e te pitAnuM ja kArya gaNAya evuM - sAhitya pravRttione sugama paricaya ApavA mATe AvAM pradameM temanAmAM mamatva joyu. A sAme bhAI meghANI jaina samAja ne jyAM tyAM jAya e kharekhara ISTa che. ane dharmanA virodhI ane helI hoya evA AkAramAM temane bIjuM pradarzana leka keLavaNI ane grAmodyogane lagatuM hatuM. raju karatA be traNa lekha "jaina yuga" mAM tema ja bIjA jaina A pradarzana sAmAnya janatA mATe khUba ja upayogI hatuM. A pomAM thoDA samaya pahelA mArA jovAmAM AvelA te yAda pradarzanamAM dezI kAgaLa kema banAvavA, gAyanA tema ja anya jAnavaronA mRtadehanA avazeSomAMthI keTakeTalI dravyapArja vastuo AvyA ane ApaNI kevaLa saMkucita ane sAMpradAyika dRSTi nIpajAvI zakAya, gAyanI olAda kema sudhArAya ane kevI rIte aitihAsika satyane temaja navalakathAnI racanA mATe jarUrI vadhAre dudha ApatI karAya, zikSaNa, Arogya, sAmAjIka kurUDhio chuTachATane sahana karI zakatI ja nathI, cAku paraMparA ane mAnya paranAM kaTAkSacitro, kAMtaNa, vaNATa, AdI dezI kArIgIrI, kAThyiAtAthI juduM paDatuM kAMIka dekhe che te bhaDakI uThe che ane dharmanA vADI bharatakAma vagere aneka vibhAga gAvavAmAM AvyA hatA. khAsa karIne amarelI najIkamAM Avela taravaDA gAmamAM keTalAka nAme kolAhala karI muke che ane koI paNa samAjane kAryakartAoe eka carmAlaya ubhuM karyuM che ane je marelAM zobhAve ane gaurava Ape evA ApaNA ja mANasane sAcI jAnavarane pANInA mule pheMkI devAmAM Ave che enA dehAvazekIMmate khelavavAmAM bhAre antarAyarUpa bane che-A bAbatane mAMnI judI judI vastuone vaijJAnika rIte meLavIne temAMthI kema | mane saceTa khyAla Avyo. vadhAre droparjana thaI zake te dizAmAM eka bhAre stutya pravRtti bhAI meghANIne moTo putra cI. mahendra krasmasanI rajAne AdarI che ane te tarapha DheDa bhaMgIone vALavA ane keLava vAnA prayatna cAlI rahela che. A carmAlayanA saMcAlako savarNa aMge beTAda Ave . te hAla kolejanA prathama varSamAM bhaNe che. hiMdu yuvAne ja che. e carmAlayanI pradarzita vigate khUba vAta Azare vAta nIkaLatAM teNe mane pUchyuM ke "mahAvIra jaina dhyAna kheMce tevI hatI. joke ToLe ToLA maLIne A pradarzana vidyAlayamAM badhA jaina vidyArthIone dAkhala karavAmAM Ave che jovA AvatA ane khuba rasathI badhuM jotA, vAMcatA ane sAMbhaLatA AvAM pradarzane lekakeLavaNInuM eka anupama sAdhana ke mAtra zvetAMbara mUrtipUjaka vidyArthIone ?" meM javAba che ane aneka vidyAmAM lokone navI dRSTi Ape che. . Apo ke mAtra zvetAMbara mUrtipUjaka vidhArthIone ja" teNe '' kAThiyAvADane A nAne sarakho pravAsa jAnyuArInI trIjI sAme prazna karyo ke " ema kema ?" meM khulAso karyo ke tArIkhe puro thaye. tenI smaraNayAtrA paNa have ApaNe ahiM saMsthAnuM baMdhAraNa e prakAranuM che. ". teNe puchayuM ke je purI karIe. - . paramAnaMda.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kabuddha jaina 201 tA. 15-2-41 ke ApaNI pAMjarApoLo ane gauzALAo. (gatAMkathI cAlu) gaNatarIe narI samajAvaTathI ane marajiyAta lokamataparivartanathI ene rokIne jarUrI maryAdAnI aMdara ANavAnuM azakayavat che. vagIkaraNa ane khasI anivArya gatAnugatika prajA kadI ApameLe pahela karavAnI nathI. ekabIeTale AjanA ApaNA AkhA pazupraznane ukela A jAnA meM sAmuM tAktI raheze ne kahevA janArane bIjA pAse dRSTie ApaNe zedha rahyo che. eka bAjuethI ApaNI jaI pahela karAvavA kaheze. eTale A khasInI nItine bIjA vadayA saMsthAomAM ApaNI AMdhaLI zradhdhAne pariNAme veDa keInI vATa na jotAM, koInA meM sAmuM na jotAM ane dAnanI phatI dravyasAmagrIne jema bane tema aTakAvI ApaNA dAnadharmanA sera-saravANIe sukAI jaze evI AzaMkA manamAM na ANutAM, pravAhone ApaNe dekhatI zraddhAnI dizAmAM vALavA rahyA che, dareka gausevake ane gausevA-saMsthAe svIkAravI joIe. bake ane bIjI tarapha ApaNI pazusaMsthAomAM vagIkaraNanuM tatva dareka gepalika saMsthAmAM enA saMcAlananI eka anivArya zarata dAkhala karI arthadRSTie kImatI ane binakImatI evAM gAya tarIke e rahevI joIe e mAre namra abhiprAya che. govaMzanuM khanakhe raNe pAlana-saMvardhana karavuM rahyuM che. bALa carmAla kone mATe zItaLA kaDhAvavAnuM jema pharajiyAta hoya che tema A ja bIjo anivArya ane ati mahatvane prazna che vaMzavRdhdhine sArU pUrI lAyakAta na dharAvanArA ekeeka vAcharaDAne carmAlayana, baheke mUelAM DhoranA tamAma pArthiva avazeSone amuka ummaranI aMdara khasI karavAnuM cheraNa gopAlananI eka Arthika upayoga karavAne. AjanA pazuprazno ukela dugdhAanivArya zarata tarIke Aje ApaNe svIkAryuM ja chUTake che. layacaryAlaya e beu pAsAM khIlavavAmAM rahelo che. eka ja Ama karyA vinA ApaNA dezamAM gesevAne sAruM kazuM bhaviSya ja * nANunI e be bAjuo che. eklA ekathI kAma nahi sare. nathI e mAre daDha abhiprAya che. dhArmika agara Arthika carmAlayane ane mUelA DhoranAM hADa, ziMga I avazeSo kaI paNa dharaNe cAlatI pazusaMsthAmAM gavaMza paratve A Arthika upayoga karavAnI agatya ane anivAryatAne A prazna khasInI nIti svIkAryA vinA Aje ApaNe Aje nathI ema Apa sauthI have ajANe rahyo nathI. enuM mahattva have sau huM jouM chuM. Aje ghaNAMkharAM dhArmika maMDaLamAM paNa A samajatA thayA chIe ane chatAM jUnA saMskAra nAnAmoTA sau niSphara satya sau koI samakyuM che, paNa tene jAherapaNe uccAra upara evA te daDhapaNe jAmelA che ke gozALAo ane pAMjarAke amala karavAnuM mane baLa ane dhairya ApaNAmAM nathI. rAjya pALamAM maratAM pazuonAM hADacAma, mAMsa, rUdhira ane bIjA ane rajavADAomAM A nIti svIkArAtI jAya che. kayAMka kyAMka avazeSane Arthika upayoga karavAnI vAta sAMbhaLatAM ja ApaNane kAyadesaranI pharajarUpe paNa ene amala thavA lAge che bhAvana kamakamAM Ave che ne ApaNuM meM kaTANuM thAya. ema te ApaNe gara jevAM rAjya e nItinA svIkAra pachI amuka varSomAM ApaNI gausevA-saMsthAomAM adhikArane sthAne besIne vagara kheta Alamane thayelA lAbhane AMkaDA sAthe pracAra karI A mULa saMkece saMsthAnA vArSika bhAbha-IjArAonI carcA karIe sudhArAne lokapriya karavA mathe che. paNa dezakALa sAmuM joyA vagara chIe. IjArAnI rakama vadhAravA khAtara ijAradAra joDe rakajhaka jarIpurANo dharma mAnyatAonAM mUA bhaDAM gaLe vaLagADIne phara karavAmAM, cAmaDA uparAMta Dhora laI janArane mRta pazunAM mAMsa nArA ApaNe chAtI kADhIne ene apanAvI zakatA nathI. ghaNe carabI ityAdinA rUpamAM thatA bIjA lAbho hisAbamAM gaNAvatAM ThekANe rAjya mahAjana sAmI AMgaLI cIMdhe che ane tenA tara ApaNane saMkeca thato nathI. evI vAta karyA pachI ane ijAphathI pahelanI AzA rAkhe che. mahAjana rAjya kAyadesaranI pharaja rAnA dastAveja para sAkha-matu karAvyA pachI chAMTa levAnI paNa nAMkhe evuM lAge che. rAjyamAM zuM ke prajAmAM zuM, pitAnA jarUra ApaNane bhAsatI nathI. paNa cAmaDAnI AvakanI peThe ja aMgata vahevAramAM te rAjyamAM tema ja bhalabhalAM jaina-vaiSNava. mRta pazunAM mAMsa, hADakAM, zIMga, snAyu, carabI Ine paNa maMDaLamAM paNa cIpiyAthI khasI karavAnI sAva nirdoSa ane dezanI saMpatti nipajAvanAra kAmomAM rItasara upayoga thAya, tenAM naradama duHkha-darada vinAnI paddhati dAkhala thaI cUkI che. saMsthA muDadAla mAMsane khetIvADIne sArUM kImatI khAtara 40 rUpamAM emAM paNa ghaNe ThekANe pAchale bAraNenI pravRtti karavAmAM saMcA upaga thAya. tenAM zIMga snAyuo I0mAMthI tAMta, sarasa, lako bAdha na mAnatA thayA che. "dekhyAnuM jhera che bhAI, enA glisarIna, baTana, dAMtiyA, hAthA jevI saMpatti nirmANa thaIne phAyadAthI thoDuM ja have koI ajANyuM che ? tame kahe che te enI Avaka UbhI thAya, evI darakhAsta sAMbhaLatAM ja ApaNe sAva sAcuM che. senAmahora jevuM. thaze Aste Aste badhA thatharI uThIe chIe. bahu adabapUrvaka mAre Apane jaNAvavuM sudhArA. belIne zA sArU bagADe che ? kAma karyuM jAone mArA che ke govaMzanAM cAmaDAMnI Avaka karanArane tenA itara avazebhAI. amAre tyAM zuM, ke badhe zuM kAma karavAnI tamane koNa nI Upaja gAyanI rakSA ane pAlananA hitamAM karavAnuM sUcanA pADe che ? tamAre kAma joDe kAma che ke TapaTapa joDe ?' vavuM emAM Abha tUTe evuM kazuM ja sUcana nathI. gAya ane AvI DAhI vAta kahenArA gesevA-saMsthAnA saMcAlakone anubhava gevaMzane Arthika hisAbe paravaDatA java tarIke nibhAva karavAnA have te ApaNane saune ja thaI cUkI che. mArA namra abhiprAya ekeeka rastA jyAre dhaDAdhaDa baMdha thatA jAya che, te nibhAva pramANe A mArge kAma nahi sare. keTalAMka aniSTo ja evAM karavA rAtadivasa bhathanArA kheDUta ke sevA-saMsthAonA bejA hoya che, keTalAka saDA ja evA hoya che-jemake aspRzyatA ane temanI muzkelIo methI vadhatI jAya che, evI vasamI AbhaDacheTa-- ke tenA aitihAsika Ugama game te hoya topaNa veLAe e pAnI navate ke mUe je khullI kiMmata che te Aje sAme cAlIne tenA kapALamAM sIdhe ghA karyA vagara tenuM veDaphI mArIne ke bIjAone lUMTavA daIne ApaNe naryA gamAnivAraNa thavAnuM nathI. khasIne abhAve nirupayogI heranI pedAza tAnAM du:kha raDatA pharIe enAthI AjanI sthiti kaI rIte ane bejo je hisAbe Aje deza para vadhI rahyuM che tenI sudharavAnI che ?
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 prabudhdha jaina tA. 1J----- hiMdudharma ane saMskRti pratye ati Adara dharAvanAra eka mitre eka vAra mane kaheluM ke, sagavaDiyA dharmapAlananI dRSTie koI paNa jAtanI vasamI paristhitimAM baMdhabesatA thavAnI ajaba kaLA ane vyavasthA hiMduo pAse che. e sajana mitra te pArakAmAM kevaLa guNone ja zodhanArA ane guNene ja jovA mathanArA guNagrAhaka hatA, paNa mane emanA udgAramAM upAlaMbha lAgyuM. mane lAge che ke sagavaDiyA dharmapAlananI vRtti e ApaNuM samAjajIvananuM bhUpaNa nahi paNa dUdhaNu ja che. ApaNe saMtoe te dharmAcaraNa jene vahAluM che tene kapALe kaSTa ja lakhAyAnuM gAyuM che: mahAkaSTa pAmyA vinA kRSNa ne maLyA, cAre juganA juo sAdhu zedhI. koMkaNa ratnAgirI jillAnA custa sanAtanI pavitra brAhmaNa kuTuMbanA eka Ajanma prajAsevaka zrI. ApAsAheba paTavardhana varSo agAu A ja AzramamAM mahAtmAjIe sthApelI zALAnA chAtrAlaya-mukhI hatA. Aje varSo thayAM harijana ane khAdI pravRttimAM teo rokAyelA che. mRta pazuonI dhanasAmagrI kaI rIte pazusevAnAM kAryomAM vALI zakAya ene sUkSma abhyAsa emaNe karyo che. ApaNI upekSAne kAraNe ApaNAM mRta pazuonI pAchaLa prajAnA karaDe rUpiyA kevA barabAda thAya che ne pArakAnA hAthamAM jAya che, e emaNe AMkaDA pramANo ApIne siddha karyuM che. ApaNA dezamAM Azare doDhathI be karaDa pazuo dara varSe bhare che. dareka mRta pazu dITha cAmaDAnI Avaka uparAMta pAMca pAMca ke traNa rUpiyAnI Avaka barabAda thAya che ema gaNIe tepaNa pa-7 karoDanI ApaNI saMpatti ApaNe hAthe dara varSe eLe jAya che. A ochAmAM ocho hisAba mUkyuM che. A jAtanA vyavasAyamAM rokAyelA niSNAta pAsethI meM jANyuM che ke dareka ziMgALAM mRta pazu dITha cAmaDA uparAMta carabI, mAMsa, sasa, glisarIna, hADakAM, snAyu, zIMga, kharI, rUdhira i.nA rUpamAM 8 thI 20 rUpiyA sudhInI pedAza hoya che. zrI. ApyAsAheba paTavardhananA brAhmaNa sazivee tathA ApaNA prAMtamAM gujarAta vidyApIThanA agragAmI navayuvaka ane Ajanma harijanasevaka patitasevAparAyaNa bhas parIkSitalAla majamudAranI pahela heThaLa varSo pUrve sthapAyelA navasArI harijana AzramanA navayuvakee tema ja DAM ja varSothI kAThiyAvADanA taravaDA gAme besI gayelA be cAra cunaMdA navajavAna kAryakaroe A badhuM 2sarca sAbita karI ApyuM che. je che te najare joI Ave ne pitAnI khAtarI karI . gAya vi. bheMsa gopAlana ane gorakSAnA praznano vicAra karavAmAM bheMsane prazna vicAraNIya thaI paDe che. bheMsa e huM jANuM chuM tyAM sudhI ApaNA dezanuM ja dudhALa prANI che. yuropa vagere bIjA dezamAM bheMsa jovAmAM AvatI nathI. enI dUdha ApavAnI zakita ghaNI sArI che. eka rIte e ochI saMbhALa mAge che. khAvA jADuMbharaDuM ghAsa ane mAMdaNe paDavA kAdava-khAbociyuM maLyuM eTale vagara takarAre e tamane jADuM dUdha ApyAM kare che. chatAM bIjI - rIta gAya khaDatala ane bheMsa suMvALuM prANI che. du:khadaradane pratikAra karavAnI bheMsanI zakita gAyane mukAbale ghaNI ochI che. regacALAne e jhaTa zikAra thaI paDe che ane jhapATAbhera TeLeTALA setha vaLI jAya che. AthI saravALe ekalA dUdha-dhInI gaNatarIe pazupAlana karanArAomAM bheMsa pALanArAo gepAlakona mukAbale ridhdhisiddhine pAmyA jANyA nathI. zaheranAM dUdha pUro karanAra gavaLIomAM paNa jayavAra jovAmAM AvatuM nathI. lagabhaga tabelAvALAo paNa avAranavAra paDatA kudaratI temAM huM bIjA phaTakAone kAraNe mahAmahenate be pAsAM sarabhara karI gaDA gabaDAvatA jovAmAM AvyA che. AthI vadhu bakA e badhAmAM javalle ja jovAmAM AvI che. vaLI hiMda bahAranA bhulakAmAM moTe bhAge bheMsa che ja nahi, ane hiMdanA ghaNAkharA bhAgomAM paNa enuM dUdha khAvAnA upaganI cIja manAtI nathI. halavAraene tyAM mAvA--mIThAIne sArU ja eno upayoga thAya che, mAya gharanA bALaka jevuM caMcaLa vahAlaseluM prANI che, jyAre bu jaDa ane maMda prANI che. sAmAnyapaNe atyAre gAyanI sarakhAmaNImAM e dUdha vadhu Ape che. paNa enI upagitA eTalethI ja aTake che. enI naraolAda khetIne sArU nirupayogI che. kaMkaNa, malabAra jevA dariyAkAMThAnA ke baMgALa, AsAma jevA pANiyALa bhejabharyA mulake sivAya ApaNa hiMdustAna dezanaH bAkInA uSNa pradezamAM pADA khetImAM kAma ApI zaktA nI pANI ane bheja vagaranA pradezamAM e jhAjhuM jIvI ja zakatA nathI. hiMda e kRSipradhAna deza che. khetI ja haju Aje paNa enI 80 TakA vastInI jIvAdorI che. vaLI meTara eMjita ane vIjaLInI ApaNA dezamAM cAhe tevI pragati thAya te paNa yAMtrika madadathI hiMdano kheDUta pitAnI vIdhuM doDha vaghu khetI, karate thAya agara te ghoDA ke UMTanI AyAta karIne tenI madadathI e khetI kare e sthiti haju bI 5-50 varasa sudhI te asaMbhavita ja che. bIjI bAjue gAya ane ApaNI upekSAne deze kSINa hINu, Arthika gaNatarIo bekArUpa, ane narI zuSka pUjAno viSaya banI gaI che. enA vAcharaDAne ApaNA ucca varNoe TI jIvadayAnA khyAle doravAI pitAnI pratiSThAne jere moTe bhAge khetI mATe nakAmA ane rakhaDatA bAMgarA karI mUkayA che. dUdha tema ja khetI-upayogI baLada be bAbatamAM ati upayogI nIpaja ApanArI ekalI gAya ja che, bhesa nathI. tethI ja A kRSipradhAna dezamAM ene ridhdhisidhinI janananuM sthAna maLyuM che. jADuM ane vipula paNa ekaluM dUdha che? ApanArI bheMsa dezanI arthavyavasthAmAM gAyane tela AvI zaMka ema nathI. paNa ApaNA kRSipradhAna dezanA arthakAraNanI draSTi na dharAvanAra ane eklA dUdha ane ghInAM lekhAM gaNanAra ApaNA bhaNelA ke ujaLiyAta varganA lokee gAyane mukAbale bheMsane kImatI gaNI gAyane AjanI durdazAe pahoMcADavAmAM moTo phALe ApyuM che ema ati khedanI sAthe kahevuM paDe che. (apUrNa) - svAmI AnaMda ti. jene prabhu beThA che haiye, tene hoya kazA jagabaMdha ? jene DagalAM bharavAM vATe, tene bhAsa kazA nija skaMdha ? kyAti che jenArA mATe, kayAMthI joze je jana aMdha ? - vIre! rakhe DagavatA pAya! jene suvuM che aMdhAre, tene sUvA che ahIM Aja; enI AMkha UghaDaze tyAre ene paNa samajAze kAja; re che jyotinAM saMtAno ! tamane te jyotinuM rAja! vIro! jete jota jaLAya ! a. pha. khabaradAra, mArA karI mUkayAnIpaja ApanArI ja didhasiddhinI sTrITa, muMbaI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI mudraNasthAna : sUryakAnta pi. presa, 456, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 +- --- - - ---- - ----- ----- ----- ----- -- - -- - - -
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 28-2-41 prabuddha na 205 trIjI bAbata e dhyAnamAM rAkhavAnI rahe che ke koI paNa zaheravALA koI pariSada bharavAnuM mAthe le che tyAre pariSadanA kharcane pahoMcI vaLavAno prazna ja rahetuM nathI, kAraNa ke koI paNa zaheramAM AvA kharcane pahoMcI vaLe tevA dhanavAne puratA pramANamAM hoya che. gAmaDAmAM adhivezana bharavuM hoya tyAre dravyanI puravaNuM meTe bhAge bahArathI ja karavAnI rahe che. AvI keTalIka muzkelIo gAmaDAnA adhivezana sAthe joDAyelI che ja. kaI paNuM gAmaDAmAM ke adhivezana bharavAno vicAra karavAmAM Ave tyAre dhyAnamAM rahe e AzayathI ATalI vigate ahiM carcavI jarUrI dhArI che. paramAnaMda. [niMgALA adhivezananA aMge Aja bAbatane jemane tAjo ja anubhava che evA zrI maNibhAI A prazna saMbaMdhe nIce mujaba jaNAve che.] ApaNI rASTrIya mahAsabhAe gAmaDAmAM potAnA adhivezane bharavA mAMDayAM ane jaMgalamAM maMgaLa karI zakavAnI tAkAtane paricaya janatAne karAvyuM, tyArathI gAmaDAmAM adhivezane bharavAnI ghaNAne raDha lAgI. paNa temAM keTalIka muzkelIo rahelI che tene ghaNA kharAne khyAla sarakho heta nathI. mahAsabhAnI tAkAta, tenI zakita ane tenA pratye prajAnI jAnaphezAnIthI jaMgalamAM maMgaLa karI zake che, paNa nAnI zarakhI kAma mATe e kAryo dhaNu ja muzkela che. hajAra mANasanA samuhane eka sthaLe bhego kare ane tenI saghaLI prakAre sagavaDatA sAcavavI ghaNuM ja agharuM che. nAnA gAmaDAMomAM sauthI pahelAM te pANInI khuba ja tANa hoya che. tenA kuvAomAM ke taLAvamAM puratAM pANI hetAM nathI. sapATa ane khullI eka sarakhI eka ja dhaNInI mAlIkInI jamIna paNa nAna paNa hotI nathI. gAmaDAnA loke hAlanI paddhati mujaba sagavaDa sAcavavA mATe TevAyelA hotA nathI. vaLI AvanAra hajAre mANasane samuha gAmaDAnI rItabhAta tathA sagavaDabharyAdAthI jANItA hatA nathI. tene meTAM gAma ane zaheramAM maLatI dareka prakAranI sagavaDa gAmaDAmAM paNa joIe chIe. eTale gAmaDAmAM adhivezana bharavAnI hoMza rAkhanAra bhAIoe khullI sapATa jamIna, manuSya medanIne purUM pADI zakAya tevI pANInI jogavAI, Aregya ane svacchatAnA niyama mujaba rahevAnI ane jamavAnI sagavaDa-ATalI vyavasthA te karavI ja joIe. A uparAMta gAmanA lokono saMpUrNa sahakAra paNa hovo ja joIe. ATalI bAbatanI purI ane cekasa khAtrI karI lIdhA pachI ja gAmaDAmAM adhivezana bharavAnI jokhamadArI levI ghaTe che. ApaNuM niMgALA adhivezananI saphaLatAmAM bhAvanagara relavenA ane rAjyanA adhikArIone sahakAra e mukhya bAbata hatI. vaLI sapATa ane khullI jamIna, puSkaLa pANInA traNa kuvAo ane AsapAsanAM gAmaDAnA bhAIone saMpUrNa sahakAra A bAbAe ja tenI saphaLatAmAM meTo phALo Apyo hato. Avo sahakAra amane na maLe heta te ame je saMtoSakAraka rIte adhivezana pAra pADI zakyA te na ja karI zakata. mATe gAmaDAmAM adhivezana bharavA mATe taiyAra thanAra bhAioe A badhI muzkelIone vicAra kare ane badhI gaNatrI karI lIdhA pachI ja AvuM kArya mAthe upADavuM egya gaNAya. nAnAM gAmo karatAM meTAM gAme athavA te tAlukAdArI gAmamAM vadhu sagavaDatA maLI zake tema hoya che. uparAMta evAM adhivezanamAM AsapAsanA nAnA gAmaDAnA bhAIemAM je pracAra karavAmAM Ave che teo paNa sAre bhAga levAne AkarSAya. A badhuM jotAM nAnAM gAmaDAM karatAM meTAM gAmomAM adhivezana bharavuM vadhAre sagavaDabharyuM ane AvakAradAyaka bane ema huM mAnuM chuM. maNilAla makamacaMda zAha kemI pariSada mArI eka vakhata evI mAnyatA hatI ke kema pariSada pitapotAnI kemanA aMgata prazno vicAravA uparAMta vizALa ekatA tema ja samagra rASTranA racanAtmaka kAryakramanAM aneka aMgane pUraka evuM ghaNuM kAma karI zake ane tethI rASTrIya bhAvanAne AgaLa rAkhIne kArya karatI komI pariSade rASTrahitanI bAdhaka nahi paNa purepurI sAdhaka banI zake. paNa vadhAre anubhava ane avalokana uparanI mAnyatAne puSTa karavAne badale DhIlI pADe che. koI paNa komI pariSada ekaThI maLe che tyAre te pitAnI ja kamanA hitAhita sivAya sarvasAmAnya koI uddeza ke kalyANa pravRtti upara pitAnuM dhyAna kadi ekatra karI zaktI ja nathI ane kadi AvI bAbata upara TharAva kare che te te kevaLa uparachellA ane dilavinAnA hoya che. te keLavaNIpracAra, ke bekArInivAraNa jevA vyApaka prazno carce che te paNa te keLavaNI pracAra ke bekArInivAraNanI tenI ejanAo pitAnI komanA mANase puratI ja hoya che. eka meTA samAjanA cakakasa vibhAganI pariSada hoya te te vibhAgI pariSadamAM je samAjanI pite zAkhA che te samAjamAM paraspara ekatA sAdhavAnI vAtane paNuM kazuM saMgIna utejana maLatuM ja nathI. A bAbata kevaLa jaina samAjane lAgu paDatI nathI; paNa hiMdu mahAsabhA ke muslIma lIga jevI meTI saMsthAo paNa Aja saMkIrNatAnI bhoga banelI dekhAya che. AvI meTI saMsthAo vaLI potapotAnI kemanA rAjakaraNI hakake ane adhikAra jALavavA ane jhuMTavavAnI gaDamathalamAM hoya che, tethI tyAM te kamI veranuM bhAre tAMDava cAlyA kare che ane eka ekathI caDiyAtAM jhanunI bhASaNonI harIphAI cAle che. AvI koI paNa pariSadamAM AkhA dezanI dRSTie pitAnI kemane keLavavAne, AgaLa laI javAnuM ke rASTrapragatinA virodhI, sAmAjika baMdhanathI mukta karavAne koI paNa prayAsa hAtha dharavAmAM AvatuM ja nathI. "mArI koma ane mArI komanA bIrAdare" eja vAta ane eja vicAranA Adelane jyAM tyAM athaDAya che. A badhuM jotAM rASTravAdI koI paNa sajjana mATe AvI kemI pariSadamAM keTaluM sthAna che ane kArya karavAne keTalo avakAza che e prazna vicAravA jevuM bane che. paramAnaMda. saMdhanA pustakAlayane 250 pustaka bheTa. bhAvanagara khAte keTalAka jana yuvAna mitroe maLIne keTalAMya varSo pahelAM zrI jaina dharma prabodhaka sabhA nAmanI eka saMsthA sthApelI. A saMsthA bhASaNazreNuo calAvatI ane navA vicArene sAro pracAra karatI. e mitronI maMDaLI kALAntare chuTI paDatI gaI ane saMsthA niSkriya dazAne pAmI. Aje to e sasthA nAmazeSa rahI che. teno vahIvaTa jemanA hAthamAM hatuM teo-zrI. vallabhadAsa trIbhavanadAsa gAMdhIe ane zrI. gulAbacaMda ANaMdajIe prastuta sabhAnI mAlakInA 250 pustako bhAvanagara kazA paNa upayoga vinAnA paDyA hatA te saMdhanA pustakAlayane bheTa mokalavA kRpA karI che. A mATe te banne gRhasthane tema ja te sabhAne muMbaI jana yuvaka saMdha upakAra mAne che. amIcaMda khemacaMda zAha. maMtrI. sArvajanika pustakAlaya.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 pramuU jaina sassa ANAe uvaTTie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabudhdha jaina satyapUtaM vadedvAkyam phebruArI 28 1941 zrI. zve. sthAnakavAsI jaina keAnpharansa Aje rASTriya bhAvanA jyAM dezabharamAM prabaLa thatI jAya che tevA samayamAM eka sAMpradAyika pariSadanI agatya zI? A prazna ghaDIbhara prajA pUche teA navA nahi. jema dezabharane potAnA sAmAnya prazno ane samasyA hoya tema dareka saMpradAya ke jJAtine paNa potAnA vizeSa prazno ane samasyA hAya che ane jyAMsudhI A vizeSa praznonA nikAla ane teADa na kADhI zakAya tyAMsudhI sAmAnya rASTrIya praznonI najadIka paNa ApaNAthI pahoMcI zakAtu nathI. " vyakti te nAti ke sa MpradAyanI ane jJAti ke saMpradAya dezanI nAnIzI mUrti che". te mujaba A nAnI mUrti| saMpradAya paNa mahAna dezanI surekha mUrti khanI zake te mATe tenA vizeSa praznonI chaNAvaTa karavAnI ane te dvArA vyaktigata jIvanane taiyAra karI prabaLa ane sabaLa mAnavI tarIke rASTramAM ubhA rahevAnI paNa jarUriyAta che. A dRSTie sAMpradAyika pariSadonu mahattva che. zrI. zve. sthAnakavAsI jatone paNa anya sapradAyanI mAphaka potAnA sAmAjIka, dhArmika ane Arthika prazno che. je samaye samaye vicAraNA, sudhAraNA, ane parivartana mAgI le che. jo samajapUrvaka, cokasa hetupUrvaka, A yugadRSTine AMkha samakSa rAkhI kArya karavAmAM Ave ane yogya purUSanA netRtvaneM prApta karI zakAya te jarUra bhinna bhinna vyakitaonAM banelA samudAya eka svarUpe dezanA mahAna yajJamAM potAnA paNa suMdara kALA ApI zake. deza mATe ane AgaLa vadhIne kahyuM te mAnava samAja mATe ekAda nAnakaDA samudAya taiyAre karavAnI bhAvanA jo pariSadanA mULamAM haze te samAjanu kalevara majabuta ane zaiAbhAspada baMnI zakaze. mAtra nAnA vADAnA ane te nibhAvavAnA khyAle kareluM kAma dIpI zakaze nahi. temAMthI mahAna uddeza kadI sAdhI zakAze nahi. jainadarzana e vizvadarzana che ane jagatane eka sAMkaLIthI sAMkaLI mAnavatAnuM vartuLa pUrNa karavu te tenuM ekanuM eka ucca dhyeya che. kamabhAgye Aje te mAnavatAnA mahAna mArgamAMthI nAnA kuMDALAmAM paDI gayela che. ane sanAtana ane zAzvata satyane cukI kriyAkAMDeAnI AMdhImAM aTavAi gyo che. eTale 'te peAtAnu ekAkI vAstavika svarUpa tajI kaNa jevA nAnakaDA thatA gayA che. A nAnakaDuM svarUpa vikasAvavu tenA bhinna bhinna kaNAne ekaThA karI punaH mULa svarUpa pitA mahAvIrane dIna dayA saMdha" prApta karI jagane--bhAna bhUlyA jagatne-vizvA * dhRtAtA rAjamArga batAvavA-te jainadharmanu eka agatyanuM kArya Aje -taravAra ane tepa, sahAra ane satyAnAzInA jamAnAmAM jarUranu che. AvA mahAna kArya mATe keTalIka vyakitao taiyArI karavA truTI tajavA; ane anekavidha vikAsanA mArgonuM ciMtana ane sUcana meLavavA Aje eka chatra nIce bhegI maLe che A ApaNI pariSada ane tenA hetu. AjanuM ApaNuM jIvana aneka truTIothI bhareluM che. aneka prakAranI vicAraNA, sudhAraNA ane yogya TheravaNI tA. 282 41. sakaLa samAja mAge che. vikAsanA navAM Are khelavAnI jarUriyAta purepurI che. AvA badhA prazno upara TharAva karavA mATe ja nahi paNa samAja jIvananuM ghaDatara karavA mATe pukhta chaSNA vaTa karavA eka thavu ati jarUranuM che. AvA agatyanA kA mATe doravaNI ApanAra eka tatva haMmezA ApaNI vaccamAM ja vase che ane te tatva te ApaNA sAdhue. gurU eTale samAjane doranAra yugane dhaDanAra yeAgIe. A tatvanI prAthamika taiyArI eTale samAjane doranArA mahAna tatvanI taiyArI ja samajavAnI ! sAdhusamAja, yogIsamAja ke gurUsamAjane paNa samayanI jherI OMka lAgI che, tenI asare tenA jIvananI unnata bhAvanAne DhIlI karI nAMkhI che. aneka jAtanI zithilatAe mahAvIranA e bhekhadhArIomAM AvI gai che. A DhIlApaNuM tacha samAjanA sAcA deAranArA gurue banavA sAdhu samAje pahelI taiyArI karavAnI rahe che jethI AMdhaLA gurU AnA celA khADAmAM paDatAM kheMcI jAya. A kAryo mATe saMpradAyanA itihAsamAM ajoDa evA prabaLa prayAsa ajameranA adhivezana vakhate karavAmAM AvyA hatA. te prayAse bhale bIjuM kaSTa kArya na karyuM hoya topaNa jaina samAjane tenI sAdhuniyAnuM sAcuM bhAna karAvyuM che ane te duniyA paNa keTaluM nakkara parivartana ane punarjIvana bhAgI rahela che te batAvyuM che, sAdhu. ane sasArIone sudhAraNAnA kSetramAM vadhu najadIka ANyA che. sAdhuo potAnuM kharU svarUpa jagata pAse prakaTa thai gayeluM jANI cetI gayA che. A pariSada sAdhusudhAraNAnA mahAna kAryane jarUra vega Apaze ema mAnavAmAM Ave che. sAdhuonA praznothI samAja ke sapradAye jarA paNa gabharAvAnI jarUra nathI. te pakSa nirmULa karyuM ja ApaNe uddhAra che; kAraNa ke ApaNe sAdhunAgI chIe ane sAdhue ja ApaNuM avalaMbana che ema ApaNe svIkAryuM che. sAdhue pote Aje peAtAnA praznanI ceAkhavaTa ane dRSTi niLa karavA mAge che. kAraNa ke tene paN bhayaMkara bhAvInA bhaNakArA saMbhaLAya rahelA che. tevA samaye jIvananI aneka dizAnA anubhava dharAvanArA saMsArIoe yogya dAravaNI ApavAnI rahe che.--A pariSada A vAta na cUke tema bhalAmaNa che. bIjA prazno sAMsArika samAjane lagatA che. A prazno aMtima dhyeyanI pUrvabhUmikA jevA che. eTale jyAM sudhI mULamAM paDelA praznonA ukela na Ave tyAM sudhI aMtima dhyeya dhArmika kalyANamaya, zAMtimaya jIvana" kadI phalita nahi thAya. sAmAjIka badIo, keLavaNInA abhAva, zakitanA vyarthavyaya, sAMpradAyika samAjamAM kheladIlInI khAmI; ekArI ane kSetranI saMkucita bharyAdA kharA dhArmika jIvananI ADe AvanArA aMtarAyA ja che. A aMtarAya bhedI kSitIjamaryAdA lakhAvye ja chUTako che nahitara vADAmAM kahI jazuM. kASTa kADhavA paNa nahi Ave. dhArmika nirmaLatA ane satya samaja mATe siddhAntika pramANabhUta graMthe ane sAmAnya prajA mATe yuga ane dha dRSTi khIle tevA prAthamika pustakAnuM saMcAlana paNa kharekhara A pariSanu ja kArya che. AvA AvA vikaTa prazno mATe tenI doravaNI karanArA, dIrghadRSTivALA, saMkucita vADAthI para hoya tevA netA pariSadanA sukAna upara bese te jarUra kAmanuM nAva vikaTa tAkAnI sAgarane pAra karI navI duniyAnA kAMThe pahoMcaze. astu ! X X X Ave! Ave ! badhu AvA kheladIlathI khelatA Ave. ApaNe ApaNA kAyama sAlanA ane vikAsa rUMdhatA praznonI cokhavaTa karI navI duniyAmAM pagalAM mAMDIe, vrajalAla dha. meghANI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 28-2-41 prabuddha jaina keTalAka samAcAra ane noMdha. sa'ghatu' prItisa melana tA. 8-2--41 ravivAranI sAMje zrI. mubai jaina yuvaka saMdhanA maMtrI zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha taraphathI saMdhanA sabhyAnuM eka prItisamelana yojavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge sabhyo uparAMta anya keTalAMka saMbhAvita bhAi mhetAne nima MtraNa ApavAmAM AvyuM hatuM. jaina zve ma. kenpharansanA pramukha zrI. TAlAla trIkamalAla pArekhe paNa saMghanA nimaMtraNane mAna ApIne A prasaMge hAjarI ApI hatI. lagabhaga doDhasA bAda heMnenI maMDaLI ekatra thai hatI. zarUAtamAM ekamekanI eLakhANa ane paricaya karAvavAmAM AvyA hatA. tyArabAda saMdhanA pramukha tarIke saMdhanI vividha pravRtti, yojanAo tema ja bhAvanAne khyAla ApavAnu kAma mAre bhAge Avyu hatu. zrI. cheoTAlAla pArekhe paNa keTalIka prasa Mge!cita bAbate carcI hatI ane navA ane jInA-yuvaka ane vRddha-ekameka pAsethI zuM zikhe ane paraspara sahakAra sAdhI samAjanA kAryane kema AgaLa vadhAre, jana zve. mu. kaiAnsa zuM karavA dhAre che ane e pravRttimAM hAjara rahelA bhAi aeneAnA kevA sahakAranI apekSA che vagere sabadhamAM temaNe keTaluMka vivecana karyuM hatuM. tyArabAda prastuta prasa ga nimitte yojAyela upAhArane nyAya ApIne mIlana tema ja vArtAlApamAM keTalAka samaya gALIne ekatra thayelI maMDaLa visarjita thai hatI. paraspara prastuta saMmelana prasaMge eka sabhya taraphathI sadhanI eDDIsamAM mAMdAnI mAvajatanAM sAdhane vasAvavAmAM Ave te jarUra mujaba rU|. 1007 sudhInA kharcanI rakama saMghane bheTa ApavA Uaa darzAvI hatI. vaLI sadhatI erIsamAM akasmAtanA vaidhakIya plAnnenI tAlIma ApavAnA vargo thoDA samayamAM khelavAnA irAdA paNa jAhera karavAmAM Avyo hato. AvA AnaMdane prasaMga AvA sevAkAryanA prAraMbhanu nimitta bane e paNa kharekhara satAjanaka che. sthAnakavAsI jaina konpharansa zrI. sthAnakavAsI jaina konpharansanuM dazamuM adhivezana muMbaI samIpa Avela ghATAparamAM eprIlanA isTara tahevAra daramiyAna maLanAra che. A konpharansanuM chelluM adhivezana AthI ADa varSa pahelAM ajamera khAte zrI. hemacaMdabhAi rAmajInA pramukhapaNA nIce maLyuM hatuM. A varSanA lAMbA gALe bharAtA A adhivezananI taiyArIo pura bheMsamAM cAlI rahI che, sAthe sAthe mahilApariSada paNa maLavAnI che. svAgata samitinA sabhyanuM lavAjama rUA. 10 rAkhavAmAM Avela che. adhivezana prasaMge zatAvadhAnI 50 munizrI ratnacaMdrajI mahArAja dhAzApara khAte zrIrAjatA haze. A adhivezanamAM purA rasathI bhAga levAne junA ane navA vicAra dharAvanAra sarva kASTha sthAnakavAsI bhAi bahenane svAgata samitinA maMtrIo AgrahapUrvaka nimaMtraNa Ape che. svAgata samitinI kacerI ghATakoparanI pauSadhazALAmAM rAkha vAmAM AvI che ane tene TelIkeAna na. 87168 che. je kAi bhAi bahenane A kAransa saMbadhe vadhAre mAhItI meLavavI hAya teNe tyAM athavA muMbai epIsanA TelIqAna naM. 22927 upara TelIphAna karI puchI levu. sadgata jasubhAi. atyanta kheda sAthe guAvavAnuM ke zrI. jasubhAi rAmajI 207 bhAi zAhanuM ekatAlIza varSanI nAnI ummare leAhIkhANunA vyAdhinA pariNAme tA. 22-2-41 nA roja avasAna thayuM che. te seAlIsITara hatA ane mubaI jaina yuvaka saMdhanA eka sabhya hatA. mArI temanI sAthe varSoMnI maitrI hatI. te jAhera vanamAM bahu ja e bhAga letA hAine jAhera janatAmAM teo bahu jANItA nahAtA. temanu jIvana ekasurIlu hatuM. potAno dhaMdho saMbhALatAM avazeSa rahetA samaya vAMcana, vidda ke AnaMdamAM te pasAra karatA. vizada cAritra, prasanna svabhAva, premALa prakRti, kazA paNa ADaMbaranA abhAva, lalita kaLAe pratye khUba prema, kuTubIjane pratye uMDuM vAtsalya, sundara sundara cIjo ekaThI karavAno zokha AvI temanI keTalIka vizeSatAo hatI. kAine temaNe kadi kaDavuM veNu kahyuM nathI ke keAinu di kAMi bagADayuM nathI. kevaLa nirdoSa ane saraLa temanu jIvana hatuM. jyAre paNa maLe! tyAre te premathI khelAve ane ghera jAe tyAre banatuM Atithya karyA vinA na rahe. prema ane vAtsalyathI bhareluM temanu gRhasthavana hatuM. temanAM patnI indrabALA bahena paNa saMdhanA sabhya che. pAchaLa eka putrI ane putrane mukI gayA che, temanAM patnI tathA bALakane A asAdhAraNa AnA prasaMge sau koinAM AzvAsana ane sahAnubhUti ghaTe che. sadgata jasubhAinA AtmAne paramAtmA parama zAnti Ape !! sAnyavara zrI. maNilAla nANAvaTI sa`ghanI kacerImAM .... tA. 14-2-41 nA rAja zrI mukha' jaina yuvaka sadhanA nimaMtraNane mAna ApIne rIjhava beMkanA DepyuTI gavarnara zrI. maNilAla bAlAbhAi nANAvaTI sadhanI kacerImAM AvyA hatA je vakhate saMdhanI vividha pravRttio ane anukuLatA mujaba upADavA dhArelI pravRttione temane khyAla ApavAmAM Avyo hatA. tyArabada A praMsaMge hAjara rahelA keTalAka sabhyo sAthe hAlanI sAmAjIka pravRtti saMbaMdhamAM temaNe keTalIka carcA karI hatI. saMdhanI pravRtie viSe zrI. maNilAlabhAie prasannatA darzAvI hatI. A prasaMge alpa upahAravaDe temanuM svAgata karavAmAM AvyuM hatuM. saradAra pRthvIsi'hu ane vyAyAmanI ceAjanA zrI. mubai jaina yuvaka saMdhanA Azraya nIce tA. 24-2-41 somavAranA roja saMdhanI vyAkhyAnazALAmAM eka jAhera sabhA melAvavAmAM AvI hatI je prasaMge sadhanA nimaMtraNane mAna ApIne saradAra pRthvIsiMhe potAnI vyAyAmayeAjanA upara eka suMdara ane preraNAdAyI vyAkhyAna Apyu hatu. jenI vizeSa vigata AvatA aMkamAM ApavAmAM Avaze. zrI. cheATubhAI kArAne kArAvAsa. zrI. choTubhAi kArA, keArA enDa bhaTTa nAmanI enjInIyarAnI peDhAnA eka bhAgIdAra che ane khAramAM rahe che. teo vANI svAtaMtryane lagatA satyAgraha karavA mATe gai bAvIsamI tArIkhe pakaDAyA che ane temane te mATe cha mAsanI sAdI kedanI zikSA ane za. 25 nA daMDa ane te daMDa na bhare te eka mAsanI vadhAre zikSA karavAmAM AvI che. zrI. cheTubhAi kArA eka mUka sevaka che. prasiddhi temaNe kiMda mAgI nathI ke zodhI nathI. sAdhAraNa rIte potAnA dhaMdhAmAM mazagula rahevA sAthe avakAzanA samaya te kheravADI, mahAra kAlAnI vagere saMsthAone ApatA. garIba ane pachAta vargonI sevA temanI priya pravRtti rahetI. jyAre jyAre AvI laDatanu AndvAhana thayuM che tyAre tyAre potAnA dhIkatA dhaMdhAne tepaNe 3
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 bAjue mukayA che ane jelavAsa svIkAryo che. 1930-1932 nI laDatamAM temaNe be vakhata jelayAtrA karI hatI. A temanI trIjI jelayAtrA che. teo jaina hene AvA satata Atmabhega mATe jaina samAjanA dhanyavAdanA sarva prakAre pAtra bane che, mAntautiya lagnasaMbadhA. yuddha jaina zrI. makanajI jIbhAi mahetAnAM putrI mhena madhurInAM jANItA samAjasudhAraka marhuma karasanadAsa muLajInA pautra zrI izvaralAla cheTAlAla sAthe thayAM. vhena madhurI khI. e. thayelAM che; ane jaina che, bhAIzrI izvaralAla aMDaragrejyueTa che ane kapALa che. A ubhayanI pasaMdagInu lagna che ane ane pakSanAM bhAbApAnI A lagna saMbaMdhane saMmati ane AzIrvAda che. AvAM ja khIjA lagna zrI. seAbhAgacaMdra premacaMda desAinAM putrI mhena guNIyalanAM zrI. bhAnubhAi devIdAsa desAi sAthe thayAM. mhena guNIyala khI. e. thayelAM che ane zrI, bhAnubhAi ema. khI. bI. esa. (DaoNkaTara) che. eka jaina che. anya AryasamAjI che. A paNa pasaMdagInu ja lagna che ane A lagna saMbaMdhane sarve DilarjanAnI saMmati ane AzIrvAda che. zrI, guNIyala mhena sara kIkAbhAI premacaMdanAM bhANeja thAya, muMbai ke amadAvAda jevA meTAM zaheramAM AvAM AntAMtIya tema ja asamAnadharmI lagna sAmAnya banatAM jAya che. Aje maLatuM hAiskula ane kAlejanuM zikSaNa jJAti ane dharmanA bandhanA ane maryAdAone DhIlAM karatu jAya che ane samAna saMskAra ane AcAra vicAra dharAvatA eka navA varga UbhA karI rahela che. A varganI vyakitae bhinna bhinna dharmane anusaranArI hAvA chatAM ane bhinna bhinna jJAti sAthe joDAyalI hAvA chatAM paraspara kei judIja ekatA ane ekarUpatA anubhavatI heAya che ane potAnAM dIkarA dIkarInA vivAhasaMbaMdho cAjavAmAM jJAti ke dharmanI bhinnatA temanI ADe AvatI nathI. keTaleka ThekANe sabhAnavaya ane zIlavALA yuvaka-yuvatIe svataMtra rIte lagnasaMbaMdhathI joDAvAnu nakkI kare che ane mAbApe peAtAnAM bALakAnI icchAne mAnya rAkhe che. badalAyalA dezakALanA pariNAme A navo pravAha vadhatA ja javAnA ane samajI mAbApAe te svIkArI levA ja rahyo. taTastha rIte vicAratAM paNa bhale bhinna dharma ke jJAtinA hAya paNa bIjI rIte samAna saMskArI ane samAna ucca zikSaNa pAmelAM yuvaka yuvatIgmAnA vivAha saMbaMdho koi navI saMskRtinA purAgAmIe! hAya ema ApaNane AnaMda tema ja kutuhala upajAvyA vinA rahetA nathI. kartavyaparAyaNa tema ja premaniTa daMpatI jIvana jIvIne navI prathAne sarvamAnya banAve e AzA sAthe bahena mAdhurI ane bahena guNIyalane ApaNA antaranI AziSa ApIe ! pAna'6. vAMkAneranA eka aprasidhdha lAkasevaka sadgata padamazIbhAI vAMkAneranI garIba prajAne sevA sAMpaDayA che ja thADA; temAM cAlatI kamANI ke dhIkatA dhaMdhA cheADIne zAnta, sAcI lAkasevA, sAdhanArAyuvAna vaya daramiyAna prApta karelI sArI rIte dALa roTalA detI kamANIne lokonI muMgI sevAmAM hAmanArA-te bahu ja thoDA maLe. AmAMnA eka sadgata padamazIbhAI hatA. tA. 28-3 te bahu ja thoDuM bhaNyA ane pachI anAja vagerenA vyApAramAM paDayA. vyApAramAM ThIka ThIka kamANI thatI ane temAMthI nAnAM meTAM guptadAna tee karyAM karatA. dhaMdhA karatAM karatAM paNa teo kAi duHkhI, dardI ke bAyalAnI sevA karavAnuM cukatA nahi. AvA eka virala lokasevakanuM ceDAMka avADIA pahelAM satyAzI varSanI uMmare avasAna thayuM. A zrI. padamazI nemacaMda zAha jhAMpAvALA jaina kuTuMbanA agraNI hatA. vananA prAraMbhamAM kene pATI, kAine pena, kAine ceApaDI teA kAne kapaDAM ApavAM, apAvI devAM e emanI priya keLavaNIpUjA hatI. je samaye keLavaNInA pracAramAM koi bahu samajatu nahIM te samaye te keLavaNInA pracAra mATe banatI sahAya ApatA ane apAvatA. vidyAthI o pAse bhASaNA karAvavAM, nibaMdho lakhAvavAM, ane inAmo devAM yA devarAvavAM e emanI te samayanI sAmAnya sevAM. chellI ghaDI sudhI vikaTArIyA jyubilI lAyabrerInI mulAkAta levI ane eka eka vartamAnapatra lagabhaga nevuM varSanI vaye pazu vAMcavu, ane samajavu te emane jIvanabharanA zokha. tene lIdhe ja. te vicAramAM keTaleka aMze sudhAraka banyA ane sevaka thayA. sAmAjIka, dhArmika ane rAjakIya praznomAM paNa te rasa letA ane peAtAne ThIka lAge te nIDarapaNe kahI detA. prajA taraphathI lAibrerInA baMdhAraNIya praznomAM tema ja tenA vikAsamAM rasa lenAra sevakanI tA have lAibrerIne kharI khoTa paDI che. putro dhaMdhe caDathA pachI emaNe dhaMdhA choDI dIdho ane pachI te vidhArthInI sevA ane apaMga, lulA, laMgaDA, rAgInI jAte sAravAra eja emanA rAjanA kAryakrama thai paDyA, pUjA, sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha kare. gAyone khaDa nIre, pArevAne caNa nAMkhe ane rAgI ane taMganI avizrAnta sevA kare--Aja emane cAlu jIvanakrama thaI paDelA. kahevAtI pachAta kemanA huMDA ke tulA keTalAya juvAnane emaNe bhaNAvIne dhaMdhe caDAvyA haraze, ane roTalA raLatA karyo haze mAMdAM, gaDagumaDathI saDelAM keTalAMya strI puchhenAM pAsa parU ebhaNe suga vagara dhoyAM haze ane apamAna veThIne paNa temane mATe davAdArUnI vyavasthA karA vIne sAjA karyAM haze. keTalAMya mAMdA strI purUSonAM maLamUtra zvetAM emanuM nAka kadI caDayu nathI, ke emaNe saheja paNa AMcakA khAdhA nathI. AvA muMgA sevakane nathI vartamAnapatre jANyA, nathI lokajIvananI prazaMsA sAMpaDI ke nathI kAi moTerA sevAnI pIchANu pAmIne te prasiddhine copaDe caDayA ane chatAM Aja sau kA vAMkAneramAM tA samaje che ane kahe che ke padamazIbhAi jeve muMgA sevaka jatAM vAMkAnerane kadi na purAya evI kheATa paDI gai che. svabhAve niDara, kAMika ugra, kAi kAi vAra na khelavAnuM elI nAMkhe evA ane keTalIka vAra na karavAnuM karI bese evA chatAM zIlavAna ane sevAragI padamazIbhAinA vane kAma vinA pa vaLe ja nahI. navarAza maLe ke kAi. regI ke mAMdAne zadhe. paNa navarA te mese ja nahIM. vaLI kayAMka jamaNavAra hAya tA koi bhukhyA dukhiyAMne mATe vA karanArane vinavIne paNa temane khavarAve. jIvananA AraMbhathI ja te satata parizramane varelA. vRdghAvasthA samIpa AvatAM temaNe peAtAneA dhIkato dhaMdho cheDayA, paNa parizramanI Adata teA temaNe jIvananI chellI ghaDI sudhI sudhI cheDelI ja nahIM. temanuM maraNa paNa vedanA vagaranuM uMha vAyakArAthI rahita. sAje sAre dehe thayuM, temanA pavitra AtmAne paramAtmA parama zAnti Ape!!! popaTalAla puMjAbhAi zAha
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA parivAra temanAM ja potAne tA. 28-2-41 prabudhdha jaina 209 , sAdhupada chInavI lIdhuM. te e che ke AvA bhayaMkara saDAne samAja AgaLa buddhithI jaina dharmanA prarvataka zrI. bhagavAna mahAvIre jaina dharmanA mukanArAo samAjanA AgevAna adhikArIone ane aMdhazradhdhAthI siddhAMtane phelAvo karavA ane dharmanA jIjJAsuone dharmanA mugdha banelA zrImatine AMkhanA kaNAnI mAphaka khuMce che. pote siddhAMta samajAvavA mATe sAdhu saMsthAnI ejanA karI tenA mATe jana komanA agragaNya zubhecchaka hovAne dAvo karavA chatAM, amuka dhArAdhoraNo banAvyA. jaina dharma pALanAra saMsAramAM rahI AvA durAcArI sAdhuo sAthe pitAne vyavahAra jene tevo jIvana vyavahAra calAvavA IcchatA badhAM manuSyothI tenA siddhAMta cAlu rAkhe che ane temanAM bhayaMkara kAryo tarapha udAsInatA seve che. saMpUrNa paNe pALI zakAya e azakya hovAthI, saMsArapratye vairAgya AnA pariNAme zve mUrti. vibhAganI sAdhusaMsthAmAM bahoLA sevanAra AtmAthI jene mATe sAdhu saMsthAnI cejanA karI. pramANamAM e bhayaMkara saDAone cepa phelA che. vakhatasara tenA adhikAra mATe pAMca mahAvrata ane bIjA cAra vicAra cetIne jakhamI zastrapagathI vADha kApa karI e saDAo dUra ane vyavahAranA chatrIsa guNane custapaNe pALI zake tevA karI sAdhu saMsthAne nirogI nahi banAvavAmAM Ave te AkhI jIvane ja dIkSAnA adhikArI mAnyA ane AvI rIte utkRSTa sAdhusaMsthA naSTaprAya banI jaze ane sukA sAthe lIluM baLe tema bhAvanAthI dIkSA pALanArane jIvana nirvAhanI cinAthI mukata keTalAka vaMdana karavAgye mahAna sAdhuo paNa avabdha banI rAkhavA khAtara jarUrI sagavaDa karI ApavAnuM bhagavAna mahAvIre jaze. mATe mArI ve. mUrti. vibhAganA AkhA samudAya-bALaka, zrAvaka vargane pharamAvyuM. paraMtu hAlanA sAdhuo pAMca mahAvrata vRddha, yuvAna, yuvatI, garIba, zrImaMta ane AgevAna gaNAtA bhAIane bIjA AcAra vicAromAM zithila thatA jAya che. vaLI ene sAdhusaMsthAnA sArA nAmanI khAtara, teno nAza thato temane eka bhAga te mukhya pAMca mahAvrata pALavAthI vimukha bacAvavA mATe. e saMsthAmAM ghuselA bhayaMkara saDAsAme pokAra thatuM jAya che. AvI jAtanA pakAre samAjamAMthI avAra navAra uThAvavAnI vinati che. saMdhane pitAnI sattAne upayoga karavA AvyA kare che ane chApAo dvArA vadhu pramANamAM jANavAmAM mATe AjanI ghaDI anukuLa che. je Aje pagalAM nahiM levAya Ave che. koI sAdhue nAnA bALakane dIkSAnI jALamAM phasAvavA to AvatI kAla ApaNA mATe bahuja eDI thaze ane ApaNe karelA prapaMcI kAvAdAvAo, koI dIkSita umedavAre gurUdeva pAsethI badhA ane pastAIzuM ane ApaNI bedarakArI mATe ane ApaNI paiisA nicovI dIkSA muhUrte nAsI javAnA banAve, koI sAdhu- nirbaLatA mATe ApaNA vArasene AMsu sAravA paDaze. sAdhvInA prema prasaMgene aMge thatA bhavADAo, kai zAstradhAra gAmI dhoDIAnAM vevIzALa. AcArya mahArAjanAM kudarata virUdhdhanAM apakRtya, kaI sAdhue karelAM AjathI pacAsa varSa pahelAMnA vakhatamAM mAbApa lhAvo nANAne saMgraha, AvAM bhAta bhAtanAM parAkrama bahAra AvyA ja kare che. levA mATe ane samAjamAM potAne meLe jALavI rAkhavA mATe jena komanA traNe phirakAnA sAdhuomAM vadhatA oche aMze AvI bALanAM DIAmAM vevIzALa karatA hatA. paNa jamAne AgaLa jAtanA saDAo piThA che, jenA pariNAme itara samAjamAM jana vadhato gayo ane mANasanI raheNI karaNI AcAra vicAramAM kema ane dharmanI hAMsI thAya che. paNa jene kemanA sabhAgye samajapUrvaka pheraphAra thavA lAgyA ane sArA narasAnI viveka digambara ane sthAnakavAsI vibhAganA saMghanA agresara jAgyA daSTithI dareka kAma jevA tapAsavAnuM zarU thayuM. tenA pariNAme che. digaMbara samAjanA eka caMdrasAgara nAmanA sAdhue sAdhu AvA vevIzALa ane bALalagnanAM mAThAM pariNAmo loke dharmathI viparIta rIte vartavA mAMDayuM ane pitAnA vakhANunArAnuM samajatA thayA ane sAthe sAthe ema mAnatA thayA ke AvA moTuM ToLuM jamAvyuM ane ene samajAvavAne AgevAnoe karelA bALavevIzALa ane bALalagnoe samAjanI unnatimAM moTe prayatna dhyAnamAM lIdhA nahi. AnA pariNAme digaMbara bhAIonI iMdara mukAme maLelI gaMjAvara sabhAe e sAdhune bahiSkAra aMtarAya nAMkhyo che. AvI mAnyatAne lIdhe evA vevIzALa jAhera karyo. AvI matalabanA khabara tA. 26-1-4 nA 'jana" ane lagna tarapha lokonI rUci ochI thaI gaI ane vRtti patramAM "AMdhaLI bhakita nahIM joIe" e mathALA nIce pragaTa badalAI gaI tethI Aje samAjamAM DIAnAM vevIzALa ke thayA che. temaja sthAnakavAsI kenpharansanA mukhapatra "jaina prakAzanAM bALalagna nahIM ja jevA jovAmAM Ave che. tA. 1-2 41 nA aMkamAM " zithilAcArI sAdhune vepa utarAvyo" junA vicArane rUDhicusta gaNAte varga ke junA vicAranI e mathALA nice sthAnakavAsI konpharansanI akhila hiMda kAryavAhI bahena ke jene halakAvA levAno kudaratI rIte vadhu haiza hoya che samitinI saMmatithI tenA pramukha zrI. hemacaMdabhAi rAmajIe cheDe teo paNa AvA vevIzALa ke lagna karatA nathI, tema ja tenI tarapha pasaMdagI paNa dekhADatA nathI. A rIte AgaLa vadhatA jamAeka svachaMdapaNe sAdhu dharmathI ane AcAra vicArathI virUddha nAmAM tenA vicAromAM ghaNo moTo pheraphAra thayuM che tyAre vartanAra sAdhu harakhacaMdajIne vepa kevI rIte utarAvyo ane tenAM e muhapati Adi kevI rIte laI lIdhA enuM varNana Apa ApaNuM samAjamAM agragaNya ane AgevAna sthAna bhogavatA rAvabahAdura zeTha kAntilAla IzvaralAla merakhIo je. pI. e vAmAM AvyuM che. A uparAMta tene sAdhu saMsthAmAMthI bahAra pitAnA cAra varSanA bALakanuM be aDhI varSanI pAraNAmAM jhulatI mukyAnI jAherAta karI che e rIte banne vibhAganA saMghanA eka bALakI sAthe vevIzALa karyAnA samAcAra samAje meTA AgevAnoe sAdhu saMsthA upara saMghanI sattA che ane saMdha AMcakA sAthe sAMbhaLyA che ane samAjanA samaju vargane AzcaryamAM nAMkhI dIdhA che. nAnA moTA sau koIne potAnI marajI mujaba che te pitAnI sattA ane zakitane upayoga karI zake che e vartavAnI chuTa che ane temAM vacce AvavAnI ke salAha ApabAbata uparanA dAkhalAo vaDe pratyakSa karI batAvela che. A mATe vAne kaIne IjA paNa nathI. chatAM jeo samAjamAM Age-- ane vibhAganAM saMdhane ane tenA AgevAnone dhanyavAda ghaTe che. vAnasthAna bhAgavatA hoya temanA je pagalAthI samAjanA hitane have rahyo trIjo vhe. mUrti vibhAga. A vibhAgamAM upa nukazAna thatuM hoya ane jenuM anukaraNa thavAnI dhAstI rahetI hoya, tenA tarapha AMgaLI cIMdhavAnI samAjazubhecchanI pharaja ranA banne vibhAge karatAM vadhu pramANamAM sAdhu saMsthAmAM saMDe che. A dRSTie prastuta banAva du:kha upajAve te ane samAche ane e saDAnI bhayaMkara vigate jyAre paNa bahAra Ave ane pIchehaTha karAvanAre che ema jAherapaNe kahyA vinA cAle che tyAre A vibhAga kamakamI uThe che. paNa duHkhanI bInA tema nathI. maNilAla makamacaMda zAha,
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 prabudhdha jaina ApaNI pAMjarApALA ane gaiAzALAo. ( gatAMkathI cAlu ) gAya virUdhdha bhesa pazcimanA dezomAM khArAkanI cIja tarIke tema ja dudhanI nIpaja karanAra tarIke ema sAva nAkhaneAkhI vibhAgaNI karIne tekhane khI Dhabe gAyonA uchera karavAmAM Ave che. AthI pAchalI jiMdagInA pAlananA kheAjAthI pazcimanA geApAlakA mukata che ane nirAMte beu DhabanA uchera khIlavye jAya che. ApaNe te gAyane bhakSyarUpe svIkAravA taiyAra na heAIe ane chatAM enI rakSA karavA mAgatA hAie te Arthika gaNatarIe ene kImatI banAvyA vagara koi vAte ApaNe e rakSA karI zakavAnA nathI. ane Arthika hisAbe ene kImatI banAvavI heAya te bheMsane mukAbale ene ja vadhu pasaMdagI ApyA vagara ane dudha tema ja baLada e ek prakAranI enI nIpajazakita khIlavavAnA ekAgra prayatno karyA vagara enI Arthika kiMmata vadhArI zakavAnA nathI. jyAM sudhI hiMda e kRSipradhAna deza che-ane haju dAyakA ke kadAca saMkAo sudhI te tevA ja rahevAnA che e nakkI che-tyAM sudhI bhesane mukAbale gAyane pasaMdagI ApyA vinA ApaNA Are ja nathI. ane AjanI ApaNI Arthika dazAmAM ApaNAM TUMkAM ane divase divase vadhu TUMkAM banatAM jatAM sAdhane jotAM, gAya bheMsa beunI ekavAre rakSA ApaNe karI zakavAnA nathI. tethI ja gAya vi. bheMsanI bhASA ApaNA pazusevA-maMDaLAmAM Aje saMbhaLAvA lAgI che. jo meunI rakSA AjanI avasthAmAM zakaya nathI ne emAMthI ekane ja pasaMdagI ApyuM chUTako che te pachI e pasaMdagI A dezamAM gAyane ja maLavI rahI che. kAraNa gAya dudha-baLada ema bevaDI nIpaja ApanArI che; bhesa mAtra dudha ApanArI che. AmAM bheMsane dveSa nathI, kevaLa AjanI arthavyavasthAnI dRSTi ja rahelI che. avaLA pravAha paNa zaheranA pravAha UlaTA cAlI rahyA che ane enI sAme thavu saheluM nathI hetuM. bhalabhalA enI AgaLa mahAta thayA che. A sthiti atyaMta urdUga upajAvanArI che. mane jANIne khuzI thai ke kAThiyAvADanI ghaNI geAzALAomAM gAyanI jagA bhese nathI pacAvI. muMbaI jevAM vizALa akAlI zaherAmAM naryAM dhanaupArjanane lAbhe vasatI prajAmAM A dizAe bhAre sA peDhA che. e taraphanI jIvadayA saMsthAe dUdhanI kamANImAMthI pazusaMsthAonA nibhAva karavAnI AtmavaMcanAmAM paDI meTI saMkhyAmAM bheMsA rAkhavA lAgI che, ane mATe aze gAya ane gArakSAne nAme AvatA paise mukhyatve bheMsanA pAlana pAchaLa kharacAya che. AvI saMsthAonA saMcAlakonuM kahevu ema hAya che ke, muMbai jevAM zaherAmAM khAtarIkhadha cokhkhuM dUdha ThIka kiMmata ApatuM hovAthI dareka pazupAlaka saMsthA je sAruM dUdha ApatI bhesA sArA pramANamAM eka vibhAga tarIke rAkhe te paNa evI bheMse khIjA aneka binaArthika DhArAnA pAlananA kharaca vALI Ape che ane ema saMsthAnA cAlu kharacAne pahoMcI vaLAvAthI saMcAlakane rAja UThIne zrImatAnI khuzAmata karavA javuM paDatuM nathI, balke prajAmAM paNa saMsthA svAzrayI che ema jaNAi sArI chApa paDe che. A vicArasaraNImAM bhAre deSa rahelA che. eka te meTebhAge gAyane nAme maLatAM dAnane ane je meLavavAmAM paNa AvI saMsthAnA pracAraka haMmezAM gAyanuM nAma agrasthAne rAkha tA. 282-41 vAnI kALajI le che--viniyega cAhe teTalA zubha hetuothI paNa bIjI rIte thAya emAM pramANikatA nathI. bIjuM e ke, saMsthAnA cAlu kharacane pahoMcI vaLavAnI dhagazamAM Avaka ApatI bheMsane rAkhavA saMbhALavA jatAM e vibhAgane ja khIlavavA tarapha saMcA lakAnuM dhyAna rAkAya che ane bIjA mukhya kAryavibhAgo tarapha saheje ja durlakSa thavA bhAMDe che. vaLI, ATalethI ja A doSa aTakatA nathI. paNa eka vAra A vicArasaraNI svIkArI eTale pachI Avaka ApatI evI dUjhaNI bheMsonI saMkhyA ane tenA dUdhanI pedAzanuM pramANu amuka pramANamAM TakAvI rAkhavA tara ja anivArya paNe saMcAlakonI vRtti tema ja pravRtti rahe che ane te eTale sudhI ke evI bhese cAkkasa muddatamAM ane saMkhyAmAM vakhatasara saMsthAmAM na AvI caDe-ane nathI AvatI te pachI sAmAnya tabelAvALA gavaLInI peThe ja bArImAM jaine saMsthAnAM nANAM rokIne bheMsa kharIda karI lAvavAnI ane saMsthAmAM ANI bAMdhavAnI temane pharaja paDe che. Ama saMsthAnI kAryavAhI ane kArya--uddeze! bAjue rahI jai tenA vepArI aMga tara ja cAlaka saMcAlaka sau koi rokAi jAya che, pAra vagaranI AtmavacanA thAya che, te saMsthAnA mULa uddezA mAryA javA vakhata Ave che. vaLI A badhuM karIne paNa saMsthA sarvAMge svAzrayI bane che evu te kazuM hetu ja nathI. bahu bahu te tenu ekAda khAtu svAzrayI dhoraNe cAle che eTalu saMcAlako batAvI zake che paNa saMsthAnI khilavaNI, kAryapradeza, sudhArA ane manoratho siddha karavAnI navI navI yojanAone sArU sakhI zrIma tene krUDanI apIlo te varasovarasa ane dareka chApelA riporTamAM saMcAlakA ne karavI ja rahe che. matalaba ke 'na uparake na dharake' evI hAlata thai paDe che. AvI ja eka dharakhama saMsthAe ghaNA abhimAnapUrvaka gAMdhIjIne mokalelA pAnAnA riporTamAM ahevAlanA varSa daramyAna Azare 16000 phrA. jeTalI rakamanI tAjI viyAyela bheMsA bajArabhAve vecAtI ANyAno ullekha hatA. A saMsthA joDe gAMdhIjIe dUdhavecANu sArU bheMsAnuM pAlana choDI gayA rAkhavA ghaNA anunaya--vinayapUrvaka Agraha karyo. tema karavA javAmAM saMsthAne je kai Arthika nukasAnI Ave tenI javAbadArI peAtAne mAthe levAnI jAte taiyArI batAvI ane saMsthA tema kare tA peAtAne hastakanI eka khAsI sakhAvata saMsthAne apAvavAnI khAyeza dekhADI. tyAre A saMsthAnA saMcAlakae majakUra oNpharane taraMgI ane avahevArU gaNI teTalI ja vinayapUrvaka paNa tene asvIkAra karanArA rAva 51 sabhyonI vyavasthApaka samitimAM pasAra karyo ! zaherAmAM vasatA zrImatAnAM dAnane leAbhe pratikULa havApANIvALA sajogomAM paNa muMbai jevAM zaheronI paDozamAM paDI rahenArI ane dUdhanA vepArathI Avaka karIne saMsthAnA kharacA ochevatte aMze kADhavAnAM pralebhatAmAM paDanArI pazurakSaka-saMsthA saMsthAnA mULa uddezathI keTalI hada lagI vimukha ane che, tenA dRSTAMtarUpe A karUNa kisso ahIM rajU karyAM che. muMbai AsapAsanA 30-40 mAila jeTalA pradezamAM jADI gaNatarIo nahi nahi te vArSika 5-6 lAkha jeTalI dharmAdAnI rakama kharacAya che evI aTakaLa bAMdhavAmAM AvI che. varSo ane dAyakA thayAM A sakhAvatAnA pravAha cAlu che. gujarAtanI rabArI kAmo nokara rahIne A saMsthAnAM pazuo saMbhALe che; lAM ane zirora thai beThI che. saMsthAnA vyavasthApakone, te peAtAnI dayA upara nabhe che, e vAtanu pagale ne Dagale bhAna
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 28-2-41 prabuddha jaina 211 karAve che. eka be pragatimAna saMsthAnA apavAde sivAya ATalAM gAmegAma Thera Thera patharAyelI ApaNI asaMkhya pazasevA-saMrathAo varSomAM nathI koIe eke namunedAra gadhaNu UbhuM karyuM ke nathI moTebhAge tretAyuganA aMdhakALamAM DUbelI che. temane Adhunika yuganA sthAnika gavaLI komane ke kheDUtane pazupAlanane kazo saMskAra ujAsamAM kheMcI ANuM temanI AMdhaLI AsthAne dekhatI karavI Ape. cAMda-sUraja roja Uge che ne Athame che. A saMsthAo ane temane AjanA jamAnAnI jarUriyAtanuM bhAna karAvavuM ane jyAMnI tyAM che. muMbaI ItyAdi moTAM zaheranA sarva vicAravAnI e temanA mana tema ja aMta:karaNamAM ThasAvavuM, e AjanuM saMsthA-saMcAlakone mArI A namra apIla huM bheTa karuM chuM. ApaNuM kAma che. rAjavIone kAryakSetranI rUparekhA kAThiyAvADanA rAjavIo ane rAjavahIvaTa karanArAo AgaLa A kAma ochAmAM ochI paNa AjanI jarUriyAtane pahoMcI paNa mArI Tahela che. tamAre AMgaNe pRthvabharamAM paMkAtA evA vaLavA sArU anivArya evA DAka pAyAnA siddhAMtanA svIkAranI jAtavAna govaMzanI vela nipaje che. e gedhananI kadara ane zarate ApaNI sevA-saMsthAonuM saMgahana thAya te ja karI zakAya kiMmata jANIne dUradezanA pravAsI paradezIo tamAre AMgaNe evuM mAruM mAnavuM che. AvA saMgaThananA upayogI muddAo ahIM enA vahAratiyA banyA ane e vela pitAnA dezomAM laI jaI raju karavA huM prayatna karIzaH repI pere pere enAM jatana ane sagepana karI ene pratApe nave 1. govaMzasudhAra ane gausevA saMsthAonA suniyaMtraNamAM nidhi ane aSTa siddhi pitAne AMgaNiye UbhI karI enA rasa dharAvanAra kAThiyAvADa-gujarAtanI saMsthAonuM ekAda madhyavatI upara pitAnI zrImaMtAInA kaTa racyA. paradezIonA purUSArthanA maMDaLa mAraphata saMgaThana karavuM ane te dvArA mAnya karelI tamAma itihAsa tamArAthI ajANyA nathI. tamArAM te AgaNAM ja khAnagI tema ja jAhera saMsthAonuM kAma paraspara sahakArathI ekasUtre enI nipajAu bhUmi che. paradezamAM laI jaIne nipajAvelI ane saMgakti rIte cAle ema karavuM. keI nIpaja tamArAM gIra, nAghera ke paMcALanI nIpajene tele 2. dareka sevA-saMsthAmAM gozALA" tathA "pAMjarApoLa" AvI zake ema nathI. paNa jatana vinAnAM ratana paNa devanA durvilAsa thaI paDe che. eka ghaDIka tamArA manane tamArA khela evA be sAva ilAyadA vibhAga calAvavA. gozALA vibhAgamAM zikAra ane rAgaraMgathI kheMcIne A tarapha vALe, eka jarAka Avaka tathA jAtavAna elAda Ape evAM mAtra gAya, sAMDha tathA gharaAMgaNe vAsIdAmAM vaLAtI A ratnakaNikAo tarapha tamArI vAcharaDAM rAkhavA ane temanuM zAstrIya rIte pAlana tathA uchera karavAM, nigAhane rAke,. jarAka tamArAM rAjyanAM kudaratI sAdhanone A ane pAMjarApoLa yAne jIvadayA vibhAgamAM azakta, bhUlAM. laMgaDAM, jazavaMtI, dhanavaMtI, rUpavaMtI velanA saMgepana pAchaLa ke, te gharaDAM gAyabaLada tema ja itara pazuprANIone nibhAva karo. tamAre ane tamArI prajAne AMgaNe jotajotAmAM vaLI pAchI 3. sArA sAMDha tathA jAtavAna gAyo zAstrIya Dhabe ucheravAnA riddhisiddhi relAze ane tamArAM bhAgya namaNuM banaze. prajAnA ane bAMgarA rakhaDu khUTiyAothI gAyane phaLatI aTakAvavAnA rAjakAraNanI bhale tamane sUga heya, rAjakAjanI samasyAomAM prayatna dareka gozALAe karavA. bhale tamane prajAnA sevane aNuvizvAsa hoya; A praznanA . gozALAo ane jIvadayA saMsthAomAM saMsthAnI Avaka ukelamAM, rAjA-prajA, sevaka-sAheba sau eka thaIne khUTathAyUTayA ke nibhAvazaktine kazo khyAla rAkhyA vagara Ave teTalAM pazuo gedhanane bacAvI saMbhALI levAmAM te koinI AbhaDacheTa mAnavAnI dAkhala karavAnI ane koine nA na pADavAnI valaNa Aje jovAmAM ke ekabIjAne aNuvizvAsa dharavAnI kazI jarUra nathI. tamArA Ave che te baMdha karI saMsthAnI, kahe ke, chellAM dasa varSanI vArSika gIrageDikalana, baraDA ane paMcALanA jAma ane eAkhAnA Avaka-kharacanI sarerAzane hisAbe AvakanA pramANamAM upara pradeze paDyA che jarAka dhyAna ApIne tamArA vaMkA DuMgarA sUcavyA tevA be vibhAgamAM rItasaranA uchera tema ja nibhAva vacce vahetAM nadInALAM, khINatarane be pAMca jagyAe bAMdhIne arthe rAkhavAnI pazusaMkhyAne maryAdita karavI, ane te maryAdA kudaratanAM pANI saMgharavAnI yejanAo race te varase varasa cIvaTapUrvaka pALI tenI aMdara rahIne ja mAnya saMsthAoe pitAnAM majUrIne sAru dezavideza ravaDatI tamArI taiyatane gharaAMgaNe rojI kAmakAja calAvavAM. maLaze ane tamArAM jamInajaMgale bAremAsa hariyALIthI hasatAM 5. koI paNa mAnya saMsthAe gozALA vibhAgamAM AvakanA hasatAM thaze. eka jarAka ja dhyAnanI, jarAka ja samajaNanI, sAdhana tarIke ke bIjA kazA kAraNasara gAya ane gAvaMza sivAya jarAka ja jAgRtinI jarUra che. avadhi AvI che. hajuye jAgIne bIjAM bheMsa Adi pazune dAkhala karavAM nahi. pitAnI AsapAsa joze to jaNAze ke ati moDuM nathI thayuM. bhAgyalakSmI bAraNe UbhI vATa jue che. moTuM pheravaze ? 6. gozALA tema ja pAMjarApoLa vibhAgamAM olAdanA kAmane DuMka AMkha Thare evuM sAru lAyaka na hoya evA ekeeke bAMgarA, sAMDha, vAchaDA ivene muMbaI jevA zaheranI AsapAsa ane mukhyatve karIne vepArI pIDA vagaranI Adhunika cIpiyA paddhatie khasI karavA ane maMDaLanAM dAnane Azare nabhatI jUja gosevA-saMsthAoe cokakasa saMsthAnA saMbaMdhamAM AvanAra kheDUto tema ja AmaprajAne tenA dizAnA Agraha dharIne, tema ja junAgaDha, bhAvanagara, morabI jevAM lAbhe samajAvavA banate pracAra karavuM. pAMjarApoLa vibhAgamAM paNa thoDAMdhaNuM rajavADAMoe bhale zokhane khAtara paNa pitAnI vipula dhaDI agara roga 40thI bIjI rIte nakAmI banelI gAya bheMsane sAdhanasAmagrIne manasvI upayoga karI suMdara pariNAmo nipajAvyAM phaLatI aTakAvavA sAru temanuM "peiMga' karAvavuM. che. kuMDalA, mahuvA jevI thoDI maryAdita sAdhavALI gosevA saMsthAo 7. dareka gozALA pAse vizALa gocara tema ja lIlA paNuM kAryakartAonA utsAha ane Agrahane baLe sAcI dizAe cArA ugADavA sAru thoDI ghaNI paNa khetI, jamIna tathA pANInuM AMkha Thare evuM kAma karI rahI che. paNa A badhuM "dariyAmAM sAdhana hovAM joIe evo Agraha mAnya saMsthAoe rAkhave. khasakhasa' jeTaluM che. vepArI dAnadharmane AdhAre nabhatI ane ane evI jamIna para lIlA cArA, sAIleja, TerenA kharAka, 1 vagaranamAM pracAra karatakAmI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112. prabuddha jaina tA. 28-ra-1, khAtara, innI zAstrIya tapAsa tathA akhatarA karavAno kAryakrama dareka mAnya saMsthAe pitAnA eka mahatvanA aMga tarIke gaNavo. 8. gazALAnAM chANumUtarane upaga baLataNamAM na thatAM tenAM rAsAyaNika dravyo na veDaphAya evI rIte khADA mAM te saMgraha thAya tema ja maratAM pAna para ke himmata pakaDIne AgaLa ghaDI tenA amalI jajhadamAM ApaNA kRSipradhAna dezanI Ama-prajAnAM bheru-bhAMDa samAM ApaNuM gRhapazuonI rakSAne sAru jhaMpalAvyuM je Aje ApaNe Are che. zAhamRganI piMDe pAchaLa deDiyA AvatA zikArIone bhALI retImAM mAthAM dATaye kadApi rakSA thavAnI nathI. eTale ApaNe daDhatApUrvaka beu hAthe himmata pakaDIne AgaLa AvIe ane ApaNu gedhananA saMrakSaNa ane saMgaThananI saMgIna janAo ghaDI tenA amala pAchaLa rokAI jaIe. dharma AcarIe huM kabUla karuM chuM ke A kAma agharUM che, ati agharU che. paNa mahAtmAjInA zabdomAM kahuM te jene dharma vahAle che tene te Acarye ja chUTake che. bhale ApaNI hAMsI thAya, bhale ApaNu para pastALa paDe, bhale ApaNe khamavuM paDe. dharmanuM AcaraNa e ja ApaNuM rakSAkavaca ane ApaNuM AzvAsana che. Aje hAMsI karanArA ne ApaNI sUga mAnanArA enA e AvatI kAle tamArA prazaMsaka banavAnA che te tamArA puruSArthanAM, tamArA tika mane baLanAM ane tamArI sevAparAyaNatAnAM prazastigAna karavAnA che. ane kadI ema na banyuM te zuM ? ekeeka sakamAM ene pitAne puraskAra che. dareka satkAryamAM te karyA pachI kartAne thato AmateSa e ja enuM meTAmAM moTuM nAma che. dharmanuM Aca. raNu saheluM hoya, e AcaraNa karavA jatAM kazuM veThavApaNuM ? na hoya. te e dharmAcaraNamAMthI mANasanuM manuSyatva kaI rIte gaMThAya ? e AcaraNa mANasanA mekSanI sIDI kaI rIte bane ? dharmAcaraNa agharuM ja hoya : maraNa game te bhare mUDI, dilanI dugdhA vAme jone. tarIke pUrepUro ane zAstrIya upaga gozALAnI jamIna para ke kheDUtane thAya evo Agraha rAkha. 8. gopAlana ane gesaMvardhana AkhI prajAmAM vyApaka karavuM che e hetu najara sAme rAkhI. gosevA-saMsthAonI kArya paddhati tema ja akhatarA sAmAnyapaNe kheDUta ke rabArI-gavaLInA gajA uparavaTanA na hovA joIe paNa sAmAnya Dhera pALanAra paNuM anukaraNa karI zake tevA hovA joIe e rIte kAma karavuM. . 10. dareka gazALAmAM sArA sAMDha ane sAre bharapUra khorAka, gAyanI sArI mAvajata ane pANI, khorAka, gamANa tema ja ka ke tabelAnI Adarza svacchatA jALavavAne khasUsa Agraha rahe joIe. 11. muelAM gAyabaLada vAcharaDAM InAM cAmaDAMne upayoga karavA carmAla khelavAM ane hADakAM, mAMsa, rudhira, snAyu Adi bIjA avazeSone te ja upayoga karyA vinA gAyanI Arthika kimata vadhI zakavAnI nathI, ane tema na thAya tyAM sudhI te Arthika dRSTie atyAre paravaDe tema na hovAthI tenI jIvarakSAnA bIjA tamAma prayatno phegaTa che, e vicArasaraNIne niHsaMkocapaNe ane jAhera rIte harahameza svIkAra ane pracAra karavo. 12, mRta pazunAM cAmaDAMne carmodyoga tathA tenAM mAMsa hADakAM vagere avazeSone sadupayoga e gesevAnuM anivArya ane agatyanuM aMga che e samajIne, e avazeSone upayoga karI temAMthI Arthika Avaka ubhI karavAno Agraha rAkhavo. 13. dUdhanI nIpaja vadhAravI e gozALAonA nibhAva tathA " svAzrayIpaNAnuM sauthI jorAvara aMga che, e daSTi AMkha sAme rAkhI atidhaNI dudhALa evI thoDIka gAya vAcharaDIonA zAstrIya uchera upara najara na rAkhatAM sarvasAmAnya gAnI sarerAza dUdhapedAza vadhe, kheDUte tathA gAmaloko paNa gozALAmAM khIlatA zAstrIya pazupAlananI AvaData keLave ne potAne gharaAMgaNe rahetAM DhoranI dUdha ApavAnI zakti khIlave ane vadhu dUdha meLavatA thAya, evA vyApaka prayatno karavA. 14. Avakane hisAbe gAyanA karatAM bheMsa pALavI vadhu lAbhakArI che e vahema prajAmAMthI haThAve. AvakanA caDiyAtA sAdhana tarIke gaNIne ane saMsthAne svAzrayI karavAnA zubha hetuthI prerAIne paNa bhesane koI paNa gozALA vibhAgamAM sthAna na ApavuM. balka, hiMda jevA kRSipradhAna mulakamAM ekaluM dUdha ApavAmAM bheMsa caDiyAtI dekhAtI hoya, tepaNu pADAthI hiMdustAnanI khetI thaI zakavAnI nathI e jotAM khetI lAyakanA baLada tathA dUdha ema beu ApanArI gAya ja A dezamAM Aje kema pALavA gya che, e vicArasaraNI prajAmAM phelAvavI ane ThasAvavI. rakSA zemAM ? Avo mAre ApaNA kAryakSetrano citAra che. AjanI ati zocanIya ane dardabharI sthitinA ilAjane sAru jUnI mAnyatAonAM maDAMne cITakI besavAnuM melI duniyAnI Arthika mAMhya paDayA te mahAsukha pAme, dekhanArA dAjhe jone. ApaNe avanavA krAMtikALamAM jIvI rahyA chIe. pRthvInA paDa upara jene mAthe sUryanArAyaNa kadI AthamatA nahatA evAM bhalabhalA sAmrAjyanA dara asta pAmI rahyA che. tamAma duniyAnI samAjavyavasthAo, arthavyavasthAo, rAjyavyavasthAo saMhAra ane sarvanAzanI bhaThThImAM paDI gaLAI rahI che. bhAratavarSane paNuM enI AMca dadhI rahI che. AvA yajJakALe ApaNe ApaNI tamAma nabaLAIono, maDAgAMThanI peThe ApaNane pakaDI rahelA tamAma jUnavANuM aMdhaAgrahane, ApaNI tamAma AtmavaMcanAeno homa karIe ane harabhege ne harakhame dharmane AcarIe. kALA mAthAnA mAnavInAM pApane bhAre pRthvI ane gAya trAhi trAhi thaI prabhune pokArI rahyAM che. lAkho Aje vaNavAMke bharI rahyAM che. bIjAM karaDe dInahIna banI zeSAI cavAI maraNanI vATa cAlI rahyAM che. ApaNe paNa lakhI ghaDIe ni maravuM ja che. sUI javuM samaye zabavAhinImAM te kAM na kArya karavuM jagane hitArthe ? prabhu Apa saune sanmati prere ane mahAtmAjInuM tapobaLa ane AzIrvAda ApaNane saune sAcI gerakSAnA dharmane Acara vAnuM baLa Ape ! samApta svAmI AnaMda sTrITa, muMbaI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, '45-47 dhanajI mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata doDha Ane zrI muMbai jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4260. prabuddha jaina taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha aMka : rara. muMbai : 15 mArca 1941 zanivAra lavAjama rUpiyA 2 premanuM amara puSpa mANasane enA paricita jIvanathI saMtoSa thato nathI. purAve che ? kudarate je AyuSya bakyuM che enA karatAM ene vadhAre jIvavuM che. punarjanmane puro maLe tyAre maLe; punarjanmanI smRti jIvavAne AnaMda ane jIvavAno anubhava ene eTale badhe dharAvanArI vyaktio maLatI hoya ke na maLatI hoya; paNa eka pyAre che. bIjAmAM otaprota thanAra premIone sneha jyAre apatyarUpe IMglAMDanI eka rANIe maratAM pahelAM cIsa pADI ke kalAka pragaTa thAya che tyAre e eka nahi paNa be jaNane sAmaTe vadhAre jIvavAnI koI sagavaDa karI Ape te mAruM rAja ene punarjanma hoya che. temAMthI navuM ja aMta pedA thayuM ane arpaNa karuM. jijiviSA e sauthI balavattara ane sArvabhauma jIvana kRtArtha thayuM. vAsanA che. mAbApa gharaDA thatA jAya che. emanuM yauvana osare che jIvatA ja rahevAnI sagavaDa meLavavA mATe mANase amara- ne te ja vakhate temanuM bALaka temanA ja beLAmAMthI utarI phaLInI yAcanA karI, divya rasAyaNanI zodha karI, saMjIvanI vidhAnI yauvanamAM paga mUke che ane mAtapitAne navA lAvaNyano AnaMda khoja karI, dIrdhAyu thavAne yoga sAdhya. rAjayaga ane haThayoga, Ape che. mANasane vadhAre jIvavuM hatuM; pitAne yauvanakALa labadhyAna ane pUrvaga badhA ajamAvyA. cauda varasa va vavo hatA: jIvanadhArA ene vadhAravI hatI; jIvanasatra uttarottara nAra cAMgadevanI vArtA joDI kADhI. pitAnA dIkarAonuM yauvana uchInuM tANavuM hatuM saMtatirUpe e zakaya banyuM. mANase dhanyatAnA laIne bega bhegavanAra samrA yayAtinI vArtA racI sAta udgAra kADhayA : ciraMjIvIonuM roja savAre smaraNa calAvyuM. paNa mANasa mRtyunA aMgAt aMgAta saMbhavasi hRdayAt abhijAyase / sakaMjAmAMthI chUTaye nahi. AtmA vai putra nAmAsi sajIva zaradaHzatam / / mRtyu na TakyuM te bhale na TakyuM. paNa maraNa pachI zarIra jIvaneSaNAe ja Akhare puNAnuM rUpa dhAraNa karyuM.' saDatuM aTakAvAya kharuM? mANase enI paNa zeAdha calAvI. zarIra patipanI premane kAraNe ekatra AvyAM; ekabIjAmAM otatelanA hAjamAM DubADI rAkhyuM. madhanA taLAvamAM ne murabbI prota thayAM premane kAraNe e sahajIvana divya banyuM. paNe nadInA karyo. jAta jAtanA masAlAomAM lapeTI enAM mamI'o banAvyAM. pravAhamAM sagavazAt bhegA thayelAM lAkaDAnAM be heDakAM (kaTakA) muDadAMpa paNa jo vadhAre TakI zakAya te TakI jevuM eTalI kayAM sudhI sAthe rahI zake ? pArthiva jIvana nazvara che; jyAre ja abaLa, khA. premamaya jIvana IzvarI che. pArthiva jIvena naSTa thayA pachI paNa * tyAre zuM karIne ne janma levAtuM haze ? keTalI suMdara e premajIvana-e divya jIvana kema TakAvAya ? prajAtaMtu dvArA kalpanA ? keTaluM AzvAsana ane samAdhAna ! ghAsa uge che ane e pArthiva jIvana paNa akhaMDa te calAvI zakAya. paNa zuM e sukAya che. pharI varasAda thAya eTale e pharI pAMgare che. tevI ja rIte mANasa paNa pharI janma letA zAhajahAna ane mumatAja have na joIe ? kaI rIte te begama eka bIjAmAM otapreta ApaNe jANatA nathI. bIjamAMthI thayAM. zAhajahAna jevA eka samrAjhADa phuTe che, eno vistAra vistare Tane pAmIne mumatAjanuM premasAMdarya che, asaMkhya kUla ane phaLa kRtArtha thayuM; ane mumatAja jevA enA jIvatarane kRtArtha kare che; rUpa rUpanA bhaMDAra ane premanA kone khabara hatI ke e suma sAgarane meLavIne samA vaibhava bIjamAM eka navuM vRkSa chupAyuM che ? ane enA hRdayane gabhIra sAgara punarjanmanI kalpanA karI karIne ane kRtArtha thayA ane kavio mANasa thA. e kupanA eTalI paNuM kahevA lAgyA ke vicitra ghATa te baMdhabesatI che ke e sAcI ghaDanAra vidhAtAe ati eka vAra te hovI ja joIe. paNa ene anurUpane anurUpa sAthI ApI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 prabudha jaina tA. 15-3- saMsAra paMDita karyo. paNa temane pArthiva zarIra dvArA vyakta karavA jatAM amaratva khevuM paDe che ene khyAla zAhajahAna bhUlI gaye. svAbhArpaNa karatAM mumatAjane kALa vahyo jAya che ene khyAla sarakho na rahyo. bannee indra samA bhega bhegavyA ane jIvana TUMkAvyuM. eka divasa zAhajahAnane bhAna thayuM ke pitAnA dekhatAM karALa kALa pitAnI priyAne grase che. vaMde ane hakI, yAMtrike ane oliyAo badhA AvyA. mANasanI vyartha AzAo temaNe ajamAvI ane e baMne premIone ane khAtarI thaI ke Akhare teo matye lokanAM ja rahIza che. nirAza thaIne mumatAje zAhajahAnane pUchyuM ke zuM ApaNe prema paNa eTalo badhe kA. haze ke e kudarata sAme paNa Takakara jhIlI na zake? banenI najara sAme bhega ane prema vacceno bheda pratyakSa tha. zAhajahAMne kahyuM ke premanI utkaTatA anubhavavA bheganI madada lIdhI te have vera vALe che vilAsitAe je khAyuM te kaLAnA kRpAprasAdathI pAchuM meLavayAne prayatna karI joIzuM. mizra dezanA lokoe zarIrane masAlAmAM lapeTI e TakA vavA prayatna karyo. grIka lokoe mUrtividhAnanI kaLA pUrNata sudhI pahoMcADI, mANasanuM rUpa ane enuM lAvaNya enI AkRti ane enuM adhyAtma vyakata karavA mATe saMgemarama karyA. paNa zAhajahAnane e bhUla have karavI na hatI. pArthiva 35 ke mAnavI rUpa kema do de che ane ene anubhava thayo hatuM. eNe vicAra karyo ke zudhdha prema eTale AkRtinI sarva bhadratA, zudhdha prema eTale aucitya, zuddha prema eTale tapasvitA, zudhdha prema eTale samRddha saMyama, zuddha prema eTale parasparAnukulatA, zuddha prema eTale vividhatAmAM vilasatuM akhaDa ajarAmara - ataH evA premane huM mAnavIkalevaranuM rUpa na ApuM. evA premane huM akhaMDa dhyAna, akhaMDa bhakita ane niHzeSa svAbhArSaNanuM pratIka banAvuM. eNe dhyAna dharyuM. eNe pitAne prema vizuddha ane mUrti banAvyuM. enI je mUrti enA hRdayamAM pragaTa thaI tenI ja dIkSA eNe potAnA kArIgarone ApI. pRthvInA peTamAMthI asaMkhya patharAo AvyA. mAnavI mana ane hAtha e patharAo sAthe sahakAra karavA lAgyAM. nATakanA aMko jema goThavAI jAya che, paTeLAnA tANAvaNA jema vaNAI jAya che, tema A patharAe dhIme dhIme kotarAyA ane goThavAyA ane e kSaNabhaMgura kAyAmAM khIlelA sanAtana premanI eka abhinava mUrtie janma lIdhe. bALako garbhamAM nava mAsa rahe che. A prema bALaka kaLAnI-yAnanI-garbhAvasthAmAM kazuM jANe keTalAM varSo sudhI, keTalAM tapa sudhI rU5 dhAraNa karatuM hatuM. ane e avataryuM. zAhajahAnano AtmA tRpta thaye. dunithAnA premIone dIkSA maLI, ane eka sAMdaryamUrtine avatAra thayo. tAjamahAlanI paDakhe ubhI rahI zake evI mUrtiosthApatya kRtio-duniyAmAM nathI ema nathI. dUra zA mATe jaIe ? yamunAne ja pele pAra itamAdalAno makabaro ke roje che. te tAjamahAlathI ocho suMdara nathI. paNa tyAM kevaLa siAMdarya ja che, aucitya ja che; bhakitanI ekAgratA paNa haze; paNa tAjamAM je premanI tAjagI che te tyAM na maLe. tAja premanI smRti ane premanI saMtati paNa che. tAjano vicAra kevaLa kaLAnI dRSTie na karAya. enuM rahasya te kALanI saMskRtinI dRSTie na ukelAya. paNa bhAga jIvana viphaLa thayA pachI premajIvane je ekAgratA sAdhI ane jIvanamAM je na maLyuM tenI smaraNa vATe je siddhi sAdhI tenA premapratIka tarIke ja tAjane vicAra karavuM joIe. premanuM rahasya jANavuM hoya te te ja yamunAne kinAre sthira thayelA A amara puSpa pAsethI ja jANI levuM. kumAra"mAMthI sAbhAra udhdhata kAkAsAheba kAlelakara. khAdI to samajAya paNa kAMtavuM zuM kAma? be patro tamAre kAgaLa vAMcyuM. tamAruM kahevuM huM nIce mujaba samajyA chuM-- khAdI 5heravAnuM tAtkAlika Arthika mahatva samajI zakAya che, paNa svarAjamAM te yaMtra vaDe ja kapaDuM utpanna karavAnuM che. (1) dareke kAMtavuM ja joIe-ema zuM kAma ? jene majarInI ke Arthika dRSTie vastra svAvalaMbananI jarUra che, teTalA ja kAMte ane bIjA khAdI kharIde, emAM zuM deNa che? (2) jo 85 TakA loko kAMte te varSa ke cha mahInAmAM svarAja maLe ema kahevAmAM lAbha che, je ApaNe jANatA hoIe ke saMbhavanIya nathI ? A vize mane je lAge che te lakhuM chuM: (1) jema zudhdha yatrazAstranI dRSTie sAruM yaMtra te ke jemAM badhI kriyAo banatAM sudhI ApameLe (automatically) hoya, tema sArI samAjaracanA paNa e ke jemAM saMpattinI utpatti, bhoga ane vaheMcaNInI kriyAo paNa jeTalI bane teTalI ApameLe ja nyAyapUrvaka thaI jAya. A je svIkAre te ghaDI. bhara ApaNe kabUla karIe ke svarAjamAM ApaNe zaktithI cAlatAM yaMtranI sthApanA chUTathI karavI che teye mArI dhAraNA mujaba, tenuM svarUpa AjanA jevI milo karatAM banatAM sudhI gheraghera cAlatAM nAnAM nAnAM vIjaLI ke peTrola vagerethI cAlatAM yaMtronuM rAkhavuM joize. eTale ke jo tame gAmaDe gAmaDe vijaLI pahocADI zako, ane bIjI sagavaDa pedA karI zako to AjanA gharagharanA reMTiyAne badale vijaLI ke peTrolathI cAlato koI reMTiye rAkhavAnuM jaze. muMbaI jevA 8-10 zaheramAM kapaDAM vaNI gAmaDe gAmaDe pahoMcADavAne drAviDI-prANAyAma nahi Iccho. je A DahApaNuM tamane mAnya hoya te jema tame tamArI hajAmata reja karI le che, tema tame paNa tamArA gharamAM eka tamArA pitAne ( bhale vIjaLIne ) reMTiyo paNa rAkha e svAbhAvika ane ISTa lAgaze. saMpattinI ane mAlanI vaheMcaNIne sahelAmAM sahelI karavAnI daSTie sAmyavAdI taMtramAM AvuM ke,' utpAdana pharajiyAta rAkhavAmAM kazo ja doSa nahi gaNAya. have ema samaje ke samAjavAdI taMtra chatAM Aje AkhA dezane vIjaLInA reMTiyA ApI zakAtA nathI. te te daramiyAna hAthanA reMTiyA ApavAnI ane tenuM eka ochAmAM ochuM pramANa badhAne mATe pharajiyAta karavAnI A darakhAsta che ghera ghera hAthanA reMTiyA cAlyA pachI, deza samRddha thaze ane lokeno zrama ocho karavAnI anukULatA Avaze ane samAja hitArthe ApaNane zakticAlita yatra vadhAravAM ISTa lAgaze tema tema ApaNe e reMTiyAne page calAvavAnA, peTrolathI calAvavAnA, vIjaLIthI calAvavAnA vagere karI zakIzuM. - tAtparya zakti-yaMtra para jaIzuM tyAre paNa darekane mATe kAMtavuM pharajiyAta rahe e saMbhavanIya che. jema ubhA reMTiyA parathI peTIreMTiyA para ane magana carakhA para AvyA, tesa bhale bIjI zakti para jaIe. Ama kAMtavuM e dareka mATe jarUrI sadA mATe thaI zake che. (2) svarAjya meLavavA ane nibhAvI rAkhavA mATe (ane te ahiMsA dvArA) keTalA TakA lekemAM tenI tIvra IcchA ane te
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-3-41 prabudha jaina - 215 mATe tyAganI jarUriyAta tamane Avazyaka lAge che ? khetI mATe ane keTalI meTA meTA zaheramAM vasAvavI paDaze ! 85 TakAnI vAta javA daIe. saddabhAgye 70-75 TakA loka nAnAmAM nAnA zaheranI vastI keTalI rAkhazo ? zahera te peTa sATe kAMtavA taiyAra thAya. paNa temanuM kAMtavuM svarAjanI sarerAza eka bIjAthI keTale dUra rAkhavA Avazyaka thaze ? dRSTie nahi hoya. tethI te svarAja na lAvI zake. teo te je A badhA sAme tamane e mAnya hoya (ane huM dhAruM chuM ke koMgresamAM joDAtA nathI. ane svarAja zuM ane pUrNa svarAja haze ja) ke hiMdustAna sAmrAjyazAhI ane paradezapara vepAra zuM vagere kadAca samajI zakatA nathI. tyAre ApaNe ema mAnIe jamAvavAnI nItimAM paDavAnuM nathI (sivAya ke je kevaLa zudhdha ke jeo kogresamAM joDAya che, teo svarAjanI IcchA rAkhe che, prakAranI levaDadevaDane hoya) te khetImAMthI bAkI rahetI vastI ane teTalA je sAcA hoya te svarAja meLavI paNa zakAya. te mATe kayA kayA mukhya udyoga vicAre che ? ane temAM keTalA tevA ke. sabhAsadonA 75 TakAnI pAse jo ema apekSA karavAmAM TakA rokAze ema gaNatrI kare che? e badhuM upajAvavA je yaMtrAdi Ave ke temanI svarAja mATenI tIvra IcchA ane tyAganI joIe tathA te mATe je muDI joIe tenA AMkaDA zuM haze? taiyArInI nIzAnI tarIke teo yajJAthe kAMte, te te apekSAne ane tene meLavavAnI vyavasthA kaI karazo ? je mUDI ke yaMtre mUrkhatAbharI kema kahevAya ? see se TakA sipAIoe roja paradezo pAsethI le temane enA badalAmAM ke mAla athavA DrilamAM AvavuM joIe e apekSA mAMDI che ? dareka sipAIne kevI bAMyadharI ApavI paDaze ? reja DrilanI jarUra ja hoya ? chatAM e Avazyaka gaNAya che. A badhAno hisAba jeDI te para vicAra karaze te mane ahiMsAne senApati kahe ke tame kAMtavAnI Drila kare te huM lAge che kevaLa drAviDI prANAyAma mATe ja nahi paNa vyavahAryatAnI tamArI sipAIgirI mAnuM ane tamane derUM te e apekSA kema dRSTie paNa ApaNA dezane mATe kendrIkaraNa salAha bhareluM gAMDA jevI gaNAya ? 30-35 lAkha kogresanA sabhAsade-ane nahi lAge. te badhA nahi toye je 2-3 lAkha temAM sakriya rasa lenArA che, gayA kAgaLamAM lakheluM tema kendrIkaraNa ane paMcIkaraNa e teonI pAse paNa evI apekSA na rAkhI zakAya ? e 2-3 nokhI vastuo che. ane akendrita yatrIkaraNa mATe bhaviSyamAM lAkha yajJAthe kAMtaranArAnI pAchaLa keTalAgaNuM vadhAre svAvalaMbana dhIme dhIme ApaNI zakti anusAra vadhavAnuM asaMbhavanIya nathI. tathA bhajurI mATe kAMtanArA pedA thaI zake, tenI kalpanA karI zakAya. paNa temane javA de, teye jeTalAne svarAja mATe kAMI ane kendrIkaraNa ayuktika hoya te je jAtanuM DriliMga karavuM hoya, teTalAye A rIte. pitAnI niSThA batAvavA taiyAra na bApujI mAge che te bahu sayukitaka che ema mane lAge che. hoya te temaNe bApujIne choDavA taiyAra thavuM joIe, ema te AMkaDAo mAMDI bhUla batAve e ISTa che. kAraNa A prazno kahevAne emane adhikAra hoyane? sAMpradAyika hoMsAtuMsInA nathI. ' AnA javAbamAM pUchanAre nIce mujaba be zaMkAo kADhI:- Ane tatkALa javAba ApavAnI jarUra nathI. barAbara gaNatrIone abhyAsa karI zako tyAM sudhI pradUSita na thaIe. (1) kendromAM kApaDa vaNAI vaheMcAya emAM drAviDI prANa ane jyAM sudhI nizcita nirNaya para na AvIe tyAM sudhI yAma ja mAnavAnI jarUra nathI. hAthe hajAmata karanArane keTale kaMTALA upaje che e jANanArane eTalo te vicAra jarUra Ave vartamAna bhArata purUSanA anuzAsanane mUDha DrilanI jema paNa ke tadana aparihArya na hoya evI vastuo loko kadI karavAnA anusaravAmAM dezanuM ane vyakitanuM vadhAre zreya hoya ema mane lAge che. khAsa kAraNa e paNa che ke enuM anuzAsana svInathI. navarAza vadhu maLatI hoya te drAviDI prANAyAma ja loko kAravAmAM, te pragatine vinarUpa nahi thAya. dArUnI jema reMTiyo pasaMda karaze. kAMtavAnuM kAMI choDI na zakAya evuM vyasana thoDuM ja lAgavAnuM (2) Drila roja Avazyaka che ema yajJArthe kAMtavA bAbatanI che ? ane eTalA reMTiyAone nAza kare paDe, to te bIjA vAtamAM tame kahyuM che. AjakAla sainyamAM keTaluM yaMtrIkaraNa sudharelA dezomAM jajUnA ya rada karavAmAM thatAM nukazAna karatAM (Mechanization) vadhI gayuM che, ne banI zake eTaluM ghaNuM ochuM haze. kAma ochuM karavAmAM AvyuM che, te to tame jANatA haze. mAre kizoralAla gha. mazarUvALA. muddo e che ke DrilanI prathA badalavI joIe. kAraNu kALa badalAya che." javAba dhadhakhato phAgaNa Aye re! kendrIkaraNa ane DilIMga viSe zaMkA kADhI te samaye. huM vasanta kayAM che? kenAM pUjana ? je rIte A vastuone vicAruM chuM te kAMI pakaDI rAkhelA amuka kayAM dIThAM bhamarAnAM gUjana ? siddhAntane vicArIne nahi. mArI daSTie A savAle AMkaDAo rasadhelAnAM kaumudI-kUjana mAMDI tathA paristhitionA ane zakayAzakayatAono vicAra keI na lAye re! karIne ja karAvavA jevA che. khetIthI mAMDI pratyeka vastu zaktiyaMtra dvArA upajAvavAnI yojanA nakaze dhadhakhate phAgaNa Ayo re! re. ka9pI lo ke sinDarelA" parInI jema tame icche te vyavasthA tame karI satevI purajanane AMgaNuM zake ema che, ane tame vizALa kendrIkRta kalpanAo karavA nava cetAyA homa-hutAzana dhAre che, yAMtrika khetIne lIdhe jamInane seMkaDe eka A te kALa-citAnAM darzana, nAM moTA meTA pleTamAM vaheMcI zake che te have enI dhumra chavAyo re gaNatrI kADhe ke Aje lagabhaga 80 TakA vastI khetI para nabha dhuMdhaLo phAgaNa Ayo re! nArI ane gAmaDAomAM rahenArI che tene badale keTalI vastI phulachAba"mAMthI sAbhAra udhUta
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 prabuddha jaina - tA. 15-4-'? saccassa ANAe uvahie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtaM vadedvAkyam mArca 15 1941 ahiMsAnI praznAvalI. (kalakattA khAte prasiddha thatA 'taraNa esavAla'nA saMpAdakoe keTalAka samaya pahelAM ahiMsAnA viSaya upara eka praznAvali taiyAra karIne jena samA janA keTalAka sAdhuo tema ja jaNItA gRhasthA upara mokalI ApelI. tenA javAbamAM keTalAka sAdhuoe tema ja gRhasthAe kamavAra utare athavA te lekhe lakhI mokalelA. AvI rIte ekatra thayelA uttare temaja lekhono saMgraha havethI "taraNa na'nA nAme pragaTa thatA jAnyuArI ane phebruArI mAsanA saMyukata daLadAra aMkamAM prasiddha karavAmAM Avela che. * ahiMsAnA praznamAM rasa dharAvanArA bhAibahenane A aMkamAMthI khUba vicArapreraka sAmagrI maLe tema che. prastuta praznAvalInA zrI. paramAnaMdabhAIe je utare lakhI mekalelA te "prabuddha jena'nA vAcako mATe ahiM pragaTa karavAmAM Ave che. taMtrI.) prazna 1-jana dharmane anusAra ahiMsAnI zuM vyAkhyA che? Aje ahiMsAnI vyAkhyA karavAmAM Ave che te te vyAkhyAthI ApanA dhAravA mujaba bhinna che? ApanA dhAravA mujaba ahiMsAnI pUrNa vyAkhyA zuM hoI zake ? uttara:--huM samaju chuM tyAM sudhI jaina dharma anusAra ahiMsAnI jANItI vyAkhyA "prANAtipAta viramaNa" (koI jIvane prANu levAthI aTakavuM te) che. A "prANAtipAta viramaNanI bIjI bAju "sarva bhUta prANI viSe maitrI' che. manuSya dehe A be bAjuvALI ahiMsA saMpUrNAze amalamAM AvavI zakya nathI. eTale manuSya mATe saMpUrNa ahiMsA eka Adarza che. e Adarzane bane teTaluM samIpa pahoMcavAno prayatna e ja ahiMsAnI sAdhanA che. - Aje ahiMsA upara je carcA cAlI rahI che te pAchaLa ahisAnI koI bIjI vyAkhyA nizcita thaI hoya evuM kAMI mArI jANamAM nathI. Aje carcAI rahelI ahiMsAne paNa uparanI vyAkhyA barAbara lAgu paDe tema che. tyAre jaina dharma dvArA Aja sudhI samajAyelI ahiMsA ane Aje carcAtI ahiMsAmAM pharaka zuM che? paraMparAgata ahiMsAvicAra nivRttipradhAna hatA ane tene aMtima hetu vyaktigata AdhyAtmika mokSa prApta karavAne hato. sAmAjika sagharSaNa vacce rahevuM ane ahiMsAnuM pAlana karavuM-e banne vAta azakya manAtI. tethI ahiMsAdharmI mATe samAja ane rAjakAraNathI bane teTalAM aLagA rahevuM atyaMta Avazyaka samajAtuM. sAmAjika ane rAjakIya ghune vicAra ahiMsAne eka kameTI tarIke AgaLa rAkhIne kadi karavAmAM Avato ja nahiM. gRhastha jIvana-sAmAjika jIvanarAjakAraNI jIvana badhuM ja pravRttimaya heI ane tethI ja rAgadveSanuM nimittaka hoIne ahiMsAnI dRSTie tyAjya manAtuM. ahiMsA vyakitagata jIvana sAthe joDAyelI hoIne ahiMsA dharmane AcAra - manuSyathI mAMDIne pazu paMkhI kIDI-maMkoDI-vanaspati ane vAyu- kAya sudhInA chAnI rakSAparyanta laMbAte. * maLavAnuM chekANuM taMtrI, "taraNana' 48, InDIyana mIrara sTrITa, kalaka-d. Aje carcAspada banelI ahiMsA aihika jIvana sAthe-- sAmAjika ane rAjakIya jIvana sAthe-mukhya saMbaMdha dharAve che, ane tenI vartamAna vicAramaryAdA manuSya samAja sudhInI che. ene hetu vizvazAnti-samagra janatAnuM svAstha-prApta karavAne che. aneka sAmAjika gharSaNa vacce ahiMsAdharmIe kema vartavuM ane AjanA sAmAjika ane rAjakIya-rASTriya ane AMtara rASTriya-praznone nikAla ahiMsAnI nItivaDe kaI rIte lAvavAA praznanuM samAdhAna Ajano ahisAvicAra dhI rahela che, samAjathI alaga rahevuM ane ahiMsAnuM pAlana karavuM e june vicAra che. samAja vacce rahevuM ane ahiMsAmaya jIvana gALavuM-- sAmAjika ke rAjakIya anyAyane pazubaLathI nahi paNa ahiM sAnI rIte--asahakAra ane satyAgrahanI rIte sAmano karavo e e Ajano vicAra che. AjanI ahiMsA manuSya jAtanA ahika sukha du:khanA vicArane khAsa prAdhAnya Ape che, ane tethI janasevA upara vadhAre bhAra muke che. AjanI ahiMsAnA mULamAM te Akhare "prANAtipAta viramaNa"nI athavA "sarvabhUta prANI viSe maitrI 'nI ja bhAvanA rahelI che. tethI ahiMsAnI bIjI koI paNa pUrNa vyAkhyA zodhavAnI mane jarA paNa jarUra lAgatI nathI. prazna :-bahAranA AkramaNathI athavA te hiMdu musala mAna ramakhANa ke luMTaphATa jevA dezanI aMdara ubhA thatA jhaghaDAthI hathiyAra ke lazkaranI madada vinA kevaLa ahiMsAtmaka rItithI dezanuM rakSaNa thaI zake e Apa saMbhavita mAne che ? uttara-nA. dezanuM rAjataMtra svAdhIna bane ane dezanA . rAjya vahIvaTamAM ahiMsAnA amalane prAdhAnya apAya to aneka jhaghaDAonAM muLa emaja chedAI jAya ane ema chatAM je koI jhaghaDAo ubhA thavA pAme temAMnA ghaNAkharAnA nikAla sAcA dilanI samajAvaTathI lAvI zakAya. A badhuM hovA chatAM huM mAnuM chuM ke bahAranA AkramaNa ke aMdaranA komI ramakhANe AjanA saMge vacce ane ahiMsAnA sarvamukhI svIkAranA abhAve dezajIvanamAM evI paristhiti avAranavAra ubhI karyA vinA rahevAnAM nahi ke jyAre jemanA mAthe dezanI sulehazAMtinI javAbadArI, rahelI hoya temane vadhatuM jatuM tophAna ke jAnamAlanI khuvArI aTakAvavA mATe hathiyAra ke lazkaranI madada lIdhA vinA cAlo. AvA saMgomAM ema na karavAmAM Ave te javAbadAra mANase pitAnA dharmamAMthI cukyA che ema ApaNe kahevuM paDe. prazna 3:-jo ema na hoya te ahiMsA jIvanane sarvavyApI sidhdhAMta banI zakatA nathI ? uttara-ahiMsA jIvanane sarvavyApI siddhAMta bane e uparathI e prazna sUcavavAmAM AvatuM hoya ke evI samAjavyavasthA ane rAjyavyavasthA zakya ane vyavahArU che kharI ke jemAM sulehazAMtinI rakSAnA kAraNe ke anya keI kAraNe hathiyAra ke lazkarane uga karavAnI kadi jarUra na paDe, te tenA uttaramAM jaNAvavAnuM ke mAnavajIvananI AjanI vikAsakakSAe haju e sthitine pahoMcavAnuM kaMI samaya sudhI saMbhavita lAgatuM nathI. bAkI bIjI rIte vicArIe te mAnavajIvananI AjanI sthiti hiMsAnI che, AgAmI gati ahiMsA tarapha che. satya jema svabhAva che ane asatya jema vikati che, tema ahiMsA mAnavInA svabhAvamAM rahelI vastu che. hiMsA mAnavajIvananI vikRti che. A rIte vicAratAM ahiMsAmAM jIvanavyApI sidhdhAMta banavAnI purI zakyatA che. Aje haju te vastusthiti rUpe sidhdha thaI zakayuM nathI ane
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-3-41 - prabuddha jaina 217 A AcAra ane vyavahAra upara vadhAre bhAra mUkavAmAM Ave che. te bIjA samayamAM bIjI bAbate vadhAre AgaLa Ave che. dAkhalA tarIke aspRzyatA ahiMsAdharmanI vidhI che evI AgaLanA samayamAM koIne kadi kalpanA ja AvI jaNAtI nathI, jyAre Aje A vAta ApaNane dIvA jevI spaSTa lAge che. rAtribhajana ke kaMdamULa bhakSaNanA niSedha upara eka vakhata khUba ja bhAra mukAtA. Aje e bhAra haLavo thato ja lAge che. rezamI vastro kevaLa hiMsAthI bharelAM hovA chatAM haju sudhI ke jena AcArya tene niSedha karyo sAMbhaLyA nathI. AjanA jaina sAdhue rezamI vastronA upayogane AgrahapUrvaka niSedha kare ja joIe. mIlanA kApaDane tyAga ane khAdIne svIkAra ahiMsAnA navA ja vidhiniSedha che ane e AjanA yaMtrayuge ubhI karelI kevaLa navIna parisithatane AbhArI che. A rIte vicAratAM Aje ahiMsAnI carcA sarva ke pUrvagrahathI mukata banIne karavAnI jarUra che ane Aja sudhInA svIkRta vidhiniSedhe A dRSTie punaghaTanA mAMgI rahela che. eka rIte vicAratAM Aje raju thaI rahelo ahiMsAne kSetravistAra jainadharmanI paraMparAThArA samajAyelI ahiMsAne jarApaNa virodhI nathI paNa pUraka che, athavA te mULa vaDamAMthI phuTelI navI vaDavAIo che. A vAta jene dhyAnamAM utaraze tene pUrvApara samanvaya sAdhavAmAM jarApaNu muzkelI nahiM Ave. paramAnaMda, e prApta thaMtAM mAnavasamAje haju aneka titikSAmAMthI pasAra thavAnuM che. paNa bhaviSyamAM evA eka suvarNayuganI kalpanA karI zakAya che ke jyAre A vizvanA vahIvaTamAM ahiMsAne sArvatrika amala thaI rahyo haze ane jyAre hathiyAra ke lazkaranA upayoga ne jarApaNa sthAna rahyuM nahiM hoya. prazna 4 - ahiMsAtmaka rItithI dezanI rakSAne prazna saMbhALI zakAya tema hoya te te kaI rIte ane zuM karavAthI ? uttaraH AjanI kakSAe mAtra ahiMsAtmaka rItithI dezanI rakSAne prazna saMbhALI zakAya ema mane lAgatuM nathI, tethI praznanA bAkInA bhAgane uttara ApavApaNuM rahetuM nathI. eTaluM kharuM ke ahiMsAnA vicArane sAmAjika temaja rAjakIya vyavahAramAM jema jema vadhAre prAdhAnya maLatuM jaze tema tema dezanI rakSA ke evAM bIjA kAraNo mATe hiMsaka sAdhane ke lazkarane upayoga uttarottara kamI thatA jaze emAM jarA paNa saMzaya jevuM che ja nahi. prazna 5H-jana zAstra ke sAhityamAM evuM keI udAharaNa ApanA dhyAnamAM che ke jyAre deza athavA te rAjyanI rakSA mATe ahiMsAtmaka upAryo hAtha dharavAmAM AvyA hoya ? . uttara :-jana zAstra ke sAhityanuM mane bahu ja alpa jJAna che, paNa prastuta praznamAM mAMgaNI karavAmAM Ave che evuM kaMI udAharaNa mArA dhyAnamAM nathI. eka rIte vicArIe te jaina dharmadvArA ApaNane maLela ahiMsAvicAranA paridhamAM dezanI rakSAno prazna kadi praveza pAmyuM ja nahoto. tethI mAMgavAmAM Ave che tevuM udAharaNa maLavuM muzkela che. prazna 6:-jaina zAstromAMthI ApanI jANa mujaba evA udAharaNo maLI zake che kharAM ke jemAM deza athavA dharmanI rakSAne prazna upasthita thatAM jaina AcAryoe hiMsAthI rakSA karavAno Adeza Apyo hoya athavA te evA AzayanI preraNA karI hoya ? uttara :-sAdhAraNa rIte jaina AcAryo rAjakAraNathI alaga rahetA, tethI temane dezanI rakSAnA praznamAM Adeza ke upadeza ApavAne prasaMga prApta thatuM nahotuM. ema chatAM paNa je je jainAcAryone rAjakAraNamAM bhAga levAnuM baneluM teomAMnA keI taraphathI dezanI rakSAnA prasaMge paNa javAbadAra mANasathI hiMsA te karAya ja nahiM evI spaSTa niSedhavANI koI paNa ThekANe sAMbhaLavAmAM ke vAMcavAmAM AvatI nathI. sukhasidhdha kAlikAcArya to AthI paNa AgaLa gayA che ane temaNe te pite mAnelA jainadharma ane janasamAjanI rakSA khAtara mahAna hiMsaka yuddhanI AjanA karI hoya ane potAnA ja dezanA rAjAne parAbhava karAvyo hoya ema temanI jIvanakathA uparathI mAluma paDe che. jenAcAryonI punita paraMparAne A draSTAMta kevaLa apavAdarUpa ane mahAna kalaMka samAna che ema mane lAge che. vastutaH ahiMsA mAnavajIvana sAthe sIdhI saMkaLAyelI vastu che. ane tethI mAnavajIvana mAphaka ahiMsA paNa sadA vahetI, vikasatI ane parivartana pAmatI vastu che. tethI tene kevaLa sAMpradAyika cegAmAM rahIne vicAra karavA jatAM ahi sAnuM sAcuM svarUpa ke AjanA kALamAM tene amalI AcAra zuM ane ke have joIe tene pUro khyAla AvI zake ja nahi. kALe kALe ahiMsA dhanA vidhiniSedha badalAtA jAya che ane tenuM kSetra palaTAnuM temaja vistaratuM jAya che. amuka samayamAM amuka sthAnakavAsI jaina konpharansa. A konpharansanuM dazama adhivezana dhATa para mukAme isTaranA tahevAramAM bharAvAnuM nakkI thayuM che. tAjetaramAM nIMgALA mukAme zvetAmbara mUrtipUjaka kenpharansanuM adhivezana bharAI gayuM. eTale saheje sarakhAmaNI karavAnuM mana thAya. banne samAjanI sthiti ghaNe daraje sarakhI che ane banne konpharansa samakSa raju thatA prazno paNa sarakhAM che. banne samAjamAM udAsInatA che ane banne konpharansanI pragati aTakI gaI che. banne konpharansane, kenpharansanA kArya pAchaLa ja pitAnI badhI zakita ane samayane bhoga Ape evA kuzaLa ane zradhdhAvAna kAryakartAone abhAva che. keTalAka sevAbhAvI paNa vyavasAyI bhAIo potAnA vyavasAyamAMthI theDe samaya bacAvI konpharansanA kArya pAchaLa Ape che. paNa tethI konpharansanuM kArya vegavaMta bane nahi, banatuM nathI. paNa be konpharansamAM eka moTo taphAvata che. zvetAmbara mUrtipUjaka samAjamAM, mukhyapaNe keTalAka munione laIne, kenpharansa pratye prabaLa virodha che jyAre sthAnakavAsI samAjamAM evo koI virodha nathI, mAtra udAsInatA ane azradhdhA che. bake ema paNa kahI zakAya ke sthAnakavAsI samAjane moTo bhAga konpharansa kAMIka upagI kArya kare te jovA IMtejAra che ane temAM pitAnI sahAnubhUti ane sahakAra paNa Ape. adhivezana ATha varSa sudhI na bharAyuM tene mATe samAjane mATe bhAga viLa hatuM ane samaya thaDe che chatAM paNa adhivezanane saphaLa banAvavA sArA pramANamAM prayatna thAya che. sthAnakavAsI samAjamAM, zvetAmbara mUrti pUjaka samAja peke, keTalAka apabAde sivAya sAdhuonuM bahu jora nathI temaja hada uparAMtanI dakhalagIrI nathI. sthAnakavAsI samAjamAM hajI paNa eTaluM saMdhabaLa che ke sAdhupaNAne yogya na hoya tevA munione veza utarAvI le che. tevA dAkhalA tAjetaramAM ja keTalAka to banyA che. , ,
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 sudha jaina zvetAmbara mUrtipUjaka samAjamAM sAdhuenuM prAbalya ghaNu vadhAre che ane jainazAsanane nAme keTalAka sAdhuoe rUDhicustatA pASI che ane zrAvakoe temAM dhaNA sAtha ApyA che. e kend ranse vacce eka bIjo paNa mahatvano taphAvata che. rUDhicustAne rAjI rAkhavA mATe zvetAmbara kAnpharanse potAnA kAryakSetra upara maryAdA mUkI ane keLavaNI--pracAra ane bekArI-nivAraNa sivAya ndra prazno hAtha na dharavA svIkAryuM. mArA namrakAe mata mujaba A maryAdA svIkArI zvetAmbara konpharanse peAtAnI upayeAgitA dhaNI echI karI che. keLavaNIpracAra ke mekArInivAraNu e samasta hindanA rASTrIya prazno che. zvetAmbara mUrti pUjaka samAja hindanu eka nAnuM aMga che. evA praznonA nikAla rASTrIya dhoraNe ane hindavyApI ja thAya. temAM eka samAja peAtAnAM puratuM zuM karI zake ? konpharansanuM peAtAnuM viziSTa kAryakSetra taddana bhinna che. e kAryakSetranA cokkasa khyAlanA abhAve kAnpharansa pAsethI ApaNe vadhu paDatI AzA rAkhIe chIe ane temAM saphaLa na thatAM nirAza thaie chIe. niMgALA adhivezanamAM thayela TharAvA tapAsIe te mArA maMtavyanA artha barAbara samajAze. vyAvahArika keLavaNIpracAra ane bekArI nivAraNane aMge kaDA karI chAtravRtti ApIe ke svadharmIone sahAya karIe te uparAMta jaina samAja, eka samAja tarIke, bIjA hindunAM samAjothI bhinna rIte zu karI zake tema che ? jaina beMka karavI, jaina skulo ke kolejo karavI, jene jainane ja nokarImAM rAkhavA, vigere vicAre mArA namra mata mujaba pratyAghAtI ane kAI bhAva vadhAranArA che. zvetAmbara mUrti pUjaka kenpharansanI jarA paN TIka! karavAnA IrAde me upara eka zabda paNa lakhyA nathI. paNa sthAnakavAsI kAnpharansane aMge A ja prazno utpanna thAya che ane te saMbaMdhe huM khUba vicArA karI rahyo chuM eTale mArA vicAro meM niHsakAcapaNe jaNAvyA che. samasta rASTranAM je prazno che tene ja mATe kAmI konpharansesanI jarUra nathI. tA. 15-3-41 svarUpa Apavu muzkela che. mAravADa ke paMjAbanA jaina, madrAsa ke kAThIyAvADanAM jainanI keLavaNIpracAra ke bekArInivAraNamAM kevI rIte sAtha Ape? jyAre upara jaNAvela prazno jaMnene mATe kharekhara akhila bhAratavarSIya che ane te upara ja jatAnuM saMgaThana ane ekatA thai zake ane konpharansa upayogI kArya karI zake. kenpharansanuM meM je viziSTa kAryakSetra kahyuM temAM traNe pIrasAthe maLIne vadhAre suMdara kArya karI zake tema che. vastutaH mahattva vagaranAM paNa jene vadhAre paDatuM mahattva apAyuM che. evA keTalAka praznonI takarArone ApaNe hiMmatapUrvaka nikAla lAvIe te samasta jaina samAja, me upara jaNAvyA te viSaye ekatra thaI jainadhama ane jainasaMskRtinuM gaurava TakAvI rAkhavAmAM ane vadhAravAmAM potAnI pharaja bajAvI zake che. Avu kArya karavAne ceDA paNu kAryakartAo evA jeie ke jene A kAryamAM pUrNa zraddhA hAya, je budhdhivAna ane kuzaLa hAya ane potAne badhe samaya ane zakti te kArya pachavADe ApavA taiyAra hAya. evA e cAra sevAbhAvI kAryakartA hAya te! samasta jaina samAjanI sahAnubhUti ane sahakAra jarUra meLavI zake ane konpharansa upayogI kArya karI zake. tema nahi ane te kAnpharanso pragati karI zakavAnI nathI ane zrI paramAnaMdabhAine thayu' che tema samAjanA moTA bhAgane kAnpharansa pratye vairAgya Avaze. cImanalAla cakubhAi zAhu paNa huM ema nathI mAnatA ke sthAnakavAsI ke zvetAmbara mUrtipUjaka kAnpharansanI koi upayogitA ke jarUrIyAta nathI. dareka kAnpharansane potAnuM viziSTa kAryakSetra che ke je kArya kAnsa sivAya bIjI koi saMsthA eTalI vyavasthita ane vyApaka rIte karI zake tema nathI. dareka kenpharansamAM te te pIrakAnA bhAene eka pleTaphema upara bhegu karanAra tattva jainadharma che. janadharmanA abhyAsa ane tene pracAra, tenAM mULa tattvo vartamAna jIvanane keTale darajje ane kevI rIte anukULa thAya tenI samajaSNu, jainadharmo ane sAhityano itihAsa, nasaMskRtine Arya saMskRtinAM vikAsamAM phALo, janAnI saMsthAo, teneA vahIvaTa ane tenAM dAnanI vyavasthA, jana zAstronA abhyAsa ane prakAzana, jainonu dhArmika zikSaNa, tenI sAdhu saMsthA, tenA AcAra vicAro, tenI AMtara vyavasthA, jaina saMghenuM baMdhAraNuM, AvA prazno jaina samAjanA viziSTa prazno che ane dareka prIkAnI kAnpharanse evA prazno mukhyapaNe hAtha dharI temAM samAjane mArgadarzana Apavu joie. zvetAmbara mUrtipUjaka bhAiene keTalAka vizeSa prazno paNa che, jevA ke, maMdiranA vahIvaTa, devadravyanA upayoga, digambara bhAio sAthenA jhaghaDAo vagere. A ane AvA prazno je kenpharansa hAya nahi dhare te keNu dharavAnu che? zuM A kAryakSetra AchuM vizALa ane ochA mahattvanuM che ? keLavaNIpracAra ke bekArInivAraNanA prayatnA dareka jJAti, dareka prAMta, dareka sabhAja potAnI rIte bhinna bhinnapaNe kare che. evA prayatnane rASTriya dhoraNe na mukAya tyAM sudhI akhila bhAratavarSIya vAMcanAlaya pustakAlaya samiti saMdhanI kAryavAhaka samitinI tA. 6-2-46 nA rAja maLelI sabhAe cAlu varSa mATe vAMcanAlaya pustakAlaya samitinI nIce mujaba cuTaNI karI che. paramAnaMda kuMvarajI kApaDI maNilAla meAkamacaMda zAha caMdulAla vardhamAna zAhu tArAcaMda lakSmIcaMda kAThArI ratilAla cImanalAla kAhArI amIda khemacaMda zAhu--matro, avA mAMdAnI sAravAra tathA akasmAtanA IlAjonA vargo :-saMdha tarathI uparanA vargo calAvavAnuM De. edalabaherAme svIkAravAthI A varganA lAbha levAne paMdara hete maLI AvatAM saMdhanI kacerImAM A vargo zarU karavAmAM Avaze. DIAmAM be divasa pAranA bhAgamAM doDhathI be kalAka A vargo calAvavAmAM Avaze. A abhyAsa*manA cAra vibhAga che ane pratyeka vibhAga cAra cAra aphavADIe purA thAya che. e cAre vibhAgamAM pasAra thanAra bahenane DIplomA ApavAmAM Avaze. AgaLa upara mAMgaNI AvatAM AvA vargo bhAi mATe paNa kheAlavAnI dhAraNA che. je jana-jainetarabahene A vargomAM joDAvA IcchatI hoya temane satvara maMtrIene jaNAvavA vinaMti karavAmAM Ave che, satyAgrahI zrI cheTubhAi kAza.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanu dhyAkSika mukhapatra ( Regd. No. B+266. jo ke - ' ' , " MDA - 158, tatrI : maNilAla mAmada rAuM. : . 1; : .. to lavAjama che ,'' , ": 1, " " ' somavAra enI . : aMka 23 : ' , muMbaI : 31 mArca 19 - + is a sty* iasu nItizikSaNamAM upadezanuM sthAna - eka kALe e hato ke badhAM maMdiromAM dharmaguruo upa- le che. eTale eka yA bIjA rUpamAM upadeza athavA bIjAonA dezapara pravacana karatA ane leke te sAMbhaLavA bhAvapUrvaka jatA. mArgadarzananI jarUra manuSyane bhAse che..l;\3'5 + 4 jinenAM maMdiramAM zuM, ke hiMdunAM maMdiramAM ke khristIonA devaLAmAM,. ' meTA mANaso pitAne jarUra hoya tyAre, pitAne mAka Ave badhA dharmanA loko pUryAsthAne jatA ne atyaMta bhAvathI pitAnAM te rIte, pitAne jarUranuM hoya te bAbatamAM, pitAne gamatAM mANasa dharma se karatA. dharmagurUne upadeza sAMbhaLave e praNa hamezanAM pAsethI upadeza meLavI le che, jyAre bALake upara upadeza . dharma tyomAMnuM ja eka kAma rahetuM. pachI te ravivArane divase varNavavAmAM Ave che. zikSaNamAM eka vakhata upadezanuM sthAna ApelAM sarmansa ho, ke khAsa khAsa tahevArane divase karelI atyaMta mahatvanuM hatuM. eka vakhata ziSyanI aneka rIte parIkSA kathAo, purANa, kIrtane ke pravacane he. badhe upadezaka hatA karI, kasoTI karI Akhara gurUmaMtra devone jIvana sArthaka karavAmAM ane upadeza sAMbhaLanAra hatAM bhAvathI sAMbhaLanArAM hatAM. ane raste gurUe batAvavo e ja mukhya zikSaNa hatuM. Aje sudhI enAMghaNuo AcaramAM mukavAno prayatna karanArA paNa hatA. e upadezanI prathA eka yA bIjA rUpamAM cAlatI AvI che. - A badhu bhUtakALamAM hatuM ema kahevAnuM kAraNa e che ke zikSaka, mAbApane vaDIlo badhAe bALakane badhAmRta. pAyA kare che Aje ekathA nAmazeSa thatI jAya che. hajI khristIonAM karavuM joIe. Ama karAya'ne 'Ama makarAya evI zikhA- ravivAranAM samane cAle che paraMtu te sAMbhaLanAranI saMkhyAmAM maNa bALakane Dagale ne pagale maLyA ja kare che. 11 16 - sAre e ghaTADe thaye che, seTo bhAge e. saMsthA abhaNa Aje navuM zikSaNazAstra A prathAne virodha kare che. tenuM bhAvika zradhdhALu o mATenI gaNAya che. hiMdunAM maMdiromAM kAraNa e ke A prathAmAM bALakane jAte vicAra karavAne avakAza ja, " thatAM kathApurANonI, paNa e ja avasthA che. strIe, ne, temAM raheto nathI jAte tAratamya zodhI kADhayAne avakoza : hete nathI;' - paNa, gharaDI strIonuM roja bapore be kalAka jaIne besavAnuM ne tema ja jAte nirNaya karavAne avakAza heta nathI ane jAte nakkI" vAta karavAnuM te sthAna thayuM che. jainamaMdiranI sthiti huM barAbara karI te pramANe AcaraNuM karavAneya avakAza rahetA nathI. badhuM jANatI nathI. kadAca tyAMnAM pravacane sAMbhaLavA sArI saMkhyAmAM taiyAra rUpamAM Ama karavuM joIe ne AmaMna karavuM joIe tenI strI purUSo ekaThAM thatAM haze..chatAM AkhI duniyAmAM e bAbatamAM AgaLa rAjarAja mUkavAmAM Ave che. pariNAme bALaka mAnasika - udAsInatAne je pavana vAya che tenI asara e dharmanA anu rIte parAvalaMbI bane che. dareka pagalu mUkatI vakhate te pote kazuM -coyAe upapaNuka thaDA dhaNu pramANamAM thaI te haze ja. saMkakI karI zakatuM nathI tene lIdhe mAnasika gulAmI Ave che... - AjanI A paristhiti ApaNune vicAramAM ": nAMkhe che--vicAra kemake pitAne gya lAge te karI nAkhavAnI hiMmata paNe rahetI karAve che ke zuM eka vakhata manuSyajIvanamAM upadezAmRtapAnane nathI. vaDIle zuM. dhAre che te jANavuM ke te pramANe karavuM e Da, zyAma hatuM ne have e rahyuM nathI ? ' , " " : : : : : - , vRtti AvI jAya che. ' . ke "} : jd; siz", ); s, mane lAge che ke tamAma mAnavI saMsthAonuM AvuM te "ste uparAMta upadezamAM hameza uMcA Adarzo mukavAmAM Ave - cAjaeN karavAnuM che. eka vAra eka bAjue khUba DhaLe ne pAchuM che. " chokarA ! tAre kadI paNa huM besavuM nahi; satyane je vaLagI E ( saMmelapameLavavA mATe bIjI bAjue bIje cheDe jAya; ' rahevuM " hameza badhAM enA jevI zikhAmaNa Ape. chatAM upadezamAM che - pAchuM te paNuM AtyaMtika (xtreme)' dekhAya eTaleM ulaTI Ama Ama karavuM ema kahevuM saheluM che, paNa te sAdhya thatA jene dara dizAmAM DhaLavA lAge. eTale jIvananuM samatolapaNuM meLavavAnA jAya eTalI agharI vAta te hoya che; upadeza karIe ke tarata banI * : A manuSyane prayatna che. eTale Aje khAlI paDelAM" maMdirane zakatuM nathI. tethI je bALake sAcesAca upadezane vaLagI rahevAne edhAsa varSa pachI pAchAM bharAI jAyane bIjA navA prayatna kare che temane khUba agharU thaI paDe che; ne moTe bhAge teo potAnAM : 1 2 3 A caNaya 5ra to kazI navAI nathI. te uparathI upadezanuM manuSya- dhIkkAratAM hoya che. pitAnI bhUle jevAMnI eTale hamezAM. Ama che . dhanamAM mAthuM sthAna che. tenAkI " thaI zake nahi." Aje nirIkSaNa karavAnI paDe e te eka mahAna sAdhya karavA, E 20 eNhAMsIe dimA carcama)upadeza sAMbhaLavA aMhi to hoya je guNe chetenAthI je manuSya AgaLa dhe che. paraMtu bahu sAthe mobasAMbhatodhaMt mya che, pariSadamAM jaya che; amuka nAnI umaramAM te ghaNI vAra nirAzAnuM rUpa paMko che. keTalAye ja prakAranA vaDAlA pAsethI adhikArIo pAsethI eiTale ke upadeza - chokarAo haMmeza jAta mATe halako abhiprAya rAkhatA thaI gayA karavAno adhikAra paMrAdhanArA 'pathiI "dizAmaco te meLavI ja che. kemake, jJAne che te pramANamAM* kriyAzakti? je vadherInahita che, ka
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 224 . . . , tA. 31-3-41 A pariNAma Ave. Ama ghaNI vAra mAnasika parAvalaMbana ne mUkavAmAM Ave che te mananuM anaitika rasto levAnuM je valaNa azakti janme che. hoya che tenuM samarthana karavAne mATe ja hoya che. kharo prazna te - moTe bhAge te upadeza udhA dhaDa para pANI je thAya che. manane je yogya dekhAya che, te pitAthI banatuM nathI te che. saikAonA sikAo nahi, yugAnuyuge upadeza ApavAnuM kAma cAlyA AcaraNamAM mukAtuM nathI tenuM zuM karavuM ? A prazna mukhya hoya ja kare che, chatAM bALake evo ne evA tArI rahyAM che. evI che. pachI mANasane e choDI devuM paDe che. vicAra karavo ja ne evI khoTI udhamAta khoTA cALA, khoTA AcAravicAre nahi ne kAM te vicArathI goThavavuM paDe che ke vyavahAramAM to karyA ja kare che; ne meTapaNamAM paNa naitika dRSTie bahu sudharI Ama ja hoya, athavA ApaNe sAmAnya jana chIe, ApaNAthI gayA hoya tema dekhAtuM nathI. nAnAthI mAMDIne moTAM sudhI je je bahu uMcA Adarzone na ja pahoMcI vaLAya; athavA roja nibaMdarvartana ne durguNo dekhAya che, te zuM upadezane abhAve ke LatAne vaza thavAnuM, roja tene pazcAtApa karavAne; athavA eka pariNAme? ke upadezane tarachoDIne? Ama upadeza ghaNe bhAge vAra dhamanuM koI moTuM kRtya karI nirbaLatAne dhoI nAkhavAno nirarthaka ja mAluma paDe che. * prayatna karavAne. moTAMonuM paNa zuM che? mANase nAnapaNathI subodhavacano . naitika zikSaNa sAcesAca kaI rIte maLI zake te jovuM joIe. upadezathI eTale ke AdarzonA mAtra kathanathI te kAma thatuM sAMbhaLavAnuM zarU kare che te ghaDapaNa sudhI sAMbhaLyA ja kare che. chatAM manuSyavyavahAramAM bahu phera paDayo hoya ema dekhAtuM nathI. nathI. naitika kRtyanAM traNa pagathiyAM hoya che. prathama buddhithI samajavuM ne nirNaya kare ke sAruM zuM, keTalAeka te vyavahAra judo ne dharma judo ema ja pitAne samajAvI manane saMtoSa Ape che ane dhArmika pravacana vakhate narasuM zuM? svaccha zuM, gaMduM zuM che hIna zuM, zuM zuMlAyaka sAMbhaLelI vAte pitAne dhaMdho karatI vakhate yAda AvavA ja zu, nAlAyaka zuM? vagere. ghaNuone-ghaNuM naitika jIvana gALavAdetAM nathI, to keTalAekane sAMbhare che kharI. paNa ApaNAthI nathI vALAone paNa naitika bhAvanA (moral sense) hatI banI zakatuM, ApaNe to sAmAnya mANaso, ema kahI pitAnA nathI. teo naitika mArga upara rahe te kAM te anaitika vyavahAra calAve che, te keTalAeka te AcaravAne cheDeka prayatna thavAnI hiMmata hotI nathI, athavA to temanA jIvanamAM prasaMga ja ' kare che te vyavahAramAM paDhatabhUkha athavA bhaNyA paNa gaNyA ubhe thayo ho nathI. eTale temanI bhAvanA niSedhAtmaka- ; nahi ema kahevaDAve che. negative morality hoya che, athavA bhItA hoya che. sArA mANase kahe che mATe tema AcaravuM ema cAlI AvatI nItine . A rIte ApaNe joyuM ke upadeza moTe bhAge nirarthaka vaLagelA teo hoya che. paraMtu sAcesAca jemanI naitika bhAvanA nIvaDe che. ne jyAM asarakAraka nIvaDe tyAM mAnasika parAvalaMbana vikAsa pAmI hoya evA mANaso bahu ja thoDA hoya che. jema Ave che, ane jAta viSe ghaNue nirAzA paNa Ave che. ekaMdare durgadha Ave te khabara ja paDe, suMdara citra upara ADAavaLA upadeza devAnA ATaATalA prayogo thayA tene pariNAme manuSyo lIMTA karyA hoya athavA DAghA pADyA hoya te te asuMdara ja ke manuSyajIvana sudharyuM nahi. lAge, te rIte A sAruM lAge che ke A kharAba lAge che evI ja kharI rIte te zarIra jema aMdarathI ja vadhe che tema moral sense athavA naitika bhAvanA jAgrata thayelA mANaso naitika bhAvanA paNa aMdarathI ja Uge che ne vadhe che. zarIrane bahu ja thoDA hoya che vadha" kahevAthI te vadhatuM nathI; sAro khorAka, kasarata vagerethI bIjuM pagathiyuM te manane nizcaya ke sAruM che te ja bhAre te vadhe che paNa UMcA thavuM joIe, pahoLA thavuM joIe, ema vAraMvAra upadezavAthI nahi. ApaNA gijubhAIne hamezane dAkhalo ne trIjuM pagathiyuM te vAta pratyakSa AcAramAM mUkavI. hato ke bALakane "tAre mucho ugADavI joIe" ema upadeza A traNe vAte ekAeka AvI jatI nathI. mane buddhithI karavAthI te macho ugADI zakatA nathItema ja naitika bAbatanuM taLIne A sArUM ke A kharAba e vAraMvAra nirNaya karatuM paNa che. manuSya jema vadhe che tema ja naitika jIvana paNa vadhe hoya te ja nirNaya karavAnI zakita Ave. A zakti upadezathI '. che. naitika AcaraNanI zakti ochI yA vattI tenAmAM Ave che. mArI jAya che. kemake upadezamAM ApaNe taiyAra nirNaya bALako pachI pAchaLathI kaI prasaMgathI, koInA sahavAsathI, koIne vicA- AgaLa mUkI daIe chIe. temane vicAra karI nirNaya karavAnI rathI athavA pitAnA vicArathI sudhAro na ja thaI zake ema saMdhi-taka ja ApatAM nathI. svataMtra rIte vicAra karavA nIkaLIe nathI. paNa moTe bhAge mANasanuM kada jema ummara lAyaka thatAM eTale eka vAra kharAba hoya tene sAruM gaNIe to kema e amuka cokakasa thaI jAya che, tema ja naitika zakitanuM kada AvI paNa vicAra karI jovAya.. jema "cerI karavI sArI, zA mATe jAya che. tethI ApaNe amuka bahu sAre mANasa che, amuka sArI nahi ? ApaNe joItuM hoya ne pAsenA chokarAnuM rabara UMcI nItivALe che, vagere kahI zakIe chIe. reDhuM paDyuM hoya ne upADI lIdhu te temAM zuM khoTuM ?" e che tyAre jema zarIravikAsa mATe upadeza nakAmo paNa rIte vicAra karIne nirNaya para AvavAmAM sAcuM vicArabaLa kherAka, kasarata vagere jarUranAM che, tema ja naitika vikAsa ne nirNayabaLa maLe che. ochI jJAtine lIdhe ke bIje kAraNe mATe paNa te dizAmAM bALake aMdarathI vadhe tema karavAnI kadAca vicAravAmAM bhUla paNa thaI jAya, tepaNa te Teva mANasane jarUra che. naitikabaLa eTale kriyAzaktinuM baLa - AcaravAnuM Akhare sAcuM zuM ne khoTuM zuM te batAvI devAmAM kAma Ave. baLa-AvavuM joIe. naitika Adarzo game tyAM maLI zake. eTale bIjuM pagathiyuM te nizcayanuM. potAnI dareka bAbatamAM pite mAruM kahevuM ema che ke naitika yudhdha je utpanna thAya che te nevuM nizcaya karI kAme lAgavAnI Teva paDavA devI joIe ghaNe bhAge TakA zuM karavuM yogya che te nakkI karavAnI muzkelIne lIdhe hetuM bALaka nizcayathI kAma le che; ne meTAMonA kAryakramamAM te badhuM nathI; nirNaya karavAnA prazno dasa TakA paNa sAcesAca haze ke besatuM na AvatuM hoya eTale teo tene mukI devAnuM kahe che. nahi tenI mane zaMkA che. kemake ghaNI vAra nitika prazna tarIke (anusaMdhAna pRSTha 232 juo) '' - ' '
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-3-41 saghanI jAherAta saghanuM sAyanika pustakAlaya tathA vAMcanAlaya zrI. mubai jaina yuvaka saMdhanA pustakAlayane Aja sudhImAM nIce jaNAvelA vyakita tathA saMsthA taraphathI pustako bheTa maLyAM che je mATe te sarvanA upakAra mAnavAmAM Ave che, 1631 tA. 31-10-40 prabudhdha jaina'mAM pragaTa thayela yAdI mujaba. 21 zrI zAntilAla khI, jhaverI 50 jaina AtmAnaMda sakhA harSacaMdra kapuracaMda dozI saralAbahena sumaticaMdra zAha cImanalAla zivalAla 27 ',, 3 1 3 17 5 le 45 5 33 .. }* ? " , vakhatacaMdra jIvaNalAla zAha 13 ramaNalAla caMdulAla zAha 250 jaina dharma pratyeAdhaka sabhA ww * jamanAdAsa amacaMda gAMdhI jasumatI manubhAi kApaDIA maNilAla mAkamacaMda zAha tArAcaMda esa. jana ratilAla sArAbhAi jhaverI ', prabhu jaina 27,, janmabhUmi kAryAlaya 1,, hemacaMda mehanalAla jhaverI ra ,, veNIbahena vinayacaMdra kApaDIA 2093 kula bheTa maLelAM pustakA vAMcanAlayanA cAlu lAbha 70 thI 75 mANasA le che ane te saMkhyA uttarAttara vadhatI jAya che. amIca'da khemaca'da zAhu maMtrI, vAMcanAlaya pustakAlaya. moMDhAnI sAravAra tathA akasmAtA IlAjonA va-A vargoM saMbaMdhe chellA aMkamAM jAherAta karavAmAM AvI hatI ane temAM jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke A vargonA lAbha levA mATe paMdara bahene prApta thaye A varganI zarUAta karavAmAM Avaze. hajI sudhI pAMca baheno. A vargamAM joDAvA icchA darzAvI che. A vargamAM jaina ke jainetara kAi paNa bahena joDAI zake che. A varganuM zikSaNa mAtra pArakAnI sevA mATe ja upayogI nathI paNa potAnA kuTuMbI janonI sevA ane upacAra mATe A jJAnanI khUba ja jarUra che. A vargamAM joDAvA IcchanAra baheno amane satvara lakhI jaNAve ke jethI A vargo turatamAM khelavAtu zakaya ane. hiMdI vargA:-AvI ja rIte amArI icchA purUSa va mATe rAtrInA samaye hiMdI zikSaNanA vargo khelavAnI che, sArA hiMdI zikSaka amane maLI zake tema che; saMdhanI kacerI madhyavartI sthaLe che. echAmAM echA paMdara bhAe A vargamAM joDAvAnI icchA jaNAvaze ke turatamAM ja A vanA paNa yogya prabaMdha karavAmAM Avaze. maMtrI, mui jaina yuvaka sagha 25 keTalAka samAcAra ane noMdha satyAgrahI kArAvAsIo A aMkanA chellA pAnA upara vartamAna rAjakIya satyAgrahanA kAraNe chellA mAsa daramiyAna jelavAsI banelA je jaina bhAienI chabI ApavAmAM AvI che temAMnA eka bhAzrI cInubhAi zAha bI.e. ela. ela. bI. che; te mahAvIra jaina vidyAlayanA junA vidhArthI che; pATaNanA teo vatanI che. temanAM patnI sau. subhadrAbDena temanI pahelAM lagabhaga eka mAsa agAu Aja kAraNane laine jelavAsI banyA che. ubhaya daMpatIne AvA bhoga ApavA mATe tema ja Avu tapAmaya jIvana aMgIkAra karavA mATe dhanyavAda ghaTe che. bIjA bhAi kukIracaMda zAha paNu mahAvIra jaina vidyA layanA junA vidyArthI che ane pATaNanA vatanI che. temaNe paNa Ama jelavAsa svIkArIne potAnA yauvanane zaeNbhAvyuM che. trIjA bhAi zrI kezarIda jesaMgalAla jhaverI pATaNanA vatanI che, jhaverI bajAramAM kAma kare che.zve mU. jaina konpha rnsanI sthAyI samitinA varSo thayAM sabhya che ane samAjatI aneka pravRttiomAM rasapUrvaka bhAga le che. A satyAgrahanA yudhdhamAM pATaNanA jaina samAje muMbai mAraphata A jaina bhAIone jela mekalyA che. pATaNanA jaina samAjanA A kharekhara bahu moTA kALa gaNAya, jene mATe samagra jaina samAjanA khUba dhanyavAda ane abhinandana ghaTe che. cothA bhAi zrI. vinecaMdra zAha amadAvAda jaina yuvaka saMdhanA eka mukhya kAryakartA che. te eka mUka sevaka che. sAdhAraNu sthiti-jIvananirvAha mATe nokarI karavI paDe-chatAM rASTrIya mahAsabhAnA eka bahu jANItA niSThAvAna kAryakara che. cAra pAMca varSa pahelAM sadhaLahiSkArane aMge amadAvAda khAte upasthita thayela samAjakSeAbhanA prasaMge temaNe khUba bahAdurI bharelA bhAga bhajavelA tA. 8-3-41nA roja yuddhaviradhI sUtro pokAravA badala sarakAre temane pakaDayA che ane jelavAsI banAvyA che, A mATe temane sau kAinA hArdika abhinandana ghaTe che, svastha roDa tArAcaMda navalacaDha digaMbara jaina samAjanA eka agragaNya AgevAna ane sva. zeH mANekacaMda pAnAcaMda (jene digambara jaina samAjamAM kANu nathI eLakhatuM ?)nA bhatrIjA zeTha tArAcaMda navalacaMdanuM surata mukAme avasAna thayuM che. te sva. zeThe mANekacaMda pAnAcaMde sthApelA aneka sakhAvatI khatAMnA eka menejIMga TrasTI hatA, ane e sarva khAtAneA khUba kuzaLatApUrvaka vahIvaTa calAvatA hatA. svabhAve zAnta ane mIlanasAra hatA; udAra vicAranA ane suzIla sajjana hatA. te khAdIdhArI hatA ane gAMdhIjI pratye khUba Adara dharAvatA hatA. temanA javAthI mAtra digambara jaina samAjane nahi paNa AkhI jaina janatAne eka viziSTa vyaktinI kheTa paDI che. temanA AtmAne ApaNe parama zAnti chIe. zrI sthAnakavAsI jaina konpharansa prastuta kaoNnpharansanuM ghATakopara (muMbai) khAte maLanArU dazamuM adhivezana samIpa Ave che ane tene tehamada rIte pAra pADavA mATe taDAmAra taiyArIo cAlI rahI che. eprIla mAsanI tA. 11, 12 ane 17- zukra, zani ane ravivAre e adhi vezana maLanAra che. muMbaImAM vasatA sthAnakavAsI bhAIe svAgata (anusaMdhAna pRSTa 227)
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 sacassa ANAe uvaDie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. mArca 31 prabudhdha jaina satyapUtaM vadedvAkyam prabuddha jaina 1941 yuvAnAne samAja jIvananI suMdaratA jevA jJAtinA ke saMpradAyanA nhAnakaDA khAmeciyAmAMthI nIkaLI varSo pahelAnA kALa upara dRSTi nAMkhA, jyAre bApadAdA bhaTakatI prajArUpe hatA tyAM sudhI dRSTi lakhAvI jAo. saMskRtinA yuga besatA hatA te samaya para dRSTi sthira karI de| eTale jaNAze keH ekalA ekalA kArya nahetuM thatuM, sagavaDatA nahAtI jaLavAtI, potAnA paDanI bahAra dRSTi paNa nahAtI paheAMcatI, tyAre DahApaNapUrvaka premathI eka bIjA joDAi gayA; upayogI thavA lAgyA; saraLatA vadhI; sukhaduHkha sAthe bhogavatA thayA; jJAna vadhAratA thayA; veda lakhANA; saMgIta keLavyuM. A ApaNA samAjanI racanA. A ApaNA samAjane upayoga. koIe na kahyuM ke "Ama karIza mA! tema karIza mA!" sau svataMtra bhAvanAvALA hatA. jyAre khapa hAya tyAre sAthe kAma karatA, navarA hoya, tyAre gAtA, sAyaMkALe sau sAthe maLIne prArthanA karatA. samAja premamAMthI utpanna thayA, premathI naLyo ane upayogI thai premamAM ja viramyA ! pApanAM-vikAranAM pagalAM thatAM samAjanI suMdaratA virUpa thaI gaI; zAsana sattA, mahAjana sattA, kAyadA samAjanI pavitratA upara thayela vikAranAM pariNAma che. kAyadA sabhAjate caDI gayelA melanA thara che. samAjanA mULa khAi janArA luNo che. ardhaDahApaNe A vikRtieene pratikAra karavA samAjanA mULa svarUpane badalI nAMkhI nhAnA nhAnA bhAgalA pADI, kAyadAonI majabuta divAle racI zAsana sattA sthApI nAMkhI ! prathama kAyadA vikAra ADe vADa AMdhavA pUratA ja hatA. chatAM paNa A samayathI samAjanI suMdaratA, svAbhAvikatA ane svataMtratA nAza pAmI. alabata temAM pakSapAta nahAtA, patite dvAranI pUnita bhAvanA hatI. manu mahArAje prathama samAjanI vikRti sAme vADa racI, je kAyadAnA svarUpamAM hatI. bIjA ghaNA anubhavIe racI je medhanA svarUpamAM hatI. A vADenu kharUM svarUpa ane Azaya. dhIme dhIme visarAtAM gayAM. Aje tenAM khAkhAM ja ApaNe phAvatI phAvatI jagyAe pUjIe chIe. Ane pariNAme samAjanA kAyadAe)mAM pakSapAta ane zAsana sattA peThAM, upayegIpaNuM jatuM rahyuM. AjanA jJAti ke saMpradAya samAjanuM bagaDeluM citra che. temAM samAjanI pUrANI bhAvanA nathI, premanu rAjya nathI. pAMca pacAsa kAyadAnI kalameAnI sattA eTale samAjanI bhAvanA, suMdaratA ke game te kahA te ! jo A kalame purepurI paLAya tA samAja sArA saMskRtivAna gaNAya ! na paLAya tA samAja kharAba, patita gaNAya ! A sivAya bILu kAi suMdara pAki (?) tattva temAM jovAmAM AvatuM nathI aneka kAyadA dekhyA. paNa kayAMye manuSyajIvana unnata banAvavA jJAtie ke sapradAye madada karavI, paDatAne bacAvavA, ajJAnane prakAzamAM lAvavA, bhUlelAne mArga batAvavA, adhanane udhdhAravA ane duHkhiyAne duHkhamukta karavAnI kalama nathI ! pInalakeDa daMDanIti ApaNA kAyadAmAM che. tethI jyAMsudhI pAMca DAhyAee chAne khuNe bAMdhelI kalamo tA. 31-3- [ pALA tyAM sudhI yuvAno ! tame jJAtijana che, sajjana che. jo kAI uMcA AzayathI paNa bhaMga kare te baLavAkheAra che, ukheDelA che, jJAti tamane nide che! A kAyadA pramANe tame tamArI jAtane, tamArA gRha vyavahAranA, tamArA saMtAnanA hitanA saMpUrNa svataMtratApUrvaka vicAra karI zakatA nathI ! tamAre zu karavu, ane kyAM javu, tamArU hRdaya kayAM lavavu ane tamAre tamArA jIvanasAthI kayAMthI ane kevI rIte dha!, tamAre kevA khArAka levA ane kayA prabhune bhajavA, vigere badhI vAte nakkI karavAnuM kAma tamArUM nathI. tamAre samAjanI gulAmI svIkAravI ja paDe che. samAja tamane rUce ke na rUce, phAve ke na phAve, tamArA vikAsa thAya ke jIvana jIvatAM aLI rAkha thai jAya tenI paravA karyA vinA tamArA jIvanamArga khIjAonakakI karaze. tamArA jIvanamAMthI vAsanA ke vikAra karyA che ke nahi te joyA vinA pharajiyAta tyAga ane sayama DeAkI besADaze, tamArU dIla kALe che ke nahi tenI lagAra paNa ciMtA kavinA lAkaDA sAthe mAMkaDuM vaLagADI deze. tamArU bhaviSyamAM zuM thaze te na jotAM brAhmaNu, khAvA, jatI, bhegI, pArevA kutarA ke kabutarAMne tamArU AkharanuM raDayu khaDayuM khavarAvI haze te te paNa tamArA nAma upara dAna-dharmAdAnu puNya caDAvI deze, agara te tamArI pAsethI TIpe TIpe bhegu karelu lohInA khUda jevu nANu. tevA koi kAryamAM uDAvI devarAvaze. A ApaNuM atyAranuM samAja vana, jJAti ke sAMpradAyika jIvana ! mAnI lIdhelA bhayanI khAtara aneka zubha tatvono nAza karI nAMkhavo ke kAyamanI gulAmI dazA koi para ThokI besADavI, nabaLAne kADhavA saLA thavAne bo nabaLA pASaka tatvA dAkhala karavA te jJAtinA mevaDIenI agamacetIbharI nIti che. kAM suMdara samAja jIvana ane kayAM AjanuM vinAzaka saDelu jJAti jIvana ; yuvAne ! tamAre AMkho hAya teA jJAtinIsaMpradAyanI bhAtaramAM pesI tenI kALapa nihALo, du:khiyAnI du:khada sthiti nihALajo. mana hAya to vicAra karo, magaja hAya koi mArganuM ciMtana karo, pANI hoya te tamAre mArga nakkI karajo ane manuSyatva hAya tA saDeluM vidArI, gulAbagIrI tADI, bApadAdAnA chIcharA kuvAmAM tamArI jAtane ane tamArA jAtabhAone DukhI maratAM bacAvo ! je jJAti ke saMpradAyamAM tamAre| vikAsa nathI, jemAM tamArI sAcI svataMtratAne sthAna nathI, jemAM bALabaccAnA sukhane khyAla nathI, je jJAtine tamArA sukha du:khanI darakAra nathI, je jJAtimAM spaSTa vicArasaraNI ane nirmULa nyAya nathI, je jJAtimAM prakAzanA kiraNo jhIlavAnI tAkAta nathI, tevA prANahIna khAkhAne kayAM sudhI paMpALI papALIne pUjazA ? Avo, ApaNe ApaNA parama punyazALI pUrvajonA purANA samAjanI bhAvanAne saMdharI, pUjIe ane peSIe! Ave!! ApaNe manuSya jIvananI AsapAsa racAyelI kAyadAnI bhayaMkara jALe! teADI svataMtratA prApta karI vikAra ADe premanI, jJAnanI, tyAganI vADA racI daie ! Ave ! ApaNe jIvatAM jaLI rahelA ApaNI jevA ja mAnavIone bacAvI ApaNuM manuSyatva sidhdha karIe ! yuvAna ! tuM khAmAciyAnA kIDA te nathI ja eTaluM jANatA thA eTale te ja paLe ghughavatA aNuvarAja tArA potAmAM ja prApta thaze. X X X e ! yuvakagaNu ! jAga jAga! prabhAta thayuM che ! X X X rUA. vRjalAla dha, meghANI,
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-3-41 prabuddha. jenA 227 (pRSTha 225 thI cAlu) samitimAM na joDAyA hoya te joDAI jAya ane anyatra vasatA bhAIo moTA pramANamAM pratinidhi tarIke Ave, te ja adhivezana saphaLa thayuM gaNAya. adhivezananA pramukha tarIke zrImAna zeTha vIracaMda meghajI bhaNanI cuMTaNI karavAmAM AvI che. temanI AgevAnI nIce sthAnakavAsI samAjane sthAyI lAbha thAya evA TharAvo ane janAo ghaDAya ane A jaina samAja ekatra bane te dizAe pragatikAraka nirNa karavAmAM Ave ema ApaNe IcchIe. sthA. jaina yuvaka pariSada - uparokta konpharansanA adhivezana sAthe sthA. jaina yuvaka pariSada eprIlanI dazamI tArIkhe eTale ke konpharansanA adhivezananI . eka divasa agAu bharavAno nirNaya karavAmAM Avyo che ane tenI svAgata samitinA pramukha tarIke De0 vRjalAla dharamacaMda meghANInI ane maMtrI tarIke zrI khImacaMda maganalAla vorAnI ane jagajIvanadAsa ajameranI cuMTaNI karavAmAM AvI che. AjanA yuvakenA dilamAM je bhAvanAo uchaLI rahI che ane navA Adarzo ghaDAi rahyA che tene vyakta karavA mATe tema ja je sAmAjika krAnti atyanta Avazyaka ane aparihArya banI rahI che tene bane teTalI samIpa lAvavA mATe sthAnakavAsI jaina yuvako AgaLa Ave, A yuvaka pariSadamAM bane teTale bhAga le ane upagI ane asarakAraka nirNaya sAdhe evI AgrahapUrvaka prArthanA karavAmAM Ave che. rASTrIya saptAha AvatA eprIla mAsanI chaThThI tArIkhathI teramI tArIkha sudhI AkhA dezamAM rASTrIya saptAha UjavavAmAM Avaze. AjathI lagabhaga vIza ekavIza varSa pahelAM Aja divasamAM "leTa ekaTa' nAmanA eka sarakArI dhArA sAme samasta dezamAM bhAre ugra virodha pragaTI nIkaLela ane janarala DAyarane hAthe jalIyanavALA bAga hatyAkAMDa racAya, tyArathI ApaNA dezamAM A rASTrIya saptAhanI cejanA karavAmAM AvI che ane dara varSe bhAratavarSanI prajA A parva pUrA utsAhathI ujavatI AvI che. A saptAhanI vizeSatA to e che ke A saptAhano uddabhava te jalIyana bAganA hatyAkAMDathI thaye che ema chatAM paNa ApaNe A saptAhanuM uthApana aMgrejo pratye kaI paNa prakArane viSa keLavAya rIte nathI karatA, paNa prajAnI Atmazudhdhi thAya ane khAdI, hAthakaMtAmaNa, hiMdu-muslIma ektA, grAmodyogane pracAra, aspRzyatAnivAraNa, madhaniSedha Adi rASTranA racanAtmaka kAryakramane ke ane protsAhana maLe e rIte karIe chIe. A varSanA samIpavata rASTrIya saptAhanA udhAnane aMge mahAtmA gAMdhIjIe eka nivedana bahAra pADIne prajAnI Atmazuddhi upara ja khUba bhAra mUke che. pahelA ane chellA divase prajA Atmazuddhine upavAsa kare, kAMtaNayajJa kare, khAdIne khUba phelA kare ane kema komanI ekatAnI bhAvanAne khUba jora Ape ema teo prajApAse mAMge che. A rASTrIya saptAhanA udhAnane lagatA vividha kAryakramamAM sau koIne rasapUrvaka bhAga levA vinaMti karavAmAM Ave che. ujA pAMjarApoLa udghATana tA. 16-3-41 nA roja zrI. uMjhA- pAMjarApoLa mATe lagabhaga rUA. 2000) nA kharce baMdhAvela makAnanI uddadhATana kriyA zrImAn kAntilAla IzvaralAla merakhIonA zubha haste karavAmAM AvI hatI. A prasaMgane AkhA gAmanI prajAne koI maMgaLa avasara hoya e rIte ujavavAmAM AvyuM hatuM. uMjhA sthaLa nAnuM che, chatAM prajA ekarUpa che ane tethI tyAM aneka prajAkalyANakArI pravRttio vyavasthita rIte cAle che. A pAMjarApiLa paNa prajAnI ektA, udAratA ane suvyavasthitatAnuM ja pariNAma che. prastuta makAna khulluM mukatAM zrI kAntilAlabhAIe jaNAvyuM hatuM ke : mArI sAmAnya budhdhithI huM mAnuM chuM ke pAMjarApoLa e dayA dharma khIlavavAnI eka prAthamika zALA che. dayA, samabhAva, ahiMsA, A guNono vikAsa karavA mATe pAMjarApoLa e prathama pagathIyuM che. pAMjarApoLa e dhArmika tema ja sAmAjika saMsthA paNa che. mAnavajAta je AvI nAnAmAM nAnI pharaja paNa bajAvavA tatpara na thAya te te manuSya samAjanA keI kAryamAM sAtha ApI zake ja nahi ane pitAnA jIvanane taddana navAthI banAvI mUke.........hiMdusthAna khetIpradhAna deza rahyo che, eTale DhoronI AbAdImAM ja khetInI AbAdI rahelI che. chatAM pAzcAtya dezanA saMsargathI A yaMtravAdanA jamAnAmAM Dhora pratye tadana bedarakArapaNuM ApaNuM rAjya taraphathI rakhAya che. muMgAM re rAjyanI yitane eka bhAga che, chatAM koIka ja rAjya AvA prANI mATe lAgaNI dharAvatuM hoya che." A prasaMge zrI. kAntilAlabhAIe rU. 1500, zrI naTavaralAla maganalAle rU. 1000 ane zrI kAntilAla cunIlAle rU. 500 nI rakama pAMjarApoLane bheTa karI hatI. prastuta pAMjarApoLanA kAryavAhako ke jemAMnA zrI bhogIlAla nagInadAsa zAha eka bahu jANItA kAryakartA che, temane pAMjarApiLanI AkhI vyavasthA navI Dhaba upara dhaDavAnI ane A dizAe svAmI AnaMda, zrI narahari parIkha jevA niSNAtonI salAha ane doravaNI prApta karavA AgrahapUrvaka bhalAmaNa karavAmAM Ave che. eka upara bIjI meLavavAmAM nirAzA morabInA eka gRhastha eka patnI hayAta chatAM bIjI patnI meLavavAnI tajavIjamAM hatA ane e tajavIjamAM lagabhaga saphaLa thavAnI upara hatA. paNa eTalAmAM te rAjakeTanA jena yuvaka saMghanA kAryakartAone A bAbatanI khabara paDI ane temaNe keTalIka khaTapaTa ane dhamAla karIne A gRhasthanI murAda bara AvavA na dIdhI, yuvaka sanI kharUM kAma samAjanI cakI karavAnuM che. jyAre paNa koI ThekANe A banAva banavAnI gaMdha Ave ke yuvaka sAthe tyAM poMcI javuM joIe ane kaI paNa nirdoSane homAI jatuM aTakAvavA mATe athavA te koI paNa nirbaLanA vyAjabI hakake upara tarApa paDatI hoya tyAM ADe hAtha dharavA mATe pitAthI banatuM karI chUTavuM joIe. Aga lAge ane baMbAo nIkaLI paDe tema kaI paNa anyAyI AcaraNane sAmano karavAne yuvaka sAthe sadA kaTibaddha rahevuM joIe. bhagavAna mahAvIra ane zreNIkano saMbaMdha A viSaya upara zrI jaina bAlamitramaMDaLanA maMtrIo (The. bAbu pI. pI. jaina hAIskula, pAyadhunI, muMbaI) meTrIka sudhI bhaNatI jaina kanyAo tathA vidyArthIo pAse pitAnI jAta mahenatathI lakhela mudAsarane nibaMdhamAM mAMge che ane A nibaMdha lakhI mokalanArane maMDaLanA dhArAdhoraNa anusAra inAma ApavAmAM Avaze ema jaNAve che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 gAdhAvI sAnika davAkhAnu godhAvImAM zeDa trIbhovanadAsa chaganalAla taraphathI keTalAka samayathI eka sArvajanika davAkhAnuM cAle che. A davAkhAnAne godhAvI ane tenI AsapAsanA vIza gAmaDAmAM vasatA bhA lAbha le che. dardIonI mAsika sakhyA ArasAthI caudasAnI thAya che. dezamAM AvA ghvAkhAnA garIba janatAne bhAre AzIrvAda rUpa nIvaDe che. godhAvInA sArvajanika davAkhAnAnA saMcAlakane parApakAranuM AvuM moTu kendra calAvavA mATe dhanyavAda ghaTe che, akhila hiMda jIvadayA dina prabudhdha jaina AgAmI caitra zuda 13 tA. 9-4-46 budhavAra bhagavAna mahAvIranA janma divasa che. A divase AkhA dezabharamAM temanI janma-jyantI te ujavAze ja. bhagavAna mahAvIra ahiMsA dharmanA parama praNetA heine muMbainI zrI jIvaNA maMDaLI te divasane akhila hiMda jIvadayA dina' tarIke chellA cha varSathI ujavatI AvI che te mujaba A varSe paNa e divasa 'akhila hiMdu chavayA dina' tarIke ujavavAne lagatI jAherAta te maMDaLI taraphathI karavAmAM AvI che ane sthaLe sthaLe nIce mujabanA kAryakrama goThavavA dezabharanI jaina-jainatara saMsthAone AgrahapUrvaka vinati karavAmAM AvI che. (1) dareka gAme ane zaheramAM jAhera sabhA bharI jIvadayAne lagatAM vyAkhyAno goThavavA ane hiMsA aTakAvavA dharAveA karavA. (2) dareka nizALAmAM saradhasA goThavavA ane ahiMsA mAhAtmya bAbatamAM saMvAdo, carcA ane vyAkhyAtA geAvavA, (3) banI zake tyAM sudhI anAtha, muMgA prANI ane azakata mANasone khavarAvI temanI sevA karavI. (4) vartamAnapatra ane mAsikAmAM ahiMsA ane zrI mahAvIranA vana saMbaMdhI lekho lakhAvavA (5) e mahAna divase vayAnAM prayakSa kAryo jevAM ke jAnavarane kasAne hAtha jatAM bacAvavA, temanI sevA karavI. anAtha manuSyanI sevA karavI vigere pravRtti karavI, (6) A pavitra divase sattAvALAone araja karI jAnavarAnI katala baMdha rakhAvavA tajavI ja karavI. (7) jIvadayA ane gaurakSAnA maMDaLoe potapotAnA bhAgeAmAM A caLavaLa upADI levI ane sAhitya, patrikA ane lekhAArA lokamata keLavavA prayAse karavA. A uparAMta muMbaimAM aneka saMsthAonA saMyukta Azraya nIce eka jAhera sabhA A divase maLanAra che, jenA sthaLa samayane lagatI jAherAta dainika patramAM karavAmAM Avaze. upara jaNAvela kAryakrama tathA jAhera sabhAmAM bhagavAna mahAvIranA prazasA tema ja ahiMsAnA upAsakeAne bane teTalA bhAga levA tathA ApavA vinaMti karavAmAM Ave che, bhagavAna mahAvIra viSe reDIe-AlApa tA. 14-41 nA gurUvAra rAja rAtrInA sAta vAge zrI hIrAlAla amRtalAla zAha bhagavAna mahAvIra saMbaMdhe Ala inDIA reDIo upara khelanAra che. bhAI zrI hIrAlAla uMDA abhyAsI ane sAhityasazodhaka che. tethI A viSayanA jijJAsuone e samaye potApotAnA raeNDIo yaMtra upara hAjara rahevAnI -bhalAmaNa karavAmAM Ave che. jainAnI jAheAjalAlInA tA. 31-3-4 AthamatA yugamAM kAnpharansanI kArya dizA dharmaprIti ane sAMpradAyika asmitA dinapratidina paravAratI jAya che ane mAnavanA jIvanakalaha rAjane rAja kaparA banA jAya che tevA kAmanA jAheAjalAlInA esaratA yugamAM lAMbA gALe ApaNA jIvanane--dhArmika ane sAMsArika jIvananA vicAra karavA ane du:kha-dardano upAya zodhavA maLIe chIe. te vakhate ApaNane ApaNA baLatA praznonu spaSTa bhAna heAvu ati aga tyanuM che. A badhA prazno, badhI jIvana samasyAo sakaLa prajAe konpharansa maLe te pahelAM samajI tenA yogya javAba mATe taiyAra thavuM jarUrI che ke jethI Akhare tene koi mArga ukela kAmanA DAhyA, zaktizALI ane viAnA kADhI, ApaNuM patana AgaLa vadhatuM aTakAve. sakaLa jaina samAja pAtAnI ghaTatI jatI saMkhyA ane konpharansa mATenI bharatI jatI mamatA mATe varSo thayAM kariyAda karate ja Avyo che ane koI kAi vakhate najIvA prayatna, te eTa aTakAvavA karavAmAM paNa Ave che; sa MpUrNa upAya haju sudhI thayeA hAya tema lAgatuM nathI. A prayatna A ane pachInI thanArI jaMtAnI badhI kheDakAmAM karavAmAM Ave te hajArenuM bhegu thavu ane nANAnuM kharcavu lekhe lAgaze, nahi te hasavuM ane hANu ubhAM ja che. alabatta ApaNI pariSada sAMpradAyika pariSada ja che ane tethI sau koi ema mAne ke saMpradAyane lagatA praznonI ja vicAraNA ane chaNAvaTa tyAM thAya; bAkInA sAmAjIka ke sAMsArika praznonI A pariSada sAthe ka lAge vaLage nahi. kAraNa ke dharma ane sasArane zuM sabaMdha ? paNa A vAta sAcI nathI. alabata ApaNA sAMsArika vyavahAra jJAtinA dhAraNe mukhyatve karIne heAvAthI muzkelI jarUra paDe, paNa jo yAgya vAtAvaraNa ane spaSTa khyAla prajAmAM utpanna karavAmAM Ave te prajA game tyAM hAya tA paNa peAtAnu cokkasa varcasva batAvI zake. jyAM sudhI janAnAM sukhI saMsAra nahi upajAvI zakAya, jyAM sudhI prajAnA mana, tana ane saMskArane keLavatI keLavaNInA pracAra sakaLa kAmamAM na thAya, jyAM sudhI ApaNA Apasa ApasanA temaja anya nikaTavartI samAje sAthane ApaNA saparka sukhada ane upayogI na banAvI zakAya ane jyAM sudhI kAmanuM asmitAnuM bhAna pUrNapaNe sajaga thai sahadharmI-sahamArgAnurAgI bhAIo tarakanuM valaNu vadhu sahAnubhUti bharyuM ane sahakAramaya na ane tyAMsudhI kAmanI jAheAjalAlInA pAchA vaLatA pUrane nahi rokI zakAya ! zro kanaiyAlAla munazI jokhamamukata muMbaI sarakAranA mAjI gRhasaciva zrI. kanaiyAlAla mANekalAla munazI bhAre cintAjanaka vyAdhinA paMjAmAMthI ugarIne pAchA pharyA che. ane Aje tA have temanI zarIrasthiti kaza paNa jokhamamAM nathI e samAcAra sau koine AnaMda ApnAra che. zrI. munazI Aje samasta gujarAtanuM mahAna gaurava che. gujarAtI sAhityamAM Aje temanuM sthAna ajJeya che. zarIre khUba nabaLA chatAM anya kAryazakti. niyaMta ese te munazI nahi. temanA hAthe Aja sudhImAM aneka mahatvanAM kAryo thayA che. gRhasaciva tarIkenI temanI kArakIrdI khuba ja ujjvaLa ane cirasmaraNIya che. haju paNa temanA hAthe deza ane samAjanI aneka sevA thavAnuM nimita haze. tethI ja tuTuM tuTu thatI temanI jIvanadorI laMbAi che. vidhAtAnA te mATe ApaNe upakAra mAnIe. paramAnada
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-3-41 prabuddha jaina 229 Aje nUtana prajAnA dilamAMthI dharma-prIti (sAMpradAyika priti) nAza pAmatI jAya che tenuM mana eka yA bIjA kAraNe ke saMsarga doSathI vyagra banyuM che. teo pitAnuM sAcuM sthAna ane ukaI saMpradAyamAM hoya tema mAnatA nathI, jyAre vRddho-junA vicArasaraNIvALAo eka paNa DagaluM yuganI kucanI dizAmAM mAMDavA taiyAra nathI, buddhi ane jarUriyAtanA batAvelA mArgane svIkAravA taiyAra nathI. bIjAne taka ApI kAma karatAM karavA taddana udAsIna che temaja kAyama dharmamaya vAtAvaraNa banyuM rahe tevI ke upakAraka ane AkarSaka vyavasthA ane mArApaNuM janmI mArA mATe mamatA vadhe te kaI prabaMdha thayo nathI tyAM ApaNe kene Thapake ApIe ? kene doSita gaNIe ? ekanI kasamayanI ugratA ane bIjAnI kharA samaye paNa zithilatA ApaNA patananuM kAraNa che ! ApaNe nava nava vakhata maLyA chIe ane nava nava vakhata AvyA tema vIkharAyA chIe. konpharansanI zarUAtamAM tene navIna tatva mAnIne ane navIna yuganA krAntikArI pagalA samAjamAM thayA nahatA eTale prajA te niSkriya pariSadane paNa vaLagI. jema jema prajA sajaga thatI gaI ane duniyAnA badalAtA vAtAvaraNanI asara AvatI gaI tema tema tenI prIti paNa pAchI vaLatI gaI. konpharansa yAdagIrInuM kaMI paNa sthirasthAyI cinha pAchaLa rAkheluM na hovAthI leke bhUlavA paNa mAMDyA. vaLI kaI rasI komapremI kemanuM nAma rAkhavA AgaLa Avyo (zrI meghajIbhAI bhaNa) ane lAMbA kALe bhegA thayA. (malakApuranuM adhivezana) "kaMIka karIzuM" evA bhAvI khyAle DuMka vAtAvaraNa paNa utpanna karyuM. A vAtAvaraNe eka sabaLa narane mokhare A. (zrIyuta vA. ma. zAha) yuganI vatI bolavAne adhikArI ane junA pravAhane samayanI retImAM lupta thatA bacAvI ke ugI bhUmimAM vahevaDAvavAnI bhAvanAvALA ane meremamAM ullAsa utsAha ane vegavALo te nara hatA. prajA ane sAdhugaNuM te pravAhanA vegane jhIlavA zaktivAna naheAtI eTale te prakhara vicAraka ane baLatA praznane jAte baLI ukela karanAra mAnavIne na oLakhI zakI, jhIlI zakI. eTale punaH prajA prakAzanA du:khamAMthI chUTIne aMdhArAnA juga junA sukhamAM sutI. varSo pharI vakhata vItyA, ane pravAha tanne lupta thaI jAya te pahelAM be sAdhudilanA mAnavIe (zrIyuta durlabhajI trIbhavana jhaverI ane nathamalajI ceraDiyA) navIna tatvathI prajAne AkarSa. ane jaina kamanA itihAsamAM ajoDa evo chello ane pahele camakA pragnajIvanamAM camakI gaye. kaI jAgyA. keI bhaDakIne bhAgyA.. kAmanA hAthI-ane sAdhusamAjathI bIna anubhavI chatAM paNa satata kArya nimagna sukAnI sAMpa. (zrIyuta hemacaMdabhAI rAmajI mahetA) e ijIniyara mahAzaye kemanA sthApatyanI marAmata karavA prayatna paNa karyo. pariNAma kaMI na ja AvyuM. kAraNa ke samAjamAM niraMkuzapaNe pharatA ane tyAgI chatAM paNa pUrNa 2 gI sAdhu samAje samAjamAM navA vamaLa utpanna karyo, kemanuM nAvaDuM tephAne caDyuM. prajA temAM aTavAI gaI. lAkhanuM kharca barabAda thayuM ane prajA vadhu pakSApakSI ane AMdhImAM paDI gaI. TaMDela (sukAnI) ane nAvike jhujhayA paNa meTA vamaLa pAse kaMI phAve jevuM rahyuM, eTale niSkriyatAnI sAthe matabheda ane kalaha vadhyAM. Aje prajAne kArya mATe prIti nathI rahI, laDavAnI rahI che ! kriyAnuM jema nathI rahyuM, vANInuM rahyuM che ! sAMpradAyika pratibhAnI, jAhejalAlI nathI rahI paNa jena nAmane upayoga karI phAvI javAnI ke jalasA ke julusanI jAhojalAlI rahI che. maMdiramAM ke upAzrayamAM mahAvIra prabhune kalyANunAda nathI gUMjata, sAMpradAyika saMkucitatA ane vitaMDAvAda gUje che. Aje pAMca pAMca lAkha mAnavIomAMthI kaI yogya rIte sukAna saMbhALavA taiyAra nathI. koI dharma prIti pAchaLa pitAne samaya ApI komanI bharatI mamatAne bacAvavA ane osaratA pUranI ADe paDanI pALa bAMdhI pravAha aTakAvavA taiyAra nathI. AvI sthitimAM saMdhanuM kAma kharekhara vikaTa bane che. ane AvA saMjogomAM na chUTake bIjA karatAM kAMI vadhu ThIka hoya tevA sukAnIne sakaLa kemamAMthI zedhI, sukAna sepI sAva anubhavo paDe che. ApaNuM kArya A patana pAmatA yugamAM sabaLa mahArathIne mAMge che paNa te kADhavo kayAMthI ! bhAMgyAne bherU thavA, aneka nirAzAmaya vAtAvaraNa vacce bahAra paNa koNa paDe! eTale je koI DUbatA nAvane bacAvavA hiMmatabhera bahAra Ave tene dhanyavAda ApIne kema premIoe pAkuM pIThabaLa ApavuM ja rahyuM che. jyAM prajA utaratI jAya che ane tenI dharmaprIti paravAratI jAya che tyAM pramukhanI zakti ke pratibhA, prajAnI tAkAda ane saMgaThana upara avalaMbe che. ApaNe sau pramukhamAM prANa pUrIe te mATInA mAnavI paNa tAkAdasvarUpa banI zake. prajAne prema ane kAryatatparatA narane nArAyaNa banAvI zake. vAmananA virATa karI zake, je sukAnI pite paNa paramukha ne banatA svamukha bane, prajAmAM zuddha dhArmika prema ane bharatI komane bacAvavAnI sAcI vRtti hoya che! ApaNI A konpharansa ApaNA AthamatA yugamAM maLe che. ApaNI jAhojalAlInA pUra osaravA mAMDe tevA enA samaye maLe che. prakAza pAmI levAne, ane osaratA pUra aTakAvavAne bahu kama samaya bAkI che. nAzanI nAbate kSitija upara gaDagaDe che. prajA dharmavihoNI banatI jAya che. ane pitA mahAvIrane vAraso vArasadAra vagarane sana banavAnI taiyArImAM che. kema junA ane navAnI bhIMsamAM bhIMsAI rahI che. mAtra prANu javA ja bAkI che. mATe jo ApaNe eka koma tarIke jIvavuM ja heya, mahAna saMdhanA, mahAna vArasanA vArasadAra rahevuM hoya te ekalA pramukhe nahi, ekalA kenpharansanI gAthIe beThelA kAryakaroe ja nahi, ekalA vRddha ke yuvAne e ja nahi, paNa AbALavRddha, strI ane purUSa, saMsArI ane sAdhuo-saue nazciya karI le dhaTe ke amAre jagatanA mUlyavAnamAM mUlyavAna vArasAnA vArasAdAra rahevuM che, niSkalaMka ane mAnava upakArI saMdhanI jyota sadAya baLatI rAkhI aMdhAre AthaDatA mAnavIonI pagadaMDI ujALavA jAte paNa te jyotanA tela banI baLavuM che ane te kArya mATe jyAM jyAM yuga mArga parivartana sUcave te te karI laI yuga sAthenI kUcamAM kadama para kadama meLavavA che, teja banI zake. ane sAdhuo vicAre ke, A vikaTa mArganA jIvaMta Adarza banI, jIvaMta pratIka banI, thAkatA samAjanA pagamAM tAkAda pUravI che ane lathaDelAne dhe caDAvIne paNa AgaLa laI jaI kUcanI haroLamAM rAkhavA che te ja bane ! che taiyArI e saMsArI ! tArI ? che taiyArI yuganI vaMdaNuM jhIlatA ane mahAvIranA bhekhadhArI kemanI roTIthI pIMDa pitA A mahAnubhAva sAdhu ! tArI ? A taiyArI hoya te te sAthe laIne, na hoya te taiyArI karavAne pAke nizcaya karIne Ava ! ane paDanI pALa karI vahI jatAM jAhojalAlInA pUrane aTakAva ! AthamatA yugane thebhAva ! muMjhAelo
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 ke mAnava-samAja tArI rAha joi ubhA che. A beThakanA jhaghaDA tArA mArgane nahi ujALe, tArA X prabudhdha jaina te, baMdhAraNa ke pUrane nahi khALe ! X ApaNA bhAgamAM aMtarAyarUpa banelA aneka prazno che. A praznonA ukela ja ApaNA rAha ceko karI zake. ane aMdhArI vAdaLInuM AcchAdana dUra karI prakAza pragaTa karI zake. x (1) ApaNI vizALatAne avarodhatI saMkucita maneAdazA- kayAM pitA mahAvIranuM jagatane bAthamAM levAnuM svapna ane kAM ApaNI vADAnA mehanI pAmara manezA! sAmAjIka vADA tajI rATI vyavahAra tyAM beTI vyavahAra-ane sAMpradAyika phirakAbheda amuka kriyAkAMDe pUratA ja rAkhI bAkInA badhA vyavahArA eka saMpradAya tarIke, jaina tarIke ja thAya te jAtanA vAtAvaraNane pracAra ApaNane vizALa kAryaM batAvI zake ane keTalAeka matabheddA ane agavaDatA ApeApa adRzya thaI zake. sAmAjIka vyavahAra aneka jAtanI bhinnatAne dUra karI mAnavI mAnavI vacce koi ajaN sAMkaLa racI bahu ja najadIka lAve che. (2) prajAne taiyAra karavA mATe pUratA pramANamAM keLavaNIne pracAra. sakaLa kAmanuM lakSya A dizAmAM ja bhaDAvu joie. AdheDa ke mRtyune Are beThelA kaMi nahi karI zake paNa bhAvi prajAne jo taiyAra karavAmAM Ave te kai divase paNa samAja unnata banaze. tethI te mATe ghaDatarazALA, saMskArazALA, ane tana ghaDanAra vyAyAmazALA pAchaLa vadhumAM vadhu dravya kharcAya ane lakSya apAya te| bhaviSyamAM sazakata, samajadAra ane saMskArI prajA taiyAra thAya. mahAvIrane bALa te teja hAI zake ke je zakitazALI che, jJAnavAna che, saMskArI che ane bhAvanAvALA che. AvI prajA ghaDavI te janAnI hovuM joIe. vizALatAnI saMsthAnu dhyeya (3) prajAmAM asmitA punaH lAvavA mATe ApaNA kendro racI vyavasAyamAM, reTInA vyavasAyamAM, sahadharmIne hAtha ApI 'bhArApaNuM' batAvavAnI vRtti jarUra kAma mATe AkarSaNa ane prema janmAvI zake, rASTrabhAvanAnI dRSTie A pagaluM jarUra kAvAdI ane saMkucita lAgaze paNa vAstavika rIte tema nathI ja. svadezI bhAvanAnI pAchaLa je cokasa dRSTi che tevI ja kaMi dRSTi A bhAvanAnI pAchaLa paNa che. samUhajIvananI pAchaLa AvI bhAvanA Avazyaka paNa heAya che. (4) jema eka khristI mATe bAibala, muslIma mATe kurAne zarIpha, pArasI mATe jaMda avasthA, Aje paMtha ke paMtha bahAranAnA hAthamAM mukavA yeAgya pramANabhUta granthA che tema janA mATe sAmAnya grantha kayo ? bahAranI jaMtara prajAnA hAthamAM kA mUkavA ? zarUAtanA abhyAsI bALakonA hAthamAM kayuM pramANabhUta pustaka mUkavuM? A eka sAmAnya prazna che. kriyAkAMDA ane prArthanA ke pUjA gokhAvavAmAM Ave che ane te paNa taddana mizrita bhASAmAM. AnuM pariNAma Aja sudhI te| zUnya sivAya kaMi dekhAtuM nathI. ApaNI bhAvI prajAne ghaDatI, janazALA jaina banAvavAne badale kriyAkAMDI pepaTA ja banAve che. A dizAmAM jaina kaoNnpharanse, sAdhusamAje ane vidrAna mahAnubhAvoe kaMika karavuM ghaTe che. dharmanA sAcA, saraLa ane pramANabhUta granthe vinA aneka jAtanI vicitra adhArmika bAbate vanamAM paisI, dharmanA hArdane haNe che ane prajAmAMthI dharma prIti nAza pamADI vahema ane vevalApaNu' janmAve che. tA. 31-34' (5) jaMtAnuM sAmAjIka jIvana jyAM sudhI sukhamaya nahi ane tyAM sudhI tenu dhArmika, sAMpradAyika jIvana zAntimaya banI zake ja nahi. Arthika saMkaDAmaNa, vyartha vyaya, bekArI ane strI-purUSonA anekavidha prazno Aje dezabharanA mANasone gUgaLAvatA vikaTa prazna che jemAM jaina samAjane paNa phALe Avata jAya che. Aje lagabhaga dezanA ceAthA bhAganA vyApAra tAnA hAthamAM hAvA chatAM paNa jainonI ekArI bIjAne mukAbale kamI nathI. A ApaNI asmitAnI bhAvanAnA ane sahadhI taraphanI sahAnubhUtinA abhAvanu ja pariNAma che. jaMtAe jema vyAkhyAnamAM potAnA phALo ApyA che tema amuka pramANamAM hunnara udyogamAM paNa ApyA che. temAM jo nAnA nAnA pAyA paranA gRhaudyogonA samAveza karavAmAM Ave ane temanA mANasAne tene lAbha maLatA thAya tevI pavitra bhAvanA daini kAnA hRdayamAM thaze te rASTrIya temaja keAnI unnatimAM jarUra sAre kALA ApI zakAya ane bekArIne prazna amuka pramANamAM ukelI zakAya. bAkI te ekArIno prazna vyaktigata ke kAmI nathI. te dezanA ane mAnavajAtanA prazna che eTale jyAM sudhI A praznane deza na ukale ane dezane tevA praznonA ukela jeTalA sabaLa ApaNe na banAvIe tyAM sudhI vadhu kaMI banI zake tema nathI. nA potAnI kAmanI sAthe ja dezane paNa vicAra karatA tha jAya tevI rASTrIya bhAvanA kasa~vyamaya ane te jovAnuM che. k sAdhu-saMsthAnI sudhAraNA ane tenA mATe yogya sAmAjIka ane dhArmika vyavasAyanI yojanA-A yojanA jyAM sudhI sasArI ane sAdhusamAja nahi vicAre tyAM sudhI ApaNe te upayogI varga taddana niSkriya ja rahevAno che. keLavaNI ane sAmAjIka parivartana phelAvavAnuM mahAna kArya A saMsthA suMdara rIte karI zake. pitA mahAvIre bhAkhelu satya na pheravI zakAya tevI dalIlano jarA vicAra karIe te jarUra lAge ke mULabhUta siddhAMta ki karyA karI zakatA ja nathI, mAtra tenA AjubAjunA saMjAge ane mArgo ja badalAvavAnA hoya che. siddhAMta tarIke pAMca mahAvratane ja laie. te sivAyanI khIrU kriyAe ane jIvana mArgo tA siddhAMtanI pUrti pUratA anumAno che, je samaya pramANe badalAvI zakAya. sAdhusudhAraNA vAMtI sAdhusaMsthAe A vAta lakSyamAM rAkhavI ane kAnpharanse te jAtanI taka ane Teka ApavA. upalA thoDAka upayogI muddAo ApyA che. tenA upara samAja pUrNa paNe vicAra karI, te kArya mATe yogya vAtAvaraNa jamAve ane kramaza: gheADA thoDA prazno hAtha para laI pAMca vaSa~nA gALAmAM badhA prazno upara saMpUrNa lakSya ApatA thai jAya te jarUra ApaNe punaH pagabhara thaI zakIe ane kahI jatI jahAjalAlIne aTakAvI zakIe. kenpharansamAM hAddA upara to pAMca padara mANase ja che te ApaNuM lIluM karI deze te vAta upara bharese rAkhIne besI rahevAthI kaiM vaLe tema nathI. Aja sudhI ApaNe kensa ane tenA kArya tarapha upekSAnI dRSTie dekhatA AvyA chIe have kaMi karI chUTavAnI sApekSa dRSTie 'dekhatA thaI jaze te ApaNu bhegu thavu ane paisAnu khacavuM sArthaka che. ATalA mATe eka vakhata pahelavahelA ApaNu kli sAcA jainanu banavA do. bAkInuM kAma ApaNA purUSa~tha, prIti ane prAdha karaze. te zakA vagaranI vAta che. astu. vrajalAla dha. meghANI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 31-3-41 prabukdha jaina 231 hiMsA-ahiMsA ['tarUNa jena'ne ahiMsA-aMka je saMbaMdhamAM chellA aMkamAM ullekha karavAmAM Ave che temAM je vividha vicAra sAmagrI ane carcArapada bAbate bharelI che te te te aMkanuM avagAhana karavAthI ja maLI zake tema che. paNa te aMkanA chevaTanA bhAgamAM badhI carcA ane uttarAvaLIone upasaMhAra karA saMpAdakIya lekha zrI. siddharAja DhaDhDhAe lakhe che. A lekhanA vAkaye vAkaye lekhake ahiMsA viSenI uMDI dhagaza ane AjanA ahiMsAvAdIonI ahiMsA--viSayaka azraddhA . joine pitAne thaI rahele viSAda bhAre prANavAna bhASAmAM raju karela che. zrI siddharAja ThaThThA kalakattA taraphanA jaina yuvaka samAjane eka vidvAna ane prANavAna kAryakartA che, "prabuddha janane vAMcake mATe temanA uparokata lekhane zrI. nAnacaMda dalAle anuvAda karI AMkhe che je sAbhAra nIce pragaTa karavAmAM Ave che. prastuta lekhamAM sucita praznAvalI vAMcakoe chellA a kramathI joi lavI. taMtrI.) ahiMsA" aMka nI kalpanA amArA manamAM kevI rIte AvI ane e aMka kADhavAmAM amAre zuM udeza hatA te viSe prAraMbhika nivedanamAM kAMIka prakAza pADe che. ahiMsA aMka jevo bane che te ame vAMcakonI sAme mukIe chIe. te viSe vAMcaka pitAne ThIka lAge te abhiprAya bAMdhe; paNa ame te amArA mananI vAta niHsa kecapaNe kahIe chIe ke je kalpanA ane je AzAothI ame A kAma hAtha dharyuM hatuM te sarva rIte paripUrNa thayuM nathI ahiMsA ane hiMsA, aMdhakAra ane prakAza, AsurI ane daivI zakitaonAM saMdharSaNa jagatamAM harapaLe-harakSaNe cAlyA ja kare che, ane cAlyA ja karaze, kAraNa ke e bemAMthI ekanA sadatara nAzathI bhautika jIvana jevI vastu ja na rahe. paraMtu itihAsamAM e yuga Ave che, evI ghaDi Ave che, ke jyAre AsurI vartana ane hiMsaka vicAradhArA devI zakitao para ekadama svAra thAya che ane cAre bAju gADha aMdhakAra phelAya che ane damananuM sAmrAjya pravatI rahe che, paurANika bhASAmAM kahIe te pRthvIne bhAra vadhI jAya che. Aja ApaNane spaSTa mAluma paDe che ke ApaNe paNa Aje evA ja koI yugamAM jIvIe chIe. khAsa karIne cAlu yudhdhanA AraMbhathI te hiMsA ane vinAzanuM tAMDava : ApaNI najara AgaLa khelAI rahyuM che. mAnavIe mAnavInA vinAza mATe kevAM kevAM yaMtra-kevI kevI yukitao-zodhI kADhI che? pitAne vaijJAnika (3) kahetA-kahevaDAvatA keTalAe prANIo e sAdhane zodhavA ane tene pracAra karavAmAM potAnA jIvananI itikartavyatA samajI rahyA che ! jaMgalamAM, khullI havAmAM, prakRtimAtAnI gAdamAM vasatA lekane 'jaMgalI " kahevAmAM Ave che. paraMtu jarA vicAra to karo ke "sabhya' kahevaDAvatA manuSya ane jAtio Aja hiMsA ane eka bIjAnA vinAza mATe zuM zuM karI rahyA che ane e badhI sthaLa hiMsAnI sAthe keTalI badhI sUkSma hiMsA prasarelI che tene khyAla karatAM te rUMvADA khaDAM thaI jAya che ! keTalI ghAtakI rIte sattAdhArI varga nIcalA varganA lokonAM lehI cUsI rahyA che! ane ApaNe madhyama varganA loko paNa temane temanI bhayaMkara casaNanItimAM madada karI rahyA chIe. A Arthika zopaNa eTaluM badhuM prasareluM che, enAM eTalAM vividha rUpa che ke ahIM te badhAne puro ullekha karavo muzkela che, paNa TUMkamAM eTaluM ja kahIzuM te basa thaze ke Aja A duniyAmAM je "sabhyatA'nI bolabAlA che enA pratyeka pagale, pratyeka vyavahAramAM-pachI bhale te dharmapracAra hoya, sAhitya hoya, kalA hoya, dAna hoya, vyAyAma hoya, zikSaNa hoya, kauTuMbika saMbaMdha hoya ke sAmAjika saMbaMdha hoya-sIdhA Arthika zoSaNunI te vAta ja bAjue rAkhIe-sadhaLAmAM hiMsA ane zeSaNanIti vyApI rahelI najare paDe che. AkhI vartamAna 'sabhyatA' hiMsA para ja racAyelI che. mArA kahevAno matalaba e nathI ke ahiMsA ke ahiMsaka manovRttine sadaMtara ke sarvadezIya abhAva che. upara jaNAvI gayA tema je A pramANe hoya te te jIvana ja azakaya banI jAya. paraMtu ahiMsA para hiMsAne eTale ghaTTa thara jAmI gayela che ke Aja ApaNane hiMsA ahiMsAnA bhedanuM paNa bhAna rahyuM nathI. dharmanA ThekedAre, zAstro ane tilaka tripuDudhArI paMDita,-manuSyanA amuka vargane ata mAnavAmAM, temanI chAyA mAtrathI dUra rahevAmAM, temane bhagavAnanA darabArathI dUra rAkhavAmAM- pApa samajatA nathI; sanAtana dharmanI dAMDI pITanAra, roja kalAke sudhI pUjApATha karanAra, japa tapamAM kharca karanAra zeThIe eka hAthe garIbone dAna Ape che ane bIjA ja hAthe garInA pasInAnI kamAI gaLI javAmAM koI jAtanuM pApa mAnatA nathI; gAyanA sthULa zarIranI rakSA karavA vidhama (?) musalamAnanAM mAthAM phADI nAMkhavA taiyAra thanAra gopAlaka gAyane cUsI khAvAmAM, tene ane tenAM vAcharaDAMone kasAIne hAthe vecI devAmAM koI jAtanuM pApa samajatA nathI: gaurakSAne mahAnadharma mAnanAra ApaNA vaiSNava vyApArIo katalakhAnAnA cAmaDAne vepAra karavAmAM ane vejITebala oIla (vegetable oil) nI mIle khelavAmAM gehatyA nathI dekhI zakatA. ahiMsAdharmanI dAMDI pITanAra ane vItarAga dharmamAM mAnanArA ApaNu sAdhumunirAja ApasaApasamAM laDavAmAM ane saMdha viccheda karavAmAM rAgadveSanI bhAvanAne protsAhana Ape che e vastu teo nathI samajatA: AThama caudazanA divase zAkabhAjI tyAga karanAra, pazupakSI, vanaspati, kIDIma keDI sudhI abhayadAna ApanAra vratadhArI (3) zrAvaka zeThIAe judI judI mile ane kArakhAnAo calAvIne hajAro garIonI rojI luTavAmAM koI jAtano adharma - anyAya nathI mAnatA; atithi sahakAra ke kuvA khodAvavA jevI pravRtiomAM jeo "AraMbha-samAraMbha mAne che te ja Akho divasa mAyAkapaTa karavAmAM ane moTI moTI mIlanA zera - tijorImAM bharI rAkhavAmAM kazuM paNa pApa karatA hoya ema svapna paNu cintavatA nathI. ulaTuM tema karavAnI pitAne chuTa hoya ema jarUra mAne che. hiMdu-muslIma ekatA ane ahiMsA upara meTA meTA bhASaNa karanAra-lekha lakhanAra netAo khAnagImAM (2) pitAne vyaktigata abhiprAya hiMdu-muslIma ekatAnA asaMbhavanI tarapheNamAM ApavAmAM pitAnI ImAnadArI samaje che; pitAne jJAnavijJAnanI carama sImAe pahoMcela mAnanAra ApaNuM vaijJAnika mAnava-saMhAra mATe ekathI eka caDhIyAtAM zastrAstra ane vaijJAnika yuktio zodhavAmAM jJAnanuM apamAna ke tiraskAra nathI mAnatA. matalaba ke AjanA mAnava samAje saccAI choDI dIdhI che; bhaluM ke buruM, sAcu ke beTuM, samajavAnI tAkAta ja enAmAM rahI nathI. keI paNa prakAre vavuM, gujarAna calA16.6 vavuM, vadhatI jatI jIvananI jarUriyAta purI karavA koI paNa mArge paise bhegA kare eja enuM dayeya banI gayuM che. evA hiMsAmaya vAtAvaraNamAM enAthI ulaTe ahiMsAne. satyane, mAnavatAne paDakAra uThe svabhAvika hatA ane amane jANavAnI utkaMThA hatI ke ahiMsAnuM tatva jene mULa AdhAra che ane sikAothI e mujaba cAlatu' avyu che te janadharmanA saMbaMdhamAM jeo adhikArathI bolavAno dA rAkhe che teo
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 prabuddha jaina tA. 31-3-41 pAsethI e aMdhakAramaya vAtAvaraNamAM pharI eka vAra ahiMsAne nItizikSaNamAM upadezanuM sthAna prakAza phelAvavAnA kAryamAM sahakAra maLI zakaze kharo ? amane (pRSTha 224 thI cAlu) prakAzanI AzA hatI. AzA hatI e vAtanI ke Aja jyAre keTalIeka vAra meTAMone bALakonuM agya lAge, keTalIeka ahiMsAne ATalo mahAna prayoga ApaNI najara AgaLa thaI vAra paristhiti, kaI vAra koIne koI vAra kAMI Ama pitAne rahyo che, jyAre ene nahiM mAnanArA paNa kAMIka mArgadarzana meLa nizcaya choDavAnA pAMca daza prasaMge AvI jAya ke bALakanuM vavA utsuka banI rahyA che tyAre jaina paraMparAnuM saMgaThThana, enI nizcayabaLa ochuM thaI jAya che. Ama upadezathI nirNayabaLa vicAradhArA, saMgha vyavasthA ane enA vidhi niSenI carcAdrArA ochuM karIe chIe, tema ApaNA hA nA" pADavAnA adhikArathI paNa temanuM nizcayabaLa ochuM karIe chIe ane Adarza to - amane madada maLaze ane ahiMsAnI upayogItA viSe loko je bALakanuM cAritrya ghaDavAne rAkhIe chIe ! zaMkAo uThAvyA kare che tenuM nirAkaraNa thaI zakaze. paraMtu - trIjuM pagathiyuM te kriyAzakitanA vikAsanuM. bIjuM ne trIjuM amArI e AzA phaLIbhUta nathI thaI. gaNyA gAMThyA prANavAna uttare sAthe sAthe jAya che. manane nizcaya ne hAthethI kAma e eka ja cheDIne vadhAre pramANamAM je uttara amane jainAcAryo temaja zrAvake vastunI be bAjuo che ema kahIe te cAle. paraMtu mAnasika taraphathI maLyA che te kevaLa azradhA, zithilatA. ane buddhivizrama nizcayanA jera vagara mAtra AcaraNa ghaNI vAra karyo jaIe temAM pidA karanArA ja maLyA. kharekhara amArI AMkho khulI gaI! AcaraNanuM baLa vadhatuM nathI. tema ja koInA kahevAthI ke saTInI je dharmanI AkhI paraMparA ahiMsAnA pAyA para racAyelI bIkathI ke uparIzakita karAvI le che mATe (jelamAM bane che tema) che, jenA praNetAoe sUkSmamAM sUkSma rIte hiMsA-ahiMsAnuM mAtra kAma karavAthI kriyAzakti vadhatI nathI. icchAzakti ne kriyAzakita athavA to bIjA zabdomAM kahIe te satya-asatyanuM vivecana bane sAthe hovAM joIe. nizcaya ne pachI tene pariNAme kriyA karyuM che ane hiMsAne badale ahiMsAnA mArge AgekadamaMnA (volitional act) thAya te ja kriyAzakti vadhe. AcaraNamAtranI rastAo zodhI kADhyA che te ja dharmanA anuyAyIo cAvI will power mAM che. kriyAzaktimAM karavAnI" ne "na karavAnI" Aje paNa ahiMsAnI ja dAMDI pITatAM chatAM ahiMsAne bane zakti khIle che. lohibition eTale kArya na karavuM, athavA jIvanamAM utAravAnI dizAe mArgadarzana karavAne lagatI Avezane avarodha karo, temAM vadhAre baLa vAparavuM paDe che. vAtamAM zaMkA pragaTa kare-are ! keTaleka ThekANe te majAka paNa zikSaNamAM mArA mata pramANe nItizikSaNane avazya sthAna kare-ane hiMsAtmaka sAdhanA vyApArane ucita ane Avazyaka che; nahi, e ja zikSaNanuM mukhya dhyeya ne aga hovuM joie. samaje e ghaNuM ja AzcaryanI vAta che. lagabhaga badhAe ja paraMtu nItizikSaNa eTale upadeza nahi paraMtu naitika jIvana vikAsa ahiMsAne Adarza ane parama dharma batAvI che ane ema paNa pAme te jItanI goThavaNa. eTale egya pramANamAM nirNaya, nizcaya batAvyuM che ke "jana dharmanI ahiMsA' (6) bahu ja uMcA ne kriyAne vAparavAne pUrato avakAza. upadezane prema varSothI darajjAnI ane vyApaka che; paraMtu kahevA mAtrathI ja koI vAta thayuM che. tethI mAnava jIvana bahu naitika banI gayuM hoya tema sidhdha nathI thatI. jyAM ahiMsAnI vyApakatA siddha karavAnI lAgatuM nathI; ulaTI nirbaLatA ane daMbha e be vAta vadhI vAta Ave che tyAM moTA bhAganA uttaradAtAoe eka ja che. jAtachetarAmaNI paNa puSkaLa thAya che. dizAsucana, mArgadarzana, prakArane javAba Apyo che ke "e prakAranI ahiMsA azakaya tema ja jarUra paDe tyAM meTAMonI madadanI AvazyakatA rahe e che' ! keTalAke sAdhudharma ane gRhastha dharmanA bhedano Azaro vAta judI che; ne upadeza karI 'Ama ja karAya" ne "Ama na ja TAIne zAstrone havAle Apyo che ane syAdAda ane ekAnta karAya' ema satata kahevuM e juduM che. arthAtu have e mArga vAdanA siddhAMtonI madada laI eja dekhADavAno prayatna karyo che niSphaLa samajI bIjo rasto vicAra emAM ja DahApaNuM ke ahiMsA Adarza hovA chatAM paNa te jIvanamAM utAravA agara - tArAbahena meDeka, kAmamAM levA jevI vastu nathI. ame AzA rAkhatA hatA muMbaInI chellI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAyeluM vyAkhyAna. ke ahiMsAmAM acaLa zradhdhAnI, ene khAtara marI phITavAnI tamannAnI, hiMsAprata saMsArane aMdhakAramAMthI badale amane khAkharUM jJAna, dareka vAtamAM vANIyAgata, lAbhanukasAna prakAzamAM lAvavAnA nirNayanI, ane A puNa-prayAgamAM pitAnA jevAnA ja vRtti ane aMdhazraddhAthI utpanna thatI kAyaratA ane svArthonuM balidAna devA tatpara evA eka varganI. paNa tene jaDatA ja maLyAM che. siddharAja ThaThThA, (apUrNa } - satyAgrahI kArAvAsIo - 2.:: : ': ' , vinodacaMdra je. zAha kezarIcaMda jesiMgalAla jo " , zrI. cInubhAI jI. zAha, 3, 4.1.T. H. zrI. phakIracaMda zAha zrI muMbaI jana yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ A paNa kare che prabuddha jene zAha , , , , , 1 USE '' SHARE lAla makama mana thAya che. A mo. Mahesh GS che paNa mAranAra che. : . . . ho to zat is " prathA che. ' ' jr 18 " " . " ) mA , sine nAgaheba kAmAdika jIte saba jaga jAnAM liyA: { " ka " } }" J : (zArdUlavikrIDita). dhI A tamAM kAma mokSamArgIko nispRha ho upadeza diyA. " saMdhyAM jIvananI are ! "ahI ubhI, agara to jaNane . mukha, era jina, hari hara brahmA mA usake svAdhIna kahA ne dha" sahu ApatI zithilatA, pratyAkhyA mANatA ni bhakti mAMthI eka prerite ho cAha citta usI me lIna rahe - UbhI, uMbarape aho nirakhatI memu tathA phivicAra AzA baMhi jinake sAmya-bhAva dhana rakhate hai, +1 vi rivI pUi hu prajeLatA, dAlAsisa ke nA to karI mina para hitasAdhaname je niza dine tatpara rahate hai. 1} : ' ' bhAI bhAI viSe naryA, patananI, vAMdhIkathA dukha svArthasAgaNI kamitapasyA binA kheda je karate hai; ; vizca vizvanAthAghathatuM , nirakhate strAthIpAkoranA A ese hotI jagata ke dara mahuM ko harato hai adhAdhuMdhI samasta A jagatamAM prAdhyApela to [ sA esa.uhApa dhone unhIkA nitya rahe vi . ne e sau adhapUriyA avA" hu bI pItI karI che visakI ripI gayAMmeM mAhe mucita saMdA anurakta rahe." yuvAne viNa keIe bavA hera saMsAranA nirmAta, DI sAtakI kisI jevake kokabhImahI kahIM kare, aMge jarjaritA bharyA balavINa hovo zehathI kAma paga namitA para nanlubhA saMteSAmata piyA karU. 3 bUDhApA bharADI ane ega mujano takAtane yauvata tArI to badhAba rakakhA nahI kisI para krodhAThAkara, 13 ne dinacAra pharI sakhe!! mArI juvAnI mata rU. dama sarakI baDhatI ke kabhI na ISya-bhAva dharU . thobhI ja kSaNa eka be maraNa tuM bhAre hajI jIvavAnI rIta prImabhAvanAjha esI merI, sarala satya vyavahAro ! ka' ke mAre saMskRtino hajI: pati uDAM, e che mArepAjapI viDiyo ane Dholaka nA jIvanane rokAI :upakAra kare ja ArAma nahI kayAchuM A jagatanA, mAM, vemulA padothanA triI bhAve jagata mAmerA sabhA jIvase nitya rahe, jI nA lAmAsuma achate jarIyA no mekSI kAmanA karI che thAmAM paDI javo para mere urase karUNAstrota bahe , nA nA vaibhavaroja rAjjavI taNA, nA, hothI akhADIe rIte Adu makara, kumArga te para bhI nahI mujhake ANe, ''" nA siMhAsana samikA bhabhakatAM nA raheselAberisa simamavArakakhUre mA ursa para esI SariNati hI jApa nA enA jItavA mathe raNamI zatagI. bhISaNA karI guNIjansI ko dekhA hadayame mere prema umeDa / Ave 5* '' '' mA kaI dilamAM rahI gaI mane saMsAranA vAimArA bita karatI hanI sevA karake yaho mana sukhApA " dardImAM ka dilajhalidada no saLagato dovAnu Dj mAM dhImatI kahAladI taba kabhI mohaka hiMdana mere ura Ave; bALI vizvasamasta je cahI rahyo phibIlanA nIcI karo guNagrahaNa ko kamAva rahe nita, TeSTi na de para jAmyuko tene huM zamavArathI bali banI, satapa kAra cAhatI AI burA kahA thA achAlakSmI Ave nAve, ne ethI ja tane dhaNI vimevata che thobhI rahyAM che jenuM : kAmo viSe to jI, yA bhU Aja vIAve. mAre mAnava ne mAnava pati, jAvuM karIne e nI evI jANa sAdhI medha yAlolacA dete Ave e dhanya paLA ahIM maraNanI, sAsI bane . mane paNa to mArA merAbI no paNa gine pAve checho e caudhanapUrNa Aga mujanAM doSAni hArivAjhIra kema che paNa mAmalAkhorI, kabhI ne dhamarA nI Ahuti banIne ahemaLa jatAM niroSanAbharamAM vize vAta karI paranA makAna mAnI nA zo sama khAve na karI dhaSThiravo citApa che, te
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-* hiMsA-ahiMsA kahIe te--patAnA jIvanane uMcuM banAvavA, pitAnA Atma vikAsa karavA mATe ja haze. paNa sAthe sAthe te prakAranI (gatAMkathI cAlu) kriyA che eTale ke temAM prANuvirAdhanA che ema samajIne teva ' e te amArI mAMmulI AzAonI meTA pAyA para vAta AMnnatisAdhu; kriyAthI te aTakaze nahi. jo anna zarIra thaI. paNa have ame cha prazno jaina samAja samakSa mUkayAM mATe jarUrI che te anna utpanna karavAnI kriyAne-khetInene hatA tenA uttaramAM je prazno uThAvAyA che ane je vAte kahe- pApa nahi samaje. kapaDAM pahere che te carakho calAvavAmAM vAmAM AvI che te para vivecana karavuM jarUrI che. ' . ' "AraMbha-samAram nahiM samaje nisvArtha vRttithI koInI seva A prazna 1 amAre pahelo prazna ahiMsAnI vyAkhyA saMbaMdhI suzruSA karyA vagara te maMdIramAM besI mAlA japavAnuM che" hate. eTale ke tenI maryAdA ane kSetra saMbadhI hato. jaina nahi gaNe.." paraMparAmAM ahiMsAnuM kSetra keTaluM vyApaka manAyuM che ane emAM uparanI vyAkhyAthI e spaSTa thavuM joIe ke emAM be ame AjanI vicAradhArAmAM keTaluM aMtara che te. jANavAnI tatva che :-(1) pramAdane vega ane (2) prANAnI virAdhanA, A ameriI icchA hatI. ame ema mAnIe chIe ke ahiMsA jevA bannenA veganuM nAma ja hiMsA che. ane jaihiMsA ahiMsAnI jIvanavyApI tatvane koI eka nizcita vyAkhyAmAM jakaDI nathI carcAmAM che tenA AcaraNamAM je vikAre ane zaMkAe ApaNane zakAtu. ahiMsA anubhava ane AcaraNane viSaya che; nahi ke thAya che te A bemAMthI eka yA anya tatva upara jora devAnuM vyAkhyA yA vivAdane. te paNa enA svarUpane samajavAmAM A pariNAma hoya che. pratyeka kriyA agara vicAramAM prANavirAdhanA carcAthI bhadada maLaze e je amAse Azaya hate. ane vyAkhyA che e to nizcita che; tethI, ahiMsakane eka varga evo thai purato to. amane saMtoSa che ke amArI AzA saphaLa thaI che. gaye ke teNe jIvananI pratyeka vyakitagata ke sAmAjika kriyAmAMthI - aMhiMsA zabdanI vyutpatti ja "hi sAne abhAva che. "nivRti" levAmAM ja ahiMsA che ane tenAthI, ulaTuM pratyeka ' meTA bhAganA uttaradAtAoe AcArya umAsvAtie pitAnA kriyAmAM hiMsA che em mAnyuM. "vAsI. vadhe nahi ane kuttA - pustaka "tatvArtha. sUtramAM je hiMsAnI vyAkhyA karI che teja khAya nahi e pramANe temaNe vicAra karyo ke, hAthapaga na halA utArI che . . vavA ane mALA laI besI rahevuM. pachI hiMsA kayAMthI thAya ? ' ' e vyAkhyA pramANe pramattayogAt vAyarovait fElA | have rahI khAvApIvAnI ane paheravA oDhavAnI vAta. emAM arthAta pramAne vaza thaine prANanuM haraNa karavuM e hiMsA paNa pravRtti eTale ke hiMsA te che ja. paNa e bAbaMtamAM che. e hiMsAthI bacavA prayatna te ja ahiMsA che. temaNe ema vicAra karyo ke emAM bhIkha mAMgIne khAzuM, pIzu e vyAkhyAmAM je traNa zabdo "pramAda, "ga" ane ane paheravA oDhavAnuM sAdhana meLavI lezuM. jAte koI jAtanI prANuharaNu AvyA che te traNanA ja viziSTa ane bhAre kriyA karazuM nahi. Aja vicAramAMthI e vAta ubhI thaI ke vyApta pAribhASika artha thAya che. pramAdamAM kevaLa krodha, mAna, tyAgI sAdhu je pUrNa ahiMsAnuM pAlana karI zake che-gRhastha mAyA ane lebhane vaza thaI kerela AcaraNa eTale ja artha nahi. saMpUrNa ahiMsA sarva jIne agara sarvavyApI siddhAMta na hoI nathI samAyele; paNa jene AtmAnI unnati sAthe, kAMIka paNuM zake. gRhasthane mATe te eTaluM ja pUratuM che kete sAmAyika, pratikramaNa saMbaMdha che evI pratyeka kriyAne temAM samAveza thAya che. ga'mAM pauvadhAdi viziSTa dhArmika kriyAo vakhate ja ahiMsAnuM pAlana manathI; dhaMcanathI ke kAyAthI yA kaI paNa prakArathI karela karmone karI le ane bAkInA samayamAM pitAne mATe ane sAdhuo mATe samAveza thAya che ane prANuharaNane artha koI paNa jIvanI khAvApIvA ane paheravAoDhavAnAM; sAdhune game te raste meLavI sthaLa: dhaMtyA eTale ja nathI paNa te vanA mana, vacana, kAyA, le. emAMthI nizcayadharma ane vyavahAra dharmanA sagavaDIA bheda pAMce IdriyamAMthI koI paNa iMdriya, zvAsozvAsa ane AyuSya vagere ubhA thayA. dharma ane jIvanamAM aMtara paDI gayuM. baMne judA dravyaprANu ke jJAnAdika bhAvaprANa-e daze prANomAMnA koI paNu judA varganI cIjo banI gai. janasamAjane paNa emAM saga prANuna: hiMsA sUcita che. uparanI vyAkhyAthI spaSTa thAya che ke jIvana vaDatA lAgI---dharma ane artha, mekSa ane kAma e bannene nanuM pratyeka kriyAmAM balake vicAramAM paNa koIne koI prANahatyA te meLa besI gaye-dharma paNa paLAyuM ane karma cAlatuM rahe-- thatI ja hoya che ane jo evI koI paNa kriyA pramAdane vaza sApa maryo ane lAThI tuTI nahi', dharma uparanA Dhaga kAyama { thaI te agara koI zikArane vaza thaIne agara AsennatinA mArathI rAkhavA mATe kaMIka rasIdhA sAdA jIvanasatro banAvavAmAM AvyA. : dUra haDIne karavAmAM AvI hoya te te hiMsA che. dAkhalA tarIke "lakSmIne meha na rAkhe, dAna Ape-upavAsa vagere vatA saMgItaH bhagavAnanI bhakita mATe teno upayoga thAya to te kare, sAcuM bole, keine mAraze nahiM, rAtri bhojana na kare, ahiMsA che. paNa je dila bahelAvavA mATe ja tene upayoga AThama caudaza jevA divasee lIlA zAkabhAjI khAo nahi, { thAya te te hiMsA ja che svAdane mATe kareluM bhejana hiMsA che. naze na kare, mAMsa nahiM khAo, eTaluM ja nahi paNa mAMsache paNa zarIrane TakAvavAnI AvazyakatA anusAra ane e rU5 ane madirA khAnAra sleccho mithyAbhimAnIeAnI saMgatathI paNa dUra rahe, parikSAmAM kareluM nidha bhejana hiMsA nathI ane te paNa e pApIothI dUra raho" vagere vagere. ahiMsAne paramadharma mAnanAra - zarate ke zarIrane surva upaga AmennatinA sAdhana tarIke jene mATe Aja mAtra A ja dharma rahyo che. mAre kahevAne karavAmAM AvatuM hoya ane nahi ke vAsanAonI pUrti mATe. A hetu e nathI ke upara kahI e badhI bAbate nakAmI che. paNuM kAraNuthI ahiMsaka AcaraNa karavAvALA potAnI dareka kriyA ane eja kahuM chuM ke jyAM ahiMsAmAM, mAnanAra varganA lokonA jIvananI dareke kSaNane hisAba rAkhaze te bolaze te paNa jarUra jIvananI pratyeka kSaNe sAdhanAmAM lAgavI joItI hatI. emanuM puratu lakhaze te paNa jarUra puratuM, khAze te paNuM jarUra puratuM AkhuM jIvana sevA ane Armenitine eka akhabArI yajJa thai ane suze te paNa jarUra puratuM je bInajarUrI kAMI paNa komamAM rahevA joitA hatA, emanI pratyeka kriyA mArahIta hovI te karaze nahiM. ane te jaheriyAta paNa-rasadhA sAdA zeEmAM ' . . . (anusaMdhAna pRSTha 243 jue),
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15, 15-4-41 sthAnakavAsI jaina kAnpharansa adhivezananu vihu gAvaleAkana prabudhdha jaina A kenpharansanuM dazama adhivezana ghaNA utsAhathI bharAyu ane tehamada rIte pUrNa thayuM. adhivezanamAM hAjarI uparathI spaSTa jaNAtuM hatuM ke A kensa kharekhara akhila bhAratavarSIya konphransa che. bhAra gAmathI lagabhaga 1000 mANasAnI hAjarI hatI. ane sarvee rasa pUrvaka adhivezananA kAmakAjamAM bhAga lIdho hato. adhivezanamAM thayela prastAveA uparathI jaNAze ke sthAnakavAsI samAjane lagatA dhaNA agatyanA viSayA saMbaMdhe adhivezane niNaeNyA karyAM. rASTrIya mahAsabhAnA vANI svAtaMtryanA satyAgrahamAM bhAga lenAra jaina bhAi mhetAne adhivezane abhinaMdana ApyAM. mahAsabhAnA racanAtmaka kAryakramamAM sahakAra ApavA sthAnakavAsI jainene anurodha karyo ane khAsa karI, khAdI, grAmodyogane uttejanA, svadezI vastunA upayeAga, aspRzyatA nivAraNu ane harijana ulhAranA kAryamAM potAthI banatA phALo ApavA sthAnakavAsI bhAI mhenane Agraha karyo. A sarve vastu ahiMsAnA sthUla pratIka che ane janane mATe dharma samAna che. Apa sAmAjIka kSetre, je rItarivAjo ane rUDhi custa mAnasane ApaNe aniSTa mAnIe chIe, paNa je hajI zAmAM prabaLapaNe varte che te dUra karavA ane lokamata keLavavA adhivezane prastAvA karyAM. kanyA keLavaNInI jarUrIAta svIkArI peAtAnI kanyAne saMskArI ane keLavAyelI banAvavI dareka mAbApanI pharaja che ema adhivezane jAhera karyuM. A dizAmAM sakriya pagalu levA strIkeLavaNI mATe adhivezanamAM ja krUDa thayuM ane lagabhaga rUA. 800] nI rakama bhegI thai ane te kaMDanI khUbI e che ke heMnee potAnAmAMthI ja te kuMDa ekaThuM karyuM. bALalagna, asamAna vayanA lagna, kanyAvikraya, varavikraya, ataka patnItva vigere nAbuda thavA joie ane evA prasaMgAmAM koi sthAnakavAsI strI purUSe bhAga na levA ane lagna varakanyAnI samatithI thavA joie ema adhivezane bhalAmaNu karI. lagnanI vaya kanyAnI echAmAM ochI 16 varSanI ane varanI 20 varSanI hovI joie evI bhalAmaNa karI. vaLI lagna saMbaMdha viSe AjanI bhaugolika ane jJAti viSayaka maryAdA AjanI vastusthitinI vidhI ane sAmAjika pragatine bAdhaka hAine nAbuda thavI joie ema kAnse jAhera karyuM. AvA prazno saMbaMdhe bahu matabheda na hovA chatAM lokamata joie evA jAgRta na hovAthI AvA prasaMgo bane che. tethI ja te lokamata jAgrata karavA AvA prastAvAnI jarUra rahe che. AvA rIvAjo nAbuda karavAno ekaja rastA che ke ApaNe tevA prasaMge asahakAra karavo. A adhivezane evI bhalAmaNa karI. atyAre dhArmika zikSaNa apAya che te nirjIva ane sattva hIna che ane je rIte te apAya che tethI kadAca sAcA dharmanu jJAna thavAne badale dharma pratye aNagamA utpanna thatA haze. jaina dharmanAM saMskArAnuM satata siMcana ApaNA kumAra kumArikAne maLe tethI dhArmika zikSaNanI jarUrIAta sau kAi svIkAre che. paNa atyAre je prayatne te dizAmAM thAya che te taddana avyavasthita ane vartamAna jarUrIAtathI vegaLA che. tethI eka ja dhoraNe vaMta ane hRdaya sparzI dhArmika zikSaNa apAya te mATe zikSakrama ane pAThaya pustako taiyAra karavA eka zikSaNa samiti nImavAmAM AvI ane te dizAmAM sakriya pagalAM turata levAya te mATe 235 te samitinA kharca mATe phaMDa thayuM jemAM lagabhaga rUA. 2500] bhegAM thayAM. sAdhu sAdhvI sadhanAM AcAra vicAra ane temane paraspara vyavahAra jenA mATe ane sthAnakavAsI samAja mATe khAsa agatyanAM che. A mATe ajamera mukAme sAdhu samelana bharI keTalAka niyamo ghaDavAmAM AvyA che. A niyamenu pAlana karavAne krIthI sAdhu sAdhvI sadhane Agraha karavAmAM AvyA ane zrAvaka zrAvikAne te niyameAnAM pAlanamAM sahakAra ApavA ane tenA thatA bhaMga aTakAvavA anurodha karyAM. A prastAvane eka agatyanA bhAga nIce mujaba che. " A adhivezanane e draDha abhiprAya che ke (ajamera) saMmelananA adhikAMza niyameA ane prastAvA evA che ke jemane bhaMga kApaNuM sAdhusAdhvI koipaNa zrAvaka athavA zrAvikAnA theADA dhaNA sahakAra athavA anumativinA karI zake nahi, eTalA mATe samAjahIta jene priya che evA pratyeka zrAvaka zrAvikAnuM kartavya che ke jyAM jyAM sAdhusAdhvI koI rIte samelananAM niyame ane prastAveAnA amala karatA nahAya athavA karavA cAhatA na hoya tyAM tyAM te niyamAnu pAlana karAvavA mATe dareka prayatna karavAmAM Ave ane tenA bhaMgamAM kAI paNa prakAranA sahakAra ApavAmAM Ave nahi" ApaNAM sAdhusAdhvIe eka rIte atyaMta paravaza che. temanAM vananI dareka jarUrIAta mATe ane temanA ghaNAM kAryo mATe temane zrAvaka zrAvikA upara ja AdhAra rAkhavA rahe che. tethI sAdhu sAdhvIonAM AcAra vicAra ane temanAM vartana ane vyavahAra mATe ghaNA darajje zrAvake javAbadAra che. koi sAdhu sAdhvI svacchandI, athavA sattAzIla, hAya athavA samAjane avaLe mArge doravatA hAya teA tevA sAdhune sahakAra ApanAra zrAvakeAnA ja doSa che. sthAnakavAsI samAjanAM sAdhuenI sattA hajI atisaya nathI. zrAvakane sArA kAdhyu che. temaja keTalAka munirAjo sAdhu samAjanI sudhAraNA mATe satata jAgRta che. temaNe sAdhu samAjanI ekatA mATe eka yojanA ghaDI che je yAjanA saMbaMdhe vizeSa vicAra karavA ajamera samelana vakhate nImAyela munionI kAryavAhaka samitinI beThaka elAvavAnA niNaeNya karavAmAM AvyA che. sAdhuonA paraspara vyavahAramAM potAnA vADA karavAnI vRtti ati prabaLa che. tene kAraNe sAdhugmAmAM sadAya bheda vadhe che jenu jhera zrAvakAmAM paNa prasare che. theADIpaNu zaktivALA kAi sAdhu peAtAnu maMDaLa athavA saMsthA jamAve che. AvA sAMpradAyika sa`gAtA ekatAnA avarAdhaka che. tethI eka prastAva karavAmAM AvyA che ke AvA sAMpradAyika saMgaThanA na karavA. sAdhue, peAtAnAM vrata niyamone kAraNe, vartamAna yugamAM samAjasevA joie tevI karI zakatA nathI. tethI eka evA varganI samAjane jarUra che ke jeNe sAdhu jIvananAM badhA te * aMgIkAra karyA na heAya chatAM samAjane AjIvana peAtAnI sevA ApavAne tatpara hAya. tevI eka vIra sevA saMgha' yeAjanA A kAnce ghaDelI che ane tene mATe konpharansa pAse krUDa paNu che. te yojanA amalamAM mUkavA eka vizeSa prayatna karavA adhivezanamAM niNuMya thayA. eka prastAva saMdha saMgaThana mATe thayA. dhaNAM gAmA ane zaherAnAM satheAmAM eka athavA vizeSa taDA hAya che ane jha%0(anusaMdhAna pRSTha 238 juo) 3
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ dil ne 236 - pramurya jaina sacassa ANAeM uvaDie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabudhdha jaina satyapUtaM vadedvAkyam eprIla 15 1941 sAmAjika ekatA ane vyakti- svAtaMtryanI maryAdA ApaNe ekatAnAM avAranavAra guNagAna gAIe chIe ane ekatAnA mRgajaLa pAchaLa Ama tema bhaTakIe chIe ane ema chatAM ApaNe ekatAnI dizAe be DagalA paNa AgaLa vadhI zakatA nathI. Anu kAraNa e che ke eka bAjue ekatAne lagatI ApaNI keTalIka kalpanA kevaMLa avyavahArU ane AkAzI hoya che ane bIjI bAjue ApaNA vicAra, vANI ane vartananA keTalAya aze! AjanA sayogAmAM sAdhya ane vyavahArU ekatAnA bAdhaka hoya che. ApaNe A banne mAdhya tAne vicAra karIe. ApaNe hamezAM evuM jgyA karIe chIe ke je vartula ke samAja viSe ApaNe AtmIyatA anubhavatA hAie chIe te samAjanI sarva vyakitae eka ja Adarza dharAvatI hAya, eka sarakhA vicAranI hoya ane sAmAjika utkarSanA arthe eka sarakhI prayatnatatpara heAya te kevuM sArU ! ke ApaNate Adarza samAja kalpavAnuM kahe te ApaNe AvA ja koi samAjanI kalpanA raju karIzuM paNa Ave Adarza samAja Aje te| kAi sthaLe jovAmAM AvatA nathI. Ave samAja kAi kALe saMbhavita hoya te paNa te e kALamAM ja saMbhavita hatA ke jyAre samAja kevaLa aNuvikasita sthitimAM hatA, jyAre AjanA jevA jaTila sAmAjika prazno upasthita thayA naheAtA ane jyAre kuTuMba kuTuMba ke vargo vargo vacce svArthanAM sarSA UbhAM thayAM na hatAM. e kALa ane e prakAranI sAmAjika sthiti Aje te nathI ja ane AgAmI kALamAM kadI sabavatI nathI. tethI sAmAjika ekatAnI AvI kalpanA Aje vyavahArU zakayatAnI ekadama bahAra jatI hAvAthI evI ekatAnAM svapnAM kevaLa artha vinAnAM, kheATI AzA utpanna karanArAM ane pariNAme AjanA saMyogAmAM sAdhI zakAya tevI ekatA viSe azradghA utpanna karanArAM ane che. upara varNavelI ekatA Aje phesIsTa iTalI, nAjhI jarmanI ke sAmyavAdI raziyAmAM siddha thai zakI che evI chApa tyAMnA pratipakSaviuANA rAjyavahIvaTa uparathI ane sarva sattAdhIzanA hukamane eka avAje jhIlatI te te dezanI prajAnA vartana uparathI ApaNA mana upara sahe paDe che. paNa AvaDA moTA ane ATaluM badhu jJAna-vijJAnamAM AgaLa vadhelA dezamAM bhinna bhinna vicArapakSA hoya ja nahi e vAta asaMbhavita che, te te dezamAM dekhAtI ekatA bhuvA bhayaprerita che. eka avyavasthita dazAmAM DubelA dezamAM keI samartha zaktizALI vyakti ubhI thAya che; lokamAnasa upara tenu prabhutva jAmavA lAge che; potAne anusaranArA eka baLavAna pakSa te ubhA kare che; laDAyaka zistanA dhoraNe AkhA pakSane kaLavavAmAM Ave che damadATInA dheAraNa upara e pakSa AkhA dezamAM pAnAnI sattA jamAvatA jAya che. eka vakhata tA. 15-4-4 evA Ave che ke jyAre A pakSanI ane tenA sarva sattAdhIza netAnI sattA prajAgaNamAM khuba ja vadhI jAya che ane tenI sAme AMgaLI karavAnI paNa prAgaNamAMthI kAi hIMmata karI zakatA nathI. A rIte AkhA dezamAM eka ja pakSa ane eka ja netAnI hAka vAge che ane tene zabda e ja sarvasva evI sthiti ubhI thAya che. iTAlI, jarmanI ke razIAnI Aje AvI sthiti che. te pratyeka dezamAM dekhAtI ekatA klinI nathI; bAhya vartananI che. prema ke samAna vicAra ane AdarzanI bhUmikA upara nahi, paNa bhaya ane prajAmAMnA bhIvarganI asahAyatA upara ubhI thayelI che. A ekatAnI nIce dreSa, matsara ane kAvatrAMenI racanA racAtI ja cAle che. AvAM kAvatrAM khullAM paDatAM aneka nirdoSa tema ja deSitAnAM lohI reDAya che ane bhinna ke virUddha vicArapakSane e rIte chudI AvIne prajAkIya ekatAnu nATaka cAlu rAkhavAmAM Ave che. sarva sattAdhIzanuM varcasva jyAM sudhI jIvatuM jAgatuM heAya che tyAM sudhI A paristhiti kAyama rahe che, paNa e varcasvanA lApa thatAM praznamAM baLavo phATI nIkaLe che ane dekhAtI ekatA ekAeka alApa thai jAya che. AvI pazubaLa ane hiMsAthI sadhAyalI kSaNajIvI ekatA sAcI ekatA nathI. tyAre zu kAi kALe sAcI sAmAjika ekatA saMbhavita che ja nahi ? je prakAranA vicAra, vANI ane vartananI ekata AkhA samAja paratve cittavavAmAM Ave che te zakaya tA natha, eTaluM ja nahi paNa kadAca daSTi paNa nathI. sAmAjika pragatinuM mULa vicArabheda che. badhA ja eka vicAranA ane vartananA ane te| AsapAsa satata badalAtI rahetI paristhitine anurUpa samAjaracanAnI ghaTanA azakaya banI jAya. kALe kALe nave vicAra janme; svabhAvathI sthiticusta samAja pahelAM tenA viredha kare; navA vicAranI upayogItA ane tene AgaLa dharanAra keTalIka vyaktionI majabuta pakaDa-e e nimittonA sahakArI pariNAme samAja e navA vicArane pAtAmAM pacAvI de ane e rIte pracalita samAjika racanAnuM navuM navuM saMskaraNa thayA kare. A te vicArabhedanI upayogI bAju ApaNe vicArI, paNa badhA ja vicArabheda ane te upara baMdhAtA vicArapakSeA kAMi samAja upayogI ja hAya che ema nathI. kAi kAi vakhata eja bhemAMthI aneka sAmAjika aniSTo paNa janme che. vicArabhedanA lAbha-nukasAnanI vAta bAjue rAkhIe; paNa vastusthiti ja evI che ke samAja bhinna bhinna saMskAramAM ucharelI ane bhinna bhinna vANu dharAvatI vyaktinA aneleA che ane tethI bhinna bhinna vicArAnu astitva iSTa na hoya te paNa anivArya te che ja. samAjamAM rahenAre-samAjamAM kArya karavAnI icchA dharAvanAre A risthitithI TevAye ja dhuTakA che. samAjanA samAjanI A vAstavika paristhiti uparathI ApaNI sAme e muddA ekamekanA virodhamAM AvIne ubhA rahe che. (1) sAmAjika ekatA (2) vyaktisvAtaMtrya. sAmAjika ekatA mAMge che vyakitavAta Mtrya upara aneka prakAranu niyaMtraNa; vyakitasvAtaMtrya "mAMge che. sAmAjika baMdhanomAMthI mukti. sAmAjika ekatA ApaNane svabhAvathI ja game che, kAraNa ke sarakSaNu tema ja pragati mATe ekatA eka meTAmAM moTuM sAdhana che. koi paNa prajA ke saMgati varga mAM pakSabheda ubhA kare ane te prajA ke varganA samuhubaLane nAza thaze, tenI svAdhInatA lupta thaze ane avanita ke adhogati te prAnA nasIme AvIne ubhI raheze. ApaNA dezanA arvAcIna itihAsa - aMgreja sattAne ApaNA dezamAM uka-Aja vAtane
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ purA kare tema che. Ama ekatAnI kImata jI bhajIe ekatAnA nAme samona proga tika banavAne badale sthiticusta banI jAya che. ane aneka vyakitaonA vAta mane rUMdhavA mAMge che, tyAre e ekatA artha hIna bane che, eTaluM ja nahi paNa samAja evanaMti tarapha ja DhaLavA mAMDe che. A sAmAjika ekatA ke vyakti svAtaMtrya-pratyekanA AkharI uddeza samAjane pragatinA mArge lai javAnA che. jyAre sAmAjika ekatA (jaDatA athavA tA pIchehaThanuM svarUpa pakaDe tyAre e ekatA ja samAjanuM aniSTa karanArI nIvaDe che. AvI ja rIte vyaktistrAMta smRnA nAme jyAre samAjanA hitAhitane vicAra khAjIe mukvAmAM Ave ane peAtAnA kevaLa svArtha sAdhavAnI ke kAle tema vartavAnI vRttine ja AgaLa dharavAmAM Ave, tyAre e vyakitasmAta sthapAtAnI maryAdAmAM tyAga kare che ane vyaktisvachaMdamAM rUpAntara pAme che. . 65 mAla sAmAnya dhAraNa e hAvu joie ke, dareka pravRtti temaja dareka vRtti Akhare sAmAjika pragatinI poSaka hAvI naie. A dRSTie sAmAjika ekatAnA nAme samAjane jaDa ane sthitibadhdha rAkhavAnI aneka pravRttie cAle che te pravRttionA virodha karavA joie tenA AdhAre nabhatI aneka hAnikAraka rUDhio, samAjanA prANane kArI khAnAra aneka daMbhI vyakitae, tema ja aneka jarIpurANI saMsthAe naLyA kare che te sarvanA pragativAdI yuvaka janatAe mukhya sAmanA karavA joie ane tevI rUDhionA, vyakitaonA temaja saMsthAonA prabhutvane jamInadosta karavuM joie. " bIjIe sAmAjika pragatine sarva bAbatAnAM kendra tarIke svIkAratAM vyaktisvAtaMtrya "jenu vANI svAtaMtrya eka mahatvanuM aMga che te paNa aneka naryAdAo ane vivekabudhdhi mAge che. A maryAdAo ane vivekabudhdhine vigatavAra vicAra ApaNe ve' pachI karIzu apUrNA Do. satyAgrahI kArAvAsIo gIradharalAla mI kApaDIA prabuddha jana sabaMdhI A "eka thADA mADA pragaTa thAya che. pramudde jana eka sarakhI niyamitatAthI pragaTa thAya evA amArA Ayaha rahe che; paNa keTalAka anivAya saMyogeza A niyamitatAno bhaga karAve che. gayA pakhavADIAmAM sthAnakavAsI jaina konpharanse bharAya gaI. A patra. je chApakhAnAmAM chapAya che te chApakhAnuM sthAnakavAsI konpharansanuM ja hAine tene lagatA kAmakAmajamAM khUba ja rAMkAyalu hatuM ane pariNAme 'prabhudhdha jaina mADu pragaTa thavA adala amArAM vAMcakAnI' ame kSamA mAMgIe chIe. prabudhdha jaina saMbaMdhe bIjI Akhata e jaNAvavAnI che ke * prabudhdha jaina AjathI be varSa pahelA be mAsanI pahelI tArIkhe zarU karavAmAM Avela. te samaye ema jAhera karavAmAM AvyuM hatuM ke dara aMgrejI mahInAnI pahelI ane padaramI tArIkhe prabudhdha jaina pragaTa karavAmAM Avaze. bIjA varSanI zarUAtathI amArI galatIne lIdhe uparanA kramate badale pratyeka mAsanI padaramI ane chellI tArIkhe 'prabudhdha jaina' pragaTa thai rahyuM che. cAlu varSanA A chello aMka che. have pachInA eka eprIlanI trIzamI tArIkhate banne me mAsanI pahelI tArIkhe pragaTa karavAmAM Avaze ane te rIte mULa kramane vaLagI rahIne have pachI pratyeka, aMgrejI mAsanI pahelI, ane chellI tArIkhe ja 'zuddha jaina' pragaTa thatuM raheze prabuddha jaina' ane muMbai jaina yuvaka saMdhanA vArSika lavAjama viSe yAdI denArI kApalIe avAra navAra prabudhdha ana' mAM ceDavAmAM Avaze. te dhyAnamAM laine prabudhdha jaina nA grAhakane ke-muMba jaina yuvaka saMdha' nA sabhyAne potapotAnuM vArSika lavAjama vakhatasara meAkalI ApavA khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. jeenI grAhaka ke sabhya tarIke cAlu rahevA icchA na hAya te bhAI ke vhena amane te mujaqha jaNAvavAnI kRpA kare ke jethI amane vI. pI. nA nakAmA kharca na thAya athavA tA nakAmA kA mokalavAnI takalIka ane pAsTejanA kharcamAMthI saMdha ce. jyAM Avaka ke. kamANIno savAla ja nathI evA A zuddha pAramArthika sevAkA sthA. jaina yuvaka piraSadanA svAgatAdhyakSa !! pAna da ! @ # zrI gIradharalAla . kApaDIAne abhinandana--pATaNa nivAsI zrI gIradharalAla kApa DI vANIsvAta tryane lagatA satyAgraha karanAra che. ema jAhera thatAM cAlu mAsanI pahelI tArIkhe sarakAre temane * aTakamAM lIdhA che. zrI gIradhalAla -kApaDIA eka utsAhI kAryo karyAM che. kAi paNa rASTrIya sabhAmAM te AgaLa $ mAM prabhuhajaina'nA vAMcakA ane saMdhanA sabhyo amaMta nakAmA kharcAmAMthI bacAve ane je amArI pravRttimAM rasa ane saMhA nubhUti dharAvatA hoya teo amane ane teTalA grAhako beThelA evAmAM Ave. ane samAjanI temaja sabhya meLavI _12121 ApavA mahenata le ane temaja rASTrIya mahAsabhAnI pravRttimAM teo rasapUrvaka bhAga letAM AvyA jhaverI bhakta ramAM vyApAra-vyavasAya kare che. temanI Arthika sthiti bahu sAdhAraNa gaNA ema chatAM. paNa prasaMga. Ame satyA emAM 'jhapalAvI jenivAsa svIkAravA badala temane dhanyavAda dharma che. amArI A pravRttine ane teTalA vega Ape evI amArI namra prArthanA che * taMtrI, prabuddha jaina 30 > zrI vrajalAla va. meghANI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 238 prabudha jaina tA. 15-4-41 " , ' (pRSTha 235 thI cAlu) keTalAka samAcAra ane noMdha DAo hoya che. saMdhanA kAmakAja mATe koi baMdhAraNa ke dhAraNa ! hetuM nathI ane paraMparAthI cAlI AvatI zeThAI hoya che. saMdha sthAnakavAsI jaina yuvaka pariSada, baLa vinA pragati azakaya che tethI baMdhAraNa ghaDI saMdha saMgaThana ghATakopara khAte eprIla mAsanI tA. 11-12-13 nA 'ane ekatA karavA ane saMdhabaLa jamAvavA anurodha karavAmAM rAja akhila hiMda sthAnakavAsI konpharansa maLavAnI hatI tenA Avyo. AgaLanA divase teja vibhAganI jaina yuvaka pariSada amRtasara nivAsI zrI. lAlA harajasarAyajI jainanA pramukhapaNA nIce maLI karI . kenpharansa taraphathI punAmAM ghaNAM varSothI eka borDiMga cAle che te beDIMganuM makAna karavA phaMDa thayuM ane temAM adhivezana hatI. A pariSadane vAstavika arthamAM pariSada kahevI tenA bale suratamAM maLanArI sthAnakavAsI kenpharansamAM yuvakene dizA sUcana mAM ja rUA. 4500) ekaThA thayA. te phaMDa cAlu che. maLe tadarthe belAvavAmAM AveluM jaina yuvakenuM eka puragAmI | konpharansanuM baMdhAraNa tadana navesarathI ghaDavAmAM AvyuM saMmelana hatuM ema kahevuM vadhAre gya gaNAze. kAraNa ke prastuta temAM vArSika lavAjama mAtra rU. 10 karavAmAM AvyuM che. ane pariSadamAM bhAga lenArA bhAIo dezanA bhinna bhinna vibhAgacUMTaNI dheraNa svIkAryuM che. cUMTaNInuM dheraNa svIkAravAno prayoga mAMthI cUMTAIne ke nimAIne AvyA na hatA. vaLI A pariSadamAM nave che. te saphaLa thaze ke nahi te jovAnuM che. Ama janatAnuM anya pariSada mAphaka viSaya nirNAyaka samitinI koI ghaTanA kara- pratinidhitva rAkhavuM hoya te kAMIka cUMTaNInuM peraNuM joIe ja. vAmAM AvI nahotI. A uparAMta A pariSadanA keTalAka TharAve jethI dareka sabhyane ema rahe temAM pitAne kAMIka avAja che ja. pachI bharAnAra kenpharansane bhalAmaNa karanArA ja hatA. pariSadanA paNa AvuM baMdhAraNa amalamAM mukavA je sevAbhAvI kAryakartAo pramukhanuM bhASaNa bahu sAmAnya ane nirAzA upajAve tevuM hatuM. ! gAmegAma joIe te maLaze ke kema te jovAnuM rahe che. mANa- tenI sarakhAmaNIe svAgatadhyakSa zrI vrajalAla dharamacaMda medhANInuM ! dasamAM thoDA samaya mATe utsAha hAya che paNa te kAyama TakI vyAkhyAne bhAre prANavAna ane AjanA yuvakanA dRSTibindune rahetuM nathI chatAM A eka prayoga karavAno nirNaya karyo che. samartha paNe raju karanAruM hatuM. je A ja akamAM anyatra pragaTa ! samarthapaNe raju karanAruM hatuM, - A uparAMta bIjA ghaNAM prastA thayA che. banArasa karavAmAM AvyuM che. A pariSadamAM pasAra thayelA agatyanA TharAve ! kavInsa kolejamAM jainadarzana ane tatvajJAnanI parIkSAo levAya AvatA aMkamAM ApavAmAM Avaze. che ane tenAM abhyAsa mATe koI prabaMdha nathI. tene prabaMdha nagarapati padethI nivRtta thatA zrI. mathurAdAsa trIkamajI 'karavA yu. pI. sarakArane Agraha karavAmAM AvyuM che. mahAvIra zrI. mathurAdAsa trIkamajI veDA divasa pahelAM ja muMbaInI jayati sarakArI rajA karavA dareka prAntika ane madhyastha sarakArane myunIsIpala koraporezananA meyara- nagarapati --padethI nivRtta thayA 'vinaMti karavAmAM AvI che. traNe phIrakAnI ekatA mATe adhi che rASTrIya mahAsabhAnA pratinidhi tarIke je mahatvanA sthAnane vezane pharIthI jarUrIyAta jAhera karI che ane e ekatAne bAdhaka Aja pahelAM sata vilabhAI paTele ane zrI ke. epha. narInivaDe evA koI prasaMgamAM bhAga na levA dareka bhAIbahenane mAne zobhAvyuM hatuM. te ja sthAnane zrI, mathurAdAsa trIkamajIe vinaMti karI che. anya phIrakAnA bhAIo A svIkAraze ? traNe eTalI ja kArya niSThA, tathA niSpakSapAtapaNAthI temaja eka meTA phIrakAnI pariSadanI agatya A adhivezane svIkArI che ane rAjya jeTalo jene virATa vahIvaTa che tevI saMsthAnA aneka te dizAmAM kAMI pagaluM levAmAM Ave te sAtha ApavA kahyuM che. aTapaTA praznone saMbhALavAmAM temaNe darzAvelI apUrva kuzaLatA A avakana purUM karuM te pahelAM be anubhave jaNAvuM tathA anubhava nipuNatA vaDe vizeSataH zobhAvyuM che. virUddha | eka te A adhivezana mATe bhAre utsAha ane prema, adhi- pakSanA netAoe temaja myunIsIpala kamIzanara zrI. bhaTTa paNa vezanane saphaLa banAvavAnI darekanI IMtejArI, konpharansa samAjane temanA kAryanI khuba stutibharyA zabdomAM kadara karI che. upayogI saMsthA bane te jovAnI tAlAvelI ane kAryakartAone zrI mathurAdAsa trIkamajInuM jIvana varSo thayAM rASTranI ekadhArI purata sAtha ApavAnI bhAvanA. jyAre keTalAka bhAIo evA sevAne arpAyeluM che. "meyara" padethI nivRtta thavAnA prasaMge sarva hatA ke jeo aNasamajaNa bharI ane puratI hakIkata jANu- koI muMbaIvAsIonA temane dhanyavAda ghaTe che. . chevAnI paravA karyA vinA TIkAja karatA hatA. tethI kAmakAjamAM zrI. ramaNIka kezavalAla parIkhane abhinaMdana | ghaNI khalela pahoMcatI ane gera samajaNa utpana thatI. adhivezananuM badhuM kArya phatehamaMda rIte puruM thayA pachI cAre maMtrIo, amadAvAdanA jANItA DokaTara kezavalAla bhalukacaMda parIkhanA! jemano adhikAra kALa purA thatA hatA, temaNe pharIthI cUMTAvAnI suputra zrI ramaNIkalAla parIkha muMbaI yunIvarsITInI ati ujajanA pADI ane bIjA adhikArIo cuMTI levA adhivezanane vala kArakIrdI sAthe viziSTa abhyAsa arthe IglAMDa gayelA ane vinaMti karI tyAre adhikArIonA keTalAka TIkAkAre, jemanI kebrIja yunIvarsITImAM joDAyelA. temaNe gaNitane viSaya lIdhe saMkhyA ghaNI alpa hatI temaNe potAne avAja pharI pharI hatA. te yunIvarsITInI bI. e. nI parIkSA pahelA naMbare janatA samakSa mUkI eka prakAranuM mukhya vAtAvaraNa utpanna karI pasAra karatAM temaNe kareMgalara" pada prApta karyuM. hiMda khAte mArca | mukayuM hatuM. paNa Akhare teoe pote ja adhikArIomAM saMpUrNa mAsanI 30 mI tArIkhe teo pAchA pharyA che. temanA abhyAsa : "vizvAsa jAhera karyo hato ane pitAnI TIkA mATe dIlagIrI jeTalI ja have pachInI temanI kArakIrdI ujajavala bane evI 1 jAhera karI hatI. Ama janatAnA ananya prema ane sadabhAvanI zubhecchA sAthe temanuM A prasaMge abhinandana karavAmAM Ave che. che tyAre ja khabara paDI ane eTalI meDI rAtre ane thoDA prekSaka A drazya apUrva hatuM. adhivezana mArI dhAraNAM karatAM paNa ''gaNa samakSa paNa meM jyAre sahakAra mATe vinaMti karI tyAre dareka rIte vizeSa saphaLa thayuM. . . kenpharansanAM pAMca hajAra sabhya nedhI ApavAnA vacane maLyA. - na. cimanalAla cakubhAI zAha ane zAbhAvyuM che tathA nipajAvI saMsthAnA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa: mujana 15 e cuvakanI cugavANI belI sthA. jaina yuvaka pariSadanA svAgatA vAmAM Ave che baMtrI ta me vizvazana mahAt mA mAMthI nAnA kuMDAmatattvane cukIne kriyAeTale ke potAnuM ekAkI jevA nAnakaDA thatA gayA che. A tenA bhinna bhinna kaNAne ekaThA karI tenuM mULa svarUpa prApta karI AjanA tapa, taravAra ane besanA ane saMhAraka jamAnAmAM bhAnabhUlyA jAtane vizvabatAvavA te jainadharmanuM eka agatyanuM kArya mATe ApaNe ekatrita thavuM eTale ja pariSadano che.. have jovAnuM e che ke ApaNe karI ApaNu dhyeya pAra pADIe chIe, chellAM keTalAMe varasa thayAM. ApaNe dhIme dhIme dhasAtA ApaNa jUtha ochuM thatuM jAya che. bhAtranA kSINa banatI jAya che. jeo jANe che. agara te jene jAgelA mAnIe te zA mATe A nityaparicita mAthI dUra thatA jAya vicAravA jevI gabhIra bAbata che, prajAnA klimAMthI dharma prIti nAza pAmatI jAya che, navI prajAne dharmamAM kai tathya ja lAgatuM nathI. AnuM kAraNa Aja sudhI pA, sAdhu-samAje vicAyuM ke nathI ApaNI ekanI saMsthAe vicAryuM . Aje jainadhama tenA jIvanamAM nathI vasatA, paNa vase che thoDIka pharajiyAta paLAtI pAkhAomAM, thoDAka vezamAM ke ka maMdira ke upAzrayAnA sthApatyamAM, vRka be dhIme pArthe lakhelA dharmagraMyAmAM sekaDA varSamAM ApaNe eka paNa navuM tattva vicArasAmagrI ApaNA dharmamAM, umerI nathI. jItu bhUlavAnuM ane vikRta karavAnuM kAma AdaryuM che. cAlatuM raheze teA eka divasa evA Avaze ke jyAre badhuM bhUlI javAze. A samaya bahu dUra nathI. TakI rahevAnI cIkAza ane khanI zarama navIna yugamAM ochAM che. ApaNA sAdhuomAM amuka apavAdo sivAya dharmabhAvanAne AvI rAkhavAnI tAkAta keTalI che ? jagatanA vikasita mAnavInI harAlamAM mukI zakAya tevA pratibhAzALI sAdhue keTalA che? jagatanuM to ThIka paNa pAtAnA paMthanuye satya jJAna keTalu che? thoDAka tyAga ane thoDu karajiyAta pALeluM cAritrya Aje paNa tene jyAM tevI hAlatamAMye TakAvI BSMI che. paraMtu A paNa ane sakucitatA jANe jevA meDa che. kalaha ka kAra rahelAM zubha eka sAdhue. baLatA bhADAM, paNa temAMthI teNe karI deze evA bhaya che. 'sAdhuo te ghaNA meyo sAdhujIvanana ApaNI kAnpharanse lagabhaga traNa agatyanA bhAga nIce makA mATe ko kartA ie tevu kAi Avyu gAya tema lAgatuM Ane mATe kANuM javAdAra che JON: REV tenI du:khada carcAmAM utayA vinA * meghANInA preraNAdAyI S eTaluM ja kahevu. pustu che ke konpharanse potAnuM sthAna saMbhAmAM joie tevu jamAvyuM nathI. AthI te muThIbhara mANasAnI ja banI rahI che. tenu baMdhAraNa jue, ati maMda gatithI cAlatI tenA dI kAryavAhI juo ane tenA sacAlakAna pragativAdI mAnasa taraphanuM valaNa jue te jaNAze ke A rIte te kadAca sekaDo varSo sudhI kAnpharansa maLyA karaze te paNa Aje che tethI vadhu kaMI nahi banI zake. konpharansanI bhAvanA suvara haze. tevA prayA jakonA dilamAM kAprema ane dharmaprema haze te niHzaMka vAta che. AjanA kAryakartAomAM paNa te guNI haze. te sarva rIte te sajjana ane pramANika haze, kAma ane dharmanA anurAgI haze, paNa temaNe yuganA AMdolanane ke samayanA pravAhane samajavAnA prayAsa lagabhaga nathI karyAM ema Aje A yuvaka pariSadanA maMDapa nIce ubhA rahIne kahevu paDe che. A sthiti satvara sudhAraNA mAge che, ane yuvaka potAnuM sAcuM mAnasa ane sakriya sevA kendraramsa pAse raju kare tema AzA rAkhavAmAM Ave che. jema bIjA sthaLAmAM dekhAya che tema ApaNA samAjamAM paNa junA ane navA vacce matabhedanI kAya. mAnasika dIvAla khaDI che jethI e banne eka thai zakatA nathI. paNa A viSe jo jhINuvaTathI vicAra karIe teA te kaMi ja nathI. yuvaka haMmezA 2 ane cAlu praNAlikAothI ulaTI dizAmAM cAlanArA ja hAya che. evI bhrAmaka mAnyatA Aje junavANI samAjamAM pracalita che. paNa A mAnyatA * sarvAze satya nathI. alabatta, yuvakonI kalpanA ane bhAvanA vizALa hoya che, temanI keTalIka kalpanAo no kudaratI satya upara ja racAyelI hoya che. e bhAvanAone aTapaTI bhASAonAM AbhUSaNA ke raMgaberagI vao paridhAna karAvavAnA ADabara karata temane nathI AvaDatuM yA nathI sUjhatu. AthI jema bhAve, nAmAM Ave ane tarka tathA siddha pramANAthI sAkhIta thaI tevI rIte te potAnI vAta pramANikapaNe ja kare bIjA pAsethI paNa tevI ja apekSA rAkhe che. AMdhA samAdhAnanI keTalIka anivAya vAtane te potAnI ugratA nabaLAIrUpa mAnI bese che. samAja tenAM A vartanane mAnI le che, jethI dharSaNa thatAM vAra lAgatI nathI. AvA vadhelAonA mata che. AmAM satyAMza vadhAre che. AthI bAbata mATe yuvakone pakA ApyA pahelAM ke tenI vAtAna tenI bhAvanAonI avahelanA karyA pahelAM svarUpamAM eLakhIne ane tenA taraphathI rajU thatI vAtono Azaya samajI laine tenA ghaTate upayoga karavAmAM Ave satyane caDI gayelA rUDhInA, kusaMskAranA, ajJAnanA ke vAtAvaraNa doSanA melA thA ochA thAya ane yuvakane kharA svarUpamAM samajI zakAya. Ama thAya te ja yuvaka yugamUrti jevA lAge. A yuvakone samajyA pachI. jo tene yAgye uttejana ane samucita sahakAra ApavAmAM Ave to te jarUra khATI ugratA ADIne kArya ane navAne joDanArI jevA tathA yuvaka mAnasanA abhyAsI ane navI kahe che. yuvaka mAnasathI bhaDakIne samAje tene karate G]\ j dizA tarapha vaLI zake ane ka nAkhyA me AvyuM che ke najadIka AvIne cAlanArthe vivarA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 tA. 1pa4-41 kakA ne mana mae -1 : --1 1 - - 4 * maLe bAthamAM samAI javAne Atura yuvake paNa vaDIlothI sau binduo mAtra chIe tevo khyAla niraMtara jAgrata rahe ane vimukha banyA che, teo vaccenuM aMtara vadhyuM che ane samAjamAM pitAne jIvanasaMgrAma bIjAnA saMgrAmane bAdhaka ke vadhAranAra ne navI bhAvanA nathI pravezavA pAmI. samAjamAM junavANI tatva A bane. A jAtanuM mArga sUcana, A sAdI upagI salAha, A rIte ja vadhune vadhu junavANI banI gayuM che. paNa jo navuM tatva rekhAMkana eTale dhama ! dharmanuM mukhya kArya mAnavInA jIvanakalahane kAyama umerAyA karatuM heta te samAja je che te karatAM jarUra zuddha, upagI, nirupadravI ane saraLa rAkhavAnuM che. paraMtu junakaMIka jude ja heta ! ' ' ' vANI jagate dharmane mAtra paralokana ane mukti sAthe ja joDI : - yuvAne kAyama bhAMgaphoDa ja mAge che ane tenAmAM sarjaka- dIdho che. AthI mAnavI ane dharmane saMbaMdha DhIlo paDe che. nIti karatAM vinAzaka tattva vadhAre che ema mAnavuM e bhUlabhareluM navI ane junI vicArasaraNI vacce ATalo bheda che. yuvAne che. yuvaka te samAjanI AzA ane samAjanA rakSepALa che. - Aje paNa vRddhone mAna Ape che ke Ape ApanI rIte samAsamAjanI vikRtine calAvI lenAra, tene DhAMkapIchADa karanAra ane janI bhAvanA Aja dina sudhI jIvatI rAkhI che, e mATe upayogI tattvane junavANI bhAvanAthI samAjamAM dAkhala na thavA amArAM vaMdana che. have tene vadhu upayogI banAvavA yugapravAha denAre ja samAjane bhAMganAra che; te ja samAjane karALa kALa pramANe palaTAva. Apane bhUtakALamAM A vAta vicAravAnI jarUra che. jagatanA abhiprAyanI paravA karyA vinA paNa samAjane zudhdha nahi paDI hoya, e jamAnAmAM ApanuM dhyAna nahi kheMcyuM hoya, rAkhavA kaDavuM satya kahI denAra ane yugAnusAra navuM svarUpa saMjogo ubhA nahi thayA hoya ane kadAca ApanA samayanI saMmajAvanAra te samAjane sAce rakSaka ane sarjaka che. eTale jIvanarIti paNa tevI haze. paNa Aje te mAnavI gAmaDAne ja jagatanA abhiprAyanI paravA karyA vinA te junavANI tattvanI maTI jagatane banyuM che. navA navA zodhAelAM ane zedhAtAM sAme ubhe che. je je vastu sudharI zake tema hoya che ane sAdhanoe tenA pagamAM ane bhAvanAmAM vega Apyo che. jagatanA vAstavikatAnI vadhu najadIka hoya che tene te sudhAravA cAhe che. anya sukhI samAjanA jJAne tevA sukhI samAjanI tenAmAM bhUkha ane na sudhare tene teDIne navuM sarjana karavuM ane te pitAne jagADI che. AjanA lakSmIyugamAM bhUtakALanuM AdhyAtmika ane parama dharma samaje che. te saDeluM calAvI laI zakatA nathI. nitya satAthI jIvana gaI kAlanuM banyuM che. zraddhAne badale dalIlane pragatizIla ane mAnavajIvanane vadhumAM vadhu hitakara hoya e toja jabhAne beTho che, sakala prajA jhaDapathI vAstavavAda tarapha DhaLatI jAya tene AkarSI zake che. thIgaDAM tene gamatAM nathI. junavANI che. keTalAeka sAmAjika kliAe adrazya thatA jAya che. acalAyatana tene muMjhave che. te mAne che ke jIvana ane pragati mAnavInuM mana vyaya ane caMcaLa banyuM che. AvA yugamAM pitA eTale vahetAM nIra ! vaccenuM didina vadhI raheluM aMtara aTakAvIne eka thavA mATe ja sukha, zAMti ane samRddhi vadhAranAra upagI tane jema banne pakSe thoDe thoDe mArga Ape ja chUTake che. nahitara bhAvI junAo samAjamAM, kemamAM ke saMpradAyamAM Icche che tema yuvake kALuM che. astu. paNa Icche che ja. tyAre pharaka kayAM che? jhagaDe kyAM che? mAtra have ApaNI yuvakenI bhAvanA ane manISAo zI che paddhati ke kAryadizAne phera te ja phera che ema nathI; paNa sukha, te upara AvuM. yuvake kahevA mAMge che ke:zAti, samRddhi ane dharmAdinI vyAkhyAomAM paNa pharaka che. bannenA (1) sAMpradAyika ke sAmAjika kSetra saMkucitatA. matabhedanA mULamAM A ati mahatvano phera ja kAraNarUpa che. eka A saMkucitatA aneka jAtanA duHkhadardInA kAraNarUpa banI che. pakSa zAnti ane sukhanI kalpanA paisAnI jamAvaTa ane samA- sAmAjika kSetra saMkucitatAe strI-purUSanA vikAsane rUMdhI nAkhI jamAM agatyanA sthAna ke tenA vyavahAranI vizALatAthI kare che. strI jAtine vadhu ne vadhu pAMgaLI ane paravaza banAvI dIdhI che. ane temanI potAnI IcchA mujaba abAdhitapaNe badhuM cAlyuM mAnavIne viya-kanyAvikraya ke varaviya-A pApanuM ja phaLa che. jAya tene zAnti tarIke oLakhe che, jyAre yuvake mAne che ke Aje keTalAyanAM dvAra kAyamanAM bIDAI jatAM ane keTalIka saune khapa pUratuM maLI rahe, koIne paNa vikAsa kaI paNa kAraNe bALAo paraNI ja na zake yA te game tevAnI sAthe paraNIne ne rUMdhAya, koInI paNa lAdelI aNakhapatI murabbIvaTanI ke kAyama nisAsA nAMkhatA jyAM tyAM jovAmAM Ave che. strIkeLavaNIne bhedanI bhAvanA samAjamAM na pravarte, samAjamAM nAnI nAnI vADe kSetra saMkucitatAe bhAre phaTako mAryo che. uMcI keLavaNI lIdhelI racIne tenI mAnavatAne guMgaLAvavAmAM na Ave, samAjanA kAyadAo traNa bahenene kSetra-saMkucitatAnA kAraNe megya pAtra na maLavAthI keIne paNa pakSapAta na kare, koIne paNa uccanIca na gaNe, lagabhaga aradhI jIMdagI rAha joine besI rahelI, sAMkaDAkSetrane keIne paNa spRzya aspRzya na mAne ane zaktinI vRddhi ja jyAM kAraNe yogya muratiyAnA abhAve cAra kanyAone bhAvanagaranI samAjanA pratyeka kAryanuM lakSya hAya-AvI jAtanI samAjaracanA bAjunA pradezamAM sAdhvI banatI, ane be kanyAone kAyamanA jyAM hoya, tyAM ja sukha, zAMti ane upagI tatva che. pragatinuM regISTa sAthe paraNAvI devAtI meM najare joI che. phakata pAMcaviheNa jyAM abAdhitapaNe vahI rahyuM hoya tyAM ja zAMti che. dharmanI so ja kuTuMbanI eka nAnakaDI jJAtine lehInA saMbaMdhane vaidhakIya, A bAbatamAM te mAne che ke mAnavajagatamAM jIvanakalaha thA jIvana- draSTie vicAra karavAne avakAza ja na ApatAM bahu najIkanA saMgrAma ja eka agatyanuM karma che. tethI te karma jema vadhu sagAMo sAthe aMdaroaMdara lagna vyavahAra karavAnI pharaja pADatI 'nirdoSa, vaparane lAbhadAyaka ane saraLa bane te kAyama jovAnuM paNa joI che. rahe che. jagatanA DAhyA, anubhavI ane dIrghadRSTivALA yugapradhAna sAMpradAyika saMkucitatAe prajAnA mAnasane ghaNuM ja vikRta . purUSoe amuka rekhA derI ApI jIvanasaMgrAma kema saraLa ane karyuM che. bhagavAnane nAme cAlelA saMhAre ane macelA hatyAkAMDo suMdara bane te jagatane batAvyuM, jethI saMgrAma kheDavA chatAMye jagajAhera che. eka ja dharmanA bhinna bhinna phIrakAomAM paNa mAnavIne azAMti na rahe, upAdhibharyuM jIvana hovA chatAM paNa tethI kezarIyAjInA hatyAkAMDe kayAM nathI banyA? kyAM sAmAjIka vyamuMjhAine te ADe mArge cAlavA na lAge, kAyamanA gharSaNa hovA vahAranI dakhalagiri nathI jAgI ? kayAM eka bIjAnA sAme zAstrachatAM paNa je akhaMDa jIvana vaheNa cAlyuM jAya che tenA ApaNe yuddha zarmayuddhothI paNa burAM nathI nivaDyAM? A phIrakAbheda mITAvI
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ , 1. , .''' ... 24 * , ' : ", karIne ihI ja na dA caro tyAM sudhI te havADA, meha, vayanA purUSa. sAthe, ke game tevI zArIrika sthitivALA mANasa A kSitijanI pelI pAra zuM che te samUjavA 5Na nahi de che sAthe paraNAvI devI paDe che. bhaviSyanI prajAnuM mAyakAMgalApaNA chekAmIvAdIdetatvajo rASTradharma ke mAnavadharmanuM bAdhaka A aniSTane AbhArI che ane dezane e jabarI: khoTa che na to gaNAya cheeka sarve anekavidha nukasAna karI sabhyadAyamAM kalahamaya 5" lananA prazna viSe paNa yuvake kahevA icche che ke e prazna vAtAvaraNa utpazkarI samAja zaktino nAza karyo che. sAcA vyakita svAtaMtrya upara choDavAmAM Ave te nathI lAgatuM ke samAna paNa dhamane bhulAvyuM che. yuvako Icche che ke sAmAjika vyavasthAmAM jenA aneka praznone ApoApa ukela AvI jAya cheAkhA rasa rATI vyavahAra tyAM beTIvyavahAra hovo ja joIe ane saMpradAyamAM samAjane vadhumAM vadhu taMga karate prazna tenI lagnavyavasthA che. ' mULabhUta sidhdhAMta eTale ja taphAvata rAkhI bAkInAM badhAM kAryo bhinna bhinna dhaLo ke jJAtio, bhAnavavikraya, vidhavAnI avadazA. : - ane jena tarIkenI badhI vicAraNA have pachI sakala jaina samAje bALalagna ke vRddhalagna e, badhA ja prazno lagnanA praznapara racAya che, ekatra maLIne karavI joIe- koI eka phIrakAe nahi, '.. . yalA peTA prazno che. ema lAgyA vinA nahi rahe. A prazna para samAja Dakhalagiri karavAnuM choDI de te ghaNA prazno - ka che . (3) samAjanA pakSApakSI dhoraNa ane lagnadhya ukela sulabha bane che, eTale yuvake A prazna tarapha. samAjanuM vasthA. lagnaviSayarkabatamAM strIo tarapha thatA anyAya mATe khAsa dhyAna kheMce che. yuvake saMmArjane puMche che ke haju karyA sudhI dIkarIone garIba (4) ekahaththu zAsanataMtra. samAja pAse yuvakanI gAya jevI gabharU mAnI doryA karavI che? tenI pitAnI bhAvanAne eka phariyAda e che ke samAjanuM tatra ekahaththu hoya che. AthI kayAM sudhI avagaNyA karavI che? purUSe aneka vakhata paraNe temAM yuvaka vargane ke sAmAnya prajAjanane sthAna nathI maLatuM. temAM kaI khATuMbhamAnanAre ApaNe nAnI vayanI bALavidha A vAta bhale kadAca tadana sAcI na hoya te paNa ghaNe aMze. vAo ADe punelagnaniSedhanI bhIMta ubhI karIne haju kayAM sudhI sAcI che. samAjanuM baMdhAraNa ane tenI vyavasthA Aje jembara tene jIMvanabhara eziyALI ane AMsu sAratI' meM chUpAM pApa parivartana mAge che. vArasA hakanA mahAjanavA, vaMzaparaMparAnA. karatI rAkhavI che ? dezanI vartamAna sthiti, vAtAvaraNa jAtanI bhagavAtAM sAmAjika adhikAra ane baMdhAraNamAM prajAtatranA ethika parAdhInatA ane saMsAramAM vyApelo vikAramaya jIvananI vacamAM ciya vidhavA mATe eka ja mArga nakI karyuM cAle tema pratinidhitvano abhAva Aje pUrNa pheraphAra ane palaTI maTe che nathI. re vaidhatA jatAM garbhapAte strIonA reganuM vadhatuM - (y) samAjanAM nANAMno vyaya. Aje je rIte samAjanA nANuMno vyaya thAya che e rIta bhUtakALamAM AvakAra premaNi, vivAnI tejavihInatA ane mAnasika vikArI vAtAvaraNathI dAyaka gaNAtI haze, paNa Aje te nathI ja gaNAtI. bhUtakALamAM samAjanA susaMskAranuM vaLatuM satyAnAza have te pokArI pokArIne bIjA kAryone avakAza nahi hoya, paNa Aje te kalyAbhAve kahe che ke strIone satI ke tyAgamUrti rAkhavAnI tamArI bhAva: bIDAyelAM ke kadI nahi ughaDelAM aneka vikAsanAM dvAra kholavAnI, nAne vaMdana che, paNa je tyAgamUrti na banI zake che jene tyAga jyAM jarUra ubhI che tyAM mAnavahita sivAya bIjI koI vAta mUti badhAnI sAnukuLa saMjoga na hoya tene vadhu nIce utaratI samAjane kema saMbhAre? ApaNuM kharcALa jIvana ane tethI kharI aTakAvavA keI vacalA mArganuM nirUpaNa karI levAnI have jarUra kAryamAM anubhavAtI taMgI anekanA prANa rUMdhe che. A Da che. tapasvI jIvana ane patita jIvana vacce vacale bhAge te - ' samAjanA movaDIone yuvake pUche che ke atyAra sudhImAM punarlagna che. joke, " ; ; 'ApaNAM samAjanA bALako mATe ApaNe zuM karyuM che temanAM jIvane 6 (3) varavadhUdhiya. A mATe bIjAne javAbadAra gaNavA ghaDavA mATe zuM karyuM? tenuM jIvana dhanya banAvavA zuM karyuM. pahelAM khuda yuvakane pahelA ja jevAbadAra gaNavA rahe che. kanyA- eka tarapha samAja kAyama raDe che ke dravya kayAM che ? sAdhana - : vikraya mATe mAbApane javAbadAra gaNI zakAya, paNa varavikraya kayAM che?' tyAre bIjI tarapha prajA utaratI jAya che, mATe te yuvakone ja varaviyane pavana Aje ati prabaLatAthI kSINa thatI jAya che, saMskAra baMgaDatA jAya che, paNa e samAjamAM vyApI rahyo che. AmAM jeTalI strI jAtinI avahelanA tarapha samAje kadI paNa dhyAna ApyuM che ?! ! Aje AkhA che eTalI je be ke tethI paNa vizeSa purUSa jAtanI 'paNu che. samAjamAM ApaNAM bALako ane bALAo evA saMskAramAM uchare : esaDe baMgALamAM pravezyo ane aneka gaMbhaLAoe mA- che. ke meTA thayA pachI jIvanalhANu bhAgye ja anubhavI zake che, bApene ciMtAmukata karavA potAnA prANanI Ahutio ApI. pragatine pathe bhAgye ja jaI zake che duniyAnI addabhuta pragatine A popa pArasIomAM peThuM ane pariNAme aneka bALAo - bhAgye ja samajI zake che, kaLaputaLAMnI mAphaka keInA deryA ane ja bahu ja moTI uMmara sudhI gRhiNI banI zakatI nathI; pATIdAromAM nacavyA nAcI vyaktitvavihoNuM jIvana pUrU kare che, ane jIvana ja che ane nArInI kIMmata paganA jutA jeTalI karI nAkhI. Aje eTale jANe ke janmI. janmIne jamInamAM bhaLI javuM eTaluM ja te komanI aneka pariNita strIo nisAsA nAkhatI piyaramAM beThI na hoya evuM banI rahe che. , . .!!! is be bl - - - - che ! A pApa baMdhA samAjamAM pravezatuM jAya che. yuvake A murakhI! vadhI gayelAM kharcAo ghaTI zakaze, maraNanA 0 , kelakane ukheDI nAkhI nArI jotine bhayamukta kare ane garIba bhajana ke sImatanI nyAta aTakI zakaze,. mahAjana saMsthA hA mAbApene ciMtAmukata kare eTalI AzA bIjAne sudhAravA taiyAra sudhArI zakAze, A badhuM game tyAre banI zakaze-eka aTala na thanAra yuvako mAsethI samAja avazya rAkhe je kanyAvikraya ane nizcayanA baLathI banI zakaze, pAMca pacAsanA purUSArthathI banaze bALalagna to lagabhaga baMdha thayAM. dekhAya che. chatAM e viSe paNa paNa nahi banI zake jo eka vakhata elAda utarI jotAM samAjo sAvadha rahevI jarUrI che. varavikrayanI ke kanyAvikyanI tene uJbanAvavAnuM kusaMskAra ane ajJAnathI mAnavatA gumAvI che te to sacita kSetrane kAraNe ja maLe che. eTale jyAM besanArane punaH' mAnavatA ApavAnuM nahi banI zake saMsAranA kAne che jyA vadhAre hoya tyAM hAvaraviya ane vara vadhAre hoya tyAM viSamathI bagaDelAM hayaupara amaratAnI asara upajAvavAnuM hA kanyAvikraya thAya che athavA te nAnI nAnI kanyAone bahu merI nahi banI zake daTa thaI gayelA saMskAra ane bagaDI gayelA ' ra .
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 pramugdha jaina tA. 15-4-41 lAvavAnA kAcAenA oya teNe dhArA bAlaka-bAlikAonA jIvanamArge pheravavAnuM samAje Aja sudhI paNa jagatane ajavALavuM ja rahyuM. tene badale Aje te ApaNA mAnavIonA vyavahAranA sudhArA ane apakva avasthAmAM dharmanAM aMdhakAranuM kAraNa banI rahela che. ke je tenA dIvAnuM tela prazno carcA che, paNa dharma dhAranArane bhUlyA che. samAje bokaDa, banI baLavA Ave te e telane paNa DhaLI nAMkhe che tyAM jAte pArevA ane kutarAnI dAjha jeTalI dharI che teTalI mAnavabaLanI to kema baLe? sAdhu samAja te caDiyAta ane dIrdhadaSTivALA nathI dharI. pArevAnI jAra ke bekaDAnA dUdha kadI' aTakyAM ke heya. tenA badale tenI draSTi pitAnA khAbocIyAnI bahAra paNa khuTayAM nathI. mAtra bALakanI keLavaNI mATenAM ke saMskAra ane Aje jatI nathI. tenAmAM bhAvIdraSTi to nathI, paNa vartamAna zakitanAM saMyama mATenAM dAna khUTayAM che ! pAMjarApoLamAM sevA draSTi paNa nathI. megI to yugane ghaDanAra hoya, bhAvIne pakhanAra karanArA sAMpaDyA che, paNa mAtra bALakonA saMskAra maMdira mATe ja hoya mAnavajIvanA uMDA uMDA bhedane jANI gya svarUpa ApakoI maLatuM nathI. A karUNa sthiti mATe ApaNe zo javAba che? nAra hoya. . - AjanA kaparA yugamAM, jaDavAdanA jamAnAmAM palaTAyelA sAdhusaMsthA tarapha saMpUrNa mAna ane pUjyabhAva sahita yuvaka samayamAM pahelAmAM paheluM kAma samAja mATe egya mANasa taiyAra vinave che ke e gIo ! tyAgIo ! tamArA mATe mAna che, karavAnuM che. bAkInuM kAma to taiyAra thayelA e mANaso karI tamArA tyAga pAse mAthuM name che, tame AtmAtha che, samAja zakaze. mATe samAjanuM lakSya ane samAjanuM dravya prathama mAnavInA tamArI sAcI ravaNI mAge che, to yugane oLakhI jaI tame zarIra ghaDavAmAM kharcAya, bIjuM tenA saMskAra ghaDavA pAchaLa tamArA sAcA svarUpane pragaTa kare. jyAM jyAM sevAnA mArgamAM kharcAya, trIjuM zakita meLavavAnA sAdhanomAM kharcAya, ethe samA- aMtarAya hoya ane tamArA sidhdhAMtane bAdhaka na hoya tevA badhAM jate reTIne savAla ukelavAmAM kharcAya, pachI samAjanA dIna, parivartana svecchAe karI lyo. tamArA pagale ja samAja cAle duHkhI, dardIo mATe, deza mATe, mAnavajAta mATe ane e badhI che. tamArI bhalAI ke burAInI ja chApa tenA upara paDe che. pharajo adA karatAM vadhe te ja AnaMdapramoda mATe. atyAra sudhI tamArA aMdara aMdaranA kalaho, bhede, sAMpradAyika saMkucitatA ane saravALA kADhavAmAM Ave te mAluma paDaze ke samAje jeTaluM taddana niSphaLa jIvana, jJAnanI khANa gaNAvA chatAM jJAnanI khAmI dravya sAmAjIka ke sAMpradAyika jalasAomAM khacyuM che tene amane jagata pAse mAthuM uMcuM karavA de tema nathI. jene dIvo hajAramo bhAga paNa samAjane ghaDavAmAM nathI kharco. ApaNI elavAya teNe aMdhArAMja ulecavAnAM hoya. Aje amAre dIvo aNaAvaData kaho ke bedarakArI kaho, paNa ApaNI saMsthAonA olavAto jAya che. dharmavimukha thaI dUra bhAgatA navA yugane bhaDaLane moTo bhAga mAtra saMsthA calAvavAnA kAryamAM ja veDa- tamAre sAce purUSArtha ja thaMbhAvI zakaze ane dharmanI najIka phAI jAya che, eTale bAkI bIjA koI paNa upayogI kArya mATe lAvI zakaze. jJAnanI ane sevAnI jyota tame ja cAlu rAkhI, kharca karavAmAM kaMI paNa rahetuM nathI ! A jAtanI prajAzakitanI zakaze. gurUo cete ! samaya jAya che. samAjane, samAjanA nirdaye khuvArI ane pariNAme sAdhanavAMke aTakI jatI aneka dhArmika jIvanane mRtyughaMTa vAge che. sajjanatA, AdhyAmikatA pravRttio viSe yuvako pitAne vyAjabI baLApe pragaTa kare che. ane mAnavatAne bhakSaka jaDavAda dhasate Ave che. tene sAdhuo ja samAje Aja sudhI prajAne DuM ApIne vadhu luTayuM che, rokI zake bIjuM koI nahi. svAmIjI! bhAvI bhayaMkara che. yuvake vadhu kharcAvyuM che. have vadhAremAM vadhAre ApIne DuM kharcAve to mAge che ke tame sAmarthyavAna thAo ! ja samAjaprItine pAtra banI zakaze. samAje TakavA mATe jIva- yuvako pUche che ke amAre kaye pramANabhUta graMtha vAMco. nanAM sau hAre prajA mATe khullo mukaye ja chUTake che. ApaNuM ke jemAM sAMpradAyika jhera na hoya, saMkucitatAno aMza paNa na konpharansa pitAnA trIza varSanA AMkaDA tapAse, prajAe keTaluM heya, matamatAMtaranA jhaghaDA na hoya. amAruM sAhitya bagaDatAM, ApyuM ane prajAne tenuM keTaluM vaLatara maLyuM te tapAse to ghera sAhityamAM vikRti pisatAM Akho samAja kAyamane laDatA-jhagaDatA adhakAra sivAya bIjuM kazuM nahi dekhAya. ja banI jAya che. yuvako vidvAnone vinave che ke A kArya tame (ka) ApaNA dhamaracavane chello prazna e karazo ? jene saMsthAne pUche che ke A kArya tame karAvI zakaze ? che ke amArA jJAnadAtA gurUonI niSkriyatA jyAre dUra karaze ? beTA sAhityathI prajA khoTe dharma zIkhaze. khoTA dharma karatAM te : e mahAna tyAgIonI kharI sevA samAjanA kalyANa mATe kayAre dharmavihoNI sthiti vadhAre. icchavA jevI hoya che ema yuvake lezo ? te saune vadhu prabhAvazALI banAvavA te varganuM niyamana, mAne che. ekIkaraNa ane saMgaThana kayAre cAvaze ? Aje te jeTalI AvuM AvuM ghaNuM yuvakone kahevAnuM che sadIo thayA samAjanI sustI ane bedarakArI che teTalI ja sAdhusamAjanI jema tema calAvyuM. have samaya palaTAyo che. lokenI bhAvanA paNuM che. te varga paNa kalahana vamaLamAM sapaDAI gayuM che. palaTANI che. bhAvI ati kALuM hara evI bhIti che. A sadI AjanI keTalIka saMkucitatAonuM-dharmAdhatA ane sAmAjika kalaha te haju paNa junA ane navAnI vacce ubhI che. AvatI kAla ke vevalApaNAnuM kharUM kAraNa sAdhuo ja che ema sakheda kahyA keI bIjA varganI haze. tyAre e junavANIo ! teo nahi vinA cAlatuM nathI. veza ane nAma ADe jyArathI ApaNe hRdaya ' to sAMbhaLe tamAruM ke nahi te sAMbhaLe amArUM. tyAre je je jovAnuM baMdha karyuM, tyArathI ApaNe e mahAna varga zithila vAta tame yuge thayA sAcavatA AvyA cho te nahi Take ane e thaI gayo. chellAM so varSamAM sAdhuoe zuM karyuM? kayuM prANapreraka ' e aNamUlo vAraso vArasadAra vagarana banI jaze. mATe bahu sAhitya, kayA tatvajJAnane graMtha prajAne Apyo ? navuM ApavAnuM moDuM thAya te pahelAM AjanA yugane sAMbhaLI le. yuvakone apate bAjue rahyuM paNa junAne paNa purUM saMbhALyuM nathI tenI nAvI le te vahI jatAM pUrane khALI zakAze. bAkI samaya cukaye upara pitAnA ajJAnanA thara caDAvIne satya DhAMkI dIdhuM che. te AMkhanAM pUra paNa khALyAM nahi khaLAya ! prajAne aMdhArAmAM haDaselI che samAjakalyANa aTakI paDayuM che. - vaDIlo tame tamAre hAthe icchAo ke anicchAe kArya ! sAdhuo jagatane jIvate dIvo che. eTale teNe to jAte baLIne karI yaza laI lo, ane bhaviSyanI prajA mATe egya vArasa ane
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ #Aag yAdI bhakatA jAme ha AjanA navayuvaka AMkhamAM zarama sAthe navA junAnA saMdhikALa upara ubhA che. AvatI kAle nUtanayuge te dUra harI. bIjo koI potAnI rIte kAma karo ane tamAre dUra besIne Tagara Tagara jovuM ane zaramAvuM paDaze. nAma haju paNuM puNyanuM kAma, pavitra kAma, samAjakalyANanuM kAma tamArA hAthe, 'tamArA karacalI paDelA vRdhdha mubAraka hAthe karAvI tamane mAna ApavAnI yuvakonI murAda che. bAkI to AvatI kAla kANe dIThI che ke te kevI haze. atyAranA prazno viSe ATale aMgulinirdeza je karUM chuM vizeSa je kaI kahevAnuM haze te prasaMge kahIza. mArU" kahevAnuM karU te pahelAM mArA yuvaka mitrAne paNa mAre e zabdo kahevAnA che, ane te e ke ApaNe junavANI tattvo mATe ghaNuM paNa ApaNA mATe paNa thoDuka kahevAnuM che. je truTio Apa NAmAM paDI che, je je nabaLAioe ApaNane kriyAMzUnya karyo che, je je svacchaMdatAe ApaNI viveka pudhdhine AvarI lIdhI che, te sau AMkhatA tajI ApaNe yuvakanAma sArthaka karIe.' jo ApaNe prabaLa purUSArtha ane nimeLa budhdhi ane vRttithI koi paNa kSetramAM te avazya ApaNane ApaNuM sthAna vaheluM moDuM paNuM maLyA vinA rahevAnuM nathI. evA pUrNa vizvAsathI ApaNe AgaLa ne AgaLa javu ane samAjane paNa lai javA. yatnazIla la hazuM te kai divasa ApaNI kalpanAno sukhada samAja jarUra utpanna karI zakAze ! jaya he vIranA! vIranA mAga nA ! yuvaka tArI yuvAnInA ! vrajalAla dha meghANI. (pR 234 thI cAlu) jotI hatI, tene badale upara kahyuM tema nirjIva ane bhIrU premanA yuga mAtra rahyo che. eTaluM ja nahi paNa dharma ane ahiMsAnI othamAM pApa ane hiMsAnI vela phulavA ane kAlavA 'lIga che "bI" bonDru keTalAMkAe e vAta pakaDI rAkhI che ke prANavirAdhanAM pratyeka kriyAmAM thAya che; paNa tema hiMsA tyAre ja vaMza thaine karavAmAM AvI hoya. kI zakAya ke jyAre kriyA na karI hoya te te pramAda paNa potAnA strAya mATe kevI rIte kahI zakAya che. dezanI agara dharmanI (?) 'rakSA mATe sadhimAM aArI sAme atyAcAra karyA hatA. amane ekadama nirjIva banAvavAnI yukti karI hatI. Aje ame enA ja mAtra pratikAra karIe chIene" bIjo kahe ke tame duniyAmAMthI lokasattA (Democrudy)nu khuna karavA mAMgo che. ane enI jagyAe vyaktigata sattA (Diettorship) ane damarmanu sAmrAjaya kAyama karavA mAMge che. ema thai zakaze na i ama marIzuM paNa tamane te mAryAM vagara nahi ja choDIe" baMne potapAtAnA dezavAsIone Adarza ane navI duniyA kAyama karavA mATe marI pITavA hAkala karI rahyAM che. ema paNa kahe che ke duzmanonA sarvanAza karyAM vagara tema banI zakaze nahi mATe "emane, emanA strI bALakane, emanAM gharamA ane emanI mAla milkatane 'sarvanAza' karavA taiyAra raheA. emanA dezane tebAha peAkarAvavA taiyAra thAo ema karatAM jo devaLA, ispitAlA, skula, ane nirdoSa strIkhALA ApaNI hATamAM Ave ane nAMza pAme te temAM ApaNe zuM karIe ? ApaNe te izvara mATe, dharma mATe laDIe chIe." huM e baMnemAMthI kayA pakSanI sAthe izvara che te te teo jANe. bIcArI bhALI 'janatAmAM te, ane dezanA netAe mIThI vAte ane pracAraka sAdhanA vartamAna patrA reDIo vagere-DhArA potAnI vAtano vizvAsa besADatAM rahe che. aMte khIjA pakSane jUThe ane peAtAne satyanA avatAra batAve che koNa kahe che. ke eja ane dezanA netAo potAnA svArthanI rakSA khAtara je nathI laDI rahyA ? IMglADane pAtAnu sAmrAjya khAvAnA savAla che. te jarmanIne navu sAmrAjya ubhuM karavAnI lipsA che, sAmrAjyenA sarjana ke visarjanathI janatAnuM zuM baluM arU thavAnuM hatu ? emane te! jo netAe mukata rAkhe te prakRtidvArA dezamAM emane lAyaka puSkaLa sAdhana paDayAM che. 'zUravIratA' ane apramAda' nA A vicAramAM e meTI truTIo che. eka to e ke A e pakSamAMthI kayA pakSamAM satya che dharma che temA kANu nirNaya kare eka kahe che ke peAtAnA pakSamAM dharma ane sahya che khIjo kahe che ke peAtAnA pakSamAM. nathI khAtAmAM ane jhagaDAomAM bhale buddhi anusAra kA paNa nirNaya karavAmAM Ave paNa AvAM sArvajanika ane sAmudAyika praznopara -te koi paNa prakAranA abhiprAya ApavA asaMbhavita che. vaLI e nirNayane sAMbhaLavA thele che koNa ? nirNayathI ja jo. emAMthI eka pakSa potAnI bhula kabula karI le te pachI jhagaDA zAnA? ane je dharmane mATe eka bIjAnA mAthAM keADavA taiyAra thai jAya e dharma kayAM prakAranA teja nathI samajAtuM ! je leAkA ema kahe che ke dharmamAM rakSAM mATe jo hahaMsA karavAmAM Ave te temAM pApa nathI, te bhUla kare che. te samajatA nathI ke te zuM kahI rahyA che. have rahI zUravIratAnI vAta. zUravIratA mATe jyAre tame kAIne 'hAkksa karo che. tyAre maravA mATe, alidAna devA mATe taiyAra raho ema tame kaheA che. taravAranA eka jhaTakAthI daza mAthAM kApI nAkhavAmAM baLa (Physical strength) bhale heAya, ahA durI to jarA paNa nathI. bahAdurI te emAM che ke pAtA mATe, potAnA Adarza mATe, jene dharma mAnIe chIe tene mATe, pAtAnI TaeNkane meTi pote maravA taiyAra thai jAya. bIjAne mArIne mare ka mAryA vinA mare e tana "nirALI vAta che. aneA ahIMdurI sAthe kASTha paNa jAtanAM sabaMdha nathI. hAM, khuja dilIthI vANIyAgatathI ke ijjata vecIne jIva bacAvI enA karatAM te hiMsA karIne, bIjAne mArIne maravu kayAMthI Avyo ? emAM te ApaNA svArthayAga ane balidAnanI ja AvanA che. koI eka Azane mATe marI phITavAnI bhAvanA pUravIratA che. tethI ja e varga evI hiMsAMnA pApa che ema mAnatA nathI. eTaluM ja nahiM paNa emAM zUravIratA ane dhana mAne che. zastratyAgane teo bAyalApaNu mAne che. paraMtu ApaNe jarA dhyAnapUrvaka vicAra karIzuM to jaNAze mu mArga pahelAM daMbhI ane vAstavamAM para paMcathI kaIka sArA che. paNa emAM paNa zUravIratA ane maradAnagInI AyA mAtra che. sAcI vAratA nathI. ema paNa mAnIe ke jema ahiMsAnA svarUpa vikRta karIne emAMthI dhananI mAMga kADhI lIdhA hatA, tevI rIte uMcI bhAvanAo ane zuravIratAnA nAma para kAma paNa thayA ane thAya che. AjanuM vAtanuM pratyakSa pramANa che. hiTalara ane cAla-ane ema kahe che teeki jagatamAMthI atyAcAranA mAza karavA mATe laDIza rahyA che. eka kahe che " tame 10 varSo pahelA dharaselsanI sevA e
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 . : - prabudha jaina ' tA. 15-4-41 - .. dhArmika kAryo prasaMge thato vivekazunya dravyavyaya L. , gayA, mAgazara mAsamAM huM amadAvAda hatuM te vakhate tyAMnI bhavya maMdira deDha be lAkhano kharca karIne baMdhAvavAmAM AvyuM keTalIka poLamAM vasatA jainabhAIoe tyAM mAse rahelA sAdhu- che. tAjetaramAM thayela te maMdiranI pratiSThAnA vigatavAra enA upadezathI 6 upadhAna'nA nAme oLakhAtA dhArmika samAraMbha samAcAra chApAomAM prasiddha karavAmAM AvyA che. maMdimeTA pAyA upara karelA ane bALa paherAvavAne lagatA vaDA ' ramAM pratimAjI padharAvavA mATe 'temaja maMdira upara kaLaza sArA ThAThamATha ane moTA ADaMbarathI kADhavAmAM AvelA. A tathA dhvajadaMDa caDhAvavA mATe temaja bIjI kriyAonI uchAmaNI dhArmika kriyAnA bahAnA heThaLa tyAMnA jaina samAje lagabhaga be deDheka lAkha rUpI thaI hatI ema jaNAvavAmAM AvyuM che. lAkha rUpiyAnuM pANI karyuM haze ema anumAna karavAmAM AvatuM vaLI e pratiSThAne aMge eka nagara racavAmAM AvyuM hatuM te hatuM. jaina samAjanI AvI aMdhazradhdhA ane dharmanA pAchaLe hajAro rUpIAnuM kharaca karavAmAM AvyuM hatuM. vaLI nAme uDAugIrI joIne jainetara samAjane paNa bhagavAnanA saMsArI jIvana vyavahAranA nAnA moTA prasaMge zaheAdhAta lAgato hato. dharma prabhAvanAnA nAme AvI meTI mAthI dhAmadhuma sAthe ujavavAmAM AvyA hatA. emAM eka prasaMga meTI rakama kharacI nAkhanAra jaina zrImAna pAse kaI bhagavAnanA lagnane ujavAye hatA ane temAM cerI Adi racavAne bekAra jaina dhaMdhA ke nokarI mATe athavA te koI garIba jaina prasaMga goThavavAmAM AvyuM hatuM. pratiSTA jevA pavitra prasaMge vidyArthI abhyAsa mATe madada mAgavA Avaze to tenI tarapha AvI racanAo zuM kAma karavAmAM AvatI haze ane temAM samAna A dhama gaNAtA bhAI tadana udAsInatA darzAvaze. ApaNA jane zuM lAbha thavAne haze e samajAtuM nathI. AvI pavitra samAjanI A manodazA che. samAjanA zrImaMta vargane dharmanAM kriyAo pAchaLa AvA ADaMbara ane ThAThamATha karavA ane hajAre nAme pitAnI mahattA vadhAravAnI ane tene poSavA mATe game rUpIA' kharacavA e kevaLa arthahIna ane vivekazanya ja teTalo kharca karavAnI bhAre hoMza che. potAnI mahattA vadhe che ke kahevAya. je paisA kharacI nAMkhavA chatAM tenuM kazuM sthAyI phaLa nahi. pitAnI vAhavAha elAya che ke nahi e sivAya tene samAjane na maLe e kharacanuM dheraNa ja kheTuM samajavuM. je bIjuM kazuM dhyeya hotuM nathI. AvI vRttivALA bhAie pAse tIrthakara mAhAtmAnI pratimAne maMdiramAM padharAvavI che e bhagaApaNA sAdhu munirAje temanI aMdhazradhdhA ane mahatvAkAMkSAne vAne jagatabharamAM zAnti sthApavA mATe ane zAntine upadeza lAbha laIne kSaNika AnaMda ane pariNAme kaze lAbha nahi evA ApavA mATe saMsAranA sukhepabhega ane rAjapATane tyAga karI dhArmika kAryo pAchaLa lAkha rUpIA kharacALe jAya che. AvuM ja kaThaNa tapasyA karavA pavitra sanyAsa grahaNa karyo. evA pavitra eka prakaraNa thaDA divasa pahelAM kelhApura khAte banyuM. tyAM purUSanI pratimA maMdiramAM padharAvatI vakhate tIrthaMkara mahArAjanAM mAravADI zrImaMta bhAIo taraphathI zrI. munisuvrata svAmInuM eka dhyeyane sanmukha rAkhI AvI kriyAo sAdAIthI pavitrapaNe athavA te bacI javuM paNa sAruM che; paraMtu zuravIratAnA nAma gaMbhIratApUrvaka karavI- dhaTe che. para bIjAne sarvanAza karavA mATe AMdhaLA banavAmAM bhalAburAnuM atyAre ApaNA jaina samAjane moTe bhAga bekArI ane jJAna bhUlI javAmAM te ahiMsA haragIja nathI. bhale game tema kaMgAliyatabharI Arthika muzkelImAM sapaDAyela che temAM tene che. ahiMsAnI pahelI zarata che "apramAda' ane apramAdane udhdhAra thAya, ApaNA samAjamAM strI purUSa sAduM bhejana meLavI artha che keI paNa prakAranA vikAra rahita nirmaLa buddhi. bIjAne zake, tenAM bALake sAdo ane tandurasta kherAka laI abhyAsa saMhAra karavAne taiyAra thanAra e dA te naja karI zake ke karI zake ane bekArInA bhoga banatA aTake evA koI upayogI potAnI budhdhimAM ke tarkamAM koI vikAra nathI. enI buddhi kArya mATenI eka yejanA taiyAra karI temAM AvA pavitra prasaMbIlakula samaprerita che--gInI buddhi che ! A rIte vicA goe dravyane sadupayoga karavAmAM Ave te jaina samAja jarUra ratAM mAluma paDaze ke "apramAdane tarka bahu guMcavaNa bharyo che. tene vadhAvI le. paraMtu samAja jyAre gaMbhIra bekArI bhegave che, zuddha agara evI koI paNa sthaLa hiMsAthI bharelI bInAnuM A tevA vakhatamAM jana samAja samRddhivAna ane vaibhavazAlI che, vAtapara samarthana karavuM e kevaLa bhUla che-vitarka che. hAM, dareka evA dekhAva karavA pAchaLa hajAra rUpIA nirarthaka kharacI kAsage ahiMsAthI kema kAma levuM e bAbatanI samajaNa ke nAkhavA e kharekhara samAjanI kamanasIbI ane paDatInA cinha - jJAnanA abhAvanA kAraNe yuddha karavuM, zastra uThAvavA agara saMhAra rUpe gaNAya ane te uparAMta anya kAmamAM ApaNI AvI karave eja mAtra eka mArga dekhAya e bIlakula judI vAta che. ghelachA hAMsIpAtra bane. AvA dhArmika kAryo pAchaLa dravyane vyaya t", ahiMsAnI vyAkhyA, enuM kSetra agara vyApatAnI karavA mATe je munirAje upadeza Ape che teo dhArmika kAryo vAtamAM jeTalI zaMkA lekoe uThAvI che ane A aMkamAM pAchaLa dara varSe kharacAtA lAkha rUpIA samAjamAMthI bekArI apAyelA utaramAM uThAvAI che te sadhaLI upara kahI te ane kaMgAliyata, dUra karavAnA keI upayogI kArya mATe vAparavAne be prakAranI vicAradhArAothI ja uThavA pAmI che huM samaju upadeza Ape evI mArI temane AgrahabharI vinaMti che.' chuM ke umAsvAti AcAryo je hiMsA-ahiMsAnI vyAkhyA karI samAjanA zikSita ane zrImata vargane mArI prArthanA che che te pUrNa che ane sAdhakanA kAmanI cIja che, dhyAnamAM rAkha- ke AvI rIte arthazunya dekhAva karavA pAchaLa hajAre vAnuM eTaluM ja ke ApaNe ene pure artha grahaNa karIe. rUpIA kharacAya' che tene badale samAjanA Apu, bALaka barAbara samajI laIe enA koI paNa eka bhAgapara jora bALakIe. vadhu sukhI ane saMtoSI bane evA kArya pAchaLa ApI e vyAkhyAmAM rahelA samagra vicArane vikRta na karIe. kharacAya e koI gya prabaMdha ane prayAsa karI samAjane (apUrNa) . siddharAja hA surakSita ane sudaDha banAve. maNilAla mAkemacaMda zAha. * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mArkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI. sTrITa, muMbaI. A mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbaI. 2
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 11 : ' , , , , kiMmata be AtA zrI muMbai jena yuvakasaghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 2009 prabuddha jaina Da ke: 1: . . muMbaiH 1 me 1941 gurUvAra. ' ' ' . . " ? lavAjama' ( 1 - +. " , , , , pApApurI ' rAgirathI ame pAvApurI javA upaDayA. rAjagRhanI Asa- vAno prAraMbha karyo hato ane pitA sama pahADa saMdhyAse tema kahI ja mAsa ja nahoca DuMgarAo goThavAyelA che temAMnA lAMbA vipula- karatAM rokata hatA. : : ' , ' ' . pA ziMti jamaNI bAjue rAkhIne ame cAlyA. rastAmAM upayogI retImAMthI meTarane laI javI e pahelI vAta nathI, hatI. A (da. thAya ema samajIne ekama kuMDanuM pANI bharI lIdhuM ane AgaLa paNa gAmaDAMnA lekee tADanA. vizALa. hAtha ADa pAtharelA para cAlyo. ame kuMDanI jagyA mULe ja ramaNIka che. tyAM nahAvAnI - hovAthI ame sahelAIthI pelI pAra jaI zakayA ane tyAMthI nI vyavasthAmAM mANasAIne khyAla rAkhelo joI saMtoSa thayuM. paNa pAchA vaLI e AkhA dRSyanuM atRpta AMkhe pharIvAra kAna, karI ja AsapAsamAchalI rAdhAnI hatyA joI cittamAM glAni pedA thaI. zakayA. ame jyAM ubhA hatA tyAM amArI pAchaLa nAka kApI jIllAmAM kAMbAnA maMdiramAM manuSyanI ke pazunI hatyA thAya giriyAka gAma vALanI taiyArI karatuM hatuM . ]: ',' paNa karI tArI nahi ema pahelethI nakakI karyuM, te islAmane zuM A niyama . giriyaka vaTAvatAMta ame vajalepa rastA upara AvyA che nahi karatA AvaDe chuM jyAM jyAM tIrthasthAna che ke IbAdatanI ane pAMca mAIlanI otarAdI deTa mUkI. have AMkhe te AhAranI jigI che tenI" AsapAsa amuka hada sudhI prANI-hatyA thAya AkhA laMbANa daramiyAna pazcima dizAe jaTI rahI hatI. pahADI para 2 nahiM ? islAmane dAvo che ke e chellAmAM chelle ane sahelAmAM pAchaLa paDatAveta sUryanArAyaNanAM pharI darzana thayAM ?' pleTinamane to rahelA dharma che. evA dhamamAM paNuM eTale umere jarUra thaI zake senuM thavA AvyuM hatuM. tADanAM jhADa matIyALa bALakanI peThe amiyAna kabATyadiramAM che te ja abhayadAna dareka deDI deDIne e darzanane ADe AvI dunane AnaMda, do rIte A pavitra sthAne mATe paNa hoya vadhAratA hatA. Athamato sUrya potAnI zobhAthI sidhdha pharate go mArA vicAre vegathI, ahiMsAnI khojamAM, bhaviSyakALamAM hatA ke Arya jana dareka sthitimAM Arya ja rahe che ane tenI detI hatI ane amArI meTara eTalA ja vegathI ahiMsAnI AdaranA adhikArI ja rahe che. ahiMnI khetI "zuM, tAI ke navA A pAbasi tarapha amane lai jatI haMtI. - bIjA jhADa zuM, rasto zuM ke jhupaDIo zuM, badhu ja che Hii pularinA sAtha rAkhI ane sAta mAIla sudhI pUrvanI kaLAmaya dekhAtuM hatuM. aDadhAM lezelAM te kAma rA' dizAe devyA ane tyAM sUryAstanI taiyArI sAthe amArA sIdhI lITIthI. AkhA citrane' rekhAva .. banAvatA hatA ke jo che. bhAgyano udaya thayo. kema ke ahiM ame je prAkRtika duSya joyuM bhulAya ema na hatuM. jyAM vipulagirinuM uttuMga zikhara chepUra jevI che tyAMja subhagRlIlA pacAnI : kepaMcAnave nadI nI ADe AvI. "eka rAta ahiM rahI na jAva" ema kahevAnuM sudhI je ke nahi ene huM nirNaya kare te pahelAM ja mArI hatI cala. upaSTa dekhAtuM hatuMpaNa amArI meTara tarapha jamaNI bAjue rastA paranA be thAMbhalAoe pAvAparI rAnI dinuM dhyAna tAta eNe TharAvyuM ke A leke jIvanapravAhI nathI garjanA karI, ane ame tarata dAkSiNya sevyuM. * * * che. paNa telapravAhI che ( ke peTrolapravAhI kahIe ?). kharekhara e lIlAM lIlAM khetaranA vistAra vacce pAvApurInAM dhoLA sthAna eTaluM suMdara hatu ke je sItAmAtA ahiM AhyA heta maMdire keTalAM zobhe che! A sthAne eka AMya jayanA vana kaLAno asta hatA. A che. AgaLa jAta ja nahi, bhavya pAhaDanI sthAne yunniA, mana zAsaka pUnA akSac jelI thALI . mArAM ang ( eka havAmAM na dhaNI, retI ane kadaratanA darabAramAM maLI jAya che, Atmatatva sAro che che ame darakArI chIe. sAmAnya prAde che ane zarIra tenI ane hAlanA samaya zika nathI, evA abhilAnathI hAlanA. mAtApitAM sAM ane traNa vasamAM A ke ghAsa ane lIlo patharAyelo gAlise ( pA cittane vara evuM hatuM, che te rokANo to AvI karatI, maMdira che . tenA vistAra vase khAvApurInAM dhoLo tAtA gaNa rAtrane vAsa karyA. AnA saha AlyA heta -. sAkharI sata ke
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ' ' , , , prabuddha jaina tA. 1-5-41 atizakita karavAnI Teva hatI ema koI kahI na zake. ahiMsA, 'ApyA tene vepArI hisAba paNa ketare che. A badhuM jAhera aparigraha ane tapasyA e je pApane haTAvavA samartha na karavuM ja hoya te bAraNAne mAthe na karatA bAraNAnI be bAjunI hoya to mANase puNyane mArga keI kALe seve ja nahi. dIvAla upara jamInathI be traNa phuTanI aMdara ja karI de te kahe che ke gorakhapura jIllAmAM kAzIyA pAse puSpAra karIne eka khyAti paNa thAya ane namratA paNa jaLavAya. gAmaDuM che. eja mahAvIranuM sAcuM nirvANadhAma che. pAvApurI keTalAka vaiSNava bhakate bIje cheDe jaIne pitAnAM nAma karatAM pura e nAma apApApurI sAthe vadhAre maLatuM che. e ane pitAnI AkRtio maMdiranA mahAdvAra AgaLanI pharasI kharUM hoya ane kaniMgahama (Cunningham) tathA rAhula upara ketare che. kalpanA evI ke darzane AvelA asaMkhya sAMkRtyAyana paNa bhale siddha kare ke pura ja asalI sthAna che, bhakatanI caraNaraja pitAnA nAma upara paDe te teTalAthI pAvana paNa jenenI zraddhAe je ene tyAMthI khaseDI pAvApurImAM ApyuM thaIzuM. AmAM namratAnI parAkASTA dekhAya paNa mArA jevA hoya te tema karavAne temane hakaka che. ane ApaNe te ItihAsanI darzanAthanI herAnagatane to emAM vicAra ja nathI hotuM. pilA khaNakhodI dRSTi karatAM bhakti addAne ja vadhAre mAna ApavAnA. bhAIne namratA vaLagI eTalA mATe zuM mAre enA uddhAra khAtara, lagabhaga vIsa varasa pahelAM A sthAna joyuM hatuM. eTale have bedarakArI keLavI dhULava" "o enA nAma uparathI cAlavuM ? te mana sAthe e nizcaya ja thaI gayo che ke apApApurI bIje vaiSNava bhakatAe cheDe te pAdharma jALavavuM joIe ke jethI na ja hoI zake.. amArA jevA pitAne sabhyatAne dharma pALatA muMjhAya nahi ! *. rastAnI eka meTI nAgaDI pUrI karIne ame jaLamaMdiranA A vakhate pAvApurInA sarovaramAM sarapa na jevAthI kAMIka mahAdvAra pAse jaI pahoMcyA. bIjA tIrthomAM jema eka jAtanI nirAzA thaI sarapa jyAre pANImAM nAce che tyAre e draSya akaLAmaNa hoya che tevI ahiM na thaI. ahiM badhuM zAnta prasanna mAchalAMonA vihAra karatAM vadhAre kalAtmaka hoya che ane evuM hatuM. navuM mahAdvAra ane enA paranuM nagArakhAnuM (je hajI pUruM dRSya pAvApurI choDIne bIje kayAM maLavAnuM hatuM? madrAsanI jaLathayuM nathI) ane jaLamaMdira sudhI pahoLo pula, badhuM lola carI bahu nAnI kahevAya ane kAcamuMDanI bAjuethI, vIjaLInA prakAzamAM jovAnI sagavaDa hovA chatAM e kRtrima ja kahevAya. patharAnI khAnadAnIthI caNeluM che. pulanI banne bAju bagIcAo che. ane taLAvanI aMdara kamaLanAM pAMdaDAM AkhA taLAvane DhAMkI saMdhyAnI zAntine vakhata hate. ame sIdhA maMdiranI aMdara devuM ke nahi enA anizcayamAM hejasAja Dole che. beThA ghATanuM pahoMcyA. tyAM eka bhAI ane eka bahena maMdiranI vaccevaca sAmenuM maMdira pulanA kATakhuNAmAM nathI e bInA tarata dhyAna kaMIka pATha karatA hatA. bhAine vAMcatA kAMIka muzkelI paDe te bahena tarata emanI vAre dhAIne badhuM sarakhuM karI detAM hatAM. ApaNA kheMce che. tethI kaIka aDavuM aDavuM jevuM lAge che. paNa aMte dezamAM AvuM dRSya vadhAvI levA jevuM kharuM. AmAM ja vadhAre suMdaratA che ema mana sAthe nizcaya thAya che. ahiMsAno sAkSAtkAra karanAra tapasvI mahAvIranuM eka kSaNane pANInI peThe paisA kharacIne sthApatyakaLA bagADavAne Arepa mATe dhyAna karI huM bahAra nIkaLe ane bAMdhelo A vinoda AjakAlanA jene sAme meM raju karyo che. paNa pAvApurInuM jaLa tarIke bhaklAone khavaDAvavA beTanA pagathIyA pAse gayA. hiMdu maMdira eka atyaMta AlhAdajanaka apavAda che. mAtrane A kAma puNyaprada lAge che. mane emAM kyAMya puNya ahiM AvyA pachI amRtasaranA suvarNa maMdiranuM smaraNa jaDayuM nahi. paNa vineda puSkaLa maLe. mAchalAMone AkAra thayA vagara rahe ja kema ? paNa eka te amRtasaranuM taLAva kaLApUrNa hoya ja che. emAMya jyAre e kuMDamAM bhegA thAya kaMIka nAnuM che, manuSyavastI vacce che, ane emAM kamaLa nathI. ' che ane gela kare che athavA khAvA mATe paDApaDI kare che tyAre e uparAMta suvarNa maMdiramAM kabutarone upadrava AdhyAtmika zAMtine vaLAMkAnuM nRtya eka jIvatuM kAvya banI jAya che. meM sara mATe nAza kare che. ahiM pAvApurImAM DAMgaranA khetare vaccenuM A AMkha tANI ane emAM nirAza thaI A matsyanRtyathI ja kamalakAsAra pitAnI svAbhAvikatAthI rAja kare che ane enI saMtoSa mAnyo." vaccenuM jaLamaMdira koI lebhInI peThe AkhuM beTa bharI nathI A jaLamaMdira koI mahAvIranuM nirvANasthAna nathI. te kADhatuM. eNe pitAnI AsapAsa haravA pharavA jeTalI khAsI te gAMvamaMdira nAme oLakhAtA sthaLamaMdiramAM che. jaLamaMdirane jagA khullI mukI che ane apari sthAne mahAvIranA dehane agnisaMskAra grahanuM vAtAvaraNa jamAvyuM che. madurAnAM karavAmAM AvyuM hatuM. jenene meTI meTAM maMdiromAM je bhaMvyatA hoya che meTI saMkhyA, ane atizayokti vagara te pAvApurInA A nAnakaDAM maMdiramAM koI kALe saMtoSa nathI thato. jaLamaMdira aNimAnI ane lAvaNyanI siddhi che. saMbaMdhamAM paNa emaNe eka vArtA jene je pitAnA aneka maMdiromAM upajAvI kADhI che. agnisaMskAra vakhate ahiMnI peThe ja ArasapahANano upa ahiM taLAva na hatuM. paNa je cAMga kare ke emanI niMdA nahi asaMkhya strI purUSa AkharI darzana kare. emaNe eka vAta cheDI devI mATe tyAM bhegAM thayAM hatAM temaNe kapALe joIe. jemAM bhagavAnanI bhakti lagADavA mATe capaTI capaTI mATI laI karatAM pitAnI nAmanAnI abaLakhA lIdhI tethI agnisaMskAranA sthAnanI vadhAre hoya ema lAge che. jyAM juo AsapAsa meTe uDe khADo thaye. ane tyAM bAraNA upara moTI moTI takhtIo " temAM pANI bharAvAthI A taLAvanI raSTi thai 1 (aparNa.) DI enA upara keTalAMka nAme lakhelAM - kAkA kAlelakara. jaDe che. keTalAka te pote keTalA paisA ka sh-kAmadaES , - ke '* Bir mAmAna th + ka jAma - mahA * * *** ** * '' jaLadara,
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 01:19-4-89 zuddha jaina azAntimAM ahiMsA mahAbhAratamAM kauravA ane pAMDavonA pakSanA pAMca paMcAsa caiAdhdhAonAM nAmA ApelAM che. 'cA' ApasaApasamAM laDe che. bAkInI senA phakata saMkhyA batAvavA mATe ane ceodhdhAonA hAthe maravA mATe ja hAya che. sainikanuM maravu, emanI peAtAnI dRSTie game teTaluM mahatvanuM hAya toye, mahAbhAratamAM to phAjanI saMkhyA ghaTADavA ke khuTADavA mATe ja hAya che; yudhdha keTalu gaMbhIra hatuM ene khyAla ApavA mATe e sakhyA kAma Ave che. paNa e vAMcIne marelA lAkA viSe du:kha ke samabhAva pedA thatA nathI. raNanadInAM varNana karI karI ApavAmAM ane leAhInI mAM sainikonAM mAthuM ke hAtha paMga kema taratAM hatAM enu N varNana karatAM bhAratakArane asAdhAraNuM rasa chUTe che, jyAre ApaNane e varNana vAMcatA trAsa chUTe che. chatAM mahAbhAratanA sainiko jIvatA jAgatA ane lAgaNIvALA mANasA che ane ApaNA ja bhAibhAMDu che e kame karI dhyAnamAM . caDhatuM ja nathI. katalakhAnAmAM paheAMcelA gheTAM-bakarAMo viSe je lAgaNI ApaNAmAM sAmAnyapaNe heAya che tethI judI lAgaNI mahAbhArata vAMcatAM e sainikA viSe ApaNA manamAM pedA nathI thatI. svapakSanA sainiko bhare eTale duHkhI thavu ane cIDAvu ane zatrupakSanA loko mare eTale rAjI rAjI thavu eTalI ja ApaNI pAsethI apekSA rakhAya che. ... AjanA mahAyudhdhamAM lagabhaga evu ja nathI cAlatuM? zarU zarUmAM keTalA lAkha loko marAyA enI saMkhyA maLatI. have e paNa AMkaDA maLatA baMdha thayA che. kayuM sthAna paDayu ane kai senA' hatI eTaluMja jANavAnI lokonI IMtejArI hAya che. keTalA loko marAyA e na batAvavAnI nIti have badhe strIkArA lAge che. ApaNe tyAM jyAre jyAre hiMdu musalamAnanAM ramakhANA thAya che tyAre tyAre dareka bAjue keTalA lAkA ghAyala thayA ane keTalA marI gayA enA hisAba chApAomAM Ave che. emAM hiMdu keTalA hatA ane musalamAna keTalA hatA e ApaNane sIdhI rIte maLatuM nathI. ramakhANAmAM sAmAnya rIte sAmAnya mANase ja bharAya che. moTA loko, paisAdAra lokA, AMgevAne 'haMmezA surakSita DrAya che. ekAda gaNeza zaMkara vidyArthI hAthe karIne jAna tekhamamAM nAMkhe, athavA ekAda svAmI zraddAnanuM karAdApUrvaka khUna karavAmAM Ave te vAta apavAdape ja hAya che. havAmAnakhAtAMvALA jema varasAda kayAre paDe che ane keTale paDavAno saMbhava che e tAravI kADhe che, tevI ja rIte jAhera jIvananA jANakArA paNa have kahevA lAgyA che ke amuka AgevAtAnA bhASaNa pachI athavA emerI jevA sarakArI amaladAronA sTeTameMTa pachI moTe bhAge ramakhANA thavAMja joie, tyAre zuM A bharanArA ane mAranArA sAmAnya loka rAjadArI mAmalAmAM ATalA rasa dharAve che? zuM A sAmAnya lAkAmAM ja dhaniSThA athavA dhama~bhakita vadhAre hAya che? rAjadArI adhikAranI veMcaNI thAya che tyAre zuM A lokone ja lAbha ke hAni sAsavI paDe che ? keTalAMka anumAneA chUTathI khelAya che, paNa chApAmAM lakhAtAM nathI. ane keTalAMka siddhAMta chApAomAM carcAya che paNa khAnagI saMbhASaNamAM temanuM mahatva manAtuM nathI. khAnagI sabAMSaNamAM meTe bhAga A ke pelA pakSane ja badho vAMka jovAya che, jyAre chApAmAM lakhatI vakhate, ekapakSI humalA thayA hoya to paNa banne pakSanA vAMka kaDhAya che. ane sarakArane to koI kALe vAMka hatA ja nathI. ramakhANA thAya che tyAre amuka samaya paichI ja cAMpatA ilAjo levA evA kaMika alikhita niyama dekhAya che. uzkeraNI TALavA mATe samAcAra-prakAzana upara akuza rakhAya che. badhu ThaMDu thai gayA pachI sarakArI rIte athavA khAnagI rIte ekAda kamIzana nImAya che, kAraNeA zodhAya che, upAyo sUcavAya che. ane A badhuM thaSTra gayA pachI acUka ane sanAtana rIte sui javAya che ! kAnapuranAM ramakhANAmAM rASTravIra gaNezazaMkara vidyArthInA balidAna pachI koMgresa taraphathI eka kaMmizana nImAyuM. aMgre khIje cheDe jaI, Adama ane hauvAnA janmathI AkhA dhRtihAsane tapAsI lIdhA; hiMdu ane islAmI saMskRtinAM pradhAna tatvonI tulanA karI ane rAjadArI temaja sAMskRtika meAkSanA rastA spaSTa karI ApyA. sarakArane e badhu na gamyu ane sarakAre e riporTa prasidhdha ja na thavA dIdhA. e je prasiddha thayA hAta te emAMthI aikaya prasthApita thAta ke navA jhagaDAnuM bhaDANu thAta e koNa kahI zake? (mahAbhArata yuddha pUruM keTalA vAMka hatA enI carcA muA e ApaNA jAtIya vagara rahetI nathI ) AvI paristhitimAM A ramakhANe kema thAya che, te kema TALavA ane thAya te kaina dabAvI devA enI mImAMsA karavAnA utsAha kAne hAya ? ane temAMya jyAre loko pUche che ke AvI sthitimAM tamArA gAMdhIjInI ahiMsA zA kAmanI? tyAre te kAMi paNa sUcanA karavAnI icchA ja marI jAya" che. ghaNIvAra huM eTaluM ja kahIne theAbhI jAuM chuM ke gAMdhIjIe jo hiMsAnI bhanAi na karI heta te tamArI pAse `hiMsaka ilAja hatA ane tame e amalamAM mukIne ramakhANA duHkhAvI dIdhAM hAta ema ja mAnavAnuM ne ? thayA pachI, e pakSa vacce kAnA karatA yAdavo aMdara aMdara kapAI itihAsanI vAta ahiMyAMda AvyA (2), eka vastune anubhava atyAra sudhI ApaNe lagAtAra karatA AvyA chIe ane te e ke, hiMdu musalamAnone aMdara aMdara laDI eka vAra phaisala karI levAnI taka sarakAra ApavAnI nathI. eka 'ja pAMjarAmAM purAyelA che vAya koinI paNa preraNA ke uzkeraNInA pariNAme sajAtIyatA visarI zake che ane eka bIjA sAme joine ghUrakI zake che. vAdhabhASAmAM eka khIjAtI niMdA karI eka bIjAne gALeA kADhI zake che. ekamekane nahAra mArI ThIka ThIka lAhIluhANa karI zake che. paNa Ama banavA sudhI vAta pahoMce eTale pAMjarAne dhaNI banne vAdha vacce uparathI lokhaMDI * dIvAla utAre che ane anne vAdhane chUTA pADe che. Ama baMne * che tyAre "sArU thayu' ke 'mAlika vacce paDayA; nahi te ApaNuM AvI ja banyuM hatuM" ema mAnIne te * mAlika pratye kRtajJatA paNa jAhera karI zake che. paNa banne ne tA. - dAsta khanI zake che ane natA eka bIjAne pUrA karI zake che. ane vAMdhane manamAM thai Ave che ke mAthe koi mAlika hoya, ane ApaNe pAMjarAmAM hAIe e keTaluM sArUM che? ApaNe jokhamamAM te nathI." ( anusadhAna pRSTa pa juo)
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ * prabuddha jaina * tA. 1-pa-41 prabuddha jena sabassa ANAe uvahie mehAbI mAraM tarati / vicAramaMthanene vyakta karatuM eka vicArapUrNa pAkSika patra banI satyanI ANumAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. rahe. samasta gujarAtI janatA apanAvI zake evuM eka sAmayika patra muMbaI jaina yuvakasaMgha jevI eka kemI nAmAbhidhAna dharAvatI saMsthA gujarAta-mahA gujarAtanA caraNe raju karI zake enA jevuM gauravabharyuM saubhAgya bIjuM zuM kalpI zakAya ? paNa A satyapUtaM vadedvAkyam kalpanAne mUrta svarUpa ApavA ADe keTalAka antarAye ubhA che 1941 e amArI jANa bahAra nathI. eka te "prabudhdha jainanuM nAma ja cekasa saMpradAyasUcaka hoIne tenI vizALa grAhakatAnI ADe tRtIya varSa praveza Ave che. bIjuM amAre mane ratha game teTalo uMce hoya ane amArA prayatna game teTalo niSThAvAna hoya te paNa amArI prabuddha jaina" nAM punarAgamanane be varSa pUrAM thayAM. Aje zakti te bahu ja maryAdita rahI. A mATe te aneka vicAra.. 'prabudhdha jaina' trIjA varSamAM praveza kare che. samayanA vahevA tapasvIonA purA sahakA . apekSA rahe che. e sahakAra ane sAthe "prabudhdha jaina" nuM vyaktitva ghaDAtuM ane cokkasa thatuM jAya zedhI ane sAdhI rahyA chIe. amArA manorathane saphaLa karate che. temAM carcAtA viSayenI vividhatA vadhatI jAya che. "prabudhdha e divasa samIpa AvI rahyo che evI AzA amane protsAhita jaina" ne kAryapradeza dimukhI che. jaina samAjanA nAnA moTA karI rahI che. prazno temaja banA paratve jaina samAjane jarUrI mArgadarzana amArA patranI niNata maryAdA ATha pAnAnI hovA chatAM karAvatA rahevuM ane te sAthe AjanI vizALa duniyA ane temAM prabudhdha jaina'nA vAcakone bane teTalI vicAra-sAmagrI purI uddabhavatA navanavA vicAra-Andolanane "prabudhdha jaina' nA pADavAnA AzayathI A maryAdA apavAdamAM ja jALavavAmAM AvI vAMcakane bane teTalo paricaya ApatA rahe. prabudhdha jenane che. patranI grAhaka-saMkhyA 95 hovAthI tathA jAhera khabara bane teTaluM samRddha banAvavuM ane e samRddhi sAdhatAM sAdhatAM laIne patranI surakSita surUpatAne bane tyAM sudhI vikRta na karavAnA - satyanI bane tyAM sudhI koI paNa saMgamAM upekSA na karavI. amArA Agrahane lIdhe dara varSe sArI beTa khamIne A patranuM A banne bAbata dhyAnamAM rAkhIne ame "prabudhdha jainanuM ame saMcAlana karI rahyA chIe. A kheTanuM nivAraNu be rIte Aja sudhI nirmANa karI rahyA chIe. AmAM amane kevI ane thaI zake. eka te jAhera khabare laIne-jethI ame bane tyAM keTalI saphaLatA maLI che ane nirNaya te amArA vAMcake e ja sudhI dUra rahevA mAMgIe chIe. bIjuM grAhaka-saMkhyA sArA Apa rahyo. pramANamAM vadhe che. amane khabara che ke amArA saddabhAgye A "harijana baMdhu ne daSTi sanmukha rAkhIne ame "prabudhdha "prabudhdha jena'ne dilathI AvakAranAra bhAI bahenanI ThIka ThIka jaina'ne yathAzakti vikasAvI rahyA hatA. kamanasIbe harijana baMdhu' saMkhyA Aje astitvamAM AvI che e bhAI bahene je A Aje baMdha thayuM che ane gAMdhIjInI apUrva vANIthI bhAratavarSanI prabudhdha jena" je AkAramAM pragaTa thAya che te AkAramAM cAlu janatA vaMcita banI che. "harijana baMdhu' dvArA ahiMsAnI rahe ema kharekhara IcchatA hoya ane upara raju karelI amArI Aje navI mImAMsA racAI rahI hatI. "prabudhdha jainamAM ahi bhAvanA ane mane ratha-kalpanAe temane paNa kharekhara saMmata sAnA praznanI carcAne ame bane teTalo avakAza ApI rahyA hoya te temane amArI namra chatAM AgrahabharI prArthanA che ke chIe. kayAM gAMdhIjI ane kayAM ame ? kayAM 'harijana baMdhu' ane teo "prabudhdha jainanA grAhako meLavI ApavAmAM prayatnazIla bane kayAM "prabudhdha jena? Ama chatAM paNa ahiMsAnA viSayane ame ane amane Arthika cintAthI zakya hoya te rIte mukta kare. prabudhdha jena'mAM agrasthAna ApavA mAMgIe chIe ane AjanA jagatanI paristhitinA anusaMdhAnamAM ahiMsA upara Aja sudhI jeNe jeNe "prabuddha jaina" ne vikasAvavAmAM gaMbhIrapaNe vicAra karI rahelA zrI. mahAdeva haribhAI desAI, zrI madada karI che te sarvane vyaktigata nirdeza nahi karatAM samuccaye kizoralAla gha. mazarUvALA, kAkAsAheba kAlelakara Adi vidvAna ame AbhAra mAnIe chIe ane teo ene e sahakAra vivecane potAnA vicAre vyakata karavA arthe 'prabudhdha jenane cAlu rAkhaze evI ame AzA rAkhIe chIe. bane teTalo upayoga karavA mATe ame sAdara nimaMtraNa ApIe Aje vizvanI samasyAo vadhAre ne vadhAre jaTila banI rahI chIe. "prabudhdha jaina' ahiMsAnuM mukhapatra bane ethI vadhAre che; vizvanuM svAdhya Aje sArI rIte cuMthAI rahyuM che; AjanI bIjuM zuM ISTa ane AvakAradAyaka hoI zake ! duniyA khUba asvastha che; Sa-matsaranI bhayAnaka vALAo vANI tema ja vicAranI vizadatA upara ame khUba bhAra tarapha phelAvA lAgI che ane eka khaMDamAMthI bIjA khaMDa tarapha mUkatA AvyA chIe. zudhdha vastu satya ane svaccha AkAramAM pasarI rahI che. AvA vikaTa ane viSama samayamAM patrakAranI raju karavI e amAruM dhyeya che. Ama chatAM paNa ame "prabudhdha javAbadArI khUba vadhI jAya che. dUSa, matsara ane kema vikhajainanA saMcAlako apUrNa ane aneka truTiothI bharelA chIe. vAda vadhAravA sahelA che. ekatA ane samabhAvane poSavAM, AjanI e apUrNatA ane truTionuM ochuM vadhatuM pratibiMba "prabudhdha asvastha duniyAmAM svAstha ane zAntine saMcAra kare, jANe ke jenI upara paDayA vinA na ja rahe. A amArI guTine 'prabudhdha guMDAo ane bAyalAo ema be vargamAM vaheMcAI jatI janatAmAM jainanA vAMcako udAra bhAve nibhAve ane amArA satata jAgrata ' sAcI maradAnagI ne purUSArthanA pATha zikhavavA-A ja patraprayatna pratye prema ane vizvAsabhAve jotA rahe evI amArI kAranuM kharUM kartavya hoI zake. patrakAranA A mahAna namra prArthanA che. kartavya dharmane lakSyamAM rAkhIne ame navA varSamAM praveza amAre mane ratha to e che ke amArUM "prabudhdha jaina' karIe chIe. AjanA jagatanI aneka samasyAone ukela zodhatuM ane AjanAM : - paramAnaMda, ta 11'
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ kitA. 1-5-41 - agreno karAra karyo ane athavA tamArA rakSaNa kahe che ke jene ApaNAmAM sAme ApaNe game chIe, - azAMtimAM ahiMsA .' zAMtinA divasamAM karavAnI hoya che te paNa atyArathI ja karavI '' (pRSTha. 3 thI cAlu) joIe. nahiM te have pachI rAja emaja kahevAno vAro Ave ke "gaI kAlane divasa sAro hate. gaIkAle kAMIka taiyArI karI * aMgrejoe ApaNA rAjAo joDe Subsidiary heta te sAruM thAta. Aje te AjanI muzkelIne poMcI vaLIe SystemnA kelakarAra karyA ane darekanA rakSaNane je pitAne te ganImata', mAthe lIdhuM. "tame amane paisA Ape athavA tamArA rAjyane kaTako Apa! ame tamArA vatI pheja rAkhIzuM ane tamAruM rakSaNa kevaLa ahiMsAdharmaja nahiM paNa AjakAlanuM vijJAna paNa karavA mATe ame potAnI jAtane bAMdhI rAkhIzuM" ema kahI kahe che ke duSTatA eka jAtane roga che, eka jAtanuM gAMDapaNa che. temaNe vAghasiMha pAsethI temanA nakha ane dAMta pitAnA tAbAmAM koInI duSTatA joIne ApaNAmAM paNa je sAmI duSTatA AvI jAya laI lIdhA e vAta itihAsaprasiddha che. che e eka jAtane haDakavA che. duSTa sAme ApaNe je duSTa thayA - savAla e che ke koI paNa sAme AvI rIte salAmatI . te jANI levuM ke ApaNe baMne mAMdA chIe, ane rogI chIe, kharIdI hota kharI? tyAre ApaNane ja e vastu kema gamI baMnene haDakavA thayA che. ahiMsA dharma kahe che ke "je mAro bhAI gaI ? ApaNe thAkyA hatA, ApaNe purUSArtha haNA hatA, e gAMDo thaIne mane mAravA taiyAra thaI jAya te huM kAMI saheje maravA kAraNa che ja. paNa e uparAMta ApaNI saMskRtimAM laDavAne taiyAra nahiM thAuM, "Ava bhAI mAra mane' ema kahIne huM ijAro ane enA aMgenI phI eka viziSTa vargane ApIne nIrAMta mArI garadana enI AgaLa dharU nahiM. mAre te enA gAMDA vALavAno prakAra cAlatA Avela hatA eTale ja ApaNe aMgrejone humalAmAMthI bacavuM che ane bhAInI sevA paNa karavI che. paNa e IjAre ApatA saMkoca na karyo ane ApaNA ja dezI lokene jo huM enA hAthamAM evI rIte sapaDAuM ke ene mAryA vagara jyAre teo potAnI pharajamAM nekarIe rAkhavA lAgyA tyAre huM bacIja na zakuM te bacI javAnA zakya teTalA badhA lAje vAMdho na uThAvyo ane dareka keme pitAnuM rakSaNa pote ja karavuM - ajamAvyA pachI, ane bhAIne hAthe maravA taiyAra thaI jAuM, joIe e mAnavajAtanA sidhdhAMtane ApaNe tilAMjalI ApI paNa ene mAravA hAtha ugAm nahiM. bhAIne hAthe maravuM paSAya, vIrthaguNA da no prasUtiH "manunA vaMzaja mAnoe pitAnA paNa bhAIne mAravAnuM pApa jANyA pachI paNa enA gAMDapaNane vIryathI ja pitAnuM rakSaNa karavuM joIe e prAthamika siddhAMta lAbha laI athavA enA gAMDapaNane lIdhe te gAMDA thaI ene ApaNe kore mukyo ane sIdhI bhASAmAM kahIe te ApaNe mAravA taiyAra thavuM e mArAthI kaI rIte na thAya. e trIjA nAmarda banyA. jUnA vakhatamAM gAmaDAo te pitAnA rakSaNane bhAIne, benane ke bALakane mAravA taiyAra thavA jeTaluM gAMDapaNa bhAra pitA upara je che ema samajIne cAlatA. pariNAme teo batAve te ene tema karatA rokavAne ane game te rIte ene vadhAre sAvadhAna rahetA. badhI nyAta vacce sarjananuM saMgaThana paNa vAravAne mArA haka che. eTaluM ja nahiM paNa mAre dharma che." vadhAre rahetuM ane badhA ja lokonuM jIvana eka bIjAmAM eta- mATe have ApaNe tarata Ama karavuM joIe ke dareka poLa, ta rahetuM. rAtre ekI calavI, killAnI divAlanI marAmata mahollA, zerI, ALI, galI ke kaTarA dITha ApaNe rokI rAkhanAra karavI, kasarata kustImAM pravINa thavuM, nizAnabAjIne mahAvare lekenuM eka maMDaLa ubhuM karavuM joIe. e maMDaLanuM kAma pitAnA rAkhavA e badhuM lokone mATe svAbhAvika hatuM. mahollAmAM divasa rAta kI rAkhavI, AvanAra janAra para AtmarakSaNanI javAbadArI pitAnA upara ja hovAthI dareka najara rAkhavI, koNa zuM kare che enI khabara rAkhavI ane kaI mANasa AsapAsanI paristhitine oLakhate, dareka gAmaDAnI ane pazuM tophAna thAya te pahelAM ja, enA pUrva cihna oLakhI dareka zaheranI zakita keTalI che, kaye mANasa keva che, guDe koNa ene vakhatasara baMdebasta karI nAkhe. che, sajjana koNa che, kenI lAgavaga kayAM sudhI pahoMce je kaI raDe khaDo mANasa ekalo ekale hAthamAM tala- . che, e badhuM jANI levuM e badhAnI pharaja hatI. vAra, baMduka, pistola ke evuM ja koI sAdhana laIne A badhI mAhitI pitAnI jADI budhdhithI teo jema ApaNA mahollAmAM AvI jAya to ene gherI levo, enA tema meLavatA haze paNa kAMIka te taiyArI hatI je. jUnA hAthamAMthI hathIAra chInavI levuM ane ene enA samAjanA vakhatanA lokonI galatanI Aje ApaNe ThekaDI karIe chIe, javAbadAra murabbIone suprata karI kahI devuM ke "A paNa AjanI ApaNI mAMthI galata te mANasajAtinI kalpa tamAro mANasa che. ene sAcavI le. pharI e javuM nAmAM na AvI zake eTalI uDI ane jIvaleNa che. . tephAna karavA na pAme eTaluM ja.". tephAnI mANasane che. Aje jyAre jyAre ramakhANa viSe vAta cAle che, tyAre kazI sajA karyA vagara, ke polisanA tAbAmAM sepyA vagara, leke kahe che ke "kAyamanA ilAjo pAchaLathI batAve, atyAre eka ja , " . salA enA ja samAjane ene sepI dIdho hoya te enI asAdhAraNa , mAthA bhaMgAya che, ghare. baLAya che ane jAnamAla jokhamamAM sArI asara thaze ane na thAya te zuM ?" ApaNe thaDe ja che. eve vakhate tarata karavA jevuM zuM che e tame batAve te badalo levA mAgIe chIe ? jUnA kALanA rajapUto jema gaphatamAre pADa mAnIzuM. atyAra sudhInI saphalatanA ane dareka latamAM rahetA hatA tema ApaNe rahevAnA nathI eTaluM cekasa. samAjanA svabhAvanAM varNane nIrAMte sAMbhaLIzuM." . * ' have je ekAda meTuM ToLuM rItasara teyArI karIne ApaNe evI adhIrAIthI vAta karanAra huM chuM ke "tAtkAlika ' maholle luMTavA ke ApaNane mAravA Ave, ane ene mAryA karavA jevuM zuM che. enI carcA hamaNAM ja karIzuM. paNa eka vAta vagara enA upara kAbu meLavavA azakaya hoya te tyAM ene atyAre paNu-mujavA jevI che te e ke have pachI je jAtanA divase mAravA prayatna na karatAM pote bacAva karatAM karatAM maravA taiyAra AvavAnA che tenA pramANamAM atyAre cAle che e paNa zAMtinA thaI javuM eja ahiMsAne raste che. AnI asara adbhuta divase gaNavA joie ane tenA divase sAme je pUrva taiyArI thaze e viSe zaMkA ja nathI. * * che. . * 5
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-41 - jo ApaNA taraphathI bacAva karavA pUrata ahiMsaka bhegA thAya che ane lokomAM gabharATa ane dhAstI phelAve che, . prayatna thAya ane sAmA pakSane saMpUrNa abhayadAna hoya te sAmA A samAcAra sAMbhaLIne kogresanI kacerImAMthI eka mahAsabhAvAdI pakSanI duSTatA vadhI ja na zake. ene lobha paNa jhAMkhe paDaze. bahena zrI. indumatI cImanalAla zeTha pitAnA eka mitra sAthe nIkaLI ane saravALe sthiti sudharaze ja.' paDe che ane e guMDAonA ToLA vacce jAnanI paravA karyA sivAya AvI pahoMce che ane AsapAsa ekatra thayelA ToLAne zikhanuM sara- . 0 hajI eka vAta dhyAnamAM rAkhavI ghaTe che. jo ke temAM ahiM ghasa nIkaLavAnuM che je nahi e bAbatanI khAtrI ApIne sAnI draSTie vicAravAnuM nathI, paNa kevaLa dUraMdezAthI ja samajI vikherAI javA punaH punaH prArthanA kare che. A samaye pilIsa levAnuM che. jyAM sudhI aMgrejonI ochIvattI pheja, piolisa ke temanI bAjue AvI caDhe che ane temane tyAMthI cAlI javA sattA ApaNA dezamAM kAma kare che tyAM sudhI ApaNA dezamAM sUcave che. paNa indumatI bahena tenI kazI paNa paravA nahi ApaNe moTI saMkhyAmAM eka bIjAnA hAthe maravAnA nathI. paNa je 'karatAM potAnuM kArya cAlu ja rAkhe che. polIsa temane bAjunI pakSa pazubaLamAM phAve . e saMbhava hoya tene dabAvavA eka dukAna upara laI jAya cheema chatAM paNa teo pilIsanA 'bITIza sattA prayatna karyA vagara rahevAnI nathI. eTale ke je vAryA aTakatA nathI ane ! e bAju uzkerATa cAluja rahe che kei. pakSa hiMsAthI kAma levA mAMgaze tene prathama aMgrejI pazu eTale piolIse temane paraheja karI polIsavAnamAM besADI baLa hAthe kapAI javAna ane maravAno bhaya rahe che. ethI ulaTuM kegresa hAusamAM sahIsalAmata pahoMcADI Ave che. zaheranI je ahiMsaka Dhabe bacAva karatAM marI gayA che te ApaNe AvI bhayaMkara kaTokaTInA prasaMge jIvanA jokhame mahAtmA lokene nirbhaya banAvIzuM. ane bhaviSya mATe banne pakSanI dRSTi gAMdhIjInA ahiMsAnA siddhAMtane premALa. pATha guMDAone samanirmaLa banAvIzuM. . . . ' ' jAvavA mATe ane e rIte sAcA satyAgrahI tarIke pitAnI " , aMgrejonI sattA A dezamAMthI sAva adRSya nahi ja thAya pharajanuM pAlana karavA mATe zrI. IndumatI bahenane jeTale dhanyavAda ema kaI khAtrI ApI na zake. te che tyAM sudhI ApaNe. ApIe teTalo ocho che. gAMdhIjIe satyAgrahIonI kalpelI aMdara aMdara laDavAnA ja hoIe te te laData ahiMsaka zAntisenAmAM amadAvAda khAte indumatI bahenanuM nAma pahelI be ja laDavAmAM zreya che. ane teTalAmAM je ApaNe ahiMsAne paMkitamAM mukAze. ' camatkAra pArakhI zakayA haIzuM te tyAra pachI, aMgrejI sattAnA - bIjAM bahena zrI. puSpa bahena mahetA vikAsa saMghanA mukhya abhAve je ApaNe tyAM kadAca purasamAM yAdavAsthaLI jAmI kAryakartA tarIke khuba jANItA che. zukravAre hullaDanA vakhatamAM tihaze te emAM paNa ApaNe e ahiMsaka Dhaba ja vAparIzuM. saMghanA kAryAlayamAM eMzI bahena sapaDAyelI hatI. e bahenane vikAsasAmAnya janatAne gaLe A vAta saheje utare nahiM. paNa jeo gRhamAM pahoMcADavAnuM bIDuM zrI. puSpAbahene jhaDapyuM. khADIyA rAyapuramAM lazkarI dRSTie athavA krAMtinI dRSTie vicAra karI zake che A vakhate guDAo khUba tephAne caDhayA hatA, paNa tenI paravA karyA teo A vAta ne samajI zakaze. sayAMyane ane zarato sivAya teo turata meTara laIne upaDayA; rastAmAM zrI. purAtana buca parAjya emAM raheluM che ke, kAMI nahiM te e laData pUratI maLI jatAM temane sAthe lIdhA ane hIMmatapUrvaka guMDAonA ToLAnI ahiMsA ene parANe sevavI paDe che ane teTale daraje e vacamAM purI jhaDapathI meTarane mArI mukI. e rIte cha sAta pherA ApaNe svIkAra kare che. tAtkAlika zuM karI zakAya ene ApaNe khADIyAthI vikAsa gRha sudhInA karIne pacAsa sATha bahenane vikAsa ahIM sudhI thoDeka vicAra karyo, paNa hiMdusthAnamAM kemI aiya gRhamAM pahoMcADI dIdhI. guMDAo puSpAbahenanA hIMmatabharyA sAhasa sthApavA mATe kAyamI ilAja zA zA karavA joIe e vicAra ane bahAdurIthI khuba cIDAyA ane uzkerAI gayA ane temanI svataMtrapaNe karavo joIze. kAkA kAlelakara. maTara upara turI paDayA. puSpAbahenane mAthAmAM lADInA ghA paDayA, temane heTha cIrAI gayo, be dAMta paDI gayA ane pote lehIamadAvAdanuM komI hullaDa luhANa thaI gayAM. ema chatAM paNa moTarane vikAsagRhamAM pahoMcADI dIdhI. bAkI rahelI bahenone sahIsalAmata laI AvavAnuM traNa bahenonI bahAdurI kAma bhAIzrI purAtana buce puruM karyuM. puSpAbahenanI hIMmata ane koIne svapna paNa khyAla nahi hoya ke muMbaI ilAkAnA AtmazraddhAne kharejara dhanya che ! bIjA naMbaranA gaNAtA-gujarAtanA pATanagara-amadAvAda jevA che zukravAranA tephAnanA samAcAra muMbaI khAte zrI. mRdulAbahene lAkhanI vastIvALA ane sATha mIla tathA bIjA aneka kAra- jANyA ke turataja pitAnAM bIjA kAma paDatAM mukI teo rAtrInA khAnAMone lIdhe eka audyogika mathaka tarIke melamAM nIkaLI zanivAre savAranA amadAvAda prakhyAta thayelA zaheramAM komI ramakhANa AvA pahoMcI gayA ane turata ja zrI. prabhudAsa bhayaMkara svarUpamAM phATI nIkaLaze ane aneka paTavArIne sAthe laIne pitAnI meTaramAM nirdoSa mANasono tema ja puSkaLa mAlamIlkatane hullaDavALA vistAramAM vasatA lokone AzvAsana nAza thaze. eprila mAsanI aDhAramI tArIkhe ApavA, zAMta rahevA ane gabharATamAM paDayA zukravAranA divase amadAvAdanI sauthI moTI sivAya vyavasthita thavA samajAvavA mATe badhA gaNAtI jumAM majIdamAM namAja purI thayA tophAnI latAmAM pharI vaLyA ane hullaDanA bhAga bAda majIdanI bahAra guMDAgIrInuM je bhayaMkara batAM bhAI bahenane joItI madada pahoMcADavAnI pradarzana thayuM, te dareka sAcA hiMdIne komavAda dareka prakAranI vyavasthA temaNe karI nAMkhI. kevo bhayAnaka ane anarthakArI che tene A traNe bahenanI hIMmata, AtmazraddhA khare khyAla ApavA mATe puratuM hatuM. ane jIvanA jokhame gabharAyelAM bhAI pAMcase sAtaze guMDAo majIda sAme zrI, indumatI bahena ( anusaMdhAna pRSTa 8 juo)
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-41 prabuddha jaina zAntiniketanamAM gAMdhIjI ane TAgAra citrakAra abula kalAmanI sAjanyaprasAdI, GANDHI MAHARAJ We who follow Gandhi Maharaja's lead have one thing in common among us: we will never fill our purses with spoilsfrom the poor nor bend our knees 'to the rich. When they come bullying to us with raised fist and menacing stick, we smile to them and say: your reddening stare may startle the babies out of sleep." but how frighten those who refuse to fear? Our speeches are streight and simple, no diplomatic turns to twist their meaning confounding penal code 4 they guide with perfect ease the victimis to the border of jail. And when these crowd the path of prison gate their stains of insult are washed clean, their age-long shackles drop to the dust, and on their forehead are stamped. gAMdhI mahArAja 16 ame gAMdhIjIne kame nar noMdhI janArA; ame gAMdhIjIne sUtre jIvanane gUMcanArA garImAnAM raMgata cUsI cUsI rAtAM thanArA; ame nA, nA tavagaranA pagAne cUmanArA ! lAThI e thI sattAdhArI ama 6 gA me lI. mu maye java mata hasI kahetA, "tamAre lAla DALe bALa mAne zuM tene DAraze| je svamamAM bhaya nA pichANe ?" ame nA jANIe cANAkayanI kauTilya vANI ! amArAthI aMdhIe AMTI dhuTI karA avaLA ane savaLI : kitAe purAtama tema amane jelamAM ajANI ! kAyadAnI; pegADavAnI ! DA 2 vA ne, AtamAne, paraMtu bhUlaze. nA--ke turge pahoMcazu tyAMpajavaNI ane padAdhAtA bhUsAi sau javAnA, junI " jaMjIranA badhA taDA tA tUTavAnA, amAre bhA la AzIrvAda 'pu mUke vo nA ! ! janmabhUmimAMthI sAbhAra udhRta Gandhi's blessings. Ravindranath Tagore. prabuddha jaina' sabaMdhI _A aMka 'mu`baInu` kAmI ramakhANa ane karayu e rane lIdhe vakhatasara pragaTe thai nahi zakavA badala ame kSamA mAgIe chIe, Avate aMka paMdaramI tArIkhe pragaTa thato, keTalIka tatkALa pragaTa karavA jevI lekhasAmagrI hAtha upara AvavAthI gacA "kamAM adhUrA lekhe AvatA aMka upara mulatavI rAkhavAmAM AvyA che. taMtrI, prabuddha jaina,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jain hiMdI pradhAnanA pravacana upara hiMdu viSe AmanI sabhAmAM cAlelI carcAnA labANabharyo ahevAla meM bhAre duHkha sAthe vAMcyo. Apatti sAdhAraNa rIte mAnavInAM hRdaya kuNAM kare che ane vAstavikatAnuM tene kharUM bhAna karAve che. paNa mI. emerI teA kevaLa ThaMDA ane brITananI hAlanI ApattithI jANe ke taddana aspRSTa mAluma paDe che. temanuM hRdaya jarA paNa pIgaLeluM jaNAtuM nathI. A niSThuratAe mArI mAnyatAne vadhAre draDha banAvI che ke rASTrIya mahAsabhAne game tevA prabaLa virodhano sAmano karavA paDe te paNa teNe ahiM sAne vaLagI ja rahevuM joIe. hiMdamAM hAla je paristhiti pravatI rahI che te pratye dhikkArayukata bedarakArI dAkhavIne mI. emerIe ceTabITananI kAMi paNa sevA bajAvI nathI. mI. emerI brITIza rAjyamAM hiMdane maLelI zAnti viSe chaTAdAra bhASAmAM vAta kare che; paNa A vAtA karatI vakhate temane DhAkA ane amadAvAdamAM banI gayelA banAvAnI zuM khabara nahatI? A banne ThekANe zAnti jALavI rAkhavAnI javAbadArI konI hatI ? huM AzA rAkhu chu ke baMgALAmAM te lokaniyukata zAsana pravartI rahyu che e hakIkata mI. emarI mArA mAthA upara nahi mAre. e lAka niyukta zAsana kevu kArasa che e te| mI. emerI barAbara jANe che. emane e paNa khabara che ke AvI jAtanI kaTokaTInA prasaMga paratve A pradhAtAnA hAthamAM keTalI ochI sattA hAya che- pachI bhale e pradhAne koMgresavAdI hAya, lIgavAdI hAya ke khIjA koi paNa pakSanA hoya. ahiM mAre eka spaSTa savAla pUchavAno che. huM puchuM chuM kaiM hiMdamAM cAlu rahelA brITananA lAMbA zAsanakALa daramiyAna hiMdanI prajA kema karatAM eTalI badhI niya thai gai che ke tenAthI muThThIbhara guMDAo sAme paNa ubhuM rahI zakAtuM nathI ? ceDA guMDAone khunAmarakI luTaphATa ane Aga lagADavA mATenu anukULa vAtAvaraNa maLI gayuM tethI gabharAi ja"ne khAsa bhayane kAraNe ja hajAro loko potapotAnAM nivAsasthAna cheDIne nAsI jAya e dRSya jeTaluM ApaNA mATe hINapata bharyuM che te karatAM vadhAre hINapatabharyuM brITana mATe che. sAcI sarakAranuM paheluM kartavya tA lokone AtmarakSaNanI kaLA zikhavavAnu ja hAi zake. paNa hiMdamAM rAjya karatI paradezI brITIza sarakArane te hiMdanA nAgarIkonA kalyANa mATenI A mULabhUta khAAta sAthe kAM' paNa lAgatuM vaLagatuM che ja nahi ane tethI ja eNe hiMdI prajA pAsethI hathiyAre khUMcavI lIdhAM che. mI. emerI Aje te hiMdI lazkaranAM bhAreAbhAra vakhANu karI rahyA che; paNa hiMdanI bhUmi upara e vakhANanI te kAMi asara thAya tema nathI. kAraNa ke kaoNMgresanI ahiMsAnI te judI ja vAta che. paNa jo hiMdane svarakSaNa mATe sajja karavAmAM Avyu hAta ane jarUrI tAlIma ApavAmAM AvI hota ane hiMdu brITananuM pharajiyAta nAha paNa marajiyAta sAthIdAra hAta te huM kahI. zakuM chuM ke, vinAza mATe ekatra thayelA, yuropanA badhAM rASTrA greTazrITana sAme hAtha sarakhA ugAmavAnI paNu hIMmata karI zakayA na hata. hiMdanA rAjakIya pakSA ekamata thaine baMdhAraNIyeAjanA raju kare ke turata ja brITIza sarakAra hiMdanA e ekamatane mAna Apaze e kathananu piSTapeSaNa karyA karIne mI eberIe hiMdI tA. 15-41 gAMdhIjInu vedhaka nivedana enI budhdhinu apamAna karyuM che. meM eka karatAM vadhAre vAra puravAra karyuM che ke hiMdanA judA judA pakSAne eka thatA aTakAvavA e brITananI paraMparAgatanIti che. ' bhAgalA pADavA ane rAjya karavuM' e brITananA mAnItA ane aniSTa manodazA sUcavata siddhAnta che. hiMdanA samudAyamAM paDelA bhAgalA mATe brITananA rAjapuSo javAbadAra che. ane jyAM sudhI brITananI taravAranA khaLe hiMdane parataMtra rAkhavAne prAdha thatA raheze tyAM sudhI A bhAgalA kadi asta thavAnA nathI. kamanasIbe meslema lIga ane kaoNMgresa vacce Aje na sAMdhI zakAya evuM bhaMgANa paDayuM che e vAta huM kabula paNa A amArA gharanA jhaghaDA che ema brITIzaro zA mATe kabula karatA nathI ? jo te Aje hiMdamAMthI khasI jAya to mAre kAla che ke koMgresa ane meslema lIga ane bIjA badhA pakSeA pAtapetAnuM hita dhyAnamAM laine eka thai jaze ane hiMdanA taMtrasa McAlana mATe svanimitta ceAjanA ghaDI kADhaze. bhale e ceojanA kadAca zAstrIya na gaNAya. bhale e yojanAne kadAca pazcima padhdhatinI mahAra paNa lAgI na hoya--chatAM paNa e yeAjanA TakAu tA nivaDavAnI ja. sabhava che ke ApaNe A sukhada paristhitine prApta karI zakIe te pahelAM kadAca ApaNane aMdara aMdara laDavAnuM ane. paNa jo ApaNe kAI bahAranI sattAnI madada nahi mAMgIe te ApaNI Apasa AsanI laDAi bahu bahu te ekAda pakhavADIyu cAlaze ane e laDAimAM je vinAza thAya te vinAza yuropamAM Aje cAlI rahela khunAmarakI daramiyAna eka divasamAM jeTalAM mAthuM bhagAI rahyAM che. tenA karatAM paNa kadAca e haze. vinAza ATalA echA thavAnA saMbhavanuM kAraNa eka ja che ane te e ke ApaNe saMpUrNa niHzastra chIe ane te mATe te ApaNe brITIza rAjyanA AbhAra mAnavo rahyo ! mI. emerIe peAtAnA ajJAna zrotAo samakSa bhASaNa karatI vakhate satyanI bhAre avagaNanA kIdhI che. temaNe peAtAnA zrotAone jaNAvyuM che ke kaoNMgresane kAM to badhuM joie chIe athavA to kazu ja jotuM nathI. huM mI emerIne yAda devarAvu chuM ke brITIza prajAnI lAgaNI sataiSavA mATe kaoNMgresa punAnA TharAvamAM sUcavAyela samajutI sudhI nIce utarI hatI. pachI muMbainI mahAsabhA samitie e dharava rada karyo tyAre meM sattAvAra rIte jAhera karyuM hatuM ke brITIza sarakAra hAlane tabakake hiMdane svataMtratA ApI zake tema nathI athavA te evI svataMtratAnA aMgenI jAherAta karI zake tema nathI; tethI ApaNe ceDA samaya mATe te saMpUrNa vANIsvAtaMtryanI mAMgaNI vaDe ja saMtoSa mAnavo rahyo. mI. emerInA uparanA jaNAvela pratipAdanathI A vastusthiti keTalI judI che ? mI. emarInuM mAnasa ja evA prakAranu che ke brITana jyAre vana maraNane jaMga khelI rahyuM che tyAre tenI akaLAmaNumAM jarA paNa vadhAreA nahi karavAnI nIti akhatyAra karIne kaoNMgrese je sahiSNutA dAkhavI che tenI kadara karavA jeTalI prAthamika sabhyatAnI paNa tenA taraphathI .AzA rAkhavI e vadhAre paDatuM che, e sabhyatAnA abhAve nI. emerI kraoNMgresanI sahiSNutA kaoNMgresanA ja mAthAmAM mAre che ane jAhera kare che. ke satyAgrahanI laData taddana bhAMgI paDI che. emanA nivedanamAM bhAratanI AbAdI viSenA ullekha vAMcIne te huM stabdha ja banI gayo. huM mArA anubhava uparathI kahI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ja ' ' ' '' - " - tA. 1=541 prabuddha jaina ghATakopara adhivezana " " '' '' nirthio cuMTato ja nahatAM ane ekakasa lavAjema ApIne je koI je sthaLethI AvatA teo te sthaLanA pratinidhi gaNAtA. ghATakopara, khAte maLela sthAnakavAsI jaina kenipharansanA adhi A prakAranA pratinidhitva pAchaLa kazI' paNa javAbadArIne khyAla vezananI beThake tema ja viSayavicAriNI samitimAM hAjara saMbhavI zake ja nahi: navA baMdhAraNa mujaba sthaLe sthaLe korahevAnuM sadbhAgya mane prApta thayeluM temAM mane je jovAnuM ane ransanI samitio cuMTavAmAM ardhaze ane temAMthI kakaraNa jANavAnuM maLeluM tenI vigatavAra nedhalevAne -ahiM avakAza mujaba cuMTAIneM AvelA bhAI bahene jehapachInI kepharansamAM nathI. keTalIka mukhya mukhya bAbatane ullekha ahiM basa thaze. pratinidhi tarIke bhAga lai zakaze. niMgALA : adhivezanamAM meM , * ! A. kenpharansamAM hAjarI ApanAra bhAI bahenI saMkhyA paNuM A ja baMdhAraNI pheraphAra raju karele paNa mane zuddha ghaNI sArI hatI. chellA divasanI. beThakamAM jeTalA bhAIo- hAjara niSphaLatA maLelI. A pheraphAra upara viSayavicAriNI samitimAM * hatA teTalI ja lagabhaga bahene hAjara hatI. e duSya kharekhara sArI carcA ane matabheda raju thayA hatA, paNuM khare che. pratsAhaka ane preraNAjanaka hatuM. mahatvane pheraphAra ghaNuM kharuM sarvAnumate svIkAravAmAM AvyA hatA. ' ': A konpharanse pitAnA cAlu raNamAM be mahatvanA pheraphAra A pheraphAra jeTalo AvakAradAyaka che teTalo ja tene vAstarSika karyA je kharekhara AvakAradAyaka ne puya. eka te; konpharansa amala vikaTa hoIne cotarapha khUba ja pracArakAryanI apekSA rAkhe pitAnA aMgrejI nAmane tyAga karIne "jaina sthAnakavAsI, mahA che. ApaNA samAjanI mandatA ane niSkriyatA vicAratI AvI saMdha, evuM nAma dhAraNa karyuM. vacagALe eka evo kALa, AvI sthAnika samitio ubhI karavI ane cAlu rAkhavI muzkela che. gayA che. jyAre bIjI. aneka. aMgrejI nakala sAthe ApaNI navI kAryavAhI athavA- te cAlu rahelI junI kAryavAhI vadhAre saMsthAomAM keTalAye aMgrejI zabda ghusI gayA. A kurUpatA vegathI. ane kartavyaparAyaNatAthI kAma kare ane A yojanAne Aje lagabhaga sarva sthaLethI nAbuda thaI rahI che. . ema chatAM sArthaka kare saphaLa banAve-ke jethI AvI. bIjI saMsthAone paNu varSothI cAlI AvatuM. nAma tenI sAme aneka vicAra A navA mArge cAlavAnI hIMmata ane vizvAsa Ave. . saMskAro joDAyelA hoIne pheravavuM athavA te AvA meTA samu- konpharansanA nimite punA barDigama rU. 45000 upara dAya pAse e Ta pheraphAra: kabula karAva.. bahu muzkela thaI nuM phaMDa thayuM ane bIjI paNa keTalIka sakhAvate jAhera : thaI. paDe che. spe. mu. konpharansanA niMgALA: adhivezanamAM Ave jaina samAjamAM dAnavRttinA mULa uMDA che; udAratA tene varelI ja pheraphAra karAvavA meM prayatna karelo, paNa huM saphaLa thaye nahote. che. AvI kenpharansa athavA te A bahujana samudAya AdAnavRtti ghATakoparanA adhivezane e vAta vinA virelve svIkArI lIdhI e arthavA te udAratAne pragaTa thavAnuM preraka nimitta bane che. ATaluM kharekhara, AnaMdajanaka che ... phaMDa ekatra thayuM te A kenpharansanI eka avAntara chatAM AveA ja bIjo mahatvano pheraphAra konpharansamAM pratinidhi tarIke kAradAyI saphaLatA gaNAya. koNa AvI zake ene lagatuM hatuM. Aja sudhI sthaLa sthaLanA A konpharansanA pramukha zeTha vIracaMdabhAI meghajI thobhaNa hatA. saH pratinidhi tarIke jene jene cuMTIne mele teo kanpha- zrI. vIracaMdabhAInA saujanya ane udAratA saMbaMdhe bemata hoI ransamAM bhAga laI zake. evI racanA junA baMdhAraNe svIkArelI zake ja nahi. paNa have ApaNe e samajI levAnI jarUra hatI. vastusthiti evI hatI ke so kAMI ekatramaLIne prati- che ke eka kALe AvI konpharansa ApaNA keI ne koI mAnyavara zakuM chuM ke e AbAdInI vAta kevaLa kalpanAjanya ja che. zrImAnane navI javAnuM sAdhana hatuM. AvI konpharansa paNa snehahiMdanA-lAkha AdamIo:: dina pratidina vadhAre ne vadhAre kaMgALa saMmelana jevI ja hatI. jANe ke moTo meLo hoya ema saMkhyAbanatA.. jAya che. emanI pAse paheravAne pUratAM kapaDAM nathI baMdha 'mANaso ekaThA thatA ane traNa divasa anadepasAra karatA. ane khAvAne purU: anna nathIH ekahaththu rAjyasattAne lIdhe karaDe AvI konpharansamAM kaI agatyanA TharAvo nahetA AvatA temajaM rUpIAnuM aMdAjapatra : ghaDI zakAya che. paraMtu hu hIMmatapUrvaka matabhedanI tIvra rasAkasI nahAtI jAmatI. koI jANItA zrImAnakahuM chuM ke e aMdAjapatra karoDe sudhapIDitanI AbAdIne nA pramukhapaNa nIce AvI konpharansa '' maLatI;" kenpharansanA purA:nathI; paNa hida brITIza". eDI nIce cagadAI rahyuM che. varSothI kAma karatA kArabhArIo adhivezananuM kAmakAja calAvaMtA; ene purAve che. hiMdanA kisAna jagatamAM vyApI rahelAM saMka- pAMca paccIza zabdADabarathI bharelA ane kazA paNa amalI TothI vAkekAra. dareka.hiMdIne dharma che ke e Apakhuda: zAsana kAryanI apekSA vinAnA TharAva pasAra thatA; nAnAM mATe ' sAme baLA jagAve. . . . gaNAtA bhAIo vacce AmanyAnI bhAvanA eTalI dhana + 1 , mAnavatAne bhAgye hiMdanI krAnti zAntibharI che ane rahetI '' ke meTA' sAme ' nAne " gaNAte bhANasa keAI 5NuM huM AzA rAkhuM chuM ke pitAnuM antima dhyeya siddha thatAM sudhI bAbatamAM vidhI sura, uThAve tevuM te javalleja banatuM; be hiMda ekasarakhI zAti jALavI rAkhaze. paNa mI.' emerIne , amadAvAdanuM kemI hullaDa- ' ' rAma bhASaNanI A duHkhada samAcatA bhAre vadhAre laMbAvI na joIe. .. (pRSTha 6 thI cAle che ! che. tenA bhASaNanuM ATaluM saMkSipta pRthakkaraNa karavAnuM kAma hAtha henane bacAvavA mATenI tamannAne khUba khUba dhanyavAda ghaTe dharatAM mane duHkha thAya che. paNa te eTaluM badhuM gerasamajutI che. mahAtmA gAMdhIjInA ahiMsAnA ucca Adarzame puro pacoLe utpanna kare tevuM che ke e kamanasIba vyAkhyAnetI ekadama sAme hoya evA anuyAyIo gujarAta ane bIjI prAMtamAM ApaNe tarI Ave evI keTalIka galatIone paNa jo huM nirdezana Aje jyAM tyAM maLe che e ja mahAtmAjInI tapasyAnuM La che - kaMkuM te mAre dhama, sukuM ema mane lAgyuM. kharekhara cAlIza ane dezane temanI e meTamAM meTI bheTa che. bhAI purAtana karenI janatA upara je aniyaMtrita sa-tAte bhogavI rahela buca ane zrI ravizaMkara mahArAje karelI mAnavasevA paNuM puro che eTalAthI ja mI: emerI saMtoSa mAnIne besI rahI zakta vakhANuMne pAtra che ane ahiMsAvAdIe khuba dhaDe levA jevI che. - anuvAdaka paramAnaMda, maNilAla makamacaMda zAha - - A. dharatAM mane satI kamanasIba vyAkhyAtI ekadama sAma che. ahI anayAyIo ane jyAM tyAM maLe che e ja mA mahAtmAjInI tI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prabuddha jaina tA. 1-5-41 na hoya evA gRhasthanI mArA calAvavAno-sArI ane daramiyAna jyAre pAMca lAkha rUpIAnI sakhAvate thatI; sau koI AnaMde maLatA ane adhivezana bhAre saphaLa thayuM evA sateSapUrvaka sau koI Anade chuTA paDatA. Aje vakhata badalAye che; AvI kenpharansanA pramukhanuM kArya vadhAre kaparuM banyuM che; nAnA meTAnI kahevAtI AmanyA lupta thaI che; sAmAjika temaja dhArmika bAbatomAM eka eka cheDe te bIje bIje cheDe-evA parasparavirodhI vicArapakSo ubhA thayA che. AjanI konpharansa ke paripadamAM jene jAhera jIvanana-sabhAo calAvavAne--sAro anubhava na hoya evA gRhasthanI mAtra temanI zrImannAI ke udAratAnA kAraNe pramukha tarIkenI varaNI karavAmAM Ave che tyAM avAranavAra bhAre kaDI sthiti UbhI thAya che. AvA sagamAM pramukha tarIkenuM kAma bIjAne calAvavAnuM hoya che ane te badhI bAbatamAM pramukhanA nAme cukAdA ApTe jAya che. virodhapakSI pramukhane uddezIne bole che ane pramukhavatI bAjunA ja mANasa javAba Ape che. pariNAme kaI vicitra ane upahasanIya avAstavikatAnuM vAtAvaraNa ubhuM thAya che. udAra zrImAna jarUra Adara ane sanmAnane egya che. paNa te mATenA prasaMge ane sthaLe judA ja che. koI krIkeTa mecanA kepTana tarIke koI gRhastha paisAdAra che eTalA ja kAraNe tenI pasaMdagI karavAmAM Ave te jeTaluM kaDhaMgu kahevAya tevI ja prastuta prathA have 'kaDhaMgI lAge che. upara jaNAvelI rIte varAyelA pramukhanAM bhASaNanI kema samAlocanA karavI e paNa eka muMjhavatA prazna bane che. kharI rIte koI paNa AvI konpharansanA pramukhanuM bhASaNa kemanI Aja sudhInI paristhitinuM sAruM digdarzana karAvatuM ane have zuM karavuM te viSe sAcuM mArgadarzana ApatuM temaja temanA bhinna bhinna prazno saMbaMdhe temanA aMgata vicAro ane bhAvanAo yathArtha rIte raju karatuM hovuM joIe. paNa AvA pramukhanAM bhASaNo dhaNuM kharUM anyanAM lakhelAM hoya che ane te paNa eka ja jaNanI kalamanI prasAdI nahi. paNa kadi kadi be traNa kalamenI meLavaNI hoya che. eTale pramukhanuM bhASaNa kharI rIte pramukhanuM nathI hotuM temaja anya keInuM paNa tene lekhI zakAtuM nathI. A prakAranA bhASaNanI stuti paNa zuM karavI ane nirdA paNa zuM karavI? gamatI bAbatane yaza kone ApavuM ane na gamatI bAbatane apayaza kene Apa? pramukhanI varaNI ane temanA bhASaNane lagatI upara varNavelI bAbate AvI pariSadanA sUtradhAroe khAsa dhyAnamAM levI ghaTe che. ' A kenpharansa saMbaMdhamAM eka bhAre vicitra bAbata te e hatI ke A konpharansamAM raju karavA mATe baMdhAraNa purakasara dhaDAyelA prastAvene kharaDa (draft resolution) teyAra karavAmAM AvyuM ja nahotuM. konpharansamAM raju karavAnA karAve ghaDI lAvavAnuM kAma konpharansanI akhila hiMda samitinA maMtrI zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe pitAne mAthe rAkhyuM hoya ema lAgatuM hatuM. paNa Ane lagatI koI. samiti nImAI hoya athavA te kayA kyA viSaya upara karAve lAvavAnA che evuM paNa kAMI AgaLathI nakkI karavAmAM AvyuM hoya ema jaNAtuM ja nahotuM. sAdhAraNa rIte upara jaNAvI tevI akhila hiMda samitinI kAryavAhI samiti athavA te je sthaLamAM kenpharansa bharAvAnI hoya tenI svAgata samitie nImela prastA ghaDanArI samiti AgAmI adhivezanamAM mukavAnA karo ghaDe che ane viSayavicAriNI samiti samakSa e TharAva rajU karavAmAM Ave che. A prastAvanI nakala vi. vi. samitinuM kArya zarU thatAM pahelAM vaheMcavAmAM Ave che. A uparathI vi. vi. samiti sabhyone kaI kaI bAbato upara karo AvavAnA che tenI purI khabara hoya che ane tethI te te dara upara jarUrI sudhArAo vicAravA temaja bAkI rahI jatI athavA te koI sabhyane khAsa upayogI lAgatI bAbata upara TharAva ghaDavAne puro avakAza rahe che. prastuta konpharansanI kAryavAhImAM AvI kama goThavaNa hatI ja nahiM. AnA pariNAme vi. vi. samitinA kAmakAja nI zarUAta daramiyAna tyAre zrI. cImanalAla cakubhAIe rASTrIya mahAsabhA pratye vaphAdArI darzAvato rAva raju karyo tyAre te sAme junA ane navA banne pramukhee bhAre vAMdho uThAvyo ke "A TharAva kone puchIne mukavAmAM Ave che ? ane zrI. cImanabhAInI maMtrI tarIkenI sthiti bhAre kaDI thaI ane temane jAhera karavuM paDayuM ke e harAva pitAne kaI dhikAranI rUie nahi paNa pite vyaktigata sthitimAM mukyuM che. A anubhava thavA chatAM paNa je navuM baMdhAraNa ghaDavAmAM AvyuM che temAM adhivezananI vi. vi. samiti mATe TharAvane khaDe koNa ghaDI zake ane kevI rIte raju thaI zake te bAbatanI kazI cekhavaTa karavAmAM AvI nathI. A paNa ATaluM ja Azcaryajanaka che. ahiM sAthe sAthe e paNa jaNAvavuM asthAne nahi gaNAya ke A konpharansamAM te viSaya vicAriNI samiti nImIne kAmakAja calAvavAmAM AvyuM hatuM paNa sthA. yuvaka pariSadamAM te AvI kaI samitinI jarUra ja svIkAravAmAM AvI nahotI ane svAgata pramukha ane pariSadanA pramukhanAM bhASaNe pachI svAgata samitinA maMtrI taraphathI ema ja eka pachI eka darA mukAvAnuM ja zarU thayuM hatuM. AvI bInabaMdhAraNI kAryapaddhati tarapha javAbadAra adhikAraonuM dhyAna kheMcavAmAM Ave che tyAre teo taraphathI ghaNI vakhata e javAba ApavAmAM Ave che ke "amAre te ema ja cAle." jyAM vyavasthita rIte kAma calAvavuM zakya ja na hoya tyAM Ave javAba cAle; paNa jyAM AjanA jAhera jIvananA purA anubhavI gRhastha kAryavAhInA mokhare hoya tyAM A javAba kAryavAhakone amuka prakArane pramAda ja sUcave che. teonI pharaja che ke avyavasthita rIte " cAlatI kAryavAhIne bane teTalI vyavasthita ane nAnA moTA sau keIne puro satiSa Ape tevI banAvavI joie. dAkhalA tarIke trIjA divasanA adhivezanamAM konpharansanI racanAmAM maulika pheraphAro karatuM navuM baMdhAraNa pachI raju thAya ane AgAmI varSa mATenI kAryavAhInA adhikArIonI nimaNukane prazna pahelAM hAtha dharavAmAM Ave-AvI vicitra ghaTanA bhAgye ja kaeNI pariSadamAM jovA maLe. Ama bhUlathI banavA pAmyuM haeNya te te bhAre aucityabhaMga gaNAya; A pAchaLa kaI bIjI kalpanA ke mutsaddIgIrI hoya te te konpharansanA sUtradhArane zobhA ApanAra na gaNAya. A konpharansamAM temaja sthA. yuvaka pariSadamAM pasAra thayelA keTalAka agatyanA TharAvo A aMkamAM anyatra pragaTa karavAmAM AvyA che. A TharAva pAchaLa keTaluM ochuM amalI baLa hoya che e jaNAvavAnI jarUra che ja nahi. ApaNI pariSade ane konpharansanI nabaLI kAryavAhI, satata kAryakartAone abhAva ane AkhA samAjane uparachale sAtha-jyAM A traNa bAbata ekatra hoya tyAM amuka TharAva uparathI mahatvanAM kazAM paNa pariNAmenI AzA rAkhavI te kevaLa gAMDapaNuM ja gaNAya. paNa Ajane samAja kaI vicArakakSAe AvIne ubhA che ane je vicAre eka kALe kadI svIkArAvavA ya nahatA temAMnA keTalA vicAro AvI rIte ekatra maLelA saMmuha pAse Aje svIkArAvI zakAya che tenuM AdhArabhUta mApa A TharAvamAMthI maLI zake tema che. A dRSTie AvI pariSadamAM pasAra thatAM TharAvanuM cokkasa mahattA che. paramAnaMda
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1 41 prabuddha jaina, akhila hiMda sthA. jaina konpharansanA keTalAka agatyanA TharAvo jene satyAgrahIone abhinandana * *-: 1} : mULa sidhdhAMta AvakAradAyaka che. A pejanAM sAMdhu samitinI ApaNA samAjanA je bhAI bahene. rASTrIya mahAsabhAnA vizeSa vicAraNA mAge che. tethI ajamere sAdhu saMmelanamAM nImAvANIsvAtaMtryane lagatA satyAgrahanI laDatamAM joDAyA che ane yelI muni samitinI eka beThaka yogya sthaLe ane samaye belAkArAvAsI banyAM che temane A kenpharansa hArdika abhinaMdana vavA A adhivezana TharAva kare che. (A yojanAnI vigato Ape che. AgaLa upara pragaTa karavAmAM Avaze.) ' ' ' ' . ' khAdI-grAmodyoga aspRzyatAnivAraNa ' , ' vIra sevAsaMgha " " ' . ' ' : ': ', - rASTrIya mahAsabhAnA racanAtmaka kAryakramamAM ane khAsa karIne vIrasaMdha prastAva ane phaMDa muMbaI adhivezanathI thayela nIcenI bAbatomAM pitAthI banate sahakAra ApavA A konpha che. niyamAvalI paNa banAvavAmAM Avela che. paraMtu hajI sudhI ransa dareka strI purUSane Agraha kare che.... ( A bAbate khAdI, kAryarUpamAM vIrasaMdha banyuM nathI. mATe A konpharansa nirNaya kare. grAmadyoga ane aspRzyatAnivAraNuM nagatI che ane te saMbaM che ke sthA. jaina samAjane AjIvana athavA ucita samayane dhene TharAva Aja bAbate uparanA jaina yuvaka pariSadanA TharAvane mATe sevA devAvALA sthA. jaina samAjanA sAcA zrAvako bhale te tadane bhaLato che je Aja aMkamAM AgaLa ApavAmAM Avela che.) gRhasthI hoya ke brahmacArI hoya, paraMtu AjIvana samAjasevAne mATe jIvana arpaNa karavAvALAone "vIra sevAsaMdha" turata ja sAmAjika kurUDhio banAvavAmAM Ave. vIrasaMdhanA sabhyanI gyatA ane AvazyakatA bALalagna, asamAna vayanAM. lagna, kanyAvikraya, vavikraya tathA anusAra jIvanaprabaMdhane mATe vIrasaMdha phaDano upayoga karavAmAM Ave. anekapatnItvanI aniSTatA saMbadhe matabheda na hovA chatAM haju AvA banAvo ApaNA samAjamAM azakya bane e tIvra sAdhusaMsthA niyamana lokamata jAhera thavo joIe ane AvA aniSTa prasaMge keIpaNa sAdhu saMmelananA badhA niyama tathA prastAvo khAsa karIne sthAnakavAsI strI purUSe bhAga levo na joIe ema A konpharansa sAdhu sAdhvI saMghanA jJAna ane cAritranA rakSaNa ane vRddhine mATe tathA bhAratavarSanA caturvidha zrI. saMdhamAM aikaya sthApavA mATe . anurodha kare che. A konpharansa bhalAmaNa kare che ke - karavAmAM AvyAM che. eTalA mATe ajamera adhivezanamAM prastAva * 1 lagnanI vaya kanyAnI ochAmAM ochI 16 varSanI ane varanI vaya ochAmAM ochI 20 varSanI hovI joIe. naM. 8 anusAra te niyama tathA prastAva hAjara temaja gera2 lagna sabaMdhe javAmAM AjanI pracalita bhaugolika hAjara badhAM sAdhu-sAdhvIone mATe baMdhanakAraka che. eTalA mATe A pratyeka niyamo tathA prastAvanuM pAlana karAvavuM e pratyeka : ane jJAtiviSayaka maryAdAo Adhunika sAmAjika paristhiti zrAvaka tathA zrAvikAnuM kartavya che. sAthe taddana asaMgata che ane pragatinI rodhaka che tethI e - munionI taraphathI AvelA pratyuttare ane A kamITInA maryAdAo satvara rada thavI joIe. sabhyanA anubhava viSe vicAra karavAthI evuM mAluma paDe che ke - laso vara kanyA saMmatithI thavA joIe. ' sAdhu sAdhvI saMghanA bahu bhAge A niyama ane prastAvanuM, ApaNuM pAMjarApoLo ' vizeSarUpe pAlana karyuM che temane A adhivezana dhanyavAda Ape. . ApaNA bhAIo hastaka cAlatI pAMjarApoLa tathA jIvadayA che ane teo pAlana cAlu rAkhaze evI AzA rAkhe che. je jevI saMsthAonA saMcAlakone, TrasTIo vagerene A konpharansa sAdhu sAdhvIoe A niyamanuM thoDuM athavA vizeSarUpe pAlana, evI bhalAmaNa kare che ke temaNe Adhunika dezakALanI jarUri- karyuM nathI temane mATe. A adhivezana kheda pragaTa kare che ane yAta samajIne pitAne tyAMnA DhoronI olAda sudhare ane hAla have temanuM pAlana karavA mATe vinaMti kare che.' cAlI rahelo bagADa baMdha thAya tevA sudhArA temaja sudhArA kara ' A adhivezanane e draDha abhiprAya che ke samelananAM nArI paddhationo amala temaja pracAra karo. adhikAMza niyama ane prastAvo evA che ke jemano bhaMga kaI jaina samAjanA traNe phIrakAnuM aikaya paNa sAdhu-sAdhvI koI paNa zrAvaka athavA zrAvikAnA thoDA ghaNA sahakAra athavA anumati vinA karI zake nahi. eTalA mATe ke A konpharansa jaina samAjanI ekatAnuM AgrahapUrvaka sama jemane samAjahita priya che evA pratyeka zrAvaka zrAvikAonuM rthanA kare che ane jyAre paNa parasparanI ekatAne bAdhaka prasaMga kartavya che ke jyAM jyAM sAdhu-sAdhvI kaI rIte saMmelananA niyama ubhe thate dekhAya tyAre tene yogya sAmano karIne ekatAne puSTa ane prastAvane amala karatA na hoya athavA karavA cAhatA na hoya karavAne pratyeka sthAnakavAsI bhAIbahenane vinaMti kare che. vizeSamAM tyAM tyAM te niyamanuM pAlana karAvavA mATe dareka prayatna karavAmAM Ave ane jaina samAjanA traNa phIrakAnA, keTalAka mAnyatAbhede bAjue - tenA bhaMgamAM koI paNa prakArane sahakAra ApavAmAM na Ave. . rAkhatAM, parasparane samAna rIte sparzItA aneka praznonI carcA karavA ' siddhAnta zALAo mATe temaja aMdara aMdaranI ekatA vadhAravA mATe AkhA jaina hAlamAM sAdhu sAdhvIonA zAstrAbhyAsa mATe judA judA samAjanI saMyukta pariSada bolAvavAnI AvazyakatAM A konpharansa sthaLeAe meTA pagAre paMDita rAkhavAmAM Ave che tethI judA svIkAre che ane evI kaI yojanAmAM A pariSada pUro sahakAra judA saoNne ghaNuM kharca thAya che ane tethI nAnA gAmamAM Apaze ema jAhera kare che. ' , bhAsAM thaI zakatA nathI. tethI A sabhA judA judA prAntamAM vIrasaMghanI yojanA ' , , siddhAnta zALAo khelavAne te te prAntanAM saMdhane vinaMti kare *o." sAdhu sAdhvI saMdhanI ekatA e ja sthAnakavAsI samAjanA che ane tevI siddhAnta zALAe udhaDe tyAre prAntamAM vicaratA abhyathAnano eka mAtra upAya che te mATe muni samitinA cAra sarva saMpradAyanI sAmunirAje potAnA ziSyone bhaNAvavAmAM sabhyae varasadha"nI ejanAne kharaDo taiyAra karyo che ke tene , mekale tevI vinaMti karavAmAM Ave che. , , , , ,
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5 41, ! - 3) sthA. jaina yuvaka pariSadanA keTalAka agatyanA TharAvo * rASTrIya mahAsabhA : : : dvArA lekamAnasa para asara karIne lekamata keLave che jethI e - "svataMtratA e pratyeka mAnavIne jaMtmasiddha adhikAra krame krame dura thAya che . . . che, ema A pariSada mAne che ane te adhikArane siddha karavA . (1) preta bhajana (maraNa pAchaLa thatAM jamaNo). mATe prayatna karatI hiMdI rASTrIya mahAsabhAne hiMda eka ane . () sImaMta pAchaLa thatA vyartha kharca. avibhAjya che' e sidhdhAMtane khyAlamAM rAkhI saMpUrNa sahakAra (3) vargabheda (garIba zrImate)nuM dhImuM jhera prasarelu ApavAne A pariSada TharAva kare che ane tenA kAryakramamAM bane aTakAvavA mATe lagna prasaMge ke evA bIjA prasaMgamAM thatA - ' te phALo ApavA samagra jaina samAjane AgrahapUrvaka bhalAmaNa kapaDAM ghareNAM vagerenAM pradarzane-lagnADabare. (4) maraNa pachInA laukika vyavahAre. khAdI grAmodyoga, aspRzyatAnivAraNa ane rASTra (5) bALalagna, kaDAM, vRddhala. bhASA pracAra nIce jaNAvelI pravRttiomAM A pariSada makakamapaNe mAne (6) ghumaTA paddhati paDadA prathA) che ane tethI tene apanAvI levA dareka yuvakane AgrahabharI (7) strInA maraNa pachI turtamAMja thatA vevIzALanI prathA. "vinaMti kare che.' lagnakSetra vistAra (1) khAdIthI Arthika asamAnatA dura thAya che, sAmAjIka sAMpradAyika phirakAo temaja vaNika kemanI judI judI samAnatAnI bhAvanA pragaTe che, garIbAI ane bhukhamara ochA nyAtA ane peTA nyAta vacce kAMI AMtarika mahattvane bheda nathI. thAya che. vaLI khAdImAM ochAmAM ochI hiMsA thAya che. tethI ema A pariSada mAne che. tethI badhI kema ane phirakAo pratyeka janane dharma che ke teNe khAdIne ja upayoga karavo joIe. sAmAjika bAbatamAM eka thaI paraspara lagna saMbaMdhamAM utare uparAMta Ama janatA sAthe saMparka sAdhavAnuM A eka uttama ema IcchavA gya che ane tenA prathama pagalA tarIke eka sAdhana che. bhASA bolanAra prAMtanI judI judI vaNika koma ane tenAM .: (2) grAmodyoganA utejanamAM tathA svadezI vastunA upa- peTA taDAo eka thaI jAya evI majabuta icchA A gamAM rASTranI Arthika AbAdI che, hiMdanAM gAmaDAMono uddhAra pariSada darzAve che ane te dizAmAM banatuM sakriya karavA yuvakenA che ane rASTriya parataMtratA dUra karavAnuM A eka uttama sAdhana cUke ema mAMge che. che tethI grAmodyoganI ane svadezI banAvaTanI vastuo vAparavI vaidhavya e dareka hindIne ane pariNAme dareka jainano prathama dharma che. * A saMmelana ema mAne che ke strIo mATe vaidhavya phera: (3) jainadharmamAM aspRzyatAne kAMi sthAna nathI ane jainadharma jIyAta nahiM paNa marajIyAta hevuM joIe. tethI ghaNAM aniSTa dareka manuSyanI sAmAjika samAnatAmAM mAne che. tethI dareka jaina dUra thavA saMbhava che. marajIyAta vaidhavya pALatI bahene tarapha ane khAsa karIne sAdhu tathA sAdhvInI e pavitra pharaja che ke aspR- samAje mAnabharI dRSTie jovuM joIe ane temane AjIvikAnuM sthatAne nirmaLa karavI ane harijana uddhAranA rASTriya mahAsabhAnA puratuM sAdhana rahe te mATe ghaTatI keLavaNI ApavI tathA temanA kAryamAM purate sahakAra Ape. kuTuMbIjano taraphathI yogya prabaMdha thAya te jovuM te samAjanI " (4) AMtaraprAMtIya sumeLa sAdhavA mATe rASTrabhASA hindustAnI pavitra pharaja che. vidhura vidhavAne ja paraNe ne apanAvI levI joIe evI mAnyatA A pariSada mAnatI kanyAviya-varavijaya ho. ne samAjanI. pratyeka saMsthAomAM hindI bhASAnuM zikSaNa samAjamAM thatA mAnavavikra-"kanyAvikraya ane varavikraya" dAkhala karI devA samAjanA pratyeka aMgane vinave che. tarapha A pariSada ghaNAnI draSTie jue che ane mAne che ke, Arthika samAnatA, A badIthI stra jAtine ane garIba mAbApane aneka rIte - A pariSada mAne che ke samAjadrohI ane aMgata naphA- sahevuM paDe che, mAnava saMskRtinuM tethI patana thAya che, ane khorIne dharaNe cAlatA dhaMdhA udyogamAM garIba varganuM je zeSaNa mAnavajAtanI mAnahAni thAya che. tethI A prathA vahelAmAM vahelI thaI rahyuM che, te jaina dharmanA bhUtayAnA siddhAMtathI virUdhdha che take nAbuda thavI joIe. yuvako ja A bAbatane nIkAla karI ane tethI tevI Arthika asamAnatA kramazaH nAbuda thAya tathA zake tema che ema A pariSadano cekasa abhiprAya che ane tethI dareka vyakitane pitAne sarvAgI vikAsa sAdhavAne puratI taka maLe bhalAmaNa kare che ke A pApI prathAne nAbuda karI strI jAta tevA nUtana samAjanI sthApanAne A pariSada AvakAradAyaka tathA garIba mAbApane bhayamukta kare. gaNe che. traNa phIrakAnI ekatA . samAja sudhAraNA akhila bhAratavarSIya . sthA. jaina yuvakanI A pariSada " A pariSada AkhAya samAjane ane khAsa karIne, keLavAyela samasta jaina samAjanA traNeya phIrakAonA ekIkaraNanI agatya vargane AgrahabharI vinaMti kare che ke nIcenI rUDhiomAMthI pite svIkAre che ane jAte kare che ke teo A dizAmAM zakya jAte chuTI, bIjAone tethI dura karavA potAnA phAjala samayamAM teTalA sarva prayatna karaze temaja bIjI saMsthAo ke vyaktione khAsa paryaTane goThavI lokasaMparka sAdhIne bhASaNathI ke lakhANe A mATe sakriya sahakAra Apaze. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 ,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ki"mata dADha AnA ma : aeka : zrI muMbai jaina yuvasa ghanu pAkSika mukhapatra prabudhdha na taMtrI : maNilAla mekamacaMdra zAhu, muMbai : 15 me 1941 gurUvAra apApApurI . ( gatAMkathI cAlu ) jaLamadira joyA pachI gAMvamaMdire javu e kramaprApta hatuM. kalakattAnA kaLArasika zrI bahAdurasiMhajI sidhInI dharmazALAmAM ame ArAma karyAM; prakAza ane aMdhakAra vacce cAlatA gajagrAhane samaye, e bAjuthI ame jaLamaMdiranuM chelluM darzana karyuM. enuM kAvya mANavA jatA hatA eTalAmAM pAsenA kAi maMdiramAMthI udAtta svarita ghaMTAnAda saMbhaLAyA, ane sadhyAkAvya ekAeka mukharita thayuM. mArUM zarIra harSoMnnulla thavA jatu hatu eTalAmAM AkAzamAM tArAoe chatA thai rAtrInuM AkAza paNa julAvI dIdhuM. ' e sthitinA unmAda vagaravaMzI (jenAmAM sAcI rasikatA nathI evA ) na samajI zake. e aMdhArAmAM ja hAthamAM vIjaLInI karadIpikA laIne ame gAMva maMdire gayA. amArI sAthe sadAkata AzramavALA mathurAbAbu jevA jAherAtadAra heAvAthI lokone khabara paDI ke A tA mahAtmAjI sAthe rahenArA kAkA kAlelakara che. eka sthAnika mahAzaye "jainetara dRSTie jaina" e cApaDI vAMcI haze eTale emaNe mAhItImAM umerA karyo ke kAkA sAheba 19 varasa pahelAM pAvApurImAM AvyA hatA ane emaNe ahIM eka pravacana paNa ApyuM hatuM. have te ekAMta mANavAnI gujAIza rahI ja na hatI ! adhurAmAM purUM tyAM bhegA thayelA bhakatAmAM rAjamahendrI taraphathI AveluM eka gUjarAtI kuTuMba hatuM. emane tyAM huM eka vakhata mahemAna rahI cukayA hatA. gAMvamaMdiramAM kAi sAdhunAM aneka vacane jyAM tyAM lakhI rAkhyA hatA. svarga narakanAM ane tIrthaM sthAnAnAM citrA te| hoya ja. e vacanA game teTalAM kheAdhaprada hoya ane e citraprasaMge game teTalAM bhavya hAya tAye maMdiramAM, mArI dRSTie, asthAne che. na ja rahevAnuM hAya tA maMdira pAse eka svataMtra maMDapa ubhA karI emAM citrAnuM ane vacanenu prada na gAThavI zakAya; paNa maMdirane tA potAnI meLe ja, maunavANImAM, elavA devu joie, maMdiramAM phUlo rakhAya, dhUpadIpa gAThavAya, ane saMgIta vahevaDAvAya, bhakita rasamAM e ADe AvatA nathI. ulaTA kAMika umerA ja kare che. paNa citrA ane akSare judI ja sRSTinA pratinidhi che. jUnA vakhatamAM tIrthayAtrAe gayA hoie eTale paDAenA copaDAmAM nAma, gAma, dAma lakhI ApavuM paDatuM. AjakAla koi saMsthA jovA jaIe te mulAkAtasa MgrahamAM kAMI ne kAMi lakhI ApavuM paDe che. have te maMdiramAM paNa ajAyabadharonI peThe 'vijhITarsa buka' rAkhavAmAM Ave che. "joyu amArU maMdira lakhI Ape| tyAre tamArA AnaMda ane tamArI chApa !" ema kahIne jyAre cepaDI AgaLa karavAmAM Ave che tyAre huM muMjhA Regd. No. B, 4260, lavAjama rUpiyA 2 chuM, AnaMda vyakata karatA mane sAcuM nathI. tema. hAta te te A yAtrAsmaraNu lakhata ja nahi. paNa AnaMdane paNa pAkatA ke jAmatA vAra lAge che. pujArIe jo garUDanI mAtA vinaMtAnI peThe utAvaLa kare te emAMthI vikalAMga aNunI ja utpatti thavAnI. badhAnI premathI vidAya lai ame talavAhanamAM savAra thayA ane saveLA paTanA paheoMcavA mATe mukhya rastA bhegA thayA. AkAzanA tArAo amane kahetA hatA ke tame pazcime cAlyA che ane banne bAjunA purANapurUSa jevA vRkSo ane yAtrA saphaLanA AzIrvAda ApatA hatA. have te rastAnI banne bAju meTaranA prakAzamAM cAra cha kSaNane mATe chatA thatA ane pharI alApa thatA vrukSA sivAya jovA jevuM kazu hatuM ja nahi. ekAda sasaluM ke ziyALavu e prakAzathI bhaDakIne nAsI jAya teA jarAka dhyAna khece kharUM. paNa pAvApurInI ahiMsAbhUminAM dharAine darzana karyAM pachI bIjuM kazuM jovAnI icchA rahI na hatI. AkAzanA nityanUtana tArAo paNa premALapaNe kahevA lAgyA, "ame to haMmezane mATe chIe ja. Aje tu amArI sAthe vAta na kare teA cAle. ame cirasAkSI chIgne ame ahiM aneka avatArA joyA che ane aneka ghaMTanA amArI AMkhanA palakArAthI noMdhI rAkhI che. Aje tArA dhyAnane ADe nahi AvIe. tu dhyAna dharatA jA. ame amArA adhyAbhika tAlane sAtha ApIzuM." upAsanA karavA lAyaka je kAi devatA hAya te te jIvana che. paNa jIvanadevatAnI upAsanA kaparI hoya che. mANusane mATe jo kAMi paNa hatatama hoya te te jIvanadevatAne oLakhavu e ja che. jIvanadevatA bahurUpiNI che. e Ape che ane le che. janma ane mRtyu e enI e vibhUtio che. banne enA kRpAprasAda tarIke svIkAravAnA hAya che; paNa mANusa e prasAda bIjAne ApavA khAtara janmanI ke maraNanI utpatti kare te te nahi cAle. janma ApIe ke maraNa ApIe-jIvanadevatA asaMtuSTa ja thAya. jIvanarahasya pArakhavAnI sAdhanA mATe mANasa pAte janma svIkAre.. e ja sAdhanA kRtArtha karatAM ene bharaNu paNa vaheArI levuM paDe. paNa bIjA jIvane janma ApavuM ke bharaNu Apavu-emAM AdhyAtmika pragati nathI. janma ane mRtyu e jIvananA be pAsA che. kevaLa e pAsAne ja je mahatva Ape te jIvanani thaI zaktA nathI. 'bhavatRSNA (jIvavAnI abhaLakhA) ane 'vibhava tRSNA ' (maravAnI icchA) ane jIvanadrohI che. tethI je Ai jIvanadevatAnI upAsanA karavA mAge teNe ahiMsAdrArA mRtyu upara vijaya
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 prabuddha jaina tA. 15-5-41 meLavavA joie ane tapasyAdvArA jIvanane sAkSAtkAra kare joIe. maraNa upara vijaya meLavavAnA aneka prayatnane ullekha dareka dharmanA graMthamAM jaDe che. zarIra hajAre varasa sudhI TakAvavuM, vArdhakaya TALavuM, rasAyaNu khAIne vajIkAya banavuM e amara thavAnA upAya nathI. amara thavuM hoya te maraNane parAsta karavuM joIe. je mAne che ke maraNa sarvasamartha che te ja bIjAne mAravAne ane pitAne mATe maraNa TALavAno prayatna karaze. jeNe jANI lIdhuM ke mRtyu nivaya che te koIne enI icchA viruddha mAraze nahi ane pote jyAM marI javuM Avazyaka hoya tyAM bharaNu vadhAvI - letAM saMkoca karaze nahi. ene mRtyuMjaya kahI zakAya. evI je thADA mRtyuMjaya vIrapurUSo A duniyAmAM thaI gayA temAM mahAvIranuM sthAna anekhuM ja che. kemake eNe manuSyajAMti para vizvAsa rAkhI ahiMsAnA aMtima svarUpane upadeza karyo. Aje ApaNe kahIe chIe ke "mANasa mANasa vaccenA - vera zamyA nathI, bhAI bhAInuM khUna karatA paNa acakAtA nathI. jemanuM dUdha pIve che temane ja mArIne khAvAnuM mANase choDayuM nathI. je pazuone pALIne pitAnA kuTuMbamAM lIdhA, ane jemanI mahenatathI pitAne kherAka ugADe, temane paNa katala karatAM jemanuM haiyuM cIrAtuM nathI evA manuSyaprANIne kahevuM ke hiMnna pazune paNa na mAravA, kRmikITane paNa jeTalA bacAvI zakAya teTalA bacAvavA ane vanaspati AhAramAM paNa bane teTalo jIvarakSAne vicAra rAkhavo, e te zuddha gAMDapaNa che." paNa keIe ema nathI kahyuM ke jIvamAtra pratye Adara bhAva rAkhavo te dharma nathI. ane je hiMsAnA AtyaMtika tyAgamAM ja jIvananI saphalatA hoya che jene ene sAkSAtkAra thayo, eNe e vAta manuSyajAti AgaLa mukavI te joIe ja, Aje bhale e vastu svIkAravAnI pAtratA manuSyajAtimAM na hAya; bhale emAMthI na hAsyAspada daMbha pedA thatA hoya; paNa sAcI vastu manuSyajAti AgaLa mukavI te joIe ja, jeo ahiM sAsiddhine krama oLakhatA nathI temanuM jIvana viphaLa thaze. teo AgaLa vadhavAne badale pAchA paNa paDI. paNa jJAnane abhAve athavA sAdhanAne vAMke sAdhyane saMtADI na ja rakhAya. che jene ahiMsAne vadhAremAM vadhAre sAkSAtkAra thayA hatA ane jeNe ahiMsAnI sAdhanA sidhdha karavA mATe potAnI ane pitAnA sAthIonI jIMdagI zradhdhApurvaka khapAvI hatI te mahAvIranI aMtimavANI jyAM saMbhaLAI te sthAnanuM darzana thatAMveMta mana ahiMsAmaya thaI jAya ane ahiMsA vagara mANasAI kema karamAI jAya che e tarapha dhyAna jAya e svAbhAvika che. jIvanadevatAnuM svarUpa ane enuM hRdaya oLakhI jIvanadevatAnI akhaMDa upAsanA ane ananya bhakita karavA icchanArane mATe mahAvIranuM jIvana ane enI vANI hamezA AkarSaka rahevAnI. paNa e badhuM kRtrima ane yAMtrika na thaI jAya, upAane kevaLa dhupadIpavALI pUjA na bane, ane bhakti kevaLa nAmadhArI abhimAnama: - pariNAme eTaluM jovAnuM che. jJAna ane tapasa dvArA jIvanane kATa dUra karAya! jJAna ane tapAsa jo pote ja kaTAI jAya to kene zaraNa jaIe ? - kAkA kAlelakara mAMdAnI mAvajatanAM sAdhano purA pADavAnI sagavaDa keTalAka sAdhAraNa sthitinA bhAIo pitAne tyAM koInI mAMdagIne prasaMge upasthita thatAM mAvajatane aMge jarUrI sAdhano vasAvI zakatA nathI athavA to thoDA divasanI jarUriyAta mATe tevAM sAdhano vasAvavAM temane bhAre paDe che. A bhAIone jarUra paDe tyAre mAvajatanAM sAdhano vinA kharce ane sahelAIthI maLI zake tevI vyavasthA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI kacerI (sIlvara mensana, 45-, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3) mAM karavAmAM AvI che. A sAdhane mATe nakakI karelI anAmata temaja ghasArA phaMDanI rakama ApavAthI nAta jAta ke dharmanA bheda sivAya keIne paNa jarUrI sAdhane ApavAmAM Avaze. AvAM sAdhano laI janAra pAsethI pratyeka sAdhana dITha ghasArA kuMDa khAte eka Ane levAmAM Avaze ane e rIte ekatra thayelAM nANAMno upayoga AvAM ja sAdhane vasAvavA temaja vadhAravA pAchaLa karavAmAM Avaze. vAparavA Apela sAdhano enI e sthitimAM pAchA maLe te peTe anAmata lIdhelI rakama pAchI ApavAmAM Avaze, pAvApurI jaLamaMdira
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-41 pramuddha jaita hiMdanI mahAn AdhyAtmika vibhUti zrI araviMda ghoSa zrI. araviMda gheASa jagatanA e mahApurUSamAMnA eka che ke je kayAre kayAre utpanna thAya che. emanI purI mahattA jagatane Aje vidita nathI; paNa eka divasa jagat jarUra emanI mahattA pichAnaze. zrI ravIndranAtha TAgora kahe che ke " ApanI pAse maMtra che ane ame ApanI pAsethI grahaNa karavA mATe rAha jotA ubhA chIe. ApanA avAjadrArA bhArata samagra jagatane potAnA saMdezo Apaze." A mahAna purUSa mATe alIpura eba kesa vakhate emaneA bacAva karatAM jIrIne uddezI khelatA sva. zrI dezaLa dAse bhaviSyavANI karI hatI ke " Aje jenA para atyAcArane AreApa mukavAmAM AvyA che te Aje nyAyamaMdira samakSa nahi paNa jagatanA nyAyamaMdira samakSa ubhA che. khAMkhanA atyAcAranu vAtAvaraNa zAMta thatAM Aje ArapI tarIke ubhelA zrI araviMda Sa mATe bhaviSyamAM eka evA samaya Avaze ke jyAre te svAtaMtryanA zAhera, rASTradharmanA praNetA ane akhila . mAnava jAtanA kalyANakartA tarIke oLakhAze. samasta jagata emanA guNagAna karI ati AdarapUrvaka emanuM puNya smaraNa karaze. pachI eka samaya e Avaze ke jyAre A dezamAM te zuM paNa samasta vizvanA aNu aNumAM emanI divya vANI pharI vaLaze. " zrI. dezabaMdhunI A bhaviSyavANI dhIme dhIme sahya banatI jAya che. pracAranA jamAnAmAM pracAramAM na mAnanArA zrI. araviMda viSe leke dhaNuM thoDu jANe che. emane jagatanI kai vastunI apekSA na hAvAthI lAkA peAtAne ALakhe ke nahi tenI kazI paravA nathI. je satya che te svayaM pragaTa thAya che ema te mAne che ane jemane satya jANavAnI icchA haze te svayaM enI tarapha AkarSAya che. zrI. arivaMdano janma 1872nA ogaSTamAM kalakattAmAM thayA. emanA pitA DaoN. kRSNadhana zveSa pAzcAtya saMskRtinA parama upAsaka hatA, peAtAnI raheNIkaraNI pUrNa pAzcAtya Dhabu upara ja keLavI hatI. ane potAnA pu! paNa 'sAheba' bane evI emanI tIvra icchA hatI. tethI bALavayathI ja zrI. araviMda surApIyana `AyAeenA hAthamAM pAMzcAtya vAtAvaraNamAM ja ucharyAM. sAta varSanI vaye emane abhyAsa mATe iMgleMDa mekalavAmAM AvyA. iMgleMDamAM eka sarakhAM cauda varSa rahenAra ane bALavayathI ja pAzcAtya saMskArAmAM ucharela vyakti eka divasa Arya saMskRtinI parama upAsaka ane praNetA banaze evuM svapne paNa kalpI kema zakAya? vidyArthI tarIkenuM emanuM jIvana khuba yaMzasvI hatu. vaDAdarA kolejanA prinsIpAla tarIke gujArelA jIvananI suvAsa emanA paricayamAM AvelA vacce haMmeza kAyama raheze. rAjakIya netA tarIkenu emanu jIvana hindanA svAtlRtryanAM itihAsamAM ujavala akSare kAyama raheze. paNa sauthI zreSTha te! emanuM yAgI tarIkenu jIvana che. kIti, mAna, sanmAna ane saMpattinAM AkarSaNu tajI 31 varSathI pAMDIcerImAM avirata tapa karatA zrI. araviMdanA adbhuta saMyamanA sAmarthyanI kalpanA paNa sAdhAraNa vyakita mATe azakaya che. 31 varSanA ekAMtavAsa mATe keTalA saMyama joie, keTaluM tapa joIe enI kalpanA pappu muzkelIthI thai zake. aneka vAra asAdhAraNa vyakitae paNa saMsAranI mehajALamAM sapaDA potAnA dhyeyathI vicalita banI jAya che. zrI aravinde jagatanA tamAma rekarSaNA para prabhutva meLavI emane tAbe karyAM che. emanI tapasyA ajaba che. emanI kAryapraNAlI paNa atAkhI che. purANA sarva yogAnuM samanvaya sAdhI emaNe pUyAganI racanA karI che. varSamAM traNa vakhata darzana ApyA sivAya . te koinI dRSTie paDatA nathI. darzana vakhate emanI gauravazALI . AkRti sudRDha svAsthyano khyAla Ape che. darzana samayanuM emanuM bhavya svarUpa zudAdvArA kadI raju na karI zakAya. prakAzanAM kiraNA prasAratAM emanA nayaneAnI kAnti adbhuta hoya che. emanI divya mukhamudrApara vijetAnuM gaurava che ke jeNe samasta vAsanA para vijaya meLavyA che. maunapaNe darzanathI khIjAne zA lAbha thAya ? evA anekane prazna uThe. paNa e maunapaNe darzanArthIone zu Ape che te te anubhavI ane te paNa khullA dilathI gayelA ja samajI zake. e AkarSaNu evu che ke temanA eka mInITa mAtranA darzanathI ja atyaMta mugdha banI keTalAka loko peAtAnuM sarvasva tyAgIne emanA caraNe AvI beThA che. keTalAya eka miniTanA darzana mATe dUra dUrathI Ave che. keTalAka tA yuropa amerikAthI paNa darzanArthe Ave che. zrI, araviMda zu che e Aje saMpUrNapaNe nahi eLakhAya, kAraNa ke hide kadI potAnA mahAna purUSone emanA jIvana daramyAna oLakhyA ja nathI; paNa pAchaLathI ja maMdira banAvI pUjyA che. zrI araviMda saMbadhe zrI rAmAM relAM kahe che, "eziyA ane yuropanI saMskRtinAM atyAra sudhI nahi sadhAyelA evA saMpUrNa samanvayarUpa A rahyA. zrI. araviMda dhAya. pUrvanA dezA zAnta, sthira ane niSkriya che. evu AtmasASathI mAnI besanArA ApaNe pazcimanA loko theADA ja samayamAM pragati ane kriyAzIlatAnA utsAhanI bAbatamAM paNate jaddhithI vaTAvI jatu hiMdane jene digaMmuDha banI jaIzuM. je rAmakRSNa, vivekAnaMda ane zrI. araviMda jevI vyakitamAM hiMda tatvaciMtananA atala uMDANamAM DubakI mAratuM jaNAya te te sakriya jIvanamAM eke kudake AgaLa TapI javA mATe ja ! ane hiMdanA mahaSionA chellA pratinidhi zrI araviMda gheSanI dRDha vamaya muDInI pakaDamAM navasarjaka zaktinuM dhanuSya AvI rahyu che." zrI. araviMdanI alaukika ceogazaktinA pratyakSa nirIkSaka pAlIzAra nAmanA phreMca tattvane jApAnamAM 1919 mAM vidyAthI samakSa vyAkhyAna ApatAM jaNAvyu hatuM, "taiyAra thA, ujjavala bhaviSya mATe sajja thA ! kAraNa ke mahAna prasaMgAnA, temaja eziyAnA divya mahApurUSane samaya AvI lAgyA che. eziyAmAM AvA divya puchyA atyAre astitva dharAve che. 'mArUM Akhu jIvana meM temane duniyAmAM Ama tema zodhavAmAM vitAvyuM che; kAraNa ke mane ema lAgatuM hatuM ke A jagatamAM teo kai sthaLe hovA joie ane je tema na heAya te pRthvI rasAtaLa thaI jAya; kAraNa ke te ja jagatanA prakAza, huM| ane jIvana che. teomAMnA sauthI mahAna nAyaka AvatI kAlanA vIra purUSa mane eziyAmAM prApta thayuM. tenuM nAma zrI arivaMda gheSa," dhaNA mAne che tema zrI araviMda eka sAdhAraNa yAgI nathI. ee eka ananya, mahAna zakitazALI vibhUti che. jemane temanI sAcI pIchAna nathI te emanA rahasyAne ukelI zake ema nathI. zrI, araviMdanA mukhaparatu divya teja, emanI AMkheAnI nirmaLatA ane adbhuta camaka, emanA caherApara tarI AvatA agAdha jJAnanA prakAza vagere bAbate zu kAinA manapara asara, kare tevAM nathI ? varSo sudhI ekAMtavAsa sevI emaNe e teja kevI rIte meLavyuM e eka moTA kAyA che. zrI, araviMdane sAcA svarUpe pichAnavA mATe, temanI zaktionuM mulyAMkana karavA mATe bhAratane to zuM paNa sArAya jagatane varSonAM varSo joize. e pachI paNa emane saMpUrNa paNe pichAnI zakaze ke nahi te paNa eka zakA che. sAce ja zrI. araviMda adbhuta che, alaukika che, jagatanI e divya vibhUti che. bhAratanI e pracaMDa yogazaktine sahastra vaMdana hA! sAmahena sumaticaMdra zAhu
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudhdha jena tA. 15--41 saccassa ANAe uvahie. mehAvI mAraM tarati / satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina . satyapUtaM vadedvAkyam me 15 1941 ] bolanAra ke lakhanata ja tenI vANamaya pramANubhaga; sAmAjika ekatA ane vyakti svAtaMtryanI maryAdAo | (tA. 15-4-41 nA aMkathI cAlu) sauthI prathama te ApaNe koI paNa sAmAjika rUDhine khIkArIe ke teno virodha karIe, koI paNa pracalita mAnyatAnuM samarthana karIe ke tene pratikuLa pratipAdana karIe, koI paNa junI vicAra paddhatine vaLagIne cAlIe ke Akho samAja vartana mAna sagomAM koI paNa rIte svIkArI ke pacAvI zake tema na hoya- evI koI navIna vicAra paddhatine ApaNe akhatyAra karIe A sarva pAchaLa ApaNI buddhi ane nichA kevaLa samAjanA svAsthane pidhavAnI ane vadhAravAnI hovI joIe. eTale jyAre jyAre ApaNe judA rAhe cAlavA mAMgatA hoIe ane e kAraNe samAjanA virodhane nimaMtravA mAMgatA hoIe tyAre ApaNe ApaNI jAta sAthe, ApaNuM mana sAthe purepurI cokhavaTa karatA rahevuM joie ke upara mujaba vartavAmAMsamAjane asvIkArya vicAra AgaLa dharavAmAM ane asvIkArya mArge cAlavAmAM- ApaNe kevaLa manasvItA athavA te kaI paNa prakAranA deza matsarane vaza banIne te cAlatA nathIne ? kAraNa ke koI paNa prazna upara pakSa ane pratipakSa ubhA thAya che te pAchaLa pakSanetAomAM samAjane AgaLa laI javAnI zuddha buddhi ke niSThA hoya ja che ema haMmezAM hotuM nathI. keTalIka vakhata AvA pakSo pAchaLa manasvItA, ahaMtA, teSa, ke evI koI aniSTa manodazAnI ja preraNA rahelI hoya che. tethI upara jaNAveluM Ansara nirIkSaNa koI paNa samAjasudhArakane mATe ati Avazyaka ane upayogI che. sAmAnyataH ekasarakhA vahetA samAjapravAhane kSubdha ke azAnta karavAno adhikAra tene ja hAI zake ke je pitAnA navA vicAro vaDe samAja pravAhane vadhAre nirmaLa ane puSTa banAvavAnI prabaLa eSaNA dharAvate heya. anyathA samAjamAM azAnti ane kSobha, pakSApakSI ane matabheda upajAvanAra samAjane kevaLa droha ja kare che. bIjI bAbata vANIsaMyamane lagatI che. ghaNI vakhata ApaNe joyuM che ke sArI ane sAcI bAbata kaDavI vANIthI mArI jAya che. vartana karatAM paNa vANIno ghA mANasane vadhAre Akaro lAge che. ApaNI vANImAM satya joIe; spaSTatA joIe; niDaratA joIe; paNa sAthe sAthe bane teTalI mRdutA ane namratA joIe. jAhera ke sAmAjika jIvanamAM evA paNa prasaMge Ave che ke jyAre kaDavI vANIne prayoga karyA sivAya sAmenA mANasanuM ke varganuM amuka bAbata saceTapaNe dhyAna kheMcavAne bIjo koI mArga ja dekhAtuM na hoya. paNa evA prasaMge kavacita ja Ave che. bIjI bAjue ema paNa jovAmAM Ave che ke keTalAka mANasanI jIbha ja kaDavI hoya che. A kaDavI jIbha samAjane jeTaluM nukasAna kare che teTaluM bIjA kazAthI thatuM nathI. keTalAka mANasa ema mAne che ke tIkhI tamatamatI bhASA sivAya koI paNa vicAra samAjanA gaLe utArI zakAtA ja nathI. AvA lokonI vANI atizakitathI ja bharelI hoya che. AjanA chApAomAM atizayokitao, pakSApakSI bharelAM lakhANa ane tIkhI tamatamatI bhASAne khuba upayoga thaI rahela che. A rItI ane padhdhati khuba khoTI che ane bhAre nukasAnakartA che. koI paNa vicAra ke bhAvanAno pracAra kevaLa tIkhAtamatamatAM vANa-pradarzana upara nahi paNa te pAchaLa bolanAra ke lakhanAranA vartana upara ja avalaMbe che. vyaktinuM ciAritrya ane cAlu vartana ja tenI vANIne sAcI vedhakatA Ape che. tIkhI tamatamatI vANI pAchaLa asatya, pramANabhaMga, vivekapa- A bara:- aniSTo cAlI Ave che ane pariNAme samAjamAM koI paNa prakAranI pragati sadhAvAne badale jhera ja vadhe che. ApaNe je samAjanI sAcI sevA karavA mAMgatA hoIe te ApaNI vANImAM samAjane kalyANakara vicAronuM samyaka pratipAdana hovuM joIe. ahaMtA, kaTAkSa, pratipakSane gAlipradAna ke tene halako pADavAnI vRttithI karavAmAM AvatA AkSepa- A badhAMya samyaga vANInA dUSaNo che. A bAbatamAM Adarza dRSTAnta mahAtmA gAMdhIjI che. teo meTAmAM moTA krAntikAra ane baLavAkhora che ema chatAM temanI vANI keTalI vizada ane vivekayukta che ? ApaNe A bAbatamAM temanuM anukaraNa kema na karIe? - trIjI bAbata ApaNA vicArathI pratikuLa vicAra dharAvanAra viSe puro AdarabhAva cintavavAne lagatI che. mAro vicAra ja satya hoI zake. anya je kAMI vicAre che te kevaLa asatya ane avanatine mArge laI janAruM ja hoya- AvI ekAntika kalpanA ApasamajaNanA vadhAre paDatA khyAlane sUcave che. pahelAM te je pramANikatAne yaza ApaNe ApaNA vicArane ApIe te pramANikatAne yaza ApaNAthI virUdhdha vicAra dharAvanArane ApaNe Apavo ja joIe. , dareka praznane aneka dRSTibinduo hoya che. ApaNe amuka daSTibindue amuka prazna saMbaMdhamAM amuka nirNaya dharAvatA hoIe tevI ja rIte anya vicAraka bhinna dRSTibinduthI pramANikapaNe bhinna nirNaya dharAvatuM hoya. ApaNe jarUra ApaNA vicAra mujaba cAlIe paNa te uparathI anya vicAra dharAvanAra kevaLa To che ema ApaNAthI kema kahI zakAya ? vaLI ApaNI budhdhi ane anubhava pramANe cAlavAne Agraha rAkhavA chatAM ApaNI buddhi ane anubhavanI maryAdAnI-parimitatAnI ApaNe kadi paNa upekSA karI na zakIe. ApaNe amuka mArge cAlatA hatA te mArga khoTa hate athavA to amuka rIte vartatA hatA temAM ApaNe kevaLa bhUla karI rahyA hatA evuM ApaNane pAchaLathI bhAna thayAne ghaNI vakhata anubhava thaye hoya che. e anubhavamAMthI ApaNAmAM eTalI namratA vikasavI joIe ke "ApaNe te kadi bhulIe ja nahi evuM beTuM abhi mAna ApaNA cittane kadi sparzavA na pAme. A te ApaNI jAtapuratI vAta thaI. paNa ApaNA vicArane pracAra karavAmAM paNa pratipakSI viSene AdarabhAva ane tenI sAthenuM sabhyatAbharyuM vartana ApaNA matapracAramAM haMmezAM madada rU5 bane che ane ApaNI sAmene sAmAjIka virodha te kAraNe bahu vega pakaDI zakato nathI. apUrNa paramAnaMda
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-541 'prabuddha jaina' sabaMdhI kAkAsAheba (chellAM be varSathI pragaTa thai rahelA 'prabuddha jaina' sabaMdhe krAMika lakhI. mokalavAnI vijJapti karatAM mAnyavara kAkAsAheba 'kAlelakare nIcenA patra lakhI mAkalyo che. paramAnada,) prabudhdha jaina ha priya pAta dabhAi tA. 30-4-43. varSo hAuM chuM tyAre tamArU '"prabhudhdha jaina" jovAnI iMtejArI rahe che. paNa huM te moTe bhAge rakhaDatA rahyo chuM. pariNAme tamArUM chApuM niyamita vacatuM nathI. jeTaluM joyu che te parathI mane ghaNA sateja thayA che; paNa Azcarya jarAya thayuM nathI. tamArI pAsethI je apekSA rakhAya che te ja bara AvelI jouM chuM. dareka vastune banne bAjune vicAra karavA, samatAlapaNa jALavavu, rASTrahitanI dRSTie ja ane samabhAvapUrvaka TIkA karavI, saMskRtinAM sArA tatvA eLakhavAM, ane pragati mATe anukuLa rahevu e tamArA svabhAvanI khAsIyata che. enA pAgheA " prabudhdha jaina"mAM paDe emAM navAI zI ? bhASAnI dRSTie paNa tamArA pAkSike saMtoSa Apyo che, jo ke chApaNInI zudhdhi viSe tevu abhinaMdana nathI ApI zakatA ! paNa mAre te evI bIjI ja pharIyAda karavI che. tame prabuddha jana jevA kAmI nAma taLe keTalA divasa sudhI rahezeA ? je jana hAya te rASTrIya na hoya ema huM nathI kahevA mAMgatA ane jAgate prabuddha jaina teA zuddha rASTrIya ja hAi zake che e badhu kha paNa jherI kAmIvAdanA A divaseAmAM ApaNe kAmI nAma dhAraNa karIne na ja cAlavu joie. svAmI vivekAnade petAnA mAsika mATe "prabuddha bhArata" nuM nAma na rAkhyu hAta te| e ja nAma sUcavata. tamArU` ane tamArA pAkSikanu mukhya kArya jaina samAjane temaja AkhA gujarAtane ahiMsAnI navI dRSTi ApavAnuM che ane e navI dRSTie jvananA badhA pAsA khIlavavAnu che. ApaNA nyAta- jAtanA, khAnapAnanA ane zAdI vyAhanA prazno ApaNI AgaLa che ja; paNa je prazno AkhI duniyA AgaLa virATa rUpe pragaTa thayA che temanA ukela bhAratIya dRSTie ane ahiMsAnI Dhabe kema AvI zake ema che, e jovAnu ane batAvavAnuM kAma tamAre karavAnuM che. e bhAva vyakata thAya evu kaMika nAma. rAkhaze to sArU thaze, eja bhAva vyakata karavA mATe ame amArA mAsikane 'sarvodaya' kahyuM che. tame tamArA mAsikane "sahita" athavA 'vizva kalyANa' kahI zake che. paNuM Avu bhArekhama nAma na joitu hAya te eja matalabanuM kAi haLavuM nAma pasaMda karaze. mane pAtAne bhArekhama nAma pasaMda karavAmAM soca nathI hotA. uddeza mahAna DrAya te nAma paNa mahAna rakhAya. dhaNIvAra nAma ja ApaNane evI jAtanI dIkSA Ape che ane ApaNI pAse ucca Adarza paLAve che. tabura jo sheja ucca svaramAM rAkhyA hAya te te rIte gAvuM ja paDe che. tamArA pAkSikathI je sateSa na thayA hAta te nAmaparivartananI sUcanA hu teja karata. snehAdhIna kAkAnA saprema vadana. saradAra pRthvIsiMhanI yeAjanA A yojanA mujaba AvatA juna mAsathI eka varSa mATenA je vargo zarU thavAnA che temAM javA icchanAra eka jaina umedavAranuM vArSika lavAjama rUA. 300] . muMbaI jaina yuvaka sadhArA ApavAnI zrI caMdulAla vardhamAna zAhe cchA darzAvI che. je bhAinI prastuta yAjanAmAM joDAvAnI icchA hoya teNe amane turata jaNAvavu. 17 keTalAka samAcAra ane noMdha AvatI kAlanA ghaDavaiyA' zrI. jagannAtha desAie racela AvatI kAlanA dhaDavaiyA' nAmanI navalikA hamaNAM ja mArA vAMcavAmAM AvI. A navalikAmAM amuka dezanAM rASTravAdI yuvaka yuvatIoe saMgarhuta banIne potAnA dezane pArakI sattAnI dhuMsarIthI satyAgraha ane ahiMsAbhaya yojanA vaDe kevI rIte mukata karyAM ane svAyatta zAsananI kevI rIte sthApanA karI enuM eka kAlpanika citra ApavAmAM AvyuM che. AjanI ApaNA dezanI paristhitine vicAra karatAM A kalpanAcitramAM raju karavAmAM AvelI svarAjya sAdhanA vAstavAM eTalI sahelI nathI ema kahyA vinA nahi cAle. bhASA temaja vastunirUpaNa suMdara che ane A navalikAM vAMcavAnI zarUAta karanArane eka beThakeja purI karavI paDe evI saraLa ane pravAhAtmaka A pustakanI zaili che. sAdhuonA ziSyalAbha ane mAbApanI muMjhavaNa theoDAka samaya pahelAM kalakattAthI zrI. caMpAlAla osavAla baraDiyAne eka patra AvyA hatA. te patra svayameva peAtAnI kathA khele che. tene TIppaNanI jarUra nathI. patra hiMdImAM che tene jarUrI anuvAda nIce mujaba che. ~~~~~mArA pannAlAla nAmanA vIza varSA dIkarA-raMge ghauMvarNo, AMkhe jarAka trAMsA, phrAgaNa zuda 6 nA divase ahiMthI kAine kahyA karyA sivAya sAdhu thavA mATe bhAgI gayA che, je bAbatane lagabhaga eka mAsa thavA AvyA che. zrI vijayadharmaMsUrInA ziSya zrI vijyendrasUrIe gayuM. ceAmAsu kalakattAmAM karyuM hatuM. temanI pAse te vAraMvAra gayA karatA hatA. emaNe temanuM magaja rahuMkAvyuM. temanI sAthe te te jai na zakA kAraNa ke jhagaDo thavAnA saMbhava hatA. paraMtu temane ahiMthI vihAra thavA bAda paNa temanI sAthe pannAlAlanA patravyavahAra cAlyA karatA hatA. ahiM paNa emanA keTalAka bhakatA hatA. temaNe tene rUpIA ApIne chupI rIte bhagADayA che, jenuM kAMika pramANa maLyuM che ane te uparathI temanAmAMnAM e sajjana upara eka noTIsa mokalavAmAM AvI che jenI nakala A sAthe khIDuM chuM. A sAdhuoe jaina dharmanI sAdhutA upara kALapa lagADI che. zrAvaka vathI ja emanu palaNa poSaNa thAya che ane emanA ja dharA bhAMgavAnI te tajavIjamAM rahe che. sAdhuo cheAkarAne bhagADIne sAdhu banAve che ane sAdhvIo vahu eTIene bhagADIne sAdhvI banAve che. AzcaryanI vAta e che ke je rakSaka hatA te ja Aje bhakSaka banI gayA che. huM garIba sAdharmI chuM. mArAthI je banaze te ahIM beThAM kheDAM huM karatA rahIza. paNa Apanu nAma meM sAMbhaLyu che tethI A patra mokalIne AzA rAkhuM chu ke Apa A the|DA sarakhA lakhANa upara vizeSa dhyAna ApavAnI jarUra dayA karaze; kAraNa ke mane e ThekarAne moTA AdhAra hatA. te mahIne paccAsa rUpI kamAtA hatA. Aja kAlanI paristhiti jotAM ApaNA sAdhue mArI sAthe je vartAva karyAM che tevA vartAva kAI potAnA duzmana sAthe paNa nahi kare." X X X eja bhAIzrI caMpAlAla esavAla agIyA tA. 9-5-41 nA patramAM jaNAve che ke "Apano patra pahoMcyo. mArA putra pannAlAla baraDIyA sAdhu pAse cAlI gayela tene pAche meLavI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. prabuddha jaina tA. 15-5-41 ApavA mATe Ape je prayatna karyo che te mATe huM Apane bahu AjanA kAyadA mujaba vidhavA bAIne pitAnA dhaNInA AbhArI chuM. tene muni amIvijyajInA ziSya kSamAbhadrasurIjI pAse saMyukata kuTuMbanI mIlkatamAMthI bharaNapoSaNa mATe mAtra jarUrI gaNAya keIe mokalI Apyo hato. te rANakapuramAM pakaDAya che ane huM tethI vadhAre rakama maLatI nathI. Aje AvI vidhavA bahenomAM pite tyAM jaIne tene laI Avyo chuM. e pannAlAla atyAre kAMIka jAgRti AvatI jAya che ane gharanA khUNe besI rahIne bIkAnera pitAne mosALa che e Apane vidita thAya." jIvana puruM karavAne badale koIne koI pravRtti teo zodhatI rahe gujarAtane saMskAra vizeSa- sarasvatI pUjA che. A pravRttimAMthI be paisAnI Avaka thAya te jIvana kAMIka bhAI meghANI thoDA divasa pahelAM zAntiniketananA atithi vadhAre sagavaDa ane sukhavALuM thAya. paNa A vastu je vaDilene banI AvyA. tyAMnA keTalAMka saMsmaraNo temaNe "phrelachAba'mAM pitAnA kuTuMbanI vidhavAne bharaNapoSaNa nimite je kAMI nAnI pragaTa karyA che. teo zAtiniketana pahoMcyA te ja divase sAMje sarakhI rakama ApavI paDatI hoya che tenAthI sahana thatI nathI. temane mAnapatra ApavAmAM AveluM tene uttara vALatAM gujarAtanI vaLI pitAnA kuTuMbanI eka vidhavA bahAranA koI kAmamAM rokAya mahattA ane vizeSatA varNavatAM temaNe kaLikALasarvajJa zrI. hemacaMdrA emAM pitAne kuTuMbanA mobho utarI jato hoya ema paNa temane cAryanA saMbaMdhamAM eka bhAre manahara ullekha karelo. temaNe lAgatuM hoya che athavA . bIjI bAjue pitA sAthe AvI paDelI jaNAveluM ke "mArI gujarAtanA AjanA navajAgaraNamAM preraNA bharaNapoSaNanI javAbadArImAMthI AvI koI takane lAbha laIne pUranAra ene bhUtakALa zuM bole che te tamane eka ja vAtathI teo chuTavAnI rAha ja jotA hoya che. Ama eka yA bIjI rIte batAvuM. Aje ame ujavIe chIe te utsava amArA parama pitAnA jIvanane koI upayogI ane dravyavAhaka pravRtimAM rokavA sAmrAjya-nirmAtA siddharAja jyasiMhane nahi, paNa temanA sAthI, mAMgatI vidhavA bahena upara Aphata utarI Ave che. svabhAmathI mArgadarzaka ane tattvajJa eka sAdhuno. ne te divase paNa amArA abaLA ane dabAyelI bahena kAM te pitAnI pravRti choDI de pATanagara pATaNanA rAjamArgo para hAthInI ratnajaDita aMbADIe che athavA te kuTuMbanI mIlkatamAMthI thatI Avaka jatI kare che. caDI zerI galIe ane AMgaNe uMbare jAhera lokapUjA pAmanAra hAIkorTanA A cukAdAthI AvI vidhavA bahene svataMtra rIte koNa hatuM? samrATa jayasiMhanA sAmrAjya vistAranI mahAjavala kAma karatAM kAMI dravyopArjana kare ema chatAM temane pitAnA tAtI talavAra ? nA, nA, e te hatuM eka pustaka-eka vyAkaraNa . kuTuMba taraphathI bharaNapoSaNa nimitte je kAMI maLatuM hoya temAM graMtha. pitAne AMgaNe zikSA letA sarasavatIputrane parabhUminA kazo paNa kApa mukavAno te kuTuMbanA vaDilajanene adhikAra nathI zrethe bhaNavA paDe che, kema ke gujarAtamAM vidvattA ane sAhitya ema jAhera thAya che. vidhavA bahenonI AjanI paristhitimAM nathI e jANyuM tyAre sidhdharAjane sAmrAjyavijaya zaramAvanAre A cukAda kharekhara AvakAradAyaka che. lAgyo. eNe pUchayuM "ApaNe tyAM koI na racI zake nijanuM paDozI vyAkaraNa?' javAba hemacaMdra sAdhue vAje ne Akhare eno racelo, hiMda samastanI- magarUbI rU5 e vyAkaraNa graMtha aMbADIe - sAdhAraNa rIte koI paNa citrapaTane nedhadvArA jAherAta caDe. e batAve che gujarAtano saMskAra. amArI gujarAtane - ApavAnuM kArya prabuddha jena'nuM na ja hoI zake. paNa temAM vidhA parama vahAlI che. sattAvAda amane sparyo nathI." koIkavAra apavAda sevavAnuM mana thAya evuM eka citrapaTa thoDA vidhavA ane bharaNapoSaNa : divasa pahelAM jovAmAM AvyuM ane e citrapaTa "prabhAta TokIjha eka vidhavAnI kathA "strI zakitamAM ApavAmAM AvI che nuM hAlamAM rajatapaTa upara raju thayeluM "paDozInuM che. A citrate jANavA jevI che. eka hiMdu vidhavAne sarakArI adAlate tenA paTa hiMdI ane marAThI-ubhaya bhASAmAM taiyAra karavAmAM AvyuM che. sAdhAraNa rIte citrapaTamAM yuvaka yuvatInAM praNaya prasaMgonuM patinA saMyukta kuTuMbamAMthI dara mahine rU. 65 nI rakama tenA ja eka A anya AkAramAM nidarzana karavAmAM Ave che. temAM bharaNapa Na mATe nakkI karI ApelI. te mujaba tene nirvAha paNa ghaNI kharI sInemAvArtAonI guMthaNI jAta jAtanAM praNaya sukhe cAlI jato hato, paNa te vidhavA bahenane ghera besI rahevAnuM kevaLa niSkriya jIvana gamyuM nahi ane kAMI kAma zikha - trike racavAmAM ja paryApta thAya che. AvAM citrapaTanI vAnI IcchA thaI AvI. narsIganuM kAma teNe thoDA samayamAM atizayatA ane avAbhAvikatA ApaNane ghaNIvAra khUba kaMTALo zikhI lIdhuM ane pariNAme rUA. 45) nA mAsika pagAranI nokarI Ape che. AjanA samAjanA temaja rASTranA praznone bahu ja maLI. te bahenane have Avaka rU. 117 thai. A tenA sasa ochAM citrapaTo sparzavA prayatna kare che ane tevA prayatnomAMnA keTalAka taddana niSphaLa nIvaDe che. rAne khuMcavI lagI. ane teNe korTamAM arajI karI ke e bAIne have potAnI sArI Avaka hovAthI tenA bharaNapoSaNanI korTe "paDezI' A daSTie taddana bhinna koTinuM citrapaTa che. hiMdu musalamAnanI ekatAno prazna hAtha dharavAne temAM Azaya rahelo nakakI karI ApelI rakamamAM ghaTADo kare. A keTe bAInA sasarAnI arajI mAnya rAkhI ane bharaNapoSaNanI rakama che ane te saphaLa rIte pAra pADavAmAM AvyuM che. eka kALe ekadama rU. 15 nI karI ApI. te vidhavA bahena ema hiMdu ane musalamAna kuTuo ekamekamAM prema ane vAtsalyathI kAMI dabAIne besI rahe evI nahotI. teNe te cukAdo kevA otaprota banIne rahetAM hatAM ane Aje paNa ApaNAM kabula na rAkhatAM hAI korTamAM apIla karI. hAI korTe gAmaDAomAM khAsa karIne hiMdu musalamAne kevA kuTuMbI bhAvathI cukAdo Apyo ke "jAtamahenatathI kAma karatAM bAInI saMkalita banIne rahe che tenI A citrapaTamAM Abehuba rajuAta Avaka vadhe tethI kAMi tenI bharaNapoSaNanI rakamamAM ghaTADe karavAmAM AvI che. A kuTuMba nAnI sarakhI bAbatamAM kevAM thaI zake nahi; kAraNa ke e rIte vidhavAnI AvakamAM thayelo jhagaDI paDe che ane ema chatAM meTA vaDile jyAre paraspara vadhAro kAMi sthAyI kahI zakAya nahi. tenI tabiyata ke bIjA abolA le che tyAM nAnA yuvAne arasa parasanI mahobata sagAne lIdhe te AvakamAM vadhaghaTa thavAno saMbhava che." A evIne evI jALavI rAkhe che ane asAdhAraNa kaTokaTInI rIte bAinA sasarAne pahelAM mAphaka mAsika rU. 65 ApavAnuM prasaMge moTA paNa Akhare eka banI jAya che. A bAbata * cAlu rAkhavAnuM hAI korTe pharamAna karyuM. prastuta citrapaTamAM sundara rIte javAmAM AvI che. hiMdu ane are ene vidhAma vAlI . gujarAtane e vyAkaraNa
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavAmAM fry & rAha ETTE karo, che ?' A rAkara jika, tA. 15-5-41 prabudha - jaina musalamAnanI rIta judI, bhAta judI, dharma judI, saMskRti judI, tenuM TapAla tathA paMkiMga kharca rU. 1-2- paMDe tema che. A ' Tiva judI, vaLaNu judAM. bane kadi eka thaI zake ja nahi graMtha khAnagI ke jAhera pustakAlayane khUba bhAve tevuM che. ke sAthe haLImaLIne rahI zake ja ' nahi'. evI AsurIvANu malADano thIma vyAyAma varga , uccAranArA, pAkIstAnavAdIo ane 'hiMdusthAna hiMduo mATe ja me mAsanI pahelI tArIkhathI saradAra, pRthvIsiMhe muMbaI evI vAstavikatAnI kevaLa viredhI vAta uccAranArA hiMdu mahA pAse Avela upanagara malADamAM eka mAsa mATe grISma vyAyAma sabhAvAdIe jyAM A banne vAdanA vAdIlAone jherI pracAra varga khelyo che. A vargamAM kula 750 bhAI baheno joDAyAM haju sudhI pahoMcyuM nathI evI dezanAM gAmaDAMnI kheDuta che, jemAM savAsethI deTase baheno che. malADathI eka mAila . janatAnI jIvanta paristhitine satya svarUpe pratibiMbita karatA dUra Avela eka vizALa AmravanamAM eka meTI chAvaNI ubhI paDezInA citrapaTane jue ane kemIvAdanA nizAmAM, bhramita karavAmAM AvI che. nAnuM sarakhuM koMgresanagara hAya evI AkhI , banelI pitAnI buddhine ThekANe lAve ane ekamekanA vinAza racanA che. sAdhAraNa kAryakrama evo che ke savAramAM pAMca vAgye pathe ghasaDI rahelAM kamI baLone ekatAnI dizAe je ema sarva vidyArthIo uThe; chathI ATha sudhI vyAyAma, DrIla, Asana . - ApaNe icchIe. AvA eka ati mahatvanA praznane saphaLapaNe vagere cAle; tyArabAda nAstotyArabAda koI vidvAna vivecanuM - sparzatuM 'paDozI'nuM citrapaTa yojavA mATe tenA yajakone dhanya cAlu viSaya upara vyAkhyAna hoya; evI ja rIte baporanA vAda. dhaTe che. bhAgamAM paNa eka vyAkhyAna hoya; sAMje pAMcathI sAta vaLI sadugata baMdu zivalAla-smAraka graMtha vyAyAma, judI judI kasarata tathA DrIla vigere. rAtrInA pAchuM - sadgata bhAI zivalAla pAnAcaMda zAha ApaNA gujarAta eka vyAkhyAna. ravivAre sAMje samuha ii, eka sAthe sADAsAta kAThiyAvADanI eka bhAre saMskArI ane kaLArasika vyakti hatA. vidyArthIonI samuha DrIlanuM darzana bhAre romAMcaka hoya che. sarateo mULa vaDhavANunA vatanI; jaina kuTuMbamAM janmelAM; paNa sivila dAra pRthvIsiMha prasaMge prasaMge pitAnA sAhasa-bharapUra jIvananI sarvisanI parIkSAmAM pasAra thatAM temanI saMyukata prAntamAM nimaNuka vAta vigate saMbhaLAvatA ja rahe che. vyAkhyAnomAM paNa ahiMsA, thayelI, eTale temanA jIvanano ghaNo moTo bhAga e bAju grAmadyoga, vyAyAma, rAjakaraNI hIlacAlane lagatA viSaye ja vyatIta thaelo hovAthI ApaNI tarapha teo bahu jANItA nahotA. mukhyatA hoya che. A varga pAchaLa kevaLa zArIrika vyAyAma paraMtu bhArata- varSanAM rAjayakAraNI maMDaLamAM temaja lalita kaLAnA hetu nathI, paNa sAthe sAthe AjhAdInI tamannA, ahiMsAnI bhAvanA upAsaka vargamAM temanI bhAre khyAti hatI. teo lagabhaga aDhI ane purUSArthanI avanavI preraNA ugatI prajAmAM jAgrata karavAne varSa pahelAM 48 varSanI nAnI umare videha thayA. Azaya paNa rahelo che e upara jaNAvela kAryakrama uparathI spaSTa temanI putrI ci. kasama guptA je lakhanau yAtiva. thAya tema che. ' saradAra pRthvIsiMha pote ja eka methI preraNarsiTInI grejyueTa che teNe tathA tenA bIjA traNa sahakArI mitroe mUrti che. temanA paricayamAM rahevAnuM ane e ja jIvanane eka - maLIne bhAI zivalAlanA smaraNamAM lagabhaga 500 pAnAMne eka moTo hAve che. A rIte malADane grISma vyAyAma varga bhAre suMdara graMtha pragaTa karyo che. A graMthane traNa vibhAgamAM vaheMcavAmAM saphaLa bane che ane te mATe saradAra pRthvIsiMhane jeTalo dhanyaAvyuM che: agrejI, hiMdI ane gujarAtI. aMgrejI vibhAgamAM vAda ApavAmAM Ave teTale ochA che. muMbaInA AMgaNe A "asitakumAra haladara, nikolasa rarIka, e. sI. gaMgulI, eka meTuM maMgaLa niketana ubhuM karavAmAM AvyuM che. ekasarakhI harIndranAtha caTTopAdhyAya, mArgareTa kajhInsa, prasiddha nRtyakAra udaya dhareDavALuM jIvana jIvatA ane nizALa ane parIkSAnI aradhaTTa'zaMkara, pI. zeSAdri Adi vidvAnonA kula 34 lekhene samAveza dhaphrikAmAM pIsAtA vidyArthIonuM te e ArAma ane uzyananuM karavAmAM AvyA che; hiMdI vibhAgamAM rAya kRSNadAsa, maithilIzaraNu eka kendra banyuM che. ahiM AvatAM e paNa anubhava thAya che gupta, harakAnta zukala, harikRSNa avasathI, jayacaMdra vidyAlaMkAra, ke grISma paNa sahAmaNI rUtu che ke jyAre AMbAe kerIo zaMkaradeva vidhAlaMkAra vagere prasiddha lekhakenA kula 24 lekhone vaDe lacI paDe che. pazcima sAgara uparathI AvatI zItaLa pavanasamAveza karavAmAM AvyA che ane gujarAtI vibhAgamAM popaTa . laharie jhADapAnane Amatema DolAve che ane keyalanA madhura la geviMdalAla zAha, rAmanArAyaNa pAThaka, ravizaMkara ma. rAvaLa, TahukAo jyAM tyAM zravaNane koI judo ja AlhAda ane urmi. caMdravadana mahetA, dhanasukhalAla kuNalAla mahetA, svAmI AnaMda ' romAMca Ape che. je kAI bhAI bahene hajI sudhI A sthaLanI sundarama, umAzaMkara joSI, bAdarAyaNa, jhaveracaMda meghANI, pinA- " ane A bhavya racanAnI mulAkAta na lIdhI hoya te te bAju kina trivedI vagere lekhakanI kula 28 lekhanakRtio mUkavAmAM eka cakakara mAravAnuM jarUra na cuke. A badhuM jovuM ane samaAvelI che. A badhA lekhe, sAhitya, kaLA, kAvya tathA dati javuM e paNa eka prakAranuM zikSaNa ja che. : hAsane lagatA aneka viSayane sparze che. A uparAMta A graMthamAM komI ramakhANenA prasaMge ApaNe kema vartavuM ? avanIndranAtha TAgora, naMdalAla bojha, jaiminI reya, asitakumAra DhAkA ane amadAvAdanA komI hullaDo saMbaMdhamAM mahAtmA haladara, kanu desAI, rasikalAla parIkha, semAlAla zAha, gaganendranAtha gAMdhIjIe thaDA divasa pahelAM eka bahu upayogI nivedana bahAra - TAgora temaja ravIndranAtha TAgoranAM nAnAM moTAM kula 46 citra che, pADayuM che. A nivedanamAM AvA prasaMge koMgresanI ahiMsA jemAMnAM kaeNTalAMka raMgIna che. AvI vividha sAmagrIvALo graMtha keTalI nabaLI ane bInaasarakAraka mAluma paDI che te bAbata uMcAmAM uMcA kAgaLa upara bahu ja suMdara rIte chApavAmAM AvyuM temaNe sakhta TIkA karI che. koMgresanI ahiMsA jo AvI ja ' che ane tenuM prabhanakArya lakhanau ArTasa kolejanA prinsipAla nirmAlya hoya te sarakArI sattAnA abhAve rASTranI rAjyadhurA zrI. asitakumAra haladare mitrabhAve karyuM che. jo traNa bhAthomAM koMgrese pote hastagata karavAnI AzA choDI devI ja joIe lakhAyalA vidvattApUrNa lekhone ekatra saMgraha kadAca pahelavahelA ja * prastuta graMtha maLavAnAM kANAM paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA, 77 : haze. A graMthanI kImata rU. 15) rAkhavAmAM AvI che ane zekha mesana TvITa, muMbaI 2. athavA kumAra kAryAlaya, rAyapura, amadAvAda. . '
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 prabudhdha jena tA. 1pa-pa-41 ane pachI te je varga athavA te pakSa vadhAre hiMsAkuzaLa haze paNa e AdamInA hAthamAMthI charI jhuMTavI ja rahI. teja sattAne vArasadAra thavAne e sau koIe samajI levuM rahyuM. Aje ApaNe je kaTokaTInA samayamAMthI pasAra thaI rahyA Aje AkhA hiMdusthAna mATe svarAja meLavavAnI yogyatA eka chIe te kaTokaTIne samaya gAMdhIjIe upara judI judI paristhiti rIte pheMgresanI ja gaNAya, kAraNa ke bIjA be rAjakIya pakSo kalpIne samajAvela che tevI maradanI ahiMsAnI ApaNI pAsethI hiMdu mahAsabhA ane muslIma lIga te tipitAnI kamanuM ja apekSA rAkhe che. AvI maradAnagI ane zudhdha ahiMsAnI mahatva vadhAravA ane AkhA deza upara pitAnuM ja varcasva vRtti ApaNAmAM jAge te ja ApaNe sAcA mahAsabhAvAdI sthApavAno mane ratha sevI rahela che, jyAre kegresa AvA badhA gaNAIe. bhedabhAvathI para che. paNa kogresa pitAne soMpAyela athavA te pite svIkArela A javAbadArIne purI vaphAdAra rIte vaLagI rahe sadagata saujanyamUrti che. trivedI sAheba ane AvA prasaMgoe e javAbadArIne yaMgya kArya karI batAve ' jIMdagInAM ghaNA kharAM varSo punAmAM ja gALela hovAthI te ja keMgresa pitAnA dhyeyane pahoMcI vaLavAne yogya varcasva punAvALA trivedI sAheba tarIke oLakhAtA prophesara jayazaMkara prApta karI zake. AvI keTalIka samAlocanA bAda gAMdhIjIe pI. trivedInuM thaDA ja divaso pahelAM paMkhAte avasAna thayuM. kemI saMgharSaNanA cotarapha banatA banAvo daramiyAna judI judI A avasAne trivedI sAhebanA ativistRta mitramaMDaLane ja mAtra paristhiti vacce mahAsabhAvAdIe zuM karavuM ane kema vartavuM nahi paNa samasta gujarAtane bhAre zokagrasta banAvI dIdhela che. te saMbaMdhamAM keTalIka upayogI sUcanAo karI che tene sAra kAraNa ke trivedI sAhebane kaNa gujarAtI nahotuM jANatuM ? punAmAM nIce mujaba che. teo sarva gujarAtIone pachI te vidyArthI hoya, rASTramahA(1) mahAsabhAvAdIe koI paNa eka komanA pakSakAra banI sabhAvAdI hoya ke sAhityopAsaka hoya-sarva kene parama avalaMbana besavuM nahi, paNa amadAvAdanI traNa bahenoe karyuM tema je koI samAna hatA, temanA gharanuM dvAra sau koIne mATe khulluM hatuM ane AphatamAM hoya tene pitAnI jIMdagInA bhoge ane hiMsAne jarA nAnA moTA sarvane temane tyAMthI eka sarakhuM prema, ullAsa ane paNa upayoga karyA sivAya bacAvI levA ane rakSaNa ApavAno vAtsalya bharyuM Atithya maLatuM. temanI sadA prasanna mudrA, prayatna kare. teNe jo " ,ve tyAre nAsabhAga nahi karavA premaLa vANuM ane je AvyuM tene koI paNa rIte upayogI lokone barAbara kahevuM joIe ane loko paNa jo tenI ahiM. thavAnI dilanI tatparatAnAM aneka mIThAM smaraNo temanA svarga sAnI rItane anusarI na zake te pitAthI banI zake te rIte gamanane vizeSa dArUNa ane glAniprada banAve che. temane lokoe guMDAono sAmano karIne jAnamAlane bacAva karavo AgevAnIno kadi moha nahota; svAbhAvika rIte je sthAna prApta joIe. teNe lekIne barAbara samajAvavuM joIe ke hiMsA thayuM tethI AgaLa vadhavAnI ke uce caDhavAnI temane kadi paNa sabhya ane asabhya ema be prakAranI hoI zake che. koI mahatvAkAMkSA nahatI. temaNe saujayanuM amRta pAvAne janma bhANasa upara ajANya humale kare ke pAchaLathI charI bhoMkI lIdhela ane te amRtanuM pAna karAvatAM karAvatAM vinazvara dehane devI emAM kazI bahAdurI nathI ane ema karanAra pitAnA ja - temaNe tyAga karyo. ' dharmane meTuM lAMchana lagADe che. sarakAranI nokarI karavI ane eka sarakhI gAMdhIniSThA (2) vaLI gAMdhIjI jaNAve che ke mahAsabhAvAdIne koI jALavavI-A baMne bAbatane vega Aje bhAgye ja koI - dumana nathI. teNe polIsanuM ke lazkaranuM rakSaNa zodhavuM nahi vyakitamAM najare paDe che. trivedI sAhebe varSo sudhI khetIvADIne temaja te loko potAnI pharaja bajAvatA hoya tenI vacce lagatI sarakArI kolejamAM nokarI karI; paNa e nokarIne ke AvavuM nahi. paNa jyAre tene ema lAge ke polIsa ke lazkarI khyAla temanI gAMdhIjI pratyenI anupama bhaktinI ADe kadi baLa kevaLa pakSapAta kare che athavA te pitAnI hakumanI bahAra AvyA ja nahotA. temaNe 1930-32 daramiyAna ApaNA jaIne varte che tyAre tenI aTakAyata karavAmAM pitAne jAna kura- jelavAsI satyAgrahI bhAIone madada karavAmAM ane te kAraNe bAna karatAM teNe jarA paNa acakAvuM nahi. paise Take ghasAvAmAM maNA rAkhI nahotI. A badhAM kAraNothI . (3) dhAre ke eka hiMdu saraghasa musalamAna latAmAMthI temanI nokarI ane temAM AgaLa vadhavAnA sago anekavAra pasAra thavA mAMge che ane tene te latAmAMthI pasAra thavAnuM jokhamAyAM hatAM. paNa tenI temaNe kadi paravA ja karI nahotI. haka che ane AvA saMgamAM upasthita mahAsabhAvAdIne ' ' punAnI sarva gujarAtI pravRttionA teo ja sUtradhAra hatA. bannemAMthI koI paNa pakSa upara jarA paNu lAgavaga nathI. Ama temanA javAthI ApaNuM mATe punA kevaLa junuM banI gayuM. chevachatAM paNa e saraghasane virodha karanArA musalamAna pAsethI rasto TanA be varSathI temaNe sarakArI nokarI choDI hatI ane ANuMmeLavavAnI mAMgaNI karatAM karatAM te pitAnI jIMdagI jokhamAvI damAM nIkaLelA egrIkalcara insTITayuTanuM saMcAlana temaNe zuddha de te gya che. AnuM tAtkAlika pariNAma bhale kAMI na Ave, dezasevAnI dRSTie hAthamAM lIdhuM hatuM. chellA cAra pAMca mAsathI paNu ahiMsaka bahAdurInuM te balidAnamAMthI eka cheTuM AMdolana temanI tabiyata bagaDavA lAgI hatI. chevaTano mahIne lagabhaga uThayA vinA rahetuM ja nathI. je ISTa devatAnI temaNe AjIvana upAsanA karI hatI temanA (4) dhAro ke eka ToLuM eka kemanI mIlakata athavA te sAnnidhyamAM ja temaNe puro karyo ane jANe ke temanA khoLAmAM " muda ke maMdirano vinAza karavAnA gAMDapaNa upara mustAka banI sutA sutAM ja ananta tatvanuM anusaMdhAne temaNe zodhI lIdhuM. beThuM che. mahAsabhAvAdIe A prasaMge A ToLAnuM gAMDapaNa rokavA temanA niSpApa, pavitra, premapUrNa AtmAne paramAtmA parama zAnti pAchaLa pitAnA jAnanuM balidAna ApavuM ja rahyuM. Ape! gujarAta gauravasamAM mArdavamUrti trivedI sAhebanA prema, (5). keI muphalIsa AdamI bAjue cAlI jatA mANasane saujanya ane dharmamaya jIvanane saMbhArI saMbhArIne ApaNA zuSka - charI bheMkavAne taiyAra thayela che. mahAsabhAvAdIe jIMdagInA jokhame jIvanane ApaNe navapellavita banAvIe ! paramAnaMda,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ , - 15 tA. 15-5-41 prabudha jaina ! e svAbhAvika che ke Aje je koI ahiMsAnI vAta karaze te hiMsA-ahiMsA enA sAmAjIka bhAgapara ja vadhAre dabANa karaze. mAMsa khAvuM, , '(tA. 15-4-41 nA aMkathI cAlu) zikAra na khelavo, kIDI makaDIne paNa na mAravI, pANI gALIne. pahelA praznanI carcAmAM eka bIjI vAta paNa uThAvavAmAM pIvuM vagere badhI sArI vAta che ane ahiMsAmAM mAnanAra AvI che jenI carcA karI levI jarUrI che. keTalAka uttaradAtA e mujaba vartaze. agara e pramANe vartavA prayatna karaze. paNa ee jaina paraMparAnI ahiMsAnI vyAkhyA ane AjanI jyAre mANasa mANasanuM lohI gALyA vagara pI jatA hoya, jyAra ahiMsAnI vicAradhArAnI tulA karatAM ema kahyuM che ke jyAre hajAranAM paTapara paga mUkIne eka AdamI potAnI tijorI jaina dharmanI ahiMsA pazu, pakSI, kIDI, maMkoDI ane vanaspati bharata hoya, jyAre pracalita samAja vyavasthAne lIdhe lAkho sudhI pahoMce che tyAre gAMdhIjInI ahiMsA manuSya sudhI ja pahoMce garIba mAthAthI paga sudhI pasIne utAratAM paNa peTa bharIne che ane tethI te adhurI che. emanI ahiMsA manuSya sudhI ja anna khAvA pAmatA na hoya, jyAre temanAM baccAM dudha vagara. maryAdita che tenI sAbItI tarIke gAMdhIjIe pite ja kogresanA TaLavaLatAM hoya, jyAre rogIo davAdArU vagara maratAM hoya tyAre saMbaMdhI ane hiMsA-ahiMsAnA prasta..nI carcAmAM kahyuM hatuM te kIDI maMkaDI sudhInI ahiMsAnI vAta jarUra gauNa banI jAya. ahiMsA mAnavajIvana sAthe saMbaMdha dharAvatI cIja che eTale te ja udAharaNa raju karavAmAM Ave che. gAMdhIjIe e kayA arthamAM kahyuM hatuM tene te emaNe poteja khulAso karyo che. mAnavajIvananI paristhitionI sAthe sAthe enA vidhiniSedha jyAM sudhI gAMdhIjIne lAgevaLage che teTalA puratuM te ApaNe paNa badalAya che. ulaTuM ema kahevuM joIe ke emanI ahiMsAnI kalpanA keTalI prazna :keTalI sUkSma ane vyApaka che tene ApaNAmAMthI ghaNAkharAne amAre bIjo prazna ahiMsAtmaka upAyathI dezanI rakSAnA pure khyAla paNa nathI. hamaNAM ja eka divasa paryuSaNa parvanA saMbaMdhamAM hatuM. mArA badhA praznonA mULamAM raheluM kendra vyAkhyAnamAM kAkAsAheba kAlelakare kahyuM hatuM ke pattharanI pharasapara e ja hatuM ane e ja viSayamAM jaina samAjanA vicAro pAsethI lokhaMDanA palaMgane ghasaDavA jevI sAmAnya bAbata para emanI kAMIka jANavAnI amane IcchA hatI. paNa jyAM ahiMsAnA pAse rahenArAone ahiMsAne anulakSIne gAMdhIjIno Thapako sAMbha- siddhAMtanI upayogItA viSe ja zaMkA hatI tyAM enAthI dezaLa paDayo hate. evI ja rIte gAMdhIjInA upacAra mATe amuka rakSAnI vAta te dUra rahI paNa moTA bhAganA uttaradAtAojhADanAM pAMdaDAMonI jarUra paDatAM mIrAMbahena (Miss Slacle) jemAM dareka jaina saMpradAyanA AcAryo, sAdhuo tathA jarUriAtane puro khyAla karyA vagara eka meTI DALI teDI zrAvake te AvI ja jAya che-ahiMsAthI aMdara ke bahAranA lAvyA hatA tenA para gAMdhIjIe darda bhUlI jaIne ardhA kalAka sudhI AkramaNa sAme mukAbalo thaI zakavAnI bAbatamAM paNa zaMkA dharAve samajAvavA prayatna karyo hato ke jarUra karatAM eka paNa pAna paNa che. keTalAkanuM kahevuM evuM che ke "Akho saMsAra" ahiMsaka na toDavuM e pApa che. bane tyAM sudhI ahiMsAthI rakSaNa thavuM asaMbhavita che. mArA - 'ahiMsA ane satyanI emanI kalpanA keTalI sUkSma che te samajavAmAM nathI AvatuM ke "AkhA saMsAra" ahiMsaka thaI gayA emanI AtmakathAmAMthI mAluma paDe che ane je vAcakoe te pachI AkramaNa ke lUTaphATa thavAnI ja kayAM che ane te pachI ne vAMcI hoya tene huM bhalAmaNa karuM chuM ke teo te pustaka rakSAne prazna ja kayAM rahe che? prazna te e che ke Aja jema athathI iti sudhI vAMcI jAya. eka rASTra bIjA rASTranA AkramaNane sAmane zastrAstrathI sati A te viSayAMtara thayo. huM te e kahevA mAgatA hatA senAvaDe kare che enA badale judI ja rIte-ahiMsaka rIte-ahi ke gAMdhIjInI ahiMsAmAM manuSyanI manuSya prati hiMsAne rokavA sAtmaka upAyothI-ApaNe dezarakSA karI zakIe ke kema ? para je bhAra apAya che te te vartamAna yuganI paristhitine sauthI pahelAM te e vicAravuM joIe ke AkramaNa agara lIdhe che, nahi ke emanI ahiMsA eTalI saMkucita che. gAMdhI, TeTAkrisAda zA mATe thAya che? jyAre eka deza bIjA deza para mahAvIra ane buddha bhagavAna-sarve e ahiMsAnuM pratipAdana pita- AkramaNa kare che tyAre te sAmA rASTranA vAsIonAM zarIra para pitAnA samayamAM cAlI rahelI hiMsAnI pratikriyA rUpe karyuM che. vijaya meLavavAnI icchAthI nathI karate; kAraNa ke yuddhamAM enuM e to ApaNe mAnIe ja chIe ke je cIjanI pratikriyA karavAmAM daAya te eja hoya che ke sAmA pakSanA jeTalA bane teTalA Ave te cIjanA svarUpathI pratikriyAnuM svarUpa paNa nizcita thAya che. mANasonI katala karavI. AkramaNane hetu jarUra bIjA rASTranA mahAvIra ane buddhinA samayamAM sAmAjika hiMsAnuM jora nahiM hatuM. lekonuM zoSaNa karavuM athavA te rASTranA AtmA upara vijaya e samayanI sabhyatA ane samAja vyavasthA ghaNe aMze ahiMsAnA prApta karavAnA hoya che ane eTalA mATe ja te te rASTra para ja AdhAra para racAI hatI. Arthika zoSaNane je saraMjAma Aje Adhipatya sthApavA mAge che. e uparathI ApaNe ema karI maLe che agara taiyAra thayo che khAsa karIne moTA moTA kArakhAnA zakIe ke je eka rASTramAM puratI saMkhyAmAM leka maravA mATe taiyAra ane kendrIbhUta utpAdananAM sAdhane (instruments of cent- thaI jAya, ane AkramaNa karanAranuM Adhipatya na svIkAre, pitAnI alised production)-te e jamAnAmAM nahotAM. jarUra vya- Arthika vyavasthA evI banAvI rAkhe che jethI malAkhorene jarA paNa - kitagata jIvanamAM hiMsA khUba vadhI gaI hatI. jemake vyakitagata lAbha na maLe te AkramaNa thavAnI ghaNuM kharuM te dhAstI ja na vinoda mATe zikArane pracAra, yajJamAM pazuhiMsA vagere. eTale ja " rahe. paNa dhAra ke AkramaNa thAya te paNa jyAM sudhI AkramaNa mahAvIra ane budhdha bhagavAne e tatkAlIna vananI e bAju karanArAo janatAne samuLagI mAre nahi tyAM sudhI teo Akraupara vadhAre bhAra mukIne kahyuM ke tenI prANa tyA na karavI. mita dezapara pitAnuM prabhutva sthApI ja na zake. ane hiMsAtmaka Aje prANa lIdhA vagara mANasanAM lohI cUsI levAya che, ene rIte rakSA karavAmAM paNa ApaNane ghaNA mANase balidAna devA jaMdagIbhara dAsatvanI jaMjIramAM jakaDI levAmAM Ave che. eTale teyAra rAkhavA paDe che e ApaNe kema bhUlI jaIe chIe ?
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ (0) ma keTalAka uttaradAtAoe e zakA pragaTa. karI che ke ApaNe hiTalara jevA rAkSasI duzmanane sAmane ahiMsAthI kevI rIte karI zakIe ? paNa hiMsAtmaka upAyothI sAmanA karavAmAM paNa karyo. ApaNA vijaya nizcita ja che ? hiTalare gai vasaMta rUtumAM eka pachI eka ema keTalAe rASTronI senA hatI na hatI karI nAMkhI. e dezonI ATalI hiMsAtmaka taiyArIo hAvA chatAM, lAkhA mANasA marI phITavA chatAM teo phAvI na zakayA. Ane badale peAlenDa agara phrAnse jo ahiMsaka rIte laDatAM bharavA mATe bhANasA taiyAra karyA hAta ane temanA alidAna e rIte thayAM hAya te Aja je pariNAma AvyuM che, tenAthI jarUra kaMIka sArU ja pariNAma Avata. Aja e dezAnI je hAlata che tenAthI jarUra kaMika sArI hAlata hAta. have aMdara aMdaranAM TaTAkrisAda, lUMTaphATa, ke guDAethI rakSaNa karavAnI vAta rahI. jo ApaNe dhyAnapUrvaka vicArazuM te mAlama paDaze ke A badhuM thAya che ApaNI sAmAjika viSamatAne kAraNe, jo ApaNI samAja vyavasthA suvyavasthita karIe, emAM rahelAM zASaNa ane garIbIne nirmULa karIe to e badhA jhaghaDAe ApoApa maTI jAya. dhAro ke ema karavA chatAM paNa evA akasmAte ane te tene sAmanA karavA ApaNe taiyAra rahevu joie. mukAbalo karavAmAM mAravAne badale bharavAnI taiyArI ghaNI jarUrI jarUranI che- e meM upara paNa batAvyuM che. amuka prasaMgoe kai rIte ahiMsAtmaka upAyothI kAma levuM te anubhavanI cIja che ane jo ApaNAmAM ahiMsA pratye sAcI niSThA haze te te te samayapara upAya sujhI AvavAmAM koi zaMkAne sthAna nathI. buddha jaina hamezAM e viSayamAM zakA thavAnu sauthI mATu kAraNu tA e samajAya che ke ahiMsaka rIte sAmano karavAno artha ApaNe ema mAnI bheThA chIe ke jyAre kAi duzmana ApaNA para AkramaNa kare tyAre hAtha uMcA karIne ApaNe sAmA jate AtmasamarpaNa karavuM. e khyAlathI keTalAye uttaradAtAoe evA mIThI majAka paNa karI che ke jyAre hiMdustAna pAse hathiyAra ja nathI, e kamajora che-te! pachI ahiMsaka rahyA sivAya bIjuM ApaNe karI paNa zuM zakIe ? keTalAke e vAta uparathI ema paNa kahyu che ke evA vakhate hAtha uMcA karIne AtmasamarpaNa karavu e kAyaratA che. huM emanI sAthe saMpUrNa rIte sahamata chuM. paNa du:kha e che ke e lokoe A prazna upara gaMbhIratAthI vicAra karavAne prayatna ja karyo nathI. amArA praznamAM AtmasamarpaNutA bhAva na hatA. rakSaNa te karavAnuM ja che; paNa te hiMsAtmaka upAyAthI ke ahiMsAtmaka upAyothI e ja savAla che. jo jarA dhyAnapUrvaka vicArazu tA mAluma paDaze ke hiMsAtmaka upAyA letAM ApaNane hathiyAra bhegAM karavAnI jarUra paDe che. AtmarakSaNa mATe lAThI-taravAra ekaThAM karavAM paDe che. vaLI saradAra, jamAdAra vagere rAkhavA paDe che. tema ja dezarakSAne mATe te Aje ghaNA hathiyAre vibhAne, te pagALA, vinAzikAo ane meTAM laDAyaka jahAjo vagerenI jarUra paDe che. hiTalara chellA vIza varasathI hiMsAtmaka yudhdhanI taiyArI karI rahyo hatA. e varasa daramiyAna e sAdhanA bhegA karavA mATe ene zuM zuM karavuM paDayuM? jama~na rASTrane peAtAnA peTapara pATA bAMdhavA paDayo. AkhA rASTranI badhI zakita A A eka bAjue lagADI devI paDI ane sAthe sAthe rASTranA lAkhA navajavAno pAtAnuM leAhI reDavA taiyAra karavA paDayA. tA. 15-5-41 teA pachI ema kema mAnI levu ke ahiMsAtmaka upAyo kAmamAM levAmAM ApaNe phakta zatrunI sAme jane ubhA ja rahevAnuM che ane khIjuM kazuM ja karavAnu rahetuM nathI ? ahiMsAtmaka upAyothI rakSA karavA mATe vartamAna hi Msaka phejonI jema lAkha mANasane yogya tAlIma ApI prasaMga Avye peAtAnuM balidAna ApavA mATe taiyAra karavA paDaze, zistapAlana karavu paDaze ane sAthe sAthe asahakAranuM zikSaNa: paNa pUrepUrUM ApavuM paDaze, vaLI sauthI meTI zarata e che ke ApaNe ApaNI Arthika temaja sAmAjika vyavasthAnA raMgaDhaMga badalavA taiyAra rahevuM paDaze. jyAM sudhI ApaNA aMdara aMdaranA sabadhAmAM cAhe te sAmAjika hAya, kauTuMbika hAya agara rASTrIya hAya-hiMsAne sthAna che tyAM sudhI ApaNe ahiMsAthI rakSaNa karavAno prazna RNI sAme kevI rIte lAvI zakIe ? ahiM sAthI-dharmathI, hiMsA ke pApanI rakSA na ja thaI zake, jema . hiMsA karIne ApaNe dharmanI rakSA na karI zakIe--enI hatyA ja karIe chIe. tevI ja rIte ahiMsAthI hiMsAnuM rakSaNa nahiM ja karI zakIe. jyAre ApaNe ahiMsAthI rakSaNa karavAnI vAta vicArI rahyA chIe tyAre A vAta paNa ApaNe sArI rIte samajI laie ke ApaNo hetu kavaLa hathiyAra cheoDI devAnA ja nathI. ApaNe ApaNA manamAMthI paNa hiMsA kADhI nAMkhvI paDaze, zatru te zatru na mAnatAM ene ApaNA svajana banAvavA paDaze. enA hRdayapalaTAnI ApaNe phikara karavAnI che ane nahi ke ene nAza karavAnI. e dRSTithI Aje gAMdhIjI je satyAgraha saMgrAmanuM netRtva karI rahyA che te bahu dhyAnapUrvaka abhyAsa karavA jevA viSaya aMte che. kharI vAta e che ke atyAra sudhI saMsAranA itihAsamAM ahiMsAnu kSetra vyatigata jIvana sudhI ja maryAdita rahyuM che. e bAbatapara upara puratu kahevAI gayu che. Aja mahAtmA gAMdhIjIe duniyA samakSa eka khIlakula navI ja vastu raju karI che. tihAsa ene TakA nathI Apate emAM ApaNA deSa che. ApaNe tihAsane atyAra sudhI laDAInAM varNanA ane rAjA mahArAjAenA jIvana sudhI parimita rAkhyA che. sikadara, caMgIjhakhAna, taimuralaMga, nepolIyana ane auraMgajhebanA ApaNe jeTalI khaMtathI abhyAsa karyo che teTalI khaMtathI ApaNe mahiSa sokreTIsa, isu khrIsta, budhdha, mahAvIra, caitanya, kara ane mIrAMne abhyAsa kAM karyo che ? paNa Aje itihAsanA pAnAM jhaDapathI badalAi rahyA che ane A prayoga ApaNI sAme khaDA thayA che. ApaNe ahiMsAne parama dharma mAnatA AvyA chIe; parama kartavya te e che ke A prayoganI saphaLatAmAM ApaNe sahAyarUpa thaie ane nahi ke zuSka ane nirjIva jJAna, zAstro ke itihAsanI sahAya laine e ka" vyathI vimukha banIe. apUrNa sidhdharAja de zrI jaina vidyAthI sa`ghanA maMtrIe jaNAve che keHmuMbainI kolejo, hArTaleA temaja kheDI gA saMbaMdhamAM jarUrI mAhItI kAlejamAM dAkhala thavA icchatA jaina vidyArthI - ene sadha taraphathI purI pADavAnI vyavasthA karavAmAM AvI che. je kASTha jaina vidhArthIne AvI mAhItInI jarUra hAya teNe nIcenA ThekANe jarUrI pesTa sTepa sAthe lakhI mokalavu maMtrI, zrI jaina vidyAthI sagha rANa bhuvana, pahele mALa, hyujIsa reDa, muMbai, 7. zrI muMbai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, mudraNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 4pa1, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAka jIta karI ' kiMmata doDha Ane zrI muMbai jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4266. prabudha jenA - taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha. muMbaIH 1 juna 1941 ravivAra. varSa : 3 " aMka : 3. lavAjama rUpiyA 2 mRtyune - mAnava piSaNano mahAprazna. dUdha, ghI, mAkhaNa ane pazudhana - kapare prazna na ukele tyAM sudhI sarakArI kAyadAo pUratuM nahija - muMbaI zaheranI myunisipAliTInA eka adanA amaladAra karI zake, ane pazuonI krura tala nahi ja aTake. tarIke kAma karatAM karatAM dUdha, ghI, mAkhaNa ane temAM thatI bheLa prativarSa hindamAM duSkALa lAkha jAnavarone bharakhI jAya seLane prazna chellA dasa bAra varSa thayAM - - che, mAMsAhAranI vadhatI jatI bhUkha reja huM vicAratAM ja Avyo chuM. reja ne roja hajAre jAnavarane haNe che ane pazunI hAthaNI jevI gAyo tathA bhesenI kattAranI bagaDatI jatI olAda dudhanI AvakanuM kattArane kasAIkhAnAmAM kapAvA jatI jote na Ave, o mRtyu raDhiyALA, pramANa ghaTADatI jAya che. jyAre bIjI Avyo chuM. AjanI dUdha ApanArI pazu- koNe tamane kahyA karALA ? taraphathI dudha, ghI, ane mAkhaNano upayoga mAtAnuM sthAna pUranAra pazunA agnI- kANe tamane cItaryA kALA ? paherAvyAM kaMI kALAM cIra; dina pratidina vadhatA jAya che, AvI ene akALe bedarakArIthI piSaNa -vihIna kANe hAtha mahIM re, dIdhAM prANavidAraka tAtAM tIra ?' sthitimAM te vastuone bhAva uce rahevo - maratAM ane pazudhanane nAza pAmatAM dekhuM joIe. tene badale ghaTatuM nirmama, nira kahIne koNe ' jAya che tenuM . chuM ane rAMjanA parizramane ghasAre aTa-. kAraNa ema lAge che ke nirbheLa vastu saMdhyA tamane mukhajeNe ? kAvI karuM pUranAra tAjA dUdha, ghI ane enuM sthAna dUdhane pAuDara, (Milk - ghumavI ghammara zokavaleNe mAnavane jIvana-navanIta, Powder) vejITebala bhAkhaNane badale bheLaseLa ane dagAvALA ghUmavI ghammara zekavaleNe mAnavane jIvana-navanIta1 proDakaTa ane La tAta! tame lAvI Ape che; evI che tama navalI rIta. mArgerIna jevI dezI paradezI banAvaTa - ati prabaLatAthI tAta ! tame lAvI Ape che; evI che tama navalI rIta. satvahIna padArthone prajAmAM pesatA dekhuM chuM ane nizvAsa ' Ave, mukta gagananA vAsI, le che eTale khapa karatAM, sAcA temaja mukuM chuM. pazunI katala, tenA baccAM- Avo re! o ciraupavAsI ! banAvaTI mAlanuM ekaMdara pramANa vadhatA enuM akALe maraNa ane mAnava zarIranI nathI nathI lavaleza udAsI aMtastalamAM bhAre Aja, sahaja rIte bhAva ghaTe che. jenI asara thatI kSINutAnuM eka mukhya kAraNa A bhALuM vATa tamArI huM te anaMtakAla thakI mahArAja ! sAcA mAla upara vadhu thAya che. nirbheLa dagAvALI vastuone pracAra ja che. sudha- Ave, madhudarzana mamatALA !' vastuo banAvaTI ke dagAvALI vastuo relA zaheramAM piSaNanI A mukhya sAma vAsyAM zAne mukhaDe tALAM ? karatAM meM dhI hoya che. tethI te banAvaTI grIne bagADe Aje sakaLa prajAgane - vastuonI bahuja sastI kiMmatanI harIvade priyaMvada ! bela rasALA, Aje de navajIvana maMtra; muMjhavata mahAprazna che. myunisipAliTInA navale dhATa ghaDI mujane mUkI de navalA ne , Iima TakI zakatI nathI. eTale prajAmAM aneka jAtanA prayatna chatAM paNa A sastI kiMmatane halake mAla sahelAIthI harAmakherI. prajAnA dIlamAM vadhune vadhu na Ave, e mRtyu ! gALA ! pisato jAya che jethI meMdhI kiMmatanA draDha thatI jAya che. eTale chevaTe kAyade viraha viSAda vicAre hAlA cekakhA, nirbheLa mAlano khapa ghaTe che. mAnavanA vikRta mAnasa pAse DhIlA paDe svajana bane che ne sagALAM, jevA jhaMkhuM huM tama rU5; jenuM pariNAma dUdha utpanna karanAra pazaja. che. jyAM sudhI prajAnA dIlamAM A jAtanA cAhuM nAnuM mana banI huM ramavA navajIvanane phUpa. bhegavavuM paDe che. kAraNa ke pazune sAca.. pApa tarapha Arthika, rASTriya ane mAnava A mRtyu ! mukta marALA ! vavAnuM kharca ghaTatuM nathI paNa pedAzanI draSTie trAsa na chUTe, jyAM sudhI paisA sehata kaThe suMdara mALA, bajAra tuTatAM AmadAnI ghaTe che. tethI karatAM mAnava prANunI kiMmata dage kara- maNa nAranA dIlamAM na vase, jyAM sudhI zekhI mAre harI banI jAuM ha maNake mALAne raLiyAta ? nathI . kayAre uDI banI jAuM huM maNake mALAne raLiyAta ? nathI. pazunA pALanArAe pazue potAnA t, vastu ja prajAne ApI zakAya dago thaI A satya sthaLa paMDa upara nabhe te jAta mahenata maphata - zake tevA koI paNa kAmane ke vastunI : ratubhAI desAI karIne paNa rAkhavA taiyAra thAya paNa jyAre banAvaTane saMgavaDatA na apAya tevI . - pitAnA bhANAne roTalo paNa, tene ApI - bhAvanA rAjasattAnA manamAM na vase, jyAM bhUtadayA mAnavInA devA paDe tevI sthiti utpanna thAya che tyAre teone na Take pazuone dIlamAM anukaMpAna upajAve ane jyAM sudhI saddhara, AbarU- tajI devAM paDe che ane tajAyelAM pazuo AkharanuM sthAna kasAIvADe - dAra saMsthAo keTala kempa, keTala kema keTala brIDIga ane pazu , kasAInI kAtIla chUrI nIce ja pAme che. A uparathI ema nakkI thAya che sudhAraNAnA praznane hAtha para laI dUdha, ghI ane mAkhaNane ke, dhI, dUdha ane mAkhaNanI bheLasela nirdoSa pazuone kApanArI R
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 tikSNa chUrI ja che ane te Aje te moTe bhAge ahiMsAmAM mAnanAra ane pazurakSaNanA dAvA karanAra ja vApare che. muMbai temaja khAnadeza vagere dhI, mAkhaNunA mathaka gaNAtA pradezAmAM A dhaMdho moTA bhAge dayAdha janonA hAthamAM che. dhIme dhIme bharavADa, rabArI ane cAraNa loko A nIgdha dhaMdhA hAtha karatA jAya che. dUdhanA pAuDarA temaja banAvaTI mAkhaNanA dhA gujarAtanA pATIdAro ane madrAsa ilAkAnA kAmAThIe ghaNe bhAge kare che. A rIte vyAdhI ane pazupAlaka bhAnabhUlo thatAM nirdoSa pazuonI kANu vahAra karaze e prazna viSama banatA jAya che. moTA zaherAmAM tolAnA bhADAe sarerAsa jAnavara dITha mAsika rUpiyA cha thI sAta heAya che. jAnavaranuM mAsika khAdhA khArAkInu kharca, dekharekha rAkhanAra mANasanuM kharca tathA rAkelI mUDInuM vyAja maLe lagabhaga rUpiyA trIza thAya. jAnavara sarerAsa ATha mAsa dudha Ape che pachInA be traNa mAsa eTaluM thADu dUdha Ape che ke tenA kharca karatAM Avaka ati echI thAya che. relve kaMpanInA jAnavare te laI javA mATenA bhADA vadhu hAvAthI temaja vyavasthita rIte vasukI gayelA jAnavarAne pALavAno dhaMdho karanArI vyavasthA na hovAthI Akhare tene kasAIne tyAM vecAyA vinA bIjo ekeya ArevAro nathI. agAu jyAre dudhanA bhAva sAdhAraNa rIte uMcA hatA ane khAdhA khArAkInu kharca kamatI paDatu tyAre thoDuM dUdha ApanArI gAya bheMsa paNa paravaDatI tethI mAlIko jAnavarAte lagabhaga ATha mAsa sudhI rAkhI zakatA pachI kasAIne tyAM mokalI ApatA. parantu Aje dudha, dhI ane mAkhaNanA bhAva banAvaTI vastuenI harIkAnA kAraNe ghaTI gayelA. hAvAthI traNa zera jeTaluM dUdha ApanArI gAya ke bheMsa paNa kapAvA mekalI ApavI paDe che, agAu tamelAmAM rAkhavAmAM AvatA jAnavarAnI doDhI saMkhyA daravarSe kapAtI tene badale have khamaNI kapAya che. A kattala eka divase sakaLa pazudhanane nAza karI nAMkhaze kAraNa ke jAnavarA ttalakhAnAmAM kapAya che. ane tenA baccA tabelAmAM ja janmyA pachI gheADA vakhatamAM ja maraNAdhIna thAya che. kAraNa ke tene dUdha pIvarAvavu ke khavarAvavu mAlIkAne paravaDatuM nathI. khATa dezane mATe ati bhayaMkara che. A tA. 1-6-41 yuddha jaina nAMkhavAnuM ane pAuDara vAparavAnuM mana thAya. A dUdhanI prAthamika bheLaseLanu kAraNa ! takhelAnA bhADA kamatI haiAya, ghAsacArA ane jAnavarone lai javAnA bhADA dhaTADelA hAya ane vasukI gayelA pazuonA padhdhatisara dhaMdhA karavAnI yogya vyavasthA hAya te dUdhamAM dago karavAnI bhAvanA thAya ja nahi ane sArA mAlane haDAvI tenu sthAna lenArA banAvaTI mAlanI AyAta ke banAvaTa kAyadesara baMdha thAya te sArU dUdha, dhI ane mAkhaNa saune paravaDatI kiMmate pUratA pramANamAM maLI rahe ane pazunI katala aTakAvI dezanu upayogI pazudhana bacAvI zakAya. nAnA gAmaDAMomAM bhale takhelAnu bhADuM paDatuM na heAya, paNa khAdhAkhorAkInuM kharca agAu karatAM ghaNuM vadhyu che temaja tyAM dUdhanI kiMmata paNa nAmanI ja upaje che. tethI mAtra zrI ke mAkhaNunI kiMmata upara ja pazupAlananA vyApArI dRSTie AdhAra che. Aje banne vastunI kiMmata banAvaTI vastuone kAraNe ghaTI che, jenI prathama asara dUdha upara ane pachI jAnavara upara avazya thAya che. alabata gAmaDAomAMthI moTA zaherAnI mAka pazue sIdhI rIte kasAikhAne nahi jatA haiya paNa zaherAmAM thane tyAMthI amuka vakhata pachI jarUra jAya che ja. agara teA khInakALajIthI bIjI rIte mare che. dakSiNamAM mahasA temaja anya sthaLeAe bharAtA pazuonA meLA ane pAMjarApoLanI vadhatIjatI saMkhyAe ApaNA pazudhananI sthiti sucavatA pratyakSa pramANe che. gAmaDAomAM pazupAlananI pAchaLa je vyApArI dRSTi hatI te lupta thatAM pazupAlana yogya rIte thatu nathI. eTale dhImedhIme pazunI elAda bagaDatI jAya che, tenI dUdha ApavAnI zakti kamatI thatI jAya che ane baccAM tAkAda vagaranA nIvaDe che. AthI pazune nibhAva muzkela thai jAya teTalI hade vAta pahoMcI gai che. pariNAme zahera ane gAmaDAM annemAMthI pazuone kapAvA ke akALe maravA sivAya bIjo eka paNa rastA nathI. gAmaDAno mukhya dhaMdho khetI ane pazupAlana nAza pAmatAM gAmaDAM bekAra banyAM che ene kheDute majurA thayA che. kheDutA varSanA cha mAsa khetI karatAM jemAMthI aradhu parayuM poSaNa pAmatAM ane khUTatuM ghara AgaLa dUdhALA pazuo rAkhI temAMthI meLavatA. vAchaDAe moTA thatAM tyAre khetInAM kAme lAgatA. eTale khetIvADInu mukhya sAdhana baLade paNa maLI rahetA. pazunAM maLamutramAMthI khAtara maLatu. Aje te pazune khIlo sunA paDayA che. dUdhane badale maracAM ane DuMgaLI ja kheDutanA bhAgyamAM che, khetI mATe khAtara ane baLado kAMdhA karIne sIdhIo pAsethI ke bIjA pAsethI te kharIde che. garIba kheDutane A kharca ati bhAre paDe che ane deNA tathA vyAjamAM tuTI jAya che ane leNiyAtAnI johukamImAM te nUra vagaranA banI jAya che. khetImAMthI poSaNa ane paheraNa ane pazumAMthI rasakasa ane khetInu sAdhana maLatuM. eTale bajAramAMthI bhAgye ja kAi cIja kharIdavI paDatI. Aje kheDuteAnI adha karatAM vadhu kamANI vANiyAnI dukAnamAM cAlI jAya che, jagate tAta zaTalA mATe zeyiAnA pagamAM mAthuM mUkI ubhA che. tyAM khetI kevI bane ? A rIte kheDutAnu ane khetIvADItu ati moTuM sAdhana pazuo nibhAvavAnI azikatae karyuM che. khetI prAdhAnya dezanI khetI jyAre nabaLI paDe tyAre tyAM ekArI ane moMdhavArInA e akSarA peAtAnuM sthAna jamAvI prajAne bharakhavAnu kAma karyoja kare che. Aje gAmaDAmAM pazupAlana ane tenI pedAza upara nirbha2 karatAM hArA gAmaDiyAe bekAra banyA che; gAmaDAMo bhavA che ane dezabharamAM abhUkSitanI saMkhyA Thera Thera vadhatI dekhAya che. vrajalAla dharamacaMda meghANI, apUrNa ghaNA takhelAvALAonA paricayamAM AvavAnu ane che ane jyAre jyAre A bhayaMkara pazukattalanI vAta tenI sAthe thAya che tyAre karUNa svare te kahe che ke sAheba, ame kasAi nathI ke saheje amArA bALako jevA ane amane roTI ApanArA pazuone kapAvA mAkalI e, paNa jyAre kAi paNa rIte nAMkhI najara pahoMcatI nathI tyAreja amAre kasAithI paNa khurU kAma karavuM paDe che. dUdhanA paisA pUrA upajatA nathI. dUdhanA pAvaDaravALA doDha Ane ane me Ane zera dUdha vece tyAre amane pAMca AnA kANu Ape ? A dagAe te amane mArI nAMkhyA che. mULamAM ja pazu rAkhavu paravaDe tevA sajoga nathI. kAraNa ke 200 rUpIyAnuM jAnavara, ATha mAsa tabelAmAM rAkhavAnuM bhADu rUpiyA 50, ghAsacArAnuM ATha mAsanu kharca rUpiyA 200 eTale eka jAnavaranuM ADha mAsanuM kharca rUA. 450 thAya. jyAre upaja rAjanA ATha zera dUdhanA (16 ratala dUdha) nA rUpiyA 15, AThe mAsanA rUpiyA 400 ane vasUkI gayela jAnavaranA kasAi rUpiyA 50 Ape. kula rUpiyA 450 thAya. A rIte jAnavaranA mAlIkane mahenata mAthe paDe. jAnavara marI jAya, myunisipAliTI daDe ke bIjuM kaMi kharca vadhe te te mAthe paDe eTale sahaja kamANI vadhAravA mATe dUdhamAM pANI -
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-41 prayudhdha jaina devadravyanA upacAga. eka samaya evA hateA ke jyAre ApaNAM maMdire dhaNA bhAge jaMgalo ane suMdara upavaneAmAM hatA. tenA daravAjA prabhu mUrtinA darzana mATe badhAne sArU khullA rahetA hatA; kAraNa ke te vakhate prabhu mUrtine za ugAra nahAtA sajAtA ane maMdiranI saMbhALa mATe dravyane saMgraha nahetA thatA. A kAraNathI luTArA, cera, DAkuonA tene bhaya nahAtA. paraMtu kALa badalAtA cAlyA; bhakatAmAM zramasAdhya bhaktinI bhAvanA ochI thai. eTale dhIme dhIme vastIvALA gAmo ane zaheramAM maMdiro baMdhAvAM lAgyAM. jaMgalo ane upavanonAM maMdirAnI saMbhALa ochI levAvA lAgI. navAM miMdara baMdhAvavAthI aneka gaN punya maLe che. evA zAstronA pATho dharmagurU bhaktazrAvakone vyAkhyAna dvArA samajAvavA lAgyA. pariNAme jarUrIAta karatAM vadhu pramANamAM navAM maMdi thavA lAgyAM. maMdira baMdhAtAM maMdira ane mUrtinuM mahAtmya vadhAravA mATe anya kAmeAnA dhArmika avasarA jevA dhArmika avasara zAstronA pATho dvArA dAkhala karavAmAM AvyA ane upadhAna Adi navA evAnI zarUAta thai. tenA vidhividhAna rAzimAM vadhu pramANamAM dravyanA saMgraha vA lAgyA. bhakta janAe paNa prabhu mUrtine zaNagAravA mATe hajArA rUpIAnu dAna karavA mAMDayuM, jethI mUrti eka ane tene zaNagAravA mATenA hajArenA dAgInA thayA. A maMdira, temAM ekaThuM thatuM dravya ane dAgInAnA vahIvaTa zarUAtamAM te gAmA ane zaherAmAM saMghanA AgevAne karatA, paNa temAM aneka jAtanA geATALA thavAthI vahIvaTa vadhu sArI rIte cAle tenA sApha lAyaka mANasone cuMTI kADhI te mAraphata vahIvaTa karAvavAnuM keTalIka jagAe TharAvavAmAM AvyuM. A vahIvaTadArAe paNa samAjanA lAbhAlAbhane vicAra karavA sivAya mukta dravyane vadhu saMgraha prema karI zakAya enA tarafe ja vadhu dhyAna Apyu. A takano lAbha levA keTalAka svArthI mANasoe jhagaDA zarU karyAM. pariNAme maMdire judA gaccha, upAzraya ane pALAnA nAmathI oLakhAtA thayA. ApaNA bhagavAna AkhA jana samAjanA eka prabhu maTIne nAnA vADAnA judA judA prabhu banI gayA ane e nAnA dareke vADA khIjAvADAnA prabhu karatAM potAnA prabhune vadhu meTA mAnavA lAgyA. A jhagaDAtA lAbha sAdhuoe sArA pramANamAM uDAvyA ane ApaNane eka bIjAne prabhunA nAme jhagaDatA banAvI dIdhA. AnA lIdhe samAja aneka bhAgalA paDI astavyasta thai gayA. A rIte eka ja ' pitAnA putro eka bIjAthI ghaNA dura jatA ane svAmIbhAinuM zagapaNa bhulAtuM gayuM. have ApaNe maMdiramAM dravyane je sagraha thAya che tenA vyaya kema thAya che e tapAsIe. prabhu madirA eka vepArI peDhI jevA banI jAya che. maMdira dravyanI rakSA mATe cokIdAra ane milakatanI vyavasthA mATe nAnA moTAM munIma nekarA rakhAya che. ghaNI vakhata vahIvaTamAM nAnI meATI bhulo thAya che pariNAme maMdira je gacchanu gaNAya che e gacchanA sabhyo sAthe TrasTIone athaDAmaNu ubhI thAya che ane banne pakSa mamate caDe che, kAraTamAM jAya che ane hajArAnuM kharaca thAya che ane e rIte maMdiranA hajAro rUpIA nakAmAM veDaphAI jAya che. vaLI keTalIkavAra TrasTIo ke jene samAje nImelA che tekSe haThe caDe che ane AkhA sapradAya maLI je kAMi karavAnuM ke tema karatA nathI ane khaTarAga vadhatA jAya che. AvI jAtanA thatA. jhagaDA mITAvavA mATe ane jhagaDAe thAya ja nahIM tene sArU TrasTIoe dravyane bahu ekaThuM thavA na detAM samAjanA bhalA mATe kharecI nAkhavu joie. hAla ApaNA samAjanA moTA bhAga Arthika saMkaDAmaNamAM saMkaLAyelA che. dhaNA bhAIo bekArInA khapparamAM sapaDAyelA che te kuTuMba sAthe havA ujAza vinAnI aMdhArI jagAmAM rahe che. temane ane temanA bALakone svaccha ane sArA khArAka maLI zakatA nathI. temanAM bALakA sAdhanonA abhAve abhyAsa AgaLa karI zakatAM nathI. zArIrika taMdurastImAM AkhI samAja mAyakAMgalIja che. eTale ApaNI samAjane jo ApaNe tenI Arthika saMkaDAmaNumAMthI uddhAra karavA mAMgatA hoie te madirAmAM thayelA dravyasaMgrahanA upayoga e tarapha karavA joie. Ama karavAthI ApaNAmAMthI dhIme dhIme ekArI ghaTatI jaze. ApaNA bhAione sAdA svaccha khArAka. maLavAthI teo vadhu sudRDha banaze. bALakAne abhyAsa karavAnAM sAdhanA ApavAthI teo vadhu abhyAsa karI zakaze. pariNAme uttama zaherI banaze ane dharma ane kAmanI sevAmAM uttama phaLa Apaze. A rIte ApaNI samAjane ApaNe vadhu sArI sthitimAM lAvI zakIzu. A. sAme ghaNA rUDhicusta bhAione vAMdhe che e hu jANu chu paNa TrasTIe jarA udAra bane ane hiMmatabharyuM' pagaluM bhare'tA tene samAjamAMthI moTA TakA maLavAnA purA saMbhava che. chatAM jo TrasTIo udAra na banI zake te pachI ApaNA kaLAmaya suMdara kArigIrIvALAM tIrthoM ane madirA je kSINa thatA jAya che tenI jALavaNI marAmata pAchaLa e dravyanA saMgraha kharacAve joie ane tema karIne ApaNA pUrvajoe kaLAmaya tInA je vAraso ApaNane ApyA che tenA nAza thatA aTakAvavAnu punya kAma karavu joie. amadAvAdanA keTalAka maMdirAnA vahIvaTakartAoe be varSathI maMdi| sudhAravA mATe eka ceAjanA karI che ane te dvArA varasa divase ATha daza nAnAM moTAM maMdire te sabharAve che; AvI rIte muMbainAM maMdiranA TrasTIe ekaThA thaine junA tIrthInI kaLAmaya kArigIrI tenA asala rUpamAM TakAvI rAkhavA sArU eka yeAjanA taiyAra kare te tee daza varasamAM hiMdusthAnanA tamAma meTAM tInei tenA asala rUpamAM TakAvI zake. muMbainAM maMdi rAnI vArSika Avaka lagabhaga cha lAkha rUpIAnI gaNAya che. temAMthI tenA vArSika kharacanA thatA e lAkha bAda karIe tenA dara varSe traNa cAra lAkha rUpIAra te jarUra kharacI zakAya ane ApaNA bhavya toaunA jIrNoddhAra karI zakAya. huM mazinA vahIvaTakartAone AgrahapUrvaka vinaMti karUM chuM ke devanA maMdirAmAM thatA dravya saMgraha have vadhu pramANamAM saMgraha na karatA uparanI e yojanAmAMthI yogya lAge te raste teo dravya kharce. dravyane vadhu saMgraha vahivaTI sattA hAtha dharavA mATe anekane preraNA Ape che. jenA pariNAme meTA jhagaDAe thai ekasapImAM bhaMgANa paDe che. gheADA vakhata pahelAM kalakattAnA eka maMdiranA TrasTIe cuMTavA mATe tA. 23 mI mArcanA rAja maLelI sabhAmAM khuba kAna ane mArAmArI thai. ahiMsaka jaine hiMsaka banI gayA. AvA banAvo te ApaNI tarapha paNa ghaNI vakhata banyA kare che. eTale ApaNAmAM AvA jhagaDA thAya nahiM, ane je kAMi Ave tene samAjanA bhalA mATe kharacI nAMkhavAnI yA teA junA tIthaeNnA chodhdhAra karAvavAnI pAchaLa te dravyanA upayega karavAnI padhdhati sarvatra svIkAravAmAM Ave e AjanA samayamAM khAsa jarUrI che. maNilAla meAkamacaMdra zAhu, 6)
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-6-41 saJcassa ANAe uvahie mehAvI mAraM trti| satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtaM vadedvAkyam 1941 sAmAjika ekatA ane vyaktisvAtaMtryanI maryAdAo (gatAMkathI cAlu) cothI bAbata e ke sAmAjika jIvanamAM amuka be pakSo kadi joDAI zake ja nahi; A bene te bApe bAMdhyA vera; sUrya pUrvane pazcimamAM uge paNa amuka vargane amuka varga sAthe kadi meLa khAya ja nahi. AvA prakAranA pUrvagraha be pakSa ke varga vacce ubhI thayelI dIvAlane haMmezA vadhAre majabUta kare che. A pUrvagraha ghaNI vakhata pAyAvinAne hoya che. koI paNa bAbatamAM be pakSo ubhA thavAnAM kAraNo ghaNI vakhata tadana najIvAM hoya che, ema chatAM e kAraNane lAMbA kALanA saMskArathI ApaNe khUba gaMbhIra rU5 ApIe chIe. mANasane mANasathI athavA te eka vargane anya vargathI haMmezAne mATe judA ja rAkhe evuM kaMI abhedya kAraNa hatuM ja nathI. abhedha manAtA aneka vargo saMdhAtA AvyA che ane samAja pragati sAdhatA AvyA che. A uparathI kahevAno Azaya e che ke samAjanA prazno hAtha dharanAre hamezAM AvA prakAranA pUrvagrahathI mukta ja rahevuM joIe; manuSyanA umadA svabhAvamAM teNe khUba zraddhA keLavavI joIe ane paDelI dhune ukelavAnI ane 'sAyalAM pANIne vaheto karavAnI kalA teNe hastagata karavI joIe. pAMcamI bAbata sAmAjika prazno saMbaMdhamAM jyAre jyAre jarUrI jaNAya tyAre tyAre samAcita bAMdhachoDa karavAne lagatI che. satyAgraha ane bAMdha choDa e paraspara virodhI to nathI paNa paraspara pUraka tatva che. kayA vicAro ke kaI bAbatano kayAM sudhI Agraha rAkhe ane kevA saMgamAM kevA prakAranI bAMdhachoDane AvakAravI athavA jhIkArI levI enI cekasa maryAdA nakakI karavI e azakya che. A maryAdAnirNaya pakSanetAnI sAdI samaja ane Antaradana (intnition) upara AdhAra rAkhe che. kaI bAbatane te majabutapaNe pakaDI rAkhe ke koI bAbatane samAdhAnInA prasaMge te jatI kare-e banne bAbatamAM tenuM sauthI paheluM ane chelluM lakSya potAnA samAjane AgaLa laI javAnuM ja hoya che. svArthanA kAraNe samAjahitane ke pitAnA sidhdhAntane te kadi vece nahi ane vaTanA kAraNe-AtmapratiSThAno bhUtane vaza thaine jarUrI bAbatamAM pitAne hetu siddha thato hoya te paNa nAnI gauNa bAbata upara be pakSo vacce saMdhAtI ekatAne athavA te samAdhAnIne te toDI na nAMkhe. te vastune vaLage; paDachAyA pAchaLa na doDe temaja badhuM karyAne pitAne ja yaza maLe evI AkAMkSA nuM seve. je sAdhya sadhAtuM hoya te zabdanI takarAramAM na paDe. satyAgraha ane bAMdhachoDanuM vijJAna ati vikaTa zAstra che ane sArA sArA mANasanI mati muMjhave tevuM che. ApaNe te eTaluM samajI laIe ke cAlu vyavahAra ane jAherajIvananA vividha prasaMgamAM pitAnA vicAre upara makkama rahIne cAlavuM jeTaluM jarUrI che teTaluM ja moTA praznonI apekSAe nAnA praznonI nAnI meTI vigatomAM bAMdhachoDa karatA rahevAnI tatparatA dAkhavavI te jarUranuM che. je te bAbatene siddhAMtanI banAvI devI ane cAlu ghune vadhAre ne vAdhare ghucavALI banAvatA rahevuM e sAmAjika ekadIlI ane pragatinA sAdhaka mATe icchavA yogya nathI. sidhdhAntane lagatI bAbatamAM bAMdhachoDa heI na zake e barAbara che. paNa sAthe sAthe ApaNe e paNa samajI levAnI jarUra che ke Aje sidhdhAntanA nAme keTalIka ghelachA cAlI rahI che te paNa khoTI ane anicchanIya che ane e paNa dhyAnamAM levAnI jarUra che ke kahevAtA sidhAntane lagatI nAnI moTI keTalIye vigata evI hoya che jemAMnI kaI kaI vigata paratve samAjanI amuka paristhiti ane amuka sagAmAM nAnI moTI bAMdhachoDane avakAza hoya ja che. koI paNa vigatamAM kazI paNa bAMdhachoDa hoI ja na zake ema kahevuM e paNa eka jAtane vivekazUnya kadAgraha che. chaThThI bAbata matabheda vinAnA samAjasevAnA koI paNa kAryamAM bane teTalo sahakAra ApavAne lagatI che. ApaNe matabheda bhedanA kSetra sudhI ja rahevo joIe. matabheda manabhedamAM pariName te matabhedanI sAtvikatA nAza pAme. samAjahitanI evI aneka bAbate hoya che ke jyAM matabhedane bahu AvakAza hoto nathI, paNa jyAM bane teTalI sevA karI chuTavAnuM ja hoya che. dAkhalA tarIke nirAzritane Azraya Apa, vidhavA bahenone sahAya karavI, bekArene ThekANe pADavA, vidhArthIone bhaNavAmAM madada karavI, mAMdAo mATe davAkhAnAM ane spItAlo calAvavI, kuvA khodAvavA, dharmazALAo baMdhAvavIAvAM kAryomAM ApaNAthI virUddha mata dharAvanArAo sAthe khuba maLIne kArya karavAnI paraMparA ApaNe ubhI karavI joIe. A uparAMta samAja upara Aga, varasAda, dhAstIkaMpa ke evI sirgaka Aphato utarI Ave, ethI roga phATI nIkaLe, duSkALa paDe-AvA prasaMgoe tana mana ane dhanane banI zake teTalo bhAga ApIne samAjane joitI rAhata purI pADavAmAM madadarUpa thavuM e paNa sAmAnya jika ekatAne puSTa karavAmAM bahu ja upayogI bhAga bhajave che. AthI mANasa mANasa vaccenI dIvAla tuTI jAya che ane eka kuTuMbI ApaNe, eka pitA parivAra" e bApanA samAjahRdayamAM jAgrata thAya che. A te pitAnAM mantane makakamapaNe vaLagI rahevA sAthe samAja vacce kevI rIte rahevuM ane kevI rIte vartavuM ke jethI samAjanI pragati sadA pighAtI rahe ane samAjanI ekatAne bane teTale ocho AghAta lAge--e praznane ApaNe ATalA laMbANathI vicAra karyo. paNa samAjanA athavA dezanA jIvanamAM eka e saMga kapI zakAya che ke jyAre dareka mANase pitAnAM mantavyo viSene Agraha haLave karIne sarva svIkRta kAryamAM joDAI javuM joIe. A saMga athavA prasaMga dezanI kaI kaTokaTIbharelI paristhitine lagato che. dezanI AjhAdI prApta karavAne kee! laDAyaka kAryakrama mahAtmA gAMdhIjI jevA dezanetAnI saradArI nIce jAye hoya, prajAne sAre bhAga emAM sahamata hoya, e kAryakramanI saphaLatA thAya te deza cakkasa AjhAda thAya ema buddhi pUrvaka bhAsatuM ho" te mahAtmA gAMdhIjI ke anya je koI laDatane AgevAnuM hoya tenA bIjA koI vicAra sAthe ApaNane maLatApaNuM na hoya e kAraNe athavA te laDAyaka kAryakramanI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sjanaka 'ka vAra be R : ' *, '' : meM ka , . ' i " - - : tA. 1-6-41 - prabuddha jaina amuka vigato sAthe potAnA vicAranuM maLatApaNuM na hoya e ghATakepara adhivezana kAraNe prastuta laDatamAM joDAvAnI AnAkAnI karanAra egya kare che ema kahI zakAya ja nahi. AvA prasaMge athavA te ApaNA - zrI paramAnaMdabhAIne javAba dezanI svAdhInatA upara anya deze AkramaNa karyuM hoya tevA ghATakopara adhivezana saMbadhe zrI paramAnaMdabhAIe je prasaMge ApaNI aMgata mAnyatA ane matabhedane bAjue rAkhIne lakhyuM che temAM keTalIka hakIkata doSa nahota to mAre A javAba dezanI sevAmAM ApaNuM sarvasva ApaNe arpaNa karavuM ja joIe. lakhavo na paData. zrI paramAnaMdabhAi lakhe che ke konpharansamAM raju samAja pragatinA mArge AgaLa vadhe te kAraNe samAjanuM antima karavAnA TharAvo ghaDI lAvavAnuM kAma meM mAthuM rAkhyuM hoya, ema lyANa karanAra vicAra AgaLa dharIne AkhA samAjane game lAgatuM hatuM. A barAbara nathI. adhivezanamAM raju karavAnAM teTalo vire ApaNe bhale netarIe; paNa AkhA samAja zarI prastAva taiyAra karavA konpharansanI janarala kamITInI khAsa beThaka ranA astitvane jokhamAve evI asAdhAraNa paristhiti ubhI be divasa agAuthI bolAvavAmAM AvI hatI. tyAM sudhI meM koI thatAM ApaNI aMgata mAnyatAone bAjue rAkhIne samAja prastAva taiyAra karyA na hatA. janarala kamITInI be divasanI rakSaNanA samuhakAryamAM ApaNA sarvasvanuM arpaNa e ja ApaNuM beThakamAM baMdhAraNanI carcAmAM vadhAre paDato samaya gaye tethI mukhya kartavya bane. bIjA prastAvanI carcA thaI zakI nahi. tyAre prathama divasanI , A AkhI carcAne sArAMza e che ke badhAM eka sarakhI adhivezananI beThaka purI thayA bAda ane viSaya vicAriNI rIte vicAre bole ane varte-koI koIne virodha na kare ke samitinI beThaka maLavAne 2-3 kalAka ja samaya hato tyAre pratikuLa vicAra na darzAve-AvI samAjaracanA kalpanA viSayavicAriNI samitinuM kAmakAja saraLa bane teTalA mATe keTamanahara hovA chatAM kadi zakaya nathI. Aje jarmanI ke iTAlImAM lAka bhAIonI madadathI jemAM zrI paramAnaMdabhAI paNa eka hatAche evI baLajarIthI ubhI karelI ekatA sAcI ekatA nathI; meM 7-8 prastAvane kharaDo taiyAra karyo hato ane te evA paNu prajAnA cakakasa vibhAganA damana upara ubhI karelI racanA viSaya saMbaMdhe ke jemAM kaI matabheda hovAno saMbhava na hato. che; vaLI tenAM pratyAghAtI pariNAme deza tema ja duniyA mATe rASTrIya mahAsabhA pratye vaphAdArI dAkhavatA zabdo eka prastAvamAM aneka aniSTo upajAve tevAM che. tethI evI ekatA IcchavA hatA te saMbaMdhe matabheda thayo te te eka akasmAta hatuM. A paNa nathI. Aje joIe chIe te vicAra, abhiprAya sivAya koI prastAva meM ghaDayA nathI ane adhivezanamAM pasAra ke vartananI ekatA nahi paNa dilanI ekatA. sau saunA mArge thayela 27 prastAmAMnA ghaNA kharA viSayavicAriNI samitinAM vicare, chatAM anyanA sukhadu:khanI purI darakAra rAkhe ane anyanA sabhyoe ja ghaDelAM ane raju karelAM hatAM. abhiprAya viSe puro Adara dAkhave. bhinna bhinna mata dharAvatA chatAM adhivezananI vi. vi. samiti mATe TharAvane kharaDe koNa sau koI sarvasAmAnya sAmAjIka kAryomAM banato sahakAra Ape. ghaDI zake ane kevI rIte raju thaI zake te bAbatanI navA dareka potapotAnA vicAra mujaba varSe paNa te evI rIte ke baMdhAraNamAM kazI cokhavaTa karavAmAM AvI nathI tethI zrI paramAjethI sAmAjika svAthyane bane tyAM sudhI jarA paNa AMca na ta - taMdabhAIne Azcarya thAya che. AmAM Azcarya thavAnuM koI kAraNa Ave ane te mATe nIcenI bAbato sau koI dhyAnamAM rAkhe. nathI. e suvidita che ke adhivezana samaye saMsthAnI kAryavAhaka (1) samAjamAM virodha pedA thAya tevo vicAra raju karavA samiti potAne jarUra jaNAya tevA prastA ghaDI raju kare che pAchaLa antima hetu te samAjanuM kalyANa ane pragati sAdhavAne bAkInA prastAva vyakitagata sabhya taraphathI raju thAya che. ja hovo joIe. rASTrIya mahAsabhAmAM paNa temaja che ane bIjI ghaNI saMsthA(2) pitAnA vicAro raju karavA mATe vizada ane sabhyatA emAM paNa tema che te mATe baMdhAraNamAM khAsa ullekha karavAnI pUrNa vANIne ja upayoga thavo joIe. jarUra rahetI nathI. A saMsthAnAM navA baMdhAraNamAM e prabaMdha (3) pratipakSI vicAra dharAvanAra pratye Adara ane purI che ke baMdhAraNamAM ullekha na thayo hoya tevI bAbate saMbaMdhe sabhyatA hovI joIe ane pitAnI jAta jeTale tene paNa madhyastha sabhA niyama ghaDI zake. madhyastha sabhAne jarUra jaNAze pramANika gaNavA jeTalI udAratA hovI joIe. te khAsa niyamo ghaDaze. (4) amuka be pakSa ke vargo kadi ekatra na ja thAya AvA - zrI paramAnaMdabhAI eka "vicitra ghaTanAnoullekha kare pUrvagrahathI manane sadA mukta rAkhavuM joIe. che ke navuM baMdhAraNa raju thatAM pahelAM adhikArIonI nimaNuMkane (5) jarUra jaNAye zakaya teTalI bAMdhachoDa karavAnI tatparatA prazna hAtha dharavAmAM AvyuM. temAM temane aucitya bhaMga jaNAya * rAkhavI joIe. che athavA bIjI koI kalpanA ke mutsaddIgIrI jaNAya che evuM (6) matabheda na hoya tevA samAjasevAnA kAryamAM bane teTalo kAMI ja nathI. adhivezanamAM navA baMdhAraNa saMbaMdhe keTalIka bAbatamAM phALe ApatA rahevuM joIe tIvra matabheda hatA. tethI te dareka rIte yogya hatuM ke navuM baMdhA(7) samAja ke dezanA kaTokaTInA prasaMge aMgata matabhedane raNa raju thAya te pahelAM ja adhikArIonI cuMTaNI thAya. maMtrI . bAjue rAkhIne samuhagata kAryakramamAM sau koIe joDAI onI nimaNuMka adhivezana samaya sudhInI ja hatI ane temane javuM joIe. adhikArakALa puro thato hato eTale navA adhikArIonI cuMTaNI A rIte vartavAthI samAjamAM sAcI pragati sAdhaka ekatAnI karavAnI ja hatI. navuM baMdhAraNa raju thAya te pahelAM te cuMTaNIne , buddhi Avaze ane dareka vyakitanuM svatva tema ja vicArasvAtaMtrya prazna hAtha dharAya temAM ocityabhaMga mane bIlakula jaNAtuM nathI surakSita rahevA chatAM sau koInuM vartana sAcA lokasaMgraha' nuM bIjI koI kalpanA ke mutsaddIgIrIne khyAla tadana bInapAyAdAra che. pUraka banaze. - maMtrIo sAme keTalAka bhAionI e pharIAda hatI ke kanphaparamAnaMda ransanuM kAma maMdagatie cAle che-keTaleka daraje. avyavasthita dhAraNamAM kAra rIte raja paNa AMca na
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 prabuddha jaina tA. 1-6-41 ane abaMdhAraNasara che. meM khulAse karyo hato ke AvI saMsthAne jyAM sudhI AjIvana kuzaLa kAryakartAo na maLe ane anya rIte vyavasAyI mANase potAnA vyavasAyamAMthI jema tema thaDe samaya bacAvI kenpharansanuM kArya karatAM hoya tyAM sudhI tenuM kAmakAja joIe teTaluM vegavaMta, vyavasthita ane baMdhAraNIya na ja bane. navuM baMdhAraNa kArya kartAono vizeSa samaya ane zakita mAge che. tethI te baMdhAraNano vicAra karavAmAM Ave te pahelAM adhikArIonI cuMTaNI thAya te dareka rIte ucita hatuM. tenI carcAmAM vadhAre paDatI garamI AvI e kharUM che paNa tethI temAM koI mutsaddIgIrI kalpavI e zeAbhAbhareluM nathI. * zrI. paramAnaMdabhAInA bIjA abhiprAyenI carcA karavAnuM A sthAna nathI. je temanI dRSTi vadhAre paDatI ane mAtra baMdhAraNIya na hota te A adhivezanamAM, khAsa karI niMgALAnAM temanA anubhava pachI temane ghaNuM evuM jovAnuM maLata ke jethI temane saMtoSa thavo joIto hato. dA. ta. niMgALA adhivezanamAM sAdhuonuM nAma paNa na levuM evI maryAdA temaNe svIkArI hatI. ahIM temaNe joyuM haze ke sAdhuonI vinA sakeca TIkA thaI zakatI. niMgALA adhivezana eka prAtIyagujarAtIonI ja pariSad hoya tevI banI rahI hatI. A adhivezanamAM akhila hiMdanAM pratinidhinI hAjarI hatI. nigALA adhivezanamAM keLavaNI ane bekArI nivAraNanI vAta thaI. ahIM saMgIna phaMDa thayuM paNa te te zrI. paramAnaMdabhAIne eka "avAntara" saphaLatA lAge che. ahIM khee pitAnAmAMthI rU. 8000) ne phALe karyo. sauthI mahattvanI hakIkta e ke adhikArIonI nImaNukanI atyaMta rasAkasIbharI carcA pachI rAtre traNa vAge, prekSaka samudAya ghaNA ochA hatA tyAre paNa navA baMdhAraNa mujaba sabhyo nedhavAnI meM apIla karI tyAre pAMca hajAra sabhya neMdhAvAnAM vacane tyAMja maLyAM. mAre mana e vastu apUrva che. adhikArIo pratyene vizvAsa sUcave che. zrI. paramAnaMda bhAIe A ane AvuM ghaNuMya joyuM hota paNa temanI dRSTi amArA karatAM judI jaNAya che. cImanalAla cakubhAI zAha noMdha: je saMsthA sAthe pitAne ghaniSTa saMbaMdha hoya te saMbaMdhe gerasamajutI ubhI thAya evuM kAMI paNa lakhANa anyatra pragaTa thayuM che ema jyAre lAge tyAre saMsthAnA javAdAra kAryavAhakanI pharaja che ke teNe AvI gerasamajutI dura karavAnI takedArI rAkhavI. A dRSTie ghATa para adhivezana saMbaMdhI zrI cImanabhAIe je khulAse lakhI mokalyo che te upara pragaTa karavAmAM Avela che. A khulAsAmAM carcelA eka mudA sivAya bIjI vigate viSe carcAmAM utaravAnI mane jarApaNa jarUra lAgatI nathI. e khulAsAnA chevaTanA bhAgamAM niMgALA adhivezana sAthe ghATakopara adhivezananI zrI cImanabhAIe sarakhAmaNI karIne je tulanAtmaka carcA karI che te pAchaLa temanuM evuM kAMIka sUcana bhAse che ke - niMgALA adhivezana hatuM tethI vadhAre ujaLuM batAvavAne ane ghATakopara adhivezana hatuM ethI ochuM ujaLuM batAvavAne meM prayatna karyo che. Avo kazo bhedabhAva mArA dilamAM meM kadi anubhavyo nathI. ghATakopara adhivezananI banne bAju mane jevI lAgelI tevI meM nirUpita karI che ane ema chatAM paNa ghATake para adhivezananI ujjavaLatAne vizeSa vistRta ullekha meM na karyo hoya to tenuM kAraNa te ujajavalatA mArA dayAnamAM rahetI e nathI paNa "prabudhdha jene ne AgaLanA aMkamAM zrI cImanabhAIe e bAju bahu suMdara rIte raju karI hatI ane tethI ghATakopara adhivezananI ujjavaLa vigata viSe vadhAre lAMbA ullekhanI jarUra nathI ema mane lAgyuM hatuM. ghATakopara adhivezana ke jenA saMbaMdhe zrI. TI. jI. zAha pitAnI lAkSaNika zailimAM kahe che ke "ghATakopara ke ghATameM, bhayI jainakI bhIra" e adhivezananI virATa medinI AgaLa niMgALA adhivezana bacyuMja gaNAya ema keIne paNa kabula karyA sivAya cAle tema che ja nahi. ghATakopara adhivezanamAM keLavaNInuM AvaDuM moTuM phaMDa thayuM tyAre niMgALA adhivezane keLavaNI ane bekArI nivAraNanI vAta ja karI ema zrI. cImanabhAI jyAre kahe tyAre -- tene paNa niMgALA adhivezanane kAMI javAba ApavApaNuM che ja 3. 5 eka bAbatanI cokhavaTa jarUrI che. zrI cImanabhAI jaNAve che ke "niMgALA adhivezanamAM sAdhuonuM nAma paNa na levuM evI maryAdA temaNe svIkArI hatI. A barAbara nathI. keLavaNI pracAra, bekArI nivAraNa ane kenpharansanA baMdhAraNanI sudhAraNa" ATalI ja bAbate carcavI e maryAdAnA svIkArapUrvaka niMgALA adhivezana bharavAmAM AvyuM hatuM. tethI dhApara adhivezanamAM sAdhuonI vinAsa keca TIkA thaI zakatI hatI e ghATakopara adhivezananI ane e rIte sthAnakavAsI samAjanI jarUra vizeSatA gaNIe. paNa te vigata niMgALA adhivezananuM mApa mApavAmAM jarA paNa upayogI nathI. niMgALA adhivezana jANe ke mAruM hoya ane ghATakopara adhivezana jANe ke zrI. cImanabhAInuM hoya-e zrI. cImanabhAInI carcAne jhoka dekhAya che e glAnijanaka che. je vizALa jainatvanuM avalaMbana laIne ApaNe sAmAjika jIvanamAM bhAga laI rahyA chIe te vizALa jainatvanI dRSTie niMgALA adhivezana ke ghATa para adhivezana jeTalAM mArAM hatAM teTalAM ja zrI. cImanabhAInAM hatAM ane pratyeka adhivezanamAM kAMIka vizeSatA hatI te kAMIka truTi paNa hatI. vizeSatAone puSTa karavI ane truTienI upekSA karavAne badale bane teTalI dUra karavI eTaluM ja ApaNuM kartavya rahe che. paramAnaMda zrI. jana mahilA samAja zrI. jaina mahilA samAja taraphathI paMdara varasathI uparanI umaranI bahene mATe gujarAtI, aMgrejI, zIvaNa bharata vagere zIkhavavAnA vargo khelavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM che. je puratI saMkhyAmAM bahena nAma noMdhAvaze te tA. 15-6-41 thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI ophIsa (sIvara menzana dhanajI strITa)mAM zarU karavAmAM Avaze samaya baporanA 2 thI 4 raheze te je hene A vargone lAbha levA icchatA hoya teoe upara * jaNAvele sthaLe baporanA 1 thI 4 nA samayamAM tyAM je mANasa . hAjara hoya tene potAnuM purUM nAma ThekANuM ane zuM zIkhavA mAge che te tA. 13-6-41 sudhImAM lakhIne ApI javuM. uparanA vargone lAbha koI paNa komanI bahena laI zakaze. lI. maMtrI, zrI jaina mahilA samAja.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-41. prabudhdha jaina "C "prabuddha jaina " jyArathI ' prabuddha jaina " navA rUpamAM nIkaLavA lAgyuM che, tyArathI huM enA avicchinna paricayamAM raheto Avyo chuM. * prabuddha jaina nuM A trIjuM varSa che. ATalA vakhata daramiyAna mane evu' yAda nathI ke meM ene eke eka agara temAM agatyanA eka lekha sAMbhaLatAM jatA karyAM hAya, mArA ATalA lAMbA vakhata daramiyAnamAM ' prabuddha jaina sAthenA satata paricaya uparathI tenA viSe mArA mana upara je chApa paDI che agara ene viSe je mArA abhiprAya adhAyA che, tene jarA paNu atyukti karyAM sivAya prakaTa karavAnI taka huM vadhAvI lauM chuM. dhanyatA * prabuddha jaina'nA vyakitatvanI pahelI kasITI je tenA koi paNa samajaMdAra vAMcakane sarva prathama sparze tevI che, te e che ke teNe asAdhAraNa vidyAna, sarvadezIya vicAraka ane zuddha rASTrIya dRSTi ke mAnavatAnI dRSTi dharAvanAra khAsa satpurUSone sahakAra meLavyo che. kAkA kAlelakara heAya ke dhyeya mazarUvALA hAya, agara svAmI AnaMda hAya--temanA jevAnI vicAraka prasAdI meLavavI e mAtra prabudhdha jainanI dRSTie ja nahiM paNa samagra jaina paraMparAnI dRSTie gauravAspada che. jeNe jeNe kAkA sAhebanA prabudhdha jaina'mAM pragaTa thayelA lekhA vAMcyA haze, jeNe jeNe zrIyuta mazarUvALAnI dRSTi vAMcI haze tene tene e vAMcana vakhate peAtAnA jIvananI ane ' prabuddha jaina 'nI upayogitA anubhavAyA sivAya bhAgye ja rahI haze. huM evuM eke kamI ke sAMpradAyika nAmadhArI patra nathI jANatA ke je 'prabuddha jana'nI mAphaka AvA viziSTa purUSAnA lekhe ATalA pramANamAM meLavavA nasIbadAra thatu hoya. A vastu chevaTe to ApaNane 'prabudhdha jainanA saMcAlakAnI vizALa dRSTi ane nikhAlasa rASTrIya vRttinI ja pratIti karAve che. 'prabudhdha jaina'mAM prakAzita thayelA upara sUcavela viziSTa purUSonA dhaNA kharA lekhA anya hiMdI jaina patrAmAM anuvAdita thai punaH prasidhdhi pAmyA che. 'jaina saMdeza' ke 'takSNa jana' ke bIjA tevA patre AvA lekho meLavavA satata 'prabhudhdha jaina'nA aMka vAste pesTanI rAha joyA ja kare che. kAkAnuM bahu zrutatva, emanu ajaba kAvyatva ane emanI mane rajaka jJAnasAmagrI tathA zrIyuta mazarUvALAne proAnmeSa ATaluM ja mAtra prabudhdha jate vAMcakAne purU pADayuM hAta, teAya enI upayAgitA ane saphaLatA nirvivAda sAbIta thai zakata; paNa prabhudhdha te te muMbai jaina yuvaka saMghane zAbhe evA keTalAMya jarUrI pagalAM bharyAM che, je prabudhdha jainanA vAMcakathI ajANyA nathI. huM mAtra prabudhdha jainanA viziSTa lekhako puratI ja maryAdita carcA karUM chuM tyAre DA. medhANI ane paramAnaMdabhAinI lekhinIne bhUlI ja nathI zakatA. zrIyut medhANInA paricayamAM jyAre huM dasa vaSa~ pahelAM AvyA, tyAre temanA vicAra ane lekhananA ejase mane AkarSI lIdhele. emanA sAmAjika ane dhArmika viSaya uparanA lekhA anubhavanI vANI che. emanA lakhANamAM prANa che ane sAhityasaurabha che. emane ane paramAnabhAinA sahayAga e jaina paraMparA vAste eka virala suyeAga che. paramAnaMdabhAi te 'pradhyudhdha jainanA AtmA ja che. jana samAjamAM janmavu, vArasAmAM jaina para para meLavavI ane sAhitya kaLAnA saMskAranI samRddhi poSavI, svataMtra vicAra sAmarthya janmAvavuM temaja enI sAthe nirbhayatA ane hevekavRti vikasAvye javI e yoga asaMbhava nahi te durlabha tA jarUra che. paramAnaMdabhAnA mudde jainamAM prasiddha thayelA lekhAte je buddhi ane samabhAvapUrvaka vAMcatA AvyA haze temaja anya jaina lakhANA sAthe temane mArA ukata kathananI sAkhItI mATe bahu Aghe javuM nahi paDe. prabuddha jananA mArga keTalo kANu che e to tenI javAadArI samaje ane uThAve teja purepurI rIte samajI zake. 'prabuddha jaina'nI nIti huM samajyo chuM te pramANe mukhyapaNe e AbatAmAM samAi jAya che. eka te e ke jaina paraMparAmAM paDelA ane paDatA kAMTA vacce vivekI saumanasya sthApavu, jIvanApayogI samanvaya vikasAvI virAdhanA khIjo kAMtA naSTa karavA ane nahi te zamAvavA, khIjI bAbata jaina paraMparAne vicArakakSAmAM unnata banAvavAnI ane vizada rIte vicAra karatAM temaja samajatAM zIkhavavAnI che. A banne khAkhatAmAM saphaLatA sAdhavI e kAma jevu' tevu nathI. jeo jaina paraMparAne pratihAsa jANe che temane kahevAnI bhAgye ja jarUra che ke jaina paraparA vArasAmAM ja virAdhanA saMskAro ane avicAranA tatvA uttarAttara vadhArene vadhAre poSatI AvI che. navA gaccha ke nave kAMTA paDayA eTale teNe junA nAnA vartulane vadhAre nAnuM banAvavu ane peAtAnA sivAyanA pAtAnI ja paraMparAnA khIjA kAMThAne hADazatru tarIke lekhavAnI ajaina vRtti poSavI. A virAdhanA khIjo rAta divasa jANe ajANe evAM poSAtAM Ave che ke eka kAMTA khIjAne potAnA aMgata tarIke joI ja nathI zakatA. phIrakA ane kAMTAnI AvI asaMskArI valaNane lIdhe jainazAstranA udAtta sidhdhAMta ane sarvagrAhI paribhASA aeka ja vicAra ane vyavahAramAM vikRta banI gayA che. bIju jaina paraMparAnA ItihAsanuM duHkhada lakSaNa e che ke teNe jema jema anuyAyIo ane kAMTAmAM vheMcAi vikAsa karyo tema tema teNe vicAra, vidhA, citana, manana, jevAM jIvanasparzI tatvAne vadhAremAM vadhAre hrAsa sadhAya evuM ja valaNa dhAraNa karyuM. navA zIrA ke kAMTA nIkaLe, ke te vicAravihIna kriyAjALamAM eTale sudhI phasAi jAya ke jene pariNAme jJAnamUrti hAvAnI nizcita AzA sevI zakAya evA. sAdhuvarga paNa mAtra ajJAnApAsanAmAM ja AnaMda mAnatA thai jAya. koi navA phIrakA ke navA gaccha eve! na janmyA ke jeNe vidyA, vicAra, ane zAstranI bhUmikA uMce uThAvavAnA eka mAtra akhaMDa prayatna sevyeA haiAya. A rIte ApaNane jaina tarIke vArasAmAM te sAMpradAyika virAdhanA ane avicAranI. upAsanAnA saMskAra mATe bhAge maLatA rahyA che. A saMskArI sAme khatha bhIDavAnuM kAma bhAre adharU che. atyAralagImAM aneka jaina patrapatrikA nIkaLyA ane emane mArge ukata saMskAro nAbuda karavAno rahyo che. paNa e badhAmAM 'prabhudhdha jaina'ne mA mane vadhAre sacoTa, vadhAre nirbhaya vizeSa vicArapUta lAgyA che. AnA kAraNeAnI carcA asthAne che. paNa eka kAraNa viSe tA mauna sevavu te Atmadroha karavA jevuM lAge che, e kAraNu te zudhdha rASTriya draSTi athavA te mAnavatAnI draSTine svIkAra e che, '* mudde jaina 'nA saMcAlakomAM jeTale aMze A dRSTi avatarI ane pariNamI che teTale aMze A patra vadhAre vyApaka ane vizad anyuM che. bezaka je kAryakartA alpasatAthI na heAya ane jene javAbadArInu bhAna hAya te kadI ekAda saphaLa pagalAthI julAI na ja jAya. mArA vizvAsa che ke prabuddha jana' phIrakAgata virAdhAne samAvavA ane jaina paraMparAnI vicAra bhUmikAne unnata karavAmAM saphaLa thaze ja. samaya' evA AvyA che ane hajIe evA Avaze ke jemAM tejasvI jIvana jIvavA icchanAra vyakti ke samAje viredha ane kalahanA viSane ani
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 prabuddha jaina vArya rIte choDavuM ja paDaze ane jaDatA tyajI vicAranA badhAM trAmAM UMce uDavu ja joze A dRSTie prabudhdha jainane yaMgALano sAtha che te meM chelle mAre eka ja bAbata tarapha sArA karavA che ane te e ke prabhudhdha jainanA taMtrIne artha ciMtAthI mukta karavA. alabatta prabuddha jaina grAhaka maMDaLa moTu nathI paNa te jevaDuM ane jevu che te paNa dhAre prabudhdha jainanA pracAra dvArA A dizAmAM ghaNuM karI zake. gayA sapTembaramAM kalakattAnivAsI keTalAka jaina bhAine je kaheluM tenI ja punarukti ahiM karU chuM. meM kaheluM ke eka varSanA prabhudhdha jaina'nA grAhaka thai tenA lekhA vAMcA, samajavA prayatna karo ane tamane varSane aMte ema lAge ke amArUM lavAjama vyartha gayu te tame mArI pAsethI tamArUM lavAjama pAchuM mAgI zake je eka vAra ' prabhudhdha jaina 'nA viziSTa lekhA dhyAnapUrvaka vAMcI gayA haze jemanI mAnasika bhUmikA evI taiyAra thayA sivAya rahI ja nahi hoya ke jemAM temane prabuddha jainanA grAhaka thavA badala uDe satASa lAdhyuM! na heAya. astu! chelle pramuddha jananA nAma parivartananA prazna vicAra pradezamAM Ave che kemake kAkAsAhebe e prazna cacceo che, jaina zabdanA kharA ane vizALa artha che vizvahitakAMkSI. A artha eTalA suMdara ane sarva grAhya che ke te draSTie te jaina zabdanA sthAnamAM bIjo zabda mukavAne kAMi kAraNu ja rahetuM nathI, paNa jema bIjA soMpradAyAmAM banyu che tema jaina saMpradAyamAM paNa jaina zabdanA artha cheka ja sakucita ane mAtra kriyAkAMDa dhaka thaI ya che. khuda jane ja jaina zabdanA eza artha AcaraNamAM pragaTa karatA hoya tyAM evA artha karanAra netAne ApaNe zuM kahI zakIe ? AvI sthitimAM jaina zabda jyAre patranA nAma sAthe joDAyelA hAya tyAre e patramAM lekhA ane vicAro game tevI mAnavatAnI agara zu rASTrIya dRSTie AvatA hAya chatAM e patra sAMpradAyika ja lekhAvAnu ane dezane eka moTA vicAraka varga enA kSetrathI alaga ja rahevAnA. tethI jo yuvaka sadha potAnA kAryakSetrane ane vicAramArgane sajanavyApI karavA pRcchatA hAya ane potAnA mukhapatradrArA jainetarAne paNa potAnA vicAra tarapha AkarSavAnI zakita viSe vizvAsa hAya te| eNe nAma parivartananA vicArane vadhAvI levA joie. vicAra karatAM haze te mudhdha bhArata nAma yogya lAge che. ApaNe mAnavatAnI vadhAre najIka javu hoya te huM pahelAM pagathIA rUpe bhAratanI ja vadhAre najIka javu joie ema samajuM chuM. emAM jaina saMpradAya te| AvI ja jAya che ane e uparAMta bIjA paNa badhA Ave che vaLI e nAma khelavAmAM ane arthamAM suMdara ane gaMbhIra che temaja pracalita paNa che. paMDita sukhalAlajI tA. 1-6-41 rahevA mATe tathA jamavA mATenI sagavaDa paNa maMdiranA bhavya upAzrayamAM karI che. AvuM samAja hitanuM pagaluM bharavA mATe TrasTIene dhanyavAda che. bIjA maMdizanA TrasTIe prasaMga Avye AvA paramAthI kAma upADI levAnuM anukaraNa kare ema icchuM chuM. nirbhaya ane mada aneA AvakAradAyaka zubha zarUAta muMbaImAM chellA keTalAka varasothI kAmI hullaDA thAya che. te vakhate dareka jJAtinA agresarA maLIne saMkaTamAM phasAyelA bhAione rAhata ApavA ane saMkaTagrasta vistArAmAMthI sahIsalAmata lai AvavA mATenA sAdhano meLavIne rAhata kArya zarU kare che. paNa jana janatA mATe rAhata kAryanA gaNyA gAMThayA ja prabaMdho keTalIka saMsthA taraphathI tenI sthitinA pramANe thatA hatA. paNa A vakhate zrI geDIjI maMdiranA TrasTIoe maMdira tarathI saMkaTagrasta bhAione temanA bhaya bharelA vistAramAMthI lAvavA mATenI zrI muMbai jaina svayaMsevaka dvArA geAThavaNu karI che uparAMta tene 3 amadAvAda ane muMbaImAM paMdara divasanA AMtarA khAda pharIthI kAmI hullaDe! thayA che ane divase divase sthiti vadhu bhayagrasta ane bhayaMkara thatI jAya che. Azcaryajanaka tA e che ke sarakAranI takedArI hAvA chatAM te zAMta thayA nathI e eka prakAre te prajA ane sarakAra ane mATe nAmeAzI bhareluMja gaNAya. amadAvAdamAM hullaDanI zarUAta thatAM tyAMnI prajAe bhayabhIta banI je nAmada paNuM dekhAyuM, e ApaNe badhA sArI rIte jANIe chIe. muMbainI janatA guMDAenA acAnaka hicakArA humalAthI trAsI uThI che, polisa taraphanI keTaleka sthaLe thatI herAnagatIe zAMta ane nirdoSa prajAnA bhayamAM umero karyo che ane vizvanI jema vyApI rahelA hullaDanA cepathI sarvatra vyAkulatA chavAI rahI che. vyApArI bajAre baMdha rahyA che, rastAo ujjaDa ane verAna jevA dRSTigocara thAya che, manuSyanA jAna-- mAlanI salAmatI karyAM? e sarvatra puchAi rahyuM che. AvA vikaTa prasaMge janatA ane vepArI bhAionI pharaja che ke teoe sa Mgati thai, sAvadha paNe humalAonA sAmanA karavAnI badhI taiyArI rAkhavI bhayathI DarI jaI gabharATa ke uzkerATa karavAnI jarUra nathI paNa samaya ane saMga anusAre Atmazakita jAgRta karI sva ane para rakSaNa kAje tatpara thavuM joie. kutuhalatA khAtara kheTI aphavAo phelAvavA ke TALaTeALA ekatra thavAthI dUra rahevAnI Aje AvazyakatA ubhI thaI che. polIsa, sArjanTa ke tevA anya kAi adhikArIne joi nAsabhAga karavAmAM DAhapaNuM nathI. paNa eka jAtanA bhaya ane kAyaratAnA pradarzana zivAya bIjuM kaMdha nathI. tethI ulTI sthiti ugra banAvavAmAM Ave che ane potAnI jAta temaja khIjAne agavaDabharI paristhitimAM mukavA jevu bane che. ahiM pUjya gAMdhIjInA maMtrI zrI. mahAdevabhAi dezAie amadAvAdathI varSo jatAM karelA eka nivedanamAM eka dAkhalA ApyA che te prastuta hAi TAMkIe chIe. eka bahAdura mANasa "eka sukalakaDI jevA mANasanI upara vItelI vitaka kathA sAMbhaLIne amane bahu mAna upajyuM. e mANasane cAra lADIvALA musalamAnae gherI lIdhA. enA upara lAThIo paDavA mAMDI, paga upara paDelI lArIonA seALa te haju paNa dekhAtA hatA. mAthA upara paDatI lADI te jhIlI lIdhI tyAre paga upara paDavA mAMDI. e pachI e mANase eka lAThI pelA pAsethI jhuMTavI lIdhI ane sAmA paDayeA eTale pelA badhA bhAgyA. A banAva polIsa cekInI sAme banyA hatA. paNa A bahAdura mANase peAlIsAne na khelAvatA potAnAthI potAnI rakSA jeTale aze thai zakI eTale aMze karI. kayAM A mANasanI bahAdurI ane kayAM avAjothI bhAgIne makAno cheADI janArAe!nI kAyaratA ?" A uparathI ApaNe eka medhapAH jarUra laie, ApaNAmAM rahela bhaya kADhI nAMkhI nirbhaya ane marda banavAnA nizcaya karIe hiMmatathI ApaNI jAta, Aju bAjunA mAsA, paDozIe ane AgaLa vadhIne mehallA ke zaheranA mANusenA rakSaNa mATe ApaNe taiyAra thavAnuM ja rahyuM. saMgananI zakti adbhuta ane joDa che, nirbhayatA ane mardAnagI e mANasa mAtrane jItanA dareka paMthamAM AgaLa laI janArI vastu che. AtmavizvAsa sAthe sva ane para rakSaNAthe uDA-jAgRta thAo, maNilAla mAkamacaMda zAhu
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-41 prazna 3 hiMsA ahiMsA (gatAMkathI cAlu) prayuddha ma jo ApaNe ema mAnI laie ke yuddha vagere TaTAkrisAda jevI Akasmika hiMsAnA upadrava vakhate ahiMsA kAma ApI zake nahi te Apa meLeja e siddha thAya che ke ahiMsA jIvananA sarvavyApI siddhAMta tha! zake nahi, bhrUNIja tAntukhInI vAta che ke ahiMsA dharmanI dAMDI pITanArAomAMthI ghaNAMe e javAba Apyo che ke ahiMsA sava samaye ane sarve paristhitiomAM lAgu thai zake nahi. A e leAkeAno javAba che ke jee sAthe sAthe . evA dAvA kare che .gAMdhIjInI ahiMsAne lagatI AjanI vicAradhArA ghaNI saMkucita adhurI che ane te sAthe sarakhAvatAM jainadharmanI ahiMsA ghaNI vyApaka ane sUkSma che. . (gerasamajU na Aya e mATe kahevu joie ke kayAMya gAMdhIjInI ahiMsA agara jaitAnI ahiMsA evI e jAtanI ahiMsA hAi zake ema ame bIlakula mAnatA nathI. ame te mAnIe chIe ke ahiMsA eka sarvavyApI ane akhaMDa tatva che; AvI rIte be pakSA mAnIne ame vAdavivAMda ubhA karavA mAMgatA nathI. paraMtu prastuta carcAnA kAraNe uttaradAtAonI bhASA vAMparavI paDI che.) ahiMsAnI vyApakatAnA saMbaMdhamAM pahelA praznamAM puratuM kahevAI gayuM che. je lokAe ahiMsAnA sarvavyApI paNAmAM zakA mAnI che emanAmAMthI meATA bhAganA lokone tarka eja rahyo che ke saMpUrNa ahiMsAnuM pAlana dehadhArI mATe azakaya che, kAraNake zvAsa levAmAM paNa niraMtara hiMsA thAya che eTale ahiMsA sarvavyApI che ja nahiM. paNa e tarka karanArA e bhulI jAya che ke jo eka Adarza jIvanamAM saMpUrNa rIte na utarI zake te paNa jo ene Adarza tarIke svIkArIe tA haMmezAM ApaNA prayatna eja hAya agara hAvA joie ke haMmezAM e AdarzamAM ApaNe AgaLa ane AgaLa pragati sAdhatA rahIe. ApaNe jANIe chIe ke hiMsA sarvatra phelAyalI che, paNa e hiMsAne uttarottara ghaTADatA jatAM ApaNe vadhAre vadhAre. ahiMsaka banIe e ja ApaNu dhyeya DAvu joie. upaniSadnI prasidhdha prArthanA "zvakSato mA samaya:, tamaso mA yonaiimaya:'' paNa e ja saMdeza Ape che. rAtre cetarapha adhakAra phelAyalA hAya, game teTale prakAza karIe chatAM aMdhakAra saMpUrNa rIte maTADI nathI zakAtAM, tethI zuM ApaNe dIvAnI nirarthakatA maMnnura karI laizuM? rAtanA aMdhakArane dUra kare . agara nahi kare paNa te prakAza ApaNA mArgane te prakAzita kare ja che.ApaNe mATe eTaluM paNa basa che. ApaNe mAnIe chIe ke 'ApaNI pratyeka kriyAmAM prAharaNanA arthamAM hiMsA thAya che ja. paNa jema upara AcAya umAsvAtinI hiMsAnI paribhASAnI carcAmAM batAvavAmAM AvyuM che ke jo ApaNI kriyA pramAdarahita haiAya te te hiMsA virodhI kahevAtI nathI. te anusAra ApaNe ema paNa kahI zakIe ke evI pramAdarahita, * anivAyaeN ane Avazyaka kriyAe ApaNe karatA rahIe te ApaNe uttarottara H ahiMsaka banI zakIe chIe. jarUra te che pramAdarahita banavAnI, svArtha tyAganI ane janakalyANanI bhAvanA potAnAmAM pragaTAvavanI. pachI ApaNane dIdhA jevuM 'cokhkhu mAluma paDaze ke ahiMsA je jIvanano sarvavyApI sidhdhAMta thaI zake che. eTaluM ja nahiM paNa jene ApaNe jIvana kahIe chIe te enA vagara taddana asa Mbhavita che. 31 prazna:4 ceAthA praznanA viSaya-ahiMsAtmaka rIte dezanI rakSA kevI rIte karI zakAya nI carcA ApaNe upara khIjA praznamAM puratA pramANamAM karI che. ahIM eka vastupara ja khAsa bhAra ApIzuM ke hiMsAnuM -sAmAjIka agara Arthika hiMsAnu ahiMsAthI rakSaNa nahiM karI zakAya. e samajI levu joie ke AjanI AkhI viSama samAjavyavasthA, uMca nIcanA bhedabhAva kAyama rAkhIne ahiMsAtmaka rakSaNa kadI paNa karI zakIzuM nahiM. A te| jema AjanA zaherIvilAsamaya vAtAvaraNamAM rahI brahmacArI banI rahevAnI AzA rAkhe tevI vAta kahevAya. tethI ahiMsAtmaka rakSAnA upAyeAmAM sauthI pahelI vAta to e hAvI joie ke ApaNe uMca nIcanA bheda ane Arthika zASaNa upara racAyelI samAja vyavasthAnA nAza karavAmAM potAnI jAtane lagADI e eja ahi MsAtmaka rakSaNanI taiyArI che. emAMthI ja ApaNAmAM zakti-saMcaya ane sAhasa pedA thaze ane e bhrAtRbhAva jAgaze ke je ahiMsAtmaka rakSaNa ane ahiMsAtmaka sAmanA mATe khAsa jarUrI che. e viSayamAM gAMdhIjIe peAte je dizA sUcana karyuM che ane je A aMkamAM mahAtmA gAMdhI ke vicAra' e mathALA heThaLa pragaTa thayuM che te taraph ame vAMcakAnuM dhyAna kheMcIe chIe. vAMcakA ekavAra karIthI te vAMcI le; e sivAya A prazna saMbaMdhamAM amAre kAMi paNa vadhAre kahevAnuM nathI. prazna pa ahiMsAtmaka rakSaNane je gaMbhIra prazna Aja ApaNI sAme che ene kriyAtmakarUpa devA mATe amane kAMika madada maLe e khyAlathI ame jaina sAdhue pAsethI jeAne ame zAstra ane itihAsanA jJAnI samajI lIdhA che ane bIjA jaina vidyAne pAsethI A pAMcamA praznanA sabaMdhamAM evA udAharaNo jANavAnI icchA rAkhI hatI ke jemAM deza ke rAjyanI rakSAne mATe ahiMsAtmaka upAye kAmamAM levAmAM AvyA hAya. paraMtu eka paNa evu udAharaNuM batAvavAmAM nathI AvyuM ane ame pete paNa mAnIe chIe ke vastusthiti paNa eja che. khuda mahAvIra, budhdha 'agara koIpaNa ahiMsA pracArake Aja sudhI e samasyA para vicAra karyAM hAya ema amArI jANamAM nathI. Aja sudhI ahiMsAnu kSetra vyakitagata jIvana sudhI ja maryAdita rahyu che ane A dizAmAM te jaina dharme jarUra ahiMsAne enI caramasImA sudhI pahoMcADI che. ame mAnIe chIe ke jaina paraMparAmAM je je gRhasthanA niyamo ane sAdhunA AcArA kahyA che tenuM imAnadArIthI pAlana karavAmAM Ave te jIvanamAM hiMsAne ghaNuM ja thADu sthAna rahe. ame te e vyavasthAne Aja paNa samasta ahiMsApremIene mATe manana karavA lAyaka ane apanAvavAne lAyaka sama jIe chIe bulke ema paNa mAnIe chIe ke e prakArano jIvanakrama sAmAjIka kSetramAM paNa ahiMsAne vyApaka karavAmAM ghaNI madada karI zake. paNa e te nirvivAda ja che ke jaina dharmamAM agara ke khIje kayAMya paNa pahelAnA kALamAM ahiMsAne sAmAjika agara rAjanaitika kSetramAM lAvavAnI kalpanA paNa kadAca na hAya. ane Aje ja ekadama navI dizAmAM ahiMsAnA vistAra thai rahyo che. prastuta praznamAM mAMgavA Avela eka paNa udAharaNanA abhAvathI ApaNe A pramANe mAnI lIdhA sivAya chUTako ja nathI.. e te svAbhAvika che ke jyAM ahiMsAtmaka rIte deza--rakSA karavAnI kalpanA ja na uMDI heAya tyAM je kAI jana rAjA agara rAjyAdhikArIo thayA. temaNe jarUra paDatAM hiMsAtmaka upAyAnA zastrAstrano ni:sakAca upayoga karyo hAya. E
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema e zAsa ' DI ema , prabudha jaina tA. 1-6-41 == = = === zatAvadhAnI munizrI ratnacaMdrajI ma. mahAna keba banAvavAnI muzkelIone khyAla ApaNane na Ave. sAdhunuM jIvana, satata paribhramaNa, joitAM sAdhane dareka sthaLe zatAvadhAnI paMDitaratna munizrI ratanacaMdrajI mahArAjanA maLe nahi ane AvA aNakheDAyela kSetramAM anyane mArgadarzaka acAnaka avasAnathI sthAnakavAsI samAjane bhAre AghAta thaye thAya tevuM bhagIratha kArya mAthe levuM ane phatehamaMda rIte pAra che. temanuM oparezana phattehade thayuM ane tabIyata sudharatI hatI. pADavuM e zAsanadevanI kRpA ja lekhavI joIe. A keSa yuropa, temAM tadana aNadhArI rIte gurUvAre rAtre tabIatamAM palaTo thaye amerIkA ane hindusthAnanI badhI yunIvarasITIomAM vaparAya che. ane koIne khabara paDe te pahelAM te A lokane choDI teozrI ardhamAgadhI bhASAne hajI sudhI bIjo koI kaSa thayo nathI. pUrva cAlyA gayA. temanI kheTa sthAnakavAsI samAja, samasta jaina pazcimanAM saghaLAM vidvAne A ja kaSane upayoga kare che. samAja paNa, pUrI zake tema nathI. temanuM agAdha pAMDitya, temanI A eka mahAna graMtha racIne sthAnakavAsI samAjanuM nAma nirabhimAnatA ane saraLatA sau koInuM dhyAna kheMcatA. ekale hAthe temaNe ujjavala karyuM che. saMskRta, bhAgadhI, ardhamAgadhI vagere ardhamAgadhI keka banAvavAnuM mahAbhArata kArya munizrI ratnacaMdrajI bhASAo upara temanuM prabhutva ajaba hatuM. saMskRta bhASAmAM kaI mahArAja karI zake. 20 varSa sudhI satata parizrama sevI temaNe paNa viSaya upara zaeNe teo kAvya racI zakatAM ane jagatane A aNamola bheTa dharI. pAMca moTA graMtha vALe Avo saMskRtamAM bhASaNa karI zakatA. temaNe bIjA paNa ghaNAM graMtho prazna 6 chaThThA praznamAM ame ema jANavA mAgyuM racyAM che. temano chello graMtha "sRSTivAda ane Izvarakata" hatuM ke zuM jainAcAryoe dezarakSAno prazna upasthita thatAM hiMsAtmaka vijJAna ane tatvajJAnane uDe abhyAsa sUcave che ane A graMthamAM upAya javAno spaSTarUpe Adeza Ape che? paraMtu jyAre jaina dRSTie A viSayanI talasparzI mImAMsA temaNe karI che. hiMsAtmaka upAya javAmAM kaI rUkAvaTa ja na hatI tyAre evo temanI smaraNazakita addabhuta hatI. avadhAnanI kriyA. prasaMga AvavAnI AzA paNa na hatI. avasara AvatA deza-rakSA jemaNe je che temane ja Ane sAce khyAla Ave. teo ekI samaye so avadhAne karI zakatA. mATe hiMsAtmaka upAyo yojavA e svAbhAvika hatuM ane jainAcAryo temanAM jIvananAM chellA varSomAM sauthI agatyanI hakIkata paNa tene upekSAnI draSTithI jotA hatA-eka Avazyaka burAI kenpharansa pratye temane prema ane kenpharansanI pragati mATe (necessary evil) tarIke mAnIne ene daragujara karatA hatA. athAga parizrama ! ajamera sAdhu samelanamAM temaNe Apela hA. evA paNa eka be udAharaNa batAvavAmAM AvyA che ke jemAM jainAcAryoe pite lokene yuddha mATe pravRtta karyA che. paNa phALA suvidita che. tyArapachI sAdhu samelananAM niyama pramANika paNe pALavA ane paLAvavAmAM ApaNA samAjanAM je keTalAka vAstavamAM pAMcamAM praznanI carcAmAM je vastusthiti batAvavAmAM AvI che te dhyAnamAM letAM A praznanI carcAnuM ke vizeSa mahatva nathI. sAdhu munirAje satata prayatnazIla rahyA che. temAM teo mukhya - chae praznonI carcA ame karI cUkyA chIe ane amArA hatA. ajamera adhivezana pachI temanAM jIvananuM A pradhAna kartavya temaNe banAvyuM hatuM. sAdhu samAjanI ekatA ane jJAna pitAnA vicAre puratA khulAsA sAthe vAcakenI sAme raju karyA ane cAritryanI vRdhdhi mATe teo rAtadivasa cintA karatA. che. vastusthiti raju karatAM kaI sthaLe ghere raMga purAI gaye ajamera samelananAM prastAva anusAra sAdhu-samitinI beThaka hoya te vAMcake kSamA kare. keInuM paNa dila dubhavavAne amAre belAvavA teoe jhaDe uThAvyo ane nAdurUsta tabIyata chatAM lAMbe irAdo nahate. amane te e vAtane vizvAsa besatuM jAya che ane daDha thatuM jAya che ke vyaktigata jIvanamAM ja mAtra nahi ane tvarita vihAra karI ghATakopara pahoMcyA. pUjyazrI kAzIrAmajI mahArAja tathA pravartaka munizrI tArAcaMdajI mahArAja sAthe maLI paNa sAmAjika ane rAjanaitika kSetramAM paNa ahiMsAne sthAna temanAM sahakArathI yojanA ghaDI ane tene pracAra zarU karyo. ApavuM e ja mAnavasabhyatA ane vizvazAMti jALavavAne eka kenpharansanuM adhivezana belAvavA teo khUba tejAra mAtra upAya che. emAM ja ApaNA jIvananI upayogitA che, hatA. ghATa para adhivezana mATe temanI preraNA ane utsAha na emAM ja ene Adarza che ane emAM ja enI suMdaratA ane hota te te adhivezana na thAta ema mArA aMgata anubhavathI saphalatA che. Aja sudhInA itihAsamAM mAnavIe dharmanA huM kahI zakuM chuM.. muMbaImAM adhivezana bharavAnAM mArA prayatna nAma para keTalIye lehInI nadIo vahAvI che. e badhuM eTalA niSphaLa jaNAyA tyAre meM temane vinaMti karI ke temanI lAga vagane badhe upayoga karI A kAma mAthe levA dhATakepara zrI mATe thavA pAmyuM hatuM ke ApaNe dharma ane jIvanane be judI saMdhane teo samajAve. ghATakopara adhivezananI saphaLatA dhaNe judI cIjo mAnI lIdhI hatI.-ApaNe e nahiM samajyA ke daraje temane AbhArI che. vanathI para koI dharma nathI ane vaLI jyAM mAnava ane teo te kRtakRtya thaI gayA. temanuM mRtyu upAdhi rahIta mAnavatAnuM khuna thAya che tyAM dharma kevo? Aje gAMdhIjIe ane maMgaLamRtyu thayuM. chellI ghaDI sudhI sAdhu samAjanI ekatA ApaNe Akho ItihAsa, AkhI paraMparA, atyAra sudhInA ane jJAna cAritryanI vRddhinI cintA karatA teo gayA ane rUDhirivAjo ane mAnyatAomAM jabarajasta palaTo nipajAvyA ApaNI javAbadArI vadhAratAM gayA. temanuM adhurUM raheluM kArya purUM che. ame dilathI cAhIe chIe ke pitAne jaina kahevaDAvanArA, karIe te ja temanAM pratyenuM ApaNuM RNa ApaNe adA karI pitAne ahiMsAdhamAM mAnanArA, e prakAzanuM svAgata ja nahiM zakIe. temanI ejanAne amalamAM mUkavA nimAyela samitinuM kAma paNa pracAra mATe racanAtmaka sahakAra Ape. ApaNe sarva prakAranA vizeSa muzkela bane che. paNa sAdhu samAjanI pratiSThA ane astitvane te eka mAtra upAya che ane sthAnakavAsI samAja-sAdhu, sAdhvI, matabhedo bhUlI jaIne ahiMsAnA vAstavika svarUpane samajIe. ane zrAvaka ane zrAvikA, pitAnA hItane khAtara paNa A kAryane ene amala karavA jeTalI daDhatA prApta karIe. pAra pADaze te ja samAjanI unnati ane pragati che. samApta. siddharAja ThaThThA. cImanalAla cakubhAi zAha, zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 i . cheAje gAMdhIjIe ane amArA A
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata doDha Ane zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4260 prabuddha na. taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, * muMbaIH 15 juna 1941 ravivAra varSa : 3 aMka : lavAjama rUpiyA 2 mAnavapaSaNano mahAprazna. dUdha, ghI, mAkhaNa ane pazudhana - C (gatAMkathI cAlu) yogya raheze. vaidakIya jJAna ane kherAkanA vijJAne siddha karI jyArathI khAdhA kherAkInA sAmAnamAM ane khAsa karIne ApyuM che ke dudha, ghI ane mAkhaNa bIjA khorAkanI sarakhAmaNImAM dUdha, dhI, ane mAkhaNamAM bheLaseLa thaI zake ke sAcA mAla ghaNA vadhAre pauSTika tattva dharAve che ane pUratuM sAttvika ane tarIke calAvI zakAya tevI vastuonI AyAta dezamAM thavA mAMDI pauSTika tattva ApI zake che. A bhase bIcAre zramajIvI ane dezamAM paNa banavA mAMDI tyArathI jarA paNa zaMkA vagara te pitAnA zramanA pasInAnA paisAmAMthI pitAnI jAta mATe, pitAnI bhAla sAcA mAlane badale sastI kiMmate kharIdavA lAgya, prajA prajA mATe zakti pUranAra kherAka dudha, ghI ane mAkhaNa lAve chetarAvA lAgI ane vyApArIonI vadhu nahAnI bhUkha dina prati- che. paNa dagAkhoranI harAmakhorIthI tene sAcA mAlane badale dina prabaLa thavA lAgI. Aje sAcA mAlane hariphAImAM TakavuM banAvaTI ke bheLaseLa vALe satvahIna kherAka maLe che, eTale muzkela thaI paDayuM che, tethI sAcA mAlanA vyApArIo paNa dhIme tenAM nANAM barabAda thAya che ane je bhase te kherAka le che. dhIme A dagA tarapha vaLavA lAgyA che, eTale kharI vastu kayAM te bharese khoTA paDe che. ane te jema tema ubhA ja hoya maLe che e kahevuM muzkela thaI paDayuM che. vyApArIone jema che, paNa tene dhasAre pUranAra satva na maLavAthI te zramajIvI jema vadhu lAbha banAvaTI nakSI vastuomAM dekhAya che, tema tema dhIme dhIme zramathI ghasAto jAya che ane akALe vRdhdha thaI . te vastuone phelAve vadhune vadhu saraLa thatuM jAya che. dhanalAbha jIvana hArI bese che. prajA pUche che ke mANasanAM jIvana TuMkAM, atyAra sudhI mAnava mAnava vacce hato ane tenAM phaLo dhana kema thaI gayAM ? prajAmAM kSaya ane tenA jevA bIjA jIvaleNa vagaranA mANase ja bhogavatA hatA, paNa have te dhana lAbhanI dardIne phelAve kema vadhatuM jAya che ? bALa-maraNa-pramANu zA dADhamAM pazuo paNa kacarAvA lAgyA che. AnI burI asara mATe vadhaMtuM cAlyuM che ? sakaLa prajA tAkAta vagaranI, nisteja . kadApi turatamAM nahi dekhAya paNa najadIkanA bhaviSyamAM jarUra ane nirmAlya kema thaI gaI che ? Ano javAba eTalo ja che. jaNAze. ke eka bAju atizramane dhasAre ane bIjI bAju e ghasAre , AnI sauthI pahelI asara te sAcI pauSTika vastuone pUranAra pauSTika khorAkanI khAmI. khAvuM beTuM ane kAma sAcuM badale banAvaTI satvahIna vastuo khAnAranI tandurastI upara eTale vahelI vRddhAvasthA ane vahelu maraNa. nAnAM bALakanA thAya che. dUdha jagatunA mAnavIone bALathI vRddha suddhAM saune roganA abhyAsIo bALaroga ane bALamaraNanuM mukhya kAraNa barAka che. Skimmed Milk Powder--mIka pAuDaranA sarva egya khorAkane abhAva ja batAve che. vagaranA dUdhathI nAnA bALakonAM zarIra baMdhAtAM nathI, paNa keTalI hindamAM enuM e vAtAvaraNa che, enI e AbohavA che,.. eka jAtanA vikAro uttapanna thAya che ane pariNAme bALamara enuM e AkAza ane enI eja dharatI che, chatAM paNa enAM NanuM pramANa vadhe che. ane je maratAM maratAM bace che teo e zarIre kema nathI dekhAtAM ? pitA pahelAM putra bhAgye ja aneka roganA bhegA thaI tadana mAyakAMgalA jevA maravAnA vAMke marate ane sIttera ke eMsI varSanI vaya pahelAM bharaNuM." jIvavA jevAM ja rahe che. A rIte bALakone mukhya kherAka javalle ja thatuM tene badale Aje dinapratidina AyuSyanI dUdha bagaDatAM bALakonuM AkhuM zarIra bagaDe che. dezanI bhAvI maryAdA TuMkAtAM TuMkAtAM mAtra chavIsa varSanI upara kema AvI, prajA chaMdagInA uMbaramAM ja mAMdagI ane nabaLAIne bhega bane gaI? kayA pApe ? kayA deze ? Ano javAba paNa bIjo ze hoya. che ane dezane tAkAta vagaranI prajAne vAse maLI jAya che. zake ? atyAra sudhI ApaNI prajAmAM eka draDha mAnyatA hatI ke A - ApaNA deza jevA garIba thaI gayelA dezamAM dUdha, dhI ziyALAnuM vasANuM AkhuM varSa zakita pure. ziyALAmAM ekAda ke mAkhaNa saune mATe vilAsanI ke vaibhavanI vastu nathI, paNa be mahInA dhIvALAM snigdha padArtha khAvAthI AkhA varSanA zramane riTI mATe, jIvana nirvAha mATe atizrama karatAM zarIramAM bhAvI pahoMcI zakAya. vAta paNa sAcI che ane A mAnyatA haju". zrama mATe kasa pUranAra pauSTika tatva tarIke jarUrIyAtanI vastu paNu jevIne tevI ubhI che, paNa e "dhI", kyAM che? AkhA che, anivArya vastu che. varSanA zrama mATe zakita pUranAra e nArAyaNasvarU5 thI " kayAM zrama karanAra eTaluM samaje che ke zrama pachI thoDeka pauSTika che? kRSNa kanaiyAnA dezamAM, govardhanadhArI gopALanA dezamAM "zeDakherAka laIza te amane ghasAre pUrAI jaze ane zarIra kAmane kaDhA dUdhamAM kayAM che ? pazuonA mAvatara jevA dezamAM rasakasa kayAM.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 prabuddha jaina tA. 15-6-41 che ke tyAMnI prajA vAkAya bane ? Aje je bhayaMkara zakitahInatA eka taraphathI bheLaseLe pazudhanano nAza karyo che, mAnava taMdurastIne prajAmAM daSTigocara thaI rahela che tenA kharA javAbadAra badhA kherA- pArAvAra nukazAna pahoMcADI akALa vRdhdhatva ane maraNa pramANamAM kImAM bheLaseLa karanAra ja che. A ghora tahomatanAmAM sAme tene ze vadhAro karyo che, tyAre bIjI taraphathI pazupAlana ane khetIvADI javAba che? A jAtanI harAmakhorI nibhAvI lenAra ane temAM upara nabhatA hajAre gAmaDiyAone bekAra banAvI gAmaDAM tajAvI sagavaDatA karI ApanAra rAjyasattAne zo javAba che ? prajAnA zaheranA kArakhAnAmAM haDaselI dIdhA che. dezanA gaurava jevA AvA ati nAjuka praznane paDato mUkI mukita, mokSa, sidhdhazilA gAmaDAM bhAMgatAM Aje Akho deza tadana khUllo thaI gayo che ane chappana bhoga ke rAsalIlA, dhIdIpapujA ke sRSTi ke ane saMskRti tathA anekane rojI ApatA gRha udyogone nAza sRSTA upara carcA karI kRtakRtya thaI janArA dharmAcAryone thaI muDIvAdInuM jherI tattva vadhu prabaLa banyuM che. rASTrane ArthIka javAba che ? sarakAranA nAnakaDA keI anicchanIya kArya sAme vAta ane mAnava dRSTie jotAM A khoTa jevI tevI nathI. vAtamAM satyAgraha karavA taiyAra thaI janAra AvA mAnava jIvananA ' meTAM zaheramAM sIdhI rIte ane gAmaDAomAM ADakatarI baLatA prazna mATe zA mATe mauna dhArIne ubhA che? prajAkIya rIte pitAnA pazuo kasAIne vecanArAo moTe bhAge pazuzarIranA rakSapALe zA mATe A dizAmAM najara paNa nathI karatA? dhanI kImatane jakaDAvALAo ja che chatAM Ama kema bhUtadayAnA ThekeMdAra gaNAtA mAnavIo kayAM udhe che? bane che ane pazunA pALake ja pitAnA saMtAno jevA pazuone majuro ane kheData bicArA ghI ane dUdhane badale tALa ' zA mATe vecI nAMkhe che ? tenI uMDI tapAsa karatAM lAge che ke chAzathI saMtoSa pAme che ane temAMthI tAjagI ane tandurastI ane tacratI. zarUAtamAM pazune nibhAvavAnI azaktine kAraNe tene na chUTake meLave che, paNa Aje te sau dhI ane mAkhaNanI bajAra tuTatAM , patAnAM sa nI bajAra vaTatAMpitAnA saMtAna jevA upakAraka ane baccAMnA bhAganuM mAlIkadUjhANAM vagaranA thaI paDyA che, eTale tAjI chAza paNa kayAMthI ne ApI denArA pazuo kasAine vecavA paDe che. te vakhate kADhe ? moTA zaheramAM nagada nANAthI dUdha, ghI, mAkhaNa ane tene jarUra AMcako lAge che. paNa dhIme dhIme tenA dIlane uMcAmAM chAza jyAre joIe tyAre maLI zake che. gAmaDAvALAo dhanane uce dayAne bhAva bhUtaMdAne bhAva-nAbuda thaI mAnavatAne laya labhe vecI jAya che. paraMtu gAmaDAmAM ke jyAM pazuo sahelA thaI jAya che. A hRdayanI uccatAne nAza mAnava saMskRti ithI pALI, pANI ane rAkhI zakAya ane je pazunuM dhAma ane naitika dRSTie jevI tevI khoTa nathI. prajAmAM AveluM kahevAya tyAM dUdha, ghI ke mAkhaNanA sAMsA che. A sau koIno hiMsakapaNuM AvAM nAnAM nAnAM kAraNemAMthI ja pragaTe che. anubhavela prasaMga che. Aje gAmaDAmAM khapa pUratuM dudha maLatuM dUdha, ghI ane mAkhaNamAM kevI jAtanI bheLaseLa thAya che nathI. ghaNI vakhate baporanA samaye je dUdhano khapa paDe te te jarA vicArIe - sImamAMthI bakarAM ke gADara dovarAvIne te meLavavuM paDe che. - dUdha (1) dUdhanI prAthamika bheLaseLa pANInI meLavaNI." kheDutane tyAM te sukA khIlA ja che. rabArIo ane bharavADe AthI dUdhanuM poSaka tattva joIe tevuM rahetuM nathI. uparAMta Aje paNa kahe che ke AgaLa ghare AvelA pANAne roTalo ane dUdhane dhaMdho karanArA gamAra maiyAo game tevuM gaMdu pANI meLave tAMsaLI bharI dUdha ApavAmAM AvatuM. Aje dUdha to dUra rahyuM paNa che, jevI aneka jAtanA roge prajAmAM phelAya che. chAza paNa bharavADa ke rabArI jevAnA gharamAM nathI, tyAre bIjAne (2) dUdhamAM pANI nAkhyA pachI temAM gaLapaNu lAvavA tyAM te kayAMthI hoya ? A chAzanI mANasane marI, mATe tathA ghaTTa banAvavA mATe temAM erorUTa ane khAMDa meLavavAmAM masAlA ke te tAmasI khorAka khAte karI mUke che. anu- Ave che. bhavIo kahe che ke ratAMdhaLApaNuM taDakAmAM kAma karanAramAM ane ' (3) vAsI dUdhane bahu ja durathI lAvavAmAM Ave che ane garama masAlA khAnAramAM vadhu hoya che, paNa tAjI chAzanI ThaMDaka tene bagaDatuM aTakAvavA mATe temAM berIka esIDa ke tevI A bhayaMkara deda na paNa haThAvI zake che. have prajA kadApi ApanA bIjI koI nukazAnakAraka davA (prIjharveTIva) nAMkhavAmAM Ave che. zakti gumAvI bese ane casmA caDAvatI thaI jAya te AvA dUdhanA upagathI dUdha pInAranuM vajana ghaTe che ane navAI nathI. tandurastIne dhIme dhIme bahu nukazAna thatuM jAya che. banAvaTI dUdhano pAuDara, ghI ke mAkhaNa banAvanArAo ane (4) dUdhamAMthI malAI (Cream) kADhI laI bAkI vadhelA vecanArAo meTA dhanika vyApArIo ja hoya che ane temanI dUdhamAMthI tenuM pANI varALathI uDADI mUkI tene pAuDara pAsethI nAnA nAnA vyApArIo nAnA jaththAmAM kharIdI karI banAvavAmAM Ave che, agara te malAI vagaranuM te dUdha vAparanAra grAhakone vece che. jema vAparanArA grAhako chetarAya sArA dUdha tarIke vecavAmAM Ave che. pAuDaramAM AThathI che tema nAnA vyApArIo paNa meTA vyApArIothI chetarAya che dasa gaNuM sAdhAraNa garama pANI nAMkhI pharI vakhata tene ane bIjAnA pApanuM phaLa bhogave che pravAhI karI cakakhA dUdha tarIke paNa vecavAmAM Ave A lakhanAre chellA daza bAra varSamAM aneka nAnA nAnA che. skaDa mIka pAuDara ane skImsa mIlka (Skimmel nirdoSa vyApArIo ke je bahu juja mUDIthI peTagujArA mATe milk powder ane Skimmed milk) tarIke A dhadha karatA hoya che temane moTA vyApArIoe vaLagADI dIdhelA vastuo bajAramAM oLakhAya che. AmAM malAInuM pramANu eka banAvaTI ke bheLaseLavALA dUdha, ghI ke mAkhaNamAM pakaDAyelI bheLa- TakAthI paNa kamatI hoya che, eTale pauSTika tatva hotuM ja nathI. seLa mATe nyAyanI korTamAM sakhta rIte daMDAtA ane daMDamAM mUDI Aje dezabharanA meTA zaheromAM A pAuDaranuM dUdha sAcA dUdha ApI daI dhaMdhA vagaranA thaI bekAra pharatA joyA che. kAyadAnI tarIke bahu ja cAle che. A dUdha aradhA AnAthI piNA Ane cUMgAlamAM Ave te gunhegAra-te mujaba teo vagara vAMke zera pramANe paDe che, jyAre ekakhuM dUdha cAra AnAthI che bIjAnI harAmakherI ane pApanA zikAra bane che. A dRSTie paravaDatuM nathI, chatAM paNa sAcA dUdhane nikAla karavA mATe bajAra paNa dUdha, ghI ane mAkhaNanI bheLaseLane vicAra kara rahe che. (anusaMdhAna pRSTa 8 juo) .
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-41 * prabudha jaina, che tamArA samAna badhAi jatI TIma pahelAM jika te Aje vIza bAvIsa varSanI kuMvArI bahene najare paDe che. dIka rIne gAya, jyAM dare tyAM jAya' e kahevata dhIme dhIme bhUtakALanI . eka samaya evo hato ke jyAre ApaNe tyAM jJAti ane paristhiti banatI jAya che. AjanA khAsa karIne zaherI jIvana ghaLanAM baMdhane bahu ja majabuta hatAM; chokarA chokarInA vivAha . sAthe e kahevatane meLa ghaTatuM jAya che. Aje paccIsa paccIsa saMbaMdha bahu ja nAnI bALavayamAM nakakI thatA; chokarIo cAra varSanA aneka yuvAne aNuparaNyA avivAhita abhyAsa arthe pAMca gujarAtI cepaDI bhaNatI; chokarAo cAra pAMca aMgrejI athavA to drapArjana nimite deza paradeza kheDI rahyA che.. sudhI pahoMcatAchokarI bAra tera varSanI thAya eTale mAbApa ane jyAM sudhI bairI ane bALakane sukhapUrvaka nibhAvavA gya tenA lagnane vicAra karavA mAMDatAM; sattara aDhAra varSane cheka Arthika kaTi sidhdha na thAya tyAM sudhI ekalavAyuM jIvana gALalagna mATe bahu meTa thaya gaNAta. paraNanAra chokarA chokarInI vAne maratha sevI rahyA che. Aje pasaMdagInA ane AMtarrAtIya paraspara pasaMdagIne avakAza hovAno saMbhava ja nahoto; antarjAtIya lagna saMbadhe jyAM tyAM upasthita thatAM saMbhaLAya che. jJAtio lagnanuM koIne svapna paNa nahotuM AvatuM; sattara aDhAra varSanI tuTavA lAgI che; lagnanI ummara vadhavA lAgI che; strI jAti kumArikA virala ja jovAmAM AvatI. ulaTuM te ummare te ghaNI joradAra banavA lAgI che. kaI kaI aNaghaTatA banAva banatA kharI chokarIe mAtA banI gayelI jovAmAM AvatI. bALalagna haze; koI ThekANe chaMda ke anyAyanAM prakaraNo nIpajatAM haze. sArI rIte pracalita hatA; bALavidhavA jyAM tyAM najare paDatI. Ama chatAM paNa samagra rASTranI svarAja sAdhanA je moTu sAmAkanyAvikraya e vRkhatanA samAjanI eka svAbhAvika vikRti hatI. chaka parivartana mAgI rahela che - strI jAtinuM nabaLuM aMga eka upara bIjI strInI prathA AvA saMgemAM svAbhAvika hatI. baLavAna bane, svAdhIna bane, bALalagna ane akALa mAtatva vRdhavivAha eTale ke vRdhdha varanA agiyAra bAra varSanI kanyA aTake, rASTrIya ekatAnI ADe AvatI jAta, nAta, jJAti ane sAthenAM lagna avAranavAra banatA banAvela hatA. Ama ApaNe ghoLanI divAla tuTe, dezanA prANu ane dezanI AzA samAna samAja-saMsAra cAlyA jatA hatA. naujavAnanI pAMkhe uDatA zikhyA pahelAM ja jJAtibaMdha ane kALa badalAye ane samAja parivartana pAmate gaye. lagnabaMdhanathI baMdhAI jatI hatI te nibaMdha bane-AvI je sAmApazcimane saMparka vadhate cAlyo ane tyAMnI keLavaNI cotarapha jika krAMti AjanuM rASTrIya utthAna mAMgI rahela che te samIpa Ajano phelAvA lAgI. ApaNAthI aneka rIte bhinna evA pAzcAtya samAja ThIka ThIka pragati karI rahyo hoya ema lAgatuM hatuM. AvI dezanI samAjaracanA ane rItabhAtanA nikaTa saMsargamAM ApaNe AzA ane ullAsanA vAtAvaraNamAM huM uDI rahyo hato evAmAM AvavA lAgyA ane ApaNuM dRSTikoNa ane rUDha vicAra bada eka yA anya dizAethI huM koI judA ja visaMvAdI sure lAvA lAgyA. navA pheraphAranI zarUAta muMbaI, amadAvAda jevAM sAMbhaLI rahyo chuM. ane kAMI juduM ja banatuM huM joI rahyo chuM. meTA zaheramAM thavA lAgI ane tenI asara nAnAM zahero ane * mArA eka snehI che, temane pAMceka bALake che. sauthI gAmaDA upara paDavA lAgI. chokarA ane chokarIo khUba bhaNavA moTuM bALaka temanI putrI che. tene temaNe khUba sAruM zikSaNa lAgyA. jIvanakalaha tIvra banato gayo tema mahenata karIne ApyuM ane moTI karI. pitAnI nAta bahu ja nAnI-sAro ane abhyAsamAM AgaLa vadhavAnI ane te ja hetuthI deza paradeza sarakhe vara maLavAnI bahu muzkelI. pitAnI jJAti bahAra vara kheDavAnI preraNA ApaNA ugatA yuvAnomAM baLavAna banatI gaI. bhaLe ja nahi ema te na ja kahevAya. paNa je meTI dIkarIne jJAti jJAti ane kama koma vaccene saMsarga vadhato gayo ane jJAti bahAra Ape te pAchaLanAM bALakone nAtamAM varAvavAnuM pariNAme ekameka viSe kaMI kALathI rUDha banelA pUrvagraho haLavA azakaya bane ane bahAra badhAMne ThekANe pADavAmAM kAMIka muzkelI banatA gayA. chokarIo paNa abhyAsamAM AgaLa vadhavA lAgI. te paDe ja. e jokhama kheDavAne teo taiyAra nahi. Ama potAnAM chekarAo jyAM sudhI kamAvAnI kakSAe pahoMcAya nahi tyAM sthiti sAgane hIsAba karIne temaNe pitAnI putrInuM traNa cAra sudhI lagnasaMbaMdhathI joDAvuM nahi evI bhAvanA sevavA lAgyA. saMtAnavALA moTI uMmaranA bIjavara sAthe lagna karI nAMkhyuM.' chokarIo paNa pahelAMnI apekSAe meTI ummara sudhI kuMvArI bIjA eka snehI bahu ja AgaLa paDatA vicAranA, vidAna rahIne keTalIka meTrIka sudhI te keTalI grejyueTa thavA sudhI pahoMcavA ane vivecaka. sthiti paNa sArI. temane dIkare kelejanA pahelA lAgI vivAha saMbaMdhamAM paraNanAra kumAra kumArikAomAM paraspara ke bIjA varSamAM bhaNe. vaDilajane tenuM vevIzALa karavAno Agraha pasaMdagInuM tattva dAkhala thavA lAgyuM. AntarNAtIya saMbaMdhe vadhavA karyA kare. patnInuM paNa vaLaNa te evuM ja hoya. lagna anulAgyA. sudharelA athavA te ujaLA gaNAtA vargomAM bAlalagna kuLatAe karIzuM paNa sAruM ane sarakhuM ThekANuM maLatuM hoya te to zuM paNa bALavivAhe paNa adRSya thavA lAgyA. Aje eka , vivAhasaMbaMdha nakkI karavAmAM khoTuM zuM ? jJAti bahAranI kanyA sAdhAraNa mAbApa paNa pitAnA dIkarAne bane teTalI keLavaNI lAvavAmAM temane jarAya vAMhe nahi, paNa jJAtinI aMdara paNa ApavAnI khUba cintA dharAvate thayo che; pitAnI dIkarIone evuM suyogya pAtra maLatuM hoya te te ISTatara kema nuM gaNavuM? AvI vicAragaNatarIne AdhIna banIne temaNe pitAnI ja paNa sAruM zikSaNa ApavAnI AturatA seve che. chekarI bAra tera jJAtinA koI saMpanna gRhasthanI kanyA sAthe pitAnA putra vivAhavarSanI thAya te paNa tene vivAha karavAnI Ajane mAbApa saMbaMdha nakakI karI nAMkhyo. jarA paNa adhIrAI sevato nathI. vivAha saMbaMdha nakkI karavAnI anya eka snehI jANItA sudhAraka, yuvaka pravRtti sAthe. pitAnI javAbadArImAM jene saMbaMdha nakkI karavAnuM hoya che te - jemane ThIka ThIka saMbaMdha gaNAya, sthiti saMpanna. eka divasa ' dIkaro ke dIkarI paNa bhAga paDAve-pitAnI amuka darakhAstane (anusaMdhAna pRSTa 37 juo ) dIkarA dIkarI taraphathI samajaNapUrvakanI saMmati maLe ema te : -vivAthInI skolarazipa- . : Icche che ane AvI saMmati ja mATI ane samajaNa vayanI muMbaI yunivarsiTinI meTrIkayulezana parIkSAmAM sarvathI vizeSa mArkasa pApta karanAra ane kendramAM AgaLa azvAsa calAvavAnI kabulAta ApanAra apekSA rAkhe che. jyAM aMgrejI jANavAvALI ke na maLavI muzkela zvetAmbara mUrtipUjaka jaina vidyAthInIne zrImatI lIlAvatI joLAbhAi mahahatI tyAM Aje aneka grejyueTa bahene jovAmAM Ave che. jyAM . nalAla jhaverI vithothI nI kaeNlarazipa" ApavAmAM Avaze. arajIpatraka zrI mahAvIra jaina vidyAlaya (gevALI Teka reTha, muMbaI 26) mAMthI maLaze sattara aDhAra varSanI kumArikA * jovAmAM nahotI AvatI tyAM . tA. 30mI june'141 sudhI arajIpatrake svIkAravAmAM Avaze.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 samasta AMNAe ubaTThie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabudhdha jaina satyapUtaM vadedvAkyam prabuddha jIna 15 dhArmika jhagaDAonuM mULa. jagatamAM bhAgye ja evA koi dharma bAkI rahyo haze ke je dhArmika jhagaDAthI mukata hoya. dareka dharmamAM nAnAvidha paMthA pracalita che. ekaja mULa purUSane mAnavA chatAM paraspara viredha dharAvatA pathAnA tATA nathI. dharmanuM svarUpa samajI koi dharmane apanAvatuM nathI, paNa peAtAnA bApadAdA je dharma pALatA AvyA hAya tene ja sau pALe che. peAte je dharmamAM janmyA che te dharma, jete vilo gurU mAne che te gurU, ane jene deva mAne che te deva. eTalu ja jagatamAM satya che ane bAkI badhA uMdhe raste che evI dharmacusta varganI mAnyatA hAya che. peAtAnA dharmane mAnanArAne ja udhdhAra thaze ane bAkI badhA bhamyA karaze evI dareka dharmavALA mAnyatA dharAve che. evI mAnyatAne lai potAnA dharmanI koSTatAnA pracAra kare che. mArU 'teja sArUM', evuM mamattva dharAvI khIjA dharmAMnI nindA paNa dharmapremI varga * ja kare che. pratyeka dhArmika jhagaDAnuM kAraNa mamatva che. dharma gurUe ApaNA dharma ja barAbara che ane bIjA dharmAM barAbara nathI evA pracAra pAtAnA bhakatAmAM kare che. ajJAna leAkA e vAtane mAnI laI pachI dharmane nAme jhagaDayA kare che. svAmI vivekAna de . eka sthaLe jaNAvyuM che ke " pratyeka dharmamAM dharmagurU eka pApasanAta ja che; kAraNa ke te anya dharmanI nindA ane TIkA karyAM kare che, teo dharmarUpa taMtune sudhAravA mATe eka ja taMtune eTalI hada sudhI tANI rAkhe che ke teTalAmAM bIjA e traNa taMtu sthAnabhraSTa thaI jAya che, prema kAinI nirbharlsa'nA karatA ja nathI. e nidAnuM kArya kevaLa mahatvAkAMkSAnu ja che." dharmane je satya svarUpamAM samaje che tene mArU teja sArU evI kalpanA paNa AvatI nathI. te tA eka satyanA ja svIkAra kare che. judA judA dharmo e satyane prApta karavAnA judA judA mArgo che, jene je mArga anukuLa jaNAya te te mArge cAlI peAtAnA icchita dhyeyane prApta kare evI samaja dhArmika jhagaDAthI tene dUra rAkhe che. dareka evI samaja dharAve te dhArmika jhagaDA svayaM adrazya thaI jAya, paNa tene badale mahatvAkAMkSI dhama gurUe peAtAnA anuyAyIe kema vadhu matAgrahI ane tene ja upadeza Ape che. sAcA jJAnIne kAi paNa vastune Ama hateA nathI. paNa ajJAnI purUSa te matabhedo vadhAre che ane temane kAyama kare che. 1941 matAgrahI gurU satata eka ja vastune pracAra peAtAnA aMdha zradhdhALu bhakatAmAM kare che ke ame kahIe chIe te jaM dharma ane teja satya. peAtAnA vAkcAturyathI bhakatAnuM vartuLa racI pratiSThA meLavavAmAMja racyApacyA rahe che. tatva jANavAnI emane darakAra hAtI nathI. cAlI AvatI para MparA TakAvI rAkhavAnA ja prayatna kare che. kALanI gati sAthe pragati sAdhavAne badale junI rUDhione pakaDI esI rahe che, mukhapATha karelA jaina tA. 15-6-41 dharmagraMthonA svabuddhi pramANe artha karI dharmapAraMgata hAvAnA dAvA kare che. ajJAnIjane potAnI ajJAnatAthI emane dharmadhuradhara mAnI emanA Adezane anusare che. sa MsAra tyAgI sAdhu ke sanyAsI banelA mATe peAtAnI mAnyatAonA pracAra mATe pUrNa sagavaDa heAya che. pratidina bhinna bhinna sthaLe viharavAnuM hAvAthI ane anya kai kArya na heAvAthI ee potAnA vicAro meTA vistAramAM sahelAthI pracArI zake che. jagatanA mATA bhAga Aje paNa vezapUjA kare che. dharmagurUonI asara dhaNI meTI che. manuSyAnAM manamAM paraMparAthI cAlI AvatA rIvAjo ajJAnane lIdhe eTalA badhA sajjaDa jaDAi gayA haiAya che ke tenA pariNAme temanI sArAsArA vicAra karavAnI zakti paNa kruti banI jAya che. rUDhicunaga dharmane nAme badhu apanAvI le che. samAja sudhArako mATe navIna vicArone pracAra karavAnuM kAya jeTaluM kaThina che, teTaluM dharmagurUo mATe saheluM che. saMsArI sudhArakone aneka jAtanI javAbadArI adA karavAnI hovAthI ene peAtAnA kArya mATe badhA samayane bhega ApavAnuM azakaya che, jyAre tyAgI varga cAhe te vastune sahelAIthI pracAra karI zake che. pratyeka dharmanA saMsthApaka vizvapremanA sa Mdeza suNAvyA che. mAnava mAtra mATe emanAM dvAra khullAM hatAM. emane bhAga saraLa hatA. mAnava mAtra para premanI varSA karanAra mahAtmAone kAi bheda nahAtA. jAti paMthanA jhagaDAothI dura rahI khIjAene paNa dura rAkhatA. Aje ApaNe aneka maMdiza ke devAlayemAM mAtra te dharmanA anuyAyIo mATe' evA pATIyA lAgelA joie chIe. amuka dharmanI vyakitao sivAya anya Avavu nahi ema lakheluM hAya che. A zodha kayA phaLadrupa magajamAMthI udbhavI haze ? jemanI smRtie banAvI ApaNe maMdira sthApyA che temanA tA e sadeza nathI tyAre e zodha koNe karI haze ? mAnava mAtra mATe sarjita thayelI vastu para paNa ajJAna mAnavoe mAlekInI chApa lagADI dIdhI. hindu dharma hindu mATe ja ane jaina dharma janA mATe ja evI mAnyatA majabUta karI. eka vyakita musalamAna thai zake, krizciyana thaI zake paNa hindu ke jaina thai zakatI nathI. eka vakhate e dharmo mAnava jAta mATe khullA hatA. Aje mAtra e dharmamAM janmelA mATe ja che. eka vakhata aneka patitA ane zudroe paNa e dharma dvArA mukti meLavI hatI; paNa Aje emane mATe e dharmonAM dvAra baMdha che, A saMkucitatAno pracAra dharma gurUone AbhArI che. dharmagurUe peAtAnu sthAna avicalita rAkhavA Thera Thera saMkucitatAne pracAra karyo che. pratiSThAne khAtara nAnA mata paMtha pracalita karavAnI javAbadArI paNa dharmagurUe ja mAthe le che. mAtra thoDA lAkhanI saMkhyA dharAvatA jaina dharmamAM aneka saMkhyAbaMdha gaccho che. kAi evA dAvA teA na ja karI zaka ke A badhA gaDhe bhagavAna mahAvIra svAmIe ja nirUpelA che, pote mAnI lIdhelI mAnyatAone laine sau peAtAne judA judA mArga sthApI esI gayA. dareka gacchavALA mAne che ke pote ja bhagavAna mahAvIre batAvelA mArge che ane peAtA sivAya bIjA badhA udhe raste caDhI gayA che. potAnA sivAyanAgene teo mithyAlI mAne che. peAtAnA gaccha sivAyanA bIjA gacchavALAnA pustI na vAMcavA, temane gurU na mAnavA evA pracAra gacchanA gurU karyAM kare che. parasparanAM maMdi rAmAM javAthI paNa mithyAtva lAgI jaze eveza upadeza dharmagurUe Ape che. mithyAtvanA bhayathI ajJa jane te jema kahe
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-4 prabuddha jaina '37 * * tema ja kare che. rakhe kayAMya emanuM samati paDI na jAya ! kayAM potAne vADo kema vadhe. tenI ja saune paDI che. kayAM bhagavAna mahAvIre pracAre vizALa jaina dharma ane kayAM A anukuLa sthAnamAM rahI cothama pAMcama ke caudaza punamanI, gaDasaMkucitatA ? A saMkucitatA ja sarvatra kalahanuM kAraNa banI mathalamAM samaya veDaphatA ApaNA munirAje ane kayAM mANasakhAu rahI che. jaina samAjamAM je kalaha che te paNa dhArmika kAraNe ja jAte vacce vasI AphrikAnI asahya garamImAM paNa pitAnA dharmanA che. dharma ane kalaha paraspara virodhI vastu hovA chatAM ApaNe pracAra arthe sarva muzkelIono sAmano karatA khristi pAdarIo che je dharmane ja kalahanuM kAraNa banAvI dharmane nAme jhagaDIe chIe. je sthaLe pitAnA dharmapracAra mATe zakyatA jaNAya tyAM tyAM muzke.. AdhyAtmika unnatinA mArgarUpa dharmane ApaNe aMvanatinA kAraNa lImAMthI paNa mArga kADhI teo poMcI jAya che. amAro dharma rUpa banAvI muke che. sarvazreSTha che, amAre dharma sAce mArgadarzaka che ema gharane ApaNe bhagavAna mahAvIra viSe mAnIe chIe ke je khuNe besI bolavAthI enI zreSThatA bIjAone samajAI jatI mahAna purUSe saMkucitatAne choDI sarvatra vizvapremanI vizALa nathI. e zreSThatA batAvavA to aneka bhoga ApavA paDe che. bhAvanA phelAvI tenA bhakta hovAno dAvo karanAra saMkucita bhAva- bhagavAna mahAvIrane oLakhanArAo je emane saMpUrNa paNe samajyA nAno kadi pracAra karI zake ja nahi. sara bhakate te pitAnA hoya te emane sarvatra kema oLakhAvavA evI tIvra gurUdevane saMdeza satya rUpe ja pracAre. paNa pratiSThAne bhAvanA ja temanA dilamAM uDavI joIe. eo nAnA vADA bAMdhI zodhanAra te pitAnI AsapAsa ziSya ane bhaktinuM emAM ja mazagula banI besI zake ja nahi. dharmane nAme e , da kema vadhAravuM tenI ja phikara rAkhe che. dharmanI ke emanA jhagaDI zake ja nahi. AtmasAdhanamAM tallIna banelAone evI dharmagurUnI AjJAnI emane kaMI darakAra hotI nathI. pitAnA , bAbate svapna paNa yAda AvatI nathI. pitAne kImatI samaya bhakto bIje na jAya ne pitAne ja gurU mAne evI racanA kare evI kSullaka bAbate mATe veDaphI nAkhavA jeTalA teo mukhe che. amane ja gurU mAnavA e pracAra jJAnI puruSe kadi karatAM hotA nathI. jemane jIvananI kIMmata nathI, teo ja nakAmI, nathI. eo te mAtra satyano ja Agraha rAkhe che. jyAM satya svaparane akalyANakArI pravRti Adare che. jemane mAthe dharmajuo tyAMthI prApta kare. mUrtipUjaka jJAnI mUrtine na mAnanArA pracAranI javAbadArI che teo Iche te dhArmika jhagaDA adazya onI nindA karavAne badale emane tatva zodhavAnI salAha Ape banAvI zake ane temAM vyatIta thate nirarthaka samaya dharmanI che. pachI jene je mArga anukULa paDe te mArge. ummara lAyaka unnatimAM upayogI banAvI zake. vyakti amuka pAtramAM ja bhajana karavAno Agraha nathI rAkhatI. saralAbahena sumaticaMdra zAha pAtrane Agraha te bALakane ja dhaTe. avaLA vaheNa - sAmAnya janasamAja budhdhine upayoga karavAne badale dharmane (pRSTa 35 thI cAlu) nAme hAjIhA karavAthI pitAne dharmaprema vyakta thAya che ema maLyA ane ekAeka kahevA lAgyA ke "huM te chokarAone meTI mAne che. pitAnA dharmagurUo je kare te vagara AnAkAnIe ummara sudhI avivAhita rAkhavAmAM mAnato nathI. mAre bAbu svIkArI le che. pitAnA gacchanI pratiSThA mATe bIjA gacchanA (jenI ummara Aje lagabhaga bAra varSanI haze) tene yogya de zedhavAmAM pote dharmanI sevA kare che ema mAne che. A kaI kanyA maLe te tene saMbaMdha bAMdhavAmAM bahuM vAMdhA jevuM na grahI dharmagurUe pitAnA anuyAyIone saraLa rIte je satya gaNuM vadhAremAM vadhAre aDhAra varSe te lagna karavA ja joIe. hoya te svIkAravuM evuM kadi kahetA nathI. kezI svAmIe gautama ApaNAthI kAMI jJAti bahAra javAya nahi ane emane ema svAmInA kahevAthI paMcamahAtrata kabula rAkhyA, paNa temaNe e avivAhita rAkhIe te pachI jJAtimAM maLatI sArI chokarIo Agraha na rAkhe ke "huM te bhagavAna pArzvanAthanA ziSya, eTale te gohavAI jAya ane pachI ApaNane muMjhAvAno vakhata Ave. tamArAMthI meTe, tethI je mAnuM chuM ane kahuM chuM teja satya ApaNAthI kAMI A bAbatanI badhI pasaMdagI . ApaNA chokarA hoI zake. mArA gurUe mane je zikhavyuM che te pramANe ja ame karIzuM upara choDAya nahi. juone...meDamane paraNe....ne haju koI e Agraha paNa na rAkhe. paNa kALadharma pramANe je saune mATe kanyA pasaMda AvatI nathI. amuka kanyAne tenA bApe AvaDI egya hatuM te svIkArI lIdhuM. ATalI saraLatA dharAvatA mahAna maTI karI te have vara ja kyAM maLe che ?" ItyAdi. A vaLI purUSa svaparane uddhAra karI zake che. AtmAne kazAne Agraha be DagalA pIchehaTha ane te e dizAethI ke jyAMthI be DagalA hotuM nathI. ziSyo ke bhaktane moha emane hetuM nathI. eTale AgaLa javAnI ApaNe AzA rAkhIe. ee saune kalyANakArI mArge ja dore che. mAna sanmAnanA bhUkhyA eka snehInI vaLI vadhAre Azcarya pamADanArI kathA. ja mata-paMthanA mamatvamAM rahI bIjAne paNa mamatI banAve che. teo tadana sAdhAraNa sthitimAMthI Aje khUba zrImanta sthitine AjakAla pratyeka dharmamAM mata-paMthanA jhagaDA cAlu ja hoya pahoMcelA-keLavaNImAM yunIvarsITI sudhI- nahi ema chatAM paNa che ane e jhagaDAo mATe vartamAnapatra jevA hathIyAro paNa saMskArI ane dharmaparAyaNa, keLavaNInA pakSapAtI-navA vicAra badhA dharmavALA pratipakSIne mahAta karavA rAkhe che. sau koI jANe ane navAM Andolane jemane jarUra sparzelAM gaNAya. temaNe che ke amuka patra amuka dharmagurUnuM mukhapatra che. jaina samAja tAjetaramAM pitAnAM cAreka varSanAM bALakane aDhI varSanI bALakI paNa AvA pathI vaMcita rahyo nathI. pite zA mATe saMsAra sAthe vivAha karyo. "mahAjane yena gataH sa patthA ane ApatyA tenI kalpanA paNa matAgrahI dharmagurUone AvatI nathI. NamAM te zrImAna eja mahAjana eTale temanA pagale alIne tyAgIone vaLI mata zA ane guccha zA ? bhakata ane ziSya temanA vargamAM bIjA paNa evAMja pAMca sAta gheDIyAnA vivAhakevA? dhArmika jhagaDAothI ApaNe dharmanA mULamAM ja hAnI saMbaMdha thaI gayA. A vivAha saMbaMdhanI vizeSa TIkA karavAnI paheMcADIe chIe ene paNa vicAra karatA nathI. bhagavAna mahA- jarUra nathI. paNa AvuM AvuM jyAre joIe chIe tyAre apavIra svAmIne saMdeza jagatane khUNe khUNe pahoMcADavAne badale ne jarUra AdhAta lAge che ane prazna thAya che ke zuM Aje, , *
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 prabudha jana tA. 15-6-41 aba ane temAM paNa zAti ane anasabaMdhI kanyAnA nI pAchI avaLI gaMgA vahevA lAgI che ? ApaNe AzA rAkhIe ke AvA banAve apavAdarUpa hoya ane AvAM vicAravaLaNa kSaNa jIvI hoya ane rAjamArga te chokarA chokarIone ThIka ThIka ummara sudhI avivAhita rAkhIne bane teTaluM uMcuM zikSaNa Apa- vAno ane yogya ummare ane egya kALe paraNanAre ubhayanI purI ane pAkI saMmati meLavIne lagnasaMbadhe javAne ja rahe ane temAM paNa jJAti ane ghoLanA baMdhano toDavA upara khUba ja bhAra mukAya. kAraNa ke je sAmAjika krAnti ApaNe jhaMkhI rahyA chIe tenI kharI cAvI te upara jaNAvela rAjamArgane anusaravAmAM ja rahelI che. sazakta ane prANavAna strI purUSane samAja A vinA zakya nathI, saMbhavita nathI. ane A samAja ubho thayA pahelAM svarAja hAMsala karavAnI AzA sevavI e kharekhara vadhAre paDatuM ane azakayane zakya banAvavA jevuM che. paramAnaMda meTrIka pasAra thayelA vidyAthIone zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM meTrIka pAsa thayelA ane yunivarasITInI DIgrI meLavavA mATe abhyAsa karanAra vidyArthIene dAkhala karavAmAM Ave che. vidyAlayanI pacIsa varSa pahelAM jyAre zarUAta karavAmAM AvI tyAre sAdhAraNa rIte DIgrIo meLavanAra vidhArthIone dhaMdhAmAM athavA nokarImAM joDAvA mATe DIgrI meLavavAnuM jarUrI hatuM. paNa saMjoga jhaDapabhera badalAyA che. ane DIgrI meLavanArAonI saMkhyAmAM ghaNo ja vadhAro thavA pAmyo che ane e vadhAre cAlu ja che. AnA pariNAme grejyueTa ane DIgrIdhArI aneka bhAIo dhaMdhA vA nokarI vinAnA bekAra hAlatamAM phare che ane Arthika muzkelInA lIdhe trIsathI pacAza sudhInI nokarI maLe te teo kabula karI le che. AvI paristhiti ApaNA DIgrIdhArI vidhAthI bhAiomAM ghaNAnI che. vivalayanI jyAre zarUAta karavAmAM AvI tyAre DIgrIdhArIonI vadhu mAMgaNI hatI ane teonI kiMmata vadhu aMkAtI hatI. paNa have samaya badalAyo che. kaI cakara ne, tejasvI ane lAgavagavALA vidhArthIone paNa amuka sthAna meLavatAM ghaNI ja muzkelI sahana karavI paDe che tyAre sAdhAraNa DIgrIvALA bhAIonI hADamArI vadhu thAya e svAbhAvika che. grejyueTa thavAnI ane DIgrI meLavavA hAMsa dharAvanAra vidhAthI bhAIone vinaMtI karavAnI ke teoe hAlanA saMjogo ane pitAnI ArthikasthitinA puro vicAra karyA pachI ja AgaLa abhyAsa karavAne nirNaya karavo joIe. jeo zrImaMta che athavA jeo khuba cAlAka ane abhyAsa ane buddhimAM tejasvI che teo pitAnI zakitanA baLe athavA te lAgavagathI dhaMdhAmAM yA nokarImAM joDAI jAya che paNa evA dAkhalAo khuba ochA hoya che. eTale evI lAlacamAM bhAvAnI jarUra sAdhAraNa vidhA lanA lAmAnAnI jara sAdhAraNa thI- thae naja karavI joIe. zrI mahAvIra vidyAlayamAM lona leI abhyAsa karatA vidyArthIne grejyueTa athavA DIgrI meLavI pasAra thatAM be hajAra thI cAra hajAranuM devuM thAya che. uparAMta pAMca sAta varSanuM dareka vidyArthIe kamamAM kama pAMca sAta aMgata kharaca thAya e judu gaNavuM. tyAre meTrIka thayA bAda turata nokarImAM yA mana pasaMda dhadhAmAM javAthI huM vidhArthI bhAIone thatA phAyadA samajAvavA nIcenI vigata ApuM chuM. muMbaI, amadAvAda jevA moTA zaheromAM sAdhAraNa rIte dhaMdhAdArI vepArIne tyAM kalArkane trIsathI pAMtrIza sudhIno pagAra hoya che khuba hoMzIAra hoya to cAlIza paNa meLave. paNa ApaNe pAMtrIza gaNIe ane dareka varSe pAMca pAMcane vadhAre gaNIe te nIce pramANe pahelA varSe 420, bIjA varSe 480, trIjA varSe 540, cothA varSe 600, pAMcamA varSe 660 ema pAMca varSamAM teo satAvI rUpIA meLavI levA uparAMta dhaMdhAne anubhava meLavI khuba hozIAra ane cAlAka bane che jyAre pAMca varSa grejyueTa thanAra bhAI behajAranuM devuM ane satAvIza kamAI zake te na kamAya eTale suDatAlIza gumAve che. pariNAme pAMca varSe paNa meTrIka thanAra ane dhaMdhA yA nokarImAM joDAnAra bhAIthI paNa ochA pagAranI nokarI meLavavA te phAMphAM mAre che e juduM hoya che. ghaNI lAgavaga ane puSkaLa prayatna pachI cAlIza pIstAlIzanI je kAMI nokarI maLe e lAcArIthI tene kabulavI paDe che. AvI hADamArI ane moTA devAmAMthI mukata rahevA sArU sAdhAraNa varganA ane sAdhAraNa sthitinA vidyArthIo temanA vAlIo tamane meTrIka pasAra karyA bAda turata koI paNa dhaMdhAmAM yA nAkarIe joDI de e vadhAre jarUranuM ane lAbhadAyI che. meTrIka pAsa thaI, seneTarI, reDIo, ejInIyarIMga, rina Adi bIna ja hunnara udyogomAM abhyAsa karavA icchatA vidhAthabhAIo mATe zrI mahAvIra vidyAlayamAM sagavaDa karI ApavAno zrI mahAvIra vidyAlayanA saMcAlakone Agraha karuM chuM. baMdhAraNa aMge koI muzkelI jaNAtI hoya te emAM pheraphAra janarala sabhA pAse karAvI levA mATe egya karavA tenA saMcAlako dhyAnamAM leze evI AzA che. AvI keTalIka lAInane abhyAsakrama varSa be varSane ja hoya che ane vadhu kharacALa paNa hotuM nathI ane e lAine pasAra karanAra vidyArthI bhAIo mATe nokarI yA dhaMdhAnuM kSetra paNa bahoLuM che tethI teo turata ThekANe paDI jAya che. mATe vidyArthIone AvI jAtanI jogavAI AzIrvAda samAna banaze. mane AzA che ke zrI mahAvIra vidyAlayanA saMcAlako, ane vadhu abhyAsa karavA icchatA vidhArthI bhAIo mArI A sucanA upara jarUra vicAra karaze. maNIlAla makamacaMda zAha bhagavAna kezIkumAra ane autamasvAmI" [tA. pa-4-41 nA roja bhagavAna mahAvIra janma nimite ela inDIyA reDIo dvArA jAyezrI. hIrAlAla amRtalAla zAhane vArtAlApa ola InDIA reDInI saMmati ane samAjanyathI nIce pragaTa karavAmAM Ave che. taMtrI) hindanA itihAsamAM aneka mahApurUSonAM jIvana-caritro samAI jAya che. gaI kAle ja tevA eka mahApurUSanI jayantI, AkhA hindamAM ujavAI che. ane te jana dhUrmana vazamAM tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmInI che. temanuM caritra khUba jANItuM che. Aje 2500 varSa pahelAMne temane prabhAva yAda karIe, ane te temanA ziSyanA caritrathI yAda karIe te yogya thaze; kAraNa ke kahevata pramANe "kuvAmAM hoya te ja aveDAmAM Ave che. mahAvIra svAmInA mukhya ziSya gautama svAmIne eka suMdara prasaMga "uttarAdhyayana sUtra" nAmanA jaina dharmanA zAstragraMthamAM che. mahAvIrasvAmInA nirvANa pAmyA pachI A prasaMga banyA lAge che. A prasaMgamAM bIjA muni zrI kezIkumArane ullekha che. je mahAvIra svAmI pahelAM 250 varSe thayelA trevIsamAM tIrthakara pArzvanAtha svAmInA mArganA "vidyA ane AcaraNamAM pAragAmI mahAyazasvI" sAdhu na hatA. pArzvanAtha bhagavAne dharmanuM je svarUpa ne jasAdhAraNa .calita mAnyatA mujaba tema ja A viSayanA keTalAka jJAtA- * . onA abhiprAya mujaba prastuta banAva bhagavAna mahAvIranA jIvanakALA daramiyAna banela gaNavAmAM Ave che, taMtrI.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ * . * * * * * * * * tA. 15-6-41 38-ka saradAra pRthvIsiMha ane grISma vyAyAmavarga : : keTalAMka saMsmaraNo " . saradAra pRthvIsiMha eka vakhatanA hiMsAvAdI krAntikArI hatA. vyAyAma vargane cAlu kAryakrama nIce mujaba hato. savAranA temaNe pitAnI juvAnInAM trIza varSa agreja sAmrAjya pratyene paNa pAMca vAge byugala vAgatuM. A sAMbhaLatAM veta sau vidhAasaMtoSa TALavAnA yajJamAM homyAM hatAM. "hiMsaka rIti e parAM- thIMe potapotAnAM bIchAnAM saMkelI letA ane nityakarmathI jaya mArga che ane ahiMsaka prayoga e ja vijetAnuM sAcuM - paravArIne poNA cha vAgye prArthanA mATe taiyAra thaI jatA. dhvajahathiyAra che" evI skeraNA temane eka amUlya paLe thaI. hiMdu- vaMdanavALA medAnamAM ja samuhaprArthanA karavAmAM AvatI hatI. zrI sthAnamAM teo chellAM soLa varSathI sAmrAjyanA chupA kedI tarIke jasubhAI pitAnA taMbura sAthe sundara rAgamAM hRdayasparzI prArthanA vividha veSamAM rahetA ane pharatA hatA. AjathI lagabhaga traNa gavarAvatA ane pachI dhunanA pade bolAtA, je badhA vidyArthIo varSa pahelAM jyAre mahAtmA gAMdhIjI muMbaI pAse juhumAM rahetA jhIlatA. chanA Takore prArthanA purI thatAM ja zrI. aA sAheba hatA tyAre saradAra pRthvIsiMha ekAeka temanI pAse gayA ane jhaDapabhera niyata karelI TukaDIonA zikSakane tathA vidyArthIone pitAnA jIvanane paDade upADIne temaNe te khata sudhInI pitAnI niyata sthAne laI jaIne dareka TukaDIne pAtapitAne kAryakrama zarU saghaLI pravRttine garbhita itihAsa khulle karyo. vega ane tyAgane karavAno hukama ApatA. barAbara cha thI ATha vAgatA sudhInA be jeNe sumeLa sAthe hatA tevA A purUSane gAMdhIjIe khUba " kalAkomAM vividha kasaratethI vidhArthIo pitAnA zarIramAM avasanmAnyA-ane janatAne saradAra pRthvIsiMhanI oLakhANa karAvI.. navI skurti anubhavatA. nabaLA. zarIravALA keTalAka vidyArthIo AvA ajoDa purUSa te saradAra pRthvIsiMha, jemane A jIvana- zarUAtamAM thAkI gayelA jaNAtA, paNa chellA divasomAM khUba parivartananA bhavya prasaMga sudhI keTalAka leke "svAmIrAva' athavA umaMgI banI gayelA mAluma paDatA hatA. te "svAmIjI" tarIke oLakhatA hatA. kavAyata pachI ATha vAgye nAstAnuM byugala vAgatuM, je mahAtmAjInA AzIrvAda meLavI temaNe navuM jIvana zarU vakhate bhejanazALAmAM badhA vidyArthIone dudha tathA caNA athavA karyuM. muMbaImAM AvIne prathama prayoga temaNe grISma vyAyAmavargane te roTalI ke bhAkharIne nAstA ApavAmAM AvatuM. sADA AThathI karyo. me mAsanI rajA turatamAM ja paDavAnI hatI. tethI eprIla sADA nava vAgyA sudhI AMbAvADIAmAM ekAda vyAkhyAna rAkhamAsamAM malADamAM kholavAmAM AvanAra grISma vyAyAmavarganI vAmAM AvatuM athavA te saradArazrI praznottarI mATe vakhata temaNe jAherAta karI. temanA nAmathI ja mugdha thayela janatAe ApatA. sADAnavathI agiyAra snAna tathA kapaDAM dhovA mATe A temanI jAherAtanA javAbamAM AThaso jeTalI arajIe avakAza ApavAmAM Avate je vakhate dareka blekamAM apAyela mokalI ApI. AmAM pAMca varSathI mAMDIne bAra varSa sudhInA bAladI sAthe laIne vidyArthIonA ToLAe nakakI karelA sthaLoe bALaka, bAravarSanI uparanAM kumAro tathA kanyAe temaja meTI hAvA mATe nIkaLI paDatA. zaherI jIvanane te jANe ke badhAM umaranA vyApArI yuvAne temaja yuvatIone samAveza thaye hate. bhulI ja gayA hatA. A grISma vyAyAmavarganI racanA malADamAM Avela eka vizALa AMbAvADIAmAM karavAmAM AvI hatI. zrI nAthajI vaizAkhanI garamImAM lAlacoLa banelI sau koIne kakaDIne jeo eka prakhara tattvavettA ane karmayogI che temanA hAthe A bhukha lAgI hoya evAmAM bhejananuM byugala vAgatuM ane tAbe Datoba bhejanagRha cIkAra thaI jatuM. grISma vyAyAmavarganI uddaghATanakriyA karavAmAM AvI hatI. A varganI yojanA pAchaLa jIvanaghaDataranI bhAvanA hatI; hiMdI sAduM, piSaka ane masAlA vagaranuM A bhojana jamatI vakhata jananI zarama dhoI nAMkhavAne eka badhATa ubhA karavAnI mahatyA hiMdu, musalamAna, khrIstInI nAtajAtanuM ke zrImaMta garIbanA bhedakAMkSA hatI, hiMdI janene yauvanadhananI tIjorI khAlI ApavAne bhAvanuM koIne kazuM bhAna rahetuM nahi. badhAne pIrasAI rahe te uMce maratha hato. e kaMI kaI sahelANInI sahelagAha athavA pachI eka prArthanA thatI ane tyArabAda rASTranAda thayA pachI ja jamaNa zarU thatuM. jamyA pachI sau pitAnA nivAsasthAna tarapha pIkanIka pArTIne jalaso ke rAkSasIbaLavAlA kustIvAne taiyAra sIdhAvatA ane cheDe ArAma karatA karavAne akhADo mAtra na hate. ahiM te yauvananI sAcI kIMmata deDha vAgyAthI aDhI sudhI marajIyAta hiMdI varga ane samajAvIne mAnasika tathA zArIrika baLa vaDe dharatIpara manuSya kAMtaNa varga calAvavAmAM Avato. aDhIthI sADAtraNa vAgyA sudhI tarIke jIvavAne sAce maMtra zikhavavAne eka akhatare adarAya zarIrazAstra ane AhArazAstranA khAsa vizAradanAM vyAkhyAna hate. mahAna purUSe, sAkSara, netAo ane vicArakenuM A rAkhavAmAM AvatAM ane akasmAta prasaMge tAtkAlika madada kSetre khUba ja AkarSaNa karyuM hatuM ane tethI ja paMDita (First aid) saMbaMdhe paNa. vyAkhyAna ApavAmAM AvatAM. sADA-. sukhalAlajI, AcArya zrI kRpalANIjI, mahAdevabhAI desAI traNathI cAra judA judA netAo, sAkSaronAM vyAkhyAne gAThakizoralAla mazarUvALA, kAkAsAheba kAlelakara, ravizaMkara mahArAja vavAmAM AvatAM. sADAcAra vAgye bapora pachI thoDe ArAma Apa- ' Adi jANItA vidvAnoe ane samAjasevakoe ahiM AvIne vAmAM AvatA hatA. tathA vividha viSaye upara vyAkhyAna ApIne potAnA aneka sAMjanA savApAMcathI sADAcha sudhI vyAyAmanA vargo cAlatA. . anubhave temaja vicArone lAbha ApyuM hatuM. jemAM niyata abhyAsakrama mujaba kasarate zIkhavavAmAM AvatI. - bhArata veca ku. nA mAlIka zrI prANajIvanabhAIe to eka sADAchathI sADAsAta sudhI vividha ramata ane khela khelAadabhuta kArya karI batAvyuM.. jAjarU vibhAgane sApha rAkhavAnuM vavAmAM AvatA. kAma temaNe svecchAthI pitAnA mAthe uThAvI lIdhuM hatuM. sADAsAte sAMjanuM bhojana apAtuM. sADAAThathI daza vartamAna ' , roja savAranA chathI ATha vAgyA sudhImAM jAte bhAma kAma karIne samAcAro, "dharakIbAte" ane khAsa viSaya para vyAkhyAnakartAonAM teo badhAM jAjarU sApha rAkhatA ane rAtrInI semAmAM hAjara vyAkhyAne thatAM. rahI vyAkhyAnene lAbha letA tathA pitAnA ramujI svabhAvathI "gharakIbAte" samasta vidyArthI vargane eka - anekane AnaMda ApatA. e rasIlo viSaya hato, jemAM saradAra. pRthvIsiMha pitAnA keTa
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38-kha tA. 15-6-41 lAMka ApavitAnuM varNana ApatA ApatA uMcA saMskAronuM meTaro ane be hajAra prekSake. saradAra sAhebane ema thayuM ke AropaNa karavAnuM kArya karatA. emano abhiprAya che ke "jAo lekAne A vastu tarapha prema vadhya-le konuM dhyAna khecAyuM -sahune karo" ema kadI kahevuM nahi, paNa "cAle karIe" ema kahevAthI rasa paDavA mAMDe. trIje ravivAre meDhA pAyApara dhvanivardhaka game tevA kaThaNa Adezano amala karAvI zakAya che ane yaMtranI goThavaNa karI. vartamAna patranA pratinIdhio ane pheToadharA kAryone pAra karI zakAya che temaja suMdara saMgaThana thaI zake grAphare moTA pramANamAM AvavA mAMDayA, kAraNa ke e laDAyaka che. A vastu temaNe A vargamAM pratyakSa karI batAvI. phojanI jema-kumaLAM bALaka-bALikA ane sannArIo tathA yuva daza vAgye suI javAnuM byugala niyamita rIte zrI goraDIyA konI samuhakavAyata anekanAM cakSuone mugdha karatI temAM saMgaThananuM vagADe ane saune pitAnA khATalA bhaNI javuM ja paDe. A te jema hatuM, sahRdayatAnI jamAvaTa hatI ane umaMgane ubho hato zibira jIvana'-jaMgalamAM maMgaLa-sIpAhI jIvananI vAnagI-eTale - tethI ahAhA zuM suMdara ? evI vANI saunA meDhethI nIkaLI jatI. rAtre chAvaNInI saMbhALa levA mATe cekIdAre goThavAya temAM vepArIo vismita banatA, netAo avanavI janAo vArAo mATe paDApaDI thAya, nabara ane samaya noMdhAya. cittavatA, lekhake A dRzyane lekho ane graMthomAM guMthavAnI | dara deDha kalAke agiyAra agiyAra cokIyAte badalAya ghaTamALa karatA. e-rIte A Ahase vidhArthIonI saMgaThita ane savAro savAra cokI cAlu rahe. dasa vAgyA pachI bahArathI kavAyata ane saMskArI ziste eka anokhI chApa pADI che ane keI Ave ke jAya tenI pRchA thAya. avAja thaI zake nahi. saradAra pRthvIsiMhanI jAhera jIMdagIne prakAzamAM mukI dIdhI che. zAMti jALavavI joIe. cothe ravivAra Avaze ane te vakhate sA ravivAra karatAM A prathA divase paNa kharI. divasanA pAMca cokIdAre dara' paNa vadhu prekSaka Avaze-vaLI pUrNAhutine divasa ujave che- doDha kalAke badalI jAya. eka nAnI sarakhI cIja keInI khevAya A vicArathI saradArazrIe vaDodarAnA vyAyAmapitA che. zrI ane jene maLe te kAryAlayamAM pahoMcADe. tene bulaMda avAje mANekarAvajIne netaryo. jaipha umara ane asvastha tabIyate paNa 'dhvani vardhaka yaMtramAM pokAra thAya. tene dhaNI AvIne te laI e vIra vaDedarAthI padhAryA. jAya. gaphalatIthI te na vAvI joIe tevI zIkhAmaNa devAya. - grISma vyAyAma vargamAM be divasa rahyA. khUba nirIkSaNa karyuM, AvI suMdara e cokIyAtanI paddhati !! aMtaranA aneka AzIrvAda varasAvyA. ravivAranI sabhAmAM " upara jaNAvela kAryakramane apavAda hato. somavAranA divasane. temaNe dardabharI bhASAmAM eka preraka bhASaNa karyuM. e vyAe divase rajA pALavAmAM AvatI hatI. vyAyAma nahi, vyAkhyAna * khyAna vyAyAma varganA ItihAsane cepaDe amara rahe nahi; saune pitAnAM svajana saMbaMdhIone muMbaI maLavA javAnI chUTa ApavAmAM AvatI. tevuM hatuM. vyAyAmanA e bhISma hiMdane jehAe tevI me mAsanI 18 mI tArIkha saradAra pRthvIsiMhane pUna vastu saradAra pRthvIsiMha pIrase che tene mArA anerA jema manAya che. mahAtmAjI pAse temane ekarAra ane AzIrvAda che evI umaLakAbharI bhASAmAM laMbANa varNana karyuM. hiMsaka kAryakramane tyajI ahiMsaka kAryakramane AraMbha-e pAMca hajAra jeTalI medanI maLI hatI ane e sabhA kharekhara che temane pUnarjanmane divasa. A divase vyAyAma vargamAM noMdha levA lAyaka thaI hatI. saradArazrInI bhAvI paMcavarSIya tamAma vidyArthIoe badhuM kAma rAMdhavA-vALavA sudhInuM janAnI eka vAnagI rUpe A grISma vyAyAma varga hatuM ane AvA temanA sAhasane dareka komanA hiMdIjane AvakAraze e hAthe hAtha karavAnuM nirdhAyuM ane e rIte badhA bhADutI te vakhate paDadhe paDayA hatA. kAma karanArane te divase rajA ApI. A 18 mIne divasa te zrI bIralAjI ane bIjA aneka udAra grahasthAe e kharekhara sahunI jIMdagImAM na bhUlAya te "zramajIvI divasa" yojanA mATe sArI madada ApavAnuM jAhera karyuM hatuM. nivaDaze. saue e divasa ujavyo. saradAra vagere sau sAthe AvI rIte dara ravivAre sAMjane meLAvaDe thayA bAda jamavA beThA. vAsaNa sApha karavAno vakhata Avyo ane saradAranAM vAsaNe temaNe poteja mAMjayA. aneka tavaMgaronAM bALakoe paNa bhojana pachI 8 thI 12 "zibira vida" gavavAmAM AvatA. temAM "brAhmInA telanI bATalI" "mAtAjInI praznotarI vAsIdAM kADhayAM, pANI sIM, vAsaNa mAMjayAM, kapaDAM dheyAM e badhA prasaMgo varganA parizyamAM rahenAranI te IrSyA upajAve "bhalene nAca" "saradAra para roSe bharAyelI mocInI nAta" "zibira patrikAnA adhipatinI noMdhapothI" vagere prasaMgo tevAM ja hatAM. kharekhara jeNe joyA hoya te te na ja bhUlI zake tevAM hatAM !! goThavAtA. A prasaMgo jeNe joyA haze ane sAMbhaLyA haze teo ravivAre te zaheranA vepAra baMdha eTale pitAnAM bALa- e badhuM sahelAIthI bhulI nahi ja zake kone, mitrone, bahenapaNIo ke paDozIone maLavA temaja Ama AnaMdamAM ane AnaMdamAM Akho mahIne vItI grISma vyAyAma varganI pravRttine jovA aneka prekSaka AvI caDatA gayo. chellA divase zanivAre savAre prArthanA thayA pachI saradAra ane meTaronI ThaThTha jAmI paDatI. A badhAMne rasa paDe ane sahu pRthvIsa he ekatra thayelI maMDaLIne vidAya ApatuM bhASaNa karyuM, vidyArthIone jovAnI taka maLe e mATe samUha kavAyata ravivAra sau gaLagaLA gaI gayAM. AvI majA-A AnaMda-choDa kema sAMjanA 5-30 thI 6-30 goThavavAmAM AvatI. A bhavya duSya game ? AvuM jANavA zikhavAnuM paNa bIje kayAM maLavAnuM hatuM ? nihALIne hiMdIjanonI AMkha TharatI. aneka AzIrvAde vara Ama saunA dila upara chuTA paDavAnI gamagInI chavAI gaI, sAvIne naranArIo hAsya ane vinodanI vAta karatAM sau e divasa hate 31 mI mene ghara tarapha pAchA pharatAM. zrI nAthajIe jevI uddaghATana kriyA karI hatI tevI ja * AvI kavAyata ane zista badhAya hiMdIjano zIkhI visarjana kriyA karI; hRdaya bheTayAM ane vargakhaMDaLI visarjana jAya te te bhArata dezane AjhAda thatAM bahuvAra na lAge. A thaI! thoDA vakhatamAM bIrAo upaDavA maMDayA. TAMgA, deza upara paradezIonI dhuMsarI ja na rahe. paNa e badhuM TekarIo ane gharathI gADIo AvavA mAMDI, sAMja paDI ane kyAre thAya ? Ane khUba pracAra ane svIkAra thAya tyAre ne? sunakAra ! e hato saradAra pRthvIsiMhe udhADelo malADane grISmaeka ravivAra te ThIka ThIka pasAra thaye, bIje ravIvAre te base pAyAma vage. durlabhajI khetANI,
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ roja karo tA. 15-6-41 1 - prabuddha jaina 39 kahyuM ane AcArano bhAga darzAvyuM temAM ane pAchaLathI mahA- vIra svAmIe dharma ane AcAra darzAvyA temAM pharaka paDI jato hate arthAt bane dharma eka kahevAya chatAM temAM bhinnatA hatI. e prasaMga zuM hatuM te joIe. evuM banyuM ke kezIkumAra muni pitAnA ziSyasamudAya sAthe vihAra karatA karatA adhyA pAse zrAvastI nagarImAM AvyA. teja arasAmAM gautamasvAmI potAnA ziSyavarga sAthe A ja nagarImAM AvI caDayA. bhinna rIta ane bhinna dekhAvavALA bannenI hAjarI eka ja nagaramAM thaI, temAMthI mahattvane prasaMga ubhe thayo. kudaratI rIte bannenA ziSyone prazna thayo ke "pArzvanAtha bhagavAne batAvyuM te dharmane AcAra.barAbara ke mahAvIra bhagavAne je dharma ne AcAra batAvyA te barAbara ?' sUtragranthamAM lakhe che ke, "okArya mATe pravartelA e be mahApurUSomAM A taphAvata paDavAnuM kAraNa zuM?" ziSyanA | manane A vitarka jANI pArzvanAthanA ziSya kezIkumAra ane mahAvIra svAmInA ziSya gautamasvAmI bannee paraspara maLavAno nizcaya karyo. ' prasaMga have upasthita thayA. alaga rahevAthI bhinnatA dUra thavAne badale vadhe che. najIka AvavAnI bhinnatA dUra thavAnI taka ubhI thAya che. eTale have bhinnatA kevI rItanI paddhatithI dUra thaI tenuM varNana Ave che. sUtrakAra lakhe che ke "pArzvanAthanI paraMparA mahAvIra pahelAMnI hovAthI vaDIla jANI yegyAyegya samajanAra gautama pote ja kazI hatA tyAM AvyA kezIe temane AvelA joI temane yogya satkAra karyo ane AdaramAnathI besavA mATe Asana ApyuM." pitAnI pahelAnA hatA eTale temane vaDIla gaNavAmAM saMjana purUSane megya ane mAnavadharmane zobhAvatI rIta svIkArI gautama svAmIe viveka darzAvyo ane teja rIte kezI kumAre paNa mAnavadharmanuM avalaMbana karI sajjana purUSane egya satkAra karyo arthAta paraspara Adara darzAvyuM temAM bannee bAhya antara kApI nAkhyuM. AvuM vAtAvaraNa sulabha thayuM tenuM kharuM kAraNa eka akasmAta nahi gaNAya, paraMtu hindanI bhUmi para aneka jamAnAnI saMta purUSonI vANI, vicAra ane AcAranI, samAja para paDelI chApanuM pariNAma gaNAya. banne saMta purUSa maLyA ane temanI AsapAsa anya saMpradAyanA loko ane nagarajane vIMTAI vanyA. have praznottara AraMbha thaM. zarUAta kezakumAre karI ane te paNa mIThI ane vinaya pUrvakanI vANIthI karI. sutramAM lakhe che-"kezIe gautamane kahyuM ke, "he mahAtman ! huM kaMIka pUchavA mAguM chuM.' gautame javAba Apyo "he.. pUjya ! ApanI marajI mujaba pUcho' bAhya-aMtara gayuM hatuM ja. kezIkumAranI mIThI vANIthI ane gautamasvAmInA saraLa javAbathI mAnasika aMtara paNa tUTavA mAMDayuM. je taphAvata hato. tene aMge be prazno thayA te praznonA javAba maLyA eTale mAnasika aMtara paNa tUTayuM. dhUmamAM chAnuM zuM hoya keI paNa prazna na thaI zake ? te te dharma kema kahevAya ? "ApanI marajI mujaba pUcha.' mArA gurU Ama mAne che, tevo koIne paNa Agraha hato nahi. kezIne pitAne pArzvanAtha bhagavAne darzAvyuM te ja yogya ane gautamasvAmIne mahAvIra bhagavAne kahyuM te ja . AvuM, vAtAvaraNamAM kazuM AvyuM ja nahi. vyakti para vAta gaI ja nahi. vAta AgaLa cAlI tyAre vyaktine jarAka ullekha hato te paNa adRSya thayuM. mumukSu jIvananA artho lakSyapara ja najara Therave che. eTale bannene have ekaja vAta rahIlakSya samajavuM ane samajAvavuM. kayA hetuthI zuM pariNAma che, te mudAparaja vArtAlApa cAlyo. te gekhImAM bannenA hetu zuM zuM hatA te pragaTa thayA. eTale vrata AcAra ItyAdinI svAbhAvika bhinnatA hatI te samajAI gaI.. arthAta bhinnatA hoya te sarvAgI nathI hotI, paratuM maryAdita hoya che. te maryAdA aMkti thaI gaI. bhinnatA aMge je samAdhAna gotamasvAmIe karyuM, te samAdhAna potAnI samajaNamAM je mujaba hatuM te ja kahIne karyuM. gautama svAmInA javAbamAM e tatva AvyuM ke dharma che te manuSya ane samAjanA kalyANa mATe che, eTale satata jAgRti arthe vartamAna kALane tapAsI, bhaviSyakALanA tarapha AgaLa vadhavAnuM kahe, ane tadanusAra dharmanuM svarUpa ghaDAya ane badalAya paNa kharUM, arthAta dharmane AdhAra lekakalyANa mATe che, bhUtakALanI paraMparA mATe nahi. bhUtakALa dharma para gauNa thAya che, ane bhUtakALanI jema bhUtakALanI vyakita paNa gauNa thAya che. mAtra manuSya kalyANanI siddhipara najara jAya che. A bhUmikA para bAhya taphAvatanuM nirAkaraNa thaI gayuM. paraMtu ATalethI meLApa patI jAya te ghaNuM adhurU rahe. adhyAbhavana aMgenA taphAvata hoya ? te mATenA prazno bAkI hatA. eTale pachInA kezIkumAranAM prazno ' akSobha jIvana mATenA thayA. kezIkumAra pArzvanAthanA mArgamAM hatA te pArzvanAtha bhagavAna nanA Adara- mATe nahi paNa jIvanasidhdhi mATe, eTale temanI prazna paraMparA jIvanasiddhinA arthAta AtmakalyANanA mArgo kayA . kayA te jANavA mATenI thaI. gautama svAmInA jIvanamAM te aMge je hatuM, pitAne je samajAyuM hatuM, ane pote je amalamAM mukyuM hatuM, te temaNe kahyuM. mumukSu jIvanI vAtamAM ja A meLApanI bAkInI ghaDionI sArthakatA hatI. vANI, vicAra ane AcaraNa zuM zuM thAya, tenA uttara gautama svAmIe svAnubhavathI ApyA. aDhI hajAra varSa pachI ke game te kALe sanAtana jJAna, ciMtana-AcaraNa tathA jIvana muktinAM prazno enA e ja rahe, jyAre tenA sarvanA khulAsA vANI-vicAra vartana ane caritrathI je maLI rahe. ane tene pAra maLe A ja "dharma." gautama svAmIe. khulAse karyo ke "kAma, krodha, mAyA, ane lebharUpI kaSAya e agni che. "jJAnI tIrthaMkara rUpI mahAmedhathI utpanna thayela ane temanAM vacane rUpI pravAhamAMthI prApta thayela zAstrane upadeza-zIla ane tArUpI uttama jaLa-laI, satata temanA upara chAMTuM chuM, ane tethI pelA sarva agni zAnta thaI upadrava karI zakatA nathI. kezIkumAra pitAne maLelA khulAsAthI prasanna thayA. aMte kezIkumAre kahyuM ke "he gautama, tamArI prajJA suMdara che, mAre saMzaya dUra thaye. he sarva saMzanA pArane pAmelA tathA sarva zAstra jJAnanA samudra samAna gautama ! tamane namaskAra ho !" sUtrakAra lakhe che ke tyAra pachI te nagaramAM kezI ane gautamane nitya samAgama thayA karyo, ane tene lIdhe zAstra' jJAna ane cAritrane sArI peThe utkarSa thayo, prasanna thayele zrotRvarga paNa sanmArge javA udhamavata thayo. banne saMta purUSane meLApa vacce, bannene meLavo ane sarvanuM kalyANa vadhyuM. matamatAMranI viSamatA ke kaTutAthI prajAjIvana mukta rahyuM. AvI nirmaLa gADI ane paddhatimAM ziSyodvArA mahAvIra bhagavAnane prabhAva pratibiMbita thayo che. je 2500 varSa pachI paNa ApaNune mArgadarzana karAve che.' . ' hIrAlAla amRtalAla zAha
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina mAnavASaNanA mahAprazna. dUdha, dhI, mAkhaNa ane pazudhana (pRSTha.2 thI cAlu) tADIne aDhI ke traNa AnA zera sudhI lai javAmAM Ave che. koi koi vakhate sArA dUdhamAM dUdhanA pAuDara meLavIne tenI kiMmata sastI karavAmAM Ave che. pazue A tuTatI bajArane kAraNe paravaDatA nathI ane dUdhanA paisA kharacavA chatAM paNa pauSTika tatva maLatuM nathI. nAnA bALako upara A dUdhanI ati churI asara thAya che. khetI prAdhAnya dezamAMthI dUdhanI banAvaTA khIndra dezamAM javI joie, tene badale Aje paradezamAMthI bhinna bhinna prakA ranI dUdhanI banAvaTA ApaNA dezamAM Ave che. chellA traNa varSamAM lagabhaga aDhIthI traNa karoDa rUpiyAnI dUdhanI banAvaTA ApaNA dezamAM AvI che. prajAmAM peThelI phezana, DokaTa2ezanI AvA dUdha mATenI bhalAmaNA ane sAcu dUdha maLavAnI bhItija A AyAtanu kAraNa che--dezane vicAra karavA yogya A mahatvane prazna che. mAkhaNa ane dhI-A banne vastuomAM moTe bhAge vejITebala preADakaTa ane carakhAnI meLavaNI karavAmAM Ave che. agara te te banAvaTA cokakhA mAkhaNa ane dhI tarIke bajAramAM vecavAmAM Ave che. je vejITebala-proDakaTa dhI jevuM dekhAya che tene vanaspati ke vejITebala preADakaTa tarIke ane je mAkhaNa jevu dekhAya che tene mArgerIna (Margarin) nA nAme oLakhavAmAM Ave che. A banAvaTA ragarUpa ane dekhAvamAM cokakhA dhI ane mAkhaNane tadana maLatI Ave che eTale grAhakA sahelAithI chetarAya che. vejITebala proDakaTamAM dasa TakA jeTaluM cokakhu dhI ke mAkhaNa ane tevu' TakA hAiDrojIneTeDa (Hydrogenated) bIyAnuM tela ke carakhI kAyadesara gaNAya che. A banAvaTanA bhAva maNa ekanA dasathI bAra rUpiyA haiAya che, jyAre zuddha dhI ke mAkhaNano bhAva tethI khamaNe ke aDhI gaNA hoya che. carI ke mAlAnAM tela (Edible Fish Oil) nI banAvaTA Aje bajAramAM cAlu che. AnI paDatara kiMmata chathI sAta rUpiyA maNa pramANe hAya che, poSaNanI dRSTie A badhI banAvaTA taddana utaratI che. dUdhanuM bheLaseLanu pramANa 100 nannunAmAMthI vIsa TakA, mAkhaNanuM lagabhaga 40 TakA ane dhInuM vIsathI pacIsa TakA jeTaluM' A lekhake anubhavyuM che, A bheLaseLa aTakAvavAnA upAya (1) dUdhanA pAuDara ane paradezathI AvatI dhI ke mAkhane maLatI banAvaTA jevI ke vejITebala preADakaTa, mArgerIna, ane z2Iza eila vigerenI AyA. ane vecANa kAyadAthI gunhAta gaNAvu joie. (ra) paradezathI AvatI zrIjI dUdhanI banAvaTA upara sakhtamAM sakhta jakAta nAMkhI tenI kiMmata vadhArI mUkavI joie. kAraNake hinda jevA khetIpradhAna dezamAM ke jyAM pazudhana baheALu paDayuM che tyAM bahArathI lAMbA vakhatanA junA DabalAmAM bharelA dUdhanI ke tenI banAvaTanI jarUra nathI. dezamAM A dhaMdhe khIlavavA jarUrI lAge tA sakhta dekharekha ane tapAsa pachI ja thavA devA joie. (3) hindamAM banatA vejITebala proDakaTanA kArakhAnAnA mAlikAne peAtAnI banAvaTamAM nakkI karelA nirdoSa ane uDI na tA. 15-6-41 pharaja pADavI joie ane jAya tevA raMga nAMkhavAnI kAyadAsara dareke dareka * tapAsyA pachI ja ane pramANapatra meLavyA pachI ja kArakhAnAmAMthI bahAra jAya tevI geAvaNa thavI joie, (4) AbadAra saMsthAe pazu saMrakSaNanI dRSTie pazuuchera, pazupAlana, ane pazu sudhAraNAnA praznone ja sakriya rIte hAtha dharI dUdha purU pADavAnI yAjanA vicAravI ghaTe che. dharma maMdIrAnu aDhaLaka nANu ane khIjA keTalAeka TrasTonI meTI pUjIe A kAryamAM rAkavAmAM Ave te! agharAmAM agharA prazna sahelAIthI ukelI zakAya. (5) moTA zaherAmAMthI tabelA dUra jaMgaleA ke jyAM dhAsa, pANI ane kraravAnI puSkaLa jagyA hoya tyAM laI javA. tyAMthI dUdha lAvavA mATe speziyala mIlka TreinanI echA dare je geAThavaNu thAya ana dUdhavALA jAnavarezane lai javAnA dare kamatI hAya, jAnavaronA dhAsa cArAnuM nUra ochuM hAya. te| dUdhanI kiMmata upara paDatu kharca ghaTe ane dUdha sastu paDI zake. meTA zahere mAMthI jo tamelAe nAbuda na thai zake te myunisipAliTInI sIdhI dekharekha nIce rAkhI bhADAnA dara ekadama ghaTADI nAMkhavA dhare. (6) dhI ke mAkhaNa uparanI jakAta ke sthAnika kara baMdha karI te padArtha uparanI kharAjAta dhaTADavI ghaTe che. (7) AbarUdAra saMsthAoe myunisipAliTI-pramANita zrI, mAkhaNu ane dUdhanI dukAne late late kheAlI prajAne sArA cokakheA mAla taddana juja nAthI maLe tevI gAThavaNa karavI joie. (8) dUdha, dhI, ane mAkhaNate pazujIvananI sAthe, pazujIvanane dezanI saMpatti sAthe keTalA saMbaMdha che ane mAnava jIvananA mukhya khArAkamAM tenu keTaluM sthAna che te vAta lakSyamAM rAkhI A praznane dhArmika, sAmAjIka, rASTriya ane Arthika svarUpa ApI bhUtayAnI dRSTie dharmAcAryoe jorazorathI A ati agatyane viSaya hAtha dharavA joie. govardhanadhArInA bhakatA vaizravA ke yA dharmanA jhaMDAdhArI jainA, gaupUjaka pArasI ke gaubrAhmaNa rakSapALa rAjAnA ekalAneja A prazna tathA koi ekalA prAMta ke jAtanA prazna nathI. ekalI rAjyasattA ke kAyadAno prazna paNa nathI. A te mAnava jAtanA upakAraka pazudhananA mahattvano prazna che. vizvabharanA prazna che. tethI sakaLa prajAnA sahakAra vinA koi ekalI kAma ke saMsthA ke koi rAjyasattAe karelA kAyado ja kaMi nahi karI zake. ekalA kAyado mANasane mANasa nathI banAvI zakatA, paNa kAmeliyata zIkhavI dIlane harAmAra banAve che, prajAnA A prazna prajAeMja ukelye chUTako che. mAtra sarakArane arajI karyuM nahi chUTAya. X * X hindI kavi svAmI AnaMdAnaMda sarasvatI caMda bhAratanI durdazAnuM kAraNa varNavatAM kahe che keH zrI muMbai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla jabase gAvaza vidhvaMsa bhaye, takhase bhArata hA gayA du:khadAyI. ala, vIrya, nenakI jyoti ghaTI, saMtAna napuMsaka Ada buDAi. melana khIna khetI nAza bha. era dina dina jAta khaDI medhAi, gArata jAta bhayeA, ge! dugdha bInA gaye nena jharAi. vrajalAla dharamacaMda meghANI, mokanaca, zAha, 4547 dhanajI sTrITa, muMbai, bhArata mudraNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata DhADha AnA pa aMka : 5 zrI muMbai jaina cuvakasa'ghatuM pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : maNilAla mAkamacaMdra zAhu, muMbai : 1 julAi 1941 mAMgaLavAra, ", dharma ane samAja ("keTalAMka varSa pahelAM jainatva pracAraka maMDaLa taraphathI amadAvAda khAte mAAyela paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAcakSu eka apragaTa vyAkhyAna; ) janmabhASA uparAMta khIjI bhASA zIkhI le che ane te bhASA elanAra sAthe sahelAIthI haLImaLI jAya che. paheraveza ane khAnapAna badalIne ke badalyA sivAya udAratA keLavIne judA prakAranA paheraveza ane khAnapAnavALA manuSya sAthe sahelAthI vasI ane jIMdagI gALI zake che bIjAnuM sArU hAya te levAmAM ane peAtAnuM sArU bIjAne ApavAmAM mAtra manuSya ja gaurava anubhave che, bhinna deza, bhinna rIMga, ane bhinna saMskAravALI mAnava prajA sAthe mAtra manuSyaja ekatA sAdhI ane vikasAvI zake che. Aja zakitane lIdhe manuSyanA varga samAja nAmane pAtra thayA che. kIDI tarapha bArIkIthI dhyAna ApIzuM te jaNAze ke te ekalI rahI nathI zakatI. te kepne sahakAra zaidhe che, tene makeADAne tA zuM paNa peAtAthI judI jAtanI kIDInA paNuM saMcAra nathI kAvatA. te peAtAnI ja jAtanA sahacAramAM masta rahe che. A kSudra prANIothI AgaLa vadhI paMkhI tarak najara karIe. kukaDAthI vIkhuTI paDelI kukaDI meAra sAthe raheze te pazu te saMtuSTa rahI nahi zake. tene paNa peAtAnI ja jAtinuM sAhacaryaM joie. eka vAMdarA ane eka haraNa e banne potapotAnI jAtimAM jeTalA prasanna rahI zake ane jIvana lakhAvI zake teTalA vijAtimAM game teTalI sukha sagavaDa chatAM prasanna rahI nahi zake. mANasa jAte pAtAnA banAvela vAdAra sevaka ane sahacArI zvAna paNa jo khIjA zvAna vinAnA haze te te asa MtuSTa ja rahero. ane tethI ja e pALelA zvAna paNa bIjA zvAnanI adekhAi karavA chatAM pAche! bIjA zvAnane jo zarUAtamAM laDIne paNa chevaTe tenI sAthe ekarasa thai jaze ane gela karaze, prANI, pakSI ane pazujAtine A niyama ApaNe manuSyamAM paNa joie chIe. manuSya pa MkhI ke pazu pALIne jaMgalamAM ekaluM rahevAnA game teTalA abhyAsa kare paNa chevaTe tenI prakRti manuSya jAtinu ja sAhacarya zeAdhe che. samAna raheNI-kaheNI, samAna Tevo, samAna bhASA, ane zarIranI samAna racanAne kAraNe sajAtIya sAhacaya zeAdhavAnI vRtti jIva mAtramAM ApaNe joie chIe. tema chatAM manuSyasivAyanA kApaNuM jIva vargane ke dehadhArI vargane ApaNe samAja nathI kahetA. e varga bhale samudAya ke gaNu kahevAya. paNa samAjanI pAtratA te manuSyajAtimAM che. ane tenuM kAraNu tA e che ke manuSyamAM eTalI buddhizakita ane vivekazakitanuM khIja che. ke te potAnI raheNI kaheNI, paheraveza, bhASA, khAnapAna ane bIjA saMskAra alI zake che-- keLavI zake che. mANasa cAhe tyAre prayatnathI peAtAnI Regd. No. B. 4266. maMgala kAmanA sabakA jIvana maMgalamaya ho ! Ananda - urmiyoM kA pratipala lArjama rUpiyA 2 . nana nana manameM zraminaya ho! jinakI jaga-bIca jhukI AMkheM, jinakI maga vIca rukI pAMkheM, una sabakA ho bhaviSya ujjvala ! una sabakA patha jyotirmaya ho !... sabakA0 dhanakA dharatI para rAja na ho ! guNa duniyA meM mohatAja na ho ! sabake adharoM para jaga-jananI priya pRthvI kA pAvana paya ho !... sabakA0 kalyANa - bhAva to hai udAra, jisa para saba sImAeM nisAra, isake vidhAna meM dizA nahIM, isa parama tatva kI jaya jaya ho !... sabakA 0 bhAI bhAI kI bhIti bhage ! bhAI bhAI meM prIti jage ! ho sahanazIlatA kA prasAra ! bhAI se bhAI nirbhaya ho !... sabakA 0 jisa sAmya-sUrya kI eka dRSTi, usase dIpita ho sakala sRSTi ! chacimaya hoveM saba laghu mahAna rajakaraNa ho yA ki himAlaya ho ! sabakA jIvana maMgalamaya ho ! manuSya jyAM haze tyAM kAine kAi samAjano aMza thaine rahevAnA. te je samAjanA aMza thaine rahetA haze te samAja upara tenA sArA narasA saMskAronI asara thavAnI, eka manuSya khIDI pIte haze to te potAnI AjubAjunA lokamAM bIDInI talapa jagADI e vyasananuM vAtAvaraNa ubhuM karaze. aINu pInAra cIneA peAtAnA samAjamAM teja rUci keLavaze. eka mANasa kharA keLavAyelA haze te te potAnA samAjamAM keLavaNInu vAtAvaraNu jANyu ke ajANye ubhuM karazejaeja rIte AkhA samAjamAM ke samAjanA moTA bhAgamAM je rItabhAta ane saskArI rUDha thai gayA haze (pachI te dRSTa hAya ke aniSTa) te. rItabhAta ane saMskArAthI te samAjanA ghaTaka mANasane mukata rahevu e azakaya nahi te duHzakaya jevu dhai paDaze. tAra ke TikiTa ophIsamAM kAma karanArA agara sTezananA karmacArIe vacce ekAda jaNu eve `jaine rahe ke je lAMcane dhikkAratA heAya eTaluMja nahi paNa game teTalI lAMcanI lAlaca chatAM tenA bhoga banavA icchatA na hoya te tevA sAculA mANasane bAkInA lAMcIA varga taraphathI bhAre trAsa paDavAne; kAraNa ke te lAMca na le eTale svAbhAvika rIte ja bIjA lAMcIAone virodha kare ane tema thatAM bIjo AkhA varga kavi pradIpa.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-7-41 ApaNA karatAM karo. kAraNa ke temane sAravAra nAna ane jenI ekasaMpa thaI kAM te tene lAMca leto kare ane kAM te tene herAna ziSyanI vRtti sudharI che ke nahi te joyA sivAya paNa ene karavAmAM maNa na rAkhe. je pele bhale AdamI asAdhAraNa himmata vezadhArI TakAvI rAkhavAne pUrNa prayatna karaze. kAraNa ke tene e ane buddhivALe na hoya te te bIjuM kAMI nahi te chevaTe ziSyanI bhraSTAdvArA pitAnI pratiSThA javAne bhaya che. kaI gurU vaMThe bIjAo lAMca le tyAre mAtra taTastha rahI AMkha mIMcAmaNa kare tyAre te saMpradAyanA anugAmIo e vaMThela AcAryane padabhraSTa ane teja rIte tevA vargamAM nabhI zake. eja nyAye ApaNA karatA acakAze ane tenA upara baLAtkArI brahAcarya lAdavAne dezI AI. sI. esane paradezI te vargamAM ghaNIvAra ghaNuM prayatna karaze. kAraNa ke temane pitAnI saMpradAyanI pratiSThA ghaTavAne aniSTa sahana karavuM paDe che. Ama chatAM AvA aniSTothI sama- bhaya che. puSTimArganA AcAryanuM vAraMvAra snAna ane jaina dharmanA jane bacAvavA samAjanA AgevAnuM ke rAjyakartAo kAyadA kAnune sAdhunuM sarvathA asnAna e koI koIvAra sAmAjika bhayane ghiDe che, agara nIti niyamo bAMdhe che. eka vakhate moTI umara lIdheja hoya che. melavIonA gItA pAThamAM ane paMDitenA sudhI kanyAone kumArI rAkhavAmAM amuka aniSTa jaNAvAthI kurAna pAThamAM paNa sAmAjika bhaya ane svArtha mATe bhAge smRtizAstramAM niyama dAkhala thaye ke ATha agara nava varSanI naDatara rUpa hoya che. A rIte ApaNe bArIkIthI tapAsIzuM te kanyA gaurI hoI teja umare paraNAvI devI e dharyuM che. A mAluma paDaze ke sAmAjika nIti niyamo ane rItarivAjonI niyamanuM ullaMdhana karanAra kanyAne pitA ane kanyA samAjamAM pAchaLa moTe bhAge jya ane svArtha ja rahelA hoya che. bhaya niMdAtAM. e bhayathI e nAnI umaranA lagnanI nIti cAlI; vaLI ane svArthathI anusarAtA nItiniyamo ekaja pheMkI devA joIe. e nItimAM jyAre bahu aniSTa vadhI gayuM tyAre te te samAjanA agara chekaja nakAmA che agara tenA sivAya cAlI zake ema * AgevAne agara rAjyakartAone bIjo niyama ghaDave paDaze. kahevAne ahiM Azaya nathI. ahi' te eTaluMja batAvavuM che ke ane have cauda ke seLa varSathI nAnI uMmaramAM kanyA lagna nIti ane dharmo vacce taphAvata che. karanAra kAM te zikSita dvArA thatI niMdAthI Dare che ane kAM te je baMdhana ke je kartavya bhaya ke svArtha mulaka hoya che te rAjyanA daDabhayathI DarI niyamanuM pAlana kare che. eka karajadAra nIti ane je kartavya bhaya ke svArthamulaka nahi paNa zudhdha mANasa game teTalI saMkaDAmaNamAM paNa potAnuM karaja kartavya khAtara ja hoya che ane je kartavya. mAtra yogyatA upara ja cukavavA mathe che, eTalA mATe ke je te karaja na cukave te avalaMbita hoya che te dharma. nIti ane dharma vacce A taphAtenI zAkha jAya. ane pha kha jAya te bIjAo na dhIre. tema vata kAMI nA sune nathI. je ApaNe jarIka uMDA utarIne thAya che tene dhaMdhe jokhamAya. A rIte ApaNe joIzuM te tapAsIzuM te spaSTa dekhAze ke nIti e samAjanA dhAraNa jaNAze ke samAjamAM je je nIti niyame pracalita hoya che ane poSaNa mATe Avazyaka chatAM paNa tenAthI samAjanuM sazetenuM pAlana leke kAM to bhayathI ane kAM to svArthathI kare dhana thatuM nathI. sa dhana eTale zuddha ane zuddhi eTale ja che. je amuka kAma karavAnI pAchaLa agara amuka kAma na kharo vikAsa e samaja je vAstavika hoya te ema kahevuM kara karavAnI pAchaLa bhaya ke lAlaca na hoya to te kAma karanAra e joie ke e vikAsa te dharmane ja AbhArI che. je samAagara na karanAra keTalAM nIkaLe e moTo savAla che. kanyA e jamAM upara kahela dharma jeTale aMze vadhAre anusaratA hoya paNa eka putranI peThe saMtatija che ane tethI tene paNa chokarA te samAja teTale aMze caDIAta. jeTaloja huMka hovo joIe. ema dhArIne tene dAyajo A vastu vadhAre spaSTatAthI samajAya eTalA mATe keTaApanAra mAbApa maLe te karatAM hajAra ke lAkhagaNA vadhAre lAka dAkhalAo laIe. be jaNa evA kalpo ke jemAM eka mAbApa evuM samajIneja dAyajo karanAra maLavAnA ke je TikiTa mAstara pitAnA khAtAne hisAba barAbara ekasAIthI 'ThIka ThIka dAyajo ApavAmAM nahi Ave to lAyaka ghara kanyA mATe sAcave che ane relve khAtAne eka pAI paNa nukasAna nahi maLe ane vaLI ApaNA chokarAo sAre ghare nahi vare. thAya teTalI bhUla nathI karate eTalA sArUM ke je bhUla eja bhaya ke svArtha ghaNIvAra chokarA chokarIonA zikSaNa pAchaLa Ave te daMDAvAne agara nekarI javAne bhaya che. paNa hoya che. ane tethIja vyavahArU hetu saratAM ghaNIvAra chaoNkarA . eTalI ja cIvaTavALe te mAstara jo bIje bhaya na hoya chokarIonuM zikSaNa baMdha paDe che (pachI bhale te chokarA chokarIo te musApharo pAsethI lAMca le che, jyAre bIjo ApaNo kale zikSaNa levAne lAyaka hoya) kAraNa ke e zikSaNa kevaLa sTezana mAstara hisAbanI ekasAI uparAMta lAMca maLavAna ane zikSaNa khAtara apAtuM na hatuM. A rIte ApaNe pacI javAne game teTale anukuLa prasaMga chatAM lAMca nathI ja keTalAka samAjomAM punarlagnanA pratibaMdha viSe paNa joie leta eTaluM ja nahi paNa te lAMcakherInuM vAtAvaraNa nathI chIe. je samAjamAM punarlagna nathI thatAM temAM paNa Aje pasaMda karatA. eja rIte eka tyAgI vyakti khullI rIte paisA ghaNA purUSa ane strIo ema cokakhuM mAnanArA hoya che levAmAM ke rAkhavAmAM akiMcanavratane bhaMga lekhI paisA hAthamAM ke balAtkArI vaidhavya e dharyuM nathI. chatAM teo potAnI ladhu nahi le ke pitAnI pAse nahi saMdhare. ane chatAM jo tenA manamAM putrI ke bahena jo vidhavA thAya te tenI icchA chatAM tenuM lagna akiMcanapaNuM AvyuM nahi hoya eTale ke lobhana saMskAra karavA taiyAra thatAM nathI. ane ghaNIvAra te teo punarlagna upara gaye nahi hoya te te dhanika ziSya meLavI manamAM julAze pitAnI marajI virUdhdha sakhata jApta rAkhe che, balAtkArI brahma ane jANe pote ja dhanavAna hoya e rIte bIjA karatAM pitAne caryanI A nItina pAchaLa bhaya ane svArtha sivAya bIjo caDI te mAnI garvabharelA huMpadane vyavahAra karaze, jyAre kaze ja ' hetu che. nathI. gRhasthanI vAta bAjue mukIe bIje tyAgI ja kharo tyAgI haze te paisA pitAnI mAlikInA ' ane tyAgI ke gurU gaNAtA varganI aMdara jaIne joIe te pAse nahi ja rAkhe ane pAse haze to paNa tenA manamAM paNa ApaNane jaNAze ke temanA ghaNA kharA nIti niyamo ane jarAya nahi hoya abhimAna ke jarAya nahi hoya pitAnA vyavahAronI pAchaLa mAtra bhaya ane svArtha ja rahelA hoya che. alaga svAmIpaNAnuM gaurava. te game teTalA dhanikanI ekAda tyAgIno ziSya anAcArI thAya che te ziSyane gurU te vacce rahevA chatAM ane dhanikonI sevAnA prasaMgamAM AvavA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ I) tA. 1-7-41 prabuddha jaina - 43 chatAM nahi tenAthI pulAya ke nahi tene lIdhe bIjA karatAM pitAne patnI Aje hayAta che. zrI. raNachoDabhAI thoDA samaya pahelAM caDIyAto mAne. AnuM pariNAma e AvavAnuM ke jo nItinI - solApura rahetA hatA ane tyAMnI mIlamAM eka moTA oDIsara, dRSTie tyAgIo samAjamAM haze to te samAja caDelo ke zudhdha hatA. lakhanaunI eka yuvAna kumArikA prakAza varmA banArasa hiMdunahi hoya; kAraNa ke temAM tyAgInA vezamAM rahI evI rIte bhoga yunIvarsITInI ema. e. thayelI pI. eca. DI. nI taiyArI karatI sevA haze ke jethI tyAga mAnya gaNAya ane bhega paNa poSAya. hatI, ane te mATe teNe Indian labour problem'-'hiMdI evI sthitimAM tyAgIo vacce sIdhI rIte paise meLa- majurane prazna'-A viSaya pasaMda karyo hate. majuronI sthiti vavAnI ke saMgharavAnI gRhasthanI peThe harIphAI nahi hoya, paNa jate nihALavAnA AzayathI eka pachI eka udyoga kendramAM pharatI bIjA karatAM vadhAre paisAdAra ziSya banAvavAnI agara yenakena pharatI te senApura AvI caDhI. raNachoDabhAI sAthe tene paricaya prakAreNu paisAdAra ziSyone rIjhavI, samajAvI, bheLavI, pitAnA thaye. A paricaya Akhare ubhayanA lagnamAM pariNamyuM. banAvI rAkhavAnI gUDha harIphAI te avazya haze ane evI harI- kahevAmAM Ave che ke A lagna temaNe potAnI patnInI phAImAM teo jANe ajANe samAjanI sevA karavAne badale saMmatithI karyuM che. paNa AvI saMmatine kazo ja artha hotA kusevA ja vadhAre karatAM haze. tethI ulaTuM samAjamAM je dharma- nathI e sau koI samaje che. AvI samajaNane vahetI mUkavI dRSTie tyAgI hoya te teone nahi te heya paisA meLavavAnI ke e dAjhayA upara DAma devA barAbara che. saMdharavAnI hariphAI, agara nahi te hoya paisAdAra celAone zrI raNachoDabhAI amadAvAdanA eka bahu jANItA mANasa pitAnA ja banI rAkhavAnI phIkara eTale teo ziSyasaMgraha ke che. temaNe satyAgrahanI laDatamAM sAre bhAga lIdhele. te laData ziSya parivAra viSe tadana nizcita haze ane mAtra samAja pratyenA daramiyAna dIlhI khAte maLelI rASTrIya mahAsabhAnI asAdhAraNa - pitAnA kartavyamAM ja prasanna haze. eTale evA be tyAgIo ekanA teo pramukha thayelA. satyAgraha Azrama visarjana karyA vacce nahi te AvavAne adekhAIne agara kalezane prasaMga bAda gAMdhIjI amadAvAda jatA tyAre temane tyAM utaratA. teo e ja rIte temane lIdhe teo je samAjamAM rahetA haze sudhAraka vicAranA AgevAna lekhAtA. sAmAjika bAbatamAM teo te samAjamAM paNa vikhavAdano prasaMga kadi ubho thavAne nahi. bahu ja AgaLa paDatA vicAro dharAvatA. A badhuM chatAM Aje A rIte ApaNe joI zakayA ke eka samAjamAM game temaNe AvuM lagna kema karyuM e eka mATe keyaDo che. zuM teTalA nIti-tyAgI hoya chatAM tenAthI te samAjanuM Aje temanA vicAro badalAI gayA ? zuM Aje temanI parikalyANa na thatAM vadhAre akalyANa ja thavAnuM, jyAre koI bIjA sthitimAM evuM koI moTuM parivartana thaI gayuM ? Avo te samAjamAM sAce dharmatyAgI eka hoya te paNa te samAjanI koI moTo pheraphAra jANyuM nathI. te pachI A banAvane zuM buddhi khUba ja vadhAravAne. eka bIjo dAkhalo laIe. kaI khulAsA ? saMnyAsI bega vAsanA pragaTa thatAM samAjamAM apajaza thavAnA ghaNI vakhata ApaNA anubhavavAmAM AvyuM che ke dezabhayathI dekhItI rIte tyAgI rahI anAcAra guptapaNe sevaka tarIke khyAti pAmelI vyaktinI sarva pravRttine preraka hetu sevyA kare, jyAre bIjo tyAgI tevI vAsanA pragaTa thatAM ra thato zudhdha dezasevAno nathI hota, paNa narI mahatvakAMkSA ja hoya zu karavAnA navA hAta, paNa nArA mahAkakSiA ja hoya je vAsanAne zamAvI na zake te game teTale apavAda ane che. A dezasevAnI bhAvanA ane mahatvAkAMkSAnI sAdhanA - tiraskArane saMbhava' chatAM khulle khulluM gRhasthapaNuM svIkAre A jyAM sudhI ekameka ne anukuLa hoya che tyAM sudhI te vyakitane 'be kIssAmAM pelA guptabhegI karatAM A pragaTabhegI ja samAjanI Antargata preraka hetu pragaTa thato nathI. paNa jevI dezasevA ane ' zudhdhi vadhAre sAcavavAne; kAraNa ke pelAe bhayane nathI jItyA, jyAre mahatvAkAMkSA vacce athaDAmaNa ubhI thAya che ke turata ja te - bIjAe bhayane chatI aMtara ane bahAranI ekatA sAdhI nIti vyakitanuM mULa mAnasa bahAra paDe che ane prajAne tenI AMkaNI ane dharma bannenuM pAlana karyuM che. A lAMbI carcA uparathI karavAmAM thayelI bhUlanuM bhAna thAya che. . . . ' - joI zakAze ke samAjanI kharI zuddhi ane kharA vikAsa mATe AvI ja rIte kahevAtA sudhArakanI pAchaLa kevaLa manasvI ' dharmanI je eTale ke nirbhaya, niHsvArtha ane jJAnapUrNa kartavyanI ane potAnuM sukha zodhatuM mAnasa chupAyeluM hoya che. te samAja ja jarUrIyAta che. sudhArAnI meTI maTI vAta karatA hoya che. strI-svAtaMtryane - saMpUrNa paMDita sukhalAlajI meTo himAyatI hoya che, vidhavA-vivAha ane lagna-vicchedane pakSakAra hoya che, ane sAmAjika krAMtinI avanavI janAone ' keTalAka samAcAra ane nedha samarthaka hoya che. paNa A badhuM jyAM sudhI tenI manasvItA ke sukhasAdhanAne bAdha na Ave tyAM sudhI barAbara cAle che. paNa eka upara bIjI jevo eka evo taraMga tenA manamAM ubhe thaye-jevI eka evI thoDA samaya pahelAM amadAvAdanA eka vakhatanA mIla mAleka kAmanA tenA dilamAM prabaLapaNe jAgrata thaI ke jene tenI Aga. zeTha raNachoDalAla amRtalAle eka patnI hayAta hovA chatAM bIjI LanI sudhAraka vAte sAthe koI meLa maLavA muzkelI athavA patnI karyAnA samAcAre chApAmAM ThIka cakacAra ubhI karI hatI. . azakaya hoya-AvuM bane ke turata ja A ugna sudhAraka tarIke - junI Dhabe rahetA ane junA vicAro dharAvatA mANaso AvAM lekhAtI vyakita badhI sudhArAnI vAtone tilAMjali Ape che, lagna kare te temAM koI Azcarya na pAme ke tenI koI TIkA na pitAnI manokAmanA siddha karavA aDe nyAya-anyAya vicAra"kere. paNa Aja kAla AvAM lagna keLavAyalA, suzikSita ane vAnI te cokhkhI nA pADe che. 'huM te mane game che te karavAne ja. 'sudharelA vicAranA gaNAtA mANase ja karauM saMbhaLAya che. ane bhale AkhI duniyA DubI jAya" AvI tenI aMdara rahelI mane tethI AvAM lagna bhAre Azcarya upajAve che ane AghAta Ape dazA bahAra Ave che ane loke cakita thAya che. huM ane * che. zrI. raNachoDabhAInI ummara lagabhaga 51 varSanI che ane mAruM sukha' e ja temanI sarva pravRttionuM dhruva pada hoya che. varSonAM sukhadu:khanAM sAthI ane caDatI paDatInAM sAkSI temanAM ' ' (anusaMdhAna pRSTha 47 jue che : *, *
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 prabudhdha jaina tA. 1-7-41 prabuddha jaina paristha je yuropanI jaDAI jAya tuMja nA Aja duzmana ja che ane A . . sasa saTTrg gvagi RAvI mAruM tAtti na saMpIne haLImaLIne rahetA ane ApaNe badhA vyavahAra kema - satyanI aNumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. sukharUpa calAvatA, Aje gaNAtA duzmana pakSanI vyakitao sAthe eka kuTuMbI jevuM ApaNe prema ane sadbhAvabharyuM jIvana kaMI rIte jIvatA -A badhuM ApaNane AzcaryakAraka lAge che. cekasa sage ane paristhiti vacce je saraLa ane svAbhAvika lAgatuM te sage ane paristhiti badalAtAM ane samAjanA koI paNa satyapUrta vadedvAkyam agatyanA vibhAganuM mAnasa vikRta banatAM ApaNA mATe badhuM ja 1 julAI 1 1941 ! asaraLa ane asvAbhAvika banI jAya che, mAnacita sabhyatA visarI javAya che, avyavasthA, azAnti ane arAjakatAnI - avizvasanIya samAjasvAthya cuDamAM AkhA samAja sapaDAI jAya che. ' - duniyAnI paristhiti Aje yurepanI duniyAmAM cAlI rahelI yAdavAsthaLI Aja zarIra sArUM ane tandurasta hoya tyAre ApaNane te paristhitinuM darzana karAve che. badhAM ja bhAIbhADuM. keNu kenAthI jAdu ? dezadezanI bhaugolika maryAdAothI mAnavI mAnavI svAdhyanI purI kadara ke kIMmata hotI nathI tema ja te svAthya kaI kaI bAbata upara nirbhara hoya che tene paNuM kazo vacce kazuM ja antara paDatuM nathI. emAM paNa pAse pAse vasatI, khyAla hetA nathI. ApaNe harIe chIe, pharIe chIe, khAIe chIe saikAothI paraspara vyavahAra karatI ane eka ja saMskRti ke dharmane upAsatI prajA prajA vacce A kazo bheda ke aMtara saMbhavana , ane pIIe chIe ane zarIra pAsethI badhuM kAma laie chIe tuM ja nathI. Ama chatAM paNa jarmane aMgrejone ane aMgrejo ane ema barobara mAnIe chIe ke zarIre e mujaba kAma ApavuM ja joIe. paNa zarIra jyAre vila bane che tyAre jarmane Aje duzmana ja bhALe che. Aje jarmanI je je * ApaNI sarva kAryazakti nabaLI paDe che, kaMI paNa kAma karavA deza upara AkramaNa karI rahela che ane anukuLa na banatI prajA upara bebavarSAne kALo kahera vartAvI rahela che te te dezanI jaIe chIe ane nabaLuM ke vyAdhigrasta zarIra ADe Ave che. prajA ane jarmanI vacce mAnavI mAnavI tarIke bIjo kaye koI divase mAthuM dukhavA Ave che te koI divasa peTa dukhavA mahatvane bheda che? ema chatAM e bAju Aje naryo hatyAkAMDa Ave che; Aje eka upAdhi te AvatI kAle bIjI; koI paNa bAbata ke pravRttimAM cena ja paDatuM nathI. potAnI jAtamAMthI cAlI rahyo che. tene vizvAsa jaM uDI jAya che. AvI paristhitimAM AgaLanuM eka AvI ja rIte ApaNu sarvane Aje udina banAvI rahelA DAjhA, amadAvAda ke muMbaInA banAve paNa samAjazarIranI dhAruM svAstha tene yAda Ave che ane manamAM prazna thAya che ke e svAthya vadhAre vAstavika hatuM ke AjanuM asvAthya vadhAre AvI ja koI vikalatA sUcave che. koNa hiMdu ! koNa musalamAna ! badho eka ja dezanA vatanI ane ekameka sAthe sadIothI vAstavika che ? ema paNa zaMkA uThe che ke AvI jaTila racanA joDAyelA ane vIMTaLAyelA. ubhayanA svArtha ane paramArtha paNa vALA zarIrayaMtramAM eka sarakhuM svAthya saMbhavI ja kema zake ? ekasarakhA otapreta. eka ja jananInA sapute. Ama chatAM :: AvI ja sthiti sAmAjika svAsthanI che. jyAre tarapha paNa ane ATalAM varSonI rASTrIya hIlacAla cAlavA chatAM paNa ; suleha ane zAMti hoya che ane samAjanA sarva vyavahAra yathA- ApaNA dezamAM pAkIstAnanI hIlacAla ubhI thaI zake e : prakAre cAlyA karatA hoya che tyAre A badhI niyamitatA ane prajAmAnasanI koI vicitra ane ciMtAjanaka vikRti sUcave che. ke vyavasthitatA kayA kayA, tane abhArI che tenI ApaNane kazI ' DAkakA, amadAvAda ke muMbaInA banAvo uparathI prajA zarIramAM kalpanA hatI ja nathI. mANase Ama ja rahe ane Ama ja kayAMka bhAre saDe che evuM anumAna thayA sivAya rahetuM nathI, , varte, samAjavyavahAra Ama ja cAle, kaI kene vinAkAraNa Aje kevI vicitra ane sAdhAraNa rIte kalpanAmAM na Ave evI - ijA kare ja nahi, badhAMya parasparanI sagavaDa agavaDa saMbhALIne ghaTanAo banI rahI che ? DAkkAnuM prakaraNa te guMDAonI kevaLa . ja cAle, kaI kedanI : nItane aDake ja nahi, jAnamAla - pIzAcalIlA hatuM ja. amadAvAdanA hullaDanI zarUAtamAM je jAnamAla 3 jALavavAnI kadi kedane cintA hAya ja nahi-AvI mAnyatAo temaja mIlkatanI khuvArI ApaNe joI te DAkakA prakaraNanI ja ; upara nirbhara rahIne ApaNe samAjamAM vasIe chIe, pharIe - eka nAnI AvRtti hatI. muMbaImAM eka vAra vAtAvaraNa taMga banyuM harIe chIe ane sAmAnya vyavahAra calAvIe chIe. paNa ane zamI gayuM; bIjI vAra zarU thayuM ane je je banAvo banyA - eka vakhata samAjanA eka vargane anya varga sAthe koI viMsavAda temAM hIcakArApaNA sivAya bIjuM zuM che ? je samAjamAM sabhya - ubhe thAya che ane tIvra svarUpa pakaDe che athavA te samAjane amuka prajA vase che te ja samAjanA eka cheDe guMDAo ane bIje - varga samAja vyavahArane lagato svAbhAvika saMyama gumAve che ke ekA- cheDe bAyalAo vase che. guMDAgIrIne vega Ave che tyAre sAmAnya eka avyavasthA ubhI thAya che, mANasanuM mANasa pratyenuM sanmAna sabhyatA osarI jAya che, sAmAnyapaNe svastha dekhAtI samAjanuM : osarI jAya che, levaDadevaDa ane saraLa vyavahAra aTakI paDe che, asvAthya AvA ja svarUpe pragaTa thAya che. cAlu svAdhyathI gaI kAle sAthe khAtA pItA ane vyApAra vyavahAra karatA hatA te ja TevAyelA ApaNe ApaNI AsapAsa banatuM joIne Azcarya .. bhAIo Aje ekamekane duzmana jevA nihALavA mAMDe che; paraspara cakita thaIe chIe. svAthyanI ghora nidrAmAM sutelA ApaNe , svIkArAyalI mAna maryAdA tuTI jAya che. samAja mAnasa upara asvAthyane kaze paNa sAmano karavAne taiyAra hatA - setAna savAra thAya che. ane bhinna bhinna varganI vyakitaonI nathI. paNa AjanI duniyAmAM je uthalapAthalanI :: daSTiene vikRta banAvI de che. mAnavasabhyatA bAjue mukI AMdhI ubhI thaI che te sAme AMkha ADA kAna karyo ApaNane devAmAM Ave che. bhAI bhAIne mAre che ane lUMTI le che. AvI nahi cAle. pArakA khaMDamAM cAlI rahyuM hatuM tene vAstavika khyAla sthiti ubhI thatAM ane cAlu rahetAM ApaNe badhAM AgaLa kema ApaNane naheAte AvatA. Aje tevI ja cInagArIo ApaNuM svIkArAyalI mAna-masA bhinna bhinna varganI mArI AMdhI ubhI tho
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke -- :. = 'ra, * 1/ tA.1-7-41 - prabudha jaina - dezamAM uDavA lAgI che. AvatI adhIne ApaNe barobara sama- rahyuM che tene koI dhArmika bAbato sAthe nahi paNa rAjakIya - jIe ane tene poMcI vaLavA ApaNe barAbara kaTibaddha thaIe. kAraNo sAthe ja saMbaMdha che ane te rAjakIya kAraNene jyAM saMbhava che ke ApaNe tyAM dekhAtI asvasthatA ke arAjaktA sudhI nikAla karavAmAM nahi Ave ane pAkIstAnanI yojanA cirAyuSI na hoya ! je samAjamAM eka vakhata dAnavavRtti unLI svIkAravAmAM nahi Ave tyAM sudhI AvuM cAlyA ja karaze. A Ave che te ja samAjanA antarbhAgamAMthI dAnavavRttine dAbI badhuM eka ja bAbata sUcave che ke ApaNI sAme upasthita * denArUM ane svAsthane preranArUM tema ja pasAranAruM divya baLa thayela paristhitinuM kokaDuM Aje ekadama sahelAIthI ukelI paNa kaI vakhata ekAeka janma pAme che ane tarapha gherAyelAM zakAya tema nathI. A bAbatane nikAla tyAre ja Ave ke jyAre viAdaLAne vikherI nAMkhe che. comAsAnI dhanara rAtrIe zarapUrNi- hiMdu tema ja musalamAna komanA nAnA moTA sau koInA dilamAM mAne ApaNe bhUlI jaIe chIe. paNa te zarapUrNimA paNa evI paripakava pratIti ubhI thAya che. A dezamAM ApaNe sau. acuka Ave che. samAja mAnasamAM rahelI sAdI samaja- hiMdu ane musalamAna-vANItANAnI mAphaka ekameka evI rIte Commonsense-ane vyavahAradakSatA samAjanI asamatulAne goThavAyA chIe ke temane judA pADavAnI ane A dezamAM samadhAraNa upara lAvavAmAM bhAre madardarUpa thAya che. A rIte 'hiMdustAna' ane 'pAkIstAna' ubhA karavAnI vAta kevaLa mithyA, ApaNe AzA rAkhIe ke ApaNe tyAM AraMbhAyeluM bhAre kama- avyavahArU ane anarthakArI che ane tethI evI bhramaNA nIce nazIba ane bhayasUcaka kema prakaraNa ane guMDAgIrInuM tAMDava : Aje cAlI raheluM guMDAgIrInuM tAMDava ApaNe ekaThA maLIne bahu lAMbo samaya nahi cAle ane ekadIlI ane samabhAvanI punaH aTakAvavuM ja joIe. jemAM banne varganI pArAvAra khuvArI che, sthApanA thayA vinA nahi rahe. paNa e AzA upara nirAMta te A hullaDanItine ane pITha pAchaLa ghA karavAnI rItine ekadama laIne ApaNe have suI zaktA nathI. sUcaka cine bhAre vicitra anna Avavo ja joIe. AvI paripakava pratIti thAya te ja che ane saMbhava che ke AjanA banAve AvatI kAle bananAra kemI aMkaya punaH sthApavAne banne pakSanA AgevAno sAcA banAvanI apekSAe kevaLa mAmulI hoya. AMkha sAme aMdhakAra dilane prayAsa saMbhavI zake, paNuM e divasa kyAre Ave ? evuM . ubharAte jAya che, bhAvI bhayAnaka dise che, AvatI kAla bhAna ubhuM karAvavA mATe ApaNe zuM karavuM ? e bhAna ubhuM ne prakAzavihoNI bhAse che. eka te AjanA yudhdhaviplava, bIjuM thAya tyAM sudhI ApaNe kema vartavuM ? ane jyAM jyAM eka - pAkIstAna, trIjuM komI ramakhANoe pakaDeluM vicitra svarUpa-A kemanAM guMDAo anya komanA nirdoSa bhAI bahenanA jAna mAlanI badhIya AntarbAhya svasthatAne sarvathA nAza kare evI vicitra khuvArI karatA hoya tyAM tyAM bIjI kAmanA mANasoe zuM karavuM? ghaTanAo che. A badhAMthI bhaDakI na jatAM kAraNa ke bhaDakavAthI AvA aneka savAle ApaNI sAme AvIne ubho rahe che.'' , anartha ane durdazAnI ja vRddhi thAya che-majabuta mane ane verane badale vera-hiMsA sAme hiMsA-ekanI sAme - kaThora chAtIe AvatI ghaTanAne ApaNe sAmano karavo rahyo. be-e te eka sAmAnya prANI mAtranI sAhajika vRtti dezanI kamI paristhiti che. paNa jeo dezanI paristhiti jANe che ane hiMsAnA guNAkAra pariNAme keTalA anarthakAraka nIvaDe che - yuropamAM cAlI rahela vigraha te haju dUra banatI te barAbara samaje che te upara jaNAyelI nIti akhatyAra kare 'bIna che. paNa ApaNA dezamAM prajavalita thayela kemI hutAza ja nahi, temaja kene te raste javAnuM kahe ja nahi. thoDA Aje sau koIne gamagIna ane cintAtura banAvI rahela - divasa pahelAM AcArya kirapalANIjIe AkramaNakArI vargane ' che. Aja pahelAnA ane Aje cAlI rahela kamI rama- 'AkrAnta varge Arthika bahiSkAra karavo joIe ane e rIte khANamAM meTe taphAvata e che ke AgaLanA koI paNa komI AkramaNakArI varganI buddhine ThekANe lAvavA prayatna karavo joIe vikhavAda sAthe eka athavA bIjuM kaIne koI dhArmika kAraNa ema sUcaveluM. paNa A sUcanA aneka rIte avyavahArU ane joDI zakAtuM. Aje upasthita thayelAM komI ramakhANone utejaka asvIkArya lAge che. eka te AvAM komI ramakhANemAM dhaNI e kaI paNa tAtkAlika banAva zeThe jaDato nathI. Aje je vakhata kayo varga AkramaNa karanAra che ane kaye varga AkramaNane kAMI bane che te ekakasa prakAranA keTalAka samayathI cAlI rahela bhega bane che ene nirNaya kare muzkela hoya che. bIju ' vicArapracAra ane tenA anusaMdhAnamAM jayalI vyavasthita Arthika bahiSkArane sAmAjika bahiSkArathI judA pADavAnuM lagaracanAnuM jANe ke pariNAma hoya ema lAge che. A kema 'bhaga azakaya ja che ane sAmAjika bahiSkAra karavAnuM kahIe te to TaLe ane ame tenA aneka upAye ane janAo Aje pAkIstAnane ja netaruM ApyuM kahevAya. apaNI kamI paristhivicArAI rahI che. paNa Aje dekhAtuM darda koI upAya ke ja- tinI kharI guMca emAM rahelI che ke eka bAjue ApaNuM eka zamI jAya ema saMbhavatuM nathI. jyAre deza upara nirdoSa bhAI bhADuonAM khuna ApaNAthI joI ke sahI zakAtA koI cepI vyAdhi-Epidemic-ne meTe halle Ave che, tyAre nathI ane bIjI bAjue hiMdu musalamAna vacce aMTasa ane tethI bacavAnA game teTalA rAmabANa upAya zodhavAmAM Ave vairavireAdha vadhe evI kaI yejanA ke kAryakrama ApaNuM rASTrapremI chatAM te vyAdhi pitAne bheNa ThIka ThIka pramANamAM na le tyAM hadaya kabula karI zakatuM nathI. vaLI je varganA guDAe mArI sudhI zamato nathI. Aje rASTranA rAjakAraNI dehamAM pAkistAna, jAya che te varganA lokone bIjA varge barAbara hAtha batAvI zIkhIstAna ke hiMdustAnanA nAme je seksa prakAranuM jhera vahetuM devuM joIe ema kahevAmAM ke AcaravAmAM Akhare pariNAma-- karavAmAM AvyuM che te zubha bhAvanA bhAvavAthI ke "zaThaM prati zUnya anartha paraMparA ja AvIne ubhI rahe che. zAhaya' jevI janAo vicAravAthI, carcavAthI ke amalamAM A praznanA aMge hiMsA ahiMsAne prazna bhAre guMcavaNa muvAthI ekAeka zamI jAya ema mAnavAne kazuM ja kAraNa nathI. ubhI kare che. ahiMsAnI dRSTi bAjue rAkhIe te paNa lAMbA pAkIstAnanA purohita jhINAe ghaNuM kharuM beMgalaramAM lagabhaga pariNAmanI dRSTie paNa je varganA guMDAo ApaNane mArI jAya evA arthanuM kahyuM ja che ke muMbaI amadAvAdamAM je kAMI banI te varganA loko upara evI ja guMDAgIrI akhatyAra karavAnuM kata : ': ' ke, , ' . ' ' . , na karI zakatuM nathI. vaLI je vana zIkhIstAna ke hiMdustAnamAM jakAraNI dehamAM pAkIstAna, LE | 31.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-7-41 = = = ApaNe kadi na vicArIe ke kadi na kahIe. paNa je guDe . bIjI bAjue ema paNa bane che ke eka vargane guDe ApaNA svajana sAme charI laIne dhasI Ave che tenI sAthe anya varganA lattAmAM AvIne ghA karIne nAsI jAya che. Ave ApaNe ke vartAva rAkhe ? te guMDA sAme jarUrI baLano upayoga vakhate AsapAsanA mANase bhAganAsa karI muke che. paNa koI karIne paNa tene asamartha banAvavo ke vacce paDIne tenI charI ApaNe guDAne pakaDavA deDatuM nathI, temaja IjA pAmelA mANasanI paNa jAta upara jhIlI levI paNa te guMDAne kazI paNa IjA na karavI ? koI saMbhALa letuM nathI. banAva yA pachI ghAyala mANasane sAmAnya prajAnA cAlu vyavahAramAM ahiMsAne ATalo jhINavaTa- pilIsa hospITala bhego kare che. pAM aDadhI kalAkanI hAhA pachI bharyo vicAra saMbhavI zake tema che ja nahi. AvA prasaMge guMDAne jANe tyAM koI banyuM na hoya ema vyApAra-vyavahAra cAlu thAya sAmano karavAne dharma je koI samIpamAM hoya te darekane prApta che. bharavastImAM ane pitAnA ja varganA lattAmAM anya vargane thAya che. kaze paNa sAmane ryA sivAya pAse ubhelA svajana guDa mArIne bhAgI jaI zake ane koI tene kazuM ja karI ne upara guMDAnI charI cAlavA te na ja devAya. sAmane to kare ja zake e eka bhAre zaramAvanArI bInA che. badhAne guMDAnI charInI rahyo. paNa kaI rIte e eka Aje meTo prazna banyuM che. bIka lAge che. paNa AvI bIka dharAvanAra sau koI samaje ke gAMdhIjIe ApaNane ApelI ahiMsAnI viziSTa dRSTi eka rIta te guMDAnI charI temanA mATe paNa rAha joIne beThI che. AvI sugave che ane te e ke pele guMDe ane tene zikAra-e be bIka prajAmAM jyAM sudhI haze tyAM sudhI guMDAgIrI nirbhayapaNe vacce pitAnI jAta homI devI ane e rIte zakya teTale te pitAne bhAga lIdhe ja javAnI che. lokomAM polIsa viSe ThIka ThIka guMDAne sAmano kare. bIjo mArga guDa upara jarUra puratuM baLa asateSa hoya ema saMbhaLAya che. A asaMtoSa keTalA aMze vAparIne paNa tene asamartha banAvavAnuM ane e rIte anyanuM sAce che e prazna ApaNe na cacIe. paNa dhAre ke polIsa rakSaNa karavAnuM che. A mArga ahiMsAdharmanI viziSTa dRSTi sAthe ApaNe mAMgIe teTalI kartavyaparAyaNa hoya te paNa AvaDI . saMgata nathI e ApaNe kabula karavuM ja joIe. paNa Aje moTI vastIvALA zaheramAM jyAre arAjakatAnuM vAtAvaraNa ghara ahiMsA dharmanA A prakAranA pAlana karatAM paNa pAse ubhelA karI bese che tyAre mAtra polIsa kadI joItuM rakSaNa ApI zakatI svajanane kaI rIte bacAvavAne prazna ja ApaNane vadhAre agatyane nathI. bIjuM pitAnA rakSaNa mATe kevaLa piolIsa upara ja AdhAra lAge che ane tethI AjanI paristhiti ATalA apavAda athavA rAkhIne besavAnI vRttithI have ApaNe chuTA thavAnI jarUra che. te chuTachATanI apekSA rAkhe che ema ApaNAmAMnAM dhaNu kharA - trIjuM polIsa rakSaNane ATalo badho vicAra te moTA zaheramAM ukaTapaNe anubhavI rahyA chIe. ja Ave che. gAmaDAmAM te polIsanI saMkhyA nAmanI ja hoya gAMdhIjInI zAMtisenAnI yojanA jarUra AvakAradAyaka che ' che. tyAM jyAre A kemI upadrava phATI nikaLe che tyAre svaane dezI vaidyanI davAnI mAphaka te banaze teTale phAyade ja kara kSaNanI kaLAthI ajJAta prajAjanonAM jAnamAlane khuradeja thaI - vAnI che. komI aikaya khAtara jeTalA bhAI bahene pitAnI jAya che. A badhuM vicAratAM zaherIoe temaja gAmaDAnA lekee jAtanuM balidAna ApavAne taiyAra thaze tenA pramANamAM ja ApaNe pitAnA rakSaNanI javAbadArI jAte ja vicAratAM thavuM joIe. komI ejyanI dizAe sAcI pragati sAdhI zakIzuM. paNa Ama karavAmAM paNa aneka aDacaNA tathA sattAdhIzonI ADadu:khanI vAta e che ke ahiMsAnI AvI zudhdha draSTivALAM ane khIlo ADe AvavA saMbhava che ja, kAraNa ke pitAnA rakSaNanI balidAnanI AvI utkaTa vRttivALAM bhAI bahene maLavA bahu ja javAbadArI svIkAravI eTale rakSaNanAM sAdhane vasAvavAM. ane muzkela che. bIjuM AvI zubha AzayathI prerAyalI janAmAM AjanA kAyadA nIce e bAbata azakaya na hoya te paNa ghaNI paNuM ghaNuM kharUM hiMduo ja joDAya che ane tethI A eka muzkela te che ja, ema chatAM paNa jeTaluM vyavasthita rakSaNakArya ati zuddha rASTrIya pravRtti hovA chatAM jANe ke eka kemanI ja pravRtti , jI zakAya tema hoya teTaluM latA latAvAra javAnI khAsa hoya evI chAyA ubhI thAya che. pariNAme AvI zAntisenAnI jarUra che. latAe latAe evAM svayaMsevaka daLe ubhAM karavAnI je chApa uThavI joIe te AjanA kamanasIba saMgomAM uThI jarUra che ke jeo pharatA haratA' mANase upara najara rAkhyA ja zakatI nathI ane teTalA pramANamAM tenI upayogItA paNa maryA kare ane eka paNa guMDAne nAnI sarakhI paNa taka na Ape. dita banI jAya che. Ama chatAM paNa A pejanA sauthI vadhAre guDe charI ugAme tyAM pAchaLathI svayaMsevakane hAtha paDaye ja hoya nirdoSa, ahiMsaka, komI ekayane piSanArI ane sarva koine ane tenI charI jhuMTavI levAmAM AvI ja hoya. Ama chatAM paNa kalyANa karanArI che. tethI A yojanAne bane teTaluM utejana saMbhava che ke svayaMsevakanuM dhyAna na rahyuM ane guDe ekAeka ane vega ApavAnI jarUra che ja. AvIne koinA peTamAM ke pIDhamAM charI beMkIne bhAgyo. AvA saMgamAM te guMDAne pIcho laIne tene pakaDeye ja chuTake. A ... muMbaInI kamI paristhiti bane kAmane polIsa icche te paNa pahoMcI zakavAnI nathI; mAtra Aja kAla muMbaImAM nathI kemI hullaDa ke nathI komI svayaMsevakethI paNa purU paDavAnuM nathI jAhera janatAe paNa ramakhANa, koI hiMdu musalamAna-latAmAM jaI caDe che ane temAM A dizAe puro sahakAra Apa ja joIe ane te mATe jarUrI pharatA kaMI guDAnI karIne te aNadhAryo bhoga thaI paDe che. jokhama kheDavuM ja joIe. A badhAmAM ochu vadhatuM jokhama AvuMja hiMdulatAmAM paNa avAra navAra bane che. A guMDAne te raheluM che ja. paNa jokhamathI DarIne ApaNe bhAgIzuM te ghaNuM kharUM koI pakatuM nathI. je kemI vikRtinA ApaNe ApaNuM sAmAjika jIvana azakaya banI javAnuM che. ATalA badhA bhoga banyA na hota te AvA guMDAo bharavastImAM hiMsA ke ahiMsA--paNa duniyA sabaLAnI che, nabaLAnI. huthI kada karI zakana ja nahiM. musalamAna guMDAne musalamAne ja nathI. ApaNI ahiMsA bAyelI dekhAya che, kAraNa ke ApaNe pakaDIne polIsane kAle karata. ane hiMdu guMDAnA hiMdue paNa pite nabaLA chIe. guDe ApaNI chAtImAM charI beMke che, : eja hAla karata. paNa A te ApaNI AjanI du:khadAyaka kAraNa ke te jANe che ke ApaNe nabaLA ane nivIye chIe. kamanasIbI che. baLa ane niDaratA e manuSya jIvananA prAthamika guNa che.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-7-41 prabuddha jaina keTalAka samAcAra ane noMdha (pRSTha 43 thI cAlu) zrI. raNachoDabhAInA apakRtyane Aja khulAsA che. Aje lekhAtA keTalAka sudhArAnuM mAnasa paNa A prakAranuM ja hAya che. A kAraNe ja ApaNA samAja ATalI badhI hIlacAle ane samAjasudhArAnI pravRttio hAvA chatAM bahu AgaLa vadhI zakatA nathI. potAnA sukhane AgaLa rAkhIne cAlanAra mANasA samAjane di udhdhAra karI zakatA ja nathI. te samAjane chetare che ane Avu banatAM samAja AgaLa vadhavAne badale pALe paDe che. samAjasudhArAnI vAta karavAne tene ja adhikAra che ke je khelavA pramANe vartatA hAya ane prasa Mga Avye kAi paNu mahatvanA sidhdhAMta upara potAnA sukhaduHkha sarvasvane bhAga ApavAne taiyAra hAya. zrI raheADabhAinA dRSTAMta uparathI samAjanI AMkha ughaDe ane kahevAtA sudhArakramAMthI sAcA ane nakalI sudhArakAnI tAravaNI karatA zikhe ema ApaNe icchIe. A te kevu' ghasaDa ! * tarUNu jaina 'nA saMpAdakoe keTalAka mAsa pahelAM ahiMsAnA viSaya upara eka praznAvali taiyAra karIne jaina samAjanA agragaNya keTalAka sAdhue tema ja zrAvako tarapha ravAnA karelI. temAMthI jenA jenA uttarA AvelA te sarva saMgrAhita karIne temaNe eka viziSTa aMkanA AkAramAM pragaTa karyAM che. A saMgrahamAM terApathI sAdhuenA javAba jarA ramuja ane Azcarya pedA kare tevA che, terApaMthI sAdhu TapAlamAM AvelA patrane aDake nahi temaja kAgaLA lakhIne TapAlamAM ravAnA kare nahi e temane vyavahAra che. Ama chatAM paNa sthaLe sthaLe te vihAra kare che ane sthaLe sthaLe temanA upAsaka zrAvaka hoya che. eTale paraspara kahevA puchAvavAnA vyavahAra te cAlavAnA ja. sAdhu sa MsAra tyAge che paNa samAja sAthenA vyavahAranA teA cheda uDatA ja nathI. tethI A bAbatamAM evI vyavasthA karelI hoya che ke je sthaLe je sAdhu vicaratA hoya che tyAM rahetA temanA nImelA koi gRhastha temanA A badhA vyavahAra saMbhALe che. te sAdhune tamAre kAMi puchAvavAnu hAya te| A zrAvaka gRhasthane ja tamAre lakhavAnuM ane te sAdhuvatI javAba paNa A zrAvaka ja lakhe. 47 dAvA hAya che ke bIjA jaina sAdhuomAM aneka AcAryAM che jyAre amAre te eka ja AcArya che ke jenI AjJAne ame sadA zirasAvadha lekhIe chIe. bIjI terApaMthI sAdhue eka ja AcAya nI AjJAne sarvathA AdhIna rahIne potAnI jIvanacaryAM calAve che. temanA evA khAsa ahiMsA sAdhya che--sAdhanAnI vastu che. baLa ane niDaratAnI bhUmikA upara ja ahiMsA kAlIpulI ane prANavatI banI zake che. Aja sudhI ApaNe baLa ane niDaratAnI upekSA karI. tethI ApaNI ahiMsAnI game teTalI vAte chatAM ApaNe sadA dakhAtA, dAtA ane kacarAtA rahyA. Aje ApaNe nirbaLatA ane DarapokagaNAne tilAMjali ApIe ane kSaNe kSaNe palaTAtI jaTila paristhitinA ceAgya sAmanA karIe. mAthe ane AsapAsa jokhama te che, che te che ja. paNa bhAi medhANI kahe che tema "zvara jevA dhIMgA dhaNI ApaNe mAthe che. bAkI to pRthvI upara avataranAra evA ekeya mAnavI nathI ke jene izvare sAMgApAMga khInajokhamI jI MdagIne amarapaTA lakhI ApyA hAya. 'Safety first'-duniyAnu cAhe te thAo, huM eka nipradave mArA dhaMdhA calAvye jAuM ane jIMdagInI meAja uDAvatA rahuM evI sarate duniyA upara vidhAtA kAI karatAM kAne utAratI nathI. jIdaMgI eka satata mahAsa MgrAma che-raDatAMya laDavAnA ane mastAna anIne ya laDavAno." parmAna'Dha. upara jaNAvelI prathAMne anusarIne 'tarUNa jaina' saMpAdAne je terApaMthI sAdhuone praznAvalI mokalavA mAMgatA hatA temanA pratinidhi zrAvaka upara ja te praznAvalI temaNe ravAnA karelI; paNa e saMpAdakAe upara jaNAvelI praznAvali jenA jenA upara meAkalavAmAM AvI hatI tenI yAdImAM te te zrAvakAnAM nAma lakhavAMne badale te te sAdhuonAM nAma lakhI nAMkhyA. AvI 'gaMbhIra'bhula mATe temane phrIka DIka prAyazcita karavu paDayu e nIcenI vigatAthI mAluma paDaze. 'taNu jaina'nA sa MpAdAe kula 18 terApaMthI sAdhugma upara upara jaNAvelI praznAvalI ravAnA karI hatI. temAMthI traNa sAdhuonA pratinidhioe e matalabane! javAba Apyo ke mAravADamAM Avela lADanuM khAte bIrAjatA temanA mukhya AcArya zrI. tulasIrAmajI mahArAjanA ja AvI bAbatamAM javAba ApavAnA adhikAra che. te badhA eka ja gaMgAnA pANI pIvAvALA che. tethI teozrI pAsethI sapAdakoe javAba meLavavA prayatna karavo. have lADanu khAte vasatA AcAryazrInI vatI zrI esavAla sabhAnA maMtrI A praznAvalInA eka paNa praznane kazA uttara ApatA nathI, paNu ' taruNa jaina ' nA sapAdakoe karelI upara jaNAvelI bhulanA saMbaMdhamAM temanI nIcenA zabdamAM jhAMTakaNI kADhe che. temane javAba nIce mujaba che. " ahiMsA viSayaka praznAvalI tathA egasTa mAsane aMka temane vakhatasara maLyo. Apano prayAsa prazaMsanIya ane ApanuM sAhasa AdaraNIya che. "paNa eka vAta. je mahAnubhAvo upara Ape ukata praznA valI meAkalI che e nAmAvalImAM terApaMthI prapradAyanA AcArya zrI tulasIrAmajI vigere keTalAka sAdhuonAM nAma chApIne Ape eka bahu moTI bhUla karI che. Apa sArI rIte jANo che ke terApaMthI sAdhu koi paNa prakAranA patravyavahAra karatA nathI. te nathI patra lakhatA ke nathI patra letA. Ape paNa enanA nAmathI koi patra lakhyA nathI. AvI paristhitimAM * taruNu ' mAM prakAzita nAmAvalithI janatAmAM gerasamajutI~~bhramAtmaka mAnyatA phelAvavI te ApanI jevA suyogya saMpAdako zAbhA ApatuM nathI. purI jANakArI sivAya koi paNa viSaya upara asAvadhAnIthI ema ja kAMi lakhI mAravuM e tatrI tarIkenI javAbadArInu mAna ghaTADavA areAbara che ane sAdhAraNa janatAnA vizvAsane apAtra banAvA jevuM che. AzA rAkhuM chu ke Apa A bhUla AgAmI aMkamAM sudhArI leze| tathA bhaviSyamAM A bAbatanuM aucitya sabhALazA!" A patramAM ukta AsavAla sabhAnA maMtrInI teDA ane ghamaMDa viSe kAMi TIkA karavAnI jarUra nathI. e tA svataH spaSTa che. vaLI terApaMthI sAdhuonA dAvA ke ame kAne patra lae nahiM ke kene patra lakhIe nahi e paNa kAM tA AtmavacanA che athavA teA paravaca'nA che. patra pote lakhavavA ke meLavavA athavA tA peAtAnA pratinidhi mAraphata lakhavA ke meLavavA-e emAM kayA moTA krUraka paDe che te kalpanAmAM Avatu nathI. AvI sAdhutAne te| hiMdustAnane vAisarAya paNa dAvA karI zake che. eka bAjue mAravADane khuNe vasatA eka ja AcAryanI AjJA mujaba vartavAvicaravAnA dAvA karavA ane khIjI bAjue TapAla sAthe peAtAne ko paNa saMbaMdha nahAvAnuM abhimAna rAkhavuM-e e bAbate keTalI parasparavirodhI che te paNa sAdI buddhie samajI zakAya tevuM che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 . prabuddha jaina tA. 1-7-41 jene je niyama pALavA hoya te pALe; paNa tenuM dhamaMDa te sAdhutA nathI ja. zrI. ka.mA. munazInuM koMgresamAMthI rAjInAmuM - zrI. kanaiyAlAla mANekalAla munazIe mahAtmA gAMdhIjI sAthe guDA sAmenA rakSaNakAryamAM kamamAM kama baLane paNa upayoga karI zakAya ke nahi e prazna upara matabheda upasthita thatAM koMgresanA zistane mAnya rAkhIne koMgresanA sabhya tarIke rAjInAmuM ApyuM che. A banAve tarapha ThIka ThIka carcA ubhI karI che. zrI. munazIe potAnA abhiprAyane vaLagI rahIne cAlavAne Agraha dAkhavyo ane te khAtara je saMsthAmAM teo viziSTa sthAna dharAvatA hatA te saMsthAmAM rahIne baLa nahi karatAM gAMdhIjInA Adezane purA namrabhAve adhIna banIne tathA saMsthAnA zistane purUM mAna ApIne teo kegresamAMthI sabhya tarIke chuTA thayA te mATe temane kharekhara dhanyavAda ghaTe che, temanA javAthI rASTrIya mahAsabhAe eka zaktizALI purUSane sAtha gumAvyo che. kegresa choDavAthI zrI. munazIe pitAnI bhAvanA ane prakRtine anukuLa kAryakSetra gumAvyuM che. koIpaNa saMsthAnA temaja vyakitanA jIvanamAM AvI lAbhahAni cAlyA ja kare che. pramANIka matabheda paDe tyAM bIjo . vikalpa paNa nathI rahetuM. je prazna zrI. munazI sAme AvIne ubhe rahyo te Aja ApaNAmAMnA ghaNA kharAnI sAme ubhelo che ane tethI vadhAre vigatavAra chaNAvaTa mAMge che ke have AgaLa upara. kamArI haiyabALAne abhinandana - bahena dharyabALA pArekha A vakhatanI meTrIkayulezananI parIkSAmAM sAtamAM naMbare pasAra thayAM ane be skelarazIpa tathA eka inAma meLavyuM te mATe temane jaina samAjanA kharekhara dhanyavAda ghaTe che. gaye varSe zrI vAlajI goviMdajI desAInA putra zrI mahendrakumAra meTrIkamAM pahelA naMbare pAsa thayA hatA. ATalI meTI saMkhyAmAM parIkSA ApatA vidhArthIomAM sAtamA naMbare AvavuM e sAdhAraNa vAta nathI. temAM paNa ApaNI eka bahena ATaluM ujavala pariNAma lAve tyAre ApaNane kharekhara eka AnaMda temaja gauravanuM nimitta bane che. ku. dhaMbALA bhAvanagara rAjyanA ejInIyara zrI pArekhanAM putrI thAya. te bahenanI bhAvI kArakIrdI uttarottara vadhAre urjavala ane temanA mAtapitAne temaja ApaNa sarvane gauravavAhinI bane ema ApaNe IcchIe. mAnavI sAthe kudaratanI harIphAI Aje duniyAbharamAM ane khAsa karIne yuropakhaMDanI bhUmi upara alaukika hatyAkAMDa zarU thayo che ane e hatyAkAMDe kudaratanI saMhAra zaktine pAchaLa pADI dIdhI che. kudarata paNa "huM kema pAchaLa rahI jAuM' ema cintavatI mAnavI sAthe harIphAImAM utarI lAge che ane jyAM tyAM nAnA moTA hatyAkAMDe nIpajAvI rahI che. baMgALAmAM ati vRSTi ane pANInAM pura, malabAramAM jhaMjhAvAta ane jAnamAlanI pArAvAra khumArI, nijhAma rAjyamAM eka tIrthasthaLe keTalAka loko ekaThA thAya ane kuvAnAM pANI jherI bane ane saMkhyAbaMdha lekane yamasadana pahoMcADI de-AvI kudaratI honArata to Aje jyAM tyAM nIpajatI saMbhaLAya che. Ama uttarottara banatA banA hRdayane kaMpAve che ane aneka amaMgaLa zakAo pedA kare che. ApaNe ahiM sukhamAM beThA chIe ane te te sthaLee duHkha ane yAtanAnAM dArUNa AMsu vahI rahyAM che e kevaLa akasmAta che. AphatamAM DubelAM bhAi bahene ApaNI sAme madada mATe hAtha laMbAve che. ApaNAthI je kAMI thaI zake te karavuM te ApaNuM acuka pharaja che. vijayarAmacaMdrasurInuM muMbaImAM Agamana zrI. vijaya rAmacaMdra surI athavA to muni rAmavijyajI Aje ghaNA lAMbA vakhate muMbaI khAte cAturmAsa karavA padhAryA che. zrI rAmavijayajI muMbaIne ke jaina samAjane ajANyA nathI. bALadIkSAnA prazna upara varSo pahelAM temaNe jaina Alamane bhAre subdha banAvI dIdhI hatI. temanA Agamana prasaMge bhUtakALamAM samAyelI dIkSAnA praznane lagatI dhAMdhala dhamAla ane mArAmArIo - smaraNapaTa upara tAjI thAya che. e arasAmAM ja zrI muMbaI jena yuvaka saMghane udbhava thayela ane muni rAmavijayajInI ayogya dIkSAnuM samarthana karatI ugra hIlacAlane sathe prabaLa sAmane karele e paNa badhuM yAda Ave che. temanA Agamana sAthe A cAturmAsa daramiyAna kaMI kaMI khaTapaTa ane dhamAlo ubhI thaze ane nirAMte sutelo jaina samAja kaI prakAranA vikhavAdanA vamaLamAM pAcho sapaDAze evI kalpanAo lokomAM cAlI rahI che. e paNa kALanuM ja vaicigya che ke je jaina sAdhunuM Agamana AkADhI varSanA Agamana mAphaka sukha, zAnti ane utkarSane lAvanArUM lekhAvuM joIe te jaina sAdhunA AgamananuM AjanI jaina janatA aneka amaMgaLa AzaMkAo vaDe svAgata karI rahI che. A AzaMkAo beTI paDe ane muni rAmavijayajIne muMbaI khAtene nivAsa malayAcaLanI pavanalahari mAphaka suvAsa ane zItaLatAno AvAhaka bane ema ApaNe icchIe. jamanInuM razI upara AkramaNa chellA pakhavADIAmAM jarmanIe razIo upara ekAeka ane aNadhAryuM AkramaNa karIne AkhI duniyAne cakita karI nAMkhI che ane Aja cAlI rahelA yuropIya vigrahane navo ja palaTo Ape che. prathama dRSTie jotAM paMdarase mAIlanI sarahada saMbhALavI paDe evuM A bhISaNa pagaluM aMdhArAmAM ThekaDe mAravA jevuM lAge che. bIjI bAjue Aja sudhInI hITalaranI kArakIrdI dhyAnamAM letAM te koI paNa pagaluM purI gaNatarI karyA sivAya bhArate nathI evo vizvAsa teNe lokamAM pedA karyo che. hITalaranA A pagalAmAM naryo vizvAsaghAta bharyo che e viSe bemata hoI zake ja nahi. nirAMte sUteluM razIo game teTaluM sainyasamRdhdha hoya te paNe jarmanInA jaMgI ane bhISaNa AkramaNa sAme zarUAtamAM te tene pAchA haThavuM ja paDe e svAbhAvika che. jarmanInA A sAhasathI aMgrejone kharekhara eka meTI rAhata maLI che. nepolIyane yuropanA moTo bhAga sara karIne razIo upara caDhAI karI ane tyArathI tenA patananI zarUAta thaI, tevI rIte ahiM paNa chatihAsanuM punarAvartana thavuM joIe evo ApaNane sAhajika tarka thaI Ave che. paNa e vakhatanI ane AjanI zastra sAmagrI ane laDavAnI rItamAM eTalo badho pharaka che ane sAcI vastusthitithI ApaNe eTalA badhA ajJAta chIe ke Aje kazA paNa nirNayAtmaka abhiprAya upara AvavAnI sthitimAM ApaNe nathI. Aje je thAya te joyA karIe ane razIA hAre ke te tenAM zAM zAM pariNAmo Ave tenI kalpanAomAM be ghaDi uDayA karIe! glAni janaka eTaluM ja che ke jarmanIe A pagalAthI mAnavasaMhAranuM kSetra khUba vistArI dIdhuM che ane kaI paNa pariNAma pAra vinAnI mAnavahatyA sivAya have zakya nathI evI sthiti ubhI karI che. je saMskRti saMkAonI tapasyA ane sAdhanAvaDe mAnavIe ubhI karI te saMskRtine Aje e mAnavInA hAthe ja saMhAra thaI rahyo che, kalpanAtIta vastuo Aje ApaNe joI rahyA chIe, sAMbhaLI rahyA chIe, mAnavIe mAnavatAnuM kharekhara devALuM kADhyuM che ! . paramAnaMda, ------------- ' --
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. te e tA.1-7-41 jaina samAjamAM banatA citravicitra kIssAo : : ' . ', AjanI yuvaka saMsthAonuM kharUM kAma pitAnI najara upara samAja vidhi pramANe lagna kareluM. A bAI pacIsa divasa pahelAM AvatA sAmAjika anartho. TALavAnuM ane sAmAjika rUDhio tophAnanuM bahAnuM kADhIne pitAnI mA pAse surata javAne gherathI nIce chuMdAtI athavA to koInA chaLakapaTamAM phasAtI bahenone nIkaLelI. thoDA divasa bAda tenA dhaNIe surata kAgaLa lakhe " bacAvavAnuM che. AvA koI kIssAomAM banatI madada ane rAhata te tene mAluma paDayuM ke te bAI surata gaI ja nathI. khuba ApavI e muMbaI jana yuvaka saMdhanuM eka dayeya che. amArI tapAsanA aMte e bAI eka vaherA yuvAna sAthe senTrala sTezana sAme avAranavAra AvA kIssAo AvyA kare che. amArAthI pAse AvelI espesa hoTalamAM rahetI hovAnA khabara maLyA." banatuM kArya e dizAe ame karI rahyA chIe. AvA kIsA- A khabara maLyA bAda medAnanI polIsa kerTamAM e bAI ane emAMnA traNa kIssAnI vigata ame nIce ApIe chIe. vahorA yuvAna upara samansa kADhavAmAM AvyAM. korTamAM AvI A uparathI Aje ApaNA samAjamAM kevI kevI jAtanA banAve pote beMgaloranI rahIza che ane jAte brAhmaNa che ema e : banI rahyA che ane vakhatasara madada karavAmAM Ave te kevA bAIe jaNAvyuM. medAnanI polIsa korTamAM mAchaTa mI. kevA anartho nIpajatA aTakAvI zakAya tema che tene "prabuddha jana' methelana samakSa tA. 13-6-41 nAM roja korTanAM tAkIdanA nA vAMcakone sAre khyAla Avaze ema ame dhArIe chIe. samansanAM hukamane mAna ApIne pramAlA korTamAM hAjara thaI A sAthe AvuM jyAre jyAre kAMI banatuM jaNAya ke sAMbhaLavAmAM tyAre uparanI hakIkata prakAza pAmI hatI. korTe tA. 28 mI. Ave tyAre amane vakhatasara purI ane vizvAsapAtra mAhItI julAIe kesa calAvavAnI mudata ApI che. daramiyAna je TALIe pahoMcADavA jaina samAjane amo vinaMti karIe chIe. amArI A bAIne na kahIne lagna karAvavAmAM mukhya bhAga lIdho hato zakita tema ja tAkAta maryAdita che; chatAM amArAthI banatuM kara- e TALImAMnA eka bhAI ane A bAI sAme kahevAnI chetaravAmAM pAchA nahiM paDIe eTalI ame khAtrI ApIe chIe. pIMDI karavA mATenI pharIyAda medAnanI polIsa korTamAM dAkhala - maMtrIo-muMbaI jaina yuvaka saMgha. karI samansa kaDhAvyA che. A kesanI tArIkha 31 mI julAInI eka jaina bahenane musalamAnane paraNI jatAM che. A kissAmAM jaina yuvaka saMghe te bhAine kAyadesara tathA bIjI banI zake te madada apAvI che. kevI rIte aTakAvI. moTI umaranA vara sAthe vivAhita thayelI kanyAnuM gAma...nA rahIza bhAI...kAThIyAvADamAMthI sattara aDhAra varSanI yogya vara sAthe karavAmAM AveluM lagna vayanI eka chokarIne vRddha vaye paraNI muMbaI laI AvyA hatA. A navayuvatine mALAmAM rahetA eka tAra kheMcanAra sAthe ADe gArIyAdharanI eka bahena lAbhakuMvara tenA pitAe cAre saMbaMdha thaye. A bAbatanI tenA dhaNIne jANa thatAM rahevAnI hajAra rUpIAthI kuMDalAnA rahIza ane muMbaImAM dhaMdho karatA jagA badalIne te vadhu vastIvALA mALAmAM rahevA gaye. paraMtu bhAI amRtalAlanI sAthe vevizALa kareluM. A bahenanI arajI e bAIne pelA sabsa sAthe ADe saMbaMdha cAlu rahyo ane muMbaI jaina yuvaka saMdha pAse AvatAM tenI tapAsa karavAmAM eka musalamAnanA gharamAM hamezAM teo maLavA lAgyA. pariNAme te AvatA tenI hakIkata nIce mujaba mAluma paDI. musalamAna sAthe paNa te bAIne ADe saMbadha zarU thayuM. ekAda A bahena lAbhakuMvaranuM vevizALa pahelAM te gAmanA mAsa pahelAM muMbaInA tephAnanA vAtAvaraNane lAbha laI bAIne eka yuvAna sAthe thayeluM. e vevizALa jJAtinI rajA laIne te muslIma banAvI tenI sAthe nIkA paDhavAnI gohavaNu karavAmAM AvI. yuvAnane navase rUpIA ApavAnuM TharAvIne teDI nAMkhavAmAM e daramyAna eka AryasamAjI bhAIzrI prANajIvanabhAI jemaNe AvyuM. tyArabAda tenA bApe kuMDalAnA rahIza bhAI amRtalAla gayA me mAsamAM khelavAmAM Avela saradAra pRthvIsiMhanI vyAyAma sAthe cAra hajAra rUpI levAnA harAvIne bahena lAbhakuMvaranuM chAvaNInAM pAyakhAnA sApha karavAnuM suMdara kAma karyuM hatuM temaNe vevizALa karyuM. vevizALa karatI vakhate bAraso rUpIA ApyAnuM mane muMbaI jana yuvaka saMghanA maMtrI jANIne khabara ApI. e ane bAkInA rUpIA lagna karatI vakhate ApavAnuM lakhANa lAInA dhaNIne A bAbatanI jANa karavAmAM AvI: paNa te kAMI thayAnuM kahevAya che. gayA phAgaNa mAsamAM vevizALa thayeluM ane pagalAM laI zakayo nahi. guruvAre rAtanA ATha vAgyAnA sumAre vizAkhamAsamAM lagna levAnuM nakakI kareluM. lagnanA divasa najIka te bAI musalamAnane tyAM cAlI gaI. paNa bAInA saddabhAgye te AvatAM gArIyAdhAranA yuvAnomAM varanI umara, moTI hovAnI musalamAna dArU pIne tophAne caDhelo ane tethI te bAI gabharANI khuba cakacAra jAgI ane lagna vakhate vikSepa ubho thavAnI ane tyAMthI bhAgI ane prathamanA tAra kheMcanAra Azakane tyAM bhIti lAgavAthI muMbai khAte lagna karavAnuM nakakI karyuM. eTale jatI rahI. savAranA pahoramAM cotarapha khuba tapAsa karatAM te bApa dIkarI muMbaI AvyA ane amRtalAle muMbaImAM sAntAbAIne patto lAgyuM. tenA dhaNInA sagAMvahAlAM bhegA thaIne te krujhamAM jagA rAkhelI tyAM utaryA. bahena lAbhakuMvara sTezana bAIne baLajabarIthI laI AvyA ane khuba samajAvaTa ane " para utaratAM bhAI amRtalAlane jotAM ja camakI gaI dhAkadhamakIthI tenA vara sAthe dezamAM tene gAma mokalI ApI. ane tenI sAthe lagna karavAnI teNe sApha nA pADI dIdhI. bApe para kemanI kanyAne jaina samajI paraNanAra eka jana ane bhAI amRtalAle tene ghaNI rIte samajAvI, aneka lAla ane dhAkadhamakIo, ApI paNa bahena lAbhakuMvara pitAnA - yuvAnanI karUNa kahANI. vicAramAM bhakama rahI ane tenI sAthe gAmathI AvelA tenA eka vaDanagara visanagara pAsenA gAma......nA vatanI ane eka sagAne ApaghAta karavAne potAne vicAra jAvyuM. e hAla muMbaImAM rahetA eka jana yuvAne daza mahInA pahelAM surata bhAIe potAnA eka dUranA bhAI zAMtilAlane A badhI bInA tanI eka pramIlA nAmanI bAI sAthe tene jaina samAjane Arya. jaNAvI. bhAI zAMtilAla bahena lAbhakuMvarane pitAne tyAM laI A01. che. eTale para jagA rAkhelI che ane amRtalAle ja
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudhdha jaina tA. 1-7-41 grIma jAya che, varSA Ave che. evI rUtu che ke jyAre mANaso khullA AkAza nIce sue che ane anaMta vizvasAthe tAdAsya sAdhe che; ajavALaAmAM cAMdanI varSanI rUtu che. hemanta, zizira, vasanta, grISma, varSa ane mahAle che. ane aMdhArIomAM cAMdaraNAM nihALe che. khUllAmAM zarada A cha rUtuomAM sauthI vadhAre kaMTALAbharI rUtu grISma suvAno AnaMda te je mANe te jANe. gaNAya che. dezanA moTA bhAga upara unALA daramiyAna atizaya * unhALAne madhyAhu samaya paNa kaI judA prakAranI adgaramI paDe che ane tethI prajA khUba kaMTALe che ane becena banI jAya che. saharAnA raNa jevI, lekhAtI A grISma rUtumAM bhutatA dhAraNa kare che. dUra dUra najare jaI zake evA ke paNa keTalIka evI AlhAdaka vastuo che ke je dhyAnamAM letAM ekAnta zAMta khUNe baporanA vakhate besIne AsapAsanA pradeza grISma amuka rIte sohAmaNI lAge che. A viziSTatAone nihALatAM ane khetare, TekarA TekarIo ane zakya hoya tyAM samudramaTA zaheranA dhIca vAtAvaraNamAM rahetA lokone bahu ja ocho taTa sudhI daSTi laMbAvatAM madhyarAtrI jevI koI nirava zAntine khyAla hoya che. kerI ane keyala grISmanI khAsa viziSTatAo ApaNane anubhava thAya che. uSNatAthI kalAnta banelAM re che. kerI jevuM miSTa phaLa bIjuM bhAgye ja haze. garamInI rUtumAM koI vaDa nIce beThelAM dekhAya che; khetaramAM Ama tema bakarAM caratA najare paDe che; pANItarasyAM haraNAM mANasanI bhUkha marI jAya che ane cAlu khorAka upara tene aprIti upaje che. AvAmAM kerI Ave che ane garIba tavaMgara keI sarovara tIre pANI pItAM hoya che; keI jhADanI DALe keyula TahukI rahI hoya che. koI mayurane taraMga Ave che ane sau koIne koI judI ja tRpti Ape che. koyalanuM kavioe kekAravathI AkhA pradezane mukharita karI de che. koI koI vAra vasanta tu sAthe lagna karyuM che, paNa tenA TahukAne anavarata AvA samaye pRthvInA vizALa paTa upara AkAzanA ananta AsvAda te grISma ja karAve che. jyAM jyAM vRkSanI ghaTAo hoya ghumaTa nIce vAyunuM anavarata tAMDava cAle che ane ApaNane che tyAM tyAM keyala TahukatI saMbhaLAya che. AMbAvADIyuM te kelethI ja gAjatuM hoya che. ziziramAM keyalane kaMTha thIjI kevaLa maMtramugdha banAvI muke che. gaye hoya che; vasaMta rUtu enA kaMThamAM prANa prere che ane grISmamAM grISma paMkhIone kaMTha Ape che; vRkSone lIlAM pAna Ape to vana-upavane koyale gAjI uThe che. merane kekArava paNa che; phaLomAM miSTatA pure che; vAyumAM gati ane vegana grISmarUtumAM vadhAre saMbhaLAya che ane navA AvelA picchakalApathI saMcAra kare che; rAtrIone ramyatara banAve che. AvI ja te khUba zubhe che. koI paNa zaheranA ke gAmaDAnA upanti bhAgamAM rIte grISma sAgarane kSubdha kare che ne avanavI mastI mayura de jyAM tyAM vicaratA hoya che ane kaLA karIne jyAM tyAM Ape che. ziyALAmAM sAgara zAnta ane sthira dekhAya nAcatA hoya che. che. unALo Ave che ane samudranAM jaLa uchaLavA lAge grISmanI eka ba00 viziSTatA e che ke unALAmAM ja che; meTAM moTAM mojAo kInArA upara dhasI Ave che ane pavananI baMdhAyelI pAMkhe chuTe che ane anila laharie vAtA bharatInI sImAo pahoLI thAya che, samudra kinAre zItaLa pavanavaraNane bhAre sajIva karI muke che. pAnakhara rUtu gaI hoya che; laharie vAvA mAMDe che ane jIvanakalahathI kalAnta banelA mAnavIlIMbaDA, pIpaLo, vaDa vigere vRkSone navAM pAna AvyAM hoya che; ene zItaLatA ane svasthatA bakSe che. grISmanI pracaMDa pavana lahariothI Ama tema DolatAM ane jhulatAM AvI grISma jAya che ane varSa Ave che. AkAza vAdaLavRkSe bhAre zobhAyamAna lAge che. grISma vRkSane aneruM yauvana gheruM banI rahe che; vAtAvaraNa taMga bane che ane zrImAntane arpe che ane tenI DALIonAM lIlAM kumaLA pAMdaDAMone Ama bApha sau keIne akaLAve che. grISmavarSAnI saMdhi jevI bIjI tema DelAve che. A pAMdaDAnI jALIone vIMdhI ApaNI AMkhone kaI ratusaMdhi kaMTALAbharelI hotI nathI. A to kudaratanI prasava athaDAtAM sAyaMkALanAM sUryakiraNo kaI judo ja AnaMda Ape che. vedanA che. thoDA samayamAM varasAda Avaze ane badheya lIlAlahera grISmane kavioe pradeSaramya' varNavela che-eTale ke thaI jaze. ApaNe sukhadu:khapUrNa grISmanI rajA laIe ane divasano madhya bhAga jene kaMTALA Ape tevo che paNa jenI navuM jIvana ane nave saMdeza lAvatI surANI vaSonuM svAgata savAra sAMja ramya hoya che. paNa A savAra sAMja karatAM paNa paramAnaMda grISmanI rAtrIo vadhAre ramya ane AlhAdaka lAge che. gujarAta vidAya kAThiyAvADamAM rAtre pavanane susavATa cAlatuM ja hoya che. unALA ja nagara tamArA rakho musAphira ! caleM vatana apane ! saMdhanA banne maMtrIoe ane bIjA gRhasthoe maLIne bhAI belAyAlA mApha kare ! Aye mile svapane. amRtalAlane bahena lAbhakuMvarane chuTI karavA mATe samajAvavAne khuba hama paMchI paradezI, hama muluka muluko sahelAnI; prayatna karyo paNa te bhAI samajyA ja nahi ane pitAnuM dhAryuM vase tumAre gAmameM jaba lagatA dAnApAnI, karavAnI haTha laIne ja beThA. pariNAme bahena lAbhakuMvaranA tA. 15 mI juna ravivAre mATuMgA khAte rAmabAgamAM sATha paNa bhAI sAthI hamArA calA phajharame, hama bA calane ke; bahenenI hAjarI vacce bhAI sAkaralAla muLacaMda magagIyA nAmanA vatana hamArA dUra haya, pIche hama nahi kIrane ke, eka yuvAna sAthe lagna karavAmAM AvyA che. bahena lAbhakuMvarae isa duniyA daramyAna vatana meM nahi koI rahevAzI; batAvelI ajaba hiMmata mATe ane bhAI zAMtilAla jAdavajIe koI Aja cale, kaI kAla cale, musAphira saba paradezI. aNIne vakhate tene sahAya karavA ane gya vara meLavI ApavA kyA gokula, kayA mathurA nagarI, kyA vRdAvana kAzI ! je mahenata lIdhI tene mATe te baMnene kharekhara dhanyavAda ghaTe che. baDe baDe zAhukAra vase; saba Alama paradezI. - zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI TrITa, muMbaI. ' mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ kri'mata TADha AnA varSa : 3 'ka : ka zrI mu'mai jaina yuvakasa dhanu' pAkSika mukhapatra prabuddha jana taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha, su'bai : 15 julAi 1946 magaLavAra. * dharma ane ( gatAMkathI cAlu ) have ApaNe e tapAsIe ke dunIyAmAM hayAtI bhAgavatA kayA paMthe, kayA saMpradAyo agara kayA dharmo evA che ke je mAtra eveA dAvA karI zake ke ame ja dharma sevIe chIe ane te rIte khIjA karatAM ame vadhAre samAjanI sazuddhi karI che. AnA uttara spaSTa che ane te e che ke evA ekeya paMca ke saMpradAya dunIAmAM nathI ke jeNe mAtra dharmanuM ja Aca raNa karyuM. hAya ane te dvArA mAtra samAjanI zuddhi ja sAdhI hAya. koi eka paMtha ke saMpradAya potAnAmAM amuka sAcI dhAmi~ka vyakita thai gayAnA nirdeza karI samAjanI zuddhi sAdhyAnA dAvA kare te tevA dAvA khIjo vidhI paMtha paNa karI zake; kAraNa ke dareka paMthamAM echI ke vadhatI sAcI tyAgI vyakitao thayAnA itihAsa ApaNI sAme che. dharmanA kahevAtA bAhya rUpe uparathI samAjanI zudhdhinA AMka kADhI kAi pathane dhArmikapaNAnuM pramANapatra tA ApI zakAya ja nahi, kAraNa ke bAhya rUpA eTalA badhA virodhI hoya che ke tene lIdhe dhArmikapaNAnuM pramANupatra ApavA jaie te kAM tA badhA ja paMthane dhArmika kahevA paDe ane kAMtA badhAne ja adhAmi~ka. dAkhalA tarIke koi patha maMdira ane mUrtipUjAnA peAtAnA pracArane nirdeza karIne ema kahe ke teNe e pracAradvArA janasamAjanezvaranI oLakhANumAM agara tenI upAsanAmAM bahu madada karI che ane te rIte samAjamAM zuddhi ANI che te tethI ulaTuM tene vidhI bIje paMtha ebha paNa kahevA kamara kase teNe maMdira ane mUrti enA dhvaMsanuM kAma karI samAjamAM zudhdhi ANI che; kAraNa ke maMdire ane mUrtine khAne vadhI gayelA vahema, ALasa ane daMbhane amuka pramANamAM teNe madirA ane mUrti enA viredhArA vadhatA aTakAvyA che. eka paMtha je tIrthasnAnane mahimA gAtA ane vadhAratA hAya te zArIrika zuddhiArA mAnasika zuddhinI dalIla karI potAnI pravRttine samAja-kalyANukArI batAvI zake, jyAre tenA virAdhI bIjo paMtha snAnaniyamananA potAnA kAryane samAja-kalyANukArI sAbIta karavA evI lIla karI zake ke bAhya snAnanA mahatvamAM taNAtA lAkAte te rastethI pAchA vALI atara-zuddhi tarapha lai javA mATe snAna upara niyaMtraNa mukavu eja hitAvaha che. eka patha kaDI badhAvIne ane khIje tene teDAvIne samAjakalyANa karyAMnA dAvA karI zake, A rIte dareka paMthanA bAhya rUpe je ghaNI vAra eka khIjAthI taddana virUdhI hoya che, tenA uparathI ApaNe nakakI na karI zakIe ke amuka paMtha khare dhArmika che ane amuka paMthe ja samAjamAM vadhAre zudhdhi ANI che. tyAre zuM evu kAi Regd. No. B. 4266, lavAjama rUpiyA 2 samAja dhAraNa che ke je samAnya heAya ane jenA dvArA nirvivAdapaNe kahI zakIe ke jo amuka vastu hAya te arthe rUpa game te hAryA chatAM paNa tenAthI samAjanuM ekAMta kalyANa ja thavAnuM ane te vastu je paMthamAM, je jAtimAM ke je vyaktimAM jeTalA pramANamAM vadhAre hAya teja paMtha, teja jAti, ke teja vyakitae samAjanI zudhdhimAM agara samAjanA vikAsamAM vadhAre kALeA ApyA che ema kahI zakAya ? alabata evI vastu che ane te uparanI carcAdvArA spaSTa thai gai che. te vastu eTale nirbhayapaNuM, nirle papaNu, ane viveka, vyakitanA ke paMthanA jIvanamAM e vastu che ke nahi te bahu sahelAthI jANI zakAya. jevu' mAnavu tevu ja khelavu tethI ulaTu na cAlavuM agara jevu cAlavu tevuM ja karI devuM. A tatva heya te| nirbhayapaNuM kahevAya. AvuM nirbhayapaNuM dhAraNa karanAra kAi nAkara zethI DarI kharI bInA nahi chupAve ane game tevuM jokhama kheDavA taiyAra raheze. kAi bhakta gRhastha . meTapamAM khAmI AvavAnA bhayathI dharmagurU pAse agara bIje kAMi deSa DhAMkavA ke meTA dekhAvA khATA DeLa na karatAM sAcI khInA kahevA taiyAra raheze. kAi dharmagurU jo te nirbhaya haze teA potAnuM pApa jarAya chupuM nahi rAkhe. eja rIte je nirlobha haze te potAnu zrvana taddana sAduM gALaze. nila~bha paMtha upara kiMmatI kapaDAM ke dhareNAMne bhAra nahi hoya. jo ke paMcamAM nirlepapaNuM haze te te peAtAnI dhI ja zakita ekAgra karI bIjAonI sevAmAM ja vAparaze. te khIjAonI sevA levAmAM saMtuSTa nahi thAya. jo viveka haze te| te vyakitane ke te paMthane kAinI mAthe phlezamAM utaravAnuM kAraNa ja nahi hAya. te peAtAnI zakita ane saMpattinA sadupayAga karIne ja bIjAenAM hRdaya jItaze. viveka hAya tyAM phleza na ja hAya. ane jyAM kleza heAya tyAM samajavuM ke viveka nathI ja. A rIte ApaNe kA vyakita ke koi paMthamAM dharma che ke nahi te ApaNe sahelAithI jANI zakIe ane uparanI kasoTIthI kasI ApaNe nakkI karI zakIe ke amuka vyakti agara amuka paMtha samAjanuM kalyANa karanAra che ane amuka nahi. nAtamAM mahAjanA, paMthamAM tenA AgevAna ane samasta prajAmAM rAjyakartA nIti ghaDe che ane deza kALa pramANe badale che temaja te paLAve che, chatAM samAjanI zudhdhinu kAma to pAchuM bAkI ja rahe che. A kAma koi mahAjana, kAI paMDita, ke kAi rAjA mAtra tenA padathI sAdhI na zake. e kAma ja mukhya che. ane eja kArya karavu te izvarIya sa Mdeza, je vyakitane A kArya karavAnI tAlAvelI hoya teNe khIjAte prathama na kahetAM potAnA ja jIvanamAM dharma dAkhala karavA joie. jo enA jIvanamAM dhama dAkhala thayA te teTale aMze tenu jIvana samAjanI zudhdhi + + Alt + MCWS
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ para prabuddha jaina keLavaNI sabaMdhI gheADAka vicAre ema kahevAmAM Ave che ke vidyArthI avasthAmAM hindanA yuvA pazcimanA yuvA karatAM dhaNAja caDiyAtA hoya che, parantu pachInI jIMdagImAM vidyAthI ` avasthA cheDayA pachI bahu ja pAchaLa rahI jAya che, te eTale sudhI ke keTalAeka teA bhAgye ja peAtAnu jJAna kartavyamAM mukI lAbha lai daI zake che. anubhava A vAta kabula kare che. kAraNa e che ke eka yA khIjA kAraNe ApaNe ugatI juvAnImAM vIza varSanI uMmaramAM sATha varSanA vRddha jevA akALa gaMbhIra ane DAhyADamarA thaI ciMtA karavA maMDI jaIe chIe eTale kartavyamAM je juvAnInuM joma joie te rahetuM nathI. ApaNI Adhunika keLavaNI kAi evI ja Dhaba upara racAI gai che ke hetupUrvaka racavAmAM AvI che ke "ApaNI keLavaNI ane rASTra", "keLavaNI ane samAja," ane "keLavaNI ane dharma" eka khIjAne pUrepUrA baMdha besatA AvatA nathI. sau alaga alaga dhAraNA upara kAma karatA hAvAthI vidyArthI ne te sau bAbatono samanvaya karI dareka bALatanu N upayogI jJAna meLavavA mATe ekI sAthe ghaNI jAtanI keLavaNI krarajiyAta levI paDe che. A jo ApaNA atyAranA nabaLA bAMdhAnA, adhurA sAdhanavALA Adhi, vyAdhi ane upAdhithI viMTaLAyalA vidyArthIne jIvaleNu na nIvaDe te| hatAza karI nAMkhanAra te jarUra nIvaDe che. jema ApaNA zikSaNa ApanArA gurUe Aje tA zikSaNa zAstrathI taddana ajANyA ane tevI vRttithI vimukha che tema ApaNA vidyArthI paNa potAnA kartavyamAM anyamanaska che. te itihAsa bhaNatAM bhaNatAM gaurakSAnI saMsthAnI ciMtA karatA hAya che, gaNita gaNatAM gaNatAM rASTranI jhubezanI ciMtAne bhAra vahatA hAya che, vyAkaraNu gAkhatAM gAkhatAM dezabhaktinA taragAmAM mahAlatA hAya che, teA kASTha gRhaciMtA ke reTInI ciMtAmAM sabaDatA hoya che. kAMtA krAi rmika vamaLamAM paDI gayelA ke peAtAnI saMtatinA vartuLamAM aTavAya gayeaA hAya che. A Adata tene akALe vRddha banAve che ane keLavaNImAM sa MpUrNa thavA detI nathI. A badhAnuM pariNAma eTale "bhAyakAMgalA, jIMdagInAMbarAmAM ja hArI ubhelA vidyAthI !" pragatizIla svataMtra derAnA vidhArthI eTaluM ja samaje che bhaNavuM eTale jI MdagInI upayogI laDatA mATe dhaDAvuM. bhaNatara eTale jIMdagInI dareka sthiti mATenI yogya AvaDatanA samuccaya. AvA saMgrahavALI prajAnA samuha eTale rASTranI svataMtratA ane pragatine TakAvI rAkhanAra prabaLa khaLazakti ! A zakita rASTrane unnata kare che ane unnata rASTra A zakitane vikasAve che ! adhurA saMgrahe te kharcI nAMkhavAnA vicAra nahi ja kare. tene tenI jarUra paNa nahi ja jaNAya. tethI nakAmI ciMtA karI khuzanunA caherA upara karavAnu. pachI bhale te kAine yuddha thavAne upadeza vANI ke lekhanathI na paNa ApatA hAya. samAjanI zuddhi jIvanazuddhimAM samAyelI che ane jIvanaddhi eja dharmanuM sAdhya che. eTale jo ApaNe samAja ane potAnA jIvanane niraMga rAkhavA IcchatA hAIe te| ApaNA potAmAM upara kahela dharma che ke nahi ane che. te keTale aMze che. enuM ja nirIkSaNa karavuM joe. A dhArmika manAtA divaseAmAM je potAnu nirIkSaNa karavAnI Teva keLavIe te te ha MmezAM sthAyI ane ane tema thAya te ApaNI sAme paDelA vizALa samAja ane rASTranA ghaTaka tarIke ApaNe kAMika sAcA kALA ApyAM kahevAya. paMDita sukhalAlajI. tA. 15-7-41 taravaratA thanaganATane aTle vRdhdhAvasthAnI jevI karacalIo paDavA nahi de ! A jIssA bhAvi jIvanamAM tene vijayavata banAve che. A jAtanI vidyArthI avasthAnu` kAraNa eTaluM che ke tenuM rASTra svataMtra che, sukhI che. eTale sAmAnya vidhArthIne tenI ciMtA karavAnuM kAraNa ke avakAza nathI. emAM dharmanI ke samAjanI vyavasthA evI sudhaDa che ke vyakitagata ciMtAne sthAna nathI. uparAMta bacapaNathI evA saMskAro pADavAmAM Ave che ke ayogya rIte sArA gAmanI ciMtA karatA kALa mAka tene dubaLA-banavApaNa hAtu nathI. tenI keLavaNInI doravaNI ceAgya keLavaNIkAro kare che. te dezamAM keLavaNInI-jJAnanI pratiSThA che eTale vidhArthI jyAre tene vicAra karatA hoya che tyAre te temaya ja bane che. tyAM tA-- Play while you play; Work while you work; Read while you read; Study while you study. ramatA hai| tyAre khatathI ramo, bhaNutA hai| tyAre ubhaMgathI bhaNujo; kAma karatA ho tyAre temAMja rasa le ane adhyayana vakhate temAMja cita parAvajo. jyAre ahiM te-- bhaNutA hai| tyAre roTalInI ciMtA karo; vAMcatA hai| tyAre bALakane hIMceALajo; kAma karatA hai| tyAre graha kalezane vicArajo; ane adhyayana vakhate garIbIne raDajo. X X X ApaNe tyAM game te kAraNe pachI to te Arthika kAraNe hA, sa'joganA abhAve hA, yogya keLavaNIkAranI khAmIe hA, sAbhAjIka ke dhArmika dakhalagIrIthI hA, ke rAjyasattAnI khurI dAnatathI hA, paNa pUrNa keLavaNI maLatI nathI. pariNAme pAchaLanI jIMda gImAM kuMtehamada thavAtuM nathI. Aje bhaNe che ghaNA-paNa sau bhaNataranA sarva aMgAnesaMpUrNa zarIrane nahi. keTalAeka bhaNatara bhaNe che mAnasika ane AdhyAMtmika viSayonuM, paNa zArIrika keLavaNIne bhUle che, te kAi zarIra keLave che paNa mAnasika ke AdhyAtmika bAbateAmAM dhAra adhakAra seve che. pUrNa keLavaNI eTale-- pUrNa mAnasika, zArIrika, ane AdhyAtmika ( naitika ) zaktine vikAsa karanAra sAcI samajutI, sAcuM mArgadarzana, sAcA prakAza ! akSarajJAna maLyuM, kAvyatIrtha ke vyAkaraNa ke nyAyatIrthaM banyA ke banyA ema. e. ke pI. eca. DI. paNa jo zArIrika ke AdhyAtmika jJAna nahi hAya to zuM kAmanu ? mAyakAMgalu zarIra ke vipathagAmI jIvana jagatane keTaluM lAbhadAyaka ? zArIrika keLavaNI heAya pazu mAnasika ke AdhyAtmika keLavaNInI khAmI heAya te te paNa zuM kAmanuM ? guDAe ke rAkSasA jagatane keTalA upayAgI? mAnasika ke zArIrika keLavaNI hAya paNa AdhyAtmika keLavaNI na hoya te te paNa zuM kAmanuM? rAvaNu, kesa, hITalara, ke nIza jagatane keTalu unnata karI zake ? jyAre traNe bAbatenuM jJAna ekatrita thAya tyAreja kharI keLavaNI lIdhI gaNAya. adhurI keLavaNI e te hAthInAM aMga upAMga pakaDI nyAya telanArI adha maMDaLI jevI sthiti ane.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-741 - prabuddha jaina rASTra, samAja, ane dharmanuM paNa kaMIka AvuM ja hoya che. samaya jatAM, vyavahAranI gaDamathalathI teomAM rahelI pavitratA ke upayogItAmAM kaMI viSama tatva utpanna thAya che. paNa jyAM sudhI A viSamatAnI zuddhi karanAra keLavaNInI saMsthAo ane pUrNa keLavaNInA ta hayAta che. ane egya rIte gatimAna che tyAM '. sudhI viSamatA vinAzaka nahija bane. jeTalA pramANamAM rASTra, samAja ke dharmanA phephasArU pI keLavaNInI saMsthAo ane prANa' vAyurUpI keLavaNIkArya karatI raheze teTalA pramANamAM te viSanA. ta nAbuda thatAja raheze te zaMkA vagaranI vAta che. keLavaNIkAre! gurUo ! rASTra ane mAnavatAnA eMdhA kalevaranA ghaDavaiyAo ! Avo ! A ! maratI mAnavatA tamArI pratIkSA '; AjanuM yurepa tathA jApAna bhaNyA che mAnasika ane zArIrika bhaNatarane paNa pUrepUrA bhUlyA che AdhyAtmika bAbatane ' muslIma prajA bhaNI che moTe bhAge zArIrika bhaNatarane, paNa bhUlI gaI che mAnasika ane AdhyAtmika viSayane. - bhArata bharyuM che kaMIokaMI AdhyAtmika tathA mAnasika bhaNatarane paNa zArIrika bhaNatara bhUlI gayuM che. ApaNA kalahe, zaThatAo, dharmAdhutA, pazutA ke jaDatA AdhyAtmika keLavaNInI khAmInuM pariNAma che. ApaNI gulAmI manodazA, asthiratA, hIcakArApaNuM, aDaga TekanA sAMsA ane susta dazA zArIrika keLavaNInA abhAvanAM jherI phaLo che. - jIjJAsu vRttinI khAmI, zedhaka buddhinI khAmI, junA calAne meha "bAbA vAkayama pramANama" mAnI levAnI nabaLAI- yukata tatparatA ane vivekabuddhine lepa mAnasika keLavaNInI uNapanuM pradarzana che. para bhASAmAM tAlIma, bhinna prakRtinA samAja ane lokAcAramAM vasatA rAjavInI rAjyasattAnI keLavaNInA viSayamAM DakhalagIrI ApaNI sAcI keLavaNImAM teone dekhAte bhaya, ApaNI keTalIeka vicitratA bharelI kurUDhIo, ArthIka saMkaDAmaNa. bIjA sAdhanane abhAva, keLavaNInI saMpUrNa vicAraNA vagara ladAyelA bInajarUrI viSayeno pharajiyAta che. keLavaNInI pratiSThAne badale tene badalAI gayela hatu ane yogya zikSaNa zAstrIone badale jevA tevAthI apAtI keLavaNI, ApaNA keLavaNInA paga kApanArA tiNuM dhAravALA kuThAra che. hAlAmAM hAlAM dhana bALaka Aja tamane soMpAya ! , vrajalAla dha. meghANI sarasvatIcaMdramAM zrIyutuM govardhanarAmabhAI mallarAjanA mukhe pitAnA kumAranI keLavaNInI zarUAtamAM amAtya vidhAdhanane je zabe kahevaDAve che te kharekhara Adhunika keLavaNI kAree temaja keLavaNI levAnA umedavAra ane tenA vAlIoe manana karavA yogya che. * ' "o keLavaNI maMdIranAM caNatara caNanArA kuzaLa kAryavAhake ! tamArA Azare Avela vidhAthIo mAtra brAhmaNa jevA zAnta ja banavA nathI AvatA, mAtra kSatriya jevA taravAra vIMjAnArA banavA nathI AvatA, vaizya jevA vyavahArakuzaLa ane gaNatrIbAja thavAye nathI AvatA ke zudranI mAphaka sevaka thavA nathI AvatA. eTale tame tene mAtra brAhmaNa, vaizya, kSatriya ke zuddha banAvazo te nahi pAlave! vidhArthIo potAnuM jIvana dhaDatara karavAnI meTI AzAe Ave che. tamArA AMgaNe Ave che, brAhmaNa sama zAnta, kSatriya sama zuravIra, vaizya sama vyavahArakuzaLa ane zudra sama sevAbhAvI banavA. vidyArthIone Adarza te cAre kAmane sAmo saravALe banavAnuM che. jJAna, zaurya, vyavahArakuzaLatA, ane sevA eja vidyArthIoe dhArelo keLavaNIne khare Azaya che. jyAM sudhI A Apaze tyAM sudhI tame jagatane sAcA upakAraka che. bAkI te - grIma vyAyAmavarganI jhINI jharamara svAmI amane zikSaka judI judI rAvaTIomAM mUkavAnuM kahe che. paNa amAre te sAthe rahevuM che." be yuvAna vidhArthIoe AvIne svAmIrAvane phariyAda karI. svAmI rAve kahyuM "tamane judAM ke temAM zI harakata che? tame judI judI rAvaTIomAM jaI tamArI pAse hoya te bIjAne - Ape te vadhAre sAruM che." temanA kahevAmAM gUDha artha samAyele hatuM ke amukanI sAthe ja rahevuM game ane bIjAnI sAthe na gameAvuM vaLaNa rAkhIe tyAMsudhI ApaNAthI sAruM vizvabaMdhutva keLavI zakAya nahi. vidhAthI e AvA aneka prazno pUchatA ane tenA javAbo suMdara premaLa zabdathI meLavatA. eka vakhata eka vidhAthIe AvIne svAmIjIne phariyAda karI ke rAvaTIne cheDe AvelI mutaraDImAM ghaNI ja durgadha mAre che. aMdhArI rAtrinA ThaMDA pahore svAmIjI tagAruM ane pAvaDo laI mutaraDI sApha karavA gayA, mATI khodI. khADAmAM nAMkhI ane durgadha dabAI gaI.. eka divase jyAre henenI mutaraDI khUba babathI baMdhAI gayelI svAmIjIe jANI tyAre temanI pAse eka AdheDa ummaranA hena ubhelAM hatAM. svAmIjI, tathA e bahene. baMnee maLI te mutaraDI sApha karI. A vAtanI bIjI bahenane khabara paDI. tyAre temanI zaramane pAra na rahyo. bahenemAMthI eka bahena bayAM ke, "ApaNu mATe mAtA tarIke A vastu sarajAI che. chatAM ApaNane A kAma karavAnuM na game e keTalI. zaramanI vAta gaNAya ?' saradAra pRthvIsihe kholelA A varganuM nAma grISma vyAyAmavarga hatuM. chatAM unALAnA vyAyAmane badale ziyALAnI mAphaka vyAyAmathI manane ThaMDaka rahetI. lAThI, lejhIma, esa vigere kasaratathI zArIrika skurti paNa rahetI. samuha jIvananI tAlIma ane niSkriya jIvanamAM amane sthAna e be vAtane dRSTi samakSa rAkhavAmAM AvelI. keTalAeka mAnasika sudhAraNa arthe, keTalAeka zArIrika sudhAraNA arthe AvelA. mAnasika nabaLI sthitivALA vidyArthIo ahiMthI manane sabaLa banAvavAnA vicAre laI gayA. grAmyajIvana kevI rIte jIvAya. tene ahiM anubhava thAya tema hatuM. tavaMgare (anusaMdhAna pRSTha 59 juo) * * * * . zArIrika vijJAna ApaNane zIkhave che ke jyAM sudhI phephasAM ane prANavAyu jagatamAM hayAta che, tenuM kAmakAja cAlu che tyAMsudhI zarIramAM zramathI utpanna thatAM viSanI zI paravA che? dareka gati, dareka kArya zarIramAM amuka viSamatattva utpanna karI - pavitra rakatane viSamaya karI de che jenI zuddhi phephasAmAM prANa- * vAyuthI thatI jAya che. jyAre phephasA nabaLA hoya che ke prANavAyu * kamatI hoya che ke jheranuM pramANa phephasAnI zakita uparAMtanuM hoya che, tyAreja jheranuM ghena ke mRtyunAM pagalAM dekhAya che..
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ' nA thAya, ka prabuddha jaina tA.1pa-7-41 .: saccassa ANAe uvaThie mehAvI bhAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha na satyapUtaM vadedvAkyam julAI 15 1941 AtmarakSaNa - zrI. munazInA rAjInAmAe AtmarakSaNanA praznane khUba AgaLa dhakake che, kada' paNa guDe ApaNI upara athavA te ApaNu pADozI ke bAjue cAlI jatA koI bhAI bahena upara AkramaNa kare tyAre ApaNe zuM karavuM ? A praznanA aneka vikalpa ane tenI gyAyegyatA Aje khUba carcAI rahela che. A prazna saMbaMdhamAM zrI. mahAdevabhAIe ApelA keTalAka uttaro A aMkamAM anyatra utAravAmAM AvyA che. AkhI carcA pAchaLa mULa prazna e che ke tame tamArA kAryakAryanA nirmANamAM ahiMsAne dhyeya tarIke svIkAre che ke nahi ? hiMsAne dayeya tarIke svIkAranArane bIjI koI bauddhika guce rahetI ja nathI. ahiMsAvAdIne ja AvI guMca ubhI thayA kare che kAraNu ke ApaNA AkhA jIvananA karmAkarmanuM nirmANa hiMsA-ahiMsAnI citravicitra meLavaNI upara thayeluM che ane ApaNuM yeya cAlu vyaktigata tema ja samuhagata jIvanamAMthI hiMsA bane teTalI ochI karIne ahiMsA tarapha pragati karavAnuM che. prastuta AtmarakSaNanA saMbaMdhamAM gAMdhIjI je ahiMsaka sAmanAnI paddhati akhatyAra karavAnuM kahe che te ApaNAmAMnA ghaNA kharA mATe azakaya lAgatI hoya te paNa tenI vizeSatAo upekSA karavA jevI nathI. - ApaNA dezamAM kemI athaDAmaNa e eka bhAre pragatibAdhaka Aphata che. e athaDAmaNe haMmezane mATe dUra thAya ane kemI bhAtRbhAva tarapha pasare e ApaNuM dayeya che. e dayeya hiMsAtatpara guMDAne mAravAthI sadhAvAnuM nathI paNa hiMsaka vRttine mULamAMthI cheda karavAthI ja sAdhI zakAya tema che. e hiMsaka vRttine nAza ahiMsAtmaka sAmanAthI ane te rIte svecchAe apAyelAM aneka AtmabulidAnathI ja thaI zakavAne che. hiMsaka sAmanAthI hiMsaka be ghaDi dabAya che paNa teo haMmezAM pitAne lAga zodhatA rahe che. "bhaya vinA prIti nahi' e kahevata khoTI ane anarthajanaka che, bhayathI kadI prIti utpanna thatI ja nathI. bhaya nabaLAne dabAyalA rAkhavAmAM ja kAma lAge che. paNa nabaLo sadA nabaLo raheto nathI ane e sabaLa thAya ke turata ja te bamaNA jorathI sAmane zarU kare che. A badhuM vicAratAM hiMsaka vRttine uttama pratikAra ahi sake sAmanAthI ja thaI zake tema che. paNa vastusthiti evI che ke ahiMsA tarapha ApaNuM lakSya hovA chatAM ApaNuM AcaraNa hiMsApUrNa hoya che. varSothI hiMsAthI TevAyelA ApaNe hi saka vRttine ane manedazAno ekAeka tyAga karI zakatA nathI. guDe Avyo ke ApaNe hAtha ajANapaNe upaDe che ane je hAthamAM AvyuM te vaDe ApaNe tenI upara prahAra karI nAMkhIe chIe. bhAvanA eka vastu che; varSo sudhInuM vaLaNu bIjI vastu che. AvA vaLaNune vaza thaI ApaNe ApaNI ke anyanI jAtanuM rakSaNa karavA jatAM hiMsA karI besIe ene artha ema nathI ke ApaNe ahiMsAnI bhAvanAne haMmezane mATe tilAMjali ApI dIdhI. AjanI paristhitimAM AvuM vartana sahaja che, kSamya che. " paNa AtmarakSaNa ke pararakSaNa karavA jatAM ApaNA hAthe hi sA thaI jAya e eka vastu che paNa AgAmI AkramaNanI kalpanApUrvaka rakSaNanA sAdhanonI hiMsAnA dheraNe vyavasthita janA karavI e bIjI ja vastu che ane e te ahiMsAnA dhyeyane tyAga karavA sivAya banI zake tema che ja nahi. A bheda sau keIe barAbara lakSyamAM levA jevuM che. bIjuM rakSaNanA hiMsaka sAdhananI vyavasthita ejanA saMbaMdhamAM e paNa dhyAnamAM levA jevuM che ke hiMsaka rakSaNa ane AkramaNa vaccenI sImA jALavavI hamezAM bahu ja muzkela che. Aje rakSaNano vicAra karanArane AvatI kAle virodhI pakSa upara ekAeka AkramaNa laI javAmAM ja sAcuM rakSaNa raheluM che ema lAgyA vinA rahevAnuM nathI. hamaNAM ja tAjetaramAM nivRtta thayela hiMdanA senAdhipatie spaSTa zabdomAM jaNAvyuM hatuM ke duzmana Ave tyAre dezanuM rakSaNa kema karavuM e rIte dezanA rakSaNane vicAra kare te yogya nathI. sAcuM rakSaNa khare vakhate duzmana upara AkramaNa karavAmAM ja raheluM che ane tethI hiMdusthAnanA rakSaNa mATe ApaNI dRSTi ane kAryazakita hiMdusthAnathI dUra dUra AvelA deze ke jyAM Aje laDAI cAlI rahelI che tyAM sudhI laMbAvavAnI jarUra che. A rIte "ame te kevaLa rakSaNanI yojanA karIe chIe' ema kahenArAne AgaLa cAlatAM hiMsaka AkramaNa paNa eTaluM ja jarUrI bhAsavAnuM che. A badhuM vyavasthita rakSaNa janAnI vAte karanAra ane chatAM ahiMsAmAM pitAne aDaga zradhdhA hovAne dA karanAre lakSya upara levAnI khAsa jarUra che. AtmarakSaNa saMbaMdhamAM gAMdhIjInI dRSTine virodha karanArA ema pokArI uThe che ke, " jo amAre jarUrI baLa vAparIne guDAonA AkramaNane sAmane na kare ema tamAruM kahevuM hoya te zuM amAre amArAM bAyaDI chokarAMne kapAvA devAM ane amArI mAlamIlkatane luMTAvA devI ?Ama kahenArA gAMdhIjIne khoTI rIte samaje che athavA te varNave che. temaNe kadi AvI nirmAlyatA ke bAyalApaNAnuM samarthana karyuM ja nathI. temaNe bhArapUrvaka jaNAvyuM che AvA guMDAone sAmane te the ja je. e sAmane teo kahe che te rIte zakaya na hoya te pachI anya rIte kare ! paNa anya rIte vartavA mAMgatA loke ahiMsAno dAve AgaLa na dhare ane pote je rIte sUcave che tenA lAbhAlAbhane zAnta paLoe jarA uDe vicAra kare. AjanI nAmaradAI ane bAyalApaNu sAme te tene paNa anya jeTalI ja dhRNA dharAve che. zrI munazInA rAjInAmA uparathI upasthita thatA saMrakSaNanA muddAupara ATalI samAlocanA e viSayamAM rasa letA ane cintA dharAvatA bhAI bahene upayogI thaze evI AzA rAkhuM chuM. anAsakatanI hiMsA ! zrI, munazIe rASTrIya mahAsabhAmAMthI rAjInAmuM AvyA bAda se zIyala velaphera" nAmanA pitAnA patramAM ahiMsA viSenI pitAnI samajaNunI spaSTatA kare agralekha pragaTa karyo che jene anuvAda A aMkamAM anyatra ApavAmAM AvyuM che. zrI munazIe rAjInAmuM ApyuM tyAre gurUnA pagale ziSya amuka maryAdAthI AgaLa cAlI zake tema na hovAthI ziSya anicchAe gurthI judo paDato hoya evuM sAduM, saraLa ane spaSTa vaLaNu zrI. munazanuM hoya ema ApaNane lAgatuM hatuM ane tethI temaNe koMgresanA nAme Aja sudhI meLavelI pratiSThAne potAnI pratIti khAtara AvaDe meTA bhega Ape te badala temanA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-7-41 mATe ApaNA dilamAM kharekhara mAnasphuratu hatuM. prastuta lekhamAM paNa ArabhamAM tema ja antamAM evA ja vaLaSNunI praticchAyA dekhAya che paNa e lekhamAM vacagALe evAM keTalAMka vidhAnA Ave che. ke je uparathI ApaNane ema anumAna karavAne kAraNa maLe ke upara varNavela temanA vaLaSNu pAchaLa rahelI namratA ane jarUrI ahiMsA-sAmarthya nA peAtAmAM abhAva hovAnI saraLa kabulAta dhIme dhIme khaMDita thavA lAgI che. Aje temanI vakIla buddhi peAtAnA vaLaNa ane vartananuM svataMtra samarthana zodhatI hAya ema ApaNane temanA nIcenA vAkayeA uparathI bhAse che. te prastuta lekhamAM jaNAve che ke "huM samaju chuM te mujam ahiMsA eTale aLanA upayoganA sarvothA parityAga e vyAkhyA barAbara nathI. evA prasaMgA upasthita thAya che ke jyAre khaLanA upayoga samata thavA joie, eTaluM ja nahi paNa te ja eka parama kartavya lekhAvu joie, ahiMsA maneAgata vastu che. tenI naitika kImata tenI pAchaLanA hetu ane preraka kAraNamAM rahelI che. jo kazA paNa bhaya, dveSa ke krodha sivAya svIkAravAmAM Avela vyadharmanA anupAlanamAM baLano upayoga jarUrI ane te te hiMsA nathI. prabuddha jaina 'satyAgraha prabhutva ane sattA meLavavAnuM meA zastra che. satyAgrahanA zasranI zodhathI duniyAnA itihAsamAM mahAtmA gAMdhIjI jarUra avicaLa kItine pAmaze. ahiMsAnI maryAdA tenI kArya sidhdhAntika apUrNatAemAM rahelI nathI, paNa manuSya svabhAvamAM rahela apUrNatAne ja AbhArI che. je mANasa hiMsaka AkramaN sAme baLa vAparI paNa ucca kavya buddhithI prerAine potAnA ghara, maMdira jamInanuM rakSaNa kare te bIjA jeTalA ja satyAgrahI che." AgaLa cAlatAM teo jaNAve che ke "huM ahiMsAnA viSaya upara niSNAta havAne dAve karatA nathI. huM te pote vyAsa, pataMjali ane gAMdhIjIe zikhavI che te ahiMsAnA namra abhyAsI chuM." AvI namratA dAkhavavA chatAM ahiMsA ane satyAgraha viSenAM upara jaNAvelA vidhAne eTaluM jaNAvavAne puratA che ke te ahiMsA zAstranA kevaLa namra abhyAsI nathI paNa ahiMsA ane satyAgraha sabaMdhamAM cokakasa vicAre dharAvI rahyA che ane te vicAra evA che ke je-byAsanA ahiMsA paratve zuM vicArA hatA te cokakasa karavuM bahu ja muzkela che pazu-pataMjali ane gAMdhIjInAM mantavyothI jarUra bahu judA paDe che. vaLI satyAgraha tA gAMdhIjInA dhaDelA zabdasamAsa che ane satyAgrahanI kalpanA sAthe mAnasika temaja bAhya ahiMsA eTalI badhI joDAyalI che ke satyAgrahanu hiMsA sAthe lagna karavu te satyAgrahane ja varNasaMkara banAvavA jevuM che. khIju` zrI. munazI sUcave che te mujaba rAga, dveSa, krodha temaja bhayathI mukata banIne prasaMga Avye kAi paNa uMcA uddeza khAtara ApaNe hiMMsA karIe te! te hiMsA nathI paNa ahiMsA che. A rIte teo gItAjImAMnA anAsakitavAdamAMthI potAnA vicAravuM, samarthana zodhatA hAya ema lAge che. eka bAjue AtmarakSaNanA prazna upara gAMdhIjIe sUcavela ahiMsAtmaka sAmanA karavAnu potAnuM asAmarthya te raju kare che. bIjI bAjue rAga, dveSa, bhaya ane krodhathI mukata evI anAsakata maneAdazA hAvAnA teo dAvA kare che. A kharekhara bAre vicitra lAge che, anAsakatAne pahoMcelA mAnavI kAine bacAvavA mATe peAtAnI jAtanuM alidAna Ape te samajI zakAya tevuM che, paNa tevA mAnavI taravAra ugAmIne AkramaNutapara guMDAno ziraccheda kema karI zake te te ApaNI pAmara kalpanAmAM AvI ja zakatuM nathI. gItAjImAM sthitaprajJanAM je lakSaNo varNavyA che. evI ucca AtmadazAne dAvA karavAne badale huM eka sAdhAraNa mAnavI chuM; mArAM bhAibhAMDuMne kAI guMDe mAravA ke luTavA Ave te mArAthI tene baLajorIthI paNa haThAvyA sivAya rahI zakAya tema che nahi, temaja AvA prasaMge koi paNa mANase sAme AvatA guDAnA purI khAjorIthI sAmata karavA ja joie ema dRDhapaNe mane lAge che. gAMdhIjI kahe che ke sAmanA karavA joie e barAbara paNa temAM zArIrika bAnA upayoga ahiMsAvAdI saMmata karI na zake. ahiMsA. mane jarUra game che. chatAM A kATinI ahiMsA mArA mATe zakaya nathI' ATalo namra dAve! jALavI rAkhIne zrI munazI AgaLa cAlyA hata te kAte khAsa kahevA ke carcavApaNu' na raheta. paNa ApaNI buddhinI pAchaLa raheluM ' ahIM ApaNAmAM ugelI sAhajIka namratAne TakavA detuM nathI ane huM uMce pagaluM bharavAne samartha nathI eTale nIcenI bhUmikA upara cAlu chuM.' evI asAmarthya sUcavatI kabulAta padabhraSTa karI mArU maMtavya ja sAcuM ane TasaMmata dharma mAne sUcavatu che. ane AthI anya kASTha vidhAna duniyAmAM rahetA ane krUratA mAnavI ArTa avyavahArU ane tethI bhramaNAmUlaka che evA vaLaSNu tarapha ja ApaNAmAM rahelI ahaMtA--buddhi jANye ajANye ApaNune kheMcI gayA vinA rahetI nathI. emAM paNa jene prabhutva prakRtithI vareluM che. tenA mATe te bIjo vikalpa sa'bhavI ja na zake, pAnada, mArI samajaNa mujabanI ahiMsA (ahiMsA sabaMdhe potAnA khyAlo spaSTa karate eka lekha NonVolence, as I Understand it' e mathALAthI zrI. kanaiyAlAla mANekalAla munazIe peAtAnA taMtrIpaNA nIce pragaTa thatA sezIcala velaphera' nAmanA aMgrejI sAptAhikanA tA. 3-7-41 nA 'kamAM pragaTa karyo che. Aje cAlI rahelI carcAmAM janatAne zrI. munazInuM dRSTibindu barobara jANavA maLe te hetuthI uparanA lekhano anuvAda ahi pragaTa karavAmAM Ave che.) gAMdhIjIe mahAsabhAvAdI tarIke mArI pAsethI je apekSA rAkhI hatI tevA ahiMsAneA khyAla huM svIkArI zakayA nahi. paNa Ano artha ema nathI ke me' ahiMsAne tyAga karyAM che athavA teA huM kaoNMgresavirAdhI banI gayo chuM. 1939 mAM AI phAlo dhI. mahAtmA'e .nAmanA mArA pustakamAM meM gAMdhIjIne eka evA gurU tarIke varNavyA che ke jenI samakSa zvara parama satya vastu che. e satya upara nirbhara banIne te jIvI rahyA che ane temAMthI sadAkALa tee akhUTa tAjagI meLavI rahyA che. te pustakamAM meM je kAMi kahyuM che te dareka zabdane huM vaLagI rahu chuM: kAraNa ke mArI sAme haMmezA upasthita thayA karatI AdhyAtmika gu McavaNo ane muMjhavaNAthI gherAyalA mArA AtmAnA aneka aMdhArA khUNAne temaNe ajavALyA che ane Aje paNa te ajavALI rahyA che. me mAsanI 26 mI tArIkhe meM temanI upara patra lakhyA tyAre athavA te chellAM chellAM zegAMvamAM jyAre mane lAgyuM ke satyasvarUpa Izvara mAMgI rahela che ke huM gAMdhIjI pratye apramANika banI na zakuM, tyAre meM temanuM sAnnidhya jeTaluM anubhavyuM teTaluM sAnnidhya pahelAM meM kadi anubhavyuM nahatuM, jyAre chellA mArca mAsamAM mArI jIMdagInI meTAmAM meTI dhAta meM pasAra karI tyAre mane kharekhara bhAsa thayela ke satya jevuM mane dekhAya te mujaba jIvavAnA ane Aje ubhI thayelI dezanI kevaLa vicitra paristhitimAM te mujaba ja vartavAne hu-saMbhava che ke (%)
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-7-41 a95 pramANamAM-prayatna karuM te ja temanI sAthenA saMbaMdhanI meM lAyakAta prApta karI kahevAya. gAMdhIjIthI mAruM juduM paDavuM Aja sudhInI aitihAsika paraMparAne vadhAre maLatuM Ave che, pitAne ziSya rAmAnaMda bhakitanA prazna upara pitAthI judo abhiprAya dharAve che ema jyAre santa- ziromaNi rAmAnujAcAryane mAluma paDayuM tyAre temaNe tene AzIrvAda ApIne je mArge cAlavAnuM tene Aja sudhI zikSaNa ApavAmAM AvyuM hatuM te cheDIne tenA pitAnA mArge javAnI anujJA ApI. meTA AcAryo sadAkALa AvA ja hoya che. mahApurUSanAM dila kadi sAMkaDA hotAM ja nathI. gAMdhIjIe potAnA nivedanamAM barobara jaNAvyuM che ke huM ahiMsAne siddhAnta tarIke svIkAruM chuM. huM buddhipUrvaka daDhapaNe mAnuM chuM ke je koI vyakti mana, vacana ane karmathI ahiMsaka banI zake te te sarvatra prema utpanna karI zake ane e rIte janatA upara pitAnuM varcasva sthApI zake che. A jeTaluM eka vyakita viSe sAcuM che kuMja aneka vyakitaonA banelA samuha viSe paNa sAcuM ja che. A naitika kAraNakAryane niyama aphara temaja aTaLa che. huM e paNa mAnuM chuM ke yogasUtramAM jIvananA eka mULabhUta siddhAntanI prarUpaNa karavAmAM AvI che ke brahmacarya-mana vANI ane karmathI vIryanI rakSA-mana ane zarIrane keI apratIma tAkAta Ape che ane aparigraha mAnavIne jIvananI pUrNatA tarapha laI jAya che. - paNa eka aTaLa niyamanuM jJAna hovuM eka vastu che; tadanusAra saMpUrNa jIvana akhatyAra karavuM e bIjI vastu che, huM brahmacarya vrata laI zako nathI ke aparigraha aMgIkAra karI zakatA nathI ane evI ja rIte sarve saMgomAM ane sarva paristhitimAM mArA mATe ahiMsaka banavuM zakaya nathI. 1814 nI sAlamAM gAMdhIjI pote aMgrejI lazkara mATe sainikonI bharatI karavAne kheDA jIllAmAM gayA hatA; 1841 nI sAlamAM teo eTalI uMcI AdhyAtmika kakSAe pahoMcyA che ke Antara rASTrIya, rASTrIya ke sthAnika-koI paNa pradezamAM teo hiMsAnA upayogane saMmata karatA nathI. 1937 mAM teo keMgresa rAjyavahIvaTanI. javAbadArI svIkAre ema icchatAhatA; Aje hiMsAne upayoga kare paDe tevI rAjyasattA koMgresa svIkAre te temane saMmata nathI. eka mAnavIthI zakya hoya teTale ahiMsAne vijaya sAdhavA mATe Izvare temane A duniomAM mokalyA che. pUrNatAnI uttarottara koTine oLaMgatAM enaMgatA temanI jevA yogI mATe sarve kaI saMgamAM ahiMsaka rahevAnuM zakaya che. prasaMga Avye Izvara ke je temane mana satya ane ahiMsAnuM ja bIjuM rUpa che temane kAla pure karavAnA bhagIratha prayatna pAchaLa pitAnI jAtane khapAvI detAM eka ghaDinI paNa temane mAra lAgavAnI nathI. paNa eka sAdhAraNa mANasa ke jene jIvananA nAnA meTAcAlu sagano sAmano karavAne che ane jene potAnI jAtane vaphAdAra rahIne vartavAnuM che tene te A vAta svIkAryA sivAya cAle tema che ja nahi ke sarva saMgamAM baLanA upayogane tyAga e ja kevaLa ahiMsAne artha hoI zake nahi. hiMdusthAnane vahIvaTa prajAniyukata sarakArane soMpavAnuM kabula karavAmAM Ave te jarmane sAme laDavAnI kabulAta. ApavAnI darakhAsta jyAre punA khAte maulAnA abula kalAma AjhAda, rAjAjI ane saradAra vallabhabhAI paTele raju karI hatI tyAre teoe paNa A maryAdAne ja svIkAra karyo hato. je hada sudhI mANasa pramANUikapaNe pitAnA jIvanamAM ahiMsA AcarI zake teTalI hada sudhI ja mANasa ahiMsAne svIkArI zake. te hiMsA khAtara keInI hiMsA na kare. rAga, bhaya ke krodhane vaza thaIne te hiMsA na kare. paNa jeNe varSonI sAdhanAvaDe gyatA prApta karI na hoya ane e rIte je AdhyAtmika vikAsanI ucca kaTie pahoMcela na hoya tenA mATe te ahiMsA kevaLa mane gata (Psychological) ja hoI zake. A ahiMsA eTale koIpaNuM prakAranA rAga, draya ke krodhanA vikArane vaza thayA sivAya kartavya dharmanuM anupAlana karavAne satata prayatna. jyAre meM mAruM upara jaNAveluM pustaka lakhyuM hatuM tyAre A maryAdAnuM mane purepuruM bhAna hatuM. meM temAM spaSTatApUrvaka jaNAvyuM che ke ahiMsaka sAmanA upara rASTranuM ekavAra ghaDatara thayuM eTale e rASTra prajAgaNamAM hiMsAnI vRtti ja hoI na zake ema mAnavuM bhUla bhareluM che. meM ema paNa kahevuM che ke hiMdusthAna e sAdhana vaDe svarAja meLave te paNa e hiMdamAM evA ghaNA hiMdIo haze ke jenI duSTa vRttionuM baLarIthI niyaMtraNa karyA sivAya cAlaze nahi. AMtararASTrIya jIvananI niyamanamAM ahiMsA agatyano bhAga bhajavavA mAMDe te paNa tene uparanI bAbata eTalA ja pramANamAM lAgu paDavAnI. jyAM sudhI samagra janatA eka sarvavyApI rAjyataMtra svIkAre nahi tyAM sudhI rAjya rAjyanI pazubaLa para nirbhara rahetI pravRtiono kadi lepa thaI zakaze nahi. jyAM sudhI ghaNu kharA manuSya sarvasAdhAraNa jIvana gALI rahyA che tyAM sudhI mANasa vacce kaI paNa sAdhanavaDe AtmarakSaNa karavAnA hakakano parityAga karavAmAM Ave e huM kalpI zakatA nathI. mArI sAme upasthita thayelI samasyA A mujaba hatI. ahiMsAne jIvananA eka aTaLa siddhAMta tarIke svIkAravA chatAM Aje gAMdhIjI varNave che te mujaba ApaNA dezamAM nAnA pAyA upara AMtaravigraha cAlI rahyo che tevA vikaTa sago vacce athavA te AMtararASTriya paristhitinA pariNAme je kAMI navA saMge ubhA thAya te vacce mArI jevA mATe ahiMsAne saMpUrNa paNe AcAramAM utAravAnuM zakaya che kharUM? athavA te upara jaNAvela bhagata (Psychological ) ahiMsA svIkArIne mAre mArI jAta mATe saMtoSa mAnavo ? eka nirdoSa rAhadArIne charI mAravAnI taiyArI karatA athavA te koI strIne upADI jate koI guDo mArA jovAmAM Ave te e guMDAnuM mAthuM bhAMgI nAkhavA jeTaluM baLa mATe vAparavuM na joIe ? je guMDAo mArA lattA upara humalo kare te amArAM ghara, strI tathA bALakanuM maLI zake teTalAM zastro vaDe rakSaNa karavA mATe mArA lattAnA navajavAnane ekatra karUM e yogya gaNAya kharUM ? jo mArA dezanA mANaso khuba bIkaNa hoya te hiMdu temaja musalamAna-banene guMDAo sAme AtmarakSaNanI kaLAmAM kuzaLatA meLavavAnuM huM kahI zakuM kharo ? dAkhalA tarIke maMdira ke ma96IzvaranA keI paNa nivAsa-ne bALI nAMkhavAne guMDAo udhata thAya te hiMdu ane musalamAna bannee ekatra thaIne sarva labhya sAdhana vaDe te humalAne pUrepUre sAmane kara na joIe ? jo laDAIne lIdhe dezanI sulehazAMti jokhamamAM AvI paDe ane mane khAtrI che ke sulehazAMti jokhamamAM che ja te ApaNe ApaNA samAjanuM zArIrika baLanA upayoga vaDe rakSaNa karavuM e zuM Avazyaka nathI ? A mAtra kAlpanika samasyAo nathI. je vAstavika paristhiti ApaNI sAme Aje AvIne ubhI rahI che tenAM ja A tA che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ manA tA. 15-7-41 ! " " AtmanirIkSaNa dvArA mane mAluma paDyuM ke gAMdhIjI mahAsabhAvAdI tarIke mArI pAsethI je apekSA rAkhe che tenI sarakhAmaNImAM mArI ahiMsA maryAdita che-huM samaju chuM te mujaba ahiMsA eTale baLanA upagane sarvathA parityAga e vyAkhyA barAbara nathI. evA prasaMge upasthita thAya che ke jyAre baLane upayoga saMmata thavo joIe eTaluM ja nahi paNa te ja eka parama kartavya lekhAvuM joIe. ahiMsA bhagata (Psycholo- gical) vastu che. tenI naitika kiMmata tenI pAchaLanA hetu ane preraka kAraNamAM rahelI che. je kazApaNu bhaya, deSa ke krodha sivAya ravIkAravAmAM Avela dharmanA anupAlanamAM baLano upayoga jarUrI bane te te hiMsA nathI. - satyAgraha prabhutva ane sattA meLavavAnuM meTuM zastra che. satyAgrahanA zastranI zodhathI duniyAnA itihAsamAM mahAtmAgAMdhIjI jarUra avicaLa TIrtine pAmaze. ahiMsAnI maryAdAo tenI kaI siddhAnika apUrNatAomAM rahelI nathI, paNa manuSya svabhAvamAM rahela apUrNatAne ja AbhArI che. je mANasa hiMsaka AkramaNa sAme baLa vAparIne paNa ucca kartavya buddhithI prerAIne pitAnA ghara, maMdira ke jamInanuM rakSaNa kare te bIjA jeTalo ja satyAgrahI che. huM ahiMsAnA viSaya upara niSNAta hovAno dAvo karate nathI. huM te pite vyAsa, pataMjali ane gAMdhIjIe zikhavI che te ahiMsAne namra abhyAsI chuM. paNa je ahiMsAne korTa jude ja artha thatuM hoya te gItA mArA mATe na samajI zakAya te graMtha banI jAya che. gAMdhIjI je mahAna siddhAMta zikhavI rahyA che tene abhyAsa karavAno meM banatA prayatna karyo che. huM te samaje chuM. naitika kAraNakAryane aTala niyama ahiMsAdhArA vadhAre spaSTapaNe vyakata thAya che e dRSTie ahiMsA pratye mane pUrNa Adara che; paNuM huM tene saMpUrNapaNe AcAramAM utArI zakatA nathI. huM e mujaba AcarI zakuM chuM ema kahuM te te kevaLa asatya gaNAya, A mArA asAmarthya mATe zikSaka ke siddhAMtanI koI truTI nahi paNa mArI pitAnI nabaLAI ja javAbadAra che. temaja kavi bhava bhUti kahe che tema "sUrya rana temaja mRrpiDa banne upara pitAnAM kiraNo sarakhI rIte pheMke che paNa rana prakAzane pratibiMbita kare che." huM te mAtra mRtpiDa ja rahyo ! mane kaMi kaMi loko taraphathI abhinandananAM temaja avahelanAnA saMdezAo maLyA kare che. te ubhayathI mane bacAvavAnI mArI temane vinaMti che. huM te temanI pAse mArA mATe prArthanAnI ja yAcanA karuM chuM. anuvAdaka paramAnaMda, bahena vairyabALA pArekhane abhinandana bahena vairyabALA pArekhane A vakhatanI meTrIkanI parIkSAmAM beThelI jaina kanyAomAMthI sauthI pahelAM AvavA badala temane zrI mahAvIra jaina vidyAlaya mAraphatanI zrImatI lIlAvatI bhurAbhAI mehanalAla jhaverI vidhArthInI skolarazIpa re, 10ApavAnuM . TharAvavAmAM AvyuM che ane ve. sthA. konpharansa taraphathI upasthita karavAmAM Avela zIlDa paNa te bahena A varSa mATe laI javAne bhAgyazALI thayAM che. * abhinandana ' jaina zve. mU. kenpharansanA pramukhazrI. choTAlAla trikamadAsa pArekha amadAvAda lela beDanA pramukha cuMTAyA che. te mATe temane jaina samAjanA abhinandana ghaTe che. .. mahAdevabhAI sAthe praznottarI zrI. mahAdevabhAIe cAlu paristhitinA mahatvanA prazno viSe "phulachAba'nA pratinidhine Apela mulAkAtamAMthI.. ahiMsAmAM saMpUrNa zraddhA 1. ahiMsAmAM mAnatA hovA chatAM ahiMsA AcaravAnI zakita na dharAvatA leke gresamAM rahe tethI phAyade ke ugre-- samAMthI chUTA thAya tethI ? mahAdevabhAi:-hiMsA AcaravAnI zaktine tame ke artha kare che enI upara mArA javAbane AdhAra rahe che. huM AgamAM jhaMpalAvI nathI zakate, athavA te guMDAnI taravAra AgaLa tammara khAne paDI jaIza, mATe mArAmAM ahiMsA AcaravAnI zakita nathI ema kahuM to te barAbara nathI. ahiMsA pite ja evI pracaMDa zakita che ke e viSe zraddhA hoya te ja zakitamAM pariName. pachI te ochAvatA pramANamAM hoya e saMbhave. eTale savAla zakitane nathI, zraddhA che. ahiMsA viSe zradhdhA ja meLA haze te te hiMsA Acaze, vicArathI athavA te AcArathI. eNe pramANikapaNe nIkaLavuM rahyuM. zradhdhA pUrepUrI haze, te bhagavAna te AcaravAnI zakita Apaze ja e vizvAsa teNe rAkhavo joIe. deza kone anusaraze? 2. zrI. munazInI jema AMtararamakhANamAM ahiMsAne nAkAmayAba mAnIne bahoLA pramANamAM kogresIo chUTA thAya te, bAkI rahelA mUThIbhara ahiMsaka konTesIone Akhe deza kevI rIte anusarI zake? deza para temanI zI asara rahe ?' mahAdevabhAI : je munazInuM ja mAnasa dharAvanAra lAkhe koMgresIo haze te te munazIjI navI kogresane kabaje karaze, ane e navI paNa pramANika gresathI dezanuM kadI ahita nahi thAya, hita ja thaze. lAkhe emanA mAnasanA hoInIkaLaze. ane pachI pitAnI ke presa karaze athavA ke gresane kabajo leze, to pachI muThIbhara AhiMsAvAdIo haze te kAMI kAcApocA ahiMsAvAdIo nahi haze. gAMdhIjInuM peluM vAkya yAda rAkho : "jemane mana hiMdu athavA te musalamAna athavA te bIjA e koI bheda nathI, evA pAMca sAcA mANase mane maLe te kanTesanI ImArata ubhI karavAno mArga huM kADhI zakIza.' e pAMcanuM AtmabalidAna pAMca lAkhanI AMkha ughADaze ane temanI pAse hiMsA choDAvI temane sAcA ahiMsaka karaze. savAla sAcajurRne che, pramANikatAne che. ApaNe sAcA thazuM te sau vAta ApaNuM kuzaLa che, dezanuM kuzaLa che. pachI dezane pelA lAkhAne anusaravuM hoya te lAkhone anusare ke pAMcane anusaravuM hoya te pAMcane anusare. Athika bahiSkArano marma 3, zrI kirapalAnI chae sUcavela Arthika bahiSkAra bhale banne kAmo mATe sucavyuM hoya, paNa ene amalamAM mUkatAM te e kAma kema sAme ja Arthika bahiSkAra banI jaIne kemI bhAgalA ja ubhA kare evI dahezata lAge che. e mATe koI madhyama mArgadvArA upAya nIkaLI zake khare ? . * mahAdevabhAI: kirapalAnIjIe te eka sUcanA mUkI che. ramakhANa-ane ramakhANenA karatAM muMbaImAM cAlatI jaMgalI ane ghAtakI churIbAjIthI trAsIne kirapalAnIjIe e sucanA mUkI che. mANase eka-bIjAnA prANa levAne vicAra kare tenA karatAM ekabIjAnI sAthe asahakAra karavAno vicAra kare e vadhAre
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 prabudhdha jaina iSTa che, vadhAre zuddha che. jIsa nagarIme yA dharama nahi, usa nagarIme 'rahanA kayA ?' e kazmIraMjInA vacanamAM zuddha asahakAra ane bahiSkAranuM tattva paDelu che paNa e bedhArI talavAra che. enI pAchaLa tiraskAra ane jheravera haze te e hathiyAra 'bUmaregnI jema ApaNI upara ja pAchuM uchaLIne Avaze. e hathiyAra vAparavAneA dareka kAmane haka che, ane atyAcArathI trAselI dareka vyakita ke saMsthAe vAparI zake, paNa ene prayoga lAMmA DrAya nahi; bahu ja TUMkA, saphLa ane kAryasAdhaka hoya. e te| tyAre ja thAya ke enI pAchaLa bharapUra zuddhi rahelI hAya. jo zuddhi rahelI `na hAya to e lAMkhA cAlaze, kAryasAdhaka na thAya, ane jheranAM bIja rApaze. kharI. rIte kahuM te| bahiSkAra athavA asahakAra tA sahajaspontaneous-hAya, ene mATe AMdelananI jarUra nahAya. mane jenAthI du:kha thayuM heAya tenI AgaLa huM nahi jAuM, tenA kline bIjI rIte na jItI zakatA hAu' te tenI sAthe kaze| vyavahAra na rAkhuM e svAbhAvika che, paNa emAM paNa jhera na hAya, tiraskAra na hoya te ja pele mArI sAthe pAche vyavahAra zarU karavAne tatpara thaze, bIjI rIte nahi thAya. vaLI bIjI vAta paNa dhyAnamAM levA jevI che. dareka sthAna ane dareka samaye e vastu karavA jevI che ema na kahI zakAya; dareka sthAna ane samaya paratve e asahakAra ke bahiSkAranI AvazyakatA ane rUpa vicAravuM ghaTe. vacalA bhAga tA ane kAmeA vacce samajUtI, game tevA ane teTalA jhagaDA paMca mAraphate ja zamAvavA che, eka bIjAnAM gaLAM kApIne nathI zamAvavA e dRDha nizcaya joie. e vacalA mArga nahi paNa e ja zreSTha mArga che. e koi mArga azakaya heAya tA ja vacalA mArga tarIke ahiSkAranI sUcanA kirapAlajInIe karI che. paNa emaNe paNa e eka sUcanA tarIke ja mUkI che, emAM vidhIne bhUkhAM mAravAnI vAta nathI, trAsa ApavAnI vAta nathI, paNa trAsa ane atyAcAra sAme te te vyakti ke kaiAmanA puNyaprakopa che. e vastu samajavA jevI che, prajAnA pratikAra 4. hi'saka pratikAra dvArA paNa ramakhANAnA sAmanA karavAnI prajAnI tAkAta ke hoMsa nathI dekhAtI, e samegAmAM kongresa ahiMsaka rIte eno sAmano karavAnu kahe che te prajA jhIlI zakaze? athavA jhIlavA mATe eNe zAM pagalAM levAM joie ? mahuADhavabhAI : hiMsaka pratikAra dvArA paNa ramakhANonA sAmane karavAnI hAMsa ke tAkAta nathI ema tame mAnI le che! e barAbara nathI. prajAne te Aje hi Msaka pratikAra ke ahiMsaka pratikAra baMne viSe bahu ochI gamagata che. prajAmAM rASa bharelA che, jo mukAbalo thai zake te karavAnI icchA pUrI che, paNa mukAbalA kevI rIte karI zakAya enI ene khabara nathI. kAMgresa kAMika karI deze athavA sarakAra kAMika karI deze ema mAnIne besI rahevAnI prajAne Teva paDelI che. e Teva ApaNe prajAnI pAse cheDAvavI che. sarakAranI bahu karavAnI sacchA hAya ke na rAyuM, tophAno bahu phelAya te tene pahoMcI vaLavAnI sarakAranI jarAya tAkAta nathI e vAta kaoNMgrese prajAne samajAvavI rahI che. jo prajA e samaje teA pachI peAtAnuM rakSaNa kevI rIte karavu e savAla rahyo. e rakSaNa hiMsaka ke ahiMsaka pratikAra dvArA karavu rahyu. kharI vAta e che ke jemane ahiMsA viSe zraddhA che temaNe paNa peAtAnI ahiMsA kRtimAM spaSTa rIte batAvI nathI, eTale prajAne ahiMsAnI kharI khUbI jovAnI maLI nathI. ', tA. 15-741 Aje jo kheAbA jeTalA mANasa paNa sAcA thAya, ane ahiMsaka pratikAra karatAM khapI javAne taiyAra thAya te prajA hiMsaka ane ahiMsaka pratikAra baMnenA ilma samajaze. koMgresa ahiMsaka pratikAramAM mAne che ema kahevA karatAM e kahevu vadhAre barAbara che ke, keTalAka kaoNMgresI arhaMsaka pratikAramAM mAne che. eTale gAMdhIjI te! Aje prajAne kahe che ke AyalApaNuM choDo, nAmardA to ane pratikAra karatAM zIkho. e pratikAra ahiMsaka haze teA raDI vAta che, hiMsaka haze te ye bAyalApaNA karatAM tA te hajAra darajje sAre. A vastu kaoNMgresa prajA AgaLa mUke che, emAMthI prajAne je pasaMdagI karavI hAya te kare. koi paNa jaNane e kahevAna tA bahAnuM nathI rahevAnu ke ahiMsAne lIdhe ame lUTAi gayA, tArAja thayA, hiMsA karavAnI chUTa hAta tA AvuM thAta ja nahi. zAMtisevAsaMdhanA sabhyo A sadezo phelAvaze ane AzA evI che ke ene pariNAme pUjAne peAtAnu kanya sUjhI raheze. 'phulachAba'mAMthI sAbhAra uSkRta. paribhramaNa niDara muMbaimAM kAmI ramakhANunI khIjI AvRtti daramiyAna zrI ApAsAheba paTavardhana ane temanA sAthI zrI geAkhale e jokhamI gaNAtA musalamAna latAmAM paribhramaNa karyuM hatu e paribhramaNa daramiyAna musalamAna bhAione uddezIne eka patrikA bahAra pADI hatI te upayogI ane dizAsUcaka lAgavAthI nIce ApavAmAM Ave che, muslima bhAione huM hiMdu chuM; kAMgresI chuM. ratnAgirI jIllAmAM keTalAya varasAthI sevAkArya karI rahyo chuM. mAre mana hiMdumusalamAna ekaja che. je mAna mane mArA dharma sArUM che teja mAna islAmane sArUM che. jyAM huM rahuM chuM tyAM jema huM hiMdumAM bhaLuM chuM tema ja musalamAnAmAM paNa bhaLavAnI mArI haMmezAM kozIza hAya che. jyAre meM muMbaImAM hullaDatuM sAMbhaLyu tyAre mane icchA thai ke huM muMbaI AvuM ne mArAthI bane tyAM sudhI zAMti jALavavAmAM bhAga lauM. megunAha tathA bekhabara hiMdu ke musalamAna bhAine charInA bhAga thatAM joi mane behada du:kha thAya che. temaja hiMdumusalamAnemAMthI eka kAmanA loko khIjI kAmanA lattAmAM jatAM Dare e meukemA mATe zaramanI vAta che ema mane lAge che, tethI huM teA tamArI vacce nirbhayatApurvaka karI rahyo chuM. ethI huM' mArA manamAM vasatA tamArI pratyeno prema tathA bhAse jAhera karavA icchuM chuM, tamArI bAjU paNa samajI levA icchu hyu', temaja tamane vinavavA mAgu chu ke tame pAte bhegunAhAnI upara tamAre| hAtha na ja ugAmA, paNa jA tema karatA hoya te tene roko, DhAMko nahI ke temane kai rIte uttejana paNa Apaze| nahI. nirdoSane mArIne nAsI javAmAM nathI nyAya ke nathI bahAdurI. ApaNI vacce rAjakAraNIbhede bhale hAya, paNa tene phesalo ke' phaDacA ApaNe jaMgalI banIne nathI karavAnA, te te nyAyathI ja thai zake. hiMduone paNa eja vAta samajAvavAnI huM kozIza karI rahyo chuM. khIjAe paNa kare che. temAM huM ke bIjA jAnane jokhame kAma nathI karatA, paNa tamArI vacce AvavAmAM kAMika jokhama paNa kharUM ja. hiMdu mAtra sApAtra che ema mAnanAra koika musalamAnabAi mArI upara humale! paNa kare teye huM te khuzIthI baradAzta karIza. huM samajIza ke hiMdu taraphathI paNlR keTalAya nirdoSa muslimAnI hatyA thai che tenuM meM kAMika prAyazcitta kayu. mane ema paNa lAge che ke mArA jevAMnI kurabAnIthI ApaNe AvAM jaMgalI kAmAmAMthI bacazu` ane kASTa divase ApaNAM dila eka thaze. tamArA bhAi tathA sevaka sItArAma purUSettama urphe appA pAvana.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ . * kAmanA * ( :: I, '' 31) : ' A - - - tA. 15-7-41 prabudha jaina - - - - - - - - - - prIma vyAyAmavarganI jhINI jharamara ... (pRSTa 53 thI cAlu) ke garIbane bhedabhAva ahiM dekhAto na hato. 800 mANasanuM ekatra jIvana hoya ane paraspara sukha duHkha khamavAnAM hoya, tevuM vAtAvaraNa vidyArthIo ke vidyArthInIomAM jaNAtuM hatuM. - grISma vyAyAma vargamAM eka mAsa daramiyAna aneka ziSTa vakatAoe pitAnI lAkSaNika zailImAM potAnA jIvanamAM anubhavelAM jJAnane rasa amane sarvene pAke. kAkAsAheba, kirapalAnI, mazarUvALA, nAthajI, svAmI AnaMda jevA mahApurUSoe vyAkhyAno ApelA. vyAkhyAne daramiyAna teo prazno pUchavAnuM kahetA. vidhArthIo prazno pUchatAM. tenA javAba teo sataSakAraka sAdA tathA sIdhA ApatA ane sAthe ramuja paNa upajAvatA. : - koI vidyArthIe kirapalAnIjIne prazna pUche ke hAla amadAvAdamAM komI ramakhANa cAle che chatAM koMgresa kema kaMI karatI nathI ? dezanetAo kema egya deravaNI ApatA nathI ane vaLI hiMdu musalamAna aikya paNa sadhAtuM nathI. vaLI hAla laDAI cAlu che, vadhI che. ane ahIM bebara Ave te zuM kare ?" kirapalAnIjIe hasIne javAba Apyo ke "hAla yuropa zuM kare che ? kahe? kemI ejya mATe pUche jhINAne ane jyAre hullaDe thAya che tyAre ame tyAM hotA nathI ane tyAM hoIe te bhAgatA nathI. amArAthI banatuM ame karIe chIe.... vidyArthIonA kaTAkSa bharyA zabdo sAMbhaLatAM chatAM temanA jIvanamAM otapreta thayeluM hAsya hepara sadAya pharakI rahetuM. kAkAsAheba te jANe tattvajJAnI bhASAmAM bole che tema teo pitAnI gaMbhIra zilImAM belyA ke gAMdhIjI te RSi che. RSi te phakta dizA batAve ane bIjuM saghaLuM kAma te AcArya karI le, ane te kAma Aje pRthvIsiMha karI leze. emanuM cAritra ghaNuM ja baLavAna che. sarakArane ghaNIvAra chetaryA che paNa te kadI rASTrane chetarI zakaze nahIM. ' "hindustAnanuM dRSTibiMdu ahiMsAthI ja meLavAze. ApaNe eka mArgane sudaDha karI levo joIe. mArga hiMsAne ke ahiMsAne. game te hoya paNa mane pUrNa zraddhA che ke ApaNe ahiMsAthI ja AjhAdI meLavazuM" eka vidhArthIe puchyuM ke "subhASacaMdra bejha kayAM che?" kAkA sAhebe javAba Ape ke "tame ema mAnyuM ke huM jyotiSI chuM?" AvA AvA aneka praznonA uttare vidyArthIone AnaMdamAM garakAva karI nAMkhatA. che. paTavardhana svabhAve zAnta ane mAyALu jaNAtA hatA. temaNe zArIrika vikAsa upara traNa vyAkhyAna ApelAM. zArIrika viSayamAM henane paNa barAbara samajAvyuM ke strIo mAtA thavA sarajAyelI che, bALauchera te mAtA ja karI zake che. je saMskAra ApavAnA hoya te mAtA sivAya kaI ApI zake nahi. zivAjInI mAtA jIjIbAI juo ! teo eka pratibhAzALI, parAkramI bAI - hatAM. gAMdhIjInI mAtA vrata niyama Adi karatAM, te tame tenA putromAM tenA guNo utarelA jeze. pitA karatAM mAtAnA saMskAra bALaka para vadhAre asara kare che. strIoe mAsika niyamamAM traNa divasa ArAma levo. ArAma daramiyAna manamAM koIne mATe kuvicAro paNa AvavA joIe nahIM. khAvA pIvAmAM niyamita rahevuM. cAna bahiSkAra karavo joIe. cA te strIone mATe kharAbamAM kharAba pINuM che. te ghaNuM ja nukazAna kare che. vaLI pApaDa athANuM paNa nukasAna kare che. te ApaNA bhojanane pacavA detAM nathI. tethI jema bane ochAM khAvAM. Ama bIjI paNa temaNe aneka samajaNe ApI. vidyArthIo sAthe dharakI bAta" karavAno prasaMga paDatA tyAre svAmIjI saunI samakSa eka ja vAta mUkatAM ke zarIrabaLa karatAM mAnasika baLa keLavo. e dezane mATe vadhAre jarUrI che. pU. bApujIno dAkhalo ApI kahetAM ke bApujI pAse zArIrika baLa kyAM che? temanI pAse te mAnasika baLa ane tethI ja teo. atyAre rASTrane doravaNI ApI zake che. koI koI vAra svAmIjI potAnAM jIvanamAM vItelA avanavA banAvonAM bayAna ApatA. belatAM bolatAM temanuM haiyuM bharAI AvatuM. temanA hRdayamAM keTalI Aga baLe che tenI te vakhate ApaNane kAMIka jhAMkhI thatI. ApaNI AjanI dazA varNavatA svAmIjI eka bALakanI mAphaka raDI paDatA. svAmIjInI vANImAM eka ja jhaMkhanA, eka ja tamane dekhAtI ke mahArUM hiMdustAna AjhAdI kyAre meLavaze? hArI prajAnI mAnasika zakitao hu pUrNa khIlelI kayAre joIza? mAro prayatna kayAre saphaLa thaze ? teo koIvAra kahetA ke "dezanI paristhitithI tamane vAkepha karavA, tamArUM mAnasika baLa keLavavuM eja huM mArUM kartavya mAnuM chuM. te mATe deza netAone bolAvI bhASaNa apAvuM chuM. dezanetAo , mane sahakAra Ape che. dhaniko, naujavAne, ane netAonA, sahakArathI bhAre dezane AgaLa vadhAravAnuM che." chAvaNImAM khAsa dhyAna kheMce tevo prasaMga 18 mI mene hatA. traNa varSa pahelAM AjanA saradAra pRthvIsiMhe gAMdhIjIne zaraNe thaI hiMsaka mArga choDI ahiMsaka krAntino mArga lIdhe. e divasane teo potAnA punarjanma jeTaluM mahattva Ape che. e svAmIjInA punarjanmanA divase amee eka divasa mATe zramajIvI jIvana svIkAryuM. nAthajIe jaNAvyuM ke bele, AvatI kAle tame sarvee maLIne kuTire sApha karavAnI, pANI bharavAnuM, rasoI karavAnI tathA vAsaNa mAMjavAnA che. karI zake tema che te hA kaho hAtha uMcA kara !" sarvee hAtha uMcA karI kabulyuM. bahene savAre vahelI uThI raI kAryamAM paDI. bhAIoe paNa temAM sahakAra Apyo. dareka vyakitae pitatAnuM kAma ATopyuM. teja divase sAMje pUjya kizoralAla mazarUvALAnuM vyAkhyAna hatuM. kizoralAlabhAIe kahyuM ke "pRthvIsiMhane Aja divasa soLa varSanA chupA jIvanane choDI jAhera jIvanamAM karelA sAcA pravezane divasa gaNAya. gAMdhIjIe batAvelA mArgane pathe teo vaLyA. dabAyelI sevAnI vRttine jAhera jIvanamAM ANI. emanuM siMhatva siddha karyuM. teo gAMdhIjI pAse gayA na hatA te Aje paNa temanuM siMhanda dabAyeluM ja hota. A badhI racanA svAmIjIe zA mATe ubhI karI hatI ? te saune kahetA ke dezasevA, samAjasevA ane baMdhutvanuM zikSaNa meLavejAte badhuM anubhavI cukelA A vIranA moDhe sadAya smita pharatuM ja hoya. teo icche che ke nadIne kAMThe pahADamAM jyAM suMdara vAtAvaraNa jAmeluM hoya tyAM vyAyAmavargo khelavA joIe ane tyAM hajAro mANasa rahe tevI jogavAI karavI joIe." vaLI temaNe te je koI dezane mATe pitAnI jAna arpaNa karavA taiyAra hoya tene mATe vyAyAmanI paMcavarSIya yojanA nakkI paNa karI rAkhI che. zizue, naujavAne, tathA bahenoe maLI je AMbAvADIyuM verAna jevuM lAgatuM te gajavI mukyuM hatuM. saradAra pRthvIsiMhanI A vyAyAma vyavasthA jevA mATe dara ravivAre muMbaI ane parAomAMthI puSkaLa mANase . AvatAM ane vyAyAmavargane sahAnubhUti ApatAM. mahine sAthe rahIne vidyArthIoe paNa paraspara kuTuMbabhAva keLavyA hatA. AvA sudara anubhave jIvananA koIpaNa kALe visarAze nahi. jasumatIbahena
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya zrI sArAbhAI maganabhAi mAdI ucca abhyAsa ziSyavRtti TrasTa, A rAma kamITInI tA.. 28-6-41 tathA tA. 29-6-41 nI mITIgamAM nIcenA vidyAthI one tA. 1-6-41 thI tA. 31-5-42 sudhI eka vasanA abhyAsa mATe leAna mannura karI, 1 zrI indravadana sArAbhAI nALIeravALA bharUca 2 jayaMtIlAla maganalAla kApaDIA Ameda 3 amaratalAla motIlAla zAha paludarA jesI'galAla trIbAvanadAsa zAha vaDAvaLa 4 5 ' 19 27 28 29 ww "2 chuM 4 7. 23 v 13 , 33 re 1deg 11 12 13 14 15 1 17 18 19 20 21 kezavalAla cheoTAlAla zAha iMTeAlA 232 23 24 25 26 12 55 23 23 22 dalasukhabhAi amaratalAla mahetA mANuMda ,, naTavaralAla nAthAlAla zAha pAludarA punamacaMda kohada zAha dahegAma ,, guNavaMtalAla punamacaMda gAMdhI kapaDavaMja cInubhAi bhIkhAbhAi zAha khaMbhAta -- amaratalAla maNIlAla mahetA sALuMda ,, caMpakalAla maganalAla zAha bhA ,, cImanalAla choTAlAla zAha ITAlA 22 . * ,, navInacaMdra jayaMtIlAla zAha bhAvanagara cheoTAlAla navalacaMda zAha aMkalezvara caMpakalAla amaratalAla zAha bhAvanagara nemIcaMda cImanalAla kuhADIya! mAravADa dhIrajalAla maganalAla jhaverI vaDhavANa sITI . $' ' 2 ,, ,, zAMtIlAla cImanalAla zAha lImaDI kAMtIlAla bhAgIlAla zAha nAnAcekhalA bharatalAla maNIlAla zAha lAdhaNuja zAMtilAla kuvarajI zAha pAlItANA hausIlAla sakaracaMda gujarAtI mAlegAMva 37 ,, 31 1. ramaNalAla kodaradAsa zAha sAbi kAntIlAla meAtIcaMda zAha kArelA dharamada dIpacaMda desAi sAyalA temacaMda lallubhAI zAha pATaNa 35 ku. kAbena khImacaMda gAMdhI rAjakoTa 3 satyavatI jamanAdAsa jhaverI pATaNa 37 zrI amaratalAla hemacaMda zAha cANasmA 38 hIrAlAla haragoviMdadAsa gAMdhI bhAvanagara 39 mANekalAla vADIlAla zAha maNuMda cInubhAi vADIlAla zAha ujALA 40 1 mehanalAla karasanajI mahetA mArI vinedakumAra aMbAlAla daMtArA erasada 42 43 ,, ramaNalAla bhogIlAla mahetA rAmapurA y rasIkalAla muLagraMda zAha amadAvAda 45 zAMtIlAla dayALajI dozI merI "" d. zAMtilAla devacaMda zAha TIkara maNIlAla purUSottanadAza dezI pATaDI vasa MtalAla ratIlAla zAha rAMdera * kAntIlAla dIpacaMda zAha kATha rasIkalAla jesI galAla zAha pATaNa rasIkalAla jemAlAla zAha pATaNa mehanalAla bhImarAja bhaTevarA rAhu (punA) rUA. 180 150 ,, 165 ,, 130 180 ,, 180 200 ,I00 ', 180 33 " 31 ,, i - i ,, 200 ,, 175 is ', ,, 200 200 165 ,, 150 wr buddha jaina 120 ,, 120 100 ,120 ', 200 "20 ,, * 150 21 200 ,, 165 200 ', >> ,, 200 ,, 120 200 I20 27 33 . w 200 120 20 200 180 120 , 150 ,, iv ', 150 100 20 " 180 180 200 47 48 49 50 51 para 13 54 55 56 37 58 pa '; p 51 62 63 4 5 '; ' 57 '6 e's te 3 4 pa 6 19 ' 9 10 11 12 13 14 . 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 zrI muMbai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla "" temIcaMda punamacaMda osavALa raMga bhogIlAla kAlIdAsa zAha dhrAMgadhrA ,, ,, dharamacaMdra nAthubhAi, mukhatkAra, surata zAMtilAla maganalAla ajamerA vIMchIyA hIrAcaMda bhAyacaMda zAha surata , jazavaMtalAla maNIlAla zeTha kheDA savalAla narAtamadAsa zAha amarelI kAntIlAla jagavana dezI bhAvanagara mohanalAla choTAlAla zAha surata dalIcaMda mAMhanalAla vArA bhAvanagara cunIlAla tejAjI zAha bhaca kada maganalAla zAha lAhmaNuMja traMbakalAla hImacaMda zAha kADha d. 33 ww 19 23 zAMtIlAla rAyacaMda mahetA amarelI maNIlAla cunIlAla mahetA yakSabA , jayaMtIlAla babaladAsa zAha sAMthala sAmada khAlAla zAha DIAraDA maNIlAla manasukhalAla parIkha boTAda kAntIlAla maNIlAla zAha tarabha popaTalAla maNIlAla zAha tarabha zAMtilAla bhAyacaMda zAha vAvaDI moTI mahendrakumAra gulAbacaMda maracanTa mAlegAma 33 23 23 32 caMdulAla maganalAla zAha mAra buddhicaMda phateca Mda zAha dahegAma zAMtIlAla cunIlAla dezI amadAvAda. ratIlAla popaTalAla mahetA mahuDI jayaMtilAla lakSmIcaMda zAha raNAsaNu 22 6, amaratalAla cheoTAlAla zAha vadhu kAMtIlAla TAkarasI zAhu deDAvADA 3, 22 rUA. 1o,385 kula arajI 187 mAMthI upara mujaba 69 arajIe majura karavAmAM Avela che. .. nAjhurAma dIpa' mAravADI saMpura chammIladAsa ratanasI zAha sIhAra zrI sArAbhAi maganabhAI mAdI leAna skolarazIpa phaMDa tA. 6-7-41 nI mITI'gamAM nicenA vidyAthI enI leAna sannura karavAmAM AvI 1 zrI hIrAcaMda caMdalAla aMbAya rUA. 48 2 '; dr ,, caMdulAla khImacaMda DagalI uMmarata manubhAi dharamacaMda zAha pAlaNapura kesavalAla dIpacaMda gAMdhI haDIela chInAlAla hIMmatalAla zAha Dabhoi 'canaena sIvalAla zAha bhAvanagara 27 ,, ratIlAla matalAla zAha mAkaNuja dalIcaMda vaneca Mda zAha vAghapara zAMtIlAla aMbAlAla gAMdhI kheDA , 5 ', 23 - ramaNalAla cunIlAla zAha pAdarA hIrAlAla sebhAgyacaMda cuDagara bharUca harSa bALA kAralAla zAha bharUca caMpakalAla lakSmIcaMda zAha bhAvanagara kalAvatI cunIlAla zAha pAleja aneAya ratanalAla krUDa bhApAla cittaraMjana nAthAlAla kApaDIyA rAMdera 17 tA. 15-7-41 ,, 150 , 12 , 150 ,, 150 ,, 100 ,, 5Ta 33 ,, bAlacaMda sAmacaMda zAha meDAAdaraja jayaMtilAla caMdulAla zAha pethApura nagInadAsa mANekalAla dozI godharA >> caMdulAla bhIkhAbhAi zAha mAlI 21 ', 80 ', 150 , da 90 33 80 ,, 1 0 0 "1 150 ,, 150 ,, 150 ,, 150 220 125 Gu 9 0 'ha mudraNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2 93 23 37 '' 80 . ,, 150 ,, 150 23 ,, 22 KHg 12 1 '' "3 33 '. . ., 120 ,, 150 ' o 36 ';o 33 10 36. 25 '. ,, 18 rA. meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. UT te' n 27 ,, 125 73 ,, '' 135 | 350 19211 12985
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata doDha Ane * zrI muMbai jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4266. ' '*LT prabuddha jaina lavAjama rApavuM . pAtAnA A E taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, varSa : 3 muMbaI: 1 ogasTa 1941 zukravAra aMka : 7. rUpiyA 2 svargamAM eka rAtrI ! dharmagurUone huM sanAtana dharmanA rakSaka tarIke mAnato Avye mAre hIMcako ucene uMce caDate gaye. paNa kamabhAgye hIMcakAne chuM ane tenA vinA ApaNo uddhAra paNa nathI. paraMtu Aje saMsArI- dera tuTI gayuM ane eka moTA saMbhAmaMDapamAM jaI paDe. oe dharmagurUonA khAnagI jIvanamAM DokiyuM karIne ghaNuM tyAM je mANase mane jagADayA hatA tene beThelo che. eTalAmAM gumAvyuM che. AvI mArI dRDha mAnyatAne kAraNe jyAre jyAre eka kRSNavadhArI rasIpAI eka meTuM neTIsa beDa tyAM mukI sudhAraka mitrane dharmagurUonI TIkA karatAM sAMbhaLatA tyAre mane bahu ja game. temAM lakhyuM hatuM keduHkha thatuM. temAMye jyAre Aje savAre ja gurUjIe saMbhaLAvyuM ke- kesa pahele-gunaDegAra eka dharmagurU, gu.-vizvAsaghAta, nAstikatA te pazcimanI keLavaNInuM ja pariNAma ! Aje te laphaMgApaNuM, lUTa ane harAmakherI. sudhArakene mana ApaNuM badhu kheTuM, jaDavAdI yurepanuM sAcuM! A sivAya bIjA ghaNA kesa hatA. te vAMcavA mAMDuM tyAM . ApaNA dharmanA vicAre te jANe vahema ja. tyAMne nagada dharma te sabhAmaMDapamAM keTalAeka adhikArIo AvavA mAMDayA ane A lekanA jIvana pUrato ja dharma, sAca-suMdara ane kalyANa- patipatAnA Asane beThA. dharmarAjA nyAyAsanapara ane bAjumAM kAraka ! AvI mAnyatA hoya tyAM kalyANa kema saMbhave ? nyAyamaMdiranA kAryavAhake beThA hatA. sAkSInA pIMjarA pAse citraLife after death mRtyune pele pAra chaMdagI che ke gupta moTA moTA copaDAo laIne pAnAM pheravatA hatA. sAmenA karmanA phaLa bhogavavAnA hoya che ema teo mAnatA hoya tema pAMjarAmAM bIjA gunhegAronI sAthe mArA dharmagurUne pitAnA mULa ' lAgatuM nathI. mAtra AMkhe dekhI zakAya ke inidrArA anubhavI poSAkamAM ubhelA joyA eTale hamezAnI Adata mujaba mArAthI zakAya teTaluM kharU" AvI mAnyatAnuM pariNAma e AvyuM che ke namaskAra thaI gayA. paNa te vinaya tyAM tene rUe nahi hoya nIti anIti jevI vastumAMthI Aje zraddhA uDI gaI che, tema lAgyuM. bhAvInA bhayanI kalpanA dUra thaI gaI che eTale jIvana niraMkuza sIpAI tene bAMdhIne pAMjarAnI bahAra kADhI citraguptanI banI gayuM che. paralokanA bhayathI paNa mANasa pApamAMthI bacI bAjumAM laI gayo ane korTanuM kAma zarU thayuM. jatA. Aje e Dara nathI. duniyAnA mANasa svabhAve te zuddha, citragupta-nyAyamUrti ! ApanI samakSa ubhe che te mRtyulokana nItivAna, cAritravAna ke sadgaNI thoDA haze. bAkInA DarathI, banI beThelo eka mahAna dharmagurU hatA. tene saMsAramAM. karelA "kheTuM kahevAze" "ethI AbarU nahi" rahe, "samAjamAM halako kALA dhoLAne javAba ApavA ahi hAjara karavAmAM AvyuM che, paDI jaIza" "vyavahAramAM vAMdho Avaze" vigere vigere bAbatothI tenI upara luccAI, dAMbhikatA, dharmAlpatA, svAthI zahatA uparAMta DarI, pApa na karatA sArA banavA prayatna kare che. ATalA ja mATe prabhunI badanakSI karavAnA, bheLAM, ajJAna mANasane bheLavI svArtha "prabhuthI DarIne cAle" "AgaLa upara du:khI thavuM paDaze". sAdhavAnA ane samAjane vizvAsaghAta karavAnA Are che. teNe "ahiMnA karmane badale bhagave ja paDaze" vigere jAtanA bhaye, satyane badale pitAnI dhUnane, sAcA siddhAMtane badale potAnI ke puNyanA phaLanI lAlace vigere bAbato zAstromAM vyavahAra gAdIne, jIvaMta mAnavane badale nirjIva pethothAMne ane saMsArIkuzaLa dIrdhadazat purUe bahuja skuTa karI che." A sAMbhaLI mArUM nA jIvananA aneka praznone vicAra karyA vinA potAnA mAnI dila AnaMdathI nAcyuM hatuM ane manamAM lAgyuM ke sudhAro lIdhelA mata, mekSa ane muktine vadhu mahattva ApI saMsAramAM keTalA halakA che ke AvA gurUonI niMdA kare che ? ghera aMdhakAra phelAvela che. saMsAramAM cAlelA hatyAkAMDe, ane huM ! svarga ke narka, sAcAM haze"? "ahiMnA karmanuM phaLa mAnava mAnava vacce bhayaMkara bheda teNe paDAvyA che. : tyAM bhogavavuM paDaze ?" vigere bAbatene vicAra karatAM karatAM nyAyamUrtivApha ! (AropIne) kema mahArAja ! A mArI AMkha maLI gaI, eTale eka mANasa AvI mArA pagane saMbaMdhamAM tamAre kaMI kahevAnuM che? aMguThA pakaDI mane jagADI kahevA lAgyuM ke "alyA ! susta AropI-nyAyamUrti! kahevAnuM te ghaNuM che, paraMtu huM te mRtyulokanA kALAmAthAnA mAnavI ! kyAM sudhI udhIza? cAla, Aje ahiMne A vicitra mAmale joIne ja gabharAI gayuM chuM. jaganA zarIpha badamAse kesa nyAyamUrti dharmarAjA calAvavAnA dharmAtmA ! A Apapatra ghaDyuM che keNe? . AmAMthI huM te che. te sAMbhaLavA jevuM che.meM te nakAramAM javAba Apyo ke "nA, kaMI jANute ja nathI, eTale zuM boluM? Apa ja samajAve bhAI, nA, evI mAthAkuTamAM zuM kAma paDavuM ? tyAM avyA karatAM eTale patyuM ! ahiM majhAnI uMdha na karUM ?" ema kahI punaH AMkha vIMcI gaye. . nyAyamUrti-bola ! mRtyulokamAM tuM zuM kAma karato ? , udhamAM mane koI hIMcALIne hAlaraDAM gAtuM hoya tema lAgyuM. ArapI-huM eka dharmagurU hatA hatA ! .
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-8-41 je jagatanA svAmI prabhune tyAM vaibhava vilAsa na hoya te te jakha mAravA prabhu thayu ? prabhunA vaibhava vilAsanI vAte paNa tenA guNAnuvAda ja kahevAya ! nyAyamUrti-jyAre tamArA prabhune vaibhava vilAsa have joIe tyAre tamAre eTale tenA bhakatane kema na hovo joIe ? tuM pate vaibhavazALI-vilAsI hatuM ke nahi ? ArapI-hA ! samaya pramANe ! bhagavAnanI IcchAthI badhuM thatuM ! nyAyamUrti-e bhalA mANasa ! tAre vaibhava kayAMthI AvatA te te kadI vicAryuM hatuM? AropI-emAM vicAravAnuM che zuM? e te bhaktajane ja ApatA. zAstramAM dharmagurUne dAna karavAnuM meTuM puNya lakhyuM che, tethI puNya mATe dAna nimite amane badhuM maLI rahetuM ! nyAyamUrti-pitAnA raDatA chokarAMne eka pAI na ApanAra, mAMdI patnInI davA mATe damaDI na kharacanAra, pitAnI sukha, sagavaDatA ane narI jarUriyAtane paNa sAcavavA azakata hoya tevA garIba mANunI lehInI-pasInAnI kamANInuM dhana tArA vaibhava mATe ke tArI dhUna mATe vAparatAM tane arerATI na thatI ? AropI-e te teonI pAkI pharaja hatI. evA dAna sivAya te svarga kaMI rastAmAM nathI paDayuM ne ? dAna ApanAra koNa che, te dravya kayAMthI Ave che ane pAchaLathI ApanAranuM zuM thAya che. te jovAnuM kAma amArUM nathI dAna gelakamAM nAMkhI svarganuM vacana-puNyanuM vacana-ApavAnuM kAma amArUM. dAna eka uttama kriyA che ema Apa jarUra jANatA haze ja ! * nyAyamUrti-khapa pUratuM ja dAna le che ke dareka pAsethI haka nyAyamUrtidharmagurUnuM kAmakAja zuM? kaMI kahIza? - ApI-evI mAmulI vAta sAthe bhekhane zuM saMbaMdha ? ane bhaktane paNa tevI vAta sAthe zuM levA devA ? teNe te sAdhune sarvaguNasaMpanna mAno ghaTe. tethI bhekha ane bhaga che sAmuM ja jovAnuM hoya. bhagavA karyA tyArathI te ahiM AvyuM tyAM sudhImAM ane te vicAra ja nathI karyo. mAtra eTa- luM ja jANatA ke bhakatane vADAnI bahAra jatAM aTakAvI kriyAkAMDamAM custa rAkhavA, dharmagurU dharmapustaka ane devamAM zraddhA rakhAvI mokSa meLavI devo. nyAyamUrti-badalAmAM tane zuM maLatuM ? AropI-amArA bharaNapoSaNane bhAra temane upADa na paData. udarapoSaNa, kapaDAM latAM, AzrayasthAna ane bIjI nAnI meTI jarUriyAtanI ciMtA amArA bhAvika bhakate ja karatA. nyAyamUrti-vAra ! paNa ethI tAruM kalyANa zuM thayuM? AropI-kema, amArUM te jyArathI bhekha dharyo tyArathI kalyANa ja che. bhekha ane bhagavAnane kayAM cheTuM che? bhagavA karyo eTale svarganA ekAda khUNAmAM jagyA nakakI thaI gaI ja samajone !' A ja amAruM kalyANa ! nyAyamUrti-jagatamAM tArI samajamAM AveluM, anubhaveluM ke jANeluM satya prajA pAse game te bhoge, mAna apamAna ke jIvana nanA bhege paNa nirbheLapaNe raju karavuM te dharmagurUnuM kAma kharUM ke ? eka jagyAe eka ane bIjI jagyAe bIjo artha karI bhASA-cAturIthI prajAne chetarIne jAte chaTakI javA jevuM kAma tame kayuM che ke nahi ? AropI-A badhI vAte huM nathI jANatA. zAstramAM lakhyuM ke gurUe bhaNAvyuM teTaluM ja amArA saMjoga anusAra, prajAnuM vaLaNa joine amArI ,dIne vAMdho na Ave tevI rIta badheluM kharuM kahuM te ame te gurUnI nakala ja karelI. temAM amArI akkala vAparavAnI gurUnI nA hatI ane amane jarUra paNa nahotI. prajAnI tAkAta pramANe ja tene satya batAvAya ! zraddhA eja meTuM satya ke bhakita. ame amArAmAM zraddhA rAkhatAM zIkhavyuM emAM pApa te nathI ja karyuM ! prajAne satyanA uMDA jaLamAM utAryo phAyado zuM ? - . nyAyamUrti-sAMbhaLa ! tArA saMjoga ane satyane sabaMdha nathI. tArA dhamaeN ane satyane sabaMdha che. tame mAne che ke - * mAruM tAruM pArakuM, e kSudra jananI mAnyatA udAra caritAne te vizva eja kuTuMba che. (gItA) Ama mAnyatA hovA chatAM dharmagurUoe dharmamAM keTalA keTalA taDA, matamatAMtaro karI nAMkhyA, keTalAne uMcA nIcA, spezaya, asparzIya karAvI vikAsanA dvAra baMdha karAvI nAMkhyA te tame jANe chene ? eTaluM ja nahi paNa jaganA pitA, vizvasvAmInA paNa tame te mAlIka banI beThA ane A mArA prabhu ! pelA tamArA prabhu, mArA prabhunI lAla AMkha, tamArA prabhunI dhaLI dADhI, mArA prabhu pItAMbara, tamArA nAgA bAvA, mArA prabhune hIrAnI AMkha, tamArA prabhu AMdhaLobhIMta ! AvuM AvuM zIkhavI prabhunI tame keTalI hada sudhI mazkarI karI che ane prabhune nAme, dharmane nAme AvI AvI vAte lakhAvI prabhunA behudA dhaMbhanA varNane cItarI tame khuda prabhunI badanakSI karI che. te kabula kare che ke nahi ? AropI-emAM badanakSI zAnI ? mArApaNuM na hoya te saMpradAyanuM astitva kema Take ? saMpradAyanI mAnyatA vinA guramAM zraddhA kema rahe? ane gurU vinA jJAna ke mekSa cheDe maLe che? AropI-sAheba ! A sau akakala vagaranA behudA prazno che. jema dharmanA paisA saMbaMdhI sthiti sArI, jema dravyasaMcaya vadhu tema tenI haiyAtI lAMbI. Ama ame mAnIe chIe eTale dareka pAsethI ame dAna letA, ame maTI meTI mIkate dharmane nAme bhegI karI che. Thera Thera dharmaprIti TakAvavA navA navA maMdire, navA navA prabhue sthApyA che, utsava bhajana samAraMbha, kriyAkAMDenAM pradarzane gehavyA che. ame prajAmAM chApa besADavA mATe dhAmadhumathI rAjA mahArAjAnI mAphaka rahetA hatA. kalikALamAM A sivAya dharma Take paNa kema ? nyAyamUrti-A sivAya dAnano bIjo koI upayoga karatA ? AropI-amArUM sAdhuonuM kharca nabhatuM ? paMDite rAkhI zAstro sudharAvatA, bAkI te e dharamane darabAra che. tyAM kharcanuM zuM pUchavuM ? nyAyamUrti-tame anya manuSyane kharA prasaMge madada karatA ? tamArA bhakatanA vikAsa mATe koI yejanAmAM e dravya vaparAtuM ? anAtha, apaMga ane nirAdhArane keI paNa prakAranI madada karatA ? ArepI-hari ! hari ! bhagavAna! A zuM bole che ? dharmAdAne eka paNa kaNa saMsArInA peTamAM jAya ke tenA nimite vaparAya te tene se se bhava raurava narkamAM rahevuM paDe ema zAstramAM lakhyuM che. lenAra ane denAra ke devAne baMdha karanAra badhA sarakhA doSita che. eTale ame zA mATe pApamAM paDI narkanA bhAgIdAra thaIe ? A kaMI lulA laMgaDAnI pAMjarApoLa nathI, ke koI anAthAzrama nathI. A to prabhune darabAra che tyAM bhagavAna ane bhekhadhArI sivAya bIjuM kaMi vicArAya ja nahi. nyAyamUrti-tyAre tame mahArAja keTalA bhava raurava narkamAM raheze ? tame tamAruM A rUsTapuSTa zarIra te paisAthI ja paDyuM . (anusaMdhAna pRSTha 67 juo),
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-41 prabudha jaina keTalAka samAcAra ane nedha paMDita haragoviMdadAsa trIkamadAsano dehotsarga ' paMDita haragoviMdadAsanA muMbaI khAte kensaranA dardanI bImArIthI nIpajelAM maraNanI noMdha letAM atyaMta dilagIrI thAya che. paMDita haragoviMdadAsane janma rAdhanapura khAte AjathI 53 varSa upara thayo hate. rAdhanapura khAte sAmAnya keLavaNI laI teo saMskRtanA ucca abhyAsa mATe zrImad vijaya dharmasUrie kAzI khAte sthApelI yazovijayajI jaina pAThazALAmAM joDAyA hatA ane pAMca varSanA satatuM abhyAsa bAda nyAyatIrtha tathA vyAkaraNa tIrthanI padavI meLavavA bhAgyazALI thayA hata--ATalethI ja teone saMtava nahi thatAM pAlI bhASAne abhyAsa karavA teo kalaba ane kenDI gayA hatA, jyAM teoe pAlI bhASAnuM ucca jJAna prApta karyuM hatuM kAzI khAtethI je paMDitarane bahAra paDayA che temAM paMDita haragoviMdadAsa prathama paMkita dharAvatA hatA. kalakattA vizvavidyAlayamAM saMskRta, prAkRta tathA gujarAtInA adhyApaka tarIke lagabhaga vIza varSa cAlu rahI chellAM be varSa thayAM teo nivRtta thayA hatA. teonI kRtiomAM prAkRta koSa mukhya sthAna dharAve che. ApaNA Agama sUtro ane pUrva purU racita saMkhyAbaMdha graMthe prAkRta bhASAmAM heine AvA kopanI khaTa lAMbA kALathI jaNAtI hatI. paMDita haragoviMdadAse Avo amUlya cheSa bhAre jahemata laI taiyAra karI saMskRta-prAkRta sAhityanI ane te rIte jaina sAhityanI bhAre sevA bajAvI che, eTaluM ja nahi paNa jaina samAja upara bhAre upakAra karyo che. hindabharanA saMta vidvAna ja nahi paraMtu jarmana, ITAlIyana, ane aMgreja prophesaroe paNa A kezanI mukata kaMThe prazaMsA karI che ane dunIAnI dareka moTI lAIbrerImAM A koSa rAkhavAnI jarUra che ema jAhera karyuM che. prAkRta koSa uparAMta "haribhadra sari caritra' nA teo kartA hatA tathA yazovijaya graMthamALA tathA jaina vividha sAhitya zAstramALAnA saMpAdaka tarIke lAMbA vakhata sudhI temaNe kAma karyuM hatuM. chelA deDha varSa thayAM teo sAhitya saMzodhanamAM tathA dhyAna dharavAmAM pitAno samaya pasAra karatA hatA. teozrIne kensarane asAdhya roga lAgu paDe hatuM jenA pariNAme teo aSADa vada 13 nA roja pacavane pAmyA che. temanA javAthI jaina samAje eka ucca cAritrazALI sAhitya ratna gumAvela che. temanA AtmAne parama zAnti maLe evI ApaNe prArthanA cintavIe ! kakalabhAI yuropIya vigrahamAMthI vizvavigraha ! Aje cAlI rahelA yuddhane prAraMbha te jarmanIe razIAne anukuLa banAvIne IglAMDa, phrAnsa tathA pilAMDa sAme laDAI jAhera karI tyArathI thayo. paNa tyArabAda te kaMI kaMI banAve banI gayA. duzmane mitra banI gayA ane mitro duzmana banI gayA. kAnsa jarmanIne zaraNa thayuM eTaluM ja nahi paNa iMca sarakAranuM vaLaNu jarmanIne anukuLa banI gayuM. bIjI bAjue mitra gaNAtA razI upara jarmanIe pITha pAchaLa ghA karyo. kAnsanA patana bAda vartamAna vigraha AphrIkA ane ezIAnI bhumI upara praveza te karyo ja hatuM. Ama chatAM paNa Aja sudhI yuropanI ja rAjya sattAo paraspara laDI rahI hatI. eka bAju amerikA athavA te yunAiTeDa sTeTsa ane bIjI bAjue jApAna yuropIya vigrahathI alaga hatA. amerikA brITana' tarapha DhaLeluM hatuM; jApAna jarmanI sAthe kelakarArothI joDAyeluM hatuM Ama chatAM bemAMthI ekake deza haju vigrahamAM dAkhala thayo na hota. tAjetaramAM banI rahelA banAve jApAna ane amerikAne have lAMbe vakhata yuddhathI alaga rAkhI zake tema nathI. kAnsanA paDavA sAthe jema ITalIe jarmanI sAthe vartamAna vigrahamAM jhaMpalAvyuM hatuM tevI ja rIte jarmanInA humalAthI razIAnI jokhamAtI sthitine lAbha laIne tathA brITana te muMjhAyeluM che ja ema samajIne jApAna hiMdI cIna, sIAma vigere pUrva pradeza upara pitAne bAhu laMbAvI rahela che. amerikA ane IMglAMDe A sAme tAkIde pagalAM lIdhAM che ane pitAnI hakumata nIcenA pradezamAM paDelI jApAnIjha akyAmatane japtimAM laI lIdhI che. yuropamAM pragaTela dAvAnaLanI viSamaya jvALAo khaMDa khaMDamAM prasarI rahI che ane pRthvI uparanI eka paNa rAjyasattA yuddhathI alaga na hoya e divasa bahu jaldIthI samIpa Ave che. jApAna AgaLa vadhe te barmA ane kalakattAne AjanA yuddhane sIdhdho, paricaya zarU thAya. razIyA je dabAya te hiMdustAnanA uttara bhAga upara brITanavireAdhI rAjyanAM AkramaNa zarU thAya. razIyAmAM AgaLa vadhatuM jarmanI aTaka ubhuM hoya ema lAge che, jApAna paNa yunAITeDa sTeTsa ane brITananuM vaLaNa jotAM kAMIka thaMbhaLyuM hoya ema bhAse che, Ama chatAM paNa yudhdhanuM tAna jarA paNa ghaTayuM nathI ane nabaLA upara caDhI besIne je AvyuM te hoI karavAnI vRtti eTalI ja vegavatI jovAmAM Ave che. kALanuM moTuM moTuM thatuM jAya che ane virATa grAsa mAMgI rahela che. Aje AkhI duniyA kharekhara koI agamya uthalapAthalanA rAha upara jesabhera doDI rahI che. AvatI kAlanI gahanatA khare khara abhedha che ! hiMdI rAjyataMtramAM pheraphAra hiMdI rAjyataMtramAM eka mahattvano pheraphAra karavAmAM AvyA che. Aja sudhI hiMdusthAnanA sarasubAnI kArobArI samiti cAra sarakArI adhikArIo ane traNa bInaadhikArI hiMdIe ema kula sAta sabhyanI banelI rahetI. pariNAme hiMdIonI haMmezAM alpamatI rahetI. tAjetaramAM karavAmAM Avela pheraphAra mujaba havethI vAIsaroyanI kArobArI traNa sarakArI adhikArIo ane ATha bInaadhikArI sabhyonI banaze. navI nImaNuka nIcenA hiMdIonI karavAmAM AvI che. sara eca. pI. modI, sara akabara haidarI, zrI. rAdhavendrarAva, sara phIjhakhAna nuna, sara sulatAna ahamada, sara nalinI raMjana sarakAra, zrI ema. esa. aNe. Ama kArebArImAM hiMdI bahumatI ubhI thaI che e eka rIte mahatvanI bInA che. ema chatAM A bInAne vadhAre paDatI agatya ApavAnI jarUra nathI. kAraNa ke eka te arthakAraNa, rakSaNa ane relave jevA kharA mahatvanA khAtAo sarakArI adhikArIo hastaka ja rAkhavAmAM AvyA che ane bIjuM dareka sabhya pita pitAnA khAtA purate ja vAIsarAyane sIdho javAbadAra che. A kArobArIvistAra uparAMta sarakAre eka meTI rakSaNa samiti ubhI karI che ane temAM aneka nAmAMkita mANasanI nimaNuka karavAmAM AvI che. sApe chachuMdara gayo! Aje sarakAra sAthe kegresa ane maslama lIga-be moTI rAjakAraNI saMsthAo potapotAnA kAraNosara asahakAra karI rahI che. uparanI nimaNukanuM hiMdI rAjakAraNanI dRSTie te bahu mahatva nathI, paNa bIjI rIte tenuM eka ADaktarUM pariNAma kadAca hiMdusthAnanA lAbhamAM Ave ema AzA rahe che. uparanI nimaNukAmAM sarakAra zrI. aNene meLavIne kadAca ema dA kare ke pite keMgresane eka agatyane mANasa hastagata karI zakI (anusaMdhAna pRSTa 66 juo ) pApa chachuMdara sAthe kAma karazAsaNa
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-41 sacamsa ANAe uThie mehAvI mAraM trti| satyano aNumAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtaM vadedvAkyam ogasTa 1 1941 hiMsA-ahiMsAno prazna A kemI UMcAdilI ane deSabhAvane laIne tathA yuropIya yuddhane kAraNe, hiMsA ahiMsAne prazna nave rUpe jorathI pAcho carcAvA lAge che. Ama jotAM te tenI carcA rAjakAraNamAM I. sa. 1905 thI zarU thaI gaNAya. baMgabhaMganA duHkhe ghavAyelo eka varga trAsavAda tarapha vaLe, ane teNe e vAdanI bhUmikA dharmazAstramAMthI paNa zedhI. sarakAra ane prajApakSo tathA tenA nAyake saune te vakhate ahiMsAnI dharmazikSA tarata vasatI hatI, ane sau koI eke e , kosavAdI hiMsAne niMdatA hatA. A jAtanI vaDaNIe trAsavAdane DAMbhavAmAM ochI madada nathI karI. * I. sa. 1818-20 ne jamAne AvyuM. baMgabhaMga je ja kArI ghA prajAhRdayane amRtasaramAM thaye hato. uparAMta 1814-18 nA yuropIya yudde paNa eka moTo hiMsAne jalasa UjavyuM hatuM, ane tene zamAvavA mATe, Aje have sau koI kabUle che ke, zAMtine nAme navAM kalahabIja ropAyAM hatAM. temAM paNa hiMdane mATe apamAna, anyAya, ane vacanabhaMga bhAge AvyAM hatAM. e kALanA manomaMthanamAMthI gAMdhIjIe ahiMsAmUlaka upAya tarIke satyAgraha-savinaya kAnUna bhaMga ane asahakAra-sUcavyuM. prajAe ekI avAje te vadhAvI lIdhe; paraMtu trAsavAdanA jamA- nAne eka-avAja tUTavyo hato. sarakAre ane pitAnA zANapaNanA abhimAnI vinIta daLe kahyuM ke, AmAMthI hiMsA janmaze. tyAre A be vargone eTalI badhI ahiMsA vahAlI hatI ke, jIvanabhara ahiMsAnI sAdhanA karanArane A loka upadezavA nIkaLyA hatA. prajAe yA te apamAna ane amRtasaranI katalane kArI ghA vIsarI jo, athavA potAthI bane che ane eTale te sAme sakriya pikAra ane virodha kara. e bemAMthI eka ja mArga ene mATe ughADe hate. prajAe svamAnane bIjo patha lIdhe. ane tyArathI sarakAra ane vinIta daLa zAMta ane vyavasthAne nAme mahAsabhA ane prajAthI judA paDyAM te paDyAM. A kALamAM ahiMsA dezanA rAjakAraNamAM kAma de ke kema, eTale ja prazna hatA. keTalAke samajathI ane keTalAke lAcArIthI, paNa prajAnA moTA bhAge tenA netAmAM zraddhAthI, rAjakAraNamAM ahiMsA svIkArI. e dhoraNe lagabhaga eka vIsI sudhI kAma cAlyuM. dheraNanI rthasAdhatA ane satyatA te daramyAna siddha thaI dezanuM kAma AgaLa vadhyuM. strIo, harijana, grAmavAsIo ane sAmAnya prajAjana-sau aMge svarAjane mATe jAgrata thayAM; hiMdanI prajA eka svarAjapremI zakti banI. enI zeha dezI rAjyanI prajA sudhI pahoMcI ane dezane e aMdhAre khUNe paNa ajavALAmAM Avate gaye. ane Aje ATalAM varase e Akhe gALe nihALIe te. sarakAra ane tenA sahamatI, je hiMsAnI bhIti dekhADI prajAne ane mahAsabhAne satyAgraha karavAmAMthI rokavA mAgatAM hatAM, teo kheTAM paDyAM che. balake e caLavaLane dAbavA sAru. sarakAre echI aghaTitatA-eTale ke anyAya ane hiMsA nathI karyo. saravALe te hiMsA caDe, ema lAge che. 1938 nuM yuropIya yuddha AvyuM. mahAsabhA te vakhate meTA bhAganA dezamAM sarakArataMtra hastaka karIne beThI hatI. ahiMsAne prazna nave rUpe have Avyo. je gAMdhIjIe 1814 mAM hiMsaka yuddhamAM sAtha devAnI vAta karI hatI, te ATalAM varSomAM AgaLa vadhyA hatA. A varSomAM hiMsA ahiMsAnI bAbatamAM jagata paNa AgaLa vadhyuM hatuM. hiMsA jeTalI ja ahiMsAnA paNa bhUkha UghaDI hatI, ane jagata temAM gUMcavAI gayuM hatuM ke kaI bhUkha sAcI ane sArI. mahAsabhAnA samAjavAdIe ane anya leke paNa AMtararASTrIya dRSTi keLavI keLavIne eka prakAranA ayuddhavAdI thayA hatA. (ahiMsAne ja mukhya najaramAM rAkhIne ahIM carcA karAtI hovAthI, yuddhanI paristhitimAM je rAjakIya dAva ramavAne prasaMga hato tene ahIM carcAmAM saMDovata nathI.) are, yuropamAM paNa be yuddhonA gALAmAM lAkho loko ayuddhavAdI banyA hatA; paNa dhaMdhA karatA hatA,bhale aNasamajamAM, ajJAnamAM, ke kazuM bIjuM nahi sUjhavAthI lAcArImAM-pataMgavat laDAInI AgamAM jaIne paDavAnA. A dhaMdhAomAM hiMda te eka sogAta mAtra hatuM. temAM tene te bhAga banavA pUratuM ja bhAga hate. tethI karIne, hiMdane mAthe sIdhuM yuddha te hatuM nahi. mULe jotAM, te briTiza sAmrAjyanuM tenI rakSA mATenuM yuddha hatuM. tenA eka aMga tarIke hiMdanI briTiza rAjasattAe hidaneya yuddhamAM utAryuM. mahAsabhAne A na gamyuM. na gamavAmAM eka bhAva e paNa hato ke, jagatabharamAM I. sa. 1818 thI 1938 sudhI ahiMsAne mATe je vicAra-pragati cAlI rahI hatI, tene ahiMsApremI hide AvakArIne khare vakhate pitAnI ahiMsaka nItine vyApaka banAvI ane keTalIka citravicitra mathAmaNa bAda te temAMthI aTala bahAra paDayuM che. paraMtu, A vakhate eka navAI banI. gItA ane dharmazAstra ane saMskRtinAM moTAM nAma daI daine vinIta ane rAjakAraNI keTalAka mutsaddIo kahevA lAgyA ke, yuddhanI hiMsAne mATe vAMdho nathI; ahiMsAnI vAta e zAstra ane saMskRtithI viruddha che. yunivarsiTIonA keTalAka kulanAyakone paNa A jAtanuM zUra caDhyuM. have kemI hullaDenA vAtAvaraNamAM, ne keTalAkane emAMthI dekhAtI AMtayuddhanI sthitimAM, ahiMsA dvArA kAma levAnI gAMdhIjIe vAta karI; eTale atyAra sudhI ke gresane vaLagelA lekamAMthI paNa, eka yA bIje nimite, pelA hiMsA-samarthaka vargamAM javAnuM zarU thayuM che. svarakSAne dharma zAstrazuddha ane kAnUnI haka che, ema temanA taraphathI kahevAmAM Ave che. jANe ke, ahiMsA dvArA kAma levA kahetI vakhate gAMdhIjIe ene inkAra karyo na hoya ! ane ahiMsAne zAstrArtha karAtA paNa jovAmAM Ave che. A badhuM asthAne ane aprastuta vyarthatA lAge che. gAMdhIjIe te kahyuM ja che ke, bhAgI na ja zakAya; svarakSA ane svajanarakSA kaI paNa bhoge thavI joIe; hiMsaka karatAM uttama ane susaMskRta evI ahiMsaka rIte thAya te sarasa. eTale nAhakanA je svarakSAne nAme hiMsA-ahisAnAM taraMge uThAvavAmAM Ave che, te vicAraNAne goTALAmAM nAMkhe che. muLa prazna che hiMmata ane bahAdurIne. te vagara hiMsA ke ahiMsA ke kazAthI sAmane zakaya ja nathI. hiMdu ane musalamAna beumAM Aje e khUTatAM lAge che. nahIM te bhAganAra bhAgata zuM kAma ? ane mAranAra pAchaLathI bhArata
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-41 prabudha jaina 65 zuM kAma ? ane A hiMmata prajAmAM prerAya evI rIte sarakAre tathA prajAe pitAnAM kAmakAja goThavavAM joIe. paraMtu A savAla mAtra svarakSAne hota to sAruM thAta. bIjA dezamAM sAva sAdA lAge evA prazno hiMdanI sthitimAM bhAre rAjaprakaraNI bahusaMtratAvALA banI jAya che, e na bhUlavuM joIe. gorA lokone sAde vepAra kevI vAta banI beThe ? eTale, A savAla rAjaprakaraNa paNa che. e bhulAvuM na joIe. mi. jinnAnuM e prakAranuM maMtavya che ema theDA vakhata para chApAMe jaNAvyuM hatuM. e kharuM hatuM ke beTuM, jarA vicAra karatAM paNa e te spaSTa thAya ema che. Aje hiMdu ane musalamAna netAomAM eka evI bhAvanA vyApelI dekhAya che ke, AMtararASTrIya paristhitimAM deza para vAdaLa caDI Ave te vakhate taiyAra rahevuM joIe. ane sarakAra rAja- sattA soMpavA Icche to temAM pitAne komI bhAga barAbara maLa joie. eTale ke, hiMdanI be mukhya keme paraspara zaMkA (ane zatrutA sudhI paNa) dharAvatI thaI che. kazI cheDa ke cheDatI vagara thayelAM hullaDo parathI paNa e anumAna aneka loke kADhayuM che. ' AvA saMjogomAM svarakSAnI vAta eka komI saMgaThanathI bhinna na lAge to temAM kone vAMka? saMgati dharaNe svarakSAnI vAta karanArAe A samajavuM joIe, na samaje te emAM vAMka emane che. ane hiMsaka dhoraNe saMgaThita svarakSAnA upAya laI zakAze ? sarakAra emAM vAMdho nahIM le ke ? sarakAre yuddhanI zarUAtamAM ja vaTahukama kADhI mUkI che, te AvI saMgati caLavaLane rokanAra nathI ke ? vAMcakane yAda devaDAvavA jevuM che ke, 182 0 mAM paNa keTalAya loka ahiMsAne badale hiMsAthI saMgaThana karI aMgrejI rAjyane virodha karavAmAM mAnanArA hatA; teoe eka nIti tarIke pachI ahiMsA svIkArI, te AthI ja karIne. Aje kemee je saMgaThana karavuM hoya te paNa te ahiMsAne dharaNe ja banI zakaze. ane e dheraNa eTale te te kemane mATe racanAtmaka kAryakramanI ejanA. koI paNa kAma pitAnuM ghara durasta kare eTale ke pitAnA de ke UNapa kADhI Atmazuddhi kare, te temAMthI tenI zakita khIlavAnI ja che. e zakti saMgIna haze, kAyamI haze, kemanI aMdaranI tAkAne puSTa karanArI haze ane te dvArA dezanI paNa. rA. munazI jevA Aja sudhI mahAsabhAmAM rahIne kAma karanArAo jo kharekhara enI nIti samajyA hoya, te temaNe dhAreluM saMgaThana paNa A Dhabe karavuM joIe. te ja teo racanAtmaka kAryakramanI philasUphI samajyA hatA ema gaNAya. Aje te muslima lIga zuM ke hiMdu sabhA zuM, emanAM kAryakramane eka ja jAtanuM preraka baLa lAge che. sAmasAme dUdha ane tenA pAyA para lokalAgaNI uzkeravI. AthI hullaDa-mAnasa saMbhave che. eTale, AjanA saMjogomAM svarakSAne sAru saMgaThananI vAta karavI e kimI ja banI bese che e jotAM, ane e saMgaThananI pAchaLa je preraka baLa che e jotAM, A daLanA lokone pUchavA mana thaI jAya che ke, tame komI ekatAmAM mAne che ? mAne che te ene artha Aje zuM karaze ? pitAnI rakSA karavAno kAyadAthI maLate mAnava haka che te bhale he; paNa tenuM saMgaThana eTale zuM? ane saMgaThana thayA pachI rakSaNAtmakatA ane AkramaNabhaktAnI kAcanI maryAdA saMbhALavI asaMbhavita bane che, e hiMsAnA eka lakSaNa jevuM ja lAge che. 16 mI julAInA "TAImsa opha inDiyA"mAM sara cimanalola setalavADa zrI munazIne nIcenI zikhAmaNa Ape che, ane aphasesa kare che, tyAre sAce ja hasavuM ke raDavuM e samaja paDatI nathI. sara cimanalAla mahAsabhAvAdI munazIjIne ahiMsA samajAve che; ane e ApaNI carcAmAM paNa prastuta che. teo lakhe che - guMDAgIrI game tyAMthI udbhave, te dAbavI ja joIe. paNa pote jene "amalamAM AvatuM pAkIstAna' kahe che tenI sAme zrI munazI saMgaThita moraco racavA Icche che, te te aphasanI vAta che. AvegamAM AvatAM emanI buddhi dabAI gaI che e mane bhaya che. eka bAjune saMgaThita mera sAmI bAju saMgaThita morace utejaze ane emAMthI te mAmale kayAMya kathaLaze. zrI munazI kahe che ke hiMdanA bhAgalA karAtA rokavA huM 'akhaMDa hiMdustAna mero racavA mathuM chuM. A maracA vaDe e komI ektA sAdhavA AzA rAkhe che. mane bhIti che ke, zrI munazI emAM nahi phAve, kema ke emanuM A kAma, muslima tarata mAnaze ke, pAkistAna sAme jhaMDe uThAvavA mATe che." - saMgati svarakSAne prazna, Ama, rAjakAraNI che. emAMthI tarI AvatI bhAvanA komI ekatAnI nathI lAgatI. enI pAchaLanuM preraka baLa, hiMdanA sAmrAjyavAdI rAjakAraNamAM potAne madadarUpa evuM komI vikhavAdanuM ADuM aMgrejone Ape che, je hiMdanA itihAsanI jANe navI AvRtti nIkaLatI lAge che. saMskRti ane ItihAsanA samajanArAoe te tarata kaLI javuM joIe ke, AvA rAjakAraNamAM ja aMgrejI sattA uttarottara phAvatI gaI che. A hullaDomAM paNa aneka loka Ama vahemAyA che, e te chApAM vAMcanAre paNa joyuM haze. "3 eTale, svarakSAnA praznane hiMsA ahiMsA joDe vicAravAmAM, tenA zAstrArtha karavAmAM bahu mAla nathI. vedavyAsanI gItA ke pataMjalinuM egadarzana keI sAdhakane kAma Ave te bhale ! AjanI paristhitimAM temAMthI sIdhe Adeza nathI maLato; athavA maLe che te kAryadakSatA ne dUradRSTibharI zAMti, ekatA ane utkarSane. gItAmAM pratyakSa te be pakSo ja laDatA hatA; trIjo pakSa je hatuM te sUkSma evuM hiMdanuM bhaviSya. Aje te hiMdamAM be kamI pakSo ne temane nyAya toLavAnA svAMgadhArI' paradezI sarakAra che. ane e traNa vacce hiMdanuM bhaviSya aTavAya che. hiMsAthI hiMdanuM svarAjya sadhAta te 182 0 mAM ja gAMdhIjI hArata. e ja praznanA eka upasiddhAMta rUpa Ajane savAla zAstrArthamAM na laI jatAM sIdhe jo sAre che. komI ekatA ja Aje prazna che; svarakSA te sanAtana dhaDAI gayelI nIti che-phAve te hiMsAthI ne phAve te ahiMsAthI- maganabhAI desAI tarUNa jainanA saMpAdaka saMghanI kacerImAM. kalakattA khAte pragaTa thatA 'tarUNa jainanA saMpAdaka ane tyAMnA jaina samAjamAM cAlI rahelI yuvaka pravRttinA mukhya saMcAlake zrI. siddharAja DhaDhA tathA zrI. bhairavamala sIMdhInuM mAravADI pariSada upara muMbaI khAte Agamana thatAM temane saMdhanI kacerImAM tA. 21-7-1nA roja nimaMtravAmAM AvyA hatA ane kAryavAhaka samitinA sabhyo sAthe kalakattA ane muMbaInA jaina samAja ane Aje cAlI rahelI yuvaka pravRtti saMbaMdhe khUba rasamaya carcA thaI hatI. carcAnA aMte alpa upAhAra bAda prItisaMmelana visarjita thayuM hatuM.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'prabuddha jaina tA. 1-8-41 - keTalAka samAcAra ane noMdha. ' : ' (puSTa 63 thI cAlu) che. paNa A dAvo jarA paNa vajuvALA nathI. zrI. aNenI keTalAya samayathI dudha dahIM jevI sthiti cAlyA ja karatI hatI ane koMgresamAM temane kahyuM mahatvanuM sthAna nahatuM. zrI. aNe sivAya uparanI nimaNuMkamAM eka paNa kegresane mANasa sarakArane maLI zakyo nathI e kogresane akhaMDa zista ane akhaMDa asahakAra siddha kare che. bIjI bAjue meslama lIganI asahakAranI nIti majuda hovA chatAM baMgALa, AsAma ane paMjAbanA mukhya pradhAne meslama lIganA saramukhatyAra nAmavara jhINune jarA paNa puchayA karyA sivAya navI rakSaNa samitimAM dAkhala thayA che. A uparAMta chatArInA navAba tathA begama zAhanavAjha paNu e samitimAM joDAyA che. vaLI sara sulatAna ahamada vAIsarethanI kArobArInA sabhya banyA che. siMdhanA mukhya maMtrI alAbakSa paNa rakSaNa samitimAM nimAyA che ane haidarAbAdanA mukhya pradhAna sara akabara haidarI kArobArI sabhAnA sabhya thayA che. A meslama lIgane ane kAyade Ajhama jhINAne meTAmAM moTo phaTako che. nAmadAra jhINu A badhA sAme zistanAM pagalAM bhavAne vicAra karI rahyA che. paNa AjanI paristhitimAM jhINAnI ane lIganI dazA sAme chachuMdara gaLyA jevI thaI che. zistabhaMganI upekSA karavI paNa paravaDe nahi ane te saMbaMdhamAM pagalAM levA jatAM lIgamAM moTuM bhaMgANa paDe. koI paNa rIte jhINunA varcasvane anna Ave te ja AjanI kaDhaMgI rAjakIya paristhitine ane hiMdu-musalamAna-aikyanA praznane sukhada nikAla AvavAnI AzA rahe. gujarAta-kAThiyAvADa-jalasaMkaTanivAraNa phaMDa chellI ativRSTie gujarAtamAM pAra vinAne anartha nipajAvyuM che ane kAThiyAvADanA keTalAka bhAgomAM paNa ThIka ThIka nukasAna thayuM che. A bAbatamAM gujarAta prAntika samitinI vatI zrI. mahAdeva desAIe pAMca lAkha rUpIAnI mAMgaNI karI che ane muMbaI amadAvAdamAM teno phALo zarU thaI gayo che. zrI mahAdevabhAInA chellA nivedana mujaba muMbaImAMthI deDha lAkha rUpIA lagabhaga ekaThA thayA che. pAMca lAkhanI mAMgaNI paNa Aphatagrasta lokone jarUrI rAhata pahoMcADavAnI dRSTie bahu ja ochI che. muMbaI tema ja gujarAtanA dhanike Aje khUba dhana kamAI rahyA che. jyAre temane tyAM dhanane pravAha vahI rahyo che tyAre anyatra keTalAya loka gharabAra ane DhoraDhAMkhara vinAnA thaI beThA che. dhanavAnane temaja sAdhAraNa sthitinA mAne mahAdevabhAInI mAMgaNIne pahoMcI vaLavAnI dizAe bane teTalI puravaNI karavA AgrahapUrvaka vijJapti che. azoka mahetA punaH jelavAsI. - zrI. azoka mahetA tAjetaramAM ja potAnI zikSAnI mudata purI karIne jelamAMthI chuTayA ane sarakAre temane hiMdI saMrakSaNa dhArAM nIce pharIne pakaDIne jelavAsI banAvyA che. jeNe dezanI AjhAdIne jIvana arpaNa karyuM che tenA nasIbe jIvanane moTo bhAga eka yA bIjA kAraNe jelamAM ja purA karavAnuM lakhAyeluM hoya che. je sthiti ane dazA paMDita javAharalAla jevA AgevAnanI che te ja sthiti ane dazA azAMka mahetA jevA eka vaphAdAra sainikanI paNa hoya e svAbhAvika che. zrI. azoka mahetAne dezanA navajavAnAM abhinandana ane hAdika sahAnubhUti ghaTe che. nyAyamati ema. sI. chAgalA. zrI. ema. sI. chAgalAnI hAikorTanA nyAyamUrtinA sthAne nimaNuMka thaI che. ema. sI. chogalA eka sarasa sajana, saMskArazIla ane rASTravAdI musalamAna che. tethI temanI AvA uMcA sthAne thayelI nimaNuMka AvakAradAyaka bane che.. zrI. kapilA khAMDavALA-skUlsa kamITInA sekeTarI. muMbaInI myunIsIpala skulsa kamITInA sekreTarInA pada upara kumArI kapilA khAMDavALAnI cuMTaNI karavAmAM AvI che. muMbaInI kulsa kamITInA sekreTarIne muMbaInI myunIsIpAlITI mAraphata cAlatI saMkhyAbaMdha nizALe saMbhALavAnI hoya che. AvA mahatvanA sthAna upara eka bahenanI nimaNuMka thavAne A sauthI pahele ja prasaMga che. A mATe zrI. kapilA bahenane gujarAtI janatAnA khUba dhanyavAda ghaTe che. AzA rAkhIe temanA jevI zaktizALI bahena myunIsIpAlITInI rUDhigrasta zikSaNa paddhatimAM mahatvanA pheraphAro karavAmAM saphaLa bane. zrI. mahAdeva haribhAI desAI muMbaI jana yuvaka saMghanI mulAkAte. zrI. mahAdeva haribhAI desAI jaLapralaya phALA nimitte muMbaImAM hovAthI saMdhanI kacerImAM AvavAnuM temane nimaMtraNa ApavAmAM AvyuM hatuM. te nimaMtraNane mAna ApIne teo saMghanI kacerImAM AvyA hatA ane ekatra thayelA bhAIo tathA bahene sAthe temaNe eka kalAka sudhI AjanA ahiMsAnA prazna upara bahu bedhadAyaka vArtAlApa karyo hato jenI vigata have pachInA aMkamAM ApavAmAM Avaze. pro. je. pI. trivedI smAraka pUnAmAM gujarAtane jIvatuM rAkhanAra mahAgujarAtI sva. che. je. pI. trivedInA smAraka tarIke pUnAmAM "ke. je. pI. trivedI smAraka saMsthA" nAmanuM eka makAna ubhuM karI temAM gujarAtI baMdhu samAjanuM pustakAlaya, sabhAgRha ane e zaheramAM TuMka samaya mATe rahevA IcchanAra gujarAtIo mATe eka nivAsasthAnane samAveza karavAnI eka pejanA bahAra paDI che. pre. trivedInA mitro ane prazaMsake Aje gujarAta tema ja gujarAta bahAra aneka che. pra. trivedIe punAmAM vasIne mahArASTramAM gujarAtane ujaLuM banAvyuM che. temanA saujanya ane sevAparAyaNatAnI joDa Aje gujarAtabharamAM maLavI muzkela che. prastuta lejanAne gAMdhIjInA AzIrvAda che ane e pejanA aneka pratiSThita gRhanI sahIthI bahAra pADavAmAM AvI che. yojanAnI kalpanA trivedI sAhebanI jIvanabhAvanAone sarvathA anurUpa che. A yojanA pAra pADavA mATe ochAmAM ocho rUA. 75000the joIe. pre. trivedInI snehasuvAsathI paricita sau koI bhAI bahenane pitAne yathAzakita phALe smAraka phaMDa samitinA koSAdhyakSa "zeTha zrI govardhanadAsa vIphUladAsa sAMkaLacaMda, 220 ravivAra peTha, pUnA 2' e saranAme mekelI ApavA vinaMti karavAmAM Ave che. paryuSaNa parva vyAkhyAnamALA. gayA varSe kalakattAnA yuvaka kAryakartAoe pahelI vahelI paNuM vyAkhyAnamALA yojI hatI ane aneka suprasiddha vihAnonAM vyAkhyAno goThavyAM hatAM. tyAMnI jana temaja jainetara janatAe A vyAkhyAnomAM sAro rasa lIdhuM hatuM. e vyAkhyAnane saMgraha tAjetaramAM kalakattAnA tarUNuM jaina saMgha taraphathI pragaTa kavAmAM Avela che. A badhAM vyAkhyAno hiMdI bhASAmAM lakhAyelAM che. A saMgrahamAM paMDita sukhalAlajI, mahAtmA bhagavAnadIna, gaNanavihArI mahetA. jainendra kumAra, Da. kAlIdAsa nAga, 5, darabArIlAlajI, zrI satIzacaMdradAsa gupta, zrI hIrAkumArI devI. kAkAsAheba kAlelakara, paM. hajArI prasAda trivedI Adi vidhAnanAM vyAkhyAno samAveza thAya che. pratyeka lekha vicArapUrNa mAhItIthI bharelo che tenI kIMmata ATha AnA rAkhavAmAM AvI che. jene khapa hoya teNe "maMtrI. tarUNuM jaina saMgha, 48, inDIyana mIrara sTrITa kalakattA" e saranAme patra lakhIne maMgAvI le. paramAnaMda.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' - tC/ ' ' : ** 5 , , TATE 1. ' tA. 1-8-41 prabudhdha jaina svagamAM eka rAtrI ! . tema bhAvika bhaktae mane svargane saraLa mArga batAvI dIdho ! (pRSTa 62 thI cAlu) pachI mAre zuM vAMka? sAdhuone bagADanArA hamezAM saMsArIo ja che! dezamAM bekArIne lIdhe jyAre prajAnA aradhA bhAgane lakhuM hoya che. mATe tene javAba lyo ! sAheba! mArI phariyAda che? sukuM paNa nahotuM maLatuM tyAre tame te mAlamalIdA ane chappana nyAyamUrti-dhaNa garIba ! tane bhaktoe beTa mArga bhega bhegavyA che, saMvatsarIo mANI che. jyAre garIo TADhamAM batAvyuM ke te bhakatane chetaryA te vicAravA jevuM che ! tArA kAMpatA hatA ane varasAdathI bhIMjAtA hatA paNa cIMtharuM nahotuM sAMpaDatuM bharese paDelA, svarganI AzAvALA mumukSuoe pitAnuM sarvasva tyAre tame kimatI vastro bheTa lIdhA hatA, jyAre garIo eka paisA mATe tAre caraNe dharyuM, te daryA tema derAyA! paNa aphasesa! teM ' bhAre bojo uThAvI be mAila cAlatA tyAre tame te AgaLa dhInI mazAla teone ajJAnamAM, matamatAMtaranA jhaghaDAmAM, kriyAkAMDanA kIcaDamAM saLagAvI garIbonI kAMdha upara pAlakhImAM pharatA hatA ! jyAre devanAM ja deryA che ane teonuM manuSyajIvana barabAda thayuM che. A ' dIna bALakonAM pagalAM uMbarAmAMthI pAchA ThelAtAM tyAre tame pagalAM bhayaMkara vizvAsaghAtanA gunhAne zA javAba? karI je hoya te hajama karI jatAM hatAM ! A badhuM dharmane nAme AropI-kriyAkAMDa dvArA te dharmanI zreSThatA sthApI zakAya ane bhekhane nAme prabhune nAme karyuM haze kama ? jagata AkhuM taMgIthI dharmagurU tarIke amArI pharaja paNa kharI ! dharmanI mahattA khAtara pIDAtuM hatuM tyAre tamAre tyAM hajAre bheLA bhakatenA pasInAnI kadApI khUne karavAM paDe, lehI vahevarAvavAM paDe che tema karavuM e kamANI veraNa cheraNa thatI hatI te bhakatanA kalyANa mATe kharUM paNa dharma ja che ema zAstra kahe che. dharma mATe badhAM pApa mApha che. ke ? jyAre koI tamane sAcI vAta kahetuM tyAre tamArA khuzAmatiyA nyAyamUrti-jarAya nahi, dhama khAtara tuM pote marI phITa bhaktane bhamAvI paisAne baLe tamArA mArganA e sAcanA kAMTA te tArI meTAI ! paraMtu bIjAne te na ja mArI zake. lehI tame dUra karAvI nAMkhavA e "vasudhA eva kuTuMbakama" ne sUtra vahevaDAvIne tuM dharma rAkhI zakaze ? A dharma nathI paNa dharmamATe ja haze ? tamArI AvI gAdI TakAvatA game tenA, game ghelachA ke dharmAnjatA che ane dharma mATe thatuM pApa vilepa bane che. tevI jAtanA, game te rIte garIonAM bALakene phasAvI upADI jatA AropI-Ave dharma mArAthI na sacavAya te kabula karuM chuM. te dharma TakAvavAnI prItine kAraNe thatuM haze kharuM ne? zAstronA jevA nyAyamUrti-vaibhava vilAsa ane beTI mahattAthI tuM tAruM tevA arthe karI, hajAre bhoLAM hRdaye bhedAvI nAMkhyA, dharma laganI cAritra na sAcavI zakaze ane tArA saMtAna jevA bhakatane te phasAvyA te vAta kharI ? khaMDIta karAvI nAMkhI tene zuM javAba Apo cho ? mahArAja ! ApI-sAheba je kaho te kabula. bhUlane bharela chuM. tamArA jevAnA pApe ja prajA dharma vagaranI banI che te jANe che ne? Apa dayALu che, bhekhanI sAmuM joze ! 2 AropI-AvI kaI vAta zAstramAM AvatI ja nathI ! nyAyamUrti-AropI ! tArA karmathI tuM nathI te rahyo ": zAstra virUddhama nAcaraNIyama, nAkaraNIyamane mAnavAvALA ame te ! saMsArano ke nathI rahyo saMnyAsane ! tArI dazA te dhobInA nyAyamUrti-zAstramAM saMnyasta, dIkSA viSe kaMI Ave che ke ? kutarA jevI thaI che nathI rahyo. gharane ke nathI dhATane ! ApI! ArapI-jarUra dIkSA vinA gurU te thavAtuM haze ke ? tAre gunho sAbIta thaI jAya che. jethI cukAde have pachI nyAyamUrti-saMnyastanI sAthe hamezAM tyAga, Indriya para kAbu, ApIza. (AropIne sIpAIe laI jAya che). vikAro upara vijaya ane sAcI phakIrI hovI ja joIe. te dhana hare dhakho nava kare, A niyamo pALyA hatA ke? e gurU kalyANa zuM kare ? . AropI-hA ! saMsAranI upAdhi, kamAvAnI upAdhi choDI e bhajananA nAdathI jyAre jAge tyAre zerImAM kutarA hatI. bIje saMsArI khaTapaTI vyavahAra ane javAbadArI tyajyAM raDatA hatA. e hatAM. phakIra te chIe eTale thavApaNuM kyAM hatuM ? (marAThI uparathI sUcita) ' vrajalAla dha. meghANI. nyAyamUrti-vAhare zaTha ! tAre tyAga paNa vicitra ane tAre pArjita baMdhana - saMnyAsa paNa suMdara ! raLavAnI upAdhi kADhI taiyAra mAlamalIdA kedI, mane kahe, ke jeNe tane bAMdhyuM te keNa hatA ?" upara besI javuM, darekanA pUjya banavuM, sevA karAvavI ane saMsA kedI e kahyuM, "e mAre mAlika hatA. mane lAgeluM ke ranI javAbadArIthI chUTavuM tenuM nAma tArA mata pramANe tyAga, delatamAM ane adhikAramAM huM duniyAmAM dareka mANasathI caDI ane bhagavAM vastra ane zIre muMDana te saMnyAsa! phakIrI paNa zake ane tethI je nANuM mArA rAjAne ApavAnuM hatuM, te meM tArI jabarI ! "kikaranI phAkI kare tenuM nAma phakIra. te mArA pitAnA khajAnAmAM ekaThuM karyuM. jyAre huM UMdhathI vivaza te je phikaranI phAkI karavI joIe te na karatAM na karavAnI karI, thaye, tyAre je bichAnuM mArA svAmIne mATe hatuM, tenA para huM tArAmAM ane luTArU ke parapIMDI jIvana jIvatAM kIDAomAM zuM phera ? sate, ane jAgatAM mane mAluma paDayuM, ke mArA pitAnA khajAsaMsAramAM rahyo hota to koI divasa paNa pasInAnI kamA nAnA makAnamAM huM keda thaye chuM." NIne, kharI mahenatane, hakakane roTalo khAvA maLata paNa dharmagurU kedI, mane kahe, ke jeNe A bhAMge nahi tevI sAMkaLa banI besatA tAre naryuM harAmanuM ja khAvAnuM rahyuM ! bhUta prANInI banAvI, te kANuM hatuM ?" phikaramAM jAtanI phAkI kare, aMgata sukhanI kAkI kare, vaibhava vilAsanI kedIe kahyuM, "te huM hatuM, ke jeNe A sAMkaLa dhaNI kAkI kare, saMkucita dRSTinI phAkI kare, tenuM nAma ja phakIra ! A saMbhALathI ghaDelI. meM dhAreluM ke mArI chatAya nahi tevI zakitathI huM jAtano phakIra e pAkhaMDI dharmagurU ! tuM banI zake. hato ? duniyAne baMdhanamAM rAkhI zakIza ane pote harakata vagara chuTA rahI ArepI-nAe phakIra te na banI zake. eka te ' zakIza. A pramANe rAte ane divase meTA tApathI ane dUra kaThera : dIlamAM pharI nahotI ane bIjuM kambakhta bhakatae banavA ghA mArIne meM A sAMkaLanuM kAma karyA karyuM. Akhare jyAre kAma - paNa na dIdhe! jyAre saMsArI hatA tyAre te saMnyastanI sAcI thaI rahyuM, ane AMkaDA purA tathA bhAMge nahi tevA thayA, tyAre mane - tarasa hatI, tyAganI tAlAvelI hatI, jagatuM kalyANanI kAmanA mAluma paDyuM, ke huM pote ja tenA baMdhanamAM sapaDAyo chuM." hatI. paNa sAdhu banyA pachI jema jema mahattA vadhatI gaI tema 'gItAjali'mAMthI udbhUta ravIndranAtha TAgora: . " ja moTA tApathI ane kara mA mArIne meM A sAM na hatI, tyAganI tAlAvelI chelIra te saMnyastanI sAcI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudha jaina tA. 1-8-41 - eka sajananuM sukhapUrNa samAdhimaraNuM vIlepArale khAte cheDA samaya pahelAM eka vRddha vaidyarAjanuM mane bolAvye ane kahyuM ke atyAre savAnava thayA che ane lagabhaga aDasaTha varSanI vaye avasAna thayuM. temanuM nAma zrI. Aje sADAnava vAge tAre ane mAro saMbaMdha purI thAya che'', jeThAlAla trIbhavana mahetA. mULa kAThiyAvADamAM AvelA TaMkArA je vastu mATe huM taiyAra nahoto te sAMbhaLI huM jarA gabharAI gAmanA teo vatanI. jIvananA prAraMbhamAM temaNe DuM zikSaNa gaye te joIne temaNe kahyuM ke "AmAM gabharAvAnI jarA paNa lIdhuM na lIdhuM ane saMgoe temane gaMDala rAjyanI nokarI jarUra nathI. je raste badhA jAya che te raste huM jAu chuM. paNa svIkAravAnI pharaja pADI. eka yA bIjA sthaLe temaNe varSo sudhI phera mAtra eTale che ke mane pUrNa zAMti che. meM mAruM kAma pUrNa phojadAra tarIke nokarI bajAvI polIsa phojadAra'nA nAma sAthe karyuM che. AjathI daza varSa pachI jAuM to paNa tane to ema ja ApaNA manamAM bIjA ja khyAla joDAyelA hoya che, paNa AmanI lAgaze ke haju thoDAM varSa bApA rokAI jAya te sAruM ! game te bhAtaja judI hatI. lAMca rUzvata ke julama ane temanI vacce tyAre javAnuM thAya tyAre te ja vastu AvIne ubhI rahevAnI. mATe lAkha jananuM antara hatuM. temane lokone kaze bhaya ke trAsa mAruM kAma purUM thatAM ane mAro vakhata pure thatAM mAre to javuM nahote. sau koI temanI salAha levA AvatuM. purI pramANikatA ja joIe. chatAM mArI gerahAjarI tane sAle te eTale khyAla ane vaphAdArIthI temaNe varSo sudhI karI bajAvI. rAkhaje ke mane keIe A vidyA zikhavI nathI. jAtamahenata A nokarI daramiyAna temanuM vaidaka tarapha dhyAna kheMcAyuM. tathA khaMtathI ane zokhathI A vidyA meM meLavI che. ane tane avakAzanA gALe temaNe vaidakane abhyAsa zarU karyo. bAvA, jAti, te A badhuM taiyAra maLyuM che. uparAMta AvAM sArAM pustake tArA saMnyAsI, elI-AvA aneka lokone temane paricaya thato. sAthI che. Izvara upara zraddhA rAkhIne niHsvArtha vRttithI AgaLa kAma temanI pAsethI roge dUra karavAne lagatA prakAra prakAranA nusakhAo karyo jaje, Izvara tane jaza Apaze," ema kahI badhAM sagA jANI samajI levA teo sadA prayatnazIla rahetA. phojadArI dara saMbaMdhIne yAda karI mAphI mAMgIne pachI temaNe jaNAvyuM ke "have miyAna pitAnA vaidhakIya jJAna ane anubhavane lekene teo mane javAne traNa mInITa bAkI che"--navAInI vAta e hatI maphata lAbha ApatA. vanaspationA teo aThaMga abhyAsI hatA. ke e oraDAmAM ghaDiyALa to hatI ja nahi, chatAM jANe ke vaMdanuM labhya eTaluM dhaNuM kharuM-khAsa karIne gujarAtI sAhitya samayane temane pure khyAla hoya ema teo badhe jatA hatA. teo joI gayA hatA. vaidaka e kharekhara temanI pArjita "huM IzvaranuM nAma lauM chuM ane tye paNa IzvaranuM nAma pravRtti hatI. levA mAMDe. vacce have mane koI kazuM pUchaze ke kaheze mA !" ema kahI IzvaranuM nAma temaNe raTavA mAMDayuM ane adhaka AjathI paccIsa varSa pahelAM teo polIsanI nokarImAMthI mInITa bAkI rahI haze tyAre teo bhagavAnanuM nAma gaNagaNutA nivRtta thayA hatA ane pachI potAnA kuTuMba bALabaccA sAthe je bIchAnA upara beThA hatA tyAM ja suI gayA ane temanI valepAramAM AvIne vasyA hatA. vilepAramAM eka samartha chatAM AMkho dazeka sekanDa pharakI na pharakI ane teo vizvara dehane kevaLa paragaju ane paropakArI vaidha tarIke temaNe bahu sArI nAmanA choDIne amArI vaccethI ekAeka barAbara sADA navanA TakArA meLavI hatI. paisAnI temaNe kadi paravA karI nahotI. je maLatuM thatA vidAya thaI gayA ! A keTaluM adbhuta ane zAntimaya temAM pure saMtoSa mAnIne teo jIvananirvAha karatA. garIba mRtyu ! eka mANasa jema paragAma javA mATe taiyArI kare mANasenuM teo eka meTuM avalaMbana hatA. pitAnA vaida ane gADI . AvatAM DabbAmAM caDhI bese tema teo cAlI kIya vyavasAyamAM temanA putra bhAI nagInadAsane teo taiyAra nIkaLyA !" karI rahyA hatA. temanI ummara vadhatI jatI hatI; vRddhAvasthAnuM AkramaNa temanA zarIrane vikaLa banAvI rahyuM hatuM; vacagALe ' ekAeka nIpajatAM mRtyunA aneka banAvo sAMbhaLyA che. hRdayavyathA-heart disease-nI temanA upara ThIka ThIka asara mRtyu samIpa che evuM AgaLathI bhAna thayuM hoya evA paNa jaNAvA mAMDI hatI ane pAchI osarI gaI hatI. ema chatAM kIssAo jANavAmAM AvyA che, paNa svAbhAvika mRtyune samajaNapaNa mRtyu mATe teo koI paNa kALe taiyAra hatA ekasarakhuM pUrvaka AnaMdathI vadhAvatA ane chellI paLa sudhI saceta avasthAmAM pavitra niSpApa jIvana temaNe gALeluM. jIvananA zeSa bhAgamAM temane prasannatApUrvaka sau koInI vidAya letA A mAnavIne kIsse be ja bAbatanuM dhyAna hatuM. eka te nagInadAsane je kAMI kahevA kharekhara virala che. vaLI sAdhAraNa rIte zarIranI koI asAmAnya samajAvavA-zikhavavA jevuM hoya te badhuM zikhavIne taiyAra karavA vikatAnA pariNAme ja AtmAne jANe ke anicchIe. zarIra ane bIjI lokonI auSadhopacAra dvArA bane teTalI sevA karavI. choDavuM paDe che. paNa evI ke I paNa zArIrika vikaLatA pragaTa ema karate karate Akhare temanA jIvanane avasAnakALa samIpa thayA sivAya AtmAe jANe ke svecchApUrvaka ja pitAnA zarIrano AvI pahoMce. mRtyunA Agale divase temaNe potAnA putrane tyAga karIne urdhvagamana ravIkAryuM hoya evI A upara varNavelI vaidakIya rasAyaNane chelle pATha ApI dIdhuM. baporanA temane dhaTanA kharekhara jeTalI ja kRtivirala teTalI ja Azcarya preraka thaDa tAva Avele; paNa sAMje pAchA utarI gaye. rAtrI AkhI temaNe svastha nidrAmAM pasAra karI. tyAra pachI je kAMI banyuM te lAge che.AvA pavitra AtmAne parama zAnti paNa zAne prArthathI ? varNavatAM temanA putra zrI nagInadAsa jaNAve che ke " savAre : te te parama pitAne tyAM nizcita ja hoya che. e divya AtmauThI dAtaNuM pANI karIne tathA cA pIne tene nIrAMte beThA tane ApaNe anekazaH vaMdana che ! hatA. huM daradIone davA ApI rahyo hato. evAmAM temaNe paramAnaMda, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zahi, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata be AnA zrI muMbai jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4266. risara dina . ' prabuddha jenA taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, varSa : 3 muMbaI : 15 ogasTa 1941 zukravAra. lavAjamAM rUpiyA 2 artagata tirdharanAM vyasta vANIkiraNo. jIvana vidAya je kSaNe A jIvanane uMbara meM pahelavahele huM jANuM chuM, ke eka divasa evo Avaze. ke oLaMgyA, te kSaNanI mane kazI khabara nahotI. jyAre mAruM A pRthvIne jovAnuM baMdha thaze, ane madhyarAtre jaMgalamAM jema ke kaLI ughaDe, mArI AMkho para chello paDado nAMkhIne jiMdagI tema A vizAla camatkArika duniyAmAM jeNe mane ! kazuM bolyA vagara rajA leze. ughADo, te zakti kaI hatI? te paNa tArAo rAtrie cokI karyA karaze, ane havAramAM jyAre meM prakAza joye, tyAre takSaNa agAunI mAphaka prabhAtano udaya thaze, ane ame tamane lAgatuM ke A duniyAmAM huM cheka ajANyo tathA duHkho kADhatA kalAke dariyAnAM mojAMonI naheto; paNa nAma ane rUpa vagaranI agamya zaktie mArI potAnI mAtAnA rUpamAM mane potAnA bAhumAM , mAphaka uchaLyA karaze. jyAre huM mArI kSaNonA aMtano vicAra karUM lIdhe hato. chuM, tyAre kSaNenI ADaca tUTI jAya che, ane mRtyunA eja pramANe, mRtyumAM eja ajJAta mane sadA prakAzavaDe jenI koI ciMtA karatuM nathI evA khajAnA jJAtanI mAphaka dekhAze. ane huM A jIvanane cAhuM chuM, sahita huM tArI duniyAne jou chuM. tenI nIcAmAM teTalA mATe huM jANuM chuM, ke mRtyune paNa huM evuM ja ! nIcI beThaka virala che, ane tenuM zudramAM cAhIza. bAlakane tenI mAtA jyAre jamaNI chAtI kSudra jIvana paNa virala che. je vastuone mATe huM parathI laI le che, tyAre te raDI uThe che; ane bIjIja | vyartha AkAMkSA rAkhato, ane je mane prApta thayelI, kSaNe DAbI chAtImAM tene potAnuM AzvAsana maLe che. temane javA dyo. je vastuono huM haMmezA tirarakAra karato, ane jemanA para najhara suddhAM na karato, teja jyAre huM ahIMthI jAuM, tyAre A mAro mane kharI rIte prApta thayA che. chevaTane saMdeza thAo, ke je meM joyuM che, tethI kazuM x x caDI zake nahIM. mane rajA maLI cUkI che. mArA baMdhuo ! mane A kamala, ke je prakAzanA mahAsAgara upara AzIrvAda ApI che. huM tamane saune praNAma karUM vikase che, tenuM gupta madha meM cAkhyuM che, A mATe chuM, ane vidAya thAuM chuM. ' chevaTane saMdeza thAo. juo, mArA dvAranI A cAvIo huM pAchI anaMta rUponA A krIDAgRhamAM mane paNa mArI ApuM chuM, ane mArA ghara uparanA tamAma haka huM phIDa maLI che, ane je rUparahita che, tenuM ahIM cheDI dauM chuM. huM mAtra tamArI pAsethI chelle mane darzana thayuM che. je sparzathI para che, tenA sparzathI mArA AkhA ApaNe lAMbA vakhata sudhI pADozI hatA, paNa zarIramAM tathA mArA avamAM jhaNajhaNATa thayela huM ApI zako chuM te karatAM vadhAre mane maLyuM che. che; ane ahIM je aMta Avato hoya to bhale have divasa uge che, ane mAro aMdhAre khUNe jethI Ave; A mAre chevaTano saMdeza thAo. prakAzita thato te dI TharI gayela che. teDuM AvI prArthanA cUkyuM che, ane huM mArI musApharI mATe taiyAra chuM. - jyAM mana bhayathI rahita che, ane mastaka uMcu tyAM laI javAne mArI sAthe zuM che, e pUchaze rakhAya che; nahIM. huM khAlI hAthe ane AzAvALA hadaye pravAsa jyAM jJAnane mukita che; zarU karUM chuM. jyAM saMkucita sAMsArika divAlethI duniyAnA mAre pravAsa pUre thaze, tyAre zukano udaya kakaDA thayelA nathI; thaze. ane rAjAnA daravAjAmAMthI sAMjhanA gItAnA jyAM satyanA gAMbhIryamAMthI zabdo bahAra ! karUNa svare zarU thaze. Ave che; mAyALu zabdo mAM mAtra tamArI para haka huM kIDA ane
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-8-41 Asitaka ane kahIe prakAranA Astika ane nAstika zabdanI mImAMsA (keTalAMka varSa pahelAM zrI jainatva pracAraka maMDaLa taraphathI ela paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAyeluM eka apragaTa vyAkhyAna) bahu junA vakhatamAM jyAre Arya RSioe punarjanmanI eka pakSa hatA. bIje pakSa kahetA ke svataMtra alaga Izvara jevuM zodha karI tyAre punarjanmanA vicAra sAthe ja temane karmanA niyama tattva nathI ane hoya te paNa tene jagatanA sarjana sAthe kAMI ane A leka temaja parokanI kalpanA paNa AvI. karma- saMbaMdha nathI. A be bhinna pakSe ane tenI aneka tatva, Ihaloka ane paraloka eTaluM te punarjanma sAthe saMkaLAeluM zAkhAo astitvamAM AvI tyAre pelA Astika ane nAstika che ja. A vastu ekadama sIdhe sIdhI ane saune sahelAIthI gaLe zabda je eka vakhate mAtra punarjanmavAdI ane punarjanma. utare tevI to nathI ja. eTale haMmezAM ene viSe ochA vadhato virodhI pakSa puratAja hatA te banne zabdo IzvaravAdI ane matabheda rahe che. te junA jamAnAmAM paNa eka nAne ke meTo Izvara-vidhI e be pakSa mATe paNa vaparAvA lAgyA. A evo varga hatuM ke je punarjanma ane karmacakra vagere mAnavA rIte Astika ane nAstika zabdanA arthanuM kSetra punarjanmanA tadana taiyAra na hato. ane punarjanmavAdIo sAthe vakhate carcA astitva nAstitvathI vadhAre vistRta IzvaranA astitva nAstitva paNu karate. te vakhate punarjanma te zodhaka ane punarjanmavAdI sudhI gayuM. have punarjanma mAnanAra vargamAM paNa Izvarane mAnanAra RSioe potAnA maMtavyane na mAnanAra punarjanma virodhI ane na mAnanAra be pakSe paDI gayA hatA eTale pitAne Astika sAmA pakSane nAstika kahI oLakhAvyo ane pitAnA pakSane tarIke oLakhAvanAra AcAryonI sAme paNa pitAnI paraMparAmAM Astika tarIke jaNAvyuM. A zAMta ane vidvAna RSioe be bhinna pArTIo hatI ane te vakhate paNa teone izvara na jyAre pitAnA pakSane Astika kahyo tyAre ene artha eTalo ja mAnanAra pakSa jo ke te pakSa punarjanmavAdI hoI pitAnI Astika hatA ke ame punarjanma, karma7 mAnanAra pakSanA chIe ane zreNIne hateA chatAM tene nAstika kahevAnI eTale ke tene nAstika tethI ja je pakSa e tatva nathI mAnate tene mAtra amArA pakSathI tarIke oLakhAvavAnI pharaja paDI. paraMtu haju sudhI e zabdonI bhinna pakSa tarIke oLakhAvavA na zabda umerI nAstika kahIe pAchaLa amuka mAnavuM ane amuka na mAnavuM eTalA bhAva chIe. e samabhAvI RSie te vakhate Astika ane nAstika sivAya bIjo vadhAre khAsa bhAva na hatuM tethI A hisAbe e be zabda mAtra amuka prakAranA e bhinna pakSone sUcavavA punarjanmavAdI Arya pue pitAnA bhAIone phakta potAnAthI mATe ja vAparatA. te sivAya ethI vadhAre e zabdanA vAparanI amuka mAnyatAmAM judA paDe che eTaluM jaNAvavA nAstika kahyA. pAchaLa kAMI artha na hatA. A zabda khUba gamyA ane saune te rIte sAMkhya, mImAMsaka, jaina ane baudhdha e badhA punarjanamaanukuLa thaI paDayA. vakhata jatAM vaLI IzvaranI mAnyatAno prazna vAdIe paNa eka rIte Astika chatAM bIjI rIte nAstika kahevAyA. AvyuM. Izvara che ane te jagatano kartA paNa che ema mAnanAra vaLI eka bIjA prazna ubhuM thayuM hatuM ane te zAstranA rAjakAgAkArA rAjakAraNamakAnamAbAmAtA pramANane. veda zAstranI pratiSThA rUDha thaI gaI hatI. punarjanma jyAM avirata prayatna pUrNatA tarapha potAnA hAtha mAnanAra ane izvaratattvane paNa mAnanAra eka evo moTo pakSa laMbAve che; hatuM ke je vedanuM prAmANya purepuruM svIkArate tenI sAthe ja eka jyAM vicArazakitanuM nirmala jharaNa niIva evo paNa moTo ane prAcIna pakSa hato ke je punarjanmamAM TevanI zuSka raNaretI mAM lupta thayela nathI; mAna, vedanuM prAmANya saMpUrNa svIkArate chatAM Izvara tatvamAM jyAM tArAvaDe mana niraMtara vistaratA vicAramAM na mAnate. have ahiM Astika nAstika zabdano bhAre geTALe thaye, ane karmamAM AgaLa dorAya che - Izvarane na mAnavAthI je nAstika kahevAmAM Ave te punarjanma - e mokSanA svargamAM, o mArA pitA! mArA ane vedanuM prAmANya svIkAranAra pitAnA sagAbhAi mImAMsakane paNa dezane jAgrata thavA de. nAstika kahevA paDe. eTale manu mahArAje A ghucamAMthI mukita meLavavA nAstika zabdanI TuMka vyAkhyA karI dIdhI ane te e ke vedamArA svAmI ! tArI pAse A mArI prArthanA che- niMdaka hoya te nAstika. A hisAbe sAMkhya loke je nirIzvara mArA hadayanI pAmaratAnA mUla upara ghA kara, vAdI hoI eka vAra nAstika gaNAtA te paNa vedanuM amuka aMze ghA kara. prAmANya svIkAratA hovAthI dhIre dhIre nAstika kahevAvA maTI mArA AnaMda ane zeka sahana karavAnuM mane Astika gaNAvA lAgyA ane jaina, bauddha jevA je tadana vedanuM baLa Apa. prAmANya na ja svIkAratA teo nAstika pakSamAM rahyA. ahi mArA snehane sevAmAM saphala banAvavAnuM mane sudhI te Astika nAstika zaktA prayoga viSe thayuM. sAmarthya Apa. have bIjI bAju laIe. jema punarjanmavAdI, izvaravAdI, mane evI zakita Apa, ke garIbane huM kadApi ane vedavAdI loke, pitAthI vibhinna evA pakSane mATe eLatiraskAra na karUM, ke uddhata baLavAna AgaLa ghUMTaNa khANa khAtara nAstika zabda vAparatA ane vyavahAramAM kAMIka na namAvuM. zabda vAparavAnI jarUra te paDe tema pilA vibhinna pakSavALAe mane evuM baLa Apa, ke niyanI nirmAlya paNa pitAnA pakSane ane sAmA pakSane oLakhAvavA amuka zabda vAtothI huM mArA manane unnata karI zakuM. vAparatA. te zabda bIjA koI nahi paNa samyaSTi ane ane mane evuM sAmarthya Apa, ke huM snehathI mithyASTi. punarjanmane mAnavA chatAM paNa keTalAka vicAra mArUM baLa tArI icchAne AdhIna karI zakuM. pitAnA UMDA vicAra ane tapane pariNAme ema joI zakyA gItAMjalimAMthI udbhata ravIndranAtha TAgora. hatA ke svataMtra izvara jevI vastu nathI ane tethI teoe bhAremAM bhAre virodha ane jokhama vahorIne paNa pitAne vicAra
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ , tA. 15-8-41 ' prabuddha jaina 71 leka samakSa mukyo hate. e vicAra mukavA jatAM chevaTe temaNe kauTuMbika javAbadArI pheMkI de che ane tenI jagyAe vadhAre vedanuM prAmANya svIkAravAnI paNa nA pADI hatI. e loko ema sArI ane vadhAre vyApaka javAbadArI svIkAravAne badale ALasa -dhAratA ane sAce ja prAmANikapaNe dhAratA ke teonI dRSTi ane ajJAnane lIdhe teo pitAnA kuTuMbane ane pitAnI jAta eTale mAnyatA samyaka eTale sAcI che ane sAmA vedavAdI sudhdhAMne bInajavAbadAra thaI bhaTakatA ane rakhaDatA rAma thaI pakSanI mAnyatA miyA eTale bhrAnta che. tethI mAtra samabhAve jAya che. AvA mANaso ane pelA --:"badAra nagna tapasvIo temaNe potAnA pakSane sampaMguSTi ane sAmAne mithyAdRSTi vacce ghara pratyenI bInajavAbadArI puratuM ane ghara choDI game tarIke oLakhAvyo. A rIte jema saMskRtajIvI vidvAnoe pitAnA tyAM bhaTakavA puratuM sAmya hoya che. ATalA sAmyane lIdhe pilA pakSa mATe Astika ane pitAthI bhinna pakSa mATe nAstika bInajavAbadAra mANasanA lAgatAvaLagatAoe te rakhaDatA rAmane vyavahAra khAtara ejyA hatA tema prAkRtajIvI jena ane bauddha tiraskArasUcaka tarIke agara pitAnI arUci darzAvavA tarIke tapasvIoe paNa pitAnA pakSa mATe samyagRSTi (sammAdikI) nAga (nagna) kahyo. A rIte vyavahAramAM jyAre koI eka javAane pitAthI bhinna pakSa mATe mithyASTi (micchAdikI) zabda jyA. badArI cheDe, ApeluM vacana na paLe, sAthenuM karaja adA na kara, paNa eTalAthI kAMi aMta Ave tema DuM hatuM? mata ane tene dAda na Ape tyAre paNa te tiraskAra ane aNagamAnA jAtabhedanuM vaDavRkSa te jamAnA sAtheja phalituM jAya che. eTale viSaya tarIke nagna kahevA. basa dhIre dhIre pelo mULa nagna zabda jaina ane bauddha bane vedavirodhI hatA chatAM te banne vacce pitAnA mahAna tapa, tyAga ane pUjyatAnA arthamAMthI sarI dhIre paNa prabaLa mabheda hatA. dhIre mAtra bInajavAbadAra arthamAM AvIne aTaka ane Aje tethI jainAe mAtra pitAnA pakSane ja samyagaSTi kahI te ema banI gayuM che ke koI tyAgI sudhdhA pitAne mATe vedanuM prAmANya na svIkAravAmAM sagAbhAI jevA pitAnA bauddha nAge zabda pasaMda nathI karatA. digaMbara bhikSuko jeo taddana mitrane paNa mithyASTi kahyA. e ja rIte baeNdhee mAtra pitAne nagna hoya teone paNa je nAga kahevAmAM Ave te teo samyagadRSTi ane pitAnA moTA bhAI jevA jaina pakSane mithyA pitAne tiraskAra ane apamAna mAne. lucaka zabda paNa daSTi kahyA. kharI rIte jema Astika ane nAstika tema samyagu pitAnuM pavitra sthAna gumAvyuM che ane kaheluM dRSTi ane mithyASTi-e be zabdo paNa phakata amaka aze ne pALe, bIjAne Thage teTalAja arthamAM sthAna bhinna mAnyatA dharAvanAra be pakSe puratA ja hatA. jemAM eka lIdhuM che. bA zabda te ghaNIvAra bALakone bhaDakAvavAnA svapakSa ane eka para pakSa. dareka pitAnA pakSane Astika ke arthamAM ja vaparAya che ane keTalIka vAra je kazI ja javAbadArI samyagadaSTi kahe ane parapakSane nAstika ke mithyASTi tarIke * nava }: nathI dharAvatA tevA ALasI ane peTabhare mATe paNa vaparAya che. gaNAve. ahiM sudhI te sAmAnya bhAva kahevAya. paNa manuSya A rIte upaganI pAchaLanA sArA ke narasA, Adara ke tiraskAra, prakRttimAM jema mIThAza tema kaDavAzanuM paNa tatva che. A tatva saMkucita ke vistRta bhAvane lIdhe zabdo paNa ekaja chatAM kayAreka dareka jamAnAmAM ke vadhatuM dekhA de che. zabdo kAMi jAte sArA, kayAreka narasA, kayAreka Adaracaka, kayAreka tiraskArasUcaka sArA ke narasA nathI hotA. tenA madhurapaNA ane kaDavApaNuM ane kayAreka saMkucita arthavALA temaja kayAreka vistRta arthavALA " athavA te tenI priyatA ane apriyatAne AdhAre tenI pAchaLanA jovAmAM Ave che. A dAkhalAo ApaNane prastRta carcAmAM - manAbhAva upara avalaMbita hoya che. A vastu ApaNe thoDAka bahu kAmanA che. dAkhalAothI vadhAre spaSTa rIte samajI zakIzuM. nAge, lu upara kahela nAstika ane mithyASTi zabdanI zreNImAM ane bA e zabda le ane vicAro. nAge saMskRtamAM nagna vaLI bIjA be zabda umeravA jevA che. temAM eka nihava' ane prAkRtamAM nAgaNa-lu saMskRtamAM lucaka ane prAkRtamAM zabda che je zvetAMbara zAstramAM vaparAelo che ane bIje jenAluM cae. bAve saMskRtamAM haptA, prAkRtamAM vappA athavA bappA. bhAsa' zabda che je digaMbara graMthamAM vaparAele che. A banne je mAtra kuTuMba ane mAlamattA ja nahi paNa kapaDAM zabdo paNa amuka aMze jena chatAM bIjA keTalAka aMzemAM sudhdhAMne tadana tyAga karI Atmazodhana mATe nimaMtrita dhAraNa virodhI mata dharAvanAra mATe vaparAelA che. nidbhava zabda te karate ane mahAna Adarza sAme rAkhI jaMgalamAM ekAkI jarA june paNa che. paraMtu jenAbhAsa eTale kRtrima jaina e siMhanI peThe vicarate te pUjya purUSa nagna kahevAto. bhagavAna zabda eTale june nathI ane te vilakSaNa rIte vaparAele che. mahAvIra Aja arthamAM nagna tarIke prakhyAti pAmyA che. parica. digaMbara zAkhAnI mULa saMdha, mAthura saMdha, kASThA saMdha evI hane tyAga karI ane dehadamananuM vrata svIkArI AtmasAdhanA keTalIka peTA zAkhAo che temAM je mULa saMdhane na hoya te mATe je tyAgI thatA ane pitAnA mastakanA vALane pitAne ja harakene jenAbhAsa tarIke oLakhAvavAmAM AvyA che, jemAM hAthe kheMcI kADhate te luMcaka arthAt loca karanAra kahevAtuM. e zvetAMbara paNa AvI jAya che. zvetAMbara zAstrakAroe junA zabda zudhdha tyAga ane dehadamana sUcavanAra hato. vakhA eTale vakhatamAM te amuka ja matabheda dharAvanAra amuka ja pakSene nihava sarjaka ane sarjaka eTale vaDila ane saMtatine pUjya. A kahelA; paNa pAchaLathI jyAre digaMbara zAkhA taddana judI paDI arthamAM bappA ane bAvA zabda vaparAto. paraMtu haMmezAM zabdanA tyAre tene paNa nidbhava kahyA. A rIte ApaNe joI zakIe vaparAzanI maryAdA eka sarakhI nathI rahetI. tenuM kSetra nAnuM chIe ke be mukhya zAkhAo vetAMbara ane digaMbara eka meTuM ane vakhate vikRta thaI jAya che. nagna eTale vastrarahita bIjAne pitAnAthI bhinna zAkhA tarIke oLakhAvavA amuka tapasvI ane A tapasvI eTale mAtra eka kuTuMba agara zabda je che ane pachI dhIre dhIre ekaja zAkhAmAM jyAre ekaja parivAranI javAbadArI choDI vasudhAkuTuMbI bananAra ane paTAbheda thavA lAge che tyAre paNa koI eka peTabheda bIjA peTAAkhA vizvanI. javAbadArIne vicAra karanAra, paraMtu keTalAka mANase bhede mATe te zabda vApare che. kuTuMbamAM evA nIkaLe che ke jeo nabaLAIne lIdhe pitAnI apUrNa. * paMDita sukhalAlajI
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-41 prabuddha jaina 1941 saJcassa ANAe uvahie mahAvI mAraM tarati / ke sthira buddhithI vicArI, caca ke ukelI zakatA nathI temaja satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. paraspara ekamekanA daSTibiMdune samajavA mATe kSaNabhara thAbhI javA jeTalIye dhIraja rAkhI zakatA nathI. A dezathI ke khAmIthI AjanA jana samAjano-purANa varga ke navIna vargane- lagabhaga moTo bhAga bAkI nathI. Aje ApaNe eTaluM spaSTa rIte joI zakIe chIe satyapUtAM vadevAcam ke eka varga kevaLa zraddhAvAda ke. zAstravAda upara nirbhara rahI ogasTa 15 buddhinA upagane sadaMtara tarachoDI kADhe che, jayAre bIjo varga paryuSaNAparvanI ArAdhanA phakata buddhivAda upara bhAra mUkI zraddhAvAda ke zAstravAda taddana jatA kare che. kharI rIte AjanI A baneya dRSTimaryAdAo apUrNa uvasamasAraM khu saamnnnnN| ane jIvananAM tAtvika vikAsanI bAdhaka ja che. je paramAtmA mahAvIre vizvanI jIvanasiddhinA aMga tarIke upazamano sAra ja sAdhutA che, zraddhAvAda ane buddhivAda e ubhaya daSTi upara bhAra mUkyo che paryuSaNa parva e jIvananI parama ucca dazA sAdhavA mATenAM tenAja anuyAyI hovAno dAvo karanAra ApaNe sau Aje ekAkSa aneka sAdhane pakaDa che ke amedha sAdhana che. tatvajJAnI, banI jaI jIvanasiddhinAM e aMgone lUlAM pAMgaLAM banAvI daIe dharmadhuradhara maharSioe saMsArI AtmAonI judA judA prakA te ApaNAM jIvanamAM e paramAtmAnI AjJA keTale aMze sparzI che ranI yegyatA ane jijJAsAone dhyAnamAM laI je aneka dharmamArgo e prazna eka keyaDA rUpeja ApaNI sAme AvI Ubhe rahe che. darzAvyA che temane paryuSaNa parva e eka viziSTa dharmamArga che. paryuSaNa parvanI cira ArAdhanA karavA chatAM Aje paNa paryuSaNa parva sAthe zramaNa bhagavAna zrI viravardhamAna paramAtmAne ApaNane jIvanamAM tAtvika zAntino ane tAtvika jJAnastharyane saMbaMdha eTalo gADha che jeTalo jaina prajA ane jainatvano hoI anubhava thato nathI temaja jIvana uce caDhavAne badale pratidina zake. jainatvanI bhAvanA ke upAsanA sivAyanI jaina prA e nIce DhaLatuM dekhAya che. enuM kharUM kAraNa mAtra eka ja che ke jema arthahIna vastu banI jAya che, e ja rIte zramaNa bhagavAna ApaNe paryuSaNa parvanI ArAdhanA mATe jaga gha paramAtmA zrI vIravamAnanI AjJAthI rahita paryuSaNa parvanI ArAdhanA e vIravardhamAna vibhunI AjJAne-syAdvAda ane ahiMsAne athavA paNa arthahIna vastu ja banI rahe che. vizALa tattvaSTine ane kSamAne-jIvanamAM je rIte sthAna ApavuM tyAga, tapa ane kSamAnI mUrti samAna bhagavAna zrI viranI jaIe e rIte ApyuM nathI-ApI zakayA nathI AjJA eTale svAdAda ane ahiMsA. ane AhAda ane ahiMsA aMtamAM eTaluM ja kahevuM basa thaze ke ApaNe ApaNA eTale suvizuddha vizALa draSTi ane sarvotkRSTa kSamA. pariNA- jIvanane unnata dazAe laI javA sAthe ApaNuM sAmAjika ane panI ArAdhanA karanAra koI paNa vyakita-cahAya e tyAgI ho dhArmeika praznone prAmANika ane unnatisAdhaka ukela ANavA ke gRhastha-paramAtmA mahAvIranI AjJArUpa vizALa daSTi ane kSamAne IcchatA hoIe te bamaNu bhagavAna zrI vIranA tAtvika vicArayathAyogya rIte jIvanamAM sthAna na ApI zake-na Ape to enI daSTipradhAna ahiMsAnA siddhAntane yathAyogya jIvanamAM sthAna ApyuM ja paryuSaNa parvanI ArAdhanA vaMdhya ja che-vaMdhya banavAja sarajAyelI che. chUTako che ane e daSTi mukhya haze te ja ApaNI paryuSaNaAjanI ApaNI parvopAsanA vizALa dRSTi ane kSamAthI parvanI upAsanA saphaLa ane uparakalyANa sAdhaka banI zakaze. rahita hovAne lIdhe, kharA zabdomAM kahIe te zrI vIraparamAtmAnI kiM bahuNA ! iha jaha jaha rAgahosA bahuM ghilijjati / AjJAthI vaMcita hovAne kAraNe, jIvanamAM nirmaLa jJAna ane taha taha payaTTiyacvaM esA ANA jirNidANaM // sahanazIlatA pipAvAne badale dinapratidina jIvanakaleza ja vadhatA yazovijayajI upAdhyAya jAya che. jene ApaNe ApaNA vartamAna vyAvahArika jIvana upara vize ? je je prakAre rAgadveSa pAtaLA paDe te te prakAre pravRti karavI e jinezvara bhagavAnanI AjJA che. najara bIne ke dhArmika jIvana upara dRSTipAta karIne vicAra punyavijyajI. karIzuM to ApaNane khare glAni ja thaze ke pavitra paryuSaNa he prabhu! parvanI upAsanA yugonAM yugo ane jIvanabhara karavA chatAM ApaNuM jagajananI badabaI karatAM, jIvana vicAravimukha ane nIrasa ja banI rahyuM che-banatuM jAya che. prabhu ! muMge maMtara karaje ! samasta vizvanuM ane vizvanI samagra tAvitAnuM aMkAya pApa taNA paMthe paga bharatAM, sthApita karavA mATe anAbAdhapaze jIvanamAM svAda ane ahiM prabhu ! gAtra mama tuM haraje ! sAne ArAdhanAra ane svAda ane ahiMsAne sadAne mATe vikRti akSi mahIM je Ave, ArAdhavAno upadeza ApanAra bhagavAna zrI vIravardhamAnanA anu paranindAe karNa je race, yAyIo ApaNe emanA upadezathI ulaTa vartAva rAkhIne payuM deha harAmIthI pivAye, te dInadayALa ! apaMga karaje ! paNuparvanI ArAdhanA karIe e keTalI ane kevI saphaLa thaI yuvAnI dIvAnI ane je, zake e vicAravA jevI ja vastu che. sattAnuM mada ghena caDe che. ApaNA jIvananI AjanI paristhitinA nirIkSaNa ane zakitathI je nyAya mare che, anubhava uparathI ApaNe joI zakIe chIe ke ApaNe sAcA prabhu! sau paraharaje haraje ! mAnavane mahimA visaruM te, rUpamAM paramAtmA zrIvIranI AjJAnusAra paryuSaNa parvanI ArAdhanA janma taNo hetu bhUluM te, ane upAsanA nahi karatA hoI, ApaNA jIvanamAM paraNI gaela svarga za sRSTi narka karUM te, vicArahInatA ke vicAradInatAne lIdhe Aje ApaNe ApaNA ceta nahIM na para karaje !. vyAvahArika ke dhArmika jIvanane sparzatA kedI paNa praznane zAntithI vRjalAla dharamacaMda meghANI.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-41 prabhudha jaina gurUdeva TAgAra kavisamrATa ravIndranAtha TAgoranA avasAnathI bhArata varSeja nahiM, paNa jagate eka mahAna vibhUti gumAvI che. te te paripakava vaye kRtakRtya thane gayA ane jagatane aNumela vArasA ApI gayA. TAgorane sAkSAta joyA na heAta tA pUrvanAM ApaNAM RSimuni vedavyAsa, vAlmIkI, vasiSha-vagere kevA haze tenI kalpanA ApaNane AvI na zakata-jema gAMdhIne joyA na hAya tA` payagambara bhagavAna mahAvIra, buddha, krAisTa kevA haze tenI kalpanA ApaNane na Ave. TAger kharekhara RSi hatA. temanA virATa AtmAne anurUpa bhagavAne temane bhavya ane daidipyamAna dehra ApyA hatA. TAgora bhAratanA mUrttima ta AtmA hatA, AryasaMskRtinAM sAcA pratinidhi hatA. rAmena relAMe TAgAra ane gAMdhIjIne bhAratanI gAyamunA sAthe sarakhAvyA che. gAMdhIjImAM bhArata varSanI vItarAgatA ane karmayoga murtimaMta thayAM che. TAgeramAM AryasaMskRtinuM samasta kAvya, tenI rasikatA, saMskAritA ane unnata dharmabhAvanA mumita thayA hatA. gAMdhIjI ane TAgeAranI sAdhanA judI hatI paNa bannenuM sAdhya eka ja hatuM. kAraNa ke banne eka ja saMskRtinAM sAcA vArasadAra hatA. gAMdhIjIe TAgorane gurUdeva kahyAM temAM jarAya atizayokita nathI. bhAratanA ane jagatanA sAcA gurUdeva te hatA. TAgAra jagatanA eka sarvazreSTha kavi hatA teTalu kahevAmAM temanA sAcA khyAla ApaNune bhAgye ja Ave. emaNe utama kavitA lakhI eTaluM ja temanAmAM hAta te samasta jagate temane je bhAvabharI ane bhaktibharapUra nivApAMjali arpI che te atizayokti gaNAta. kavinA sAcA artha dRSTA che. ApaNane agamya ane agAcara che tene kavine anubhava che ane ApaNane tenA anubhava te karAve che. ravIndranAtha dRSTA hatA. TAgora kuTumbanA saMkAonAM saMskArA temane vArasAmAM maLyA hatA. TAgAra kuTue bhAratane zuM nathI ApyuM ? maharSi jevA samartha tattvanA ane sudhAraka, avanIndranAtha TAgara jevA mahAna kaLAkAra TAgora kuTuMbamAM thai gayA. ravIndranAthe sAdhanA'nI prastAvanAmAM kahyuM' che ke 'huM eka evA kuTumbamAM ucharyAM chuM ke jyAM upaniSadanAM bhatrA haMmezA pUjA samaye guMjI rahetA; jyAM mArI samIpa mArA pitAzrInuM dRSTAMta hatu` ke jemaNe potAnuM lAMbuM AyuSya satata izvaranA sAnnidhyamAM vitAvyuM ane chatAM sa'sAra pratyenI peAtAnI kujamAM cukayA nahi athavA mAnavahitAmAM peAtAno rasa jarAya ochA thavA dIdhA nahi." Arya saMskRtinAM uttamatattvo ravIndranAthanA jIvanamAM tANAvANA peThe vaNAi gayA hatA. dhammapada'nI prastAvanAmAM bhArata varSanA itihAsa viSe lakhatAM ravIndranAtha kahe cheH- bhArata varSe jo kadI eka rASTranezana banavAnA prayatna karyAM hAta tA tenA itihAsa mATe sArAM ane meTAM meTAM sAdhanA maLI zakata ane itihAsakAreAnuM kAma ghaNe darajje saheluM thAta. paraMtu Ama kahevAmAM ame kabula nathI karI letA ke bhAratavarSe peAtAnA bhUtane ane bhaviSyane amuka eka sUtrathI guMthI rAkhyuM nathI. te sUtra sukSma che, paraMtu tenuM baLa sAdhAraNa nathI. te sthUla rUpe dekhA zakAtu nathI. teNe satra bheda vinAnI ekatA sthApI che evu nathI, paraMtu saghaLA bhemAM ane asamAnatAmAM uDe uDe eka mUlagata apratyakSa saMbaMdhasUtra teNe bAMdhI rAkhyu che. tethI mahAbhAratamAM varNaveluM bhArata ane vartamAna bhArata judI judI ane mahatvanI bAbatamAM mitra hAvA chatAM ubhayanI nADIneA saMbaMdha tuTaye nathI. te sabadhaja bhAratavarSanI khIjI sarva bAbatA karatAM sAtheA che ane te sabaMdhanA itihAsa te ja bhAratavarSane yathArtha itihAsa che. te saMbadha zAne lakhte che ? pahelAMja kahI gayA ke rASTrIya svArthane 73 ravIndranAtha TAgeAra : ke. ensTAina. laine nathI. ekaja zabdamAM kahevu hAya tA kahI zakAya ke dharmane laine ........ " pAlITIkasa' ane tezana'nA itihAsa jema yuropane itihAsa che temaja dharmanA itihAsa teja bhAratavarSanA itihAsa che, 'polITIkasa' ane 'nezana' e zabdono ke tenI bhAvanAne jema ApaNI bhASAmAM anuvAda thai zakatA nathI, tema dha' zabda mATe yAgya zabda yureApatI bhASAomAM zeAdhyA jaDato nathI. tethIja dharmane aMgrejI 'rIlIjIyana' rUpe mAnavAmAM ApaNe anekavAra gAthAM khAie chIe; tema ja dharmanI bhAvanAmAM ekatA che e vacana spaSTa samajAtuM nathI. ' te ja prastAvanAmAM teo kahe che ke tattvajJAnanI dRSTie AtmA-anAtmAnA vicAra karanArA bhinna saMpradAyA bhAratamAM che paNa te darekanI sAdhanA-vana sAdhanA-te ekaja rahI che ane te che tapa, tyAga ane sa MyamanI. rAmAyaNanI-prastAvanAmAM temaNe kahyuM che rAmAyaNa mahAbhAratamAM bhAratavarSanA cirakAlanA itihAsa che. anya itihAsa kALe kALe badalAyA che paNa A itihAsa badalAyo nathI. bhAratavarSanI je sAdhanA, je ArAdhanA ane je saMkalpa che tene ja matihAsa A e vipula kAvyaprasAdanAM cirakAlanAM siMhAsana upara birAjamAna che." 1of rAmAyaNa-mahAbhArata e bhAratanA samasta janasamUhanI kathA che. bhAratavarSe rAmAyaNa-mahAbhAratamAM potAnI kAi bAbata prakaTa karavI bAkI rAkhI nathI. tethI ja e banne mahAkAvyAmAM mAtra kavinA ja nahi paNa bhAratavarSane paricaya thAya che. rAmAyaNanAM anuSTup cha MdamAM bhAratavaSa~tuM hRdaya sahastra vaSaeN thayAM dhabakI rahyuM che. bhAratavarSanA AtmA jema rAmAyaNa-mahAbhAratamAM che. tema upaniSadomAM che. ravIndranAthe upaniSadanA maMtrA kAi tattvajJAnI paMDita ke vivecakanI dRSTie nihALyAM nathI. temane te temAM jIvananAM uccattama satyane anubhava thayo che. 'sAdhanA'nA temane lekha
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 tA. 15-8-41 ' saMgraha vAMcavAthI A kathananI heje pratIti thaze. tattvajJAnI ke vivecakane je arthagAMbhIrya ane satya upaniSadamAMthI na maLe te ravIndranAthe potAnAM jAti anubhavathI temAM joyuM che. upaniSadanAM eka eka maMtra laIne tenuM adbhuta satya ApaNane batAvyuM che. dAkhalA tarIke jagatamAM duHkha che, pApa che, aniSTa che tenI samAlocanAM karatAM ravIndranAtha kahe cheH paraMtu khare prazna ApaNe pUchavo joIe te e che ke apUrNatA e sRSTinuM antima satya che kharuM? zuM pApa nirapekSa hoI chevaTanuM lakSya che? nadIne paNa tenI sImA tathA tenA kInArA hoya che; paraMtu kInArAne kAMI nadI kahevAze? athavA to nadInuM antima satya tenA kInArAomAM samAyeluM che ema kahI zakAze kharuM ? saritAnA pravAhane naDatA antarA ja tenA jaLane AgaLa vahevAnI gati ApatA nathI ne? vaLI nAvaDIne pravAhamAM khecavAnuM doraDuM tenI sAthe bAMdhavAmAM Ave che. paraMtuM tethI te baMdhana hAnikAraka che ema mAnavuM kharuM gaNAze? e baMdhana vaDe nAvaDI AgaLa kheMcAtI nathI vArU? saritAnI peThe sRSTinuM astitva paNa na hatI. paraMtu e pravAhane hetu tenI sImAomAM nahi paraMtu pUrNatA pratye tenI gatimAM samAyeluM che. pApa sthAyI che-te gati vinAnuM hoI eka ja sthaLe thaMbhI rahyuM che-evuM kalpIne ApaNe tenI agatya vadhArI mukIe chIe. sRSTimAM dareka mInITe thatA maraNanA tathA gaMdakInA pariNAme utpanna thatI kerI kahevAnI gaNatarInA AMkaDA bhegA karIe te ApaNe habakI jaIzuM. paraMtu pApa haMmezAM gatimAna hoya che. te game teTaluM apAra ane agaNita lAge chatAM ApaNA jIvananA pravAhane rUMdhI nAMkhavAmAM te kadi saphaLa tha', zakatuM nathI ane ApaNe joIe chIe paNa kharA ?' sarve aniSTa hovA chatAM suMdara ane zudhdha pRthvI, pANI tathA havA mANasane maLI zake che." jagatamAM du:kha, pApa, asatya, hiMsA, vera jhera, vagere che tene ravIndranAtha inkAra nathI karatA, paNa te badhAM jIvananAM aMtima satya nathI tema temanuM kahevuM che. aMtima satya to maMgaLamaya prema che, "naMda che, zAnti che. IzvaramAM temane gAMdhIjI paDe, pUrNa zraddhA hatI. jagatamAM ane satyane ja vijaya che, premane ja vijaya che temAM temane koI zaMkA na hatI. tethI ja, saMskRta sAhityanI peke, temanI kaI kRti karUNAnta nathI, sAhitya athavA kalAnI kRti jIvananuM satya raju kare che, tethI te karUNAnta na ja hoya. karUNAnta kRti eTale duHkha, pApa ane asatyane vijaya. tene aMtima satya tarIke svIkAravuM saMskRta kavio peThe, ravIndranAthane te mAnya nathI.. ravIndranAtha sAcA bhakata hatA. temanAM kAvye bhakitarasa bharapUra che. ravIndranAthe jema rAmAyaNa-mahAbhArata ane upaniSadomAM rahela bhAratane AmAM ApaNane pitAnA anubhavathI samajAvyuM tevIja rIte bhAratanA sAhityane sAcce AmA paNa samajAvyuM che. kAlIdAsa ke bANabhaTTanA TIkAkAro ghaNA thaI gayA paNa ravIndranAtha peThe temanuM hArda koI kavi samaje nathI tema kahevAmAM jarAya atizayokti nathI. vIndranAthanA Aryahudaye AryaSTie saMskRta sAhitya joyuM ane saMskRta kavinuM hRdaya kevuM che, hiMdu sthAnane itihAsa kaye purUSArtha laI beThA che e badhuM batAvI. dIdhuM. meghadUta, kumArasaMbhava, zAkuntala, ane kAdambarI uparanA temanAM lekhe addabhUta che. kAlidAsa saundaryasabhoNanA ja kavi che evI sAmAnya mAnyatA che. ravIndranAthe batAvyuM ke kAlIdAsanAM saundaryamAM bhagavairAgya sthira rahelo che. kAlidAsa ekI vakhate saundaryabheganA ane bhegaviratinA kavi che. jagatanA koI kavie je nathI karyuM te kAlidAse karyuM che-lagnane mahimA gAyo che. ravIndranAtha lakhe che - "lagna e dainika saMsAranI bhUmikA che. te niyamabaddha samAjanuM aMga che. lagnanuM sIdhuM lakSya kevaLa eTaluM ja che ke manuSyanI prabaLa vRttione aMkuzamAM rAkhavAne eka bhAre saMyamarUpa te bane. tethI atyAranA kavio lagnavyApArane temanA kAvyamAM moTuM rUpa ApavA IcchatA nathI. je prema udAsa vegathI naranArIne temanAM cemeranAM baMdhanothI mukta karI nAkhe, temane saMsAranA lAMbA kALanA cIlAmAMthI upADI bahAra kADhe, je premanA baLe naranArI pitAmAM pitAne paripUrNa dhAre, ema dhAre ke sArI Alama sAme thaI jAya te paNa amane kAMI bhaya nathI, koI abhAve nathI; je premanA jezamAM teo potAnA maMDaLathI chuTA paDI jaI pura vegamAM saDasaDATa cAlyA jatA grahanI mAphaka, pitAnAM taraphanAM baMdhanothI mukta thaI pitAnAmAMja masta thaI rahe te prema mukhyatve kAvyane viSaya hoya che. kAlIdAse anAhUta premanA te unmatta saundaryanI upekSA karI nathI. tene temaNe tarUNa lAvaNyanA ujajavala raMgeja cItaryo che. paraMtu A ati ujjavalatAmAM ja temaNe potAnA kAvyane samApta karyuM nathI. je prazAnta viralavaNuM pariNAma tarapha teo pitAnA kAvyane pahoMcADe che, tyAM ja temanA kAvyanuM antima lakSya che. mahAbhAratamAM sakla pravRttino jema mahAprasthAnamAM anta * Avyo che, temaja kumArasaMbhavanA samasta premane joza maMgaLa mIlanamAMja zamI jAya che." "je premane kAMi baMdhana nathI, koI niyama nathI, je ekadama naranArI upara AkramaNa karI saMyamadurganA tUTelA buraja upara pitAnI jayadhvaja pharakAve che tenI zaktine kAlIdAse svIkAra karyo che, paraMtu tenI AgaLa teo AtmasamarpaNa karatA nathI. temaNe batAvI ApyuM che ke je aMdha premasaMga ApaNane ApaNA adhikAra viSe pramatta banAve che te bhartAnA zApathI khaMDita thAya che, rUSinA zApathI vidma pAme che ane daivareSathI bhasmasAta thaI jAya che. zakuntalAne jyAre Atithya dharma kAMi nahi, saghaLuM duSyantaja -ema thayuM tyAre tenA premamAM kAMI kalyANa rahyuM nahi. je unmatta prema priyajana sivAya bIjA saune bhUlI jAya che te samasta vizvanItine pitAthI pratikalI karI nAkhe che. saghaLAnI sAme svaparyApta thaI pachI pitAne bhAra te upADI zakato nathI. je AtmasaMvRtta prema samasta saMsArane anukuLa che, je pitAnI AsapAsanAM nAnAM temaja moTAM, pitAnAM tathA pArakAM koIne visAra nathI, je priyajanane kendra sthaLe rAkhIne vizvaparidhimAM pitAnuM maMgaLa mAdhurya phelAve che tenA acalapaNA upara deva ke dAnava kiI AdhAta karatuM nathI. AghAta kare to paNa tethI calita thato nathI. paraMtu je yatinA tapovanamAM tapabhegarUpe, gRhasthanA bAraNe saMsAradharmanA akasmAta parAbhavarUpe AvIEta thAya che te jhaMjhAvAtanI mAphaka anyano to nAza kare che ja, paraMtu sAthe potAnA vinAzane teDatA Ave che." paNa ravIndranAthe mAtra bhAratane AtmA pichAne ane ApaNane batAvya eTaluM ja nathI. atyAranAM hindu samAjamAM jyAM jyAM temane jaDatA. sthiticustatA, asahiSNutA jaNAI tene temaNe sakhta rIte vakhoDI che ane tene ApaNI avanatinuM kAraNa batAvyuM che. temanI navalakathA "ga" ane nATaka "acalAyatanamAM
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-41 prabuddha jaina suMdara rIte A vastu raju karI che. ravIndranAtha samartha sudhAraka zrI mahAdevabhAI sAthene vArtAlApa. hatA. rAjA rAmameAhanarAyanA samayathI temanAM kuTumbamAM hindu samAjanuM saMskaraNa thavu joie te bhAvanA draDha hatI. ravIndranAthanuM sAhityasarjana bhavya ane vizALa che. jagatanAM koi paNa sAhityanI pahelI paMkitamAM temanuM sthAna che. kAlidAsanAM kumArasaMbhava ke zAkuntalanI uttamatA batAvIne ja ravIndranAtha esI rahyA nathI. tenI barAbarI kare tevAM sarjanA ravIndranAthe jagatane ApyAM che. zakuntalAnA sAta akAmAM kAlidAse je batAvyu' te ravIndranAthe emanAM nAnA nATaka 'citrAMgadA'mAM batAvyuM che. temanI navalakathAe-dhare-bAhire, gerA, naukADu, ceAkheravAlI-jagatasAhityanAM prathama paMkitanAM sarjana che. mAnavInA sanAtana bhAvAnuM temAM nirUpaNa che. sAhityanuM kASTa aMga evuM nathI ke jene ravIndranAthe zAbhAvyuM na hoya. kAvya, nATaka, TuMkI vArtA, saMvAda, gadya darekamAM ravIndranAthe jagatane aNumela vastuo ApI che. temanuM bhASAprabhutva, bhASAlAlitya eTalAM ja adbhuta hatA. A lekhamAM TAMkela keTalAka phakarA tene A khyAla Ape che. temanA kAvyeA viSe lakhavAnI mArI lAyakAta ke zakita nathI. je kAvyAnuM saMgIta na jANunA hAya temane tenuM hA kadAca barAbara na samajAya. ravIndranAtha kavi athavA sudhAraka hatA teTaluM ja nathI. zikSaNanA kSetre temane maulika phALA che ane potAnA siddhAMte mujaba zikSaNanA prayoga pAchaLa potAnI jIMdagIne ghaNA samaya ane ane zakita temaNe ApyA che. bhAratanI Ama janatAnuM hita sadAya temane haiye hatuM ane temanu zrIniketana tene purAvA che. ravIndranAthane mAnavaprema vizALa ane baMdhana rahita hatA. vizvadhruttvanI temanI bhAvanA utkaTa hatI' eziyAvAsIo mATe eziyA'nA jApAnI siddhAMtane temaNe prabaLa virodha karyo hateA. vizvA dhrutvanI bhAvanA chatAM bhAratanA svAtaMtrya mATe temanI eTalI ja utkaTa ane prabaLa jhaMkhanA hatI. brITana pratyenA temane prema elke na hatA, chatAM brITane bhAratane karela anyAya sauthI vadhAre temane sAlatA. mIsa rethonane maraNazayyAparathI pazu chellAM chellAM temaNe sayusaNutA javAba Apyo te suvidita che. bhAratavarSa mATenA temane prema koinAM karatAM utare tevA na hatA, chatAMya bhAratavarSanI svataMtratAne nAme asatya, hiMsA ke adharmane jarAya sahana karavA teo taiyAra na hatA. ' kare-bAhire 'mAM teNe kahyuM che: "dezanI sevA karavA huM taiyAra chuM, paNa huM vaMdana te satyaneja karIza, je deza karatAM khUba uMce Asane virAjamAna che. dezane jo huM deva mAnIne vandana karU', te dezanuM satyAnAza vALyuM gaNAya... dezane devatA gaNAvIne tame jyAre anyAyane kartavya ane adharmane puNya tarIke calAvI devA mAge che, tyAre bhArA hRdayane AdhAta thAya che, mATeja huM sthira rahI zakatA nathI. dezathI paNa ucca sthAne dhama rahelA che evu jeo mAnatA nathI te, huM kahu chuM ke, dezane paNa mAnatA nathI. je tarUNa yuvA dezanA kAme vaLagavA taiyAra che temane zarUAtathI ja nazAnI Teva pADavAnA kAnamAM mAre lagAre hAtha na hAya ema huM icchuM chuM. maMtrathI bheALavIne je kAma hAMsala karavA mAMge che te kAmanI ja kIMmata vadhAre AMke che. je mAzusanA manane bheLave che, tenA mananI kIMmata temane kazI ja nathI. A pramattatAmAMthI jo dezane ApaNe khacArvI na zakIe tA dezanI pUjA eja dezanu vizvanavedya banI jaze ane dezanu kAryavimukha brahmAstranI mAphaka AvIne dezanA haiyAmAM vAgaze." 1907 mAM ravindranAthe A bAMga pukArI hatI ane dezane cetavyA hatA. ravIndranAthe ApaNane zuM nathI ApyuM? temane lAyaka ApaNe kayAre thazuM? cImanalAla cakubhAI zAha, 4-ka zrI mahAdevabhAi saMdhanA maMtrInA nimaMtraNane mAna ApIne jaina yuvaka saMdhanI kacerImAM tA. 29-7-41 maMgaLavAranA rAja padhArelA. A samaye temanuM svAgata karavAne saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhyo hAjara hatA. prAraMbhamAM mahAdevabhAinA AvavAthI. saune thayelA AnaMda pradarzita karIne saMdhanI cAlu pravRtti temaja saMdhanA baMdhAraNa ane sabhya tarIke joDAnArane svIkAravA paDatA zistanA niyamono TuMkamAM khyAla ApIne Aje ahiMsAnI bhinna bhinna bAjue saMbaMdhamAM cAlI rahelI carcAmAM mArgadarzana maLe e hetuthI meM mahAdevabhAi samakSa e prazno mukayA. (1) je Aje ApaNe anubhavI rahyA chIe tevu hiMdu-musalamAna vaimanasya na hAta teA Aje cAlI rahela yuddhanA saMyoga evA hatA ke ApaNane svAdhInataMtra banAvyA sivAya sarakArane khIjo chuTakA ja nahe ! ane jo kharekhara ema banyuM heta tA je AkhA rAjataMtranI racanA hiMsA athavA tenA te pazubaLa upara nirbhara che te rAjata trane gAMdhIjI svIkAra karata ke jyAM sudhI ahiMsAzudgha rAjataMtra na ane tyAM sudhI gAMdhIjI rAjyavahIvaTathI alaga ja raheta ? (2) rASTrIya mahAsabhAnA sabhyamAM ahiMsA viSe saMpUrNa zradhdhA hovI joie eTale zuM? je sabhya mana, vacana ane kAyAthI ahiMsA AcaratA hoya te ja rASTrIya mahAsabhAnA sabhya tarIke cAlu rahevAne yogya gaNAya ke ahiM te Adarza sthAne rAkhavA chatAM vyaktigata jIvanamAM temaja sarTiMgata jIvanamAM ahiMsA sAthe bAMdhachoDa karatA mANasane paNa rASTrIya mahAsabhAnA *bhya tarIke cAlu rahevAnA gAMdhIjInA dhoraNe adhikAra kharA ? gAnajInI dRSTie ahiMsA kevaLa nirapavAda niyama che ke, cAlu vyavahAvanamAM ahiMsA sAthenI bAMdhaDheDa te samata kare kharA ? A banne praznono javAba ApatAM pahelAM saMdhanI sAmAnya pravRtti viSe temaNe saMtApa darzAvyA ane sadhanA zista niyamene anulakSIne potAnI jJAtinI eka pariSadamAM javAnuM thayelu tyAre temaNe potAnA jJAtijanone AvAja niyame| svIkArIne jJAti dvArA dezanI sevA karavA kahelu ema temaNe jaNAvyuM. je jJAti ke kema deza kalyANane pASaka bane te rItanI badhI pravRttio calAve teja jJAti ke kAmane vavAnA adhikAra che. je mane ke jJAtine dezahitanI kazI paDI ja nathI ane mAtra kAkarA chekarI varAvavA ane jJAtie AMkelI maryAdAnI bahAra jAya tene daMDavA-ATalA puratuja kAma kare che tevI kAma ke jJAtine jema bane tema jaddhithI nAza thAya e iSTa che. ATalA prastAva bAda upara jaNAvela be praznomAMthI prathama praznane! uttara ApatAM temaNe jaNAvyuM keH-- * amuka sa MjogA hota te amuka vastu thAta e prakAranA tarkamAM mane rasa nathI paDato. sAcI vAta e che ke ApaNe Aje svarAja bhogavatA nathI kAraNa ApaNe tene lAyaka nathI. ApaNe lAyaka hAta te te kayAranu laine esI gayA heAta, ane laDAImAM hiMdusthAna kAMIka ja bhAga bhajavata. tame laukika bhASAmAM A praznane vicArAM che. huM gAMdhIjInI alaukika karaNInA vicAra karatAM ene alaukika rIte jovAnI rajA lauM chuM. ahiMsAdarA svarAja eTale ahiMsAdrArA hiMdu-muslima aikaya, ane ahiMsAArAja svarAjanI rakSA. hiMdu muslima aikaya ahiMsA sivAya khIjA kAi upAye zakaya nathI. Aje trIjo' ahIM che eTale te vadhu muzkela bane che, paNa ApaNe teA 'trI'ite paNa ahiMsAdrArA kADhavA che, ane eka pace ddo kAja karavAM che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74-kha prabuddha jaina tA. 15-8-41 koMgresa-rAjavahIvaTa daramyAna gAMdhIjIe pradhAnanI hiMsA bhagavAna mahAvIra ane gautamasvAmI nIti tarapha durlakSa karyuM e AkSepa mUkavAmAM Ave che kharo, ane tethI ja vaLI pUnA karAvanuM samarthana karavAmAM Ave che. ( gata varSanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAyelA vyAkhyAnanI zAMkSipta noMdha) mAre jaNAvavuM joIe ke durlakSa je Aropa che te kheTa che. gautamasvAmInuM AkhuM caritra ati adabhUta che. te aneka jyAre jyAre prasaMga Avyo tyAre tyAre gAMdhIjIe pradhAnoe dRSTie vicAravA jevuM ane lakhavA jevuM che temanuM jIvana lIdhelAM pagalAMnI sakhta TIkA karI hatI eTaluM ja nahIM, paNa temane evuM che ke temanA dareka vibhAgamAM navInatA dekhAya temAM ghaNI khAnagI rIte paNa lakhyuM hatuM. huM te ema kahuM ke ApaNA durbhAgye viziSTatA ane vicitratA che je bIje bhAgyeja najare paDe che. nahI paNa subhAgye laDAI AvI, ApaNe pradhAnapadAmAMthI khasI temanA jIvana uparathI ApaNI samakSa je muddAo raju gayA, ane varSa divasanI carcA pachI paNa ApaNe yuddhathI alaga thAya che temAM sauthI agatyane muddo e che ke te vakhate zramaNathaine beThA chIe. Aje jagatamAM hiMdusthAnamAM ja eka e deza che saMskRti ane jainasaskRti vacce keTaleka taphAvata hovA chatAM ke je yuddhanI sAme eka sakhta moral notest-autika virodha amuka prakAranI ekatA hatI. banne saMskRtimAM AtmAnI hayAtI raju karI rahyo che. dhAro ke pUnA TharAva svIkArAya heta te gAMdhIjI svIkAravAmAM AvatI . taphAvata AtmAnI aMtima avasthA te keMgresanI bahAra hatA ja ane vadhAre bahAra thAta, eTaluM ja kevI thAya che-e meTA bhaDakAne taNuo ke jaLanuM biMdu hoI aMte nahIM paNa temane jIvana viSe paNa bahu juja rasa raheta. vaDavAnalamAM ke samudramAM maLI jAya che ke enuM vyaktitva rahe che polIsarakSA uparAMtanA hiMsaka rakSAsAmagrIvALA svAdhIna rAjya- e bAbata para hate. nityAnitya ke bhedabhedavA bheda hatA. taMtramAM gAMdhIjIne koIpaNa rIte saMbaMdha huM kalpI zakatA nathI. bAkI nItinA siddhAMtamAM lagabhaga samAnatA hatI kriyA mArga bIjo savAla tame bhale pUchaye, paNa tamane e nathI bannene taddana alaga hatA. jene saMskRti ahiMsA para bhAra mUkatI zebha. kAraNa tame gAMdhIjIne jANo cho. mana, vacana ane kAyAthI hatI, jyAre zramaNa saMskRti vedokata hiMsAne ahiMsA mAnatI hatI. saMpUrNa ahiMsA pALanAra te kevaLa Izvara che. gAMdhIjI te mahAvIra svAmInA agiyAra gaNadharanA jIvanacaritra vAMcatA pikArI pikArIne kahe che ke ene bhAgye ja koi divasa jatA haze jaNAya che ke brAhmaNa ane jaine vacce bahu taphAvata nahote. ke jyAre emanA ahiMsAnA pAlanamAM kAMi zithilatA na bannenA je milanadvArA saMskRtinI rajuAta thAya che te uparathI AvatI hoya. ApaNe sau te e mArganA pravAsI sUcita thAya che ke e AkhI saMskRtinA mULamAM ekatA ane chIe, e ApaNuM dhyeya che, e dhyeyanA tarapha satata lakSa rAkhatA abhinnatA hatI. paNa sAta nayanI dRSTie dekhAtI bhinnatA dUra chatAM ApaNe cUkIe, paDIe, AkhaDIe te te ApaNI bhUlo karI zakAya ane temAM rahelI ekatAne vikasAvI zakAya ema paNa IzvarArpaNa che. hA; ApaNe ApaNuM manane chetaratA hoIe zAstro vAMcatA samajAya che. vastu samajanAra bhinnatAnI aMdara te ApaNuM sthAna kegresamAM nathI. munazIjIne mATe prazna uke. rahelI ektA joI zake che. jyAre nAnAM magaje ekatAmAM jhINuthayo eTalA mATe ke emanAmAM te ahiMsaka pratikArane pracAra karavA vaTo para dhyAna rAkhI bhinnatAne mukhya sthAna Ape che. jeTalI zraddhA rahI na hatI, balake ethI ulaTuM ema. ema kalpasUtramAM gaNadharavAmAM je muddAo carcavAmAM AvyA che, te lAgyuM ke hiMsaka pratikArano pracAra ane saMgaThana karavuM joie. te ghaNAM TUMkamAM carcavAmAM AvyA che, paNa jo tenA uparanI vistRta ema lAgatAM veMta emaNe gAMdhIjIne pitAnA vicAra darzAvyA TIkA vAMcIe te dharmonI ekatA ApaNane kahyA vagara nahi ane temanI salAha laI chuM thayA. mane lAge che ke emaNe rahe emAM bhinnatA dekhAya che kharI, paNa tenI aMtargata ekatA e pagaluM lIdhuM e paNa ApaNI ahiMsAnItinI balihArI patharAyalI jarUra jovAmAM Ave che. che ane munazIe e pagaluM laIne ahiMsAnItinI sevA karI che. mahAvIra svAmInA ziSya gauttamasvAmI gobara gAmanA rahevAsI jIvanamAM ApaNe bAMdhachoDa karIe chIe, paNa dhyeyane hatA. pitAnuM nAma vasubhUti ane mAtAnuM nAma pRthvI hatuM. viSe bAMdhachoDa nathI karatA. vaLI kegresane pitAnA sabhyanA jAhera temanA jIvana uparathI jaNAya che ke temaNe darzanazAstrono UDe jIvananI sAthe saMbaMdha che. khAnagI jIvana sAthe saMbaMdha nathI. abhyAsa karyo hato ane vedanA kriyAvibhAganA teo ati ene artha e nathI ke khAnagI jIvanamAM mANasa vyabhicArI AgrahI hatA. jethI brAhmaNa hoI zramaNa saMskRtinA praNetA hoya, khUnI hoya, cera hoya chatAM te mahAsabhAmAM rahI zake. hatA ane darzanavibhAga sAthe kriyAmArgamAM paNa khUba UMDA ene artha eTalo ja che ke mahAsabhA koInA khAnagI jIvanamAM UtaryA hatA. praveza nathI karI zakatI, tene viSe javAbadArI nathI laI zakatI. mahAvIrane je divase rUAvAlakAne tIre kevalyajJAna thayuM paNa A prazna ja pramANikatA che. huM gharamAM mArI strI sAthe te divase najIkamAM AvelI madhyamA nagarImAM eka semila cIDAtA houM, krodha karate houM, kekavAra chokarAone mArI paNa nAmanA dhanADhaya brAhmaNe yajJa karyo hato. temAM aneka vidvAna besate hou te mArI ahiMsA jarUra lAje. paNa jyAM sudhI brAhmaNo Rtvija tarIke yajJa karAvavA AvyA. bhUta bhaviSya ane mArI ahiMsA viSe niSNA kAma che, bhUla thatAM veMta mAruM vartamAnanA sarva bhA ekI samaye jANI dekhI zakAya te kALajuM kapAya che ane mana ema nizcaya kare che ke have te jJAnane kevaLajJAna kahevAmAM Ave che. pAchI e bhUla na thAya, te mahAsabhAvAdI tarIke huM nAlAyaka nathI mahAvIra svAmIne kevaLajJAna prApta thayA bAda bIje dIvase darate ane mane mahAsabhAmAMthI nIkaLavAnI jarUra nathI rahetI." teo pAvApurI gayA. te ja vakhate upara jaNAvela yajJa cAlatA - tyAra bAda bIjA paNa keTalAka praznottarI thayA ane samaya hatA. ane temAM iMdrabhUti vagere pradhAna vidvAne bhAga laI rahyA hatA. carcA cAlI. je kAryane mATe zrI. mahAdevabhAI hAla muMbaImAM AvyA te vakhate gautamasvAmIne manamAM thayuM ke pitAnI sAthe carcA che ane pharI rahyA che te jaLasaMkaTanivAraNanA phALAmAM ekatra thayelA karI zake tevo kaI vidvAna te che ja nahi, paNa kutuhalathI sabhyamAMthI ekaThI karIne rU. 235) nI rakama temane suprata karavAmAM AvI. zrI. mahAdevabhAIe saune maLatAM pitAne thayele AnaMda prerAIne teo mahAvIra prabhu pAse jAya che. bhagavAna temane mAnavyakta karyo. alpa upAhAra bAda sabhA visarjana thaI. paramAnaMda, pUrvaka belAve che. gautamasvAmI ema mAne che ke pite apUrva
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-41 . prabuddha jaina * 75 vidvAna che, mATe ja tene ATalA sanmAnapUrvaka teo belAve che. rAga ja che. yoganI dRSTie ATalA rAga paNa pAchA pADanAra ja paNu bhagavAne temane AtmA ane dehanuM aMtima rahasya upa- che. A rAgane lIdhe temanAmAM ghaNuM jJAna chatAM teo yoganiSadanA vAkane sAcA artha karIne samajAvyuM. ane temanI pragati karI zakyA nahi. gautama svAmInA ziSyone temanI pahelAM mananI zaMkAe vedanA sUvaDe ja dUra karI. vedanA vAkayene je kevaLa jJAna maLyuM, paNa temane A paripUrNatA prApta thaI artha daidrabhUti karatA hatA te amuka rIte karavAmAM Ave te thaI nahi, pAchaLathI temane khyAla Avyo ke A rAga paNa badhI zaMkAonuM nivAraNa thaI jaze. vedadvArA ja AtmAnI siddhi baMdhanakArI che. gautama svAmI jene dIkSA Ape tene kaivalya thAya thaI zake che ema temaNe gautamasvAmIne kahyuM. AthI teo ane pite rAganA baMdhanathI phudhaI rahe e vAta navAI jevI temanA prathama ziSya thaIne rahyA. zAstranA vacano je nayanI dRSTie banI, paNa prazasta rAga paNuM Akhare baMdhanuM rUpa che ane jyAre samajavAmAM Ave te badhI vastune samanvaya thaI zake che. chidra te aMgata thaI jAya tyAre jaDanuM rUpa ja le che e vAtane zadhavAne badale je nayadRSTie vicArIe te badhI vastuone atre sAkSAtkAra thaye. dhATa besI zake che, ema temane samajAvyuM... vastune ghATa besADave, jaina saMskRtimAM tapa ane yoganuM zuM sthAna che te vicAdareka sUtranuM dRSTibindu samajavuM ane eka muddo samajatAM tenI rIe. tyAganI pahelI zarUAta dAnathI thAya che. jenA para mAha AkabIjI bAju para paNa upekSA na karavI e pramANuvAda dareka rSaNa thAya tevI vastu choDatAM choDatAM Akhare sarva tyAganI koTie sUtramAM aMzat joI zake che ane te prApta thatAM teTalA te pahoMce che. dAnathI zarUAta karI Akhare sarve saMgatyAganI pUrate tene svIkAra kare che. paNa pramANu satya prAptinI zakayatA hada sudhI pahoMcavAnuM che. eTale tyAgInI zarUAta dAnathI thAya. samajI rAkhe che. tapa bAhya ane AtyaMtara ema be prakAranA che. bAhya karatAM "mahAvIra svAmI ane agiyAra gaNadharanA caritra vAMcatA abhyatara tapano mahimA vadhAre che ane ene barAbara amala temAM aneka prazno ane tenA khulAsAo najare paDe che, ane thAya te karmanirjarAmAM e khUba agatyane bhAva bhajave che. aneka darzananA bhedenI aMdara rahelI ekatA joI zakAya che. jainadharmanA nIti vibhAga (Ethies)ne mULa pAyo emAM bhinnatAnI najare joIe te bheda paNa dekhAya, paNa jotAM ahiMsA, saMyama ane tapa e traNa upara racAyelo che. AvaDe te rahasya paNa samajAya tevuM che. saMyamamAM tapane samAveza thAya che. eTaluM ja nahi paNa dAna pelA gaNadhare pUchyuM ke jIva che ke nahi? vagerene paNa tapamAM samAveza thAya che. e jUdI jUdI maryAdA bIjA gaNadharane prazna e hato ke karma che ke nahi ? ' batAve che, paNa vargIkaraNamAM e saMyamanA nAma nIce Ave che. trIjo prazna e hatuM ke jIva ane zarIra jUdA kema hoI zake ? madhyaprAptine aMge banne prakAranA tapane bahu agatyanuM sthAna che. . e prazna e hato ke pRthvI Adi nathI, zUnya che. eka evI mAnyatA hatI ke aSTApada parvata upara eka rAta pAMcamo prazna e hato ke pANI bharIne parabhavamAM te ja rahe te A bhave mokSa thAya. Ane samajavA jevo che. yonimAM janme che. 'aSTApada' e yuganI chellAmAM chellI sthiti che, tenI bhavyatA chaThTho prazna janma, baMdha ane mekSane lagate hate, sAtame alaMkArika bhASAmAM kalpanAne poSe te rIte batAvI zakAya che prazna vargaloka che ke nahi tene lagatuM hatuM. A prazna nakaleka ane te rIte jotAM te peganI uMcAmAM uMcI sthiti che. A che ke kema? navame pUche che ke puNya pApa che ke nahi ? dAme yoga- dRSTie aSTApadanI hakIkatane samajavA prayatna karIe. kayAM pUche che ke paleka che ke nahi ? agiyArame pUche che ke mekSa evI che ke 1500 tApase aSTApada pAse beThA hatA ane tyAM rahI tapa karatA hatA. pahelA 500 tApaso eka upavAsa karatA A badhAnA buddhigamya khulAsAo ApavAmAM AvyA che. hatA. bIjA pAMcase tApase be upavAsa karatA hatA ane trIjA A sarve prazno para te yugamAM khuba carcA thatI hatI ane pAMcase tApase traNe upavAsa karatA hatAM. temanAM nAme anekame enA khulAsA vedavAkyathI karavAmAM Ave tyAre mAnasazAstranI kuDija, dinna ane sevAla hatA. pAraNAmAM prathamanA pAMcaso najare paNa zrotA upara asara jarUra thAya ane te rIte zaMkA kaMda Adra khAtA hatA. bIjA pAMcaso kharI paDela pAMdaDAM khAtA samAdhAna thatAM samAdhAna karanAra tarapha pUjya utpanna thAya temAM kitA ane bAkInA pAcasA sukA sevA khAtA hatA, navAI nathI. yoganI pahelI kakSAe sthita thayelA te pahelI mekhalAe, A praznone bhagavAne vedavAkomAM ja javAba Ape che bIjA pAMcaso tApase bIjI mekhalAo eTale cAganI bIjI ane evI suMdara rIte javAba Ape che ke A agiyAre, kakSAe ane trIjA pAMcase tApaso trIjI kakSAe hatA. A vidvAna gaNadharane saMtoSa thaye. paMdarase tApase beThA hatA tyAM gautamasvAmI AvI pahoMcyA. agiyAra gaNadharo dArzanika ane buddhizALI te hatA ja, teo te pitAnI viziSTa zaktithI ekAeka aSTApada upara paNuM temane sAcI dRSTinI ja jarUra hatI. bhagavAne te draSTi pahoMcI gayA. AthI tApane Azcarya thayuM ke ApaNe ATalu ApI ane teo bhagavAnanA ziSya banyA. tapa karIe chIe chatAM na caDI zakyA ane A gautama parabArA gautama svAmInuM jIvana kevI rIte vyatIta thayuM ane vagara ame caDI gayA. mATe A gapragatimAM mAtra dehadamana bhagavAna sAthe temano saMbaMdha ke rahyo e ApaNe vicArIe. ke bAhya tapa uparAMta bIjI zakitane svIkAra che. aSTApada eTale sAmAnya loko samajI zake te rIte prazno pUchavA ane tene . emanI bhumikAo e mAtra mAro khyAla che. tyAM gautamasvAmI khulAse loko samajI zake tevI rIte meLavave. evI rIte gautama pitAnI zaktithI caDI gayA ane eka vRkSa heThaLa beThA ane svAmInI mahAvIra svAmI sAthe praznottarI cAlyA karatI hatI. vaMzamaNu nAmanA eka tiryagajubhaka devatAe temane prazna pUche bhagavAnamAM temanI bhakti asIma hatI. mahAvIra prabhumAM temane ke bIjA tapa karIne kRza thaI gayA che chatAM temane siddhi maLI atyaMta Adara ane rAga hate. tAtvika dRSTie A sneha paNa nathI ane tame zarIre phaSTipuSTa jaNAo che, chatAMtamane ATalI
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1pa-8-41 siddhi kema ?' AnA javAbamAM gautamasvAmI mana ane zarIrane saMbaMdha samajAvanArI eka vAta kahe che. A vAta jANavA jevI che. * puMDarIka adhyayana. puDarIkiNI nagarImAM mahApadma rAjA hato. tene be putra hatA; puMDarIka ane kaMDarIka. mahApadma sAdhu upadezathI sAdhu thayA ane puMDarIkane rAjya ApavAmAM AvyuM. ghaNA varSa pachI temane eka gurUne samAgama thayo ane temane bhAna thayuM ke A rAjya paNa eka vakhate cheDI javAnuM che ane tyAgamAMja sAcI saMpatti che. tethI teNe nAnA bhAI kaMDarIkane kahyuM ke pitAne have rAjya nathI karavuM, kaMDarIka rAjya kare evI puMDarIke IcchA batAvI. kaMDarIke paNa upadeza sAMbhaLe hatuM. teNe kahyuM ke meTA bhAI jene asAra mAne che te huM zA mATe lauM? A vicArathI kaMDarIke A rAjya svIkAravAnI nA pADI ane pite jAte dIkSA levAnI taiyArI karI. puMDarIke nAnAbhAI kaMDarIkane dIkSAnI duSkaratA samajAvI paNa kaMDarIka caLe nahi. teNe dIkSA lIdhI ane atyaMta AkarA tapa karIne pitAnuM zarIra kRza karI nAkhyuM, puMDarIke sAdhu thayA vagara paNa nirlepabhAve kartavya karatA hoya tevI rIte rAjya amala karyo. kaMDarIke cAritra te poLyuM ja paNa eka vakhate vasaMta RtumAM amuka AkarSaka dekhAva joIne temanI vRttio caLI; temane vicAra thayela ane lAgyuM ke bhAI rAjya ApatA hatA te lIdhuM hota te sAruM hatuM, pachI duniyAnI moja mANI chevaTe cAritra leta. ene khAtrI hatI ke bhAI pAse jaze te rAjya te jarUra maLaze. A vicArathI prerAIne tarataja bhAInI nagarI :rIkiNI tarapha prayANa karyuM. tyAM pahoMcI eka bagIcAmAM be pAtAne viza ane upAdhi jhADe laTakAvI dIdhA. puMDarIkane sa" vAra maLatAM e jAte tyAM AvI pahoMcyA. enI cetanA te khUba khIlelI hatI. eNe Akho raMga joI lIdhuM ane e samajI gaye ke bhAInI saMsAra dazA jAgRta thaI che. eTale eNe kaMDarIkane rAjya karavA Agraha karI, maMtrIne bolAvI tenA rAjyArohaNanI kriyA karavA sucanA ApI dIdhI ane pote bhAIe jhADe laTakAvela muhupatti ane e laIne cAlI nIkaLyA. yaMgya sAdhu najIkamAM na maLavAne kAraNe dIkSA na lIdhI paNa bhAvanA karatAM karatAM cAlI nIkaLyA. kaMDarIke rAjya hAthamAM lIdhuM ane tarata ja hukamo choDavA mAMDyA. dhaNA vakhata sudhI bhegI nahAtA bhogavyA che ke pahelI zarUAta rA, zaya khAvAthI karI, viSaya sevavA AkhI rAta jAgaraNa karyuM ane khUba khAvA ane pIvA mAMDayuM. teja rAtre peTamAM visUcikA (bhayaMkara peTano dukhAve) upaDI AvavAthI te teja rAtre mRtyu pAmyA ane sAtamI narake gayA. AvI kathA che. A temanA viSayenI tIvratA batAve che. vicArapUrvaka tyAga na hoya te kevAM pariNAma Ave che. tene A namune che. bIjI bAju puMDarIka satra dIkSA levAnI IcchAthI jhapATA' baMdha AgaLa cAlavA lAgyA. tene rastAmAM kAMTA kAMkarA atizaya | vAgyA. pote thAkI gayA. rAjabhoga ane suMvALA jIvananI Teva hovAthI A jAtanuM jIvana tene AkarUM paDI gayuM, paNa enI cIvaTa bhAre hatI ane nirNaya daDha hatA. teja rAtre zubha dhyAna kALa karI sarvArthasiddha vimAne deva thayA. A rIte jemaNe AkhI jIMdagI rAjya karyuM hatuM chatAM TuMka vakhatamAM temane 'mekSa thaye, jyAre AkhI jIMdagI sudhI mahAkaSTa karI cAritra pALyuM hatuM te kaMDarIkane narakamAM javAnuM thayuM. A vAta karyA pachI vaizramaNane gautama svAmIe samajAvyuM ke bAhyatyAganI sAthe AMtarika tyAga hoya te ja Atmazuddhi thAya che. bAhyatyAga ekale hoya te paDatAM ke lapasatAM vAra nathI lAgatI, mATe jeTalI pragati karavI te vicArapUrvaka karavI ane pitAne paga jyAM sthira thAya tyAM ja rithara karo ane pachI AgaLa vadhavuM. gAtama svAmIe paNa tApasene samajaNa pUrvakanA tyAganuM mahatva samajAvyuM ane A tApasenAM jJAnapaDI ADene paDado dUra karIne gatama svAmIe temane dIkSA ApI. paMdarase tApase yogamAM pravRtta thayA, temane vizeSa AtmajAgRti thai ane temaNe kaivalya prApta thayuM. temane tyAga te hatA, sAthe AtmadarzananI jarUra hatI te pUrI thatAM teo mArga para cAlI gayA. mahAvIra svAmInA nirvANa pachI gautamasvAmIne jJAna thayuM ke mahAvIra prabhu pratyene pitAne rAga ja pitAne baMdhana rU5 nIvaDI rahyo hato. A jJAna thatAM temane chelle paDade dUra thaye ane teo kevaLI pada pAmyA. jenAmAM vega jevI cIja ja nathI ema kahevAmAM Ave che te aNasamaja che. aSTApadanI yeAjanAmAM tenI judI judI zreNIo ane mAtrAo che jemAM adhikAra pramANe mANase judA judA sthAne ubhA hoya che. A ganI dRSTie AkhI aSTApadanI cejanAne khyAla karIe te aneka mahAna satya najaramAM Ave tema che gautamasvAmInI bhakti, temane UMDo abhyAsa, satya samajAya eTale svIkAranI saraLatA ane janatAnA baMdha mATe avirata prayAsa khAsa anukaraNa karavA yogya che. emanA AkhA caritramAM jaina yuga DakiyAM karI rahyo che. emAM saraLatA, sabhyatA, ane bhakti sAthe jarA paNa rAga hoya tyAM sudhI siddhi thatI nathI enI lAkSaNika dalIlo che ane prabhu pratyene rAga paNa saMsAramAM nacAve che e vAtamAM bhAre rahasya che. janatAmAM A vAtane pracAra thavAnI jarUra che. jaina darzananI vizALatAmAM-paramata sahiSNutA, paravicAranuM pAcana keTalI viziSTa rIte sthApyuM che te batAvavA mATe enA prarUpaka para aMgata rAga na karavAnI je darzana vyAkhyA kare ane e raNa paNa saMsAramAM rakhaDAvanAra thAya che ema batAve ene vaibhava, sadbhAva ane cAritrya ArAdhananI kakSA keTalI UMcI haze tene khyAla karavA jevuM che. A hakIkata samajAya te aneka vartamAna gUMcavaNene cheDe AvI jAya tema che. IMdrabhUti-gautamanuM jIvana yugapragatimAM dRSTAMta levA jevuM che, bhakti rasano bhaMDAra che, jJAna ApavAnA bedhapATha pUrA pADanAra che ane jaina darzanane enA ati ucca AkAramAM batAvanAra che. ApaNe e jIvanane sAra samajI e rIte pragati karavA prayatna karIe, motIcaMda gIradharalAla kApaDIA. mahAvIra jIvana (gayA varSanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAela cAkhyAnanA saMkSipta rASTra) ApaNA pitAne je koI paricaya ApavA Ave te ApaNe pitAnA vakhANa sAMbhaLIne khuzI thaIe, paNa sAthosAtha paricaya karAvavA AvanAra dhRSTatA kare che e paNa jarA khyAla Ave che. tevI ja rIte mahAvIra svAmI ApaNA saunA preraka pitA hovA chatAM temanA jIvanane paricaya karAvavAnI dhRSTatA huM karU chuM ema lAge te kSamA karaze.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-41 mahAvIra svAmI . kANu che ane kevA hatA e ApaNe AjanA ApaNA maMdire ke temanA anuyAyIonA DhaMga uparathI jANI zakatA nathI. ema lAge che ke mahAvIra svAmIne virAdhIee jo lekhaDanI kheDImAM jakaDayA che, teA anuyAyIoe temane suvaNaeNnI eDIemAM jakaDayA che. madirAnI aDhaLaka mahelAte ane sAdhuonI paricaryAM netAM mahAvIra svAmInA jIvanathI teo ghaNA gheTa heAya tema jaNAya che. tIrthaMkarA banAvavAnuM jANe ApaNe kArakhAnuM banAvyuM hoya tema lAge che. badhA mATe eka sarakhA raMgaDhaMga ane daMtakathA joDI dIdhI che. A badhAnuM pariNAma e Ave che ke tIrthaMkarane ApaNe ApaNAthI dhaNA dUra, alaga ane mahAna banAvI daie che. ane temanA jIvanane ke camatkAra mAnIne ApaNe temane joine ApaNa'. jIvana dhaDavAnI kazI jarUra jotA nathI. janmathI ja mahAvIrane nArAyaNa rUpe ApaNe jANIe chIe paNa te naramAMthI nArAyaNa kevI rIte thayA te ApaNe jANatA nathI, jANavAnI takalIph letA nathI. tee ApaNI jema janmyA hatA, paNa potAnA purUSArthathI, tyAgathI ane tapathI teo nArAyaNa banyA hatA e vastu ApaNe eLakhavA mAMgatA nathI. bIjI bAjue ema paNu jovAmAM Ave che ke, zeDa zAhukAro ane samrATanI jema bhagavAnane paNa ApaNe duniyAdArInI kasoTIthI mApIe chIe ane rAkhIe chIe, eTale rAjAnI mAphaka temane paNa jharajhaverAta paherAvIe chIe. zahenazAhanA mugaTamAM eka hIrA hAya te| bhagavAna mahAvIra mugaTamAM daza hIrA nAkhIe chIe ane aneka jAtanA rajavADI hApha herAthI devane ane devamaMdirane vibhUSita karIe chIe. khIjAonA karatAM ApaNA dharma meTA, khIjA karatAM ApaNAM zAstro meTAM, ApaNuM tattvajJAnameTuM ema ApaNe kahIe chIe, paNa sAthesAtha ApaNI gappA paNa meTI hAya tema mane jaNAya che. mahAvIra svAmI ekalA pharatA, Ama camatkAra karatA ane tema camatkAra karatA. AvI aneka vAte vagara sakece mAnI laie chIe ane sAcA kheATAnI vivekabudhdhinI kasoTIe caDhAvavAnI takalIph letA nathI. prabudhdha jaina ApaNI sAme tIrthaMkara eka punyalanA pariNAma rUpe rAkhavAmAM AvyA che. paNa kharI rIte tIrthaMkara eka punyakaLatu pariNAma nathI, paNa pote eka jIvatI tapasyA che. temanA jIvananuM sAcuM mahattva A tapasyAmAM che te ApaNe bhUlI jaie chIe. janma pachI temane eka parvata upara lai javAmAM AvyA hatA, evI aneka vAte kahevAya che ane janmathI ja eka camatkArika jIvanane bhAsa ApavAmAM Ave che. AthI temanA vAstavika jIvanane ApaNe eLakhI zakatA nathI ane temanu jIvana allAdInanA kahANI jevuM banI jAya che, ane temAMthI ApaNe jIvanamAM kazu utAravA jevu nathI ema leke mAnavA lAge che. mahAvIra jIvananI AjubAju je AvI avizvasanIya kalpanAnAM jALAM racAyAM che temAMthI ja jhagaDA thAya che. bhagavAna bhaluM karatAM hatA ke nahi te sabaMdhI kene matabheda nathI. matabheda hoya te te zuM paheratA ane khAtA evI najIvI * bhALatAmAM che. jagatamAM mANasa potAnA AcaraNathI tIrtha banAvI zake che. keI dharma nathI banAvI zakatuM paNa dharmanA taLAva ke ghATa banAvI zake che. A ghATa banAvanAra tIrthaMkara kahevAya che. tIrtha uparanI sAphasuphI karanArA tIrthaMkara nathI. mAtra jhADu ane dharmane 77 sAdhu karanArA AcArya kahevAya. paNa bhagavAna mahAvIra 'ane pAzvanAthane te ApaNe tIrthaMkara kahIe chIe, AmAM dhaNA artha rahelA che. pArzvanAthanA samayamAM jainadharmanuM nAme nahAtuM. jina, ahta ane buddha e zabdo zu upayegamAM te vakhate vaparAtA e ApaNe ceAkkasa jANatA nathI. pArzvanAtha pAsethI mahAvIra svAmIe ghaNuM meLavyuM ja hoya tema paNa bane ane pArzvanAthanI vicArazreNI vRddha thai gai hAya eTale tenA havAlA temaNe juvAna mahAvIrane ApyA hAya tema paNu bane. paMDita kitAba paDhe che, tIrthaMkara duniyAne jue che. - tanu jJAna zAstramUlaka che, jyAre tIrthaMkaranu jJAna anubhavamUlaka che, e temanI vizeSatA che, e kaivalya che. mahAvIra svAmInA jIvanamAM svataMtra vicAra che, paNa ene artha e nahi ke te janmathIja vidvAna hatA ane ApaNI jema khelyA, kuvA ke reyA nahAtA. paNa ApaNe te temane ApaNA jevA nathI gaNavA mAgatA eTale janmathI te rame te devatA sAthe ramatA evI vAte calAvIe chIe. paNa te game tevA mahAna hoya te paNa temanuM mULa te nAnuja hatuM emAM zaMkA nathI. temaNe mAbApa pAsethI, * anya zAstranA pAsethI, mitra! pAsethI jJAna meLavyuM haze. ekAeka jJAna prAptine temane camatkAra thayo ema mAnavAnuM kAraNa nathI. dareka ghvAmAM pANI teA hAya che paraMtu dareka roga upara judu judu mizraNa banAvavuM paDe che, tema satya ahiMsA te nAdi che, paNa dezakAla anurUpa tene navA svarUpamAM raju karavA pa che. tIrthaMkarAe A kArya karyuM che, tIrthaMkarAe ane dharmasaMsthA e potapotAnA samAjanI jarUriyAtane anusaratA niyame dhaDayA che ane jaNAvyu` che ke jamAne badalAyo che eTale jUnI vAte javI joie. pArzvapatya sAhitya Aje upalabdha nathI, eTale khabara paDatI nathI ke temAM zuM iSTa haze ke zu' aniSTa haze ane temAM keTalA pheraphAra bhagavAna mahAvIre karyo haze ! AdamI anAdi anaMta che e mAnavA jevI vAta che, paNa meAhana ke lAlana anAdI anaMta che e vAta mAnI zakAya nahi; dharma anAdi anaMta che paNa dharma saMsthAe anAdi ananta che ema mAnI zakAya nahi. manuSyonI mAphaka dharma sasthAomAM paNa parivartana ane laya thavA joie. aDhI hajAra varSa pahelAM mahAvIra svAmIe je AcAra vicAranA niyamAnA kADha banAvyo temAM Aje pheraphAra karavAnuM kAi kahe te ApaNe jhaghaDavA taiyAra thaIe chIe. A kevI vicitra vAta che ? mahAvIra svAmIe kahyuM ke ghera ghera kevaLI banI zake che ene ApaNe khyAla rAkhyo che? temanA jIvananI karmaThatA ApaNe apanAvI che? vaidya je pAte khAya che te ragIte nathI ApatA. mahAvIra svAmInA jIvanamAM paNa temaNe Ama karyuM che. temaNe pote je kaThAratama upavAsa karyo che te badhu karavAnuM temaNe anuyAyIone kahyuM nathI, pote nagna rahe che mATe khIjA nagna rahe tema temaNe kahyuM nathI. mahAvIra svAmInuM jIvana eka mahAna jIvana tarIke ApaNe dekhIe chIe, paNa temaNe jIvana ane dharma saMsthAmAM je parivartana ANyuM, je upadeza pramAdhyo ane anekAMta dRSTi ANI tene ApaNe vicAra nathI karatA ane zvetAMbara diga MbaranA jhagaDAmAM racyA pacyA rahIe chIe. anekAMtanA vyavahArU rUpanu je darzana temanA jIvanamAM thAya che
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 prabuddha jaina tA. 1pa-8-41 te ApaNe na bhUlavuM joIe. temanA jIvananI A sauthI maha- AjanA amadAvAda viSe kAMIka vanI vAta che. jAtimada ane jAtibhedanuM temaNe nivAraNa karyuM che. nara- komI ramakhANanuM smaraNa nArInA bheda ane alpatA--mahattAnA khyAlo temaNe toDayA che. AjathI cAra mahInA upara eprIla mAsanI 18 mI bIjI vAtamAM ApaNe itihAsamAM mAnIe chIe, paNa dharmanI tArIkhe amadAvAdamAM prathama komI tophAnanI zarUAta thaI ane vAtomAM ApaNe purANane pramANa gaNIe chIe. ItihAsa karatAM pachInA divasenA chApAomAM zrI IndumatI henanI sAhasika purANu vadhu prAmANika che, kema ke itihAsamAM lUMTa ane atyA vIratAnI vigate vAMcI tyArathI e zaheranI thayelI khAnAkharAbI cAra dvArA paNa mANase jagatamAM phAve che ema ullekha thaI najare nihALavAnI IcchA thatI hatI. e hullaDa zamyuM ane zake che, paNa dharmamAM evo ullekha nathI thaI zakate. kema ke muMbaImAM zarU thayuM. muMbaImAM jarA zAnta paDyuM ane pAchuM tyAM zarU dharma sthaLakALanI cALaNImAMthI zAzvata vastune tAravIne ApaNI thayuM. pachI vaLI muMbaImAM cAlyuM. e baMdha paDatAM relvenA samakSa rajU kare che. mallinuM caritra e itihAsa nathI, paNa rastAnI ativRSTithI-lahavAlI thaI. Trene vyavahAra kheTakAI purANuM che. bhagavAna lakhI gayA eTale malline mAnIe chIe, gaye ane e rIte amadAvAda javAnuM mulatavI thayA karyuM. paNa mUrti koI devI ke bhagavatI mallInI nathI rAkhatA. ApaNA Trena vyavahAra rItasara zarU thayA ane tA- 30 mI julAIe gharamAM malli hoI zake che ema ApaNe mAnI zakatA nathI. huM amadAvAda javA ravAnA thaze. tA. 31 mI janalAInA divasane zAstromAM je nara-nArI samabhAva che te AjanA ApaNuM meTo samaya amadAvAdamAM tA0 18 mI eppala ne zukravAre kemIjIvanamAM nathI. vAde saLagAvelI hoLImAM bhasma thayelAM makAne jovAmAM kAryo. nAta-jAtane bheda gAMdhIjIe TALe eTale ApaNe tarata ekaja divase ane zaheranA judA judA latAomAM thayelI hoLIo AvIne kahIe chIe ke A vAta ApaNA dharmamAM hatI,-zAstramAM jotAM A badhuM agAuthI kAMI niyata karI rAkhelI janAnuM hatI. te bhalA ApaNuM jIvanamAM Aja sudhI kema utAravAmAM pariNAma hoya ema koIne paNa lAgyA vinA na rahe. amadAna AvI ? kuMbhArane sAdhu banavAne adhikAra ApIe chIe, vAdamAM vasatA musalamAna bhAIone moTo bhAga chIpA, vaNakara, paNa zrAvaka banAvIne samAna sthAne ApaNe tene sthApatA nathI. Aje Adine hoIne aMgamahenata upara nirvAha karanAro che. paNa zakaDAla kuMbhAra jevA zrAvako kaI che? tophAna zarU thavA agAu thoDA samaya pahelAM - mahAvIranA jIvanamAMthI naranArI-samabhAva, sAdhu saMsthAeAnA' bahAra gAmathI keTalAka jhanunI musalamAna tephAnIoe vyavahAra, tyAgI banIne kAma kema karavuM e badhuM zikhavA jevuM" tyAM AvavA mAMDayuM ane zaheranA garIba paNa che, paNa Aje jema mANasa niSkriya tema tenI mahatta" vadhu mahenatu varga upara dhIme dhIme dharmAdhapaNAnuM jhera batAvavAmAM Ave che. je pravRttizIla hoya to tene saMra . kahe- veravA mAMDayuM. jenA pariNAme dharmajhanunIone eka paNa nA vAmAM Ave che. upAzrayamAM bharAI rahe te sAce sAdhu-sAe bhAga e lokonI sAthe joDAI gayo. A rIte eka ja divase sanyAsI-kahevAya. AvI badhI vAto dvArA ApaNe jIvanane mAtra zaheranA judA judA lattAomAM lAMbA aMtare ekasarakhI hoLI mUrti jevuM niSkriya banAvI dIdhuM che saLagAvAI ane phelAvA pAmI ane temAM vizvAse rahela hiMduo | tIrthaMkaranuM jIvana e mUrti jevuM nahotuM. teo jagatabharamAM ja moTe bhAge phasAyA. AvI paristhiti je muMbaImAM thaI vIjaLInI mAphaka ghumatA pharatA rahetA. je jamAnAmAM TelIphAna, hota te muMbaInI polIse tene tAtkAlika dAbI devAnAM pagalAM bharyo chApA ke atyAranI vyavasthA nahotI te jamAnAmAM je mANasa hota. A hoLIo polIsa samakSa karavAmAM AvI hatI, chatAM meTI meTI sAdhu saMsthAo sthApI zakayA ane pitAnA ahi- ane tene holavanAra baMbAvALAone phaTakA mArI jAna karavAnA sAnA mitrane ATale pracAra karI zakayA te mahAvIre keTaluM kAma prAge pAlIsa samakSa guMDAo taraphathI thatA hovA chatAM tene karyuM haze tene ApaNe khyAla kare jaie. jagatanuM kalyANa sakhta hAthe aTakAvavA mATe jarUrI upAye tatkALa hAtha dharavAmAM kema karavuM tenuM rAta divasa ciMtana karIne teo atyaMta pravRttizIla rahetA ema spaSTa jaNAya che. tene vicAra karIne ApaNA dezakALa anurUpa vartana ghaDavuM joIe. tIrthakare te ghaNA Ave che paNa e jamAnAnA loko samAjane khuza karavA mATe nahi paNa samAjane sukhI banAvavA pitAnI ati najIkatAthI temane joI zakatA nathI, pIchAnI prayatna karavo joie. tIrtha kare yaza apayazanI paravA karyA vinA zakatA nathI. paNa Aje ApaNe ATalA samaya pachI temane jagatanA kalyANa arthe avirata prayAsa karatA hatA, tevI rIte pIchAnI zakIe chIe paNa tema karavA mATe ApaNe temane Aje paNa duniyAnI niMdA, prazaMsA ke saMgharSane vicAra karyA vivekanA cazmAthI jovA joIe. sivAya samAjanA utkarSa arthe sarva pravRtti calAvavI joIe, mahAvIra ghaNA suMdara hatA e badhI vAta bhale ho ! temAM kAMI dekha nahote, balavAna hatA e paNa ThIka che, paNa , mahAvIrano je ApaNe sAcA pujArI hAIe te vetAMbara A vastuo upAsanAnuM kAraNa nathI. A vArtA agatyanI nathI, digaMbaranA bheda maTI javA joIe, naranArIne samabhAva sthapA paNa teo naranArAyaNa kema banyA ane kevA purUSArthathI pitAnuM joIe, hiMda muslIma ane sarva kema vacce ekaya jAvuM ane jagatanuM jIvana ujALyuM. e vAta mahattvanI che. anekAMtane joIe; ApaNI AMtarika viSamatA dura thavI joie. A badhuM temane saMdeze ane tene vyavahArU amala e mukhya vAta che. na thAya tyAM sudhI ApaNe mahAvIranA sAcA anyAyI na prAcInatA ane navInatAne jhagaDe choDIne dezakALa anurUpa mahAvIrane ahiMsAno saMdezo ApaNe samajavAnI jarUra che. gaNAI zakIe, tema temanA jIvanane ApaNe samajyA chIe mahAvIranI mAphaka nagna kapaDAM paherIne pharavAnI Aje jarUra tema paNa kahI na zakIe. nathI; paNa mahAvIre jagatane sukhI banAvavA mATe zuM karyuM paMDita darabArIlAlajI
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-41 AvyA nahAtA. e traNa divasa pachI vizvAse rahelA hiMdu jAgRta thayA ane saMgar3hita thavA mAMDayu. e traNu divasanA saMgaThThananA pratApe cAlu AkramaNa jAhera rastA upara khullI rIte thatAM te aTakayAM, paNa galI guMcImAM phelAyAM. tyAM paNa pALA ane zerImAM thayelI saMgakRitatA joyA pachI guMDAo narama paDayA. jene kattalane ane hALIne kALA divasa kahIe evA tA. 18 mI zukravAranA divase thayelu gaMbhIra nukazAna joyA pachI ane keTalIka hakIkata jANyA pachI amadAvAdanI zaherI prA mATe je kAMi bahAra khelAyuM che ane chApAmAM lakhAyuM che tenAthI mArA mana upara judI ja asara thai. amadAvAdI prajAnu mAnasa junIpurANI prathAnuM che. paNa mahAtmA gAMdhIjInA lAMbA samaya sudhInA tyAMnA vasavATa ane ahiMsaka upadezanA pariNAme ane temanI judI judI rIte ane thoDA thoDA samayane AMtare sarakAra sAme thayelI ahiMsaka satyAgrahI lAMda pAe prajAmAM kAMika prANa puryo che ane e navA prANe prajAno kAMi cetana paNa AvyuM che, jenA pratApe ghaNA TuMka samayamAM pALA, zerIo ane mAhAllAmAM rahenArA bhAi saMgati banI zakayA hatA ane guMDAeAnA sAmanA karI zakayA hatA. paraMtu teo paNa guMDAo upara pAchaLathI dhA karavAnI hIcakArI vRttine aTakAvI zakayA naheAtA. chatAM anekanA moDhethI sAMbhaLelI vAtothI mane pratIti thai ke kASTha mahAna dIdhuM - darzI ane vyavahArakuzaLa sainikanA hAthe prajAne ahiMsAnI purI tAlIma maLe te prajA sAvadha bane ane hIcakArA humalAne aTakAvI zakavAnI tAkAta prajAmAM AvI jAya. chellI ativRSTi prabudhdha jaina ativarasAde zahera ane Aju bAjunA gAmaDAmAM karelI bhayaMkara nukazAnI te tyAMnA zrImaMta zaherI bhulI ja gayA che ane ApaNA samAjamAM te! aThThAi mahAtsava, varagheADA, jamaNuvAranI mesana zarU thai gai che. garIba prajAne thayelI bhayaMkara nukasAnanI vAta kAi saMbhAratuM nathI. ApaNuA samAjanI A eka kamanasIbI che. kAsIvAda navA svarUpe je kAmIvAdathI ApaNe karIe chIe, bhaDakIe chIe evA kAmIvAda khIjA svarUpe tyAM dAkhala thavAnI zarUAta thaI che. amadAvAda zaheranA cepaDA bAMdhavAnA kAgaLA ghaNA vakhaNAya che ane evA kAgaLo banAvanArA badhA kArIgaro temaja copaDA bAMdhanArA badhA kAgadI musalamAna che. A bhA sAme ahiSkAra pokAravAnI vRtti keTalAka bhAImAM janmI. tee A vRttine poSavA mATenuM pracArakArya zarU karyuM. keTalAka hiMdubhAine kAgadInA copaDA bAMdhavAno dhaMdho zarU karavAne taiyAra karyo ane temane dareka jAtanI sahAya ane sahakAra ApavAnI kabulAta ApI. pariNAme zrAvaNa suda 10 nA rAja traNa judI judI jagyAe hiMdu kAgadInI dukAno khullI mukavAmAM AvI. ane khIjI be traNa dukAno TuMka samayamAM khullI mukAnAra che. emAMnI eka dukAna khullI mukavAnI kriyA zeTha kasturabhAi lAlabhAinA hastaka nAnA meLAvaDAmAM thai hatI. udghATana karatAM zeTha kasturabhAie jaNAvyuM hatuM ke muMbaInivAsI bhAi lallubhAI karamacaMda dalAle 'ApaNI samAjanA eka bhAI A dukAna ughADe che mATe samAjanA dareka jaina bhAIe tene Teko Apavo' ema kahyu che te vicAranI sAthe huM maLatA thatA nathI. rASTranA koI paNa udyogane ApaNe Teko Apave joie. pachI te musalamAna, hiMdu, pArasI yA 7. khIjA kAie zarU karyAM hAya. tete TakA Apave te ApaNuM kartavya che. evA prakAranu keTaluMka vivecana karI dukAna khullI mukAyAnI jAherAta karI hatI ane tene teha icchI hatI. zaheranA keTalAka vicAravaMta nAgarikAne zeTha kasturabhAie karelI TIkA pasaMda paDI hatI paNa hAlane tabakke AvI jAtanI hariphAi karavI icchavA joga lAgatuM nathI ane tethI AvA kAryamAM zeTha kasturabhAie AgevAnI levI joitI nahAtI ema teonI mAnyatA che. keTalIka vakhate zubha icchAe karAyela kAryanuM zubha phaLa maLavAne badale temAMthI vikhavAda utpanna thAya che. A bAbatamAM paNa evA ja bhaya. teone lAge che. kApaDanA saTTo ane masakatI mArakITanA mahAjananuM zubha pagaluM jema gai laDAimAM thayuM hatuM. tema A vakhate chellAM keTalAka divasothI kApaDa bajAramAM saTTAnu jora vadhI gayuM hatuM, judI judI kApaDanI jAteAmAM vIza pacIza divasamAM bhAvamAM cAra pAMcagaNA vadhArA thayA hatA ane AvA lalacAvanArA nAne pariNAme zaheranA nAnA nAnA vepArIo, hATalAvALA, pAna seApArIteA vepAra karanArA temAM taNAyA hatA. vijaya mIlanA P. 11 nA tAkAnA rUA. 4jI nA bhAvathI rUA. 197 nA bhAva thaI gayA hatA. evIja rIte bIjI cha sAta jAtAmAM paNa cAra pAMcagaNA bhAvamAM vadhArA thayA hatA ane A saTTAkhorI kayAM jai aTakaze e kalpI zakAtu nahatu. masakatI mArakITa ane AjubAju seMkaDo meTaronI laMgAra lAgatI hatI. paNa sadbhAgye mArakITanA mahAjananI kAryavAhI samitie A saTTAkhorI upara dAba mukI bhAvA bAMdhavAnu zubha pagaluM bharyuM' ane e mArakITanA vepArI pA pasAra karAvyuM, jenA pariNAme rUA. 1] nA bhAvanA rUA. 13 yA . che eja rIte bIjI jAteAnA bhAvezamAM dhaTADo thaI gayo. muMbainA 6 pAnA ajAramAM paNa evIja jAtanI saTTAkhorI zarU thai ane rUA. 7-11-09 ratalanA bhAve za. 1-6-6 sudhI thai gayA. kApaDanA vepArIone dukAne beThA beThA hajAro rUpI maLavA lAgyA. vaLI eka sAdAnA AMkaDA ajAramAM daza paMdara vepArIomAM karatA havAthI lAleAne paNa ghaNI moTI dalAlI maLavA lAgI. A rIte vepArI ane lAlA bannene lAbhadAyI saTTo thayA. paNa chuTaka vepArIone tyAMnI gAma dharAkI ekadama ghaTI gai. aDhI rUpIAnA khetI joTAnA cAra rUpIA thatA ane cAra Ane vAranA kApaDanA bAra AnA vAranA thatAM vAparanArAo kharIdavA AvatA na hatA. kApaDanA bhAvo ghaNA vadhI jatAM garIba prajAnA pAkAre zarU thayA. kalakattAnI sarakAre bhAva upara aMkuza mukavAnI icchA jAhera karI tethI temaja amadAvAda kApaDa mArkITanA mahAjananI kamITIe bhAvA AMdhI lIdhA, tethI bajAramAM bhAva vadhatA aTakayA ane vadhelA bhAvA paccIza trIza TakA jeTalA echA thayA ane saTTA upara aMkuza mukAyo. amadAvAda mArakITanA mahAjanane bhAvA AMdhavAnI kuneha vAparavA mATe kharekhara dhanyavAda ghaTe che. laDAinA vakhatamAM aneka ajArAmAM saTTo khelAya che, paNa ApaNA dezanI garIba prajAne rAjanI vaparAzamAM AvatI vastu kApaDa, anAja, khIyAM, khAMDa, goLa, dhI, telanA saTTo khelatAM dareka sabhAvita zaherIoe aTakavu joie. e cIjonA saTTAmAM meLavele paise hiMdanI kaMgALa prajAnA nisAsA-hAya-ne paisA che ema samajavuM joie, paisA kamAvAnA ghaNA rastA che. paNa je paisA pAchA garIbanI hAya rahelI che te paisA mAnavatAne dAvA karanAra mAnavIne na khape. maNilAla meAkamacaMda zAhu
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-8-41 jAgRta mana tarapha javA devI tene nirNaya karI teTalA ja pramAmananuM baMdhAraNa NamAM preraNAne jAgRta mana tarapha javA daI saMtoSe che. paraMtu aha (malADa prISma vyAyAma varga. daramiyAna apAyelA vyAkhyAnanI saMkSipta noMdha) (Ego)nA vacce AvavAthI asaMtoSI rahele preraNAno meTe bhAga zarIrane avazya majabuta banAvavuM joIe. paraMtu zarIranI che cheDAya che ane uzkerAI ahaM para jorathI ghasAro kare che, ene aMdara rahelA mana viSe tamArI sAcI samajaNa nahi hoya te uthalAvI nAkhe che ane jAgRta mana para kAbu meLavI le che. zarIrane tame tejasvI banAvI zakaze nahi. e mATe mana viSe A pramANe ApaNuM mananI aMdara satata jhagaDe cAlyA tamAre sAmAnya jJAna meLavavAnI AvazyaktA che. karatA hoya che te vakhate manane eka bIjo bhAga je Supermana ane zarIra vacce vANutANAne saMbaMdha che e Ego naitika mananA nAmathI oLakhAya che te paNa preraNAone bannenA paraspara saMbaMdhamAMthI jIvanane uddabhava thAya che. AmAMnuM pAchI dhakelavAmAM ahaM sAthe sAmela thAya che athavA aha tema eka paNa nirbaLa hoya ke udhe cIle caDhI gayuM hoya to jIvana kare evuM Icche che. paraMtu jyAre aha preraNA sAme TakI zakato vyavasthita banI zakatuM nathI. AthI zarIra sudhAraNAnI sAthe nathI ane preraNA tene dhakelI daI AgaLa dhasI jaI pitAno mananI sudhAraNA paNa thavI jarUrI che. sateSa meLavI le che tyAre (Super-Ego) naitika mana pitAnuM manane sudaDha banAvavuM hoya te mananuM baMdhAraNa ApaNe dhAreluM kArya ahaM pAra na pADI zake tethI tenI para krodhe bharAI barAbara samajI levuM joIe. mane zarIranA koI ekAda khUNAmAM ene zikSA kare che. hRdayamAM seya bheMkAtI hoya ke te para koI hatheDA vasavATa karatuM nathI. paraMtu e ApaNA hRdaya ane magaja dvArA bhAratuM hoya ke tenA TUkaDA thatA hoya tevuM duHkha ApaNe ghaNuM pitAnI jAtane vyakata kare che. mana tenI bauddhika kriyAo magaja vakhata anubhavIe chIe te naitika manane gahane paDate mAra che. dvArA kare che ane pote AkhA zarIramAM vyApI rahe che. A pramANenA jhagaDAe ApaNuM mananI aMdara cAlyA mana mukhya bhAgamAM vaheMcAI jAya che. ajAgRta mana kare che ane divase divase enuM pramANa vadhatuM jAya che. jeTalA ane jAgRta mana. dariyAmAM taratA baraphanA pahADanI sAthe ene pramANamAM mananI aMdara A prakAranA jhagaDe vadhAre teTalA pramAsarakhAvI zakAya. dariyAnA pANInI sapATI para baraphanA pahADane mAM mANasa zarIra ane mane nAtaMdurasta rahevAne. bAhya jeTalo bhAga dekhAya che tenAM karatAM tene ghaNAja meTa bhAga sAdhanothI e enI atyaMta buddhi vadhAre ke zarIrane khuba majadariyAnA pANImAM chupAyeluM hoya che, je ApaNe narI AMkhe buta kare te paNa e kadi nizcayAtmaka jIvana gALI zakaze nahi joI zakatA nathI. tevI ja rIte mana viSe ApaNe je kAMI jANuM ane aMte hatAza thaI nirAza bane che tenuM zarIra levAI jAya zakIe chIe, anubhavIe chIe te jAgRta mana che je AkhA che ane mana astavyasta thaI jAya che. manane ghaNoja nA bhAga che, jyAre ajAgRta mana viSe ApaNe ApaNe joyuM ke A saghaLe jhagaDo agAdha zakti dharAvatI kazuM ja jANatA nathI. te te baraphanA pahADanI mAphaka aMdha nAM preraNAone kAraNe che ane e preraNAone ApaNe kadi vinAza rahe che ane te ApaNA manane meTAmAM moTo bhAga . karI zakIe tema nathI. paraMtu jo ApaNe A preraNAonA svarUpanuM bALakane jamyA pachI bAhya padArthonuM baMdi dvArA je rUpAMtara karI zakIe te mananI aMdara thatA jhagaDA zamI jAya: mana jJAna maLe che temAMthI jAgRta manane uddabhava thAya che, jyAre zAnta ane prasanna bane; mANasa sArI ane mane tejasvI bane. ajAgRta mana bALaka AnuvaMzika vArasAmAM laI janme che. A sAmAnya rIte A preraNAonuM kayA svarUpamAM ane kevI rIte ajAgrata mana mahAna jIvanazaktithI bharapura hoya che. e jIvana rUpAMtara karavuM tenI jANa na hovAthI saghaLA mANase temane dabAve che ane dabAvelI preraNuM bamaNA vege AgaLa dhasI Ave che. zakti keTalIka preraNAomAM vaheMcAI jAya che. mukhya cauda prera che e cauda preraNAonuM rUpAMtara svarUpa nIce pramANe che. NAo gaNAvI zakAya che. 1 vAtsalya. 2 jhagaDavuM. 3 jijJAsA. (1) vAtsalyanI preraNAne sevAnA svarUpamAM rUpAMtara karavuM. (2) 4 khorAkanI zodha. 5 dhRNA. 6 nAsavuM. 7 samuhavAsa. 8 sva jhagaDavAnI, krodha karavAnI preraNAnuM ahiMsAmAM rUpAMtara karavuM (3) pratipAdana. 8 dainya. 10 kAma. 11 saMgrahavuM. 12 racanAtmaka jijJAsAnuM buddhi zakti vadhAravAmAM (4) khorAkanI zodha-bhUkha-nuM 13 vinaMti. 14 hAsya. AnuvaMzika vArasAmAM maLelI A mitramaMDaLamAM jamavAmAM (5) dhRNAnuM anicchanIya pratye aNagamo preraNAo emanA mULa jaMgalI svarUpamAM ajAgRta mananA cheka batAvavAmAM (6) nAsI javAnI preraNAne sAvacetI, pravINatA, uMDANanA baMdhamAM saMgrahAyelI hoya che, je jAgRta mana upara dhAkamAM rUpAMtara karavuM. (7) samuhavAsanI mitrAcArI ane maLatAdhasI AvavA sadA prayatnazIla rahe che, dhasI paNa Ave che ane vaDApaNAmAM rUpAMtara karavuM. (8) svapratipAdananI preraNAne svamAna, mANasane khabara paNa na paDe tevI rIte ene rUce tevI kriyAo mahatvAkAMkSA, purUSArtha, saMyamamAM rUpAMtara karavuM. (9) dainyanI preravartana karavA prere che. AmAMnAM ghaNAM vartane asaMskArI hoya che. NanuM bIjAone mAna ApavAmAM, prazaMsA karavAmAM rUpAMtara karavuM. tethI bAhya padArthonA paricayathI eTale ke paristhiti ane samAna (10) kAma preraNAne prema ane kalAmAM rUpAMtara karavuM (11) saMgraha janA sasagaMthI ghaDAyela jAgRta mane preraNAo sAme kakaLI uThe karavAnI preraNAne dAna temaja samAja upayogI kAryamAM kharcavAnI che, ane e preraNAone dabAvavA pitAnA saghaLA baLane upayoga vRttimAM rUpAMtara karavuM. (12) racanAtmaka preraNAne samApayegI kare che, paraMtu preraNAonA baLa sAme enuM baLa kAMi visAtamAM sarjana kAryamAM palaTavI. (13) vinaMtinI preraNAne namratAnI bhAvanathI. chatAM e banne vacce satata jhagaDe cAlyA karatA hoya che. nAmAM badalavI. (14) hAsyanI preraNAne smitanuM svarUpa ApavuM. A jhagaDAmAMthI eka navI zakti (dago) ahIM pedA thAya che, A pramANe samajapUrvaka caude preraNAonuM rUpAMtara karavAnA je pitAnuM sthAna jAgRta mana ane preraNAonA baMdhanI vacce prayAso mANase karavAnA che. jo ke saMpUrNapaNe emanuM rUpAMtara zakya meLave che ane jyAre preraNA jAgRta mana tarapha dhasI jatI hoya nathI te paNa jeTalA pramANamAM enuM rUpAMtara vadhAre teTalA pramANamAM tyAre te vacce AvI ane reke che ane ene keTalA pramANamAM mana ane zarIra banne dRDha bane che. ramaNalAla paTela. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha no vadhAro, tA. 15-8-1941 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha - = paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA Azraya nIce yojAyelI paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrAvaNa vada 12 maMgaLavArathI bhAdaravA suda 4 maMgaLavAra sudhI, tA. 19-8-41 thI tA. 26-8-41 sudhI cAlaze. A vyAkhyAnasabhA sI. pI. Tenka upara AvelA hIrAbAganA holamAM upara jaNAvelA divase daramiyAna savAranA 8 vAge zarU thaze ane 1 vAge purI karavAmAM Avaze. vaktAo tathA vyAkhyAnaviSayane kama nIce mujaba goThavavAmAM Avyo che. divasa samaya vyAkhyAtA vyAkhyAna viSaya tA. 19-8-41 maMgaLavAre savAranA 8 thI 9 paMDita darabArIlAlajI sarvadharma samabhAva 9 thI 10 paMDita sukhalAlajI AcAra ane vicAra tA. 20-8-41 budhavAra 8 thI 9 zrI. mohanalAla dalIcaMda desAI zrI. AnaMdaghana ane zrI. yavijayajI thI 1mA paMDita darabArIlAlajI 21-8-41 gurUvAra thI 9 zrI. motIcaMda gI. kApaDIA bhagavAna mahAvIranI tripadI thI 10 zrI. jhINAbhAI ratanajI desAI prajA ghaDatarane pAye 22-8-41 zukravAra thI 9 zrI. gopALarAva kuLakaNa gAMdhIvAde' ' ' 9 thI 10 zrI. cImanalAla cakubhAi zAha jIvana daSTi 23-8-41 zanivAra | zrI. indumatIbahena mahetA navIna samAja racanA 10 / rAmanArAyaNa vizvanAtha pAThaka mArI dharmabhAvanA tA. 24-8-41 ravivAra zrI. maganabhAI desAI kabIra ane nAnaka thI 1 svAmI AnaMda hiMsA-vyaktigata ane sAmudAyika tA. 25-9-41 somavAra ( 81 thI 9 zrI. kezavalAla dave mAnava jIvana saMskRtimAM - dharma ane tenuM kAya. thI 10 zrI. nAnAbhAI bhaTTa vardhAnI yojanA tA 26-8-41 maMgaLavAra ; 8 thI 9 zrI. paMDita sukhalAlajI AdhyAtmika mArga ane sAmAjika mAga y 5 lA thI 10aaaa che. umedabhAi maNiyAra keTalAka bhajana ane padyo gAI saMbhaLAvaze uparanA kAryakramamAM vaktAonI anukuLatA-pratikuLatA mujaba vyAkhyAnasamaya vigeremAM pheraphAra karavAmAM Avaze. je AgalA divase vyAkhyAna vakhate jAhera karavAmAM Avaze athavA banI zakaze to pepara dvArA jaNAvavAmAM Avaze. chellA divasano vyAkhyAnakama sagavaDa maLe kAlabAdevI roDa upara AvelA bhAMgavADI thIeTara jevA koi vizALa sthaLamAM goThavavAmAM Avaze, je bAbatanI vakhatasara jAherAta karavAmAM Avaze. A vyAkhyAnamALAmAM rasa letA sannArIo temaja sajajanone AThe divasa vakhatasara hAjara rahevA ane cAlatAM vyAkhyAno purI zAMtipUrvaka sAMbhaLavA vijJapti karavAmAM Ave che. maNilAla mokamacaMda zAha vRjalAla dharamacaMda meghANI * , , maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha. * ** zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtro mudraka prakAzaka: zrI maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mukaNasthAnaH sarva kAnta pri. presa, 451, kalaba devI reDa, muMbaI 2.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata dADha AnA varSa : 3 aMka : 9 zrI mubai jaina yuvasa ghanu' pAkSika mukhapatra prabudha jaina taMtrI : maNilAla mekamacaMda zAha, su'bai : 1 sapTembara 1941 sAmavAra, Astika ane nAstika zabdanI mImAMsA (gatAMkathI cAlu ) ahi' ApaNa eka bAbata upara lakSa ApyA sivAya rahI zakatA nathI ane te 5e che ke Astika ane nAstika zabdonI pAchaLa mAtra . ane nakAranA ja bhAva che. jyAre samyagdaSTi ane mithyASTi zabdanI pAchaLa tethI kAMika vadhAre bhAva che. temAM potAnuM yathArthapaNuM ane khIjA pakSanu bhrAMtapaNuM khAtrIthI sUcavAya aTala preyamanA rA AkarA ane kAMika aMze kaDavA paNa sucavAya che. vaLI jema jema pAchaLanA zabdomAM ja vadhatI cAlI tema tema kaTukatA vadhAre uyakatA bhUta preraNAme nidbhava ane janAbhAsa jevA ugra zabdo sAmA pakSa mATe astitvamAM AvyA. ahiM sudhI te mAtra A zabdono kAMika itihAsa ja AvyA. have ApaNe vartamAna sthiti upara najara karIe. Regd. No. B. 4266. atyAre A zabdomAM bhAre goTALA thai gayA che. e zabdo tenA mULa arthamAM nathI rahyA, temaja navA arthamAM paNa cAkkasa ane maryAdita rIte nathI cAjAtA. kharUM kahIe tA atyAre e zabdo nAgo, lucco, ane khAvA zabdanI peThe mAtra gALa rUpe athavA tiraskArasUcaka rIte harAi vApare che. sAcI bAbata raju karanAra ane AgaLa jatAM je vicArI potAne agara peAtAnI saMtatine avasyameva svIkAravA lAyaka hAya che te vicAra mukanArane paNa zarUAtamAM rUDhIgAmI, svArthI ane avicArI leAkeA nAstika kahI utArI pADavA prayatna kare che. mathurA vRMdAvanamAM maMdirAnA DhagalA khaDakI te dvArA mAtra peTa bharanAra ane ghaNIvAra te bhayaMkara anAcAra pAkanAra paMDayA ke gAsAM/enA pAkhaMDane svAmI dayAnaMde viredha karyo ane kahyuM ke A te mUrtipUjA nahi pazu udarapUjA ane bhAgapUjA che. vaLI kAzI ane gayAnA zrAddha sarAvI tAgaDadhInnA karanAra ane vadhArAmAM anAcAra poSanAra paMDayAne svAmIjIe kahyuM ke A zrApiDa pitRne nathI pahoMcatA paNa tamArA peTamAM jarUra paheAMce che, ema kahI temaNe samAjamAM sadAcAra vidyA ane khaLanuM vAtAvaraNa sarajavAne jyAre prayatna karyo tyAre turata ja pelA vedapurANamAnI paMDayA pakSe svAmIne nAstika kahyA. e lokoe svAmIjIne mAtra pAtAthI bhinnamatadarzaka che. eTalA arthamAM nAstika kahyA hata teA kAMi khATu na hatuM; paNa junA lAke je mUrti ane zrAddhamAM ja mahatva mAnatA temane bhaTakAvavA ane temanI vacce svAmIjInI pratiSThA dhaTADavA temaNe e nAstika zabda vAparyo. eja rIte mithyASTi zabdanI paNa karthanA thai. jaina vargamAM kAI vicAraka nikaLyo ane koi vastunI ucitatA anucitatAnA vicAra lavAjama rUpiyA 2 teNe mukayo ke turata ja rUTIpriya vaga tene mithyAdraSTi kahyo, eka jatI kalpasUtra jevA pavitra pustaka vAMce ane loko pAse tenI pUjA karAvI je dAna dakSiNA Ave te pote pacAvI le. vaLI khInne jatI maMdiranI AvakanA mAlika thAya ane e paisAthI anAcAra vadhAre. Ama banatu joi tenI apeAgyatA jyAre kAe batAvavA mAMDI tyAre zarUAtamAM teA pelA svAthI jatIoe e vicArakane potAnA vargamAM utArI pADavA mithyAdRSTi suddhA kahyo. A rIte zarUAtamAM nAstika ane mithyAdRSTi zabdo sudhAraka ane vicAraka mATe vaparAvA lAgyA. ane e te evA sthira thai gayA che ke te moTe bhAge vicArazIla, sudhAraka ane kASTha vastunI yAgyAyeAgyatAnI parIkSA karanAra mATe * vaparAya che. junA badhane, junA niyamA, junI maryAdA ane nA rItarivAjo dezakALa ane paristhitine lIdhe amuka aMze . besatA nathI tenA sthAnamAM amuka prakAranuM baMdhana ane amuka nI maryAdA rAkhIe te samAjane vadhAre lAbha thAya. ajJAna ane pacitatAnI jagAe jJAna ane udAratA sthApIe tA ja samAja sukhI rahI zake. dharma ane vikhava vadhAratA hAya tA te dhana hAi na zake. AvI sIdhI sAdI ane sarvamAnya bAbate kahenAra koi nIkaLyo ke turata ja atyAre tene nAstika, mithyAdaSTi agara jenAbhAsa kahevAmAM Ave che. A rIte zabdonA upayoganI aMdhAdhuMdhInuM pariNAma e AvyuM che ke have nAstika zabdanI ja pratiSThA vadhI ga che. eka vakhate rAjamAnya zabdanI ane leAkamAnya zabdatI pratiSThA hatI paNa jyAre samAja uMce caDhayA tyAre tene rAjamAnya zabda khaTayo ane rAjamAnya thavAmAM ghaNIvAra samAjadroha temaja dezadroha paNa jAyo ane rAjadroha zabda je ekavAra bhAre gunAhita mATe ja vaparA ane apamAna-sUcaka dekhAtA tenI pratiSTA vadhI paDI. Aje te deza ane samAjamAM evuM vAtAvaraNa pedA thayuM che ke te rAjadrohu zabdane pUje che ane potAne rAjadrohI jAhera rIte kahevarAvavA hajAre ja nahi paNulAkhArazrI ane purUSo bahAra Ave che ane loko temane satkAre che. mAtra hiMdusthAnane ja nahi paNa AkhI duniyAnA mahAna sa Mta eka mahAna rAjadrohI gaNAya che. A rIte nAstika ane mithyAdaSTi je eka vakhate phkata potAthI bhinna pakSa dharAvanAra mATe vaparAtA ane pachI kAMika karthanAnA bhAvamAM vaparAtA te atyAre pratiSThita jevA thatA jAya che. aMtyajo e paNa mANasa che. enI sevA lai eneA tiraskAra karaze emAM evaDA gune che. vaidhavya bharajIAta hoi zake, krUrajIAta nahi. eve vicAra gAMdhIjIe mukaye ke temane paNa manunA vArasadAra kAzInA paDite e prathama nAstika
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 prabuddha jaina kalcA, mIThA zabdamAM AryasamAjI kahyA ane kAie krizciyana kahyA. vAMdarA ane vAchaDAnI carcA AvI ke vaLI keie temane hiMsaka kahyA ane kharekhara gAMdhIjI je rAjaprakaraNamAM paDayA na heAta ane AvaDI meTI saltanata sAme jhajhumyA na heAta temaja temanAmAM potAnA vicAre gatavyApI karavAnI zakita nahAta te teo atyAre je kahe che teja atyaja ane vidhavA viSe kahetA heAta chatAM bhAre nAstika ane mUrkha manAta ane manunA vArasadAre temanu cAlata te temane zULIe paNa caDAvata. A rIte jyAre AvezI purAtana-premIoe AvezamAM AvI vagara vicAre game tevA vicArI ane game tevA lAyaka mANasane paNa utArI pADavA ane tenI virUddha lokone uzkeravA nAstika jevA zabdo vAparyAM tyAre e zabdomAM paNa krAnti dAkhala thai ane enu arthacakra badalAtA mahattAcakra badalAvA lAgyuM ane sthiti lagabhaga evI AvI ubhI che ke rAjadrohanI peThe nAstika, mithyAdRSTi Adi zabdo mAnya thatA cAlyA che. kadAca mAnya jotA pramANamAM na thayA hoya te paNa enAthI koi bhAgyeja Dare che. ulaTu peAtAne rAjadrohI kahevaDAvavA jema dhaNA AgaLa Ave che tema ghaNA te nirbhayatA keLavavA peAtAne nAstika kahevaDAvatA jarAya khacakAtA nathI ane jyAre sArAmAM sArA vicAro, lAyaka kAryakartA ane udAra mananA purUSone paNa nAstika ke kahe che tyAre Astika ane samyag dRSTi jevA zabdone arca badalAi jAya che ane have te Astika temaja sabhyaSTi zabdane lagabhaga vyavahAramAM leAkA eja artha kare che ke je sAcI ke kheATI game tevI junI rUDhIne vaLagI rahe, temAM ucitapaNA, anucitapaNAne vicAra na kare, kAi paNa vastunI parIkSA agara tarka kasoTI sahana. na kare, sAcuM ke ka kAMI paNa tapAsyA sivAya navA vicAra, navI zodha navI padhdhati mAtrathI bhaDake ane chatAMya kALakrame ene prema vaza thatA jAya te Astika, te samyagadRSTi. A rIte vaMcAraka ane parIkSaka agara tapradhAna arthamAM nAstika Adi zabdonI pratiSThA jAmatI jAya che ane kadAyA, natI. avA arthamAM Astika Adi zabdonI durdazA thatI dekhAya che. A jamAnAmAM jyAre zastrathI laDavAnuM na hatuM tyAre darekane mATe laDavAnI vRtti tRpta karavAne Ave zAbdika mArga rahyo hatA ane nAstika ke mithyAdraSTi zabdonA gALA phUMkAtA; paNa A ahiMsaka yudhdha jema zastrane niSkriya karyAM tema pelA nAstika Adi zabdo je viSamaya astranI peThe phekAtA tene paNa niSi ane ghaNIvAra teA jIvanaprada amRta jevA banAvyA. A krAMtiyuganA prabhAva che. paNa AthI kA vicArake ke sudhArake harakhAI peAtAnuM kartavya bhUlI javAnuM nathI. ghaNI vAra kSullaka vicArako ane birUsvArthI sudhArA potAne nAstika kahevaDAvIne paNa sAmA pakSane anyAya karavA taiyAra thAya che. tethI paNa cetavAnuM che. kharI rIte kA pakSakAre Aveza ke jhanunamAM AvI jai bInna pakSane mAtra vageAvavA khAtara kAi paNa jAtanA zabdane prayoga karavA e tAtvika rIte hiMsA ja che. peAtAnAthI bhinna vicAra dharAvanAra mATe samabhAve ane premathI ceAgya zabda vAparavA e eka vAta che ane jhanunamAM AvI bIjAne utArI pADavA huda eLagI amuka zabdo vAparavA e bIjI vAta che; chatAM dareka elanArane mATe kAMi tALu devAtu nathI agara dareka lakhanAranA hAtha kAMi baMdhAtA nathI. eTale kAi utAvaLIAe jyAre bhinnamata dharAvanAra mATe amuka zabda vApare tyAre bhinna mata dharAvanAranI ahiMsaka pharaja zI che te chevaTe ApaNe vicArI javI joie tA. 1-9-41 pahelu teA e ke peAtAne mATe jyAre kAe nAstika ke evA bIjo zabda vAparyo heAya tyAre eTaluM ja vicAravu ke te sAmA bhAie mAre mATe phakata judo mata dharAvanAra athavA evA matane na mAnanArI eTalAja arthamAM samabhAve ane vastusthitisUcaka zabda vAparyo che. e bhAinI e zabda vAparavAnI pAchaLa kai dutti nathI ema vicArI tenA pratye paNa premavRtti ane udAratA keLavavI. khIjuM' e ke jo ema ja lAge ke amuka pakSakAre pAtA mATe AvezamAM AvI nidAnI dRSTithI amuka zabda vAparyo che tyAre ema vicAravu ke e bhAinI bhUmikAmAM Aveza ane sa kucitapaNAnAM tatvo che. e tane e mAlika che ane je je vastunA mAlika meM, te mANasa te vastune marajI pramANe upayAga karavA sarjAyela che. tenAmAM jo AvezanuM tattva hAya tA dhIraja karyAMthI AvavAnI ane jo saMkucitapaNuM hAya tA udAratA kayAMthI pragaTavAnI ? ane je Aveza ... saMkucitatAnA sthAnamAM dhaiya ane udAratA tenAmAM lAvA hAya te te eja rIte AvI zake ke teNe game te kaDavA zabdo vacce paNa potAnAmAM dhIraja ane udA. . kaLavavI, kAraNa ke kAdava kAM bIjA kAdavathI na dhovAya paNa pANIthI ja dhovAya, trIjI ke zAMntithI kAMI pAnA mata ane vicAranI virUdhdha ra sahAnubhUtithI vicAra karavA. jAte haiAya tyAre tenA kathanAM paNa satya lAge te tene pacAvavAnI udA.. Aveza ane peAtAnA vicAramAM satya dekhAya te game teTalA pracaMDa viredha chatAM paNa ane game teTaluM jokhama AvI paDe chatAM paNa namra bhAve eja satyane vaLagI rahevu. jo A rIte vicAravAmAM ane vartavAmAM Ave te zabdanI mArAmArInuM jhera enDru thai jAya. bhASAsamitinI ane vacanaguptinI je pratiSThA lagabhaga lopa pAmatI jAya che te pAchI jAme ane zAntinu vAtAvaraNa ubhuM thAya. A puNya visAmAM paDita sukhalAlajI. ApaNe eTaluM icchIe. mAtAnuM gAravabharyuM AjrAna eka samaya ApaNA deza dhanane tuccha mAnatA hatA. eka samaya ApaNe garIbane zAbAbharI ane mahimAbharI mAnatA zikhyA hatA. te pachI Aje zuM ApaNe dhananI sAme sASTAMga daMDavat karIne dhuLamAM ALeTIne ApaNA sanAtana dharmanuM apamAna karIzuM ? zuM ApaNe A zucita, mitasayata, svapa-parigrahI jIvana-praNAlIno svIkAra karIne ApaNI tapasvInI jananInI sevAmAM nirata thai na zakIe ? ApaNA dezamAM keLanA pAnamAM bhojana karavAmAM zarama naheAtI AvatI; ekalA khAvAmAM ja zarama lAgatI hatI. te Aje krIthI e zarama ApaNI aMdara nahi jAge ? zu Aje ApaNe AkhA dezane pIrasavAne taiyAra thavA mATe ApaNA ke ArAmane, koi ADaMbaranA tyAga nahiM karIe ? eka vakhata amArA mATe je vastu bIlakula sahaja hatI, te zu Aje amArA mATe asAdhya banI gai che ? di nahi. mahAna ApattinA samayamAM paNa bhAratavaSa~nA niM:zabda pracaMDa prabhAve nigUDha bhAvathI potAnA vijayane prApta karyo che. huM nizcita rUpathI jANuM chuM ke bhAratavarSanuM sugabhIra AvtAna pratikSaNa ApaNI antarguhAmAM guMjI rahyu che ane ApaNe jANye ajANye paNa e ja bhAratavaSa~ tarapha gati karI rahyA chIe, Aje jyAre ApaNe maMgaLa dIpeAjjavala gRhamaMdira tarapha mArga karI rahyA chIe tyAre ApaNI gRhayAtrAnA AraMbhane mATe taiyAra thaine ekavAra mAnuM smaraNa karIe ! ravIndranAtha ThAkura
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * * tA. 1-9-41 prabudha jaina ' 83 * * keTalAka samAcAra ane noMdha paryuSaNa vyAkhyAnamALA A varSanI vyAkhyAnamALAmAM raju thayelA vyAkhyAnane krama nIce mujaba goThavAyo hate. tA. 18 paMDita darabArIlAlajI sarvadharma samabhAva , paMDita sukhalAlajI AcAra ane vicAra tA. ra0 zrI. mohanalAla dalIcaMda desAI zrI. AnaMdaghana ane zrI. yazovijayajI . paMDita darabArIlAla tapa tA. 21 zrI. motIcaMda gIradharalAla kApoA bhagavAna mahAvIranI tripadI , zrI. kezavalAla dave mAnavajIvanasaMskRtimAM dharma ane tenuM kArya tA. 22 zrI. gopAmava kulakarNa - gAMdhIvAda , zrI. cImanalAla khAI zAha jIvanadRSTi tA. 23 zrI. gopALarAva kulakI vardhazikSaNanI yojanA , zrI. cImanalAla cakubhAI zAha, gAMdhIvAda ane samAjavAda tA. 24 zrI. maganabhAI desAI ' kabIra ane nAnaka , maulavI makabula ahamada mu "mAna saMte , svAmI AnaMda ahiMsA-vyakitagata ane sAmudAyika tA. 25 zrI. nAnAbhAI bhaTTa mahAbhArata ane rAmAyaNa , zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA, rAmAyaNanI eka bAju tA. 26 paMDita sukhalAlajI adhyAtmika mArga ane sAmAyika mArga , zrI. kedAranAthajI mAnavajIvananuM dhyeya tyArabAda adhyApaka umedabhAI maNiyAre keTalAMka bhajano ane pa gAI saMbhaLAvyA hatAM. A vyAkhyAnamALAmAM lokone rasa ekasarakho jaLavAI rahyo che ane dareka vyAkhyAnasabhAmAM zrotAonI sArI bharatI rahyA ja karI che. pahelAM sAta divasanAM vyAkhyAna hIrAbAganA hAlamAM apAyAM hatAM. chellA divasanI sabhA bhAMgavADI thIeTaramAM goThavavAmAM AvI hatI. chellA divase lagabhaga paMdaraso sarasa bhAI bahene vyAkhyAna sAMbhaLavAne ekatra thayA haze. chellAM be varSathI eka yA anya kAraNe paMDita sukhalAlajI ke jemanA sUtradhArita nIce A vyAkhyAnamALA dara varSa jAtI AvI che teo AvI zaktA nahotA. A varSe temaNe hAjarI ApI hatI ane pahelAM ane chellA divase eka eka vyAkhyAna paNa ApyuM hatuM. paMDita sukhalAlajInuM muMbaI jaina yuvaka saMdhanI pravRtti sAthe eTaluM badhuM tAdamya che ke temane amArAthI judA gaNIne temane AbhAra mAnavo e amArA mATe zakya nathI. A vyAkhyAnamALAmAM muMbaI ane amadAvAda vaccenI relvenA bhaMgANanA kAraNe traNa vyAkhyAtAo AvI zakyA nahotA. Ama chatAM paNa AkhI vyAkhyAnamALA atUTa pAra paDI hatI. A vyAkhyAnamALAne saphaLa banAvavAne saithI moTo yaza amArA nimaMtraNane mAna ApIne niyata kama mujaba hAjara thayelA bhinna bhinna vyAkhyAtAone jAya che. agavaDa bhogavIne paNa zrI. nAnAbhAI bhaTTa AMbalAthI ane zrI. maganabhAI desAI amadAvAdathI AvI pahoMcyA hatA. temanA ame khAsa rUNI chIe. prastuta vyAkhyAnamALAmAM paMDita darabArIlAlajIe, zrI. gopALarAva kulakaNI e temaja zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe babbe vyAkhyAna ApIne AkhI vyAkhyAnamALAne akhaMDita rAkhavAmAM khAsa madada karI che. chellA divase zrI. nAtha ! ame vyAkhyAna ApavA mATe prApta karI zakayA e amAruM moTuM sadbhAgya gaNAya. vaccenA eka divase maulavI makabula ahamade musalamAna saMta" upara vyAkhyAna ApatAM IslAma dharmanI vizALatAne bhAre sundara khyAla Apyo hato ane sAthe sAthe hiMdu-musalamAna ekatAnuM abhuta rIte samarthana karyuM hatuM. temanI vegavAna vANIne raNakAra Aje paNa kAnamAM gAjyA kare che. zrI umedabhAI maNiyAre amArI vyAkhyAnamALAnI pUrNAhutine sundara bhajane vaDe saMgItamadhura banAvI hatI. temane paNa AbhAra mAnyA sivAya kema cAle ? hIrAbAganA TrasTIo hIrAbAganI vyAkhyAnazALAno A vyAkhyAnamALA mATe upayoga karavA badala amArI pAsethI kazuM letA nathI. bhAMgavADInA thIeTaranA mAlIkoe paNa amArA pratye evI ja udAratA dAkhavI che. te ubhayano ame jeTalo upakAra mAnIe teTalo ocho che. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. ravIndranAtha TAgora tA. 27-8-41 nA roja zrI muMbaI jena yuvakasaMghanA Azraya nIce blevAskI helamAM eka jAhera sabhA belAvavAmAM AvI hatI je vakhate zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe ravIndranAtha TAgora upara eka mAhItIpUrNa vyAkhyAna ApyuM hatuM. A vyA khyAnamAM temaNe svargastha kavivaranA vyakitatvanI bhinna bhinna bAjuo raju karI hatI ane temanA sarjelA anekavidha sAhityanI vizeSatAone vigatavAre khyAla Apyo hato. sabhAnA pra sthAne zrI. mahAdeva haribhAI desAI hatA. temaNe upasaMhAra karatAM geranAM keTalAMka padhone ullekha karIne TukuM chatAM bahu ja suMdara ane marmasparzI vivecana karyuM hatuM ane zrotAone TAgorasAhityanI anupama vilakSaNatAone bahu AkarSaka rIte anubhava karAvyo hato. zrI mahAdevabhAIne te TAgorano sAra paricaya hatA; kavivaranA baMgALI sAhityane paNa temane sAre. abhyAsa che. ravIndranAtha viSe zrI. mahAdevabhAI gujarAtane haju paNa-ghaNuM kahI saMbhaLAvI zake tema che. anyatra paryuSaNa vyAkhyAnamALAo - muMbaI mAphaka atre paNa evI ja saMskArapracUra vyAkhyAnamALA jaI rahI che. kharI rIte AvI vyAkhyAnamALAnI amadAvAda ja pahela karI hatI. A vakhate tyAMnA jaina yuvaka saMghe yojelI paryuSaNa vyAkhyAnamALAne krama nIce mujaba hatA. zrI. jhaveracaMda meghANI TAgeranAM kAvyo paMDita lAlana dharma ane vijJAna zrI. maganabhAI desAI zrI. rAmanArAyaNa pAThaka pragati ane vijaya zrI. phulacaMda haricaMda dezI samAjanA keTalAka prazno zrI. bhegIlAla sAMDesarA kavi rAjacaMdra paMDita becaradAsa praznAvali zrI. ratilAla trivedI vyavahAramAM ahiMsAnuM sthAna pra. anantarAya rAvaLa saMskAritA cI. ravizaMkara ma. rAvaLa rerIkane madhya ezIAno pravAsa zrI. madhusUdana medI nirbhayatAnI keLavaNI zrI. indumatI mahetA samAjavyavasthAnA pAyA munizrI trilokacaMdrajI savaMtsarI . (anusaMdhAna pRSTha 85 juo)
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-9-41 prabuddha jaina . saccassa ANAe uvachie mehAvI mAraM trti| te parathI pitAnI dvAdazAMgInI racanA kare che. A traNa zabdomAM satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. eTale camatkAra che ke ethI AkhA dravya viSayanuM jJAna thaI jAya che ane AtmAnI sarvakALanI sthiti najaramAM AvI jAya che. darzana zAstromAM paDela virodhane zamAvanAra ane AtmAnA svarUpane batAvanAra A tripadIne artha A pramANe che 'utpanna satyapUtAM vadevAcam thAya che, nAza pAme che, dhruva che" A tripadI para AkhA zAsasamara 1 1941 nanI racanA thAya che, AkhA anekAMtavAdanI sthApanA thAya che, sarva darzana vaccenA matabhedane emAM nirAsa thAya che ane vastubhagavAna mahAvIranI tripadI svarUpanI prApti thAya che. ane vastusvarUpa eja dharma che eTale dharma prApti A tripadInA jJAnamAM thaI jAya che. (chella 'yuM"NavyAkhyAnamALAmAM apAcalA vyAkhyAnane saMkSipta sAra) jaina zAstrajJAnanA cAra meTA vibhAga che: dravyAnuyega, AvI camatkArika vastu e che eTale ene bArika abhyAsa karIe. caraNakaraNAnu yoga, kathAnuga ane gaNitAnuyega. gaNitAnuM A tripadInA bedhathI vizada thayelI budhdhi vaDe agIyAra coganA jANakAra , Aje bahu ochA thaI gayA che. emAM gaNadhare dvAdazAMgInI racanA kare che. dareka gaNadharanI AgamavargamULa, ghanamULa vigere aneka gaNatarInI bAbate Ave che. aMgaracanA taddana alaga thAya che. paNa tene Azaya, uddeza ane kathAnuyogamAM caritro Ave che. e anuga aneka suMdara dhyeya eka hovAthI koI paNa prakArano artha nIpajatuM nathI. kathA thI bharapUra che. emAM kAvyacamatkRti, rasapravAha ane A tripadI sAMbhaLIne prathama dIkSita-cala ati vidvAna muni uttama AdarzonA abhuta namunA rahelA che. e bhAga khUba je AgaLa gaNadhara-netA thavAnuM te zuM vicAre ? ene prathama kheDAyela che ane sArI rIte jaLavAyelo che. emAM janatA - te sarva vastu utpanna thatI dekhAya che, cAre bAjue vastu-cha khUba rasa paDe tevI bharapUra sAmagrI bharelI che ane vyAkhyAnamAM padArtho upaja'! dekhe che, tyAra pachI e vastu ane padArthone ene khUba upayoga thAya che. keTalAMka caritre te mahinAo sudhI nAza thato che. dhaDe bhAMgI jAya, khAdya padArtho saDI jAya, cAle tevA hoya che ane zretAne rasa temAM jAmato ja jAya ghara paDI . , iMTanA cUrecUrA thaI jAya-mANu marI jAya che. caraNakaraNAnuyogamAM cAritra ane vartanane vibhAga e rIte nAza jue che. pachI A utpatti ane nAzanI vacce Ave che. mArgAnusArInA guNethI zarUAta karI samyakatvanA na dhruvatA-sthiratA dekhe che. eka mANasa pAse senAnI Adarzo, dravyabhAva zrAvakatva, dravyabhAva sAdhuta, caraNukaraNasitta hIrAkaMThI hoya, ene bhAMgI nAkhe, ene hAra banAve, tyAre rInA guNa, aneka prakAranI Avazyaka kriyAo, viziSTa praka' che hIrAkaMThI tarIke e nAza jue, hAra tarIke utpatti jue, paNa tapavidhAno vigere jIvanavyavahAra ane AcAranI ane hakI aMdara senAnI e dhruvatA jue. senuM kAyama rahe che. eja kate A vibhAgamAM Ave che. AcArAMgasUtrathI 1 DIne A pramANe manuSyane janmatAM ane maratAM jue, tyAre utpatti ane anuga para khUba kheDANa thayuM che. ane ene samajAvanAra vinAza te jarUra jue, paNa anya sthAne tenI utpatti jotAM moTI saMkhyAmAM maLI Ave che. sarva sAdhanadharmone AmAM temAM rahela dhruva tattva tenI najaramAM Ave che. utpatti ane samAveza thAya che. dravyAnuyogamAM AtmAnuM dravyava, enA nAza cAlyA kare che enI sAthe enI aMdaraja eka dhruva tattva vikAsanAM sthAno, ene karma sAthe saMbaMdha, enI karmathI che ane e paNa zAzvata che. dravyAnuyogamAM jaina darzanano A mukita, kAMvibhAgane sAco siddhAMta, cauda guNasthAnakane krama, mahAne phALo che, nyAyasaMgata che ane darzanakAronA matabhedone sAta nayavAda, pramANajJAna, saptabhaMgI, syAdvAda, anekAMtavAda ukelanAra koyaDe che. e vAtanuM rahasya ApaNe joIe. A vigere AtmatatvanI aneka bAbate, pugaLanI vicAraNA, tripadImAM bhAre camatkAra che ane darzanazAstrane ati agatyano paramANu svarUpa, cha dravyanI hakIkata, puNya pApAdinuM sthAna, viSaya che e vAta barAbara spaSTa karavA prayatna karIe. sAta ke nava tatva Adi dravyacarcA A vibhAgamAM Ave che. satuM eTale zuM ? keTalAMka pustakamAM caraNakaraNAnuyoga ane dravyAnuyoga mizra thayelA umAsvAti mahArAja ravADyagurja vas evI mAluma paDe che. satnI vyAkhyA kare che. jemAM utpatti, vinAza ane dhruvatA hoya Ajano viSaya dravyAnuyogane che. viSaya gahana che. keTalIka te sat-padArtha kahevAya che. cAvIo jevI vAta hoya che je prApta thaI jAya te Akho | vedAMta saMpUrNa sane kevaLa va-nitya mAne che. viSaya samajAI jAya ane dIvA jevuM spaSTa thaI jAya. dAkhalA bauddho sat padArthane niranvaya kSaNika (mAtra-utpAda vinAza- tarIke caraNakaraNAnuyogamAM "ahiMsA, saMyama ane tapa zIla) mAne che. e traNa zabdo dhyAnamAM rAkhavAmAM Ave te caraNakaraNanAganI sAMkhya cetana tatvane kevaLa dhava (phUTastha nitya) ane prakRti cAvI sAMpaDI jAya che, tema AkhA dravyAnuyeganI cAvI A tatvane pariNAmI nitya (nityanitya) mAne che. tripadImAM che. nyAya ane vaizeSika paramANu, kALa ane AtmAne kuTastha nitya ane ghaTa, vastra Adi padArthone mAtra utpAdavyazIla mAne tripadI eTale zuM ? che-anitya kahe che. dareka tIrthakara mahArAja pitAnuM tIrtha sthApe che. prathama - jaina mata pramANe jaDa ke cetana, mUrta ke amUrta, sUkSma dIkSA jene Ape tene paramAthe rahasyamaya saMgraha svarUpavAlI ke sthULa sarva sat vastu utpAda-vyaya-dhrauvya rUpe-trirUpa che. tripadI Ape che. emAM traNa zabda hoya che, sunnAthA, vAre- jaina darzana pramANe pratyeka vastumAM be aMza hoya che. phavA, ghuDavA. ati vidvAna mahAna abhyAsI takide te para eka aMza e hoya che ke je traNe kALamAM zAzvata rahe che be ghaDI vicAra kare che ane temane satyajJAna thaI jAya che ane ane bIjo aMza hamezA pharate rahe che, azAzvata hoya che.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 855 tA. 1-9-41 prabudha jana keTalAka samAcAra ane noMdha. sthitie pahoMcI javuM joIe. je prajAo Aje potapotAnI (puSTa 83 thI cAlu) sarahadanI bahAra AkramaNanIti akhatyAra karI rahI che athavA A mujaba kalakattAnA tarUNa jaina sAthe paNa eka mahattva- te akhatyAra kare e saMbhava che ke te prajAe khuzakI, tarI pUrNa vyAkhyAnamALA ejI hatI jenI vigate haju sudhI prApta ane havAI-zone upayoga cAlu rAkhe te bhaviSyamAM kadi sulehathaI nathI. muMbaImAM keTalAka kacchI bhAIoe paNa paryuSaNa zAnti jaLavAI zake ja nahi, tethI vyApaka ane sthAyI zAntinI daramiyAna judA judA viSaya upara ATha vyAkhyAnonI cejanA A duniyAmAM sthApanA thAya te daramyAna upara jaNAlI prajAkarI hatI. enuM niHzastrIkaraNa jarUrI che ema teo mAne che. evI ja saMyukata Dhahere. rIte sulehazAntine cAhanArI prajAone muMjhavate ane cagadI thoDA divasa pahelAM eTalAnTika mahAsAgaranI amerikAnI nAMkhate zastrasaraMjAmane pAra vinAne be haLave bane evI bAjue yunAITeDa sTeTasane pramukha rUjhaveTa ane greTa brITanane bIjI sarva yojanAone ane mArgone teo madada karaze temaja mukhya pradhAna carcahIla maLyA ane aneka vATAdhATanA pariNAme protsAhana Apaze. bIjA je kAMI nirNaya thayA haze ane yojanAo ghaDAI haze A Tura bahAra pADavAnI zA mATe jarUra bhAsI haze te to bahAra AvI nathI paNa temaNe maLIne banne rASTranI te saMbaMdhamAM aneka anumAna karavAmAM Ave che. keTalAka kahe vatI ATha muddAo. eka saMyukta draDha bahAra pADayo che, A che ke amerikAmAM rUjhavelTanI AjanI rAjanIti sAme hIka ThIka ATha muddAo nIce pramANe che. virodha cAlyA kare che. tyAM keTalAka pUche ke greTabrITanane sAtha (1) A dezane (brITa : amerikAne) prAdezika ke bIjI ApavA pahelAM tene pUcho to kharA ke A laDAI zAne mATe koI paNa prakAranI AkAMkSA nathI. cAlI rahI che? A bAbatanI cokhavaTa sivAya yunAiTeDa sTeTasa (2) teo icche che ke je je prAte je alaka-kAve. gAmamAM kheMcAye javuM e ghaNAne managamatI vAta nathI. gayA saMbaMdha haze te te prajAnI svataMtrapaNe vyakata mAM AvelI vigrahamAM purI spaSTatAnA abhAve vuDaro vIlasananI je dazA thaI anumati sivAya koI paNa prAdezika pheraphAra karavAmAM Ave. te dazAnI Aje paNa keTalAka amerikanone bhIti, rahetA (3) pitAne pasaMda paDe evuM rAjyataMtra nakkI karavAnA reka hoya te te svabhAvika che. hiMdusthAna vatI kegrese te A prazna prajAne adhikAra teo mAnya rAkhe che ane je je. rASTranA kayArane aMgreja sarakAra samakSa raju karyo che; ane sarakAra sArvabhauma adhikAra ane svAyatta zAsane jabarajastIthI jhuMTavI taraphathI spaSTa ane nizcita javAba nahi maLavAne kAraNe to levAmAM AvyA hoya te te rASTrane ane prajAone pitapatAnI che, je hiMdusthAnanI kAMgresa sarakAra sAme satyAgrahanI laData hakumata pAchI prApta thAya ema teo Icche che. ' calAla ii che. je deze Aje parajita banI beThA che teone (4) pitAnI cAlu javAbadArIonI maryAdAmAM rahIne, nAnAM paNa A na tema ja AzA ApavAnI jarUra te gaNAya ja ne ? ane meTAM, vijayI ane parAjita sarva rASTrane pitapatAnI Aje haju keTalAka rASTra taTastha ubhA che ane dIpaka jema Arthika AbAdI mATe Avazyaka eTale kAco mAla ane vyA- pataMgIyAne kheMce tema AjanA bhISaNa vigraha temane eka yA pArane lagatA eka sarakhA hakako maLe e mATe teo sadA bIjI bAju baLajerIthI kheMcI rahyo che. tevI sthitimAM vijhaprayatna karaze. hanA antima uddezonuM spaSTa vidhAna jarUra Avazyaka tema ja (5) majuronuM sudhareluM jIvana dhoraNa, Arthika pragati ane upayogI lekhAya. Ama to greTabrITanane dAva mULathI che ja ke sAmAjika sthiratA sidhdha karavAnA hetuthI Arthika kSetramAM badhI teo DemokrasI-lokazAsana-nI rakSA karavA mATe laDI rahyA che. prajAo sahamata banIne kArya kare ema teo jovA mAMge che. paNa e eka zabda purata uttejaka ke protsAhaka mAluma nahi (6) nAjhI julmane nAza karyA pachI teo A duniyAmAM paDaye hoya ane e zabda vadhAre vigatenI puravaNI mAMgI evI zAnti sthApavA mAMge che ke badhI prajAe pitapatAnA rahyo che ema be mahAna rASTra-sUtradhArene lAgyuM hoya ane rASTramAM salAmata rahI zake ane dareka rASTranAM prajajane bhaya ke emAMthI A ATha muddAne janma e hoya evuM anumAna paNa bhukhamarAthI mukta banIne svataMtra jIvana nirgamana karI zake. asvAbhAvika nathI. (7) AvI zAnti sthapAvAnA pariNAme samudro ane mahA paNa ApaNe jyAre A DhaDhere vAMcIe chIe tyAre sAgare sau koi nirkeTakapaNe kheDI zakaze ApaNuM mana upara eka ja prazna AvIne ubho rahe che (8) teo mAne che ke bhautika ane Adhibhautika kAraNo rahe che ke "to pachI amArA hiMdusthAnanuM zuM? je dareka rASTranI sara duniyAnA sarva rASTroe zastrabaLanA upayogane tyAga karavAnI prajA pitAnI marajI mujaba rAjyataMtra ghaDavAne hakkadAra che , zAzvata aMzanA kAraNathI e sthira kahevAya che ane azAzvata ema kabula karavAmAM AvatuM hoya te e haka "mArA hiMdusthAna aMzanA kAraNathI e utpAdavyayAtmaka-azAzvata kahevAya che. purato paNa jAhera rIte kAM na svIkArAya ? amerikAnA eka vastunA je aMza upara dRSTi jAya te aMza upara jora ApatAM - seneTare te jAhera rIte puchayuM ja che ke te pachI hiMdusthAnate vastu nitya ke anitya lAge che. eTale banne bAju dRSTi thI ja zA mATe zarUAta karavAmAM nathI AvatI ?" hiMdanA mAjI ekI sAthe jaI paDavAnI azaktine kAraNe anubhavabheda ubhe vAIsarAya rDa helIkase brITananA elacI tarIke amerikAnI thAya che. paNa satyajJAnaprApti to banne dRSTi eka sAthe bhUmi upara paga mukyuM tyAre paNa tyAMnA keTalAka patrakAroe samajavAmAM rahelI che. pUrNa yathArtha svarUpe prApta karavA mATe mAtra Aja praznathI temane bhAre mujhavelA ane temanI sthiti bhAre aMzane pakaDavAthI kAma na cAle. badhA aMzanuM mIlana thAya tyAre kADI karI mukelI. kAraNa ke Ama te dAve moTo DemokrasIne pramANasatya sAMpaDe. che ane hiMdusthAnamAM te lokazAsana haju dUranuM dUraja che e apUrNa motIcaMda giradharalAla kApaDIA. vAta kAMI amerikAnI duniyAthI ochI ajANI hatI ? kaI
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-9-41 eka patrakAre pelesTAIna sAme paNa AMgaLI cIMdhIne lorDa janatA kerI jabAna ! helIphAkasane pUcheluM ke pelesTAInanuM paNa zuM ? ame hiMdusthAnane svarAjya ApyuM che kAraNa ke amArI pravRtti svarAjya lagabhaga paNasa sudhI akSara-bahAnI sahastravidha upAsanA karanAra ApavAnI dizAmAM ja cAlI rahI che athavA te "ame te te rasarSinI aMtima vedanA A amara paMktiomAM mUrtimaMta thaI che. lokone svarAjya ApavA mAMgIe ja chIe paNa temAM ekatA jIvanalIlA virATa lahere pRthivIne pATaH nathI-teo eka thaIne Ave eTale ame svarAjya ApyuM ja nadIone ghATa ghATa na ga re ropANAM ! che ema samajo AvI matalabanA javAba ApIne lorDa helI mAnavanA vividha gela: haLa ne khAMDAnA khela; phekasane patrakAre TALavA paDelA. A te DhaDhere pragaTa thayA pahelAnI lakSmInI rela chelaH daLadaranAM thANAM ! vAta che. Aje DhaMDhero pragaTa thayA pachI paNa hiMdusthAnanI sAgara lahari apAra, girionI durgahAra, enI e ja dazA che ke Aje ApaNI paristhitimAM kaMI phera raNanA pyAsI pathAra, jharaNanA gANuM ! phAra paDe che kharo ? eTalAMTikano pravAsa puro karIne pAchA mahA sRSTine bAgaH buddhi pAme na tAgaH pharelA carcAhIlanA nivedane ane bhASaNomAM haju sudhI hiMdu pItAM suhAga mArA prANa ne dharANa ! jhaMkhu pRthvInA gAna relavavA kAna kAnaH sthAna mATe kazuM AzA pada jANavA ke sAMbhaLavA maLyuM nathI. 1. janatA kerI jabAna banavAnAM soNAM ! - A te hiMdusthAna puratI vAta thaI. bIjA keTalAka ema jaga ne jIvananA sAda : kudarata kerA . de: mAne che ke AjanI kakSAe jarmanI mAnabharI suleha karavA saheja mArA baMsInAda mAMhi jhIlANA! oratA toye apAra, kAM te to asAra: mAMge te A ATha mudAomAM AvI sulehasaMdhi nirmANa thaI nAve che. bahAra haiyAnAM gANuM! zake evuM sucavavAno A ATha muddAonI jAherAtano uddeza sRSTi-sure hajhAra nA Atama-duvAra : A dRSTie vicAratAM A ATha mudAonI ghoSaNA jarUra AvakAra- - - - - -Si atara-sitAra nAre aTavANuM ! dAyaka lAge che. paNa temAM paNa senAnI thALImAM leDhAnI mekha pile ja hasaMta nIlAkAze ramaMta ! - pegAmo pAThavaMta ubhe aNakheDayo ; paDe evI eka bAbata najare paDe che. A muddAo upara upa vala rAtrinA paMtha kere yAtrI anaMta : sthita thatI saMdhi jarmanI ke iTalI jevA AkramaNakArI rASTranA dakSiNa dhruvatAra mAre choDe nava cheDe ; niHzastrIkaraNanI sauthI prathama apekSA rAkhe che. jarmanInA Akra- gAje jaladhodha ghara, jaMgave haiyAmAM zera, maNakArI vartanavyavahArane dhyAnamAM laIne A bAbata Aga". enA kAmaNa zuM era kavione ne ; sRSTi saMgIta saMga banato huM eka raMga, dharavAmAM AvI hoya e svAbhAvika che. paNa temAM ja tatA mANu ucharaMga-aMga jIvanane meLe ! nathI. sulehazAntinI cirasthAyI sthApanA karavAnI : " . surata ubhe mAnava sudUra! dezakALanA phitura ane pahelI vAta e che joIe ke "haveI ame ane parase nava AtmapUra enA purANAM : tame-mitro ane duzmane--ApaNe sau koI niHzana banIe ane enA aMtara-duvAra ughaDe ghaDika lagAra, hoye je prema pArAvAra kerA ANAM ! 'e niHzastratAnI bhUmikA upara dunyavI rAjya vyavasthAne vicAra dharatInA kheDanAra, sAgara ulecanAra, karIe." A udAttatA te koI samartha daSTA ja sUcavI ane jagane jamADanAra zramathI bhIMjANA : svIkArAvI zake. kItIne keda-khuNe ubhA meM ura uNe, dUrathIja jhaMkhyAM e jIvananAM thANAM! laDI rahelA rASTro mATe Ajane vigraha jIvanamaraNane prazna meM te jIvanakinAra gAI che vAravAra: che. eka pachI eka banatA banAvo laDAInA pariNAmane bhItaranA dvAra huMthI khelyAM nava khulyAM; anizcita banAvyA kare che. greTabrITana bhAre bhoga ApIne ane mArAM gItanI chAba zabdathI dAbadAbaH purI bahAdurIthI laDe che ema chatAM paNa AjanA vigrahane zuM sastAM aAba emAM phAlyAM ne phulyAM! cheDI tarajo hajAra, palaTI vidhavidha prakAraH anta Avaze te koI paNa kahI zake tema nathI. AvI sthitimAM - kudame lAcAra mArA biramAM lyAM! ame laDAI bAda jarmanI vagere dezone niHzastra karI nAkhIzuM jIvana-viheNa gAna gAyAMnAM zAM gumAna ! evuM nivedana greTa brITananI ke amerikAnI pratibhAne zebhatuM nathI. niSphaLatAnAM nizAna dekhuM huM jhulyAM ! Avo koI navajavAna! gAdharatInAM gAna; laDAI pachI zuM thaze e laDAinuM pariNAma nakkI karaze. sidhdhA janatA kerI jabAna banavA ko Ave ! ntanA mudAmAM AvI vigata meLavavAnI jarA paNa jarUra khetI karatA kisAna saMge banI ekatAna; nahatI. jyAre greTabrITana ane amerikA jAhera kare che ke dharatInI dhuLa, Abha-vAdaLa biradAvo! zastrasanyAsamAM ja-pazubaLanA tyAgamAM ja-duniyAnA sarva rASTro cheTA sapheda-paza! ThAlA zabdonA joza, bhautika tema ja Adhibhautika kalyANane mArga rahelo ja che ane . nakalI karUNa ne re ratAM zaramAo! navatara jIvananA raMga gAvA hAthe umaMga: tethI sarva rASTroe zastrabaLane tyAga karavuM ja joIe tyAre - dharatInI dhuLa saMga kAyA dharabAo ! gAMdhIjI prasannatA jAhera kare che ke be mahAna rASTro Aje A sau vANIvaMta ! gAo gIto bulaMdaH temanI ahiMsAnA sidhdhAntane svIkAra kare che. te muddAmAM duzmana chandomAM lekakRpaDachaMdA gAo ! rAjyane niHzastra banAvavAno ullekha na hota to te muddo dunyavI gAo navatara jabAna chADI junavANI tAH muMgI dharatIne vANI-vAghA paherA! bhAvInuM kharekhara eka meTuM AzAcita lekhAta. je rASTrane sukha ne duHkhanI jamAta, ubhI yugethI tAta, vijaya thAya te rASTra parAjita rASTrane apanAvavAnI udAratA Alamane enI vAta suNavI, suNAve ! nahi batAve tyAM sudhI sAcuM niHzastrIkaraNa ke sthAyI zAti A kavi era koI, zAyara-zira-mera koI, saMbhavita ja nathI e sau kaI samajI le. muMgI mahephila mAnavInI raNajhaNAvo ! paramAnaMda. "janmabhUmi'mAMthI sAbhAra udhdhata. ravIndranAtha TAgora
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ karo : * - * * tA. 1-9-41 prabuddha jaina bhaktino atireka hiMdusthAnanA dhArmika saMpradAyamAM mUrtipUjAnI saMsthA temaja sAdhu sasthA bahu agatyanuM sthAna dharAve che. dharmanA anuyAyIo mUrti ane maMdiranuM avalaMbana pAmIne pitAnA dilamAM rahelI bhakitanI bhAvanAne saMtoSe che; gurUo pAsethI dharmane bodha pAme che, ane potAnA cAlu jIvanane saMskAre che. A banne saMsthA janasamAjane bahu upayogI hovA chatAM te baMnemAM aneka prakAranI vikRtio jyAre praveza pAme che tyAre temAMthI aneka anartho paNu janme che. maMdiramAM pujArInuM kAma maMdira ane mUrtine saMbhALavAnuM hoya che. te pUjArI jyAre maMdira ane mUrtine mAlIka banI bese che ane bhakatajano pAsethI dravya luMTavA mAMDe che tyAre te madira aneka anarthonuM AgAra banI jAya che. AvI ja rIte gurUo anuyAyIonI zraddhAbhakitane lAbha laIne dharmavRddhi karavAne badale pitAnAM prabhutva, pUjA ane sukhasagavaDe vadhAvAne labha dharADanA thAya che tyAre te dharmagurUo samAja ane dharma ubhayanA drohI ne che. anya saMpradAya mAphaka ja 'pradAyamAM paNa maMdira temaja sAdhuonI saMsthA vikAsa pAmelI che; paNa jaina AcAryoe temaja dharma praNetAoe duraMdezI vA. A banne saMsthAo saMbaMdhamAM evI praNAlikAo ubhI kara, " ke jethI A banne saMsthAo anya sAthe sarakhAvatAM eka kRta ane adhaHpatita banI che. sau koI jANe che ke jainamaMdira " pUjArInuM sthAna bahuja gauNa hoya che. Ane lIdhe jaina maMdira sau koIne mATe khulluM rahyuM che ane jaina mUrtinI sau koI ucca nIca-zrImAna garIba-nA bheda sivAya pUjA karI zake che. jaina samAjane koI paNa ThekANe pUjArInI daramiyAnagIrI ADe AvatI ja nathI. - AvI ja rIte amuka mANasa amuka gurUne ja pitAne gurU ane ISTa devatA gaNe- tenA deva mAphaka pUjA upAsanA kare-ane tene ja pitAnuM sarvasamarpaNa kare e prathA jainAe kadi svIkArI nathI. keI paNa sucarita jaina sAdhu dareka jainane sanmAnogya hoya che. bIjuM sAdhuo pratye Adara, ane bhakitabhAva paNa amuka ja rIte ane amuka maryAdAmAM rahIne ja darzAvAyadevamUrtinI pUjAvidhi amuka prakAranI heya-sAdhu pratye AdaramAna darzAvavAnI vidhi amuka ja prakAranI hoya e viveka dareka jaina svIkAre che ane samaje che. devamatinuM jala, caMdana, puSpa, dhUpa, dIpa, akSata Adi dravya vaDe arcana thAya e suvidita pUjanavidhi che. AvI ja rIte sAdhujanonI yogya paricarcA, namaskAra, paMcAMgI praNAma-A sAdhuvargane lagatI upAsanAvidhi svIkRta ane suvidita che. A banne vidhAnomAM bhaktibhAvanuM pradarzana tema ja ucita maryAdAnuM anupAlana raheluM che. Aje A baMne kSetromAM bhakitane atireka thaI rahela jovAmAM Ave che ane tenA pariNAme banne kSetramAM aneka vikRtione udbhava thayela najare paDe che. devamUrtinA saMbaMdhamAM ApaNe zebhAzaNagAranI dizAmAM eTalA badhA AgaLa vadhI gayA chIe ke ApaNe kayA devanI pUjA karIe chIe, e deva kayI bhAvanA ane AdarzanA pratinidhi che, e devanuM zilpasvarUpa kayA bhAvane nirUpita kare che e badhuM ApaNe visArI mukyuM che. jaina mUrti eTale rAga, dveSa ke parigrahathI varjita tyAgI banI, vItarAga prabhunI mUrti. A mUrti mULa AkAramAM Aja bhAvenuMApaNane bhAna karAve che; paNa jyAre tenI upara mugaTa ane AbhUSaNe caDhe che ane bhAtabhAtanI AMgIo racavAmAM Ave che, koIvAra kaDIyuM, te kaI vAra koTa, jAkaTa, kelara ane nekaTAI, vaLI hIrA, metI, pAnA, mANekanA hAra, emAM vaLI eka athavA be ghaDiyALa,--A badhe ThATha mUrtinA mULa svarUpane tadana pheravI nAkhe che ane tyAgI prabhu rAjA mahArAjAnA rUpamAM raju thAya che. A ApaNI prabhubhaktine moTAmAM moTo atireka che ane pariNAme mUrtipUjAne je mULa Azaya hato ke mUrti dvArA ahiMsA, saMyama, tapa, tyAga, dhyAna, Adi bhAvanAonuM eka evuM pratIka janatA samakSa ubhuM karavuM ke jenuM avalaMbana pAmIne sAmAnya mAnavI unnata kakSAe pahoMcavAno sadA prayatna karate rahe-A mULa Azaya Aje lupta thaI gayuM che ane AjanI murtipUjA aneka vaI e. ane kAmanAonuM niketana banI rahela che. AvI ja rIte sAdhuo viSenI ghelachAe AkhA samAna jamAM aneka prakAranI vikRtio pedA karI che. A mArA sAdhu ane A tamArA sAdhu-AvI mArA tamArAnI buddhie banne , che. bhAre nukasAna karyuM che. yena kena prakAreNa sAdhu saMkhyA vadhavI joIe--e khyAle ayogya dIkSA pravRttine khUba vega ApyuM che. jainadIkSA jeTaluM kaThaNa AjIvanavrata bIjuM kaI nathI ema chatAM e vrata aMgIkAra karanAranI yogyatAne kaze vicAra ja karavAmAM AvatA nathI. gaI kAle vicAra thayo tene Aje dIkSA ApI devAmAM Ave che. eTaluM ja nahi paNa rIkSA ApavA pAchaLa aneka prakAranA anartha -nATako paNa bha. 'tA hoya che. AjanA bhakita-atireke sAdhuone khUba LA banAvyA che, ane Arthika dRSTie samAjane bhArarU5 banAvI che. AcAryone rAphaDo phATaye che. je AvyuM tene - zreSTha pade sthApavAthI zreSTha padanuM ja mahattva tadana osarI gayuM che, je hoya te surIsamrATa ane suricakracUDAmaNi tarIke pujAya che. gurUmahArAja preraNA Ape che ane anuyAyIo gurU mahArAjanI mUrti banAve che ane tenI devamUrti mAphaka pUjA sAdhusaMsthAnI mULa praNAlI A prakAranA atirekathI tadana mukata hatI tethI ja jaina janetara sau koIne khUba AdarapAtra hatI. bhaktine atireka pUjya tema pUjaka bannene pADe che. A bAbata pUrvakALanA AcAryonA barAbara lakSyamAM hatI ane tethI Avo atireka thavA na pAme te mATe ane varga mATe aneka prakAranI vikamaryAdAo jAI hatI. game teTalo bhakitabhAva hoya te paNa sAdhunuM jIvana saMyamathI vimukha banI suvALuM na bane, bhagapajIvI na bane, mAna sanmAnanI jALamAM na kheMcAya, ziSyalobha ke pustaka-parigrahathI kaluSita na bane, AvI aneka agamacetIbharI maryAdAothI sAdhuvana surakSita hatuM. koI sAdhunI mUrti na thAya athavA te jevI rIte devamUrtinI pUjA-arcanA thAya che tevI rIte koI paNa sAdhunI sadehe pUjA arcanA na thAya-game tevA moTA sAdhu te paNa Akhare eka apUrNa mAnavI-tene pUrNa lekhavAnI bhramaNAmAM koI zrAvaka na paDe ane evI rIte te kadi na varta-A bAbata upara mULathI khUba bhAra mUkavAmAM Avyo che ane tethI ja ApaNe tyAM sAdhutAthI patana pAmyAnA kaMI kaMI banAvo banavA chatAM gAsAMIo ane zaMkarAcAryo jevA bhegalolupa satAdhArI
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-9-41 sAdhuo kadi pAkayA nathI. mULathI ucuM dhoraNa mUkavAthI patana hAMsIpatra nathI banatA, paNa temanI pAchaLa rahelo Akho jainapaNa maryAdita bane che ane tethI ja AjanI adhaHpatita jaina samAja ane jenAthI temane pratiSThA maLe che te jainadharma paNa sAdhusaMsthA paNa anya saMpradAyanI sAdhusaMsthA karatAM vadhAre eTale ja hAMsIpAtra bane che. AvuM karIthI banavA na pAme ujaLI ane kaMI kaMI pavitra ane vidvAna vyakitaothI sohAmaNI tethI je kAMI banyuM che tene samasta jaina samAje sakhta virodha : lAge che. jAhera kare ghaTe che. ' paramAnaMda, pUjA atireka banne kSetramAM saMbhave che. paNa mUrtipUjAne atireka ane gurU pUjAno atireka e banne vacce rahele eka mahattvano taphAvata dhyAnamAM levA jevo che. mUrtipUjAnA ati "bhASAsamitino namuno ! rekathI mUrtine eTale ke te je ISTa devatAnI pratinidhi hoya tene zrI vijya rAmacaMdra sUri "AdhyAtmika draSTie ahiMsA kazI hAni ke nukasAna thatuM nathI. je kAMI ochu vadhatuM nukasAna e mathALA nIce "sAMjavartamAnanA tA. 12-7-41 nA patramAM thAya-khoTA vahemo ane mAnyatAo ujAya te badhuM pUjaka rAjakAraNa ane ahiMsAne meLa kadi saMbhave nahi e vicAranuM anuyAyI varga puratuM ja hoya che. gurUpUjAnA atirekathI gurU samarthana karIne AgaLa vadhatAM jaNAve che ke - tema ja ziSya ke zrAvaka varga ubhayane bhAre hAni thavA saMbhava "vartamAnanA mAnavIo Dagale ne pagale hImAlaya jevaDI che. tethI jaina praNae devapUjAnA atirekanI bahu cekI karI bhUlo kare che, vAtAvAtamAM Avezayukta banI jAya che, kannAkhorI nathI. paNa sAdhutAnAM surakSA upara mULathI khUba bhAra mukavAmAM pratyeka kAryamAM pratyakSa thAya che. AvA nirTa tarIke ajJAnamAM Avyo che. sAdhuo saMbadhamAM jaina samAjanI vRtti khUba ALI manAtA hoya, to paNa te sAcA jIva, ziDyuM nathI. ziSTa te rahI che. eka bAju sAdhunI koi meTA anAcAranI vAta bahAra sadAya ema ja mAnanArA hai" ke "mArI mati alpa che ane Ave che te Akho samAja subdha banI jAya che. AvI ja amane te sadAya ziSTa kurUSa kahe te ja pramANa che. AvI rIte bIjI bAjue koI zrAvaka ke sAdhunI vadhAre paDatI manA .. ---- vatAnI mahattA vadhAravA mATe deva, gurU thAya che to paNa zrAvaka samudAya becena banI jAya che ane Ama ane dharma " . dharmazAstranI avagaNanA thAya evuM kadI ja kema bane ema tarapha kSebhayukta carcA cAlavA mAMDe che. keTalAka lakha" bolatA nathI. ajJAna ane svAthI jagatu samakSa varSo upara paMDita lAlananI zatrujya upara pUjA karavAmAM AvI ke e.. bhayaMkara daMbhIo paNa keTalAya kALa sudhI mahAtmA tarIke evI vAta cAlelI. A vAtamAM keTaluM tathya hatuM enI mane khabara " pujAyelA hovAnuM ApaNe sAMbhaLIe ane joIe chIe. jyAre nathI paNa ATalI vAte ja jaina samAjamAM khUba kolAhala dAM tevA koI avasare tevA AtmAonA pApodaye sAcI sthiti karyo hato. tAjetaramAM AvA ja eka banAve jaina samAja jAhera thAya che tyAre te mahAtmAo gaNatAne loka sAcA svarUpe khuba carcA ubhI karI che. maLelI mAhItI mujaba 5* gunA pIchAnI zake che. evA AtmAo nirantara bhayaMkara koTinA divasa daramiyAna lAlabAganI vyAkhyAnazALAmAM vyA' . samaya Arta ane raudra dhyAnethI rIbAtA hoya che. evA daramiyAna be zrAvakoe anukrame 85 maNa ane 3 maNa dhI AtmAo sAcA dharmanI sanmukha banavA jogI bAyabelIne zrI. vijaya rAmacaMdra surInI nava age vAsakSepathI pUjA kAtathI paNa jyAM hIna hoya che tyAM tevAe zuddha dharmanA karI. AvI pUjAne, saMbhava che ke, pUrvakALanA kaI duSTAntanuM ke upAsaka banI zake ane aneka AtmAone dharma pamADI zake zAstrIya ullekhanuM samarthana hoya, paNa AjanA kALamAM cAlu evI evI kalpanA karavI e nirarthaka ja che. evAo te praNAlikA dhyAnamAM letA A prakAranI gurU pUjA bhAre vicitra prAyaH svayaM DubavA ane ane kene DubAvavA mATe ja manuSyabhava ane aneka prakAranA anarthI nIpajavanArI lAge che. na mAnasa Adine pAmelA hoya che. A bhavamAM evAo prAyaH bhaviSyanI A prakAranA pUjA-atirekane sahana karI zakatuM nathI ane tethI AvuM banatAM cekI uThe te taddana svAbhAvika che. AvI rIte kAramI durgatinI lAMbI musApharI mATenI taiyArI karavAne ja AvelA pUjA karanAra tema ja karAvanAra ubhaya eka evo ziraste cAlu hoya che." kare che ke jenA pariNAme gyAyegyane viveka lupta thavAne A badhuM viSavamana kene uddezIne karavAmAM AveluM che te ane pUjAnA nAme anekavidha pADe zarU thavAne bhaya ubho spaSTa karavAnI jarUra nathI. duniyAne game teTalo moTo mANasa thAya che. sau koInI AMkhe ekasarakho mATe na dekhAya e svAbhAvika che. A badho te ApaNe Aja sudhI cAlI AvatI jaina praNAlIne anusarIne vicAra karyo. paNa vartamAna sabhyatAnI temanI rItabhAta ke upadeza keine khUba pasaMda paDe te koIne jarA rItarasama vicAratAM A banAva bhAre upahAsanIya ane jaina paNa pasaMda na paDe e paNa eTaluM ja svAbhAvika che. paNa jenI samAjane bIjAonI najaramAM nIce utAre evuM lAge che. mahattA pitAne svIkAryuM na hoya tenI upara AvI asAdhu gurUmahArAja pATa upara beThA hoya, temanI saMmatithI-kAraNa ke vANIne varasAda varasAve te nyAya, nIti, sAdhutA ke satyatemanI saMmati sivAya ekatra maLelI AvI parSadAmAM pAMdaDuM paNa parAyaNatA-sabhyatAnA koI paNa khyAla sAthe saMgata nathI. je halI zakatuM nathI-temanI ja pUjAnuM ghI belAyu-pAMca maNa - mahApurUSane uddezIne AvuM lakhANa lakhavAmAM AvyuM hoya temanI paccIsa maNa-paccAsa maNa--- sauthI vadhAre bole tene pUjA mahattAne te AvA lakhANathI jarA paNa kSati pahoMcatI nathI, karavAno Adeza apAya, ane te gRhastha pUjA mATe sajja banelA gurUmahArAjanI pUjA kare. gurUmahArAja manAve ane loko paNa AvI vANIprayogathI lekhake dhAraNa karelI sAdhutA te jarUra mAne ke A badhuM dharmanA mahimA mATe thAya che. kevuM vicitra jhAMkhI paDe che ja. upahAsanIya nATaka? AvA nATakathI nATakanA pAtra ja kevaLa paramAnaMda. ? mAM - - - -
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-41 AtmA-manuSya jIvananI mahad sattA - bhagavatI sUtra vAMcatA jaine, gItA vAMcatA hindue, kurAna vAMcatA musalamAne ane bAibala vAMcatA krizciyane kadi jijJAsAnI khAtara paNa evA vicAra karyuM che ke "zA mATe bhagavatI gItA, kurAna ke bAibalanuM vAkaya amane sarvamAnya che? zA mATe amuka mANasanA zabda mAtra jabarI azAnti pachI paNa amA rAmAM zraddhA janmAvI zAnti upajAve che ? athavA te amuka mANasanAM vacane zA mATe prabhuvANI jevAM mAnI levAmAM Ave che ?" A bAbata nAstikadaSTithI nathI jovAnI, paNa kaMika navuM prApta karavAnI AzAsaha jijJAsu-draSTithI dekhavAnI che. sAmAnya rIte prazno pUchanAra eTalA javAba pAme che ke "eka mahAtmA te sau vAta kahelI che mATe amane temAM zraddhAM che," A eka sAdhAraNu javAba che. jarA AgaLa vadhelA kahe che ke "hRdayanA uMDANamAMthI nIkaLelAM, kartavya parAyaNa, kalyANakArI ane svArthIbhAvanAnI paDe " zabda hamezAM akhila vizvane mAnya ja rahe che, jIvanamukta tyAgI huM zraddhA janmAvI zake; rAgavihIna vItarAganA zabdo prabhunA dosama svIkArI zakAya ane jagatanA kalaha, dheAMghATa ane azAntina mAM sADI beThelA zAnta mAnavInA zabdothI A jaganI aza thAya che." A pratyuttara ThIka che, paraMtu vizeSa syuTa karIe . peTaluMja kahevAya ke jeNe potAnI AtmazraddhA, keLavelI che tenA pado, kartavyo ke AcaraNu jagane mAnya hoya che. zrImad rAjaca bhAkhe che keH-- prabuddha jaina ..vacana kAnu satya kevaLa mAnavuM ? nirdoSa naranuM kathana nAnA te jeNe anubhavyuM,' A AtmazraddhA zu che ? kevI rIte AvI zake ? peAtAnI zraddhA ke azraddA potAnI jAta para ke vizvanA anya prANIe para zI asara karI zake e jANavu joie. eTaluM te dareka mANusa kabula karaze ke vANI, vicAra ane vartanane niyamamAM rAkhanAra koi prabaLa niyAmaka zakti ApaNA AMtarika jIvanamAM che, jene ApaNe sAdhAraNa rIte AtmA, sonl ke aMtarAtmAnI saMjJAthI sadhIe chIe. jyAre koI khurUM kAma karavA ApaNe prayatna karIe chIe tyAre jANe ke koi ApaNune dekhatuM hoya ke vArI vArI pAchuM haThAvatu hAya tema lAge che te zu haze ? tene aMtarAtmAnI mu MgITAra, AtmanAda, aMtaranAda ke Voice within kahevAmAM Ave che. je vakhate ApaNe pahelavahelu naitika dhAraNa paDatuM mUkI anItinA amaMgaLa rAha para caDIe chIe te vakhate thatI A muMgI TaMkArathI te cetI jae te anItinA khADAmAM paDatAM bacI javAya che, paNa jo eka vAra te AtmAnI TaMkAranI te pavitra AMtarika nAdanI-upekSA karI pApa karIe te divase divase te TaMkAra, te zakti, te nAda kSINa thatA jAya che ane manuSya vadhune vadhu pApamaya anItimaya, akalyANumaya anate jAya che ane dhIme dhIme te peAtAnA AtmAnI zakti gumAvI bese che. ghaNA mAnavI A rIte pahelavahelA pApamAM pravezatI vakhatanI mugI TakArathI cetI pApathI pAchA vaLyA che ane bhaviSyamAM bahu pavitra vana gALI zakayA che. mahAna narAnI AtmakathA vAMcanAra A bAbata saheje samajI zake che. pastAve, pApanA ekarAra khamata khAmaNA, peAtAnI bhUlo mATe chUpo hRdayapralApa, ke gunhAnI tebAhu pAkAravAnI vRtti A AtmAnI muMgI TakeAranI, aMtaranAdanIja nizAnI che. dareka pApanI zarUAtathI te pApakAnI pUrNAhutI pachI paNa TakAra to cAluja rahe che. AtmA Da Mkha de che ane jANe ke phAlI khAtA hoya ke jIvanane bALI nAMkhatA hAya tema dareka pApa karanArane thayA ja kare che. pApInA jIvanamAM zAnti nathI ja hatI. A Da Mkha, A dahana, A pralApa ke azAnti ApaNate cetavaNI Ape che ke " caita, ceta, pAmara prANI ! tArUM pApa tane khAze." A cetAvanArI zakti te AtmA ! ane A AtmAnI zaktimAM zraddhA te AtmazrahA. A sthaLe jarA pApa ane puNyanA vicAra paNa ApaNane 'thai Ave che ke te zuM haze? tenI TuI vyAkhyA eTalI ke ' je kArya, vicAra, ke vANInI zarUAtamAM ke pAchaLa AtmA praphullita thatA hoya te kAma haMmezAM karavA yogya ja samajavuM - tenu nAma puNya ane jenI pAchaLa AtmA DaMkha de, chupA pralApA hAya, ke pastAvA thayA kare te kAma hamezAM na karavA yogya ja mAnavu. tenuM nAma pApa ! pachI bhale duniyAdArInI vyAkhyAmAM A vAta na AvatI hAya ! muMgI kAra, hRdayadahana, azAnti, pralApa, pastAvA, ke InI vRtti e pApanI pagathIe caDatAM anubhavAtI judI judI patie che. pApanI pahelAM muMgI TaMkAra thAya che. pachI pApanI smRtti hRdayadahana ane azAnti upajAve che. jethI hRdaya gu mugu raDe che-pralApa kare che. A vakhate mANasa jo cetI jAya to pastAvAnA pravAhamAM nAhI, nA, te bAha, ke ekarAra drArA ma: zAnti pAme che ane sunArge caDe che. jo khIjI cetaNInI paNa avagaNanA kare teA patana urdu te UMDuM thatuM jAya ane chevaTe mAnava mAnavatA hArI jAya che. ATalA mATe ja Ape dharmagranyA. mArI bhAgavAnuM kahe che. re, stAve| punita jharaNuM svargathI utaryuM che. pApA temAM DubakI ne puNyazArthI bane che. kalApI ) hinduzAstramAM hatyAnI kalpanA ane te karanArano hRdayadrAvaka sthiti A uddezanTa samajAve che. hatyA paDachAyAnI pramANe pAchaLa cAle, pIA na mUke, pApa hamezAM AMkha sAmeja taravare vigere bAbate pApa karanAranA hRdayanI, AtmAnI sthiti batAve che--A uparathI ema kUlita thAya che ke mAnavInuM rakSaNu karanAra kAI pavitra, adraSya sakhaLa zakti manuSyamAM che. A zakti ja tene sArAsAra, lAbhAlAbha ke. satyAsatyane bheda khatAve che. A zaktimAM ApaNane jema vadhAre zradhdhA, tema te zakita vadhune vadhu baLathI ApaNuM rakSaNa kare che. A zradhdhA vicAra, vartana, acaLa icchAzakita ane pavitratAmAMthI Ave che. tene kAyama TakavA mATe madada maLe teTalA mATe TAMkI TAMkIne vAravAra satsaMga, Atma nimajjana, ane satAnanuM kahevAmAM Ave che. manuSyajIvana nakala karanAra che. jevuM dekhe tevuM karavA sahajamAM taiyAra thaI jAya tevuM che; paNa je peAtAnu Atmika baMdhAraNa bAMdhI beThA che, jeNe jeNe peAtAnI Icchazakti upara peAtAnA kANu jamALyo che, jeNe AMtaratAdane sadA jAgrata rahI samajapUrvaka mAthe caDAvyo che. ane jeNe AtmAna6mAM peAtAnI jAtane khoi dIdhI che tevA jIvanamukatA mATe satsaMga ke duHsaMgane savAla nathI. te te peAtAnI IcchAzakita sAmApara lagADe che ane tene tenA bhUlabharelA rAha cheDAvI sadrAhapara . lAve che. vacanasiddhi ke duirvyadRSTi AtmabaLanuja suMdara pariNAma che. ApaNA jIvanamAM dareka sthaLe ke dareka paLe ke pagale se kaDI gItA, kurAna ke khAkhala lakhAya che ane bhUsAya che, paNa jyAM
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhI AMkha te bAju baMdha che, kAna badhira che ane mana vicAra zunya che tyAM sudhI tene AvirbhAva samajAtA nathI. prabuddha jaina tA. 1-9-41 ATalA pavitra, ane mahAna zakitavALA thai zakayA che. apUrva tyAgI buddha ke yAsAgara mahAvIra ke krAisTa ApakhudI mukI AtmAnA doryA derAyA ane mahAn pa prApta karI zakayA. jyAM sudhI khudamAM khudI (ahaMbhAva) che, jyAM sudhI jIvana saMgrAmamAM nIti anItinAMdrA khelAvAnA che, jyAM sudhI svArthavRtti che tyAM sudhI sukha, du:kha mAnApamAna, vaDAI ke cheTA raheze; paNa jyAre A badhI vRtti khuda AtmAnI sattA nIce Ave che tyAre dehanA bIjA badhA nAda AMtarikanAda, Voice-within nI nIce dabAi jAya che ane jyAre niHsvArtha bhAvanAmAM svArthane laya thAya che tyAre ApaNA jIvanakalahano aMta Ave che, mAnApamAna, nIti anIti ke laghutA ke gurUtAnI lAgaNI jatI rahe che. samyak vRtti jagata sAthe janme che. A dazA mAnavInI chellI vikAsa bhUmikA che. jene jaMtA vItarAgadazA, hindue brAdazA, muktadazA ane musalamAne nAha phillAhanI dazA kahe che. jagatanA mahAna AtmA pAsethI ghaNuM pra"ta karI zakAya paNa te uparathI ema nathI mAnavAnuM ke potA niyaMtA AtmAne nahi pUchatAM pArakAM vayanA upara ekada .sa mukI 'satya karI mAnavu, jagatanA anya jIva te . nApaNate anubhava levA mATe che, Divagara, vizA anukaraNa karavA mATe. mukAbale ane te pramANe * pheraphAra mANasane pakava ane pUrNa banAve che. ukhya sabhyatApUrvaka jAgRtapaNe nimaeNLa, ane nirbheLacitte nA AtmAne dareka kAryanI zarUAtamAM pUchI, pUrNAhutI ga tapAsI jAya che te mANasa kadI bhUla khAte ja nathI. anubhavI AtmA zrImad rAjacaMdra yogyaja kahe che ke: re! AtmA tArA : Atma tArA ! Soul ke AtmA jevI khIjI koi paNa prakhaLazakita mAnava jIvanamAM nathI ja. peAtAnA nirdoSa AtmA je kai kahe te khIjA na ja kahI zake. A Atmazakita vadhAravAthI mAnava mahAtmA ke prabhusama thai zakayo che. deva dAnava ke mAnava A AtmazakitanA vadhArA ghaTADA pramANe thaI zakAya che. AtmAnA uccArelA zabdo taraph hamezAM jagatanI sahAnubhUti heAya che. e rIte agAu 'jaNAvyuM tema ane jene ApaNeA AtmA nirmaLa bhAve svIkAre te hamezAM satyaja hAya che, parantu jo A AtmA tarapha agAu . koi paNa vakhate khedarakAra rahevAyu haze ane sAcA pastAvAthI Atmazuddhi karI manane mela sApha karyAM nahi heAya-tA te AtmAmAM satyanu pratibiMba jhAMkhu paDaze e mANase kadI bhulavAnuM nathI. kAnA zabdo ApaNA AtmA svIkArI zake ke dUra mukI de tene vicAra karatAM samajAya che ke ApaNA karatAM jeNe peAtAnI AtmazradhdhA vicAra, vartana ane zIlathI vadhAre prabaLa banAvI che, jeNe te zraddhAthI svapara svAta trya meLavelu che, tevI vyakitanA vacanA, vartana ke vicAra ApaNe AtmA mArgadarzaka tarIke svIkArI le che ane sahaja tene anusare che. M ApaNA karatAM jenI adhyAtmika zakita achI vikasI che tenA kartavya ke vacana taraph ApaNane bhAgyeja zraddhA esI zake che athavA teA khelavAmAM, vicArgeAvavAmAM ke kaCvya karavAnA samaye AtmAne chetaravAmAM Ave che ke tenA droha karavAmAM Ave che ane te vakhatanI muMgI Atma TA dUra mUkI devAmAM Ave che te tarapha nirmaLa AtmA potAnI sahAnubhUti darzAvI zakatA ja nathI. kadAca kSaNabhara ApaNe te mArI macaraDIne svIkArI laIe paNa jema jema Atmikta prALa thatI jAya che tema tema te bIjAnuM juThThANuM, tarapIDI ke chaLane samaje che ane cheDe che. svArthaparAyaNatA Atmika zakitane ochI karI nAMkhe che. ApaNI AMkha sAmeja asaMkhya dAkhalA che ke eka vakhate jenAM tarapha ghaNA mANusA zraddhApUrvaka mAnasaha lAgaNIthI jotA hatA, jenA vacane ane kartavyo mATe mAna dharAvatA hatA ane jenuM anukaraNa ane anusaraNa karavAmAM magarUrI mAnatA hatA teja mANasAe jyAre tenI agAunI sAtvika vRti svArtha bhAvanAthI dUra thaI ane jIvana ulaTuM vahevA mAMDayuM. tyAre peAtAnuM sthAna ane mAna. sadAne mATe gumAvyAM che, eTalu Mja nahi paNa apayaza, dhikkAra ane aprItija vaherI beThA che. ApaNA netAo ke gurUe taraphanA pyAra, mAna ke bhakita ghaTavAnuM paNa A ja kAraNa che. jenI Atmika zakita ApaNI zakitanI barAbara heAya che tevA mANasa tarapha mAtra sahAnubhUti ke mitrabhAva ja pariName che. parantu jenI vRti ApaNI vRti karatAM halakI utaratI ke ulaTA darajjAnI hAya tevA mANasa mATe jo tenI vRti ajJAna dazAthI kharAba hoya to dayA ane pApAcaraNathI kharAba thayelI hAya tA dhRSNA utpanna thAya che. amuka tarapha ApaNA pUjyabhAva, amuka taraph mitrabhAva, amuka tarapha dhyAvRtti ane amuka tarapha tiraskAra AvA kAraNeAthI ja sabhave che. AtmA mAnavInA jIvana vyavahAranI racanA ane geThavaNu kare che, temaja jaganA anya mAnavIe sAthenA tenA sabaMdha paNa nakkI kare che ane e racanA ane gaDhavaNu AtmAnI zakita viksAve che. varDamAMthI khI ane khImAMthI vaDa te nyAye AtmA ane jIvana peAtAnu kArya kare che. ApaNA keTalAeka jIvanamukatA, ApaNA mahAna gurU, ke ApaNA dezanAyA A kitane barAbara anusaravAthI ja zIghra ene oLakho ! vrajalAla dha, meghANI, sadhanuM sArvajanika vAMcanAlaya ane pustakAlaya zrI mubaI jaina yuvaka saMdhanA pustakAlayane Aja sudhImAM nIce jaNAvela vyakitae! tathA saMsthA taraphathI pustaka bheTa maLyA che je mATe sarvenA upakAra mAnavAmAM Ave che! 2093 tA. 31-3-41 sudhI maLelAM 25 zrI. meAtIcaMda gIradharalAla kApaDIA 1 pa Y 11 1 22 18 1 para 20 L' 15 2380 33 11 33 '' 33 22 jagannAtha je. desAi kezavajI muLajI leADAyA mahAvIra jaina vidyAlaya kAntIlAla DI. kArA vajubhAi koTaka kacarasiMga ratanacaMdra mahetA trikamalAla maganalAla vIravADIyA 'navaracanA kAryAlaya' janmabhUmi kAryAlaya maNilAla vArDanAlAla nANAvaTI narotamadAsa dhanajIbhAI ratIlAla sI. kAhArI vAMcanAlayanA lAbha lenAranI saMkhyA kArataka zuda 1 thI zrAvaNa vada 0)) sudhImAM kule 2014 che. sarerAza rAjanA 68 mANasA vAMcanAlayanA lAbha le che. eja pramANe pustAlayamAM daza mAsamAM kula 535 pustakA bahAra vAMcavA apAyA che ane tenA vAMcanAranI kula saMkhyA 31 che. amIcaMda khemacaMda zAhu maMtrI, vAMcanAlaya pustakAlaya.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-41 prabuddha jaina dhArmika zikSaNa ocho che. hA, koI vicAraka saMtAnamAM bhale Ave, paraMtu sAdhAraNa rIte e guNono saMbhava ghaNo ocho hovAne. [adhyApaka becaradAsa dezI ] kahevAne bhAva e che ke dharamAM, bajAramAM, pADozamAM ke prAthamika zALAthI mAMDIne mahAvidyAlaya sudhInI nAnI- mahollAmAM sadAcAranuM vAtAvaraNa hoya ane zALAmAM cAlatI meTI badhI zikSaNasaMsthAomAM akSarajJAna, aMkagaNita, iti- vAMcanamALAmAM AvatA pAThamAM eja sadAcaraNanI puSTi mATe hAsa, bhUgoLa, tarkavidhA, tattvajJAna, samAjazAstra, bhASAjJAna ane kathAo, AkhyAne, pUrva mahAjananAM vRttAMte ane tene lagatI bhASAjJAnanI puSTi mATe vividha prakAranuM gadhapadhAtmaka vAcana, kavitAo cAlatI hoya ema bevaDI rIte sadAcaraNano mahimA prAcIna bhASAo ane prAcIna lipio vagere aneka vidhAo gavAto hoya tyAre ja bALakamAM te guNono pAyo pAke thAya che. 'zIkhavAya che. emAM bhASAjJAna mATenI vAcanamALAomAM satya, junI rIte te kathAo dvArA ja dharmaguNanI vRdhdhi thavI sukara ahiMsA, paropakAra, tyAga, prema, zUravIratA, kSamA, udAratA vagerene che ane e mATe ja ApaNe tyAM saMskRtamAM, prAkRtamAM temaja lagatA paNa aneka pATho Ave che, paNa AkhyAno hoya che bhASAmAM evAM asaMkhya AkhyAna lakhAyelAM che. rAmAyaNa, ane evAM bIja chUTaka chUTaka padho paNuM pelAM che. bALaka mahAbhArata, zrIpALane rAsa, samarAditya kevaLIno rAsa vagere bALapothImAMthI ja gokhavA mAMDe che ke aneka graMthonuM vAMcana manana dharmaguNanI vRddhi kare tevuM che. pareDhiye nitya UThIne, levuM Izvara nAma; paraMtu vAtAvaraNamAM ja kayAMya dharmaguNa na dekhAtA hoya te e dAtaNa ke nAyA pachI, karavA pADuM tamAma. vAMcana paNa kaTa jAya che mATe peluM vAtAvaraNa ane pachI . gurUne bApa se gaNe, meTAne mAna; vAMcana manana hoya te ja satya, prema, tyAga, kSamA vagere dharmanA jUne leko badhA, bahu phiTakAra; pAyAnA guNo khIlI zake. A rIte jotAM zALA ke mahAvidyAmATe bALaka sau tame, ka satya vahevAra" layamAM cAlatuM zikSaNa sadAcaraNa mATe pUratuM che. eTale khAsa A jotAM vAcanamALAnA e pATha Lakane dharmazikSAga ja ....hANa mATe zALAo calAvavI hoya to emAM abhyAsaApe che. dharma eTale satya, ahiMsA, tyA- ratA, kama judA prakArano hovo jokIe. e abhyAsakramanI rUparekhA prema-ema ApaNe kahIe chIe ane e saMbaMdhI pAThe viSe carcA karatAM pahelAM jeo ema kahe che ke zALA-mahAzALAmAM cAlatI vAcanamALAmAM hoya ja che. te pachI te zALAmAM je zikSaNa cAle che te saMsAravardhaka che--vahevArane mATe. zALAonA bhaNatarathI judu dhArmika zikSaNa zA mATe ? ane keTalA mATe dhArmika zikSaNa mATe khAsa judI ja saMsthAo juduM hoya to te kevuM hovuM joIe ? e prazna jarUra UTha- joIe, emanA mata vize thoDe uhApoha kare jarUrI vAno. vaLI ApaNo sAdhuvarga ane zrAvakavarga ema kahe che ke che. lAM te saMsAravardhaka ke vahevAra kahIne teo zuM kahevA zALAmAM te saMsArI zikSaNa apAya che. vyavahAranuM zikSaNa Icche te ja samajavuM jarUrI che. saMsAra-vardhaka eTale bhavaapAya che ane dharma te vyavahArathI jude che. mATe te sArU judI bhramaNavadha. evo temane Azaya hoya ema mane jaNAya che. zALAo hovI jarUrI che-Abata paNa vadhu vicAravA jevI che. zAstrakAre kahe che ke ghora hiMsA, pitAnA aihika svArtha mATe huM samajuM chuM tyAM sudhI dharma bhaNatarane viSaya nathI, bIjAnI upekSA, ghera asatya, caurya, durAcAra ane bhAre parigraha e AcaraNano viSaya che. bALaka nAnapaNathI pitAnI zravaNa- e durguNa bhavabhramaNane vadhAranArA che. zALA ke mahAzALAnA zaktidvArA zabdo sAMbhaLI sAMbhaLIne belatA zIkhe che. temane zikSaNamAM eka paNa viSaya evo nathI jeno leza paNa saMbaMdha bolatAM karavA sArU zALAnI apekSA nathI tema bALaka pitAnI e durguNo sAthe hoya. ulaTuM emAM je vAMcanamALAo cAle che avalokana zaktithI bIjAnAM AcaraNene joI joine pite tema temAM te ahiMsA, satya, popakAra, kSamA, dayA, udAratA vagere karatAM zIkhe che ane te rIte temanAmAM sadAcAranA pAye daDha thAya che. dharmanA pAyArUpa guNane lagatA pAThe ApelA che. gAMgunanuM jJAna , bALaka gekhatuM hoya ke "ju kadI na bolavuM" paraMtu te nItivyavahAranI cokakhAI mATe apAya che. ItihAsa zIkhatenA gharamAM tenI mA, bApa bhAI ke bena juduM belatAM hoya, vAthI ApaNI bhUtakALanI paristhiti samajhAya che ane sAthe vA paraspara laDatAM hoya vA eka-bIjAne gALo bhAMDatA hoya te ethI e paNa jaNAya che ke kayA kAraNuthI prajAe paDe che bALaka " meTAne mAna" evuM lAkhavAra gekhe te paNa ane kaI zakitane lIdhe prajAo vikase che. tarkavidyA ane tattvatenAmAM satya AvavAnuM nathI tema vinayaguNa paNa pariNamavAno jJAnano abhyAsa budhdhinI tIkSNatA vadhAravA mATe upayogI che nathI. A hakIkata soe so TakA sAcI che ane aphara che. ane buddhinI tINatA sArAsArane viveka, heya-upAdeyanuM pRthakkaraNa eTale dhamanI tAlima mATe ApaNA gharamAM, kuTuMbamAM, pADozamAM, ane vahemanA nivAraNa mATe upayogI che temaja 'aMdhazradhdhA samAjamAM tevuM vAtAvaraNa ubhuM karavuM e ja jarUrI che. vAtAvaraNa ajJAnatA je bhavabhramaNanAM kAraNa che temane paNa dUra karavA na hoya te bALakamAM dharmanI vAte raTavAthI kadI paNa dharmAcaraNa budhdhinI tIkSNatA Avazyaka che. samAjazAstra, samAjanI racanA, AvavAnuM nathI. pitA dukAne besIne peTA bhA kaheto hoya, tenuM baMdhAraNa, samAjamAM paraspara sahakAranI vRtti vagere samAjaochuM tALatA hoya, bheLaseLa karIne mAla vecato hoya te putramAM poSaka guNone khIlavavAnuM zIkhave che, e rIte zALA-mahAzALAmAM satyAcaraNa kayAMthI Ave ? gharamAM mAtA vahue sAthe nitya laDatI cAlate eka paNa viSaya hiMsAne, asatya, anAcArane ke heya-gALAgALI karatI hoya tyAM chokarAomAM vinayaguNane anItine piSaka nathI te pachI ema kema kahevAya ke zALAugama kayAMthI thAya ? jemanA gharamAM sAdhAraNa nIti, prema, vinaya mahAzALAnuM zikSaNa saMsArvardhaka che-bhavabhramaNa karAvanArUM che? vagere prAthamika guNanI havA nathI temanA putra zALAthI mAMDIne A mArAthI te samajI zakAtuM nathI. huM namrapaNe ema kahenArAmahAzALA sudhI pahoMcI jAya ane ema. e. pI. eca. DIene vinaMti karuM chuM ke teo zALA-mahAzALAnuM zikSaNa bhavathaI jAya te paNa temanAmAM satya, tyAga, udAratA, vinaya e je bhramaNa karAvanArUM che e hakIkta prAmANika rIte jAheramAM dharmanA pAyAnA guNa che te AvavAne saMbhava ghaNe ja sabhyatAthI carcaze te jarUra e vize vicAra thaI zakaze. zALA
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prabuddha jaina tA. 1-9-41 mahAzALAnA zikSaNa vize koI ema kahe ke te saMsthAonA abhyAsakrama dharmazikSaNa mATe ghaNo ja adhUro che eTaluM ja nahIM abhyAsakramanI jenA prajAhastaka nathI ethI emAM ApaNAmAM paNa vidyArthInI tatvajijJAsAne tema ja pRcchakazakitane saMtoSI sAMskArika guNe khIlatA nathI, zikSaNanuM mukhya taMtra gaurAMga zake tevuM paNa nathI. ApaNI pAThazALAomAM navakAra maMtrathI prabhuenA hAthamAM che eTale ApaNI prajAmAM svadeza, svabhASA, mAMDIne pAMca paMDikamaNAM uparAMta jIvavicAra, navatatva, daMDaka saMgrasAdAI, namratA vagere sAMskArika guNo khIlatAM nathI ane adhyApako | haNI, kSetrasamAsa ane karmagraMthe ATalo abhyAsakrama che. nAnI sAhebazAhImAM rahetA hovAthI temanI pAse bhaNanArAo evI ja pAThazALAomAM te bahu bahu te pAMca paDikamaNAM sudhI hoya sAhebazAhImAM rahevAnuM zIkhe che, cIrUTanA dhUmADA kADhatA thAya che ane che ane mesANAnI saMsthAmAM ke tevI bIjI saMsthAmAM karmagra bIjA paNa aneka durgaNonA pAzamAM paDe che. A rIte e zikSaNa sudhI vidyArthI pahoMce che. have ApaNe vicArIe ke A abhyAbhavabhramaNakAra che te emAM huM sammata chuM paNa Ano upAya sakrama ApaNAmAM dharmanA pAyArUpa je je guNo upara jaNAvyA ApaNI iriyAvahiyA zIkhavanArI pAThazALAonA saMcAlanamAM che temane zI rIte khIlavI zake ema che. paheluM te e ke nathI. A upAya to mahAtmAjIe sthApelI vidyApIThe che. je je gAmaDAomAM pAMca paDikamaNAM sudhInI pAThazALAo che tyAM jenone ukata sAhebazAhI zikSaNa bhavabhramaNakAraka kharekhara lAgatuM vidhArthI bhAgye ja sAruM saMskRta ke ardhamAgadhI-prAkRta jANatA hoya temaNe pitAnA saMtAnane e vidyApIThemAM mUkavA, jyAMthI hoya che. are e pAThazALA zikSaka paNa e zAstrIya bhASAne teo sAdAI, jAtamahenata, namratA, mAtRbhASA prema, svadeza prema, jANa ho durlabha che. have pAMca paDikamaNAM ke bIjA graMtha grAmajanatA prema vagere guNane zIkhe ane kharA dharma zikSaNane badhA prAkRtamAM che. jyAM sudhI vidyArthIne . sUtronI mULa bhASA prApta kare. paraMtu kharA khedanI vAta e che ke dharmazikSaNanA ja na AvaDe tyAM sudhI eno artha e dhyAnamAM zI rIte Ave ? himAyatI jene potAnA saMtAnane e sAhebazAhI zikSaNa levA ja jyAM mAtRbhASAmAM "jUThuM karuM , bolavuM" evuM lAkhAvAra mokale che; nahIM ke vidyApIThemAM maLatA sAcA dharmazikSaNane che . gokhatAM chatAM satya vAtAva" nA abhAvane lIdhe satya bolavAnI are jyAM jaina sAdhuomAMja ahiMsA tatvanuM AcaraNa , deva *nI nathI mAM bhASA jevI nahIM samajAya evI bhASAmAM rASTrIyatA nathI tyAM temanA anuyAyiomAM e ahiMsAnuM Aca- 'udA sanA atayAzimAM e ahiMsA Aca. , udA na cIne kaMThe karavAthI kaThe karanAra ane karAva- - raNa ane rASTrIyatA kayAMthI Ave ? je jaina sAdhuo zAstrIya nIra rAte dharmaguNanI pariNati thAya ? hA, eTaluM jarUra dRSTie AcAra pAlana mATe paNa zuddha khAdIdhArI ane yAMtrika A ! vidyArthI jaDakriyA karate thAya ane pitAnuM AcaraNa tamAma sAmAna je bhayaMkara mahAAraMbhadvArA nIpaje che ane kriyA beseLa thatI lAge to paNa e dhITha bane ke tene virodhI hovA joIe tene badale zAstrAcArane abharAI tene jarAya pastA paNa na thAya. ApaNA custa loko kare che jyAM AcAryo paNa svacchede va tyAM temanA ziSyo ane na tema bajAramAM jugAra ramI Ave, vaLI devAmAM jAya, vaLI ajJAna anuyAyio dharmazikSaNa zI rIte meLavI zake' huvAnuM apAzarAmAM jaI sAmAyika kare, vaLI rAtre saTTo calAve. e tAtparya e che ke je jaina sAdhu ke jana zrAvaka zALA mahAzALAnA pAThazALAomAM apAtuM AvuM zikSaNa dharmazikSaNa nathI paNa sAhebazAhI zikSaNane saMsAravardhaka kahe che te tema, kathana teo dharmabhrAmaka zikSaNa che. eTale kharI rIte ApaNe judI dharmapoteja sAcuM samajhatA jaNAtA nathI. sAcuM samajhatA hota to zikSaNa zALAo calAvavAnI je mArI himAyata che te tenA zALA-mahAzALAomAM eka paNa jana vidyArthI na hatI ane cAlu abhyAsakramane lIdhe nahIM paNa temAM judo ja abhyAsakrama sAdhuo badhAya tema badhAya zrAvake ApaNe khAdIdhArI hatI have joIe. e abhyAsakrama mArI dRSTie A pramANe hoya ane mahAraMbhajanya vastuonA vAparathI paNa alaga rahyA hota. te ThIka kahevAya. pAMcathI sAta varasanA chokarAo mATe temanAmAM have e vAta vicAravI rahI ke vahevAra judo che ane dharma | sadaguNo piSe evI vArtAo, e ja keI udhoga gAThavo judo che. vahevArane vakhate vahevAra ane dharmane vakhate dharma. e joIe. zikSaka e mATe cAlu ghareDane nahIM ja cAle. sadaguNo be judA judA pravRttinA vibhAga che. A kathana paNa mUDha mAnavane khIlavavA mATe zikSaka sadAcArI, vyasana vinAne, saTToDiyA nahIM bhulAvAmAM nAkhe tevuM che. dharmane koI raMga nathI, AkAra nathI, tevo ane spaSTa uccAraNavALe tathA jeNe bALamAnasano dIka paraMtu te eka kriyArUpa che ane e kriyA te zuddha vyavahAra-mAmA- abhyAsa karyo hoya ane jeNe vizeSa vAMcyuM-sAMbhaLyuM ane Nika vyavahAra -sacAIthI bharapUra vahevAra-nItimaya pravRtti-je anubhavyuM hoya e pIDha sAtathI bAranI aMdaranA bALako mATe pravRttimAM bIjAne trAsa dhaNoja ocho upaje evuM AcaraNa. vArtAo, gRhaudyoga ane thoDuM thoDuM zuddha uccAraNa thAya e eTale kharI rIte te zudhdhanyavahAra ane dharmAcaraNa e banne mATe keTalIka bhASAmaya sajajhA tathA keTalAMka prAcIna stavane kaThe jarAya judAM nathI ane tethI je zikSaNa zuddha vyavahArane poSe karAvavAM joie ane temanuM vivecana saraLa bhASAmAM temanI evuM hoya tene saMsAravardhaka kema kahevAya ? Ama dareka rIte pAse thavuM joIe. e uparAMta saMskRtanA tathA prAkRtanA zuddha * vicAra karatAM ane sAhebazAhI zikSaNanA dene dhyAnamAM letAM uccAraNa abhyAsa mATe thoDAM thoDAM subhASite ane navakAra ema lAge che ke rASTrIyatAnA raMgathI raMgita zikSaNane dharma vagere sUtro jeTalAM teo kaThe karI zake teTalAM. AmAM zuddha uccAraNa tathA saMpadA, virAma vagerene vizeSa khyAla rahe zikSaNanuM nAma jarUra ApI zakAya ane tema chatAMya mAre evo joIe. tyArabAda bhAMDArakaranI saMskRtanI banne cepaDIo sArI mata che ke dharmazakSaNa mATe ApaNe judI zALAo paNa calA- rIte karAvavI joie. bhalene e be cepaDI deDha varasa laI jAya vavI joIe. have e prazna che ke vartamAnamAM je pAThazALAe paNa saMskRtano ThIka paricaya thAya ane vegazAstra jevA graMtha -jemAM mesANAnI yazovijaya pAThazALA jevI moTI saMsthAo vidhArthI potAnI meLe ja vAMcI zake teTaluM saMskRta teyAra karAvavuM joIe ane tyArabAda prAkRta mArgo padezikA ke prAkRta paNa AvI jAya che-cAle che ane temAM je abhyAsakrama cAle cAkaraNane zIkhavI vidyArthIne prAkRta bhASA upara sAre adhikAra che teTaluM pUratuM nathI ? huM bedhaDaka kahIza ke e saMsthAone bese ema karavuM joIe. apUrNa. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI TrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 - - - - - - - - -
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata doDha Ane zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra | Regd. No. B, 4260. - - prabuddha nA taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha varSa : 3 aMke : 10 muMbaIH 15 sapTembara 1941 somavAra lavAjama rUpiyA 2 * ' ' svargastha pulacaMdabhAI kAThiyAvADa upara jANe izvarI kopa avataryo che. eka pachI temaNe kAThiyAvADa mATe "kAThiyAvADa satyAgraha daLa" nAmanI ahiMeka prajAsevake avaleNa mAMdagInA bhoga banI akALe kALavaza saka senikanI khaDI senA ubhI karI hatI. te senAe kAThiyAthAya che. sva. maNika "va koThArI, sva. maNizaMkara trivedI, sva. vADanA svAtaMtryavigrahamAM suMdara phALe Apyo che. chaganabhAI mahetA ane gamanalAla vaiSNavanI bhAre khoTa A nAnA satyAgrahamAM tAlIma laIne taiyAra thayelA phulacaMdabadhAnA manamAM sAlatI hatI, lacaMdabhAI paNa cAlI gayA. bhAInA A daLane vizvavikhyAta dAMDI kUca pachInA satyAgraha zrI. phulacaMdabhAI eTale kAThiyAvADa naM ojasa ma. gAMdhIjIne mAM joDAvAnuM nimaMtraNa AvyuM. phulacaMdabhAIe daLa upADayuM. Adeza barAbara jhIlI tene jIvanamAM utAravA mIThAne satyAgraha cAlyo. viramagAma tAluke phulacaMdabhAIe saMbhALI homI denAra vyakitaomAM phUlacaMdabhAInuM nAma lIdho. 1930 nI A laData satata cAra varSa cAlI. A laData che. eka budhdhizALI suzikSita yuvaka tarIke temaNe pa. ghara- daramyAna ja sva. camanabhAI vaiSNava ane sva. phulacaMdabhAI, bannemAM kIrdI zarU karI. vaDhavANa keLavaNI maMDaLanA saMsthApakomAM . avaleNa mAMdagInAM bIja ropAyAM ane e mAMdagIe bannenA agrabhAge hatA. vaDhavANanI rASTrIya zALA jota jotAmAM phAlI lIdhA. lI. zrI phulacaMdabhAI ane zrI camanabhAInI joDI vaDhavANamAM ' kulacaMda-camanabhAinI joDI kAThiyAvADanA tapasvIonI joDI pUjAvA lAgI. tyAM gAMdhIjIne aspRzyatA-nivAraNane pegAma haM svacamanabhAInI tapasyA pUnamanA caMdra jevI pavitrya AvyA. pulacaMdabhAIe te pegAma jhIlI lIdhe. harijanane poSaka che, jyAre svaphulacaMdabhAinI tapasyA madhyAhnanA sUryanA zALAmAM dAkhala karyA. savarNa khIjAyA. savarNonA bALako tApa jevA pApadAhaka hatI. eka bAlabrahmacArI hatA, jyAre zALA cheDIne cAlI gayA. phulacaMdabhAI upara pahelAM pulone bIjA vivAhita hovA chatAM brahmacArI hatA. phulacaMdabhAinAM patnI varSAva varate, tene badale gALIne ane dhamakIone zAradAbahene emanI tapasyAmAM je sAtha Apyo te vakhANavA varasAda varasavA lAgyo. mArA sudhI paNa vAta pahoMcI. najI- lAyaka hatA. e sAthane lIdhe ja svara phulacaMdabhAI pitAnA vikAsakanA mitro duzmana banyA. te chatAM te aDaga vIra Dagyo nahi. patha para saphaLatAthI pragati karI zakyA. teNe pitAnI tatvaniSThA jALavI rAkhI ane phAlaphUlIne vikAsanI phulacaMdabhAI aDaga laDayA hatA. samAdhAna eTale CompToce pahoMcelI rASTrIya zALAne tattvanI khAtara homI dIdhI ! e romise ne temanA jIvanamAM sthAna na hatuM. jyAM anyAya hAya, rASTrIya zALAe kAThiyAvADane aneka sevako ApyA che. keLavaNI gulAmI hoya, julama hoya tyAM doDI jaIne anyAya, gulAmI, maMDaLanI bhUmi khAlI paDI, temAM sva. phulacaMdabhAIe anAtha julama sAme jhajhumIne tene aMta ANavAnI adamya tAlAvelI harijanonA bALakone sthAna ApyuM. temanI tatvaniSThAnA smAraka temanAmAM hatI Izvare dhAryuM hatuM ane teo lAMbe vakhata rUpe Aje keLavaNI maMDaLanA makAnomAM harijana Azrama cAle che. jIvyA hota te kAThiyAvADanI bevaDI gulAmInA baMdhane toDanAra keLavaNIkAra tarIkenI kArakIrdImAM A rIte acAnaka bhaMgANa senAnA vijayI senApati tarIke temanuM nAma kAThiyAvADanA ItipaDavAthI phulacaMdabhAInI jIvanadhArA judI ja dizAmAM vaLI. nAga- hAsamAM lakhAta.' 'puranA jhaMDA satyAgrahamAM bhAga lIdhA pachI kAThiyAvADanA aNanama A chellI jIvaleNa mAMdagI vakhate emanI tyAgavRtti ane satyAgrahI tarIkenI temanI jIvanayAtrA zarU thaI. tyAra pachI bAra- saMtoSavRtti jemaNe joI che, temanAM mastaka AdarathI namyA vagara DolInA satyAgrahamAM phulacaMdabhAI ane temanA sainikoe abhUta- nathI rahyAM. mRtyune Dara sarakho temanAmAM na hatA. dina prati dina pUrva bhAga bhajavya. satyAgrahI zAhIra tarIkenuM pada bAraDelIe mRtyunI rAhamAM teo hatA, tema chatAMya hRdayanI zAMtimAM saheja ja phulacaMdabhAIne ApyuM. bAraDolInI laDatanI saphaLatAmAM phula- paNa kSati na hatI. cheka mRtyunI veLAe paNa atyaMta zAMta rIte caMdabhAInI bhajana maMDaLIne phALo ekkasa svarUpano hate. "ke temaNe pitAne deha choDe. vAgye laDavaiyA zUrA jAgajo re" ke "mAthuM melo sAcavavA sAcI AvA sevako akALe mRtyuvaza thAya che tethI kAyiAvADa Tekane re" jevI dhUne bAraDolI tAlukAnA khUNe khUNe AbAla- akaLAI gayuM che. have bAkI rahelA sevakone kema jALavI rAkhavA, vRddhonA kaMThamAMthI nIkaLatI hatI. te dhUno hajI paNa rAjakIya enI ciMtA saunA manamAM jAgI che ane vAta paNa sAcI che. saraghasamAM eTalA ja utsAhathI belAtI saMbhaLAya che. pitAnA sevakane sAcavI rAkhavAnI zakti prajAe meLavI levI - bAraDolI pachI kAThiyAvADanA nAnA nAnA rAjyamAM aneka joIe. jyAre prajA gulAmInA ghenamAM uMdhatI rahe che tyAre satyAgraha saMgrAmamAM kulacaMdabhAIe bhAga lIdho. bAraDolI pachI bhAvanAzALI sevakone potAnA zarIranI paravA karyA vagara kAma
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' 1 '' : :: , , tA. 15-9-41 ra . .. karavuM paDe che. sva. camanabhAIe ane phulacaMdabhAIe pitAnA zarIrapara keTalA atyAcAra karyA che, tenA aneka sAkSIo maLaze. AvA atyAcAramAMthI kAThiyAvADanA sevakone bacAvI levA hoya, te prajAe svAtaMtryasaMgrAmamAM pitAne phALe ApatA thavuM joIe. AvA sevakonA mAthethI be haLavo karavAno nizcaya prajAe kara joIe. kAThiyAvADanuM jIvana unnata banAvavA mATe saMkhyAbaMdha sevakoe bahAra AvavuM joIe. ema thaze te ja sevakonA mAthe be haLavo thaze ane teo dIrdhAyupI banaze. ' - sva. phulacaMdabhAInI jagA pUravI sahela nathI. phulacaMdabhAInA javAthI jaina samAje eka mahAna tapasvI gumAvyA che. temanI kheTa kAThiyAvADane niraMtara cAlaze. temanuM smAraka banAvavAnI "janA vicArAya che. paNa te smAraka koI jaDasvarUpa hoya te na zobhe. svargasthanI prakhara sevAnuM smAraka to kAThiyAvADamAM eka prabaLa satyAgrahadaLa ubhuM thAya te ja thaze. ' ' Izvara svaphulacaMdabhAInA AtmAne cirazAMti Ape! ' gopALarAva kulakarNa phulacaMdabhAInA chevaTanA uddagAra jIvavAne moha have kAMI rahyo nathI; mokSanI, paga abaLakhA nathI; eka mAtra IcchA che ke mRtyu bAda e avataruM ke jyAMthI dalitenI sevAmAM vahelAmAM vahelo joDAI jAuM !" phulacaMdabhAInI vIravANI Dako vAgye, laDavaiyA zurA jAgo re! zUrA jAgajo re ! kAyara bhAgo re!------* A jIvanamAM Adarzane sthAna (be varSa pahelAMnI muMbainI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAyelA vyAkhyAnane saMkSipta sAra.) amuka vastuo kramamAM mukIe to vadhu samajAya che. jema ke bAlaka, kizora ane juvAna athavA te mAhitI, jJAna ane DahApaNa ema goThavIne vAta karIe to samajAya che ke bAlaka ane juvAna ane tenI vacce te kizora, tevI ja rIte pahelAM hakIktanI mAhitI, pachI jJAna ane chelle anubhavanA sArarUpe Ave che te DahApaNuM. paNa Aje je kahevA icchuM chuM te AvA kramamAM ja kahIza. * pahelAM aMgrejImAM jene hobI" eTale zekha athavA dhUna kahe che ene ApaNe vicAra karIe. ghaNA mANasane judI judI jAtanI hebI hoya che, keTalAkane TapAlanI TIkITa ekaThI karavAnI hobI hoya che, keTalAkane prANIone abhyAsa karavAnI che . hoya che ane bIjAne bIjI judI judI netanI hebIo haiyuM che; paNa ApaNe tyAM ghaNA vepArI hoya che ke jemane vepAra sivAya rAta divasa bIjuM ke katuM nathI. rajAne upayoga kema karo e paNa teo naNatA nathI ane copaDAnA pAnA - - - niMrAMta vaLe che. AvA mANasanA jIvanamAM parva - - hoya to temanA jIvanane vikAsa vadhe. ApaNe tyA no zokha hajI eTale phelAye nathI. je hobIo .. " . jIvananI ghareDa bhAMge ane mANasanA jIvanamAM siktA cAlu rahe. hAbIo alabata sArI te hovI ja joIe, tema kriyAtmaka paNa hovI joIe. bIjA saMgIta, gAyana ke nRtya kare ane tame tene vakhANyA karo e hobI na kahevAya. AvI niSkriyatAmAMthI maLatA AnaMda e ghaNo najIvo AnaMda che. tame sInemA roja jue, bIjA krIkeTa ramatA hoya ane tame juo athavA to beThA beThA reDIye sAMbhaLyA karo emAM hobI nathI. tame jAte kAMIka karo, pite gAo, vAMce, nAce ane kUda te hebI kahevAya. paNa mAtra niSkriya prekSakanI jema bIjAo kare temAM rasa le e kharI rIte hobI na kahevAya. A bheda ramata ane gamata jevo che. gamata eTale kevaLa niSkriya rahIne le. ramata eTale pote sakriya banIne AnaMda zodhave te A hebI eTale dhUna. te ati sAdhAraNa vastu che. jIvanamAM tene ' sthAna che, paNa te bahu mahattvanuM nathI. | hobI karatAM dhyeya e ghaNI uMcI vastu che, dhyeya eTale amuka lakSya pAra pADavAmAM mANasa pitAnI zakti kendrita kare che ? ghaNI ucca vastu che. dhyeya aneka prakAranA hoI zake che. sAmAnya prakAranA dhyeye hoya che tema ucca prakAranA zreye paNa hoya che. ApaNe tyAM dayavALA mANaso echA che. temAMye uttama prakAranA dhyeyavALA mANaso ghaNuM ochA che. karoDa rUpIA pedA karavA e paNa eka dhyeya te che ja; paNa te uttama prakAranuM bhareluM khaDatala jIvana akhaMDa tapazcaryAsamAna hatuM; teo eka zistaparAyaNa sanika ane bahAdura laDayA hatA; temaNe rASTrIya zikSaNa, harijanasevA, khAdIpracAra Adi pravRttiomAM khUba phALe Apyo hato. ujajavaLa ane vimaLa jIvanakArakIrdI vaDe temaNe jaina samAjanA gauravamAM bhAre vadhAre karyo che. A zokapUrNa prasaMge temanA patnI zAradAbahena pratye A saMgha aMtaHkaraNanI sahAnubhUti darzAve che. ' "phula gayuM, kema rahI, rahyA gIta-jhaNakAra. julma sAme niDara thaI jhUjhazuM re ! . bhale mAthuM ne dhaDa judA thAya, ' ame DaratA nathI kadI julmathI re! tame Daraze nahi jarI mAtathI re . . mota kAyaranuM rAja re ja thAya che re! paNa jIve sadA zuravIra-tame.. phulacaMdabhAInuM chelluM svana chelluM svapna temane evuM AveluM-jANe pote gAMdhIjInA AzramamAM bALaveze anya bALako sAthe deDI rahyA che. gAMdhIjI Ave che, na oLakhI zakavAthI pUche che koNa e 1 nAno bALaka 'kahe che "bhulI gayA mane ? e te huM phulacaMda." gAMdhIjIne patra ci, zivAnaMda tame ThIka savistara patra lakhyo. phulacaMdane kahejo ke hAre nahi. mRtyuzadhyApara paDelA uThayA che ne rAtA rANu jevA jaNAtA bagAsuM khAtAM cAlyA gayA che. naTanA hAthamAM ApaNe nAcIe chIe, eTale maryAdita prayatna karatA chatAM javuM paDe te hasate mukhe jaIe. * bApunA AzIrvAda bApujInI aMjali ApaNe eka sauthI bahAdura ane uttama kAryakara gumAvyA che. jo ke te yuvAna hatAM chatAM paNa teNe marI jANyuM che....., tenAM najIkamAM che temaNe kulacaMdanA kAmane AgaLa dhapAvavAnuM che. bApu zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanI * kA. vA. samitino zeka prastAva kAThiyAvADanA jANItA kAryakartA zrI phulacaMdabhAInA akALa [avasAnanI A saMdha bhAre khedapUrvaka noMdha le che. temanuM sAdhutAthI zani
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-9-41 prabudha jena --- = = > > dhyeya nahi kahevAya. saMgItapravINa banavuM, citrakAra thavuM, prAcIna zodhakhoLa karavI, suMdara vikAsa kare, athavA te eka sAre zabdakoSa taiyAra kare-AvA aneka prakAranA dayeya hoI zake che ane te dhyeya caDiyAtA che. AnAthI bIjA mahAna ye paNa sahaja kalpI zakAya che. - jema duniyAnI aMdara ApaNe vastuonI zodha karavI paDe che, tema pitAnI zaktinI paNa mANase zodha karavI paDe che. mAnasazAstranI dRSTie ApaNe ApaNI zakti anusAranuM dhyeya zodhavuM ja paDe che. A mATe prayatna kare paDe che. dayeya kadAca badalAvavuM paDe temAM kAMI harata jevuM nathI; chatAM mANase potAnA jIvanamAM amuka dhyeya te nakkI karavuM ja paDe che. dhyeya vagaranA mANasanuM mana avyavasthita ghara jevuM che. 1. 1 bhANasAnI zakti dhyeya vagara veDaphAI jAya che, kATa caDe che. mATe mANase dhyeya * ucca prakAranuM nakki karI tenI pAchaLa satata lAgyA rahevAne te Izvarane mAnato hoya ke na hoya. paNa bIjo mANasa je izvarane mAnatA hoya ane maMdiramAM niyamita pUjA karate hoya paNa tene kAMI karavAnuM sUjhatuM na hoya te mAre mana te nAstika che. tenA jIvanamAM AsthA nathI. unnata jIvananA astitvanI ane tene pitAnA jIvanamAM utAravAnI tenAmAM AsthA nathI. ghaNA mANasanA jIvanamAM dayeya hoya che, paNa Adarza na hoya to te UMcA prakArane mANasa thaI zakato nathI. mAtra lakhI jANe athavA bIjI koI zakita hoya paNa Adarza na hoya to te mANasa tarIke tenI kiMmata vadhatI nathI. keTalAka sArA lekhake tarIke paMkAyelA hoya paNa temanA aMgata paricaye tamane teo pratye ghaNuM Ave ema ghaNI vAra bane. AnuM kharuM kAraNa e hoya che ke teo lakhI jANe che, paNa temanAmAM Adarza nathI hota. . zabdoSa ke bIjI pravRttine pitAnA dhyeya tarIke laIne ghaNuM pravRttio kare che, paNa temAM Adarza na hoya te tenA jIvanamAM ApaNane ghaNI kSatio najare paDaze. vastunI pakaDa ApaNe jema jema Adarza pramANe jIvatA jaIe temaja hAthamAM Ave che. daze mAM jeTalI zraddhA hoya teTalo ja jIvanamAM vega Ave che. be mANaso mahAvIra viSe vAta kare che, paNa bannemAM sarakhuM baLa hotuM nathI, tenuM kAraNa ekamAM zraddhA che ane bIjAmAM nathI e che. zraddhA eja sAcuM baLa che. AdarzamAM be vastu ADe Ave che. eka abhimAna ane svArtha. A bAbatanI jema jema ApaNe Adarzane mArga- . bAcaraNane mArge-cAlatA jaIe chIe tema tema ApaNane ApaNA dezamAM aneka nAnA moTA prazno che. tene keIe vicAra nathI karyo. dAkhalA 15 ApaNA deza mATe kaI jAtane pioSAka hovuM joIe, khAna.. * kaI vastuo kharekhara pioSaka ane grahaNa karavA yogya che ane kaI vastuo hAni- kAraka ane tyajavA yogya che teno koI . ApaNe phezananI AMdhaLI nakala karIe chIe. A - tapAsa ane zodha karavI joIe.. ApaNuM jAjarU kevA hovA joIe te zedhI Apa che paNa dezanI eka kiMmatI sevA kare che. mArA gharamAM mAre jAjarU karAvavuM hatuM paNa mane koI salAha ApI zakayuM nahi. mahAtmAine gauuchera saMbaMdhI sAhitya joItuM hatuM te aMgrejI sAhityamAMthI ja maLI zakavuM. nahiM te ApaNe deza te ghaNe khetI- pradhAna gausanmAnavALo deza gaNAya che. bAraDolI tapAsa vakhate mi. mekasavela ane bumAphIlDa be sAhebe AvyA hatA. phurasada vakhate mi. mekasavela DAMganA jaMgalamAM jatA ane mAkhIone abhyAsa karatA ane mAkhIenA judA judA varga viSe teo ghaNuM kahI zakatA. Ama para dezIo ApaNA dezanI mAkhIo viSe ATaluM jANI zake tyAre ApaNe kevaLa ajJAta hoIe e kevuM Azcarya ! ApaNA dezamAM juvAna varga mATe ghaNuM jANavAnuM ane karavAnuM che. ApaNA dezamAM paMDita jayakRSNa indrajI jevA vidvAna vanaspatizAstrI bIjA nathI thayA. temaNe je zera karI che te karavAnuM bIjA koIne haju sujhatuM nathI. ApaNe jaDanI mAphaka jIvIe chIe. kaI jAtanI hobI ke dhyeya vagara bIjA kare te pratye moTuM vakAsIne ubhA rahIe chIe. paNa A te jarA viSayAntara thayo. prathama ApaNe hobIne vicAra karyo. pachI dhyeyanI carcA karI. paNa jIvana mATe e be vastuo basa nathI. dhyeyathI paNa uMcI koTi AdarzanI che. hobImAM eka vastu laIne tenA upara kAma karavAnuM hoya che. AdarzamAM tethI caDiyAtI zakitanI jarUra che. temAM ApaNe kAMIka thavuM paDe che, karavuM ja paDe che. lakSmInI jema pUjA karIe te gharamAM paiso AvatA nathI tema AdarzanI mAtra pUjA karIe tethI Adarza siddha thatA nathI. Adarza mATe prayatna ane purUSArtha karavo joie. ApaNe tyAM Astika ane nAstika viSe paNa ghaNA jhaghaDA ane vivAda ubhA thayA che. paNa mAre mana to je mANasa pote che te karatAM vadhAre unnata sthiti che ema mAne che ane tene mATe prayatna karavo joIe ema pote mAne che te Astika che. pachI " mANaso AgaLa eyanI ke AdarzanI vAta karIe tyAre te najara AgaLa nRtya, saMgIta, sAhitya, lekhana ke rAjakAraNa DuM thAya che. AnuM kAraNa atyAranuM vAtAvaraNa che. paNa dayeya ane Adarza eka rIte sarvagamya che, sarvanA hAthamAM che. jIvanane ane janasamAjanA uddhArane sAcAmAM sAce niyama to pite je kAma karatA hoya te sArAmAM sArI rIte karavAno haMmezA Agraha rAkhavo e che. ghaNA mANase phariyAda kare che ke amane badhA chetare che. dANAvALo kahe ke kApaDavALA chetare che, kApaDavALA kahe ke vakIla amane chetare che, Ama saune sau koI chetaratuM ja hoya tema lAge che. A upAya e che ke dareka mANasa pAse pitAnuM je kArya ke dhaMdhe hoya te teNe sArAmAM sArI rIte ane sAcAmAM sAcI rIte kare ane te nyAye bIjAne chetaratA hoIe te baMdha karavuM. Ama karavAthI ja jagata koI vakhata jIvavA jevuM banaze. amastI meTAmAM meTI AdarzonI vAta karavI ane pitAnA svAbhAvika dhaMdhAmAM paisA letAM chatAM tene pramANikapaNe na kara e ApaNe tyAM vadhu jovAmAM Ave che. Adarza jIvananI zarUAta ApaNe jyAM ubhA chIe tyAMthI ja thavI joIe. je dha karatA hoIe tyAMthI thavI joIe. Adarza kaI havAmAMthI ke uparathI nathI AvavAno. ghaNuM mANaso nokara, cAkara ke tAbAne je mANasa hoya tene pUre kasa kADhe che, upayoga kare che, te jIvana jevI mahatvanI vastu ApaNA hAthamAM AvI che, tene sArAmAM sAre upayoga na karIe emAM ApaNI kevaLa jaDatA che. jaDa ane caitanyane A ja pharaka che. jaDane kazuM karavAnuM nathI. kazuM thavAnuM nathI, paNa caitanyane kAMika thavAnuM che, kAMIka banavAnuM che. Adarza vagarane mANasa e citanyahIna prANI che. '' - E; rAmanArAyaNa vizvanAtha pAThaka,
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ - "prabuddha jaina tA. 15-9-41 prabuddha jaina - sacassa ANAe uvahie mehAvI mAraM tarati / AvI rIte pratyeka padArthamAM enA mULa tarapha jaIe te enA , satyanI ANamAM rahenAre buddhimAne mAnavI mRtyune tarI jAya che. guNa ane paryAyanuM jJAna thAya che. e barAbara dhyAnamAM utare tyAre pratyeka mULagata padArthamAM utpAda, vyaya ane dhruvatAne ekI sAthe anubhava thAya che. ema chatAM ApaNI vicArazaktinI maMdatAne laIe. ApaNe eka muddA para najara karIe chIe tyAre kAMte nityavAda magaja pakaDI le che athavA anitya bhAva upara satyapUtA badevAcam lakSya cuMTI jAya che. satya e che ke A banne bhAvo eka | sambara 15 1941 sAthe ja rahe che ane hoya che. eTalA mATe utpAda, vyaya ane dhruvatA traNethI yukta hoya te padArtha-AvI padArthanI vyAkhyA bhagavAna mahAvIranI tripadI karavAmAM AvI che ane e ja tripadI che. paryAya pharatA jAya (gatAMkathI cAlu) chatAM emAM dhruvatA cAlu te ja vakhate rahe che e satanuM svarUpa guNa ane paryAya che, e satya che ke sattA che. vaizeSika dravya guNa ane karma uparAMta sAmAnya ane dareka mULagata padArthamAM keTalAka dharmo sahabhAvI hoya che. vizeSane alaga padArtha mAne che. manuSyamAM manuSyapaNuM e sAmAnya e te padArtha hoya tyAre sAthe ja hoya. evA sarvakALa sAthe che ane temAM devacaMda ke hIrAcaMde-e enuM ni - - rahenAra dharmone "guNa" kahevAmAM Ave che. keTalAka dharmo vAraMvAra vizeSa che. anya darzanakAroe dravyathI sattAne bhinna gaNIne pharatA rahe che. evA pharatA dharmone "paryAya' kahevAmAM Ave che. sAmAnya pravyane vizeSa " sAthe joDanAra padArthanI guNa upara dRSTi rahe tyAre padArtha nitya lAge che; paryAya para daSTi 'samavAya saMbaMdha nAmathI , alaga padArtha tarIke yojanA paDe tyAre padArtha anitya lAge che. Ane laIne ja karI che. jainadarzanamAM " guMcavaNa rahetI nathI. e te guNa dravyArthika ane paryAyArthika evA be bheda thAya che. matabhedo A ratA. , gaNI dravyanA sahabhAvI dharmo ane kramabhAvI dRSTibhedathI utpanna thayA che. enA aneka dAkhalA che. eka prANI nI sAthe hAjara gaNe che. mAtra guNa upara dhyAna jAya Aje hIrAcaMdane nAme oLakhAya, pAMca varSa pachI maraNa pAme nAyapara dhyAna rahetuM nathI. Ama batAvIne AkhA sat ane anyatra sobhAgamallane nAme oLakhAya. athavA zarIra padArthane utpatti-vinAza-dhruvatAyukta varNavavAmAM Avela che. Aje yuvAna haya, kAle paLiyAM AvI jAya, iAje tAjI haiya, thoDA divasamAM saDI jAya, kATavALI tha . nayajJAna ane pramANa jJAna - e sarva paryAyapalaTana bhAva batAve che. paNa e paladena pAva jainanI vastuvyavasthAmAM nayajJAna bahu madada kare che. naya cAlyA kare che tyAre tenI aMdara eka bhAva nitya pa' ya che, eTale judA judA dRSTibinduo. enA mukhya vibhAga pADayAH sadAkALa te te sAthe ja rahe che. emAM cetana ta- ke pudgala dravyArthika ane paryAyArthika: koI paNa cokakasa apekSA dhyAnamAM tatva te traNa kALa vagara zakastava rAkhIne ke padArthanI vyAkhyA : nitya sa badhe rahe che. A sala- kamarUpI verIenA sasaLa nAza karanAra arihaMta bhagavAna ke vivecana karavAmAM Ave tyAre bhAvI ane kamabhAvI dharmo barA- mahAvIrane namaskAra ! te padArthanuM saMzajJAna prApta thAya bara samajavA gya che. darzana ' paraNe cIThe cAlyA tArA ane che. paraMtu te paDele cIle cAlyA janArAM aneka che; paraMtu te cIlAe che. bhinna bhinna apekSA che kAramAM matabheda thayA che te A bhamAtA vA AvyA reya athavA eka bIjAmAM aTavAI gayA. ene samanvaya karavA vaDe eka guNa ane paryAnI vaheMcaNImAM hoya, tyAre potAnA prayatnathI nave cIle pADI lokone sugama , 5 sa ) pI sagama padArthanuM je samagra jJAna thAya te pramANujJAna kahevAya che. A (Ana sAthe thayAM rasto karI ApanAra virala hoya che. Apa tevA Adikara' che. che. yAyike dravya upara ja "tIrthakara che. tethI Apa "purUSottama purUSasiMha che. apekSA dRSTi ane sarva dRSTinajara rAkhe che eTale cetana lokomAM uttama kahI zakAya tevA ghaNAya haze; paraMtu lokenuM A padArtho nitya jaNAya. bauddhonI gakSema vahana karI. temane rite ujALanAra hitasvIo virala ** najara vAraMvAra thatA pheraphAra hoya che. Apane lokanAtha' 'lekapradIpa" kahenAre sAcuM kahyuM che. che. Apane lokanAtha" lokapradIpa" kahenAre sAcuM kahyuM che. bIjAM darzane potapotAnA mataupara vadhAre sthira thaI eTale Apa sarvane abhaya ApyuM che, cakSu ApyAM che, bhArga ApyA sarvane abhaya ApyuM che. cakSa ApyAM che. sAthe sAthe abhiprAyenA samarthane ja zodhe ** sAra che, zaraNa ApyuM che, jIvana ApyuM che, badha Ape che. ane che jyAre jainadarzana e sarvane makaA. sahabhAvI ane kamabhAvI dharma Ape che. kharekhara Apa dharmadAtA, dharmadarzaka, dhanAyaka sAcA samaya sujhADa che. ' dhamene khyAla dAkhalAo vaDe ja ane dharma sArathi che. dharmakSetranA Apa cakravati che. A nayavAdamAM nityavAdane spaSTa thaI zake tema che. dAkhalA saMsArasamudramAM buDatA lokone Apa diparUpa che, trANurUpa che, paNuM svIkAra che, anityavAdane tarIke hIrAkaMDI ane hArane zaraNurUpa che, gatirUpa che, pratiSTArUpa che. Ape rAgadveSa jItyA paNa svIkAra che, emAM tAdAkhalo vicAre. temAM suvarNatva che eTaluM ja nahIM paNa bIjAone te chatavAne mArga batAvyuM . tane samanvaya che, emAM bhedAguNa che, jyAre mALA ke hAra che; Apa bhavasAgara tarI gayA che eTaluM ja nahIM paNa bIja- bhedanI pAra pahoMce tevI dRSTi che, e paya che. ApaNe amuka ene te taravAmAM madada karI che; Apa jAte buddha thayA che e sAMkhya, naiyAyika, vaizeSika ke nAme prasiddha hoIe te paryAya eTaluM ja nahIM paNa bIjAone bodha pamADanAra banyA che. vedAMtane paNa samajI samajAvI che paNa ene preranAra cetana ApanI mukti ja. kharI mukti che, kAraNa te bIjA anekanI zake che, e cArvAka nAstikanuM trikAla mejuda che, enA jJAnAdi muktinuM kAraNa banI che. sarva bhane jItanAra he jina ! Apane dRSTibindu paNuM samajI zake che sahabhAvI dharmo te guNa che. pharI pharI namaskAra ! anuvAdaka gopALadAsa jIvAbhAI. ane e bauddhane kSaNikavAda paNa yogakSema e kAra sthira thai riphAre
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tA. 15-9-41 . prabudha jana che. satyano sama spaSTa karI zake che. koI guNane prAdhAnya Ape che, koI paryAyapara paryuSaNa vyAkhyAnamALA rAce che, koI eka sthApe che, koI anekatva sthApe che ane te dareka aMza satya che, pramANuvAdamAM e sarva aMzane svIkAra eka carcApatra karI, pratyekanI apekSA samajI e sarvane sthAna ApavAnI ghaTanA keTalIka vakhatathI sAdhuonA aMdara aMdaranA jhaghaDAone che. nanyajJAna samajI, apekSAone dhyAnamAM rAkhI je saMpUrNa lIdhe temanA uparanI zraddhA ochI thatI jatI hatI. temAM dIkSA aMzavALuM vastusvarUpa samaje te pramANajJAna prApta kare. vastu prakaraNe ubhA karelA sAdhu ane yuvaka saMghanA saMdharSaNe A zradhdhA aneka dharmothI bharapUra che, kaI vAra eka dharma dvArA enuM svarUpa upara jabaro phaTako mAryo. Ama thavAthI yuvaka mAnasa dharAvanArA vyakata thAya to koIvAra enAthI virUddha dharma dvArA enI pratIti jenee upAzrayanA dvAre javAnuM mAMDI vALyuM, paraMtu A yuvaka thAya che-paNa e sarvane samajI ene svIkAra kare te pramANajJAna che, mAnasa dharAvanAra vargane paNa dharma upara te zraddhA che ja eTale karmanA kartApaNAne khyAla karIe tyAre AtmAnuM nitya bhAse paryuSaNa parva jevA divasoe temane dharmazravaNa karavA mATe che, karmano bhogavavAnI vAta karIe tyAre enA aneka paryAyone bIjo rasto zodhavo paDayo. A rIte yuvAsaMdha hastaka paryuSaNa laIne enuM anityatva bhAse che. ane te mane vAta AtmAmAM vyAkhyAnamALA zarU thaI. te ekI sAthe rahelI che ja. paNa A banne apekSAne vAcaka A vyAkhyAnamALAmAM ApaNe vidvAna vakatAonA judA eka zabda na hovAthI enAmAM sAta bhAMgI paDe che. A sarva judA viSaya upara vyAkhyAna sAMbhaLIe chIe ane tethI - - nAra jJAnane pramANajJAna kahevAmAM Ave che. ApaNane dhArmika, rAjadvArI ane sAmAjIka viSaya upara judI AvI rIte u :tti, vinAza ane dhaivatA banAvanAra tripadImAM judI dRSTivALA vicAre jANavA maLe che. sarva darzanenA matabhedona, manvaya thAya che. dareka darzanakAre A sthiti hovA chatAM ApaNane A vyAkhyAmAM meTI aMza satya batAvyuM che ke jeTale aMze te samajyA - ge che ane hRdayamAM asaMtoSa rahe che. A uNapa ane teTale aMze prarUpaNA karI che. eTalA mATe jaina koI darzanane asatya na kahe. e mAtra eTaluM ja kahe samajyA che tatA anya viSayonA pramANamAM jainadharma uparanA vyAkhyAnI teTalA pUratI tamArI vAta kharI che, paNa aMza satya najIvI saMkhyA hovAnA lIdhe ane temAM paNa paryuSaNamAM jene che; saMpUrNa satya samajavA mATe tamAre bIjI A pADavI mukhya sthAna che tevA kalpasUtranA vyAkhyAnanI gerahAjarIne lIdhe che. paDaze. A jenane anekAMtavAda che, emAM jarA paNa acaka, tA. 15-8-41 nA "prabuddha jenamAM muni pUnyavijayajI nathI, paNa vastunuM vastutaH che tevuM nirUpaNa che, satyane sama.. A :ve che ke "eka varga kevaLa zraddhAvAda ke zAstravAda upara nvaya che, matabhedene cheDe lAve tevuM tatvadarzana che. A sarva vAta tripadImAM samAyelI che, enA para aneka nirbhara rahI buddhinA upayogane sadaMtara tarachoDI kADhe che, jyAre graMtha racAyA che, Akho dravyAnuyoga A tripadI para AdhAra rAkhe bajo varga phakata budhdhivAda upara bhAra mUkI zraddhAvAda ke zAstravA tadana jatA kare che. kharI rIte AjanI A che ane nyAyanA aneka pustaka tripadIthI bharelA che, dravyaguNa paryAyane samajavA, sAta nayane vicAravA, sapta bhaMgInuM baneya dA maryAdAo apUrNa ane jIvananA tAtvika vikAsanI svarUpa bAdhaka ja che." jANavuM, dravyanuM dravyatva oLakhavuM e sarva agatyanI bAbatane A rIte ApaNe zraddhAvAda ane zAstravAdane ghaNe aMze samAveza A tripadImAM thAya che ane padAI-vyAkhyAthI mAMDIne jatA kahIe chIe e yogya nathI. Atmonnati mATe ekalo enA vikAsanA sarva kramanI paraMparA jIvAjIva sRSTinA yAvatuM dravya vagere sarva agatyanI bAbato para A tripadI samajI buddhivAda purato nathI, sAthe sAthe uparanA bane vAdanI paNa zakAya ane paraspara meLa maLI jAya te prakAza pADe che. gaNadharo pote mahA vidvAna hoya che. zAstrapAraMgata hoya upara jaNAvelI uNapa purI pADavA mATe atyAranI cAlatI che, aneka ziSyone abhyAsa karAvanAra hoya che, darzana zAstranA vyAkhyAnamALAmAM nIce pramANe pheraphAra karI zakAya. niSNAta hoya che. temane A tripadI prApta thatAM te tenuM svarUpa 1 eka kalAkanuM paheluM vyAkhyAna atyAre cAle che teja vicAre che ane temane A guNa paryAya vibhAgane vicAra karatAM pramANe judA judA viSayanuM rAkhavuM. vastutatvanI prApti thaI jAya che. tyAra pachI teo vigato pUre 2 eka kalAkanuM bIjuM vyAkhyAna jaina vaktAo mAraphate che, naya tathA pramANa jJAnanI vivakSA kare che, par3a dravyanuM svarUpa jainadharmanA viSayanuM ja rAkhavuM. samajAve che ane anekAMtavAdamAM rahela hasya prakaTa karatAM sapta bIjI vyAkhyAnamAM cAra divasa ekAMtare kalpasUtra uparanA bhaMgIne samajAve che. e sarva AgaLa thatA vikAsa che, paNa vyAkhyAna rAkhavAmAM Ave te puratA thai rahe. jemake pahelA enI jaDa uparanA traNa zabdomAM che. be ghaDinI vicAraNAmAM divase mahAvIra prabhunuM caritra, bIjA divase RSabhadevanuM, nemInAtha rahasya prApta thaI jAya evA aciMtya sAmarthyavALI A tripadI ane pArzvanAthanuM caritra, trIjA divase kalpasUtramAM AvatI tAtvika para AkhA dravyAnuyegane AdhAra che, e koI paNa dravyAnuyogane bAbate ane cethA divase sAmAnya vivecana, kalpasUtranA A zAstragraMtha vAMcatA lakSyamAM rAkhavAmAM Avaze te praveza ghaNo cAre vyAkhyAne kalpasUtramAM Ave che tema akSare akSara nahi sahele thaI jaze. dravyAnuga samajavAnI A cAvI che ane e paNa temAMnI khAsa khAsa hakIkata vivecana sAthe kahevAya to cAvI samagra jainazAsanamAM ekamate svIkArAyelI che. emAM phIra- lokene rUcikara thaI paDe. sAthe sAthe vakatA pitAnA vicAro paNa kAne bheda nathI. gucchane bheda nathI, matanI takarAra nathI. AkhA darzAvI zake. jainadarzane vagara apavAde svIkArelI A tripadIne zAstrarahasya upara pramANe pheraphAra sAthe kalpasUtranuM vyAkhyAna anivArya ane muSTijJAna tarIke ApaNe samajIe. hovuM joIe. paryuSaNa parvamAM Atmonnati mATe kalpasUtranuM vAMcana motIcaMda giradharalAla kApaDIA, athavA zravaNa, tapazcaryA ane prabhu bhakita Aja lagabhaga 1500 jaya racAyA chelata tripadImAM je tatva
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ phara vaSaeNthI karavAmAM Ave che. A mATe ja paryuMSaNa parva yeAjavAmAM Avela che tema kahevu khATu nathI. ApaNe paNa paSaNamAM A bAbate cAlu rahe tema karavu joie. A viSayone gauNu kararAthI paryuSaNa parva tarIkenu mAhAtmya ochu thai jAya che. ekAMtare khIjA cAra vyAkhyAtA anya viSayoM upara rAkhI zakAya. A viSaya upara anya bhAi arjunane potAnA vicAre darzAvI carcA karavA vinaMti che ke jethI A pramANe pheraphAra karavA' jarUra che ke nahI te jANI zakAya. maNilAla meAhanalAla jhaverI. khIjuM carcApatra paryuMSaNa vyAkhyAnamALA aMgenI ceAjanAne vistRta karatI eka vicArasphuraNA mane thai te ApanA patrArA samAja AgaLa upasthita thAya ema icchuM chuM. emAM te| kAneya vivAda nathI. ke A paryuM paNuM vyAkhyAnamALAnI Adya ceAjanA je citakAe vicArI che te kharekhara AvakAradAyaka che ja. paNa vyAkhyAnamALA amuka ja sthaLAmAM svataMtra rIte apAtI hAvAthI tene lAbha je rIte Aja. ghaDataramAM mAnanArI prajAe uDhAvavA joIe te rIte uSAnA zakatI nathI. ane tethI tenA vistAra ane maryAdA mATe muMbainA yuvakasaghe A mejanAne potAnI viziSTa pravRtti tarIke upADI levI joie. [1] vyAkhyAnamALA mATe jaina, jainetara vidyAnuvA AmaMtrita karavA paDe che, paraMtu A vyAkhyAnamALA mATe vakatAone ja nahi paNa je jainadhama viSayaka lekhA kenA ApI zake tevA lekhakAne paNa jAhera nivedanaDhArAma treta karavA joie. A lekhA ke nibadhA paryuSaNu 3 eka mahinA sudhImAM mokalAI javA jee. ane te ka sthApita kamiTIdvArA vyAkhyAnane yeAgya TharAvAya te ja vyAkhyAnamALAmAM sthAna pAmavA joie. lekhA rASTrIya dRSTine kendrita karatA, krikAbhedanI ekatAnA sAdhaka, samAja, dharma, sAhitya ane tadviSayaka itihAsanA rahe--e uddeza mULabhUta rakhAve! joie. ezaka, vakatAo, e svataMtrapaNe je viSayapara mAlavAnA hAya te viSaya paNa mahinA agAu nizcita thavA joie. [2] vyAkhyAmALAne yogya TharelA vIsa-pacIsa lekhemAMthI anya anya zahero ane gAmaDAMomAM, jyAM yuvaka sa Mdhane nAte sarakhA paNu varga hAya ane jenI noMdha muMbaInA yuvakasaMdha pAse hAya, te saMdhanA sekreTarIne paryuSaNa agAu svIkRta lekhAtI nakale meokalI ApavI joie. A nakalo eka ethI vadhu na ja mokalAya tenI cIvaTa ahIMnA mekalanAra saMghe rAkhavI joie. [3] A nakalo mArA dhAravA mujaba hAthe ke lIyeodArA yA sastI ane sagavaDabharI je rIte maryAdita naklA thaI zake te dvArA ja prathama taiyAra thAya ane tyArabAda eTale paryuSaNu pachI ja e vyAkhyAnamALA pustikArUpe chapAvavI joie. [4] vyAkhyAnamALAmAM kevaLa vyAkhyAne ja nahi paNa lalitakaLAne paNa sthAna maLavu joie. eTale saMgIta ane nRtyanA prayoga paNa gAThavavA joie. temaja pradarzanIya citrA, kaLAyukata namunA, hastalikhita pratinAM citrA, tADapatranI junI prati ane evI junI-navI vastuonuM pradarzana paNa rAkhavu joie. bezaka saMgIta, nRtya ane pradarzananI mA~dA nIti ane dhArmika dRSTie akAvI joie. prabuddha jaina tA. 15-9-41 saMgItanAM gAyaneA nItikhAdhaka ke stavana svarUpa hovAM. joie ane nRtyanA prayogA khaLAonA hAya jemAM ga garabI ke rAsa nirdoSa bhAvanAne jagADanArA hAya. A vistRta yojanAthI vyAkhyAnamALAnI sImAe! vadhavA pAmaze ane vyAkhyAnamALAnA uddeza saMpUrNa rIte sadhAze. A vistRta ceAjanAthI pratyeka zahera ane gAmaDAMonA yuvake mokalAyelA lekhAnI nakaleAnA vyAkhyAnadrArA sarakhI rIte lAbha laI zakaze; eTaluM ja nahi paNa khIjI kAI yojanAnA abhAve dhArmika tahevArAmAM ekadhArI ane niSprANa banAvelI evI amUlya kalpasUtranI vAcanAne sAMbhaLavAthI ubakAI gayelA mAnavIe rakhaDapaTTI, jugArabAjI, pAnAbAjI, sinemA ke enI aniSTa rIteAnAM pa karI sAMje te AlAvI nAkhavA vANiyAzAhI rIte pratikramaNa kare che temane mATe paNa rasadAyaka ane preraNAyAgya banaze. A vistRta ceAjanAthI lekhako ane taLAva upara maLaze. svIkRta lekho mATe puraskAranA 'baMdha thAya te| A yojanA vadhu saMgIna banavA prema lAge che. te te lekhAnA vakatAo ane viziSTa vaka eka yA bIjA kAraNe upasthita na rahI zake te tu cAlI zake. svIkArAyelA vyAkhyAnA vAMcavAnA pra - gAma ane zaherAnA sadhAe ja karavA joie. ...harI ke gAmaDAM A vyAkhyAnamALA sivAya bIjI vii AkhyAna zreNi gAThave teoe paNa potAnI vyAkhyAna tu mATe uparyuMkata niyamA mujaba vyavasthita kAryAvAhI karavI joie. peAtAnI vyAkhyAna zreNinI Apale khIjA sthaLanI vyAkhyAnamALA sAthe karavAthI yuvaka dyenI ekatA paNa abAdhita rahI zakaze. A vyAkhyAnamALAomAM AgamasUtranA anuvAdo je Aje divase divase . sulabha thatA jAya che tenuM vAcana jyAM Avazyaka gaNAya tyAM rakhAvavu joie. AthI ApaNA samAjamAM yuvakane jJAna-gammata sAthenI tahevArAnI ujavaNI sArthaka thaI paDaze ane navayuvakAmAM eka cetana-bhAvanA sphUraze. AnA pariNAme varSoM-trise jatAM pratyeka zahera ane gAmaDuM potAnA ja gAma ke zaheranA vidvAnedArA pagabhara thaI svayaMsaMcAlita thaze. je gAma ke zahero sAthI vaMcita haze, tyAMnA saAte paNa potAnI pAMgaLI sthiti nahi lAge ane je gAmaDAMo potAnI garIbI dazAnA kAraNe sAdhuone vinaMti--AmatraNa nathI karI zakatA temane mATe to kharekhara A yeAjanA upakAradAyaka thaI paDaze. A yojanAmAM ApaNA krikAbhedenA paraspara vicAronI Apale thaze ane krikALadhInI pALA tUTatAM parasparanA vahevAra dvArA samAjaedhanAM vaheNA vahelAM meADAM mAnavatAnA mahAsAgaramAM bhaLaze ane itara darzanI paN ThIka ThIka lAbha lai zakaze. AvA suMdara ane bhavya saMgama jovAnuM svapna te AvI yejanAedArA thaze. reDiyo sTezanathI paNa vyAkhyAna ApavAnI vyavasthA thavI joie. A te eka jhAMkhI rUparekhA mAtra che. A aMge eka rItasaranI cAjanA dhaDavA yuvakasaMdhanA sUtradhArA kaTibaddha thaze ema icchu chuM. A ceAMjanA je leka yuvAne " kaiMka karI batAvAne" e praznanA sacoTa javAba pUro pADaze ane ApaNI niSkriyatAmAM navacetanAnu eka AvakAradAyaka pUra Avaze abAlAla premacaMda zAha
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' ** - 4 - - - * . ' : ' , , tA. 15-9-41 "prabuddha jaina dhArmika zikSaNa pariSahanA prasaMge e badhuM zuddha dharma prApti mATe pareDa jevuM che ane dhArmika zikSaNa e jAtanI pereDanuM vyavasthita zAstra che. [adhyApaka becaradAsa dezI ] jIvanasaMgrAmamAM dUjhatAM sUjhatAM ApaNe thAkI jaIe, ApaNAmAM (gatAMkathI cAlu) vAsanAo baLa kare ane kaSAye-labhameha-Sa-kAma-krodha vagere. saMskRtanI be copaDIo sArI rIte zIkhyA pachI eka zatruo ApaNane muMjhave tyAre dhArmika zikSaNa dvArA ApaNe je varSamAM vidyArthI prAkRta upara sAruM prabhutva meLavI zake. e mATe pereDa karelI hoya te khapa Ave che, ApaNane vicalita nathI ene vadhAre samaya ke zramanI jarUra paNa na rahe ane eTalA thavA detI ane e ja vakhate dharmane dhAraNa karI rAkhavAne guNa abhyAsa pachI e nava smaraNe, pratikramaNanAM badhAM sUve ke ApaNumAM pragaTe che. upavAso karI karIne zarIrane zatru samajI bIjAM gadha padha prAkRta graMtha ane Agamane vAMcI zakaze ane gALI nAkhanArane koI pUche ke bhAI A dehadamananuM vartamAna temanA artha paNa samajI zakaze eTale ene potAnA AcaraNamAM jIvanamAM kAMI pariNAma kharuM ke ? tyAre te dehanA zatrune e kayAM kheTa che te ApoApa sUjhaze ane te rIte te vAstavika viSe kazI ja mAhitI nathI hotI kAM to e ema kahe ke kevalI dharmazikSaNane pAmaze. ATale pahoMcyA pachI vidhArthInI vRtti bhagavAna jANe athavA AvatA bhavamAM svarganI gati tathA devadevInAM sAMbhaLelAM sukhane pariNAma pe kahI batAve. AvI aMdhasthiti : sarvadharmasamabhAvanA guNane khIlavavA tarapha vALavI joIe. e | "ii, haribhadrane gabindu ane yogadRSTisamuccaya vizeSa dhArmika zikSaNamAM eka paLa paNa na cAlavI joIe. A jAtanI upayogI che. tathA anekAMta vAdanI kharI samajutI vidhArthIne aMdha sthitidvArA cAlatAM dehadamana, dAne ke bIjA ko ekaMdara jIvananA vikAsane rUMdhanArAM che ane zAstrakAroe te dharmamaLe te paNa te potAmAM dharmasamabhAvanA guNane khIlavI zake. zikSaNamAM spaSTa kahyuM che ke AMtara tapa vinAnuM bAhya tapa sarvathA A mATe to anekAMtavAdanA 6 abhyAsI ane samabhAvI zikSaka joIe. tapagacchanA vidyAthI. tapagacchanI vidhithI tema ** che. taratapa vinAnA dehadamananI koDinI paNa kiMmata nathI. bIjA bIjA gacchanA vidyArthIne te te : . - nA ja jJAnI puruSoe tapanA AMtara ane bAhya evA , tagAra kare ane te badhI vidhione mULa u. abhaya bhede kahIne pheDa pADe che. chatAM vartamAnamAM cAlatuM dharmazikSaNa zuddha dehadamanane poSe che ane sAthe daMbha, pratiSThAneha, ahaMtA rahelI samAnatA batAvatA javuM. tema ja sthAnakavAsa thIne tene vidhi samajAve ane digaMbara jainane tene A ane akSamA vagere durgaNone janmAve paNa che. bhAIo ! dharma vizvazAMtikara rAmabANa auSadha che; paraMtu ApaNAmAM cAlatA jaNAva, sAthe sAthe e badhA vidhividhAnanuM rahasya ane temanI \" ke zikSaNa e sArvabhauma dharmane evo saMkucita-baMdhiyAra vacce raheluM sAmya jarUra samajAvavuM joIe. eTaluM ja nahiM banAva, dIdhuM che ke te atyAre kAtila jheranuM kAma karI rahyo che. paNa koI prasaMge jainanA badhA AmnAyanA vidhArthI bhegA thaI dharmanuM svarUpa ahiMsA--sarvabhUtamaMtrI hovA chatAM tenA aneka vADA. eka bIjAnA AmnAya pramANe vArA pharatI kriyA kare ane zikSaka te te kriyAono Azaya samajAve te vidyArthI anAyAse sarva vADA bha che paNa e vADAomAM ahiMsAno vidhAtaka saMdharSa, zvetAMbara tAnA bhAI digaMbarane bhAMDe, digaMbara pitAnA baMdhu dharmasamabhAva tarapha vaLe, gucchanA kalaha TaLe ane eka bIjA vetAMbarane nide. sthAnakavAsI bhAI derAvAsI bhAine vaDe prati samadraSTie jovAne abhyAsa vadhavAthI mAnasika ahiMsA ane derAvAsI sthAnakavAsInA paDozamAM rahevuM paNa na Iche. sArI rIte AcarI zakAya. meM mArI zuddhabuddhithI A yojanA A badhe pratApa vartamAnamAM cAlatA dharmazikSaNane che. dharmazikSaNa ApanI pAse raju karI che. temAM truTi ke apUrNatA nahIM hoya te samabhAvane puSTa kare, guNagrAhakatA zIkhave, eka bIjAnI ema na bane; paNa ekavAra meM jaNAvela pUre prayoga koI saMsthA karavAnuM sAhasa karaze te te pAchI te nahIM ja paDe ane jarUra tulanA karI parasparanuM tAratamya samajAve. tene badale A te pANImAMthI Aga UDI ane tene olavavI zI rIte ? jyAM thoDuM ghaNuM dharmazikSaNa ApyAne dAvo karI zakaze. ghara gharanA bhAIomAM dharmazina droha karatAM zIkhave tyAM bIjA. AthI vadhAre kahuM te ema paNa kahI zakuM chuM ke Aja- bhAIo sAthe-vaiSNava, za, baudhdho vagere sAthe ApaNe kAla je dhArmika zikSaNa apAya che te jotAM e tenA mULa samabhAva zI rIte prakaTe ? zAstrakAra te kahe che ke - ' uddezathI ulaTI dizAmAM jAya che. dharmanI sAcI samajaNa ane tenuM yathArtha pAlana e banne uddezIne bAjue rAkhI mAtra rUDha seyaMbaro ya AsaMbaro ya yuddho vA taha ya anno vaa| saMpradAyanI sAcavaNI arthe dhArmika zikSaNane nabhAvye rAkhIe samabhAvabhAviappA lahai makkhaM na saMdeho // . chIe ema mane te lAge che. dhArmika zikSaNane nAme kevaLa jaDa arthAt zvetAMbara hoya, digaMbara hoya, bauddha hoya athavA game te AcAra ane bAhya kriyAo Upara ja vadhAre bhAra apAya che. tene bIjo hoya-je kaI samabhAvanI bhAvanAthI yukta haze te pariNAme e zikSaNa samabhAvanuM uttejaka thavAne badale viSama nirvANune meLave che. temAM saMdeha nathI. A kharUM dharmazikSaNa che bhAvane jagADe che. dharmane saMbaMdha te ApaNI pratyeka pravRtti, ane jina bhagavAnane saMmata paNa che, jyAre atyAre cAlatuM : vyavahAra ane nAnI moTI zArIrika, vAcika ane mAnasika kriyAo ApaNuM dharmazikSaNa ethI taddana viparIta ane viSamabhAvane sAthe satata rahevuM joIe te ja ApaNe vyavahAra zuddha bane, prasAranorUM che e ApaNI vartamAna paristhiti, sAdhuonA kalaha, ApaNe saTToDiyA banatA aTakIe ane mAnavajAtanuM badhuM hIra tIrthonA jhagaDA vagere dvArA pUravAra karI thaI cUkayuM che. cUsI lenAra evA mahAro karatAM acakAIe. kharI rIte te samabhAvanuM ja nAma dharma che, jyAre vartasaMgrAmamAM vijayI thavAya e mATe sainike roja re ja manamAM cAlatI jaina-nAnI ke meTI-pAThazALAo dvArA apAtuM pereDa kare che, sakhata TADha, tApa vagerene sahana karavAnI Teva pADe dharmazikSaNa ane temAMthI nIpajatAM jaDa kriyAkAMDe viSamabhAvane che te ja aNIne vakhate e sainike pAchA haThatA nathI. tema piSanArA che. zvetAMbara-zvetAMbaramAM paNa tapAvALA kharatarane jIvanasaMgrAmamAM vijaya meLavavA dharmakriyAo, tapazcaryAo ane niMdaze ane kharataravALA tapane niMdaze. A te evuM thayuM ke
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-9-41 pAMjarAmAM rahelA eka popaTane "bilADI Ave te nAsI javuM' evuM vAkya vAraMvAra raTAvyuM ane popaTa paNa e vAkayane raTatA raTatA ja bilADInA mukhamAM sapaDAya. tema "hAni ghavI" e vAkayane raTatAM raTatAM ja ApaNe niMdarUpa bilADInA mukhamAM jhaDapAyA chIe ane evA pipaTaraTu dharmazikSaNane lIdhe khAmemine badale "dhAtemi'nI pravRtti calavI rahyA chIe. maDha jana- tAnI vAta dUra rAkhIe. AcArya (8) padane dhAraNa karatA loko paNa - eka bIjA ga7nI niMdAmAM ThIka ThIka bhAga bhajavI rahyA che e saunA pratyakSa anubhavanI vAta che. eka vAra pratikramaNa karatI vakhate mArA eka mitre stavanane Adeza lIdho ane stavana balavAnuM zarU kare, tevuM ja temane "e stavana kharataragacchanA AnaMdadhanajInuM che" ema kahIne aTakAvyA. A hakIktane haju huM bhUlI zaka nathI. AnaMdaghana jevA sAcA jaine prati jyAM prabhedabhAva kruratA nathI tyAM kabIra ke nAnaka jevA saMte prati amedabhAva kayAMthI skare ? je dharmazikSaNa ApI devakRttine, paSe temAM samabhAvanA phaLanI AzA rAkhI zakAya ? A te eka ja dharmanA peTA vibhAgonI vAta thaI. kharI rIte ApaNe sarvadharma samabhAva keLavIne vItarAgasthitine prApta karavA * eTale keI dharma ke saMpradAya pratye doSa ke abhAva keLavAya evuM ApaNuM zikSaNa hoya te te vItarAgasthitinuM dhika che. evA rodhaka zikSaNanA prabhAvane lIdhe ja ApaNe ApaNA sivA- yanA saune mithyA kahevA nIkaLyA chIe ane ema karIne ApaNuM vikRta ahaMta ApaNane kayA khADAmAM pADazeenA sarakho paNa karatA nathI. potAne ahiMsaka mAnate sAMprada vaka mAnava jANe ke ajANye bIjAnA saMpradAya upara prahAra karate Avyo che ane tema karIne te hiMsaka bane che e va bhUlI gayo che. ApaNI A paristhiti kAMI AjakAlanI nathI jyArathI dharma AcaraNane viSaya maTI vAdavivAda ane jayaparAyanA viSaya banyA che tyArathI AvI hiMsA thatI AvI che. eka vakhata buddhadeve vRddha brAhmaNa ane brAhmaNane jIva bacAvavA pitAnI jAtane vAdha AgaLa dharI dIdhI ane ema karIne potAnI karUNApAragAmitAnI sAdhanAne pUrI karI. AvI hakIkata jAtaka mAM Ave che. e prasaMga vize TIkA karatAM eka pUrvAcArya (bArame saike) kahe che ke "je zarIramAM aneka karamiyAM bharelAM che tevA zarIrane budhe vAdha AgaLa dharI dIdhuM tethI buddhamAM dayA dharma kayAMthI hoI zake ?" AcAryanI ukta vANI vAMcIne mane bhAre glAni thaI. ahIM mane yAda Ave che ke e rIte vAgaranAra AcAryane bhagavAna rAta thaI yAda nathI AvyA. emaNe paNa eka nAcIja pArevAne bacAvavA karamiyAMthI bharelA pitAnA zarIra upara ja kApa mUkayo hato. pArevAne bacAvavA mATe zarIrane bhoga ApanAra bhagavAna zAMtinAthavane ApaNe vakhANIe ane be mAnavane abhaya ApanAra bhagavAna buddhane ApaNe niMdIe, kudeva kahIe e kevI behudI hakIkata che. jainAcAryo bIja saMpradAyanA dene, gurUone ane siddhAMtane bhAMDe tyAre bIjAo paNa jene bhAMDavA kAMI ochA utare kharA?- e ja prakAranA saMpradAyavyAmohamAM phasAIne kumArila bhaTTa nAmanA eka mahAna vidvAne kaheluM che ke ahiMsA dhaNo uttama siddhAMta che paraMtu kUtarAnA cAmaDAmAM paDelI khIra jema abhakSya che tema jaino ane bauddho jevA nAstikoe ahiMsAne batAvelI che mATe agrAhya che. jaina, bauddha ane vaidika traNe paraMparAnA nyAyamAM AvuM AvuM keTaluMya ghUMka uDADeluM che e nyAyane jANanArA ApaNAmAM bhAMDaNa Ave ke samabhAva Ave ? pitAnA paMtha ke vADAne vadhAravA, sAmAnA pathavADAne lagatAM aneka sAcAM judAM karavAmAM Ave che ane tema karIne dharmasthAnane narakasthAna jevuM kaSAyapUrNa banAvavAmAM Ave che. eka ja dharmanA saMpradAyamAM bhale bAhya kriyAbhede hoya. kriyAo te saMjogo ane paristhiti pramANe judI judI ja rahevAnI paraMtu dayeyamAM phera nathI paDavAne te nathI ja paDavAne. zvetAMbara zvetAMbaranI rIte kavAyarahita rIte thAya, temAMya tapA, kharatara ane sthAnakavAsI pitApitAnI paddhatie bhale kaSAyarahita thavA prayatna kare. digaMbara paNa bhale pitAnI, rIte akaSAyI thavA prayatna kare. are eTaluM ja nahIM paNa sAMkhya, bauddha, zaiva, vaiSNava, krIzrIyana, pArasI ane musalamAna suddhAM bhale pitAnI rIte nirahaMkArI, nirlobhI ane pavitra thavA prayAsa kare. emAM koIe koIne utArI pADavAnuM kazuM ja kAraNa nathI. hAlanA ati kRpaNu dharmazikSaNane pariNAme ApaNe : " mULa ane vanaspatine bacAvavA hAtha joDIe chIe paraMtu A nathI vicAratA ke bhagavAne zuM kaMdamALa , ane vanaspatinI rakSA mATe ja dharma pravartAvyo che ke te koI tene vyApaka ane vizALa uddeza che? Idriyane jaya kare tathA krodha, lobha, mAna, matsara 1 ke...* nara AtmaghAtI durguNone dUra karI prANI mAtrane navA ane jAte paNa abhaya banavuM e bhagavAna .cranA tIrthane mahAna vyApaka uddeza che. ApaNe che . vicAro ke kaMdamULa khAvAmAM adhika hiMsA che ke kaSAye karavAmAM adhika AtmaghAta che? vanaspati khAvAmAM adhika hiMsA che ke mIle calAvavAmAM ane saTTo khelavAmAM adhika hiMsA che? bhAIo ! vanaspati ke kaMdamULa khAIne ApaNe jagatane naraka nathI banAvatA tyAre kaSAye karIne ane lebhamAM AvIne jagatane naraka banAvIe chIe ane jIvatA jAgatA mAnavane jaDa yaMtra jevo samajIe chIe. putranA lobhe eka vANiye devane jIvate pADe caDAvavAnuM nakkI karyuM. putra thayo ane vANiye devanI mUrti sAthe pADAne evI rIte bAMdhyuM ke te devamUrtine samULa ukheDIne nAThA. vANiyAe pitAnI mAnatA pUrI to karI paNa te e rIte ke devapUjAnA uddezane samULago dhvaMsa karIne. te ja rIte ApaNe game te prakAranA sukhane lebhe kaMdamULa vagerene tyAga te karIe chIe; paNa e tyAge ApaNA Idriyanigraha-chAnigraha-rU5 devane samULago ukheDI nAkhyo che. bhAIo! vizeSa gaMbhIrapaNe A hakIkata vicAravA jevI che. ApaNe kaMdamULAdinA kahevAtA tyAganI ADamAM rahIne mazAlA, sukavaNI tathA miSTAnna ke rAtAM bhajIyAM vagerene khAtAM khAtAM ApaNI vRttione vakarAvIe chIe ane tema karIne tyAgarUpa zuddha devane mULamAMthI ukheDI nAMkhIe chIe ane AmAM vaLI kharI khUbI e che ke tyAgadevano nAza karatAM chatAM ApaNane tenuM bhAna nathI AvatuM. AjanA aMdhadharma zikSaNanuM AvuM bhayaMkara pariNAma nIpajyuM che. dharmakriyAo ke bhakSyAbhayane vicAra vagere amRtakriyAo che paraMtu ApaNe lelu te amRtakriyAone viSakriyAo banAvIe chIe. ane ema karIne paramasatyarUpa ahiMsAnA siddhAMtanI hAMsI karAvIe chIe. pharI pharIne kahevuM paDe che ke dharma AcaraNano viSaya che, samajavA-vicAravAne viSaya che ane tema karIne pravRttimAM lAvavAno che. e paMDitAIna, vAdavivAdane ke jayaparAjayane viSaya nathI. dharmane sAMbhaLIne ahaMbhAva pilAya, daMbha vadhe, pratiSThAnI mamatA jAge te dharmanuM zravaNa tadana nirarthaka che. je dharmAcaraNa, eTale tapa japa ke pUjA vagere anuSThAna ApaNe nitya AcaratA hoIe te pratidina e bAbata e tapAsavuM jarUrI
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-9-41 prabudadha jaina keTalAka samAcAra ane noMdha jane A banAva sAme potAne virodha spaSTa rIte jAhera karavAno Agraha kare che." zrI. nAnAbhAI bhaTTa saMghanI kacerImAM gAMdhI jyantI ane khAdIhuDI maMtrIonA nimaMtraNane mAna ApIne thoDA divasa pahelAM tA13 mI sapTembarathI tA0 5 thI okaTobara sudhInA zrI. nAnAbhAI ndu saMdhanI kacerImAM AvyA hatA ane te prasa ge divase AkhuM hiMdusthAne gAMdhI jayantInA divase tarIke ujave kAyaeNvAhaka samitinA sabhyo tema ja anya ma DaLI samakSa bhAva che. A divase daramiyAna gAMdhIjIne cirAyu prApta thAya evI nagara pAse AvelA AMbalA mukAme pote je zikSaNa temaja prArthanA karatI sabhAo jyAM tyAM bharAya che; gAMdhIjInA siddhAntone grAmoddhAranuM kArya karI rahyA che tene tema ja AMbalA nivAsane bane teTalo pracAra karavAmAM Ave che ane temane ati ISTa aMge temane thayelA gAmaDAne temaNe keTalAka khyAla Apyo hato evI kAMtaNa pravRttine paNa banate vega ApavAmAM Ave che. ane gAmaDAMnA lokonA dAridranI, ajJAnanI tema ja sarakArI ke A jayentIsamAraMbhanuM mukhya aMga khAdIhuDInuM vecANa hoya darabArI adhikArIothI temanA upara sarvatra thaI rahelI satAmaNIne che. akhila bhArata carakhA saMdha taraphathI rUA. 1, 5 ane 10nI paNa Abehuba citAra raju karyo hato. muMbaImAM vasatA lokone khAdIhuDIo kADhavAmAM Ave che ane lokomAM tenuM vecANa karatemanA anubhavamAMthI aneka navI vastuo jANavA maLe tema che. vAmAM Ave che. A huMDI vecANane uddeza AkhI janatAne ApaNe AzA rAkhIe ke temanA anubhavane teo zabdamUrta khAdI tarapha vALavAne ane khAdI na paheratA hoya tene paheratA - na ta rA. vizALa duniyAne grAmajanatAnI sAcI paristhi karavAno che ane sAthe sAthe akhila bhArata carakhA saMdhane tithI vAkephagAra kare. . tAnA kArya mATe ja huM AgaLathI purAM pADavA e paNa payuSaNa daramiyAna thaye purU pUjA A khAdI-huDI-vecANane eka bIjo uddeza che. gat saMvatsarinA divase vyAkhyA sabhya daramiyAna lAlabAga muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI chellAM be varSathI upAzrayanI vyAkhyAnazALAmAM zeTha gulAba. " * maNe dhI. nAdA-huMDI-vecANanuM kArya hAtha dharavAmAM Ave che ane A bolIne zrI rAmacaMdrasurInI nava aMge pUjA kara banAve kArya khAsa karIne kAryavAhaka samitinA sabhya upADI le che. A AkhA jaina samAjamAM bhAre carcA ane asaMtoSa u. * che. vakhate paNa A kArya cAlI rahyuM che ane saMdhanA sarva sabhyane AvI pUjA Aje cAlI rahelI jaina praNAlIthI tadana virUddha A kAryamAM joDAvA ane khAdI huMDI kharIdIne temaja vecIne bhUtakALane ItihAsa jotAM A prakAranA bhakti-atirekanA banAva " sa :-waaN suMdhanA phALAne vadhAre saMgIna banAvavA vinaMti. sAthe zithilAcAranI zarUAta thayelI mAluma paDe che ane tethI kara. tuM Ave che. je bhAI ke bahenane khAdI huMDI joIe teNe sa nA maMtrI pAsethI maMgAvI levI. rASTrIya mahAsabhAnuM AkhI jaina samAje vakhatasara cetavAnI ane AvI gurU pUjAne racanAtma jeTalA aMze saMdha apanAvaze teTalA aMze saMdhanI pharI banAva na bane eve prabaMdha javAnI khAsa jarUra che. pratibhA e pratiSThAmAM vadhAro thaze e saMghanA sarve sabhyo zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAryavAhaka samitie A banAva saMbaMdhamAM nIce mujaba TharAva karyo che. dhyAnamAM le ane e rIte khAdI pravRttine bane teTalo vega Ape. paryuSaNanA divaso daramiyAna uchAmaNI belIne zrI vijaya zrI jhaveracaMda meghANIne chuTakAro rAmacaMdrasurInI nava aMge karavAmAM AvelI pUjA Aja sudhI eprIla mAsamAM pragaTa thayela "phulachAbanA eka aMkamAM cAlI AvatI jaina praNAlIthI kevaLa virUddha che ane bhAvI. chapAyela kArTuna saMbaMdhamAM "e kArTuna kamI verajhera vadhAranArUM jaina prajA mATe aneka anartho upajAve te eka mArga zarU che e matalabanA AkSepa pUrvaka zrI jhaveracaMda meghANI ane kare che. dhI belAIne jaina sAdhunI pUjA karavAmAM Ave e draSya zrI. nAthAlAla zAha upara phejidArI kesa karavAmAM AvyuM hatuM. upasanIya ane jaina samAjane anya samAjomAM nIcuM jovaDAve te kesanI lAMbI sunAvaNInA ane e baMne bhAIone nirdoSa tevuM che ema A saMdha mAne che. tethI AvI gurUpUjA sAme jAhera karIne mejIsTreTa choDI mukyA che. zrI. medhANIne A prasaMge A saMdha pitAne sakhta virodha jAhera kare che ane jaina samA- sau koIne khUba khUba abhinaMdana ghaTe che. bhAI meghANInA che ke e dharmAcaraNonI jIvana upara zI asara thAya che, je dilanI vizALatA kayAM ane komI verajheranI kalpanA kyAM ? sAhityajIvananI lolupatA anAdikALathI cAlI Ave che e emane sarjanamAM ke lekhana pravRttimAM meghANIe kadi mArA-tArAne bheda ema ja rahe che ke temAM phera paDe che. tapa karI karIne zarIrane jANyuM nathI. temanuM AkhuM patrakAritva kema kema vacce, prAnta ghANa kADhI nAkhanArA bhAIbaMnee vicAravuM joIe ke, e tapanI prAnta vacce, junA ane navA vacce-grAmyajIvana ane zaherI ApaNI cAlu pravRtti upara zI asara thAya che ? dehanI kSaNa jIvana vacce-sumeLa ane samanvaya sAdhavA upara ja racAyeluM bhaMguratA anubhavAya che ke bIjI bIjI lAlacamAM phasAvAnuM che. te satyanA-saundaryanA-zauryanA pUjArI che. temanI buddhine bane che ? mArI te evI samaja che ke pUrata adhikAra pAmyA hindu-musalamAnane bheda kadi sparyo nathI. ema chatAM amadAvidrA karelAM dehamane viparIta phaLane ja nIpajAve che. mATe vAdanI polIsane temanI upara ja kera karavAnuM sUjhayuM. saddabhAgye kharI vAta e che ke ApaNe tyAM vAtAvaraNamAM je sadAcaraNa, mejIsTreTanI taTastha STi satya tAravI zakI ane zrI. meghANInA satya, dayA, prema, ahiMsA vagere guNone khIlave evuM dharma-zikSaNa nasIbe jelavAsa na AvyuM. zrI. meghANIne punaH punaH dhanyavAda ! meLavavA ke meLavI ApavA prayatnazIla thavuM joIe. tema hiMdusthAna hAi nAkhe karavAthI ja ApaNI viSamatAo maTaze, samabhAva vadhaze ane gayA aMkamAM rUjhavelTa-carcAhIlanA saMyukata DhaDherA upara zkabIjAnI paMthanI ke anya saMpradAyanI tarapha sahiSNutA keLavAze karavAmAM AvelI samAlocanAmAM prazna karavAmAM AvyuM hatuM ke ane e rIte chevaTe dharmazikSaNa pAmanArAo uttarottara A badhI jAherAta te jANI, paNa amArA hiMdusthAnanuM zuM? pragaDi ne sAvaze. A praznane tAjetaramAM mAnyavara mukhya pradhAne cokho ane caTa
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ '.10 0 prabuddha jaina tA. 15-9-41 javAba ApI dIdho che ke e badhI jAherAtane ane hiMdusthAnane prAdhAnya ApavAmAM AvyuM eTale lAla raMga razIyAmAM te vyApaka bane ke brITIza prajAne adhIna evA anya ke dezane kazI bane eTaluM ja nahi paNa lAla raMgane jhaDe duniyAbharanA dalita levAdevA nathI. e te amArA yuropanAM bhAIbhAMDuM je bIcArA ane dabAyalAone pratIka bane. AvI ja rIte musalamAna hITalaranI eDI nIce cagadAI rahyAM che temane AzA lIlA raMgane dhArmika mahatva Ape che. kegrese lAla raMgane hiMdu- tema ja AzvAsana ApavA mATe e Akhe DhaDhere ATalAMTikanA ene lekhyo che, paNa ghaNe khare ThekANe e sthAna bhagavA pele pAra besIne ghaDavAmAM AvyuM che. mAnyavara carcahIla kahe raMgane paNa ApavAmAM Ave che. thIosophIsTa vaLI vAdaLI che te ema ke ATalAMTikanI jAherAta hiMdusthAnane kramika vikAsa- raMgane khesa khabhA upara nAMkhe che. kaI puSpanuM paNa Ama ja vALA javAbadAra rAjyataMtrane mArge laI javAne lagatI Aja bhAgya khulI jAya che. "popI" nAmanA phulane suleha zAntinuM sudhImAM karavAmAM AvelI ane khAsa karIne gayA varSanA ega- cihna gaNavuM ema svIkArAya eTale suleha zAntinA pracArane sTanI jAherAtane jarA paNa maryAdita karatI nathI. jANe ke e lagatA koI paNa divase e phula ja jyAM tyAM jovAmAM Ave che. badhI jAherAto karatAM eTalAMTikanI jAherAta mujaba hiMdusthAnane AvI ja rIte kesanuM cihna, Dabala trikeNa, kaMpAsa ane kITabahuja ochuM maLe te heya. paNa carcAhIla kahevAte ema mAMge khuNo, reMTI, haDa ane dAtaraDuM, svastika, bIjAkAra trizuLa che ke dareka dezanA prajAne pitAne anukuLa paDe tevuM rAjyataMtra AvI aneka AkRtio amuka dharma, saMpradAya, varga, jAti ke bihAranI kazA paNa niyaMtraNa vinA ghaDavAne hakaka raheze evI prajAne pakSapAta ubhA thavAnA kAraNe judI judI prajAomAM amArI jAherAtathI hiMdusthAne jarA paNa bharamAvAnI jarUra nathI. jude jude kALe mahattva pAme che ane -nAkRtio. . hiMdusthAne te hiMdusthAnane 9, ke je kAMI Aja sudhImAM aneka prakAranI mAnyatAo, vahemo ane kadAgraho ubhA thAya che kahevAmAM AvyuM hoya te ja dhyAnamAM rAkhavuM ane te upara ja ane poSAya che. pitAnA dezanA bhAvInI gaNatarI karavI ane hiMdustho maMv AvI ja rIte A. jyAM tyAM "V" akSaranuM ja bhAgya javAbadAra rAjyataMtra ApavAnI amArI nema che e -havanuM vAge che . * mAM, basamAM, TrAmamAM, ophIsamAM jyAM Aja pahelAM eka hajArane eka vakhata jAhera karI dIdhuM che. juo + ane V ja najare paDe che. A V zabdamAM ane e amArI nemanI paripUrti karavA jatAM aneka AvyuM. kayAMthI AvyuM ane AvI mehinI koNe mukI ? bhinna bhinna vargo, saMpradAyo tathA sthApita hite pratyenI Tha te keTanA kelaramAM V bharAvIne pharatA dekhAya che. eka amArI anekavidha javAbadArIonI amArAthI kadi upe - merI maMDaLI jamavA bese to V AkAramAM Tebala athavA te. zake tema nathI e paNa hiMdavAsIone ra vAre yAda e . pATalA goThavAya che. eroplene paNa samuhamAM nIkaLe tyAM V jarUra che ja nahi. carcahIlanA hiMdusthAnane lagatA ka8 ne A AkAramAM uDatA najare paDe che. sAra che. AvA spaSTa vakatRtva mATe carcAhIlane dhanyata: ghaTe che. alabata e te sau koI jANe che ke " zabdathI mitrajee pitAnI tAkAtanA jore svarAjya levAnI bha seve che teo te kAMI ATalAMTikanI aSTavidhAnI jAhera thI chetarAya rAjyanA vijaya samajavAnuM che. A vijayanI upayogItA gayA yuropIya vigrahamAM eTalI ja hatI. paNa e vigrahamAM - tema hatuM ja nahi. paNa A parAdhIna dezamAM e paNa eka varga vijayane samIpa lAvavA mATe "V' zabdano upayoga karavAnuM che ke je baMdhAraNa pura:saranI laDAIthI ane vATAdhATanI vAtathI svarAjya hAMsala karavAnI AzA sevyA ja kare che ane ATalA ke lAbha levAnuM koIne sUjhayuM nahotuM . TikanI jAherAta jevA nivedane ugrIva banIne vAMce che ane junI mAnyatAomAM jApa upara khUba bhAra mukavAmAM have te svarAjya AvI maLyuM evI bhramaNAmAM be ghaDi rAce AvatuM hatuM. saMta tulasIdAse tulasI rAmAyaNano lagabhaga pAMcama ane nAce che. AvA lekene spaSTa darzana karAvavA badala nAmadAra bhAga to rAmanAmano mahimA varNavavA pAchaLa ja rokaye che. paNa carcA hIlane upakAra mAnave ghaTe che. AjanA buddhipradhAna jamAnAmAM kevaLa nAmane mahimA lupta [ V 5. thaye che ema lAgatuM hatuM. eka vakhata huM agAsa gayA hatA. Aja kAla jyAM tyAM V akSara jovAmAM Ave che ane tyAM bhaktiparAyaNa bhAI bahenane 'sat svarUpa AtmA" ne te jotAM kaMI kaMI taraMgo uDe che. sAdhAraNa rIte koI mANasa jApa karatAM meM sAMbhaLyA hatA ane AtmasAkSAtkAra karavAne acAnaka dhana raLe ane jyAM tyAM tenAM mAnasanmAna thavA mAMDe A eka upAya che ema mane samajAvavAmAM AvyuM hatuM. Ama tyAre ApaNe kahIe chIe ke Aje e mANasanAM bhAgya chatAM paNa mArA buddhijaDa mAnasane e jApanI kazI upagItA udhaDayAM che. A bhAgya kevaLa bhANusanAM ja ughaDatAM nathI paNa samajAI nahotI. brITIza prajA jevI nakakara vAstavikatAne pUjabIjI aneka sajIva temaja nirjIva vastuonA tathA amuka raMganA, nArI bIjI koI prajA nathI. nakakara hakIkato svIkAravI, anukuLa AkRtinA, zabdanA, ane akSaranAM paNa bhAgya udhaDe che. dAkhalA tarIke hakIkatane lAbha levo ane pratikuLa hakIkatene bahAdurIthI kutarA pALavAnI sudharelI duniyAmAM phezana cAle eTale kutarAnuM sAmano kare e brITIza prajAnI khAsIyata che. te padArthane bhAgya ughaDe, jyAM juo tyAM bAI sAhebanA hAthe kutarUM vaLageluM jue, paDachAyAthI dura rahe. Ama chatAM Aje e prajAne paNa ja hoya. DokaTare zodha kare ke TameTAmAM ke gAjaramAM paNa vadhAre "y' akSaranA jApanI bhAre dhuna lAgI jaNAya che. pramANamAM viTAmIna mAluma paDe che eTale pachI jyAM jamavA A kaLiyugamAM kalpanAmAM na Ave evI A eka ghaTanA che. jAo tyAM bIjuM kAMI hoya ke na hoya paNa TameTA ke gAjara purANa kathA jaNAve che ke rAmanAmathI paththara taryA hatA. to hoya ja hoya. AvI ja rIte bhinna bhinna raMganu mahatva nAjhIone nirmULa karavA mATe akSaramAM paNa evI koI ubhuM thAya che. razIAmAM sAmyavAda ubhuM thayuM ane lAla raMgane divya zakita rahelI haze ema kAM na mAnavuM ? paramAnaMda. zrI muMbaI jaina yuvaka rAdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI TrITa, muMbaI. - mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiM'mata TADha Ane varSa H zrI muMbai jaina cuvasa thatu... pAkSika mukhapatra prabudha jaina taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha, muMbai : 1 okaTombara 1941 budhavAra gAMdhIjInI dharmabhAvanA nuSya jIvananI mahattA satya tathA balAnI zodhamAM rahetA ApAnI pragatimAM rahelI che nahi ke tenI Adhibhautika saLatAmAM. je vyakita mAnA sAkSAtkAra karavAmAM prayatnazIla rahe che te mAnava itihAsamAM te mATe jIvanta che. kALa huM aneka vastuonI jema mahAna vIrA.. paNa sahelAthI bhulavADa che, paraMtu sate| cIrasmaraNIya rahe che. gAMdhIjInI. ka temanAM vIratApUrNa kAryonI saphaLatA karatAM tema... ja vadhAre AbhArI che. atyAranI duniyA AtmAne zane paMthe ja rahI che te vakhate te AtmAne jAgRta ra ane duniyAne navA mArga batAvavA prayatna karI rahyA che. duniyA gAMdhIjIne jude judesvarUpe jue che. kAI temane rAjanIti kahe che. kAi samAjasudhAraka kahe che. koI zAstrajJa kahe che. koI temane dhArmika dRSTie jue che. te nathI mAtra samAjasudhAraka, rAjanItijJa ke nathI zAstrana. A badhuM teA gauNa che. temanA jIvananuM mukhya dhyeya teA AtmAne sAkSAtkAra karavAnuM che. khIjAM badhAM kAryo teA te dhyeyanI prAptine mATe ja che. sAmAnya manuSya temanA kharA svarUpane samajI zakatA nathI. te te kata temanAM Adhibhautika kAryo tarapha ja najara nAkhe che ane temane te svarUpe jovA prayatna kare che. je manuSya AtmAne sAkSAtkAra karavA mAge che te prANImAtranI sAthe tanmaya thavAnI zakita dharAvatA heAvA joie. tethI gAMdhIjI kahe che ke "huM dareka jIvanI sAthe ekarUpa thavA mAgu chuM ane mArI mukita deza ane manuSyamAtranI sevAmAM ja rahelI che." gAMdhIjI AtmasAkSAtkAra karavAnI mahattvAkAMkSA rAkhe che. pAtAnI jAtane kAi paNa kSetrathI aLagI rAkhI AtmasAkSAtkAra karavA mAMgatA nathI. temanuM rAjakAraNamAM pravezavuM A vastune AdhIna che. temanuM sarva calanavalana eja dRSTithI thAya che. temanu sarva lakhANa paNa e ja dRSTithI thAya che. tethI temanAmAM manuSyanA ucca guNAnu ArepaNa thayeluM ApaNe joI zakIe chIe. temanI pAse vizvapremI hAsya che. A hAsye sarvenAM mana tI lIdhAM che. *dharma eTale nIti. AdhyAtmika dRSTie pALelI nIti te dharmaAkhI duniyAnA AdhAra nIti upara rahelA che. nIti sivAya kadI duniyAne vyavahAra cAlI zake ja nahi. jyAre duniyA nItine taje che tyAre tene pralaya thAya che. yureApe Aje nIti tajI che ane vinAzane paMthe jai rahyuM che. duniyA uparatha nItine lepa thAya che ane jU prapa Mca khunAmarakI vadhI paDe che, tyAre manuSya jAtimAMthI kAine koine AtmA jAgRta thAya che. te duniyAnI A paristhitine aMdhakAramAMthI prakAzamAM Regd. No. B, 4266. lavAjama rUpiyA 2 lAvavA mathe che. jAgRta thayelA AtmA jIvanabhara A aMdhakAranI sAme jhajhume che ane tenA vidhvaMsa kare che, ane vinAzane paMthe jaDI duniyAne bacAve che. nApaNe paramezvarano avatAra kIe chIe. .- Ne AgaLa joI gayA ke mahAtmAjInuM dhyeya AtmAnA raDAra karavAnuM che, eTale Izvarane sAkSAkAra karavAnuM-meAkSa meLavavAnu che. te mAne che ke paramezvaranuM svarUpa mana ane ANIthI para che eTale te anaMta, anAdi, sadA ekarUpe rahenAra, zrvanA AtmArUpa athavA AdhArarUpa ane vizvanuM kAraNa che, te athavA jJAna-svarUpa che, ene ja mAtra sanAtana astitva 1 badhuM nAza che. is. dhapura e eka adbhUta adRzya zakita che. te duniyA para sarvatra vyApelI che. te AMkhathI joi zakAtI nathI. phakata te anubhavathI jANI zakAya che. tenA purAvA pacendriyathI ApI zakAtA nathI, tenA purAvA te zraddhA che. je tene zraddhApUrvaka mAne che teja tene anubhava karI zake che. gAMdhIjIne izvaramAM aTala vizvAsa che. sUrya che te jeTaluM sAcu che tenA karatAM paNa vadhAre vizvAsa zrvarI zakitamAM te rAkhe che. tethI ja te te zaktine anubhava karI zake che. jyAre jyAre temanuM mana zakAthI asthira thai jAya che tyAre te tenuM nirAkaraNa izvara para cheDI de che ane tenA taraphathI temane uttara maLI rahe che. izvara eTale paramAtmA. AtmA e paramAtmAnA aMza che. eTale peAtAnI zaMkAnu nirAkaraNa te aMtaranAda dvArA prApta. kare che. tee aMtaranAdane zraddhApUrvaka sAMbhaLe che ane te pramANe kArya kare che. sasthAnnAsti vo dharma: / satyathI koi zreSDa dharma nathI, izvara nathI. saTyakSetra paramajJa| satyanuM vyApaka svarUpa eja paramepara. A satyanI prApti mAtra prema ane ahiM'sA dvArA ja zakaya che. manuSya duniyAnA vAtAvaraNathI gherAyelA havAthI tenI manebhuminI aMdara aneka duzmano chUpAine beThelA che jevA ke kAma, krodha, lobha, meha, . matsara vagere ane teo manuSyane unnatine mArge jatA aTakAve che ane patanane mArge laqha jAya che. manuSyate AtmAnA prakAza maLe che ane te dvArA te potAnA jIvananA bhAge AgaLa vadhe che. paraMtu A duzmanA AtmAnI AsapAsa pharI vaLelA che. ane tene te prakAza pAmavA detA nathI. satyanA zodhake te manebhUtimAM lapAi rahelA A duzmanane unmULa karI Atmazuddhi karavI joie. bALakanA jevA zuddha aMtaHkaraNavALA ja satyane sAkSAtkAra karI zake che. aMtaHkaraNanI zuddhi rAgadverSAvahIna, niSpakSapAtI, zradhdhA bhakti
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 . tA. 1-10-41 chejAya jatA ' thatI jAya che ane sadgaNe yukata mana, vacana ane karmathI ja thaI zake che. satyanA zodhake - paNa pitAnA dharma pratyeno prema AMdhaLo maTI jJAnamaya thAya che. rajakaNathI paNa nIce rahe teTalA namra banavuM joIe. jagata tethI vadhAre sAtvika ane nirmaLa bane che. badhA dharmo pratye , AkhuM rajakaNane kacaDe che, paNa satyane pUjArI te rajakaNa samabhAva Ave te ja ApaNA divyacakSu khUle. dharmAnjatA ane sudhdhAM tene kacaDI zake e alpa na bane tyAM sudhI tene svataMtra divyadarzana vacce uttara dakSiNu jeTaluM aMtara che. dharmajJAna thatAM satyanI jhAMkhI durlabha che. rajakaNathI paNa nIce rahI zake teTale aMtarAye uDI jAya che ane samabhAva pedA thAya che. sarvadharma alpa mANasa tyAre ja thaI zake ke jyAre teNe manabhUminI samabhAva kyAre utpanna thaI zake ? keNu utpanna karI zake ? aMdara chupAI rahelA duzmanone unmaLa karyo hoya. teone dUra sarva dharmo pratye samabhAva utpanna thavo saheluM nathI. te mATe karavA e saheluM kAma nathI. tene mATe te khUba tapazcaryAnI prathama pitAnA dharmane pUrepUre abhyAsa karavo joIe. jyAre jarUra che. gAMdhIjIe te mATe tapazcaryA AdarI che. ane tapazcaryAne mANuma pitAnA dharmanuM pAna karI zake, tenA rahasyane samajI zake baLe ja teo temane mahAna karI zakaze evo temane daDha vizvAsa che. tyAre ja bIjA dharmo pratye samabhAva utpanna thaI zake. jene svataMtra satyane sAkSAtkAra kare che teNe dareka Indri- gAMdhIjIe-hindudharmane barAbara abhyAsa karyo che. tenuM cAnI pravRttio ane muna:zara kAbu meLavavA mATe ahiMsA, pAna nAnapaNathI karatA AvyA che. tenA rahasyane pUrepUruM samajyA brahmacarya, asvAda, saMca, baparigraha, svadezI, abhaya, namratA, che tethI teo sanAtanI hindu hovAne dAvo kare che. temaNe pratijJA, upAsanA, vagere sAdhano upayoga karyo che ane temAM bIjA dharmone hArdikatAthI abhyAsa karyo che. teo * * - temane saphaLatA maLI che : " ApaNe temanA satyanA prayogo mArA dharma pratyene mAro prema bIjAnA pratyenA premane samauparathI jANI zakIe chIe. ' jatAM mane zikhave che." dharmAntara.' bAbatamAM teo kahe che ke ApaNe gAMdhIjIne gAMdhIjI karatAM mahAtmA' zathI "hiMdu dharmamAM paradharmIne halAvIne pitAnA dharmamAM levAnI vadhAre saMdhIe chIe arIkAntathA be, vidhi ja nathI. hindu dharmavRtti mane zIkhave che ke badhA ja dharmo : paNa teo mukhyatve , mahAtmAne nAmathI vadhAre che ke " tAcA che. badhAnI utpatti eka ja IzvaramAMthI ApaNane svabhAvika rIte prazna thaze ke teo mahA va va dharma apUrNa che. kAraNa ke te apUrNa evA kahevAyA ? zI rIte banyA. ? - prArA ApaNane maLelA che. kharI zuddha pravRtti huM tene ja sAmAnya rIte jema jema manuSya AtmAne sAkSAtkAra : kahuM ke dareka strI ane puruSa potAnA dharmamAM rahI pUrNatva prApta mATe prayatnazIla rahe che tema tema, tava thata, cha karavA mathe. AmAM cAritra eja mANasanI kasoTI hoya. jo ane tenuM sthAna saguNa le che. jema jema guNe vRddhi mANasa nItimAM caDhiyAta na thAya te eka vADAmAMthI nikaLI thatI jAya che tema tema tenA puNyanI sacetatA vadhAre vadhatI jatI bIjAmAM pesavAthI zuM vaLavAnuM hatuM ? sAco dhArmika koI paNa | mAlama paDe che. kAraNa ke tenI saMtapaNA ta tene pArga ujvala paradharmIne pitAnA dharmamAM AvavA nahi kahe; paraMtu sAmA mANa karI rahI hoya che ane te prakAzane AdhAre te pitA .. jIvanane paMtha sanI bhUla batAvI te sudharAvavA kozISa karaze ane tene tenA - kAcce jAya che. prAkRta manuSyanI sAthe sarakhAvatAM teo ghaNA raste javA kaheze. A rIte te paradharmIne dharmanI sevA kare che." uMcA hoya che, paNa teo jANe che ke saMpUrNa thavAnA dayeyathI dareka dharmanA anuyAyIne pitAne dharma zreSTha lAge e svAbhAvika - pite haju bahu dUra che. che. satyanA zedhakane pitAnI AdhyAtmika unnati karavA mATe manuSyo temane pitAnAthI uMcI kakSAe jue che, pitAne emAMthI puratI sAmagrI maLI rahe che. eja daSTie gAMdhIjIne halakA gaNe che ane mAnI le che ke ApaNAthI te emanA hiMdu dharma zreSTha che ema lAgyuM. temane temAMthI pUratI sAmagrI jevA na ja thaI zakAya ane tethI teo AgaLa vadhelA mANasane maLI rahe che ema teo kahe che. temanA musalamAna ane khristI 'mahAtmA' zabdathI saMbaMdhe che. mitroe potAnA dharmamAM levA aneka prayatno karyA hatA chatAM dareka yugamAM ane dareka prajAmAM satyanA tIvra zedhako ane temAM te lekene niSphaLatA maLI hatI. teo kahe che ke, "hiMdujanakalyANa mATe atyaMta dhagaza dharAvanArA vibhUtimAna purU dharma ane sarvathI zreSTha lAge che tethI bALaka jema mAtAne vaLagI ane saMte pedA thayA che. te yuganA ane te prajAnA bIjA rahe che tema huM mArA dharmane vaLagI rahuM chuM. paNa bALako jema mANase karatAM temaNe satya kacka vadhAre darzana karyuM hoya che. paramAtAne tiraskAra nathI karatAM tema huM paNa paradharmone tiraskAra emanuM keTaluMka darzana sanAtana siddhAMtanuM hoya che ane keTaluMka nathI karate. pitAnA jamAnAnI paristhitimAMthI udabhaveluM hoya che. gAMdhIjIne sarve dharmo pratye samabhAva che. temane mATe hiMdu vaLI keTalAka siddhAnta tenA sanAtana svarUpamAM temane dharma zreSTha che. temAMthI temane pUratI sAmagrI maLI rahe che. tethI samajAyA hoya chatAM tene vyavahArika amala karavA jatAM potAnA yuga temanI badhI philasuphI hiMdu dharmanA sanAtana sidhdhAMta upara rahelI ane prajAnI paristhitine baMdhabesatI Ave evI rIte maryAdAmAM ja che. sara rAdhAkRSNana kahe che ke "gAMdhIjI jIvatA jAgatA hiMdu tenI paddhati temane sUjhe ema bane che. A badhAmAMthI jagatanA dharma che. teo hiMdu dharmanI punarracanA karI rahyA che." judA judA dharmA udbhavyA che. A viSe gAMdhIjIne abhiprAya satyazodhaka sarva dharmo pratye samabhAva rAkhe paraMtu te adharmane che ke badhA dharmo Izvaradatta che, paNa te manuSya kalpita hovAthI svIkAra kadI nahi kare, paraMtu virodha karaze ane bane te dUra ane manuSya tene pracAra karatA hovAthI te apUrNa hoya che. karavA prayatna karaze. gAMdhIjInuM dareka kArya dhArmika dRSTie thAya che. Izvaradatta dharma agamya che tene bhASAmAM manuSya mUke che. tene artha eTale je kAryamAM temane adharma jevuM lAge che tyAM teo tene paNuM manuSya kare che. kone artha sAco ? sahu pitapetAnI dRSTie virodha kare che ane tene sudhAravA-nItine mArge lAvavA-prayatna [jyAM lagI e dRSTi varte tyAM lagI] sAcA, paNa sarve beTA kare che. jIvana ane samAjamAM evuM eka paNa kSetra nathI ke hovAno saMbhava nathI. tethI ja ApaNe badhA pratye samabhAva jyAM temaNe potAnA vicAro darzAvyA na hoya. temanuM dareka kArya rAkhIe. AmAM pitAnA dharma pratye udAsInatA nathI AvatI. satyanI zedha mATe thatuM hovAthI temAM satyano prakAza jharatA
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-41 prabudha jaina prAcIna kALamAM AtmasAkSAtkAra karavA mAganAra pitAnI jAtane samAjathI jema bane tema dura ja rAkhavA mAgatA. teomAM evI mAnyatA hatI ke samAjanI aMdara rahI AtmAne sAkSAtkAra thaI zake ja nahi. teo koI ekAMta jagyAe cAlyA jatA ane yogasAdhanA vagere karatA. gAMdhIjIe e mAnyatA khoTI TharAvI che. teo mAne che ke samAjanI aMdara rahI tenA pratyenI potAnI pharajo barAbara adA karavI ane te dvArA AtmasAkSAtkAra kare. teo kahe che ke samAjanI unnatimAM ja mArI unnati che." pahelAMnA AtmasAkSAtkAra karanArA samAjathI alaga paDI jatA hovAthI temanA jJAnane samAjane barAbara lAbha maLI zakta nahi. je samAjane temanA jJAnane barAbara lAbha maLyo hato te Aje jeTalA pramANamAM samAjanI aMdara adharma dAkhala thayelo mAlama paDe che teTalA kadAca. pAMdhIjIe samAjanI aMdara rahI AtmAne sAkSAtkAra karavAnuM yaMgya mAnyuM che. teo ne che ke duniyAnI dareka vasta dhArmika tandra upara nabhelI che, de keTale dareka kArya dhArmi joie. temaNe sAmajIka, mArthika, rA adara dharmane guMthI lIdho te rAkhe che. .. ane rAjakAraNa karatAM adhika mAlama paDe che. temanuM rAjakAraNamAM jhaMpalAvavuM te paNa adharmane sAmane karavAnA uddezathI ja prerAyeluM che. 'ApaNe upara joI gayA ke gAMdhIjInI mahatvAkAMkSA AtmAne sAkSAtkAra karavAnI che, tethI pitAnI jAtane koI paNa kSetrathI dUra rAkhI na zake. gAMdhIjInuM rAjakAraNa A dRSTie che. keTalAka temane rAjanItijJa kahe che kAraNa temaNe hiMdI rAjakAraNamAM TuMka samayamAM dhArI na zakAya evI moTI krAnti karI che, gulAmImAM sabaDatI prajAne svataMtratA hAMsala karavA mATe tIvra lAgaNIvALI banAvI che. sAmAnya rIte rAjakAraNIya purUSa dharmathI dUra rahe che ema mAnavAmAM Ave che, kAraNa temanA manamAM rAta-divasa eja vicAra Ave che ke sAmA rASTrane kevI rIte gulAma banAvavuM, Arthika ane naitika dRSTie kema karI pAyamAla karavuM. atyAra sudhInAM yudhdha pararASTrane Arthika dRSTie - * karavA mATe ja laDAyAM che ane atyAranuM yudhdha paNa ana dRSTie thAya che. carcahIla ke rUjhavelTa kahetA hoya ke ame parAdhIna rAjyane mukita apAvavA ane dharmanuM rakSaNa karavA laDIe chIe te e moTI che. teo te potAnA mArga mAMthI duzmanane dUra karavA mAge che, jethI bIjA dezo upara pitAne bhagavaTo kAyamane kAyama rahe. para, . . judI che. temane mana te eka ja vastu che . - sAkSAtkAra. keTalAka mAne che ke "dharma ane kaI divasa banI zake ja nahi, kAraNa rAjakAraNamAM phaTakA joIe ja. te sivAya kadI rAjya cAlI zake ja nahi." paraMtu gAMdhIjI kahe che ke "je AvI vAta kare che te dharma zuM che te jANu nathI.teo kahe che ke "mAre nazvara sAmrAjyanI : icchA nathI, huM svarganA sAmrAjyanI IcchA karI rahyo chuM. kAraNa te ja AdhyAtmika mukti che. mAre mATe dharmarahita rAjanIti mRtyu samAna che. temAM AtmAne ghAta thAya che. rAjanIti e te dharmanI sevikA che." temanI rAjanIti satya ane ahiMsA upara racAyelI che. adharmane vidhateo ahiMsA ane premathI ja karavA mAge che. teo mAne che ke manuSya prANIe keTalAe anyAya karyo hoya ane keTalAMye pApa karyo hoya te paNa manuSya e manuSya ja che. tene Akhare dharmane rastA sujhaze ja. A siddhAMta upara temanI satyAgrahanI laData che. ahiMsA e cetanayukta pracaMDa zakita che, te pASANa hRdayane pIgaLAvI zake che. tenI sAme virodha ubho rahI zaktA ja nathI. gAMdhIjInI rAjanIti viSe kAkA sAheba kahe che ke "gAMdhIjInI rAjanItimAM je kaMI khAsa vizeSatA hoya to te e che ke teo virodhane potAnI sAme ubhe ja rahevA detA nathI. banatAM sudhI teo vidhIo pAsethI temanI viradhavRtti chInavI le che. jenI sAthe temane virodha hoya tenI sAthe teo ghaTe te karatAM vadhAre. pakSapAta pahelAMthI ja batAvI de che, potAnA virodhIene pitAnA ja jevA sajana mAnI le che ane temanI sAthe dharmayudhdha kare che ane tenAmAM sutelI dharmabudhdhine jAgRta kare che. satyAgrahanI aMdara ApaNe joIzuM to jaNAze ke satya ane ahiMsAthI ja temaNe vidhInuM hRdayaparivartana karavA prayatna karyo che ane darekamAM temane saphaLatA maLI che. ' satyAgraha eTale adharma athavA anyAyane pratikAra. samAjanI aMdara rahelA adharma athavA anyAyane dUra kare e samAjamAM rahenAra darekanI pharaja che. gAMdhIjI mAne che ke "deza ane samAjanI sevAmAM ja mArI mukita che. samAjanI aMdara rahenAra samAjanA dareka kAryone bhAgIdAra che, tene traNa che. . sarvani tatam ! seddhiM viMdati mAnavaH // jethI saMva ' ' 'tti ane pravRtti thAya che tathA jenAthI A samagra jagata vyApta che te paramAtmAne pitAnAM svAbhAvika karmavaDe pUjIne ja manuSya e siddhine pAme che. prAca kALathI hiMda nItine mArge cAlatuM AvyuM che. aneka satAe tene patanane mArgethI bacAvyuM che. gAMdhIjI ApaNuM e pUrvAcAryonA vaMzaja che. temaNe hiMdane eka ne mArga batAvyA che. te mArge javAmAM ja ApaNuM kalyANa raheluM che. tA. 21-8-41, "eka vidyAthI? gUjarAta vidyApITha) # vidyApIThamAM gAMdhI saptAha vyAkhyAnamALA aMge taiyAra karela nibaMdha. mAnava saMgIta ("naI duniAmAMthI zrI AnaMda zAstrInA kAvyane anuvAda) cAle mAnava banavA cAle ! sadIothI vibhakata banelA ! navI duniyA sarajA-cAle mAnava banIne, A duniyAmAM mAnavatA vadhAre, saMpradAyanA bhaDakA cAlo sAthe maLI bujhAvo, jAti-dharmanA jaMga haTAvI, mAnavatA camakA, sarva dharma samabhAvane pAye vizvamaMdira caNAve-cAle. ' nirativAdanA jhagaDAnuM mULa kAraNa pharI zedhAvo, veda-kurAna-purANa-sUtrathI jagane mArga batAve, sadIothI jalatA hRdayepara premAmRta varasAve, jagasevaka banI satya bhakatanI padaraja 'ziva caDhAve-cAle matavibhinnatA dUra bhagADe, premapradIpa pragaTAve, mAnava banIne, mAnavatAnI AzAo pharla lAve, hindu muslIma bheda phagAvI, rASTra dharma jagAve, navayuganA mAnava saMgItamAM, bhArata sura pUrA-cAlo0 kAti bareDIA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 prabuddha jaina tA. 1-10-41 ja roganI sAmULathI kATavANA tenA . nAnI laDA prabuddha jaina satyapUtAM vadevAcam 1941. saccassa ANAe uvahie mehAvI mAraM tarati / hiMdustAnanuM darada ghaNuM UMDuM che. gulAmInuM jhera tenA ragesatyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. ragamAM vyApI gayuM che. tene jaDamULathI kADhavAno prayatna gAMdhIjIne che ane tethI ja roganI sAmenA A mahAna saMgrAmamAM nAnI nAnI laDAIe hAryA jItyAnuM mahatva gAMdhIjIne jaNAtuM nathI. loko ahiMsAne apanAvatA nathI, reMTIyAne svIkAratA nathI tenuM zuM? hemiopAthImAM eka mahAna siddhAnta che ke daradane acUka lAgu paDe tevI davA apAya te zarUAtamAM daranuM okaTombara 1 1941 svarUpe vadhAre ugra thAya ane zarIramAM chUpI rIte rahelAM dardanA aneka aMge eka sAmaTAM phATI nikaLe. ApaNA dezamAM ema ja ghaNuM jIvo gAMdhIjI! thayuM che. gulAmI e ApaNe mahArega. niSkriyatA, AMtarika mahAtmA gAMdhIjI:jaMdagInA betera varSa pUrA karI tetaramAM vikhavAda, TUMkI vArtha buddhi, niyabaLano abhAva, tyAganI varSamAM Aje praveze che. hiMdane utkarSane pathe laI javA mATe azakti vagere te rAganAM aMgo che. gAMdhIjIe darada ane tenAM gAMdhIjInuM netRtva cira -- * che. lAdhe rAdhe --- aMgene barAbara pArakhI upajanA che. batAvI temane teravidha avasare amArI " . racanAtmaka kAryakrama e A roga ane tenAM aneka aMga 1 che yugapurUSa che. A purUSa hajAro varSomAM eka dA rAmabANa davA che. A davAnAM ghUMTaDA pA:na sAthe rAja janme che. gAMdhIjInI "javA mATe paNa lAyakAla lakSaNo vadhu ugra svarUpamAM jaNAvA lAgyA che. gAMdhIjInA kAryakramane joIe. "revI mUvA re -glI sAcI che , " te virodha ja, e kAryakramanI bUkatAne puro che. hiMdustAteTalIka vize vAta che namAM virodhanA je sara A , dekhAya che, te rogathI kaMTALelA prakAranA cha isanI --)nI bUmarANa je che. evI bUmarANathI sAco vaida kadI ' sAcuM che ke yugapurUSane te - daradInA vicArI hitecchuo paNa dhIraja zakAtuM nathI. gAMdhIjInuM A itihAsakAre ja AlekhI . na A virodha karanAra vargamAM koNa che ? khAsa karIne paNa ApaNI alpa * Nele varga. AjakAlanA bhaNatarathI mANasa bIjuM kAMI nahi che, temAM paNa gAMdhIjInI bhavya che ane tavI dekha che. te avasAvI te thAya che, ane paryAvasAyI nI buddhi vastuzAstra gAMdhIjI eTale satyanA ananya upAsaka, ahiMsAnuM mUrta svarUpa, ane nanna thAya ja, bahuzAkha buddhinuM lakSaNa e che ke tenI garIbonA belI, tapa ane saMyamanI pratimA, zuddha pAritryanI AgaLa je cIja mUkavAmAM Ave temAM kaMIka doSa jaNAya.. virmala gaMgA, svarAjya saMgrAmanA dhuraMdhara senAnI, sAhityanA vaLI gAMdhIjI niSphaLa gayA che, ema kahenArane savAla pUchIe. maharSi, bhAratIya saMskRtinA draSTA muni, dalite uddhAraka, ke niSphaLa zabdano artha zo ? tenI vyApti zI ? teo zuM dharmanA mahAna rakSaka vagere anekavidha rIte temanAM darzana bhArata- ema dhAre che ke rASTronuM bhavitavya eka ke be dasakAmAM pharI jAya ? varSa thayAM che. e guNasamuccaya jenAmAM ekatrita thayo hoya pacAsathI vadhu varSe koMgresa svarAjya mATe prayatna kare che, chatAMya e purUSa ItihAsamAM bIjo maLI Ave ke kema te zaMkAspada svarAjya nathI AvatuM, tethI zuM gresa niSphaLa gaNAya ? mAre muMbaIthI amadAvAda javuM hoya ane huM vaDedarA pahoMcuM, tethI koI * ane tema chatAMya gAMdhIjInI vicAradhAdAnA virodhI pravAhe ema kahe ke amadAvAda te nathI pahoMcIne ? tadana niSphaLa vadhatA jAya che, ema zAthI? A virodhI pravAhonA saMgharSamAMthI gayA che. tame" te tene zuM javAba Ape ? svarAjaya ne mArga, je matibhrama pedya thAya che, tene lIdhe ghaNane ema lAgavA lAgyuM lAM che. ane tenI kUca, dhIre dhIre cAlavAnI. saphaLatA ke che ke gAMdhIjI niSphaLa nIvaDayA che. niSphaLatAnI parIkSA ekaja rIte thaI zake. je Adarzane ApaNe - zuM sAceja gAMdhIjI niSphaLa che - . pahoMcavA mAgIe chIe, tenI dizAmAM ApaNI pragati thAya che ' koI kaheze, ahiMsAnA tatvanuM vireAdhI vAtAvaraNa jue, ke nahi ? A kasoTIe jotAM koI ema kahI zakaze kharA ke reMTIyA pratyenI anAsthA juo, satyAgraha saMgrAmanI maMdagati gAMdhIjI niSphaLa nIvaDayA che ? juo, briTiza sAmrAjyanI hida pratyenI tumAkhI vRtti juo, - Ane aMge bIjI zaMkA evI pUchAze ke je gAMdhIjI svarAjyanI AchI jhAMkhI paNa hajI nathI dekhAtI, te juo niSphaLa nathI nIvaDayA, te pachI dezabharamAM aneka pakSa ubhA ane pachI kaheje ke gAMdhIjI niSphaLa nathI gayA? thaIne Ama janatAne bhinna bhinna dizAmAM khecI rahyA che, tene upara uparathI vicAra karanArane jarUra lAgaze ke gAMdhIjI pratikAra gAMdhIjI kema karatA nathI ? niSphaLa gayA che. paNa Ane vadhu uDe vicAra karavAnI jarUra che. prazna barAbara che. evI zaMkA AvavI sahaja vAta che. duniyAmAM be prakAranA DokaTaro hoya che. keTalAka DokaTare ApaNe deza ja zuM, AkhI duniyA Aje maMthana kALamAMthI roganA tAtkAlika lakSaNone dAbI daI saphaLatAnAM pramANapatra meLave pasAra thAya che. ane maMthanamAMthI aMte AsurI saMpatti upara che. jyAre bIjA DokTare rogane jaDamULathI kADhI nAkhavAnA daivI saMpattine vijaya thaI duniyAne koIpaNa svarUpamAM amRtane prayatnamAM daradInI dhIraja khuTADI de che ane niSphaLatAnuM kalaMka lAbha thavAne, e kudaratane krama che. deva ane asuroe samudra vahorI le che. paNa sAcI vAta e che ke pelA tAtkAlika pari- maMthana karyuM temAM amRta te sAva chelluM nikaLyuM; tenA pahelAM e NAma lAvavAvALA DokaTaro daradIne aparaMpAra nukasAnamAM utAre che, te halAhala jheraja nikaLayuM ane te AkhI duniyAne bALIne ane roga samULa nAbuda karavAnA prayatnavALA DokaTare daradIne bhasma karaze, e Dara lAgavA mAMDaze. paNa A jherane pI janAra kAyamane mATe sukhI kare che. tapasvI zivasvarUpe jAgyA ane jhera zamI gayuM. AjanA maMthanane
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-41 pariNAme dezabharamAM vikhavAdanuM jhera pedA thatuM jaNAya che. pazu tethI gabharAvAnI ke nirAza thavAnI jarUra nathI. A jhera e te rASTranA mAnasanA uMDANamAM lapAIne beThelI AsurI vRtti che. cAlu mathanane pariNAme te vRttio bahAra nikaLI Ave che, te sArUM lakSaNa che. hiMdustAnanA rAjakIya ane sAmAjIka jIva namAM je paraspara virodhI baLA Aje baLa svarUpamAM jaNAya che, te badhAM eka bIjAnI sAme jhaghaDIne nAza pAmavAnAM che, ane aMte hiMdustAnane zreyane paMthe lai janAra sattattvone vijaya thavAnA che. A bAbatamAM gAMdhIjI kazuM karatA nathI, eno artha e nathI ke temanI kazuM karavAnI icchA nathI. paNa te pAtAnI pArthiva maryAdA barAbara samaje che. jIMdagInA matera varSa pUrA karI tAMteramAM praveza karanAra vyakitanI zArIrika zakita - keLa keTalA kAryanI apekSA rAkhI zakAya, tene vicAra guM karavA jo ke, je gAMdhIjI hiMdustAnane khuNe khuNe koi mahAnadInA askhalita padmanI jema pharI vaLatA, teja gAMdhIjI * Aje sevAgrAmanI peAtAnI 1mAMthI bhAgye ja bahAra nIkaLe yajJa ane A vAtathI ghaNAne nirAzA thAya che, paNa nirAzAnuM kAraNa nathI. gAMdhIjIne jIvanastrota temanA pArthiva zarIranA aMdhanathI baMdhAyelA nathI. te srota pUra josathI vahetA mUkAyA che. ane tene kaMika dRSTa, paNa ghaNe bhAge adRSTa pravAha mAnava sa MskRtimAM ghUmI rahyo che. gAMdhIjInuM kA sthULa bhUmikAmAMthI sUkSma bhUmikAmAM pravezyu che. gAMdhIjInA vRddha zarIramAM rahetA temanA baLavAna AtmA ApaNane na samajAya te rIte duniyAnA dhaTaka khaLAmAM caitanyane pravAha vahevarAvI rahyo che. huM pratyeka nADa ciM vizvAsa 9. dhanika varga para yuddha jaina Aje potAnA pAzavI baLanA madamAM pragamanazIla gaNAtAM rASTra yAdavAsthalImAM utaryo che, tyAre hiMdustAnanA eka khUNethI nikaLatA vicArapravAha temanI dRSTimaryAdAmAM nathI AvatA, e vAta sAcI che. paNa duniyAbharamAM ItihAsa je dizAmAM pragati karI rahyo che te jotAM hiMdanA e vicArapravAha ja duniyAne zreya tarapha laI jaze ema cAkkasa jaNAya che. emmAnA dhaDakAmAM ane teApAnA gaDagaDATamAM sevAgrAmanA saMtanA DAhIpazunA sUra duniyAne bale nahiM saMbhaLAya; paNa jyAre zastrAstranA khaNakhaNATa baMdha thaze ane duniyAbharamAM jyAre A bhISaNa hatyAkAMDamAM hAmAi gayelA asahAya mAnavIonA viyoga duHkhathI AkraMdana karatAM anAtha naranArIe ane bALakAnA karUNa svara badhe saMbhaLAze, tyAre AjanA madonmatta senAdhipe -. ne e karaNa rIte zAMta pADavA tenI dhIjInI amRtavANI temanA hRdayane - tanA sarjana gAMdhIjI viSe jenA manamAM prema ane Adara nathI. evA mANase bahu ochA haze. gAMdhIjInA kaTTara virAdhIo paNa kahe che ke gAMdhIjInuM cAritrya ane temanI sAdhutA mATe amane mAna che, paNa temanA mArgamAM amane vizvAsa nathI. mArgamAM vizvAsa hAvAnA AdhAra mananI bhUmikA upara che. duniyAnAM vicAranA aneka pravAhA vahe che. dareka mANasa temAMthI peAtAne anukULa pravAhe grahaNu karI, bhakta vicArAne choDI de che. paNa ApaNe e vicAra karavAne che ke Aje hiMdanI ja nahi, paNa AkhI duniyAnI sukhAkArI mATe vicArane kayA pravAha vadhu upakAraka che ? hiTalare paNa eka vicArapravAha tenA bhISaNa AcAra sAthe vaheta mUkayA che-je kAi javAlAmukhImAMthI nikaLatA lAvAnA pravAhanI jema duniyAne bhasmasAt karI rahyo che.iMglaMDa jevAM sAmrAjya vAdI rASTrAe paNu eka vicAra pravAha duniyAmAM vahevarAvyuM che, jene pariNAme hiMdustAna jevAM aneka rASTrAnI pragati kuti thai che. raziyAe eka vicAra pravAhane janma ApyA che. jemAMthI zramajIvionAM jIvana samRdhdha thatAM dekhAya che; paNa raziyAnA A pravAhane chUMdI nAkhavA mATe sudharela yuropanA pratyAghAtI aneA kaTibaddha thayAM dekhAya che. A badhA pravAhone bArIkAithI vicAra karatAM ema jaNAze ke AmAMnA eke pravAhamAM duniyAnI khunAmarjI aTakAvI mAnavasamAjane zAMti ApavAnI tAkAta nathI. A pravAheNanI sAthe sAthe ja hiMdanA paNa eka vicAra pravAha che. k [ bhUkha che ane je te bhU te peTa ja paramezvara che. je 4 tene TADa sAdhana Apaze, te teneA annadAtA banaze; tenI bhArata te izvaranuM darzana paNa kadAca karaze. A mANasane hAthapaga hovA chatAM kevaLa e dAna karavuM e pote ja dekhamAM paDI tene paNa 6 Sita karyAM barAMbara che. temane kAMIka paNa majUrI maLavI joie. karADAnI majUrI te reTiyA ja hAi zake ane te reTiyA para huM temanI zraddA bhASaNothI nahi besADI zakuM paNa pote kAMtIne. tethIkAMta 'nI kriyAne tapazcaryAM athavA yajJarUpe oLakhAvu chuM jyAM garImAnu zubha ciMtana che tyAM izvara che ja ema mAnate havAthI huM pratyeka tAMtaNezvarane je zakuM chu. gAMdhIjI -unaze. ATale sudhI gAMdhIjIne vicAra ApaNe karyo prANa ' 7 vALA tarIke, hiMdanAM tarIke ApaNe kayAM chIe ? kaNu vicAra karavA joie nI niSphaLatA ke saphaLatAnA ra gAMdhIjI upara che, tenA karatAM pramANamAM ApaNI upara che, te vAta bhUlavI na joie. gAMdhIjI ke bIjA koI netAnA Adeza pramANe ApaNe nahi vartIe ane mAtra buddha yukatatA ke saphaLatA niSphaLatAnI carcAja karatA rahIe, te duniyAmAM evA kAi netA na maLI zake, ke je ApaNane ApaNA STi dhyeyapara pahoMcADI zake. aMte ApaNe badhA pAmara mAnavIe rahyA. kSaNe kSaNe navI preraNA maLe te ja ApaNe AgaLa vadhavAnA, nahi te gaLiyA DhAMDhAnI jema ApaNe adhavaca esI javAnA ane rASTranu gADu rastAmAM ja khATavA javAnuM ApaNane rASTrasUtradhAra gAMdhIjInI pratyakSa preraNAnI atyaMta jarUra che. temanA vRddha deha paNa ApaNI najara samakSa joie. temanA darzanathI ja ApaNe navu baLa levAne TevAyelA chIe, eTale gAMdhIjI khetera varSa pUrA karI teteramAM praveze che tyAre, ApaNe sAcA dilathI zvarapAse eja prArthIe ke he bhagavana. hiMdutva e mahAna tAraNahArane hajI aneka varSo sudhI tenA Aja pArthiva zarIramAM tuM amArA mArgadarzana mATe Apaje. ApaNAmAM zraddhAnuM baLa haze te! izvara ApaNI A prArthanA jarUra sAMbhaLaze. paNa ApaNe ApaNI javAbadArI sajjI levI joie. ApaNe gAMdhIjIne kahevu joie ke, 'bApujI have Apa gharaDA thayA. Apa have vadhu ciMtA nahi karo. Apa doDAdoDa paNa nahi kare. ApanA Adeza ame samajyA chIe ane e Adeza pramANe vartavAne| ame nizcaya karyo che." Ave nizcaya ApaNe karI zakIe te bApujIne AnaMda thaze ane izvara paNa rAjI thaze, zu' ApaNe ATaluM' 'paNa niha karIe ? A sivAya gAMdhIjInI jayaMtI ujavavAnA bIjo sAce mArga ja ApaNI pAse nathI. ghaNuM jIvA gAMdhIjI ! gopALarAva kuLakI
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 keTalAka samAcAra ane noMdha AgAmI sAhitya pariSada: kavivara khabaradAra pramukhasthAne okaTAbara mAsanI ceAthI ane pAMcamI tArIkhe-zana ane ravivAre muMbai pAse AvelA aMdherI mukAme kavivara aradezara pha. khabaradAranA pramukhasthAne gujarAtI sAhitya pariSadanuM saMmelana bharavAmAM AvanAra che. zrI. khabaradAre gujarAtI sAhityanI jIMdagIbhara anupama sevA karI che. te bAbatanI kadara rUpe temanI pramukha tarIke karavAmAM AvelI varaNI sarva rIte yogya che. temanA netRtva nIce cAra cAra varSanA gALe ekAeka jAgatI ane pAchI uMdhI jatI sAhitya pariSada kharekhara sajIva ane prANavAna saMsthA ane evI ApaNe A zrI. nAnI bhAre eka zrI. pannAlAla jhavAna patnI zrI. nAnI bahena jhaverInuM alpa samaya DA gAMdhIjInAM stana e rahyA hatA ane sAcA sAdha laDatamAM ane patipatni te prabuddha nAthI akALa avasAna thayuM. A u vakhata pahelAM chuTayAM hatAM. A khetIvArDa jelamAMthI chuTayA. banne jaNAM ' khetIvADI ane DerInu kAma karI DerInuM kAma zrI nI bahenanA preraNA ane zAkhanu dhAraNAma hatuM. patinI gerahAjarImAM zro nAnI bahena ekalA te thai AkhuM kAnta sabhALatAM hatAM ane amadAvAdanI janatAne me| pramANamAM phaLaphula ane cekhkhuM dudha purUrUM pADatAM hatAM. ane ' patI gRhastha chatAM 'sAdhujIvana gALatA hatA. vidhine A na gaY ane trIsa khatrIsa varSanI nAnI ummare nAnI bahenanI jIvanadorI teDI nAMkhIne vidhie AvI anupama joDI khaMDita karI nAMkhI. eka mekane purepurUM samajatu ane sahakAra ApatuM Avu daMpatIyugala vidhi bhAgyeja saraje che ane saraje che te, paNa ubhayane dI AyuSya ApavAnI vidhimAM udAratA hotI ja nathI. vidhinirmANa agamya che. ajANye khuNe ekAda sunda puSpa uge che ane tenI suvAsa jagate jANI na jANI enAmAM kRtAnta kALa tene jhaDapI le che. * puSpasuvAsa ja mAtra rasmaraNIya rahe che. zrI. pannAlAla jhaverIne A duHkhada prasaMge sau kAI taraphathI antaranI sahAnubhUti ghaTe che. gAMdhIjI 'sanAtanI' ane 'sthiticusta'? * bhaginI samAja patrikA'mAM DaoN. sumanta mahetA samAjavAda upara keTalAka samayathI eka lekhamALA lakhI rahyA che. A lekhamALA savAla javAbanA AkAramAM lakhAi rahI che. savAlA lekhakanA kalpita che ke koI vyakitanA khAsa puchAyalA che tenI mane khabara nathI. tA. 13-9-41 nA aMkamAM eka lekhamALAnA je hatA pragaTa thayA che. temAM chevaTanA bhAgamAM nIce mujaba savAla javAba Ape che. "sa-tyAre gAMdhIjI jene rAmarAjya kahe che tene viSe tame kAMi kahezo. ja-hA. tame pUche che gAMdhIjIe khAsa kAMi navu vicArasaraNI sthiticusta che. ** eTale kahevu te paDaze ja. jo ke zIkhavyuM nathI. emanI AkhI e tadana 'sanAtanI ' che. emane jaita tA. 1-10-41 eTale brAhmaNu, kSatriya, vaizya varNavyavasthA sAcavI rAkhavI che. ane zudra jevA cAra varNo kAyama rahe evu icche che. varNabheda kAyama rAkhavA che. eTaluM ja nahIM paNa moTe bhAge zudranA chekarI zudra ja rahe che, . brAhmaNane brAhmaNa ja ra rahe emAM e kaI khATu jotA nathI. emanI khArIrI dalIlo karIne samajAvavA mAMge che ke varSoMdhamAM uMcA nIcI jevu nathI, paNa temAM emanA abhiprAya kAma lAge evu nathI. temAM te AMbeDakara ke DA- sAlakInA abhiprAya ja kAma lAge, jene joDA DaMkhate heAya te jANe ke kevI rIte keTale ane kayAM Dakhe che. e AvyA tyAre te badhA saMcAnI virUdhdha hatA paNa pachIthI vicAra badalavA paDayA. eTale kahe che ke bahu moTA sacA vAparavA nahIM. zaheronI vaMsata pAchI gAmaDe jate vase, tyAM khetI thAya, gharamAM ane jhupaDAMmAM lekA kAMte, vaNe, khAMDe, daLa, deraDA taiyAra kare. badhI levaDa devaDa dANAthI thAya te benkonI na rahe. paMcAyata bhArata jhagaDA pate ane 2 navasthA thAya lagabhaga rAjyakArabhAranI jarUra ja na rahe. AnuM nAma rAmarAjya haze. kAraNa ke kharUM jotAM ra nAmanA rAjA hateA ke kema te khudA jANe. rAmAyaNu katihAsa nathI, e mAtra vArtA che. anya - rAjA haze. te rAmAyaNamAM je cItaryAM che tevA haze * che. 'paNa ema mAno ke rAmAyaNamAM kalpyA che tene tadana AdarzarUpa mAnI levA jevA nathI. ba jotAM te AvI medhama vAta karavAthI leke bhramamAM paDI jAya che. ghaNA to ema mAne che ke gAMdhIjI jANI tene meAdhama khelIne pachI judA artho kADhe che. e badhuM eka varSamAM 'svarAjya' ane 'sutarane tAMtaNe svarAjya'nA jevuM satya che. mATe ene paDatu muke " 1 DaoN. sumanta mahetA gujarAta kAThiyAvADane ajANI vyakita nathI. te eka junA kAryakartA ane prakhara samAja-sudhAraka che. 1930-32 nI laDatamAM temaNe satyAgrahanI laDatanA kAraNe ambevAra jelavAsa svIkAryo hato. gAyakavADa sarakAra sAme paNa maniSedhanA saMbaMdhamAM sArI laData calAvI hatI. grAmeAhAranI dRSTie amadAvAda pAse Avela serathA gAmamAM temaNe eka Azrama paNa DenA samaya calAvye| hatA. gAMdhIjI sAthe paNa DaoN. sumantane varSono paricaya che. A badhuM dhyAnamAM letAM De. sukhantanuM uparanuM lakhANa ane te pAchaLano dhvani kharekhara du:kha upave tevA che. te samAjavAdI hAine temane gAMdhIjI sAthe keTalIka agatyanI bAbatamAM matabheda hoya e samajI zakAya tevI bAbata che, paNa emanA lakhANa pAchaLa rahelo ukaLATa, repa ane amuka prakAranI kaheratA samajI zakAtI nathI. gAMdhIjI sAthe cArA rAmacaMdrajI paNa temanA A humalAmAM jhaDapAi gayA che e duHkhada che. navI bhAvanA ane navI zabda racanA e samAjavAdInI pati che. navI bhAvanA ane junI zabdaracanA e gAMdhIjInI rIta che. A paddhatibheda khuba jANItA che. te 'rAmarAjya' zabda AgaLa dhare che ane te dvArA zuddha lokazAsana (demoera:y) ne siddhAMta raju kare che; tee gItAnuM mAhAtmya gAyA kare che ane temAMthI je ApaNA jevAne nathI maLatI te ahiMsA teA tAravyA kare che. te hiMdu dharmane vaLagI rahe che ane ema chatAM aspRzyatAnuM unmUlana karavA bhagIratha prayatna sevI rahyA che. te varNavyavasthAne vakhANe che ane ema chatAM brAhmaNanI putrI sAthe potAnA putranu lagna kare che; teo vadhune mahimA gAya che ane ema chatAM vidhavA punarlagnane te sabhata
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-41 prabuddha jaina - . kare che. teo "ahiMsAnI kalpanAmAM atyanta vedanAthI pIDAtA ane janatAnA sevaka che; ummare vRdhdha ane anubhave pIDha che. mRtyudAre ubhelA vAcharaDAnI hiMsAno samAveza kare che. teo temanA taraphathI lokamAnasane vinAkAraNa dubhave evo vANIprayoga zabda ane kalpanAo junI svIkAre che ane temAM kevaLa thato joIne koIne paNa glAni thayA vinA na ja rahe. krAntikArI na artha dhaTAve che. aMgrejI ukti mujaba kahIe eno e ja dIkSA prapaMca ane enI eja karUNakathA te A teo junI bATalImAM na dArU bharavAnuM kAma karI - dIkSAnA kAraNe ghara bhAMgavA mAbApa ke bairIne rotAM rajharahyA che. A sudhAraka rIte ApaNane pasaMda na hoya e bane LatAM karavAM ane chokarAM bhagADavAnA kI-nAo avAranavAra paNa te uparathI emane 'sthiticusta" ane "sanAtanI' kahevA te banyA ja kare che. A eka banI rahela kIssa raju karatA gya nathI, vAstavika nathI, junA khokhAmAM navA prANa puravA patra nIce ApavAmAM Ave che. e temanI prAkRtika khAsiyata che. Ane eka nabaLAI tarIke muni kanakavijayajI tathA sakaLa jana saMdha joga, varNavavAmAM Ave che te sAme ApaNe vAMdho na laIe, paNa huM nIce sahI karanAra Takakara amRtalAla lakSamaNanI mAtA e badhuM berIsTarI dalIlo karIne samajAve che ema kahIne bAI narmadA dhrAMgadhrA khAte virAjatA muni kanaka vijayajI tathA gAMdhIjI upara apramANikatA ane asatyAcanane Arepa kare sakala jaina saMdhane hAtha joDIne vinaMti karuM chuM ke muni kanakae ucita nathI. matA na * sAthIdAro mArA putrane - je mahApurUSe jIvananA ane samAjanA aneka prazno upara pATe peravI karI rahyA .....nA badhA - zailika vicAra ApyA che, jeNe satyAgrahanA vijJAnane janma Ape che ane kulakramAgata , nA mAtra paNa jJAna nathI. ahiMsAne navuM ja rUpa ane 1 daSTi ApI che ene sthiti prArA putrInuM tathA mArA nhAnA putranuM gujarAnanuM custa ane sanAtanI kahevA enA jevuM bIju viparIta kathana dIkSAnI ghelachAmAM saDevAyelA bhiA-* bIjuM kalpI zakAtuM nathI. je te seMtanI.. hota. te .. badhA zaMkarAcAryo ane gesvAmIe-brAhmaNa : -virodha teo vaherI leta ja nahi. vaLI krAMtikArarUDha padhdhatithI jude ja mArge cAlanAra ane prajAne doranAra, 1 : reTIyAnI ane grAmodyoganI vAta koIne junavANI jevI lAge; paNa e te koithI nA kahI nahi ja zakAya ke AjanA prati 2. ma dhaNuM ja ** Tita yaMtravAda ane samuhagata udyogIkaraNathI te te AkhI ' ane 'ni kanakavijayajI javAna.. prajAne judA ja mArge laI javA mAMge che. e ja rIte ahiMsAnI ' prasaMge huM sakaLa jaina samudAyansa . ATalI badhI vAto chatAM samAja jIvana ane rAjakAraNI jIvana pADavAnI pharaja karUM chuM. sAdhuoe chellA keTalAka "coNa... anAdikALathI kevaLa hiMsA upara nirbhara baneluM che. hiMsA e ja mArA putrane mArAthI durane dura rAkhavA mATe yAtrAnA nAme tene kharI sthiticustatA che. mAnava jIvanane Akhe pAye hiMsAne udhuMcatuM bhara "vI aneka pralebhane ApyAM che. mane enI vartaNuka badale ahiMsA upara sthApavAnI vAta karanAra khAlI, taraMgI uparathI cAnuM samajAya che ke sAdhu thaze te mAlamaladA jhApaTaathavA to Do. sumaMtanI bhASAmAM vicArIe te bevakuphI hoI vAnA maLaze ane zrImate tenA paga pUjatA Avaze evI . zake che paNa tene sthiticusta te na ja kahI zakAya. bhramaNAtmaka vAta karI che. AvI rIte bhamAvIne mArA putrane dIkSA ApavAthI 81 dharmanuM zuM kalyANa thaze ? vaLI pachAta vargo saMbaMdhamAM teo De. 'aMbeDakara ane mAre peTe ba0 tA kahevuM paDe che ke AvI sthitimAM dIkSA ke selaMkInA abhiprAyane pramANabhUta gaNavAnI salAha Ape che. lenAra temaja dIkSA 2 pinAra zira kAnA adhikArI thaze. AmAM gAMdhIjInA abhiprAya jarA paNa kAmanA nathI ema teo huM mArA putrane paNa jAhera karuM chuM ke je tene kharekhara sUcave che. AvI ja rIte musalamAnonI bAbatamAM teo zrI. . saMsAra uparathI bhAva uDI gayA hoya to tuM sIdho ghera AvIne jhINune ja mAnya rAkhaze ane hiMduonI bAbatamAM che. sAvarakara prabhu bhajana kara. sAdhu thaIne tuM tArI mAtAnA ane bhAI bahenanA ane mujene ja te pramANabhUta gaNaze ema anumAna karI zakAya. ene artha e thayo ke jeo potAne zuddha rASTravAdI chupA ane karUNa rUdanane bhoga banIza. tuM je AtmAnA gaNAve che tevA gAMdhIjIne ke paM. javAhiralAlane prajAnA amuka kahevAtA baMdhane teDavA mATe dIkSA levA mAMge che te AtmA mArA ane tArA kumaLA bhAI bahenanA AMsuthI kalaMkti thaze eka varganA prazno saMbadhe kazuM bolavAne adhikAra ja nathI ane A bhava temaja parabhavamAM tane ane tane dIkSAne paMtha ema temanA kathanane spaSTa nIcoDa nIkaLe che. dekhADanArane mokSa maLaze ja nahi. mokSa vadhu vimukha thaze. ane rAmacaMdrajI viSenuM temanuM kathana dA. ta. kharuM "jotAM rAma huM tane A vakhate eka vAta paNa kahevA mAMgu chuM ke caMdra nAmane rAja hatuM ke kema te khudA jANe" ane evAM bIjA jaina samAjamAM Aje evA keTalAka sAdhuo che ke jeo dIkSAnA * pratipAdana rAmacaMdra viSene temane anAdara spaSTa kare che. koI nAme dagAbAjI karIne dharmane lajave che. vaDodarA sarakAre A paNa purANakALanI puNyamUrti viSe sau koIne Adara ho ja mATe ja agya dIkSA upara pratibaMdha mukIne dIkSAghelA sAdhuonI joIe evI apekSA rAkhavI e AjanI varatusthitinI upekSA sAna ThekANe ANI che. vaLI amuka jaina sAdhuoe te sAdhunA karavA barAbara che. vaLI junI mAnyatAo ane purANa--purUSo kapaDAM paherIne saMsArIne paNa zaramAve evAM pApanAM kAryo karyA che. viSe je kAMI kahevuM te bluntli ja kahevuM-ALI cAmaDIvALAne tuM chApAM vAMca te tArI AMkha ughaDI jaze. zaLa mAphaka theMkAya ema ja kahevuM e eka samAjavAdI rIte huM muni kanakAvijayajI jeo dhrAMgadhrAmAM che temane cetavaNI che, e dayAnamAM letAM Do. sumantanuM kathana Azcarya pamADatuM nathI. ApuM chuM ke je tame mArA putrane dIkSA Apazo te tamArI paNa teo te kevaLa samAjavAdI nathI. teo lokanA mANasa sAme AkarAmAM AkarAM pagalAM levAnI mane du:khada pharaja paDaze.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 prabuddha jaina tA. 1-10-41 ke je kArya , * . che mArA peTano A prazna che. mArA putrane aThavADiyAmAM mArI samasyAone bhinna bhinna dRSTie thaI rahelo viccheda raju kare, pAse mukI javAmAM nahi Ave to zrImAna dhrAMgadhrA nareza, kAThIyA- pragatine bAdhaka evA aneka rUDha vicArone graMthabheda karo, sarvavADanA pilITIkala ejanTa sAheba, tathA nAmadAra vAIsaroya dharma-samabhAvane khIlave, jaina darzana temaja anya tatvasAheba pAse eka anAtha nirAdhAra vidhavA bAIne dAda levA javuM darzana temaja vAdane sAco khyAla raju karava, jaina mahApunI paDaze ane enA zApa tamane tathA tamArA sAthIdArane lAgaze. temaja duniyAmAM thaI gayelA aneka saMta mahAtmAonI jIvanalI. huM chuM ThA, amRtalAla lakSamaNanI mAtA kathAone paricaya Apa"-TuMkANamAM jana viSaya sAthe AjanI bAI narmadAbAI. vizALa vicAraduniyAnI, mAnavajIvanane sparzatI ane subdha saMghanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA karatI navI bhAvanAonI ane Adarza mUrtionI jaina samAjane zrI muMbaI jaina yuvakasaMgha taraphathI keTalAka samayathI dara jhAMkhI karAvavI-AvI aneka kalpanAo muMbaI jena yuvaka saMghavarSe paryuSaNa vyAkhyAnamALA javAmAM Ave che. A vyAkhyAna- dvArA ejAtI paryuSaNa-vyAkhyAnamALA sAthe joDAyelI che A mALA goThavavAnuM kAma moTA bhAge mArA mAthe Ave che. ane samajavA mATe muMbaI jena yuvaka saMdhane paNa yathAsvarUpe oLakhI huM je rIta ane khyAlapUrvaka A vyAkhyAnamALA gehavate Avyo levAnI jarUra che. je arthamAM bIjI saMsthAo kemI hoya che chuM tene saMghe Aja sa ' ' karela che. A vyApama : te arthamAM muMbaI jaina yuvaka saMdha kamI nathI. A saMdhane saMbaMdhamAM prabuddha che Azaya ane uddeza aneka dhArmika tathA sAmAjIka rUDhione. karavAmAM - sAmano karavA sAthe kamI ane sAMpradAyika kA tA . bIjuM zrI abAlAga - karavA ane jaina samAjane sAMkaDA vicArakUpamAMthI kADhIne . prastuta vyAkhyAnamALAnuM prayojana che - sAcA bhAratIya ane vizALa - tAnA pujArI banAvavAno che. * , maNila * * "ve che ke "keTalAka vakhatathI sAdhu, je kArya rASTrIya mahAsabhAvI saMsthA komI vartule bahAra gahIne karI rahI che te ja kArya AjanA kemI yuvaka saMghee " tuMlanI aMdara rahIne karavAnuM che. Aja kAraNe gamI ke sAMpradAyika saMsthA AvI vyAkhyAnamALA ne jaina yuvaka saMdha je te benA svarUpamAM tema ja bhAvanAmAM cakkasa prakArane pharaka rahevAne ja. na tamane Aje jAtI vyAkhyAnamALAmAM jene jaina viSe kahevAmAM - rAvavI paDe. A rIte yuvaka- Ave che tevA viSaya upara echAmAM ochA traNa cAra vyAkhyAne jyAkhyAnamALA zarU thaI." hoya ja che. paNa jana viSaye ane janetara vize evI cekasa itihAsanirUpaNa tadRna barAbara nathI. keTaluM ? pravRttio bheda-dIvAla amane svIkArya nathI temaja vyAkhyAna-viSayane amuka ceksa AzayapUrvaka ja zarU thAya che ema nathI hotuM. lagatI cekasa pramANabharyAdA ame svIkAravA mAMgatA nathI. keTalIka pravRttione prAraMbha amuka khyA thI karavAmAM amArI pasaMdagI vyAkhyAtA ucca keTIne hovo joIe ane Ave che ane pAchaLathI te khyAlo badalAya che vidhya temaja nirUpaNu ApaNA jIvanane sparzatuM ane kAMIka paNa athavA te navA khyAle temAM umere thAya che. Aje cAlatI na prakAza nAMkhatuM hovuM joIe e be bAbate dhyAnamAM rAkhIne paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI zarUAta AjathI lagabhaga tera ke karavAmAM Ave che. upAzrayathI bahAra chanAM zuddha sthiticusta cauda varSa pahelAM amadAvAda mukAme paMDita ru lAlajI rahetA hatA (Orthodox) paddhatie paNuM ghaNuM vyAkhyAnamALA jarUra che zakAya che. paNa amAre kArya pradeza kAMIka nIrALe che. te daramiyAna thayelI. keTalAka bhAIone para paNanA divase darami - zrI. aMbAlAla premacaMda zAhanI sUcanAo paryuSaNa vyAkhyAna yAna keI snehIne tyAM ekatra thavAne ane dharmacarcAmAM bane mALAnI svIkRta upagItAne vikasAvavAnI dRSTie jarUra bahu teTalo samaya gALavA vicAra thaI AvyuM. AmAMnA paM. kAmanI che paNa tene amala karavAmAM saMgone lagatI aneka maryAsukhalAlajI eka hatA. teo A viranA preraka hatA ke jhIla dAo ADe Ave che. eka te je prakAranI paryuM paNa vyAkhyAnamALA nArA hatA tenI mane khabara nathI. tyArabAda amadAvAdanA jainatva muMbaIno saMgha calAve che tevI vyAkhyAnamALAne jhIlanArA yuvaka sAthe Aje bahu ja ocho che. sthaLe sthaLe AvI goThavaNa pracAraka maMDaLe koI jAhera sthAnamAM A vyAkhyAnamALA goThavavAnI ubhI karavI te Aje muMbaInA yuvaka saMgha pAse je parimita ane judA judA viSayo upara judA judA vaktAo pAse vyA- * kAryazakita che tenI maryAdAnI bahAra che. payuM paNutA khyAne apAvavAnI zarUAta karI. muMbaI jaina yuvaka sAthe soLa vyAkhyAne meLavavA eja ghaNI vakhata muzkela paDe che. te paristhitimAM eka mahInA pahelAM vyAkhyAtAo nakakI thaI jAya I. sa. 183 mAM . patta hAtha dharI. amadAvAdanA jaina yuvaka ane temanAM lekhita vyAkhyAne maLI jAya e azakaya nahi te saMdhe paNa A pravRtti Aja arasAmAM ke AthI ekAda varSa kharekhara duHsAdhya te che ja. AvI sthitimAM Aje jeTaluM thaI pahelAM zarU karI hatI. 1932thI muMbaInI A vyAkhyAnamALAnuM zake che tethI ja hAla turata ApaNe saue sateja bhAna rahe mUtra mArA hAthamAM AvyuM tyArathI Aja sudhI jAtI vyA- che. Aje traNa sthAe muMbaI, amadAvAda ane kalakattA paryuM paNa . vyAkhyAnamALAe ejAya che. AvI vyAkhyAnamALA moTA zahero -myAnamALA uttarottara adhikTara AkarSaka ane vyavasthita banatI sivAya anyatra jAvI azakya che. paNa muMbaI yuvakaAvI che. A vyAkhyAnamALAne Azaya kevaLa upAzrayathI unmukha saMdhane pagale cAlIne ane tenI bhAvanA svIkArIne anya banelA yuvakane dharma zravaNanI sagavaDa ApavI te aneka mahatvanA sthaLoe AvI vyAkhyAnamALAo yojavAnI nathI, paNa paryuSaNanI takano lAbha laIne, vyakitagata khAsa jarUra che. je samAjane sAMpradAyika ane komI saMkIrNatemaja samAjagata jIvanane sparzatA-aihika temaja pAra tAmAMthI mukata karavAne ane vizALa jIvanaSTi ApavAno A eka sarasa upAya che. A dizAe anya sthaLanA saMghe je kAMI mArthika jIvanane lagatA-aneka viSaya paratve jaina samAjane pravRtti hAtha dhare tene muMbaI jena yuvaka saMgha pitAthI banatI sAcI dRSTi ApavI, vartamAna dezakALane anulakSIne aneka jIvana- madada karavAne taiyAra che. paramAnada,
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-41 khAdI mAMthI hAya chatAM te ja kema vAparavI ? prazuddha jaina 10 150 varSanI aMgrejI keLavaNI ane e sAthe dhasI rahelI pazcimanI saMskRtinA anarthIe jo ApaNA upara jIvaleNa humalA na karyAM hAta teA khAdI moMdhI che chatAM e ja sAcI che ane e ja badhAe vAparavI joie e vAta vAravAra prajAne samajAvavAnI jarUra ja na raheta. paraMtu dudhaiva che hiMdanI prajAnuM ke enI gulAmInI zRMkhalAmAM kahevAtI keLavaNI ane kahevAtI saMskRtinI kaDIo ja AkaSa~ka ane mehaka laDavAmAM AvI che. ApaNA zikSita samAjanuM mAnasa zcamanA anarthazAstranA meAthI eTalu badhu dherAyeluM che ke ene hajI sUjhatuM ja nathI ke moMdhI lAgatI khAdImAM ja ApaNI garIba prajAnI sAcI ane sarvagAmI unnatinuM sAcuM arthazAstra samAyuM che, lekakalyANanI A dRSTithI jo ApaNe vicArIzuM ane tapAsIzu 1 meAMdhI hAya chatAM te ja all, ut chellAM ekavIsa vaSaeNvI pU. gAMdhIjIe dezanI AgaLa khAdInI pravRtti mUkI che. emanA dAvA che ke hindI samAjanI AjanI paristhitimAM garIba thai rahelI prajAnA bhUkhamarAnu rAmabANa auSadha e ja pravRttimAM paDeluM che. dezanI Arthika sthitine sudhAravAnA e ja sarvottama Arthika kAryakrama che. duniyAbharamAM jo bhAratavaSa~ne potAnI Arthika svataMtratA meLavavI haze te reMTiyA ja e svataMtratA siddha karI ke tema che. khAdI viSenA gAMdhIjInA A badhA AgraheA dhaNAne vadhAre paDatA lAge. Ama chatAM mahAsabhAnI jyAM ANu varte che e samudAyamAM te bekapriya thatI jAya che. khAdI sAme je aNugamA ane sUga AraMbhakALamAM hatA te tA have adRzya thatAM jAya che. khAdI paheravI te lokone game che ane khAdIne eka jAtanI sAmAjIka pratiSThA paNa maLI cUkI dI bhaDArAnAM vecANA paNa vadhatAM che, ja jAya che. aMte zAMta chatAM " ja dhImI rIte khAdI pragati karI rahA che. paraMtu hiMdanA kApaDanI vaparAzamAM jyAre sarakhAmaNI karIe tyAre dIvA jevu spaSTa lAge che khoMdInA pracAra nahi jevA ja gaNAya. lagabhaga 600 karoDa dADha e. karADa cArasa corasavAra kApaDanI vaparAzamAM khAdI mAMDa vAra vaparAya che. khAdIne sarvavyApaka thavA mATe hajI bahu lAMkhI majala kApavAnI rahe che. khAdInI pragati ATalI badhI dhImI kema che enAM kAraNeA tapAsatAM mukhya kAraNu e jaNAya che ke khAdI moMdhI paDe che ane janasamudAya te sastA kApaDanA ja Agraha rAkhe che. khAdInI moMdhavArI ja khAdIpracAramAM sauthI moTI muzkelI UbhI kare che. ethI khAdInI A moMghavArInA praznano barAbara abhyAsa karI levAnI jarUra che. hakIkata tA evI che ja ke bIjA kApaDa karatAM khAdI moMdhI ja che ane mAMthI ja rahevAnI. khAdInI A moMdhavArI jo anivArya ane nizcita che te khAdInu bhaviSya zuM? khAdInA arthazAstranA ane khAdImAM rahelI lAkakalyANanI pracaMDa zaktine jemaNe yakicita paNa abhyAsa karyo che temane te evuM lAge che ke khAdInu bhaviSya leAkarUcinA parivartanamAM ja paDelu che. khAdI kevaLa kApaDaudyoganI punaHracanAno prazna nathI. khAdInu je eTaluM mahatva heAta te tenI moMdhavArInA khaDaka sAthe athaDAine khAdInu bhaviSya kayAranuM ye sadA mATe khaMDita thai gayuM hota. khAdInI pravRtti tA saMskRtinI puna:racanAnuM pratIka che ane teTalA ja mATe khAdIpracAra sAthe leAkamAnasanA parivartananA AkhA ye prazna saMkaLAyelA che. kevaLa kApaDaudyoganI sthApanA bahu vikaTa nathI banatI. saMskRtinI punaHracanA ane tenA pracArane atizaya durgama, vikaTa ane hatAza karI nAMkhe evI kaseATImAMthI potAnA mArga kApavAnA rahe che. AthI ja khAdInA upAsako ane pracArakA khAdInI moMdhavArIthI hatAza nathI thatA. evI mAMdhI khAdIne paNa lokapriya karavAnA manerathe! sAcA pADavA te nathI rahyA che. hindustAnanI prajAne jo khAdIno maMtra samajAvA mAMDayA hAya, 21 varSanI pU. gAMdhIjInI enI pAchaLanI tapazcaryAnuM kAMI bhAna jo prajAne thatu hoya teA khAdI mAMthI chatAM e meAdhI khAdIne ja prajAe ane khAsa karIne samandhu vage apanAvavI rahI. vahAranA khuAza ke keTalIye vastu nI ka`mata rUpiyA, AnA, pAImAM sevI hAya .paNe cA ja Agraha rAkhIe chIruM 124 * *j[** ema kahevAmAM Ave che. A ka paNa poLa ja hAya che paNa tethI ka nathI na ratA. e vAta sAcI che ke ApaNe Apa nAza karI ke teA echA kharcamAM rahI zakIe, paNa tema karavu emAM ApaNe adharma joie chIe ane tema karatA nathI. te ja pramA' karoDo lokone annapANI ApanArI khAdIne cheDavAthI kadAca mApaNe echA kharcamAM rahI zakIe paNa tema karavuM yeAgya na ' ApaNA jo ApaNA ja dezanA garImA mATe saheja paNa lAgaNI hoya te ApaNe samajavuM joie ke khAdI Apate moMdhI paDe chAM enI e meAMdhavArIthI te bhUkhe maratA ekAra garImAne azaya mahatvanA evA dharmeThAM ja annapUrNA ane vastrapUNaeN udyoga maLI rahe che. khAdI moMdhI che evu bahAnu kADhI ApaNe khAdI thI paheratA te e bicArAnA hAthamAM AvelA atizaya mahatvane udyoga rajhaLI paDe che, milanuM kApaDa saratuM che chatAM garImAne te keTaluM badhuM moMdhuM paDe che! khAdInI mAMdhavArIthI te ApaNA gajavAmAMthI ApaNI Avakane hu ja A bhAga cAlyA jAya che. mila kApaDanI sAMdhavArI kApaDakharcanA thADAka rUpiyA bacAve che paraMtu e ja milakApaDa pelA lAkheA garIbanA jIvanane te AkhAye roTalA jhuMTavI le che. ceoDAkanA kApaDakharcanI sAMdhavArI mATe lAkho garIenA reTalAne jhuTavI levAnuM kArya kAI paNa dRSTie dharmayukta lekhAze nahi. garI pratyenI A dharmadraSTithI ApaNe khAdI moMdhI hoya chatAM te ja vAparavI joie. (2) garIba pratyenI ApaNI A dharmadRSTi jo jAgRta thAya te ApaNe samajI zakIzuM ke khAdInI mAMghavArI e teA garImAne ApavAmAM Avatu. uttama prakAranu atizaya sAtvika dAna che, maphata anAja ke kapaDAM
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama , 5 Dija che tA: 1-1 8-41 , ApIe te garIbonI bhUkha sadA mATe ApaNuM TALI vAmAM paNa ApaNe. AnAkAnI karIe chIe? zakatA nathI. e prakAranuM dAna to chevaTe: garIbonuM * (ga) khAdInI muMdhavArInuM arthazAstra ApaNe barAbara naitika ane sAmAjIka adhaHpatana ja kare che. khAdInI samajIzuM te dIvA jevuM spaSTa thaze ke e pravRtti te prajAnI moMghavArI to garIbonI pramANika mahenatano nyAya- bekArI dUra karI temanI utpAdaka zakti vadhAre che. te ja arthapUrvaka meLavele badale che. garIba kAMte che; pIMje che, vaNe zAstra sAcuM ane kalyANakArI.. arthazAstra nivaDe che je kevaLa che ane ApaNe emAMthI utpanna thatI meMdhI khAdI vAparI e saMpattinI ja vRddhi nathI karatuM, paraMtu saMpatti utpanna karavAnI che garIbane sAcI majurI ApanAra uttama pravRttine nibhAvIe utpAdaka zaktine paNa vadhAre che ane vyApaka banAve che. milo chIe. garIone bhUkhamare te ethI dUra thAya ja che. ApaNuM te thoDAghaNA bekArane rojI Ape che, paraMtu pazcimanA dezanA e sAtvika dAnamAM khAdInI moMdhavArInuM rUpAMtara thatAM garIomAM yAMtrika udhogane anubhava sAkSI pUre che ke yaMtrothI vizALa udhogI Te ane utpAdanazakitane ApaNe khIlavI emanA janasamudAya bekAra bane che ane bekArImadada para ja e bekArone bhUkhamarAne kAyamI upAya ApaNe chae chIe. uttama prakAranA nabhavuM paDe che, yAnA udhoge ane pachI bekArI-madada e kaMI dAnanI daSTie paNa khAdI methI paDe chatAM muMdhI khAdI ja . bekArInuM nirmANa nathI. ethI te bekArI-madada meLavanAranI ApaNe vAparavI joI udhogazakti kaTAya che. dezanI samagra utpAdanazaktimAM ghaTADe ja (3) khAda-* thAya che. khAdI e udhoga che ke ethI ardhabekArane 6-~~-~ udhoga maLe che, emanAmAM uogI saMskAre khI. che ane a* nitAra dhara.. , vicArIzuM toye khAdInI eMdhavAnA utpAdana zaktimAM vadhAre ja thAya che. A ja saMpattine sAce kema raheluM che tenI thoDIka vigate tapAsavA taM , vikAsa che. e khAdI meMdhI paDe che te e meghavArImAM prajAne * * vadhAro paDe che tene upaga te - 5 Dya je thoDo vadhu kharca sahana re 'are prajAnI upaczakitamApadAre karavAmAM thAya che . pa' tuM paDe che. paraMtu e seMdhavArI pilA vizALa . bekArInA bhAge ja thAya che ne! bekArone je madada . .- teno kharca kaMI mile para paDatA nathI. e te sarakAra kara dvArA prajA pAsethI vasUla kare che. AvI avaLI nItithI . nava che. khAdIne vAga kApaDa sastuM thAya che chatAM ethI prajAne te kaMi ne kaMi rUpamAM -1 che ane dezanA lAkhanI Avaka vadhAre kharcane bejo veThavo ja paDe che ane bekArane madada 4. A prakArane saMpattine vadhAre taddana pramANika, - khavaDAvavAnI nItine pariNAme prajAnI utpAdanagnatine kAsa thAya - sAtvika ane niSpApa che, jyAre ya dvArA jhaDa1 mo vadhatI che e kaMI ochuM Arthika nukasAna che? khAdInI muMdhavArI ane aDhaLaka saMpatti pramANamAM vizeSa bhale hoya chatAM te janasamudAyanA mila kApaDanI eMdhavArI, A arthazAstra samajIzuM te jaNAze vizALa vargane nidhana banAve che eTale ja pArakAne pAyamAlInA ke moMghavArI dvArA prajAne sahana kare paDate theDe ja vadhArAne pApathI kharaDAyelI ane tethI tyAjya che. . kharca Akhare te dezanI prajAnI sAcI Arthika unnatimAM ja (kha) sAcA arthazAstrane artha ane he. e hoya che ke vaparAya che. AthI ja khAdI methI che chatAM e ja vAparavI e dezamAM paDelI mAnavazakti ane saMpatti-utpAda mAM anya sAdhanane samaju dezapremIone dharma che. jyAM jyAM reMTiyApravRtti cAlu sauthI vadhAre lAbha laI tene sadupayega utpa daka udhogamAM kara. thaI che tyAM tyAM e spaSTa ane nizcita anubhava maLe ja che ke kheDUtenI udhogazakita ethI vadhI ja che. khetInA pUraka udyoga hiMdamAM reMTiye barAbara Aja vastu siddha kare che. khetIpradhAna dezamAM karaDene varSamAM amuka sabhya kAma vagaranA rahevuM paDe che, tarIke e eTale badhe saphaLa nIvaDe che ke (1) khetImAMthI e ardhabekArIne reMTiyA dUra kare che phAjala paDatA samayane sadupayega thatAM enI Avaka uparAMta eTalI te veDaphAi jatAM samaya ane mAnavazakitanuM khAdIutpannanA kAryamAM rUpAMtara thAya che. khAdI kAMtaNukamANI vadhI ja che (1) kheDUte udyamI thatAM khetI para paNa vizeSa lakSa apAyuM che ane khetInI paNa samRddhi thavA mAMDI che. je arthazAstranA A niyamane pUrI rIte anukULa che te pachI Ama aneka rIte vicAratAM khAdInI medhavArI aSTApatti ' ' e meMdhI paDe che teTalA mATe kahI ene tajI devAya che? pratyeka ja jaNAya che. emAM dezanA garIbonA bhUkhamarAnuM nivAraNa karasvataMtra dezamAM jyAre paradezathI AvatA mAlane lIdhe te dezanA nAra eka ati mahatvanA gRhaudyogane vikAsa thAya che. garIba udhogenI banAvaTe meMdI paDe che tyAre te dezanI prajAkaMI svadezI pratyenI hamadardI je sAce ja ApaNA aMtaramAM jAgI hoya te vastuo medhI che tethI tene tyAga nathI karatI. sarakAra prajAkIya khAdInI mAMdhavArI e mAMdhavArI nathI paraMtu ApaNI e hamadardInuM hoya che eTale paradezanI sastI vastuo para bhAre jakAta nAMkhI sakriya rUpAMtara che. ApaNA kApaDakharcamAM khAdInI meghavArIthI dezanI meMdhI vastuone lokapriya kare che. ApaNe parAdhIna hovAne saheja vadhAro thAya che te e vadhAre ApaNuM ja dezanA eka lIdhe A jakAtanuM rakSaNa nathI meLavI zakatA. paraMtu ApaNe te ati mahatvanA utpAdaka ane bekArI nivAraka gRhaudyogane sajIvana parAdhInatA phagAvI devAne tatpara thayA chIe, te ApaNe ApaNA kare che. meMthI khAdI vAparI ApaNe dezanA sarvottama Arthika dezanA garIbonA udhogane sajIvana karI tene cAlu rAkhavA mATe kAryakramamAM ApaNe kALe ApIe chIe. khAdI moMdhI che evuM bahAnuM kADhI jeo khAdI kharIdatA . nathI teo khAdInI A methI khAdI vecchAthI paheravAno InakAra karIzuM? ApaNA dezapreme moMdhavArInuM arthazAstra samajavAnI tasdI leze? zu' eTaluM badhuM devALuM kADhyuM che ke A rasIdhI sAdI vAta samaja "khAdIpatrikA'mAMthI sAbhAra udhdhata. dilakhuza ba. divAnajI. - zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. ' mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata be AnA zrI muMbaI jena yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4260. prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mekamacaMda zAha S " varSa : 3 aMka : 12 muMbaIH 15 okaTombara 1941 budhavAra lavAjama rUpiyA 2 11 - , maLavA joIe gaberaMgI kiMga varSo vyAkhyAne thayAM hatAM. . [saradAra pRthvIsiMhanA gaI grISmamAM cAlelA nyAyAmavarga daramiyAna A ': tAjenI noMdha bahena jasumatIe lIdhelI temAMthI tAravIne keTalIka ApavAmAM Ave che. tI.] zrI ravizaMkara rAvaLa 1 maLavavA pAchaLa mahuM puratI tahe , te dravyanI prApti cerI ja kahevAya ~<< "inI vidyA ekalI sahAya karI zakatI nathI. bhaNatara game teTaluM na megI karI - 1 pekelI vana laIe, paNa je ApaNe zarIrathI nabaLA heIe te ApaNe.. niSphaLa ja nIvaDavAnA chIe. bhayaMkara vyAdhine ApaNe zara baLathI haTAvI daIe chIe, hAlanA hajAre nauvanAne nirbaLa banelA joIe chIe. ApaNe kaMI harAmakherIM'. mAzI karavAnA hetuthI ahiM kasarata karavA AvyA nathI, baTeke badamAzI ane harAmakhorIne sAmano karavA AvyA chIe. pitAnA svarakSaNa jeTaluM baLa dareke meLavavuM joIe. je ApaNe e na rInA . e utpanna kare meLavIe te ApaNA mATe haMmezanI gulAmI lakhAyalI ja che. e kAMI pAsa ugADatA nathI. paNa A ga. setAniyatanI jeTalI jALe che tene ApaNe oLaMgavI paDaze. vaLI te ma rI karanAra majuro che. jenI kiMmata 2. . jyAre prajA prajA vacce laDAIo thAya che tyAre pahelA dharmanuM paDe che. te chI 10 rUpIAnA tAkAnI kiMmata 15 rUpIA bahAnuM batAvavAmAM Ave che. khorAka jevI rIte badhAne sarakhI kyAMthI thaI ? e 5 kyAMthI vadhyA ? rIte asara kare che tevIja rIte dharma paNa badhAne sarakhI ja e pAMca pIA kone maLe che? mIlamAlekane. kharI rIte asara kare che. jyAre tamane koI sahAyaka maLaze nahI tyAre kene maLavA joIe ? pelA majUrane ! kapAsanuM vaLatara vALIe tamAre pote AtmabaLa keLavavuM paDaze. tamAre A viSayamAM chIe. paNa pelA sajUranuM nahIM. ema chatAM muDIvALo muDInA utkarSa thAo e huM tamane AzIrvAda ApuM chuM. kAraNe uparanA rUA. emane ema laI jAya che. jenI pAse zrI bhAskararAva viddhAMsa viSaya:-"samAjavAdI muDI che tenI muDImAM haMmezA vadhAre ja thatuM jAya che. muDIlokazAhImAM dareka mANasa pitApatAnuM rAjya calAvI zake vAdanuM e khAsa lakSaNa che. majUra je mahenata karIne utpanna che. dareka kAma karavAnI koI paNa mANasane chuTa hoya che. kare che te muDIvAdIo la I jAya che. kheDutane dIkare vepArI banI zake che. Ane "vyavasAya-svataMtratA nAma ApavAmAM Ave che. A lokazAhImAM nyAya che chatAM te zrI sAmaLadAsa gAMdhI viSayaH-patrakAritvano itihAsa nyAya eka ja pakSanA mANasane maLe che. dhAro ke mIlamAleka ane mANasa jyAre janme che tyAre e enI badhI bhAvanAone majUra vacce laDAI ubhI thaI hoya te ApaNe joIe chIe laIne upasthita thAya che. agAunA vakhata : eka pitAnI badhI ke kharo nyAya majura vargane maLatuM nathI. mIla mAlikanI sAme bhAvanAo patha upara kotarAvatA. azekanA zilAlekha bahu koI paNa polIsa sAmano karI zakatI nathI. kayAM khAmI che? kayAM jANItI vastu che. kALAntare mudraNakaLAnI zodha thaI. jema jema bhUla che ke jethI ATaluM badhuM du:kha sahana karavuM paDe che? mudraNa kaLAne vikAsa thato game tema tema ApaNA jJAnane paNa e duHkha te muDIvAda che. pai kona ? naphe kone ? kArakhAnAM vikAsa thato gaye. eka vakhata muMbaI eka nAne TApu hatuM ane kAnAM ? je saDaka upara ApaNe cAlIe chIe e saDaka konI ? killA tarIke oLakhAtuM. e muMbaI te vakhate mAchIonI zuM A badhuM kArya ekaja mANase karyuM che, ? kaI paNa kArya dunIyA hatI. te vakhate rAjakAraNa viSe laDe evA gekhale ke eka ja mANasa kadApi karI zake ja nahIM. pAMca maNa ghauM pedA gAMdhI pAkayA nahotA. jyAre muMbaInA bArAmAM AgaTenuM karavAmAM AkhI dunIyAne zrama rahelo che. balake AkhI dunIyA Agamana thayuM te vakhatanA akhabAramAM AjanA jevI kazI teTalA ghaumAM saMkaLAyelI che. A navI duSTi samAjavAda Ape che. sagavaDa ke niyamitatA nahotI. jAhera khabaro paNa vacce vacce bhANu dareka pravRtti eka ja hetuthI kare che ane te hetu na chapAtI. tetrIne je ALasa Ave che te thoDA divasa akhabAra che. zA mATe kheDute khetaramAM anAja vAvatA nathI ? kema ke baMdha paNa karI zake che. tenI marajI pramANe akhabAra nIkaLatuM. emAM napho nathI maLatuM. je muDI bhegI thaI che te carelI che. gaI kAle mArI putrInAM lagna hovAthI meM akhabAra baMdha rAkhyuM . ema chatAM su ratI pAse
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 prabuddha hatuM ema jaNAvIne taMtrI eka divasanI gApacI mArI jate. mudraNukaLA te vakhate khIlI nahAtI. pathara upara lekheA lakhavAmAM AvatAM. te vakhate 'muMbai samAcAra' ema lakhatAM pAMca-sAta minITa lAgatI. temAM bhASAnI azuddhi pAra vinAnI rahetI. sTIkhara AvI hatI ema lakhavu hoya te 'isTImara' AvI hatI ema lakhAtu. jyAre mudraNakaLA AvI tyAre muMbainA "su" para mI' u' mUkAyuM. te vakhate samAjane gulAmInuM jhera pAine suvADI rAkhavAmAM AvatI. pachI te prajA jAgRta thai taMtrInI sAme prazno karavA lAgI ke chApu kema khareAbara cha vAge nIkaLatuM nathI ? eka mANasa pAkayA ane teNe nAnuM yaMtra goThavI eka akhabAra kADhayuM. te vakhate bhAvanAzIla mANasA pAkayA naheAtA ane rAjakIya netAo paNa mhAra AvyA nahAtA. rAjakAraNa te vakhate bAlyAvasthAmAM hatuM. pRthvI huM yuvAnI AvI. sedrANa eka pArasIbhAie pADayuM. 17 - eka pachI eka deta.e eka pagaluM AgaLa bhayuM . hatA. .. yatI pelA akhamAramAM chApavA mADa, ra rA ma sa rI ** mu. zrI ca OM akhabAra zarU karyuM. 1 dvArA tu enI chApa rAjA ane pujA para paDI. rUhAnI navajIvana' nAmanuM akhabAra gAMdhI e bahAra pADayu ane naujIvAnAne temaNe navuM baLa A'OM nirbaMLane baLavAna banAvyA ane abhaNate bhASA zIkhavI. kharI gujarAtI bhASA navajIvane janmAvI. navajIvane rajaLatI gu ragIrAne upADIne sihAsana para besADI. navajIvana lokAnuM bAI te nI gayuM. navajIvana dainika jIvananA vikAsa karanArU sAdha-banyuM. AjanA akhArI pAchaLa AvA aneka odha itihAra rahelA che. zrI nAnAbhAI bhaTTa gAMdhI-e saradAra pRthvIsi Mhane nate ja doravaNI ApI che, navA paigAma ApyA che. je zArareka tAkAta joie te hAla ApaNAmAM nathI. mananI tAkAta, zarIranI tAkAta ane mane vadhAre| kahevA dyo te| AdhyAtmika tAkAta ApaNAmAM nathI. gAMdhIjI navA yuganu nirmANa karavA vicArI rahyA che. AnA mULabhUta pAyo te e che ke dareke dareka mANase potAnA jIvanamAM buddhipUrvaka jAta mahenatane sthAna Apavu joie. je jIvananI uMcAmAM uMcI koTie ApaNe pahoMcavu hoya te ApaNA jIvanamAM budhdhipUrvakanuM zarIranuM jJAna hevu joie. samAjanI vikasatI dazAmAM budhdhipUrvakanA zramane sthAna nathI. loko mahenata karatA ja nathI ane meThA beThA bhASaNA Ape che. pariNAme samAjamAM AvI jAtanI manedazA ubhI thAya che ane AkhA mAnava samAja tene bhega banI jAya che. AmAMthI ApaNe bacavu hAya, AvatI kAlanuM nirmANu ApaNe Aje karavu hoya te ApaNA zarIrane AtmabaLa Apavu joie. je mANase bhASaNA Ape che tenA karatAM zramautpAdaka ii vadhAre ki Mmata che. huM to tamane eka vAta kahevA ane karAvavA Avyo chuM ane te tamArUM AMgaNuM svaccha rAkhe. tamane lAgaze ke nAnA jaina tA. 15-10-4 bhAI A navuM kayAMthI lAvyA? paNa huM tamArI pAse eka vAta mUkavAnA dAvA karUM chuM ke je mANasanA jIvanamAM A bAbatane buddhipUrvakanuM sthAna na hAya tenA jIvanamAM eka meDI uNapa rahI jAya che. ApaNA gAmaDAMnA loko te ema samaje che ke kayAre eve divasa Avaze ke jyArathI kAma karyAM vagara paNa sukhe jIvavAmAM vAMdhA niha Ave. A manedazA kheda upajAve evI. che. enI javAbadArI ApaNA bhaNelA varga upara rahelI che. AvatI kAlanA samAja tamArI AgaLa AvavAno che. A AzAthI pRthvIsiMha jevA vIrapurUSe pAtAnI jAtane tamArI AgaLa nIceAvI nAMkhI che. ApaNA rAjanA jIvanamAM theDA eka utpAdaka rIta hovo ja joie. tame je mArga ahIM levA AvyA che te mA tamArI pAse khulle ja che. tamArAthI jeTalo rasa cUsAya teTalA cUsI leze. svAmIjInA hRdayamAM keTalI Aga baLe khabara paDe ? ApaNI A dazAne aMge svAmIjI eka bALakanI mArka raDe che. emane ema raDatAM te tame joyAM na jAya. ApaNI AjanI nirmAlya dazAmAMthI ApaNune cheDAvavA mATe e prayatna karI rahyA che. je prajA nirmAlya ane teja vagaranI khanI che. tene tejasvI banAvavAnA te prayatna karI rahyA che zaktivALI kayAre ane evI jhaMkhanA rAta divasa tee kare che. saradAra teA ema Icche che ke kayAre tame,mAtane bheTavAnI tAkAta keLavo. meAtane jhIlI zake evA naujavAnAnI emane jarUra che. mAthuM ApatAM kema zIkhavuM e emane uddeza che. hAthamAM mAthuM laIne laDavu e emanI rIta che. zrI ravizaMkara mahArAja atyAre mahesANA prAMtanA surasada nAmanA gAmamAM eka AraDI rAkhIne huM rahuM chuM. e AkhuM gAma cAra mhAraviTayAnu che. temanAmAM avaguNo che tema sadguNA paNa puSkaLa che. aDhAra varSa sudhI huM karyAMja karatA hatA. have eka oraDI rAkhIne rahuM chuM. eka bahAravaTiyAnI vAta kahuM. A bahAravaTiyAne jamIna, gAya, bheMsa, e kharIo vigere hatuM. te kaika keLavAyela lAgyo. potAnI vAta karatAM teNe kahyuM ke meM kadI kaMi pApa karyuM nathI tethI ja mane A sukha maLyuM che. tame kaheze te te be hajAra jeTalI cArI karI che. te javAba Ape che ke koinA gharamAM besIne cerI karIe te te pApa kahevAya. jemanI pAse paisAnA DhagalA paDayA che emanI pAsethI laine ame bIjAne ApI e chIe. jenA gharamAM lakSmI vadhAre ekaThI thai hAya che te 'mane kADhe kADhe!' ema kahe che. enI buma amane sabaLAya che ane jyAre jaie chIe tyAre adhAre amane dekhAya che. ame te laI AvIe chIe, amArI pAsethI te lakSmI jude jude sthaLe vaheMcAi jAya che. Ure utpanna karelI vastune bInajarUrI ekatrita karavI tenuM nAma cerI. vahetA pANIne rAkavuM e cerI che. jo pANI vahetu rahe te jaMtue pravAhanA pANImAM taNAi Aya che. hAthe kAma karIe teA ghaNA anartha dUra thAya. kapaDAM anAja vigerenI karakasara thAya. karakasaramAM khAnadAnI rahelI che. mhArUM kharca eka AnAnu che. vArSika bAra AnA. majammuta hAtha paDe tyAM dhAna upaje, suvALA hAtha paDe tyAM khAlIkhaTa thaI jAya. paisAdAranA hAtha cAraNI jevA hAya che. muMbaI deza cAraNI che. mahenatu garIbanA hAthamAM paisA jaze te reTalA khAze. dharatu bAraNu che|Daze nahi, mahemAna kuTumbane sAcavaze; raeNTIe kAMtavAnA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-41 prabudha jaina, 113 , 0. . praya eka danA thAya e *Io dUra temaja vepAra upara sarakArano kAbu agAunA koI paNa samaya karatA vadhumAM vadhu hatA. 1897nuM varSa purU thAya che tyAre vizvayuddha agAunA koI . A laDAI AvI tyAre koI dezanA AMtarika arthataMtra ke paNa yudhdha karatA vadhu bhISaNa svarUpe aDhI varSa pasAra karI rahyuM vepAra upara kaI prakAranI AghAtaka asara thaI ja nathI. AMtarache. A yuddha haju vadhu lAMbu ane vadhu bhISaNa banavAnA cinho rASTrIya vepAranI gaNatrIo badalAI gaI eTaluM ja, tenuM pariNAma spaSTa jaNAya che. e AvyuM ke gaI laDAInA anubhava uparathI jeo gayA mahAyudhanA anubhavo uparathI A vizvayudhdhamAM jeo laDAInI zarUAtamAM maMdI dhArIne vepAra karI beThA hatA samRdhdhinAM svapna sevatA hatA teo nirAza thayA che, Amavarga teo phasAyA. ulaTuM laDAInI zarUAtanA cAra mahinAmAM dareka vadhumAM vadhu parezAna bane che, nikAsa baMdha thavAthI kAcI cIjo cIjamAM AkhI laDAI jeTalI tela thaI gaI. sastI banI che ane tenI gharAkI ghaTI che. AyAta baMdha thavAthI A tejIne pavana eTalo uke, hatuM ke vAyadA bajAramAM kArakhAnAnI utpanna muMdhI thaI che. khetInI u" "stA bhAve saTTA rUpI tejInI chaga caDI hatI. bIjI cIjomAM lekae daravecIne, potAnI dainika jarUrIyAtanI kArakhAnAnA utpanna thA dAgIna vecIne vastuo saMgrahavA mAMDI hatI. bhAve kharIdavAmAM hiMdane garIba lokasamuha A laDAImAM vadhu garIba thaI ane vAstavikatA vepAra to che, madhyama vargamAM bekArI vadhI che. 1 ekadama paDI gaI laDAI tadana aNadhArI ane ekAeka thaI hatI. te laDAI mATe, khAsa karIne Arthika taiyArI bIskula nahatI. eTale gaI laDAI zarU thaI ke tarata jagatanA sarve dezanI artharacanA ane tenA vepAra chinnabhinna banI gayA hatA. pariNAme gayA mahAyudhdhanI zarUAtamAM dareka bajAramAM maMdI thayelI. lagabhaga be nAtamAM mukAI gayA che. varSa sudhI maMdI ja cAlu rahI hatI. - kAcI cIjo sastA bhAve vecAI gaI te pachI saTTA rUpI be varSa pachI jyAre laDAImAM saDevAyelI sarakArane lai pharI thaI gaI. paNa atyAra barabara sInANAnI kheMca paDI tyAre temaNe nANAne phagA vAno vakhata AvyA che tyAre dareka kAcI cIjanA bhAva jhaDapathI karIne te nANAmAMthI laDAinuM kharca kADhavA mAMDayuM hatuM te nANAnA * te ane te mAla khapavA viSe bhAre ciMtA thaI rahI phugAvA pachI ja gaI laDAImAM kharI tejI thayelI ane te tejI che. , bharATane saMbhA' .. kazuM pagaluM levAne badale bIjA sarvavyApI hatI. dareka cIjanA bhAva anekagaNA vadhI gayA saMsthAnethI sarakArane pharajIyAta khaDakhavI paDatI rU jevI vastuo hatA. vepArIone vepAra dhIkato banyo hato. eTale te samaye hiMdamAM khaDa laI rahI che. Arthika viSayonI , adigame moMghavArI AjanA jeTalI aLakhAmaNI nahotI banI. dareka jAhera prajAne paNa temAM bahu rasa nathI ane badhuM cAle che prakAranA utpAdananA bhAva uMcA upaje, pachI kharca paNa tenA cAlyA kare che. paNa kadAca kAcI cIjomAM eve vakhata jaldI pramANamAM Ave tenI ciMtA nathI hotI. pagAra vadhAravA te paNa AvI jaze ke jyAre tenI gaMbhIratA saue svIkAravI paDaze. sahaja ane svAbhAvika hatuM. bIjI bAju sarakArI varadhI puSkaLa pramANamAM maLatI A laDAImAM zastra utpAdanamAM bhale keTalAka deze pachAta hovAthI tema ja dezanI mAMgane pahoMcI vaLavA mATe kArakhAnAnI rahI gayA. paNa Arthika yudhdha te A laDAI zarU thaI te ' upananAM bhAva bahu vadhI gayA che. lokamAnasa upara TA, pANI pahelAthI cAlu ja hatuM. eTale A yuddhamAM zastranI taiyArI karatA reDavA mATe laDAInI AtamAM sarakAre "naphAkhorI" aTakAvavAnA vadhu teyArI Arthika yuddhanI thayelI hatI ane dezanI artharacanA nAme khAlI bumarADa kI tema have "bhAva niyamananI vAta cAle che. AvA gaMbhIra viSayane spaSTa karavA mATe yojanA e phAyado che. hAtha kAMtela kApaDa vatuM kApaDa che, dravyane sAcave che. pUrvakano eka paNa prayAsa sarakAra taraphathI e nathI ke atyAre mIlana majura dArU pIne paisA barabAda kare che emanuM hita paNa rerI tema karavAnI sarakAranI koI taiyArI hoya tema jaNAtuM nathI. yAmAM raheluM che. ApaNe badhA mahenata karIne khAnAra heta te A rIte rAjakIya ane Arthika banne dRSTie nirAzAnA paradezanuM meM jovA na javuM paData. atyAranI keLavaNI namAlI saMpUrNa aMdhakAra vacce ApaNe 1988 nA navA varSamAM praveza keLavaNI che. jo e kAyama rahe te seMkaDo varSa sudhI gulAmI karIe chIe. aneka varSonA pheraphAra pratyeka paLe thaI rahyA che nahi jAya. duHkha veThavAnI zakita, khaDatalapaNuM vigere guNe gulA ane te pheraphAra karavAnI kamAna koI akaLa hAthamAM che. te mImAM na keLavAya. gAmanA dhanavAna, baLavAna, vidhAvAna, pitAnuM sarvavyApI pheraphAromAM jema aneka samRddhinA zikhare tUTI rahyAM dhana, vidyA ane baLa anyane arthe vAparatA e samAjadharma. che tema aneka kacaDAyelA ane paDelAne punarUdhdhAra saja haze pitAne arthe vApare te mUDIvAda mUDIne artha paiso ja nathI tevI AzAnA ekAda kIraNa upara navuM varSa saune mubAraka che ! paNa baLa dhana, lAgavaga, mahenata, badhuM emAM samAya che. eka vyApArI kAma akarmaka ane sakarmaka e be jAtanuM hoya che. apa muMbaI jaina yuvakasaMghane Arthika madada vinAnI kasarata e vAMjhaNI kasarata kahevAya--akarmaka kahevAya. zrI dhIrajalAla zrophe saMghatI bhinna bhinna pravRttiomAM daupAdakazrama eka sakarmaka kriyA kahevAya. rU5 bane te AzayathI rU. 100 nI bheTa ApI che ane zrI hIrAlAla amRtalAla zAhe saMdhanA puratakAlayane rUA. 50 nI madada AcAramAM mukeluM jJAna te ja vijJAna. e kadi bhulAtuM nathI. ApI che te mATe bane sajjanene aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra saMpAdaka : jasumatI mAnavAmAM Ave che maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. prabuddha jaina tA. 15-10-41 saccassa ANAe ubahie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtAM vadedvAcam ekabara 15 1941 rAdhanapuranuM kalaMka chellAM traNa mAsathI rAdhanapura khAte bIrAjatA jaina munirAjo ane sAdhvIonI nI satAma0, lIma bhAIo tara!" pa --* *,galAMnI : - utpanna pAme ane 4 - *3s * * * jIvAbhAI pratApasI ane zeTha kAntilAla IzvaralAla merakhIA DepyuTezananA rUpamAM rAdhanapuranA navAba sAhebane maLavA mATe ane jenA kesa raju karavA sArU rAdhanapura gayA hatA. teoe nA. navAba sAheba ane temanA divAnanI mulAkAta laIne tyAM : herAnagatIne zarUAtathI Akhara ?' chatahAsa sama . nA, navAbanI jANa mAM A ta AvatAM teo bolyA ke mArI AgaLa, ke ' ja AvI nathI ane karI Ama na thAya te mATe 4 napura gavaramenTa gejheTamAM jAhera karIza ke re rAjyamAM AvuM vartana kadIpaNu taraphathI karavAmAM Avaze te tenI sakhta khabara levAmAM Avaze. AvI rIte nA. navAba sAheba taraphathI vajIra sAhebanI hAjarImAM kahevAmAM AvavAthI banne gRhastha satava pAmI muMbaI AvyA. nA. navAba sAhebanA kahevA mujaba darabArI gejheTamAM jAherAta thaI ke nathI I e jANavAmAM AvyuM nathI, paNa DepyuTezananA gRhastha I pAchA padhAryA ke trAgu cAra divasa bAda tyAM birAjatA muni hArAjanA upara posTa pArasalathI hADakA ane evI malIna vastu mAnuM eka pekeTa AvyuM. e khelatAM munirAjane sakhta AghAta thayo ane teozrIe upavAsa zarU karyA. gAmamAM A vAta phelAtAM jemAM hAhAkAra bhacI rahyo ane AkhI jaina komamAM sakhta du:khanI lAgaNI pedA thaI. tyAMnA nagarazeTha pAse rADa pADatA keTalAka jaina bhAIo gayA paNa nagarazeTha bIcAro nA. navAba sAhebanuM ane vajhIra sAhebanuM eka ramakaDuM hovAthI teo kAMI paNa karavA azakata hatA. A daramiyAna rAdhanapura rAjyanI jAherAta khAtA taraphathI eka sattAvAra nivedana bahAra pADavAmAM AvyuM che ane te muMbaI samAcAra Adi dainika patromAM pragaTa karavAmAM AvyuM che. e nivedana nIce mujaba che. "muMbaI samAcAranA tA. 16-9 - 1841 nA aMkamAM rAdhanapuranA be saLagatA savAle tene zubha nIkAla" e heDIMga nIce. muMbaInA rAdhanapurI jaine taraphathI eka DepyuTezana nAmadAra navAba sAheba tathA me. dIvAna sAhebane maLavA rAdhanapura Avela. te saMbaMdhI rIporTa prasIdhdha thayo hato. te pachI atre eka atyaMta kamanasIba banAva banI gayA che. te e ke, amuka tophAnI na isamoe bakarAnA dAMta sahItanA junA jaDabAnA hADakAnuM eka pArasala dhaNI ja sItathI taiyAra karI parakamanA koI nIrdoSa zakhsoe maLela hovAnuM ThasAvavAnA temaja rAjyane badanAma karavAnA 64 hetuthI rAdhanapuramAM bIrAjamAna AcArya mahArAja upara posTa mAraphate mokaleluM hADakuM "dIna" peparanI junI pastInA kAgaLamAM lapeTI. tenI upara eka sapheda kAgaLa lapeTavAmAM AvyuM, jenI aMdaranA bhAgamAM caMdra ane tArAnI bArIka kAgaLamAMthI karelI AkRtI temaja eka nAnI masaida jevA cItranIpaNuM kharekhara maMdIranI-chApela kApalI caTADavAmAM AvI, AcArya mahArAjanAja nAmanA saranAmAne kAgaLa taphaDAvI tenI baMne bAjuna ilakAba vagereno bhAga kApI laI phakata temanA nAmanI ja slIpa sadauM pArasalanA repara upara caTADI che 5ii lagADI rAdhanapuranI ja pisTa ophIse - pArTa karavA savAranA sADAATha vAgyAnA sumAramAM laI gayA. pArasala pisTanI peTImAM nahIM pesatAM tene ophIsanI bArInI aMdaranA bhAgamAM mukIne thoDIka vAra tene la" :.. che ke kema tenI khAtrI karavA AMTA mArI cAlI gaela. sadarahu pArasala AcArya mahArAjane maLatAM svabhAvika rIte temane temaja jaina komamAM ghaNAja kacavATa ubhe thavA pAmele. sthAnIka mahArAjanI araja uparathI nAmadAra navAba sAhebanI khAsa AjJA anusAra sadarahu kesa i. pI. koDa kalama 288 vagere mujaba rajIsTara karI pilIse rItasara tapAsa zarU karI te pArasala taIyAra karI mokalavAmAM jana kemane ja amuka isamene hAtha hovAnI bharUsedAra saMdha mAraphata khAtrI thatAM, be isamene aTakamAM levAmAM AvelA temaja bIjI jubAnIo levAmAM AvelI te daramyAna AcArya mahArAja pitAnI upara Avela pArasala bAbata gunehagAra sAme pagalAM bharavA potAnA sidhdhAMtanI rUe nAkhuzI batAvatAM atrenA mahAjananuM eka DepyuTezana me. dIvAna sAheba rUbarU gaela, ane te pachI nAmadAra navAba sAheba hanura gaela, jyAM hADakAvALuM pArasala AcArya mahArAjane amuka jaIne Isamee mokalela hovA badala mahAjananA DepyuTezane potAnI khAtrI karI ane tehamatadAro paikI saMdarahu gunhAhIta kRtyanI saghaLI hakIkata temanI rUbarU kahI saMbhaLAvI, ane te uparathI AcArya mahArAjanA mAna ane jaina komanI zarama khAtara temaja tehamatadAro paikI eka te atrenA eka pratiSThita zrImaMta kuTuMbano hAI pakaDelA Isamane rehamIyata batAvI choDI mukavA DepyuTezane nAmadAra navAba sAheba hajura ghaNIja AgrahabharI AjIjI karI ane paravazIrAhe A prakaraNa baMdha karI mAphI ApavAnI lekhIta arajI karatA ane tehamatadAre paNa mAphI mAMgatAM aTakamAM lIdhela IsamenI upara khAsa rehamIyata batAvI nAmadAra navAba sAhebe temane choDI mukavA hukama karela che. tAjetaramAM apAzarA vageremAM pathara pheMkI parama temaja rAjyane badanAma karavAmAM Ave che je paikI amuka nAmacIna Isama atrethI mAravADA tarapha nAsI gaela che. parama ane sTeTane vagevavA khAtara potAnAja AcArya mahArAja pratye AvuM nIca ane gaMdu vartana calAvanArane paramezvara sadabudhdhI Apa !" A nivedana je kalpanAmAM paNa na Ave evI hakIkata raju karatuM hoIne sau koIne AzcaryamAM nAMkhI de tevuM che ane temAM nAmaThAma ApyA sivAya je begama rIte vigate ApavAmAM AvI che te dhyAnamAM letAM e hakIkatanI vAstavikatA viSe koine paNa zaMkA ubhI thayA sivAya rahe tema nathI. je zrImaMta pratiSThita kuTuMbanI vyakitane eka tahomatadAra tarIke varNavavAmAM Ave che tenuM paNa kAMI nAmanizAna ApavAmAM AvyuM nathI paNa rAdhanapuramAM A bAbatamAM saMDovavAmAM Avela je zrImaMta
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --- mANamAM che. paNa gayA ane te kAntAbahena pATaDIA tA. 15-10-41 prabuNa jaina 115 in 115 vyakitanuM nAma belavAmAM Ave che temanA saMbadhe jarUrI tapAsa keTalAka samAcAra ane noMdha karatAM amane pAke pAye mAluma paDayuM che ke te bhAIne koIe belAvela nathI ke teNe evI kazI jubAnI saMghadvArA khAdI haDInuM vecANa ApI nathI ke evuM apakRtya karavA badala rAjyanA : A varSa thI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI khAdIuMDInuM nivedanamAM jaNAvavAmAM AvyuM che e rIte koI paNa prakAranI ja vecANakArya hAtha dharavAmAM AvyuM hatuM ane kula rU. 8176) nI teNe mAphI mAMgI nathI. A vAta barobara hoya te pariNAme e huMDInuM vecANa thayuM che. traNa varSathI A pravRtti zarU karavAmAM sAra nIkaLe che ke rAdhanapuranA koI paNa eka be bhAIone polIsa AvI che. pahelA varSe rUA. 1800) nI khAdI huMDI vecAI hatI; taraphathI aTakamAM levAmAM Ave che. pilIsanA prayatanenA pariNAme bIje varSe rU. 300) nI kharI huMDI vecAI hatI. A varSe amuka zrImatanA chokarAne A kArya karatAM temaNe joyela che evI A AMkaDo vadhIne rUA. 8176) sudhI pahoMce che te AnaMdajanaka matalabanI kabulAta teo lakhI Ape che. A vAta upara mahA- che. khAdI vecANamAM sauthI moTuM vecANa rUA. 3358] nuM bahena jana eTale ke nagarazeTha nAmadAra khudAviMDa - reDe che ane zAntAbahena pATaDIAe karyuM che. temane kharekhara saMdhanA dhanyakahevAtA tahomatadAra mATe mArI rahemiyata mAge che. A -: je te sau. jasamatI * paNa gayA varSa karatAM A prakaraNamAM nagarazenuM vartana kevuM rahyuM che te sau koI che ane te rIte -- amadAra khudAviMda udAratAthI rahemiyata bakSe -mAnI vigata che ane rAjyanuM jAherAta khAtuM A uparathI eka nivedana ghaDIne chApAo upara mokalI Ape che. dezI rAjyamAM AvI ghaTanAo banatI ja AvI che tethI koIkanuM apakRtya keinA mAthe DhaLI pADavAne rAjyanA nIcenA adhikArIonuM * 10' ' bhA. mamatI manubhAI kApaDA A eka kAvavuM hoya e banavA joga che ane eka zrImaMta 575 sau. veNIbahena vinayacaMda kApaDIA ane dharmazraddhAparAyaNa kuTuMbanI eka vyakti AvuM adhama kRtya 556 zrI. maNilAla mokamacaMda zAha kare te karatAM uparanuM anumAna vadhAre svAbhAvika lAge che, tyunI 500 , caMdulAla vardhamAna zAha vastusthiti ane banI rahelI ghaTanAo svataMtra ane niSpaka tapAsa mAMge che. rAjyanA nivedanamAM jaNAvavAmAM AvelI hakI . paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA kata satya hoya te e rAdhanapuranA jaina samAjanA kapALe moTuM 8 3 sau. vi. paramAnaMda kApaDIA ' kalaka gaNAya ane e saMbaMdhamAM je koI vyakti gunehagAra hoya madhurIbahena amRta.. zAha tene rAjya athavA te sarve sakhta zikSA karavI ja joIe. 154 zrI. kAntilAla DI. kerA dhAro ke AkhI hakIkta je pramANe raju karavAmAM AvI che 150 , vRjalAla dha. meghANI - tethI anyathA hoya te paNa jyAM sudhI te mujaba jAhera rIte 125 ', ratilAla cIma lAla koThArI sAbIta karavAmAM na Ave tyAM sudhI rAdhanapurane jaina samAja hukamIcaMda zAha A kalaMkathI mukta thayo na ja gaNAya. tethI A bAbatamAM yogya tArAcaMda lakSmIcaMda koThArI taTastha tapAsa meLavavA mATe rAdhanapuranA tyAM tema ja muMbaImAM che . jI. zAha vasatA jaina AgevAnoe majabuta hIlacAla hAtha dharavI ja joIe. , na caMda zAmajI sAMbhaLavA pramANe A bAbatamAM jehamatabharyo prayAsa zeTha kAMtilAla 25 vala9 madAsa phulacaMda zAha izvaralAla ane zeTha jIvAbhAI taraphathI cAlu karavAmAM Avyo che. sAhitya pariSada ne prastAve paNa rAdhanapuranA tamAma janabhAIoe pachI teo game tyAM aMdherI khAte maLelI gujarAtI sAhitya pariSade pasAra vasatA hoya, teoe dezI rAjyamAM thatA julama atyAcAro, karelA prastAvane sAra "phulachAba" nIce mujaba Ape che. vagerethI nahIM DaratAM jAhera rIte A AkhA kesanI tapAsa bahAranA brITIza rAjyanA koI nivRta amaladAra pAse karAvavAnI vikrama saMvata 1988 eTale ke AvatuM varSa gujarAta mATe mAgaNI karavI ghaTe che ane temAM tamAma jenabhAIoe purata ghaNuM agatyanuM che. gujarAtane mULa pravAha mahAna caulukya samrATa sahakAra ane phALe Apavo jarUrI che. A evI jAtanuM kalaMka mULarAjadevathI zarU thAya che. vi. saM. 498 mAM e vIrazirajainasamAja upara lagADavAmAM AvyuM che ke te je na bhusAya maNie gurjara bhUmine zilAniveza karyo. e divasathI gujarAtanI te dAkhalArUpe hamezane mATe rahevAnuM che ane ahiMsAne dAvo sAMskArika, sAmAjika, rAjakIya ane prajAkIya asmitA tema ja karanAra ApaNane nIcuM jovaDAvanAruM che. jAhera tapAsa karatAM je ekatA ApaNA ItihAsamAM pragaTayAM che. A kAraNe Avate varSe AbarUdAra kuTuMbane e putra doSIta kare te samAje tene ghaTatA e prasaMgane 1000 varSa pUrAM thatAM hovAthI gujarAtI prajAnA pheje pahoMcADavo joIe. AzA che rAdhanapurI jene ke jemAM e vizvakarmAnA rAjyAbhiSekanI sahastrAbdhi UjavavI. keTalAka te lAkhanI lata dharAve che, dharma upara custa zraddhA dharAve che ane muMbaInI paMcaraMgI prajAmAM paNa temanuM nAma gujarAta bahAra bIjA prAMtamAM vasatA gujarAtIonI sthiti agrasthAne che teo rAdhanapuranuM kalaMka dhoI nAkhavA mATe dareka prayatna karaze. lAkhomAMthI thoDA ocho thAya, hamezano sukha muzkelIbharI banatI jAya che. A saMmelana cetavaNI Ape che ke, ArAma thoDe vakhata bhogavI na zakAya ane rAjya sAme pravRtta keLavaNI para ane khAsa karIne gujarAtImAM apAtA zikSaNa para karatAM rAjyanI avakRpAnA bhoga thavuM paDe te paNa rAdhanapurane je AkramaNa karavAmAM Ave che te bAbatamAM gujarAtIo je lAgelA kalakane dura karavA rAdhanapurI jainoe kaTibaddha thavuM ja vakhatasara pagalA nahi bhare te gujarAta bahAra vasatA gujarAtI | maNilAla mokamacaMda zAha samAja saMskArika ane sAmAjika jokhamamAM AvI paDaze. joIe.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 mahAgujarAtanI sarva gujarAtI zikSaNa saMsthAonuM ekIkaraNa thAya e atyaMta jarUrI che, saMmelana A bAbatamAM kaMIpaNu karI zake te mATe A badhAM gujarAtI maMDaLeAe pariSadanA saMsthAsabhAsada banI pariSada sAthe joDAvu joie. A saMmelana pariSadane evu' sUcana kare che ke, uparyukata prazna saMbaMdhI vicAra karI tene yogya nikAla lAvavA eka samiti nImavI ane mahAgujarAta viSe kaMI samAcAra maLI zake tevI eka patrikA prakaTa karavI. 4 pariSada muMbai vidyApIThane vistRta kare che ke e.ena itihAsanA abhyAsakramamAM trIjA itihAsa viSenA nibaMdhano viSya > temAM sudhAro athavA gujarAta, mahArASTra rAkhavo, jethI ma 1. sadA. prabuddha jaina atyAre bI. prazna-patramAM karI nibadha jyAM gujarAtanA itihAsane sa nAnaka saMsthALa tyAM sarakAre, saMsthAnee atha ta zake te mATe temanAM bhASAMtarA sakSipta TippaNNA sAtha niSNAte pAse karAvI e sthaLee rAkhavAM. De. bhagavAnalAla jIi zatAbdi utsava vakhate thayelA TharAva pramANe temanuM tailacitra athavA ana karAtI mAhi pariSada taraphathI zrI. hemacadrAcArya - "nA sthaLe mUkavuM. ' Adhavezana kavivara ravIndranAtha ThAkuranA e sAnanI sakheda noMdha che ane mAne che ke e sAhityasvAmInA vasAnathI jagatanA sAhitya ane saMskRtine na purAya evI kheATa paDI che. e puNyAtmAne aMjali Rdhivezana arpe che, . khIjI gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha, ane saMzodhaka sAkSara kezavalAla dhruva, vaDedazanareza daMta sayAjIrAva gAyakavADa, sara prabhAzaMkara paTaNI, hIrAlAla pAae kha, dI. vya. nama~dA zaMkara mahetA, meAtIbhAI amIna, DAhyAbhAI karAsarI, pre. jayazaMkara trivedI, saradAra janArdana pAkajI, gigubhAi badhekA, zAstrI hAthIbhAi, haeNoTAlAla na. bhaTa, vizvanAtha v, vinAyaka naMdazaMkara mahetA, zivalAla pAnAcaMda zAha, cunIbhAi pu. paTela, phulacaMdabhAi zAha, camanalAla vaiSNava, balavaMtarAya pra. DAkAra, sara hArabhasajI eDanavAlA, sArAbajI macejI, rihara dIvAnA vagerainA avasAna badala adhivezana uDA kheda jAhera kare che. pokaLa padavIpradAnanI vyavasthita yejanA tA. 15-10-41 A saMsthA sthaLa sthaLanA jANItA mANasAnA saranAmA meLave che ane pachI temanI upara nIce mujabanA eka patra mAkale che. akhila bhAratIya rAjavidranmAnya saMskRta-vidhA--mandira, kAzI. ( saMskRta kAryAlaya zAkhA, kAzI ) pratiSThApatra sUcanA tA. kAzInA eka sa MskRta vidhAmandira taraphathI 'sAhityabhUSaNu,' 'vidyAbhUSaNa', 'vabhUSaNuM AvI aneka prakAranI padavIe! dezabharanA aneka lokene temanI yogyatAnA kaze paNa khyAla rAkhyA sivAya babbe rUpIA meLavIne kevI rIte ApavAmAM Ave che tenI keTalIka ziMgo 'prajAbaMdhu' dvArA pragaTa dha che. amadAvAdanA eka evA gRhasthane temanI sAhityakRti mATe 'sAhitya bhUSaNa'nI padavI ApavAmAM AvI hatI ke jemaNe Aja sudhImAM eka paNa pustaka lakhyuM naheAtu. AvI padavI meLavIne sArA sArA mANasA malakAyA che ane samAjanA mAnasanmAna pAmyA che. tuene! jenI ApaNA prAntamAM kazI kadara nathI tenI para prAntamAM keTalI badhI kadara karavAmAM Ave che'ema paNa keTalAke ApaNA lokeA upara upAlabha karyo che. zrImAna... bhAratanA aneka dharmAMcAryo, mahArAjAe, vidyAnA tathA dhanikodvArA sanmAnita tathA surakSita banelA amArA saMskRta kAryAlaye chellAM 11 varSa mAphka upAdhi vitaraNa mahAtsava...... daramiyAna Apane paNu......upAdhivaDe alaMkRta karyAM che. zrI rAmAnujAcArya mahA~ ane saMskRta-saMpAdakanI sahIvALu Apana prAipatra kAyAlayamAM surakSita che. kRpA karIne rajIsTara sTepa, sahAyatA, sadasya lavAjama vigere khAtAmAM vaparAyAnA rU|. 2] amArI upara nIce lakhelA sarano mokalI ApIne ApanuM upAdhiyukata pratiSTA patra maMgAvI levA kRpA karazo. kRpA karIne patrAttara Apaze ke jethI karIne yAda ApavAnI jarUra na rahe. patrAttara mATe TIkITa mekalaze. nivedaka, saMskRta vidyAma Mdira (saMskRta kAryAlaya zAkhA) kamalAkAnta tripAThI zAstrI manArama. sAhityAla kAra. A patramAM je khAlI bhAga che tyAM nakkI karelI padavI lakhavAmAM ravuM che. e patra maLyA bAda temAM jaNAvyA mujaba rUA. 2] maLye te gRhastha upara sau ke!i mATe ekasarakhuM ghaDI rAkhIne chapAvelu nIce mujabanu pratiSThApatra mekalI ApavAmAM Ave che. zrImAna ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karatI saMskRta vidhA jJAnane pragaTAve che. anya aneka vidyA heAvA chatAM bhUta, bhaviSya ne vartamAna e traNe kALane viSe A bhASA abhyudayanA kAraNabhUta hAine te vidyAnuM parama unnatikAraka sAcuM svarUpa anya vidhAnI apekSAe ati zreSTha rIte prakAzita karela che. jagatanA gururUpa banelA evA A AryAvartamAM sa MsAranA kalyANane mATe A saMskRtavidyAnA puSkaLa pracAra atyaMta jarUrI che ane te pracAra saMskRta bhASAnuM pAnapATana, vakatRtva, vartamAnapatradrArA pracAra, saraLa ane zreSTha graMthenu prakAzana ane tevA prakAzanane age padavIpradAna ane uttejanAdi kAryo-drArA zakaya che. uparyuMkata uddezane kAryarUpamAM pariNamana karavA mATe ja A saMskRta vidyAma Mdira astittvamAM Avela che. devabhASAnA kRpApAtra banelA je kAI vidvAna, dharmAcArya ane tenuM parizIlana karanArA che, te amArA A vidhAma`dirane AdaraNIya ane snehapAtra che. harahaMmeza ApazrIe saMskRta bhASAnA vikAsa mATe karela kAryone dhyAnamAM laine dravyavihIna amArI A saMsthA alpa dravyathI paNa tamane satkAravAne asamartha che chatAM paNa A vidyAma dira prabhAvazALI supadavInA pradAna mAtrathI Apane satkAre che. sAhitya viSayanI ApanI yogyatAne lIdhe prasanna thaine amAruM sa MskRta vidhAmaMdira Apane .....nI upAdhithI ala'kRta karIne atyaMta harSita thAya che. temaja sazaktimAna evI mahakALIdevInA baMne caraNukamaLamAM savinaya prArthanA kare che ke ApanI sAhitya saMbaMdhI abhivRddhi uttarattara vRdigata thA.. prAdhaka : paMDita kAliprasAda zAstrI, "saMskRtam" saMpAdaka saMskRta kAryAlaya, apeAdhyA maMgalAkAMkSI, rAmAnujAcAya devatAyakAcAya jagadguru tirUpatti ( madrAsa )
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-41 prabudha jaina 117 ma: luvANA. amAre ane A sAdhu meM nahi. paNa bajAramAMthI keTalAka * * * zae A pratiSThA patramAM padavI prApta karanAra gRhasthanI kazI jIvatA jamaDA laI gayAM sAhityasevAnI vigatavAra neMdha AvI zakatI ja nathI ane tenuM lakhANa eTaluM badhuM megama hoya che ke tame sAhityanI sevA karI hoya dhrAMgadhrAmAM muni kanakavijayajI pitAnA amRtalAla nAmanA ke nahi te paNa AvuM pratiSThApatra haLave dile tame laI zako cho dIkarAne dIkSA na Ape evI vyavasthA karavA tyAMnA zrI saMdha upara ane senerI phremamAM jaDIne tamArA dIvAnakhAnAmAM laTakAvI zako cho. dhA nAkhato bAI narmadAno patra chApAmAM vAMcyuM tyAre te saMbaMdhI e saMskRta vidyAmandiranA paripatramAM ja jaNAvyuM che ke kharI mAhetI meLavavA IcchA thaI. janmabhUmi kharI mAhitI meLavavA IcchA thaI janmabhUmimAMthI te bAInuM e saMsthAnI eka mukhya pravRtti padavIpradAnanI che ane Aja saranAmu meLavyuM. muMbaInA bhulezvara latAmAM kabutarakhAnA pAse sudhImAM te saMsthAe judA judA 8000 gRhasthane bhinna bhinna Avela sAgarabhuvanamAM rahetI bAI narmadAbAI (dIkSita thanAra padavIothI navAjyA che. A rIte paNa e saMsthAe Aja bhAI amRtalAlanI mAtuzrI) pAse gaye. sudhImAM rUA. 1800 0 prApta karyA che. sucanA patrane javAba meka- bIcArI bheLI bhadrika bAI kharekhara prabhunA mANasa jevI lavAmAM na Ave te tenI pharIthI yAdI Apane ' ' che ane lAgI. koIpaNa rIte pitAnA dIkarAne dIkSA na apAya evA A yAdI patramAM prastuta padavIne yogya bIjA gRhasthanA nA - naNavA te bhAre utsuka ja* * I ane kahevA lAgIThAma ThekANAM sAthe mAMgavAmAM Ave che. A pramANe navAM nAmo - o mArA chekarA . . padejI nI mALA cAlyA ja kare che. kahevata che ke amAre ane jAtrAe lebhI hoya tyAM dhUtArA bhUkhe na mare leba mANasane jeTale dhanane hoya che teTalo ja mAna-sanmAna hoya che. dhananI Aje aneka dhutaMbAjIo cAle che. A eka mANasamAM rahela mAna-sanmAna kAM meLavavAnI nabaLAI upara racAyelI dhurtIbAja gaNAya jene kaze. lAbha ke meha nathI teo AvI dhutaMbAjIthI sadA surakSita che. ' jatAM. eTalAmAM rAA varasa paraNatara tenI vahu gujarI gaI . "mArUM kuTuMba nirAdhAra nathI eTale enuM dila vyAkuLa hatuM. ane vaLI A sAdhuone samAna che, jyAre keI paNa vivAdAspada prazna carcAtuM hoya tyAre patra gama cAlu rahyo chevaTe badhe ThekANe te mANasane maryA bAda jamaDA kAranA aMgata abhiprAya game te hoya ema chatAM paNa bane ' jAya che. paNa mAre tyAM te mArA dIkarAne jIvatA janaDA bAjune e bAbatamAM je kAMI kahevAnuM hoya te taTasthatApUrvaka raju karavuM joIe e patrakAro dharma che. gayA "prabuddha jana'mAM ', 'II ! A lekane kai yA nahiM hoya?" Ama kahI. zrI amRtalAla lakSmaNanI mAtAne patra pragaTa karavAmAM AvyuM te mArA taraphathI AzvAsananI rAha jA .. gI. hatA. tyArabAda zrI amRtalAla lakSmaNanuM eka lAMbuM nivedana huM zuM javAba ApuM? A bAIne kaI rIta - amane maLyuM che temAM jarUrI vibhAga nIce ApavAmAM Ave che. ApavuM te - te sUvuM. "pharI huM spaSTa karuM chuM ke huM pukhta ummarane, vyavahArathI ceDA ja vakhata pahelAM banelA be dAkhalAe haju hArA ghaDAele, samaju ane varSothI muMbaI zaheramAM vyApArI kAmakAja sAme tAjA ja hatA. karanAro anubhavI chuM. mArI javAbadArI huM samajuM chuM. jaina ' pitAnA vAna pati sukhalAlane dIkSA na ApavA tenI sAdhuonA AcAra vicAronI temaja jainadharmanA rItarIvAjonI mane sagarbhA strI lalita e eka kAgaLamAM zrI rAmacaMdra sUrIzvarajIne pUratI samajaNa che. babbe varSathI jainadharmanA saMskArathI huM lakhyuM hatuM ke " rAja ! mArA cakalAne mALe cuthI ne mArA AtmAne temaja zarIrane keLavI rahyo chuM. pAMca pratikramaNa nAkhaze " prakaraNadine abhyAsa meM karyo che. jainadharmanA tapa, japa, kriyAkAMDe chatAMe mALA ' cuMthAye ane sukhalAlane dIkSA apAI huM rasapUrvaka karI rahyo chuM. upadhAnatapa karI meM mALa paherI che. gaI. bAI haju AMsu sAre che. va mAnatapanI 11 eLI temaja navapadanI oLI vagere meM karyo bIjo dAkhala karI dhImAM potAnA nAnAbhAI pakharAjane che, temaja dIkSAne aMge mAre niyama che jenuM pAlana hAla - dIkSA na ApavA pakharAjanA che. bhAI bhabhUtamale mahArAja huM karI rahyo chuM. vaLI chelle dhrAMgadhrA khAtenA A cAturmAsamAM vidhAvijayajIne kAgaLa lakhyo hato kebe vakhata aThThAIo be vakhata esaTha paherApauSadha temaja traNa ' "mahArAja! mahAre paga saDe che e DokaTarone abhiprAya vardhamAna tapanI oLI vagere meM zakti mujaba karyuM che. A badhuM che. AvatIkAle harakisana hospITalamAM mArA paganuM oparezana jaNAvIne ekaja vAta kahevA IcchuM chuM ke, mArI mAtAnA nAme mArI thavAnuM che. ghaNuM karI paga kapAve paDaze. mATe maherabAnI karI sAme je lakhavAmAM AvyuM che te janatAne taddana geraraste mArA bhAIne dIkSA na Apazo. mAre paga sAra thaye pAse daravanArU che. rahI dIkSA apAvIza." vaLI mArI mAM pitAnA te lekhamAM pitAne nirAdhAra jaNAve che te hakIkata tadana upajAvI kADhelI che. mArA bhAI - teo sAcavI rahyA che. AthI mArI mAtAnA ke bhAI bahenanA vagere ke je muMbaInI gujarAtI zALAmAM zikSaka tarIke che ane bharaNapoSaNanI koIpaNa prakAranI javAbadArI chellA traNa varasathI bIjA Tayuzane paNa meLavIne mAsika sArI kamANI kare che. mArA mAthe rahI ja nathI. teo sukhapUrvaka mArI gerahAjarImAM (pitAnA te lekhamAM mArI mA pitAnA je putra putrIne jAnA pitAne nirvAha calAve che. mArA zikSaka bhAI tathA zikSikA temaja kumaLA vizeSaNothI oLakhAve che te mArA bhAI bahena bahena te zivAya mArI mAne bharaNapoSaNa karavA lAyaka kaMI nhAnA nathI paNa muMbaInI gujarAtI zALAnA zikSaka ne zikSikA kuTuMba che, nahi ke jethI mArI dIkSAnA svIkAthI kuTuMbane che). atyAra sudhI eTale lagabhaga traNa varasathI mArI mAne nirAdhAra ke rakhaDatA rahevAne prasaMga ubhuM thAya." paramAnaMda.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 prabuddha jaina tA. 15-10-41 samAjadarzana. 'samAjanA svarUpa zreya, ane bhAvanAnuM vAstavika darzana che tenI saMsthAomAM ja yogya rIte thaI zake che. amuka samAja pragativAna che ke pratyAghAtI che, samAjanI mULabhUta bhAvanA ane - tenI Adarza prIti vRddhigata che ke kuMti thaI gaI che. te tenI saMsthAonI kAryapraNAli, udeza, ane tenA saMcAlana pAchaLa rahelI bhAvanA uparathI ja jANI zakAya.' mane mArA samAjanuM A darzana pahelavaheluM bAra varSanI uMmare jyAre zrI amarelI jena begamAM huM dAkhala thayo tyAre ja thayuM. te vakhate ja samAjanuM kharuM svarUpa, upaga, tenI pAchaLa rahelI bhAvanA ane sAmAjIka vimAnI bhUmikA spaSTa thaI. te agAu samAja ke jJAti ane A ; che. sw ati $ sarUpe -' hatI ! jyAre nyAtanI ja 1... "tA ratha, amane bALakane te divase zALA kudatA hoIe tyAre jJAtinuM, samAjanu kAlpanika citra saMpUrNa thayuM hoya tema lAgatuM! A sivAya samAjanuM kaMI bIjuM svarUpa che, tene kaMI vizeSa kartavya ane bhAvanA paNa hoya che te khyAla ja na hatuM. samAjamAM te vakhate evuM kaMI tatva paNa nahotuM ke jethI mane samAjanA vAstavika - - vAla ane samAjanA meTA bhAgane paNa mArA ''.. narA khyAla hoya che tema huM mAnato nathI. samAja tabaMdhInuM bhADuM A ajJAna, bhrama, eDiga- nAgyAM. A bAgamAM ame pacIsa vidhAthIo hatA. temAMthI thoDA ja mArI ke ardhamANI hatA. bAkInA badhA saMsthAe nakkI karela kharca bharIne rahetA hatA. chatAM paNa dara vidyArthI 6Tha saMsthAne mAsika rUpiyA traNane kharca bhogavavo paData. bhAI. ke ardhamArI vidhArthIone tenA pramANamAM vadhu beja saMsthAne mAthe paDato ! A kharca koNa Ape che? zA mATe mApe che? kayA lAbhanI khAtara Ape che? te saMsthAmAM 'bara pagAre kArya karanArAo zA mATe tevI sevA Ape che. saMsthAmAM madada karanArA dAtAonuM patraka jotAM jaNAvyuM ke teno koI paNa chokaro A saMsthAmAM bhaNe nathI ke bhaNato nathI. chatAM paNa zA mATe madada kare che? AvA AvA keTalA prazno mArA bALaka magajamAM ubhA thatA ane mane vadhune vadhu vicAramAM mUkI jatAM. koI koI vakhate ke gRhastha AvIne amane miSTAnna AvA pattharane paNa pigaLAve tevA kAgaLanI paNa muni vidyAvijayajI upara jarAya asara na thaI. ane jyAre pikharAjanA bhAIne muMbaInA davAkhAnAmAM DokaTaro paga kApI rahyA hatA te ja vakhate karacomAM tene dIkSA ApavAnI taiyArIo thaI rahI hatI ane dIkSA apAI paNuM gaI. A banne drazya haju mArI AMkha sAme taravaratA hatA tyAM A trIjuM narmadAbAinuM karUNa drazya jovA maLyuM. paisAdAra loko pitAnA paisAnA baLathI garIba mANasanA chokarAone Ama sAdhuo pAse luMTAve che. paisAnI taMgIthI garIbInA bhoga banelAM mAbApane niHzvAsapara niHzvAsa nAkhatAM ane pitAnI AMkha AgaLa chokarAne Ama upADI jatAM joI rahevuM paDe che. che keda upAya AvA baLAtkAra rokavAno ! TI. jI. zAha. jamADatA; keI AkhI borDigane pitAne tyAM ne taratA tyAre paNa thatuM ke amane zA mATe jamADe che? zA mATe netare che? ame kaMI tenA khAsa sagA nathI, tenA gAmanA nathI ane koI koI sAthe te AMkhanI oLakha paNa nathI. AvA AvA sAdA paNa tyAre te nigUDha lAgatA praznone eka ja TuMke pratyuttara maLI jo ke ame tenI nyAtanA chIe. ame tenA samAjanA chIe. ame sau svecchAe bhegA thayelA eka vizALa kuTuMbanA chIe. mATe ja AvuM AvuM bane che. te vakhate ja mane kharUM bhAna thayuM ke kemanI asmitA A dAna karAve che. saMsthAo mATe mAnavIonI sevA meLavI Ape che, AmaMtraNa apAve che ane amane AnaMda --- 1. AgaLa vadhArI samAjane AnaMda pamADe che... . te jyAre parIkSAnA pariNAmo AvatA tyAre jenuM koI paNa pAsa thavAnuM nathI ja, tevA mANasane AturatAthI pariNAmanI rAha jotAM, te jANI AnaMda anubhavatAM ane mArka (guNa) meLavanArane abhinaMdana ane inAma ApatAM meM joyAM che. tyAre ja mane samAjanA kharA svarUpa, hetu ane bhAvanAno khyAla Avyo che. samAjanA mULa pAyAmAM sevA, sahakAra ane upayegI thaI jAte sukhI thaI bIjAne sukhI karavAnI premamaya bhavanA ja paDI che. AnaMda pramoda to te sukhane sahaja paDatA paDe che. samAjane nAte koInA bALakane bhaNavAmAM sahAya karavI, samAjanA nAte koI garIbane rAhata maLe tevI yojanA racavI, - nojane nAte mAMdAnI mAvajata ane jarUriyAtavALAne saMtoSavA, samAjanA nAte samAjanA anya mAnavIonA vikAsamArga mATe kaMi karI chUTavuM ane samAjanA ja sAmudAyika AnaMdapramoda ane saMparka, saMskAravardhaka janAo karavI te ja sAcI samAjavRtti ane samAja racanAne hetu che. A darzana jyAM jyAM thAya tyAM tyAM ja samAja che ane jeTalA pramANamAM thAya teTalA pramANamAM te samAja pragatizALI che. bAkI te pRthvIne pATale aneka aparicite Ave che ane jAya che chatAM paNa jema jema mAnavI AgaLane AgaLa vicArapUrvaka vadhato jAya che tema tema tenI kSitija-maryAdA paNa laMbAtI jAya che. samAjanuM sAcuM kartavya paNa eja che ke jema jema mANasa vikAsa pAmato jAya tema tema samAja tevA taiyAra thayelAne AgaLane AgaLa mokalate jAya. paNa A badhuM kayAre bane? jo samAjamAM potAnA nAnakaDA vartuLa pUratI paNa A jAtanI bhAvanA hoya te. samAjanA eka nAnakaDA aMza jevA bhAgane nihALe. tenI saMsthAo, saMsthAnI kAryapaddhati ane draSTi nihALe te samajI zakAze ke te samAja ke che ane bhaviSyamAM ke banavA mAge che, te samAjanA hArdathI keTale najadIka ke dura che, tenA garbhamAM samAja bhAvanA-mAnavatA sarva che ke niHcetana che, tenI upayogI thavAnI vRtti ke murAda mUrtimaMta che ke anAkAra che. A vastu jANavAthIja ApaNe kahI zakIe ke te samAja pragativAna che ke pratyAghAtI che. A pragatinI vyAkhyA Aje spaSTa nathI eTale e saMbaMdhamAM ghaNI vakhata gerasamajuta ubhI thAya che. DAhyA anubhavI jagate eka vastu nakakI karI che ke je mAnavatAnI najadIkane najadIka jato jAya che, pUrNatA tarapha jenuM prayANa che ane je jagata samastane premathI bAhupAzamAM sameTavA mAge che te ja pragatizALI che ane je vizALatAmAMthI nAnakaDA vartuLa tarapha jatAM jatAM pitAnAja pUrata kendrita thaI jAya che te pratyAghAtI che-pAchaLa rahI gayela che, pachAta che. A sivAyanA bIjA koI paNa gaja
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-41 prabuccha jaina 119 ' Azare ke mApa pragati ke pratyAdhAtane mApanArA hAlamAM te dekhAtA nathI. ment pAchaLa kharcAI jatAM samAjanA bIjA agatyanA kArya alabata hamaNA hamaNumAM jagatanA bIjA aMgenI paravA karyA mATe bAkI kaMI rahetuM nathI ! vinA dekhAtA ke thaI gayelA sukhI, bhaNelAnI thoDIka vadhu saMkhyA apUrNa vrajalAla gha. meghANI dharAvatA ane bIjAne dravya, buddhi, ke juthabaLe gADaranI mAta saMdhanA sabhya ane "prabuddha jena'nA daratA samAjanA koI eka nAnakaDA bhAgane pragatizALI samAja ' vAMcakane vinaMti tarIke oLakhavAnI burI prathA Adhunika jaDavAdI jamAnAmAM prabuddha jena' pAkSika patranuM A trIju varSa cAle che. pracalita thayelI jovAmAM Ave che. paNa te mA5 ati nAnuM temAM samartha vicAraka, ane vidvAna, tathA sudhAraka vicAranA ane asatya che ema mAnavatAmAM mAnatA mahAnubhAvo mAne che baMdhuo taraphathI judI judI jAtanI vAnagI pIrasavAmAM Ave ane vAstavika rIte e mAnyatA barobara lAge che. che jene Ucca saMskArI vicAra dharAvatA ane sAdhAraNa vicAra jagatanI sakaLa racanA, ane tenI sthiti samaya dharAvanAra paNa AnaMdathI pacAvI zake che. A patra jaina samAjamAM saMjoga ane vAtAvaraNane adhIvata ja che te samaye vicAraka vargamAM dhIme dhIme vadhu lokapriya thatuM jAya che. A samaye saMjoga ane vAtAvaraNa mujaba badalAyA ja kare che. tenA - muMbaI jaina ' ' dhane sAta AThaso. ja pragatinI kuca kaMI cheDe Avate ja nathI. uparAMta saMdha taraphathI ta - " ja gatisUcaka che ane je sadAya gatimAna - kemane che te ja sadAya jIvaMta che. hajAro varSa thayAM A pragatinI kuca cAlu ja che. dareka yuge pitAnI jarUriyAta ane zakita pUratuM aMtara kApyuM che ane bhaviSyamAM paNa te mujaba aMtara kapAyA : karaze ane aMta vagaranI ghaTamALamAM jagatuM kyAM ja karaze. paNa praka- 3. .navA je pitAnA purogAmInI kacathI ja sateja pakaDI gati thaMbhAvI bhAvanA che. A vAMcanAlaya ane pustakAlaya calAvavA mATe temaja beThA che te jagatanI gatimAM pAchaLa rahI jAya che ane niSkriya te niSkriya saMgha taraphathI jAtI paryuSaNa parvanI vyAkhyAnamALAnuM je divase banI tejovihIna bane che, kAraNa ke gatinuM dayeya spaSTa che, paNa divase vadhu lokapriya thatI jAya che te temaja bIjI. pravRttio sImA, maryAdA nakkI nathI. jema pANI, bASpabhavana ane punaH " nA saMdhane Azare traNeka hajAranuM kharaca thAya che. saMghanI paNanA dhaTamALa che tAja pANInI achatA, zuddhatA, tAjIpaNuM 5 I muDa na. paMghanA sabhya ane tenI pravRttimAM rahe che, jagatanA samagra caitanya ke udbhIjane upakAraka bane rasa lenArA bhAI ne ja tenA be upADI le che. eTale che ane kudaratanI aneka racanAmAM mahattvano bhAga bhajave che. saMdhanA sabhya ane prabudhdha jenA pa ra divALInA paNuM pANI ekaluM parivartana vagara khAbociyAnuM pANI ja rahetuM paDApUjana ane besatA varSanA mAMgalIka prasaMge .. hota to? jIvananuM paNa tema che. samAjanuM paNa tema ja che. gati ApavAnI ya jarUra kare, ane tema karI amArI kAryavAhI eja samAja saMjIvanI che. samitine kharanI ciMtAmAMthI mukata kare evI amArI namra samAjanA nAnakaDA aMze ke bhAgalAo vyavasthA jALavavAnA vinaMti che. maNilAla makamacaMda zAha kAraNe bhale Take, paNa mukhya lakSya te badhA aMzenuM pitAnA vRjalAla dharamacaMda meghANI mULa zarIrane samRddha, zaktizALI, ane zAntimaya banAvavAnuM ja hovuM joIe. A dRSTie samAjanA nAnakaDA aMzonI racanA sabakI bolI AvakAradAyaka gaNAya, bAkI nahi. A vAta jANavA mATe ApaNe bhAzrI! sabakI bolI bola / eka vakhata te nAnakaDA samAjanuM kharuM svarUpa jANavuM joIe. bhASAkA ghamaMDa ta rakha tU sabakA hiyA TaTola / meM zarUAtamAM kahyuM che te mujaba saMsthAnuM vAstavika svarUpa te mAchI, sAdI vatI vetta, { tenI saMsthAomAM ja joI zakAya che. tethI samAjanI bhinna bhinna sabaka manakI bAta batAnA / saMsthAone vicAra karatAM tenuM nIce mujaba vargIkaraNa karI zakAya. bhASAkA ghamaMDa kyoM lAnA / / - (1) samAjanma pitAnI AMtara vyavasthA jALavanArI ane hilamilakara rahanA hai bhAzrI, gA~Tha hiyekI khola / samAjane niyamanamAM rAkhanArI saMsthA-Establishment mazrI, satra vo vona / Office-jevI. A saMsthAnuM lakSya sakaLa samAjanA vividha arabI aura phArasI choDo / prazno, jarUriyAto, guMca ukelevAnuM ane samAjanA pRthaka pRthaka saMskRta, prAkRtase mu~ha moDo / baLane ekatrita karI tene samAjanA kAryamAM che temAMthI hindustAnavAsiyo bolo, hindustAnI bola | navuM baLa janmavavAnuM hovuM joIe. tene badale Aje te mALI, savA vozI vatta | A saMsthAnA prAbalya ane kAmagIrI ja AkhA samAjanuM sabane milakara deza basAyA / lakSyakendra kema jANe na hoya tema lAge che. samAjanI samagra phira kyA apanA aura parAyA // Arthika ke mAnavazakti A saMsthAnA nibhAva pAchaLa ja apanI apanI hA~ka na bhAtrI, sabake manameM Dola / vaparAI rahelI che. vANijya mATe ubhI karavAmAM AvelI peDhI- macI, sI vonI vAta che. Estabjihment-je vyApAravinimayane badale kArakune paTA sabako apane manameM laao| vALAo, menejarane ja saMbhALavAnuM kArya kevaLa karyA kare te " saMva mane tuma vaE | eka divase te saMsthA nAbuda thavAnI te zaMkA vagaranI vAta che. jaisI bolI bola jisase prema baDhe anamola / Aje saMsthAonA nANAne vahIvaTa tapAsavAmAM Ave te jarUrI * *, , mAjhI, navI yonI || khAtrI thAya ke samAjanuM baLa, zakti ane sAdhana Establish- ('naI duniAmAMthI udbhUta ) satyabhakta
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 prabuddha jaina tA. 15-1-41 sAnuM mAthuM * * * dharma: sAhityanuM preraNAmULa . jijJAsAdhana to jarUra ja hovuM joIe ane hatuM ja, te tenA avazeSethI ane saMzodhanathI Aje paNa ApaNe joine (cAlu mAsa daramiyAna aMdherI khAte maLela caiodamI gujarAtI sAhitya jANI zakIe chIe. e khAsa dhana vinA e hAlatA cAlatA pariSadanA adhyakSasthAnethI kavivara aradezara pha. khabaradAre Apela mahatvapUrNa vanamANasa (ape) jevo ja rahyo hata; paNa e cheka dUranA vyAkhyAnamAMthI nIcene vibhAga avatarita karvAmAM Ave che, taMtrI.) sAhitya mATe vivaraNa bhUtakALanA mANase paNa enI pazuthI judI paDatI mAnavasaMskRtinA AraMbhakALathI pitAnA uttama bhAvonI, vicAranI, anubhavanI ApaNA sAhityanA saMbaMdhanI vyavahAru vAta karyA pachI ne bhAvanAonI noMdha rAkhI che, ne enI vANImAM te prathama te have ApaNe naryA sAhityanA viSaya para ja AvIe. ApaNe vaMzaparaMparA tene kaMThastha rAkhatA ne temAM umero karato Avyo che. A sAhityanAM saMmelane bharIe chIe, temAM base pAMcase ke e vinA tenI pragati kadApi thaI hota ja nahIM. kalpanAmaya mAnavI hajAra jaNAM mudate mudate bhegAM maLIe chIe, te joIne hajI pitAnI bhAvanAone siddha karavA ane tene mata karavA macce rahyo paNa ApaNA dhaMdhAdArI bhAIo pUche che ke bhAI, A zI tyAre ja emAMnI pAvatAo kAryarUpe pariNamI, ane evI amathI khaTapaTa kare che ? A tamArI sAhityanI vAtethI dezane ke ApaNe ze uddhAra thaze -jAkaDA umerAtA jatAM mAnavasaMskRti dhIme dhIme AgaLa . vadhatI gaI, ane tene Aje joIe chIe tevo adabhuta vikAsa sattAnI vagere vAte thaze. Ajano vANiye vepArI potAnA dhaMdhAmAM . upara bhaka mana te ApaNe ThAlI , je je vastuo rAkhI rahyo che, te zuM A saMskRtinuM ja pariNAma teno dI rIte paise nahIM maLe te badhI nathI ? ene besavAnA gAdI takiyA joIe te mATe rU ane kApaDa joIe te zuM ema ja dharatImAMthI ene maLe che ? enA vepAranI aneka vastuo zuM pRthvImAM ja Uge che ? enA patraprazno aneka bhAIoe pUchavA che. nara garIba varganA vyavahAranuM zuM? ene vIjaLInI ke ghAsaleTanI paNa battI joie dhaMdhAdArI bhAio che tema ja thIma varganA zeDIAe paNa che tenuM zuM ? ene adalAbadalA mATe huMDIpatra ke nANAMnA sikkA che. emAMnA keTalAka mAtra kAgaja ane nAmuM lakhavA jeTaluM joIe che tenuM zuM ? A badhuM ja zuM enuM sAhitya nathI ? zIkhelA te keTalAka gujarAtI ane aMgrejInI paNa sArI keLavaNI sAhitya" zabdanI sAdI vyutpattimaya vyAkhyA karIe to "hitalIdhelA sajjano paNa che. ema thavAnuM kAma "' 2. e kAraka vastuone saMgraha te sAhitya." A vastuo" zabdane ke e sau bhAIonA karmasaMge te . nantarAtmA hajI udha' che badale ApaNe "vacana" ke "ukitao" mukIe te te ApaNA ja nathI. pazupANI ane mAnavajAta vacce khAsa phera zA che sAhitya eTale vAMgamayanI eka vyAkhyA thaI. e vepArInA vepAraane " , mULa vAtathI ja e bhAIo bekhabara che. nAM sAdhanonI noMdha yA kathA je vaMzaparaMparA UtarI na AvI hota, pazujIvananA badhA vyavahAra mANasa paNa kare che ane 'zunI ja. ane e vepArI paNa potAnA atabhava ane e vepArI paNa pitAnA anubhava ane Adarzone temAM mAphaka mANasa paNa pitAnA jIvananuM rakSaNa karavAnA prayAsa kare umere karate na hota, te je lAbha ke napho enA upayogitAvAdathI che. e pazuthI ja nahIM paNa pitAnA virodhI mAnava thI paNa e kare che, te e zuM karI zake hota? kadI nahIM. evuM e . e samAja pitAnA rakSaNanA upAya yoje che. pite .jA badhAthI sAhitya zuM che, ane te mAnavajIvanane TakAvavA ane AgaLa vadhAre ezaArAmamAM sukhacenathI rahI zake ema mAnavajAtane vadhAravA zuM zuM karI zakayuM che, te meM vistArathI gujarAtI sAhitya meTo bhAga cAhe che, ane e IcchAmAMthI ja spRhA-hariphAI pariSadanI bhAvanagaravALI sAtamI beThaka veLAnA mArA bhASaNamAM utpanna thAya che, ne temAMthI vyavahAranI, vyApAra badhI yojanAo kaheluM che, eTale tenuM punarAvartana karavAnI ahIM jarUra nathI. ghaDAya che, ane emAMthI ja Akhare mAnava-ramAjo vacce mAMhyo- eka vAra pharIthI ApaNe "sAhitya" zabdanI vizALamAM mAMhya mahAyuddho paNa thAya che. paNa A " vAtamAM ApaNe vizALa vyAkhyA karI joIe. mAnavajIvananA bhAvanI, vicAranI, eka vAta pUchIzuM ke bhAI, jIvana jIvavAnA ne jIvanane rakSavAnI anubhavanI ane bhAvanAonI ziSTa dha te sAhitya. huM ahIM vAtamAM, pazusamAjathI mAnavasamAja kAMI judo paDe che ? janAmAM ziSTa" zabda umeravAnI khAsa agatya jouM chuM, kemake je phera haze, paNa bhAvanAmAM te kazo phera nathI ja. aniSTa che, te avaguNakAraka che, hitakAraka nathI, ane tethI te ane A vANiyA vepArInI badhI vAtamAM trAjavAtela nIti varyuM che. Aje ApaNe mAnavajAtanAM junAmAM junAM sAhitya zAstrIya zabdomAM "upayogitAvAda"nI kahI zakAya. enI najaramAM lekhe AryonA veda ane avestA gAthAne jANIe chIe, ane sAhityane upaga enA arthazAstramAM kazA kAmane nathI. paNa emAMnI ziSTa nedha mAnavajAtane hitakAraka che enI kaNa nA mAnavaduniyAmAM zuM upayoganI ja vastuonI gaNanA che? mANasane pADaze ? hajAra varSa uparanA ApaNA pUrvajonI saMskRti kevI zuM uMdha, bhUkha, tarasa, jAtIyabhAva jevI pathujIvananI ja jhaMkhanA haze tonuM kaMIka aMze paNa spaSTa darzana e sAhityathI zuM che, ne bIjuM kazuM nathI ? ene ullAsa, mAjazekha, ahaM darzana ApaNane nathI maLatuM ? jamAne jamAne ke yuge yuge sAmAnya Adi bIjA bhAve zuM utpanna nathI thatA ? ane enI buddhinuM nItinA vicAromAM dezakALAnusAra phera raheto Avyo che, paNa e ane kalpanAnuM zuM? pazuchavanathI enuM jIvana uMcuM che teno bAda jatAM kevaLa mAnavadharmanA vicAromAM, bhAmAM ne bhAvanAphera batAvanArA A mAnavaguNenuM zuM ? zuM mAtra reTI maLyAMthI ja emAM e sAhityanI naMdhamAM zuM ziSTatA nathI ? mAnava kaMI deva game tevA nIcA gharanA mAnavIne saMpUrNa saMtoSa thaze ? te bahAranI nathI, eTale enI pazutAnA guNo paNa te jamAnAmAM te mojUda duniyAnI vAta, tenA pUrvajonAM sAhasonI vAte, tenAM pitAnAM hatA; paNa enI e pazutAmAM divyamArga tarapha Unnata vahetI parAkramanI vAto zuM jANavA karavA te mAgatuM nathI ? e badhuM enI je mAnavatA hatI, tenAM ja puNyadarzana mAnave e ziSTa zuM batAve che ? lekhanakaLA paNa zodhAI nahIM haze evA dUranA sAhityamAM saMgrahIne amara rAkhelAM che. je puNyamaya che te ja jamAnAmAM paNa enuM A kaMpharthI buddhidhana, kalpanAdhana ane jIvavA gya che, je pApamaya che te varya ne mRtyupAtra che. ane
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-41 121 prabuddha jaina potAnA bhAva, abhilASAo ane bhAvanAo vANInA ziSTa rUpamAM utArI ke ugArI zakatA nathI, tenA avejI tarIke te lekhakane je zaktinI bakSiza thayelI che tene upayoga puNyabhAge ja karavAne adhikAra che. e adhikArane je lekhaka durupayoga kare che te mAnavajAtanA zatrunuM kArya kare che. te sAhityane kaluSita kare che, eTale te mAnavAmAnI pavitratAne kaluSita kare che ane tenI pragatimAM virodha utpanna kare che. kALanA vahevA sAthe evuM sAhitya pachI, te game tevI pratibhAthI ne kaLAthI aMkita hoya, to paNa Akhare nAza pAme che, kAraNa ke nisarganiyama pramANe te je ziSTa che te ja TakI zake che ne amaratva pAme che. dharma ja sAhityane ne kaLAno pAyo kALanA aMdhArA uMDANa'mAM ati dUrathI paNa ApaNI bhAna karI zakIe ke te hiMsaka pazu prANI. . .dvAno bhaya rahetA hatA. e - hAM ...vAtaMka tattva-dharatIkaMpa, vAyuvaLiyA.. paNa bhAga che, eTale A ** A sAhityanA kaNakaNuthI je puNyabhaMDAra mAnavIe saMgrahI rAkhe che, te ja enI pragatinuM, enA zreyanuM sAdhana che. ApaNe vepArI bhAI vepAra kare ne duniyAnI upayogitAmAM vadhAre kare, paNa ene paNa sAhitya vagara te cAlavAnuM nathI ja, ane e sAhitya enA bIjA bhAIo je enAthI jJAnamAM ane devaprakAzamAM AgaLa vadhelA che te ene pUruM pADe, enA hRdayane tathA enI buddhine vadhAre prakAzamaya karIne enA ullAsanI vRddhi kare, enA grAhaka- jananA vartanamAM ene aNasamajAtA guNonuM pRthakkaraNa karIne te ene samajAve, te zuM e sAhitya enA upayogitAvAdanuM poSaNa paNa nathI karatuM ? mAnavajIvanamAM sAhityanI agatya hatI te ja te parApUrvathI UtaratuM ane saMdharAtuM AvyuM che. A manusRSTinA AraMbhathI aneka mAnavasaMskRtio kALAMtare eka ja patinA keIka mahA utpAtathI ke mahAyuddhathI nAza pAmatI AvI che, para, enA bahu thoDA avaze A pRthvI para rahyA che. paNa eNe vikAsa- je kAMI vizeSa jJAna pitAnA pUrvajothI meLavyuM hatuM tenI kathAo te eka kaMThathI bIje kaThe UtaratI ja AvI hatI, ane Aje paNa evA jUnA jalapralayanA ne bIjA vinAzenA ullekha AryonA vedamAM ne avestAmAM paNa apAve che. e kaMThastha sAhitya hatuM, te ja ApaNe hajAro varSa pachI te vAta jANI zakayA chIe, temaja temanA jIvananI pragatinI vAtathI paNa ApaNe mAhitagAra thaI zakIe chIe. sAhitya kevuM joie ne kevuM TakI zake ? ApaNe upara joI gayA tema sAhitya ja mAnavajIvananI samagra dizAnI pravRttione ziSTa ItihAsa che, mAnavasaMskRtiomAMnI ziSTa tAravaNIone jIvaMta bhaMDAra che. AkAzamAM prakRtinAM aneka tatve rahelAM che; ApaNe paNa nahIM pichAnyAM hoya tevAM paNa bahu haze. paNa e AkAzane jhaLahaLAvI mUkatuM enuM kharuM dhana-ApaNu vANiyA vepArInA rUpaiyA-te cetanavatA ne sadA jhagamagatA tArA, sUrya, caMdra ne graho che. AkhAye vizvanuM samagra avalokana, ApaNI dhULa dRSTimAM ane dUrabinamAMthI paNa joI zakAya tevI zakya dRSTimAM A ziSTa cetana tArAothI ja ApaNe karI zakIe chIe. ane tenI agAdhatAnuM ne anaMtatAnuM ciMtana paNa karI zakIe chIe. upara kahyuM tema je ziSTa sAhitya che te ja amaratAne pAtra che. vijJAne paNa ApaNane zIkhavyuM che ke prakRtimAM je aziSTa che tene kALakrame nAza thAya che ane ziSTa (fittest) jIvanane ja vikAsa thAya che ne te prakRtinA tumula yuddhamAM jIvI zake che. vizvanuM caitanya prakRtine zuddha karatuM karatuM tamAma jIvanane puNyasthiti bhaNI ja vALe che. je pApamaya che te prakRtinA azuddha ane adhUrA rUpanuM darzana che, je puNyamaya che te jIvananA zuddha, pUrNa ne upakAraka rUpanuM aMtima phaLa che. je pApamaya che te jIvanane agati ane duHkha tarapha kheMce che, je puNyamaya che te jIvanane pragati para caDhAvI AnaMda bakSe che. je pApamaya che teno prakRtinI vikriyAmAM bhaMga thAya che. je puNyamaya che tenI neti acaLa rahIne jhagamage che. je pApamaya che tene kSaNikatAmAM vAsa che. je puNyamaya che te anaMtatAmAM amara vihare che. evuM amare sAhitya ja utpanna karavAnuM pratyeka lekhakanuM dayeya hovuM joIe. pratyeka lekhake jANavuM joIe ke tenAmAM je cetana che te prabhunuM ja che, ne te puNyamaya che. teNe jANavuM joIe ke tenA koIka puNyanA phaLarUpa tenA para vAjhevInI mahera UtarelI che, ane tenA hajAre lAkho mUka mAnavabaMdhuo je koI divya tatvanA ..... panna thayo haze. e bhayamAMthI pitAnuM rakSaNa karavA e divya tatvane kaI rIte rAjI karIne tenI kRpA meLavavAnI abhilA' enA manamAM janmI haze. eTale eNe prathama prakRtinAM tattvonI-sUrya, caMdra, tArA, AkAza, parvata AditI pUjA ane vinavaNI karavA mAMDI. pitAnAM zuMonI e prANa-..prakRtinA utpAtothI potAnI najara sAme thatI ghAtathI enA manama mAM bhaya ane pachI anukaMpA utpanna thavA lAgI, ane e bhayamAMthI kaIka kha thavA eNe e kalpanA pramANe pitAnA deva sthApavA mAMDayA. duniyAnA nave khaMDa mAnavajAtanA nIcalA tharamAM A jAtanI devapUjA hajI paNa ghalu che, ane ApaNAM gAmaDAMomAM-nA, nagaromAM paNa--e 19tanI pUjA ApaNe hajI joIe chIe. A bhaya ane anukaMpa thI ene koI divya, adRzya, cetanatatvanI jhAMkhI thaI, ane e tanatatvanA bIjamAMthI ane mRtyunA bhayamAMthI mAnavane dharmane cAra utpanna thayuM. eTale badhA dharmanA mULamAM A bhaya ane anukaMpA ja rahelAM che. jyAre tene cetanatatvane khyAla Avyo tyAre tene sArAnarasAne khyAla vadhAre tIvra banyA, ane emAMthI ja dhama nA prathama taNakhArU5 nItirItinA vicAro ane dhIredhIre tenA siddhAMta paNa bavAyA. pUjAnA devanA sthaLa rUpe sUryacaMdra ho, sAgarasaritA hai, pahADa paththara ho, ke bIjuM game te ho, mAnavane te enA bhayamAMthI mukata karavA te devanI dayA ne mahera ja joItI hatI ane hajI joIe che. have, e pachI, mAnavane e devane haMmeza pitAnI sAme ane pAse rAkhavA mATe koI sthAnanI agatya paDI, ane e agatyane lIdhe devane mATe ghara baMdhAyAM. pote game tevI lAkaDAMpatarAMnI jhuMpaDImAM e mAnava rahetA hoya, paNa pitAnA devane mATe koI uccatara maDhI ja karavAnI tene svAbhAvika icchA thAya, kemake deva kAMI enA je sAmAnya jana nahIM hoI zake. e devasthAnane suMdara rUpa ApavA mATe enA manamAM navA vicAra utpanna thaye ne temAMthI kalAbuddhino janma thayo. enA devamaMdirane vividha rIte zaNagAravA ane tethI divyatA, bhavyatA, ne sudaratA batAvavA* enA bhAve ne enI kalpanAe prayAsa AdaryA. e maMdiramAM devane rIjhavavA ane potAnI uMDI bhaktine vega ApavA
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 eNe gAnatAna, nRtya ane bhajana yejavA mAMDayAM. badhI kaLAnA viniyoga A devamaMdiramAM thavA mAMDayA, ane dhIme dhIme te ahAra prasaryAM. mAnavajAte pAte aneka yugamAM meLavelA ane sadharI rAkhelA jJAtanA yAga paNa e devamaMdirane mATe zvA lAgyo. jJAnadizA satata ughaDatI jatAM ane A pUjAne bhAva zuddha thatA jatAM Akhare lAMe kALe mAnavane parAjJAna utpanna thayuM, ane dhIre dhIre A aneka dezanA ane aneka deva dizanA vividha vAdamAMthI zuddha ekezvaravAda, brahmavAda, syAdvAda, dvaitavAda, advaitavAda jevI ucca kaeNTinI dharmAMlpanA mAnavajAtinA aneka jAthAmAM pariNAma pAmI. prabuddha jaina A parathI ApaNe spaSTa joI zakIe chIe ke badhAM sAhityane te badhI kaLAnA pAye dharmamAM ja rahele che. Aje ApaNI pAse sAhitya te kuLa N je rUpa meAjUda che te varSomAM dhIre dhIre vi winkl":" te hityane te kaLAne ApaNe vA * ; La pAye ja dhasI paDaze ane ApaNI e hara ApaNe mokarIyA sa te kaLAnA madhyabiMdurUpa rahelA banne A gaDI jAya ke sA pAme, tA sAhitya ane kaLAnA zA hAla thAya te kalpavu muzkela nathI. hiMdustAna ke irAna kaho, cIna ke arabastAna kahA, misara, grIsa ke turkastAna kahA e sau prAcya dezoe lAMbA anubha ane yogavidyAnA baLe mAnavajAtanI adyAttane sa pragatine mAge vahevaDAvavA "ga ja vizvanA madhyabiMdu para mUkelA che. vizvanAM tana te ja satya che, te ja prabhu che, ane nA vastuo gauNu che. pAzcAtya deze!e pAchaLathI caitanyanA vikAsane talasparzI abhyAsa karavAne ba le bahudhA prakRtinA guNanA sAdhanathI sthULa mojamajAnAM sA'tA utpanna karavAmAM, ane te TakAvI rAkhavAne vipakSa sAme muddha karavAnI AsurI sapattinA upayoga karavAmAM peAtAnI zakti kharcI che. pariNAme Aje ApaNe zu joie chIe ? mAje pazcimanA eka ja khaMDanI nAnI nAnI prajA vacce pArthiva sattAne mATe arAM saMgharSaNa thayAM che; dharma satya, nekI, vyaktisvAtaMtrya, sneha mAdi prAcya phaMDanAM Adarza ne bhAvanA badhAM eka tAke tyAM vilupta thavA AvyAM che, ane tenI sAme pArthiva sattA ane tene poSavA TakA.vA tathA vadhAravA mATe asatya, dveSa, prapaMca, gulAmI, burAI vagere tamAma adharmane dharmarUpa manAvavAnAM maMthana tyAM cAlI rahyAM che. dharma ja tUTa pachI bAkI zuM rahe ? karmaMsajeMge pazcimanI praznae! sAthe ApaNe yAga cAra sadIthI thavA mAMDaye ne dhIre dhIre tyAMnA pArthiva sukhavAda ApaNe ahIM pravezavA lAgyA. pazcimanI prA sthULa meAjaze!kha ne ArAmanA biSayamAM vijJAnanA vikAsathI ApaNA karatAM AgaLa vadhelI lAgI, ane jitAyelI prajA lekhe ApaNI prajAne tyAnuM badhuM ja uttama te anukaraNIya lAgyuM. caitanya ne prakRtinA yogathI utpanna thayelA A vizvamAM ba'tenuM kAma che. prakRtinA guNAnu jJAna ApaNA samagra vikAsa mATe jarUra kAmanuM che, paNa e tA. 15-10-41 jJAnane ApaNe caitanyanA putrAee caitanyanA ja vikAsa mATe upayogamAM ne viniyogamAM levAnuM che. prakRtinu svarUpa aMdhAramAM che, caitanyanuM svarUpa tejamAM che. ApaNe zuM lazuM ? zuM mAMgIzuM ? adhAra ke caitanya ? A praznanA utaramAM ja ApaNI pragatine ke adhogatinA mArga rahelo che. a. pha. khabaradAra khAdI pravRttinI pragati muMbaI zaheramAM tA. 6-9-41 nA rAja khAdI ane grAmeodyoga sa Mmelana bharavAmAM AvyuM hatuM, te prasa Mge khAdI pravRttinA suSmi stradhAra zrI vIThThaladAsa jerAjANIe khAdI nivedana " zuM kahyu hatuM. A nivedanamAM Aje khAdI pravRtti keTalI AgaLa vadhI rahI che tene lagatA keTalAka jANavAjoga AMkaDA raju karavAmAM AvyA hatA. teo jaNAve che ke "sane 192 mAM khAdI utpatti ane vecANanI zarUAta thaI. 1924 sudhInA cAra varSa khAdI kAmanAM prAthamika varSI gaNAya. 1924 pachI sagarhutarUpe khAdI kAmanI zarUAta thai ane tyAra pachI je AMkaDAo carakhAsa dhane tare che te uparathI samajI zakAya che ke 16 varSamAM hiMdusthAnanI aMdara kAMtanAra, vaNanAra ane anya kArIgarezane majurI rUpe rUA. 3,59,41,900 nI rakama ApI zakAi che ane 194 nI AlamAM carakhA sadhane tare kAma karatA kArIgaronI saMkhyA 2,76,146 nI che. A kArIgarA 53,451 gAmaDAmAM patharAyelA che. kArIgarAnI jAtavAra saMkhyA nIce mujaba che. harijana 19,645, bIjA hiMdu 189,273, musalamAna 17,378, ane khIjAe 28,850 che, 'A uparAMta temanA jaNAvavA mujaba 'khAdI utpatti mATe Aje 608 keMdromAM kAma cAlI raheluM che. vecANa mATe hiMdabharamAM 284 vecANa bhaMDArA cAle che ane vecANu bhaMDAra mAraphata gayA varSamAM 78 lAkha rUpIAnu vecANa thayuM che". muMbanA khAdI vecANanA AMkaDA paNa pretsAhaka che. 1936-37 mAM muMbainA vecANanA AMkaDA rUA. 3,61,968 tA hatA te uttarAttara vadhatAM 1940-41 mAM te AMkaDA rUA. 9,64,000 sudhI pahoMcyA che. A rIte khAdInI pravRtti hiMdusthAnanI garIba janatAne keTalI badhI upakAraka ane AzIrvAda samAna thai paDI che tene ApaNune kAMika khyAla AvI zake tema che. paNa ATalI pragatithI saMtoSa mAnave jarA paNa yogya nathI. Aje eka bAjue ApaNA dezamAM mIlanu tema ja paradezI kApaDa maLIne khAdI vecANa karatAM anekagaNuM vadhAre kApaDa vecAya che; bIjI bAjue dezamAM bekArI ane bhukhabharA pArivanA che. A bekArI ane bhukhamarAnuM nivAraNa khAdInA tema ja grAmodyoganiSpanna vastuonA vadhArene vadhAre vaparAzamAM rahelu che A bAbata tarapha prajAnuM haju joie teTaluM dhyAna kheMcAyuM nathI ane je leAkeA A vAta samaje che ane svIkAre che te leAkeA amalamAM mUkavAmAM khUba pramAda seve che. A pramAda cheDayA sivAya ApaNA udhdhAra asaMbhavita che. puramAna . zrI muMbai jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-87 dhanajI sTrITa, muMbai, mudraNusthAna : sUryakAnta tri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbai, 2
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata dADha AnA varSa H 3 aMka : 13 zrI su'kha' jaina cuvakasa'ghanu' pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : maNilAla meAkamacaMda zAha, muMbai : 1 navembara 1941 zanivAra jI ane I believe that my life, my reason, my Senment oy fellow-beings. I believe that my lent me for this object: that this talent is a fire which is a fire consumed. I believe that the only meaning of my life is lu should live light within me, and should hold that light on high before men that they may 1 Regd. No. B, 4266. mahAtmAjInI sAthe A vAtacItA 1924 ane 192 mAM thai hatI. meM tateAtarata ja te lakhI lIdhI hatI. 1929 mAM me e temane mokalI ApI ane pragaTa karavAnI rajA mAgI. temaNe e vAMcI joI ane mane lakhyuM ke mane e khUba cittAkarSaka ( interesting ') lAgI che, ane ane eTalA echA sudhArA karIne pAchI mokaluM chuM (with the fewest possible alterations'): A vAta akSareakSara sAcI che. mAtra eka lITI upara ja temaNe kalama calAvI hatI. vaLI jyAre huM viyenAmAM bhAratIya saMgIta viSe vyAkhyAne ApatA pharatA hatA ane temane meM karI yurApa AvavAnuM lakhyuM hatuM. (20-9-27) tyAre mane nIce mujaba javAba mokalelA. priya mitra austoy. bhAvAH huM mAnuM chuM ke mane mAruM jIvana, mArI buddhi ane mArU jJAna mArA mAnavabaMdhute jJAna ApavA mATe ja maLelAM che. huM mAnuM chuM ke mArUM satyajJAna e paNu eka zakita che ane te A ja hetu mATe mane dhIravAmAM AvelI che e zakti agni jevI che, ane e agni jyAre vaparAtA heya che tyAre ja gni rahe che. huM mAnuM chuM ke mArA jIvananA eka ja artha che ke mAre mArUM jIvana mArA aMtaradIpanI preraNA pramANe va ane mAre e dIpane mANase AgaLa uMcA dharave jethI te ene joi zake. --AtsyAya yuropamAM mArI je khyAti thai che tene huM sAce ja ayogya chuM. mane ghaNIvAra ema thAya che ke huM je pAcho yuropa ke amerikA jAuM te mArA viSe emanA je meTA moTA khyAlo che te badhA kaDaDabhUsa thaI jaze-temanI bhramaNuA bhAMgI jaze, tame khAtarIpUrvaka mAnajo ke A huM kevaLa ziSTAcAra ke vinaya khAtara kahete nathI. huM Ama kahuM chuM kAraNa ke mane sAce ja ema lAge che. eja. gAMdhI' hRdaya lavAjama rUpiyA 2 pata [ zrI dilIpakumAra raoNca baMgALAnA eka suvikhyAta saMgItakAra che. temaNe keTalAka samaya pahelAM 'tIrthaM kara' A . "" pustaka pragaTa karyuM che ane temAM temaNe zrI araviMda ghoSa, mahAtmA gAMdhI, ravIndranAtha DhAMkura, kharTrAnDa rasala ane rAmerelAM sAthe pAtAne jIde jude prasaMga 4 thayelI tenI sukhoSaprada noMdha ApI che. A lekhamALAne anuvAda zrI nagInadAsa pArekha 'prasthAna'mAM 'pragaTa karI rahyA che. te AkhI lekhamALA pablIzI`ga kuM. lI` taraphathI 'tI sakIla' e nAmathI ceDA samayamAM puratakAkAre pragaTa thavAnI che, temAMnA gAMdhIjI uparanA lekhamAM lalitakaLA parave gAMdhIjInA keTalAka vicArapreraka mAlika mantavyeA bahu sundara rIte rajI karavAmAM AvyA che. mULa lekhamAMthI ATalA vibhAga tAravIne zrI. nagInadAsa pArekhanI udAra anumatithI prabhudhdha jaina' nA vAMcako mATe nIce pragaTa karavAmAM Ave che, paramAna da.] mahAtma jItI sAthe mArI pahelI mulAkAta 1924 nA phebruArI mAsamAM pUnAmAM thai hatI. tyAMnI spItAlamAM te tyAre pathArIvaza `tA--taratanA ja epenDisAITisanA astropacAra pachI. te vakhate pazu te jelamAM hatA ema ja kahevAya-kAraNu ke jela taraphathI ja temane ispitAlamAM mAkalyA hatA. chatAM te vakhate te mAMdA ha'' eTale mulAkAta bhAganArAone sahelAthI .temane maLavAnI rajA maLatI hatI. A nirabhimAnatAnA guNathI ja Aje temaNe saunAM tyAM che. lalitakaLA ght, is given me ex cor the enlightknowledge of the truth is a talent bich is utl it is being it only b, the savAranA paheAra hatA. AkAzamAM savAranu sAnu patharAyeluM hatuM. mahAtmAjI ozIkAMnA DhagalA upara beThA hatA--ardhA sutelA hatA ema ja kahevuM joie. oraDAmAM temanA maMtrI mahAdeva desAi, zrImatI sarojinI nAyaDunI eka kanyA, eka tAmIla vakatA, ane bIjA paNa keTalAka jaNa hatA. mahAtmAjI temanI sAthe hasate meDhe vAtacIta karatA hatA. temanu hAsya joine mana bharAi gayuM. evuM zizusarala hAsya moTI uMmaranA mANusAnA mukha upara jovAnuM saubhAgya jIvanamAM javalle ja maLe che. javAharalAle temanI AtmakathAmAM khATu nathI kahyu ke mahAtmAjInu hAsya jovAnuM saubhAgya jene maLyuM nathA te mahAtmAjIne eLakhatA nathI. * temane praNAma karIne meM kahyuM : "mAtra ApanAM darzana karavA ja huM khAMgaleArathI pUnA Avyo chuM." * mahAtmAjI hasIne melyA " Oh, that is kind of you inileed!" (0 1
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 mANu pUchyAM. peAtAnI pAse ja besADIne temaNe mArUM nAma ane eLa yuddha jaina nAma sAMbhaLatAM ja zrImatI sarojinIkanyA eTalI uThyAM : "e ! tame pelA gavaiyA dilIpa rAya ke ?--je yurapamAM karI karIne saMgIta zIkhatA hatA-- te dezanI 'hArmanI' ApaNA dezanI 'melaDImAM' ANuvA mATe ?" 'iMglaMDamAM ane jarmanImAM huM tyAMnuM saMgIta theDu dhaNuM zIkhyA chuM. kharA," huM vidhipUrvaka vinayavacanathI elyA, 'paNa ApaNA saMgItamAM te leAkeAnI hArmanI' dAkhala karavAnI mArI kadI matalaba hatI ja nahi". "paNa tame gavaiyA che e vAta teA tame jAhera karI dIdhI," mahAtmAjI khelI uThayA, " eTale have khele--mArA jevA eka mAMdA AdamIne tame thoDAM padma saMbhaLAvaze ke ni te mAtra eTaluM ja che.' "Apa" gIta saMbhaLAvavAnuM saubhAgya mane prApta thaoN evu te dhAtu tAjI! hu mAre| taMbUre lakhate kayAre Avu, kahA--sAMje ? " "nI * ma N- Ave te te bahu sArUM --are ubhA rahe " e 1. mArA A mitra je sAMje ahA jarA gaha gAya tA ahIMnA khInna daradIone agavaDa tharo kharI ? " zvetAMginI hasate moDhe khelI : "lagAre nahi, misTara * ta gAMdhI, tame joie ekalAM gIta sAMbhaLajone." mahAtmAjIe tenA upakAra mA ja sAMje-pAMca vAge, phAvaze re . yupino "jarUra na-mAtra eka prazna mApha karajo-saMgIta 6 game teA che ne? '' 'saMgIta kAne na game ?-huM nAnapaNathI ja saMgItabakata dhru'--khAsa karIne bhajanAne. chatAM tamane kahI rA mavuM sArUM ke saMgItanA tadvida jene kahe che tevA huM nathI-eTa A ke saMgItanA TenikanI sAthe mAre kazI levA devA ja nathI. paNa enu mate jhAjhuM du:kha paNa nathI, saMgIta mArA hRdayane paza kare che-"basa, bIjuM zuM joie ? tamane zuM lAge che ? "paNuM saMgItanI Teknika jANutA heAe te saMgIta pratyenA prema vadhe nahi ? " "vadhe. paNa mane e jAtanA vizeSata thavAnI jhAjhI utkaMThA nathI. saMgItamAMthI huM te preraNA meLavA icchuM chuM, e jo mane maLI rahe te mane satAya che. "mane Aje paNa dakSiNa AphrikAnI AvI ja eka spi tAla yAda Ave che tyAM pATAbAMdhelI avasthAmAM jyAre hu paDele hatA, tyAre mArI vinaMtithI mArA ja eka mitranI kanyA rAja mane temanuM prakhyAta bhajana Leal kindly Light gAi saMbhaLAvatI. te gItathI mArI badhI aMganI vedanA ane tApa pIgaLI jatAM. e kanyAne huM kaTalA RNI chuM ?-bele, hajI vadhAre sAbItI joie che mane saMgIta game che ke nahi enI ?" eraDA hAsyathI gAjI gayo. ** * huM eka bharADI prophesarane ghera UtaryAM hatA. tyAM AkhA divasa kaiAinI sAthe sArI rIte vAtacIta karI na zakyA. te vAraMvAra ravIndranAthanI 'zrI araviMda tarpaNu' kavitA yAda AvatI hatI. araviMda, ravIndrara lahu namaskAra... devatAra dIpa haste je Asila bhatre seI rudradUte alo kAna rAjA kae pAre zAsti dita ! baMdhanazR Mkhala tAra caraNavadanA kari kare kArAgAra kare abhyarthanA. namaskAra, tA. 1-11-41 (bhAvAtha : araviMda, ravIndranA namaskAra svIkAro...DhavatAnA dIpa hAthamAM laine je jagatamAM AvyA che, te rudrAne kahe| kayeza rAta kayAre sa dai zake che ! aMdhananI kheDIe tenI caraNvatanA karI tene namaskAra kare che. kArAgAra tenu* sanmAna kare che.) kadAca mahAtmA te vakhate jelamAM hatA eTale A lITIe huM bhUlI zakatA nahotA. * * namatA paheArane se|nerI prakAza eraDAmAM patharAi gayA che. mahAtmAjI pAse jaIne beThA hAthamAM tapurA laine nAnAbAnuM gIta gAyu. sunI hari AvanakI AvAja mahala caDI jouM merI sajanI, kabate mahArAja dAdura mAra papIhA mele kAyala madhure sAja barase bAdaravA metrA khele dAmina DI lAja. dharatI rUpa navAM navAM dhariyAM piyA milanake kAja mIrA ke cita dhIra na mAne vega milA mahArAja. mahAtmAjInI AMkhamAM pANI camakI UThyAM. keTalIya vAra sudhI koI ja melyuM nahi !...mArA tarapha joine mahAtmAjI te hAsya hasyA je AMdhAra--prANe miTAya Ale sudhA karuNA kAMpe... * zizura dAme dharaNI--tApe AkAza DhAle sudhA. * mahAtmAjI ja pahelA melyAH mIrAnu bhajana ! suMdara na hrAya ema bane ! x' "Apa loko gujarAtamAM mIrAMnA bhajana jarUra haMmezAM sAMbhaLatA hazo ? " 'mIrAMnA ghaNAM pade mane paricita che-mArA sAbaramatI AzramamAM mahIM mahIMthI gavAya che. AvA anAvila AnaMda hu ochAM padomAMthI maLe che," mane eTaluM to sArUM' lAgyuM...hiMdI bhASAmAM mIrAM ane kazmIranAM bhajanane joTA kayAM che? huM khelyuM: "Apane mIrAMnA padamAM vizeSatA karyAM lAge che ? '' "kAM ? tenI akRtrimatAmAM-bIje kyAM? mIrAMnA udgAramAM kRtrimatAnuM nAma suddhAM nathI. mIrAM gIta gAi gaI che. tenAthI gAyA vinA rahevAyu. nahiM mATe sIdhu hRdayamAMthI nIkaLyuM che kudaratI jharaNAMnI peThe-jANe phUTI nIkaLyu na heAya. yazanAmeD athavA lAkAnI vAhavA meLavavAne kai e padanA hetu the!De ja hateA-jema ghaNA cAraNa cAraNInA gItanA DrAya che. A ja enI apIla che-je kadI vAsI thavAnI nathI." << ApaNAM AvAM suMdara gItene ApaNA zikSaNamAM saMskRtimAM Aja sudhI keTaluM Adhu sthAna maLyuM che !" "e vAta sAcI che," mahAtmAjI elyA. " ane e kAM ochA du:khanI vAta nathI. have jAgavAne samaya Avyo che. kAraNa je lokonA anAdara ane audAsInyane pariNAme A gIteA bharavA pAme te te bhAre duHkhanI vAta thai paDaze. A vAta me vAravAra kahI che." (anusadhAna pRSTa 129 juo)
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 tA. 1-11-41 prabuddha jaina samAja darzana sudhArAnI pravRtti tarIke gaNavAmAM Ave che. paNa vAstavika rIte tema nathI. kAraNa ke A pravRtio koI kALe du:kha upajAvanArI - (gatAMkathI cAlu) te koI bIjA anukuLa saMjogomAM icchavAyegya ane zAnti (2) samAjane mArgadarzana Ape tevI jAtanI pravRtio karanArI paNa bane che. paNa sAcA sudhArAnI vastu badalAtI nathI. AvI pravRtiomAM mukhyatve pAralaukika Adarza ja vadhu prAdhAnya kAraNa ke te pravRti nathI paNa prakRtinuM pariNAma, asara che, bhogave che ane amuka aMze sAmAjIka sudhAraNA ane tevA pravRtine hetu che. badhI pravRtine hetu samAjanI zAnti, sukha, uddezavALI thoDIka pravRti hoya che. dhArmika saMsthAo, sAdhusaMsthA, ane pragati sAdhavAnuM che eTale samAjanI zAnti, sukha ane dhArmika kriyAkAMDe, samAraMbhe goThavanArI saMsthAo, tIrthasthAna ke pragativAna dazAnI sthiti te ja sudhAraNA che. saMbhALanArI saMsthAo temaja sAmAjIka sudhAraNAne vega maLe tevI "jIvana jIvavuM vahAluM lAge, AzIrvAda sama lAge, maMgakeTalIeka pravRtio A bIjI jAtanI saMsthAonA peTA bhAgamAM Lamaya ane mAnavatAnI najadIka jatuM lAge ane pharI pharI tevA ja Ave che. ' jIvananI jhaMkhanA jAgatI rAkhe tevI sthiti utpanna karavI A pravRtio alabata upayogI ana 1 TakAvI teja sAcA sudhArAnuM dhyeya ! bAkI badhI pravRttio te te sthiti rAkhanArI che. te pravRti sivAya bIjI dizAmAM ApaNI pravRti ma nAM sAdhana che. : , sAdhana che. maMgaLamaya * game teTalI hoya te paNa mAnavajIvana lakhuM lakhuM, gaMbhIratA- 1 thiti-sudhAro te sAdhya." '. viheNuM ja lAge che, paraMtu AmAM paNa atireka na tha ghaTe. A dRSTithI samAjane egya vaLAka " : te Aje jeTaluM svarga ApaNI pravRtinI najadIka che, teTaluM mAnava- jarUra samAjane te sudhArA. - 1 sukha, zAMti ane maMgaLa jIvana nathI. Aje pAralaukita ta ane AzAo pAchaLa ripha laI jI. DAkoya. ApaNuM DAhyAo ane mArgadarza ke deDayA che, teTalA alaukika ' chellA chellA varSomAM A vastara " prazno pAchaLa nathI paDayA. jeTaluM anaMta ane agamya vAte Ave che, jyAre ane ... vAmA AvatI. jema ApaNuM dhyAna rokayuM che teTaluM ke tenAthI hajAramAM bhAganuM agAunA kAryamAM thayela atireke Adhunika navI sthiti janmAvI paNa mUrtimaMta mAnava samAje nathI karyuM, pariNAme A loka te che tevI ja rIte Adhunika sthitimAM thatA vivekazunya atireka lagabhaNa apaDye je thai jatA satvahIna bane che, jyAre samAjane prAiDa navIna mArga para laI ane 'dhADa'dhA ane paralokano vImo che. je jagatamAM janmyA, je jagatanA tavethI - maNamAM daLa che ne ke TI vAta che dama ane piMDa pALe, je jagatanA jJAnathI jJAnadRSTi khullI ane je jagatanA | mArgamAM je samaja maUSmAM samaja hoya te game teTalA palaTA khAvA aneka aMze sAthe jIvyA te jagata ekadama jJAnIone akAre kema paDe tenI jarAya phIkara nathI.' ' ' lAgatuM haze te samajAtuM nathI. A dRSTi navA yuge kaMika badalAvI (3) samAjanI A bIjI pravRtti-bhAga., " "madhAraNA heya tema lAge che, "he prabhu ! je tuM mArA upara prasanna thayo hoya pravRtti" saMpAjanuM kalyANa karavAnA hetuthI ja karavAmAM Ave che. ' te mane vajInuM zarIra Apaje ke jethI mArI mAnavajAtane paNa tenuM riNAma adRSya hoya che. te samAjanI saMskRti sevI zakuM." evI svAmI vivekAnaMdajInI ane "he prabhu ! mane vadhArI ADa tarI rIte samAjanuM jIvana suMdara, bhAvanAmaya ane svarga nathI joItuM, mAre mukata paNa thavuM nathI, paNa eka ja - saMvAdI banAve che. paNa AjanA Arthika saMkaDAmaNunA kaparA abhilASA che ke A bhAratamAM kare janma lauM ane prajAnI ' kALamAM A kara paNa kaMI vadhAre prajA mAge che. tene vicAra sevA karUM." evI maharSi dAdAbhAInI prArthanA ke "vraja mane vAlare vaikuMTha nathI javuM" evI premaghelI mIrAMnI Araju-kaI paNa svAmI vive. naMdajI eka sthaLe kahe che ke - pAralaukika tatva karatAM kamatI nathI. pU. mahAtmAjIe mAnava jAtamAM In India we have planty of Religion, svarga ane makSa dekhyA che, tenI sevAmAM ja sAcI dharmavRtti dekhI but what we w.unt and cry with parched throat che. je saMsAramAM sArI rIte, sukhI rIte, kalyANakArI rIte ke is "Piece of breid (Economic uplift & monezAnti sahita jIvI zake che te AvatA bhavamAM paNa tevuM ja tary help in daily life) to be put in the bungry sthAna pAme che. ahine baLe kayAMya Thare nahi e nakakI che. mouths which outnumber the happy souls." Life is real, life a earnest" "satya che jIMdagI jarUrI "hindamAM dharmabhAvanA te pUratA pramANamAM che. paNa yAtI taNI" evuM kavi lagA ke bhakata kavi narasiMha mahetAnuM Aje te prajAne moTo bhAga karUNa sAthe relIne TukaDo kahevuM A lekanI mahattAne AgaLa dharanArUM che. mATe pAkane ane hamezanI jIMdagImAM vyavahAramAM Arthika sahAya mAge che."ja vicAra karanArA A lokane na cUke e IcchavA gya che. prajA pAse A "mahAna dharma" Aje paDe che. samAjasudhAraNAnA prazno A lokane sparzatA prazno che- AvA kAryo mATenI trIjI pravRti samAjamAM cAle che, jenuM chatAM paNa banne lekanuM kalyANa kare tevA che. sudhAraNAnI aspaSTa dhyeya samAjanA Arthika praznane ukelI, sahAyatA karI, prajAne vyAkhyA je eka vakhata spaSTa thaI jAya te e nAmathI ubhI khUTatuM pUrI karI ApI tene paNa sukhI, zAntivALA ane thatI aneka visaMvAdI vAta spaSTa bane-ane prajA saharSa te bhAvanAzIla mANasanI kakSAmAM laI jaI pragatinI kucamAM sAthe vAta svIkArI paNa le. rAkhavA eTaluM ja che. samAja jIvanane khare hetu Aja che. sudhAre e koI kriyA nathI paNa amuka sthiti che, je A kAraNe ja samAjanI racanA ApaNA pUrvajoe vicArI dekhI zakAtI nathI paNa anubhavI zakAya che; Aje gerasamajaNathI hatI. samAjanA pAyAmAM prema ane sahakAra paDayA che ane temAMthI keTalIeka pravRtine ja, dAkhalA tarIke-vidhavA vivAha, bALadIkSA, sahAyatA, salAha ane sAdhana meLanI samAja AgaLa vadhe che, bALalagna pratibaMdha, dArUniSedha ke evI evI pravRtione (anusaMdhAna pRSTha 128 juo )
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina, karavAmAM Ave te ja citatA ane jatI rahe ane saMghe nA prIti meLavyA mujaba kArya karI 126 prabuddha jaina tA. 1-11-41 saccassa ANAe uvahie mehAvI mAraM tarati / (4) petAnAthI judA phirakAnA sabhyane tenI dhArmika kriyAo satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. karavAmAM koIe aMtarAya karavo joIe nahi. (5) sAmAjIka kSetramAM purUSa ane khene upara thatAM anyAye pratye saMdhanA dareka sabhya puratA baLa sAthe sAmano kare eIe. satyapUtAM vadevAcam ' (1) lagnakSetra vistAravA mATe ApaNA saMdhanA dareka sabhyanI navembara 1 1941 pahelI pharaja potAnA bALakonAM vevIzALa athavA lagna jJAti gaccha-La ke saMpradAyanI divAla teDI jaina samAjamAM game te saMghanA sabhyo pratye phIrakAmAM yogya sthaLe karavAnI raheze. tema karIne ApaNe sAMkaDA vartelamAM meTuM gAbaDuM pADI zakIzuM ane A gAbaDuM vadhu meTuM lagabhaga cAra varSa thayAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA banAvavAnA kAryamAM bIjAne mArga darzaka banI zakIzuM. baMdhAraNa ane uddezamAM jarUrI sudhArA karI navuM baMdhAraNa ghaDa sanAjanI unnatimAM ADe AvatI keTalIka kurUDhIone vAmAM AvyuM che jenA *i Aje saMdhamAM, jene.. phIrakAnA lagabhaga pe ta khyAmAM sabhya thayA che ja ! tilAMjalI ApavA mATe paNa ApaNe ja zarUAta karavAnI raheze. dhArmika ane sAmAjIka kAryomAM e kureDhIoe. ane mAnyatA ' Asare " bahenone samAveza thAya che. Aje ApaNe jJAti-saMpradAya vAge - * * judA vADAmAM ee keTaluM nukazAna karyuM che e samAjanA dareka vargane samajAvavA khA paDI nAnI sAmAM vaheMcAI gayA chIe. temAvA 'DuM thaI ApaNe ba | mATenA pracArakAryanI pharaja ApaNI ja raheze. e pharaja barAbara eka che ' * -rIke joDAI zakIe evI rIte jene yuvaka saMgha ! samajI laIne tene amala karavA ApaNI zakita mujaba vakhatane bhega ApavA ApaNe taiyAra thavuM joize. - vA pAM, -- : 1 pracAra karavAmAM Ave ane savAge pAlana karavAmAM Ave te jaina (3) traNe phirakAmAMthI je kAMI eka phirakA upara rAjya vyAM : 'citatA ane tArekhAya che e badhI taraphathI atyAcAra thato hoya athavA eka phirakAnA koI bhAI jatI rahe ane ApaNe ekatra banI zakIe. ApaNA sAthe ke vhena upara e krirakAnA AgevAne athavA jJAti, ga7 ke judI judI dizAmAM tenI zakita mujaba kArya karIne samAjanA vADA taraphathI kAMI anyAyI johukamI thatI hoya tevA prasaMgamAM dhaNu bhAIonI prIti meLavyA upara : * . paNa meLavI che. saMdhanA sarve sabhyae maLIne tenA sAmanAmAM sahakAra Apavo ApaNA kArSanI gati maryAdita hAina AkhA jana samAjane joIe. uparAMta traNe rikAmAM arasaparasa thatA kacchaA korTa ApaNe sparza : navA. teTalA mATe jaina samAjanA traNe darabAranA khaTalA athavA eka bIjA pratye vaimanasya vadhAre evA * paNa uddeze ane ApaNA kAryanI rU:rekhAne vadhu koI paNa kAryamAM yuvaka saMghanA sabhyoe keIpaNa prakArane sahakAra * pramANamAM pracAra thAya tenA sArU ApaNA saMdhanA 2 e judI yA utejana ApavuM na joIe. 'judI rIte samAjanA nAnA meTA vargamAM vadhu sahavAsamAM Ava- () tipitAnI dhArmika mAnyatA pramANe dhArmika kArya vAnuM vAtAvaraNa ubhuM karavAnI yojanA vicAravI naiIe. ApaNe karatA phrikA pratye samabhAva dekhADe joIe. tenA pratye koipaNa judA judA taDAmAM vaheMcAI jaI nirbaLa ane nirolya banyA chIe prakAranI anAdara vRtti dekhADavI nahIM. dhArmika kAryomAM je kAMi temAMthI chuTI ApaNe sabaLa ane samRddha bane e ema sau koI kureDhI dAkhala thaI hoya te rUDhIne dura karavA mATe traNe phirakAnA icchI rahyuM che. ApaNo samaju varga ApaNe judA pADatAM jhagaDA- sabhyoe ekatra thaine prayatna kare. ethI kaMTALI gayuM che ane tethI ApaNe badhA go jJAti ane (5) sAmAjIka kSetramAM ghaNI rIte atyAcAre julma jJAtisaMpradAyanA vADA choDIne eka jaina tarIke rahIe, evI jAtanA taDA-ghoLa-saMpradAya taraphathI thAya che. e badhA julma sAme je kAMI prayatna ApaNe karIzuM temAM te ApaNane sAro Teke ekatra mero mAMDavAnI ApaNA saMdhanI sauthI pahelI pharaja Ape evuM hAlanuM vAtAvaraNuM che. uparAMta samAjane eka bhAga raheze. jJAti-La bahAra lagna karavA, tevA lagnamAM bhAga levo, tenA upara vadhatA ochA pramANamAM vaparAtI johukamIethI paNa athavA te dhArmika-sAmAjIka kSetramAM pitAnA svataMtra vicAre hatAza thaI gayA che. e varga paNa pitAne thatA trAsamAMthI darzAvavA, A athavA te evI kaI rIte je kAMI anyAyI pagalAM chuTavA mATe gya doravaNI mAMge che. Ane lAbha ApaNA saMdhanA levAmAM Ave tenI tarapha sakhta pracAra karavA ane pikAra UDhAvavA sabhyae barAbara rIte levo joIe ane ApaNane judA pADatAM sadhe agrabhAga levuM joIe. kAraNone ane ApaNA upara vaparAtI ane jorajulamathI ladAtI ApaNuM saMghanA Azare traNa sabhya che. e dareka johukamIene nAza karavo joIe. tenA mATe nIcenuM kArya upADI sabhya je tenI pharajanuM puratI samaja sAthe pAlana kare to thoDA levAnI saMdhanA sabhyonI pharaja che ema dareka sabhya samajI jaI samayamAM saMdhanA uddeze samAjamAM phelAvI zakIe ane samAjanA e kArya hAtha dharavuM joIe. moTA bhAgane e uddezenuM yathAzakita pAlana karatAM ApaNe joi (1) jJAti-La-saMpradAyanA nAnakaDA vADAmAMthI nikaLI jaI zakIe. yuvakasaMghanA dareka sabhyamAM evI zakti che. e zakita lagnakSetrane bane teTaluM vistAravALuM banAvavuM joIe. tAkAta ane bhega ApavAnI tamannA dekhADI samAjane eka (2) samAjane sabaLa ane samRddha banavAmAM ADe AvatA ane avibhAjya jaina tarIke banAvavA pitAne phALe ApI hAnikAraka rivAje rUDhio jamInadosta karavI joIe. yuvaka saMdhanA sabhyanuM nAma sArthaka karavA ane saMdhane ujaLe (3) traNe krirakAmAM jyAM jyAM anyAya dekhAtuM hoya tyAM banAvavA sAdara vinaMti che. ' tyAM sarve saMgAthe maLI tene sAmane kare joIe. maNilAla mokamacaMda zAha, ApaNA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-41 bhagavAna pArzvanAtha ane mahAvIra (muMbainI paryuSaNa vyAkhyAnamALamAM apAyela cAkhyAnanA sakSipta sAra) eka vargamAM aneka prakRtinA vidyAthI o hAya tA zikSakane viSaya kevA svarUpamAM rajU karavA te viSe je muMjhavaNa thAya tevI muMjhavaNa mane thAya che. paraMtu A badhAnI vacce kAMika sthiratatva haiAya che e tatvanI AzA rAkhIne huM kAMIka kahevA icchuM chuM. zrI mahAvIra ane pArzvanAtha e judA judA samayamAM thai gayA chatAM temanI pravRttiemAM bahu pharaka nathI. temanA kuTuMbI ane janmasthAna viSe huM kAMi kahevA IcchatA nathI. e be vacce lagabhaga aDhIse varSanA gALA manAya che. kSetranI dRSTie khUnnenA janmasthAnamAM gabhaga doDhasA bhAlanuM ja aMtara che. pArzvanAthe peAtAnI sAdhanA banArasamAM karI hatI. bhagavAna mahAvIra pAthanA anuyAyIonI paraMparAmAM thayA hatA. bhagavAna pArzvanAthe pAtAnI sAdhanA banArasamAM karI ane temanuM avasAna sametazikharamAM thayuM hatuM e jotAM jaNAya che ke temanA dharmanA phelAvA ghaNA thayA hatA. jo e phelAvA na thayA heAta te mahAvIranA kuTuMbamAM pArzvanAthanA dharmane phelAvo nahAta. A batAve che ke pArzvanAthanA dharmanA pratApa kAzIthI magadha ane caMpA sudhI thayA hatA. pramukha jaina pArzvanAthanI paraMparAmAM mahAvIra thayA. pArzvanAthanA ghaNA anuyAyIo bhagavAna mahAvIranA anuyAyIo thayA. paNa eka moTA varga evA thai gayA che ke jeNe potAnA zizchatra tarIke bhagavAna mahAvIrane mAnyA hAya tema lAgatuM nathI. hajhArIbAga jIllAmAM AdinAtha gAtra ane pArzvanAtha gAtra vagere gotra dhAraNa karanArA zrAvakA jaNAya che paNa mahAvIra gotra dhAraNa karanAra koi nathI jaNAtuM. A uparathI ema anumAna thai zake ke eka bhAga evA che ke jyAM bhagavAna mahAvIrane Adeza nahiM svIkArAyo hoya. pArzvanAtha ane mahAvIra vaccene saMbaMdha pUrvaja ane tenA vArasadAra jevo che. bhagavAna mahAvIre je zAo racyAM che. temAMnA moTA bhAga pArzvanAthane AbhArI che. temaNe pArzvanAtha pAsethI ghaNuM meLavIne temAM sudhArA vadhArA karyAM che. pArzvanAthanA anuyAyInAM eka bhAga je mahAvIrane anuyAyI naheAta te vikAsa pAmyA vagara emane ema rahI gayA. A bannenA jIvanamAM sauthI moTA sAra tyAgane che. tyAganA artha dhara choDIne javuM teja nahi paNu kSamA, dhaiya Adi guNAnA vikAsa karavA te che. A sadguNNAnA vikAsa jIvanamAM ekAeka thatA nathI. puSpanI sAthe jema sugaMdha rahe che. tema AtmAnI sAthe A sadguNa rahe che. sadguNu sAdhavA hoya te| jyAM sudhI durguNune nirmULa na karIe tyAM sudhI sadguNu sAdhI zakAya nahi. caMcalatA dUra karyAM sivAya sthiratA sAdhI zakAtI nathI. tevIja rIte sadguNa sAdhanA karavA mATe durguNu nivAravA ghaTe che. A mATe pahelA durguNa nivAravA tarapha mANase lakSa Apavu dhaTe che. durguNA nivAravA ane sadguNNAne ANuvA mATenI sAdhanA bhagavAna mahAvIra, pArzvanAtha ane temanI pahelAMnA samayathI A dezamAM cAlatI Ave che. 127 mAnyatA evI hatI ke sAdhanA mATe jAti, deza ke samAjane DhADIne kAI ekAMta sthaLamAM sAdhanA sAdhIne pAchA mULa sthAnamAM AvIne tyAM kAma karavu. manuSyanA svabhAvA judA judA hAya che ane darekanI prakRti anusAra AvI prAmANika vicAraNA cAle che. eka mAnyatA evI hatI ke pote je sayeAge vacce janmyA hAya te saMyogo vacce rahIne te potAnA sadguNonI sAdhanA karI zake che. bIjI eka mAnyatA evI che ke mANasa eTalA nabaLA che ke potAnA cAlu vAtAvaraNathI mukata rahI zakatA nathI, tethI teNe anukuLa vAtAvaraNamAM javuM joie. trIjI ApaNe jANIe chIe ke gAMdhIjI kadI ghara choDIne bhAgyA nathI. kadI kAI pahADa upara gayA nathI. kuTuMba cheDIne kAi atyaMta ekAMta sthaLe gayA hAya tema jANyuM nathI. svAmI dAnaMdanI sAdhanA tethI judI hatI. dharakuTuMba gAma cheDIne pAte siddhi meLavI ane pAchA vizALa samAja ane sthAnamAM temaNe kAma karyuM che. dareka mANasa potAnI prakRti pramANe sAdhanA kare te koi mArge khATA che ema nahi kahevAya. dugu NIne nivAravA ane sadguNenI sAdhanA karavI heAya temaNe sAdhanAnA koIne kAi mArge svIkAravA je traNe mArga judA ja chatAM jo koi paNa eka mArga pramANika prayAsa kara . sadguNAnI siddhi thai zake che. paNa jo pramANika prayAsa na karavAnA pAve te traNe mArge jatAM paNa saddaguNAnI siddhi thAtI navA bhagavAna mAra mArga svIkAryuM te ApaNI samakSa che. temane potAnI AsapAsanA vAtAvaraNamAMthI aepre gA maLI te tattva, peAtAnAM kamala, karyuM, ka ke ghara cheDIne ekAta .. ~ vagara sadguNonI siddhi thaI zake tema nathI. eTale teo dhara cheADIne ekAMtamAM gayA. A rIte pArzvanAtha ane mahAvIrane potAnA jIvanamAM je truTIe ane khAmI jaNAi te dUra karavA temaNe ekAntamAM jhuMbeza AdarI. temaNe darzAvyuM che ke hiMsA, phreMdha, lAbha ane parigrahathI nivRtta thavuM e jIva . banAnuM pagathIyuM che. paNa A paheluM pagathIyuM che, paNa chellu pagayA tA sadaguNAnI siddhi che. durguNenu nivAraNa te sadguNo meLavavAnA paricaya ane hiMsAthI nivRtta thavu eTale zUnya thavu' ema nahi paNa sakriya aesA ja AcaravI eTale ke premapUrNa khanavuM. zAstramAM lAbha, krodha, bhaya ke AsaktithI kAi paNa pra%0ttimAM paDavA niSedha karavAmAM AvyuM che. sadguNa lAvavA mATe durguNAnu nivAraNa thavuM joie ane duguNavALI pravRttinA bhAga ra e sAcA tyA che. deSayukata vAtAvaraNathI mukata thavuM ane temAMthI mArga kA 1 e bIjuM pagathIyuM che. pyu. You trIjI seApA e sadguNa sAdhanAnuM che. strI bALaka, dharabAra ane parivAra sAthe rahIne sAdhanA thaI zake tema na lAgatAM pArzvanAtha, mahAvIra ane khuddha dhara cheDIne cAlI nIkaLyA. A traNenI sAdhanA te eka sarakhI che. je jIvanakrama temaNe svIkAryAM hatA e jIvanakramamAM ja temaNe AkhI jIMdagI gALI ane potAnA AcaraNanA uddeza lokone samajAvyA. bhagavAna buddhe, mahAvIre ke pArzvanAthe je sAdhanA svIkArI te jagatanA aMdhA lokA mATe eka sarakhI ja heAya tema mAnavA jevu nathI. badhAne mATe eka sarakhI sAdhanA ja hoya tema mAnavuM e saMkucitatA che, mananI sa'kaDAmaNu che. ApaNe ema mAnI laIe chIe ke dhara vyavahAra calAvavA sAthe ane vepAra dhaMdhA karavA sAthe A sAdhanA thaI zake tema nathI AthI ApaNAmAM ghaNA deSo AvI gayA che. jo ghara cheDIne ja satya sUcavAtuM heAya te pachI ghara cheDanAra sAdhue ane sanyAsIomAM ATalA durguNo che evI TIkA ApaNe kema karIe chIe ? dhara cheDayA vinA sAdhanA nahi thai zake ema ApaNe ekAMte kema mAnI zakIe ? sAdhanA vAste ekAMta sevana karIe, tapa karIe ane gurUnI zodha mATe jae e badhuM zA mATe che ? durguNAnuM nivAraNa karavA mATe ane sadguNAnI sthiratA karavA mATe. 1.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 - prabuddha jaina tA. 1-11-41 paccakhANa karavA te zA mATe? bIjI kriyA sAdhanA ane samAjadarzana vidhio zA mATe ? durguNonuM nivAraNa karavA mATe koI gharathI (pRSTa 125 thI cAlu) kaMTALIne bahAra gayo paNa mananI caMcaLavRtti ane krodhavRttine ApaNA samAjamAM Aje AvI Arthika sahAyatA Apate kAbumAM ANI nahi, AthI sanyAsI thayA chatAM paNa te nArI saMsthAo chellA be traNa dAyakA thayA dina-pratidina pitAnA ziSyo upara evone evo kedha batAve evo saMbhava avazya vadhatI jAya che. chatAM paNa tenuM pramANa jarUriyAtanA che. AthI potAnI prakRti upara kAbu na ANe to mANasa vAtA- pramANamAM ghaNuM ochuM che. kAraNa ke AgaLa jaNAvelI bIjI be varaNa badalyA pachI paNa ene evo ja rahe. pravRtio (vahIvaTa pravRti ane sudhAraNA ane mArgadarzana ApaNe Aje saMnyAsIonI je TIkA karIe chIe te ApatI pravRtio) samAjanuM vadhumAM vadhu lakSya rokI rahela che temanI sAdhanA uparanI TIkA nathI, paNa ghara choDayA pachI paNa ane tenI pAchaLa tenI vadhAremAM vadhAre zakita, samaya ane temanAmAM ene e durguNo jovAmAM Ave che tenI sAme TIkA che. sAdhana kharcAI rahelAM che. agAu Arthika sahAyatA ApavAnI je tamArAmAM sAhasa ane thiratA hoya te kuTuMba ane pravRti moTA pAyA para calAvavAnI jarUra kadApi nahi paDI hoya, vyavahAramAM rahIne paNa sAdhanA karI zake. e eka mArga che. paNa A sa' pratikSaNe pitAnA bhAInI sahAyanI bIjo mArga e che ke gharanI bahAra gayA pachI ema lAge ke have pharI -apakSA rAkhIne ubhe che, tyAM samAje tenI upekSA karyo nahi marajI che te paNa AvA vada cAle. AvI pravRtinI vipulatA samAjanI ujavaLatAsUcaka che rahI zakIzuM--paNa bAdha Avaze nahi-to vyavahArama, pIne che. karavuM te che. ema mAnavAnI koI bhUla na kare. tevI jAtI - jarUriyAta ja . bhagavAna mahAvIre ane sAthanI saddaguNa sAdhanA - ne rahe tevI sthiti upajAvavAnI khAtara ja eka vakhata jerabadhA bhaNasa mATe che, paNa tenA pagathIyAM judA judA mANasone zorathI sabaLapaNe A pravRti hAtha dharavAnI Aje jarUra "tA che e ApaNe samajavuM joIe. lAge che. maha: --- 11 pAchA pote ja samAjanA dIlamAM mAnavaprIti ane lAgaNI keTalI che, pArvatInI sAthe lagna kare che temAM paNa sAdhanAne ja krama tenAmAM samAjaracanAnA mULabhUta siddhAMto keTalA pramANamAM darzAvyo che. bhagavAna mahAvIra ane pArzvanAthanI sAdhanA badhA vidyamAna che te A trIjA prakAranI pravRtithI jANI zakAya. mANasane eka sarakhI lAgu paDe tema nathI. paNa ApaNe tenA Arthika sahAyatA karanArI pravRtio ke saMsthAo jevI ' aneka mArgo samajavA joIe, teja ApaNI anekAnta jena- ke bALakone keLavaNInI madada karanArI saMsthAo, vidyAmaMdire ke dRSTi sArthaka gaNAya. hata sukhalAlajI. chAtrAlaya, anAtha bhAMDuone madada karanArAM anAthAlaye, arbhakAsa. tArAbahena mANekalAla premacaMda saMdhanI kacerImAM laya, apaMgAlaye ke vidhavAzramo, bImArane madada karanArI vaidakIya . jaina yuvaka saMdhanA nimaMtraNane mAna ApIne A saMsthAo, ArogyagRha, ochI AvakavALAne Arthika Teke jana mahilA samAjanA pramukha sau. tArAbahena mANekalAla premacaMde Ape tevA sastA bhADAnA nivAse, nAnA gRhaudyoga, khAdI tA. 15-10-41 nA roja saMdhanI kacerImAM AvyA hatA je kendra vigere ane prajA zarIrane dhaDe tevI vyAyAma AdinI vakhate kAryavAhaka samitinA sabhyoe temanuM svAgata karyuM hatuM. pravRttiomAM ja samAjanI pragatinI bhAvanA ane vizALatAnuM A prasaMge saMdhanI vividha pravRttione saMghanA pramukha taraphathI mApa che. A mApathI ja samAja pragativAna che ke pratyAdhAtI khyAla ApavAmAM AvyuM hatuM. tema ja sau tArAbahene jaina che, samAja sukhI che ke du:khI che samAjamAM mAnavatA che ke nathI te kaLI zakAya tema che. ' mahilA samAjanI vartamAna pravRtio saMba keTaluMka vivecana A uparathI eka vAta phalita thAya che ke samAjamAM karyuM hatuM ane A phIrakAbheda vinAnI che tene jana saMsthAo parasparane sahakAra Apane zuM zuM kAryo karI zake te saMbaMdhamAM jeTalA pramANamAM pitAnA mAnavIo mATenI AvI pravRtio ekatra thayelAM bhAIbahene e vicAronI Apale karI hatI. alpa vadhaze, teTalA pramANamAM te sukhI thaI zakaze. jeTalA pramANamAM upahAra. bAda sabhA visarjana karavAmAM AvI hatI. temAM vizALatA, udAtkavRtti ane vadhune vadhu vistIrNa dIvALInI boNI thavAnI bhAvanA haze teTalA pramANamAM ja te samAja prabuddha jainanA chellA aMkamAM dIvALI ane besatA pragativAna gaNAze, ane pitAnI prajAne tevI karaze. nAnA samAje potAnA kendra pUratI paNa A bhAvanA piSavAnuM varSanA zubha avasare muMbaI jaina yuvaka saMdhane yAda karavA je vinaMti karavAmAM AvI hatI tene sanmAnIne dIvALInI boNI nakakI kare te eka divase te bhAvanA tene mAnavatA sudhI laI jaze. nimitte amane lagabhaga traNasonAM vacane maLyAM che ane bIjA eka samAje pitAnA keTalAM bALakone keLavaNamAM sahAya vadhAre vacano maLavAnI AzA che, temAMthI je gRhasthAe beNInI karI, keTalA bImAra ane dardIone rAhata ApI, keTalA anAtha, rakama mokalI ApI che te te gRhasthonAM nAmanI yAdI nIce vidhavA, apaMganI vyavasthA karI, keTalA ochI AvakavALA mujaba che. saMghane A rIte yAda karavA badala te te bhAIone upakAra mAnavAmAM Ave che.. madhyama sthitinA mANasone rAhata ApI te uparathI ja tenI 25 zrI. pratApa harajIvana 25 zrI. vADIlAla ema. parIkha samAjabhAvanA samajavAnI che. - 25 zrI DAhyAbhAI trIbhovanadAsa ' 25 zrI zarUpacaMda nemacaMda zropha samAje have svarga karatAM mAnava jagatane ane pAralaukika 15) zrI gokaladAsa maganalAla 15 zrI haragovIMdadAsa harajIvana vAto karatAM Alaukika vAtane vadhu najadIka lAvI temAMthI ja 5 zrI trIkamalAla maganalAla 5 zrI hukamIcaMda narottamadAsa svarga sarajAvyA sivAya chUTako nathI. nahitara muA pachInuM svarga 5) zrI paramAnada kuMvarajI kApaDIyA 2) zrI dIpacaMda trIbhavana te koNa jANe kevuM haze, paNa AjanuM jIvatuM jagatu narka banI nA zrI ratIlAla bhIkhAbhAi jaze te cekasa che !!!! kaI kaheze ke jana samAja kyAM ubho che ane tenuM vAstavika svarUpa zuM che ? 148 vRjalAla dha. meghANI
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - tA. 1-11-41 prabudha jenA 129 ' ' ' ke - (pRSTha 124 thI cAlu) mahAdeva desAI belyA: "kharuM, e vAta e haMmezAMja kahyA kare che." meM kahyuM: "A vAta sAMbhaLIne mane eTale AnaMda thaye, mahAtmAjI, ke zuM kahuM? kAraNa-baTuM lagADaze nahi-huM hamezAM evuM mAnate AvyuM hatuM ke ApanI kaThera jIvanasAdhanAmAM kalAkArIgarIne kaMI sthAna ja nathI. kahevAmAM zuM vAMdhe, mane ghaNI vAra e bhaya rahe ke Apa saMgItanA virodhI haze" virodhI ! huM!! ane te paNa saMgItane !!!"mahAtmAjI bolI uThayA. huM jarA zaramAI gaye-ATaluM khullekhulluM na kahyuM hota te ye cAlatu kadAca. . paraMtu mahAtmAjInA mukha upara AzvAsa - tarata ja pragaTayuM: "nA nA, tamAre kazo vAMka nathI dilIpa. huM jANuM chuM - samajuM paNa chuM--zA mATe AvI vAte bhAre viSe phelAya chepaNa huM zuM karuM, kaho? mAre viSe eTalA badhA jAtajAtanA vicitra khyAla vAtAvaraNamAM phelAI gayA che ke have kaze. upAya nathI." koI koI heja hasya. paraMtu A khyAlane lIdhe thayuM che evuM ke jyAre huM ema kahuM chuM ke huM potAne kharekhara eka kalAkAra mAnuM chuM tyAre mArA priya mitra paNa hase che. teo mAne che ke AvI mazkarI bhAre maDhethI bhAgye ja bIjI nIkaLI haze." ' badhAM A vakhate vadhAre hasI paDayAM. "huM paNa A vAta sAMbhaLIne hasuM chuM ethI baTuM na lagADaze mahAtmAjI," meM kahyuM, "paNa zuM ema na hoya ke ApanI kaThora sAdhanAne kAraNe ja Avo khyAla lokonA manamAM baMdhAI gayuM hoya kAraNa ApaNe lokone paNa kharI rIte doSa na daI zakIe. jo teo kahera sAdhanA athavA saMnyAsanI sAthe kalApremanuM astitva na kapI zake." paNa teo eTaluM kema na samaje ke saMnyAsa ja jIvananI sauthI moTI kalA che ?" "saMnyAsa-kalA ?" nathI ? kalA kharuM jotAM zuM che? sarala suSamA, kharuM ne? ane saMnyAsa zuM che? saralatama suSamAne rejindA jIvanamAM parama suMdararUpe pragaTa karavI-badhI AMkha AMjI denArI kRtrimatA ane tega choDI daI Dagale ne pagale sAcA zuddha rahevAnI sAdhanA eTale ja huM haMmezAM kahuM chuM ke sAce saMnyAsI kevaLa kalAnI sAdhanA kare che eTaluM ja nahi paNa tenuM jIvana ja eka akhaMDa kalAkRti hoya che." mahAtmAjInA avAjamAM AveganI jarA garamI AvI tame kalpI paNa zake che ke AvI jenI mAnyatA che tene leke saMgItane virodhI kahe che-mAtra eTalo ja kAraNe ke te . svabhAvathI ja saMnyAsI che ! kahe che huM saMgItavimukha chuM-huM te bhAratanA dharmajIvanane ane saMgItane judAM kalpI ja nathI zakti ! A pachI mAre zuM kahevuM kaho jouM ?" mahAbhAjInA mukha upara karuNa hAsya pragaTI uThayuM. paNa jo ema hoya te lokee tamane zA vAMke saMgItakalAvimukha mAnI lIdhA ?" kaMIka vAMka haze kadAca" mahAtmAjI pharI jarA hasyA, "eka te kadAca e haze ke A jIvanamAM je aneka vastuo kalA tarIke vakhaNAya che temAM mane kazuM ja mahattva lAgatuM nathI. ene artha bezaka e che ke mArA prANunA mUla mUlyo ja judAM che-my values are different: dAkhalA tarIke jenI mAtra tadvide ja kadara karI zake tene huM mahAna kalA kahete nathIeTale ke TekanikanI galIkuMcI jANyA vinA jemAM kazI samaja ja na paDe evI kalAne. huM to ema mAnuM chuM ke mahAna kalAnI apIla barAbara kudaratanA sauMdaryanI peThe vizvajanIna hoya che. sUkSma carcA karavAmAM jIbhAjorI karavI enuM ja nAma kalArasikatA evuM huM mAnI ja zakto nathI. kharI rasiktAne vizeSajJatA sAthe ane atizaya cIkaNAveDA sAthe kazo saMbaMdha ja nathI. tene veza te sAde ja haze-tenuM prAgaTaya paNa sahaja haze-hamaNAM meM kahyuM ema prakRtinI prAsAdika bhASA che." . jarA vAra cUpa rahI huM belyoH "paNa meM sAMbhaLyuM che - ..--jI-roTI mAtrA TAMgavAnI viruddha che? paNa niMdAno khoTo Aropa che ke "nA," mahAtmAjI pharI mRdu hasyA, ane dhaNI : vAya che ke mArA dhaNa natrA eTalA uparathI ja mAnI haze ke huM mArA manathI kalAvimukha haIza."' ' paNa rI- -- citro kAmA zuM karavA TAMgu, kahAM je-je dIvAla ApaNe mAtra Azraya khAtara para bAMdhavA mATe ja bAMdhI che, te dIvAlanI je mULa sArthakatA che te sivAya bIjI sArthakatA tene arpavA zuM kAma karavuM-Ama prayatna karIne ? jemane karavuM hoya te bhale karatAtemane je ThIka se * ma te citrathI AkhI bhIMta bhale DhAMkI de-huM kaMI nA pADatA na mAtra mArI preraNAne mATe mAre citranI kazI jarUra nathI-basa, pa : " - pacrata ja mAre mATe pUratI che." te mahAtmAjI jarA aTakIne bolyAH "tArAbharyA AkAza tarapha joI joine keTalIvAra huM jyotirahasyanA atala AzcaryamAM DUbI gayo chuM-kadI mArI AMkha thAkI nathI. vizALa medAna, vana, parvata, nadI, sagara, e badhAM kayAM nathI-e badhAM, jyAre joIe tyAre mAre mArI saundaryanI sudhA kyAM zamAvatAM nathI ? tArAthI cakacakatuM AkAza, hiAna samudra, svapnALu zailamALA, e badhAMnA saMgItathI manamAM, aNumAM je kaM5 jAge che, tenI sAthe zuM koI paNa citranA kaMpane kadI sarakhAvI zakAya? asta godhUlinI vidAya AbhAnI ane udaya godhUlinI hAsya chaTAnI barAbarI koI paNa manuSyanI pIMchInI varNasamRddhi kadI karI zake kharI ?" nA dilIpa," mahAtmAjI belyA, "mArI kudarata mAre bhale rahI-bIjI koI preraNuM mAre nathI joItI. Aje paNa tene rahasyabhaMDAra mAre mana evo ne evo akhUTa, AnaMdamaya, ane svapnabharyo rahyo che. mANasanI bALakhela samI kalAkArIgIrInI mAre zI jarUra che? bhagavAnanI kalAkRtinA gaMbhIra rahasya AgaLa mANasanI kRti mane raMgIna ramakaDAM jevI lAge che. eTale, tame ja kaho vAruM, ke AjakAla je badhI raMgIlAI kalAne nAme cAlI rahI che temAM evuM zuM che je ApaNuM mana te AkarSI zakekhAsa karIne jyAre ApaNe joIe chIe ke prakRti pitAne akhUTa saudaryabhaMDAra laine ApaNuM manoraMjana karavAne sadA tatpara ubhI che ?" x Only I do not need them for my inspiratam sudhArIne mahAtmAjIe pite chellA traNa zabe svahaste lakhyA hatA.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 130 prabuddha jaina huM mahAtmArthanA abhiprAya jANavA ja gayA hatAM--temanI pAse je kAMi zIkhavA jevu hoya te zIkhavA ja--carcA karavA nahi, eTale temanI sAthenA matabheda upara bhAra na mUkatAM mataaikaya upara ja me' bhAra mUkayAH meM kahyuM : "Apa prakRtine kalAkArAnI rANI kaheA che, emAM kANu sa'mata na thAya ? tenA aizvaryAM ane tenA Anadaye mANasanI sAmagrInI tulanA ja zI rIte thAya ? vaLI je ra'gIlAI ane vizeSajJatA Apane gamatI nathI te badhI kharUM jotAM asAra che e paNu kANu nahi mAne ? mane paNa keTalIya vAra lAgyu` che ke kalAkArane Atmasa MtAya bhAre hAnikartA che, tenI phAsalAmaNIthI ja mana kahe che ke kalA jIvana karatAM meTI che." " kharAbara che, " mahAtmAjI khuza thaine melyA, " jeTalI jAtanI kalA che te badhIne bhegI karIe ane temanI yogya kiMmata AMkIe te paNa kahetemAM jIva..., kharAkharI kadI karI zakI nathI--karI zakavAnI paNa nathI. mahAna - bhUmikA vinA kahevAtI mahAna kalA tame kayAM gaTa karata vArUM ? kalAne utsAha ! utsAhamAM sAtame " caDAIe tethI zuM vaLyuM, jo e khadhAne pAraNAme cha - jaMtu hAya ? kalA te jIvananA pUrNa graMtha che, sRSTinA mukuTa + tima ya jIvanane ~ hatu che, "trI evI vAta sAMbhaLIe tyAre hasyA vinA zI rIte rahevAya ? ' te mei eraDAmAM badhAM ja cUpa rahyA. "kalA jIvana karatAM meATI ! ' mahAtmAjInA kaMThamAM saheja vyaMganA raNakAra AvyAH "kema jANe AvI mAM bharAi jAya evI vArtAnI baDAzathI kadI mana haze, kema jANe keAi eka nizcita mArge AtmA mukti meLavAtI haze. kAipaNa kalAne i dha hasavA jevA dAvA karavAmAM Ave che, tyAre 4 kahu chu ke mAM huM sa Mmata nathI. kAraNu mAre mana sauthI mahAna kalAkAra te ja che je sauthI mahAna jIvana gALatA hoya. hu kalAnA AvA gumAnane, AvI AtmambaritAne pathI svIkAratAkalAne svIkArUM chuM, eTale ja to meM tamane kaM hatuM ke mArA jIvananAM mUla mUlyo ja judAM che-basa." mahAdeva desAie mane hasatAM hasatAM kahyuM: "tamArI vAtacIta sAMbhaLIne ja kadAca lAMe mahAtmAjInA kalA saMbaMdhI mata viSe badhuM lakhyuM che, temanA gAMdhIcaratramAM ? " e zI rIte bane ? huM thoDA ja kalA viSenA mahAtmAjInA mata jANatA hatA?" ema kahIne meM mahAtmAjIne kahyuM: "tamane kadAca saMbhALIne AnaMda thaze mahAtmAjI, ke A viSayamAM relAM ApanI sAthe sa pUrNa ekamata che. temanI vikhyAta Jean Chvistophe . navalakathAmAM temaNe vAraMvAra A eka ja vAta kahI che ke jIvaMna tenA badhA prakaTI-karaNathI para che." che "kharI vAta," mahAtmAnA avAjamAM prasannatA varatAtI hatI, vanamAM rahasya je che te ubna lekanuM amUlya dAna che. tenuM koI paNa prakAranuM AtmapragaTIkaraNa tene pUrepUra pragaTa karI zakatuM nathI. eTale ja huM kahuM chuM ke sauthI mahAna kalAkAra te ja che je sauthI mahAna chavana gALe che." # * * te divase karI karIne mArA manamAM mahAtmAjInA gurU TolsToyanAM What is At pustakamAMnAM aneka vacane ghUmyA karatAM hatAM. te eka vAra eka nATakanI pUrvAvRtti jovA gayA tA. 1-11-41 hatA. tyAMthI kaMTALIne AvIne (are, kadAca AjakAlanAM kheAlapaTa jota te te kadAca ApadhAta ja karata !) temaNe lakhyuM : "AmAM mAtra atizaya mahenata heAya che eTalu ja nahi, paNa AvI jAtanI kalA mATe naTanaTIonAM AkhAM vana pAyamAla thaI jAya che. seMkaDA mANase bALapaNathI kAM teA hAthapaga uchALatAM zIkhe che (emane nRtyakAra kahe che), kAM te kaMThanI kasarata athavA yaMtratAMDava zIkhe che (e lokone gavaiyA bajavaiyA kahe che), athavA raMga vaDe hajArA citrA cItaratAM zIkhe che (e leAkeAne citrakAra kahe che), athavA te zabda vaDe jAdu karavAnuM zIkhe che (e lokone kavi kahe che). pariNAme thAya che evu` ke e badhA loka-mATe bhAge te e lAke khUba buddhizakti sAthe janmelA heAya che, paNa-potAnuM eka indriyanuM vi~i kAma karatAM karatAM amAnuSa banI jAya che, jIvana khavA na sArthaka kAryonA artha samajavAnI zakti khAi ese-te mAtra nipuNatAthI hAtha, paga, jIbha ke AMgaLI vaDe jAtajAtanI karAmata karI jANe che. e badhA kalAkArA-sAMpradAyikAnI peThe naMdAnA AnaMdapUrvaka parasparano cheda uDAvatAM uDAvatAM pote paNa lepa pAme che...... ......eTale evu' jevAmAM Ave che ke je kalA mANasa pAse ATalAM badhAM tyAga ane niSThA mAgI le che, jeNe mAnavajIvanane vAmaNuM banAvI dIdhuM che, premanuM jeNe apamAna karyuM che, tenuM kazu nAnizAne nathI eTaluM ja nahi te judA judA pUrjArIe AgaLa evAM judAM judAM svarUpa dhAraNa kare che ke A kibhUtakimAkAra vastune mATe ApaNe zuM karavA ATaATale tyAga karavo, ATaATaluM sahana karavuM, ATaATalI sAdhanA karavI, e samajavuM paNa muzkela thai paDe che. apUrNAM. --anatamAM ekala mhe' te dIThI anaMtanI vADI, ane te nA bhamI bhamI bhramaNAnI bhAJa vIdhI, anaMtabhAmapI'khI, oI saritA khaLakhaLa vahetI, kala taiyA kayArA, anaMta hAramALA...... he anaMta hAramALA... mar3e la karatI, hasuDI hasanArI.......mar3e himAdrinA saMpasIe, maratA ba La dhArI, vanamAM ghUme siMha ekala, gagane sU aMga vratadhArI........huM sAkhI ghara ghara sakhI paribhramaNa karU, dIla dIla karUM tapAsa; ekala e cegI taNI joDI na joi karyAMya himAlaya ekala, jagamAM gAMdhI yAgI eNkala, ekala jItanArA......mahe ekala, prakAza pheAranArA.... he cunilAla kAmadAra. sTrITa, muMbaI. zrI suba jaina zuSka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI mudraNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai. 2
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata doDha Ane zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4266. prabuddha jaina taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, lavAjama aMbaiH 15 navembara 1941 zanivAra aMka : 14 rUpiyA 2 subhASitanA harIphAI ---ka" che? zrAvastInI kathA che. pacitti bolyo : huM deveMdra ! mUrkha AgaLa zAMta rahevAthI bhagavAna eka vakhata zrAvastI pAse jetavanamAM anAtha- te ApaNane DarI gayelA mAnI vadhu trAsa Ape che. gAya paNa piMDikanA ArAmamAM rahetA hatA. tyAM temaNe eka vakhata bhikSu- bhaya pAmIne nAsanArane keDo vadhu pakaDe che. ene nIce mujaba upadeza ApeH - tyAre zuM karuM - he pacitti ! jUna . bhaupa he bhikSuo! eka vakhata deva ane asure vacce yuddha bhayabhIta javAthI zAMta "kSyAM. paraMtu paNa bAbatanI zreSThatA, cAlatuM hatuM. te vakhate asureMdra pacittie deveMdra zakrane kaheNa tenA vaDe aMte kula keTaluM kalyANa nIpaje che, tenA vaDe mapAya me kahyuM: "he devendra ! ApaNe bane subhASito belIe ane jenuM che. te dRSTie jotAM sahanazIlatA ja zreSTha che. alabatta, pite subhASita uttama hare tene jItela gaNavo." baLavAna hovA chatAM, je mANasa sAmAM manuSyanA aparAdhe sahana devendra e vAta kabUla rAkhI. karI le che, tenI. samagIlatA ja sAcI sahanazIlatA che; bAkI pachI devoe ane asuroe eka pariSada nImI, ane te kAyara manuSya haMmezAM saha.. ja hoya che. gusse thanAranI ' paripada je cukAdo Ape te baMnee svIkAravo evuM TharAvyuM. sAme gusse thaIe, te ApaNe sarakha :- dApita karyA; athavA asureMdra pacittie zakrane kahyuM: he devendra! tuM prathama te tenAthI paNa vadhAre deSita karyo. paraMtu sAM bacele eka gAthA ela. jeI je manuSya zAMta rahe che te pitAnuM tema ja sAmAnuM hita tyAre deve kahyuM : he vepacitti! tuM mArA karatAM moTo Acare che. te manuSya pitAne roga dUra kare che eTaluM ja nahIM, che, mATe tuM prathama bela. paNa sAmAne rAga paNa dUra kare che. mATe sAco vijaya tene ja - tyAre pacitti nIcenI gAthA belyo : che; bhale dharma jANanArAo tene namAla kahe. mukha mANasane rekIe nahi, te te vadhu phATe che; mATe DAhyA A sAMbhaLa deva ane asuroe nImelI pariSadanA sabhya mANase prathamathI ja pitAnI lAkaDI saMbhALavI. vepacittinI gAthAne asuree vadhAvI lIdhI, paraMtu deva ekI avAje belI. ulyA ke, vepacittie kahelI gAthA pazubaLa ane zastrabaLanI gAthA che, tathA tenuM pariNAma vigraha ane pachI iMdra pitAnI gAthA bolyA: kalaha che; paraMtu deveMdra zakranI gAthA pazubaLa ane zastrabaLanI mUrkha mANasane rokavAne eka ja mArga ane dekhAya che. tene gAthA nathI, tathA tene pariNAme vigraha ane kalaha zAMta thAya khUba gusse thayele joI jAte zAMta thaI javuM. che. mATe deveMdra zakrane ame A subhASitayuddhamAM jItele jAhera deveMdranI gAthAne devoe vadhAvI lIdhI, paraMtu asure karIe chIe ! cupa rahyA. (saMyutta. 1-1-5) gopALadAsa jIvAbhAI paTela cara chA che ke eka ja thai na. paraMtu " dharma viruddha dhArmikatA eka jamAne evo hato ke jyAre moTA moTA samrATone eTalI saMkIrNatA phelAvA lAgI che, eTalo manuSyadroha thaI rahyo paNa pitAnA rAjamukuTa hAthamAM rAkhIne dharmAcAryonI adAlatamAM che ke, Aje ekeeka dharma nyAyAdhIzane badale AropInA hAjara thavuM paDatuM. sAhitya, kaLA, vijJAna, e badhAMne dharmanI sthAne AvI gayo che. ' adAlatamAM pitAnI nirdoSatA ane niSThA siddha karavAM paDatAM hatAM. paheluM satva cAlyuM jAya che; pachI pratiSThA Athame che Aje e divaso vahI gayA che. kAraNa ke, dharmomAMthI tyAra pachI te sthAnabhraSTa thavAmAM vAra zI? dharmoe dhArmikatA jaNe dhArmikatA ja cAlI gaI che. have Arya dharma, bauddha dharma, ' choDI ane pitA nAza vahAryo. have dhArmikatAne ja dharmonA yahUdI dharma, vizvAsI dharma, islAma, vagere badhA ja dharmo mAna- saka jAmAMthI bacAvavAnA divaso AvI pahoMcyA che. vatAnI adAlatamAM AropI banIne hAjara thayA che. dharmane nAme "sI sI'mAMthI kAkA kAlelakara.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 prabuddha jaina 'tA. 15-11-41 gAMdhIjI ane lalitakaLA mahAna kalAkAra che. mAtra ApaNe mahAtmA jevA mahAna puruSa, pAse eTalI AzA rAkhIe chIe ke prakRtinI stutinI sAthosAtha (gatAMkathI cAlu) teo AvuM kaMI kahe: mANasa paNa prakRtinuM anusaraNa karI mahAtmAjInI sAthe bIjI mulAkAta dezabaMdhu cittaraMjananA rekhA-raMgadhvani-vicAra-mAM sauMdaryane pUjArI bane.' temanAM makAnamAM 4 thI navembara 1924 nI sAMje thaI hatI. jANItA vacana vAMcatAM vAMcatAM lAge che ke prakRti athavA prakRtinA aMtapurUSe badhA ja hAjara hatA. dezabaMdhu, kelakara, tulasIcaraNa, zera UMna divya satya samakSa teo kevaLa niSkriya premI banIne rahevA vANI, jayakara, basa. rAjagopAlAcArya. aala kalAma AjhAda : Icche che; paNa jo bhagavAna ApaNu darekamAM vase che te pita- ' . bIjA paNa keTalAka adhinAyake. teo vacce khAdI saMbaMdhamAM potAnI zakti anusAra ApaNuM darekanuM e kartavya nathI ke te keTaloka samaya garamAgarama carcA cAlI rahI hatI. parama sauMdaryaniyatAnI pratimUrti banavAne ApaNe prayatna karIe? - jIvananA anaMta abhizApamAM mRtyu eka parama varadAna che, "tamArI vAtacItanA eka bhAga uparathI mane lAgyuM ke e vastu huM te divase samaje-jyAre te carcAnI paNa mRtyukSaNa kalA viSenA - "chanA mata saMbadhe meM je lakhyuM che, tethI AvI pahoMcI. kAnAjI ane temanA mitrone jarA du:kha thayuM che. meM e khaMDamAM pharI vAra zAMti patharAI gaI. mahAtmAjI mArA saMbaMdhe mAre koI paNa prakArane abhiprAya vyakata karyo hoya evuM I tarapha joIne "olyA "have ?" mane yAda AvatuM nathI ! paraMtu anicchAe "gu je meM mArA " "paNa" jarA AnAkAnI karatAM meM kahyuM, "Apane A pustakamAM e saMbaMdhe kaMI bhUlacUka karI hoya, athavA ajANatAM kurukSetra pachI paNa thAka nathI lAgato ?" temane na game evuM kaMIka kahyuM hoya, te te mATe mArA karatAM " lAge che mATe ja te tamAre gAvuM paDaze" vizeSa duHkha bIjA kone thavAnuM che? huM temanA pratye game eTale : 3 aka" prakhyAta gIta" -' :: >> Adara sevato houM, temanA upara game eTale prema rAkhato houM, jinake hRdimeM siri roma base, to ye huM eka yuropiyana rahyo--mArI eziyAnA emanA jevA una sAdhana aura kiye na kiye. mahAprANuM purUSane samajavAmAM bhUla thAya e khUba svAbhAvika che. jina saMta caraNaraja parasA, mAro eka mAtra khulAse e che ke bIjAnA mahimAno talasparza una tIrathanIra piye na piye. karavAnA ekAMtika ausukayane vakhate meM kadI AtmAdarane bahekavA saba bhUta dayA jina' .. dIdhuM nathI. huM mAtra eTaluM ja IcchuM chuM ke teo mArI-bhUla una keTana dA 'daya ne diye. batAve, huM sudhArI laIza. nita napu dhyAna dhare, 1922 mAM jyAre mahAtmAjIne cha varasanI sajA thaI una rAma nAmane liye na liye. tyAre koI paNa yuropiyane e viSe eka zabda sarakho uccAryo * " Apane huM eka patra vAMcI batAvavA mAguM chuM, mahAtmAjI" nahetA. e vastu tamane khaTakI che. tamane navAI lAgI che. paNa tamane khabara che ke mahAtmAjI viSe yuropamAM ATalI badhI gera' "lone. temane pUnAmAM ApanI sAthe mAre vAtacIta samaja che tene mATe sauthI vizeSa javAbadAra koNa che?--tame thayelI te mekalI ApI hatI. tenA javAbamAM temaNe te viSe pite ja, tamArAmAMnA koI kahe che ke gAMdhI eka atizaya adbhuta pittAne mata lakhI meka che." vicitra havAI mANasa che, teo buddhisaddhine te pAse ja AvavA ema ? vAMce vAMce.-nA, nA, mane kaMI. evo thAka detA nathI; ke vaLI kahe che ke teo aMdarakhAnethI bezevika lAgyo ja nathI." che, ahiMsAne upayoga te teo eTalA mATe kare che ke hamaNAM mahAtmAjI eka meTA palaMga upara sutA hatA-meM pAse ethI ja kAma sare ema che. pariNAme loke mUMjhAI gayA che: besIne vAMcyuM : gAMdhI ! e zuM che!" ane eTalethI ja kyAM pate ema che ? priya dilIpakumAra, zAMti-ane-svAdhInatAne-mATe sthapAyela-nArI-saMghe" mahAtmAmuMbaIthI tame mane je patra lakhyo hato tene mATe mArA jInI sajA sAme lakhANa lakhavAnuM TharAva karyo eTalAmAM te sane dhanyavAda svIkAraze. mahAtmAjI AgaLa mArA viSe tame keTalIka bhAratIya strIone tIvra virodha thayo. temaNe zuM lakhyuM je vAta karI che te mATe paNa mArA dhanyavAda svIkArajo. temanI. hatuM khabara che?--ke gAMdhI aMdarakhAnethI hiMsAvAdI che. emanAM sAthenI tamArI vAtacIta atyaMta cittAkarSaka che. banatAM sudhI nAma huM tamane nathI ApI zakatA, be kAraNe : (1) nAma huM ene anuvAda koI pheMca patrikAmAM chapAvIza--ezaka mAre ApavAne mane kaze adhikAra nathI; (2) e loke bIjA hiMdIpitAne viSene bhAga TALIne. kalA viSenA emanA vicAre jANavA enA krodhanAM bhegA thaI paDe che. huM icchato nathI-e gAMdhIjInAM khUba jarUrI che-ane tame ja sau pahelAM e badhA jagatane vacano ane IcchA sAthe paNa saMgata nahi thAya. amArA dezamAM jaNAvyA. mane mAtra eTalI vAtane aphasa thAya che ke mahA badhI khabara kAMI tamArA jevA mANase mAro DI ja Ave bhAjI pitAne kalAsiddhAMta spaSTa rIte bolatAM bolatAM aTakI che-evA mANase ke jemanAmAM dezabhaktinI sAthe sAthe satyaniSTha gayA. dAkhalA tarIke, jyAM temaNe tArAjaDita AkAza viSe paNa hoya. pitAne manAvedhaka ubharo ThAlavyo che, tyAM te pachI tarata ja, "paNa jarA uMDA utarIne vicAra karIe te mAlama paDe jo temaNe kahyuM hota: 'paNa tethI kaMI huM bhAratIya citrakalA che ke AkhA vizvanA mAnavene moTo bhAga Aje je hInAdapiane sthApatyane ocho premI nathI'-te ApaNane keTalo badhe hIna pApanA bejA heThaLa kacaDAI rahyo che, te ja yaMtraNAne bhAga AnaMda thAta? paNa teo tArAjaDita AkAzanI vAta karIne ja hindustAna paNa bhogavI rahyuM che. te uparAMta yuropamAM paNa aTakI gayA. bezaka, e vAta koNa nahi mAne ke prakRti ja sauthI (anusaMdhAna puSTa 138 jue)
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12? tA. 15-11-41 prabuNa jena bhagavAna kRSNane neminAthanA samAna eka bhAvI tIrthakara tarIke oLakhe che. paNa je ApaNe bannenA caritrane vadhu samajIe te ApaNane neminAtha ane rAjumati viSe jene ghaNuM jANatA haze, sAcuM rahasya mAluma paDaze. nAnA bALako paNa kaMIne kaMI te jANatA haze, chatAM mane A pazuonI hiMsAnA khyAlathI dukhita thaine neminAtha sAdhu viSaya upara kaMIka kahevAnuM mana thayuM che. thAya che, rAjumati neminAthanA rAgathI nahi paNa kharA tyAgathI huM banArasamAM hato tyAre duSkALanA khabaro chApAmAM vAMcatA prerAIne sAdhvI thAya che. rahemInI caMcaLa cittavRttinuM saMyamamAM ane DherenA maravAnA khabara sAMbhaLIne mane atizaya ukaLATa parivartana karAve che. sarvedamAM yama ane yamI e be bhAI thata hateA. mANase te mare che chatAM ApaNuM dhyAna muMgA Thera hetenuM varNana che, jemAM yamIne lagna karavAnI IcchA thAya che pratye vadhu kheMcAya che. e vakhate huM hemacandrAcArya uparanA eka paNa tene bhAI yama tene saMyamamAM sthira kare che. neminAtha ane pustakanI aMgrejI prastAvanA sAMbhaLatA hatA tyAre neminAthane rAjumatinA jIvananA A prasaMge nAnA chatAM ghaNuM mahatvanA che. ullekha AvyuM. eTale mane tyArathI A si... bolavAne jaina AdarzamAM je saMtane, tyAgane Adarza che tenuM ApaNane vicAra Avyo hato. * * * * anAtha ane rAjumatinA jIvanamAM darzana thAya che. neminAtha viSe tame kAMI kaho tyAre tamAre kRSNa viSe paNa .." kRSNa gItAne kharekhara evadha karyo hoya ke tenA pachI tene jANavuM joIe neminAtha ane kRSNa e bene ApaNA Adarzo nAme bIjA koie lakhI hoya, paNa te atyaMta jIvana-sparza che tarIke rAkhIe te ApaNe AkhI AryasaMskRti samajyA chIe ane temAM vaidika saMskRtine sAra AvI jAya che, tethI Aje ema kahevAya. te dharmasAhityamAM sarva zreSTha sthAna bhogave che. ' e bannene janma yadukuLamAM thayo hate. neminAthane janma neminAthanA jIvanamAM je prasaMga Ave che tethI jude prasaMga kRSNanA jIvanamAM Ave che. ativa i*^pIDAtAM jAnaAjathI chAzI hajAra varSa pahelAM thaye hatuM ema jaina paraMparA kahe che. brAhmaNa paraMparA kRSNane janma pAMca hajAra varSa pahelAM virene temaNe geIma parvata dvArA bacAvyA ane Aje paNa Thera Thera gauzALAo brAhmaNa saMskRtinA anuyAyIo taraphathI cAle che. thaye ema kahe che. je neminAtha ane kRSNa kAkAnA dikarA bhAI A gauzALAmAM moTe bhAge gAyo ja hoya che. hoya te A jana paraMparAne khyAla bhUla bharela gaNa joIe. bIjA prAntamAM gAye mATe rakSaNanI vyavasthA che, paNa mane lAge che ke neminAtha chAzI hajAra varSa pahelAM nahi paNa * gAya uparAMta bIjA prANIonuM rakSaNa karavuM e vyavasthA gujapArzvanAthathI thoDA samaya pahelAM ja thaI gayA hovA joIe. eTale rAtamAM ApaNe vadhuM ei chIe tenuM kAraNa nemisamayanI bAbatamAM jaina paraMparA upara bahu bhAra mukavA jevuM nAthane baMdha hoya tema joya che. eTale ApaNe mane lAgatuM nathI. - eLa kRSNane gerakSaka ane neminAthane pazerA.. yaduvaMza e mathurAnI AsapAsa phulyo phAlyo hate. vasu khAvI zakIe. kRSNane saMbaMdha gepAlana-govadha na ) devanA putra kRSNa ane vasudevanA bhAI samudravijayanA putra e joDavAmAM AvyuM che, tevI ja rIte neminAthane saMbaMdha pazurakSaNa neminAtha. jaina paraMparAmAM neminAthanI sAthe kRSNanuM paNa ghaNuM varNana ane pazupAlana sAthe joDavAmAM AvyA che. tenI sAbItIo Ave che. brAhmaNa paraMparAmAM kRSNanuM varNana ghaNuM che, chatAM temAM kAThiyAvADamAM ane gIranAra upara maLe che. neminAthane ullekha paNa nathI e Azcarya upajAve tevI vAta che. neminAthane saMbaMdha vyavahAra sAthe jANe na hoya tema | mathurAmAM kRSNa upara Aphata AvatAM te navI rAjadhAnI lAge che. tyAga karyA pachI je temanI pAse Ave temane mATe - dvArikAmAM sthApe che. neminAthane ucchera ane juvAnI dvArikAmAM temanA jIvanamAM ghaNuM che, jyAre kRSNanuM AkhuM jIvana vyavahArathayA hoya tema jaNAya che. neminAtha ane rAjumatinuM jIvana e jaina pUrNa che. saMsAramAM rahyA chatAM saMsArathI alipta rahevAne baMdha paraMparAno tyAga vRttine namune che. teo paraNavA IcchatAM nahotAM temanA jIvanamAMthI jaDe che. hiMdamAM neminAtha ane kRSNanA be chatAM bIjAnI samajAvaTathI paraNuvA taiyAra thAya che. lagna vakhate katala AdarzomAM ApaNI Arya saMskRtinI rajuAta thAya che, thanArAM jAnavaro joIne neminAthane atyaMta karUNA ane kaMpArI Arya saMskRtimAM hInayAna ane mahAyAna evA be Adarzo chUTe che ane pazavadhane khyAla AvatAM teo lagna choDIne che. hInayAna Adarza pitA pUratuM ja paryApta che. potAnuM kalyANa gIranAramAM tapazcaryA karavA mATe cAlyA jAya che. karatAM bIjAnuM kalyANa thaI jAya te bhale; paNa khAsa te pitA rAjumati e kaMsanI bahena ane ugrasena rAjAnI putro. mATe che jyAre mahAyAna Adarza sarva lokonA kalyANane paheluM rAjumatine neminAtha viSe khabara paDatAM te paNa saMsAra choDIne sthAna Ape che. jemAM hIMnayAnane vadhu pasaMdagI ApavAmAM cAlI nIkaLe che ane tapa karatI vakhate neminAthanA bhAi rahemI AvI hoya tema jaNAya che, jyAre brAhmaNa lekee mahAyAnanA jeo sAdhu thayA hatA ane je rAjumatinA rUpamAM lebhAya che Adarzane paNa svIkAryo che. kRSNanA jIvanamAM sudAmAnI vAta temane sadupadeza ApI sthira kare che. tyAra pachI neminAtha ane Ave che, vaibhave bhegavavA chatAM pite alipta rahe che. samarAMrAjumati sadupadeza karatAM phare che. ApaNI dharmaparaMparAmAM sAdhu gaNamAM paNa te taTastha bhAve rahe che. paNa A banne Adaate sAdhvInuM je sthAna che tenA namunA rUpe temanuM jIvana zene alaga pADavAthI ApaNe ghaNuM velyuM che. brAhmaNa ane vyatIta thayuM hatuM. teo aitihAsika pAtro hoya ke na hoya te jenee parasparanA mahAnapurUSo viSe keTaluM ochuM jANyuM paNuM lokenA cittamAM eTalA badhA vasI gayA che ke teo hatA che? hInayAnI ane mahAyAnI Adarzo je Aje chUTA paDI ja ema manAya che. gayA che te barAbara nathI. bhAratIya saMskRtine je ApaNe kRSNa viSenuM sAhitya eTaluM vizALa che, tene lagatAM gIte samajavA mAgatA hoIe te neminAtha ane kRSNa baMnene ApaNe saMskRta ane prAkRtamAM eTalA badhA che ke jo e badhAno saMgraha samajavA joIe. rasavRtti, buddhi ane tatvajJAnanI dRSTie je karyo hoya te e ja eka moTuM mahAbhArata thaI jAya. jane paNa (anusaMdhAna pRSTa 137 jue)
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina 1941 134. prabuddha jaina tA. 15-11-41 saccassa ANAe uvahie mehAvI mAraM tarati / vigere. A badhI kriyAo rahasyapUrNa che, eka dRSTie dharmanA satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. pratIkarUpa che paNa pharajIyAta hoya tyAM anarthakArI che. tevI ja rIte amuka stotre pharajIAta meDhe karavA ja joIe, amuka graMthane abhyAsa karI parIkSA ApavI ja joIe vigere. - dhArmika zikSaNane ApaNe Agraha rAkhIe chIe tenuM . satyapUtAM vadevAcam mukhya kAraNa eka ja che ke uDe uDe paNa ApaNAmAM eka navembara 15 bhAvanA che ke jaina dharma eka mahAna dharma che, AcaraNIya che ane tethI ApaNAM saMtAnomAM jaina dharma ane saMskRtinAM bIja dhArmika zikSaNa ropavA jarUranAM che. ApaNAmAMthI ane jagatamAMthI dhArmika bhAvanA ochI thatI jAya che ane tenuM ApaNane bhAna che ane keLavaNInI jaina saMsthAo calAvanAra kAryakartAone ana- ' duHkha paNa tene sAce upAya karavA ApaNe taiyAra bhava che ke evI saMsthAomAM paisA ApanAra graho pahe " badhA. chevaTe A eka mArga zodhI kADhaye ke ApaNA paisAnI prazna e pUche che ke tamArI saMsthAmAM dhArmika zikSaNa apAya madadathI vyavahArika keLavaNI letAM vidyArthIoe dhArmika zikSaNa che? dhArmika zikSaNa apAya che tema kahevAthI athavA batAvavAthI pharajIyAta levuM joIe. vepArI draSTie A karyo ke ame AvI saMsthAo mATe paisA maLe che te jANItI vAta che. prazna paisA ApIe. tamAre tenA badalAmAM dhArmika zikSaNa pharajIyAta pUchanAramAMthI ghaNA kharA kadAca jANatA paNa nahi hoya ke dhArmika levuM paDaze. ApaNane saMtoSa thaye ke ApaNAmAM athavA ApaNAM zikSaNa eTale zuM te kevA prakAranuM hovuM joIe ane kevI saMtAnamAM te dhArmika saMskAra lupta thatAM cAlyA che, paNuM keTalAka rIte ApI zakAya athavA je dhArmika zikSaNa apAya che te vidhAthI ene pharajIyAta dhArmika zikSaNa ApyuM che tethI jaina kevA prakAranuM che ane sArthaka che ke nahi te jANavAnI paNa temane dharma cirakALa TakI raheze ane ApaNA AtmAnuM kalyANa thaze paravA na hoya. chatAM dhArmika zikSaNa pharajIyAta che, tenI parIkSA ke bIjAne ghamaMdhanI taka ApI ! levAya che, parIkSAmAM dareka vidyArthIne pAsa thavuM paDe che-pAvuM mArI e namra sucanA che ke kaMI paNa saMsthAmAM dhArmika dareka jaina saMsthAnA rIporTamAM vAMcIe chIe. A kharekhara karUNa zikSaNa pharajIyAta hovuM na joIe. tenI sAme eka ja dalIla dazA che. dhArmika zikSaNa apAvuM joIe evo Agraha rAkhavAnuM che ke tema karIzuM te bahu thoDA vidyArthIo dhArmika zikSaNa leze. vALA jANatAM na hoya ke dhArmika zikSaNa kene kahevAya ane A dalIla ja dhArmikazikSaNa pharajIyAta karavAnI virUddhanI che. kevI rIte zarU karatAM tene mATe Agraha rAkhe ane tene nAme dhArmika zikSaNa mATe je vidhArthIomAM svecchAe rasa utpanna ." . ! kaMI jaina saMsthA chaDecoka ema kahe ke ame te karI na zakIe te pharajIAta apAela dhArmika zikSaNa nirarthaka mAtra vyavahArika keLavaNInA uttejanArthe saMsthA calAvIe chIe che, kadAca viparIta pariNAma upajavanArUM thAya. badhI keLavaNInuM ane sAmAnyapaNe jene dhArmika zikSaNa kahevAmAM Ave che mukhya lakSaNa ja e che ke temAM vidhArthInI svataMtratA jaLavAvI tevuM kaI zikSaNa ApatA nathI te tevI saMsthAne Arthika joIe ane temAM tene rasa utpanna tha joIe. dhArmika zikSasahAya maLavI muzkela thaI paDe. dhArmika zikSaNa apAya che te NanuM A lakSaNa savizeSa hovuM joIe. vyavahArika keLavaNI kAraNe jeo AvI saMsthAone madada kare che tevAone pitA- ' te AjIvikA mATe athavA buddhinI khIlavaNI mATe hoya che. nAMja santAne pitAne tyAM kAMI dhArmika zikSaNa letA na hoya dhArmika zikSaNa AtmabhAna mATe che tethI temAM baLAtkArane koi tenI temane paravA nathI. paNa temanA paisAthI cAlatI saMsthAomAM sthAna nahoI zake. dhArmika zikSaNa pharajIAta hovuM joie e temane bIjo prazna dhArmika zikSaNa kevA prakAranuM hovuM joIe. Agraha che. vyavahArika keLavaNI jarUrI che te hakIkatano inkAra A prazna ghaNe aTapaTo che. huM mAtra thoDI sucanAo karIza. kadAca AvA dAna ApavAvALA nahi kare, paNa te mATe ja dhArmika kriyAo dharmanuM hArda nathI. temAM rahela AcAra praNapitAnuM dAna nahi Ape. saMsthAomAM pharajIAta dhArmika zikSaNa likAo ane vidhiniSedha samaye samaye badalAya che ane mATe Avo Agraha zA mATe? kevA prakAranA dhArmika zikSaNanI badalAvA joIe. tethI saMkAo pUrve nakakI thayela amuka dhArmika dAtAo apekSA rAkhe che ? kriyAo Aje paNa eja svarUpe karavI joIe evo Agraha dhArmika zikSaNa jyAM pharajIAta apAtuM hoya evI keTalIka rAkhavAmAM DahApaNuM nathI. bIju' je kriyAo karavAnI hoya jaina keLavaNInI saMsthAo meM joI che. keTalAkane viSe huM vinA te dharmabhAvanA jAgrata karavAvALI che evI pratIti na thAya sakeca ema kahI zakuM chuM ke dharma pratye aNagame utpanna kara- tyAM sudhI tenI koI upayogItA nathI, paNa mAtra jaDabhAve vAnI vadhAre sArI rIte bhAgye ja zodhI zakAya evI rIte dhArmika eka varUpa thaI jAya teTaluM ja. dA. ta. lIletrI athavA zikSaNa" ApavAmAM Ave che. sAcA dhArmika zikSaNanuM je eka rAtrI bhojanane tyAga. Ama karavAmAM dharma che tenI pratIti na mukhya lakSaNa hovuM joIe ke te svecchAe levAya te ja sArthaka thAya tyAM sudhI pharajIyAta karAvavAthI zuM lAbha ? eka taraphI thAya tene ja abhAva jovAmAM Ave che. pharajIAtanuM tattva eTaluM vijJAna ema kahetuM hoya ke khUba zAkapAna ane phaLa khAvA vadhAre paDatuM hoya che ke te eka ja kAraNe apAtuM zikSaNa nirarthaka ane bIjI taraphathI ApaNe dharmane nAme tene nivedha karIe ' - thAya che. eTalu ja nahi paNa kadAra avaLuM pariNAma upajAvanAruM tene meLa kayAM ? zA mATe e niSedha AcaraNIya che? khAsa bane che. amuka kriyAe pharajIyAta karavI ja joIe, amuka tithie karIne kolejamAM abhyAsa karatAM vidyAthI ene AvI pharaja lIletarI tathA rAtrI bhojanane tyAga kare ja joIe, amuka pADavAmAM Ave ane tenuM rahasya temanI buddhi na svIkAre che ? divasoe, kadAca hameza, maMdiramAM pUjA karavA javuM joie. A vastu temane mATe eka upahAsane viSaya ja rahe. tevuM dareka
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-41 prabudha jaina 135, kriyA viSe. kriyA koI bhAvanAnuM apUrNa pratIka che ane te ahiMsaka vyAyAmasiMgha " bhAvanAne jIvanamAM utAravAnuM eka upayogI sAdhana che, te na samajAya tyAM sudhI kriyA sajJAna na ja thAya. [ saradAra pRthvIsiMhajI dvArA saMcAlita zrI ahiMsaka vyAtevI ja rIte amuka granthane pharajIyAta abhyAsa ane yAme saMdhanuM baMdhAraNa nIce raju karavAmAM Ave che.] tenI parIkSAonuM. e grantha jaina tattvajJAna-dravyAnuyoga ane (1) bhUmikA-keLavaNInI badhI yojanAonuM dhyeya satya, darzana (metaphysics and logic)-nA hoya te eka sAva ahiMsA, saMyama ane sevAparAyaNu jIvana banAvavAnuM hovuM joIe. cetInA jarUra che. tattvajJAna e mukhyatve buddhine viSaya che. tene siddha karavA mATe aneka saddaguNonA saMvardhana ane zikSaNa dharma hRdaya ane lAgaNIne viSaya che. jaina tattvajJAnanAM paMDita sAthe sAthe vyAyAma zikSaNanI paNa jarUrata che. e dRSTine najara jaina dharmanAM sAcA anuyAyIo che evo anubhava nathI. rAkhI vyAyAma zikSaNa saphala banAvavA mATe eka khAsa saMsthAnI jaina tattvajJAna ane jaina AcAra dharma banne vacce koI Ava- ' jarUrIyAta mAluma paDavAthI A saMsthAnI sthApanA karavAmAM zyaka saMbaMdha nathI. eTale ke tattvajJAnamAMthI AcAradharma Ave che. . vAya paNe kulIta thatA nathI. AryasaMskRtinI e * - * * (2) nAma:-A saMsthAnuM nAma "ahiMsaka vyAyAma che ke tatvajJAnanA pradeze game tevA matabheda hoya, daMta hoya, saMgha' rAkhavAmAM Ave che. saMdhanuM mukhya kAryAlaya malADa ata hoya, viziSTAdaMta hoya, te paNa tenI jIvanasAdhanA (muMbaInuM paruM) mAM raheze. paraMtu saMdhanI kAryakAriNI samitine eka che. tapa, tyAga ane saMyamanI. buddhinA pradezamAM pUrNa svataM jyAre jarUra paDe tyAre tenuM sthAna badalavAne adhikAra che. tratA hovA chatAM vartanamAM ekatAne Agraha che. temAM koI sAdhana (3) udeza -A saMdhane uddeza vyAyAma dvArA dezanI upara ocho vo bhAra mUkavAmAM Ave paNa sAdhya eka che. e rIte sevA karavAnuM che jethI janatAnI zArIrika ane kartutvaAtmAnI mukita, sAdhanA eka che, Idriya nigraha ane vItarAga zaktinA vikAsanI sAthe sAthe tenA mana ane buddhi susaMskArI bhAva. hindu, bauddha athavA jaina dharma darekanA dravya ane darzana bane ane tenuM jIvana satya, ahiMsA, saMyama ane sevAvicAraNAmAM matabhede ghaNAM che, chatAM sAdhya, sAdhanAM eka che. parAyaNa thAya. tethI jena dravyAnuyoga ane darzanane abhyAsa upayogI che , (4) kAryakAriNI samiti-upara jaNAvela uddezane chatAM tenAMja abhyAsathI jaina dharma athavA saMskRtinuM hArda purU yogya ane vyavahArU rU5 daI kAryamAM pariNuta karavA mATe nIce nahi samajAya. jaNAvela sabhyonI eka kAryakAriNI samiti banAvavAmAM AvI che. jaina dharmanuM hArda che tene saMyamadharma, jemAMthI phalita thAya che tenAM mahAvrata-ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane | (1) zrI nAthajI (kedAranAtha) pa. pramukha aparigraha, te saMyamadharma tatvajJAna upara nahi manuSya svabhAvanAM | (2) zrI rAmezvaradAsa bIDalA * TUMka, jJAna upara racAyela che. manuSyanI vAsanAonuM prAbalya, kAma (3) zrI kezavadeva nIveTIyA ane sukhanI tIvra lAlasA, tenAM saMyamanI jarUrIyAta ane (4) zrI purUSottama kAnajI temAM ja zreya-A jaina dharmanuM hArda che. jaina dharma saMyama upara (5) zrI pRthvIsiMhajI savizeSa bhAra mUke che. tenAM badhAM vrata, AcArapraNAlikAo . (6) zrI jhAbIraalI sabhya ane vidhiniSedhe A eka mahAna dharmanA judA judA prakAro che. (7) zrI manubhAI bakSI mAnada maMtrI tethI sAcuM dhArmika zikSaNa tapa, tyAga ane saMyamanI (5) kAryakAriNI samitimAM ochAmAM ochA pAMca bhAvanA draDha karavAmAM che. kriyAo bhale karavAmAM Ave, tatvajJAnane ane vadhAremAM vadhAre sAta sabhya raheze. teone temanI nimaNukanA abhyAsa bhale thAya, paNa A badhAnuM lakSya ane dhyeya svecchAe samayathI AjIvana sabhya gaNavAmAM Avaze. kAryakAriNI vIkArela saMyamamAM zreya che evI bhAvanAnI abhivRddhimAM che. samitimAM khAlI rahela athavA khAlI paDanAra sthAnanI pUrti dareka saMpradAyane pitAnI viziSTa kriyAo ane mAnyatAo hoya karavAno adhikAra samitinA bAkInA sabhyane che. te pUrti che, jene te saMpradAya dharmanuM mukhya lakSaNa mAne che. vastutaH tema sarvAnumatithI karavAmAM Avaze. nathI. Aje gAMdhIjInAM mahAna pragathI jana dharma kharekhara yuga- ' (6) kAryakAriNI samitinA adhikAra ane dharma bane che, vizva dharmanuM svarUpa le che. e have mAtra jainono ja javAbadArI:-saMdhanA saMcAlananI badhI javAbadArI ane adhidharma nathI rahetuM. tyAga ane saMyamanI bhAvanA jIvananuM mukhya kAra kAryakAriNI samitine raheze. tene mATe samitine vegya lAge lakSya rahetAM chatAM, tene jIvanamAM utAravAnA navA mArgo gAMdhIjI tevA prastAva, niyama, upaniyama, kAryakrama, yejanA, upasamitio batAve che. tathA kAryakartAonI niyukti vagere karI zake che tathA temAM pheraphAra AvuM zikSaNa ApavuM te ati vikaTa kArya che. samasta paNa karI zake che ane saMdhanA kAryone mATe dhana ane milkatanI samAjanuM vAtAvaraNa evI bhAvanAnuM piSaka na hoya tyAM muzkelI prApti, svIkAra, kharca, leNa deNa, temaja tenI saMbhALa mATe yogya vizena rahe che. jyAM lakSmIpUjA ja jIvananuM dhyeya che, tenuM ja carcA thaI zake. te mATe AvA saMyamadharmanuM hArda samajAvatAM mAna che ane tenI upara ja manuSyanuM mUlya aMkAya che tyAM jaina dharmanA mULa pustakone abhyAsa ane tenuM vivecana mAnavatAnuM navuM mUlyAMkana karavuM saheluM nathI; chatAM sAcuM dhArmika upayogI thAya. . zikSaNa ApavuM hoya te te prayoga karyo ja chuTake che. AvA uparanuM vivecana kaeNI saMsthA ke temAM apAtA. dhArmika zikSaNane AdhAra saMsthAnA samagra vAtAvaraNa ane zikSaka upara zikSaNanI TIkA karavA lakhyuM nathI te bhAgye ja kahevAnI jarUra rahe che. kelejanAM vidyArthIomAM AvA zikSaNa pratye abhirUci che. mArA anubhavathI mane je jaNAyuM che tenI sucanAo karavI pramANamAM saheluM che, kAraNa ke temanI sAthe buddhipUrvakanI karI che. cImanalAla cakubhAI zAha, saMcAlaka
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 prabuddha jaina tA. 15-11-41 gata saMvatsara vikrama saMvata 1887 nA saMvatsaranuM thoDA divasa pahelAM avasAna thayuM ane vikrama saMvata 1888 ne prAraMbha thaze. vidAya pAmelA AkhA varSa daramiyAna yuropanI yAdavAsthalI vadhArene vadhAre bhISaNa svarUpa pakaDatI gayela che. DenmArka, norve, bejIama, helAMDa, ane phAnsa te tethI AgaLanA varSamAM paDI cukyA hatA ane jarmanA IMglAMDa uparanA AkAzI humalAo cAlu thayA hatA. tyArabAda gata varSa daramiyAna jarmanIe sarva bAllakana rAjya pitAne svAdhIna karyA ane pITha pAchaLathI ghA mAre tema razIo upara virATa AkramaNa zarU karyuM. Aje duniyAe kadi nahi joyela evA tumula saMhAranA pariNAme razIAnA dakSiNa pradeza yukrena, krImIA vigere jarmanIe lagabha. sara karyA che. utare Avela lenInagreDanI samIpa jarmana jaI pahoMcyA che ane razIAnuM pATanagara meDhe paDuM paDuM evI dazAmAM lagabhaga taraphathI jarmanagherAnuM bhegA thaI paDela che. bIjI bAjue aMgrejoe IrAka, sIrIA ane IrAna upara pitAne kAbu jamAvyuM che; turkInI anukuLatA jALavI rAkhI che ane yunAITeDa sTeTasane pitAnA pakSe vigrahamAM lagabhaga sAmela karavA sudhI IMglAMDa kheMcI zakayuM che. dUra pUrvamAM jApAna pitAnAM zastrAstro khakhaDAvI rahela che ane razIAnA paDavAnI jANe ke rAha jotuM hoya ema yuddhapUrvanI badhI taiyArI dAkhavI rahela che. jApAna raNazIMguM chuM ke ke yunAITeDa sTeTasane mATe vigrahathI alaga rahevAnuM azakaya ja banavAnuM che ane e rIte pesIphIka . mahAsAgara paNa eka mI. raNabhUmI banI jAya e saMbhava che. razIA TakI nahi zake e abhiprAya AjakAla taraphathI nadhAre ne vadhAre majabuta banato dekhAya che ane enA paDavA bAda jarmana AkramaNa kaI dizA tarapha pitAne paje laMbAvaze e viSe jAtajAtanI aTakaLe baMdhAI rahI che. eka bAjue razIo paDe te pachI yuropamAM te tene greTazrITana ja sara karavAnuM rahe. paNa tyAM IMglIza cenala abhedha dIvAla mAphaka ubhI che. te kema bhedadhI tene nIkAla na Ave tyAM sudhI jarmanInuM game teTaluM meTuM AkramaNa IMglAMDane namAvI zake ja nahi. bIjI mAluma paDe tevI badhA prakAranI pravRti karI zake che ane temAM tene InDIyana TrasTa ekaTanI kalama 20 nI maryAdAmAM rahevAnuM Avazyaka raheze nahi. (7) jo koI kAraNavazAt zrInAthajI athavA pRthvIsiMhajI saMdhamAMthI nikaLI jAya che tenI jagyA kAryakAriNI samitinI sarvAnumatithI pUravAmAM Avaze. zrInAthajI pitAnI anupasthitimAM kAryakAriNI samitinA bIjA koI sabhyane pramukhanuM kArya karavA mATe nimaNuka karI zake che. tevI nimaNukanA abhAvamAM kAryakAriNI samiti pitAnA pramukha cUMTI leze. (8) saMdhanI bhUmikAmAM batAvela hetune kAyama rAkhI kAryakAriNI samitine A vidhAnanI bhASA ane kalamamAM pheraphAra karavA, vadhAravA, ghaTADavA, tathA saMdhane visarjana karavAne paNa adhikAra che. paraMtu je sadhanuM visarjana karavAmAM Ave te kArya kAriNI samiti temaja TrasTIonI e pharaja raheze ke saMghanI bAkInI badhI mAlamilkata kaI ahiMsAtmaka janasevAnA kAryamAM kharce athavA tevuM kAma karatI saMsthAne soMpI che. rAmabAga re maMtrI bAjue tuka, IrAna, aphaghAnIstAna bhedIne hiMdusthAna upara jarmanI caDhAI kAM na kare e paNa eka tarka hiMdusthAnanI uttara sImAne jokhamAvI banAvI rahela che. vaLI jApAna A vigrahamAM jhaMpalAve te barmA ane hiMdane pUrva bhAga vimAnI AkramaNonA bhoga banyA vinA na rahe ema sau koI mAne che. je rIte vigrahane vikAsa thaI rahyo che tene abhyAsa karatAM duniyAne mahatvane eka paNa deza A kALakarALa vigrahathI alaga rahevA pAme e zakya lAgatuM nathI. IcchAe ke anicchAe duniyAnA pratyeka deza ane pratyeka prajAe A saMhAratAMDavamAM pitAne phALo ApavAne ja hoya evuM bhAvanirmANa bhAse che. sAdhAraNa rIte Aja karatAM AvatI kAla vadhAre ujaLI ane AzAprada hoya che. AjanA samayamAM Aja karatAM AvatI kAla vadhAre bhayAnaka ane kalpanAmAM na Ave tevI avasthAne netaratI ; lAge che. mAnavIe mAnavasabhyatAnuM moTAmAM moTuM devALuM kADhayuM che. sevAgrAmane saMta duniyAne eka khuNe satya ane ahiMsAno saMdeza saMbhaLAvI rahela che. paNa duniyA upara prabhutva dharAvatI prajAo verajheranA nizAmAM cakacura banelI che. Aja sudhInA itihAsamAM kadi nahi noMdhAyelI ane kadi nahi kapAyelI AMdhI ApaNI kamanasIba duniyA upara utarI AvI ' che. alabata, dUranuM bhAvI ujjavaLa haze ane duniyAnuM navanirmANa AmAMthI ja ubhuM thavAnuM haze, paNa Aje te ApaNI AMkho tarapha ghaTTa banelA timirane bhedI zakatI nathI ane duniyA be DagalAM AgaLa cAlI hatI te paNa be DagalAM pAchaLa haThatI hoya ane ApaNI AzAnuM svarga lAMbA kALa mATe uthalI paDatuM hoya e nirAzAvAda ApaNI buddhi ane kalpanAne gherI vaLe che. je razIo paDe ? razIAnA sAmyavAdamAM hiMsA bharacaka bharI hatI; vyakti svAtaMtrya sarvathA lupta banatuM hatuM ema chatAM paNa AjanA muDIvAdanI cuDamAM phasAyelI duniyAne uddhAra karavAne ane kaMI kALathI dabAyelI ane zoSAyalI garIba janatAne uMce lAvavA e eka bhagIratha prayoga hatA. eka bAju pAra vinAnuM niSpanna, bIjI bAjue apAra bekArI, A muDIvAdI saMskRtinA anivArya pariNAme che. AjanuM yudhdha e paristhitine svAbhAvika paripAka che. A duSita cakracuDamAMthI duniyAne choDAvavAne razIAnA sAmyavAdane maratha hato. e razIAnA patana sAthe e mahAna pragane hAla turatane mATe anta Ave. vipula mAnavajAtanI pragati ane kalyANanI dRSTie A kharekhara atyaMta karUNAjanaka ane kamanasIba ghaTanA banI rahI che ! ane ApaNuM kamanasIba hiMdusthAna paNa Antargata paristhitinA kAraNe vadhAre ne vadhAre viSama ane vikaTa bhAvI tarapha kheMcAI rahyuM hoya ema lAge che. yuddhanuM game te pariNAma Ave te paNa hiMdusthAnanA lalATe gulAbI ane parAdhInatA ja lakhAyalI hoya evI koI vicitra nirAzA manane vedanAvyAkuLa banAve che. yuropIya vigraha hiMdane AjhAda banavA mATe eka mahAna avasara hatA. paNa e avasarane hiMdu-musalamAnane paraspara laDatA karanAra pAkIstAna pracAre dhuLa meLavyo che ane hAthamAM AveluM amRta phaLa pheMkAvI dIdhuM che. 1930-32mAM aMgreja sarakArane hiMdane kaI paNa rIte saMtoSavAnI bhAre cintA paDI hatI. Aje tenA jIvana maraNane savAla ubho kare evA A dhanAra yuddhathI gherAyelA hovA chatAM hiMdusthAnano prazna 1830-32nA varSo jeTale aMgreja sarakArane cintAno viSaya hoya ema jaNAtuM nathI. hiMdusthAna braTanane puSkaLa yuddha sAmagrI ane vastuo Ape che, saMkhyAbaMdha . ahiMsaka pAyAma sAMgha.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ " tA. 1-11-41 sainikA Ape che. paNa ApaNe jyAre ema puchIe chIe ke A vigrahane ante thanAra bhAvInirmANumAM amArU zuM sthAna? tyAre te eka ja javAba ApaNA mAthAmAM mAre che ke tame * eka thaine AvA ane navaracanAnI saMyukata yAjanA lAvA. A ekatA ane saMyukata ceAjanA zrI. jhINAnI kAmIvAdI pracArakArya AjanI Digse azakaya banAvI dIdhI che. jyAM tyAM kAnI dAvAnaLa saLage che ane nirdoSa ane garIba mANasAnA bheAga levAya che. jhINA ApaNA ja dezanA vatanI che ane kAmI jhagaDAMmAM eka yA bIjA pakSe bhAga letA bhAIo paNa ApaNA ja dezabAMdhavA. dezanI AvI asahAya dazA nipajAvanAra Akhare ApaNe ja chIe. ApaNI zarama pAravinAnI che. A duniyAmAM UMcuM mAthu karavAnA avasara Avyo tyAre ApaNAmAM padhdhitA yoga zarU sarakAra Aje eka pachI eka dezanetAeene jelamukata karI rahI che ane badhA ja rAjakIya kedIone cheADI mUkavAmAM Avaze evI vAte cAlI rahI che. * Ama bane te dezamAM eka navI paristhiti ubhI thAya. bhAtabhAtanI maMtraNA zarU thAya thayo ane Ama tema game eTaluM doDavA chatAM dhANInA baLadano ane pariNAme ApaNAmAM kAM to budhdhibheda thAya athavA tA sau bhAka hatA tyAMnA tyAM jevI ApaNI dazA thai gai. Aje ApaNA dezamAM azAnti ane avyavasthA upajAve tevAM tattvo cAtaraka ubharAI rahyAM che. kAnI taMga vAtAvaraNa, prajAne tIvra asateSa, rASTrIya mahAsabhAne satyAgraha, meslema lIganA asahakAra, vadhatI jatI moMdhavArI ane karazeje, sakhyAbaMdha rAjakAraNI kAryakartAonA jelavAsa ane rAjyakartAonI parApUrvanI enI eja rAjyapadhdhati--A badhAMja tatva ApaNA najIkanA bhAvIne vadhArene vadhAre gahana banAve che. kAine mAnya evA koi vegavAna kAryakrama ubhA thAya. zu thaze tenI Aje aTakaLA karavI mithyA che. kAraNa ke jagatanI AkhI raMgabhUmi upara eka pachI eka avanavA praveza bhajavAi rahyA che. hiMdusthAnanA prazno jaTilatAthI bharelA teA che ja; . ane vaLI e jaTilatAmAM AntararASTrIya paristhiti khUba vadhAro kare che. sarakAranI zAhIvAdI rAjanIti ane AntararASTrIya ghaTanAe bannene `paravaza ApaNuM hiMdusthAna svarAjya siddhithI haju kharekhara dUra che ane e siddhi hastagata thatAM pahelAM ApaNe aneka yAtanAemAMthI pasAra thavAnu N ja che e viSe be mata che ja nahi. paramAnada, yudhdha jaina thoDA divasa pahelAM mahAtmA gAMdhIjIe Aja sudhInA satyAgrahI rAjakAraNanI paryAlAcanA karatuM ane bhAvI mArganuM sUcanA karatu' eka ati mahattvanuM nivedana bahAra pADayu' che. e nivedana Aja sudhI cAlI rahela satyAgrahanI laData sa MbaMdhe "sate|Sa vyakata kare che. prajAnI AjanI mada maneAdazA dhyAnamAM letAM A sAya . vadhAre paDatA lAge che. 1930-32 nA virATa satyAgraha kayAM ane Ajane kRzakAya jharaNA mAka vahetA satyAgraha karyAM ? A uparAMta Aje prajAgaNamAM dekhAtA nirUtsAha, azraddA, niSkriyatA paNa eTalAMja glAnijanaka che. ema chatAM koi paNa gaMbhIra pagaluM bharatAM gAMdhIjI sAme e bAbate AvIne ubhI rahe che. temanA satyAgrahanA Adarza pratipakSane sakaTanA samaye bane tyAM sudhI nahi muMjhavavAnI nIti AgaLa dhare che ane khIjAM e nIti ApaNane svIkAya na heAya te paNa kAmI bhebuddhie AkhA dezanI sthiti ati nAjuka banAvI dIdhI che. lene ga puta ane kheA kheDI khasama' evI. sthiti te ApaNI nahi thAyane ?- AvI AzaMkA prajAvyApI satyAgrahane vicAra karatAM rASTranA koi paNa javAbadAra sUtradhAranI sAme AvIne ubhI rahe che. jyAM sudhI ApaNe aMdara aMdara ekameka viSe nirbhaya na heAe tyAM sudhI ApaNAM upADelI taravAra ApaNuM ja gaLu rakhene na kApe e bhaya taddana asthAne nathI. tethI gAMdhIjI Aje te racanAtmaka kAryakrama upara khUba bhAra muke che ane temAMthI ja pratipakSane yogya kALe yuddha ApI- zakAya tevI yuddhatAkAta ubhI thavAnI zakayatA gAMdhIjI jue che. racanAtmaka kAryakramamAM prajAnuM citta haratuM nathI ane dhImuM ane AveganI uttejanA vinAnuM kAma karavAnI prajAmAM dhIraja ke zraddhA nathI ane tethI ApaNI vacce pUrvakALamAM thaI gayela patitaddhAraka bhagIrathasamA gAMdhIjI che, satyAgraha che, racanAtmaka kAryakrama che ema chatAM paNa ApaNe jyAMnA tyAM ubhA chIe e ApaNI mATI kamanasIbI che. gAMdhIjIe peAtAnA nivedanamAM e bAbata cAkheMceokhkhI jaNAvI che. eka to haju paNa yuddhavirAthI vicAre darzAvavAnI 137 sarakAra chuTa Ape eTale ke prajAnA vANIsvAtaMtryane janmasiddha hakka sarakAra svIkAre te Aje 'cAlI rahela satyAgraha paNa gAMdhIjI khecI levAne taiyAra che. temaja bIjI bAjue vigrahanA anta samaya sudhImAM hiMdusthAnanI prajAne AjhAda banAvavAmAM nahi AvI heAya te hiMdusthAnanI prajA samakSa virATa satyAgrahano kAryakrama'mUkavAmAM ane e rIte sarakArane zakaya teTalI moTI laData ApavAmAM gAMdhIjIne kAi aTakAvI nahi zake e paNa gAMdhIjIe spaSTapaNe jaNAvI dIdhu che. bhagavAna neminAtha ane kRSNa ( pRSTha 133 thI cAlu). ApaNe kRSNane na jANIe te neminAthane paNa ApaNe barAbara nahiM jANI zakIe. kRSNabhakta jee mahAyAnI che temaNe neminAthanA jIvanamAMthI dhaNuM zikhavAnuM che. kRSNane nAme potAnI tAmasa ane rAjasattine te poSI rahyA che. temaNe neminAtha ane rAjumatinA jIvanamAMthI tyAga ane tapazcaryA zIkhavA joie. paNa vyavahAramAM tame kAMi karavA mAgatA hai| te tamAre kRSNanA jIvanamAMthI meLavavu paDaze. jaina AcAryone hAthe kRSNanI kathA lakhA che, temanA pitA vasudevanI vAta lakhAi che. atyaMta rasabharI che. kRSNanA jIvananA vAstavika ane neminAthanA jIvana sAthe joDIne ApaNe AryasaMskRtinuM sAcuM rUpa oLakhI zakIzuM. gopAlana ane pazupAlana e vastunI agatya paNa ApaNe temanA jIvanamAMthI meLavavAnI che. aMtima samaye peAtAne mANu mAranArane kRSNa udAracitte kSamA Ape che. eTaluM ja nahi paNa tene pazupAlanane madha Ape che. mahAvIra, buddha badhAnA jIvanamAM AvA dAkhalA maLI Ave che. te sthUla jIvana pratye nirmama hoya che. eTale hu jainAne kRSNanA jIvana viSe vAMcavAnuM kahu' chuM, tema jainetarAne neminAtha ane rAjumati viSe sahAnubhUtithI jANavAnI sUcanA karU chuM. AthI arasparasana! pUrvagrahAdUra thaze ane Arya saMskRtinA anne pAsAnuM darzana thaze. vyavahAramAM kAma karavA chatAM alipta rahevAnI bhAvanA kRSNanA jIvanamAMthI maLe che. teminAtha ane kRSNanA AdarzomAM leAkeAne jaNAya che te virAdha nathI. viredha dekhAya che te sthUla che.* paMDita sukhalAlajI *e varSa uparanA muMbainI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAyela eka vyAkhyAnanI sakSipta noMdha.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMDa saMgIta nATaka mATe vaya-bita daSTi * tA. 15-11-41 maya bhASA lakhe che ane temanI anya kRtionA anuvAdo upanATaya pragatinuM sImAcihna rathI saheje khyAla AvI zake tema che. saMbhava che ke prastuta chellA pakhavADIA daramiyAna muMbainI raMgabhUmI upara be bhASA daurbalya anuvAdane bane teTaluM 'taLapaduM" banAvavAnA AgrahanuM suMdara nATaya prayogo bhajavAyA. eka "caMDAlikA" bIjuM kuMvara- pariNAma hoya. paNa anuvAdakano prastuta nATakanI bhASAne taLabAInuM mAmeruM. 'caMDAlikA' vizvabhAratI ane zAntiniketana sAthe padI' rAkhavAno Agraha asthAne hate. nATakanI mukhya nAyikA saMbaMdha dharAvatA bhAIbaheno taraphathI bhajavAyuM hatuM. te mULa caMDAla kanyA ke tenI mAtA jarA paNa taLapadAM lAgatAM nahotAM. nATaka kavivara TAgoranI kRti ane tene gujarAtI anuvAda zrI. e ane enI sahacarIe AkAzamAMthI utarI AvelI parIo bacubhAI zukale karyo. te nATyaprayoganI lagabhaga rUA. 4007 jevI bhAsatI hatI. caMDALa kanyAnI aspRzyatA ane bhikhu nI Avaka vizvabhAratIne arpaNa karavAmAM AvI. kuMvarabAInuM AnaMdane tenI sAthe prasaMga to eka nimitta hatuM. te nimimAmeruM' yAne premaraMga' vilepAralena kumArikA strImaMDaLe upasthita ttane Azraya laIne kavine Azaya te prekSakagaNane pitAnI sAthe karyuM hatuM. kuMvarabAInuM mAmerU" mULa kavi premAnaMdanI kRti. te natya, saMgIta, AnaMda ane ullAsabharyA koI divya vAtAvaraNamAM uparathI zrI. karasanadAsa mANeke raMgabhUmI upara bhajavI zakAya e uyana karAvavo . nATakanI bhASA sAdI hoya ke bhAre hoya ghATa ApIne nATaka taiyAra karyuM. eTale e nATakamAM premAnaMdana- e gANa bAbata che paNa e bhASA AvA uDDayanane poSaka ane ja racelI kaDIo cAlI Ave, varNanAtmaka bhAga bAjumAM beThela uttejaka te hevI ja joIe. A bAbatanI nyUnatA khuMce gAyakagaNa gAya ane saMvAda vibhAge bhinna bhinna pAtra pita- . tevI hatI. Ama chatAM paNa caMDAlikAe ApaNane navuM ja pitAnA krama mujaba gAtA jAya. gALe gALe narasiMha mahetAnAM rasadarzana karAvyuM che. emAM te nA kahI zakAya tema che ja nahi. pa Ave ane prasaMgocita nRtyanI chAMTa Ave. A nATakamAM kuMvarabAInuM mAmerU bIjI pratine nATaya prayoga hate. kavi premAnaMda sivAya bIjA badhA strI purUSanA pAtra bahenoe ja caMDAlikA nRtya nATaya (dance drama) hatuM, kuMvarabAinuM bhajavavA evo Agraha rAkhavAmAM AvyA hatA. A nATakanuM mAmerU" saMgIta nATaya (opera) hatuM. "caMDAlikAne barAbara nimitta laIne prastuta saMsthA mATe dravyane phALe karavAmAM AvyuM hatuM samajavA ane mANavA mATe nRtya abhinaya vigere saMbaMdhamAM ane tenA pariNAme lagabhaga rUA. 25000 nI rakama ekaThI thaI keTalIka pUrva samajaNa ane vikasita dRSTi apekSita hatAM. haze ema anumAna karavAmAM Ave che. A AkhuM kaLAsarjana taiyAra kuMvarabAInuM mAmerUM sau koI sahelAIthI samajI zake karavAmAM nANAvaTI kuTuMbane badhI rIte ghaNo moTo phALo hato. ane te prayoga joIne sau. koI AnaMda pAmI zake evuM saraLa caMDAlikA maTe bhAge nRtyanATaya (dance drama) hatuM. hatuM. caMDAlikA graha nakSatranI sRSTimAM ApaNane laI jatuM hatuM nRtyanATayamAM nATakanI ghaTanAo mUkabhAve muMdrA ane abhinayathI * ane AkAzagaMgAmAM uDADatuM hatuM. "kuMvarabAInuM mAmerU" pRthvIbatAvavAmAM Ave che. bAjumAM beThela gAyaka maMDaLI gALe gALe talanI koI upavana vATikAmAM ApaNane pravAsa karAvatuM hatuM. gIto gAya che ane navI navI ghaTanAone khyAla ApyA kare kuMvarabAInuM mAmeruM racanAra kavi premAnaMda. e kAvyane che. nATakanAM pAtro nATaya tema ja nRtya kaLAmAM sArI tAlIma preraka Adya kavi narasiMha mahetA ane e kAvyanI vastu kuMvarapAmela vidyArthIo hatA. tethI AkhuM nirUpaNa ane racanA bAInA sImantane eka dharagatu taLapada ane sarva koIne suparicita bhAre sundara ane kaLApUrNa hatAM. eka caMDALakanyAne jagata . saMsAra prasaMga, sAsu naNadanA meNAMTaNAM, vahunI asahAya jIvanaAkhuM tarachoDe che. tenI pAse bhagavAna buddhane mukhya ziSya dazA, bApanI vatsalatA ane bhakitane camatkAra-A badhAM kAraNane AnaMda Ave che ane pANI mAMge che. caMDAlakanyA pANI pAya lIdhe A nATayaprayoga jotAM ApaNane paLe paLe AtmIyatA ane che pANI pIne bhikhu AnaMda jAya che. caMDAlakanyA tenA ApaNA gujarAtanI asmitAne AnaMdapUrNa anubhava thaI Avata upara mehamugdha bane che ane pitAnI mAtAne maMtrataMtranA baLe hatA. jevuM nATaka evI ja tenI kaLApUrNa ane gujarAtI vAtAtene kheMcI lAvavA Agraha kare che. maMtrataMtranA prayogonA pariNAme varaNathI bharelI zaNagAra canA hatI. nATakanA prAraMbhamAM premAnaMda bhikhu AnaMda kheMcAIne Ave che. paNa caMDAlakanyAnI sthULa bhANubhadra tarIke raju thAya che ane pote racelA kuMvarabAInA duniyA ane sthaLa saMsAramAM praveza karavAne badale caMDALa- * AkhyAnamAM zrotAgaNane praveza karAve che. A pATha bhajavanAra kanyAna budhdhadIkSA Ape che ane unnata bhUmikA upara zrI. karasanadAsa mANeka bhAre saphaLa abhinaya vaDe premAnaMdane laI jAya che. ATalI TuMkI kathA-vastu paNa te nirUpaNa sajIva banAve che. nATakanA anya pAtro mAphaka narasiMha mahetAne karavAnI paddhati eTalI badhI anekhI ane adbhuta ke pATha paNa eka bahena bhajave che. e bahena pitAnI tAkAta e nATaya prayoga daramiyAna ApaNe paNa A vyavahArU dhULa mujaba bahu sAruM kAma kare che, ema chatAM paNa tenA badale duniyA sAthe saMbaMdha be ghaDi mATe chuTI jatA hoya ane premAnaMdana pATha jema zrI karasanadAsa mANekane ApavAmAM AvyuM saMgIta, nRtya, mAnatAna ane taraMgothI bharelI kaI divya sRSTimAM tema narasiMha mahetA purata apavAda karIne tene pATha paNa koI 'vicarI rahyA hoIe evo anubhava thaI AvatA hatA. AkhuM yogya meTI ummaranA purUSane ApavAmAM AvyA hatA ne AkhA Ajana-poSAka, racanA, nRtya, saMgItabadhuM ja uttama prakAranuM prAganI saphaLatAmAM ghaNo vadhAre thAta. kAraNa ke narasiMha mahetAnA pAThamAM mArdava nahi paNuM bhakitanI mastI joie. vaLI narasiMha ane nATaya pravRttimAM navI ja bhAta pADe tevuM hatuM. kamanasIbe mahetAnI kalpanA AdheDa uMmaranA purUSanI che. A bane to eka nATakane zabdadeha AvA bhavya AyeAjanA sAthe sarakhAvatAM utaratI nAnI ummaranA strI pAtranA abhinayamAM utAravA azakya ja hatAM. keTIne lAgatA hatA. keTalAMka gAyanonI bhASA tathA racanA tema ja Ama chatAM paNa samagra rIte jotAM Akho prayoga kharekhara govibhAga jyAM tyAM saMgItavihANo bhAsatA hatA. anuvAdaka saphaLa ane Aja sudhI bhajavAtA nATyaprayogone navI dizA ema kahI zake che ke huM zuM karuM? TAgoranuM lakheluM mAre sAdI sujhADanAra hatA A rIte chellA pakhavADIAmAM bhajavAyela A banne nATaya pravega Aje nUtana dRSTie parivartana pAmatI ane gujarAtI bhASAmAM utAravAnuM hatuM?" baMgALI na jANanArane vikasatI jatI nATayakalAnI pragatinA yazasvI sImAcina bane Ama mauna karI zakAya, paNa TAgera keTalI bhavya ane saMskRta- che ema kahevAmAM jarA paNa atizayokti nathI. paramAnaMda,
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-41 prabudhdha jaina gAMdhIjI ane lalitakaLA (pRSTha 132 thI cAlu) tejasvI mANusA AvI sahAnubhUti vyakata kare che chatAM tenA pracAra thate nathI. ane sAdhAraNa mANasanI dRSTi gharanAM duHkhanA piridhane vaTAvIne bahAra jaI zakatI nathI. A badhuM samajIne jarA lAgaNIpUrvaka (samabhAvapUrvaka ) vicAra karavA yogya nathI zuM ? " mAre peAtAne viSe je puchatA ho te huM niSkapaTabhAve kahI zakuM chuM priya mitra, ke amArA dezane ke yuropane huM bIjA dezo karatAM judI najare jotA nathI, huM te ema vicArUM chu ke kANu mArA bhAi nathI ? konuM duHkha mArA peAtAnA bhAinA du:khanI peThe mane nathI khaTakatuM ? kA prajAnA mahAna vicAra mane ciraparicita jevA ja lAge che. vizvamAM mAruM ghara kayAM nathI ? navAinI vAta jo kAI heAya te te e che ke eziyAmAM ane yuropamAM meTA bhAganAM strIpuruSa| aMtaramAM samasta jagatanI sAthe Avu gaMbhIra aikaya anubhavatAM nathI. anubhavatAM nathI--e vAta svIkAryA vinA chUTako nathI; kAraNu mArA dezabaMdhue mArI viruddha che. temanI najaramAM sAthe ja huM... eka videzI chuM--kAraNa ke mArA nAnakaDA svadezanA vADAmAM huM peAtAne pUrI rAkhavA taiyAra nathI. mArA jIvanamAM sauthI vizeSa du:kha sauthI vizeSa vedanA e kAraNe ja me' anubhavyAM che." eTalu kahIne aTakIne meM mahAtmAjIne kahyuM "rAlAMe potAnA eka pustakanI bhUmikAmAM A zabdo lakhyA hatA : " mane gaye varase khabara paDI ke mArA zatru asaMkhya che. temane mAre ATaluM ja kahevAnu che: 'mane tame jherIlI najare bhale jue, paraMtu tamane huM kadI paNa jherIlI najare jovAne nathI--e vidhA tame mane nahi zIkhavI zake !......mArA maMtra te A che--mane je yogya lAge, mAnavatAne je ceAgya hAya te huM kahIza ja--e kahevAthI khIjA khuza thAya ke A rASe bharAya enI mane zI paDI che ? huM jANu chuM--dareka satya vacana potAnA mArga karIne nIkaLI jAya che. raktathI phaLadrupa banelI bhUmimAM huM enAM bIja vAvuM chuM; mAruM mana sAkSI pUre che--kaLaze, ksala phLaze." vAkayone aMgrejI anuvAda karIne mahAtmAjIne saMbhaLAvyA, tyAra pachI karI relAMnA patra vAMcavA mAMDayA : "mArI mAtra eTalI ja kAmanA che ke mArAM jIvananAM du:khavyathAne pariNAme have pachI bhANusanuM jIvana kaMi nahiM te saheja paNa vadhAre sukhamaya bane, milanane mArge, eka khIjAMne samajavAne mArge cAlavu temane mATe saheja vadhu sahelu ane. "mahAtmA gAMdhI viSe kadAca mArAM ghaNuM lakhANo tamArA jovAmAM AvyAM haze. chatAM huM tamane mAruM gAMdhIcaritra mokaluM chu. asaMkhya lokoe e pustaka vAMcyuM che. jo ke samAlocaka mArI bAbatamAM saMpa karIne muMgA ja rahyA che--jema te hamezAM rahetA AvyA che--tA paNa e pustakanI aneka AvRttie thai gai che atyAra sudhImAM, ane aneka dezara dharAnA manamAM jabaro AdhAta lAgyo che. "AzA rAkhuM chuM ke tamArI saMgItanI yAtrAmAM tame barAbara AgaLa vadhatA haze. e sAdhanA cheDaze nahi. kAraNa e khUba suMdara kAma che--ane e tamArA dvArA ja thavAnu che, phrI maLIzu priya mitra! huM tamane moTe bhAge lakhatA nathI e kharuM, paNa jyAre lakhuM chuM tyAre ghaNuM ghaNuM lakhuM chuM. "mArAM snehavadana svIkAro. rAmAM lAH 139 mahAtmAjI khelyA : ''paNa me... te tamane kahyuM nahatu ke kalAnI ArAdhanA na thavI joie. evu huM kahI ja na zakuM. mANasanI rUci, mata, mijAja bhinna bhinna heAya che. huM mAtra eTaluM ja kahevA mAgatA hateA ke huM pote citrakalA jevI kalAne pakSapAtI nathI enI mane jarUra nathI mArI preraNAne mATe, mane pUratA saMtAya maLI rahe che. tArAjita AkAza joine, saMbhava che ke ' yuropane citranI jarUra hoya temane tyAM kAM ApaNA jevu AkAza che?' "paNa jo temanu AkAza lagabhaga rAja gherAyelu na rahetu hAta te! te citrapremI na thAta ema Apanu kahevu che ?' "nA, ema paNa huM nathI kahetA. temanA citrapremanAM khIjA paNa kAraNe jarUra hei zake. huM ema kahevA mAgatA hatA ke mane peAtAne citranI kazI jarUra ja lAgatI nathI. te uparAMta citracarcA karavA jevI mArI sthiti paNa nathI." huM choDu ema naheAte : "paNa dhArA ke ApanI sthiti khUba sArI hAta, Apa dhanavAna hota tA mahAtmAjI nAchUTake mAlyA : "A bAbatamAM mArI rUci kevI che e jANavAnI tamane ATalI badhI phikara che te sAMbhaLeA H citramAM mane jhAjhe rasa paDatA nathI. eTale huM kAine kahetA nathI ke mArA oraDAnI dIvAle citrA, TAMgA' eTaluM melI jarA hasyA. pachI khelyA : 'paNa vAta ema che ke hu tA dIvAla paNa te nathI. dIvAla AMdhyA vADAmAMthI je sadA chuTakAro bhAgatA hoya te zuM karavA dIvAlane zaNagAravA bese ? hu kudaratamAM pharanAre rahyo.samajAya che. te huM zuM kahevA mAgu chu te ?" mAthuM halAvIne meM kahyuM : "samajyo, chatAM hajI jANavAnuM mana thAya che ke jo badhA ja citro cheDIne jaMgalamAM doDI jAya te te sAruM thAya?" "tenA AdhAra teA lokeAnAM mana, svabhAva, rUci, mati, gati upara che. mAre tamane e kahevu hatu ke mane jo prakRtinI saMgata maLe te khIjA kAi paNa sauMdarya vinA mate cAle. chatAM bIjA lAkAne jo lAgatu hAya ke citra jevI kalA mAnavajAtine mATe zubha vastu che, sArI vAta che. mAtra huM eTaluM kahu chuM ke kalAne nAme AtmasASa ane AtmavaMcanAne na poSA eTalu' yAda rAkho ke samasta mAnavA pratye tamArU kanya rahyu che. tamArI kalA jeTale aMze sAdhAraNa mANasanA kAmamAM Avaze teTale ja aze te zubha kahevAze, jeTale aMze te kAmamAM nahi Avaze teTale aMze te azubha kahevAze." . "paNa dhArA ke TalAka Aja te Aja kAI kalAnI kadara na karI zake te? dareka kalAnA' uccatama vikAsa samajavA mATe zuM thADA ghaNA zikSaNa saMskAranI jarUra nathI hotI ? " "zikSaNa ane saMskAranA cokkasa artha tame ze karA che ?" "vizeSajJatA jevI zu kAi vastu ja nathI ? ApaNe ghaNI vAra evuM nathI jotA ke mana jo thoDe aMze keLavAyeluM na hAya tA aneka lalita kalAmAM rasa lai zakatuM nathI ? " "nA. vizeSajJatAmAM mane zraddA nathI. sAcI kalA te saune rasa Ape."* mane TolsToyanA What is At mAMnu prakhyAta vacana yAda AvyuM: Aje dharmabuddhi mANasane te na jANe ema calAvI lI. mArA lakhANamAM A pramANe hatuM: ''A great work of art should appeal to all''--mahAtmAjIe pAtAne hAthe great zabda cheDI nAkhIne real zabda lakhyuM hate. .
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 rahI che--je divase mANasa e buddhine sAkSAtkAra dvArA svIkAraze te divase nIcalI zreNInA mANasane mATe eka prakAranI kalA ane ucca zreNInA : mANasane mATe khIjA prakAranI kalA nahi rahe H mAtra eka ja prakAranI vizvajanIna kalA ja raheze--jenA mUla maMtra maitrI ane vizvabaMdhutva haze. Avu thaze tyAre ja kalA pAchI kalA thaze, jevI e pahelAM hatI ane jevI eNe thavu joie----eTale ke aikaya ane Anada preranArI.' * * Ama chatAM mahAtmAjIne potAnA abhiprAya kharAkhara jANavA mATe me kahyuM: "Apa kalAmAM vizeSajJatAnA virAdha zA mATe karA che?" prabuddha jaita * "huM tamane eka sAmeA prazna pUchIza : tame kalA sarva janagamya thAya ane viredha zA mATe karI che? kalA zA mATe badhA lokAne rasa paDe evI thavA na icche? zA mATe tenI nasamAM janatAnA praNayanuM lehI na vaheM? sIdhI rIte vicArIe te eTalu nathI samajAtuM ke kalAnA Ugama prakRti che? eTale mAtA jo kaMjUsAI karatI nathI te saMtAna zA mATe kare ? prakRtie kayAre ema kahyuM che ke tenI saMpatti mAtra khecAra jaNunI vilAsasAmathrI banI raheze--bAkI badhAM lAkho karoDo strIpuruSa aspRsyAnI jema bahAra raheze--anAdara pAmaze ? kalAkAra zA mATe potAnA eka nAnA vADAmAM ja peAtAne pUrI rAkhe ? janamananA prANunI dharatIthI vicchinna thaIne te kadI jIvI zake kharA? huM to kaeNmeryuM samajI ja zakate! nathI ke dhIme dhIme samagra mAnavajAtinI ruci jo kalAne jAgrata na kare te tene navajanma, raktazuddhi zI rIte thaze ? -' ApanI vAta khUba vicAravA yogya che mahAtmAjI, paraMtu badhAM ja zreSTha sauMdarya kaMika aMze zreSTha vicArA jevAM ja nathI ? zreSDa vicArA badhA ja samajatA nathI--ane najIkanA bhaviSyamAM samajI zakaze evI AzA paNa paDatI nathI. eTale zreSTha saudarya badhA ja Aja te Aja samajI zakaze, ane je te na samaje te bAtala gaNAvu joie, ema mAnavu te barAbara che?" paNa mane te ema lAge che ke zreSTha vicAra, darzana athavA dharmanI gaSTi vANI saune ja asara kare che. huM te| evA prakAranI vizeSanatA upara mohI paDatA ja nathI, jenA artha ane vyaMjanA ecAra jaNa sivAya badhAMne UkhANAM jevAM lAge. enu mane te! eka ja pariNAma AvatuM dekhAya che ke kalAkAranuM magaja garama thai jAya che--badhA pratye lAgaNIne badale temanA manamAM avajJA janme che. eka rIte je kalA mANase vacce ekatA sthApavAne badale temane judA pADe che tenuM mahattva zAmAM che, kaheA jou" ?" tA. 15-11-41 kazuM samajatA ja nathI. tame zu' kharekhara ema mAne che ke je samAjamAM lAkhA ane karoDA mANasA ALasa, glAni ane * ajJAnanA aMdhakAramAM jIvanRtanI peThe paDelAM che, te samAjamAM AvA prakAranI zAkhazekhI karIne vakhata bagADavA sAro che ? enA karatAM duHkhInAM duHkha dUra kavA mATe, temanAM kalyANane mATe jIvana arpaNa karavuM e sArU' nathI ?--je pRthvInA thathara Aje paNa mANasanA AMsuthI sIMcAi rahyo che, tyAM pratyeka mANasanuM zuM kartavya nathI ke peAtAnA prANanI lAgaNI vaDe bIjAnAM AMsu lUchavAM ! " mahAtmAjI jA aTakI khelavA lAgyA : "Akhare pariNAma AvuM Avaze e vicArathI paNa duHkha nathI thatu? mANusa potAnI saMskRtine zuM potAnA aha' mATe IMdhaNu banAvaze ? te zu ane badhAne potAnA karatAM halakA mAnI temane kaheze : 'haTa jAe ?' yurApa tarapha eka vAra jue jouM tyAM gaganacArIe tumAkhI vagara vAta ja karatA nathI. te loko ema kahe che ke amArI darekanI kalA e ja IzvaranI vizeSa premapAtra che. pariNAma e AvyuM ke dareka kalAkAra potapotAnuM daLa ubhuM kare desAMkaDA vADA--jenI bahAranA kAi ja mANusa temanI kalAmAM mane vizvapremI vikhyAta vaijJAnika krApoTikane "bahujanahitAya bahujanasukhAya" peAtAnu vijJAnanu N parizIlana cheDIne sAkkhIriyAmAM jela javAnuM pasaMda karyuM hatuM te vAta yAda AvI. temanA anu55 Memoirs of a RevolutionismAM temaNe keTalAya samaya pahelAM lakhyuM hatuM : uccatara AnaklAkamAM vasavAne mane za| adhikAra che--jyAre mArI cArekAra e muThThI annane mATe badhAM hAhAkAra karI rahyAM che?--jyAre huM jou chu ke uccatara AvegalAkamAM vAsa karavAnuM mUlya cUkavavA mATe mAre bhUkhamarA netA leAkAnA mAMnA kALiyA khUMcavI levA paDe che...e badhA loko jANavA mAge che, peAtAnA jJAnane vistAravA mAge che. temane e jJAna Ape. temane jarA purasada maLe ema karo. mAre te A badhA lokomAM ja ane emane khAtara ja kAma karavuM joize. mANusanI pragati viSe mAM bharI nAkhe evI baDIbaDI khAtAM te bahu thAya che, paNa kAma zuM thAya che? jeenI pragati karAvavAnI che, temanAthI pragatinA dhvajavAhako alaga ja rahe che. AvI asaMgatatAthI mana akaLAI uThe che. eTale ja AvA mithyAcAra pedA thAya che." mULa lekhaka-zrI dilIpakumAra rAya anuvAdaka-zrI nagInadAsa pArekha samAsa dIvALInI khANI prabuddha jainanA tA. 15-10-41 nA aMkamAM dIvALI ane besatA varSanA zubha avasare zrI. mubai je yuvakasaMdhane yAda karavA je vinaMtI karavAmAM AvI hatI tene sanmAnIne dIvALInI zreNI nimitte amane lagabhaga traNase rUpIAnA vacanA maLyA hatA ema tA. 1-11-41nA aMkamAM ame jaNAvyu hatuM paNa amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke e AMkaDA vadhIne lagabhaga rUpI pAMcazeAnA thayA che. tA. 1-11-41nA aMkamAM je bhAienA rUpI AvI gayA hatA tenI yAdI ame ApI che. bIjI vadhu rakama AvI che te nIce mujaba che. saMdhane A rIte madada karavA badala te te bhAine upakAra mAnavAmAM Ave che. 1485 tA. 1-11-41 nA aMkamAM jaNAvavA mujaba 5] zeTha bhagavAnadAsa harakhacaMda 5] zeTha motIlAla kalyANudAsanI kuAM. 25] zrI mANekalAla zarUpacaMda 2] zeDa je. khuzAladAsanI ku 15] zrI maNIlAla vADIlAla jhaverI 1pu] zrI kezavalAla karamacaMda soMdhavI 15] me. ema. je. thANAvALAnI kuAM. 11] me. kAMtIlAla bhogIlAlanIkuAM. 1] zrI. manubhAi gulAbacaMda jI zrI. mANekalAla vADIlAla jI zrI khubacaMda zarUpacaMda puru zrI. jeThAlAla rAmajI jI zrI. valabhadAsa phulacaMda mahetA 387 maMtrIe, zrI. mubaI jaina cuvakasa'gha zrI muMbai jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI maNilAla mAkanada zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, mudraNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, mubai. 2
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata TADha AnA varSa : 3 aMka : 15 zrI muMbai jaina cuvakasa'ghanu' pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina tatrI : maNilAla mAkamacaMdra zAhu, mu`bai : 1 DIsembara 1941 sAmavAra. sevAgrahmanA satane ! ( mahAtmA gAMdhIjInI janmajayantI prasa Mge racAyaluM kAvya.) mApyuM. pavitra nara bhAratakAja Iza, tetaramA varasamAM sukhathI praveze; tetrIza kaeNATijananA hRdaye virAje, tene zatAyu karaje prabhu hiM'kAje. A puNyavAna nara jyAM pagalAM dhare che, tyAM zAMti vruSTi vaLI puSTi jatA vare che; je puNyazALI nara daivI guNothI rAje, tene zatAyu karo prabhu hi~kAje, enA guNA svIya jIvanamAM ya lAve, te vIranA janamanA dinane suhAve; je hiMdanA parama tAraNuhAra Aje, mATe zatAyu* * karajo prabhu hiMda kAje: joyu prasAdavaza vizva badhuM ya jyAre, tyAgI pramAda dUra . sajja thayA ja tyAre; saMjIvanI jagatane ine anerI, madhyasthabhAva dharIne hRdaye rahe che. je vizvane abhayadAna 6 rahyA che, saMsAramAM paNa zIla dharI rahyA che; kalyANukAja jagamAM tapa Acare che, nidrA harI sakala bhAratavaSa kerI. *. maitrI dhare sakala vizvanenI sAthe, rAkhe pramAdataNuM chatra haMmeza mAthe; jenI nase nasamahiM karUNA vahe che, saddabhAvane jagatajaMtu mahi bhare che. che zatru mitra samaje naranA svabhAve, eve kharekhara kSamA guNa je dIpAve; je sattvavRttidharatA nija deha kerI, te khIlave svaparamAM mRdutA anerI mAtAjIe sukhada zIkha dIdhI hatI je, jeNe utArI hatI jIvanamAM badhI te; kIdhAM zubhAziSa vaDe vidhavidha kAmo, te santane jagatamAM jayavAda. jAmA. je je vilAsapathagAmI hatA videze, kevI dazA pa paDI nirakhI ja leze; e vAta reAja kahI jAgRti ANunArA, huM keTalA suguNa meAhana gAuM tArA ? 3. 5. '. 1. 9. .. le. 2.. Regd. No. B. 4266. lavAjama rUpiyA 2 jeNe dIdhA jagatane bahumulya maMtra, sAdu karA' jIvana kerU haMmeza taMtra; evA suodha chane karatA sanAtha, e santane jagatamAM cira rAkha nAtha. je satya satya vaLI satya ja Acare che, niSkAma bhAva dharIne vaLI je kare che; cAhA kadi haraghaDI nija nija hita, te santanI jIvanamAM dharo surIta. AvI paDe du:khataNA giri re kadApi, khAtA nathI dhIrajanA guNane tathApi; evI apUrva samatA dharanAra gAMdhI, jeNe kaLA guNavaDe janatA ja sAMdhI. rAjendra, herU, mahAdeva, paTela Aje, mIrAM, sareAjinI vaLI kamaLA virAje; Adezane vanamAM dharatA humeza, te duHkhanI nava kare paravA ja leza. gAMdhItaNI vizada vANI gaNAya Aje, gAMdhItaNuM sudhaDa mAnasa Aja chAje; AcAramAM ja mukIne pachI khelanArA, e gAMdhIjI trividha zuddhi dharAvanArA. gAMdhIjIne jagata AkhuM namI rahyuM che, mAne badhuM jagata gAMdhIjIe kahyuM je; AzAtaNuM kiraNa ekaja gAMdhIjI che, dezeAtaNI najaramAM paNa gAMdhIjI che. DhAkA ane viSama dazya thakI hatAza, gAMdhI dhare saraLa dIpakaneA prakAza; A dezanuM viSama tattva mITAvanArA, ne vizvane sukhada mArga batAvanArA. jevuM badhuM kathana Aja badhe suNAya, jenuM jIvyuM sala Aja badhe manAya; jenA guNo jagata sarva gaNe amApa, tene cirAyu karo jaganAtha Apa ! je santane suyaza vizvamahiM suNAya, jene badhe jayajayAvara re gavAya; jeNa dharyAM. sarasa mArga ja satya karI, ke te santane 1.. 11. 12. 13. 14. 15. 1. 19 vijaya hai jagamAM atare ! 18, mAvajI dAmajI zAha.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 prabuddha jaina L akho ane AnaMdaghana Aje te yuropakhaMDamAM yuddha cAlI rahyuM che, A yuddhamAM lAkho ane karoDo mANasane saMhAra thaI rahyo che, keTalAMya nirdoSa strI ane bALake A laDAImAM jaMtu peThe raheMsAI rahyAM che. vimArge jatI A duniyAne keNu bacAvI zake ? ane koNa kahI zakaze ke A laDAI zuM parINAma lAvaze ? atyAre te vijJAna pitAno ja nAza netarI rahyuM che ane Aja sudhInI pazcima dezanI saMskRtine vinAza najIka AvatA jaNAya che. AmavAda taraphanI udAsInatA eja A bhayaMkara vinAzanuM kAraNa hoI zake. ApaNA dezamAM AtmavAdanuM rahasya batAvanAra ghaNAya mahApuruSe pUrve thaI gayA che ane A punyazALI dezamAM hajI paNa ghaNIye mahAna vibhUtio pAkaze. hindu dharmamAM akho ane jaina dharmamAM AnaMdaghana A be prabhAvazALI puruSa saMbadhI ApaNe kaMIka jANIe. - akho mogala rAjAonA samayamAM prAcIna kavi akho amadAvAdanI eka TaMkazALamAM nokarI karatA hatA. sAthe sAthe te senInuM kAma karatA hatA. kuTuMbamAM mAtra pitAne eka bahena ja hatI. A bahene akhAne eka kaMThI karavA ApI. kaMThI banAvatAM bahene Apela senAmAM akhAe pitAnuM sonuM umerI kaMThI vadhAre vajanadAra banAvI. avizvAsu bahenane bhAInI pramANIkatAmAM zaMkA utpanna thaI ane kaMThInI kasoTI karAvavAM bIjA tenI pAse gaI. A vAtanI akhAne jANa thatAM enA hRdayane kArI ghA lAge. saMsAra ane sagAM upara tene aprIti uttapanna thaI. ucca koTinA tyAga ane virAga enA manamAM jAgRta thayA. sanAtana satyanI zodhamAM akhAe amadAvAda choDayuM ane prabhune sAkSAtkAra karavA teNe mathurA ane vRMdAvanamAM paryaTana zarU karyuM. niSkAmI gurUno samAgama sAdhavAnI teNe khUba koziSa karI; paNa tene maLatA gurUo TaeNgI ane dhutArA nIkaLyA. jyAre gurUe tenI pAsethI dhana laI lIdhuM tyAre akhAne bIjIvAra saMsArane kaparo anubhava thayo. ane e zidya kavie gurUne kahyuM. "gurU karyA meM gokuLanAtha, gharaDA baLadane ghAlI nAtha, dhana hare, dhakho nava hare, e gurUM kalyANa kenuM kare ?" Akhare akhAne eka sAcA sadagurU maLI gayA ane temanI dvArA temaNe Atmatatvano anubhava prApta karyo, akhAnI kavitAmAM rasa ke rasikatA nathI; saudarya ke mAdhurya nathI; paNa tenI kavitAmAM karkazatA chatAMya e gUDhArtha rahyo che ke je te samajAya te akhAnAM kAvya ApaNane jJAna ane rasa bane ApI zakaze. akhAe jAtibhede ane matabhedane dUra karavA mATe adhyAtmavAdane khUba upadeza karyo che. bhUta paMcane A saMsAra, murakha vahe je varaNa aMhakAra, brAhmaNa kSatrI vaizya ne zuddha e sahu harinA piMDa, keIthI nathI zudra. akhAnA kAvyamAM Theka ThekANe kaTAkSa hoya ja che ane A kaTAkSathI enA kAvyanI karka thatA uDI jAya che ane vAMcanArane anahada AnaMda thAya che. ane kahe che. dehAbhimAna hatuM pAzera, vidyA bhaNatAM vadhyuM zera, carcA karatAM adhikuM thayuM, gurU thayo tyAre maNamAM gayuM." vaiSNava dharmanA sAdhu ane saMnyAsIomAM rahelI nirbaLatA . joI akhAne duHkha thAya che. "sabhApati thaI bese madhya, AtmanI nahi jANe vidha; haze maLe nahi kuMvArI gAya, * ThAlA AvyA ne bhUlI jAya." AtmAnI oLakha vagara pitAnI jAtane moTA mAnanAra gurUe ane paMDita tarapha akhAne A mIThe kaTAkSa che. prakRti ke mAyAnuM svarUpa akhAe ghaNI ja Abehaba rIte varNavyuM che. "A mahAvaLagaNI mAyA pApaNI, jema sevIe tema Dase sApaNI; raMga DhaMga mAyAmAM taNA, sahu koI sevaka che mAyA taNA." mAyAne sApaNI sAthe sarakhAvI temAM duHkhI thatA jIvane joI akhAne bahu duHkha thAya che ane pitAne AtmAne anubhava thatAM pote kahe che; ' jAgye have huM je saMsAra, ane uDe have AkAza, tene na hoya pRthvInA pAza. aneka zAstronA lAMbA abhyAsa pachI temAM rahela matabheda ane vitaMDAvAda joine akho kaMTALI jAya che ane kahe che; "padarzananA jujavA mata, mahemAhe khAye khata, ekanuM thANuM bIjA haze, anyathI Apane adake gaNe. bhAI eja aMdhAre kuvo jhagaDe patavI keI na muvo." paMDitAI ane vAdanA kuvAmAM DubelA sAdhu ane munione joI akho pUche che ke AtmAne pIchAnavA je paMtha pasaMda karyo te paMtha tyAgI vivAdanA vimArge zA mATe jAo che ? hindu dharmamAM vyApI rahela asatya ane azraddhA joIne akho kahe che, jyAM joIe tyAM kuMDe kuDa, sAme sAmA beThA ghuDa. koI AvI vAta surajanI kare, tyAM AvI jaI cAMca ja dhare, amAre hajAra varasa aMdhAre gayA, - tame AvA DAhyA kyAMthI thayA ?" akhAnI dRSTie AtmA ane bhakitanAM anubhava pachI saMsAra ane tenI mAyA zithila thaI jAya che. sAcA jJAnanI prApti pachI hRdaya navanIta samuM kamaLa thaI jAya che ane sarva jIva pratye divya prema jAgRta thAya che. khAte pItA bela, dekhate saghaLe rAma; veNuM mana rahe tenuM zithila saMsArI kAma, (anusaMdhAna pRSTa 150 juo) vie gurute kahyuM. te paMtha tyAgI
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-41 prabudha jaina 143 rAdhanapurI bhAIonuM AnaMda saMmelana Aje vAstukriyA che. A banne zubha prasaMgoe amo rAdhanapuranI prajAnI kaMIka sevA bajAvIe evI sadbhAvanAthI Apane padhArAdhanapuranI geravakathA. ravA amoe ekatra AmaMtraNa karyuM che. tA. 28-11-41 nA roja marInaDrAIva upara zrImAna : rAdhanapurano ItihAsa AvI jAtanAM udAra kAryo mATe ! rAmadevajI AnaMdIlAla padAranA pramukhapaNA nIce muMbaImAM mazahura che. A saMbadhe thoDe ullekha ApanI samakSa raju karUM vasatA rAdhanapurI bhAIonuM eka AnaMdasaMmelana bharavAmAM te asthAne nahi gaNAya. AvyuM hatuM. A prasaMge rAdhanapura bahAranA paNa aneka dhArmika vRttithI prerAIne karelAM jemanAM udAra sakhAvatI gRhasthane nimaMtraNa ApavAmAM AvyAM hatAM. muMbaI ilAkAnA kAryonI yAda haju tAjI ja che, evA ApaNA vaDavAo rAdhanamAjI pradhAna bALAsAheba khera paNa padhAryA hatA. A prasaMge puramAM maMdira, upAzraye, kuvAo, dharmazALAo vagere baMdhAvI jANItA, zeradalAla , zeTha gIradharalAla trIkamalAle eka lAkha ApaNane umadA vArase arpaNa karI gayA che ane te mATe rUpIAnI ane zrI kamalabhAI bhudaradAsa vakIle pacAsa hajAra ApaNe te te sadgata zaherIonA AbhArI chIe. AvA rUpIAnI sakhAvata jAhera karI hatI ane bane rakamanuM nAmAMkita gRhasthamAM masAlIA kuTuMbanA nabIrAo khAsa karIne TrasTa karIne tenuM vyAja rAdhanapuranI jaina prajAne Arthika zeTha sIracaMdabhAI, mehana TAkaravALA, hakamacaMda kazaLacaMda, bhaNatathA vaidhakIya rAhata ApavA pAchaLa temaja keLavaNInI sagavaDe sALI kazaLacaMda vaccharAja, zeTha hIrAcaMda kalyANajI, ghelAzeThavALA, pUrI pADIne ajJAna dUra karavA pAchaLa kharcAze ema DAmara verAvALA vagerenI gaNatarI che. jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. temane anusarIne saddagata zeTha dAnano pravAha badalavAmAM sadagata prAtaHsmaraNIya zrImAna jIvAbhAI kezarIcaMdanA smaraNArthe temanA putra bhAI dhIrajalAla che mAtA zeTha motIlAla muLajI rAdhanapuranA itihAsamAM prathama sthAna dharAve taraphathI rU. 105001) nuM TrasTa karIne tenuM vyAja nAtajAtanA che. vIza hajAranI te vakhate bAdazAhI gaNAtI rakama ucca kazo bheda sivAya evAja papakAra pAchaLa kharcavAmAM Avaze keLavaNI mATe kADhI ApI jJAna pratyenI potAnI mamatA puravAra ema temanA bhAgIdAra zeTha goradhanabhAI senAvAlA taraphathI karavAnI sAthe rAdhanapuranI janatAne vaidyakIya madada maLI zake te jAhera karavAmAM AvyuM hatuM. mATe sArA enDAumenTa phaMDa sAthenI DIspensarI kholIne tathA prAraMbhamAM zrI. kakalabhAI bhudaradAsa vakIle jaNAvyuM ke - temanA suputroe suvAvaDakhAnuM bolIne AkhI rAdhanapurI janatAne "Aje evA eka bhAre upakAra taLe mukI che. zrImAna zeTha dharma pratyenI zraddhA teTalI zrImAna gRhasthane pramukha ja prazaMsAne pAtra che. teoe zrI zatruMjayane cha rI pALato sthAne meLavavA ame . saMdha tathA udhApana karI bhaktirasamAM paNa khAmI AvavA dIdhI bhAgyazALI thayA chIe nathI. rAdhanapura pAMjarApoLanuM kAyamI phaMDa tathA rAdhanapura jaina, ke jeonI jAhera kAra maMDaLanA pramukha tarIke aneka dizAomAM madada karI potAnuM kIda manuSyajAtanI nAma rAdhanapuranA ItihAsamAM tajina jhaLakatA javAhara tarIke sevAmAM taLa che, nodhAvyuM che. zeTha motIlAla pachI zeTha. hIrAlAla bakeradAsa, jeonA dAnano jharo Ave che. A zrImAne rAdhanapura khADA tejanAlaya, rAdhanapura nyAtajAtanA bhedabhAva pAMjarApoLa phaMDa, rAdhanapura jena maMDaLanA pramukha tarIke anekavidha vagara badhAne mATe khullo phomAM phALe, banArasa yunIvarsITI, vilepArle jaina maMdira tathA che, jeozrIe lAkho seneTerIyama, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, zrI tilaka svarAjya rUpiyA-pitAnI janmabhUmi navalagaDhamAM hAIskUla phaMDa vagere phaDamAM sArI rakama udAratAthI bharI rAdhanapurI koleja-rastA banAvavA tarIkenuM nAma dIpAvyuM che. sadgata hIrAbhAInI bhAvanA ghaNI ja pAchaLa kharcA che, pitAnA nivAsasthAna sAntAkrujhamAM jemaNe ucca hatI. temaNe ghaNuM ghaNuM karavAnI hoMza mArI pAse vyakta keLavaNInA pracAra arthe hAIskUla, maMdira tathA hospiTala karelI; paraMtu tevI taka hAtha dharavAmAM Ave te pahelAM teo pAchaLa rUpiyA traNa lAkhanuM dAna karyuM che, muMbaImAM jeozrIe jhaDapAI gayA ane mananI manamAM rahI gaI. teonA sujJa baMdhu lagabhaga sAta lAkha rUpiyAnA kharace Ayurvedika koleja, hospiTala bhAI kAntilAla baradAsa tathA teonA putra bhAI evantIlAla tathA komarsa koleja pAchaLa ApyA che, jenI DIkazanarImAM koI pitAnA pitAnA pagale cAlI marahumanI ucca bhAvanA purI karavA paNa jAhera kArya mATe 'nA' je zabda nathI. evA cAritryazALI mana upara leze evuM ApaNe icchIzuM. sakhI dilanA puA AjanA amArA nAnA sarakhA saMmelanane * rAdhanapurano ItihAsa lakhavAnI zarUAta karanAra uparanI pramukhasthAne birAje e amArAM ahebhAgya che. banne vyakitao pachI mArA parama upakArI mitra zrIyuta amArAM vadhAre sadbhAgya te e che ke A ilAkAnA jIvatalAla pratApasI tathA zrIyuta gIradharalAla trIkamalAla mAjI vaDA pradhAna parama mAnanIya, prAtaHsmaraNIya, sevAnI mUrti Aje prathama paMkitamAM che. A banne zrImAnoe lAkhanA samA zrImAna bALA sAheba khere amArA AmaMtraNane mAna kharace zrI. zatrujya tIrthana che rI pALate saMdha tathA ApI atre padhArI amAruM AMgaNuM pitAnA pavitra pagalAMthI zrI sametazikharajIne saMdha kADhI prabhu bhakitamAM pitAnI pAvana karela che ane te mATe ApaNe badhA teozrInA acaLa zraddhA puravAra karI che. zrIyuta jIvAbhAIe ATalethI ja AbhArI chIe. ' nahi aTakatA rAdhanapura khAte rUpiyA pacAsa hajAranA kharace * zrIyuta gIradharalAlane tyAM Aje lagna jevo zubha prasaMga AyaMbIla khAtuM sthApyuM che, je mATe rAdhanapuranI jaina janatA che tathA carcageTa rekalemezana upara baMdhAtA mArA navIna gRhanI ' . . - ba (anusaMdhAna pRSTha 146 juo) . che. A . de . . karI che '
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina 144 prabuddha jaina tA. 1-12-41 jarA 3/TV gi hArI jAuM tatti. . te ja ThIka abrAMta kArya nIpajI zake che. nahIM te kadAca bhUla satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. dRSTie chakAyane anAraMbha jaNAta bhale hoya paraMtu te kevaLa AtmapratAraNA sivAya bIjuM kazuM nathI e hakIkata dhyAnamAM rAkhavAnI che. have ApaNe ahIM joIe ke daza lAkha jemAM pradhAnapaNe je ahiMsA upara varNavI che tenuM pratibiMba dekhAya che kharUM? kharekharI rIte vicAra karatAM spaSTa jaNAI Ave che satyapUtAM vadevAcam ke jenA pradhAna tyAgI ke gRhastha vargamAM jenI 1 DIsembara 1 1941 | ahiMsAnuM pratibiMba dekhAtuM heta te teomAM nIcenI bAbate kadI paNa na dekhAvI joIe. jainadharmano abhyadaya? 1 agresara jenomAM cAlatA saTTAne jugAra-vyApAra dharma AtmAne guNa che ethI AtmAne abhyadaya thAya 2 agresara jene bhAraphata kheDutonA ane majuronA zoSaNa te ja dharmane abhyadaya thaI zake. AtmA dharmAdhAra che ane dharma nIpajAvatA vyavasa. AtmAnuM Adheya che eTale AdhArane jeTaluM prakarSa thAya teTalo 3 jaina samAjamAM katalakhAnAnA gAmaDAmAMthI banatI vastuja prakarSa tenA Adheyano thAya. jyAM sudhI AtmAne prakarSa na. thAya tyAM sudhI dharmanA abhyadaya mATe game teTalA bAhya dekhAvo ' 4 dezanI paratatratAnA kAraNarUpa videzI mAno upaya karavAmAM Ave, vividha prakAranA pUla kriyAkAMDe racavAmAM Ave, 5 lAkho trasajInA saMhAramAMthI nIpajatA rezamane upayoga. vividha usanI mohaka pejanA karavAmAM Ave ane evA bIjA 6 dharmane nAme cAlatA sAdhuo vaccenA kalaho. aneka ADaMbarI dekhAvane dekhADo karavAmAM Ave te paNa 7 dharmane nAme cAlatA mUrti ke muhapattinA vivAde. dharmane abhyadaya thavAno saMbhava ja nathI. A ja dRSTie ahIM - 8 dhanArthe, ahaleka sukhArthe vA pratiSTArthe AcaravAmAM jaina dharmanA abhyadayane vicAra karavAnuM che. jaina dharma eTale AvatAM karmakAMDe.. daza lAkha jainene AcAra, vyavahAramAM, bhASAsaraNImAM ke vicAra 8 sAdhuo dvArA maMdiranAM nirmANa ane tenAM saMcAlana pravAhamAM jaina dharmanuM pratibiMba paDatuM dekhAtuM hoya ane te paNa mATe peDhIonI sthApanA. virala rIte nahIM, paraMtu moTA pramANamAM. te pratibiMba lokenI 10 sAdhuonA upakaraNomAM videzI mahAraMbhajanya vastu ene vApara. najaramAM spaSTapaNe kaLAtuM hoya te jarUra ema kahI zakAya ke 11 khAdI vAparIe te tene dhovA mATe pANI vadhAre jaina dharma jainene AtmAmAM pariNAma pAme che ane ema che vAparavuM paDe evI kuyukitaone pracAra.. tethI ja tene abhyadaya paNa pravartamAna che.' ahIM e paNa 12 DenmArka ke evA bIjA pradezamAM hajAre gheTAMonA vicAravuM Avazyaka che ke jainanA AcAra vyavahAra, bhASAbhaMgI nAthadvArA nIpajatI pAtaLI UnanI kAmaLIo ke haraNane ane vicArapravAhamAM jaina dharmanuM pratibiMba eTale zuM ? e sAdhuomAM thate upayoga. nakakI thayA pachI e pratibiMba jenA AtmAmAM che ke nahIM? ahIM vadhAre lakhavAnuM sthAna nathI, paraMtu upara na heya te je dekhAya che te zenuM-kayA dharmanuM-pratibaMba che ?' jaNAvelI tathA bIjI nahIM jaNAvelI hiMsApevaka pravRttio A badhI hakIktano vicAra thayA pachI ema jANI zakAya ke " jainenA moTA bhAgamAM vyApelI che tyAM sudhI ema koNa vartamAnamAM jaina dharmane abhyadaya che ke ananyudaya che? kahI zake ke jaina dharmane abhyadaya pravartamAna che? paraMtu ahIM e paNa jaNAvavAnuM prastuta che ke jena dharma eTale eTaluM jarUra kahI zakAya ke jemAM sAdhuomAM ke gRhamAMahiMsA athavA zreyasI premavRtti, satya, acaurya, aparigraha ane (1) sthUla-zarIra-saMrakSaNane vizeSa prema che, (2) mithyA pratiSThAne brahmacarya. A pAMca yamane jIvanamAM lAvavA mATe ja bAkI badhAM vizeSa rasa che, (3) bIjA bIjA asaMkhya meTA prANIone bhoge sAdhunAM ke zrAvakanAM nAnAM moTAM bAhya anuSThAne jAya che eTale e paNa pitAnuM jIvana TakAvavAnI AkAMkSA che. (4) vItarAgane nAme anuSThAne pote dharmarUpa nathI. paraMtu je arthe te anuSThAne sevavAmAM pitAnI sarAgavRttine piSavAnI viziSTa kaLA che ane (5) karmavAdanuM Ave che te ahiMsA vagere ja jainadharma che. ukata pAMce yamonI nAma laI bIjAonI duHkhamaya paristhiti tarapha upekSA karavAnI vAta hamaNAM kore mukIe, paraMtu temAMnA prathama ane mULabhUta tarkavRtti jAgrata che vagere vagere. A ApaNI paristhiti abhyaahiMsAyamanI ja vAta karIe. ahiMsA eTale kaSAyanI mandatA dayasucaka nathI, paraMtu adha:pAtanuM nidarzana che. arthAt labha, roga, deva, kaeNdha, droha, IrSA, kapaTa, mAna, jAti ghaNIvAra dhama e bhale maMda hoya chatAM temanA sAhityane lokamada vagere. bhade. e badhA vaibhAvika dharmonuM AtmAmAM mandubaLa samuhamAM prakarSa thatA dekhAtuM hoya te te paNa amuka rIte dharmane thavuM ane temane sthAne saMtoSazreyasI premavRtti, kSamA, guNa abhyadaya kahI zakAya. paraMtu ApaNe tyAM te tema paNa nathI. bIjA ameda, saraLatA, namratA vagere svAbhAvika dharmonuM AtmAmAM sAhityanI vAta javA daIe te paNa ApaNA maulika aMgasAhityanI prAba95. thavuM ane e svAbhAvika dharmonA prAbalyadvArA ja jAgRti- zuddha ane adhatana viziSTa padhdhatithI saMpAdita thayelI ekake AvRtti pUrvaka che kAya jIvana anAraMbha. Aja kAla keTalAka loko kevaLa haju sudhI prakAzita thaI nathI. samagra aMgasAhityanI che kAyanA jInA anAraMbhane ja dharma batAve che. tenA karatAM te thAya tyAre kharI, paraMtu ekAda aMgasUtranI evI AvRtti ahInI ahiMsAnI vyAkhyA jarA judI che ane te eTalA paNa najare AvatI nathI. vartamAnamAM A paristhiti jaNAya aMzamAM ke AtmasvabhAvanI jAgRti karavApUrvaka ja che kAne che. temAMthI ApaNe bacIe ane vAstavika abhyadaya tarapha anAraMbha sAdhI zakAya che. mATe AtmasvabhAvanI jAgRti e vaLIe te ApaNAthI jaina dharmanI zobhA vadhaze. ' ukata anAraMbhanuM prathama upaDadAna kAraNa che ane te pUrvamAM hoya paMDita becaradAsa,
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-41 pramukha jaina ApaNuM aDadhuM aMga. vicAra vANI ane vyakitagata svAtaMtrya e mAnavIne janmasiddha adhikAra che" ema jAheramAM khelavuM yA lakhavuM e eka vAta che ane e ja adhikArA khIjAne bhAgavavA devA e jI vAta che, ane khAsa karI ApaNA bhAratavarSamAM strI ane purUSanI bAbatamAM vyakitagata hakka-adhikArane jyAre vicAra karIe chIe tyAre spaSTa dekhAi Ave che ke, strIonI vyakitagata vAtaMtratA purUSa varganI dayA upara avalaMbe che, athavA ema kahIe ke purUSanI icchAnusAra ja strI potAnA hakka bhogavI zake che, jyAre purUSane pAtAnA hakaka-adhikAra peAtAne svAdhIna hAya che, eTaluM ja nahi paNa moTe bhAge mAtAnA hakakanA bacAvamAM ane strIonA hakaka DubAvavAnA prayatna karavAmAM bhutakALamAM thayela mahApurUSA manAtA purUSAe ja racelAM-smRti AdigraMthAnA havAlA'tAM paNa purUSo zaramAtA nathI. purUSapradhAna samAjanuM baMdhAraNa ane tenA sAmAjIka kAyadAkAnunA ja evI rIte dhaDAyalA che ke purUSa e strInA mAlIka che, strI mIlkata che, ane purUSa varganA ghaNA meTA bhAganu N mAnasa A dRSTieja dhaDAyalu hAya che eTale mAlIkapaNAno hakka jatA karavA te bhAgye ja taiyAra hoya che. rAjadvArI ke Arthika kSetramAM potAnI sattAnA--mAlIkI hakkanA bacAva mATe kAyama e sthiti nabhI rahe te khAtara jema sAma, dAma, daMDa ane bhedanI nIti akhatyAra karavAmAM Ave che teja pramANenI nIti samAjazAsanamAM peAtAnA hakka nibhAvI rAkhavA mATe purUSavage strI varga tarapha calAvI che--calAve che. pUjya mahAtmAjI jevA mahApurUSe aneka vakhata jAhera karyuM che ke strI e purUSanI barAbara samAna che, samAna hu tene che.' chatAM strIonA vAstavika adhikAro chInavI lai tene mAlIka thai esanAra purUSa temanA hakko pAchA ApavA ke nahi ? ApavA teA kai jAtanA ? keTalA ApavA ? ityAdinI vicAraNAmAM paNa peteija mukhya bhAga bhajave che. bIjAnI mIlkata pacAvI esanAra jaDasue jema dAna karavAnAM nAkA bhajave che tema purUSavarga zuM nathI karatA ? ApaNA samAja tarapha najara karA! rUDhIo ane rIta rIvAjonAM aneka adhanAthI jenA zvAsa guMgaLAi rahyA che evI jJAti, taDA, dheALA, ane' paMca dvArA kAne anyAya thai rahyo che? rUDhInAM, rItarivAjanAM ke koi paNa vADAnAM baMdhana purUSane sparze che kharAM ? samAjaracanA ja evI rIte racavAmAM AvI che ke mAnavI je jAtanAM-lagna Adi-sAmAjIka sukhAnI abhilASA rAkhe che te dareka bAbatamAM purUSa svataMtra che, strI parataMtra che. pachI te game te sthitimAM hAya. ApaNe kahIe chIe keH strI ane purUSa saMsAra rathanAM e cakra che. ane A draSTie strI ane purUSa ane samAna hakkadAra ja hevA joie. paNa A te prasaMga Avye mAtra khelavAnuM. ApaNe temane keLavaNIthI vegaLA rAkhavAnA prayatna karIne, sAmAjIka, Arthika, rAjadvArI ke jIvanavikAsanA pratyeka praznothI dUra rAkhIne, rasADAnI rasAyaNa tarIke, ApaNI ijjatamAM vadhAre! karavA, sonA cAMdIne jharajhaverAtanAM dhareNAM ane vividha vastrAthI zaNagArelI putalI tarIke ApaNI strIone meTA bhAge jIvADIe chIe. uparanA mAnase kumAra ane kumArIkAnI keLavaNImAM bhedabhAva rAkhyo che. e varga abhaNa rahevAthI sIdhuM pariNAma e AvyuM 145 che ke teo jaDa, vahemI ane cAlyA AvatA rItiravAjonI sheja paNa maryAdA oLaMgavAmAM bhIrU banI. 'abaLA e A nAmane sAtha ka karI rahI che. duniyAnA mahAna zikSaNakArAnu mAnavu che ke bALakAnA meTAmAM meATA gurU temanI mAtA che.' eTalu vicArI juo ke abhaNa mAtAonA kheALAmAM ucharatI prajAnuM dhaDatara kevu hAi zake? jo mAtA suzikSita, sa'skArI, svataMtra ane AjhAda hoya te ugatI prajAnA ghaDataramAM keTalA suMdara phALe ApI zake ? eTaluM ja zA mATe! deza ke sabhAjanI unnatinA kAryamAM paNa purUSa vargane purA sahakAra ApI zake e ni:saMzaya che. kAraNa ke turkI ane raziyAnA ulhAramAM strI vage je mahatvanA bhAga bhajavyeA che. te itihAsa ApaNI sAme meAjuda che. bhUtakALamAM aneka sragmAe rAjyataMtranA aneka AMTI TIbharyAM vahIvaTa calAvyA che. aneke bhalabhalA muchALA rAjavIe ane senApatione raNamAM hAvyA che. aneke zilpa, ane sAhityakaLAmAM yaza prApta karyo che. eTale A prazna lAyakAtA nathI. ApaNe temane taka ja ApatA nathI eja mukhya prazna che. jyAM jyAM strI vargane temane jIvanavikAsa sAdhavA mATe saMpUrNa taka ane sagavaDa ApavAmAM AvI che te te dezamAM strIvarga khUba AgaLa vadhyA che ane dareka viSayAmAM AgaLa AvyA che. A uparathI ema kahI zakAya ke ' svarAjya e amAre| janmasiddha haka che' e jeTaluM sAcu che-teTaluM ja je hAtha pAraNuM hIMcoLe che te ja hAtha prajA upara zAsana calAve che e paNa sAcuM che, eTale ja ApaNA aDadhA aMganA janmasiddha adhikAronI irAdApUrvaka ane vyavasthita rIte ApaNe Aja sudhI je luMTa calAvI che te have pahelI take baMdha karI temane samAna darajje sthApavAnI anivArya agatya che. nahitara deza ane samAjanI unnatinuM 'dIlhI' hajI bahu dUra che ane raheze. eTalu' ApaNe samajI levuM dhaTe che. amIca'da. je deza je dezanuM jaLa pIine tuja dehane bhIne karyo, te dezane tuja Atmanu pANI sIMcIne poSaje ! je dezanI mATI thakI avani pare tu upajyA, te dezanA kalyANa mATe deha yase hAmaje je... dezanu je dezanuM zANita rAtuM, nasa nase kudI rahyu, te dezane uddAravA tuja rakta paNa vahevADaje ! je dezanA dharmo thakI, tuja svarga khullu thai jaze, te deza kerA AMgaNA tuja dharma nAde gajAvaje...je dezanuM, je dezanI mATI ane zakti thakI dhana meLavyuM, te deza mATe, dIna mATe, parama dhana tuveraje ! je dezamAM tArA vaDIle janmI mukti mahiM gayA, te dezane tuja janmathI unnata svarga banAvaje...je dezanu je dezanA jhulA mahiM tuja bALako jhulaze have, te dezamAM mUkI jaje AziSa, AzA umadA je dezanI mATI thakI thai mATI mahi jAvu maLI, te dezanI bhUmi pare tuja deha A DhaLajo re...je dezanu je dezamAMthI uDIne tuM, svarga TAMce jai vase, te dezane tu svargamAM paNa dhaDI kadI nahi bhUlaje....je dezanu vrajalAla meghANI,
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ leze. 146 prabuddha jaina vA. 1-12-41 rAdhanapurI bhAIonuM AnaMdasaMmelana hastImAM AvavAmAM mAre thoDe ghaNe paNa hisso che, ane ' (pRSTa 143 thI cAlu) Aje tethI huM vadhAre magarUra chuM. haMmezanA rIvAja mujaba zrI mAMgaroLa jaina sabhAne dazerAne utsava zrI kAntilAla teonI RNI che. muMbaImAM teo agraNI tarIke kAma karI bakaradAsanA pramukhapaNa nIce sara kAvasajI jahAMgIra holamAM rahyA che ane rAdhanapurI tarIke potAnI kArakIrdI jhaLatI banA ujavavAmAM Avyo hato, je prasaMge saMsthAne makAnanI jarUrI vavAmAM jarA paNa kacAza rAkhI nathI. sva. zeTha jIvaNalAla Ata upara sabhAjanenuM dhyAna kheMcavAmAM AvyuM hatuM. vaLate ja kezarIcaMdane paNa A take bhUlI zakIe nahi. teonI bhAvanA divase zrIyuta kAntibhAIne huM maLe ane A yaza Ape levo paNa ucca hatI; paNa teo joIe teTalo hAtha laMbAvI zakayA evI meM temane vinaMti karI. mane TuMka vakhatamAM ja khabara nahi, chatAM rAdhanapura khAte bAMdhavAmAM AvelI dharmazALA teonI maLI ke zrIyuta kAntilAla IzvaralAle moTI rakamanI ophara A yAda hamezane mATe ApaNA magajamAM tAjI rAkhaze. marahumanI kArya mATe saMsthAnA vahIvaTakartAo pAse mukI che. sArA nasIbe IcchA rAdhanapuranA muMbaImAM vasatA bhAIo mATe sastA bhADAnAM makAne bAMdhavAnI hatI. paraMtu te IcchA pAra paDI zakI nahi. teonI A ophara svIkAravAmAM AvI, jenA pariNAme teone ApaNe IcchIza ke teonAM dharmapatnI zrImatI tArAbAI tathA kIrtisthaMbha A 'DapanI turata ja pAchaLa kavInsa reDa upara tenA putra bhAI dhIrajalAla zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taiyAra thaI rahyo che. ane TuMka marahumanuM adhurUM raheluM kArya tathA vakhatamAM te khullo mukAyelo jAhera vArSika sabhA. bhAvanA purI karavAnuM mana upara karavAmAM Avaze ApaNe AzA zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanI vArSika sAmAnya sabhA rAkhIzuM ke zrIyuta kAntilAlabhAI purU uparAMta strI varga paNa tA. 7-12-41 ravivAra nA roja bapore traNa vAge nIce pitAnI sakhAvatane jhare nyAtasvataMtra rIte udAratA ane sevAnA jaNAvela sthaLe maLaze. je vakhate nIce mujaba kAmakAja jAtanA bhedabhAva vagara manuSya jAtanA kAryamAM pAchaLa rahela nathI. zeThANI hAtha dharavAmAM Avaze. upayoga mATe sadAne mATe khullo gabalIbAIe tharAda mukAme skUla rAkhaze ane rAdhanapurInA tAjamAM (1) gata varSane vRttAnta tathA tapAsAyalo hisAba baMdhAvI ApI hatI ane te badala maMjura karavo. aneka kalagI umaro karaze. temanI sevAnI pIchANamAM nAmadAra (2) navA varSanuM aMdAjapatra maMjura karavuM. sevAnI bAbatamAM rAdhanapura jaina hindI sarakAra taraphathI kesare . (3) baMdhAraNa anusAra navA varSa mATe pramukha, maMDaLanA Adya pramukha zeTha haragehindane meDala teone bakSavAmAM upapramukha, be maMtrIo, kevAdhyakSa temaja kAryavAhaka sami viMdadAsa punamacaMda, gujarAtI maMDaAvyo hato. muMbaInA te vakhatanA tinI cuMTaNI karavI. jaLInA pramukha tathA zera bajAranA DIrenAmadAra gavarnare punA khAte gavarnaranI levImAM teone khAsa | kaTara sva. zeTha vADIlAla punamacaMda (4) hisAbanirIkSakanI nimaNuka karavI. tathA rAdhanapuranA grAnDaolDamena' AmaMtraNa ApI bolAvyA hatA A prasaMge vArSika sAmAnya sabhAnuM kAmakAja purU tarIke jANItA thayelA zeTha cunIlAla ane sadarahu meDalathI svargastha thayA bAda zrI. caMdulAla vardhamAna zAhe saMdhanA sabhyanuM vIracaMdanA nAmano ullekha na karUM zeThANIne sAbita karyA hatA. sneha svAgata karavA IcchA darzAvI che. te AjanA prasaMgane meM anyAya muMbaInA rAdhanapura jaina maMDaLe paNa sarve sabhyane vakhatasara avazya padhAravA vinaMti karyo kahevAya. A te jAhera nAme teonA jAhera kAryanI kadara karI karavAmAM Ave che. che. bIjA aneka bhAIo ke hatI. ane marahuma solIsITara maNilAla mokamacaMda zAha jeoe gupta athavA jAhera rIte damaNIAnA pramukhapaNa nIce jAhera vRjalAla dharamacaMda meghANI jJAna, darzana ane cAritranI meLAvaDo karI teone tathA zeTha . bhAvanAte aMge. svAmIbhAInI meMtIlAla muLajIne mAnapatra tathA sthaLa:-zrI. caMdulAla vardhamAna zAhanuM nivAsa sthAna bhakitane aMge nAnI moTI rakama kAsakeTa enAyata karyA hatAM. 1. pIvALA menzana, pAMcame mALe. rAdhanapura tathA muMbaI khAte vAparI vanitA vizrAma sAme, senDahasTa reDa, have huM evA gRhastha tarapha che, te badhA bhAIo ApaNA dRSTi karuM chuM ke jeoe dAnanI samaya:-tA. 7-12 -41 ravivAra baporanA traNa vAge. " che lAga. abhinaMdanane yogya che dizAmAM kAnti yAne relyuzana karela che. zuM A bhAInuM rAdhanapurane ATale TuMka ItihAsa raju karyA pachI huM nAma ApavAnI jarUra che? ApaNane bahAranI duniyAmAM AjanA viSaya upara AvuM chuM. upara jaNAvelA bhAIone ujaLA dekhADanAra A bhAI te zrIyuta kAntilAla IzvaralAla che. pagale phula nahi te phulanI pAMkhaDI sevAbhAve arpavA ame e bhAIe pAMca bhAgyA tyAM paccIsa ane paMcAsa lAgyA tyAM bannene ullAsa thayo che. zrIyuta gIradharabhAIne hArTa eTeka thaye tyAre pAMcase ApyA che. A baMdhunI sakhAvate jagajAhera hoI te vyavahArU rIte ema jaNAvyuM ke teoe kaMIka sakhAvata karavI joIe. jaNAvavAnI jarUra nathI. paraMtu rAdhanapuranI beDIMga tathA zrI zrIyuta gIradharabhAInA eka snehI tarIke mane paNa sUcanA karazakuMtalA kAntilAla IzvaralAla kanyAzALAnuM nAma ApyA vinA mane ' vAmAM AvI. paraMtu zrIyuta gIradharabhAInI evI sthitimAM mArI cAlatuM nathI. A banne rahe che ane savA savA lAkha ApavA jIbha kema upaDe e ja savAla hate. mane eTale sa teSa hato chatAM A bhAI haju thAkatA nathI ane nAnI moTI ke zrIyuta gIradharabhAIe pitAnA gupta hAthe madadamAM temaja koI paNa cIjanI jarUra jaNAya te te lAbha mAre le bIjA dhArmika kAryomAM lAkho rUpiyA kharacyA che. eTale teone ) joIe ema kahI kAryakartAone khUba utejIta karI hAMsa bharyA lagAra sAruM thAya te vAta karuM. sArA nasIbe tene hArTa rAkhe che. zrI zakuMtalA kAntilAla IzvaralAla kanyAzALA bIlDIMga eTeka haLavo paDe ane teozrIne vinaMti karavAnI taka mane
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-41 sAMpaDI. gIradharalAla ! tamA lAkhA rahyA che ane lAkhA tameAe kharacyA che. paraMtu eka evuM khAtuM Ape ubhuM karyuM nathI je kAyamane mATe ApanI yAda tAjI rAkhe" Ama kahIne meM tenI pAse pacAsa hajAranI mAMgaNI karI. gIradharalAle zuM javAba ApyA ? teoe je javAba Apyo tethI mAre te zaramAI javu' paDyuM. kakalabhAI ! pacAsa hajAramAM kaMi thAya nahi. lAkha, te echAmAM ochA joie ane teTalI rakamanuM TrasTa karI sAMpavA meM dhIrajane sUcanA karela che." Apa jANIne khuzI thaze ke zrI gIradharalAle AjanA zubha prasaMganI yAdamAM te rakama ApavAnuM ane tene upayoga jarUrIyAtavALA ApaNA bhAione jIvana nirvAhanAM sAdhanA jJAnanAM sAdhanA tathA vaidyakIya mada ApavA vA nakakI karyuM che. TrasTanI vIgatA have pachI nakkI karavAmAM Avaze. zrIyuta gIradharalAlanA AvA udAra javAbathI mane paNa kaMika lAbha uDavAnI preraNA thai. Akhare mArI nasemAM paNa rAdhanapurInuM leAhI vahe che. mArI umara paNa paMcAvana varasanI thavA AvI che. koNe jANyu che ke kAle zuM thaze ? tethI jeTalA lAbha jaldIthI laI levAya teTale kAmane. je uddezathI bhAI gIradharalAle TrasTa karavAnuM nakkI karyuM che, teja uddezathI huM pazu rUpiyA pacAsa hajAranuM TrasTa AjanA mArA navIna gRhanA vAstu prasaMganI khuzAlImAM karI ApavAnu mAthe lauM chuM. A rakama Aste Aste vadhAravAnI mArI bhAvanA che. prabhu tema karavAnI mane satbuddhi Ape." tyArabAda zrI. kAntilAla izvaralAle jaNAvyuM keH- AjanA AnaMda saMmelana prasaMge, zezrI gIradharalAla trIkamalAla, ane zrIyuta kalakabhAI taraphathI, rAdhanapuranI jaina prajA mATe, je gaMjAvara rakamanI sakhAvatanI jAherAta karavAmAM AvI che, te mATe huM rAdhanapuranI jaina janatA ane tamA sarve taraphathI, A banne dAtAone, hArdika abhinadana ApuM chuM. A prasaMga, rAdhanapuranI jaina prajAne mATe Ana tA che. teTaleAja, gaurava ane magarUkhI levA jevA che AgaLa vadhIne kahuM to samagra jaina kAma mATe paNa eTalA ja AnaMdadAyaka prasaMga che. prabudhdha jaina rAdhanapuranA jaina saMgha, te samagra jaina saMdhanA zarIranuM, eka nAnakaDuM aMga che. Aje keTalAka kamanasIba saMyogane lIdhe, AkhA zarIranI sthiti ghaNI nabaLI paDI gai che. nAnA aMganA eka bhAganuM nirAkaraNa, AjanI gaMjAvara rakamanI sakhAvatathI, bahu sa MtoSakAraka rIte thai zakaze. eTale AkhA zarIrane ATalI cintAmAMthI mukata thavAnA avasara maLaze. A rIte samagra jana saMdha mATe atyAranA prasaMga khUba AnaMdajanaka che. jainadharmamAM nANAMnA sarvyaya karavA mATe sAta kSetrene sAcavavAnuM ane poSavAnu kahela che. A sAte kSetranA mukhya AdhAra emAMnA e kSetre, zrAvaka ane zrAvikA upara che. zrAvaka ane zrAvikA A sAte kSetranA prANavAyu che. zeThazrI gIradharalAla ane zrIyuta kakalabhAie samagra jaina saMdhanA zarIranI sAcI nADa pArakhI che. emaNe sAte kSetrane majammuta banAvavA, mULa pAyAnA prathama vicAra karyAM che. AjatA ane AvatI kAlane zrAvaka jagata samakSa ubhA rahI zake, ane bhagavAna mahAvIranA zAsanane dIpAvavAnI zakita ane khaLa meLavI zake tenI uDI vicAraNA A sakhAvatamAM rahelI che. anukaMpA ane samabhAva je jaina 147 dharmanI mukhya AjJA che, te A sakhAvatemAM ApaNe joi. zakIe chIe. A AkhI sakhAvata pAchaLa, dAtAoe, khUba, uDI vicAraNA karI hAya, tema lAge che. AvI sakhAvatathI jaina kAmane eka navI preraNA maLaze. vyavahArika prasaMge, e vyaktigata AnaMdanA viSayeA che. paNa jyAre vyavahAranI sAthe ` dharma ane krUrajane joDavAmAM Ave che tyAre te prasaMga AkhA sAmudAyika AnaMdamAM pheravAi jAya che. Ajanu AnaMda samelana A prakAranu che. vyavahArika prasaMgAne ujavavAnA A navA cIle Apagune zikSaNurUpa che. ja chevaTamAM, A banne dAnavIrezane lAMbu AyuSya maLe, ane AvI rIte aneka vakhata eNmanI sakhAvatA saMbhaLAvavA ApaNane netare tevuM paramAtmA pAse cchuM chuM." tyAra bAda bIjAM keTalAMka bhASaNA thayAM ane pachI bALAsAheba khera ubhA thayA ane temaNe eka bhAre preraka vyAkhyAna ApyuM. temanA vyAkhyAnane sAra nIce mujaba cheH---- ApanA jainadharmamAM pAMca mahAvratane mukhya rayAna ApavAmAM AvyuM che. ahiMsA, satya, brahmacarya, asteya ane aparigraha. AmAM aparigrahanI bhAvanA mAtra dAnathI ja siddha thai zake che. A dRSTie ahiM jAhera thayelAM dAnA aparigrahanI bhAvanAnA pALaka che ane tethI AvI mATI udAra sakhAvate sAMbhaLIne mane khUba AnaMda thAya che. aparigrahanI bhAvanA upara ApaNI Arya saMskRtie ane hiMdu dharmamULathI khUba bhAra mukayA che. kavi kALIdAse racela raghuvaMzamAM kathA Ave che ke varatantu rUSinA ziSya kautte abhyAsa purA karI gurUnI vidAya mAMgIane 'Apane gurUdakSiNA zuM ApuM' ema prazna karyAM. tyAre gurUe za lAkha senA maheAra mAMgI. AvaDI meTI gurUdakSiNA kayAMthI maLe ? varatantune ziSya apeAdhyAnA rAjA raghu pAse AvyA ane gurUne ApavA mATe daza lAkha seAnA maheAranI mAMgaNI karI. A vakhate kavi kAlIdAsa rAjA raghunI paristhiti nIce mujaba raju kare cheH niHzeSavizrANitakopajAtaM kaurasaH prapede varatantu ziSyaH / arthAtH--je rAjAe potAnA samasta bhaMDAra dAnamAM ApI dIdhA hatA te rAjAnI samIpa varatantunA ziSya kautsa upasthita thayA, A zuM sUcave che? aparizrahane Adarza rAjA samakSa haMmezA ubhA hatA, raghukuLamAM thaelA rAjAonuM varNana karatAM kavi kAlidAsa jaNAve che ke cAya samRdhdha nAm |-temanI samRddhi tyAgane mATe hatI, vaLI anyatra e ja kavi jaNAve che ke zrAddAnuM dvi-vilaya |-rAjAe kara letA te Akhare ekatra kareluM dhana leAkakalyANamAM vAparI nAMkhavA mATe. upaniSamAM paNa Aja bhAvanAnuM samarthana karavAmAM AvyuM che. cahena munnIyAH | tyAga vaDe ja dravyanA upayoga kare. jANItuM subhASita che ke TrAmena vAucanatu lona / hAthanI zeAbhA dAnathI vadhe che, kaMkaNathI nahi. A bhAvanAne anusarIne Aje je dAna jAhera thaI rahyAM che tenI jeTalI prazaMsA karavAmAM Ave teTalI ochI che. Aje apAyalAM dAnanI maryAdA rAdhanapuranA jaina samAja puratI hAya ema lAge che. A yogya che, paNa huM icchuM chuM ke AvAMja udAra dAnA nAtajAta ke dharmanA bheda vinA sarva sAmAnya
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 tA. 1-12-41 prajA mATe paNa Apa bhAIothI jAhera thatAM rahe. aMhisA keTalAka samAcAra ane noMdha e Apane viziSTa dharma che e Apane dAva che. ahiMsAdharmI jyAM jyAM hiMsA thatI hoya tyAM tyAM te aTa- sadUgata dalapatarAya mahetA-Adarza gRhapati. kAvavA pitAne hAtha laMbAve. e mArAM tArane bheda na rAkhe. eka ahevADIA pahelAM thayelA sadUgata lapattarAma viphUladAsa Aje jyAre rAdhanapuramAM vasatA tamArA bhAIone utkarSa sAdhavA mahetAnA ekAeka ane akALa avasAne ApaApanI utsuka thayA che tyAre ja najIkamAM ahiMthI trIza ke . temanA aneka snehIjano, prazaMsako ane pAMtrIsa mAIla dUra thANAnI AsapAsa ' AdivAsIo temanI saMbhALa nIce ucharelA aneka (aboriginals) bahu moTI saMkhyAmAM vase che. thANA jIllAmAM vidyArthIone sakhta AghAta pahoMcADe che. temanI saMkhyA be lAkhanI che. temanI durdazAnuM citra tamArI temanu samasta jIvana eka yA anya sthaLe pAse raju karavAnuM mane mana thaI Ave che. te leke amerikAmAM AvelA vidyArthIgRhanA gRhapati tarIke sevA je prakAranI gulAmInI pra; galatI hatI tethI paNa vadhAre kaniSTa - ApavAmAMja vyatIta thayuM hatuM. phulachAba" prakAranI gulAmI bhogavI rahyA che. temanA purUSa aneka atyAcAranA bhoga banI rahyA che; temane jIvatA bALI nAMkhyAnA temanA viSe nIce mujaba noMdha kare che - banA noMdhAyelA che. temanI strIo upara temanA purUSanI dekhatAM * "chellAM vIsa varSathI keLavaNInA kSetramAM muMguM kAma karanAra atyAcAra karavAmAM AvyA che ane lAja luMTAI che. A badhuM kartavyaniSTa ane saraLa svabhAvathI pitAnI AsapAsa aneka mArA jANavAmAM AvyuM tyAre mAruM dila khaLabhaLI uThayuM, mAre vidhArthIonuM AptamaMDaLa meLavI sarvane keLavaNImAM rasa letA AtmA halI uTa; mArAthI je kAMI apAya te ApyuM ane karanAra zrI dalapatarAya mahetAne rAdhanapuramAM 46 varSanI vaye thaI zake te karyuM, paNa huM te eka sAmAnya sthitine TUMkI mAMdagImAM svargavAsa thaye che. brAhmaNa rahyo. huM keTaluM karI zakuM ? temane banatI rAhata lIbaDInI jaina barDagamAM gRhapati tarIkenI ekadhArI ApavA mATe eka yojanA karavAmAM AvI che. temanI keTalIka 13 varSanI kArakIrdI e emanA jIvananAM sauthI yAdagAra varSo agavaDone pahoMcI vaLavA mATe tAtkAlika daza hajAra che. e daramyAna emanI chAyA nIce rahI abhyAsa karanAra rUpIA joIe. huM te mATe mahenata karI rahyo chuM. be traNa aneka vidyArthIo sAthe saMbadha gRhapati ane ziSya hajAra meLavyA che. DIseMbaranI madhyamAM te mAre pAchuM jelamAM karatAM pitA putra ane mitra tarIke hate. vidhArthI jIvana purU javAnuM che. te pahelAM mAre temane Apelo kela pure kare ja karyA pachI paNa dareka vidhArthI sAthe mitra tarIke gADha saMbaMdha joIe. huM te bhikSaka brAhmaNa rahyo. AvaDI meTI maMDaLI ahi rAkhatA, darekanA aMgata praznomAM rasa letA, anekanI muMjhavaNamAM ekatra thaI che, mane ema thayuM ke A bAbatanI ahi apIla bhAga letA ane keTalAyane jIvanamAM pagabhara banavA mATe pitAnA kAM na karuM ? sukha ane ezaArAma bhegavatA ApaNane trAsa, garI TUMkA pagAramAMthI thayelI nAnI bacatamAMthI Arthika madada karatA. bAI ane julmanA bhAra nIce dabAyelA ane kacarAlA bhAIbahenane A kAraNe kazI bacata rAkhyA sivAya teo vidhArthIonI khyAla na Ave; paNa huM temanI je dazA varNavuM chuM, temAM jarA tema ja bahoLA snehImaMDaLanI kevaLa zubhecchAne vAraso paNa atizayokita nathI. sImIMgananA sarakArI rIporTamAM A kuTuMbIjano mATe mUktA gayA che. 1 jAtine lagatI mAnavatAne zaramAvanArI aneka hakIkate bharelI vidhArthIomAM vyakitatva pedA karavAnI temanI zaktine nahi che. huM AzA rAkhuM chuM ke Apa A bAbata upara jarUra dhyAna samajanArA keTalAkanI AMkhe te AvelA ane tevA lokoe Apaze. A prasaMge Apane A bhikSuka brAhmaNane AzIrvAda rAjyanI draSTimAM aLakhAmaNA banAvI dIdhelA ane rAjakAraNa che ke Apa kakalabhAI, gIradharabhAI vigere khUba khUba dhana sAthe emane saMbaMdha na hovA chatAM lIMbaDI beDIMganA kamAtA raho ane anekagaNAM moTAM dAnanI jAherAta karavA mATe | vahIvaTakartAo upara dareka jAtanuM dabANa lAvI rAjya emane amane pharI pharIne bolAvatA rahe !" lIMbaDI berDaga choDAvelI. tyAMthI muMbAimAM zrI mahAvIra jaina vidhAlayamAM tema ja kacchI jena barDa'gamAM teo gRhapati tarIke zrI. khera sAhebanI apIlane sanmAnIne te ne teja vakhate traNa varSa rahelA ane chellA cAra varSathI zeTha kAntilAla IzvaralAla judA judA gRhasthA taraphathI AdivAsIonA uddhArakAryo jana orDaganA gRhapati tarIke rAdhanapuramAM paNa temaNe vidyArthIpAchaLa kharcavA mATe rU. 1 0 0 0 0) ne phALe karI ApavAmAM ene cAha meLavele. AvyuM ane a5 upAhAra bAda sabhA visarjana karavAmAM paMdara divasa pahelAM ja teo bhAvanagara rajAe AvelA, AvI.. tyAMthI pAchA vaLatAM vaDhavANa kAMpamAM beIganA vidhArthI one pitAne lAbha ApatA gayelA. emanI khoTa emanA kuTuMba jeTalI ja emanA aneka mitro ane snehIone jANuM . tema ja macharane! keTalAya jUnA ane cAlu vidhArthIone emanI beTa aNucUse che tuM, macchara, leDI mAruM, purAyelI raheze. emanI vidhavA, be putra ane traNa putrIo mATe e " chatAM dise tuM mujane dayALu; AzvAsana che ke sadgatanI sevAne kAraNe meTuM snehImaDaLa ane tuM peTa pUryA sudhI phakata cUse, vidyArthI varganI (jemAMthI keTalAka te nAmadhArI nIvaDyA che) sahAnubhUti A kaseTImAM emanI sAthe haze." na beMkamAM tuM muja rakata mUke. - zrI dalapatarAyanA nikaTa snehI zrI bApAlAla kezavalAla prasthAna mAMthI , harihara bhaTTa. dezI temane smaraNAMjali ApatAM jaNAve che ke :
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-41 prabudha jaina 148-ka ' zrI dalapatarAya viladAsa mahetAnuM avassAna thatAM aneka te pAchaLa te hajAro rUpIA vAparI nAMkhatAM acakAtI nathI. lAkha yuvAnone Adarza meTA bhAInI kheTa paDI che. temanA aneka rUpIAnA kharace baMdhAyelAM ane baMdhAtAM jaina maMdire jaina prajAnA snehIoe aMgata duHkha gaLI: 'jaIne sadA hasatA ane bhAvanAnI hADamAM rahelI udAratAnI sAkSI pure tema che. A bAbata jaina suvAsa phelAvatA bhalA, sAcA ane sAdA evA eka mitrane sAdhuo sArI rIte jANe che ane tethI ja pote jene ISTa gumAvyo che. beDIMga" ane "suprInTenDanTa', jevA zabdane te pravRttio lekhe che te pAchaLa jaina gRha pAsethI teo sAthe joDAyelAM aneka melAM eNvaraNa sAthe tilAMjali ApIne puSkaLa dravya kharacAvI zake che. kamanasIbe Aje je jaina sAdhute sthAne 'vidhAthI gRha, gRhapati' meTAbhAI" , vigere zabdone enuM janasamAja upara prabhutva che temAMnA ghaNA kharAne AkhA uMca Adarza ane bhAvanAnuM mUrtimaMta svarUpa ApanAra zrI " dezamAM ghara karI rahela bhukhamaro, dAridraya, ane ajJAnanI kazI dalapatarAya viladAsa mahetA ghaNuM karIne sauthI pahelA hatA. . cintA ja nathI eTaluM ja nahi paNa jenA upara jaina dharmanA - teo haMmezAM kahetA ke "vidhArthI gRha e tamAre nAno TakAvano AdhAra che te janasamAjanI artha, keLavaNI ke Arogyane samAja che. tenA pratyeka praznane jhINavaTathI samaje, tame jAte vizyaka durdazAne paNa teo kaze khyAla karatA ja nathI ane che te praznono ukela zodhe, muzkelI e sama ja te dUra kare. maMdira, upAzraya, ujamaNA, varaghoDA, sa, jamaNavAre ane vAMce, vicAra ane navanavA Adarza ra. paNa tamArA e sarva evI be dhaDa vAhavAha karAvanArI prakriyAo pAchaLa ja jana Adarzone ahIM ja kasoTIe caDA! Adarza ADenI muzkelIo prajAnuM anargoLa nANu khacAvavAmAM potAnI sAdhutAnI itiTALavAnuM baLa che ! pachI saphaLatA tamArI che" savAre ane kartavyatA mAne che. AvI paristhiti ane vAtAvaraNa vacce rahevA rAtre saMsthAnI oraDIomAM dhamatA, navarA vidyArthIonA kALA chatAM janasamAjanAM ahika jIvanane rAhata ApavAnA hetuthI vacce besatA, dareka vidhArthInA aMgata ane kauTuMbika saMjogo eTaluM ja nahi paNa keLavaNI pracAra vaDe ajavALavAnA hetuthI samajavA prayatna karatAM ane vidyArthInI vyavahArika aneka muzke je gRharAe AvaDI moTI rakama enAyata karI che teo kharelIone teDa kADhatA kADhatA vidyArthIomAM uparanA maMtrane gujA khara AkhA jaina samAjanA dhanyavAdane pAtra bane che. vaLI ghera rava karatA amArA vizvAsapAtra ane priya "meTA bhAI Aje lagna prasaMga Ave tene athavA te vAstu prasaMga Ave tene paNa mArI najara sAmethI khasI zakatA nathI. AvAM meTAM jAhera dAnavaDe ujavavAne khyAla paNa eTalI ja upara jaNAvela eyane lakSyamAM rAkhIne temaNe AjathI prazaMsAne gya che. pitAnI IcchAne anusarIne bhAI dhIrajalAle vIza varSa pahelA lIMbaDInA vidhAthI bhuvanamAM vidyArthIone eka lAkha ane pAMca hajAra jevaDI meTI rakama judI kADhavAne saMsthAnika svarAjya ApyuM hatuM. mane barAbara khyAla che ke vicAra jAhera karyo te badala bhAI dhIrajalAlane paNa kharekhara dhanyavAda ghaTe che. temanuM A pagaluM zrI dakSiNAmUrti vidhAthI bhuvananuM paNa puragAmI hatuM. saMsthAne badhe AMtarika vahIvaTa vidhArthIoe A udAra dAna eka ja varganA loko mATe ane eka ja cuMTelI eka vidyArthI sabhAne soMpAyA hatA, emaNe zarU karelI sthaLanA loko mATe che e bAbata AjanI dezavyApI daridratA praNAlikA upara ja vidhArthI bhuvanane vahIvaTa Aja sudhI ane madhyama varganI pAra vinAnI muMjhavaNe vicAratAM jarUra saphaLatA pUrvaka cAlI rahyo hate. uMcA bhAvanA sAthe temanI saMkucita lAge che. haju sudhI ApaNe kamI vartulathI vizALa vyavahAra kuzaLa deva A saphaLatA mATe javAbadAra hatI. vartula sAthe joIe teTaluM tAdAtmya anubhavatAM nathI zikhyA. jyAM temanI nIce bhaNelA seMkaDo vidyArthIone jJAna ane khamIra jyAM du:kha hoya, yAtanA hoya, ghora ajJAna hoya tyAM tyAM mArU sAthe uMca bhAvanAnuM baLa maLyuM che ane lagabhaga badhA jIvanamAM dravya pahoMcavuM joIe. kAraNa ke mane je dravya maLe che te eka saphaLa nIvaDayA che. A temanA kuzaLa mArgadarzanane AbhArI kema ke dharmanA anuyAyIonA tharamAMthI nathI maLatuM, paNa samAja che tema sau ke Aje sAbhAra svIkAre che. AkhAnA nIcalA tharamAthI kheMcAIne vyApArI kuneha ane samA- nAnA bhAIone pAMkha ApIne jIvanamAM uDatA ane janI cokkasa prakAranI racanAne lIdhe mAre tyAM ekatra thAya che. hAlaMtA karanAra amArA Adarza "moTAbhAI" Aje pitAnuM tethI e upara sau koIne sarakhe hakka che A bhAvanA ane nAnAM bALakanuM ane pAMkha vinAnuM kuTumba choDIne ekAeka vicAraNA haju ApaNAM hRdaya ane buddhine sparyA nathI. Ama vidAya pAmyA che. teo pharaja bajAvI dhanya thayA che. temanA chatAM paNa uparanI dAnapejanA eka nAnuM sarakhe khuNo ajaAdarza siddha thAya te rIte temanAM adhurA kAma purA karavAnI vALaze ane ujaLA meDhAvALe banAvaze eTaluM zubha pariNAma ane bIjI rIte temanA pratyenuM rUNa adA karavAnI javAbadArI paNuM ochuM AvakAradAyaka nathI. jeNe AvAM dAna ApavA mAMDayA temanA junA vidyArthIonI ane nehIonI che. temanA AtmAne che tenA dilamAM daridranArAyaNa vaselA rahe ane Aje eka zAnti ho ! " gAmanA jainene te AvatI kAle sthaLa sthaLanA dInadalitone jena samAjano gauravaprasaMga temanI udAratA pahoMcI vaLe evI ApaNe AzA rAkhIe ane evI prArthanA cintavIe. . . . tA. 28-11-41 nA roja muMbaImAM vasatI rAdhanapurI bhAIonuM eka sneha saMmelana maLyuM hatuM, jenI vigato ane zrI. kakalabhAine khAsa abhinandana, jemAM jAhera thayelI sakhAvate anyatra prasiddha karavAmAM Avela uparanA bhavya dravyavisarjanamAM zrI. kakalabhAIne rU. che. rAdhanapuravAsI jananA aMhika jIvananI jarUriyAto ane temanI - 50000 ne phALe che. zrI kakalabhAI muMbaI jaina yuvaka keLavaNIne lagatI bAbatone pahoMcI vaLavA mATe AvI gaMjAvara saMdhanA AdhapraNetAomAMnA eka che ane Aja sudhI sakhAvate karavAmAM Ave e kharekhara AkhA jana samAja mATe saMdhanI pravRtti sAthe gaDhapaNe joDAyelA che ane saMdhane jyAre atizaya gaurava levA jevo prasaMga gaNAya. jana prajAnI lehImAM jyAre jarUra paDI tyAre tyAre echI vadhatI madada karavAmAM temaNe udAratAnuM tatva bhareluM che. keI paNa bAbata tenA mana upara AvI pAchI pAnI: karI: nathI. tethI zrI kakSabhAine muMbaI jaina
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148-5 yuvaka saMdhanA khAsa abhinandana che. te amArA che ane amArAmAMnA eka bhAi Ava uN meTuM dAna karavAnI sthitie pahoMce e amArA mATe asAdhAraNa AnaMda ane abhimAnanA viSaya bane che, temanA utkarSa saMdhane ja utkarSa che. temanA hAthe AvAM uttarAttara aneka kAryo ane ane vizALa janatAnI sevA temanA haiDe sadA vaselI rahe evI amArI prArthanA che. bhAI kAntilAla tathA jayasukhalAlane abhinandana ! Aje te cotarapha lagna, lagna ane lagnanAM ja vAjA vAgI rahyAM che. savAre AphIse jaie ke sAMje ghera AvIe ke lagnanI e traNa ka kAtrIe ke nimaMtraNo AvIne paDelAM ja hAya. aneka yuvaka yuvatIe, kumAra kumArikA chokarA chokarIe lagnagraMthIthI joDAya che ane jIvananI lAMbI majalamAM ekAkI jIvananI sImA vaTAvIne gRhastha jIvanamAM pagalAM mAMDe che. sukha du:khathI bharelA A saMsAramAM janma maraNa jevA ja lagna eka sAdhAraNa cAlu banAva che. AmAM kaMine abhinandane zu Apavu ane Ana Mda paNa khAsa zuM darzAvavA ? ema chatAM paNa jaMgamAM kAi kalyANakArI vyaktinA janma thAya che tyAre deve paNa AnaMda pAme che ane kudarata eka AnaMdanI laharithI pulakita ane che ema dharmazAstro kahe che. AvI ja rIte kAi eka Adarza parAyaNa yuvaka samAnarbhiNI yuvatInuM prANigrahaNa kare che tyAre janatA Anada pulakti bane che ane e lagna janakalyANamAM kAMi te kAM vadhAre karaze evI AzA anubhave che AvuM eka lagna zrI. kAntilAla naththubhAi pArekhanuM bahena caMdana sAthe the|DA divasa pahelAM ujavAyuM. zrI. kAntilA1 pArekha eTale junA ane jANItA eka satyAgrahI prakhara sanika. varSo pahelAM suratamAM thayela hiMdu musalamAnanA hullaDa prasa Mge zarIranA eka paNa bhAga dhA vinAnA na heAya evA te dhAyala thayelA, satyAgrahanI laDatanA kAraNe temaNe 1930-32 nI laData daramiyAna kula sADAtraNa varSa jelamAM pasAra karelAM. ravizaMkara mahArAje temanI lagnakriyA karI hatI. gAMdhIjI, saradAra vallabhabhAi, mahAdevabhAi, kizoralAla mazarUvALA tema ja kAkAsAheba kAlelakare temanI upara lAgaNIbharI zubhecchAnA sa MdezA mokalyA hatA. evAM khIjA lagna bhAizrI jayasukhalAlanAM zrI. puSpAbahena sAthe jhINuAhAlamAM thayAM. bhAi jayasukhalAlanI jJAtie vANIyA, dharme jaina ane vyavasAye camAra che. kAraNa ke kAyiAvADamAM AvelA taravaDA carmAlayanA te eka kAryakartA che. bahena puSpA ahiMnI bI. pI. sI. sI. nI eka, dezasevikA iM. lagna Azramavidhi pramANe thayAM. zrI gopALarAva kulakarNIe purezahitanuM kArya karyuM . lagnavidhine zobhe evA sAde chatAM zobhatA lagna samAraMbha hatA. AvA cAkkasa Adane varelA varakanyAnAM lagna sau kAinA abhinandanane yogya che. tee sukhI thAya ane temanA hAthe janasevAnAM aneka kAryo nIpaje ema ApaNe chIe. lagnaka kAtrI eka vakhata lagnanI ka"kAtrI cokkasa rIte lakhAtI ane cokkasa rIte chapAtI. AgaLanI lagna kaMkotrImAM kAI paNa prakAranI vividhatA jovAmAM AvatI nahetI. Aje samAja jema bIjI aneka bAbatamAM tema ja A bAbatamAM paNa june cIle chADIne navA navA cIlA pADI rahela che ane ApaNI sAme bhAtabhAtanI !kAtrIe AvIne ubhI rahe che. kAI kAika ko prabuddha na i. 1-12-41 trInI racanA bhAre sundara ane maulika hAya che teA kAI kAcha bIjI ka kAtrIonI kevaLa nakala ja hoya che. Ama kAtrInA bAhyAkAmAM khUba khUba vividhatA keLavA rahI che ane te kharekhara AvakAradAyaka che. paNa kAtrInI zabdaracanA badhe lagabhaga sarakhI jovAmAM Ave che. 'amukanI putrI sAthe amukanA putranAM lagna amuka divase niradhAryA che te Apa mitrama`DaLa sahita varakanyAne AzIrvAda ApavA padhAraze.' A ene cAlu zabdAkAra hoya che. A cAlu ravaiyAne bhaMga karatI eka snehInI evI kaMkotrI maLI ke jenu bAhya suzobhana avazva sundara hatu ja eTaluM ja nahi paNa jenu lakhANa paNa bIjI ka kAtrIthI eTalu judu paDatu hatuM ke ApaNuM te tarapha dhyAna kheMcAyA vinA na ja rahuM, te lakhANu nIce mujaba hatuM : --~ jIvana paMtha vikaTa che . enI vikaTatA parasparanA sahakArathI ghaTe che, sahadharmacAriNInA sahakAra emAM mukhya che. yogya sahacarInA suyoge jIvanapatha vikaTa lAge ja nA. e dhAraNAe mArA putra................ .......... nI putrI.. sAthe zubha divase lagnagraMthIthI joDAya che.. ApanA AzIrvAda vikaTatha kApavAmAM emane preraNAdAyaka ane sahAyaka thaze. te e maMgaLa prasa Mge Apa AzIrvAda ApavA padhArI upakRta karazejI, je kAi kANe Apa jAte padhArI na zakA to patradrArA ApanA AzIrvAda pAThavavA kRpA karazeA", rIvAjo zarU thAya, junA saLagya e jIvatI saUlakhANa rocaka lAge che. pAna da junI rUDhie jAya, navA rIta AkAro vilaya pAme, navA AkAre tinu dyotaka che. e dRSTie uparanu dIvALInI kheNI prabuddha jananA tA. 15-10-41 nA ekamAM dIvALI ane besatA varSanA zubha avasare zrI muMbaI jaina yuvakasadhane yAda karavA je vinati karavAmAM AvI hatI tene sanmAnIne dItrALInI zreNI nimitte amane lagabhaga pAMcaze| rUpIAnAM vacane maLyAM hatAM ema * ame tA. 15-11-41 nA aMkamAM jaNAyuM hatuM; paNa amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke e AMkaDA vadhIne lagabhaga AThaso rUpIA sudhInA thavA jAya che. tA. 1pa-11-41 nA aMkamAM je bhAionA rUpI AvI gayA hatA tenI yAdI ApI che. zrIjI vadhu rakama AvI che te nIce mujaba che. sadhane A rIte mahda karavA badala te sarve bhAna upakAra mAnavAmAM Ave che. 383) tA 1pa-11 41- aMkamAM jaNAvavA mujaba, 10] bhAI maNilAla jeThAlAla gAma godhAvIvALA, temanA pItAzrInA smaraNArthe vAMcanAlaya pustakAlayane kabATa mATe. 25] zrI mANekalAla amulakharAya mahetA, 25] mesarsa kanaiyAlAlanI kAM, 25] amaratalAla kAlIdAza dezI, 15] zrI manasu khalA casamAvALA. 11] zrI zAMtIlAla jAdavajI. 11] zrI pravINacaMdra hemacaMda abharacaMda. 1] De. cImanalAla zropha. 11] zrI maNilAla kezavajI. 11] zrI cImanalAla pI. zAha. 11] me. sI. pI. zAhanI kuAM. 11] zrI harIbhAi zaMbhulAla zAha, 11] jeThAlAla sadhajI. 11] caturabhujabhAi (je. pI. jamanAdAsavALA). 10] zrI kAMtIlAla jhaveracaMda gAdhI. pujI manasukhalAla jemala zeTha. pujI mAhanalAla Ara. pArekha. pu amaratalAla rAyacaMda. maMtrIo, zrI mukhaI jaina yuvakasagha, 7-11
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-41 prabudhdha jaina vyApAramAM ahiMsA. ( 'tarUNa jaina'nA egasTa mAsamAM pragaTa thayela zrI bhavamalajI sIdhInA lekhane anuvAda) koine prazna thaze ke vepAra ane hiMsAne zo saMbaMdha? paNa prANIvadha ke dekhItA dehavinAzamAM ja je hiMsA mAnatu haze te ja Ave! prazna karaze. te te pratyakSa hiMsA upara avalakhelA mAchalI, mAMsa ke iMDAnA vepAra sivAya, khIjA koi vepAramAMsa joi zakaze nahiM. khIjI bAjuthI jo koi jarA zAstramAM uMDu utarela haze te te ema kaheze ke kAi paNa prakAranA vepAra ke parigrahanA mULamAM hiMsA te rahelI ja che. paNa te jIvananirvAha mATe Avazyaka che ane tethI apavAda rUpe svIkAryuM che ane dharmagurUoe paNa zAstrAmAM rahelA khIjA vadhAre ucca, pavitra, ane vizALa sidhdhAMtA tarapha upekSA dAkhavIne, A papavAdane eTalI hada sudhI svIkArI lIdho che ke have te apavAda apavAda rUpe rahyo ja nathI. emaNe ema bhale kahyuM ke dravyane sAcA upayega dharma ke samAjanA hita mATe vAparavAmAM ke dAna karavAmAM che, parantu bhAra mUkIne ThokI vagADIne e na samajAvyuM ke, jIvananirvAha mATe atyaMta Avazyaka hAya tenAthI vadhAre upArjana karavuM ke saMgraha karavA temAM ja pApa che, hiMsA che ane pachI tene samAjahitamAM upayoga karavA te te eka vAra kAdavathI kapaDAM hAthe karIne bagADavA ane pachI tene dhAvA besavuM, tenA jevu che. A jAtanI hiMsA ja mAnava jAtine Apasa ApasamAM dhAta karAvanArI che. dharmagurUoe je dAnano mahimA varNavyA tene lIdhe lAkhe ke abanne rUpIA samAjahitanA kAryoMmAM vaparAyA, paNa A vAparanArAoe uMDu vicAryuM nahiM ke dharmagurUoe bhArapUrvaka samajAvyuM nahi ke je dravyadAnathI tee puNya hAMsala karavA mAge che te dravya kevA hiMsAmaya mArge upArjana thayuM che. emanI vyApAra praNAlIthI samAjamAM kai jAtanu zASaNa thaI rahyuM che, kevI Arthika asamAnatA utpanna thai che ane tene lIdhe, apratyakSa rIte samAjamAM je hiMsA thaI rahI che, tenA pramANamAM teNe karelAM dAnanI kiMmata kazA ja hisAbamAM nathI. jana samudAyane moTA bhAga ema mAnI ja kheDA hAya che ke vepAramAM te pramANikatA ane satya pUrepUrA jaLavAya ja nahiM ane jo kAi saMpUrNa pramANikatAthI potAnA dhaMdhA karavA jAya te te saphaLa thai zakatA nathI, eTaluM ja nahi paNa samAjamAM e avyavahArU gaNAya che. atyAranA vepArIonI vepAra karavAnI rIteA tarapha jotAM ane game te rIte saphaLa thayA hoya, chatAMe samAjamAM tenI je pratiSThA hAya che te tarapha jotAM A vastu tarata dekhAi Ave che. A pramANe A vepArIe apratyakSa rIte je hiMsA kare che teTalI hiMsA kadAca bIjo koi varga nahi karate! hAya. 149 puravA mATe, icchAe ke anicchAe sekaDo lokeA gulAma thaIne rahyA. jema jema A ekahaththu sattA vikAsa pAmatI gai, tema tema hiMsAnI zakita paNu vadhatI gai, ane Aje te eve tabakake phoMcI che ke tyAgIe ane dharmagurUo paNa tenI zehamAM AvI jaine AvA prakAranI hiMsA ane asatyanI bAbatamAM maunane ja avalakhe che, eTaluM ja nahi. paNa A zeSaka vepArIo pAse dhArmika kahevAtI gheADIka kriyA karAvIne ke, pAtAnA upadezadvArA thoDuMka dravya dharmakAryoM mAM vaparAvIne sateASa mAne che ane tene pAtA tarapha AdarabhAva joine ulaTu abhimAna le che. vepAramAM keTalIka hiMsA te eTalI mhoTI ane pratyakSa che ke jene samajavI jarA paNa muzkela nathI. khuda vepArIomAM potAmAM paNa A vastu mATe eka khIjA tarapha aNugamA ane tiraskAra darzAvAya che, chatAMe jyAre pAtA upara ja prasaMga Ave tyAre te paNa lAlacamAM sAine te ja pramANe varte che. vyakitaonA jIvananI paravA karyAM vagara cokakhI vastumAM nukazAnakAraka vastunI bheLaseLa karIne uMce bhAve vecavI, koie anAmata mUkelI vastune badalI nAkhavI, garIbamAM garIba mANasa pAsethI paNa dasa ke khAragaNuM vyAja levuM, namunAmAM eka vastu dekhADavI ane ApavI khIjI, pUrI kiMmata laine ochA mAla Apaveza, A badhI evI vastuo che ke jemAM hiMsAne zodhavI paDe tema nathI. Ane paNa jo vepAramAM anivAyuM manAya, agara to temAM caturA gaNAya te te ApaNe nyAya ane nItinuM AiLuja kADhayuM che ema kahevuM paDe. je sAcA ahiMsA dharma samajatu hoya te te peAtAnI echAmAM ochI jarUrIAtAne phoMcI vaLavAthI jeTaluM vadhAre pedA kare temAM hiMsA ja mAne. A dRSTie AkhuM vyApAra taMtra ja badalavAnI jarUra che. AjanA ekahaththu udyogothI je roASaNa cAlI rahyuM che ane tene lIdhe darekanA klimAM je rASanA agni dhuMdhavAyA kare che, tene zAMta pADavAnI ane zASitAne nyAya ApavAnI jarUrIyAta AjanI sudharelI dekhAtI dunI pAse uMDI vicAraNA mAge che. hiMsaka yudhdhamAM bhAga lenAra eka sIpAi daza, vIza, ke pacAsa jIvanu khuna karatA haze, tenA kuTuMbIone paNa pAyabhAla karatA haze. paNa AjanA A yaMtrayugamAM te ekaja vepArI dara kalAke ane dara paLe hajArA jIvAnu evu zoSaNa karI rahyo che ke jenI tene potAne paNa kalpanAe hAtI nathI. jaganA dareka sudharelA dezomAM samAjavyavasthA ane rAjyavyavasthAne nAme Aje johukamI ja vadhatI gai che. cAnA AvavAnI sAthe vepAramAM ekahaththu sattA AvatI gai, ane tene lIdhe je thADA zrImata thaine beThA, tenA hAthamAM peTanA khADA ApaNe rAjakIya kSetramAM ahiMsAnI vAtA karIe chIe. ahiM sAdArA svAtaMtryayuddha jItavAne ane ApaNA upara thatA damanane sAmaneA karavAne taiyAra thayA chIe, paNa ApaNI aMdara Apasa ApasamAM je damananA-hiMsAne agni saLagI rahyo che tene elavavAnA prayatna nahi karIe ? Aje ApaNA mukhya dhama te A ja che ke vepAradvArA thatI A prakAranI hiMsAne satvara dUra karIe. jarUrIAta karatAM vadhAre pedA karavuM, saMgraha karavA ane tenA dvArA mAna ane pratiSThA meLavavAnI bhAvanA rAkhavI, te ja ApaNane hiMsAnA mArge ghasaDI jAya che. bIjA karatAM huM mhoTA kahevAuM, vadhAre zrImata kahevAu, e jAtanI harIphAi ja adharma phelAvI rahI che. A lAlacamAM phasAine mANasa aneka prakAranA ujaLA dekhAtA chaLaprapaMca kare che ane hiMsAne poSe che. atyAre je bhayaMkara yuddha cAlI rahyuM che, ane jemAM hiMsA tenA nagna svarUpamAM dekhAi AvI che, te upara jaNAvelI vyApArI hiMsAnuM ja pariNAma che. yuddha karatA dezonA mhoTA mhoTA vepArIe ja A yudhdhanI jvALAmAM pratyakSa ke apratyakSa rIte dhI hAmI rahyA che. yuddhamAM mAnava saMhAra rUpa hiMsA te thAya che, paNa yuddhane age thaelI vastunI achatanA lAbha laine, jIvananI jarUrIAtanI vastuenA paNa khuba uMcA bhAve lai jane
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15e tA. 1-12-41 akho ane AnaMdaghana " tethI rAjAne bahu ja tiraskAra chUTa. rAjA AnaMdadhana pAse pRSTa 142 thI cAlu), , , gaye, tyAre AnaMdadhane bIlakula dha karyA vagara rAjAne mAtra : navanIta sarakhuM hRdaya kamaLa eTaluM ja kahyuM ke mAdaLIyuM khelIne maMtra vAMce te kharA ! - mAdaLIyuM teDI rAjAe maMtra vAMcyuM. temAM lakhyuM hatuM keH kahyuM 'na jAye te heta, terA rAja prasanna ho te. AnaMdadhanake kayA? terA rAjA AMkhe mAhe amRta bharyuM hari bhakita keruM kSetra." - aprasanna che te bhI AnaMdadhanake kayA ?" ane kahe che ke mokSa maMdiramAM javA mATe bhakti eka ' A vAMcIne rAjA ratabdha banI gayA ane temanA pagamAM 5DI kSamA yAcI. paMkhINI che; jJAna ane virAga e be tenI pAMkhe che; " akhAnI mAphaka AnaMdaghanajIe paNa dharma ane saMpradAyanA cidAkAzamAM te uDe che, ane AtmaprApti te aMtima dayeya che. bhedabhAvonuM khUba khaMDana karyuM che ane temanAM kAvya vAMcatAM pitAne jJAna thatAM akho jIvatAM mekSa anubhave che ane kahe che. ApaNe kaIka alaukika dezamAM paryaTana karatA hoIe e anu- "nahi, tuM nahi, te nahi, esA aparaMpAra." bhava thAya che. AnaMdaghana eka ThekANe te kahe che:- . AnaMdadhana e akhAnA samakAlIna kavi thaI gayA. paNa "gaganake adhabIca eka kuvA, temanA jIvana viSe ApaNe ghaNuM ochuM jANIe chIe. A vahAM amIkA vAsa; kharekhara zocanIya che, bAnI zailImAM kaTAkSa ane karkazatA che, sugurU ho so nIta nIta pI--jyAre AnaMdadhananI vANImAM rasikatA ane madhuratA che. pitAnA nagurU jAye pAchA." kAvyadvArA temaNe jaina dharmanuM rahasya batAvyuM che. koI paNa kAvyanI A paMkitamAM rahela uMDu rahasya mAtra AtmAnI prakAranAM vAda ane vivAdathI para thaI temaNe te pudgala ane zodha karatAM hoya tenAthI ja samajI zakAya. AnaMdaghanane mana AtmAne sabaMdha jANavA uparaja bhAra mUke che. temane janma kayAM AtmAnI oLakha karavI eTale divya amRta pAna karavuM ane hatA, temanAM mAbApa koNa hatA vigere ApaNe jANatA nathI. sArAya jIvanane kRtyakRtya banAvavA mATe uttama gurUnI zodha karavI. ApaNe te temanA kAvyahArAja temane pIchAnIe chIe. jyAre kama athavA mAyAnuM tArtha akhAnI mAphaka AnaMdaghane paNa addabhuta rIte AlekhyuM che :pite meDatAmAM nivAsa karatAM hatA tyAre eka divasa vyAkhyAnane samaya thavA Avyo ane je zrImaMta zeTha temanI cAlu sevA "sasare amAro bALe bheLe, sAsu bALa kuMvArI. suzraSA karatA hatA te vakhatasara na AvyA. AnaMdaghane temanI rAha joyA vagara niyamita samaye vyAkhyAna zarU karyuM. e para amAre pAraNIe jhUle, jhulAvana hArI." zrImaMta zeThane AthI kheTuM lAgyuM. A bAbatane khyAla janma janmAMtaromAM manuSyo vacce kaMI kaMI prakAranA AvatAM AnaMdadhane te zrImate pitAne vahorAvelAM kapaDAM saMbaMdha baMdhAya che e satya A paMkti ApaNane batAve che tene pAchAM ApyAM ane upAzraya cheDI jaMgala bhaNI cAlI nIkaLyA. meDatAne eka bIjo banAva temanA saMbaMdhamAM jANIte ane badhAya chemAM rahela eka ane sanAtana AtmA kayA kayA prakAranA prasaMgomAMthI pasAra thAya che te paNa ApaNane batAche. tyAMnA rAjAnI eka aNamAnItI rANIe rAjAne vaza karavA vavAmAM Ave che. mATe AnaMdaghanajI pAse vazIkaraNa maMtra mAgya, AnaMdaghane eka pitAnI Atmavat avasthAmAM AnaMdaghanane strI purUSanA kAgaLanA TukaDA upara rANIne kaMIka lakhI ApyuM. e kAgaLane bhedabhAva dekhAtA nathI ane pote kahe che ke koNu purUSa koNa TukaDo vAMcyA vagara mAdaLIyAmAM nAMkhIne te mAdaLIyuM rANIe - nArI.' AtmAne jANIe te jIvana eka svapnasamAna bhAse che. paheravA mADayuM ane karmavege tyAra pachI rAjAnI te rANI upara teo kahe che ke zrImaMtAIne, sukhane, rUpa ke sAyabIne garva ne prIti utaravA mAMDI. kaMIka samaya pachI rANIe rAjAne A sAdhue karaje. pudgala ane AtmAne saMbadha jANajo! jema gAya caratI ApelA vazIkaraNa maMtranI vAta karI. rAjAe vAta sAMbhaLIne ghaNA hoya chatAMya pitAnuM lakSya vAcharaDI tarapha hoya che, jemAM pANI bharavA gusse thaye. sAdhu thaI te AvA vazIkaraNa maMtra lokone Ape jatI sAhelIo AnaMdavineda karatI hoya chatAM temanuM lakSa vepArIo garIbamAM garIbane paNa raheMsavA rUpa je hiMsA karI pitAnuM beDuM na paDe te sAcavavAmAM hoya che, tema saMsAranA rahyA che tenI AgaLa uparanI hiMsA kaMI ja hisAbamAM nathI. vyavahAra saMbhALavA paDatA hoya te paNa ApaNuM lakSa te AjanuM vAtAvaraNa kahe ke samAjavyavasthA kaho, paNa AtmA tarapha ja hovuM joIe. ati te evA prakAranA che ke jemAM AvI jAtanI hiMsAne rAjya AtmaprApti jyAre mAnava samAjanuM atima dhyeya banaze tyAre jagatamAM vyApela du:kha ane anyAya Ape.Apa dUra thaze. taraphathI temaja dharmagurUo taraphathI paNa prazaMsA ane utsAha ja sAcA AdhyAtmavAdathI ApaNe ApaNI ja nahi paraMtu ApaNA maLI rahyA che. kuTuMba, samAja ane duniyAnI sevA bajAvIzuM. je kharekhara pitAnA jIvanamAM dharma utAravA mAge che, zrImad AnaMdaghanane koIe pUchyuM ke tame AtmAnI teo AnA upara vicAra karaze ? pitAnA jIvana vyavahAramAM vAta upara thoDuM ochuM lakSa Ape to samAjanI sArI sevA karI zakaze. temaNe javAba Apyo ke " mArI jAtane jANIne ja ahiMsAne uttarottara vadhAre mahatva ApanAra kadAca eka keDInuM e jagatanI sArAmAM sArI sevA karI zakIza" ane kharekhara ja dAna nahiM karate hoya tene te hajAranuM dAna ApanAra upara temanAM kAvya Aje duniyAnI sArI sevA karI rahyAM che ane varNavelA vepArI karatAM lAkha gaNo zreSTha che. e samajavAnI janatAne unnata AdhyAtmika jIvananI akhUTa preraNA ApI khAsa jarUra che. menA bahena, rahyAM che. ratilAla jI. zAha, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'kiMmata be AnA zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra - umA the mAnA Regd. No. B. 4266. prabuddha jenA taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha. varSa : 3. a'ka : 16 muMbaI : 15 DIsembara 1941 somavAra lavAjama rUpiyA 2 kANu jItyuM ? bahu prAcIna samayanI A vAta che. keTalIya vAta, calaNI Avaze." rAjAnA nekare rAtadivasa Thera Thera e gheSaNa karavA sikkAnI peThe, eka pachI pAsethI bIjI peDhI pAse utarI Ave lAgyA. je koI te sAMbhaLatuM, te AMkha mIMcI, jIbha karaDI, che; paraMtu temanuM mULa ke temane samaya neMdhavAnI ke jANavAnI kAne hAtha dabAvI detuM. darakAra koI nathI karatuM. te vAtane rasa ke sAra ja lokone mana kalarAja gaMdAM phATayAM-tUTayAM kapaDAM paherI vanavagaDAmAM agatyane aMza hoya che. kavivara ravIndranAtha TAgore AvI judI rakhaDayA karatA hatA. eka divasa eka vaTemArgae AMsu bhale judI aneka kathAone pitAnA "kathA ane kahANI' nAmanA graMthamAM mukhe tene pUchayuM, "bhAI, kezaladezane raste kaI bAju Avya, saMgharI che, temAMnI A eka che. batAvIza ?' dAnezarI tarIke kozala dezanA rAjAnI meTI nAmanA hatI. rAjAe te sAMbhaLI tene pUchayuM, 'e abhAgiyA dezamAM dIna-daridronuM te AzrayasthAna hatuM. duHkhamAM mAtapitAnI pAse have zA duHkhe jAya che, bhAI ?' jema bALaka deDI jAya, tema duHkhI loko tenI pAse doDI jatA. ' vaTemArgue kahyuM, 'huM vepArI vANi chuM. mAruM nAva kozalarAjanI e kIrti kAzIrAjathI sahana thaI zakI bharasamudramAM DUbI gayuM che. have ghera ghera bhIkha mAgatA te kema nahIM. te IrSyAthI baLI javA lAgyo: "mArI prajAnAM mANase karIne jIvuM! paNa cAre bAju meM dayALu kozalarAjanI kIrti mArA karatAM kezalarAjane mATe mAne ? mArA karatAM jenuM pada sAMbhaLI che. kahe che ke, te anAthane nAtha che, dIna-daridranuM zaraNuM nIcuM che tenI, mArI ja prajAmAM ATalI badhI kIrti ?" ema chekoI tene bAraNethI khAlI hAthe pAchuM pharatuM nathI. mATe huM vicArI teNe eka divasa pitAnA senApatine kahyuM, "senApati, tenI pAse jaI mAruM duHkha dUra karavA icchuM chuM.' cAlo hAthamAM talavAra le ane lazkara taiyAra kare. mArA karatAM te sAMbhaLI kezarAje jarA hasIne pitAnI AMkhamAM kezalarAjane moTA puNyazALI thaI besavuM che, te ene jarA AvatAM AMsu chupAvI dIdhAM. tyAra bAda cUpa rahI kAMIka vicAra pATha zIkhavIe." karI lIdhuM ane kahyuM, "bhAI ! tuM ghaNI muzkelIo veThata ATale kAzIrAje sainya taiyAra karI kezala deza upara caDAI karI. dUra Avyo che, te tArI manaHkAmanA pUrNa thAya te mArga, kezalarAja raNasaMgrAmamAM hArI javAthI lAjane mAryo jaMgalamAM Ava, tane batAvuM.' ema kahI te tene laIne cAlyo. palAyana karI gayA. vijayI kAzIrAja darabAra bharI, madathI hasatA kAzIrAja darabAra bharIne beThA che. eTalAmAM tyAM eka hasate sabhAsadone kahevA lAgyA, 'jenAmAM dhana sAcavavAnI tAkAta jaTAdhArI vanavAsI AvIne Ubho rahyo. rAjAe meM malakAvIne na hoya, teNe dAnezarI thavA nIkaLavuM na joIe? tene pUchyuM, "zA kAraNasara tamAruM AvavuM thayuM che? khuzIthI paraMtu lokomAM hAhAkAra macI gaye. badhA kahevA lAgyA, kahe. kAzIrAja tamArI je kAMI kAmanA haze te jarUra pUrI rAhu caMdrane gaLI gaye. lakSmIjIe baLavAnanA bAhu pasaMda karyA, karaze." paNa dhama sAmuM na joyuM. daze dizAnA leka kalpAMta karatA pelA jaTAdhArIe dhIre dhIre kahyuM, 'kAzIrAja, huM kezalarAja belavA lAgyA, "amArUM zirachatra cAlyuM gayuM; sakaLa jagatanA chuM; mane pakaDI lAve tene je moTuM inAma ApavAnuM tame jAhera baMdhu kezalarAjanA zatrune dhikkAra ho " karyuM che, te mArA A joDIdAra vaNikane Ape. te bhAre muzkelImAM nagarajanonuM e kalpAMta sAMbhaLI, kAzIrAja gussAthI AvI paDe che, tathA mArI pAsethI kaMI maLaze e AzAe mArA saLagI javA lAgyuM: "harAmakhera ! huM haju jIvate-jAgato chuM, nagarane raste pUchate jatA hatA, tyAM mane vaDa maLe. tene te pachI ATaluM badhuM zAne raDI mare che? tamAre e dAnezarI huM nirAza karavA nathI mAgate. mATe le mAruM mAthuM ane tene have zuM pAcho Avaze ? ke mane harAvIne zuM pitAnuM rAjya InAmanI rakama gaNI Ape.' pAchuM meLavaze? ThIka, ThIka; paraMtu jyAM sudhI te jIvate che, tyAM A joI sabhAsade coMkI UThayA, A darabAra stabdha sudhI tame badhA tenA khyAla choDavAnA nathI. mATe tene nAmazeSa thaI gaye. bAraNA pAse UbhelA bakhataradhArI dvArapAlanI AMkhe karI nAkhe e ja che. zAstramAM paNa kahyuM che ke, "zatrunuM AMsuthI bharAI gaI. kAzIrAja paNa kSaNabhara te cUpa thaI gaye. jarAsarakhuM mULa bAkI rahevA devuM nahIM.' jerAsaranuM mathaka pachI te bolyA, "he rAjakedI ! pitAnuM mAthuM ApIne mArA Ama vicArI teNe pitAne maTIne bolAvIne kahyuM, che. gayA vIra kathA upara vijaya meLavavAne paMtara tuM ThIka goThavI lAvyuM che ! paNa maMtrIjI, jAo, nagaramAM DhaMDhero piTAve che, je mANasa kezala- tArI e AzAM niSphaLa javAnI che, kema ke AjanA A raNa, rAjane pakaDI lAvaze tene se senAmahora InAma ApavAmAM saMgrAmamAM huM ja jItIza." 2 dhIre dhIre nAma A mujalImAM
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 prabuddha jaina muMbai jaina yuvaka saMghane paricaya saghanA uddeza A saMsthAnA uddeza nIce mujaba nakkI karavAmAM Ave che. (ka) sabhAjapragatine rUMdhatA aneka dhArmika temaja sAmAjika vahemAno tathA kurUDhione jaina samAjamAMthI uccheda karavA ane dharma ane samAjanA nAme cAlatAM pAkhaMDe khullAM pADavAM. (kha) AjanA pragatizIla vicAre ane bhAvanAnI dRSTie ApaNI kALajInI samAjavyavasthA je maulika parivartana mAMgI rahela che tene lagatI samajaNa ane sAhityanA jaina samAjamAM phelAvo karavA. (ga) samAjaunnata temaja janasevAnI pravRttie hAtha dharavI. (2) ApaNA deza svAdhIna, svAvalakhI ane samartha bane e dhyeyapUrvaka dezabharamAM cAlI rahelI rAjakIya temaja sAmAjika pravRtione bane teTalA TekA ApavA. nIce ApelI bhAkhatA saMghanA dareka sabhyane svIkArya haiAvI ja joie zrI muMbai na yuvakasadhanA uddeze! ati vyApaka pradezane sparzatA hAine dharmasaMpradAya ane samAjane lagatA bhinna bhinna prazno saMbadhI A yuvakasaMdhanI nIti temaja kAryapaddhati nIce mujaba nakkI karavAmAM Ave che. (ka) A yuvakasadhamAM traNe vibhAganA jaina yuvakane joDAvAne ane kArya karavAne samAna ane sapUrNa avakAza ApavAmAM Ave che ane traNe vibhAganA vyaktigata temaja sarvasAmAnya praznone upara jaNAvela dhyeya ane nirdiSTa kAryapradeza anusAra hAtha dharavAneA A yuvakasaghdha maneratha seve che. A kArya mATe jaina samAjanA traNa vibhAge vacce rahelA mukhya mAnyatAbhe saMbaMdhamAM A yuvakasadha nIce mujabanA abhiprAyAne anusarIne potAnI sa pravRttio calAvaze. 1. prathama te A yuvaka sadhamAM joDAnAra pote zvetAMbara mUrtipUjaka jaina che, digabara murtipUjaka jaina che ke sthAnakavAsI jaina che. evI viziSTa rIte peAtAnI jAtane eLakhAvavAmAM kazuM paNa mahattva samajaze nahi. pete jaina che eTale bhagavAna mahAvIra-prarUpita jaina dharma ane saMskRtine vArasa che eTalI ja eLakhANu A yuvakasa dhamAM joDAnAra sabhya potAne mATe puratI gaNaze. 2. mUrtipUjA saMbaMdhamAM traNa vibhAganI mAnyatAmAM meTA matabheda keTalAya kALathI cAlatA Ave che. A yuvaka saMdhamAM paNa keTalAka sabhyo mUrtipUjAne dharmopAsanAnA eka agatyabharyAM sAdhana tarIke svIkAre che, jyAre keTalAka pachI teNe kAzalarAjane rAjA tarIke sodhIne kahyu, 'huM kozalarAja ! tamArU rAjya huM tamane pAchu Apu chuM ane sAthe mArU hRdaya paNa, have A gAdIe besI tamArA ja rAjyabhaMDAramAMthI A viNakane joie teTaluM dhana Ape.' ema kahI e cIMtharehAla vanavAsIne rAjAe rAjyAsane mesAryAM, ane tenA jhAMkharA jevA vALa upara rAjamugaTa paherAvI dIdhA. nagarajane ekI avAje pokArI UThyA : ' dhanya ' ! * dhanya '! 'zikSaNa ane sAhitya'mAMthI geApALadAsa jIvAbhAi paTela sAbhAra uta tA. 15-12-41 sabhyA tevI agatya svIkAratA nathI; ema chatAM paNa AjanA jaina samudAyanA moTA bhAganu dhArmika jIvana mUrti pUjA sAthe gADhapaNe saMkaLAyelu che ane rahevAnu che e paristhiti A yuvakasatra svIkAre che ane sAthe sAthe Aje cAlI rahelI mUrti pUjAnI paddhatimAM je aneka vahema, dravyane apavyaya ane atizayatA dAkhala thayelAM che te pahelI take dUra karavAnI jarUra viSe paNa A yuvaka saMdhanA sarve sabhyo ekamata dharAve che ane te saMbaMdhamAM nIcenA dheAraNe sudhArA karavAnI pravRtti hAtha dharavA mAMge che. (1) Aje cAlI rahelI mUrtipUjA pAchaLanA vahemA ane khATI mAnyatA dUra thavI joie. (1) mUrti te zaNagAravAnI ane AMgIAbhUSaNa caDhAvavAnI prathA jaina mUrtipUjAnI kalpanA ane Adarza sAthe aMdha besatI nahi hAvAthI te prathAne sarvatra niSedha thA joie. (3) bInajarUrI navAM maMdira baMdhAvavA pAchaLa temaja cAlu madirAnA bInajarUrI zAbhAzaNagAra pAchaLa thatA dravyanA puSkaLa vyaya baMdha thavA joie. (4) madirAne sAdI rIte nibhAvatAM bacatI Avakane temaja ekatra thayelI muDInA janakalyANanAM kAryomAM cAlu upayega thavo joie. (5) zvetAMbara ke digaMbara mUrti eka ja STadevane mU svarUpa ApavAnA prayatna hene te banne vacce Aja sudhI keLavavAmAM AvelI bhedanI divAla artha vinAnI ane khInajarUrI che. e prakAranI samayuddhi sarvatra keLavAvI joie. 3. khIjo mAnyatAbheda sAdhue sabaMdhamAM pravarte che. te viSe A yuvakasa dha jAhera kare che ke bhinna bhinna sa MpradAyanA vezabhedane A yuvakasadha jarA paNa mahattva ApatA nathI. je sAdhue paMcamahAvratane jIvanamAM utAravAnA eNkaniSTa prayatna sevatA hAya tathA pavitra ane samAjane upayogI jIvana jIvatA hoya tevA kAi paNa jaina vibhAganI aMdaranA ke bahAranA sAdhune A yuvakasadha AdarayAgya gaNuze. 4. keTalAka tIrthaMnA jhagaDA Aje zvetAMbara mUrtipUjaka ane digaMbara mUrtipUjaka jaitA vacce vaimanasya nipajAvI rahela che, jaina samAjanA peTAbhe naSTa karIne sAcI ekatA ane samAnatAnuM mAnasa utpanna karavuM e vicArabhUmikA upara A yuvakasadhanI racanA thayelI hAvAthI AvA jhagaDAo paratve sabhALapUrvaka taTasthatA jALavI rAkhavI ane e jhagaDAo cAlu rahevAthI AkhA samAjane keTaluM bhAre nukasAna thai rahyuM che. tene lekhA temaja bhASADhArA jaina janatAne sacoTa khyAla Apava ane jyAM ane jyAre zakaya heya tyAM ane tyAre cAlu jhagaDAonI sthAyI patAvaTa karAvavAnI dizAe pAtAnI lAgavaga ane zaktine upayoga karavA A prakAranu dhAraNa. A yuvakasagha svIkAre che. (kha) jyAre kAi paNa dhArmika athavA sAmAjika rUDhi ke praNAlikA deza athavA samAjanA svAsthya ke utkarSanI bAdhaka jaNAze tyAre te rUDhi ke praNAlikAnA sAmanA karavAnuM A yuvakasadha cukaze nahi. AvI aniSTa rUDhi ke praNAlikAnA samarthanamAM raju thatA zAstranA ullekhAne jarA paNa badhanakartA gaNavAmAM ( anusa dhAna pRSTa 11 juo )
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-41 pramukha jaina saghanA sabhyAne udbodhana (muMbaI jaina yuvakasaMdhanI vArSika sAmAnya sabhA prasaMge sadhanA pramukha zrI paramAnada kuMvarajI kApaDIAe kareluM prAraMbhika vivecana ) A vArSika sabhAnA prasaMge tamA sarvane AvakAra ApatAM mane bahu AnaMda thAya che. sadhanA pramukha narIke chellA traNa varSathI sadhanI kAryavAhI sAthe nikaTapaNe joDAyalA rahevAnuM mane sadbhAgya prApta thayuM che. A mudata daramiyAna saMdhaneA uttarAttara vikAsa thai rahyo che ane sadha eka pachI eka AgaLa pagalAM bharI rahyo che. sadhanA Aja 'sudhInA kAryapravartanamAM judA judA sabhyoe mane puro sAtha Apyo che ane mArA pratye temaNe ekasarakhA sadbhAva ane prema dAkhavyA che. sadbhAgye hajI sudhI ApaNA saMdhamAM koI paNa prakAranI pakSApakSI ubhI thai nathI ane jyAre jyAre kAMi prazna upasthita thayA che tyAre tyAre te te praznanA guNadoSanA svataMtra rIte vicAra karIne nirNaya karavAmAM Avyo che. kAi bAbatanA ekamatathI te kadi kei bAbatane bahumatIthI niNaeNya karavAmAM AvyA che. paNa dareka prasa Mge ekamekane samajavAnA ane udAratApUrvaka bAMdhaoADa karatA rahevAnA prayatna dareka sabhye dAkhavyA che. Ane lIdhe sadhanI pravRtti Aja sudhI ekasurIlI rahI che. jyAre amuka vyakita eka bAbata rajI karra tyAre te bAbata game tevI hoya, paNa amuka vyakitae e bAbata raju karI eTale ja anya vyakitae tenA virAdha karavA joie-AvI manodazA je saMsthAnI kAryavAhImAM ubhI thAya che te saMsthAnuM kArya vikAsa pAmavAne badale pakSApakSInA khaDaka sAthe athaDAine dhIme dhIme zINuM vizANuM thavA mAMDe che. ApaNA saMdhamAM AvI maneAdazA ubhI thavA pAmI nathI e ApaNuM mATuM sadbhAgya che. saMdhanuM kAmakAja calAvavAmAM Aja sudhI meM traNa bAbate khAsa dhyAnamAM rAkhI che. eka tA je kA pravRtti hAtha dharavI te sAMgApoMga pAra pADavI. khIjuM cAlu bahu moTA kharcamAM utaravuM na paDe evI ja pravRtti saMdhe hAtha dharavI. lIdhelA kAmate pAkuM banAvavA upara ja saMdhanI pratiSThA baMdhAya che. gajA uparAMtanI phALa bharavI nahi ane nAnu paNa cokkasa pagaluM bharavuM Aja sAcI kArya paddhati che. bIjI bAjue samAjamAM vicArakrAnti pedA karavI ane pragatibAdhaka rUDhione jamInadosta karavA jeTaluM samAjamAM khaLa keLavavuM e A saMsthAnA mukhya hetu che. vipula dravyanI apekSA rAkhatI pravRtti zrImAneAnA sahakAra sivAya cAlatI ja nathI ane e sahakAra levA jaIe te tenI kImata ApavI paDe che ane teTalA puratI sa MdhanA svatvane hAni pahoMcyA vinA rahetI nathI. saMdhanI kAryavAhI upara sthApita hakko dharAvatA kAi paNa varganA prabhunI chAyA na paDe ane sadhanI kAryavAhI A samAjane niDarapaNe sAcuM mArgadarzana ApatI rahe e bAbata ApaNA lakSya uparathI kadi paNa khasavI na joie. ' A kAraNathI ja samAjanA zrImAna pAse hAlatAM cAlatAM. dravyanI madada mAMgavA javu paDe evI kAi paNa pravRttithI saMdhane dUra rahevA huM haMmezA sUcavatA AvyA chu. trIjI bAbata saMghe upADavA joitAM sevAkAryonI che. sathe jo samAjamAM sAcI pratiSTA meLavavI hAya ane krAntikArI vicAra| samAja pAse svIkArAvavA hoya to te kArya samAjane judI judI rIte cAlu sevA ApavA vaDe ja. zakaya bane che. 153 racanAtmaka kAryakramanA paNa Aja artha che, moMrDana ane khaMDana sAthe ja cAle che. je kAi vyakti ke saMsthA sevA vaDe samAjane vizvAsa sAdhe che te ja vyakti ke saMsthA samAjane viplava ane krAntinA mArge derI zake che. A dRSTibinduthI ja jema jema sadhanI tAkAta vadhatI jAya che tema tema sadha eka pachI eka sevAnu kArya hAtha dharatA jAya che. Aja sudhImAM hAtha dharavAmAM AvelI pravRttionA sadhanA vArSika vRttAnta uparathI khyAla AvI zake tema che. A pravRttienuM svarUpa ane teTalu sAdhvajanika rAkhavAmAM AvyuM che. nAtajAtanA ke spradAyanA bhethI sadhane ane teTalA para rAkhavAnA saMdhanI kAryavAhInA prayatna rahe che. AdezanI avanatinuM mULa kAmIvAdanA satata saMvardhanamAM rahelu che. Ane lIdhe ApaNA leAkeAnI dRSTi rASTra upara kendrita thavAne badale mArA dharma ane mArI nAtajAta'upara ja kendrita thayelI jovAmAM Ave che. dhArmika mAnyatAe alaga alaga hAi zake che, paNa cokkasa mAnyatA svIkAranArA vargamAM ja jyAre ApaNI AkhI duniyA samAI jAya che tyAre aneka anarthI janme che. kAma kAmanI harIphAI, peAtAnI kAma mATe pakSapAta, anya kAma viSe vipakSa buddhi, sarva janasamuhanA hitAhita sabaMdhe udAsInatA, amukane ja potAnAM gaNavA ane anya saMte pArakAM lekhavA-AvI aneka vikRti janma pAme che. peAtAnI kAmane ja kendramAM rAkhIne vicAranArA AgevAneAmAM AvI ja maneAzA jovAmAM Ave che, Aje hiMdu musalamAnanuM je bhayAnaka saMdharSaNa cAlI rahyu che te upara varNavelI maneAdazAnu ja virATa pariNAma che. AmAMthI jhera vera ane pArAvAra anarthI janme che ane pariNAme ApaNe deza pArakI sattAnI dhuMsarIthI chuTA thai zakatA ja nathI. A kAmI bhedabhAva TALavA mATe e rIte kAma levu' jarUrI che. eka bahArathI, khIntu aMdarathI. rASTrIya mahAsabhA jevI kAi paNa jAtanA kAmI bhedabhAva vinAnI samasta bhArata janatAnA hitane cintavanArI lokasa sthAe bahArathI dhaNu kArya karI rahI che. ema chatAM paNa kAmI mAnasa jyAM ghara karI beThuM che evA keTalAya sAmAjika daLane AvI saMsthAe pahoMcI zakatI nathI. AvAM sAmAjika che ane vargomAM kArya karavA mATe te te te La ane vargomAM rahelA rASTrapremI yuvakoe ubhA thavuM ja joie ane aMdarathI suraga phADavAnu ane sAMpradAyika `prabhutvano nAza karavAnuM kAma hAtha dharavuM joie, je je vicArakA ane kAryakartAoe potapeAtAnA samAja sAthenA sabaMdha cheDayA nathI ema chatAM paNa jemanI dRSTi potapotAnA samAjathI vadhAre vizALa vartulane paheAMcI zakI che, te sarve vicArakAnI ane kAryakartAonI peAtAnA samAjane kupamaMDukanI mane dazAmAMthI udhdhAra karavAnI khAsa kruja che ane Aje te e anivArya dharma bane che. ApaNA muMbai jaina yuvaka saMdha AvA eka prayAsa che ane judA judA samAjanA yuvakane AvA prayAsa hAtha dharavA nima Mtre che. muMbai jaina yuvaka saMgha kAmI che chatAM keHkhI nathI; kAraNa ke tene uddeza jaina samAjanA bhAi mhetAne potapotAnA jIvanane lagatA dareka praznonA vicAra mAtra jaina samAjanI dRSTie nahi, paNa samasta dezanI dRSTie karatA zikhavAnA che ane je sAmAjika parivartana svarAjya sAdhanAnI dRSTie Avazyaka che te parivartana jaina samA jamAM nIpajAvavuM e tenu dhyeya che. A rIte muMbaI jaina yuvaka pahelo pa (anusaMdhAna pRSTa 156 juo)
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina 154 : prabuddha jaina tA. 15-12-41 .. saccassa ANAe uvachie mehAvI mAraM tarati / jarmanI ane pUrvamAM jApAna eka ja dayeya ane dhAraNAthI satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. AgaLa vadhI rahyA che. nAnA deza ane rAjyone Aje ubhA rahevAnuM kazuM ThekANuM rahyuM nathI. najIka rahelI koI paNa meTI rAjasattA-pachI te brITana ho, jarmanI ho ke jApAna -pitAne je koI paNa nAnA deza upara laMbAve che ane te dezane namatuM ApyA sivAya bIjo vikalpa ja rahetA nathI. yuropane satyapUtAM vadevAcam moTo bhAga Aje jamana eDItaLe chuMdAyale paDe che. ebIDIsembara 15 " * 1941 sInIyA, IrAka, sIrIyA, IrAna upara brITIza vAvaTe pharake che. jApAnano hAtha laMbAtAMveta sIyAmAM namI paDayuM che. duniyAnI ugamaNI dizAe uThelI AMdhI. moTI gaNAtI sarva rAjyasattAo eka yA bIjI bAjue A tA. 7-12-41 nA roja jApAne amerikA ane brITana vizvavigrahamAM goThavAI gaI che. nAnI rAjyasattAe eka yA sAme laDAI jAhera karI tene lIdhe Aja sudhI lekhAtu yuropIya maTI rAjyasattAnA aMkuza heThaLa AvI gaI che. haju svataMtrapaNe yuddha vizvayuddhamAM pariNAma pAmyuM che. eka bAju jApAnanA ubhelI chuTI chavAI rAjyasattAone koIne koI pakSa svIkAryo ja pratinidhie amerikAnA rAjyakartAo sAthe samAdhAnInI vATAghATe chuTake che. duniyAnA itihAse kadi nahi joyeluM evuM A vizva-calAvI rahyA hatA. A vATAghATo laMbAye ja jatI hatI. evAmAM vyApI yudhdha AkhI duniyAnuM kahyuM bhAvI ghaDavA mAMge che ekAeka jApAne laDAI jAhera karI dIdhI ane pesIphIka mahA tenI kAMI ka9panA AvatI nathI. Aje te tarapha saMhAra, sAgaranA vizALa paTa upara madhya bhAgamAM sutelA honolulu upara vinAza ane arAjakatAnA vAdaLe ja gherAI rahyAM che. -bebane mAro zarU karyo. Ama eka nahi paNa aneka sthaLe , ApaNane beghaDika ema thaI Ave che ke A vizAla "upara jApAnanuM AkramaNa eka sAthe AraMbhAyuM. manIlA, phIlI vasudhAnA phalaka upara Aje je sahAratAMDave sarajAI rahyo ane pAina, malAyA, hoMgakaeNga, sIMgApura, pInAMga-catarapha jApAnIjha te kAraNe eka pachI eka je je bhISaNa. ghaTanAo banI rahI beMbanA dhaDAkA zarU thayA. brITananA be virATa jahAjo-"prInsa che te koI sInemAnA rajatapaTa upara raju thanArI vastu hata te epha velsa" ane "rIpalsane jApAne jaLazaraNa karyA; sIyAma ApaNe e daSyanA eka pachI eka AvatA praveze keTalA AnaMda athavA te thAIlenDamAM jApAne praveza karIne tenI rAjadhAnI beMkoka ane romAMcathI joI rahyA hata! bhUtakALamAM thayelAM rAmAyaNa, kabaje karI. mahAbhArata ane ilIyaDa jevI mahAna yuddhanI kathAo e ja bhAva ane lAgaNIthI ApaNe vAMcatA, kahetA ane sAMbhaLatA Ama dUra dekhAtuM yuddha have te ApaNI samIpa AvIne AvyA chIe. paNa Aje bhajavAI raheluM yudhdhanATaka ApaNa ubhuM che. barmAnA dakSiNa kInAre jApAnIjha lazkara utAravAmAM jIvanane eTaluM nikaTapaNe sparze che ke tene vicAra karatAM ApaNA AvyuM che. AsAma najIkamAM ja che. kalakattA bahu dUra nathI. dilamAM AnaMda ane romAMca uddabhavavAne badale viSAda, glAni, suratamAM banelA banAvee ane jApAnanA vadhatA jatA AkramaNoe cintA ane bhayano anubhava ja thayA kare che. vaLI jApAna ane hiMdusthAnanA lokone cintAparAyaNa ane kAMIka aMze bhayagrasta amerikAnA raNAMgaNa-praveza bAda chellAM aDhI varSathI cAlI rahela paNa banAvI dIdhA che. hiMdI mahAsAgarane jokhamI banatAM vAra zI? yudhdha have to ApaNuM AMgaNumAM ja AvIne ubhu che ane kalakattA, madrAsa ke muMbaI AvatI AMdhIthI bahu dUra na gaNAya. tethI dUranA gAmaDAmAM lAgelI AganI jhALa ApaNuM gAmane jhAMpe have zuM banaze e prazna kevaLa kalpanAne nathI rahyo. pahoMce tyAre te Aga kevaLa kautuka ane kutuhalano viSaya maTIne Atma- A vigrahano prAraMbhathI Aja sudhImAM banne pakSanA hAthe rakSaNanI cintA ane bhayano viSaya banI jAya che tevI ja manodazA aneka kuTila kAvAdAvAo thayA haze. kAraNa ke yuddhanuM eTale ke Aje samIpa AvatA vizvavigrahane aMge ApaNe anubhavI hiMsAnuM svarUpa ja evuM che ke koI bAbatane nirNaya hiMsaka rahyA chIe. paddhatie karavAnuM nakakI karo eTale tenA anuSaMgIo-asatya, AvI kaTokaTI bharelI sthitimAM ApaNe zuM karavuM ? ThaMva, matsara, parApavAda, chaLakapaTa,-e badhAnuM avalaMbata lIdhA ApaNe eka to niHzastra prajA chIe. koI paNa prakAranA bhISaNa vinA cAle ja nahi. AmAM paNa AkhA vigraha daramiyAna havAI AkramaNane pahoMcI vaLavAnI hiMdustAnanI keTalI taiyArI jarmanIe gaI kAla sudhI mitragaNAtA razI upara je hallo karyo che te ApaNe jANatA nathI, paNa je je dezanI AvI taiyArI ane kazA paNa kAraNa sivAya ane vATAghATanA bahAne prati- hatI te te dezane paNa pAra vinAnuM nukasAna-jAnamAlanI khuvArIpakSIone vizvAsagrasta rAkhIne jApAne amerikA ane brITana khamavI paDI che e ApaNe jANIe chIe. dharatIkaMpa jevI sAme je ekAeka laDAI jAhera karI te be kharekhara vizvAsaghAta keTalIka A aNadhArI Ave che to keTalIka Aphata AvatI ane chaLaprapaMcanA benamuna banAve che. A banAva dhArA ApaNane dekhAya che. aNadhArI AphatamAM pUrva taiyArIne jarA mAnava jAte mAnavatAnuM devALuM jAhera karyuM che. jevI rIte kevaLa paNa avakAza hoto nathI. najara sAme AvatI Aphata TALI taka sAdhavAnA hetuthI ITalIe phrAnsa ane brITana sAme laDAI zakAya tevI na hoya, tene tevAM ja sAdhana vaDe sAmane karavAnI jAhera karI hatI tevI ja rIte yuropIya vigrahane lAbha laIne zakyatA na hoya te paNa je Ave te zAntithI sahana karI levuM, pUrva pradezamAM nirakuza jApAnIjha sAmrAjya sthApavAnA hetuthI bane teTalAM vyavasthita rahevuM, je koI AphatanA bhoga bane tenI ja jApAne A yuddhamAM jhaMpalAvyuM che. e pAchaLa nathI koI sAravAra karavI, saMbhALa levI eTalI mAnasika taiyArInI khAsa udAtta hetu ke nathI koI janatAnA uddhArane prazna. AvI taka jarUra che ja, gabharATa ke nAsabhAgathI jarA paNa phAyado thato pharI hAtha nahi Ave-mATe levAya teTalo lAbha laI levo nathI. ulaTuM tethI nukasAnane guNAkAra ja vadhe che e ApaNe na e AkhI jApAnIjha rAjanItine sAra dekhAya che. pazcimamAM bhulIe. A. R. P. nI sucanAone paNa saravALe Aja atha
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-41 che. Aje duniyAmAM kadi na kapAyale evA ukApAta ubhA thayA che. ulkApAtanA sUtradhArAne mana mAnavInA jIvananI kazI 'mata rahI nathI. ApaNe nirdoSa chIe, taTastha chIe, A yudhdha sAthe amAre kazI levA devA nathI ema kahevAthI paNa A ulkApAtanI jhALathI bacI zakIe tema nathI. sarvateAmukhI vinAzanI Aje AMdhI * caDhI che. temAMthI hiMdusthAna kaima bace ? mRtyu Ave, sa MkaTa Ave, game tevI hADamArI Ave te sarvane svasthatAthI bheTIe. duniyAnA sAmudAyika karmanu ApaNe paNa prAyazcita karavAnuM ja rahyuM. e prAyazcitakA je mAMge te ApIe ane ema chatAM paNa ApaNI bhAvanA, ApaNA Adarza upara aDaga rahIe. pAmara mAnavIe mArke raDAroLa, kakaLATa ke bhAganAza na karIe. AsapAsa vasatA bhAibhAMDune jarUrI seva> pahoMcADavAne tatpara banIe. sAmethI AvatI AMdhInA TANe Aja ApaNe dharma bane che-Aja ApaNuM kartavyakama bane che, pumAnada keTalAka samAcAra ane noMdha. prasura jaina sva stha amRtalAla rAyacaMda jhaverI. tA. 13-12-41 nA rAja sthAnakavAsI vibhAganA hu jANItA AgevAna ane muMbainI jhaverI bajAranA eka agragaNya jhaverI amRtalAla rAyacaMda jhaverInuM ekAeka hRdaya baMdha paDatAM 62 vaSaeNnI akALa vaye avasAna thayuM. A banAvanI teAMdha letAM bhAre glAni thAya che. amRtalAlabhAImAM anupama saujanya hatuM. jhaverI jAramAM temanI asAdhAraNa pratiSThA hatI. sthAnakavAsI jaina samAja temanI aneka sevAone rUNI che. rASTranA kAi paNa kAryamAM temanA udAra kALA hAya ja hoya. temanI saraLatA tema ja sAdAI sau kAInuM AkarSaNu karete vAM hatAM. uMDI dharmaniSThAthI temanuM AkhuM jIvana aMkita thayeluM hatuM. temanA javAthI jaina samAjamAM eka bhAre upayogI ane sevAbhAvI vyakitanI khoTa paDI che. temanA pavitra AtmAne paramAtmA parama zAnti Ape ! zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA rajata maheAtsava zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jaina zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganI eka nAmIcI saMsthA che. A vidyAlaya muMbanI judI judI kAlejomAM bhaNatA jaina zve. mU. vidyArthIone rahevA khAvA vigerenI sagavaDA Ape che, eTaluM ja nahi paNa temane dhArmika zikSaNa ApavAnA paNa A saMsthAmAM suvyavasthita prabaMdha karavAmAM AvyA che. A vidyAlayamAM seA vidhAthI ene rAkhavAmAM AvyA che ane te uparAMta punA, karAMcI ane anAsa. khAte paNa te te sthaLanI kolejomAM bhaNatA keTalAka jaina vidyArthI ne A vidyAlaya jarUrI madada Ape che. prastuta vidhAlaye paccIsa varSa purAM karyAM che. tenA AnaMdamAM vidhAlayanI vyavasthApaka samiti cAlu mAsanI 27, 28, ane 29 mI tArIkha daramiyAna rajata maheAtsava ujavavAnI josabera taiyArIo karI rahela che. A rajata maheAtsavanA smaraNane kAyama rAkhavA mATe eka suMdara daLadAra graMtha taiyAra thAya che. A graMthamAM vidhAlayanI Aja sudhInI kArakIrdIne vigatavAra' vRtAnta ApavAmAM Avaze temaja aneka vidyAtAnA gujarAtI temaja aMgrejI lekhAne saMgraha pragaTa karavAmAM Avaze. vidhAlaya sAthe eka yA bIjI rIte joDAyalI aneka vyaktinI chIeN temaja khIjA paNa keTalAMka suMdara citra A graMthamAM sAmela karavAmAM Avaze. graMthanu bAhya temaja Antara parizobhana ghaNuM ja AkarSaka haze. A graMtha lagabhaga 50 pAnAnA thaze. tenI kImata rUA. 33] rAkhavAmAM 155 AvI che, rajata mahAtsavanA kAryakrama hAlaturata nIce mujaba rAkhavAnuM vicAravAmAM Avela che. tA. 27 zanivAra savAranA 9 thI 12-rAyala operA hAusamAM rasadarzana' sAMjanA 4aa vidhAlayamAMthI pasAra thayelA vidyAthI enu snehasa melana. rAtrInA 8-vakatRtva harIphAi tA. 28 vivAra savAranA 8-ramata gamatanuM samelana bAranA 3-jAhera rajata mahAtsava sa Mmelana rAtrInA 8-saMgIta gAyana vAdana tA. 29 seAmavAra savAranA 9-bhupUjA sAMjanA 4A-AnaMdamIlana rAtrInA saMgIta gAyana vAdana athavA te vyAkhyAMnA tA. 30 magaLavAra savAranA 9-rAkasI thIeTaramAM 'vidyApati' te sInemA. A maheAtsava nimi-te gAvAlIyA TeMkanA medAnamAM eka mATe maMDaLa ubhA karavAmAM Avaze. mIjA divasanA jAhera meLAvaDAnA pramukhasthAne sara maNilAla bAlAbhAI nANAvaTI khIrAjaze. AkhA kAryakramanI cokkasa vigatA vidyAlaya taraphathI have pachI bahAra pADavAmAM Avaze. ahiM te mAtra rUparekhA raju karavAmAM AvI che. hiM'dI. rAjakAraNa laDAi ApaNA bAraNe AvIne ubhI che tyAre ApaNA rAjyavahIvaTanI sattA ApaNA hAthamAM nathI ke jethI AvatA sakaTanA sAmane kema karavA tene ApaNe ApaNI rIte vicAra karI zakIe. je sarakAra ApaNI upara rAjya kare che tenI kALajInI saMjyanItimAM eve kazA paNa palaTo Avyo dekhAtA nathI ke jethI ApaNuM bhAvI ApaNane ja svAdhIna che ema hiMdI prajAne pratIti thAya ane e pratItinA baLe AjanI sarakArane sahakAra ApavAnI prajA mAnasamAM svayaMbhU ane ravAbhA vika preraNA jAge. AvI vartamAna paristhiti vacce yureidhI satyAgrahanA kAraNe jelavAsI banelA satyAgrahIone chuTA karavAmAM Ave tethI kAi paNa jAtanA mahatvanA pheraphAranI AzA rAkhavI e vadhArA` paDatu lAge che. Ama chatAM paNa satyAgrahI kedIone mukata karavAnuM evuM pariNAma sarakAre kampyu. hAya kharU ke Aje gAMdhIjInI kArya paddhati sAme je matabheda pragaTa tha rahyo che te badhA AgevAno ekatra thatAM vadhAre cesa svarUpa dhAraNa kare ane pariNAme AjanI AntararASTrIya paristhiti dhyAnamAM laine rASTrIya mahAsabhA yuddhotarAdhI satyAgraha ane asahakAranI nItino tyAga karIne yuddhe prayatnamAM sahakAra ApavAne dharAva kare. sabhava che ke kadAca akhila hiMda mahAsabhA samiti gAMdhIjInI doravaNI ma:nya rakhAte yuddhasahakAra na svIkAre te paNa mukhya gaNAtA AgevAna vacce spaSTa matabhedonI dIvAlA ubhI thAya e paNu rAjakAraNanI dRSTie bahu agatyanu pariNAma gaNAya. Aje je je jAhera nivedane judA judA agraNIe taraphathI karavAmAM Ave che te uparathI jaNAya che ke gAMdhIjI tA pote potAnA kAryakrama upara khUba ja makakama che. rAjendrabAbu tathA vallabhabhAI paTela gAMdhIjInI sAthe ja che. paMDita javAhiralAla naherU paNa sarakAranI AkhI rAjyanIti
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 tA. 15-12-41 arthazAstranI dRSTie khAdI mULamAMthI palaTAya nahi ane hiMdane svAdhIna banAvavAmAM na Ave tyAM sudhI yudhaprayatnamAM sahakAra ApavAnI vAta sAMbhaLavAne paNa taiyAra na hoya ema lAge che. abulakalAma AjhAda paNa lamAM eka samAjavAdI mitra je arthazAstranA paNa sarakAranI rAjanItimAM evuM kazuM dekhatA nathI ke jethI koMgrese akha ' sArA abhyAsI che temanI sAthe khAdInI utpatti tyAra kareluM vaLaNu badalavAnI jarUra gaNAya. bIjI bAjue rAjagopA Arthika dRSTie hitakAraka che ke nahi te viSe vAta thayelI tene lAcArya, bhulAbhAI desAI, satyamUrti, kanaiyAlAla munazI sarakAra sAthe sAra nIce Ape che - " vATAdhATa karIne saratI sahakAra ApavA tarapha DhaLatA hoya ema ' arthazAstranA niyamone upayoga karavAmAM dareka deze pitAnI dekhAya che. zrI rAjagopAlAcAryanuM mahatva avagaNI zakAya tema paristhiti tapAsIne vartavuM joIe. arthazAstrane uddeza deza athavA che ja nahi. temanI rASTraniSTA ke pramANikatA viSe paNa e samAjanA manuSyanuM hita sAdhavAnoja ja hoI zake, tethI dareka mata hoI zake ja nahi. saMbhava che ke temane vicArapakSa vadhAre deze pitAnI paristhiti sAthe arthazAstrane baMdhabesatuM karavuM joIe. vAstavavAdI hoya. DIseMbaranI 23 mI tArIkhe mahAsabhAnI kArya. samAjane upayeAgI vastuo dA. ta. kApaDa utpanna karavAmAM vAhaka samiti maLaze. te AkhI paristhitino bhinna bhinna liTa lisa bina kAco mAla te haMmezAM joIe ja, paNa yaMtrazakti ane manuSyadRSTikoNathI vicAra karIne tyAra bAda thoDA samayamAM maLanAra zakti e bannenuM pramANa keTakeTaluM hovuM joIe tene AdhAra akhila hiMda mahAsabhA samitine daravaNI Apaze. ApaNI te te dezanI paristhiti para che. eTale ke kApaDa utpanna karavAmAM cetanA sAme koI paNa sAmAnya mAnavIne ki kartavyamaDha je zakti joIe tenuM samIkaraNu Ama bAMdhI zakAya. banAvI de tevA che. vizvavigrahanI vistaratI viSajavALAo, yaMtra zakti + manujya zakti = kula jarUrI zakti. sarakAranI zAhIvAdI rAjanIti, dezanI kamI paristhiti, pAkIstAnanuM je dezamAM manuSya saMkhyA ghaNI hoya, jyAM bhutAvaLa, sumAnya netAo vacce mahatvanA matabhede, pitAnA manuSpo kAmanA abhAve bekAra rahetA hoya ke bhUkhe jAnamAlanA rakSaNanI cintA-A badhAM tatve sAmAnya matine maratA hoya tyAM utpAdana mATe manuSya zaktino vadhAre muMjhave tevAM che ane sAcuM mArgadarzana pAmavAmAM bhAre antarAya ne vadhAre upayoga kare e dezane arthazAstranI rU5 che. game tema heya paNa mahAtmA gAMdhIjI ane paMDita - daSTie phAyadAkAraka che. A dRSTi koI muDIdAra ke mAlikanI javAhiralAlajI bane jyAM sudhI eka bAjue che tyAM sudhI dRSTi nahi, paNa dezanI dRSTi che ane dezanI Arthika vyavasthAnI rASTrIya mahAsabhA bIjI bAjunI netAgIrI svIkAre e hAlanA dRSTi che. jyAre badhuM ja manuSyabaLa kAme lAgI jAya ane chatAM saMgomAM to saMbhavita nathI lAgatuM. Ama chatAM paNa Aje vadhu utpAdananI jarUra rahe tyAreja yaMtrazakitane upayoga karI koI paNa nizcita pratipAdana zakaya che ja nahi. paramAnaMda, manuSyazakita ochI vaparAya tevI vyavasthA karavI te yogya gaNAya. (pRSTa 153 thI cAlu) yaMtrazakita vAparIne manuSya zaktine bekAra rAkhavI emAM saMdhanuM rASTravAdiva nirapavAda che ane komI chatAM prAgatika hevAno manuSya zakitano vyaya thAya che, eTaluM ja nahi paNa e dAvo karatI anya saMsthAone anukaraNIya che. bekArInA poSaNa mATeno bojo paNa deza uparaja paDe che. saMdhane rASTravAdI ane krAntikArI hovAno dAvo paNa maTe eTale je dezomAM manuSya saMkhyA ochI hoya-dA. ta. che ane te mAtra zabdomAM kAryo sidhdha thaye samajavAne nathI. IMglAMDa ke jApAna-te utpAdana vadhAravA khAtara vadhune vadhu yaMtrate mAMge che saMdhanA baMdhAraNamAM darzAvavAmAM AvelA zistaniya zakinane upayoga kare che te temanA dezanA arthazAstranI daSTie manuM akSarazaH pAlana ane je vicAro ane abhiprAyene svIkAra gya kare; paNa hiMdustAna jevo deza jyAM ghaNI manuSyazakti A saMghamAM joDAvA mATe jarUrI che te vicAre ane abhiprA vaparAyA vinAnI paDI rahI eLe jAya che, jyAM e manuSya baLanI ye pitapatAnA jIvanamAM banI zake teTalo amala. A bekArIne bejo paNa dezane ja veThavo paDe che ane jyAM yaMtra bAbata tarapha sarva sabhyanuM huM khAsa dhyAna khecuM chuM. haju kharIdavA jeTalI dezanI Arthika sthiti nathI, tyAM te yaMtranuM Aja sudhI ApaNI kAryavAhIe zistapAlana upara joIe utpAdana vadhAravA karatAM manuSyazakitane pUrepUra upayoga kare teTale bhAra mukaye nathI, paNa saMghane kharekhara prANavAna banAvavA eja arthazAstranI najare yogya che. mATe A bAbata vadhAre lakSyamAM levAnI jarUra che. koI paNa eTalA mATe je je udyogamAM manuSya baLane upayoga thaI rIte sabhyonI saMkhyA vadhe e dhAraNuM khoTuM che. aniSTa che. ema zake tyAM tyAM bane teTale manuSya baLane vadhAre upayoga karavo karavAthI ApaNe kazI pragati sAdhI zakavAnA nathI. theDA paNa ane maMtrazakitane ocho upayoga kare eja che. badhuM sAcA mANaso eja koI paNa saMsthAnuM kharUM baLa che. Aje manuSya baLa vaparAI gayA pachI paNa je jarUrIyAta UbhI rahe paNa huM dareka sabhyane saMdhanA uddeza, abhiprAyo ane mantavya te yaMtra vAparavAno vakhata Avaze. paNa hAla e prazna UbhuM thata temaja zistaniyamo pharI pharI joI jovA-vicArI levA vinaMti nathI. vaLI je udyogamAM yAMtrika utpAdananI ja jarUra che-dA. ta. karUM, te mujaba tipitAnuM vartana ghaDavAne teo pAko nizcaya moTara banAvavAno udyoga-tyAM paNa A prazna Ubho thato nathI. dhAraNa kare ema huM mAMguM. ane vadhAre vicAra karatAM saMghanI bIjA udyogomAM jyAM jyAM manuSyabaLano upayoga zakaya AvI apekSAne vicAramAM ke AcAramAM pate pahoMcI zake ema nathI ema jene lAge te saMdhathI pahelI take chuTa thAya ema che tyAM vadhune vadhu pramANamAM ene vAparavuM eja ApaNA dezanA huM icchuM. sabhya thavA icchanAra bhAIbahene paNa badhI bAbatane arthazAstranI dRSTie hitakara che. para vicAra karIne ja saMdhamAM joDAvAno vicAra kare evI huM kApaDa e evo udhoga che ke jemAM manuSyabaLane pahelethI apekSA rAkhuM. AvI rIte saMzodhana pAmelo saMgha ja samAjamAM chelle sudhI upaga thaI zake che ane e rIte baneluM kApaDa e badhI upaNa thaI zake che ane e rIte banela sAcI krAnti nIpajAvavAnuM sAmarthya dAkhavI zakaze. | ApaNo saMgha ema zakitasImA jaldIthI prApta kare ane * tenuM nAma khAdI. rASTra unnatimAM mahatvane kALa ApavA bhAgyazALI thAya evI mATe ApaNA dezanA arthazAstranI daSTie khAdI mATe ApaNA dezanA anya ApaNe prArthanA karIe. vAparavI eja yogya che. zAMtilAla ha.. zAha
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudha jaina 1pa7 - - - - - . . . tA. 15-12-41 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha * vArSika vRttAnta. (saM. 1997) zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha Aje tera varSa pUrA karIne caudamA varSamAM praveza kare che. A saMdha Aja sudhImAM nAnI meTI aneka agavaDamAMthI pasAra thayo che ane jaina samAjane vividha prakAranI sevA ApI rahyo che. prathama dazakA sAthe jaina samAjanA dIkSA-prakaraNane ItihAsa gaDhapaNe saMkaLAyela che. vi. saM. 1884mAM saMdhanA baMdhAraNamAM mahattvanA pheraphAra karavAmAM AvyA. e baMdhAraNanA pariNAme A saMdha jaina samAjanA eka vibhAgane maTIne muMbaInA jaina samAjanI yuvaka janatAne prati- nidhi banyo. kAntikArI ane prAgatika vicAravALA bhAIbahene ja A saMdhanA sabhya rahI zake evI racanA svIkAravAmAM AvI. saMdhanuM svarUpa paSTapaNe rASTravAdI banyuM. saMdhanI kAryavAhImAM bhAIo sAthe bahena paNa sakriyapaNe bhAga letI thaI. AjathI aDhI varSa pahelAM prabuddha jaina" navA svarUpe pragaTa thavA mAMDayuM. deDha varSa pahelAM mAnyavara mAjI mukhya pradhAna bALAsAheba kheranA hAthe sArvajanika pustakAlaya ane vAMcanAlayanI uddaghATanakriyA karavAmAM AvI. saMdhanAM sabhyonI saMkhyA vadhatI vadhatI lagabhaga 300 sudhI pahoMcI. Ama uttarottara vikAsa pAmatA muMbaI jaina yuvakasaMghanuM gata varSa saMghe zarU karelI pravRttione vadhAre sthira ane majabuta banAvavA pAchaLa vyatIta thayuM che. AkhA * varSa daramiyAna khAsa kaI navo banAva banyuM nathI ane mAMdAnI mAvajatanAM sAdhano vasAvavA ane jarUra hoya tene pUrA pADavA e sivAya bIjI koI navI pravRtti hAtha dharavAmAM AvI nathI. ' " prabuddha jaina * prabuddha jaina'nI lekha--sAmagrInI vividhatA vadhatI jAya che ane grAhaka saMkhyA paNa dhIme dhIme vRddhi gata thaI rahI che. Aje saMdhanA sabhyo uparAMta grAhaka-saMkhyA 400 nI che. je dheraNa upara "prabudhdha jana" zarU karavAmAM AvyuM hatuM te dhoraNane eka sarakhI rIte vaLagI rahevAmAM Avela che ane tethI prabudhdha jaina ziSTa vargomAM sArI rIte sanmAnita banyuM che. "prabuddha jaina" ne lekho anya sAmayika temaja mAsika patramAM avAra navAra udhRta thayelA jovAmAM Ave che. kAgaLanA vadhatA jatA bhAve ane grAhakonI pramANamAM alpa saMkhyA, jAhera khabara nahi levAno Agraha ane niyata karelAM ATha pAnAMne badale sAdhAraNa rIte daza ane kadI kadI bAra ' pAnAnI lekha- sAmagrI-AvAM kAraNone aMge "prabudhdha jene haju sudhI pagabhara thaI zakayuM nathI, eTaluM ja nahi paNa dara varSe ThIka ThIka khoTa AvyA kare che. Aja sudhImAM eTale "prabuddha jena' zarU karyuM tyArathI Aja sudhInA gALAmAM "prabuddha, jaina" ne maLela bheTanI rakama temaja lavAjama peTe vasula thayelI rakama bAda karatAM prabuddha jaina peTe rU. 742-6-0 nI khoTa A vakhatanA hisA- bamAM mAMDI vALI che. Ama chatAM dareka aMgrejI mahinAnI pahelI ane paMdaramI tArIkhe prabudhdha jana' nI rAha jote eka moTe varga ApaNe ubhA karI zakyA chIe ane komI chApAomAM zuddha rASTrIya dhoraNe ane vizALa tathA vyApaka dRSTie cAlatuM koI paNa patra hoya te te "prabuddha jana ja che evo dAvo garva. pUrvaka karavAnI sthitie ApaNuM mukhapatra pahoMcyuM che ema kahevAmAM jarA paNa atizayokita nathI. e patranI niSThA ane dRSTimAM jene jene vizvAsa Avyo hoya te te sarva jaina-jainetara vidvAne, vicArako ane kAryakartAone A patrane apanAvavAnI ane vividha viSayo upara lekha mokalIne banatA sahakAra ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. evo eka paNa janakalyANano prazna nathI ke jene "prabuddha jaina' mAM sthAna hoI na zake. jeNe Aje AkhA jagatanuM dhyAna kheMcyuM che te "ahiMsA" nA praznane "prabuddha jaina 'mAM agrasthAna ApavAmAM AvyuM che. sAthe sAthe jaina samAjanA aMgata praznonI carcA paNa prabuddha jaina" karatuM ja AvyuM che ane jaina samAjamAM banatA banAva para jarUrI mArgadarzana paNa samaye samaye karAvatuM AvyuM che. prabuddha jainane jeTalI jarUra che vidvAna ane vicAraka lekhakonA sahakAranI teTalI ja jarUra che tenI grAhaka saMkhyAmAM sArA pramANamAM vRddhi karavAnI. prabuddha jainanA prazaMsakone ane saMdhanA sabhyone A dizAe bane teTaluM madadarUpa thavA amArI AgrahapUrvaka vijJapti che. "prabuddha jaina' . je suMdara ane vyavasthita AkAramAM pragaTa thAya che te sUryakAnta presanA mAlIka ane ApaNA saMdhanA sabhya zrI harSacandranA hArdika sahakArane AbhArI che te bAbatanI ahiM neMdha levI ghaTe che. vAMcanAlaya ane pustakAlaya saMdhanA sArvajanika vAMcanAlaya ane pustakAlayane lagato ' vRttAnta tene lagatI samiti taraphathI raju karavAmAM Avela che je A sAthe pariziSTa "ka" tarIke joDe che. e vRttAntamAMthI jANavA jevI sarva vigato maLI zakaze ane A pravRttine prAraMbha karyo tyAre je kalpanA ane gaNatarI hatI te karatAM keTalA bahoLA pramANamAM AsapAsa vasatA temaja dUra dUranA bhAI-bahene lAbha laI rahela che tenA sA khyAla Avaze. A pustakAlaya temaja vAMcanAlaya Aje jJAnanI eka meTI paraba jevuM banI gayuM che. pustakenA cAra meTA kabATa bharAI gayA che ane vadhatA jatA pustaka mATe pAMcamo kabATa taiyAra thaI rahyo che, pustakAlayanA traNa kabATe- saddagata viThThalabhAI smAraka phaMDamAMthI banAvavAmAM AvyA che ane e kabATa zrImatI caMcalabahena choTAlAla taraphathI temanA patinI yAdagIrImAM bheTa maLela rakamamAMthI taiyAra karAvyuM che. pAMcamAM kabATa mATe zrI maNilAla jeThAbhAI taraphathI temanA pitAzrInI yAdagIrImAM rU. 100), nI rakama saMdhane bheTa maLI che. zrI caMcaLa baheno ane bhAI maNilAla jeThAbhAIne temaja saMkhyAbaMdha pustaka bheTa ApIne pustakAlayane ATalI jaldIthI samRddha karavA mATe aneka bhAI bahene ahiM upakAra mAnavAmAM Ave che. vAMcanAlaya pustakAlayane lagatA kharcanI vigata pariziSTa 'kamAM ApavAmAM AvI che. upara jaNAvela pAMca kabATa bharAI javA bAda vize kabATa ke pustako rAkhavAnI saMdhanI kacerImAM jagyA nathI. jaina dharmanAM pustake haju bahu moTA pramANamAM vasAvavAnI jarUra che. gujarAtI sAhityano saMgraha paNa haju ghaNo adhuro che. aMgrejI pustake sArA pramANamAM vasAvavAne ApaNe meha nathI rAkhe; paNa agatyanuM eka paNa jaina dharmanuM ke gujarAtI sAhityanuM pustaka A pustakAlayamAMthI na maLe ema na banavuM joIe. A kakSAe jema bane tema jaldIthI pustakAlayane poMcADI devuM evI amArI dhAraNA che. paNa te sthitine pahoMcavA mATe A pustakAlayamAM ochAmAM ochAM daza hajAra pustake .. joIe. te rAkhavA mATe vadhAre kabATo ane vadhAre jagyA joIeA zuddha jJAnasevAnA kAryamAM madadarUpa banavA ane A kAryane sthAyI sthitie pahoMcADavA A pravRtti pratye sahAnubhUti
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 sA dharAvatA saMdhanA bhAi bahenene vijJapti karavAmAM Ave che. muMbai jaina yuvakasadhanI bIjI pravRttio sAthe kAne game te matabheda hAya, paNa A kArya zuddha sevAnu, matabheda vinAnuM, kevaLa janika ane leAkeAnI eka sAcI jarUriyAtane pahoMcI vaLanArU che. AjanA yudhdhe keTalAka bhAIone tyAM lakSmInu pUra vahetuM karyuM che. ucita dAna vaDe peAtAnuM ke vaDilajanAnu smaraNa kAyama karavAne! A eka punita zreyaskara mArga che. A bAbata tarapha sau kAi sajjana sannArInu amA khAsa dhyAna kheMcIe chIe. mAMdAnI mAvajatanAM sAdhanA, gayA varSa daramiyAna zrI maNilAla vADIlAla taraphathI rU|. 10] nI madada maLavAthI mAMdAnI mAvajatanAM sAdhanA saMdhanI kacerImAM vasAvavAmAM AvyA che ane nAmanA bhADAthI e sAdhanA kAI paNa jAtanA bhedabhAva vinA pUrA pADavAnA prabaMdha karavAmAM AvyA che. A bAbatane lagatI patrikA dvArA cAgya jAherAta karavAmAM AvI che. ema chatAM paNa A sAdhatene joie teve lAbha leAkAe uThAvyo nathI. prabuddha jaina paryuSaNa vyAkhyAnamALA paryuMSaNa vyAkhyAnamALA A saMdhanI eka viziSTha pravRtti che. gata varSanI pazva vyAkhyAnamALA paDita sukhalAlajInA adhyakSapaNA nIce yojAi hatI. kAzI jevA dUra sthaLethI aneka agavaDA vekIne te muMbaI AvyA ane A vyAkhyAnamALAnuM temaNe saMcAlana karyuM te mATe temane jeTalA upakAra mAnavAmAM Ave teTalA Ache che. 5. sukhalAlajInuM mamatva ane saMdhanI pravRttio sAthenuM temanu' tAdAtmya sau kAne suvidita che. saMdhanI payuMSaNa vyAkhyAnamALA jaina samAjanuM eka mahatvanuM AkarSaNa banela che ane temAM carcAtA viSayAnI vizALatA ane asAMpradAyikatAe muMbai jevA meTA zaheramAM yojAtI aneka vyAkhyAnamALAomAM judI ja bhAta pADI che. prastuta vyAkhyAnamALAmAM apAyelAM vyAkhyAneAnI yAdI nIce mujaba cheH vakatA viSaya sarva dharma --samabhAva paMDita darabArIlAlajI paMDita sukhalAlajI AcAra ane vicAra zrI mAhanalAla dalIcaMda desAI zrI AnaMdadhana ane zrI yazovijayajI paMDita darabArIlAlajI zrI meAtIcaMda giradharalAla kApaDIA zrI kezavalAla dave zrI geApALarAva kulakaNI zrI cImanalAla cakubhAI zAha zrI gApAlarAva kulakarNI zrI cImanalAla cakubhAI zAha zrI maganabhAi desAi maulavI makabula ahamada svAmI AnaMda zrI kedAranAthajI zrI umedabAdamaNIAra tapa bhagavAna mahAvIranI tripadI mAnava-jIvana- saMskRtimAM dharma ane tenu kArya gAMdhIvAda jIvanadRSTi varSAzikSaNayeAjanA gAMdhIvAda ane samAjavAda kazmIra ane nAnaka musalamAna satA ahiMsA~~~ktigata ane sAmudAyika mahAbhArata ane rAmAyaNa zrI nAnAbhAi bhaTTa zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA rAmAyaNunI eka bAju paMDita sukhalAlajI AdhyAtmika mArga ane sAmAjika mA mAnava jIvananuM dhyeya keTalAMka bhajanA tA...1-12-41 A vyAkhyAnamALAne saphaLa banAvavAmAM bhinna bhinna vyA khyAtAo, hIrAbAga heAlanA TrasTIo ane bhAMgavADI thIeTaranA mAlIkAe mahattvane kALA ApyA che, te sarve ahiM upakAra mAnavAmAM Ave che. khAdIhu'DInuM vezyANa, chellAM traNa varSathI saMghe gAMdhI jayatInA divase daramyAna khAdI huMDInuM vecANu hAtha dharavA mAMDayuM che. pahelA varSamAM rU|. 1900 nI khAdIhuDInuM vecANa thayuM hatuM.. khIjA vaSaeNmAM / . 3000 nI khAdIhuDInu vecANa thayuM hatuM. vRttAntanA vaSa~ daramyAna ApaNe rUA. 8176 nI khAdIhuDI khapAvI zakayA chIe. A kArya mAM sauthI moTA kALA sau. zAMtAbahena pATaDIAne phALo che. temaNe rUA. 3358 nI khAdI huMDI khapAvI ApI che. sau. jasumatI aene za. 1225 nI khAdIhuDInuM vecANu ApyuM che. A banne baheneAne sadhanA khAsa dhanyavAda dhaTe che. saghanI kacerImAM AvelA mahemAne sadhanI pravRttionA paricaya vadhe ane bhinna bhinna kAryakSetramAM kAma karatI viziSTa vyakti sAthe saMdhanA sapa ubhe thAya te AzayathI gata varSa daramiyAna keTalIka viziSTa vyakitaenuM sadhanI kacerImAM svAgata karavAmAM Avyu hatuM. temAMnA sauthI pahelA rIjhava beMkanA DepyuTI gavarnara sara maNilAla bAlAbhAI nANAvaTI hatA. bIjA mahemAno kalakattAnI jaina yuvaka janatAmAM kArya karI rahela ane 'tarUNa jaina'nA saMpAdaka zrI siddharAja DhDhA ane zrI bhevarmala siMdhI hatA. temanI sAthe muMbai ane kalakattAnI jaina samAjanI bhinna bhinna paristhiti viSe keTalIka carcA thaI hatI. zrI mahAdeva haribhAi desAi muMba4mAM gujarAta-kAThiyAvADa jalasa kaTa nivAraNa ALA mATe keTalAka samaya rahI gayA te daramiyAna temaNe saMdhanI kacerImAM AvavA kRpA karI hatI ane temanI sAthe rAjakAraNI ahiMsA saMbaMdhamAM bahu kheAdhaka carcA thai hatI. e prapa Mge hAjara rahelA sabhyomAMthI jaLa-saMkaTa nivAraNa kAryo mATe rU|. 23jI ekaThA karIne zrI mahAdevabhAine ApavAmAM AvyA hatA. zrI nAnAbhAi bhaTTa paNa eka divasa saMdhanI kacerImAM AvI gayA ane AMbalAnA anubhavA saMbhaLAvavAnA nimitte gAmaDAnA lokonI pArAvAra garIbInA Abehuba khyAla ApI gayA. 'nezanala kAunsIla epha vImena'nA upa-pramukha ane jaina mahilA samAjanA pramukha sau. tArAbahena mANekalAla premacaMda paNu sadhanA nimaMtraNane mAna ApIne saMdhanI kacerImAM AvyA hatA ane temanI sAthe jaita mahilA samAja ane muMbaI jaina yuvakasaMdhanI bhinna bhinna pravRtti sabaMdhamAM keTalIka carcA thai hatI. ane ekameka kayAM sahakAra ApI lai zake te saMbaMdhe paNa keTalIka vAto thai hatI. sa`dhe hAtha dharelA keTalAka sAmAjika kIssAe, gata varSa daramyAna eka yA bIjA prakAranI AphatamAM sapaDAyalI baheneAnA keTalAka kIssAe-hAtha dharavAnuM banyuM hatuM. A saMbaMdhe keTalIka vigato 1941 nA julAi mAsanI 1 lI tArIkhanA 'pramuddha jaina' mAMthI maLI zakaze. A dizAe banatI sevA karavA sadhanA kArya vAhaka! Atura che, paNa A bAbatanI leAkeAne pUrI jANa nathI, temaja keTalIka bahene AvI mada mAMgatA haju bahu ja acakAya che ane nasIbamAM hAya tema thAya' ema vicArI mAthe AvI paDelA sajogone AdhIna banI jAya che ane game tevA sautama ke anyAyane svIkArI le che.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemAM tA. 15-12-41 prabudhdha jaina 15 A bAbatamAM ame jenI janatAne jaNAvavAnI rajA laIe , zrI hIrAlAla amRtalAla zAha chIe ke AvA koI paNa anyAya, trAsa ke muMjhavaNanA kIsA , TI. jI zAha emAM banatI rAhata ApavA saMdhanI kAryavAhI utsuka che. A ' tArAcaMda ela. kArI kAryamAM madadarUpa thaI zake evI kAryakartA bahene paNa amArI 25 , sarUpacaMda ena. zropha cAlu kAryavAhImAM joDAyelI che. e uparAMta AvA kAryamAM jaina 25 , cImanalAla cakubhAI mahilA samAje paNa jarUra hoya teTalo sAtha ane sahakAra , sumatIcaMda phulacaMda velajI ApavA icchA darzAvI che. saMghanI AjanI tAkAta lakSyamAM . 25 , vallabhadAsa pulacaMda mahetA rAkhIne A pravRtti hAla turata jaina samAja pUratI maryAdita . 25 , gokaladAsa maganalAla sakhavAmAM AvI che. 25 paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA saMghanuM sneha saMmelana jeThAlAla rAmajIbhAI gata varSa daramiyAna phebruArI mAsanI navamI tArIkhe saMdhanA , jayaMtilAla kezavalAla kApaDIA maMtrI zrI maNilAla makamacaMda zAha taraphathI, eka snehasaMmelana , zAMtilAla ha. zeTha javAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge saMdhanA sabhya uparAMta jaina 25 , rasikalAla mehanalAla jhaverI samAjanA keTalAka saMbhAvita gRhastho ane sannArIone paNa nAnacaMda zAmajIbhAI ' nimaMtraNa ApavA AvyuM hatuM. AvA saMmelanathI sabhya vacce ena. ema. zeTha paraspara bhAIcAre vadhe che ane aneka navI oLakhANe temaja mehanalAla Ara. parIkha navA paricaya sadhAya che. A prasaMge ekatra thayelI maMDaLIe 15 , manasukhalAla hIrAlAla lAlana be kalAka khUba AnaMda ane vArtAvinodamAM pasAra karyA hatA. saMghanI kAryavAhI tathA Arthika paristhiti 1777 Aje saMdhanA 282 sabhya che. A saMkhyA lagabhaga A sarve baMdhuone aHkaraNapUrvaka AbhAra mAnavAmAM sthAyI che. pAMca paMdara sabhya dhaTe che te pAMca paMdara vadhe che. Ave che. cokkasa vicAro ane abhiprAya dharAvanArA bhAI bahene ja saMghanA sAdhu pratye sahAnubhUti darzAvanAra gRha taraphathI maLelAM * sabhya thaI zake che. tethI A saMkhyA ekadama vadhI javA saMbhava traNa varSa sudhI saMdhane cokkasa rakama ApavAnA vacane A varSanI nathI. ema chatAM je vicAro ane abhiprAya upara saMdha bhAra Akhare pUrA thAya che. pustakAlayamAM navA pustake na laIe te mUke che te vicAro ane abhiprAya Aje vadhAre ne vadhAre paNa saMdhanA mAthe ochAmAM ochA vArSika rU. 12000 nA kharcane sumAnya banatA jAya che. tethI saMghanA sabhya dhyAnamAM le ane jo haMmezane mATe ubhe che. A kharcane pahoMcI vaLavA mATe ucita prayatno kare te AjanI sabhyasaMkhyAmAM saheje sAre evuM eka phaMDa ekaThuM thavuM joIe athavA te meLavavuM joIe vadhAre thaI zake tema che. ' che ke jethI amuka varSa sudhI kharca kayAMthI ane kema meLavavA vRttAntanA varSa daramyAna eka vArSika sAmAnya sabhA ane e praznathI saMdha tadana nizcita rahe. A dizAe banatuM karavAnI kAryavAhaka samitinI kula 10 sabhAo malI hatI. kAryasAdhaka saMdhanA dareka sabhyanI khAsa pharaja che. saMdhamAM joDAyelA sabhyo hAjarInA abhAve kAryavAhaka samiti mulatavI rAkhavAnuM bhAgye ja moTe bhAge sAdhAraNa sthitinA che ema chatAM Aje cAlI rahelA banyuM che. A sAthe joDela pariziSTha "kha" mAM Apela Avaka yuddhanA asAdhAraNa saMjogoe keTalAka sabhyane ThIka ThIka kamANI jAvakano hisAba ane savaiyA uparathI mAluma paDaze ke gayA karAvI che. pAse kazI paNa sthAyI muDI na hovA chatAM saMdhe cAlu varSamAM Avaka rU. 2347-2-6 nI thaI che. ane kharca rU. kharcanI javAbadArI sabhyonA sahakAra ane jarUra paDaye koI paNa 2775-1-6 ne thayela che. pariNAme rUA. 427-15-0 nI sthitine pahoMcI vaLavAnI temaNe AjasudhI dekhADelI tatparatA gayA varSa daramyAna khoTa AvI che. upara zraddhA ane AdhAra rAkhIne upADavAmAM AvI che. Aje 1. vRttAntanA varSa daramiyAna keTalAka grahara taraphathI saMdhane cAlI rahelI pravRttio sukhapUrvaka calAvavAmAM Arthika dRSTie je nAnI moTI rakamanI bheTa maLI che tenI yAdI nIce pramANe che. ApaNane bhaviSyamAM jarA paNa vAMdho na Ave evI saMdhanI 200 zrI kalabhAI bI. vakIla dravyasthiti saddhara banAvI levAne Aje avasara che. ApaNe 151 , eka gRhastha badhA jo A bAbata barAbara dhyAnamAM laIe te e sthiti 101 ,, maNilAla mekamacaMda zAha ApaNe jaladIthI nIpajAvI zakIe tema che ema amane lAge 101 , kezavalAla maMgaladAsa che. vaLI vAMcanAlaya pustakAlaya zarU karyA tyAre vyAyAmazALA 101 , bhIkhAbhAI bhudarabhAI kAhArI paNa ApaNA kAryakramamAM ApaNe samAveza karyo che te bAbatanuM hemacaMdabhAI amaracaMdabhAI ahiM smaraNa karAvavuM jarUrI che. vyAyAmazALA paNa sArA , amIcaMda khemacaMda zAha pramANamAM dravyanI apekSA rAkhe che. saMdhanA sabhya upara , dhIrajalAla nemacaMdabhAI jaNAvelI bAbate lakSamAM le ane pite utsuktA ane khaMtathI , caMdulAla vardhamAna zAha sakriya bane ane saMdhanI racanAtmaka bAju vizeSa ane vizeSa , kAMtilAla bhogIlAlanI ku. vikasAvavAmAM bane teTalI madada kare evI temane amArI Agraha , cImanalAla ema. parIkha bharI vijJApanA che. , cImanalAla pI. zAha maNilAla makamacaMda zAha " dulaeNbhajI umedacaMda parIkha . . . . vrajalAla dharamacaMda meghANI , cImanalAla popaTalAla mahetA - maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ RK, 'prabuddha jaina tA. 15-12-41 pariSiSTa . lAbha lenArAnI saMkhyA 376 nI che ane vAMcavA mATe 8000 pustako apAyAM che. saMghane sArvajanika vAMcanAlaya ane pustakAlayano . vArSika vRttAMta vAMcanAlaya tathA pustakAlaya pAchaLa cAlu sAlamAM thayela (vAMcanAlaya-pustakAlaya samitie kAryavAhaka samiti samakSa kharcamAM nokarano rU. 57) nava pustaka kharIdanA rUA. 385 raju karela vArSika vRtAMta) pa-0 pharanIcaranA rUA. 116-4-0, paracuraNa rU. 82-8-0 jhaverI bajAra jevA bharacaka lattAmAM eka sArA ane sArva- pisTakharcanA rUA. 5-3-9 ane pepara tathA mAsika patronA janika vAMcanAlaya ane pustakAlayanI khAsa jarUra hatI. A lavAjamanA rU. 105-7-0 mAMthI radI pastInA vecANanA rUA. jarUrIyAtane pahoMcI vaLavA mATe ApaNA yuvakasaMghe tA. 38-8-0 jatAM rU. 66-15-0 ema kula kharca rU 121717-8-40 ne reja muMbaI ilAkAnA mAjI vaDA pradhAna bALA- 13-6 thaye che. vAMcanAlaya ane pustakAlayanA kharcane ApaNuM sAheba kheranA hAthe uddaghATana kriyA karAvI eka sArvajanika saMghane traNa varSanI madadanA vacane maLyAM che temAMthI je vAMcanAlaya tathA pustakAlayanI zarUAta karI che. rakama Ave che ane je chuTaka bheTa maLe che temAMthI vAMcanAlaya, nibhAva thAya che. 1988 nI AkherI A traNa varSa A vAMcanAlayane cAlu sAla daramiyAna 23162 purAM thAya che. eTale ApaNI Arthika sthitine khyAla karI mANasee lAbha lIdho che, eTale sarerAsa lagabhaga 65 mANaso ApaNe AjathI ja sAvadha thavAnI jarUra che. vAMcanAlaya lAbha laI rahyA che. vAMcanAlayamAM kulle 44 patro Ave che ane pustakAlayane vicAra karatAM e pravRtti je vega laI rahI temAM dainika 5, aThavADika 7, pAkSika 7, ane mAsika 25, che, te vegamAM vadhAro karavAnI ane tene samRddha banAvavAnI ane bhASAmAM gujarAtI 36, hiMdI che, ane aMgrejI 3, ne khAsa jarUra che. A mATe mAsika, vArSika je bheTo maLe che samAveza thAya che. tenA upara kAyamI khAtA nabhAvavA ghaNIvAra muzkela bane che ane tevI kAyamI saMsthA pAse kAyamI phaMDa jevI sthiti hoya - vAMcanAlayamAM AvatA patronI yAdI - teja ApaNe tevI saMsthAo calAvavA saMbaMdhamAM nizcitta thaI dainika-1 muMbaI samAcAra 2 janmabhUmi 3 vaMde mAtarama | zakIe. AthI ApaNA yuvaka sAthe AvA racanAtmaka kAryane 4 The Times of Iinda 5 The Free jIvaMta rAkhavA kAyamI phaMDanI zarUAta karapAnI jarUra che. Press Journal. kula 5. amIcaMda khemacaMda zAha sAptAhika-1 jaina 2 muMbaI samAcAra 3 jaina prakAza 4 maMtrI, vAMcanAlaya-pustakAlaya. phulachAba 5 jaina saMdeza 6 prajAbaMdhu 7 amadAvAda myunisipAlITI samAcAra, pAkSika prabuddha jaina 2 bhaginI samAja patrikA 3 khAdI sa gha samAcAra patrikA 4 jyotirdhara 5 samayadharma 6 bhAvanagara vArSika sAmAnya sabhA samAcAra 7 zAsana sudhAkara. - tA. 7-12-41 ravivAranA roja zrI caMdulAla vardhamAna | mAsika-1 zrI jIvadayA 2 naIduniyA 3 zrI gaujhAsa 4 zAhanA nivAsasthAna upara zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanI vArSika zrI kacchI dazA osavALa prakAza 5 kavitA 6 sAmAnya sabhA maLI hatI. A sabhAmAM 60 sabhyoe hAjarI nUtana vyAyAma 7 prasthAna 8 Urmi 8 navaracanA ApI hatI. gaI sAmAnya sabhAne vRttAnta vaMcAyA bAda saMghanA - 10 anekAnta 11 kizAra 12 zrI AtmAnaMda pramukha zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAe prAraMbhamAM keTalIka prakAza 13 strI jIvana 14 yuvaka 15 dharazALA prastuta bAbatenuM vivecana karyuM tyArabAda gayA varSane vRttAnta, 16, kumAra 17 zikSaNa ane sAhitya 18 Avaka jAvakane hisAba, saravaiyuM tathA AvatA varSane aMdAja jIvanavikAsa 18 suvAsa 20 navacetana 21 tarUNa kharca kramasara maMtrI taraphathI raju karavAmAM AvyA ane te sarva osavAla 22 zrI jaina satya prakAza 23 zikSaNa bAbate maMjura thayA bAda saMdhanA adhikArIo tathA kAryavAhaka patrikA 24 zrI jaina dharma prakAza 25 The samitinA sabhyanI cUMTaNInuM kArya hAtha dharavAmAM AvyuM jenuM Modern Review. pariNAma nIce mujaba jAhera karavAmAM Ave che. pustakAlaya zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA pramukha ApaNA pustakAlayamAM varSanI Akhara sudhImAM 323 cImanalAla cakubhAI zAha upapramukha pustako ekatra thaI che, zakayAM jemAM 637, jainadharmane lagatA che. maNilAla mokamacaMda zAha te kAma vRjalAla dharamacaMda meghANI 6 bhASAmAM-gujarAtI 2286, aMgrejI 240, hIMdI 178, saMskRta amIcaMda khemacaMda zAha kavAdhyakSa 171, prAkRta 11, mAgadhI 14. marAThI 11, ane bALabedha 11, che. pustakAlayanI pravRtti ane sahAnubhUti dharAvanAra bhAIo kAryavAhaka samitinA sabhya ane bahene taraphathI cAlu sAlamAM 858, ane gaI sAlamAM zrI caMdulAla vardhamAna zAha 1747 maLI kula 26 06, pustako bheTa maLyAM che ane 817 , ratilAla cImanalAla koThArI pustaka kharIdavAmAM AvyA che. kazA paNa lavAjama sivAya rU. lIlAvatI bahena devIdAsa 3) DIjhITa laIne pustako vAMcavA mATe saune ApavAmAM Ave , veNIbahena vinayacaMda kApaDIA che, AvI rIte cAlu sAlamAM DIpojhITa mukIne pustakAlayane tArAca da lakSmIcaMda koThArI
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-41 prabudha jaina * dAra che >> vallabhadAsa phulacaMda mahetA - (pRSTa upara thI cAlu) , zAMtilAla harajIvana zAha Avaze nahi. AvI bAbatemAM jarUra jaNAye sarakArI ke jasumatIbahena manubhAI kApaDIA kAyadAo karAvavAnI pravRtti hAtha dharavAmAM paNa A yuvakamanasukhalAla hIrAlAla lAlana saMdha pAchI pAnI karaze nahi. harSacaMdra kapuracaMda dozI AvI ja rIte samAja ane dharmane lagatA aneka prazno khImacaMda maganalAla vorA upara pitAnA vicAre chuTathI jAheramAM raju karavAne dareka vijyAbahena paramAnaMI kApaDIA vyaktine haka che ema A yuvaka saMdha mAne che ane tethI caMdrAbahena tArAcaMda koThArI jyAre jyAre AvA hakka upara saMdhabahiSkAra, jJAtibahiSkAra , pravINacaMdra hemacaMda amaracaMda ke evI bIjI kaI rIte koI paNa saMdha ke jJAti , nAnacaMda zAmajIbhAI . taraphathI AkramaNa karavA prayatna ke pravRtti hAtha dharavAmAM tA. 12 mInI roja maLelI navI kAryavAhaka samitinI Avaze tyAre tyAre tevA prayatna ke pravRttine banate sAmane ' karavAnuM A yuvakasaMgha cukaze nahi. sabhAe nIce jaNAvela vadhArAnA sabhyo cuMTI kADhayA che. (gha) A yuvaka saMdhanuM mukhya kAryakSetra jaina samAja raheze ema zrI ramaNalAla caMdulAla zAha chatAM paNa A yuvaka saMgha rASTra ane vizALa samAjanA manubhAi gulAbacaMda kApaDIA hitane prAdhAnya ApIne potAnI pratyeka pravRttinuM saMcAlana , bhAnukumAra jaina karaze ane rASTrahitane bAdhaka evI kaI paNa pravRtti A zrI maNilAla jemala zeThanuM svAgata yuvakasaMgha kadi hAtha dharaze nahi. sAmAjika prazno para A yuvakasaMghanI sarva pravRttio nIce upara jaNAvela saMdhanI vArSika sabhA daramiyAna bAra mAsane jaNAvela dhyeya ane dhoraNa svIkArIne yojavAmAM Avaze. jela nivAsa puro karIne tAjetaramAM chuTelA zrI. maNilAla jemala (1) samAjaracanA ane vyavahAramAM strI ane purUSanI zeThanuM saMghanA pramukha taraphathI svAgata karatAM jaNAvyuM hatuM ke sAvaMtrika samAnatA svIkAravI joIe. bAra mAsanA lAMbA gALe ApaNA eka sAthIne pharIne maLatAM (2) jJAtibaMdhane, aniSTa lagna, pharajiyAta vaidhavya, aspaApaNane sau koIne khUba AnaMda thAya e svAbhAvika che. jeNe tva Adi kuDhione nAza thavuM joIe. prajAnI sevAne ja pitAnA jIvanamAM pradhAna sthAna ApyuM che (3) vyakti svAtaMtryane samAjajIvanamAM khuba avakAza ane mAtAnI hAkala paDeye koI paNa bhega ApavAne je sadA ' maLavo joIe. tatpara che evA amuka sabhya ApaNA saMghane prApta thayA (ca) rAjakIya bAbato paratve saMpUrNa svAtaMtryanA dhyeyane A che. A hakIkata saMdhanA gaurava ane pratiSThAmAM kharekhara khUba yuvAsaMdha svIkArate hoIne te dizAmAM kArya karatI ane vadhAre kare che. ApaNA maNibhAI emAMnA eka che e 'ahiMsA ane satyanA mArge prajAjIvananuM niyamana karatI ApaNe sau jANIe chIe, AjanA anizcita rAja rASTrIya mahAsabhAnA vividha kAryakramane A yuvakasaMgha bane kAraNamAM jeTalo vakhata maNibhAI chuTA rahevA pAme teTalo vakhata teTale sakriya Teke Apaze. temanAM aneka anya rokANa sAthe saMdhane paNa banatI sevA Ape zista niyamo. evI huM mAMgaNI karuM chuM. zrI maNilAla jemala zeThe javAba A yuvakasaMdhamAM joDAnAra sabhya pAse nIce mujabanA pAlananI apekSA rAkhavAmAM Ave che. - ApatAM jaNAvyuM ke "Aje kevaLa zabdamAM jela janAranuM ke (1) dareka sabhya rASTrIya mahAsabhAne sabhya hovo ja joIe. jelamAMthI pAchA pharanAranuM svAgata karIne saMtoSa mAnya nahi cAle. (apavAdaH -je sabhya yogya uMmaranA vAMdhAne lIdhe visAvRdivasa vadhAre ne vadhAre kaparo kALa AvI jAya che. rASTrIya mahAsabhAne sabhya thaI zake tema na hoya ApaNI AjhAdI sahelAIthI hAMsala thavAnI nathI. te pAra vinAne tene A niyama lAgu paDaze nahi.) AtmabhAga ane balidAna mAMgaze. tevA prasaMge je saMdhanA sabhyo (2) dareka sabhya paheravezamAM svadezI vastrone ja ane Aje mAruM svAgata kare che teo pitAthI banate bhega Apa banI zake te khAdIne upaga kare joIze.. , (3) dareka sabhya pitAnA jIvanavyavahAramAM aspRzyatvanI vAmAM pAchI pAnI na kare ema huM icchuM chuM." tyAra bAda puSpahAra rUTine tilAMjali ApavI joIze. vaDe temanuM sanmAna karavAmAM AvyuM hatuM. (4) koi paNa aniSTa lagnamAM A saMdhano sabhya bhAga saMghanuM sneha saMmelana laI zakaze nahi. (5) koI paNa jJAtinuM adhikAda A saMdhane sabhya saMdhanI vArSika sabhAne aMte zrI caMdulAla vardhamAna zAha svIkArI zakaze nahi. taraphathI saMdhanuM sneha saMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM ane e (6) koI paNa ayogya dIkSAmAM A saMghanA sabhya bhAga prasaMge saMghanA sabhya uparAMta bIjAM paNa keTalAMka bhAIbahenane laI zakaze nahi. nimaMtraNa ApavAmAM AvyuM hatuM. suniyojita upAhAra sAmagrIvaDe (7) devadravyanA nAme thatI Avakane janakalyANanA kAryamAM ekatra thayelI maMDaLInuM suMdara Atithya karavAmAM AvyuM hatuM upayoga karavAne prabaMdha thayuM na hoya evAM maMdiranI ane sau koie miSTa vArtAvinedamAM te divasanI sAMja pasAra - AvakamAM dhI balIne ke tenA phaDaphALAmAM paisA bharIne A saMdhane sabhya vadhAro karaze nahi. karI hatI. (8) A saMdhano sabhya eka patnInI hayAtimAM bIjI maMtrIo, muMbai jaina yuvakasaMgha. patnI karI zakaze nahi. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI TrITa, muMbaI. , mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI,reDa, muMbaI. 2
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ : nAma prabuddha jaina vA, 15-12-41 = = = muMbaI jaina yuvaka saMgha. " saMvata 1974 nA kArataka sudI 1 thI Aso vada 0)) sudhI Avaka jAvakane hIsAba. 1778 0 0 bheTa cAlu varSamAM 300 0 0 thI peTrana membaranA 256 8 0 zrI sAmAnya sabhyanA lavAjama 8 0 0 saM. 1985 77 8 9 saM. 1986 611 0 0 saM. 1987 440 0 0 prabuddha jainane (havAlo) ' : 256 8 0. 10 inDIyA beMkamAMthI vyAjanA. 2 50 6 zrI pustaka vecANa 1347 15 0 zrI kharcanI vigata 51 0 0 makAna bhADA 406 5 6 mANasanA pagAra - 248 5 3 vyAkhyAnamALA 81 8 8 kharca khAte paracuraNa 23 8 0 sTezanarI khAte 21 6 6 pisTa khAte 34 12 * chapAmaNI - 6 0 0 kalArka amIcaMdanA mAMDI137 15 0. vALyA te 742 6 8 zrI prabuddha jaina piparane aMge Avaka karatA kharca vadhAre Avaka takanA hIsAba mujaba 684 11 8 zrI lAyabrerI aMge kharcanAM Avaka jAvakanA hIsAba mujaba 2775 1 6 237 2 6 427 15 0 Avaka karatA kharca vadhAre 2775 1 6 100 0 0 1971 10 8 thI rIjhavaDa phaDa khAte jamA zrI Avaka jAvakanA khAte 1387 10 0 gaI sAlanA 111 15 0. vyAkhyAna mALAnA havAle 1158 15 0 IDIyA beMka pAse leNA 1038 13 3 zrI pustaka kharIda khAte leNu - 328 14 0 zrI pharanIcara khAte leNa 24 13 0, silika purAMta 1498 8 9 2553 7 3 427 15 0 cAlu varSamAM beTanA 1071 10 8 1182 15 0 zrI lAyabrerI DIpojhITa khAte para 15 0 zrI mAMdAnI mAvajata khAte 42 0 0 thI 1998 nA sabhyanA lavAjama 7 4 6 zrI pariSada khAte 4 7 munIzrI zAMtivijyasurIjI - 6 0 0 cunIlAla vIracaMda 0 0 zrI. maNIlAla ema. zAha 3 6 0 zrI gurjara graMtharatna kAryAlaya 2553 7 3 zrI prabuddha jaina peparane saMvata 197nA kArataka sudI 1 thI Aso vada 0)) sudhI Avaka tathA kharcane hIsAba 440 0 0 sAmAnya sabhya pAsethI saM. 1886, 1887 be varSanA rUA. 10 lekhe havAle nAMkhela tenA 225] 1896 nA, 215) 1987 nA. 123 4 0 zrI boNInA (bheTa). AvyA te 628 7 6 zrI prabuddha jaina lavAjamanA AvyA te jamA 545 13 6 saMvata 1886 nA bAkI devA 1388 4 8 zrI kharcanI vigata 221 3 0' sTezanarI 86 12 0 chapAmaNI 266 11 8 pAsTa khAte 20 0 0 pagAra khAte 18 10 0 paracuNa 118 11 742 6 6 8 Avaka karatA kharca vadhAre ' 1388 4 8 1934 2 3. 3 1934 2 lAyabrerI khAte Avaka jAvakano hisAba 50 0 0 684 11 8 zrI bheTanA hIrAlAla amaratalAla taraphathI malyA : 570 0 0 thI 5gAra kharcanA Avaka karatA kharca vadhAre 82 8 9 zrI paracuraNu kharca sTezanarI, vImA, paracuraNuM 66 15 0 zrI piparanA lavAjamanA - 5 3 9 zrI pesTa kharcanA 74 11 8 734 16 8