________________
ના પરિવાર તેમનાં જ પોતાને
તા. ૨૮-૨-૪૧ પ્રબુધ્ધ જૈન
૨૦૯ , સાધુપદ છીનવી લીધું.
તે એ છે કે આવા ભયંકર સડાને સમાજ આગળ બુદ્ધિથી જૈન ધર્મના પ્રર્વતક શ્રી. ભગવાન મહાવીરે જૈન ધર્મના મુકનારાઓ સમાજના આગેવાન અધિકારીઓને અને અંધશ્રધ્ધાથી સિદ્ધાંતને ફેલાવો કરવા અને ધર્મના જીજ્ઞાસુઓને ધર્મના મુગ્ધ બનેલા શ્રીમતિને આંખના કણાની માફક ખુંચે છે. પોતે સિદ્ધાંત સમજાવવા માટે સાધુ સંસ્થાની એજના કરી તેના માટે જન કોમના અગ્રગણ્ય શુભેચ્છક હોવાને દાવો કરવા છતાં, અમુક ધારાધોરણો બનાવ્યા. જૈન ધર્મ પાળનાર સંસારમાં રહી આવા દુરાચારી સાધુઓ સાથે પિતાને વ્યવહાર જેને તેવો જીવન વ્યવહાર ચલાવવા ઈચ્છતા બધાં મનુષ્યોથી તેના સિદ્ધાંત ચાલુ રાખે છે અને તેમનાં ભયંકર કાર્યો તરફ ઉદાસીનતા સેવે છે. સંપૂર્ણ પણે પાળી શકાય એ અશક્ય હોવાથી, સંસારપ્રત્યે વૈરાગ્ય
આના પરિણામે શ્વે મૂર્તિ. વિભાગની સાધુસંસ્થામાં બહોળા સેવનાર આત્માથી જેને માટે સાધુ સંસ્થાની ચેજના કરી.
પ્રમાણમાં એ ભયંકર સડાઓને ચેપ ફેલા છે. વખતસર તેના અધિકાર માટે પાંચ મહાવ્રત અને બીજા ચાર વિચાર
ચેતીને જખમી શસ્ત્રપગથી વાઢ કાપ કરી એ સડાઓ દૂર અને વ્યવહારના છત્રીસ ગુણને ચુસ્તપણે પાળી શકે તેવા
કરી સાધુ સંસ્થાને નિરોગી નહિ બનાવવામાં આવે તે આખી જીવને જ દીક્ષાના અધિકારી માન્યા અને આવી રીતે ઉત્કૃષ્ટ સાધુસંસ્થા નષ્ટપ્રાય બની જશે અને સુકા સાથે લીલું બળે તેમ ભાવનાથી દીક્ષા પાળનારને જીવન નિર્વાહની ચિનાથી મુકત કેટલાક વંદન કરવાગ્યે મહાન સાધુઓ પણ અવબ્ધ બની રાખવા ખાતર જરૂરી સગવડ કરી આપવાનું ભગવાન મહાવીરે જશે. માટે મારી વે. મૂર્તિ. વિભાગના આખા સમુદાય-બાળક, શ્રાવક વર્ગને ફરમાવ્યું. પરંતુ હાલના સાધુઓ પાંચ મહાવ્રત વૃદ્ધ, યુવાન, યુવતી, ગરીબ, શ્રીમંત અને આગેવાન ગણાતા ભાઈઅને બીજા આચાર વિચારોમાં શિથિલ થતા જાય છે. વળી એને સાધુસંસ્થાના સારા નામની ખાતર, તેનો નાશ થતો તેમને એક ભાગ તે મુખ્ય પાંચ મહાવ્રત પાળવાથી વિમુખ બચાવવા માટે. એ સંસ્થામાં ઘુસેલા ભયંકર સડાસામે પોકાર થતું જાય છે. આવી જાતના પકારે સમાજમાંથી અવાર નવાર ઉઠાવવાની વિનતિ છે. સંધને પિતાની સત્તાને ઉપયોગ કરવા આવ્યા કરે છે અને છાપાઓ દ્વારા વધુ પ્રમાણમાં જાણવામાં માટે આજની ઘડી અનુકુળ છે. જે આજે પગલાં નહિં લેવાય આવે છે. કોઈ સાધુએ નાના બાળકને દીક્ષાની જાળમાં ફસાવવા તો આવતી કાલ આપણા માટે બહુજ એડી થશે અને આપણે કરેલા પ્રપંચી કાવાદાવાઓ, કોઈ દીક્ષિત ઉમેદવારે ગુરૂદેવ પાસેથી બધા અને પસ્તાઈશું અને આપણી બેદરકારી માટે અને આપણી પૈિસા નિચોવી દીક્ષા મુહૂર્તે નાસી જવાના બનાવે, કોઈ સાધુ- નિર્બળતા માટે આપણા વારસેને આંસુ સારવા પડશે. સાધ્વીના પ્રેમ પ્રસંગેને અંગે થતા ભવાડાઓ, કઇ શાસ્ત્રધાર ગામી ધોડીઆનાં વેવીશાળ. આચાર્ય મહારાજનાં કુદરત વિરૂધ્ધનાં અપકૃત્ય, કઈ સાધુએ કરેલાં
આજથી પચાસ વર્ષ પહેલાંના વખતમાં માબાપ લ્હાવો નાણાને સંગ્રહ, આવાં ભાત ભાતનાં પરાક્રમ બહાર આવ્યા જ કરે છે.
લેવા માટે અને સમાજમાં પોતાને મેળે જાળવી રાખવા માટે જેન કોમના ત્રણે ફિરકાના સાધુઓમાં વધતા ઓછે અંશે આવી
બાળનાં ડીઆમાં વેવીશાળ કરતા હતા. પણ જમાને આગળ જાતના સડાઓ પિઠા છે, જેના પરિણામે ઇતર સમાજમાં જન
વધતો ગયો અને માણસની રહેણી કરણી આચાર વિચારમાં કેમ અને ધર્મની હાંસી થાય છે. પણ જેને કેમના સભાગ્યે
સમજપૂર્વક ફેરફાર થવા લાગ્યા અને સારા નરસાની વિવેક દિગમ્બર અને સ્થાનકવાસી વિભાગના સંઘના અગ્રેસર જાગ્યા
દષ્ટિથી દરેક કામ જેવા તપાસવાનું શરૂ થયું. તેના પરિણામે છે. દિગંબર સમાજના એક ચંદ્રસાગર નામના સાધુએ સાધુ
આવા વેવીશાળ અને બાળલગ્નનાં માઠાં પરિણામો લોકે ધર્મથી વિપરીત રીતે વર્તવા માંડયું અને પિતાના વખાણુનારાનું
સમજતા થયા અને સાથે સાથે એમ માનતા થયા કે આવા મોટું ટોળું જમાવ્યું અને એને સમજાવવાને આગેવાનોએ કરેલા
બાળવેવીશાળ અને બાળલગ્નોએ સમાજની ઉન્નતિમાં મોટે પ્રયત્ન ધ્યાનમાં લીધા નહિ. આના પરિણામે દિગંબર ભાઈઓની ઇંદર મુકામે મળેલી ગંજાવર સભાએ એ સાધુને બહિષ્કાર
અંતરાય નાંખ્યો છે. આવી માન્યતાને લીધે એવા વેવીશાળ જાહેર કર્યો. આવી મતલબના ખબર તા. ૨૬-૧-૪ ના ‘જન”
અને લગ્ન તરફ લોકોની રૂચિ ઓછી થઈ ગઈ અને વૃત્તિ પત્રમાં “આંધળી ભકિત નહીં જોઈએ” એ મથાળા નીચે પ્રગટ
બદલાઈ ગઈ તેથી આજે સમાજમાં ડીઆનાં વેવીશાળ કે થયા છે. તેમજ સ્થાનકવાસી કેન્ફરન્સના મુખપત્ર “જૈન પ્રકાશનાં
બાળલગ્ન નહીં જ જેવા જોવામાં આવે છે. તા. ૧-૨ ૪૧ ના અંકમાં “ શિથિલાચારી સાધુને વેપ ઉતરાવ્યો”
જુના વિચારને રૂઢિચુસ્ત ગણાતે વર્ગ કે જુના વિચારની એ મથાળા નિચે સ્થાનકવાસી કોન્ફરન્સની અખિલ હિંદ કાર્યવાહી
બહેન કે જેને હલકાવા લેવાનો કુદરતી રીતે વધુ હૈશ હોય છે સમિતિની સંમતિથી તેના પ્રમુખ શ્રી. હેમચંદભાઇ રામજીએ છેડે
તેઓ પણ આવા વેવીશાળ કે લગ્ન કરતા નથી, તેમ જ તેની તરફ
પસંદગી પણ દેખાડતા નથી. આ રીતે આગળ વધતા જમાએક સ્વછંદપણે સાધુ ધર્મથી અને આચાર વિચારથી વિરૂદ્ધ
નામાં તેના વિચારોમાં ઘણો મોટો ફેરફાર થયું છે ત્યારે વર્તનાર સાધુ હરખચંદજીને વેપ કેવી રીતે ઉતરાવ્યો અને તેનાં એ મુહપતિ આદિ કેવી રીતે લઈ લીધા એનું વર્ણન આપ
આપણું સમાજમાં અગ્રગણ્ય અને આગેવાન સ્થાન ભોગવતા
રાવબહાદુર શેઠ કાન્તિલાલ ઈશ્વરલાલ મેરખીઓ જે. પી. એ વામાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત તેને સાધુ સંસ્થામાંથી બહાર પિતાના ચાર વર્ષના બાળકનું બે અઢી વર્ષની પારણામાં ઝુલતી મુક્યાની જાહેરાત કરી છે એ રીતે બન્ને વિભાગના સંઘના એક બાળકી સાથે વેવીશાળ કર્યાના સમાચાર સમાજે મેટા આગેવાનોએ સાધુ સંસ્થા ઉપર સંઘની સત્તા છે અને સંધ
આંચકા સાથે સાંભળ્યા છે અને સમાજના સમજુ વર્ગને આશ્ચર્યમાં
નાંખી દીધા છે. નાના મોટા સૌ કોઈને પોતાની મરજી મુજબ છે તે પિતાની સત્તા અને શકિતને ઉપયોગ કરી શકે છે એ
વર્તવાની છુટ છે અને તેમાં વચ્ચે આવવાની કે સલાહ આપબાબત ઉપરના દાખલાઓ વડે પ્રત્યક્ષ કરી બતાવેલ છે. આ માટે
વાને કઈને ઈજા પણ નથી. છતાં જેઓ સમાજમાં આગે-- અને વિભાગનાં સંધને અને તેના આગેવાનોને ધન્યવાદ ઘટે છે. વાનસ્થાન ભાગવતા હોય તેમના જે પગલાથી સમાજના હિતને હવે રહ્યો ત્રીજો વ્હે. મૂર્તિ વિભાગ. આ વિભાગમાં ઉપ
નુકશાન થતું હોય અને જેનું અનુકરણ થવાની ધાસ્તી રહેતી
હોય, તેના તરફ આંગળી ચીંધવાની સમાજશુભેચ્છની ફરજ રના બન્ને વિભાગે કરતાં વધુ પ્રમાણમાં સાધુ સંસ્થામાં સંડે
છે. આ દૃષ્ટિએ પ્રસ્તુત બનાવ દુ:ખ ઉપજાવે તે અને સમાછે અને એ સડાની ભયંકર વિગતે જ્યારે પણ બહાર આવે અને પીછેહઠ કરાવનારે છે એમ જાહેરપણે કહ્યા વિના ચાલે છે ત્યારે આ વિભાગ કમકમી ઉઠે છે. પણ દુઃખની બીના તેમ નથી.
મણિલાલ મકમચંદ શાહ,