________________
તા. ૧૫-૯-૪૧
પ્રબુદધ જૈન
કેટલાક સમાચાર અને નોંધ
જને આ બનાવ સામે પોતાને વિરોધ સ્પષ્ટ રીતે જાહેર કરવાનો
આગ્રહ કરે છે.” શ્રી. નાનાભાઈ ભટ્ટ સંઘની કચેરીમાં
ગાંધી જ્યન્તી અને ખાદીહુડી મંત્રીઓના નિમંત્રણને માન આપીને થોડા દિવસ પહેલાં
તા૧૩ મી સપ્ટેમ્બરથી તા૦ ૫ થી ઓકટોબર સુધીના શ્રી. નાનાભાઈ ન્દુ સંધની કચેરીમાં આવ્યા હતા અને તે પ્રસ ગે દિવસે આખું હિંદુસ્થાને ગાંધી જયન્તીના દિવસે તરીકે ઉજવે કાયૅવાહક સમિતિના સભ્યો તેમ જ અન્ય મ ડળી સમક્ષ ભાવ છે. આ દિવસે દરમિયાન ગાંધીજીને ચિરાયુ પ્રાપ્ત થાય એવી નગર પાસે આવેલા આંબલા મુકામે પોતે જે શિક્ષણ તેમજ પ્રાર્થના કરતી સભાઓ જ્યાં ત્યાં ભરાય છે; ગાંધીજીના સિદ્ધાન્તોને ગ્રામોદ્ધારનું કાર્ય કરી રહ્યા છે તેને તેમ જ આંબલા નિવાસને
બને તેટલો પ્રચાર કરવામાં આવે છે અને તેમને અતિ ઈષ્ટ અંગે તેમને થયેલા ગામડાને તેમણે કેટલાક ખ્યાલ આપ્યો હતો
એવી કાંતણ પ્રવૃત્તિને પણ બનતે વેગ આપવામાં આવે છે. અને ગામડાંના લોકોના દારિદ્રની, અજ્ઞાનની તેમ જ સરકારી કે
આ જયેન્તીસમારંભનું મુખ્ય અંગ ખાદીહુડીનું વેચાણ હોય દરબારી અધિકારીઓથી તેમના ઉપર સર્વત્ર થઈ રહેલી સતામણીને
છે. અખિલ ભારત ચરખા સંધ તરફથી રૂા. ૧, ૫ અને ૧૦ની પણ આબેહુબ ચિતાર રજુ કર્યો હતો. મુંબઈમાં વસતા લોકોને
ખાદીહુડીઓ કાઢવામાં આવે છે અને લોકોમાં તેનું વેચાણ કરતેમના અનુભવમાંથી અનેક નવી વસ્તુઓ જાણવા મળે તેમ છે.
વામાં આવે છે. આ હુંડી વેચાણને ઉદ્દેશ આખી જનતાને આપણે આશા રાખીએ કે તેમના અનુભવને તેઓ શબ્દમૂર્ત
ખાદી તરફ વાળવાને અને ખાદી ન પહેરતા હોય તેને પહેરતા - ન ત રા. વિશાળ દુનિયાને ગ્રામજનતાની સાચી પરિસ્થિ
કરવાનો છે અને સાથે સાથે અખિલ ભારત ચરખા સંધને તિથી વાકેફગાર કરે. .
તાના કાર્ય માટે જ હું આગળથી પુરાં પાડવા એ પણ પયુષણ દરમિયાન થયે પુરૂ પૂજા
આ ખાદી-હુડી-વેચાણને એક બીજો ઉદ્દેશ છે. ગત્ સંવત્સરિના દિવસે વ્યાખ્યા સભ્ય દરમિયાન લાલબાગ
મુંબઈ જૈન યુવક સંધ તરફથી છેલ્લાં બે વર્ષથી ઉપાશ્રયની વ્યાખ્યાનશાળામાં શેઠ ગુલાબ. " * મણે ધી.
નાદા-હુંડી-વેચાણનું કાર્ય હાથ ધરવામાં આવે છે અને આ બોલીને શ્રી રામચંદ્રસુરીની નવ અંગે પૂજા કર બનાવે
કાર્ય ખાસ કરીને કાર્યવાહક સમિતિના સભ્ય ઉપાડી લે છે. આ આખા જૈન સમાજમાં ભારે ચર્ચા અને અસંતોષ ઉ. * છે.
વખતે પણ આ કાર્ય ચાલી રહ્યું છે અને સંધના સર્વ સભ્યને આવી પૂજા આજે ચાલી રહેલી જૈન પ્રણાલીથી તદન વિરૂદ્ધ આ કાર્યમાં જોડાવા અને ખાદી હુંડી ખરીદીને તેમજ વેચીને ભૂતકાળને ઈતિહાસ જોતાં આ પ્રકારના ભક્તિ-અતિરેકના બનાવ “
સ :-wાં સુંધના ફાળાને વધારે સંગીન બનાવવા વિનંતિ. સાથે શિથિલાચારની શરૂઆત થયેલી માલુમ પડે છે અને તેથી
કર. તું આવે છે. જે ભાઈ કે બહેનને ખાદી હુંડી જોઈએ
તેણે સ ના મંત્રી પાસેથી મંગાવી લેવી. રાષ્ટ્રીય મહાસભાનું આખી જૈન સમાજે વખતસર ચેતવાની અને આવી ગુરૂ પૂજાને
રચનાત્મ જેટલા અંશે સંધ અપનાવશે તેટલા અંશે સંધની ફરી બનાવ ન બને એવે પ્રબંધ જવાની ખાસ જરૂર છે.
પ્રતિભા એ પ્રતિષ્ઠામાં વધારો થશે એ સંઘના સર્વે સભ્યો શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની કાર્યવાહક સમિતિએ આ બનાવ સંબંધમાં નીચે મુજબ ઠરાવ કર્યો છે.
ધ્યાનમાં લે અને એ રીતે ખાદી પ્રવૃત્તિને બને તેટલો વેગ આપે. પર્યુષણના દિવસો દરમિયાન ઉછામણી બેલીને શ્રી વિજય શ્રી ઝવેરચંદ મેઘાણીને છુટકારો રામચંદ્રસુરીની નવ અંગે કરવામાં આવેલી પૂજા આજ સુધી એપ્રીલ માસમાં પ્રગટ થયેલ “ફુલછાબના એક અંકમાં ચાલી આવતી જૈન પ્રણાલીથી કેવળ વિરૂદ્ધ છે અને ભાવી. છપાયેલ કાર્ટુન સંબંધમાં “એ કાર્ટુન કમી વેરઝેર વધારનારૂં જૈન પ્રજા માટે અનેક અનર્થો ઉપજાવે તે એક માર્ગ શરૂ છે એ મતલબના આક્ષેપ પૂર્વક શ્રી ઝવેરચંદ મેઘાણી અને કરે છે. ધી બેલાઈને જૈન સાધુની પૂજા કરવામાં આવે એ દ્રષ્ય શ્રી. નાથાલાલ શાહ ઉપર ફેજિદારી કેસ કરવામાં આવ્યું હતું. ઉપસનીય અને જૈન સમાજને અન્ય સમાજોમાં નીચું જોવડાવે તે કેસની લાંબી સુનાવણીના અને એ બંને ભાઈઓને નિર્દોષ તેવું છે એમ આ સંધ માને છે. તેથી આવી ગુરૂપૂજા સામે જાહેર કરીને મેજીસ્ટ્રેટ છોડી મુક્યા છે. શ્રી. મેધાણીને આ પ્રસંગે આ સંધ પિતાને સખ્ત વિરોધ જાહેર કરે છે અને જૈન સમા- સૌ કોઈને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન ઘટે છે. ભાઈ મેઘાણીના છે કે એ ધર્માચરણોની જીવન ઉપર શી અસર થાય છે, જે
દિલની વિશાળતા કયાં અને કોમી વેરઝેરની કલ્પના ક્યાં ? સાહિત્યજીવનની લોલુપતા અનાદિકાળથી ચાલી આવે છે એ એમને
સર્જનમાં કે લેખન પ્રવૃત્તિમાં મેઘાણીએ કદિ મારા-તારાને ભેદ એમ જ રહે છે કે તેમાં ફેર પડે છે. તપ કરી કરીને શરીરને
જાણ્યું નથી. તેમનું આખું પત્રકારિત્વ કેમ કેમ વચ્ચે, પ્રાન્ત ઘાણ કાઢી નાખનારા ભાઈબંનેએ વિચારવું જોઈએ કે, એ તપની
પ્રાન્ત વચ્ચે, જુના અને નવા વચ્ચે-ગ્રામ્યજીવન અને શહેરી આપણી ચાલુ પ્રવૃત્તિ ઉપર શી અસર થાય છે ? દેહની ક્ષણ
જીવન વચ્ચે-સુમેળ અને સમન્વય સાધવા ઉપર જ રચાયેલું ભંગુરતા અનુભવાય છે કે બીજી બીજી લાલચમાં ફસાવાનું
છે. તે સત્યના-સૌન્દર્યના-શૌર્યના પૂજારી છે. તેમની બુદ્ધિને બને છે ? મારી તે એવી સમજ છે કે પૂરત અધિકાર પામ્યા
હિન્દુ-મુસલમાનને ભેદ કદિ સ્પર્યો નથી. એમ છતાં અમદાવિદ્રા કરેલાં દેહમને વિપરીત ફળને જ નીપજાવે છે. માટે
વાદની પોલીસને તેમની ઉપર જ કેર કરવાનું સૂઝયું. સદ્દભાગ્યે ખરી વાત એ છે કે આપણે ત્યાં વાતાવરણમાં જે સદાચરણ,
મેજીસ્ટ્રેટની તટસ્થ ષ્ટિ સત્ય તારવી શકી અને શ્રી. મેઘાણીના સત્ય, દયા, પ્રેમ, અહિંસા વગેરે ગુણોને ખીલવે એવું ધર્મ–શિક્ષણ
નસીબે જેલવાસ ન આવ્યું. શ્રી. મેઘાણીને પુનઃ પુનઃ ધન્યવાદ ! મેળવવા કે મેળવી આપવા પ્રયત્નશીલ થવું જોઈએ. તેમ હિંદુસ્થાન હાઇ નાખે કરવાથી જ આપણી વિષમતાઓ મટશે, સમભાવ વધશે અને
ગયા અંકમાં રૂઝવેલ્ટ-ચર્ચાહીલના સંયુકત ઢઢેરા ઉપર શ્કબીજાની પંથની કે અન્ય સંપ્રદાયની તરફ સહિષ્ણુતા કેળવાશે
કરવામાં આવેલી સમાલોચનામાં પ્રશ્ન કરવામાં આવ્યું હતું કે અને એ રીતે છેવટે ધર્મશિક્ષણ પામનારાઓ ઉત્તરોત્તર આ બધી જાહેરાત તે જાણી, પણ અમારા હિંદુસ્થાનનું શું? પ્રગડિ ને સાવશે.
આ પ્રશ્નને તાજેતરમાં માન્યવર મુખ્ય પ્રધાને ચોખો અને ચટ