________________
'.૧૦ ૦
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૯-૪૧
જવાબ આપી દીધો છે કે એ બધી જાહેરાતને અને હિંદુસ્થાનને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું એટલે લાલ રંગ રશીયામાં તે વ્યાપક બને કે બ્રીટીશ પ્રજાને અધીન એવા અન્ય કે દેશને કશી બને એટલું જ નહિ પણ લાલ રંગને ઝડે દુનિયાભરના દલિત લેવાદેવા નથી. એ તે અમારા યુરોપનાં ભાઈભાંડું જે બીચારા અને દબાયલાઓને પ્રતીક બને. આવી જ રીતે મુસલમાન
હીટલરની એડી નીચે ચગદાઈ રહ્યાં છે તેમને આશા લીલા રંગને ધાર્મિક મહત્વ આપે છે. કેગ્રેસે લાલ રંગને હિંદુ- તેમ જ આશ્વાસન આપવા માટે એ આખે ઢઢેરે આટલાંટિકના એને લેખ્યો છે, પણ ઘણે ખરે ઠેકાણે એ સ્થાન ભગવા
પેલે પાર બેસીને ઘડવામાં આવ્યું છે. માન્યવર ચર્ચહીલ કહે રંગને પણ આપવામાં આવે છે. થીઓસોફીસ્ટ વળી વાદળી છે તે એમ કે આટલાંટિકની જાહેરાત હિંદુસ્થાનને ક્રમિક વિકાસ- રંગને ખેસ ખભા ઉપર નાંખે છે. કઈ પુષ્પનું પણ આમ જ વાળા જવાબદાર રાજ્યતંત્રને માર્ગે લઈ જવાને લગતી આજ ભાગ્ય ખુલી જાય છે. “પોપી” નામના ફુલને સુલેહ શાન્તિનું સુધીમાં કરવામાં આવેલી અને ખાસ કરીને ગયા વર્ષના એગ- ચિહ્ન ગણવું એમ સ્વીકારાય એટલે સુલેહ શાન્તિના પ્રચારને સ્ટની જાહેરાતને જરા પણ મર્યાદિત કરતી નથી. જાણે કે એ લગતા કોઈ પણ દિવસે એ ફુલ જ જ્યાં ત્યાં જોવામાં આવે છે. બધી જાહેરાતો કરતાં એટલાંટિકની જાહેરાત મુજબ હિંદુસ્થાનને આવી જ રીતે કેસનું ચિહ્ન, ડબલ ત્રિકેણ, કંપાસ અને કીટબહુજ ઓછું મળે તે હેય. પણ ચર્ચાહીલ કહેવાતે એમ માંગે ખુણો, રેંટી, હડ અને દાતરડું, સ્વસ્તિક, બીજાકાર ત્રિશુળ છે કે દરેક દેશના પ્રજાને પિતાને અનુકુળ પડે તેવું રાજ્યતંત્ર આવી અનેક આકૃતિઓ અમુક ધર્મ, સંપ્રદાય, વર્ગ, જાતિ કે બિહારની કશા પણ નિયંત્રણ વિના ઘડવાને હકક રહેશે એવી પ્રજાને પક્ષપાત ઉભા થવાના કારણે જુદી જુદી પ્રજાઓમાં
અમારી જાહેરાતથી હિંદુસ્થાને જરા પણ ભરમાવાની જરૂર નથી. જુદે જુદે કાળે મહત્ત્વ પામે છે અને -નાકૃતિઓ. . હિંદુસ્થાને તે હિંદુસ્થાનને ૯, કે જે કાંઈ આજ સુધીમાં અનેક પ્રકારની માન્યતાઓ, વહેમો અને કદાગ્રહો ઉભા થાય છે કહેવામાં આવ્યું હોય તે જ ધ્યાનમાં રાખવું અને તે ઉપર જ અને પોષાય છે. પિતાના દેશના ભાવીની ગણતરી કરવી અને હિંદુસ્થો મંv
આવી જ રીતે આ. જ્યાં ત્યાં “V” અક્ષરનું જ ભાગ્ય જવાબદાર રાજ્યતંત્ર આપવાની અમારી નેમ છે એ
-હવનું વાગે છે . * માં, બસમાં, ટ્રામમાં, ઓફીસમાં જ્યાં આજ પહેલાં એક હજારને એક વખત જાહેર કરી દીધું છે.
જુઓ + અને V જ નજરે પડે છે. આ V શબ્દમાં અને એ અમારી નેમની પરિપૂર્તિ કરવા જતાં અનેક
આવ્યું. કયાંથી આવ્યું અને આવી મેહિની કોણે મુકી ? ભિન્ન ભિન્ન વર્ગો, સંપ્રદાયો તથા સ્થાપિત હિતે પ્રત્યેની
ઠ તે કેટના કેલરમાં V ભરાવીને ફરતા દેખાય છે. એક અમારી અનેકવિધ જવાબદારીઓની અમારાથી કદિ ઉપે
- મેરી મંડળી જમવા બેસે તો V આકારમાં ટેબલ અથવા તે. શકે તેમ નથી એ પણ હિંદવાસીઓને ર વારે યાદ એ .
પાટલા ગોઠવાય છે. એરોપ્લેને પણ સમુહમાં નીકળે ત્યાં V જરૂર છે જ નહિ. ચર્ચહીલના હિંદુસ્થાનને લગતા ક8 ને આ
આકારમાં ઉડતા નજરે પડે છે. સાર છે. આવા સ્પષ્ટ વકતૃત્વ માટે ચર્ચાહીલને ધન્યત: ઘટે છે.
અલબત એ તે સૌ કોઈ જાણે છે કે " શબ્દથી મિત્રજેએ પિતાની તાકાતના જોરે સ્વરાજ્ય લેવાની ભ સેવે છે તેઓ તે કાંઈ આટલાંટિકની અષ્ટવિધાની જાહેર થી છેતરાય
રાજ્યના વિજય સમજવાનું છે. આ વિજયની ઉપયોગીતા
ગયા યુરોપીય વિગ્રહમાં એટલી જ હતી. પણ એ વિગ્રહમાં - તેમ હતું જ નહિ. પણ આ પરાધીન દેશમાં એ પણ એક વર્ગ
વિજયને સમીપ લાવવા માટે “V' શબ્દનો ઉપયોગ કરવાનું છે કે જે બંધારણ પુર:સરની લડાઈથી અને વાટાધાટની વાતથી સ્વરાજ્ય હાંસલ કરવાની આશા સેવ્યા જ કરે છે અને આટલા
કે લાભ લેવાનું કોઈને સૂઝયું નહોતું . ટિકની જાહેરાત જેવા નિવેદને ઉગ્રીવ બનીને વાંચે છે અને
જુની માન્યતાઓમાં જાપ ઉપર ખૂબ ભાર મુકવામાં હવે તે સ્વરાજ્ય આવી મળ્યું એવી ભ્રમણામાં બે ઘડિ રાચે
આવતું હતું. સંત તુલસીદાસે તુલસી રામાયણનો લગભગ પાંચમ અને નાચે છે. આવા લેકેને સ્પષ્ટ દર્શન કરાવવા બદલ નામદાર
ભાગ તો રામનામનો મહિમા વર્ણવવા પાછળ જ રોકયે છે. પણ ચર્ચા હીલને ઉપકાર માનવે ઘટે છે.
આજના બુદ્ધિપ્રધાન જમાનામાં કેવળ નામને મહિમા લુપ્ત [ V 5.
થયે છે એમ લાગતું હતું. એક વખત હું અગાસ ગયા હતા. આજ કાલ જ્યાં ત્યાં V અક્ષર જોવામાં આવે છે અને ત્યાં ભક્તિપરાયણ ભાઈ બહેનને ‘સત્ સ્વરૂપ આત્મા” ને તે જોતાં કંઈ કંઈ તરંગો ઉડે છે. સાધારણ રીતે કોઈ માણસ જાપ કરતાં મેં સાંભળ્યા હતા અને આત્મસાક્ષાત્કાર કરવાને અચાનક ધન રળે અને જ્યાં ત્યાં તેનાં માનસન્માન થવા માંડે આ એક ઉપાય છે એમ મને સમજાવવામાં આવ્યું હતું. આમ ત્યારે આપણે કહીએ છીએ કે આજે એ માણસનાં ભાગ્ય છતાં પણ મારા બુદ્ધિજડ માનસને એ જાપની કશી ઉપગીતા ઉધડયાં છે. આ ભાગ્ય કેવળ ભાણુસનાં જ ઉઘડતાં નથી પણ સમજાઈ નહોતી. બ્રીટીશ પ્રજા જેવી નકકર વાસ્તવિકતાને પૂજબીજી અનેક સજીવ તેમજ નિર્જીવ વસ્તુઓના તથા અમુક રંગના, નારી બીજી કોઈ પ્રજા નથી. નકકર હકીકતો સ્વીકારવી, અનુકુળ આકૃતિના, શબ્દના, અને અક્ષરનાં પણ ભાગ્ય ઉધડે છે. દાખલા તરીકે હકીકતને લાભ લેવો અને પ્રતિકુળ હકીકતેને બહાદુરીથી કુતરા પાળવાની સુધરેલી દુનિયામાં ફેશન ચાલે એટલે કુતરાનું સામનો કરે એ બ્રીટીશ પ્રજાની ખાસીયત છે. તે પદાર્થને ભાગ્ય ઉઘડે, જ્યાં જુઓ ત્યાં બાઈ સાહેબના હાથે કુતરૂં વળગેલું જુએ, પડછાયાથી દુર રહે. આમ છતાં આજે એ પ્રજાને પણ જ હોય. ડોકટરે શોધ કરે કે ટમેટામાં કે ગાજરમાં પણ વધારે “y' અક્ષરના જાપની ભારે ધુન લાગી જણાય છે. પ્રમાણમાં વિટામીન માલુમ પડે છે એટલે પછી જ્યાં જમવા આ કળિયુગમાં કલ્પનામાં ન આવે એવી આ એક ઘટના છે. જાઓ ત્યાં બીજું કાંઈ હોય કે ન હોય પણ ટમેટા કે ગાજર પુરાણ કથા જણાવે છે કે રામનામથી પથ્થર તર્યા હતા. તો હોય જ હોય. આવી જ રીતે ભિન્ન ભિન્ન રંગનુ મહત્વ નાઝીઓને નિર્મૂળ કરવા માટે અક્ષરમાં પણ એવી કોઈ ઉભું થાય છે. રશીઆમાં સામ્યવાદ ઉભું થયું અને લાલ રંગને દિવ્ય શકિત રહેલી હશે એમ કાં ન માનવું ? પરમાનંદ. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક રાધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫–૪૭ ધનજી ટ્રીટ, મુંબઈ.
- મુદ્રણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૬, કાલબાદેવી રેડ, મુંબઈ. ૨