Book Title: Agam 01 Ang 01 Acharanga Sutra
Author(s): Jambuvijay
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001148/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rea33 2 JAINA - AGAMA - SERIES PART 1 AYARANGA - SUTTAM, (ACARANGASUTRAM) 3 3833935 ik mahAvIra jaina viMdhAlaya il u 2120 Us SHRI MAHAVIRA JAINA VIDYALAYA BOMBAY-400036 n Education International Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina - Agama-granthamAlA granthAGka 2 (1) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina Agama - granthamAlA : granthAGka 2 (1) paMcamagaNahara bhayavaMsirisuhammasAmiviraiyaM A yA raMga suttaM [AcArAGgasUtram ] sampAdakaH pUjyapAdAcArya mahArAjazrImadvijayasiddhisUrIzvara paTTAlaGkArapUjyapAdAcArya mahArAjazrImadvijaya meghasUrIzvaraziSya - pUjyapAdamunirAja zrIbhuvana vijayAntevAsI muni jambUvijayaH sahAyako muni dharmacandra vijayaH lavIra jaina vidyAlaya silmyeongsi TO zrI mahAvIra jaina vidyAlaya bambaI 400 036 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama saMskaraNa: vIra saM0 2503/vikrama saM0 2033/I0 sa0 1977 mUlya 40 rupayA prakAzaka jayantIlAla ratanalAla zAha bAlacanda gAMDAlAla dozI ratilAla cImanalAla koThArI mAnada maMtrIo zrI mahAvIra jaina vidyAlaya oNgasTa krAntimArga, bambaI-400 036 pra. pu. bhAgavata mauja prinTiMga byUro khaTAvavADI, muMbaI-400004 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jaina-Agama-Series No. 2 (I) AYARANGA-SUTTAM [ACARANGASUTRAM] Editor MUNI JAMBUVIJAYA the disciple of H. Holiness Muniraja Shri BHUVANAVIJAYAJI MAHARAJA mahAvIra ECU II ON SHRI MAHAVIRA JAINA VIDYALAYA BOMBAY 400036 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ First published: 1976 1974, by the Publishers Price: Rs. 40 Printed in India By P. P. Bhagwat Mouj Printing Bureau Khatau Wadi, Bombay 400 004 Published by Jayantilal Ratanchand Shah Balchand Gandalal Doshi Ratilal Chimanlal Kothari Hon. Secretaries Shri Mahavir Jaina Vidyalaya August Kranti Marg, Bombay 400 036 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthAnukramaH patrAGka 15-55 mukhapRSThAdi granthAnukramaH prakAzakIya nivedana aNusvIkAra jina Agama jayakArA (prastAvanA) Amukham FOREWORD sampAdanopayuktagranthasUciH saGketavivaraNam AcArAGgasUtrasya viSayAnukramaH AyAraMgasuttaM prathamaH zrutaskandhaH dvitIyaH zrutaskandhaH prathama pariziSTam-viziSTazabdasUciH dvitIyaM pariziSTam-'jAva' [yAvat] padagrAhyapAThAH tRtIyaM pariziSTam-sUtrANAM parasparaM tulanA caturtha pariziSTam-AcArAGgasUtrAntargatazlokAnAmakArAdikramaH 63-68 69-71 73-74 75-89 1-298 1-102 103-298 299-389 390-95 399-400 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya bhagavaMta zrI sAgarAnandasUrijI mahArAja sAhebe abhyAsIone upayogI thAya e AzayathI, ekale hAthe, athAga parizrama sevIne, AgamapaMcAMgInI suvAcca AvRtti zakya teTalI jaldIthI prakAzita karI hatI. A mATe ApaNe sau teozrInA sadA mATe RNI chIe. A hakIkata amArA 'naMdittutaM aNuogaddArAI ca' granthanI prastAvanAmAM paNa jaNAvelI che. A pachI pUjyapAda AgamaprabhAkara zruta-zIlavAridhi munibhagavaMta zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebe zakya tamAma prayatnathI ane labhya upayogI sAmagrI meLavIne ApaNA Agama grantho saMpAdita karavA joI e, e vastu upara bhAra mUkyo, temanI A samayasaranI cetavaNIe amane AgamaprakAzananA kAryamAM utsAhita karyAM. A mATe pUjyapAda AgamaprabhAkarajI mahArAja sAhebano ApaNA upara asAdhAraNa upakAra che. jo pUjyapAda AgamaprabhAkarajIe ApaNane A dizAsUcana na karyuM hota to Aja dina sudhI ApaNane AvI pavitra preraNA maLata ke kema, e saMdehAspada che. samagra jaina Agamono mUla AdhAra dvAdazAMgIiipaTaka che. A bAra aMgomAM AcArAMgasUtra e prathama aMgasUtra che. amArI jaina-AgamagranthamAlAnA granthAMkakramamAM maMgalasUtrarUpe naMdisUtra ane anuyogaddArasUtra, prathama granthAMkarUpe I. sa. 1968mAM prakAzita thayela che. tyAra pachI granyAMka navamAnuM-prajJApanAsUtranuM e bhAgamAM anukrame I. sa. 1969 ane 1971mAM prakAzana thayuM. te pachI granthAMka cocAnA-bhagavatIsUtranA--prathama bhAganuM prakAzana I. sa. 1974mAM thayuM che. jaina Agama granthamALAnI yojanAmAM granyAMkanA krama pramANe naMdisUtra anuyogaddArasUtra pachI AcArAMgasUtra ane sUtrakRtAMgasUtrano (eka granthamAM) granthAMka bIjo che. Ama chatAM tenA saMpAdakajI parama pUjya virye munirAja zrI jaMbU vijayajI mahArAja sAhebanI sUcanA mujaba ame granthAMka khIjAne be bhAgamAM prakAzita karavAno nirNaya karyo che. AthI granthAMka khIjAnA prathama bhAga rUpe prastuta AcArAMgasUtranuM prakAzana karIne ame dhanyatA ane gauravanI lAgaNI anubhavIe chIe. ame amArAM AgaLanAM prakAzanomAM jaNAvI gayA tema, A samagra jaina--Agama--prakAzana granthamAlAno prAraMbha pUjyapAda AgamaprabhAkara zruta-zIlavAridhi munibhagavaMta zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebanI mukhya rAhabarI ane amArA sahRdaya mitra paM zrI dalasukhabhAI mAlavaNayAnA niHsvArthe sahayogathI karyo hato. AmAM granthAMka pahelA pachI bIjA granthAMka rUpe AcArAMgasUtra ane sUtrakRtAMgasUtrane tarata ja prakAzita karI zakAyAM nahIM te saMbaMdhamAM pUjyapAda AgamaprabhAkarajInA cirakALa paryaMta sahakAryakara ane A granthamAlA sAthe sakriyapaNe saMkaLAyela paMDita zrI amRtalAla mohanalAla bhojaka pAsethI je hakIkata jANavA maLI che, teno ahIM ullekha karavo ucita che. teoe jaNAvyuM che ke-- "pUjyapAda AgamaprabhAkarajI mahArAja sAhebanI preraNAthI samagra jaina Agamo ane tenI vyAkhyAo susaMpAdita karIne prakAzita karavA mATe vi. saM0 2001 mAM zrI jinAgamaprakAzinI saMsadanI sthApanA pATaNa (uttara gujarAta) mAM thaI hatI. te vakhate sauprathama AcArAMgasUtranA saMzodhananuM kArya zarU karyuM. AmAM AcArAMgasUtranI mUlavAcanA ane zrI zIlAcArya (zIlAMkAcArya) kRta AcArAMgasUtranI vRttinA saMzodhananuM kAma mane soMpeluM tathA AcArAMgasUtranI cUNinA saMzodhananuM kAma pUjyapAda AgamaprabhAkarajI mahArAja sAhebe pote ja saMbhALeluM. A kAma cAlatuM hatuM tyAre vacamAM vacamAM anyAnya Agamagranthone prAcIna pratio sAthe meLavavAnuM kAma 66 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana paNa thatuM hatuM. vizeSamAM, pUjyapAda AgamaprabhAkarajI mahArAja pATaNathI siddhakSetra-pAlItANA ane tyAMthI amadAvAda, khaMbhAta, vaDodarA vagere sthAnomAM vicaratA rahyA, sAthe sAthe AgamaprakAzananI taiyArI rUpe je je samaye jenI anukULatA maLI che te granthone meLavavA, sudhAravA vagerenuM kAma paNa karatA rahyA. Ama cAreka varSa pUrNa thayA pachI pUjyapAda AgamaprabhAkarajI mahArAja sAhebane vicAra Avyo ke AvuM moTuM kArya karavuM ja che to te pahelAM jesalameranA bhaMDAranI mahattvanI prAcIna pratio sAthe paNa Agamo meLavI levA joIe. ane te mATe vi. saM. 2006 mAM potAnA vidyAmaMDaLa sAthe teo jesalamera padhAryA. tyAM doDheka varSa rahIne vividha Agamagranyo ane tenI vyAkhyAone tyAMnA bhaMDAranI prAcIna pratio sAthe meLavavAnuM ane keTalIka prationI nakalo karAvavAnuM, kAma karavA uparAMta anekavidha dRSTie upayogI mahatvanI vipula sAmagrI paNa ekatra karI. AnI vizeSa vigato mATe zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira-amadAvAda-taraphathI prakAzita "jesalamera durgastha jaina jJAnabhaMDAronuM sUcIpatra' granthanI prastAvanA jevI joIe. jesalamera pachI eka cAturmAsa bIkAneramAM rahIne pUjyapAda AgamaprabhAkarajIe gujarAtamAM amadAvAda, vaDodarA vagere sthAnomAM cAturmAsa karyo. daramyAnamAM prAkRta TeksTa sosAyaTInI sthApanA thaI. AnA sthApaka mukhya cAra mahAnubhAvomAMnA pUjyapAda AgamaprabhAkaracha paNa eka hatA. prAkRta TesTa sosAyaTI dvArA temaNe nandIsUtranI cUrNi, AcArya zrI haribhadrasUrikRta nandI sUtravRtti, dazavaikAlikacUrNi, sUtrakRtAMgacUNi, paumacariyuM, AkhyAnakamaNikoza vagere granthonuM zodhana saMpAdana karyuM. A arasAmAM ja zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranI amadAvAdamAM sthApanA thaI. tenA saMzodhana-saMpAdanAdi anekavidha kAryomAM paNa teo mArgadarzana ApatA hatA ane lArA da0 vidyAmaMdira taraphathI teozrIe AcAryavarya zrI haribhakasUrita svopATIkAsahita yogazatakanuM tathA zrI zrIvallabhagaNita TIkAsahita AcArya zrI hemacaMdrasUri. viracita nighaMTukozanuM mahattvapUrNa saMpAdana paNa karyuM. A badhAM kAryonI sAthe sAthe Agamagranthone meLavavA, sudhAravA vagerenuM kAma paNa maryAdita pramANamAM thatuM rahyuM. upara jaNAvelI bahumukhI kAryapaddhatimAM aneka granthonuM upayogI kArya to thayuM paNa AcArAMgasUtranuM, cAra adhyayana sudhI mUla ane vRttinuM tema ja prAyaH teTalA ja pramANamAM cUrNinuM, kArya thayeluM hatuM te AgaLa vadhI zakyuM nahIM. uparAMta bhAre vi. saM. 2008 thI 2014 sudhI, paramapUjaya purAtattvAcArya padmazrI munizrI jinavijayajInAM saMzodhanAdi kAryomAM sAtha Apavo paDyo." vighAlaye AgamaprakAzana yojanA zarU karI tenA prAraMbha vakhate ja pUjyapAda AgamaprabhAkarajIe jaNAveluM ke "je grantho taiyAra jevA che te ane je grantho taiyAra karavAmAM bahu ochuM kAma bAkI che te granthonuM mudraNa prathama hAtha upara levuM joIe. AcArAMga, sUtrakRtAMga jevA grantho saMzodhana ane anveSaNanI daSTie vadhAre samaya leze, tethI tevA granthone anukULatAe taiyAra karIzuM, jethI prakAzananuM kArya aTake nahIM." A uparathI eTaluM to jANI zakAya che ke anya AgamonI apekSAe AcArAMgasUtra ane sUtrakRtAMgasUtranA saMpAdananuM kArya vizeSa zramasAdhya che. vastusthiti AvI hatI ane daramyAnamAM ja pUjyapAda AgamaprabhAkarajI mahArAja sAhebano aNadhAryo duHkhada dehAMta thayo. eTale A kAryane cAlu rAkhavAnI javAbadArI svIkAravAnI ame paramapUjya viThaTharya munibhagavaMta zrI jaMbuvijayajI mahArAja sAhebane AgrahabharI vinati karI ane amane e jaNAvatAM khUba AnaMda thAya che ke emaNe bhAvapUrvaka amArI vinatino svIkAra karyo. teozrIe ati parizrama sevIne sauprathama prastuta AcArAMgasUtranuM saMpAdana karyuM che. teozrIe Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana Apela vividha pariziSTa ane temanI prastAvanA jovAthI A saMpAdananuM mahatva ane upayogitA samajI zakAze. AmAM pahelAM jaNAvelI AcArAMgasUtranI mUla-vRtti-cUNinI je apUrNa sAmagrI hatI te tathA bIjI paNa mahatvanI upayogI hastalikhita pratio meLavIne teozrIe A granthanuM khUba ja zramasAdhya saMpAdana karyuM che. AnuM sAcuM mUlyAMkana to A viSayanA abhyAsIone vizeSa thaze. A saMpAdana mATe ame paramapUjya munirAja zrI bUvijayajI mahArAja sAhebano jeTalo upakAra mAnIe teTalo ocho che. che je ke 50 zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA AgamaprakAzananA saMpAdanakAryanI ane prI ratilAla dIpacaMda desAI saMsthAnA sAhitya prakAzananI javAbadArIthI mukta che chatAM temanA rasthI amane AtmIyabhAve anekavidha sahakAra maLato ja rahe che te mATe ame temano AbhAra mAnIe chIe. chejaina Agama granthamALAnA granthAMka 4 zrI bhagavatIsUtra, pahelA bhAganuM prakAzana thayA pachI saMzodhana-saMpAdana-prakAzana kArya mATe nIce mujaba sahAya maLI che : 1 zrI goDIjI mahArAja jaina derAsara ane dharmAdA khAtAo taraphathI 750 0 * 00 (agAu A aMge rU. 40,000 maLela che) 2 zrImatI maMgubena choTAlAla zAha 1001 - 00 3 zrI bhagavatIsUtra bhAga-1 nA udghATana prasaMge 508-25 4 "devAdhideva bhagavAna mahAvIrano prakAzana samAroha saMsthAnA sabhAgRhamAM ujavAyo te prasaMge jJAnapUjananA 782 * 65 5 devAdhideva bhagavAna mahAvIra no prakAzana samAroha saMsthAnA " sabhAgRhamAM ujavAyo te prasaMge jJAnapUjananA (govALIA Teka jaina saMgha) 638* 00 6 zrI ramezacaMdra lAlajI mahetA 50 * 00 7 zrI zAhapUra maMgaLapArekha jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMdha, amadAvAda 2,002 *00 8 zrImatI dAnabAI rAyacaMda jhaverI, muMbaI 500 *00 9 zrI dinezacaMdra jesiMgalAla jhaverInA maraNArthe 51 * 00 10 zrI osavAla tapagaccha saMdha, khaMbhAta 500 * 00 11 zrI kALIdAsa sAMkaLacaMda dozI, muMbaI 51 * 00 12 zrI maNilAla zAmajIbhAI vIrANI, muMbaI 101 00 13 zrI sAgara jaina upAzraya, pATaNa 500 * 00 14 zrI javAharanagara jaina zvetAmbara saMgha, goregAma 2,001 * 00 15 zrI ciMtAmaNI pArzvajina peDhI, pADIva (zrI AcArAMgasUtra kharIdI mATe) 2,000 * 00 16 zrI saMbhavanAtha jaina zvetAmbara TrasTa, vijayavADA (zrI sUyagaDAMgasUtra kharIdI mATe) 2,000 * 00 17 zeTha motIzA lAlabAga jaina ceriTIjha 18 zrI marIna DrAIva jaina ArAdhaka saMdha 15,000 * 00 upara jaNAvelI dravya sahAya mATe zubha nirNaya lenAra saMsthAo ane vyaktiono ame anumodanApUrvaka aMta:karaNathI AbhAra mAnIe chIe. A granthanA saMpAdanakAryamAM paMDita zrI amRtalAlabhAIe paNa keTalIka noMdhapAtra mAhitI tathA sAmagrI pUrI pADI che ane upayogI kAmagIrI bajAvI che, e mATe ame teonA RNI chIe. zrI nagInadAsa kevaLadAsa zAhe paNa parama pUjaya saMpAdakajI mahArAja sAhebanI sAthe rahIne prastuta kAryamAM sahayoga Apyo che, e mATe ame temanA AbhArI chIe. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana A granthanA Amukhano AdhArabhUta aMgrejI anuvAda amadAvAdanA zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranA DAyarekTara Do. zrI nagInadAsa jIvaNalAla zAhe karI Apyo che, A mATe ame temane hArdika AbhAra mAnIe chIe. vidyAlayanA pratyeka kAryanI sAthe satata vaNAyelA niSThAvAna kAryakara mahAmAtra zrI kAntilAla DAhyAbhAI korA, vidyAlayanAM anya kAryonI jema Agama prakAzanakAryamAM paNa saMpUrNa rasapUrvaka otaprota thaIne pratyeka prakAzanane sarvAMgasuMdara banAvavA prayatnazIla rahyA che, te mATe ame emane dhanyavAda ApIe chIe. muMbaIne suvikhyAta bIja prinTiga byuronA mukhya saMcAlaka sva. vi. pu. bhAgavata ane vartamAna saMcAlaka zrI prabhAkarabhAI bhAgavata tathA anya kAryakara bhAIoe mudraNakAryamAM khUba ja kALajIpUrvaka sahakAra Apyo che, te mATe te saunI pratye ame kRtajJatAnI lAgaNI darzAvIe chIe. AgamonA saMzodhana ane prakAzana mATe "zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jinAgama TrasTa nAmanuM rajIsTara thaela svataMtra TrasTa che, jenA TrasTIo nIce mujaba che : 1 zrI bhogIlAla laheracaMda 3 zrI vADIlAla catrabhuja gAMdhI 2 zrI pravINacaMda hemacaMda kApaDiyA zrI jayaMtilAla ratanacaMda zAha 5 zrI vrajalAla kapuracaMda mahetA Agama prakAzananA kArya aMge jarUrI salAhasUcanA ApavA badala ame Agama prakAzana samitinA nIce jaNAvela sabhyonA RNI chIe : 1. zrI kezavalAla kalAcaMda che, pATaNa jaina maMDaLanA 2. zrI sevaMtIlAla khemacaMda zAha (pratinidhio 3. zrI popaTalAla bhIkhAcaMda ) nA 4. zrI jesiMgalAla lalubhAI 5. zrI amRtalAla kALIdAsa dozI 6. zrI rAyacaMda kesuracaMda jhaverI 7. zrI prANalAla kAnajIbhAI dozI 8. zrI sevaMtIlAla cImanalAla zAha 9. DaoN. ramaNalAla cImanalAla zAha 10. DaoN. jayaMtilAla suracaMdra badAmI 11. zrI jayaMtilAla ratanacaMda zAha ] 12. zrI bAlacaMdabhAI jI. dozI maMtrIo 13. zrI ratilAla cImanalAla koThArI) 14. zrI manubhAI gulAbacaMda kApaDIA) 15. zrI mANekalAla jhaveracaMda vasA ? koSAdhyakSa zrI mahAvIra jaina vidyAlaya - oNgaSTa krAMti mArga muMbaI 400036 tA. 28-8-1976 jayaMtilAla ratanacaMda zAha bAlacaMda gAMDAlAla dozI ratilAla cImanalAla koThArI maMtrIo Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNasvIkAra jaina Agama graMthonA saMzodhana-saMpAdana ane prakAzananA kAryamAM vega ApavAnA udezathI, vi. saM. 2001 nI sAlamAM, pATaNa (u. gu.) mAM pUjyapAda muni zrI puNyavijayajI mahArAjanI preraNAthI ane mu. zrI kezavalAla kilAcaMdanA prayAsothI sthapAyela zrI jinAgama prakAzinI saMsada (The. zrI pATaNa jaina maMDaLa, 77, marInaDrAIva, muMbaI-20) taraphathI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya (muMbaI)nI mULa jaina Agamo prakAzita karavAnI yojanA mATe rU. 1,35,566-00 aMke ekalAkha pAMtrIsa hajAra, pAMcaso chAsaTha rUpiyA pUrA maLyA che; A bhavya sahakAra mATe ame zrI jinAgama prakAzinI saMsadano, zrI pATaNa jaina maMDaLano tathA e banne saMsthAnA kAryakarono aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. jayaMtIlAla ratanacaMda zAha bAlacaMda gAMDAlAla dozI ratilAla cImanalAla koThArI mAnada maMtrIo zrI mahAvIra jaina vidyAlaya Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya nmH| zrI zAntinAthasvAmine nmH| AcAryamahArAjazrImadvijayasiddhisUrIzvarajIpAdapadmebhyo nmH| bhAcAryamahArAjazrImadvijayameghasUrIzvarajIpAdapajhebhyo nmH| sadgurudevamunirAjazrIbhuvanavijayajIpAdapadmabhyo nmH| jina Agama jayakArA (prastAvanA) atthaM bhAsai arahA suttaM gaMthaMti gaNaharA niuNaM / sAsaNassa hiyahAe tao suttaM pavattai // 92 // [Avazyakaniyukti] -bhagavAna bhadrabAhuvAmI paramakRpALu, anaMta upakArI, arihaMta paramAtmA tathA sadagurudevanI paramakRpAthI-arthathI jinezvarabhASita tathA sUtrathI gaNadharabhagavaMtagrathita-dvAdazAMgIrUpI mALAnA prathama puSparUpa zrI AcArAMgasUtra(AyAraMgasutta)ne vividha sAmagrIne AdhAre saMpAdita karIne Agamabhakta jagata samakSa rajU karatAM Aje amane apUrva AnaMdano anubhava thAya che. kevalajJAna pragaTa thayA pachI bhagavAna mahAvIra paramAtmAe ApelI dezanAno sAra gaNadhara bhagavAna dvArA, sthaviro dvArA tathA atiprAcIna pUrvadhara mahApuruSo dvArA Agama graMthomAM saMgRhIta thayelo che. Agamo jainazAsanano AdhAra che. "Agama graMthonAM mULa tathA TIkA sahita aneka saMpAdana-prakAzano Aja sudhImAM thayAM hovA chatAM, prApta thayelI hastalikhita prAcIna vipula sAmagrI tathA cUrNi-TIkA Adi vyAkhyA graMthone AdhAre pATha-pAThAMtaro sAthe Agama graMthonI vAcanA taiyAra thavI joIe' A vAtano spaSTa khyAla AjIvana mRtopAsaka AgamaprabhAkara sva. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjane ghaNAM varSo pUrve Avelo hato, tethI temanA jIvanakALa daramyAna temaNe samagra Agama prakAzana nimitte vipula pramANamAM vividha sAmagrIno ghaNuM ja parizramapUrvaka saMgraha karI rAkhelo che ke jethI bhaviSyamAM AgamasaMpAdana ghaNuM saraLa bane. A badhI sAmagrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira-amadAvAda-mAM surakSita che. A aMge temanI preraNAthI ja zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI jaina Agama graMthamAlAno temanA ja svahaste prAraMbha thayelo hato. A rIte A atyaMta mahatvanI pravRttinA mULa bIja ane preraka rUpe puNyanAmadheya sva. munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjane sahastrazaH dhanyavAda ghaTe che. teozrInA svargagamana pachI paNa zrI mahAvIra jaina vidyAlaye Agama prakAzananuM A mahattvapUrNa kArya cAlu rAkheluM che te mATe, tathA prastuta AcArAMgasUtranA saMpAdana dvArA pravANanI- AgamanI maMgaLavANInI upAsanA karavAno, tema ja--mArA anaMta upakArI pUjyapAda gurudeva ane pitAzrI munirAjazrI bhuvanavijayajI mahArAjanI utkaTa IcchApUrvaka mane sUcanA hatI ke "have tuM 1. juo naMdisa saMpAdakIya. pR 16-19. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA AgamonI upAsanA kara." eTale e rIte-guruvANunI ArAdhanA (kuvaranavanA) karavAno je dhanya avasara mane Apyo che te mATe zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA kAryavAhakone paNa dhanyavAda ghaTe che. AjathI cAreka varSa pUrve zrI zaMkhezvarajI tIrthamAM A kAryano prAraMbha thayo hato. te pachI keTaloka samaya A kArya baMdha rahyuM hatuM. traNeka varSa pUrve rANakapurajI tIrthathI A kAryanI vyavasthita zarUAta thaI hatI. Aje devagurukRpAe AcArAMgasUtra vidvAno samakSa rajU karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. e ja rIte sUtrakRtAMgasUtra (sUyagaDaMgasutta)nuM mudraNa paNa cAlu che. te paNa deva-gurukRpAe yathAsaMbhava zIdhra, vidvAno samakSa rajU karavA ame bhAvanA dharAvIe chIe. je hastalikhita pratione AdhAre AcArAMgasUtranuM saMpAdana karavAmAM AvyuM che te AdhArabhUta prationo paricaya A prastAvanAnA chevaTanA bhAgamAM Apelo che. jaina pravacanamAM AcArAMgasUtranuM mahattvapUrNa sthAna zrI AcArAMgasUtra jaine pravacananA sArabhUta che. tethI "tIrthaMkara bhagavAna tIrthapravartananA prAraMbhamAM ja AcArAMganA arthanuM prarUpaNa kare che, gaNadharo paNa te ja krame sUtronI racanA kare che, mokSanA mukhya hetunuM AmAM pratipAdana che, A pravacanano sAra che, AcArAMganuM jJAna meLavyA pachI ja zramadharmanuM sAcuM svarUpa samajAya che, gaNI thanAra sarva prathama AcAradhara thavuM ja joIe, A AcArAMga jainadarzanane veda che ityAdi bhavya zabdothI niyuktikAra bhagavAna bhadrabAhu svAmIe AcArAMgasUtranuM atyaMta bahumAnapUrvaka varNana karyuM che. * AcArAMgasUtramAM atisaMkSipta chatAM atyaMta vedhaka anekAneka suvAkyo aneka sthaLe patharAyelAM che. gaMbhIra rIte tenuM manana karavAmAM Ave to anAdikAlIna ajJAna ane mohane kSaNavAramAM hacamacAvI mUke evI tenAmAM atyaMta tejomaya divyazakti bharelI che. AcArAMgasUtranuM adhyayana karatI vakhate, prabhu mahAvIra paramAtmAnI atizayothI bharelI pAMtrIsa guNayukta divya, gaMbhIra vANI jANe sAkSAta sAMbhaLatA hoIe tevo apUrva AnaMdAnubhava thAya che. prabhunI vANI sAMbhaLIne kSaNavAramAM ja meghakumAra, dhanyakumAra, zAlibhadra, dhannA kAkaMdI Adi mahApuruSo saMsArathI kema virakta banI gayA haze, AtmAnubhavanA utkaTa rasika kema banI gayA haze ane tarata ja prabhunA ziSya kema thaI gayA haze teno kaMIka khyAla zrI AcAragisUtranuM bahumAnapUrvaka gaMbhIrabhAve adhyayana karavAthI sahajabhAve Ave che. "vAMco ane nAco" ema kahevAnuM mana thaI Ave tevAM aneka suvAkyonAM darzana AcArAMgasUtramAM thAya che. AcArAMgasUtranAM vividha nAmo AyAro 1 AcAlo 2 AgAlo 3 Agaro ya 4 AsAso 5 / mAyaro 1 3 ti 0 7 mAruoom 8 DaDakA gAmoralA 20 || 7 | mArA niyukti 1. samvesiM AyAro titthassa pavattaNe pddhmyaae| sesAI aMgAI ekkArasa ANupubIe // 8 // AyAro aMgANaM paDhamaM aMga duvAlasaNhaM pi| ettha ya mokkhovAo ettha ya sAro pvynnss||9|| AyArammi ahIe jaM NAo hoI samaNadhammo u| tamhA AyAradharo bhaNNai paDhamaM gaNiTThANaM // 10 // navabaMbhaceramaio aTThArasapayasahassio vedo| havai ya sapaMcacUlo bahu-bahutarao payaggeNaM // 11 // -AcArAMganiryukti Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA - AcAra e AcArAMganuM prasiddha nAma che. te uparAMta bIjA paNa nava paryAyo niyuktimAM upara pramANe jaNAvelA che. A daze ya nAmono artha cUrNa tathA vRttine AdhAre saMkSepamAM nIce pramANe che-- 1 jJAnAdi AcAronuM temAM pratipAdana hovAthI tenuM nAma AcAra che. 2 krodhAdi aprazastabhAvone tathA karmanAM baMdhanone cAre bAjuthI calAyamAna kare che tethI te AcAla che. 3 rAgAdirahita samabhAvamaya bhUmikAmAM AtmAnuM avasthAna AnAthI siddha thAya che tethI te AgAla che. 4 jJAnAdi tathA nirjarAdi ratnonI khANa hovAthI te Akara che. 5 saMsAramAM trAsI UThelA jIvone AnI prAptithI AzvAsana maLe che tethI te AzvAsa che. 6 jIvanamAM zuM karavA lAyaka che ane zuM karavA lAyaka nathI tenuM AmAM spaSTa darzana thatuM hovAthI te Adarza che. 7 AtmAnuM sAcuM svarUpa AmAM vyakta thAya che tethI te aMga che. 8 sarva sAdhuoe mokSa mATe AcarelA jJAnAdi AcAronuM AmAM pratipAdana hovAthI te AzIrNa che. 9 jJAnAdi AcArono AnAthI janma thAya che mATe te AjAti che. (vRtti) athavA "guruparaMparAthI A graMtha Avelo che mATe te AyAti che." (cUrNi) pa0 " karmothI mukta thavAno A upAya hovAthI te AmokSa che. dvAdazAMgImAM AcArAMgasUtranI prathamatA dvAdazAMgImAM AcArAMgasUtra sauthI prathama che, A to prasiddha vAta che. paraMtu A prathamatA racanAnI apekSAe che ke sthApanAnI apekSAe che e viSe bhinna bhinna ullekho maLe che. naMdisUtra uparanI cUrNimAM bhagavAna jinadAsagaNuM mahattara ema jaNAve che ke "tIrthaMkara bhagavAna jyAre tIrthanuM pravartana kare che tyAre pUrvagata sUtrono artha sauthI prathama kahe che mATe tene pUrva kahevAmAM Ave che, paraMtu gaNadhara bhagavAno jyAre sUtraracanA kare che tyAre, AcArAMga, sUtraptAMga Adi kramathI racanA ane sthApanA kare che. eTale arthathI pUrvonuM nirUpaNa 1. "savvesi AyAro titthassa pavattaNe pddhmyaae| sesAI aMgAI ekkArasa ANupuvvIe // 8 // "' gAnArA niryuMvitA 2. "se kiM taM puSvagataM ? ti, ucyate-jamhA titthakaro titthapavattaNakAle gaNadharANa savvasutAdhArattaNato puSvaM puzvagatasuttatthaM bhAsati tamhA puvva tti bhaNitA, gaNadharA puNa suttarayaNaM kareMtA AyArAikameNa rayaMti veMti y| aNNAyariyamateNaM puNa puvvagatasuttattho putvaM arahatA bhAsito, gaNaharehi vi punvagatasuttaM ceva puvvaM raitaM, pacchA aayaaraai| evamukte codaka Aha-NaNu puvvAvaraviruddhaM, kamhA ? jamhA AyAranijjuttIe bhaNitaM "samvesiM AyAro." gAhA [AcArAGganiyukti gA0 8] / AcAryA''ha-satyamuktaM, kiMtu sA ThavaNA, imaM puNa akkhararayaNaM paDucca bhaNitaM, puvvaM puvvA katA gharSada " nanTIrSi 9 Maa nItti dAmitrI pR. 88ii A ja vAta saMskRtamAM te samAjAti (pR. 130-121) mAM paNa che. gA. IT Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA sauthI prathama che, ane sUtraracanAnI daSTie AcArAMga sarvamAM prathama che. anya AcAryonA mata pramANe tIrthaMkara bhagavAna pUrvagata sUtrono artha prathama kahe che ane gaNadhara bhagavAna paNa sauthI prathama pUrvonI racanA kare che, tyAra pachI AcArAMga AdinI racanA kare che." AcArAMgacUrNamAM jaNAvyuM che ke sarve tIrthakara bhagavAna AcArAMgano artha sauthI prathama kahe che ane tyAra pachI bAkInAM 11 aMgono artha kahe che ane te ja kramathI gaNadhara bhagavAna paNa sUtronI racanA kare che. zIlAMkAcArya paNa AcArAMgavRttimAM jaNAve che ke dareka tIrthaMkara bhagavAna tIrthanuM pravartana kare tyAre sauthI prathama AcArAMgane artha hoya che, tyAra pachI zeSa aMgono artha hoya che ane gaNadhara bhagavAna paNa e ja kramathI sUtraracanA kare che. samavAyAMgavRttimAM abhayadevasUrijI mahArAja ema jaNAve che ke AcArAMgasUtra sthApanAnI daSTie prathama che, paraMtu racanAnI dRSTie bAramuM che. zailI dazavaikAlika niryukti (gAthA 169-170)mAM jaNAvyuM che ke "nomAtRkApadanA be prakAra chegrathita ane prakIrNaka. grathitanA cAra prakAra che lagagha, 2padya, 3 geya ane 4 caurNa. dazavaikAlikanI agatyasiMharacita cUrNi, vRddhavivaraNa (A paNa cUNinA nAmathI prasiddha che) tathA hAribhadrI vRttimAM brahmacaryano (AcArAMganA prathama zrutaskaMdhana) carNapada zailImAM samAveza karelo che. sUtratAMganiryukti (gAthA 3)mAM zrutajJAnarUpI sUtranA 1 saMjJAsUtra, 2 saMgrahasUtra, 3 vRttanibaddhasUtra ane 4 jAtinibaddhasUtra ema cAra bhedo jaNAvyA che. sUtraddhAMganI cUrNi ane zilAcAryaviracitavRttimAM jAtinibaddhasUtranA 1 kazya, 2 gadya, 3 padya ane 4 geya ema cAra bhedo varNavyA che ane temAM gadya vibhAgamAM brahmacarya (AcArAMgasUtranA prathama zrutaskaMdhano samAveza karelo che. A aMgenA pATho vistArathI ame pAMcamA pariziSTamAM prAraMbhamAM ApelA che. AcArAMgasUtranI racanA gadya-padya mizra zelImAM che. prathamazrutaskaMdhamAM AThamA adhyayanano AThamo uddezaka tathA navamuM adhyayana saMpUrNapaNe padyamAM ja che. bAkInAM cha adhyayanomAM 15 padya 1. " ithANi pavattaNaM-savvesiM AyAro0 [gA0 8] gaahaa| savvatitthagarA vi AyArassa atthaM paDhama AikkhaMti, tato sesagANaM ekkArasahaM aMgANaM, tAe ceva parivADIe gaNaharA vi suttaM gaMthaMti / iyANi paDhamamaMga ti, kiMnimittaM AyAro paDhamaM Thavio? ettha gAhA-AyAro aMgANaM0 [gA09] / jeNa kAraNeNa ettha AyAro caraNaM ceva mokkhassa sAro, tattha ya Thito sesANi aMgANi ahijjai, teNa so paDhamaM to"-AvArajU 2. " idAnI pravartanAdvAram / kadA punarbhagavatA''cAraH praNIta ityata Aha-savvesimityAdi / sarveSAM tIrthaGkarANAM tIrthapravartanAdAvAcArArthaH prathamatayA'bhavad bhavati bhaviSyati ca tataH zeSAGgArtha iti| gaNadharA apyanayaivAnupUrdhyA sUtratayA athnntiiti| idAnIM prathamatve hetumAha-AyAro ityaadi|" AcArAvRtti pR06|| 3. "prathamamaGgaM sthApanAmadhikRtya, racanApekSayA tu dvAdazamanam"-samavAyAGgavRtti pR0 101 / dvAdazAMgInI sthApanA pUrvAnupUrvIkramathI che, paraMtu racanA pAnapUrvakramathI che' evo Azaya A ullekhathI jaNAya che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA to spaSTarUpe che. jyAM jyAM paDyA che tyAM TIkAkAre e jAtanI spaSTatA karI ja che. mAtra 78mA tathA 79mA sUtramAM be zloko TIkAmAM ullekha na hovA chatAM spaSTapaNe padya lAgavAthI te rIte ame ApyA che. 99bhA sUtrano padyarUpe nirdeza A pUrvenI AvRttiomAM che. chatAM chaMdamAM kaMIka truTi jevuM lAgavAthI tema ja TIkAmAM paNa padya hovAno koI AdhAra maLato na hovAthI ame teno padyakramAMka Apyo nathI. sU0 124 mAM jAtItamaEpAThane pUrvanI AvRttiomAM padyarUpe chApelo che, paraMtu ghaNI ja pratiomAM saMva mahelI pATha maLato nathI, vRtti jotAM e pATha vRttino ja aMza dekhAya che? paraMtu zloka jevA lAgatA mULane pUrNa karavA mATe koI lekhaka koIka pratimAM te mULamAM umerI dIdho hoya ane zloka pUrNa karyo hoya tema jaNAya che. - A sivAya bIjAM aneka vAkyo che ke je padyanA aMza jevA lAge che. mULamAM padya ja hoya ane bIjo aMza kALakrame lupta thayo hoya evI paNa saMbhAvanA vidvAno kare che. prabhunI AvI atyaMta divya dezanA AcArAMgasUtramAM sAMbhaLavA maLe che, e paNa jIvanano mahAna ane apUrva AnaMda che. ame moTA bhAganAM AvAM vAkyone evI rIte chUTAM @aaN goThavyAM che ke gadyarUpe jemaNe vAMcavAM hoya te gadyarUpe vAMcI zake ane padyarUpe vAMcavA hoya te padyarUpe paNa vAMcI zake. bIjo zrutaskaMdha moTA bhAge lagabhaga gadyarUpe che, 15 mAM adhyayanamAM 18 padya che. 16 muM adhyayana saMpUrNapaNe padyarUpe che. bane mRkaMdhamAM badhAM maLI 146 pA che. AcArAMgasUtranA racayitA .. suyaM me Ausa! teNa bhagavayA evamakkhAyaM-iha megesiM No saNNA bhavati / he Ayuman (dIrdhAyuSa jaMbU !) meM [sAkSAta] sAMbhaLyuM che. te bhagavAne (mahAvIra paramAtmAe) A pramANe kahyuM che ke A jagatamAM keTalAyane saMjJA ja hotI nathI [ke huM kyAMthI Avyo chuM ane kyAM javAno chuM ityAdi]. - zrI AcArAMgasUtranuM A sarvaprathama vAkya che. 1. "etadanudarzI ca kiMguNo bhavatItyAha-nijhosa ityAdi (nijhosaitta ti?), pUrvopacitakarmaNA niSiyitA, kSapakaH kSapayiSyati vA, tRjantametalluDantaM vaa| karmakSapaNAyodyatasya ca dharmadhyAyinaH zukladhyAyino vA mahAyogIzvarasya nirastasaMsAraduHkhavikalpAbhAsasya yat syAt taddarzayati-kA araI je mALa"-rAjAnAra chU0 168 2. naMdisuttanI prastAvanAmAM munirAjazrI puNyavijayajI mahArAja paNa jaNAve che ke " AcArAMganAM bhASA ane bhAva e banne to e vAtanI sAkSI Ape ja che ke te bhagavAna mahAvIranA upadezanI atyaMta nikaTa che." pR. 20 3. "gAthA katamA? yA na gayena bhASitA, apitu pAdopanibandhena dvipadA vA catuSpadA vA paMcapadA vA vA vA camuca jAthA" [bAvavAmami kR0 127] A pramANe gAthAnuM svarUpa baddhA cArya asaMge varNavyuM che. e rIte vicAra karIe to AvA ghaNA pATho gAthArUpe AcArAMgamAM te vAMcI zakAya. boddhAcArya asaMgano samaya vikramanI cothI zatAbdI lagabhaga che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA A vAkyathI jaMbUvAmIne uddezIne paMcama gaNadhara bhagavAna sudharmAsvAmIe AcArAMgasUtrano prAraMbha karelo che. eTale AcArAMgasUtranA racayitA paMcama gaNadhara bhagavAna sudharmAsvAmI che e sarvasaMmata che. AcArAMgasUtranA be zrutaskaMdha che. prathama zrutaskaMdhanuM nAma AcAra che ane te "brahmacarya nA nAmathI paNa prasiddha che. temAM nava adhyayana hovAthI "nava brahmacarya" evA nAmathI paNa teno vyavahAra karAya che. A prathama zrutaskaMdhanA racayitA bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA ziSya paMcama gaNadhara bhagavAna sudharmAsavAmI che, e sarvamAnya che. paraMtu bIjA zrutaskaMdha viSe judA judA nirdezo maLe che. bIjA zrutaskaMdhanuM nAma AcArAyA che ane te aneka cUlAono banelo che. badhI maLI pAMca cUlAo che ane te AcAranA (prathama zrutaskaMdhanA) pariziSTarUpa che. AcAramAM nahIM kahelI vAtonuM athavA saMkSepamAM kahelI vAtonuM vistArathI temAM pratipAdana che. AcAranA upakArAgra athavA upacArAgrarUpe A cUlAo che. bIjA zrutaskaMdha AcArAgramAM pAMce ya cUlAo levAnI che ke cAra e viSe kazuM spaSTIkaraNa 1. juo pR. 103 Ti2 2. mAyAjanitibhA upacAra, uvagAra mane uvayAra sama tra pADo bhaNe che. yUNire tano 'yAra' yevo artha yo cha, bhane vRttiAre 54:2' mevo parthayoM che. sonIyanA pAho"niyuktikRdAha-.....'aggaM bhAve u pahANa-bahuya-uvayA(gA-pra0)rabho tivihaM // ... bhAvAgraM tu trividham-pradhAnAgraM 1 prabhUtAgram 2 upakArAgraM 3 c| tatra pradhAnAgraM sacittAdi tridhA..... | prabhUtAgraM tvApekSikaM tadyathA-jIvA poggala samayA dava paesA ya pajavA cev| thovA'NatANaMtA visesamahiyA duve NatA // atra ca yathottaramapram , paryAyAnaM tu sarvAnamiti / upakArAgraM tu yat pUrvoktasya vistarato'nuktasya ca pratipAdanAdupakAre vartate tad yathA dazavaikAlikasya cUDe, ayameva vA zrutaskandha AcArasyeti ato'tropakArAgreNAdhikAra iti / Aha ca niyuktikAraH-uvayAreNa u pagayaM bhAyArasseva uparimAiM tu| rukkhassa pavvayassa ya jaha bhaggAI taheyAI // upakArApreNAtra prakRtam-adhikAraH, yasmAdetAnyAcArasyaivopari vartante taduktavizeSavAditayA tatsambaddhAni yathA vRkss-prvtaadergraanniiti|"-aacaaraanggvRtti pR. 318-319 / / "bhAvaggaM vi(ti)vihaM pahANaggaM 1, bahuaggaM 2, uvacAraggaM 3 / pahANaggaM khAio bhaavo| bahuagge jIvAdINaM chaNhaM pjvgN| uvacAreNa(cAraNe-pra0) Nava baMbhacerANi uvacaritaM AcAraggANi vijaMti (diti-pra0), ato AyAraraseva aggANi AyAraggANi, jahA rukkhassa pabvayassa vA aggANi tadheyANi AyArassa aggaanni| jahA rukkhaggaM pavvataggaM vANa rukkhA pavvatA . vA atyaMtarabhUtaM evaM Na AyArA AyAraggANi atyNtrbhuuyaanni| ettha puNa bhAveNa ahiigaaro| tattha vi AyArauvayArabhAvaggeNa / uvacara(ri)taM ti vA ahIyaM ti vA ma(gi?)jjhitaM ti vA eghuuN|" -AcArAGgacUrNi (dvitiiyshrutskndhpraarmbhe)| "agaM bhAvo tu pahANa-bahuya-upacArato tividhaM // 49 // pahANo khAigo bhaavo| jIvAdichakkae puNa bahuyaggaM pajavA hoti // 55 // 'aggaM bhAvo'tti, taM evaM vattaThavaM bhAvo aggaM / "pahANabhAvaggaM bahuyabhAvaggaM uvacArabhAvaggaM evaM tivihaM / "tattha pahANabhAvagga udaiyAdINa bhAvANa samIvAo pahANo khAtito bhaavo| pahANe ti gyN| iyANiM bahayaggaM bhaNNati-jIvo Adi jassa chakkagassa taM jiivaaichkkgN| taM cima-jIvA poggalA samayA davA padesA pajjayA ceti| eyammi chakkage savvatthovA jIvA...."pajjavA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA higraMthomAM nathI. AcArAMgavRttikAra razIlAcArye mAtra cAra cUlAone ja khIjA zrutaskaMdhamAM NAve che, saMbhava che ke nizIthasUtra svataMtra sUtragraMtha hovAthI temaNe khIjA zrutaskaMdhamAM tene gaNyuM thI. nizIthacUrNikAre to nizIthasUtrane AcArAMgasUtranA ja chavvIsamA adhyayanarUpe gaNyuM che. pasamavAyAMgasUtramAM cUlikAsahita AcArAMganAM 25 adhyayano jaNAvelAM che. samavAyAMga anaMtaguNA / .. "bahuyaggaM pajjavA hoMti / bahutteNa aggaM bahuyaggaM, bahutvenAgraM paryAyA bhavatIti gataM bahuaggaM / iyANi uvacAragaM-uvacaraNaM uvacAro / uvacAro nAma grahaNaM adhigametyarthaH / ....piTThimo jo gheppai so uvacAraggaM bhAvaggaM bhavati / taM cimaM ceva pakappajjhayaNaM / kaI ? jao bhaNati paMcave for ergANaM uvayAreNedaM paMcamaM aggaM / jaM uvacaritu tAI tassuvayAro Na iharA tu // 'upacaraNaM upacAraH / teNa uvacAreNa karaNabhUteNa idamityAcAraprakalpaH paMcamaM aggaM ti / "ziSyAha -- kathaM ? AcAryAha - jaM uvacaritu taaiiN| jaM yasmAt kAraNAt uvacaritu gRhItvA tAI ti cauro aggAI tasseti AcAraprakalpasya upacAro grahaNaM / Na iti pratiSedhe, itarahA tu teSvagRhIteSu / sIso pucchati - dasavihavakkhANe kayameNa aggeNAhikAro ? bhaNNati -- upacAreNa tupagataM uvacaritAdhIta gmitmegtttthaa| uvacAro vakkhAto / pagataM ahigAra: prayojana - mityarthaH / "uvacAro tti vA ahitaM ti vA AgamiyaM ti vA gRhItaM ti vA egaTThe / " -- nizItha cUrNi bhA0 1, pR0 27-30 / * juo A graMthamAM 50 103 Ti 2. 2. vRttikAranuM zIlAMkAcArya nAma prasiddha che, kvacit zIlAMga nAmano ullekha paNa maLe che: chatAM teo pote ja potAno zIlAcArya nAmathI mukhyatayA nirdeza kare che eTale ame paNa prAya, sarvatra e nAmathI ullekha karyo che. pATaNanA saMdhavI pADAnA bhaMDAranI (kramAMka 70) saMvat 1467mAM sabhAyelI tADapatrIya pratibhAM pR0 285 bhAM zIlAcAryeNa kRtA... yevo use che ane pR 366mAM AcAryazrI zIlAMgaviracitAyAM AcAraTIkAyAM dvitIyazrutaskaMdhaH parisamAptaH / [pR0 366] ye rIte zIlAMga nAmano ullekha paNa maLe che. OM nizIthasUtra AcArAMganI pAMcamI cUlArUpa hovAthI khInta mrutaskaMdhamAM ja hatuM. paraMtu teno svataMtra graMtharUpe vyavahAra hovAnI apekSAe bIjA zrutaskaMdhamAM cAra cUlikAo gaNAvavAmAM AvI che, A vAta samavAyAMgavRttimAM abhayadevasUri mahArAje karelA nIce pramANe ullekha uparathI paNa samannaya che 21 88 'AyArassa NaM bhagavao sacUliyAgassa paMcAsII uddesaNakAlA paNNattA [samavAyAGgasUtra ] / vRttiH -- tatra AcArasya prathamAGgasya navAdhyayanAtmakaprathamazrutaskandhasya sacUliyAgassa tti, dvitIye hi tasya zrutaskandhe paJca cUlikAH, tAsu ca paJcamI nizIthAkhyeha na gRhyate bhinnaprasthAnarUpatvAt tasyAH, tadanyAzcatasraH, tAsu ca prathamadvitIye saptasaptAdhyayanAtmike, tRtIya- caturthyAvekaikAdhyayanAtmike, tadevaM saha cUlikAbhirvartata iti sacUlikAkaH, tasya paJcAzItiruddezanakAlA bhavantIti / " - samavAyAdati 10 92 / c S. 'puSvANupuvIe icceyaM NisIhacUlajjhayaNaM chabvI saimaM " - nizIthacUrNi bhA0 1 pR0 4 / ce 4: 'AyArassa NaM bhagavao sacUliyAyamsa paNavIsaM ajjhayaNA paNNattA, taMjahA - satthapariNNA 1 logavijao 2 sIosaNIa 3 sammattaM 4 / AvaMti 5 dhuya 6 vimoho 7 uvahANasuyaM 8 maharaNa 9 // 1 // piMDesaNa 10 sijjiriyA 11-12 bhAsajjhayaNA 13 ya vatthapAesA 14-15 / " Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA tathA naMdIsUtramAM AcArAMganA be zrutaskaMdha ane pacIsa adhyayana jaNAvelAM che.' bhagavAna umAsvAtie racelA prazamarati prakaraNamAM paNa AcArAMgano saMkSipta sAra jaNAvatAM 25 adhyayanano ja artha varNavelo che. uggahapaDimA 16 sattikkasattayA 23 bhAvaNa 24 vimuttI 25 // 2 // nisIhajjhayaNaM pnnviis(chvviis)imN|" -smvaayaanggsuutr| bIje sthaLe samavAyAMgamAM A rIte paNa ullekha maLe che- "tiNhaM gaNipiDagANaM AyAracUliyAvajjANaM sattAvannaM ajjhayaNA paNNattA, taMjahA-AyAre sUyagaDe tthaanne|" [abhayadevasUriracitA vRttiH-] "gaNipiDagANaM ti gaNinaH-AcAryasya piTakAnIva . piTakAni sarvasvabhAjanAnIti: gaNipiTakAni tessaam| AcArasya zrutaskandhadvayarUpasya prathamAjasya cUlikA sarvAntimamadhyayanaM vimuktyabhidhAnamAcAracUlikA, tadvarjAnAm / tatrAcAre prathamazrutaskandhe navAdhyayanAni, dvitIye SoDaza, nizIthAdhyayanasya prasthAnAntaratvenehAnAzrayaNAt, SoDazAnAM madhye ekasya AcAracUliketi parihRtatvAt zeSANi paJcadaza, sUtrakRte dvitIyAGge prathamazrutaskandhe SoDaza, dvitIye sapta, sthAnAne dazetyevaM saptapaJcAzaditi |"-smvaayaanggvRtti pR0 73 / / se kiM taM AyAre ? ..se NaM aMgaThThayAe paDhame aMge, do suyakkhaMdhA, paNuvIsaM ajjhayaNA, pacAsItI uddesaNakAlA, paMcAsItI samuddesaNakAlA, aTThArasa payasahassAI padaggeNaM..... / se taM AyAre 1 / -nandIsUtra 87, samavAyAGgasUtra / "dvau shrutskndhaavdhyynsmudaaylkssnnau| pnycviNshtirdhyynaani| tadyathAsatthaparinnA 1 logavijayo ya 2 sItosaNija 3 sammattaM 4 / AvaMti 5 dhua6 vimoho 7 mahAparino 8 vahANasuyaM 9 // 1 // paDhamo suykkhNdho| piMDesaNa 1 seji 2 riyA 3 bhAsajjAyA 4 ya vattha 5 pAesA 6 / uggahapaDimA 7 satta ya sattikayA 14 bhAvaNa 15 vimuttI 16 // 2 // evametAni nizIthavarjAni pnycviNshtirdhyynaani| tathA pnycaashiityuddeshnkaalaaH| katham ? ucyateaGgasya zrutaskandhasyAdhyayanasyoddezakasya ca eteSAM caturNAmapyeka eva, evaM satthaparinnAe satta uddesaNakAlA 7, logavijayassa 6 (phA), sIosaNijassa cauro 4 (TU), logasArassa cha 6 (phu), dhutassa paMca 5 (nA), vimohajjhayaNassa 8 (ha), mahAparinAe satta 7 (pra), uvahANasutassa cauro 4 (TU), piMDesaNAe ekkArasa 11, sejAe tinni 3, iriyAe tini 3, bhAsajAe donni 2, vatthesaNAe donni 2, pAesaNAe donni 2, uggahapaDimAe donni 2, sattikayAe satta 7, bhAvaNAe ekko 1, vimuttIe eko 1, evameya saMpiMDiyA paMcAsII bhvNti|"""evN samuddesaNakAlA vibhaanniyvvaa|"-nndivRtti hAribhadrI pR0 76 / " sasthaparinnetyAdigAthAyAmatra caturthapAdo 'mahAparinovahANasuya'miti vakSyamANavyAkhyAnenAyamevAtra paatthH| anyatra ca uvahANasuyaM mahAparimeti paThyate taceha nopapadyate uddezanakAlasaMkhyAyA vighaTanAt mahAparijJAyAstatra prathamamupAdAnAt pazcAdupadhAnazrutasyeti 'havai ya sapaMcacUlo' tti dvitIyazrutaskandhe paJca cUDAH" nandivRttidurgapadavyAkhyA pR0 163-164 / "dvau zrutaskandhau adhyayanasamudAyalakSaNo, pnycviNshtirdhyynaani| tadyathA-'logavijao...... mahApariNo 8 vahANasuyaM 9 // ' iti prathamaH shrutskndhH| 'piMDesaNa 1......"vimuttI 16 // ' iti dvitIyaH shrutskndhH| evametAni nizIthavarjAni pnycviNshtirbhyynaani|"-smvaayogvRtti pR0 108 / 2. iti guNadoSaviparyAsadarzanAdviSayamUrchito hyaatmaa| bhavaparivartanabhIrubhirAcAramavavekSya parirakSyaH // 112 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 23 AcArAMganI pAMce ya cUlAonA kartA viSe vicAra karIe to niyuktikAra bhagavAn bhadrabAhu AcArAtrane--AcArAMganI pAMce ya cUlAone sthavirakta jaNAve che. A niyuktinI gAthA tathA sthavira zabdathI kone grahaNa karavA e aMge kiAra tathA vRttikAra zIlAcArye karelI vyAkhyA nIce pramANe che. Reseaa sIsahiaM hou pAgaDatthaM ca / AyArAo attho AyAraggesu pavibhatto // 287 // [ cUrNi: ]- eyANi puNa AyAraggANi AyArA ceva NijjUDhANi / keNa NijjUDhAtiM ? therehiM / therA gaNadharA / kiMNimittaM ? aNuggahatthaM sAhUNaM, sissANa hiyatthaM, pAgaDatthaM ca bhavaDa tti AyArassa attho AyAraggesu NijjUDho Thavito vibhatto piMDIkRto pRthak pRthak, piMDassa piMDesaNAsu kato, sejaratho jAsu, evaM sesA vi / [vRttiH ] -- tatredamidAnIM vAcyam - kenaitAni nirvyUDhAni kimarthe kuto veti, ata Aha-- therehItyAdi / sthaviraiH zrutavRddhaizcaturdaza pUrva vidbhirniryUDhAni / kimartham ? ziSyahitaM bhavatviti kRtvA'nugrahArtham, tathA'prakaTo'rthaH prakaTo yathA syAdityevamarthe ca / kuto niryUDhAni 1 AcArAt sakAzAt samasto'pyartha AcArAgreSu vistareNa pravibhakta iti / ( pR0 319) vRttikAra zIlAcArye niryuktimAM AvatA sthavira zabdano caturdazapUrvavita evo sAmAnya rIte arthe jaNAve che. paraMtu AcArAMgacUrNikAra niyuktimAM AvatA sthavira zabdano gaNadhara' arthe kare che. khIjo zrutaskaMdha AcArAMgasUtranI cUlikArUpe teno ja aMza hovAthI cUrNikAra tene paNa gaNadharaviracita kahe te svAbhAvika che. nizIthasUtra AcArAMgasUtranI pAMcamI cUlikApa hovAthI te paNa AcArAMgano aMza che, tethI nizIyasUrNimAM paNa nizIyasUtrane gaNadharono samyaktvajJAna cAritratapovIryAtmako jinaiH proktaH / paJcavidho'yaM vidhivat sAdhvAcAraH samanugamyaH // 113 // SaDjIva kAyayatanA 1 laukikasantAna gauravatyAgaH 2 / zItoSNAdiparISaha vijayaH 3 samyaktvamavikampyam 4 // 114 // saMdudvegaH 5 kSapaNopAyazca karmaNAM nipuNaH 6 / vaiyAtyodyoga [7]stapovidhi [8]ryoSitAM tyAgaH 9 // 115 // vidhinA bhaikSyagrahaNaM 10 strIpazupaNDakavivarjitA zayyA 11 / IryA[12]bhASA[13]'mbara [14] bhAjanaiSaNA [15] 'vagrahAH zuddhAH 16 // 116 // sthAna [17] niSadyA[18] - vyutsarga[19] zabda - [20] rUpa [21] kriyAH parA - 'nyonyAH [ 22 - 23] 'paJcamahAvratadA [24] vimuktatA sarvasaGgebhyaH [25] // 117 // sAdhvAcAraH khalvayamaSTAdazapadasahasraparipaThitaH / samyaganupAtyamAno rAgAdIn mUlato hanti // 118 // AcArAdhyayanoktArtha bhAvanAcaraNaguptahRdayasya / na tadasti kAlavivaraM yatra kvacanAbhibhavanaM syAt // 119 // - prazamarati nazIthacUrNinA kartA jinadAsa gaNI mahattara che. nizIthacUrNinA prAraMbhanI gAthAmAM teo jaNAve che bhagiyA vimutticUlA ahuNAvasaro NisIhacUlAe / ko saMbaMdho tassA ? bhaNNai iNamo NisAmehi // 4 // A uparathI nizAthIi ane AcArAMgacUrNinA ko eka hoya tema paNa saMbhave che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prastAvanA AtmAgama kahelo che arthAta nizIyasUtrane gaNadharapraNIta lA che. AgamonA be vibhAga che-1 aMgapraviSTa ane 2 aMgabAhya. temAM nizIthanI gaNanA naMdIsUtramAM (sU0 84) aMgabAhyanA Avazyaka vyatiriktanA kAlika vibhAgamAM karelI che. tatvArthabhASya [1/20]mAM, 4SakhaMDAgamanI dhavalA TIkAmAM tathA paMjayadhavalAmAM paNa nizIthano aMgabAhyamAM samAveza karelo che. nizIthacUrNikArane nizIthasUtra aMgapraviSTarUpe saMmata jaNAya che. AvazyakacUrNimAM jaNAvyuM che ke bhAvanA ane vimukti A be adhyayana (AcArAMgasUtranI trIjI ane cothI cUlikA) sthUlabhadranAM bahena sAdhvI mahAvidehakSetramAMthI lAvyAM che. 1. Agamo tiviho-attAgamo 1 aNaMtarAgamo 2 paraMparAgamo 3 / icceyassa NisIhacUlajjhayaNassa titthagarANaM asthassa attaagme| gaNaharANaM suttassa attaagme| gaNaharANaM atthassa annNtraagme| gaNaharasissANaM suttassa aNaMtarAgame, atthassa prNpraagme| teNa paraM sesANaM suttassa vi atthassa vi No attAgame, No agaMtarAgame, prNpraagme| se taM aagmo|-nishiithcuurnni bhA0 1, pR0 4 / 2. "AcAraprakalpo nizIthaH"-zI0 pR. 320 / / nizIthanuM bIjuM nAma AcAraprakalpa che. paMcakalpabhASyacaNimAM caturdazapUrvadhara bhagavAna bhadrabAhu svAmInA prasaMgamAM jaNAvyuM che ketenn bhagavatA AyArapakappa-dasA-kappa-vavahArA navamapuvvanIsaMdabhUtA nijuuddhaa| eTale paMcakalpabhASyacUrNikAranA abhiprAya pramANe nizIthanI racanA bhagavAna bhadrabAhusvAmIe karelI che. (juo bRhakalpa bhA. 6 nI prastAvanA pR. 3) 3. saMgamAkhanI vyAcyA mArItabhaNe - "gaNadhara-therakataM vA AtesA mukavAgaraNato vaa| dhuva-calavisesato vA aMgANaMgesu NANattaM // 547 // gaNadhara gaahaa| gaNadharakRtamaGgapraviSTamAcArAdi arthAdezaniyataM ca, sthavirakRtamaGgabAhyam utsRSTavyAkaraNamAtropasaMhRtaM vaa| athavA sarvatIrtheSu niyatamaGgapraviSTam , aniytmitrt|"-vishessaavshykbhaassysvopjnyvRtti pR0 115 / gaNadharakatamaMgagataM jaM kata therehiM bAhiraM taM ca / NiyataM vaMgapaviDhaM aNiyatasuta bAhiraM bhaNitaM ||-nNdiicuurnni pR0 57 / "mArAtIyAcAryakRtAGgArthapratyAsannarUpamaGgabAhyam / yad gaNadharaziSyapraziSyairadhigatazrutArthatasvaiH kAladoSAdalpamedhAyurbalAno prANinAmanugrahArthamupanibaddhaM saMkSiptAmArthavacanavinyAsaM tadaGgabAzam / " tattvArtharAjavArtika 1 / 20, pR0 78 / 4. SakhaMDAgama prathama bhAga pR. 96. 5. jayadhavalA prathama bhAga pR. 24, 97' 6. "ziSyAha-kAliyasuyaM AyArAdi ekArasa aMgA, tattha pakappo aayaargto| je puNa aMgabAhirA cheyasuyajjhayaNA te kattha aNuoge vattavvA ? ucyate -jaM ca mahAkappasurya jANi ya sesAI chedsttaaii| caraNakaraNANuyogo tti kAliya'tthe uvagayAiM y||6190||"-nishiithcuurnni bhA0 4, pR0 254 / 7. thUlabhaddassa ya tAo bhagiNIo satta vipavvaitikAo bhaNati-AyarikA! bhAukaM vaMdakA baccAmo...... tAhe gatAo, vaMtio ya khemakusalaM pucchati, jathA sirio pavvaito anmattaTeNaM kAlagato, mahAvidehe ya pucchikA gatA ajA, do vi ajjhayaNANi bhAvaNA vimottI ya ANitANi / vaMdittA gtaao| AvazyacUrNi, bhA. 2 pR0 188 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 25 pariziSTa parvamAM A vAta A rIte jaNAvI che-cakSA sAthvI potAnA bhAI thUlabhadra pAse potAnI kathA varNavatAM pote sImaMdharasvAmI pAse mahAvideha kSetramAM kema ane kevI rIte gayAM tenuM varNana karIne pachI jaNAve che ke bhagavAna sImaMdharasvAmIe bhAvanA, vimukti, ratikalpa tathA viviktacaryA A cAra adhyayananI bheTa zrIsaMgha upara mArA dvArA mokalI. temAM bhAvanA ane vimuktine AcarAMganI cUlikArUpe ane ratikalpa tathA viviktacaryAne dazavaikAlikanI cUlikArUpe saMdhe jeDI dIdhAM. A rIte bIjA zrutaskaMdhanA (cUlAonA) katva viSe vividha nirdezo prApta thAya che. nivRhaNa sthAna ziSyonA anugraha mATe tathA te te viSayone spaSTa karavA mATe AcArAMganI cUlAonuM AcAramAMthI nirvahaNa karavAmAM AvyuM che ema niyuktimAM kahyuM che. konuM nirvahaNa kyAMthI kayAMthI karavAmAM AvyuM che tenI tAlikA nIce mujaba che - 1. zrIsaGkAyopadA preSInmanmukhena prasAdabhAk / zrImAn sImandharasvAmI catvAryadhyayanAni ca // 9 // bhAvanA ca vimuktizca rtiklpmthaaprm| tathA viviktacaryA ca tAni caitAni nAmataH // 18 // apyekayA vAcanayA mayA tAni dhRtAni c| udgItAni ca saGghAya tattathAkhyAnapUrvakam // 99 // AcArAGgasya cUle dve Adyamadhyayanadvayam / dazavaikAlikasthAnyadatha saGghana yojitam // 10 // ityAkhyAya sthUlabhadrAnujJAtA nijamAzrayam / tA yayuH sthUlabhadro'pi vAcanArthamagAd gurum // 1.1 // -viziSTaya, sale 2. biiassa ya paMcamae aTThamagassa biiyammi uddese| bhaNio piMDo 1 sejA 2 vatthaM 5 pAuggaho 6-7 ceva // 7 // paMcamagassa cautthe iriyA 3 vaNijaI samAseNaM / chahassa ya paMcamae bhAsajAyaM 4 viyANAhi // 8 // sattikagANi 8-14 satta vi nijUDhAiM mhaaprinnaao| satthaparinnA bhAvaNa 15 nijUDhA u dhuya vimuttI 16 // 9 // AyArapakappo puNa pacakkhANassa tiyvtthuuo| AyAranAmadhejA vIsaimA paahuddccheyaa||10||"-aacaaraanggniyukti konuM kyA kyA sUtramAMthI nispRhaNa karavAmAM AvyuM che tenuM varNana AcArAMgacUrNimAM A pramANe che - "so puNa katarehito kato? bitiyassa ajjhayaNassa paMcamagAto uddesAto 'jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM logassa kammasamAraMbhA kajaMti, taMjahA-appaNo se puttANaM dhUyANaM' [sU0 87] / savvAmagaMdhaM vA pariNNAya [sU0 88] / vattha(tthaM) paDiggaha(haM) kaMbala(laM) pAdapuMchaNaM to(o)ggahaM ca kaTThA(DA)saNaM [sU0 89] / aTThamassa bitiyAto uddesagAto taM bhikkhU uvasa(saMka)mittu gAhAvaI bUyA-AusaMto samaNA! ahaM khalu tava bhaTTAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA patthaM vA paDiggahaM vA kaMbala vA pAyapuMchaNaM.vA pANAI bhUyAI jIvAI sattAI samAraMbha samuhissA kIyaM pAmicaM macchijaM aNisaTTe abhihaDaM Aha1 cetemi bhAvasaha vA samussiNemi [sU0 240] etehiMto piMDesaNA sejA vatthesaNA pAdesaNA uggahapaDimA nnijddhaa| paMcamassa logasAra[jjhayaNassa cautthAo uddesagAo mAmANugAma dUijjamANassa0 taTTiIe0 palibAhire pAsita pANe gacchijjA se abhikamamANe paDikamamANe saMkucemANe pasAremANe viNiyaTTamANe saMpalijamANe [sU. 162] etto riyA nnijuuddhaa| chaTThassa paMcamAto uddesagAto pAi(INaM) paDinaM(DINaM) dAhiNaM udINaM Aikkhe 1. III Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA AcArAMga prathamathutaskaMdhanuM adayayana uddezaka AcAracUlA (bhA zruta)nA 1,2,5,6,7 1, 2, 5, 6, 7 adhyayananuM nihaNasthAna 5 8 thI 14 1 thI 7 15 nizItha (AcAraprakalpa) navamA pratyAkhyAna pUrvanI trIjI vastunuM AcAra nAme vIsamuM prAbhRta. vibhae ki? [sU0 196] etto bhaasjjaayaa| sattikagAI satta vi mahApariNNAto ekeka uddesaao| satthapariNAo bhaavnnaa| dhuyAo vimuttii| AyAra[pa] kappo paJcakkhANapudhvassa tatiyavatthUto AyAraNAmadhijAto vIsatimAto paahuddchedaato| ahavA bitiyAdeseNaM sayAto AyArAto AyAraggAI NijjUDhAI, bitiyAto jahA puNNasla katthati tahA tucchassa kathati [sU0 102]|"-aacaa raanggcuurnni| .' mAyAvirathitattimA yA pramANe - "dvitIyamadhyayanaM lokavijayAkhyaM, tatra paJcamoddezaka idaM sUtram-savvAmagaMdhaM parimAya nirAmagaMdho parivvae [sU0 88] / tatra 'Ama' grahaNena hananAdyAstisraH koTyo gRhItAH, gandhopAdAnAdaparAstisraH, etAH SaDapi avizodhikoTyaH |....."ttraiv sUtrama-adissamANo kayavikkaehiM sU0887. anenApi tisro vizodhikoTayo gRhItAH |....."assttmsy vimohAdhyayanasya dvitIyoddezaka idaM sUtram-bhikkhU parakameja vA ciTeja vA nisIeja vA tuja vA susANaMsi vA [sU0 204] ityAdi yAvad bahiyA viharejA, taM bhikkhu gAhAvatI uvasaMkamittu vaejA ahamAusaMto samaNA tumbhaTThAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA pANAI bhUyAI jIvAiM sattAI samAraMbha samuddissa kIyaM pAmizcaM [sU0 204] ityaadi| etAni sarvANyapi sUtrANyAzritya ekAdaza piNDaiSaNA niyuuNddhaaH| tathA tasminneva dvitIyAdhyayane paJcamoddezake sUtram-se vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM uggahaM ca kaDAsaNaM [sa089] iti / tatra vastra-kambala-pAdapuJchanagrahaNAd vastraiSaNA nirmUDhA, patadgrahapadAt pAtreSaNA niyU~DhA, avagraha ityetasmAdavagrahapratimA niyUMDhA, kaTAsanamityetasmAcchayyeti / tathA paJcamAdhyayanAvantyAkhyasya caturthoddezake sUtram-gAmANugAma dUijamANassa dujAyaM duSparikaMtaM [sU0 162] ityAdinA IryA sarUpeNa vyAvarNitetyata eva IryAdhyayanaM niyuuNddhm| tathA SaSThAdhyayanasya dhutAkhyasya paJcamoddezake sUtram-Aikkhada vihayai kiTTai dhammakAmI [sU0 196] ityetasmAd bhASAdhyayanamAkRSTamityevaM vijaaniiyaastvmiti| tathA mahAparijJAdhyayane saptoddezakAH, tebhyaH pratyeka saptApi saptakakA niyuuddhaaH| tathA zastraparijJAdhyayanAd bhAvanA niyuuNddhaa| tathA dhUtAdhyayanasya dvitIyacaturthoddezakAbhyAM vimuktyadhyayanaM niyUMDha miti| tathA AcAraprakalpo nizIthaH, sa ca pratyAkhyAnapUrvasya yat tRtIyaM vastu tasyApi yadAcArAkhyaM viMzatitamaM prAbhRtaM tato niyUMDha iti| brahmacaryAdhyayanebhya AcArAmANi nirmUDhAni, ato niyUhanAdhikArAdeva tAnyapi zastraparijJAdhyayanAd nirmUDhAnIti darzayati-avvogaDo ityaadi|"-aacaaraanggvRtti pR0 319-320 / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 27 AcArAMganAM adhyayana, teno krama tathA uddezako AcArAMgasUtranA prathama zrutaskaMdhamAM nava adhyayano che. pAMcamI cUlA nizIthasUtrano svataMtra graMtharUpe vyavahAra hovAthI, te sivAyanI cAra cUlikAonA banelA bIjA zrutaskaMdhamAM soLa adhyayano che. A rIte ekaMdara 25 adhyayano AcArAMgasUtranAM che. AcArAMganiryukitamAM tathA samavAyAMgasUtramAM AcArAMganA prathama zrutaskaMdhanAM adhyayanonAM nAmo tathA krama maLe che te nIce prabhArI cha :2 AcArAMgani. samavAyAMga 1 satthapariNA satthapariNA 2 logavijaya logavijaya 3 sIosaNija sIosaNija 4 sammatta sammatta 5 logasAra AvaMtI m>>3r, dhuta 7 mahApariNNA vimohAyaNa 8 vimokkha uvahANasuya 9 uvahANasuya mahapariNA prazamarati prakaraNamAM bhagavAna umAsvAtie AcArAMgasUtranAM adhyayanano je artha varNavyo che te pramANe temane paNa samavAyAMgano ja krama abhISTa jaNAya che. AmAM rojagAra ane savaMtI e pAMcamA adhyayananAM ja be nAmo che. niryuktikArane paNa baMne nAmo mAnya che. "ayaM saMdhi [sU0 88] ityArabhya kAleNuhAi [sU0 88] tti yAvadetebhyaH sUtrebhya ekAdaza piNDaiSaNA nirmUDhA iti......| vastragrahaNena vastraiSaNA suucitaa| pAtram , etadhaNena pAtraiSaNA suucitaa| ......etebhya eva vastraiSaNA pAtraiSaNA ca niyuuNddhaa|..."avgrhH...."anen cAvagrahapratimAH sarvAH sUcitAH, ata evAsau niyuuNddhaa|..."aasngrhnnen zayyA sUcitA, ata eva niyuuNddheti|"-aacaaraavRtti pR0 133-134 / 1. juo A prastAvanA pRtra 13 Tika pa 2. satthapariNNA 1 logavijao 2 ya sIosaNija 3 sammattaM 4 / taha logasAranAmaM 5 dhutaM 6 taha mahApariNNA 7 y||31|| aTThamae ya vimokkho 8 uvahANasuyaM 9 ca navamaga bhaNiyaM / iceso AyAro AyAraggANi sesANi ||32||-aacaaraagniyukti pR. 9 / 3. juo A prastAvanA pR0 14 0i 2. 4. "dvidhA nAma-AdAnapadena gauNaM ceti / etad dvividhamapi niyuktikAraH pratipAdayitumAha AyANapaeNAvaMti goNNanAmeNa logasAru tti / ....... // 239 // AdIyate prathamameva gRhyata ityAdAnaM, taca tat padaM ca AdAnapadaM, tena kAraNabhUtena 'AvaMtI' ityetad nAma, adhyayanAdau 'AvantI'zandasyoccAraNAt / guNairniSpannaM gauNaM, taca tannAma ca gauNanAma, tena hetunA lokasAra iti|'' -AcArAGgavRtti pR0 196 / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prastAvanA AcArAMganiryuktimAM mahAparijJA sAtamuM adhyayana che, cUrNikAra ane vRttikAre paNa tene sAtamuM ja mAnyuM che. paraMtu sthAnAMga, samavAyAMga ane prazamarati pramANe mahAparijJA navamuM adhyayana che. dazapUrvadhara zrI vajasvAmIe mahAparijJAadhyayanamAMthI gaganagAminI vidyA udhata karI hatI evo ullekha maLe che. Aje to mahAparitA adhyayana maLatuM ja nathI. vRttikAranA kathana mujaba temanA samayamAM paNa mahAparijJA adhyayane vyavachinnahatuM. saMparva mahApari_TI vaDhanA e rItanA cUrNikAranA kathana pramANe temanA samayamAM paNa mahAparijJAnuM paThana thatuM na hatuM. paNa temanA samayamAM teno vyavaccheda thayo hato ke kema, te jo ke temaNe spaSTa lakhyuM nathI, chatAM temanA zabdo uparathI lAge che ke temanA samayamAM tenI vyavaccheda nahIM hoya, graMtharUpe te vidyamAna haze chatAM paNa tenI vAcanA koIne apAtI nahi hoya. AcArAMganiryuktimAM je vimovallo nAme AThamuM adhyayana che te ja samavAyAMganuM vinodAyatana che. baMne eka ja adhyayananAM nAmo che. AcArAMgasUtramAM sU8-215, 219, 224, 228mAM "se kiM taM AyANapadeNaM ? AyANapadeNaM AvaMtI"-anuyogadvArasUtra 266 / / "AvaMtI tyAcArasya paJcamAdhyayanam, tatra hyAdAveva AvaMtI keyAvaMtI ityAlApako vidyate ityA. dAnapadenaitannAma'-anuyogadvAravRtti pR0 130 / "'AvaMtI' ti Adyapadena, nAmAntareNa tu vasAra: "-sthAnAtti pR. 444 1. "nava baMbhacerA paNNattA, taMjahA-satthapariNNA 1 logavijao 2 sIosaNijja 3 sammattaM 4 / AvaMtI 5 dhutaM 6 vimohAyaNaM 7 uvahANasuyaM 8 mahapariNNA 9||"-smvaayaanggsuutr| "Nava baMbhacerA paNNattA, taMjahA-satthaparinnA logavijao jAva uvahANasuyaM mhprinnaa||" sthaanaanggsuutr| 2. naMdivRtti (hAribhadrI), durgapadavyAkhyA, tathA samavAyAMgavRttimAM 7 vimoha, 8 mahAparijJA, 9 upadhAnazruta- A rIte paNa adhyayanakrama jovAmAM Ave che. naMdivRttimAM tenA uddezanakAla paNa e ja rIte varNavyA che. juo A prastAvanA pRtra 14 ki. 1. 3. juo A prastAvanA pRtra 14 0i 2. 4. jeNuddhariyA vijA AgAsasamA mhaaprinaao| laMvAni banavaje machino e sudharALa -Avazyakaniryukita gA. 769. "mahAparijJAdhyayanAdAcArAantarasthitAt / zrIvagheNoddhRtA vidyA tadA gaganagAminI // 148||"-prbhaavkcrit, vajraprabandha 5. juo 50 69 Ti0 1 6. juo pU0 69 Ti1. keTalAka marina ja paDhiA samaroomyA evo cUrNipATha ApIne tenA upara carcA kare che. paraMtu e kharekhara pATha ja zuddha nathI. cUrNimAM adhyayanonA paraspara saMbaMdhanI vicAraNA cAlI rahI che tyAM mahApariNAnuM paThana thatuM nathI eTale chaThThA dhuta adhyayanano AThamA vimorava adhyayana sAthe saMbaMdha joDatAM carNikAre saMvata mahApariinA ja vahana ema lakhIne pachI niyukitamAM AvatA asamavgvaka [nijA22, pR. 2 ] A pAThane lakSyamAM rAkhIne masamaju, tehiM idhuLa vile 2 6, caM susta sure A pramANe lakhyuM che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 29 vimohAyatana zabda Ave che tethI AnuM nAma vimohAyatana paNa che ane vimokSanI AmAM vAta hovAthI AnuM nAma vimokSa paNa che. bIjA zrutaskaMdhanI cUlAo ane tenAM soLa adhyayano A pramANe che - prathama cUlAnAM sAta adhyayano- visaUTI, 2 senA, 2 rUriyA, 4 mAsagAya, 2 valthaLA, 6 pAesaNA, 7 ogAhapaDimA. bIjI cUlAnAM sAtara adhyayana - sAtti, 2 lihiyAttikA, 2 3cAravAsavanasttikky, 4 saddasattikkaya, 5 rUvasattikkaya, 6 parakiriyAsattikaya, 7 aNNamaNNakiriyAsattikaya. trIjI cUlAnuM 1 adhyayana-mAvaI. cothI cUlAnuM 1 adhyayana-vimuktI. -AmAM cUrNa pramANe vividha bIjI cUlAnuM cothuM adhyayana che ane sAttikA pAMcamuM adhyayana che. jo ke atyAre AcArAMgane je pATha hastalikhita pratiomAM maLe che te pramANe, vRtti pramANe ane prazamarati pramANe paNa kSattizaya pachI ravattiya evo krama ja maLe che. to paNa cUrNimAM Apelo krama vicAraNaya to lAge ja che. "sAdhu te te sthAnoe jovA mATe na jAya" e vistArathI varNavIne pachI "tata vitata Adi zabdo sAMbhaLavaya paNa na jAya" AvuM cUrNinuM varNana sAhajika lAge che. cUrNikAranA sAme bIjA zrutaskaMdhane je prAcIna pATha hato te pATha ane vartamAnapAThaparaMparA vacce ghaNuM ja ghaNuM aMtara aneka aneka sthAnoe jovAmAM Ave che. eTale A sthaLe ghaNuM ja pAThabheda cUNi ane vRttinI apekSAe che. AcArAMganA bIja zrutaskaMdhamAM vividha AcAronuM varNana che ane teno bhaMga karavAthI lAgatAM prAyazcittonuM nirUpaNa nizIthasatramAM che. eTale prAyazcittanirUpaNanA prasaMgamAM parokSa rIte te te AcAronuM nirUpaNa paNa AvI jAya che, nizIthamAM paNa AcArAMganI cUNimAM je rIte krama che te rIte pahelAM rUpanuM ane pachI zabdanuM varNana che. jo ke "te te sthAna sAMbhaLavA na jAya" A zabdonuM amuka rIte arthaghaTana vRttikAre karyuM che, nizIthacUrNimAM paNa evuM arthaghaTana eka sthaLe Ave che (juo pR0 242 Ti0 4). chatAM AcArAMgacUrNikAra sAme ghaNI prAcIna pAThaparaMparA hatI tathA vicAratAM ucita paNa lAge che eTale cUrNikAre svIkArelo krama ane pATha avazya dhyAnamAM levA jevA to che ja. 1. AThamAM adhyayananI samAptimAM cUrNimAM vimolAtanA nAma paNa lakheluM che. juo A granthamAM ja pR. 88 0i 11. 2. "jAvoggahapaDimAo paDhamA 1, sattikagA biiacUlA 2 / bhAvaNa 3 vimuttI 4 AyArapakappA 5 tini rUjha paMjA 217"-gAnArA niriA pR. 220 3. "saoNwift #RAni puSyamaye tae TANA"--savAranA kR0 407) "kSattivA(#2) viticA nUrA, tAra-gANupuvINa mahinA pravAsara(? ?) I pagataM, taM puzvabhaNitaM logvije|"-aacaaraagcuurnni| "kIdRze sthAne kAyotsarga-svAdhyAyocAraprazravaNAdi vidheyamityetatpratipAdanAya dvitIyA cUDA, sA ca saptAdhyayanAtmiketi niyuktikRd darzayitu mAha-satte. gaahaa| saptakakAni(saptaikaikAni-zIkhaM 2) ekasarANIti saptAdhyayanAni uddezaka .. rahitAni bhvntiityrthH| tatrApi pUrva prathama sthAnAkhyamabhihitamityatastad vyaakhyaayte|" -AcArAvRtti pR0 407 / 4. juo pR. 240 0i 1, pR. 248 Ti8 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prastAvanA A badhuM ame AcArAMganA bIjA zrutaskaMdhanA 11mA adhyayananAM TippaNamAM te te pATho sAthe jaNAvyuM che. juo pR0 240-248. AcArAMgasUtranA te te adhyayananA uddezako A pramANe che- adhyayana uddezaka adhyayana 9 10 - - 12 - - " ja ja ja 8 15 0 1 17-25 - samavAyAMgasUtramAM tathA naMdIsUtramAM AcArAMganA 85 uzanakAla ane 85 samudezanakAla kahyA che. eka uddezane 1 uddezanakAla tathA 1 samudrezanakAla hoya che. eTale 76 uddezakanA 76 uddezana-samudrezanakAla tathA 17-25 nava adhyayanamAM uddezaka vibhAga nathI tenA paNa darekanA eka eka uddezana-samudrezanakAla. A rIte badhA maLI 85 uddezanakAla tathA samudezanakAla che. 1. AcArAMganiryukitanA aMtamAM keTalIka hastalikhita pratiomAM nIce pramANe be gAthAo maLe che-- sattahi chahi caucauhi ya, paMcahi ahahacauhi nAyavvA / uddesaehiM paDhame suyakhaMdhe nava ya ajjhamaNA // 345 // ikkArasa ti ti do do do do uddesaehiM nAyavvA / sattayaaTThayanavamA ikasarA hu~ti ajjhayaNA // 346 // AmAM prathama zrutaskaMdhanA nava adhyayanonA uddezako anukrame 7, 6, 4, 4, 5, 8, 8, 4 jaNAvyA che. paraMtu A prathama gAthAno pATha azuddha jaNAya che. bIjI gAthAnA pUrvArdhamAM prathama cUlAnAM adhyayanonI saMkhyA jaNAvI che, uttarArdhano spaSTa artha (tAtparya) samajAto nathI. satta ya aTThamanavamA ekasarA hoti ajjhynnaa| evo paNa uttarArdhano pATha koIka prAcIna pratiomAM maLe che. te AdhAre prathama sAta adhyayanomAM 11, 3, 3, 2, 2, 2, 2 uddezako samajavA ane AThamuM tathA navamuM adhyayana eksara (eka adhikAravALuM -sarakhI paddhatinuM) samajavuM evo artha paNa ghaTI zake. keTalIka prAcIna pratiomAM A baMne gAthA maLatI ja nathI. vaLI A sthaLe te aprastuta che, tema ja cUNi ke vRttimAM tenI vyAkhyA paNuM karelI nathI. eTale kharekhara A baMne gAthAo niryuktinI hoya ema lAgatuM nathI. 2. juo A prastAvanA pR 14 Ti1. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ astAvanA pareimANa AcArAMganuM parimANa 18000 pada che evuM varNana ghaNe sthaLe maLe che, paraMtu A parimANu prathama zrutaskaMdhanuM 'samajavAnuM che. pada zabdanI vividha vyAkhyAo zAstromAM maLe che. A zAstrIya parimANunI vAta thaI. paraMtu te te aMgonuM zAstromAM je padmaparimANu varNaveluM che temAM thoDo ghaNo ghaTADo kALakrame thayelo vartamAnamAM jovAmAM Ave che, 32 akSarano eka zloka. A gaNatarIthI vartamAnamAM upalabdha saMpUrNa AcArAMganuM zloka pramANa 2644 dhaNI pratiomAM jaNAveluM che. koIka pratimAM 2454 ane 2554 5Na maLe che, juo pR0 298 ki0 8. viSaya AcArAMgano mukhya viSaya AcAra che. AcArAMgamAM A AcAranuM kevuM varNana che teno saMkSepamAM ullekha samavAyAMga, naMdIsUtra Adi graMthomAM maLe che. AcArAMganiyuktimAM prathama zrutaskaMdhanAM nava adhyayanonA artha saMkSepamAM nIce pramANe bhagAcyo che 1. yo 50 103 Ti0 2. << 'aSTAdaza padasahasrANi padApreNa, iha yatrArthopalabdhistat padam, codaka Aha-jadi do sutakkhaMdhA, paNuvIsaM ajjhayaNANi, aTThArasa padasahassANi padaggeNaM bhavaMti, to jaM bhaNiyaM 'NavabaMbhaceramaio aTThArasapadasahassio veo / [AcArAGgani0 gA0 11] tti eyaM virujjhai / AcArya Aha-naNu ettha vi bhaNiyaM " havai ya sapaMcacUlo bahu- bahuayaro payaggeNaM" [AcArAGgani0 gA0 11] ti, iha suttAlAkyapadehiM sahito bahU bahuyaro ya vaktavya ityarthaH, athavA "do suyakkhaMdhA, paNuvIsaM ajjhayaNANi' eyaM AyAraggasahitassa AyArassa pamANaM bhaNiyaM, aTThArasa payasahassANi uNa paDhamasuyakkhaMdhassa NavabaMbhaceramatiyassa pamANaM, vicittatthabaddhANi ya suttANi, gurUvadesato tesiM attho jANiyavvo / " - nandivRtti hAribhadrI pR0 76 / "codaka Aha-- jadi do guruvadesato siM attho bhANitavvo" - nandIcurNi pR0 62 / " aSTAdaza padasahasrANi padAgreNa prajJaptaH / iha yatrArthopalabdhistat padam / nanu yadi 'gurUpadezatasteSAmartho'vaseya iti / - samavAyAGgavRtti 31 pR0 108 / V 2. " se kiM taM AyAre ? AyAre NaM samaNANaM niggaMthANaM AyAra-goyara- viNaya- veNaiya dvANa-gamaNa - caMkramaNapamANa- joga- juMjaNa-bhAsA-samiti-guttI - sejjovahi-bhatta-pANa- uggamauppAyaNae saNAvisohi suddhAsuddhagahaNavaya - Niyama tavo vahANasuppasatthamAhijjai, se samAsao paMcavihe paNNatte, taMjahA - NANAyAre daMsaNAyAre carittAyAre tavAyAre viriyAyAre / " - samavAyAnasUtra // 136 // " se kiM taM AyAre ? AyAre NaM samaNANaM NiggaMthANaM AyAra-goyara - viNaya-veNaiya- sikkhA bhAsAabhAsa -caraNa karaNa-jAyA mAyA vittIo Aghavijjati / se samAsao paMcavihe paNNatte, taMjA-- NANAyAre 1 daMsaNAyAre 2 carittAyAre 3 tavAyAre 4 vIriyAyAre " - nandIsUtra 87 / " bhAcAre caryAvidhAnaM zuddhayaSTakapaJcasamititriguptivikalpaM kathyate " - tattvArtharAjavArtika 1 / 20 " jiasaMjamo a 1 logo jaha bajjhai jaha ya taM pajahiyavvaM 2 | suhRdukkhatitikkhA vi ya 3 sammattaM 4 logasAro ya 5 // 33 // / 3. nissaMgayA ya chaTThe 6 mohasamutthA parIsahuvasaggA nijANaM aTThamae 8 navame ya jiNeNa evaM ti 9 // 34 // " - AcArAGganiryukti / 16 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 prastAvanA 1 jIvasaMyama = jIvonuM astitva ane jIvonI hiMsAdino tyAga, 2 zuM karavAthI jIva kamathI baMdhAya che ane zuM karavAthI karmathI mukta thAya che, 3 saMyamI sAdhue anukUla-pratikUla upasargo AvI paDe topaNa samabhAvathI sukha-dukhanI titikSA karavI, 4 bIjAonuM aNimAdi aizvarya jovAmAM Ave to paNa samyaktvathI calita na thavuM, 5 badhI asAra vastuono tyAga karIne lokamAM sArabhUta ratnatrayamAM udyamI banavuM, 6 guNa meLavyA pachI paNa sAdhue niHsaMgatAyukta-apratibaddha banavuM joIe, 7 saMyamanuM pAlana karatAM, mohajanya upasargo AvI paDe to tene sArI rIte sahana karavA, 8 sarvaguNayukta sAdhue aMtakriyAnI sArI rIte ArAdhanA karavI joIe, 9 bIjA sAdhuone utsAhita karavA mATe "A badhI ArAdhanA jinezvara bhagavAna mahAvIra svAmIe paNa potAnA jIvanamAM karelI che e jAtanuM varNana. bhagavAna umAsvAtie, prazamarati prakaraNamAM, saMsAraparibhramaNathI bhaya pAmelA AtmAoe saMsArathI mukta thavA mATe AcArAMganuM adhyayana karavuM keTaluM badhuM jarUrI che e varNavatAM samagra AcArAMganAM 25 adhyayanano sAra TuMkamAM A rIte anukrame kahI dIdho che - 1 jIvakAyanI yAtanA, 2 laukika saMtAna ane gauravane tyAga, 3 zIta, uSNa Adi parIsahono vijaya, 4 avika...-calita na karI zakAya tevuM acala samyaktva, 5 saMsArathI udega, 6 karma khapAvavAno nipuNa upAya, 7 vaiyAvRtyamAM udyama, 8 tapovidhi, 9 strIono tyAga, 10 vidhipUrvaka bhikSAnuM grahaNa, 11 strI, pazu, paMDakathI rahita zayyA-vasati, 12 iyazuddhi, 13 bhASAzuddhi, 14 vaaiSaNa, 15 pAraiSaNa, 16 zuddha avagraha, 17 sthAna kyAM karavuM, 18 niSadyA kayAM karavI, 19 vyutsarga kayAM karavo, 20 vividha zabdo sAMbhaLavA na javuM, 21 vividha rUpa jovA na javuM, 22 bIjA pAse kriyA na karAvavI, 23 anyonya paNa kriyA na karavI, 24 pAMca mahAvratomAM dRDhatA, 25 sarvasaMgothI vimukti. A AcArAMganA baMne zrutaskaMdhanAM badhAM 25 adhyayanano anukrame saMkSipta sAra che. AcArAMganA prathama zrutaskaMdhamAM tathA bIjA zrutaskaMdhanA paMdaramA ane soLamA adhyayanamAM aneka aneka uttama suvAkyo paNa bharelAM che. pAThaparaMparA AcArAMgane samajavA mATe ApaNI pAse traNa mahatvanAM sAdhano che-vartamAnamAM maLatI AcArAMganI hastalikhita pratio, 2 atyAre maLatI AcArAMganI vyAkhyAmAM sauthI prAcIna vyAkhyA cUrNi, tathA 3 AcArAMganI saMskRta vRttio. saMskRta vRttiomAM, zIlAcArye racelI vRttino moTA bhAge AdhAra laIne pachInI vRttio racAyelI che. eTale ame zIlAcArya viracita vRttino ja mukhyatayA vRtti tarIke nirdeza karIzuM. vRttikAra pAse ghaNAM varSo pUrvethI cAlI AvatI je prAcIna pAThaparaMparA hatI tathA AcArAMgasUtranA hastalikhita AdarzomAM paNa je pAThaparaMparA ApaNane seMkaDo varSothI maLe che tene anusarIne 1. juo prastAvanA pR0 14 Ti0 2. 2. prazamaratimAM vimoTTa, 8 upadhAnazruta, 3 mahAparijJA e pramANe adhyayanano krama svIkAryo hovAthI A rIte arthanuM varNana che. juo prastAvanA pRtra 14 Ti0 2. 3. temanA samayamAM sUtrapAThonI kevI sthiti hatI te temaNe sUtrakRtAMgavRttimAM nIce pramANe jaNAvyuM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA vRttinI racanA thayelI che. eTale vartamAna pAThapaMraparAne lagabhaga vRttisaMmata pAThaparaMparA kahI zakAya. vRttinI racanA thaye lagabhaga 1100 varSo thayAM che. eTale 1100 varSothI to A eka ja pAThaparaMparA ApaNI sAme vadhAre pracalita jaNAya che. paraMtu cUrNakAra pAse je prAcIna pAThaparaMparA hatI te aneka sthaLe ghaNI ja judI hatI ema lAge che. khAsa karIne bIjA zrutaskaMdhanA dasamAM adhyayanathI A vAtano spaSTa anubhava thAya che. AcArAMganA prathama zrutaskaMdhanAM ghaNuM sUtromAM lagabhaga pratyeka padanI vyAkhyA cUrNikAra tathA vRttikAre ApelI che, cUrNikArane maLelA pAThathI kavacit kavacita vRttikAre judA pAThanI paNa vyAkhyA karelI che. vaLI cUrNakArathI vRttikAra kavacit judI vyAkhyA paNa kare che, chatAM paNa prathama zrataskaMdhamAM cAI ane vRtti paraspara nikaTa dekhAya che. paraMtu bIjA zrutaskaMdhamAM A citra ghaNuM badalAI jAya che. cUrNi ane vRtti baMne saMkSipta che. je che temAM paNa jema jema AgaLa jaIe tema cUNikArane maLelA pAThathI vRttikArane maLelo pATha thoDA-vadhatA aMze judo paDI jAya che. bIjA zrutaskaMdhanA dasamA adhyayanathI paMdaramA adhyayana sudhI to cUNisaMmata ane vRttisaMmata pATho vacce ghaNuM ja ghaNuM aMtara jovAmAM Ave che. 11 muM ane 12 muM adhyayana cUNimAM AgaLa-pAchaLa che e vAta ame jaNAvI gayA chIe. cUNi pramANe 12 muM adhyayana sattiA ghaNuM ja saMkSipta che, ane "sAdhu tata vitata Adi vAdyo sAMbhaLavA na jAya' eTaluM ja tenuM tAtparya che. 11 mA vasattimAM "vapra Adi vividha sthAnomAM rU5 jovAnI dRSTithI sAdhu na jAya" e jAtanuM vistRta varNana cUrNi pramANe che. paraMtu vRttikAre "tata vitata Adi vAvo ane vapra Adi (sthAno) sAMbhaLavA na jAya' e rIte badhAyano 11 mA karizna adhyayanamAM samAveza karyo che ane arthaghaTana paNa te rIte karyuM che. ame A badhI vAto te te sthaLe TipaNamAM cUrNinA tathA vRttinA pATho vistArathI ApIne spaSTa karelI che. AcArAMganI cUlAomAM AcAranuM varNana che ane pAMcamI cUlA nizIthamAM te te AcAranA bhaMgane lagatAM prAyazcittonuM varNana che, eTale e vAta to nizcita che ke AcArAMgamAM varNavelA te te AcArono ullekha prasaMgavazAta nizIthamAM paNa Ave ja. e rIte jotAM dasamAthI caudamA adhyayana sudhI evAM aneka aneka sUtro ane tenI vyAkhyA AcArAMgacUrNimAM ane nizItha cUrNimAM amuka aMze paraspara samAnaprAyaH maLe che, paraMtu vRttisaMmata sUtro tenAthI ghaNI ja vAra judo paDI jAya che. udAharaNa tarIke-- je bhikkhU virUvarUvANi mahAmahANi taMjahA- bahurayANi bahuNaDANi bahusaDhANi bahumilakkhUNi radhuvaMsavADiyAda chati A pramANe nizIthamAM sUtra che. AcArAMgacUNi pramANe paNa te minaralU "iha ca prAyaH sUtrAdarzeSu nAnAvidhAni sUtrANi dRzyante, na ca TIkAsaMvAdI eko'pyAdarzaH samupalabdhaH / ata ekamAdarzamaGgIkRtyAsmAbhirvivaraNaM kriyata iti, etadavagamya sUtravisaMvAdarzanAccittavyAmoho na vidheya ti" -sUtratAtti pR. 336. navAMgavRttikAra abhayadevasUri mahArAja paNa prationI viSamatAno A rIte ulekha kare che- "vAcanAnAmanekatvAt pustkaanaamshuddhitH| sUtrANAtimI manamelI Dutra" - cAnIvRttinA prAraMbhamAM. yasya granthavarasya..." / 'kAlAdidoSAt tathA durlekhAt khilatAM gatasya kudhiyaH kurvantu kiM mAdazAH -samavAyazittinA prAraMbhamAM "ajJA vayaM zAstramidaM gabhIraM prAyo'sya kUTAni ca pustakAni / sUtraM vyavasthApyamato vimRzya vyaakhyaanjavita pa naiva "---annaccAratanA prAraMbhamAM. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA vA 2 mahAmahANi..."bahurayANi bahuNaDANi bahusaDhANi bahumilakkhUNi "cakkhudasaNapaDiyAe No amisaMthAga HTTIT evo pATha spaSTa samajAya che. paraMtu A sthaLe vartamAna pAThaparaMparA pramANe je bhikkhU vA 2 aNNatarAI virUvarUvAiM 'mahAsavAI evaM jANejjA taMjahA-bahusagaDANi vA bahurahANi vA bahumilakkhUNi vA bahupaccaMtANi vA aNNatarAI vA tahappagArAI virUvarUvAI mahAsavAI knnnnsoyvaDiyApu no misaMdhAjha sAmarg Avo pATha maLe che ane vRttikAre paNa A ja pAThanI vyAkhyA karelI che. juo A graMthamAM pR. 246 Ti7. AvAM AvAM aneka sthaLoe, curNi atisaMkSipta hovAthI cUrNisaMmata samagra sUtrapAThone navesarathI samagra rIte taiyAra karIne mUkavAne ame prayatna karyo nathI, paNa AcArAMgacUrNi, vRtti, nizItha ane nizIthacUNinA pAThone uddhata karIne te te sthaLe vipula pramANamAM ame TippaNa ApelAM che. jijJAsuoe te joIne AcArAMganA te te pAThonI kalpanA karI levI. paMdaramA bhAvanA adhyayanamAM bhagavAna mahAvIra prabhunA jIvananuM vistArathI varNana che ane pAMca mahAvratonI bhAvanAonuM varNana che. je sUtrapAThane AdhAre cUNimAM varNana che te sUtrapAThI aneka sthaLe vartamAnapAThaparaMparAmAM nathI athavA thoDA-vadhatA aMze bhinna che. sthAnAMgasUtramAM nA mAvaVIE ema kahIne je pAThano ullekha karyo che te sUtrapATha bhAvanA adhyayanamAM Aje to maLato ja nathI. paraMtu AcArAMgacUrNimAM enI vyAkhyA karelI che, te jotAM cUrNikAra sAme je prAcIna pAThaparaMparA hatI temAM to e pATha hatoMja e vAta nizcita che. juo pR. 274 Ti. 7. vartamAna pA5raMparAmAM evA paNa keTalAka pATho che ke jeno spaSTa artha samajavAmAM kaThinatA paDe che, paraMtu cUNisaMmata pAThane AdhAre artha tarata samajAya che. udAharaNa tarIke pR. 264mAM bhImaM bhayabheravaM urAlaM acelayaM parIsahe sahati tti kaTu devehiM se NAma kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre Avo pATha maLe che. AcArAMgacUrNipramANe je maravA vaMtA dimAgo pAtraNa maratiratisAde ..... hiM te jAma jayaM tamane majAvuM mahAvIra Avo pATha jaNAya che. AvazyakacUNimAM (pR0 245) paNa samaye mAmeravA ravaMtA vaDimAsatavAraNa aratitikadde vipu dhitividhi parIdavarasAde ri TesTiM se maM tamane majAvaM mahAvIre Avo pATha maLe che. kalpasUtramAM paNa samaye bhayabheravANaM parIsahovasaggANaM khaMtikhame paDimANaM pAlae dhImaM aratiratisahe......devehiM se NAma kayaM maLe mA mahAvIre Avo pATha maLe che. juo pR0 264 Ti. 2, pR. 263 Ti21. pR0 287 50 2 AdimAM simevA vagere pATha maLe che. tenAthI zAntiA evA pAThano AbhAsa thAya che, paraMtu cUrNimAM uti mere vagere pATha che ane teno artha cUrNikAre spaSTa Apelo 1. ardhamAgadhImAM ghaNe sthaLe dR ne sthAne dha lakhAya che jemake gaThThA ne badale badhA. hastalikhitamAM dha ane 2, tathA 5 ane 4 ghaNIvAra sarakhA jevA lakhAya che. eTale mAmAna mAMthI mahAmadhALi =mahattavALi evo pATha kAlAMtare banI gayo hoya e paNa saMbhAvanA che. 2. carNisahita nizIthasUtra sanmatijJAnapITha-AgarAthI prakAzita thayeluM che. temAM aneka sthaLe sUtrapAThono cUrNi sAthe pUrepUro meLa khAto nathI. ame vAcakonI sugamatA mATe pUThAMka to mudrita nizIthasUtra(cUrNisahita)no ja Apelo che, paraMtu sUtro ane cUrNino pATha AgamaprabhAkara sva. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje aneka pATha-pAThAMtarovALo je nizIthacANano Adarza lakhAvelo che tene AdhAre zuddha karIne te te sthaLe TippaNamAM Apelo che, eTaluM vAcakoe khAsa lakSyamAM rAkhavuM. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA . 35 che (juo pR. 286 Ti. 15). AvazyakacUrNimAM paNa e ja pATha che (juo pR. 280 5. 37). AvI aneka vAtono nirdeza ane te te sthaLe TippaNamAM karelo che. paryuSaNamAM vaMcAtuM ka95sUtra dazAzrutaskaMdhanuM adhyayana gaNAya che. saMbhava che ke temAM AcArAMganA (cUrNisaMmata) prAcIna bhAvanA adhyayanamAMthI prabhunA jIvanasaMbaMdhI ghaNuM vistAra levAmAM Avyo hoya. eka vAta e paNa noMdhavA jevI che ke prabhunA jIvanasaMbaMdhI ghaNu pATho je kalpasUtramAM maLe che te AvazyakacUrNimAM paNa maLe che. saMbhava che ke AvazyakacUrNikAre prabhu mahAvIranA jIvanasaMbaMdhI aneka pATho AcArAMgasUtranA bhAvanA adhyayanamAMthI lIdhA hoya. AvazyakacUrNikAra sAme prAcIna bhAvanA adhyayana hatuM e vAta to spaSTa che. kAraNa ke AvazyakacUNimAM pAMca mahAvratonI bhAvanAonuM varNana Ave che tyAM je pATha che tevA ja pAThanI vyAkhyA AcArAMgacUrNimAM maLe che. eTale AcArAMga sUtramAM bhAvanAonI koI prAcIna pAThaparaMparA cUrNikAro sAme hatI. paraMtu Aje je AcArAMgano pATha maLe che ane vRttikAre jenI vyAkhyA karI che temAM to pAThanuM svarUpa ane krama badhuM pharI jAya che. juo pR0 279 0i 6, pR. 283 Ti0 12, pR. 285 Ti. 1, pR. 286 Ti0 15. bhAvanAone aMte je pAMca gAthAo AvazyacUrNikAre uddhata karI che te pAMce ya gAthAo AcArAMganI vartamAna pAThaparaMparAmAM maLatI ja nathI, paraMtu cUrNikArasaMmata pAThaparaMparAmAM hatI ja e vAta paNa AcArAMgacUNi jotAM spaSTa samajAya che. juo pR0 291, pR. ra79 Ti0 6. A uparathI eTalo niSkarSa nIkaLe che ke vartamAnamAM AcArAMganI je pAThaparaMparA ApaNane maLe che tenAthI judI paNa pAThaparaMparA cUrNikAra Adi prAcIna pUrvAcAryo pAse hatI. yApanIya saMghamAM paNa AgamonI pAThaparaMparA cAlI AvatI hatI. AcArAMgacUrNimAM paNa yApanIyo viSe ullekha maLe che. A yApanIyasaMdhanA eka agresara zivArye racelI mUlArAdhanA- bhagavatI ArAdhanAnI aparAjitasUrie racelI vijayodayA TIkAmAM AcArAMgasUtramAMthI keTalAka pATho udadhRta karelA che. vartamAna pAThaparaMparA sAthe tenI tulanA karatAM keTaloka bheda spaSTa dekhAya che. e jotAM yApanIya saMdha pAse paNa AcArAMgasUtranI koI pAThaparaMparA hatI ema samajAya che. je ke A udghata pAkomAM kaMIka azuddhi che, chatAM je pATha maLe che tenI tulanA nIce pramANe che 1sApanIyasaMdha kaMIka aMze tAMbara saMdha ane kaMIka aMze digaMbara saMdhane maLato hato. vizeSa mATe A prastAvanAmAM ja " AcArAMgasUtranI vyAkhyAo"mAM caNi viSe jyAM paricaya Apyo che tyAM TippaNamAM juo. vartamAnamAM digaMbara jaino ema mAne che ke Agamo sarvathA lupta thaI gayAM che. paraMtu prAcIna samayamAM Avo ekAMte Agraha na hato. digaMbaraparaMparAmAM atipUjya gaNAtA pakhaMDAgamanI dhavalA TIkAmAM (bhAga 1, pR. 66) jaNAvyuM che ke "nakSatrAcArya, jayapAla, pAMDasvAmI, dhruvasena tathA kaMsAcArya A pAMca AcAryo ekAdazaaMgadhAraka hatA tathA caudapUrvenA ekadezanA dhAraka hatA. te pachI subhadra, yazobhadra, cobAhu, lohArya A cAra AcAryo AcArAMganA dhAraka tathA zeSa aMgo ane pUrvenA ekadezanA dhAraka thayA. te pachI (arthAt vIranirvANa saMvata 183 pachI) AcArAMgadhara(arthAt AcArAMga)no viccheda thayo." to paNa AcArAMga Adi Agamono amuka bhAga to vidyamAna rahyo hato ja. A vAta to sarvesimaMtapulvamere mArica paraMparA rAjImALa paraNekaci saMpatto e pramANe dhavalA TIkAmAM (bhAga 1, pR. 17) spaSTa jaNAvI che. 2. mUlArAdhanAnuM bIjuM nAma bhagavatI ArAdhanA che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 prastAvanA mUlArAdhanA (bhagavatI ArAdhanA)nI TIkA AcArAMgasUtra tathAcoktamAcArAne-sudaM me AussaMto bhagavadA evamakkhAdaM-iha khalu saMyamAbhimukhA duvihA itthIpurisA(sa)jAdA bhavaMti, taMjahA-savvasamaNNAgade, NosavvasamA(maNNA)gade ceva / tattha je xxx savvasamaNNAgade thirAMga-hattha-pANi-pAde savviMdiyasamaNNAgade tassa NaM No kappadi egamavi vatthaM dhArilaM, evaM parihiu~, evaM aNNastha egeNa paDilehageNa / aha puNa evaM jANijA-upAtikate hemaMte, viMsu aha puNa evaM jANejjA 'uvAtikate khalu paDivaNNe, se atha parijuSNamuvadhi pditttthaavej| hemaMte, gimhe paDivaNNe' ahAparijuNNAI -4 / 421 TIkA, pR0 612 / vasthAI privejaa| [sU0 214] paDilehaNaM pAdapuMchaNaM uggahaM kaDAsaNaM aNNadaraM uvadhi vattha paDigagahaM kaMbalaM pAdapuMchaNaM uggahaM ca paavej| kaDAsaNaM etesu ceva jaannejaa| [sU0 89] -4|421 TIkA, pR0611 tathA vatthesaNAe vuttaM-"tattha ye se hirimaNe se . je NiggaMthe taruNe jugavaM balavaM appAyaMke vatthaM vA dhAreja, paDilehaNagaM bidiyaM / tattha ye se thirasaMghayaNe se egaM vatthaM dhArejA, No juggide de se duve vatthANi dhArija, paDilehaNagaM bitiyaM / [sU0 553] tadiyaM / tattha ye se parisA(sahA)I aNadhihAsa(se) ssa(se) tao vatthANi dhAreja, paDilehaNaM cautthaM / " ---4 / 421 TIkA, pR0 611 tathA pAyesaNAe kathitaM-hirimaNe vA juggide vA se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA pAyaM esitte| viaNNage vA tassa NaM kappadi vasthAdikaM se jaM puNa pAyaM jANejA, taMjahA-lAuyapAyaM pAda (daM) cA (dhA) rittae / punazcoktaM. tatraiva- vA dArupAyaM vA maTTiyApAyaM vA tahappagAraM pAyaM alAbupattaM vA dArugapattaM vA maTTigapattaM vA appapANaM je NiggaMthe taruNe jAva thirasaMghayaNe se ega ampabIjaM appasa(ha)ridaM tathAppakAraM pAtraM lAbhe pAyaM dhArejA, No bitiyaM / [sU0 588] sati pddigghissaami|" -4 / 421 TIkA, pR0611 bhAvanAyAM coktam-"varisaM cIvaradhArI teNa xxx paramacelake tu jinne|" -4 / 421 TIkA, pR0 611 1. vijayodayA TIkAmAM saMpUrNa pATha nIce pramANe che - "athaivaM manyase pUrvAgameSu vstrpaatraadigrhnnmupdissttm| tathAhi AcArapraNidhau bhaNitam-"prati. likhet pAtrakambalaM dhruvam" [dhuvaM ca paDilehejA jogasA paaykmblN| dazavai0 8117] iti| asatsu pAtrAdiSu kathaM pratilekhanA dhruvaM kriyate? AcArasyApi dvitIyo'dhyAyo lokavica(ja?)yo nAma, tasya paJcame uddeze evamuktam-"paDilehaNaM pAdapuMchaNaM uggahaM kaDAsaNaM aNNadaraM uvadhiM pAveja" iti tathA vatsaNAe vuttaM-" tattha e (ye) se hirimaNe segaM vatthaM vA dhAreja paDilehaNagaM vidiy|| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 37 vividha pratiomAM maLatA pAThabhedomAM zuddhi, prAcInatA Adi dRSTie eka pAThane pasaMda karIne bAkInA vividha pADabhedo ame TippaNomAM ApyA che. vividha sthaLe cUrNikAra ane vRttikAre je pATho svIkAryA che te paNa jU. tathA zau. evA saMketothI ame TippaNomAM darzAvyA che. keTalIkavAra cUrNi ane vRttino pATha uSkRta karIne vistArathI paNa Apyo che jethI cUNikAra tathA vRttikAre kayo pATha svIkAryo che ane tenI kevI vyAkhyA karI che e paNa spaSTa samajI zakAya. temAM sUtra purato bhAga moTA TAipamAM chApyo che, bAkIno bhAga nAnA TAipomAM Apyo che. je pATho ame svIkAryAM che tenA samarthana tathA spaSTIkaraNa mATe cUrNi, vRtti, tathA anya graMthomAMthI paNa zodhI zodhIne te te pATho uddhRta karIne TippaNomAM ame aneka sthaLe ApyA che. ane pratiomAM je pATho maLe che te paNa TippaNomAM ApyA che. udAharaNa tarIke-- 434mA duguNA duguNA bhane che. vRtti uparathI duguNatiguNeNa mevA pAuno AlAsa thAya che, ane koIka vAcake vRttinA AdhAre sudhArIne Dhe pratimAM vuzuLatinubena evo sudhAro paNa karyo che. chatAM badhI ja prAcIna ane arvAcIna pratiomAM TukuLa tutuneLa pATha che ane te sAco ja che. tattha ese juggade de (?) se duve vatthANi dhArija, paDilehaNagaM tadiyaM / tattha e se parissahaM adhihAsassa tao vatthANi dhAreja paDilehaNaM cautthaM / " tathA pAyesaNAe kathitaM --- "hirimaNe vA juggide vA viaNNage vA tassa NaM kappadi vatthAdikaM pAdaM cArittae" iti / punazvoktaM tatraiva - "alAbupattaM vA dArugapattaM vA mahigapattaM vA appapANaM appasa (ha) ridaM tathAppakAraM pAtra lAbhe sati DiggahissAmi " iti / vastra pAtre yadi na grAhye, kathametAni sUtrANi nIyante ? bhAvanAyAM coktam" varisaM cIvaradhArI teNa paramacelake tu jiNe" iti / tathA sUtrakRtasya puNDarIke'dhyAye kathitam "Na kahejA dhammaka vatthapattAdihetuM " iti / niSedhe (nizIthe ) 'pyuktam- -' kasiNAraM vattha- kaMbalAI jo bhikkhU paDiggahidi pajjadi mAsigaM lahugaM / ' evaM sUtranirdiSTe cele acelatA katham ? ityatrocyate - AryikANAmAgame anujJAtaM vastraM, kAraNApekSayA bhikSUNAM hImAn ayogyazarIrAvayavo duzcarmA'bhilambamAnabIjo vA parISahasahane vA akSamaH sa gRhNAti / tathA coktamAcArAne 'sudaM me Ausatto (nto) ! bhagavadA evamakkhAdaM - iha khalu saMyamAbhimukhA duvihA itthI purisajAdA bhavati, taM jahA - savvasamaNNAgade NosavvasamAgade ceva / tattha je savvasamaNNAgade thirAMgaitthapANipAde savviMdiyasamaNNAgade tassa NaM No kappadi egamavi vatthaM dhAriuM, evaM parihiuM, evaM attha egeNa paDileha [Na] geNa / tathA coktaM kalpe-hirihetukaM va hoi dehaduguMchaMti dehe juggidage / dhAreja siyaM vatthaM parissahANaM caNadhihAsI // ti / dvitIyamapi sUtraM kAraNamapekSya vastragrahaNamityasya prasAdhakaM bhAcAre vidyate - ' aha puNa evaM jANeja upAtikaMte hemaMte hiM ( ghiM)su paDivaNNe se atha parijuNNamavadhiM padiTThAveja' iti / himasamaye zItabAdhA'sahaH parigRhya celaM tasminniSkrAnte grISme samAyAte pratiSThApayediti kAraNApekSaM grahaNamAkhyAtam / parijIrNavizeSopAdAnAd dRDhAnAmaparityAga iti cet, acelatAvacanena virodhaH / prakSAlanAdikasaMskAravirahAt parijIrNatA vastrasya kathitA na tu dRsya (syA) tyAgakathanArtham / pAtrapratiSThApanA sUtre No (no) kveti saMyamArtha pAtragrahaNaM sidhyati iti manyase naiva, acelatA nAma parigrahatyAgaH, pAtraM ca parigraha iti tasyApi tyAgaH siddha eveti / tasmAt kAraNApekSaM vastrapAtragrahaNam / yadu (dyu) pakaraNaM gRhyate kAraNamapekSya grahaNavidhiH gRhItasya ca pariharaNamavazyaM vaktavyameva / tasmAd vastraM pAtraM cArthAdhikAramapekSya sUtreSu bahuSu yaduktaM tat kAraNamapekSya nirdiSTamiti prAhyam / " - pR0 611-12 / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prastAvanA tenA samarthana mATe bRhakalpabhASyavRttimAMthI tathA dazavaikAlikacUrNimAMthI vistArathI pATha udhUta karIne Apyo che. juo pR0 154 Ti0 11 pR0 155 Ti. 3. eka vAta tarapha dhyAna kheMcavuM Avazyaka lAge che ke jaina zvetAMbara terApaMthI mahAsabhA taraphathI prakAzita kAyA tA 3yAravU graMthamAM (pR. 183) tathA jaina vizvabhAratI-lADanUprakAzita mAsuttaLinA prathama bhAgamAM (pR. 128) AcArya tulasI jenA pramukha che tevI vAcanAnA saMpAdaka muni nathamalajIe vRttine AdhAre dukhA tiLA pATha sudhArIne chApI dIdho che. temanI pAsenI prAcIna pratiomAM A pATha nathI, ema teo sArI rIte jANe ja che. mATe TupuLA ma ka va ra rA svIkRta pATha kRtyanusAra vartatA ema TippaNamAM temaNe jaNAvyuM che. je temaNe prAcIna graMthomAM tapAsa karI hota to A sudhAro karavAnI temane jarUra jaNAta ja nahi. kaMIka lakhavuM ja hota to paNa vRttine AdhAre tiguNa pATha lAge che (tikuLa ti gucanArA vAro mAti) eTaluM TipaNamAM lakhavAthI paNa kAma thaI jAta. terApaMthI muni nathamalajIe saMpAdana mATe ghaNuM parizrama je ke uThAvyo che, chatAM abhUtapUrva vAcanA ApavAnA AvegamAM navIna pAThonuM tathA bina jarUrI kalpita sudhArAonuM saMyojana mULamAM ja karI daIne aneka aneka sthaLe temanA hAthe atipravRtti paNa thaI che.' - sUtra 448 mAM pratiomAM vaMthag, vaMthag, tathA pathaI pATha maLe che. hastalikhita pratiomAM -4-2 vacce samAnatAne lIdhe ghaNIvAra pAThaviparyAsa thaI jAya che. cUrNimAM A sthaLe vathA pATha che ane te susaMgata che. A vAta ame bRhatkalpasUtrano sAkSipAThuM ApIne TippaNamAM jaNAvI che. sUtra 751mAM lokAMtika vimAnanA saMbaMdhamAM mahuM pATha Ave che. sAmAnya rIte nava lokAMtika vimAna suprasiddha che. tapAsa karatAM amane tavArthasUtranA ropajJabhASyamAM aSTavidha lokAMtika ullekha maLyo eTale te ullekha tathA TIkAkAra siddhasena gaNue te upara carcA karIne je samAdhAna karyuM che te badhuM ame TippaNamAM tyAM ApI dIdhuM che. juo pR. 267 Ti2. jo ke sAravatA-ssdriya-vahmacahaga-toya-tuSitA-DathAvAva-kUtoDariNA [4ra6] e pramANe tatvArtha sUtramAM mULamAM nava prakAranA lokAMtikano ullekha maLe che paraMtu digaMbara saMpradAyamAM pracalita tattvArtha sUtramAM ATha prakAranA lokAMtikanA ulekha vALuM ja sArasvata-ssvitya-vahuca-arvatIya-tuSitADaravAvAdhA-gira [42] sUtra maLe che te paNa dhyAnamAM rAkhavuM Avazyaka che. pUrvanA puruSonAM bahumUlya saMpAdanone ame AmAM upayoga karyo che, chatAM AcArAMgasutranI hastalikhita prationo ja AmAM mukhyatayA AdhAra levAmAM Avyo che. pratiomAM je pATha maLyo nathI, chatAM cUNi-TIkAnA AdhAre je pATha atyaMta jarUrI amane lAgyo che te pATha [ ] AvA corasa koSTakamAM ame mUkyo che, koIka sthaLe AvA pAThanI jarUriyAta ame TippaNamAM ja jaNAvI dIdhI che. jo pR0 10 Ti0 5. je pATha khAsa sudhAravA jevo lAgyo che te pATha sudhArIne ( ) AvA kausamAM mUkyo che, to koIka vAra (?) Ama praznacihna mUkIne ame TippaNamAM spaSTatA karI che. juo pR0 121 Ti0 3. 1. sthAnakavAsI munizrI ghAsIlAlajIe saMpAdita karelI AgamonI AvRtti ane racelI TIkAonA saMbaMdhamAM naMttinA saMpAdakIya (pR. 25-26) mAM, tathA puphabhikabusaMpAdita sunAme nA saMbaMdhamAM paLavaMHT nI prastAvanA(pR. 186-192)mAM A pra. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje vistArathI vicAraNA karI che. jijJAsuoe tyAM joI levuM. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA je sthaLe pratimAM amuka pATha na ja hoya chatAM cUNi ke vRttine AdhAre te pATha svIkAravA jarUrI jaNAya tyAM te pAThane mULamAM svIkArIne nIce TippaNamAM spaSTatA karI dIdhI che ane pratimAM maLato pATha paNa ApI dIdho che. hastalikhita pratiomAM vividha pATho maLatA hoya temAM koI pATha cUrNisaMmata hoya ane koI pATha vRttisaMmata hoya tyAM vRttisamata pATha moTA bhAge ame mULamAM svIkAryo che ane bIje pATha TippaNamAM Apyo che. cUrNisaMmata pATha prAcIna hovA chatAM paNa, atyAre moTA bhAge vRttinA paThana-pAThanane adhika pracAra hovAne lIdhe vRttinA abhyAsIone anukULatA rahe te mATe ame A paddhati svIkArI che. tema chatAM, cUNisaMmata pAThane paNa aneka sthaLe mULamAM svIkAryo che. saMpAdana karavAmAM prAcIna lipino tema ja paddhatine paNa ghaNuM sUkSma abhyAsa jarUrI bane che. atyAre khUTatA pAThane pUrNa karavA mATe te te akSara pachI ( athavA 0 A rIte) biMdu mUkavAnI prathA che. paNa bhUtakALamAM akSaranA mAthe anusvAra jevuM biMdu mUkavAnI prathA hatI. je A vAta khyAlamAM na hoya to vicitra prakAranA pAThanuM sarjana thaI jAya che. udAharaNa tarIke sU0 381 mAM keTalIka pratiomAM vALa majuqyA gharatha pAchaLa nAd gya paMiT saMvRddhA ratha vALA vRkretA jutha paITI apariLayA Avo pATha che. koIke pratimAM gyanA badale raya pATha paNa che. AvA sthaLe vAraMvAra rUtha pANaT lakhavAne badale huM eTaluM ja lakhavAmAM AvyuM. pariNAma e AvyuM ke rUtha pAchaII majusUyAruM gAyAruM vuddAE mayurvatAruM mAriyA evo pATha banI gayo. mUdita saTIka AcArAMgamAM paNa (pR. 348) A ja pATha chapAyelo che. AvA sthaLe ame TippaNamAM spaSTatA karelI che. juo pR0 132 Ti0 13. saMzodhananI sAmagrImAM prAcIna tathA arvAcIna tADapatra upara lakhelI tathA kAgaLa upara lakhelI AcArAMgasUtranI vividha prationo to AdhAra levAmAM Avyo che ja. te uparAMta A pra sva. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje prAcIna hastalikhita pratione AdhAre jemAM pAThabhedonI noMdho karI rAkhelI che te AcArAMgacUrNi, zIlAcAryaviracitavRtti tathA nizIthacUNino paNa khAsa AdhAra levAmAM Avyo che. jyAM jyAM ame cUNi ke vRtti Adino upayoga karyo che 1. AgamaprabhAkara sva. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjane paNa A paddhati pasaMda hatI. ame paNa e paddhatine anusaryA chIe. 2. RSabhadevajI kesarIyalanI peDhI-ratalAma-thI chapAyelI AvRttimAM A pATha 318mA pAne che. AgamamaMjUSA pR0 17. - 3. naMdisuttanA saMpAdakIyamAM A pra. sva. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje A vAta nIce pramANe spaSTa karI che AgamoddhAraka pUjyapAda zrI sAgarAnaMdasUri mahArAje jaina Agamo uparanA cUNi, TIkA, Tippanaka Adi je vyAkhyAgranthone saMzodhana karavApUrvaka prakAzita karyA che, te eka doDatI AvRtti hoI temAM azuddhio rahe te akSamya nathI. tema ja A hakIkatathI teo pote paNa ajJAta na hatA. A ja kAraNane laIne teozrIe AcArAMgasUtraNanA aMtamAM A pramANeno ullekha karyo che- pratnAnAmapyAdarzAnAmazuddhatamatvAt kRte'pi yathAmati zodhane na santoSaH, paraM pravacanabhaktirasikatA prasAraNe'syAH prayojiketi vidvadbhiH zodhanIyaiSA cUrNiH, kSAmyatu cAparAdha zrutadevIti / pUjyazrIno A ullekha taddana prAmANika ane satya che. ame paNa AcArAMgacUrNanI saMkhyAbaMdha pratio jemAM khaMbhAta ane jesalameranA jJAnabhaMDAronI tADapatrIya prationo samAveza Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA tyAM amArI saMzodhita cUrNi ke vRtti samajavI. eTale atyAre maLatA mudrita graMthomAM te pATha jovA na maLe to jarA paNa Azcarya anubhavavuM nahIM, kAraNa ke prAcIna hastalikhita prationAM je pAThAMtaro lIdhelAM che tene AdhAre zuddha karIne ja ame sthAne sthAne cUrNi tathA vRttinA pATho ApyA che. AcArAMgacUNine pATha to mudritathI ghaNA aMze judo ja jovAmAM Avaze. bIjA zrutaskaMdhanA dasamA adhyayanathI lagabhaga badhI ja cUrNi A rIte sudhArIne vividha sthaLe TippaNu rUpe ApI che. udAharaNa tarIke sa0 274 mAM badhuM gupg himALI pATha pratiomAM che. pUrvanA saMpAdakoe avagrahane umerIne maLyuM guphagsImALI pATha Apyo che. vastutaH maNa zabda ja abhAvanA arthamAM che. eTale avagraha umeravAnI koI jarUra ja nathI. cUNimAM A vAta spaSTa che. paraMtu mudrita vRttimAM vRka: saMjJAtimAnI sannalsa tUte Avo pATha hovAthI avagraha umerIne DarimALA pATha ka5vAnuM mana sahajabhAve thAya tevuM che. paraMtu khaMbhAtanA zAMtinAtha jaina jJAnabhaMDAranI tathA pATaNanA saMghavI pADAnA bhaMDAranI prAcIna tADapatrIya pratimAM gs: sana pratimAjI sAM tUte......vagere spaSTa pATha che. tethI vRtti, cUNi tathA hastalikhita AcArAMganI pratione AdhAre parimALA pATha barAbara che. A badhI vAta ame 50 93 Ti. 3 mAM jaNAvI che. thAya che--joI ane tapAsI, to jaNAyuM " AvI eka ja kulanI azuddhatama pratione AdhAre saMzodhana karavuM e kaThina kAma che. paraMtu amArA sadabhAgye mAno ke jinAgamAbhyAsI jaina munivaronA sadbhAgye mAno, pATaNa zrI saMghanA jJAnabhaMDAramAMthI AcArAMgacUrNinI judA kulanI eka khaMDita tADapatrIya prati AvI tyAre amArAmAM AcArAMgacUrNinA saMzodhana mATe himmata AvI. A ja pramANe uttarAdhyayanasUtracUNinI judA kulanI eka apUrNaprati paNa uparyukta jJAnabhaMDAre ja amane ApI che. jenA AdhAre tenuM saMzodhana paNa amArA mATe lagabhaga saraLa banyuM che. amArA A kathanano Azarya e che ke-jaina AgamonA saMzodhana mATe prayatna karanAre ja nahiM, paNa koI paNa zAstranA saMzodhana karanAre te te Agama ke zAstranA je je vyAkhyAgraMthono upayoga karavo hoya te te vyAkhyAgraMthonuM prAcIna prAcInatama prationA AdhAre saMzodhana kya vinA teno upayoga kadIye karavo na joIe vyAkhyAgraMtho azuddha hoya tyAre sUtrapAThone zuddha karavAnuM kAma ghaNuM viSama bane che. eTale te te Agamane taiyAra karatAM pahelAM tenA uparanA vyAkhyAgraMthonuM saMzodhana ekAMta anivArya ja mAnavuM joI e. naMdisUtra, anuyogadvArasUtra ane prajJApanArasUtranA saMpAdanamAM ame A paddhati ja apanAvI che. ane uttarottara prakAzita thanArA jaina Agamagranyo mATe amArI A ja paddhati cAlu raheze-evo amAro AMtarika vizvAsa che. '-pR. 12-13. 1. AgamodayasamitiprakAzita AgamagraMthonA phoTAo laIne te uparathI saTIka AgamonuM prakAzana karavAnI bhagIratha yojanA suzrAvaka motIlAla banArasIdAse (dilhImAM) dharmabhakitathI hamaNAM upADI che. AgamodayasamitiprakAzita graMthomAM je pATho rahI gayA hoya, azuddha pAThone zuddha karavAnA hoya ke mahatvanAM pAThAMtaro maLatAM hoya te badhAno ghaNe aMze samAveza karatAM buddhiAtrA, zaklipatra Adi aneka pariziSTo temAM ApavAmAM Avaze. AnA prathama pustakamAM zIlAcAryaviracitavRttisahita AcArAMgasUtranAM pariziSTomAM AvA ghaNuM ja ghaNuM pADo ApelA che. jijJAsuoe tyAM joI levA. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA sU0 338 mAM sa vahu maLavavA mIsagmAn avalAd pATha che (pR0 111 50 8). pUrvamudrita graMthomAM vRttine tathA koIka pratione AdhAre sa vihaMAyAno siA pATha chapAyelo che. paraMtu amArA pAsenA (khaMbhAtanI prAcIna tADapatrIya prati uparathI lIdhelA) pAThAMtara pramANe vRttimAM ...vahu mAvayA mIsannAr evo zuddha pATha spaSTa rIte sacavAyelo maLI Ave che. Ni ane pratimAM paNa maLe che. eTale sa hajI mAvayA mIsAt gavAr A pATha sAco ane sapramANa hovAthI ame svIkAryo che. terApaMthI AcArya tulasI jemAM pramukha che evI vAcanAmAM muni nayamalajIe A sUtranA pAThane monya vADha gaNIne tenA upara je kalpanAo karI che? te kalpanAo karavAnI kazI ja jarUra rahetI nathI. sU. 638 mAM trIjI pratimAnA sUtra sAthe mudrita vRttino meLa khAto nathI. tapAsa karatAM A sthaLe sUtrapA: paNa e prakArano maLe che ane vRttipATha paNa e prakArano maLe che. saMbhava che ke vRttikAre ja e prakAranA pAThane lakSamAM laI e prakAranI vRtti karI hoya athavA to pAchaLanA koI saMzodhake vRtti sudhArI hoya. ame hastalikhita pratione AdhAre baMne prakAranA sUtrapATho ane vRttipATho ApyA che. juo pR0 229. sUtra 360 mAM eka pAThanI mudrita vRttimAM vyAkhyA che, paNa mULamAM sUtra ja nathI. tapAsa karatAM jaNAyuM ke vivakSita sUtra paNa koIka hastalikhita pratimAM che ane koIka pratimAM nathI, te ja pramANe tenI vyAkhyA paNa koIka hastalikhita pratiomAM che ane koIkamAM nathI. mULa sUtra ane vyAkhyA badhAnI saMgati karavA mATe A vividha pATho ame ApI dIdhA che. juo pR0 125 Ti0 12. AvAM AvAM aneka kAraNothI saMkSipta ke vistRta ghaNAM ja dhaNAM TippaNo A graMthamAM thayelAM che. 41 pariziSTo graMthanA aMte vividha pariziSTo ApelAM che. temAM khIjA tathA pAMcamA pariziSTa viSe kaiTalIka spaSTatA karavAmAM Ave che-- bIjuM pariziSTa - sUtromAM tenA te athavA kaMIka aMze maLatA pATho anekavAra Ave che. sUtrone prAraMbhamAM to kaMThastha rAkhavAnI ja prayA hatI. eTale sUtro racAyAM tyArathI kaMThastha karavAmAM zrama apa paDe eTalA mATe te te pATho samajI levA mATe nAva Adi zabdono prayoga zarU thayo haze. Aje paNa seMkaDo varSothI e ja paraMparA cAlu che. e vAcanAnI paddhatithI ja lakhAyelI pratio ApaNune jovA maLe che. pado vaccenA te te pAThone samajI levA mATe jema nAva 1. jaina zvetAMbara terApaMthI mahAsabhA-kalakattA-taraphathI prakAzita AcAro tad AcArapUchAnuM pariziSTa 3, pR0 18 | aMgasuttANi bhA 1, pariziSTa 2, pR0 41 / Ajo-- pAThamAM koIkavAra bilakula nirAdhAra klpanA paNa temaNe karI che. 2. juo AgamodayasamitiprakAzita AcArAMgavRtti pR0 407. terApaMthI muni nathamalajIe AyAro tarphe AAra pUchA (pR0 288)mAM je pATha Apyo che tathA aMgasuttALi bhA. 1 pra0 198 mAM je pATha sudhArIne Apyo che teno to mudrita ke hastalikhita ekeya vRtti sAthe meLa ja khAto nathI. mATe tenI arthasaMgati paNa thatI nathI. pramANabhUta pADa ApavA mATe A badhI prAcIna sAmagrI jovI jarUrI che. A. IV Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 prastAvanA zabdano prayoga jovA maLe che, tema gallA viSe (sUH 416) nAmeLa (sU) 637) ityAdi atideza zabdo paNa jovA maLe che. atidezasatromAM kayAM joI levuM te spaSTatA TippaNomAM ame karI che. chatAM rAva zabdathI kyAM kyo pATha levo te spaSTatA karavA ane bIjA pariziSTanuM Ayojana kareluM che. e pariziSTanI sahAyathI kyAM kyo pATha levo tenI spaSTatA a5 zrame paNa thaI jaze. terApaMthI AcArya tulasInA pramukha paNa nIce eka evI navI vAcanA taiyAra thaI che-thaI rahI che ke jemAM nAva zabdane kADhI nAkhIne "jAva' zabdathI grAhya badhA ja pATha pUrNa karI devAmAM AvyA che ane atidezapATho kADhI nAkhIne navAM navAM aneka aneka sUtronuM Ayojana karIne mULa vAcanAmAM umerI devAmAM AvyAM che. saraLatA mATe temaNe A mArga apanAvyo hoya to paNa amane lAge che ke A mArga pasaMda karavA jevo nathI ane ghaNuM jokhamI che. hajAro varSothI kaMThastha karavAmAM je prathA cAlI Ave che ane seMkaDo varSothI lakhavAmAM paNa jeno pracAra che te prathA ja cAlu rAkhavI hitAvaha che. nAva Adi zabdathI kyo pATha levo ane atidezothI kyo pATha levo te viSe thoDI spaSTatA karavAthI paNa paThana-pAThanamAM saraLatA thaI jAya che. keTalIka vAra rAva Adi zabdathI kyo pATha levo te zaMkita hoya tyAM ekane badale bIje ja khoTo pATha paNa A navA prakAranI vAcanAmAM AvI javAnuM jokhama che. nAra zabdathI jeTalo jarUrI pATha hoya teTalo ja levAno hoya che, dareka vakhate saMpUrNa pATha levAno hoto nathI. AvI spaSTatA TIkAmAM paNa koIka vAra maLe che, je AMkho mIMcIne badho ja pATha levAnI prathA zarU thaI jAya to khoTA sUtrapAThonuM sarjana paNa A navI vAcanAmAM AvI javAno bhaya che. jyAM vyaMjanamAM paNa parivartana AzAtanA rUpa manAtuM hoya tyAM AvA sUtrapAThonuM sarjana doSarUpa bane ja e svAbhAvika che. udAharaNa tarIke sUtra 412mAM mULa paddhati pramANe nAva zabdano prayoga to che ja, paNa nA zabdathI keTalAM pado levAM ane keTalAM na levAM e prazna che. terApaMthI muni nathamalajIe temanI paddhati pramANe mAyA tada mAcAra jhUmAM badhAM pado umerI to dIdhAM che, chatAM temanA manamAM zaMkA to che ja. tethI ja hiMyA vA maLI vA A pATho zaMkAspada lAgavAthI temaNe ( ) AvA kauMsamAM mUkyA che ane bIjI AvRtti samaye aMkurAzinA prathama bhAgamAM e pado temaNe kADhI ja nAkhyAM che. paraMtu cUrNi vAMcavAthI samajAya che ke AmAM badhAM pado nA zabdathI levAnAM nathI. eTale temaNe mULa sUtramAM karelo badho umero artha vinAno ane asthAne banI jAya che. pR 146 Ti 9 vAMcavAthI A vAta spaSTa samajAze. jyAM mULa pATho paNa cUrNi Adi sAthe sarakhAvatAM aspaSTa ane apUrNa lAgatA hoya tyAM mULamAM ja AkhA uddezakanuM ke adhyayananuM navuM sarjana karI devuM e kharekhara atisAhasa lAge che. mULa graMtha jevo che tevo kAyama rAkhIne TippaNamAM je kaMI spaSTIkaraNa karavuM hoya te karavAthI 1. be padA vacceno koIka pATha saMkSepamAM sUcavavA mATe ja sAmAnya rIte gAva zabdano prayoga karavAmAM Ave che. paraMtu koI pATha sUcavavAno na hoya to paNa koIka vAra lekhakanA pramAdathI nA zabda pravAhathI AvI gayo hoya, athavA koI pATha sUcavatAM pahelAM nAva zabda mULamAM hoya ane pAchaLathI koI lekhake e badho pATha umerI dIdho hoya chatAM gAva zabda rahI gayo hoya AvA kAraNe gADha zabda koIka sthaLe vadhAre lAge che juo pR0 107 50 12 tathA te upara pAMcamuM pariziSTa). chatAM pratimAM jevo pATha maLe che tevo pATha ame tyAM Apyo che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA spaSTatA paNa thAya che, mULagraMtha seMkaDo varSothI je maLe che te akhaMDita paNa rahe che ane aneka varSothI vAcanAnI je prathA cAlI Ave che te paNa akhaMDita rIte sacavAI rahe che. ApaNe AzA rAkhIe ke terApaMthI AcArya tulasI bhaviSyamAM thanArA saMpAdano ane prakAzanomAM A viSayamAM sudhAro karI leze. - pAMcamuM pariziSTa : graMtha chapAI gayA pachI je keTalAka sthaLe pUrti, spaSTatA AdinI dRSTie TippaNo ApavAM amane jarUrI lAgyAM che tevA sthaLo mATe ame pAMcamuM pariziSTa tipAni viAiNAni Ticurini ApyuM che. uparAMta, pravacana AdimAM amArA anavadhAnathI je pAThomAM azuddhi rahI gaI che te to zuddhi-vRddhipatrakamAM sudhArI che, paNa jyAM vizeSa spaSTatA jarUrI che tevA sthaLono paNa A TippaNamAM samAveza karelo che. te uparAMta, AcArAMgamAM AvatA keTalAka pAThonI sUtraktAMga, uttarAdhyayana ane dazavaikAlika sAthe tema ja vaidika ane bauddhagraMtho sAthe tulanA paNa AmAM karelI che. saMsAra ane mokSano AdhAra AtmA upara che. AtmAnuM astitva hoya to ja saMsAranI viSamatA ane saMsArathI mukti saMbhavI zake che. mATe saMsAranA duHkhomAMthI mukta thavA icchanAre AtmAne kevA svarUpe oLakhavo joIe, tenuM atisuMdara varNana AcArAMganA prAraMbhamAM ja (sUtra 1-9) bhagavAna mahAvIre kareluM che. A ja prasaMgamAM bhagavAne toDaphaMno artha paNa suMdara rIte samajAvyo che (juo sU0 2). soDaduM vedAMtanuM prasiddha mahAvAkya che. tatva vanati A paNa vedAMtanuM prasiddha mahAvAkya che. AnuM arthaghaTana pAMcamA lokasAra adhyayanamAM (sUtra 171) bhagavAna mahAvIre suMdara rIte kareluM che. mokSa mATe ahiMsakabhAva atyaMta Avazyaka che ane ahiMsakabhAva mATe sarvajIvo upara samadaSTi Avazyaka che. mAnavat sarvabhUteSu yaH pUrathati sa yati A samadaSTi kevI rIte keLavavI joIe e suMdara rIte tata tvamaNinA arthadhaTana dvArA sUtra 170 mAM bhagavAne samajAvyuM che. AvA keTalAka AcArAMganA pAThonI vaidika tema ja bauddha graMtha sAthe tulanA pAMcamAM pariziSTamAM e karelI che. bhASA arihaMta paramAtmA ardhamAgadhI bhASAmAM dezanA Ape che ane gaNadhara bhagavAna paNa e ja bhASAmAM sUtraracanA kare che A suprasiddha hakIkata che, eTale sarva AgamonI bhASA ardhamAgadhI che. Ane ja kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya prAptavyAkaraNamAM ArSa bhASA kahe che. "kALakrame AgamonI ardhamAgadhI bhASAmAM keTalAka saMskAro thayo che, chatAM AcArAMgasUtra ane sUtrakRtAMgasUtranI bhASAmAM ghaNuM ja prAcIna svarUpa jaLavAI rahyuM che ema A bhASAnA abhyAsIonuM mAnavuM che. AcArAMgasUtranI je prati maLe che temAM paNa tADapatra upara lakhelI (20 sivAyanI) prAcIna pratiomAM ane te pachI kAgaLa upara lakhAyelI pratiomAM bhASAkIya bheda najare dekhAya che. sAdhAraNa prAkRtamAM varAyuyAnAkA vigatavavAM prAyo [g0 thI 0] A sUtra anusAre anAdistha ane asaMyukta , , 2, 3, 4, 5, , , no lopa thAya che ane tene badale keTalAka prayogomAM ca zruti thAya che ane keTalAka prayogomAM udghatta svara (zeSa svara) kAyama rahe che. tema A prAkRtamAM sarvatra hotuM nathI. temAM to keTalAka prayogomAM te vyaMjano kAyama rahe che ane keTalAka prayogomAM te te vyaMjanone badale koI bIjA ja vyaMjano paNa jovAya che. tRtIya vyaMjanane sthAne prathama vyaMjana paNa ghaNe sthaLe jovAmAM Ave che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA tADapatra upara lakhelI prAcIna pratiomAM maLatA maulika vyaMjanasahita svaravALA pATho ja ame ane tyAM sudhI mULamAM rAkhyA che. saM. tathA kAgaLanI pratiomAM maLatAM AnAM pAThAMtaro ApavAmAM Ave to eka navo graMtha bharAya eTale tenAM pAThAMtaro ame ApyAM nathI. rUTM te khale rUpa, nanhA ne badale nadhA, tanhA ne badale tathA ityAdi rUpe haiM te sthAne dha tADapatrIya pratiomAM tathA cUrNimAM ghaNe sthaLe maLe che, paNa ame sugamatA mATe haiM vALo ja pATha prAyaH sarvatra Apyo che, AnAM pAThAMtaro paNa kavacit ja ApyAM che. * * tRtIya vyaMjanane sthAne prathama vyaMjana paNa tADapatrIya pratiomAM dhaNe sthaLe maLe che. (jemake sArane badale sAta vagere). AvAM sthaLoe maulika vyaMjanavALo pATha ja traNe sthaLe rAkhyo che, paNa jyAM badhI ja pratiomAM prathamavyaMjanavALo pATha maLyo che tyAM prathamavyaMjanavALo pATha paNa rAkhyo che. prathama vyaMjanane sthAne tRtIyaojanavALA pADo paNa prAcIna pratiomAM keTaleka sthaLe jovA maLe che, ame prathamavyaMjanavALA pATho prAyaH lIdhA che. vaDiyAC vagere zabdomAM 6 svarane sthAne vahiyAte e pramANe te zruti rU. pratimAM dhaNe sthaLe maLe che. paraMtu uparanA kAraNe evA pAThabhedo ame noMdhyA nathI. svaravALo pATha ja mULamAM lIdho che. mALa ne sthAne mIna (jemake gADhAyanIne) zabda tADapatrIya pratiomAM tathA cUrNamAM ghaNA ja pramANamAM maLe che, paraMtu tevA pAThabhedo paNa ame ApyA nathI. La te sthAne na tathA La ne sthAne tra kAgaLa uparanI pratiomAM moTA bhAge maLe che. ame tADapatrIya pratiomAM maLatA ja ane aa te mULamAM moTA bhAge lIdhA che. tenA paNa pAThabhedo, ApyA nathI. bhASAzAstrIo jene teM zruti ane ya zruti kahe che temAM AcArAMgasUtranI prAcIna tADapatrIya (saM. sivAya) pratiomAM tathA cUrNimAM AvatAM sUtrapadomAM te zruti moTA pramANamAM maLe che. tADapatrIya prati sa~. mAM, kAgaLanI pratiomAM tathA vRttimAM AvatAM sUtrapomAM ya zruti prAya: maLe che. ame AcArAMgasUtranI pratiomAM maLatA jJa zrutivALA pATho mULamAM moTA bhAge lIdhA che. AvAM sthaLoe pAThabhedo ame prAyaH ApyA nathI. A graMthanuM saMpAdana karatAM jaina Agama graMthamAlAnA prakAzanapUrve munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjanA sAMnidhyamAM kevA pATho mULamAM levA, kevAM pAThAMtaro ApavAM ane kevAM pAThAMtaro na ApavAM ' ityAdi viSe vidvAnoe je niyamAvali sAmAnya rIte nizcita karI che tene ame moTA bhAge anusaryAM chIe. AcArAMgasUtranI vyAkhyAo niryukti -- caturdezapUrvadhara bhadrabAhusvAmita niryukti e AcArAMganI sauthI prAcIna vyAkhyA maLe che. AcArAMgasUtranI cothI cUlA sudhI ekaMdara 356 gAthA chapAyelI che.1 pAMcamI 1. mudrita vRttimAM (AgamodayasamitiprakAzita pra0 412) niyuktinI 346 gAthAo tathA mahAparijJA adhyayananI cha ema 35ka gAthA chapAyelI che, paNa temAM pR0 3pamAM traNa gAthAo chApavI rahI gayelI che. RSabhadevajI kezarImalajI peDhI-ratalAma-taraphathI prakAzitavRtti (pR. 399) mAM 356 gAthA chapAyelI che. paraMtu amArI hastalikhita pratiomAM mahAparijJA adhyayananI niyuktinI gAthAo 18 che. te paNa chaThThA adhyayananI niryuMkti pachI tarata ja che. te badhI gaNanA karatAM keTalIka pratiomAM 367 gAthAo maLe che, to koIka pratimAM chellI sattahiM hi~.....vagere e gAthAo nathI maLatI. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA cUlA nizItha upara temaNe ja niryukti racI che ema cothI cUlAnI niyuktine aMte AvatI gAthA uparathI jaNAya che. nizIthanI niyuktimAM bhASyagAthAonuM mizraNa thayeluM hovAthI cUNikAranA ullekha uparathI ja temAM niyukti gAthA kaI che te samajI zakAya che. bRhakalpasUtra uparanI niyuktimAM paNa bhASyagAthAonuM mizraNa thaI gayeluM che, ema AcAryazrI malayagirijI mahArAja bRhakalpavRttimAM spaSTa jaNAve che. vikramathI baso varSa vItyA bAda Arya gaMdhahastIe AcArAMga upara vivaraNa racyuM hatuM evo ullekha himavaMta gherAvalImAM maLe che. paraMtu atyAre to Arya gaMdhahastiviracita vivaraNa maLatuM nathI ja. AcArAMgavRttikAra zIlAcArye karelA nirdezamAM to Arya gaMdhahastIe racelA AcArAMganA prathama adhyayana zastraparijJAnA vivaraNanI ja mAtra ulalekha che. 1. "niyukti SyaM caiko grantho jAtaH"-bRhatkalpavRtti pR0 2. . bRhalpasUtra chaThThA bhAganA AmukhamAM A. pra. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAja nIce pramANe jaNAve che. himavaMtazUrAvalI " mAM nIce pramANeno ullekha che-- __ AryarevatInakSatrANAM AryasiMhAkhyAH ziSyA abhUvan , te ca brahmadvIpikAzAkhopalakSitA abhUvan / teSAmAryasiMhAnAM sthavirANAM madhumitrA''ryaskandilAcAryanAmAnau dvau ziSyAvabhUtAm / AryamadhumitrANAM ziyA Aryagandhahastino'tIva vidvAMsaH prabhAvakAzcAbhUvan / taizca pUrvasthavirottaMsomAsvAtivAcakaracitatattvArthopari azItisahasrazlokapramANaM mahAbhASyaM rcitm| ekAdazAGgopari cAryaskandilasthavirANAmuparodhatastairvivaraNAni rcitaani| yaduktaM tadracitAcArAjavivaraNAnte yathAtherassa mahumittassa, sehehiM tipuSvanANajuttehiM / muNigaNavivaMdiehiM, vavagayarAgAidosehiM // 1 // baMbhaddIviyasAhAmauDehiM gaMdhahatthivibuhehiM / vivaraNameyaM raiyaM dosayavAsesu vikkamao // 2 // arthAt "AryarevatI nakSatranA AryasiMhanAme ziSya hatA. je brahmaddIpikAzAkhIya tarIke oLakhAtA hatA. sthavira AryasiMhanA madhumitra ane Aryaskendila nAme be ziSyo hatA. Arya madhumitranA ziSya AryagaMdhahasti hatA, jeo ghaNA vidvAna ane prabhAvaka hatA. temaNe vAcaka umAsvAtikRta tavArtha Upara esI hajAra blokapramANa mahAbhASyanI racanA karI hatI ane sthavira AryaRdilanA AgrahathI agIAra aMgo upara vivaraNo racyAM hatAM. je hakIkta temaNe racelA AcArAMgasUtravivaraNanA aMtabhAgathI jaNAya che. je A pramANe che sthavira AryamadhumitranA ziSya, munigaNamAnya, traNa pUrvanuM jJAna dharAvanAra brahmakIpikA zAkhIya sthavira gaMdhahastIe vikramathI baso varSa vItyA bAda A (AcArAMgasUtranuM) vivaraNa rahyuM che - jo ke upara himavaMta gherAvalImAM jaNAvela agIAra aMganAM vivaraNa paikI eka paNa vivaraNa Aje ApaNA sAme nathI. te chatAM AcArya zrIzIlAMke potAnI AcArAMgasUtra uparanI TIkAnA prAraMbhamAM "rAtraparijJAvivarAmasiva janaM 2 bastitam" ema jaNAvyuM che te jotAM himavaMtarAvalImAMno ullekha tarachoDI nAkhavA jevo nathI, astu." bRhatkalpasUtra-Amukha pR0 3-4. 3. zastraparijJAvivaraNamatibahu gahanaM ca gandhahastikRtam tasmAt sukhabodhAtha gRhNAmyahamaJjasA sArama // 2 // A pramANe zIlAcArya pR0 3 AcArAMgavRttimAM jaNAve che ane pR0 82mAM Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 prastAvanA cUrNi-AcArAMgasUtra tathA niyaMti upara atyAre maLatI vyAkhyAomAM sauthI prAcIna A cUrNa che. sAmAnya rIte AnI bhASA prAcIna prApta che. enA kartA viSe koI cokakasa nirdeza maLato nathI. cUrNikAra sAme AcArAMgasUtranI viziSTa pAThaparaMparA hatI e vAta ame pUrve jaNAvI gayA chIe. A cUrNi to aneka aneka vAtono khajAno che. enuM prakAzana zrISabhadevajI kezarImalajInI peDhI-ratalAma-taraphathI thayuM che. temAM saMpAdakazrIe pote ja jaNAvyuM che ke tenA je hastalikhita Adarzo maLyA che te ghaNA azuddha che. AnuM hastalikhita vividha pratio Adine AdhAre saMzodhana karIne punaH prakAzana thAya te ghaNuM jarUrI che. AcArAMganI cUrNamAM tathA vRttimAM nAgArjunI vAcanAmAMthI AcArAMgasUtranA keTalAka pAThabhedo ApelA che. A nAgArjanI vAcanA AdinuM svarUpa A0 praDha munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjanA jaina mAmadara gaura ghAta vAya A nibaMdhamAMthI ja uddhata karIne ahIM ApavAmAM mAvaLe "skandilAcArya va nAgArjunAcArya (vIra ni. 827 se 840)-ye sthavira kramazaH mAdhurI yA skAndilI aura vAla bhI yA nAgArjunI vAcanA ke pravartaka the. donoM hI samakAlIna sthavira AcArya the. inake yuga meM bhayaMkara durbhikSa upasthita hone ke kAraNa jaina zramaNoM ko idhara-udhara viprakIrNa choTe-choTe samUhoM meM rahanA paDA. zrutadhara sthaviroM kI viprakRSTatA evaM bhikSAkI durlabhatA ke kAraNa jainazramaNoM kA adhyayana-svAdhyAyAdi bhI kama ho gayA. aneka zrutadhara sthaviroM kA isa durbhikSa meM dehAvasAna ho jAne ke kAraNa jainaAgamoM kA bahuta aMza naSTa-bhraSTa, chinna-bhinna evaM asta-vyasta ho gayA. durbhikSa ke aMta meM ye donoM sthavira, jo ki mukhya rUpa se zrutadhara the, baca rahe the kintu eka-dUsare se bahuta dUra the. Arya skandila mathurA ke AsapAsa the aura Arya nAgArjuna saurASTra meM. durbhikSa ke anta meM ina donoM sthaviroM ne vI. saM. 827 se 840 ke bIca kisI varSa meM kramazaH mathurA va valabhI meM saMghasamavAya ekatra karake jainaAgamoM ko jisa rUpa meM yAda thA usa rUpa meM grantharUpa se likha liyA. donoM sthavira vRddha hone ke kAraNa paraspara mila na sake. isakA pariNAma yaha huA ki donoM ke ziSyapraziSyAdi apanI-apanI paramparA ke AgamoM ko apanAte rahe aura unakA adhyayana karate rahe. yaha sthiti lagabhaga DeDha sau varSa taka rahI. isa samaya taka koI aisA pratibhAsampanna vyakti nahIM huA jo AgamoM ke isa pAThabheda kA samanvaya kara pAtA. isI kAraNa AgamoM kA vyavasthita lekhana Adi bhI nahIM ho sakA. jo kucha bhI ho Aja jo jainAgama vidyamAna hai ve ina donoM sthaviroM kI dena hai..... devardhigaNi va gandharva vAdivetAla zAMtisUri (vIra ni. 993)-devardhigaNi kSamAzramaNa mAthurI vAcanAnuyAyI pratibhAsampanna samartha AcArya the. inhIM kI adhyakSatA meM valabhI meM mAthurI evaM nAgArjunI vAcanAoM ke vAcanAbhedoM kA samanvaya karake jainaAgama vyavasthita kiye gaye aura likhe bhI gaye. gandharva vAdivetAla zAntisUri vAlabhI vAcanAnuyAyI mAnya sthavira the. inake viSaya meM vAlabbhasaMghakaje ujjamiyaM jugapahANatullehiM / gaMdhavvavAiveyAlasaMtisUrIhiM vlhiie|| zastraparijJAvivaraNamatigahanamitIva kila ghRtaM pUjyaiH / zrIgandhahastimitrairvivRNomi tato'hamavaziSTam // 3 // A pramANe jaNAve che. te jotAM temanA samayamAM AcArAMganA prathama adhyayana zastraparijJA upara ja gaMdhaharicita vivaraNa haze, ema jaNAya che. 1. juo A prastAvanA pU0 31 Ti0 3. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA isa prakAra kA prAcIna ullekha bhI pAyA jAtA hai. isa gAthA meM 'valabhI meM vAlabhyasaMgha ke kArya ke lie gandharva vAdivetAla zAMtisUri ne prayatna kiyA thA aisA jo ullekha hai vaha vAlabhyasaMghakArya vAlabhI-vAcanA ko lakSya karake hI adhika saMbhavita hai. anyathA 'vAlabbhasaMghakaje' aisA ullekha na hokara 'saMghakaje' itanA hI ullekha kAphI hotA. isa ullekha se pratIta hotA hai ki zrI devardhigaNi kSamAzramaNa ko mAthurI-vAcanAoM ko vyavasthApita karane meM inakA pramukha sAhAyya rahA hogA. digaMbarAcArya devasenakRta darzanasAranAmaka grantha meM zvetAmbaroM kI utpatti ke varNanaprasaMga meM chattIse parisasae vikkamarAyassa maraNapattassa soraTe uppaNNo sevaDasaMgho hu valahIe // 52 // eka puNa saMtiNAmo saMpatto vlhinnaamnnyriie| bahusIsasaMpautto visae soraTue ramme // 56 // isa prakAra kA ullekha hai. yadyapi isa ullekha meM diyA huA saMvat milatA nahIM hai tathApi uparyukta 'vAlambhasaMghakaje' gAthA meM nirdiSTa vAlabhyasaMghakArya, zAMtisUri, valabhI Adi ullekha ke sAtha tulanA karane ke liye darzanasAra kA yaha ullekha jarUra upayukta hai. devardhigaNi jo svayaM mAthurasaMgha ke yugapradhAna the; unakI adhyakSatA meM valabhInagara meM ekatrita saMghasamavAya meM donoM vAcanAoM ke zrutadhara sthavirAdi vidyamAna the, isa saMghasamavAya meM sarvasammati se mAthurI vAcanA ko pramukha sthAna diyA gayA hogA, isakA kAraNa yaha ho sakatA hai ki mAthurI-vAcanA ke jainAgamoM kI vyavasthitatA evaM parimANAdhikatA thI. isameM jyotiSkaraMDaka jaise granthoM ko bhI sthAna diyA gayA jo kevala vAlabhI-vAcanA meM hI the. itanA hI nahIM apitu mAthurI-vAcanA se bhinna evaM atirikta jo sUtrapATha evaM vyAkhyAntara the una sabakA ullekha nAgArjunAcArya ke nAma se tattat sthAna para kiyA bhI gayA. AcArAMga Adi ki cUrNioM meM aise ullekha pAye jAte haiM. samajha meM nahIM AtA kI jisa samaya jainaAgamoM ko pustakArUDha kiyA gayA hogA usa samaya ina vAcanAbhedoM kA saMgraha kisa DhaMga se kiyA hogA? jaina Agama kI koI aisI hastaprati maujUda nahIM hai jisameM ina vAcanAbhedoM kA saMgraha yA ullekha ho. Aja hamAre sAmane isa vAcanAbheda ko jAnane kA sAdhana prAcIna cUrNigrantho ke alAvA anya eka bhI grantha nahIM hai. cUrNiyA~ bhI saba AgamoM kI nahIM kintu kevala Avazyaka, nandI, anuyogadvAra, dazavakAlika, uttarAdhyayana, AcArAMga, sUtrakRtAMga, bhagavatI, jIvAbhigama, jambUdvIpaprajJapti, nizItha, kalpa, paMcakalpa, vyavahAra evaM dazAzrutaskandha kI hI milatI hai. _ Upara jina AgamoM kI cUrNiyoM ke nAma diye gaye haiM unameM se nAgArjunIya-vAcanAbheda kA ullekha kevala AcArAMga, sUtrakRtAMga, uttarAdhyayana va dazavaikAlika kI cUrNiyoM meM hI milatA hai. anya AgamoM meM nAgArjunIya vAcanA kI apekSA nyUnAdhikya yA vyAkhyAbheda kyA thA, isakA Aja koI patA nahIM lagatA. bahuta saMbhava hai, ye vAcanAbheda cUrNi-vRtti Adi vyAkhyAoM ke nirmANa ke bAda meM sirpha pAThabheda ke rUpa meM pariNata ho gaye ho. yahI kAraNa hai ki cUrNikAra aura vRttikAroM kI vyAkhyA meM pAThoM kA kabhI-kabhI bahuta antara dikhAI detA hai."-pR. 721-723. AcArAMgacUrNimAM 'nAgArjanI vAcanAno paMdara vAra ullekha Ave che. juo sUtra 1. A nAgArjuna, AgamonI vAlI vAcanAnA pravartaka jenAcArya che. 2. sA. pra. bhunirAzrI puNyavinaya mhaaraa| jaina Agamadhara aura prAkRtavAGmaya nAme nimaMghamA (pR0 724) ve cha -una meM sAta jagaha atipUjyatAsUcaka 'bhadanta' vizeSaNa kA prayoga kiyA hai jo anya kisI cUrNi-vRtti Adi meM nahIM hai| isase anumAna hotA hai ki isa cUrNi ke Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 prastAvanA 75, 76, 115, 123, 134, 147, 148, 181, 187, 187, 143, 148, 228, 290, 281 nAM TippaNa. sU0 200nI cUrNimAM lokasvarUpaviSe, ravaIliya viSe, sAMkhyo viSe bauddhasaMmata kSaNabhaMguratA viSe aitihAsika dRSTie upayogI vividha ullekho paNa che. praNetA, jinake nAma kA ullekha kahIM bhI nahIM milatA, kamase-kama nAgArjunIya paraMparA ke prati Adara rakhane vAle the| ___ sUtrakRtAMga kI cUrNi meM nAgArjunIya vAcanA ke jo ullekha milate haiM una sabhI sthAnoM para 'nAgArjunIyAstu' aisA likhakara hI nAgArjunIya vAcanAbheda kA ullekha kiyA gayA hai jo prathama zrutaskandha meM cAra jagaha va dUsare zrutaskandha meM nau jagaha pAyA gayA hai / AcArya zIlAMka ne apanI ghRtti ma 'nAgArjunIyAstu paThanti' likhakara nAgArjunIya vAcanA kA ullekha cAra jagaha kiyA hai| "puvuttaraviruddhaM bhAsittA to(te) ya viNAseMti...."keti bhaNaMti-asthi logo| NaNu atthimeva logo, teNa kahaM viNAsitaM ? bhaNijai-logaatthittaM pati avirodho(dhA ?) nANAvihehiM sacchaMdavigappehi viNAseMti, taMjahA-logo kira vAmato kesiMci NicaM bhavati Adicce / avaTThiyameva taM aadiccmNddlN| dUrattAo je puvvaM pAsaMti tesiM Aiccodayo, AiccamaMDalahiTThiyANaM majjhaNha(vhaM), je tu dUrAtivaMtA AiccamaMDalaM Na passaMti tesiM atthmio|....."nnsthi loe tti vaittaliyA paDivannA, taM jahA'gaMdhavanagaratulaM mAtAkAraga hetu-paccaya-sAmaggipihabbhAvehi abhAvA' evamAdi heUhi Nasthi logo pddivjNti| dhuvo logo vAyaM vidyuti satkAryakAraNatvAt , tesiMNa kiMci uppajati viNassatI vaa| asadakaraNAdupAdAnagrahaNAt srvsmbhvaabhaavaat|| zaktasya zakyakaraNAt kAraNabhAvAcca sat kAryam // [sAMkhyakArikA 9] ege bhaNaMti "jAtireva bhAvAnAM vinaashhetu"mi(ri)ti|"-aacaaraanggcuurnni / zunyavAdI bauddhanAgArjunanA matano paNa nAmanirdeza vinA ullekha prathama sUtranI cUrNimAM nIce pramANe maLe che - "atatIti appA, heu-paJcayasAmaggipidhabbhAvesu ahAvA (= abhAvA), heturvIrya, paccao pANiyaM bhUmI AgAsaM kAlo evamAdi, etehiM kuheUhi 'atthi appA' evaM egesiM No pariNNAtaM bhvti"aacaaraanggcuurnni| madhyamakArikA, vigrahavyAvartanI vagere graMthomAM hetutraWyasAmagrIkRthamavamavatu A hetuthI nAgArjune zunyavAdanI sthApanA karI che. bauddhomAM caitra zunyavAdano nAgArjunaracita prasiddha graMtha che, teno TibeTana anuvAda atyAre maLe che. vaidalyano pulya ane vaitulya paNa paryAya che. A badhA zabdono artha bauddha AcArya asaMge abhidharmasamuccaya ane zrAvaThabhUmimAM nIce pramANe Apyo che - "vaipalyaM katamata ? bodhisattvapiTakasamprayuktaM bhASitam / yaducyate? vaipulyaM tad vaidlympyucyte| kimarthaM vaipulyamucyate ? sarvasattvAnAM hitasukhAdhiSThAnata udAragambhIradharmadezanAtazca / kimarthamucyate vaidalyam ? sarvAvaraNavidalanataH / kimarthamucyate vaitulyam ? upamAnadharmANAM tulanA'bhAvataH"abhidharmasamuccaya pR0 79 / "vaipulyaM katamat ? yatra bodhisattvanAM mArgo dezyate anuttarAyai samyak sambodhaye dazabalAnAvaraNajJAnasamudAgamAya idamucyate vaipulyam"-zrAvakabhUmi pR0 138 / 3. jAtireva hi bhAvAnAM vinAze heturissyte| yo jAtazca na ca dhvasto nazyet pazcAt sa kena vai(vH)|| 2 // prasiddha rai hinAsathita jaNAya che ane teno nirdeza upara jaNAvelI cUrNimAM lAge che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAvanA yApanIyo viSe paNa cUrNimAM ullekha che. vRtti: AcArAMgasUtranA arthane samajavA mATe atyAre sauthI adhika pracAra zIlAcArye racelI A vRttino che. temanuM atyAre to zIlAMkAcArya prasiddha nAma che. paraMtu teozrI pote ja potAne razIlAcArya tarIke oLakhAve che eTale ame zIlAcArya nAmano moTA bhAge ullekha karyo che. sUtrakRtAMga upara paNa temaNe ja vRtti racelI che. AcArAMga tathA sUtraddhAMgane samajavA mATe atyAre je koI vistRta sAdhana hoya to te A vRtti ja che. A vRttimAM paNa aneka vAtono khajAno che. prasaMga Avyo che tyAM karma viSe ghaNuM vistArathI varNana karyuM che. AnI racanA zakasaMvata 784 (bIjA ullekha pramANe zaka saMvata 798)mAM arthAta vikrama saMvata 918 (bIjA ullekha pramANe 932)mAM thaI che ema temanA ja ullekha uparathI jaNAya che. bIjI keTalIka pratiomAM maLatA ullekha pramANe prathama zrutaskaMdhanI vRttinI racanA guptasaMvata 77ra ane bIjA zrutaskaMdhanI vRttinI racanA zakasaMvata 798mAM thayelI che. A guptasaMvata je zakasaMvat ja hoya to praha zrunI vRttinI racanA zakasaMvata 72 (vikrama saMvata 906)mAM thayelI che. AnuM 12000 zloka jeTaluM pramANa gaNAya che. AmAM nAgArjanI vAcanAno paNa daza pasthaLe ullekha che. cUrNinA AdhAre ja temaNe A ullekha karyo haze, ema jaNAya che. 1. prAcIna samayamAM yApanIyasaMdha hato, tenA pAse paNa ghaNAM zAstro ane pADaparaMparAo hatAM. thApanIya saMdha kaMIka aMze vetAMbarone ane kaMIka aMze digaMbarone maLato hato. jenaAtmAnaMdasabhA-bhAvanagara-prakAzita rInirvAna-vatrimavira nI prastAvanAmAM yApanIyasaMdha vize ame vistArathI keTaluMka jaNAveluM che. A yApanIyono ullekha AcArAMgana 154mA sUtranI cUNimAM paNa nIce pramANe maLe che-- "Aha-jai evaM appabahuaNuthullaceyaNAceyaNadavvaAdANAto pariggaho bhavati teNa je ime sarIramittapariggahA pANipuDabhoiNo te NAma apariggahA, taM jahA-uduMDaga-boDiyA(ya)-sarakkhamAdi tesiM appAdipariggahaviyappA Natthi, taM ca [s)pariggahaM bhattaM (vataM) laddhaM sesANi vi vayANi tesiM mavistRti, vaDhi(ti)ja saMgamo, to no 6 [fa] ! teM ja na manA-juveli mahanbhayaM bhavati [sU. 154] je boDiyAdi AukkAyA rasagAdi tiviheMti (AukkAya-uddesigAdi giNheMti ?) tesiM tadeva sarIraM mhbbhyN| je vi AukkAiyauddesiyAdi pariharaMti jAvaNijAiNo te vi apaDilehitaM bhuMjaMti apaDilehite ya ThANAdINi kreNti|"-aacaaraanggcuurnni 2. "brahmacaryAkhyazrutaskandhasya nirdhatikulInazrIzIlAcAryeNa tattvAdityAparanAmnA vAharisAdhusahAyena kRtA TI parisamAptiA ...... zIlAcAryeNa kRtA gambhUtAyAM sthitena ttiikessaa| samyagupayujya zodhyA mAtsaryavinAkRtairAyaH ||"-aacaaraagvRtti pR0 317 " iti samApteyaM sUtrakRtadvitIyAGgasya ttiikaa| kRtA ceyaM zIlAcAryeNa vaahrignnishaayen|" sUtrakRtAGgavRtti pR0 427 / 3. juo 50 161 vagere. 4. jo strI nirvANamittikara nI prastAvanA, pR. 23 pa. juo AcArAMgavRtti pR0 118, 166, 183, 198, 201, 239, 145, 253, 256, 303 tathA juo A graMthamAM sU0 75, 123, 134, 147, 149, 181, 187, 13, 196, 210 nAM TippaNuM, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA temanA sAme cUrNi hatI e vAta to baMnenI paraspara tulanA karavAthI paNa samajAya che. ane eka sthaLe ciraMtana TIkAkArano temaNe je ullekha karyo che te paNa cUrNane lakSamAM rAkhIne ja karyo che tema spaSTa jaNAya che. A vRtti pachI je vivaraNa racAyAM che te mukhyatayA A vRttine ja AdhAra rUpe rAkhIne tenA saMkSepa rUpe racAyAM che. dIpikA: kharataragacchIya AcArya jinasamudrasUrinA paTTadhara jinahaMsasUrie vikrama saMvata 1582mAM racI che. dIpikA : aMcalagacchIya merUtuMgasUrinA ziSya mANijyazekharasUrie paNa AcArAMga upara dIpikA racelI che. tattvAvaNamAM harSakalolanA ziSya lakSmIkallole AcArAMga upara avacUrNi lakhI che. tenI racanA prAyaH vikrama saMvata 1606 mAM thayelI che. A uparAMta bIja paNa vivecano bhaMDAromAM tapAsa karatAM maLI Ave tevo saMbhava che. arvAcIna yugamAM AnA gujarAtI bAlAvabodha (TobA) paNa racAyelA che, vartamAnamAM hiMdI, gujarAtI, aMgrejI, jarmana bhASAomAM paNa AnA anuvAdo thayelA che. A saMpAdanamAM AdhArabhUta AcArAMgasUtranI hastalikhita pratio (1) tADapatra upara lakhelI pratio rA - zrI zAMtinAtha tADapatrIya jaina jJAnabhaMDAra-khaMbhAtanI A prati che. 1 thI 69 patra che. 1 thI 58 patramAM AcArAMga mULa che, ane 50 thI 69mAM niryukti che. vartamAna pratimAM 14 thI 58 pAnAM khUTe che. eTale A saMpAdanamAM sU0 204 sudhI ja Ano upayoga thaI zakyo che. vikramasaMvata 1303 mAM A prati lakhAyelI che. eka pRSThamAM 4 thI 7 lITI che. eka lITImAM lagabhaga 140 akSara che. laMbAI-pahoLAI 32"x2" ica che. bhaMDArano keTaloga naMbara 1 che. haM- zrI zAMtinAtha tADapatrIya jaina jJAnabhaMDAra-khaMbhAtanI-A prati che. 1thI 92 patra che. 1 thI 80 patramAM AcArAMga mULa che. ane 80 thI 92 mAM niryukti che. vikrama saMvata 1327mAM lakhAyelI che. eka pRSThamAM 3 thI 6 lITI che. eka lITImAM akSara lagabhaga 125 thI 135 che. laMbAI-pahoLAI 30" X 2" IMca che. bhaMDArano keTaloga naMbara 3 che. 1. juo sU0 277 Ti1. 2. A pratinA aMtamAM A rIte ullekha jovAya che- AcArAMgavRtti 12300 / AcArasUtra 2500 / niyukti 470 // cha // saMvat 1303 varSe mArga0 vadi 12 gurau ayeha zrImadaNahilapATake mahArAjAdhirAjazrIvIsaladevarAja ye mahAmAtyazrItejapAlapratipattau zrI AcArAMgapustakaM / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA ze- A prati pATaNanA khetaravasInA pADAnA bhaMDAranI che. tADapatra upara lakhelI che. patra 1 thI 171 mAM prAraMbhamAM AcArAMga mULa tathA chevaTanA thoDA patromAM AcArAMganiryukti che. 1luM patra khUTe che. bhaMDArano juno keTaloga naMbara 56 che ane navo naMbara 14 che. saM - pATaNanA saMghavI pADA jJAnabhaMDAranI A tADapatra upara lakhelI prati che. Ano kramAMka 135 (1) che. (gAyakavADa orienTala sIrIjanA keTalogamAM Ano kramAMka 168 (1) che.) lipino AkAra tathA prazastimAM nirdiSTa be AcAryono samaya lakSamAM letAM, vikramanA teramA zatakanA uttarArdhamAM A prati lakhAI hovI joIe. patra 1 thI 127 che. laMbAI-pahoLAI 15"41 Ica lagabhaga che. saMjI - A paNa pATaNanA saMghavI pADA jJAna bhaMDAranI ja tADapatrIya prati che. Ano kramAMka 31 (2) che. (gA. o. si.nA keTalogamAM Ano kramAMka 356 (1) che.) patrasaMkhyA 1 thI 75 che. AcArAMga mULa, niyukti, tathA vRtti traNa bhegAM lakhelAM che. vRttine aMte vikrama saMvata 1467mAM lakhyAno nirdeza che. AnI laMbAI-pahoLAI 32"x1" iMca che. uparanI re prati karatAM A prati ghaNI dIrdha (lAMbI) hovAne lIdhe AnI ame sahI saMjJA rAkhI che. AcArAMgasUtranA saMpAdana samaye ame Ano upayoga karI zakyA nathI. A AcArAMgasUtra saMpUrNa chapAI gayA pachI tema ja A prastAvanA paNa lakhAI gayA pachI, ame pATaNa gayA tyAre ja saMghavI pADAnA bhaMDAranA vyavasthApaka sva. sevaMtilAla choTAlAla paTavAnA suputronA saujanyathI A prati maLI zakI che. Aja sudhI ame upayogamAM lIdhelI badhI ja hastalikhita pratiomAM je pATho amane maLyA nahotA te keTalAka viziSTa ane zuddha pATho A pratimAM che. ame pAMcamA pariziSTamAM, zuddhi-vRddhipatrakamAM tathA viziSTa rItipAtrAmAM A pAThono saMgraha karelo che. neo - jesalameranA jinabhadrasUri jaina jJAna bhaMDAranI A prati che. tADapatra upara lakhelI che. kramAMka 1 che. Ano upayoga prAraMbhanA thoDA bhAga sudhI ja karavAmAM Avelo che. kAraNa ke amane maLelI pAThabhedonI noMdhamAM sUtra 31 sudhInA ja pATha bhedonI noMdha karavAmAM AvI che. (2) kAgaLa upara lakhelI pratio - jaina sAhityavikAsa maMDaLanI A prati che. patra 1 thI 62. A prati kAgaLa upara lakhelI hovA chatAM ghaNIvAra che. prati sAthe maLatI Ave che. laMbAI-pahoLAI 12" X jA". che ? - zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnabhaMDAra-pATaNanI A prati che. patra 1 thI 51 mAM AcArAMga bhUla tathA niryukti che. bhaMDArano keTaloga naMbara 719 che. 2- zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnabhaMDAra-pATaNanI A prati che. patra 1 thI 59 che. temAM mAtra AcArAMga mULa che. bhaMDArano keTaloga naMbara 9 che. he rU- zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnabhaMDAra-pATaNa-nI A prati che. patra 1 thI 105mAM AcArAMga mULa tathA niryukti che. bhaMDArano keTaloga naMbara 10260 che.' 1. A pratinA aMtamAM nIce pramANe ulalekha che. zubhaM bhavatu / maMgalamastu / shriirstu| kalyANaM bhUyAt / jayo bhvtu| yAdRzaM pustake dRSTvA(STaM) tAdRzaM likhitaM mayA / / yadi zuddhamazuddhaM vA mama doSo na dIyate // 1||ch / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 prastAvanA 60 - IDaranA jaina zvetAMbara saMdhanA AtmakamalabdhisUrIzvarazAstrasaMgrahanI AASAsUtraniyuMntinI A prati che. patra 1thI pa che. huM pAnuM khUTe che. patra 1 thI 50 A sudhI AcArAMga mULa che. 50 B thI 59 patra sudhI AcArAMganiyukti che. vikramasaMvat 1552 mAM lakhAyelI che. laMbAI-pahoLAI 13 ' X 45 " iMca che. bhaMDArano keTaloga naMbara 1 che. hA. -- zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRtividyAmaMdira--amadAvAda-nI che. patra 1 thI 39 mAM AcArAMgakULa che. bhaMDArano keTaloga naMbara 17029 che. A prati lA01 upara jaNAvelI prati uparAMta khIjI paNa lA. 60 vidyAmaMdiranI eka pratino ame kvacit upayoga karyo che. AnI saMjJA ame chA. ? rAkhI che. - ni. -- jinahaMsasa riviracitadIpikAsahita AcArAMganI koIka prati uparathI munirAjazrI puNyavijayajI mahArAje nakala karAvI rAkhelI, teno paNa ame kvacita upayoga karyo che. AnI ame niH saMjJA rAkhI che. AmAM saMmAMnA pAThabhedo dhaNI ja kALajIpUrvaka AjathI lagabhaga 35 varSa pUrve 50 amRtalAla mohanalAla bhojake je noMdhelA che teno ja ame upayoga karyo che. te uparAMta, aneka prationA pAThabhedonI noMdha sAthe, temaNe prathamazrutaskaMdhanA cAra adhyayananI tathA teTalA ja adhyayananI zIlAcAryaviracita vRttinI saMpAdananI daSTie je presakaoNpI karI che teno paNa ame upayoga karyo che. A temanI sAmagrI amane upayoga karavA maLI che te mATe temane dhanyavAda dhaTe che. zAhu nagInabhAI kevaLadAse zAM. f.nAM pAThAMtaro khaMbhAta jaI tera ati parizrama veThIne laI ApyAM che. AcArAMga mULanI nakala karIne temAM che. nai hai 1, 2, 3 10 nA pADebhedo paNa temaNe dhaNA parizrame lIvA che. uparAMta zIlAcAryaviracita AcArAMgattinI khaMbhAtanA saMvat 1617 varSe kArtika sudi 11 tithau bhomavAre adyeha mahAnagara zrI dhaMdhUkAvAstavya UdIca jJAtIya pAhANairI zrIjIvAsutabrahmadAsa likhitaM / lekhakapAThakayoH ciraM cirakAla nandatu / baddhamuSTikaTigrIvA mandadRSTiradhomukhaH / kaSTena likhyate granthaH yatnena paripAlayet // kalyANaM bhUyAt / 1. A pratinA prAraMbhamAM namo vItarAya che. 50 mA patramAM AcArAMganA sUtranA aMtamAM je ullekha che te ame pR0 298 Ti09 mAM jaNAvelo che. pratinI samAptimAM pa9 mA patramAM nIce pramANe ullekha che-- mArAM niryuntiH samAtA // che // // zrI // // OM || zrIstu // 4 // saMvat 11ra varSe zrIpattanangre zrI kezavaMze so0 rAjU bhA0 zrA0 amarIputra jIvA bhA0 zrA0 vAruputra so0 mahipAla so0 gAMgA so0 gAMgAbhAryA zrA0 dhIrUputra so0 padmasiMha so0 harizcaMdra so0 zivacaMdra pramukhaparivArasahitena so0 gAMgAkena zrI kharataragacche zrI jinacaMdrasUrayastatpaTTe zrI jinasAgarasUrirAjAsteSAM paTTe zrI jinasuMdarasUrayastatpaTTAlaMkAra zrI jinaharSasUrINAmupadezena svapuNyaprabhAvanArthe zrI AcArAMgasUtraniryuktI ime alekhyetAm // zrIrastu // 2. A OM0 prati jovAno mane yoga prApta thayo nathI. eTale kacit jyAre pAThAMtara viSe saMdeha jevuM amane lAgyuM che tyAM ame haM. (?) ema lakhyuM che. juo pR0 283 Ti0 1. 3. A le. Adi prationA pADabhedo mULa pratiomAM barAbara joI ne, ame paNa tenI cokkasAI pharI lIdhI che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA zrIzAMtinAtha jaina jJAnabhaMDAranI tADapatra upara lakhelI prati uparathI tathA jaina sAhityavikAsamaMDaLanI kAgaLa upara lakhela prati uparathI vRttinA paNa pAThabhedo temaNe noMdhyA che jeno ame aneka sthaLe upayoga karyo che. A mATe temane paNa dhanyavAda ghaTe che. A uparAMta mudrita graMthomAM, zIlAcAryaviracitavRttisahita AcArAMgasUtranI bahu mahattvanI ane upayogI ane AvRttio (1 Agamoyasamiti prakAzita, ra RSabhadevajI kezarImalanI peDhI-- ratalAmathI prakAzita), AgamamaMjUSA, lipsIga jamainIthI prakAzita thayeluM vaoNlTara suthiMge saMpAdita kareluM prathama zrutaskaMdha sudhInu AcArAMgasUtra, terApaMthI zvetAMzvara mahAsabhA-kalakattA prakAzita Avo tad athAtsUz2A, jaina vizvabhAratI--lAn--prakAzita baMnathuttALi, A mudrita graMthono ame thoDA--vadhatA aMze upayoga karyo che, chatAM prAcIna hastalikhita sAmagrImAM dhaNI dhaNI atyaMta mahattvapUrNa vizeSatAono bhaMDAra bharelo che tethI A hastalikhita sAmagrIne AdhArabhUta rAkhIne ja A saMpAdana karavAmAM AvyuM che. AcArAMgasUtranA mULamAM tathA TippaNomAM, AdhArarUpe to amArI hastalikhita sAmagrIno ja ame upayoga karyo che. upara jaNAvelA mudrita graMtho sAthe A saMpAdananI tulanA karIne vAcako potAnI meLe ja A vAta spaSTa samajI zakaze. DaoN. vaoNlTara zukSiMge pUnA, tathA jarmanImAM khAlana ane goTiMgathI aneka hastalikhita pratio meLavIne AcArAMganA prathama zrutaskaMdhanuM saMpAdana karyuM che. AnuM prakAzana jarmanInA Leipzig zaherathI IsvIsana 1910 mAM thayuM che.? AmAM te te vAkyone chUTAM chUTAM pa!DIne chApyAM che. zloko ane zlokonA aMza jevAM lAgatAM vAkyone paNa chUTAM pADIne chApyAM che. ane jarmana bhASAmAM samajUtI ApatAM TippaNo paNa temAM sthaLe sthaLe ApyAM che. DaoN. suthiMge dhaNo ja parizrama karyo che, chatAM temanI paddhatinI ane temanI sAmagrInI paNa eka maryAdA che. temanA saMpAdananI samAlocanA karavA mATe nahi, paNa amAre khAsa kahevAnI vAta to khIjI ja che. romana lipimAM DaoN spriMganA prakAzana pachI tenA uparathI devanAgarImAM ghaNAM varSo pUrve enI AvRtti punAthI prakAzita thayelI che. 53 DaoN. zuthiMge badhe sthaLe pAThonI ekavAkyatA rAkhavA mATe amuka paddhati apanAvI che. jyAM thoDo thoDo pADabheda che te temaNe jarmana bhASAmAM jaNAvyo che. A ane AvI khIjI aneka spaSTatAo devanAgarI saMskaraNamAM AvI nathI. paraMtu devanAgarI saMskaraNa vAMcanArane evI samaja ubhI thAya che ke 'DaoN thiMge badhuM ja hastalikhita pratione AdhAre ja chApyuM che, eTale te dareka pATha mULamAM ja haze.' paraMtu khadhIvAra Ama hotuM nathI. ame OM zuzriMganuM jarmana pustaka ane tenA uparathI bhAratamAM devanAgarI saMskaraNa--ane pustako joyAM che. te uparathI amane Avo aneka sthaLe anubhava thayo che. udAharaNa tarIke--sUtra 99 mAM sadde jANe akhiyAlamALe... .Avo sUtrapATha maLe che. koI paNa pratimAM sad ya jAse pATha maLato nathI. chatAM 'AcArAMgamAM sthaLe sthaLe zloka jevA pATho che A saMskAranI utkaTatAne lIdhe ahIM paNu DaoN. suthiMge sadde phAse ahiyAsamANe NiviMda naMdiM iha jIviyassa / 1. AnuM punarmudraNa thaI ne jarmanImAM Kraus Reprint Ltd. Nendeln, Liechtenstein taraphathI I. sa. 1966mAM ACHARANGA SUTRA Erster Srutaskandha Von WALTHER SCHUBRING e rUpe prAzita thayuM che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 prastAvanA A pramANe zlokArdhanI kalpanA AcArAMgamULamAM karI che. TippaNamAM jarmana bhASAmAM jaNAvyuM che ke ya koI ja pratiomAM maLato nathI, cUrNamAM maLe che ane te ya ne sudhArIne lakhAyelo che. jarmana lakhANano aMgrejI bhAvArtha Avo che-- is ommitted in all the Mss. of the Text. In the que, a is corrected to 7. 24101 @4281 212 2 248 che ke ya pATha koI pratimAMthI DaoN. zubiMgane maLyo nathI. cUrNamAM paNa ya nA badale temane sa ja maLyo che ema teo lakhe che. cUNinI be pratino temaNe upayoga karyo che. amArI pAse cUNinI pratimAM Avo pATha maLe che-koIkamAM ladde la zAse 20 Avo pATha che, jyAre bIjI badhI pratiomAM rade zAse 20 evo ja pATha che. ahIM chaMdane barAbara besADavA mATe, amane maLelI badhI ja pratiomAM ane pachI maLatA no DaoN. zubiMga ullekha ja karatA nathI, ane koIka ja pratimAM je te vadhArAno azuddha pATha maLe che temAMthI ya kalpIne sade ya jANe kriyAmALe Avo pATha mULamAM Ape che. paraMtu A jarmana saMskaraNanA devanAgarI rUpAMtaramAM A badhI vAtono samAveza karyo na hovAthI, devanAgarI saMskaraNa vAMcanArAone ema ja lAge che ke "zuddhige badhA pATho AcArAMganI mULa prAcIna pratione AdhAre ja barAbara ApyA haze" ane pachI e ja pAThone mULanA mAnIne teo anusare che. A ame eTalA mATe lakhIe chIe ke jarmanI Adi dezomAM chapAyelA graMthomAM ghaNI spaSTatA temaNe jarmana Adi bhASAmAM ja prAyakarelI hoya che. A dezamAM e bhASA samajanArA virala hoya che ane temAM paNa saMskRta-prAkRta graMthonA je abhyAsI hoya che te te bhAgye ja e bhASA jANatA hoya che. eTale videzomAM chapAyelA graMthono upayoga karatAM, tenA saMpAdake TippaNI vageremAM lakhelI badhI hakIkto te bhASAnA jANakAra dvArA barAbara samajI laIne pachI teno upayoga karavo e icchanIya che. zuddhivitra, paMcama ririAI tathA sahItipaTA no upayoga karIne A graMtha vAMcavA sarvane vinaMti che. dhanyavAda ane abhinaMdana zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI prakAzita thatI A jaina AgamagraMthamAlAnA prakAzanamAM A pra. puNyanAmadheya sva. munirAjazrI puNyavijayajI mahArAja mULa strota rUpe rahyA che, e vAta ame prastAvanAnA prAraMbhamAM ja jaNAvI gayA chIe. IDara saMdhanI peDhInA kAryavAhakonA saujanyathI IDaranI prati maLI che. pATaNa saMghavI pADAnA bhaMDAranI vyavasthApaka sva. sevaMtIlAla choTAlAla paTavAnA suputronA saujanyathI AcArAMgamULa tathA vRttinI prati maLI che. lAlabhAI dalapatabhaI bhAratIya saMskRtividyAmaMdira(amadAvAda)nA niyAmaka 50 dalasukha 1. caNimAM saMpUrNa pA A pramANe che - sadde phAse ya0 AdiaMtaggahaNA. majhagmahaNaM / ahiyAsaNaM NAma iTThANiThesa rAgadosaakaraNaM / 2. jana zvetAMbara terApaMthI mahAsabhA tathA jainavizvabhAratI taraphathI prakAzita thayelA mAcAro mAM A sa ca aa pATha mULamAM svIkArI levAmAM Avyo che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA : bhAI mAlavaNiyAnA saujanyathI, bAkInI badhI ja hastalikhita sAmagrI Adi anukULatA avasare avasare jyAre jyAre jarUra paDe tyAre maLatI rahI che. AcArAMgasUtranA mudraNamAM mauja presanA mAlika, menejara tathA kaMpojhiTaroe mudraNakArya ghaNI ja vAra atyaMta zramajanaka thavA chatAM bairya rAkhI -- saujanyathI kArya saraLa banAvyuM che ane suMdara rIte paripUrNa karyuM che. zrI kAMtilAla DAhyAbhAI korA(mahAmAtra, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya)e Agamo pratye bhaktithI lAgaNI ane kunehapUrvaka saraLa ane ati suMdara rIte badhuM mudraNa-prakAzana kArya pAra utAryuM che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA TrasTIo, maMtrIo, koSAdhyakSo ane sabhyo tathA AgamaprakAzana samitinA sabhyoe atyaMta zrutabhakti ane zruta-bahumAnathI prerAIne jaina AgamagraMthamAlAnA prakAzananuM A vipuladravyayasAdhya atimahattvanuM kArya zire lIdhuM che tathA te aMge badhI vyavasthA karI che ane karI rahyA che. temanI bhAvanA haMmezAM utsAhavardhaka ane sahAyaka rahI che. munizrI dharmacaMdravijayajIe praphavAMcana, vividha pariziSTa taiyAra karavAM ityAdi aneka kAryomAM atyaMta bhaktithI vividha rIte khaDe page haMmezAM satata sahAya karI che. A puNyakAryamAM deva-gurukRpAe Ama vividha rIte sahAyaka sarvene amArA anekazaH dhanyavAda ane abhinaMdana che. paramapALa devAdhidevazrI arihaMta paramAtmA tathA sadagurudevanI kapa ane sahAyathI ja taiyAra thayelA A graMthane zrIzaMkhezvara pArzvanAtha prabhunA karakamaLamAM samarpaNa karIne ane te rIte prabhupUjana karIne Aje dhanyatA anubhavuM chuM. vikrama saMvata 2032 phAgaNa sudi 8 zrI zaMkhezvarajI tIrtha pUjyapAdaAcArya mahArAjazrImadvijayasiddhisUrIzvarapaTTAlaMkArapUjyapAdaAcArya mahArAjazrImadvijaya meghasUrIzvaraziSyapUjyapAda munirAjazrI bhuvanavijayA tevAsI muni mUvijaya Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIzaMkhezvarapArzvanAthAya namaH // AcAryamahArAjazrImadvijayasiddhisUrIzvarajIpAdapa bhyo namaH / AcArya mahArAjazrImadvijayamevasUrIzvarajIpAdapadmebhyo namaH / sadgurudevamunirAjazrIbhuvanavijayajIpAdapadmabhyo namaH / Amukham paramakRpAloH paramAtmanaH sadgurudevAnAM ca kRpayA zrImAcArAGgasUtrasya hastalikhitaprAcInavividhAdarzAdyanusAreNa saMzodhanaM vidhAya AgabhaktAnAM purata upnysyte| kevalajJAnotpattyanantaraM caturviMzatitamatIrthakareNa zramaNena bhagavatA zrIvIravardhamAnasvAminA prArabdhAM dharmadezanAmanusRtya bhagavacchiSyaiH zrIgautamAdibhirgaNadharaiH dvAdazAGgI praNItA, tatra AcArAGgaM prathamamaGgasUtram / asya prAdhAnyaM prAthamyaM ca jinapravacanasArabhUtatvAdinA hetukalApena AcArAGganiyuktau bhagavatA bhadrabAhusvAminA parameNa bahumAnena varNitam / etadviSayakA vakSyamANaviSayakAzca vividhA ullekhA gurjarabhASAnibaddhAyAmasmAkaM prastAvanAyAM vistareNa draSTavyAH / AcArAGgasUtrasya dvau zrutaskandhau / tatra prathama AcArAkhyaH zrutaskandho brahmacaryanAmnApi-navAdhyayanAsmakatvAd nvbrhmcrynaamnaapi-prsiddhH| tasyaiva cUlikArUpo dvitIyastu zrutaskandhaH 'agra'nAmnA 'AcArAgra'nAmnA vA vypdishyte| dvitIye zrutaskandhe paJca cUlAH, tAsu paJcamI nizIthAkhyA cUlA AcArAGgAt pRthakkRtya nizIthasUtranAmnA pRthak sUtrarUpeNa cirAd vyavaDhiyate, cUrNikRtaH zIlAcAryAdayazcApi AcArAGgasUtrasya caturthacUlikAparyantaM vyAkhyAM kRtavantaH, ato'tra prathamaH zrutaskandhaH cUlAcatuSTayAtmako dvitIyazca zrutaskandhaH AcArAGgasUtrarUpeNa mudrayitvA prkaashyte| racayitAraH-AcArAGgasUtrasya prathamaH zrutaskandhastAvat paJcamena gaNadhareNa bhagavatA sudharmasvAminA praNIta iti sarvasammatam / dvitIyasya tu zrutaskandhasya racanAyAM vividhA nirdezAH prApyante-'AcArAgrANi sthavirairviracitAni' iti AcArAGganiryuktau bhadrabAhusvAminaH, atra 'sthavirAH-gaNadharAH' iti AcArAGgacUrNikArAH, 'sthavirAH-zrutavRddhAH caturdazapUrvavidaH' iti AcArAGgavRttikRtaH zIlAcAryAH / tRtIya caturyo cUlike sthUlabhadrasya bhaginyA yakSayA sAdhvyA mahAvidehakSetrataH [bhagavataH sImandharasvAminaH sakAzAt ] AnIte ityapi AvazyakacarNi-pariziSTaparvAdau zrUyate / AcAraprakalpo bhagavatA bhadrabAhusvAminA navamapUrvato niyUMDha iti paJcakalpabhASyacUrNikArAH, AcAraprakalpo nizIthasyaiva nAmAntaram / adhyayanakramaH-AcArAGgasya prathame zrutaskandhe navAdhyayanAni, tatra saptamasya mahAparikSAkhyAsyAdhyayanasya paThana-pAThanaparaMparA cUrNikRtAM samaye nAsIditi 'saMpataM mahApariNNA Na paDhijai' iti AcArAGgacUrNikRtAM vacanAdavasIyate, 'tacca vyavacchinnam' iti vacanAd vRttikRtAM zIlAcAryANAM samaye tu tasya vyavaccheda AsIditi spaSTameva prtiiyte| dRzyatAM pR0 69 Ti0 1 / prathamazrutaskandhe'dhyayanAnAM yaH krama AcArAGganiyuktyAdAvupalabhyate sa eva SaSThamadhyayanaM yAvat samavAyAGgasUtrAdau dRzyate, saptamASTamanavamAdhyayanAnAM krame tu tatra bhedo dRshyte| dvitIye zrutaskandhe prathamAyAM cUlAyAM saptAdhyayanAni, dvitIyAyAM saptakakAbhidhAyAmapi saptAdhyayanAni, tRtIyAyAM caturthyAM ca cUlAyAmekaikamadhyayanamiti sarvasaMkhyayA ssoddshaadhyynaani| tatra dvitIyAyAM cUlAyAM yAni sapta adhyayanAni tatra cUrNikRdbhiH caturtho rUpasaptaikakaH paJcamazca zabdasaptaikako nirdiSTo vyAkhyAtaca Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 AcArAGgasUtrasya tathA, zIlAcAryAdibhivRttikAraistu caturthaH zabdasasaptakakaH paJcamazca rUpasaptaikako nirdiSTo vyAkhyAtazca tthaa| dRzyatAM pR0 239 Ti0 1, pR0 247 tti08| parimANam-prathamazrutaskandhasya aSTAdaza padasahasrANi parimANaM zAstreSu nirdiSTam / iyaM ca pAri. bhASikI pdsNjnyaa| yathA sUtrAntareSu pAThaparihANyA kAlAntareNa parimANe nyUnatvaM jAtaM tathA AcArAGge'pi jJAtavyam / samprati tu 32 akSarANAmeko'nuSTup zloka iti gaNanayA 'granthAgraM 800' iti saMdI0 pratau prathamazrutaskandhAnte ullekhadarzanAt prathamazrutaskandhasya 800 zlokAH parimANaM prtiiyte| sampUrNasya tu AcArAGgasya parimANaM 2454, 2554, 2644, 2654 iti vividharUpeNa pratiSu likhitaM dRzyate, dRzyatAM sU0 298 tti07|| racanAzailI-dazavakAlikacUAdiSu sUtrakRtAGgAdiSu ca AcArAGgasya racanAzailI abhihitA / etacca paJcame pariziSTe draSTavyam / prathamazrutaskandhasya racanA gadya-padyamizrA vilokyate, tatra prabhUtAni tAdRzAnyapi vAkyAni dRzyante yAni padyAMzasadRzAni' prtibhaanti| 'pUrva sampUrNAni padyAni bhaveyuH kAlAntareNa tu kasyacidaMzasya parigalanAt khaNDitapadyarUpANi vAkyAni saJjAtAni' ityapi saMbhavet , dRzyatAM pR0 65 paM. 10 ityasya paJcame pariziSTe tulanA / dvitIyazrutaskandhe tu SoDazamadhyayanaM padyAtmakam , aparANi tu paJcadaza adhyayanAni mukhyatayA gdyruupaannyev| __ pAThaparamparA-AcArAGgasUtre kAlAntareNa pAThabhedA api saJjAtAH, tataH cUrNikRdbhiH vRttikRdbhizca teSAM samakSaM yaH pATha AsIt tadanusAreNa vyAkhyA kRtA, ataH ubhayoH pAThayoH prathame zrutaskandhe kvacit kacit svatyo bhedo'pi dRzyate; dvitIye zrutaskandhe tu bhUyAn pAThabhedaH, tatrApi dazamAdhyayanAdArabhya anekeSu sthAneSu atIva atIva pAThabhedo dRzyate, dRzyatAM pR0 235 Ti0 3, pR. 240 Ti01, pR. 274 Ti.7, pR0 279 Ti.6 ityAdi / vRttikRdanusRtapAThaparamparApekSayA cUrNikRdanusRtA pAThaparamparA'tIva prAcInA prAyaH zobhanatarA ca pratIyate / samprati yA AcArAGgasUtrasya vAcanA vividhAsu pratiSUpalabhyate sA vRttikRdanusRtapAThaparamparayaiva saha prAyazaH saMvadati / yApanIyasaMve'pi AcArAGgasya vibhinnA viziSTA vA pAThaparamparA AsIt / kenacidaMzena zvetAmbaratulyaH kenaciccAMzena digambaratulyo yApanIyasaMgho'pi purAtanakAle AsIt / AcArAGgasyAsya saMzodhane AcArAGgacUrNi-vRtti-nizIthacUAdayo bahavo granthA atra upayuktAH, tebhyazcAneke pAThAstatra tatra ttippnnessuuddhtaaH| tatra yadyapi teSAM granthAnAM pRSThAdikaM mudritagranthAnusAreNa nirdiSTaM tathApi pAThAH prAcInahastalikhitagranthAnusAreNaiva nirdiSTAH, ato'troddhRteSu pATheSu mudritAd yatra bhedo dRzyate tatra vyAmoho na vidheyaH / ete ca pAThabhedA A. pra. munirAjazrI puNyavijayajImahodayaiH mahatA parizrameNa prAcInatarahastalikhitagranthAnusAreNa sNgRhiitaaH| pariziSTAni-upayogIni paJca pariziSTAnyapi atra saMyojitAni / AcArAGgasUtre yatra sa eva tAdRzo vA pAThaH punaH punarAvartate tatra 'jAva' ityabhidhAya aGkanirdezaM vA vidhAya saMkSiptaH pATha upnystH| etAdRzeSu sthAneSu 'jAva' zabdagrAhyA aGkagrAhyAzca pAThA dvitIyapariziSTa drshitaaH| paJcame pariziSTe jaina-bauddha-vaidikagranthaiH saha tulanA kvacit kvacit kRtA'sti, adhyayananAmnAM spaSTIkaraNaM pAThAnAM kvacicchuddhIkaraNaM cApi tatra vartate / vyAkhyAH -AcArAGgasUtrasya samprati upalabhyamAnAsu vyAkhyAsu caturdazapUrvavidA bhagavatA bhadrabAhusvAminA viracitA niyuktiH prAcInatamA vyaakhyaa| 1. yadyapi SaTsu AdyAdhyayaneSu paJcadazaiva saMpUrNAni padyAni asmAbhinirdiSTAni tathApi 'dvipAdAdyAtmikApi gAthA bhavati' iti zrAvakabhUmau bauddhAcAryasya asaGgasya vacanena bahUnyapi padyAnyatra sambhavanti / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukham tataH paraM gandhahastiviracitaM zastraparijJA[prathamAdhyayana] vivaraNamAsIt / etacca samprati nopalabhyate / tataH param AcArAGgacUrNiH, iyaM ca atiprAcInA suutr-niyuktivyaakhyaa| bauddhAcAryanAgArjunadiGnAgayorvacanAni, IzvarakRSNaracitasAMkhyakArikAta uddhRtA kArikA, yApanIyAnAM nirdeza ityAdi bahutaramaitihyopayogyapi tatra lbhyte| tataH paraM zIlAcAryaviracitA mahatI vRttirupalabhyate / imAmeva vRttiM prAdhAnyena upajIvya kAlAntare'nyairviracitA anekAH saMkSiptA vRttayo'pi uplbhynte| zIlAcAryasyaiva zIlAGkAcAryanAmnA prsiddhiH| 'AcAryazrIzIlAMgaviracitAyAm AcAraTIkAyAM dvitIyazrutaskandhaH parisamAptaH' ityapi 1467 varSe tAlapatroparilikhitAyAM zIsaM0 pratau pratyante dRzyate / ___ khaMbhAtasthaprAcInatarapratyanusAreNa 784 zakasaMvatsare zIlAcAryeNa vRttiriyaM vircitaa| aparAsu pratiSu 798 zakasaMvatsare vaizAkhazuddhapaJcamyAM vRttiriyaM viracitA ityullakho dRshyte| kAsucittu pratiSu '772 guptavarSe prathamazrutaskandhavRttiH, 798 zakavarSe dvitIyazrutaskandhavRttiviracitA' ityapi prathamazrutaskandhAnte dvitIyazrutaskandhAnte ca krameNollekho dRzyate / dRzyatAM striinirvaann-kevlibhuktiprkrnnprstaavnaa| pratayaH--asya saMzodhane AdhArabhUtAnAmAcArAGgasUtrasya pratInAM saMkSepata IdRzaM svarUpamzAM0= zrIzAntinAthajainajJAnabhaMDAra(khaMbhAta)satkA pratiH, kramAGka 1 khaM0 == zrIzAntinAthajainajJAnabhaMDAra(khaMbhAta)satkA pratiH, kramAGkaH 3 je0=zrIjinabhadrasUrijJAnabhaMDAra (jesalamera)satkA pratiH, kramAGka 1 khe0=khetaravasIjJAnabhaMDAra(pATaNa)satkA pratiH 'saM0 = saMghavIpADAjJAnabhaMDAra(pATaNa)satkA hrasvA pratiH 15"42" iMcapramitA 1. asyAH praterante yAni lekhakAdinAmAni ullikhitAni dRzyante tadanusAreNa vaikramasya trayodazazatakasyottarArdhe pratiriyaM likhiteti prtiiyte| sa cAyamullekhaH saM0 pratyante "uttuMgaH saralaH suvarNaruciraH zAkhAvizAlacchaviH, sacchAyo guruzailalabdhanilayaH prvshriyaalNkRtH| sadvattatvayutaH supanagarimA muktAbhirAmaH zuciH, pallIpAla iti prasiddhimagamad vaMzaH suvaMzopamaH // 1 // nistomaH paripUrNavRttamahimA muktAmaNiH projjvala statrAbhUdvimalollasadvasurasau zrIcaMdranAmA gRhii| zrImatpArzvajinezvarasya sadanavyAjena yenAhito, medinyAM svayazaHprakAzadhavalaH sphUrya(ja)kirITaH sphuTaM // 2 // tasyAsId gRhamedhinI jinavacaHpIyUSapUrNazruti AI ityamidhA budhairmurariporlakSmIriva procyte| sA prAcIva vivekisAbhaDa-sudhIsAmaMtasaMjJau sutau, __sUryAcaMdramasAviva sphuTakarau dhatte sma putrAzayau // 3 // AsIt tadbhaginI svavaMzanabhasaH saccaMdrikA nirmalA, nAmnA zrImatirAzritAgamamatiH saddarzanAlaMkRtiH / zrutvA jainavaco vivecya vividha saMsAraniHsAratA, sadyaH zrIjayasiMhasUrisavidhe dIkSAmasAvagrahIt // 4 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAgasUtrasya ___ saMdI0 = saMghavIpADAjJAnabhaMDAra(pATaNa)satkA dIrghA pratiH 32"42" iMcamitA, vaikrame 1467 varSe likhiteyaM prtiH| evaM SaT tAlapatroparilikhitAH prtyH| atha kAgadapatroparilikhitA aSTau pratayaH-- i0 = IDara jainazvetAmbarasaMghapeDhIsatkA pratiH jai0 = jainasAhityavikAsamaMDala(muMbaI)satkA pratiH he 1, 2, 3= zrIhemacandrAcAryajainajJAnamandira(pATaNa)satkAstisraH pratayaH lA0, lA 1 = lA0 da0 bhA0 saM0 vidyAmandira(ahamadAbAda)satkaM pratidvayam ji0 = jinahaMsasUriviracitadIpikAsahitA pratiH lA0 da0 bhA0saM0 vi0 stkaa| Asu zAM0 pratiH 204 tamasUtraparyantameva vrtte| je0 prateH 31 tamasUtraM yAvadevopayogaH kRtH| . lA 1-ji0 pratyorapi kvacidevopayogaH kRtH| saMdI0 pratiH samagragranthamudraNAnantarameva labdhA, atastatratyAH pAThabhedA viziSTAH saMdI0pratipAThAH ityatrAvazyaM vilokniiyaaH| zuddhipatrakamapi upayujyaiva paThanIyo'yaM grnthH| dhanyavAdaH-asyA jainAgamagranthamAlAyAH prakAzane bIjarUpAH prANabhUtAzca sva. AgamaprabhAkaramunirAja zrI puNyavijayajImahAbhAgAH, saMzodhanopayoginI sAmagryapi yAvajjIvaM mahatA parizrameNa taiH sNgRhiitaa| ahamadAbAdasthe lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRtividyAmandire vidyamAneyaM sAmagrI tanniyAmakaiH 'paM0 dalasukhabhAI mAlavaNiyA' mahodayaiH mahatA saujanyena pradattA, aparApi ca sAmagrI sthAnAntarata AnAyya prdttaa| maujamudraNAlayasyAdhipatibhiH kAryavAhakaizca parameNa saujanyena mudrito'yaM grnthH| sIsakAkSarasaMyojaka (kaMpojhITara)vargeNApi mahatA mahatA zrameNa kaSTenApi ca mudraNakAryamidaM pAraM prApitam / zrImahAvIrajainavidyAlayasya kAryavAhakamahAnubhAvaiH jinAgameSu paramabhaktyA vipuladhanavyayAdisAdhyaM mahat kAryamidamaGgIkRtamasti, etAdRze kArye mahad dhairya vyavasthA caapekssyete| zrImahAvIrajainavidyAlayasya mahAmAtraiH 'zrI kAntibhAI korA' ityebhirmahAnubhAvaiH sarvApIyaM mudraNaprakAzanAdivyavasthA mahatyA zrutabhaktyA parameNa saujanyena kauzalyena ca vihitaa| munizrIdharmacandravijayena prAgmudritapatra(prupha)paThanAdiSu vividheSu kAryeSu anavarataM sAhAyakaM bhaktipUrNacetasA anusstthitm| evamasya saMzodhanAdau vividhaprakAraiH upakAriNaH sarve'pi mahAnubhAvA anekazo dhanyavAdamarhanti / tasyA eva bhaginyA zAMtUnAmmA(mnyA) vishaalmbhilekhy| AcArasatrapastakamiha dattaM zrImatigaNinyai // 5 // iMduryAvadamaMdamaMdaragiriryAvat surANAM sarid , yAvad yAvadilAtalaM jalanidhiryAvannabhomaMDalaM / yAvat sAMdramaniMdyanaMdanavanaM yAvad yazo'styarhatA, yAvat tAvadiha prabodhataraNirnayAdasau pustakaH // 6 // etat pustakamamalaM sakalaM zrIdharmaghoSasUrINAM / vyAkhyAhetorarpitamiha sadyaH zrImatigaNinyA // 7 // " Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukham gurucaraNapraNipAtaH-anantopakAriNAM pUjyapAdAnAM pitRcaraNAnAM gurudevAnAM munirAjazrI bhuvanavijayajImahArAjAnAM kRpayA kAryamidaM sampannam , teSAM caraNeSu anantazaH praNipAtaM kromi|| prabhupUjanam-paramakRpAlUnAM paramezvarANAM zrIzaGkhazvarapArzvanAthaprabhUNAM prasAdAt sAhAyyAccaiva kAryamidaM sampannamiti teSAM karakamaleSu anantazaH praNipAtapUrvakaM bhaktibharanirbhareNa cetasA puSpAJjalirUpamenaM granthaM nidhAya prabhupUjanaM vidhAya prasIdati me cetH| vikramasaMvat 2032, ASADhazukaSaSThI (prabhumahAvIracyavanakalyANakadinam) uMdarA (tA. pATaNa) ). ityAvedayatipUjyapAdAcAryamahArAjazrImadvijayasiddhisUrIzvarapaTTAlaGkArapUjyapAdAcAryamahArAjazrImadvijayameghasUrIzvaraziSyapUjyapAdamunirAjazrIbhuvanavijayAntevAsI muni jambUvijayaH Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FOREWORD By the grace of Supreme Soul and spiritual teachers I am able to present before the lovers of Jaina Agamas the critical edition of the Acarangasutra. While preparing this edition, I utilized many old manuscripts and scrutinized various readings yielded by them. On the attainment of omniscience Lord Viravardhamana, the twenty-fourth Jaina tirthankara, commenced to deliver religious discourses. Following these discourses, his direct principal disciples Gautama and others composed the twelve Anga works (dvadasanga). Among these twelve works, the Acarangasutra occupies the first place. Rev. Bhadrabahusvami explained, with great respect, its importance and the first place accorded to it, giving many supporting reasons, the foremost being the one that it contains the essence of the preachings of Lord Mahayira. All the textual evidences pertaining to this point are given at length in my Gujarati Introduction. The Acarangasutra consists of two Sruta-skandhas (Two Groups of Scriptural writings). The first one is known by the name of Acara or Brahmacarya or Navabrahmacarya. It is called Navabrahmacarya because it contains nine chapters (adhyayanas). The second sruta-skandha is of the nature of an appendix (culika) and is known by the name of 'Agra' or 'Acaragra'. It contains five appendices (culas). Among them the fifth one is called Nisitha-culi. Since long this fifth cula has been separated from the Acarangasutra and has been considered to be an independent sutra called Nisithasutra. Even the author of Curni and Silacarya and others commented on the Acarangasutra up to the end of the fourth cula. Hence the present volume of the Acarangasutra contains the first Sruta-skandha up to the end of the fourth cula. Authorship: All unanimously hold that Rev. Sudharmasvami, the fifth direct disciple of Lord Mahavira, has composed the first Srutaskandha. Regarding the authorship of the second sruta-skandha, there are various views. Rev. Bhadrabahusvami, in his Niryukti on the Acarangasutra, states that sthaviras have composed the Acaragras. While commenting on this statement of Rev. Bhadrabahu, the author of the Curni, asks us to understand the term 'sthavira' in the sense of 'ganadhara' (direct principal disciple of Lord Mahavira). Silacarya, the author of the Acarangavrtti, takes this term 'sthavira' in the sense of Elders by dint of their knowledge, that is, knowers of the fourteen Purvas. In the Avasyakacurni and the Parisistaparva we are told that the third and the fourth culas have been brought from (Lord Simandharasvami in) Mahavidehaksetra by the nun Yaksa, a sister of Sthulabhadra. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 FOREWORD The author of the Pancakalpabhasyacurni is of the opinion that Acaraprakalpa (i.e. Nisitha) is the systematic arrangement of the material taken from the ninth Purva, this systematic arrangement done by Rev. Bhadrabahu. Order of Chapters: As we know, the first Sruta-skandha of the Acarangasutra contains nine chapters. The seventh one is known by the name of Mahaparijna. Its study was not prevalent in the days of the author of the Acarangacurni. That is, it did not find place in the curriculum of Jaina monks in his days. This can be gathered from his remark : 'sampatam mahaparinna na padhijjai' (='here ends Mahaparinna which is not studied). And in the days of Silacarya it was lost. This is clearly stated by Siacarya. He says: 'tac ca vyucchinnam' (= and it is completely destroyed'). (See p. 69, f.n. 1.) The order of the first six chapters of the first Sruta-skandha, which is accepted in the Acaranganiryukti and the other commentaries is the same as is found mentioned in the Samavayangasutra and the other similar works. But there is difference of opinion regarding the order of the remaining three chapters of the first Sruta-skandha. In the second sruta-skandha the first cula contains seven chapters, the second one which is named Saptaika also contains seven chapters and the third and the fourth culas contain one chapter each. Thus in all there are sixteen chapters in the second sruta-skandha. Among the seven chapters of the second cula, according to the author of the Acarangacurni, the fourth one is Rupasaptaika and the fifth one is Sabdasaptaika. He mentions as well as comments on them in this order. But Silacarya and other commentators reverse the order of these two chapters. For them Sabdasaptaika is the fourth chapter and Rupasaptaika is the fifth one. They comment on them in this order. (See p. 239, f.n. 1; p. 247, f.n. 8.) Extent: In the Scriptures it is mentioned that the extent of the first Sruta-skandha is equal to eighteen thousand padas. The term 'pada' is technical. The extent of the Acarangasutra has been reduced on account of the loss of some portion of the text with the passage of time. This is what has happened in the case of the extent of other Sutras too. At present the measure of one anustup sloka is 32 letters. And in measuring the extent of a particular text this anustup sloka is taken as a unit of measurement. The remark "granthagra 800' occurs at the end of the first Sruta-skandha in ato ms. This remark enables us to infer that the extent of the text of the first sruta-skandha is 800 anustup slokas. The extent of the complete text of the Acarangasutra is given differently in different mss. Some mss. give 2,454, some 2,554 some 2,644 and some 2,654 slokas as the extent of the complete text of the Acarangasutra. Sabdangacurni, the of the seco Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FOREWORD Style: The style of the Acarangasutra is described in the Curni, etc., of the Dasavaikalikasutra as well as of the Sutrakrtangasutra For this description one may refer to the fifth Appendix (Parisista). The first Sruta-skandha is a composition in mixed verse and prose. Again, therein we find so many sentences which look like parts of verses. Formerly there were complete verses. But with the passage of time some portions of these verses were lost. So, there came into existence these sentences of broken verses.' This view is also plausible. (See Appendix V, p. 65, line 10.) In the second Srutaskandha the sixteenth chapter is composed in verses and all the remaining chapters are mainly composed in prose. 65 Traditions of Readings: With the passage of time different readings cropped up in the Acarangasutra. The authors of the Curni and the Vrtti accepted the versions that were before them and following those versions they wrote their commentaries. Hence, these two versions at some places in the first Sruta-skandha differ from one another but the difference is very slight. On the other hand, in the second Sruta-skandha the versions differ widely. There too from the tenth chapter onward there are many places where the difference of readings is very great (see p. 235 f.n. 3, p. 240 f.n. 1, p. 274 f.n. 7, p. 279 f.n. 6, etc.). The tradition of readings, followed by the author of the Curni is much older and better than the one followed by the author of the Vrtti. The version which we now find in different mss. is mostly in consonance with the tradition of readings, followed by the author of the Vrtti. There existed even in the Yapaniya-sangha a different and distinct tradition of readings of the Acarangasutra. This Yapaniya-sangha that resembled the Svetambara-sangha in some points and the Digambara-sangha in some other points existed in olden days. In the preparation of the critical edition of the Acarangasutra, we have consulted with profit many works like Acarangacurni, the Acarangavrtti and the Nisithacurni. We have noted in the footnotes many readings yielded by them. Though the page numbers, etc., are given according to the printed editions, the readings are given according to the old mss. So one should not get confused, noticing the difference between the noted readings and the actual readings found in those printed texts. Late Agama-Prabhakara Muniraja Shri Punyavijayaji took great pains to collect all these readings from various mss. Appendices: The present critical edition of the Acarangasutra is embellished with five useful appendices. Wherever in the Acarangasutra there occurs the repetition of the same or similar textual portion, the concerned textual portion is abridged by the usage of 'java' or numerals. All the textual portions that are suggested by 'java' or Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 FOREWORD numerals at these concerned places are mentioned in the second Appendix. The fifth Appendix is devoted to the comparison of some sentences or passages of the Acarangasutra with the similar ones found in the Vedic and the Buddhist works. The explanations of the titles of different chapters are given in this Appendix. Moreover, corrections are also given in this Appendix. Commentaries: Among the available commentaries of the Acarangasutra, the Niryukti composed by Rev. Bhadrabahusvami, a knower of fourteen Purvas, is the oldest. The next, in the chronological order, comes the Sastraparijna (-prathamadhyayana-) vivarana written by Gandhahasti. But it is not extant. The Acrangacurni is composed after this vivarana. The Curni explains both the Sutra and the Niryukti. A good amount of historical material is found in it. It quotes the words of Buddhist Nagarjuna and Dinnaga. A verse from the Sankhyakarika of Isvarakrsna is also quoted in it. Again it contains references to Yapaniyas. In chronological order after the Curni, comes the extensive commentary by Silacarya. It is available. Mainly depending on this commentary many acaryas later on composed several concise commentaries which are also available. Silacarya is well-known by the name of Silangacarya. At the end of the palm-leaf ms. sfero there occurs the following sentence written in the year 1467 V.S.: 'acaryasrisilangaviracit ayam acaratik ayam dvitiyasrutaskandhah parisamaptah'. According to the older ms. available in Cambay, Silacarya composed his commentary in Saka Samvat 784. Other mss. mention that it was composed on the fifth day of the bright half of Vaisakha in the saka Samvat 798. Some other mss. contain at the end of the first Sruta-skandha the statement "772 guptavarse prathamasrutaskandhavrttih viracita' and at the end of the second sruta-skandha the statement 6798 sakavarse dvitiyasrutaskandhavrttir viracita'. For details one may refer to the Introduction to the Strinirvana-kevalibhuktiprakarana. Manuscripts : In the preparation of the critical edition of the Acarangasutra we have utliised six palm-leaf mss. and eight paper mss. They are represented by the signs o, o, o, o, o, eto, go, o, 292, 23, go, 19 and fo. The first six are palm-leaf mss. and the rest are paper mss. This ms. belongs to Sri santinatha Jaina Jnana-Bhandara, Cambay. It bears No. 1. This ms. also belongs to the same Bhandara. It bears No. 3. This ms. is preserved in the Jinabhadrasuri Jaina Jnanabhandara, Jesalmer. It bears No. 1. TO Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khe0 saM0 a ziato i0 lA0, lA1 ji0 FOREWORD 67 This ms. belongs to Khetaravasi Jnanabhandara, Patan. This ms. belongs to Sanghavipada Jnanabhandara, Patan. Its size is 15" x 2". On the basis of the proper names occurring in the colophon1 at the end of the ms., we can infer that it should have been written in the second half of the thirteenth century of Vikrama Era. This ms. which is very long (dirgha) belongs to Sanghavipada Jnana-bhandara, Patan. Its size is 32"x 2". It has been written in 1467 V. S. 0 This ms. belongs to Jaina Sahitya Vikas Mandal, Bombay. ,, These three mss. are preserved in Sri Hemacandracarya Jaina Jnanamandir, Patan. This ms. belongs to Idar Jaina Svetambara Sangha Pedhi. These two mss. are preserved in the Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidyamandir, Ahmedabad. This ms. also belongs to the Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidyamandir, Ahmedabad. It contains Dipika by Jinahamsasuri. * ms. contains the text up to 204th Sutra. We have utilized the text contained in the ms. up to 31st sutra. 1 and fo mss. have been consulted only occasionally. When we got the saMdI0 ms., the entire text had already been printed. We advise the readers to study 'Visistah Pratipathah' (Important Readings Yielded by o ms.). Readers are advised to read the text only after correcting it according to the Suddhipatram (Errata) given in this volume. Acknowledgements: We gratefully remember Late Agamaprabhakara Muniraja Sri Punyavijayaji who conceived this Scheme of Jaina Agama Series and remained engaged, up to the end of his life, in collecting the material necessary for editing the texts of the Jaina Agamas. This material is in the safe custody of the Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidyamandir, Ahmedabad. Our thanks are due to Pt. Dalsukhbhai Malvania, Director of the Vidyamandir, for making available to us this material as also the material from other places. Our sincere thanks are also due to the members of the Managing Board of the Shri Mahavira Jaina Vidyalaya for undertaking this scheme involving heavy expenditure. Their devotion to scriptures is exemplary. They have great patience and organizing capacity which are required in carrying out such a stupendous task. 1 Refer to footnote No. 1, pp. 59-60 of Amukham. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 FOREWORD Shri Kantilal Dahyabhai Kora, Registrar, Shri Mahavir Jaina Vidyalaya, has taken keen interest in the publication work. He has been very careful to see that all the work regarding the Press goes on smoothly and uninterrupted. His hard work deserves appreciation. We cannot forget Muni Shri Dharmachandravijaya who has helped us by way of reading proofs and doing other necessary things. Shri V. P. Bhagvat of the famous Mouj Printing Bureau, Bombay, deserves our heart-felt thanks for providing us with the various printing facilities. I respectfully remember my father and spiritual teacher (in the worldly and spiritual lives respectively), His Holiness Late Muniraja Shri Bhuvanavijayaji. I could accomplish this onerous task through his profound grace. I derive constant inspiration from Lord Shri Sankhesvara Parsvanatha, the Compassionate par excellence. His grace has instilled in me the mental power necessary for accomplishing this task. I, with mind full of devotion, offer this work to Him. Vikrama Samvat 2032, Sixth day of the Bright half of Asadha, Umdara (Dist. Patan). Muni Sri Jambuvijayaji Disciple of Late His Holiness Muniraja Sri Bhuvanavijayaji Maharaja Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdanopayuktagranthasUciH granthaH prakAzakAdi anuyogadvArasUtram zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI aMgasuttANi jaina vizvabhAratI, lADanUM aMguttaranikAya pAliprakAzana maMDala, bihAra AcArAGganiyukti / AgamodayasamitiH, tathA AcArAgaGgasUtrasya zIlAcAryaracitA vRttiH / motIlAla banArasIdAsa (dilhI) AcArAGgasUtra-prathamazrutaskandha sampAdaka-WALTHER SCHUBRING prakAzaka-Kraus Reprint Ltd. Nendeln, Liechtenstein, 1966. devanAgaryAM lipyAM prakAzikA -jainasAhityasaMzodhakasamitiH, punA AyAro taha AyAracUlA jaina zvetAmbara terApaMthI mahAsabhA, kalakattA AvazyakacUrNiH zrIRSabhadevajI kesarImalajI, ratalAma AvazyakabhASyam AgamodayasamitiH AvazyakasUtrasya malayagirisUriracitA vRttiH AvazyakasUtrasya hAribhadrI vRttiH IzAvAsyopaniSad uttarAdhyayanasUtram aupapAtikasUtram kalpasUtram kalpasUtravRttiH kalpadrumakalikA kiraNAvalI " dIpikA , pradIpikA sandehaviSauSadhiH subodhikA kauzItakI upaniSad chAndogyopaniSad jambUdvIpaprajJaptiH zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI AgamodayasamitiH sArAbhAI navAba velajI zivajI, muMbaI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara paM. maphatalAla jhaveracaMda AgamodayasamitiH Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdanopayukta granthasUciH jayadhavalA digambara jainasaMgha caurAsI, mathurA tattvArthasUtram / devacaMda lAlabhAI jainapustakoddhAra phaMDa, tattvArthabhASyam / surata tattvArtharAjavArtikam bhAratIya jJAnapITha, kAzI taittirIyopaniSad dazavai0 = dazavaikAlikasUtram zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI dazavai0 cU0 =dazavaikAlikacUrNiH prAkRtaTeSTa sosAyaTI dazAzrutaskandhacUrNiH maNivijayajIgaNigranthamAlA dvAdazAraM nayacakram jaina AtmAnandasabhA, bhAvanagara nandIsUtram zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI nandIcUrNiH prAkRtaTekTa sosAyaTI nandIvRttiH (hAribhadrI) nandIvRttiH (malayagirIyA) AgamodayasamitiH nizIthasUtram ) nizIthacUrNiH sanmati jJAnapITha, AgarA nizIthabhASyam ) nRsiMhottaratApanI upaniSad paMcakalpabhASyam paJcAzakavRtti pariziSTaparva jainadharma prasAraka sabhA, bhAvanagara prabhAvakacaritram nirNayasAgara presa, tathA siMghI jaina graMthamAlA bRhatkalpasUtram bRhatkalpasUtrabhASyam jaina AtmAnanda sabhA, bhAvanagara bRhatkalpasUtravRttiH brahmopaniSad bhagavadgItA majjhimanikAya pAliprakAzanamaNDala, bihAra mUlArAdhanA(bhagavatI ArAdhanA)vRttiH sakhArAma nemacaMda di0 jaina pranthamAlA, vijayodayA solApUra rAjapraznIyasUtram Agamodayasamiti vigrahavyAvartanI bauddhasaMskRtagraMthAvalI 10, mithilA vidyApITha visuddhimaggo bhAratIya vidyAbhavana, muMbaI pAligraMthamAlA, vArANasI " saTIka Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdanopayuktagranthasUciH 71 vyavahArasUtram / vyavahArasUtravRttiH / zrAvakabhUmi SaTkhaNDAgama-dhavalA TIkA samavAyAGgasUtram sUtrakRtAGgam sUtrakRtAGgacUrNiH sUtrakRtAGgavRttiH sampAdaka--mANekamunijI kAzIprasAda jAyasvAla ricarsa insTITayuTa, paTaNA jainasAhityoddhArakaphaMDa, amarAvatI AgamodayasamitiH zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI prAkRtaTeTasosAyaTI AgamodayasamitiH tathA motIlAla banArasIdAsa (dilhI) jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara AgamodayasamitiH strInirvANa-kevalibhuktiprakaraNe sthAnAGgasUtram haThayogapradIpikA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saGketavivaraNam rooto [1] AcArAgasUtrasya hastalikhitAnAmAdarzAnAM saGketAH [eteSAM saGketAnAM vivaraNaM prastAvanAto'vagantavyam ] i0-i0 saMjJaka AcArAgasUtrasya hastalikhita AdarzaH khe0-khe0 ,, ji0-ji0, je0-je0, jai0- jai0 , lA0 - lA0 ,, zAM0 - zAM0 ,, saM0-saM0, saMdI0-saMdI0, he 1 - he 1, he 2- he 2 , he 3 - he 3 ,, [2] apare saGketAH cU0 -AcArAGgacUrNiH, AcArAGgacUrNikRtAM sammato vA AcArAGgasUtrapAThaH < cUpA0 >=AcArAGgacUrNikRdbhinirdiSTam AcArAGgasUtrasya pAThAntaram Ti-TippaNam [kheTi0-khe0saMjJakAdantiH kenacillikhitaM prAcInaM TippaNam ] [saMTi0-saM0 , , , , ] pR0- pRSTham paM0 - patiH mu0- mudritam AcArAGgasUtram AgamodayasamitiprakAzitam mU0 = AcArAGgasUtrasya hastalikhitAdarzeSu mUle pUrva bhinnaH pATho likhitaH pazcAttu kenacit saM0 saMzodhitaH tatra mUlapAThasyopadarzanArtha khemU0 jaimU0 hemU0 ityAdayaH saGketAH prayuktAH __ yastupAThaH pazcAt saMzodhya upanyastaH tadarthaM khesaM0 saM0 hesaM0 ityAdayaH sngketaaH| zI0- zIlAcAryaviracitA AcArAGgasUtrasya vRttiH, zIlAcAryasammato vA AcArAGgasUtrapAThaH < zIpA0 >=zIlAcAryanirdiSTam AcArAGgasUtrasya pAThAntaram A. VI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saGketavivaraNam zIkhaM 1 = AcArAGgasUtrasya zIlAcAryaviracitavRtteH khaMbhAtanagare zrIzAntinAthamandirasatke zIkhaM 2 | jJAnabhANDAgAre vidyamAnaH tAlapatreSu likhita eka AdarzaH zIkhaM 1 iti saGketitaH zIjai0 aparastu tAdRza evAdarzaH zIkhaM 2 iti saGketitaH / pattananagare saMghavIpADAmadhye zIsaM0 vidyamAnastAlapatreSu likhita AdarzaH zIsaM0 iti saGketitaH / ' muMbaI ' nagare jaina sAhitya vikAsamaNDale vidyamAnaH 'kAgaja ' patroparilikhitastu AdarzaH zIjai0 iti saGketitaH / ataH ' zIkhaM 1', 'zIkhaM 2', 'zIjai0' iti saMketena tatratyaH pATha iti bodhyam / sU0 - sUtram 74 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtrasya viSayAnukramaH sUtrAkAH pRSThAGkAH 1-298 1-102 1-16 viSayaH AcArAgasUtram prathamaH zrutaskandhaH (9 adhyayanAni) prathamamadhyayanaM zastraparizA (7 uddezakAH) prathama uddezakaH 'zrutaM mayA bhagavatA vIravardhamAnasvAminA evamAkhyAtam' iti sudharmasvAminA jambUsvAminaM prati granthopanyAsaH, keSAJcit 'pUrvAdidizAta mAgato'ham' iti saMjJA'bhAvaH, Atmana aupa. pAtiketaratvajJAnAbhAvaH, pUrvAparabhavajJAnAbhAvazca sahasanmatyAdinA [jAtismRtyAdinA] tajjJAnam, 'so'ham' ityasya jinavacanAnusAreNArthaH, pUrvAparajanmAnugatasya bhAtmanaH pratipAdanam tadvedinaH eva yAthArthena mArama-loka-karma-kriyAvAditvam jJAtavyAH karmasamArambhAH aparijJAtakarmaNo'pAyAH parijJAvarNanam parijJAtakarmaNo munitvam dvitIya uddezakaH lokasya mArta-parighunatvAdi pRthivyAH sacetanatvamanekajIvAdhiSThitatvaM ca . 'pRthivIsamArambhe kRta-kAritA-'numatibhiH pravartamAnasya ahitAdi' iti sambudhyamAnasya samyag jJAnam andhAdivat pRthivIjIvAnAmapi vedanA parijJayA nividhena pRthvIdaNDaviratasya munitvam tRtIya uddezakaH bhanagArasvarUpam niSkramaNakAlInazraddhAyAH sadA'nupAlanIyatvam mahApuruSairArAdhitapUrvo'yaM mArgaH akutobhayaH saMyamaH apkAyalokasya pAtmanazva abhyAkhyAnaM na kartavyam bhapkAyavadhe doSAH bhapAM sacetanasvamitarajIvAzritatvaM ca, apkAyavadhe'dattAdAnam, 11 12-14 16-18 23-25 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 pRSThAkAH sUtrAkAH 27-28 29-31 mm 34-36 viSayAnukramaH viSayaH anyamatapradarzanaM dUSaNaM ca parijJAya bhaSkAyavadhaviratasya munitvam caturtha uddezakaH tejaskAyalokasya Atmanazca abhyAkhyAnaM na kartavyam pramatta eva daNDaH tejaskAyikajIvasamArambhe doSAH tejaskAyasamArambhe'nyajIvAnAmapi vadhaH parijJAya tejaskAyavadhaviratasya munitvam paJcama uddezakaH vanaspatyArambhAduparatasya anagAratvam zabdAdayo guNA eva saMsAre AvartarUpAH vanaspatikAyikajIvavadhe doSAH vanaspateH sacetanatvam parijJAya vanaspativadhaviratasya munitvam / 38-39 42-44 45 46-48 12-14 50-51 52 SaSTha uddezakaH asajIvAnAM bhedAH, sarveSAM jIvAnAM duHkhaM mahAbhayam sajIvasamArambhe doSAH, asajIvahiMsAyAH kAraNam prasavadhAd viratasya munitvam 14-16 14 14-15 57-59 60 saptama uddezaka: vAyukAyikajIvavadhaparihAre yogyaH vAyukAyikajIvavadhe'pAyaH vAyukAyavadhe'nyajIvAnAmapi vadhaH parijJAya vAyuvadhAd viratasya munitvam mAcAre'ramamANAnAM saMsAre saktatvam parijJAya SaDjIvanikAyavadhaviratasya munitvam dvitIyamadhyayanaM 'lokavijayaH' (6 uddezakAH) prathama uddezakaH zabdAdayo guNAH saMsArasya mUlasthAnam guNArthinAM svarUpam guNArthinAmapAyAH 17-30 17-19 % E6 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAGkAH 65 66-67 68 69 70 71 72-73 74 75 76 77 78 79-80 81 82 83 84 85-86 87-88 89 90 91-92 92 94 95 96 97 viSayAnukramaH viSayaH pramAdo na kAryaH pramAdinAM doSA apAyAzca upadezaH dvitIya uddezakaH aratityAge mokSaH anupadezavartinAM doSAH anagArasya svarUpam arthalubdhAnAM svarUpam daNDAd viratireva Aryapravedito mArgaH tRtIya uddezakaH gotramado na kAryaH andhatvAdi dRSTvA samitabhAvaH parigraharaktAnAM mUDhatvam dhruvacAriNAM svarUpAdi saMsAre mUDhAnAM svarUpam caturtha uddezakaH bhoginAM rogotpAde'sahAyatA saJcitasyApi vinAzaH AzA-chandayostyAgAyopadezaH strIbhirlokasya pravyathitatvam apramAdapUrvakaM maunaM samanuvAsanIyam paJcama uddezakaH samutthita AmagandhaM parityajet kAlAdijJo bhikSuH vastrAsshArAdigrahaNe vidhiH kAmAnAM duratikramatvam lokadarzanaM zarIradarzanaM ca mAyAlobha niSedhaH bAlasaGga niSedhaH SaSTha uddezakaH sambudhyamAnaH pApaM na kuryAt na ca kArayet ekajIvanikAya hiMsAyAmitara hiMsApi mamatAtyAge munerdRSTapathatvam 77 pRSThAGkAH 18 18 19 19-20 19 19 19 20 20 21-23 21 21 21 21 22-23 23-25 23 24 24 24 25 25-28 25-26 26 27 27 27 28 28-30 28 28 29 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 sUtrAkAH 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115-116 117 118 119 - 121 122 123 124 125 126 viSayAnukramaH viSayaH lokasaMjJAtyAgena saMyame parAkramaH vIrasvarUpam maunamAdAya kamazarIradhUnanaM kartavyam prAnta - rUkSasevino vIrAH durvasumunivarUpam lokasaMyogAtyayaH ananyArAmAnanya darzanayorvyAptiH tuccha - puNyayoH samAnabhAvena kathanam dezakasya puruSAdijJAnAvazyakatA vIravarNanam medhAvivarNanam draSTurnopadezaH bAlasyApAyAH tRtIyamadhyayanaM 'zItoSNIyam' (4 uddezakAH ) prathama uddezakaH amunayaH suptAH, munayaH sadA jAgrati zItoSNatyAgino duHkhAd muktiH mAyinaH punargarbhagamanam apramattaH khedajJaH karmaNA upAdhirjAyate lokaM jJAtvA lokasaMjJAM tyaktvA saMyame parAkramaH kAryaH samyaktvadarzinaH svarUpam kAmagRddhiH saMsAramUlam bAlasaGganiSedhaH agra-mUlayoH chedanAyopadezAdi satye dhRtiH kartavyA anekacitte puruSe doSAH samutthitasya vIrasya varNanam tRtIya uddezakaH munikAraNAni Atmano viprasAdaH kAryaH, pramAdazca tyAjyaH aratAvAnande cAgrahaM parityajya stheyam puruSasya svAtmaiva mitraM, bAhyamitrecchA vyarthA puruSasya Atmanigraho mokSasyopAyaH pRSThAGkA: 29 29 29 29 29 29 29 30 30 30 30 30 30 31-38 31-32 31 31 31 32 32 32 32 32 32 32 33 33 34 35-37 35 35 36 36 36 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 sUtrAkAH pRSThAkAH 127 127 37-38 128 129 129 129 13. 39-45 39-40 132 39 viSayAnukramaH viSayaH satyameva puruSeNa jJAtavyam , tadeva mArataraNopAyaH lokAlokaprapaJcAd mukterupAyaH caturtha uddezakaH krodhAdInAM vamanaM pazyakasya vardhamAnasvAmino darzanam ekajJa-sarvajJayoAptiH ekanAma-bahunAmayorvyAptiH vIrA mahAyAnaM yAnti kodhAdisvarUpadarzI mAnAdisvarUpadarzI bhavati etat pazyakasya darzanam pazyakasya nopAdhiH caturthamadhyayanaM samyaktvam (1 uddezakAH) prathama uddezakaH sarveSAmahaMtAmupadezaH lokaiSaNAM parityajya apramattena parAkrAntavyam dvitIya udezakA Azrava-parisravayovyAptiH mRtyumukhasya bhanAgamo nAsti krUrA- krUrakarmaNAM phalam bhanAryANAM vacanAni bhAryANAM vacanasya svarUpam tRtIya uddezakaH bahirloka upekSaNIyaH mAjJAkAriNA zarIradhUnanaM kAryam krodhaparityAgAyopadezaH caturtha uddezakaH duranucaro vIrANAM mArgaH brahmacarye uSitvA karmopacayaM yo dhunAti sa mAdAnIyaH bhajJasya AjJAlAbho nAsti vIrANAM satyaniSThatA, vIrANAM jJAnam paJcamamadhyayanaM 'lokasAraH' 'AvaMtI' vA (6 uddezakAH) prathama uddezakaH bhArambhiNAM kAminAM ca svarUpam 40-42 134 136-137 138-139 42-43 s . s d 3 88 s 142 43-45 143 44-45 144 145-146 44 46-57 46-48 46. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 viSayAnukramaH sUtrAGkAH pRSThAkA 148 149 150-151 47-48 48-50 152-153 154 50-52 50 160 viSayaH kuzAgrasthita vAteritajalabinduvajjIvitam chekaH sAgArikaM na sevate bAlAnAM mUDhatvam dvitIya uddezaka anArambhajIvinAM viratAnAM jIvanam parigraho mahAbhayam paramacakSuSaH puruSasya kartavyam apramattena maunaM samanuvAsanIyam tRtIya uddezakaH sandheranyatra duryodhyatvAd vIrya na gUhanIyam akAmena ajhaJjhena ca bhavitavyam bAhyayuddhaM parityajya bhAntarayuddhaM kartavyam prajJAnavatA pApaM karma nAnveSaNIyam samyaktvaM maunameva maunaM samyaktvameva maunamAdAya zarIraM dhUnanIyam caturtha uddezakaH mAninAM svarUpam yatanayA gantavyam apramAdena viveka AdaraNIyaH striyo loke paramArAmarUpAH, tAsAM tyAgAya vidhiH kathakAditvaM parityajya maunaM samanuvAsanIyam paJcama uddezaka AcAryANAM gambhIrahadopamatvam vicikitsA parihAryA yajinaiH praveditaM tadeva satyaM niHzaGkam bAlabhAve AtmA nopadarzayitavyaH 'tat tvamasi' ityasya vIravardhamAnasvAminA prajJapto'rthaH AtmavAdinaH svarUpam 2 52-53 162 162 163 164 168 170 55 55-57 . SaSTha uddezakaH 172 mahAn abahirmanAH 173 vIra Agamena sadA parAkramet 174-175 UrdhvAdiSu strotAMsi dRSTvA viratiH kAryA S Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH pRSThAkAH 56-57 58-60 58-59 61-62 sUtrAkA viSayaH 176 siddhAH svara-tarka-matInAmagocarAH siddhAnAmekatriMzad guNAH SaSThamadhyayanaM 'dhutam' (5 uddezakAH) prathama uddezaka jAtInAM sarvato jJAtA anIdRzaM jJAnamAkhyAti 178 kulInA bhapi gRhavAsaM na tyajanti 179 SoDaza rogA viSayAsaktAnAM jAyante 180 jantUnAM bahuduHkhatvam 181-182 mahAmunibhiH svajaneSu ratirna vidheyA dvitIya uddezakaH parISahAnadhisahane doSAH 184-186 gRddhiM saGgaM ca parityajya ekatvaM bhAvanIyaM parISahAzca soDhavyAH tRtIya uddezakaH acelasve guNAH 188 kRzA bhapi jJAninastIrNA bhavanti asandInadvIpatulya bhAryadezito dharmaH caturtha uddezakaH 190-194 pUrvamutthAyApi pazcAt kAmagRddhAnAM sthitiH 195 vIra bhAgamena sadA parikrAmayet paJcama uddezakaH 196-197 dharmopadezasya vidhiH 198 krodhAdIna vAntvA zarIrabhedaM yAvajIvitavyam 61-62 / 63-65 64-65 65-66 67-68 67-68 68 saptamamadhyayanaM 'mahAparijJA' vyucchinnam 69-88 69-71 199 200-201 202 203 aSTamamadhyayanaM 'vimokSaH' (8 uddezakAH) prathama uddezakaH pArzvasthAnyatIrthikebhyo'zanAdidAnaniSedhaH teSAmazanAdyanaGgIkArazca pareSAM lokAdiviSayakAH vividhA vAcaH, na teSAM suprajJapto dharmaH matimatA mAhanena pravedito dharmaH daNDaparityAgaH kAryaH 0 - Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 sUtrAGkAH 204-205 206 207-208 209 210 211-212 213-214 215 216-218 219 220-223 224 225-226 227 228 229-253 254-276 viSayAnukramaH viSayaH dvitIya uddezakaH AdhAkarmAdyazanAdyanaGgIkaraNam parISahasahanam AcAragocarAkhyAnaM ca asamanojJAya na dAtavyam, samanojJAya tu dAtavyam tRtIya uddezakaH madhyamena vayasA samutthAnam kAlAdijJo bhikSuH niryAti zItArditena bhikSuNA gAthApaterAmantraNasyAsvIkArastatkRtapreranA sevanaM ca caturtha uddezakaH tribhirvastraiH pratrajitasya samAcAraH vehAnasAdimaraNAGgIkAraH paJcama uddezakaH dvAbhyAM vastrAbhyAM pravrajitasya samAcAraH bhaktaparijJAmaraNAGgIkAraH SaSTha uddezakaH ekena vastreNa pravrajitasya samAcAraH iGgitamaraNAGgIkAraH saptama uddezakaH ekena vatreNa pravrajitasya samAcAraH bhikSorabhigrahavizeSAH pAdapopagamanAGgIkAraH aSTama uddezakaH bhaktaparijJeGgitamaraNapAdapopagamaneSu kartavyam navamamadhyayanam 'upadhAnazrutam' (4 uddezakAH) prathama uddezakaH pravrajyAgrahaNAnantaraM bhagavato mahAvIrasya dhyAnamayI atyugrA jIvanacaryA pRSThAGkA 72-74 72-73 73-74 74 74-76 74-75 75 75-76 76-77 76-77 77-71 77-78 79 80-82 80-82 82-84 82 82 83-84 84-88 84-88 89-102 89-93 89-93 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAGkAH 277-292 tRtIya uddezakaH 293-306 bhagavato mahAvIrasya anAryadezeSu ghoraparISaheSvapyacalatvam 324-326 327-330 331-332 333 caturtha uddezakaH 307-323 bhagavato mahAvIrasya vividhaM ghoraM tapaH, bhikSAvelAyAM kasyApi bAdhA'bhAvaH, apramAdena vividharItyA dhyAnaM samAdhizva 335 336 337 338 340-342 343 344-345 346 viSayAnukramaH viSayaH 348 349 350 dvitIya uddezakaH vividhAsu vasatiSu dhyAna-samAdhimayo bhagavato vAsaH dvitIyaH zrutaskandhaH ( 16 adhyayanAni ) prathamA cUlA (7 adhyayanAni) prathamamadhyayanaM 'piNDeSaNA' (11 uddezakAH) prathama uddezakaH azanAdigrahaNaviSayo vidhiH anyatIrthikAdibhiH saha pravezAdiniSedhaH sAdharmika zramaNAdInuddizya kRtasya grahaNe niSedha-vidhI nityAprapiNDAdigrahaNaniSedhaH dvitIya uddezakaH aSTamIpauSadhikAdyazanagrahaNe vidhi-niSedhau bhikSArtha praveSTavyakulAni samavAya- piNDa nikarendra mahAdau azanAdigrahaNe vidhiniSedhau saGgha DigamananiSedhaH tRtIya uddezakaH saGgha Dibhojane saGgha Digamane ca doSAH zaGkAvavApi na grAhyam bhikSAcaryAdau sarvabhANDena saha gamane vidhi-niSedhau kSatriya - rAjAdyazanAdigrahaNaniSedhaH caturtha uddezakaH mAMsAdika-macchAdikAdi vividhasaGgha DigamananiSedhaH duhyamAnagavAdiprekSaNe bhikSArthaM niSkramaNa pravezaniSedhaH prAghUrNakAgamane bhikSAcaryAdividhiH 83 pRSThAGkAH 94-96 94-96 97-19 97-99 99-102 99-102 103 - 298 103 - 227 103 - 145 103 - 108 103 - 105 106 107 108 108-112 108 109 109 110-112 112-116 112-114 114 114-115 115-116 116-119 116-117 117- 118 118-119 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 pRSThAkAH 119-123 353 119-121 121 122 122 122-123 123-126 123-124 124-126 126 127-130 127 127-128 128 viSayAnukramaH viSayaH paJcama uddezaka: 352 agrapiNDagrahaNapratiSedhaH antarA vaprAdiSu satsu bhikSAcaryAvidhiH 354 pathi gavAdiSu prANiSu satsu bhikSAcaryAvidhiH 355 antarA bhavapAtAdau sati bhikSAcaryAvidhiH 356 pihitadvAre gRhe pravezAdividhiH 357 bhikSArtha zramaNa-mAhanAdiSu pUrvapraviSTeSu vidhiH SaSTha uddezakaH 359 pathi rasaiSiSu kukkuTAviprANiSu satsu bhikSAgrahaNavidhiH bhikSArthaM gRhapatikulapraviSTasya vidhiH 361-363 vaNAdi-agninikSiptAzanAdigrahaNaniSedhaH saptama uddezakaH stambhAdhantarikSopanyastAzanAdigrahaNaniSedhaH 366 koSThikAdigatAzanAdigrahaNaniSedhaH mRttikAvaliptAdyazanAdigrahaNaniSedhaH 368 pRthivIkAyAdipratiSThitAzanAdigrahaNaniSedhaH 369-371 utsvedimAdi-tilodakAdipAnakagrahaNe vidhi-niSedhau aSTama uddezakaH 373 AmrapAnakAdigrahaNaniSedhaH 374 annAdisurabhigandheSu rAgAkaraNopadezaH 375-388 sAlUkAdhazastrapariNatavividhavastugrahaNaniSedhaH navama uddezakaH 390-392 aneSaNIyA-''dhAkarmikAzanAdipratiSedhaH 393-395 lolupatayA azanAdigrahaNapratiSedhaH 396 adhike AhAre parigRhIte vidhiH samanujJAtaM nisRSTaM cAzanAdi grAhyam dazama uddezakaH 399-401 sAdhAraNAdipiNDAvAptI sAdhovidhiH 401-404 ikSuparvamadhya-bahvasthikAdigrahaNe vidhiH 405 lavaNAdau pareNa datte vidhiH ekAdaza uddezakaH 407-408 glAnAya ditsite piNDe mAyAcAraniSedhAdi 128-129 129-130 130-135 130-131 131 131-135 135-138 135-136 136-137 130 138-141 138-139 139-140 140-141 141-145 141-142 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAkAH pRSThAkAH 142-145 145 410-411 146-169 146-152 412 413-414 415-416 417-418 146-147 147-148 148 148-149 149-152 420-425 152-160 152 153 428-429 430 431 viSayAnukramaH viSayaH sapta piNDaiSaNAH sapta ca pAnaiSaNAH garvAkaraNena samAdhinA viharaNam dvitIyamadhyayanaM 'zayyaiSaNA' (3 uddezakAH) prathama uddezakaH sANDAdyupAzrayavarjanam eka-bahusAdharmikazramaNAdyuddizyakRtopAzrayavarjanam bhikSazena kaTakitatva-mahadadvArAdisaMskAra sthAnAdivarjanam bhikSuddezena kanda-pIThAdyapahAre sthAnAdivarjanam skandha-maJcAdau sthAnAdivarjanam sAgArikopAzrayasya vividhadoSanibandhatvAt tatra sthAnAdivarjanam dvitIya uddezakaH zucisamAcArairgRhapatibhiH sArdha vAse doSAH gRhapatibhiH sArdha vAse AdhAkarmikabhojana-dArubhedAdayo doSAH dvArodghATane stenAgamane doSAH satRNAdAvupAzraye sthAnavidhi-niSedhau AgantAgArAdiSu sthAnAdiniSedhaH kAlAtikrAntAdirnavavidhA zayyA tRtIya uddezakaH zuddhopAzrayakathane sAdhoH samyag vyAkartRtvam saMniruddhAyAM vasatau rAtrau vikAle vA niSkramaNa-pravezavidhiH AgantAgArAdau vasatiyAcjAvidhiH zayyAtarAzanAdigrahaNaniSedhaH niSkramaNa-praveza-vAcanAdisvAdhyAyavyAghAtajanakeSu vividheSUpAzrayeSu sthAna niSedhaH sANDAdisaMstArakagrahaNe vidhi-niSedhau saMstArakaraNe catasraH pratimAH saMstArakapratyarpaNe vidhiH uccAra-prasavaNabhUmeH pratyupekSaNe guNAH zayyAsaMstArakasaMstaraNAdividhiH ucchvAsAdiSu yatanA sama-viSamAdiSu zayyAsu samatayA'vasthAnam / tRtIyamadhyayanam 'iryA' (3 uddezakAH) prathama uddezakaH abhipravRSTe payode grAmAnugrAmavihAraniSedhaH 153-155 154 154 154-160 433-441 160-169 160-161 161-162 162 444 445 447-454 455 456-457 163-164 164-165 165-166 167 459 167-168 461 462 168 168-169 170-188 170-178 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH pRSThAkAH 170-171 171 172-174 174-178 178-180 180-181 181 181-182 182 sUtrAGkAH viSayaH 465-466 vihArabhUmyAderAnukUlya-prAtikUlyayorvarSAvAsavidhi-niSedhau 467-468 vyatikrAnte'pi varSAkAle grAmAnugrAmaviharaNavidhi-niSedhau 469-47. prAmAnugrAmavihAre mArge yatanA 471-473 mArge prAtyantikAdisthAneSu arAjAdiSu viheSu ca vihAraniSedhaH 474-482 mArgamadhye nausantArime udake sati kartavyo vidhiH dvitIya uddezakaH 483-492 nAvikakathitachatradhAraNAdikAryAkaraNe parISaheSu ApatiteSu sAdhunA kartavyo vidhiH 493-497 mArge jaGghAsantArime udake kartavyo vidhiH 490 mRttikAyuktaiH pAdairgamane yatanA 499-501 mArge vaprAdau yavasAdau senAdau ca gamanavidhiH prAtipathikaiH saha prAmAdisvarUpaviSayakapraznottaraniSedhaH tRtIya uddezakaH mArge vaprAdInAM vizeSato'valokananiSedhaH 506-509 AcAryAdibhiH saha viharataH sAdhovinayavidhiH 510-514 vividheSa prAtipathikaprazna uttaraM na dAtavyama 515-516 pathi gavAdibhayAcaurabhayAcconmArgagamanAdiniSedhaH 517-518 caurairvastrAdiluNTane kRte vidhiH caturthamadhyayanaM 'bhASAjAtam' (2 uddezakau) prathama uddezakaH 520 krodhAdibhASitasAvadhabhASAniSedhaH 521 SoDazadhA vacanAni 522-525 catasro bhASA: 526-531 AmantraNAdau vaktavyA-vaktavyabhASAprakArAH 183-188 183-184 184-185 185-186 186-187 187-188 189-200 189-194 189-190 190-192 193-194 194-200 533-551 194-200 dvitIya uddezakaH rogi-vividharUpa-bhojana-manuSyAdiprANi-parvata-vRkSAdiviSaye kIdRzaM vaktavyaM kIdRzaM ca na vaktavyamityasya vistareNa nirUpaNam paJcamamadhyayanaM 'vastraSaNA'(2 uddezako) prathama uddezaka: vastramaryAdA vastrArtha dUragamananiSedhaH 201-212 201-209 201 201 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH 87 viSayaH sUtrAGkAH 555-556 557-558 559-560 561-580 pRSThAGkAH 201-202 202-203 204-205 205-209 581-582 583 584-586 209-212 209-210 210-211 211-212 589 590-591 592-593 594-595 597-600 213-218 213-216 213 213 213 213-214 214-215 215-216 AdhAkarmikAdivastragrahaNaniSedhaH bahumUlyAdivividhavastragrahaNaniSedhaH vastraiSaNAyAM catasraH pratimAH vastragrahaNAdividhiH dvitIya uddezakaH vastrayAcana-dhAraNAdividhiH prAtihArikopahatavastravidhiH vastrANAM varNAntarAdiniSedhaH, cauradarzane unmArgagamanAdiniSedhaH SaSThamadhyayanaM 'pAtraiSaNA' (2 uddezakau) prathama uddezakaH pAtramaryAdA pAtrArtha dUragamananiSedhaH bhAdharmikAdipAtraniSedhaH bahumUlyapAtragrahaNaniSedhaH pAtraiSaNAyAM catastraH pratimAH pAtragrahaNAdividhiH dvitIya uddezakaH bIjAdiyukte pAtre sati grahaNavidhiH bahirgamanAdau pAtraviSayako vidhiH saptamamadhyayanam 'avagrahapratimA' (2 uddezakau) prathama uddezakaH avagrahagrahaNe gRhIte cAvagrahe vidhiH vividheSu sthAneSu avagrahagrahaNaniSedhaH dvitIya uddezakaH avagrahagrahaNe vidhiH gRhIte cAvagrahe zramaNAdibhiH saha yatanA AmravanAdAvavagrahe gRhIte AmrAdigrahaNe vidhi-niSedhau avagrahAvagrahaNe sapta pratimAH paJcavidho'vagrahaH dvitIyA cUlA 'sapta saptakakAH' (7 adhyayanAni) aSTamamadhyayanaM 'sthAnasaptakakaH' sANDAdisthAnagrahaNe vidhiniSedhau . 602-604 605 216-218 216-217 217-218 219-227 607-611 612-619 219-222 219-220 221-222 621-622 623-632 633-634 635 222-227 222-223 223-225 225-227 227 228-258 228-229 228 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 viSayAnukramaH pRSThAkA: 228-229 230 230 231-239 231-239 240-248 240-242 242-240 249 249 sUtrAGkAH viSayaH 638-639 sthAne catasraH pratimAH navamamadhyayanaM 'niSIdhikA' saptaikakA 640-644 niSIdhikAgrahaNe tatra gamane ca vidhiH dazamamadhyayanam 'uccAra-prasaSaNa'saptakakA 645-648 uccAra-prasravaNayogyAyogyasthAnAdivicAraH ekAdazamadhyayanaM 'zabda 'saptaikakaH 669-673 vitata-tata-ghana-zuSirazabdazravaNAya gamananiSedhaH 674-688 vaprAdizravaNAya gamananiSedhaH dvAdazamadhyayanaM 'rUpa'saptaikakaH 689 granthimAdivilokanAya gamananiSedhaH trayodazamadhyayanaM 'parakriyA'saptakakA 690-729 parakRtAyAH bhAmArjanAdikriyAyAH trividho niSedhaH caturdazamadhyayanam 'anyonyakriyA'saptaikakA anyonyaM kRtAyA mAmArjanAdikriyAyA niSedhaH tRtIyA cUlA paJcadazamadhyayanaM 'bhAvanA' 733 saMkSiptavAcanayA bhagavato mahAvIrasya jIvanam 734 bhagavato mahAvIrasya cyavanam bhagavato mahAvIrasya garbhAd garbha saMharaNam 736-739 bhagavato mahAvIrasya janma devAgamanAdi ca 740-742 bhagavato mahAvIrasya vRddhiH nAmakaraNAdi ca 743-744 bhagavato mahAvIrasya mAtApitrAdezva nAma-gotrAdi 745 bhagavato mAtrApitrorantyArAdhanA devagatiH paramparayA ca muktiH 746-749 bhagavato niSkramaNAbhiprAyaH sAMvatsarikaM ca dAnam 750-752 lokAntikakRtA vijJaptiH 753-765 senTrairdevaiH kRto dIkSAmahotsavaH 766-771 bhagavato dIkSA cAritrapAlanam upasargasahanaM ca 772-774 bhagavataH kevalajJAnaM devAgamanaM ca 775 bhagavato dharmadezanA 776-792 bhagavatA bhAvanAsahitAnAM paJcAnAM mahAvatAnAM prarUpaNam 250-257 250-257 258-259 258-259 260-293 260 260 261-262 262-263 263-265 265 265-266 266-267 267-271 271-274 277-278 278 278-293 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAGkAH 793-804 viSayAnukramaH viSayaH caturthI cUlA SoDazamadhyayanaM ' vimuktiH ' anitya-parvata- rUpya - bhujaga- mahAsamudrarUpaiH paJcabhiradhikAraiH karmavimuktervarNanam 5 pariziSTAni prathamaM pariziSTam AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargata viziSTazabdasUciH bhAcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH dvitIyaM pariziSTaM 'jAva 'padagrAhyapAThAH tRtIyaM pariziSTaM sUtrANAM parasparaM tulanA caturtha pariziSTam AcArAGgasUtrAntargatazlokAnAmakArAdikramaH paJcamaM pariziSTaM katipayAni viziSTAni TippaNAni zuddhi-vRddhipatrakam avaziSTazuddhipatrakam viziSTA: saMdI0 pratipAThAH 89 pRSThAGkAH 294-298 294-298 299-412 299-389 299-339 339 - 389 390-395 396-398 399-400 401-412 413- 415 415- 416 416-422 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhadevasvAmine namaH // zrIzaMkhezvarapArzvanAthAya namaH // namo tthu NaM samaNassa bhagavao mahaimahAvIravaddha mANasAmissa // zrIgautamasvAmine namaH // zrIsadgurudevebhyo namaH // paMcamagaNahara bhayavaM- sirisuhammasAmiviraiyaM paDhamaM aMgaM AyAraMgamuttaM paDhamo suyakkhaMdho 1 paDhamaM ajjhayaNaM 'satthapariNNA' [paDhamo uddesao] for namaH siddhebhyaH 1. suyaM me usaM! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM - ihamegesiM No saNNA bhavati / taM jahA puratthimAto vA disAto Agato ahamaMsi, dAhiNAo vA disAo Agato ahamaMsi, paJcatthimAto vA disAto Agato ahamaMsi, uttarAto vA disAto Agato ahamaMsi, uDDhAto vA disAto Agato ahamaMsi, adhedisAto vA Agato ahamaMsi, 1. OM namo vItarAgAya he 2. i0 / OM namaH zrIsarvajJAya he 1, 3. // 2. bhAusaMteNaM iti bhavasaMteNaM iti AmusaMteNaM iti ca cUpA0 / AmusaMteNa iti AvasaMteNa iti ca zIpA0 // 3. udghAto khaM0 / uDDhAo vA disAo vA Agato i0 / uDDhAto vA disAto vAgato jai0 // 4. ahe khaM0 jai0 vinA // A. 1 5. 10 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU01annatarIto disAto vA aNudisAto vA Agato ahamaMsi, evmegesiN No NAtaM bhavati / asthi me AyA uvavAie, NatthiM me A~yA uvavAie, ke ahaM AsI, ke vA io cuMte pecA bhavissAmi / 2. se jaM puNa jANejA saMha sammuiyAe paravAgaraNeNaM aNNesi vA 'aMtie 5 socA, taM jahA-purasthimAto vA "disAto Agato ahamaMsi evaM dakkhiNAo vA pacatthimAo vA uttarAo vA uDDhAo vA ahAo vA annatarIo disAo vA aNudisAo vA Agato ahamaMsi, evamegesiM NAtaM bhavati / atthi me AyA uvavAie jo i~mAo disAo vA aNudisAo vA 1. tarIto vA di khaM0 i0 je0 cU0 zI vinA // 2. vA nAsti zA0 he 3. je0|| 3. evamekesi saM0 he 1, 2 // 4, 7. degthi vA me zAM0 saM0 jai0 laasN0|| 5. AyA to(u khaM0). vavAtite jai0 kh0|| 6, 9. uvavAdie saM0 / ovavAi(ti zA0)e i. zA0 / uvavAtie cuu0| "uvavAdI saMsArI" cU0 / zI0 madhye'tra "aupapAtikaH" iti vyAkhyAtam , apretana [2] sU tu "upapAdukaH" iti vyAkhyAnaM dRzyata iti dhyeyam // 8. mAyA o(u khaM0)vavAdie jai0 kh0|| 10. cue(o khaM0) iha pecA i0 kha0 he 1, 3. laa0| "ke vA imo cue pecA bhavissAmi tti.....'ko vA itaH - manuSyAderjanmanaH, cyutaH - vinaSTaH, iha-saMsAre, pretya-janmAntare bhaviSyAmi utpatsye" shii0|| 11. ssAmo saM0 jai0 je0|| 12. i0 vinA-saha sammudiyAe saM0 zA0 / saha sammutiyAe cuu0| sahassammuie khaM0 / saha sammaiyAe isaM0 he 3 lA0 / saha sama(mu he 2)diyAe he 1, 2 / saha sammadiyAte jai0| saha sammuie shiijai| saha sammaie shiikh0|| 13. aMtie nAsti he 1. je0 shaaN0| cUrNAvetatpadasahita etatpadavirahita zvetyubhayathA pATha uplbhyte| dvitIyAdhyayane prathamoddezake : je guNe se mUlaTThANe' [sU. 63] iti sUtrasya vRttau zIlAcArapi paramparasUtrasambandhastu-" se jaM puNa jANejA sahasammuiyAe paravAgaraNeNaM aNNesiM vA socA" ityevamidaM suutrmuddhRtm| paJcAzakavRttau [prathamAvRttau] zrImadbhirabhaya devasUribhirapi "yadAha-saha sammuiyAe paravAgaraNeNaM annesiM vA socA" [paJcA. vR0 1/34 pR0 28 B] ityevamidaM sUtraM samuddhatam / yadyapi dvitIyAvRttau 'aNNesiM vA aMtie socA' iti pATho mudrito dRzyate tathApi pazcAt sampAdakena tatra aMtie iti padaM pUrayitvA mudritam / ato mUlasUtrapAThe'nAvazyakamapi vyAkhyAtRbhirvyAkhyAsaukaryArthamupAttam 'aMtie' iti padaM kAlAntare mUlarUpeNa pariNatamiti asmAkaM pratibhAti / vibhAvanIyaM sudhiibhiH|| 14. disAmo vA bhAgao he 3 cU0 zI. vinaa| disAo Agao adhamaMsi cuu0|| 15. khaM0 i. he 3 vinA-evaM.."mahAo vA naasti| evaM dakSiNAo vA paJcatthimAo vA uttarAo vA uDDhAmo vA ahAo vA jAva bhanna khaM0 he 3 / "evaM dakSiNasyAH pazcimAyA uttarasyA Urddhadizo'. dhodizo'nyatarasyA dizo'nudizo vAgato'hamasmi" shii0|| 16.i. vinA-jAva aNNayarImo disAmo vA aNu zAM0 je0 / [jAva he 2. lA0] aNNayarIo vA disAo vA maNu0 he 1, 2. lA0 / annayarIo vA disAo aNu he 3 / jAva aNNatarIo vA aNu jai0 saM0 khN|| 17. bhovavAie i0| uvavAdite (e khaM0) saM0 zAM0 / tovavAdite jai. // 18. i. khaM. vinA-hamAto disAto vANu jai0 / imAo disAmo aNu anyatra / "jo imAo jahAparUviyAo disAo ya aNusaMcarai" cU0 / "yo'muSyA dizo'nudizazca sakAzAd" zI0 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhame ajjhayaNe paDhamo uddeso|| aNusaMcarati savvAo disAo savvAo aNudisAo so hN| 3. se AyAvAdI logAvAdI kammAvAdI kiriyAvAdI / 4. akarissaM ca haM, kArAvissaM ca haM, karao yAvi samaNuNNe bhavissAmi / 5. aiyAvaMti savvAvaMti logasi kammasamAraMbhA parijANitavvA bhavaMti / 6. apariNNAyakamme khalu ayaM purise jo imAo disAo vA aNudisAo 5 vA aNusaMcarati, savvAo disAo savvAo aNudisAo saheti, aNagarUvAo joNIo 'saMdheti, "virUvarUve phAse pNddisNvedyti|| 7. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA / imassa ceva jIviyassa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe jAtI-maraNa-moyeNAe dukkhapaDighAtahetuM / 8. aitAvaMti savvAvaMti logaMsi kammasamAraMbhA parijANiyavvA bhvNti| 10 9. jassete "logaMsi kammasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme ti bemi| // * 23satthapariNAe paDhamo uddesao samatto* // 1. aNusaMbharati cUpA0 / aNusaMsarai zIpA0 // 2. savvAto vi disAto savvAto aNudisAto jai0 / savvAbho vA di saM0 / savvAo vi disAmo savvAo [vi je0] aNudisAmo zAM0 he 2. lA. je0 / "upasaMharati-sarvasyA dizaH sarvasyAzcAnudizaH" zI0 // 3. degsAo vA sohaM he 3 // 4. lokA khaM. jai0 he 1 / loyA zAM0 he 3. zI0 // 5. akari(riM zAM0)ssuM saM0 kha0 zAM0 cU0 / akarisuM zIkhaM0 // 6. kAravi(viM zAM0)ssuM khaM0 zAM0 / kArAvissuM saM0 / kAravesuM he 3 / kArAvessaM i0 / kAravessaM jai0 / kArAvisuM zIkhaM0 / kArAvesaM zIjai0 // 7. vissAmo zA0 khe0 jai0 saM0 je0 he 1,2 / prathamapatrasya parigalitatvAd vissAmo ityataH khe0 praterArambhaH // 8. eyAvaMtI samvAvaMtI khaM0 he 3.60 // 9. kammA zA0 saM0 he 1,2. lA0 i0 // 10. vA nAsti i0 je0 / "dizo'nudizo vA'nusaJcarati" zI0 // 11. sAo vA sahei he 1 / sAo saMddhei he 3 / "sarvA dizaH sarvAzcAnudizaH" zI0 // 12. saMdhAvati cU0 / saMdheti cUpA0 / saMdhAvai zIpA0 // 13. aNegarUve phAse paDivedeti cU0 // 14. phAse ya paDi saM0 je0 he 1, 2. laa0|| 15. khaM0 vinA-paDisaMvetaha saM0 / paDisaMvetaye khe0 jai0 / paDisaMvetaI he 1,2. je0 / paDisaMvedeti i0 / paDisaMveei he 3. lA0 / aNusaMvetae shaa0|| 16. pariyaMdaNadeg cuu0|| 17. jAima' he 3. khaM0 // 18. bhoyaNAe cU0 zIpA0 // 19. etAvaMtI savvAvaMtI khaM0 he 3. i0 // 20. loka(ga cU0)ssa khemU0 jaimU0 cU0 / lokammi khesaM0 zA0 / lokaMsi saM0 je0 he 1, 2. laa0| loyaMmi(si pra0) cUpA0 // 21. logaMsi nAsti khaM0 he 1 / zI0 madhye cUrNAvapi cAsya vyAkhyA yadyapi na dRzyate tathApi dvitIyoddezakasya prArambhe " lokaMsi kammA pariNNAtA bhavaMti" ityevamidaM vAkyaM cUrNI punarAvartitaM dRzyata iti dhyeyam // 22. kamma zAM0 // 23. * * etadantargataH pATho nAsti zAM0 khe0 jai0 sN0|| Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 7 AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe [bIo uddesao] 10. aTTe loe parijuNNe dussaMbodhe aMvijANae / assiM loe paivvahie tattha tattha puDho pA~sa AturA paritArveti / 11. saMti pANA puDho sitA / 12. lajjamANA puDho pAsa / ' aNagArA mo' tti aiMge pavayamANA, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM puMDhavikammasamAraMbheNaM puDhavisatthaM samAraMbhamANo aNegarUve pANe vihiMsati / [sU0 10 13. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA - imassa ceva jIviyassa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe jotI- maraNa - moyaNAe dukkhapaDighAtaheuM se sayameva 10 puDhavisatthaM saMmAraMbhati, aNNehiM vA puDhavisatthaM samAraMbhAveti, aNNe vA puDhavisatthaM saiMmAraMbhaMte samaNujANati / taM se ahitAe, "taM se abohIe / 14. se N taM saMbujjhamANe A~yANIyaM samuTThAe 'soccA bhagavato aNagArIMNaM ..... 1. 'parijU' 'parijuNNe' ubhayathA cU0 / " nicchitaM niyataM vA UNo parijUNo, savvato bA UNo / ... . jiSNo parijuNNo tti vA buccai" cU0 // 2. aviyA zAM0 i0 khaM0 saM0 // 3. pavvathie i0 // 4. passa cU0 // 5. eke (ge zAM0) pavatamANA he 1, 2, 3. lA0 i0 vinA // 6. puDhavikamma samAraMbheti cU0 / "virUvarUvehiM satthehiM " "puDhavikamma samAraMbheMti, jaM kareti taM kammaM, puDhavIe kammaM [ puDhavikamma], taM tu khaNaNaM vilehaNaM vA / puDhavisatthaM ti puDhavimeva satthaM appaNo paresiM ca, halAdINi vA puDhavisatthANi, tANi samArabhati" cU0 / etadanusAreNa 'lajjamANA puDho pAsa aNagArA moti ege pavayamANA jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM puDhaSikamma samAraMbheti / puDhavisatthaM samArabhamANo.... IdRzaH sUtrapAThavarNikRtAmatrAbhimato bhAti / sa ca samIcIno'pi dRzyate / etadanusAreNa vakSyamANeSu paJcasu apkAyAdyuddezakeSvapi vibhAvanIyam // 7. mArabhamANA khe0 jai0 shaaN0| 'mAraMbhemANA i0 he 2. lA0 // 8. saMti jai0 zAM0 // 9. jAima' he 3. khaM0 // 10. samAraMbhaMti saM0 / samArabhaMti khe0 he 1 // 11. aNNesiM khaM0 // 12. aNNesiM je0 he 1, 2. lA0 // 13. samAraMbhaMte nAsti je0 he 1 / samArabhaMte khe0 jai0 / samArabhamANe i0 // 14. seshitAe khe0 jaimU0 / se ahitAe bhabohIe zAM0 / "taM se [s]hitAe tti.....abohI vA se bhavati " 0 // 15. taM abo khe0 jai0 saM0 khaM0 he 1, 2. lAmU0 shiikhN02|| 16. se ttaM cU0 zI0 // 17. AtANIyaM zAM0 / bhAtANItaM khe0 jai0 saM0 khaM0 / << 'AdANio saMjamo... . ahavA AdANIo viNao" cU0 // 18. samuTThAya he 3. khaM0 lA0 // 19. soccA khalu bhaga' khe0 jai0 zAM0 he 1, 2. lA0 cU0 // 20. rANaM vA iha khaM0 / ayaM pATho vRttikRtAM sammato bhAti, evamapretaneSvapi sarveSUddezakeSu jJeyam / rANaM aMtie iha i0 / rANaM vA aMtie iha he 1, 3. lAsaM0 / "socyA khalu bhagavato sagAsA aNagArANaM vA, tappuriso vA samAso kIrati-bhagavato aNagArANaM, caragAdInAM Na, patteyabuddhANaM vA evaM egesiM rAga - dosara hiyANaM" cU0 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhame ajjhayaNe dhIo uddeso| ihamegesiM NAtaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu more, esa khalu nire| IcatthaM gaDhie loe, jamiNaM 'virUvarUvehiM satthehiM puDhavikammasamAraMbheNaM puDhavisatyaM samArabhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 15. se bemiappege aMdhamanbhe appege aMdhamacche, appege pAdamabbhe 2, appege gupphamanbhe 2, appege jaMghamanbhe 2, appege jANumabbhe 2, appege Urumabbhe 2, appege kaDimanbhe 2, appege NAbhimabbhe 2, appege udaramabbhe 2, appege pAsamabbhe 2, appege piTThimanbhe 2, appege uramabbhe 2, appege hiyayamabbhe 2, appege thaNamabme 2, appege khaMdhamabbhe 2, appege bAhamabbhe 2, appege hatthamanbhe 2, appege aMgulimabbhe 2, appege Nahamabbhe 2, appege gIvamanme 2, appege haNumabbhe 2, appege hoTThamanbhe 2, appege daMtamabbhe 2, appege jibbhamanbhe 2, appege tAlumanme 2, appege galamabbhe 2, appege gaMDamabbhe 2, appege kaNNamabbhe 2, appege NAsamabbhe 2, appege acchimabbhe 2, 15 appege bhamuhamabbhe 2, appege "NiDAlamanbhe 2, appege "sIsamanbhe 2, appege saMpamArae, appege uddve| 1. mekesiM khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 2. "mAri ti AyugaM sUcitaM, dukkhaggahaNeNa vedaNijaM" cuu0| etadanusAreNa 'esa khalu mAre, esa khalu Narae dukkhe' iti 'esa khalu mAre, esa khalu dukkhe' IdRzo vA pATho'pi syAt / dRzyatAM sU0 44 TippaNam // 3. Narae khaM0 i0 vinA // 4. eJcatthaM khe0 ja0 zA0 // 5. virUvarUvesu satyesu he 3. lA0 cU0 vinA / virUvarUvesu satyesu puDhavikamma samArabhamANe aNNe zA0 // 6. samAraMbhedeg i0 / samAraMbha' khe0 'jai0 he 1,2. zAM0 vinaa||7. maNegarUve cU0 vinA, vRttikRtAM tvayaM pAThaH sammato bhAti, evamagre'pi jJeyam / bhaNegarUve pANe vihiMsaMti zAM0 / "samArabhamANazcAnyAnanekarUpAn" shii0||8. appege gupphamamme 2 nAsti zA0 khemU. jaimU0 saM0 // 9. appege evaM jaMghAgupphagamanbhe khN0|| 10. ita Arabhya prAyaH sarvatra appege ityasya sthAne appe iti pAThaH khe0 jai0 sN0|| 11. appege hiyayamabbhe 2 appe pAsamamme 2 appe piTTimamme 2 appe thaNamanbhekhe0 jai0 / appegepAsapaTTi ra appege piTiurahiyayamanme appege thaNamamme khaM0 // 12. appege bAhumamme 2 nAsti khN0|| 13. appege kaNNanakamabbhe 2 appege makkhimamme 2 khaM0 // 14. nilADa(Ta je0)manbhe he 1,2,3. je0 // 15. siramabbhe khN0|| Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 1616. ettha satthaM samAraMbhamANassa iccete auraMbhA apariNNAtA bhavaMti / ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccete AraMbhA pariNNAtA bhavaMti / 17. taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM puDhavisatthaM samArabhejA, Neva'NNehiM puDhavisatthaM samAraMbhAvejjA, Neva'NNe puDhavisatthaM samAraMbhaMte saimnnujaannejjaa| 18. jassete puDhavikammasamAraMbhA pariNNAtA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme tti bemi / // * "satthapariNAe biyao uddesao samatto * // 5 [taio uddesao 19. se bemi-"se jahA vi aNagAre ujjukaDe "NiyAgapaDivaNNe amAyaM 10 kuvvamANe viyaahite| 20. jAe saddhAe NikkhaMto tameva a~NupAliyA "vijahittA "visottiyaM / .. 21. paNayA vIrA mhiiviihiN| 22. logaM ca ANAe abhisaimeccA akutobhayaM / se bemi-Neva sayaM logaM abbhAikkhejA, "Neva attANaM abbhaaikkhejaa| 1. itya he 2,3 lA0 // 2, 4. degmAraMbha i0 khaM0 zAM0 // 3, 5. samAraMbhA i0|| 6. raMbhejA i0 khaM0 zAM0 he 3 // 7. samArabhe(raMbhAvi zAM0)jA, samArabhaMte Na samaNujANejA khe. jai. shaa0|| 8. raMbhA i0 khaM0 he 1,3 // 9. Neva [a khaM0]NNehi je. he 1, 2. khaM0 / aNNe puDhavisatthaM samAraMbhaMte na samaNujANejA he 3 // 10. raMbhaMte i. khaM0 saM0 he 3 // 11. na samaNu saM0 he 1, 2, 3. laa0|| 12. puDhavikAya[sastha i0]samAraMbhA khaM0 i0|| 13. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 je0 saM0 shaaN0|| 14.se nAsti i. khaM0 he 3. cU* vinA // 15. NiyAyapaDivaNNe i. he 3. zI. vinaa| nikAyapaDivaNNe cU0 shiipaa0|| 16. tAmeva he 3. khaM0 i0 shaaN0|| 17. aNupAliye khaM0 / aNupAlae i0 / bhaNupAlijjA(ttA zAM0) he 1, 3. lA0 zAM0 / maNupAliyA khe0 jai0|| 18. viyahittA khe0 jai0 / vijahittu saM0 he 1, 2. je0 / tiNNo hu~ si visottiyaM cuu0|| 19. atra pratiSvevaMvidhaH pAThaH-visottiyaM, 'punvasaMjogaM' pAThAntaram he 1, 3 vinaa| visuttiyaM, 'vijahittA puSvasaMjoga' pAThAntaram he 1, 3 / i0 madhye tu-vijahittA punvasaMjogaM vijahittA visottiyaM iti paatthH|| 20. vahIM saM0 jai0 / vIhI khe0 shaaN0|| 21. lokaM khe0 jai. saM0 / loyaM cANAe cU0 // 22. samecca zIkhaM0 // 23. geya saM0 he 1. 2 // 24. Neva sayaM bhattANaM cuu0|| Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] paDhame ajjhayaNe taio uddesao / je loga abhAikkhati se attANaM abbhAikkhati, je attANaM abbhAikkhati se logaM abbhAikkhati / 23. lejamANA puDho pAsa / 'aNagArA mo' tti ege pavaiyamANA, jamiNaM virUvarUvehiM saMttherhi udayakammasamAraMbheNaM udayasatthaM samAraMbhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 24. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA - imassa ceva jIvitassa parivaMdana - mANaNa- pUyaNAe jAtI - maraNa - moyaNAe dukkhapaDighAtahetuM se sayameva udayasatthaM samAra~bhati, aNNehiM vA udayasatthaM samArabhAveti, aNNe vA udayasatthaM samArabhaMte samaNujANati / taM se ahitAe "taM se abodhIe / 10 25. se ttaM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAe soccA bhagavato aNagArINaM ihaiMmegesiM NAtaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu nira~e / icatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM udayakammasamAraMbheNaM udayasatthaM samArabhamANe a~NNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 26. se bemi -saMtipANA udayaNissiyA jIvA aNegA / iha ca khalu bho aNagArANaM udayaM jIvA viyAhiyA / satthaM cettha aNuvIyi pauMsa / puDho satthaM paiveditaM / aduvA adiNNAdANaM / 88 1. lajjamANA puDho pAsa ettha ADhattaM puDha vikkAiyauddesayagameNaM dhuvagaMDiyA ta ( a ? ) tthato bhANiyavvA appe [ge] aMdhamanme jAva saMpamArae / pacchA se bemi saMti pANA udgaNissitA " cU0 / dRzyatAM sU0 10-15 // 2. pavatamANA khaM0 saM0 // 3. satthehiM nAsti khe0 jaimU0 // 4. aNegadeg khaM0 i0 vinA0 / 'samArabhamANo'nekarUpAn " zI0 / anne aNega he 1, 3. // 5. vihiMsaMti khaM0 saM0 jai0 1, 2 // 6. jAI khaM0 he 3. jai0 vinA // 7. raMbhati he 1. zu0 // 8. samArabhamANe zAM0 i0 // 9. se [5] hitAe khe0 jaimU0 // 10. [ taM khesaM0] se'bodhIe khe0 jaM0 / taM se'bohIe saM0 / taM abodhIe khaM0 // 11. zrAyANiyaM khe0 jai0 khaM0 saM0 he 1 // 12. samuTThAe NaM soccA saM0 he 2. lA0 je0 / samuTThAya socA he 3 // 13. khaM0 he 2. lA0 khemU0 zAM0 jai0 vinA 'rANaM vA iha saM0 / 'rANaM aMtie iha khesaM0 / 'rANaM vA aMtie iha i0 he 1, 3 // 14. ihamekesi khaM0 he 3. jai0 i0 vinA // 15. rae khe0 saM0 khaM0 i0 he 1 vinA // 16. rUvesu satthesu khaM0 saM0 jaisaM 0 he 1,2 // 17. bhanne bhaNegadeg i0 vinA // 18. ihaM khalu he 3 / iha khalu i0 // 19. udayaM jIve viyAhite cU0 / 'udakajIvA udakarUpA jIvAH 'vyAkhyAtAH " zI0 // 20. vIra he 1.2. 3. lA0 i0 / vIyI zI0 // 12. pAsA cU0 // 22. puDho'pAsaM paveditaM zIpA0 // 23. pavetiyaM saM0 he 1.2 // 24. ahavA saM0 khaM0 // 15 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasute paDhame sukkha [sU0 27 27. kaMppai Ne kappai Ne pAtuM, aduvA vibhUsAe / puDho satthehiM viuTTaMti / 28. ettha vi tesiM No NikaraNAe / 29. ettha satthaM samArabhamANassa iccete AraMbhA apariNNAyA bhavaMti / 5 ettha saitthaM asamArabhamANassa iccete AraMbhA pariNAyA bhavaMti / 15 30. taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM udayasatthaM samAraMbhejjA, jevaNehiM udayasatthaM samAraMbhAvejjA, udayasatthaM samAraMbhaMte vi aNNe Na samaNujANejjA / 31. jassete udayasatthasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAtakamme bemi / // * " satthapariNNAe taio uddesao samanto * // [ cauttho uddesao] 32. se bemi--Neva sayaM logaM abbhAikkhejjA, "Neva attANaM anbhAikkhejjA / je logaM abbhAikkhati se attANaM abbhAikkhati, je attANaM abbhAikkhati se logaM abbhAikkhati / je dIhalogasatthassa 'khettaNNe se asatyassa 'khettaNNe, je asatthassa "khettaNNe se dIhalogasatthassa "khettaNNe / 33. vIrehi eyaM abhibhUya diTThe saMjatehiM satA jatehiM sadA appamattehiM / je patte guNaTThite "se huM daMDe pacati / 1. kappati saM0 khe0 jai0 khaM0 zAM0 cU0 // 2. vidudvaMti khe0 jai0 khaM0 zAM0 // 3. NitaraNA cU0 // 4. satyamasamA khe0 jai0 i0 / satthaM samA saM0 // 5. te saM0 // 6. raMbhejjA lA0 he 3. i0 // 7. raMbhA i0 he 1, 2, 3. lA0 // 8. raMbhaMte khaM0 saM0 he 1.3 // 9. kammatti zAM0 // 10. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 // 11. Neya khaM0 // 12. 'kkhanti khaM0 / evamagre'pi // 13. i0 khaM0 cU0 vinA-khetaNNe he 1, 2. saM0 / anyatra 'kheyanne' 'kheagne' vA // 14. i0 cU0 vinA ' kheyane ' ' kheane' vA // 15. i0 cU0 vinA-khevaNe he 1,2. khaM0 saM0 / anyatra 'kheyanne' 'khebhane' vA // 16. i0 cU0 vinA-khema he 3. lA0 jai0 / khetaNNe anyatra // 17. vIrehiM he 2. lA0 i0 shaaN0| "vIrehItyAdi" zI0 // 18. guNaTTI se saM0 // 19. " se se DaMDe pavuccatI taM kAryaM daMDeMto appANaM daMDei saMsAre, bhisaM vucai pavuccai " cU0 // 20. hu nAsti he 1, 3. // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37] paDhame ajjhayaNe cauttho uddeso| taM pariNNAya mehAvI IdANI No jamahaM puSvamakAsI pamAdeNaM / 34. lejamANA puDho paas| 'aNagArA mo' tti ege pavadamANA, jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM agaNikammasamAraMbheNaM agaNisatthaM samAraMbhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 35. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA-imassa ceva jIviyassa pari- 5 vaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe jAtI-maraNa-moyaNAe dukkhapaDighAtahetuM se sayameva agaNisatthaM samArabhati, aNNehiM vA agaNisatthaM samAraMbhAveti, aNNe vA agaNisatthaM samAraMbhamANe samaNujANati / taM se" ahitAe, taM se abodhiie| 36. se taM saMbujjhamANe AyoNIyaM samuTThAe socA bhagavato anngaaronnN ihamegesiM NAtaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa 10 khalu nireN| iccatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM agaNikammasamAraMbheNaM agaNisatthaM samArabhamANe aNNe va'Negaruve pANe vihiMsati / 37. se bemi-saMti pANA puDhaviNissitA taNaNissitA pattaNissitA kaTThaNissitA gomayaNissitA kyvrnnissiyaa| saMti saMpAtimA pANA Ahaca saMpayaMti ya / agaNiM ca khalu puTThA ege sNghaatmaavjjNti| je tattha saMghAtamAvajjati 15 1. iyANiM i0 khe0 jai0 he 3. zAM0 cuu0|| 2. "aTTa-parijuNNa-dusaMbodha-ayANaga-AturaparitAvitA jAva bhAturA parivAti, saMti pANe teukkAie / lajamANA puDho0 dhuvagaMDiyaM bhANiUNaM Ava se bemi" cU0 / dRzyatA sU0 10-12 // 3. ramamANe khe0 vinA // 4. aNNe vi Nega khaM0 / aNNe vi ya aNega he 3 / aNNe aNega he1, 2 // 5. jAI he 2. lA0 / jAi he 3 // 6. 'raMbhati he 3. jai0 // 7. raMbhA i0 khe0 saM0 vinA // 8. aNNehiM saM0 he 1,2 // 9. raMbha he 3 // 10. se'hiyAe khe0 jai0|| 11. AtANIyaM khe0 jai0 saM0 / AtANiyaM khN0|| 12. samaTAya he 3 // 13. rANaM vA aMtie iha i0 khesaM0 he 3 / rANaM vAMti iha khN0|| 14. Nirae zAM0 he 3 // 15. samAraMbheNaM agaNisatthaM nAsti i0 he 3. lAsaM0 vinA // 16. aNNe vi [bha he 3. lA0]Nega he 1, 2, 3. laa0|| 17. tiNa khe0 jai0 / "taNapattehi kuMthumAdi" cU0 / "tRNapatranizritAH pataGgelikAdayaH" zI0 / etadanusAreNa taNapattaNissiyA ityapi pAThaH syAt // 18. ya nAsti khaM0 he 1,2. lA0 / "savvato pavataMti saMpavataMti, casaddeNa vAujIvA tapperitA vA masagAdi" cuu0|| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 38te tattha pariyAvajaMti / je tattha pairiyAvajaMti te tattha uddAyati / 38. ettha satthaM samArabhamANassa iccete AraMbhA apariNNAtA bhvNti| ettha satthaM asamArabhamANassa iccete AraMbhA pariNNAtA bhavaMti / 39. jassa ete agaNikammasamAraMbhA pariNNAtA bhavaMti se hu muNI pari5 NNAyakamme tti bemi| // [satthapariNAe]*degcauttho uddesao sammatto * // [paMcamo udesao] 40. te No karissAmi samuTThAe mattA matimaM abhayaM vidittA taM je No karae aisovarate, etthovarae, esa aNagAre ti pavuJcati / 10 41. je guNe se AvaTe, je AvaTe se guNe / uDDhaM ahaM tiriyaM paoNINaM pAsamANe ruvAiM pAsati, suNamANe sadAiM suNeti / uDDhaM ahaM tiriyaM pAINaM mucchamANe rUvesu mucchati, saddesu yaavi| 1. pariyAvijaMti khe0 jai0 he 2 vinA / atra vRttau cUrNau ca pariyAvajaMti iti pAThamaGgIkRtya vyAkhyAtam / "pariyAvajjati ti savvao AvajaMti" cU0 / "agnau paryApadyante, paryApattiH sammUrchanam , uSmAbhibhUtAH mUrchAmApadyanta ityarthaH / " shii0| yadi tu pariyAvijaMti iti pAThaH svIkriyate tadA 'paritApyante' ityarthaH syAt / asyaivAdhyayanasya saptamoddeze [sU060 pariyAviti iti pAThaH paritAviti iti ca pATho dRzyata iti dhyeyam // 2. jattha khN0|| 3. pariyAvijaMti he 2. i0 vinA // 4. satthamasamA i0|| 5. "taM pariNAya mehAvI jAva bemi" cU0 / etadanusAreNa jassa ete ityataH pUrvaM taM pariNNAya mehAvI va sayaM bhagaNisatthaM samArabhejA, va'NNehiM agaNisatthaM samArabhAvejA, agaNisatthaM samArabhaMte vi aNNe Na smnnujaannejaa| IdRzaH pATho mUlarUpeNa cUrNikRtAmabhimata iti sambhAvyate // 6. kamme ti khaM0 / kamma tti zAM0 // 7. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 kha0 je0 shaaN0|| 8. "taNNo karissAmi, taditi taM vaNassatI, iti parisamattIe, evaM parisamattaM samaNalakSaNaM bhvti| jaM puSvakataM samAraMbhaM taM pavvajaM abbhuvagato Na kareti" cU / etadanusAreNa taNNo karissAmi tti iti pAThazcarNikRdabhimato bhAti // 9. TrAya laa0| "samma utthAya" cuu0|| 10. "maMtA jANittA" cU0 // 11. etthovarate esovarae iti cUrNI kramaH // 12. adhaM i0 he 1, 2, 3. lA0 / "uDDhaM avamityAdi....."avamiti avAG adhastAt...."adhaH zabdArthe avAGityayaM vartate" shii0|| 13. pAiNaM khaM0 sN0|| 14. pAsissAI (pAsiyAiM cUpA0) pAsati suNimAiM suNeti cU0 / passamANo rUvAI pAsai, suNamANo sahAI suNeti cuupaa0|| 15. degmANo khN0|| 16. ruvAI sN0|| 17. adhaM khe0 jai0 he 1, 2, 3. i0 / ava zAM0 khN0|| 18. pAiNaM khN0|| 19. mANo khaM0 saM0 he 2. cU0 i0|| Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45] paDhame ajjhayaNe paMcamo uddeso|| esa loge viyAhite / ettha aMgutte aNANAe puNo puNo guNAsAte vaMkasamAyAre pamatte gauramAvase / 42. laeNjamANA puDho pAsa / 'aNagArA mo' tti ege pavadamANA, jamiNaM ' virUvarUvehiM satthehiM vaNassatikammasamAraMbheNaM vaNassatisatthaM samArabhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiNsti| 43. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA - imassa ceva jIviyassa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe jAtI-maraNa-moyaNAe dukkhapaDighAtahetuM se sayameva vaNassatisatthaM samArabhati, aNNehiM vA vaNassatisatthaM samAraMbhAveti, aNNe vA vaNassatisatyaM samArabhamANe samaNujANati / taM se ahiyAe, taM se abohiie| 44. "se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThIe socA bhagavato aNagArINaM 1. ihamegesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu "nnire| ___ iccatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vaNassatikammasamAraMbheNaM vaNassatisatthaM samArabhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 45. se bemi- imaM pi jAtidhammayaM, eyaM pi jAtidhammayaM; imaM pi vuDDhidhammayaM, eyaM pi vuDDhidhammayaM; imaM pi cittamaMtayaM, eyaM pi cittamaMtayaM; imaM pi chiNNaM milAti, eyaM pi chiNNaM milAti; imaM pi AhAragaM, eyaM pi AhAragaM; 1. 'gutte khe0|| 2. degsAe i0, he 1, 2, 3. // 3. 'gAra jaisaM0 / agAra he 1, 2, 3. lA0 i0|| 4. "laja [mA]NA dhuvagaMDiyA" cU0 / dRzyatAM sU0 10-12 // 5. raMbha he 1, 2 // 6. aNega he 1 // 7. raMbhA he 1, 3. laa0|| 8. se'hiyAe khe0 0 // 9. se'bohIe saM0 / se[-5 jaisaM0]bohie khe0 jai0|| 10. se taM saM0 he 1, 2, 3 // 11. bhAtANIyaM khaM0 saM0 / bhAtANIe khe0 jai0 // 12. 'hAya he 3 // 13. rANaM vA atie iha he 3. laa0|| 14. nirae dukkhe esa khalu Nirae khaM0 / dRzyatAM sU0 14 TippaNam // 15. aNega he 1 // 16. dhammaM cuu0| evamagre'pi // 17. vuDDhI cU0 he 1, 2, 3. vinA // 18. vuDI saM0 // 19. dhammataM khe0 jai0 // 20. "ahavA AhAreNa uvacijjati 'tadabhAve avacijjati, evaM vaNassaI vi / jahA vA hattho chino milAti tahA vaNassaI vi.....| / adhuvaM hANI-buDDhIe, evaM vaNassaI vi|" iti cUrNI kramaH pAThazca // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU046imaM pi aMNitiyaM, evaM pi aNitiyaM; imaM pi asAsayaM, eyaM pi asAsayaM; imaM pi cayovacaiyaM, eyaM pi caMyovacaiyaM; imaM pi vippariNAmadhammayaM, evaM pi vippariNAmadhammayaM / 46. ettha satthaM samArabhamANassa icchete AraMbhA aMpariNNAtA bhvNti| etya saMtthaM asamArabhamANassa icchete AraMbhA pariNNAyA bhvNti| 47. taM pariNAya mehAvI Neva sayaM vaNassatisatthaM samArabhejA, Nave'NNehiM vaNassatisatthaM samArabhAvejA, Neva'NNe vaNassatisatthaM samArabhaMte smnnujaannejaa| 48. jassete vaNassatisatthasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI 10 pariNNAyakamme tti bemi / // [satthapariNAe] * paMcamo uddesao sammatto * // [chaTTo uddesao] 49. se bemi-'saMtime tasA pANA, taM jahA-aMDayA potayA jarAuyA rasayA "saMseyayA sammucchimA ubbhiyA uvvaatiyaa| esa saMsAre "tti pavuccati 15 maMdasa aviyaanno| "NijjhAittA paDilehitA patteyaM pariNivvANaM savvesiM pANANaM savvesi bhUtANaM savvesiM jIvANaM savvesiM sattANaM assAtaM apariNivvANaM mahabbhayaM dukkhaM ti bemi / 1, 2. aNiJcayaM khe0 zAM0 saM0 cU0 vinaa|| 3, 4. cayA-'vacaiyaM he 3. laa0| camocasahayaM khN0|| 5, 7. viparikhe. jaizAM0 saM0 vinaa|| 6, 8.degnnaamyN| khe. jai. khaM0 shaaN0|| 9. apariNAyA khe0 jai khaM0 vinaa|| 10. satthamasamA i. laa.| sasthAsamA he 2 / satthaM samA khe0 jai0 he 1 // 11. vannahiM khe0 jai0|| 12. kamme ti khN0|| 13. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 shaaN0|| 14. saMti tasA cU0 zI0 // 15. saMseimA saM0 / saMseyamA he 3 // 16. saM(sa jai0)mucchiyA khe0 10 // 17. ti khaM0 i0|| 18. he 1, 2, 3. cU0 vinA-ssa'viyANamo saM0 / ssAvijANato khe. jai0 khaM0 shaaN0| ssAviyANao shii0|| 19. "NijjhAietyAdi" shii| etadanusAreNa NijjhAibha iti pAThAntaraM smbhaavyte|| 20. pariNevANaM khaM0 saM0 vinaa|| 21. apariNebvANaM lA0 vinaa|| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52] paDhame ajjhayaNe chaTTho uddeso| tasaMti pANA padiso disAsu ye / tattha tattha puDho pAsa AturA paritAveti / saMti pANA puDho sitaa| 50. lajamANA puDho pAsa / 'aNagArA mo' ti ege pavadamANA, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM tasakAyasamAraMbheNaM tasakAyasatthaM samAraMbhamANe aNNe 5 vai'NegarUve pANe vihiMsati / 51. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA - imassa ceva jIviyassa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe jAtI-maraNa-moyaNAe dukkhapaDighAyahetuM se sayameva tasakAyasatthaM samArabhati, aNNehiM vA tasakAyasatthaM samArabhAveti, aNNe vA tasakAyasatthaM samArabhamANe samaNujANati / taM se ahitAe, taM se abodhiie| 10 52. se taM saMbujjhamANe A~yANIyaM samuTThAe socA bhagavato aNagArINaM ihamegesiM NAtaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu nire| icatthaM gaDhie loe, jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM tasakAyakammasamAraMbheNaM tasakAyasatthaM samArabhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / / se bemi-appege acAe vati, appege ajiNAe vadheti, appege maMsAe 15 vaheMti, appege soNitAe vaidheti, appege hiyayAe vahiMti, evaM pittAe vasAe "picchAe pucchAe vAlAe siMgAe visANAe daMtAe dADhAe nahAe prahAruNIe aTTie aTTimijIe a~TTAe annttttaae| 1. ya cUrNo spaSTaM na dRshyte| itaH param-"ahAte jAva paritAvite dhuvgNddiyaa| jahiM aNNe vaDaNegarUve pANe vihiMsaMti tadassite simi(sese 2) ya udayAdisatte mAreMti, jattha so paDati tattha chakkAye virAhei tasapANe vihiMsaMto tti| appe[ge] aMdhamabbhe evaM vi bhAsiyavvaM uvabhoge-appege acAe vahati |"cuu0 / dRzyatA sU0 10-15 // 2. raMbha he 2,3. // 3. aNega he 1 // 4. pariyaMdaNa saM0 kha0 he 2 // 5. jAti' i0 khe0 jai0 saM0 khN.|| 6. bhoyaNAe khe0 jai0 kh0|| 7. taM se 5 jaisaM0]hitAe taM se[s jaisaM0]bohie khe0 jai0 khN0|| 8. mAtANIyaM khe0 jai0 saM0 khaM0 // 9. "hAya he 1, 2, 3. lA0 // 10. rANaM vA iha he 2 / rANaM vA aMtie ihadeg he 1, 3 // 11. tasakAyasamAraMbheNaM i. zAM0 he 2, 3. vinA // 12. aNega he 1. shii0|| 13. haNaMti i0 he 1,2. laa0|| 14.vagheti, evaM hiyayAe pittAe khe0 jai0 zAM0 vinaa|| 15. piMchAe saM0 khaM0 cuu0|| 16. paMchAe i0 he 1, 2, cuu0|| 17. hArUe cU0 // 18. bhaTThi nAsti khemU0 jaimU0 // 19. mijAe i0 he 3.khaM0 // 20. aTThAe nAsti khemU0 jaimU0 laa0|| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 53appege 'hiMsiMsu me tti vo, appege hiMsaMti vA, appege 'hiMsissaMti vA *Ne vrsseti| 53. ettha satthaM samArabhamANassa iccete AraMbhA apariNAyA bhavaMti / ettha satthaM asamArabhamANassa iccete AraMbhA pariNNAyA bhavati / 54. taM pariNNAya medhAvI Neva sayaM tasakAyasatthaM samArabhejA, Neva'NNehiM tasakAyasatthaM samAraMbhAvejA, Neva'NNe tasakAyasaMtthaM samAraMbhaMte smnnujaannejaa| 55. jassete tasakAyasatthasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu muNI pariNAtakamme tti bemi| // * "satthapariNAe chaTTho uddesao sammatto * // 5 [sattamo uddesao] 56. paMbhU ejassa guMchaNAe AtaMkadaMsI ahiyaM ti NaccA / je ajjhatthaM jANati se baiMhiyA jANati, je bahiyA jANati se ajjhatthaM jANati / etaM tulmnnnnesiN| iha saMtigatA daviyA NAMvakakhaMti jIviu / 57. lajjamANA puDho pAsa / 'aNagArA mo' ti ege pavadamANA, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vAukammasamAraMbhaNaM vAusatthaM samArabhaNe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 1. hiMsissu cU0 / hiMsisu khe0 kha0 zA0 // 2. me ti saM0 cU0 / me tti nAsti khemU0 jai0|| 3. vA vahaMti appege he 1, 2, 3. lA. khaM0 i0 // 4. hiMsati cU0 // 5. degti me ti vA vahaMti, appege hiMsissaMti me tti vA varSeti i0 he 1, 2, 3. lA0 // 6. hiMsissati cuu0|| 7. Ne vadheti nAsti jai0 / cUrNAvapi na dRzyate // 8. raMbhA jai0 he 1, 2, 3. lA0 // 9. satthaM nAsti khemU. jai0 saM0 kha0 // 10. bhaMte saM0 he 2 // 11. * * etadantargataH pATho nAstideg khe0 jai0 saM0 khaM0 zA0 // 12. pahU ma ejassa he 1, 2, 3. / pabhU ya eyassa (egassa cUpA0) duguMchaNAe cU0 / pabhU ya egassa duguMchaNAe zIpA0 / "caggahaNA pabhU saddahaNAe pabhavati duguMchaNAe ya" cU0 // 13. durga he 1, 3. laa0|| 14, 15. bahitA khaM0 // 16. imaM tullamaNNasiM cuu0|| 17. "tAliyaMTamAdiehi gAtaM bAhiraM vA vi poggalaM Na kaMkhaMti vIyituM" cU0 / NAvakaMkhaMti jIvitaM cuupaa0|| 18. itaH param "aTTA parijUNA AkaMpitA jAva mAturA paritAvito(veMti?) dhruvagaMDiyA" cU0 dRzyatAM sU0 10 // 19. raMbheNaM saM0] ettha satthe(tyaM saM0) samArabhamANe jai0 khemU0 sN0|| 20. degmANe ettha satthaM samArabhamANe aNNe khaM0 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhame ajjhayaNe sattamo uddeso| 58. tattha khalu bhagavatA pariNNA paveditA-imassa ceva jIviyassa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe jAtI-maraNa-mAyaNAe dukkhapaDighAtahetuM se sayameva vAusatthaM samArabhati, aNNehiM vA vAusatthaM samArabhAveti, aNNe vA vAusatthaM samAraMbhaMte samaNujANati / taM se ahiyAe, taM se abodhIe / 59. "se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAe socA bhagavato aNagArAMNaM 5 ihamegesiM gAtaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Nirae / iccatthaM gaDhie loge, jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vAukammasamAraMbheNaM vAusatthaM samArabhamANe aNNe va'NegarUve pANe vihiMsati / 60. se bemi-saMti saMpAimA pANA Ahacca saMpataMti ya / pharisaM ca khalu puTThA ege saMghAyamAvajaMti / je tattha saMghAyamAvati te tattha pariyAvinaMti / je tattha pariyAvinaMti te tattha uddaayNti| ettha satthaM samArabhamANassa icchete AraMbhA apariNNAtA bhavaMti / ettha satthaM asamArabhamANassa icete AraMbhA pariNNAtA bhavaMti / 61. taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM vAusatthaM samArabhejA, Neva'NNehiM vAu- 15 satthaM samAraMbhAvejA, "Neva'NNe vAusatthaM samAraMbhaMte smnnujaannejaa| jassete vAusatthasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme "tti bemi| 1. pariyaMdaNa khe0 sN0|| 2. i0 vinA-jAi' khe0 sN0| jAti jai0| jAI anyatra // 3. bhoyaNAe khe0 jaimU0 sN0|| 4. raMbhA he 1, 2, 3. laa0|| 5. raMbhaMte he 1, 3. laa0|| 6. taM se'hiyAe se'bohIe saM0 / taM se ahiyAe se abodhIe khN0|| 7. se taM saM0 he 1 // 8. TrAya khaM0 laa0|| 9. rANaM vA iha he 2, 3 / rANaM vA aMtie iha he 1 / rANaM vA aMtie isN0|| 10. dRzyatAM caturthoddezake sU0 37 // 11. paritAvijaMti khN0| pariyAvajaMti i0| dRzyatA sU0 37 // 12. evaM asamA he 2. khaM0 zAM0 sN0| asamA0 khe0 jai0| ettha..."bhavaMti nAsti he 1,3. laa|| 13. raMbhA he 1, 2. laa0|| 14. vannehiM khe0 jai0 khN0|| 15. bhaMte i.he 1, 3. laa0|| 16. ti khN0|| Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 AyAraMgasutte paDhame suyakbaMdha [sU0 6262. etthaM pi jANa uvAdIyamANA, je AyAre Na ramaMti AraMbhamANA viNayaM vayaMti chaMdovaNIyA ajjhovavaNNA AraMbhasattA pakareMti saMgaM / se vasumaM savvasamaNNAgatapaNNoNeNaM appANeNaM akaraNijjaM pAvaM kammaM No annnnesiN| ___ taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM chanjIvaNikAyasatthaM samAraMbhejA, Neva'NNehiM chajjIvaNikAyasatthaM samArabhAvejA, "Neva'NNe chajjIvaNikAyasatthaM samAraMbhaMte smnnujaannejaa| jassete chajjIvaNikAyasatthasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakamme ti bemi| // satthapariNNA "samattA // 10 1. ettha vi jANa he 1. cU0 / "etthaM pi jANetyAdi" zIkhaM0 / "ettha vi jANetyAdi" shiijai0|| 2. degNNANeNa khe0 jai0 sN0|| 3. pAvakammaM khe0 zAM0 / pAvakammaM taM No i0 / pAvakammarga No jai0 khemU0 / pAvaM kammaM te No khN0|| 5. aNNesi he 1 / aNNesaM he 2 // 5. raMbhejA i0 he 1, 2, 3. lA0 // 6. raMbhA i0 he 1, 3. laa0|| 7. va hiM khemU0 jai0 he 1, 3 // 8. 'raMbhaMte i0 he 1, 2, 3. laa0|| 9. ti khN0|| 10. satyapariNNAe sttmohesmo| satthapariNNA samattA he 1, 2, 3 / satthapariNAe sattamo uddeso| samattA satthapariNNA i0|| 11. sammattA khaM0 shaaN0|| Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIaM ajjhayaNaM 'logavijayo' [paDhamo uddesao] 63. je guNe se mUlaTThANe, je mUlaTThANe se guNe / iti se guNaTThI mahatA paritAveNa vase pmtte| taM jahA-mAtA me, pitA me, 5 bhAyA me, bhagiNI me, bhanjA me, puttA me, dhUtA me, suNhA me, sahi-sayaNa-saMgaMthasaMthutA me, vivittovakaraNa-pariyaTTaNa-bhoyaNa-acchAyaNaM me| i~catthaM gaDhie loe vase pamatte aho ya rAo yaM paritappamANe kAlAkAlasamuTThAyI saMjogaTThI aTThAlobhI AlaMpe saMhasakkAre "viNiviTThacitte ettha satthe puNo punno| 64. appaM ca khalu AuM ihamegesiM mANavANaM / taM jahA--sotapaNNANehiM 10 parihAyamANehiM cakkhupaNNANehiM parihAyamANehiM "ghANapaNNANehiM parihAyamANehiM raMsapaNNANehiM parihAyamANehiM phAsapaNNANehiM parihAyamANohiM abhikaMtaM ca khalu vayaM sapehAe tato se eNgayA mUDhabhAvaM jaiNayaMti / jehiM vA saddhiM saMvasati te ve NaM egadA NiyagA puTviM parivadaMti, so vA 1. pariyAveNaM i. he 2, 3. lA0 // 2. cUrNI vRttau ca taM jahA na dRzyate // 3. bhAyA me nAsti he 2. lA0 / vRttAvapyasya vyAkhyA na dRzyate // 4. suhi khe0 jai0 zA0 / sahAyA me sahi i0 // 5. vicitto i0 he 1, 2, 3. khe0 jai0 / "vicittaM prabhUtaM aNegaprakAraM, vicittaM ca (vivittaM vA?)" cuu0| "viviktaM zobhanaM pracuraM vA" zI0 // 6. "bhoyaNacchAyaNaM i. he 1, 2, 3 // 7. iccatthaM se gaDhie khe0 jai0 shaaN0| iccatthaM ettha se gaDhie khN0| "iJcatthaM mamesa mAtA-pitAti, atotthaM sa tesu mucchite giddhe gaDhite....."logo....."vasati....."pamatto..... aho ya rAto ya paritappamANe" cU0 / "izvatthaM gaDhie iti evamathai gRddho lokaH...."pramatto.... vaset" zI0 // 8. ya nAsti he 1, 2, 3. i0|| 9. sahasAkAre he 2, 3. laa0|| 10. viNiviTThaciTTe cUpA0 shiipaa0|| 11. satte cU0 zIpA0 / satthe cuupaa0|| 12. ihamekesiM khe0 jai0| idhamekesiM khaM0 // 13. pariNANehiM khe0 jai0 zAM0 saM0 vinA, evmgre'pi| "soyapaNNANehiM ityAdi" shii| "sotapaNNANehi parihAyamANehi" cU0 // 14. cakkhuppa khe0 jai0|| 15. ghANapariNANehiM khe0 jai0|| 16. rasappa khe0 jai0|| 17. amikvaMtaM he 2, 3. lA0 i0|| 18. egatA i0 he 1, 2, 3. lA0 // 19. jaNayati he 3 / "iMdiyANi aNuvaladdhiM jaNaMti" cuu0|| 20. vA he 2 vinaa| vi i0| "ta eva bhAryA-putrAdayaH, Namiti vAkyAlaMkAre" shii0| dRzyatA sU. 66,67, 81 // 21. pubdhi poseMti te taM parivayaMti khe0 jai0 shaaN0| taM pudi parivayaMti he 1 // 22. punvaM cU0 i0 // 23. parivayaMti cU0 vinA // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe [sU0 65 te Niyage pacchA parivadejjA / NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaM pi siM NAlaM tANAe vA saraNAe vA / se Na hosAe, Na kiDDAe, Na ratIe, Na vibhUsAe / 65. iccaivaM samuTThite ahovihArAe aMtaraM ca khalu imaM sepehAe dhIre muhutta - 5 mavi No pamAdae / vao acceti jovvaNaM cai / 66. jIvite iha je pamattA se haMtA chettA bhettA kuMpittA viluMpittA uddavettA uttAsayittA akaDaM karissAmi tti maNNamANe / jehiM vA saddhiM saMvasati te vaiNaM gayA niyagA puvvi~ poseMti, so vA te Niyage pacchA posejjA / NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaM pitesiM NAlaM 10 tANAe vA saraNAe vA / 67. u~vAdItaseseNa vA saMNihisaNNicayo kaijjati ihamegesiM mANavANaM bhoyaNAe / tato se eaigayA rogasamuppayA samuppajjaMti / jehiM vA saddhiM saMvasati te vai NaM aiMgadA NiyagA puvviM pariharaMti, so vA te piyae pacchA pariharejjA / NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaM pi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA / * 1. hassA (ssa khaM0) e khe0 jai0 saM0 zAM0 vinA // 2. saMpeddAe i0 // 3. va saM0 / " jonvaNaM ca tti" zI0 / " cagrahaNA jahA jovvaNaM tahA bAlAtivayA vi" cU0 // 4. je ihaM pamattA zAM0 khe0 jai0 saM0 khaM0 / " iha je pamattA, idhi tti apasatthaguNamUlaTThANe visaya kasAesa" cU0 // 5. vA i0 he 2. cU0 vinA / "te va NaM niyagA ta eva mAtApitAti" cU0 / " jehiM vA ityAdi, vAzabdo bhinnakramaH .... yaiH ..... sArdhaM saMvasatyasau ta eva vA " zI0 / dRzyatAM sU0 64, 67, 81 // 6. egatA khe0 jai0 // 7. NiyayA saM0 / NiyatA khe0 jai0 khaM0 // 8. taM puvvi he 1 / taM pubvaM i0 / pubvaM cU0 // 9 posiMti khe0 jai0 / posaMti he 1, 3 // 10. uvAtItasesaM teNa vA i0 / uvAdI (di khe0 zAM0 jai0 ) yasesaM teNa vA saM0 zAM0 khe0 jai0 he 3 / uvAdIte seseNa vA khaM0 / "ucAtItaseseNa vA se jaM teNa ahRNNahaNi ka (ki)ssaMteNaM dhaNaM uvajjitaM tato uvAtIta sesaM " cU0 / "ucAdIta ityAdi.... upAdI (di - pra0) tam upabhuktam" zI0 // 11. kijjai he 1, 2, 3 lA0 // 12. ihamegesiM asaMjayANaM bho' he 1, 2, 3. lA0 i0 / " iha - asaMjatamANusse, egesiM, na sabvesiM, asaMjatA vA keyi khAikkacakkalA, tesiM kayo saMcayo" cU0 / " iha asmin saMsAre ekeSAm asaMyatAnAM saMyatAbhAsAnAM vA keSAJcid bhojanAya " zI0 // 13. egatA khe0 jai0 saM0 khaM0 // 14. pyAtA khaM0 saM0 i0 // 150 vA i0 he 1. 2 vinA / "yaiH sArdhaM saMvasati ta eva nijAH " zI0 / dRzyatAM sU0 64, 66, 81 // 16. egatA khe0 jai0 saM0 khaM0 i0 // 17. taM puvvi he 1 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1] bIe ajjhayaNe bIo uddesao / 68. evaM jANi dukkhaM paitteyaM sAtaM a~NabhikkataM ca khalu vayaM saipehAe khaNaM jANAhi paMDite ! jAva sotarpaNNANA aparihINA jAva NettapaNNANA aparihINA jAva ghANapaNNANA aparihINA jAva jIhapaNNANA aparihINA jAva phAsapaNNANA aparihINA, iccetehiM virUvarUvehiM paNNANehiM aparihINehiM Arya sammaM samaNu- 5 'vAsenAsita | // " logavijayassa paDhamo uddesao sammatto // [bIo uddesao] 69. aratiM AuTTe se medhAvI khaNaMsi mukke / 70. aNANAe puTThA vi ege NiyadvaMti maMdA moheNa pAuDA / ' apariggahA 10 bhavissAmo' samuTThAe laddhe kAme'bhigAhati / aNANAe muNiNo pa~DileheMti / ettha mohe puNo puNo saNNA No havvAe No pArAe / 71. " vimukkA hu te jaNA je jaNA pAragAmiNo, 'lobhamalobheNa duguMchamANe 1. evaM nAsti saM0 he 2, 3. lA0 / " jANintu ityAdi " zI0 / " iccevaM jANiya parivAte posaNe parihAre ya apaDipakkhadukkhaM " cU0 // 2. patteya saM0 he 1. lA0 i0 vinA / "patteya sAvaM, ekkekaM prati patteyaM, dukkhaM sAtaM vA" cU0 // 3. aNabhikaMtaM khe0 jai0 khaM0 zAM0 / " aNabhikkataM ca ityAdi " zI0 // 4. saMpehAe he 1 // 5. soya saM0 / so i0 he 2. lA0 // 6. pariNNANA aparihAyamANA lA0, evamagre'pi / pariNNANehiM aparihAyamANehiM NettapariNNANehiM aparihAyamANehiM ghANapariNNANehiM aparihAyamANehiM rasapariNANehiM aparihAyamANehiM phAsapariNNANehiM aparihAyamANehiM iccetehiM virUvarUvehiM pariNNANehiM aparihAyamANehiM bhAyaTThe he 1, 2, 3. / pariNNANehiM aparihAyamANehiM cakkhupariNANehiM aparihAyamANehiM ghANapaNNANehiM aparihAyamANehiM rasapaNNANehiM aparihAyamANehiM phAsapaDiNNANehiM aparihAya mANehiM iccetehiM virUvarUvehiM pariNNANehiM aparihAyamANehiM Aya i0 / asmAbhistu cUrNi vRttyanusArI khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 pATho'tra mUle svIkRta iti dhyeyam // 7. rasapariNNANA lA0 // 8. aparihIyamANA khe0 jai0 saM0 khaM0 lA0 // 9. AyataTThe cUpA0 zIpA0 bhAti // 10. ' samma aNuvAse cU0 / samaNuvAse zI0 // 11. pAse khe0 jai0 khaM0 // 12. logavijayassa nAsti khe0 saM0 zAM0 // 13. mutte saM0 // 14. kAme abhigA? he 1, 2, 3. i0 lA0 // 15. paDilehaMti he 1, 2, 3. lA0 // 16. vimuttA saM0 vinA / " vimukkA ityAdi " zI0 / " vimuttA te jaNA je jaNA pAragAmiNopamAtAto vimukkA " cU0 // 17. lobhaM bhalobheNa he 1, 2, 3. i0 / " te puNa kahaM pAragAmiNo ? bhaNNati-lobhaM alobheNa durguchamANA" cU0 // 19 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU072laddhe kAme NAbhigAhati / 'viNA vi lobhaM 'nikkhamma esa akamme jANati pAsati, paDilehAe NAvakaMkhati, esa aNagAre 'tti pavuJcati / 72. aho ya rAto yaM paritappamANe kAlAkAlasa~muTThAyI saMjogaTThI aTThAlobhI AlaMpe saMhasakkAre viNiviTThacitte ettha satthe puNo punno| 73. se Atabale, se NAtabale, se mittabale, se peJcabale, se devabale, se rAyabale, se corabale, se aMtithibale, se "kivaNabale, se samaNabale, iccetehiM virUvarUvehi kanjehiM "daMDasamAdANaM saMpehAe bhayA kajati, pAvamokkho ti maNNamANe aduvA aasNsaae| 74. taM pariNNAya mehAvI Neva sayaM etehiM kajehiM daMDaM samArabhejA, 'Neva aNNaM etehiM kajehiM daMDaM samAraMbhAvejjA, Neva'nne etehiM kanjehiM daMDaM samArabhaMte smnnujaannejjaa| esa magge oNriehiM pavedite jahettha ku~sale NoliMpejjAsi tti bemi / // * 2'logavijayassa biio uddesamo sammatto * // 1. Nobhi khe0 saM0 i0 zA0 vinA // 2. viNaettu lobhaM khaM0 he 1, 3. i0 / viNaittu lobhaM he 2. lA0 zIpA0 / viNayeu lobhaM khe. shaaN0| "kothi puNa viNA vilobheNa nikkhamai jahA bharaho rAyA" cuu0| "viNA vi lohaM ityAdi" shii0|| 3. nikkhamai he 1. cU0 / nikkhammati khaM0 // 4. tti vuJcati khe. jai0 saM0 kha0 / "pavuJcati bhisaM vuccati" cU0 / 5. itaH pUrvam iJcatthaM gaDhie loe vasati pamatte ityadhikaH pAThazcUrNI vidyate vyAkhyAtazca / pUrvAparatulanayA zobhano'pyayaM bhAti / dRzyatAM sU063 // 6. ya nAsti saM0 he 1, 2, 3. lA0 // 7. degsamuTThAtI khe0 jai0 saM0 kha0 shaaN0|| 8. sahasAkAre he 2, 3. lA0 // 9. NAta(ya saM0)bale se sayaNabale se misa saM0 khN0| NAtibale se mitta saM0 khaM0 vinA / "NAtabale sayaNasaMbaMdho, te varaM mama baliyA bhavaMtu, tehi baliehiM ahaM balio aparibhUto ya bhavissAmi" cU0 // 10. atidhibale khe0 cuu0|| 11. kiviNa saM0 he 3. i0 // 12. degrUve(va saM0)kajehiM khe0 0 saM0 // 13. daMDaM samArabhati cU0 / daMDasamAdANaM sapehAe cUpA0 // 11. saMpehAe i0 he 2, 3. laa0| pehAe khe0 jai0 / "sayaM pehAe sapehAe" cuu0| "evaM saMprekSayA paryAlocanayA evaM saMprekSya vA" zI0 // 15. aduvA saMsAe khe0 jai0|| 16. Neva (gova jai0 khemU0) aNNaM ca etehiM khe0 jai0| No aNNaM etehiM sN0| Neva'NNaM etehi he 1, 2. lA0 / neva'nne etehiM i. he 3 // 17. degrabhAvejA, eehiM kajahiM daMDaM samArabhaMte vi aNNe Na (vi Na aNNe saM0) samaNujANejA khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 / dRzyatAM sU0 17 // 18. AyariehiM jai0 i0 zA0 cU0 / dRzyatA sU0 89 // 19. kusalo saM nova i0 // 20. lippe' he 1, 2, 3. cU0 i0 // 21. etadantargatapAThasthAne bIo uddesamo samatto saM0 / biimo khe0 jai0 / biyo khaM0 zA0 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78] bIe ajjhayaNe taio uddesao [tahao uddesao] 'se asaI uccAMgoe, asaI NIyAgoe / No hINe, No atiritte / 75. No pIe / iti khAe ke gotAvAdI ? ke mANAvAdI ? kaMsi vA ege gijjhe ? tamhA paMDite No harise, No kujjhe / 76. bhUtehiM jANa paDileha sAtaM / samite aiyANupassI / taM jahA - aMdhattaM bahirataM mUkattaM kANattaM kuMTataM khujjattaM vaDabhattaM sAmattaM sabalattaM / saMha pamAdeNaM aNegarUvAo joNIo "saMgheti, virUvarUve phAse paMDisaMvedayati / 77. se abujjhamANe hatovahate jAtI- maraNaM aNupariyaTTamANe / jIviyaM puDho piyaM ihamegersi mANavANaM khetta-vatthu mamAyamANANaM / ArataM 10 virattaM maiNi-kuMDalaM saha hiraNNeNa itthiyAo parigijjha tattheva rattA / Na ettha tavo vA damo vA Niyamo vA dissati / saMpuNNaM bAle jIviukAme lAlappamANe mUDhe vippariryausamuveti / 78. iNameva NAvakaMkhaMti je jaNA dhuvacAriNo / jAtI-maraNaM pairiNNAya caira saMkamaNe daDhe [ // 1 // ] 1. " bhadantanAgArjunIyAstu paDhaMti- egamege khalu jIve bhatItadvAe asaI (I pra0) uccAgoe asaI (I pra0) NIyAgoe kaMDagaTyAe No hINe No atiritte" cUpA0 zIpA0 // 2. asai asatiM khe0 jai0 he 6. ke gotAvAte ke 3 | asayaM he 1, 2 // 3. gote ( te pra0) cU0 / gotti khaM0 // 4. 1, 2. lA0 i0 / asati he 3 // 5. icchevaM cU0 / iti saMkhAya i0 // mANAvAte cU0 // 7. gijjhati cU0 // 8. itaH pUrvam "nAgArjunIyA paDhaMti - puriseNa khalu dukkha [vi] vegagavesaNaM puvviM tAva jIvAbhigame kAyavve, jAva icchitANicchitaM sAtAsAvaM viyANittA hiMsovaratI kAyavvA / evaM ahiMsato so bhUtasAtagavesao aliyAdibhAsavadAravirato jAva prigghaato|" cUpA0 / "nAgArjunIyAstu paThanti - purise NaM khalu dukkhabvee suhesa " zIpA0 // 9 'etA aNupassI' 'eyANupassI' ubhayathA cUrNau // 10. sahappamA cU0 i0 // 11. saMdhAti khe0 jai0 cU0 / saMdhAeti he 1, 2, 3. lA0 i0 dRzyatAM sU0 6 / " aNegarUvAo joNIo puvvabhaNiyAo virUvarUve phAse saMdhAti " cU0 // 12. paDisaMvedei / 13. jAimaraNaM cU0 / he 1, 2, 3. lA0 i0 / parisaMvedeti zAM0 zI0 / dRzyatAM sU0 6 // jAtImaraNa saM0 khaM0 // 14. khettaM vatthu mAmemA khe0 // 15. maNiM he khaM0 zAM0 // 17. jIvi kAme jai0 khemU0 // 19. NA (No khaM0) vakaMkhati i0 khaM0 // 20. 22. vare saMkadeg i0 khaM0 he 1, 2, 3. lA0 zAM0 / carassaMka 1, 2. // 16. itthI 18. yAsuveti zAM0 khe0 jaimU0 khaM0 he 3 // maraNa khaM0 he 1 // 21. pariNNAe cU0 // saM0 / cUrNyanusAreNa 21 15 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [su079Natthi kAlassa nnaaNgmo| sabve pANA 'piAuyA suMhasAtA dukkhapaDikUlA appiyavadhA piyajIviNo jIvitukAmA / savvesiM jIvitaM 'piyaM / 79. taM parigijjha dupayaM cauppayaM abhimuMjiyANaM saMsiMciyANaM tividheNa 5 jA vi se tattha mattA bhavati appA vA bahugA vA se tattha gaDhite ciTThati bhoya nnaae| tato se eMgadA viparisiDhe saMbhUtaM mahovakaraNaM bhvti| taM pi se eMgadA dIyAdA "vibhayaMti, adattahAro vA se'vaharati, rAyANo vA se vilupaMti, jassati vA se, viNassati vA se, agAradAheNa vA se Dajjhati / ___ iti se parassa'hAe kUrAI kammAiM bAle pakuvvamANe teNa dukkheNa muMDhe 10 vippariyA~samuveti / muNiNA hu etaM pveditN| aNohaMtarA ete, No ya ohaM tritte| 'care'saMkamaNe' 'cara saMkamaNe' iti pAThadvayamatra bhaati| "care iti aNumatatthe, asaMkito maNo jassa sa bhavati asaMkitamaNo, ..... je evaM asaMkamaNo sa eva dddho| ...."ahavA jeNa saMkamijaMti taM saMkamaNaM, NANAditieNa mokkhaM saMkamijaMti, tattha cara saMkamaNe daDhe" cU0 / "cara udyukto bhava, kva? saMkramaNe, ...... saMkramaNaM cAritram , tatra / yadi vA azaGkamanAH san saMyamaM cara(re zIkhaM0 2)" shii0|| ... 'NAgamo(me i0) khaM0 i0|| 2. "piyAte(ta)gA pio appA jesiM te pi[yAyagA" cuu0| piyAyayA zIpA0 / "priya AyataH-AtmA ..... yeSAM te tathA" shii0|| 3. suhasAyA khe. jai0 zAM0 saM0 khaM0 cU0 vinA // 4. pitaM khe0 jai0 saM0 khaM0 he 1 // 5. dupayaM ca cau' khe. jai0 // 6. tiviheNaM he 1, 2, 3. lA0 i0 // 7. egatA khe0 jai0 saM0kha0 cuu0|| 8. vivihaM parisiDhe he 2. i0 vinaa| "egatA viparisiTuM.. vividhehi prakAraiH parisiTuM vipparisiTuM, jaM bhaNitaM veitabhuttasesaM" cuu0| "vividhaM nAnAprakAra pariziSTaM prabhUtatvAd bhuktodvaritaM" zI0 / caturthoddezake [sU0 82] sarvAsu pratiSu 'viparisiTuM' 'viparisiTuM' vA pATho dRzyate, ato'trApi sa eva svIkRto'smAbhiH // 9. egatA khe0 jai0 saM0 kha0 // 10. dAtAro vA saM0 kha0 khemU0 jaimU0 / dAtAdA vA khesaM0 / dAyAyA vA jai0 / dAtAro saMvayaMti zAM0 / "dAiyA vibhayaMti, Na vA savvassa avahijjati, pitipiMDAdi deMti teNa dAtAro" cU0 / "dAyAdAH pitRpiNDodakadAnayogyAH" zI0 // 11. vibhavaMti khaM0 he 3 // 12. adattahAro vA se bhavaharati he 3. lA0 / adattAhAro vA se vaharaMti khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 / dRzyatAM sU0 82 / "adattahAro vA' dasyurvA'paharati" shii0| adattahArI chiddeNa akamittA vA rAyANo vA avaharaMti tti" cuu0|| 13. NAsati khe0 jai0 saM0 kha0 zAM0 / "Nassati cauppayAdi sayameva" cuu0|| 14. sammUDhe i. / 'sammUDhe' 'mUDhe' ubhayathA cuu0|| 15. yAsuveti khe0 jai0 saM0 shaaN0|| 16. eyaM pavetiyaM khe0 jai0saM0 kh0|| Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81] bIe ajjhayaNe cauttho uddeso| atIraMgamA ete, No ya tIraM gamittae / apAraMgamA ete, No ya pAraM gamittae / AyANijjaM ca AdAya tammi ThoNe Na ciTThati / vitahaM pappa 'khettaNNe tammi ThANammi ciTThati [ // 2 // ] 80. uddeso pAsagassa patthi / bAle puNa Nihe kAmasamaNuNNe a~samitadukkhe dukkhI dukkhANameva AvarTa aNupariyaMTTati tti bemi| // * "logavijayassa tatIyo uddesao sammatto * // [cauttho uddesao] 81. tato se aigayA rogasamuppIyA samuppajjati / jehiM vA saddhiM saMvasati 1. "te va NaM eNgayA "NiyagA purdiva parivayaMti, so vA te Niyae pacchA privejaa| NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, turma pi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vaa| 1. 'gamA ya ete i0 saM0 / 'gamA yA ete khe0 jai0 // 2. vi khaM0 // 3. AyAta khe0 jai. sN0|| 4. ThANe khe0 jai0 kh0|| 5. zAM0 khaM0 vinA khetaNNe khe0 jai0| kheyaNNe saM0 he 1, 2, 3. lA0 i0 / 'khettaNNe' 'kheyaNNe' ubhayathA cU0 / "gihiyavvaM AdANIyaM / kiM ca taM ? paMcaviho aayaaro| tammi AdANiyauvadesaTANe Na ciTThati, Na kareti taM uvdesN| evaM so Na appANaM tArayati, Na prN| taM tersi darisaNaM uvadesaciTThitaM vA vitahaM pappa kheyaNNe, teNa prakAreNa tahA, Na tahA vitathA kutitthiyA kreNti| khettaNNo paMDito tammi iti tahiM AdANIyauvadesaTTANe cir3hatIti Ayarati, jaM bhaNitaM Na atiyrti| tassa evaMvihassa nANissa uddeso pAsagassa Nasthi / ahavA AdANiyassa ANAe tammi ThANe "saMsAraTThANe, Na ciTThai, jo puNa taM ANaM vitahaM pappa akhetaNNe vitahaM karettA akhetaNNo apaMDito se tahiM ceva saMsArahANe ciTThati / " cuu0|| 6. TThA he 1 vinA // 7. asamiyadukkhI cuu0|| 8. arse i0, dRzyatAM sU0 105 // 9. yatti(ti khaM0) tti khe0 khN0|| 10. * * etadantargatapAThasthAne ' // 3 // ' khe0 jai0 saM0 kha0 zAM0 // 11. egatA khe0 jai0 kha0 zA0 // 12. degppAtA khaM0 i0 // 13. te vA he 1, 2. lA0 i0 vinA / "ta evaikadA nijAH" zI0 / dRzyatAM sU0 64, 66, 67 // 14. egatA khaM0 shaaN0|| 15. NitagA khe0 kh0|| 16. paricayaMti khaM0 jai0| paricayaMti cuu0|| 17. paricaejA he 3 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AyAraMgasutta paDhame suyakkhaMdhe [sU08282. jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM, bhogAmeva aNusoyaMti, ihamegesiM mANavANaM tiviheNa jA vi se tattha mattA bhavati appA vA bahuyA vA se tattha gaDhite ciTThati bhoyaNAe / tato se egayA 'vipparisiDhe saMbhUtaM mahovakaraNaM bhavati / taM pi se eNgayA pyAdA vibhayaMti, aMdattahAro vA se'vaharati, rAyANo vA se "vilupaMti, Nassati vA se, viNassati vA se, agAradAheNa vA se Danjhati / iti se parassa aTTAe kUrAI kammAI bAle pakuvvamANe teNa dukkheNa muMDhe - vippriyaaNsmuveti| 83. AsaM ca chaMdaM ca "vigiMca dhIre / tumaM ceva "taM sllmaahdde| jeNa siyA teNa No siyaa| iNameva NAvabujjhati je jaNA mohapAuDA / 84. "thIbhi loe pNvhite| te bho ! vadaMti eyAiM aaytnnaaii| se dukkhAe mohAe mArAe NairaMgAe naragatirikkhAe / satataM mUDhe dhammaM NAbhijANati / 1. patteya i0 he 1, 2, 3. lA0 cU0 // 2. mekesiM khe0 jai0 saM0 khaM0 / "iha mANusse ege... mANavA" cU0 / "bhogaamvetyaadi| bhogAH zabda-rUpa-gandha-rasa-sparzaviSayAbhilASAH, taanevaanushocynti|""iidRkssshcaadhyvsaayH keSAJcideva bhvtiityaah-ihmegesimityaadi|" shii0|| 3. bahu vA khe0 jai0 saM0 khN0|| 4. egatA khaM. shaaN0|| 5. vipari khe0 jai0 saM0 vinaa|| 6. vagaraNaM saM0 kh0|| 7. egatA khe0 kha0 shaaN0|| 8. dAyAro vA khN| dAyAdA vA khe0 jai0 saM0 shaaN0|| 9. adattAhAro khN0|| 10.he 2 vinA-se haraMti khe. jai0 saM0 zA. i0 / se harati he 1. lA0 / se vaharaMti khaM0 / se avaharati he 3 / "tasya harati" shii| dRzyatAM sa 0 79 // 11. vilupati khe0 jai0 sN0|| 12. kUrANi kammANi zAM0 khe0 0 saM0 khaM0 // 13. sammUDhe he 1, 2. lA0 i0 // 14. lA0 khaM0 vinA-yAsa uvei he 1 / degyAsuveti anyatra / "se tattha gaDhite jAva vipariyAsuveti etaM putvabhaNitaM" cU0 // 15. viviJca khe0 jai0 saM0 / vigiMci khaM0 / vikiMca cU0 // 16. taM nAsti khaM0 // 17. thIbhiM khe0 khaM0 / thIhi saM0 / "thIbhi ityAdi" zI0 / "thIbhi bhisaM [pa]gArehi vA vahito pavvahito" cuu0|| 18. pavadhie khe0 // 19. NaragAe tirikkhAe khe0 zAM0 / cUrNyapekSayA ayaM pAThaH saGgataH pratIyate / "NarayAe tti mato naraesu uvavajai, tato uvvahittA tiriesu / " cU0 / "naragAe narakAya narakagamanArtham , punarapi naragatirikkhAe tato'pi narakAdudvRttya tirazca tat prabhavati" zI0 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88] bIe ajjhayaNe paMcamo uddeso| 85. udAhu vIre-appamAdo mahAmohe, alaM kusalassa pamAdeNaM, saMtimaraNaM saipehAe, bheuradhammaM sNpehaae| NAlaM pAsa / alaM te etehiM / etaM pAsa muMNi! mahanmayaM / NAtivAteja kaMcaNaM / 86. esa vIre paisaMsite je Na Nivijati AdANAe / Na me deti Na kuppejjA, thovaM laddhaM Na khiMsae / paMDisehito prinnmejaa| etaM moNaM samaNuvAsenjAsi tti bemi / // * 3logavijayassa cauttho uddesao sammatto * // [paMcamo uddesao] 87. jaimiNaM virUvarUvehiM satthehiM "logassa kammasamAraMbhA kaiMjaMti / taM 10 jahA--appaNo se puttANaM dhUtAMNaM suMNhANaM NAtINaM dhAtINaM rA~INaM dAsANaM dAsINaM kammakarANaM kammakarINaM AdesAe puDho paheNAe sAmAsAe pAtarAsAe *saMNihisaMNicayo kaijati ihamegesi mANavANaM bhoynnaae| 88. samuTTite aNagAre oNrie AriyapaNNe AriyadaMsI ayaM saMdhI ti adakkhu / 15 1. dhIre he 1.2 // 2. saMtimaraNaM pehAe cU0 // 3. sappehAe khe0 jaimU0 // 4. sappehAe saM0 / saMpehAe he 1, 2, 3. lA0 i0 // 5. passa cU0 // 6. alaM taveehiM i0 he 2. lA0 / alaM tehiM khemU0 shaaN0| alaM tavehiM khesaM0 / "alaM tava kAmabhogehiM ti vaksesaM / ahavA avvAbAhasuhaM malaM tava suhAe tti|" cU0 / cUrNyanusAreNa 'alaM tava' ityevAtra pATho bhaati|| 7. passa cU0 / "eyaM passetyAdi" shii.|| 8. muNI i0 he 1, 2, 3. lA. cU0 / muNI madeg ityataH paramekaM patram i0 pratau nopalabhyate // 9. NamaMsite cuupaa0|| 10. lA0 cU0 vinA-Nivijjati khe0 jai0 saM0 / NivijaMti khaM0 he 1, 2, 3 // 11. laddha saM0 // 12. paDilAbhite pariName cUpA0 / paDilAbhio pariNamejA zIpA0 // 13. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 shaaN0kh0|| 14. jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM virUvarUvANaM aTThAe taM jahA-appaNo se cuupaa0|| 15, lokassa khe. jai0||16. kijati he 2||17.sunnhaannN cUNau na dRzyate // 18. rAtINaM khe0 0khaM0 shaaN0|| 19. kammagarANaM kammagarINaM saM0 cuu0||20. saMNihisaMNicaye khe0 jai0 zAM0 / saNNidhisaMcayo cuu0|| 21. kijati he 2 // 22. ihamekesiM khe0 jai0 khaM0 // 23. Ayarie mAyariyapaNNe mAyariyadiTThI cuu0||24. ayaM saMdhi ti(tti khaM0) khe0 jai0 saM0 zA0 khaM0 / ayaM saMdhimadakkhu zIpA0 / "ayaM saMghIti ayamiti pratyakSIkaraNe, saMdhANaM saMdhi, jaM bhaNitaM bhikkhaakaalo|...ahvaa nANa-dasaNa-carittA bhaavsNdhii| tAI labhittA" cuu0|| 25. ahakkhu saM0 khaM0 zI0 vinA // . Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 89se NAie, NAiAvae, na samaNujoNae / savvAmagaMdhaM pariNNAya NirAmagaMdhe privve| a~dissamANe ky-vikkesu| se Na kiNe, Na kiNAvae, kiNaMta Ne smnnujaanne| se bhikkhU kAlaNNe baoNlaNNe mAtaNNe kheyaNNe khaMNayaNNe viNayaNNe samayaNNe 5 bhAvaNNe pariraMgehaM amamAyamANe kaoNleNuDhAI apddinnnne| duhato chittA nniyaai| 89 vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAdapuMchaNaM uggahaM ca kaDAsaNaM etesu ceva jaannejaa| laddhe AhAre aNagAro mAtaM jaannejjaa| se jaheyaM bhagavatA paveditaM / lAbho tti Na majjejjA, alAbho tti Na 'soejjA, bahuM pi Na Nihe / 10 pariggahAo aeNppANaM avskkejaa| aNNahA NaM pAsae pariharejjA / 1. NAie NAtImAtie khe0 jai0| NAie NAtIbhAvae saM0 / NAdie mAdidI he 3)yAvae he 1,2,3. laa0| "se Na Atie, Na AtiyAdhae, aNesaNijaM NAtie, NAtiyAvae, NaNNaM aNumodae" cU0 // 2. degjANe tti khaM0 / jANati he 3 / jANai tti he 2 // 3. gaMdho he 1, 2, 3. cuu0|| 4. mahissamANo khe0 jai0 zAM0 kha0 / adissamANo he 1, 2 / "bhadissa ityAdi" zI0 / bhadissamANo kaya-vikkayehi cuu0|| 5. Na samaNujANai he 1, 2, 3. lA0 / NANumodae cU0 // 6. se kAlaNNe bAlaNNe cU0 / 7. "bAlapaNe, balaM jAnAtIti balajJaH, chAndasatvAd dIrghatvam " zI0 // 8. "khittaM jANati khittaNNo bhikkhAyariyAkusalo...."evamAdI khittaM jANati khittaNNo" cU0 / "kheya(da pra0)nne, khedaHabhyAsaH...."khedajJaH, athavA kSetrajJaH" // 9. khaNaNNo cU0 / "khaNayane, kSaNa eva kSaNakaH avasaraH,...."taM jAnAtIti" zI0 // 10.paNe samayaNNe viNayaNNe bhAvaNNe khaM0 zAM0 khe0 jai0 / paNe samayaNNe parasamayaNNe viNayaNNe bhAvaNNe saM0 / paNe ghiNayaNNe sasamayaNNe parasamayaNNe bhAvaNNe he 1, 2. lA0 / "tathA samayanne, svasamaya-parasamayau jAnAtIti" shii0|| 11. gahamamamA khaM0 // 12. kAleNuTThAi khemU0 jai0 saM0 / kAlANuTThAyI he 2 / kAleNur3hAe cU0 / "kAle [ma zIkhaM0]NuTThAI...""kAlAnuSThAyI" zI0, etadanusAreNa kAle'NuDhAI iti pATho'tra sammataH, kintu aSTamAdhyayanasya tRtIyoddezake'syaiva sUtrasya vyAkhyAyAM "kAlenotthAyI" [zI.] iti vyAkhyAtaM zIlAcAryaiH, tadanusAreNa tu kAleNuTThAI ityeva pATho bhavet, cUrNAvapi " uTThANaggahaNA" iti padamatra dRzyata ityapi dhyeyam // 13. appaDiNNe khaM0 he 3. zIkhaM0 // 14. "etesu ceva jAejA..'jAejjA maggijA" cU0 // 15. AhAre'NagAro saM0 jai0 khe0 // 16. Na ya majeja tti ... 'malAbhe va Na soejjA cU0 // 17. soyae khe0 0 khaM0 zAM0 vinaa| "zokaM na kuryAta" shii0|| 18. laddha khaM0 // 19. "appANaM sakkeja, avasakkaNaM apavattaNaM" cuu0| cUrNau punaH punarapIdRza eva paatthH|| 20. aNNatareNa pAsaeNa pariharijjA cuupaa| "imaM annaM imaM ca annaM anataraM, pAsagaM NAma nIsaraNovAto, taM jahA-Na mama etaM, mAyariyasaMtagaM, parihAro duviho dhAraNAparihAro ya uvabhogaparihAro ya" cuu0|| Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 93] bIe ajjhayaNe paMcamo uddeso| esa magge AriehiM pavedite, jahettha kusale NovaliMpijjAsi tti bemi / 90. kAmA duratikkamA / jIviyaM duppddibruuhgN| kAmakAmI khalu ayaM purise, se soyati jUrati tippati piDDati paritappati / 91. AyatacakkhU logavipassI logassa ahebhAgaM jANati, uDDhaM bhAgaM jANati, tiriyaM bhAgaM jANati, gaDhie aNupariyaTTamANe / saMdhi vidittA iha maciehiM, esa vIre pasaMsite je baddhe paDimoyae / 92. jahA aMto tahA bA~hiM, jahA bAhiM tahA aMto / aMto aMto patidehaMtarANi pAsati puMDho vi savaMtAI / paMDite pddilehaae| . se matima pariNNAya mA ya hu lAlaM paJcAsI / mI tesu tiricchamappANamA- 10 vAtae / 93. kAsaMkase khelu ayaM purise, bahumAyI, kaDeNa mUDhe, puNo taM kareti lobha, veraM vaDDheti appnno| jamiNaM parikahijjai imassa ceva pddibuuhnntaae| 1. AyariehiM zAM0 cU0, dRzyatAM sU0 74 // 2. jovali(liM khesaM0)ppejAsi khe0 jai. khaM0 zAM0 / NovalipijAsi he 1, 2, 3. / Na lippijAsi cuu0|| 3. bUhaNaM he 1,2,3. laa0|| 4. tippati pariti(ta saM0)ppati piDDuti khe0 jai0 saM0 shaaN0| ta(ti khaM0 he 1)ppati paritappati cU0 kha0 he 1 / "tippai tti...."tepate..."nirmaryAdo bhavatIti yAvat / tathA zArIra-mAnasairduHkhaiH piiddyte| tathA pari tapyate" shii0| "tappati tti kAya-vAya-maNehi tti tihi tappati / bahi aMto ya tappati paritappati" cuu0|| 5. lokassa khe0 jai0|| 6. ahobhAgahe 1,2,3. lA0 / adhebhAvaM......ahebhAvaM / evaM tiriya uDDhaMca" cuu0|| 7. jadhA aMto tadhA bAhiM jadhA khN0|| 8. bAhI jahA bAhI sN0|| 9. puDho vi savaMtAI khe0 jai0 he 1, 2, 3. / "puDho vIsavaMtAI pihu vitthAre,....."bhisaM vivihehi vA pagArehiM ....... sravanti puDho vIsavaMtAI" cU0 / "pRthagapi pratye kamapi, apizabdAt kuSThAdyavasthAyAM yogapadyenApi sravanti" shii0| 10. pariNNAe he 1, 2, lA. cuu0|| 11. lAlapaccAsI khe0|| 12. mA tiriccha cU0 khemuu0|| 13. kAsaMkAse he 1. khe0 jaisaM0 zAM0 / "kAsaMkase ityAdi" zI0 / kAsaMkase hu purise cuu0|| 14. khalu mataM purise saM0 / khalu aMtaM purise khe0 zA0 / yaM khalu purise he 1, 2 // 15. bahumAdI khe0 shaaN0|| 16. "puNo taM kareti...logaM kareti, naragAdibhavalogaM kareti Nivatteti"cU0 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 94amarAyai mahAsaDDhI / aTTametaM tu pehAe / apariNNAe kaMdati / 94. se taM jANaha jamahaM bemi| teicchaM paMDie pavayamANe se hatA chettA bhettA lupittA vilupittA uddavaittA 'akaDaM karissAmi' ti maNNamANe, jassa vi ya NaM karei / ____ alaM bAlassa saMgaNaM, je vA se kaoNreti bAle / NaM evaM aNagArassa jAyati tti bemi / // * "logavijayassa paMcamo uddesao sammatto * // [chaTo uddesao] 95. "se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAe tamhA pAvaM kammaM Neva kujA 10 Na kaarve| 96. "siyA tattha ekayaraM vipparAmusati chasu aNNayarammi kampati / su~iTThI lAlappamANe sa~eNa dukkheNa mUDhe "vippariyA~samuveti / saeNa vippamAeNa puDho vayaM pakuvvati sime pANA pvvhitaa| 1. amarAi khe0 jai0 zAM0 cU0 // 2. tuvehAe khe0 cU0 / "aTTametaM tuvehaae| bhaTTo NAma ajjhANovagato rAga-dosahito vA, tamevaM uvehAe pecchAhi tAva" cuu0| "aTTa ityAdi, atiH zArIramAnasI pIDA, tatra bhava ArtaH, tamArtam"prekSya dRSTvA" zI0 // 3. apparikSAve(e zA0) kaMdati khe0 jai0 shaaN0|| 4. se evamAyANaha khe0 jai0 zAM0 saM0 cuu0| "se evamAyANaha, se iti Niddese, jaM imaM kahitaM accatthaM jANaha AyANaha jaM bemi" cuu0| "se tti tadarthe, tadapi hetvarthe, yasmAt kAmA duHkhaikahetavaH tasmAt tajAnIta yadahaM bravImi" shii0||5. haMtA mettA chettA khe0 jai0 kha0 cU0 / zI0 madhye haMtA chettA bhettA ityevaMkrameNa vyAkhyAnam / dRzyatAM sU0 66 // 6. luMpaittA saM0 / luppaM(luppa)tittA khe0 / luppatittA jai0|| 7. vilupittA nAsti saM0 cU0 / vilupaittA khe0 jai0 / vilupitA khaM0 / dRzyatAM sU0 66 // 8. karetI khe0 / kAreI he 1, 2 / kareti khN0| jassa vi ya...""kAreti bAle iti pAThasya cUrNiH khaNDitatvAnnopalabhyate // 9. Na ha evaM cuu0|| 10. * * etadantargataH pATho nAsti khe. jai0 saM0 khaM0 shaa0|| 11. se taM saM0 khaM0 shaaN0|| 12. AtANIyaM khe0 jai0 khN| AtANItaM ca // 13. pAvakamma khe0 zA0 / pAvakkama khaM0 / pAvakamma he 3 / "pAvaM kammaM Na kujA No"kArave cU // 14. sitA khe0 jai0 khaM0 / "siyA [se] egataraM vipparAmasati, siyA kayAI se iti asaMjatassa niddeso pamattasaMjato vA....."vividhaM parAmasati" cuu0|| 15. tatthegayare(raM he 3) viparA he 1, 2, 3 // 16. yaraMsi he 1, 2, 3. laa0| degyaraM shaaN0|| 17. se suhatthI cuu0|| 18. sayeNa khN0| sateNa he 1,2,3. laa0||19. vipari' he 2. laa0|| 20. yAsuveti he 1. lA0 vinA / vipariyAsaM eti cuu0|| Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101] 29 . bIe ajjhayaNe chaTTho uddesao 97. paDilehAe No 'NikaraNAe / esa pariNNA pavuJcati kmmovsNtii| je mamAiyamatiM jahAti se jahAti mamAitaM / se hu 'diTThapahe muNI jassa Natthi mamAitaM / taM pariNNAya mehAvI vidittA loga, vaMtA logasaNNaM, se matimaM 'parakkamenjAsi tti bemi| 98. NAratiM sahatI vIre, vIre No sahatI rati / jamhA avimaNe vIre tamhA "vIre Na rajati // 3 // 99. "sadde phAse "adhiyAsamANe NijviMda "Nadi iha jIviyassa / "muNI moNaM samAdAya dhuNe kammasarIragaM / paMtaM lUhaM sevaMti 'vIrA sNmmttdNsinno| esa oghaMtare muNI tiNNe mu~tte "virate viyAhite tti bemi / 100. duvvasumuNI aNANAe, tucchae gilAti vattae / 101. aisa vIre pasaMsie aJceti logasaMjogaM / esa NAe pvunycti| . jaM dukkhaM paveditaM hi mANavANaM tassa dukkhassa kusalA pariNNamudAharaMti, iti kammaM pariNNAya svvso| je aNaNNadaMsI se aNaNNArAme, je a~NaNNArAme se annnnnndNsii| 1. NikaraNA / cuu0|| 2. mamAtiyamati saM0 cU0 vinA // 3. se cayati khe0 je0 saM0 zAM0 khN0|| 4. diTThabhae saM0 khaM0 saM0 he 1, 2. lA0 cUpA0 zIpA0 / dRzyatA sU0 112 // 5. parikasaM0 cU0 vinaa| dRzyatA sU0 111 // 6. NAratiM sahate he 1,2,3. lA0 / "NAraimityAdyanuSTup" zI0 // 7. Na sahati cuu0|| 8. ratI khaM0 he 1, 2 // 9. jamhA bhavimaNo vIro tamhAdeva virajjate cuu0|| 10. dhIre khe0 // 51. sadde phAse ya cU0 // 12. ahiyA khe0 jai0 khaM0 vinaa|| 13. gaMdI he 1, 2. cU0 // 14. muNI moNaM samAyAe "dhuNa kammasarIraM cuu0| "dhunIyAt karmazarIraka(raM pra0).."athavA dhunIhi vivecaya" zI0 / dRzyatAM paJcamAdhyayane tRtIyoddezakAnte // 15. degsarIraM khN0|| 16. dhIrA saM0 laa0|| 17. samatta khaM0he 2 / "samatvadarzinaH....."samyaktvadarzino vA" shii0|| 18. "muccamANe muke"mukko virate tti ya egaTThA" cuu0|| 19. virate nAsti khaM0 / viratte he 1, 2, 3. laa0|| 20. duSvasU muNI cuu0|| 21. esa vIre pasaMsie na dRzyate cU0 / esa suva(da khaM0)sU vIre khaM0 he 2 // 22. idha khe0 jai0 khN0|| 23. patiNNa khe0 jai0|| 24. iti kamma saM. khaM0 vinaa| "iti kamma ityAdi" zIkhaM0 2 / "iti kammaM pariNAe" cuu0|| 25. bhaNaNNarAme khaM0 // 26. se NiyamA aNaNNadiTTI cuu0|| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0102102. jaMhA puNNassa katthati tahA tucchassa katthati / jahA tucchassa katthati tahA puNNassa katthati / avi ya haNe aMNAtiyamANe / etthaM pi jANa seyaM ti nntthi| ke'yaM purise kaM ca ge| 103. esa vIre pasaMsie je baddhe paDimoyae, uDDhe ahaM tiriyaM disAsu, se savvato sarvapariNNAcArI Na lippati chaiNapadeNa vIre / 104. se medhAvI je a~NugghAtaNassa khettaNNe je ya bNdhpmokkhmnnnnesii| kusale puNa No baddhe No mukke| se 'jaM ca Arabhe, 'jaM ca NArabhe, a~NAraddhaM ca Na Arabhe / chaNaM chaNaM pariNAya logasaNaM ca svvso| 105. uddeso pAsagassa Natthi / bAle puNa Nihe kAmasamaNuNNe asamitadukkhe DhukkhI dukkhANameva A~vaDheM aNupariyaTTati ti bemi| ||'biiymjjhynnN logavijayo sammattaM // 1, 5. jadhA khN0|| 2, 3. katthatI he 1, 2, 3. lA0 / evamagre'pi // 4, 8. idaM katthati cUrNau na dRzyate // 6. kahijjati cU0 // 7. tadhA khaM0 // 9. aNAiyamANe he 1, 2, 3 // 10. ke ayaM cuu0|| 11. ahe cU0 // 12. pariNa he 1, 2, 3. lA0 / 'pariNNA' iti 'pariNa' ityubhayathA cUrNau // 13. chaNaNapadeNa khemU0 saM0 he 1. / cUrNau kvacit pratau chaNapadeNa iti pAThaH kvacicca chaNaNapadeNa iti pAThaH // 14. cU0 vinA-aNaugghAtaNassa khettaNNe khaM0 / aNassa ugghAta (ya saM0)NakhetaNNe khemU. jai0 saM0 / aNugghAtaNakhetaNNe khesaM0 zAM0 / bhaNugghAyaNassa kheyaNNe anyatra // 15. jaM khaM0 he 2, 3 // 16. jjaM khN0|| 17. 'aNAraddhaM ca Na bhArabhe' ityayaM pAThazcUrNikRtaH sammato na veti sandeho'smAkam / draSTavyA cUrNiH / zAM0 pratAvapi nAstyayaM pAThaH // 18. NArabhe sN0|| 19. "dukkhI dukkhAvaTTameva aNupariyati tti bemi dukkhANaM AvaTTo dukkhAvaTTo" cU0 // 20. jai0 saM0 vinA-arse aNu' sarvatra / "duHkhAnAmevA[va zIkhaM01]rtamanuparivartate" zIkhaM02, zIjai0 / dRzyatAM sU0 80 / "yAvattAvajIvitA-''vartamAna-devakula-prAkAraivameve vaH" [si0 8 / 1 / 271] iti sUtrAnusAreNa 'Avarta'zabdasyApi 'a' iti rUpaM bhavedityapi dhyeyam // 21. bIya'jya sN0|| Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 taiaM ajjhayaNaM 'sIosaNijjaM ' [paDhamo uddesao] 106. suttA amuNI muNiNo saiyA jAgaraMti / logaMsi jANa ahiyAya dukkhaM / samayaM logassa jANittA ettha satthovarate / 107. jassime sadA ya rUvA ya gaMdhA ya rasA ya phAsA ya abhisamaNNAgatA bhavaMti se AtavaM NANavaM 'veyavaM dhammavaM baMbhavaM paNNANehiM parijANati logaM, muNI ti vacce dhammavidu tti aMjU AvaTTasoe saMgamabhijANati / sItosiNaJcAgI se NiggaMthe arati-ratisahe phArusiyaM No vedeti, jAgara - verovarate vIre ! evaM dukkhA paimokkhasi / 10 108. jarA - maiccuvasovaNIte Nare satataM mUDhe dhammaM NAbhijANati / pAsiya A~ture pANe appamatto parivvae / maMtoM evaM matimaM pAsa, AraMbhajaM dukkhamiNaM ti NaccA, mA~yI pamAyI pureti gabbhaM / uvehamANo sadda-rUvesu 'aMjU mArAbhisaMkI maraNA pamuccati / 3. lA0 // 1. amuNI sayA muNiNo sayA jai0 // / 2. satA khe0 khaM0 / sayayaM he 1, 2, 3. loyaMsi khe0 jai0 saM0 khaM0 // 4. se yAtavaM khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 / " se Atavi aafa | paDhijjati ya-se AtavaM" cU0 / se AyavaM zI0 / se AyavI zIpA0 // 5. NANavaM nAsti cU0 / NANavI zI0 / NAyavaM khemU0 jai0 saM0 // 6. vedavI dhammavI baMbhavI cU0 zI0 // "" ujU khaM0 he 1, 2 // 9. saMgamiNaM 7. pariyANati loyaM khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 8. bhijANati cU0 // 10. siusiNa khe0 jai0 khaM0 // 11. pharusiyaM he 1, 2, 3. khe0 jai0 lA0 zAM0 // 12. pamukkhasi khaM0 / pamuccasi ( ti zAM0) khe0 jai0 saM0 zAM0 / "pamokkhasi ...bhisaM prakArehi vA muccati suttadosAo' cU0 // 13. 'macyUvasovaNIte khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 14. AturappANe khe0 jai0 zAM0 / mAturapANe he 2. khaM0 / Aturie pANe he 1 / "" 'Atura mo pANe "mo iti padaM vakkpUraNe" cU0 // 15 mantA khaM0 / maMtA evaM sahitaM ti pAsa cUpA0 // 16. mAI pamAyA puNa saM0 i0 / mAdI pamAyA puNa' khe0 jai0 zAM0 | mAdI mAdI khaM0 / "mAyI pamAdA (dI) puNareti, mAyI pamAtI ya mAyippamAti, ahavA mAyI NiyamA pamAdI" cU0 / / 17. ujU he 1, 2, 3. lA0 khaM0 i0 // 18. mArAvasakI cUpA0 // 15 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 109109. appamatto kAmehiM, uMvarato pAvakammehiM, vIre Atagutte kheyaNNe / je pajavajAtasatthassa khetaNNe se asatthassa khetaNNe / je asatthassa khetaNNe se pajjavajAtasatthassa khetnnnne| 110. akammassa vavahAro Na vijjati / kammuNA uvAdhi jAyati / 111. kammaM ca paDilehAe kammamUlaM ca jaM chaNaM, paDilehiya savvaM samAyAya dohiM aMtehiM adissamANe taM pariNNAya medhAvI vidittA loga vaMtA logasaNNaM "se matimaM parakkamenjAsi tti bemi / // * 'sIosaNijassa paDhamo uddesao sammatto * // [bIo uddesao] 112. jotiM ca vuiiMDha ca iha'ja pAsa, bhUtehiM jANa paDileha sAtaM / tamhA'tivijaM paramaM ti NacA saMmmattadaMsI Na kareti pAvaM // 4 // - 1. uvarato pAcehiM kammehiM i0 cU0 // 2. Ayagutte je kheyanne he 1, 2, 3. lA0 jai0 i0|| 3. kheyaNNe nAsti khemU0 cU0 // 4. khettaNNe khaM0 / kheyaNNe he 1, 2, 3. i0 zAM0 // 5. cU0 vinA-kheyaNNe khe0 jai0 he 1,2,3. zAM0 lA0 i0 / khedaNNe saM0 khN0|| 6. khedaNNe khN0|| 7. kheyaNNe i0 he 2, 3. lA0 zA0 / khettaNNe ityapi cUrNau kacit pratau paatthH|| 8. kammaNA he 2, 3. lA0 / kammaNo i0|| 9. uvadhi khemU0 cU0 / uvahi saM0 / uvAhI i0he 1,2,3. lA0 / "kammuNA uvadhi, uvadhI tiviho-AtovahI [kammovahI] sarIrovahI, [tattha] appA duppautto [Aya]uvadhI, tato kammovahI bhavati, tato sarIrovahI bhavati, sarIrovahIo ya vavaharijati, taM jahA....."neraIo evamAdi" cuu0| "upAdhIyate-vyapadizyate yenetyupAdhiH-vizeSaNam , sa upAdhiH karmaNA ...."jAyate, tadyathA--....."mandamatistIkSNo vetyaadi......."naarkH......."ityaadi"shii0|| 10. kammamAhRya jaMchaNaM cUpA0 shiipaa0|| 11. samAyAta khe0 jai0 zAM0 / paDilehehi ya savvaM samAyAe cU0 // 12. 'mANehiM zAM0 khemU0 jai0| mANo' degmANehiM' ubhayathA cuu0|| 13. se matimaM parika he 2. lA0 shaa0| se mehAvI parika khN0| "sa medhAvI maryAdAvyavasthitaH san parAkrameta" shii0| "maima parakkamijAsi tti bemi" cU0 / dRzyatA sU0 97 // 14. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 kh0|| 15. "jAiM ca ityAdi vRttam" zI0 // 16. bhUehiM sAyaM paDileha jANe he 1, 2, 3. lA0 i0|| 17. jANe khemU0 jai0|| 18. cU0 vinA 'tivijjo' sarvatra / "atIva vidyA tattvaparicchettrI yasyAsAvatividyaH" shii0| tamhA tivijaM paramaM ti NaJcA, vijanti he vidvAM! ahavA ativiNNU" cU0 / dRzyatAM sU0 115 // 19. samatta sN0|| Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] taIe ajjhayaNe bIo uddeso| 113. ummuMca pAsaM iha macciehiM, auraMbhajIvI u bhyaannupssii| ___ kAmesu giddhA NicayaM kareMti, saMsiccamANA puNareMti gambhaM // 5 // 114. avi se hAsamAsaja, haMtA NaMdIti maNNati / alaM bAlassa saMgeNaM, veraM vaDDheti appaNo // 6 // 115. tamhA'tivijaM paramaM ti NacA, AyaMkadaMsI Na kareti pAvaM / aMggaM ca mUlaM ca vigiMca dhIre, palichiMdiyANaM NikkammadaMsI // 7 // 116. esa maraNA pamuJcati, se hu "diTThabhaye munnii| logaMsi paramadaMsI vivittajIvI uvasaMte samite sahite sadA jate kAlakaMkhI 'privve| bahuM ca khalu pA~vaM kamma paiNgddN| 117. saMcasi ghiti ku~vaha / etthovarae mehAvI savvaM pAvaM kamma 'jhoseti / 118. aNegacitte khalu ayaM purise, se keyaNaM arihai puuritte| 1. cU0 zI0 lA0 vinA-umuMca khe0 je0 kha0 / momuMca saM0 zA0 / umucca i. he 1, 2, 3 / "ummuMca ityAdi vRttam" zI0 // 2. "bhAraMbhajIvI tu bhayANupassI....."mahAraMbhapariggaho idheva baMdha-vaha-rodha-maraNAvasANAI bhayAiM aNupassati" cU0 / "ArambhajIvI..."ubhayaM (bhayaM zIkhaM02) zArIra-mAnasamaihikAmuSmikaM vA draSTuM zIlamasyeti sa tathA" shii0|| 3. saMsiMcamANA khe0 jai0 saM0 zA0 / "samma samatthaM vA siMcamANo, mammaNavaNio va hiMsAdIhiM AsavadArehi aNivAritappANo" cuu0| "saMsicca' ityAdi...."saMsicyamAnA ApUryamANAH" zI0 // 4. puNareti he 3 // 5. "avi se ityAdizlokaH" zI0 // 6. saMgAya cU0 // 7. vaDdati khe0 zAM0 / vaDDhati jai0 he 3. lA0 i0 // 8. "tamhA ityAdi vRttam" zI0 // 9. tivijjo khemU0 saM0 kha0 shaaN0| "tamhA yivijaM paramaM ti nnnycaa| tamhA verauvaramA vijaM vidvA" cU0 / "tasmAdatividvAn" shii0||10. aggaM ca mUlaM ca vigiMca vIre khe0 jai0 kha0 cU0 / mUlaM ca bhaggaM ca viyettu dhIro cUpA0 / "dhIraH akSobhyo dhIrAjito vA" zI0 / "bhadaMtaNAgajjuNiyA tu paDhaMti-mUlaM ca aggaM ca viyettu vIre kammAsavA veti vimokkhaNaM c| aviratA assave jIvA, viratA NijjareMti tti" cuu0|| 11. degyANa cU0 // 12. diTThabhae i0 khe0 jai0 vinaa| viThThapahe cU0 / viTThavahe cUpA0, diTThabhae cUpA0 / dRzyatAM sU0 97 // 13. kAlAkhI i0 / "kAlAkAGkSI" shii0|| 14. parivvate khaM0zAM0 // 15. pApakammaM khaM0 i0|| 16. payarDa saM0 / pagaDaM nAsti cuu0|| 17. saJcami khaM0 / sacce i0 / "sacce ityAdi" shii0|| 18. kuvvahA ihe 1.2.3. laa0|| 19. sosati khe0 0 saM0 zAM0 / jhosanti khN0| "moseDa jaM bhaNitaM soseti" cU0 // 20. pUratittate i0 khe0 jai0 khaM0 / pUrittae he 1, 3. lA0 zAM0 / pUreuM cuu0|| Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 119se aNNavahAe aNNapariyAvAe aNNapariggahAe jaNavayavahAe jaNavayaparivAyAe jnnvyprigghaae| 119. AsevittA eMyamaDhe iccevege smutttthitaa| tamhA taM 'biiyaM nAsevate NissAraM pAsiya nnaannii| uvavAyaM cayaNaM NacA aNaNNaM cara mAhaNe / se Na chaNe, na chaNAvae, chaNataM nnaannujaannti| NijviMda gadi arate payAsu aNomadaMsI "NisaNNe povehiM kammehiM / 120. "kodhAdimANaM haiNiyA ya vIre, lobhassa pAse NirayaM mahaMtaM / tamhA hi vIre virate vadhAto, "chiMdija sotaM lahubhUyagAmI // 8 // 121. "gaMthaM pariNAya IMhajja vIre, "soyaM pariNNAya careja dNte|| ummugga laddhaM iha mANavehiM, No pINiNaM pA~Ne samArabhejjAsi // 9 // tti bemi| // * "sIosaNijjassa bIo uddesao sammatto * // 1. aNNA(NNa jai0)pAriAvae khe0 jai0| aNNapAriyAvAe zAM0 khaM0 / cUrNyanusAreNa aNNaparitAvAe bhAti // 2. jANavatavahAe khaM0 / jaNavayavahAte khe0 i0|| 3. "pararaTThamaddaNe vA rAyANo jaNavayaM paritAvayaMti" iti cUrNyanusAreNa jaNavayaparitAvAe iti pATho'tra bhaati| "pari. vAdAya.."marmodghaTTanAya" shii0|| 4. etaM aTuM khe0 jai0 khaM0 / eyaM aTuM saM0 / imamahUM i0 / "eyamaDhe ti jo eso jaNavatavahAti bhaNito" cU0 // 5. biiyaM no sevate i0 he 2, 3. lA0 / bIyaM no seve khe0 jai0 saM0 khaM0 / bitiyaM nAsevae cU0 / "dvitIyaM mRSAvAdamasaMyama vA nAsevate" shiikhN0|| 6. pAsiyA sN0|| 7. ovAyaM i0 sN0| "o(u----pra0)vAtaM cayaNaM caNaccA, upapadaNaM uvavAto" cU0 // 8. 'Nivija' iti Nidhida' ityubhayathA cUrNau // 9. gaMdI cU0 he 1, 2, 3 // 10. NisaNNo khaM0 he 1 vinA // 11. [pA] vesu kammesu cUpA0 / "paDhijai ya [pA] vesu kammesu pAvaM kohAdikasAyA"cU0 // 12. kodhAimANaM khe0 jai0| kohAdimANaM anyatra / "kohAdItyAdi vRttam" zI0 // 13. haNayA da vIre cU0 // 14. tamhA ti vIre khaM0 / tamhA ta vIre khe0 jai0| samhAdi vIre saM0 / " tamhA ti(hi ?) vIre, hI pAdapUraNe" cuu0|| 15. chaMdija i0 / cUrNAvapi kvacit prtau||16. "lahubhUtaM appANaM kAmayati |..."pddhiji ya-chiMdijja sotaM Na hu bhUtagAma, bhUtaggAmo coddasaviho, taM iriyAijutto [Na ?] chidijA" cU0 / "laghubhUto mokSaH saMyamo vA, taM gantuM zIlamasyeti laghubhUtagAmI, laghubhUtaM vA kAmayituM zIlamasyeti laghubhUtakAmI" zI0 // 17. "gaMthamityAdi vRttam" shiikhN0|| 18. iha vaja khN0| iheja jai0| "iha pavayaNe, ajeva mA cirA, vIro bhaNito" cuu0| "ihAyaiva kAlAnatipAtena" zI0 // 19. dhIre khe. jai0 / "vIraH san" shiikhN0|| 20. sogaM khe0 jai0 saM0 khaM0 i0 / sotaM cU0 // 21. umugga khe0 jai0 saM0 he 1, 2. / "ummagga laddhamityAdi" zIkhaM0 2 / 'ummagga' iti 'ummugga' ityubhayathA prayogazcUrNau // 22. pANiNo khe0 je0 saM0 khaM0 // 23. pANa khe0 jai. he 1, 3 // 24. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 shaaN0|| Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123] taIe anjhayaNe taIo uddeso| [taIo uddesao 122. saMdhiM logassa jANittA Atato bahiyA pAsa / tamhA Na haMtA vighAtae / ____ jamiNaM aNNamaNavitigiMchAe paDilehAe Na kareti pAvaM kammaM kiM tattha muNI kAraNaM siyA / 123. samayaM tatthuvehAe appANaM vippadie / aNaNNaparamaM NANI No paimAde kayAi vi| Atagutte sadA vIre jAtAmAtAe jAvae // 10 // virAgaM vehiM gacchejjA mahatA khuDDaehiM vA / AgatiM gatiM pariNAya dohiM vi aMtehiM a~dissamANehiM se Na chinnati, Na 10 bhinnati, Na Dajjhati, Na hammati kaMcaNaM savvaloe / 1. bahitA i0 khaM0 khe0 jai0 cU0 // 2. Na vigyAtae khe0 0 / Na ghAtae cuu0|| 3. aNNamaNNaM viti ca / aNNamaNNassa viti. he 3 // 1. paNatigicchAe paDi sN0| paNavitigiMchApaDi khe0 zAM0 he 1 // 5. pAvakammakhaM0 saM0 zAM0 i0||6."ttth muNissa kAraNaM, ahohaNAtIti muNikAraNANi, tANi tattha Na saMti,....."Na tattha muNikAraNaM siyA,...."tattha vi tAva muNikAraNaM Na atthi" cU0 / etadanusAreNa muNikAraNaM iti pAThazcUrNikRdabhimato bhAti // 7. tattha uvehAe he 1, 2, 3. lA0 cU0 / tatthUvadehAe khe0|| 8. degsAtae cuu0|| 9. 'aNaNNaparamaMNANaMNopamAyae' iti 'aNaNNaparameNAgINa pamAe' iti cobhayathA cUrNau / "aNaNNaparamamityAdyanuSTup" zI0 // 10. pamAe sN0| pamAyae he 1, 2, 3. lA0 / pamAdi i0|| 11. jAyAmAyAe saM0 he 1, 2, 3. lA0 / jAtamAtAe khN0|| 12. ruvesu he 1, 2, 3. laa| "rUvehi gacchejA" cuu0|| 13. ya i0 khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 / "kSullakeSu vA" zI0 / "bhadaMtaNAgajjuNIyAvisaya[mmi] paMcagammi vi [duvihammi] tiyaM tiyaM / bhAvato suTU jANittA se Na lippati dosu vi // " cUpA0 / "nAgArjunIyAstu paThantivisayammi paMcagammI vi duvihammi tiyaM tiyaM / bhAvabho suTTa jANittA se na lippai dosu vi // zabdAdiviSayapaJcake'pi iSTAniSTarUpatayA dvividhe hInamadhyamotkRSTamityetad bhAvataH paramArthataH suSchu jJAtvA sa muniH pApena karmaNA dvAbhyAmapi rAgadveSAbhyAM na lipyate tadakaraNAditi bhaavH"shii|| 14. pariNAe he 1, 2, 3. laa0|| 15. madissamANe cU0 / dRzyatAM sU0 111 // 16. haNaM(Na?)ti cU0 / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 10 AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe [sU0 124 124. avareNa puvvaM Na saraMti ege kimassa tItaM kiM vA''gamissaM / bhAsaMti ege iha mANavA tu jaimassa tItaM taM AgamissaM // 11 // NAtItama Na ya AgamissaM ahaM NiyacchaMti tathAgatA u / vidhUtakappe etANupassI "NijjhosaittA / 125. purisA ! tumameva tumaM mittaM, kiM bahiyA mimicchasi ? jaM jANejA uccAlaiMyitaM taM jANejjA dUrArleyitaM, jaM jANejjA dU~rAlaitaM taM jANejjA uccAyitaM / kI aratI ke ANaMde ? etthapi aggahe care / saMvvaM hAsaM paricajja allINagutto parivvae / 126. purisA ! attANameva abhiNigijjha, evaM dukkhA pamokkhasi / 127. purisA ! saccameva samabhijANAhi / sacassa ANAe " se uvaTThie medhAvI mAraM tarati / 1. " avareNa ityAdi rUpakam " zI0 // 2. kiha se atItaM kiha AgamissaM ...cUpA0 // 3. kiM bhAgamissaM he 3. lA0 // 4. jaha se atItaM taha bhAgamissaM cUpA0 // 5. NijjhosatittA khe0 khaM0 zAM0 cU0 / NijjhosaittA khavage mahesI i0 jai0 / 'khavage mahesI' iti kvacideva pratau dRzyate, vRttau cUrNau cAsya vyAkhyApi nopalabhyate, ato mUlapAThe tad na sthApita - masmAbhiH tulanA - sU0 187 // 6. kA ratI he 3 / kA'ratI hai 2 / 'kA'ratI' ' kA bharatI ' ityubhayathA cUrNau // 7. yANaMde saM0 he 1, 3. lA0 // 8. " etthaM pi agarahe care, rAgadosehiM agaraho, tannimittaM jaha Na garahijjati Na rajjati dussiti vA " cU0 / etthaM pi aggihe he 3 // 9. savvAsaM pariccana cU0 saM0 he 3 / " sarvathA samparityajya " saMTi0, asya saMTi0 kartuH 'savvahA saMparicajja" iti pATho'bhimato bhAti / " savvamityAdi " zI0 // 10. AlINagutte saM. vinA / "dhammaM AyariyaM vA allINo tivihAe guttIe gutto" cU0 / " sesaM puvvRttaM / taMjahA--savvahAsaM pariccajja allINagutto" cU0 // 11. bahitA i0 khaM0 cU0 // 12. micchalI he 1, 2, 3. lA0 // 13. laiyaM he 1, 2, 3. laa0| laiyaM, 'lahataM, laittaM' ete sarve'pi pAThANa dRzyante // 14. durA0 zAM0 khaM0 vinA // 66 " 15. 'latitaM khe0 jai0 zAM0 / iyaM 1, 2, 3 / ' 'laitaM ', ' 'laittaM' iti cobhayathA cUrNau // 16. durAlaitaM saM0 i0 / durAlaiyaM khe0 // 17. latitaM khe0 jai0 i0 // 18. saccaslANAe khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 19. se nAsti cU0 hai 1, 2, lA0 / uvaTTito se medhAvI he 3. i0 / " upasthitaH san sa medhAvI " zIkhaM0 zIjai0 // , Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129] taIe ajjhayaNe cauttho uddeso| saMhite dhammamAdAya seyaM samaNupassati / duhato jIviyassa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe, jaMsi ege paimAdeti / saMhite dukkhamattAe puTTho No jhNjhaae| pAsimaM davie logAlogapavaMcAto mu~cati tti bemi / // * "sIosaNijjassa tRtIyoddezakaH * // [cauttho uddesao] 128. se vaMtA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca / etaM pAsagassa daMsaNaM etadantargataH pAThacUrNau naasti| tu0-sU0 130 // 10. kaDassa he 1, 2. jai0 lA0 / 'karassa' 'kaDassa' ityubhayathA zI0pratiSu // 11. AtANaM i. khe. jai0 kha0 zAM0 / "AdAnaM hiMsAdyAzravadvAramaSTAdazapApasthAnarUpaM vAkaSAyA vA AdAnam , tadvamitA svakRtabhid bhvti| svakRtaM... karma bhinattIti svakRtabhit" zI0 // 12. apama i0 khe0 jai0 saM0 shaaN0|| 13. ega khe0 zAM0 kha0 he 1, 2. lA0 / "je eganAme se bahunAme" cU0 / "je egamityAdi" zI0, kvacit pratyantare "je egetyAdi" zI0, ityevamubhayathA pAThaH zI0 pratiSu labhyate / "je ekaNAme se bahuNAme" nayacakra pR0 375 / "ato'padizyate-yo bahunAmaH sa eva paramArthata ekanAma iti| nAma iti kSapako'bhidhIyate upazAmako vA" shii0|| 14. bahuM khaM0 zAM0 he 1, 2. lA0 / evamagre'pi // 15. egaM khe0 jai0 saM0 vinA // 16. loyassa i0 khe0 jai0 saM0 khN0|| 17. loyasaMjogaM he 1,2,3. laa0|| 18. dhIrA he 1, 2. laa0|| " zIpAdazI" ayaska Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 130-133 egaM vigiMcamANe puDho vigiMcai, puDho vigicamANe egaM vigiMcai saDI ANAe medhaavii| 'logaM ca ANAe abhisamecA akutobhayaM / atthi satthaM pareNa paraM, gatthi asatthaM pareNa paraM / 5 130. je kohadaMsI se mANadaMsI, je mANadaMsI se mAyadaMsI, je mAyadaMsI se lobhadaMsI, je lobhadaMsI se pejadaMsI, je pejadaMsI se dosadaMsI, je dosadaMsI se mohadaMsI, je mohadaMsI se gabmadaMsI, je gabbhadaMsI se jammadaMsI, je jammadaMsI se mAradaMsI, je mAradaMsI se 'NirayadaMsI, je 'NirayadaMsI se tiriyadaMsI, je tiriyadaMsI se dukkhdNsii| 10 se mehAvI abhiNivaeNTejA kodhaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca pejaM ca dosaM ca mohaM ca gabhaM ca jammaM ca maoNraM ca NaragaM ca tiriyaM ca dukkhaM ca / aiyaM pAsagassa daMsaNaM uvarayasatthassa paliyaMtakarassa, AyANaM "nisiddhA sgddbhi| 131. kimatthi u~vadhI pAsagassa, ] vijjati 1 Natthi tti bemi / // 'sItosaNija tatiyamajjhayaNaM sammattaM // 1. 'puDho vigiMcai' ityasya vyAkhyA cUrNau na dRshyte||2. mehAvI khe0jai0kha0 vinA // 3. loyaM i0 khe. jai0 sN0kh0| loyaM cANAe cuu0||4.nno asatthaM cuu0||5, 6. Naraya he 3. shaaN0|| 7. vvadRjjAkhe0 i0 shaaN0||8. maraNaM ca he 1,2.laa0|| 9. evaM khN0||10.kddss cuu0| gaDassa he 1, 2. lA0 / deggarassa he 3 / "pliyNtkddss| 'pariyaMtakarassa' tti vattavve ralayo egattA 'paliyaMtakaDi' tti vuccati" cuu0|| 11. bhAtANaM i0 khe0 jai0 kh0|| 12. nisiddhA nAsti saM0 kha0 cU0 / pUrvamapi 'mAyANaM sagaDabhi' ityeva pAThaH, dRzyatAM sU0 128 / " AdAnaM karmopAdAnaM niSedhya pUrvasvakRtakarmabhidasAviti / " shii0| cUrNyanusAreNa tu AdANaM sakataM ityeva pATho'tra bhAti, "AdANaM sakataM, Adatte AdIyate vA kamma, sayaM kataM sakataM, jeNa puNo saMsAro bhaNNati, Nathi tti bemi|" cU0 // 13. uvahI saM0 / upAdhI khaM0 / uvAhI he 1, 2. lA0 zI0 / atredamavadheyam-cUrNAvasya sUtrasya vyAkhyAnAvasare 'kimathi"Na vijjati' ityasya vyAkhyA'tra kasyacit pAThasya galitatvAt kenacit kAraNenAvyAkhyAtatvAdvA na vilokyate, kintu caturthAdhyayanaprArambhe tRtIya-caturthAdhyayanayoH sambandhopadarzanAvasare cUrNau "eso ajjhynnsNbNdho| suttassa sutteNa-kimathi kammovahI? Nasthi ti" ityevaM tRtIyAdhyayanAntimasUtranirdezo vilokyte| etadanusAreNa 'etaM pAsagassa desaNaM uvaratasatthassa pliyNtkddss| bhAdANaM sakataM / kimatthi kammovahI? Natthi tti bemi / ' IdRzaH sUtrapAThacUrNikRtAM sammataH syAditi bhAti / dRzyatAmuparitanamapi TippaNam , sU0 146 // 14. Na vijati nAsti zAM0 / tu0-sU0 146 // 15. sito khe. jai. zAM. khN0|| 16. degNijamajhayaNaM sN0|| 17. samattaM khe0 sN0|| Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM 'sammattaM' [paDhamo uddesao] 132. se bemi-je ya atItA je ya paDuppaNNA je yaM AgamissA arahaMtA bhagavaMtA te savve evamAikkhaMti, evaM bhAsaMti, evaM paNNaveMti, evaM pruu|ti- 5 savve pANA savve bhUtA savve jIvA savve sattA Na haMtavvA, Na ajjAvetavvA, Na parigheta~vvA, Na paritAveyavvA, Na uddveyvvaa| esa dhamme suddhe Nitie sAsae saMmecca loyaM 'khetaNNehiM pvedite| taM jahAuTThiesu vA aNuTTiesu vA, uvaTTiesu vA aNuvaTTiesu vA, uvaratadaMDesu vA aNuvaratadaMDesu vA, 'sovadhiesu vA aNuvahiesu vA, saMjogaraesu vA 10 asaMjogaraesu vaa| 133. tacaM cetaM tahA~ cetaM assiM cetaM pavuccati / taM Aitu Na Nihe, Na Nikkhive, jANittu dhammaM jahA thaa| diTehiM "NivveyaM gcchejaa| 'No logassesaNaM cre| jassa Natthi imA NAtI aNNA tassa keto siyA / 1. je atItA khN0|| 2. ya nAsti khaM0 he 2, 3 / ya aNAgayA shaaN0||3. bhagavaMto jai0 he 1, 2, 3. lA0 i0||4. te nAsti khaM0 he 1. cuu0| savve te eva0 saM0 he 2. i0 te save te zAM0 / "te sarva eva parapraznAvasare evamAcakSate" zI0 // 5. degmAtikkhaMti khe0 jai0 i0 / degmAyakkhaMti he 1.3. laa0||6. ajjhAbe khe0jai0||7. tavvA khe0 saM0 he 1 // 8. uddAvettavvA khN0||9. samiJca saM0 he 1. cuu0|| 10. kheaNNehiM sN0| khedaNNehiM he 1,2,3.lA0 / "khittaM AgAsaM, khittaM jANatIti khittaNNo, taM tu AhArabhUtaM davva-kAla-bhAvANaM amuttaM ca pavuccati / muttAmuttANi khittaM ca jANaMto pAeNa davvAdINi jaanni| jo vA saMsAriyANi dukkhANi jANati so khittaNNo paMDito vA |"c0| khedajJaiH jantadaHkhaparicchettabhiH" shii||11. sovahitesa he 1, 2, 3. lA0 vinA / "sovadhiesu" cU0 pR0 139 paM0 5 // 12. aNovahiesu khe0 jai0 / aNovahitesu i0 kh0| niruvahiesu he 2, 3. lA0 // 13. jahA zAM0 // 14. Aiittu khemU0 jai0 / mAtiittu cuu0|| 15. jANiu saM0 / jANitu khN0|| 16. adhAtadhA khe0 saM0 zAM0 / jadhA tathA khaM0 // 17. NivvedaM cU0 / NivetaM khe0 jai0 i0 saM0 khaM0 zAM0 // 18. No ya lodeg cU0 // 19. kuto saM0 / 'kato' 'kuto' ityubhayathA cU0 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe dihaM sutaM mayaM viNNAyaM jaimeyaM parikahijjati / samamANA palemANA puNo puNo jAtiM paikappaiMtI / aho ya rAtoya jatamANe dhIre sayA AgatapaNNANe, patte baihiyA pAsa, appamatte sayA rakkamejjAsi timi / // * "sammattassa paDhamo uddesao sammatto * // [bIo uddesao] 134. je AsavA te parissavA, je parissavA te AsavA / je aNAsavA te aparissavA, je aparissavA te aNAsavA / ete yaM paMe saMbujjhamANe logaM ca ANAe abhisaMmecA puDho paveditaM AghAti 10 NANI iha mANavANaM saMsArapaDivaNNANaM saMbujjhamANANaM viNNANapattANaM / aTTA "vi saMtA aduvA pamattA / ahAsaccamiNaM ti bemi / [sU0 134 NA'NAmo maccumuhassa asthi / icchApaNItA vaMkANikeyA kAlaggahItA Nicaye NiviTThA puDho puDho jAI paikappeMti / / 1. viNNANaM cU0 // 2. jaM loe parideg 'cU0 / jaM eyaM pari' he 1, 2, 3. khaM0lA0 // 3. pagappeMti cU0 / kappaiti i0 // 4. ghIre he 1, 2. lA0 jai0 / dhIre satA i0 // 5. brahitA khaM0 cU0 // 6. apamatte he 1, 2, 3. lA0 // 7 parivvaesi khe0 zAM0 / parikkamenAsi i0 he 1, 2, 3. lA0 // 8. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 9. ya nAsti khe0 0 vinA / " ete ya pade saMbujjha, casaddA aNNe ya jIva- ajIva - baMdha - saMvara - mokkhA / saMmaM saMgataM vA pasatthaM vA bujjhamANe " cU0 // 10. pate i0 khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 11. samecca i0 saM0 cU0 // 12. akkhAti i0 cU0 / "bhadaMtaNAgajjuNA paDhaMti - AghAti dhammaM khalu je jIvANaM [taMjahA zI0] saMsArapaDivaNNANaM maNussabhavatthANaM AraMbhavi [Na zI0 ] yINaM dukkhuvyeya suhesagANaM dhammasavaNagavesagANaM [nikkhittasatthANaM cU0] sussUlamANANaM paDipucchamANANaM viNNANapattANaM " cU0 zI0 / "ArambhavinayinAmiti Arambhavinaya ArambhAbhAvaH sa vidyate yeSAmiti matvarthIyaH, teSAmiti" zI0 // 13. visaMtA cU0 zIpA0 // 14. game cU0 // 15. 'puDho puDho jAeM pakappaiti' ityasya sthAne 'ettha mohe puNo puNo' iti pAThaH i0 khe0 saM0 / "puDho puDho jAiM pakubvaMti vA pAThaH kheTi0 / cUrNi - zI0 vRttyostu 'ettha mohe puNo puNo' iti pAThaH pAThAntaratvena nirdiSTaH / puDho puDho jAIM kappeMti cUpA0 // 16. pakappayaMti (paMti jai0) ettha mohe puNo puNo khaM0 jai0 / pakappayaMti (pakappeha he 2, 3, pakariMti he 1) pAThAntaraM vA ettha mohe puNo puNo he 1, 2, 3 lA0 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137] cautthe ajjhayaNe bIo uddeso| 135. ihamegesiM tattha tattha saMthavo bhavati / ahovavAtie phAse paDisaMvedayaMti / 'ciTTa kUrehiM kammehiM ciTTa pariviciTThati / aciTTa kUrehiM kammehiM No 'ciTTa privicitttthti| ege vaidati aduvA vi NANI, NANI vadaMti aduvA vi ege| 136. AvaMtI keAvaMtI "loyaMsi samaNA ya mAhaNA ya puDho vivAdaM 5 vaidaMti se diTuM ca Ne, suyaM ca Ne, mayaM ca Ne, viNNAyaM ca Ne, uDUM ahaM tiriyaM disAsu savvato supaDilehitaM ca Ne-'savve pANA savve jIvA savve bhUtA savve sattA haMtavvA, anjAvetavvA, parighettavvA, paritAvetavvA, uddavetavvA / ettha vi jANaha Natthettha doso' / aNAriyavayaNameyaM / 137. tattha je te oNriyA te evaM vadAsI se duddidvaM ca bhe, dussuyaM ca bhe, 10 dummayaM ca bhe, evinnnnaayN ca bhe, uDDhaM ahaM tiriyaM disAsu savvato duppaDilehitaM ca bhe, jaM NaM tubbhe evaM aucakkhaha, evaM bhAsaha, evaM paNNaveha, evaM parUveha'sabve pANA savve bhUtA savve jIvA savve sattA iMtavvA, ajjAvetavvA, parighettavvA, paritAveyavvA, uddavetavvA / ettha vi jANaha Natthettha doso|' aNAriyavayaNameyaM / 1. adhovavAie i.| adhovavAite khaM0 / "mahovavAie phAse adhovavAie, adha iti aNatare / " cuu0|| 2, 3, 5, 6. ciTuM khemU0 jai. zAM0 he 1, 2, 3. laa0|| 4. pari[vi khesaM0]ciTutI khe0 jai0 shaaN0| "parivitiSThati" zIkhaM0 shiijai| "vivihaM pariciTuMti" cU0, etadanusAreNa vakSyamANapAThAnusAreNa ca vipariciTuMti iti pAThazcUrNikRdabhimato bhAti / dRzyatAM sU0 146 // 7. he 2. lA0 vinA-pariciTThatI i0 khe0 jai0 / pariciTThati he 1,3. saM0 khaM0 / vipariciTuMti cuu0|| 8. vadaMtI khe0 jai0 saM0 shaaN0|| 9. cU0 vinA vadaMtI zAM0 sN0| vayaMti anytr|| 10. bhAvaMti keAvaMti cU0 // 11. logaMmi he 1,2,3. lA0 / loyaMmi khN0|| 12. puDhovAtaM cU0 // 13. vadaMtI khe0 jai0 sN0|| 14. ca me cuu0|| 15. ahe ya he 1, 2. lA0 / adhaM i0|| 16. savve jIvA sabve sattA khe0| sabve bhUtA savve sattA sabve jIvA he 1, 2. lA0 / "kiM tadityAha-sarve prANAH sarve jIvAH sarve bhUtAH sarve sattvAH" zI0 / pUrvAparasandarbhAdyanusAreNa 'savve bhUtA sabve jIvA savve sattA' iti pAThaH samyag bhaati|| 17. paritAvetavvA parighetta(ya khaM0)vvA uddavetavvA saM0 kh0| pariyAveyavvA piriggheyavA jai0] uhaveyavvA zAM0 khe0 0 i0 pariyAveyavA uddaveyavvA parighetavvA he 1 / "AjJApayitavyAH parigrahItavyAH paritApayitavyAH apadrAvayitavyAH" shii0|| 18. etthaM pi jANadha khe0 saM0 i0 khaM0 shaaN0|| 19. AyariyA khe0 jai0 cU0 he 2 / AritA i0 kh0|| 20. duviNNAyaM khe. jai0 saM0 he 1, 2. // 21. dupaDi khe0 saM0 // 22. khaM0 vinA--Ai(ci he 3)kkhaha i0 he 1, 2, 3 / Ayakkhaha anyatra // 23. evaM parUveha evaM paNNaveha i. khe0 jai0 saM0 khN0|| 24. tanvA paritAveyabvA parighetavvA udda' he 1 / yavvA pariyAveyavvA uddadeg khe0 jai| tamvA parivetanvA uha i0||25. parighettavvA nAsti khe. jai0| parighetabvA khaM0 vinaa|| Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 138138. vayaM puNa evamAcikkhAmo, evaM bhAsAmo, aivaM paNNavemo, evaM parUvemo -'savve pANA savve bhUtA savve jIvA savve sattA Na haMtavvA, Na ajAvetavvA, Na parighetavvA, Na pariyAveyavvA, Na uddavetavvA / ettha vi jANaha Natthettha doso|' AriyavayaNameyaM / 139. eNvvaM 'NikAya samayaM patteyaM pucchissAmo-"haM bho pAvAduyA ! kiM bhe sAyaM dukkhaM utAhu asAyaM ? samitA paDivaNNe yA vi evaM bUyA-savvesiM pANANaM savvesiM bhUtANaM savvesiM jIvANaM savvesiM sattANaM asAyaM apariNivvANaM mahabbhayaM dukkhaM "ti tti bemi| // * 14sammattassa bIo uddesao sammatto * // [taIo uddesao] 140. uveheNaM bahitA ya lokaM / se savvalokaMsi je kei viNNU / aNuviyi pAsa NikkhittadaMDA je "kei sattA paliyaM cayaMti gairA mutaccA dhammavid tti aMjU AraMbhajaM dukkhamiNaM ti NacA / evamAhu sammattadaMsiNo / te savve pauvAdiyA dukkhassa kusalA pariNNamudAharaMti Iti kammaM pariNNAya svvso| 1. 'mAtikkhAmo saM0 he 1, 2, 3 // 2. cU0 he 3 vinA- evaM parUvemo evaM paNNavemo i. khe0 jai0 saM0 kha0 he 1, 2. laa0|| 3. tavvA khe0 saM0 / tavvA Na udda0 i0|| 4. etthaM pi khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 / 'eratha vi' 'etthaM pi' ubhayathA cuu0|| 5. jANadha i0 khe0 khN0|| 6. Ayariya saM0 he 1. cuu0||7. puddhi khe0 jai0 saM0 shaa0|| 8.NikAya khe0 jai0 he 3 // 9. pattayaM patteyaM khaM0 he 1, 2. laa0|| 10.haM bho pAvAdiyA i0 / haM bho samaNA mAhaNA kiM cuu0|| 11. sAtaM dukkhaM udAhu assAtaM cuu0| sAyaM dukkhaM tu(u jai0 i0)tAhu asAtaM i0 khe0 jai0|| 12. assAyaM khe0 jai0 zAM0 he 1, 3 // 13. ti(tti he 3) bemi he 1, 2, 3 // 14. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 shaaN0|| 15. uvveheNaM khN0| uveha NaM i0 khe0 jai0 saM0 shaaN0| "uveya(ha) vetaM bahitA log| .......... etaM ti jaM vakkhAmo" cU0 / "uvehe ityaadi| yo'yamanantaraM pratipAditaH pASaNDilokaH enaM dharmAd bahirvyavasthitamupekSasva / " shii0|| 16. bahitA he 1,2,3. lA0 cU0 // 17. loyasi he 1, 2, 3. lA0 // 18. aNuvIyi jai0 cU0 zI0 / aNuvIi i0 // aNuvitiya khaM0 / aNuciMtiya he 2 / aNuviya he 1. lA0 // 19. keti i0 khe0 zA0 jai0 khN0|| 20. jahaMtI khe0 jai0 zA0 / jahaMti cU0 / cayaMtI sN0|| 21. gare i0 khe0 saM0 lA. vinaa|| 22. pAvAtiyA cU0 / pAvAduyA shaaN0|| 23. tu0-suu0101| iti....... "savvaso na dRzyate cuu0|| 24. kamma he 1, 2, 3 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143] cautthe ajjhayaNe cauttho uddeo / 141. iha ANAkaMkhI paMDite aNi egamappANaM sepehAe dhuNe sairIraM, kaisehi appANaM, jarehi appANaM / jahA junnAI kaTThAI haivvavAho matthati evaM attasamAhite aNi / 142. vigiMca kohaM avikaMpamANe imaM niruddhAuyaM saMpehAe / dukkhaM ca jANa aMduvA''gamessaM / puDho phAsAI ca phAse / loyaM ca pAsa " viSphaMdamANaM / 5 je NivvaDA pAvehiM kammehiM aNidANA te "viyAhitA / tamhIM'tivijjo No paDi saMjalejAsi tti bemi / // * "sammattassa taio uddesao sammanto * // [ cauttho uddesao] 10 143. AvIlae pavIlae "NippIlae jaihittA puvvasaMjogaM "hiccA uvasamaM / tamhA avimaNe vIre sArae samie sahite sadA jaite / duraNucairo maggo vIrANaM aNiyaTTagAmINaM / "vigiMca maMsa - soNitaM / 1. saMhAra he 1 / 'samprekSya " zI0 / " sammaM pehAe uvehAe" cU0 // 2. sarIragaM cU0 / " dhunIyAccharIrakam " zI0 // 3. kase khe0 zAM0 / kisehi cU0 // 4. jahA kaTThAI junnAI he 1, 2. lA0 // 5. havyavAhU khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 // 6. pamaMthati khaM0 / "bhisaM maMtheti" cU0 // 7. vikiM (gaM he 2, 3) ca he 1, 2, 3. lA0 sI0 vinA // 8. saMhAra he 1, 2. i0 khe0 / "sammaM pehAe sapehAe" cU0 / " samprekSya " zI0 // 9 aduvA Agadeg cU0 / bhAgasaM / adu Agadeg i0 khe0 jaimU0 khaM0 / bahu bhAga zAM0 // / 10. viphaMdamANaM khaM0 he 1, 2, 3 / viphuDamANaM cU0 // 11. vitAhitA i0 khe0 khaM0 // 12. 'tivijjA khemU0 khaM0 he 3 / " tamhA iti kAraNA, iti AmaMtaNe, evaM jANato saddahaMto ya vijjaM bhavati, he vidvA" cU0 etadanusAreNa 'tamhA ti vijjaM' IdRzaH pAThavarNikRdabhimato bhAti // 13. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 // 14. NipphIlae cU0 / . NipIlae he 1, 2, 3 // 15. caittA he 2. 3 lA0 // 16. " iheccA uvasamaM, iheti iha pravacane, eccA AgaMtuM" cU0 // 17. sArate sahite samite cU0 // 18. yate saM0 / yag khe0 // 19. care magge saM0 // 20. aNi khe0 jai0 / "keNa duraNucaro ? jeNa anniydRgaamii| vIrA tava Niyama saMjamesu Na visItaMti aNiyadRkAmI / " cU0 // 21. vikiMca zAM0 i0 khe0 jai0 / vikaMca khaM0 / vigaMca 2, 3 / 'vigiMca' ' vigaMca ' ubhayathA cU0 // 43 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 10 AyAraMgasute paDhame suyakhaMdhe [sU0 144 esa purise davie vIre oyANijne vivAhite je dhuNAti samussayaM vasittA baMbhaceraMsi / 144. ttehiM palichiNNehiM AMtANasotagaDhite vAle avvocchiNNabaMdhaNe aNabhikkaMtasaMjoe / maMsi avijANao ANAe laMbho Natthi ti bemi / 145. jassa Natthi pure pacchA majjhe tassa kuo siyA ? / se hu pannANamaMte buddhe AraMbhovarae / sammametaM ti pA~sA / jeNa baMdhaM vahaM ghoraM paritAvaM ca dAruNaM / paeNlichiMdiya bAhiragaM ca sotaM NikkammadaMsI iha macciehiM / ka~mmuNA saphalaM de'ddhuM tato NijjAti vedavI / 146. je khalu bho vIrA samitA sahitA saiMdA jatA 'saMthaDadaMsiNo AtovaratA a~hA tahA logaM uvehamANA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINaM iti saccaMsi paiMrivicirdvisu / 1. AvANijje i0 khaM0 / AyANie saM0 / 'AdANio' 'bhAtANibho' ubhayathA cU0 // 2. khaM0 vinA - tehi palichiNNehi cU0 / NettehiM palichannehiM anyatra / " jayaMtIti NetANi cakkhumAdINi / jesiM saMjatatte davvaNetANi chiNNAti AsI, jaM bhaNitaM jitANi, ta eva keyi parIsahodayA bhAvaNettehiM chiNNehiM kiM ? sasotehiM mucchitA jAva ajjhovavaNNA" cU0 / " NettehiM ityAdi / netrANi cakSurAdInIndriyANi taiH paricchinnaiH yathAsvaM viSayagrahaNaM prati niruddhaiH " zI0 // 3. AtANasoya' cU0 / AyANasoya saM0 he 1, 2, 3 // 4. " tamassa ( tassa - pra0) aviyANato / aMta ( dha ? ) ssa tamassa bhavaMti / paDhijai ya - maMsi aviyANato " cU0 / vartamAnasya AtmahitaM mokSopAyaM vA avijAnataH " 6. sammaM evaM i0 / evaM ca sammaM pAsahA cU0 // 7. 8. palichiMdiyANaM cU0 // 9 iha macciesu cU0 // kammuNaM he 1 / kammuNA ityAdi " zI0 / cUrNAvapi kammuNA ityeva pAThaH // 11. daTTha i0 / daTThUNa khaM0 // 12. samvatA cU0 // 13. saMsthaDadeg i0 khe0 jai0 khaM0 // 14. ahAta 1, 2. lA0 // 15. lohaM khe0 zAM0 / loyaM i0 saM0 khaM0 jai0 // " 16. " viseseNaM atisaeNa vA cihiMsu viparicihiMsu / " cU0 // evaM tassa aviyANato tattha bhavAyA 'indriyAnukUlyarUpe mohAtmake vA tamasi zI0 // 5. purA he 1, 2. lA0 // pAsaha khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 i0 // 10. kammuNo khesaM0 saM0 zAM0 / cc vipariciTThisu... Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 146] cautthe ajjhayaNe cauttho uddeso| sAhissAmo NANaM vIrANaM samitANaM sahitANaM sadA jatANaM saMthaDadaMsINaM AtovaratANaM ahA tahA lokamuvehamANANaM- 'kimatthi uvadhI pAsagassa, Na vijati ? Natthi tti bemi| // caMutthamajjhayaNaM sammattaM / 1. agdhAtissAmo khaM0 / appAhissAmo he 2 // 2. jadANaM khe0 jai0 zAM0 khN0||3. saMsthaDa i0 khe0 jai0 saMsthaDa khN0| saMghaDa he 3 // 4. adhAtadhA khe0 jai0 kha0 / adhAtadhaM i0 // 5. logaM samuppeha he 2, 3 / lokaM samupeha khaM0 / logaM sa uveha he 1 // 6. kimatthI i0 khe0 jai0 saM0 kha0 zAM0 // 7. uvahI i0 saM0 he 2,3 / uvAhI he 1. laa0|| 8. ssa? nasthi tti bemi zAM0, tulanA-sU0 131 / ssa natthi vA? Na vijai tti bemi he 2. lA0 / ssa vA Na vijjati ? Natthi tti bemi he 1 / "tesi evaMguNajAtIyANaM aNege egAdeseNaM pucchA-kimatthaM (sthi) uvahI pAsagassa? kimiti paripaNhe, jahabhaNitesu sammattAtiguNesu vaTTamANassa uvahI dravyabhAve, pAsago jANago, aha Nathi ? pucchA / vAgaraNaM-Na vijjati, jeNa puNo saMja(sa)rejA" cuu0| etadanusAreNa 'kimathi uvahI pAsagassa, aha Nasthi ? Na vijjati tti bemi' IdRzaH pAThazcarNikRdabhimato bhAti / "teSAM ca "yajjJAnaM yo'bhiprAyastadahaM kathayiSyAmi......"kiM prazne, asti vidyate . 'upAdhiH karmajanitaM vizeSaNam.."Ahosvid na vidyate? iti paramatamAzaya ta UcuH-pazyakasya"karmajanitopAdhirna vidyate / ityetadanusAreNAhamapi bravImi / " shii| etadanusAreNa 'kimariya uvAhI? [Natthi vA?] pAsagassa Na vijjati tti bemi' IzaH pAThaH zIvRttikRtAmabhimato bhAti // 9. sammattaM sammattaM he 1,2. laa||.. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 paMcamaM ajjhayaNaM 'AvaMtI " [paDhamo uddesao] 147. AMvaMtI 'keAvaMtI loyaMsi vipparAmaisaMti aTThAe aNaTThAe veM, etesu caiva viprAsaMti | ahavA 'logasAro ' gurU se kAmA / tato se mArassa aMto / jato se mArassa aMto tato se dUre / 148. Neva se aMto Neva se dUre / se pAsati phuMsitamiva kusagge paeNNuNNaM NivatitaM vAteritaM / evaM bAlassa jIvitaM maMdassa avijANato / kUMrANi kammANi bAle pakuvvamANe teNa dukkheNa mUDhe vippariyAsamuveti, moheNa gandhaM maraNAi eti / ettha mohe puNo puNo / 149. saMsayaM pairijANato saMsAre pariNNAte bhavati, saMsayaM aparijANato saMsAre apariNAte bhavati / "C aTThAe vA aTThAra va ityAdi " zI0 // zAM0 he 3 / 'musaMtI he 1, 2. // 4. va lA0 // 6. guru khe0 jai0 khaM0 cU0 // 'phusiyamiva tti kuzAgrodaka bindumiva " patuSNaM " cU0 / 'praNunnaM preritaM " zI0 // 9. shaaN0| tulanA - sU0 79, 82 // cU0 khaM0 khesaM0 lA 0 hai 1, 2 khe0 jai0 saM0 khaM0 i0 cU0 lA0 vinA // "" 11. "" / / 9. " parAmasaNaM AraMbho... 7. " pusiyamiva ettha sakkhI bhadaMtanAgArjunA / te paDhaMti - jAvaMti keyi loe chakkAyaM samAraMbhaMti" cU0 // " nAgArjunIyAstu paThanti - jAvaMti kei loe chakkAyavahaM samAraMbhaMti 2. keyAvaMtI khe0 saM0 // 3, 5. musaMti jai0 nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 / vA zAM0 he 1, 2, 3. pusitaM ti udayabiMdu " cU0 / zI0 / 8. bhisaM tuNNaM [patuNaM pra0 ] patatIti bAlassa vijI' khaM0 // 10. kUrAI kammAI he 1, 2 yAsuveti zAM0 khemU0 jai0 saM0 he 3 / 'yAsameti 'viparyAsamupaiti " zI0 // 12. maraNAti eti zAMo maraNAduveti cUpA0 // pariyA' he 1, 13. 2, 3. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sU0147-151] paMcame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 47 je cheye sAMgAriyaM Na se seve| kaTTu evaM avijANato "bitiyA maMdassa baaliyaa| laddhA huratthA paDilehAe AgamettA ANavejjA aNAsevaNayAe tti bemi / pAsaha ege rUvesu giddhe prinnijmaanne| ettha phAse puNo puNo / 150. AvaMtI keAvaMtI loyaMsi AraMbhajIvI etesu ceva aarNbhjiivii| 5 ettha vi bAle paripaJcamANe ramati pAvehiM kammehiM asaraNaM saraNaM ti mnnnnmaanne| 151. ihamegesiM egacariyA bhavati / se bahukohe bahumANe bahumAe bahulobhe bahurate bahuNaDe bahusaDhe bahusaMkappe oNsavasakkI paliochaNNe udvitavAdaM pavadamANe, mA me "kei a~dakkhu aNNANa-pamAdadoseNaM / .. satataM mUDhe dhammaM NAbhijANati / aTTA payA maoNNava ! kaeNmmakoviyA, 1. sAgAriyaM Na seve he 3. khemU0 jaimU0 / sAgAriyaM Na sevae jai0 / se sAgAriyaM Na sevae khaM0 he 1 // 2. "NAgArjunIyAstu paDhaMti-je khalu visae sevati, sevittA nAloeti, pareNa vA puTTho NiNhavati, ahavA taM paraM saeNa vA doseNa pAviTTataraeNa vA [doseNa zI0] uvaliMpijjA" cU. shii0|| 3. "kaTTumeva, karittA kaTu, evamavadhAraNe,.."evaM karittA" ava parivarjane, avathANati, jaM bhaNitaM Nhavati" cU0 / cUrNyanusAreNa kaTTamevaM(?) adhayANato iti pAThazcUrNikRdabhimato bhAti / "kaTTha ityAdi kRtvA akAryamapalapato'vijJApayato vA" zI0 // 4. kaDu evamavi he 1, 2, 3 / kaTu avi i0 / bahu evaM avi zAM0 / tamevAviyANato cUpA0 // 5, bIyA he 1, 2, 3 // 6. bAlayA khesaM0 // 7. ANavijA aNAsevaNAe he 1, 2 laa0|| 8. ettha mohe puNo puNo cU0 zIpA0 / tattha phAse puNo puNo cuupaa0|| 9. cevAraMbhadeg khe0|| 10. paritappamANe cU0 zI0 / paripaJcamANe cUpA0 zIpA0 // 11. ramatI khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 i0 // 12. bahumAyi cU0 / "kalkatapasA ca bahumAyI" shii0|| 13. bahurae saM0 / "bahurato uvaciNati kammarayaM" cuu0| "bahurajAH bahupApo bahuSu bA''rambhAdiSu rato bahurataH" zI0 // 14. "Asava sakI, Asavesu visu(sa)tto Asava[sa]kI, ahavA Asave annusNcrti|" cU0 / "Azravasaktam / tad vidyate yasyAsAvAzravasaktI" zI0 // 15. paliuchaNNe jai0 i0 zAM0 vinaa| "Asavapali[ya]cchaNNe pralIyate bhavaM yena yacca bhUtvA pralIyate pralIyamucyate karma bhRzaM lInaM yadAtmani" cU0 / "palitaM karma, tenAvacchannaH" shii0|| 16. kedi khe. jai. zAM. khaM0 i0|| 17. ada(da zAM0)kkhU jai0 saM0 i. vinA // 18. "maNuyavaccA mANavA, tesiM AmaMtaNaM" cuu0|| 19. kammakovitA khe0 zAM0 kha0 i0| "kammaakovitA kahaM kammaM bajjhati muccati vA" bajjhAta muccAta vA" cuu0| "karmaNi... kovidAH kuzalAH" shii0|| / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0152 - je aNuvaratA avijAe palimokkhamAhu, AvaDhaM aNupariyaEti ti bemi / // AvaMtIe paDhamo uddesao smmtto|| [bIo uddesao] 152. AvaMtI keAvaMtI logaMsi aNAraMmajIvI, etesu ceva annaarNmjiivii| etthovarate taM jhosamANe ayaM saMdhI ti adakkhu, je imassa viggahassa ayaM khaNe ti annesii| esa magge AriehiM pavedite / uhite No pamAdae jANitu dukkhaM patteyaM sAtaM / puDhochaMdA iha maannvaa| puDho dukkhaM paveditaM / se avihiMsamANe aNavayamANe puTTo phAse "vippaNollae / esa samiyApariyAe viyaahite| 1. 'vijAe saM0 khe0 / vijAe i0| "vijA[e] palimokkhamAhu''maMtehiM visanigyAta. diTuMtA vijjAe palimokkhaM icchaMti jahA saMkhAti" cU0 / "avidyA, tayA pari samantAd mokSamAhuH" shii0| vidyayA tattvajJAnena mokSa iti sAMkhyAnAM matam , atacUrNo 'saMkhAti' ityuktm| tathA cAhuH sAMkhyAH-"paJcaviMzatitattvajJo yatra tatrAzrame rtH| jaTI maNDI zikhI vApi mucyate nAtra sNshyH||" 2. i0 vinA-aTTamaNu saM0 / bhaTTa aNu khe0 je0 shaaN0| AvaTTamevamaNu khN0| AvaTTameva aNu' he 1, 2, 3. laa0| "bhAvahUM ityAdi, bhAvAvartaH saMsAraH, tam anuparivartante" shii| " arse aNupariyati bemi, bhAvaTo saMsAro, taM aNupariyati" cuu0| dRzyatAM sU0 80, 105 pR0 30 Ti0 20 // 3. loyasi khe0 jai0 saM0 zA0 i0 // 4. esu he 1 / tesu he 2. i0 / "teSveva gRhiSu" zI. / "etesu ceva chakkAesu" cU0 // 5. cevamaNA' khe0 jai0 i0 // 6. tajmosa' cuu0| taM jhosa khe0 je0 khaM0 i0 // 7. saMdhitti khaM0 / dRzyatA sU0 88 / saMdhItti jai0 / saMdhI adeg khe0 shaaN0||8. i0 vinA-adakkhU khe0 / adakkhU anyatra // 9. khaNeti cU0 i0 // 10. maNNesI khaM0 saM0 zAM0 i0 jai0 / manmesI khe0|| 11. patteya khaM0 zAM0 he 1,2 // 12. puDhochaMdANaM mANavANaM cuu0|| 13. avadamANe musAvAdaM" cU0 // 14. puDho saM0 i0 he 1,3 / "puDhe ityAdi" shiikhN0| "aNAraMbhajIviNA tavo adhiTrethavyo, jattha uvadeso puDho(To) phAse ahavA jati taM virataM parIsahA phusijA tattha suttaM - puTTho phAse vippa0 / puTTho patto" cU0 // 15. vipa khaM0 saM0 cU0 vinA // 16, "samitAe pariyAe viyAhite, samagamaNaM samiyA, parigamaNaM pariyAe, vivihaM Ahite viyAhite" cU0 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcame ajjhayaNe bIo uddeso| 153. je asattA pAvehi kammehiM udAhu te AtaMkA phusaMti / iti udAhu dhiire| te phAse puttttho'dhiyaaste| se eNvvaM petaM pacchA petaM bheuradhammaM viddhaMsaNadhammaM adhuvaM oNNitiyaM asAsataM cayovacaiyaM vippariNAmadhammaM / pA~saha evaM rUvasaMdhiM / samupehamANassa eMgAyataNaratassa iMha vippamukkassa Natthi magge virayassa 5 tti bemi| 154. AvaMtI keAvaMtI logaMsi pariggahAvaMtI, se appaM vA bahuM vA aNuM vA thUlaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA, etesu ceva prigghaavNtii| etadevegesiM mahabbhayaM bhvti| logavittaM ca NaM uvehaae| ete "saMge avijaannto| 155. se saiMpaDibuddhaM yU~vaNIyaM ti NacA purisA! paramacakkhU ! viparikama / etesu ceva baMbhaceraM ti bemi| se sutaM ca me ajjhatthaM ca me - "baMdhapamokkho tujjha'jjhatyeva / 1. rogAtaMkA cuu0|| 2. vIre khaM0 he 3. lA0 / dRzyatA sU0 206 / "vI(dhI)ro titthagaro aNNataro vA Ayariyaviseso" cUM0 / "dhIH buddhiH, tayA rAjate, sa ca tIrthakRd gaNadharo vA" zI0 // 3. puTTho vippaNollaye cU0 / puTTho ahiyAsae he 1 // 4. puvvaM petaM pacchA vetaM cU0 / pucvaM vetaM pacchA vetaM khN0|| 5. aNitayaM khesaM0 zAM0 he 1 / "Na NiyataM aNiyataM" cuu0|| 6. cayAvacaiyaM he 1 / "iTTAhArAto cijati, tadabhAvA avacijati, ato cayovacayiyaM," cuu0|| 7. passadha etaM cU0 // 8. samuppeha he 1 / samuveha he 2, 3 / "samuveha ityAdi" zI0 // 9. cU0 vinA- ekAyayaNarayassa he 1, 2, 3 / ekAtataNarayassa lA0 / ekAtaNa[ya khaM0] ratassa khe0 jai0 khaM0 zAM0 / ekAtayaNaratassa i0 / ekAyaNarayassa sN0|| 10. idha khaM0 i0|| 11. bahugaM khaM0 i0 / bahuyaM jai0 / bahuyaM khe0|| 12. saMgA khaM0 i0 // 13. suppaDibaI zA0 / supaDibaddhaM ca me sUvaNItaM cU0 / "suSTu pratibuddhaM supratibuddhaM" zI0 // 14. " paDhijjai yasuta aNuviciMteti NaJcA, suteNa aNuviciMtittA gaNadharehiM NaccA" cU0 // 15. "ajamatthitaM UhitaM guNitaM ciMtitaM ti egaTThA" cU0 / "adhyAtmaM mamaitaccetasi vyavasthitam" shii0|| 16.baMdhamokkho khe0 i0| ubhayathA cuurnnau| baMdho mokkho shaaN0| "bandhAt sakAzAta pramokSaH bandhapramokSaH" zI0 // 17. tujha majjhattheva cU0 / ajjhattheva jai0 / "bandhapramokSaH tavAdhyAtmanyeva" shii0|| Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Go 156 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe 156. ettha virate aNagAre 'dIharAyaM titikkhate / pamatte bahiyA pAsa, appamatto privve| eyaM moNaM sammaM aNuvAsenjAsi tti bemi / // AvaMtIe bIo uddesao smtto|| - [taIo uddesao] 157. AvaMtI keAvaMtI logaMsi apariggahAvaMtI, eesu ceva aprigghaavNtii| socA I medhAvI paMDiyANaM nisaamiyaa| samiyAe dhamme oriehiM pavedite / jahettha mae saMdhI jhosite evamaNNattha saMdhI dujjhosae bhavati / tamhA bemi No "Niheja vIriyaM / 158. je puvvuTThAI No pcchaannivaatii| je puvvuDhAI pcchaannivaatii| je No puvuTThAI No pcchaannivaatii| se vi tArisae "siyA je pariNAya logmnnnnesiti| eyaM "NidAya muNiNA paveditaM / / 1. digghakAlaM cU0 // 2. tikkhate i0 kh0|| 3. bahitA cU0 // 4. pAse khaM0 he 1 / passa cuu0||5. apamatte he 3 / appamatto pariccaye khN0| "appamAtaM susikjjjA ...... / taM etaM appamAtaM duvihAe sikkhAe suTu sikkhija / "etaM moNaM samma aNupAlijjAsi tti bemi / paJcamAdhyayanasya dvitIyoddezakaH |......."suttrs sutteNa- apamatte pariSaejAsi tti bemi|" cuu0|| 6. dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 7. AvaMtIe bIo uddesmo||ch // i0 / bIo samatto khesN0| dvitIyoddezakaH sN0| logasArajjhayaNe bIo uddesao sammatto jai0||8. vayI khN0| vatI khe0 jai0 saM0 zAM0 / vaya i0| dRzyatA sU0 209 / "vaI mehAvI, socA suNittA, varthi vayaNaM, mehAvI sissaamNtnnN|...."ahvaa socA mehAvivayaNaM ti titthagaravayaNaM, taM paMDitehiM bhaNNamANaM gaNaharAdIhi NisAmiyA" cuu0| "vaha tti subvyatyayena dvitIyArthe prathamA, ato vAcaM... zrutvA' zI0 // 9. AyariehiM khe0 jai0 // 10. niNhaveja he 1, 2. lA0 / "No NihejA, NihaNaM ti vA gRhaNaM ti vA chAyaNaM ti vA egaTThA" cU0 / "no nihanyAd no nigRhayet" shii0|| 11. sitA khaM0 i0| "se vi tArisae ceva 'je pariNNAta logamaNNesati, akAralovA je apariNNAya logaM chajjIvakAyalogaM aNu esati aNNesati 'aarNbhti| paDhijai ya -logamaNussite, pariNNAta paccakkhAya .."puNaravi tadatthA logaM assitaa|" cU0 // 12. khaM0 lA0 i0 vinA maNNasito khemU0, maNNesitA khesaM0 zAM0 he 3 / maNusitA jai0 / malesie he 1,2. sN0| "lokamanvAzritA anveSayanti vA" zI0 / draSTavyamuparitanaM TippaNam // 13. khaM0 i0 cU0 vinA-NiyAya / "NidAya NacA" cU0 / "niyAya tti jJAtvA" shii0|| Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161] paMcame ajjhayaNe taIo uddeso| iha ANAkaMkhI paMDite aNihe puvvAvararAyaM jatamANe sayA sIlaM saipehAe suNiyA bhave akAme ajhNjhe| 159. imeNa ceva jujjhAhi, kiM te jujjheNa bajjhato ? hu~ddhArihaM khalu dullabhaM / jahettha kusalehiM pariNNAvivege bhAsite / cute hu~ bAle gambhAtisu rajati / assi cetaM pavuccati rUvaMsi vA chaNaMsi vaa| 5 se hu ege "saMviddhapahe muNI aNNahA logamuvehamANe / 160. iti kammaM pariNNAya savvaso se Na hiMsati, saMjamati, No pagabbhati, uvehamANe patteyaM sAtaM, vaNNAdesI NArabhe kaMcaNaM savvaloe egappamuhe vidisappatiNNe NiviSNacArI arate pyaasu| se vasumaM savvasamaNNAgatapaMNNANeNaM appANeNaM akaraNijaM pAvaM kammaM taM No 10 annnnesii| 161. jaM samma ti pAsahA taM moNaM ti pAsahA, jaM moNaM ti pAsahA taM samma ti paashaa| Na imaM saikaM siDhilehiM adijjamANehiM guNAsAehiM vaMkasamAyArehi pamattehiM gaarmaavsNtehiN| muNI mANaM samAdAya dhuNe sarIragaM / 1. aNidhe i0 // 2. saMpehAe i. he 2 / "satA sIlaM sapehAe"samma pekkha" cU0 / "samprekSya" zI0 // 3. suNitA khe0 jai0 saM0 i0 // 4. juddhAriyaM ca dullahaM zIpA0 // 5. hi cU0 // 6. "rijai tti vA kvacit pAThaH, rIyate gacchatItyarthaH / " zI0 / "paDhijai ya-gabbhAdi ra(ri)jati, jaM bhaNitaM ganbhAtisu gacchati" cU0 // 7. saMviddhapathe i0 / saMviddhabhaye zIpA0 cU0 / saMviddhapahe cUpA0 / 8. logaM uvikkhamANe cU0 // 9. patteya cU0 // 10. 'paNNANo Na karaNijjaM pAvakammaM taM No aNNesiM cU0 / tulanA-sU0 62 // 11. sakkA khe0 zA0 i0he 1. cuu0|| 12. khaM0 vinA-Adija he 2 / adijadeg anytr| 'ahija' 'adija" ityubhayathA cuu0| "adijamANehiM ".."jaM bhaNitaM sinnehmaannennN...| ahavA aha abhibhave, parIsahehi abhibhuuymaannennN"cuu0| "ahijjamANehiM.."snehAdAIkriyamANaiH" zI0 // 13. guNAsAtehiM khe0 jai0 kha0 i0 / "guNasAteNaM ti guNe sAdayati; guNA vA sAtA, jaM bhaNitaM suhA" cU0 / " guNAsAehiM "guNAsvAdAH, tairiti" zI0 // 14. dvitIyAdhyayanasya SaSThoddezake [sU0 99] yadyapi kammasarIragaM iti pATho dRzyate tathApi atra cUrNi-vRttyoH spaSTaM tadvyAkhyAyA adarzanAt 'sarIragaM' ityasyaiva mUlapAThasya darzanAca 'sarIragaM' ityeva pAThaH svIkRto'smAbhiratra // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 [sU0 162 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe paMtaM lUhaM sevaMti vIrA sammattadaMsiNo / esa ohaMtare muNI tiNNe mutte virate viyAhite tti bemi / // AvaMtIe tatio uddesao smmtto|| [cauttho uddesao] 162. gAmANugAmaM dUijjamANassa dujAtaM dupparakaMtaM bhavati aviyattassa bhikkhunno| vayasA vi ege buitA kuppaMti mANavA / uNNatamANe ya Nare mahatA moheNa muMjjhati / saMbAhA bahave bhujo 2 duratikkamA ajANato apaasto| etaM te mA hou| - eMyaM kusalassa daMsaNaM / taddiTTIe tammuttIe tappurakAre tassaNNI taNNivesaNe, jayaM vihArI 'cittaNivAtI paMthaNijjhAI palibAhire pAsiya pANe gacchejjA / se abhikkamamANe paDikkamamANe 'saMkucemANe pasAremANe viNiyaTTamANe saMpali 15 mjjmaanne| 163. eNgayA guNasamitassa rIyato kAyasaMphAsamaNuciNNA egatiyA pANA 1. sevaMtI zAM0 khe0 jai0 saM0 khaM0 he 2, 3 / ca sevaMtI he 1 // 2. dhIrA khe0 jai0 zAM0 he 2 // 3. uddesao sammatto nAsti khe0 jai0 saM0 zAM. khN0| evamagre'pi bodhyam // 4. uNNa[mija? ]mANe cuu0|| 5. mujjhatI khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 i0| "mujjhati, ahavA, bujjhati" cU0 // 6. bhujo NaM he 1, 3. zAM0 kha0 vinA / "bhUyo bhUyaH" zI0 / 'bhUyaH' zIjai0 // 7. eyaM te ku0 saM0 he 1 / dRzyatAM sU0 172 // 8. tammottIe he 1, 2, 3. i0 / "tathA tammottIe, tenoktA"muktiH tanmuktiH, tayA" zI0 // 9. cittaNidhAyI palideg cuu0|| 10. jjhAtI khe0 jai0 saM0 zAM. khN0|| 11. palibAhire khe0 jai0 saM0 khaM0 i0| "palivAhare pratIpaM Ahare, jantuM dRSTvA caraNaM saMkocae desIbhAsAe" cU0 / "palibAhire pariH samantAd guroravagrahAt purataH pRSThato vA'vasthAnAt sadA kAryamRte bAhyaH syAt" zI0 // 12. saMkucemANe i0 cU0 / saMkucamANe he 1, 2. jai0 // 13. ekadA i. khaM0 / "egayA ityAdi" shii0|| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 ] paMcame ajjhayaNe cauttho uddesao / uddAyaMti, ihalogavedaNavejjIvaDiyaM / jaM AuTTikayaM kammaM taM pariNNAya vivegameti / evaM se appamAdeNa vivegaM kiTTati vedavI / 164. se pabhUtadaMsI pabhUtapariNNANe uvasaMte samie sahite sadA jate dahu~ vippaDivedeti appANaM- kimesa jaNo karissati ? esa se paramArAmo jAo logaMsi itthiio| muNA hutaM veditaM / ubbAdhijjamANe gAmadhammehiM avi NibbalAsae, avi omoderiyaM kujjA, a~vi uDuM ThANaM ThAez2A, avi gAmANugAmaM dUijejA, avi AhAraM vocchidejjA, avi ca itthI maNaM / puvvaM daMDA pacchA phAsA, puvaM phAsA pacchA daMDA / iccete kalahAsaMgakarA bhavaMti / paDilehA AgamettA ANavejja aNAsevaNIe ti bemi / 165. se No kAhie, No pAsaNie, jo saMpasArae, No mamae, No katakirie, vaigutte ajjhappasaMvuDe parivajjae sadA pAvaM / etaM moNaM saMmaNuvAsejjAsi tti bemi / // AvaMtIe cauttho uddesao sammatto // 1. vijjA khe0 cU0 he 1 / " tavo vA chedo vA veyAvaDaM vA kareti veyAvaDiyaM kamma khavaNIyaM vidAraNIyaM veyAvaDiyaM..." cU0 // 2. jaM AuTTikammaM taM khe0 jai0 saM0 khaM0 zAM0 / jaM "jaM AuTTI ityAdi, kammaM taM he 2. i0 lA0 / bhAuTTikataM pariNNAta vivegameti cU0 / // 3. kitI saM0 he daritaM khe0 jai0 i0 // o yat punaH karma AkuTTyA kRtaM tat parijJAya " zI0 3 / kitteti cU0 // 4. itthibho khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 // 5. 6. avi AhAraM vocchidina avi uTThANaM ThAejA bhavi gAmANugAmaM dUijjejjA avi jahe itthI maNaM iti pATha khUNa bhAti // 7. 8. punviM zAM0 // 9 nayA he 1, 2, 3. lA0 / 'tAe cU0 // 10. mAmA [ra khe0 zAM0] e khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 i0 he 3 // 11. " etaM moNaM, muNibhAvo moNaM, sammaM nAma Na AsaMsappayogAdIhi uvahataM, aNNisijjAsi / ahavA titthagarAdIhi vasiyaM aNuvasijjAsi tti bemi" cU0 / etadanusAreNa 'samaNNisijjAsi' iti 'samaNuvasijjAsi ' iti dvividhaH pAThavarNikRtAmabhimato bhAti // 53 10 15 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe [ paMcamo uddesao] 166. se bemi, taM jaihA - avi harade paDipuNNe ciTThati samaMsi bhome uvasaMtarae sArakkhamANe / se ciTThati sotamaijjhae / se pAsa savvato gutte / pAsa loe mahesiNo je ya paNNANamaMtA pabuddhA AraMbhovaratA / sammametaM ti pAsA / kAlassa kaMkhAe parivvayaMti tti bemi / 10 167. vitirgichasamAvanneNaM appANeNaM No labhati samAdhiM / "sitA vege aNugacchaMti, asitA vege aNugacchaMti / aNugacchamANehiM aNaNugacchamANe kahaM Na Nivvijje ? 168. tameva saccaM NIsaMkaM jaM jiNehiM paveditaM / 169. saDDissa NaM samaNuNNassa saMpavvayamANassa samiyaM ti maNNamANassa egadA saMmiyA hoti 1, samiyaM ti maNNamANassa egadA asamiyA hoti 2, asamiyaM ti maNNamANassa egayA samiyA hoti 3, asamiyaM ti maNNamANassa egayA asamiyA~ hoti 4, samiyaM ti maNNamANassa samiyA vA asamiyA vA samiyA hoti uvehAe 5, asamiyaM ti maNNamANassa samiyA vA asamiyA vA 15 asamiyA hoti uvehAe 6 / uvehamANo aNuvehamANaM brUyA - uvehAhi sa~miyAe, iccevaM tattha saMdhI jhosito bhavati / se uTThitassa Thitassa gatiM samaNupasaha / ettha vi bAlabhAve appANaM No uvadaMsejjA / [sU0 166 << ... 1. jahA'vi hara khe0 jai0 saM0 khaM0 i0 // 2. 'majjhagae khe0 zAM0 vinA / " srotomadhyaga ityanena sthavirAcAryamAha / tasya hi srotomadhyagatvam / " zI0 // 'soyamajjhi tti tatiyo harato " cU0 // 3. evaM sammaM ti cU0 // 4. vitigicchA cU0 // 5. Na labhate cU0 // 6. siyA vi bhaNugacchati asitA vi aNugacchati egadA / aNugacchamANesu aNaNugacchamANe iti pATho'tra cUrNyanusAreNa sambhAvyate // 7. vi ege saM0 // 8. NissaMkaM cU0 // 9 samitA khe0 / evamagre 'pi kvacit // 10. yA eva bhavati i0 hai 2 // 11 sa egayA sazAM0 // 12. bUyA evaM uveha samiyAe cU0 // 13. samiyA evaM bhavati iccevaM i0 he 1 // 14. tattha tattha cU0 / " tattha tatheti vIpsA, tattha tattha nANaMtare daMsaNacaritaMtare liMgaMtare vA saMghANaM saMdhI" cU0 // 15. parasahA (ha cU0) he 1,2,3. cU0 // 16. bAliyAbhAve khe0 jai0 zAM0 / 'bAlabhAve ' ' bAliyAbhAve ' ubhayathA cU0 "} // 17. No darisijjA cU0 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 172] paMcame ajjhayaNe chaTTho uddeso| 170. tumaM si NAma taM ceva jaM haMtavvaM ti maNNasi, tumaM si NAma 'taM ceva jaM ajjAvetavvaM ti maNNasi, tumaM si NAma taM ceva jaM paritAvetavvaM ti maNNasi, tumaM si NAma taM ceva jaM parighetavvaM ti maNNasi, evaM taM ceva jaM uddavetavvaM ti maNNasi / aMjU ceyaM paDibuddhajIvI / tamhA Na haMtA, Na vi ghAtae / aNusaMveyaNamappANeNaM, jaM haMtavvaM nnaabhiptthe| 171. je AtA se viNNAtA, je viNNAtA se AtA / jeNa vijANati se aataa|tN paDucca pddisNkhaae| esa A~tAvAdI samiyAe pariyAe viyAhita tti bemi| // AvaMtIe paMcamo uddesao smmtto|| [chaTTho uddesao] 172. aNANAe ege sovaDhANA, ANAe ege NiruvaTThANA / etaM te mA hotu| etaM kusalassa desaNaM / taddiTThIe tammuttIe tappurakAre tassaNNI taNNivesaNe . abhibhUya adakkhU / aNabhibhUte pabhU NirAlaMbaNatAe, je mahaM abahimaNe / pavAdeNa pavAyaM jANejA (hasammuiyAe paravAgaraNeNaM aNNesi vA soccaa| 1. sacceva khaM0 he 2. lA0 i0 cU0 vinaa| asya tulanA 'tat tvamasi' iti vaidikeSu prasiddhena vAkyena saha vidheyA // 2. tumaM pi khaM0 saM0 // 3. sacceva i0 vinaa|| 4. sa veva he 2, 3 // 5. tumaM taM ceva khaM0 khe0 jai0 he 3 // 6. degNuvedeg cU0 // 7. jaM hatabvaM ti(te i.) NAbhi i0 he 1,2 / "jaM haMtavvaM NAbhipasthae, jamiti jamhA kAraNA, haMtanvaM mAreyavvamiti, Na paDisehe, abhimuhaM patthae" cU0 / "anu pazcAt saMvedanam , kena ? AtmanA...."ityAkalayya yat kimapi hantavyamiti cikIrSitaM tad nAbhiprArthayet" shii0|| 8. mAyavAdI he 1, 2, 3. lA0 / "esa AtAvAte appaNo vAto AtAvAto" cU0 // 9. aNANAe sovaTThANaM ANAe aNuvaTThANaM cuu0|| 10. 'hANe he 2, 3 / evamagre'pi // 11. akkhU he 1, 2 / cUrNI kvacit pratau 'addakkhU' pratyantare 'adkkhuu'| 12. abahI he 1,2,3 / "je mahaM abahimaNe, je iti Niddese, ahameva so jo abahimaNo" cU0 / "yaH...... 0 // 13. pavAeNa ya pavAyaM cuu0|| 14. saha saMmatiyAe khe0 i0 // 15. vA avie socA khe0 jai0 saM0 khaM0 cU0 vinA / dRzyatAM sU0 2 // . Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakvaMdhe [sU0 173173. NidesaM NAtivatteja mehAvI supaDilehiya savvao savvatAe sammameva smbhijaanniyaa| iha ArAmaM pariNNAya allINagutto privve| niTThiyaTThI vIre oNgameNaM sadA parakkamejjAsi tti bemi / 174. uDUM sotA ahe sotA tiriyaM sotA viyaahitaa| ete soyA viyakkhAtA jehiM saMgaM ti pAsahA // 12 // AvaTTameyaM tu pehAe~ ettha virameja vedvii| 175. viNaetu sotaM nikkhamma esa mahaM akammA jANati, pAMsati, paDilehAe nnaavkkhti| 176. iha AgatiM gatiM pariNNAya aJceti jotimaraNassa veDumagaM vkkhaatrte| savve sarA niyaTuMti, takkA jattha Na "vijjati, matI tattha Na gaahiyaa| 'oe appatiDhANassa 'khettaNNe / se Na dIhe, Na hU~sse, Na vaTTe, Na taMse, Na cauraMse, Na parimaMDale, Na kiNhe, Na NIle, Na lohite, Na hAlide, Na sukile, Na surabhigaMdhe, Na durabhigaMdhe, Na 1." sayaM bhagavatA suSTu paDilehitaM viNNAtaM tameva siddhataM bhAgavataM" cuu0|| 2. savvattAe samma etaM....."samabhijANiya cU0 // 3. ihArAmaM khe0 saM0 zAM0 kha0 i0 / "iha ityAdi" shii0|| 4. AgameNaM suparakka cU0 // 5. " uDUM soyA ityAdyanuSTup" zI0 // 6. " aTTameyaM tuvehAe, rAgaddosavasaha kammabaMdhagaM uvehettA" cU0 / dRzyatAM sU9 93 / Ava tuve(pe he 1)hAe he 1, 2, 3. lA0 i0 kha0 / "mAvaTTameyaM tu ityAdi" zIkhaM0 1. zIjai0 / "Avaha tu ityAdi" zIkhaM0 2 // "rAgadveSakaSAyaviSayAvarta karmabandhAvate vA, tuzabdaH punaHzabdArthe, bhAvAvarta punarutprekSya" shii0|| 7. dege vivegaM kiTTati vedavI cU0 zIpA0 / dege ettha viramijja vedavI cUpA0 shii0|| 8. viNaettA soya Nikkhamma cuupaa0|| 9. pAsatI khe0 saM0 kh0|| 10. Agati gati pariNNAyA(tA khaM0) khe0 jai0 khaM0 / AgatiM gatiM pariNNAtA zAM0 // 11. jAtImadeg khaM0 cuu0|| 12. padumagaM khesaM0 kha0 i0| vaTTamagaM jai0| "vaDumago paMtho" cuu0| "vadumagaM ti panthAnam" shii0|| 13. vikkhA khe0 jai0 saM0 zAM0 he 3 / "vakkhAyarae...'vyAkhyAto mokSaH.....'tatra rtH|" shii0| "vakkhAyarato sutte atthe ya" cuu0|| 14. vijjatI he 1,2 // 15. mote khe0 0 cuu0|| 16. khaM0 vinA-khetaNNe khe. jai.i.| kheyaNNe khe0 jai0 i0 vinA // 17. rahasse he 1, 2. lA0 // 18. subbhi khaM0 jai0 saM0 cuu0|| 19 dunbhi' saM0 cU0 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176] 57 paMcame ajjhayaNe chaTTho uddeso| - tite, Na kaDue, Na kasAe, Na aMbile, Na mahure, Na kakkhaDe, Na maue, Na garue, Na lahue, Na sIe, Na uNhe, Na Niddhe, Na lukkhe, Na kAMU, Na ruhe, Na saMge, Ne itthI, Na purise, Na annnnhaa| pariNe, snnnne| uvamA Na vinati / arUvI sttaa| apadassa padaM Natthi / se Na sadde, Na rUve, Na gaMdhe, Na rase, Na phAse, icetAvaMti ti bemi / . // paMcamaM ajjhayaNaM AvaMtI samattA // 1. "kAugahaNeNaM lessAo gahitAo" cuu0| "na kAU ityanena lezyA gRhItAH" shii0|| 2. "Na ithivedago Na NapuMsagavedago Na aNNaha tti" cuu0|| 3. cU0 he 2 vinA-vijjatI khe. jai0 saM0 zAM0 khaM0 i0 / vijae he 1 // 4. iJcetAvaMtI he 2 / " iti parisamattIe, etAvaMti tti tassa pariyAtA, etAvaMti ya pariyAyavisesA iti| logasAravijao NAma paMcama ajjhayaNaM sammattaM // 5 // " cU0 / "ityetAvanta eva vastuno bhedAH syuH,... "itiradhikAraparisamAptau, bravImIti pUrvavat |.."smaaptN lokasArAkhyaM pnycmmdhyynmiti||" shii0|| Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha?majjhayaNaM 'dhuyaM' [paDhamo uddesao] 177. obujjhamANe iha mANavesu AMghAi se Nare, jassa imAo jAtIo 5 savvato supaDilehitAo bhavaMti AMghAti se NANamaNelisaM / se kiTTati "tesiM samuTThitANaM nikkhittadaMDANaM samAhitANaM paNNANamaMtANaM iha muttimaggaM / 178. evaM pege mahAvIrA vipparakkamati / pAsaha eMge'vasIyamANe aNattapaNNe / se bemi-se jahA vi kumme harae viNiviTThacitte pacchaNNapalAse, ummuggaM se No labhati / bhaMjagA iva saMnivesaM no cayati / evaM pege aNegarUvehiM kulehiM jAtA svehiM sattA kaluNaM thaNaMti, "NidANato te Na labhaMti mokkhaM / 179. aha pAsa tehiM kulehiM AyattAe jAyA gaMDI aduvA "koDhI rAyaMsI avamAriyaM / kANiyaM "jhimiyaM ceva kuNitaM khujitaM tahA // 13 // 1. agdhAdi khe0 jai0 saM0 khaM0 / akkhAdi i0 / agdhAti zAM0 cU0 // 2. suppaDi cU0 // 3. agghAi he 1, 2, 3. cU0 / "AghAi ityAdi" zI0, "agyAi ityAdi" zIjai0 // 4. tesi khe0 jai0 saM0 i0 he 2,3 // 5. ege visI he 2, 3. jai0 i0 / "visIdamANe.. vivihaM sIyaMti....''te visIdati" cU0 / "ekAn"saMyame'vasIdataH pazyata" zI0 // 6. harate i0 khe0 jai0|| 7. umuggaM khe0 jai0 i0 he 2 / umaggaM he 1 / 'ummuggaM'' ummaggaM' ubhayathA cU0 / "ummuggaM ti vivaram" zI0 // 8. Na jahaMti cU0 // 9. " evaM pege aNegagotesu kulesu, evamavadhAraNe, ege, Na savve, aNegagotesu marugAdisu 4, ahavA uccaNIesu" cU0 // 10. jAyA vi rUvehiM he 1. 2 // 11. rUvesu giddhA cU0 // 12. NitANAto vA te No cU0 // 13. tehiM tehiM kulehiM jAtA cuu0|| 14. koTThI he, 1, 2, 3 jai0 // 15. simiyaM khN0| jhimmiyaM zAM0 / "jhi(si zIkhaM0 2) mmiyaM ti jADyatA" shii| "simitA alasayavAhI" cuu0|| Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 sU0 177-180] chaThe ajjhayaNe paDhamo uddso| uMdariM ca pAsa muI ca sUNiyaM ca 'gilAsiNiM / vevaiM pIDhasappiM ca 'silivayaM madhumehaNiM // 14 // solasa ete rogA akkhAyA annupuvvso| aha NaM phusaMti AtaMkA phAsA ya asamaMjasA // 15 // 180. maraNaM tesiM sapehAe u~vavAyaM cayaNaM ca NacA paripAgaM ca sapehAe 5 taM suNeha jahA thaa| __ saMti pANA aMdhA taimaMsi viyaahitaa| tAmeva saI asaI atiyacca uccAvace phAse pddisNvedeti| buddhehiM evaM paveditaM / saMti pANA vAsagA rasagA udae udayacarA AgAsagAmiNo / pANA pANe kilesNti| pAsa loe mahabbhayaM / bahudukkhA hu jNtvo| sattA kAmehiM maannvaa| abaleNa vahaM gacchaMti sarIreNa pabhaMgureNa / __ aTTe se bahudukkhe iti bAle pakuvvati / ete roge bahU NaccA AturA pritaave| 1. udariM pAsa saM0 / "udaraM ca tti, caH samuccaye" zI0 // 2. muttiM he 2, mUmaM hesaM0 2 / mUyaM he 3 / "mUttI mUyattaM" cuu0| "mu(mU zIkhaM0 2)iM ca tti...."mUkaM manmanabhASiNaM vA" shii.|| 3. sUNIyaM saM0 / "sUNIyA sUNasarIrA" cU0 / "sUNiyaM ca tti zUnatvam" shii0|| 1. gilAsa(si khaM0 he 2)NI khaM0 he 1,2,3 / "gilAsiNiM ti bhasmako vyAdhiH" shii0||5. vevayaM khaM0 i0 // 6. silivataM khesaM0 zAM0 / silivatiM jai0 khemU0 kh0| silivate i0 / silavaI he 2 / silaMvayaM sN0| "silavatI pAdA silIbhavaMti" cU0 / "sili(lI zIkhaM0 1)vayaM ti zlIpadam" shii0| "silivayi tti zlIpadam" zIjai0 // 7. mahumehiNaM he 1,3.30 / 8. phAsA....."asamatiya(yA?) NAma appattapuvvA, ahava asamammi (mi!)tA asamitA NAma visamA tivvamaMdamajjhA, ahavA phAsA ya asamaMjasA ullatthapallatthA" cuu0|| 9. "maraNaM [ca] tattha sapehAe maraNaM tattha samikkhija, casaddA jammaNaM ca" cU0 // 10. bhovAyaM i0 cU0 // 11. cavaNaM he 1, 3 // 12. palipAgaM cU0 // 13. tamasi zAM0 he 1, 2. i0 / tamaM paviTThA cuu0|| 14. tameva he 1. saM0 / tAmeva sayaM asaI atigacca i0 / "tameva saI [?]saI tameva kammaM saI(yaM-pra0) kiccA sayaM kiccA se asaI aNegaso" cU0 / "tAmeva ityAdi, tAmevAvasthA....."sakRdanubhUya"tAmeva asakRd anekazo'tigatya" shii0|| 15. uccAvate phAse...."paDivedeti cuu0|| 16. "pratisaMvedayanti anubhavanti" zIkhaM0 11 etadanusAreNa paDisaMvedeti iti pATho'tra bhavet // 17. buddhehetaM paveditaM cuu0|| 18. pagabbhati cuupaa0|| 19. bahuM khe0 jai0 zAM0 cU0 / bahu i0|| Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 181NAlaM paas| alaM tavetehiM / etaM pAsa muNI! mahabbhayaM / NAtivAdeja kNcnnN| 181. AyANa bho ! sussUsa bho ! dhUtavAdaM pvedyissaami| iha khalu aMttattAe tehiM tehiM kulehiM abhiseeNa abhisaMbhUtA abhisaMjAtA abhiNivvaTTA 5 abhisaMvuDDhA abhisaMbuddhA abhiNikkhaMtA aNupuvveNa mhaamunnii| 182. taM parakkamaMtaM paridevamANA mA~ Ne cayAhi iti te vadaMti / chaMdovaNItA ajjhovavaNNA akaMdakArI jaNagA ruMdaMti / aMtArise muNI ohaM tarae jaNagA jeNa vippajaDhA / saraNaM tattha No sameti / "kiha NAma se tattha ramati / etaM NANaM sayA samaNuvAsenjAsi tti bemi / // SaSThasyAdhyayanasya prthmH|| 1. AjANa cU0 // 2. dhuyavAda saM0 / "dhuyaM vAyaM pavedaislAmi, dhuyaM bhaNitaM, dhuyassa vAdo, dhujati jeNa kammaM tvsaa|..."nnaagjjunnaa dhutovAyaM pavedahassAmi jeNa..."kammaM dhuNati taM uvAyaM" cuu0| "nAgArjunIyAstu paThanti-dhu(dhU zIkhaM0 2)tovAyaM pveeNti| aSTaprakArakarmadhUnanopAyaM nijakadhUnanopAyaM vA pravedayanti tIrthakarAdayaH / " zI0 // 3. attattAte i0 / attayAe khe0 jai0 sN0| "iha khalu attattAe tesu tesu...''attabhAvo attattA, tAe...', tesu tesu tti uttama-ahama-majjhimesu" cuu0| "ityata Aha-iha khalu attattAe tehiM 2 kulehiM [abhiseeNa?] abhisaMbhUyA abhisaMjAyA ityAdi" zIkhaM0 2 / "ityata Aha - iha khalu AyA (?) ityAdi" zIkhaM0 1, zIjai0 // 4. abhisaMbhUtA abhisegabhUtA abhisaMjAtA cU0 / abhiseeNa nAsti khemU0 jai0 khaM0 cU0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 5. abhisaMvuddhA cU0 / " abhisaMvRddhAH" zI0 / 6. mA Ne jahAhi cuu0|| 7. ruvaM(veM zAM0)ti khe. jai0 zAM0 kha0 i0 // 8. " bhatArI? ri?]se muNI ohaM, Na vi sohaM (se ohaM) saMsArasAgaraM tArI muNI bhvti...''| ahavA atAriso Na tAriso, muNI Natthi, jeNa..... jaNagA vippajaDhA / ahavA bhatArIyo, na vahaNaM NAvAbhUto appaNo paresiM ca sNsaarsmuddtaarnnaay|" cU0 / "evaM ca vadeyurityAha-atArise ityAdi. na tAdRzo munirbhavati, na caughaM saMsAraM tarati" shii0| tarae iti padaM cUrNI nAsti, ataH atArime(?) muNI ohaM jaNagA jeNa vippajaDhA iti pATho'pyatra cintyaH, dRzyatAM sUtrakRtAGge [113 / 2 / 12] atArimA iti padam // 9. tattha se No cU0 // 10. "kimityasau zaraNaM na sametItyAha-kiha ityAdi, kathaM nu nAmAsau" shii0| 11. "etaM nANaM samma....."aNukUlaM AyariyasamIve aNuvasAhi aNuvasijAsi tti bemi" cU0 / "etat pUrvoktaM jJAnaM sadA Atmani samyaganuvAsayeH-vyavasthApayeH" shii0|| Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] chaThe ajjhayaNe bIo uddeso| [bIo uddesao] 183. AturaM logamAyAe caittA puvasaMjogaM heccA uvasamaM vasittA baMbhaceraMsi vasu vA aNuvasu vA jANittu dhammaM ahA tahA ahege taimacAi kusIlA vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM viusijja aNupuvveNa aNadhiyAsemANA parIsahe durhiyaase| kAme mamAyamANassa iMdANiM vA muhutte vA aparimANAe bhede / evaM se aMtarAiehiM kAmehiM AkevaliehiM, avitiNNA cete"| 184. ahege dhammamAdAya AdANappabhiti suppaNihie care aeNppalIyamANe daDhe savvaM gehiM prinnnnaay| 1. jahittA pubvamAyataNaM cU0 // 2. "heccA uvasamaM, iha ecA hicA, AdiakkharalovA hiccA, iheti asmi pravacane" cU0 / "hitvA gatvA upazama" zI0 // 3. "tamaJcAI ...",accAI NAma accAemANA, jaM bhaNitaM asattamaMtA" cU0 / "taM dharma pratipAlayituM na zaknuvanti" shii0||4. viusejA zAM0 khaM0 / vimosejjA khaM0 i0 / viyosejjA khaM0 jai0 / "vyutsRjya" - zI0 / "viusajja....."vivihaM usajjA" cuu0|| 5. aNadhi(hi i0 kha0)tAsemANA khe0 zAM0 khaM0 i0 / aNahiyAsemANe saM0 he 1, 2, 3. lA0 / aNahiyAlettA ityapi pAThazcUrNI bhAti // 6. idANiM [vA zAM0] muhutteNa vA saM0 khaM0 zAM0 zI0 // 7. bhedo he 1, 2, 3. lA0 cuu0|| 8. " evaM se(sa)aMtarAiehiM, evaM avadhAraNe, avadhAraNAdeva hi saaMtarAyA kAmA" cU0 / " evaM se ityAdi, evaM pUrvoktaprakAreNa sa bhogAbhilASI AntarAyikaiH kAmaiH" zI0 // 9. "akevaliehiM, kevalaM saMpuNNaM, Na kevaliyA asaMpuNNA" cU0 / "na kevalam akevalam , tatra bhavA AkevalikAH sadvandvAH......asampUrNA vA" shii0|| 10. avatiNNA khe0 jai0 saM0 zAM0 / "avitiNNA ceva(ta), vivihaM tiNNA vitiNNA, Na vitiNNA, viNA veraggeNaM Na ete koti tiNNapuvo tarati vA tarissai vA, jahA-alaM mmetehi| ca pUraNe, ete maNussakAmA" cU0 / "taiH sadbhiravitIrNAH saMsAraM tAn vA, dvitIyArthe tRtIyA, caH samuccaye, eta iti bhogAbhilASiNaH" shii0|| 11. "jANi pamAdasuttANi bhaNitANi taM jahA-adhege tamacAyI etANi vivajjateNa paDhiti asthavasAto-adhege taM cAyI susIlA vatthaM paDiggahaM aviosajja aNupuvveNaM ahiyAsemANo(NA?) parIsahe duradhiyAsate, kAme amamAyamANassa idANiM vA muhutte vA aparimANAe bhede, evaM tA aMtarAIehiM kAmehi a[kevaliehiM], vitiNNA cete" cU0 // 12. adhege dhammamAdAya aNelisaM AdANappabhitI cU0, sahite dhammamAdAya bhAdANappabhiti cuupaa0|| 13. supaNi khe0 jai0 zAM0 kha0 / "suppaNihite suTTa paNihite suppaNihite" cU0 / "dharmacaraNe Su(su)praNihitAH" zI0 // 14. 'cara iti uvadeso, dhammaM cara" cuu0| "dharma careyuH" zI0 // 15. apalI he 1, 2, 3. cU0 / "appalIya ityAdi,.."apralIyamAnAH" zIkhaM0 2 / "apa parivarjane, lINo visayakasAyAdi" cuu0|| 16. "savvaM gaMthaM pariNNAya, savvaM niravasesaM, gaMtho gehI" cU0 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 185esa paNate mahAsuNI atiyacca savvao saMga 'Na mahaM atthi' tti, iti eMgo ahamaMsi, jayamANe, ettha virate aNagAre savvato muMDe rIyaMte je acele parivusite saMcikkhati omoyriyaae| se aMkuDhe va hate va lUsite vA paliyaM paigaMthaM aduvA pagaMthaM atahehiM sadaphAsehiM iti saMkhAe egatare aNNatare < abhiNNAya 5 titikkhamANe parivvae je ya hirI je ya ahirImaNA / 185. cecA savvaM visottiyaM phAse phAse samitadaMsaNe / ete bho NagiNA vuttA je logaMsi aNAgamaNadhammiNo / ANAe mAmagaM dhamma >> / esa uttaravAde iha mANavANaM viyAhite / etthovarate taM jhosamANe AyANijaM pariNNAya paMriyAeNa vigicti| 186. iha egesi egacariyA hoti| tatthitarAitarehiM kulehiM suddhesaNAe savvesaNAe se medhAvI parivvae subhi aduvA dubhi / aduvA tattha bheravA pANA pANe" kilesati / te phAse puTTho "dhIro adhiyAsenjAsi ti bemi / // SaSThasya dvitiiyH|| 1. ego mahamaMsi khe0 jai0 saM0 / egohamaMsi i0 // 2. estha vi virae cU0 // 3. parivusite cUrNI na dRshyte| "saMcikkhamANe omodariyAe samma ciTThamANe saMcikkhamANe" cU0 / "saMcikkhai santiSThate" shii0|| 4. AkuThe va hae va luMcie (lUsie saM0) vA khe0 jai0 zAM0 kha0 i0 cU0 vinaa| tulanA--"akkuTe va hae va lUsie vA" dazavai0 10113 // 5. pakattha(tthaM he 1) aduvA pakatthaM i0 he 1 / pakaMthaM aduvA pakaMthaM he 2 / pakappaM adavA pakappaM he 3. laa| pagaMthe adavA pagaMthe khe0 jai0 saM0 shaaN0| "paliyaM pagaMthe, paliyaM NAma kamma'"""aduvA pagaMtha, aduveti ahavA annehi ceva jagArasagArehiM bhisaM kathemANo pagaMthamANo" cuu0| "paliyaM ityAdi, paliaM ti karma..."prakathya jugupsate... athavA jakAracakArAdibhiraparaiH prakAraiH prakathya nindA vidhatte" zI0 / dRzyatAM sU0 191 // 6. <1 etadantargatasya pAThasyAtra cUNirna labhyate // 7. ahirImANA khemU0 jai0 he 1, 2, 3. lA0 / "je ya ityAdi ye ca...."hAriNaH....''ahAriNaH....."yadi vA hIrUpAH ....... ahImanasazca" zI0 // 8. "tajjhosamINe tti juSI prItisevaNayo, taM jahodiDhaM jhosemANe ...."AdANIyaM pariNNAya..."paliyaM bhaNitaM, taM jahA pralIyate bhavaM yena, AdANameva palitaM pariyAeNa vigiMcai" cU0, etadanusAreNa paliyaM pariyAeNa vigiMcai' iti pAThazcarNikRtAmabhipretaH syAditi bhAti // 9. iha..."hoti iti cUrNau na dRzyate // 10. " tattha iyarAitarehi......", itarAitaraM itaretaraM, kamo gahito, Na uDDyAhiM" cU0 / "tasthiyarA ityAdi, ...."itare sAmAnyasAdhubhyo viziSTatarAH, itareSu antaprAnteSu" shii0|| 11. parikilesaMti he 1, 2,3. lA0 // 12. vIro saM0 i0 / dhIre he 1, 2, 3 / vIro adhitAsejAsi khe0 / "dhImAM dhIro" 0 / "dhIraH-akSobhyaH" shii| Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTThe ajjhayaNe taIo uddesao / [ taIo uddesao] 187. aitaM khu muNI AdANaM sadA suakkhAtadhamme vidhUtakappe Nijjhosa - ittA | 187] je acele parivusite tassa NaM bhikkhussa No evaM bhavati - paeNrijuNNe me vatthe, vaitthaM jAissAmi, suttaM jAissAmi, sUI jAissAmi, saMdhi- 5 ssAmi, sIvissAmi, ukkasissAmi, vokkasissAmi, parihissAmi, pAuNi E sAmi / aduvA tattha parakkamaMta bhuMjjo acelaM teNaphAsA phusaMti, sItaphAsA phusaMti, te uphAsA phusaMti, daMsa-masagaphAsA phusaMti, egatare aNNayare virUvarUve phAse aMdhiyAseti acele lAghavaM AgamamANe / " tave se abhisamaNNAgae bhavati / jaihetaM 1 1. "esa muNI bhAdANaM, esa tti jaM bhaNitaM ' te phAse puTTho ahiyAsae' esa tava titthagarAo ANA / esA te jA bhaNitA vakkhamANA ya, muNI bhagavaM sissAmaMtaNaM vA, ANappata iti ANA jaM bhaNitaM uvadeso / ahavA etaM khu muNI AdANaM AtANaM AyANaM nANAditiyaM / " cU0, etadanusAreNa 'esa muNI ANA' 'etaM khu muNI AdANaM' iti pAThadvayaM cUrNikRtAmantrAbhipretaM bhAti / " eyaM khu muNI ityAdi AdAnaM karmakarmopAdAnaM * vastrAdi " zI0 // 2. AtANaM sadA saM0 / AdANaM satA khe0 jai0 // 3. 'saiyA he 1, 2 / 'vidhUtakappa ( ppo) NijjhosatitA / NiyataM NicchitaM vA jhosaitA, ahavA jusI prIti sevaNayo, NiyataM NicchitaM vA jhosatitA, jaM bhaNitaM NisevatitA phAsaitA pAlayitA" cU0 / " munirdoSayiteti sambandhaH kimbhUtaH svAkhyAtadharmAM, evambhUto munirAdAnaM zoSayiteti AdAnamapaneSyati" zIkhaM0 1 / tulanA sU0 124 // 4 parijine khe0 jai0 zAM0 // 5. varathaM jAvissAmi suttaM jAtissAmi khe0 jai0 i0 / suttaM sUiM jAissAmi saM0 / " sUtraM yAciSye sUciM yAciSye" zI0 / " sUciM sUtraM ca yAciSye " zIkhaM0 1 // 6. sivvislAma he 1, 2, 3. jai0 lA0 / sevesAmi saM0 / cUrNo tu nedaM padam // 7. " avakarisaNaM vokkasaNaM / NiyaMsaNaM NiyaMsisAmi, uvariM pAuraNaM " cU0 / etadanusAreNa vokkasissAmi NiyaMmissAmi pAuNissAmi iti pAThazcUrNikRtAmabhipreta bhAti // 8. bhuyo khe0 jai0 / bhuo saM0 // 9 taNa 6 phAsA saM0 he 3 // 10. adhitAseti khe0 i0 // 11. lAghaviyaM AgamemANe / cU0 / " bhadaMtaNAgajjuNA tu evaM khalu se uvagaraNalAghaviyaM tavaM kammakkhayakaraNaM kareti " cU0 / "nAgArjunIyAstu paThanti -- evaM khalu se uvagaraNalAghaviyaM tavaM kammakkhayakaraNaM kare / evamuktakrameNa bhAvalAghavArthamupakaraNalAghavaM tapazca karotIti bhAvArthaH / " zI0 / dRzyatAM sU0 215 // 12. tave ya se khe0 jai0 saM0 // 13. " se jaheyaM bhagavayA pavediyaM, se iti Niddese uccAraNatthaM vA " cU0 / dRzyatAM sU0 215 // 63 10 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe [sU0 188 - bhagavatA paveditaM / tameva abhisameccA sevvato savvattAe saMmmattameva samabhijauNiyA / evaM tesiM mahAvIrANaM cirarAI puvvAiM vausAiM rIyamANANaM daviyANaM pAsa adhiyAsiyaM / 188. aMgatapaNNANANaM kisA bA~hA bhavaMti payaNue ya maMsasoNie / 'visserNi kaTTu pariNAya esa tiNNe mutte virate viyAhite tti bemi / 189. virayaM bhikkhuM rIyaMtaM cirarAtosiyaM aratI tattha kiM vidhArae 1. "saMdhemANe saMmuTThite / jahA se dIve asaMdI evaM se dhamme auriyapadesie / te aNavakakhamANA aNativAtemANA deitA medhAviNo paMDitA / "" 66 1. savvao samvattAe saM0 he 2 vinA / 'savvao savvattAe' 'NAgajjuNiyA u savvaM savvaM ceva (savvattheva ?) sabvakAlaM pi saccehiM evaM visese ( seM) ti" cU0 / " sarvAtmanA iti bhAvataH " zI0 / dRzyatAM sU0 198, 214 // 2. samatta i0 vinA / " sammattameva samabhijANittA pasattho bhAvo sammattaM, sammaM abhijANittA samabhijANittA | ahavA samabhAvo sammattamiti / sammattaM samabhijANamANe 'ArAdhao bhavati' iti vaksesaM / " cU0 / samyaktvamiti..... samyaktvameva samatvameva vA samabhijAnIyAt " zI0 / dRzyatAM sU0 214 // 3. jANittA zAM0 khaM0 / 'jANitA khe0 / 'jANatA (yA lA0) i0 lA0 / jANijjA he 1 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 4. cirarAyaM saM0 / cirarAtaM he 1, 2 3 / " cirarAI jaM bhaNitaM jAvajjIvAe" cU0 / " cirarAtraM prabhUtaM kAlaM yAvajjIvamityarthaH zI0 // 5. vAsANi saM0 i0 / vAsANaM khe0 shaaN0| 6. AgatappaNNANaM khe0 jai0 he 3 / "bhAgatapaNNA [NA ? ]NaM AgataM ubaladdhaM bhisaM gANaM paNNANaM evaM tesiM mahAvIrANaM bhAgatapaNNA [NA ? ] NaM kisA bAhA bhavaMti " cU0 // "AgataM prajJAnaM yeSAM te tathA teSAmAgataprajJAnAnAm " zI0 // 7. bAdhA khe0 jai0 saM0 i0 // 8. viseNi saM0 // visseNI he 2 lA0 // 9 pariNNAe khe0 jai0 saM0 zAM0 i0 / " visseNI kaTTu pariSNAya visleNiM kaddu pariNNAe ti etAa (egAe ? ) gAtuM bitiyAe paccakkhAetA " cU0 / "parijJAya jJAtvA ca samatvabhAvanayA " zI0 // 10. saMtrANA cU0 / saMdhi ( ghe) mANe cUpA0 // 11. samuTThAe khe0 jai0 zAM0 / samuTThiyaM i0 // 12. asaMdIve zAM0 // 13. Ayariya zAM0 khe0 jai0 he 1 / Ariyadesie i0 he 2 / Ayariyadesite cU0 / " AryapradezitaH" zI0 // 14. " te avayamANA avadamANA musAvAtaM / paDhijjai ya-te kSaNavakakhemANA " cU0 / 15. pANe aNativAtemANA jai0 // 16. " cattovagaraNasarIrA diyattA, ahavA 'sAhuvaggassa sannivaggassa vA ciyattA jaM bhaNitaM sammatA" cU0 / " dayitAH sarvalokAnAm " zI0 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191] chaTTe ajjhayaNe cauttho uddesao / evaM tesiM bhaMgavato aNuTThANe jahA se diyApote / evaM te sissA diyA ya~ rAto ya aNupuvveNa vAti tti bemi / // SaSThasya tRtIyaH // [cauttho uddesao] 190. evaM te sissA diyA ya rAto ya aNupuvveNa vAyitA tehiM mahA- 5 vIrehiM paNNANamaMtehiM tesaMtie paNNANamuvalabbha* "heccA uvasamaM phArusiyaM samAdiyaMti / vasittA baMbhaceraMsi ANaM taM No tti maNNamANA A~ghAyaM tu soccA Nisamma 'samaNuNNA jIvissAmo' ege Nikkhamma, " te asaMbhavaMtA viDajjhamANA kAmesu giddhA ajjhovavaNNA samAhimA vAtamaMjhosayaMtA satthArameva pharusaM vadaMti / 191. sIlamaMtA uvasaMtA saMkhAe "rIyamANA / asIlA aNuvayamANassa bitiyA maMdassa boliyA / NiyaTTamANA "vege AyAragoyaramA ikkhaMti, NANanbhaTThA daMsaNalUsiNo / NamamANA "vege jIvitaM vippariNAmeMti / puTThA vege niyati jIvitasseva kAraNA / NikkhaMtaM pi tersi duNNikvaMtaM bhavati / bAlavayaNijjA hu terA puNo puNo 1. " bhagavaMtANaM ANAe uTThANaM aNuTThANaM vA, tattha ANAuTThANe ThitA iti vaksesaM / ... ahavA aNuTThANaM AyaraNaM" cU0 / "dharme samyaganutthAne sati " zI0 // 2. ya nAsti khe0 jai0 zAM0 // 3. vAtiyanti khe0 jai0 zAM0 / vAi tti he 1, 2 / vAiti tti he 3 / " vAiMti gaNaharAdi, evaM bhaNAmi " cU0 / " vAcitAH pAThitAH "iti bravImi " zI0 // 4. * * etadantargatasya pAThasya sthAne tesiM mahAvIrANaM paNNANaM pailavbha iti pAThacUrNai bhAti // 5. mate hi te tesiMtie saM0 // 'maMtehiM te saMtie i0 he 2 / / 6. hiccA uvasamaM adhege phArusiya samArabhaMti cUpA0 zIpA0 [ zIkhaM0 2 ] // 7. agghAyaM saM0 jai0 / bhakkhAtaM soccA NisammA ya cU0 / "bhakkhAtA gaNadharehiM therehiM vA, tesiM soccA NisammA ya" cU0 // " AghAyaM tu, turavadhAraNe " zI0 // 8. kAme gideg khemU0 jai0 / kAmehiM gi' saM0 khaM0 he 1, 2, 3. i0 lA0 zI0 / "kAmesu ajjhovavaNNA * kAmesu saddAdisu giddhA ahiyaM ubavaNNA" cU0 // 9. josa i0 // 10. riya zAM0 khaM0 saM0 khemU0 // 11. bAlayA he 2, 3 // 12, 13. vi ege cU0 // 14. kAraNAe khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 i0 // 15. duNikkhaMtaM he 1, 2. cuu0|| 16. puNo puNo gabbhaM pagappaiti cU0 // 5 65 10 15 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0192jAti paMkappeMti / adhe saMbhavaMtA vidAyamANA, ahamaMsIti viukkase / udAsINe pharusaM vadaMti, paliyaM pagaMthe aduvA pagaMthe atahehiM / taM medhAvI jANejA dhammaM / 192. adhammaTThI tumaM si NAma bAle AraMbhaTThI aNuvayamANe, haNamANe, ghAtamANe, haNato yAvi samaNujANamANe / ghore dhamme udIrite / uvehati NaM 5 aNANAe / esa visaNNe 'vitadde viyAhite tti bemi / / 193. kimaNeNa bho jaNeNa karissAmi ti maNNamANA evaM pege vadittA mAtaraM pitaraM hecA NAtao ya pariggahaM vIrAyamANA samuTThAe aMvihiMsA suvvatA daMtA / paissa dINe uppaie paDivatamANe / vasaTTA kAyarA jaNA lUsagA bhavaMti / 194. ahamegesiM siloe pAvae bhavati- se saimaNavibhaMte samaNavibhaMte / pAMsahege samaNNAgatehiM asamaNNAgae NamamANehiM aNamamANe viratehiM avirate daivitehiM adavite / 1. pagappeti i0 vinA // 2. ahamaMsI viu khaM0 he 1, 2, 3, lA0 vinaa| ahamaMsI udeg i0 / 3. paliyappagaMthe khaM0 vinA / dRzyatAM sU0 184 / "palitaM pagaMthaM aduvA pagaMtha....."aduva tti ahavA kattha zlAghAyAM, katthaNaM ti vaDDhaNaM ti vA maddaNaM ti vA egaTThA, Na paDisedhaNe, pagaMtha abhaNaMto ceva muhamakkaDiyAhi vA..."taM hiileNti|" cu0| etadanusAreNa 'paliyaM pagaMthaM aduvA'pagaMtha' iti pAThazcUrNikRdabhimato bhaati| "paliyaM ityAdi, paliye ti anuSThAnam , tenA... 'prakathayetevambhUtastvamiti / anyathA vA...' prkthyediti|" zI0 // 4. haNa pANe zAM0 vinA / dRzyatAM sU0 200 / "haNagha(pA?)NaghAtamINe, haNatIti haNo, ghAtetIti ghAyamINe, haNao vi samaNuNNe (smnnujaannmaanne)|.......egidie prati savve haNA(Na)pANaghAyamINA haNato yA vi" cU0 / "etad brUSe, tadyathA--jahi prANinaH aparairevaM ghAtayan , ghnatazcApi samanujAnAsi" zI0 / atra haNamANe ghAvamANe iti zAM0 pAThaH zobhano bhaati| vibhAvanIyaM sudhIbhiH // 5. vitaDDe khe0 zAM0 i0| vitaMDe he 2. laa0| "vivihaM taDDo"vitaDDo" cuu0| "vividhaM tadatIti vitardo hiMsakaH" shii0|| 6. bho yaNeNa he 2, 3. cuu0|| 7. maNNamANe iti pratiSa pAThaH / "maNNamANA jANamANA iti attho" cU0 / "ityevaM manyamAnAH" shii0|| 8. khaM0 cU0 zI. vinA vIrAyamANe pratiSu // 9. avihiMsagA cuu0|| 10. "NAgajjuNA tu-samaNA bhavissAmo aNagArA AkiMcaNA aputtA apasU avihiMsagA suvvatA daMtA paradattabhoiNo pAvaM kammaM No karissAmo samuTThAe" cU0, zI0 // 11. pAsa he 1, 2, 3. lA0 / adhege pAsa DINe uppaittA paDivayamANe iti pAThazvarNyanusAreNAtra bhAti // 12. lusakA i0 // 13. se cUrNI na dRshyte|| 14. samaNavitaM(ttaM khaM0 saM0)te 2khe0 saM0 khaM0 zAM0 i0 cuu0| samaNabhavittA vibhaMte jai0| vivihaM taMto vitaMto, samagavitaMte samaNavitaM(ttaM pra0)te vIpsA, samaNattaNeNa vivihaM taMto, jaM bhaNitaM upa(ppa)vvatati" cuu0| "vividha bhrAnto bhagnaH zramaNavibhrAntaH" zI0 // 15. pasnahege cuu0|| 16. daviehiM adavie saM0 he 1, 2, 3. lA0 / "daviyaM NAma davvaM, taM jassa atthi sa bhavi(va)ti davite" cU0 / "dravyabhUtairadravyabhUtAH pApakalaGkAGkitatvAt " shii0|| Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] chaTTe ajjhayaNe paMcamo uddeso| 195. abhisamecA paMDite mehAvI 'NiDiyaDhe vIre AgameNaM sadA parikamejAsi tti bemi / // SaSThasya caturthaH // [paMcamo uddesao] 196. se gihesu vA gihataresu vA gAmesu vA gomaMtaresu vA Nagaresu vA 5 NagaraMtaresu vA jaNavaesu vA jaNavayaMtaresu vA saMtegatiyA jaNA lUsagA bhavaMti aduvA phAsA phusNti| te phAse puTTho dhIro adhiyAsae oe smitdNsnne| dayaM logassa jANittA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINaM Aikkhe vibhae kiTTe vedvii| se uTThiesu vA aNuTThiesu vA sussUsamANesu pavedae saMtiM viratiM uvasamaM NivvANaM soyaviyaM ajaviyaM maddaviyaM lApaviyaM aMNativattiyaM savvesiM pANANaM 10 savvesiM bhUtANaM savvesiM jIvANaM savvesiM sattANaM, aNuvII bhikkhU dhmmmaaikkhejaa| 1. NiTiyaTThI vIre bhAgamemANo satA parivvaejjAsi cuu0|| 2. i. khaM0 vinA prkmejaa| saM0 he 1, 2, 3. lA0 / gamejAsi khe0 zAM0 / "parikAmayaH" zI0 // 3. "gAmaMtaraM tu gAmato gAmANaM vA aMtaraM gAmaMtaraM paMtho uppaho vaa| evaM nagaresu vA nagaraMtaresu vA jAva rAyahAgIsu vA rAyahANiaMtaresu vaa| etthaM saNNigAso kAyavvo atthato, taM jahA--gAmassa ya nagarassa ya aMtare, evaM gAmassa kheDassa ya aMtare, jAva gAmassa rAyahANIe ya, evaM ekekaM chadeteNaM jAva apacchime rAyahANIe y| evaM ekeka tesu jahuddiDhesu ThANesu jaNavayaMtaresu vA" cU0 / etadanusAreNa 'gAmaMtaresu vA kheDesu vA kheDataresu vA kabbaDesu vA kabbaDataresu vA maDaMbesu vA maDaMbaMtaresu vA doNamuhesu vA doNamuhaMtaresu vA paTTaNesu vA paTTaNaMtaresu vA Agaresu vA bhAgaraMtaresu vA mAsamesu vA AsamaMtaresu vA saMvAhesu vA saMvAhataresu vA rAyahANIsu va' rAyahANiaMtaresu vA [jaNavaesu vA] jaNavayaMtaresu vA' IdRzaH pAThazcUrNikRtAmabhipreto bhAti // 4. puDho vIre zA0 / vI(dhI)re hiyAsate i0 / puTTho vIro hiyAsae he 2 / " te phAse puTTho dhiyAsate / hIkAralovo ettha daTThamvo, tehiM phAsehiM puTTho tti / dhiyAsae tti agAralovo ettha davyo ti, yadaktaM bhavati-ahiyAsate" cU0 / "se gihesa vA ityAdi jAvadhIro ahiyAsae tti "dhIraH akSobhyaH" zI0 // 5. ote cuu0|| 6. "NAgajjuNA tu-je khalu bhikkhU bahussuto babhAgame AharaNaheukusale dhammakahiyaladdhisaMpaNNe khittaM kAlaM purisaM samAsaja ke ayaM purisaM kaM vA darisaNaM abhisaMpaNNe evaMguNajAIe pabhU dhammassa Aghavittae" cU0, shii0|| 7. "kimbhUtaM pravedayedityAha-saMti pANA (?) ityAdi yAvat bhikkhu dhammamAikkheja tti, zamanaM zAntiH ahiMsetyarthaH, tAmAcakSIta" zIkhaM0 1, shiijai0|| 8. "soyavitaM soyaM" cuu0|| 9. "agativattiyaM nANAdINi jahA Na ativayati tahA kheti| ahavA atipataNaM atipAto,"Na ativAteti aNativAtiyaM" cU0 // 10. vII khe0 jai0 zAM0 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakbaMdhe [sU0 197-200 197. aNuvII bhikkhU dhammamAikkhamANe No attANaM ausAdejA No paraM ausAdejA No aNNAiM pANAI bhUyAiM jIvAiM sattAiM oNsaadejaa| se aMNAsAdara aNAsAdamANe vajjhamANANaM pANANaM bhUtANaM jIvANaM sattANaM jahA se dIve a~saMdINe evaM se bhavati saraNaM mhaamunnii| 5 evaM se u~TTite ThitappA aNihe acale cale aMbahilesse parivvae / "saMkhAya pesalaM dhammaM diTThimaM pariNivvuDe / 198. tamhA "saMgaM ti pAsahA / gaMthehiM gaDhitA NarA visaNNA komakaMtA / tamhA lUhAto No privittsejaa| jassime AraMbhA savvato savvatAe supariNNAtA bhavaMti "jesime lUsiNo No parivittasaMti, se vaMtA kodhaM ca mANaM ca mAyaM ca 10 lobhaM c| esa "tiuTTe viyAhite tti bemi / kAyassa "viyAvAe esa saMgAmasIse viyaahie| se hu pAraMgame munnii| avi hammamANe phalagAvataTThI kaoNlovaNIte kaMkheja kAlaM jAva sarIrabhedo tti bemi| ||dhuynaamyN cha?majjhayaNaM sammattaM // 1. 'vIyI(I zAM0) khe0 jai0 kha0 zAM0 // 2. AsAdejA nAsti khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 // AsAtijjA zAM0 / AsAejA saM0 i0 // 3. aNNAiM cUrNI na dRshyte|| 4. AsAejjA sN0|| 5. aNAsAyae aNAsAyamANe khe0 jai0 vinaa| aNAsAtae aNAsAyayamANe cU0 // 6. "vujjhamANANaM pANAgaM 4 vahijjamANANaM vA saMsArasamudaMteNa" cuu0| "vadhyamAnAnA... zaraNyo'yaM bhavati" shii0|| 7. asaMdIve zAM0 // 8. uThThite uhitappA cuu0|| 9. 'bhabahilisse' 'abahilesse' ubhayathA cuu0|| 10. saMkhAe cuu0| "saMkhAya ityAdi" shii0|| 11. saMgaM ti pAsaha i0 saM0 zAM0 khaM0 cuu0| saMgaMthaM pAsaha cuupaa0|| 12. kAmabhakaMtA sN0| kAmadhippitA khemU0 jaimU0 cuu0| "kAmajaiH... "duHkhairupatApitAH" shii0|| 13. jaMsime lUsiNo No parivittasaMti cU0 / tamhA lUsAto No parivittasejA cUpA0 / samvattAe he 1, 3 // 14. jassime he 2, 3 / jesime.....ttasaMti ayaM pAThazcUrNAvatra nAsti, dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 15. tuTTe i0 zAM. khN0|| 16. viopAe sN0| vimao(yo khemU)vAe i0he 2. lA0 khemU0 zAM0 / vivAdhAe jai0 / viyAghAo he 1 / 'viyovAte' 'viuvAte' ubhayathA cU0 / "vyAghAto vinAzaH, athavA "vizeSeNa AG maryAdayA "pAto vyaapaatH|| 17. "avi hnnnnmaanne| avi padArthasambhAvane" cuu0| "avihammamANe ityAdi, 'na vihanyamAno'. vihanyamAnaH, ""yadivA hanyamAno'pi" zI0 // 18. "kAlagrahaNA 'kAlovaNIto'grahaNAdvA Na appatte kAle maraNassa ujmiyvvN| ettha NAgajaNA sakkhiNo-'jati khalu ahaM apuNNe Aute u kAlaM karissAmi to pariNAlove akittI duggatigamaNaM ca bhvissi'| so evaM kAlovaNIto" cuu0|| 19. dhuyamajjhayaNaM samattaM khe0 jai0 saM0 zAM0 kh0| dhuyaM samattaM cha?mAyaNaM i0|| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 aTTamaM ajjhayaNaM ' vimokkho ' [paDhamo uddesao] 199. `se bemi - samaNuNNassa vA asamaNuNNassa vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAdapuMchaNaM vA No pAejjA, 5 No NimaMtejA, No kujjA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANe ti bemi / dhuvaM cetaM jANejjA asaNaM vA jAva pAdapuMchaNaM vA, laibhiya No laibhiya, bhuMjiya No bhuMjiya, paMthaM viyattA viokamma, vibhattaM dhammaM jhosemANe "samemANe vailemANe pAeja vA, NimaMtejja vA, kujjA veyAvaDiyaM / paraM aNADhAyamANe tti bemi / 200. ihamegesiM AyAragoyare No suNisaMte bhavati / te iha AraMbhaTThI 10 aNuvayamANA, Na pANe ghAtamANA, haNato yAvi samaNujANamANA, aduvA 1. " uktaM SaSThamadhyayanam adhunA saptamAdhyayanasya mahAparijJAkhyasyAvasaraH, tacca vyavacchinnamiti kRtvA'tiladhyASTamasya sambandho vAcyaH / " zI0 / " dhutAto mahApariNNAe saMbaMdho puvvabhaNito NikakhevaNijjutI [e], taMjahA - 'mohasamutthA parIsahovasaggA' parijANiyavvA, pariNNAyakammassa NijANaM bhavati, yaduktaM bhavati - maraNaM / saMpataM, mahApariNNA Na paDhijjai" cU0 // 2. zIlAcAryA imaM pAThamanusaranti / cUrNau tvanyAdRzaH pAThaH pratibhAti - se bemi- samaNuNNassa vA asamaNuNNassa vA asagaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA pAeja vA NimaMteja vA kujjA vA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANA / dhuvaM ceyaM jANejjAhi asaNaM vA jAva pAdapuMchaNaM vA, labhiya No labhiya bhuMjiya abhuMjiya, vattaM paMthaM (?), vibhattaM dhammaM jhosemANA samemANA pa (va) lemANA, iti pAdijja vA NimaMtejja vA kujjA ceyAvatiM vA ADhAyamANA / paraM aNADhAyamANe / asyArthavarNAveva vilokanIyo jijJAsubhiH // 3. vA ityAdi 4 vatthaM vA paDiggahaM vA kaMvalaM vA pAyapuMchaNaM vA he 2 // 4, 5. labhiyA khe0 jai0 saM0 zAM0 khaM0 he 1 // 6. viuttA viukammaM (kkamma zAM0 khaM0) khe0 zAM0 khaM0 / viyattA viookammaM jai0 / viyatta viukamma saM0 / viyattUNa viokamma he 2, 3. lA0 / " vattaM viyattaM aNupaMthe so ahaM vihArAvasaho vA, thovaM uvvatiyavvaM katithi padANi, ahavA vatto paho NirAvAto Na tiNAdiNA chaNNo " cU0 / "panthAnaM vyAvartyApi apakramya vAnyagRhANi " zI0 // * samemANe nAsti zAM0 khaM0 // 7. pa ( pA khaM0) lemANe i0 khaM0 / vAlemANe khemU0 jai0 / "samemANA entA palemANA gacchaMtA " cU0 / "samemANe tti samAgacchan tathA palemANa tti gacchan " zIkhaM0 2 // 8. te evaM AraMbhaTThI cU0 // 9 haNapANaghAtamANA khe0 zAM0 cU0 hai 1 / dRzyatAM sU0 192 / "haNapANaghAtamINA, sayaM haNaMti egiMdiyAtI, ghAtamANA raMdhAvemANA" cU0 / " tathA jahi prANina ityevamaparairghAtayantaH " zI0 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 201 - adinnamAiyaMti, aduvA vAyAo viuMjaMti, taM jahA-asthi loe, Natthi loe, dhuve loe, adhuve loe, sAdie loe, aNAdie loe, sapajjavasie loe, apajjavasie loe, sukaDe ti vA dukaDe ti vA kallANe ti vA pA~vae ti vA sAdhU "ti vA asAdhU "ti vA "siddhI ti vA asiddhI ti vA "nirae ti vA anirae ti vA / jaimiNaM vippaDivaNNA mAmagaM dhammaM pnnnnvemaannaa| ettha vi jANaha a~kasmAt / 201. eNvaM tesiM No suakkhAte No supaNNatte dhamme bhavati / se jahetaM bhagavayA 'paveditaM AsupaNNeNa jANayA paasyaa| aduvA guttI vaiigoyarassa tti bemi| 202. savvattha saMmataM pAvaM / tameva uvAtikamma esa mahaM vivege viyaahite| gAme aduvA raNNe, Neva gAme Neva raNNe, dhammamAyANaha paveditaM mAhaNeNa maiNtimyaa| jAmA tiNi udAhaDA jesu ime auriyA saMbujjhamANA samuhitA, je "NivvutA pAvehiM kammehiM aNidANA te viyAhitA / 1. 'mAditaMti khe0 zAM0 / mAtitaMti jai0 / mAdiyaMti cU0 // 2. 'vijujaMti' 'viyuMjaMti' ubhayathA cU0 / vipa(ppa jaisaM0 kha0)uMjaMti i. jai0 kha0 / "vividhaM nAnAprakArA yuJjanti prayuJjanti" zIkhaM0 1, zIjai0 // 3. "sukkaDe tti vA sui kaDa sukaDaM, duTTa kaDaM dukaDaM,... dukkaDe vibhAsA" cuu0|| 5, 6, 7, 9, 11, 12. tti khe0 jai0 zAM0 / 5. dukkaDe khN0he| dRzyatAmupari 3 TippaNam // 8. pAve tti zAM0 he 1 // 10. sAdhuriti vA asAdhuriti vA i0 // 13. sedhI ti vA asedhI i vA cU0 / sidhIti vA asidhI ti vA sN.| si(se he 2)ddhi ti (tti he 3) vA asi(se he 2)ddhi ti(tti he 3) vA zAM0 he 1, 2, 3. i0 // 14. nirae ti vA anirae ti vA cUrNI naasti| nirate ti vA anirate ti vA i0| Nirae tti vA anirae tti vA khe0 jai0 saM0 zAM0 / narae ti vA anarae ti vA he 1 // 15. " evaM pege vippaDivaNNA, evaM jahuddiTTakameNa"avi saMbhAvaNe" cU0 / "yadidaM vipratipannAH" shii0|| 16. jANe zAM0 khaM0 khe0|| 17. akasmA i0 / 'akasmA' 'akasmAt' ubhayathA cU0 / "akasmAditi mAgadhadeze AgopAlAGganAdinA saMskRtasyaivoccAraNAdihApi tathaivoccArita iti" shii0|| 18. Na esa dhamme suyakkhAe / se jahetaM bhgvyaa''cuu0|| 19. pavetitaM khe0|| 20. aduvA vatiguttI Na goyarassa zAM0 khe0 jai0 saM0 / 'aduvA guttI vaigoyarassa 'pAThAntaram' saMTi0, 'iti pAThaH' kheTi0 / "aduvA... "guttI vaigoyarassa" cuu0|| 21. vabhogohe 1, 2, 3.i0 / dRzyatAmuparitana TippaNam // 22. gAme [vA zAM0] aduvA raNNe, raNNe [vA zAM0] aduvA gAme, Neva gAme Neva raNNe khe0 jaimU0 saM0 zAM0 // 23. dhamma 'matimayA asya vyAkhyA cUrNI spaSTaM na vilokyate // 24. maImayA khe0 jai0 zAM0 kha0 // 25. udAhiyA he 1, 2, 3. i0 kh0|| 26. AyariyA saM0 cuu0|| 27. NicuDA cU0 / NinvuDayA he 3 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203] aTTame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 203. uDDhaM adhaM tiriyaM disAsu savvato savvAvaMti ca NaM pAMDiyakaM jIvehiM kammasamAraMbhe nnN| taM pariNAya mehAvI va sayaM etehiM kAehiM daMDaM samAraMbhejA, Neva'NNehiM etehiM kAehiM daMDaM samArabhAvejjA, Neva'NNe etehiM kAehiM daMDaM samArabhaMte vi samaNujANejjA / je ca'NNe etehiM kAehiM daMDaM samArabhaMti tesi pi vayaM 5 ljjaamo| taM pariNAya mehAvI taM vA daMDaM a~NNaM vA daMDaM No daMDabhI daMDaM samArabhejAsi tti bemi| * // aSTamasya prthmH|| 1. paDiekkaM zAM0 / pADikkaM he 1 / pADekkaM i0 / parikaM he 2, 3. lA0 kha0 / "patteyaM patteyaM samattaM kAyesu DaMDaM ArabhaMte samArabhaMte iti pADiyakaM DaMDaM ArabhaMti jato'yamuvadezo taM pariNAya mehAvI" cU0 // 2. atra pratiSvIdRzAH pAThAH-Neva sayaM daMDaM samAraMbhejA, nevaNNehiM daMDaM samAraMbhAvejA, NevaNNe eehiM kAehiM daMDaM samArabhaMte vi Na (?) samaNu jANejA, NevaNNete kAehiM daMDaM samAraMbhAvijAsi tti bemi| zAM0 / Neva sayaM etehiM DaMDaM samAraMbhejA, NevaNNe etehiM [kAehiM khe0 jai0] DaMDaM samArabhAvejjA, [NevaNNehiM khesaM0] kAehiM te DaMDaM samArabhaMte vi Na samaNujANejjA saM0 khe0 jai0 / neva sayaM eehiM kAehiM daMDaM samAraMbhejA, nevane eehiM kAehiM daMDa samAraMbhAvejA, nevanne eehiM kAehiM daMDaM samAraMbhaMte vi samaNujANejA he 3 / neva sayaM eehiM kAehiM DaMDaM samArabhejA, nevannehiM [eehiM i.] kAehiM DaMDa: samAraMbhAvejA, 'nevannehiM kAehiM daMDaM samArabhaMte vi samaNujANejA he 1, 2. lA0 i0 / "Neva sayaM chajjIvakAyesu DaMDaM samArabhAvejA No vi aNNe etesu kAyesu DaMDa samArabhAvijA jAva samaNujANijjA" cuu0| "naiva svayam eteSu: 'kAyeSuH daNDam ... samArabheta, na cApareNa samArambhayet , naivAnyAn samArabhamANAn samanujAnIyAt" shii0|| 3. je vaNNe saM0 vinaa| je va(ca khesaM0)ne te [eehiM khesaM.] kAehiM khemU0 jai0 khaM0 / je vaNNe cU0 / "ye cAnye" shii0|| 4. aNNaM vA no DaMDaM DaMDabhI DaMDaM saM0 / annaM vA no daMDabhI daMDaM he 1 / annaM vA daMDabhI no daMDaM hesaM. 2 / taM vA DaMDaM annaM vA DaMDaM No DaMDabhI DaMDaM ca / "tadvA pUrvoktaM daNDamanyadvA daNDabhIH san no daNDaM" zI0 // 5. samArabhAvejAsi khe0 jai0 // 6. saptamasya khe0 vinaa| " iti vimohAyayaNassa ajjhayaNassa saptamasya prathamaH" cU0 / sapta masya mahAparijJAdhyayanasya vyavacchinnatvAt tataH paramaSTamaM vimokSAdhyayanameva saptamatvena vyavahRtaM pUrvAcAryaiH / ato'tra saptamasya' ityullekhaH prAyaH sarveSvApyAdarzeSu dRzyata iti dhyeyam / evamagre'pi sarvatra dhyeyam / evaM navame upadhAnazrutAdhyayane'pi 'aSTama 'tayA nirdezo'nayA yuktyA sarvatra sNgmniiyH|| Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 204 [bIo uddesao] 204. 'se bhikkhU parakkameja vA ciDeja vA NisIejja vA tuyaTTeja vA susANaMsi vA suNNAgAraMsi vA rukkhamUlaMsi vA giriguhaMsi vA kuMbhArAyataNaMsi vA hu~ratthA vA, kahici viharamANaM taM bhikkhaM uvasaMkamittu gAhAvatI bUyA--AusaMto samaNA ! ahaM khalu tava aTThAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA pANAI bhUtAI jIvAI sattAI samAraMbha samuddissa kIyaM pAmicaM acchejaM aNisaTai abhihaDaM AhaTu cetemi AvasahaM vA samussiNAmi, se bhuMjaha vasaha AusaMto smnnaa!|| "taM bhikkhU gAhAvatiM samaNasaM savayasa paDiyAikkhe-AusaMto gAhAvatI ! "No khalu te vayaNaM ADhAmi, No khalu te vayaNaM parijANAmi, jI tumaM mama aTTAe asaNaM vA 4 vatthaM vA 4 pANAI 4 samAraMbha samuddissa kIyaM paoNmicaM acchejjaM 1. se bhikkhU parideg zAM0 kha0 / bhikkhU ya para cU0 // 2. khesaM0 vinA-suNNAgAraMsi vA rukkhamUlaMsi vA kuMbhArA khemU0 jaimU0 saM0 / suNNAgAraMsi vA giriguhaMsi vA rukkhamUlaMsi vA kuMbhArA anytr| " susANassa pAse hAti abbhAse vA, suNNaghare vA Thitao hoja, rukkhamUle vA, jAriso rukkhamUlo NisI/he] bhaNito, giriguhAe vA" cuu0| giriguhaMsi vA kuMbhArAyataNaMsi vA iti pAThasya vyAkhyA zI0 madhye na dRshyte| kuMbhArAyatagaMsi vA iti pAThazcUrNI na dRzyate // 3. hurattha saM0 he 1. zIkhaM0 1 / huratyaM jaisaM0 / 'huratthaM ' 'huratthA' ubhayathA cU0 // 4. upasamittu he 1,2,3 // 5. asaNaM vA 4 vatthaM vA cU0 zI. vinaa|| 6,14. samArabbha sN0| "samatthaM AraMbha samAraMbha" cuu0|| 7. abhihaDaM ityasya vyAkhyA zI0 madhye na dRzyate // 8. vAdemi i0| "cedemi tti dadAmi" zIkhaM0 2|"cet(te)mi ti| keyi bhaNaMti karemi, taM tu Na yujati, jeNa taM Ahiyameva, Ahiyassa karaNaM Na vijjati, parisesA ceta(te)mi tti bemi padacchAmi" cU0 // 9. ayaM pAThacUryanusAreNa / zI0 anusAreNa tu- se bhuMjaha vsh| AusaMto! samaNA! mikkhU ! taM gAhAvati iti paatthH| "se bhuMjaha vasaha usaMto smnnaa.....| evaM NimaMtito so sAhU..... to vi paDiseheyanvaM, kahaM ? vuccai-taM bhikkhU gAhAvati samANaM savayasaM pddiyaaikkhejaa| tamiti taM dAtAraM, bhikkhU putvabhaNito" cuu0| "azanAdinA''mantrayet, yathA-bhukSvAzanAdikaM matsaMskRtAvasathe vasetyAdi, dvivacana-bahuvacane apyaayojye| sAdhunA tu * pratiSeddhavyamityAhaAusaMto ityAdi / AyuSman ! zramaNa! bhikSo! taM gRhapati ....."pratyAcakSIta, kathamiti, ceddarzayati, yathA--AyuSman ! bho gRhapate!" zI0 // 10. i0 lA0 he 3. cU0 vinA-taM bhikkhU taM gAhA khemU0 jai0 he 1 / bhikkhU gAhA sN0| bhikkhU taM gAhA khesaM0 he 2. shii0|| 11. "No khalu bhe evaM vayaNaM paDisuNemi, kataraM ? jaM mamaM bhaNasi-AusaMto samaNA ahaM khalu tubbhaM aTThAto(te) asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA jAva AvasahaM vA samussiNAmi" cuu0|| 12. aTThAte i0 // 13. pANAI vA 4 i0 vinA // 15. pAmiJcaM [ma khe0 saM0, macchijja hesaM. 2] aNisaTuM AhaTu he 3 vinA / dRzyatA Ti0 7 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 206] aTTame ajjhayaNe bIo uddeso| aNisaTuM abhihaDaM AhaTTa 'cetesi AvasahaM vA samussiNAsi / se virato Auso gAhAvatI ! etassa akrnnyaae| 205. se bhikkhU parakkameja vA jAva huratthA vA kahiMci viharamANaM taM bhikkhu uvasaMkamittu gAhAvatI AtagatAe pehAe asaNaM vA 4 vatthaM vA 4 pANAI 4 samAraMbha jAva AhaTTa ceteti AvasahaM vA samussiNAti taM bhikkhuM prighaasetuN| 5 taM ca bhikkhU jANejjA saMhasammutiyAe paravAgaraNeNaM aNNesiM vA socA-ayaM khalu gAhAvatI mama aTThAe asaNaM vA 4 vatthaM vA 4 pANAI 4 samAraMbha ceteti AvasahaM vA smussinnaati| taM ca bhikkhU paDilehAe AgamettA ANavejA aNAsevaNAe ti bemi| 206. bhikkhuM ca khalu puTThA vA apuTThA vA je ime Ahacca gaMthA phusaMti, 10 se haMtA haNaha khaNaha chiMdaha dahaha pacaha Alupaha vilupaha saMhasakkAreha "vipparAmusaha / te phose puTTho dhIro ahiyaase| aduvA AyAragoyaramAikkhe takkiyA 1. cedesi khe0 saM0 // 2. se virato. 'akaraNayAe cUrNI na dRzyate // 3. etassa karaNayAe khe0 / eyassAkaraNayAe (NAe he 2) he 1.2 / "etasya.."akaraNatayA" zI0 // 4. idaM sUtraM cUrNyanusAreNa bhikkhU parakkameja vA ciTija vA NisIeja vA susANaMsi vA sunnAgAraMsi vA jAva huratyA vA, kamhiti viharamANaM pAsettA AtagatAe pehAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA jAva bhAvasahaM vA samussiNAdi taM ca bhikkhaM parighAseuM IdRzaM pratIyate // 5. atra pratiSvIdRzAH pAThAH-pANA [ti i0] 4 samAraMbhe (bhA khemU0 jai0) khe0 jai0 saM0 i0 / pANAI vA 4 samAraMbhe(bha he 3) he 1,2,3. // 6.degNAti bhikkhU pari khe0 jai0saM0 khN0| "tadazanAdikaM bhikSu (bhikSun-zIkhaM0 1, zIjaisaM0) parighAsayitum" zI0 // 7. sahassaMmutiyAe khe0 jai0 kha0 sahasaMmuiyAe he 1,2,3. lA0 / sahasaMmuyAe cuu0| dRzyatAM sU02, 172 // 8. pANAi vA 4 samAraMbhaMdeg i0 he 2, laa0| pANAya vA samAraMbhaM he 1 / pANAi 4 samArabbha sN0|| 9. Ahacca gaMthA vA saM0 khaM0 i0 he 1, 2. laa0| "AhaJca gaMthA phusaMti.."Ahazca NAma katAi.. gaMthA yaduktaM bhavati baMdhA, phusaMti jaM bhaNitaM pAveMti" cU0 / "granthAt mahato dravyavyayAt AhRtya DhaukitvA AhRtagranthA vA vyayIkRtadravyA vA tadaparibhoge spRzanti upatApayanti" shii0|| 10. sahasA kAraveha saM0 / sahasAkAraha khe0 jai0 / "sahasakAraha sIsaM se chiMdaha"cU0 / "sahasA kArayata Azu paJcatvaM nayata" zIkhaM0 2 // 11. vipadeg khe0 i0 / "vipparAmasaha vivihaM parAmasaha, yaduktaM bhavati musaha" cU0 / "vividhaM parAmRzata 'bAdhayata" shii0|| 12. phAsesu puTTho dhIro ahi khe0 jai0 / phAse dhIro puTTho ahi" anyatra / te phAse puTTho ahiyAsae cU0 / dRzyatAM sU0 153 / "tAMzcaivambhUtAn sparzAn duHkhavizeSAn dhIraH akSobhyaH taiH sparzaH spRSTaH sannadhisaheta" zI. / dRzyatAM sU0 191 // 13. takiyANamaNelisaM aNupubveNa Nisamma paDilehA[e] Ayagutte, aduvA] guttIe vayogoyarassa / buddhehetaM paveiyaM / iti pAThazcUrNyanusAreNa bhaati| "takkiyANamaNelisaM, taketA, jaM bhaNitaM NacA,..."aNelisamiti asarisaM...."aNupuvveNa Nisamma Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 10 AyariMga sutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 207 - NamaNelisaM / aduvA vaiguttIe goyarassa aNupubveNa semmaM paDilehAe Ayagutte / buddhehiM yaM veditaM / 207. se samaNuNNe asamaNuNNassa asaNaM vA 4 vatthaM vA 4 No pAejjA No NimaMtejjA No kujjA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANe tti bemi / 208. dhammamAyANaha paveditaM mAhaNeNa maitimatA - samaNuNe samaNuNNassa asaNaM vA 4 vatthaM vA 4 pAejA NimaMtejA kujjA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANe tti bemi / // aSTamasya dvitIyaH // [ taIo uddesao] 209. majjhimeNaM vayasA vi ege saMbujjhamANA samuTThitA soccA vayaM medhAvI paMDiyANa NisAmiyA / saMmiyA dhamme AriehiM pavedite / te aNavakaMkha jaM bhaNitaM kameNa, kiM taM ? asarisaM / paDilehA pekkhittA, Ayagutte tihiM guttIhiM / adha uttare vi dinamANe kuppati Na vA sataM uttarasamattho bhavati tAhe adu guttIe, govaNaM guttI, vayogoyarassa, buddhehetaM paveiyaM " cU0 / " tarkayitvA paryAlocya anIdRzam ananyasadRzaM aavedyediti| atha sAmarthyavikalaH tato vAgguptirvidheyetyAha- aduvA ityAdi / ...... athavA vAgguptyA vyavasthitaH * - AcAragocarasya AnupUrvyA udgamapranAdirUpayA samyak zuddhiM pratyupekSeta... AtmaguptaH san / buddhaiH etat pUrvoktaM praveditam / " zI0 // 1. saMpaDilehAte i0 he 2 / 2. asaNaM 4 No pAejA cU0 vinA / " tat pUrvoktamazanAdikaM na pradadyAt " zI0 // 3. 'mINAe ti khemU 0 jai0 khaM0 he 1, 3. i0 // 4. 'matImatA' ' matimatA' ubhayathA cU0 / maImayA he 3 // 5. saptamasya khe0 vinA / dRzyatAM pR0 71 Ti0 6 / " iti vimokSAdhyayanadvitIyoddezakaH " cU0 // 6. soccA vayaNaM saM0 / paMDideg saM0 khaM0 vinA / cUrNyanusAreNAtredRzaH pATho bhAti vege saccA vaI mehAvI paMDitANa Nisamma cU0 / dRzyatAM sU0 157 / cati - soccA vaI mehAvINaM, soUNaM vati vayaNaM, merA dhAvati [mehAvI], mehAvINaM vayaNaM mehAviNaM, sa [va] vA mehAvI soccA titthagaravayaNaM paMDiehiM gaNaharehiM tA suttIkayaM soccA Nisamma hiyae karitA " cU0 " kathaM sambudhyamAnAH samutthitA ityAha-socA ityAdi / medhAvI maryAdAvyavasthitaH paNDitAnAM tIrthakRdAdInAM vacanaM zrutvA AkarNya.. nizamya avadhArya " zI0 / 7. nilAmettA he 1, 2, 3. lA0 i0 / 8. samayAte 30 // 9. bhariehiM jai0 // soccA mehAvI vayaNaM saMbujjhamANA samuTThitA "buddhabodhite ya paDuzcca ... Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211] aTThame ajjhayaNe taIo uddeso| mANA, aNativAtemANA, apariggahamANA, No pariggahA~vaMti savvAvaMti ca NaM logaMsi, NihAya daMDaM pANehiM pAvaM kammaM akubamANe esa mahaM agaMthe viyAhite / oe juimassa khetaNNe uvavAyaM cayaNaM ca NacA / 210. AhArovacayA dehA priishbhNgunno| pAMsahege savidiehiM parigilAyamANehiM / __ oe dayaM dayati je saMNidhANasatthassa 'khettaNNe, se bhikkhU kAlaNNe bolaNNe mAtaNNe khaiNayaNNe viNayaNNe samayaNNe pariggahaM amamAyamANe kaoNleNuTThAI apaDiNNe duhato chettA "NiyAti / 211. taM bhikkhuM sItaphAsaparIvevamANagAtaM uvasaMkamitta gAhAvatI bUyAAusaMto samaNA ! No khalu te gAmadhammA ubbAhaMti ? AusaMto gAhAvatI ! 10 No khalu mama gAmadhammA ubbAhaMti / "sItaphAsaM No khalu ahaM saMcAemi ahiyAse1.hAvaMtI saM0 he 3 / hAvaMtI savvAvaMtI he 1, 2. lA0 / hAvaMtI savvAvaMtI logaMsi caNaM ddh0| hAvaMti, se savvAvaMti ca NaM loyaMsi NihAya DaMDaM..." iti pAThazcaNyenusAreNa bhAti / "No pariggahAvaMti 'Adirantena sahetA' [pANini0 11171] jahA No pariggahAvaMto tahA pacchANupuvvIe jAva No paannaaivaaymNto| aNegesu egAdesA vuccati se savvAvaMti caNaM loyaMsi NihAya ddNddN| sa iti] so puzvabhaNito. 'aNavakaMkhamANo aNativAtemANo jAva No pariggahAvaMti" cU0 / "savvAvaMti tti sarvasminnapi loke, caH samuccaye, sa ca bhinnakramaH, Namiti vAkyAlaGkAre, no parigrahavantazca bhavantIti yAvat / kiJca NihAya ityaadi|" zI0 // 2. logassiM khe0 jai0 saM0 // 3. pAvakamma saM0 i0 he 1, 3. laa0| 4. ote khe0 saM0 / ode dayaM dayAti khaM0 cU0 / "oe ityaadi| ojaH advitIyo rAgadveSarahitaH, dyutimAn saMyamo mokSo vA, tasya khedajJo nipuNaH" zI0 // 5. kheyaNNe khe0 jai0 vinA // 6. ovAyaM khe0 jai0 saM0 / uva(o i0)vAyaM cavaNaM he 1, 2, 3. lA0 i0| uvavAdaM cayaNaM cuu0|| 7. pabhaMguNA cuu0| pabhaMgurA he 1, 2, 3. lA0 i0 kha0 / "parISahaprabhajinaH" shii0||8. pAsaha ege c0|| 9. saMNihANassa cU0 / saMNihANasatthassa cuupaa0|| 10. kheya(ta khe0 jai0)NNe khaM0 vinA // 11. balaNNe he 1, 2. cU0 vinaa| "bAlajJaH" zIkhaM0 2 / "balajJaH" zI0 / dRzyatAM sU0 88 // 12. khaNaNNe khe0 jai0 i0 / dRzyatAM sU0 88 // 13. kAle aNur3hAtI i. / "kAlenotthAyI" shii0|| 14. NitAti khaM0 jai0 / NitANi khe0|| 15. degpaDiveyamANadeg he 2, 3. lA0 i0| parIveyamANa sN0| paDiriveyamANa he 1 / "parivepamAnagAtraM" zI0 // 16. gAtaM taM he 2 i0]uvasaMkamittA he 2, 3. khaM0 i0 lA0 // 17. khalu gA' khaM0 / khalu te nAsti khe0 jai0 saM0 / "No khalu te."khalu visesaNe" cU0 / "praznayati-no bhavantaM grAmadharmA viSayA ut prAbalyena bAdhante" zI0 // 18. "beti-he mAusaM appaM khalu mama gAmadhammA ubbAhaMti / appaM ti abhAve bhavati thove ya, ettha abhAve" cuu0|| 12. sIyaphAsaM ca No saM0 khaM0 he 1. lA0 / sIyaphAsaMca haMNo sahAmi ahiyAsittae cuu0| "zItasparzamahaM na khalu zaknomyadhisoDhum" shii0|| Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 212ttae / No khalu me kaippati agaNikoyaM ujAlittae vA pajjAlittae vA kAyaM AyAvittae vA payAvittae vA aNNesiM vA vynnaao| 212. 'siyA evaM vadaMtassa paro agaNikAyaM ujjAlettA pajjAlettA kArya AyAvejjA vA payAvejjA vaa| taM ca bhikkhU paDilehAe AgamettA ANavejA 5 aNAsevaNAe ti bemi| // aSTamasya tRtiiyH|| [cauttho uddesao] 213. je bhikkhU tihiM vatthehiM parisite pAyacautthehiM tassa NaM No evaM 10 bhavati-cautthaM vatthaM jAissAmi / 214. se ahesaNijjAiM vatthAI jAejA, ahApariggahiyAiM vatthAiM dhArejA, No dhoejjA, No raejjA, No dhotarattAiM vatthAiM dhArejjA, apaliuMcamANe gAmaMtaresu, omcelie| aitaM khu vatthadhArissa sAmaggiyaM / aha puNa evaM jANejA 'uvAtikaMte khalu hemaMte, gimhe paDivaNNe', ahApari15 juNNAI vatthAI paMriTThavejjA, ahAparijuNNAI vatthAiM parivettA aduvA saMtasttare, 1. kappatI khe0 jai0 khaM0 / kappaI sN0||2. kAyamAyA sN0||3. i0 saM0 khaM vinA-sitevaM khemU0 jai0| siyA setevaM khesN| siyA sevaM he 2. lA0 / siyA sa evaM he 1,3 / "se sevaM vayaMtassa / siyA kayAyi, evamavadhAraNe" cU0 / "siyA ityAdi / syAt kadAcit sa paro gRhasthaH evamuktanItyA vadataH" zI0 / atra cUrNyanusAreNa se sevaM vayaMtassa paro pANAI bhUyAI jIvAiM sattAI samAraMbha samuhissa kItaM pAmicaM acchijjaM aNisaTTe agaNikAya ujjAlittA pajAlittA vA tassa kAyaM AtAveti vA patAveti vaa| taM ca bhikkhU paDilehAe bhAgamettA ANavejjA aNAsevaNAe tti bemi IdRzaH pATho'tra cUrNikRtAM sammato bhAti // 4. saptamasya khe0 vinA / dRzyatAM pR0 71 Ti0 6 / "iti vimokSAdhyayanasya tRtIyoddezakaH" cU0 // 5. pAdaca khe0 jai0 khaM0 cU0 // 6. vatthaM dhArissAmi cU0 // 7. mahApaggahiyAI khe0 0 // 8. No dhoejjA No dhota khe0 saM0 / tulanA-sU. 581 / "No dhoeja, No raejatti kasAyadhAtukaddamAdIhi, dhotarattaM NAma jaM dhovituM puNo rayati" cU0 / "No dhovejA ityaadi| no dhAvat prAsukodakenApi na prakSAlayet / "tathA na dhautaraktAni vastrANi dhArayet" zI0 // 9. eyaM khu vasthadhAriyassa he 1, 2. lA0 / etaM khu (evaM khalu pra0) vatthadhArissa cU0 / "etat pUrvoktaM khuravadhAraNe etadeva" zI0 // 10. parivettA aduvA saMtaruttare khemU 0 saM0 / parivejA aduvA saMtaruttare he 1 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 217]] aTThame ajjhayaNe cauttho uddeso| *aduvA omacele, aduvA egasADe, adUvA acele| lAghaviyaM AgamamANe / tave se abhisamaNNAgate bhavati / jaiheta* bhagavatA paveditaM tameva abhisamecA savvato savvatAe sammattameva smbhijaaNnniyaa| 215. jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 'puTTho khalu ahamaMsi, nAlamahamaMsi sItaphAsaM ahiyAsetae', se vasumaM savvasamaNNAgatapaNNANeNaM appANeNaM 'kei 5 aMkaraNayAe AuTTe / tavassiNo hu taM seyaM "ja sege vihamAdie / tatthAvi tassa kAlapariyAe / "se vi tattha viyNtikaare| iccetaM vimohAyataNaM hiyaM suhaM khemaM "NissesaM ANugAmiyaM ti bemi / // aSTamasya cturthH|| [paMcamo uddesao] 216. je bhikkhU dohiM vatthehiM parisite pAyatatiehiM tassa NaM No evaM bhavati-tatiyaM vatthaM jAissAmi / 217. se ahesaNijjAI vatthAI jAejA jIva aiyaM khu tassa bhikkhussa sAmaggiyaM / 1. * * etadantargatapAThasthAne aduvA egasADe lAghaviyaM AgamamANe / se jaheyaM cU0 / dRzyatA sU. 187 // 2. omacelae he 3. laa0| bhavamacelae he 1, 2. i0||3. dRzyatAM sU0 187 // 4. jameyaM khe0 jai0 saM0 vinaa| se jaheyaM cU0 / dRzyatAM sU0 187 / "jaheya (jameya zIkhaM0 2) mityaadi| yadetad bhagavatA"praveditam" shii0|| 5. savvattayAe khe0 / dRzyatAM sU0 187, 198 // 6. samatta khe0 jai0 kha0 he 2 / dRzyatAM sU0 187 // 7. jANijjA he 1 / jANayA hai| jANitA cl| dRzyatAM sU. 187 // 8. mahaMsi cu0|| 9. keti khe0 0 / keti' keyi' ubhayathA cU0 / "kazcit" shii0|| 10. akaraNAe he 1, 2, 3. jai0 i0 lA0 cU0 / "akaraNatayA" shii||11.h taM setaM khe0 jai0 saM0kha0 cU0 / u ta setaM cU0 / " tavassiNo ha ityaadi| hurhetau" zI0 // 12. jamege jai0 / jassege i0 // 13. tattheva cuu0|| 14. se tattha [vi pra.] niyaMtideg cU0 // 15. khemaM he 2 / "kSamaM yuktam" zI0 // 16. Nisse(se i0)yasaM jai0 i0 / nissesiyaM' 'NissesitaM' ubhayathA cU0 // 17. aNu khaM0 cU0 // 18. saptamasya khe0 vinaa| dRzyatAM pR. 71 Ti0 6 / " iti vimohAyayaNassa cauttho" cuu0|| 19. dRzyatA sU0 214 // 20. evaM khalu tassa khe0 jai0 saM0 kha0 i0 / dRzyatAM sU0 214 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 218aha puNa evaM jANejA 'uvAtikaMte khalu hemaMte, gimhe paDivaNNe', ahAparijuNNAI vatthAiM parivejA, ahAparijuNNAI vatthAiM parihavettA aduvA egasADe, aduvA acele lAviyaM aagmmaanne| tave se abhisamaNNAgate bhavati / jeheyaM bhagavatA paveditaM / tameva abhisamecA savvato savvayAe sammattameva sNmbhijaanniyaa| __218. jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati-puTTho abalo ahamaMsi, NAlamahamaMsi gihatarasaMkamaNaM bhikkhAyariyaM gmnnaae| se" sevaM vadaMtassa paro abhihaDaM asaNaM vA 4 AhaTTa dalaejjA, se puMvameva AloejjA-AusaMto gAhAvatI ! No khalu me kappati abhihaDaM asaNaM vA 4 bhottae vA pAtae vA aNNe vA etppgaare| 10 219. jassa NaM bhikkhussa ayaM paigappe ahaM ca khalu paMDiNNatto apaDiNNa 1. uvAtikate saM0 i0 // 2. mahAjuNNAI saM0 // 3. adavA saMvaruttare adavA egasADe he 1, 3 / "je bhikkhU dohi vatyehi 'saaMtaruttara 'vajjo sa eva vacco jAva sammattameSa samabhijANittA" cU0 / "paryuSita ityAdyanantaroddezakavad neyam" zI0 // 4. sacele khe0 jai0|| 5. jameyaM he 1, 2. lA0 // 6. sanvattAe khe0 jai0 / sanvayAte i0 // 7. samatta i0 he 2 cU0 vinA // 8. samabhijANittA cU0 / dRzyatAM sU. 182 / abhijANiyA (tA khe0 jai0) khe. jai0 saM0 khN0|| 9. puTTho ahamaMsi abalo ahamaMsi gihaMtaraM bhikkhAyariyAe gamaNA iti sUtrapAThazcarNyanusAreNa bhAti // 10. "pAThAntaraM vA-taM bhikkhuM kei gAhAvatI uvasaMkamitta bUyA-AusaMto samaNA ! ahaM NaM tava aTThAe asaNaM vA 4 abhihaDaM dalAmi / se puvAmeva jANejA mAusaMto gAhAvaI ! jaM NaM tumaM mama aTThAe asaNaM vA 4 abhihaDaM cetesi, No ya khalu me kappai eyappagAraM asaNaM vA 4 bhottae vA pAyae vA, anne vA tahappagAre tti kaNThyam / " zI0 // 11. se evaM he 1, 2, 3. lA0 i0 / sevaM jaisaM0 khaM0 / "se(si)yA se ya vadaMtassa vi paro jaM bhaNitaM taM dukkhaM akaheMtassa paro"aNukaMpApariNato asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA mAha ANittA dalaejA" cU0 / "syAt-gRhastha evambhUtAmAtmIyAmavasthA vadataH sAdhoravadato'pi paro gRhasthAdiH....."abhihRtaM..... azanaM pAnaM khAdima svAdimaM cetyAdyAhRtya tasmai sAdhave dalaeja tti dadyAt" shii0|| 12. puvvA he 1, 2. khaM0 i0 / "kiM vidheyamityAha-se pubvameva ityaadi|" zI0 // 13. abhihaDe khe0 jai0 i0 he 3 / abhihaDe asaNe vA he 1,2 / "abhimuhaM hitaM abhihaDaM asaNe pANe khAime sAime bhottae vA pAtae bA..."jA(ja)dhA abhihaDaM...''Na kappati evaM annaM pi teNa pragAreNa tahappagAraM...''Na kappati tti vati" cU0 / "na khalu etad mama abhihRtam abhyAhRtaM vA kalpate azanaM bhoktuM pAnaM pAtum , anyadvA etatprakAram...."na kalpate" shii0||14. tahappagAre khe0jai0 saM0 i0 kha0 vinaa| dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 15. "kappe....."kappo / sAmAyArI majAtA" cU0 / "prakalpaH aacaarH"shii0||16. paviNNatto apaviNNattehiM sN0| paDiNatto apaDiNattehiM he 1, 2. lA0 / cUrNau kvacit pratau paDiNNata zabdasya kacit pratau paDiNNatta zabdasya pryogH| ''pratijJaptaH..... aparairuktaH " / zI0 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219] aTThame ajjhayaNe paMcamo uddeso| tehiM gilANo agilANehiM abhikaMkha sAMdhammiehiM kIramANaM veyAvaDiyaM sAti jissAmi, ahaM cAvi khalu apaDiNNatto paMDiNNattassa agilANo gilANassa abhikaMkha sAdhammiyassa kujjA veyAvaDiyaM krnnaae| AhaTTa pariNaM A~NakkhessAmi AhaDaM ca sAtijissAmi 1, AhaTTa pariNaM ANakkhessAmi AhaDaM ca no sAMtijissAmi 2, AhaTTa pariNaM no ANakkhessAmi AhaDaM ca sA~ti- 5 jissAmi 3, AhaTTa pariNaM No ANakkhessAmi AhaDaM ca No sautijjissAmi 4 / [lopaviyaM aagmmaanne| tave se abhisamaNNAgate bhavati / jahetaM bhagavatA paveditaM tameva abhisamecA savvato savvatAe sammattameva smbhijaanniyaa|] evaM se ahAkiTTitameva dhammaM samabhijANamANe saMte virate susmaahitlesse| . tatthAvi tassa kAlapariyAe / se tattha viyaMtikArae / iccetaM vimohAyataNaM hitaM suhaM khamaM "NissesaM ANugAmiyaM ti bemi / // aSTamasya pnycmH|| 1. sAhammiyaveyAvaDiyaM kIramANaM sAtijissAmi cU0 // 2. ahaM vAvi khalu i0 he 1. khaM0 jai0 khemU / maha khalu cU0 / "ahaM cAvItyAdi, caH samuccaye, apizabdaH punaHzabdArthe, 'khaluH vAkyAlakAre" shii0|| 3. apaDiNNao saM0 / apaDiNatto he 1. i0 lA0 / 4. apaDiNattassa he 1. i0 lA0 / apaDiNattassa i0 / apaDinnattassa khemU0 / "[bha] paDiNNatto paDiNNattassa, [ApaDiNNatto NAma NAhaM sAhamiyaveyAvacce keNayi abbhattheyavvo iti apddinnnntto| paDi(apaDi pra0)NNattassa ahaM tava icchAkAreNa veyAvaDiyaM karemi jAva gilAyasi" cU0 / "apratijJaptaH....."pratijJaptasya" zI0 // 5. "veyAvaccaguNe abhikaMkhittA veyAvaDiyaM karissAmi" cU0 / "nirjarAmabhikAGkSaya uddikSya sAdharmikaiH kriyamANaM vaiyAvRttyamahaM svAdayiSyAmi" shii0|| 6. karaNayAe khaM0 / karaNAya he 1,2 // 7. aNadeg saM0 lA0 / aNNadeg i0 / ANakkhe ANakkhi ANikkhi annakkhi anikkhi aNNakkhe iti vividhAH pAThA vividheSu cUrNipustakeSu dRzyante // 8. sAiji he 2, 3 vinA // 9. sAijideg he 2, 3. khe0 jai0 vinA / 10, 11. sAiji he 2, 3. khe0 jai0 i0 vinaa|| 12. [ ] etadantargataH pATho yadyapi kvacidapyAdarza na dRzyate tathApi cUrNI spaSTamatra dRzyate, zIlAcAryastu evaM se ahAkiTTitameva dhammaM samabhijANamANe ityanantaraM nirdiSTaH prtibhaati| tathAhi-"caurabhaMge jinnkppito| lAghavitaM AgamamANe, ghuNatA(laghutA) lAghavitaM davve bhAve ya, taM icchamANe jAva samma(ma pra.)ttameva smbhijaannitaa| evaM se ahAkiTTitameva" cU0 / "evaM se ityaadi| evam...." sa...." yathAkIrtitameva dharmam ....."samyagabhijAnan .....' tathA lAghavikamAgamayannityAdi yaccaturthaddezake'bhihitaM tadatra vAcyamiti, tathA zAntaH......" zI0 // 13. tattheva cuu0| dRzyatA sU0 215 // 14. khemaM he 2 // 15. Nisse[ya jaisaM0] saM aNu khe0 jai0 khaM0 / nisseyaM aNu i0 / NissesaM ANu cU0 / dRzyatAM sU0 215 // 16. saptamasya khe0 vinA / "vimokSAdhyayanasya paJcamaH" cU0 / dRzyatAM pR0 71 Ti0 6 // HEHREETIMEHI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 10 Aya raMgasute paDhame suyakkhaMdhe [chaTTo uddesao] 220. je bhikkhU egeNa vattheNa parivusite pAMyabitieNa tassa No evaM bhavati -- bitiyaM vatthaM jAissAmi / 221. se ahesaNijaM vatthaM jAejjA, ahApariggahitaM vatthaM dhArejjA jAva 5 gimhe paDivanne ahApairijuNNaM vatthaM pairiTThavejjA, ahAparijuNNaM vatthaM parivettA aduvA egasADe aduvA acele laughaviyaM AgamamANe jAva sammattameva samabhijANiyA / [sU0 220 222. jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati -- ego ahamaMsi, Na me atthi koi, Na yAhamavi kassai / evaM se eMgANiyameva appANaM samabhijANejA lAghavayaM AgamamANe / tave se abhisamaNNAgate bhavati / jaheyaM bhagavatA paveditaM tameva abhisameccA savvato saMvvatAe saMmmattameva samabhijANiyA / 223. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA asaNaM vA 4 AhAremANe No vAmAto haNuyAto dAhiNaM haNuyaM saMcArenA ausAemANe, dAhiNAto vA haNuyAto vAmaM 1. pAyabItI eNa khe0 jaimU0 khaM0 / pAyabIeNa saM0 // 2. jAtissAmi i0 // 3. parijuNNavatthaM khe0 saM0 | DijuNNaM vatthaM he 1, 2, 3. lA0 // 4. atra pratiSvIdRzAH pAThAH - paridvavejjA 2 aduvA egasADe aduvA acele khe0 jai0 saM0 / pariTThavejjA 2 bhacele i0 / parivejA aduvA egasADe aduvA bhacele khaM0 he 1, 3. lA0 / pariTUvejA aduvA acele he 2 / atra mahAparijuNNaM vatthaM paridvavettA acele iti i0 pAThaH zobhano yadyapi bhAti tathApi prAcInAsu prAyaH sarvAsu pratiSu darzanAt khe0 jai0 saM0 khaM0 he 1, 3. lA0 pATho'smAbhirmUle upanyastaH / cUrNi vRttyostu asya kimapi vyAkhyAnaM nopalabhyate / "je bhikkhU egeNaM vattheNaM parivusite jAva samattameva samabhijANittA " cU0 / "je bhikkhU ityAdi jAva sammattaM samabhijANiya tti gatArtham " zI0 // 5. lA0 he 3 vinA- lAghavaM khe0 jai0 saM0 khaM0 i0 / lAghavie he 1, 2 // 6. samatta he 2 lA0 i0 // 7. koi (vi khaM0) Na vAhamavi kassa vi khe0 saM0 khaM0 / koti ci NAhamavi kassati cU0 / koi na yAmahamavi kassati i0 / "na cAhamanyasya kasyacid " zI0 // 8. * he 2, 3 . lA0 0 vinA - egANiyaM appANaM khe0 saM0 khaM0 / egAgiNameva appANaM he 1. i0 / " ekAkinameva AtmAnam" zI0 / "egANiyaM abbitiyaM eva (ga) meva appANaM " cU0 // 9. sabvattAe jai0 // 10. samatta' he 2. khaM0 jai0 / " lAghavitaM bhAgamamANe jAva sa [mma] tameva samabhijANittA " cU0 / " lAghaviyamityAdi - yAvat sammattameva samabhijANiya tti " zI0 // 11. sAharejjA cU0 // 12. AsAtemANe khe0 jai0 khaM0 / bhaDhAyamANe cUpA0 zIpA0 / "paDhijjai ya ADhAyamANe, ADhA NAma AyA (ya) ro, amaNuSNe vA aNADhAyamANe, taM duggaMdhaM virasaM vA No vAmAto dAhiNaM haNuyaM sAharejjA aNADhAyamANe dAhiNAo vA haNuyAo vAmaM haNuyaM sAharejjA / iti lAghavitaM AgamemANe . jAva samma (ma pra0) tameva samabhijANitA / " cU0 // .. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224] aTThame ajjhayaNe chaTTho uddesao haNuyaM No saMcArejjA AsAdemANe / se aNAsAdamANe lAghaviyaM AgamamANe / tave se abhisamaNNAgate bhavati / 'jaheyaM bhagavatA paiveditaM tameva abhisameccA savvato savvayAe sammattameva smbhijaanniyaa| 224. jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 'se 'gilAmi ca khalu ahaM imaMsi samae imaM sarIragaM aNupuvveNa parivahittae' se ANupuvveNa AhAraM saMvaTTejA, A~Nu- 5 puvveNa AhAraM saMvade'ttA kasAe pataNue kiccA samAhiyacce phalagAyaTThI udyAya bhikkhU a~bhiNivvuDacce aNupavisittA gAma vA NagaraM vA kheDaM vA kabbaDaM vA maDaMbaM vA paTTaNaM vA 'doNamuhaM vA AgaraM vA AsamaM vA saMNivesaM vA NigamaM vA rAyahANiM vA taNAI jAejjA, taNAI jAettA se tamAyAe egaMtamavakkamijjA, egaMtamavakkamittA appaMDe appapANe appabIe appaharie appose appodae apputiMga-paNaga-dagamaTTiya-makkaDAsaMtANae paMDilehiya paDilehiya pamanjiya pamanjiya taNAI "saMtharejjA, taNAI 'saMtharettA ettha vi samae ittiriyaM kujaa|| taM saccaM saccavAdI oe tiNNe chiNNakahaMkahe AtItaDhe aNAtIte ciccANa bheduraM kAyaM "saMvidhuNiya virUvarUve parIsahovasagge assi vissaMbhaNayAe bhervmainnucinnnne| 1. jameyaM i0 // 2. pavetiyaM saM0 // 3. savvattAe khe0 jai0 saM0 khN0|| 4. samatta jai0 lA0 i0 khN0| "sammattameva samabhijANiya tti" shii0||5. se gilAmi saM0 khemU0 / gilAmi cU0 / dRzyatAM sU0 228 // 6. paDiva saM0 khN0||7, 8. aNu he 1, 2. lA0 / se aNupunvIe AhAraM saMvaTTittA..."gilANo aNupuvvIe"AhAraM sammaM saMvaTei, yaduktaM bhavati saMkhivati, aNupuvvIte saMvaTTittA" cU0 / "sa bhikSurAnupUrdhyA AhAraM saMvartayet... "saMlikhya ca yadaparaM kuryAt tadAha-A (dha zIkhaM0 1, zIjai0) NupubveNa ityAdi... AnupUrvyA AhAraM saMvartya" zIkhaM0 2 // 9. vataTTI khe0 jai0|| 10. abhinivvuDappe lA0 / abhiNivvuDappA cUpA0 // 11. khabbaDaM vA pattagaM vA sN0|| 12. AgaraM vA doNamuhaM vA cUrNyanusAreNa bhAti // 13. taNAI jAejjA nAsti he 1. i0|| 14. degmAdAya cU0 // 15. degmavakkamijA 2 appaMDe khe0 jai0 sN0|| 16. appaMDe cUrNI na dRzyate // 17. paDilehittA saMthAragaM saMtharei saMthAragaM saMtharettA ettha vi cU0 // 18. saMthArejjA khe0 jai0|| 19. saMthArettA khe0 he 1, 2. lA0 i0|| 20. "ittiriyaM NAma appakAliyaM" cU0 // 21. atI khemU0 khaM0 / "Ai[ya?]he aNAtIte, AtItaM NAma gahitaM, atthA jIvAdi nANAdI vA paMca, Na atIto aNAtIto jahAroviyabhAravAhI" cuu0|| 22. aNAtIte assi vissaMbhaNayAe ciccANa cU0 // 23. saMvihu(hU i0)Niya khe0 jai0 saM0 khaM0 i0 cuu0|| 24. maNuviNNe khN0| "bheravamaNuviNe, bhayaM karetIti bheravaM, bheravehi parIsahovasaggehi aNuvijamANo aNuviNNo dasamasagasIhavagyAtiehi ya rakkhasapisAyAdIhi ya" cuu0| cUrNyanusAreNAtra aNuviNNe ityasya anudvignaH ityartho vivakSito bhAti / "bhairavaM bhayAnakamanuSThAnaM........ anucIrNavAn anuSThitavAniti" shii0|| Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 AyariMga sute paDhame suyakkhaMdhe tatthAvi tassa kAlapariyAe / se vi tattha viyaMtikArae / iccetaM vimohAyataNaM hitaM suhaM khamaM NissesaM aNugAmiyaM ti bemi / // aSTamasya SaSThaH // [sU0 225 [sattamo uddesao] 225. je bhikkhU acele parivusite tassa NaM evaM bhavati - cauemi ahaM taNaphAsaM adhiyAsettae, sItaphAsaM adhiyAsettae, teuphAsaM adhiyAsettae, daMsa-masaga phAsaM adhiyAsettae, egatare aNNatare virUvarUve phAse adhiyAsettae, "hiripaDicchAdaNaM ca haM No saMcAemi adhiyAsettae / evaM se kappati kaDibaMdhaNaM dhAritae / 226. aduvA tattha parakkamaMtaM bhujjo acelaM teNaphAsA phusaMti, sItaphAsA 10 phusaMti, te uphAsA phusaMti, daMsa-masagaphAsA phusaMti, egatare aNNatare virUvarUve phAse adhiyAseti aMcele lAghaviyaM AgamamANe / tave se abhisamaNNAgate bhavati / jaitaM bhagavayA paveditaM taimeva abhisamecca savvato savvayAe sammattameva samabhijaNiyA / 227. jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati -- ahaM ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM 15 asaNaM vA 4 haTTu dailayissAmi AhaDaM ca sA~tijjissAmi [1], jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati -- ahaM ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM asaNaM vA 4 ha dalayissAmi AhaDaM ca No sAtijjissAmi [2], jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 1. tattha vi saM 0 / tattheva cU0 / " tatthAvi ityAdi" zI0 // 2. se tattha cU0 // 3. aNu he 1, 2, 3. lA0 i0 saM0 khaM0 // 4. saptamasya khe0 vinA / dRzyatAM pR0 71 Ti0 6 // 5. "sako cAe va ahaM " cU0 // 6. hirIe paDideg he 1 / hiriyapaDicchAyaM No saMcA' saM0 / hiripaDacchAdaNaM ca No saMcA khe0 jai0 // hiriparicchAdaNaM ca No khaM0 // 7. ahiyAsetta cUrNau na dRzyate / "Na so ahaM avAuDo 'tti lajjati" cU0 // 8. atra cUrNau lekhakapramAdena pAThavyatyaH // 9. taNaphAsA phusaMti cUrNau na dRzyate // 10. acele evaM bhavati nAsti lA0 // 11. jameyaM he 1, 2, 3 // 12. tameva savvathAe ityasya sthAne jAva iti pAThaH he 2. i0 // 13. ca savvalo sanvattAe samattameva khe0 jai0 saM0 khaM0 // 14. jANittA cU0 / ' jANijjA he 1 / " gatArthe yAvat sammattameva samabhijANiya tti" zI0 // 15. Ahaddu pariSNaM AANakkhissAmi AhaDaM cU0 // 16. dalaissAmi saM0 vinA / evamagre'pi // 17. sAijji khe0 jai0 i0 vinA / evamagre'pi // 18. Ahaddu pariSNaM dAhAmi [] puNa gilAyamANo vi sarikappiyassAvi gihissAmo (mi ?) asaNAdi, bitiyo" cU0 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228] aTThame ajjhayaNe sattamo uddeso| - ahaM ca khalu asaNaM vA 4 AhaTu No dalayissAmi auhaDaM ca sAtijissAmi [3], jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati - ahaM ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM asaNaM vA 4 Aha1 No dailayissAmi AhaDaM ca No sAtijissAmi [4], [jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati-] ahaM ca khalu teNa ahAtiritteNa ahesaNijeNa ahApariggahieNa asaNeNa vA 4 abhikaMkha sAhammiyassa kujjA veyAvaDiyaM karaNAya 5 ahaM vA vi teNa ahAtiritteNa ahesaNijeNa ahApariggahieNa asaNeNa vA 4 abhikaMkha sAhammiehiM kIramANaM veyAvaDiyaM sAtijissAmi [5] lAMghaviyaM AgamamANe jAva saMmmattameva smbhijaanniyaa| 228. jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 'se "gilAmi ca khailu ahaM imammi samae imaM sarIragaM aNupuvveNaM parivahittae' se aNupuvveNaM AhAraM 10 "saMvaTejA, aNupunveNaM AhAraM saMvade'ttA kasAe pataNue kiccA samAhiyace phalagAvaiyaTThI uTThAya bhikkhU abhiNivvuDacce aNupavisittA gaumaM vA jAva rAyahANiM 1. dAsAmi he 2. lA0 / " taiyassa [Na] kassati karemi jai vi se laddhI Natthi" cU0 // 2. AhaDaM puNa sAvijislAmi cU0 // 3. dAsAmi he 1, 2. laa0||4. "cautthe ubhaya. pddiseho| lAghavitaM AgamamANe AhArauvagaraNalAghavitaM" cU0 / cUrNyanusAreNa lApavitaM bhAgamamANe tave se abhisamaNNAgate......"ityAdipATho'tra sthAditi bhAti // 5. koSThakAntargataH pATho yadyapi pratiSu zI0madhye ca na dRzyate tathApi cUrNyanusAreNAtra syAditi pratIyate -"cattAri paDimA abhiggahavisesA vuttA, idANiM paMcamo, so puNa tesiM ceva tiNhaM AdillANaM paDimAvisesANaM viseso| abhiggahaM dariseti - jassa NaM bhikkhussa" cU0 / "athavA eteSAmevAdyAnA trayANAM bhaGgAnAmekapadenaiva kazcidabhigrahaM gRhNIyAditi darzayitumAha - 'ahaM ca khalu ityaadi| yasya bhikSorevambhUto'bhigrahavizeSo bhavati tadyathA ahaM ca khalu" shii0|| 6. 'ahaM ca khalu bhannesi sAhammiyANaM ahesaNijjeNa ahApariggahiteNa ahAtiritteNa asaNeNa vA 4 agilAe abhikaMkha veyAvaDiyaM karissAmi ahaM vA vi khalu teNa ahAviritteNa abhikaMkha sAhammieNa bhagilAyaMtaeNaM veyAvaDiyaM kIramANaM saatijissaami|' IdRzaH sUtrapAThazcUyenusAreNAtra bhAti // 7. karaNAe jaisaM0 / karaNAyate i0 / karaNeNa khe0 jaimU0 kha0 / "karaNAya upakaraNArtham" zI0 / dRzyatA sU0 219 // 1. lAghaviyaM mAgamamANe tave se abhisamannAgae jAva he 1 / cUrNau tu etatsthAne se jahetaM bhagavayA paveiyaM jAva' iti paatthH| "lAghavikamityAdi gatArtham " shii0|| 9. samatta khaM0 he 2. i0 lA0 / samattameva samabhijANitA(ttA jai0) khe0 0 / samattameva samabhijANejA cuu0|| 10. gilAmi khe0 jai0 saM0 kha0 cU0 / dRzyatA sU0 224 // 11. khalu nAsti khe0 saM0 kh0|| 12. atra pratiSvIdRzAH pAThAH-saMvaDhejA saMvaTTaittA kasAe khe0 jai0 saM0 khaM0 lA0 / saMvajjA 2 kasAe he 1, 2, 3. i0 / etadanusAreNa saMvaTejA, aNupuvveNaM thAhAraM saMvaTettA iti pAThaH suSThu pratIyate, dRzyatAM sU0 224 // 13. samAhaDacce khe0 jai0 khaM0 he 2, 3. i0 laa0||14. degvataTThI khe0 jai0 khaM0 i0 he 1, 2 // 15. gAma vA nagaraM vA jAva he 1,3 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 229 - vA taNAI jAejjA, taNAI jAettA se tamAyAe egaMtamavakkaimejjA, egaMtamavakkamettA appaMDe jAva taNAI saMtharejA, [taNAiM saMtharettA] ettha vi samae kArya ca jogaM ca iriyaM ca pNckkhaaejjaa| taM saccaM saccavAdI oe tiNNe chiNNakahakahe AMtItaDhe aNAtIte cecANa 5 bheuraM kAyaM saMvihuNiya virUvarUve parIsahuvasagge assiM visaMbhaNatAe bheravamaNuciNNe / taMtthAvi tassa kAlapariyAe / se tattha viyaMtikArae / iccetaM "vimohAyataNaM hitaM suhaM khamaM NissesaM ANugAmiyaM ti bemi / // aSTamasya saptamaH // 10 [aTThamo uddesao] 229. aNupuvveNa vimohAiM jaoNiM dhIrA samAsajja / vasumaMto matimaMto savvaM NacA aNelisaM // 16 // 230. dvaivihaM pi vidittA NaM buddhA dhammassa paargaa| aNupuvIe saMkhAe AraMbhAya "tiuddati // 17 // 1. jAettA settamA he 1, 2, 3. i0 // 2. kamejA 2 appaMDe khe0 jai0 saM0 khaM0 lA0 / kamejA appaMDe anytr| dRzyatA sU0 219 // 3. taNAI saMthA khe0 jai0 he 2, 3 lA0 i0 / saMthAragaM saMthareha saMthAragaM saMtharettA cU0, dRzyatAM sU0 219 // 4. ca rIyaM ca cuu0||5. "paccakkhAeja / pAovagamaNaM bhaNitaM sama(me) visame vA pAdavo viva jaha pddio| NAgajjuNA tu kaTThamiva acette|" cU0 // 6. saJcAvAdI khe0 jai0 khaM0 he 1, 2. i0 laa0|| 7. kahe jAva se tattha viaMtikArae (te i0) he 1, 2, 3. i0 lA // 8. atItaTe khemU0 jai0|| 9. tattha vi khemU0 jai0|| 10. vimohAdaNaM khe0 jai0 / vimohAyadaNaM khN0|| 11. bhaNu khe0 je0 kha0 i0|| 12. saptamasya khe0 vinaa| dRzyatAM pR0 71 Ti0 6 // 13. aNupuvveNa ityAdyanuSTup" shii0|| 14. jAI vIrA i. khaM0 / "jANi vIrA samAsaja, vIrA bhnnitaa| vusimaMto matimaMto, saMjamo busI, so jattha asthi jattha vA vijati so vusimA "simaM ca busimaMto" cU0 / "dhIrAH akSobhyAH, samAsAdya prApya, vasu dravyaM saMyamaH, tadvanto vasumantaH" zI0 // 15. duvihaM pi virgicittA buddhA cUpA0 / "duvihaM ityAdi shlokH|" zI0 // 16. deg puSvIi he 1 / degpunvIya khaM0 cU0 vinA // 17. cU0 zI. vinA AraMbhAo khaM0 he 1. i0 / cU0 zI. khaM0he 1. i0 vinA sarvAsu pratiSu kammuNA ya tiukhe0 jai0 saM0 lA0 cUpA0 / kammuNAo tiudeg he 2, 3. zIpA0 / "AraMbhAya tiudRti "paDhijjai ya-kammuNA ya tiuddati" cU0 / "ArambhaNamArambhaH"tasmAt truTyati,"suvyatyayena paJcamyarthe caturthI / pAThAntaraM vA- kammuNAo tiudRi" zI0 // 18. tiudRtI khe0 jai0 saM0 khN0|| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239] aTThame ajjhayaNe aTThamo uddeso|| 231. kaisAe payaNue kiccA appAhAro 'titikkhae / aha bhikkhU gilAejA A~hArasseva aMtiyaM // 18 // 232. jIviyaM NAbhikaMkhejjA maraNaM No vi patthae / ___ duhato vi Na sajjejA jIvite maraNe tahA // 19 // 233. majjhattho NijarApehI samAhimaNupAlae / aMto bahiM viyosajja ajjhatthaM suddhamesae // 20 // 234. jaM kiMcuvakkama jANe Aukhemassa a~ppaNo / tassava aMtaraddhAe khippaM sikkhejja paMDite // 21 // 235. gAme aduvA raNNe thaMDilaM paDilehiyA / appapANaM tu viNNAya taNAI saMthare muNI // 22 // 236. aMNAhAro tuvaTTejA puTTho tattha hiyAsae / NAtivelaM uvacare mANussehiM vi puTThavaM // 23 // 237. 'saMsappagA ya je pANA je ya u~DDhamahecarA / bhuMjate maMsasoNiyaM Na chaNe Na pemajjae // 24 // 238. pANA dehaM vihiMsaMti ThANAto Na vi ubbhame / AsavehiM vivittehiM tippamANo'dhiyAsae // 25 // 239. gaMthehiM vivittehiM AyukAlassa pArae / paiggahitataragaM cetaM daviyassa viyANato // 26 // 1. kasAe ityAdi zlokaH shii0|| 2. tiuddati cuu0|| 3. AhArasseva kAraNA cuu0|| 4. "jIviyaM ityAdi zlokaH / " zI0 // 5. " majjhattho ityAdi zlokaH" shii0| 6. jaM kiMci uva cU0 / "jaM kiMci ityAdi zlokaH" zI0 // 7. cU0 saM0 vinA-mappaNo khe0 jai0 khaM0 he 1, 2, 3. i0 lA0 / "AyuHkSemasya'..."kasya sambandhi tadAyuH ? AtmanaH" shii|| 8. gAme vA aduvA raNNe he 2, 3. khaM0 i0 cU0 zI0 vinaa| "gAme ityAdi zlokaH / grAmaH pratItaH,..."araNye vA ityanena copAzrayAd bahiH"zI0 // 9. appapANaM viyANittA cU0 // 10. "aNAhAro ityAdi zlokaH" shii0|| 11. tuya he 2. i0|| 12. maNu he| 1, 2, 3. i0 lA0 / mANusehiM khaM0 / "maNussesu vi puTThavaM, maNussesu,..."avi padatyAdisu, puTThavaM" cU0 / "mAnuSyaiH..."spRSTo vyAptaH" zI0 // 13. "saMsappagA ityAdi zlokaH" shii0| 14. uDaahecarA cuu0| uDamadhecarA khN0| 15. i. cU0 vinA-soNItaM khe0 jai0, soNIyaM anyatra // 16. pamajate cuu0|| 17. "pANA dehaM ityAdi zlokaH / " zI0 // 18. "gaMthehiM ityAdi zlokaH / " zI0 // 19. 'tarAgaM khe0 saM0 i0 / tarAgaM ca etaM cuu0|| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 240240. ayaM se avare dhamme NAyaputteNa saahite| AyavajaM paiDiyAraM vijahejA tidhA tidhA // 27 // 241. heriesu Na NivajjejA thaMDilaM mu~NiA sae / 'viyosajja aNAhAro puTTho tattha'dhiyAsae // 28 // 5 242. iMdiehiM gilAyaMto samiyaM sAhare muNI / tahAvi se agarahe acale je samAhie // 29 // 243. aMbhikkame paDikkame saMkucae pasArae / kAyasAhAraNaTThAe etthaM vA vi acetaNe // 30 // 244. parikkame parikilaMte aduvA ciTTe ahAyate / ThANeNa parikilaMte "NisIeja ya aMtaso // 31 // 245. AsINe'NelisaM maraNaM iMdiyANi samIrate / kolAvAsaM samAsajja vitahaM pauduresae // 32 // 1. "ayaM se ityAdi shlokH|" shii0|| * AyA' khN0|| 2. paDIyAraM saM0 kha0 vinaa| paDigAraM cU0 / "praticAramaGgavyApAram" zI0 // 3. "harie ityAdi zlokaH, haritAni dUrvAGkurAdIni, teSu" zI0 / haritesu cuu0|| 4. muNI Asae cU0 / "muNI puvvabhaNito, AsIta Asae" cU0 / "sthaNDilaM matvA zayIta" shii0|| 5. viyoseja khe0 jai0| viuseja saM0 / viusajja he 2, 3. i0 lA0 // 6. gilAyaMto samiyaM mAhare muNI khaM0 vinaa| kilaMto vA (2) samitaM sAhare muNI cuu0| "samitaM sAhare muNI, saMkuDito parikilaMto vA tAhe sammaM pasArei, pasAriya kilaMto vA pamajittA sAharai" cuu0| "iMdiehiM ityAdi zlokaH, sa hyanAhAratayA munilAyamAna indriyaiH, zamino bhAvaH zamitA samatA, tAM sAmyaM vA AtmanyAhared vyavasthApayet" shii0|| 7. tAhevi cuu0|| 8. "bhabhikkame ityAdi zlokaH" shii0|| 9. saMkucate pasArate i0 / saMkucite pasArite he 1, 2, 3. laa0|| 10. " pari(ra zIkhaM0 1)kame ityAdi shlokH|..."ttH pari(rA zIkhaM01)kramet cakramyAt" zI0 / "parikilaMte pari(ra-pra0). kamaNaM" cuu0|| 11. Nisieja khe0 jai0 khaM0 he 1, 2, 3. i0| Nisieja vA aMtaso cuu0|| 12. AsINamaNelisaM he 1, 2. i0 lA0 / AsINe maNelisaM khaM0 / "AsINe (NaM zIkhaM0 2, jai0) ityAdi zlokaH / AsInaH AzritaH" zI0 / "mAsINe maNelisaM . AsINa iti udAsINo...."ahavA dhamma assito" cuu0|| 13. pAduresai khaM0 / " paadujjteste| pAdu pagAsaavahitaM, ta..."esati" cU0 / "prAdureSayet prakaTam ...... anveSayet" shii0|| Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250] aTThame ajjhayaNe aTThamo uddeso| 246. jaito vajaM samuppaje Na tattha avalaMbae / tato ukkesa appANaM savve phAse'dhiyAsae // 33 // 247. ayaM cAtatare siyA je evaM aNupAlae / savvagAyaNirodhe vi ThANAto Na vi ubbhame // 34 // 248. ayaM se uttame dhamme puvaTThANassa paggahe / aciraM paDilehittA vihare ciTTha mAhaNe // 35 // 249. a~cittaM tu samAsaja ThAvae tattha appagaM / vosire savvaso kAyaM Na me dehe parIsahA // 36 // 250. jAvajIvaM parIsahA uMvasaggA ya iti saMkhAya / saMvuDe dehabhedAe iti paNNe'dhiyAsae // 37 // 1. "jao vajaM ityAdi zlokaH" zI0 // 2. uvakkase khemU0 jai0 khaM0 // 3. phAse adhi khe0 saM0 // 4. ayaM ityAdi zlokaH" zI0 / ayaM cAyatatare khe0 jai0 hesaM0 2 / ayaM cAyatare saM0 laa0| "ayaM cAtatare sitA, aMta(atta)taro Atataro vA aattro| paDhijjai ya-Ayata] re daDhagAhatare dhamme maraNadhamme, iMgiNimaraNAto Ayatare uttamatare" cuu0| "inggitmrnnvidhiraayttrH| ayaM ca tasmAdAyatatara iti cshbdaarthH| Ayatatara ityAGabhividhau, sAmastyena yata AyataH, ayamanayoratizayenAyata aayttrH| yadivA'yamanayoratizayenAtto gRhIta AttataraH, yatnenAdhyavasitaH""dRDhataraH syaat|" shii0|| 5. savvakAya khN0|| 6. "ayaM se ityAdizlokaH" shii| ayaM se...."paggahe iti pUrvArdha cUrNI na dRshyte|| 7. "acittamityAdi shlokH|" shii| acittaM tu samAsaja tattha vi kira kIrati iti sUtrapAThazcUrNyanusAreNa syAditi bhaati|| 8. "yAvajjIvaM ityAdi zlokaH" shii0|| 9. he 1 vinA-uvasaggA iti saMkhatA(yA saM0) khe0 jai0 saM0 khN0| uvasaggA ti saMkhAte i.| uvasaggA ya saMkhAya he 2, 3. laa0| "jAvajIvaM parIsahA uvasaggA ya parIsahA digiMchAdi, uvasaggA ya aNulomA paDilomA yA iti saMkhAya, evaM saMkhAtA teNa bhavaMti, yaduktaM tena bhavaMti nAtA, aNahiyAsaMte puNa suddhate paDucca Na saMkhAtA bhvNti| ahavA jAvajjIvaM ete parIsahA ubasaggA vi, Na me matassa bhavissaMtIti evaM saMkhAe ahiyaase| ahavA parIsahA eva uvasaggA, tappuriso smaaso| ahavA [parIsahA] uvasaggA ya jAvadehabhAviNo, tato vuccatijAvajIvaM parIsahA, evaM saMkhAya saMvuDe dehabhedAya...."iti paNNe ahiyAsae" cuu0| "yAvajjIvaM ityAdi zlokaH, yAvat prANadhAraNaM tAvat parIsahA upasargAzca soDhavyA ityetat saMkhyAya jJAtvA tAnadhyAsayediti / yadi vA na me yAvajIvaM parISahopasargA ityetat saMkhyAya mtvaa'dhishet| yadivA yAvajIvamiti yAvadeva jIvitaM tAvat parISahopasargajanitA pIDeti, tat punaH katipayanimeSAvasthAyi..."ityata etat saMkhyAya jJAtvA saMvRto dehamedAya zarIratyAgAyotthita iti kRtvA prAjJaH...."samyagadhisaheta" zI0 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 251-257 251. 'bhiduresu Na rajjejjA kAmesu bahutaresu vi / icchAlobhaM Na sevejjA dhuvavaNaM saMpehiyA // 38 // 252. sAsaehiM NimaMtejA 'divvamAyaM Na saddahe / taM pa~Dibujjha mAhaNe savvaM nUmaM vidhUNitA // 39 // 253. savvaTehiM amucchie AyukAlassa paare| titikkhaM paramaM NacA vimohaNNataraM hitaM // 40 // ti bemi / // aSTama "vimokSAdhyayanaM samAptam // 1. bheuresu khe0 jai0 saM0 khaM0 cU0 / "bhidu(bheu zIkhaM0 1, zIjai0)resu ityAdi zlokaH, bhedanazIlAH bhidurAH" zI0 // 2. bahutaresu cU0 / bahulesu vi cUpA0 shiipaa0| "prabhUtatareSvapi" zI0 // 3. dhuvaM jai0 i0 / "suhumarUve uvasagge sUyaNIyA suhumA, vaNNo NAma saMjamo, so ya suhumo thoveNa vi virAhijati bAlapadmavat / samma pe(e-pra0)hitA smehitaa| paDhijai ya - dhuvamannaM samehitA thirasaMjamaM samapehijja, so kahaM thiro? dhuva(vo?) avvmicaarii| ahavA dhuvamannaM sapehiyA, dhuvo mokkho, so ya aNNo saMsArAo, taM sadohitA" cuu0| cUrNyanusAreNa suhumaM vaNaM samehitA iti pAThaH, anyattu pAThAntaramiti bhaati| "varNaH saMyamo mokSo vA, saca sUkSmo durvijJeyatvAt / pAThAntaraM vA - dhuva(vaM pra0)vanamityAdi, dhruvo'vyabhicArI, sa cAsau varNazca dhruvavarNaH, taM saMprekSya" shii0| zI0 anusAreNa suhumaM vaNaM sapehiyA iti pAThaH, dhuvavaNNaM sapehiyA iti tu pAThAntaraM bhaati|| 4. sapehitA(tA he 1) he 1, 2, 3 // 5. "sAsaehiM ityAdi zlokaH" shii0|| 6. divvaM mAyaM he 2. i0 jai0 / "divvaM mAtaM na saddahe,......taM divvamAyaM Na sarahe / ahavA divvaM AyaM Na saihe" cuu0|| 7. paDibujhe cuu0|| 8. vihUNiyA saM0 he 1, 2. lA0 / vidhUviyA khaM0 / "savvaM NUmaM vidhUNitA...."ahavA nUmaM ti dadhvamuccati, vivihaM dhumitA vidhumitA vimokkhiya iti" cuu0|| 9. "samvaTrehiM ityAdi zlokaH" shii.|| 10. saptamaM khe0 vinaa| dRzyatAM pR0 71 Ti. 6 // 11. adhyayanaM khe0 jai0 saM0 i0 / adhyayanaM samattaM khaM0 / "saptamAdhyayanaM vimokSAyatanaM nAma parisamAptam" cuu0|| Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaM ajjhaNaM 'uvahANasuyaM' [paDhamo uddesao] 254. ahAsutaM vadissAmi jahA se samaNe bhagavaM uTThAya / saMkhAe taMsi hemaMte ahuNA paeNvvaie itthA // 41 // 255. No cevimeNa vattheNa pihissAmi taMsi hemaMte / se pArae AvakahAe aitaM khu aNudhammiyaM tassa // 42 // 256. cattAri sAhie mAse bahave pANajAtI Agamma / abhirujjha kAyaM vihariMsu aurusiyANaM tattha hiMsiMsu // 43 // 257. "saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM jaM Na rikkAsi vatthagaM bhagavaM / acelae tato cAI taM vosajja vatthamaNagAre // 44 // 1. " mahAsuyaM vadislAmi ityAdi " zI0 // 2. uTThAta saMkhAe khe0 jai0 khaM0 / uTThAya saMkhAta i0 / uTThAya saMkhAya cU0 // 3. ahuNo khe0 jai0 khaM0 he 2 // 4. pavvatite khe0 jai0 khaM0 / patie saM0 0 // 5. " No cevimeNa ityAdi zlokaH " zI0 // 6. evaM khu saM0 / etaM khalu he 2. laa0|| 7. ANudeg khe0 jai0 / 'aNu' ' ANu' ubhayathA cU0 // 8. cattAri sAdhite khaM0 / cattAri sAdhi [te] cU0 / " cattAri ityAdi zlokaH " zI0 // 9. pANajAti yAgamma khaM0 / pANajAtIyA Agamma lA0| pANajAtiyA bhAgamma khe0 jai0 saM0 / "pANajAti Agamma 88 bhamarA madhukarA ya pANajAtIyA bahavo AgamiMti. pANajAtIo Arujjha kAryaM viharaMti cU0 / " prANijAtayo bhramarAdikAH " zI0 // 10. abhirukkha khaM0 // 11. bhArusitANaM khe0 jai0 khN0| " ArusiyANa tattha hiMseiMsu, accatthaM russittANaM ArussittANaM " cU0 / AruSya tatra kAye Namiti vAkyAlaGkAre" zIkhaM0 1 // 12. "saMvaccharaM ityAdi zlokaH " zIkhaM0 2, " saMvaccharaM ityAdi rUpakam " zIkhaM0 1, zIjai0 // 13. jaM Na rikkasi va vatthagaM khaM0 1 "jaM Na rikkAsi tti yanna tyaktavAn bhagavAn tat sthitikalpa iti kRtvA" zI0 / "" so hi bhagavaM taM vatthaM saMvacchara megaM ahAbhAveNa dharitavAM, Na tu NikkAsate, sAhiyaM mAseNa sAhiyaM mAsaM, ja[NNa] NikkAsi taM tassa khaMdhaM teNa vattheNa Na rikkaM Asi / ahavA Na NikkAsitavaM taM vatthaM sarIrAo / ahavA Nira iti paTTi (yaddhi ?) vatthataM kAsi, vatthabhAvo vatthA vA desIbhAsAe vA suttabhaNitIe vA vatthatA, savvatitthagarANaM vA teNa anneNa vA sAhijjai, bhagavatA tu taM pavvaiyamitteNa bhAvato NisaGkaM tahA vi suvaNNavAlugAnadIpUra avahite kaMTae laggaM daThThe puNo vi vuccai vosirAmiM ti" cU0 / cUrNyanusAreNAtra jaMNa NikkAsi vatthataM bhagavaM iti sUtrapATho bhAti // 10 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 258258. aMdu porisiM tiriyabhittiM cakkhumAsajja aMtaso jhauti| aMha cakkhubhItasahiyA te haMtA haMtA bahave kaMdisu // 45 // 259. saMyaNehiM vitimissehiM itthIo tattha se pariNNAya / sAgAriyaM na se seve iti se sayaM pavesiyA jhAti // 46 // 260. je keyime agAratthA mIsIbhAvaM pahAya se jhaaNti| puTTho vi NAbhibhAsiMsu gacchati NAivattatI aMjU // 47 // 261. "No sukarametamegesiM gobhibhAse abhivAdamANe / hayapuvvo tattha "daMDehiM lUsiyapuvo appapuNNehiM // 48 // 262. phairisAiM duttitikkhAiM atiaJca muNI parakkamamANe / AghAta-NaTTa-gItAI daMDajuddhAI muTThijuddhAI // 49 // 263. gaDhie mihu~kahAsu samayammi NAtasute visoge a~dakkhu / etAI se urAlAiM gacchati gAyaputte asaraNAe // 50 // 1. "adu porisimityAdi" zI0 // 2. jhAsi khaM0 // 3. adha cakkhubhItA(ta khemU0) sadhiyA khe0 kha0 / aha cakkhubhItA sahiyA saM0 he 3 / aha cakkhubhItasahitA se(te ?) cU0 / "cakSuHzabdo'tra darzanaparyAyaH, darzanAdeva bhItAH darzanabhItAH, sahitA militAH" zI0 // 4. " sayaNehiM ityAdi" zI0 // 5. vIti cuu0|| 6. se tattha he 1, 2, 3. lA0 i0|| 7. na seve[ti i0] iti i0 kha0 he 1 / "sAgAriyaM Na se seve, sAgAriyaM NAma mehuNaM, taM Na sevati" cU0 / "sAgArikaM maithunaM na seveta" shii0|| 8. khaM0 vinA-ke ime khe0 jai0 saM0 he 3. i0 / kei ime he 1, 2 / je ketime cuu0| "je keti ityAdi, ye kecana ime..."agArasthAH " zI0 // 9. jhAtI khaM0 jaimU0 sN0|| 10. puDhe va se apuDhe vA gacchati NAtivattae aMjU cU0 / zIlAcAryANAmapi ayaM pAThaH sammato bhAti, tathAhi-pRSTo'pRSTo vA na vakti, svakAryAya gacchatyeva, na tairukto mokSapathamativartate dhyAnaM vA 'aMju' tti RjuH" shii0| "NAgajuNA tu paDhaMti -puTTho va so apuTTho vA No aNujANAti pAvagaM bhagavaM" cuu0|| 11. No suka(ga khe0 jai0). raNamegesiM khe0 jaimU0 saM0 / No sukaraNametamegesiM cuu0| "No sukaraNa zIjai0]mityAdi, naitad vakSyamANamuktaM vA ekeSAmanyeSAM sukarameva" shii0|| 12. NAbhibhAse ya abhideg sN0| "etamiti jaM nAbhibhAsate vi(bha?)ttimaMtehiM payatteNa vi(bhi?)vaMdijamANo" cU0 / abhivAdayato nAbhibhASate" shii0|| 13. daMDeNaM cuu0|| 14. "pharusAiM ityAdi" shii0|| 15. dutitikkhAI saM0 / "dutirikkhAI...."dukkhaM titikkhijjati dutirikkhAI" cU0 / "dustitikSANi" shii0| 16. "gaDhie ityAdi shlokH| 'grathitaH' avabaddhaH 'mithaH' anyonyaM 'kathAsu' svairakathAsu, samaye vA kazcidavabaddhaH, tam, strIdvayaM vA parasparakathAyAM gRddhamapekSya....."tAn mithaHkathAvabaddhAn madhyastho'drAkSIt" shii0| "gaDhite vidhUtasamayaM ti gaDhitaM, yaduktaM bhavati baddhaM..."mihokahAsamayo tti..."evamAdI mitu(hu)khaasmto(yo)| gacchati NAtivattae gaha(ta?)harise aratte Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 268] navame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 264. avi sAdhie duve vAse sItodaM abhocA NikkhaMte / eNgattigate 'pihitacce se abhiNNAyadaMsaNe saMte // 51 // 265. puDhaviM ca AukAyaM ca teukAyaM ca vAyukAyaM ca / / paNagAiM bIyahariyAI tasakAyaM ca savvaso NaccA // 52 // 266. etAI saMti paDilehe cittamaMtAI se abhiNNAya / parivajjiyANa viharitthA iti saMkhAe se mahAvIre // 53 // 267. aMdu thAvarA ya tasattAe tasajIvA ya thAvarattAe / aduvA savvajoNiyA sattA kammuNA kappiyA puDho bAlA // 54 // 268. bhagavaM ca evamaNNesi sovadhie hu luppatI bAle / kammaM ca savvaso NaccA taM paMDiyAikkhe pAvagaM bhagavaM // 55 // aduDhe aNulomapaDilomesu visoge vigataharise adakkhu tti daTuM" cuu0| cUrNyanusAreNa gaDhite mihukahasamayammi gacchati NAtivattae avakkhu iti pAThaH syAditi smbhaavyte| dRzyatAmanantaraM vakSyamANaM ttippnnm|| 17. mihakahasamayaMmi khemU jai0 / dRzyatAmaparitanaM TippaNam / midhukahAsu samayaMmi khaM0 / midho(ho i0)kahAsu samayaMmi he 1. i0| mirdhakahAsu samayaMmi he 2, 3. laa0|| 18. adakkhU khe0 0 / bhaddakkhU he 1,2,3. lA0 // 19. NAyaputto khaM0 / NAyaputte'saraNAe khe0 jai0 saM0 / "gacchatIti atikkamati, NAsu(ya)putta asaraNAe" cuu0|| 1. "avi sAhI(hi)e ityAdi api sAdhike dve varSe " shii0| "avi samadhite duve vAse, adha iti anaMtare,..... aha tesiM taM avatthaM NaccA sAdhite duhe(ve) vAse" cU0 // 2. sImodagaM abhuccA he 2, 3 // 3. egattagate he 1, 2. cU0 vinaa| "egattigate pihitaccA, egattaM egattI, egattigato NAma Na me koti NAhamavika ssati" cU0 / "ekatvamito gata iti" zI0 / tulanA-sU0 482 // 4. pihitacA he 2, 3. lA0 khemU0 jai0 khaM0 cU0 / "yadi vA pihitA!(rcA zIkhaM0 2) guptatanuH" shii| "pihitaJcA..... pihitAo accAo jassa bhavati pihitAsavaH, accA puzvabhaNitA....."bhAvaaccIto vi appasatthAo pihitAo rAgadosANilajAlA pihitA" cU0 / pihitaJcI (?) // 5. "puDhAvaM ca ityAdi eyAI ityAdi zlokadvayasyApyayamarthaH" zI01 "puDhAvaM AuM ca kaMThaM" cuu0|| * paNagANaM khN0|| 6. kArya khe0 jai0|| 7. degvajjiyANaM saM0 laa0| degvajiya he 1 // 8. saMkhAte(ta he 1) he 1, 2, 3 i0 lA0 / saMkhAya cuu0|| 9. adu thAvarA tasa khe0 jai0 saM0 i0| aduvA thAvarA tasattAe tasajIvA vi thAvarattAe cU0 / "adu thAvarA ityAdi, atha Anantarye, sthAvarAH "satayA. vipariNamante "cazabda uttarApekSayA smuccyaarthH| tathA trasajIvAzca sthAvaratayA" shii0|| 10. tasA ya he 1,3 // 11. aduvA savva khe saM0 he 1, 2, 3. lA0 / "adu savvajoNiyA sattA, adu tti adhasaddA avabhaMso suhadu(mu?)hauccAraNattA" cuu0| "athavA "sarvayonikAH sattvAH " shii0|| 12. maNNesiM khe0 jai0 saM0 kha0 he 1,3. laa0| "bhagavaM ca evmnnnnesi| ca pUraNe, evamavadhAraNe, evaM anisittA, jaM bhaNitaM bhavati aNuciMtettA" cuu0| "bhagavaM ca ityaadi.."evmmnyt"shii0|| 13. pariyA khe0jai0|| Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 269269. duvihaM samecca mehAvI kiriyamakkhAyamaNelisiM nnaannii| AyANasotamativAtasotaM jogaM ca savvaso NacA // 56 // 270. ativattiyaM aNAuTTi sayamaNNesiM akaraNayAe / jaissitthIo pariNNAtA savvakammAvahAo se'dakkhU // 57 // 271. a~hAkaDaM Na se seve savvaso kammaNA ya aMdakkhU / jaM kiMci pAvagaM bhagavaM taM akuvvaM viyarDa bhuMjitthA // 58 // 272. NAMsevaiya paravatthaM pairapAe vi se Na bhuNjitthaa| parivajjiyANa omANaM gacchati saMkhaDiM asaraNAe // 59 // 273. motaNNe asaNapANassa NANugiddhe rasesu apaDiNNe / acchi pi No paimajjiyA No vi ya "kaMDuyae muNI gAtaM // 60 // 1. "duvihaM ityAdi" shii0|| 2. he 1 vinA - kkhAya aNelisaM sN0| kkhAya NelisiM(saM khaM0 lA0 he 3) he 2, 3. i0 khe0 jai0 lA0 khN0| "duvihaM sameca mehAvI....."duvihaM kIratIti kamma.... 'savvatitthagarakkhAyaM anne(ne)lisaM [a] sarisaM..... kiriyaM ca" cU0 / "dvividhaM..... karma sametya jJAtvA medhAvI kriyAm... 'anIdRzIm ananyasadRzImAkhyAtavAn" shii0"|| 3. ativAiyaM he 1, 2, 3. laa| ativAtiyaM i0 / ativattitaM khe0 khaM0 / "ativattiyaM aNAuhi ativAdijati jeNa so ativAdo hiMsAdi, AuMTaNaM karaNaM, taM ativAtaM NAuTuMti" cuu0| "ativattiyaM ityaadi|.."atikraantaa pAtakAdatipAtikA nirdoSA, tAmAzritya" shii0|| 4. sayamannesimakaraNayAe i0 / satamannehiM akaraNayAe khN0| "sayamaNNehi vi akaraNayAe (gAe pra0) tti" cU0 / "svato'nyeSAM cAkaraNatayA" shii0||5. tassitthIo pariNNAtA, ahavA uvadesigameva".""jassitthIo pariNNAtA" cuu0|| 6. saM0 vinAvahAo aha(da khaM0 i0)kkhU khemU0 jai0 he 2, 3. khaM0 i0 / vahAu se ahakkhU he 1. lA0 / vahAbho se'dakkhU khesaM0 / "sa evAdrAkSIt" shii0|| 7. "ahAkaDaM ityAdi" shii0|| 8. kammuNo adakkhU khaM0 / kammuNA ya adakkhu jaM kiMci apAvagaM cuu0| 9. NAsevatIya he 1, 2, 3 / No sevaiya khaM0 / No sevatIya i0 lA0 / "NAsevaIya paravatthaM, jaM taM divvaM devadUsaM pavvayaMteNa gahitaM taM sAhiyaM varisaM khaMgheNa ceva dharitaM, Na vi pAuyaM, taM muittA sesaM paravatthaM pADihAritamavi Na dharitAM / ke vi icchaMti savatthaM tassa tat, sesaM paravatthaM jaMgAdi, taM NAsevitavAM" cU0 / "NAsevai ityAdi, nAsevate ca" zIkhaM0 2, "Nosevai [ityAdi, no sevate ca" zIkhaM0 1, zIjai0 / dRzyatA sU0 281 Ti0 12 // 10. parapAde vI khe0 0 saM0 khN0|| 11. raNayAe khaM0 he 1 // 12. "mAyane ityAdi" shii0|| 13. pamajijA khaM0 he 1 // 14. kaMDUe khaM0 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276] navame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 274. appaM tiriyaM pehAe appaM piTThao uppehAe / appaM buie paDibhANI 'paMthapehI care jatamANe // 61 // 275. 'sisiraMsi addhapaDivaNNe taM vosajja vatthamaNagAre / pasArettu bA~hu parakkame No avalaMbiyANa kaMdhaMsi // 62 // 276. esa vidhI aNukto mAhaNeNa matImatA / bahuso apaDiNNeNa bhagavayA aivaM "rIya(ya1)ti // 63 // ti bemi| // navamasya prthmH|| 1. " appaM ityAdi" zI0 / "appaM tiriyaM pehAe, appamiti abhAve, Na gacchaMto tiriyaM pehitavAM, Na vA piTThato pacavalogitavAM" cuu0|| 2. upehAe he 2. i0 / va pehAe khe0 0 saM0 khaM0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam / "alpaM pRSThataH sthitvotprekSate" shau0|| 3. " appaM vutie paDibhANI...."pucchite appaM paDibhaNati, abhAve daTTavvo appasaddo, moNeNa acchati' cU0 / "kenacit pRSTaH san pratibhASI sannalpaM brUte, maunena gacchatyeva kevalam" shii0|| 4. paMthe pehI saM0 khemuu| "paMthaM pehati paMthapehI" cuu0| "pathiprekSI cared" zI0 // 5. "sisiraMsi ityAdi" shii0|| 6. vosarija he 1 / vosirijA cU0 // 7. bAhu saM0 he 1. i0 lA0 / bAhuM parakkama paNo khaM0 / bAhuM parakkamu No khemU0 jaimuu0| "pasAretu bA[] pakkamma, bAha(huM) pasAriya kamati, No avi(va)laMbitANa kaMThasi, bADhahi kaMThovalaMbitehiM hiyayassa ubbhA bhavati, teNa saMbhijai sarIraM, sa tu bhagavaM satusAre vi sIte jahApaNihitehi bAhUhi parAkamitavA, Na kaMThe avalaMbitavAM" cuu0| "bhagavAn prasArya bAhuM parAkramate (bAhU prakramate zIkhaM0 2)....."nApi skandhe'valambya tiSThatIti" shii0|| 8. khaMdhasi he 1, 2, 3. lA0 i0| kaMThaMsi cU0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 9. vihI ya'NokaMto sN0| vihI aNokaMto khemU0 jai0 khaM0 / "cariyAhigArapaDisamANaNatthi(tthaM ?) imaM bhaNNati- esa vihI aNNo(No?)kato..."aNu pacchAbhAve, jahA aNNehiM titthagarehi kato tahA teNAvi, ato aNukaMto" cU0 / "esa vidhI(hI zIkhaM0 2) ityAdi..."anu(anvA zIkhaM0 1, zIjai0, anA zIkhaM0 2)krAntaH anucIrNaH" shii0|| 10. apaDiNNeNa vIreNa kAsaveNa mahari(mahe ?)siNA cuu0| bahuso apaDiNNeNa bhagavatA rIyaM(ya)ti tti bemi cUpA0 / "paDhijjai ya - bahuso apaDiNNeNa bhagavatA rIyaM(ya?)ti tti bemi / bahuso iti aNegaso, apaDiNNo bhaNito, bhagavatA rIyamANeNa rIyatA evaM bemi jahA mayA sutaM" cuu0| "eSa caryAvidhiH......" anucIrNaH... bhagavatA...... | 'evam' anena pathA....."anye..."sAdhavo 'rIyante' gcchntiiti| itiradhikArasamAptau, bravImIti pUrvavat" shii| dRzyatAM sU0 292, 306, 323 // 11. appaDikhe. jai0 saM0 he 2, i0 / dRzyatAM Ti. 10 / ya paDivaNNaNa khN0|| 12. evaM nAsti khaM0 cU0 he 2 / dRzyatAM Ti. 10, sU0 292, 306, 323 // 13. riyaM tti bemi khaM0 / rIyaMte tti bemi lA0 he 1, 2 / atra cUrNyanusAreNa rIyatA iti pAThaH pratibhAti, dRzyatAmuparitanaM TippaNam / tadanusAreNa 'rIyate tti' 'rIyati tti' vA pATho bhavet / dRzyatA sU0 292, 306, 323 // 14. bhaSTamasya khe0 vinA / dRzyatAM pR0 71 Ti* 6 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 277 [bIo uddesao] 277. cariyAsaNAI sejAo egatiyAo jAo bUMitAo / Aikkha tAI sayaNAsaNAI jAiM sevittha se mahAvIre // 64 // 278. AvesaNa-sabhA-pavAsu paMNiyasAlAsu egadA vaaso| aduvA paliyaTThANesu palAlapuMjesu egadA vAso // 65 // 279. AgaMtAre ArAmAgAre nagare vi egadA vAso / susANe suNNagAre vA rukkhamUle vi egadA vAso // 66 // 280. eNtehiM muNI sayaNehiM samaNe Asi paitelasa vAse / rAiMdivaM pi jayamANe appamatte samAhita jhAtI // 67 // 281. "NidaM pi No pagAmAe "sevaiyA bhagavaM utthaae| jaggAvatIya appANaM "IsiM sAIya apaDiNNe // 68 // 1. "cariyANaMtaraM sejA, tadvibhAgo avadissati- caritAsaNAI sijAo egatiyAo jAo vutitaao| mAikkha tAtiM sayaNAsaNAI jAiM sevittha se mhaaviire| esA pucchaa|" cuu0| "cariyAsaNAI ityAdizlokaH |..."ayN ca zlokazcirantanaTIkAkAreNa na vyAkhyAtaH, tatra ki sugamatvAduta abhAvAt ? sUtrapustakeSu tu dRzyate, tadabhiprAyaM ca na vidma iti" shii0|| 2. buiyAbho khe. jai0 he 1. laa0|| 3. sevIttha khe0 jai0 kha0 he3 / sevIya sN0|| 4. degsabhappa khe0 0 he 2 i0 lA0 / sabhapa cuu0| "AvesaNa ityaadi| "Avezana-sabhA-prapAH, tAsu" zI0 // 'paNiyagihesu cUpA0 // 5. deggAre Nakare va khaM0 / gAre nagare vA i0| gAre vaha ya nayare vi khe0 jai0 saM0 lA0 / 'gAre gAbhe raNNe vi egatA vAso cU0 / "mAgaMtAre ityAdi / 'AgantAraM "tatra, tathA "ArAmAgAram , tatra vA, tathA nagare vA ekadA vAsaH" zI0 / dRzyatA tti06|| 6. suNNa(NNA he 1)gAresu vA rukkha he 1, 2. i0 / sunnAgAre rukkhadeg cU0 / "zUnyAgAre vA "vRkSamUle vA ekadA vAsaH" shii0||7. etesu muNi(NI) sayaNesu samaNe AsI cU0 / "eehiM ityAdi" shii0|| 8.paterasa i. jaisN0| "pagataM patthiyaM vA terasamaM varisaM jesiM varisANaM tANimANi[pAterasavarisANi" cuu| "patelasa vAse tti prakarSeNa trayodaza varSe yaavt"shii0|| 9. rAiMdiyaM khe0 jai0 he 1,2, 3. cuu0||10. "niI ityaadi|..."n prakAmataH sevate" shii| " Ni No pagAmAde..."sevitavAM sevaiyA bhgvN..."uhito| bhadaMtanAgArjunIyA tu NihA viNa ppagAmA AsI taheva uThAe" cuu0||11. sevai bhagavaM khN0|| 12.degvati khe0 je0saM0 khaM0 cU0 vinaa| "jaggAvatIya appANaM..."jaggAitavaM appANaM jhANeNa" cU0 / "mAsmAnaM jAgarayati" zI0 / "sI hI hIa bhUtArthasya / vynyjnaadiiaH|" [prA0 2 / 162, 163] iti sUtrAnusAreNa cUrNyanusAreNa ca bhUtArthavAcakA IdRzAH prayogA yadi svIkriyante tadAtra zloke " sevaiya', 'jaggAvatIya', 'sAIya' iti samyag bhAti / dRzyatA sU0 272 // 13. Isi khesaM0 saM0 he 1, 3 // 14. sAiya khe0 jai0| sai ya i0 / sAti(tI he 3) ya apariNe he 1, 2, 3. laa0| "IsiM satitAsi ittarakAlaM NimesaummesamettaM va(pa)lamittaM vAIsiM saitavAM AsI. apaDiNNe" cU0 / "yatrApi ISaccha(cchA ?) yyAsIt tatrApyapratizaH" shii0|| Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287] navame ajjhayaNe bIo uddesao 282. saMbujjhamANe puNaravi siMsu bhagavaM udyAe / Nikkhamma egayA rAo ba~hiM cakkamiyA muhuttAgaM // 69 // 283. saMyaNehiM tassuvasaggA bhImA AsI aNegarUvA ya / saMsappagA ya je pANA aMduvA pakkhiNo uvacaraMti // 70 // 284. aMdu kucarA uMvacaraMti gAmarakkhA ya sattihatthA ya / aMdu gAmiyA uvasaggA itthI egatiyA purisA ya // 71 // 285. ihaloiyAI paraloiyAiM bhImAI aNegarUvAI / avi subhidubbhigaMdhAI saddAiM aNegarUvAI // 72 // 286. a~dhiyAsae sayA samite phA~sAiM viruuvruuvaaii| arati rati abhibhUya "rIyati mAhaNe abahuvAdI // 73 // 287. sa jaNehiM tattha pucchisu egacarA vi egadA raato|| avAhite kasAitthA pehamANe saiMmAhiM apaDiNNe // 74 // 1. "saMbujjhamANe puNarAvi......"Na paDisehAte, Na pajjhAyati, Na NiddApamAdaM ciraM kreti|" cuu0| "saMbujjhamANe ityAdi" shii0| 2. AsaMsu khe0 jai0 sN0| bhAsIsu i0|| 3. bahi khe0 jai0 khaM0 he 1. i0|| 4. cakkamiyA(tA he 1) khe0 he 1 / caMkamiyA(ttA i0) khaM0 i0| caMkamita he 2 / cakkamitta he 3 / cUrNI kvacit pratau cakkamiyA kvacit ckkmmiyaa|| 5. sayaNesa cuu0| "sayaNehiM ityaadi|......"shynaani AzrayasthAnAni, teSu tairvA" shii0|| 6. tatthuvadeg khe0 jai0 saM0 laa0| " tasseti tassa chaumatthakAle aruhato" cuu0| "tasya bhagavataH" zI0 // 7. aduvA je pakkhiNo khe0 jai0 saM0 lA0 he 3 // 8. aduvA he 2,3 // adu kuvArAu uva khaM0 / "adu ityAdi" shii0|| 9. uvacariMsu cuu0|| 10. aha he 2. i0 / ada gAmitA....."gAmA jAtA gAmitA,....."ahavA gAmadhammasamatthA" cuu| "atha grAmikA prAmadharmAzritAH" shii0|| 11. puriso vA he 1, 2, 3. laa.| "kAcit strI....... upasargayati puruSo veti" zIkhaM0 2 // 12. "ihaloiyAI ityAdi tathA ahiyAsae ityAdi" zI0 // 13. mahiyAsae sayA sahite iti maMtA bhagavaM aNagAre cuupaa0|| 14. sahie cU0 / samite cuupaa| samiti khN0|| 15. phAsAI pi virUva cuu0|| 16. arati rati [rakhe.1 abhi khe0 jai0 khN0| arai rai abhi sN0| aratiratiM ca abhibhUta cuu0|| 17. rIyatI he 2, 3. lA0 i0 // 18. "evaM guttAguttesu sayaNehiM tattha pugchisu egacarA vi egadA rAo egA caraMti egacarA ubbhAmiyAo ubbhAmagaM pucchaMti.."ahavA do vi jaNAiM Agamma pucchaMti"""", moNeNa acchati" cU0 / "sa ja(ya pra.)NehiM ityAdi, sa bhagavAn..."janaiH lokaiH pRSTaH"tUSNIMbhAvamabhajat / tathA upapatyAdyA apyekacarA'."ekadA.."papracchuH" shii.|| 19. "avAhite kasAittha pucchijjato vi vAyaM Na dei tti kAuNaM russaMti piTaMti" cuu0|| 20. samAhi apaDile khe0| samAhiyapaDiNNe jai0| samAhi'paDiNNe saM0 / samAhi paNe i0 / "pehamANe samAhiya(ma)paDiNNe, visayasamAsanirohI jevvANasuhasamAhiM ca pehamANo visayasaMgadose a pehamANo iha parattha ya apaDiNNo" cuu0| "samAdhi prekSamANaH ''apratijJaH" shii0|| Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AyAraMgasute paDhame suyakkhaMdhe 288. aMyamaMtaraMsi ko aittha ahamaMsi tti bhikkhU Aha / ayamuttame se dhaimme tusiNIeN sakasAie jhAti // 75 // 289. jaMsippege pavedeMti sisire mArue pavAyaMte / taMsippege aNagArA himavAte zivAya mesaMti || 76 // 290. saMghADIo paMvisissAmo edhA ya samAdahamANA / " pihitA vA sakkhAmo atidukkhaM himagasaMphAsA // 77 // 291. "taMsi bhagavaM apaDaNe aMdhe vigaDe adhiyAsate davie / Nikkhamma egadA rAto caueti bhagavaM samiyAe // 78 // 292. ai~sa vihI aNukkato mAhaNeNa matImatA / [sU0 288 bahuso apaDiNNeNaM bhagavayA evaM rIyaM ( ya 1) ti // 79 // tti bemi / || namasya dvitIyaH // >> 1. atamaM khaM0 / " ayamaMtaraMsi ityAdi " zI0 // 2. itthaM khaM0 // 3. ahamasIti he 2, 3. lA0 // 4. dhammaM khaM0 // 5. he 2. lA0 vinA - 'e sakkasAie he 1 / e sa kasAtite khe0 jai0 khaM0 / 'e sAie saM0 i0 he 3 / "gihatthe samattaM kasAite saMkasAite, te saMkasAite gAtuM jhAtimeva " cU0 / "sa kaSAyite'pi tasmin gRhasthe "dhyAyatyeva" zI0 // 6. jaMsi'pege... taMsi'pege saM 0 / jaMsi vege taMsi pege i0 / jaMsippege paveyaMti he 1 / "jesiM (jaMsi) pege pavedeMti sisire mArute pavAyaMte, jati vi jamhi kAle ete annatitthiyA gihatthA vA Nivedeti sisiraM, sisire vA mArutI pavAyati bhisaM vAyati taMti (si) pege aNNatitthiyA" cU0 / " jaMsi ppege ityAdi, yasmin zizirAdAvapyeke pravepante kampante yadi vA pravedayanti zItajanitaM duHkhasparzamanubhavanti tasmiMzca zizire " zI0 // 7 sisiramArue saM0 // 8. NivAsame khaM0 // 9. pavesissAmi // edhAyo ya samAdeg khaM0 / " pavisissAmo pAuNissAmo, samihAto kaTThAI, samAshamANA " cU0 / "vica, saMghADIo ityAdi / edhAH samidhaH kASThAnIti yAvat, edhAzva samAdahamAnAH " zI0 // 10. " pihitA pAuyA vA e ( ? ) ssAmo ativa dukkhaM himayaM paesaM cU0 / 11. " taMsi ityAdi " zI0 / " tahi kAle bhagavaM ti apaDiNNe " cU0 // 12. adhi vi khe0 jai0 he 1 / ahi(he ?) vigaDAe vi adhiyAseti dantri (vi ?) te " cU0 / " kvAdhyAsayati ? adho vikaTe, adhaH kuDyAdirahite channe'pyupari tadabhAve'pi ceti " dravyabhUtaH vA dravikaH " zI0 // 13. cAteti khe0 jai0 / "cAeti saha [ti] bhagavaM samiyAe sammaM, Na gAravabhayaTThAe vA sahati " cU0 / " soDhuM zaknoti " zI0 // 14. " esa vidhI ( hI pra0 ) ityAdi anantaroddezakavanneyamiti" zI0 // 15. aNNokaM (kaM khe0 jai0 ) to saM0 khe0 jai0 / aNokaMto khaM0 / "esafast anna ( Nu) ko [ e ] sa iti jo bhaNito vihANaM vihI, aNu pacchAbhAve, jahA annatitthaNarehi ha ( ka ?) to teNAvi aNukaMto pUrvavat etassa silogassa vakkhANaM kAyavvaM jahA paDhamuddesae iti / " cU0 / dRzyatAM sU0 276, 306, 323 // 16. evaM nAsti khemU0 jai0 khaM0 / dRzyatAM sU0 276, 306, 323 // 17. rIyaMte he 1, 2. lA0 / dRzyatAM sU0 276, 306, 323 // 18. aSTamasya khe0 vinA / dRzyatAM pR0 71 Ti0 6 // ... Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navame ajjhayaNe taIo uddesao / [ taIo uddesao] 293. teNaphAsa sItaphAse ya teuphAse ya daMsamasage ya / ahiyAsate saiyA samite phAsAI vivarUvAI // 80 // 298] 294. a~ha duccaralADhamacArI vajjabhUmiM ca subbhabhUmiM ca / paMtaM sejjaM seviMsu ausaNagAI caiva paMtAI // 81 // 295. loDhehiM tassuvasaggA bahave jANavayA lU~siMsu / aha lUhadesie bhatte kukurA tattha hiMsiMsu NivatiMsu // 82 // 296. appe jaNe NivAreti saNae suNae DasamANe / chucchukAreMti tu samaNaM kukkurA dasaMtu tti // 83 // 297. ailikkhae jaeNNe bhujjo bahave vajjabhUmi pha~rusAsI / laiMDiMgahAya NAlIyaM samaNA tattha evaM vihariMsu // 84 // 298. evaM pi tattha viharaMtA puTTapuvvA ahesi suNaehiM / saMluMcamANA suNaehiM duccaragANi tattha lADhehiM // 85 // 1. "" / " taNaphAsa ityAdi " zI0 // 2. satA khe0 jai0 // 3. " ati (dha) duccaralADhacArI / adha iti aNaMtare" cU0 'aha duccara ityAdi " zI0 // 4. paMtaM sejjaM sevitthA AsaNAI pi ceva paMtANi cU0 // 5. AsaNagA (yA khe0 jai0 )Ni khe0 jai0 saM0 khaM0 // 6. " erisesu sayaNaAsaNesu vasamANassa lADhesu te uvasaggA bahave jANavatA Agamma" cU0 zIkhaM0 2 / " lADhehiM ityAdi " zIkhaM0 1, jai0 // 7 lusiMsu khaM0 / kaTTamuTThippahArAdIehi umaMge ( magge ) hi ya lUseMti / ege Ahu - daMtehiM khAyaMte tti" cU0 // 8. lukkhadedeg khaM0 he 1, 2, 3 lA0 // 9. appe U (ja ?) Ne NivAreti cU0 / " appe ityAdi " zI0 // 10. " lUmaNagA jaM bhaNitaM hoti ta (bha) kkhaNagA, bhasaMtIti bhasamANA je vi NAma Na khAyaMti te vi chacchukkA (ka pra0) reMti bhahaMsu bhAhaMsu tti AhaNettA keti coraM cArithaM tica " lADhesu ityAdi ' "lUsa hiMsA (lUsaiMsu ?) mANa ke pado se " cU0 // 11. kareMti he 1, 2, 3. lA0 i0 // 12. AhaMtuM khaM0 saM0 i0 vinA / " bhagavantaM hatvA tatpreraNAya sItkurvanti " zI0 // 13. "elikkhae ityAdi " zI0 // 14. jo khe0 jai0 hai 1 / jaNA khaM0 // 15. bhUmiM khe0 jai0 // 16. " pharasaM A (a) saMti pharusAsiNo, pharusA vA AsI atikkatakAle " cU0 // 17. laTThI gahAya nAlIya cU0 // 18. evaM khesaM0 // 19. " evaM pi ityAdi / " zI0 // 20. duccarANi khaM0 saM0 he 1 / duccarAI he 2, 3. i0 lA0 / " dukkhaM carijaMti duccaragANi gAmAdINi vaksesaM " cU0 1 " duzcarANi prAmAdInIti " zI0 // 97 5 10 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 299. 299. 'NidhAya DaMDaM pANehiM taM vosanja kaaymnngaare| aMha gAmakaMTae bhagavaM te adhiyAsae abhisamecA // 86 // . 300. NAo saMgAmasIse vA~ pArae tattha se mhaaviire| evaM pi tattha lADhehiM aladdhapunvo vi egadA gAmo // 87 // 301. uvasaMkamaMtamapaDiNNaM gA~maMtiyaM pi aMpattaM / paDiNikkhamittu lUsiMsu eNttAto paraM pailehi tti // 88 // 302. haitapuvvo tattha DaMDeNaM aduvA muTThiNA a~Tu phaleNaM / a~du leluNA kavAleNaM haMtA baMtA bahave 'kaMdisu // 89 // 303. "maMsUNi chiNNapuvvAiM u~TThabhiyAe egadA kAyaM / parissahAI 'luciMsu aduvA paMsuNA avakariMsu // 90 // 304. uccAlaiya NihANiMsu aduvA AsaNAo khalaiMsu / vosaTTakAe paNatAsI dukkhasahe bhagavaM apaDiNNe // 91 // 1. "nidhAya ityAdi" zI0 / "NihAya ityAdi" zIkhaM0 2 // 2. taM kAyaM vosanamaNagAre khe0 jai0 saM0 khaM0 he 3 / nAyaM paatthcuurnnau| "taccharIramapyanagAro vyutsRjya" shii0|| 3. adu khe0 jai0 sN0| adha cuu0| "atha grAmakaNTakAna" shii0||4. va khe0 saM0 kh0| NAo saMgAmasIse vA cU0 / "NAo ityAdi" shii0|| 5. tatA khe0 saM0 kh0| tattha viharato Na laddhapugvo cuu0|| 6. "uvasaMkamata ityAdi" zI0 // 7. gAmaniyaMtibhapattaM apaDi khaM0 / "gAmaNiyaMtiyaM gAmanbhAsaM, te lADhA paDinikkhametu lUseMti "eto paraM palehiM ti" cuu0|| 8. appattaM he 1, 2, 3. lA0 / ya pattaM jai0| pattaM i0| cUrNI nAstyayaM pAThaH / "grAmAntikaM prAptamaprAptamapi (prAptamapi zIkhaM0 1)" zI0 // 9. lUsIMsu i0 he 3 // 10. etAo he 2, 3. lA0 / tetAto i0|| 11. palehiM ti he 2. lA0 i0 vinaa| 'hiM ti' hi tti' ubhayathA cuu0|| 12. "hayapunvo ityAdi" zI0 // 13. ahavA he 3 lA0 i0|| 14. khe0 cU0 vinA-adu kuMtAiphaleNa saM0 / adu kuntiphaleNaM khaM0 / adu kuMteNa phaleNaM jai0 / maha kuMtAi(di lA0, ti i0)phaleNaM he 1, 2, 3. lA0 i0 / "aduvA bha(muTThiNA adu phaleNaM daMDo muTThI kaMThaM, phalaM caveDA" cuu0| "daNDenAthavA muSTinA'thavA kuntAdiphalena" shii0|| 15. aha he 2, 3 / adha cuu0|| 16. "kaMdaMti jaM bhaNitaM vAharaMti" cuu0|| 17. maMsUNi puSvachiNNAI sN0| "annehi puNa maMsUNi chinnapuvvANi, keyi thUmA teNaM ubhaMti dhikkAreMti ya" cuu0| "maMsUNi ityAdi, mAMsAni ca tatra bhagavatazchinnapUrvANi ekadA kAyamavaSTabhya Akramya" zI0 / atra maMsUNi zmazrUNi ityartho bhaati| 18. uTTha(TuM he 1, 2)bhiyA egadA he 1, 2, 3.i0 lA0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 19. parIsahANi(hA Ni?)luMcIsu cuu0|| 20. lucisu khaM0 // 21. ahavA he 1, 2, 3. laa0|| 22. yavakariMsu i0 / i0 cU0 vinA upkrisu| "athavA pAMsunA avakIrNavantaH" shii0||23. uccAlaitA cUcha / "uccAlaibha ityAdi" shii0|| Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310] navame ajjhayaNe cauttho uddesao / 305. sUro saMgAmasIse vA saMvuDe tattha se mahAvIre / pa~DisevamANo pharusAI acale bhagavaM rItthiA // 92 // 306. esa vihI aNukkaMto mAhaNeNa matImatA / bahuso apaDiNNeNaM bhagavayA evaM rIyati // 93 // tti bemi / // navamasya tRtIyaH // [cauttho uddesao] 307. omodariyaM cAti aMpuTThe vi bhagavaM rogehiM / puTThe se apuDhe vA No se sAtijjatI teicchaM // 94 // 308. "saMsohaNaM ca vamaNaM ca gAyabbhaMgaNaM siNANaM ca / "saMbAhaNaM na se kappe "tapakkhANaM pariNAe // 95 // 309. virate ya gaumadhammehiM rIyati mAhaNe abahu~vAdI / "sisiraMsi egadA bhagavaM chayAe jhAti auMsI ya // 96 // 310. AyAva~ri ya gimhANaM acchati ukkuDae abhitAve / aMdu jAvaittha lUheNaM oyaNa-maMthu-kummAseNaM // 97 // 1. " sUro ityAdi " zI0 // 2. saMvuTThe khaM0 // 3. parisedeg khaM0 / "patisevamANo sahamANo.. rIyattha" cU0 // 4. aNNokaMto saM0 [a cU0]Nokto khe0 jai0 cU0 // 5. evaM nAsti khemU0 jai0 saM0 he 1, 2. i0 / dRzyatAM sU0 276, 292, 323 // 6. khaM0 vinA-yaMta ti / dRzyatAM sU0 276, 292, 323 // 7. " bhomoyariyaM ityAdi " zI0 // 8. cAetI he 1, 2, 3. i0 lA0 / "cAeti ahiyAseti " cuu0|| 9. apuTThe (TThA khaM0) bhagavaM he 1 khaM0 / " apuTThe bhagavaM rogehi vAtAtiehi rogehiM apuTTho vi omodariyaM kRtavAM " cU0 // 10. vA se adeg he 1 / va bhadeg saM0 // 11. saMsodhaNaM cU0 / "saMsohaNaM ca ityAdi ' " zI0 // 12. 'gaNaM ca si' saM0 khaM0 // 13. saMvAhaNaM ca na khaM0 saM0 / saMbAdhaNaM Na sevitthA cU0 // 14. daMtapakkhANaM ca khaM0 saM0 / " daMtavaNaM pipariNNAte, jANitu Na kareti " 15. gAmadhammesu cU0 / "virae ityAdi / virato "grAmadharmebhyaH " zI0 // 16. vAtI i0 / 17. sisiraMmi khe0 jai0 saM0 / sisiraMsi egatA i0 cU0 // 18. chAvIe khe0 jai0 saM0 cU0 / chAhI saM0 / bhAchAhiyAe i0 / "chAvIe jhAti bhAsItA, chAyAe Na AtavaM gacchati tattheva jhAti yAsi tti atikaMtakAle" cU0 / "chAyAyAM dharmazukladhyAnadhyAyI AsIcceti" zI0 // 19. dRzyatAM sU0 281 TiM0 12 // 20. vaIya khe0 jai0 khaM0 / 'vatIya i0 / vai gimhANaM saM0 / " AyAvaI ya ityAdi " zIkhaM0 2 / " bhayAvaha ya ityAdi" zIkhaM0 1, zIjai0 / " bhAyAvayati gimhAsu ukkuDayAsaNeNa abhimuhavAte unhe rukkhe ya vAyaMte " cU0 / " suvyatyayena cU0 // 99 10 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakSadhe [sU0 311311. etANi tiNNi paDiseve aTTha mAse aM jAvae bhagavaM / apiittha egadA bhagavaM addhamAsaM aMduvA mAsaM pi // 98 // 312. avi sA~hie duve mAse chappi mAse aduvA apivitthA / rAovarAtaM apaDiNNe aNNagilAyamegatA bhuMje // 99 // 313. chaMTeNa egayA bhuMje aMduvA aTTameNa dasameNa / duvAlasameNa egadA bhuMje pehamANe saMmAhiM apaDiNNe // 10 // 314. gaccANa se mahAvIre No vi ya pAvagaM sayamakAsI / aNNehiM vi Na kAritthA kIraMtaM pi NANujANitthA // 101 // 315. gomaM pavissa NagaraM vA ghA~samese kaDaM paraTThAe / suvisuddhamesiyA bhagavaM AyatajogatAe sevisthA // 102 // 316. adu vAyasA "digiMchattA je aNNe rasesiNo sattA / ___ ghAsesAe ciTThate sa~yayaM Nivatite ya pehAe // 103 // saptamyarthe SaSThI, grISmeSvAtApayati" zI0 / dRzyatAM sU0 281 Ti0 12 // 21. " abhitApaM (abhivAtaM zIkhaM0 1) tApAbhimukhamityarthaH" shii| dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 22. bhadu jAveittha saM0 / adu jAvaettha cU0 / aha jAvaittha he 1, 2, 3. lA0 / adu jAvai i0|| 1. "etANi tiNi ityAdi" zI0 // 2. ya jAvae cU0 yajAvagaM bhadeg saM0 / ajAvagaMbha khaM0 / ya jAvagaM bhadeg khe0 jai0 / ajAyae ya bhadeg he 1 / ajAvaeva bhadeg laa0|| 3. mahavA he 1,2,3.laa0|| 4. sAdhite khe0 jai0 i0 cU0 / sAhite khN0| "avi sAhie ityAdi" shii0|| 5. apivittha saM0 jai0| pivatthaM khN0| 'appa viharitthA pAThAntaram' sNtti.| 'appa viharitthA iti vA pAThaH' kheTi0 / apavittA he 1 | apiviharitthA i0 / viharitthA he 2,3. lA0 / "rIyitavAM rIyitthA" cU0 / "apItvApi""vihRtavAn" shii0|| 6.he 1 vinAaNNa(NaM i0)gilAgame khe0 saM0 i0 / aNNegilAName jai0 / anailAyame he 2, 3. laa0| "anailAta egatA bhuMje annameva glANaM annagilANaM dosINaM" cuu0| "anagi(i pra0)lAyaM ti paryuSitam" zI0 // 7. chaTeNamegayA he 2, 3. laa0| chaTeNaM egayA khe0 jai0 saM0 kha0 / chaTTeNegatA cU0 / "chaTTeNa ityAdi" shii0|| 8. ahavA he 1, 2. i0 lA0 // 9. samAdhi appaDiNNe khN0| "samAhi apaDiNNe, samAdhimiti tavasamAdhI jevvANasamAhI, taM pehamANe" cuu0|| 10."NacANa ityAdi" zI0 // 11. bhannehiM vI khe0 jai0 saM0 kh0| "aNNehiM Na kAritthA kIramANaM pi nANumotitthA kaMThaM" cuu0|| 12. gAmaM pavise khe0 jai0 saM0 kha0 / "gAmaM ityAdi" zI0 // 13. ghAsamese karaM paraTThAe khaM0 / "ghAsamAtaM kaI paraTTAe, ghAsamAhAraM, ada bhakkhaNe" cuu0|| 14. suvisuddhaM esiyA bhagavaM AyatajogatA gavesitthA cuu0|| 15. "digichi(cha)ttA"digiMchA chuhA, tAe attA tisiyA vA" cU0 / "adu vA ityAdi, ...."digiMcha tti bubhukSA, tayA ArtA bubhukSArtAH" zI0 // 16. degNAe ciTuMti he 1,3 / NAu ciTuMti khaM0 // 17. "saMthare(De) Nivatite....."saMva(tha)DA saMtataM saMNivatiyA" cuu0|| Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332] navame ajjhayaNe cauttho uddeso| 101 317. aMdu mAhaNaM va samaNaM vA gAmapiMDolagaM ce atihiM vA / sovAga mUsiyAriM vA kukuraM vA vi vihitaM purato // 104 // 318. vitticchedaM vajeto tesa'ppattiyaM prihrNto| maMdaM parakkame bhagavaM ahiMsamANo ghAsamesitthA // 105 // 319. avi sUiyaM va sukaM vA sIyapiMDaM purANakummAsaM / adu bakkasaM pulAgaM vA laddhe piMDe aladdhae daivie // 106 // 320. avi jhAti se mahAvIre AsaNatthe akukkue jhANaM / uDUM adhe ya tiriyaM ce pehamANe samAhimapaMDiNNe // 107 // 321. kasAyI vigatagehI ya saha-savesa'mucchite jhaaNtii| chauma~tthe vi vipparakkamamANe Na pamAyaM saI pi kunvitthA // 108 // 10 322. saMyameva abhisamAgamma AyatajogamAyasohIe / abhiNivvuDe amAile A~vakahaM bhagavaM samitAsI // 109 // 1. adu mAhaNaM vi khaM0 / "bhadu mAhaNaM ityAdi" zI0 // 2. va jai0 // 3. vA viTTitaM cuu0| 'biTTitaM' upaviSTamityartho bhAti // 4. vajaMto khN0|| 5. tesi appattiyaM i0| tesa'pattiyaM saM0 / te (ta he 2. lA0)ssa pattiyaM he 1, 2. laa| tesipattiyaM khN0|| 6. avihiMsamANo ghAsamesetthA cuu0|| 7. vA khe0 jai0 / "bhavi sUcitaM va sukaM vA..... sUcitaM NAma kusaNitaM" cU0 / "avi sUiyaM va ityaadi| sUiyaM ti dadhyAdinA bhaktamAdrI. kRtamapi" zI0 // 8. sukkhaM sN0|| 9. he 1. i0 vinA - pratiSu cUrNau vRttau ca pakkasaM (bukkasaM khaM0) pATha upalabhyate tathApi hastalikhiteSu prAcInagrantheSu 'ba'sthAne prAyaH 'pa' akSaraM likhitaM dRzyate ato'trApi tathA sambhAvanayA bakkasaM ityasmAbhiH pATho'tra nirdiSTa iti dhyeyam / "va(pa zIkhaM0 2)kasaM ti cirantanadhAnyaudanam" shii0|| 10. davito cu0|| 11. "avi sAha ityAdi " zI0 // 12. ca loe jhAyatI [pehamANe he 1] samAhi he 1, 2, 3. laa0|| 13. pariNNe sN0|| 14. akasAtI vigayagehI ta sahA khe0 jai0 / "akasAI ityAdi" zI0 // 15. vesu amucchite he 1, 2, 3. i0 lA0 / "saddAdiehi ya amucchito jhAyati" cuu0||16. jhAi he 1, 2, 3. laa0|| 17. matthe vipara saM0 he 2. lA0 vinA / matthe vi parakamma Na pamAyaM khe0 jaimuu0| "chaumatthe vi pparakammA chaumatthakAle viharaM teNaM bhagavatA jayaMteNaM ghaTateNaM parakamaMteNaM Na kayAi pamAto kayato, avisadA NavariM ekasiM ekaM aMtomuhuttaM aTThiyaggAme" cU0 / "chadmani..."tiSThatIti chadmastha ityevaMbhUto'pi vividhaM....."parAkramamANo na pramAdaM kaSAyAdikaM sakRdapi kRtavAniti" zI0 / khe0 jai0 cU0 pAThAnusAreNa 'parAkramya' ityartho vivakSito bhAti // 18. sayaM pi khe0 jai0 saM0 khN0|| 19. "sayameva ityAdi" zI0 // 20. bhAvakahA cU0 / AvakahaM bhagavaM samIyAsI khe0 jai0 saM0 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0 323-324 323. esa vihI aNukto mAhaNeNa mtiimtaa| bahuso apaDiNNeNaM bhagavayA evaM rIyati // 110 // tti bemi / // ohANasuyaM samattaM / navamamadhyayanaM samAptam // // brahmacaryANi' AcArAGgasya prathamaH zrutaskandhaH samAptaH // 1. bhaNokaMto saM0 khaM0 / bhannokkaM (kaM cU0)to khe0 jai0 cU0 / aNukaMto i0 / dRzyatA sU0 276, 292, 306 // 2. evaM nAsti khemU0 jai0 kha0 cU0 i0 / dRzyatAM 276, 292, 306 // 3. rIyaMti(te jai0 cU0) khe0 jai0 he 1, 2, 3. i0 / "eSaH... anukrAntaH anuSThitaH ...''bhgvtaa..."| ato'paro'pi mumukSuranenaiva pathA..."rIyate parAkramate" zI0 / dRzyatA sU0 276, 292, 306 // 4. AcArAGge prathamaH zrutaskandhaH samAptaH i0 // 5. aSTama khe0 vinaa| dRzyatAM pR0 71 tti06|| 6. brahmacaryANi prathamaH khe jai0 saM0 khN0|| Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIzAntinAthAya namaH // // zrIsImandharasvAmine namaH // // zrIsadgurudevebhyo namaH // AyAraMgamutte bIo sukkhaMdho // paDhamA cUlA // 1 paDhamaM ajjhayaNaM 'piMDesaNA ' [paDhamo uddesao] OMOMOM namaH 324. se bhikkhU vA bhikkhUNI vA gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviTThe samANe se jjaM puNa jANejjA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA pANehiM vA paNaehiM vA bIehiM vA hariehiM vA saMsataM ummissaM sIodaeNa vA 10 1. namaH khe0 saM0 khaM0 / OM namaH zrutadevatAyai he 2 // 2. zrI bhAcArAGgasUtrasya prathamazrutaskandhasya prArambhe cUrNau vRttau ca zrutaskandhAdivibhAga evaM varNitaH- " AyAre NaM aMgaM, no aMgAI; na sukhaMdho, sukhaMdhA; NavabaMbhaceramaio aTThArasapayasahassimo vedo / havai yasapaMcacUlo vahu- bahutarabho payaggeNaM // 80 tattha Nava baMbhacerA mAyAro / tassa paMca cUlAo, tAo puNa AyAraggaM / to ajjhayaNasaMkhAe bahU, padaggeNa bahutariyAo duguNA tiguNA vA, tAto puNa imAo bhavaMti - ekkArasa piMDesaNAo jAvo ggahapaDimA paDhamA cUlA, sattasattekkayA bitiyA, bhAvaNa tatiyA, vimottI cautthA, misIhaM paMcamA cUlA " cU0 'navetyAdi / tatra adhyayanato navabrahmacaryAbhidhAnAdhyayanAtmako'yam, padato'STAdazapadasahasrAtmakaH / vedaH AcAra iti / saha paJcabhikSUDAbhirvartata iti sapaJcacUDazca bhavati / uktazeSAnuvAdinI cUDA / tatra prathamA 'piMDesaNa sejiriyA bhAsA vatthesaNA ya pAesA / uggahapaDima'tti saptAdhyayanAtmikA / dvitIyA sattasattikkayA / tRtIyA bhAvanA / caturthI vimuktiH / paJcamI nizIthAdhyayanam / bahu-bahutarao padaggeNaM ti, tatra catucUlikAtmakadvitIyazrutaskandhaprakSepAd Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 AyariMga sutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 324 osittaM rayasA vA parighAsiyaM, tahappagAraM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA parahatthaMsi vA pairapAyaMsi vA aphAsuyaM aNesaNijjaM ti maNNamANe lAbhe vi saMte No paiDiMga hejjA / se Acca peMDigAhae siyA, se ttamAdAya egaMtamavakkamejjA, egaMtamavakkamittA 5 ahe ArAmaMsi vA ahe uvassayaMsi vA appaMDe appapANe appabIe appaharite appose appudae apputtiMga- paNaga- dagarmaTTiya-makkaDAsaMtANae vigiMciya vigiMciya uMmmissaM visohiya visohiya tato saMjatAmeva bhuMjejja vA "piejja vA / jaM ca No saMcAejjA bhottae vA pAtae vA se ttamadAya egaMtamavakkamejjA, 2 [tI] I bahuH, nizIthAdhyayanapazJcamacUlikAprakSepAd bahutaraH, anantagamaparyAyAtmakatathA bahutamazca 'padAgreNa ' padaparimANena bhavatIti / " zI0 / dvitIyazrutaskandhasya prArambhe'pi cUrNau vRttau ca evaM varNanamupalabhyate - " ukto AcArArthaH navabaMbhaceramaito / yadatra vistareNa noktaM tadiha AcArAmeSu vistAryate / AcArasya aggANi AcArAprANi, AcAra eva vA a AcArAgraM" cU0 / "ukto navabrahmacaryAdhyayanAtmaka AcArazrutaskandhaH, sAmprataM dvitIyo'zrutaskandhaH samArabhyate ... tatrAdye zrutaskandhe nava brahmacaryAdhyayanAni pratipAditAni / teSu ca na samasto'pi vivakSito'rtho'bhihitaH, abhihito'pi saMkSepataH, ato'nabhihitArthAbhidhAnAya saMkSepoktasya ca prapaJcAtha tadaprabhUtAzcatasrazzrUDA uktAnuktArthasaMgrAhikAH pratipAdyante, tadAtmakazca dvitIyo'prazrutaskandhaH " zI0 // 1. usittaM khe0 he 1, 2, 3. i0 / abhisitaM cU0 // 2. " paramatto parabhAyaNaM " 3. paDiggA khe0 jai0 khaM0 / agre'pi yatra yatra 'paDiggAha' zabdo dRzyate tatra tatra kAsucit pratiSu ggA' iti, anyatra tu 'gA' iti prAyaza upalabhyate iti dhyeyam // 4. ya nAsti saM0 lA0 // 5. paDiggAhe siyA khe0 jai0 he 1. i0 / paDigAhie siyA saM0 khaM0 hai 3 / " se ya AhathetyAdi, sa ca bhAvabhikSuH, Ahacceti sahasA pratigRhNIyAt " zI0 / 305 sUtre tu " se ya Ahaca paDiggAhite siyA" iti sUtrapAThamavalambya " taca Ahaceti sahasA pratigRhItaM bhavet" iti vyAkhyAnaM zI0madhya upalabhyata iti dhyeyam / tathaiva sU0 603 madhye'pi / Adhacca sahasA, sitA kadAti, aNAbhogadinnaM aNAbhogapaDicchitaM bhaMgA cattAri " cU0 // 6. se ta. khaM0 khe0 jai0 cU0 vinA / evamagre'pi pratiSu kvacit se tta' kvacicca se taiti pAThaH cU0 // << jJeyaH / cU0 vinA se ttaM AyAta khe0 jai0 khaM0 / se taM AdAta saM0 / se vaM AvAra he 1, 2, 3. lA0 i0 / evamagre'pi etAdRzAni pAThAntarANi vibhinnAsu pratiSu jJeyAni // 7 appapANe nAsti saM0 khemU0 zI0 / " aMDagA pANA jattha Natthi, haritA dagaM ussA vA jahiM Natthi " cU0 // 8. maTTIka' khesaM0 / 'maTTIyamakka' i0 | tulanA - dazavai0 5 / 1 / 26 // 9. ummIsaM saM0 khaM0 // 10. pIeja khe0 jai0 // 11. mAtAya khe0 / mAdAta saM0 / mAyAe he 1, 2, 3 / evamagre'pi etAdRzAni pAThAntarANi vibhinnAsu pratiSu jJeyAni // 12. atredaM bodhyam-yatra kriyApadAnantaram 2 iti aGko hastalikhitAdarzeSUpalabhyate yatra ca tena ' ktvA ' pratyayAnto dhAturvivakSitastatra spaSTIkaraNArthamasmAbhiH [ttA ] iti pATho mUle nivezitaH, tenAtra egaMtamavakamejjA 2 ityasya egaMtamavakkamejjA, egaMtamavakkamettA ityartho'vagantavyaH / evamanyatrApi yatra yatra 2 [tA] iti pATho'gre dRzyate tatra tatra sarvatrApyevaM yathAyogamavagantavyam // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamA 326] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 105 ahe jhAmathaMDilaMsi vA ahirAsiMsi vA kiTTarAsiMsi vA tusarAsiMsi vA gomayarAsiMsi vA aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiya paDilehiya pamajjiya pamanjiya tato saMjayAmeva pritttthvejaa| 325. se bhikkhU vA bhikkhUNI vA gAhAvati jAva paviDhe samANe se jjAo puNa osahIo jANejjA kasiNAo sAsiyAo avidalakaDAo 5 atiricchacchiNNAo avvocchiNNAo taruNiyaM vA chivADi aNabhiktAbhajitaM pehAe aphAsuyaM aNesaNijaM ti maNNamANe lAbhe saMte No pddigaahejaa| se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jAo puNa osahIo jANejA akasiNAo asAsiyAo vidalakaDAo tiricchacchiNNAo vocchiNNAo taruNiyaM vA chivADiM abhikaMtabhanjiyaM pehAe phAsuyaM esaNijjaM ti maNNamANe lAbhe 10 saMte pddigaahejaa| 326. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA pihuyaM vA bahurajaM vA a~jiyaM vA maMthu vo cAulaM vA cAulapalaMbaM vA saMI bhajjiyaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA "pihuyaM vA jAva cAula- 15 palaMba vA a~saI bhajiyaM dukkhaMto vA bhajiyaM tikkhutto vA bhajiyaM phA~suyaM esaNija lAbhe saMte jAva pddigaahejaa|| 1. thaMDilaMsi he 2, 3 / evamagre'pi pratyantareSu jJeyam // 2. "osahIo sacittAo paDipunnAo akhaMDitAo sassiyAo parohaNasamatthAo" cU0 // 3. degtA abhadeg jai0 / tabhadeg khaM0 lA0 he 2 / 'tamama i0 / "aNabhivaMtA jIvehi [a ? ] bhajitA mIsajIvA cev| etto vivarItA kappaNijA avavAdeNaM" cU0 / "aNabhikaMtA(ta-pra0)bhajiyaM ti, nAbhikAntA jIvitAdanabhikrAntA sacetanetyarthaH, abhajjiyaM abhagnAmamarditAmavirAdhitAmityarthaH" zI0 / tulanA-dazavai0 5 / 2 / 20 // 1. bhuMjiyaM he 1, 2. i0 lA0 vinA / "ba(pi)hugA sAlivIhINaM, bahurayA javANaM bhavaMti, su(bhu)jigA godhUmANaM vucaMti" cuu0| "bhujiyaM ti abhyardhapakvaM godhUmAdeH zIrSakamanyadvA tila-godhUmAdi" shii0|| 5. vA jAva cA khN0|| 6. saI khe0 jai0 sN| sai he 3 / sai majjiyaM khaM0 / "sakRdekavAraM saI bhajiyaM(saI majiyaM zIkhaM0 2)ti AmarditaM kiJcidagninA kiJcidaparazastreNa" zI0 / "saI bhajitaM ekasiM dubbhajitaM" cU0 // 7. pihuyaM vA bahurayaM vA bhuMjiyaM vA maMthu vA jAva saM0 // 8. asai he 3 / asai bhajiyaM dukkhutto tikkhutto bhajiyaM saM0 / asaI bhajiyaM dukkhutto vA tikkhutto vA bhajiyaM he 1, 2. laa0| [a]sai majiyaM dukkhutto majiyaM phAsuyaM khaM0 / "asakRd anekazo'gnyAdinA pakvamAmarditaM vA" zI0 / "asaI bhajiyaM dukkhutto tikkhutto, kappaNijaM" cU0 // 9. dukhutto vA bhajiyaM tikhutto khe0 // 10. phAsurya lAbhe i0| phAsuyaM jAva lAbhe saMte paDi he 1, 2, 3. laa0|| Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 5. 10 AyAraMgasute bIe suyakkhaMdhe [sU0 327 327. se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulaM jAva pevisittukAme No aNNa utthieNa vA gAratthieNa vA parihArio va aparihArieNa saddhiM gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisejja vA Nikkhamejja vA / 328. se bhikkhU vA~ 2 bahiyA viyArabhUmiM va vihArabhUmiM vA NikkhamamANe vA pavisamANe vA No aNNautthieNa vA gAratthieNa vA parihArio vo aparihArieNa saddhiM bahiyA viyArabhUmiM vA vihArabhUmiM vA Nikkhamejja vA paviseja vA / 329. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dRijamANe No aNNautthieNa vA gA~ratthi vA parihArio aparihArieNa va saddhiM gAmANugAmaM dUijjejjA | 330. se bhikkhU vA 2 jAva paviTThe samANe No aNNautthiyassa vAM gAratthiyassa vA parihario aparihAriyassa vA asaNaM vA 4 dejA vA aNupadejjA vA / 1. pavisituMkAme khaM0 / pavisiMtukAme khe0 / pavisitukAme he 1, 2, 3. i0 vinA // 2. vA nAsti khe0 jai0 he 1 / vAzabdarahitasya pAThasya prAcInAsu pratiSu prAcuryeNa prayogadarzanAd vAzabdarahita eva parihArio aparihArieNa saddhiM iti sUtrapAThaH purAtanakAle pracalita AsIditi bhAti, dRzyatAM sU0 328, 329, 330 / tulanA - " je bhikkhU aNNautthieNa vA gAratthieNa vA parihArio [vA - pra0 ] aparihArieNa saddhiM gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe Nikkhamati vA pavisati vAje bhikkhU aNNautthie vA gAratthieNa vA sa ( ? ) parihArio aparihArieNa saddhiM bahiyA vihArabhUmiM vA viyArabhUniM vA kkhimati vA pavisati vA je bhikkhU aNNautthieNa vA gAratthi eNa vA parihArio [vA - pra0 ] aparihAriehiM saddhiM gAmANugAmaM dUtijjati" iti nizItha sUtre dvitIyoddezake, atra cUrNiH - " anyatIrthi kAzcaraka - parivrAjaka zAkyA ''jIvaka- vRddhazrAvakaprabhRtayaH, gRhasthA marugAdibhikkhAyarA / parihArio mUlattaradose pariharati / ahavA mUlUttaraguNe dhareti Acara tItyarthaH / tatpratipakSabhUto aparihArI, te ya aNNatitthiya-gihatthA / No kappati bhikkhussA gihiNA ahavA vi aNNatitthINaM / parihAriyassa aparihArieNa saddhiM pavisiuM je / / 1080 // " iti sabhASyAyAM nizItha cUrNo dvitIyoddezake, pR0 118 // 3. vA 2 nAsti khe0 saM0 / 4. vA bahiyA vihAra' khe0 saM0 // 5. vA nAsti khe0 jai0 i0 he 1, 2, 3. lA0 / kintu he 1. lA0 madhye aparihArieNa vA iti pATho vidyata iti dhyeyam / dRzyatAM sU0 327, 329, 330 // 6. bhUmiM pavisejjA NikkhamejjA vA 2 saM0 / 'bhUmiM vA vihArabhUmiM vA paviseja vA Nikkhameja vA i0 / " taiH saha na pravizet nApi tato niSkrAmediti " zI0 // 7. gAratthe he 1, 2. lA0 // 8. vA nAsti he 1, 2, 3. lA0 i0 vinA / dRzyatAM sU0 327, 328, 330 // 9. vA nAsti khaM0 // 10. atra pratiSvevaMvidhAH pAThA upalabhyante- 'rio aparihAriyassa asaNaM khe0 jai0 saM0 khaM0 he 3, ayaM pAThaH prAcIno bhAti, dRzyatAM sU0 327 TippaNam / rio vA aparihAriyassa asaNaM i0 / rio vA aparihAriyassa vA asaNaM he 1, 2. lA0 / dRzyatAM sU0 327, 328, 329 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 332] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 331. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejjA asaNaM vA 4 assipaDiyAe egaM sAhammiyaM samuddissa pANAI bhUtAI jIvAiM sattAI saimAraMbha samuddissa kItaM pAmicaM acchejaM aNisaTuM abhihaDaM AhaTTa ceteti, taM tahappagAraM asaNaM vA 4 purisaMtarakaDaM vA apurisaMtarakaDaM vA bahiyA NIhaDaM vA aNIhaDaM vA attaTThiyaM vA aNattaTThiyaM vA paribhuttaM vA aparibhuttaM vA AsevitaM vA 5 aNAsevitaM vA aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| evaM bahave sAhammiyA egaM sAhammiNiM bahave sAhammiNIo samuddissa cattAri AlAvagA bhANitavvA / ___332. [1]. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejA asaNaM vA 4 bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImae pagaNiya pagaNiya samudissa 10 pANAI jAva sattAI samAraMbha AseviyaM vA aNAseviyaM vA aphAsuyaM aNesaNija ti maNNamANe lAbhe saMte jAva No pddigaahejaa| [2]. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejjAasaNaM vA 4 bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImae samuddissa pANAI 4 jA~va AhaTTa "ceteti, taM tahappagAraM asaNaM vA 4 apurisaMtarakaDaM abahiyA NIhaDaM 15 aNattaTThiyaM aparibhuttaM aNAsevitaM aphAsuyaM aNesaNijaM jAva No pddigaahejaa|| aha puNa evaM jANejA purisaMtarakaDaM bahiyA NIhaDaM attaTThiyaM paribhuttaM AsevitaM phAsuyaM esaNija jAva pddigaahejaa| 1. assaMpaDiyAe khaM0 he 1, 2. lA. i0 / "assipaDiyAe, asmin sAdhuM egaM pratijJAya pratItya vA" cU0 / "assaM(ssiM zIkhaM0 1, 2. zIjai0)paDiyAe tti na vidyate svaM dravyamasya so'yamasvo nirgrantha ityarthaH, tatpratijJayA" shii0|| 2. samAraMbhaM jai0 he 3 // 3. abahiyA nIharDa khaM0 i0|| 4. degmmiNi[yA jai0]o khe0 jai0|| 5. samaNA mAhaNA adeg khe0 jai0 / samaNamAhaNA bhadeg saM0 / samaNe mAhaNe adeg he 1, 2, 3 // 6. pANAiM bhUyAI jIva (jIvAiM?) sattAI bhAsedeg saM0 / pANAI jAva sattAiM mAse khe0 jai0| pANAI jAva sattAI samArabbha mAse he 1, 2, 3. lA0 i0| "prANyA(NA)dIn samArabhya yadazanAdi saMskRtaM tadAsevitamanAsevitam" shii0|| 7. jANe khe0 saM0 he 2 // 8. samaNamAhaNA adeg saM0 he 1. 2.3 / tulanA-dazavai0 5 / 2 / 10 // 9. pANAI bhUyAI jAva sN0|| 10. jAva saM(= samArabbha) bhAhadu he 1 / "prANAdIMzca samArabhya yAvadAhRtya" shii0|| 11. ceiyaM taha sN0| cetitaM taha khe0 jai0 he 1, hemU0 2 / cetite taM tahadeg khN0| "kazcid gRhastho dadAti, tat tathAprakAramazanAdyapuruSAntarakRtamabahirnirgatam" shii0|| 12. kaDaM vA aba saM0 kh0| kaDaM bahiyA anIhaDaM he 2, 3 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasute bIe suyakkhaMdhe [sU0 333 333. se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe paMvisittukAme se jAI puNa kulAI jANejjA - imesu khalu kulesu Nitie piMDe dijjati, Nitie aMggapiMDe dijjati, Nitie bhA~e dijjati Nitie avaDDhabhAe dijjati, tahapagArAI kulAI NitiyAiM NitiumANAI No bhattAe vA pANAe vA pavisejja 5 vA Nikkhamejja vA / 108 10 334. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaDDehiM samite sahite sadA jae tti bemi / // AcArasya dvitIyazrutaskandhe piNDaivaNAdhyayanasya prathamoddezakaH samAptaH // [ bIo uddesao] 335. se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe aNupaviTThe samANe se jjaM puNa jANejjA, asaNaM vA 4 aTThamiposahiesu vA addhamAsiesu vA mAsiesa vA domAsiesu vA temAsiesa vA cAumA siesa vA paMcamAsiesu vA chammAsiesu vA uMUsu vA udusaMdhIsu vA udupariTTesu vA bahave samaNa-mahiNaatihi-kivaNa-vaNImage egAto ukkhAto parie sijamANe pehAe, dohiM ukkhAhiM 1. pavisikAme saM 0 he 1, 2, 3. lA0 // 2. agge dijjati khe0 jai0 saM0 khaM0 / "bhaggapiMDo aggabhikkhA " cU0 / " agrapiNDaH zAlyodanAdeH prathamamuddhRtya bhikSArthe vyavasthApyate so'grapiNDaH" shii.|| 3. " bhAo bhattaTTho, avaDubhAto addhabhattaTTho, tassaddhaM uvaddhabhAto " cU0 / " nityaM bhAgaH - ardhapoSo dIyate, tathA nityamupArzvabhAgaH - poSacaturthabhAgaH " zI0 // 4. niyomANAiM khe0 jai0 / "aNNesiM dijjamANe u ( bho pra0) mANaM, aha doha videti tA apaNo siM umANaM, pacchA dhannaM raMdheti, aha bahutaraM to chakkAyavaho, tamhA sapakkhaparapakkho - mANAI vajejA " cU0 / "niiumANAI ti nityaM umANaM ti pravezaH svapakSaparapakSayoryeSu tAni, -" nityalAbhAt teSu svapakSaH - saMyatavargaH, parapakSaH - aparabhikSAcaravarga : sarvo bhikSArthI pravizet" zI0 // 5. evaM khe0 jai0 saM0 khaM0 / " etaM khalu evaM pariharatA piMDesaNAguNehiM uttaraguNasamaggatA bhavati " cU0 / " etaditi yadAderArabhyoktam" zI0 / dRzyatAM sU0 339, 347, 351, 358, 364, 372, 389, 398, 406, 411, 426, 442, 463, 483, 503, 519, 532, 552, 580, 601, 606, 620, 636, 640, 644, 668, 688, 729, 732 // 6. skandhasya khe0 jai0 saM0 // 7. 'piNDeSaNA'prathame'dhyayane he 1, 2. i0 // 8. caudeg he 1, 2, 3. i0 // 9. uduesa khe0 khaM0 / utsu jai0 / uUsu vA nAsti saM0 za0 / "udusu saratAdisu " cU0 // 10. mAhaNa nAsti khe0 saM0 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 337] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe bIo uddeso| pariesijjamANe pehAe, tihiM ukkhAhiM pariesijamANe 'pehAe, kuMbhImuhAto vA kailovAtito vA saMNihisaMNicayAto vA pariesijamANe pehAe, tahappagAraM asaNaM vA 4 apurisaMtarakaDaM jAva aNAsevitaM aphAsuyaM aNesaNija jAva No pddigaahejaa| aha puMNa evaM jANejA purisaMtarakaDaM jAva AsevitaM phAsuyaM jAva pddigaahejaa| 336. se bhikkhU vA 2 jAva aNupaviDhe samANe se jjAiM puNa kulAI jANejA, taMjahA- uggakulANi vA bhogakulANi vA rA~iNNakulANi vA khattiyakulANi vA ikkhAgakulANi vA harivaMsakulANi vA esiyakulANi vA vesiyakulANi vA "gaMDAgakulANi vA koTTAgakulANi vA gAmarakkhakulANi vA "bokasAliyakulANi vA aNNataresu vA tahappagAresu aduguMchieK agarahitesu 10 asaNaM vA 4 phAsuyaM jAva pddigaahejaa| 337. se bhikkhU vA 2 jAva aNupaviDhe samANe se jaM puNa jANejjA asaNaM vA 4 saimavAesu vA piMDaNiyaresu vA iMdamahesu vA khaMdamahesu vA evaM ruddamahesu vA muguMdamahesu vA bhUtamahesu vA jakkhamahesu vA nAMgamahesu vA thUbhamahesu vA cetiyamahesu vA rukkhamahesu vA girimahesu vA darimahesu vA agaDamahesu vA 15 talAgamahesu vA dahamahesu vA Nadimahesu vA saramahesu vA sAgaramahesu vA Agaramahesu vA aNNataresu vA tahappagAresu virUvarUvesu mahAmahesu vaTTamANesu 1. pehAe 2 khe0|| 2. "kuMbhI kuMbhappamANA, kalasI gihikuMbhehi bharijati, kalavAdI pacchI piDagamAdI" cU0 / " piTharaka eva saMkuTamukhaH kumbhI, kalovAdi tti pacchI piTakaM vA, tasmAdvaikasmAditi" shii0||3. kalovAtIto lA. he 1, 2, 3. i0||4. "sannidhI goraso, saMNicao ghatagulamAdi" cuu0| dRzyatAM ni0 cU0 8 / 17 // 5. degmANaM jai0|| 6. puNevaM i0 he 1,2,3 // 7. jAva paviTre samANe khaM0 vinaa| jAva pavisamANe i0| "sa bhikSurbhikSArtha praveSTukAmaH" shii0|| 8. rAINNadeg khe0| rAINa sN0| rAiNadeg khaM0 he / "rAINA rAiNo" cuu0| "rAjanyAH sakhisaMsthAnIyAH" shii0|| 9. "esitA da(va)NitA, vesitA raMgovajIviNo" cU0 / "esiya tti goSThAH, vaizyAH vaNijaH" shii0|| 10. gaMDAgakulANi he 2 vinA / gaMDakulANi khaM0 / "gaMDagA gAmatattivAhagA" cU0 / "gaNDako nApito yo hi prAme udghoSayati" zI0 // 11. "koTTagA rahagArA, koTTakItyarthaH" cU0 / "koTAgAH koSThatakSakA vardhakina ityarthaH" zI0 // 12. poka he 1 / "pokkhasAlitA NaMtikA" cU0 / " bokka(poSa' pra0)sAliyAH tantuvAyAH" shii0|| 13. su vA agarahiesu vA he 1, 2, 3 // 14. dRzyatAM nizI0 8 / 14 // 15. vA nAsti saM0 lA he 1 // 16. evaM nAsti lA 1 // 17. "NAgA NAgaMbiliyAe, jakkhA ANaMdapure" cuu0|| 18. taDAga he 1, 2, 3. laa0|| 19. su vA virUvarUvesu vA vaTTa he 2 / 'su vA virUvarUvesu vA mahAmahesu vA vaTTa he 1 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 AyAraMgasutte bIe suyazkhaMdhe [sU0338bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImae egAto ukkhAto pariesijjamANe dohiM jAva saMNihisaMNicayAto vA pariesijjamANe pehAe tahappagAraM asaNaM vA 4 apurisaMtaragayaM jAva No pddigaahejaa| aha puNa evaM jANejA-diNNaM jaM tesiM dAyavvaM, aha tattha bhuMjamANe pahAe 5 gAhAvatibhAriyaM vA gAhAvatibhagiNiM vA gAhAvatiputtaM vA gAhAvatidhUyaM vA suNDaM vA dhAtiM vA dAsaM vA dAsiM vA kammakaraM vA kammakari vA se puvAmeva AloenjAA~uso tti vA bhaMgiNi tti vA dAhisi me etto aNNayaraM bhoyaNajAyaM ? se sevaM vadaMtassa paro asaNaM vA 4 AhaTTa dalaejjA, tahappagAraM asaNaM vA 4 sayaM vA NaM jAejA, paro vA se dejA, phAsuyaM jAva pddigaahejaa| 338. se bhikkhU vA 2 paraM addhajoyaNamerAe saMkhaDi saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae| se bhikkhU vA 2 pAINaM saMkhaDiM NacA paDINaM gacche aNADhAyamANe, paDINaM saMkhaDiM NacA pAINaM gacche aNADhAyamANe, dAhiNaM saMkhaDiM NacA udINaM gacche aNADhAyamANe, udINaM saMkhaDi NaccA dAhiNaM gacche annaadaaymaanne| jattheva sA saMkhaDI siyA, taMjahA- gAmaMsi vA NagaraMsi vA kheDaMsi vA kabbaDaMsi vA maMDaMbaMsi vA paTTaNaMsi vA doNamuhaMsi vA AgaraMsi vA AsamaMsi vA saMNivesaMsi 1. atra yadyapi sarvAsu pratiSu vaNImaesu iti pATha upalabhyate tathApi pUrvAparAnusandhAnena vaNImae iti pAThaH samIcIna iti matvA sa evAsmAbhirmUle niveshitH| "tadevaMbhUteSu nAnAprakAreSu prakaraNeSu satsu teSu ca yadi yaH kazcicchramaNa-brAhmaNA-'tithi-kRpaNa-vaNImagAdirApatati tasmai sarvasmai dIyata iti manyamAno'puruSAntarakRtAdivizeSaNaviziSTamAhArAdikaM na gRhNIyAtU" shii0|| 2. punvameva sN0|| 3. Aloe-khe. jai0 / "mAloejA AlavijA" cuu0| "Alokayet pazyet , prabhuM prabhusandiSTa vA brUyAt / " shii0|| 4. Ausi tti khe0| Ause tti jai0| "AyuSmati ! bhagini ! ityAdi shii0|| 5. bhagiNI vi khaM0 jai0 vinaa| evamagre'pi pratyantareSu jJeyam // 6. yadyapi khe0 saM0 jaimU0 vinA saMkhaDi NacA saMkhaDipaDiyAe iti pAThaH sarvAsu pratiSu dRzyate tathApiNacA'padarahitaH saMkhaDi saMkhaDipaDiyAe iti pAThaH punarapyatraiva vAratrayaM dRzyate iti sa eva pAThaH pUrvAparAnusandhAnenAsmAbhirmUle sviikRtH| "saGkhaDiH, tAM jJAtvA tatpratijJayA nAbhisandhArayet , ''tatraiteSu sthAneSu saGkhaDiM jJAtvA saGkhaDipratijJayA na gamanamabhisandhArayet ,... darzayati-saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe ti, "sA puraHsaGkhaDiH pazcAtsaGkhaDirvA bhavet , 'sarvo saGkhaDiM saGghaDipratijJayA no'bhisandhArayet" shii0|| 7. gacche, avaraM saMkhaDi NacA khaM. jai0|| 8. saMkhaDi saM0 jai0 he 1 / saMkhaDiM khe0|| 9. maDaMbaMsi vA nAsti sN0|| 10. vA AsamaMsi vA saNNivesaMsi vA khN0| vA AgaraMsi vA saMNivesaMsi vA khe0| vA bhAgaraMsi vA saMNivesaMsi Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNa bIo uddeso| vA jAva rAyahANiMsi vA saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejA gamaNAe / kevalI bUyA-AyANametaM / saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe abhisaMdhAremANe AhAkammiyaM vA uddesiyaM vA mIsajjAyaM vA kIyagaDaM vA pAmicaM vA acchejaM vA aNisaTuM vA abhihaDaM vA AhaTTa dijamANaM bhuMjejjA, assaMjate bhikkhupaDiyAe khaMDDiyaduvAriyAo mahalliyAo kujA, mahalliyaduvAriyAo khuDDiyAo kujA, samAo sejAo 5 visamAo kujA, visamAo sejAo samAo kujjA, pavAtAo sejAo NivAyAo kujA, NivAyAo sejAo pavAtAo kujA, aMto vA bahiM vA kujjA uvassayassa hariyANi chiMdiya 2 dAliya 2 saMthAragaM saMthArejjA, esa khalu bhagavayA mIsajAe akkhaae| tamhA se saMjate NiyaMThe tahappagAraM puresaMkhaDiM vA pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDiM 10 saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / vA AsamaMsi vA he 1. jai0 / vA bhAgaraMsi vA negamaMsi vA bhAsamaMsi vA saMNivesaMsi vA he 3 / "gAmAdI puvvavaNNiyA" cuu0| "AkaraH tAmrAderutpattisthAnam , droNamukhaM yasya jala-sthalapathAvubhAvapi, nigamA vaNijasteSAM sthAnaM naigamam , AzramaM yat tIrthasthAnam , rAjadhAnI yatra rAjA svayaM tiSThati, sannivezo yatra prabhUtAnAM bhANDAnAM praveza iti" zI0, etadanusAreNa pAThakramAGgIkaraNe AgaraMsi vA doNamuhaMsi vA negamaMsi vA AsamaMsi vA rAyahANisi vA saMNivesaMsi vA iti pATho'tra saMbhavet // 1. AyayaNameyaM shiipaa0|| 2. jAyaM he 1, 2, 3 / tulanA- dazavai0 5 / 1 / 70 // 3. asaM he 1, 2, 3 / assaMjae se bhikkhu jai0|| 4. khuDiyAo duvAriyAo mahalliyAo kujjA, mahalliyAoduvA i0 / "khuDDiyA[mo?] duvAriyAto maha0 prakAza pravAta-avakAzArtha bahuyANa, mahalliyAo duvAriyAo khuDDiyAo susaMguptaNivAtAthai thovANaM" cuu0| dRzyatAM zayyaiSaNAdhyayane prathamoddezake suu0416|| 5. kujjA nAsti khe0 khaM0 jai0 saM0 vinA / "aMto vA bAhiM vA hariyA chidiya chidiyA dAliya tti kusA kharA pitRRttA saMtharaMti" cU0 / "antaH-madhye upAzrayasya bahirvA haritAni chittvA chittvA vidArya vidArya upAzrayaM saMskuryAt , saMstArakaM vA saMstArayet" shii0|| 6. uvassagassa khe0 / uvasaggassa saM0 / uvAsagassa jai0|| 7. saMtha he 1.2. laa.|| 8. esa khalu bhagavayA mo mIsajAe jaimU0 / esa vilugayAmo sijjAe jaisaM0 / esa vilugagayAmo mIsajAe khe0 i0 / 'esa vilugagayAmo mIsajAe' pAThAntaram saMTi0 / esa vilugagayAmo sijjAe khaM0 / esa viluMgayAmo sijAe he 1 / esa viluMgatAmo sajAe he 3 / esA vikulagatA mo sejjAe he 2. lA0 / "gRhasthazcAnenAbhisandhAnena saMskuryAt-yathA eSa * sAdhuH zayyAyAH saMskAre vidhAtavye khalu bhagavayA mIsajjAe (viluMgayAmo zIkhaM02 vinA) tti nirgranthaH akiJcana ityataH sa gRhasthaH kAraNe saMyato vA svayameva saMskArayediti" shii0| "esa khalu bhagavayA0 evaM AhAkamma-misajAtadosA" cuu0|| 9. saMkhaDi nAsti khe0 jai0 sN0| dRzyatA sU0 340, 348, sU0338 tti.6|| Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 339339. eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM sabaDhehiM samite sahite sadA jaie ti bemi| // piNDaiSaNAdhyayanasya dvitIya uddezakaH samAptaH // [taIo uddesao] 5 340. se egatio aNNataraM saMkhaDiM asittA pibittA chaDDeja vA, vaimeja vA, bhutte vA se No sammaM pariNamejA, aNNatare vA se dukkhe rogAtaMke samuppajjejjA / kevalI bUyA aayaannmetN| iha khalu bhikkhU gAhAvatIhiM vA gAhAvatINIhiM vA parivAyaehiM vA parivAiyAhiM vA egajhaM saddhiM soMDa pAuM bho vatimissaM huratthA vA uvassayaM paDilehamANe No labhejA tameva uvassayaM sammissIbhAva10 mAvajejA, aNNamaNe vA se mate 'vippariyAsiyabhUte itthiviggahe vA "kilIbe vA, taM "bhikkhu uvasaMkamittu bUyAAusaMto samaNA ! ahe ArAmaMsi vA ahe uvassayaMsi vA rAto vA viyAle vA gA~madhammaniyaMtiyaM kaTTu rahassiyaM 1. evaM khaM0 saM0 he 3. zI0 / "etaM khalu tassa bhikkhussa bitiyA piMDesaNA samattA" cuu0| "evaM tasya bhikSoH sAmagryaM - sampUrNatA bhikSubhAvasya yat sarvathA sngghddivrjnmiti|" shii| dRzyatA sU0 334 // 2. jaejjAsi tti he 1, 2, 3. lA0 i0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 3. aNNatariM he 1, 2, 3. laa0| "anyatarAM kAJcit" shii0|| 4. "bhattaM asittA" cuu0| "AsvAdya bhuktvA " shii0||5. ghamejja vA nAsti he 1. 2. i0 lA. shii.| "chaDI vosirAvaNitA, vamaNaM vamaNameva" cuu0|| 6. pariyAehiM khaM0 he 2. lA0 i0| pariyAvAehiM he 1 / pariyAehiM vA pariyAiyAhiM vA sN0| "parivAyA kAvAliyamAdI, parivAtiyAo tesiM ceva: bhotiyo vAsu-gimhagamAdIsu saMkhaDIsu pibaMti, agArIo vi mAhissara-mAlavagaujjeNIsu egajhaM egavattA egacittA vA saddhaM militA vA so(soM)DaM vigaDaM ceva pibaMti, pAduH prakAzane, prakAzaM pibaMti" cU0 / "parivrAjakaiH parivrAjikAmirvA sArdham ekadhyama(yam zIkhaM02 vinA) ekavAkyatayA sampradhArya" zI0 // 7. "huratthA vA bahirvA" zI0 / "huratthA NAma bAhiM "cuu0|| 8. aNNamANe he 1, 2, 3 / "aNNamaNo NAma Na saMjatamaNo" cuu0|| 9. vippariyAsabhUto NAma aceto" cuu0||10. kiliyabve he 2. lA0 kilavve he 1, 3 // 11. bhikkhU khe0 jai0 sN0| "taM bhikSum" shii0|| 12, 13. adhe he 1, 2, 3 // 14. gAmadhammaNiyaMtiyaM ti kaTu he 2. i0 / gAmaNiyaMtiyaM kaNhui rahassitaM cU0 zIpA0 / "gAmaNiyaMtiyaM gAmamanbhAsaM, kaNhui rahassitaM kamhiti rahasse ucchuakkhADe vA annatare vA pacchaNNe, mihu rahasse sahayoge ca, patiyaraNaM paviyAraNA, [pabiyAraNAe AuTTAmo kurvImo" cU0 / "prAmadharmeH viSayopabhogagatairvyApArairniyantritaM kRtvA, tadyathA-mama tvayA na vipriyaM vidheyam , prtyhmhmnusrpnniiyeti| evamAdibhirniyamya, prAmAsanne vA kutracid rahasi, mithunaM-dAmpatyam, tatra bhavaM maithunam-abrahmeti, tasya dharmAH-tadgatA vyApArAH,teSAM pavi(ri zIkhaM02 vinA)yAraNA-AsevanA,tayA 'AuTAmo 'tti pravartAmahe" shii0|| Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 342] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe taIo uhesao 113 mehuNadhammapariyAraNAe AuTTAmo / taM cegaio saatinjejaa| akaraNijaM cetaM saMkhAe, ete oNyANA saMti saMcijamANA paMcavAyA bhavati / tamhA se saMjae NiyaMThe tahappagAraM puresaMkhaDiM vA pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae| 341. se bhikkhU vA 2 aNNataraM saMkhaDiM socA Nisamma 'saMpahAvati 5 ussuyabhUteNaM appANeNaM, dhuvA sNkhddii| No saMcAeti tattha itarAitarehiM kulehiM saumudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAtaM paDigAhettA AhAraM aahaarette| mAiTTANaM sNphaase| No evaM krejaa| se tattha kAleNa aNupavisittA tatthitarAitarehiM kulehiM saumudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAtaM paDigAhettA AhAraM aahaarejjaa| 10 342. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA gAma vA jAva rAyahANiM vA, imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA saMkhaDI siyA, taM pi yAiM gAmaM vA jAva rAyahANiM vA saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejA gamaNAe / 1. dhammaM he 1, 2, 3. laa0|| 2. parideg khe0 jai0 i0 vinaa| "patiyaraNaM paviyAraNA" cuu0| "pavi(ri zIkha0 2 vinA)yAraNA-AsevanA" shii0|| 3. cegANio sN0| "egatIyo koti" cU0 / "tAM caikakaH kazcidekAkI vA" shii0|| 4. AyataNANi he 1, 2. laa| AyANANi he 3 / "akaraNIyametad evaM saGkhyAya jJAtvA saGkhaDigamanaM na kuryAt / yasmAdetAnyAyatanAni kopAdAnakAraNAni 'santi' bhavanti 'saMcIyamAnAni' pratikSaNamupacIyamAnAni, idamuktaM bhavati-anyAnyapi karmopAdAnakAraNAni bhaveyaH / yata evamAdikAH pratyapAyA bhavanti tasmAdasau" shii0| "akRtyametajjJAtvA AdANA to(do)sA saMti vijaMte pratyavAyA iha paraloge ya, tamhA No abhi0" cuu0| cUrNyanusAreNa ete mAyANA saMti paJcavAyA, tamhA iti pATho'tra bhaati|| 5. saMvijja he 3. jai0 vinA / saMdhijja he 3. jai0 // 6. paJcAvAyA he 1, 2, 3. lA0 vinA // 7. bhavaMti nAsti khe. jai0 sN0| dRzyatAM Ti. 4 // 8. saMkhaDiM nAsti i0| dRzyatA sU0 338, 348 // 9. annayariM he 1, 2, 3 // 10. saMparihAvai saM0 khemU0 vinA / "samattaM(ntaM) dhAvati" cU0 / "sampradhAvati" zI0 // 11. saMkhaDi he 1. saM0 / saMkhaDiM khe0 jai0 khaM0 // 12. tattha itaretarehiM saM0 khaM0 vinaa| tasthivarAtiyarehiM i0 | "itarAitarAI uccanIyANi" cU0 / dRzyatAM sU0 350, 391 // 13. sama saM0 vinaa| sa(sAsaM0)mudANIyaM khe0 jai0 saM0 kha0 / "samudANajAtaM sA(sa pra0) mudANiyaM cU0 / "sAmuyANiyaM ti bhaikSam" zI0 / dRzyatAM Ti0 15, sU. 350, 391 // 14. degvarAtitarehiM khe0 jaimU0 khaM0 / 'taretarehiM jaisaM0 i0 he 1, 2, 3. lA0 / dRzyatAM Ti0 12, sU0 350, 391 // 15. samuhe 1, 2, 3. lA0 i0 / dRzyatA Ti0 13, sU0 350, 391 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe . . [sU0 343 - kevalI bUyA-AyANametaM / AiNNomANaM saMkhaDiM aNupaivissamANassa pAeNa vA pAe akaMtapuvve bhavati, hattheNa vA hatthe saMcAliyapuvve bhavati, pAeNa vA pAe AvaDiyapugve bhavati, sIseNa vA sIse saMghaTTiyapuvve bhavati, kAraNa vA kAe saMkhobhitapuvve bhavati, daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA leluNA vA kavAleNa vA 5 abhihatapuvve bhavati, sItodaeNa vA osittapuvve bhavati, rayasA vA pari ghAsitapuvve bhavati, aNesaNijje vA paribhuttapuvve bhavati, aNNesiM vA dijamANe paMDigAhitapuvve bhavati / tamhA se saMjate "NiyaMThe tahappagAraM A~iNNomANaM saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / 343. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejjA asaNaM vA 1. 4 'esaNije siyA, aNesaNijje siyaa'| vitigiMchasamAvaNNeNa appANeNa asamAhaDAe lessAe tahappagAraM asaNaM vA 4 lAbhe saMte No pddigaahejaa| 344. [1] se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulaM pavisittukAme savvaM bhaMDagamAyAe gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe paviseja vA Nikkhameja vaa| 1. AtANa khe0 khaM0 // 2. AiNNo'vamANaM saM0 khe. jai0 lA. he 2 / bhAiNNAvamANaM khaM0 / AyanAmANaM he 3"ANNA caragAdIhi / u(opra0)mANAta(ya) satarasa bhatte kate saharasaM AgataM NAUNaM mANaM omANaM" cU0 / "sA ca saGkaDiH AkIrNA vA bhavet carakAdibhiH saMkulA, 'avamA' hInA zatasyopaskRte paJcazataupasthAnAditi" shii0|| 3. pavisamA sN0|| 4. degNA vA lelUNa vAi0 / degNa vA lelUNa vA kavaleNa vA hemU0 2. laa0||5. ussitta he 3. khN0|| 6. pari he 1,2,3. laa0|| 7.NiggaMthe he 1, 2, 3. lA0 i0|| 8.bhAiNNo'mANaM khe0 sN0|| 9. vici khe. jai0 khN0| "yat punarAhArajAtameSaNIyamapyevaM zaGketa, tadyathA vicikitsA jugupsA [vA-zIkhaM0 1 vinA] aneSaNIyAzaGkA, tathA samApannaH zaGkAgRhIta AtmA yasya sa tathA, tena zaGkAsamApannenAtmanA" shii0|| 10. vA 2 nAsti kha0 jai0 vinaa| atredamavadheyam-"sa bhikSurgacchanirgato jinakalpikAdirgrahapatikulaM prvessttukaamH'...| anyatrApi gacchatA sarvamapakaraNaM gRhItvA gantavyamityAha-se bhikkhu ityAdi, sa bhikSuryAmAderbahirvihArabhUmi...."iti dvitIyam / evaM grAmAntare'pi tRtIyaM sUtram / " zI0 / evaM ca vRttyanusAreNa gacchanirgatasyAtra vivakSitatvAd vA 2 iti pATho'tra kimartha ityAzaGkA yadyapi sambhavet tathApi agretane sUtradvaye, sarvasminnapi cAsmin granthe, se bhikkhU vA 2 iti pAThaH prAyazo dRzyate sarvAsu pratiSu, ata IdRzaH sUtrapAThadaNDako'yamiti vibhAvya sa eva pATho mUle niveshito'smaabhiH| 324 tamaM sUtraM vihAya se bhikkhU vA 2 iti pAThasya vivaraNa prAyaH sarvatra 'sa bhikSuH' ityabhihitaM vRttikRtA, ato mUle vA 2' iti pAThasya sattve'pi "sa bhikSuH" iti vRttikRtAmabhidhAnamatra jAghaTIti // 11. degsitukAme khaM0 vinA // 12. savvabhaM khe0 saM0 jai0 he 1, 2.30 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe taIo uddesao 115 [2]. se bhikkhU vA 2 bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmiM vA NikkhamamANe vA vissamANe vA savvaM bhaMDagamAyAe bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA Nikkhameja vA paviseja vaa| [3]. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM duijjamANe savvaM bhaMDagamAyAe gAmANugAma duuijjejaa| .. 345. se bhikkhU vA 2 aMha puNa evaM jANejA, tivvadesiyaM vA vAsaM vAsamANaM pehAe, tivvadesiyaM vA mahiyaM saMNivedamANiM pehAe, mahAvAeNa vA rayaM samuddhataM pehAe, "tiricchaM saMpAtimA vA tasA pANA saMthaDA saMNivatamANA pehAe, se evaM NaccA No savvaM bhaMDagamAyAe gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe paviseja vA Nikkhameja vA, bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA "Nikkhameja vA paviseja 10 vA, gAmANugAma vA duuijjejjaa| 346. se bhikkhU vA 2 se jA~I puNo kulAiM jANejA, taMjahA-khattiyANa vA INa vA kurAINa vA rAyapesiyANa vA rAyavaMsaTThiyANa vA aMto vA bAhiM vA~ 1. pavisa khe0 jai0 kha0 saM0 vinaa|| 2. 'mAyAya he 1. sN0|| 3. savvabhaMDadeg khe0 0 he 3. i0 // 1. se bhikkhU vA 2 nAsti khemU0 jai0 i0 / atredaM dhyeyam - aha puNa evaM jANejA iti pATho'nyatra yatropalabhyate prAyastatra sarvatrApi se bhikkhU vA 2 iti pATha Adau na dRzyate, tathApi zI0madhye "se bhikkhU ityAdi, sa bhikSuratha punarevaM vijAnIyAt" iti pAThasya darzanAdasmAbhirapi se bhikkhU vA 2 maha puNa'iti pATho'tra sviikRtH|| 5. ahayaM puNa he 3. jai0| ahataM puNa khe. he 1 // 6. evaM nAsti khe. jai0|| 7. viyANejA sN0| "atha punarevaM vijAnIyAt" shii0||8. vA nAsti saM0 khaM0 // 9. vadamANaM he 1, 3 / degvayamANI i0 // 10. maha saM0 / dRzyatAM dazavai0 5 / 18 // 11. tiriccha cU0he 1, 2. vinA // 12. savvabhaM khe0 he 2.i0|| 13. bahiyA viyArabhUmi vA Nikkhameja vA paviseja vA bahiyA vihArabhUmi vA Nikkhameja vA paviseja vA khe0 jai0|| 14. paviseja vA Nikkhameja vA he 1 // 15. gAmaM ca dUdeg lA he 2 / gAma dU he 1, 2. lA0 vinA // 16. dUjejA saM0 / dUija he 2. laa0|| 17. jAI kulAI puNo jANejA khe0 jai0 saM0 khaM0 / "sa bhikSuryAni punarevaMbhUtAni kulAni jAnIyAt" shii0|| 18. rAtINa vA kurAtINa vA khe0 jai0 khaM0 i0 / "khattiyA ckkvttttii-bldevvaasudev-mNddliyraayaanno| kurAyI pcNtiyraayaanno| rAyavaMsitA rAyavaMsappasUyA, Na rAyANo / rAyapesiyA annatarabhoitA" cU0 / "kSatriyAH cakravarti-baladeva-vAsudevaprabhRtayaH, teSAM kulAni / raajaanHksstriyebhyo'nye| kurAjAnaH prtyntraajaanH| rAjapreSyAH dnnddpaashikprbhRtyH| rAjavaMze sthitA rAjJo mAtula-bhAgineyAdayaH" shii0|| 19. i0 cU0 vinA-bahiyaM khe0 jai0 saM0 kh0| bahiM he 1, 2,3 // 20. atra pratiSvevaMvidhaH pAThaH- vA saMNiviTThANa vA NimaMtemANANa vA khe. jaimU0 sN0| vA gacchaMtANa vA saMNiviTThANa vA asaMNiviTThANa vA NimaMtemANANa vA khN0| vA gacchaMtANa vA saMNiviTrANa vA NimaMtemANANa vA khaM0 khe0 jaima0 saM0 vinaa| eSa ca pATho vRtti Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe sU0 347gacchaMtANa vA saMNiviTThANa vA NimaMtemANANa vA aNimaMtemANANa vA asaNaM vA 4 lAbhe saMte No pddigaahejii| [347. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikSuNIe vA sAmaggiyaM / ] // piNDaiSaNAdhyayanasya tRtIya uddezakaH samAptaH // [cauttho uddesao] 348. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejjA, maMsAdiyaM vA macchAdiyaM vA maMsakhalaM vA macchakhalaM vA AheNaM vA paheNaM vA hiMgolaM vA kRtApi svIkRtaH pratIyate, tathAhi- "teSAM ca gRhAntarbahirvA sthitAnA 'gacchatA' pathi vahatAM, 'saMniviSTAnAm ' AvAsitAnAM nimantrayatAmanimantrayatAM vA'zanAdi sati lAme na pratigRhNIyAt " - shii| cUrNistvatredazI vartate- "aMto aMto nagarAdINaM, bAhiM NiggamaNiggatANaM, saMNiviTThANaM ThiyANaM, itaresiM gacchaMtANaM, maMgalatthaM pAsaMDANaM sAhUNaM vA dijA, NimaMteMti sayameva, maNima0 dukkassa dejA, detANaM sayameva, adetANaM aNNo dijA, asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA lAbhe saMte No pddigaahijjaa|....."etN khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA saamggiyN| tRtIyA piMDesaNA prismaaptaa|" cuu0| atra cUrNyanusAreNa 'aMto vA bAhiM vA saMNiviTThANaM vA asaMNiviTThANaM vA NimaMtemANANaM vA aNimaMtemANANaM vA detANaM vA adeMtANaM vA asaNaM vA"ityapi sUtrapAThaH syAditi bhAti // 1. jjAsi tti bemi he 1, 2, 3. lA0 // 2. ayaM pAThacUrNAveva dRzyate, tathApi pUrvAparAnusandhAnena ayaM pATho'tra samIcInaH prtibhaati| dRzyatAmuparitanaM TippaNam , tathA dRzyatAM sU0 334 // 3. macchakhalaM vA nAsti khemU0 jai0| "je bhikkhU maMsAdiyaM vA macchAdiyaM vA maMsakhalaM vA macchakhalaM vA AheNaM vA paheNaM vA hiMgolaM vA sammelaM vA annayaraM vA tahappagAraM virUvarUvaM hIramANaM pehAe" iti nizIthasUtre ekAdazoddezake, atra cUrNiH-"je bhikkhU maMsAdiyA(yaM) vA ityAdi / jammi pagaraNe maMsaM AdIe dijati pacchA odaNAdi taM maMsAdI bhannati, maMsANa vA gacchaMtA AdAveva pagaraNaM kareMti taM vA maMsAdI, ANiesu maMsesu AdAveva jaNavayassa maMsapagaraNaM kareMti pacchA sayaM paribhuMjaMti taM vA maMsAdI bhannati / evaM macchAdiyaM pi vattavvaM / maMsakhalaM jattha maMsANi sosijati / evaM macchakhalaM pi| jamannagihAto ANijati taM AheNaM / jamannagihaM nijjati taM paTeNagaM / adhavA jaM vadhagharAto varagharaM nijati taM AheNaM, jaM varagharAto vadhagharaM nijati taM paheNagaM / adhavA varavadhUNa jaM AbhavvaM paropparaM nijati taM savvaM AheNagaM, jamannato nijjati taM paheNagaM / savvANamAdiyANa jaM hijjai nijjai tti taM hiMgolaM, adhavA jaM mayabhattaM karadugAdiyaM taM hiNgolN| vivAhabhattaM sammelaM, adhavA sammelo goTThI, tIe bhattaM sammelaM bhaNNati / ahavA kammAraMbhesu lhAsigA je te sammelA, tesiM jaM bhattaM taM sammelaM / gihAto ujANAdisa hIrataM nIyamAnamityarthaH / pehA prekSya" iti nizIthacUrNau // 4. aheNaM khe0 / 'maheNaM' 'AheNaM' cU0 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 349] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe cauttho uddeso| 117 saMmelaM vA hIramANaM pehAe, aMtarA se maggA bahupANA baTuMbIyA bahuhariyA bahuosA bahuudayA bahuuttiMga-paNaga-dagamaTTiya-makkaDAsaMtANagA, bahave tattha samaNa-mAhaNaatihi-kivaNa-vaNImagA uvAgatA uvAgamissaMti, aMccAiNNA vittI, No paNNassa NikkhamaNa-pavesAe, No paNNassa vAyaNa-pucchaNa-pariyaTTaNA-'Nuppeha-dhammANuyogaciMtAe / se evaM NacA tahappagAraM puresaMkhaDiM vA pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDiM 5 saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhAreja gamaNAe / se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejA maMsAdiyaM vA jAva saMmelaM vA hIramANaM pehAe aMtarA se maggA appaMDA jAva saMtANagA, No jattha bahave samaNa-mohaNa jAva uvAgamissaMti, appAiNNA vittI, paNNassa NikkhamaNa-pavesAe, paNNassa vaaynn-pucchnn-priyttttnnaa-'nnuppeh-dhmmaannuyogciNtaae| sevaMNacA tahappagAraM 10 puresaMkhaDiM vA pacchAsaMkhaDiM vA 'saMkharDi saMkhaDipaDiyAe abhisaMdhAreja gmnnaae| 349. se bhikkhU vA 2 gAhAvati jAva pavisittukAme se jaM puNa jANejA, "khIriNIo gAvIo khIrijamANIo pahAe, asaNaM vA 4 uvakkhaDijjamANaM pahAra, purA appjuuNhite| sevaM NaccA No gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe Nikkhameja vA paviseja vaa| se tamAyAe egaMtamavakkamejA, egaMtamavakkamittA aNAvAyamasaMloe cidvejaa| aha puMNa evaM jANejA, khIriNIo gAvIo khIriyAo pehAe, asaNaM vA 4 1.degbItA khe0 jai0 // 2. degussA khe0 jai0 / 3. mAhaNA he 1, 2. saM0 lA0 / "bahave samaNamAhaNA uvAgatA uvAgamissaMti" cU0 // 4. kiviNadeg khe0 he 1, 2. laa0|| 5. uvagatA khe0 jaimU0 khN0| uvAgayA uvAgamissaMti vA he 2 // 6. tatthAiNNA khemU0 jaimU0 cU0 vinaa| "atyathai AiNNA acAiNNA" cuu0| "tatrAkIrNA" zI0 // 7. ppehadhammA khe. jai0 saM0 kha0he 1 vinaa| "nApi prAjJasya..."nuprekSAdharmAnuyogacintAyai vRttiH kalpate" shii0|| 8. sevaM khe. jaimU0 / "se evaM NaJcA" cuu0|| 9. saMkhaDiM nAsti i0 / dRzyatA sU0 338, 340 // 10. vA macchAdiyaM vA jAva khN0|| 11. "eyAsu ceva appapANAdisu appAiNNAsu" cU0 / "alpaprANA alpabIjA alpaharitA ityAdivyatyayena pUrvavadAlApakaH" shii0| evaM cUrNi-vRttyanusAreNa appapANA iti pATho'tra syAditi bhaati|| 12. degmAhaNA he 1, 3. laa0| mAhaNA uvAgatA bhavissaMti i0 he 2 // 13. ppehAe dhammA jai0 sN0| degppehaa| dhammA. khe0| dRzyatA sU0 348 Ti. 7 // 14. sevaM jaccA nAsti khe0 jai0|| 15. saMkhaDiM nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 / dRzyatAM pR0 110 Ti0 6, sU0 338, 340 // 16. 'tukAme khaM0 vinA // 17. khIriNiyAmao khe0 jai0 saM0 khaM0 i0||18.degmaannii pe0 sN0|| 19. "uvakkhaDijamANe saMjataTThAe" cU0 / "upasaMskriyamANam" shii0|| 20. yUhito khe. jai0 sN0|| 21. puNevaM saM0 jai0 he 1, 3 // 22. vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA uva sN0|| .. 25 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutta bIe suyakhaMdhe [sU0 350uvakkhaDitaM pehAe, purA pNjuuhite| sevaM NacA tato saMjayAmeva gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe Nikkhameja vA paviseja vaa| 350. bhikkhAgA NAmege evamAhaMsu sa~mANA vA vasamANA vA gAmANugAma dUijjamANe-khuDDAe khalu ayaM gAme, saMNiruddhAe, No mahAlae, se haMtA bhayaMtAro 5 bAhiragANi gAmANi 'bhikkhAyariyAe vayaha / saMti tatthegatiyassa bhikkhussa puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA parivasaMti, taMjahA-gAhAvatI vA gAhAvatiNIo vA gAhAvatiputtA vA gAhAvatidhUtAo vA gAhAvatisuNhAo vA dhAtIo vA dAsA vA dAsIo vA kammakarA vA kammakarIo vaa| tahappagArAI kulAI puresaMthuyANi vA pacchAsaMthuyANi vA puvvAmeva bhikkhAyariyAe aNupavisissAmi, aviyAittha labhissAmi piMDaM vA loyaM vA khIraM vA dahiM vA NavaNItaM vA ghayaM vA gulaM vA telaM vA mahuM vA majaM vA maMsaM vA saMkuliM phANitaM vA e'yaM vA 1. eyUhite khe0 0 / ejU hudhie saM0 / ejUdhite khaM0 // 2. se evaM he 1, 2 // 3. sa(sAkhemU0)mANe vA vasamANe vA khemU0 jai0 he 1, 2, 3. i0 / atra cUrNyanusAreNa sAmANAM vA vasamANA vA gAmANugAmaM dUijjamANA iti pAThaH pratIyate, vRttyanusAreNa tu samANA vA vasamANA vA gAmANugAmaM dUijamANe iti bhaati| "bhikkhaNasIlA bhikkhAgA nAmagrahaNA dvvbhikkhaagaa| ege, Na savve / evamavadhAraNe / AhaMsu bruvAM / sAmANA vuDavAsI, vasamANA NavakappavihArI, dUtijamANA [mA] sakappaM caumAsakappaM vA kAuM saMkamamANA kahiMci gAme ThitA uDubaddhe ahavA hiNddmaannaa| mAiTThANeNa mA amhaM khettasAro bhavatu tti pAhuNae Agate 2 bhaNaMti- khuDDAe khalu ayaM" cU0 / "bhikSaNazIlA bhikSukA nAmaike sAdhavaH kecanaivamuktavantaH, kimbhUtAste ityAha - 'samAnAH' iti jaMghAbalaparikSINatayaikasminneva kSetre tiSThantaH, tathA 'vasamAnAH' mAsakalpavihAriNaH, ta evaMbhUtAH prAghUrNakAn samAyAtAn grAmAnugrAma dUyamAnAn - gacchata evamU cuH-yathA kSullako'yaM grAmo'.." shii| "je bhikkhU sA(sa-pra0)mANe vA vasamANe vA gAmANugAma vA dUtijamANe puresaMthuyANi vA pacchAsaMthuyANi vA kulAI puvAmeva bhikkhAyariyAe aNupavisati," iti nizIthasUtre dvitIyoddezake, asya cUNiH-"je bhikkhU samANe ityaadi| bhikkhU pUrvavat / 'sAmANo' nAma samadhInaH apravasitaH, ko so ? vuDDo vaasH| 'vasamANo' udubaddhite aTThamAse vAsAvAsaM ca navamaM, evaM navavihaM vihAraM viharaMto vasamANo bhaNNati / anu pacchAbhAve, gAmAto anno gAmo aNuggAmo, dosu vAsesu sisira-gimhesu vA rIijjati ti dUijati" iti nizIthacUrNau // 4. bhikkhApaDiyAe khe0 10 // 5. putto khe0 jai0 sN0|| 6. bhaviyA ittha he 2 / avima ittha he 3 / "tyadAdyavyayAt tatsvarasya luk " [si0 8 / 1 / 40] iti sUtreNa 'aviyAI ittha' ityasya sthAne 'aviyAIttha' iti bhavediti dhyeyam // 7. ssAmI khe0 jai0 saM0 khaM0 // 8. "luttarasaM loyagaM, vaNNAdiapetaM asobhaNamityarthaH" cU0 / "loyamitIndriyAnukUlaM rasAyupetamucyate" shii0|| 9. saGkuliM i0 cU0 / saMkuliyA lA. he 1 / tulanA dazava0 5 / 1 / 102 / gurjarabhASAyAM "talasAMkaLI' iti prasiddhaH prayogaH // 10. "pUvao ullaM khajagaM" cU0 / lipyanusAreNAtra 'pU' 'pUrva' veti pATho'pi bhavet // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe paMcamo uddeso| 119 'sihariNiM vA, taM puvvAmeva bhocA picA paDiggahaM ca saMlihiya saMmajjiya tato pacchA bhikkhUhiM saddhiM gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe pavisissAmi vA NikkhamissAmi vaa| mAiTThANaM sNphaase| No evaM karejjA / se tattha bhikvahiM saddhiM kAleNa aNupavisittA taitthitarAtiyarehiM kulehi sA~mudANiyaM esitaM vesitaM piMDavAtaM paDigAhettA AhAraM AhArejjA / 351. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiya / // prathamasya caturthoddezakaH samAptaH // [paMcamo uddesao] 352. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANennA, aggapiMDaM ukkhippamANaM pehAe, aMggapiMDaM NikkhippamANaM pehAe, aggapiMDa hIramANaM 10 pehAe, aMggapiMDaM paribhAijamANaM pehAe, aggapiMDaM paribhujamANaM pehAe, aggapiMDaM paridRvijamANaM pehAe, purA asiNAdi vA avahArAdi vA, purA jattha'NNe samaNamahiNa-atihi-kivaNa-vaNImagA khaddhaM khaddhaM uvasaMkamaMti, se haMtA ahamavi saiddhaM 2 uvasaMkamAmi / mAiTThANaM saMphAse / No evaM krejaa| 353. se bhikkhU vA 2 jAva samANe aMtarA se vappANi vA phalihANi vA 15 1. sihiriNa cU0 // 2. piJcA nAsti khe0 jaimU0 saM0 khaM0 / "taM bhoccA pacchA sAhuNo hiMDAveti" cU0 / "tallabdhaM pUrvameva bhuktvA peyaM ca pItvA" zI0 // 3. ca nAsti he 1, 2, 3. i0 // 1. saddhaM saM0 i0 // 5. Na evaM khe0 jai0|| 6. tatthitarAtirehiM saM0 kha0 / tasthitaretarehiM he 1, 2, 3 / dRzyatAM sU0 341 // 7. samuhe 1, 2, 3. i0 / dRzyatAM sU0 341 // 8. evaM he 1, 2, 3. lA0 kha0 / dRzyatAM sU0 334 // 9. samAptaH nAsti he 1, 3 vinA // 10. bhaggapiMDaM nAsti he 1, 2, 3. lA0 i0|| 11. aggapiMDaM paribhAijamANaM pehAe nAsti saM0 laa0|| 12. bhuMjamANaM he 2, 3 // 13. asi(sa he 3)NAdi vA avahArAti vA he 1, 2. 3. lA0 i0| "purA asaNAdI vA tattheva bhujaMti jahA boDiyasarakkhA, avaharati NAma ukkaDDati" cU0 / "purA''azitavantaH, tathA pUrvamapahRtavantaH" zI0 // 14. degmAhaNA ati saM0 / mAhaNAti khaM0 // 15. khaddhaM uva khe0 jai0 he 1, 2, 3 / "khaddhaM khalu NAma bahave uvasaMkamaMti turiyaM ca, tattha bhikkhU vi taheva" cU0 / "zramaNAdayaH khaddhaM khaddhaM ti tvaritaM tvaritamupasaMkrAmanti, sa bhikSuH.... 'Alocayet , yathA-hanta...." ahamapi tvaritamupasaMkramAmi" shii0|| 16. dRzyatAM sU0 673 / tulnaa-dshvai05|2|7, 9 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 353pAgArANi vA toraNANi vA aggalANi vA aggalapAsagANi vA, sati parakkame saMjayAmeva parakamejA, No ujjuyaM gacchejjA / kevalI bUyA-AyANametaM / se tattha parakkamamANe peyaleja vA paMvaDeja vA, se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA tattha se kAe uccAreNa vA pAsavaNeNa vA kheleNa 5 vA siMghANaeNa vA vaMteNa vA pitteNa vA pUeNa vA sukkeNa vA soNieNa vA uvalitte siyaa| tahappagAraM kAyaM No aNaMtarahiyAe puDhavIe, No sasaNiddhAe 1. payaleja vA pakkhaleja vA pavaDeja vA he 1 / "pracalet kampet praskhaledvA, tathA prapatedvA" zI0 // 2. payaDeja khe0 jai0 saM0 kha0 i0 / dRzyatAM dazavai0 5 / 1 / 5 // 3. siMghANeNa saM0 / " siGghAnakena" shii0||4. "aNaMtarahitA nAma, tiro aMtardhAne, na aMtarahitA, sacetaNA ityarthaH, sacetaNA, ahavA No aNaMtehiM rahitA ityarthaH / itthatthaM (accatthaM ?) na dIsati / sasaNiddhA, ghaDao[s]ttha pANiyabharito palhatthato, vAsaM vA paDiyamettayaM / sasarakkhA sacittA mahitA tahiM paDati yA sagaDamAdiNA NijamANI kuMbhakArAdiNA lavaNaM vaa| cittamaMtA silA silA eva scittaa| lelU maTTitAuMDao sacitto ceva / kolo nAma ghuNo, tassa AvAsaM karTa, anne vA dArue jIvapatihite haritAdINaM uvariM uddehigaNe vA sacitte vaa| saaMDe sapANe punvbhnnitaa| majjati ekkasiM / pamajjati puNo puNo" cuu0| "aMtararahitA'NaMtara IsiM ullA u hoti sasaNiddhA / raNNaraeNa vibhinnA phAsugapuDhavI tu sasarakkhA // 4258 // aMtaraNaM vyavadhAnaM, teNa rahitA niraMtarA ityarthaH / adhavA puDhavI aNaMtabhAveNa rahitA asaMkhyeyajIvikA, pajjantaM paDucca saMkhyeyA vi| adhavA jIe puDhavIe aMtA jIvehiM rahiyA sA puDhavI aMtarahiyA, Na aMtarahitA aNaMtarahitA, sarvA sacetanA, na mizrA ityrthH| Isi ullA sasaNiddhA / sayaM puDhavI acittA sacitteNa AraNNaraeNa vitibhinnA ssrkkhaa| cittaM jIvo bhaNito teNa saha gayA tu hoti snycittaa| pAsANasilA ruMdA lelU puNa maTTiyAleTU // 4259 // saceyaNA ruMdA mahAsilA, sacitto vA lelU le?o| kolA u dhuNA tesiM AvAso tappatiTTiyaM daaruN| aMDA tu mudiMgAdI pANaggahaNe tasA cauro // 4260 // bIyaM tu apparUDhaM tadeva rUDhaM tu hoti hritaadii| kIDaganagaruttiMgo saaMkura niraMkuro pnno|| 4261 // kolA ghuNA, tesiM aavaasdaarue| dArue vA jIvapatihie, sapANe vA dArue puDhavIe vaa| evaM sabIe dArue puDhavIe vaa| aNaMkuriyaM bIyaM, taM ceva aMkurunbhiNNaM haritaM / kIDiyaNagarago uttiMgo phuragaddabho vA / paNago paMcavaNNo saMkuro aNaMkuro vaa| osA treho| aMDagA muiNgaadigaa| dagamaTTiyA cikkhalo sacitto mIso vaa| makaDasaMtANo puNa lUtApuDato u hoi apphuddito| saMkamaNaM tasseva upivIligAdINi aNNesi // 4262 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe paMcamo uddeso| 121 puDhavIe, No sasarakkhAe puDhavIe, No cittamaMtAe silAe, No cittamaMtAe lelUe, kolAvAsaMsi vA dArue jIvapatihite saaMDe sapANe jAva saMtANae No (1) Amajeja vA, No (1) pamajjeja vA, saMliheja vA Niliheja vA uvvaleja vA uvvaTTeja vA AtAveja vA payAveja vaa| se puvvAmeva appasasarakkhaM taiNaM vA pattaM vA kaTuM vA sakkaraM vA jAejjA, jAittA 5 se tamAyAe egaMtamavakkamejA, 2 [ttA] ahe jhAmathaMDilaMsi vA jAva aNNataraMsi vA tahappagAraMsi paDilehiya 2 pamanjiya 2 tato saMjayAmeva Amajeja vA jAva payAveja vaa| 354. se bhikkhU vA 2 jAva paviDhe samANe se jaM puNa jANejA goNaM viyAlaM paMDipahe pahAe, mahisaM viyAlaM paMDipahe pehAe, evaM maNussaM AsaM hatthiM 10 sIhaM vagdhaM "vigaM dIviyaM acchaM taracchaM parisaraM siyAlaM birAlaM suNayaM kolasuNayaM kokaMtiyaM cittAcellaDayaM viyAlaM paDipahe pehAe sati parakkame saMjayAmeva parakkamejA, No ujjuyaM gcchejaa| ___ koliyapuDaga aphuDiyaM saMtANago, tasseva phuDiyassa gamaNakAle saMkamaNaM bhnnnnti| ahavA saMtANagasaMkamaNaM pipIlikA-makoDagAdINaM bhnnnnti|" iti nizIthacUrNau trayodazoddezake pR. 376-77 // 1. dAruve khe0 jai0 saM0 i0 / dAruNe khaM0 // 2. saMtANAe khe0 jai0 / sasaMtANAe khaM0 / " yAvat sasantAnake" zI0 // 3. atredaM bodhyam - No aNaMtarahiyAe puDhavIe ityAdau 'No'zabdasya upAttatvAt punaratra 'No'zabdopAdAnaM nirarthakaM bhAti, saMliheja vA ityAdAvapi 'No'padaM kvacidapi na dRzyate, ataH 'No' padaM mule lekhakapramAdenAyAtamiti spaSTaM prtiiyte| evamagre'pi / ataH saMtANae Amajjeja vA pamajjejja vA iti pAThaH samIcInaH prtiiyte| dRzyatAM Ti0 1, sU0 371, 575, 612, 653 // 4. No nAsti khaM0 laa0|| 5. nilideg sN0| Nilliheja vA nAsti he 2. i0 / "na saMlikhet [na vilikhet-mu0] nodvartanAdinodvalet" shii0|| 6. pAyA khe. jai0 khN0|| 7. taNaM vA nAsti sN0|| 8. tulanA-dazavai0 5 / 1 / 12 / "maNussaM(ssa pra0)viAlo NAma gahillamattao, gahilao raNapisAiyAgahito vA, sesA goNAdi mAragA alakkaitA vA" cuu0| agre tRtIyAdhyayane tRtIyoddeze'pi 'maNussaviyAla'padaM cUrNI prathamaM dRzyate / ato 'goNaM viyAlaM' ityasya sthAne 'maNussaM viyAlaM' iti padaM cUrNyanusAreNAdyaM padaM bhAti // 9. paDippahaM khaM0 lA0 i0 he 1, 2 / "panthAnaM prati pratipathaM(thaH-zIkhaM0 2 vinA), tasmin sthitam" shii0|| 10. paDipahaM i0|| 11. mAhe 1, 2,3. i0 // 12. varga khe0 jai0 he 1, 2 / vegaM khaM0 he 3 / "varga ti vRkam" zIjai0 zIkhaM0 1 // 13. cilladeg saM0 vinA / "cittAcellaDayaM ti AraNyako jIvavizeSaH, tamiti" zI0 / dRzyatAM sU0 515 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 355355. se bhikkhU vA 2 jAva samANe aMtarA se ovAe vA khANuM vA kaMTae vA ghasI vA bhilugA vA visame vA vijale vA pariyAvajjejjA / sati parakkame saMjayAmeva [parakkamejA], No ujjuyaM gcchejaa| 356. se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulassa duvArabAhaM kaMTagaboMdiyAe paDi5 pihitaM pehAe tesiM puvAmeva uggahaM aMNaguNNaviya apaDilehiya appamanjiya No avaMguNeja vA pavisejja vA Nikkhamejja vaa| tesiM puvAmeva uggahaM aNuNNaviya paDilehiya pamajjiya tato saMjayAmeva avaMguNeja vA paviseja vA Nikkhameja vaa| 357. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA, samaNaM vA mAhaNaM vA gAmapiMDolagaM vA atihiM vA puvvapaviTTha pehAe No tesiM saMloe 10 sapaDiduvAre cittejaa| * kevalI bUyA-AyANametaM / purA pehA etassaTTAe paro asaNaM vA 4 AhaTTa dlejjaa| aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA esa patiNNA, esa hetU, esa uvaese-jaM No tesiM saMloe sapaDiduvAre ciTThijjA / * se tamAdAe egaMtamavakkamejjA, 2 [ttA] aNAvAyamasaMloe cidvejjA / se se / paro aNAvAtamasaMloe ciTThamANassa asaNaM vA 4 Aha? dalaejjA, se sevaM vadejA-AusaMto samaNA ! ime bhe asaNe vA 4 savvajaNAe 'NisaTTe, taM bhuMjaha va NaM paribhAeha va NaM / taM cegatio paDigAhettA tusiNIo uvehejA-aviyAI aiyaM mamAmeva siyaa| maoNiTThANaM saMphAse / No evaM krejaa| 1. uvAe i0 / uvAo khe0 jai0 he 1, 2 / uvavAo he 3 / "khuTujAi khA(uvA ?)yaMti asminniti uvAtaM" cuu0| "avapAto gartaH" zI0 / tulanA-dazavai0 5 / 1 / 4 / "aho pataNaM maovAto khaDDA-kUva-jhiriMDAtI" daza0 cU0 5 / 1 / 4 // 2. "duvAravAhA aggadAraM" cU0 / "duvArabAhaM ti dvArabhAgaH tam" zI0 / dRzyatAM sU0 360 // 3. aNuNNaviya khe0 jai0|| 1. avagu he 1 saM0 // 5. ** etadantargataH pATho nAsti khaM0 he 1, 2, 3. i0 lA0 zI0 / cUrNau tu vyAkhyAto'yaM pAThaH // 6. dRzyatAM sU0 391 // 7. punvovati(ha saM0)8 cU0 vinaa| dRzyatAM sU0 363 Ti0 13 / "puvo[va] diTThA e[sa] pahaNNA pratijJA heturupadezaH bhagavatA(to) jaM No saMloe." cU0 // 8. se ya se va khe0 jaimU0 khaM0 / se ya(yaM he 1, 2, 3) va i0 lA0 he 1, 2, 3 / sevaM va jaisN0| "prayacchaMzcaitad brUyAt" zI0 // 9. NisiTe khe0 jai0|| 10,12. va nAsti saM0 / vA jai0|| 11. pariyAbhAedha khe0 jai0| pari(Di saM0). yAbhAeha khaM0 sN0|| 13. evaM khaM0 saM0 vinaa| "mamaivAyamekasya dattaH, api cAyamalpatvAda mamaivaikasya syAta" shii0|| 14. mamameva i0 khe0 saM0 vinaa|| 15. evaM mAiTTANaM he 1, 2, 3. lA0 ji| "evaM ca mAtRsthAnaM saMspRzet" shii0|| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 359] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe chaTTho uddeso| 123 se ttamAyAe tattha gacchejA, 2 [ttA] se puvAmeva AloejjA AusaMto samaNA / ime bhe asaNe vA 4 savvajaNAe NisaTTe, taM bhuMjaha va NaM pariyAbhAeha va NaM / se mevaM vadaMtaM paro vadejA-AusaMto smnnaa| tumaM ceva NaM paribhAehi / se tattha paribhAemANe No appaNo khaddhaM 2 DAyaM 2 UsaDhaM 2 rasiyaM 2 maNuNNaM 2 NiddhaM 2 lukkhaM 2 / se tattha amucchite agiddhe agaDhie 5 aNajjhovavaNNe bahusamameva paribhAejjA / se NaM paribhAemANaM paro vadejA-AusaMto samaNA! mA NaM tumaM paribhAehi, savve vegatiyA bhokkhAmo vA pAhAmo vA / se tattha bhuMjamANe No appaNo khaddhaM khaddhaM jAva lukkhaM / se tattha amucchie 4 bahusamameva bhuMjeja vA pAeja vA / se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA, samaNaM vA mAhaNaM vA 10 gAmapiMDolagaM vA atihiM vA puvvapaviTTha pehAe No te uvAtikamma paviseja vA obhAseja vaa| se tamAyAe egaMtamavakkamajjA, 2 [tA] aNAvAyamasaMloe cidvejjA / aha puNevaM jANejjA paDisehie va diNNe vA, tao tammi 'NivaTTite saMjayAmeva paviseja vA obhAseja vaa| 358. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / ||"pinnddaissnnaadhyynsy paJcamaH // [chaTTho uddesao] 359. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA, rasesiNo bahave pANA ghAsesaNAe saMthaDe saMNivatie pehAe, taMjahA - kukkuDajItiyaM vA 1. idaM 'vaNaM' nAsti he 1, 2, 3. i0 lA0 / vANaM saM0, evmgr'pi|| 2. NAmevaM saM0 / NevaM saM0 khesaM0 vinaa| "se athainaM sAdhumevaM bruvANaM kazcicchramaNAdirevaM brUyAt" zI0 // 3. UsaDaM khe0 jai0 i0| "UsaDhaM ti ucchritaM varNAdiguNopetam" shii0| tulanA-dazavai0 5 / 2 / 25 // 4. sama eva khai0 jai0 // 5. priyaabhaaejaa| se NaM pariyAmA khai0 jai0 / paribhAejA se NaM pabhA i0 // 6. vegamo ThiyA bhokkhAmo he 2 / "ekatra vyavasthitA vayam" shii| "ekatra sthitA vayam" zIkhaM0 1 // 7. pIija jaisaM0 / pieja he 1, 2, 3. laa0|| 8. se yamA khai. jai0 sN0|| 9. khaM0 vinA-NiyaTTite khai0 jai0 saM0 lA 1 / niyattie tao saMjayA he 1, 2, 3. i0 / tulanA-dazavai0 5 / 2 / 13 / "tatastasmin 'nivRtte' gRhAnnirgate sati tataH saMyataH eva pravizedavabhASeta veti" shii0|| 10. evaM he 1, 2,3 / "evaM ca tasya" zI0 / "evaM khalu" cU0 / dRzyatAM sU0 334 // 11. prathamasya paJcamoddezakaH samAptaH he 1, 2, 3.i0 laa0|| 12 jAtIyaM cuu0|| Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 360sUyarajAtiyaM vA, aggapiMDaMsi vA vAyasA saMthaDA saMNivatiyA pehAe, sati parakkame saMjayA No ujjuyaM gcchejjaa| 360. se bhikkhU vA 2 jAva samANe No gAhAvatikulassa duvArasahiM avalaMbiya 2 ciTThejA, No gAhAvatikulassa dagachaDDaNamettae ciTThejA, No gAhA5 vatikulassa caMdaNiuyae ciTThejA, No gAhAvatikulassa asiNANassa vA vaccassa vA saMloe saMpaDiduvAre ciTThajjA, No gAhAvatikulassa AloyaM vA thiggalaM vA saMdhi vA dagabhavaNaM vA bAhAo pagijjhiya 2 aMguliyAe vA~ uddisiya 2 oNamiya 2 uNNamiya 2 NijjhAejjA / No gAhAvatiM aMguliyAe~ uddisiya 2 jAejjA, No gAhAvatiM aMguliyAe cAliya 2 jAejA, No gAhAvatiM aMguliyAe tanjiya 2 jAejA, No gAhAvatiM aMguliyAe ukkhulaMpiya 2 jAejjA, No gAhAvatiM vaMdiya 2 jAejjA, "No va NaM pharusaM vdejaa| ___ aha tattha "kaMci bhuMjamANaM pehAe "taMjahA-gAhAvatiM vA jAva kammakAra vA se puvAmeva AloenjA- Au~so ti vA bhaiNI ti vA dAhisi me etto aNNataraM bhoyaNajAtaM 1 se sevaM vadaMtassa paro hatthaM vA mattaM vA davviM vA bhAyaNaM 15 vA sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoeja vaa| se puvAmeva AloejA- Au~so ti vA bhagiNI ti vA mA etaM tuma hatthaM vA mattaM 1. saMjae saM0 / yadyapi saMjayAmeva parakkamejA iti pAThaH pUrvAMparasUtreSu dRzyate, [dRzyatAM sU0 353, 354, 355], tathApi atra zI0 madhye "sati parAkrame anyasmin mArgAntare 'saMyataH' samyagupayuktaH saMyatAmantraNaM vA, RjuH tadabhimukhaM na gacchet" iti vRttidarzanAt saMjayA iti pATho'tra mule Ahata iti dhyeym|| 2. degbAhaM khaM0 / "duvArabAdhA duvArapiMDo" cU0 khaM0 / cUrNyanusAreNa pUrvAparAnusandhAnena ca duvArabAhaM iti pATho'tra zobhano bhaati| dRzyatA sU0 356 / "dvArazAkhAm" zI0 // 3. "avalaMbaNaM avatthaMbhaNaM kAeNa vA hattheNa vA duvvalakuTTi uddehipkkhhite| phalahitaM phaliho ceva, dAraM uttarataro, kavADa(?)toraNesu ete ceva dosaa| dagachaDaNagaM jattha pANiyaM chaDDijati / caMdaNiudagaM jahiM uciTThabhAyaNAdI dhuvvNti|" cU0 / cUrNyanusAreNAtra sUtre kazcit pAThabhedaH pratibhAti // 4. siNANassa jaisaM0 hesaM0 2 / "A(a)siNANaM jahiM vhAyaMti" cU0 / "tathA snAna-varcaHsaMloke tatpratidvAre vA na tiSThet" zI0 / tulanA-dazavai0 5 / 1 / 25 // 5. saMpa khe0 jai0|| 6. tulanA-dazavai0 5 / 1 / 15 // 7. vA nAsti he 2. i0|| 8. dege vA udeg khaM0 // 9. ukkhulupiya saM0 / ukkhalaMpiya khaM0 / "savvA(ddA ?)tIhiM ukuTuMThati (ukkhulupaMti ?) cullehiM" cU0 / "tathA kaNDUyanaM kRtvA" shii0|| 10. no vayaNaM jaisaM0 he 2. khN0| no ceva NaM i.| "naiva taM gRhapatiM paruSaM vadet" zI0 / tulanA-dazavai0 5 / 2 / 29 // 11. kiMci cuu0|| 12. taMjahA nAsti he 1, 2 // 13. degso tti vA bhaiNi tti vA khe0 jai0 / degso ti vA bhahaNIti vA khaM0 // 14. so tti(ti i0) vA bhagiNI [ti khaM0 he 3] vA khaM0 he 1, 2, 3. i0|| Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe chaTo uddeso| 125 daviM vA bhAyaNaM vA sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholehi vA vA paMdhovAhi vA, abhikaMkhasi me dAtuM emeva dalayAhi / se sevaM vadaMtassa paro hatthaM vA 4 sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholetA padhoittA AhaTTa dlejjaa| tahappagAreNaM purokammakateNaM hattheNa vA 4 asaNaM vA 4 aphAsuyaM aNesaNija jAva No pddigaahejaa| aha puNevaM jANejA No purekagmakategaM, udulennN| tahappagAreNaM udaulleNa hattheNa vA 4 asaNaM vA 4 aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| aha puNevaM jANejA-No udaulleNa, sasaNiddheNa / *sesaM taM ceva / evaM saMsarakkhe maTTiyA use hariyAle hiMgulue~ maNosilA aMjaNe loNe geruya vaNNiya seDiya soraTThiya piTTha kukkusa ukucha asaMsaTTeNa / aha puNevaM jANejA - No asaMsaDhe, sNsddhe| tahappagAreNa saMsaTeNa hattheNa vA 4 asaNaM vA 4 phaoNsuyaM jAva pddigaahejaa| < aMha puNa evaM jANejA-asaMsaddhe, "saMsaDhe / tahappagAreNa saMsadveNa hattheNa vA 4 asaNaM vA 4 phAsuyaM jAva pddigaahejaa| > 1. bhAyaNaM vA nAsti khe0 jaimU0 saM0 kha0 // 2. pahoehi i0 he 2 // 3. evameva he 1, 2. jai0 saM0 i0 vinA // 4. puNa eva he 1, 2, 3. jai0 i0 // 5. puNa evaM khe0 saM0 kha0 he 1 vinaa|| * se sevaM ceva khaM0 // 6. sasarakkhe udaulle sasaNiddhe maTTiyA saMmU0 khemU0 jai0 khaM0 he 1, 2, 3 / prAgeva udaulle sasaNiDhe iti padadvayasya vyAkhyAtatvAdatrAtidezo nAvazyakaH, vRttAvapi rajo'nantaraM mRttikAyA eva nirdeshH| ataH 'udaulle sasaNiddhe' iti padadvayarahitaH khesaM0 saMsaM0 i0 pAThaH zobhanaH pratIyate iti sa mUle'smAbhiH sthApita iti dhyeym| dRzyatAM nizI0 cU0 gA0 146-8; 1848-9 / vistareNa jijJAsubhirdazavaikAlikasUtrasya paJcame piNDaiSaNAdhyayane paJcame uddezake 32 taH 51 gAthAH saTippaNA vilokanIyAH // 7. deglae he 1, 3. i0|| 8. kukkusa ukuTTa khe0 / ku sakae ya ukkuTTa he 1, 2. jai0 i0 lA0 / kukusukkaTha saM0 he 3 // 9. bha nAsti khaM0 i0 vinaa|| 1.0 puNa evaM he 1, 2, 3 // 11. phAsuyaM vA jAva khe0 jaimU0 saM0 khN0|| 12. 12 etacihnAntargatamidaM sUtraM he 1. ji0 lA0 1 vinA'nyatra na dRzyate tathApi zI0vRttau kAsucit pratiSu vyAkhyAnaM dRSTvA tadanusAreNAsmAbhirmUle sthApitamiti vibhAvanIyam , zI0vRttau hi kAsucit pratiSu evaM * dRzyate-"ahetyAdi / atha punarasau bhikSarevaM jAnIyAta. tadyathA-udakAdinA'saMsRSTo hastAdistato gRhNIyAt, yadivA tathAprakAreNa dAtavyadravyajAtIyena saMsRSTo hastAdistena tathAprakAreNa hastAdinA dIyamAnamAhArAdikaM prAsukameSaNIyamiti kRtvA pratigRhNIyAditi" shii0| zIkhaM0 1 madhye tu samagro'pyayaM pATho na dRzyata iti dhyeya // 13. saMsaDhe nAsti he 1. ji0 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 361361. se bhikkhU vA 2 [jIva samANe] se jaM puNa jANejA-pihuyaM vA bahurayaM vA jAva cAulapalaMbaM vA assaMjae bhikkhupaDiyAe cittamaMtAe silAe jAva makkaDAsaMtANAe koTTisu vA koTeMti vA koTTissaMti vA upphaNiMsu vA 3 / tahappagAraM pihuyaM vA jAva cAulapalaM vA a~phAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 362. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA-bilaM vA loNaM ubbhiyaM vA loNaM assaMjae bhikkhupaDiyAe cittamaMtAe silAe jAva saMtAAe bhiMdisu vA bhiMdaMti vA bhiMdissaMti vA ruciMsu vA 3, bilaM vA loNaM ubhiyaM vA loNaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 363. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA-asaNaM vA 4 10 agaNiNikkhittaM, tahappagAraM asaNaM vA 4 aphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| kevalI bUyA- AyANametaM / assaMjae bhikkhupaDiyAe ussiMcamANe vA "nissiMcamANe vA AmajamANe vA pamajamANe vA utAremANe vA uyattamANe agaNijIve hiNsejaa| aha bhikkhUNaM puvovadiTThA esa patiNNA, esa hetU, esa kAraNaM, esuvadese- jaM tahappagAraM asaNaM vA 4 agaNiNikkhittaM aphAsuyaM 15 aNesaNijjaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 364. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // "piNDaiSaNAdhyayanasya SaSThoddezakaH samAptaH // 1. jAva samANe ji0 vinA naasti| "sa bhikSurbhikSAthai gRhapatikulaM praviSTaH san" zI0 // 2. makkaDA nAsti he 1 // 3. degNae jai0 he 2 vinaa| "cittamatyAM zilAyAM yAvad markaTasantAnopetAyAm" zI0 / dRzyatAM sU0 362 // 4. koTTesu he 1, 2. jai0 cuu0|| 5. he 1. i0 vinA-uphu0 saM0 kh0| upphu khe. he 2, 3. lA0 / upphi jai0| atra 'uphphaNiMsu vA 3' ityasya 'uphphaNiMsu vA upphaNaMti vA upphaNissaMti vA' ityartho jJeyaH // 6. pihuM vA khaM0 he 1, 2. i0 / pidhuM vA khe0 jai0|| 7. aphphA khe0 jai0|| 8. degNae khaM0 i0 / "pUrvoktavizeSaNaviziSTAyAM zilAyAm" zI0 / dRzyatA sU0 361 // 9. ruciMsu khe. jaimU0 saM0 kh0| "rucati vA" cU0 / "ruciMsu vatti piSTavantaH" shii| atra 'sAciMsu vA 3' ityasya 'ruciMsu vA rucaMti vA rucissaMti vA' ityartho jJeyaH // 10. nisiMca he 1, 3. i0 cU0 / "NisiMcati tahiM aNNaM chubhati" cuu0|| 11. otAre saM0 jai0| "uyatta. utAremANe vA agaNivirAhaNA" cU0 / "tathA'vatArayan , tathA pra(pari zIkhaM0 2, apa mu.)vartayan tirazcInaM kurvan" shii0|| 12. uyatte he 1, 2, 3 jai0 i0 laa0| uttaramANe khaM0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 13. esa kAraNaM nAsti khe0 saM0 / tulanA sU0 357 // 14. apaphA khe0 jai0|| 15. evaM khaM0 he 1, 2, 3. i0 / dRzyatAM sU0 334 // 16. prathamasya SaSTho' he 1, 2, 3. i0|| Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe sattamo uddeso| 127 [sattamo uddesao] 365. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA-asaNaM vA 4 khadhaMsi vA thaMbhaMsi vo maMcaMsi vA mAlaMsi vA pAsAdasi vA hammiyatalaMsi vA aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi aMtalikkhajAyaMsi uvaNikkhitte siyaa| tahappagAraM mAlohaDaM asaNaM vA 4 aphAsuyaM No pddigaahejaa| kevalI bUyA-AyANametaM / assaMjae "bhikkhupaDiyAe pIDhaM vA phalagaM vA NisseNiM vA udUhalaM vA avahaTTa ussaviya~ duhejA / se tattha DhuMhamANe payaleja SA paMvaDeja vA / se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA hatthaM vA pAdaM vA bAhu~ vA UruM vA udaraM vA sIsaM vA aNNataraM vA kAyaMsi iMdiyajAyaM lUseja vo, pANANi vA 4 abhihaNeja vA, vatteja vA, leseja vA, "saMghaseja vA, saMghaTTeja 10 vA, pariyAveja vA, kilAmeja vA, [uddaveja vA 1,] ThANAo ThANaM saMkAmeja vA, [jIviyAo vavaroveja vA 1] / taM tahappagAraM mAlohaDaM asaNaM vA 4 lAbhe saMte No pddigaahejaa| 366. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA - asaNaM vA 4 1. khaMbhaMsi vA saM0 / thaMbhaMsi vA nAsti i0 / "khaMdho pAgArao ahavA khaMdho, so tajAto atajjAto vA, a(ta)jAto aDavIe goulAdisu uvanikkhittaM hoja, atajAto ghare ceva pAhANakhaMdho vA, tajAto giriNagare, atajAto'nyatra" cU0 / "skandhe ardhaprAkAre stambhe vA zailadArumayAdau, tathA maJcake mAle vA" zI0 / cUAdyanusAreNa asaNaM vA 4 khaMdhasi vA maMcaMsi vA ityapi pAThaH syAditi vibhAvanIyam / dRzyatA sU0 419 / nizIthe'pi draSTavyam 13 // 11 // 2. vA phalihaMsi vA maMcaMsi he 2, 3. i0|| 3. raMsivA aMdeg khaM0 // 4. vA jAva bha khe0 jai0 // 5. bhikkhU he 3 vinA / tulanA-dazavai0 5 / 1 / 98 // 6. AhaDa he 2 zI0 / "AhRtya UrdhvaM vyavasthApyArohet" zI0 / "avahaTTa aNNato giNhittA aNNahi Thaveti / ussaviya uI ThavitaM" cU0 // 7. saM. jaimU0 vinA ya dahejA khe0 / degyaM dahejA khaM0 / ya AruhejjA jaisaM0 / ya rahejA he 1 / yaM karejA he 2 / yaM duruhejA he 3 / yaM duruheja vA i0 // 8. saM. jai0 vinA-duruhamANe khe0 / duruhamANe anyatra // 9. payaDeja khe0 jai0|| 10. vA bAhuM vA pAyaM vA sN0|| 11 bAhaM khe0 jai0he 3 lA 1 // 12. vA nAsti he 1,2,3. i0 // 13. 'vittAsija vA' pAThaH saMTi0 / vittaseja he 2 zI0 / vattAseja khesaM0 / "abhihayA vattiyA lesiyA saMghAiyA saMghaTTiyA pariyAviyA kilAmiyA uddaviyA ThANAo ThANaM saMkAmiyA jIviyAo vavaroviyA" iti Avazyake IryApathikIsUtre // 14. saMghAseja vA he 2, 3 // 15. ThANAmao [vA khaM0] ThANaM saMkAmejja, taM taha saM0 khaM0 / ThANAo vA ThANaM saMkAmeja / jaM vaha khe0 / ThANAmao ThANaM saMkAmeja vA / jaM taha jai0 i0 // 16. dRzyatAM sU0 419 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe [sU0 367koDigAto vA kolejAto vA assaMjae bhikkhupaDiyAe ukunjiya avaunjiya ohariya Aha1 dalaejjA / tahappagAraM asaNaM vA 4 maoNlohaDaM ti NacA lAbhe saMte No pddigaahejaa| 367. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA asaNaM vA 5 4 maTTiolittaM / tahappagAraM asaNaM vA 4 jAva lAbhe saMte No pddigaahejaa| kevalI bUyA-AyANameyaM / assaMjae bhikkhupaDiyAe maTTiolitaM asaNaM vA ubbhiMdamANe puDhavIkArya samAraMbhejA, ta~ha teu-vAu-vaNassati-tasakAyaM samAraMbhejA, puNaravi oliMpamANe pacchAkammaM krejaa| aha bhikkhUNaM puvvovadiTThI 4 "jeM tahappagAraM maiTTiolitaM asaNaM vA 4 aphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| _368. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jjaM puNa jANejjA asaNaM vA 4 puDhavikAyapatihitaM / tahappagAraM asaNaM vA 4 aphAsuyaM jAva No paDigAhejA / 1. kuDhigAmo saM0 / koTitAto khe0 jai0 khaM0 / koTiyAmo anytr| "koTigA [koTigA] eva" cU0 / " koSThikAtaH mRNmayakuzUlasaMsthAnAyAH" shii0|| 2. "kAlejao vaMsamao uvariM saMkuo mUDigaho bhUmIe vA khaNittu bhUmIgharagaM uvariM saMkaDaM heTThA vicchiNNaM aggiNA dahittA kajjati, tAhiM suciraM pi gohUmAdI dhaNNaM acchati" cU0 / "kolejAo tti adhovRttakhAtAkArAt" shii0|| 3. ukunjiya khaM0 vinaa| ukabjiya saM0 / okujiyA i0 / ukujiyA avaujiyA ohariyA khe0 0 / "kuMthA kuMjigA, ukka(ku-pra0)jiya avakunjiya avakujiya ohariya u(o-pra0)tAriya" cU0 / "koSThikAta ukujiya tti UrdhvakAyamunnamya tataH kubjIbhUya, tathA kolejAo avaujjiya tti adho'vanamya, tathA ohariya tti tirazcIno bhUtvA''hAramAhRtya dadyAt" zI0 / "purisapamANA hINAhiyA vA vi cikkhalamayI koTiyA bhavati / kolejo nAma dhaMsamao kaDavallo saTTaI vi bhaNNati, anne bhaNati uttttiyaa| uvarihuttakaraNaM ukkajita, uddhAe tiriyahuttakaraNaM avakujiyA vA, ohariya tti peDhiyamAdisu ArubhiGa otAreti / ahavA uccaM kujA ukkajiyA daMDAyataM tadvad gRNAti, kAyaM kubjaM kRtvA gRhNAti, oNamiya ityarthaH" iti nizIthacUrNI saptadazoddezake // 4. bho('dho) mAlohaDaM he 1, 2. i0 lA0 / mAlohaDaM ti NaccA nAsti khe0 jai0 saM0 kh0| "adhomAlAhRtamiti matvA" iti zI0madhye vRttikRtA vyAkhyAtatvAttu mUle'smAbhiH sthApitamiti dhyeyam // 5. vA 4 maTTiolitaM jAva he 1, 2, 3. i0|| 6. puDhavikAyaM khe0 0 / puDhavikkArya he 2, 3. i0|| 7. taha nAsti khe0 jai0 saM0 / AhaTTa dalaejA taha teu khN0| "tathA tejo-vAya-vanaspati-trasakAyaM samArameta" shii0|| 8. teuvAU khe0 jai0|| 9. ulippa he 1, 3. cU0 / olippa he 2. i0|| 10. kujjA he 1 // 11. dRzyatAM sU0 357, 363 // 12. taM vaha jai0 / taM jahadeg khe0 / jAva taM taha he 1 // 13. maTTiyovalittaM khe0 jai0|| 14. tahappagAraM nAsti khe0 jai0 saM0 i0|| Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 369] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe sattamo uddeso| 129 se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejjA asaNaM vA 4 AukAyapatidvitaM taha ceva / evaM agaNikAyatidvitaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| kevalI bUyAAyANameyaM / assaMjae bhikkhupaDiyAe agaNiM u~ssikkiya Nissikkiya ohariya Aha1 dlejaa| aha bhikkhUNaM puvovadiTThA 4 jAva No pddigaahejaa| se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA-asaNaM vA 4 acusiNaM 5 assaMjae bhikkhupaDiyAe sUveNa vA vihuvaNeNa tAliyaMTeNa vA patteNa vA sAhAe vA sAhAbhaMgeNa vA pehuNeNa vA pehuNahattheNa vA celeNa vA celakaNNeNa vA hattheNa vA muheNa vA phubheja vA vIejjA vaa| se puvAmeva AloejjA-Au~so ti vA bhagiNi tti vA mA etaM tumaM asaNaM vA 4 acusiNaM sUveNa vA jAva phumAhi vA vIyAhi vA, abhikaMkhasi me dAuM emeva dalayAhi / se sevaM vadaMtassa paro 10 sUveNa vA jAva vIittA AhaTTa dalaejjA, tahappagAraM asaNaM vA 4 aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| se bhikkhU vA 2 samANe se jaM puNa jANejA vaNassatikAyapatiTTitaM / taha-. ppagAraM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vaNassatikAyapatihitaM aphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| evaM tasakAe vi| 369. se bhikkha vA jAva samANe se jaM puNa pANagajAyaM jANejjA, taMjahA-usseimaM vA saMseimaM vA cAulodagaM vA aNNataraM vA tahappagAraM pANagajAtaM adhuNAdhotaM aNaMbilaM avvokataM apariNataM aviddhatthaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| aha puNevaM jANejA cirAdhotaM aMbilaM vakaMtaM pariNataM viddhatthaM phAsuyaM jAva pddigaahejaa| 1.jAva samANe nAsti he 3 vinA // 2. taha nAsti khe0 saM0 jaimU0 khN0|| 3. degpaiTTiyaM jAva No he 1, 2, 3 ji0|| 4. atra pratiSvIdRzAH pAThAH-ussikkiyA NissikkiyA he 1, 2,3 / ussikiya Nissikiya khe0 jai0 saM0 / ussaMkiya Nissikkiya khN0| ussikiya Nissikiya i0| "osa(ussa zIkhaM0 2)kkiya tti prajvAlya, tathA ohariya tti...... apakRtya(upahRtya-zIkhaM0 2)" shii0| "ussikkiya Nivvaviya, ohariya uttAretu" cuu0| atraidaM dhyeyam-NirisakiyA iti vRttau cUrNau vA na dRshyte| dRzyatAM dazavai0 5 / 1178-94 // 5. siNaM vA assaMjae khe0 jai0|| 6. sUpeNa khaM0 / suppeNa he, 1, 2, 3. i0 lA. evmgre'pi| "sUrpaNa vA" shii| "sUvaM suppaM, vidhuvaNaM vIyaNao" cuu0|| 7. hatthaeNa khe0|| 8. phUhe 3. i0 / evmgre'pi| phUmijA zIkhaM0 // 9. degso ti bhaiNIti khe0 0 vinaa|| 10. evaM he 1, 2. i0 / "maivaM kRthAH" shii0||11. tulnaa-dshvai05|1|106|| 12. bhabbokataM i0|"bhgvkNtN sceynnN"cuu0|| 13. puNa evaM khe0 jai0 kha0 vinA // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 370 - 370. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa pANagajAtaM jANejjA, taMjahA-tilodagaM vA tusodagaM vA javodagaM vA AyAmaM vA sovIraM vA suddhaviyarDa vA, aNNataraM vA tahappagAraM pANagajAtaM puvvAmeva AloejA-Au~so tti vA bhagiNi tti vA dAhisi me etto aNNataraM pANagajAtaM 1 se sevaM vedaMtaM paro vadejjA-AusaMto samaNA ! tumaM cevedaM pANagajAtaM paDiggaheNa vA u~ssiMciyANaM oyattiyANaM giNhAhi / tahappagAraM pANagajAtaM saMyaM vA geNhejjA, paro vA se dejA, phAsuyaM lAbhe saMte pddigaahejaa| 371. se bhikkhU vA jAva samANe se jaM puNa pANagaM jANejjA-aNaMtarahitAe puDhavIe jAva saMtANae uddhaTTa uddhaTTa Nikkhitte siyaa| assaMjate bhikkhupaDiyAe udaulleNa vA sasaNiddheNa vA sakasAeNa vA matteNa vA sItodaeNa vA saMbhoettA AhaDha dlejaa| tahappagAraM pANagajAyaM aphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 372. etaM khalu tassa bhikkhussa vA 2 sAmaggiyaM / // piNDaiSaNAdhyayanasya saptama uddezakaH samAptaH // [aTThamo uddesao] 373. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa pANagajAtaM jANejjA, taMjahA- aMbapANagaM vA aMbADagapANagaM vA kaviThThapANagaM vA mAtuluMgapANagaM vA muddiyApANagaM vA dAlimapANagaM vA khajUrapANagaM vA NAlierapANagaM vA karIrapANagaM vA kolapANagaM vA AmalagapANagaM vA ciMcApANagaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM 1. pANagajAtaM saaTThiyaM sakaNuyaM saibIyagaM assaMjae bhikkhupaDiyAe chanveNa vA dUseNa 1. degso ti vA bhagiNI ti vA khe0 jai0 vinA // 2. badaMtassa i0 // 3. uArsa khe0 jai0 / usiMciyANaM uvatti i0 / tulanA-dazavai0 5 / 1 / 88, 92 // 4. sayaM vA NaM ge he 2, 3. i0|| 5. oha nikkhitte he 2 / uha1 2 nikkhitte he 3 // 6. vA nAsti khe0 i0| "mAtreNa bhAjanena zItodakena vA saMbhoettA mizrayitvA" shii0|| 7. evaM cuu0| "etat tasya bhikSobhikSuNyA vA sAmagryam" shii0| dRzyatA sU0 334 // 8. "aMbapANagaM vetyAdi" zI0 // 9. mAtulaMgadeg khaM0 he 1, 2. cuu0| mAtuliMga saM0 i0 / tulanA-dazavai0 5 / 2 / 23 // 10. dAlimapANagaM vA nAsti saM0 // 11. AmalapANagaM he 1, 2, 3. sN0|| 12. sabIyaM saM0 / "anu stoke, cho(tho)veNa bIteNa saha sANubIyakaM" cU0 / kiJca, agre'pIdRzaH pATho'sminnevoddezake vidyate, sU0 380 // 13. "chanvaM chavvagaM" cU0 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe aTThamo uddesao 131 vA vAlageNa vA AvIliyoNa paripIliyANa parissauiyANa AhaTu dalaejjA / tahappagAraM pANagajAyaM aphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| ___374. se bhikkhU vA 2 jAva paiviDhe samANe se AgaMtAresu vA ArAmAgAresu vA gAhAvatikulesu vA pariyAvasahesu vA aNNagaMdhANi vA pANagaMdhANi vA surabhigaMdhANi vA AghAya se tattha AsAyapaDiyAe mucchie giddhe gaDhie 5 ajjhovavaNNe 'aho gaMdho, aho gaMdho' No gNdhmaadhaaejjaa| 375. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA sAluyaM vA virAliyaM vA sAsavaNAliyaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM AmagaM asatthapariNataM aphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 376. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA pippaliM vA 10 pippalicuNNaM vA miriyaM vA miriyacuNNaM vA siMgaberaM vA siMgaberacuNNaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM AmagaM asatthapariNayaM aMphAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 377. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa palaMbajAtaM jANejA, taMjahA- aMbapalaMbaM vA aMbADagapalaMba vA tAlapalaMbaM vA jhijjhiripalaMbaM vA surabhipalaMbaM vA sallaipalaMbaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM palaMbajAtaM AmagaM 15 asatthapariNataM aphAsuyaM aNesaNijaM jAva lAbhe saMte No pddigaahejaa| 378. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa pavAlajAtaM jANejjA, taMjahA - auMsotthapavAlaM vA a~ggohapavAlaM vA "pilaMkhupavAlaM vA "NipUrapavAlaM vA 1. degyANaM saM0 / evamagre'pi // 2. parivIlideg saM0 // 3. degssAviyANa he 1, 2 / degsAviyANa i0 / "bhAvIleti eksiN| paripIleti bhuso| parisaeti gAleti" / cU0 // 4. pavisamANe i0 vinA // 5. "AgaMtAro maggo, magge giha, ahavA yatra Agatya AgatyAgArAstiSThanti taM AgaMtArAgAraM" cU0 / dRzyatAM nizI0 7-77, 8-1 / "mAgaMtAresu va tti pattanAd bahiguheSu" zI0 // 6. pariyAvAsadhesu jai0 khemU0 / pariyAvasadheSu khesaM0 / "parivvAyagAdINaM AvAso pariyAvasadho" cU0 / "paryAvasatheSu" zI0 // 7. AghAya nAsti khe0 saM0 / "AghrAya AghrAya" zI0 // 8. AsAyapaDiyAe nAsti khe. jai0 sN0| "AsayapaDitA pANasuharAgo" cU0 // 9. "sAlagaM uppalakaMdago" cU0 / tulanA - dazavai0 5 / 2 / 18 // 10. aphAsuyaM jAva No paDideg khe0 jai0 saM0 kh0|| 11. palaMbagajAyaM he 2. jai0 i0|| 12. bhAsotthaya he 1, 3. jai0 / "AsoDhapalAsaM vA, AsoTo(Dho pra0) pippalo, tesiM pallavA khajaMti / naggoho nAma vaDo, pilakkhU pipparI, NipUrasallaie vi" cU0 / "mAsoTTa tti azvatthaH, pilaM (liM zIkhaM02)khu tti pipparI, NipUro nandIvRkSaH" shii0|| 13. niggoha saM0 / jaggohapalaMbaM khe0 jaimuu0|| 14. piluMkhadeg khaM0 / piluMkhu he 1. i0 / pilakkhU cuu0|| 15. NIpUra saM0cU0 shii0vinaa|| 16. vA aNNadeg saM0 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 379 - sallaipavAlaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM pavAlajAtaM AmagaM asatthapariNataM aphAsuyaM aNesaNijjaM jAva No paDigAhejA / 379. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa saMraDuyajAyaM jANejA, taMjahA - sairaDuyaM vA kaviTThasaraDuyaM vA dAlimasaraDuyaM vA billasaraDuyaM vA, 5 aNNataraM vA tahappagAraM saraDuyajAtaM AmaM asatthapariNataM aphAsuyaM jA~va No pddigaahejaa| 380. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa maMthujAtaM jANejA, taMjahA- uMbaramaMthu vA Naggohamathu vA pilakkhumaMthu vA A~soTThamaMthu vA, aNNataraM vA tahappagAraM maMthujAtaM AmayaM durukaM sANuvIyaM aphAsuyaM jAva No paDigAhejA / 381. se bhikkhU vA 2 jA~va samANe se jaM puNa jANejjA AMmaDAgaM vA pUMtipiNNAgaM vA madhuM vA maja vA sappiM vA kholaM vA purANagaM, ettha pANA 1. saraduyaM saM0 he 2 / evmgre'pi| atra pratiSvevaMvidhAH pAThAH - sara'yaM vA kaviTTasara caM vA khesaM0 jai0 saM0 he 2 / saraDayaM vA dAlima khaM0 / saraDuyajAyaM jANejjA taM0 kaviTThasaraDayaM vA khemU0 / saraDuyaM vA jANejjA taMjahA- aMbasaraDuyaM vA kaviTTasara'yaM vA he 1,3 / sarahuyajAyaM vA kaviTusaraDuyaM vA i0| "punarapi phalavizeSamadhikRtyAha-se bhikkhU vetyAdi sugamam , navaraM saraDuaM veti abaddhAsthi phalam, tadeva vizeSyate kapitthAdibhiriti" zI0 / evaM ca zI0anusAreNa pUrvAparasandarbhatulanayA cAtra mUle paattho'smaabhirupdaarshtH| dRzyatAmagretanaM TippaNam // 2. dRzyatAmuparitane TippaNe 'he 1, 3' pratisthaH pAThaH, tadanusAreNa cUrNyanusAreNa ca aMbasaraDuyaM vA aMbADagasaraDuyaM vA kaviTTha iti pATho'tra prtibhaati| "aMbasaraDugaM taruNagaM DohiyaM vA, evaM aMbADaga-kaviThTha-dADima-billANa vi" cuu0|| 3. jAva nAsti he 1, 2 // 4. maMthu jANejjA he 2 // 5. maMthu khaM0 / evamagre'pi // 6. pilakkhadeg khe0 jai0 / pilukkha' he 1, 2, 3. i0|"mNthu nAma phalacUrNI, evaM Naggoha-pilakkhU-asoTTANaM" cuu0|| 7. Asottha he 3 / bhAsattha he 1,2 // 8. jAva nAsti he 1, 2. i0 // 9. "AmaDAgaM veti Amapatram" zI / "mamaDaDAgaM patraM, na mRtaM amRtaM, sajIvamityarthaH" cuu0|| 10. pUipaNNAgaM he 2. jai| "pUtIpiNNAmo sarisavakhalo, ahavA savvo ceva khalo kudhito puutipinnnnaao|" cuu0| "pUtipinAgaM ti kuthitakhalam" zI0 // 11. "mahuM pi saMsajati tavvaNNehiM / evaM NavaNIya-sappI vi" iti cUrNinirdezAt mahu~ vA NavaNIyaM vA sapi vA iti sUtrapAThazcarNikArastha sammato bhAti // 12. purANaM [vA he 3] i0 he 1, 2, 3 / purANagaM vA khaM0 saM0 jai0 he 1 / " kholaM kallANANaM" cU0 / "kholaM madyAdhaHkardamaH, etAni purANAni na prAmANi" zI0 // 13. 'ittha pANA aNuppasUyA, i0 jAyA, i0 saMvur3A, i0 avvukkaMtA, i0 apariNayA' iti pATho vikRtimApadya mu0 madhye ittha pANA aNuppasUyAI jAyAiM saMvuddhAiM anvukaMtAI apariNayA iti dRzyate // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe aTThamo uddeso| 133 aNuppasUtA, ettha pANA jAtA, ettha pANA saMvur3A, ettha pAMNA avakaMtA, ettha pANA apariNatA, ettha pINA aviddhatthA, No paDigAhejA / 382. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA ucchumeragaM vA aMkakareluyaM vA NikkhAragaM vA kaserugaM vA siMghADagaM vA pUtiAlugaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM AmaM asatthapariNayaM jAva No paDigAhejjA / ___383. se bhikkhU vA 2 [jA~va samANe] se jaM puNa jANejA uppalaM vA uppalaNAlaM vA bhisaM vA bhisamuNAlaM vA pokkhalaM vA pokkhalaeNthibhagaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM jAva No paDigAhejA / 384. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejjA aggabIyANi vA mUlabIyANi vA khaMdhabIyANi vA porabIyANi vA aggajAyANi vA mUla- 10 jAyANi vA khaMdhajAyANi vA porajAyANi vA NaNNattha takkalimatthaeNa vA takkalisIseNa vA NAlierimatthaeNa vA khajUrimatthaeNa vA tAlamatthaeNa vA, aNNataraM vA tahappagAraM AmaM asatthapariNayaM jAva No pddigaahejaa| 1. pANA'vatA khN0| pANA'vakaMtA estha pANA'pariNayA sN0| pANA vakaMtA estha pANA pariNayA khe0 jai0 / "ettha pANA aNusUtA / jaataa| sNvRddhaa| vakaMtA jIvA, ettha tisu nntthi| pariNa[yA ?] / viddhtthaa| ettha saMjamavirAhaNA valIkavaragulemAdi dosA" cuu0| "yata eteSu prANino'nuprasUtA jAtAH saMvRddhA avyutkrAntA apariNatA avidhvastAH" shii0|| 2. pANA No vidvatthA khe0 jai0 saM0 // 3. ucchumedagaM choDiyagaM(ga-pra) majjhe medo" cU0 / ucchumeragaM veti apanItatvagikSugaNDikA" shii0|| 4. aMkare cU0 khemU0 / "aMkakarelu vA ityevamAdIn" shii0|| 5. vA NikkhA(khA saM0)ragaM vA siMghA khe0 sN0| vA kaserugaM vA siMghA anyatra / idamatra dhyeyam-pratiSu yatra NikkhAragaM asti tatra kaserugaM na dRzyate, yatra kaserugaM asti tatra NikkhAragaM na dRzyate / cau~ tubhayamasti, tathAhi-"aMkarelugaM vA likharagaM vA ete gollvise| kaseruga-siMghADaga koMkaNesu" cU0 / ata ubhayamapi saMyojya mule sthaapitmsmaabhiH|| 6. gAraM asattha khe0 0 / 'gAraM AmagaM jAva he 1,2,3. i0 // 7. jAva samANe nAsti he 3 vinA // 8. deglavibhAga saMmU0 kha0 / lavibhagaM saMsaM0 he 1, 3 / 'lavibhaMgaM i0 / "pokkharathibhagaM padmakandaH"zI0 | "pukkhalasthibhagaM pukkharacigA kacchabhao" cU0 / tulanA-"se kiM taM jalaruhA? ...."pokkhale pokkhalathibhae" paNNa0 pR0 21 pN010| "pukkhalattAe pukkhalatthibhagattAe" sUya0 2 / 3 / 54 // 9. "aNNattha takkalimatthaeNa vA takkalIsIsaeNa vA nAlierimatthaeNa vA kharijUmatthaeNa vA / ete egjiivaa| te choDittA matthao gheppati, so lahuM ceva viddhaMsati / ete Na kppNti|" cU0 / "jannattha tti nAnyasmAdagrAderAnIyAnyatra prarohitAni kintu tatraivAgrAdau jAtAni / tathA takkalimatthaeNa vA, takkalI kandalI, Na iti vAkyAlaGkAre, tanmastakaM tanmadhyavatI garbha: ..."athavA kandalyAdimastakena sadRzamanyad yacchinnAnantarameva dhvaMsamupayAti tat tathAprakAramanyadAmam azastrapariNataM na pratigRhNIyAditi" zI0 // 10. mAmagaM jAva he 1, 2, 3. i0 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe sU0 385 - 385. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA ucchu vA kANaM aMgArigaM saMmaDheM vaidUmitaM 'vettaggagaM vA kaMdaliUsugaM vA aNNataraM vA tahappagAraM oNmaM asatthapariNayaM jAva No pddigaahejaa| 386. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA lasuNaM vA 5 lasuNapattaM vA lasuNaNAlaM vA lasuNakaMdaM vA lasuNacoyagaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM AmaM asatthapariNataM jAva No paDigAhejjA / 387. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA a~cchiyaM vA kuMbhipakkaM teMdugaM vA velugaM vA kAsavaNAliyaM vA, aNNataraM vA AmaM asatthapariNataM jAva No pddigaahejaa| 388. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA kaNaM vA kaNekuMDagaM vA kaNapUryaliM vA cAulaM vA cAulapiTuM vA tilaM vA tilapiTuM vA 1. kANagaM aM' he 1, 2, 3. i0 / kANaM vA aMdeg saM0 / kANaMsaM vA aMdeg khaM0 / "kANaM ghuNakhaiyataM / aMgiragaM khairaeNaM / saMmae bAhiM choDiyaM / vayA sitAlA, tehi dUmiyaM, taM na sakkeyaM khAi" cU0 / " idhaM vA kANagaM ti vyAdhivizeSAt sacchidram / tathA bhaMgArakitaM vivarNIbhUtam / tathA sanminaM sphuTitatvak / vai(vaya, viya-pra0)dUmiyaM vRkaiH zRgAlairvA ISad bhakSitam / na hyetAvatA randhrAgrupadraveNa tat prAsukaM bhavatIti sUtropanyAsaH" zI0 // 2. aMgAriyaM khe0 jai0 he 1, 2, 3 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 3. saMmissaM khemU0 jai0 cU0 vinA / dRzyatAmupari TippaNam 1 // 4. vigadUmiyaM saM0 he 1 / dRzyatAmupari TippaNam 1 // 5. vettaragaM saM0 he 1, 2. i0 / "vettassa aggagaM" cU0 / "tathA vetrAgram' shii0|| 6. "kaMdalIussugaM majhaM katalIe hatthidaMtasaMThitaM, kala(lA)to siMbA, kalo caNago, usi seMgA tassa ceva, evaM muggamAsANa vi, AmattA Na kappaMti / " cU0 / "ka(kaM-pra0)dalIjasuyaM ti ka(kaMpra0)dalImadhyam" zI0 / cUrNyanusAreNAparANyapi kAnicit padAni mUlasUtrapAThe santIti pratIyate // 7, 9. AmaM jAva he 1, 2, 3. i0 [9 saM0 madhye'pi // 8. degcoyaM khe0 jai0 kha0 i0 / "coyagaM ti kozikAkArA lazunasya bAhyA tvak" zI0 // 10. asthiyaM saM0 kha0 he 3 jai. vinA / "asthigaM kuMbhIe paJcati" cU0 / "macchiyaM ti vRkSavizeSaphalam" zI0 / dRzyatAM dazavai. 5 / 1 / 104 / atredaM bodhyam-hastalikhitAdarzeSu 'ccha' 'stha' ityanayoH parasparaM prAyazaH samAnatvAt 'acchiyaM' 'atthiyaM' ityanayoH pAThayoH kaH pATho'tra samabhISTa iti nirNayo duSkaraH / tasya zI0 madhye saMskRtaparyAye'pi kvacit pratau 'acchika' iti pATha upalabhyate, kacitta pratau 'asthika' iti pATho dRzyate / dRzyatAM dazavai0 5 / 1 / 104 // 11. bhAmagaM jAva saM0 i0 / bhAmagaM asatthapariNataM lAbhe saMte no paDigAhejA cU0 / evamanantarasUtre'pi // 12. kaNakaDaM vA he 1, 2. saM0 i0 / "kaNa(Nika pra0)kuNDaM kaNikAbhirmizrAH kukkusA :" zI0 / "kaNA taMdulakaNiyAo, kuMDao kukkusA, tehiM ceva pUvalitA AmitA" cU0 // 13. pUliyaM he 1, 2, 3. i0 / "kaNapUyaliaMti kaNikAbhiH pU[pa- zIkhaM0 2 vinA]likAH kaNapU[pa-zIkhaM0 2 vinA]likAH" zI0 // 14. vA poliyaM vA tilaM vA he 1, 2. i0 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 391] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe Navamo uddeso| 135 tilapappaDagaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM AmaM asatthapariNataM jAva lAbhe saMte No pddigaahejaa| 389. aiyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // "piNDaiSaNAdhyayanasya aSTamoddezakaH samAptaH // [Navamo uddesao] 390. iha khalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINaM vA saMtegatiyA sar3A bhavaMti gAhAvatI vA jAva kammakarI vaa| tesiM ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavatije ime bhavaMti samaNA bhagavaMto sIlamaMtA vayamaMtA guNamaMtA saMjatA saMvuDA baMbhacArI uvarayA mehuNAto dhammAto No khalu etesiM kappati AMdhAkammie asaNe vA pANe vA khAime vA sAime vA bhottae vA pAtae vaa| se jaM puNa imaM amhaM appaNo 10 aTTAe NiTThitaM, taMjahA-asaNaM vA 4, savameyaM samaNANaM NisirAmo, aviyAI vayaM pacchA vi appaNo sayaTThAe asaNaM vA 4 cetissAmo / eyappagAraM NigdhosaM socA Nisamma tahappagAraM asaNaM vA 4 aphAsuyaM aNesaNijaM jAva lAbhe saMte No pddigaahejaa| 391. se bhikkhU vA 2 jAva samANe vA vasamANe vA gAmANugAmaM vA 15 dUijjamANe, se jaM puNa jANejA gAmaM vA jAva rAyahANiM vA, imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA saMtegatiyassa bhikkhussa puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA parivasaMti, taMjahA-gAhAvatI vA jAva kammakarI vaa| tahappagArAiM kulAI No puvAmeva bhattAe vA pANAe vA Nikkhameja vA paviseja vaa| 1. degpappaDaM saM0 he 1, 2. cU0 / "tilapappaDaM AmagaM asatthapariNaya lAbhe saMte no paDigAhejA" cU0 / tulanA-dazavai0 5 / 2 / 21 // 2. vA tahappagAraM asatthadeg saM0 / vA aNNataraM vA tahappagAraM bhAmaM jAva No paDideg he 1, 2, 3. i0 // 3. evaM saM0 khaM0 he 3. i0 / dRzyatA sU0 334 // 4. prathamasya ahe 1, 2, 3. i0 // 5. "teSAM cedamuktapUrva bhavati" iti zI0 anusAreNa 'eyaM' ityapi pAThaH smbhaavyte| zayyaiSaNAdhyayane prathamoddezakAnte sU0 425eyaM ityapi pAThAntaraM dRzyate ityapi dhyeyam // 6. degvaMtA he 1. i0|| 7. sIlavato kha0 he 1 // 8. guNavaMtA khe0 jai0 vinA // 9. adhAka khe0 jai0|| 10. asaNaM vA 4 he 3. jai0 i0|| 11. pAyattae khe0 jaM.he 3 // 12. sayaTThAe he 1, 2. lA0 i0|| 13. meva khN0|| 11. saphAsuyaM No paDideg he 1, 2 // 15. vA nAsti khe0 jai0 sN0| "sAmANAdI puvvabhaNitA" cuu0|| 16. vA nAsti khe0 jai0|| Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe [sU0 392kevalI buuyaa-aayaannmetN| purA pehA etassa paro aTThAe asaNaM vA 4 uvakareja vA uvakkhaDeja vaa| aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaMNo tahappagArAI kulAI puvAmeva bhattAe vA pANAe vA paviseja vA Nikkhameja vaa| se tamAyAe egaMtamavakkamenjA, egaMtamavakkamittA aNAvAyamasaMloe ciTTejA, se 5 tattha kAleNaM aNupavisenjA, 2[ttA] taMtthitarAtirehiM kulehiM sAmudANiyaM esitaM vesiyaM piMDavAyaM esittA AhAraM AhArejjA / 392. a~ha siyA se paro kAleNa aNupaviTThassa AdhAkammiyaM asaNaM vA 4 uvakarejA vA uvakkhaDeja vaa| taM cegatio tusiNIo uvehejjA, AharDameyaM paJcAikkhissAmi / mAtiDhANaM saMphAse / No evaM krejaa| se putvAmeva AloenjA 10 -Au~so ti vA bhaiNI ti vA No khalu me kappati AhAkaimmiyaM asaNaM vA 4 bhottae vA pAyae vA, mA uvakarehiM, mA uvakkhaDehiM / se sevaM vadaMtassa paro AhAkammiyaM asaNaM vA 4 vikkhaDettA AhaTTa dlejjaa| tahappagAraM asaNaM vA 4 a~phAsuyaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 393. se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa jANejA, maMsaM vA macchaM vA 15 bhaijijamANaM pehAe telapUyaM vA AesAe uvakkhaDijjamANaM pehAe No khaddhaM khaddhaM uvasaMkamittu obhAsejjA NaNNattha 'gilANAe / 1. pratiSu yadyapyatra 'purA pehAetassa' iti pATho dRzyate tathApi 'purA pehA etassa' IdRzaH pAThaH zI0 anusAreNa sambhAvyate, "pUrvamevaitat 'pratyupekSeta' paryAlocayet, yathA 'etasya' bhikSoH kRte" zI0 // 2. " ukkareti parivaccheti uvakkhaDeti raMdheti" cU0 / "upakuryAditi DhokayedupakaraNajAtam , ucakkhaDeja ti tadazanAdi pacedvA" zI0 // 3. dRzyatAM sU0 357 // 4. ttamAyAya khe0 jai0 / ttamAtAya i0|| 5. vasthitaretarehiM he 1, 2, 3 / tasthitarAtarehiM khaM0 i0 / dRzyatAM sU0 341, 350 // 6. samu khe0 jai0 khaM0 / dRzyatA sU0 341,350 // 7. bhaha nAsti saM0 vinaa| "aha se kAle paviTThassa vi uvakkhaDijA" cU0 / "atha kadAcidevaM syAt" shii0||8. taM cevagadeg he 3 i0|| 9. meva he 1 / mevaM he 2, 3 laa0| "AhRtaM paDiyAikkhissa" cuu0| "AhRtameva(vaMzIkhaM0 1) pratyAkhyAsyAmIti" shii0|| 10. degso tti khe0 jai0 he 3 i0|| 11. kamme asaNe he 2, 3 // 12. degpAittae he 1, 2, 3 // 13. uvakkhaDAvettA khe0||14. aphAsuyaM lAbhe saMte jAva No saM0 / aphAsuyaM No he 1,2 // 15. bhajjamANaM khesaM0 saM01 "maMsamacchA bhajijaMti / sakuliggahaNA sukakhajagaM, pUrvaggahaNA ullaM, ahavA tellaraddho tellApUto" iti cUrNyanusAreNAtra maMsaM vA macchaM vA bhajijamANaM pehAe sakuliM vA pUrva vA tellApUtaM vA iti sUtrapAThazcUrNikRtsammato bhAti // 16. gilANIe lA0 he 1, 21 gilANie khaM0 saM0 / "NaNNastha gilANo" cU0 / "anyatra glAnAdikAryAditi" shii|| Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe Navamo uddeso| 137 394. se bhikkhU vA 2 jAva saMmANe aNNataraM bhoyaNajAtaM paDigAhettA . subhi subhi bhocA dujhiM dubhi parihaveti / mAtiTThINaM saMphAse / No evaM krejaa| subhi vA dubhi vA savvaM bhuMje, Na chaMDDae / 395. se bhikkhU vA 2 jAva samANe aNNataraM vA pANagajAyaM paDigAhettA puppha puppha A~viittA kasAyaM kasAyaM paridvaveti / mAiTThANaM sNphaase| No evaM 5 krejaa| puppha pupphe ti vA kasAyaM pha~sAe ti vA savvameyaM bhuMjejjA, Na kiMci vi pritttthvejaa| 396. se bhikkhU vA 2 bahupariyAvaNaM bhoyaNajAyaM paDigAhettI sAhammiyA tattha vasaMti saMbhoiyA samaNuNNA aparihAriyA aduurgyaa| tersi aNAloiyA aNAmaMtiyA pariTThaveti / matidvANaM saMphAse / No evaM krejaa| se tamAdAe tattha gacchejA, 2 [ttA] se puvAmeva AloejjA-AusaMto samaNA ! Ime me asaNe vA 4 bahupariyAvaNNe, "taM bhuMjaha va NaM [paribhAeha va nnN]| se sevaM vadaMtaM paro vadejA-AusaMto samaNA ! AhArametaM asaNaM vA 4 jAvatiyaM "2 sairati tAvatiyaM 2 bhokkhAmo vA pAhAmo vaa| sarvameyaM parisaDati savvameyaM bhokkhAmo vA pAhAmo vaa| 1. samANe se jaM puNa jANejjA bhaNNataraM he 1 // 2. 'TANaM phAse khe0 jai0 // 3. subhi ti vA dubhi ti vA samvameyaM bhuMjijjA no kiMci vi pri?vijaa| se bhi he 1, 2, laa0|| 4. chaMDae khN0|| 5. vA nAsti he 1, 2, 3 laa0|| 6. pANajAyaM khe0 jai0 sN0|| 7. bhAvIttA he 1. 2.3 // 8. kasAti vA khe0 jai0 saM0 kha0 i0|| 9. mevaM bhaMjeja Ne kiMci pariTTavejA vA saM0 khN0| mevaM bhuMjeja NovaM(No evaM jaisaM0, No ya i0) kiMci vi pariTavejjA vA khe0 jai0 i0 / tulanA-dazavai0 5 / 21 // 10. degttA bahave sAha he 3, jaisN0|| 11. apaDihA he 1, 2, 3 // 12. bhaNAsaMsiyA saM0 he 1, 2 / aNAmate pari khe0 i0|| 13. ime me khesaM0 saM0 cU0 he 2 / khaM0 pratI bahuH pATho'tra khnndditH| ime ge i0 / "mamaitadazanAdi bahuparyApannam . nAhaM bhoktumalam , ato yUyaM kiJcid bhuGgdhvam" zI0 / "ime bhe asaNapANakhAimasAime, bhuMjaha vA NaM paribhAeha vA gaM, 'bhuMjadha' satameva, 'pariyAbhAedha' aNNamaNNesiM deha" cuu0|| 14. asaNaM vA 4 bahupariyAvannaM he 1, 2, 3 laa0|| 15. taMjahA bhuM he 1, 2 lA0 i0 // 16. va nAsti khe0 jai0 saM0 kha0 he 3 i0 / dRzyatAM sU0 357, 407 // 17. se gevaM khe0 jai0 i0 / "tasya caivaM vadataH sa paro brUyAt" zI0 // 18. '2' nAsti khe0 jai0 khaM0 vinA // 19. parisaDati he 1, 2, 3 i0 laa0|| 20. 2' nAsti khe0 khaM0 i0 vinA // 21. meyaM sarati khemU0 khaM0 / meyaM parisarati khesaM0 saM0 / nAsti pATho'yaM jaimU0 / "yAvanmAnaM bhoktuM zaknumastAvanmAnaM bhokSyAmahe pAsyAmo vA sarva vA parizaTati upayujyate tat sarva bhokSyAmahe pAsyAma iti" zI0 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 AyAraMgasutta bIe suyakkhadhe [sU0 397397. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA asaNaM vA 4 paraM samudissa bahiyA NIhaDaM taM parehiM asamaNuNNAtaM aNisiTuM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 'taM parehiM samaNuNNAtaM saimaNusarTa phAsuyaM lAbhe saMte jAva pddigaahejaa| 398. eNtaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // 'piNDaiSaNAdhyayanasya navamoddezakaH samAptaH // [dasamo uddesao] 399. se egatio sAhAraNaM vA piMDavAtaM paDigAhettA te sAhammie aNApucchittA jaissa jassa icchai tassa tassa khaddhaM khaddhaM dalAti / mAtivANaM saMphAse / No evaM krejaa| . __ settamAyAe tattha gacchenjA, gacchittA putvAmeva evaM vadejA- AusaMto samaNA! saMti mama puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA, taMjahA-Ayarie vA uvajjhAe vA paMvattI vA there vA gaNI vA gaNadhare vA gaNAvaccheie vA, aviyAI etesiM khaddhaM khaddhaM dAhAmi ? **se NevaM vadaMtaM paro vadejA-kAmaM khalu Auso ! ahApajattaM "nisirAhi / * jAvaiyaM 2 paro vadati tAvaiyaM 2 nnisirejaa| savvametaM paro 15 vadati savvameyaM nnisirejaa| 1. asamaNiTuM khemU0 jaimU0 // 2. jaM parehiM saM0 // 3. samaNisiTuM khesaM0 jaisaM0 he 3 i0 / samaNisarTa khaM0 lA0 / samaNiTuM khemU0 jaimU0 / NisaTTe saM0 / pUrvam 'masamaNuNNAyaM bhaNisiTuM' ityuktamatastadviparItatvena 'samaNuNNAyaM NisiTraM' iti saM0 pATho yadyapi zobhano bhAti tathApi agre dazamoddezake [sU0 405] 'taM parehiM samaNuNNAyaM samaNusarTa' iti pAThadarzanAd vRttikRtA'pi 'samanujJAtaM samanusRSTam' iti tatra vyAkhyAtatvAcAtrApi 'samaNuNNAyaM samaNusahUM' iti pATha Ahato'smAbhiriti dhyeyam // 4. evaM khe0 saM0 / dRzyatAM sU0 334 // 5. prathamasya nava he 1, 2, 3 // 6. vA nAsti sN0|| 7. jassa icchaha tassa khaddhaM 2 sN0| "jassicchati tassa deti" cU0 / "yasmai yasmai rocate tasmai tasmai ..... prabhUtaM prabhutaM prayacchati" shii|| 8.dalayati he 1, 2, 3 i0 lA0 // 9. gacchejA evaM vadejA khN0|| 10. pavittIe vA sN0|| 11. degyAI tesiM khe0 jai0 cU0 // 12 * * etadantargataH pATho nAsti saM0 khe0 jaimU0 khN0| "tadevaM vijJaptaH sana para AcAryAdiryAvanmAtramanujAnIte tAvanmAtrameva 'nisRjeta' dadyAta" shii0| "kAma NAma icchAtaH, mahApajjattaM jahApajattaM, jAvaiyaM vA vadejA" cuu0|| 13.Nisa he 1.2,3 / evamagre'pi // 14. jAvatidaM paro khe0 jai0 saM0 khN0|| 15. tAvadiyaM 2 khe0 jai0 kha0 // 16. sabvameva he 1, 2, 3. laa0|| Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 403] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe dasamo uddeso| 400. se egaio maNuNNaM bhoyaNajAtaM paDigAhettA paMteNa bhoyaNeNa paMlicchAeti 'mAmetaM dAiyaM saMtaM daLUNaM saMyamAdie, [jahA-] Ayarie vA jAva gaNAvaccheie vA' / No khalu me kassai kiMci vi dAtavvaM siyA / mAiTThANaM saMphAse / No evaM karejjA / se tamAyAe tattha gacchejjA, 2 [ttA] puvAmeva uttANae hatthe paDiggahaM 5 kaTu imaM khalu imaM khalu ti AloejA / No kiMci vi viNigRhejA / 401. se egatio aNNataraM bhoyaNajAtaM paDigAhettA bhaddayaM bhaddayaM bhoccA vivaNNaM virasamAharati / mAtiTThANaM sNphaase| No evaM krejaa| 402. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejjA aMtarucchuyaM vA ucchugaMDiyaM vA ucchucoyagaM vA ucchumeragaM vA ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaM vA saMbaliM vA 10 "saMbalithAligaM vA, assiM khalu paMDiggAhiyaMsi appe bhoyaNajAte bahuujjhiyadhammie, tahappagAraM aMtarucchuyaM vA jAva 'saMbalithAligaM vA aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 403. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA bahuaTTiyaM vA maMsaM macchaM 1. paliyacchAeti saM0 // 2. sadamAdie saM0 khaM0 / satimAtie he 2, 3 lA0 / dRzyatA dazavai0 5 / 2 / 31 // 3. taM nAsti khe0 jai0kha0 vinA // 4. vi nAsti saM0 i0|| 5. imaM khalu tti [2 khesaM. jaisaM0] mAlo khe0 jai0 / imaM khalu ti Alo sN0|| 6. atra pratiSvIdRzAH pAThAH-viNiggahejA khe0 jai0 khaM0 / niggahejjA hemU0 2 lA0 / NigU (gu saM0)he jA saM0 he 1, 2 i0 / nAsti pAThaH he 3 // 7. dRzyatAM dazavai0 5 / 2 // 33 // 8. "aMtarucchagaM doNhaM porANaM majjhaM, gaMDitA cakkalitAchedeNa chinnitA, codagaM ucchutodiyA, challI ityarthaH / ucchusAligaM giro ahavA sagalaM ucchaMdo phAlIto bahugIto vA, dAlagaM khaMDA khaMDA NidalitA, saMbaliM vA thovAto siMgAo, thAlI savvAto ceva piMDA samUho ya" cU0 / tulanA-nizI. 1618 / "aMtarucchu va tti ikSuparvamadhyam , ucchugaMDiyaM ti saparvekSuzakalam , coyago pIlitekSucchodikA, merukaM vetyagram , sAlagaM ti dIrghazAkhA, DAlagaM ti zAkhaikadezaH, saM (siM pra0)baliM ti mudrAdInAM vidhvastA phaliH, saM (siM pra0)balithAla(li pra0)gaM ti vallayAdiphalInAM sthAlI, phalInAM vA pAkaH" zI0 / dRzyatA sU0 630 // 9. siMbaliM khesaM0 saM0 he 2, 3 i0 / dRzyatAM tti.8|| 10. siMbalithAlagaM saM0 / saMbaliyAlagaM khemU0 / siMbalithAliyaM he 1, 2, 3. lA0 / siMbalithAlaM i0 // 11. paDiggahiyaMsi saM0 // 12. appe siyA bhoyaNadeg he 1, 2, 3. i0 lA0 / dRzyatAM sU0 403, dazavai0 5 / 1 / 105 / "jaM Agame-appe bhoyaNajAe bahuujjhiyadhammie / " iti nizIthacUau~ paJcadazoddezake pR0 547 // 13. siMba i0 // 14. macchagaM he 1, 2, 3 lA0 i0 / dRzyatAM dshvai05|1|104, 115 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0404vA bahukaMTagaM, assi khalu paDiggAhitaMsi appe bhoyaNajAte bahuujjhiyadhammie, tahappagAraM bahuadviyaM vA maMsaM macchaM vA bahukaMTagaM lAbhe saMte No paDigAhejjA / 404. se bhikkhU vA 2 jAva samANe siyA NaM paro bahuaTThieNa maseNa uvaNimaMtejA- AusaMto samaNA! abhikaMkhasi bahuaTThiyaM maMsaM paDigAhettae ? etappagAraM NigdhosaM socA Nisamma se puvvAmeva AloejjA-Auso 'ti vA bhaiNI ti vA No khelu me kappati bahuaDhiyaM maMsaM pddigaahette| abhikaMkhasi me dAuM, jAvatitaM tAvatitaM poggalaM dalayAhi, mA atttthiyaaii| se sevaM vadaMtassa paro abhihaTTa aMto paMDiggahagaMsi bahuadviyaM maMsaM pariyAbhAettA 'NihaTTa dlejjaa| tahappagAraM paDiggahagaM parahatthaMsi vA parapAyaMsi vA 1. aphAsuyaM aNesaNijaM lAbhe saMte jAva No pddigaahejaa| "se ya Ahacca paDigAhite siyA, taMNo hi tti vaejA, No dhi tti vaejA, No aNaha ti vejaa| se tamAdAya ergatamavakkamejjA, 2 [tA] ahe ArAmaMsi vA ahe uvayaMsi vA appaMDe jAva saMtANae maMsagaM macchagaM bhocA aTThiyAI kaMTae gahAya se tamAyAe egaMtamavakkamejA, 2 [ttA] ahe jhAmathaMDilaMsi vA jAva pamajjiya pamanjiya pritttthvejaa| 405. se bhikkhU vA 2 jAva samANe siyA se paro abhihaTTa aMto paDiggahae bilaM vA loNaM ubhiyaM vA loNaM pariyAbhAettA NIhaTTa dlejaa| 1. appe siyA bhoyaNa' he 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatAM sU0 402 // 2. saMte jAva No khe0 jai0 saM0 kh0|| 3. maMseNa maccheNa uva he 1, 2, 3 i0 lA0 // 4. tti khe0 jai0 kha0 // 5. khalu kappai me he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. jAvatitaM [tAvaiyaM khesaM0 saM0] gAhAvati taM poggalaM khe0 jai0 saM0 / "jAvaiyaM maMsagaM dalAhi" cuu0|| 7. parigga saM0 khaM0 // 8. paDimA he, 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatA sU0 405 // 9. nIhaDDu i0 he 3 // 10. aphA jAva No he 1, 2 lA0 i0 / aphAsuyaM aNesaNijja jAva No he // ".se thA khe0 jai0 saM0 kh0| dRzyatA sU0 324, 405 // 12. No hi ti vaejjA, No vitti vaejjA, No haMdaha tti vaejA saM0 i0| No hi tti vaejjA No haMvaha tti vaejjA he 3 laa| No hi tti vaejjA No aNaha ti vaejjA khe0 jai0 he 1 / no hi ti vaejA no hi ti vaejjA he 2 / "bahuadvite diNNe hi tti hi ti hassi viti ya NaM vA pharusaM Na bhaNejA" cuu0|| 13. degssagaMsi khe0 jai0 i0 he 1,2 // 14. appaMDae khe. jai0|| 15. degNae vA maMdeg he 1, 2 lA0 i0|| 16. pariyAbhAettae sN0| pariyAebhAettAe khe0 jai0| pariyAettA khN0| paribhAettA he 3 / dRzyatAM sU0 404 / "pariyA zIkhaM0 1, 2]bhAetta tti dAtavyaM vibhajya dAtavyadravyAt kazcidazaM gRhItvetyarthaH" shii0|| Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe ikkArasamo uddeso| 141 tahappagAraM paDiggahagaM parahatthaMsi vA parapAyaMsi vA aphAsuyaM aNesaNijaM jAva No pddigaahejaa| 'se ya Ahaca paDiggohite siyA, taM ca NAtidUragate jANejA, se tamAyAe tattha gacchejjA, 2 [ttA] puvAmeva AloejA-Auso ti vA bhaiNI ti vA imaM kiM te jANatA diNNaM udAhu ajANatA ? se ya bhaNejjA - No khalu me 5 jANatA diNNaM, ajANatA; kAmaM khalu Auso ! idANiM NisirAmi, taM bhuMjaha va NaM pariyAbhAeha va NaM / taM parehiM samaNuNNAyaM saimaNusaTuM tato saMjatAmeva bhujaja vA "pieja vaa| jaM ca No saMcAeti bhottae vA pAyae vA, sAhammiyA tattha vasaMti saMbhoiyA samaNuNNA aparihAriyA adUragayA tesiM aNuppadAtavvaM "siyaa| No jattha 10 sAhammiyA siyA jaiheva bahupariyAvaNNe kIrati taheva kAyavvaM siyaa| 406. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // "piNDaiSaNAdhyayanasya dazamoddezakaH samAptaH // [ikkArasamo uddesao] 407, bhikkhAgA NAmege evamAhaMsu samarmANa vA vasamANe vA gAmANugAma 15 vA dUijjamANe maNuNNaM bhoyaNajAtaM labhittA-se ye bhikkhU gilAi, se haMdaha NaM tassAharaha, se ya bhikkhU No bhuMjejA tumaM ceva NaM bhuMjenjAsi / "se 'egatito 1. se bhA' he 2 lA0 i0 vinA / " tacca Ahacceti sahasA pratigRhItaM bhavet " zI0 / dRzyatA sU0 324, 404 // 2. 'ggAhae he 2. lA0 / dRzyatAM sU0 324 // 3. tti khe0 jai0 he 1, 2 laa0|| 4. te kiM khe0 jai0 he 1, 2, 3 i0 laa0|| 5. degtA diNNaM saM0 kha0 // 6. sA ya khe0 jai0 saM0 // 7. imaM khalu he 1, 2, 3 i0 lA0 // 8. taMjahA bhuM khe0 0 saM0 kha0 // 9. vA he 1, 2, 3. i0 lA0 // 10. paribhAedha khe0 0 / dRzyatAM sU0 404, 405 // 11. samaNisaTuM khe0 jai0| sammaNisaTuM khaM0 / "samanujJAtaM samanusRSTam" shii| dRzyatA sU0 397 // 12. pIeja saM0 // 13. gayA samaNuNNa(NNA he 1)yAtavvaM he 1, 2 // 14. siyA nAsti he 2, 3 lA0 i0 // 15. jhe| khaM0 he 2 // 16. evaM he 1 / dRzyatA sU0 334 // 17. prathamasya daza he 1, 2, 3 lA0 i0 // 18. degmANA he 1 / evmpre'pi|| 19. gAma dUijjamANe vA i0| gAmaM vA dUijjamANe(NA he 1) bAhe 1, 2, 3 laa0|| 20. ya nAsti khe0 jai0 saM0 khN0| dRzyatAM sU0 408 // 21. rahA khemU. jai0 sN0|| 22. segatito khe0 jai0 saM0 kh0|| Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 - yAraMgasutte bIe suyakkhadhe [sU0 408bhokkhAmi' tti kaTTu paliuMciya 2 AloejjA, taMjahA- ime piMDe, ime loe, ime tittae, ime kaDuyae, ime kasAe, ime aMbile, ime mahure, No khalu etto kiMci gilANassa saMdati ti| mAiTThANaM sNphaase| No evaM krejaa| tahAThitaM AloejA jahAThitaM gilANassa sadati ti, taM[jahA]- tittayaM tittae ti vA, 5 ka~DuyaM 2, kasAyaM 2, aMbilaM 2, mahuraM 2 / 408. bhikkhAgA NAmege evamAhaMsu samANe vA vasamANe vA gAmANugAmaM dUijjamANe [vIM] maNuNNaM bhoyaNajAtaM labhittA-se ya bhikkhU gilAi, se 'haMdaha NaM tassAharaha, se ya bhikkhU No bhuMjejjA AharejjAsi nnN| No khelu me aMtarAe AharissAmi / 1. 409. icceyAiM AyataNAI uvAtikaimma aha bhikkhU jANejjA satta piMDesaNAo satta paannesnnaao| [1] tattha khalu imA paDhamA piMDesaNA-asaMsaTe hatthe asaMsaDhe matte / tahappa 1. mIti he 1, 2, 3 i0 lA0 / degmi ti khaM0 // 2. paliyaMcita 2 mA khe0 khaM0 he 3 / paliuMciya A sN0||3. vittie khe0 0 / titte saM0 / tittAe he 1, 3 / tittAe kaDuyAe khN0|| 4. "na"sadatItyupakAre na vartata ityarthaH" shii0|| 5. saM nAsti khe. jai0 sN0|| 6. taheva taM AloejA jaheva taM gilANassa sadati taM he 1, 2, 3 i0 laa0| "jahatthiyaM Aloei jahA gilANassa sadati" cU0 / "tathAvasthitameva glAnasyAlokayed yathAvasthitamiti" shii0|| 7. 'kaDuyaM kaDae ti vA kasAyaM kasAe ti vA aMbilaM aMbile ti vA mahuraM mahure ti vA' iti sampUrNaH paattho'traavgntvyH|| 8. vA he 2 madhye pritH|| 9. haMdaha gaM 2 tadeg sN0| 10. AhAre he 1, 2, 3 i0 lA. jai0| mAhArejjA se NaM khN0| 11. khala hame khe0 0 saM0 khaM0 // 12. icceiyAI jai0 i0 / atredaM dhyeyam-" ityetAni..... AyatanAni ..... upAtikramya......"glAnAya vA dadyAt sAdhusamIpaM vA''haret" ityevaM pUrvasUtreNa saha icceyAI AyataNAI uvAtikamma iti pAThasya sambandhaH zI0madhye darzitaH, tathApi dvitIye'dhyayane tRtIyoddezake, paJcame'dhyayane prathamoddezake, SaSThe'dhyayane prathamoddezake, saptame'dhyayane dvitIyoddezake, aSTame'dhyayane ca yatredRzaM sUtramasti tatra aha bhikkhU..."iti sUtreNa saha sambandha upadarzitaH zI0 madhye, ataH pUrvAparaikavAkyatArthamatrApi aha bhikkhU ityanena saha sthApito'yaM pATho'smAbhiH / cUrNistvatraivaMvidhA-"kAdAi vAghAteNaM Na NejA vi taM bhattapANaM gilANa, atyaMto sUro, goNA assA vA mAraNagA, khaMdhAvAro, hatthI matto, sUlaM vA hojaa| icceyAI AyataNAI, AyataNA dosAI, appasatthAI saMsArassa, pasatthAI mokkhassa naannaadii| imA vA sattamA(dhA ?) piMDesaNA, taMjahA-asaMsaTThA 1, [saMsaTThA 2,] uddhaDA 3, appalevA 4, uvvaTTiyA 5, uggahitApaggahitA 6, ujjhiyadhammiyAgA 7" cU0 / "sapta piNDaiSaNAH pAnaiSaNAzca / tAzcemAH, tadyathA-asaMsaTTA 1, saMsaTThA 2, uddhaDA 3, appalevA 4, uggahiyA 5, paggahiyA 6, ujjhiyadhamma tti" zI0 // 13. kamma he 1, 2, 3 i0 lA0 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe ikkArasamo uddesao 143 gAreNa asaMsaDeNa hattheNa vA maMttaeNa vA asaNaM vA 4 sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA, phAsuyaM paDigAhejjA / paDhamA piNddesnnaa| [2] ahAvarA docA piMDesaNA-saMsaDhe hatthe saMsaDhe matte, teheva docA piNddesnnaa| [3] ahAvarA taccA piMDesaNA-iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA saDA bhavaMti gAhAvatI vA jAva kammakarI vaa| tesiM ca NaM aNNataresu virUvarUvesu bhAyaNajAtesu 5 uvaNikkhittapuvve siyA, taMjahA-thAlaMsi vA piDharagaMsi vA saragaMsi vA paragaMsi vA varagaMsi vaa| aha puNevaM jANejA asaMsaTe hatthe saMsaDhe matte, saMsaTe vA hatthe asaMsaDhe matte / se ya paDiggahadhArI siyA pANipaDiggahae vA, se puvvAmeva AloejA-Auso ti vA bhagiNI ti vA eteNa tumaM asaMsaTTeNa hattheNa saMsaTTeNaM matteNa saMsadveNa vA~ hattheNa asaMsadveNa matteNa assiM paDiggahagasi vA pANiMsi vA 10 NihaTTa ovitu dalayAhi / tahappagAraM bhoyaNajAtaM sayaM vA NaM jAejjA paro vA se dejjA, phAsuyaM esaNijaM jAva lAme saMte pddigaahejaa| taccA piNddesnnaa| [4] ahAvarA cautthA piMDesaNA-se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejjA pihuyaM vA jAva cAulapalaMba vA, assi khalu paMDiggAhiyaMsi appe pacchAkamme appe pjvjaate| tahappagAraM "pihuyaM vA jIva cAulapalaMbaM vA saMyaM vA NaM jAejA 15 jAva pddigaahejaa| cautthA piNddesnnaa| [5] ahAvarA paMcamA piMDesaNA-se bhikkhU vA 2 jAva samANe uvahitameva bhoyaNajAtaM jANejjA, taMjahA -sarAvaMsi vA DiMDimaMsi vA kosagaMsi vaa| 1. matteNa khaM0 he 3 // 2. tahevaM saM0 kha0 // 3. piDharaMsi khe. jai0 he 3 / "pihaDae vA annaMmi chUDhaM / saragaM vaMsamayaM pacchigAdipiDiyA chavvagapalagaM vaa| varagaMsi vA, dha(va?)rA bhUmI, jahA varaM haMtIti varAhaM utkiratItyarthaH, taM aliMdigA vA kuMDagaM vaa| paranbhaM maNimayamAdI" cuu0| "sthAlAdIni subodhyAni navaraM 'saragam' iti sarikAdibhiH kRtaM sUrpAdi, paragaM vaMzaniSpannaM chabbakAdi, varagaM maNyAdi mahAghamUlyama" zI0 // 4. asaMsaTre vA matte saM0 kh0|| 5. degggahie he 1, 2, 3 i0 lA0 jaisaM0 // 6. Na vA matteNa assiM paDi he 2 lA. i0 // 7. vA nAsti sN0|| 8. degNa vA matteNa saM0 // 9. uvittu saM0 jai0 vinaa|| 10. paDigga he 1 // 11. pihuM sN0| pidhuM khe0 jai0| pidhugaM khaM0 // 12. jAva cAulapalaMbaM vA nAsti khaM0 he 3 vinaa|| 13. phAsuyaM vA khaM0 / phAsuyaM sayaM vA i0 / phAsuyaM vA sayaM vA he 1, 2 laa0|| 14.va jAejjA khe. jai0 sN0|| 15. "paMcamI uvagahitA uvagahiyaM bhuMjamANassa saaTThAe uvaNItaM" cuu0| "paJcamI piNDaiSaNA'vagRhItA nAma tadyathA-sa bhikSuryAvadupahRtameva bhoktukAmasya bhAjanasthitameva bhojanajAtaM DhaukitaM jAnIyAt" shii0|| Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 410aha puNevaM jANejA-bahupariyAvaNNe pANIsu dgleve| tahappagAraM asaNaM vA 4 sayaM vA NaM jIejjA jAva pddigaahejaa| paMcamA piNddesnnaa| [6] ahAvarA chaTThA piMDesaNA-se bhikkhU vA 2 u~ggahiyameva bhoyaNajAyaM jANejA jaM ca sayaTThAe uggahitaM jaM ca paravAe uggahitaM taM pAdapariyAvaNNaM 5 taM pANipariyAvaNaM phAsuMyaM jAva pddigaahejaa| chaTThA piNddesnnaa| [7] ahAvarA sattamA piMDesaNA--se bhikkhU vA 2 jAva samANe bahuujjhitadhammiyaM bhoyaNajAyaM jANejA jaM ca'NNe bahave dupaya-cauppaya-samaNamAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA NAvakaMkhaMti tahappagAraM ujjhitadhammiyaM bhoyaNajAyaM sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA *jAva pddigaahejaa| sattamA piMDesaNA* | 10 icceyAo satta piNddesnnaao| [8] ahAvarAo satta paannesnnaao| tattha khalu imA paDhamA pANesaNAasaMsaDhe hatthe asaMsaTTe mtte| taM ceva bhANiyavvaM, NavaraM cautthAe NANattaM, se bhikkhU vA 2 jAva samANe se jaM puNa pANagajAtaM jANejjA, taMjahA-tilodagaM vA tusodagaM vA javodagaM vA AyAmaM vA sovIraM vA suddhaviyaDaM vA, assiM khalu paDiggAhitaMsi 15 appe pacchAkamme, taheva jAva pddigaahejaa| 410. icchetAsiM sattaNhaM piMDesaNANaM sattaNDaM pANesaNANaM aNNataraM paDimaM paDivajamANe No evaM vadejA-micchA paDivaNNA khalu ete bhayaMtAro, ahamege sammA pddivnnnne| 1. puNa evaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 2. jAtejA i0| jANejA khesaM0 jaisaM0 vinaa|| 3. pagga he 1, zI0 / evamagre'pi srvtr| izyatA sU0 409 Ti0 3 / "chaTThA uggahitA paggahitA, uggahitaM davvaM hatthagataM, paggahitaM dAhiNahatthagataM dijamANaM elugavikkhaMbhametaM, jassa vi aTThAe uggahiyaM paggahiyaM so vi taM necchati, pAdapariyAvanaM kasabhAya[Ne] Natyi dagalevo pANIsu nasthi dagalevo detassa niyatto bhAvo, chaTThI" cU0 / "mathAparA SaSThI piNDaiSaNA pragRhItA nAma-svAthai parAthai vA piTharakAderuddhRtya caTTukAdinotkSiptA pareNa ca na gRhItA pravajitAya vA dApitA sA prakarSaNa gRhItA pragRhItA tAM tathAbhUtA prAbhRtikA 'pAtraparyApannA vA' pAtrasthitA vA 'pANiparyApanna vA' hastasthitAM vA yAvat pratigRhNIyAditi" shii0|| 4. NaM jANejjA khe0 kh0|| 5. degyaM taM jAva khe0 jai0 // 6. degNaM jANejA he 1, 2 i0|| 7. jANejA khe0 0 khN0||8. * * etadantargataH pATho nAsti khe0|| 9. imA nAsti khe0 saM0 he 1, 2 lA. i.|| 10. gahi' he 1 // 11. taheva paDi khe0 jai0 saM0 kh0|| 12. samma khe. jai0 he 1, 3 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 411] paDhamA cUlA, paDhame ajjhayaNe ikkArasamo uddesao 145 je ete bhayaMtAro etAo paDimAo paDivajittANaM viharaMti jo ya ahamaMsi eya paDima paDivajittANaM viharAmi savve "pete uM jiNANAe uvahitA aNNoNNasamAhIe evaM ca NaM viharati / 411. evaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // "piNDaiSaNAdhyayanaM prathama samAptam // 1. jaM ca ma he 1, 2, 3 lA0 zI0 / "yAM cAhaM pratimA pratipadya viharAmi" zI0 // 2. i0 vinA-yete khe0 jai0 saM0 khaM0 / ete he 1, 2 lA0 / vite he 3 / "sarve'pyete jinAjJAyAM jinAjJayA vA samutthitAH" zI0 // 3. u nAsti he 1, 2, 3 i0|| 4. "etat tasya bhikSobhikSuNyA vA sAmagryam" shii0| zI0 anusAreNa pUrvAparatulanayA ca 'eyaM' iti pATho'tra yuktH| dRzyatA sU0 334 // 5. piNDaiSaNAdhyayanaM samAptam sN0| prathamAGge dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanaM samAptam he 1, 2, 3 i0 laa0|| 10 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIyaM ajjhayaNaM 'senjA' [paDhamo uddesao] 412. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA uvassayaM esittaeM, aNupavisittA gAmaM 5 vA aMgaraM vA jAva rAyahANiM vA se jaM puNa uvassayaM jANejA saaMDaM sapANaM jAva saMtANayaM, tahappagAre uvassae No ThANaM vA sejaM vA NisIhiyaM vA cetejaa| se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA appaMDaM jIva saMtANagaM, tahappagAre uvassae paDilehittA pamajittA tato saMjayAmeva ThANaM vA 3 cetenjaa| 413. se jaM puNa uvassayaM jANejA-assipaDiyAe eMgaM sAhammiyaM samu10 hissa pANAI 4 samAraMbha samuddissa kIyaM pAmicaM acchenaM aNisaTuM abhihaDaM AhaTTa "ceteti / tahappagAre uvassae purisaMtarakaDe vA apurisaMtarakaDe vA jAva Asevite vA 2 No ThANaM vA 3 cetejA / evaM bahave sAhammiyA egaM sAhammiNiM bahave saahmminniio| 414. [1]" * se bhikkhU vA 2 se jaM puNa u~vassayaM jANejA bahave 15 samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImae pagaNiya 2 samudissa taM ceva bhANiyavvaM * / [2] se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA-bahave samaNa-mAhaNa 1.dege, se aNu he 1, 2, 3 i0 laa0|| 2. tANaM gAma khN0|| 3. NagaraM vA nAsti khe0 jai0 sN0|| 4. sasaMtA khaM0 he 3 i0 // 5. appaMDaM vA he 1, 2, 3 i0|| 6. jAva appasaMtA khaM0 i0 laa0| jAvappasaMtA' he 2 / jAvapasaMtA he 1.3 // 7.yameva sN0|| ...ThANaM vA3' ityanena ThANaM vA seja vA NisIhiyaM vA iti pATho'vagantavyo'sminnardezaka srvtraapi|| 9. dRzyatAM suu0331| atredaM dhyeyama-"egaM sAhammiyaM samuhissa cha AlAvA taheva jahA piMDesaNAe, NavaraM bahiyA NIhaDaM cha, NIsagaDaM vA cha, itagaM NINijati" cuu0| evaM ca cUrNyanusAreNa bahiyA NIhaDaM vA bhaNIhaDaM vA attaTTiyaM vA aNattaTriyaM vA paribhuttaM vA aparibhuttaM vA iti SaT padAni atra zayyAdhyayane nopayogInItyAzayo bhAti // 10. pANAI 4 ityanena pANAI bhUtAI jIvAI sattAI iti pAThaH srvtraavgntvyH|| 11. cetite he 1, 2 laa0|| 12. '2' nAsti he 1,2 i0 lA0 / atra '2' ityanena aNAsevite vA iti paattho'vgntvyH|| 13. bahUo sN0| dRzyatAM sU0 331 // 14. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2, 3. khemU0 jai0 i0 lA0 / "kiJca se bhikkhU vetyAdi sUtradvayaM piNDaiSaNAnusAreNa neyam" zI0 / dRzyatAM sU0 332 // 15. uvassayaM nAsti sN0|| Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe paDhamo uddesI atihi-kivaNa-vaNImae samuhissa pANAI 4 jAva ceteti / tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva aNAsevite No ThANaM vA 3 cetejaa| __ aha puNevaM jANejA-purisaMtarakaDe jAva Asevite / paDilehittA pamajittA tato saMjayAmevaM ThANaM vA 3 cetejaa| 415. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejjA-assaMjae bhikkhu- 5 paDiyAe kaDie vA utkaMbie vA chatte vA lete vA ghaTe vA maDhe vA saMmaDhe vA saMpadhUvie vaa| tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva aNAsevie No ThANaM vA 3 cetejaa| 1. pANAI bhUtAI sattAI jIvAiM jAva khe0 jai0 saM0 / dRzyatA sU0 413 // 2. cetite khe0 jai0 saM0 kha0 he 1, 2 lA0 // 3. degva jAva cetejA khe. jai0 // 4. atra pratiSvevaMvidhaH pAThaHmokapie vA chette vA lette vA khe0 saM0 / ukaMpie vA channe(te i0 jai0, tthe khaM0) vA litte vA khaM0 he 1, 2, 3 jai0 i0 lA0 / hastalikhitAdarzeSu 'pa' 'ba' ityanayoH samAnaprAyatvAt atra ba iti pAThaH AcArAGgasUtrasya purAtanaiH sampAdakaiH svIkRto mudritazca, "vaMzAdikambAdibhiravabaddhaH" iti vRttAvallekhadarzanAdasmAbhirapi sa aahtH| "kaDito pAsehi, okaMbito uri ullavito, chatto uvari ceva, letto kuDDAe, te uttaraguNA mUlaguNe uvahaNaMti / ghaTThA visamA samIkatA, maTThA mAitA, saMmaTThA pamajitA, saMpadhUvitA duggaMdhA sugNdhiiktaa| 'vaMsaga kaDaNokaMbA' [bRhatkalpamA0 583, nizIthabhA0 2047] asodhikoDI, 'dRmita dhUvitA' [bRhatkalpamA0 584, nizIthamA0 2048] visodhikoDI" cU0 / "kaTakitaH kASThikAdibhiH saMskRtaH, mokaM(ukaM pra0)bio tti vaMzAdikambAdibhiravabaddhaH, chatte(channe pra0) va tti darbhAdibhizchAditaH, liptaH gomayAdinA, ghRSTaH sudhAdikharapiNDena, mRSTaH sa eva lepanikAdinA samIkRtaH, saMmRSTaH bhUmikarmAdinA saMskRtaH, saMpradhUpitaH durgandhApanayanArthe dhUpAdinA dhUpitaH" zI0 / "vaMsaga kaDaNokaMbaNa chAvaNa levaNa duvArabhUmI y| sapparikammA sejjA (vasahI-bRhatka0)esA muulottrgunnesu||" [nizIthabhA0 2047, bRhatkalpabhA0 583] / "vaMsaka iti daMDago(gaMDakA-pra0), kaDaNaM kuDDakaraNaM, daMDago(gaMDako-pra0)vari olaMbaNaM ukkaMpaNaM, dabbhAtiNA chAyaNaM, kuDDANa levaNaM, bRhadalpakaraNaM duvArassa, visamAe samIkaraNaM bhUkarma, esA saparikammA"-nizIthacUrNI pnycmoddeshke| "vaMzakA ye velInAmupari sthApyante pRSThavaMzasyopari tiryak, kaTaMna kaTAdibhiH samantataH pArthAnAmAcchAdanam , 'utkambanam' upari kambikAno bandhanam ,..."etat saptavidhamuttarakaraNam / eSA saparikarmA pasatirmUlaguNairuttaraguNaizca" iti malayagirisUriviracitAyAM bRhatkalpasUtravRttau pR0 169 / pravacanasAroddhAre [gA0 872] tadvattAvapi ca vilokanIyam / "jao NaM pAeNaM agArINaM agArAI kaDiyAiM utkaMpiyAI channAI littAI [guttAI] ghaTThAI maTThAI saMpadhUmiyAI" iti kalpasUtrasya kiraNAvalyA vyAkhyAyAM [pR0 175] ""kaDiyAI' kaTayuktAni, 'ukaMpiyAI' dhavalitAni, 'chamnAI' tRNAdibhiH, 'littAI' chagaNAdyaiH, kvacicca 'guttAI' ti pAThastatra guptAni vRtikaraNadvArapidhAnAdibhiH, 'ghaTThAI' viSamabhUmibhaJjanAt 'maTThAI' zlakSNIkRtAni, kvacit 'saMmaTThAI' ti samantAnmRSTAni masRNIkRtAni, 'saMpadhUmiyAI' saugandhyApAdanArtha dhUpanairvAsitAniH..... cUrNikArastu kaDiyAiM pAsehiM ukaMpiyAI uvariM' ityaah|" shriidhrmsaagropaadhyaayaaH|| 5. samaTe saM0 / saMma? vA nAsti khe0|| 6. saMpadhUmie saM0 kha0 cU0 zI0 vinaa|| Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 416aha puNevaM jANejA - purisaMtarakaDe jAva Asevite, paDilehittA pamajittA tato saMjayAmeva jAva cetejaa| 416. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvasmayaM jANejA-assaMjate bhikkhupaDiyAe khuDDiyAo duvAriyAo mahaliyAo kujA jahA piMDesaNAeM jAva 5 saMthAragaM saMthArejjA bahiyA vA 'NiNNakkhu / tahappagAre uvassae apurisaMtaragaDe jAva aNAsevie No ThANaM vA 3 cetejaa| aha puNevaM jANejA-purisaMtarakaDe jAva Asevite, paDilehittA pamajjittA tato saMjayAmeva jAva cetejaa| 417. se mikkhU vA 2 sa jaM puNa uvassayaM jANejA-assaMjae bhikkhupaDiyAe 10 u~dakapasUtANi kaMdANi vA mUlANi vA pattANi vA pupphANi vA phalANi vA bIyANi vA hariyANi vA ThANANo ThANaM sAharati bahiyA vA NiNNakkhu / tahappagAre uvassae apurisaMtarakaDe jAva No ThANaM vA 3 cetejaa| aha puNevaM jANejA-purisaMtarakaDe jAva cetejaa| 418. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa u~vassayaM jANejA-assaMjate bhikkhu15 paMDiyAe pIDhaM vA phalagaM vA NisseNi vA udUkhalaM vA ThANAto ThANaM sAharati bahiyA vA "NiNNakkhu / tahappagAre uvassae apurisaMtarekaDe jAva No ThANaM vA 3 cetejaa| aha puNevaM jANejjA-purisaMtarakaDe jAva cetejaa| 419. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejjA, taMjahA-khaMdhasi vA 1. dRzyatA sU0 338 // 2. bahiM vA sN0|| 3. "NiNNakkha NINatAtaM (NINavAti-pra0) aMto vA bAhiM vA" cuu0|| 4. "udae pasUyANi kaMdANi vA...", evaM mUla-bIta-hariyANi udagappasUyANi vA itarANi vA saMjayaTThAe NINejA" cu.|| 5. bahi vA saM0 // 6. NiNNakkhU khe. saM0 khaM0 / "bahirvA NiNNakkhu tti nissArayati" zI0 // 7. uvasmayaM nAsti khe0 jai0 sN0|| 8. 'paDimAe saM0 // 9. vA nAsti khe. jai0 sN0|| 10. NiNNakkhU khe0 sN0|| 11. ragaDe vA jAva saM0 / "puruSAntarAsvIkRte sthAnAdi na kuryAta. puruSAntarasvIkRte ta kuryAditi / evamacittaniHsAraNasUtramapi neyam" shii0|| 12. dRzyatA sU0 365 / "khaMdhati (si)| evaM khaMbhe pAsAte kuDDe vA vitthiNNe aDapArae vA / phaliho vi koti vitthinno jattha suppati / maMcAtI bhnnitaa| maNNataragrahaNAccopale vA jattha puriso nivaNNo sAdi / nAnyatra AgADhAgADhaM, AvatIe asivAdI alabbhamANo(Ne?) vaa|" cuu0| "skandha ekasya stambhasyoparyAzrayaH, maJca-mAlo pratItau, prAsAdo dvitIyabhUmikA, hayaMtalaM DAyAlaM, anyasmin vA tathAprakAre pratizraye Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe paDhamo uddeso| 149 maMcaMsi vA mAlaMsi vA pAsAyaMsi vA hammiyatalaMsi vA aNNataraMsi vA tahappagArasi aMtalikkhajAyaMsi NaNNattha AgADhAgADhehiM kAraNehiM ThANaM vA 3 cetejaa| se ya Ahacca cetite siyA, No tattha sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA hatthANi vA pAdANi vA acchINi vA daMtANi vA muMha vA uccholeja vA padhoeja vA No tattha UsaTuM paiMkarejA, taMjahA- uccAraM vA pAsavaNaM vA khelaM 5 vA siMghANaM vA vaMtaM vA pittaM vA pUrti vA soNiyaM vA aNNataraM vA sarIrAvayavaM / kevalI bUyA-AyANametaM / se tattha UsaTuM pakaremANe payaleja vA paMvaDeja vA, se tattha paiyalamANe pavaDamANe vA hatthaM vA jAva sIsaM vA aNNataraM vA kAryasi iMdiyajAtaM lUsejjA, pANANi vA 4 abhihaNeja vA jAva vaivaroveja vaa| aha bhikkhUNaM punvovadiTThI 4 jaM tahappagAre uvassae aMtalikkhajAte No 10 ThANaM vA 3 cetejaa| 420. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA saisthiya sakhuDDU sthAnAdi na vidadhyAt, anyatra tathAvidhaprayojanAditi" zI0 / "khaMdho pAgAro peDhaM vA / phaliho aggalA, akuho maMco, so ya mNddvo| gihovari mAlo dubhuumigaadii| nijjUhagavakkho. vasobhio pAsAdo / savvovari DAyAlaM hammatalaM" iti nizIthacUrNau caturdazoddezake // 1. gAraMsi vA khe0 jai0 saM0 i0 // 2. vA na cevijA i0 // 3. No nAsti he 1, 2 i0 laa| "sItodagaM atAvitaM, viyaDaM ti vypgtjiivN| usiNaM ti tAviyaM taM ceva vvgyjiivN| ekasiM uccholaNaM, puNo puNo dhovaNaM padhovaNaM" iti nizIthacUrNau caturdazoddezake // 4. "hatthANi vA, aviruddhaM pAgate bahuvayaNaM vinnhN| muhANi vA kahaM ? ucyate, atrApi trayaM-Asae posae Alute, Nava vA vaNamuhANi" cuu0||" 5. no a NaM U (udeg he 3) he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. Usardu saM0 khe0 / UsaDhaM jai0 khaM0 / "ucchite ussarTa (osa pra0) uccArAdi" cuu0| "na ca tatra vyavasthitaH 'utsRSTam ' utsarjanaM tyAgamuccArAdeH kuryAt" shii0|| 7. pagaDejA he 1, 2 i0 laa0|| 8. UsaDUM saM0 / UsaDhaM jai0 kha0 // 9. payaDeja sN0|| 10. payalemANe [ya khaM0] khe0 jai0 kha0 / payalemANe pavaDemANe sN0| dRzyatAM sU0 365 // 11. dRzyatA sU0 365 // 12. dRzyatAM sU0 357 // 13. atra cUrNAvIdazI vyAkhyA vilokyate"sAgAriyA pAsaMDattha-gihatthA(ttha)purisehiM, sAgaNiyAe agaNisaMghaTTo, saudayAe udagavaho sehA(ha)gilANAdidosA, saha itthitAhiM sahasthiyA Ata-parasamutthA, sakhuDati khuDhANi ceDarUvANi saNNAbhUmi gacchaMti paDhaMte ya vaMdaMtANi iharahA ya vAuleMti, ahavA khulA sIha-vagghA(ggha)-suNagA, pasu goNamahisAdi, vratabhaMgamAdidosA etesu, bhatta-pANAI ca darse sehANaM bhuttAbhuttadosA" cuu0| vakSyamANe saptame'dhyayane'pi se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejjA-sasAgAriyaM sAgaNiyaM saudayaM saisthi sakhupasubhattapANaM iti pATho vilokyate, evaM ca cUrNyanusAreNa pUrvAparAnusandhAnena cAtrApi se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA-sAgAriyaM sAgaNiyaM saudayaM sahasthiyaM sakhuDDa-pasu-bhatta-pANaM iti pAThaH prAcInakAle mUlarUpa AsIditi bhaati||.. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 421sapasubhattapANaM / tahappagAre sAgArie uvassae No ThANaM vA 3 cetenjA / 421. AyANameyaM bhikkhussa gAhAvatikuleNa saddhiM saMvasamANassa / alasage vA visUiyA vA chaDDI vA NaM ubbAhejA, aNNatare vA se dukkhe rogAtake smuppjjejjaa| assaMjate kaluNapaDiyAe taM bhikkhussa gAtaM telleNa vA ghaeNa vA NavaNIeNa vA vasAe vA abhaMgeja vA makkheja vA, siNANeNa vA kakkeNa vA loddheNa vA vaNNeNa vA cuNNeNa vA paumeNa vA AghaMseja vA padhaMseja vA uvvaleja vA uvvaTTeja vA, sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA pahoeja vA siNAveja vA siMceja vA dAruNA vA dorupariNAma kaTTu agaNikAyaM ujjAleja vA paMjjAleja vA ujjAletA [pajjAlettA 1] kAyaM AtAveja vA payAveja vaa| ____ aha bhikkhUNaM puvovadiTThA eMsa patiNNA 4 jaM tahappagAre sAgArie uvassae No ThANaM vA 3 cetenjaa| 422. AyANameyaM bhikkhussa sAgArie uvassaeM saMvasamANassa / iha khalu gAhAvatI vA jAva kammarkarI vA aNNamaNNaM akkosaMti vA vaihaMti vA raMbhaMti vA uddaveMti vaa| aha bhikkhU NaM uccAvayaM maNaM "NiyacchejA-ete khalu aNNamaNNaM 15 akkosaMtu vA, mA vA akkosaMtu, jAva mA vA uddveNtu| - aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaM tahappagAre sAgArie uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 423. AyANameyaM bhikkhussa gAhAvatIhiM saddhiM "sNvsmaannss| iha khalu 1. bhAla khe0 jaimU0 sN0| "alasage tti hasta-pAdAdistambhaH zvayathurvA" zI0 // 2. Ne khe| NaM nAsti he 1,2,3 i0 laa0|| 3. assaMjo karuNa' he 1, 2, 3 laa0|| 4. uvaleja vA 2 cuu0|| 5. dAraM parideg sN0| dAraMNa parideg khN| dAruNaM pari he 1, 2, 3. i0 laa| tulanA-429. 474. 583, 584 / "dAruNA dArupariNAmaM ti kaTTa pariyaTreti dAru, ahavA uttarAdharA saMjo ettA ?] agaNiM pADittA ujAlettA pajAlettA" cuu0| sU0 429 ityatra "dAruNa pariNAmaNaM pariyaTTaNaM abhiNavajaNaNaM vA" cuu0| "dAruNA vA dArUNAM pariNAmaM kRtvA saMgharSa kRtvA agnimujjvAlayet prjvaalyedvaa"shii0|| 6. pajjAleja vA nAsti khe0 jaimU0 sN0|| 7. esA khe0 jai0 sN0| dRzyatA sU0 357 // 8. dege vassamANassa khe0 jai0 sN0|| 9. sU0 350 madhye tu karImo vA iti pAThaH iti dhyeyam // 10. vabhaMti vA ruMdhati vA saM0 / [vadhaMti rubbhaMti vA khesaM0] vaM(bajai0)dhati vA uiMti vA uddati thA khe. jai0|| 11. Ni( jai0)cchejA khe0 jai0| "uccA[vAyaM maNaM NigaMbakhejA, uccAvayaM aNegappagAraM" cuu0|| 12. vasa khe0 jai0 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 425] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe paDhamo uddeso| 151 gAhAvatI apaNo saaTThAe agaNikAyaM ujjAleja vA paMjjAleja vA vijjhAveja vA / aha bhikkhU uccAvayaM maNaM NiyacchenjA-ete khalu agaNikAyaM ujjAleMtu vA mA vA ujjAleMtu, pajjAleMtu vA mA vA pajjAleMtu, 'vijjhAveMtu vA mA vA vijjhAtu / aha bhikkhUNaM putvovadivA 4 jaM tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejjA / 424. AyANameyaM bhikkhussa gAhAvatIhiM saddhiM saMvasamANassa / iha khalu 5 gAhAvatissa kuMDale vA guNe vA maNI vA mottie vA hiraNNe vA suvaNNe vA kaDagANi vA tuDiyANi vA tisaragANi vA pAlaMbANi vA hAre vA addhahAre vA egAvalI vA muttAvalI vA kaNagAvalI vA rayaNAvalI vA taruNiyaM vA kumAri alaMkiyavibhUsiyaM pehAe aha bhikkhU uccAvayaM maNaM NiyacchejjA, erisiyA vA''sI Na vA erisiyA iti vA NaM bUyA, iti vA NaM maNaM sAejjA / 10 __ aha bhikkhUNaM punvovadiTThA 4 jaM tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 425. AyANametaM bhikkhussa gAhAvatIhiM saddhiM sNvsmaannss| iha khalu gAhAvatiNIo vA gAhAvatidhUyAo vA gAhAvatisuNhAo vA gAhAvatidhAtIo vA gAhAvatidAsIo vA gAhAvatikammakarIo vA, tAsiM ca NaM evaM vRttapuvvaM 15 bhavati-je ime bhavaMti samaNA bhagavaMto jAva uvaratA mehuNAto dhammAto No khalu etesiM kappati "mehuNadhammapariyAraNAe AuTTittae, jA ya khalu etesiM 1. degNo aTThAe he 1, 2 i0 lA0 / "svArthamagnisamArambha kriyamANe" zI0 // 2. pajjAleja vA nAsti khemU0 jai0 / "agaNikAyaM ujAlijA, sasaNiddha evaM ettha ujjA lijjA ?], ujalaMte corA sAvayaM vA Na ehi tti / ahavA suTTa vijjhavito, mA eyaM pecchituM teNagA ehiMti / evaM kassai ujoo pito, kassati aMdhagAro" cU0 // 3. vijjhadeg khe0 jai0 saM0 i0 // 4. vijhaveM(ve khe0)tu khe0 jai0 i0 / vijjhatu vA 2 saM0 // 5. turigANi vA tisarANi dhA saM0 // 6. aDU khe0 i0 // 7. rayaNAvalI vA nAsti khe0 jai0 sN0|| 8. kumAri vA he 2 / "taruNiyaM kumAri majjhimavayaM vA" cU0 // 9. vA sA No vA he 1, 2, 3 jai0 lA0 / vA sA Na vA i0 / "erisigA mama bhotigA Asi, Na vA erisigA, bhaNijja vA Na (NaM ?) mae samANaM saMcikkhAhi / maNaM sAejA kahaM mama etAe saddhiM melato hojA, ahavA sA kaNNA tAhe ciMteti-esA mama paDuppajejA" cuu0|| 10. evaM khe0 jai0 / dRzyatA sU0 390 tti01|| 11. dhammAvo nAsti he 1, 2 i0 // 12. mehuNadhamma pari saM0 khaM0 he 3 / mehuNaM dhamma pariyaraNAe khe0 jai0 / atra cUrNyanusAreNa 'mehuNaM dhamma parideg iti 'mehuNadhamma pari' iti vA pATho bhAti, vRttyanusAreNa tu mehuNadhammaparideg iti pATho bhaati| bhaataannmetN| iMsthigAbhilAve siilmNtaadislaavaa| jA etehiM saddhiM mehaNaM, apattA pasayati. dhUyaviyAiNi(NI) puttaM, puttaviyAiNiM(NI) oyassi orAlasarIraM, teyassI sUraH, vaJcasI Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 426sAddhiM mehu~NadhammapariyAraNAe AuTejA puttaM khalu sA labhejA oyassiM teyassi vacassiM jasassi saMparAyiyaM AloyadarisaNija / eyappagAraM NigghosaM socA NisammA tAsiM ca NaM aNNatarI saDDI taM tavassi bhikkhU mehuNadhammapariyAraNAe aauttttaavejaa| ___ aha bhikkhUNaM pucovadiTThA 4 jaM tahappagAre sAgArie uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 426. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // paDhamA sejA samattA // [bIo uddesao] 427. gAhAvatI nAmege suisamAyArA bhavaMti, bhikkhU ya asiNANae moyasamAyAre se segaMdhe duggaMdhe paDikUle paDilome yAvi bhavati, jaM puvvakammaM taM pacchAkammaM, jaM pacchAkammaM taM putvakammaM, "te bhikkhupaDiyAe vaTTamANA kareja vA NoM vA krejaa| dIptivAn , jasaMsI lokapasaMsa, saMparAiyaM parAkramaH, mAlogadarisaNijaM darisaNAde[va] maNaprItijaNaNaM" cU0 / "etebhyo zramaNA maithunAduparatAH, tdetebhyo| yadi putro bhavet tato'sau 'ojasvI' balavAn 'tejasvI' dIptimAn 'varcasvI' rUpavAn 'yazasvI' kIrtimAn ityevaM saMpradhArya... kAcittaM sAdhu maithunadharma [sya?] paDiyAraNAe tti AsevanArtham AudyAveja tti abhimukhaM kuryAt " shii0| sU0 340 ityasya cUrNI vRttau cettham-"mihu rahasse sahayoge ca, patiyaraNaM paviyAraNA, 'AuTAmo' kurvImo" cU0 / " maithunamabrahmeti, tasya 'dharmAH' tadgatA vyApArAH, teSAM pari(vi-zIkhaM0 2)yAraNA' AsevanA. tayA AudyAmo tti pravImahe" shii.|| 1. mehuNadhamma parideg saM0 he 3 / mehuNaM dhamma pari khe0 jai0 kha0 / dRzyatAM pR0 151Ti0 122. saMpahAriya he 1, 2, 3 i0 lA0 zI0 / dRzyatAM pR0 151 Ti0 12 // 3. mehuNadhamma pari0 saM0 / mehuNaM dhamma parideg khe0 jai0 kha0 / dRzyatAM pR0 151 Ti0 12 // 4. paDiyA he 2 i0 lA0 // 5. dRzyatAM sU0 357 // 6. evaM cU0 zI0 vinaa| dRzyatA sU0 334 // 7. sejjA dvitIyasya prathamoddezaH he 2 // 8. "sa bhikSustadndho bhavati" zI0 / "teNa tesiM so gaMdho paDikUlo" cuu0|| 9. puvvaM kamma khe0 jai0 saM0 kha0 i0 / "jaM puvakammaM ti gihatthANaM puvakammaM uccholaNaM taM ca pacchA pavvajAe vi kujA mA uDDAho hohiti, tattha bAusadosA, aha Na kareti to uddddaaho| ahavA tAI puvvaM pae jemetAIo pacchA saMjayauvarohA suttatthANaM usUre vA, pacchimAe porisIe jemetAIo tAhe saMjayANaM pAThavAghAto tti pade ceva jimitaaii| uvakkhaDaNA vi evaM pratya (?)pratyAgate ussakaNaM, ussakaNadosA bhikkhubhAvo, bhikkhupaDiyAe vaSTamANA kareja vA Na vA" cuu0|| 10. puvaM kammaM saM0 i0 // 11. he 3 // 12. kareja vA he 1, 2 lA0 i0 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430] paDhamA culA, bIe ajjhayaNe bIo uddeso| 153 aha bhikkhUNaM punvovadiTThA 4 jaM tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 428. AyANametaM bhikkhussa gAhAvatIhiM saddhiM sNvsmaannss| iha khalu gAhAvatissa appaNo saMyaTThAe virUvaruve bhoyaNajAte uvakkhaDite siyA, aha pacchA bhikkhupaDiyAe asaNaM vA 4 uvakkhaDeja vA uvakareja vA, taM ca bhikkhU abhikaMkhejA bhottae vA pAtae vA viyaTTittae vaa| aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaM No tahappagAre uvassae ThA~Na vA 3 cetejjA / 429. AyANameyaM bhikkhussa gAhAvatiNA saddhiM saMvasamANassa / iha khalu gAhAvatissa appaNo saMyaTThAe virUvarUvAiM dAruyAiM bhiNNapuvvAI bhavaMti, aha pacchA bhikkhupaDiyAe virUvarUvAiM dAruyAI bhiMdeja vA kiNeja vA pAmiceja vA dAruNA vA dArupariNAmaM kaTu agaNikAyaM ujjAleja vA panjAleja vA, tattha 10 bhikkhU abhikaMkhejjA AtAvettae vA payAvettae vA viyaTTittae vA / aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaM tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 430. se bhikkhU vA 2 uccArapAsavaNeNaM ubbAhijjamANe rAto vA viyAle vA gAhAvatikulassa duvArabAhaM avaMguNejA, teNo ya tassaMdhicArI aNupavisejjA, tassa bhikkhussa No kappati evaM vadittae-ayaM teNe pavisati vA No vA 15 pavisati, uvalliyati vA No vA uvalliyati, aupatati vA No vA Apatati, 1. saTTAe khe0 jaimU0 // 2. viyattie saM0 / "viyaTTittae va tti tatraivAhAragRddhayA vivartitum AsitumAkAkSet" zI0 / "viyaTTittae NAma tesiM cakkhupahe acchati tAhe se diti" cU0 // 3. ThANaM vA nAsti khe0 jai0 saM0 // 4. sabhaTTAe khe0 / bhaTThAe jai0 // 5. pAmicceja vA nAsti khe0 sN0|| 6. dAruM pari khe0 jai0 saM0 khaM0 / dAruNa pari' he 2 / dRzyatAM sU0 421, 474,583, 584 // 7. viyaTTittae nAsti khe0 jaimR0 sN0| "viyaTTittae, adare tappati saMjamavirAhaNA" ca0n ..jaM No vahappagAre jAva uvassae cetejA.khe. jai0 sN0|| 9. teNe va pa0 sN0| "ayaM teNe pavisati vA Na vA pavisati, uvalliyati Tukati, bajati ru(n)ssti| sAhU bhaNati 'teNa haDaM', tANi vA bhaNaMti 'asuteNa harDa' tAhe sAi bhaNati 'aNNeNa harDa, Na tenn'| sAhU ceva bhaNati -tassa asugassa ThaviyagaM haDaM, tANi vA bhaNaMti-asugassa ThaviyagaM haDaM, tAhe sAhU bhaNati-Na tassa, aNNassa haDaM, so vA sAhU kaMci driseti| ayaM uva[ca]rae, uvacarao NAma cArio, tANi vA sAhuM ceva bhaNati -ayaM teNe, mayaM uvacarae, ayaM ettha bhakAsI ca(co ? cA ?)riyaM, AsI vA etth| ettha sambhAve kahie corAto bhayaM, tuhikke pccNgiraa| mateNaM teNagamiti sNkti| sAgArie bhave dosaa"0||10. bhAvayati vA 2 khN0| Avaiyaiti vANo vA 3 he 3 / "ayamatipatati na veti" shii0|| Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 431vadati vA No vA vadati, teNa haDaM, aNNeNa haDaM, tassa haDaM, aNNassa haDaM, ayaM teNe, ayaM uvacarae, ayaM haMtA, ayaM etthmkaasii| taM tavassi bhikkhU ateNaM teNamiti sNkti| aha bhikkhUNaM pubbovadiTThA 4 jAva No cetejaa| 431. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA, taM[jahA-] taNapuMjesu vA palAlapuMjesu vA saaMDe jAva sNtaanne| tahappagAre uvassae No ThANaM vA sejaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / __ se bhikkhU vA 2 sejaM puNa uvassayaM jANejA taNapuMjesu vA palAlapuMjesu vA a~ppaMDe jAva cetejaa| 432. se AgaMtAresu vA ArAmAgAresu vA gAhAvatikulesu vA pariyAvasahesu vA abhikkhaNaM 2 sAhammiehiM ovayamANehiM No ovatejjA / 433. se AgaMtAresu vA 4 je bhayaMtAro uMDubaddhiyaM vA vAsAvAsiyaM vA kappaM uvAtiNittA tattheva bhujo saMvasaMti ayamAuso kAlAtikaMtakiriyA vi bhavati / 1. vayai saM0 / "vadati" zI0 / "vrajati" cU0 // 2. aNNeNa haDaM nAsti saM0 // 3. aNNassa hddN| khe0 jaimU0 i0|| 4. teNaM ti he 1, 2, 3 i0 lA0 khN0|| 5. sasaMtANae he 1, 2, 3 lA0 kh0|| 6. ThANaM vA 3 cetejA he 1, 2, 3. i0 lA0 / ThANaM vA NisIhiyaM vA cetejjA khe0 jai0 saM0 / "taNapuMjA gihANaM uvari taNA kayA, palAlaM vA maMDapassa uvariM, hehA bhUmI ramaNijjA, samaMDehiM No DhANaM cetijjA, appaMDehiM cetijjA" cuu0|| 7. appaMDehiM jAva khe0 jai0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 8. govaejjA he 1, 2 i0 lA0 / No ya vatejA jai0 he 3 / "nAvapatet" zI0 // 9. uduba saM0 he 1, 3 / ubba khe0 jai0|| 10. uvAtiNAvittA he 1 // 11. "samprati zayyAvidhidvAramAha kAlAtikatovaTThANa amikata aNamikatA ya / vajjA ya mahAvajA sAvaja maha'ppakiriyA y||593|| zayyA navaprakArA bhavanti, tadyathA-kAlAtikrAntA 1 upasthAnA 2 abhikrAntA 3 anamikAntA 4 vA 5 mahAvA 6 sAvadyA 7 mahAsAvadyA 8 alpakriyA ca 9 // 593 // ...... sAmpratametAsAmeva kAlAtikAntAdInAM vyAkhyAnamabhidhitsurAha ura vAsA samatItA kAlAtIyA usA bhave sejaa| __ sacceva uvaTThANA duguNA duguNaM avajjettA // 595 // ___ Rtubaddhe kAle varSAkAle ca yatra sthitAstasyAmRtubaddhe kAle mAse pUrNa varSAkAle caturmAse pUrNe yat tiSThati sA kAlAtikrAntA vasatiH / 'sacceva' ityAdi, yA kAlamaryAdA'nantaramuktA 'Rtubaddha mAso varSAsu catvAro mAsAH' iti tAmeva dviguNAM dviguNAmavarjayitvA yatra bhUyaH samAgatya tiSThanti sA upasthAnA / kimuktaM bhavati ?- Rtubaddhe kAle dvau mAsau varSAsvaSTa mAsAn aparihatya Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe bIo uddesao . 434. se AgaMtAresu vA 4 je bhayaMtAro uDubaddhiyaM vA vAsAvAsiyaM vA kappaM uvAtiNAvittA taM duguNA duguNeNa apariharittA tattheva bhujo saMvasaMti ayamAu~so uvaTThANakiriyoM yAvi bhavati / yadi punarAgacchati tasyAM vasatau tataH sA upasthAnA bhavati, upa sAmIpyena sthAna-avasthAnaM yasyAM sA upasthAneti vyutpatteH / anye punaridamAcakSate-yasyAM vasatau varSAvAsaM sthitAstasyAM dvau varSArAtrAvanyatra kRtvA yadi samAgacchanti tataH sA upasthAnA na bhavati, arvAk tiSThatAM punarupasthAnA // jAvaMtiyA u sejA annehiM niseviyA abhikaMtA / __ annehi aparibhuttA anabhikaMtA u pavisaMte // 596 // yA zayyA AcaNDAlebhyo yAvantikI sA yadA'nyaizcarakAdibhiH pASaNDasthairgRhasthairvA niSevitA pazcAt saMyatAstiSThanti sA abhikrAntA / saiva yAvantikI anyaiH pASaNDasthairgRhasthairvA aparibhuktA tasyAM yadi saMyatAH pravizanti tataH sA'nabhikrAntA // 596 // attaTukaDaM dAuM jatINa annaM kareMti vajjA u| jamhA taM puSvakyaM vajaMti tato bhave vajjA // 597 // AtmArthakRtAM vasatiM yatibhyo datvA punaranyAmAtmArtha kurvanti yadi tataH sA yatidattA vA bhavati / kayA vyutpattyA ? ityata Aha-yasmAt tAM pUrvakRtAM vasatiM gRhasthA varjayanti, yatibhyaH kila dattatvAt / tato vayaMta iti vA bhavati sA pUrvakRteti // 597 // pAsaMDakAraNA khalu AraMbho abhiNavo mahAvajjA / samaNaTThA sAvajjA mahasAvajjA u sAhUNa // 598 // yatra bahUnAM zramaNa-brAhmaNaprabhRtInAM pASaNDAnA kAraNAt-kAraNena khalvArambho'bhinavaH kriyate sA mahAvA / 'zramaNArthA' paJcAnAM zramaNAnAmarthAya kRtA sAvadyA / yA punaramISAmeva sAdhUnAmarthAya kRtA sA mahAsAvadyA // 598 // jA khalu jahuttadosehiM vajjiyA kAriyA satttthaae| parikammavippamukkA sA vasahI appakiriyA u // 599 // yA punaH 'yathokadoSaiH' kAlAtikAntAdilakSaNairvarjitA kevalaM svasya-Atmano'rthAya kAritA parikarmaNA ca vipramuktA sarvasyApi parikarmaNaH svata evAgre pravartitatvAt sA vasatiralpakriyA veditavyA // 599 // " iti malayagirisRriviracitavRttisahite bRhatkalpabhASye // 1. tAgAresu i0 // 2. uduba saM0 he 1, 3 // 3. duguNatiguNeNa he 1 / duguNeNa jai0 / "idANiM bhaNiti kiriyAkAlAtivaMtA-jahiM mAsakappaM vAsA vA]saM vA kareMti tahiM ceva bitiyaM kareMti / uvaTThANA-ete ceva karettA duguNaM apariharettA puNo kareti" cU0 / "ye"RtubaddhaM varSoM vAti. vAhyAnyatra mAsamekaM sthitvA dviguNatriguNAdinA mAsakalpena aparihRtya dvitrimAsairvyavadhAnamakRtvA punastatraiva vasanti ayamevaMbhUtaH pratizraya upasthAnakriyAdoSaduSTaH" zI0 / "saMvaccharaM vA vi paraM pamANaM bitiyaM ca vAsaM Na tahiM vsejaa| [daza0 gA0 552] .....""saMvacchara iti kAlaparimANaM, taM puNa Neha bArasamAsigaM saMbajjhati, kiMtu varisArattacAtummAsitaM, sa eva jeTThoggaho taM saMvaccharaM / ...."paramiti parasaddo ukarise vakRti, etaM ukviTaM pamANaM, ettiyaM kAlaM vasiUNa bitiyaM ca vAsaM, bitiyaM tato aNaMtaraM, casaddeNa tatiyamavi, jato bhaNitaM-'taM duguNaM duguNeNa apariharittA za vati'[ ] / bitiyaM tatiyaM ca parihariUNa cautthe hoja" dazavai0 cU0 pR0 267 // 4. deguso itarA uva khaM0 he 1, 2, 3. i0 laa0|| 5. yA vi bha' he 3 i0|| Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe sU0 435435. iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA saDA bhavaMti, taMjahAgAhAvaMtI vA jAva kammakarIo vA, tesiM ca NaM AyAragoyare No suNisaMte bhavati, taM sadahamANehiM taM pattiyamANehiM taM royamANehiM bahave samaNa-mAhaNa-atihikivaNa-vaNImae samuddissa tattha 2 agArIhiM agArAiM cetitAI bhavaMti, taM5 jahA-A~esaNANi vA AyataNANi vA devakulANi vA saMhANi vA pavANi vA paNiyagihANi vA paNiyasAlAo vA jANagihANi vA jANasAlAo vA sudhAkammaMtANi vA daMbhakammaMtANi vA vanbhakammaMtANi vA vavvakammaMtANi vA iMgAlakammaMtANi vA kaTTakammaMtANi vA susANakammaMtANi vA girikammaMtANi vA 1. vaNi khe0 // 2. degvaIo vA he 2, 3 // 3. " abhikatA......mAesaNANi charaNa sijhaMti vaNNi vussati (?), ahavA lohaarsaalmaadii| bhAyataNaM pAsaMDANaM avachattiyA kuhussa paase| devaulaM vANamaMtararahitaM, deulaM savANamaMtaraM sapaDimaM ityrthH| sabhA maMDavo valabhI vA savANamaMtarA itarA vaa| pavA jattha pANitaM dijh| paNitagihaM AvaNo sko| paNiyasAlA AvaNo ceva akuddo| jANagihaM rahAdINa vaaskuttuN| sAlA] eesiM ceva akuddddaa| chuhA kaDA, chahA jattha kohAvijati vaa| dabbhA dabbhA valijati chinati vaa| vavyo vi ppi(chi)jati valijati y| vabbhA varattA jA gadINaM (gavINaM ? gaDINaM ?) dlijjti| iMgAlakaTTakamma etesiM sAlAto bhvNti| susANe gihaaii| giri jahA khahaNAgirimmi lennmaadii| kaMdarA giriguhaa| saMti saMtIe ghraaii| sela paahaannghraaii| uvaTThANagiha jattha gAvIo uhAvittu dubhNti| sobhaNaM ti bhavaNaM, bhA diiptau| uktaMtehiM uvtti| esA bhtiktaa| etehiM ceva aNovataMtehiM uta]tIti agtiktaa|" cuu0| "'AdezanAni' lohkaaraadishaalaaH| 'AyatanAni' devkulpaachpvrkaaH| 'devakulAni' prtiitaani| 'sabhAH' caaturvedyaadishaalaaH| 'prapAH' udkdaansthaanaani| 'paNyagRhANi vA' pnnyaapnnaaH| 'paNyazAlAH' ghshaalaaH| 'yAnagRhANi' rathAdIni yatra yAnAni tisstthnti| 'yAnazAlAH' yatra yAnAni nisspaadynte| 'sudhAkarmAntAni' yatra sudhAparikarma kriyte| evaM darbha-vardha(rca-pra0)-valvajA-'jhAra-kASThakarmakASThagRhANi drssttvyaani| 'zmazAnagRhaM prtiitm| 'zAntikarmagRhaM yatra zAntikarma kriyte| girigRhaM parvatopari gRhm| 'kandaraM' giriguhA sNskRtaa| 'zailopasthApanaM' pASANamaNDapaH / tadevaMbhUtAni gRhANi taizcaraka-brAhmaNAdibhirabhi(ti-zIkhaM02)kAntAni pUrvam , pazcAd 'bhagavantaH' sAdhavaH 'avapatanti' avataranti, iyam..... abhikrAntakriyA vasatibharvati, alpadoSA ceyam" shii0|| 4. sabhAmo vA he 1 / sabhAmo vA pavAkaraNANi vA he 2, 3 i0 laa0|| 5. dabbhakammANi vA vanbhakammaM punva(va)kamma [gulakammaM vaNakammaM he2] iMgAlakammaM kaTakammaM susANakammaM saMtisunnAgAragirikaMdarAselovaTThANakamma sayaNagihANi vA bhavaNagihANi vA he 1,2 laa0| DambhakammaMtANi vA vanbhakammaM kavvakammaM igAlakammaMtANi vA susANakamma saMtisunnAgAragirikaMdarAsaMtiselovaTThANakammaM bhavaNagihANi vA he 3 / dambhakammaMtANi vA cambhakammaM bavvakammaM gulakammaM vaNakammaM iMgAlakammaM kaTakammaM susANakamma suNNAgAragirikaMdarasaMtiselovaTThANakammaM bhavaNagihANi vA i0 // 6. 'valvajaH kAzaH' sNtti0|| 7. 'susANagharaM vA paatthH| evaM giryaadissvpi|' khetti0|| Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 437] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe bIo uddeso| kaMdarakammaMtANi vA saMtikammaMtANi vA selovaTThANakammatANi vA bhavaNagihANi vaa| je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA tehiM ovatamANehiM ovataMti ayamAuso ! abhikkaMtakiriyAM yA vi bhavati / 436. iha khalu pAINaM vA jAva 4 taM royamANehiM bahave samaNa-mAhaNa-atihikivaNa-vaNImae samuddissa tattha 2 agArIhiM agArAiM cetitAiM bhavaMti, taM jahA- 5 AesaNANi vA jAva gihANi vA, je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jArvaM gihANi vA tehiM aNovatamANehiM ovayaMti ayamAuso aNabhikaMtakiriyA~ yAvi bhavati / 437. iha khalu pAINaM vA 4 saMtegaiyA saDA bhavaMti, taMjahA-gAhAvatI vA jAva kammakarIo vA, tesiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavati-je ime bhavaMti samaNA 10 bhagavaMto sIlamaMtA jAva uvaratA mehuNAo dhammAo No khalu etesiM bhayaMtArANaM kappati AdhAkammie uvassae vatthae, se jANimANi amhaM appaNo sayaTThAe cetiyAI bhavaMti, taM jahA-AesaNANi vA jAva gihANi vA saMvANi tANi samaNANaM NisirAmo, aviyAI vayaM pacchA va'ppaNo saMyavAe cetessAmo, taMjahAAesaNANivA jAva gihANi vaa| etappagAraM NigdhosaM socA "Nisamma je bhayaMtAro 15 tahappagArAI AesaNANi vA jAva gihANi vA uvAgacchaMti, "2[ttA] itarAtitarehiM 1. uvatamANehiM uvataMti khe0|| 2. yA vi saM0 he 1, 2, 3. i0 lA0 // 3. je ya bhayaM sN0|| 4. jAva bhavaNagihANi khe0 0 // 5. uvayaMti khe0|| 6. aNabhikaMtadeg saM0 / "carakAdibhiranavasevitapUrvA anabhi(ti zIjai0)krAntakriyA" zI0 // 7. yA vi saM0 i0|| 8. saMte ......gAhAvatI vA nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 / / 9. sIlamaMtA nAsti khe0 jai0 saM0 kh0|| 10. bhayaMtArANaM nAsti khe0 jaimU0 saM0 kh0|| 11. adhA khe0 jai0|| 12. degNo aTTAe he 1, 2, 3 i0 lA0 / "sAhu sIlamaMta tti kAUNaM ete AhAkammammi Na vadaMti, appaNo sayaTThAe kayAI etesiM demo appaNo aNNAI karemo" cuu0|| 13. vA nAsti khe0 jai0 sN0||14. savvANeyANi saM0 / savANiyANi khe0 jai0 / "samudAyArthastvayam-gRhasthaiH sAdhvAcArAnabhijJairyAnyAtmArtha gRhANi nirvartitAni tAni sAdhubhyo dattvA''tmArtha tvanyAni kurvanti" shii0|| 15. pacchA appaNo he 1, 2, 3, laa0||16. saaTThAe khe0 / saTTAte i0||17.nnismmaakhe0 jaimU0 saM0 kh0|| 18. '2' nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 19. saM0 vinA-itarAtirehiM khe0 jai0 i0 / itarAtarehi he 3 khN0| iyaraMtarehiM he 1, 2 / dRzyatA sU0 341,350,391 / "itarAitarehiM, kAlAtikatA aNatirkatA imA vajjA itarA, evaM sesA vi, itarA itarA appasatthati]rA ityarthaH, pAhuDehiM pAhuDaM ti vA paheNagaM ti vA egddhN| kasya ? krmbndhsy| niratasya pAhuDAI duggatipAhuDAI ca appstthaasevnnaae| esA vnkiriyaa|" cU0 / "teca sAdhavasteSu itareSu uccAvaceSu 'pAhuDehiM' ti pradatteSu gRheSu yadi vartante tato varNyakriyAbhidhAnA vasatirbhavati sA ca na kalpata iti" zI0 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe. . [sU0 438pAhuDehiM vaTuMti, ayamAuso ! vajjakiriyAM yAvi bhvti| 438. iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA saDA bhavaMti, tesiM ca NaM AyAragoyare jAva taM royamANehiM bahave saMmaNamAhaNa jAva pagaNiya 2 samussi tattha 2 agArIhiM agArAiM cetiyAI bhavaMti, taMjahA-AesaNANi vA jAva gihANi vA, je 5 bhayaMtAro tahappagArAI AesaNANi vA jAva gihANi vA uvAgacchaMti, 2[ttA] iyarAiyarehiM pAhuDehiM [vaTuMti, 1] ayamAuso ! mahAvajakiriyA~ yAvi bhavati / 439. iha khalu pAINaM vA 4 jAva taM royamANehiM bahave samaNajAte samudissa tattha 2. agArIhiM agArAiM cetitAI bhavaMti, taMjahA--AesaNANi vA jIva gihANi vA, * je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva gihANi vA* 10 uvAgacchaMti, "2 [ttA] itarAtitarehiM pAhuDehiM [vaTThati, 1] ayamAuso ! sAvajakiriyA yAvi bhavati / 440. iha khalu pAINaM vA 4 jAva taM royamoNahiM egaM samaNajAtaM samuhissa tattha 2 agArIhiM agArAiM cetitAI bhavaMti, taMjahA-AesaNANi vA 1. yA vi i0 he 3 vinA // 2. vA jAva taM khe0 jai0|| 3. roemA saM0 khaM0 he 2, 3 laa0|| 4. atredamavadheyam-bahave samaNamAhaNa jAva vaNImage pagaNiya 2 samuhissa iti pAThasya sthAne khe0 jaimU0 pratyoH bahave samaNajAte samuhissa iti pAThaH / agretanaM 439 tamaM sUtraM tu khe0 jaimU0 pratyo styeva, anyAsu pratiSu yAdRzaH pAThastat tatraiva vilokanIyam / cUrNI vRttau cetthaM vyAkhyA vartate-"mahAvajjA pAsaMDANaM aTThAe, esA ceva vttvvyaa| sAvajA paMcaNhaM samaNANaM pagaNita 2, esA ceva vttvvyaa|" cU0 / "zramaNAdyartha niSpAditAyAM 'yAvantika 'vasatau sthAnAdi kurvato mahAvAbhidhAnA vstirbhvti| akalpyA ceyaM vishuddhikottishceti| idAnI sAvadyAbhidhAnAmadhikRtyAha-ihetyAdi / prAyaH sugamam / navaraM paJcavidhazramaNAdyarthamevaiSA kalpitA" zI0 / dRzyatAM sU0 435 tti.5|| 4. jAva bhavaNagihANi i0|| 5. vA mahatA puDhavikAyasa0 je bha0 khe0 jaimU0 // 6. jAva gihANi vA nAsti saM0 jai0 he 1, 2, 3 lA / nAva bhavaNagihANi vA i0|| 7. gacchaMti 2 iyarehiM khaM0 / gacchaMti itarAtirehiM khe0 jai0 he 1 hemU0 2 / gacchati itarAtarehiM he 3 / dRzyatA sU0 341,350,391 // 8. 2' nAsti khaM0vinA // 9. yA vi saM. khaM0 // 10. idaM 439 tamaM sampUrNa sUtraM khe0 jaimU0 prtyornaastyev| khe0 pratau pAThapUraNAya cihnaM vartate, kintu pATho na tatra kutrApi puuritH|| 11. vA saMtegaiyA jAva [taM jaisaM0] ro jaisaM0 he 3 / vA saMtegaiyA jAva taM saI taM pattiyaMro' he 1, 2 // 12. jAva bhavaNagihANi he 1, 2, 3. laa0|| 13. * * etadantargataH pATho nAsti khaM0 he 3 jaisaM0 vinA // 14. 2' mAsti khaM0 vinA // 15. yA vi saM0 i0 // 16. vA 4 saMtegaiyA saDkA bhati, taM[jahA-] gAhAvaI vA jAva kammakarIo vA, tesiM ca NaM yAragoyare no suNisate bhavati, taM saihamANehiM 3 ekaM samaNa he 1, 2, 3 i0 laa0|| Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 441] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe bIo uddesao jAva gihANi vA mahatA puDhavikAyasamAraMbheNaM jAva mahatA tasakAyasamAraMbheNaM mahatA saMraMbheNaM mahatA samAraMbheNaM mahatA AraMbheNaM mahatA virUvarUvehiM pAvakammakiccehi, taMjahA - chAvaNato levaNato saMthAra-duvAra-pihaNato, sItodagae vA pariTThaviyapuvve bhavati, agaNikAe vA ujjAliyapuvve bhavati, je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva gihANi vA uvAgacchaMti itarAitarehiM pAhuDehiM dupakkhaM te kammaM sevaMti, ayamAuso ! mahAsAvajakiriyA yAvi bhavati / 441. iha khalu pAINaM vA 4 jAva taM royamANehiM appaNo saiyadvAe tattha 2 agArIhiM agArAiM cetiyAI bhavaMti, taMjahA -AesaNANi vA jAva gihANi vA mahatA puDhavikAyasamAraMbheNaM jAva agaNikAye vA ujAliyapuvve bhavati, je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva gihANi vA uvAgacchaMti 5 1. jAva bhavaNagihANi he 1, 2, 3. i0 laa0|| 2. samAraMbheNaM evaM Au teu vAu vaNassai mahayA tasa he 1, 2, 3 i0 laa0|| 3. mahatA saMraMbheNaM mahatA samAraMbheNaM mahatA AraMbheNaM nAsti khaM0 / mahA saMraMbheNaM mahayA AraMbheNaM mahayA samAraMbheNaM he 1 / mahayA samAraMbheNaM mahayA bhAraMbheNaM mahayA mAraMbhasamAraMbheNaM sN0| mahayA AraMbheNaM mahayA samAraMbheNaM [mahayA bhAraMbhAsamAraMbheNaM i0 lA0] he 2 i0 lA0 / "mahAsAvajA egaM samaNajAtaM samuddissa jAva [bhava]NagihANi vA mahatA chajIvanikAyasamAraMbheNaM mahatA AraMbhasamAraMbheNaM aNegappagArehiM ca AraMmehiM saMjayahAe chAviMti, lippaMti, saMthAragA oyaTagA kuNaMti, duvAraM kareMti, pI(pi),ti vADo(De) bhA" cU0 / "ekaM sAdharmikamuddizya pRthivIkAyAdisaMrambha-samArambhA-''rambhairanyatareNa vA mahatA, tathA 'virUparUpaiH' nAnArUpaiH 'pApakarmakRtyaiH' anuSThAnaiH, tadyathA-chAdanato lepanatastathA saMstArakArtha dvAraDhakkanArtha ca ityAdIni prayojanAnyuddizya" zI. sU. 443 // 4. chAyaNo he 1, 2, 3 laa0|| 5. sIodae vA he 1, 3 / sIodaeNa vA he 2 i0 / sIodagasae khaM0 / 'sItodagaghaDe vA' iti pATho'tra cUrNyanusAreNa bhaati| "sItodagaghaDe abhaMtarato saMNNikkhitto, agaNikAyaM vA ujAleMti, pAuyA vA" cuu0| "zItodakaM tyaktapUrva bhavet agnirvA prajvAlito bhavet" zI0 // 6. para? saM0 // 7. 'kAeNa vA he 2 i0 lA0 // 8. jAva bhavaNagihANi vAhe 1, 2, 3 i0 laa0| jAva gihANi vA nAsti sN0|| 9. gacchaMti 2 itarA khaM0 / gacchaMti itarai sN0| "je etesu uvAgacchaMti, itarAitarehiM punvabhaNitaM, dupakkhaM kamma sevaMti, apasatthAsu jahA rAgo doso ya punnaM pAvaM ihaloiyaM pAraloiyaM ca, ahavA [irithAvahiyaM] saMparAiyaM c| esA mahA[sA] vjaa|" cU0 / "tadasyAM vasatau sthAnAdi kurvantaste dvipakSaM karmAsevante, tadyathA-pravajyAm AdhAkarmikavasatyAsevanAd gRhasthatvaM ca, rAga deSaM ca. IryApathaM sAmparAyikaM ca ityevaM vA dvipakSAsevanadoSAtU mahAsAvadhakriyAbhidhAnA vasatirbhavatIti / " shii0|| 10. duppa saM0 // 1, yA vi saM0 // 12. sabhaTThA khe0 jai030||13. degkAe degu saM0 / degkAraNa vA u he 1, 2 i0 laa0|| . Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 442itarAitarehiM pAhuDehiM egpkkhN te kama sevaMti, ayamAuso ! appasAvajakiriyA~ yAvi bhavati / 442. aiyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / ||sejaae bIo uddesao smtto|| [taIo uddesabho] 443. se ya No sulabhe phAsue uMche ahesaNije, No ya khalu suddhe imehiM pAhuDehiM, taMjahA--chAvaNato levaNato saMthAra-duvAra-'pihANato piNddvaatesnnaao| "se ya bhikkhU cariyArate ThANarate NisIhiyArate senjA-saMthAra-piMDavAtesaNArate, 1. itarAtirehiM khe0 / dRzyatA sU0 341,350,391 / "appasAvajjAe appaNo sayaTThAe ceve(te)ti, itarAitarehi,, iha appasatthANi vajittA pasatyehiM pAhuDehiM NeSvANassa saggassa vA egapakkhaM kammaM sevati, egapakkhaM riyaavhiyN| esA appsaavjaa| etaM khalu tassa bhikkhussa vA s(saa)mggiyN|" cU0 // 2. pAhuDehiM nAsti saM0 laa0|| 3 egapakkhaM kammaM te he 1, 2, 3 i0 laa0|| 4. yA vi he 1, 2 // 5. evaM he 1, 2, 3 khe0 kha0 i0 lA0 / dRzyatA sU0 334 // 7. bijao uddezakaH khe0 jai0 khN0| dvitIyoddezakaH he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. uMcche saM0 / "saMbaMdho aphAsugANaM vivego, phAsugANaM gahaNaM vasahINaM / se ya No sulabhe phAsue uvassae / AhAro suhaM sohijjati, vasahI dukkhaM / uMchaM aNNAtaM aNNAteNa, katare uMche ? mahesaNije jahA esnnije| saDDho pucchati ujjugaM sAhu-kimattha sAhuNo Na acchaMti ? bhaNati-paDissato Natthi, appaNo va gAuM paDissayaM kareuM(i ?), evaM no sulabhe phAsue uNche| Na ya suddha imehiM pAhuDehiM ti kAraNehiM, kANi vA tANi ? chAvaNaM galamANIte kuDDamANIte, bhUmIte vA levaNaM, saMthAro uyaTTago, duvArA khuDgA mahallagA kareMti, pihaNaM vADassa dArassa vA, piMDavAtaM vA mama giNha, Na dosA" cU0 / "sa ca prAsukaH AdhAkarmAdidoSarahitaH pratibhrayo durlabhaH, 'uMcha' iti chAdanAdyuttaraguNadoSarahitaH.. ahesaNija tti yathA'sau "eSaNIyo bhavati tathAbhUto durlabha iti| "na cAsau zuddho bhavatyamIbhiH karmopAdAnakarmabhiH tadyathA-chAdanato darbhAdinA, lepanato gomayAdinA, saMstArakam ' apavartakamAzritya, tathA dvAramAzritya", tathA dvArasthaganaM kapATamAzritya, tathA piNDapAtaiSaNAmAzritya. tathAhi-kasmiMzcit pratizraye vasataH sAdhUna zayyAtaraH piNDenopanimantrayet , tadgrahe niSiddhAcaraNam , agrahe tatpradveSAdisambhavaH" zI0 // 8. chAyaNato i0 / chAvaNamao vA le saM0 khN0|| 9. degpihaNao saM0 / degpihaNAto i0| pihuNAbho he 2 lA0 / sU0 440 // 10. se bhikkha khe0 jai0 saM0 khN| "se ityAdi, tatra ca bhikSavaH caryAratAH" shii0|| 11. vAtaesaNA i0| vAyaesaNA he 1, 2, 3 laa0|| Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe taIo uddeso| 161 'saMti bhikkhuNo evamakkhAiNo unjukaDA NiyAgapaDivaNNA amAyaM kubvamANA viyaahitaa| saMtegatiyA pAhuDiyA ukkhittapuvvA bhavati, evaM NikkhittapuvvA bhavati, paribhAiyapuvvA bhavati, paribhuttapuvA bhavaMti, paridvaviyapuvvA bhavati, evaM viyAMgaremANe samiyA "viyAgarei 1 haMtA bhavati / 444. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA-khaMDDiyAo khuDDu- 5 duvAriyAo NitiyAo saMNiruddhAo bhavaMti, tahappagAre uvassae rAo vA viyAle vA NikkhamamANe vA pavisamANe vA purAhattheNa pacchApAeNa tato 1. saMti hi bhideg sN0|| 2. ujjuyakaDA he 1, 2 lA0 / ujjuyaDA he 3 / ujubhaDA khe0 jai0 / ujjuyA khaM0 / "saMti bhikkhuNo ujjuNA NiyAgapaDivaNNA carittapaDivaNNA bhamAtiNo viyAhiyA vyaakhyaataa|.... sa evaM ujjukaDo akkhAyamANo samyak akkhaati|" cuu0| "tadevaM santi....."bhikSavaH evamAkhyAyinaH....."RjavaH 'niyAgaH' saMyamo mokSo vA, taM pratipannAH, tathA amAyAvinaH, evaM viziSTAH sAdhavaH vyAkhyAtAH" shii0|| 3. "so gihattho majjha assi bhatti, ekeSAM egavA ukkhittapubbA paDhama sAhaNaM ukkhivati agge bhikkhaM hiMDatANaM...."ukkhittapuvvA, mA etaM caragAdINaM deh| paribhuttapuvvA taM appaNA bhuMjaMti sAhUNa ya deti, paribiyapuvvA accaNiyaM kareMti" cU0 / "santi' vidyante tathAbhUtAH kecana gRhasthA ya evambhUtAM chalanAM vidadhyuH, tadyathA-prAmRtikeva prAbhRtikA dAnArtha kalpitA vasatiriha gRjhate, sA ca tairgRhasthaiH 'ukSitapUrvA' teSAmAdau darzitA yathAsyAM vasata yuuymiti| 'nikSiptapUrvA' pUrvamevAsmAbhirAtmakRte nisspaaditaa| tathA paribhAiyapuvva tti pUrvamevAsmAbhiriyaM bhrAtRvyAdeH parikalpitetyevaMbhUtA bhavet / tathAnyairapIyaM paribhuktapUrvA, tathA pUrvamevAsmAbhiriyaM pritykteti|" shii0|| 4. bhavaMti khe0 jai0 he 1 // 5. bhavaMti khe0 jai0|| 6. pariyAmA i0 / pari..... pariTThagviyapuvvA bhavati nAsti khaM0 // 7, 8. bhavaMti jai0 // 9. viyAre khe0 jaimU0 sN0| "vyAkaraNa-prAkArA-''gate kagoH [8 / 1 / 268], eSu ko gazca sasvarasya lug vA bhavati |"-si0|| 10. samiyAe khe0 jai0 saM0 vinaa||11. viyAreha khema. jaim / dRzyatAM Ti. 9 / "sa evaM sAhU akkhAyamANo samyak akkhAti, Na lippati kammabaMdheNaM? Asa gAhA (?) vAgaraNaM hatA, samyak bhaNati, Na lippati kammabaMdheNa ityarthaH / " cU0 // 12. khuDDiyAmo duvA khemU0 saM0 khaM0 / cUrNikRtAmayaM pAThaH sammato bhAti / "khuDDi khuddhi eva duvAraM saMniruddhaM khuDalagaM vaa| NiJcitAo, Na uccaao| saMniruddhA sAdhUhiM annehi vA bharitiyA, ahavA khuDDaliyA ceva bhaNNa(NaM-pra0)ti sNnniruddhiyaa| etAsu divA vi Na kappati, kAraNaThiyANaM, jayaNA / rAti-vigAlA bhnnitaa| purAhattheNa rayaharaNeNa, hatthopacAraM kRtvaa| pacchApAdaM karejA, AvassittAsaja NitANaM, pavisaMtANaM NisIhiyA aasjaa|" cU0 / "kSudrikAH laghvyaH, tathA * kSudradvArAH, nIcA uccastvarahitAH, saMniruddhA gRhasthAkulA vasatayo bhavanti / tatra kAryavazAd vasatA rAjyAdau "purohastakaraNAdikayA gamanAgamanAdikriyayA ytitvym|" shii0|| 13. ruddhA saM0 / svabhAo khe0 jai0 / ruddhiyAmao he 1, 2, 3 i0 lA0 // 13. hatthaeNa he 1, 2,3. i0 lA0 / hatyeNa vA pacchA sN0|| Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 445saMjayAmeva Nikkhameja vA paviseja vaa| kevalI bUyA-AyANametaM / je tattha samaNANa vA mAhaNANa vA chattae vA mattae vA DaMDae vA laTThiyA vA bhisiyA vA NAliyA vA cele vA cilimilI vA cammae vA cammakosae vA cammacchedaNae vA dubaddhe duNikkhitte aNikaMpe calAcale, bhikkhU ya rAto vA viyAle vA 5 NikkhamamANe vA pavisamANe vA payaleja vA pavaDeja vA, se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA hatthaM vA pAdaM vA nAva iMdiyajAtaM vA lUseja vA pANANi vA 4 abhihaNeja vA jAva vavaroveja vA, aha bhikkhUNaM puvvodiTThA 4 jaM tahappagAre uvassae purAhattheNa pacchApAdeNa tato saMjayAmeva Nikkhameja vA paviseja vaa| 445. se AgaMtAresu vA 4 aNuvIyI uvassayaM jAejA / je tattha Isare 1. je tattha samAdhiTThoe te uvassayaM aNuNNavejjA-kAmaM khalu Auso ! ahAlaMdaM ahApariNAtaM vasissAmo, jAva AusaMto, jAva AusaMtassa uvassae, jAva sAhammiyA, eNttAva tA uvassayaM "gihissAmo, teNa paraM vihrissaamo| 446. se bhikkhU vA 2 jassuvassae saMvasejA tassa puvAmeva NAmagotaM 1. ke ca dosA? samaNA paMca, mAhaNA dhIyArA ahavA sAvagA, chattaM chattagameva, mattae uccArAdi 3, bhaMDae pAdaNijjogo savvaM vA uvagaraNaM, laTThI AyappamANA, bhisitA kaTThamayI, bhisigA bhisigA ceva, celaggahaNA vatthaM, ca(ci)limaNI doro, cammae migacamma uvAhaNAo vA, cambhakosamo khallao aMguDhakosae vA, cammacchedaNayaM vnbho|" cU0 / "zeSaM kaNThyam , navaraM 'cilimilI' yama(va)nikA, 'carmakozaH' pANinaM khallakAdiH" zI0 // 2. NaliyA saM0 / NAliyA vA nAsti khe0 jai0 he 1, 2 i0 // 3. cele vA nAsti saM0 khaM0 // 4. cilimili(liM saM0) saM0 he 3 / cilimiNi(NI i0) khe0 jai0 i0|| 5. dubaddha he 1, 2, 3 i0 lA0 khN0|| 6. dunikkhitte khe0 jai0 khaM0 he 3 // 7. vA 2 se saM0 khaM0 / vA payaDeja vA se khe0 jai0|| 8. diTai khe0 jai0 saM0 he 1, 2 i0 laa0|| 9. tAgAresu i. // 10. degvIyA he 2,3 / bIya he / jaisaM0 / vIu saM0 / vIi khN| vIyi cuu0|| 11. jANejjA khemU0 jaimU0 khaM0 / "yAceta" shii0|| 12. degTThae khesaM0 he 1, 2, 3 i0 laa| "samahiTThAe pabhusaMdiTTho" cU0, saptame'dhyayane tu "samAdhiTThAe pabhusaMdiTTho" cU0 / "samadhiSThAtA prabhuniyuktaH" zI0 // 13. iMtA(ittA i0) uba khemU0 jai0 i0 / iMtA tAvatA uva khesaM0 / ettA tAvatA uva saM0 / ittA tAva uva khaM0 / "jAva sAhammiya tti jattiyA tuma icchasi je vA tumaM bhaNasi NAmeNaM asuo gotteNaM visesito, kAraNe evaM, NikAraNe Na ThAyaMti, teNa paraM jati tuma uvaTibihisi Na vA tava roihihi uvassao vA bhajihiti pareNa vihrissaamo|" cU0 / "yAvantaH sAdharmikAH samAgamiSyanti taavtaamymaashryH| sAdhuparimANaM na kathanIyamiti bhAvArthaH |"shii0 / dRzyatAM sU0608.620. 774. 777. 779[3].780. 783, 786 // 14. ugihi khaM0 // 15. tesiM pudeg sN0|| 16. nAmA(ma he 3)goyaM he 1, 2, 3 i0 laa0| "NAmA(ma)gottaM jANettA "bhattapANaM Na gimhati" cuu0|| Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe taIo uheso| jANejA, tao pacchA tassa gihe NimaMtemANassa vA aNimaMtemANassa vA asaNaM vA 4 aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 447. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA sAgAriyaM sAgaNiyaM saudayaM, No paNNassa NikkhamaNa-paMvesAe No paNNassa vAyaNa jAva ciMtAe, tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 448. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA gAhAvatikulassa majjhamajjhaNaM gaMtuM vatthae paDibaddhaM vA, No paNNassa NikkhamaNa jAva ciMtAe, tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetenjaa| 449. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA-iha khalu gAhAvatI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNNaM akosaMti vA jAva uddaveMti vA, No paNNassa 10 jAva ciNtaae| "se evaM NaccA tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa| 450. se bhikkhU vA se jaM puNa uvassayaM jANejjA--iha khalu gAhAvatI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNNassa gAtaM telleNa vA ghaeNa vA NavaNIeNa vA vasAe vA abhaMge(geM)ti vA makkhe(kkheM)ti vA, No paNNassa jAva ciMtAe, tahappagAre uvassae No ThANaM vA 3 cetejaa|| 1. jA sasAgA khemU0 jai0 kha0 vinaa| 'jA sAgAritaM sAgaNitaM khemU. jai0 kh0| vRttikRtA sasAgA' iti pAThaH sammato bhaati| "sAgAriyasAgari(Ni)te, paNNo Ayario ahavA vidU jANao, tassa paNNassa Na bhavati niSkramaNapraveza[:]saMkaTa ityarthaH, vAyaNapucchaNa-pariyaTTaNa-dhammANubhogaciMtAe, sAgArie Na tANi sakkaMti kare, tamhA ThANAdINi Na kujA" cU0 / "sasAgArikaM sAnikaM sodakam, tatra svAdhyAyAdikRte sthAnAdi na vidheyamiti" shii0|| 2. khaM0 vinA- pavissAe khe0 jai0 saM0 / degpavisAe he 1, 2 lA0 / pavisaNAe he 3 // 3. patthae he 1, 2, 3 laa0| paMthae khe0 jai0 saM0 khaM0 / paMthae i0| "majheNaM gaMtuM vatthae, akosamAdI 4 siNANAdI sItodaeNa paMca AlAvayA AlAvagasiddhA" cU0 / "se ityAdi, yasyopAzrayasya gRhasthagRhamadhyena panthAstatra bahvapAyasambhavAnna sthAtavyamiti" shii| "no kappai niggaMthANaM paDibaddhasejAe vatthae 113.."no kappai niggaMthANaM gAhAvaikulassa majjhamajjheNaM gaMtuM vtthe| 1 / 32 / " [bRhatkalpa0] | "sAgArikaM yasyopAzrayasya adUre Asanne sa pratibaddha ucyte| tatra nirgranthAnAmavasthAnamanena pratiSidhyate / ... "gRhiNAM madhyena gatvA yatra nirgama-pravezau kriyete tatra vastuM na kalpate iti nivAryate" iti bRhatkalpasUtravRttau pR0 727, 738 // 4. se evaM pacA nAsti he 1, 2, 3 i0 lA0 // 5. NavaNIeNa vA ghaeNa vA saM0 kha0 / ghaeNa vA nAsti khemU0 jai0 / dRzyatA sU0 321 // 6. ghasAe vA nAsti sN0|| 7. manbhaMgiei khe0 / abhaMge(gi jai0)ha khaM. jai0|| 8. makkhei khai. jai0 kha0 / makkhaha sN| maMkheti he 2 laa|| Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 451451. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA-iha khalu gAhAvatI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNNassa gAyaM siNANeNa vA kakkeNa vA lortaNa vA vaNNeNa vA cuNNeNa vA paumeNa vA AghasaMti vA pasaMti vA uvvaleMti vA unvaTeMti vA, No paNNassa NikkhamaNa-pavese jAva No ThANaM vA 3 cetejaa| 452. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejA--iha khalu gAhAvatI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNNassa gAyaM sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeMti vA paMdhoveti vA siMcaMti vA siNAveMti vA, No paNNassa jAva No tthaai| 453. IMha khalu gAhAvatI vA jAva kammakarIo vA NigiNA ThitA 10 NigiNA uvallINA mehuNadhammaM viNNaveMti rahassiyaM vA maMtaM maMteti, No paNNassa jAva No ThANaM vA 3 cetenvA / 454. se bhikkhU vA 2 se jjaM puNa uvassayaM jANejA AiNNaM salekkhaM, No paNNassa jAva No ThANaM vA 3 cetejaa| 455. [1] se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA saMthAragaM esittae / se jaM puNa 15 saMthAragaM jANejA saaMDaM jAva saMtANagaM, tahappagAraM saMthAragaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 1. pahoyaMti saM0 / pahoti jai0 kha0 khe0|| 2. No ThANaM vA cetejA he 3 // 3. se bhikkhU vA iha he 3 / atraitadanusAreNa pUrvAparatulanayA ca se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uvassayaM jANejjAiha iti pAThaH sambhAvyate tathApi vRttau " ihetyAdi, yatra prAtivezikastriyaH NigiNAmo tti muktaparidhAnA Asate" [zI.] iti dRzyata iti khe0 AdipratyanusAreNa iha iti pAThaH sUtrasyAdau svIkRto'trAsmAbhiriti dhyeyam // 4. dhammami raha he 1, 2 lA0 / dhamma rahadeg i0 / "NigiNA NaggAo TThiyAo acchaMti, NigiNAto uvalijati, mehuNadhammaM vinaveti obhAsaMti aviratagaM sAhuM vA, radhassitaM mehuNapattiyaM ceva annaM vA kiMci guhaM" cU0 / "upalInAH pracchannA maithunadharmaviSayaM kizcid rahasyaM rAtrisambhogaM parasparaM kathayanti, aparaM vA rahasyamakAryasambaddha mantraM mantrayante, tathAbhUte pratizraye na sthAnAdi vidheym|" shii0|| 5. rahasiyaM khe0 jai0 saM0 i0 // 6. cUrNyanusAreNAtra pATho'smAbhirAito mule, pratiSu tvevaMvidhaH pAThaH-AiNNassalekkhe(kkhaM khesaM0) khe0| AiNNasaMlekkhe jai0 he 1 / AiNNassaM(saM khaM0)likkhe saM0 khN0| AinnasalekkhaM he 2.3 laa| AteNNasalekkhaM i0 "bhAdiNNo NAma sAgAriyamAdiNA, salekkho sacittakamma iti" cU0 "se ityAdi kaNThyama, navaraM tatrAyaM doSaHcitrabhittidarzanAt svAdhyAyakSatiH" zI0 / bhAiNNasalekkhaM ityapi pATho'tra syAt // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe taIo uddeso| 165 [2] se bhikkhU vA 2 se jaM puNa saMthAragaM jANejA appaMDaM jAva saMtANagaM garuyaM, tahappagAraM saMthAragaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| [3] se bhikkhU vA 2 se jaM puNa saMthAragaM jANejA appaMDaM jova saMtANagaM lahuyaM appaDihAriyaM tahappagAraM 'saMthAragaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| [4] [se bhikkhU vA 2] se jaM puNa saMthAragaM jANejA appaMDaM jAva saMtANagaM 5 lahuyaM paDihAriyaM, No ahAbaddhaM, tahappagAraM lAbhe saMte No paDigAhejA / [5] se bhikkhU vA 2 se jaM puNa saMthAragaM jANejjA appaMDaM jAva saMtANagaM lahuyaM paMDihAriyaM ahAbaddhaM, tahappagAraM saMthAragaM jAva lAbhe saMte paDigAhejjA / 456. icetAI AyataNAI uvAtikamma aha bhikkhU jANejA imAhiM cauhiM paDimAhiM saMthAragaM esittae [1] tattha khalu imA paDhamA paDimA se bhikkhU vA bhikSuNI vA u~disiya 2 saMthAragaM jAejA, taMjahA - ikkaDaM vA kaDhiNaM vA jaMtuyaM vA paragaM vA moragaM 1. sasaMtA i0|| 2. jAva saMvANagaM nAsti khemU0 jaimU0 sN0|| 3. appADi khe0 saM0 / "paDhamaM saaMDaM saMthAragaM Na geNhejjA, bitiyaM appaMDaM garuyaM taM pi Na geNhati, tatiyaM appaMDaM lahuyaM apADihAriyaM na giNhati, cautthaM appaMDaM lahuyaM pADihAriyaM No ahAbaddhaM Na geNhejjA, paMcama appaMDaM lahugaM pADihAriyaM ahAbaddhaM paDigAhija" cuu0|| 4. saMmU0 vinA sejAsaMthAragaM iti pATho yadyapi sarvatra dRzyate tathApi pUrvAparatulanayA sejjA' iti padamadhikaM bhAti, ataH saMthAragaM iti pATho'smAbhirmUle sviikRtH|| 5. "paJcamasUtre tvalpANDaM yAvadalpasantAnakaM laghuprA(pra-zIkhaM0 1)tihArikAvabaddhatvAt saMstArako prAyaH" iti zI0madhye darzanAt jAvappasaMtANagaM iti pATho vRttikRtAmabhimato bhAti // 6. lahuyaM vA he 1, 2, i0 lA0 // 7. pADideg saM0 khN0|| 8. AtatAI khN| "icceyAI AyayaNAI, AyataNANi vA saMsAra[ssa] appasatthAI pasatthAI mokkhassa / paDimA pratijJA pratipattirvA" cU0 / " icceiyAiM (iJceyA zIjai0) ityaadi| pUrvoktAni ityetAni pUrvoktAni AyatanAni doSarahitasthAnAni vasatigatAni saMstArakagatAni ca upAtikramya parihRtya vakSyamANAMzca doSAn parihRtya saMstArako grAhya iti darzayati-atha..... bhikSurjAnIyAt" zI0 // 9. kammaM khaM0 / 'kammaM saM0 // 10. "uddisi (ssi-pra.)ta NAma geNhittu, jahA ikkaDaM vA ikkaDA keyArAdiko, kaDhiNo kaMdhimAdI vAsAratte, taM(jaM?)tu taNajAtI, parao muMDao, moramo moraMgA taNajAtI vA, taNaM savvameva kiMci, kusA dabbhA, kuJcate saNhae danbhe, vanvate siMdhUe, palAlaM palAlameva, ete simANasajja (?) giNhaMti jattha bhUmI ummijati" cU0 / "uddizyoddizya.."kaThinaM vaMzakaTAdi, jantukaM tRNavizeSotpannam, parakaM yena tRNavizeSeNa puSpANi pradhyante, moragaM ti mayUrapicchaniSpannam , kuJcagaM ti yena kUrcakAH kriynte| ete caivambhUtAH saMstArakA anUpadeze sArdAdibhUmyantaraNArthamanujJAtA iti" zI0 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe [sU0 456vA taNagaM vA kusaM vA kuccagaM vA vaivvagaM vA palAlagaM vaa| se puvAmeva AloejA-Auso 'ti vA bhagiNI ti vA dAhisi me etto aNNataraM saMthAragaM ? tahappagAraM saMthAragaM sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA, phAsuyaM esaNijaM jAva lAbhe saMte pddigaahejaa| paDhamA pddimaa| [2] ahAvarA docA paDimA-se bhikkhU vA 2 pehAe saMthAragaM jAebjA, taMjahA- gAhAva'tiM vA jAva kammarkari vaa| se puvvAmeva AloenjA-Auso ti vA bhagiNI ti vA dAhisi me etto aNNataraM saMthAragaM 1 tahappagAraM saMthAragaM sayaM vA NaM jAejjA jAva paDigAhejjA / doccA pddimaa| [3] ahAvarA taccA paDimA-se bhikkhU vA 2 jassuvassae saMvasejjA je tattha ahAsamaNNAgate, taMjahA-ikkaDe vA jAva palAle vA, tassa lAbhe saMvasejA, 10 tassa alAbhe ukkuDue vA Nesajjie vA viharejA / tacA paDimA / [4] ahAvarA cautthA paDimA-se bhikkhU vA 2 ahAsaMthaDameva "saMthAragaM jAejjA, taMjahA-puDhavisilaM vA kaTThasilaM vA ahAsaMthaDameva, tassa lAbhe saMvasejA, tassa alAbhe ukkuDue vA Nesajie vA vihrejaa| cautthA pddimaa| 1. pappalagaM khemU0 jai0 kha0 / pippalagaM saM0 he 3 / pappagaM khe0 saM0 / pavagaM anyatra / atra cUrNyanusAreNa, prAcInagrantheSu 'pa' 'va' ityanayorakSarayoIstalikhiteSu samAnaprAyatvAcca vavvagaM iti pATho'smAbhiH svIkRtaH / dRzyatAM sU0 435 Ti0 16 // 2. tti he 1, 2, 3 / tti vA bhagiNi tti vA khe0 jai0||3. aNNayarakaM he 1,2,3 i0 laa0||4. saMtharejA sayaM khe0 jaimuu0|| 5. jANejA khN0|| 6. jAva nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 7. pehAe 2he 1, 3. lA0 / "uddiDhe katAi chidittu ANeja teNa pehA visuddhatarA, pehA NAma pikkhittu 'erisagaM dehi' bitiyA paDimA" cuu0|| 8. vaI vA he 1, 2, 3 i0 lA0 / degvati khaM0 // 1. karIyaM vA saM0 kha0 he 1 / karI ya vA he 2, 3 jai0| karI vA i0|| 10. jANejjA he 2 i. lA0 / jAeNejjA he 1 / jAejA paro vA se dejA phAsuyaM esaNijjaM jAva paDigAhejA he 3 // 11. "tatiyA adhAsamaNNA[ga]tA NAma jati bAhiM vasati bAhiM ceva ikaDAdi, No aMto sAhIo No vesaNIo ANeyadhvaM, aha aMto vasati aMto ceva, ikkaDAdi vA tthi to ukkuDagaNesajio viharejA" cuu0|| 12. tattha he 1, 2,3 laa0|| 13. tassa'kAme khe0| tassAlAme saM0 khN0|| 11. saMthAragaM saMthArejjA taM jahA khe0 jaimU0 / "ahAvarA cautthA ahAsaMthaDA, tatthatthA ahAsaMthaDA, puDhavisilA oyaTTao pAhANasilA vA kaTThasilA vaa| silAya(e?) gahaNA garuyaM ahAsaMthaDagahaNA bhUmIe laggagaM cev| alAme ukkuddgnnesjito| cautthA pddimaa|" cuu0|| 15, ukuDue khe0 jai0 he 1. lA0 / uku(kku he2)Due vA viha' khe. he 2 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460] paDhamA cUlA, bIe anjhayaNe taIo uddeso| 167 457. iccetANaM cauNhaM paDimANaM aNNataraM paDimaM paDivajamANe taM ceva jAva aNNoNNasamAhIe evaM ca NaM viharati / 458. [1] se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA saMthAragaM paMcappiNitae / se jaM puNa saMthAragaM jANejjA saaMDaM jAva saMtANagaM, tahappagAraM saMthAragaM No pcppinnejaa| [2] se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA saMthAragaM pNcppinnitte| se jaM puNa saMthAragaM jANejA appaDaM jAva saMtANagaM, tahappagAraM saMthAragaM paDilehiya 2 pamanjiya 2 AtAviya 2 'viNijhuNiya 2 tato saMjatAmeva pnycppinnejaa| 459. se bhikkhU vA 2 samANe vA vasamANe vA gAmANugAmaM dUijjamANe [vA] puvA~meva paNNassa uccAra-pAsavaNabhUmi pddilehejaa| kevalI bUyA-AyANameyaM apaDilehiyAe uccAra-pAsavaNabhUmIe, bhikkhU vA~ 2 10 rAto vA viyAle vA uccAra-pAsavaNaM pariTThavemANe payaleja vA pavaDeja vA, se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA hatthaM vA pAyaM vA jAva lUsejA pANANi vA 4 jAva vvroejjaa| aha bhikkhUNaM puvovadiTThA 4 jaM puvvAmeva paNNassa uccAra-pAsavaNabhUmi pddilehejaa| 460. [1] se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA "senjAsaMthAragabhUmiM paDilehittae, aNNattha AyarieNa vA u~vajjhAeNa vA jA~va gaNAvaccheieNa vA bAleNa 1. dRzyatA sU0 410 // 2. paJcapi saM0 / paJcappiNiyattae khe0 jai0 // 3. sasaMtA he 1, 2, 3. i0 laa0|| 4. paJcapiNiyattae khe0 jai0| paJcaNiyattae sN0|| 5. vihuNiya sN0| "viNibuNiya caliya paccappiNejjA" cuu0|| 6. sAmANe saM0 / dRzyatA sU0 391 // 7. meva thapa he 3 / meva NaM samaNassa he 1, 2 i0 laa0|| 8. vA 2 nAsti sN0|| 9. vA nAsti khe0 sN0|| 10. pAyaM vA nAsti he 1, 2 i0 // 11. seja saMthA khe0 jai0 saM0 khaM0 / "sejAsaMthAragabhUmIe gijhaMtIe ime AyariyagAdI ekArasa mutittu sesANaM jhaaraainniyaa| gaNI aNNagaNAo Ayario, gaNadharo ajANaM vAvAravAhato, etesiM viseso kappe, bAlAdINa ya TThANA tattheva sama-visama-pavA[ya-nivA]yANa ya tatraiva aMto majjhe vA" cU0 / "se ityAdi, sa bhikSurAcAryopAdhyAyAdInAM yogyAM bhUmi muktvA'nyA svasaMstaraNAya pratyupekSeta, zeSaM sugamam , navaramAdezaH prAghUrNaka iti| tathA 'antena vA' ityAdInAM padAnAM tRtIyA saptamyartha iti|" shii0|| 12. NaNNattha saM0 kha0 vinaa|| 13. udhajjhAeNa vA nAsti khe0|| 14. dRzyatA sU0 399 // 15. degvaccheeNa saM0 i0 / dRzyatA sU0 399 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 461 - vA vuDDeNa vA 'seheNa vA gilANeNa vA AeseNa vA aMteNa vA majjheNa vA sameNa vA visameNa vA pavAeNa vA NivAteNa vo paDilehiya 2 pamanjiya 2 tato saMjayAmeva bahuphAsuyaM sejjAsaMthAragaM sNthrejaa| [2] se bhikkhU vA 2 bahuphAsuyaM sejAsaMthAragaM saMtharittA abhikaMkhejA 5 bahuphAsue sejjAsaMthArae 'druhittae / se bhikkhU vA 2 bahuphAsue senAsaMthArae druhamANe puvvAmeva sasIsovariyaM kAyaM pAe ya pamajiya 2 tato saMjayA~meva bahuphAsue senjAsaMthArae duhejA, druhittA tato saMjayAmeva bahuphAsue senAsaMthArae sejjaa| [3] se bhikkhU vA 2 bahuphAsue senjAsaMthArae saMyamANe No aNNamaNNassa 10 hattheNa hatthaM pAdeNa pAdaM kAraNa kAyaM aasaaejaa| se aMNAsAyae aNAsAyamANe tato saMjayAmeva bahuphAsue sejjAsaMthArae saejjA / 461. se bhikkhU vA 2 U~sasamANe vA NIsasamANe vA kaoNsamANe vA chIyamANe vA jaMbhAyamANe vA uDDoe vA vAtaNisagge vA karemANe putvAmeva AsayaM vA posayaM vA pANiNA paeNripihettA tato saMjayAmeva U~saseja vA jAva vAyaNisaggaM vA krejaa| 462. se bhikkhU vA 2 samA vegadA sejA bhavejA, visamA vegayA senjA bhavejA, pavAtA vegayA sejjA bhavejA, NivAtA vegayA senjA bhavejA, sasarakkhA vegayA sejjA bhavejA, appasarakkhA vegayA sejA bhavejA, sadaMsa-masagA vegadA sejA bhavejjA, appadaMsa-masagA vegadA sejA bhavejA, saparisADA vegadA senjA 1. seheNa vA nAsti ji0|| 2. vA tao saMjayAmeva paDilehiya 2 pamajiya 2 bahuphA he 1, 2, 3,. i0 laa0|| 3. saMthA khN0|| 4. duruhi khesaM0 jai0 he 1, 2, 3 i0 lA0 dRzyatA sU0 365 // 5. degphAsuyaM sejjAsaMthAragaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. duruhamANe se pu jai0 he 1, 2, 3 i0 laa0|| 7. 'meva sejjAsaMthAragaM he 1, 2, 3, i0 laa0|| 8. duruhejA duruhittA jai0 he 1, 2, 3. i0 laa0|| 9. sayamANe No nAsti khaM0 // 10. "bahuphAsugamAdI senAsaMthAragA AlAvagasiddhA, NavaraM 'AsAdeti' saMghaTTati" cuu0|| 11. aNAsAyae nAsti he 2, 3 jaisaM0 i0 laa0|| 12. bahu nAsti sN0||13. UsAsamANe vA nIsAsamANe vA khe0 jai0 saM0 kha0 i0||14. kAsemANe saM0 // 15. jaMbhAyamANe nAsti saM0 laa0|| 16. nissiyaM he 2 // 17. bhAsataM khe0 jai0 kh0| bhAsataM vA posavaM vA saM0. i0| "bhAsataM muhaM posayaM ahiTThANaM" cuu0|| 18. paripehettA khe0 jai0 vinaa||19. UsAseja khe0 jai0 kh0|| 20. appasasarakkhA he 1lA. khN0|| Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhA 463] paDhamA cUlA, bIe ajjhayaNe taIo uddesao 169 bhavejjA, aparisADA vegadA sejA bhavejjA, sauvasaggA vegadA sejjA bhavejA, NiruvasaggA vegadA sejjA bhavejjA, tahappagArAhiM sejAhiM saMvijamANAhiM peggahitatarAgaM vihAraM vihrejjaa| No kiMci vi gilaaejaa| 463. eyaM khalu tassa mikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaTrehiM sahite sadA jatenjAsi tti bemi / // sejA smttaa|| 1. sova he 1 // 2. "pavAya-NivAyamAdisu pasatthAsu saiMgAlA, appasatthAsu sdhuumaa| paggahiyataraM vihAraM vihrejaa|" cU0 / "pragRhItataramiti yaiva kAcid"vasatiH sampanA tAmeva samacitto'dhivaset" zI0 // 3. galA i0 he 2 / "No kiMci calAejA, valAdi NAma mAtaM kareti, kahaM ? visama-daMsa-masagAdisu bAhiM acchati aNNatya vA" cU0 / "na tatra vyalIkAdikaM kuryAt" shii0| cUrNi-vRttyanusAreNa 'No kiMci calAejjA' iti 'No kiMci vi valAejjA' iti vA pAThaH samIcIno bhaati|| 1. dRzyatAM sU0 334 // 5. sadA saMjate khe0 jai0 saM0 / "etat tasya bhikSoH sAmagryaM yat sarvArthaH sahitaH sadA yateteti" shii0|| 6. saMmattA he 1, 2 laa0|| Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 taIyaM ajjhayaNaM 'iriyA' [paDhamo uddesao] 464. abbhuvagate khalu vAsAvAse abhipavuDhe, bahave pANA abhisaMbhUyA, bahave bIyA ahuNubhiNNA, aMtarA se maggA bahupANA bahubIyA jAva saMtANagA, aNaNNokaMtA paMthA, No viNNAyA maggA, sevaM NacA No gAmANugAmaM dUijjejjA, tato saMjayAmeva vAsAvAsaM ubliejjaa| 465. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA gAmaM vA jAva rAyahANiM vA, imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA No mahatI vihArabhUmI, No mahatI 10 viyArabhUmI, No sulabhe pIDha-phalaga-sejA-saMthArae, No sulabhe phAsue uMche ahe saNije, bahave jattha samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA uvAgatA uvAgamissaMti caM, accAiNNA vittI, No paNNassa 'NikkhamaNa jAva ciNtaae| sevaM 1. ahuNAbhiNNA khe0 jai0 saM0 kha0 he 1 / "bIyA bhahuNubhiNNA aMkuritA ityarthaH" cU0 / "bIjAni abhinavAkuritAni" zI / "AcArAMgasya bitiyasuyakkhaMdhe 'jo vidhI bhaNito... so ya imo-'abbhuvagate khalu vAsAvAse abhippavuDhe ime pANA abhisaMbhUtA, bahave bIyA ahuNAbhiNNA, aMtarA se maggA bahupANA bahubIyA sasaMtANagA, aNabhivaMtA paMthA, no vinnAyA mAgA. sevaM NacA No gAmANagAmaM datijejA. tao saMjayAmeva vAsAvAsaM uvalliijA" iti nizIthacUrNau dazamoddezake pR0 122 // 2. aMtara tti varisAratto jahA 'aMtaraghaNasAmalo bhagavaM', "aMtarAlaM vA aMte(to-pra0)" cU0 / "antarAle ca mArgAH" zI0 // 3." yAvat sasantAnakAH" zI., etadanusAreNa jAva sasaMtANagA iti pATho vRttikRtAmabhimato bhAti // 4. "aNaNo(gNo)kaMtA loeNaM caragAdIhi vA akaMtA vi aNakaMtasarisA" cuu0| "anabhikrAntAzca panthAnaH" shau0|| 5. dUtejA khe0 jai0 / dUvijejA he 1, 2, 3 lA / dUejjejjA sN0|| 6. ujvali(lli he 2)ejjA khaM0 he 1, 2, 3 laa0|| 7. cUrNyanusAreNa No mahaI viyArabhUmI No mahaI vihArabhUmI iti pAThakramo bhAti, tathAhi- " se bhikkhU vA 2 / viyArabhUmi(mI) kAiyAbhUmi(mI) Natthi, vihArabhUmI sajjhAyabhUmI patthi, pIDhA kaTThamayA, iharahA varisAratte NisijjA kucchati, phalagaM saMthArao, sejA uvassao, saMthArao kahimA(kaDhiNA)dI, jahanneNa caugguNaM khettaM viyAravihAra-vasahI-AhAre" cuu0| ito'nantare 466 tame sUtre khe0 jai0 saM0 pratiSvapIdRza eva paatthkrmH| "na vidyate mahatI vihArabhUmiH svAdhyAyabhUmiH vicArabhUmiH bahirgamanabhUmiH" shii0|| 8. ya he 1, 2, 3 i0 laa0| ca nAsti khe0 jai0|| 9. nikkhamaNa pavesAe jai. vinA] jAva dhammANuogaciMtAe he 1, 2, 3 i0 lA. jai0| dRzyatAM sU0 348 / "na prAjJasya tatra niSkramaNa-pravezau yAvaccintanAdikAH kriyA nirupadravAH sambhavanti" shii0|| Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sU0 464-468] paDhamA cUlA, taIe ajjhayaNe paDhamo uddeso| 171 NaccA tahappagAraM gAmaM vA NagaraM vA jAva rAyahANiM vA No vAsAvAsaM uvlliejaa| 466. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA gAmaM vA jAva rAyahANi vA, imaMsi khalu gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA mahatI vihArabhUmI, mahatI viyArabhUmI, sulabhe jattha pIDha-phalaga-senjA-saMthArae, sulabhe phAsue uMche ahesaNijje, No jattha bahave samaNa jAva uvAgamissaMti ye, appAiNNA vittI, jAva / rAyahANiM vA tato saMjayAmevaM vAsAvAsaM uvlliejjaa| 467. aha puNevaM jANejjA-cattAri mAsA vAsANaM vItikaMtA, hemaMtANa ye paMca-dasarAyakappe parisite, aMtarA se maggA bahupANA jAva "saMtANagA, No jattha bahave samaNa jAva uvAgamissaMti ya, sevaM NacA No gAmANugAma duuijjejjaa| 468. aha puNevaM jANejA-cattAri mAsA vAsANaM "vItikaMtA, hemaMtANa ye paMca-dasarAyakappe parivusite aMtarA se maggA appaMDA jIva saMtANagA, bahave 1. ughallIejA- khe0 jai0 khN0| uvalitejA i0| "uvalliejjA AgacchenA" cuu0|| 2. mahati viyArabhUmI mahai vihArabhUmI khe0 jai0| viyArabhUmI mahaI vihArabhUmI mahaI sN0|| 3. atra pratiSvIdRzaH pAThaH-pIDha 4 sulabhe khe0 jai0 saM0 khN0| pIDhe 4 sulabha he 1, 2, 3 i0 laa0|| . 4. uvAgayA uvAgamissaMti he 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatAM sU0 467, 468 // 5. ya nAsti he 1, 2 i0 laa0|| 6. meva vAsaM udeg sN0|| 7. uvalIejA saM0 / uvali(la he 3)ejjA he 1, 3 i0| unvalliejjA he 2 laa0|| 8. [sa khemU0]mAvAsAvAsANaM khe0 1 samA vAsANaM he 2 // 9. vItikaMtA saM0 i0 // 10. ya dasarAya khemU0 he 2 / atra cUrNyanusAreNa dasarAyakappe iti, vRttyanusAreNa tu paMcadasarAyakappe iti pATho bhaati| "Niggamo tiviho-AreNa, puNe, prenn| asivAdisu kAraNesu Ayariya asAdhae vA AreNa, NivbAghAteNa sukkhesu padhesu kattiyapADivae, dasarAe gatesu tato pareNaM pava(ya)teNa viNiggaMtavvaM / AlAvagattho dasarAe ya vItikante bahapANesu samA(maggA?)disu samaNAtima aNAgaesu Na rItejjA, vivarIte rIejjA" cU0 / "kArtikacaturmAsakamatikAntamityarthaH, tatrotsargato yadi na vRSTistataH pratipadyevAnyatra gatvA pAraNaM vidheyam , atha vRSTistato hemantasya paJcasu dazasu vA dineSu 'paryuSiteSu' gateSu gamanaM vidheyam , tatrApi yadyantarAle panthAnaH sANDA yAvat sasantAnakA bhaveyuH "mArgaziraM yAvat tatraiva stheyam , tata UrdhvaM yathA tathA'stu na stheyamiti / " shii0|| 11. aparideg khe0 mU0 jaimU0 kh0|| 12. 'sasantAnakAH' iti zI0 anusAreNa sasaMtANagA iti pATho'tra bhavet , dRzyatAmuparitanaM TippaNam 10 // 13. ya nAsti khaM0 vinaa||14.viitiktaa i0| viyikatA khe0 jai0|| 15. ya dasarAya khe0 sN0| dRzyatA sU0 467 // 16. jAva asaMtA i0|| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ___ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 469jattha samaNa jAva uvAgamissaMti ya / sevaM NacA tato saMjayAmeva gAmANugAma duuijjejjaa| .469. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe purao jugamAyaM pehamANe dakhUNa tase pANe uddhRTTha pAdaM rIejA, sAhaTu pAdaM rIejA, vitiricchaM vA kaTu 5 pAdaM rIejA, sati parakkame saMjayAmeva parakkamejA, No ujjuyaM gacchejA, tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijjejaa| 470. se bhikkhU vA 2 gAmANugAma duijjamANe, aMtarA se pANANi vA bIyANi vA hariyANi vA udae vA maTTiyA vA aviddhatthA, sati parakkame jAva No ujjuyaM gacchejA, tato saMjayAmeva gAmANugAma dUijjejjA / 471. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe, aMtarA se virUvarUvANi pacaMtikANi da'sugAyataNANi milakkhUNi aNAriyANi dussaNNappANi duppaNNavaNijANi akAlapaDibohINi akAlaparibhoINi, sati loDhe vihArAe saMtharamANehiM jaNavaehiM No vihAravattiyAe pavajejA gamaNAe / kevalI bUyA 1. ya nAsti saM0 // 2. sAhaTu pAyaM rIejjA ukkhippa pAyaM rIejjA [vi he 2, 3 lA0]tiricchaM he 1, 2, 3 i0 laa0| "uddhadu tti ukkhivittu atikkamittu vA, sAha9 parisAharati nivartayatItyarthaH, vitiricchaM passeNaM atikkAmati, sati, bhavidyamAne anyatra gaccheta. Na ujjugaM" cU0 / "uddhaTu tti pAdamRddhRtyAgratalena pAdapAtapradezaM vAtikramya gacchet , evaM saMhRtya zarIrAbhimukhamAkSipya pAdaM vivakSitapAdapAtapradezAdArata eva vinyasya utkSipya vAprabhAgaM pArNikayA gacchet , tathA tirazcInaM vA pAdaM kRtvA gacchet , ayaM cAnyamArgAbhAve vidhiH" shii0|| 3. jA se bhikkhU vA 2 vitideg sN0||4. aviddhatthe khaM0 vinaa| dRzyatA sU0 473 // 5. parakamejjA jAva khaM0 jai0 he 3 vinA // 6. deggAma gacchejA khe0 jai0 saM0 kh0|| 7. dassugA he 1, 3 jai0 / dasagA he 2 / "dasaMtIti dasugANi jahA puSvasamudralaggA dasaMti" cuu0| "dasyUnA caurANAmAyatanAni sthAnAni" shii0|| 8. akAlapaDibho he 1, 2, 3 i0 laa0| akAlabhoINi rattiM ceva bhuMjaMti" cuu0| "tathA akAlabhojInyapIti" shii0|| 9. lAbhe khaM0 / "sati laaddhe| sati vijjamAne, lADhe ti saMyatasyAkhyA, jAveti anyatra ityarthaH vihArAya saMtharamANesu subhikkhe vaTTamANe" cuu0| "sati anyasmin prAmAdike vihAre vidyamAneSu cAnyeSu AryajanapadeSu na teSu mlecchasthAneSu vihariSyAmIti, gamanaM na pratipadyeta" shii| "lAve care Ayatule payAsu" sUtra0 101113, asya zIlAGkAcAryakRtA vyAkhyA-"yena kenacit prAsukAhAropakaraNAdigatena vidhinAtmAnaM yApayati pAlayatIti laaddhH"| dRzyatA nizIthasUtre SoDazohe. zake pR0 124 // 10. jANadeg saM0 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 473] paDhamA cUlA, taIe ajjhayaNe paDhamo uddeso| 173 AyANameyaM / te NaM bAlA 'ayaM teNe, ayaM uvacarae, ayaM tato Agate' tti kaTTa taM bhikkhaM akkoseja vA jAva uvaddaveja vA, vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAdapuMchaNaM acchideja vA bhiMdeja vA avahareja vA pariDaveja vaa| aha bhikkhUNaM puvovadiTThA 4 jaM *No (1) tahappagArANi virUvarUvANi pacaMtiyANi dasugAyataNANi jAva vihAravattiyAe No paMvajejA gmnnaae| tato saMjayAmeva 5 gAmANugAmaM duuijjennaa| 472. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe, aMtarA se arAyANi vA juvarAyANi vA dorajANi vA verajANi vA viruddharajANi vA, sati lADhe vihArAe saMtharamANehiM jaNavaehiM No vihAravattiyAe~ pavajejA gmnnaae| kevalI bUyA -A~yANabhetaM / te NaM bAlA ayaM teNe taM ceva jAva gmnnaae| tato saMjayAmeva 10 gAmANugAmaM duuijejaa| 473. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijejA, aMtarA se vihaM siyA, se jaM puNa vihaM jANejA-egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa 1. mAyANameyaM nAsti saM0 / dRzyatAM sU0 472, 473 // 2. teNaM khemU0 jai0 kha0 // 3. aMtaM khaM0 // 1. taM bhikkhu nAsti khe0 saM0 kha0 / " iti kRtvA vAcA''krozayeyuH, tathA daNDena tADayeyuH yAvajIvitAd vyaparopayeyuH tathA vastrAdi 'AcchindyuH' apahareyuH, tatastaM sAdhu nirdhATayeyuriti" zI0 // 5. uddaveja he 2, 3 i0 // 6. kaMbalaM nAsti khe0 // 7. macchidejA [vA he 3] abhiMdejA he 1, 2, 3 lA / AchiMdejA bhAbhiMdejjA i0|| 8. paribhaveja he 1, 2, 3 i0 // *agre [paM05] 'No pavajejA' iti vartate, ato'trAgre vA 'No' padamadhikaM pratIyate, dRzyatAM pR0 121 tti03|| 9. paJcajejA khN0| pavajejA vA gadeg sN0| paDiva i0|| 10. tato nAsti khemU0 jai0 kha0 // 11. vA gaNarAyANi vA ju' jai0 he 1 / "aNarAyaM rAyA mato, jugarAyaM jugarAyA asthi katA vA dAvaM abhisiJcati, dorajaM do dAitA bhaMDaMti, verajaM jattha veraM aNNe[Na] rajeNa rAeNa vA saddhiM, viruddhaM gamaNaM yasmin rAjye sAdhussa taM viruvaraja" cU0 / "arAjAni' yatra rAjA mRtaH, 'yuvarAjAni' yatra nAdyApi rAjA(jyA-pra0)bhiSeko bhavati" shii0| "mae rAyANe jAva mUlarAyA juvarAyA ya do vi ee aNabhisittA tAva maNarAyaM bhavati / puvvarAiNA jo juvarAyA abhisitto teNa ahiTTiyaM rajaM jAva so doccaM juvarAyaM NAbhisiMceti tAva taM judharaja bhannati / paracakkeNAgaMtuM jaM rajjaM villolitaM taM veraja | egarajjAbhilAsiNo do dAiyA jattha kaDagasaMThiyA kalahiMti taM dorajaM bhannati" iti nizItharNoM dvAdazoddezake // 11. saMthAra khemU0 khN0|| 12. degmANesu vA jaNavaesu vA he 2 i0 // 13.dege No pava khemU0 je0|| 14. mAyANameta nAsti saM0 / dRzyatAM sU0 471,473 // 15. jamANe he 1, 2, 3 i0 lA0 / "jamANe vA pAThaH' kheTi saMTika jejA dUijamANe jai0 / dRzyatAM sU0 472, 474, 490 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0474vA pAuNejA vA No vA paaunnejaa| tahappagAraM vihaM aNegAhagamaNijaM sati lADhe jAva gmnnaae| kevalI bUyA- aayaannmetN| aMtarA se vAse siyA pANesu vA paNaesu vA bIesu vA hariesu vA udaesu vA maTTiyAe vA aviddhatthAe / aha bhikkhUNaM puvovadiTThA 4 jaM tahappagAraM 'vihaM aNegAhagamaNijaM jAva No 5 gmnnaae| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuiijejaa| 474. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjejjA, aMtarA se NAvAsaMtArime udae siyA, se jaM puNa NAvaM jANejA - asaMjate bhikkhupaDiyAe kiNeja vA, pAmiceja vA, NAvAe vA NIvapariNAmaM kuTu, thalAto vA NAvaM jalaMsi ogA hejjA, jalAto vA NAvaM thalaMsi uksenA, puNNaM vA NAvaM ussiMcejA, saNaM 10 vA NAvaM uppIlAvejjA, tahappagAraM NAvaM ugAmiNiM vA ahegAmiNaM vA tiriyagAmiNiM vA paraM joyaNamerAe addhajoyaNamerAe vA appatare vA bhujatare vA No DhuMhejA gmnnaae| 475. se bhikkhU vA 2 puvAmeva tiricchasaMpAtimaM NAvaM jANejjA, jANittA se tamAyAe egaMtamavakkamejjA, 2 [ttA] bhaMDagaM paMDilehejjA, 2 [ttA] 1. no vA pAuNeja vA he 1, 2, 3 jai0 / no pAuNeja vA khN0|| 2. deggAhaM gama he 1, 2,3 // 3. mAyANametaM nAsti saM0 / dRzyatA sU0 471, 472 // 4. vAsaMsi vA pANesu he 1.2,3 // 5. vihaM nAsti khe0 jai0 sN0||6. jejjA gmnnaae| khe0 jai. khaM0 sN0|| 7. dUijjejjA nAsti he 1, 2, 3 i0 / dRzyatA sU0 473 // 8. 'tArimaM udayaM he 2, 3 i0 // 9. "kiNejA ko addhI, dukkhaM diNe diNe maggijjati nnaavaa| pAmicaM ucchidti| pariNAmo NAvaM pariyaTreti imA sAhUNa jogga kti vaDDiyA khuDDiyA vA suMdarI ti ktthtth| puNNA bhritiyaa| saNNA ku(khu)ttiyA cikkhlle| uDugAmiNI va tti aNusoya, tiricchaM tiriyagAmiNI / addhajoyaNaM dUrataraM vA Na gcchijjaa| appataro addhajoyaNA AreNa, bhujayaro joyaNA pareNaM, ahavA ekkasi appataro, bahuso bhujyro|" cU0 1 "nAvaM krINIyAt , anyasmAducchinnA vA gRhNIyAt, parivartanAM vA kuryAt , evaM sthalAdyAnayanAdikriyopetAM nAvaM jJAtvA nArohediti / " shii0| 10. NAvaM pariNAmaM he 1, 3 vinaa| dRzyatAM Ti. 9 / tulanA-sU0 421, 429, 583, 584 // 11. uDDegA saM0 / uDuMgA khe0 jai0 / uDAgA he 1, 2 / dRzyatAM Ti0 9 // 12. appataro vA bhujjataro vA hai 1, 2, 3 / dRzyatAM Ti0 9 // 13. degvaro vA i0 / 'tare vA no uttare vA khaM0 // 14. duruhejjA saM0 khaM0 vinA / dRzyatAM sU0 365, 460 // 15. paDiggAhejA khe0 jai0 / 'paDilehijA i[ti] vA pAThaH' khetti0|| Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476] paDhamA cUlA, taIe ajjhayaNe paDhamo uddeso| 175 egAbhoyaM bhaMDagaM karejA, 2 [ttA] sasIsovariyaM kAyaM pAe [ya] pamajjejA, 2[ttA] sAgAraM bhattaM paJcakkhAejA, 2 [ttA] egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA tato saMjayAmeva NAvaM ddhuNhejaa| 476. se bhikkhU vA 2 NAvaM druhamANe No NAMvAto * purato 5 1. egAbhoyaNabhaMDagaM he 1, 2. lA0 / "egAyataM bhaMDagaM, tinni heTThAmuhe bhAtaro kareti, uvari bhaMDagae paDiggahaM ega juyagaM kareti" cU0 / "egAbhogapaDiggaha keI savvANi Na ya purato // 198 // ..'imA puNa atthAhe jynnaa| taM paDhama NAvAe bhaNNati-egAbhoga paDiggahe tti, egAbhogo egAyogobhaNNati, egaTThabaMdhaNe tti bhaNiyaM hoti, taM ca mattagovakaraNANaM egaTTha paDiggaho tti paDiggaho sikkage ahomuhaM kAuM puDho kajati naumedaatmrkssnnaarth| ke yatti kecidAcAryA evaM vakkhANayaMti, savvANi tti mAugopakaraNaM paDiggaho ya pAdopakaraNamasesaM paDilehiya etAbhyAmAdezadvayAbhyAmanyatamenopakaraNaM kRtvA sasIsovariya kArya pAde ya pamajiUNaM NAvAruhaNaM kAyavvaM / " iti nishiithcuurnnau| "egAbhogaM ca kare uvakaraNaM leva uvariM vA // 5662 // tadupakaraNamekAbhogaM karoti, ekatra niyantrayatItyarthaH / eSa lepe lepoparau vA vidhiruktH||5662|| dvitIyapadamatrocyate "nAvamAroheta, tatra ca prathamamevopakaraNamekAbhogaM kuryAt / kutaH? ityAha-chubbhaNa tti, kadAcit pratyanIkena udake prakSipyeta tata ekAbhogakRteSu bhAjaneSu vilgnstrtiiti|||5663 // kathaM punarekAbhogamupakaraNaM karotItyAha-"bhAjanAnyekatra badhnAti, teSAmupariSTAdupadhiM suniyantritaM kreti|" iti bRhatkalpasUtravRttau pR0 1498 / "egAbhogo uvahI kjo| kiM kAraNaM ? kayAi paDiNIehiM udage chunmeja, tattha magarabhayA egAbhogakaesupAdesu Arubhai, egAbhogakaesu vA vujjhai, trtiityrthH| nAvAe vA viTThAe egAogakate dagaM taratItyarthaH .."bhAyaNe ya egAbhoge baMdhittA tesiM uvari uvahiM suniyamita kareDa.bhAyaNamavahiMca egaTThA krotiityrthH| ane bhaNaMti-savvovahI egadrA kajati. bhAyaNaM omathie egA puDho kjjti|" iti nizIthacUrNoM dvAdazoddezakAnte pR0 374 // 2.2' nAsti sN0|| 1. 2' nAsti khe0 jai0 saM0 // 4. dUhejA khe0 / duruhejA saM0 he 1, 2, 3 i. jai0 laa0|| 5. duruhamANe vA he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. NAvAe he 1, 2, 3 i0 lA0 jaisN0|| 7. etadantargatapAThasthAne maggamo majjhamo duhejjA iti pAThaHsaM0 / "ThANatiyaM pariharittu majjhe dahejA" cuu| "se ityAdi spaSTam, navaraM no nAvo'grabhAgamAruhetu niryAmakopadravasambhavAt , nAvArohiNa vA purato nArohet pravartanAdhikaraNasambhavAt / tatrasthazca nauvyApAraM nApareNa coditaH kuryAt , nApyanyaM kaaryediti|" zI0 / dRzyatA pR0 175 Ti0 1, "NAvAruhaNaM kAyavvaM, taM ca Na ya purako tti purastAdagrataH prvrtndossmyaanauanvsthaandossbhyaacc| piTThao vi NAsahejA, mA tAva vimucceja ativikRssttjlaadhvaanbhyaadvaa| tamhA majjhe ruhejA // 198 // taM cime ThANe motta-ThANatiyaM mottaNa uvautto ThAti ttthddnnaabaahe|.."||199|| devatAhANaM kUyahANaM nijaamgtttthaannN| ahavA purato majjhe piTThao, purao devayaTThANaM, majjhe siMvaTThANaM, pacchA toraNaTThANaM, ete vajiya tattha NAvAe aNAbAhe ThANe haayti| uvautto tti NamokAraparAyaNo sAgArapaccakkhANaM paccakkhAu ya haati|" iti nizIthacUau~ pR0 73-74, tathA dRzyatAM dvAdazoddezakAnte pR0 374 / "nAvaH zirasi na sthAtavyam, devatAsthAnaM taditi kRtvaa| mArgato'pi na sthAtavyam, niryAmakastatra tiSThatIti kRtvaa| madhye'pi yatra kUpakasthAnaM tatra na sthAtavyam, tad muktvA yadapara madhye sthAnaM tatra stheyam / atha madhye nAsti sthAnaM tataH zirasi pRSThato vA yatra te sthApayanti tatra nirAbAdhe sthiiyte| sAkAra bhaktaM pratyAkhyAya nmskaarprstisstthti|" iti bRhatkalpasUtravRttau pR0 1498 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte paDhame suyakkhaMdhe [sU0477druhejA, No NAvAo maiggato chaihejA, No NAvAto majjhato druhejA *, No bAhAo paMgijjhiya 2 aMguliyAe uddisiya 2 oNamiya 2 uNNamiya 2 NijjhAejjA / 477. se NaM paro gAvAgato NAvAgayaM vadejjA-AusaMto samaNA ! etaM to tumaM NAvaM ukasAhi vA vokasAhi vA khivAhi vA rajjUe vA*ga~hAya aaksaahi| No "se taM pariNaM parijANejjA, tusiNIo uvehejaa| 478. se NaM paro NAvAgato NAvAgataM vadejjA-AusaMto samaNA ! No saMcAesi tumaM NAvaM ukkasittae vA vokkasittae vA khivittae vA rajjue vA gahAya Akasitae, Ahara eyaM NAvAe rajjuyaM, sayaM cevaM NaM vayaM NAvaM ukkasissAmo vA* jAva rajjUe vA gahAya aaksissaamo| No se taM pariNaM parijANejA, tusiNIo uvehejjA / 479. se NaM paro NAvAgato NAvAgayaM vadejjA-AusaMto samaNA! etaM to tumaM NAvaM alitteNa vA piTTeNa vA vaseNa vA valaeNa vA avallaeNa vA vAhehi / 1. duruhejA khesaM. jai0 he 1, 2, 3 i0 lA0 // 2. nAvAe he 1, 2, 3 i0 lA0 // 3. maggAto khe| maggAmao jai.| mAgAmo he 1 // 4. duruhejA khaM0 vinA / / 5. nAvAe he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. majjhAmo i0|| 7. duruhejA he 1, 2, 3. i0 laa0|| 8. prigii0|| 9. aMgulIe [vA i0] uvadaMsiya 2 he 1, 2, 3 i0 laa0|| 10. sevaM paro he 1, 2, 3 i0 laa0||11. NAvAgato nAsti he 3 i0|| 12. tA nAsti he 1,2 jai0|| 13. "Uca kasaNaM ukkasaNaM samuddavAteNaM, adhastAt kasaNaM vokasaNaM bhaMDateNaM, khivaNaM laggAe rajjueNaM DhokaNaM NayaNaM vA" cU0 // 14. rajjUyAe vA khe0 jai0 saM0 kha0 // 15. * * etadantargataH pATho nAsti khemU0 jaimU0 // 16. mAgasAhi he 1, 2, 3 i0 jai0|| 17. se yaM padeg khaM0 vinaa| "Na tassa tatpratijJaM 'pariyANejjA' ADhAejjA karija vaa| tusiNIo 'uvehejjA' acchijjA" cuu0|| 18. ukkasittae 2 khivittae rajjUe vA saM0 khesaM0 / ukasittae vA jAva rajjUe vA khaM0 / ukasittae vA rajjUyAe vA i0|| 19. rajjuyAe he 1,2,3 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 20. tae vA bAhara khesaM0saM0 khN0|| 21. rajjUyaM vA saM0 kha0 / rajjUna he 1 // 22. se yaM khe0 0 i0 / seva he 1, 2, 3 laa0|| 23. tusiNIbho vA u khe0|| 24. evaM he 2, 3 i0 // 25. tA nAsti khe0 jai0 saM0 he 1 // 26. he 1 vinA pratiSvIdRzAH pAThA:-AlitteNa vA pihieNa (pIDheNa he 3) vA khe0 jai0 saM0 kha0 he 3 / alitteNa vA piTeNa(piheNa i0) he 1, 2 i0 lA0 / "khuDao alitto korTeibiyAe, phiTTo mahallo, so vaMsa eva, valao kaTuM vaDagaM, avallao avallagameva, kaMTha(kaTTha) gaMdho ucyate" cU0 / cUrNyanusAreNa bhalitteNa vA phiTeNa vA iti pATho bhaati| "je bhikkhU NAvaM alitteNa vA phiheNa (papphiDaeNa pra0) vA vaseNa vA valaeNa vA vAhei, vAheMtaM vA saatijti| [nizIthasU. 1814] .."taNuyamalittaM Asatthapattasariso phiho havati ruNdo| vaMseNa thAhi gammati valaeNa balijjatI nnaavaa|| Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 482] paDhamA cUlA, taie ajjhayaNe paDhamo uddesao 17 No se taM pariNaM jAva uvehejaa| 480. se NaM paro NAvAgato NAvAgayaM vadejA-AusaMto samaNA! aitaM tA tumaM NAvAe udayaM hattheNa vA pAeNa vA matteNa vA paDiggahaeNa vA NAvAu~ssicaNaeNa vA ussicAhi / No se taM pariNaM parijANejA [.] / 481. se NaM paro NAvAgato NAvAgayaM vaejjA-AusaMto samaNA ! etaM 5 tA tumaM NAvAe uttiMgaM hattheNa vA pAeNa vA bAhuNA vA UruNA vA udareNa vA sIseNa vA kAeNa vA NAvAu~ssiMcaNaeNa vA "celeNa vA maTTiyAe vA kusapattaeNa vA ku~videNa vA pihehi / No "se taM pariNaM [parijANejjA0] / 482. se bhikkhU vA 2 gAvAe uttiMgeNa udayaM AsavamANaM pehAe, uvaruvAra NAvaM phaijalAvemANaM pehAe, No paraM uvasaMkamittu evaM bUyA-AusaMto 10 gAhAvati ! etaM te NAvAe udayaM uttiMgeNa Asavati, u~varuvari vA NAvA [nizIthabhA0 6015], phiha-avallANaM taNuyataraM dIhaM alittAgitI malittaM / Asottho pippalo, tassa pattassa sariso ruMdo phiho havati / vaMso veNU, tassa avaTuMmeNa pAdehiM peritA NAvA gcchti| jeNa vAmaM dakkhiNaM vA vAlijjati so valago raNaM pi bhaNNati // 6015 // .."NAvAussicaNagaM baDugaM davvagAdi (kaccagAdi-pra0) vA bhavati, uttiMgaMNAma chidraM, taMhatthamAdIhiM piheti // 6016 // modatimAdi dumANaM vAgo challI kuviMdo u||6017||.."modtii gulavaMjaNI, AdisahAo vaDapippala-AsatyamAdiyANa vakko maTiyAe saha kuTijati so kuviMdo bhaNati, ahavA celena saha mahiyA kuTiyA celamaTTiyA bhaNNati, evamAIehiM taM uttiMgaM piheti" iti nizIthacUrNau assttaadshoddeshke|| 1. se yaM padeg saM0 he 1, 2, 3 i0 laa|| 2. eyaM * no saMcAesi tumaM nAvaM mAlittaNa vA jAva annavareNa vAhittae * tA tumaM saMsaM0 / * * etadantargataH pAThaH saM0madhye pazcAt parita iti dhyeyam // 3. paDiggaheNa he 1, 2, 3 i0 lA0 // 4. khaM0 vinA-degussiMcaeNa khe0 jai. saM0 / ussiMcaNeNa he, 1, 2, 3 i0 laa0|| 5. dRzyatA sU0 477-9 // 6. gayaM vA mAudeg khe0 jai0 sN0|| 7. evaM he 1, 2, 3 i0 lA0 // 8. "uttiMga AgalaMtagaM" cU0 / "uttiMga ti randhram" shii0|| 9. uruNA khe0 jai0 sN0|| 10.ussicaNeNa he 2, 3 i.| degusiMcaeNa he 1 // 11. "celamaTTitA cIvarehiM samaM maTiyA maddijati, kuzala(pa)ttao dambho kuMbhIvako vA gollavisae asavattao bhaNNati, kuviMdo modaivakkADao" cU0 / etadanusAreNa celamaTTiyAe iti pATho bhAti / dRzyatAM paM0 18 // 12. kuruviMdeNa he 3 jai0|| 13. se yaM khaM. vinaa||14. pariNNA he 3 vinaa| dRzyatA sU0 477-479 // 15. NAvAuttiMgeNa saM0 he 3 / "uttiMgeNaM Asavati uvariM gaDUse gehati, kajjalati tti pANiteNaM bharijati" cuu0|| 16. 'vari he 1, 2, 3 i0 // 17. "kajalAvemANaM ti plAvyamAnA(na-pra0)m" zIlA0 // 18. kamittae evaM he 2 jai0 i0 laa0|| 19. tuttiMgeNa 2 saM0 / "uttiMgeNaM bhAsavati uvariM gaMDUse gehati, kajalati tti pANiteNa bharijati" cuu0|| 20. uvaruvari NAvA saM. laa0| uvari NAvA he 1, 2 / uvari 2 nAva i0|| Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 mAyAraMgasutte bIe suyaphkhaMdhe [sU0 483kaMjalAveti / etappagAraM maNaM vA vAyaM vA No purato kaTTha vihrejaa| appussue abahilesse eNgattigaeNaM appANaM 'viyoseja samAdhIe / tato saMjatAmeva NAvAsaMtArime udae adhAriyaM riienjaa| 483. eNyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM "ja 5 savvadvehiM [saMmie] saMhite sadA jaejAsi ti "bemi / ||'iriyaae paDhamo uddesao smtto|| [bIo uddesao] 484. se NaM paro NAvAgato NAvAgayaM vadejjA-AusaMto samaNA ! etaM tA tumaM chattagaM vA jAva cammachedaNagaM vA geNhAhi, etANi to tumaM virUvarevANi 10 satthajAyANi dhArehi, evaM tA tumaM dAragaM vA daurigaM vA pajehi, No "se taM 'pariNaM parijANejjA, tusiNIo uvehejA / 485. se NaM paro gAvAgate NAvAgataM vadejjA-AusaMto! esaNaM samaNe 1. kajAlA' khe0 jaisaM0 sN0|| 2. tulanA-sa0 486, 515, 518 / "appa(ppu)sao jIviya-maraNe harisaM Na gcchti| abahilese, kaNhAdi tiNNi bAhirA, ahavA uvagaraNe bhajjhovavaNNo bahileso, Na bahileso abhilesso| egattigato 'ego me sAsao', mahaba uvagaraNaM mutittA egbhuuto| vosajja uvagaraNaM sriiraadi| samAhANaM smaadhii| saMjatagaM, Na caDaphaDeMto udagasaMghaTTa kreti| evaM adhAriyA jahA riyA ityrthH|" cU0 / "mappussueti bhavimanaskaH zarIropakaraNAdau mUrchAmakurvan tasmizcodake nAvA gacchan mAhAriyamiti yathA'ye bhavati tathA gacched, viziSTAdhyavasAyo yAyAdityarthaH" shii0|| 3. bhavahillesse khesN0| bhavahilesse khemU. jai0 kh0| dRzyatA Ti. 2 // 4. egatigaeNa saM. vinaa| paMgatagaeNa sN0| dRzyatA Ti0 2, sU0 264 // 5. viuseja saM0 / viyosaja khe0| viusajA khN0|| 6. AhAriyaM saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 shii0|| 7. evaM khaM0 he 1, 2, 3 laa0| dRzyatA sU0 334 // 8. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2 lA0 / "etat tasya bhikSoH sAmagrayamiti tRtIyasyAdhyayanasya prathamoddezakaH samAptaH" shii0|| 9. samie nAsti lA0 1 vinaa| dRzyatAM sU0 334 ityAdi // 10. sahitehiM he 3 vinaa| dRzyatA sU0 334 ityAdi / 11. bemi nAsti sN0|| 12. riyAe prathama uddezakaH samAptaH cU0 / tRtIyassa prthmoddeshkH|| he 1, 2 lA0 // 13. tA nAsti saM0 vinaa|| 14. rUvAI khe0 jai0 saM0 khN0|| 15. dArigaM vA nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 / "dAragaMvA dArigaM vA pajehi tti bhuMjAvehi dharehi vA NejjA, amhe NAvAe kammaM karemo" cuu0| "dArakAdi udakaM pAyaya" shii0|| 16. se taM'....""hejA nAsti sN0|| 17. pariNaM jANejjA khe0| pariNaM..."se NaM nAsti khN0|| 18. NAvAe khe0 sN0| "naugatastatsthaM sAdhumuddizyAparamevaM brUyAt" shii0|| 19. gaM 2 sadeg sN0|| Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488] paDhamA cUlA, taie ajjhayaNe bIo uddeso| 179 NAvAe 'bhaMDabhArie bhavati, se NaM bAhAe gahAya NAvAo udagaMsi pNkkhivejaa| etappagAraM nigdhosaM socA NisammA se ya cIvaradhArI siyA khippAmeva cIvarANi uvveDheja vA NivveDheja vA, upphesaM vA krejaa| 486. aha puNevaM jANejA-abhikaMtakUrakammA khalu bAlA bAhAhiM gahAya NAvAo udagaMsi pkkhivejaa| se puvAmeva vadejA-AusaMto gAhAvatI! 5 mA metto bAhAe gahAya NAvAto udagaMsi pakkhivaha, sayaM ceva NaM ahaM NAvAto udagaMsi ogaahissaami| se NevaM vadaMtaM paro sahasA balasA bAhAhiM gahAya NAvA~to udagaMsi pakkhivejjA, taM No su~maNe siyA, No dummaNe siyA, No uccAvayaM maNaM NiyacchejjA, No tesiM bAlANaM ghatAe vahAe smudrujjaa| appussue jAva samAhIe / tato saMjayAmeva 10 udagaMsi pvje(pve)jjaa| 487. se bhikkhU vA 2 udagaMsi paivamANe No hattheNa hatthaM pAdeNa pAdaM kAeNa kAyaM aasaadejjaa| se aNAsAdae aNAsAyamANe tato saMjayAmeva udagaMsi 'pavejjA / 488. se bhikkhU pA 2 udagaMsi pavamANe No ummugga-NimuggiyaM karejjA, 15 mA meyaM udayaM kaNNesu vA acchIsu vA NakaMsi vA muhaMsi vA pariyAvajjejjA, tato saMjayAmeva udagaMsi pvejjaa| 1. "bhaMDabhArite jahA bhaMDabhAriyaM Na vA kiMci kreti|" cuu0| "bhANDavad nizceSTatvAd guruH bhANDena vopakaraNena guruH" shii0|| 2. pakkhivaha he 1,2,3 i0 laa0| "udake prakSipata yUyam " shii0| "vartamAna-bhaviSyantyozca ja jA vA" si0 8 / 3 / 177 // 3. he 3 vinAubveheja he 1, 2 / uhe(Dhe jai0)ja khe0 jai0 / uveheja vA Ninveheja vA khN0| uvaTTeja vA nivaTija vA i0| "therA uvveati, jiNakappito upphesiM kareti, uppheso nAma kuDiyaMDI sIsakaraNaM vA" cuu0| "udveSTayet pRthak kuryAt 'nirveSTayet subaddhAni kuryAt , upphesaM vA kujja tti ziroveSTanaM vA kuryAt" shii0|| 4. abhikaMtadeg i0 cuu0|| 5. gAhAvatI nAsti khe0 sN0|| 6. degssAmo khe0 saM0 khN0|| 7. degvAe he 1, 2, 3 // 8. summaNe sN0|| 9. dumaNe khe. jai0|| 10. ghAtae khe0|| 11. appusu(sa khe0)e jAva samAhie khe0 jai0 saM0 / dRzyatAM sU0 482, 515, 518 // 12. pratiSu IdRzAH pAThAH-pavajejjA sN0| pavajejA khe0 jai0 he 3 / pakkhivejjA he 1, 2 laa0| pavaDejA i0| khaM0 madhye nAstyayaM yaatthH| atra vakSyamANapAThAnusAreNa pavejA iti samyak saMbhAvyate // 13. pavayamANe saM0 / "plavamAnaH" shii0|| 14. khesaM0 vinA-pavajejA saM. jai0 he 3 / pakkhivejA he 1, 2 i0 laa0|| 15. umagganimaggiyaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 16. macchisu saM0 kh0|| 17. udagaMsi pagvajejA he 1 / udagaM pavejA khe0 jai0|| Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 489- 489. se bhikkhU vA 2 udagaMsi pavamANe dobbaliyaM pAuNejjA, khippAmeva uvadhi vigicejja vA visohejja vA, No ceva NaM saatijjejjaa| 490 aha puNevaM jANejjA-pArae siyA udagAo tIraM paaunnitte| tato saMjayAmeva udaulleNa vA saMsaNiddheNa vA kAraNa daMgatIrae citttthejaa| 5 491. se bhikkhU vA 2 udaulaM vA sasaNiddhaM vA kAyaM No Amajjeja vA pamajjeja vA saMliheja vA Niliheja vA uvvalejja vA uvvaTTejja vA AtAvejja vA payAvejja vaa| aha puNevaM jANejjA-vigatodae me kAe chinnnnsinnehe| tahappagAraM kAyaM Amajjeja vA majjeja vA jAva payAveja vaa| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijejaa| 10 492. se bhikkhU vA 2 gAmANugomaM dUijjamANe No parehiM saddhiM parijaviya 2 gAmANugAmaM duuijjejaa| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijjejaa| 493. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjejjA, aMtarA se jaMghAsaMtArime udage siyA,* se puvvAmeva sasIsovariyaM kAyaM pAe ya pamajenA, "se. puvAmeva [sasIsovariyaM kAyaM pAe ya] pamajjettA* ega pAdaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA 15 tato saMjayA~meva jaMghAsaMtArime udage ahAriyaM riiejaa| 494. se bhikkhU vA 2 jaMghAsaMtArime udage ahAriyaM rIyamANe No hattheNa hatthaM jAva aNAsAyamANe tato saMjayA~meva jaMghAsaMtArime udage ahAriyaM riienjaa| 1. pavadamANe khe0 jai0 saM0 // 2. sasi he 1, 2, 3 lA0 / evamapre'pi praayH|| 3. udaga' khe0 jai0 khaM0 vinA // 1. saMllideg sN0|| 5. niliheja vA uvaleja he 1, 2 i0|| 6. kAe vocchiNNasiNehe he 1, 2, 3 i0 lA. jai0|| 7. siNehe kaae| tahadeg khe0 0 saM0 kha0 / "vigaodage me kAe chinnasiNehe" iti kalpasUtre sthavirAvalyAm / / 8. pamoja vA nAsti saM0 khaM0 vinA // 9. gAmaM no parehiM sN0| "pare gihatthA aNNautthitA vA, parijaviya vaM puM kareMto jAtidhamma vA kaheMto, saMjama-AyavirAhaNA teNaehi vA gheppejjA" cuu0|| 10. dUijjamANe he 1,2,3 i0 lA* jai0 saMTi0 / dRzyatA sU0 473, 474 // 11. udagaM khe0 jai0 khaM0 // 12. * * etadantargataH pATho nAsti khemU0 jai0 saM0 // 13. degmeva udagaMsi khe. jaimU0 saM0 khaM0 // 14. AhAriyaM khe0 0 kha0 he 2 / " mahAriyaM rIeja tti yathA Rju bhavati tathA gacchet , nArdavitadai vikAraM vA kurvan gacchet " zI0 // 15. 'meva udagaMsi khe0 0 saM0 kh0||16. mAhA khe0 jai0 saM0 he 2 // 17. hatyeNa vA hatthaM pAdeNa thA pAdaM kAraNa thA kAya Ahe sAejjA, se aNAsAdae aNAsAyamANe he 1.2.3 laa||18. mevA udagaMsi khe0 jai0 saM0 khN0|| 19. AhAriyaM khe0 jai0 he 3 i0 / bhAdhArIyaM khaM0 / mahArIyaM sN0|| Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 499] paDhamA cUlA, taie ajjhayaNe bIo uhesao . 495. se bhikkhU vA 2 jaMghAsaMtArime udae ahAriya rIyamANe No sauyapaDiyAe No paridAhapaDiyAe mahatimahAlayaMsi udagaMsi kAyaM viosejaa| *tato saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udae aMhAriyaM riiejaa| 496. aha puNevaM jANejjA-pArae siyA udagAo tIraM pAuNittae / * tato saMjayAmeva udaulleNa vA sasaNiddheNa vA kAraNa da~gatIrae citttthejaa| 5 497. se bhikkhU vA 2 udaulaM vA kAyaM sasaNiddhaM vA kAyaM No Amajjeja vA pamajeja vA [.] / aha puNevaM jANejA-vigatodae me kAe chinnnnsinnehe| tahappagAraM kAyaM Amajjeja vA jAva payAveja vA / tato saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjejjA / 498. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe No maTTiyAMgatehiM pAehiM 10 hariyANi chiMdiya 2 vikunjiya 2 viphAliya 2 ummaggeNa hariyavadhAe gacchejjA 'jaiheyaM pAehiM maTTiyaM khippAmeva hariyANi avhrNtu'| mAiTThANaM sNphaase| No evaM krejaa| se puvAmeva appahariyaM maggaM paDilehejA, 2 [ttA tato saMjayAmeva gAmANugAma duuijejaa| 499. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se vaippANi vA 15 phailihANi vA pAgArANi vA toraNANi vA aggalANi vA aggalapAsagANi vA gaDDAo vA darIo vA sati parakame saMjayAmeva parakkamejA, No ujjuyaM gcchejaa| kevalI bUyA-AyANameyaM / se tattha parakkamamANe payaleja vA pavaDeja vA, se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA rukkhANi vA gucchANi vA gummANi vA layAo vA 1. ahArI(ri i0)yaM khe0 saM0 i0 / mAhArIyaM jai0 / mahA rIyamANe saM0 khemU0 / "se ityaadi| sa bhikSuryathAryameva gacchan mahatyudake mahAzraye vakSaHsthalAdipramANe jaGghAsantaraNIye nadI-hadAdau pUrvavidhinaiva kArya pravezayet" shii0|| 2. sAyavaDiyAe khaM0 vinA // 3. paradAhI khaM0 i0 // 4. vitosejjA i0|| he 1,2,3 / tulanA-sU0 515 // 5. * * etadantargataH pATho nAsti khemuu0|| 6. AhAriyaM jai0 i0 / ahArIya khesN0|| 7.dagatIre he 2,3 // 8. dRzyatA sU0 491 // 9. degyAmaehiM he 1, 2 // 10. yANi ya chideg sN0|| 11. jametaM khe. jai. khN0| 'jahetaM vA pAThaH' khetti| "yathaitA pAdamRttikA haritAnyapanayeyuH" shii0|| 12. "vappAdI puzvabhaNitA, ahavA vappo vaTTo valayAgAro gaMbhIrodayaM vA talAgaM kedAro vA. gahA apANitA, darI pavvayakuharA bhUmIe vA" cuu0|| 13. phalahANi khe0 sN0|| 14. payaDejja khe. jai0|| 15. gacchANi khe0 sN0| gucchANi vA nAsti he 1, 2 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 500vallIo vA taNANi vA gahaNANi vA hariyANi vA avalaMbiya 2 uttarejA, je tattha pADipahiyA uvAgacchaMti te pANI jAejjA, '2 [ttA] tato saMjayAmeva avalaMbiya 2 uttarejjA / tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijjejjaa| 500. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe, aMtarA se javasANi vA 5 sagaDANi vA rahAMNi vA sacakkANi vA paracakkANi vA seNaM vA virUvarUvaM saMNiviTTha pehAe sati parakkame saMjayAmeva [parakkamenjA], No ujjuyaM gcchejaa| 501. se NaM se paro seNAgao vadejA-AusaMto! esa NaM samaNe seNAe abhicAriyaM karei, se NaM bAhAe gahAya Agasaha / se NaM paro bAhAhiM gahAya AgasenjA, taM No sumaNe siyA jIva smaahiie| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijejaa| 502. "se bhikkhU vA 2 gaumANugAmaM dUijjamANe, aMtarA se pADipahiyA uvAgacchannA, te NaM pADipahiyA evaM vadejA-AusaMto samaNA! kevatie esa gAme vA jAva rAyahANI vA, kevatiyA ettha AsA hatthI gAmapiMDolagA maNussA parivasaMti ? se bahubhatte bahuudae bahujaNe bahujavase 1 se appabhatte appudae 15 appajaNe appajavase ? etappagArANi paMsiNANi puTTho no AikkhejA, eyappagArANi pasiNANi No pucchejaa| 1. taNANi vA nAsti khe0 sN0|| 2, 6. uttA he, 1, 2 laa0|| 3. se tattha khe0 kh0|| 4. pADivahiyA khe0 saM0 khN0| "jiNakappito pADipahiyahatthaM jAitu uttarati. therA rukkhAdINi vi" cuu0|| 5. '2.' nAsti he 1, 2, 3 // 7. saMNisaTuM khaM0 jai0| saNNiTuM khemuu0|| 8. 'kame vA No udeg khN0|| 9. abhiNicAriyaM saM0 vinaa| 'abhicAriyaM vA pAThaH' khetti| "cArio tti vA kAuM AgasejjA" cuu0| "bahave sAhammiyA icchejjA bhabhinicAriyaM caare| [vyavahAra. 4] "abhinicArikA Abhimukhyena niyatA cArikA sUtropadezena bahijikAdiSu durbalAnAmApyAyananimittaM pUrvAhne kAle samutkRSTaM samudAnaM labdhaM gamanam abhinicArikA, tAM carituM samAcarituM kartumityarthaH" iti vyavahArasUtrasya malayagirisariviracitAyAM vRttau caturtha uddezake pR. 65-66 // 10. karatI khe0 jai0 saM0 kh0|| 11. bhAkasejA khe. jai0 sN0||12. jAva aNNoNNasamAhIe khe0 jai0 saM0 khaM0 / dRzyatAM sa0 486 // 13. dUi.."gAma nAsti jai0|| 14. se bhikkhU vA 2 nAsti khaM0 / se dUijamANe nAsti khemuu0|| 15. gAmANugAmaM nAsti sN0| gAmA "mANe nAsti he 1, 2 i0|| 16. paDi he 2 i0| evmgre'pi| pADivahiyA saM0, evmgre'pi| pADivadhiyA khe0 kh0|| 17. hANi saM0 vinaa| dRzyatA sU0 513 // 18. appudae appabhatte he 1, 2. i0 laa0|| 19. pratiSvIdRzAH pAThAH-pasiNANi puTTho no AikkhejA(AgacchejjA he 2, lA0), taha(eya he 3)ppagArANi pasiNANi no pucchejA, taM(eyaM he 3) khalu he 1, 2, 3. lA0, ayaM pATho Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 505] paDhamA cUlA, taie ajjhayaNe taio uddeso| 183 503. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvadvehiM [samite sahite sadA jaejjAsi tti bemi / // tRtIyasya dvitIya uddezakaH samAptaH // [taio uddesao] 504. se bhikkhU vA 2 gAmANugAma duijamANe aMtarA se vappANi vA 5 phalihANi vA pAgArANi vA jAva darIo vA kUDAgArANi vA pAsAdANi vA NUmagihANi vA rukkhagihANi vA pavvatagihANi vA rukkhaM vA cetiyakaDaM thUbhaM vA cetiyakaDaM AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA No bAhAo pagijjhiya 2 aMguliyAe udisiya 2 oNamiya 2 uNNamiya 2 nnijjhaaejjaa| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijejaa| 505. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe, aMtarA se kacchANi vA daviyANi vA 'mANi vA valayANi vA gahaNANi vA gahaNaviduggANi vA vaNANi vA vaNaviduggANi vA pavvatANi vA pavvataviduggANi vA a~gaDANi vA talAgANi vRttikRtAM sammato bhaati| pasiNANi No pucchijjA, etappagArANi pasiNANi puTTho vA apuTTho vA No vAga(ka saM0)rejjA etaM(vaM saM0) khalu khe0 jai0 saM0 kha0 i0, ayaM pAThazcUrNikRtAM sammato bhaati| "te cAriyA aNNo koti pucchijja Na pucchijja vA, pare puTTho apuTTho vA no vAgarejjA, etaM khalu tassa bhikkhussa vA 2 sAmaggitaM iti" cuu0| "pRSTo na teSAmAcakSIta, nApi tAn pRcchediti piNDArthaH, etat tasya bhikSoH sAmagryamiti" shii0|| 1. dRzyatA paM0 17, sU0 334 // 2. jaM savva?hiM nAsti he 1, 2, 3 lA0 / dRzyatA sU0 483 // 3. dvitiiyoddeshkH| he 1, 2 i0|| 4. vappANi vA nAsti he 1, 2 i0 / "aMtarA bappANi te ceva, kUDAgAraM rahasaMThitaM, pAsAtA solasavihA, NUmagihA bhUmIgihA bhUmIgharA, rukkhagihaM jAlIsaMchannaM, pacayagihaM darI leNaM vA, rukkhaM vA ceiyakaDaM vANamaMtaraThaviyagaM peDhaM vA cite, evaM thUbhe vi, evamAdINi AbhirAmugANi (?) jahA giriNagare, No paDisi(gi)jhiya 2 NijjhAejA, garae kharitA (1), khariyA NaTThA, cakkhulolayAe riyAvahitApalimathu" cU0 // 5. aMgulIyAe i. vinaa| aMgulIyAe uhissiya khe0|| 6. dUijejA i0|| 7. bhagaDANi vA ityasya sthAne panvatagihANi vA he 1, 2 i0 lA0 / "kacchANi vA jahA NadIkacchA, daviyaM suvaNNArAvaNo vIyaM vA, valayaM Nadikopparo, NUma bhUmigharaM, gahaNaM gaMbhIraM jattha cakkamaMtassa kaMTagA sAhAto ya lagati, varNa egarukkhajAiyaM vA, vaNaduggaM nANAjAtIhi rukkhehi, pavvato eva pavvato pabdhayANi vA, mAgahabhAsAe egavayaNeNa NapuMsagavatayaNaM(vataNayaM-pra0), pavvaitA vi pavvaiyaM pi, prAsAdaka prAsAdakAI, pavvayaduggAI bahU pavvatA, agaDa-talAga-dahA aNegasaMThitA, NadI paurapANiyA, vAvI vaTTA mallagamUlA vA, pukkharaNI cauraMsA, sarapaMtiyA paMtiyAe ThitA, sarasara sara-pra07paMtiyA pANiyassa imammi bharite imA vi bharijati, parivADIe pANiyaM gacchati" cuu0|| Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe [sU0 506vA dehANi vA NadIo vA vAvIo vA pokkharaNIo vA dIhiyAo vA guMjAliyAo vA sarANi vA sarapaMtiyANi vA sarasarapaMtiyANi vA No bAhAo pagijjhiya 2 jAva nnijjhaaejjaa| kevalI bUyA-AyANameyaM / je tattha migA vA pesuyA vA pakkhI vA sarI sivA vA sIhA vA jalacarA vA thalacarA vA khahacarA vA 5 sattA te uttaseja vA, vittaseja vA, vADaM vA saraNaM vA kaMkhejA, cAre ti me ayaM samaNe / __ aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaM No bAhAo pagijjhiya 2 jAva NijjhAejA / tato saMjayAmeva Ayariya-uvajjhAehiM saddhiM gAmANugAmaM dUijjennA / 506. se bhikkhU vA 2 Ayariya-uvajjhAehiM saddhiM gAmAguMgAmaM dUijjamANe No Ayariya-uvajjhAyassa hattheNe hatthaM jAva aNAsAyamANe tato saMjayAmeva 10 auyariya-uvajjhAehiM saddhiM jAva dUijjejjA / 507. se bhikkhU vA 2 Ayariya-uvajjhAehiM saddhiM dUijjamANe aMtarA se paoNDipahiyA uvAgacchejjA, te NaM pauDipahiyA evaM vadejjA-AusaMto samaNA ! ke tubbhe, kao vA eha, kahiM vA gacchihiha 1 je tattha Ayarie vA~ uvajjhAe vA se bhAseja vA viyAgareja vA, Ayariya-uvajjhAyassa bhAsamANassa vA viyAgare 1. deglImo sN0|| 2. pasU vA he 2, 3 i0 laa0| pasUyANi vA he 1 / pasUyA vA sIhA vA sN0|| 3. khacarA he 1 // 4. uttA he 1 lA0 / "uttasaNaM ISat , vittasaNaM aNegapragAraM, vADaM nassati, saraNaM mAtApitimUlaM gacchati jaM vA jassa saraNaM, jahA miyANaM gahaNaM disA va saraNaM, pakkhINaM AgAsaM, sirisavANaM bilN| aMtarAiyaM adhigaraNAdayo dosA" cuu0|| 5. vAreti me saM0 / "ye tatsthAH pakSi-mRga-sarIsRpAdayaste trAsaM gaccheyuH, tadAvAsitAnAM vA sAdhuviSayA zaGkA samutpadyata" shii0|| "duvidhA tividhA ya tasA bhItA vADasaraNANi kNkhejjaa| Nolejja va taM va'NaM aMtarAe ya jaMca'NNaM // 4123 // duvidhA jalacarA y| tivihA jala-thala-khahacAriNo yAte bhItA vADo tti khaDayaM dejja, jalacarassa jalaM saraNaM, bilaM DoMgaraM vA thalacarassa, khahacarassa aagaasN| kaMkhejjA abhilase saraNaM vA gcchetetyrthH| taM vA sAhaM annaM nollejja, tesiM vA caratANaM aMtarAiyaM kareti, jaM ca'NaM ti te NassaMtA jaM kAhiti" iti nizIthacUrNoM dvAdazoddezake pR0 345 // 6. Ayariuva khaM0 he 3 vinaa| AcAraGgasUtrasya bahvISu prAcInAsu pratiSu agre'pi prAya IdRza eva paatthH|| 7. jeja vA khe0 jai0 saM0 kh0|| 8. Ayariuvai0 kha0 vinaa|| 9. Ayariuuva he 3||10.bhaayriuv i0he 3 vinaa| mAyariyova khN0|| 11.NavA hatthaM i0 vinaa| dRzyatA sU0 487, 508 / "se bhikkhU vA 2 Ayariya-uvajjhAehiM samagaM gacchaM no hatthAdi saMghaTeti" cuu0||12. pAyariuva i0 kha0 vinaa|| 13. bhAyariuva0 saM0 1.2 // 14. paDideg he 2, 3 jai0 i0| pADivahiyA sN0|| 15. paDi he 1, 2, 3 i0| 16. vahiyA he 3 vinaa|| 17. vA nAsti khe. jai0|| 18. vA nAsti khe0|| 11. mAyariuva he 3. i0 vinaa|| Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 511] paDhamA cUlA, taie ajjhayaNe taio uddeso| 185 mANassa vA No aMtarA bhAsaM karejA, tato saMjayAmeva AhArAtiNiyAe duuijjejjaa| 508. se bhikkhU vA 2 AhArAtiNiyaM gAmANugAmaM dUijjamANe No rAiNiyassa hatyeNa hatthaM jAva aNAsAyamANe tato saMjayAmeva A~hArAtiNiyaM gAmANugAmaM duuijjejaa| 509. se bhikkhU vA 2 AhArAiNiyaM [gAmANugAma] dUijjamANe aMtarA 5 se pA~DipahiyA uvAgacchejA, te NaM pADipahiyA evaM vadejjA-AusaMto samaNA ! ke tubbhe 1 je tattha savvarAtiNie se bhAseja vA viyAgareja vA, rAtiNiyassa bhAsamANassa [vA] viyAgaremANassa [vA] No aMtarA bhAsaM bhAsejjA / tato saMjayAmeva gAmANugAma duuijjejjaa| 510. se bhikkhU vA 2 gAmANugAma duijjamANe aMtarA se pAMDipeMhiyA 10 AgacchejA, te NaM pADipAhiyA evaM vadejA-AusaMto samaNA! aviyAiM etto paoNDipahe pAsaha maNussaM vA goNaM vA mahisaM vA pasuM vA pakkhi vA sarIsavaM vA jalacaraM vA, "se taM me Aikkhaha, daMseha / taM No AikkhejA, No daMsejjA, No tassaM taM pariNaM parijANejjA, tusiNIe uvehejA, jANaM vA No jANaM ti vdejaa| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijejaa| ___511. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM [dUijjamANe] aMtarA se pADipahiyA uvAgacchejjA, te NaM pauDipahiyA evaM vadejA - AusaMto samaNA ! aviyAI etto 1. mAhArAiNie khe0 jai0 khN| mahArAyaiNie sN0| mahArAyaiNiyAe sNsN0| "AdhArAINiyAe gi(gIto aayriyaa| pADipahiyA pucchaMti. jiNakappito taNDiko. therakappitA kati AyariyA, tassa No aMtarabhAsaM karejA, evaM rAiNiya do AlAvagA" cuu0|| 2. ahA khe0|| 3. dUijjejjA khe0 jai0 saM0 kh0|| 4. ahA sN0|| 5. ahA saM0 he 1,2 // 6. gAmANugAmaM nAsti he 3 vinA // 7, 8. pADivahiyA sN0|| 9. vA vAga jai0 / vA 2 rAti jai0 vinA // 10. bhAsA saM0 kh0|| 11. paDi he 1 0 // 12, 13. degvahiyA khe0 jai0 vinaa| 14. vadAsI khe. jai0 saM0 kh0|| 15. paDivahe khe0 0 / paDivasahe khaM0 / "paDipahe goNamAdI, Aikkhadha dUragataM, daseha abbhAsatthaM" cuu0|| 16. ha taM jahA maNussaM khaM0 he 3 / degha taM maNussaM he 1, 2 i0 laa0|| 17. se taM me nAsti khaM0 vinaa| saMta se mA he 3 // 18. tassa khe0 jai0 saM0 i0 / tassa taM pariNayaM jANejjA khaM0 / "parijANejja kahija" cuu0|| 19. tusiNie khN0| tusiNae sN0|| 20. pa(pA he 3)DivahiyA he 1, 2, 330 laa0|| 21. mAgacchejA he 3 jai0|| 22. pADivAhiyA he 1, 2, 3, i0 lA0 / "pADipahitA" cuu0|| Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 AyAraMgasutta bIe suyakkhaMdhe [sU0 512paDipahe pAsaha udagapasUtANi kaMdANi vA mUlANi vA tayA[Ni vA] pattA[Ni vA] pupphA[Ni vA] phalA[Ni vA] bIyA[Ni vA] heritA[Ni] vA udayaM vA saMNihiyaM agaNiM vA saMNikkhittaM, se Aikkhaha jAva duuijjejaa| 512. se bhikkhU vA gAmANugAmaM dUijjejA, aMtarA se pADipahiyA uvA5 gacchejA, te NaM pADipahiyA evaM vadejA-AusaMto samaNA! aviyAI etto paDipahe pAsaha javasANi vA jAva seNaM vA virUvarUvaM saMNivilu, se Aikkhaha jAva duuijjejaa| 513. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijamANe aMtarA se pADipahiyA jAva AusaMto samaNA ! "kevatie etto gAme vA jAva rA~yahANiM(NI) vA ? *se 10 Aikkhaha jAva duuijejaa|* 514. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjejjA, aMtarA se pADipahiyA [jIva] AusaMto samaNA! kevaie etto gAmassa vA nagarassa vA jAva rAyahANIe vA magge 1 se Aikkhaha taheva jAva duuijjejaa| 515. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se "goNaM viyAlaM 15 paMDipahe pehAe jAva cittAcellaDayaM viyAlaM paDipahe pehAe No tesiM "bhIto ummaggeNaM gacchejjA, No maggAto maiggaM saMkamajjA, No gahaNaM vA vaNaM vA duggaM 1. "udagapasUyANi kaMdAti eka (4 ? 8?), pucchati chuhAito, tisio udagaM piviukAmo raMdheukAmo, sIyAito vA aggI" cU0 // 2. harItaM vA khN0|| 3. vA nAsti khaM0 vinA // 4. se nAsti khe0 jai0 khaM0 / sesaM taM ceva, se he 1, 2 i0 laa0|| 5. dUijjejjA nAsti 1. 2. 3 i. laa0|| 6. paDi jai0 khaM0 vinaa|| 7. paDi he 2,3 // 8. evaM vadejjA nAsti jai0 he 3 vinaa|| 9. etto nAsti khe0 jai0 saM0 kh0|| 10. kevai etto khe0 jai0 sN0|| 11. dRzyatAM sU0 502 Ti0 11 // 12. * * etadantargataH pATho nAsti khemU0 jai0 khN0| magge se khesN0| dRzyatAM sU0 514 // 13. dUijejA nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 14. pADivahiyA he 1, 2, 3 // 15. dRzyatAM sU0 513, 512 // 16. Nagarassa vA nAsti khe0 jai0 sN0|| 17. dUijjamANe nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 18. dRzyatA sU0 354 / "evaM ceva 'javasANi' 'gAmo ke dare' 'gAmapaha' 'maNussaviyAlaM' puvvbhnnitaa| ete jiNakappiyassa suttA" cuu0|| 19. paDipahe pehAe nAsti sN0|| 20. cittAcillaDayaM sN0| cittAcillaDaM khe0 jai0 khN0| cittacillayaM he 1, 2, 3 / cittacillaDayaM laa0| cittacillaDa he 3 / dRzyatAM sU0 354 / "citrakaM tadapatyaM vA vyAlaM krUra dRSTA" shii0|| 21. bhito khe0 jai0 sN0| bhitto khN0|| 22. ummagaM saMkAmejjA vA saM0 / maggaM saMkAmejjA khN0|| Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518] 187 paDhamA cUlA, taie anjhayaNe taio uddeso| vA aNupavisejA, No rukkhaMsi druhejA, No mahatimahAlayasi udayasi kAyaM viosejA, No vADaM vA saraNaM vA seNaM vA satthaM vA kaMkhejjA, appussue jAva samAhIe, tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijjejaa| 516. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjejA, aMtarA se vihaM siyA, se jaM puNa vihaM jANejA, imaMsi khalu vihaMsi bahave AmosagA uvakaraNapaDiyAe . saMpaDiyA['']gacchejA, No tesiM bhIo ummaggaM ceva gacchejA jAva smaahiie| tato saMjayAmeva gAmANugAmaM duuijejaa| 517. se bhikkhU vA 2 gAmANugAma dUijejA, aMtarA se AmosagA saMpaDiyA[s]gacchenjA, te NaM AmosagA evaM vadejA-AusaMto samaNA ! Ahara eMyaM vatthaM vA 4, dehi, NikkhivAhi, taM No dejjA, 'NikkhivejjA, No vaMdiya jAejA, 10 No aMjaliM kaTTha jAejA, No kaluNapaDiyAe jAejA, dhammiyAe jAyaNAe jAejA, tusiNIyabhAveNa vA [uvehejjaa]| 518. te NaM AmosagA saMyaM karaNinaM ti kaTu akkosaMti vA jAva uddaveMti vA, vatthaM vA 4 acchideja vA jAva pariTThaveja vA, taM No gAmasaMsAriyaM kujjA, No rAyasaMsAriyaM kujA, No paraM uvasaMkamittu bUyA- AusaMto gAhAvatI ! ete 15 khalu AmosagA uvakaraNapaDiyAe sayaM karaNinaM ti kaTu akkosaMti vA jAva pariTThaveMti vaa| etappagAraM maNaM vA veI vA No purato kaTu vihrejaa| aeNppussue 1. rukkhase khe0 jai0 sN0|| 2. dUhejjA khe0 he 2 / du(dU jai0)ruhejA he 1, 3 jai0 i0 laa0|| 3. tulanA-sU0 495 // 4. appusue saM0 / dRzyatAM sU0 482, 486, 518 // 5. saMpiDiyA khaM0 vinaa| dRzyatA sU0 517, 585, 586 // 6. dUijjejjA nAsti he 2, 3 i0 / dUti he 1 // 7. saMpiMDiyA khaM0 saM0 he 2 vinaa| dRzyatAM sU0 516 // 8. ettha khe0 jai0 saM0 kh0|| 9. no nikkhideg i0| "balAd gRhNatAM bhUmau nikSipet" shii0|| 10. baMdiya 2 he 1, 2 jai0 laa| "na"vanditvA dInaM vA vaditvA punaryAceta" shii0|| 11. jayaNAe saM0 he 1, 2 laa| "dhammiyajAyaNA therANaM 'tubhavihehiM ceva diNNAI', jiNakappio tusiNIo ceva" cuu0| "dharmakathanapUrvakaM gacchAntargato yAceta, tUSNIbhAvena vopekSeta" shii0|| 12. "sayaM karaNija ti jaNha(NaM?) ruJcati taM kareMti akkosAdI" cuu0| "svakaraNIyamiti kRtvA etat kuryuH" zI0 // 13. uvahati jai0 / uddavaMti he 1, 2, 3. i0|| 14. vA nAsti khe0 jai0 khN0|| 15. vA nAsti khe0 jai0 he 3 // 16. khalu me A he 2, 3 i0 laa0|| 17. vaDiyAe sN0|| 18. vayaM he 1, 2, 3 jaisaM0 / vAyaM i0, dRzyatAM sU0482 / vAyI khaM0 / vayI khe0 / vayi lA0 / vayIM jaimuu0|| 19. appusute khe0 jai0 he 1, dRzyatA sU0 513 / appusio(to khaM0) saM0 khaM0 / appasue i0 / "No sumaNe siyA mukko mi paMtovahissa" cuu0| dRzyatAM sU0 486 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 519-529 jAva samAhIe tato saMjayAmeva gAmANugAma duuijejaa| 519. aitaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikSuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvadvehi samite sahite sadA jaejjAsi ti bemi / // iriyA smttaa|| 1. viyAhie he 1, 2 i0 lA0 // 2. evaM saM0 kha0 he 3 / evaM tassa bhikkhussa 2 jAva bemi he 1, 2 i0 lA| "etat tasya bhikSoH sAmagryamiti" shii| dRzyatA sU0 334 // 3. sahite nAsti khe0 jai0 sN0|| 1. iriyAe tavi(tI he 3)o uddesbho| iriyA sammattA he 1, 2, 3 / iriya(yA e) taimo samatto i0|| Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cautthaM ajjhayaNaM 'bhAsajAyA' [paDhamo uddesao] 520. se bhikkhU vA 2 imAiM vayiAyArAiM socA NisammA imAiM aNayArAI aNAyariyapuvvAiM jANejA-je kohA vA vAyaM viuMjaMti*, je mANA vA 5 vAyaM viuMjaMti, je mAyAe vA vAyaM viuMjaMti, *je lobhA vA vAyaM viuMjaMti, jANato vA pharusaM vadaMti, ajANato vA pharusaM vyNti| savvaM ceyaM sAvajaM vajejA vivegamAyAe-dhuvaM "ceyaM jANejA, adhuvaM ceyaM jANejjA, asaNaM vA 4 labhiya, No labhiya, bhuMjiya, No bhujiya, aduvA Agato aduvA No Agato, aduvA eti, aduvA No eti, aduvA ehiti, aduvA No ehiti, ettha vi 10 Agate, ettha vi No Agate, ettha vi aiti, ettha vi No eti, aittha vi ehiti, ettha vi No ehiti / 521. aNuvIyi "NiTThAbhAsI samitAe saMjate bhAsaM bhAsenjA, taMjahAegavayaNaM 1, duvayaNaM 2, bahuvayaNaM 3, itthIvayaNaM 4, purisavayaNaM 5, NapuMsagavayaNaM 6, ajjhatthavayaNaM 7, uvaNIyavayaNaM 8, avaNIyavayaNaM 9, uvaNIta- 15 1. vaiyAyArAI saM0 he 1, 2, 3 lA0 // 2. Ayariya khaM0 / "anAcIrNapUrvAn" zI0 // 3. jAnAnA(na zIkhaM0 1)stadoSodghaTanena paruSaM vadanti(ti zIkhaM0 1) ajAnAnA(no zIkhaM0 1) vA, sarva caitat... "sAdhayam , tad varjayet vivekamAdAya" zI / "jANato coraM 'coraM' bhaNati, dAsaM 'dAsa', ajANato bhaNati, samvameyaM sAvajaM vajae......vivegamAdAya" cU0 // 4. samvameyaM he 1, 2, 3 i0 lA0 cU0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 5. * * etantargataH pATho nAsti khemU0 / je mANA vA je mAyAe vA khesaM0 / je mANA vA vaejjA vA je mAyAe vA jai0|| 6. mAyA vA saM0 / "mAyA gilANo haM, lobhA vANijaM karemANe" cuu0|| 7.cevaM khe0 jai0 i0 / cedaM he 1, 2, 3 / "dhruvametad nizcitaM vRSTayAdikaM bhaviSyatItyevaM jAnIyAt" zI0 // 8. '4' nAsti saM0 khN0| "sa tatrAzanAdikaM labdhvaiva samAgamiSyati" shii0|| 9. tattha he 1, 2,3 laa0| "evamatra pattana-maThAdAvapi bhUtAdikAlatrayaM yojyam" zI0 / "ettha vi Agate, asmin ettha prAme saMkhaDIe vA" cuu0|| 10. tattha he 1, 2, 3 // 11. eti te ettha No eti khe. jai0 // 12. tastha khe0 0 khaM0 // 13. degvIya jai0 i0 / "aNuvIti puvvaM buddhIe pAsittA" cuu0|| 14. "nizcitabhASI niTThabhAsI samyak saMjate bhASeta, saMkitaH 'maNNe' ti, Na vA jANAmi" cU0 / "niSThAbhASI sAvadhAraNabhASI" shii0|| Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 522avaNItavayaNaM 10, avaNItauvaNItavayaNaM 11, tIyavayaNaM 12, paDuppaNNavayaNaM 13, aNAgayavayaNaM 14, paJcakkhavayaNaM 15, parokkhavayaNaM 16 / se egavayaNaM vadissAmIti egavayaNaM vadejjA, jAva parokkhavayaNaM vadissAmIti parokkhavayaNaM vadejjA / itthI vesa pumaM vesa NapuMsagaM vesa, evaM vA ceyaM, aNNaM vA 5 ceyaM, aNuvIyi giTThAbhAsI samiyAe saMjate bhAsaM bhAsejjA / 522. iceyAiM AyataNAiM uvAtikamma aha bhikkhU jANejA cattAri bhAsajjAyAI, taMjahA - sa~camegaM paDhamaM bhAsajAtaM, 'bIyaM mosaM, tatiyaM saccAmosaM, jaM va sacaM Neva mosaM Neva saMcAmosaM asaccAmosaM gAma taM cautthaM bhAsajjAtaM / ___ se bemi- "je ya atItA je ya paDuppaNNA je ya aNAgayA arahaMtA bhagavaMto savve te etANi ceva cattAri bhAsajjAtAI bhAsiMsu vA bhAsaMti vA bhAsissaMti vA, paNNaviMsu vA 3 / 1. tulanA- "yathA AcArAGge bhASAdhyayane - 'egavayaNaM vayamANe egavayaNaM vaejjA, duvayaNaM vayamANe duvayaNaM vaejA, bahuvayaNaM vayamANe bahuvayaNaM vaejA, itthIvayaNaM vayamANe itthIvayaNaM vaejA' ityAdi" iti bRhatkalpasUtravRttau pR0 379 // 2. pratiSu pAThAH-itthI besa pumaM vesa NapuMsagaM vesaM sN0| itthI veda pu(puM jai0)ma veda napuMsaga veda khe0 jai0 / itthIvesaM(sa he 1 lA0) purisavesaM napuMsagavesaM he 1, 3 laa0| itthI vesa(sA hesaM0) purisaM napuMsagaM vesaM he 2 / itthIvesa purisavesa napuMsagavesaM i0 / itthI vesa purisa vesa gapUMsaga vesa khN0| "isthi purisaNevacchitaM Na [va] dijA-eso puriso gcchti| esso'pyevN| evametaM vi(Ni)ssaMdiddha, anahA vA etaM NissaMdiddhaM nANa(NA ?)kajjesu Na vattavvaM" cuu0| "stryAdike dRSTe sati styevaiSA puruSo vA napuMsakaM vA, evametad, anyadvaitat , evamanuvicintya...''bhASA bhASeta" zI0 / asmAbhiratra vRttyanusAreNa pATho mRle sthApitaH, cUrNyanusAreNa tu itthIvesaM purisavesaM NapuMsagavesaM iti pATho'tra saMgato bhaati|| 3. etaM vA cetaM khe0 jai0 kh0| eyaM vA cedaM bhaNNaM vA cedaM sN0|| 4. annahA he 1, 2, 3 i0 lA. cuu0| dRzyatAM Ti0 2 // 5. icchaiyAI jai0 i0|| 6. bhAtANAI khe0 jai0 kh0| "ityetAni..... AyatanAni doSasthAnAni upAtikramya atilavaya bhASAM bhASeta, atha sa bhikSurjAnIyAt catvAri bhASAjAtAni" shii0|| jai0 khaM0 / saccameyaM saM0 he 1 / saccamemaM i0|| 8.bIvaM khe0 jai0 kh0|| 9. saccamosaM khe0 he 1.2.3 // 10. NAmaM jai0 i0 he 1, 2,3 // 11. jAyaM saM0 i0|| 12. je ta bha he 3 i0 / je tattha adeg he 1 / je adeg jai0| tulanA-sU0 132, tathA sUtrakRtAGge 2 / 1 // 13. ya nAsti he 1 // 14. ya nAsti he 1, 2, 3 laa0|| 15. asya pAThasya paNNaviMsu vA paNNaveMti vA paNNavissaMti vA ityrthH| paNNaviMsu vA 3 nAsti khe0 sN0|| Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 524] paDhamA cUlA, cautthe ajjhayaNe paDhamo uddeso| savvAiM ca NaM eyANi acittANi vaNNamaMtANi gaMdhamaMtANi rasamaMtANi phAsamaMtANi ceyovacaiyAiM 'vippariNAmadhammAiM bhavaMti ti akkhaataaii| 523. se bhikkhU vA 2 [se jaM puNa jANejjA-] puvvaM bhAsA abhAsA, bhAsinjamANI bhAsA bhAsA, bhAsAsamaya~vIikaMtaM ca NaM bhAsitA bhAsA abhaasaa| 524. se bhikkhU vA 2 jA ya bhAsA saccA jA ya bhAsA mosA jA ya bhAsA saccAmosA jo ya bhAsA asaccAmosA tahappagAraM bhAsaM sAvajaM sakiriyaM kakkasaM 1. rasavaMtANi phAsavaMtANi he 1, 2, 3 laa0|| 2. caova' he 1, 2, 3 laa0| camao(yo jai0)vacayAiM saM0 i0 jai0| "cayovacayAI, anityA(tyo) vaizeSikaH, vaidikA nityaH zabda :- yathA vAyurvIya(ja)nAdibhirabhivyajyate, evaM zabdaH, Na ca evamArahatAnAM, yathA paTaH cIyate avacIyate ca evaM vippariNAmasabhAvANi 'te ceva NaM te bhaMte ! subbhisaddA poggalA [dunbhisaddatAe pariNamaMti, dubbhisaddA vi poggalA subbhisaddattAe pariNamaMti]" cuu0| "cayopacayikAni vividhapariNAmadharmANi bhavantIti evamAkhyAtaM tIrthakRdbhiriti / atra..."cayopacayadharmANi' ityanena tu zabdasyAnityatvamAviSkRtam" zI0 // 3. vivihadhammAiM bhavaMtIti samakkhAyAiM he 1,2 i0 lA0 / dRzyatAmuparitanaM ttippnnm|| 4. bhavaMti madeg khe0 jai0 / bhavaMtIti samakkhAyAI he 3, dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 5. se jaM puNa jANejjA iti pAThaH he 3 vinA kutrApi nAsti, ato'yaM pATho'tra Avazyako na veti vicAraNIyam / yadyapi "se ityAdi, sa bhikSurevaM zabdaM jAnIyAt, tadyathA-... 'pUrva' prAg abhASA" iti zI0 madhye dRzyate tathApi tadanusAreNAtra pAThanirNayo duSkaraH, yataH agretane sUtradvaye'pi [424-5] "sa bhikSuryo punarevaM jAnIyAt , tadyathA" iti pAThaH zI0 madhye dRzyate tathApi kasyAJcidapi pratau tatra se jaM puNa jANejjA iti pATho nopalabhyate, na ca sa ttraavshyko'pi| evamatrApi se jaM puNa jANejjA iti pATha Avazyako na veti vicAraNIyam , vastutaH se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA iti samagro'pi pATha Avazyako na veti vicAraNAmahati / cUrNI "pulvi bhAsA abhAsA, bhAsijjamANI bhAsA, bhAsAsamayavItikaMta thA NaM abhAsA" ityetAvadevopalabhyate ityapi dhyeyam // 6. degmANA he 2, 3 / 'mANe he 1 // 7. vitikaMtaM ca NaM bhAsiyaM i0| vitikkaMtA bhAsiyA he 1, 2, 3 laa0|| 8. "idAnIM catasRNAM bhASANAmabhASaNIyAmAha -se ityAdi, sa bhikSuryA(yaM zIkhaM0 2) punarevaM jAnIyAt tadyathAsatyAm 1 mRSAm 2 satyAmRSAm 3 asatyAmRSAm / tatra mRSA satyAmRSA ca sAdhUnAM tAvanna vaacyaa| satyApi yA karkazAdiguNopetA sA na vAcyA, tAM ca darzayati-sahAvayena vartata iti sAvadyA, tAM satyAmapi na bhASeta." shii| etadanusAreNa vRttimatA purataH se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA iti pATha AsIditi bhAti, samprati tu kutrApi pratau noplbhyte| dRzyatAM Ti0 5 // 9. jA ya bhAsA asaJcAmosA iti pAThaH he 1, 2, 3 i0 lA0 pratiSu nopalabhyate, saM0 khe0 pratyorapi pUrva likhitvA pazcAd niSkAsita iti dhyeym| dRzyatA Ti0 8 / dazavai0 7 / 2-4 // 10. "kakkasA ki[le ?]saM kareti" cuu0| "karkazA darpitAkSarAm" shii0|| Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 525kaDuyaM 'NiduraM pharusaM aNhayakariM cheyaNakariM bheyaNakari paritAvaNakari uddavaNakariM bhUtovaghAtiyaM abhikaMkha No bhaasejaa| 525. se bhikkhU vA 2 jA ya bhAsA saccA suhumA jA ya bhAsA asaccAmosA tahappagAraM bhAsaM asAvaja akiriyaM jAva abhUtovaghAtiyaM abhikaMkhaM bhaasejaa| 526. se bhikkhU vA 2 pumaM AmaMtemANe AmaMtite vA apaDisuNemANe No evaM vadejA - hole 'ti vA, gole 'ti vA, vasule "ti vA, kupakkhe "ti vA, ghaDadAse "ti vA, sANe "ti vA, teNe "ti vA, corie ti vA, mAyI ti vA, musAvAdI ti vA, itiyAiM tumaM, itiyAI te jaNagA vA / etappagAraM bhAsaM sAvajaM sakiriyaM jAva abhikaMkha No bhaasejjaa| 1. NiTaraM nAsti sN0| "Ni?rA jagAra-sagArehiM" cuu0| "niSThurA hakkApradhAnAm" shii0|| 2. chetta(ta khesaM0)Nakari bhetta(ta khesaM0)Nakari khemU jai0 kha0 he 1 / chedakari bhetaNakari he 3 / chedakari bhedakara he 2 / [chedakara] bhedakara i0| "chedakarI prItichedaM kareti, bhedaM svajanasya bhUtasya cAryasya" cuu0| "evaM chedana-bhedanakarI yAvadapadravaNakarImityevamAdikA...."satyAmapi na bhASeteti" shii0| "sakiriyaM aNhayakarI(riM) chedakarI(riM) AcA0] evamAdi" dasavai. cU0 pR0 165 // 3. pariyAvaNa' khe0 jai0 saM0 kh0| parivASaNa uddava he 1, 2, 3 i. laa0|| 4. No bhAsaM bhAsejA he 1, 2, 3 laa0| bhAsaM na bhAsejA i0| 5. "bhASaNIyAM tvAha -se ityAdi, sa bhikSuyo punarevaM jAnIyAt , tadyathA" shii| etadanusAreNa vRttikRtA samakSaM "se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejjA // iti pATha AsIditi bhAti, samprati tu kutrApi pratI noplbhyte| dRzyatAM pR0 191 Ti0 5, 8 // 6. degkha bhAsaM bhAsejA he 1, 2, 3 i0 lA. jai0|| 7. suNa i0 // 8. tti khe0 jai0 he 3 i0 / "hole ti hulo uurnnto| gole jati (3) tti balIvaIH / sava(vasa)le ti vRsslH| kupakkhe daas-corpkkho| ghaTamo daasigputt(to)|" cuu0| "se ityAdi, sa bhikSuH pumAMsamAmantrayannAmantritaM vA'zRNvantaM naivaM bhASeta, tadyathA-hola iti vA gola iti vA, etau ca deshaantre'vjnyaasNsuuckau| tathA vasule ti vRSalaH / kupakSaH kutsitaanvyH| ghaTadAsa iti vaa| zveti vaa| stena iti vaa| cArika iti vaa| mAyIti vaa| mRSAvAdIti vA" zI0 / dRzyatAM dazavai0 7 // 13 // 9. tti khe0 0 i0|| 10,... tti khe0 jai0 saM0 i0|| 12. tti i0|| 13, 14. tti khe0 jai0 he 3 // 15. cAri(ra jai0)e tti khe0 jai0| cAre ti khaM0 he 1, 2 laa0|| 16. mAyI tti khe0| mAtI tti he 3 jai0 / mAti ti he 1, 2 lA0 i0|| 17. degvAtI ti khe0 jai0 khN0|| 18. iti eyAiM sN0| eyAtiM khN0|| 19. tumaMsi khaM / tumAI khe0 jai0| 'tumaMsi vA pAThaH' khetti0|| 20. eyAiM khaM0 / itiyAI nAsti khe0 jai0 saM0 / " iti vA tvaM iti vA te jaNagA, jaNagA pitaraH pita va te" cU0 / "ityetAni anantaroktAni tvamasi, tava janako vA mAtApitarAvetAnIti evaMprakArAM bhASAM yAvanna bhASeteti / " zI0 // 21. sAvaja jAva bhUmoghAiyaM bhabhikaMkha he 3 / sAvajaM sakiriyaM nAsti i.|| Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamA cUlA 530] paDhamA cUlA, cautthe ajjhayaNe paDhamo uddeso| 193 527. se bhikkhU vA 2 pumaM AmaMtemANe AmaMtite vA apaMDisuNemANe evaM vadejjA-amuge ti vA, Auso ti vA, AusaMtAro ti vA, sAvake ti vA, uvAsage ti vA, dhammie ti vA, dhammappie ti vA / etappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva abhUtovaghAtiyaM aMbhikaMkha bhaasejjaa| 528. se bhikkhU vA 2 ItthI AmaMtemANe AmaMtite ya apaDisuNemANI 5 No evaM vadejA-"holI ti vA, golI ti vA, itthigameNaM NetavvaM / 529. se bhikkhU vA 2 itthI AmaMtemANe AmaMtite ya apaDisuNemANI evaM vadejjA-Auso ti vA, bhagiNI ti vA, bhoI ti vA, bhagavatI ti vA, sAvige ti vA, uvAsie ti vA, dhammie ti vA, dhammappie ti vA / etappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva abhikaMkha bhaasejjaa| 530. se bhikkhU vA 2 No evaM vadejA- NabhaMdeve ti vA, gajadeve ti vA, vijudeve ti vA, pavuTTadeve ti vA, NivuTTadeve ti vA, paDatu vA vAsaM mA vA paDatu, Nippajjatu vA sA~saM mA vA Nippajatu, "vibhAtu vA rayaNI mA vA "vibhAtu, udeu vA sUrie mA~ vA udeu, so vA rAyA jayatu mA vA jayatu / No eyappayAra bhAsaM bhAsenjA pnnnnvN| 1. bhAmaMteti khemU0 jai0 sN0|| 2. degssuNe khaM0 jai0 / ssuNa saM0 he. 1, 2, 3 lA0 / suNadeg i0|| 3. asuge i khe0 saM0 // 4. pratiSu pAThAH- sAvako ti khemU0 jai0 he 3 i0 / sAvakAti saM0 khaM0 he 1, 2 laa0| sAvaketi vA sAvakAti vA khesN0|| 5. upA he 1,2 laa0| upA(vA i0)sagAti he 3 i0|| 6. dhammappiya tti saM0 / dhammapitie ti i0 / dhammiyapitie ti he 1, 2 laa0| dhammapIe ti he3 / "zrAvaka dharmapriya iti evamAdikAM bhASA bhASeteti" shii0||7. abhikakhaM sN0||8. itthi hesN02| itthiyaM i0|| 9. bhAmaMtite ya apaDisuNemANI nAsti sN0|| 10. suNemINe laa0|| 11. hole ti vA gole ti vA he 1, 2 i0 lA0 / dRzyatAM dazavai0 7 / 15 // 12. itthi AmaMdeg khe0 jai0 / ithi yAma khaM0 / itthiyaM Ama he 1, 2 i0 laa0|| 13. bhotI ti he 1, 2, 360 laa0| bhoI ti nAsti khe. jai0|| 14. bhAgadeg khN0|| 15. dhammapitie ti he 1,2 lA0 / dhammapie ti he 3 / dhammappie ti vA nAsti sN0|| 16. Nabhadeve khaM0 / Namodeve he 1, 3 / "Na[bhaMdeve i vA, nabhamAkAzaM, AkAzadeva ityrthH| gajjitadeva vidyutAyatadeva pravi(=)To devaH, nivRSTaM devena, paDayA(u) vA kaMThaM, asabbhAvubbhAvaNaM ahigaraNaM ca" cU0 / "nabhodeva iti vA garjati vA deva iti vA, tathA vidyuddevaH pravRSTo devaH nivRSTo devaH, evaM patatu varSA mA vAevaMprakArAM devAdikAM bhASAM na bhASeta" zI0 / tulanA- dazavai0 7 / 52 // 17. sassaM he 1 // 18, 19. vibhAvatu he 1, 2 laa0||20. mA vA so vA saM0 / mA vA 2 so vA anytr|| 13 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 531531. se bhikkhU vA 2 aMtalikkhe 'ti vA, gujjhANucarite 'ti vA, samucchite vA, Nivaie vA paoe, vadeja vA buTTabalAhage tti| 532. eyaM khalu bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiya * jaM savvadvehiM sahiehi [sayA jae] jAsi tti bemi / // bhAsajAyasya * caturthasya prathama uddezakaH samAptaH // [bIo uddesao] 533. se bhikkhU vA 2 jahA vegatiyAI rUvAiM pAsejjA tahA vi tAI No evaM vadejA, taMjahA- "gaMDI gaMDI ti vA, kuTThI kuTThI ti vA, jAva mahumehaNI ti vA, hatthacchiNNaM hatthacchiNNe ti vA, evaM pAdacchiNNe ti vA, kaNNacchiNNe ti 1. vA, nakkacchiNNe ti vA, udRcchiNNe ti vaa| je yAva'NNe tahappaMgArA etappagArAhiM bhAsAhiM buiyA 2 kuppaMti mANavA te yAvi tahappagArA tahappagArAhiM bhAsAhiM abhikaMkha No bhaasejaa| 1. tulanA- dazavai0 7 / 53 // 2, 3. i vA saM0 // 4. samucchete jai0] ti vA khe0 jai0 / samucchie i vA he 1, 2, 3 / 'samucchritaH' ityartho'tra bhAti // 5. poe vA vadijA vA buTTa saM0 / pamaoe vadejjA buTTa khe0 jai0 / tulanA- " sammucchite uNNate vA payode vadeja vA vuTTabalAhage kti // " dazavai0 7 / 52 // 6. dRzyatA sU0 334 // 7. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 8. caturthasya prthmH|| he 1, 2, 3 i0 laa0|| 9. "se ityAdi, sa bhikSuryadyapi egaiyAiM ti kAnicid rUpANi.."pazyet" shii0|| 10. gaMDI kuTThI ti vA jai0|| 11. kuTTI kuTThI ti vA nAsti khe0 saM0 kha0 i0 he 1 / "gaMDI gaMDI ti solasa" cU0 / "gaNDI...."gaNDItyevaM na vyAhartavyaH, tathA kuSThayapi na kuSThIti vyAhartavyaH "yAvanmadhumehIti" zI0 / dRzyatAM sU0 179 // 12. evaM pAdacchiNNaM pAdacchiNNe ti vA saM0 jai0 / evaM pAda nakka (NAsikkA jai0) kaNNa uTThA he 1, 2, 3 i0 lA0 / "evaM chinnahasta-pAdanAsikA-karNISThAdayaH" shii| etadanusAreNa evaM pAdacchiNNe ti vA nakkacchiNNe ti vA uTThacchiNNe ti vA iti pATho'tra syaat| nizIthasUtre caturdaze'dhyAye'pi 'hatthacchiNNassa pAyacchiNNassa nAsacchiNNassa kaNNacchiNNassa oTThacchiNNassa asakkassa na dei' ityayameva kramo dRshyte| "hatthachiNNo hatthachiNNANi vA evaM na vattavvaM" cU0 / atra 'saM0 jai0' anusAreNa evaM pAdacchiNNaM pAdacchiNNe ti vA, [kaNNacchiNNaM] kaNNacchiNNe ti vA, [NakkacchiNNaM] NakacchiNNe ti vA, [ucchiNaM] udRcchiNNe ti vA iti sampUrNaH pATho bhAti // 13. degppagAre khe0 jai0 saM0 khN0| degppagArA tahappa i0| "tathA'nye ca tathAprakArAH kANakuNTAdayaH tadvizeSaNaviziSTAbhirvAgbhiruktA uktAH kupyanti mAnavAstAMstathAprakArAMstathAprakArAbhirvAgbhirabhikAkSya no bhASeteti" shii0|| 14. deggArAI khN0|| 15. tahappagArA nAsti jai0| dRzyatAM Ti0 13 // 16. etaha he 1, 2, 3, i0|| Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 537] paDhamA cUlA, cautthe ajjhayaNe bIo uddeso| 195 534. se bhikkhU vA 2 jahA vegatiyAI rUvAI pAsejA tahA vi tAiM evaM vadejA, taMjahA - oyaMsI oyaMsI ti vA, teyaMsI teyaMsI ti vA, vaccaMsI vacaMsI ti vA, jasaMsI jasaMsI ti vA, abhirUvaM abhirUve ti vA, paDirUvaM paDirUve ti vA, pAsAdiyaM pAsAdie ti vA, darisaNijaM darisaNIe ti vaa| je yAva'NNe tahappagArA eyappagArAhiM bhAsAhiM buiyA 2 No kuppati mANavA te yAvi tahappa- 5 gArA etappagArAhiM bhausAhiM abhikaMkha bhaasejaa| 535. se bhikkhU vA 2 jahA vegatiyAI rUvAiM pAsejjA, taMjahA- vappANi vA jAva gihANi vA tehA vi tAI No evaM vadejjA, "taM jahA]- sukaDe ti vA, suThu kaDe ti vA, sAhakaDe i vA, kallANaM ti vA, karaNije i vaa| eyappagAraM bhAsaM sAvajaM jAva No bhAsejjA / 536. se bhikkhU vA 2 jahA vegaiyAI rUvAiM pAsenjA, taM[jahA-] vappANi vA jAva gihANi vA tehA vi tAiM evaM vadejA, taMjahA-AraMbhakaDe ti vA, sAvajjakaDe ti vA, payattakaDe ti vA, pAsAdiyaM pAsAdie ti vA, dairisaNIyaM darisaNIe ti vA, abhirUvaM abhiruve ti vA, paDirUvaM paDirUve ti vA / etappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva bhaasenjaa| 537. se bhikkhU vA 2 asaNaM vA 4 uvakkhaDiyaM pehAe taihA vi taM No 1. tahA vi tAI evaM vadejA nAsti khai. jai0 saM0 // 2. atra pratiSu pAThAH-teyaMsI teyaMsI tivA, vacasI 2 jasaMsI 2 abhiruvaMsI 2 paDirUvaM 2 pAsAiyaM 2 dari(ra khaM0)saNija khai0 jai0 khaM0 he3| teyaMsI teyaMsI ti vA, vacaMsi jayaMsI 2 abhirUvaM 2 paDirUvaM 2 pAsAIyaM 2 darasaNijaM saM0 / teyaMsI teyaMsI ti vA jasaMsI 2 vaJcaMsI 2 abhiruvaM 2 paDirUvaM 2 pAsAdiyaM 2 darisaNija he 1, 2 i0 lA0 / "oya(yaMsI?) tti sarIraM, teyaMsI saurya, varcasI dIpti, jaso kittI, abhimataM abhirUvaM rUvANurUvA(vaM), guNe paDirUvaM, prasAdaM janayatIti prasAdIyaM, dra[STa] vyaM darisaNIyaM" cuu0|| 3. degNie ti sN0|| 4. rAI bhAsAI khaM0 // 5. etahappa i0 // 6. bhAsAI khaM0 // 7. abhikaMkha [bhAsaM he 1, lA0] bhAsejA tahappagAraM bhAsaM asAvaja jAva bhAsejjA he 1, 2, 3 lA0 // 8. jAva bhavaNagihANi he 1, 2 jai0 i0 lA0 / dRzyatA sU0 435, 436 ityAdi // 9. tahAvihAI no khe0 saM0 i0 / tahAvidhAiM he 1 jai0 / "tathApyetAni naivaM vadet" zI0 / dRzyatAM sU0 536 // 10. taM kaDe i vA khe0 saM0 kha0 laa0| "tadyathA-sukRtametat , suSTu kRtametat , sAdhu zobhanaM kalyANametat, kartavyamevaitat" zI0 // 11. tahAvihAI evaM khe0 saM0 jaimU0 / dRzyatA sU0 535 // 12. pratiSu pAThaH-darisaNI(Ni khe0 jai0 saM0)yaM 2 mabhiruvaM 2 paDirUvaM 2 eta / dRzyatA sU0 534 // 13. tahAvihaM No khe0 jai0 saM0 i0|| Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 538evaM vadejA, taMjahA - sukaDe ti vA, suThukaDe ti vA, sAhukaDe ti vA, kelANe ti vA, karaNijje ti vA / etappagAraM bhAsaM sAvajaM jAva No bhaasejjaa| 538. se bhikkhU vA 2 asaNaM vA 4 uvakkhaDiyaM pehAe evaM vadejjA, taMjahA- AraMbhakaDe ti vA, sAvajakaDe ti vA, payattakaDe ti vA, bhaddayaM bhedae ti vA, 5 UsaDaM UsaDe ti vA, rasiyaM rasie ti vA, maNuNNaM maNuNNe ti vA, etappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva bhaasejjaa| 539. se bhikkhU vA 2 maNussaMvA goNaM vA mahisaM vA migaM vA pasuM vA paMkkhi vA sarIsivaM vA jalayaraM vA sattaM parivUDhakAyaM pehAe No evaM vadejjA thulle ti vA, paMmetile ti vA, vaDhe ti vA, vajjhe ti vA, pA~dime ti vA / etappagAraM bhAsaM 10 sAvajjaM jAva No bhAsejjA / 540. se bhikkhU vA 2 maNussaM vA jAva jalayaraM vA sattaM parivUDhakAyaM pehAe evaM vadejjA - parivUDhakAe ti vA, uvacitakAe ti vA, thirasaMghayaNe ti vA, "citamaMsa-soNite ti vA, bahupaDipuNNaiMdie ti vA / eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva bhaasejjaa| 541. se bhikkhU vA 2 viruvarUvAo gAo pehAe No evaM vadejjA, taMjahA - gAo dojjhA ti vA, dammA ti vA gorahagA, vAhimA ti vA, 1. kallANakaDe ti vA khe0|| 2. bhadde ti khe0 jai0 // 3. atra pratiSu pAThaH-usaDa(DhaM khe0 saM0 kha0vinA) 2 rasiyaM 2 maNuNNaM 2 / dRzyatAM sU0 534, 536 / "bhahagaM pahANaM, usaDaM utkRSTaM, rasAlaM rasiyaM" cU0 / "UsaDhaM ti ucchritaM varNagandhAdyupetamiti" shii0|| 1. tahappa he 1,2 laa0|| 5. gAraM vA he 1, 2 i0|| 6. mANussaM khe. jai0 / tulanA-dazavai0 7 // 21 // 7. pakkhI khe0 jai0 // 8. sirI' saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / "sirIsivA sappAdayo" dazavai. cU0 7 // 21 // 9. settaM he 1, 2, 3 i0 lA* jai0| dRzyatAM suu0540|| 10. pameda(ya saM0)le khe. jai0 khaM0 sN0| pamedale he 1 / "pamedilo pagADhameto, atthUlo vi sukka medabharitotti bhnnnnti| vajjho vadhAriho"pAyimo pAkAriho" cuu0| "prameduro'yam , tathA ghRttaH, tathA vadhyo vahanayogyo vA, evaM pacanayogyo devatAdeH pAtanayogyo veti" shii0|| 11. pAyame khe0 jai0 sN0| dRzyatAM Ti0 10 // 12. pratiSu pAThaH-jalayarasattaM khe0 jai0 saM0 / jalayaraM vA settaM anyatra / dRzyatAM Ti0 9 // 13. dRzyatAM dazavai0 7 // 22 // 14. vUDhakAe jahA(ti hA he 3) uhe 1, 2, 3 laa| vuDakAe jahA udeg i0|| 15. uvacitta he 3 jai0| ucitta he 1.2laa0|| 16. cittamaM khe0 jai0 khaM0 he 2 // 17. iMdIe khe0| iDhi(DI.)e he 20 // 18. dujjhA itti sN0|| 19. atra pratiSu pAThAH-damma(mmA?)ti vA gorahagA vAhimA ti vA sN0| dameti vA gorahe ti vA vAhimA ti vA khe0 jai0| maMdamati vA godAhA ti vAhimAti vA khaM0 / dammA ti vA gorahA ti vA vAhimA ti vA he 1, 2, 3 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 543] paDhamA cUlA, cautthe ajjhayaNe bIo uddeso| rahajoggAti vA / etappagAraM bhAsaM sAvajaM jAva No bhaasejaa| 542. se bhikkhU vA 2 virUvarUvAo gAo pahAe evaM vadejA, taMjahA- juvaMgave ti vA, gheNU ti vA, rasavatI ti vA, mahavvae ti vA, saMvahaNe ti vA / eyappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva abhikaMkha bhaasejaa| 543. se bhikkhU vA 2 taheva gaMtumujANAiM pavvayAI vaNANi vA rukkhA 5 i0 laa0| "damyaH damanayogyo'yaM gorahakaH kalhoTakaH, evaM vAhanayogyo rathayogyo veti evaMprakArAM sAvadyA bhASAM no bhASeteti" shii| iyaM vRttiH saM0 pAThAnusAriNI bhaati| "taheva gAo dojjhAo dammA gorahaga tti y| vAhimA rahajogga tti NevaM bhAseja paNNavaM // [dazavai0 7 // 23], ....... gAo dojhAo tti, 'Adi'saddalovo ettha, teNa mahisImAtIto dojjhAo duhnnpttkaalaao| dammA damaNapattakAlA, te ya assAdayo vi| gojoggA rahA, gorahajoggattaNeNa gacchati gorahagA, paMDumadhurAdIsu kisorasarisA gopotalagA, aNNattha vA taruNataruNArohA je rahammi vAhijaMti, amadappattA khullagavasabhA vA te vi| vAhimA gNglaadisvvsmtthaa| sigghagatayo juggAdivadhA rhjoggaa| itisaddo prakAravayaNe,..."NevaM bhAseja pnnnnvN|"dshvai0 cU0 pR. 170-171 / etadanusAreNa dammA ti vA gorahA ti vA vAhimA ti vA iti khe0 jai0 khaM0 anusArI pAThaH saGgato bhAti // 1. rahajogA sN0|| 2. yugaM(vaM- jai0)gave ti khe0| jugaMgave ti i0 / "juvaMgave tti yuvAyaM gauH, dhenuriti vA, rasavatIti vA, tathA mahadvayAH, evaM saMvahana iti" zI0 / "jugaMgave tti vA bUyA gheNu rasagave tti y| rahasse mahavvae vA vi vae saMvahaNe tti vA // [dazavai0 7 / 24], ... damma jugaMgavaM bhaNejA, jugaM jovnnttho| gheNumavi rasagavi tti bhnnejaa| go rahasso gopottalao tti bhnnejaa| vAhimamavi mhvvymaalve| rahajoggaM ca saMvahaNamiti / " dazavai. cU0 pR. 171 // 3. rasavati vA khe. jai0 saM0 he 2 // 4. vA ha(hu khaM0)sse ti vA mahalae ti vA mahabvae ti vA saMdeg khaM0 lA0 he 3 / vA hasse ti vA mahallae ti vA saMdeg he 1, 2 / vA bahusse ti vA mahanvae ti vA saMdeg i0| vA hasse vA mahalle vA mahavvae ti vA saM' jai0| dazavaikAlikasUtre 'rahasse' iti pATho yadyapi vartate tathApi zI. vRttau tadvayAkhyAnAdarzanAt tadrahitaH khe0 saM0 pATho'tra mUlesmAbhirupanyasta iti dhyeyam , dRzyatAM Ti. 2 // 5. saMvA he 1, 2 laa0|| 6. "taheva gaMtumujANaM pavvatANi vaNANi ya (vaa-pr0)| rukkhe mahalle pehAya (rukkhA mahala pehAe-pra0) NevaM bhAseja paNNavaM // [dazavai0 7 / 25], ...taheveti puurvvt| krIDAnimittaM vAviyo rukkhasamudAyo ujaannN| ussito silAsamudAyo pmvto| aDavIsu saMyaM jAtaM rukkhagahaNaM vnnN| etANi ujANAdINi jaticchayA payoyaNato vA gaMtUNaM tattha ya rukkhe ajjuNAdayo mahalle pehAe pekkhiUNa NevaM bhAseja jamaNaMtara bhaNihi |"dshvai0 cU0 pR0 171 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 544mahallA pehAe No evaM vadejA, taMjahA - pAsAyajoggA ti vA, toraNajoggA ti vA, gihajoggA ti vA, phalihajoggA ti vA, aMggalajoggA ti vA, NAvAjoggA ti vA, uMdagadoNijoggA ti vA, pIDha-caMgabera-NaMgala-kuliya-jaMtalaTThI-NAbhi-gaMDI AsaNajoggA ti vA, sayaNa-jANa-uvassayajoggA ti vA / etappagAraM bhAsaM[sAvaja] 5 jAva No bhaasejaa| 544. se bhikkha vA 2 taheva gaMtumujjANAiM pevvatANi vaNANi ya rukkhA mahala pehAe evaM vadejA, taMjahA- jAtimaMtA"ti vA, dIhavaTTA ti vA, mahAlayA ti vA, payAtasAlA ti vA, viDimasAlA ti vA, pausAdiyA ti vA 4 / etappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva abhikaMkha bhaasejaa| 10 545. se bhikkhU vA 2 bahusaMbhUtA vaNaphalA pahAe tahA vi te No evaM vadejjA, taMjahA- pakkAiM vA, pAyakhajjAiM vA, "velotiyAiM vA, TAlAI vA, vehiyAI vA / etappagAraM bhAsaM sAvaja jAva No bhAsejjA / 1. mahallA va (vA jai0) pedeg khe0 jai0 saM0 kha0 / mahalla pedeg i0 / dRzyatA pR0 197 Ti0 6 // 2. taMjahA nAsti khe0 sN0|| 3. gihajoggAti vA nAsti khe0 saM0 kh0| gihajoggA ti vA toraNajoggA ti vA jai0| "alaM pAsAyakhaMbhANaM toraNANaM gihANa y| phaliha'ggala-nAvANaM alaM udgdonninnN|| pIDhae caMgabere ya NaMgalaM maiyaM siyaa| jaMtalaTThI va NAmI vA gaMDigA vA alaM siyaa|| AsaNaM sayaNaM jANaM hojA'laM kiNcuvsse| bhUtovaghAtiNiM bhAsaM NevaM bhAseja paNNavaM ||"-dshvai0 7 / 26-28 // 4. phalihajjoggA ti vA nAsti khN0|| 5. aggalAnAvAudagadoNipIDha he 1. 2. 3. i0 laa0|| 6. udagajoggA ti vA peDha khe0 sN0| udagajoggA ti vA doNIpeDhadeg jai0| dRzyatAM Ti0 3, 5 // 7. bhAsaNasayaNa-jANa-uvassayajoggA ti vA he 1, 2, 3 i0 laa0| dRzyatA Ti0 3 // 8. "taheva gaMtumujANaM pavvatANi vaNANi ya (vA pr0)| rukkhA mahalla pehAe evaM bhAseja paNNavaM // jAimaMtA ime rukkhA dIhA vadyA mhaalyaa| payAyasAlA viDimA vade darisaNiya tti y||" -dshvai07|30-31|| 9. pamvayANi vA vaNANi sN0||10. ivA saM0 / evamagre'pi // 11. pAsAti(i saM0)yA vA 4 khe. jai0 sN0| pAsAdIyA ti vA 4he 1, 2, 3 laa0| atra 4 ityanena pAsAdiyA ti vA darisaNIyA ti vA abhirUvA ti vA paDirUvA ti vA iti pUrNaH pATho bhAti / dRzyatAM sU0 536 // 12. bhUtava he 2 i0 // 13. tahAvi No khe0 0 saM0 / tahAvi eNa No khN0|| 14. pakkA ti vA pAtikhajjA ti velotiyA ti vA TAlA ti vA vehiyA(vehA he 2, 3) ti vA khaM0 he 2, 3 / pakkAti vA pAkakhajjAti(tiM jai0) vA velotiyAti vA TAlAtiM vA vehiyAti vA khe0 0 / pakkAti vA pAtakhajAti vA velotimAI vA TAlAtiM vA vehayAti vA i0 / atra vakSyamANAnyapi TippaNAni drssttvyaani| "tahA phalANi pakkANi pAya(i-pra0)khajjANi(ja tti-pra.) No vde| veloimANi(iyAI-pra0) TAlANi vehimaM veti(mA va tti-pra0) No vade ||"-dshvai0 // 31 / "se ityAdi, sa bhikSurbahusaMbhUtAni Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548] paDhamA cUlA, cautthe ajjhayaNe bIo uddeso| 199 546. se bhikkhU vA 2 bahusaMbhUyA vaNaphalA pehAe evaM vadejA, taMjahA - asaMthaDA ti vA, bahuNivvaTTimaphalA ti vA, bahusaMbhUyA ti vA, bhUtaruvA ti vaa| etappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva bhAsejjA / 547. se bhikkhU vA 2 bahusaMbhUtAto osadhIto pehAe tahA vi tAo No evaM vadejA, taMjahA - pakkA ti vA, NIliyA ti vA, chavIyA ti vA, lAimA ti vA, 5 bhajimAti vA, bahukhajjA ti vA / etappagAraM bhAsaM sAvajaM jAva No bhAsejjA / 548. se bhikkhU vA 2 bahusaMbhUtAo osahIo pahAe tahA vi evaM vadejjA, taMjahA-rUMDhA ti vA, bahusaMbhUyA ti vA, thirA ti vA, UsaDhA ti vA, vRkSaphalAni prekSya naivaM vadet , tadyathA-etAni phalAni 'pakvAni' pAkaprAptAni, tathA 'pAkakhAdyAni' baddhAsthIni gartA-prakSepa-kodravapalAlAdinA vipacya bhakSaNayogyAnIti, tathA 'velo. citAni' pAkAtizayato grahaNakAlocitAni,'""TAlAni' anavabaddhAsthIni komalAni tathA 'dvai(vai-pra0)dhikAni' iti [yaduktaM bhavati-pra0] pezIsampAdanena dvaidhIbhAvakaraNayogyAni veti" zI0 / atra pakkA ti vA ityAdirekaH pAThasya prakAraH, aparaH pakkAI vA ityAdiH / vRttyanusAreNa pakkAI vA "ityAdiH pATho'trAsmAbhirmule niveshitH|| 15. pAikhadeg saM0 / pAtakha' he 3 jai0|| 16. volo saM0 / velotimA ti he 2 / velocigA ti he 3 // 1. bahusaMbhUyA(ya i0)vaNaphalA pehAe khe0 jai0 saM0 kha0 i0 / 'bahusaMbhUyaphalA amba pehAe vA pAThaH' kheTi0 sNtti0| bahusaMbhUyaphalA aMbA pehAe he 1, 2, 3 lA0, atra vRttirapi etaM pAThamanusarati tathApi sU0 545 anusAreNa bahusaMbhUyA vaNaphalA pehAe iti 'khe.' AdipratipATho'smAbhiratra mUle nivezitaH / "se ityAdi, sa bhikSurbahusambhUtaphalAnAmrAn prekSyaivaM vadet , tadyathA- 'asamarthAH' atibhareNa na zaknuvanti phalAni dhArayitumityarthaH, etena pakvArtha uktaH / tathA 'bahunivartitaphalAH' bahUni nirvartitAni phalAni yeSu te, tathA etena pAkakhAdyArtha uktH| tathA 'bahusambhUtAH' bahUni saMbhUtAni pAkAtizayato grahaNakAlocitAni phalAni yeSu te tathA, anena velocitArtha uktH| tathA bhUtarUpA iti vA, bhUtAni rUpANyanavabaddhAsthIni komalaphalarUpANi yeSu te tathA, anena TAlAdyartha uplkssitH| evaMbhUtA ete aamraaH| AmragrahaNaM pradhAnopalakSaNam / " zI0 / "asaMthaDA ime aMbA bahunivvahimA(vvattiyA-pra0, vaDiyA-pra0) phlaa| vaeja bahusaMbhUtA bhUtaruva(ve-pra0) tti vA puNo ||"-dshvai0 7 // 33 // 2. rUve khe0 jai0 saM0 kh0|| 3. " tahevo(taho-pra0)sahIo pakkAo nIlitAo chavItiyA (chavIiyapra0, chavIIya-pra0, chavIti vA-pra0) / lAimA bhajjimAo tti pihukhajja tti No vade // " dazavai0 // 34 // 4. tahA vi tAmao nAsti he 1, 2 i0|| 5. ti nAsti khe0 je0 se0 / "tathApyetA naitad vadeta, tadyathA- pakkAH 'nIlAH' bhAAH chavimatyaH" zI0 / "chavImo saMbalIo NipphAvAdINa, tAo vi pakkAo nIlitAo vA No vadejjA"-dazavai cU0 pR0 173 // 6. sAvajaM nAsti he 2, 3 i. vinA // 7. tahA vi nAsti he 1, 2 i0| "se ityAdi, sa bhikSurbahusambhUtA auSadhIH prekSyaitad brUyAt" shii0|| 8. "virUDhA (rUDhA-pra.) bahusaMbhUyA thirA ussaDA ti ya (ussaDhA vi ya-pra0, UsaDA iya-pra0, UsaDhA vi ya-pra0, ussiyA ti y-pr0)| gambhiNAo (gabbhiyAo-pra0) pasUtAo sasArAo tti aalve||"-dshvai0 7 // 35 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 549-555 ganbhiyA ti vA, pasUyA ti vA, sasArA ti vaa| etappagAraM [bhAsaM] asAvajaM jAva bhaasejjaa| 549. se bhikkhU vA 2 jahA vegatiyAiM sadAiM suNejA tahA 'vi tAI No evaM vadejjA, taMjahA-susade ti vA, dusadde ti vaa| etappagAraM [bhAsaM sAvajaM 5 jAva No bhaasejjaa| 550. [se bhikkhU vA 2 jahA vegatiyAiM sadAiM suNejjA] tahA 'vi tAI evaM vadejA, taMjahA-susadaM susadde ti vA, dusadaM dusadde ti vaa| etappagAraM [bhAMsaM asAvajaM jAva bhaasejaa| ____ evaM baivAiM "kiNhe ti vA 5, 'gaMdhAI subbhigaMdhe ti vA 2, rasAI 10 tittANi vA 5, phA~sAiM kakkhaDANi vA 8 / 551. se bhikkhU vA 2 vaMtA 'kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca aNuvIya NiTThAbhAsI "nisammabhAsI aturiyabhAsI vivegabhAsI samiyAe saMjate bhAsaM bhaasejaa| 552. aiyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikSuNIe vA sAmaggiyaM * 'ja sa~vaDhehiM sahitehiM sadA jaiejjAsi ti bemi * / ||'bhausjaayaa' caturthamadhyayanaM samAptam // 1. tulanA-sU0 540, 542, 544, 546 // 2. vi yAI saM0 i0 / vi eyA(tA he 3)I khe0 jai0 he 3 / dRzyatAM sU0 550 / " se ityAdi, sa bhikSuH yadyapyetAn zabdAn zrRNuyAt tathApi naivaM vadet" zI0 // 3. subhisadde saM0 / subhisadde ti vA 2 hemU0 2 lA0 / suttisahe ti vA 2 i0| "subbhisadde rAgo, itare doso" cU0 / dRzyatAM sU0 550 // 4. dRzyatAM sU0 539, 541, 543, 545 // 5. "viparItaM tvAha-se ityAdi, yathAvasthitazabdaprajJApanAviSaye etad vadet, tadyathA-susaI ti zobhanaM zabdaM zobhanameva brUyAt , azobhanaM tvshobhnmiti| evaM rUpAdisUtramapi neyam" shii0|| 6. vi yAI i0 vinA / vi jAtiM khaM0 / dRzyatAM sU0 549 // 7. subbhisaI dabhisahe i vA eyappa i0 / dRzyatA sU0 549 // 8. dRzyatAM Ti. 1 // 9. rUvAtiM khN0|| 10. kiNhe tti khe0 jai0 saM0 kh0| kaNhe ti he 1, 2, 3 laa0|| 11. gaMdhAtiM khN0|| 12. subhigaMdhe khe0| sugaMdhe sN0|| 13. rasAtiM khN0|| 14. phAsAta khN0|| 15. kohavayaNaM ca mANaM [ca khaM0] 4 aNuvIti(yi saM0) khe0 jai0 saM0 khaM0 / "vaMtA kodhaM ca nizcitabhASI NisammabhAsI atvaritabhAsI vivicyate yena karma taM bhASeta" cuu0| "sa bhikSuH krodhAdikaM vAntvA evaMbhUto bhavet" shii0|| 16. degvIya hesaM0 2,he 3 // 17. nisammA sN0| NIsaMmA khe0 jai|| 18. evaM saM0 / dRzyatAM sU0 334 // 19. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2, 3 i. lA0 / "etattasya mikSoH saamgrymiti|" shii0|| 20. savvaTThAehiM sN0|| 21. jayaejjA khe. ___ khN0|| 22. bhAsajAyA sammatA he 1, i.| bhAsajAyA sammattA caturthamadhyayana he 2, 3 laa0|| Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaM ajjhayaNaM 'vatthesaNA' [paDhamo uddesao] 553. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejjA vatthaM esittae / se jaM puNa vatthaM jANejjA, taMjahA - jaMgiyaM vA bhaMgiyaM vA sANayaM vA potagaM vA khomiyaM vA 5 tUlakaDaM vA, tahappagAraM vatthaM je NiggaMthe taruNe jugavaM balavaM appAyaMke thirasaMghayaNe se eMgaM vatthaM dhArejA, No bitiyaM / ___ jA NiggaMthI sA cattAri saMghADIo dhArejjA - egaM duhatthavitthAraM, do tihatthavitthArAo, egaM cuhtthvitthaarN| tahappagArehiM vatthehiM asaMvijamANehiM aha pacchA egamegaM sNsiivejaa| 554. se bhikkhU vA 2 paraM addhajoyaNamerAe vatthapaDiyAe no abhisaMdhArejjA gmnnaae| 555. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa vatthaM jANejjA assipaDiyAe egaM sAhammiyaM samuddissa pANAI jahA 'piMDesaNAe bhauNiyavvaM, evaM bahave sAhammiyA, egaM sAhammiNiM, bahave sAhammiNIo, bahave saimaNa-mAhaNa taheva purisaMtarakaiDeM jadhA 15 piNddesnnaae| 1. "bhAvavatthasaMrakSaNArtha davvavattheNAhigAro sIda-daMsa-masagAdINaM ca pritraannaathai| jaMgamAjjAtaM jaMgiyaM amilaM udyINaM, bhaMgiyaM ayasimAdI, saNavaM(sagavaM pra0) saNavAgAdi, tthagaM(pattagaM?) tAlasarisaM saMghAtijjati tAlasUti vA, khomiyaM thUlakaDaM kappati, saNhaM Na kappati, tUlakaDaM vA uNNiya oTTiyAdi" cU0 / "jaMgiyaM ti jaGgamoSTrAyUrNAniSpannam , tathA bhaMgiyaM ti nAnAbhaGgikavikalendriyalAlAniSpannam , tathA sANayaM ti saNavalkalaniSpannam , po(pa-pra.)ttagaM ti tADyAdipatrasaMghAtaniSpannam , khomiyaM ti kArpAsikam , tUlakaDaM ti arkAditUlaniSpannam / " shii0|| 2. pattagaM khesaM0 saM0 i0 / dRzyatAM sU0 559 // 3. vatthaM vA je nisN0| vatthaM se nikhaM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / "tathAprakAramanyadapi vastraM dhArayedityuttareNa sambandhaH / "tatra yastaruNo nirgranthaH sAdhuyauvane vartate "sa"sAdhurekaM vastraM dhArayet" zI0 // 4. egavatthaM khe0 jai0 saM0 he 3 // 5. raM eehiM bhavijamANehiM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. saMsivvejA khe0 jai0| saMsivejA khaM0 / "atha pazcAdekamekena sArdha sIvyediti" zI0 // 7. saMthA he 2 lA0 / 8. assiyapaDideg saM0 // 9. dRzyatAM sU0 331 // 10. bhANiyavvaM nAsti he 1, 2, 3 i0 lA0 // 11. dRzyatA sU0 332 // 12. kaDA jahA khe0 jai0 saM0 / kaDA jadhA khaM0 / dRzyatAM sU0 556 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0556 - 556. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa vatthaM jANejA assaMjate bhikkhupaDiyAe kItaM vA dhoyaM vA rattaM vA ghaTuM vA maTuM vA saMmaTuM vA saMpadhUvitaM vA, tahappagAraM vatthaM apurisaMtarekaDaM jAva No pddigaahejaa| aha puNevaM jANejjA purisaMtarakaDaM jAva pddigaahejaa| 557. se bhikkhU vA 2 se jAiM puNa vatthAI jANejA virUvarUvAI mahaddhaNamolAI, taMjahA- AINagANi vA sa~hiNANi vA sahiNakallANANi vA 1. samarTa saM0 he 3 // 2, 4. kaDAiM he 1, 2 laa| kaDAti i0 / "visodhikoDI savvA saMjayaTThA Na kappati apurisNtrkddaadii| purisaMtarakaDA kppti|" cU0 / "vastramapuruSAntarakRtaM na pratigRhNIyAt, puruSAntarasvIkRtaM tu gRhNIyAditi pinnddaarthH|" zI0 / dRzyatAM sU0 555 // 3. puNa evaM khN0|| 5. mollAtiM khN0|| 6. AyI khe0 jai0| AtiNANi he 1 / aji (ti i0)NANi he 2, i.| AjiNeNa he 3 / ajiNagANi khN0| "mAjinAni mUSakAdicarmaniSpannAni, zlakSNAni ca tAni varNacchavyAdibhizca kalyANAni ca sUkSmakalyANAni / AyANi ya kvacid dezavizeSe'jAH sUkSmaromavatyo bhavanti tatpakSmaniSpannAni aajkaani| tathA kacid deze indranIlavarNaH karpAso bhavati, tena niSpannAni kAyakAni / kSaumikaM sAmAnyakAsikam / dukUlaM gauddvissyvishissttkaarpaasikm| paTTasUtraniSpannAni paTTAni / malayAni mlyjsuutrotpnnaani| patu(zu-pra0, ku-pra0)naM ti vlkltntunisspnnm| aMzuka-cInAMzukAdIni nAnAdezeSu prsiddhaabhidhaanaani| tAni ca "na prtigRhnniiyaaditi|" zI0 / "AINagANi cmmaanni| sahiNAI sakallANANi saNhAI lakkhaNajuttANi y| AyA jAyANi AyatANi / kAyANi, jattha ira kAgavaNNo paDio tattha maNI tassa pabhAveNa sevAlo ukkiTTho jAo, aigANaM padaviccesu laggo, avaNettu vijati, jArisI maNINaM pabhA erisI vatthANaM bhavati, eyANi kAyANi ahavA maayaanni| khomiyANi palehANi / dugulANi dakkhiNApahe vAgesu / pattuNNANi kolpaayaalaadii| cINaMsugANi saNhANi aMsugANi / desarAgANi egapadesarattANi / amilAI saamuliio| gajalANi kddkddeNtaanni| koyava-kaMbala-pAvArAdINi susiradosA ya Na gRhNIyAt / " cU0 / "ajiNaM camma, tammi je kIrati te AINANi (ayiNA-pra0) / sahiNaM sUkSmaM / kallANaM snigdhaM lakSaNayuktaM vA / kiMci sahiNaM kallANaM ca, cubhNgo| AyaM NAma tosalivisae sItatalAe ayANaM khuresu sevAlatariyA laggati, tattha vatthA kiirti| kAyANi, kAyavisae kAkajaMghassa jahiM maNI paDito talAge tattha rattANi jANi tANi kAyANi bhaNNaMti, dute vA kAye rattANi kAyANi / pauDamayA khommA, aNNe bhaNNaMti-rukkhehito niggacchaMti, jahA vaDehiMto pAdagA saahaa| dugullo rukkho, tassa vAgo ghettuM udUkhale kuTTijati pANieNa jAva tAva bhusIbhUto, tAhe kajja(cca-pra0)ti ete dugullo| tirIDarukkhassa vAgo, tassa taMtU paTTasariso so tirIDapaTTo, tammi kayANi tirIDapaTTANi, ahavA kIDayalAlA / malayavisae malayANi pattANi kohijaMti, tesu vAlaesu pattuNNANi / dugullAto abhaMtarahIre jaM uppajjati taM asuyaM / suhumataraM cINaMsuyaM bhaNNati, cINavisae vA jaMtaM cINaMsuyaM / jattha visae jA raMgavidhI, tAe dese rattA desraagaa| romesu kayA(kattA-pra0) amilA ahavA nimmalA amilaa| ghaTTaNIsu ghaTitA te paribhujjamANA kaDakaDeti gajjitasamANaM saha kareMti te gjlaa| phaDigapAhANanibhA phADigA acchA ityarthaH / kotavo varako (drkuto-pr0)| pArasA kNblaa| kharaDagapArigAdi Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 558] paDhamA cUlA, paMcame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 203 AyANi vA kAyANi vA khomiyANi vA dugullANi vA paTTANi vA malayANi vA pettuNNANi vA aMsuyANi vA cINaMsuyANi vA desarAgANi vA amilANi vA gaMjalANi vA phAliyANi vA koyavANi vA kaMbalagANi vA pAvArANi vA, aNNatarANi vA tahappagArAiM vatthAI mahaddhaNamollAiM lAbhe saMte No pddigaahejaa| 558. se bhikkhU vA 2 se jjaM puNa AINapAuraNANi vatthANi jANejA, 5 taMjahA- uddANi vA pesANi vA pesalesANi vA kiNhamigAINagANi vA NIlamigAINagANi vA goramigAINagANi vA kaNagANi vA kaNagakaMtANi vA kaNagapaTTANi vA kaNagakhaiyANi vA kaNagaphusiyANi vA vagyANi vA paavaargaa| suvaNNe dute suttaM rajjati, teNa jaM vutaM taM knngN| aMtA jassa kaNageNa katA taM kaNagayakaM (knngNtN-pr0)| kaNageNa jassa paTThA(TTA ?) katA taM kaNagapaTuM(?), ahavA kaNagapiTThA migaa| kaNagasutteNa phulliyA jassa pADitA taM kaNagakhacitaM / kaNageNa jassa phullitAo diNNAo taM kaNagaphusiyaM jahA kadrameNa utreddijti| vagghassa cammaM vagyANi / cittagacammaM vivagghANi / chapatrikAdiekAbharaNena maMDitA bhaabhrnnaa| chapatrika-caMdalehika svastika-ghaMTika-mottikamAdIhiM maMDitA bhaabhrnnvicittaa| suNagAgitI jalacarA sattA, tesiM ajiNA uTTA(uDDA), aNNe bhaNaMti- uTTacamma / goramigANaM aiNA gormigaahnnaa| pesA pasavA. tersi aiNaM / aNNe bhaNaMti-pesA lesA ya mcchaadinnaa|" iti nizIthacUau~ saptamoddezake, pR0 399-400 // 7. sahiNNANi sN0|| 1. mAyANANi vA [kAyANANi vA khe0 0] khe0 jai0 khaM0 / AyakANi vA kAyakANi vA he 1, 2 // 2. patu he 1, 3 laa0|| 3. desarANi khemU0 jai0| vesarANi saM0 he 3 // 4. gajarANi sN0|| 5. phali khemU0 jai0 khN0|| 6. koyahANi khe0 jai0 khaM0 he 1,3 / 'koyavANi vA iti pAThaH' khetti.|| 7. ajINa he 2"se ityAdi, sa bhikSuryAni punarevaMbhUtAni ajinaniSpannAni 'prAvaraNIyAni' vastrANi jAnIyAt , tadyathA-uddANi ca tti, udrAH (uDrAH-pra0) sindhuviSaye matsyAH , taccarmasUkSmapakSmaniSpannAni udrANi (oDrANi-pra0, audrANi pr0)| pesANi tti sindhuviSaya eva sUkSmacarmANaH pazavaH, taccarmaniSpannAnIti / pesalesANi tti tccrmsuukssmpkssmnisspnnaani| kRSNa-nIla-gauramRgAjinAni prtiitaani| kanakAni ceti knkrscchuritaani| tathA kanakasyaiva kAntiryeSAM tAni knkkaantiini| tathA kRtakanakarasapaTTAni knkpttttaani| evaM kanakakhacitAni kanakarasastabakAJcitAni knkspRssttaani| tathA vyaaghrcrmaanni| evaM vyaaghrcrmvicitritaani| mAbharaNAni aabhrnnprdhaanaani| bhAbharaNavicitrANi giriviDakAdivibhUSitAni / anyAni vA tathAprakArANyajinaprAvaraNAni lAme sati na pratigahNIyAditi / " shii0| "mAyaNANi cammANi / oDANi (uDANi-pra0, uTTANi-pra.) vA oDA (uDA-pra0, uTTA-pra0) macchA siMdhuvisae, tesiM camma mauyaM bhvti| pessA tathe(tthe)va pasattA(vA?) ya / kaNagANi kaNagappoliyANi / kaNagapaTTANi sovanapaTTA dijjati / kaNagakaMtAI aMtesu kaNagamaMDitANi / kaNagakhaiyANi kahiMci kahiMci / kaNagaphusiyANi itiligA phusigA diti| vagvANi vagdhacammANi / vivagyAI cittgss| bhAbharaNANi, ekajAtiteNa AbharaNeNa maMDitANi / bhAbharaNavihitA(cittA)Ni vicittehiM AbharaNehiM / " cuu0|| 8. uDDANi jai0| dRzyatA sUtrakRtAGge sU0 395 // 9. goNagANi saM0 / 'goramigAINagANi vA pAThaH' sNtti0|| Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 559vivagdhANi vA AbharaNANi vA AbharaNavicittANi vA aNNatarANi vAM tahappagArAiM AINapAuroNi vatthANi lAbhe saMte No pddigaahejaa| 559. icayAiM AyayA~I uvAtikamma aha bhikkhU jANejA caurhi paDimAhiM vatthaM esitte| 5 [1] tattha khalu imA paDhamA paDimA -se bhikkhU vA 2 uddisiya 2 vatthaM jAejA, taMjahA-jaMgiyaM vA bhaMgiyaM vA sANayaM vA pottagaM vA khomiyaM vA tUMlakaDaM vA, tahappagAraM vatthaM sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA, phAsuyaM esaNijaM lAbhe saMte jIva pddigaahejaa| [2] ahAvarA docA paDimA-se bhikkhU vA 2 pehAe 2" vatthaM jAejA, 1. "taMjahA- gAhAvatI vA jAva kammakarI vA, se puvAmeva AloejA-Auso "ti vA bhaiNI ti vA dAhisi me etto aNNataraM vatthaM 1 tahappagAraM vatthaM sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA, phAsuyaM esaNij lAme saMte jIva pddigaahejaa| docA paDimA / [3] ahAvarA taccA paDimA-se bhikkhU vA 2 sejaM puNa vatthaM jANejA, 15 taMjahA- aMtarijagaM vA uttarijagaM vA, tahappagAraM vatthaM sayaM vA NaM jAejA jAva pddigaahejaa| tacA paDimA / 1. vA nAsti saM0 // 2. degNANi vA vasthANi khe0 jai0 khaM0 / degNANi vatthANi vA lAme saM0 he 1 // 3. icchaiyAiM he 1, 2, 3 i0 lA0 / "icce i zIjai0]yAI ityAdi" zI0 / tulanA-sU0 409, 456, 594 // 4. degNAti khN0|| 5. degtikkamma khe0 jai0 kh0|| 6. ettha sN0|| 7.2 nAsti khe0 jai0 khaM0 vinaa| tulanA-sU0 594 / "cauro paDimAuddisiya jNgiymaadii| bitiyaM pehAe pucchite bhaNati- erisaM, ahavA pehAe ukkhevanikkhevaniddesa bIyANa uvri| tatiyAe aMtarijjagaM sADato, uttarijjagaM paMguraNaM / ahavA aMtarijjagaM heTThimapattharaNaM, uttarijjagaM pcchaao| ujjhiyadhammiyaM cauvvidhaM davvAdi AlAvagasiddhaM / " cU0 / dRzyatA bRhatkalpasUtravRttau pR0 180, nizIthacUau~ paJcadazoddezakAnte pR0 568 // 8. thUla khe0 jaimU0 // 9. vA NaM dejA he 1, 2, 3 i0 lA0 / vA NaM se dijAtaM. gAhAvatI vA jAva kammakarI vA, se puvAmeva AloejA Auso bhaiNi tti vA dAhisi me etto aNNayaraM, tahappagAraM vatthaM jAva lAbhe saM0 / dRzyatAM paM0 10 // 10. esaNIyaM he 1, 2, 3. lA0 // 11. jAva nAsti khe0 jai0 kha0 i0 vinA / dRzyatA sU0 409 // 12.2 nAsti saM0 / tulanA-sU0 594 // 13. taMjahA nAsti khe. jai0 sN0||14. karIyaM he 2.3 i0|| 15. tti saM0 i0 vinA // 16. jAva paro vA NaM dejA jAva phAsuyaM khe. jai0 saM0 khN0| dRzyatA Ti. 9 // 17. esaNIyaM he 1, 2, 3 i. laa0|| 18. jAva nAsti saM0 vinaa| dRzyatAM tti011|| Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562] paDhamA cUlA, paMcame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 205 [4] ahAvarA cautthA paDimA-se bhikkhU vA 2 ujjhiyadhammiyaM vatthaM jAejA jaM caNNe bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA NAvakhaMti, tahappagAraM ujjhiyadhammiyaM vatthaM sayaM vA NaM jAejA paro vA se dejA, phAsuyaM jAva pddigaahejaa| cautthA paDimA / 560. icetANaM cauhaM paDimANaM jahA piNddesnnaae| 561. siyA NaM etAe esaNAe esamANaM paro vadejjA-AusaMto saMmaNA ! ejAhi tumaM mAseNa vA dasarAteNa vA paMcarAteNa vA sute vA sutatare vA, to te vayaM Auso ! aNNataraM vatthaM dAsAmo / etappagAraM NigdhosaM socA nisammA se punvAmeva AloejA-Auso! "ti vA, bhagiNI! ti vA, No khalu me kappati etappagAre "saMgAre paDiseMNettae, abhikaMkhasi me douM idANimeva 10 dalayAhi / 562. se NevaM vadaMtaM paro vadejA-AusaMto samaNA ! aNugacchAhi, to te vayaM aNNataraM vatthaM daaNsaamo| se puvAmeva AloejA-A~uso! ti vA, bhaiNI! ti vA, No khalu me kaippati eyappagAre saMgAravayaNe paDisuNettae, * abhikaMkhasi me dAuM iyANimeva dalayAhi / 1. ujhiyadhammiyaM(dhamma saM0) jAejA khaM0 saM0 1 se jaM puNa ujjhiyadhammiyaM vatthaM jANejjA i0||2. jaM anne he 2 // 3. dRzyatA suu0410|| 4. NaM tAe khe0 jai0 saM0 khaM0 he 1 / "kiJca-siyA NamityAdi, 'syAt' kadAcit, Namiti vAkyAlaMkAre, 'etayA' anantaroktayA vastraiSaNayA vastramanveSayantaM sAdhu paro vadet" zI0 / tulanA sU0 596 // 5. samaNA ejAhi nAsti sN0|| 6. atra pratiSu pAThAH - sue vA sutarAe(te jai0) vA khe0 jai0 saM0 / sutarAe vA khaM0 / sute vA sutatare vA he 3 / suteNa vA sutatateNa vA he 2 / suteNa vA sutatte(re lA0) vA he 1 laa0| sutteNa vA suttatare vA i0|| 7. vayaM dAsAmo aNNa he 1, 2 i0 laa0|| 8. dAhAmo khe0 jai0 sN0|| 1. tahappa he 1.2,3 i0 laa0|| 10.tti khe0 jai0 he 3 // 11. bhagiNi tti he 1, 2, 3 // 12. tahappa he 1, 2, 3 i. laa0|| 13. saMgAre iti padaM nAsti khemU0 jaimU0 / saMgAravayaNe khesaM0, saMgAraM jaisN0|| 14. NettA khN0|| 15. dAuM vA idANa me va khe0 jai0] daladeg khe0 jai0 sN0|| 16. degNA gacchAhi saM0 khaM0 / "anugaccha tAvat, punaH stokavelAyAM samAgatAya dAsyAmi" shii0|| 17. dAhAmo khe0 0 saM0 kh0|| 18. Auso bhaiNI ti vA saM0 / mAuso bhaiNI vA khe0 jai0 khaM0 / mAuso tti vA bhaiNi tti vA he 1, 2, 3 // 19. kappati eyappagAre paDi he 1, 2, 3 i0 lA0 / kappati saMgAravayaNe paDi khe0 jai0 sN0|| 20.** etadantargataH pATho nAsti khemU0 saM. khN0|| Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 563563. 'se sevaM vadaMtaM paro NettA vadejA-Auso ! ti vA, bhagiNI ! ti vA, AharetaM vatyaM samaNassa dAsAmo, aviyAI vayaM pacchA vi appaNo sayaTThAe pANAI bhUtAI jIvAI sattAI samAraMbha samuddissa jAva cetessAmo / etappagAraM nigdhosaM socA 'nisammA tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No 5 pddigaahejaa| 564. "siyA NaM paro NettA vadejA-Auso! 'ti vA, bhaiNI ! ti vA, Ahara eyaM vatthaM siNANeNa vA jAva AghaMsittA vA pacaMsittA vA samaNassa NaM dAsAmo / etappagAraM nigdhosaM socA nisammA se puvAmeva AloejjAAuso ! ti vA, bhaiiNI! tivA, mA etaM tumaM vatthaM siNANeNa vA jAva paghaMsAhi vA, abhikaMkhasi me dAtuM emeva dalayAhi / se sevaM vadaMtassa paro siNANeNa vA jAva papaMsittA [vA ?] dalaejI / tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 565. se NaM paro NetA vadejA-Auso ! ti vA, bhaiiNI ! ti vA, Ahara eyaM vatthaM sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholettA vA padhovettA 15 vA * saimaNassa NaM daasaamo| eyappagAraM nigyosaM, taheva, navaraM mA eyaM tuma vatthaM sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholehi vA padhovehi vA * / abhikaMkhasi me dAtuM sesaM taheva jAva No pddigaahejaa| 566. se NaM paro NettA vadejA-Auso ! ti, vA bhaiNI ! ti vA, 1. se NaM paro khe0 saM0 kha0 / se sevaM vadaMta se gaM paro jai0 / se sevaM vadaMtaM paro vadejA i0 he 2 lA0 / "tamevaM punarapi vadantaM sAdhu paro gRhastho netA'paraM bhaginyAdikamAhUya vadet" shii0|| 2. tti he 1, 2 lA0 / tti vA bhaiNI tti he 3 // 3. AhAretaM khai0 jai0 he 1, 2 i0 // 4. dAhAmo sN0||5. ceyAmo saM0 // 6. nisamma khe0 jai0 saM0 khaM0 vinaa| dRzyatAM sU0 564 // 7."siyA NamityAdi, syAt para evaM vadet" shii0||8. tti he 1,2,3 laa0|| 9. mAhA khe0 jai0 he 2, 3 // 10.vA 4 jAva mAhe 1,2,3 lA0 / vA 4 mA khe0 khN0| vA mA 0 / dRzyatA sU0 421 // 11, 12. sittae vA he 1, 2 i0 laa0|| 13. bhatiNI khN0|| 14. tumaM nAsti khe0 jai0|| 15. paro NettA si khN0|| 16. ja vA he 2 laa0||17. siyA NaM he 1 / se yaM khN0|| 18. bhatiNI khN0|| 19. ucchAlettA vA pacchAlettA vA he| ucchaleja vA pahoeja vA abhi khe0 jaisU0 sN0| "ekasiM dhovaNaM uccholaNaM, puNo puNo dhovaNaM padhovaNaM" nizIthacUrNau caturdazoddezake pR0 465 // 20. * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jaimU0 saM0 kha0 // 21. vA ucchaleja vA pahoeja vA teNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccho' kha0 // 22. me dAtuM nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 23. bhAuso bhaiNI bhA he 1, 2 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 571] paDhamA cUlA, paMcame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 207 AharetaM vatthaM kaMdANi vA jAva hariyANi vA visodhettA samaNassa NaM dAsAmo / etappagAraM NigghosaM socA nisammA jAva bhaiNI ! ti vA, mA etANi tumaM kaMdANi vA jAva visohehi, No khalu me kappati eyappagAre vatthe pddigaahitte| 567. se sevaM vadaMtassa paro kaMdANi vA jAva visohettA dalaejjA / tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 568. siyA se paro NettA vatthaM nisirenjA, se puvAmeva AloejAAuso! ti vA, bhaiNI ! ti vA, tumaM caiva NaM saMtiyaM vatthaM aMtoaMteNa paDilehissAmi / kevalI bUyA-AyANameyaM / vatthaMte obaddhaM siyA kuMDale vA guNe vA hiraNNe vA suvaNNe vA maNI vA jAva rataNAvalI vA pANe vA bIe vA harite vaa| aha bhikkhUNaM putvovadiTThA 4 jaM puvvAmeva vatthaM aMtoaMteNa philehejaa| 10 569. se bhikkhU vA 2 se jjaM puNa vatthaM jANejjA saaMDaM jA~va saMtANaM tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 570. se bhikkhU vA 2 se jjaM puNa vatthaM jANejA appaDaM jA~va saMtANagaM aMNalaM athiraM adhuvaM adhAraNijaM roijjataM NaM rucati, tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 571. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa vatthaM jANejA appaMDaM jAva saMtANayaM alaM thiraM dhuvaM dhAraNijaM roijjataM ruvati, tehappagAraM vatthaM phAsuyaM jAva pddigaahejaa| 1. AhA khe0 jai0 he 2, 3 // 2. jAva nAsti he 1, 2 i0 lA0 // 3. vA jAva vi saM0 // 4. gAhettae khe0 jai0 khaM0 / 'ggAhettA i0 // 5. pratiSu pAThAH-vatyante (vasthete khe0) ubaddhaM saM0 khe0 / vattheNa obaddhaM jai0 / vatthaMteNa ubaddhaM kha0 / vatyaMteNa [o he 3]baddhe he 1, 3 laa| vatthaMte baddhe he 2 i0 / "yatastatra kiJcit kuNDalAdikamAbharaNajAtaM baddhaM bhavet" shii0|| 1. TTA 4 jA[va saM0] puvA khe0 jai0 sN0| "pUrvopadiSTametat pratijJAdikaM yad vastraM pratyupekSya gRhNIyAditi" zI0 // 7. jAva vatthaM saMtA khemU0 jai0 / jAva sasaMtANaM he 1 / jAva sammattANaM he 3 // 8. "yAvadalpasantAnakam" shii0| etadanusAreNa jAva appasaMtANagaM iti pATho'tra vRttikRtAM sammato bhAti // 9. "maNalaM apajattagaM athiraM dubbalagaM madhuvaM pADihAriyaM bhadhAraNijaM alakkhaNaM, etaM ceva na ruJcati" cU0 / "analam abhISTakAryAsamathai hInAditvAt , tathA asthiraM jIrNam , adhruvaM svalpakAlAnujJApanAt , tathA adhAraNIyam aprazastapradezakhaJjanAdikalakAGkitatvAt |..tdevNbhuutmpraayogyN rocyamAnaM prazasyamAnaM dIyamAnamapi vA dAtrA na rocate, sAdhave na kalpata ityrthH|" shii| "aNalamapajattaM khalu, athiraM adaDhaM tu hoti NAyavvaM / adhuvaM ca pADihAriya, alakkhaNamadhAraNija tu||4626||" -nishiithbhaa0||10. no he 1, 2 i0 jai0 / no roija he 2 / na rocai he 3 // 11, 12. me taha he 1, 2 i0 lA // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 572572. se bhikkhU vA 2 'No Navae me vatthe' 'tti kaTu No bahudesieNa siNANeNa vA jAva paghaMseja vaa| 573. se bhikkhU vA 2 'No Navae~ me vatthe' 'tti kaTTha No bahudesieNa sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA jAva padhoejja vaa| 574. se bhikkhU vA 2 'dubbhigaMdhe me vatthe' tti kaTu No bahudesieNa siNANeNa vA taheva sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA aalaavo| 575. se bhikkhU vA 2 abhikaMkheja vatthaM AtAvettae vA~ payAvettae vA, tahappagAraM vatthaM No aNaMtarahitAe puDhavIe No sasaNiddhAe jAva saMtANae AtAveja vA peyAveja vaa| 576. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA vatthaM AtAvettae vA payAvettae vA, tahappagAraM vatthaM thUNaMsi vA gihelugaMsi vA usuyAlaMsi vA kAmajalaMsi vA aNNayare vA tahappagAre aMtalikkhajAte dubbaddhe duNNikkhitte aNikaMpe calAcale No AtAveja vA payAveja vaa| 577. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejjA vatthaM AtAvettae vA~ payAvettae vA, 1. ti khe0 cuu0|| 2. "bahudezyena ISad bahunA" zI0 / "bahudivasapiMDitaM bahudivasitaM, bahudivasitaM bahugaM vA bahudivasitaM, loddhAdiNA sItodaeNa vA" cU0, etadanusAreNa bahudivasiteNa vA iti pATho'tra cUrNikRtAmiSTo bhAti / "deso nAma pasatI tippa[sa]ti, pareNa vA vi bhudeso| kakkAdi aNAhAreNa vA vi bhudivsvutthennN|| [nizIthabhA0 4643], sutte bahudeseNa vA pADho bahudevasiteNa vaa| ekA pasatI do vA tiNi vA pasatIto deso bhaNNati, tiNhaM pareNa bahudeso bhnnnnti| aNAhArAdi kakkeNa vA saMvAsiteNa, ettha egarAtisaMvAsitaM pi bahudevasiyaM bhnnti|" iti nizIthacUrNau caturdaze uddezake pR0 465 / "paDikkame desi samvaM, desiaMti ArSatvAd vakAralope daivasikam" iti zrAddhapratikramaNasUtravRttau pR0 5 // 3. dege se vatthe he 2.3. / e vatthe khe0 jai0|| 4. tti kaTTa nAsti he1,2|| 5. jA vA saM. khN| jaa| he 1, 2, 3. i0 laa0|| 6. dRzyatAM sU0 572, 573 // 7. vA 2 taha khe0 jai0 saM0 khN0|| 8. sasaMtA he 1. 2 jai0| sasaMtANAya he 3 i0 / dRzyatA sU0 353 // 9. pAyA khe0 jai0 // 10. vA 2 taha khe0 jai0|| 11. "thUNA velI / gihelugaM umro| uru(1)suyAgaM ukkhalaM musalaM vaa| kAmaba(ja!)laM hANapIDhaM / " cU0 / "gihelukaH umbaraH, usuyAlaM udUkhalam, kAmajalaM snAnapIThamiti" zI0 / "thUNA u hoti viyalI, giheluo uMbaro u nnaayvvo| udUkhalaM usuyAlaM, siNANapIDhaM tu kAmajalaM ||"-nishiithbhaa. 4268 // 12. dubaddhe dunni(ni he 1 i.)kkhitte he 1, 2, 3 i0 laa0|| 13. vA no pAyA khe0 jai0 / vA No payA he 1, 3 / dRzyatAM sU0 577 // 14. vA 2 taha he 1, 3 i0 jai0 / vA taha khe0 sN0|| Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582] paDhamA cUlA, paMcame ajjhayaNe bIo uddeso| 209 tahappagAraM vatthaM kuliyaMsi vA bhittisi vA 'silasi vA lelusi vA aNNatare vA tahappagAre aMtalikkhajAte jAva No AtAveja vA payAveja vaa| 578. se bhikkhU vA 2 abhikaMkheja vatthaM AtAvettae vA payAvettae vA, tahappagAraM vatthaM khaMdhaMsi vA maMcaMsi vA mAlaMsi vA pAsAyaMsi vA hammiyatalaMsi vA aNNatare vA tahappagAre aMtalikkhajAte jAva No AtAveja vA payAveja vaa| 5 579. se tamAdAe egatamavakkamejA, 2 [ttA] ahe jhAmathaMDilaMsi vA jAva aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiye 2 pamajiya 2 tato saMjayAmeva vatthaM AtAveja vA payAveja vaa| 580. aitaM khalu tassa bhikkhussa vA 2 sAmaggiya * "jaM savvadvehiM sahitehiM sadA jaejjAsi tti bemi * / ... ||vtthesaiNnnaae paDhamo uhesao smtto|| [bIo uddesao] 581. se bhikkhU vA 2 ahesaNijAI vatthAI jAejA, aMhApariggahiyAI vasthAI dhArejA, No dhoejA, No raejjA, No dhotarattAI vatthAI dhArejjA, apaliuMcamANe gAmaMtaresu, omacelie / etaM khalu vatthadhArissa saamggiyN| 15 582. se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisiukAme savvaM cIvaramAyAe gAhAvatikulaM piMDavAtapaDiyAe nikkhameja vA paviseja vA, evaM bahiyA "viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA gAmANugAmaM vA dUijjejjA / 1. kuliyaM kuDo diggho liso ghare ji digghA to kuDDA / je aMtimapacchimA tAo bhittiio| silA silA ev| lelU leddhuo|" cU0 / "kuliyaM kuTuM taM jato jevvamavatarati / iyarA saha karabhaeNa bhittI, naINaM vA taDI bhittii| ....... kaliyaM tu hoi kuDaM bhisI tasseva girinadINaM tu|... [bhA0 4273] / " iti nizIthacUrNau trayodaza uddezake pR0 379 // 2. silasi vA nAsti khemU0 jai0 saM0 // 3. 'taresu vA khe0 jai0 kha0 he 1, 3 // 4. vA 2 / khe0 0 / vaa| khN0|| 5. vA tahadeg khe0 // 6. pAsAyasi vA nAsti saM0 // 7. degtaraMsi vA he 2 // 8.vA pAyA khe0| vA pAtA jai0|| 9.ya pamajjiya tato khe0 kha0 sN0|| 10. vartha nAsti sN0|| 11. vA pAyA khe0 jai0|| 12. dRzyatAM sU0 334 // 13. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2,3 i0 laa0| "etattasya bhikSoH sAmagryamiti" shii0|| 14. saNassa khe0 jai0 saM0 khN0|| 15. tulanA-sU0 214 // 16. adhApariggahiyAtiM vatthAti khN0|| 17. degmAdAya gAhAvati cuu0|| 18. cU0 he 3 vinA-viyArabhUmi(mI he 1, 2 lA0) vA gAmA khe0 jai0 saM0 khaM0 he 1, 2 lA0 / vihArabhUmi vA viyArabhUmI vA gAmA i0 / "bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA gAmANugAma" cU0 / dRzyatAM sU0 328, 344, 345, 465, 466 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 583 - aha puNevaM jANejjA tivvadesiyaM vA vAsaM vAsamANaM pehAe, jahA 'piMDesaNAe, NavaraM savvaM ciivrmaayaae| 583. se egatio mu~huttagaM 2 pADihAriyaM vatthaM jAejA jAva egAheNa vA duyA~heNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vipparvasiya 2 uvAgacchejA, tahappagAraM vatthaM No appaNA geNhejjA, "no annamannassa dejA, no pAmiccaM kujjA, No vattheNa vatthaM(ttha 1)pariNAmaM karejA, No paraM uvasaMkamittA evaM vadejjA AusaMto samaNA ! abhikaMkhasi ktthaM dhArittae vA pariharittae vA 1 thiraM vANaM saMtaM No palichiMdiya 2 parivejA, tahappagoraM vatthaM sasaMdhiyaM * tassa 1. puNa evaM khaM0 // 2. "tivvadesitaM(ta)gAdisu Na kappati" cU0 // 3. sU0 345 / "se ityAdi piNDaiSaNAvanneyam , navaraM tatra sarvamupadhim atra tu sarva cIvaramAdAyeti vizeSaH" shii|| 4. "muhuttarga 2 divasa ahorattaM pakkhaM mAsaM jattiyaM vA kAlaM anassa sAhussa pAbihAriyaM gimhetta AyariyapesaNeNaM gato egANio, so tattha kaje samatte vi agilANo Na ya gilANakabeNa egAgI paMcAhA pareNa vippavasita saDhattaNeNaM, teNa uvadhI uvahaNAvio, taM uvahayaM jANiUNaM uvadhisAmiNA Na givhiyavvaM, Na aNNesiM dAyavvaM, majjhaM uvahayaM ti pAmiccijA vi no, viparivaha ya mo a geNhejA, NavaraM bUyA-dhArehi pariharAhi vA, Na palichidiya parihivenA] pira saMtaM, sasaMdhiyaM, saMdhI nAma odhI, taM volINaM tassa ceSa Nisirija / evaM nigdhosa socA mAiTThANeNaM uvahaNAvito, taM jANittu tassa ghettuM parihAveyavvaM" cU0 / "se ityAdi, sa kazcit sAdhuraparaM sAdhaM muhUrtAdikAloddezena prAtihArikaM vastraM yAceta, yAcitvA caikAkyeva grAmAntarAdau gataH, tatra cAsAvekAhaM yAvat paJcAI vossitvaa''gtH| tasya caikAkitvAt svapato vastramupahatam , tacca tathAvidhaM vastraM tasya samarpayato'pi vastrasvAmI na gRhNIyAt , nApi gRhItvA'nyasmai dadyAt , nApyucchinnaM dadyAd yathA 'gRhANedaM tvaM, punaH katibhirahobhirmamAnyad dadyAH', nApi tadaiva vastreNa parivartayet, na cAparaM sAdhumupasaMkramyaitad vadet , tadyathA-AyuSman zramaNa ! abhikAGkSasi icchasyevaMbhUtaM vastraM dhArayituM paribhoktuM ceti| yadi punarekAkI kazcid gacchet tasya tadupahataM vastraM smrpyet| na 'sthira' dRDhaM sat paricchindya pari. cchindya khaNDazaH kRtvA 'pariSThApayet' tyjet| tathAprakAraM vastraM 'sasaMdhiyaM' ti upahataM svato vastrasvAmI 'nAsvAdayet' na paribhuJjIta, api tu tasyaivopahantuH samarpayet, anyasya vaikAkino gantuH smrpyediti| evaM bahuvacanenApi neymiti| kiJca-se ityAdi, sa bhikSuH kazcidevaM sAdhvAcAramavagamya tato'hamapi prAtihArikaM vastraM muhUrtAdikAlamuddizya yAcitvA'nyatraikAhAdinA vAsenopahaniSyAmi, tatastad vastraM mamaiva bhaviSyatItyevaM mAtRsthAnaM saMspRzet , na caitat kuryAditi" shii0|| 5. paDi he 1, 2, 3 i. laa0|| 6. degriyaM bIyaM vatthaM he 3 jai0|| 7. duvAheNa saM0 // 8. degvassiya khe0 jai0 saM0 // 9. appaNo saM0 kha0 // 10. no paraM ginhAvijA i0|| 11. tulanA-sU0 421, 429, 474, 584 // 12. gAraM sasaMdhiyaM vatthaM tassa he 1, 2, 3 i0 lA0 / gAraM vatthaM sasaMdhiyaM vayaM tasya jai0 // 13. ita Arabhya vividhAH pAThAH pratiSu dRzyante, ato vakSyamANAni TippaNAni Ti. 4 madhye nirdiSTAM carNiM vRttiM ca samyak parizIlya kaH pAThaH samIcInatara iti sudhIbhiH svayaM nirnnetvym| * * etadantargatapAThasthAne khaM0 madhye tAro tahappagArANi muhattagaM 2 se socA NisammA iti pATho dRzyate, khe0madhye'pi Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584] paDhamA cUlA, paMcame ajjhayaNe bIo uddeso| 211 ceva nisirejA, 'no NaM sAtijejjA / se egatio eyappagAraM nigdhosaM socA nisammA 'je bhayaMtAro tahappagArANi vatthANi sasaMdhiyANi muhuttagaM 2 jAva egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vippavasiya 2 uvAgacchaMti, tahappagArANi vatthANi no appaNA giNhaMti, no annamannassa dalayaMti, taM ceva jAva no sAijUti,' 5 bahuvayaNeNa bhANiyavvaM, se haMtA ahamavi muhuttaM pA~DihAriyaM vatthaM * jAittA jAva egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vippavasiya 2 uvAgacchissAmi, aviyAI etaM mameva siyA, mAiTThANaM saMphAse, No evaM krejaa| 584. se bhikkhU vA 2 No vaNNamaMtAI vatthAI vivaNNAI karejA, * virvaNNAI vaNNamaMtAI Na karejjA, aNNaM vA vatthaM labhissAmi tti kaTu no aNNamaNNassa dejA, 1. no pAmicaM kunjA, no vattheNa vatthapariNAmaM karejA, no paraM uvasaMkamittu * evaM prAyaH paJcaviMzatyakSaraparimitaH kazcit pATho'trAsIt , kintu taM ghRSTA tatsthAne se hatA ahamavi muhuttaM pADihAriyaM vatthaM iti pATho likhito dRzyate, he 3 jai0 madhye tassa ceva nisirejA, na anANaM sAijejA, se egatimao eyappagAraM nigdhosaM socA nisammA je bhayaMtAro tahappagArANi vasthANi muhuttagaM 2 se socA NisammA jAyittA jAva egAheNa....."vatthaM iti pATho dRzyate, tatrApi jai0 madhye kiyanti akSarANi kathaM likhitAni tad vakSyamANaTippaNAnusAreNa jJeyam / tassa ceva nisirejA ityataH prabhRti bahuvayaNeNa bhANiyavvaM itiparyantaH pAThaH khemU0 madhye nAsti, kintu patrasyAdhobhAge kenacillekhakena khe0 pratau pUrita ityvdheym|| 1. no NaM sAtijeja se egatimo nAsti he 2 lA0 / no bhattANaM sA he 1 / na annANaM sAdeg he 3 jai0 / dRzyatAM pR0 210 Ti0 4 // 2. se egatimo nAsti saM0 / se ego khesaM0 / dRzyatAM pR0 210 Ti. 4, 13 // 3. sasaMdhiyANi nAsti saM0 khemU0 jai0 kha0, dRzyatA pR0 210 Ti0 12-13 // 4. duvA sN0|| 5. degssa aNuvaeMti taM ceva he 1, 2, 3 i0 lA0 jai0| jai0 madhye pUrva likhitAni kAnicidakSarANi AcchAdya tatsthAne aNuvayaMti'...."ahamavi iti pATho likhito'stIti dhyeyam // 6. bahuvayaNeNa bhAsiyavvaM i0| bahumANeNa bhAsiyavaM he 1, 2, 3 jai0 lA0 // 7. parihA he 1, 2 laa0|| 8. evaM saM0 // 9. vivanAI vA vana he 1 / vivaNNAI vannamaMtAI karejA khe0 saM0 he 2 i0 / * * etadantargatastha vivaNNAI........ uvasaMkamittu iti pAThasya sthAne khaM0 madhye jai0 madhye ca 'muhuttaM 2 pADihAriyaM vatthaM jAva egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vippavasiya 2 uvAgacchissAmi aviyAI etaM mameva siyA mAiTThANaM saMphAse No vadejA' iti pATho dRshyte| khe0 madhye'pIdRza eva pATha AsIditi bhAti, yataH kAnicidakSarANi ghRSTAni, kAnicittu niSiddhAnIti sphuTaM tatra vilokyte| vivaNNAI"uvasaMkamittu iti pAThaH khe0 jai0 madhye pazcAt kenacit pUrita ityapi dhyeyam // 10. vatthaM pariNAma saM0 vinaa| dRzyatAmuparitanaM TippaNam , tathA sU0 421, 429, 474,583 // 11. kujjA khe0 sN0|| Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 585-592 vadejjA-AusaMto saMmaNA ! abhikaMkhasi vatthaM dhArittae vA pariharittae vA ? thiraM vA NaM saMtaM No palichiMdiya 2 parivejjA, jahA meyaM vatthaM pAvagaM pairo maNNai, paraM ca NaM adattahArI paDipahe pahAe tassa vatthassa NidANAya No tesiM bhIo ummageNaM gacchejA jAva appussue jAva tato saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjejjA / 5 585. se bhikkhU vA 2 gAmANugAma dUijjamANe aMtarA se vihaM siyA, se jaM puMNa vihaM jANejjA - imaMsi khalu vihaMsi bahave AmosagA vatthapaDiyAe saMpaDiyA['' gacchejjA, No tesiM bhIo ummaggeNa gacchejA jAva gAmANugAma duuijejiiN| . 586. se bhikkhU vA 2 gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se AmosagA 10 *saMpaDiyA['']gacchejjA, te NaM AmosagA * evaM vadejjA AusaMto samaNA ! AharetaM vattha, dehi, NikkhivAhi, jahA riyA~e, NANattaM vatthapaDiyAe / 287. "etaM khalu tassa bhikkhussa vA 2 sAmaggiyaM **jaM savvadvehiM sahiehiM sadA jaenAsi ti bemi* / // vatthesaNA sNmttaa|| // paMcamamadhyayanaM samAptaM // 1. pratiSu pAThAH-samaNA abhikakhasi me vatthaM he 1, 2, 3 i0 lA0 khN0| samabhikaMkhasi vatthaM khe0 jaimU0 saM0 / dRzyatAM sU0 583 // 2. jahA veyaM vatthaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 3. paro maNNai paraM ca NaM nAsti he 1, 2, i0 laa0| "pAvagaM NAma acokkhaM maNNati adattahArI AlAvagA jahA riyaae| iti vastraiSaNA prismaaptaa|" cU0 // 4. deghArI pahe ya pehAe saM0 / hArI (paDi jai0]pahe ta pehAe khe0 jai0 / hArI pahe pehAte i0 / tulanAsU0 515 // 5. nidANe no he 1, 3 // 6. appasue saM0 he 1, 2 lA0 i0 / dRzyatAM sU0 482 // 7. tulanA-sU0 516 // 8. puNa bahuvidha jANejA khe0 jai0 khaM0 i0|| 9. saMpiDiyA khe0 saM0 jai0 he 3 / saMpaDiyAgacchejjA AgacchejA he 2 i0 lA0 / saMpiDibhAgacchejA he 1 / dRzyatAM sU0 516, 517, 586 // 10. jjA jAva khemU. jaimU0 saM0 i0|| 11. khe. jai0 khaM0 i0 vinA- paDiyA' sN0| paMDiyA he 3 / * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2 laa| dRzyatAM sU0 516, 517, 585 // 12. mAhArehi khe0 jai0|| 13. dRzyatAM sU0 517 // 14. vatthaM pa khe0 jai0 saM0 he 1 // 15. evaM i0| dRzyatAM sU0 334 // 16. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2, 3 i0 laa0| "etat tasya bhikSoH saamgrymiti|" shii0|| 17. sammattA he 1, 3 i0 laa0|| Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThe ajjhayaNaM 'pAesaNA' [paDhamo uddesao] 588. se bhikkhU vA 2 abhikaMjjA pAyaM esittae, se jaM puNa pAyaM jANejA, jahA- lAuyapAyaM vA dArupAyaM vA maTTiyApAyaM vA, tahappagAraM pAyaM 5 je NiggaMthe taruNe jAva thirasaMghayaNe se egaM pAyaM dhArejjA, No bitiyaM / 589. se bhikkhU vA 2 paraM addhajoyaNamerAe pAyapaiDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae|| 590. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa pauyaM jANejjA assipaDiyAe egaM sAhammiyaM samuddissa pANAI jahA "piMDesaNAe cattAri aalaavgaa| paMcamo" bahave 10 samaNa-mauhaNa pagaNiya 2 taheva / 591. se bhikkhU vA 2 assaMjae bhikkhupaDiyAe bahave samaNa-mAhaNa vtthesnnaa''laavo| 592. se bhikkhU vA 2 se jAiM puNa pAyAI jANejA virUvarUvAI mahaddhaNa 1. pAuM khe0 kh0|| 2. pAdaM khe0 jai0 kh0|| 3. taMjahA nAsti sN0|| 4. lAutapAdaM khaM0 / alAupAyaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 5. pAdaM kha0 jai0 kh0| pAyaM vA maTTiyapAyaM he 3 i0 // 6,7. degpAdaM khN0|| 8. pAdaM khe0 jai0 kha0 i0 he 1, 2 // 9. bIyaM khaM0 he 1.2.3 i. lA0 / tulanA-sU0 553 / "jato sutte bhaNiyaM-"je NiggaMthe taruNe balavaM se egaM pAyaM dharejjA, No bitiyaM / " iti nizIthasUtre trayodazoddezake pR0 441 / "tathA coktam-je bhikkhU taruNe balavaM juvANe se egaM pAdaM dharejja" iti SoDazoddezake pR0 157 / "tathA ca AcArasUtram-"je bhikkhU taruNe jugavaM balavaM00 se egaM pAyaM dhaarejjaa|" bRhatkalpa pR0 1109 // 10. degvaDiyAe saM0 / tulanA sU0 554 // 11. pAdaM saM0 vinaa| evamagre'pi prAyaH sarvatra prAyaH saM0 vinA 'pAya'sthAne 'paad'shbdH|| 12. dRzyatAM sU0 331, 555 // 13. dRzyatA sU0 332 [1], 555 // 14. haNA saM0 khaM0 / evamagre'pi // 15. atredaM bodhyam bahave samaNamAhaNa iti zabdena 'piNDaiSaNA'dhyayanAntargataH sU0 332 [2]] SaSTha AlApaka Adau sUcyate, tadanantaram assaMjae bhikkhupaDiyAe ityanena 'vastraiSaNA'dhyayanAntargataM 556 tamaM sUtramatra vivakSitam , vastraiSaNAdhyayane'pi eSa eva kramaH, tathAvidha eva ca suutrpaatthH| atra tu bhinnaH kramaH, iti vibhAvanIyaM sudhiibhiH|| Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 593molAiM, taMjahA--ayapAyANi vA taupAyANi vA taMbapAyANi vA sIsagapAyANi vA hiraNNapAyANi vA suvaNNapAyANi vA rIriyapAyANi vA hArapuDapAyANi vA maNi-kAya-kaMsapAyANi vA saMkha-siMgapAdANi vA daMtapAdANi vA celapAdANi vA selapAdANi vA cammapAyANi vA, aNNayarANi vA tahappagArAiM virUvarUvAiM maha5 ddhaNamollAiM pAyAiM aphAsuyAI jAva no pddigaahejaa| 593. se bhikkhU vA 2 se jAI puNa pAyAiM jANejA virUvarUvAiM mahaddhaNabaMdhaNAI, taMjahA-ayabaMdhaNANi vA jAva cammabaMdhaNANi vA, aNNayarAiM vA tahappagArAI mahaddhaNabaMdhaNAI aphAsuyAI jAva No pddigaahejaa| 594. IcetAI AyataNAI uvAtikamma aha bhikkhU jANejA cauhiM 1. paDimAhiM pAyaM esitte| [1] tattha khalu imA paDhamA paDimA-se bhikkhU vA 2 uddisiya 2 pAyaM jAejA, taMjahA-lAuyapAyaM vA dArupAyaM vA maiTTiyApAyaM vA, tahappagAraM pAyaM sayaM vA NaM jIejA jAva paDigAhejA / paDhamA paDimA / _[2] ahAvarA docA paDimA se bhikkhU vA 2 pehAe pAyaM jAejA, 15 taMjahA-gAhAvaI vA jAva kammakarI vA, se puvvAmeva AloejjA, Auso"! ti vA, bhagiNI ! ti vA, dAhisi me etto aNNataraM pAyaM, taMjahA-lAuyapAyaM vA "3, tahappagAraM pAyaM sayaM vA NaM jAejA jAva pddigaahejaa| docA paDimA / 1. ayapAtANi he 1, 2, 3 / "je bhikkhU ayapAyANi vA tauyataMba-sIsa-hiraNNa-suvaNNarIriyA-hArauDa-maNi-kAya-kaMsa-aMka-saMkha-vaira-siga-daMta-sela-cela-cammapAyANi vA aNNatarANi vA tahappagArANi pAtAI kareti" iti nizIthasUtre 1111 // 2. sIsaga-hirama-suvanna-rIriyAhArapuDa-maNi-kAya-kaMsa-saMkhasiMga-daMta-cela-selapAyANi vA cammapAyANi vA he 1, 2, 3 i. lA0 // 3. " hArapuDaM tilohigaM ceva pAdaM cillagirimAdiNA thaMbhitu(mAdiNArtha mittuM-pra0) kiirti| cammapAdaM cmmkutuo|" cuu0| "hArapuDapAya ti trilohapAtramiti" shii| "ayamAdiyA kaMThA, hArapuDaM NAma ayamAdyAH pAtravizeSA mauktikalatAbhirupazobhitAH"nizIthacU0 111 // 4. saMkha-siMga-daMta-selapAyANi cA celapAyANi vA cammadeg saM0 / "maNimAdiyA kaMThA, muktA selamayaM, celamayaM pasevao khaliyaM vA paDiyAkAraM kajai"nizIthacU0 1111 // 5. vA celapAdANi vA camma khaM0 // 6. vA aNNayarAI taha khe0 jai0 saM0 kha0 lA0 / vA taha he 1, 2 // 7. degyarANi i0 // 8. icchaiyAiM i0 / tulanAsU0 559 // 9. mAyANAI khe0| bhAtANAI jai0|| 10. kamma khe0 jai0 saM0 kh0|| 11. maTTiyapAyaM khe0 jai0|| 12. jANejA sN0|| 13. degvatI jAva kamma' khe. jai0 khaM0 / vaI vA kamma sN0| degvati vA jAva kammakarI vA i0 / tulanA-sU0 559 // 14. tti he 1, 2, 3 // 15, atra 3 ityanena dArupAyaM vA maTTiyApAyaM vA iti pATho jJeyaH // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 598] paDhamA cUlA, chaTTe ajjhayaNe paDhamo uddeso| [3] ahAvarA taccA paDimA se bhikkhU vA 2 se jaM puNa pAyaM jANejA saMgatiyaM vA 'vejayaMtiyaM vA, tahappagAraM pAyaM sayaM vA NaM jAva pddigaahejaa| taccA pddimaa| [4] ahAvarA cautthA paDimA se bhikkhU vA 2 ujjhiyadhammiyaM pAdaM jAejA jaM ca'NNe bahave samaNa-mAhaNa jAva vaNImagA NAvakhaMti, tahappaMgAraM pAyaM - sayaM vA NaM jAejA jAva pddigaahejaa| cautthA pddimaa| 595. iccetANaM cauNhaM paDimANaM aNNataraM paDimaM jahA "piNddesnnaae| 596. se NaM etAe esaNAe esANaM pAsittA paro vadejA - AusaMto samaNA ! ejjAsi tumaM mAseNa vA jahA vatthesaNAe / 597. se NaM paro NettA vadejA-Au~so bhaiNI ! AhareyaM pAyaM, telleNa vA ghaeNa vA NavaNIeNa vA vaisAe vA abhaMgettA vA taheva, siNANAdi taheva, 10 sItodagAdi "kaMdAdi thev| 598. se NaM paro NettA vadejA - AusaMto samaNA! muhuttaMga 2 acchAhi jAva tAva amhe asaNaM vA 4 uvakaremu vA uvakkhaDemu vA, to te vayaM Auso ! sapANaM sabhoyaNaM "paDiggahagaM dAsAmo, tucchae paDiggahae diNNe samaNassa No suTTa 1. vejaiyaMtiyaM khe0 0 / "saMgatiyaM mattao, vejayaMtiyaM pddiggho| ahavA saMgatiyaM be pAdA vArAvAraeNaM vAheti tiNNi vA, tatthegaM deti jattha pavayaNadoso ntthi| vejayaMtiyaM NAma jattha anbharahiyassa rAyAdiNo ussave kAlakicce vA bhajiyA huDaM vA choTu Nijati" cU0 / " saMgaiyaM ti dAtuH svAGgika paribhuktaprAyam , vejayaMtiyaM ti dvitreSu pAtreSu paryAyeNopabhujyamAnaM pAtraM yAceta" zI0 // 2. dhamma pAdaM he 1, 2, 3 laa0| dhammiyaM jAejA khe0 jai0 saM0 // 3. samaNa jAva khe0 jai0 saM0 khN0|| 4. gAraM sayaM khe0 jai0 kh0|| 5. sU0 410 // 6. degmANaM [paro khesaM0] pAsaNettA vadejA khe0 jai0 khN0|degmaannN pAsittA vadejA saM0 / mANaM paro pAsittA vadejA i0| "se NamityAdi. etayA anantaroktayA pAtraiSaNayA pAtramanviSantaM sAdhaM prekSya paro brUyAt" shii0||7. dRzyatAM suu0561||8.so tti vA bhaiNi tti vaahe3|| 9. AhAreyaM khe0 he 2 / dRzyatAM sU0 563 // 10. vasAe vA nAsti khe0 jaimU0 / dRzyatA sU0 421 / tulanA -"je bhikkhU 'no navae me pariggahe laddhe' tti kuTu telleNa vA ghaeNa vA NavaNIeNa vA vasAe vA makkheja vA bhiliMgeja vA"-nizIthasU0 14 // 12 // 11. NhANAdi sN0| dRzyatA sU0 564 // 12. kaMdagAdi he 1, 2, 3 lA0 / dRzyatA sU0 565,566 // 13. degttagaM2 jAva tAva khe0 jai0 saM0 khaM0 / "muhUrtakaM tiSTha tvaM yAvadazanAdikaM kRtvA pAtraM bhRtvA dadAmi" zI0 // 14. pratiSu pAThAH-uvakaresuvA uvakkhaDesu vAhe 1,2,3 i0 lA0 khaM0 / uvakkhaDemu vA khe0| uvakkhaDesu vA saM0 jai0|| 15. degggahaM khe0 0 sN0|| 16. 'ggahe khaM0 i0 / ggae saM0 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe [sU0 599No sAhu bhavati / se puvAmeva aloejA-Auso ! ti vA, bhaiNI ! ti vA, No khalu me kappati AdhAkammie asaNe vA 4 bhottae vA pAyae vA, mA uvakarehi, mA~ uvakkhaDehi, abhikaMkhasi me dAuM emeva dalayAhi / se sevaM vaMdatassa paro asaNaM vA 4 uvakarettA uvakkhaDettA sapANaM sabhoyaNaM paDiggahagaM dalaejjA, taha5 ppagAraM paDiggahagaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 599. siyA pairo NettA paDiggaMhagaM NisirejjA, se puvAmeva AloejAAuso! ti vA, bhaiNI! ti vA, tumaM ceva NaM saMtiyaM paDiggaeNhagaM aMtoaMteNaM paDilehissAmi / kevalI bUyA- AyANameyaM, aMto paDiggahagaMsi pANANi vA bIyANi vA hariyANi vA, aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaM puvAmeva paDiggahagaM 10 aMtoaMteNaM pddilehejaa| 600 saaMDAdI savve AlAvagA jahA vaitthesaNAe, NANattaM "telleNa vA ghaeNa vA NavaNIeNa vA vasAe vA siNANAdi jAva aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiya 2 pamanjiya 2 tato saMjayAmeva Amajjeja vA [jAva payAveja vA] / 601. aiyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM * "ja 15 sabaDhehiM sahitehiM sadA jaejAsi ti bemi * / // pAtraiSaNAyAM prathama uddezakaH smaaptH|| [bIo uddesao] 602. se bhikkhU vA 2 gAhAvakulaM piMDavAtapaDiyAe pavisamANe puvvAmeva pehAe paDiggahagaM, avahaTTa pANe, pamanjiya rayaM, tato saMjayAmeva gAhAvatikulaM 1. No nAsti he 1, 2, 3 i0 lA0 // 2. tti khaM0 saM0 vinA // 3. mA uvakkhaDehi nAsti khe0 jai0 saM0 kh0|| 4. gahaM i0|| 5. paro uvaNettA khe0 jai0 saM0 kh0|| 6. gahaM he 3 i0 // 7. degggahaM i0 // 8. gahaMsi he 1, 2, 3 i0 lA0 // 9. dRzyatAM sU0 567 // 10. dRzyatAM sU0 569-579 // 11. sU0 597 // 12. aamjejaa| khaM0 / dRzyatAM sU0 604, 353, 579 // 13. aha bhikkhussa vA khN0| dRzyatAM sU0 334 // 14. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2 i0 laa0|| 15. paviDhe samANe khaM0 cU0 / "gAhAvatikulaM paviTre pehAe paDilehitta. paDiggahihayAo avahaTTa pANe avaNetta. rayaM pamajiya" cU0 / "se ityAdi, sa bhikSuhapatikulaM piNDapAtapratijJayA pravizan pUrvameva pratyupekSya patadgraham , tatra ca yadi prANinaH pazyet tatastAna AhRtya niSkRSya (niSkRtya -pra0) tyaktvetyarthaH tathA pramRjya ca rajaH, tataH saMyata eva gRhapatikulaM pravizedvA niSkAmedvA" shii0|| Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 605] paDhamA cUlA, chaTTe ajjhayaNe bIo uddeso| 217 piMDavAtapaDiyAe Nikkhameja vA paviseja vA / kevalI bUyA -- AyANameyaM / aMto paDiggahagaMsi pANe vA bIe vA rae vA pariyAvajjejA, aha bhikkhUNaM puvvovadiTThA 4 jaM puvAmeva pehAe paDiggahaM, avahaTTa pANe, pamanjiya rayaM, tato saMjayAmeva gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe 'Nikkhameja vA paviseja vA / 603. se bhikkhU vA 2 gAhAvati jAva samANe siyA se paro Aha? 5 aMto paDiggahagaMsi sIodagaM paribhAettA NIhaTTa dalaejjA, tahappagAraM paDiggaheMgaM parahatthaMsi vA parapAyaMsi vA aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| se ya Ahacca paDiggAhie siyA, khippAmeva udagaMsi sAharejjA, sapaDiggaharmIyAe vaM NaM pariTThavejA, sasaNiddhAe ve NaM bhUmIe niymejaa| 604. se bhikkhU vA 2 udaullaM vA sasaNiddhaM vA paDiggahaM No Amajeja 10 vo jAva payAveja vA / aha puNevaM jANejA "vigadodae me paDiggahae chiNNasiNehe, tahappagAraM paDiggahaM tato saMjayAmeva Amajjeja vA jAva payAveja vA / 605. se bhikkhU vA 2 gAhAvatikulaM pavisittukAme sapaDiggahamAyAe gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe paviseja vA Nikkhameja vA, evaM bahiyA "viyArabhUmi 1. rae vA nAsti khe0 0 / harie vA saM0 / tulanA-sU0 568, 6.3 / "antaH madhye patadgrahakasya prANino dvIndriyAdayaH tathA bIjAni rajo vA paryAporan bhaveyuH" shii0|| 2. paviseja vA nikkhameja vA he 1, 2, 3 i0 lA0 // 3. abhihaDDu khe0 jai0 kha0 he 3 / "gRhAntaH madhye evAparasmin patagRhe svakIye bhAjane bhAhRtya zItodakaM paribhA(bha-pra0)jya vibhAgIkRtya NIhaTu tti niHsArya dadyAt" zI0 // 4. "pariyAbhAetta tti chubhittu, paDiggahaM parahatthagayaM Na gennhejaa| Ahacca gahite gihattho esa ceva udae jati parisahA(sAha)rati, lddheN| aNNattha vA uejhai (1) annahiM bhANe pkkhivti|" cuu0| "sa sAdhustathAprakAraM zItodakaM parahastagataM parapAtragataM vA'prAsukamiti matvA na pratigRhNIyAt' zI0 // 5.ggahagaMsi he 1, 2 i0|| 6. tulanA-sU0 324 // 7. siyA se khippA he 1.3 // 8. mAtAe evaM pari khe0 0 / 'degmAtAe va NaM vA pAThaH' kheTi / degmAyAe eva pari he 1 // 9. va Na bhUdeghe 1 // 10. vA paDi sN0|| 11. gaharga i0 / "udaulla-sasaNiddhaM paDiggahagaM Amaja pamaja aMto saMlihati, bAhiM Nillihati, uvvaleti, uvvade'ti, AyAveja, patAvija / iti pAtraiSaNA smaaptaa|" cuu0|| 12. vA 2 / maha khe0 jai0 saM0 khaM0 / etadanusAreNa vA pamajeja vA iti pATho'tra bhavet , tathApi atraiva vakSyamANapAThAnusAreNa Ti011 anusAreNa ca vA jAva payAveja vA iti pratyantarasthaH pAThaH mUle sviikRto'smaabhiH| vA pamajjeja vA jAva payAveja vA aha i0|| 13. dRzyatA sU0 353 // 14. vigadodae i0 / viyaDodae he 1, 3 lA0 / tulanA-sU0 491 // 15. sitakAme khe. jai0 / siukAme he 1, 2, 3 lA0 kh0|| 16. viyArabhUmI [vihArabhUmI saM0] vA gA khe. jai0 saM0 khN0| tulnaa-suu0582| viyArabhUmi vA gAhe 1 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 606-608 vA vihArabhUmiM vA gAmANugAmaM [vA] dUijjejjA, tivvadesiyAdi jahA 'bitiyAe vatthesaNAe, NavaraM ettha paDiggaho / 606. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiya* 'jaM savvaTehiM sahitehiM sadA jaejjAsi ti bemi * / // pIesaNA samattA / SaSThamadhyayanam // 1. degyA jahA he 1,2 i0 // 2. bItIyAe khe0 jaimU0 / bIyAe he 1, 2, 3 i0 lA0 / sU0 582 // 3. degggahato he 2, 3 i0 lA0 / gahate he 1 // 4. evaM i0 / dRzyatAM sU0 334 // 5. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2, 3 laa0|| 6. esaNA saMmattA he 1,2 laa0|| Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamaM anjhayaNaM 'oggahapaDimA' [paDhamo uddesao] 607. saMmaNe bhavissAmi aNagAre akiMcaNe aputte apasU paradattabhoI pAvaM kammaM No karissAmi tti samuTThAe savvaM bhaMte ! adiNNAdANaM paJcakkhAmi, se 5 aNupavisittA gAma vA jAva rAyahANiM vA Neva sayaM adiNNaM geNhejA, Neva'NNeNaM adiNNaM geNhAvejA, 'Neva'NNaM adiNaM geNhataM pi samaNujANejjA, jehiM vi saddhiM saMpavvaie tesiM'piyAI chattayaM vA "DaMDagaM vA matayaM vA jAva cammaccheyaNagaM vA tesiM puvAmeva uggahaM aNaNuNNaviya apaDilehiya apamanjiya NogiNheja vA pagiNheja vA, tesiM puvAmeva uggahaM aNuNNaviya paDilehiya pamanjiya tao 10 saMjayAmeva ogiNheja vA paigiNheja vA / 608. se A~gaMtAresu vA 4 aNuvIi uggahaM jAejA, je tattha Isare je tattha samAhiTThAe te uggahaM aNuNNavejjA-kAmaM khalu Auso! ahAlaMdaM ahApariNNAyaM vasAmo, jAva Auso, jAva AusaMtassa uggahe, jAva sAhammiyA, 1. "samaNA bhavissAmo akiMcaNA, davve aputtA apasU, bhAve akohA, garIyataraH parigraha iti kRtvA Adau prigghghnnN| pApaM hiMsAdi, sesarakSaNArthAya uggaho vaNijati savaM adilA. dANaM paJcakkhAmi / taM kahiM gAme nagare vA, loiyaM gataM / louttaraM DaMDagAdi, chattagaM, desaM paDucca jahA koMkaNesu, NivvaMtA sattA pAuliMti DaMDaeNa sannAbhUmI gacchaMto appaNo adissaMto aNunavettA Neti saMghAgA(rA)mAdisu vA aNunaveti / bhogiNhati ekkasi pagiNhati puNo puNo" cU0 / tulanA-"samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA aputtA apasU paradattabhoiNo bhikkhuNo pAvaM kammaM no karissAmo samuhAe" iti sUtrakRtAGge 2 / 1 // 2. paramatta khaM0 // 3. bhogI i0|| 4. degssAmIti he 1, 2, 3 i0 laa0|| 5. NevaNNehiM khe0 jai0 sN0|| 6. NevaNNe khe0 saM0 khaM0 / NevaNNehiM jai0 // 7. geNhaMtamapi khe0 jai0 khaM0 / geNhaMtamavi sN0|| 8. jehiM saddhiM saM0 / "yairvA sAdhubhiH sArdhaM samyak pravrajitaH" shii0|| 9. degyAI bhikkhU (bhikkhaM he 2, bhikkha i.) cchattayaM he, 1, 2, 3 i0 laa0|| 10. chattaM vA khe0 jai0 kha0 // 11. DaMDagaM vA nAsti khe0 jai0 saM0 kha0 / dRzyatA sU0 444 // 12. maNuNNaviya khaM0 he 3 // 13. pagipadeja vA nAsti saM0 1.2 laa0|| 14. dRzyatAM sU0 374 / "se AgaMtAresa vA ArAmAgAresu vA issaro rAyA bhoio jAva saamaaio| samAdhiTTAe pabhusaMdiTTho gahavatimAdI" cU0 // 15. vIyi khe0 jai0 khN0|| 16. samahiTThA( saM0)e saM0 he 2 / dRzyatAM sU0 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 609ettAva tAva uggahaM gihissAmo, teNa paraM viharissAmo / 609. se kiM puNa tatthoggahaMsi evoggahiyaMsi ? je tattha sAhammiyA saMbhoiyA samaNuNNA uvAgacchejA je teNa saMyamesittae asaNe vA 4 teNa te sAhammiyA saMbhoiyA samaNuNNA uvaNimaMtejjA, No ceva NaM paMrapaDiyAe 'ogijjhiya 5 2 uvnnimNtejaa| 610. se AgaMtAresu vA jAva se kiM puNa tatthoggahaMsi evoggahiyaMsi 1 je tattha sAhammiyA aNNasaMbhoiyA samaNuNNA uvAgacchejA je teNa saMyamesittae "pIDhe vA phalae vA sejjAsaMthArae vA teNa te sAhammie aNNasaMbhoie saimaNuNNe uvaNimaMtejA, No ceva NaM pairapaDiyAe ogihiya 2 uvnnimNtejaa| 611. se AgaMtAresu vA jAva se kiM puNa tatthoggahaMsi evoggahiyasi ? "je tattha gAhAvatINa vA gAhAvatiputtANa vA sUI vA pippalae vA kaNNasohaNae vA NahacchedaNae vA taM appaNo egassa aTThAe paDihAriyaM jAittA No aNNamaNNassa deja vA aNupadeja vA, sayaM karaNijaM ti kaTTa se tamAdAe tattha 1. dRzyatAM sU0 445 // 2. uggahaM gihi khaM0 he 2 lA0 // 3. " samaNuNNo, Na teNa samaM asaMkhaNaM, Na vA egallavihArI, paraveyAvaDiyA parasaMtieNaM" cU0 / "samanojJA udyuktavihAriNa 15 upAgaccheyuH, te caivabhUtA ye teneva sAdhunA paralokArthinA svayameSitavyAH, te ca svayamevAgatA bhaveyuH, tAzcAzanAdinA svayamAhRtena sa sAdhurupanimantrayet ,......."na caiva paravaDiyAe tti, parAnItaM yadazanAdi tad bhRzam 'avagRhya' Azritya nopanimantrayet" zI0 // 4. uvagadeg khe. jai0 khaM0 // 5. pratiSu pAThAH-mesittAe khaM0 / dRzyatAM sU0 610 / mesitae khe0 jai0 / mesittAte sN0| mesiya(yA he 1)e he 1, 2, 3 i0 lA0 // 6. bhasaNaM vA he 1, 2, 3 i0 lA0 // 7. te nAsti saM0 he 1, 2 laa0|| 8. uva nAsti he 1, 2 lA0 / dRzyatA sU0 610 Ti0 17 // 9. paraveyAvaDiyAte i0 cU0 / dRzyatAM sU0 609 Ti0 3 sU0 610 tti016|| 10. uggijjhiya khe0 jai0| atra ogijjhiya 2 ityasya bhogijhiya pagijjhiya ityartho bhaati| Ti. 17 anusAreNa tu ogijjhiya ogijjhiya ityapi bhavet / dRzyatAM Ti. 17 // 11. mesiya(yA he 1)e he 1,2,3 laa0| mevesiyattate i.| dRzyatAM sU0 609 // 12. pIDhaM vA khe0 jai0 kh0| pIDhaM vA phalaga vA sN0|| 13. sejAe vA saMthA khe0 jai0 kh0| sejAe vA saMthAraeNa vA sN0| "aNNasaMbhoie pIThaeNa vA phalaeNa vA sejAsaMthAraeNa vA uvaNimaMteja" cuu0|| 14. degmmiyAe he 1, 2 laa0|| 15. samaNuce vA uva i0|| 16. paraveyAvaDiyAte i0| dRzyatAM sU0 609Ti0 3, 9 // 17. uggijhiya 2 jai0| bhogiNhiya 2 saM0 laa0| ugiNhiya unimaMtejA he / ugihiya NimaMtejA i0| ugiNhiya ugihiya nimaMtejA he 2, 3 / dRzyatA sU0 609 Ti0 8, 10 // 18. je te gAhA i0|| 19. pADideg i0|| Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618] paDhamA cUlA, sattame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 221 gacchennA, 2 [ttA] puvAmeva uttANae hatthe kaTTha bhUmIe vA ThavettA imaM khalu imaM khalu tti AloejjA, No ceva NaM sayaM pANiNA parapANiMsi pnycppinnejaa| . 612. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejjA aNaMtarahitAe puDhavIe sasaNiddhAe puDhavIe~ jAva saMtANae, tahappagAraM uggahaM No ogiNheja vA 2 / 613. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejA thUNaMsi vo 4 jAva 5 tahappagAre aMtalikkhajAte dubbaddhe jA~va No uggahaM ogiNheja vA 2 / 614. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejjA kuliyaMsi vA 4 jAva no [uggahaM] ogiNheja vA 2 / 615. se bhikkhU vA 2 [ se jaM puNa uggahaM jANejjA] khaMdhaMsi vA 6, aNNatare vA tahappagAre jAva No uggahaM ogiNheja vA 2 / 616. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejA sA~gAriyaM sAgaNiyaM saudayaM saitthiM sakhuDDuM sapasubhattapANaM No paNNassa "Nikkhama-pavesa jAva dhammANuogaciMtAe, sevaM NacA tahappagAre uvassae sA~gArie jAva sakhuDDupasubhattapANe no uggahaM ogiNheja vA 2 / 617. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejA gAhAvatikulassa 15 majjhaMmajjheNaM gaMtuM "paMthe(vatthae) paDibaddhaM vA, No paNNassa jAva, se evaM NacA tahappagAre uvassae No u~ggahaM ogiNheja vA 2 / 618. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa u~ggahaM jANejA-iha khalu gAhAvaMtI 1. imaM khalu tti khe0 jai0 saM0 khN0| imaM khalu tti 2 khesN0|| 2. dRzyatA sU0 353 // 3. dege jAva saMtANae khN0|| 4. jogiNheja khe0 jai0 saM0 khN0| dRzyatA sU0 607 // 5. dRzyatAM sU0 576 // 6. dRzyatAM sU0 576 // 7. uggahaM nAsti khe0 jai0 sN0|| 8. dRzyatA sU0 577 // 9. se jaM puNa uggaraM jANejjA nAsti he 1 vinaa|| 10. i0 vinA-vA phu aNNa khe0 jai0 khaM0 / vA aNNadeg sN0| vA annayare he 1, 2, 3 lA0 / 'phu-kru' ityakSarayoH 6 ityrthH| dRzyatA sU0 365 // 11. sasAgA khemU0 jaimU0 khaM0 vinaa| dRzyatA sU0 420 // 12. he 2 vinA-saitthiM sakhuDU sapasu sabhattapANaM he 1,3 laa0| saisthisakhuDupasubhattapANaM khe0 jaimU0 saM0 kh0| dRzyatAM sU0 420 // 13. nikkhamejA evaM dhammANujoga he 1, 2 i0 laa0| dRzyatA sU0 348 // 14. sasAgA khemU. jai0 khaM0 vinaa|| 15. paMtha paDi sN0| idamatra dhyeyam-tuM vatthae iti pATho'tra zuddhaH pratIyate, dRzyatAM sU0 448 // 16. sU0 348 // 17. uggahaM giNheja i0 he 3 / uggahaM uvagiNheja khN0|| 18. 'vati khe0 jai0 khN0|| Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smtto|| 222 AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe. [sU0 619vA jAva kammakarIo vA annamannaM akkosaMti vA taheva tellAdi siNANAdi sIodagaviyaDAdi NigiNA ThitA jahA sejAe AlAvagA, NavaraM uggahasttavvatA / .619. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa uggahaM jANejjA AiNNaM salekkhaM No paNNassa Nikkhama-pavesAu(e) jAva ciMtAe, tahappagAre uvassae No uggahaM 5 ogiNheja vA 2 / / 620. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiya jaM savvaTehiM [samite sahite sadA jaejAsi tti bemi] / // uggahapaDimAe paDhamo uddesao smtto|| [bIo uddesao] 621. se AgaMtAresu vA 4 aNuvII uggahaM jaaeNjaa| "je tattha Isare je samAdhiTTAe te uggahaM aNuNNavittA(jA)-kAmaM khalu Auso! ahAlaMdaM ahApariNAtaM vasAmo, jAva Auso, jAva AusaMtassa u~ggahe, jAva sAhammiyA, eNtAva uggahaM ogihissAmo, teNa paraM vihrissaamo| 622. "se kiM puNa tattha uggahaMsi evoggahiyaMsi 1 je tattha samaNANa vA 15 mAhaNANa vA~ daMDae vA chattae vA jAva cammachedaNae vA taM No aMtohiMto bAhiM 1. manamako saM0 // 2. NigiNA divA saM0 lA0 / NigiNA ti vAkhe0 / dRzyatA sU0 453 // 3. sU0 450-453 // 4. 'vattanvA saM0 / vattaMvA khe0 jai0|| 5. pratiSu pAThAH - bhAiNNassalekkhaM khaM0 / mAiNNasaMlekkha(kkhe he 1, kkha he 3) saM0 lA0 he 1, 3 / bhAi saMlekkha he 2 / bhAiNNasalekkhaM i0 / bhAicalekkhaM khe. jai0 / dRzyatA sU0 454 // 6. pratiSu pAThA:-paNNassa NikkhamapavesAu jAva ciMtA taha khe0jai0 saM0 khaM0 / paNNassa nikkhaM pajAva ciMtAe taha i0| pAssa jAva ciMtA taha he 1, 2, 3 lA0 / dRzyatAM sU0 348 // 7. evaM i0 / dRzyatAM sU0 334 // 8. jaM sanvaTehiM nAsti he 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatAM sU0 503 // 9. degvIyI khe0 jai0 khaM0 / tulanA-sU0 608 // 10. jANejA khaM0 he 3 // 11. se tattha khe. jai0 khN0||12. dRzyatAM s0608||13. AhA khe||14. uggahe nAsti khela jai. sN0|| 15. ettA tAva he 3 / dRzyatA sU0 445 // 16.seyaM puNa he 2.30 / seyaM paDiNIyaM karejA laa0|| 17. vA chattae vA khe0 saM0he 2 i.| vA chattaeNa vA khN0| "uggahe ya dvv(v-pr0)shessN| se bhAgaMtAresu vA bhArAmAgAresu vA 4 puzvabhaNiyaM tu bhaNNati kiM puNa ttthogghe| sama(mA-pra0)NA paMca, mAhaNA dhiiyaaraa| daMDae vA chattae vA, vAzabdAd gRhasthANa vA kiMci uvagaraNaM / No aMtohito bAhiM NINijjA, suttaM vA Na uTThaveti, uddehiM amhehiM esa vasahI laddhA, Na tesiM apattiyaM krejaa|" cuu0| "yat tatra zramaNa - brAhmaNAdInAM chatrAdyupakaraNajAtaM tannaivAbhyantarato bahirniSkAmayet nApi tato'bhyantaraM pravezayet " zI0 / dRzyatAM sU0 444 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 626] paDhamA cUlA, sattame ajjhayaNe paDhamo uddeso| 223 NINejjA, bahiyAo vo No aMto paivesejA, suttaM vA Na paDibohejA, No tersi kiMci vi appattiyaM paDiNIyaM krejaa| 623. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA aMbavaNaM uvAgacchittae / je tattha Isare je tattha samAhiTThAe te uggahaM aNujANAvejjA - kAmaM khalu jAva vihrissaamo| se kiM puNa tattha uggahaMsi evoggahiyaMsi ? aha bhikkhU icchejjA aMbaM 5 bhottae vA [pAyae vaa]| se jaM puNa aMbaM jANejA saaMDaM jAva saMtANagaM tahappagAraM aMbaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 624. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa aMbaM jANejA appaMDaM jAva saMtANagaM atiricchachiNNaM avvocchiNNaM aphAsugaM jAva No pddigaahejaa| 625. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa aMcaM jANejA appaMDaM jAva saMtANagaM 10 tiricchachiNNaM vocchiNNaM phAsugaM jAva pddigaahejaa| 626. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejjA aMbaMbhittagaM vA aMbapesiyaM vA aMba 1. vANaM maMto no pahe 2 i0|| 2. pavi khe0 saM0 kh0|| 3. No suttaM vA NaM paDi he 1,3 // 4. apattiya saM0 he 1, 3 / bhapattiyaM paDaNIyaM khe. jai0 / "appattiyaM ti manasaH pIDAm , tathA pratyanIkatA pratikUlatAM na vidadhyAditi" zI0 // 5. samahiTie sN0|| 6. sU0 608 // 7. bhottae se khe. jai0 khaM0 i0 / bhottae vA se he 1, 2, 3 lA* jai0, yadyayaM pATho gRhyate tarhi bhottae vA pAyae vA iti pUrNaH pATho jJeyaH, dRzyatAM sU0626, 629 // 8. sasaMtANaM he 1, 2, 3 i0 laa0| "sANDaM sasantAnakamaprAsukam, "alpANDamalpasantAnakam" zI0 / "aMbavaNe Na vati, dAruyaahimAdI dosA, kAraNe osahakaje sahDho maggio bhaNati-bhagavaM aMbavaNe hAha, kassa vi gaMdheNa ceva Nassati vAhI, jahA rasavaIe gilANo, jahAvA harIDaIe gaMdheNa viricati hemayAe klN| saaMDamAdI Na kappati, appaMDAdI kappati" cuu0| dRzyatA sU0 324 // 9. " bhattagaM addhaM, pesI caubbhAgo, codagaM challi, moyagaM giro, aMbasAlamo koMkaNesu bhatiricchacchino cakkalichino, vocchinno jIveNa" cU0 / "aMbabhittayaM ti AmrArdham , aMbapesI AmrapAlI, aMbacoyagaM AmracchallI, sAlagaM rasa, DAlagaM ti AmrazlakSNakhaNDAnIti" zI0 / "pesI dIhAgArA, addhaM bhittaM, bAhirA challI sAlaM bhaNNai, adIhaM visamaM cakkaliyAgAreNa jaM khaMDaM taM DagalaM bhaNNati, hAruNi bhAgAje kesarA taM coyaM bhaNNati |........."ddglN tu hoi khaMDa sAlaM puNa bAhirA challI // 4698 // mittaM tu hoi addhaM coyaM je tassa kesarA hoti / muhapohakara hAriM teNa tu aMbe kayaM suttaM // 4699||....."anyaacaaryaabhipraayenn gAthA-aMbaM keNati UNaM, Dagaladdha, bhittagaM ctubbhaago| coyaM tayAo bhaNitA, sAlaM puNa akkhuyaM jANa // 4700 // thoveNa UNaM aMbaM bhaNNati, DagalaM addhaM bhaNNati, bhittaM caubhAgAdI, tayA coyaM bhaNNati, nakhAdibhiH akkhuNaM sAlaM bhaNNati, akkhaM aNbsaalmityrthH| pesI pUrvavat / " iti nizIthacUrNI paJcadazoddezake pR0481-482| dRzyatA sU0 402, 630 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 627coyagaM vA aMbasAlagaM vA aMbadAlagaM vA bhottae vA pAyae vA, se jaM puNa jANejA aMbabhittagaM vA jAva aMbadAlagaM vA saaMDaM jAva saMtANagaM aphAsuyaM jAva No pddigaahejaa| 627. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA aMbabhittagaM vA [jAva 5 aMbadAlagaM vA] appaMDaM jAva saMtANagaM atiricchacchiNNaM* [anvocchiNNaM] aphAsuyaM jAva no pddigaahejaa| 628. se jaM puNa jANejA aMbabhittagaM vA [jAva aMbadAlagaM vA] appaMDaM jAva saMtANagaM tiricchacchiNNaM * vocchiNNaM phAsuyaM jAva paDigAhejA / 629. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejjA ucchavaNaM uvAgacchittae / je tattha 10 Isare jAva uggahaMsi [evoggahiyaMsi1] aha bhikkhU icchenjA ucchaM bhottae vA pAMtae vIM, se jaM ucchaM jANejA saaMDaM jAva No pddigaahejaa| atiricchacchiNNaM taheva / tiricchacchiNNe vi taheva / 630. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejjA aMtarucchuyaM vA u~cchaMgaDiyaM vA 1. aMbaDAlagaM saM0 khesaM he saM0 2 / dRzyatAM sU0 402, 630 // 2. sasaMtA jaisaM0 // 3. aMbaM vA aMbabhitta(tti khe0 jai0kha0 he 1)ga vA khemU0 jai0 saM0 khaM0 he 1, i0 lA0 / dRzyatA sU0 627-628 // 4. i0 vinA 'cchiNNaM vA aphA khe0 jai0 kha0 he 1, 2, 3 / etadanusAreNa atiricchacchiNNaM vA avvocchiNNaM vA aphAsuyaM ityapi pAThaH syAt / * * etaccihnAntargataH pATo nAsti saM0 laa0| i0 anusAreNa atiricchacchiNNaM aphAsuyaM iti pAThaH, evaM sU0 628 madhye'pi tiricchacchiNNaM phAsuyaM iti paatthH||5. aMbaM vA aMbabhittigaM vA khN0| aMbaM vA jAva aMbabhittigaM vA khe0 0 / dRzyatA sU0 627 // 6. "vAdhiNimittaM ukkhuvaNe vi" cU0 // 7. jAva uggahiyaMsi aha bhikkhU ityapi pATho'tra bhavet , tulanA-sU0 633, 609 // 8. ucchu khe0 saM0 he 3 // 9. pAtae vA nAsti khaM0, dRzyatAM sU0 623 // 10.se jaM tattha jAdeg sN0|| 11. degcchiNNe taheva i0 / degcchinnaM taheva he 1, 2, 3 // 12. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa abhikakhejA he 1, 2, 3. laa0|| 13. " aMtarucchugaM pavvarahitaM, pavvasahiyaM khaMDaM, codagaM chotivA(gaM ?), modagaM choDiyataM, ucchusagalagaM challI, ucchugalagaM(DAlagaM? DagalaM) cakalI cakkalireva" cU0 / "aMtarucchuyaM ti parvamadhyam" zI0 / "pavvasahitaM tu khaMDaM, tadvajiya aMta rucchayaM hoi| DagalaM cakkalichedo, moyaM puNa challiparihINaM // 5411 // peruM ubhayapavvadesasahitaM khaMDaM pavvaM, ubhayaperurahiyaM aMtaracchuyaM, cakkalichedachiNNaM DagalaM bhaNNati, moyaM abbhataro giro| coyaM tu hoti hIro sagalaM puNa tassa bAhirA chllii| DAlaM puNa mukaM (sukkaM-pra0) vA itarajutaM tappaiTuM tu // 4412 // vaMsahIrahito coyaM bhaNNati, sagalaM (sAlagaM-pra0) bAhirI challI bhaNNati, ghuNakANiyaM aMgAraiyaM ghUya-siyAlAdIhiM vA khaiyaM uvari (deghiM AkhaiyayaM tuvari-pra0) mukaM, iyaraM ti sacittataM, aho sacittaMtammi sacittavibhAge patiTThiyaM sacittapatihitaM bhnnnnti|" iti nizIthacUrNau SoDazoddezake pR0 66 / dRzyatAM sU0 402, 626 // 14. ucchugaMDaM vA he 2 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 633] paDhamA cUlA, sattame ajjhayaNe bIo uheso| 225 ucchucoyagaM vA ucchusAlagaM vA ucchuDAlagaM vA bhottae vA pAtae vaa| se jaM puNa jANejA aMtarucchuyaM vA jAva DaoNlagaM vA saaMDaM jAva No pddigaahejaa| 631. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa jANejA aMtarucchuyaM vA jAva DAlagaM vA appaMDaM jAva no paDigAhejA, atiricchacchiNNaM tiricchacchiNNaM taheva / 6320 se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejjA lhasuNavaNaM uvAgacchittae, taheva 5 tiNNi vi AlAvagA, navaraM lhasuNaM / se bhikkhU vA 2 abhikaMkhejA lhasuNaM vA lhasuNakaMdaM vA lhasuNacoyagaM vA lhasuNaNAlagaM vA bhotae vA pAyae vaa| se jaM puNa jANejA lhasuNaM vA jAva lhasuNabIjaM vA saaMDaM jAva No pddigaahejaa| evaM atiricchacchiNNe vi| tiricchacchiNNe jAva pddigaahejaa| 633. se bhikkhU vA 2 AgaMtAresu vA 4 jAvoggahiyaMsi "je tattha gAhAvatINa vA gAhAvatiputtANa vA 'icceyAI oNyataNAI uvAtikamma aha "bhikkhU jANejA imAhiM sattahiM paDimAhiM uggahaM ogiNhittae - 1. ucchucoyagaM vA nAsti he 2 i0 // 2. ucchuDAlagaM vA nAsti saM0 // 3. dAlagaM he 1 // 4. aMtarunchayaM vA nAsti khe. jai0|| 5. jAva paDi khe0 jai0 saM0 kha0 he 3 i0|| 6. tiricchacchiNNaM nAsti khaM0 i0 lA0 // 7. taheva paDigAhejA he 2, 3 jai0 // 8. " lasuNe vi vAhikAraNe lasuNaM vibhAsiyanvaM" cU0 // 9. nAlaM vA i0 // 10. pAdae vA jai0 kha0 / nAsti khe0 // 11. degcchiNNe paDi he 1, 2, 3 / degcchiNNe jAva no paDideg i0 // 12. sU0 608-609, 629 // 13. jAva tattha i0|| 14. icceiyAiM i0 / "ityetAni ca" shii0|| 15. AyANAI khN0| AyaNAI khe0|| 16. kamma khe0|| 17. bhikkhU evaM jANejjA sN0|| 18. "satta paDimAo, jattiyA uggahamaragaNA savvA sattaNhaM abbhNtraa| ta(ja)hA piMDamamgaNA piMDesaNANaM evaM savvapaDimAsu / paDhamA saMbhoiyANa saamnnnnaa| bitiyA gacchavAsINaM saMbhoiyANaM, tatiyA annasaMbhoiyANaM kAraNe teNa labbhaMti, ahAlaMdiyA vA Ayariyassa giNhaMti, suttatthAvasese AvannaparihAriyo vi gehati, kAraNe taccA pddimaa| cautthI gacche Thio, jiNakappitaparikamma kreNtss| paMcamA jiNakappiyassa paDimApaDivaNNagassa vA, pacchimAto do vi jinnaannN| chaTTe No aMte(to)hiMto bAhi NINeyavvA, bahitAo vA aMtoaMti NeyanvA, alAbhe ukuDuga sjio| sattamI ahAsaMthaDA tammi Neva saMsthi(stR?)tA" cuu0| "dvitIyA pratimA sAmAnyena, iyaM tu gacchAntargatAnAM sAdhUnAM sAmbhogikAnAmasAmbhogikAnAM codyuktvihaarinnaam| tRtIyA "AhAlandikAnAm , yataste sUtrAvazeSamAcAryAdabhikAMkSanta AcAryArtha yaacnte| caturthI 'gaccha evAbhyudyatavihAriNAM jinakalpAdyartha parikarma kurvatAm / athAparA paJcamI...."iyaM tu jinklpiksy| athAparA SaSThI...."eSApi jinklpikaaderiti| athAparA saptamI eSaiva pUrvoktA, navaraM yathAsaMstRtameva zilAdikaM prahISyAmi, netaraditi" shii0|| Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 633[1] tattha khalu imA paDhamA paDimA - se AgaMtAresu vA 4 aNuvIyi uggahaM jAejA jAva vihrissaamo| paDhamA pddimaa| * [2] ahAvarA docA paDimA - jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 'ahaM ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM aTThAe uggahaM ogihissAmi, aNNesiM bhikkhUNaM 5 u~ggahe uggahite uvalissAmi' / docA paDimA / [3] ahAvarA taccA paDimA - jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 'ahaM ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM aTThAe uggahaM ogihissAmi, aNNesiM ca uggahe uggahite No uvali~ssAmi' / taccA paDimA / [4] ahAvarA cautthA paDimA- jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati - 'ahaM 10 ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM aTThAe uggahaM No ogihissAmi, aNNesiM ca uggahe uggahite uvallissAmi' / cautthA paDimA / [5] ahAvarA paMcamA paDimA- jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati 'ahaM ca khalu appaNo aTThAe uggahaM ogihissAmi, No doNhaM, No tiNhaM, No cauNhaM, No paMcaNhaM / paMcamA pddimaa| [6] ahAvarA chaTThA paDimA - se bhikkhU vA 2 jaisseva uggahe uvallieMjA, je tattha ahAsamaNNAgate taMjahA - ikkaDe vA jAva palAle vA, tassa lAbhe saMvasenjA, tassa alAbhe ukkuDue vA "Nesajio vA viharejA / chaTThA paDimA / [7] ahAvarA sattamA paDimA- "se bhikkhU vA 2 ahAsaMthaDameva uggahaM jAejjA, taMjahA- puDhavisilaM vA kaTThasilaM vA ahAsaMthaDameva, tassa lAbhe 20 saMvasejA, tassa alAbhe ukkuDuo vo Nesajio vA vihrejaa| sattamA paDimA / 1. jANejA he 2, 3 jai0 i0|| 2. aNNesiM vA bhideg i0|| 3. degssAmo he 1, 2 // 4. uggahie uggahe he 1, 2, 3 i0|| 5. degllisAmi saM0 / liissAmi i0| lissAmi he 3 // 6. aTTAe uggahaM nAsti khN0|| 7. uggahie uggahe he 1, 2, 3 / uggahe nAsti i0|| 8. degllissAmo he 1 / lissAmi he 3, hesaM0 2 i0 / lissAmo hemU0 2 // 9. No gihi he 1, 2 i0 laa0|| 10. uggahe nAsti i0|| 11. deglissAmi sN0|| 12. jaM seva khe0 jai0 sN0|| 13. liejjA i0|| 14. gate ikkaDe khe0 saM0 kha0 / 'gate tattha ikaDe i0| dRzyatAM sU0 456 // 15. tassa'lAbhe khe0 saM0 / tassAlAbhe jai0|| 16. Nesajjie he 1, 2, 3 laa0|| 17. je bhikkhU sN0|| 18. tassa'lAme khe0 / tassAlAbhe jai0 // 19. vA nAsti sN0|| Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 636] paDhamA cUlA, sattame ajjhayaNe bIo uddeso| 634. icetAsiM sattaNhaM paDimANaM aNNatariM jahA piNddsnnaae| 635. suyaM me AusaMteNaM bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu therehiM bhagavaMtehiM paMcavihe uggahe paNNatte, taMjahA - deviMdoggahe 1, rAoggahe 2, gAhAvatiuggahe 3, sAgAriyaugahe 4, sAdhammiyauggahe 5 / 636. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / // uggahapaDimA smttaa|| * // sattamajjhayaNa // // samattA paDhamacUlA // * 1. aNNayaraM he 2, 3 / dRzyatA sU0 410, 457, 560, 595,639 // 2. "aMtarAdIvagaM suyaM me AusaMteNa bhagavatA, paMcavihe uggahe parUveyavve, evaM piDesaNANaM savvajjhayaNANa ya, ityavagrahapratimA samAptA" cU0 // 3. deviMdouggahe khe0 jai0|| 4. rAyAuggahe jai0 / rAyouggahe he 1, 2, 3. lA0 / rAuuggahe khe0 / rAyoggahe khaM0 / rAuggahe sN0|| 5. evaM saM0 kha0 / dRzyatAM sU0 334 // 6. sammattA he 1, 2, 3 lA0 // 7. * * etadantargataH pATho nAsti saM0 vinA / "etAvatA prathamacUlA" kheTi0 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // bIA cuulaa|| aTThamaM anjhayaNaM 'ThANasattikkayaM' [bIAe cUlAe paDhamaM ajjhayaNaM] 637. se bhikkhU vA 2 abhikaMkheti ThANaM ThAittae / se aNupavisejA gAma vA nagaraM vA jAva saMNivesaM vA / se aNupavisittA gAmaM vA jAva saMNivesaM vA se jaM puNa ThANaM jANejA saaMDaM jAva maikkaDAsaMtANayaM, taM tahappagAraM ThANaM aphAsuyaM aNesaNijaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| evaM senjAgameNa neyavvaM jAva udayapasUyAI ti| 638. i~cetAI oNyataNAI u~vAtikamma aha mikkhU icchejA cauhiM paDimAhiM ThANaM tthaaitte| [1] tatthimA paDhamA paDimA - acittaM khalu uvasajjejjA, avalaMbejA, kAraNa 1.khati he 1, 2, i0 laa0| kaMkhejjA cU0 / tulanA-sU0402, 553, 588, 623, 629, 632 / "se ityAdi, sa bhikSuryadA sthAnamabhikAMkSeta sthAtuM tadA so'nupravized prAmAdikam"zI0 / 'idANi savvesiM suttAlAvagA-se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkhejja ThANaM ThAittae saaMDAdisu Na tthaaejaa| aNaMtarahitAe puDhavAdI jAva AiNNasalekkha aalaavgsiddhaa| gAmAdisu ego vA 23 45, tehiM saddhiM egatato ThANaM ThAemANe AliMgaNA vajjejja / jamhA ete dosA tamhA aMtarA suvaMti, do hatthA annaabaadhaa|" cU0 / dRzyatA sU0 643 / ita bhArabhya bahuSu sUtreSu cUrNikRtAM sammato bhUyAn sUtrapAThaH samprati bhAcArAGgasUtre nopalabhyata iti dhyeyam // 2. samakaDA he 1,. 3. i0 lA0 / "sANDaM yAvat sasantAnakamiti" shii| dRzyatAM sU0 412 // 3. pasUyAti tti khe0 jai0 saM0 khaM0 / pasUe tti he 1, 2 i0 / degpasUyAe tti he 3. lA0 / dRzyatA sU0 417, 642 // 4. icchehayAI he 1, 2, 3. lA0 / dRzyatA sU0 633 / "izceyAimisyAdi" shii0||5. mAtANAI khaM0 / AyA(ya khe0)NAI khe0 jai0|| 6. uvAtikamma khe0 jai0 sN0|| 7. "cauhiM ThANaM ThAejjA, acittaM avasajjissAmi, avasajjaNaM avatthaMbhaNaM kuDDe khaMbhAdisu vA paTTIe vA paTThIe ureNa vA avalaMbaNaM hattheNaM laMbatA parissaMtA aggalAdisu avalaMbaMti / ThANaparicAto kAyaviparikamaNaM / saviyAraM caMkamaNamityarthaH, uccArapAsavaNAdi muhaM bhavati taM jaannejaa|" cuu0|| 8. avalaMbejA nAsti khe0 jaimU0 / "tatreyaM prathamA pratimA-yathA'hamacittaM sthAnamupAzrayiSyAmi, tatra ca kiJcidacittaM kuDyAdikamavalambayiSye kAyena, tathA viparikramiSyAmi parispandaM kariSyAmi, hastapAdAdyAkuJcanAdikaM kariSyAmItyarthaH, tathA stokapAdaviharaNaM ca samAzrayiSyAmi (degviharaNarUpasthAnaM sthAsyAmIti-zIkhaM0 2) prathamA prtimaa|"shii0|| Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sU0 637-640] bIA cUlA, aTTamaM ajjhayaNaM ThANasattikkayaM / 229 vipparikammAdI, saviyAraM ThANaM ThAissAmi / paDhamA paDimA / [2] ahAvarA docA paDimA - acittaM khalu uvasajjejjA, avalaMbejA, kAraNa vipparikammAdI, No saviyAraM ThANaM ThAissAmi tti docA paDimA / [3] ahAvarA taccA paDimA- acittaM khalu uvasajjejoM, avalaMbejA, No kAeNa viparikammAdI, No saviyAraM ThANaM ThAissAmi tti taccA paDimA / [4ahAvarA cautthA paDimA acittaM khalu uvasajjejjA, No avalaMbejA, No kAraNa "vipparikammAdI, No saviyAraM ThANaM ThAissaumi, vosaTThakAe vosaTTakesamaMsu-loma-Nahe "saMNiruddhaM vA ThANaM ThAissAmi ti cautthA paDimA / 639. icayA~siM cauNhaM paDimANaM jAva paggahiyatarAyaM viharejjA, Neva kiMci vi vdejaa| . 640. etaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA jAva jaejjAsi tti bemi / ||tthaannsttikyN samattaM // 1. vipparaka khe0 jai0| vipparakka khaM0 / viparika i0|| 2. vippara khe0 jai0 khN0|| 3. degyAraTThANaM khe0 saM0 // 4. jA No avalaMbejA No kAeNa khe0 jaimU0 / jA jo avalaMbejA kAeNa jaisaM0 he 3 / "dvitIyAyAM cAlambanaM parispandaM ca vacaHkAyena vidhatte, na prissvssknnmiti| tRtIyAyAM tvayaM vizeSa:-avalambanameva na parispandana-pariSvaSkaNe iti" zIkhaM0 2 / "dvitIyAyAM tvAkuJcanaprasAraNAdikriyAmavalambanaM ca kariSye, na paadvihrnnmiti| tRtIyAyAM tvAkuJcanaprasAraNameva, nAvalambanapAdaviharaNe iti" [zIkhaM0 2 vinA] zI0 // 5. vippara khe0 jai0 kha0 / viparideg i0 // 6. rahANaM jai0 saM0 lA0 // 7. tti nAsti khe0 jai0 // 8. khalu No uva khe0 jaimU0 / khalu No uvasajjejA No kAeNa khaM0 // 9. No nAsti saM0 / kAraNa nohe 1, 2, 3 i0 laa0|| 10. vippara khe0 jai0 kha0 he 1 // 11. mi tti vo' saM0 he 1, 2, 3 i0 laa0|| 12. suni' he 1, 2 / "saMNiruddhagAmaTThANaM ThAissAmi, kahaM sanniruddhaM? appajasami(ma-pra0)ti (?) appatiriyaM egapoggaladiTThI aNimisaNathaNe vibhAsiyadhvaM parUDhaNaha-kesa-maMsU / paDhamaM ThANasattikayaM samAptam" cU0 / "caturthyAM punasrayamapi na vidhatte / sa caivambhUto bhavati-vyutsRSTaH parimitaM kAlaM kAyo yena sa tathA, tathA vyutsRSTaM keza-zmazru-lomanakhaM yena sa tthaa| evambhUtazca samyag niruddhaM sthAnaM sthAsyAmItyevaM pratijJAya kAyotsarga pratijJAya meruriva niSprakampastiSThet , yadyapi kazcit kezAyutpATayet tathApi sthAnAnna calediti" zI0 / / 13. vA likhitvA niSkAsitaH sN0|| 14. degyANaM sN0|| 15. evaM he 1, 2, 3 i0 lA0 / zyatAM sU0 334 // 16. sammattaM prathamaH(maM i. jaisaM0)he 1, 2, 3 i. jaisaM0 / paDhama sammattaM laa0|| Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaM ajjhayaNaM 'NisIhiyA'sattikkayaM [bIyAe cUlAe bIyaM ajjhayaNaM] 641. se bhikkhU vA 2 abhikaMkhaMti NisIhiyaM gmnnaae| se [jaM] puNa 5 NisIhiyaM jANejjA saaMDaM saMpANaM jAva makaDAsaMtANaya, * tahappagAraM NisIhiyaM aphAsuyaM aNesaNijaM lAbhe saMte No cetissaami| 642. se bhikkhU vA 2 amikaMkhati NisIhiyaM gamaNAe, se jaM puNa nisIhiyaM jA~NejjA appapANaM appabIyaM jAva makkaDAsaMtANayaM * tahappagAraM NisIhiyaM phAsuyaM esaNijjaM lAbhe saMte cetissaami| evaM sejjAgameNa tavvaM jAva udayapaMsUyANi ti| 643. je tattha duvaggA vA tivaggA vA cauvaggA vA paMcavaggA vA abhisaMdhAreMti NisIhiyaM gamaNAe te No aNNamaNNassa kAyaM AliMgeja vA, viliMgeja vA, cuMbeja vA, daMtehiM vA nahehiM vA acchideja vaaN| 644. aitaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaDhehiM sahie samie sadA jaiejA, seyamiNaM maNNenjAsi tti bemi| ||'nnisiihiyaa'sttikkyN saMmattaM dvitIyaM // 1. kaMkhasi khaM0 he 2 / kakheja cU0 / dRzyatAM sU0637 / "se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikakheja NisIhiyaM uvAgacchittae jahA ThANasattikkae, paDimAvajaM NisIhiyAsattikkagaM / " cU0 / "se ityAdi, sa bhAvabhikSuryadi vasaterupahatAyA anyatra niSIthikA svAdhyAyabhUmiM gantumabhikAMkSet, tAM ca yadi sANDAM yAvat sasantAnakA jAnIyAt tato'prAsukatvAna pratigRhNIyAditi" zI0 // 2. nisIhiyaM phAsuyaM gamaNAe he 1, 2, 3 laa0|| 3. jANe khe0 saM0 khaM0 i0|| 4. sapANaM nAsti khe0 jai0|| 5. NayaMsi tahakhe0 jai0 khaM0 i0| ** etadantargataH pATho nAsti khN0|| 6. se puNa khe0 jai0 saM0 / dRzyatA sU0 641 // 7. jANe i0 / jANi appapANaM jAva tahappa sN0||8. degpasUyAti tti khe0 jai0 khaM0 / pasu tti i0 / pasuyAe tti he 2, 3 / pasuyAehi tti he 1 lA0 / dRzyatAM sU0 417, 637 // 9. vA nAsti khe0 je0 saM0 kha0 / tulanA sU0 637 // 10. cauggAvA paMcaggA vA l0|| 11. dhArei he 1,2,3 laa0||12. viliMgeja vA nAsti khe0 jaimuu0|| 13. nahehiM vA nAsti khemU0 jaimU0 he 2 // 14. vA chiMdeja vA khN0|| 15. evaM khe0 jai0 vinA / dRzyatAM sU0 334 // 16. sahitehiM samite khe0 jai0 saM0 kha0 lA0 / "sarvAthaiH' azeSaprayojanairAmuSmikaiH 'sahitaH' samanvitaH, tathA 'samitaH' paJcabhiH samitibhiH 'sadA' yAvadAyustAvat saMyamAnuSThAne yateta, etadeva ca zreya ityevaM manyeteti bravImIti pUrvavat" zI0dRzyatAM sU0 552, 580, 587, 606 // 17. jae seya he 1 khe0 jai0 sN0||18. sammattaM he 1,2,3 i0 lA jai0|| Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamaM ajjhayaNaM 'uccAra-pAsavaNa'sattikao [bIyAe cUlAe taiyaM ajjhayaNaM]] 645. se bhikkhU vA 2 uccAra-pAsavaNakiriyAe ubbAhinjamANe saMyassa pAdapuMchaNassa asatIe tato pacchA sAhammiyaM jaaejaa|| 646. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA saaMDaM sapANaM jAva makkaDAsaMtANayasi(NayaM), tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejjA / 647. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA appapANaM appabIyaM jAva makkaDAsaMtANayaMsi(NayaM) tahappagAraMsi thaMDilaMsi uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 648. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA assiMpaDiyAe egaM 10 sAhammiyaM samuddissa, assipaDiyAe bahave sAhammiyA samuddissa, assiMpaDiyAe ega sAhammiNiM samudissa, assipaDiyAe bahave sAhammiNIo samudissa, assipaDiyAe bahave samaNa-mAhaNa-[atihi-kivaNa-]veNImage pagaNiya 2 samuhissa, pANAI 4 jAva uddesiyaM ceteti, tahappagauraM thaMDilaM purisaMtaragaDaM vA apurisaMtaragaDaM vA jAva bahiyA "NIhaDaM vA aNIhaDaM vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi 15 No uccAra-pAsavaNaM vosirejjaa| 649. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA - bahave samaNa-mAhaNa 1. sadassa khe0 jai0 // 2. jAtejA i0||3. thaMDillaM khe0 jai0 / evamagre'pi pratyantareSu / "saaMDaM thaMDillaM uvAgacchati, appaMDaM uvAgacchati, pAdapuMchaNaM rayaharaNaM gattaMgA ya sataM, sae asaMte NaTe hite vissarite ulle vA parAyagaM jAettA vigiMcati vosira(ri-pra0)ti visodheti Nilleveti egaDhigA, khuDDAgasaMniruddha pvddnnaadidosaa|" cU0 / dRzyatAM sU0 667 tti011|| 4, 6. yadyapi sarvAsu pratiSu degNayaMsi iti pATho dRzyate tathApi sandarbhAnusAreNa degNayaM iti pATho'tra zuddho bhAti, dRzyatA sU0 673, 641, 647 // 5. tahappagAraMsi nAsti khe0 jai0 saM0 kha0 / dRzyatA sU0 647 // 7. tahappagAraMsi nAsti he 1, 2 // 8. thaMDilaMsi nAsti sN0|| 9. sAhammiyAmo sN0| sAhammiNiyAo khe0 jai0| dRzyatAM sU0 331-332 // 10. vaNImage nAsti khe0 jai0 saM0 khN0|| 11. gAraMsi sN0|| 12. NIhaDaM vA aNIhaDaM aNNadeg sN0| NIhaDaM vA aNNa' he 1, 2, 3 i0 lA0 khN0|| Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 AyAraMgasutte bIe suyakkhadhe [sU0 650'kivaNa-veNImaga-atihI samuhissa pANAiM bhUya-jIva-sattAI jAva uddesiyaM ceteti, tahappagAraM thaMDilaM apurisaMtarekaDaM jAva bahiyA aNIhaDaM, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejjA / __ aha puNevaM jANe[jA] purisaMtarakaDaM jAva baMhiyA NIhaDaM, aNNataraMsi vA 5 tahappagAraMsi thaMDilaMsi uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 650. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA assiMpaDiyAe kayaM vA kAriyaM vA pAmiciyaM vA chainnaM vA ghaTTa vA maTuM vA littaM vA "saMmaTuM vA 'saMpadhUvitaM vA, aNNataraMsi [vA] tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 651. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA iha khalu gAhAvatI vA gAhAvatiputtA vA kaMdANi vA mUlANi yA jAva hariyANi vA 'aMtAto vA / bAhiM NIharaMti, bohIto vA aMto sAharaMti, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirenjaa| 652. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA khaMdhaMsi vA pIDhaMsi vA maMcaMsi vA mAlaMsi vA amusi vA pAsAdasi vA, aNNataraMsi vA [tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 653. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANa jA] aNaMtarahitAe puDhavIe, sasaNiddhAe puDhavIe, sasarakkhAe puDhavIe, maiTTiyAkaDAe, cittamaMtAe 1. degkiviNa khaM0 // 2. "magAmatihI khe0 jai0| magAtihI sN0|| 3. pANAI yA bhUya saM0 / pANAI va bhUyajIvasattAtiM khN0| pANAI 4 jAva he 1, 2.3 i0 laa0|| 4. thaMDilaM parisaMtarakaDaM jAva bahiyA NIhaDaM vA he 1,2,3 i0 laa0||5, 8. ragaDaM khe0 jai0 saM0 kh0|| 6. vA nAsti jai0 i0||7. puNa evaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 9. bahiyAe khN0|| 10.nIhaDaM vA he 1,2,3 laa0|| 11. jANe madeg khe0|| 12. tulanA-sU0 415 tti04| cha vA nAsti saM0 / chinnaM vA khe0 jai0 kh0|| 13. puDhe vA khemU0 kh0|| 14. samaDhe saM0 jai0|| 15. he 3 vinA-saMpadhuviyaM khe0 jai0 kha0 / saMpahUyaM saM0 / saMpadhUtaM he 1,2 lA0 / saMvadhUyaM i0 // 16. jANe iha khe0 jai0 kha0 he 2 i0 lA0 / jANei iha sN0|| 17. sU0 417, 511 // 18. aMtato he 1 laa0|| 19. bahIto vA khe0 jai0 / bAhiNI vA i0 / bahiyAo vA saM0 he 3 // 20. aMta he 1, 2 // 21. jANe khaM khe0 jai0 saM0 khaM0 he 2, 3 lA0 // 22. jA bhaNaMtara i0 // 23. sU0 353 // 24. khemU0 jaimU0 kha0 vinA-maTTiyAkammakaDAe khesaM0 saM0 i0 / maTTiyAmakkaDAe he 1,2, 3 jaisaM0 lA0 / 'maTTiyAkaDAe' iti nizIthasUtre'pi trayodazoddezake pAThaH 13 / 3 / kintu tatra bhASye cUrNau vA tadvayAkhyAnaM nopalabhyate, ataH 'sasarakkhAe puDhavIe mahiyAkaDAe' ityekamapi sUtravAkyaM bhavet // 25. cittamaMtAe silAe nAsti saM0 khaM0 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 656] bIyA culA, dasamaM ajjhayaNaM uccaar-paasvnnsttikko| 233 silAe, cittamaMtAe 'lelue, kolAvAsaMsi vA, dAruyAMsa vA jIvapatidvitaMsi jAva makkaDAsaMtANayaMsi, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejjaa| 654. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA iha khalu gAhAvatI vA gAhAvatiputtA vA kaMdANi vA jAva bIyANi vA parisA.su vA parisADeMti 5 vA parisADissaMti vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi [thaMDilaMsi] No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 655. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA iha khalu gAhAvatI vA gAhAvatiputtA vA sAlINi vA vIhINi vA muggANi vA mAsANi vA tilANi vA kulatthANi vA javANi vA javajavANi vA paMira(riM ?)su vA paiti vA 10 pairissaMti vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 656. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA - AmoyANi vA ghasANi vA bhiluyANi vA "vijalANi vA khANuyANi vA kaiMDavANi vA pagattANi vA darINi vA paiduggANi vA samANi vA visamANi vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi |thaMDilaMsi] No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 1. leluyAe kolA he 1 lA0 / leluyAe cittamaMtAe kolA khe0 jai0 saM0 kha0 / lelue cittamaMtAe kolA he 3 // 2. degsi vA jAva he 1, 2, 3. i0 lA0 // 3. degsi vA aNNa i0|| 3. i0 vinA jANe iha khe0 jai0 saM0 khaM0 lA0 / jANei iha he 1, 2, 3 // 4. "bIyANi gadimAga vA paDiyAreti vA paDi sADissaMti vA khalagAdisu, kAhiMci vA acANeyA kayA vIehiM / ThAveMsu vA ThAveMti vA ThAvissaMti vA khittaadisu| aNaMtarahiyAdi jAva khaMdhA bhaNitA" cuu0|| 5. parisADiMsu khe0 / parisADessu i0| parisADesu khN0|| 6. jANe iha khe0 0 saM0he 1, 2 lA0 // 7. pairaMsu vA paharissaMti vA saM0 / pairaMsu vA patiraMti vA patirissaMvi vA khaM0 / patiriMsu vA patiriti vA patirissaMti vA he 1, 2, 3 laa0| pitiriMsu pitiraMti vA aNNa i0 // 8. thaMDilaMsi nAsti khaM0 // 9. vijulANi saM0 / "AmokAni kacavarapujAH, ghasAH bRhatyo bhUmirAjayaH, bhilugAni zlakSNabhUmirAjayaH, vijjalaM picchalam , sthANuH pratItaH, kaDavANi ikSujo nalikAdidaNDakaH, pragartAH mahAgartAH, darI pratItA, pradurgANi kuDyaprAkArAdIni, etAni ca samAni vA viSamANi vA bhaveyuH, teSvAtma-saMyamavirAdhanAsambhavAd noccArAdi kuryAt" shii0|| 10. kaDayANi vA pagaDANi vA he 1, 2 i. laa0| kaDabANi SA pagaDDANi vA he 3 // 11. dariyANi he 2 / dariNi i0 // 12. paDuggANi saM0 he 2, 3 laa0|| Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 AyAraMgasutta bIe suyakkhaMdhe [sU0 657657. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejjA mANusaraMdhaNANi vA mahisakaraNANi vA vasabhakaraNANi vA assakaraNANi vA kukuDakaraNANi vA makkaDakaraNANi vA lAvayakaraNANi vA vaTTayakaraNANi vA tittirakaraNANi vA kavotakaraNANi vA kapiMjalakaraNANi vA aNNataraMsi vA tahappagAraMsi [thaMDilaMsi] No uccAra5 pAsavaNaM vosirejjaa| 658. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA vehANasaTThANesu vA gaddhapaTTaTThANesu vA tarupavaDaNaTTANesu vA me(ma?)rupavaDaNaTTANesu vA visabhakSaNaTThANesu vA agaNiphaMDaya(pakkhaMdaNa ?)hANesu vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi [thaMDilaMsi] No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 659. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA ArAmANi vA ujjANANi 1. "mAnuSarandhanAni cullayAdIni, tathA mahiSyAdInuddizya yatra kiJcit kriyate te vA yatra sthApyante tatra lokaviruddhapravacanopaghAtabhayAd nocArAdi kuryAditi" shii0| tulanA - nizItha0 12 / 22 / "AsasikkhANaM AsakaraNaM, evaM sesANi vi" iti nizIthacUrNI dvAdazoddezake pR0 348 // 2. kukkura khaM0 // 3. makkaDakaraNANi vA nAsti saM0 // 4. jANe ve i. vinA // 5. giddha saM0 / gaddhapaTThANesu vA nAsti i0 khaM0 / gaddha'merupavaDaNaTThANesu vA nAsti he 1 lA0 / " vehAnasasthAnAni' mAnuSollambanasthAnAni, 'gRdhrapRSThasthAnAni' yatra mumUrSavo gRdhrAdibhakSaNArtha rudhirAdidigdhadehA nipatya Asate, 'tarupatanasthAnAni' yatra mumUrSava evAnazanena taruvat patitAstiSThanti taruto vA yatra patanti, evaM merupatanasthAnAnyapi, meruzca parvato'bhidhIyate iti, evaM viSabhakSaNAgnipravezasthAnAdiSu noccArAdi kuryaaditi|" zI0 / "je bhikkhU giripavaDaNANi vA ityaadi|..."giri-mrunnN viseso jattha pavvate ArUDhehiM pavAyaTThANaM dIsati so girI bhannati, adissamANe mruu| bhigU nnditddii..."| pippala-baDamAdI truu| etehiMto jo appANaM muMcati maraNavavasito taM pavaDaNaM bhaNNati / "pavaDaNa-pakkhaMdaNANa imo bhedo - ...thANatyo urdU uppaittA jo paDati vanaDevaNe DiMDakavat etaM pavaDaNaM, jaM puNa adUrato AdhAvittA paDai taM pakkhaMdaNaM |....'jl-jlnnpkkhNdnnaa catuttho mrnnbhedo| sesA visabhakkhaNAdiyA aTTha ptteybhedaa| visabhakkhaNaM pasiddha" iti nishiithcuurnnaavekaadshoddeshke|| 6. varupataNa he 2,3 / tarupaDaNaTANesu vA visa i01 7. i0 vinA-visabhakSaNayahA saM0 laa0| visabhakkhayaTThA khemU0 jai0 he 1, 2, 3 // 8. jANe bhA0 i0 vinaa|| 9. "mAgaMvAresu vA ArAmAgAresu vA 4 [=gAhAvatikulesu vA pariyAvasahesu vA], ujANaM jattha ujANiyAe gammati, NijjANaM jattha sattho AvAseti, gihA etema ceva" cU0 / "ArAmadevakulAdau noccArAdi vidadhyAditi" zI0 / tulanA-"je bhikkhU mAgaMtAgAresu vA ityAdi suttA uccAreyavvA jAva mahAkulesu vA mahAgihesu vA uccAra-pAsavaNaM pariTThaveti / suttattho jahA atttthmuddesge| iha navaraM uccAra-pAsavaNaM ti vattavvaM / " iti nizIthacUrNau paJcadazoddezake pR0556 / "je bhikkhU AgaMtAresu vA ArAmAgAresu vA gAhAvaikulesu vA pariyAvasahesu vA......... Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 660] bIA cUlA, dasamaM ajjhayaNaM uccaar-paasvnnsttikko| 235 vA vaNANi vA vaNasaMDANi vA devakulANi vA saMbhANi vA pavANi vA aNNataraMsi vA tahappagAraMsi [thaMDilaMsi] No uccAra-pAsavaNaM vosirejjaa| 660. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA aTTAlayANi vA cariyANi vA dArANi vA gopurANi vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| ujANaMsi vA nijANaMsi vA ujjANagihaMsi vA ujANasAlaMsi vA nijANagihaMsi vA nijANasAlaMsi vA.........."ujjANaM jattha logo ujjANiyAe vaccati, jaM vA Isi Nagarassa uvakaMThaM ThiyaM taM ujaannN| rAyAdiyANa NiggamaNaTThANaM NijjANiyA, NagamaNiggame vA jaM ThiyaM taM NijjANaM / etesu ceva gihA kayA ujaann-nnijjaanngihaa|...."imN ujANavakkhANaM-sabhamAdujANagihA NiggamaNagihA vaNiyamAdiNaM iyre| nagarAdiniggamesu ya sabhAdi nijANagehA tu // 2427 // ujANe sabhamAdiyA gihA, iyare tti NijjANe vaNiyamAdiyANa NiggamagihaM kathaM NijANagihaM. ahavA pacchaddheNaM bitiyaM vakkhANaM" iti nizIthacUrNI aSTamoddezake pR0 431-434 / dRzyatA sU0 637 Ti0 1 // 1. sabhANi vA nAsti khe0 saM0 khaM0 // 2. jANe adeg khe0 jai0 saM0 kh0|| 3. bhaTTAliyANi saM0 / "bhaTTAla [adyAla] eva, cariyA aMto pAgArassa aTTahatthA, dAra-gopura-pAgArA, tattha chaDDuNe pNtaavnnaadii| dagamaggo NikA sAraNI vA, dagapaho pANiyahAripaMtho, sunnaM sunnAgAraM, taM caiva saDiyapaDiyaM bhinnAgAraM, kuDDA(kUDA?)gAraM rahasaMThiyaM, koTThAgAraM dhaNNasAlA, jANasAlA sagaDAdINaM, vAhaNasAlA baladdAdINaM, taNasAlA cArI chubbhati, tusasAlA kuMbhakArA jattha tusA ThaveMti java-godhUmANaM, bhusasAlA palAsassa bharitA, gomayasAlA chANuMDagA karIso yA(vA ?), mahAkulaM rAyAdINaM, mahAgihaM rAulagihaM, AvAso vA itthINaM jA saNNAbhUmI kAiyabhUmI vA, gihaM gihamajhaM, gihamuhaM aggumaro, gihaduvAraM ugghADabAriyA, gihaMgaNaM ugghADaM, aggumarANaMtaraM gihavaJcaM purohaDaM" cU0 / etadanusAreNa cUrNikRtAM sammato'tra bhUyAn sUtrapATho nedAnImupalabhyate iti dhyeyam / "se ityAdi, prAkArasambandhinyAlAdau noccArAdi vidadhyAditi" shii0| tulanA-nizIthasUtre paJcadazoddezake pR0 556 sU0 68-74 / "je bhikkhU gihaMsi vA gihamuhaMsi vA gihaduvAriyasi vA gihapaDiduvAriyaMsi vA giheluyaMsi vA gihaMgaNaMsi vA gihavacaMsi vA uccAraM vA pAsavaNaM vA pritttthveti|" iti nizIthasUtre tRtIyoddezake, nizIthacUrNau tvevam-"vibhAsA vistAreNa kartavyA jahA sutte AcArabitiyasuttakhaMdhe thNddilsttike|..."ghrss aMto gihanbhaMtaraM gihaM bhaNNati, gihagahaNeNa vA savvaM ceva gharaM gheppti| 'koTThao' aggimAliMdao 'suvihI' chaMdA(chaddA)rugoliMdo, ete do vi gihmuhN| gihassa aggato abbhAvagAsaM maMDavatthANaM aMgaNaM bhnnnnti| aggadAraM pavesitaM taM gihavAraM bhnnnnti| 'gihavaccaM peraMtA, purohaDaM vA vi, jattha vA vccN|' gAhaddhaM / gihassa samaMtato vaJcaM bhaNNati, purohaDaM vA vaccaM pacchitaM ti vuttaM bhavati, jattha vA vazcaM kareMti taM vaccaM saNNAbhUmI bhnnnnti|"-pR. 224 / 'je asi vA aTTAlagaMsi vA pAgAraMsi vA cariyasi vA dArasi vA gopuraMsi vA..."[dagaMsi vA-pra0] dagapahaMsi vA dagamaggaMsi vA dagatIraMsi vA dagaTTANaMsi vA..."sunnAgAraMsi vA bhinnAgAraMsi vA sunnasAlaMsi vA bhinnasAlaMsi vA kUDAgAraMsi vA koTThAgAraMsi vA.."taNasAlAsu vA tusa-tu(bhusa-gomayasAlAsu vA gehesu vA..."jANasAlAsu vA jANagihesu vA juggasAlAsu vA juggagihesu vA.... vAhaNagihesu vA vAhaNasAlAsu vA....... Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 AyAraMgasutta bIe suyakkhaMdhe [sU0 661661. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA-tigANi vA caukkANi vA cacarANi vA caumuhANi vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi [thaMDilaMsi] No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 662. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA iMgolaDAhesu vA paNiyasAlaMsi vA paNiyagihaMsi vA pariAyagihaMsi vA pariAyasAlaMsi vA kuviyasAlaMsi vA kaviyagihaMsi vA goNasAlAsu vA goNagihesu vA mahAkulesu vA mahAgihesa vA" iti nishiithstressttmoddeshke| atra cUrNi:-" nagare pAgAro, tasseva dese aTTAlagA, pAgArassa aho ahahattho rahamaggo cariyA, balANagaM dAraM, do balANagA pAgArapaDibaddhA tANa aMtaraM gopurN| jeNa jaNo dagassa vaJcati so dagapaho, dagavAho dagamaggo, dagambhAsaM dgtiirN| suNNaM gihaM suNNAgAra, dese paDiyasaDiyaM bhiNNAgAraM, adho visAlaM uvaruvari saMvahitaM kUDAgAraM, dhannaTThANaM kotttthaagaarN| danbhAditaNaTThANaM adhopagAsaM taNasAlA, sAlimAditusaTThANaM tusasAlA, muggamAdiyANaM tu(bhu)sA, gokarIso gomayaM, goNAdi jattha ciTThati sA gosAlA gihaM vA, juggAdijANANa akuDDA sAlA, sakuI giii| assAdiyA vAhaNA, tANaM sAlA gihaM vaa| [paNiyaM?] vikkeyaM bhaMDaM jattha chUDhaM ciTThati sA sAlA gihaM vaa| pAsaMDiNo pariyAgA, tesi Avasaho sAlA gihaM vA, chuhAdiyA jattha kammavinaMti sA kammaMtasAlA gihaM vaa| maha pAhanne bahutte vA, mahaMta gihaM mahAgihaM, bahusu vA uvvaresu (uvvAraesu-pra0) mhaagih| mahAkulaM pi inbhakulAdI pAhaNNe, bahujaNaAiNNaM bhutte| imA suttasaMgahagAhA-ujANa'TTAla dage suNNA kUDA va tusa bhuse gome| goNA jANA paNigA pariyAga mahAkule sevaM // 2426 ||....."saalaa-gihaann imo viseso-sAlA tu ahe viyaDA gehaM kuDasahitaM tu'NegavidhaM / vaNibhaMDasAla paribhikkhugAdi maha bahugapAhaNNe // 2428 // paNiyasAlA pariyAvasadhA mahAkulaM pacchaddhaNa vyaakhyaatN|" iti nizIthasUtrabhASyacUrNau aSTamoddezake pR0 431-434 // 1. caummu khe0 he 1, 2, 3 lA0 // 2. jANe iMdeg i0 vinA // 3. "maDagaM mRtakameva / vacaM jattha chaMDijati Dajjhati jattha taM chaariyN| maDagaleNaM matagihaM, jahA dIve jogavisae vaa| thUbhiyA viccgN| iMgAlaDAhaMsi vA jattha iMgAlA DajhaMti / khAro jattha talakutalayA(vatthulayA 1) ddjhNti| [gAtaDAhaMsi vA] gAvIsu maraMtIsu gAI sarIrAiM uvasamaNatthaM DajhaMti advigANi vA" cuu0| "se ityAdi, aGgAradAhasthAna-zmazAnAdau noccArAdi vidadhyAditi" shii0| atra nizIthasUtre tRtIyoddezake evaMvidhaH pATha upalabhyate-"je bhikkhU maDagagihaMsi vA maDagacchAriyasi vA maDagathUbhiyaMsi vA maDagAsayaMsi vA maDagaleNaMsi vA maDagathaMDilaMsi vA maDagavaccaMsi vA...... iMgAladAhaMsi vA khAradAhaMsi vA gAtadAhaMsi vA tusadAhaMsi vA bhusadAhaMsi vA uccArapAsavarNa privei|" pR0 224-225, nizIthacUrNau tvevam-"maDagagihaM NAma mecchANaM gharabbhaMtare matayaM choDhuM cijati, na Dajjhati, taM maDagagihaM / abhiNavadardU apuMjakayaM chAro bhnnnnti| iTTagAdiciyA ciccA thUbho bhnnnnti| maDANaM Azrayo maDAzrayaH sthAnamityarthaH, masANAsaNe ANetuM maDayaM jattha muccati taM maDayAsayaM / maDayassa uvari jaM devakulaM taM leNaM bhaNNati / chAracitivajitaM kevalaM maDayadaDDANaM thaMDilaM bhnnnnti| maDayaperaMtaM vaccaM bhaNNati savvaM vA sItANaM sItANassa vA peraMtaM vaccaM bhnnnnti|....."khdiraatii iNgaalaa| vatthulamAtI khaaro| jarAtirogamaraMtANaM goruANaM rogapasamaNatthaM jattha gAtA DajhaMti taM gAtadAhaM bhaNNati / kuMbhakArA jattha bAhirao tuse Dahati taM tusaDAhaThANaM / prativarSa khalagaTThANe tusalla(UsaNNaM) bhusaM jattha DahaMti te bhusaDAhaThANaM bhnnnnti|"-pR0 225 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 664] bIA cUlA, dasama ajjhayaNaM udyAra-pAsavaNasattikko 237 khAraDAhesu vA maeNDayaDAhesu vA maeNDayathUbhiyAsu vA maDayacetiesu vA, aNNataraMsi vA~ tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 663. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA gadiAyataNesu vA paMkAyataNesu vA oghAyataNesu vA seryaNapahaMsi vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 664. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA gaviyAsu vA maTTiyakhANiyAsu NaviyAsu vo goppalehiyAsu gavANIsu vA khANIsu vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi vA thaMDilaMsi" No uccAra-pAsavaNaM vosirejjaa| 1. khAraDAhesu vA maDayaDAhesu vA nAsti khaM0 // 2, 3 maDaga' i0| maDayahAhesu vA nAsti khemU0 saM0 // 1. vA nAsti khe0 jai0 saM0 khaM0 // 5. jANe Nadeg i. vinaa|| 6. pratiSu pAThAH-NadiyAtataNesu khaM0 / NadiAyayaNesu khe0 jai0 i0 / nadiyAyaNesu saM0 he 1, 2, 3 lA0 / "api ca-se ityaadi| 'nadyAyatanAni' yatra tIrthasthAneSu lokAH puNyAthai snAnAdi kurvanti, 'paGkAyatanAni' yatra paGkilapradeze lokA dharmArtha loThanAdikriyAM kurvanti, oghAyatanAni yAni pravAhata eva pUjyasthAnAni taDAgajalapravezaughamArgo vA, 'secanapathe vA' nikkAdau noccArAdi vidheymiti| tathA se ityAdi, 'sa bhikSurabhinavAsu mRtkhaniSu, tathA navAsu gopralehyAsu gavAdanISu, sAmAnyena vA gavAdanISu khanISu vA nocArAdi vidhyAditi / " zI0 / "NavimA gole[hiyA] jattha gAvIo lihanti, maTTiyA khANI jattha kuMbhArA maTTitaM khaNaMti logo vaa| sebho pANiyamissato, paMko jattha khuppijati, paNo jattha ulliyA bhUmI, bhAyayaNaM etesiM ceva ThANANi dosA(deso ?) vA" cuu0| nizIthasUtre tRtIyoddezake evaMvidhaH pATho'tropalabhyate-"je bhikkhU naIAyayaNaMsi vA paMkAyayaNaMsi vA pa.."(oghA? paNagA?)yayaNaMsi vA seya[Na] pahaMsi vA'... [tA0pratau pATho'yam] NaviyAsu golehaNiyAsu NaviyAsu vA maTTiyAkhANisu paribhujamANiyAsu vA aparibhujamANiyAsu vA..."je bhikkhU seyAyaNaMsi vA paMkAyayaNasi va paNagAyayaNaMsi vA uccAra-pAsavaNaM parihavei" pR0 225-226, nizIthacUrNau tvittham-"imo suttattho-'UsatthANe gAvo lihaMti bhujaMti abhiNavA sA tu|'.''jtth gAvo UsatthANe lihaMti sA bhujjamANI NiruddhA vA NavA bhaNNati |..."pNko puNa cikkhallo paNao puNa jattha mucchate tthaanne| seyaNapaho tu NikA, sukaMti phalA jahiM vaccaM / / 1539 ||'aaytnmiti sthAnaM / paNamo ullo, so jattha ThANe saMmucchati taM paNagaTThANaM / kaddamabahulaM pANiyaM seo bhaNNati, tassa AyayaNaM ThANaM NikA vA" pR0 225-226 // 7. ugdhA he 2, 3 i0 laa0|| 8. seyaNavahaMsi he 1, 2, 3 i0 lA0 / seyaNapadhaMsi khe0 jai0 / sayaNavaMdhesu khaM0, etadanusAreNa seyaNavadhesu ityapi pATho'tra bhavet // 9. jANe gadeg khe0 0 saM0 kh0|| 10. NaviyAsu [vA jai0] maTTiyakhANiyAsu goppa i0 jai0|| 11. maTTiyA he 2 // 12. vA nAsti he 1, 2, 3 lA0 / dRzyatA Ti0 15 // 13. govaledeg sN0| goppayale' he 1, 2 i0 lA0 // 14. goNIsu pA saM0 / gaNIsu vA khemuu| gaNaNIsu vA he 2 lA0 / gANIsu vA i0 // 15. degsi thA jo khe0 jai. khN0|| Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 665 - 665. se bhikkhU vA 2 se jaM puNa thaMDilaM jANejA DAgavacaMsi vA sAgavacaMsi vA mUlagavacaMsi vA hatthukaravacaMsi vA, aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 666. se bhikkhU vA 2 se jjaM puNa thaMDilaM jANejjA asaNavaNaMsi vA saNa5 varNasi vA dhAtaivaNaMsi vA keyaivaNaMsi vA aMbavaNaMsi vA asogavaNaMsi vA NAgavaNaMsi, vA punnAgavaNaMsi vA aNNayaresu vA tahappaMgAresu pattovaesu vA pupphovaesu vA phalovaesu vA bIovaesu vA haritovaesu vA No uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 667. "se bhikkhU vA 2 saMpAtataM vA parapAtataM vA gahAya se tamAyAe 1. jANe DA khe0 jai0 saM0 khN0|| 2. DAlava khe0 sN0| DAlagava khemU / "kizca se ityAdi, DAga ti DAlapradhAnaM zAkam , patrapradhAnaM tu zAkameva, tadvati sthAne, tathA mUlagAdivati ca nocArAdi kuryAditi / tathA se ityAdi, azano bIyakaH, tadvanAdau ca noccArAdi kuryAditi / tathA patra-puSpa-phalAdyupeteSu iti|" zI0 / " uMbarapa(va ?)caMsi vA, pa(va ?)caM NAma jattha pattA pupphA phalA vA mukkavinaMti, Naggoha asor3ha-pilakkhu-pippari-mAlugA vallIbhavati NavA Navatti (2) / aMbagavaNamAdi cNpgvnnmaadii| pattovagA taMbolI, puSpovagA jahA punAgA, phalovagA jahA kaviThThAdINi, chAovaga vaMjula-gaMdirukkhAdI, uvayogaM gacchaMtIti uvagA" cU0 / nizIthasUtre tRtIyoddezake'dRzaH pATha upalabhyate-"je bhikkhU uMbaravacaMsi vA jaggohavacaMsi vA Asotthavacasi vA pilakkhuvacasi vA..."DAgavacaMsi vA sAgavacaMsi vA mUlayavaccaMsi vA kotthubharivacaMsi vA khAravacaMsi vA vA jIrayavaccaMsi vA damaNagavaJcaMsi vA marugavaccaMsi vA""""ikkhuvAsa vA sAlivarNasi vA kusuMbhavaNAsa vA kappAsavarNasi vA...""asogavaNasi vA sattivaNNavaNaMsi vA caMpagavaNaMsi vA cUyavaNaMsi vA annayaresu vA tahappagAresu pattovaesu pupphovaesa phalovaesu bIovaesu uccArapAsavarNa pritttthvei|"-pR0 226, azI nizIthacUrNi:"uMbarassa phalA jattha giriva(ta)De uvvavinaMti taM uMbaravacaM bhaNNati, evaM Naggoho vaDo, Asattho pippalo, pilakkhU pippalabhedo, so puNa itthiyAbhihANA pippalI bhnnnnti| DAgo ptrsaago| dezAhiMDakena janapadaprasiddhA jJeyA" pR0 226 // 3. mUlagavaJcasi vA nAsti khN0|| 4. vA hatthaMkara khaM0 he 3 jai0 laa0| vA aNNayaraMsi vA he 1, 2 // 5. pratiSu pAThAH - raMsi vA thaMDile no udeg saM0 lA0 / "raMsi vA tahappa thaMDile udeg khN0| raMsi thaMDile udeg khe0| raMsi vA no udeg he 1 / 2 vA thaMDilla no uhe3 / raMsi thaM no udeg he 2 / rasi thaMDile uccArapAsavaNaM no vo jai0| i0 madhye tu taha thaM no udeg|| 6. saNavaNaMsi vA nAsti he 1, 2 jai0 lA0 khaM0 khemU0 // 7. keyaivarNasi vA nAsti he 1 // 8. NAgavaNaMsi vA nAsti khemU, jaimuu0|| 9. punnAgavaNaMsi vA nAsti saM0 / puNNAgavaNaMsi vA vunna(vulla i0, channa he 2)gavaNesu vA he 1, 2, 3 i0 lA0 // 10. degppagArapatto khemU0 jai0 saM0 / pagAresu vA patto he 1,2,3. lA0 / 'ppagAraMsi patto i0|| 11. "se bhikkhU vA 2 rAmo vA viyAle vaa| vAragaMNAma uccaarmtto| appaNagaM parAyagaM vA jaaittaa| Abhiggahio dhareti. Na Nikkhivati; vigicati vosirati visoheti nnilleveti| se tamAdAya jhAmathaMDilAdI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 668] bIA cUlA, dasamaM ajjhayaNaM uccaar-paasvnnsttikko| 239 egaMtamavakkame, aNAvAhaMsi appapANaMsi jAva makkaDAsaMtANayasi ahArAmaMsi vA uvassayaMsi tato saMjayAmeva uccAra-pAsavaNaM vosirejjA, uccAra-pAsavaNaM vosirittA se tamAyAe egaMtamavakkame, aNAvAhaMsi jAva makkaDAsaMtANayaMsi ahArAmaMsi vA jhAmathaMDilaMsi vA aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi acittaMsi tato saMjayAmeva uccAra-pAsavaNaM vosirejaa| 668. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM 'jaM savvaDehiM jAva jaejjAsi tti bemi // // uccAra-pAsarvaNasattikao sematto tRtiiyH|| privti| tatiyaM sattikkayaM smaapt|" cU0 / "se ityAdi, sa bhikSuH svakIyaM parakIya vA 'pAtrakaM' samAdhisthAnaM gRhItvA sthaNDilaM vA'nApAtamasaMlokaM gatvoccAraM prasravaNaM vA kuryAt pratiSThApayediti vaa| zeSamadhyayanasamAptiM yAvat puurvvditi|" zI0 / dRzyatA sU0 645 Ti0 1 / "je bhikkhU rAo vA viyAle vA ubbAhijamANe sapAyaM gahAya parapAyaM vA jAittA uccArapAsavaNaM kareti, jo taM aNuggae sUrie eDei, eDataM vA sAtijati, taM sevamANe Avajati mAsiyaM parihArahANaM ugdhAtimaM / " iti nizIthasUtre tRtiiyoddeshke| atredazI nizIthacUrNiH- "rAo tti saMjhA, viyAlo tti saMjhAvagamo, ut prAbalyena bAdhA ubbAhA, appaNijo saNNAmattao sagapAya bhaNNati, appaNijassa abhAve parapAte vA jAittA vosiri|..."udite sUrie prittveti|" pR0 227-228 // 12. sayapAyayaM he 1, 2 lA0 / sayapAyaM i0 // 1.mavakkamejA he 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatA Ti0 6 / sU0 324 // 2. aNAvAyaM(haM jaimU0)si asaMloyaMsi appa he 1, 2, 3 i0 lA0 jai0 zI0 / aNAvAhaMsi jAva saM0 / dRzyatA Ti0 7 / agAvAhaMsi anAbAdhe ityarthaH // 3. yasi aNAvAyaMsi AhA saM0 khesN0||4. AhA khe0 jai0 sN0|| 5. vA nAsti khe0 jai0 sN0|| 6. kamejA he 3 i0| dRzyatA Ti0 1 // 7. aNAvAhaMsi nAsti he 1, 2 i0 lA0 / aNAvAyaMsi he 3 / dRzyatAM Ti. 2 // 8. raMsi vA thaM khN0|| 9. evaM khe0 jai0 khN0| dRzyatAM sU0 334 // 10.jaM samvaTehiM nAsti i0 // 11. degvaNa(gaM khaM0)sattikao i0 vinA // 12. sammatto i0 // 13. tRtIyaH nAsti khe0 jai0 he 1, 2, 3 i0 laa0|| . Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egArasamaM ajjhayaNaM sadasattikao' [bIyAe cUlAe cautthamajjhayaNaM] 669. se bhikkhU vA 2 muMiMgasaddANi vA naMdIsaddANi vA jhalarIsadANi 5 vA aNNatarANi vA tahappagArAI virUvarUvAiM vitatAI sadAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae| 1. atredamavadheyam - cUrNyanusAreNAdau caturthaH rUpasaptakakaH, tadanantaraM paJcamaH zabdasaptaikakaH / zIlAcAryaviracitavRttyanusAreNa tvAdau caturthaH zabdasaptakakaH, tadanantaraM paJcamo rUpasaptakakaH / ata ubhayatra tadanusAreNa vyAkhyA sUtrapAThazcopalabhyate / "sthAna-niSayA-vyutsarga-zabda-rUpakriyAH praa'nyonyaaHH| paJcamahAvratadAvya vimuktatA sarvasaGgebhyaH // 117 // " iti prazamaratiprakaraNe'pi krmH| "ThANa NisIhigA uccArabhUmiM gatassa rUvAiM, tehiM rAgo doso vA Na kaayvvo| se bhikkhU vA 2 jahAvegayAI ruvAiM, Na sakkA cakkhuvisayamAgayaM Na daTuM, jaM taNNimittaM gamaNaM taM vajjeyavvaM / taMjahA- vappANi vA puvvabhaNitAiM, kacchAdI vi ya bhnneynvaa|" cU0 / "muiMgetyAdi, sa pUrvAdhikRto bhikSuryadi vitata-tata-ghana-zuSirarUpAMzcaturvidhAnAtodyazabdAn zRNuyAt , tatastacchravaNapratijJayA nAbhisandhArayed gamanAya, na tadAkarNanAya gamanaM kuryAdityarthaH" zI0 / dRzyatAM sU0 674 / cUrNAvatAvAneva zabdasaptaikaka:-"evaM saddAI pi saMkhAdINi / tatANi, vINa-vavIsamu(babbIsagu)gghosAdINi vitatANi bNbhaadi| ghaNAI ujullkkuddaa| susirAiM vaMsapavvagAdipavAdINi / saI suNettANaM jito jAti, pikkhato vaNNijaMtesu vA rAgAdINi jaati| paMcamaM saktikkagaM samattaM / " cU0 // 2. mutiMga khe0 jai0 sN0|| 3. i0 vinA naMdIjhallarIsahANi vA saM0 lA0 / naMdImuiMgasahANi vA jhallarIsahANi vA khe0 jai0 he 1, 2, 3 / naMdIsahANi vA nAsti khaM0 / "vitataM mRdaGga-nandI-jhallaryAdi" zI0 / "saMkhasahANi vA siMgasadANi vA saMkhiyasadANi vA kharamuhisadANi vA poyAsadANi vA paripiriyAsadANi vA paNavasahANi vA paDahasaddANi vA bhaMbhAsadANi vA horaMbhasadANi vA bherisadANi vA jhallarIsahANi vA duMduhisadANi vA tayANi vA vitayANi vA ghaNANi vA jhusirANi vA"-bhagavatI. 5 / 4 / tulanA - "je bhikkhU merisadANi vA paNavasaddANi vA paDahasaddANi vA muravasaddANi vA muiMgasahANi vA evaM naMdi[sahANi vA] jhalari[sahANi vA] vallari(hAraMbhaliri-pra0)[saddANi vA] Damaruga[saddANi vA] matyasaddANi vA dhuttuMdhasadANi vA golukisadANi vA annayarANi vA tahappagArANi vitatasahANi...... vINAsahANi vA vivaMcisahANi vA tuNavasahANi vA babbIsagasahANi vA vINAiyasahANi vA tuMbavINAsaddANi vA kro(jhoM-pra0)DayasaddANi vA DhaMkuNasahANi vA annayarANi vA tahappagArANi tatANi saddANi..."tAlasaddANi vA kaMsatAlasaddANi vA lattiyasahANi vA gohiyasaddANi vA makariyasaddANi vA kacchabhisaddANi vA mahaisaghANi vA NAliyAsadANi vA vAliyAsadANi vA annayarANi vA tahappagArANi vA ghaNasahANi....""saMkhasahANi vA siMgasahANi Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372] bIyA cUlA, egArasamaM ajjhayaNa sddsttikko| 241 670. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI saddAI suNeti, taMjahA- vINAsadANi vA vivaMcisadANi vA babbIsagasaddANi vA tuNayasaddANi vA paNavasadANi vA tuMbavINiyasadANi vA DhaMkuNasadANi vA aNNatarAI vA tahappagArAiM virUvarUvANi saddANi tatAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejA gamaNAe / 671. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI sadAiM suNeti, taMjahA -- tAlasaddANi 5 vA kaMsatAlasadANi vA lattiyasadANi vA gohiyasadANi vA kirikirisaddANi vA aNNatarANi vA tahappagArAI virUvarUvAI tAlasadAiM kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae| 672. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI saddAI suNeti, taMjahA- saMkhasaddANi vA "veNusaddANi vA vaMsasaddANi vA kharamuhisadANi vA "piripiriyasadANi vA 10 vA saMkhiyasadANi vA vaMsasadANi vA veNusaddANi vA kharamuhisaddANi vA parili(pariviviya-pra0). sahANi vA pevAsadANi vA annayarANi vA tahappagArANi jhusirANi kaNNasavaNapaDiyAe abhisNdhaarei|" iti nizIthasUtre saptadazoddezake pR0 200-201, adRzI nizIthacUrNi:"zaMkhaM zaMgaM / vRttaH zaMkhaH, dIrghAkRtiH svalpA vA zaMkhikA / kharamukhI kAhalA, tassa muhatthANe kharamuhAkAra kaTThamayaM muhaM kjti| paripiriyA tatatoNa (tatonala-pra0)salAgAto susirAo jamalAo saMghADinaMti muhamale egamuhA sA saMkhAgAreNa vAijamANI jugavaM tiNNi sadde paripiritI kreti| aNNe bhaNaMti-guMjA paNavo maMThANa (bhaMDANa-pra0) bhavati, bhaMbhA mAyaMgANa bhavati, bheriAgArA saMkuDamuhI duduMbhI, mahatpramANo muravo (jo-pra0),sesA psiddhaa| AlAviNimAdi tataM, vINAtisarisaM (vINatisarIya-pra0) bahutaMtIhi vittN| ahavA taMtIhiM tataM, muravamauMdAdi vittN| ghaNaM ujjaulalakuDA, jhusiraM vaMsAdiyA tazvivarIyA, kaMsiga-kaisAlAdi tala-tAla-jalavAditrA jIvarutAdayazca bahavo tazvirIyA"-pR. 201 // 4. rANi virUvarUvANi he 1, 2, 3 i0 laa0|| 1. vegayAI sN0|| 2. vINasa khe0 jai0 sN0| 670 tamaM sUtraM nAsti khaM0 / "tataM vINAvipaJcI-babbIsakAdi tantrIvAdyam" shii0|| 3. vA paNayasa khe0 jai0 he 1, 3 / vA tuMba he 2. i0 laa0|| 4. Dhakulasa he 1, 2, 3 lA0 / DhaMkuNasa khesaM0 / NakuNasa jai0 // 5. vA nAsti saM0 i0|| 6. ruvAI tayAI i0 / ruvANi vA tavAI he 2 // 7. godhiya' khe. jai0 khN| "dhanaM tu hastatAla-kaMsAlAdi pratItameva, navaraM lattikA kaMzikA, gohikA bhANDAnAM kkssaahstgtaatodyvishessH| kirikiriyA teSAmeva vaMzAdikambikAtodyam" zI0 // 8. kirikiriyasa he 2dRzyatAmuparitanaM TippaNama, tathA Ti. 11 // 9. 'ghaNasahAI vA pAThaH' khetti0| 'ghaNa' paatthH-sNtti0| tAlasahAti kaNNasota khN0|| 10. velusa khN0|| 11. piripirisahANi saM0 / piripiriyasahANi vA nAsti khN0| "zuSiraM tu zaGkhavegvAdIni pratItAnyeva, navaraM kharamuhI toDa(TTa-pra0)hikA, piripiriya tti koliyApuTAvanaddhA vNshaadinlikaa"shii|| Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 - AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 673aNNayarAI vA tahappagArAI virUvarUvAI sadAiM jhusirAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae| 673. 'se bhikkhU vA 2 aMhAvegaiyAI saddAiM suNeti, taMjahA - vappANi 1. vA nAsti khe0 jai0 saM0 kha0 // 2. sadAiM jhusirAiM nAsti khaM0 / sahAI kaNNa' he 1 // 3. abhidhArejA jai0 saM0 khN0|| 4. se ityAdi, sa bhikSuratha kadAcidekatarAn kAMzcit zabdAn zRNuyAt , tadyathA- vappANi veti, vapraH kedArastaTAdirvA, tadvarNakAH zabdA vA evoktAH, vAdiSu vA zravya-geyAdayo ye zabdAstacchravaNapratijJayA vaprAdInna gacchedityevaM sarvatrAyojyam" shii0| dRzyatAM 669 Ti. 1 / nizIthasUtre saptadazoddezake'pyevama-"je bhikkha vappANi vA....."kaNNasavaNapaDiyAe abhisaMdhArei...' [nizIthasU0 17 / 138-152], ete coisa suttA jahA bArasame uddesage bhaNitA tahA ihaM pi satarasame uddesage bhANiyavvA / viseso tattha cakkhudaMsaNapratijJayA, ihaM puNa kaNNasavaNapaDiyAe gacchati, vappAdiesu ThANesu je saddA te abhidhAreuM gcchti|" iti nizIthacUrgoM pR0 201-203 // 5. adhAvegayAI khaM0 i0|| 6. dRzyatAM sU0 353, 435, 504 / nizIthasUtre dvAdazoddezake evamupalabhyate-"je vappANi gArANi vA toraNANi vA aggalapAsagANi vA kUDAgArANi vA pAsAyANi vA nUmagihANi vA rukkhagihANi vA pavvayANi vA rukkhaM vA cetiyakaDaM thUbhaM vA cetiyakaDaM AesaNA[Ni vA] AyataNA[Ni vA] devakulA[Ni vA] sabhAo vA pavAo vA paNiyagihANi vA paNiyasAlAo vA jANasAlAo vA suhAkammaMtANi vA dabbhakammaMtANi vA vavvakammaMtANi vA aMgAlakammaMtANi vA kaDhakammaMtANi vA susANagirikaMdarasantiselovaTThANabhavaNagihANi vA....." kacchANi vA gahaNANi vA u(da)viyANi vA u(da)viyagihANi vA NUmANi vA NUmagihANi vA vaNANi vA vaNaviduggANi vA pavvayANi vA (NUmagihANi vA duggANi vA-pra0) pavvayaviduggANi vA vappANi vA phalihANi vA uppalANi vA pallalANi vA ujjharANi vA nijjharANi vA agaDANi vA dahA vA vAvIo vA pukkharaNIo vA dIhiyAo vA guMjAliyAo vA sarANi vA sarapaMtiyAo dA sarasarapaMtIo vA cakkhudaMsaNapaDiyAe gacchati" iti, atra nizIthacUauM tvevaMvidhaH pAThaH-"vappo kedAro, parihA khAtiyA, NagarAdisu pAgAro, ranno duvArAdisu toraNA, NagaraduvArAdisu aggalA, tasseva pAsago, rahasaMThito pAsAto, pavvayasaMThitaM Uvaruvari bhUmiyAhiM vaha(DDha-pra0)mANaM kUDAgAraM, kUDaM vAgAraM kUDAgAraM parvate kuTTitamityarthaH / NUmagihaM bhUmigharaM, rakkho cciya gihAgAro rukkhagihaM rukkhe vA gharaM rukkhagharaM kaDaM, parvataH prasiddhaH, maMDavo viyaDaH, thUbhaH prasiddhaH, paDimAgihaM cetiyaM, lohArakuDDI AvesaNaM, logasamavAyaThANaM AyataNaM, devakulaM pasiddhaM, sabhyasthAna sabhA, gimhAdisu udagappadANaThANaM pavA, jattha bhaMDaM acchati taM paNiyagiha, jattha vikkAi sA sAlA, ahavA sakuTuM gihaM, akuDA sAlA, evaM jANasAlAo vi, jANA sivigAdi jattha NikkhittA, chuhA prasiddhA, evaM dabbho, vavvago vi dabbhasAriccho, iMgAlA jattha DajhaMti, kaTThA jattha pharTati ghaDijaMti vA, savasayaNaM susANaM, gi reguhA kaMdaraM, asivappasamaNaTThANaM saMtI, selo pavvato, gosA(mA-pra0)di hANaM uvaTThANaM, bhavaNAgAraM vaNarAimaMDiyaM bhavaNaM, taM ceva vaNavivajjiyaM gih|.."ikkhumaadii kacchA, gahaNANi kAnanAni, daviyaM vIya, NUmaM nimnaM, vaNANi ujANANi vA, egajAtIyarukkhAulaM aNegajAtIyarukkhAulaM vA gahaNaM vaNaviduggaM (ikkhumAdI kacchA, davitaM [vIyaM], nUmaM nimnaM, egajAtIyarukkhAulaM gahaNaM, aNegajAtIyarukkhAulaM gahaNaM(Na ?) viduggaM-pra0), ego pavvato, Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 675] bIyA cUlA, pagArasamaM ajjhayaNaM shsttiko| 243 vA phalihANi vA jAva sarANi vA sarapaMtiyANi vA sarasarapaMtiyANi vA aNNatarAI vA tahappagArAI virUvarUvAiM saddAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejjA gmnnaae| 674. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI sadAiM suNei, taMjahA-kacchANi vA NUmANi vA gahaNANi vA vaNANi vA vaNaduggANi vA parayANi vA pavvaya- 5 duggANi vA aNNatarAI vA tahappagArAI virUvarUvAI0 kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejA gmnnaae| 675. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI saddAiM suNeti, taMjahA- gAmANi bahuehiM pavvatehiM pavvayaviduggaM, kUvo agaDo, taDAga-daha-NadI pasiddhA, samavRttA vApI, cAturassA pukkharaNI, etAo ceva dIhaTThitAo dIhiyA, sAraNI vA vAvi(vI)-pukkharaNIo vA maMDalisaMThiyAo annonnakavADasaMjuttAo guMjAliyA bhannaMti / anne bhaNaMti-NikA aNegamedagatA guMjAliyA sappagatI vA, egaM mahappamANaM saraM, tANi ceva bahUNi paMtIThiyANi patteyavAha juttANi srpNtii| tANi ceva bahUNi annonnakavADasaMjuttANi srsrpNtii| tesu gacchaMtarasa te ceva dosA, taM ceva ya hoti bitiyapadaM / " iti nizIthacUNau dvAdazoddezake pR0344-346 // 1. vA sAgarANi vA sarasarapaMtiyANi vA aNga khe0 jai0 / vA sAgarANi vA sarapaMtiyANi vA aNNa kh0| vA sarasarapaMtiyANi vA aNNa' sN0|| 2. vA vaNaduggANi vA panvayaduggANi vA khaM0 / vA vaNANi vA vaNaduggANi panvayaduggANi vA sN0|| 3. ahAgatAiM khe0 jai0 saM0 khaM0 i0|| 4. "gAmamAdINi picchAmo agArA agArIo ya sapayaMtIo, pahA vi etesiM ceva, jahA sopArae chudhAlittA pahA, mahA vi etesiM mahimAu, maggaM vAle(la)mAdI Nagarassa vA, gAmavahANi gAmaghAyANi" cuu0| nizIthasUtre tu samprati evaMvidhaH pATha upalabhyate-je bhikkhU gAmANi vA nagarANi vA kheDANi vA kabbaDANi vA maDaMbANi vA doNamuhANi vA paTTaNANi vA AgarANi vA saMbAhANi vA sannivesANi vA rAyahANio vA..."gAmamahANi vA jAva rAyadhANimahANi vA ...."gAmavahANi vA jAva rAyahANivahANi vA..." [gAmadAhANi vA jAva rAyahANidAhANi vA....."gAmahANiM vA jAva rAyahANiM vA-pra0]....."gAmapahANi vA jAva rAyahANipahANi vA cakkhudaMsaNapaDiyAe gacchati" iti nizIthasUtre dvAdazoddezake, atra cUrNiH - "karAdiyANa gammo gAmo / Na karA jattha taM gagaraM / kheDaM nAma dhUlIpAgAraparikkhittaM / kunagaraM kbbddN| joyaNabhaMtare jassa gAmAdi natthi taM maDaMbaM / suvaNNAdi aagro| paTTaNaM duvihaM jalapaTTaNaM thalapaTTaNaM ca, jaleNa jassa bhaMDamAgacchati taM jalapaTTaNaM, itaraM thlpttttnnN| doNi muhA jassa taM doNapahaM jaleNa vi thaleNa vi bhaMDamAgacchati / AsamaM nAma taavsmaadiinne| satthAvAsaNaTANaM sannivesaM / gAmo vA paTTito sanniviTTho jattAgato vA logo sanniviTTho taM sannivesaM bhnnnnti| annattha kisiM karettA annattha boDhuM vasaMti taM saMvAhaM bhnnti| ghosaM goulN| vaNiyavaggo jattha vasati taM negm| aMsiyA gaamttiybhaagaadii| bhaMDaggAhaNA jattha bhijati taM puDAbhedaM / jattha rAyA vasati sA raajdhaannii| ...."gAme maho gAmamaho yAtrA ityarthaH / .... 'gAmassa vadho gAmavadho grAmaghAtetyarthaH / ....... gAmassa paho gAmapaho prAmamArgetyarthaH / " iti nizIthacUrNI pR0 346-347 // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 676vA nagarANi vA nigamANi vA royadhANANi vA Asama-paTTaNa-saNNivesANi vA aNNatarAI vA tahappagArAiM0 No abhisaMdhArejA gmnnaae| 676. se bhikkhU vA 2 ahovegatiyAiM saddAI suNeti, taMjahA-ArAmANi vA ujjANANi vA vaNANi vA vaNasaMDANi vA devakulANi vA sabhANi vA pavANi 5 vA aNNatarAI vA tahappagArAiM saddAiM No abhisaMdhArejA gmnnaae| 677. se bhikkhU vA 2 ahAvegetiyAI saddAI suNeti, taMjahA - aTTANi vA aTTAlayANi vA cariyANi vA dArANi vA gopurANi vA aNNatarrANi vA tahappagArAiM saddAiM No abhisaMdhArejA gmnnaae| 678. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAiM saddAI suNeti, taMjahA- tiyANi 1. vA caukkANi vA caccarANi vA caMumuhANi vA aNNatarAI vA tahappagArAiM saddAI No abhisaMdhArejA gmnnaae| 679. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI saddAI suNeti, taMjahA - maihisakaraNaTThANANi vA vasabhakaraNaTThANANi vA assakairaNaTThANANi vA hatyikaraNaTThANANi vA jIva kaviMjalakaraNaTThANANi vA aNNatarAI vA tahappagArAI0 no abhisaMdhArejjA gmnnaae| 1. rAyahANiM vA i0 he 1, 2, 3 // 2. mahAvegayAiM jai0 saM0 i0|| 3. vaNasaMDANi vA vANi vA khe. jai0 saM0 kh0||4. vA nAsti khe0jai0 sN0kh0||5.7.vegyaa khe0 jai0 sN0|| 6. rAI saddAI tahappagArAI No he 1, 2. i0 laa0|| 8. caummu khe0 jai0 he 1, 2, 3 laa0|| 9. vegayAI sN0|| 10. mahisaTThANakaraNANi i0 vinaa| "mAsakaraNANi AsA sikkhAviti rahacariyAdisu jahA hatthI sikkhAvinaMti veluggaahghitaa| uTTa-goNa-mAhisA utttthnn-nnivesnnaadii| juddhANi etesiM ceva meMDhagAdINa y| NiyuddhaM saMdhi visaMkhalIkareti |"cuu / "je AsakaraNANi vA hatyikaraNANi vA goNakaraNANi vA mahisakaraNANi vA uTTakaraNANi yA jAva sUkarakaraNANi vA... hayajuddhANi vA gayajuddhANi vA goNamahisajuddhANi vA ujuddhANi vA kukarajuddhANi vA tittira. juddhANi vA va[ya]juddhANi vA lAvayajuddhANi vA advijuddhANi laTThimuTThijuddhANi vA bAhajuddhANi vA tA (?) juddhANi vA jAva sUkarajuddhANi vA NiudghANi vA uTThA(yuddhaniyuddhA?)Ni vA cakkhudaMsaNapaDiyAe gacchati" iti nizIthasUtre dvAdazoddezake, atra cUrNi:-"AsasikkhAvaNaM bhAsakaraNaM, evaM sesANi vi| hayo azvaH, teSAM paraspato yuddhaM, evamanyeSAmapi / gajAdayA prasiddhAH, zarIreNa vimadhyamaH karaTaH, raktapAdaH vaTTakaH, nikhidhUmavarNaH lAvakaH, aTThimAdI prsiddhaa| aDiyapavaDiyAdikAraNehiM juddhaM / savvasaMdhivikkhohaNaM NijuddhaM / puvvaM juddheNa jujiuM pacchA saMdhIo vikkhomiti jattha taM juddhaNijuddhaM" iti nizIthacUNau~ pR0 348 // 11, 12. 'TThANakaraNANi vA he 1,2,3. laa0||13. bhAsaka he 2 // 14. karaNANi vA khN0he3|| 15, dRzyatA sU0 657 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 682] bIyA cUlA, egArasamaM ajjhayaNaM shsttiko| 245 . 680. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAiM saddAiM suNei, taMjahA- mahisajuddhANi vA vasabhajuddhANi vA assajuddhANi vA hatthijuddhANi vA jAva kaviMjalajuddhANi vA aNNatarauI vA tahappagArAiM0 no abhisaMdhArejA gamaNAe / 681. se bhikkhU vA 2 ahAvegatiyAI saddAiM suNeti, taMjahA-jeMhiyaTThANANi vA hayajahiyaTThANANi vo gayajUhiyaTThANANi vA aNNatarAI vA tahappagArAiM0 No 5 abhisaMdhArejA gamaNAe / 682. se bhikkhU vA 2 jAva suNeti, taMjahA - akkhAiyaTThANANi vA 1. mahAvegayAiM he 2. i0 // 2. vA jAva khN0| vA hasthijuddhANi vA jAva khe0 jai0 saM0 // 3. 'tarANi khe0 jai0 sN0|| 4. juhi khe0 jai0 saM0 khaM0 / evamagre'pi / "ujju(jjU )hiyANi gAvIo aDaviteNaM ujjUhaMti, NijUhiyANi NikkheDijaMti gAvIo ceva toijati vA, mihojUhigANi pariyANagaM vau(hU)varANaM, hayANIyANi vA 4, aNiyaggahaNA cattAri vi aNiyadasaNANi seNA vA, egapurisaM vA vajhaM navaraM sehassa darisijati thirIkaraNathaM" cU0 / "se ityAdi, sa bhikSuyUthamiti dvandvaM vadhU-varAdikam , tatsthAnaM vedikAdi, tatra zravya-geyAdizabdazravaNapratijJayA na gacchet , vadhU-varavarNanaM vA yatra kriyate tatra na gcchediti| evaM haya-gajayUthAdisthAnAni draSTavyAnIti" zI0 / "je bhikkhU ujjahiyAThANANi vANijjahiyAThANANi vA mihojahiyAThANANi vA hayajahiyAThANANi vA gayajahiyAThANANi vA hayANIyANi vA gayANIyANi vA rahANIyANi vA pAyattANIyANi vA aNiyadasaNA0 egapurisaM vA vajjhaM NijamANaM cakkhudaMsaNapaDiyAe gacchati" iti nizIthasUtre dvAdazoddezake, atra cUrNi:-"gAvIo ujjUhitAo aDavIhuttao ujjUhijaMti, ahavA gosaMkhaDI ujjUhigA bhannati, gAvINaM NivveDhaNA paribhAyaNA vi nnijjuuhigaa| vadhU-varapariANaM ti mihujahiyA, vammitaguDitehiM hayahiM baladarisaNA hayANIyaM, gayehiM baladarisaNA gayANIyaM, rahehiM baladarisaNA rahANIyaM, pAikkabaladarisaNA pAikANIyaM, causamavAyo anniydrisnnN| corAdi vA vajhaM NINijamANaM pehAe" iti nizIthacUrNau pR0 348 // 5. vA tahadeg khaM0 // 6. rANi khe0 je0 saM0 // 7. "se ityAdi, sa bhikSuH 'AkhyAyikAsthAnAni' kathAnakasthAnAni, tathA 'mAnonmAnasthAnAni', mAnaM prasthakAdi, unmAnaM nArAcAdi, yadi vA mAnonmAnamityavAdInAM vegAdiparIkSA, tatsthAnAni tadvanasthAnAni vA, tathA mahAnti ca tAni AhatanRtyagItavAditratantrItalatAlatruTitapratyutpannAni ca, teSAM sthAnAni sabhAstavarNanAni vA zravaNapratijJayA nAbhisandhArayed gamanAyeti / kiJca se ityaadi| kalahAdivarNanaM tatsthAnaM vA zravaNapratijJayA na gacchediti" zI0 / "mAkkhAitANi kathagapustakavAcaNANi / mANummANiyANi jattAsu ha(da)vANi jANANaM goNANaM ca, jahA kaMbalasaMbalA, ahavA mANummANaM ceva evaMvihaM / NammANi vijAhiM NAmiti rukkhA, ahavA Na sikkhAvijANaM aMgAI nnaamiti| jAI satthe kahiyAI kambAI, cammAI vA pArami(si)tA gadhetuM kammavittANa pAuraNANi kiirNti| bhajANi rukkhaaii| bhaggA daTuM(davvaM) savarabhAsAe vA raaso| kalahANi, jahA seMdhavINaM bhaasaao| therANi gAmAINa, saggAmA(me?) vaa| jUyANi jyANi ceva / jaNavayANi jattha sabhAsAIsu(sabhAisu ?) jaNavayA vti| kaTakammANi vaDDatissa rUvArassa vA, potthagA kahigAdI, cittagaM lippaargaadii| gathimANi pupphmaadii| vedima sNvihaanngN| pUrimo rho| saMghAtimo kNcugo| mahatAhata." cU0 / Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ___ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 683mANummANiyaTThANANi vA mahayAhatanaTTa-gIta-vAita-taMti-talatAla-tuDiya-paDuppavAiyaTThANANi vA aNNatarAI vA tahappagArAiM saddAI No abhisaMdhArejA gamaNAe / 683. se bhikkhU vA 2 jAva suNeti, taMjahA-kalahANi vA DiMbANi vA DamarANi vA dorajANi vA verajjANivA viruddharajANi vA aNNatarAI vA tahappagArAI 5 saddAI No abhisaMdhAreja gamaNAe / 684. se bhikkhU vA 2 jAva sadAiM suNeti, [taMjahA]-khaMDiyaM dAriyaM parivutaM maMDitAlaMkitaM 'nivujjhamANi pehAe, eMgapurisaM vA vahAe NINijjamANaM pehAe, aNNatarAI vA tahappagArAI No abhisaMdhAreja gamaNAe / 685. se bhikkhU vA 2 aNNatarAiM virUvarUvAI mahAsavAI evaM "je bhikkhU AghAyANi vA mANummANiyaM NammANi vA...?] vuggahANi [vA jUyANi vA jaNava]. yANi vA....'kaTThakammANi vA potthakammANi vA cittakammANi vA daMtakammANi vA maNi[kammANi vA] sela[kammANi vA] gathimANi vA veDhimANi vA pUrimANi vA saMghAimANi vA pattacchenjANi vA mAlAcchejANi vA vivihANi vA veDhimANi......"DiMbANi vA DamarANi vA khArANi vA verANi vA mahAjuddhANi vA mahAsaMgAmANi vA kalahANi vA ve(ba-pra0, bo?)lANi vA".."abhiseyaTThANANi vA akkhAiyATThANANi vA mANummANiyATThANANi vA mahayAhayaNagIyavAdiyataMtItalatAlatuDiyaghaNamuiMgapaDuppavAiyaTThANANi vA cakkhudaMsaNapaDiyAe jAva sAijai" iti nizIthasatre dvAdazoddezake, atra cUrNi:-"akkhANagAdi aaghaaiyeN| egassa balamANaM anneNa aNumIyata iti mANummANaM, jahA dhaNe(bve-pra0) kNblsNblaa| ahavA mANapotao mANummANiyaM / vijAdiehiM rukkhAdi NamijaMtIti Namma, adhavA NammaM NaTuM sikkhAvijaMtassa aMgANi Namiti / gahiyA kavvA adhavA vattha-puppha-cammAdiyA / bhajaM rukkhAdi / bhaMgo damvavibhAgo vA / kalaho vAtigo jaha siMdhavINaM / rAyAdINaM vuggaho / pAsayAdI juuyaa| sabhAdisu aNegavihA jaNavadA / kaTakammaM koTTimAdi / pustake vastreSu vA potthaM / cittalepA prasiddhA / pUyAdisu pupphamAlAdi gaMThima jahA ANaMdapure pupphapUragAdi veDhimaM, pratimA pUrimaM, kaJcukAdisu kaTThasaMdhIsu vA saMghADimaM / mahadAkhyAnakaM mahatAhataM, ahavA mahatA saddeNa vAditramAhataM, vAitA tantrI anyadvA kiJcit , hatthatalANaM tAlo, kaDaMbAdivAditrasamudayo truTiH, jassa mutiMgassa ghaNasahasAriccho saddo so ghaNamuiMgo paTuNA saddeNa vAito, sarva evendriyArthaH cakSuH" pR0 348.349 / dRzyatAM sU0 689 Ti0 2 // 1. 'varANi vA khaM0 // 2. verajANi vA nAsti he 1,2 // 3. khuDiyaM sN0|| 4. maMDitaM( jai0)laMkitaM khe0 jai0 saM0 / "se ityAdi, sa bhikSuH kSullikA dArikA DikarikA maNDitAlaGkatA bahuparivRtA NivujjhamANiM ti azvAdinA nIyamAnAm" zI0 // 5. nivujjhamANiyaM he 1, 2, 3 i0 / NivvujjhamANi khe0 jai0|| 6. egaM i0 / dRzyatA sU0 681 Ti0 4 // 7. "se bhikkhU vA 2 mahAmahANi, bahurayANi bhaMsuralamAdi, bahuNaDANi jahA iMdamahe savvatAlAyarA, bahusaDhANi sarakkhe galAmatta(galAgattapUjAvae, hi(bahu?)milakkhUNi A(a)bhAsiyANi Na vA tesiM paripucchijati" cuu0| "se ityAdi, sa bhikSuryAnyevaM Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 687] bIyA cUlA, egArasamaM ajjhayaNaM shsttikko| 247 jANejA, taMjahA-bahusagaDANi vA bahurahANi vA bahumilakkhUNi vA bahupacaMtANi vA aNNatarAI vA tahappagArAiM virUvarUvAI mahAsavAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhAreja gmnnaae| 686. se bhikkhU vA 2 aNNatarAI virUvarUvAI maihussavAI evaM jANejjA taMjahA-itthINi vA purisANi vA therANi vA DaharANi vA majjhimANi vA 5 AbharaNavibhUsiyANi vA gAyaMtANi vA vAyaMtANi vA NacaMtANi vA hasaMtANi vA ramaMtANi vA mohaMtANi vA vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM paribhujaMtANi vA paribhauyaMtANi vA viThThaDDayamANANi vA viggovayamANANi vA aNNayarAI vA tahappagArAI virUvarUvAiM mahussavAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhAreja gmnnaae| 687. se bhikkhU vA 2 No ihalo eMhiM saddehiM No paraloIehiM saddehi, No 10 jAnIyAt mahAntyetAnyAzravasthAnAni pApopAdAnasthAnAni vartante tadyathA- bahuzakaTAni bahurathAni bahumlecchAni bahuprAtyantikAni" shii0| "je bhikkhU virUvarUvANi mahAmahANi, taMjahAbahurayANi bahuNaDANi bahusaDhANi bahumilakkhUNi cakkhudaMsaNapaDiyAe gacchati" iti nizIthasUtre dvAdazoddezake, atra cUrNiH- "aNegarUvA virUvarUvA, mahaMtA mahA mahAmahA, jattha mahe bahU rato [jahA-pra0] bhaMsuralAe, ahavA jattha mahe bahU bahurayA milaMti jahA sarakkhA so ya bahurato bhnnti| tAlAyarabahulA bhunnddaa| galAgattapujAvaka DaMbhagA ya bhusddhaa| avvattabhAsiNo jattha mahe milaMti so bahumilakkho maho, te ya milakkhU dramiDAdi" iti nizIthacUrNau pR0 350 // 1. jANe taM he 3 vinA // 2. mahUsa saM0 / "mahotsavasthAnAni" zI0 / "je bhikkhU virUvarUvesu mahussavesu itthINi vA purisANi vA therANi vA majjhimANi vA DaharANi vA AsaMtANi vA sayaMtANi ciTuMtANi vA aNalaMkiyANi vA sualaMkiyANi vA gAyaMtANi vA vAyaMtANi vA NaccaMtANi vA hasaMtANi vA ramaMtANi vA kIDaMtANi vA mohaMtANi vA viulaM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paribhAyaMtANi vA paribhujaMtANi vA cakkhudaMsaNapaDiyAe abhisaMdhArei" iti nizIthasUtre dvAdazoddezake pR0 350, atra cUrNi:-"je bhikkhU itthINi vA ityAdi / mAsayaMte satthAvatthANi acchaMti, ahavA anavaMti bhuNjtiirtyH| codamANA geMdugAdisu (bhomANatidugAdisu-pra0) ramaMte, majjapAnaaMdolagAdisU lalaMte, jalamadhye krIDA, naSTamRtAdiSu kaMdaNA, mohanodbhavakArikA kriyA mohaNA mehuNasaMsevaNaM vA, sesapadA gaMthapasiddhA" iti nizIthacUrNau pR0 349-350 // 3. vibhUsANi vA khaM0 // 4. mohaMtANi vA nAsti khaM0 // 5. bhogeMtANi i0| bhAtaM(tiM jai0)tANi khe0 jai0| bhAyaMtANi sN0|| 6. degDaya sN0| degDiyadeg i0 // 7, 8. degloehiM he 2 i0| "se bhikkhU vA 2 ihaloiga maNussANaM paraloigaM hayagatAdI, ahavA jahA dhammilo ihaloiesu, pAraloiesu baMbhadatto, sesaM kaMThaM, 4 [= cautthaM sattikagaM samattaM]" cuu0| "je bhikkhU ihaloiesu vA rUvesu, paraloiesu vA rUvesu, diThesu vA rUvesu, adiDhesu vA sevesu, suesu vA rUbesu, asuesu vA rUvetu, viNNAesu vA rUvesu, aviNNAesuvA rUvesu, maNuNNesu vA rUvesu, amaNuSNesu vA rUvesu, sajjai vA rajai vA gijjhai vA ajjhovavajai vA" iti nizIthasUtre dvAdazoddezake pR0 350, cUrNo tvevam-"ihaloiyA Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra48 AyAraMgasutta bIe suyakkhaMdhe sU0 688-689 sutehiM saddehiM no aMsutehiM sadehi, No diTehiM saddehiM no adiDehiM saddehiM', no iTehiM saddehi, no kaMtehiM saddehiM sajejA, No rajjejjA, No gijjhejA, No mujjhejjA, No ajjhovvjejaa| 688. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva 5 jaejjAsi ti bemi // // sahasattikao cautthao saMmatto // maNussA, paraloiyA hayagayAdi, puvvaM paccakkhaM viTThA, adiTThA devAdI, maNuNNA je iTThA, amaNuNNA je aNiTThA, sajaNAdI padA egaTThiyA, ahavA AsevaNabhAve sajaNatA, maNasA pItigamaNaM rajaNatA, sadosuvaladdhe vi aviramo gedhI, agammagamaNAsevaNe bhajjhuvavAto" pR0 350 / "no naiva aihalokikaiH manuSyAdikRtaiH pAralaukikaiH pArApatAdikRtaiH aihikAmuSmikai zabdaiH, tathA zrutairazrutairvA, tathA sAkSAdupalabdhairanupalabdhairvA na saGgaM kuryAt, na rAgaM gacchet, na gAddhartha pratipadyeta, na teSu muhyet , nAdhyupapanno bhavet / " shii0|| 1. bhasutehiM diTehiM vA sahehiM khesN0|| 2. no diTehiM saddehiM No adiTehiM saddehiM nAsti khe. jai0 khN0|| 3. no iTehiM saddehiM no kaMtehiM saddehiM nAsti saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / zyatA sU0 687 tti058||4. sajejA nAsti khaMNo sajejA saM0 i0||5. majhovajejA he 3. i0 vinA // 6. evaM he 1 / dRzyatA sU0 334 // 7. * * etadantargatapAThasthAne-caturthaH he 1, 2 lA0 / caturthaH sahasattikao he 3 // 8. sammatto i0|| Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasama ajjhayaNaM 'rUva'sattikkayaM [bIyAe cUlAe paMcamaM ajjhayaNaM] 689. se bhikkhU vA 2 ahAvegaiyAI rUvAI pAsati, taMjahA-gaMthimANi vA veDhimANi vA pUrimANi vA saMghAtimANi vA kaDakamANi vA potthakammANi vA 5 cittakammANi vA maNikammANi vA daMtakammANi vo paittacchejakammANi vA vivihANi vA veDhimAI aNNatarAI [vA] tahappagArAI virUvarUvAiM cakkhudaMsaNavaDiyAe No abhisaMdhAreja gmnnaae| evaM neyavvaM jahA saddapaMDimA savvA vAittavanA rUvapaDimA vi| // paMca sattikkayaM samattaM // 1. kaTThA(vA?)Ni vA khe0 saM0 khaM0 / dRzyatA sU0 682 Ti0 7 // 2. vA kaTakammANi vA mAlakammANi vA patta khe0 jai0 saM0 khaM0 / vA mAlakammANi vA patta he 3 / "se ityaadi| sa bhAvabhikSuH kacit paryaTannathekAni kAnicid nAnAvidhAni rUpANi pazyati, tadyathAprathitAni prathitapuSpAdinirvartitasvastikAdIni, veSTimAni vastrAdinirvatitaputtalikAdIni, pUrimANi tti yAnyantaH pUraNena puruSAdyAkRtIni bhavanti, saMghAtimAni colakAdIni, kADakarmANi rathAdIni, pustakarmANi lepyakarmANi citrakarmANi pratItAni, maNikarmANi vicitramaNiniSpAditasvastikAdIni, tathA dantakarmANi dantaputtalikAdIni, tathA patracchecakarmANi ityevamAdIni virUparUpANi cakSurdarzanapratijJayA nAbhisandhArayed gamanAya" zI0 // 3. pattaccheyaka he 1, 2 // 4. dRzyatA sU0 682 Ti0 7 // 5. 'paDiyA he 1 / 'paDiyAe he 2, 3 laa0|| 6. degpaDiyA vi he 1, 2, 3 laa0| degpaDiyAe vi hesaM0 2 / "evaM zabdasaptaikakasUtrANi caturvidhAtodyarahitAni sarvANyapIhAyojyAni, kevalaM 'rUpapratijJayA' ityevamabhilApo yojyaH" shii0|| 7. paMcamasa sN0| paMcamadaM sa khe0 jai0| paMcadasa khN0| paMcamayaM sa he 1, 3 i0 laa0|| 8. sattika(ka khaM0)vaM khe0 jai0 khaM0 / sattikarya he 1, 2 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 terasamaM ajjhayaNaM 'parakiriyA'sattikkao [bIyAe cUlAe chaTThamajjhayaNaM] 690. parakiriyaM ajjhatthiyaM saMseiyaM No taM sA~tie No taM Niyame / 691. se se paro podAiM Amajeja vA pamajjeja vA, No taM sAtie No taM nniyme| 692 seM se paro pAdAI saMbAdheja vA palimadeja vA, [No taM sAtie No taM Niyame / 1. "parakiriyA pareNa kIramANe kammaM bhvti| kiriyA kammaM AdhyAtmikaM, tasya 2. kareMtassa jati sAtaM kajaM sAtijati, adhyAtme sthitA ajjhatthiyA, saMsayitA saMzleSo bhavati teNa ajjhattheNaM tato karmasaMzleSA(So?) bhavati, tamhA No saadijejaa| sA ya imA-siyA se paro Amajeja vA pamajeja vA ekkasiM puNo punno| [No] sAdija, No kArAveti, kareMtaM vA Na vA kareMti (kare tti) samaNujANejA, samaNumodaNA pariyAikkhijjA"cU0 / "parakiriyamityAdi, paraH Atmano vyatirikto'nyaH, tasya kriyA ceSTA kAyavyApArarUpA, tAM parakriyAm , 'AdhyAtmikIm' Atmani kriyamANAm , punarapi vizinaSTi- 'sAMzleSikIm' karmasaMzleSajananIm, 'no' naiva 'AsvAdayet' abhilaSet..."tathA na to parakriyAM 'niyamayet' kArayed vAcA, nApi kAyeneti |..."se tasya sAdhoH niSpratikarmazarIrasya saH paraH anyo dharmazraddhayA pAdau rajo. vaguNThitau AmRjyAt karpaTAdinA, vAzabdastUttarapakSApekSaH, tannAsvAdayet nApi niyamayediti" zI0 // 2. khemU0 khaM0 vinA-saMsetiyaM jai0 i0 / saMsesiyaM anyatra / dRzyatAmuparitanaM TippaNam , tathA sU0 730 Ti0 2 // 3. sAtIe khe0 jai0 saM0 khaM0 // 4. siyA se paro khemU0 jai0 saM0 kha0 / sijjA se paro he 3 / siyA se se paro khesaM0 / atredamavadheyam - itaH para cUrNyanusAreNa prAyaH sarvatra siyA se paro iti pAThaH, zI0 anusAreNa tu sarvatra se se paro iti pATho bhAti, dRzyatAM Ti0 1, sU0 723 Ti0 9 // 5. pAe mAmadeg khe0 jai0 saM0 he 3 // 6. vA se siyA paro khaM0 // 7. se siyA paro khe0 jai0 saM0 kha0 // 8. saMthoveja khN0|| 9. majjeja khemU0 jai0 khaM0 / "makkhaNA ullovaNa dhovvaNA AlAvagasiddhA / NahA padA phUmivA kodhitA alatagaM ginnhNti| evaM kAe vi / evaM kAryasi vaNaM glgNddaadii|" cU0 / "je bhikkhU appaNo pAe saMbAheja vA palimaddeja vA..."telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA NavaNIeNa vA makkheja vA bhiliMgeja vA (abbhaMgeti vA makkheti vA-pra0).."ulloleja kA uvvaTeja vA "uccholeja vA pahoeja vA "phUmejA vA raeja vA" iti nizIthasUtre tRtIyodezake'dhunA dRzyate, nizIthacUrNau tvevaM dRzyate-"saM iti prazaMsA, zobhanA bAhA sNbaahaa|... gurumAiyANa viyAle saMbAdhA bhvti| jo puNa aDaratte pacchimaratte divasato vA aNegaso saMbAdhAveti sA parimaddA bhnnnnti| sItamudagaM sItodagaM, viyaDa tti vyapagatajIvaM, usiNamudagaM usiNodagaM, teNa Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sU0 690-697] bIyA cUlA, terasamaM ajjhayaNaM prkiriyaasttikko| 251 693. se' se paro pAdAI phumeja vA raeja vA, No taM sAtie No taM nniyme| 694. se se paro pAdAiM teleNa vA ghateNa vA vasAe vA makkheja vA~ bhiliMgeja vA, No taM sAtie No taM Niyame / 695. se se paro pAdAiM loddheNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA 5 ulloDheja vA uvvaleja vA, No taM sA~tie No taM Niyame / 696. "se se paro pAdAiM sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padhoejja vA, No taM sAtie No taM Niyame / 697. "se se paro pAdAI aNNatareNa vilevaNajAteNa AliMpeja vA "viliMpeja vA, No taM sAtie No taM niyame / appaNo pAde ekkAsi uccholaNA, puNo puNo pdhonnaa| "abbhaMgo thoveNa, bahuNA makkhaNaM / ahavA ekasiM bahuso vaa| "alattayaraMgaM pAdesu lAeuM pucchA phumti| taM jo rayati vA phumati vaa| etersi paMcaNDaM suttANaM saMgahagAhA-saMbAhaNA padhovaNa kakkAdINuvvalaNa makkhaNaM vA vi| phumaNaM vA rAyaNaM vA jo kujjA appaNo paade|| 1495 // saMbAhaNa tti vissAmaNaM, sItodagAiNA padhovaNaM, kakkAiNA uvvalaNaM, tellAiNA makkhaNaM, alattayamAiNA raMgaNaM kareti tassa ANAiyA dosaa| "etesiM suttANaM paDhamapadA saMvAhaNAdI sakRtkaraNe draSTavyAH, bitiyapadA parimaddaNAti bahuvArakaraNe bahuNA vA karaNe daTThavvA / saMbAhaNA cauvvihA uktaa| alaktakaraMgo phumijjaMto lahuM lggti| "evaM kAyAbhilAveNa cha suttA bhaanniyvvaa| 'pAdesuM jo tu gamo NiyamA kAyammi hoti sccev| NAyavvo tu mtimtaa"|| 1500 // ' imo aidesagAhattho-jo pAyasuttesu gamo kAyasuttesu vi chasu so ceva daTThavvo, keNa nAyavvo? mtimtaa| matirasyAstIti mtimN| "evaM vaNAbhilAveNa te ceva cha suttA vattavvA" pR0 211-213 // 1. se siyAI paro khe0 jai0 saM0 khaM0 / se site paro i0|| 2. phuseja vA saM0 cU0 vinaa| dRzyatA sU0 692 Ti0 9 / "spRzantaM raJjayantam" zI0 // 3. se siyA(ya saM0) paro khe0 jai0 saM0 kha0 i0|| 4. bhilaMgeja khe0 jai0 kha0 / hilaMgeja saM0 / 'abhigeja vA pAThaH' kheTi0 saMTi0 / dRzyatAM sU0 692 Ti0 9 // 5. se siyA (ya saM0 i0) paro khe0 0 saM0 kh0|| 6. loheNa he 2, 3 lA0 / "kako, so vvasaMjogeNa vA asaMjogeNa vA bhavati / loddho rukkho, tassa challI loddhaM bhnnti| vanno puNa hiMgulugAdI tellmoio| cunno puNa gammaNigAdiphalA cunniiktaa| ekasiM AghasaNaM, puNo puNo padhaMsaNaM" iti nizIthacUrNI trayodazoddezake // 7, 8, 9, 10. vA nAsti khN0|| 11. i0 vinA -ulloDeja khe0 jai0 saM0 khaM0 / ulloleja anytr| "lodhrA(drA-pra0)dinA udvartanAdi kurvantam" zI0 / dRzyatA sU0 704,711 // 12. uvaleja khe0 jai0 kha0 he 1 // 13. sAdie khe0 jai0 kha0 // 14. se siyA pokhe jaisaM0 kha0 i0|| 15. ujjoleja he 1, 2 lA0 / ujaleja khN0| ulloleja he 3 // 16. se siyA(ya saM0) paro khe0 jai0 saM0 khaM0 // 17. viliMpeja vA nAsti saM0 kha0 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 AyAraMgasute bIe suyakkhaMdhe sU0 698698. 'se se paro pAdAI aNNatareNa vaNajAeNaM dhUveja vA padhUveja vA, No taM sAtie No taM nniyme| 699. 'se se paro pAdAo khANuyaM vA kaMTayaM vA NIhareja vA visoheja vA, No taM sAtie No taM niyame / 5 700. se se paro pAdAo pUrva vA soNiyaM vA NIhareja vA visoheja vA, No taM sAtie No taM Niyame / 701. se se paro kAyaM Amajeja vA pamajjeja vA, No taM sAtie No taM nniyme| 702. se se paro koyaM "saMbAdheja vA palimaddeja vA, No taM sAtie No 10 taM Niyame / / 703. "se se paro kAyaM telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkheja vA abhaMgeja vA, No taM sAtie No taM niyame / 704. "se se paro kAyaM 'loddheNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulloleja vA uvvaleja vA, No taM sAtie No taM niyame / 705. "se se paro kArya sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA paMdhoveja vA, No taM sAtie No taM nniyme| 706. "se se paro kArya aNNatareNaM vilevaNajAeNaM AliMpeja vA viliMpeja vA, No taM sAtie No taM niyame / 1.se siyA paro pAdAI khe0 jai0 khaM0 / nAsti sN0|| 2. dhUyaM vA dhUveja khemU0 jai0 / dhUyaM soheja vA No taM khaM0 / "viziSTadhUpenaM dhUpayantam" zI0 // 3. dhUejja vA padhUeja vA sN0|| 4. se siyA paro khe0 0 saM0 kh0|| 5. khANuM vA he 1, 2, 3 laa0|| 6. se siyA paro khe0 jai0 saM0 kh0| itaH param i0 madhye prAyaH sarvatra se si paro iti pAThaH 7. se siyA paro khe0 jai0 saM0 kh0|| 8. se siyA(ya saM0) paro khe0 jai0 saM0 kha0 i0|| 9. kAyaM loheNa (loTTeNa saM0, loTeNa khaM0, loNa he 3, loheNa i0) saMdeg khe0 jai. saM0 kha0 i0 he 3 // 10. saMdhovejjA khaM0 / dRzyatA sU0 692 tti09||11.se siyA paro khe0jai0 saM0 kh0|| 12. se siyA paro khe. jai0 sN0| ita Arabhya 710 paryantAni sUtrANi na santi khaM0 madhye // 13. loheNa he 2, 3 i0|| 14. se siyA paro khe0 je0|| 15. pahoeja khe0 jai0 he 3 // 16. se siyA paro khesaM0 jai0 / khemU0 madhye nAsti // Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 715] bIyA cUlA, terasamaM ajjhayaNaM parakiriyAsattiko 253 707. '[se se paro] kAyaM aNNatareNa dhUvaNajAeNa dhUveja vA padhUveja vA, No taM sAtie No taM niyame / [se se paro kAyaM phumeja vA raeja vA, No taM sAtie No taM Niyame] 708. 'se se paro kAryasi vaNaM Amajjeja vA pamajjeja vA, No taM sAtie No taM niyme| 709. se se paro kAryasi vaNaM saMbAheja vA palimaddejja vA, No taM sAtie No taM niyme| 710. se se paro kAryasi vaNaM teleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkhenja vA 'bhilaMgeja vA, No taM sAtie No taM niyme| 711. se se paro kAryasi vaNaM loddheNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA 10 vaNNeNa vA ulloDheja vA uvvaleja vA, No taM sAtie No taM Niyame / 712. "se se paro kAryasi vaNaM sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA paMdhoveja vA, No taM sAtie No taM niyame / ___ 713. "se" se paro kAryasi vaNaM aNNatareNaM satthajAeNaM acchideja vA vicchideja vA, No taM sAtie No taM niyame / 714. "se se paro [kAryasi varNa] aNNatareNaM satthajAteNaM acchidittA vA viJchidittA vA pUrva vA soNiyaM vA NIhareja vA visoheja vA, No taM sAtie No taM niyme| ___715. "se se paro kAryasi gaMDaM vA araiyaM vA pulayaM vA bhagaMdalaM vA Amajjeja vA pamajjeja vA, No taM sAtie No taM niyame / 1. se siyA paro khesaM0 // 2. dhuveja vA padhuveja vA khe0 // 3. bhAcArAGgacUrNau "evaM kAe vi" ityuktam , nizIthacUrNAvapyevam , dRzyatAM sU0 692 Ti0 91 ataH pratiSvadRzyamAno'pi etadantargataH pATho'tra puuritH|| 4. se si paro khe0 jai0 i0 // 5. se si[e jai0] paro khe0 jai0 i0|| 6. se si paro khe0 0 i0|| 7. bhilaMgeja i. vinA / dRzyatA sU0 694 Ti0 4 // 8. se si paro khe. jai0 saM0 kha0 i0||9. loheNa he 1, 2, 3. laa0|| 10. ulloTTeja saM0 / ulloDeja hesaM* 2 he 3 // dRzyatA sU0 695, 704 // 11. se si paro khe0 jai0 khaM0 i0 // 12. pahoeja khe0 jai0 saM0 / padhoeja khaM0 // 13, 15, 16. se si paro khe0 jai. saM0 khaM0 i0|| 14. dRzyatA sU0 707 Ti0 3, sU0 691 Ti0 5 / nizIthacUrNyanusAreNa sU0 706-707 sadRzA AlApakA atrApi paThitavyAH // 17. araI vA pulaI vA saM0 / "te phoDA bhijaMti, tattha pulA saMmucchaMti, te pulA bhijati" iti sthAnAGgasUtre dazama Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 AyAraMgasutte bIeM suyakbaMdhe sU0 716716. 'se se paro kAryasi gaMDaM vA araiyaM vA pulayaM vA bhagaMdalaM vA saMbAheja vA palimaddeja vA, No taM sAtie No taM niyame / 717. se se paro kAyasi gaMDaM vA jAva bhagaMdalaM vA telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkheja vA bhiliMgeja vA, No taM sAtie No taM niyame / 718. se se paro kAryasi gaMDaM vA jAva bhagaMdalaM vA loddheNa vA koNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulloDheja vA ubaleja vA, No taM sAtie No taM niyame / 719. "se se paro kAryasi gaMDaM vA jAva bhagaMdalaM vA sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeja vA padholeja vA, No taM sAtie No taM niyame / 5 sthaane| " aratIo aMdhAraIo, aMsiyAo arisAo, pilagA, bhagaMdalaM apAnapradeze, sattheNa acchidaNA vicchidaNA, sItodagAdi uccholaNA tellAdi AlevaNajAte uduvaNajAte uddhavinati, uddhRvito ya sajjhati, pAlukimito bhagaMdalAo, kucchikimitA gaMDUlagA simiyA tha" cU0 / 'je bhikkhU appaNo kAyasi gaMDaM vA aratiyaM vA asiM vA pilagaM vA bhagaMdalaM vA anatareNaM tikkheNaM satthajAeNaM acchidati vA viJchidati vA..."pUyaM vA soNiyaM vA NIhareti vA viso. heti vA..... sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholeti vA padhoveti vA...... AlevaNajAeNaM AliMpai vA viliMpai vA...."telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA NavaNIeNa vA abbhaMgeti vA makkheti vA'... 'dhUvaNajAeNaM dhUveti vA padhUveti vA....' / je bhikkhU appaNo pAlukimiyaM vA kucchikimiyaM vA aMgulIe nivesiya nivesiya NIharati" iti nizIthasUtre tRtIyoddezake, nizIthacUrNau tvevam-"gacchatIti gaMDaM, taM ca gaMDamAlA, jaM ca aNNaM supAyagaM taM gaMDaM / bharatiyaM vA, aratio jaMNa paJcati / asI arisA, tA ya ahiTThANe NAsAe vraNesu vA bhvNti| pilagA sitliyaa| bhagaMdaraM apanavato adhiTThANe kSataM kimiyajAlasaMpanaM bhavati / bahusatyasaMbhave annnntrenn| tikkhaM sahiNadhAraM / jAtamiti prakAradarzanArtham / ekkasi ISad vA acchidaNaM, bahuvAraM suTTa vA chiMdaNaM vicchidnnN| "pUyaM vA, pakaM soNiyaM putaM bhaNNati, ruhiraM sabhAvatthaM soNiyaM bhaNNati / NIharati NAma NiggAleti, avasesA(asesA?)vayavapheDaNaM visohaNaM bhaNNati |"aalevo tividho-vedaNapasamakArI, pAkakArI, putAdiNIharaNakArI |"nniinnej pUyAdi, tato uccholeti, tato AliMpati, tato makkheti, tato dhUveti,..... pAlU apAnaH, tammi kimiyA saMmucchaMti, kukkhIe kimiyA kucchikimiyA, te ya jUmA bhaNNaMti, te jati saNaM vosirato apANabbhaMtare thakeja to te pAlukimie aMgulIe Nivesiya pravezya puNo puNo NIharati niphADeti parityajatItyarthaH" pR0 215-217 // 1, 3. se si paro khe0 jai0 saM0 khaM0 i0|| 2. pulaiyaM saM0 khaM0 // 4. cA bhoM(bha)geja vA sN0|| 5. se si paro khe. jai0 kha0 i0 // 6. vA araigaM vA lodeg saM0 / vA araiga dalaM vA lo khe0 jaimU0 / vA ara bhagaMdalaM vA lodeg khaM0 // 7. loheNa he 2, 3 laa0|| 8. ulloDeja he 1, 2, 3 lA0 // 9. uvaleja khe0 // 10. se si paro khe0 jai. saM0 khaM0 i0|| Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 723] bIyA cUlA, terasamaM ajjhayaNaM prkiriyaasttiko| 255 720. ' se se paro kAyaMsi gaMDaM vA araiyaM vA jAva bhagaMdalaM vA aNNatareNaM satthajAteNaM acchideja vA vicchideja vA, annatareNaM satthajAteNaM acchidittA vA vicchidittA vA pU~yaM vA soNiyaM vA NIhareja vA visohena vA, No taM sAtie No taM niyame / ___721. se se paro kAyAto seyaM vA jalaM vA NIhareja vA visoheja vA, No 5 taM sAtie No taM niyme| 722. "se se paro acchimalaM vA kaNNamalaM vA daMtamalaM vA NahamalaM vA NIhareja vA visoheja vA, No taM sAtie No taM niyame / 723. se se paro dIhAI vAlAI "dIhAiM romAI dIhAI bhamuhAI 1. atra nizIthacUrNyanusAreNa sU0 706-707 sadRzA AlApakA api ptthitvyaaH| dRzyatAM sU0 713-4 Ti0 14 // 2. se siyA paro khe0 jai0 saM0 khaM0 // 3. araI vA jai0 khaM0 vinaa|| 4. putaM vA khe0 jai0 khN0|| 5. se siyA paro khe0 jai0 saM0 kha0 / se si paro he 2 i0 / dRzyatA sU0 723 Ti0 9 // 6. kAyaMsi khe0|| 7. se si paro khe0 jai0 saM0 khaM0 i0| evamagre'pi prAyaH sarvatra // 8. daMtamalaM vA nAsti saM0 i0 lA0 / dRzyatA sU0 723 Ti0 9 // 9. "se se paro dIhAo, sihA aggagAI, kappeti chideti, saMThaveti samAreti, kaNNANi acchiphUmaNaM kanna ppaMdaya(daya ghaM?)seyavvaM / seo prasvedo, jallo kamaDho, mallo thodo bhakkhAro, so ceva parisaNNassa paMko bhavati aNaMtara puNa AgaMtAro" cuu0| nizIthasUtre'tra IdRzAni sUtrANi-"je bhikkhU appago dIhAo NahasihAo kappeti vA saMThaveti vA..""dIhAI jaMghAromAI..."dIhAI vatthiromAI..."dIharo marAI ?]...... dIhAI kakkhANaromAI..."maMsUI kappeti vA saMThaveti vA......"daMte Amajati [vA pamajati vA]...."daMtadhovaNeNa AghaMsati vA paghaMsati vA.. uttaroTTharomAI...."po(NA?)siyAromAiM..."bhamuhAromAI..."dIhe kese kappei vA saMThavei vaa...."| je bhikkhU appaNo kAryasi seyaM vA jalaM vA paMkaM vA malaM vA uvvaTTeti vA pavaTeti, vA.."acchimalaM vA kaNNamalaM vA daMtamalaM vA NakhamalaM vA NIharati vA visodheti vA" iti nizIthasUtre tRtIyoddezake, nizIthacUrNI tvevam-"je bhikkhU dIhAo appaNo NahA ityAdi jAva appaNo dIhe kese kappai ityAdi terasa suttA uccAreyavvA |....."nnhaannN sihA NahasihA, nakhAgrA ityarthaH, kalpayati chinatti, saMThaveti tIkSNe karoti / .... romarAtI poTTe bhavati, te dIhe kappeti, saMThaveti suvihatte adhomuhe olihati / maMsu cibuke jaMghAsu guhyadeze vA chiMdati saMThaveti vaa| kese tti siraje, te chiMdati saMThaveti vaa| uttaroTTharomA dADhiyAo, tA chiMdati saMThaveti vaa| evaM NAsigA-bhamuharome vi|.........seyo prasvedaH svcchH| malathiggalaM jallo bhaNNati / esa eva prasvedaullito paMko bhaNNati, aNNo vA jo kaddamo laggo / malo puNa jo uttaramANo laccho reNU vA / sakRt uvvaTaNaM, puNo puNo pavaTTaNaM kakkAiNA vaa| ''acchimalo dRsikAdi / kaNNamalo kaNNagUdhAti / daMtamalo dNtkinno| NahamaloNahaviccareNU / NIharati avnneti| asesassa visohnnN| 'jallo tu hoti kamaDhaM, malo tu hatthAdighaTTito sddti| paMko puNa seullo, cikkhalo vA vi jo laggo // 1521||"-pR0 219-221 // 10.dIharomAI khe0 jai0 saM0 khaM0 / / Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 AyAraMgasutte bIe suyazkhaMdhe [sU0 724dIhAI kakkharomAiM dIhAI vasthiromAI kappeja vA saMThaveja vA, No taM sAtie No taM niyme| 724. se se paro sIsAto likkhaM vA jUyaM vA NIhareja vA visoheja vA, No taM sAtie No taM nniyme| 725. se se paro aMkaMsi vA paliyaMkaMsi vA tuyaTTAvettA pAyAI Amajeja vA pamanjeja vA, [No taM sAtie No taM Niyame / ] evaM heTThimo gamo pAdAdi bhaannitvyo| 726. se se paro aMkasi vA paliyaMkasi vA tuyaTTAvettA hAraM vA aDahAraM vA uratthaM vA geveyaM vA mauDaM vA pAlaMbaM vA suvaNNasuttaM vA Avidheja vA 10 'piNidheja vA, No taM sAtie No taM Niyame / 727. se se paro ArAmaMsi vA ujnANaMsi vA NIharittA vA visohittA vApAyAI Amajjeja vA pamajjeja vA, No taM sAtie No taM Niyame / evaM NeyavvA aNNamaNNakiriyA vi| 728. se se paro saddheNaM vA vaibaleNaM teicchaM Audde, "se se paro asuddheNaM vaibaleNaM teicchaM AuTTe, se se paro gilANassa saMcittAI kaMdANi 1. "aMko ucchaMgo egammi jaSNuge ukkhitte, paliyaMko dosu vi| aNuphA(ghA 1)saNaM yovaM pAtuM pacchA daM(ga)saNaM, evaM aNupAla(ya)NaM pi| mRlANi vA ndrA =4] pAhaNAo kannANi" cuuch| tulanA, nizIthasUtre saptamoddezake IdRzaH pATha upalabhyate-"je bhikkhU mAuggAmassa mehuNavaDiyAe aMkasi vA paliyakasi vA NisIyAvettA vA tuyadyAvettA vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA aNugghAsejja vA aNupAejja vaa...| je bhikkhU mAuggAmassa mehaNavaDiyAe aNNataraM teicchaM Auti"-pR. 408-409, atretthaM nizIthacUrNi:-"egeNa UrueNaM aMko, dohiM vi UruehiM pliyNko| estha jo mehuNaTThAe NisIyAveti tuyazaveti vA, te ceva dosaa| "manu pazcAdbhAve, appaNA prasituM pacchA tIe prAsaM deti, evaM karoDagAdIsu appaNA pAuM pacchA taM pAeti / " pR0 408 / 2. bhava he 1, 2, 3 jai0 i0 laa0|| 3. bhAviheja khe0 0 / AviSeja saMmU0 / mAvaMdheja saMsaM0 / hAviheja khaM0 // 4. piNIheja khe0 jai0 khaM0 / piNegheja sN0|| 5. vA parime(bhu he 3)ttA vA pAyAI he 1, 2, 3 laa| vA pavisittA vA pAyAI i. zI. / "ArAmapravezaniSkramaNa-pramArjanasUtraM yAvaduttAnArthAni" shii0|| 6. vai khN0| "mUlANi vA ndrA[4] pAhaNAo knaanni| suddheNa paibaleNa vijjAmaMtAdiNA" cU0 / "se ityAdi, se tasya sAdhoH sa paraH zuddhanAzuddhena vA vAgvalena mantrAdisAmarthena cikitsA vyAthyupazamaM AuTTe tti kartumabhilaSet" zI0 // 7, 8. se siyA paro khe0 jai0saM0 kh0|| 1. sacittAIvA sN0|| . Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 729] bIyA cUlA, terasamaM ajjhayaNaM prkiriyaasttikko| 257 vA mUlANi vA tayANi vA hariyANi vA khaNitu vA kar3etu vA kaDDAvettu vA teicchaM AMuddejA, No taM sAtie No taM niyame / kaiDuveyaNA kaTu veyaNA pANa-bhUta-jIva-sattA vedaNaM vedeti| 729. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM sabaDhe[hiM] sahite samite sadA jate, seyamiNaM maNNenjAsi tti bemi // // chaTTao sattikao sNmtto|| *.bIyANi he 1 // 1. bhAuhAveja khe0 jai0 saM0 kha0 i0| "cikitsAM kartumabhilaSet" zI0 // 2. "tamhA apaDikammasarIreNa hoyavvaM, kiM kAraNaM ? jeNa tigicchAe kIramANIe paJcaMti payaMti mANavA, pacaMti pUrvakRtena karmaNA, te paccamANA anyAnyapi saMtApayaMti ya, dukkhaapytiityrthH| ye'pi sAMprataM pacaMti te'pi paciSyaMti, aNaMtaguNakaTukavivAgaM kamma eti, kasminneti? kaTTaetetti, kartAraM eti karma, kaTu kaDANi vedeti kRtvA ca kRtAni vedeti karmANi kartAra ityarthaH / vedaNa viyaMtikAra eva, esa vedaNaya(yA) vedaNA(Na)yApi vidAryate, vigato bhavati krmnnaaN| na yathA prakRti-puruSa-zvara-niyativAdInAM vigamanaM vi[muktiH / ahavA kRtvA dukkhaM bhavati phusati ca tamhA saMparya na karemi dukkhaM / chaTuM sattikkayaM samAptamiti" cuu0| "jIvAH karmavipAkakRtakaTukavedanAH kRtvA pareSAM vedanAH svataH prANi-bhUta-jIva-satvAH tatkarmavipAkajAM vednaamnubhvntiiti|....... zeSamakAthai yaavddhyynprismaaptiriti|"shii0|| 3. pANa..'vedaNaM nAsti he 1, 2 laa0|| 4. evaM saM0 / dRzyatAM sU0 334 // 5. degggiyaM sahite khai. jai0 saM0 khN0|| 6. chaTTho i0 // 7. samattao saM0 / sammatto he 1, 2, 3 i0 laa0|| Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudasamaM ajjhayaNaM 'aNNamaNNakiriyA 'sattikkao [bIyAe cUlAe sattamaM ajjha ] 730. se bhikkhU vA 2 aNNamaNNakiriyaM ajjhatthiyaM saMsa(se ?)iyaM No taM 5 sA~tie No taM niyame / 731. se aNNamaNNe pAe Amajeja vA pamajjaja vA, No taM sAtie No taM niyame, sesaM taM ceva / 732. eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvaTehiM jAva jaejjAsi ti bemi / // sattamao sattikao sNmtto|| 1. mannassa ki he 3 / "aNNamaNNakiriyA do sahitA aNNamaNNassa pagaraMti, Na kappati evaM ceva / evaM puNa paDimApaDivaNNANaM jiNANaM ca Na kappati, therANaM kiM pi kappejja kAraNajAe, buddhayA vibhAsiyavvaM / vibhUsAvaDiyAe vi niya[mA] gamo so ceva, NavaNa(ra) vatthANe(Ni) rayaharaNAdi ca do AlAvagA, aviyA matilANi vibhUsApaDiyA dhareti, varaM aNNANi labhaMto iti saptamaM sattikkagaM smaaptN|" cU0 / tulanA-"je bhikkhU aNNamaNNassa pAe AmajjA vA pamajjai vA ityAdi ekatAlIsaM suttA uccAreyavvA jAva aNNamaNNassa sIsaduvAriyaM kareti ityAdi / arthaH pUrvavat / tRtIyoddezakagamena neyaM / " iti nizIthacUrNI caturthoddezake pR0 292297 / "je bhikkhU vibhUsAvaDiyAe appaNo pAe Amajjeja vA pamajjejja vA"... vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA rayaharaNaM vA aNNayaraM vA uvahiM (uvagaraNajAtaM-pra0) dhareDa" iti nizIthasatre paJcadazohezake. atra carNiH-je bhikkhU appaNo pAe ityAdi vibhaSApratijJayA evaM jAva sIsaduvAriyaM kreti|..."vtthN ityaadi|" iti nizIthacUrNau // 2. pratiSu pAThAH-saMsaiyaM saM0he 1,2,3 i0 lA0 / saMsetiyaM khe0| saMsatiyaM jai| saMsayaM khN| dRzyatA sU0 690 Ti0 1, 2 // 3. sAei 2 saM0 // 4. evaM i0 / dRzyatAM sU0 334 // 5. jaM.........."bemi nAsti he 1, 2, 3 i0 laa|| 6. sammatto he 1, 2, 3 i. laa0|| Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // taiyA cuulaa|| paNNarasamaM aJjhayaNaM 'bhAvaNA' 733. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNa bhagavaM mahAvIre paMcahatthuttare yAvi hotthA- hatthuttarAhiM cute, caittA gambhaM vakaMte, hatthuttarAhiM gabbhAto gambhaM . sAharite, hatthuttarAhiM jAte, hatthuttarohiM savvato saMvattAe muMDe bhavittA agArAto aNagAriyaM pavvaite, hatthuttarAhiM kasiNe paDipuNNe avvAghAte nirAvaraNe aNaMte agutare kevalavaraNANa-daMsaNe samuppaNNe, sAtiNA bhagavaM pariNivvute / 734. samaNe bhagavaM mahAvIre imAe osappiNIe susamasusamAe samAe vItikaMtAe, susamAe sa~mAe vItikaMtAe, susamadusamAe samAe vItikaMtAe, 10 dusamasusamAe samAe bahuvItikaMtAe, paNNattarIe vausehiM mAsehiM ya addhaNavama sesehiM, je se gimhANaM cautthe mAse aTThame pakkhe AsADhasaddha tassa NaM AsADhasuddhassa chaDIpakkheNaM hatthuttarAhiM NakkhatteNaM "jogovagateNaM, mahAvijayasiddhatthapupphutaravarapuMDarIyadisAsovatthiyavaddhamANAto mahAvimANAo vIsaM sAgarovamAiM AuyaM pAlaittA AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM Thiti- 15 kkhaeNaM cute, caittA iha khalu jaMbuddIve NaM dIve bhaurahe vAse dAhiNaDabharahe dAhiNakuMDapurasaMNivesaMsi usamadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa devANaMdAe 1. cuto khemU0 jai0 khaM0 / cubho saM0 he 1, 2, 3 laa| cue i0|| 2. gambhaMmi he 1, 3 laa0|| 3. rAhi muMDe bhavittA he 1, 2 i0 laa0|| *savvatA(yA saM0)e jai0 sN0|| 4. aNaMte nAsti sN0|| 5. degNevvu khe0 sN0|| 6. samAe nAsti saM0 khN0| khaM0 madhye sarvatrAgre'pi nAsti // 7. samAe nAsti jai0|| 8, 10. vIkaMtAe sN0|| 9. samAe nAsti khe. jai0 saM0 i0|| 11. samAe nAsti sN0|| 12. paNNatarIe kha. saM. khaM0 i0| "paNNattarivAsAdIsamaeNa" cuu0|| 13. vAsehiM sesehiM addhaNavamAsehiM he 1 / "addhanavamehi ya mAsehiM sese hiM"-kalpasU0 2 // 14. "jogamuvAgaeNaM"-kalpasU. 2 // 15. rapavara jai0 saM0 he 3 / kalpasU0 2 // 16. degDariya he 1, 2, 3 i0|| 17. mahAuyaM sN0|| 18. hIve NaM dIve khe0 jai0 saM0 kh0| "cayaM cayittA iha jaMbuddIve dIve nAnyeSu, asaMkhyAtA jaMbuddIvA, AhAra-bhava-sarIresa vocchiNNesu" cU0 / "aNaMtaraM cayaM caittA" AhAravakaMtIe bhavavatIe sarIravakaMtIe kucchisi gabbhattAe vakate" kalpasU0 2 // 19. bharahe khemU0 saM0 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 AyAraMgasutta bIe suyakkhaMdhe mui oi mAhaNIe jAlaMdharAyaNasagottAe sIhanbhavabhUteNaM appANeNaM kucchisi gambhaM vakaMte / samaNe bhagavaM mahAvIre tiNNANovagate yAvi hotthA, caissAmi tti jANati, cuMe mi ti jANai, cayamANe Na jANati, suhume NaM se kAle pnnnntte| 735. tato NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNukaMpaeNaM deveNaM 'jIyameyaM' ti 5 kaTTha je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakkhe Asoyabahule tassa NaM Asoyabahulassa terasIpakkheNaM hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogovagateNaM bAMsItIhiM * rItidiehiM vItikaMtehiM "tesItimassa * rAtiMdiyassa pariyAe vaTTamANe dAhiNamAhaNakuMDapurasaMnivesAto uttarakhattiyakuMDapurasaMnivesaMsi NAtANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavagottassa "tisilAe khattiyANIe vAsiTThasagottAe asubhANaM poggalANaM avahAraM karettA subhANaM poggalANaM pakkhevaM karettA kucchisi gambhaM sAharati, ""je viya "tisilAe khattiyANIe kucchisi ganbhe taM pi ya dAhiNamAhaNakuMDapurasaMnivesaMsi usabhadattassa mAhaNassa koDAlasagottassa devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharIyaNasagottAe kuMcchisi saahrti| 1. dharAyaNassago khe0 jaimU0 / dharasagu0 i0 // 2. tiNANo jai0 saM0 cU0 / "tiNANovagate, tinni nANA, egasamai uvajogo Natthi, teNa Na yANai cayamANo" cuu0|| 3. cuie sN0|| 4. NaM nAsti khemU0 jai0 saM0 khN0|| 5. hiyAaNu khesaM0 / "modhIramANI isi vibujjhamANIe nidAe, hitANukahi(kaMpita appaNo sakkasya ya, aNukaMpao titthagarassa aduvittae ti, avvAbAI tiNha vi" cU0 / atra kalpasUtre vistRtaH sUtrapAThaH-"jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre... gabbhattAe vakaMte taM rayaNi ca NaM sA devANaMdA mAhaNI sayaNijjaMsi suttajAgarA mohIramANI ohIramANI"coddasa mahAsumiNe pAsittANaM paDibuddhA ||4||"tennN kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre"hiyANukaMpaeNaM deveNaM hariNegamesiNA'"tisalAe khattiyANIe.."anvAbAha avvAbAheNaM kucchisi saahrie||30||"-klpsuu / "hitAnukaMpaeNaM deveNaM ti, hito appaNo sakkassa ya, aNukaMpato bhgvto"-klpcuu0|| 6. kaMpateNaM khe0 jai0 kha0 he 1, 2, 3 i0|| 7. jIyamettaM khe0 jai0| jiyamettaM khaM0 / jIyAmeyaM sN0|| 8. assoya khN| mAsoyabahule tassa NaM nAsti saM0 lA0 // 9. assoya khe0 khaM0 // 10. bAsItihiM khaM0 / bAsIhiM sN0|| 11. * * etadantargataH pATho nAsti khemU0 jaimuu0|| 12. tesIya(ma jaisaM0)massa khesaM0 jaisN0| tesIti rAI khN0| tesIrAiM sN0|| 13. sthakhatti sN0|| 14. tisa khe0 jai0 i0 / dRzyatAM pR0 260 Ti0 17 // 15. 'TThassa go he 2, 3. lA0 // 16. atra sAharite iti pAThaH samIcIno bhAti, dRzyatA sU0 734 Ti0 5 // 17. je vi ya se tisilAe i0 / "je vi ya NaM se tisalAe"-kalpasU0 27 // 18.tisalAe he 2 jai0|| 19. dharAyaNaspago i0 / dharasago jai0|| 20. kucchisi gambhaM sAha he 1, 2, 3 i0 laa0|| Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 738] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| samaNe bhagavaM mahAvIre 'tiNNANovagate yAvi hotthA, sAharijissAmi tti jANati, sAharite mi ti jANati, sAharijamANe vi jANati samaNAuso! 736. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tisilA khattiyANI aha aNNadA ka~dAyI NavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTThamANa rAiMdiyANaM vItikaMtANaM je se gimhANaM paDhame mAse doce pakkhe cettasuddhe tassa NaM cettasuddhassa terasIpakkheNaM 5 hatthuttarAhiM NakkhatteNaM jogovagateNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroyA aroyaM psuutaa| 737. jaNaM rAtiM tisilA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroyA aroyaM paMsUtA taM gaM rauI bhavaNavati-vANamaMtara-jotisiya-vimANavAsidevehiM ya devIhiM ya ovayaMtehiM ye uppayaMtehiM ye saMpayaMtehiM ya eMge mahaM divve devujote devasaMNivAte 10 devakahakahae uppiMjalagabhUte yAvi hotthA / 738. jaM "NaM rayaNiM tisilA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM aroyA 1. tiNANo khe0 saM0 he 1,3 / dRzyatAM sU0 734 Ti. 2 // 2. sArijamANe na jANati sAharie mi tti jANai i0| "sAharijamANe no jANai sAharie mi tti jANai"-kalpasU0 29 // 3. tisalA jai0 i0|| 4. kayAtI i0 / kayAI khe0 sN0| kayAi he 1,2,3 laa0|| 5. mANaM rA he 1,2,3 jai0 khaM0 / degmANa ya rA0 saM0 khesaM0 kalpasU0 75 // 6. cettassa khe0 jai0 saM0 khN0|| 7. bhAromA aroraM he 1 / aromA AroyaM he 3 / bhAroyA bhAroyaM i0 / "ArogA ArogaM" iti "arogA arogaM" ityubhayathA kalpasUtre [sU0 93, 163] paatthH|| 8. pasutA khN0|| 9. AroyA AroyaM jai0 kha0 i0 / dRzyatAmupari TippaNam 7 // 10. pasutA khaM0 jai0|| 11. rAtI khe0 jai0 kh0|| 12. ya nAsti khe0 jai0 sN0|| 13. yA(mA khaM0) saMpayaMtehi yA khemU0 khN0| ya ege he 1, 2, 3 i0 laa0|| 14. ega khesaM0 jaimU0 kha0 / "ovatamANehi ya uppayamANehi ya egAloe loe devujoe devukkaliyA devasannivAe devakahakahae devuppiMjalamAlabhUte Avi hotthA" iti kalpasUtrasya [sU0 94] paatthaantre|| 15. degcAteNa deva he 1, 2, 3 i0 jai0 / 'vAteNa te deva khaM0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam // 16. kahe udeg he 1, 2, 3 i0 lA0 / "ummijalamAlao jammi jale tad bhavati ummijalamAlaM, ummijalamAlatullA ummijalamAlabhUtA devehiM uvayaMtehiM kahakahabhUtA" cU0 / "sA NaM rayaNI bahUhiM devehi ya devIhi ya uvayaMtehi ya uppayaMtehi ya uppiMjalamANabhUyA kahakahabhUyA yA vi hotthA"-kalpasU0 94 // 17. gabbhUte khe0 jai0 sN0|| 18.nAsti khe. jai0 saM0 khaM0 / "jaM NaM rayaNiM aroyA aroya pasUya ttItyevamAdinA uppannanANadaMsaNadhare goyamAINaM samaNANaM niggaMthANaM paMca mahavvayAI sabhAvaNAI chajjIvanikAyAI AikkhaI ttItyevamantena granthena bhagavato vIravardhamAnasvAmino jAtakarmAbhiSekasaMvardhanadIkSAkevalajJAnotpattayo'bhihitAH, prakaTArtha ca sarvamapi sUtram / " zI0 // 19. AroyA AroyaM(gaM jai0) khaM0 i0 jai0|| Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 739aroyaM pasUtA ta Na rayaNi bahave devA ya devIo ya eNgaM mahaM amayavAsaM ca gaMdhavAsaM ca cuNNavAsaM ca puSphavAsaM ca hiraNNavAsaM ca rayaNavAsaM ca vAsiMsu / 739. jaM NaM rayaNiM tisilA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM arogA arogaM paisUtA taM gaM rayaNiM bhavaNavati-vANamaMtara-jotisiyaM-vimANavAsiNo devA ya 5 devIo ya samaNassa bhagavato mahAvIrassa kotugaMbhUikammAiM titthagarAbhiseyaM ca krisu| 740. jato NaM pamiti bhagavaM mahAvIre "tisilAe khattiyANIe kucchisi ganbhaM AhUte tato NaM paMmiti taM kulaM vipuleNaM hiraNNeNaM suvaNNeNaM dhaNeNaM dhaNNeNaM mANikkeNaM mottieNaM saMkha-sila-ppavAleNaM atIva atIva parivati / tato NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammApiyaro eyamaDheM jANittA NivvattadasAhasi 'vokaMtaMsi sucibhUtaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvkkhddaaveti| vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM uvakkhaDAvettA mitta-NAti-sayaNasaMbaMdhivaggaM uvanimaMteti / mitta-NAti-sayaNa-saMbaMdhivaggaM uvanimaMtettA bahave samaNamAhaNa-kivaNa-vaNImaga-bhicchaMDaga-paMDairaMgAINa "vicchaDeMti, viggoveMti, vissANeti, dAtAresu NaM dauNaM pNjaabhaaeNti| "vicchaDDittA, "viggovittA, "vissANittA, 1. pasutA khe0 jai0 |psuttaa kha0 // 2. taM rayANaM devAya sN0| taM rayaNI devA ya khe0 jai0 kha0 // 3. ega khN0|| 4. ca hiraNNa khe0 jai0 sN0|| 5. ca vAsaM vAsiMsu he 2, 3 i. laa0|| 6. jaNaM rayaNI khN0| jaM rayaNI khe0 jai0 sN0|| 7. aroyA aroyaM he 1,2,3 lA0 / bhAroyAroyaM i0 / ArogA ArogaM khaM0 / dRzyatAM pR0 261 Ti0 7 // 8. pasutA khe. jai0 khN0||9. yA vijai0 saM0 kh0|| 10. bhUI khe0||11.tis jai0 he3|| 12. bhAha saM0 vinaa| Aha he 1 lA // 13. pabhitiM he 2, 3 i0 / tappabhiti khe0 jai0 saM0 khN0|| 14. leNaM suvaNNeNaM dhaNNeNaMdeg khaM0 // 15. jANiyA khe0 jai0 saM0 / jANittA 2 khN0||16. vukkaMtasi sN0|| 17. suci (ti saM0)bhUtaM suvipulaM khe0 jai0 saM0 i0| "ekArasame divase vIikate nivvattie asutijAtakammakaraNe saMpatte bArasAhadivase viulaM asaNa-pANa-khAimasAimaM uvkkhddaaviti"-klpsuu0101||18. pratiSu pATha:- asaNa ukhe0 khaM0 / asaNaM 1u khe0 kha0 vinA // 19. paMDaragAtINa he 1, 2,3 / paMDaraMgAINa khe0 0 / "carae vAbhicchuDe vA paMDarage vA "ahicchattaM nayariM gacchai" iti jJAtAdharmakathAGge paJcadaze'dhyayane, "carako dhATibhikSAcaraH / "bhikSANDo bhikSAbhojI, sugatazAsanastha ityanye, pANDurAgaH zaivaH" iti abhayadevasUriviracitAyAM tdvttau|| 20. vicchaDeMti khe. jai0 saM0 / vicchaDeha khN0|| 21. vigo khe0 jai0 sN0|| 22. dAraM he 1, 2, 3 i0 / 'dAyaM vA pAThaH' kheTi0 / "dANaM dAyArehiM paribhAettA dAiyANaM paribhAyattA" kalpasUdeg 110 // 23. pajjamA khemU jai0 he 1 // 24. vicchaDittA khe. jai0 he 1 // 25. vigo he // 26. vissANiyA sN0|| Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 263 dAtAresu NaM dA[f] pajAmAittA, mitta-NAi-sayaNa-saMbaMdhivaggaM bhuMjAveMti / mitta-NAti-sayaNa-saMbaMdhivaggaM muMjAvittA, mitta-NAti-sayaNa-saMbaMdhivaggeNa imeyArUvaM NAmadhenaM kAraveMti-jato NaM pabhitiM ime kumAre tisilAe khattiyANIe kucchisi gabbhe AhUte tato gaM bhitiM imaM kulaM vipuleNaM hiraNNeNaM suvaNNeNaM dhaNeNaM dhaNNaNaM mANikkeNaM mottieNaM saMkha-sila-ppavAleNaM atIva [atIva parivati, to / hou Na kumAre vaddhamauNe, *to" hou NaM kumAre vaddhamANe* / ___741. tato NaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcadhAtiparivuDe, taMjahA-khIradhAtIe, majaNadhAtIe, maMDAvaNadhAtIe, 'khelAvaNadhAtIe, aMdhAtIe, aMkAto aMkaM sAharijamANe ramme maNikoTTimatale girikaMdarasamallINe va caMpayapAyave ahANupuvvIe sNvddti| 742. tato 'NaM samaNe bhagavaM mahAvIre "viNNAyapariNaya(e 1) "viNiyattabAlabhAve aeNppussuyAiM urAlAI mANussagAI paMcalakkhaNAI kAmabhogAiM saddapharisa-rasa-rUva-gaMdhAiM pariyAremANe eNvaM cAe viharati / 743. samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavaigoteNaM, tassa NaM ime tinni nAmadhejA 1. NaM pajjA saM0 / [NaM dANaM jaisaM0]pajjA khe0 jaimU0 / NaM dAyaM pajjA' he 1, 2, 3. i. lA0 kh0|| 2. degvaggaM mitta khe0 sN0|| 3. kArAveMti khe0 jai0 he 1 / kareMti he 2 laa0|| 4. jamo ya NaM khe0 jai0 sN0|| 5. i0 vinA-pabhiI khaM0 he2| pabhiI khe. jai0 saM0 lA0 / pabhii he 1,3 // 6. tisa jai0 he 3 // 7. i0 vinA-pabhiI khaM0 / pabhiha anyatra / dRzyatAM sU0 740 // 8. suvaNNeNaM dhaNNeNaM khaM0 / suvaNNeNaM mANikkeNaM khe0 jai0 // 9. taM hou khemU0 jaimU0 / ta hou i0 / tA hou saM0 kha0 he 2 lA0 / "taM hou NaM kumAre vaddhamANe 2 nAmeNaM"-kalpasU0 103 // 10. NaM nAsti khaM0 he 1, 2 // 11. 'mANe NaM khN0|| 12. * * etadantargataH pATho nAsti he 1, 2, 3 i0 lA0 jaisaM0 kha0 / dRzyatAmuparitanaM TippaNam 9 // 13. khelAvaNa khaM0 / kheDDaNaNadeg saM0 / kheDaNadeg khe0 jai0|| 14. maNi nAsti khemU0 jai0 sN0|| 15. degrasaMlINe khaM0 / rassamallINe he 1,2 / "girikaMdaramallINe va caMpagapAyave...."girikaMdare tti girinikuJja AlIna iva campakapAdapaH sukhaMsukhena vardhate smeti" iti jJAtAdharmakathA ca sU0 121 // 16. gaM nAsti khe0 jai0 sN0|| 17. "se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve viNNAyapariNayamitte"-kalpasU0 9, 54, 76 // 18. viNivitta khaM0 he 1,2 i. laa0|| 19. appusuggAiM saM0 / appasuttAI khemU. jai0 i0 / appussuttAI khesaM0 // 20. umaM cAe khaM0 / umaM cAte he 1, 2, 3 i0 lA0 / 'umaJcAe iti vA pAThaH' kheTi0 / dRzyatAM sU0 771, 773 // 21. gotte ya tassa khe0 jai0 / gotte tassa khaM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / "samaNe bhagavaM mahAbIre kAsavagotteNaM, tassa NaM tao nAmadhejjA evamAhijaMti, taMjahA- ammApiusaMtie vaddhamANe 1, sahasammuIyAte samaNe 2, ayale bhayabheravANaM parIsahovasaggANaM khaMtikhame Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 744evamAhijaMti, taMjahA-ammApiusaMtie vaddhamANe, sahasammuie samaNe, bhIma bhayabheravaM urAlaM acelayaM parIsa~he sahati tti kaTTa devehiM se NAmaM kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre / 744. samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa pitA kAsavagotteNaM / tassa NaM 5 tiNNi NAmadhejA evamAhijaMti, taMjahA--siddhatthe ti vA sejaMse ti vA jasase ti vaa| samaNassa~ NaM bhagavato mahAvIrassa ammA vaasitttthsgottaa| tIse NaM tiNNi NAmadhejA evamAhijaMti, taMjahA-tisilA i vA 'videhadiNNA i vA piyakAriNI ti vaa| * saimaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa "pittiyae supAse kaasvgotrtnnN| samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa jeTTe bhAyA NaMdivaddhaNe kAsavagotteNaM / samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa jeTTA* bhaiNI sudaMsaNA kAsavagotteNaM / samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa bhanjA jaisoyA 'gotteNaM 'koDiNNA / paDimANaM pAlae dhImaM aratiratisahe davie vIriyasaMpanne devehiM se NAma kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre 3 / samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa piyA kAsave gotteNaM,....."mAyA vAsiTThA gotteNaM,..... pitije supAse, jeDhe bhAyA naMdivaddhaNe, bhagiNI sudaMsaNA, bhAriyA jasoyA koMDinnA gotteNaM,...... dhUyA kAsavI gotteNaM, 'nattuI kAsavI gotteNaM " kalpasU0 104-109 / Ava0cU0pR0 245 // 1.suhasammuie khe0 jai0 / sahasaMmudie khaM0 / sahasamuhite i0 / "sobhaNA matiH sanmatiH, sanmatyA sahagataH sahasammudiyAe" cuu0|| 2. bhImabhaya khaM0 vinaa| "acela (acale) parIsahovasaggehi [bha]yabheravANaM khaMtA ahiyAsaitA, paDimAo pAla[e] aratiratisahe iMdiehi" cU0 / sU0 743 Ti0 21 // 3. urAlae ace khe0 jai0|| 4. degsahaM he 1, 2, 3 jai0 lA0 // 5. dRzyatAM sU0 743 Ti0 21 // 6. jasaMse i vA sejase ti vA i0 / "zreya(yA) si zrayanti tasminniti zreyAMsaH" cU0 // 7. ssa bhaga khe0 jai0||8. tisa jai0 i0 // 9. "videhena [dinnA] videya(ha)dinnA videhadiccA, priyaM karoti priyakAriNI" cuu0|| 10. * * etadantargataH pATho nAsti khemU0 jamU0 / khaM0 madhye'pi 'jeTe bhAyA gaMdivaddhaNe' iti pAThaM vinA * * etadantargataH pATho nAsti // 11. pittijje he 1 // 12. kAsave saM0 / dRzyatAM sU0 743 Ti0 21 // 13. samaNassa bhagadeg saM0 he 3" // 14. samaNassa bhadeghe 3 / samaNa bha0 mahA. kaNiTA bhaiNI saM0 / khesaM0 madhye'pi Adau 'kaNiTrA' iti likhitvA pazcAd 'jeTrA' iti saMzodhitam / dRzyatAM sU0 743 Ti0 21 // 15. kAsavI godeg kha0 jai0 saM0 khaM0 / se kAsavagotteNaM i0 // 16. jasotA khe0 jai0 khaM // 17. koDinnA gotteNa he 1 / goyamA gotteNaM khesaM0 / se goyamA gotteNaM he 2. i0 lA0 / dRzyatAM sU0 743 Ti0 21 // 18. 'goyamA pAThAntaram' sNtti0|| Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 265 746] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa dhUtA kaasvgottennN| tIse NaM do nAmadhejA evamAhijjati taMjaihA-aNojA ti vA piyadaMsaNA ti vA / samaNassa NaM bhagavato mahAvIrassa NattuI kosiyagotteNaM / 'tIse NaM do NAmadhejA evamAhijjaMti, taMjahA--sesavatI ti vA jasavatI ti vaa| 745. samaNasaM NaM bhagavato mahAvIrassa ammApiyaro pAsAvaccijA samaNo- 5 vAsa~gA yAvi hotthaa| te NaM bahUI vAsAiM samaNovAsagapariyAgaM pAlayittA chaNDaM jIvaNikAyANaM sArakkhaNaNimittaM AloittI NidittA garahittI paDikkamittA ahArihaM uttaraguNaM pAyacchittAI paDivajitau kusasaMthAraM duruhittA bhattaM paMcakkhAyaMti, bhattaM paJcakkhAittA apacchimAeM mAraNaMtiyAe sarIrasaMlehaNAe jhusiyasarIrA kAlamAseNaM kAlaM kiccA taM sarIraM vippajahittA acute kappe devattAe uvavannA / tato gaM 10 AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThitikkhaeNaM cute(tA) caittA mahAvidehe vAse carimeNaM u~ssAseNaM sijjhissaMti, bujjhissaMti, muccissaMti, pariNivAissaMti, savvadukkhANaM aMtaM krissti| 746. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre gAte gautaputte 1. kAsavI go khesaM0 saM0 / kAsatI gudeg i0 / dRzyatA sU0 743 Ti0 21 // 2. taMjahA nAsti he 1 vinA // 3. maNoje ti saM0 / aNa(No jai0)jo ti khe0 jai0| "nAsya ojaM aNojA sesassa draviNajAtasya patI" cuu0|| 4. tIse gaM nAsti khaM0 // 5. mAhijjatI khe0 sN0|| 6. degssa bhadeg khe0 jai0|| 7. sakA khe0 jai0 saM0 kh0|| 8. vAsAiM te sa sN0| degvAsAI ti sadeg khe0 jai0 // 9. saMrakkha he 1, 2, 3. jaisaM0 i0 laa0|| 10. degttA gara' khN0|| 11. degttA mahA he 1, 2 laa0|| 12. pAyacchittaM he 1, 2, 3 i0 laa0|| 13. degttAI kusa' sN0|| 14. thArayaM i0|| 15. paJcakkhiti saM0 / paJcAikkhaMti khe0 jai0 kha0 / pacakkhAiti he 1 jai0 i0 laa0|| 16. degmAe sarIra khaM0 // 17. susiya khaM0 vinA // 18. mAse kAlaM khe. he 1, 2, 3. i0 laa0|| 19. sarIri(ra i0)yaM khe0 jai0 kha0 i0| sarIrayaM vippahittA saM0 // 20. kkhaeNaM Thiti khemU0 jai0 saM0 he 3 lA0 / kkhaeNaM bhavakkhaeNaM cahattA i0 / kkhaeNaM cute khaM0 he 2 // 21. pratiSu pAThA:-cuto khe. jai0| cue saM0 / cute khaM0 / cute cavittA he 1, 2, 3 lA0 // 22. carameNaM saM0 // 23. usAseNaM he 1,2,3 i0 laa0| ussAseNaM nAsti khN0|| 24. ssaMti pari khaM0 i0|| 25. NegvAdeg khe0 saM0 / 'NevvAhassaMti vu(mu?)cissaMti samva khN0|| 26. degNamaMta he 1 // 27. NAtiputte khe0 / "mukkhe kriyAsu, paviNNe jANakaH, paDirUvo rUvA guNA, bhavasvabhAvaH bhadrakA madhyastha iti, viNIto dakkhAdiguNajutto vi Na mANaM gaccha,ti gAte putte viNiyaTTe NAtakulA jAtaH, videhadizo tti videhAe jAto jAtyo videhavarca(cca)bhUto vA, guruhiM bhabbhaNumAto dohiM vAsehiM gatehiM" cU0 / "samaNe bhagavaM mahAvIre dakkhe dakkhapatinne paDirUve Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 747NAyakulaMviNivvatte videhe videhadiNNe videhaMjacce videhasUmAle tIsaM vAsAI 'videhe ti kaTu agAramajjhe vasittA ammApiUhiM kAlagatehiM devalogamaNuppattehiM samattapaiNNe cecA hiraNNaM, cecA suvaNaM, cecA balaM, cecA vAhaNaM, cecA dhaNa-kaNaga-rayaNa-saMtasArasAvateja, "vicchaDDittA 'viggovittA, vissANittA, dAtAresu NaM dAyaM pajjAbhAittA, 'saMvaccharaM dalaittA, je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakkhe maggasirabahule, tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakkheNaM hatthuttarAhiM NakkhatteNaM jogovagateNaM abhinikkhamaNAbhippAe yAvi hotthaa| 747. saMvacchareNa 'hohiti abhinikkhamaNaM tu jinnvairiNdss| to atthasaMpadANaM pavattatI puvvasUrAto // 111 // 748. egA hiraNNakoDI aTevaM aNUNayA sayasahassA / sUrodayamAMdIyaM dijai jI pAyarAso ti // 112 // 749. tiNNeva ya koDisatA aTThAsItiM ca hoMti koddiio| asItiM ca satasahassA etaM saMvacchare diNNaM // 113 // 750. vesamaNakuMDaladharA "devA logaMtiyA mahiDrIyA / bohiMti ya titthakaraM paNNarasasu kammabhUmIsu // 114 // AlINe bhaddae viNIe nAe nAyaputte nAyakulacaMde videhe videhadinne videhajacce videhasUmAle tIsaM vAsAI videhaMsi kaha ammApiIhiM devattagaehiM gurumahattaraehiM abbhaNunAe"kalpasU0 110 // 1. laviNivatte jai0 saM0 kha0 / 'lanivvatte i0 / laviNinvatte ti videhe he 1 laa0|| * he jacce saM0 // 2. vAsANaM saM0 // 3. videhi tti saM0 / videha tti he 1, 2, 3 lA0 / "videhaMsi kuTu" kalpasU0 110 / dRzyatAM pR0 266 paM0 17 // 4. degNuppadeg khe. jai0|| 5. dhaNadhaNNaka he 1, 3 lA. khN0|| 6. sAvadeja saM0 i0 vinaa| 'sAvateyaM vA pAThaH' khetti0|| 7. vicchaDittA saM0 kh0|| 8. vigovittA saM0 khaM0 i0|| 9. sadA ettA bhAittA khe0 jai0, su dAvettA hAittA saM0, etadakSarAnusAreNa degsu dANaM] panjA bhAittA iti pAThaH sambhAvyate, dRzyatAM pR0 263 Ti0 1 / su naM dAya pajAlAvittA he 2 lA0 // 10. satharaNaM dalatittA khN0|| 11. hohitti khe0 jai0|| 12. variMdANaM he 1, 2, 3 i. laa0|| 137degva yaNUNayA he 1, 2, 3 laa0|| 14. mAdIhiM i0|| 15. jA vAyarAsAo khe0 / jA vAparAyasAo jai0|| 16. khaM0 vinA-asiti jai0 / asihaM khe0 saM0 i0 / asiyaM he 1, 2, 3 laa0|| 17. devA lokaMtiyA madeg i0 / devaloyANa madeg khN0|| Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 753] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 751. baMbhammi ya kaippammi boddhavvA kaNharAiNo majjhe / logaMtiyA vimANA aTThasu vatthA asaMkhejA // 115 // 752. ete devanikAyA bhagavaM bohiMti jiNavaraM vIraM / savvajagajjIvahiyaM arahaM ! titthaM parvattehi // 116 // 753. tato NaM samaNassa bhagavato mahAvIrassa abhinikkhamaNAbhippAyaM 5 jANittA bhavaNavati-vANamaMtara-jotisiya-vimANavAsiNo devA ya devIo ya saehiM 27 ruvehiM saehiM 2 NevatthehiM saehiM '2 ciMdhehiM saviDIe 1. kappaMmi bodhavvA saM0 / kappaMmi ya boddhavvA he 1, 2, 3 i0 laa0|| 2. aTTasu vacchA khe| addhasu vacchA saM0 / "brahmalokAlayA lokaantikaaH| [tattvArthasU0 4/25], brahmalokAlayA eva lokAntikA bhavanti nAnyakalpeSu nApi prtH| brahmalokaM parivatya aSTAsu dikSu aSTavikalpA bhavanti / tadyathA-sArasvatA-''ditya-vanyaruNa-gardatoya-tuSitA-'vyAbAdha-maruto'riSThAzca / [tattvArthasU0 4 / 26], ete sArasvatAdayo'STavidhA devA brahmalokasya pUrvottarAdiSu dikSu pradakSiNaM bhavanti yathAsaMkhyam / tadyathA-pUrvottarasyAM dizi sArasvatAH, pUrvasyAmAdityA ityevaM zeSAH" iti tttvaarthbhaassye| "brahmalokaM parivRtya aSTAsu dikSu aSTavikalpA bhvnti| atra diggrahaNaM sAmAnyena digvidikpratipattyartham / brahmalokAdhovyavasthitaritravimAnaprastAravartinyo'kSapATakasaMsthitA aruNavarasAgare samudbhUtA atibahalatamaHkAyaprabhavAH kRSNarAjayo'STau bhavanti yAsAM madhyena prayAn devo'pyekaH saMkSobhamApadyateti / tatra dvayodvayoH kRSNarAjyormadhyabhAga ete bhavanti, sthaapnaa| vimAnasAhacaryAd devAnAM saarsvtaadisNjnyaaH|.."puurvottrsyaaN dizi sArasvatAH, pUrvasyAmAdityAH, pUrvadakSiNasyAM vahnayaH, dakSiNasyAmaruNAH, dakSiNAparasyAM gardatoyAH, aparasyAM tuSitAH, aparottarasyAmavyAbAdhAH, uttarasyAM marutaH, mdhye'risstthaaH| nanvevamete navabhedA bhavanti, bhASyakRtA cASTavidhA iti mudritAH, ucyate-lokAntavartina ete'STabhedAH sUriNopAttAH riSThavimAnaprastAravartibhirnavadhA bhvntiitydossH| Agame tu navadhaivAdhItA iti|" iti siddhasenagaNiviracitAyAM tattvArthaTIkAyAm pR0 307 // 3. jagajIva khe0 jai0 kha0 i0|| 4. degttehiM saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / "maNussadhammAto maNussasabhAvo soiMdiyAdi vA NANaM, bujjhAhi carittadhamme, atodhie dIpasikhAvat sarvAmo(so')vadhiH, ami ?]NivadyA sarIrAo porisa pamANapattA catubbhAgaH, maMjumaMju tti madhuraM, apaDibujjhamANe Na vibhAvijjati roreNaM kiM ko bhaNati" cU0 / "bujjhAhi bhagavaM loganAhA, pavattehi dhammatitthaM hiyasuhanisseyasakara sabaloe savvajIvANaM bhavissai tti kaTTu jayajayasaI pauMjaMti // 110 // puvi pi ya NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa mANussAo gihatthadhammAo aNuttare Aho hie appaDivAI NANadaMsaNe hotthaa| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre "porisIe abhinividyAe pamANapattAe"maMjumaMjuNA ghoseNa ya paDibujjhamANe 2.""jeNeva NAyasaMDavaNe ujjANe asogavarapAyave teNeva uvaagcchi|"klpsuu0 110- 113 // 5. maMtarA jodeg khe0 jai0 / maMtarA jotisiyA bideg khaM0 // 6. satehiM jai0 i0 / evamagre'pi // 7. 2' nAsti khN0|| 8. '2' nAsti jai0 saM0 khN0|| 9. '2' nAsti saM0 / evamagre'pi // 10. savvadIe khe0 saM0 he 1, 3 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 268 . AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe sU0 754savva tIe savvabalasamudaeNaM sayAI 2 jANavimANAI duruhNti| saMyAiM 2 jANavimANAI duruhittA ahAbAdarAI poggalAI parisAu~ti / ahAbAdarAI poggalAI parisADettA ahAsuhumAiM poggalAI pariyAiMti / ahAsuhumAI poggalAI pariyAittA uDU uppyNti| uhUM uppaittA tAe ukkiTTAe sigghAe cavalAe turiyAe divAe devagatIe aheNaM ovatamANA 2 tirieNaM asaMkhajAI dIva samuddA~I vItikamamANA 2 jeNeva jaMbuddIve teNeva uvAgacchaMti, * teNeva uvAgacchittA jeNeva uttarakhattiyakuMDapurasaMnivese teNeva uvAgacchaMti * teNeva uvAgacchittA "jeNeva uttarakhattiyakuMDapurasaMNivesassa uttarapurasthime "disAmAge teNeva jha ti vegeNa 'ovtiyaa| ___754. tato NaM sake deviMde devarAyA saNiyaM 2 jANavimarmANaM Thaveti / saNiyaM 2 jANa] vimANaM ThavettA saNiyaM 2 jANavimANAto "paJcotarati, saNiyaM 2 jANavimANAo pacottarittA egaMtamavakkamati / ergatamavakkamittA mahatA veunvieNa samugdhAteNaM samohaNati / mahatA veunvieNaM [samugyAteNaM] samohaNittA egaM mahaM NANAmaNi-kaNaga-rayaNabhatticittaM subhaM cArukaMtarUvaM devacchaMdayaM viuvvati / tassa 8. NaM devacchaMdayassa bahumajjhadesabhAge egaM mahaM sapAdapIThaM "sIhAsaNaM NANAmaNi kaNaga-rataNabhatticittaM sumaM cArukaMtarUvaM viuvvati, 2[ttA] jeNeva samaNe bhagavaM 1. juttIe khemU0 saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / "savviDIe savvajuIe" kalpasU0 113 // 2. sAI sAiM duru' he 1, 2 lA0 / sayAI 2 durudeg i0|| 3. pariyAyaMti urdU uppattiM uddhaM uppa i0 / pariyAiMti u uppahattA khe0 jai0 lA0 / parisADetA uDUM uppayaMti uDu uppahattA khaM0 / parisADettA uTTe uppayittA sN0|| 4. maheNa o saM0 / maheNa va mo' he 1 // 5. '2' nAsti saM0 // 6. degjA dIva sN0|| 7. hA vI khe0 sN0|| 8. '2' nAsti he 1, 2, 3 i0 // 5. * * etadantargatapAThasthAne pratiSu pAThA:-teNeva he 3 vinA,] uvAgacchittA jeNeva he 3] uttarakhattiyakuMDapurasaMnivese teNeva uvAgacchaMti khaM0 i0 he 3 / jeNeva khattiyakuMDapurasaMnivese teNeva uvAgacchaMti he 2 / * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 saM0 he 1 laa0|| 10. jeNeSa nAsti khe0 jai0 saM0 kh0|| 11. disIbhAe he 1, 2, 3 lA0 je0 / disibhAe i0|| 12. uvattiyA i0|| 13. degmANaM paJcoThThavai saM0degmANaM pachuTTaveti he 2 i0 laa0| mANAmo paJcoyarati kha0 kha0 / 'vimANaM Thavei iti saMbhAvyate' khetti0|| 14. jANadeg nAsti khe0 jai. sN0|| 15. paJcotarati [2 khasaM0] egaMta khe. jai0| paJcottarittA egaMta he 2 i0 lA0 / paJcotarati paJcottariA egaMta' he 1 // 16. jANa nAsti he 3 // 17. kamittA mahatA khe0 sN0|| 18. tirUvaM saM0 he 2 // 19. vaMti he 2, 3 jai. i0 // 20. pIDhaM khe0 saM0 he 3 / pIDha he 1, 2. i0 // 21. sIhAsagaM nAsti he 3 // 22. rUvaM sIhAsaNaM viu he 2 lA. vinA // 23. bvati jeNeva khe0 saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / vyati ttA 2 jeNeva jai0 // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 754] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 269 mahAvIre teNeva uvAgacchati, 2 [ttA] samaNaM bhagavaM mahAvIraM 'tikhutto AyAhiNapayAhiNaM kareti / samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto oyAhiNapayAhiNaM karettA, samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati, NamaMsati / vaMdittA NamaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM gahAya, jeNeva devacchaMdae teNeva uvaagcchti| teNeva uvAgacchittA saNiyaM 2 puratthAbhimuhaM sIhAsaNe nnisiiyaaveti| saNiyaM 2 puratthAbhimuhaM NisIyAvettA, 5 sayapAga-sahassapAgehiM telehiM abhaMgeti / sayapAga-sahassapAgehiM telehiM abhaMgettA gaMdhakasAehiM ulloleti / sayapAgasahassapAgehiM tellehiM ullolettA suddhodaeNaM majjAveti, 2[ttA] jassa jaMtapalaM sayasahasseNaM tipaDolatittaeNaM sAhieNa sarasIeNa gosIsarattacaMdaNeNaM aNuliMpati, 2 [ttA] "IsiNissAsavAtavojjhaM varaNagara-paTTaNuggataM kusalaNerapasaMsitaM assalAlapalayaM "cheyAyariyakaNaga- 10 khacitaMtakammaM haMsalaikkhaNaM paTTajuyalaM NiyaMsAveti, 2 [ttA] hAraM addhahAraM uratthaM egAvaliM pAlaMbasu~tta-paTTa-mauDa-rayaNamAlAI AvidhAveti / AviMdhAvettA gaMthima-veDhima-pUrima-saMghAtimeNaM malleNaM kapparuskhamiva smaalNketi| samAlaMkettA docaM pi mahatA veuvviyasamugdhAteNaM samohaNati, 2 [tA] egaM mahaM caMdappabhaM sibiyaM sahassAhiNiyaM viuvvati, taMjahA-IhAmiya-usama-turaga-Nara-makara-vihaga- 15 vANara-kuMjara-ruru-sarabha-camara-sad -sIha-vaNalayacitta(taM) vijAharamihaNajugalajatejogajuttaM acIsahassamAlaNIyaM suNirUvitamisamiseMtarUvamasahassakalitaM 1. tikkhu to saM0 vinaa| evamagre'pi // 2. AdAgapadeg khaM0 / evamagre'pi // 3. muhe he 1, 2, 3 i0 lA0 // 4. muhe he 1, 2 i0 laa0|| 5. abbhaMgeti saya 2 gaMdhakAsAiehiM khaM0 / abhaMgeti 2 gaMdhaka(kA saM0)sAehiM khaM0 vinA // 6. degliMti sa suddhodaeNaM khaM0 / liMti 2 susuddhodaeNaM i0 / degleti 2 suddhodaeMNaM khaM0 i0 vinA // 7. viMti khaM0 / ti i0|| 8. jassa NaM jaMtavala sayasahasseNa i0| jassa ya mullaM sayasAhasseNaM jaisaM0 // 9. sAhIeNaM gosIsa khe0 jaimU0 saM0 / sAhieNa sItaeNa gosIsa he 1, 2, 3 jai0 laa0|| 10. lippaha khe0 saM0 / 'lipati khaM0 // 11. IsinIsAsa khaM0 / IsiNimmesa khe||12. narapaDapasaM saM0 / naraparinimmiyaM jaiH||13. lAlApehe // 14. cheyAriya' khe. jai0 sN0|| 15. lakkhaNapaTTa sN0|| 16. hAraM ar3ahAraM khe0 saM0 kha0 / hArahAraM i0 // 17. suttaM i0 // 18. veMti he 2 i0|| 19. samalaMkettA doccaM pi ma saM0 / samalaMkittA docca ma khe0|| 20. vAhiNi(NI i0) vihe 2, 3 i0 laa0| vAhi(ha saM0)NiyaM I(i saM0) hA khe0 saM0 khaM0 // 21. cittA saM0 / 'yavicitta khaM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 0 / " kuMjaravaNalayapaumalayabhatticitaM"-kalpasU0 45 // 22. jogacittaM khe0 / 'juttaM vA pAThaH' khetti0|| 23. 'mAlaNIyaM saM0 khesN| degmAlI suNideg khemU0 kh0|| 24. kayaliga khe0|| Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 __ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe sU0 755'bhisamANa bhibhisamANaM cakkhulloyaNalessa muttAhaDamuttajAlaMtaroyitaM tavaNIyapavaralaMbUsapalaMbaMtamuttadAmaM hAraddhahArabhUsaNasamoNataM adhiyapecchaNijaM paumalayabhatticittaM asogalayabhatticittaM "kuMdalayabhatticittaM NANAlayabhattiviraiyaM subha cArukaMtarUvaM NANAmaNipaMcavaNNaghaNTApaDAyaparimaMDitaggasiharaM * subhaM cArukaMtarUvaM * 5 pAsAdIyaM darisaNIyaM surUvaM / 755. sIyA uvaNIyA jiNavarassa jara-maraNavippamukkassa / osattamalladAmA jala-thalayaMdivvakusumehiM // 117 // " 756. "sibiyAe majjhayAre" divvaM vararayaNarUvacecaiyaM / sIhAsaNaM maharihaM sapAdapIThaM jiNavarassa // 118 // 1. IsiM misa khe0 saM0 vinA // . 2. degmINaM khe0 he 1 vinaa| evamagre'pi // 3. cakkhalo saM0he 1, 2, 3 // 4. lessa mu he 1, 2, 3. i0 / lissa mu jai0|| 5. roiyaM sN0| royiyaM he 1, 2, 3 i0 lA0 // 6. degNIyaM pava khe0 jai0 lA0 he 1 // 7. degsae laMbata khe0 jai0 he 1, 2, 3 / deglaMbUsato laMbatadeg i0 // 8. hAra jai0 saM0 kha0 he. 3 i0 / hAra (da jai0)hArAbhU khe0 0 // 9. degbhi(bha he 3)tticitta NANA jai0 he 3 // 10. bhitti khe0 / evmgre'pi|| 11. kaMda khe0 / kada khN0|| 12. subhakaMtacArukaMtarUvaM i.he 2 // 13. paDimaMdeg khe.he3|| 14. subha(bhaM jai0)cArucArudeg khe0 jaimuu| subha cAru 1. 2, 3 i0 / vastutastu * * etadantargataH pATho'dhiko bhAti punaruktatvAt , ji0 madhye'pi naiva vidyate // 15. usaMtamalladAmaM he 1 i0 lA0 / uvasaMtamalladAmaM he 2, 3 // 16. deglayadi khaM0 // 17. tulanA-"caMdappabhA ya sIyA uvaNIyA jmmmrnnmukkss| AsattamalladAmA jlthlyNdivykusumehiN||92||...siiyaae majjhayAre divvaM mnni-knng-rynnciNciyN| sihAsaNaM maharihaM sapAyapIDhaM jiNavarassa // 14 // AlaiyamAlamauMDo bhAsuraboMdI plNbvnnmaalo| seyayavatthaniyattho jassa ya mollaM sayasahassaM ||15||chttttennN matteNaM ajjhavasANeNa sohaNeNa jinno| lessAhi visajjhaMto AruhaI uttamaM siiaN||56|| siMhAsaNe nisaNNo sakkIsANA ya dohiM pAsehiM / vIyaMti cAmarehi maNi-kaNagavicittadaMDehiM // 97 // puvviM ukkhittA mANusehiM sAhaharomakUvehiM / pacchA vahaMti sIyaM asuriMda-suriMda-nAgiMdA // 98 ||...vnnsNddo vva kusumito paumasaro vA jahA srykaale| sohai kusamabhareNaM iya gayaNatalaM suragaNehiM // 101 // siddhatthavaNaM va jahA asaNavaNaM saNavarNa asogvnnN| cUavaNaM va kusumiyaM kaNiyAravaNaM va caMpayavaNaM vaa| tilayavaNaM va kusumiyaM iya gayaNayalaM suragaNehiM // 10 // vrpddh-meri-jhllri-duNduhi-sNkhshiehiN| dharaNiyale gayaNayale tUraninAo paramarammo // 104 ||...divvo maNussaghoso tUriyaninAdo a sakavayaNeNaM / khippAmeva nilukko jAhe.paDivajai carittaM // 108 // kAUNa namokkAraM siddhANamabhiggahaM tu so giNhe / savvaM me akaraNijaM pAvaM ti carittamArUDho // 109 // " iti AvazyakabhASye'pi gAthA dRshynte| 18.sibiyAri jai0| sibiyAre khemuu0|| 19. divvNbr(?)|| 20. cecatiyaM khaM0he 2 lA0 / cevatiyaM he 1, 3 // Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 766] 271 taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 757. AlaiyamAlamauDo bhAMsaraboMdI vraabhrnndhaarii| khomayavatthaNiyattho jassa ya molaM sayasahassaM // 119 // 758. chaTTeNaM bhatteNaM ajjhavasANeNa suMdareNa jinno| *lessAhi visujhaMto AruhaI uttamaM sIyaM // 120 // 759. sIhAsaNe NiviTTho sakkIsANA ya dohiM pAsehiM / vIyaMti cAmarAhiM maNi-reyaNavicittadaMDAhiM // 121 // 760. pudiva ukkhittA mANusehiM sAhaTTharomakUvehiM / pacchA vahaMti devA sura-asurA garula-NAgiMdA // 122 // 761. purato surA vahaMtI asurA puNa dAhiNammi pAsammi / avare vahaMti garulA NAgA puNa uttare pAse // 123 // 762. vaNasaMDaM va kusumiyaM paumasaro vA jahA saMrayakAle / sobhati kusumabhareNaM iya gagaNatalaM suragaNehiM // 124 // 763. "siddhatthavaNaM va jahA kaiNiyAravaNaM va caMpagavaNaM vaa| sobhati kusumabhareNaM iya gagaNatalaM suragaNehiM // 125 // 764. varapaDaha-bheri-jhallari-saMkhasatasahassiehiM tUrehiM / gagaNayale dharaNitale tUraNiNAo paramarammo // 126 // 765. tata-vitataM ghaNa-jhusiraM AtojaM cauvihaM bahuvihIyaM / vAeMti tattha devA bahUhiM ANaTTagasaehiM // 127 // 766. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM je se hemaMtANaM mAse paDhame paDhame pakkhe maiggasirabahule, tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakkheNaM, suvvateNaM divaseNaM, . 1. bhAsura he 1, 3 i0 laa0|| 2. chaTeNa u bhatteNaM saM0 vinA // 3. sohaNeNa he 1, 2, 3 i0 laa*|| 1. lesAhiM saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / lesAhi khN0|| 5. degiti i0 // 6. dohi hatthehiM sN0|| 7. gAtheyaM samavAyAnasUtre'pi / sAha(he 2) romapulaehiM he 1, 2, 3 i0 lA / sAhaTulomakUvehi khaM0 // 8. asurA(ra khe0)garuDa khe0 jai0 // 9. saratakAle khN0|| 10. dAsisthavaNaM khN0|| 11. kaNayAra sN0|| 12. turiyaninAo khe. he 1, 2, 3. i0 laa0| tuDiyaNiNAdo jai0|| 13. caumvihaM he 1, 2, 3. i0 / caugvihaM bahuvihiyaM saM0 // 14. vAti khaM0 / vAiMti khe0 / vAyaMti jai0|| 15. vahahiM iti pratiSu paatthH||16. bhASaTTaga ii0|| 17. magga""tassa NaM nAsti khe0|| . Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 AyAraMgasutte bIe suyakvaMdhe [sU0 767vijaeNaM muhutteNe', hatthuttaranakkhatteNaM jogovagateNaM pAINagAmiNIe chAyAe, viyattAe porusIe, chaTeNaM bhatteNaM a~pANaeNaM, eMgaM sADagamAyAe caMdappabhAe sibiyAe sahassAhiNIyAe saMdeva-maNuyA-'surAe parisAe samaNNijjamANe 2 uttarakhattiyakuMDapurasaMNivesassa maMjhaMmajjheNaM niggacchati, 2 [ttA] jeNeva 5 NAtasaMDe ujjANe teNeva uvAgacchati, 2 [ttA] IsiM taNippamANaM acchoppeNaM bhUmibhAgeNaM saNiyaM 2 caMdappai sibiyaM sahassavAhiNiM Thaveti, saNiyaM 2 jAva ThavettA saNiyaM 2 caMdappabhAto sibiyAto sahassavAhiNIo paMcotarati, 2[ttA] saNiyaM 2 puratthAbhimuhe sIhAsaNe NisIdati, 2 [ttA] AbharaNAlaMkAraM "omuyati / tato NaM vesamaNe deve jannuvAyapaDite samaNassa bhagavato mahAvIrassa 1. haMsalakkhaNeNaM paDeNaM AbharaNAlaMkAraM pddicchti| tato NaM samaNaM(Ne) bhagavaM mahAvIre dohiNeNa dAhiNaM vAmeNa vAmaM paMcamuTThiyaM loyaM kareti / tato NaM sakke deviMde devarAyA samaNassa bhagavato mahAvIrassa jainuvAyapaDite vairAmaeNaM thAleNaM kesAI paDicchati, 2 [ttA] 'aNujANesi bhaMte !' ti kaTTu khIrodaM sAgaraM sAharati / tato NaM samaNe bhagavaM mahAvIre dAhiNeNa dAhiNaM vAmeNa vAmaM paMcamuTThiyaM loyaM 15 karettA siddhANaM NamokAra kareti, 2 [ttA] sevvaM me akaraNijnaM pAvaM kammaM ti kaTu saumAiyaM caritaM paDivajai, sAmAiyaM carittaM paDivajittA devaparisaM ca maNuyaparisaM ca AlekkhacittabhUtamiva tthveti| 767. divvo maNussaghoso turiyANiNAo ya sakkavayaNeNaM / khippAmeva Nilukko jAhe paDivajati caritaM // 128 // 1. degNaM hatthuttarAnakkha saM0 / degNaM jogo khaM0 // 2. pAdINa i0 he 2, 3 // 3. viyattAe porusie khaM0 / vIttAe (viyattAe he 3 lA0) porisIe he 1, 2, 3 lA0 // 4. appA saM0 / ApA khe0 khaM0 // 5. egasA saM0 he 3 vinA // 6. degvAhiNIe khe0 jai0 khaM0 vinA // 7. sanvamaNu khe0 jai0 / 'sadevamaNuyA vA pAThaH' kheTi0 // 8. samaNi khe0 jai0 saM0 // 9. majjheNaM majhaM saM0 kha0 he 1, 2 i0 laa0|| 10. rataNadeg khN0| rayaNa' he 230 laa0|| 11. acche sN0|| 12. bhUmIbhA' he 1, 2, 3 i0 laa0|| 13. ppabha si khe. jai0 sN0|| 14. sIyAo khe0 jai0 kh0|| 15. paJcottadeg saM0 kh0|| 16. bhomudati khe. jai0 kh0|| 17. jaNNuvADapa khemU0 0 / jannuvApaDio khN0|| 18. tato gaM samaNaM bhagavaM mahAvIre khaM0 0 / tato gaM se mahAvIre he 1, 2, 3. i0 lA0 // 19. dAhiNaNaM dAhiNe vAmeNaM vAme saM0 khaM0 / dAhiNeNa [dAhiNaM jai0 khesaM0] vAmegaM vAme(ma jaisaM0)khe0 jai0|| 20. jaNNupAyava Die saM0 / jaNNavADacarite khN0|| 21. tato sa sN0|| 22. savaM makara he 1, 2 i0 lA0 / savvaM'kara saM0 / savvaM kara khaM0 // 23. sAmAtiyaM caritaM khaM0 / sAmAiyaM caritaM pavajjai sN0||24. carittaM nAsti khe. jai0 saM0 kh0|| 25.ca nAsti he 1 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 770] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 273 768. paDivajittu caritaM ahoNisaM savvapANabhUtahitaM / sahiThThalomapulayA payatA devA NisAmeti // 129 // 769. tato NaM samaNassa bhagavato mahAvIrassa sAmAiyaM khA~ovasamiyaM caritaM paDivannassa maNapajjavarNANe NAmaM NANe samuppaNNe / aDAijehiM dIhiM dohiM ya samuddohiM saNNINaM paMceMdiyANaM pajattANaM viyattamaNasANaM maNogayAiM bhAvAI jANai / jANitA tato "NaM samaNe bhagavaM mahAvIre pavvaite saiMmANe mitta-gA~tIsayaNa-saMbaMdhivaggaM paDivisajeti / paDivisajitA imaM etArUvaM abhiggahaM abhi- 5 giNhati-bArasa vAsAI "vosaTTakAe cattadehe je "keti uvasaggA samuppajati, taMjahA-divvA vA mANusA vA tericchiyA vA, te savve uvasagge samuppaNNe samANe sammaM sahissaumi, khamissAmi, adhiyaasissaami|| 770. * tato NaM samaNe bhagavaM mahAvIre imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhitA vosaTTakAe catadehe divase muhuttasese kaimmAragAmaM samaNupatte* / tato "NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vosahakAe] cattadehe aNuttareNaM AlaeNaM aNuttareNaM vihAreNaM, evaM saMjamaNaM paeNggaheNaM saMvareNa taveNaM baMbhaceravAseNaM khaMtIe muttIe tuTTIe samitIe guttIe ThANeNaM kammeNaM sucaritaphalaNevvANamuttimaggeNaM appANaM bhAvemANe vihri| 1. nirsi he 1, 2, 3 i0 lA0 // 2. sAhaTuloma he 1, 2, 3 jai0 i0 laa0|| 3. kho' saM0 kh0|| 4. gANe samu khe0 jai0|| 5. aTTAtijahi khaM0 / aTTAiehiM khe0 jai0 sN0|| 6. saNNI paMce saM0 kh0|| 7. degttamANa sN0|| 8. gaiyAiM he 1, 2, 3 laa0|| 9. bhavAI khN0|| 10. jANai tamo he 1 / jANittA tato khe0 jai. khaM0 i0| jANettA 2 tao he 2, 3 // 11. NaM imaM eyA he 1, 2 laa0|| 12. vIre i eyA i0|| 13. samaNe irma etA khN0|| 14. "nAi sN0|| 15, abhigiNhA sN0|| 16.vosa? kAe khe. jai0 sN0| vosaTa(Tre jai0)kAte khaM0 jai0|| 17. kevi he 1, 2, 3 laa0| keha saM0 i0|| 18. pajiMsu he 2 i0 laa0| 'smuppjessNti'-khetti| degppajati divyA kheN| dRzyatA sU0 771 // 19. tAracchA vA kha0 je0 sa0 kh0|| / 19. tericchA vA khe0 jai0 saM0 kh0|| 20. ssAmi ahiyA sN0|| 21. * * etadantargataH pATho nAsti khemU0 jaimuu0|| 22. imeyArUvaM saM0 vinaa| imeyArUve khN0|| 23. abhigiNhe abhigiNhettA he 1 / abhigiNhai 2 giNhettA khaM0 / abhi[gi]Nhai mabhigiNhittA he 3 // 24. vosaTTa catta he 1, 3 vinA // 25. kammAraM gAmaM he 2, 3 i0 / kumAragAma samaNupatte vopaTTa khaM0 / / 26. NaM mahA sN0|| 27. paragaheNaM aNuttara(reNaM khaM0) taveNaM khe0 jai0 khN0|| 28. tuTThIe nAsti khemU0 jai0 saM0 khN0|| 29. samitite khe. jai0|| 30. appANeNaM bhaavemaanne| evaM khe0 jai0 saM0 kha0, viharai nAsti // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 771771. evaM cAte viharamANassa je kei uvasaggA samuppajaMti - divvA vA mANussA vA tericchiyA vA, te savve uvasagge samuppaNNe samANe aNAile avvahite addINamANase tivihamaNa-vayaNa-kAyagutte samma sahati khamati titikkhati ahiyA~seti / 1. evaM gate vihara khaM0 / dRzyatAM sU0 742, 773 / evaM vihara saM0 he 1 / evaM vA vihara' he 2, 3 i0 laa0|| 2. kevi khaM0 / keyi khe0 jai0|| 3. samuvattiMsu khaM0 / samuppajiti khesaM0 / samuppajaMsu i0 / samuppajati saM0 / dRzyatA sU0 769 // 4. mANussa(sa saM0)gA vA khe0 jai0 saM0 khaM0 / maNussA vA i0|| 5. aNAule jaisN0|| 6. sahati titi khe0 jai0|| 7. sei to gaM saM0 he 1, 2, 3. lA0 / setI to NaM khemU / setI ta to NaM jai0 kh0| __"tassa NaM bhagavaMtassa sAiregAI duvAlasa vAsAI niccaM vosaTThakAe ciyattadehe je keI uksaggA uppati taMjahA-divvA vA mANusA vA tirikkhajoNiyA vA, te uppanne sammaM sahissai khamissai titikkhissai ahiyAsissai" iti sthAnAGgasUtre nvme'dhyyne| __ atredamavadheyam-AcArAGgacUrNerAdhArabhUto bhUyAn sUtrapAThaH samprati AcArAgasUtrasya hastalikhitAdarzeSu kApi nopalabhyate, zIlAcAryaviracitA AcArAvRttistu atisaMkSiptatvAd na kamapi pAThamatra nirdizati, dRzyatA sU0 738 Ti0 4 / kizcAnyat , sthAnAGgasUtre jambUdvIpaprajJaptau ca vistareNa jahA bhAvaNAe ityevam AcArAGgasUtrasya bhAvanAdhyayanAntargataH pATho nirdiSTaH so'pi samprati bhAvanAdhyayane'smin noplbhyte| etatpradarzanArtham bhAcArAGgacUrNi-sthAnAGgasUtra-jambUdvIpa. prajJaptyAdInAM pAThA atropanyasyante___"chinnasoti tti iMdiyasotehiM na rAgadveSaM gacchati / kahaM chinnasote? kaMsapAdI diTThato, udagaM kaMsabhANe Na pavisati evaM bhagavaM udagaM Na pibati kammaM vA Na pvisti| saMkhe jahA raMgaNaM Na geNhati evaM bhagavaM pi kmm| jIvo appaDihayagaI evaM bhagavato jattha sItaM uNhaM bhayaM vA ja(ta)ttha na paDihammati gtii| gagaNaM mi(nirAlaMbaNaM ?) evaM bhagavaM Na kiMci avalaMbati tavaM kareMto deviNdaadii| evaM vasahIe gAme vA apddibddhe| sArataM na kalusaM evN| pukkhara evaM kammuNA nno'vlippti| kUrmavat gupteNdriy| vihaga iva Na vasahIe AhArovadhimitta vva p(mucchti| khaggivisANaM va evaM bhagavaM ekko ceva raagdosrhito| bhAraMDavat aprmttH| kuMjara sUrabhAvaH saurya soMDIrya vA evaM parIsahAdIhi Na jijati, sesA jahAsaMbhavaM vaacyaa| jaccakaNagaM va jAtarUve puNo kammuNA Na lippti| bahusahA vasuMdharA evaM bhgvN| davvato sacitte dupadAdisu, acitte vacca(ttha)cAmarAdisu, mIsae AsahatthimAdisu sabhaMDatesu / khitta kaalaa| bhAve na kudhyate, kodhe vA ndrA re| aNuttaraM nANaM logapramANaM odhii| pavvaiyassa cattAri nANAI jAva chumttho| khAiyaM dNsnnN| ahakhAiyaM caarittN| sucibhAvo.sovacikA(socaviyA), tesiM phalaM pariNevANaM, tassa maggo gANAdI 3 / jhAgaMtariyA suhumakiriyaM asNpttN| arihaMti vNdnnnmsnnaaii| jiNA jinnksaayaaH| takaM abhiprAyaH adhyavasAyaH, bhuttaM paDisevi[ya]gaDaM, Avi prakAze prakAzakarma, rahaH aprakAzaM rahokarma, rahasi kRtAnAM mAnasikAnAM bhAvAnA prakAzakRtAnA ca vakkAikAnAM bhAvAnAM cetAbhAgI jAnaka ityrthH| taM taM kAlaM tItAnAgatavartamAnaM tivihajo vaTTamANANaM sabvaloe uDaloe aholoe tiriyaloe savvajIvANaM tasa-thAvarANaM bhAve jANamANe pAsamANe viharati ajIvANaM c|" 0 / tae NaM se bhagavaM iriyAsamie bhAsAsamie jAva - Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 771] taiyA cUlA, paNNarasama ajjhayaNaM bhAvaNA 275 guttabaMbhayArI amame akiMcaNe chinnagaMthe niruvaleve kaMsapAI va mukkatoye jahA bhAvaNAe jAva suhuyahuyAsaNe iva teyasA jlNte| kaMse saMkhe jIve gagaNe vAe ya sArae salile / pukkharapatte kumme vihage khagge ya bhAraMDe // kuMjara vasahe sIhe nagarAyA ceva saagrmkkhome| caMde sUre kaNage vasuMdharA ceva suhuyahue // nasthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdhe bhavai / se ya paDibaMdhe cauvihe paNNatte. taMjahA-aMDae vA poyae i vA uggahe i vA paggahie i vA jaM NaM jaM gaM disaM icchai taM gaM taM NaM disaM apaDibaddha suibhUe lahubhUe aNuppagaMthe saMjameNaM appANaM bhAvemANe viharissai / tassa NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNaM aNuttareNaM dasaNeNaM aNuttareNaM caritteNaM evaM AlaeNaM vihAreNaM ajaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM khaMtIe muttIe guttIe saccasaMjamatavaguNasucariyasovaciyaphalaparinivvANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa jhANaMtariyAe vamANassa aNate aNuttare nivvAdhAe jAva kevalavaranANadaMsaNe smuppjihiti| tae NaM se bhagavaM arahA jiNe bhavissai kevalI savvannU savvadarisI sadevamaNuyAsurassa logassa pariyAyaM jANai paasi| savvaloe savvajIvANaM AgaI gaI ThiiM cavaNaM uvavAyaM takaM maNomANasiyaM bhuttaM kaDaM pariseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA arahassabhAgI taM taM kAlaM maNasavayasa-kAie joge vaTTamANANaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe vihrissi|" iti sthAnAGgasUtre navamasthAne // ___ "tae NaM se bhagavaM samaNe jAe iriAsamie jAva pariTThAvaNiAsamie maNasamie vayasamie kAyasamie maNagutte jAva guttabaMbhayArI akohe jAva alohe saMte pasaMte uvasaMte pariNibuDe chiNNasoe niruvaleve saMkhamiva niraMjaNe jaccakaNagaM va jAyasave AyarisapaDibhAge iva pAgaDabhAve kummo iva guttidie pukkharapattamiva niruvaleve gagaNamiva nirAlaMbaNe aNile iva NirAlae caMdo iva somadaMsaNe sUro iva teyasI vihaga iva apaDibaddhagAmI sAgaro iva gaMbhIre maMdaro iva akaMpe puDhavI viva savvaphAsavisahe jIvo viva appaDihayagai tti| Natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdhe, se paDibaMdhe caunvihe bhavati, taMjahA-dagvao khittao kAlao bhaavo| davvao iha khalu mAyA me, piyA me, bhAyA me, bhagiNI me, jAva saMgaMthasaMthuA me, hiraNNaM me, suvaNNaM me, jAva uvagaraNaM me, ahavA samAsao sacitte vA acitte vA mIsae vA davvajAe, seva tassa Na bhvi| khittao gAme vA Nagare vA araNe vA khette vA khale vA gehe vA aMgaNe vA, evaM tassa Na bhavai / kAlao thove vA lave vA muhutte vA ahoratte vA pakkhe vA mAse vA uUe vA ayaNe vA saMvacchare vA annayare vA dIhakAlapaDibaMdhe, evaM tassa Na bhavai / bhAvao kohe vA jAva lohe vA bhae vA hAse vA, evaM tassa Na bhavai / se NaM bhagavaM vAsAvAsavajja hemaMta-gimhAsu gAme egarAie Nagare paMcarAie vavagayahAsasogaaraibhayaparittAse Nimmame NirahaMkAre lahubhUe agaMthe vAsItacchaNe aduDhe caMdaNANulevaNe arate lemmi kaMcaNammi a same ihaloe apaDibaddhe jIviyamaraNe niravakaMkhe saMsArapAragAmI kammasaMgaNigdhAyaNaTThAe abbhuTThie viharai / tassa NaM bhagavaMtassa eteNaM vihAreNaM viharamANassa ege vAsasahasse viikkaMte samANe purimatAlassa nagarassa bahiA sagaDamuhaMsi ujANaMsi NiggohavarapAyavassa ahe jhANaMtariAe vamANassa phagguNavahulassa ikkArasie puvvaNhakAlasamayaMsi aTThamaNaM bhattaNaM apANaeNaM uttarAsADhANakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM aNuttareNaM nANeNaM jAva caritteNaM aNuttareNaM taveNaM baleNaM vIrieNaM AlaeNaM vihAreNaM bhAvaNAe khaMtIe guttIe muttIe tuTThIe ajaveNaM mahaveNaM lAghaveNaM sucariasovaciaphalanivvANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa aNaMte aNuttare NivvAghAe Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0771 NirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavara nANadaMsaNe samuppaNNe jiNe jAe kevalI savvannU samvadarisI saNeraiatiriyanarAmarassa logassa panave jANai pAsai taMjahA-AgaI gaI ThiiM uvavAyaM bhuttaM kaDaM paDiseviaM AvIkammaM rahokammaM taM taM kAlaM maNavayakAyajoge evamAdI jIvANa vi savvabhAve ajIvANa vi savvabhAve mokkhamaggassa visuddhatarAe bhAve jANamANe pAsamANe esa khalu mokkhamagge mama aNNesiM ca jIvANaM hiyasuhaNissesakare savvadukkhavimokkhaNe paramasuhasamANaNe bhavissai / tate NaM se bhagavaM samaNANaM niggaMthANaM ya niggaMthINa ya paMca mahatvayAI sabhAvaNagAiM chacca jIvaNikAe dhamma desamANe viharati, taMjahA-puDhavikAie bhAvaNAgameNaM paMca mahatvayAiM sabhAvaNagAI bhaannianvaaiN|" iti jambUdvIpaprajJaptau dvitIye vakSaskAre zrIRSabhadevavarNane / ___ "tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNagAre jAe iriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie uccArapAsavaNakhelasiMghANajallapAriTThAvaNiyAsamie maNasamie vaisamie kAyasamie maNagutte vayagutte kAyagutte gutte guttidie guttabaMbhayArI.... chinnagaMthe niruvaleve kaMsapAI iva mukkatoye saMkho iva niraMjaNe jIvo iva appaDihayagaI gagaNaM piva nirAlaMbaNe, vAyuriva appaDibaddhe sArayasalilaM va suddhahiyae, pukkharapattaM va niruvaleve, kummo iva guttidie, khamgivisANaM va egajAe, vihaga iva vippamukke, bhAruDapakkhI iva appamatte, kuMjaro iva soMDIre, vasabho iva jAyathAme, sIho iva duddharise, maMdaro iva appakaMpe, sAgaro iva gaMbhIre, caMdo iva somalese, sUro iva dittatee, jaccakaNagaM va jAyasave, vasuMdharA iva savvaphAsavisahe, suhuyahuyAsaNo iva teyasA jlNte..."| nasthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdho bhavati, se ya paDivaMdhe cauvihe paNNatte, taMjahA-davvao khettao kAlao bhaavo| davvao gaM sacittAcittamIsiesu dvvesu| khettao NaM gAme vA nagare vA araNNe vaa..."| kAlao NaM samae vA AvaliyAe vaa..........| bhAvao NaM kohe vA mANe vA mAyAe vA lome vA bhaye vA hAse vA pejje vA dose vA kalahe vA abbhakkhANe vA pesunne vA paraparivAe vA aratiratI vA mAyAmose vA micchAiMsaNasalle vaa| tassa NaM bhagavaMtassa no evaM bhvi|......."tss NaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNaM aNuttareNaM dasaNeNaM aNuttareNaM caritteNaM.........."aNuttareNaM saccasaMjamatavasucariyasovacaiyaphalaparinivvANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa duvAlasa saMvaccharAiM viikvNtaaii| terasamassa saMvaccharassa aMtarA vahamANassa..........."vaisAhasuddhassa dasamIe pakkheNaM...."jhANaMtariyAe vaTTamANassa....... kevalavaranANadasaNe smuppnne| tae NaM se bhagavaM arahA jAe jiNe kevalI samvannU savvadarisI ......"savvaloe savvajIvANaM AgaI gaI ThiI cavaNaM uvavAyaM taka maNo mANasiyaM bhuttaM kaDaM paDiseviyaM AvikammaM rahokammaM arahA arahasabhAgI taM taM kAlaM maNavayaNakAyoge vaTTamANANaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe vihri|" iti kalpasUtre 117-121 / tulanA- "se jahAnAmae aNagArA bhagavaMto iriyAsamiyA bhAsAsamiyA"chinnasoyA niruvalevA kaMsapAI va mukkatoyA "saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharati / " iti sUtrakRtAGge 2 / 2 / "saMjate 'iriyAsamite "chinnaggaMthe niruvaleve suvimalavarakasabhAyaNaM va mukkatoe...careja dhamma" iti praznavyAkaraNasUtre paJcame sNvrdvaare| "samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI bahave aNagArA bhagavaMto iriyAsamiyA bhAsAsamiyA "chiNNAgaMthA chiNNasoyA niruvalevA kaMsapAI va mukkatoyA sahuyahuyAsaNe iva teyasA jalaMtA, natthi NaM tesiM bhagavaMtANaM katthai paDibaMdhe bhavai / "bhaye vA hAse vaa| evaM tesiM Na bhavai / " iti aupapAtikasUtre / "se NaM aNagAre bhavissada iriyAsamie jAva suhuyahuyAsaNe iva teyasA jlNte| tassa NaM bhagavao aNuttareNaM nANeNaM... kevalavaranANadaMsaNe smuppjihii| tae NaM se bhagavaM arahA jiNe "jANihii.."takaM karDa Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 773] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 772. tato NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa eteNaM vihAreNaM viharamANassa bArasa vAsA 'vItikaMtA, terasamassa ya vAsassa pariyAe vaTTamANassa je se gimhANaM dose mAse cautthe pakkhe 'vesAhasuddhe tassa NaM vesAhasuddhassa dasamIpakkheNaM suvvateNaM divaseNaM vijaeNaM muhutteNaM hatthuttarA~hiM nakkhatteNaM jogovagateNaM pAINagAmiNIe chAyAe "viyattAe porusIe bhiyagAmassa 5 Nagarassa bahiyA gadIe ujjuvAliyAe uttare kUle sImAgassa gAhAvatissa kaTThakaraNaMsi "viyAvattassa cetiyassa uttarapurasthime " disAbhAge sAlarukkhassa adUrasAmaMte ukkuDuyassa godohiyAe A~yAvaNAe AtAvemANassa chaTeNaM bhatteNaM apANaeNaM urcha jA~NuM aMho sirasa dhammajjhANovagatassa jhANakoTThovagatassa sukkajjhANaMtariyAe vaTTamANassa "NevANe kasiNe paDipuNNe avvAhate NirAvaraNe 10 aNaMte aNutare kevalavaraNANa-daMsaNe samuppaNNe / 773. se bhagavaM arahA jiNe jANae kevalI savvaNNU savvabhAvadarisI sadeva-maNuyA-'surassa logassa panjAe jANatI, taMjahA -- oNgatI gatI ThitI cayaNaM uvavAyaM bhuttaM pIyaM kaDaM paDisevitaM oNvikammaM rahokammaM laviyaM kathitaM maNomANasiyaM sabailoe savvajIvANaM savvabhAvAiM jANamANe pAsamANe evaM caute vihrti| 15 maNomANasiya khaiyaM bhuttaM paDiseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA arahassabhAgI, taM taM maNavayakAyajoge vaTTamANANaM savvaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe viharissai / " iti rAjapraznIyasUtre'ntime sUtrapAThe // 1. vitikaM he 1, 2, 3 i0 / vItIkaM jai0|| 2. se nAsti khemU0 jaimU0 saM0 kh0|| 3. vaisAhasuddhe he 1 lA0 / vesAhasuddhassa dasamI khaM0 // 4. vaisAha he 1, 2, 3 i. lA0 // 5. rAnakkhadeg i0 // 6. pAtINadeg i0 // 7. vIyattAe khe0 jai0 / dRzyatA sU0 766 // 8. porisIe he 1, 2, 3 i0 lA0 // 9. jaMhiyayagA sN0|| 10. NadIe uttarakUle khN0|| 11. uju he 1, 2, 3 i0 laa0|| 12. sAmAyassa khe0 saM0 khaM0 / sAmAyArissa jai0|| 13. degsi uDDhe jANu ahosirasA jhANakoTThovaga veyA he 2 lA0 / degsi uDDhaMjANu ahosirasA mANakoTovaga uttara i0|| 14. veyA he 2, 3 laa0| veyAvaccassa he 1 // 15. disI khaM0 i0 vinaa| diso' jaimU0, disi jaisN0|| 16. ukuDu sN0|| 17. ayA' saM0 / mAyAvaNAe nAsti khaM0 // 18. jANu he 1, 2, 3 i0 laa0|| 19. ahosirassa khesaM0 sN0|| 20. dhammajjhANovagatassa nAsti he 1, 2, 3 lA0 // 21. NivANe khemU0 he 1, 2 i0 lA0 / NivaNe khesaM0he 3 // 22. aNNatare sN0|| 23. bharahaM he 1,2,3 i0 laa0vinaa| dRzyatAM pR0 274 tti07|| 24. jAe he 2, 3 laa0| dRzyatA sU0771 tti07|| 25. savaNNu khN0|| 26. jANatI bhAgatiM khN0|| 27. degtiM hesaM0 2 / evmgre'pi|| 28. pIti i0|| 29. AvI khe0jaivinaa||30.jai0 vinA-kadhitaM khe0 khN0| kahiyaM anytr|| 31. loesa sakha0 jai0 saM0 / dRzyatA sU0771Ti0 7 // 32. cAe i0 vinaa| cArie khaM0 / dRzyatAM suu0742,771|| Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 774774. jaMNaM divasaM samaNassa bhagavato mahAvIrassa vvANe kasiNe jAva samuppanne taM NaM divasaM bhavaNavai-vANamaMtara-jotisiya-vimANAsidevehiM ya devIhiM ya ovayaMtehiM ya jAva uppiMjalagabhUte yAvi hotthA / 775. tato NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppannaNANadaMsaNadhare appANaM ca logaM 5 ca abhisamikkha puvvaM devANaM dhammamAikkhatI, tato pacchA mANusANaM / 776. tato NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppannaNANadaMsaNadhare gotamAdINaM samaNANaM NiggaMthANaM paMca mahavvayAI sabhAvaNAI chajjIvaNikAyAiM Aikkhati bhAsati paraveti, taMjahA- puDhavIkAe jAva tasakAe / 777. paMDhamaM bhaMte ! mahavvayaM 'paJcakkhAmi savvaM pANAtivAtaM / "se suhumaM 1. vatIvANa' khaM0 / 2. degvAsiNo de khe0 jai0 saM0 kha0 i0 // 3. devIhiM ya nAsti khemU0 sN0|| 4. uvataMtehiM ya khe0 jai0 kh0| uvayaMtehiM jApa sN0| 5. tae NaM i0|| 6. degsamekkha he 1, 2, 3 i0 lA0 / "abhisamiccA jJAtvA, kiM kRtavAn ? dhammai aakhyaati| chajjIvaNikAye tebhyazca veramaNaM vadamANe itAva tAva Atikkhe(kkha)e, tanmAtraM gatthevuttarie, Na etadviziSTo etadvayatirikto vA vyAkhyAtapUrvaH, na vA etadvayatirikto kazcid dhrmo'stiiti| tamhA vutte paDhame mhvve| tasya upabUMghanArtha bhaavnaadrshnaa| bhAvanA coktaa| cAritrasya bhaavneympdishyte| bhAvayatIti bhAvanA, yathA zilAjatoH AyasaM bhA(va?)janaM, viSasya kodrvaa| siddhArtha gaahaa| eva(vaM) imA bhaavnaa|" cuu0| "uppannanANadaMsaNadhare goyamAINaM samaNANaM niggaMthANaM paMca mahavvayAI sabhAvaNAI chajjIvanikAyAI AikkhaI'ttItyevamantena granthena" shii| "tae NaM se bhagavaM teNaM aNuttareNaM kevalavaranANadaMsaNeNaM sadevamaNuAsuralogaM abhisamiyA samamANaM NiggaMthANaM paMca mahanvayAI sabhAvaNAI chacca jIvanikAe dhamma desemANe viharissaha" iti sthAnAGgasUtre nvmsthaane| "etAva tAva samaNe[Na vA mAhaNe[Na] vA jAva tvu(Natthevu)ttarIe" iti pR0 200 madhye sUtrakRtAGgacUrNau tathA "ittAva tAva samaNeNa vA mAhaNeNa vA dhamme akkhAte, Nattheto uttarIe dhamme akkhAte" iti sUtrakRtAGgacUrNau pR. 215 // 7. kkhatI to pacchA khe0 jai0 saM0 // 8. maNusANaM he 1, 2, 3 i0 // 9. 'yAiM chajjIvaNikAyAI sabhAvaNAI Ai saM0 / tulanA-"purimapacchimagANaM titthagarANaM paMcajAmassa paNavIsaM bhAvaNAo paNNattAo, taMjahA-iriyAsamiI maNaguttI vayaguttI AloyabhAyaNabhoyaNaM AdANabhaMDamattanikkhe. vaNAsamiI. aNuvItibhAsaNayA kohavivege lobhavivege bhayavivege hAsavivege, uggahaaNuNNavaNayA uggahasImajANaNayA sayameva uggahaM aNugiNhaNayA sAhammiyauggahaM aNuNNaviya paribhuMjaNayA sAhAraNabhattapANaM aNuNNaviya paDibhuMjaNayA, itthIpasupaMDagasaMsattagasayaNAsaNavajaNayA itthIkahavivajaNayA itthINa iMdiyANamAloyaNavajaNayA puvvarayapuvvakIliyANaM aNaNusaraNayA paNItAhAravivajaNayA, soiMdiyarAgovaraI cakhidiyarAgovaraI pANidiyarAgovaraI jibhidiyarAgovaraI phAsiMdiyarAgovaraI" iti samavAyAGgasUtre // 10. degsatI khe0 jai0 khN0|| 11. vikAe he 1, 2, 3 i0|| 12. paDhame saM0 khaM // 13. se nAsti sN0|| Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 778] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| vA bAyaraM vA tasaM vA thAvaraM vA 'Neva sayaM pANAtivAtaM karejA 3 jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNasA vayasA kaaysaa| tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi gairahAmi appANaM vosiraami'| 778. tassimAo paMca bhAvaNAo bhavati'[1] tatthimA paDhamA bhAvaNA-'riyAsamite se NiggaMthe, No aNariyAsamite 5 1. 'neva'NNaM pANAtivAtaM kAravejjA, aNNaM pi pANAtivAtaM karataM Na samaNujANejA' ityarthakaH pATho'tra '3' aGkena vivkssitH| dRzyatAM sU0780, 783 // 2. vAyasA saM0 he 2 // 3. tassa NaM bhaMte sN0|| 4. garihAmi he 1,2,3 jai0 i0 laa0|| 5. degti taM jahA] tasthimA sN0| ti tassimA he 1, 2. laa0|| 6. saM. vinA-riyAsamite se NiggaMthe jo airiyAsa khemU0 jai0| iriyAsamite se NiggaMthe No aNiriyAsa khesaM0 / riyAsamite se Niggathe No iriyAsa khN0| hariyAsamie se niggaMthe no aNairiyAsa he 1, 2, 3 i0 laa0| "tatra imA paDhamA -riyAsamiteNaM gacchaMteNa ya bhaviyadhvaM / esaNAsamiti AlogapANa0 Alogo prekssnnaa| AdANaM dosANaM Apadyeta / pANAdi nikkhevaNAsamiti / AdANe grahaNe nikSepaNe saptabhaMgA vAhA (bAhyA ?) samitiruktA sNjme| idAnIM a(aa)dhyaatmikii-mnnsmite| kahaM ? je ya maNe pAvae sakirie, evaM vai vi, ahAsuttaM jahA sutte bhaNitaM, mahAkappaM jahAvidhi, mahAmaggaM jahAmaggaM, maggo nANAdi, mahAtacaM jahAsatyaM / " cuu0| dRzyatAM sU0 792 / cUrNyanusAreNa bhAvanAsu kramaH sUtrapAThazca kiJcid bhinna iva pratibhAti // atredamavadheyam-vRttikRdbhiH zIlAcAryaH paJcaviMzaterbhAvanAnAM yaH kramo nirdiSTaH so'dhunA bhAcArAgasatrasya hastalikhitAdarzeSapalabhyate. bhAcArAGgacUrNikRtAM tu sammato yo bhAvanAdhyayanasya bhUyAn sUtrapAThaH sa samprati bhAcArAGgasUtrasya hastalikhitAdarzeSu kvApi nopalabhyate'nyathA vopalabhyate, tathApi AvazyakacUrNau paMcavizatibhAvanAviSayakaM yad varNanamupalabhyate tada bhUyasAMzena AcArAgacUrNikRtA sammatena AcArAgasUtrapAThena samAnamiti vibhAvya tat sarvamapi atrodhriyate___ "paMcavIsAe bhAvaNAhiM suutrm| tAo mahavvayANaM thirIkaraNanimittaM bhavaMti, tattha khalu paDhamassa mahavvayassa imAo paMca bhAvaNAo bhaveti-IriyAsamie se niggaMthe purao jugamAyAe pehamANe 2 daTTaNaM tase pANe uddhaTTha pAyaM rIejA, sAhadu pAyaM rIejA, vitiriccha pAyaM kaTu rIejA, sati parakkame saMjatAmeva parikkamejA, No ujjutaM gacchejjA, riyAsamie se niggaMthe tti paDhamA bhAvaNA 1-1 / ahAvarA doccA bhAvaNA-AloiyapANa-bhoyaNabhoyI se niggaMthe, no aNAloiyapANa-bhoyaNabhoI siyA, AyANameyaM, aNAloiyapANa-bhoyaNabhoyI se niggaMthe AvajejA pANANi vA bIyANi vA haritANi vA bhottae, AloiyapANabhoyaNabhoyI se niggaMthe tti doccA bhAvaNA 1-2 / ahAvarAtaccA bhAvaNA-AdANabhaMDamatanikkhevaNAsamie niggaMthe, No ya AdANabhaMDamattanikkhevaNAasamie siyA, AdANameyaM, AdANabhaMDamattanikkhevaNAasamie se niggaMthe AvajjejjA pANANi vA bIyANi vA hariyANi vA vavarovittae, AdANabhaMDamattanikkhevaNAsamite se niggaMthe tti taccA bhAvaNA 1-3 / ahAvarA cautthA bhAvaNA-maNasamie se niggathe, No tha maNaasamite siyA, je ya maNe pAvae sAvajje jAva bhUtovaghAtie tahappagAraM maNaM No purato kaTTu vihrejaa| je ya maNe apAvae asAvajje jAva abhUtovaghAtie tahappagAraM maNaM purato kaTTha vihrejaa| maNasamie se niggaMthe tti cautthA bhAvaNA 1-4 / ahAvarA paMcamA bhAvaNA vaisamie se niggaMthe, jahA maNe tahA Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 yAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe . [sU0 778 vaI vi, jAva vaisamite se niggaMthe tti paMcamA bhAvaNA 1-5 / iccetAhiM paMcahiM bhAvaNAhiM paDhamaM mahavvataM ahAsutaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAeNaM phAsitaM pAlitaM sobhita tIritaM kihitaM ArAhitaM ANAe aNupAlitaM bhavati / __ ahAvare doce bhaMte! mahavvate musAvAyAo veramaNaM, tassa khalu imAo paMca bhAvaNAo, tattha khalu imA paDhamA bhAvaNA-hArsa pariyANati se niggaMthe, No ya hAsasaMpautte siyA, AdANameyaM, hAsasaMpautte se niggaMthe AvajejA musaM vadittae, hAsaM pariyANati se niggaMthe tti paDhamA bhAvaNA 2-1 / ahAvarA docA bhAvaNA-aNuvIibhAsae se niggaMthe, No aNaNuvIyibhAsae siyA, AdANameyaM, aNaNuvIyibhAsae se NiggaMthe AvajejA mosavayaNAI, aNuvIyibhAsae se niggaMthe tti doccA bhAvaNA 2-2 / ahAvarA tacA bhAvaNA-kodhaM pariyANati se niggaMthe, no ya kodhaNasIlae siyA, AdANametaM, kodhaNasIlae se niggaMthe AvajejjA mosavayaNAI, ko, pariyANati se niggaMthe tti taccA bhAvaNA 2-3 / ahAvarA cautthA bhAvaNA-lobhaM pariyANati se NiggaMthe, No ya lobhasaMpautte siyA, AdANameyaM, lobhasaMpautte se NiggaMthe Avajeja mosavayaNAI, lobhaM pariyANai se niggaMthe tti cautthA bhAvaNA 2-4 / ahAvarA paMcamA bhAvaNA-bhayaM pariyANati se niggaMthe no ya meurajAie siyA, AdANameyaM, bheurajAie se niggaMthe AvajejA mosavayaNAI, bhayaM pariyANati se niggaMthe tti paMcamA bhAvaNA 2-5 / iccetAhiM paMcahiM bhAvaNAhiM doccaM mahavvataM ahAsuttaM taheva jAva aNupAliyaM bhavati 2 / ___ ahAvare tacce [bhaMte !] mahavvae adiNNAdANAo vermnnN| tassa khalu imAo paMca bhAvaNAo bhvNti| tattha khalu imA paDhamA bhAvaNA-se AgaMtAresu vA 4 aNuvII uggahaM jAejA, je tattha issare jAva teNa paraM viharissAmo, se AgaMtAresu vA 4 aNuvIyi oggahaM jAejA se niggaMthe tti paDhamA bhAvaNA 3-1 [tulanA-AcArAgasUtre sU0 608] / ahAvarA doccA bhAvaNA-uggahaNasIlae se niggaMthe, No ya aNNoragahaNasIlae siyA, jattheva uggahaNasIlae uggahaM tu geNhejA tattheva uggahaNasIlae uggahaM aNuNNavejA, uggahaNasIlae se niggaMthe tti doccA bhAvaNA 3-2 / ahAvarA taccA bhAvaNA-No niggaMthe ettAva tAva uggahe, ettAva ttAva attamaNasaMkappe, jAva tassa ya uggahe jAva tassa parikkheve ittAva tAva se kappati, No se kappati etto bhiyaa| No niggaMthe ittAva. tAva uggahe ittAva tAva attamaNasaMkappe tti tacA bhAvaNA 3-3 / ahAvarA cautthA bhAvaNA-aNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoI se niggaMthe, No ya aNaNuNNaviya pANabhoyaNabhoI siyA, AdANametaM, aNaNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoyI se niggaMthe AvajejA aciyattaM bhottae, aNaNNaviya pANa-bhoyaNabhoyI se niggaMthe tti cautthA bhAvaNA 3-4 / ahAvarA paMcamA bhAvaNA-se AgaMtAresu vA 4 aNuvIyi oggahajAtI se niggaMthe saadhmmiesu| tesiM puvAmeva uggahaM aNaNuNNaviya apaDilehiya appamanjiya No ciDheja vA NisIeja vA tuyaTeja vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAdapuMchaNaM vA AtAveja vA padAveja vaa| tesiM puvAmeva uggahaM aNuNNaviya paDilehiya pamajiya tato saMjatAmeva ciTeja vA jAva payAveja vaa| se AgaMtAresu vA 4 aNuvIya mitoggahajAtI niggaMthe sAdhammie, paMcamA bhAvaNA 3-5 / iccetAhiM paMcahiM bhAvaNAhiM tacaM mahavvataM jAva aNupAliyaM bhavati 3 / ___ adhAvare cautthe bhaMte ! mahavvate mehuNAo vermnnN| tassa NaM imAo paMca bhAvaNAo bhvNti| tattha khalu imA paDhamA bhAvaNA-No paNIyaM pANa-bhoyaNaM atimAyAe AhArettA bhavati se niggaMthe, AdANametaM, paNIyaM pANa-bhoyaNaM atimAtAe AhAremANassa niggaMthassa saMti bhede saMti vibbhaMge saMti kevalipaNNattAo dhammAo bhaMsaNatA, No paNIyaM pANabhoyaNaM atimAyAe AhArettA Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 778] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhAvaNA tti / kevalI bUyA-IriyAasamite se NiggaMthe poNAI bhUyAiM jIvAiM sattAiM abhihaNeja vA vatteja vA pariyAveja vA leseja vA uddaveja vaa| iriyAsamite bhavati se niggaMthe tti paDhamA bhavaNA 4-1 / ahAvarA doccA bhAvaNA-avibhUsANuvAI se niggaMthe, No vibhUsANuvAyI siyA, AdANameyaM, vibhUsANuvAdissa niggaMthassa saMti bhede jAva bhaMsaNatA, avibhUsANuvAI se niggaMthe, doccA bhAvaNA 4-2 / ahAvarA taccA bhAvaNA-No itthINaM iMdiyAI maNoharAI maNoramAiM nijjhAittA bhavati se niggaMthe, AdANametaM, itthINaM iMdiyAI maNoharAI maNoramAiM nijjhAemANassa niggaMthassa saMti bhede jAva bhaMsaNatA, No itthINaM iMdiyAiM maNoharAI maNoramAI nijjhAittA bhavati se niggaMthe tti taccA bhAvaNA 4-3 / ahavarA cautthA bhAvaNANo itthI-pasu-paMDagasaMsattAI sayaNA-5'saNAI sevettA bhavati se niggathe, AdANametaM, itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNA-s'saNAI sevamANassa niggaMthassa saMti bhede jAva bhaMsaNatA, No itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNA-5'saNAI sevittA bhavati se niggaMthe tti cautthA bhAvaNA 4-4 / ahAvarA paMcamA bhAvaNA-No itthINaM kahaM kahetA bhavati se niggaMthe, AdANametaM, itthINaM kahaM kahemANassa niggaMthassa saMti bhede jAva bhaMsaNatA, No itthINaM kahaM kahettA bhavati se NiggaMthe tti paMcamA bhAvaNA 4-5 / icceyAhiM paMcahiM bhAvaNAhiM cautthaM mahanvataM ahAsuttaM jAva aNupAlitaM bhavati 4 / ___ ahAvare paMcame bhaMte! mahanvate pariggahAo vermnnN| tassa NaM imAmo paMca bhAvaNAo bhvNti| tattha khalu imA paDhamA bhAvaNA-soiMdieNa maNuNNA-'maNuNNAI sahAI suNettA bhavati se niggaMthe, tesu maNuNNA'maNuNNesu saddesu No sajeja vA rajjeja vA gijjheja vA muccheja vA ajjhovavajeja vA, viNighAtamAvajeja vA, aha hIleja vA nideja vA khiMseja vA garaheja vA tajjeja vA tAleja vA paribhaveja vA pavvaheja vA, soiMdieNa maNuNNA'maNuNNAI saddAiM suNettA bhavati se NiggaMthe tti paDhamA bhAvaNA 5-1 / ahAvarA doccA bhAvaNA-cakkhidieNa maNuNNA-'maNuNNAI rUvAiM pAsittA bhavati, jadhA saddAI emeva 5-2 / evaM ghANidieNaM agghAittA 5-3 / jibhidieNaM AsAettA 5-4 / phAsidieNaM paDisaMvedettA jAva paMcamA bhAvaNA 5-5 / icetAhiM paMcahiM bhAvaNAhiM paMcama mahavvataM ahAsutaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM sammaM kAeNa phAsiyaM pAliyaM sobhiyaM tIriyaM kiTTiyaM ArAhitaM ANAe aNupAliyaM bhavati 5 / iriyAsamie sayA jate, uveha bhuMjeja ya paann-bhoynnN| bhAdANa-nikkhevaduguMcha saMjate, samAdhite saMjamatI maNo-vayI // 1 // bhahassasacce aNuvIyi bhAsae, je koha-loha-bhayameva vje| se dIharAyaM samupehiyA siyA, muNI hu mosaM parivajae sayA // 2 // sayameva ya uggahajAyaNe ghaDe, matimaM Nisamma sati bhikkhu bhoggh| aNuNNaviya bhuMjija pANa-bhoyaNaM, jAittA sAhammiyANa uggahaM // 3 // mAhAragutte avibhUsiyappA, itthiM Na NijjhAi na saMthavejjA / buddha muNI khuDakaha na kujA, dhammANupehI saMdhae baMbhaceraM // 4 // je saha-rUva-rasa-gaMdhamAgate, phAse ya saMpappa mnnunnnn-paave| gedhi padosaM na kareti paMDite, se hoti daMte virate akiNcnne||5||" iti AvazyakacUrNau pratikramaNAdhyayane pR0 143-147 // 1. iriyA[s]sa saM0 / bhairiyAsa he 3 / aNairiyAsa he 1, 2 i0 lA0 // 2. pANAti bhUyAtiM jIvAtiM khN0|| 3. degja vA leseja khN0|| Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 778se NiggaMthe, No iriyAasamite ti paDhamA bhaavnnaa| [2] ahAvarA docA bhAvaNA-maNaM parijANati se NiggaMthe, je ya maNe pAvae sAvaje sakirie aNhayakare chedakare bhedakare adhikaraNie pAdosie paoNritAvie pANAtivaoNie bhUtovaghAtie tahappagAraM maNaM No pdhaarejaa| maNaM 5 parijANati se NiggaMthe, je ya maiMNe apAvae ti docA bhaavnnaa| [3] ahAvarA taccA bhAvaNA-vaI parijANati se NiggaMthe, jA ya vaI pAviyA sAvajA sakiriyA bhUtovaghAtiyA tahappagAraM vaiI No uccArejjA / je vaI parijANati se NiggaMthe jI ya vati apAviya ti taccA bhAvaNA / [4] ahAvarA cautthA bhAvaNA - AyANabhaMDamattaNikkhevaNAsamite se 10 NiggaMthe, "No annaadaannbhNddmttnnikkhevnnaasmite| kevalI bUyA-AdANabhaMDa nikkhevaNAasamite se NiggaMthe pANAiM bhUtAiM jIvAiM sattAI abhihaNeja vA jAva uddaveja vaa| tamhA auyANabhaMDaNikkhevaNAsamite se NiggaMthe, No aNAdANabhaMDaNikkhevaNAsamite tti cautthA bhaavnnaa| [5] ahAvarA paMcamA bhAvaNA-AloiyapANa-bhoyaNabhoI se NiggaMthe, No annaaloiypaann-bhoynnbhoii| kevalI bUyA-aNAloiyapANa-bhoyaNabhoI se NiggaMthe pANANi vA bhUtANi vA jIvANi vA sattANi vA abhihaNeja vA jAva uddaveja vaa| tamhA AloiyapANa-bhoyaNabhoI se NiggaMthe, No aNAloiyapANa-bhoyaNabhoi tti paMcamA bhaavnnaa| 1. No iriyA'sa' saM0 / iriyAsa he 1, 2 i0|| 2. adhAvarA khaM0 / evamagre'pi sarvatra // 3. sa' nAsti khaM0 // 4. paritAvite he 1, 2, 3 lA0 // 5. vAte bhU khesaM0 khaM0 / degvAta bhU khemU0 jai0| degvAya bhU saM0 / degvAti bhUdeg i0|| 6. pahAre' he 1, 2, 3 i0 laa0|| 7. maNe pAvae khemU0 jaimU0 kha0 // 8. vayiM khe0 / vatiM he 2, 3 jai0 lA0 / pati he 1 i0|| 9. vatI khe0 jai0 / vayI khN0|| 10. pratiSu pAThAH-jA vati(ti jai0) pAviya khemU0 jaimU0 / jA ya vati pAviya khaM0 / jA vati(ti jai0) apAviya khesaM0 jaisaM0 / jA ya vati apAviya saM0 / jAva vati'pAviya i0 / jAva vaiM(i he 3) apAviya he 1, 2, 3 laa0|| 11, 13. AtANadeg khN0|| 12. no AyANabhaMDanikkhevaNAsamie he 1,2 i0 laa0|| 14. no AyANabhaMDanikkhetraNAmasa saM0 hesaM0 2 he 3 lA0 / no mAyANabhaMDanikkhevaNAsa he 1 i0|| 15. pANAti vA 4 abhi he 1, 2, 3 lA0 / pANANi vA sattANi vA abhi khN0| pANAi vA jIvANi vA abhihaNeja vA paritAvija vA jAva mahavvayaM i0|| Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 779] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhAvaNA 779. ettAva tAva mahavvayaM(e) sammaM kAraNa phAsite pAlite tIrie kiTTite avaTTite ANAe ArAhite yAvi bhavati / paDhame bhaMte ! mahavvae pANAivAtAto vermnnN| 780. ahAvaraM docaM bhiMte !] mahavvayaM 'paMcakkhAmi savvaM musAvAyaM vaidosaM / se kohA vA lobhA vA bhayA vA hAsA vA Neva sayaM musaM bhAsejjA, 5 Neva'NNeNaM musaM bhAsAvejA, aNNaM pi musaM bhAsaMtaM Na saMmaNujANejA tivihaM "tiviheNaM maNasA vayasA kAyasA / tassa bhaMte ! paDikkamAmi jAva vosiraami'| 781. tassimAo paMca bhAvaNAo bhavaMti - [1] tatthimA paDhamA bhAvaNA- aNuvIyi bhAsI se NiggaMthe, No aNa[vIyi bhAsI / kevalI bUyA- aNaNuvIyi bhAsI se NiggaMthe samAvajeja mosaM vynnaae| 10 a[vIyi bhAsI se niggaMthe, No aNa[vIyi bhAsi ti paDhamA bhAvaNA / [2] ahAvarA docA bhAvaNA-koSaM parijANati se niggaMthe, No 'kodhaNe 1. etAva he 1 / etAva tAva mahanvae khaM0 (1) / ettAvatA mahavataM saM0 / dRzyatAM sU0 782, 785, 788, 791, pR0 280 paM0 2 sU0 445 // 2. mahanvayaM(taM khaM0) khe0 saM0 khaM0 i0 / dRzyatA sU0 774 / tulanA- " paDhame bhaMte mahavvae pANAivAyAo veramaNaM..... paDhame bhaMte mahavvae uvaDhio mi sabAo pANAivAyAo veramaNaM" iti dazavaikAlikasUtre caturthAdhyayane pAThaH, evamagre'pi sarveSu vrateSu, asya haribhadrasariviracitA IdRzI vyAkhyA-"paDhame bhaMte ityAdi, "prANAtipAtaviramaNaM prathamam , tasmin 'prANAtipAtAd viramaNaM..."bhagavatoktam' iti vaakyshessH| 'prathame bhadanta mahAvrate upasthito'smi...."ita Arabhya mama sarvAt prANAtipAtAd virmnnmiti"| agastyasiMhaviracitacUrNyanusAreNa tu "paDhame bhaMte mahanvate uvaTTito mi pANAtivAtAto veramaNaM....."paDhame bhaMte pANAtivAtAto veramaNaM" iti pAThaH, tasya cedRzI cUrNiH -"paDhame esA sattamI tammi uTThAvaNAdhAravivakkhigA....."veramaNaM niyattaNaM jaM veramaNaM etaM mahabbatamiti pddhmaavibhttiniiso|..."pdduccaarnnmuktaarthsy-pddhme bhaMte pANAtivAtAto veramaNaM / " pR. 80-82 // 3. pANAdivAtAto khe0 jai0 kh0|| 4. docaM bhaMte khN0(1)|| 5. paJcAikkhAmi khe0 jai0 khN0|| 6. samaNumanne(gaNe khaM0)jA khe. jai0 kh0|| 7. tivihaM maNasA khe0 jai0 sN0|| 8. vAyasA saMmU0 kha0 / dRzyatAM sU0 777 // 9. degmi jAva vodeg i. vinaa||10,11,12. vIyI jai0 saM0 khN| zyatAM sU0778 Ti06"hAsaM parijANeta se te (na haseta ?) ityarthaH, hasaM saMpAimavAyuDhato(vAyuvaho?), hasatA kila saMbena(sacce na ?) musaM vA bruuyaat| aNuvIyi punvabuddhIe paasittaa| kohe putra aputraM brUyAt , iha paratra ca doSAM jJAtvA kuMcazca (kuMcasya-pra0) (krudhaMzca ? krodhasya ?) kAryAkAryAnabhijJaH lobhasya doSAM jJAtvA lobhaM prijaane| bhayasIle bheurajAtIo acoraM coraM bhaNati bhennN|" cuu0|| 13, 14. degvIyI jai0 kh0|| 15. kohaNA[e ?] saM0 / saM0 vinA pratiSu kohaNe iti kodhaNe iti vA pATha upalabhyate, tathApi pUrvAparatulanayA kohaNAe iti koSaNAe iti vA pATho'tra jyAyAn pratibhAti, dRzyatA [3] [5] // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 782siyaa| kevalI bUyA - kodhapatte kohI samAvaMdejA mosaM vynnaae| ko, parijANati se niggaMthe, No ya kohaNAe si[ya] ti docA bhaavnnaa| [3] ahAvarA taccA bhAvaNA- lobhaM parijANati se NiggaMthe, No ya *lobhaNAe siyA / kevalI bUyA- lobhapatte lobhI samAvadejjA mosaM vynnaae| 5 lobhaM parijANati se NiggaMthe, No ya lobhaNAe si[ya] ti tacA bhaavnnaa| [4] ahAvarA cautthA bhAvaNA - mayaM parijANati se niggaMthe, No ya bhayabhIrue siyaa| kevalI bUyA- bhayapatte bhIrU samAvaMdejA mosaM vynnaae| bhayaM parijANati se niggaMthe, No ya bhayabhIrue siyA, cautthA bhaavnnaa| [5] ahAvarA paMcamA bhAvaNA -hAsaM parijANati se niggaMthe, 'No ya 10 hAsaNAe siyaa| kevalI bUyA - hAsapatte hosI samAvadejA mosaM vynnaae| hausaM parijANati se NiggaMthe, "No ya hAsaNAe siya ti paMcamA bhaavnnaa| ___782. eNtAva tAva [doce] mahavvae sammaM kAraNaM phAsite jAva ANAe ArAhite yAvi bhvti| doccaM bhaMte ! maiMhavvayaM [musAvAyAto veramaNaM] / 15 783. ahAvaraM tacaM [bhaMte !] mahavvayaM 'paMcAikkhAmi savvaM adiNNAdANaM / se gAme vA nagare vA araNNe vA appaM vA bahuM vA aNuM vA thUlaM vA "cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA Neva sayaM adiNNaM geNhejA, Neve'NNaM adiNNaM geNhAvejA, aNNaM pi adiNNaM geNhataM Na samaNujANejA jAvajjIvAe~ jAva vosiraami'| 784. tassimAo paMca bhAvaNAo bhavaMti - 1. vaejA sN0|| 2. kodhe khN0|| 3. kohaNae he 2, 3 laa0| kohaNAe si ti mahAvarA sN0|| 4. lobhaNae jaisN0|| 5. No lobhadeg khe0 jai0|| 6. bhayaM jAdeg sN0|| 7. No bhaya i0 khaM0 vinaa|| 8. degvaejA sN0|| 9. No bhayadeg saM0 he 1, 2, 3 i0 laa0|| 10. No ya bhAsaNAe khe0 jai0 saM0 khN0| No bhAsaNAe i0||11.haase he 1, 2, 3 i0 laa0|| 12. hAse sN0|| 13. No hAsakhe. jai0 sN0||11. etAva maha sN0| etAvattAva mahadeg i0| ettAvatA mahadeg he 1, 2, 3 lA0 / dRzyatA sU0 779 // 15. mahavvae khe0 jai0 saM0 he 3 lA0 / dRzyatA sU0 779 // 16. tacaM bhaMte kha0 (3) // 17. paJcakkhAissAmi sN0|| 18. cittamaMtamacittaM vA khe0 jai0 saM0 / cittamaMtaM vA macittaM vA he 3, hemU02 i0 / "cittamaMtaM vA acitamataM vA" iti dazavaikAlike caturthe'bhyayane / dRzyatA sU0 789 Ti0 12 // 19. degvaNNehiM i. vinaa| dRzyatA sU0 780, 789 // 20. jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNa vAyAe kAeNa vosirAmi i.|| Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 784] taiyA cUlA, paNNarasamaM anjhayaNaM bhaavnnaa| [1] tatthimA paDhamA bhAvaNA- aNuvIyi mitoggahajAI se niggathe, No aNaNuvIyi mitoggahajAI se NiggaMthe / kevalI bUyA- aNaNuvIyi mitoggahajAI se NiggaMthe adiNaM geNhejA / a[vIyi mitogahajAI se niggaMthe, No aNa[vIyi mitogahajoi ti paDhamA bhaavnnaa| [2] ahAvarA docA bhAvaNA - aNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoI se NiggaMthe, No 5 aNaNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoI / kevalI bUyA- aNaNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoI se NiggaMthe adiNNaM "bhujejaa| tamhA aNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoI se NiggaMthe, No aNaNuNNaviya pANa-bhoyaNabhoi ti docA bhaavnnaa| [3] ahAvarA tacA bhAvaNA-NiggaMthe NaM uggahaMsi uggahiyaMsi ettAva tA~va uggahaNasIlae siyaa| kevalI bUyA -niggaMthe NaM u~ggahaMsi uggahiyaMsi 10 etAva tAva aNoggahaNasIlo aMdiNNaM ogiNhejA, niggaMthe NaM uggahaMsi uggahiyaMsi ettAva tAva uggahaNasIlae siya tti tacA bhAvaNA / [4] ahAvarA cautthA bhAvaNA-niggaMthe gaM uggahaMsi uggahitaMsi abhikkhaNaM 2 uggahaNasIlae siyaa| kevalI bUyA-NiggaMthe NaM uggahaMsi uggahitaMsi abhikkhaNaM 2 aNoggahaNa- 15 1.vIti mito khaM0 / vIyI miuggaha sN0| vIyimittoragaha(haM jai0)jAtI khemU0 jai. vIrya miuggahaM jAtI i.| dRzyatAM sa0778 tti06| "adinnAdANasaMrakkhaNatthaM adiNNA dANaNimittaM ca bhAvaNA-AgaMtArAdisu aNu vicintya uggahaM jAeja pabhU-pabhusaMdiTresa. oggahaNasIlae taNa-Dagala-chAramallaga-uccArAdisu aNuNNavija jati sAgAriyassa umgaho, tAvA me(ma-pra0)nasaMkalpaH kalpyate te, saMghADaillagAdisu aNuNNavettu bhuMjena jahA rAtINiyA gaMtUo vA, sAhammiesujAettA tato ciTThija vA jAva patAvija vA / tinni sAgAdi(ri)te, do saadhmmie| ahavego saahmmiuggho|" cu0|| 2. jAtI khe. jai. khaM0 he 1, 2, 3 i0 laa| evamagre'pi sarvatra // 3. aNaNuvIyI khaM0 / aNaNuvIyi mitto' khe0| aNaNuNNaviya mitto' jai0|| 1. kevalI bUyA mAyANameyaM aNa i0 // 5. degvIyI saM0 kh0|| 6. degggahaM he 1, 2, 3 i0 laa0||7. vIyI saM0 / vItI khN0|| 8.ggahaM sN0|| 9. 'vIyI sN0|| 10. gahaM khaM0 vinA // 11. jAti khe0 jai0 kha0 i0|| 12. bhotI i0 / bhoi khemU0 jai0| bhoti khN0| evamagre'pi prAyaH sarvatra // 13. aNuNNa khaM0 i0 / evamagre'pi sarvatra // 14. bhuMje tadeg he 1, 2 i0 // 15. bhoti ti i0 // 16. 'uggahaMsittA vA pAThaH' kheTi0 / uggahiyaMsi nAsti khaM0 // 17. tA ugga' sN0|| 18. uggahaMsi 2 etAva sN0| uggahaMsi [2 khesaM0] etA(tA khaM0)va khe0 0 i0 khN0|| 19. adiNNe khe0 jai0 saM0 khN0|| 20. dege jAva siya sN0|| 21. degsIle siyA khe. jai0 saM0 khN0|| Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 .. AyAraMgasutte bIe suyakbaMdhe [sU0 785 - sIle adiNNaM giNhejA, niggaMthe uggahaMsi uggahitaMsi abhikkhaNaM 2 uggahasIlae siya ti cautthA bhAvaNA / [5] ahAvarA paMcamA bhAvaNA - aNuvIyi mitoggahajAI se niggaMthe sAhammiesu, No aNa]vIyi mitoggahajAI / kevalI bUyA - aNaNuvIi mitoggahajAI se 5 nigaMthe sAhammiesu adiNNaM oginnhejaa| se a[vIyi mitoggahajAI se niggaMthe sAhammiesu, No aNa[vIyi "mitoggahajAi ti paMcamA bhAvaNA / ___785. ettAva tAva [tace] mahavvate saMmmaM jAva ANAe ArAhie yAvi bhavati / tacaM bhaMte ! mahavvayaM [adiNNAdANAto veramaNaM] / ___786. ahAvaraM cautthaM [bhaMte !] mahavvayaM 'paMcakkhAmi savvaM mehunnN| se divvaM vA mANusaM vA tirikkhajoNiyaM vA Neva sayaM mehuNaM gacche jA], taM ceva, adiNNAdANavattavvayA mANitavvA jAva vosiraami'| 787. tassimAo paMca mAvaNAo bhavaMti - [1] tatthimA paDhamA bhAvaNA - No NiggaMthe abhikkhaNaM 2 itthINaM kahaM keha1. khaM0 vinA degsIlae ya tti sN0| sIlae atti khemU0 jai0| sIlae tti khesaM0 he 1, 2, 3 laa0| degsIlae si tti i0|| 2, 5. vIyI khe0 jai0 saM0 khN0|| 3. jAtI khe. jai0 he 1,2,3 i0 laa0| evamagre'pi prAyaH srvtr| kha0 madhye'pi kvacidu jAyI kvacittu jAtI iti paatthH|| 4. degvIyI khe0 jai0 kh0|| 6. degvIyI saM0 khaM0 // * degvIyI sN0|| 7. mito (tto khe0 jai0)ggahaM paMcamA khaM0 vinaa|| 8. ettAva maha sN0| ettAdhayA maha' he 1 // 9. saMjamaM khN0|| 10. paJcAikkhAmi khe0 jai0 saM0 kh0|| 11. mA(ma saM0). gussaM khe0 sN0|| 12.cevaM sN0|| 13. dANe vattabvayA i0|| 14. itthIka, khN0|| 15. kaheittae sN0| kahatittae khe0 jai0| cau~ tu bhinnaH kramaH, dRzyatAM sU0 778 tti06| "No paNIyaM mAhArija, paNiyaM NiddhaM, rukkhaM mi(pi) nnaatibhuN| saMti vidyate, bhede carittAo, vividho bhaMgaH vibhaMgaH, cittavibhrama ityrthH| dhammAo bhaMgaH(saH) patanamityarthaH aiNiddhaNaM / vibhUsAe hattha-pAdadhovvaNAdI, vatthANi ca sukilaadi| iMdiya suttAdINi, manasa iSTAni manojJAni, maNaM haraMtIti mnnohraaii| no itthiipsupNddgsNsttaaii| No itthINaM kahaM kahittA, itthiparikhuDe itthiyANaM kheti|" cuu0| tulanA-"nava baMbhaceraguttIo paNNattA, taMjahA-vivittAI sayaNAsaNAI sevittA bhavai, No itthisaMsattAI no pasusaMsattAI no paMDagasaMsattAI 1, no itthINaM kahaM kahettA 2, no itthiThANAI sevittA bhavai 3, no itthINamiMdiyAiM maNoharAI maNoramAI AloittA nijjhAittA bhavai 4, no paNIyarasabhoI 5, no pANabhoyaNassa bhaimattaM AhArae sayA bhavai 6, no puvvarayaM puzvakIliyaM samarettA bhavai 7, no sadANuvAI no rUvANuvAI no silogANuvAI 8, no sAyAsokkhapaDibaddhe yAvi bhavaI 9" Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 787] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 287 ittae siyaa| kevalI bUyA-niggaMthe NaM abhikkhaNaM 2 itthINaM kahaM kahemANe saMtibhedA saMtivibhaMgA saMtikevalipaNNattAto dhammAto bhNsejjaa| *No niggaMthe abhikkhaNaM 2 itthINaM kahaM kahei[ttae] siya tti * paDhamA bhaavnnaa| [2] ahAvarA docA bhAvaNA - No NiggaMthe itthINaM maNoharAI 2 iMdiyAI oNloittae NijjhA~ittae 'siyaa| kevalI bUyA-niggaMthe NaM [itthINaM] maNo- 5 harAI 2" iMdiyAiM AloemANe NijjhAemANe saMtibhedA saMtivibhaMgA jAva dhammAto bhaMsejjA, No NiggaMthe itthINaM maNoharAI 2 iMdiyAiM Aloittae NijjhAittae siya ti docA bhaavnnaa| [3] ahAvarA tacA bhAvaNA-No NiggaMthe' itthINaM punvarayAI puvakIliyAI sumarittae siyaa| kevalI bUyA-niggaMthe NaM itthINaM puvvarayAI puva- 10 kIliyAI saramANe saMtibhedA jAva vibhaMgA jA~va bhNsejaa| No NiggaMthe" itthINaM puvvarayAI puvvakIliyAI sarittae siya ti tacA bhAvaNA / iti sthAnAGgasUtre nvmsthaane| "nava baMbhaceraguttIo pannattAo, taMjahA- no itthIpasupaMDagasaMsattANi sijAsaNANi sevattA bhavai, no itthINaM kahaM kahittA bhavai, no paNIyarasabhoI, no pANabhoyaNassa aimAyAe AhAraittA, no itthINaM puvvarayAI puvvakIliyAI samaraittA bhavai, no sahANuvAI no rUvANuvAI no gaMdhANuvAI no rasANuvAI no phAsANuvAI no silogANuvAI, no sAyAsokkhapaDibaddhe yAvi bhavai" iti smvaayaangge| "dasa baMbhacerasamAhihANA pannattA...' vivittAI sayaNAsaNAI sevijjA se niggaMthe, no itthi-pasu-paMDagasaMsattAI sayaNAsaNAiM sevittA bhavati ...."1, no itthINaM kahaM kahetA bhavati se niggaMthe..."2, no itthIhiM saddhiM sannisejjAgae viharettA havai se niggaMthe .....3, no itthINaM iMdiyAI maNoharAI maNoramAiM AloittA nijjhAittA bhavati se niggaMthe...."4, no itthINaM kuTuMtaraMsi vA dUsaMtaraMsi vA bhittiaMtaraMsi vA kUiyasaI vA"..."suNettA bhavai se niggaMthe.....5, no niggaMthe puvvarayaM punvakIliyaM aNusarittA bhavai ....6, no paNIyaM AhAraM AhArittA bhavai se niggaMthe......7, no aimAyAe pANabhoyaNaM AhArittA bhavai se niggaMthe..."8, no vibhUsANuvAI bhavai se niggaMthe..."9, no sadda-rUvarasa-gaMdha-phAsANuvAI bhavati se niggaMthe 10 // " iti uttarAdhyayanasUtre ssoddshe'dhyyne|| 1. [mamikkhaNaM he 3] itthINaM kahaM kahamANe he 1, 2, 3 i0 lA0 // 2. kevalIpa i0 he 3 khesa0 vinaa|| 3. jA paDhamA bhAvaNA he 1, 2 // 4. No NiggaMthe NaM madeg sN0| ** etatsthAne vamhA No niggaMthe itthINaM kahaM kahejA i0 // 5. kahe siya khaM0 / kahei siya tibemi paDhamA khe0 jai0|| 6. degharAiM 2 Alo khN0|| 7. Aloettae khe0 0 he 1, 2, 3 // 8. jamAettae khe0 he 3 // 9. siyatti i0|| 10, 12. '2' nAsti khela kha. vinaa||11. mAloya(e saM.)mANe NijmAyamANe khe0 jai0 sN0|| 12. bhAlopattae kha. vinaa| mAloettae siya tti sN0|| 13. degthe NaM i. he 1, 2 i0 // 15. jApa bhAsejA khe0 jaimU0 khN0| jAva bhAbhaMsejA he 1, 2, 3 lA0 / jA bhaMsejjA i0|| 15. the puNya he, 2, 3 i0 laa0|| Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 788[4] ahAvarA cautthA bhAvaNA - NAtimattapANa-bhoyarNabhoI se niggaMthe, No paiNIyarasabhoyaNabhoI / kevalI bUyA-atimattapANa-bhoyaNabhoI se niggaMthe paNIyarasabhoyaNabhoi 'tti saMtibhedA jAva bhaMsejjA / NAtimattapANa-bhoyaNabhoI se niggaMthe, No paNItarasabhoyaNabhoi tti cautthA bhaavnnaa| [5] ahAvarA paMcamA bhAvaNA - No NiggaMthe itthI-pasu-paMDagasaMsattAI sayaNA-''saNAiM sevittae siyaa| kevalI bUyA -niggaMthe NaM itthI-pasu-paMDagasaMsattAI sayaNA-''saNAI 'sevemANe saMtibhedA jAva bhaMsejjA / No NiggaMthe itthI-pasu-paMDagasaMsattAi sayaNA-''saNAiM sevittae siya tti paMcamA bhaavnnaa| 788. ettAva tAva mahavvae sammaM kAeNa jAva ArAdhite yAvi bhavati / 10 cautthaM bhaMte ! mahavvayaM [mehuNAto veramaNaM] / 789. ahAvaraM paMcamaM bhaMte ! mahavvayaM 'savvaM pariggahaM paMJcAikkhAmi / se appaM vA bahuM vA aNuM vA thUlaM vA "cittamaMta vA acittamaMtaM vA Neva sayaM pariggaraM geNhejA, Neva'NNeNaM pariggahaM geNhAvejjA, aNNaM vi pariggahaM geNhataM Na samaNu jANejA jAva vosirAmi' / 15 790. tassimAo paMca bhAvaNAo bhavaMti [1] tatthimA paDhamA bhAvaNA - sotato NaM jIve maiguNNAmaNuNNAI sahAI suNeti', maNuNNAmaNuNNehiM saddehiM No sajjejA No rajjejA No gijjhejA No mujjhejA No aMjjhovavajejA No viNighAyamavijejA / kevalI bUyA-niggaMthe NaM maNuNNAmaNuNNehiM saddehiM sajjamANe rajjamANe jAva viNighAyamAvajamANe saMtibhedA saMtivibhaMgA saMtikelipaNNattAto dhammAto bhNsejaa| 1. no bhati' i0 // 2. bhotI khe0 jai0 i0 / evamagre'pi i0 madhye // 3, 4. degpaNiya khe0 jai0 saM0 khaM0 // 5. tti bhedA khaM0 vinA // 6. bhAsejjA khe0 jaimU0 // 7. tAI sevi khN0||8.the itthI khN0|| 9. sevamANe khe0 jai0|10. bhAsejjA khemU0 jai0 khN0|| 11.paJcakkhAmi i0|| 12. jai0 khaM0 vinA-cittamaMtaM acittamaMtaM vA khe0 saM0 / cittamaMtamacittaM vA he 1,2,3 i0 laa0| dRzyatAM sU0 783 // 13. parigenhejA nevanaM pariggaDaM parigenhAvejA i0|| 14. dRzyatAM sU0 778 tti06|| 15. maNuNNAmaNuNNasahAI khesaM0 / maNuNNAI maNuNNasahAI khemU0 jaisN0|| maNuNNAI 2 sahAI he 1, 2 / maNuNNAI sadAiM i0 // 16. degti maNunnehiM khemU0 jai0 // * ajjhovajejjA khe0 jai0 saM0 / ajjhovadejA i0 laa0|| 17. degNigyA khe0 jai0 vinA / evamagre'pi prAyaH sarvatra // 18. degmAvadejjA he 1, 2, 3 laa0|| 19. degmANe jAva saM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / pR0 289 Ti0 4 // 20. lIpa khe0 jai0|| Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 790] taiyA cUlA, paNNarasama ajhayaNaM bhAvaNA / 289 Na sakkA Na souM saddA sottvisymaagyaa| rAga-dosA u je tattha te bhikkhU parivajae // 130 // sotato jIvo maNuNNAmaNuNNAI sadAiM suNeti, paDhamA bhaavnnaa| . [2] ahAvarA docA bhAvaNA - cakkhUto jIvo maNuNNAmaNuNNAI rUvAI pAsati, maNuNNAmaNuNNehiM svehiM [No sajjejA No rajjejA jAva No viNighAtamAva- 5 jejA / kevalI bUyA -niggaMthe NaM maNuNNAmaNuNNehiM rUvehiM] sa~jamANe rajjamANe jAva saMghA(viNighA)yamAvajamANe saMtibhedA saMtivibhaMgA jAva bhaMsejjA / Na sakkA rUvamaMdaTuM cakkhUvisayamAgataM / rAga-dosA~ u je tattha te bhikkhU parivaMjae // 131 / / cakkhUto jIvo maguNNAmaNuNNAI rUvAI pAsati ' ti docA bhaavnnaa| [3] ahAvarA taccA bhAvaNA-ghANato jIvo maNuNNAmaNuNNAI gaMdhAI aMgghAyati, maguNNAmaguNNehiM gaMdhehiM 'No sajejA No rajjejA jIva vinnighaaymaavjejaa| kelI bUyA-maNuNNAmaNuNNehiM gaMdhehiM sajjamANe rajjamANe jAva viNighAyamAvajamANe "saMtibhedA saMtivibhaMgA jAva "bhaMsejjA / Na sakkA Na gaMdhamagghAuM NAsAvisayamAgayaM / rA~ga-dosAu je tattha te bhikkhU parivajae // 132 // ghANato jIvo maNuNNAmaNuNNAI gaMdhAiM a~gghAyati tti tacA bhaavnnaa| 1. soyavi he 1, 2, 3 i0 lA0 / sottivi' khe0 jai0|| 2. te bhikkhU saM0 he 1 // 3. jIvau khN0|| jIvA sN0|| 4. degmANe jAva khe0 jaimU0 khN0| pR0 288 Ti0 19 // 5. bhAsejjA khemU0 jaimU0 // 6. maha8 saM0 // 7. cakkhaM vi0 kha0 he 1, 2 i0 lA0 / cakkhUvisatamA khe0|| 8. pratiSu pAThA:- doso tu jo tattha taM khaM0 jai0 saM0 khaM0 he 2 / degdoso u je tattha te he 1 / dosA u jo tattha taM(saM he 3) i. he 3 / dosA u je tastha taM laa0|| 9. vajate khe0 jai0|| 10. tti nAsti khe0 jai0 sN0|| * agghAti kha0 // 11. No sajjejA nAsti he 3 vinA // 12. jAva NighAyadeg khe0 0 / jAva NigghAyadeg sN0|| 13. saMtibhedA nAsti sN0|| 14. bhaMssi(si jai0)jA khe0 0 // 15. Na sakkA Na gaMdhaM agghAti(i saM0)uM(AghAuM jai0) khe0 jai0 sN0| Na sakkA gaMdhamagghAuM khaM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / atra 'AghrAtum' iti yadi pUrvAparasUtrAnusAreNa vivakSyate tadA khe0 jai0 saM0 pATha eva sAdhuH, yadi tu 'a-ghAtum' iti vivakSyate tadaiva 'khaM0' prabhRtipratipAThaH sAdhuH bhavet // 16. doso u jo tattha taM khe. jai0 sN0|| 17. paDiva he 2, 3 i0 / paDiriva' he 1 // 18. agghA(AdhA jai0)tati tti khe0 jai0| agghAti tti khN0|| A. 19 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 790[4] ahAvarA cautthA bhAvaNA-jibbhAto jIvo maNuNNAmaNuNNAiM rasAI assAdeti, maNuNNAmaNuNNehiM rasehiM No sajjejA No rajjejA jAva No vinnigghaatmaavjjejaa| kevalI bUyA -niggaMthe NaM maNuNNAmaNuNNehiM rasehiM saMjamANe jAva viNigghAryamAvejamANe saMtibhedA jAva bhaMsejjA / Na sakkA ra~samaNAsAtuM jIhAvisayamAgataM / rAga-dosA u je tattha te bhikkhU parivajae // 133 // jIhAto jIvo maNuNNAmaNuNNAiM rasAiM assAdeti tti cautthA bhaavnnaa| [5] ahAvarA paMcamA bhAvaNA- phAsAto jIvo maNuNNAmaNuNNAI phAsAI paDisaMvedeti, maNuNNAmaNuNNehiM phAsehiM No sajjejA, No rajjejA, "No gimjhejA, 10 No mujjhejA, No ajjhovavajejA, No vinnighaatmaavjejaa| kevalI bUyA - niggaMthe NaM maNuNNAmaNuNNehiM phAsehiM sajjamANe jAva viNighAtamAvajamANe saMtibhedA saMtivibhaMgA saMtikelipaNNattAto dhammAto bhNsejaa| Na sakkA Na "saMvedetuM phAsaM visayamAgataM / rAga-dosA u je tattha te bhikkhU parivajae // 134 // 15 phosAto jIvo maNuNNAmaNuNNAiM phAsAiM paMDisaMvedeti ti paMcamA bhaavnnaa| 1. jIbhA(bhA jai0)to khe0 jai0 / rasaNato i0 // 2. No NigyAta khemU0 jai0 // 3. rasehi jAva khaM0 i0|| 4. yasamA khe0 jai0 // 5. vajejA he 1, 2 jai0|| 6. bhAsejjA khe0 jai0 he 3 // 7. rasamassAteuM i0 / NAsAteuM rasaM khe0| 'rasamaNAsAuM vA pAThaH' khetti0|| 8. dose he 1, 2 lA0 / dosA u jo tattha te sN0| dosA u je tattha taM i0 / doso u jo tattha taM khe0 jai0|| 9. paDihe 2 lA0 jai0||10. phAsAto jIvo nAsti khemU0 jai.he 1, 2, 3 i0 lA0 / phAso jIvo khaM0 / phAsAto maNu khesN0|| 11. No mujhejA khN0|| 12. ajjhovajjejjA i. khe. jai0 khaM0 // 13. lIpa khe0 jai0 sN0|| 14. bhassejjA khe0 // 15. no khaM0 he 1, 2, 3 i0 laa0|| 16. he 2 vinA - saMvedetu he 1, 3 lA. khaM0 / saMvettuM saM0 / saMvetuM khe0 jai0 / saMvedayituM i0 // 17. doso u jo tattha taM khe0 jai0 / dosA hU je tattha taM saM0 / 18. paDiva khemU0 jai0 khaM0 // 19. pratiSu pAThAH- phAsAmo he 1 / phAsao khaM0 he 2, 3 lA0 / tatAto khe0 / 'tvacAtaH' ityrthH| phAsAto khetti.| tatoto jai0| tatou saM0 / tatAmao i0 // 20. paDisaMveyayi tti khemU0 saM0 / paDisaMveyi tti jai0| paDisaMvedeti paMcamA he 1. 2.3 laa0| paDisaMveviti paMcamA i0| dRzyatA sU0 778 tti.6| "pariggahe paMcasu visaesu rAgaddosaM gcchti| gadyokto yaH punaH zlokairarthaH smnugiiyte| tadvayaktivyavasAyArtha punarukto na gRhyte|| Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 790] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 291 riyAsu nityaM samito savA jate, pratyupekSya bhuMje pANabhoyaNaM, mAyANaNikkheve duguMchati apamajitAdi satta, samyak Ahito samAhito saMjamae niraMbhae aprazastaM mnn-vh| [bha]hassa ahasamAnassa saccaM bhavati, aguvIti bhAsagassa saJcaM bhavati / koha-lobha-bhayAni ca tyajet char3ae ityarthaH, saha doharAtega 3 (sa?)dIharAyaM jAvajIvaM samIkSya etAe bhAvaNAe musaM vajae, ahavA sadIharAyaH saMsAraH, taM samIkSya saMsAra musaM vajae / sayameva uggahe jAitabve ghaDati, sImaM parAiyaM jaMti kAya (2) aguNNAto tANi matimA Nissamma jANittu smaritvA ca paribhuMje pANabhoyaNaM sAhammiyANaM uggahaM ca ahie| AhAre bhutte vibhUsitAmo(bho ?) strI na pehe,Na saMthavija tti Na saMvaseja taMmi smN| baDhe samaNi ti AmaMtraNaM, khuDA itthigA, tAsaM kahA khuie(ya)kahA Na kuryAt , dharmAnuprekSI saMdhae baMbhaceraM duvihAe saMghaNAe, ahavA sada(?)e baMbhaceraM / je saharUva bhAgame AgaMte, teSu viSayaprApteSu gedhI rAgo, padoso dveSo, taM na kareti paMDite, sa daMta iMdriya-noiMdriyaiH, sa virataH, sa cAkiMcaNaH akiMcaNo aparigrahaH / susaMvRtaH paMcahi saMvarehi, NavaM Na kujA vidhure purANaM, dharme Arye guptaH sthita ityarthaH, ahavA yo dharmo uktaH vutto bhaNito ityarthaH, ahavA dya(ya?''rya ?) dharmaH, yo'tra sthita avirataH sa muNirna bhavati, sa ca puNarjAti-maraNaM uveti, saMsAra ityrthH| iti bhAvanAdhyayanaM parisamAptaM / " cuu0| cUrNyanusAreNa riyAsu nityaM samito satA jate ityAdirbhUyAn sUtrapATho'trAsIditi spaSTaM pratIyate / ayaM ca pAThaH SaDgAthAtmaka AsIditi sphuTaM bhaati| dRzyatAM sU0 778 Ti0 6 / etAzca SaD gAthAH samprati AcArAGgasUtrAdarzeSu kvApi nopalabhyante tathApi AvazyakacUAdigrantheSu paJca gAthA uplbhynte| etAzca paJca gAthA AvazyakasUtrasya hAribhadyAM vRttau savivaraNA itthaM dRzyante"prANAtipAtAdinivRttilakSaNamahAvratasaMrakSaNAya bhAvyanta iti bhAvanAH, tAzcemAH iriyAsamie sayA jae, uveha bhujeja va pANabhoyaNaM / AyANanikkhevaduguMcha saMjae, samAhie saMjamae maNo-vaI // 1 // bhahassasacce aNuvIi bhAsae, je koha-loha-bhayameva vje| sa doharAyaM samupehiyA siyA, muNI hu mosaM parivajae sayA // 2 // sayameva u uggahajAyaNe ghaDe, matimaM nisamma sai bhikkhu uggahaM / aNuNNaviya bhuMjija pANa-bhoyaNaM, jAittA sAhammiyANa uggahaM // 3 // mAhAragutte avibhUsiyappA, itthiM na nijjhAi na sNthvejaa| buddho muNI khuDDukahaM na kujA, dhammANupehI saMdhae baMbhaceraM // 4 // je saha-rUva-rasa-gaMdhamAgae, phAse ya saMpappa maNuNNa-pAvae / gihI-padosaM na kareja paMDie, sa hoi daMte ghirae bhakicaNe // 5 // gAthAH pnyc| AsAM vyAkhyA-IraNamIryA, gamanamityarthaH, tasyAM samitaH samyagitaH IrthAsamitaH, IyAsamitatA prathamabhAvanA, yato'samitaH prANino hiMseta, 'sayA jae' (hiMsedataH sadA yataH-pra0) sarvakAlamupayuktaH san 'uveha bhuMjeja va (ya-pra0) pANa-bhoyaNaM', uveha tti avalokya bhuJjIta pAnabhojam , anavalokya bhuJjAnaH prANino hiMseta, avalokya bhoktRtA (bhoktavyaM-pra0) dvitIyA bhaavnaa| evamanyatrApyakSaragamanikA kaaryaa| AdAna-nikSepau pAtrAdergrahaNa-mokSI Agamaprasiddhau jugupsati karoti (AgamapratiSiddhau jugupsati na karoti-pra.) AdAna-nikSepajugupsakaH, ajugupsan prANino hiMsyAt (hiMsati-pra0), tRtIyA bhaavnaa| saMyataH Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe [sU0 790 sAdhuH samAhitaH san saMyame maNovai tti aduSTaM manaH pravartayet , duSTaM pravartayan prANino hiMset , caturthI bhaavnaa| evaM vAcamapi paJcamI bhaavnaa| gatAH prthmvtbhaavnaaH|| dvitIyavratabhAvanAH procyante-ahassasacce tti ahAsyAt satyaH, haasyprityaagaadityrthH| hAsyAdanRtamapi brUyAt , ato hAsyaparityAgaH prathamA bhaavnaa| anuvicintya paryAlocya bhASeta, anyathA'nRtamapi brUyAta , dvitiiybhaavnaa| yaH krodhaM lobhaM bhayameva vA tyajet sa itthaMbhUto dIrgharAtraM mokSaM samupekSya sAmIpyena dRSTvA 'siyA' syAt munireva mRSAM parivarjeta sadA, krodhAdibhyo'nRta. bhASaNAt , iti bhAvanAtrayam / gatA dvitiiyvtbhaavnaaH| tRtIyavratabhAvanAH procyante svayameva Atmanaiva prabhu prabhusandiSTaM vA'dhikRtya avagrahayAcmAyA pravarteta anuvicintya, anyathA'dattaM gRhNIyAt, prathamA bhaavnaa| 'ghaDe maimaM nisamma' ti tatraiva tRNAdyanujJApanAyAM ceTeta matimAn nizamya AkarNya pratigrahapradAtR(pradAna-pra0)vacanam, anyathA tadadattaM gRhNIyAt paribhoga iti dvitIyA bhaavnaa| 'sai bhikkhu uggahaM' ti sadA bhikSuravagrahaM spaSTamaryAdayA'nujJApya bhajeta, anyathA'dattaM gRhNIyAt , tRtIyA bhaavnaa| anujJApya gurumanya vA bhuJjIta pAna-bhojanam , anyathA'dattaM bhuJjIta, caturthI bhaavnaa| yAcitvA sAdharmikANAmavaprahaM sthAnAdi kuryAt , anyathA tRtIyavratavirAdhaneti paJcamI bhaavnaa| uktaastRtiiyvtbhaavnaaH| sAmprataM caturthavratabhAvanAH procyante-AhAragutte tti AhAraguptaH syAt, nAtimAtraM snigdhaM vA bhuJjIta, anyathA brahmavratavirAdhakaH syAt, prathamA bhaavnaa| avibhUSitAtmA syAt, vibhUSAM na kuryAta, anyathA brahmavirAdhakaH syAt, dvitIyA bhaavnaa| triyaM na nirIkSeta, tadavyatiriktatadindriyANi nAlokayet, anyathA brahmavirAdhakaH syAt, tRtIyA bhaavnaa| na saMthavejja tti na styAdisaMsaktAM vasati seveta, anyathA brahmavratavirAdhakaH syAt, caturthI bhaavnaa| buddhaH-avagatatattvaH, muniH-sAdhuH kSudrakathAM na kuryAt strIkathA strINAM veti, anyathA brahmavirAdhakaH syAt, paJcamI bhaavnaa| 'dhammANupehI saMdhae baMbhaceraM'ti nigadasiddham / uktaashcturthvtbhaavnaaH|| paJcamavatabhAvanAHprocyante-yaHzabda-rUpa-rasa-gandhAnAgatAn, prAkRtazailyA'lAkSaNiko'nusvAraH, sparzAzca samprApya manojJa-pApakAn iSTAniSTAnityarthaH, gRddhimabhiSvaGgalakSaNAm , pradveSaH prakaTaH, taM na kuryAt paNDitaH, sa bhavati dAnto virato'kiJcana iti, anyathA'bhiSvajJAdeH paJcamamahAvatavirAdhanA syAt / paJcApi bhAvanAH uktAH pnycmhaavtbhaavnaaH| athavA'sammohAthai yathAkramaM prakaTArthAbhireva bhAjyagAthAbhiH procyante paNavIsabhAvaNAo paMcaNDa mhnvyaannmeyaao| bhaNiyAo jiNa-gaNaharapujjehiM navara suttmmi||1|| iriyAsamii paDhamaM Aloiya bhatta(aNNa-cU0)pANabhoI y| AyANabhaMDanikkhevaNA ya samiI bhave taiyA // 2 // maNasamiI vayasamiI pANaivAyammi hoti pNcetaa| hAsaparihAra aNuvIi bhAsaNA koha-lobha-bhayapariNNA(bhae-cU0) // 3 // esa musAvAyassa adiladANassa hatimA pNc| pahusaMdiTTha pahuM vA paDhamoggaha jAeM aNuvII // 4 // uggahaNasIla biiyA tattho tatto-cU0) geNheja uggahaM jhiyN| taga-Dagala-mallagAI aNuNNavejA tahiM (tayaM-pra0) tahiyaM // 5 // taccammi uggahaM tU (uggahannU-cU0) aNuNNave sAri uggahe jaav| tAvaiya mera kAuMna kappai bAhirA tassa (bAhi etassa-cU0) // 6 // bhAvaNa cauttha sAhammiyANa sAmaNNamaNNapANaM tu| saMghADaga. mAINaM bhuMjeja aNuNNaviya e (te-cU0) u||7|| paMcamiyaM gaMtUNaM sAhammiyauggaha(he-cU0) annunnnnviyaa| ThANAI ceejA paMceva adiNNa(paMcetA'diNNa-cU0)dANassa // 8 // baMbhavayabhAvaNAo No aimaayaa-pnniiymaahaare| doca avibhUsaNA u vibhUmavattI na u havejA // 9 // tacA bhAvaNa itthINa iMdiyA maNaharA Na nnijjhaae| sayaNAsaNA vivittA itthi-pasuvivajjiyA seve||10|| Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 792] taiyA cUlA, paNNarasamaM ajjhayaNaM bhaavnnaa| 791. ettAva tAva mahabbate samma kAraNa phAsite pAlite tIrite kiTTite avaTTite ANAe ArAdhite yAvi bhavati / paMcamaM bhaMte ! mahavvayaM [pariggahAto vermnnN| 792. icetehiM mahavvatehiM paiNavIsAhi ya bhAvaNAhiM saMpanne aNagAre ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM sammaM kAraNa phAsittA pAlittA tIrittA kiTTittA ANAe 5 aurAhitA yAvi bhvti| // bhAvaNA "smttaa|| * // 'paJcadazamadhyayanaM samAptam // * esa cautthA Na kahe itthINa kahaM tu paMcamA esaa| saddA rUvA gaMdhA rasa phAsA paMcamI (paMca vI cU0) ee||11|| rAga-ddosavivajaNa apariggahabhAvaNAu pNcetaa| savvA paNavIsetA (savvAo paNuvIsaM-cU0) eyAsu na vaTTiyaM jaM tu // 12 // " -iti bhAvazyakasUtrasya haribhadrasUriviracitAyAM vRttau pratikramaNAdhyayane pR0 658-659 / bhAvazyakacUrNAvapi [pR0 147] etA eva paNavIsa bhAvaNAo ityAdayo dvAdaza gAthAH "aNNe puNa etAhiM gAdhAhiM paNuvIsaM bhAvaNA aNubhAsaMti, taMjadhA-paNuvIsa bhaavnnaao......||12||" ityevaM dRzyante, tatra tu ye viziSTAH pAThabhedAste'tra cU0 iti saGketena ( ) koSThakamadhye nirdissttaaH| __ bhAcArAgacUrNau vyAkhyAtA SaSThI gAthA tu-'susaMvuDe paMcahiM saMvarehiM NavaM Na kujA vidhure puraannN|..."jaati-mrnnN uveti // 6 // ' IdRzI bhavediti bhAti // 1.paMcamaha saM0 (1) // 2. paNu saM0 vinaa|| 3. ahAsuyaM khe0 . he 1, 2, 3 / zyatA sU0 778 Ti0 6 / 4. khesaM0 vinA- ArAhi(ha?) yAvi saM0 khaM0 / bhArAhiyA vi he 1, 2, 3 lA0 (?) / bhArAhito vi i0| bhArAhitA nAsti khemU0 jai0|| 5. sammattA he 1, 2 jai0 i0 laa0|| 6. saptamadhya khe0 / * * etadantargataH pATho nAsti khe0 jai0 vinA // Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // cautthA cUlA // solasamaM ajjhayaNaM 'vimuttI' 793. aNiccamAvAsamuveMti jaMtuNo, paloyae socamidaM aNuttaraM / 'viosire viSNu agArabaMdhaNaM, abhIru AraMbhapariggahaM cae // 135 // 794. tahAgayaM bhikkhumaNaMtasaMjataM, aNelisaM viSNu caraMtamesaNaM / tudaMti vAyAhiM abhidavaM NarA, sarehiM saMgAmaeNgayaM va kuMjaraM // 136 // 1. "uktaM ca-maNiJcamAvAsamuviMti jaMtavo paloiyA socca samecca iMtayaM (ittaraM ?) / " iti uddhRtamidaM sUtrakRtAGgacUrNau pR047| "saMbaMdho-eyAo bhAvaNAto bhAvetassa karmavimuktirbhavati / ahavA iha vi bhAvaNA eva, tassa aNuyogaddArA 4 vibhAsA, adhigArA ya se paMca-aNicce panvae ruppe [bhuyagassa tathA mahAsamudde y| ete khalu ahigArA ajjhayaNammi vimuttIe // iti AcArAnaniyuktau] gaahaa| jo ceva hoi mokkho [sA hu vimuttI pagayaM tu bhaavennN| desavimukkA sAhU savvavimukkA bhave siddhaa|| iti AcArAGgAniryuktau] kaMThaM, Na Nikkhevo, davvavimuttI jo jeNa dagveNa vimuJcati yathA nigaDaivimuktaH, bhAvavimuktI karmakSayaH, sa ca bhaavnnaajuttss| tAo tha imAo bhAvaNAo annicctaadii| aNiccamAvAsamuveti jaMtavo, mANussaM vAsaM sarIravAsa vA aNicaM, athavA sarva eva saMsAravAso aNicaM, uveMti prApnuvaMti, jaMtavo jIvA, paloiyA passiMtu, suNaMtu socA, samiJca jANetu, ittarakAlIyaM ittaraM sanivi(samica ?) aNicatte jahA devANaM cirakAlaThiIya(NaM-pra0) Na tahA maNussANaM AuM, idaM tu alpakA[la]sthitIya, saMsAraM ca kadalIgarbhaNissAraM jJAtvA tasmAdvayasthejetu(dvayussRjet) viSNU vidvAn , akasa(ra-pra0)NaM (agArINa ?) akA(gA)rabaMdhaNaM, taM tu itthigA gihaM vA, kiM etadeva? netyucyate, idamanyatabhIto parIsahovasaggANaM, AraMbho pariggahanimittaM kriyate AraMbhazca [parigrahazca] AraMbhaparigrahau, atastaM mAraMbhapariggaha [na?] kuryAt , chaDDe vosire ityarthaH / evaM sesavratA vi gtaa|" cu0| "aNiJcamityAdi ghRttama....."AvAso manuSyAdibhavastaccharIraM vA, tamanityamupa sAmIpyena yAnti gacchanti jantavaH,...."etacca maunIndraM pravacanamanuttaraM zrutvA pralokayet...."vidvAn vyutsajet parityajet agArabandhanam,...""abhIruH....."ArambhaM......parigrahaM ca...... tyajediti" shii0|| 2. soJcamiyaM khemU0 jai0 sN0| soccamiNaM khesaM0 / soca imaM he3|| 3. viyo khe0||4. yAraM khe0|| 5. gahaM caye khe0 jai0 saM0 / gahaM vA he 1 laa0|| 6. "taM ca evaMguNajAtIyaM jahA passAhi ata ucyate-tahAgataM bhikkhuma0 jahA titthagaragaNaharA gatA tahA gataH, taM tahAka(ga)taM ucyate bhikkhaM aNaMtehiM carittapanavehi saMjataM jAvajjIvasaMjayaM vA aNelisaM asarisaM nANAdIhi 3 annautthiyAdIhi vA asarisaM viNNU vidvAMsaH(saM?) carittaM(rantaM) esaNaM ti esamANaM esaNaM, kassa? mokkhamaggassa saMjamassa vA, tudaMti, tuda vyathane, keNa tudaMti? vAyAdi(hi) abhibhavaMtA abhihavaM narA maNussA, jahA sarehi Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 sU0 793-797] cautthA cUlA, solasamaM ajjhayaNaM vimuttii| 795. tahappagArehiM jaNehiM hIlite, sasadaphAsA pharusA udIriyA / titikkhae NANi aduTThacetasA, giri vva vAteNa Na sNpveve||137|| 796. uvehamANe kusalehiM saMvase, aMkaMtadukkhA tasa-thAvarA duhii| alUsae savvasahe mahAmuNI, tahA hi se sussamaNe samAhite // 138 // 797. 'vidU Nate dhammapayaM aNuttaraM, viNItataNhassa muNissa jhaayto| samAhiyassa'ggisihA va teyasA, tavo ya paNNA ya jaso ya vdduutii|| // 139 // 5 saMgAmagataM kuMjaraM joddhAraM abhidravaMtA tudaMti evaM taM bhikkhu NarA apaMDiyA vAyAhiM tudaMti" cU0 / "tahAgayamityAdi vRttam" shii0|| 7. degmasayaM ca kuMdeg khN0|| 1. tirikkhae i0 / "jahA 'koliya-camAra-alasagA sAmAigA gahavati daridrA ete pavvaitA' tahAviheNa tahApragAreNa jaNa bAlajanenetyarthaH hIlite Nidie, kahaM hIlite? sasaddaphAse tti, sa iti nirdeze, sa bhikkhU, ahavA saha saddehiM phAsA 2 (= sasaddaphAsA) sapahArA phAsA ityarthaH, pharusA NidvarA amanojJA udIritA preritA, titikkhae tti, tija nizA[ma-pra0]ne kSamAyAM ca, nANi tti viditaparApara[vijjo, uktaM ca-AkruSTena matimatA tattvArthavicAraNe matiH kaaryaa| yadi satyaM kaH kopaH syAdanRtaM kiM nu kopena // ] vidyate cedvAlesu0 / aduTThaceyasa tti maNasA na padussati, kuto vAyA kammaNA vA ? kahaM ? jahA giri vva vAteNa Na saMpaveva(ya-pra0)e, veTa kampane, na kaMpae, kuto ? vairAdhyo(gyAt ?) saMjamadarzanAdvA" cuu0| "tahappagArehItyAdi vRttam" zI0 // 2. tANi i0|| 3. vedate i0|| 4. he 1, 2 lA0 cU0 vinA-akatadukkhI khe0 jai0 saM0 kha0 he 3 zI0 / akaMtadukhkhI ya tasa i0| "uvehamANo, kesu uvehaM kareti ? tesu bAlajaNesu, tehiM vA pharusehiM sahaphAsehi uvehaM karemANo kusalA je ahiMsAdisu vaTuMti taissArdha saMvase, ahiMsamANo vase ityarthaH, kiMnimittaM ? jeNaM akaMtadukkhA, akaMtaM appiyaM, apriyadukkhA ityarthaH, ke te? tasathAvarA duhI yAye ?) te saMsAraM ciTThamANA, tamhA evaM NaccA alUsae, alUsae tti na hiMsae sabve payA savvajIvA, savvAsu padAsu dayA parA yasya yasya [sa dayAparo] dayAvaro vA, taha tti jahovadiTuM bhagavatA tena prakAreNa, [hi ?] pAdapUraNe, se tti niddese yo'dhikRto bhikSuH, sobhako zramaNaH sussamaNa iti ucyate bhavati evaM sesA vi vN(v)taa|" cuu0| " uvehamANetyAdi vRttam, upekSamANaH''akAntaM duHkhaM vidyate yeSAM tAn dukhinastrasa-sthAvarAn alUSayan"sarvasahaH . 'mahAmuniHtathAhyasau suzramaNa iti samAkhyAtaH shii0|| 5. ciTTha khaM0 / "kiJcAnyat , vidU vidvAM, sa nate tti prAptaH, kaM ? dharmapadaM caritra mityarthaH, ahavA Nate kava(dha)te pApaye, dharma eva vA padaM kIdRzaM ? aNuttaraM, nAsmAdanyacchobhanataraM aNuttaraM, atastasyaiva viduSaH natasya dharmapadaM vinItatRSNasya na(a)tRSNasya ityarthaH, muneH dhyAyataH, kiM bhavati ? samAhitasya dhyAnAdiSu yathAgneriMdhanAnvitasya ghRtAvasiktasya vA ziMca(zihA ?) vardhati, kena ? tejena, sihA jAlA, tejo dIptiH, evaM sa muNi taveNa prajJayA jaseNa ya vaTTa(Da)te, jaso saMyamo, ahavA nANa daMsaNacarittehiM vaha()ti" cuu0| "vidU ityAdi vRttam , "muneH "tapaH prajJA yazazca vardhata iti" zI0 // 6. vaTTatI he 1, 3 // Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - AyAraMgasutte bIe suyakhaMdhe [sU0 798798. 'disodisiM'NaMtajiNeNa toiNA, mahavvatA khemapadA pveditaa| .. mahAgurU nissayarA udIritA, tamaM va teU tidisaM pgaasgaa|| // 140 // 799. "sitehiM bhikkhU asite parivvae, asajjamitthIsu caeja pUyaNaM / aNissie logamiNaM tahA paraM, NaM mijati kAmaguNehiM paMDite. // 141 // 800. tahA vimukkasa pariNacAriNI, dhitImato dukkhakhamassa bhikkhunno| visujjhatI jaMsi malaM purekaDaM, samIriyaM ruppamalaM va jotiNA // 142 // 1. disodisaM sN0| disodisi lA. he 1 / "kiMcAnyat , taducyate - disodisi savvAsu khettadisAsu paNNavagadisA vA pratItya manujA tiriyA vA aNaMto saMsAro so jeNa jito sa bhavati aNaMtajiNo, teNa bhaNaMtajiNeNaM, trAyate iti tAI(I), teNa tAiNA, kiM kRtaM ? bhAvadisAo pAlaNastha mahanvatA khemA padA jesu mahanvatesu te khemakarA(padA) vA mahatvatA khemakarA vA paveditA kahitA teNa aNaMtajiNeNa tAiNA, mahAguru tti dukkhaM te dhareuM mahanvate guru: va mahAgurU. NissA kareMti, khavaMte tti yaduktaM bhavati, kahaM kSapaNakarA udIritA preritA? jahA vama bva teU tidisaM, tamaM aMdhAraM, teo Adicco, vidizaM(ziM-pra0) uDaM ahaM tiriya, jaMva tamaM nAseti prakAzayati ca evaM te mahavratA prakAzakA" cU0 / "disodizi(za zIkhaM 1, jai0)mityAdi vRttam" shii0|| 2. tAtiNA khe0 jai0 i0|| 3. teu tti saM0 / sejo tideg khN0| tejo tidisiM khe0 // 4. "kiMca, sitehi bhikkhU, sitA baddhA aSTavidhena karmaNA, ahavA gihapAsehi, asito gihapAsaniggato kammakkhavaNaujjato vA samaM vraje parivrajet , asajjamANa iti, kasmi ? itthIsa, itthI gariyatarA, mUlaguNA [ka] hitA, uttaraguNA jaheja pUyaNaM, pUyaNaM sakAraH, sa evaM mUlaguNa-uttaraguNAvasthito Na ihaloha-paraloganimittaM tapaH kuryAt , jahA ihaloganimittaM dhammilo, paraloganimittaM baMbhadatto, ANissite anAzritaH ihaloga-paraloga idaM iNaparalogaM. (iNalogaM ?) tahA prN| kAma eva guNA kAmaguNA, sa eva guNajutto ga mijati Na bharijjai kAmaguNapratyayikena karmaNA, na vA mUrcchati. ahavA Na vijate, jo hi jahiM vati so tahiM vijate dRzyate" cU0 / "sitehItyAdi ghRttam" zI0 // 5. degssio he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6.Na mijati khe0| Nimajate jai0|| 7. "tahA vimuktasya teNa prakAreNa muktasya, pariNNA jJAnaM, pariNNatA caratIti pariNNAcArI, tasya pariNNAcAriNaH dhitImato dhRtiyuktasya, dukkhaM parIsahovasaggA, te khamati ahiyAseti sahati, tasya dukkhakSapanakasya bhikSuNo kiM bhavati? ucyate-visujjhatI phiTTati malaM kammaM rayaM vA pure bhave kaDaM purai kaDaM assaMjameNaM, kahaM visujjhati? samIritaM ruppa samyak IritaM preritaM ityarthaH, ruppamalaM kiTTho so aggiNA tAviyassa phiTTati" cuu| "tahA vimukkasyetyAdi vRttam" zI0 // 8. dhItimato khe0 jai0 // 2.jotiNo i0 // .. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 803] cautthA cUlA, solasamaM ajjhayaNaM vimuttii| 801. 'se hu pariNNAsamayammi vaTTatI, 'NirAsase uvaraya mehuNe cre| bhujaMgame juNNatayaM jahA cae, vimuccatI se duhasejja mAhaNe // 143 // 802. jamAhu ohaM salilaM apAragaM, mahAsamudaM va bhuyAhiM duttaraM / a~he va NaM parijANAhi paMDie, se hu muNI aMtakaDe ti vucatI // // 144 // 5 803. jaMhA ya baddhaM iha mANavehiM yA, jahA ya tesiM tu vimokkha Ahite / ahA tahA baMdhavimokkha je vidU, se hu muNI aMtakaDe ti vucaI / / . // 145 // 1. "sa cevaMguNajAtIyo bhikSuH kasmin vartate ? parijJAne jJAnasamae jJAnopadeze vartate, uktaM ca'jJAnAgamasya hi phlN.'| nirAsasaH AsA prArthanA, sA ca ihalogi paralogi vA, tanna prArthayati, Arate uvarataH mehuNe dhare vihare ya, evaM caran sarvakarmabhyo vimucyate, kahaM ? bhujaMgame, bhujaMgamaH sarpaH, jIrNatvacaM jahA tyajet, duisejjA saMthAro, saMsAro(rA ?) vimucyati, kaH ? maahnnH|" cuu0| "se hu pariNetyAdi vRttam , sa...."parijJAsamaye vartate tathA nirAzaMsaH....."maithunAduparataH....."duHkhazayyAto narakAdibhavAd vimucyata iti" shii0|| 2. sama(mi jai0)tami khe. jai0|| 3. NirAmase saM0 he 1 // 4. mehuNA he 1, 2, 3. lA0 zI / dRzyatAM Ti0 1 // 5. jahe he 1, 2, 3 i0 laa0|| 6. 'jamAhu ohaM salilaM apAragaM' etAvAnaMzaH sUtrakRtAGge'pi dvAdaze'dhyayane dRshyte| "jamAhu ohaM, jaM Ahu (ha-pra0) uktavAM tIrthakarA ohaM salilaM apAragaM, yasya pAraH na gamyate, kasya? mahAsamudrasya, ahavA mahAsamudra iva bhuyAhiM duttaro evaM saMsAro duttaro aNupAteNaM adhastaM parijANAti duvihAe pariNAe jeNa uvAeNa uttarijjati, jANittA ya kareti sa paMDitaH sa muniH sa ohaMtaraH sa cAMtakaraH ityucyate" cU0 / "jamAhu ityAdi vRttam , yaM saMsAraM mahAsamudramiva bhujAbhyAM dustaramAhuH""""athainaM saMsAra. samudramevaMbhUtaM jJaparijJayA samyag jAnIhi... sa ca munirevaMbhUtaH krmnno'ntkRducyte|" zI0 // 7. ahevaraM he 1 / adheya gaM khe. jai0 / ave(dhe)daNaM i0|| 8. aMtaM sN0|| 9. jahA ya baddhaM khe0 jai0 saM0 i. vinaa| jahA va baddhaM i0| "jahA ya baddhA. jeNa pragAreNa jahA, rAgAdibhirAgatItA tiNitu (2) iha manuSyaloke, kena baddhA? karmaNA, ke baddhA? payA, payA NAma jIvA, jahA baddhANa vi[mokkho] pANA(Na)viramaNAyaistapaHsaMjameNa vA ahAtahA yathAtatthena baMdhamokSaM jJAtvA kRtvA ca sa aMtakaDa iha ucyate" cU0 / "jahA hItyAdi vRttam / yathA yena prakAreNa mithyAtvAdinA baddhaM karma iha asmin saMsAre mAnavaiH'""yathA ca samyagdarzanAdinA teSAM karmaNAM vimokSa AkhyAtaH ityevaM yAthAtathyena bandhavimokSayoryaH samyag vettA sa muniH karmaNo'ntakRducyate iti" zI0 // 10. vehiM yA jahA saM0 / cehi yA jahA jaiH / vehiM jahA khaM0 he 2, 3 i0|| 1. mAhio khaM0 he 1, 2, 3 laa0|| 12. jahA i0|| 13. te vidU sN0| je viU he 1, 2, 3 i0 laa0|| 14. vuJcati saM0 he 1 hesaM0 . 2 vinaa|| Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 / AyAraMgasutte bIe suyakkhaMdhe solasamaM ajjhayaNaM / 804. imagmi loe pairae ya dosu vI, Na vijjatI baMdhaNaM jaissa kiMci vi / se hU NirAlaMbaNamappatihito , kalaMkalIbhAvapavaMca vimuJcati // 146 // ti bemi // .. // 'vimuttI sammattA // // samAptazcAcAraH prathamamaGgasUtramiti // // aGkato'pi granthAgaM 2644 // 1. parate ya khaM0 / parate vi i0 / "tasyaiva(vaM)guNayuktasya imammi loe parame yado0 imo logo maNussabhavo, paro devalokaH, ubhae vA iha ihaloge paraloge ubhae vA, baMdhanaM karmataH tassa na vidyate kiMcidapi, pacchA tassa vocchiNNassaba(NNabaM)dhaNassa kiM bhavati ? ucyate-se hu nirA. laMbaNaH, AlaMbaNaM sarIraM, asarIra iti arthaH, na karma tasmin pratiSThitaM so vA karmasu pasatthA(?), tassa ko guNo bhavati ? ucyate-kalaMkalI saMkaliyA bhavasaMtatiH AugakammasaMtatI vA, pavaMco hI hInamadhyamottamapadA mRtya-strI-napuMsaka-pitA-putratvamAdI naTavat, kalaMkalIbhAva eva prapaMcaH, tasmAt kalaMkalIbhAvaprapaMcAd vimucyate, mucla mokSaNe, vividhamanekaprakAra(ra) mucyate vimucyate, te nirvANaM gacchaMtItyarthaH, bemi tti na svayaM, tIrthakaraupadezAt AcAryasudharmo bravIti, sUtra vA ahaM bravImi, artha(\) bhagA shriivrdhmaansvaamiiti| athavAsya vRttArthasyAyamabhisambandhaH, tasyAkarmaNaH AcAreNa ca saMpannasya caturthacUlopacAriNaH pramAdAcaritapaJcamacUlavizuddhAntarAtmanaH idaM phalamapadizyate-se hU NirAlaMbaNamappatiTTito, zeSaM tdev| iti zrI AcAracUrNI prismaaptaa|" cuu0| "imammItyAdi vRttam, asmin loke paratra ca dvayorapi lokayorna yasya bandhanaM kiJcanAsti sa 'nirAlambanaH' aihikAmuSmikAzaMsArahitaH 'apratiSThitaH' na kvacit pratibaddho'zarIrI vA sa evaMbhUtaH 'kalaMkalIbhAvAt' (vA evaM sakalakalAbhAvAt - zIkhaM0 2) saMsAragarbhAdiparyaTanAd vimucyte| bravImIti pUrvavat / " zI0 // 2. dosu vi khe0 jai0 saM0 vinaa| sesu vI sN0|| 3. tassa khemU0 jai0 saM0 kha0 i0 cuu0|| 4. se hu khesaM0 jai0 cU0 vinA // 5. degbaNamapa khemU0 je0 i0 / degbaNe appa apa khaM0 vinA) tihite khaM0 he 1, 2, 3 // 6. dvite khesaM0 jai0 i0|| 7. bhAvApanvaMca muJcati khemU0 / bhAvApathaM ca vimuJcati khesN0| degbhAvapazcaMtavimuccai sN0| bhAvapahaM vimuJcai khaM0 he 1, 2, 3 i0 lA0 / dRzyatA Ti. 1 // 8. bemi nAsti khe0 jai0 i0||9. pratiSu pAThAH- vimottI s(sNjai0)mttaa| aSTamamadhyayanaM samApta ch| bhAcAraH prathama(mAM jai0)gamiti uddeshto| graMthAnaM 2454 (2654 jai0)'-khe. jai0| 'vimuttI sammattA' khaM0 / 'vimottI samattA aSTama[ma]dhyayanaM smaapt| samAptazcAcAra[:]' prathamamaMgasUtramiti / aMkato'pi graMthAgraM 2644'-saM0 / 'vimuttI sammattA ||ch // AcArasUtra samAptaM // cha // graMthAnaM 2554 zubhaM bhavatu / zrIrastu // saMvat 1552 varSe bhASADhavadi 9 some likhitaM / zubhaM bhUyAt ||'-i0 / 'vimuttI sammattA / AcArAMgasUtraM samAptaM / graMthAnaM 2644 shriiH| staMbhatIrthavAsi maM0 somA suzrAvakalekhitaM ||'-laa| 'vimuttI sammattA // cha / AcArasUtraM samAptaM // cha // prathamAMgaM / cha // 2644 SaDiMzatizatAni catuzcatvAriMzatyadhikAni ||ch // zubhaM bhavatu // kalyANamastu // cha // ' he 1 / vimuttI sammattA // cha // SoDazamadhyayanaM / caturthI cUlA / AcArasUtraM samAptaM / prathamAMgaM // evaM graMthAgraM 2644 // zrIzrIzrIvijayaratnasUrigurubhyo namaH'-he 2 / 'vimuttI sammattA bhAcArAMgasUtra samApta prthmaaNg|'-he 3 // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTaM-viziSTazabdasUciH [1] AcArAGgasUtra[AyAraMgasutta]prathamazrutaskandhAntargataSiziSTazabdasaciH sUtrAGkAH 15 204, 215, 270 62, 160 321 200 123 aMtara viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH aivattatI akaraNayA aMguli akaraNija aMjU 107, 108, 140, 170, 260 akasAyI aMDaya akasmAt aMta akAma 65, 288 akAla aMtaraddhAe 234 akukue aMtarAiya akuTTha 244, 258 akutobhaya aMtiya 2, 190, 231 akuvvaM 92, 147, 148, 233 akundamANa aMdha 15, 180 akaMdakArI aMdhatta akkuTa aMbila akkhAya akaDa agaMtha akamma 71, 110 agaNi akammA 175 | agaNikamma 183 aMtaso 158 63, 72 320 184 22, 129 271 209 182 184 1, 179, 269 aMto 209 36, 39 1 atredamavadheyam-ekasyaiva zabdasya kiJcid bhinnAH prayogAH taM taM svalpIyAMsaM bhedam ( ) etAdRzakoSThakamadhye darzayitvA tasminneva zabde saMgRhItAH, yathA kvacid adhiyAsa' zabdaH kvacitta 'ahiyAsa 'zabdaH, asmAbhiH adhi(hiyAsa' iti likhitvA te sarve'pi ekatra sNgrhiitaaH| evamanyatrApi / tasya tasya dhAtoH kAlAdibhedena kRtpratyayabhedena ca vibhinnAni sarvANi rUpANi tattaddhAtoranantaram - etAdRzIM rekhAM kRtvA ekatraiva saMgRhItAni, yathA 'adhiyAsa-' iti likhitvA adhiyAseti, adhiyAsajjA, adhiyAsemANe' iti sarvANi rUpANi ekatraiva sNghiitaani| evamanyatrApi bodhyam / yatra tu kiJcid vaiziSTayaM darzayitumabhipretaM tatra pRthaka pRthaga rUpANyapi darzitAni / __ kvacit tasya tasya dhAtoH pRthak pRthak rUpANi tasyaiva dhAtoranantaram - etAdRzIM rekhAM vidhAya dhAtoravastAdupadarzitAni, yathA 'as' dhAto rUpANi, evamanyatrApi zeyam / sAmAnyato ye zabdA mUle santi ta evAtra saMgRhItAH, kvacittu TippaNagatA viziSTAH pAThA bhapi [Ti0] iti saMketaM kRtvA drshitaaH| Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 249 300 prathamaM pariziSTaM viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAra agaNikAya 211, 212 ajhosayaMta 190 agaNisattha 34, 35 aTTa 10,93, 134, 151, 180, 193 agaraha 242 aTTha (= artha) 52, 68, 79, 82, 119, agAra(gAra) 41, 79, 82, 161 124, 147, 204, 205, agArattha 260 253 agilANa 219 aTTha (aSTa) agutta 41 aTThama 313 agga 115 aTThAlobhI 63, 72 aggaha 124 aTTi acala .305 aTThimijA acAi aNagAra 12, 14, 19, 23, 25, 26, acArI 294 34, 36, 40, 42, 44, 50, aciTTa 135 52, 57, 59, 71, 88, 89, acitta 94, 156, 184, 257, 275, acittamaMta 154 289, 299 acira . 248 aNaTTha 52, 147 acetaNa 243 aNaNugacchamANa acela 184, 187, 214, 217, aNaNNa 221, 225, 226 aNaNNadaMsI acelae aNaNNaparama 123 accA 52, 140, 224, 228, 264 aNaNNArAma 101 acceti aNativatti(vAti)yaM acchati 310 aNativAtemANa , 209 acchAyaNa aNattapaNNa 178 acchi 15, 273 aNadhiyAsemANa acche ... 15 aNabhivaMta 68, 144 accheja aNabhibhUta 172 ajANato 162 aNamamANa 194 ajiNa aNavakaMkhamANa 189, 209. aja 112, 121 aNavayamANa 152 anaviya .. 196 aNAuTTi 270 ajjAvetana . 132, 136, 137, 138, aNAgama . 78 [Ti.], 134 170 aNAgamaNadhammi . . . 185 ajjhattha 155, 233 aNADhAyamANa 199 ajjhappasaMvuDe 165 aNANA 41, 70, 100, 172, 192 ajjhovavaNNa 62, 182, 190 aNAtiyamANa .102 ajhaMjha 158 / aNAtIta . 224, 228 18, 183 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 2 143 viziSTazabdAH aNAdie aNAraMbhajIvi aNAraddha aNAriyavayaNa aNAsava aNAsAdae aNAsAdamANa aNAsevaNayAe aNAsevaNAe aNAhAra aNitiya aNidANa aNiyagAmi aNisaTTa aNiha aNu aNukaMta aNugacchaaNugiddha aNugghAtaNa aNuciNNa aNujANati aNujANisthA aNuTThANa aNuDhi aNudisA aNudhammiya aNupariya- aNupavisittA aNupessI aNupAlae aNupAliyA aNupuSa AcArAgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH . 301 sUtrAGkAH viziSTazabdAH - sUtrAGkAH 200 aNuvayamANa 191, 192, 200 152 aNuvarata 132, 151 104 aNuvasu 183 136, 137 aNuvahi 132 134 aNuvAsejjAsi 197 aNuviyi 140 197, 223 aNuvIya 149, [Ti0] 164 aNuvIi 196, 197 205, 212 aNuvehamANa 236, 241 aNusaMcarati 45, 153 aNusaMveyaNa 142, 202 aNusoyaMti aNegA 204 aNegacitta 118 141, 158, 197 aNegarUva 6, 12, 14, 23, 25, 34, 154 36,42, 44, 50, 52, 57, 276, 292, 306, 323 59, 76, 178, 283, 285 167 aNelisa 177,206, 229, 245, 269 273 aNomadaMsI 119 104 aNovahia 132 163, 224, 228 aNohaMtara aNNa(anya) 2, 13 ityAdi 314 aNNagilAya 312 189 aNNata(ya)ra 96, 184, 187, 225, 132, 196 226, 253 1, 2,6 aNNattha 157 255 aNNamaNNavitigiMchA 122 77, 80, 91, 105, 151 aNNahA ___89, 159, 176 224, 228 aNNANa 151 76, 113, 124 aNNesi 233, 247 aNNesiM aNNe siMti 158 181, 183, 189, 190, aNNe (nne)sI 104, 152, 160 206, 224, 228, 229 ataha 184, 191 179 atArisa 182 230 atiaca 262 atidukkha 290 119 aNupunvaso aNupuvIe aNuvaTi 132 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apatta 269 176 ar 183 134 302 prathama pariziSTaM viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkAH atiyacca 180, 184 apaDiNNa 88,210, 273, 276, 281, atiritta 287, 291, 292, 301, 304, ativatti(vAti-Ti.)yaM 270 306, 312, 313, 320, 323 ativatteja 173 301 ativAtasota apada ativAte(de)ja 85, 180 apariggahA ativija / 112, 115, 142 apariggahamANa 09 ativelaM 236 apariggahAvaMtI 157 atihi (thi) 73, 317 aparijANato 149 atIta 124, 132 apariNivvANa 49, 139 atIraMgama apariNAe attattAe 181 apariNNAta(ya) 16, 29, 38, 46, 53, attasamAhita 141 60, 149 attANaM (AtmAnam ) 22, 32, 126, 197 apariNNAyakamme adakkhU (kkhu) 172, 263, 270, 271 aparimANAe adattahAra aparissavA adavite 194 aparihINa adiNNAdANa apaliuMcamANa 214 adinna 200 apAraMgama adissamANa 88, 111, 123 apAsato 162 bhadu 258, 268, 284, 302, 310, apiittha 311 316, 317, 319 apivitthA 312 aduvA 26, 27,73, 134, 179, 184, apuTTha (aspRSTa) 206, 307 214, 217, 221, 302, 311 appa (alpa) 64, 79, 82, 154, 224, ahijamANa 161 228, 235, 274, 296 addhapaDivaNNa 275 appagaM 249 addhamAsa 311 appaNo (AtmanaH) 87, 93, 114, 234 adhammaTThI 192 appatiTThANa adhi(hi)yAsa-99, 153, 186, 187, appattiya 314 196, 206, 211, 215, 225, appapuNNa 261 226, 236, 238, 241, 246, appamatta 33, 108, 109, 129, 133, 250, 286, 291, 293, 299 adhuva 153, 200 appamAda adhe (adhaH) 1, 191, 291, 320 appalIyamANa - 184 anirae 200 appANa 62, 89, 92, 123, 141, annatarI 1, 2 160, 164, 16, 169 170, apajjavasita 215, 222, 246, 281 . 156, 280 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22, 32 40 AcArAgasUtraprathamazrutaskandhAntargata viziSTazabdasUciH 303 viziSTazabdAH sUtrAkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH appAhAra abhisaMjAta 181 appiyavadhA 78 abhisaMbuddha 181 appege 15, 52 abhisaMbhUta 181 apposa 224 abhisaMvuDDa 181 abala 180, 218 abhisamaNNAgata 107, 187, 214, abahimaNa 172 217, 219, 222, abahilessa 197 223, 226 abahuvAdI 286, 309 abhisamAgamma 322 abujjhamANa abhisameccA 22, 129, 134, 187, abodhI(hI)e 13, 24, 35, 43, 51, 58 195, 214, 217, 219, abbhAikkhati 22, 32 222, 223, 226, 299 abbhAikkhejA abhiseya . 181 abme abhihaDa 204, 218 abbhaMgaNa 308 abhoccA 264 abhayaM amamAyamANa 88, 210 abhikkha 219, 227 amarAyai abhikakhejA 232 amAila abhikaMta 64 amAyaM 19 abhikkame bhamucchie(te) 253, 321 abhikkamamANa 162 amuNI 106 abhigAiti ayaM 240, 247, 248, 288 abhijANati 84, 107, 108, 151 arati 69,98, 107, 124, 189, 286 abhimuMjiyANaM arata 119, 160 abhiNikkhaMta 181 arahaMta 132 abhiNigijjha 126 arihai 118 abhiNivaThUjA 130 arUvI 176 abhiNivvaTTa 181 alaM 64, 66, 67, 81, 85, 94, abhiNivvuDa 322 114, 180, 215, 218 abhiNivvuDacce 224, 228 aladdhae 319 abhiNNAya 184, 264, 266 aladdhapulvo 300 abhitAva 310 alAbha ___89 abhipatthae 170 alobha abhibhAsiMsu aloga 127 abhibhAse 261 allINagutta 124, 173 abhibhUya 33, 172, 286 avakaMkhati(khaMti) 56, 71, 78, 129, 175 abhirujjha 256 avakkamejA(mettA) 224, 220 abhivAdamANa avakariMsu 303 243 0 - Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama pariziSTa sUtrAGkAH / 132 98, viziSTazabdAH avabujjhaMti avamAriya 179 avara 124, 158, 240 avalaMbae avalaMbiyANa . 275 avasakejjA avasIyamANa 178 avaharati avi 4,102 ityAdi avikaMpamANa 142 avijA(yA)Nao 49, 144, 148, 149, 154 avijANae 10 avijA 151 avitiNNa 183 avimaNa 143 aviyatta 162 avirata 194 avihammamANa 198 avihiMsa 193 avihiMsamANa 152 avvAhita 287 avvocchiNNabaMdhaNe 144 asatthi 1, 2, 78, 80,96,97, 102, 105, 129, 131, 133 ityAdi aMsi 1, 2, 184, 191, 215, 218, 222, 288 aMsI [Ti.] 191 ahesi 298 AsI 1,280,281,283,309,322 mo 12,23,38,41,49,52 11, saMti 11,26,37,49,60,180,266 siyA 11, 49, 83, 96, 122, 133, 145, 158, 212, 247 asaI ___75, 180 asaMjaya [Ti. viziSTazabdAH sUtrAGkAH asaMjogaraesa asaMdINa 189, 197 asaMbhavaMta 190 asaNa 199, 204, 205, 207, 208, 218, 223, 227, 273 asatta 153 asattha 32, 109, 129 asamaMjasa 179 asamaNuNNa 199, 207 asamaNNAgae 194 asamArabhamANa 16,29,38,46,53, 60 asaSitadukkhe 80, 105 asamiya(yA) asaraNa 150 asaraNAe 263, 272 asAya 139 asAsata 45, 153 asAdhu asiddhi asita 167 asIla assAtaM aha (atha) 179, 183, 184, 194, 231, 258 294, 299 ahaM (atha) ahaM (adhaH) 41,103,136,137,203 ahaM (aham ) 1, 2. 4, 94, 194, 204, 211, 222, 224, 225, 227, 228, 288 ahAo ahAtiritta ahAkaDa ahAkiTTita 219 ahA tahA 146, 183 ahApariggahita 214, 221, 227 ahAparijuNNa 214, 217, 221 ahAyata 200 191 227 271 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 305 sUtrAGkAH / 180 viziSTazabdAH ahAsaca 134 ahAsuta 254 ahiMsamANa 318 ahita(ya) 13, 24, 35, 43, 51, 56, 58, 106 ahirImaNA 184 ahuNA 254 ahe (adhaH) 174 ahecara 237 ahebhAga - 91 ahesaNija 214, 217, 221, 227 aho ya rAo(rAto) ya 63, 72, 133 ahobhAgaM [Ti0] 91 ahovavAtie ahovihAra Adi(ti) 120, 148, 159, 200 Ai AiAvae Ai(di)e Aittu AiyaMti Aikkha- 132, 137, 138, 191, 196, 197, 206, 277 Aikkhe 196, 206 Au(AyuH) AukAya 265 Aukhema 234 Audde(Avarteta) AuTTe(AvRttaH) 215 AuTTikaya 163 Auso 204 AusaM AusaMteNaM [Ti.] AusaMta 04, 211, 218 AkuTTa [Ti0] 184 Akevaliya 183 AgaMtAra 279 A.20 viziSTazabdAH sUtrAGkAH Agata 1, 2 Agati 123, 175 Agama 173, 195 AgamamANa 187, 214, 217, 219, 221-223, 226, 227 Agami(me)ssa 124, 132, 142 AgamettA 149, 164, 205, 212 Agamma 256 Agara 224 AgAsagAmi AghAti 134, 177 AghAya(ta) 199, 262 ADhAmi 204 ADhAyamANa 199, 207, 208 ANaMda 124 ANakhessAmi 219 ANavejA 149, 164, 205, 212 ANA 22, 127, 129, 134, 145, 172, 185, 190 ANAkaMkhI 141, 158 ANugAmiya 215, 219, 224, 228 ANupuvva 224 Atatara 247 Atato 122 AtavaM (AtmavAn) 107 AtA(yA)vAdI 3, 171 AtItaha 224 Atura 10, 49, 108, 180, 183 Atovarata 146 AdA(tANa 86, 184, 187 AdAya AdesAe AmagaMdha AyaTTha Ayatacakkhu Ayatajoga AyatajogatAe 315 200 64 79, 127, 184 ___ Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ... .. prathame pariziSTe ... viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkA: AyataNa 84 AloejA 218 Ayatatara [Ti.] 247 AvaMtI 136, 147, 150, 152, AyattAe 154, 157 Ayariya [Ti.] 189 AvakahaM 322 Ayavana 240 AvakahAe 255 AyAe 130, 224, 228 Avajati 37, 60 AyANa 128, 130 AvaTTa - 41,80, 105, 151, 174 AyANa 181 AvaTTasoe 107 AyA(tA)Nasota 144, 269 AvaDiya . 161 AyANaha 202, 200 Avase 41 AyANija 79, 143, 185 AvasaMta 163 AyANIya 14, 25, 36,44,52,59,95 Avasaha 204, 205 AyAra AvAtae 92 AyAragoyara 191, 200, 206 AvIlae 143 AyAvaiya 310 AvesaNa 278 AyAvittae 211 AsiMsu 282 AyAvejA 212 AsaMsAe AyA(tA)vAdI 3, 171 Asaja 114, 250 AyukAla 239, 253 AsaNa 277, 304 AraMbha 16, 29, 38,46,47,53,60, AsaNagAI 294 62, 145, 166, 198, 230 AsaNattha 320 AraMbhaja 108, 140 Asama 224, 228 AraMbhajIvI 113, 150 Asava 134, 238 AraMbhaTThI 192, 200 AsavasakI 151 AraMbhamANa AsaM AraMbhasatta AsAe(de)mANa 223 Aratta AsAdejA 197 Arame 104, 160 AsINa 245 ArAma 164, 173 AsupaNNa 201 ArAmAgAra AsevittA 119 Ariya 14, 88, 89, 137, 138, Ahetu(AhaMsu-Ti.) 152, 157, 189, 202, 209 Ahacca 87, 60, 206 AriyadaMsI Ahachu 83, 204, 205, 218, 219, AriyapaNNa 88 227, 288 ArusiyANaM 256 AiDa 219, 227 Alupaha 206 Ahare 162, 242 Alupe 63, 72 / AhAra 89,164,210, 224, 228,231 88 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iMdiya iNaM 162 utAhu 66 AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 307 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH AhAraga uTThAe 281, 282 AhAremANa 223 uhAya 224, 228, 254 io uTThiesa 132, 196 242, 245 uTThita 152, 169, 197 iccatthaM 14, 25, 36, 44, 52, 59, udvitavAda 151 uTThabhiyAe 303 icchasi 125 uDDa 1, 2, 41, 91, 103, 136, icchApaNIta 134 137, 164, 174, 203, 320 icchAlobha 251 uDDAcara] 237 ____78, 83, 93, 134 uNNatamANa iti 63, 160, 75, 79, 101, 140 uNha 176 ittiriya 224 ittha(ettha ) uttama 248, 288 itthiyAo uttara 1,2 itthI 164, 176, 259, 270, 284 uttaravAda 185 ima 2, 6, 65, 93 uttAsayittA itarAitarehiM uttiMga 224 idANI(NiM) 33, 183 udaya 23, 24, 25, 30, 31, 180, 148 224 iriyA 228 udayacara 180 iha 66, 91, 99, 101, 120 udara 15 ihaM 1, 14, 26, 44, 52, 64, 67, udari 179 135, 151 udAsINa 191 ihaloiya 285 udAhaDa ihalogavedaNavejAvaDiya 163 udAharati 101, 140 281 udAhu 85, 153, ukkasissAmi 187 udAhu(=kadAcit ) 153 ukkase udINa 146, 196 ukuDue 310 udIrita 192 uggaha uddavaittA uccAgoe uddavae 15 uccAlaiya 304 uddaveta(ya)vva 132, 136, 137, 138 ucAlayitaM 125 170 uccAvaca 180 uddavettA ujAlittae uddAyaMti 37, 60, 163 ujAlettA uddesa 80, 105 ujukaDa uppaie irita 202 246 211 212 19 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 prathame pariziSTe 62 viziSTazabdAH sUtrAkAH uvAdItasesa uvAdIyamANa uvAdhi 110 uveti 77, 79, 82, 96, 148 uveha / 140 uvehati 192 uvehamANa 108,146, 159 160,169 123, 154, 169 uhAhi usiNa 107 usiya 189 uhAe Uru viziSTazabdAH sUtrAGkAH uppehAe 274 ubvAhijamANa 164 ubbhame 247 unbhiya ummuMca 113 ummugga 178 ura urAla 263 uvakaraNa uvakkama 234 uvacaya 210 uvacare 236 uvacaraMti 283, 284 uvahita 127, 132 uvaNIta(ya) 62, 108, 182, 198 uvadaMsejA 169 uvadhi [Ti.] 110 uvadhI 131, 146 uvamA 176 uvarata 40,106, 107, 109, 117, 128, 130, 132, 145, 146, 152, uvalabbha uvaliMpe(pijjAsi uvavAia 1, 2, 49 uvavAya 119, 180, 209 uvasaMkamata 301 uvasaMkamittu 204, 205, 211 uvasaMta 116, 164, 191 uvasaMtarae 166 uvasaMtI uvasagga 224, 228, 250, 283, 284, 295 uvasama 143, 183, 190, 196 uvahata ubAtikamma 202 uvAtikata 214, 217 ekayara ega 1, 2, 12, 14, 25, 34, 36, 37, 42, 44, 50, 52 , 57, 59, 60, 64, 67, 70, 75, 77, 82, 87, 124, 127, 129, 135, 141, 149, 151, 154, 159, 162, 167, 172, 178, 183, 184, 186, 190, 191, 194, 200, 209, 214, 215, 222, 261 egaMta 224, 228, egacara 287 egacariyA 151, 186 egaNAme 129 egatara 184, 187, 225, egatA egatiya 163, 196, 277, 284 egattigata 264 egadA 278, 279, 291, 300, 303, 311, 312, 313 egappamuha egayA 64,66,67,79,81,82, 163, 169, 282, 300, 303, 311, 312, 333 312 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 viziSTazabdAH sUtrAGkaH AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH sUtrAGkaH viziSTazabdAH 217, 221 oyaNa 222 osa 153 oha 310 egasADa egANiya egAyataNa 224 71, 182 kaMkhA eNaM 273 etthaM kA kakheja 198 kaMcaNaM 85, 123, 160, 180 kaMDuyae kaMdati kaMdisu 258, 302 kaMdhaMsi kaMbala 89, 183, 199, 204 kakkhaDa 176 kaja 73, 74 149, 188 kaTTha 37, 141 93, 315 kaDAsaNa kaDi 15 kaDibaMdhaNa 225 kaDuya kaNNa katakiriya 165 133 katthati 102 kappa 308 kappati(i) 27, 96, 211, 218, 225 kappiya 267 kannaDa 224 kamma 62, 79, 82, 95, 101, 109, 111, 116, 117, 119, 122, 135, 140, 142, 148, 150, 153, 160, 163, 202, 209, 140 ettha 16, 26, 28, 29, 38, 40, 41, 46, 53, 60, 63, 70, 72, 74, 77, 89, 106, 117, 136, 137, 148, 149, 150, 152, 156, 169, 174, 184, 185, 200, 224, 228, 288, 62, 102, 124, 243 edhA 290 eya 108, 133, 187 ityAdi / eyA(tA)NupassI __ 76, 124 eyA(tA)vaMti 5, 8, 176 elikkhae 297 elisa 177, 206, 229, 245, 269 eva 227, 231, 234, 297, 322 evaM 227, 228, 247, 268, 276, 292, 298, 300, 306, 323 esa 276, 292, 306, 323 esa esae . 233, 245 esaMti 289 esitthA 318 esiyA 315 ese 315 esaNA 133, 186, 316 oghaM (haM) tara obujjhamANa 177 omacela(lie) omadaMsI omANa 272 omodariya 164, 307 bhomoyariyA 184 176 kato 99, 161 214 119 kammakara kammakarI kammakoviya Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'kasehi 176 MY 2 17 V 310 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH kammamUla 111 kasAya [rasaH kammasamAraMbha 5, 8, 9, 12, 14, 18, | kasAya [krodhAdiH] 224, 228, 231 23, 25, 34, 36, 39, 141 42, 44, 52, 57, 59, kassai 222 203 kahA 263 kammasarIra 167 kammasarIraga kahakahe 224, 228 kammAvaha 270 kahiMci 204, 205 kammAvAdI kAU kammuNA 110, 145, 267, 271 kANatta kammovasaMtI kANiyaM 179 kayavara kAma 70,71, 90, 109, 113, 147, kayavikkaya 180, 183, 190, 251. kayAi kAmakAmI kara kAmakaMta 198 akarissaM kAmasamaNuNNa 80, 105 akAsI 33, 314 kAya 163, 198, 203, 211, 212, kajati 224, 228, 243, 249, 256, kajati 67, 73, 87 299, 303 karae kAyara 193 karissati kAyasaMphAsa 163 karissAmi 40, 66, 94, 193 kAraNa 122, 191 kareMti 113 kAla 78, 88, 166, 210 kareti(i) 93, 94, 112, kAlakhI 116 115, 122 kAlaggahIta 134 kArave kAlaNNa 88, 210 kArAvirasaM kAlapariyAya 215, 219, 224, 228 kAritthA 314 kAlAkAlasamuhAyI kAreti kAleNuTThAI 88, 210 kujjA 95, 164, 199, 207, 208, kAlovaNIta 198 219, 224, 227 kAsaMkasa karaNAe 219, 227 kAhie 165 kalaha 164 kiM 122, 131, 139, 146, 159, kaluNa 178 164, 189, 193 kallANa 200 kiMci 234, 271 kavAla kiccA 224, 228, 231 kasAitthA kiti 163, 177 40 94 302 87 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtraprathamazrutasva paTasadasUciH viziSTazabdAH kiTTe sUtrAGkAH 196 A 260 kiDDA kiNaMta kiNAvae kiNe kiNha kiriyA kiriyAvAdI kilesaMti kivaNabala kisa 176 269 179 180 186 188 kiha 182 kIya viziSTazabdAH sUtrAGkAH kUrakamma 79, 82, 135, 148 keAvaMtI 136, 147, 150, 152, 154, 157 keyaNa 118 keyi koi 222 koDhI kodhAdimANaM 120 kolAvAsa 245 koviya 151 koha(dha) 128, 142, 151, 198 kohadaMsI khaMdha khaNa 68, 69, 152 khaNayaNNa 88, 210 khaNaha 206 215, 219, 224, 228 khalaiMsu khalu 6, 7, 13, 14, 24, 25, 26, 35, 36, 37, 43, 44,51,52, 58, 59, 60, 64, 68, 90, 93, 116, 118, 146, 159, 181, 204, 205, 206, 211, 214,215, 217, 218, 219, 224, 227, 228 khAima 191, 204, 205, 207, 208, 218, 223, 227 204 314 227 145 kIraMta kIramANa kuo khama 77 kuMDala kuMtAdiphala [Ti.] kukura kucara 302 295, 296, 317 284 kujjhe 75 133 kuNita kuppaMti kuppejjA kumma kummAsa kula 319 khisae khippa 178 310, 178, 179, 181, 186 117 321 187, 214, 217, 255 kuvvaha kumvitthA kuvvamANa kusagga kusala 19 148 74, 85, 89, 101, 104, 140, 159, 162, 172 183 khujatta khujjita khuDya kheDa khetaNNa khetta khettaNNa 123 224 132, 176, 209, 210 kusIla 32, 79, 104 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMdha 15 guNa guNaTThI 130 312 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH kheyaNNa 88, 109 gimha 214, 217, 221, 310 khema giriguiMsi 204, 205 gaMDa 15 gilAejA gaMDI 179 gilANa 219 gaMtha 14, 25, 36, 44, 52, 59, gilAti 121, 198, 206, 239 gilAmi 224, 228 107, 176, 285 gilAmi [Ti.] 224, 228 gacchaMti 180 gilAya 312 gacchati 260, 263, 272. gilAyaMta 242 gacchejjA 123, 133, 262 gilAsiNI 179 gaDhiya 14, 25, 36, 44, 52, 59 giha 196 63, 79, 82, 91, 144, gihatara 196, 218 198, 263 gIta 262 gati 123, 169, 175 gIvA gabbha 108, 113, 130, 148, 159 33, 41, 63, 163 gabbhadaMsI gamaNa guNAsAta(ya) 41, 161 gamittae 201, 206 15 guppha gahAya guru 147 gAta(ya) 211, 247, 273, 308 gehi 184, 321 gAma 196, 202, 224, 228, 235, gotAvAdI 279, 300, 315 gomaya gAmaMtara 196, 214 64, 60 gAmaMtiya ghAtamANa 192, 200 gAmadhamma 164, 211, 309 ghAyae 170 gAmapiMDolaga ghAsa 315, 318 gAmarakkha 284 ghAsesaNAe 316 gAmANugAma 162, 164 145, 192 gAmiya 284 ca 4, 26, 37, 60, 64, 65 ityAdi gAyabbhaMgaNa 308 caittA gAra 41, 161 cauttha 213 gAhAvati 204, 205, 211, 218 cauppaya gAhiya 176 cauraMsa gijjhe 164 giddha 113, 149, 190 / caMkamiyA [Ti.] 282 218 176 guttI gala ghANa 317 ghora 183 176 cae Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___73 chaMda 121 197 chasu AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataSiziSTazabdasUciH 313 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGgAH cakkamiyA 282 58, 83, 89, 93, 147, cakkhu 150, 152, 154, 155, cakkhubhItasahiyA 258 157, 159, 170, 179, cakkhupaNNANa 255, 294 cattAri 256 corabala cayaNa 119, 180, 209 chaumattha 321 cayaMti 140, 178 83, 152 cayAhi 182 chaMdovaNIta(ya) , 182 cayovacaiya chajjIvaNikAya cara 78, 119 chaTTha 313 cariyA 277 chaNa 103, 104, 111, 159 care 78, 124, 133, 184, 274 chaNAvae 119 careja chaNe 119, 237 cala chaNata 119 cAI 257 chappi 312 cAeti 291, 307 cAemi 225 chAyA cAgI chiMdaciTTha 135 ciTTha 248 chijjati 123 ciTTe 244 chiMdaha 206 ciTThati 316 chiMdija 120 ciTThati 79, 82, 136 chiNNa 45 ciTTeja 204, 205 chiNNakahaMkaha 224, 228 citta 178 chiNNamuvva 303 cittaNivAtI 162 chucchukAreMti 296 cittamaMta 154, 266 chettA 66, 94 cittamaMtaya che(chi)ttA(chittvA) 88, 210 cirarAi 187 149 cirarAtosiya 189 257, 271 cuta 1, 159 jaMghA ceccA 185 ce ciccANa 224, 228 jaMtu 180 ceteti jaggAvatIya 281 204 jaNa 71, 78, 83, 164, 193, 196, cetesi 204 287, 296, 297 ceva 7, 13, 24, 35, 43, 51, / jaNaga 182 acche cheya 15 jaMti 129 205 cetemi Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAkAH jaNayaMti 64 jANajaNavaya 118, 196 jANa 62, 76, 102, 106, jaNavayaMtara 196 112, 142 jata(ya) 33, 116, 143, 146, jANai(ti) 56, 71, 91, 129, 162, 164 jata(ya)mANa 133, 158, 184, 274, jANahaM 94, 136, 137, 138, 200 280 jANAhi jato 147, 246 jANe 234 jattha jANe(NijjA 2, 89, 125, 172, jamiNaM 12, 14, 23, 25, 34, 36, 191, 199, 205, 42, 44, 50, 52, 57, 59, ___ 214, 217, 87, 93, 122, 200 jANayA(jAnatA) 201 jameyaM 133 jANavaya jamma 130 jANittA 106, 122, 129, 196 jammadaMsI 130 jANittu 68, 82, 133, 152, 183 jANu jarAuya jAti(i) 45, 112, 133, 134, jarAmaca 108 177, 191, 256 jarehi 141 jAtI-maraNa 77, 78, 176 jassa 227, 228, 270 jAtImaraNamoyaNAe 7, 13, 24, 35, jahA 141, 254 43,51,58 jahAtahA 133, 180 jAma 202 jahAti jAta 178, 179 jahA vi 19, 178 jAtAmAtAe 123 jahittA 143 8,198, 199, 205, jaheta(yaM) 89, 187, 201, 214, 217, 221 217, 219, 222, jAvaittha 310 223, 226 jAvae 123, 311 jahettha 74, 89, 157, 159 jAvajjIva 250 jAI 229 jiNa 168 jAissAmi 187, 213, 216, 220 jibbhA 15 jAejA 214, 217, 221, 224, jIva 26, 49, 62, 132, 136-139, 228 196, 197, 203, 204, 205 jAettA 224, 228 jIvaNikAya jAo 277 jIviGa jAgaraverovarata 107 jIviu(tu)kAma __ 77, 78 jAgaraMti jIvita(ya) 7, 13, 24, 35, 43, 51, jAva Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH NaDa jhaMjhA Nara viziSTazabdAH sUtrAkAH | viziSTazabdAH sUtrAkAH 58, 66, 77, 78, 90, 99 64, 66, ityAdi 127, 129, 148, 191,232 di - 99, 114, 119 jIhapaNNANA Na(na)gara 196, 224, 279, juimassa 209 315 jujjhAhi 159 NagaraMtara 196 jujjheNa 159 NagiNa 185 juddhArihaM 159 NacA 56, 108, 112, 115, 119, junnAI 141 140, 155, 180, 209, 229, jUrati 253, 265, 268, 269 260 NaccANa joga 228, 269 NaTTa joNi 267 151 joNIo Natthi 1,78, 80, 129, 131, jovvaNa 65 133, 136-130, 144. 127 146, 153, 176, 200 jhANa 320 NamamANa 191, 194 jhAti 258, 259, 288, 309, 320 Nae(nataH) 102 jhAtI 280, 321 108, 140, 162, 177, jhimiya 179 191, 198 jhoseti 117 Naraga 84, 130 jhosa(se)mANa 152, 185, 199 Nassati ___79, 82 jhosita 157, 169 Na(na)ha 15, 52 ThAejvA NAo(nAgaH) 30. 79, 164, 238, 244, NANa 146, 177, 182, 191 247, 248 NANabbhaTTha 191 ThAvae 249 NANa 107 33, 169 NANI 119, 123, 134, 135, 269 Thiyappa 197 NAtaM 1,2, 14, 25, 36,44,52,59 299,302 NAtabala DasaMtu 296 NAtasuta 263 Dajjhati 79, 82, 123 NAti 87, 133, 193 DasamANa 296 NAbhi 15 232, 236, 237, 238, NAma 241, 246, 247, 249, NAya(=nyAya) 101 251, 252, 257, 260, NAyaputta 240, 263 261, 271, 272, 273, NAlIyaM 297 314, 321 / NAsa(nAsA) 15 .ThANa Thita 192 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 prathame pariziSTe mungkaa 172 172 247 241 148,316 177 289 296 99, 109 142 202 133 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH Nitie 132 NirAmagaMdha NikaraNAe 28, 97 NirAlaMbaNatAe NikAya 139 NiruvaTThANA NikammadaMsI 115, 145 Nirodha NikkhaMta 20, 191, 264 NivajjejjA Ni(ni)kkhamma 71, 175, 190, 282, NivatiMsu 291 Nivatita Ni(ni)kkhittadaMDa NivAya Nikkhive 133 NivAreti Nigama 224 Nigvijati NiggaMtha 107 NiviTTha Nicaya 113, 134 NivvANa NijarApehI 233 Nivida NijAti 145 Nivije NijjhAittA NigviNNacArI NijjhosaittA 124, 187 NivvuDa NiTThiyaTTha 195 Nivyuta NihiyahI Nivveya NiDAla NisaNNa NidANato 178 Nisamma NidAya 158 NisAmiyA Niddesa 173 NisIeja 281 NissAra Niddha 176 pissita(ya) 299 Nissesa NippIlae 143 NihaNiMsu NibbalAsae NihAya NimaMteja(jA) 199, 207, 208, 252 Nihe Niyaga(ya) 64, 66, 67, 81 Niheja Niyacchati 124 NIyAgoya Ni(ni)yahati 176, 191 NIla NiyaTTamANa 191 NIsaMka Niyama NiyAi(ti) 88, 210 NiyAga 19 NettapaNNANa Ni(ni)raya 14, 25, 36, 44, 52, Neva 59, 120, 130, 200 / No 173 15 119 190 157, 209 204, 244 119 26, 27 215, 219, 224, 228 Ni NidhAya 209 .0, 89,105, 133 157 Ne 176 168 27, 52, 136, 182 144 jetta 17, 22 ityAdi 227, 228 ityAdi Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 taMsi taka tacaM AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 317 viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH NhAruNI 52 tasaMti ta (tad) 64, 66, 67, 81, 228, tasakAya 50, 51, 52, 54, 55, 265 252, 257, 258, 268, tasajIva 267 271, 275, 277, 299 tasatta 267 taMjahA 1, 2, 49, 63, 64, 76, tassa 228, 234, 255, 283, 395 87, 132, 166, 200 tassaNNI 162, 172 taMsa tahappagAra 118, 324, 331-333, 254, 255, 289, 291 335-338 taMsippege 289 tahA 92, 102, 133, 179, 232 176 tahAvi 242 takkiya 206 tANAe tArisaya 158 taNa 37, 224, 228, 235 tAlu taNaphAsa 187, 225, 226, 293 tiuti 198 taNNivesaNe 162, 172 tiNNa __99, 161, 188, 224, 228 tatiyaM tiNNi 202, 311 tato 64, 67, 79, 81, 145, titikkhae(te) 156, 231 147, 246, 257 titikkhamANa 184 tattha 7, 10, 13, 24, 35, 37, titikkhaM 43, 51, 58, 60 ityAdi titta 176 tattha tattha 49, 135 tidhA 240 tathAgata 123 tippati tadviIpa 162, 172 tippamANa 238 tApurakAre. 162, 172 tirikkha tama 144, 180 tiriccha 92 tammuttIe 162, 172 tiriya 41, 91, 103, 130, 136, tamhA . 75, 95, 98, 119, 120, 137, 174, 203, 258, 121, 142, 143, 157, 274, 320 170, 198 tiriyadaMsI 130 tarae 182 tividha 79, 82 tarati 127 tIta 123 tarittae 81, 180, 204 93, 123, 190, tave (vo) 77, 187, 214, 217, 235, 236, 249 219, 222, 223, 226 tuccha 102 tavassI 215 tucchaya tasa 155 253 84 4 3 tIra tava 100 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daga 170 daDha 265 teNa dasaMtu dasama 79, 12 dAsa 318 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH tuTTe [Ti.] 198 224, 220 tumme 137 daTuM 145, 164 tumaM si NAma taM ceva 78, 184 tuyaTTeja 204, 205 dama tulA 148 dayati 210 tusiNIe 288 dayA 196, 210 172, 204, 211, 299 dalayissAmi 227 teiccha 94, 307 dalaejjA 218 teukAya daviya 56, 127, 143, 187, teuphAsa 187, 225, 226, 293 194, 239, 291,319 227 tevaNaM 64, 66, 67, 81 313 tesa'ppattiya 318 dahaha 206 thaMDila 235, 241 dADhA thaNa 15 dAyAda thaNaMti 178 dAruNa 145 thAvara 265 thAvaratta dAsI 84 dAha 79, 82 154 dAhiNa 1, 146, 196, 223 thova digichattA 316 189 33, 133, 136 daMDa 33, 73, 74, 132, 140, diTThapaha . 164, 203, 209, 261 diTThabhaya 116 daMDajuddha diTTima 197 daMDabhI 203 diyA 189, 190 daMDasamAdANa diyApota 189 daMta [danta] 15, 52 divvamAyA daMtapakkhAlaNa 308 disA 1, 2, 6, 49, 103, 136, daMta (dAnta) 120, 193 137, 203 dasaNa 128, 130, 162, 172, dissati 77 264 dINa dasaNalUsiNo 191 dIva 189, 197 daMsamasaga 293 dIha daMsamasagaphAsa 187, 225, 226 dIharAya dakkha dIhalogasattha dakkhiNa 264, 312 26. dhUla daita 252 193 156 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 200 162 130 deha dehaMtara 92 56 294 dhamma AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 319 viziSTazabdAH sUtrAGkAH | viziSTazabdAH sUtrAGkAH dukaDa 200 dussaMbodha dukkaDa [Ti.] dussuya 137 dukkha . 49, 68, 79, 80, 82, 84, duhato 88, 127, 210, 232 96, 101, 105-107, 126, dUijjamANa 129, 130, 139, 140, dUijejA 164 142, 148, 152, 180 147, 148 dukkhapaDikUla deti dukkhadaMsI devabala dukkhapaDighAtahetuM (u) 7, 13, 24, 35, 210, 238, 249 43, 51, 58 dukkhamattAe 127 dehabheda 250 dukkhasaha 304 111, 123, 216 dukkhI 105 doNamuha 224, 228 duguMchaNA dosa 130, 136, 137, 138, 151 duguMchamANa 71 dosadaMsI 130 duccara 45, 85, 153, 230, duccaraga 298 240, 248, 288 dujAta 162 dhammavaM 107 dujjhosaya 157 dhammavidU 107, 140 duNNikkhaMta 191 dhammi 185 duttitikkha 262 dhAtI 137 dhArittae 225 79 'dhArejjA 214, 221 duppaDilehita 137 117 duppaDibUhaga 65, 83, 115, 133, dupparakaMta 162 186, 196, 206, 229 dunbhi 186, 285 dhuNAti 143 dummaya 137 99, 141, 161 duraNucara 143 199, 200 duratikkama 90, 162 dhuvacAriNo durabhigaMdha 176 dhuvavaNNa 251 durahiyAsae 183 dhUtavAda 181 dullabha 159 63, 87 duvAlasama 313 214 duviha 230, 269 dhotaratta 214 duvvasa 215, 259, 308 dunviNNAya niruddhAuya 142 87 dupayaM dhiti dhIra dhuNe dhUtA dhoejA Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 prathame pariziSTe paMtha 303 308 viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH nisiddhA paDikkamamANa 162 nUma 252 paDikkame 243 paMDita(ya) 68,75, 92,94, 141, 157, paDiggaha 89, 183, 199, 204 158, 189, 195,209, 234 paDighAta 5,13, 24, 35, 43,51,58 paMta 9, 141, 294 paDicchAdaNa 225 199 paDiNikkhamittu 301 paMthaNijjhAI(tI-Ti.) 162 paDiNNatta 219 paMthapehI 274 paDipuNNa 166 paMsu paDibujjha 252 pakappeMti 133, 134, 191 paDibuddhajIvi 170 pakappayaMti[Ti0] 134 paDibUhaNatA pakareMti paDibhANI 274 pakuvvati(i) 96, 180 paDimoyae 91, 103 pakuvvamANa 79, 82, 148 paDiyAikkhe 204, 268 pakkhAlaNa paDiyAra 240 pakkhiNo 283 paDileha 76, 112, 266 pagaMthaM 184 paDilehAe 71, 92, 97, 111, 122, pagaMthe 191 149, 164, 175, 205, pagaDa 116 206, 212 pagappa 219 paDilehittA 49, 248 pagabbhati 160 paDilehiya 111, 224-228 pagAmAe 281 paDilehiyA 235 paggahitataraga paDileheMti paggahe 248 paDivaNNa 19, 134, 139, pacaha 206 214, 221, 275 paJcakkhAejA 228 paDivatamANa paJcasthima 1, 2 paDisaMkhAe 171 paccAsI paDisaMjalejAsi 142 pacchaNNa paDisaMvedayaMti 135 pacchA 64, 66, 67, 81, paDisaMvedayati 141, 153, 164 paDisaMvedeti 380 pacchANivAtI 158 paDisevamANa 305 pajavajAta 109 paDiseve pajAlittae 211 paDisehito pajAletA 212 paDINa paTTaNa 224 paDuca 171 paDikUla 79 / paduppaNNa 239 193 178 311 146, 196 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 321 148 viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkA paNaga 224, 228, 265 pamAdae 65, 152 paNata(ya) 21, 184 pamAde 123 paNatAsI 304 pamAdeMti 127 paNiyasAlA 278 pamAya 321 paNIta 134 pamAyI 108 paNuna pamuccati 108, 116 paNNa 250 pamokkha 104, 155 paNNaveMti 132 pamokkhasi 107, 126 paNNavamANa 200 payA 119, 151, 160 paNNavemo 138 payAvittae 211 paNNaveha 137 payAvejA 212 paNNANa 62, 64, 68, 101, para 2,79, 82, 129, 197, 199, 160, 190, 215 ___ 207, 208, 212, 218, 272 paNNANamaMta 145, 166, 177, 190 parakkamaMta 182, 187, 226 pata(ya)Nue 188, 224, 228, 231 parakkamamANa 262 patelasa 280 parakkame 275, 318 patta(patra) parakkameja 204, 205 patta(prApta) 134 parakkamejAsi 97, 111, 133, 173 patteya 49, 68, 82, 139, 152, 160 para? 315 patthae 232 parama 112, 115, 253 pada(ya) 103, 134, 176 paramacakkhU 155 padiso 149 paramadaMsI 116 189 paramArAma 164 pappa paraloiya 285 pabuddha 166 paravAgaraNa 2, 172, 205 pabhiti 184 parikahijjA 93, 133 pabhu 112 parikilaMta 244 pabhUtapariNANa 164 parikame 244 pabhaMguNo 210 parikkamejjAsi 195 pabhaMgura 180 parigijjha 77, 79 pamajae parigilAyamANa 210 pamajiya 224, 228 pariggaha pamajjiyA pariggahAvaMtI 154, 157 pamatta 33, 41, 63, 66, 129, parighAsetuM 205 133, 134, 156, 161 parighetabva 132, 136, 137, 170 pamatthati 141 paricaja 124 pamAda parijAti 107 bhA. 21 padesie l 273 in Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 322 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAkAH viziSTazabdAH satrAkSAH parijANato 149 parimaMDala 176 parijANAmi 204 pariyaTTaNa . parijANita(ya)vva pariyAya 152, 171, 185, parijuNNa 10, 187, 217, 221 215, 219, 224 pariTThavejA . 214, 217, 221 pariyAvajaMti pariTThavettA 214, 217, 221 pariyAviti pariNamejA parivajae 165 pariNijamANa 149 parivajjiyANa 266, 272 pariNivvANa 49 parivadejA 64, 81 pariNNa 176 parivadaMti 64, 81 pariNNA 7,13,24,35,43,51,58, parivahittae 224, 220 .97,101,103, 140, 188,219 parivAya 110 pariNAe pariviciTThati 135 . pariNNAcArI pariviciddhiMsu 146 pariNANa parivittasejA pariNNAta(ya) (parijJAta) 9,16,18,29,30, parivittasaMti 198 38, 39, 46, 48, parisita 184, 187, 213, 53, 55, 60, 61, 216, 220, 225 62,93, 149,270 parivaMdaNamANaNapUyaNAe 7, 13, 24, 35, pariNNAya 17,30,33,47,54,61, 62, 43,51,58,127 74, 78, 88, 92, 97, 101, parivvae 88, 108, 116, 124, 156, 104,111, 120, 123, 140, 173, 184, 186, 197 158,160,163, 143, 175, pariSvayaMti 166 184, 185, 188,203, 259 parissavA 134 pariNNAya(ta)kamme 9, 18, 31, 39, parissaha 48, 55, 61, 62 pariharaMta 318 pariNNAvivega pariharaMti paritappati pariharejA paritappamANa 63, 72 parihAyamANa paritA(yA)va 63, 118, 145 parihissAmi 187 paritAvae . 180 parIvevamANa 211 paritA(yA)veyavva 132,136-138,170 parIsaha 183, 249, 250 paritAti parIsahapabhaMguNo 210 paridevamANa 182 parIsaho(hu)vasagga 224, 228 parinivvuDa parUveti paripaJcamANa 150 parUvemo 138 paripAga 180 / parUveha 67 67, 89 64 10, 49 137 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAkAH / 301 256 218 AcArAGgasUtraprathamaznutaskandhAntargataviziSTazabdasaciH 323 viziSTazabdAH viziSTazabdAH sUtrAkAH pareNa paraM 120 pasAretu 275 paraM pasAremANa 162 palAlapuMja 278 passa 193 palAsa 178 pahAya 260 paliucchaNNa 151 paheNAe 87 palichiNNa 144 pAINa 41, 146, 196 palichidiya pAuDa 70,83 palichiMdiyANaM 115 pAuNissAmi palibAhira 162 pAeja(jA) 199, 207, 208 palimokkha 151 pADiyaka 203 paliya 40, 184, 191 pANa 199, 204, 205, 207, paliyaMtakara 128, 130 208, 218, 223, 227, paliyaTThANa 278 237, 230, 283, 299 palemANa 133, 199 pANajAtI palehi 301 pANi 121 pavaMca 127 pAtae pavada(ya)mANa 12, 23, 34, 42, pAtarAsAe 50,57, 94, 151 pAtuM pavA 278 pAda pavAda(ya) pAda (pAtra) [Ti.] pavAyaMte 289 pAdapuMchaNa 89, 183, 199, 204 pavisissAmo 290 pAduresae 245 pavissa 315 pAmicca 204 pavIlae 143 pAya (pAtra) ___213, 216, 220, 272 pavuccati 33, 40, 49, 71, pAra 97,101,133, 159 pArae 239, 253, 255, 300 pavedae 196 pAraMgama 198 pavedayissAmi 181 pAraga pavedita 24,43,101,152,157, 164, pAragAmi 180, 185, 201, 202, 208, pAva 112, 115, 165, 202 209, 214, 217, 219, 226 pAvakamma 62,95, 109, 116, 117, pavedeti 289 119, 122, 142, 150, pavesiyA 259 153, 160, 202, 209 pavvai 254 pAvaga 271, 314 pavahina 10, 84, 96 pAvamokkha pasasita 86, 91, 101, 103 pAvaya 194, 200 pasArae 243 / pAvAdiya 14. 213 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 puTThavaM puDhavI 41 puNa prathame pariziSTe : . .. viziSTazabdAH sUtrAkAH | viziSTazabdAH sUtrAkAH pAvAduya 139 puTTha (spRSTa) 37, 60, 70, 127, pAsa (pazya) 10,23, 26, 34,42, 49, 152, 153, 186, 191, 50, 57, 85, 108, 112, 196, 206, 215, 218, 121, 127, 133, 140, 142, 236, 241, 260, 307 156, 166, 179, 180, 187 puTTha (pRSTa) 260 pAsa (pArtha) 15 puTTapuvvA 298 pAsa (pAza) 113 pAsae 191, 206 pAsaga 80,105, 128, 130, 131, 146 puDhavi 12, 13, 14, 17, 18, 37 pAsaNie pAsati 41, 71, 92, 148, 175 puDho 10,11,12, 23, 26,27,34,42, pAsamANa 49, 50, 57, 77, 87, 92, 96, pAsayA (pazyatA) 241 129, 134, 136, 142, 152, 267 pAsaha 149, 153, 178, 194, 210 puDho puDho 134 pAsahA 145, 161, 166, 174, 198 2, 80, 104, 105, pAsima 127 138, 214, 217 pAsiya 108, 119, 162 puNaravi 282 puNareMti 113 45, 62, 64 ityAdi puNareti 108 piMDa 319 piccha puNo puNo 41, 63, 70, 72, 133, piTThao 134, 148, 149, 191 102 piDati pitA 63, 193 pitta purasthima piya 319 piyajIvi purisa 6, 90, 93, 102, piyAutha 118, 125, 126, 127, pihita 290 143, 155, 176, 284 pihitaccA 264 145 pihissAmi 255 pulAga pIDhasappi 33, 124, 139, 143, pIhae 153, 158, 164, 183, puccha 187, 218, 240 pucchiMsu 287 puzvavAsa pucchissAmo 139 / puvvasaMjoga 143, 183 pAse 120 pi puNo piTThi puNNa purato 1, 2 purANa 78 179 punva Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puTvi peja petaM AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 325 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH puvvAvararAya 158 baMdhapamokkha 104, 155 puvvuTThAI 158 baMbhacera 143, 155, 183, 190 64, 66, 67, 81 baMbhavaM 107 pUti bakkasa 319 pUyaNa 7,13,24,35,43,51,58,127 bajjhato 159 pUraittae 118 baddha 1,103, 104, 230 pege 178, 193 bala peccabala 73 bahiM 233, 282 pecA bahiratta bahiyA 56,121,125,133, 140,156 pejadaMsI 130 89, 93, 116, 129, 151, 153 154, 162, 180, 256, pesala 258, 295, 297, 302 pehamANa 287, 313, 320 bahuga 79, 82 pahAe (prekSate) 274 bahuNAme 129 pehAe (prekSya) 93, 174, 205, 316 bahutara 251 potayA 49 porisi 258 276, 292, 306, 323 poseMti bAla 77, 79, 80, 82, 94, 105, posejA 114, 144-148, 150, 159, pharisa 60, 262 180, 191, 192, 267, 268 pharusa 190, 191, 305 bAlabhAva pharusAsI bAlaNNa 88, 210 phala 302 bAliyA 149, 191 phalagAva(ya)tahI 198, 224, 228 bAhA phArusiya 107, 190 bAhiM phAsa 6,64, 68,76,99, 107, 135, bAhiraga 145 . 142, 149, 152, 153, 164, bAhu 15, 275 176, 179, 180, 184-187, biiya 119, 149, 191, 220 196, 206, 211, 225, 226, bIya 224-228, 265 246, 286, 293 buia 162, 274 142 buddha 145, 180, 206 phusaMti 153, 179, 187, 277 196, 206, 226 phusita 148 baMdha 140, 151 139, 169, 204, 211 144 bemi 9, 15, 18, 19, 22, 26, 31, bahumAyI bahuso 188 phAse Ahu 145 baMdhaNa bUyA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 258 bhIma 326 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAkAH | viziSTazabdAH sUnAkA 32,37, 39,45,48, 49, 52, bhAvaNNa 88, 210 55,60,61, 62, 74, 80, 86, bhAsaMti 123, 132 89, 94, 97, 99, 105, 111, bhAsaha 137 120, 127, 131-134, 139, bhAsAmo 138 142, 144, 146, 149, 151, bhAsita 159 153, 155-157, 161, 164. bhikkhAyariyA 218 166, 171, 173, 176, 178, bhikkhu 88, 162, 187-189, 196, 182, 186, 188, 189, 192, 197, 204-206, 210195, 198, 199, 201, 203, 213, 205-209, 220205, 207, 208, 212, 215, 225, 227, 228 219, 224, 228, 292, 306, bhikkhuNI 223 323 bhijjati 123 bhaMjaga bhitti 258 bhagiNI 178 bhidura 251 bhagavaM 254, 257, 268, 271, 281, bhIta 282, 291, 292, 299, 304 258, 283, 285 307, 309, 310, 311, 315, bhuMjaMti 237 318, 322 bhuMjaha 204 bhagavaMta bhuMjitthA 271, 272 bhagavatA 1, 7, 13, 24, 35, 43, 51, bhujia 199 58, 89, 187-189, 201, bhuMje 312, 313 214-217, 219, 221-223 187, 226, 297 226, 227 bhujo bhujo bhagavato 14, 25, 36, 44, 52, 59 bhUta 49, 76, 112, 132, 136bhajA 139, 196, 197, 204, 205 bhaTTha 191 137, 139 bhatta meura bhamuha meuradhamma bhaya 73, 129 bhava meda 183, 198 bhavaMti 5, 8, 9 ityAdi medura 224, 228 bhavati 1, 14, 25 ityAdi merava 186, 224, 228 bhavissAmi - bho 26, 84, 139, 146, 181, bhavissAmo 185, 193 158 bhogAmeva bhAga . bhocA 264 bhAyA bhottae 218 FELLERS bhujjo 15 bhettA LEELE bhave Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhoma maMtA maMda 108 129 85 AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 327 viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH mama 204, 205, 211 bhoyaNa 63, 67, 79, 82, 87 mamAita maue 176 mamAiyamati mae 157 mamAyamANa - 77, 88, 183 108, 40 [Ti.] maraNa 5, 13, 24, 35, 43, 51, 58, maMthu 310 77, 78, 85, 108, 116, 318 148, 176, 180, 232, 245 maMsa masaga 187, 225, 226 maMsasoNita 143, 188, 237 mahaM (mahAn ) 172, 175, 202, 209 maMsU 303 mahaM [mama] 184 makkaDa 224 mahaMta 120 magga 74, 89, 143, 152, 153, 177 mahatA 63, 123, 162 macciya 11, 113, 145 mahabbhaya 49, 85, 189, 154, 180 mahAjANa maccumuha mahAmuNI 181, 184, 190 majejA mahAmoha majjha (madhya) 145 mahAvIra 178, 187, 190, 266, majjhae 166 277, 300, 305, 314, 320 majjhattha 233 mahAvIhiM 21 majjhima 209 mahAsaDDI 93 maTTiya 224 mahura 176 maDaMba 224 mahesiNo 98, 143, 164, 172 mahesI [Ti.] 123 maNikuMDala mahovakaraNa maNNati 114 92, 151, 162, 172, 182 maNNamANa 66, 73, 94, 150, 169, mANa 120, 128, 130, 198 190, 193 mANadaMsI 130 maNNasi 170 mANaNa 7, 13, 24, 35, mata: 133, 136 43, 51, 58, 127 matimaM mANava 64, 67, 77, 82, 87, 101, matimaMta - 120, 123, 134, 151, matI 176 ... 152, 162, 177, 180, 185, matImatA . 276, 292, 92,306, 323 mANAvAdI - .:...: 75 mattA (matvA) mANussa 236 mattA (mAtrA) 127 mAtaNNa 273 maddaviya 196 mAtA 63, 193 madhumehaNi mAtA (mAtrA) 89, 123 maNa mA 179 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAkA mAmae 282 328 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH 165 muttimagga mAmagaM 185, 200 mAyadaMsI 130 muhutta 65, 183 mAyA 128, 130, 151 198 muhuttAga mAyI 93, 108 mUkataM mAra 14, 25, 36, 44, 52, 59, mUDha 77, 79, 82, 84, 93, 84, 127, 130, 147 96, 108, 148, 151 mAradaMsI 130 mUDhabhAva mArAbhisaMkI 108 mUla 111, 115 mArue 289 mUlaTThANa mAsa 256, 257, 311, 312 masiyAra 317 mAhaNa 119, 136, 202, 208, 248, me 1, 2, 52, 63, 86, 155, 276, 286, 292, 306, 309, 185, 211, 218, 222, 249 317, 323 mehA (dhA) vI 17, 29, 33, 47,54, 61, mitta 125 62, 69, 74, 95, 104, mittabala 111, 117, 127, 129, milAti 45 130, 157, 173, 186, mihukahAsu 189, 191, 195, 203, mIsIbhAva 209, 269 179 12, 23, 34, 42, 50, 57 muMDa 184 mokkha 3, 104, 155, 178 69, 104 moNa 86, 99, 156, 161, 165 127 moyaNa 7, 13, 24, 35, 43,51,58 mucchati moha 14, 25, 36, 44,52,59,70, mucchamANa 83, 84, 130, 148, 162 mujjhati 162 mohadaMsI 130 muTTi 302 37, 49, 60 ityAdi muTThijuddha 262 yAvi 4, 41, 65, 149, 192 muNi 9,31, 39, 48, 55, 61, 62, raejjA 214 70, 79, 85, 95, 99, 100, rajati 98, 159 106, 107, 116, 122, 158, rajejA 251 159, 161, 164, 180, 181, 202, 235 182, 187, 198, 235, 242, rata 132, 151, 153, 176 262, 273, 280 64, 98, 107, 286 muNiA 241 mutaccA 140 214 mutta 99, 161, 188 / maMti muI mukka muccati 41 raNe ratta ratta Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 lAlappamANa AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 329 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUnAGkAH ramati 150, 182 70,71, 89, 149 319 64, 107, 176, 273 86, 89, 120 rasagA 180 labhaMti 178 rasayA labhati 167, 178 rasesiNo 316 labhi 199 rAINaM lahue 176 rAiMdivaM 280 lahubhUyagAmi 120 rAo(to) 63, 72, 133, 189, 190, lAghava 187 282, 287, 291 lAghaviya 196, 214, 217, 219, rAovarAtaM 312 221, 221, 223, 226, 227 rAyaM 158 lADha 294, 295, 298, 300 rAyasI 179 lAbha rAyabala 73 rAyahANI 224, 228 77, 96 rAyANo 79, 82 lippati 103 rikAsi - 257 luMciMsu 303 rIya luMpaittA [Ti0] 94 rIitthA 254 lupittA 66, 94 rIyaMta 184, 189 lukkha rIyaMti 276, 292 luppati 268 rIyatA 306, 323 lUsiMsu 295, 301 rIyati 286, 306, 309, lUsaga 193, 196 rIyato 163 lUsaNaya rIyitthA lUsiNo 191, 198 rIyamANa 187, 191 lUsita 184 rukkhamUla 204, 205, 219 lUsiyapunva 261 rudaMti 182 lUha 99, 161, 198, 295, ruvaMti[Ti.] 182 lUhadesie 295 ruha (rukSa) 176 lelu 302 ruva 41, 107, 108, 123, 149, lessA 219 159, 176, 178 loe 10, 14, 25, 36, 44, 52, 63, rUvasaMdhi 84, 142, 147, 150, 166, 67, 81, 679, 180, 307 180, 200 144 loga(ka) 5, 8, 9, 22, 32, 41, lajamANa 12, 23, 34, 42, 50, 57 59, 91,95, 101, 106, lajjAmo 107, 111, 121, 123, 297 129, 132, 134, 136, roga laMbha laTThi Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH 140, 146, 152, 154, 157-159, 164, 183, 185, 196,209 logavitta 154 logavipassI logasaMjoga 101 logasaNNA 97,104,111 logassesaNaM logAloga 127 logAvAdI lobha 71, 93, 120, 128, 130, 151, 198, 251 lobhadaMsI 130 lohita 176 147 vaiguttIe 206 vaigutte 165 vaigoyara 201 157 vakasamAyAra 41, 161 vaMkANikeyA 134 vaMtA. 97, 111, 128, 129, 198 vakkhAtarata 176 vacca 107 254 vadha viziSTazabdAH sUtrAkA vattae 100 vattha 89, 183, 187, 199, 204, 205, 207, 208, 213, 214, 215, 220, 221, 255, 257, 272, 275 vatthaga vatthadhAri 214 vatthu vadaMta 212, 218 vadaMti 84, 135, 136, 182, 190, 191 vadAsI 137 vadittA 193 vadissAmi 78, 118, 120, 145, 180 vadheti vamaNa 308 vaya (vayas) 64, 65, 68, 96, 209 vayaM (vrata) vayaM (vayam) 138, 203 vayaMti vayaNa 136-138, 204, 211 vayaNija 191 vayasA (vacasA) 162 valemANa 199 vavahAra 110 193 vasaha 204 vasA vamittA 143, 183, vasu 183 vasumaM 62, 160, 215 vasumaMta . . . 229 vaI vajja 294, 318 297 vasaha 197 176 52 176 vajabhUmi vajeta vajjhamANa vaTTa vadyamagaM [Ti.] vaDabhatta vaDumagaM vaDDati [Ti0] vaDDeti vaNassati vaNNa vaNNAdesI. , . 176 114 93, 114 42-44,47, 48 251 vase vasovaNIya : 108 vaha 78, 118, 120, 145, 180 vahiMti .. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 vi AdhArAGgasUtraprathamaMzrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sUtrAkAH viziSTazabdAH sUtrAhAH vA 1, 2 ityAdi viNayaM vAu 51, 58, 59, 61 viNayapaNe 88, 210 vAukAya viNassati 79, 82 vAgaraNa 2, 172, 205 viNA vAterita 148 viNiyamANa 162 vAma 223 viNiviTThacitta 63, 72, 178 vAyasa 316 viNNAtA 171 vAyA 200 vitadde 192 vAyita 189, 190 vitaha 79, 245 vAla vitimissa 259 vAvi 227, 243 vitta 154 vAsa 264, 278, 279, 280 vitigiMchA 122 vAsaga 180 vitticcheda 318 14 ityAdi vidittA 40, 91, 96, 111, 230 vigaMjaMti 200 vidisappatiNNa 160 viukkase 191 viddAyamANa 191 viudaMti 27 viddhaMsaNadhamma 153 viusija 183 viokamma 199 vidhUNiyA 252 viovAe[Ti.] 198 vidhUtakappa 124, 187 viki(gi)ca 83, 115, 142, 143 viNNAya (vijJAta) 133, 136 vikraya viNNAya (vijJAya) 235 vigaDa 291 viNNU 140 vigatagehI 321 vippajaDha 182 vigiMca 83, 115, 142, 143 vippaDivaNNa 200 vigicati 129, 185 vippaDivedeti 164 vigicamANa 129 vippaNollae 152 viggaha 152 vippamAya vighAtae 121, 170 vippamukka 153 vijaM (vidvAn) 112, 115 vipparakamaMti 178 vijjati . 110, 131, 146, 176 vipparakamamANa 321 vijahittA 20 vipparAmasaMti 147 vijahejA 240 vipparAmusati vijANAti vipparAmusaha 206 vidvita 317 vippariNAmadhamma 45, 153 viDajjhamANa 190 / vippariNAmeMti viNaettu 175 / vippariyAsa 77, 79, 82, 96, 148 vidhArae 189 171 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivAda vibhUsA 188 viha 332 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH vippariyAsuveti[Ti.] vilupaMti 79, 82 96, 148 vilupaha 206 vipparisiTTha vilupittA 66, 94 vippasAdae 123 136 viSphaMdamANa 142 vivitta 63, 238, 239 vibhaMta 194 vivittajIvi 116 vibhae vivega 159, 163, 202 vibhatta 199 visaMbhaNatA 224, 228 vibhayaMti visaNNa 192, 198 27, 64 visANa 52 vimukka visoga 263 vimoha 229, 253 visottiya 20,185 vimohaNNatara 253 visseNi vimohAyataNa 215, 219, 224, 228 215 viyakkhAta 174 viharaMta 298 viyaDa 271 viharamANa 204, 205 viyattA 199 vihariMsu 256, 297 viyANato 239 viharitthA 266 viyAvAya 198 vihare 248 viyAhita(ya) 19, 26, 41, 99, 138, vihAri 162 142, 143, 152, 161, vihI 292, 306, 323 171, 174, 180, 185, vihiMsaMti 188, 192, 198, 202, vihiMsati 12, 14, 23, 25, 34, 36, 209 42, 44, 50, 52, 57, 59 viyosaja 233, 245 vIra 21, 33, 85, 86, 91, 98, 99, viyaMtikArae 215, 219, 224, 228 101, 103, 107, 109, 120, virata 99,120,153, 156, 161, 184, - 123, 129, 143, 146, 153, 188,189,194,204,219,309 161, 173, 195 virati 196 vIrAyamANa 193 vIriya 157 virameja 174 vuDDi 45, 112 virAga 123 185 virUvarUva 6, 12, 14, 23, 25, 34, vejjAvaDiya 163 36, 42, 44, 50, 52, 57, 145, 163, 174, 196 59, 68, 73, 76, 87, vedeti 107 187, 224, 225, 226, 228, 286, 293 / veyavaM 107 viratta vedavI veyaNa Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAgasUtraprathamazrutasva 333 vera vevaI saMti 146 180 sae saMthava 243 162 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH veyAvaDiya 199, 207, 208,219, 227 saMta __134, 219, 264 93, 107, 114 saMtaruttara 214 saMtANaya 224 vokkasissAmi 11, 26, 37, 49, 56, 60, vocchidejA 164 85, 180, 196, 266 vosana 257, 275, 299 saMtimaraNa vosire 249 saMtegatiyA 196 vosa?kAya 304 saMthaDadaMsI 287 saMthare 235 saI 321 saMtharejA 224, 228 saI asaI saMtharettA 228 241 135 saMkappa 151 saMthuta saMkamaNa 78, 218 saMdha-- saMkucae saMdhissAmi 187 saMkucemANa saMdheti saMkhaDI 272 saMdhemANa 189 saMkhA saMdhi 88, 91, 121, 152, 153, saMkhAe __75, 184, 191, 254, 266 157, 169 saMkhAya 197, 250 saMni(Ni)vesa 178, 224 2,94, 107,114, 154, saMpaDilehAe 174, 176, 184, 198 saMpamArae 15 saMpayaMti saMgakara saMpalimajamANa saMgAmasIsa 198, 300, 305 saMpavvayamANa 169 saMghaDadaMsI Ti.] 146 saMpasArae saMghADI 290 saMpAtima saMghAta 37, 60 saMpuNNa saMcArejjA saMpehAe[Ti.] saMcAemi 211, 225 saMphAsa 163, 290 saMcikkhati saMbAhaNa saMjata saMbAhA 162 saMjamati saMbujjhamANa 14, 25,36,44,52,59, saMjoga 101, 129, 132, 143, 95, 134, 202, 209, 282 144, 183 saMbhavaMta 191 saMjogaTThI saMbhUta 79, 182 saMNihisaMNicaya saMmata 230 saMga saMgaMtha 162 223 184 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahahe . sama 288 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH satrAkA samucchiya[Ti0] saddaphAsa ,107, 176, 184 saMluMcamANa 298 saddarUva 41, 107, 108, 176 saMvacchara 257 saharUvesa'mucchita 321 saMvadrjA (ttA) 224, 228 252 saMvasati 64, 66, 67, 81 saddhA saMviddhapaha 159 saddhiM 64, 66,67, 81 saMvidhu(hu)Niya 224, 228 sannihANasattha 210 saMvuDa 165, 250, 305 sapajavasie 200 saMsappaga , 283 sapehAe 64, 65, 73, 85, 141, saMsaya 149 142, 158, 180 saMsAra 49, 134, 149 sapehiyA 251 saMsiMciyANaM saphala 145 saMsiccamANa 113 sabalatta saMseyaya sabhA saMsohaNa 308 sakasAie samaNa 73, 194, 204, 211, 254, sakka 161 280, 296, 297, 317 sakkhAmo 290 samaNamAhaNa 136, 317 sagaDanbhi 128, 130 samaNasa saca 117,127,146,168,224,228 samaNujANae saccavAdI 224, 228 samaNujANati 13, 24, 35, 43, 51, sajjejjA 232 saDI 93, 129, 169 samaNujANamANa 192, 200 saDha 151 samaNujANejA 17, 30, 38, 47, 54, saNNA 1,70, 97, 104, 176 61, 62, 74, 203 satataM 84, 108, 151 samaNuNNa 4, 80, 105, 169, 190, satta(sattva) 49, 132, 136-140, 199, 2074, 208 196, 197,204, 205, samaNupassati 127 265, 316 samaNupAsaha 169 sattA (saktAH ) 62, 158, 180 samaNuvAsejAsi 68, 86, 165, 182 sattA samaNNAgata 194 sattihantha 284 samaNNAgatapaNNANa 62, 160, 215 satthasamAraMbha - 31, 48, 55, 61, 62 samabhijANAhi 127 satthAra 190 samabhijANejA 222 sadA 33, 106, 116 samabhijANiyA 153, 187, 214, sadda 41, 99, 105, 108, 176, 217, 219, 221-223, 184, 285 226, 217 204 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUcIH 335 sUtrAGkAH viziSTazabdAH viziSTazabdAH sUtrAtA samabhijANamANa 219 samAsajja 229, 245, 249 samaya 106, 123, 139, 224, 228, samAhita 177, 242, 280 263 samAhitalessa 219 samayaNNa 88, 210 samAhiyacce 224, 228 samayA 123, 139 samita 76, 80, 105, 116, 143, samAdahamANa 290 146, 163, 164, 169, samAdANa 286, 293 samAdAya 99, 161 samitadaMsaNa 185, 196 samAdiyaMti 190 samitAsI 322 samAdhi(hi) 167, 190, 233, samiyaM 169, 242 287, 313, 320 samiyA 152, 157, 169, 171, samAyAya 111 209, 291 samAyAra 41, 161 samiyApariyAe 152 samAraMbha 5, 8, 9, 12, 14, 31, 34 samIrate 245 36, 42, 44, 48, 50, 52, samuTThAyI 63, 72 55, 57, 59, 61, 62, samuhAe 14, 25, 36, 40, 44, 204, 205 52, 59, 70, 95, 193 samAra(ra)bha samuTThita 65, 88, 119, 177, samAraMbha (samArabhya) 204, 205 189, 202, 209 samAra(re)bhati 13, 24, 35, 43, samuddissa 204 51,58 samupehamANa 153 samAraMbhaMti 203 samuppaje 246 samAra(raM)bhAveti 13, 24, 35, 43, samuppajaMti 67, 81 51,58 samuppAya 67, 81 smaarbhaavejaa| 17, 30, 38, 47, samussaya samArabhejA ) 54,61, 62,74, 203 samussiNAti 205 samAramenAsi 120, 203 samussiNAsi 204 samAra()bhaMta 13, 15, 24, 30, samussiNomi 204 47, 54, 58, 61, sameca 132, 269 62, 74, 203 sameti 182 samAra(ra)bhamANa 12, 14, 16, 23, samemANa 133, 199 25, 29, 34-36, sammatta 187, 214, 217, 219, 38, 42-44, 46, 221-223, 226, 227 50-53, 57, 59, sammattadaMsI 99,112, 140, 161 68, 145, 156, 161, samAramemANa[Ti.] 166, 173, 206 samAvaNNa 167 / sammucchima 143 samma 49 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 sarIra sahi 336 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH saya 217, 314 savvaloe 123, 160 sayaM 13, 17, 22, 24, 30, 32, savvalokasi 140 35, 38, 43, 47, 51, 54, savvasamaNNAgatapaNNANa 62, 160, 215 58,61,62,74, 259, 322 savvaso 101, 104, 140, 160, sayaNa (zayana) 259, 277, 280, 283 249, 268, 269, 271 sayaNa (svajana) savvAmagaMdha sayayaM savvAvaMti 5, 8, 203, 209 sayA 33, 106, 116, 123, 133, sanvidiya 210 143, 146, 158,164,165, savvesaNA 173, 182, 187, 195,286, saha 6, 76, 77 293 saha 107 sara (svara) sahati saraMti 123 sahasakAra 63, 72 saraNa 64, 66, 67, 81, 150, sahasakAreha 206 182, 197 sahasammui (ti)yAe 2, 172, 205 141, 180, 198 sarIraga 99, 161, 224, 228 sahita(ya) 116, 127, 143, 146, sarIrameda 198 164, 258 salla sAi savaMta sAima 199, 204, 205, 207, 208, savayasa 204 218, 223, 227 saba 2, 6, 49, 62, 78, 103, 111, 281 115, 124, 129, 132, 136- sAgAriya 149, 259 140, 160, 176, 184, 185, sADa 214, 217 196, 229, 246, 247, 252, sAta 68, 76, 78, 82, 112, 139, 267, 270 152, 160 savvaTTha 253 sAtijati savvatA(ttA-yA)e 173, 187, 198, sAtijissAmi 219, 227 214, 217, 219, sAdie 200 222, 223, 226, 227 sAdhie 264 savvato 103, 129, 136, 137, 173, sAdhu 177, 184, 187, 198, 203, sAmaggiya 214, 217, 221 214, 217, 219, 221, 222, sAmata 223, 226 sAmAsAya 87 savvattha 202 sArakkhamANa savvadA sAraya 143 savapariNNAcArI 103 / sAsaya 132, 252 V MY sAIya 200 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita sita AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH sAhammiya 219, 227 suNeha 180 sAhare 242 suNiyA 158 sAhAraNaTTha 243 suNisaMta 200 sAhiya 240, 256, 257, 312 suNhA 63, 87 sAhissAmo 146 sutta (sUtra) siMga sutta (supta) 106 sikkheja 234 suddha 132, 186, 233 siDhila 161 suNNagAra 279 siNANa 308 suNNAgAra 204, 205 siddhi 200 suddhasaNA 186 11, 49 supaDibaddha 155 167 supaDilehita 136, 177 siyA (syAt) 83, 96, 122, 133, supaDilehiya 173 145, 158, 212, 247 supaNNatta 201 silivaya 179 supariNNAta 198 siloya 194 suppaNihie 184 sisira 275, 289, 309 subbhabhUmi 294 sissa 189, 190 sunbhi 186, 285 sIta 176 subbhigaMdha [Ti.] 176 sItaphAsa 187, 211, 215, 225, suya(ta) 1, 133, 136, 155 226, 293 surabhigaMdha 176 sItoda 264 suvisuddha 315 sItosiNa 107 sunvata sIyapiMDa 319 susamAhitalessa 219 158 susANa ___ 204, 205, 279 sIlamaMta sussUsa 181 sIvissAmi 187 sussUsamANa 196 sIsa 15, 198 suha 78, 215, 219, 224, suakkhAta suhaTThI suakkhAtadhamma suhasAya sukaDa suhuma [Ti.] 251 sukara 261 sUi 187 319 319 sukila sUNiya 179 suNamANa 41 sUra 305 suNaya 296, 298 suNeti 41 / se 228, 240, 242, 248, 254, A. 22 193 sIla 111 201 187 suka 176 sUvaNIya Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMtA iMtA sejA 192, 200 120 haNe HEARTERATEEEE 119 seve 338 . prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkAH 255, 259, 260, 263, 264, haM bho 139 266, 270-72, 277, 288, haMtavva 132, 136, 137, 138, 170 300, 305, 307, 308, 314, 66, 94, 121, 170, 206 320 114 277, 294 haMtA haMtA 258, 302 seja 2, 104 haNasetaM 25, 228 haNa seya 102, 127, 215 haNaha seva haNiyA Asevae (te) 119, 149 102 AsevittA haNato 192, 200 sevaiyA 281 haNu sevaMti 99, 161 haNuya seviMsu 294 hata 184 sevittha 277 hattha sevitthA 315 hammati 123 259, 271 hata(ya)putva 261, 302 sevejA 251 hatovahata harade(e) 166, 178 soejA hariya 224, 228, 241, 265 socA 2, 14, 25, 36, 44, 52, harise 75 - 59, 157, 172, 190, havva 70 205, 209 havvavAha 141 soNita 52, 143, 188 hassa(hasva) 176 sota (zrotra) 64, 68, 269 hassa(hAsya) [Ti.] sota(ya) (srotas) 107, 120, 144, hAlidda 176 145, 166, 174, hAsa 64, 114, 124 120 soya (zoka) 120 hiMsasoyati hiMsiMsu 52, 256, 295 soyaviya 196 hiMsaMti sIlasa 179 hiMsati 160 sovaTThANa 172 hiMsissaMti sovadhi 132, 268 hi(he)ccA 143, 183, 190, 193 sovAga 317 hita(ya) 215, 219, 224, 228, 253 322 / himagasaMphAsa sesa 89 so haM sohi Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtraprathamazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 339 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH himavAsa 289 116, 145, 159, 164, 180, hiyaya 15, 52 191, 198, 215, 268 hiraNNa huratthA 149, 204, 205 hiripaDicchAdaNa 225 heu(tu) 7, 13, 24, 35, 43, 51, 58 hirI hemaMta 124, 217, 221, 254, 255 hINaM hou(tu) 162, 172 hu 9, 18, 31, 33, 39, 48, 55, 15 61, 62, 71, 79, 92, 97, / hoti 169, 186 184 [2] AcArAGgasUtra[AyAraMgasutta]dvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH aMka 725, 741 aMtalikkhajAya(ta) 365, 419, 576aMkakareluya 382 578, 613 aMkadhAtI 741 aMtalikkhe 531 aMgAriga aMto 338, 346, 404, 405, 602, aMguliyAe 360, 476,504 622, 637, 651 aMjaNa 360 aMtoaMteNa 568, 599 aMjali 517 aMtohito 622 aMDa 324 348, 353 404, 412, aMba 623-625 431455, 458, 468, 569, aMbacoyaga 626 570571, 600, 612, 623. aMbadAlaga 628, 629 631, 632, 637, aMbapalaMba 639641, 642, 646 aMbapANaga 373 aMta (anta) 460 745 aMbapesiya aMtakaDa 802, 803 aMbabhittaga aMtakamma 754 aMbavaNa 623 aMtarA 348, 353, 355, 408, 464 aMbasaraDuya [Ti.] 467, 468 470, 471, 472, aMbasAlaga 626 473, 474 493, 499, 500, aMbA [Ti.] 546 .. 502, 504,505, 507, 509- aMbADagapalaMba 377 ___517 585 586, 605 aMbADagapANaga 373 aMtarijaga aMbADagasaraDuya [Ti.] aMtariyAe aMbila 369, 407, 550 aMtarucchutha 402, 630, 631 / aMsuya Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 prathame pariziSTe 745 505 viziSTazabdAH . sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkaH akaMtadukkhA acitta 638, 667 akaraNijja 340, 766 acittamaMta 522, 783, 789 akasiNa 325 acelayaM ___743 akAlapaDibohINi 471 accAiNNA 348, 465 akAlaparibhoINi 471 acci 754 akiMcaNa 607 accuta akiriya 525 accusiNa 368 akkaMtapuvve 342 accha 354 akkosaMti 422, 449, 518, 586, acchAhi 598 605, 618 acchi 419, 488 akkosaMtu 422 acchidittA 714, 720 akkoseja 471 acchideja 471.518,643,714,720 akkhAiyaTThANa 682 acchimala 719, 722 akkhAya(ta) 338,522, 635 acchiyaM 387 agaDa acchoppa agaDamaha accheja 331, 338,413 agaDhie 357 ajANatA(to) 405, 520 agaNi 363, 447, 511 ajjhatthavayaNa 521 agaNikAya 421,423, 429,440,441 ajjhatthiya 690 agaNiphaMDaNaTThANa ajjhavasANa 158 agarahita ajjhovavajejA 687, 79. agAra 435, 436, 438,439, 440 ajjhovavaNNa 374 445, 733, 746 aTTa 652, 677 agArabaMdhaNa adyAlaya 660, 677 agAri 435, 436, 438-441 aTTha (aSTan ) 748, 751 agiddha 357 aTThama agga 751 aTTamiposahiesu 335 aggajAya 384 aTThAsIti 749 aggapiMDa 333, 352, 359 ahi 342 aggabIya 384 adviya 373, 403, 404 aggala 353, 499,504, 535, 543 advirAsi 324 aggalapAsaga 353, 499 aDrAija aggi 797 aNaMta 733, 772, 794, 798 agghAti [Ti.] 790 aNaMtarahitA(yA)e 353, 371, 575, agghAuM 612, 653 agghAya aNaMbila 369 acale [Ti.] 743 / aNagAra 607, 792 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 341 viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH aNagAriyaM aNukaMpaeNaM aNajjhovavaNNa 357 aNugacchAhi 562 aNaNuNNaviya 356, 607, 784 aNujANAhi 623, 766 aNaNuvIi(yi) 784 aNuNNava- 356, 445, 607, 608, aNaNuvIyibhAsi 621, 784 aNaNNokaMta 464 aNuttara 733, 770, 772, 793, 797 aNattaTThiya 331, 332 aNupatta aNabhikkaMta 325, 464 [Ti.] aNupadena (jjA) 330, 611 aNabhikkaMtakiriyA 436 aNupaviTTha 324, 325, 335, 337, aNariyAsamita 343, 348, 603 aNala aNupavisa- 341, 350, 391, 412, aNaha 404 430, 515, 516, 607, aNAila aNAgaya 522 aNupavissamANa 342 aNAgayavayaNa 521 aNuppadAtavva 405 aNADhAyamANa aNuppasUya 381 aNApucchittA 399 aNuppehA 348 aNAmaMtiyA 396 aNuliMpa aNAyariyapuvvAiM 520 aNuvayaMti aNAyArAI 520 aNuvIyi(yI) 445,521,551, aNAriyANi 471 aNAloiya(yA) 396, 778 aNuvIyi bhAsI 781 aNAvAya 349, 357, 391, 667 aNUNayA 748 aNAsAuM aNegAhagamaNijjaM aNAsAda(ya)e 460, 487 aNelisa aNAsAyamANa 460, 487, 494, 506, aNesaNina 324-326, 332, 335, 342, 360, 363, 368, aNAseviya(ta) 331, 332, 335, 414, 369, 377, 378, 381, 415, 416, 386, 387, 390,403, aNikaMpa 444, 576 404, 405, 627, 641 aNica aNoragahaNasIla 784 aNimaMtemANa 346, 446 aNojjA aNisaTTha 331, 332, 338, 413 aNovatamANa aNisiTTha 397 aNNa 342, 374, 430, 521,533, aNissie . 559,584, 594, 607, 633, aNIhaDa . aNu 783, 789 / aNNautthia 327-330 784 508 744 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGgAH viziSTazabdAH sUtrAkAH aNNatara 324,335, 340,341,353, aduTTha 795 360, 365,369,370, 373, aduvA 520 315-380,382-388,394, adUragaya 396, 405 395,401,409,410,419, adUrasAmaMta 421,456,457.557, 558, addINamANasa 559,561,576,592-595, addhajoyaNamerAe 338, 474, 554, 589 600, 634,669-686, 669, addhaTThama 697,698,706,707,712- addhaNavama 714,719,720 addhamAsiesu aNNatarI addhahAra 424, 726, 754 aNNattha (NaNNattha) 384, 393, 419,460 adhAraNija . aNNadA adhikaraNie aNNamaNNa 340, 422, 449-452, 460, adhiyapecchaNijja 754 583, 584, 611, 618, 643 adhuNAdhota aNNasaMbhoitha adhuva 520, 570 aNNoNNasamAhIe 410, 457 apacchima aNhayakara 778 apaDilehiya 356, 6.7 aNhayakarI 524 apaDilehiyAe atiricchachinna 325, 624, 627, 629, apaDisuNemANa ,527,528 529 atithi(hi) 332, 335, 337, 348, apamajjiya 356, 607 352, 357, 414, 435, apariNaya 369, 381 436, 438, 439, 465, aparibhutta 331, 332 468, 559, 594, 648, aparisADA 462 apariharittA 434 atIta 522 327-330,396,405 aturiyabhAsI 551 apaliuMcamANa 581 ateNaM apasU 607 attaTThiya 331, 332 apANaya 766, 772 atthasaMpadANaM apAraga atthiyaM [Ti.] 387 apAvae athira apAviyA ada(ha-Ti0)TuM apiyAI 342 adattahArI 584 aputtA adiTTha 687 apurisaMtarakaDa 331, 332, 335, 335, adiNNa 607, 783, 784 413-418,556, 649 adiNNAdANa 607, 783 appa (alpa) 324, 390, 402, 403, aduguMchiesu 409, 412, 431, 455, 802 336 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 455 AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 343 viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH 458, 462, 468, 498, abhikaMkha 524, 525, 526, 527, 502, 553, 570, 571, 529, 534, 542, 544 588, 624, 625, 627, abhikkhasi 360, 368, 404, 561, 629, 630, 642, 647, 564, 565, 583, 584, 667, 783, 789 598 appa (Atman) 357, 390, 423, 428, abhikaMkhejA 412, 428, 429, 455, 429,437,482,563, 458, 460, 553,575583,611, 633, 734, 578, 588, 623, 626, 770, 775 629, 630, 632, 637, appatihita 804 641, 642 appajuhiya abhikkaMta 325, 486 appaDihAriya abhikkaMtakiriyA 435 apatara 474 abhikkhaNa 432, 781, 784 appattiya 622 abhigiNhittA appasAvajakiriyA 441 abhiggaha appAiNNa abhicAriyaM 501 appANa 341, 343, 482 abhiNikkhamaNa 746, 747, 753 appussue 482,486,515,516, abhiNicAriyaM [Ti.] 501 518, 584, 742 abhihavaM 794 aphAsuya 324, 325, 326, 331, abhipavuTTa 464 332, 335, 360, 361, abhippAya 746, 753 362, 363, 365, 368, abhimuha 369, 371, 373, 375- abhirUva 534, 536, 544 381, 386 387, 390, abhisaMdhArejA(ja) 338, 340, 342, 392, 397, 402-405, 348, 554, 589, 446, 563, 564, 567, 669-686, 689 569, 570, 592, 593, abhisaMdhAreMti 598, 603, 623, 624, abhisaMdhAremANa 338 626, 627, 637, 641 abhisaMbhUya 464 abahiyA 332 abhisamikkha abahilessa 482, 516 abhiseya 739 abbhaMgeja 421, 703 abhihaTTa 404-405 abbhaMgeti(i) 450, 754 abhihaDa 331, 332,338, 413 abbhaMgettA 597, 754 abhihaNeja 365, 419, 444, 778 abbhuvagaya 464 abhihata 342 abhajiya 325 abhIru abhAsA. 523 / abhUtovaghAtiyA 525,527 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 345 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkA: amaNuNNa 790 avakkaMta amayavAsa 738 avahita 779, 791 amAyaM avaDDhabhAya amila avaNItauvaNItavayaNa 521 amuga 527 avaNItavayaNa 521 amucchiya 357 avamANa [Ti0] 342 ammA 744 avayava 419 ammApiu avara ammApiusaMtiya 743 avalaMba 360,499,630 ammApiyara 740, 745 avallaeNa amha avahachu 365, 602 ayapAya 592 avahara 471, 498,518,586 ayabaMdhaNa 593 avahAra araiya 715, 716 avahArAdi araNNa 783 avidala 325 arahA 773 aviddhattha 369, 381, 470, 437, 752, [Ti0] 773 aviyAI 350, 357, 390, 399, 435, arahaMta 522 ___510, 512, 563, 583 arAya 472 avvahita 770, 771 aroya(ga) 736, 737, 738, 739 avvAghAta 571 avvAhata 752 alaMkAra avvokaMta alaMkiya(ta) 424, 684 avvocchiNNa 325, 624, 627 alasaga asaI 326 alAupAya [Ti. 188 asaMkheja 751, 753 alAbha asaMthaDa alitta asaMloya 349, 357, 391, 667 alUsae asaMvijamANa allINa asaMsa? 360,409 avaujiya asaccAmosA 522, 524, 525 avaMguNejA 356, 430 asana avakaMkhaMti 409,559, 594 asaNa 324, 330, 331, 332, 335 avakkame 667 -337, 343, 346, 349, avakkamejA(ttA) 324, 349, 353, 357, 360, 363, 365357, 391, 404, 368, 390, 392, 396,397, 475, 579, 667, 409,428, 446, 520, 537, 754 538, 598, 609, 686, 740 arahaM alaM Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 345 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH asaNavaNa ahApariNAta 445, 608, 621 asatthapariNaya 375-379, 382, 384 ahAbaddha 455 -388 ahAbAdara 753 asamaNuNNAta ahAmagga 792 asamAhaDa 343 ahArAma asamiya ahA(dhA)riyaM 482, 493-495 asAvaja 525, 527, 529, 536, ahAriha 745 538, 540, 542, 544, ahAlaMda 445, 608, 621 546, 548, 550 ahAvara 409,456,559,594, 633, asAsiya 325 638,778, 780,781, 783, asiNAi 352 784, 786, 787, 789, asiNANaya 427 790 asita 796 ahAsaMthaDa asuddha 725 ahAsamaNNAgata 456, 633 asubha 732 ahAsutta asuya ahAsuya [Ti0] asura ___ 760, 761, 764, 773 ahAsuhuma 753 asogalayA 754 ahi (dhi)yAsa asogavaNa ahuNAbhiNNa [Ti. assaMjae / 338, 361, 362, 363, ahuNubhiNNa 464 assaM(saM)jate, 365, 366, 367, 368, ahe (adhas) 324, 340, 353, 404, 371, 373, 415, 416, 579, 753, 802 417, 418, 421, 474, ahegAmiNI 474 ahesaNija 433, 465, 466, 581 assakaraNa aho (adhas) assajuddha aho gaMdho assaTThANakaraNa ahoNisaM assAdeti Aikkha- 502, 510-514, 776 assalAlapelayaM 754 AiNNa 348, 465, 466 assipaDiyA 413,555, 590, 648, AiNNaM salekkhaM 454, 619 650 AiNNasaMlekkhaM [Ti 454, 619 aha (atha) 332 ityAdi AiNNomANa 342 aha (ahan) 740 AINapAuraNa ahAkappa 792 AukAya ahANuputvI 741 Aukkhaya 734, 745 ahApajjatta AuTTa 340, 425, 728 ahApariggahiya 581 / Auya 734 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adie 346 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkAH Auso 337,360,368,370,392, 400 399,404, 409,433, 441, AdIyaM 748 445, 456,527,529,559, AbharaNa 561-566,568,594,597, AbharaNavicitta 558 598, 599,608, 621, 635 Ama 384-388 AusaMta 340, 351,310,396, 399, AmaMtita 526 404,445,477-481,501, AmaMtemANa 502,507,509,510,512, Amaga 375-379, 382 513,514,517,527,561, Amaja 353, 363, 491,497, 604, 562,583,584, 586,596, 691, 701,708, 715, 725, 598,608, 621. 727 Aesa AmaDAga 381 AesaNa 435-441,504 Amaya Akasa 477, 478 AmalagapANaga AgaMtAra 374, 432, 433, 434,445, Amoya 608, 610, 611, 621, 633 Amosaga 516,517,518,585,586 Agata 471, 520, 790 AyaMka Agati Aya [vastra] 557 Agara 338 AyataNa 408,435,456,522,559, Agaramaha 337 594, 633, 630 Agasaha-AgasejjA 501 Ayariya 399,400, 460,505-507 AgADhAgADha 419 AyANa 338,340, 342, 353, 357, AghaMsa421, 451, 564 363, 365, 367, 368,391, AghAejA 419, 421-425,444, 459, AjiNaga 557 471, 472, 473, 499,505, ANagasaehiM 765 568,599, 602 ANA 410, 779, 782, 785, 791, AyANabhaMDamattaNikkhevaNA 792 AyAma AtAva 353, 421, 429, 458,491, AyAra 435, 436, 438-441, 520 575-579, 772 AyAvaNAe 772 Atoja AyAhiNapayAhiNaM 754 AtaMka 340, 421 AraMbha 440, 793 AdAe ) 324,344,345, 349, 353, AraMbhakaDa 536, 538 (AdAya) 357, 391, 396, 399, ArAma 324, 340, 404, 659, 676, (AyAe)) 400, 475, 520, 579, 727 603, 605, 611, 665,766 ArAmAgAra 374, 432, 445, 608, Adi 638 621, 633 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 347 viziSTazabdAH sUtrAGkAH ArAhita 779, 782, 785, 788, 791, 792 AruhaI 758 AlaiyamAlamauDo 757 AlaeNaM AliMgeja 643 AliMpa .694, 706, 712 AlekkhacittabhUta Aloya- 337,357, 360, 368,370, 392,396,400,404,405, 407,409, 456,559,561, 562,564-566,568,594, 598,599,611,745, 778, viziSTazabdAH sUtrAkAH Ahijjanti 743, 744 Ahu 802 Ahaca 324, 404, 405, 419, 603 Aha 331, 332, 337, 338, 357, 360,366, 368,371, 373, 392, 413, 603 AhaDa 392 Ahata Ahara- 401, 407, 408, 478, 517, _563, 564-566, 586, 597 AhAkammiya 338, 390, 392, 435, 682 341 662 Aloya 360, 425 Avaja 340, 790 AvaDiya 342 AvAsa AviittA 395 AviMdha 726, 754 AvIkamma AvI liyANa 373 Asa 354, 502 AsaNa 543, 787 Asama 338, 675 Asaya 461 Asavati-AsavamANa 482 AsADhasuddha 734 AsAejA 460, 487, 494 AsAyapaDiyAe AsittA 340 Asevita 331,332,335, 414-416 AsotthapavAla 378 AsonthamaMthu Asoyabahula AhaAiMsa 350, 407 AhAra 341, 350, 391, 396 AhArAtiNiya 507-509 AhAriyaM [Ti0] 482, 493-495 . AhArejA 341, 350, 391 AhArettae Ahita AhUta 740 AheNa 348 iMgAlakamaMta 435 iMgAlaDAha iMdamaha 337 iMdiya 540, 787 iMdiyajAya(ta) 365, 419, 444 ikkar3a 456, 633 ikkhAgakula 336 iccha99, 623, 629, 638 687 753 itarAitara / (itarAtitara) 341, 350, 437-441 (itarAtiyara) 350 itthiviggaha itthI 521, 528, 529, 686, 787, 374 380 . Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathame pariziSTe idANiM ima 335 uMcha viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGka: itthIvayaNa 521 ucchola- 360, 419, 421, 452, 405 565, 696, 705, 712, 719 iriyA 778 ujuvAliyA ihaloiya 687 ujANa 543, 544, 659, 676, Isara 445, 608, 621, 623, 727, 766 628 ujjAla- 421, 423, 429, 440 IsANa 759 ujjuya 353, 354, 355, 359,443, IsiM(si) 469, 470, 499, 500 IhAmiya 754 ujota 737 uu ujjhiya 402, 403 466 ujjhiyadhammiya 559,594 uMbaramaMthu 380 udyA [Ti.] ukaMbiya 415 uDubaddhiya 433, 434 ukkasa 474, 477, 478 uDDoe ukkiTTha 753 ukkujiya ugAmiNI 474 ukkuDuya uNNamiya 360, 476, 504 ukkhA 335, 337 uttama 758 ukkhalaMpiya / uttara [Ti.] 761, 772 ukkhalaMpiya / uttarakhattiyakuMDapura 735, 755, 766 ukkhulaMpiya 360 uttaraguNa 745 ukkhitta 443, 757 uttarapurasthima ukkhippamANa 352 uttarijaga uggakula uttarejA uggaha 356 uttaseja uccAra 353, 419 uttANae 400, 611 uccArapAsavaNa 430,459, 645-667 uttAremANa uccArejA uttiMga 324, 348, 481, 482 uccAvaya 423, 424, 486 udaulla 360, 371,490,491, 496, ucchu 385, 629 497, 604 ucchugaMDiya 402, 630 udaka(ga)pasUta 417, 511 ucchucoyaga 402, 630 udaga 324, 348,447, 400, 473 ucchuDAlaga 402, 630 474,480, 482, 485-490, ucchumeraga 382, 402 493-496, 502,511,515, ucchuvaNa 516, 603, 616 ucchusAlaga 402, 630 / udagadoNi 499 505 363 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 349 viziSTazabdAH sUtrAGkAH udaya udara udAhu udINa udIriya udUhala 365, 481 405 338, 390, 409, 435-441 795, 798 365, 418 udetu uddava- 422,449,471,518,778 uddavaNakarI 524 uddisiya 338, 360, 456, 476, 504, 559, 594 371, 469 upAsaga uppajaMti 770 uppaNNa 776 uppaya-- 737, 753 uppala 383 uppalaNAla 383 uppiMjalagabhUta uppIlAvejA 474 upphaNaupphesa 485 ubbAha 421, 430,645 ubbhava 734 ubbhiNNa 464 ubbhiya 362, 405 unbhidamANa umaM cAte(e) [Ti.] 742 umaccAe [Ti0] 742 ummagga 488, 498,515, 516,584 ummijalamAlabhUta [Ti.] ummissa 324 uyattamANa 363 urattha 726, 754 urAla 742, 743 ulloDha(la)- 695, 704, 711,718, 754 viziSTazabdAH sUtrAGkAH uvaesa 357, 363, 421, 444, 459 uvakara 391, 428, 598 uvakkhaDa- 349, 391,-393, 428, 537, 538, 598, 740 uvagaya(ta) 746, 766, 772 uvagaraNapaDiyA 516,518 uvacarae 430, 471 uvacitakAe 540 uvajjhAya 399, 460, 505-507 uvaTThANa 434 uvaTTiya 410, 753 uvaNikkhitta 365, 409 uvaNi (ni)maMta 404, 609,610, 740 uvaNIyA uvaNItaavaNItavayaNa 521 uvaNIyavayaNa 521 uvadaMsiya [Ti.] uvadiTTha 357, 363, 367,391, 419, 421-425, 427-430, 444, 459, 471-473, 505, 568, 599, 602 uvadhi uvaraya 390, 425, 437 801, uvaruvari 482 uvalitta 353 uvalliejjA 464-466 uvalliyati 430 uvallissAmi 633 uvallINA uvavanna uvavAya uvasaMkama- 340,352, 393, 482, 518, 583, 584 uvasagga 462, 770, 771 uvasajejA 638 uvassaya 324, 338, 340, 404, 412 453 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ejAsi ehiti prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH 425,427-431,437,444- Usaseja 461 454, 456, 543, 616, 617, / UssAsamANa [Ti.] 619, 667 uvahita uvAgaccha- 348,437-441,465- ejAhi 561 468,499,502,507, eti 520 583, 609,610, 623, 629, 753, 754, 766 uvAgata 348, 465-468,734, 735 ega . 331, 745 uvAtikamma 357, 409, 456, 522, egaMta 324, 349, 353, 357, 391, 559,594, 633, 638, 404, 475, 579, 667, 754 uvAtiNAvittA egajjhaM 340 uvAsie egati(i)ya 340, 350, 357, 390, uvittu [Ti.] 391, 399, 400, 401, uti 407, 409, 435-441, uvehejA 357,392,477-481,484, 443, 533.535, 549, 510, 512-514, 517 550, 583, 670-681, uvehamANa 689 unvaTTa 353, 421, 451, 491 / egattigaeNaM 482 uvvala- 353, 421, 451, 491, / egadA 462 - 692, 701, 711, 718 / egavayaNa 521 uvveDhija 485 egAbhoya 475 usabha 754 egAvalI 424, 751 usabhadatta 734, 735 egAha 473,583 usiNa etAe 561,596 usiNodaga 360, 419, 421, 452, etANi 696, 705, 712, 719 etA(ttA)va tAva 445, 608, 621, 779, usuyAla 782, 785, 788, 791 ussaviya 365 337, 360,370, 407. ussAsa 745 456, 510-512, 514 ussica- 363, 370, 474, 480,481 ussisakiya 368 ettha(tthaM) 430,502, 520 ussuyabhUta 341 eya(ta)ppagAra 390, 404, 425, 435, usseima 482, 485, 502,518, 365, 481 526, 527, 529, 530, UsaDha 357, 419,538,548 534-550, 561-566, UsasamANa 583, 586 etto Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAkAH AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH eyArUva osappiNI 734 erisiyA 424 osahi 325, 547, 548 evaM cAte(e) 742, 771, 773 ositta 324, 342 esaNA 561, 596, 794 oha esaNija 325, 326, 332, 336, 343, ohariya 366, 368 409, 456, 559, 641 kao 507, 509 esamANa 561, 596 kakhejA 505, 515, 516 esittae 412,455, 456,553, 559, kaMci 360 588,594 kaMTakagaboMdiya 356 esittA kaMTaya(ga) 355, 403, 404, 696 esiya(ta) 341,350,391,609,610 kaMta 687, 754 esiyakula kaMda 417,511,566,651,654728 ogAha474, 486 kaMdara 741 ogijjhiya kaMdarakammata 435 ogiNha--- 607,612-617, 619, kaMdalIUsuya [Ti.] 385 621, 633, 784 kaMbala 471,518 oggaha 607-619, 621-623, kaMbalaga 557 633, 635, 784 kaMsapAya oggahaNasIlae kasatAlasadda oggahiya 609, 610, 611, 622 kakka 421, 451, 692, 704, 711, 623, 629, 633, 784 oghAyataNa kakkasa 524 oDhachinna kakkhaDa oNamiya 360, 476, 504 kakkharoma obhAseja 357, 393 505, 674 omaceliya kajalAveti 482 omANa 342 kajalAvemANa omuyati oyaMsI 534 kaTThakamma oyattiyANaM kaTThakammaMta oyassi 425 kaTTakaraNa oliMpamANa 367 kaTThasila 633 olitta kaDaga 424 ovaya- 432, 435, 737, 753, 774 kaDava ovAya 355 kaDie 415 osakiya [Ti.] kaDuya 407, 524 osatta 755 / kaDuyae - 407 pada kaTTha 368 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 prathame pariziSTe 607 488 viziSTazabdAH sUtrAGkAH | viziSTazabdAH sUtrAGkAH kaDaveyaNA 728 kammAragAmaM 728 kaya 650, kaDDAvettu 743 728 kayAi(I) [Ti.] kaDhiNa kara 388 kaNa 430 akAsI kaNakuMDaga 388 kariMsu 739 558, 746, 754 kaNaga karissaMti 745 kaNagakaMta karissAmi kaNagakhaiya 558 kareti 501, 754, 766 558 kaNagapaTTa kareMti [Ti.] 740 kaNagaphusiya 558 karejA 341, 350, 352, 357, 367, .kaNagAvali 424 392, 394, 395, 396, 399, kaNapUyali 388 400, 401, 407, 427, kaNiyAravaNa 461,475, 485, 488, 498, kaNNa 507,583, 584, 622, 777 kaNNamala 722 kAraveMti kaNNasoyapaDiyA 669-674, 685, 686 kAravejA 777 kIraMti 405 kaNNasohaNae kaNha 550 kujA 338,416,518,583,584, 586 kaNharAi kathita 773 karata 336 kadaliUsugaM 385 karaNija 518,535, 537, 586, 611 kadAyI 736 karIrapANaga 373 kadhita [Ti.] karettA 475, 735, 754, 766 karpijalakaraNa 657 karemANa 461 kappa 433, 434, 745, 751 kalaMkalIbhAvapavaMca 804 kappati 390, 392, 404, 425, 430, kalavAdI [Ti0] 437, 561, 566, 598 kalasI [Ti.] 335 kalaha 683 kapparakkha kappeja 723 kaliya 754 kabbaDa 338 kaluNapaDiyA 421,517 440, 441,607, 770 kalovAti(tI-Ti0) 335 kammakara(rI) 337, 350, 360, 390, kalovAdi [Ti0]] 335 391, 401, 422, 425, kallANa 535, 537 435-449, 449-453, kavAla 342 456, 559, 594, 618 kaviMjalajuddha 680 kammabhUmi kaviMjalaTThANakaraNa 679 335 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtra dvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH m, 11, 742 viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH kaviThThapANaga 373 kAsavaNAliya 387 kaviTThasaraDuya kiMci 395, 400 kavoyakaraNa kiccehiM 440 kasAya 395, 400, 550 kiccA 423, 745 kasiNa 325, 730, 772 kiTTarAsi 324 kaseruga 382 kihittA 792 kahaittae kihita kahakkaha kiNena 429, 474 kahamANa 787 kiNhamigAINaga 558 kahA 787 kirikiriyasadda kahiM 507, 509 kiriyA 433, 434, 645 kahiya [Ti.] kilAmeja kANaga kilIba kAma 399, 405, 445, 608, 621, kivaNa 332, 335, 337, 348, 352, 623 409, 414, 435, 436, 438, kAmaguNa 799 439, 465, 468, 559,594, kAmajala kAmabhoga kIta 331, 332,413, 556, kAya 342, 353, 365, 419, 421, kIyagaDa 460, 475, 481, 487, 490, kuMjara 754, 794 491 493-497, 515, 516, kuMDala 424, 568, 750 539,540, 638 643,701- kuMdalayabhatticittaM . 754 721, 770, 771, 777, 779 kuMbhipakkaM 387 780, 782, 788, 771, 792 kuMbhI 335 kAya (pAtra) kuMbhImuha 335 kAya (vastra) kukkuDakaraNa kAyada kukkuDajAtiya 359 kAraNa 357, 363, 419, 421, 444, kuccaga 456 734, 735, 740 kAriya 650 533 kAla 341, 350, 733, 734, 737, kupakkha 526 745, 748, 762 kuppaMti 533, 534 kAlagata 746 kumAra 740 kAlamAsa 745 kumAragAmaM [Ti.] kAlAtikkaMtakiriyA 433 424 kAsamANe 346 kAsavagotta 735, 743, 744 / kula 341, 346, 350, 391, 740 A. 23 kucchi kuTThI kumArI kurAINa Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 prathame pariziSTe 384 viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkAH kulattha 655 kolapANaga 373 kuliya 543, 577, 614. kolasuNaya 354 kuviMda 481 kolAvAsa 353,653 kuLavamANa 443 kosaga kusa 456, 745 kosiyagotta 744 kusapatta 481 koha(dha) 20, 551, 780, 781 kusala kohaNAe kusasaMthAra 745 kohI 781 755, 762, 763 khaovasamiya [Tika kusumiya khaMti 770 kUDAgAra 504 khaMdamaha 337 kUrakamma 486 khaMdha 365, 419, 578, 615, 652 khaMdhajAya keyaivaNa khaMdhabIya kevatiya 502, 513, 514 khacitaMtakamma 754 kevalavaraNANadasaNa 733, 772 khajjUrapANaga kevalI 338, 340, 342, 353, 357, khajUrimatthaya 363, 365, 367, 368, 391, khaNittu 728 419,444, 459,471,472, khattiya 346, 735 473, 499, 505, 568,599, khattiyakula 336 602, 773, 778, 781, 784, khattiyANI 735-737 787, 790 khaddha 352, 357, 393, 399 kesa 638, 766 khamati kokaMtiya 354 khamissAmi koTTa 361 koTTAgakula kharamuhisadANi 672 koTTaga [Ti.] 336 334 koTimatala 738 khahacara 505 koDhigAto(yAo-Ti0) khAima 324, 330, 409, 428, koDAlasagotta koDI 748, 749 khAovasamiya koDiNNA 744 khANI kotugabhUikamma khANu 355, 699 kodhaNe khANuya koyavANi khAraDAha koyahANi [Ti.] khippAmeva 485, 489, 498, 767 kolejAto khivAhi 477 khaya 734 khalu 781 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 355 viziSTazabdAH sUtrAGkAH gaNadhara gaNarAya[Ti] gaNAbaccheiya gaNi __399, 400, 460 399 gati 349 viziSTazabdAH sUtrAkAH / khivittae 478 khIra khIradhAtI 741 khIrijamANI 349 khIriNI 349 khIriyA khIrodaM sAgaraM 766 420, 444, 616 khuDDAe 350 khuDiyA 338,416, 444, 684 338 khemapada khela 353, 419 khellAvaNadhAtI 741 khomayavatthaNiyattho khomiya 553, 557,559 khola 12,717 gaMDa(DA-Ti0)gakula 336 gaMDI 533, 543 448, 543, 544, 617 gaMthima 689, 751 gaMdha 374, 550, 739, 787 gaMdhakasAya gaMdhamaMta gaMdhavAsa gagaNata(ya)la 762, 763, 764 gaccha-330, 346, 353, 354, 355, 357, 359, 396, 399, 400, 405, 469, 470, 498, 499, 500, 507,509, 515-517, 584.586, 611, 783 gajadeva 530 gajala 557 381 505 gaMtuM gabbha 733, 734, 735, 740 ganmiya gamaNa 338, 340, 342, 348, 471-474, 554,589, 641, 642, 643, 669-686, 689 gamaNijja 473 gayajUhiyaTThANa 681 garahittA gara(ri-Ti0)hAmi 774 gasya garula 757, 758 gavANI gahaNa 499, 505, 515, 516, 674 gahaNavidugga gahAya 404, 477, 478, 485, 486, 501, 667, 754 541,542 gAta(ya) 421, 450, 451, 452 gAma 338, 342, 350,391, 412, 465, 466, 502, 513, 514, 607, 635, 675, 770, 783 gAmaMtara 581 gAmadhamma gAmapiMDolaga 357,502 gAmarakkhakula 336 gAmasaMsAriya 518 gAmANugAma 329, 344, 345, 350, 391, 407, 408, 459, 464, 467- 474, 491, 492, 493, 497,-501, 504, 505, 506, 508 - 518,584,585,586, 340 gaDhie gaNa Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTTha 356.. prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH " sUtrAkAH gAyaMta ge(gi)Nha 370, 445, 484, 583, gAratthiya 327-330 607, 783, 784, 790, gAvI geveya gAhAvati 324, 325, 327, 333, goNa 354, 510, 539 335, 337, 340, 344, godohiyA 345, 349, 350, 356, gopura 660, 677 360, 390, 391, 409, goppalehiyA 664 421, 424, 425, 427, gomayarAsi - 430, 432, 435, 437 gotamAdINaM 776 448 - 453, 456, 482, goyara - 435, 436, 438-441 486, 518, 559, 582, goramigAINaga 558 602, 603, 605, 608, gorahaga 541 611, 617, 618, 621, gola 526, 528 633, 635, 651, 654, 655, gosIsarattacaMdaNeNaM gAhAvatiNI 340, 350, 425, gohiyasadda 671 gijjhejjA 687, 790 ghaDadAsa 526 giddha 374 415, 556 giddhapiTThaTThANa 658 ghaNa gimha 731, 733, 769 ghaNTA - 754 giri 738, 792 ghaya 350, 421, 450, 597, 694, girikammata 435 703, 710, 717 girimaha 337 ghasI 355 gilAi 407, 408 ghANa gilAejjA ghAta gilANa 393, 407, 460, 728 ghAsesaNA 359 giha 446, 543 ghosa giheluga caittA 733, 734, 745 gIta 682 cau 335, 456, 457 guMjAliyA 505 caukka 661, 678 guccha 499 cauttha 409, 456, 522, 559, 594, gujjhANucarita 531 633, 638, 734, 772, 778, guNa 424, 568 781, 787, 788, 790 guNamaMta cauppaya 409 gutta 771 caumuha 661, 678 cauyAha 473, 583 499 cauvagga gula 350 / cae ____ 765 486 gutti gumma Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH AcArAGgara 357 357 753 741 viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH caejja cAru caMgabera 543 cAliya caMdaNa ciMcApANaga 373 caMdaNi uyae 360 ciMdha caMdappabhA ciccA 746 caMpagavaNa 763 ciTTha- 349,357,360,391,490, caMpayapAyave cakka 500 citamaMsasoNite 540 cakkhu 754, 790 citta 754 cakkhudaMsaNapaDhiyA 689 cittakamma cakkhulloyaNalessaM 754 cittamaMta 353, 361, 362, 653, caccara 661, 678 783, 789 cattadehe cittAcellaDa 354, 515 camara 754 cirAdhota 369 camma cilimilI 444 cammakosa 444 cINaMsuya cammachedaNa 444, 484, 607, 622 cIvara cammapAya 592 cIvaradhAri 485 cammabaMdhaNa 593 cuMbeja cayaNa cuNNa 421, 451, 695, 704, cayamANe 711, 718 cayovacaiya 522 cuNNavAsa cara794, 801 cuta 733, 734, 745 caritta ceta 331, 332, 390 carima 745 ceteti 412-425, 427-431 cariyArate cetissAmi, 435-441, 447-454 cariyANi 660, 677 cetejA ) 563, 641, 642, 649 calAcala . 444, 576 cetasA 795 cavalAe 772 cAumAsiya 335 cetiyakaDa cAula 326, 388 cetiyamaha 337 cAulapalaMba 326, 361, 409 cettasuddha 736 cAulapiTTha 288 cela 368, 444, 481 cAulodaga cela (pAya) 592 cAmara celakaNNa cAra . 505 cecatiya 756 cAriya chajjIvaNikAya cetiya 504 368 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jae chaDDa 755 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH chaTTha 409, 633, 758, 766, 772 jannuvAyapaDite chaTThI 334, 339, 364, 411, 340, 394 463, 729 chaDDI 421 jaejA chaNhaM 745 jaejAsi 483, 519, 532, 552, chatta(nna) 415 601, 606, 640, 644, chattaga 444, 484, 607, 622 668,688, 732 channa 415, 650 jayatu chamAsiya 335 jaramaraNa chavIyA jala 474, 475, 493 'chavva 373 jalacara 505,510,539,540 chAyaNato [Ti.] 440, 443 jalathalayaMdivvakusumehi chAyA jalla chAvaNato 440.443 java 655 chiMdiya 338 javajava 655 chiNNa 325, 497, 604 javasa 500,502, 512 chivADi 325 javodaga 370 chIyamANe jasa 797 chedakara jasaMse 744 cheyaNakari 524 jasaMsI cheyAyariya 754 jasassi 425 jaMgiya 553, 559 jasavatI 744 jaMghAsaMtArima 493-495 jasoyA 744 751 jahAThita 407 jaMtapala jaheva 405 jaMtalaTThI 543 jAittA 353, 583, 611 793 jAejA 337, 353, 360, 409, 445, jaMtuya 456 456, 499,517, 559,581, jaMbuddIva 734, 753 583,594, 608, 621, 633, jaMbhAyamANe jaMbhiyagAma jANa- 324, 325, 326, 331-333, jakkhamaha 335, 336, 337, 342, 343, jaga 752 345,-349, 352,354,357, 357, 502, 795 359, 360-363, 365-371 jaNaga 526, 528 373, 375-388, 391, 393, jaNavaya 471, 472 397, 402, 403, 405, 409, jattha 338, 352, 405, 465-468 412-420, 431, 444-456, jaMta jaMtu 772 jaNa Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUya jeTTha jAta AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 359 viziSTazabdAH sUtrAkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH 458, 465-468, 473-475, juvaMgava 486, 490, 491, 496, 497, juvarAya 516, 520, 522-525, 553, 724 555-559, 569-571, 585, jUhiyaTThANa 588, 590-594, 600, 604, 605, 612-619, 623-633, joga 734-737, 746, 754, 766, 637, 641, 642, 646-666, 772 685, 686, 734, 735, 440 jogga __ 541, 543 jotiNA jANa(=jAnat) 405, 510-514, 520 jotisiya 737, 739, 753, 774 jANa(=yAna) 543, 753, 754 joyaNa 474 jANagiha 435 jhatti jANasAlA 435 jhallari jANu 772 jhallarIsadda 669 381, 733, 773 jhANakoTTovagata 772 jAtimaMta 544 jhAmathaMDila 324, 353, 404,579,667 jAyaNA 517 jhAyato jAlaMdharAyaNasagotta 734, 735 jhijjhiripalaMba jAvaiya(tita, tiya) 396, 399, 404 jhusira 672, 765 jAvajIva 777, 780, 783 TAla jiNa 410, 773, 798 Thava 611, 754, 766 jiNavara 752, 755, 758 ThAjiNavariMda 747 ThANa 365, 412-425, 427-429, jimmA 431,443, 447-454, 637, jIya 735 638, 770 jIva 331, 332, 353, 365, 413, ThitA 453 414, 419, 444, 563, 653, Thiti 728, 745, 752, 773, 774, Thitikkhaya 778, 790 Damara 683 jIvaNikAya 745 Dahara 686 jIhA DAgavaca 665 469 DAya 357 jugala DiMDima 409 553 683 juNNatayaM 801 DhaMkuNasadda NaMgala jutta NaMdivaddhaNa 734, 745 jugamAyaM jugavaM DiMba juti 741 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathame pariziSTe sUtrAGkAH 488 734, 735- 736, 746, 766, 772 338, 514, 637, 675, 754, 772, 780 378 380 NacaMta 686 NacA 338, 345, 348, 349, 366, 449 464, 465, 467, 468, 616, 617, 682 797 744 663 505, 772 521 521 530 360 viziSTazabdAH . kaMsi Nakkhatta Nagara gohapavAla maMthu Na Nata tuI diAyataNa dI puMga puMgavaNa bhaMdeva NamaMsaMti NamaMsittA NamokkAra Nara Navae NavaNIta NavaNhaM Navara NaviyAsu Naha Naccheda Nahamala NAga NAgamaha NAgavaNa NA giMda NANa 754 766 754, 794 572, 573 350, 421, 450, 597 736 NANAmaNipaMcavaNNaghaNTApaDAya 664 638, 643 611 722 761 337 666 760 769, 775, 778 754 viziSTazabdAH NANi NAta NAtaputta NAtasaMDa NAti NAbhi NAma NAmagoya NAmadhena NAmege NAyakulaviNivatte liera pANaga NAlierimatthaya NAliyA NAvA NAvAgata NAsA NikAya 752 Nikkhama - 327, 328, 333, 344, 345, 349, 350, 356, 391, 444, 582, 602, 605 348, 451, 616 363, 443 352 517, 586 766 338, 675 453 400 NikkhamaNa Nikkhitta NikkhippamANa Nikkhiva Nigaccha Nigama NigiNa NigUhejjA NiggaMtha sUtrAGkAH 759 735, 746 746 766 737 543 743, 769 NijjhAittae NijjhAejA pijhAemANa 342, 553, 776, 778, 781, 784, 787, 790 553 Nigghosa 390, 404, 425, 437, 485, NiggaMthI 561, 563, 564 - 566, 583 - 360, 476, 504, 505 787 446 740, 743, 744 350, 407, 408, 427 746 373 384 444 474-482, 485, 486 477-481, 484, 485 790 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NiTTara NisiTTha Niddha 368 NihA AcArAgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 361 viziSTazabdAH . sUtrAGkAH / viziSTazabdAH . sUtrAGkAH NiTThAbhAsI 521, 551 437, 485, 520, 561, NiTTitaM 563-566,583 524 NisammabhAsI NiNAo NisAmeMti NiNNaknu 416-418 397 Nitiya 333, 444 Nisira 390, 399, 405, 437, 568, NitiumANa 583, 599 NidANa 584 NisIdati 357, 550 NisIyAveti / Nippajatu 530 nnisiiyaavettaa| NimaMtemANa 346, 446 NisIhiya 412,431,443,641, Nimitta NissAsa Nimuggiya 488 pissikkiya NiyaMTha 338, 340 NisseNi 365, 418 nniyNsaavei| NiyaMsAvetA 754 NINijamANa NiyacchejA 423, 424, 486 NINejA 622 Niyattiya[Ti. 357 NIpUrapavAla 378 Niyattha 754 NIla 550 Niyama 690-728 NIlamigAINaga 558 NiyamejA NIliyA 547 NiyAga 443 NIsaseja ) NirAlaMbaNa NIsAsamANa NirAvaraNa 772 NIhaDDu 405, 603 NirAsasa 801 NIhaDa 331, 332, 397 Niruvasagga 462 NIhara- 651,696, 697,717-719, Nilukka 767 721, 724 Nilliheja 491 NUma . 505, 674 Nivaiya NUmagiha Nivahita 340 563-566, 568,597-599 NivAta(ya) 338, 460, 462 Nevattha 753 NiviTTha 759 Nesajiya NivuTThadeva 530 taupAya NivattadasAhasi 740 682 NivvANa 770, 774 taMbapAya NivveDheja 485 tkklimtth| Nisamma 341, 390, 404, 425, | takkalisIsa / 801 531 taMti 592 384 Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 prathame pariziSTe sUtrAGkAH 384 viziSTazabdAH sUtrAGkA: taggaMdha tacca 409, 456, 559, 594, 633, 638, 735, 778, 781, 783, 784, 785, 787, 790 tajjiya taDAgamaha taNa 353, 456, 499 taNapuMja 396, 399, 404 326, 754 434 795 550 407, 754 tata 522 337, 341 ityAdi 340 801 tatiya tattha tama tamhA tayA tayANi taraccha taruNa taruNiya tarupaDaNaTThANa tala talatAla talAga 749 739, 750 734 754 335 661,678 473,583 viziSTazabdAH tAlapalaMba tAlamatthaya tAliyaMTa tAvaiya(tita, tiya) tikkhutto tiguNa titikkhatittayAha tittaya tittirakaraNa tittha titthagara tiNNANovagata tipaDolatitta eNaM timAsiya tiyaga tiyAha tirikkhajoNiya tiriya tiriyagAmiNi tila tilapappaDa tilapiTTha tilodaga tiva(ga) tiviha tivvadesiya tisaraga tisilA tIyavayaNa tIra tIrittA tIrita(ya) teMduga tuMbavINiyasadda tucchaya 511, 720 354 553,588 325, 424 658 762-764 682 505 770,797 754 425, 430 345, 469, 777, 796 367, 440 786 tava tavaNIya tavassi tasa tasakAya tassaMdhicAri taha tahappagAra tahAgaya tahAThita taheva 474 388, 655 388 288 370 643 771, 777, 780 345 424 735-740, 744 21 324, 331 ityAdi 794 407 405 477 490, 496 789 779, 791 tA tAiNA tAla tAlasadda 682 671 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 363 bhathU thera tUra 559 728 462 367 daMsaNa viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH tuDiya 424 thAvara 777, 796 tuDiyapaDuppavAiyaTThANa 682 thiggala tuNayasadda thira 540,548,553, 571, 583, tudaMti 794 584, 588 tuyaTTAvettA 725, 726 thUNa 576, 613 turaga 504 turiyaNiNAo thUbhamaha 337 turiyAe 753 thUla 539, 783, 789 tusarAsi 324 tusiNIya 357, 392, 477-478, daMDa(DaMDaga) 342, 444, 607 759 484, 510, 517 daMta 419, 643 tusodaga daMtapAya 592 764 daMtakamma tUlakaDa 553, daMtamala 732 teiccha daMsa-masaga teu daMseha / teMduga 387 daMsejjA / 510, 512-514 775, 776 teNa 430, 445, 471, 472, 526 dagatIra 797 dagachaDDaNamatta teyassi 425 dagabhavaNa teyaMsI 534 dagamaTTiya 324, 348 terasama 772 dagaleva terasIpakkheNaM daTThaNa(NaM) 400, 469 tericchiya 770, 771 dadhi 350 tella 350, 421, 450, 597, 694, dabbhakammata 435 703, 710, 717, 754 541 tellapUyaM darimaha 337 tesItima darisaNijja 425, 534 toraNa 353, 499,543 darisaNIya 534, 536, 544 thaMDila(la-Ti0) 353, 579, 600, darisI 499, 504, 656 thaMbha 365 dala -337,357, 360,368,371, thala 474, 475, 493, 755 373, 392, 399, 404, 405, thalacara 505 561,562,564,567,598 thAla 409, 766 dalaittA 746 thAliga 402 / daviya teya darI Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathame pariziSTe sUtrAGkAH / daha 505 dIhavaha viziSTazabdAH viziSTazabdAH sUtrAkAH dagvi dijamANa dasamI 746, 766, 772 diTTha dasarAya 561 diNNa 337, 355, 405, 598, 749 dasAha 740 divasa 766, 770, 772, 774 dassugAyataNa 471 divva 753, 755, 756, 767, 770, 771, 784 dahamaha 330 disAbhAga 753, 772 dA disAsovasthiya dAsA(hA)mo 561-566, 598 disIbhAya [Ti0] 753, 772 dahAmi dIva 734, 753, 769 dAhisi 337, 360, 370, 456, dIviya 354 559, 594 dIha 723 dijai 333, 748 dejA 330, 337, 370, 409, 456, dIhiyA 505 517,559,583,584, 611 dupakkha 440 dehi 517,586 dukkha 340, 421, 745 dAiya dukkhakhama 803 dAuM(tuM) 360, 368, 404, 561, 562, 598 dukkhutto 326 dADimapANaga duguNa 434 dADimasaraDuya dugulla 557 dANaM 740 515, 516 dAtA(ya-Ti0)ra duggaMdha 427 740, 746 dAya duNNikkhitta 444, 516 dAyavva 337, 400 802 dAra dupaya 409 dAraga 484 duppaNNavaNija 471 dAriMga(ya) 484,684 dubbaddha 444,516,613 dArupAya 588,594 dubbhi dAruya 353, 421, 429, 653 dubbhigaMdha 550, 504 dAliya 338 dAsa ) duyAha 473, 583 dAsI 337, 350, 456 dAhiNa 338, 390, 409, 435-441, | duruha-[Ti.] 365, 460, 474-476, 761, 766 515, 745, 753 dAhiNabharaha duvagga 643 dAhiNamAhaNakuMDapura duvayaNa 521 dukkhA dugga dummaNa Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duvAra 801 AcArAGgasUtra dvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 365 viziSTazabdAH ___ sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH 440, 443 doza 541 duvArabAha 356, 430 doNamuha 338 duvArasAhA 360 dobbaliya 489 duvAriyA 338, 416, 444 domAsiya 335 dusadda 550 doraja 472, 683, dusamasusamA sado dussaNNappa dUha- 365, 460, 474-476, 515 duhaseja dhaNa 740, 476 duhI dhaNNa 740, 746 dUijja- 329, 344, 345, 350, dhamma 390, 425, 437, 787, 790 391, 407, 408, 459, dhammajjhANa 464, 467-474, 491, dhammapaya 492, 493, 497-501, dhammapiya 527, 529 504-518, 584-586 dhammANuogaciMtA 348, 465, 616 dUsa dhammiya 402, 403, 409, 517, deva 735, 736-739, 743, 750, 527, 529 752, 753, 760, 765, 766, dhara __ 750, 776, 777 768, 773, 774, 775 dharaNitala 764 devakula 435, 659,676 dhAtI 337, 350, 425, 741 devagatIe dhAtaivaNa devacchaMdaya 754 dhAra-484, 553, 571, 581, 583, devattAe 745 584, 588 devaparisA devarAya 754, 766 dhitImato devaloga dhuva 341, 520, 571 devANaMdA 734, 735 dhUyA(tA) 337, 350, 425, 744 754, 766 dhUvaNajAya 698, 707 deviMdoggaha 635 dhUveja 698,707,712 737-739, 753, 774 542 desabhAga 754 ghoejA 581 desarAga 557 dhotarata dhoya 556 335 naMdIsahANi 669 doca 409, 456, 559, 594, 633, naMdImuiMgasahANi [Ti.] 669 638, 736, 754, 772, 778, nakkacchiNNa 533 . 780, 781, 782, 784, 787, na(Na)kkha tta 734-736, 746 790 / niMdAmi 777 dhArI 757 devI gheNU 581 ha Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 viziSTazabdAH niMdittA NirAvaraNa nivujjhamANaM nissayarA nissicamANa pauma paumalayabhatti cittaM paumasara paoe paMkAyataNa paMca paMcadasarAya kappa paMcama paMcamAsiya paMcamuTThiya paMcarAteNa paMcavagga paMcaviha paMcAha paMceMdiya paMDaga paMDaraga paMDita paMta paMtha pakare - jApa karemANe pakkhivaha pakkhivejjA 448, 464, 617 419 545, 547 pakka pakkha 734 - 736, 746, 766, 772 pakkhaleja [Ti0 ] 353 pakkhi pakkhevaM pagaNiya pagattANi pagAsagA prathame pariziSTe sUtrAGkAH 745 733, 772 684 798 363 421, 451 754 762 531 663 633 467, 468 409, 633, 735, 778, 781, 784787, 790 335 766 561 64.3 635 473, 583 769 787 740 799, 802 400 505, 510, 539 485, 486 486 735 332, 414, 438 656 798 viziSTazabdAH pagijjhiya pagihe na paggaNaM paggahitatarAga paggahita [Ti0] paghaMsa paccaMta paccatika paJcakkhA pacchA kamma pacchApAde (e) Na pacchA saMya jUhita pajjatta paccakkhavayaNa paccapiNa paccAikkhAmi pacAi mi paccAvAya paccota (ta-Ti0) rati pazcota (ta- Ti0) ritA pacchA sUtrAGkAH 360, 416, 504, 505 607, 612- 619 pajAbhAeMti) pajjAbhAittA pajjavajAta 770 462, 639 409 421, 451, 564, 572, 685 471 754, 766 338, 340, 348, 350, 390, 428, 429, 437, 444, 446, 553, 563, 645, 756, 775 367, 409, 427 444 350, 391, 399 349 769 pajjAe pajjAla - pajjehi paTTa paTTaNa paDa paDatu paDaha 475, 607, 745, 777, 780, 783, 786, 789 521 458, 611 790 392 340 paDAyaparimaMDitaggasiharaM 740 409 773 421, 423, 429 484 754 338, 675, 754 766 530 764, 754 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtra dvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 367 viziSTazabdAH sUtrAkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH paDikUla 427, paDisaMvedeti 790 paDikkamAmi paDisuNettae 561, 560 paDikkamittA paDisevita paDigAha--325, 326,331, 332, paDisehita 357 335, 336, 337, 341 paDINa 338, 390, 409, 435 --441 363, 365-371, 373, paDuppaNNa 522 375-388, 390, 392, paDuppaNNavayaNa 521 394 -391, 499 - paDDuppavAiyaTThANa 682 405, 409 ityAdi paDola 754 paDiggaha [ga] 350, 370, 400, 404, paDhama 409, 456, 522, 559, 594, 405, 409, 471, 472, 633, 638, 736, 746, 766, 480, 598, 599, 602 777, 778, 779, 781, 784, -605 paDiggahadhAri 409 paNaga(ya) 324, 348, 473 paDicchati / paNavasadda paDicchittA paNiyagiha 435 paDiNIya 622 paNiyasAlA 435 paDipaha 354, 510-512,515,584 paNIya 787 paDipihita 356 paNa(Nu-Ti0)vIsa 792 paDipuNNa 540, 733, 736, 772 paNNa 348, 447-454, 459, paDirUva 448, 617 465, 616, 619 paDibohejA 622 paNNatta 635, 734, 787, 790 paDimA 410, 456, 457,559,560, paNNarasa 594, 595, 633, 634, 638, paNNavaM paNNavisu / paDirUva 534, 536, 544 paNNavissaMti 522 paDileha-324,340, 353, 356, 412 paNNaveMti ) 414, 415, 416 458-460 paNNahattarI 475, 498, 568,579, 599, paNNA 600, 607 patiriMsu paDiloma 427 patiriMti 655 paDivana--410, 457, 742, 766 patirissaMti patihita 353, 368, 653 paDivaNNa(na) 410, 443, 769 patiNNA 357, 363, 419, 421, paDivisajeti / 444, 459, 599, 602 paDivisajettA | patta(patra) 353, 368, 417, 511 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 viziSTazabdAH patta ( prApta) pattacchejakamma pattu (tu - Ti0) NNa pattova su padugga padhArejA pamANa pameti (di, da, du-Ti0 ) la payattakaDa payata 778 padhUveja 698, 707, 712 padhova - 360, 419, 452, 565, 573, 696, 705, 712, 719 740 pabhiti (tiM) pamajja- 324, 353, 356, 363, 404, 412, 414, 415, 416, 458, 460, 475, 491, 493, 497, 579, 600, 602, 607, 693, 701, 708, 715, 725, 727 766 539 536, 538 768 353, 365, 419, 444, 459, 499 payalamANa payaleja prathame pariziSTe sUtrAGkAH 781 689 557 666 656 payAtasAlA 544 payAvejja 353, 421, 491, 497, 575, -579, 600, 604 429, 575-578 payAvettae payAhiNa 754 para 324, 337, 338, 357 ityAdi parakiriyA 690 parakkama - 353 - 355, 359, 469, 470, 499, 500 353, 499 paraga paradatta bhoI parapaDiyA parama parakkamamANa parakkamejjA 353 - 355, 359, 469, 470, 499, 500 409, 456 607 609, 610 764 viziSTazabdAH paraloiya paraya parie sijamANa pariggaha parighAsiya parijANa - 477 - 481, sUnAngkA: 687 804 335, 337 789, 793 324 510, 512, 513, 514, 778, 781,802 492 395, pariNamejA pariNaya 396, 404, 440, 443, 459, 583, 504, 603, 667. 340 369, 742 pariNAma 421, 429, 474, 583, 584 pariNivvAissaMti 745 pariNNacAri 900 pariNNA parijaviya pariTThava - 324, 352, 394, pariNAta paritAvaNakari paridAha paDiyA pariNitvutta paripittA paripIliyANa paribhavejja paribhaveMti / paribhAyaMta paribhAijamANa paribhAiyapuvvA paribhAejA paribhAetA paribhAemANa parabhAha paribhAehi paribhujaMta 477-481, 484, 510, 512-514, 801 608, 621 524 paribhujjamANa paribhuttapuvvA 495 733 461 373 471, 518 518 686 352 443 357 404, 405, 603 357 357, [Ti0] 405 351 686 352 331, 332, 342, 443 Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 pavattI AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sUtrAGgAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH parimaMDiya 754 palaMbajAta pariyaha palAla 456, 633 pariyaNa 348 palAlaga 456 pariyAIti / palAlapuMja 431 pariyAittA paliuMciya 407 pariyAga(ya) 735, 745, 772 palicchAeti 400 pariyAbhAeha 357, palicchidiya 583, 584 pariyAraNA 340 palimaddeja 693, 702, 706, 716, pariyAremANa 742 paliyaMka 725, 726 pariyAveja 365, 778 paloyae pariyAvajjeja pavejA 486--488 pariyAvajjejjA 488, 602 pavaMca 8.4 pariyAvaNNa 396,405, 4.9 pavajejA 471-472 pariyAvasaha 374, 432-434, 445, pvddmaann| 353, 365, 419, 444, 608, 621, 633 pavaDeja / 459, 499. parivajae pavattatI parivaDDhati 740 399, parivasaMti 350, 391,502 pavattehi 752 privaaiy| pavara 734, 754 parivAyaya pavA 435, 659, 676 741 pavAta 338, 460, 462, 684 pavAla 740 parisita 467, 468 pavAlajAta 378 parivUDha 539, 540 paviTTha pariSvae 799 pavisa 321, 328, 333, 344, 345, parisaDati 349, 350, 356, 357, 391, parisara 354 430,444, 582, 602, 605 parisA pavisittu(tu, tuM, siMtu-Ti)kAma parisADa 462 parisADa 322, 333, 344, 654, 753 parissAkyiANa 349, 582, 605 373 pariharittae pavuTTadeva 530 583, 584 parihAriya pavedita 327-330 parIsaha pavesa 348, 447, 465, 616 parUveti 776 pavesejA 622 parokkhavayaNa 521 pavvaita palaMbaMta 754 pavvata 505, 543, 544, 674 bhA. 24 parikhuDa parikhuta 766 743 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 705 370 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH pavvatagiha 504 pAmicceja 429, 474 pavvatavidugga 505 pAya (pAda) 324, 342, 365, 409, pavvayadugga 419, 444, 459, 460, pasiNa 469, 475, 480, 481, pasu 420, 510, 539, 616, 787 487, 493, 494, 498, pasu(sU-Ti0)yA 693-700, 725 pasUyA 548, 736--739 pAya (pAtra) 342, 404, 405, 517, pasaMsita 518, 588-590, 592 paheNaM 348 -594, 597,600, 603 paho(dhoe, dhove)ja 360, 419, 421, pAya(ta)e 390, 392, 405, 428, 598, 626, 629, 630, pahoehi[Ti.] 360 pAeja pAyakhajja pAINa 338, 390, 409, 435--441 pAyacchitta 745 pAINagAmiNIe 766, 772 pAyarAsa pAuM pAyava 741 pAuNejjA 473, 489 pAuNittae 490, 496 pAritAvie . pAgAra 499, 504 pAlai (thi)ttA 734, 745 pADipahiya 499, 502, 507, 509 pAlaMba 424, 726 -512, 513, 514 pAlaMbasutta pADihAriya 455, 583, 611 pAlita pANa (pAna) 324, 330 ityAdi pAlittA 792 pANa (prANa) 324, 331 ityAdi 607 pANaga pAvakamma pANagajAya 369-371, 373, 395 pAvaga(e) 584, 778 pANAtivAiya pAvAra pANAtivAta 777, 779 pAviyA pANi 409, 461, 499, 611 pAsa-pAsati 689, 790 pANesaNA 409, 410 pAsaha 510-512 pAdapITha 667, 754, 756 pAsamANa 773 pAdapuMchaNa 471, 518, 645 pAsittA pAdi(thi-Ti0)ma pAsejjA 533-536 pAdosie 778 pAhAmo 357, 396 pAmicca 331, 332, 338,413 pAsa(pArzva) 583 584 pAsavaNa 353,419,430,459,645, pAmicciya . -647, 649-667 pArae pAva 440 Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 371 puNa puNNa 474 puppha 734 viziSTazabdAH . sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH pAsAda 504, 652 puggala 735 pAsAdiya pucchaNa 348 pAsAdIya pucchejA 502 pAsAya 543, 578 502 pAsAvaccijA puDhavi(vI)kAya 367,368,440,441, pAhuDa 437-441 pAhuDiya 443 puDhavisilA pi(pI-Ti0)eja 324, 425 puDhavI 353, 371, 575, 612, 653 piMDa 333, 350, 407 324 ityAdi piMDaNiyara piMDavAyapaDiyA 324, 325,333 ityAdi punnAgavaNa piMDesaNA 409, 410 putta 337,350, 425, 456,611, piDharaga 409 633, 651, 654, 655 piNiheja 395, 417, 511 pitA pupphuttara pitta 353, 419 pupphovaya pittiya 526, 527 pippalaga(ya) [Ti.] 456, 611 purao(to) 469, 476, 482,518,761 pippali / puratthAbhimuha 754, 766 pippalicuNNa / purA 349, 352, 357, 391, 444 pibittA 340 piyakAriNI 744 purisa 522, 684, 686 piyadaMsaNA purisaMtarakaDa 331, 332, 335 ityAdi piripiriyasadANi purisavayaNa 521 pilaMkhupavAla 338, 340, 348 pilakkhumaMthu purekaDa pihehi 481 purekammakaya 360 pihaNa 440 puresaMthuya 350, 391, 399 pihaya pulaya 715, 716, 760, 768 pihANa 342, 357, 363 ityAdi pihuNa puvvakamma 427 pihuNahattha puvAmeva 337, 350, 353 ityAdi 326, 361, 409 puvvkiiliy| pIDha 365, 418, 465, 466, 543 puvvaraya 610, 652 puvvaM 760 pUti 419 puMDarIya 734 pUtiAluga 382 purANaga KWW. puzva pihuya pIyaM Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 viziSTazabdAH pUtipiNNAga pUya pUyaNa pUrima peccA pecchaNija pelava pesa pokkharaNI pokkhala pokkhalathibhaga poggala pottaga prathame pariziSTe sUtrAGkAH 381 350, 353, 700, 714 799 689, 754 350 754 754 pesalesa pehamANa pehAe pokka (kkha) sAliyakula [Ti0] pokkhara 558 469 325, 335, 337, ityAdi 336 673 potthakamma porajAya porabIya poha (ri-Ti0) sIe posaya posahiya pharisa pharusa phala 505 383 383 404, 753 553, 559 689 384 384 766, 772 461 335 742 360, 520, 524, 795 417, 511, 545, 546, 770 phalaga 365, 418, 465, 466, 610 phaliha phalokya phANita phA (pha-Ti0) liya phAsa phAsamaMta phAsavisaya phAsita phAsittA 543, 673 666 350 557 550, 790 522 790 779, 782, 788, 791 792 viziSTazabdAH phAsuya phumejja phUmeja [Ti0 ] baMdha baMdha baMdhaNa baMbha baMbhacArI baMbhaceravAsa baddha babbIsagasadda bala balavaM balasA balAhaga bahiyA bahu bahuo bahukhajjA bahuvi bahudesiya bahumajjha bahuraja (ya) bahula bahuvayaNa bahusaMbhUta bAyara bArasa bAla bAlabhAva bAsIti bAhA bAhiM bAhiraga bAhu sUtrAGkAH 325, 326, 332, ityAdi 368, 693 368 422 803 804 751 390 770 568, 803 670 746 753 553, 588 46 531 338, [Ti0] 346, 328, 331, 332 ityAdi 331, 332, 337 ityAdi 49 547 546 572-574 754 326, 361 735, 746, 766 521 545-548 777 769, 772 460, 471, 472, 486 742 735 360, 476, 485, 486, 501, 504, 505 622, 651 350 365, 481 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bila 723 bhaMga AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 373 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGka: bitiya 553 bhatta 333, 391, 420, 475, 502 birAla 354 616, 745, 758, 763, 772 362, 405 bhatticittaM billasaraDaya 379 bhaddaya 401,538 bIovaya bhamuha bIya(bIja) 324, 348 ityAdi bhaya 780, 781 bIya(dvitIya) 522,588 bhayabhIrue 781 bIyaga bhayabheravaM 743 buiya 533, 534 bhayaMta 350, 410, 433-441,583, bujhissaMti 745 bhara 762, 763 bRyA 338,340, 342 ityAdi bhava- 340, 342, 390, 409, 425, bemi 334, 339, 346 ityAdi 427, 429, 433-441,443, boMdi 462, 485, 522, 598, 607, boddhavvA 751 633, 778, 779, 781, 782, bohiMti 740, 752 784, 785, 787, 788, 790 368 bhaMgiya 553, 559 bhavakkhaeNaM bhaMDaga 344, 475 bhavaNagiha 435-441,504,535,536 bhaMDabhArie 485 bhavaNavati 737, 739, 753, 774 bhaMte 607, 766, 777, 779, 780 bhavittA 783, 786, 789 bhAe 333 bhaMsejjA 787, 790 bhAyA 744 bhagaMdalaM 715-720 bhAyaNa 360 bhagavaM 338, 390, 425, 437, 522, bhAyaNajAta 635, 733, 734-746, bhAraha 752-754, 766-770, bhAriyA 337, 456, 594 517, 742, 769, bhagavatI bhAvaNA 778,781, 784, 787, bhagi(i)NI 337,360,368,370,392, 792 404, 405, 456, 529, 559, bhAvamANa 561-566, 568, 594, bhAsa 597-599, 744 bhAsati bhannA bhAsaMtaM 780 bhajijamANa bhAsaMti 522 bhanjimA bhAsamANa 507, 509 bhajiya 325, 326 bhAsAvejA bhaNevA bhAsiMsu 522 733 409 734 bhAva 770 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 prathame pariziSTe 740 474 326 bhuyA viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrAGkAH bhAsissaMti 522 / bhuMjabhAseja 507, 509 bhuMjamANa 335, 357, 360 bhAsejA 509, 521, 524-527, bhuMjaha 357, 396, 405 529,530,533-551, 780 bhuMjAveti 740 bhAsajAta 522 bhuMjAvettA bhAsajAta 522 bhujiya 520 bhAsaraboMdI 757 bhAsA 507,509, 521, 523- bhuMjeja 324, 357, 405 530,533-551 bhuMjejjA 338, 395, 407, 408 bhAsijjamANI 523 784 bhAsitA 523 bhuMjejAsi 407 bhAsuraboMdI[Ti.] 757 bhujaMgama 801 bhida bhujatara bhiMdaMti bhujiya bhidisu 362 bhujo 433, 434 bhiMdissaMti bhutta 340, 773 bhiMdeja bhikkhAga 350, 407, 408 bhUikamma 739 bhikkhAyariyA 350 bhUtovaghAie bhikkhu 324, 325, 326 ityAdi bhUtovaghAiyA 524 bhikkhuNI 324, 325, 326 ityAdi bhUmibhAga bhikkhupaDiyA 373, 415-418, 427 603, 611 429, 474,556 bhUta 331 ityAdi bhicchuDaga 740 bhUtamaha 337 bhitti bhUsaNa 754 bhinnapuvva 429 bhibbhisamANa bhedakara bhiliMgeja 694, 710, 717 methaNakarI 524 bhiluga(tha) merava misa 383 meri 764 bhisamANa bho 340 bhisamuNAla bhoI 778, 784, 787 bhisiya bhogakula bhIma 743 350, 394, 401, 404 bhIya / 515, 516, 584 bhottae 324, 390, 392, 405, 428,598, 623, 626, 629, 781 630, 632 bhUmI bheda 743 bhoccA bhIru bhIruya / Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majjhima 653 maMca AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 375 . viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAGkAH bhoyaNa 400,598, 778, 784, 787 bhoyaNajAta(ya) 337, 360, 394, 396, maTTiyakhANiyA 400-403, 407 408, maTTiyA 367,470, 473, 481, 498 409, 428 maTTiyAkaDa mauDa 726, 754, 757 maTiyAgatehiM 365, 419, 578, 652 maTTiyApAya 588,594 maMDAvaNadhAtI 741 maTTha 415,556,650 maMDitAlaMkitaM 684 maDaMba 338 maMta maDayacetie 662 maMteti maDayaDAhesu 662 maMthu 326 maDayathUbhiyAsu mathujAta 380 maNa 423, 424, 482,486,518 maMsa 350,393, 403, 404, 540 770, 777, 778, 780 maMsakhala 348 maNapajjavaNANa maMsaga 404 maNi 424, 568, 741, 754, 759 maMsAdiya 348 maNipAya maMsu maNikamma makara maNuNNa 357,400,407,408,538, makaDAsaMtANaga(ya) 324, 348, ityAdi makkha- 421, 450, 694, 703, maNuya 710, 717 maNuyaparisA 766, 773 magga 348, 464, 467, 468, 498, maNussa 354,502,510,539,540, 514-516, 770 767, 775 maggato 476 maNogaya 769 maggasirabahula 746, 766 maNomANasiya 773 maccha 393, 403 maNohara 787 macchakhala 348 maNNamANa 324, 325, 326 ityAdi macchaga 404 maNNejAsi 644, 729 macchAdiya 348 matta 340, 360,371, 409, 444, majja 350, 381 majaNadhAtI 741 mattaga majAvei / maNNai 584 majAvittA / maraNa 755 majjha 460, 746,751 mala majhamajjha 448, 617, 766 malaya(vastra) majjhato 476 malla majajhayAra malladAma 755 480 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 viziSTazabdAH masaga maha mahatA mahatimahAlayaMsi mahatI mahaddhaNabaMdhaNa mahaddha mola mahayAtanagItavAita mahariha mahala mahalliya mahavvaya (mahAvayAH) mahavvaya (mahAvrata) mahAvAya mahAvijaya mahAvideha mahAvimANa mahAvIra mahAsamudda mahAsava mahAsAvajjakiriyA mahiDDiya mahiya mahisa mahisakaraNa mahisajuddha prathame pariziSTe sUtrAGkAH 462 737, 738, 754 440, 441 mahAguru mahAmaha mahAmui mahAlaya 350, 495, 515, 516, 544, mahAvajjakiriyA 438 345 734 745 734 733-746, 753, 754 766, 769, 770, 772 774-776 515 465, 466, 495 593 557, 592 682 756 543 - 544 338, 416 542 776, 777, 779, 780, 782, 783, 785, 786, 788, 789, 791, 792, 798 .798 337 796 802 685 440 750 345 354, 510, 539 657 680 viziSTazabdAH mahisaTTANakaraNa mahu mehuNI mahura mahussava mA mAiTThANa mANa mANava mANika mANusa mANusaraMdhaNa mANussaga mAtuliMgapANaga mAyA mAyI mAraNaMtiya mAla mAlA mAliNIya sUtrAGkAH 679 350, 381 533 407 686 357, 360 341, 350, 352, 357, 392 394--396, 399 - 401 407, 498, 583, mohaDa mAsa (mAsa) mAsa (= mASa) mAsiya mAhaNa mAhaNI mitoggaha miga micchApaDivaNNA mitta miriyacuNa miriyA milakkhU 520, 551 533, 534, 803 40 682 760, 770, 771, 786 657 - 742 373 520, 551 526 745 365, 419, 578, 652 757 754 365, 366 467, 468, 561, 596, 731 - 733, 746, 766 655 335 332, 335, 337, ityAdi 734, 735 784 505, 539 410 740, 770 376 376 471, 685 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMDa mugga muNi AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkA misimisiMta 754 mohaMta mihuNa 754 rajamANa 790 mIsajAya 338 rajajA 687, 790 muiMgasadda rajjuyA 477, 478 rataNippamANaM muguMdamaha 556, 754 693 muccissaMti 745 raejA mucchie 374 ramaMta . 586 mujjhejjA ramma 741, 764 342 raya(rajas) 324, 342, 345, 602 797, 802, 803 443 muttajAlaMtaroyitaM 754 rayaNa 746, 756, 759 muttadAma rayaNamAlA 754 muttAvalI 424 rayaNavAsa 738 muttAhaDa 754 rayaNAvalI 424, 568 muttIe rayaNi 738, muddiyApANaga 373 rayaNI musaM rasa 550, 742, 787, 790 musAvAdI rasamaMta musAvAya rasavatI 368,419,488 rasiya 357, 538 muhutta 766, 770, 772 rasesiNo 359 583, 598 500, 685 417, 511, 651, 728 rahajogga 541 mUlajAya 384 rahassiya 340, 453 mUlabIya 384 rahokamma 773 mUlagavacca 665 merA 338, 474, 554, 589 rAiMdiya 735, 736 me(ma)rupavaDaNaTThANa 658 rAiNNakulla 336 mehuNa 390, 425, 437, 786, 801 rAINa 346 mehuNadhamma 340, 453 rAo 340, 430, 444, 459 mottiya 424, 740 rAga -b moya 427 rAtiNiya 508, 509 moraga 456 rAya(rAjan) rAya(rAtra) 467, 468 mosA 522, 524, 781 rAyadhANANi 675 526 522 542 muha muhuttaga rAI molla Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 viziSTazabdAH rAyapesiya rAyavasaTTiya rAyasaMsAriya rAyahANI rAo (yo - Ti0) gaha rukhaha rukkhamaha ruca (saMca - Ti0 ) ruciMti ruciM rucissaMti ejA rIyamANa rIrithapAya ruMbha- rukkha 499, 504, 515, 516, 543, 544, 772 504 337 ruccati ruddamaha ruppa ruru rUDha rUva prathame pariziSTe sUtrAGkAH 346 346 518 338, 342, 391, 412, 465, 466, 502, 513, 514, 607, [Ti0] 675 635 labhittA labhiya 469, 482, 493-495 494, 495 592 422 362 362 570, 571 337 800 754 548 533-536, 546, 550, 689, rUvagasahassakaliyaM 754 roijjata roga roma royamANa laMbUsa palaMbatamuttadAmaM lakkhaNa laTThiyA lattiyasadda labha 570, 571 340, 421 723, 760 435, 436, 438-441 754 742, 754, 766 444 671 viziSTazabdAH labhissAmi labhejA 407, 408 520 layA laviya lasuNa lasuNakaMda lasuNacoyaga 362 lakkha lUsejja lelu leluya levaNa lesA leseja lessA loe loga lasuNaNAla lasuNapatta lahuya lAimA lAuyapAya lADha lAbha lAlapelayaM lAvayakaraNa likkha litta logaMtiya loNa loddha lobha lobhaNAe lobhI loma loya sUtrAGkAH 350, 504, 340, 425 499, 754 773 386 386 26 386 386 455 547 594 _471-473 324, 325, 326 ityAdi 754 657 724 415, 650 357 365, 419, 444, 459 342, 577 353, 653 440, 443 758 365, 778 343, 754 773, 804 775, 799 750, 751 362, 405 421, 451, 695, 704, 711, 718 520, 551, 781 781 781 638, 768 350, 407 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or vm vaNNa 340 vaMta 754 723 360, 672 521 AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 379 viziSTazabdAH sUtrAGkAH | viziSTazabdAH sUtrAGkAH loya(=loca) vaNImaga 332, 335337, 740 ityAdi loha 421, 451, ityAdi lhasuNa-lhasuNavaNa vaNNamaMta 522, 584 va (vA) 360 vatimissa va (iva) 714, 797, 798, 802 vatteja 365, 778 518, 520, 778, 780 vattha 437, 471, 517, 553-559, vaidUmiya 385 561-579, 581, 583, 584, vaibala 728 vaisAhasuddha [Ti.] vatthapaDiyA 4, 585 353, 419 vatthaMta 568 vaMtA 551 vatthadhAri 581 vaMdati vatthiroma vaMdittA vadavaMdiya vadati 399, 430 vaMsa 479 vadittae vaMsasadda vadissAmi vakaMta 733, 734 vadejA 357, 370, 480, 484, vagga 740, 770 485, 502, 509, 510, vagdha 354, 558 513, 514, 517, 561 vaca -566, 583, 584, 586, vacaMsi vacassi vadaMta 337, 357, 360, 370, vajakiriyA 392, 396, 399, 404, vajjha 563 486, 562, vatI 801 vadaMti 520 vati . vaddhamANa 734, 740, 743 vahamANa 337, 427, 735, 772 vappa 353, 499,504, 535, vayakaraNa 536, 673 vatI 340 vaNa 505, 515,516,543,544 ityAdi vayavaNakammata 435 vayaMti 520 vaNadugga 674 vayaha vaNalayacitta vayaM(vacasa) 777, 780 vaNavidugga 505 vayaNa 767, 770, 771, 781 vaNasaMDa 659, 676, 762 vayamaMta 390 vaNassati 367 vayarAmaya vaNassatikAya 754, 756, 757, 764 534 425 vameja Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 prathama pariziSTe viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH . sUtrAkA varaga vAsa 345, 467, 468, 473, 530, varaNagarapaTTaNuggayaM 734, 735, 745, 746, 770 valaya 479,505 vallI vAsamANa vavaroveja 419, 444, 459 vAsAvAsa 464-466 vavva(bbha-Ti0)kammaMta vAsAvAsiya 433, 434 vavvaga 450 vAsiTThasagotta 735, 744 vasa- 350,391, 396, 405,407, vAsiMsu 408, 445, 459, 608,621, vAhaNa 743 vAhimA vasabhakaraNa vAhehi 479 vasamajuddha vitikka(ka)tA [Ti.] 468, 523, 772 vasabhaTThANakaraNa viU [Ti.] vasA 421, 450, 597, 694, viuMjaMti 520 ___ 703, 710,717 viuvvati vasula viunvittA 754 vaha viusire 793 vahaMti viusejA 495,515,516 324 ityAdi vikujiya 498 vAiyaTThANANi 682 354 vAu vigato(Do)dae 491, 497, 604 vAeMti 765 vigadUmiya [Ti.] vADa 505, 515, 516 vigiMciya 324 vANamaMtara 737, 739, 753, 774 vigiceja vANara viggovayamANa vAta viggovittA 740, 746 vAtaNisagga viggoveMti 740 vAma vicitta [Ti0] 754, 759 vAya (vAc) 482,520 vicchaDDittA vAya (vAta) 795 vicchaDDayamANa vAyaMta vicchaDDeti 740 vAyati [Ti0] 765 vicchidittA 714, 720 vAyaNa 348, 447 vicchideja 643, 713, 720 vAyasa 359 vijaeNaM 766, 772 vAyA 794 vijatI 804 vAla 723 vijAharamihuNajugalajaMtajogajutta vAlaga 373 / vijjudeva vA viga 385 754 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 381 viziSTazabdAH sUtrAkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH vijjhAveMtu 423 vibhUsiya 424, 686 vijjhAveja 423 vimANa 751, 753, 754 viDimasAlA 544 vimANavAsi 737, 739, 753, 774 viNighA(gghA-Ti0)ya 79. vimukka viNiddhaNiya 458 vimokkha 803 viNiyattabAlabhAve 742 vimuJcati(tI) 801, 804 viNivvatta 046 viyattie 428,429 viNItataNha 797 viyaDa 360,419, 421, 452, 565, viNNaveMti 453 573, 696, 705, 712, 719 viNNAya viyaDodae [Ti.] 604 viNNAyapariNaya 742 viyattAe porusIe 766, 772 viSNu 793, 794 viyattamaNasANaM vitata 669, 765 viyAgareti 443 vitigichasamAvaNNa viyAgareja 507, 509 vittaseja 505 viyAgaremANa 443, 507, 509 vitti 348, 465, 466 viyArabhUmi 328, 344, 345, 465, 466 vitthAra viyArei [Ti.] 443 vidalakaDa 325 viyAremANe [Ti.] viyAla 340, 354, 430, 444, 459, 515 videhajacca viyAvattassa 772 videhadiNNa 746 viyAhitA 443 videhAdiNNA viyoseja 482, 516 videhasamAla viraiya viddhattha 369 virasa 401 vipaMcIsadda birAla 354 viparikamma [Ti.] 638 virAliya vipula viruddharaja 472, 683 vippajahittA 745 virUvarUva 335, 409, 428, 429, vippamukka 440, 471, 484, 500, vipparikammAdI 638 512, 541, 542, 557, vippariNAmadhamma 522 592, 593, 669-674, vippariyAsiyabhUta 340 vippavasiya viliMgeja 643 viphAliya 498 viliMpeja 697, 706, 712 vibhaMga 787, 79. vilevaNajA(ta)ya 697, 706 vibhAtu billasaraDuya 379 443 vidU videha Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 prathame pariziSTe vivaggha 658 803 460 754 veNusadda vettaggaga vedeti 72. veyaNA viha viziSTazabdAH - sUtrAGkAH viziSTazabdAH sUtrAkAH vIyaMti vivaNNa 401, 584 vIra 752 vivega 520 vIsa vivegabhAsI vIhi 655 visabhakkhaNaTThANa vukkaMta 369 visama 338,355, 460,462, 656 vucaI(tI) 802, visaya vuTTha 531 visujjhatI visujjhaMta 758 vuttapuvva 390, 425, 437 visUiyA 421 veumviya 754 visodhettA vega 753 visoheja 489, 699, 700, 720- vejayaMtiya 594 722, 724 veDhima 689, visohehi 672 visohiya 324 385 vissANittA 740, 746 vissANeti 728 473, 516, 585, 689 veraja 472, 683 veramaNa 779 vihara veluga 387 viharati ___ 742, 770, 773 velotiya viharAti 410,457 vesamaNa 750, 766 viharAmi vesamaNakuMDaladharA viharissAmo 445, 608, 621 vesAhasuddha vesiya 341 viharejA 456, 462, 482, vesiyakula 518, 633, 639 vehANasaTThANa 658 viharamANa 771, 772 vehiya 545 vihAra 462, 471, 472, 770, 772 vokaMta 740 vihArabhUmi 328, 344, 345, 465, vokasAhi 477 466 vokkasittae 478 vihAravattiyA 471-473 bokkasissAmo 478 vihIya vocchiNNa 325, 491, 625, 628 vihuvaNa vojjha vINAsadda vosaTThakAe 638, 770 vItikaM (ka)ta 468, 523, 772 vosirAmi 777, 780, 783, 786, 789 vItikamamANa 753 / vosirejA 646-667 vihaga taya Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkha saMti AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH 383 viziSTazabdAH sUtrAGkAH / viziSTazabdAH sUtrakAH vva 795 saMNihiya 511 sai(i, I-Ti.) 326 saMNihisaMNicaya saejA 460 saMta 324, 325, 326 ityAdi saMkati saMtANaya(ga) 324, 348, 353, 412, saMkama365, 515, 516 431, 455, 458, 464, saMkuli 350 467, 468, 569-571, 592, 740, 764 575, 623-628, 637, saMkhaDi 338, 340, 341, 342, 348 641, 642, 646, 647, saMkhaDipaDiyA 338, 340, 342, 348 653, 667 saMkhasadda saMtArima 474, 482, 493 -495 saMkhAe saMkhobhitapuvva 342 saMtikammata saMgatiya 594 saMtiya 568, 599 saMgAmagaya 794 saMthaDa 345, 359 saMgAravayaNa [Ti0]561, 562 saMthara- 338, 416, 460, 471, saMghaTTa 342, 365 472 saMghayaNa 540, 553 saMthAra 440, 443 saMghasa saMthAraga 338, 416, 455, 456, saMghAtima 460, 465, 466, 610 saMghADI 553 / saMdhi saMcAejA 324 saMpadhUviya 415, 556, 650 saMcAeti 341, 405 saMpadA saMcAesi saMpanna 792 saMcAliya 342 saMparAiya 425 saMcijamANa 340 saMparihAvai [Ti.] 341 saMjama saMpavevae 795 saMjaya 324, 338, 340 ityAdi saMpavvaiya 607 saMThaveja 723 saMpahAvati 341 saMNikkhitta 511 saMpAtima 345, 475 saMNicaya saMpiMDiya 516, 517, 585, 586 saMNiruddha 444, 638 saMphAsa 341, 350, 352, 357, 392, saMNivata(da)mANa 394-396, 399-401, 407, saMNivatiya 359 498,583 saMNivAta saMbaMdhivagga 740, 770 saMNiviTTha 346, 500, 512 saMbali 402 saMNivesa 338, 675, 734, 735, saMbalithAli(la-Ti0)ga 753, 766 / saMbAdhe(he)ja 692, 702, 709, 716 478 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 saMbhoiya saMbhottA saMmajjiya saMma missa [Ti0 ] saMmela saMraMbha saMrakkhaNa [Ti0] saMliheja saMlihiya saMlehaNA saMloya saMvacchara saMvaDDa saMvara saMvasa saMvaNa saMvijjamANa saMvuDa saMvedeuM saMsatta saMsIvejjA saMseima saMsesiya 770 -421-425, 428, 429, 433, 434, 446, 456, 633, 796 prathame pariziSTe sakasAya sakiriya sakka ( zakra) saka (zakya) sakara sagaDa sacakka sacitta saccA saccAmosA sajja 396, 405, 609 371 350 385, 415, 556, 650 385 348 44. 745 353, 491 350 745 351, 360 746, 747, 749 741 542 462 390 790 324, 787 553 369 690 371 524, 526, 778 759, 766, 767 790 353 500, 685 500 728 522, 524, 525 522, 524 687, 790 390, 409, 435 -441 saDDhI saNavaNa saNiya saNNa saNi satta 769 331, 332, 365, 413, 414, 419, 444, 505, 563, 728, 778 409, 633 515, 516 484, 713, 714, 720 407 549, 550, 669-684, 742, 790, 795 saddahamANa 435, 436, 438-441. sahUla saddhiM satta (sapta) sattha satthajAta sadati sadda 754 327 -- 329, 340, 350, 421, 423-425, 4.28, 429, sapaDaduvAra sappi sabhANi 425 666 754, 766 454 samaNuNNa samaNuNNAya samaNupatta samaNusaTTa samaNovAsa ga samaNNijamANa samattapaiNNa samaya sama 338, 357, 460, 462, 656 samaNa 332, 335 ityAdi samaNAusa 735 samaNajAta 440 samaNujANa -- 607, 777, 780, 783, 789 samavAya 492, 505 - 507, 607 357, 360 381 659, 676 396, 405, 609, 610 397, 405 770 405 745 766 746 523, 733, 736, 746, 766, 801 337 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutalkandhAntargataviziSTazabdasUciH 385 sayA viziSTazabdAH sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkA samahiThAe[Ti.] 445, 608, 621, 623 samohaNittA samA 734 340, 397, 410, 770, samANa 324, 325 ityAdi 771, 779, 782, 785, samAdhi(hi)TThAe 445, 608, 621, 788, 791, 792 623 sammissIbhAva 340 samAyAra saya -saejjA 460 samAraMbha 440, 441 / saya(sva) 563, 645, 753 samAraMmejA 365 saya(zata) 749, 765 samArabbha 331, 332, 413, 563 sayaM 337, 370, 400, 409, 456, samAlaMketi 754 478, 486, 518, 559, 594, samAlaMkettA 754 607, 609, 610, 611, 777, samAvaNNa 343 780, 783, 786, 789 samAvadejA 781 sayaNa (zayana) 543, 787 samAhi 410, 457, 482, 486, 501, sayaNa (svajana) 740, 770 515, 516, 518 sayapAga 754 samAhiya(samAkhyAta) sayamANa 460 samAhiya (samAhita) saya(ta)sahassa 748, 749, 757, 764 samiti 770 334, 339 ityAdi samita 334,339, 364 ityAdi sara (sarasa) 505, 673 samiyA 443, 521, 551 sara (zara) 794 samIriya saraga 409 samugdhAya 754 saraDuyajAya samucchita 531 saraNa 505, 515, 516 samuhAe sarapaMtiya samuDhejA sarabha 754 samudaya 753 saramaha 337 saramANa samuhissa 331, 332, 397, 413, sarayakAla 762 414, 435, 436, 438, sarasarapaMtiya 505, 673 440, 555, 563, 590, sarasIeNa 754 sarAva sarittae 787 samuppaja - 340, 421, 771 sarIra 419, 745 samuppaNNa 733, 769, 770771, sarIsiva 505, 510, 539 772, 774 salila samoNata 754 sallaipalaMba samohaNati 754 sallaipavAla 378 mA. 25 377 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 prathame pariziSTe 638 334 viziSTazabdAH sUtrAkAH saviyAra savvato 733 savvaTTha savaNNU savvattAe 733 savvasaha sasaMdhiya 583 sasarakkha 353, 462, 653 sasAra sasiNiddha 353, 360, 490, 491, 496, 497, 603, 604, 653 sasIsovariya 475, 493 sassa 530 saha 743, 770, 771 sahasammuiya 743 sahasA sahassakalita 754 sahassapAga sahassamAliNIya sahassavAhiNI(NIya, Niya) 754, 766 sahANi 435 sahiNakallANa 557 sahiNANi sahiya 334, 339 ityAdi sAima 324, 330 ityAdi sAejA 424 sAgaNiya 447, 616 sAgara 673 sAgaramaha sAgarovama 734 sAgAriya 420-422, 425, 447, 486 viziSTazabdAH sUtrAkAH sANubIya sAtie 690-728 sAtija 340,489,583 sAtiNA sAmaggiya 334, 339 ityAdi sAmAiya 766, 769 sAmAga sAmudANiya 341, 350,391 sAya 424 sAyapaDiyA sAra 746 sArakkhaNaNimittaM sAlarukkha 772 sAli sAluya 375 sAvaga 527 sAvaja 520, 524, 526, 528, 535, 535, 539, 541, 543, 545, 547,549, 778 sAvajakaDa 536, 538 sAvajakiriyA 439 sAvateja sAvigA 529 sAsavaNAliya 375 sAsiyAo 325 sAha sAha? sAhaTTaromakUvehiM 760 sAhaTThalomapulayA sAhammiNI 331, 413 sAhammiya 331, 396, 399, 405 413, 432, 445, 555 590, 608 -610, 621, 645, 648, 784 sAhammiyauggaha 635 sAhara- 417,418,603, 651, 731, 735, 741, 766 754 665 sAgAriyauggaha sAgavacca sADaga sANa 526 sANaya Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTazabdAH sAhA sAhAbhaMga sAdhAraNa sAhiya sAhu sAhukaDa siMgapAda ( pAtra) siMgabera siMgabera cuNa siMghANa siMghADaga siMca siMbali [Ti0 ] siggha sijjA sijjhissaMti siNANa siNAva - siNeha siddha siddhattha siddhatthavaNa sibiyA siyA siyAla sirasA silA sihara sihariNI sihA sIodaya ( sItodaga ) sItoda viDa sIyA AcArAGgasUtra dvitIyazrutaskandhAntargataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH sIlamaMta sIsa sIgapAya sIha sUtrAGkAH 368 368 399 754 598 535, 537 592 376 376 353, 419 382 421, 452 402 753 338 745 360, 421, 451, 564, 572, 574 421, 452 491, 497, 604 766 734, 735, 744 763 754, 756, 766 781, 784, 787 354 772 353, 361, 362, 577, 633, 653, 740 754 350 797 324, 342, 360, 371, 419, 421, 440, 452, 565, 573, 603 696, 705, 712, 719 755 758 sIhanbhavabhUteNaM sIhAsaNa suisamAyArA suMdara sukaDa sukka sukkajjhANa sucarita phalaNevvANamuttimaggeNaM sucibhUta suDukaDa suNa suNaya suNisaMta suhA suta (ya) suta (= zvaH ) sutatara suta sudaMsaNA sudhAkammaMta suNirUvitamisamiseMtarUvagasa hassa supAsa subbhi subbhigaMdha sUtrAGkAH 390, 437 342, 365, 419, 481 592 354, 505, 754 734 754, 756, 759, 766 427 subha sumaNa sura surabhi 549, 550, 387 758 535, 537 353 772 770 740 598 535, 537 670-684, 790 354 754 suddha 443, 728, 734, 736772 suddhaviyaDa 370, 409 suddhodaNaM 754 435, 436, 438-441 337, 350, 425, 456 635, 687 561 561 622 744 435 744 394 5.50 735, 754 486, 501 760 - 766 374 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 prathame pariziSTe viziSTazabdAH sesa sesavatI sUtrAGkAH 734, 770 744 seha 460 790 souM soMDa socaM soccA 341, 390, 404, 425, 431, 520, 561, 563, 564-566,583 353, 419, 540, 700, 714 soNiya 734 sota sobhati sovIra 370, 409 sohaNa [Ti.] haMtA 350, 352, 430, 443, 583, haMdaha 407, 408 haMsalakkhaNaH sUI viziSTazabdAH surabhipalaMba surUva 754 sulabha suvaNNa 424, 740, 746 suvaNNapAya suvaNNasutta 726 sunvata 766, 772 susadda 549, 550 susamadusamA susamasusamA susamA susANakammaMta 435 susiyasarIrA [Ti.] 745 sussamaNa sahuma 5, 734, 777 611 sUyarajAtiya 359 sUra 747, 748 sUrie 530 sUrodaya 748 sUva (= zUrpa) se jaM ityAdi 324 sejaMsa sejA 338, 422-425, 431, 443, 447-455, 460,462, 465, 466, 610 sejjAsaMthAraga 501,512, 515, 526, seNAgao 501 seya (=zreyaH) 644 729 seya (=svedaH) seyaNapaha 663 sela (pAtra) selovaTThANakammaMta 435 sevaMti 440, 441 sevamANa sevittae 665 hatthi seNA hattha 324, 342, 360, 365, 368, 400, 404, 405, 409, 419, 444, 460, 480, 481, 487, 494, 506, 508, 553, 603, 611 hatthutthiM-Ti.)karavacca hatthacchiNNa 533 354, 502 hatthijuddha 680 hatthiTThANakaraNa 733-736, 746, 766, 772 hammiyatala 365, 419, 518, hayajUhiyaTThANa 681 haritovaesu hariya 324, 348, 417, 470, 473, 498, 499, 511, 566, 568, 651, 728 592 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtradvitIyazrutaskandhAntagataviziSTazabdasUciH viziSTazabdAH hariyavadha harivaMsakula hasaMta sUtrAkAH / viziSTazabdAH sUtrAkAH hiraNNapAya 592 336 hiraNNavAsa hIramANa 348, 352 hIlita 424, 726, 754 huratthA 340 592 hetU 357, 363, 421, 444, 459 hechima 725 hemaMta 781 hou 740 781 hoMti 749 348 hotthA 733-735, 737, 745, 746 363 774 768 hohiti 747 752 424, 740, 746, 748 - holI 528 hassa[Ti.] hAra hArapuDapAya hAsa hAsaNAe hAsapatta hAsI hiMgola hiMsejA 781 781 hita hiya hola hiraNa Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtre draSTavyaH 224 199 dvitIyaM pariziSTaM -'jAMdha'[yAvat ]padagrAhyapAThAH 'jAva'grAhyapAThaH [1] prathamazrutaskandhe 228 appaMDe jAva 227 asaNeNa vA 4 207, 208, 21 asaNaM vA 4 223, 227 221, 227 AgamamANe jAva 228 gAmaM vA jAva dhArejA jAva parakameja vA jAva pANAiM 4 vatthAI jAejA jAva 207, 208 vatthaM vA 4 samAraMbha jAva 199 187 224 0 0 0 204 524 422 [2] dvitIyazrutaskandhe 577, 578 aMtalikkhajAte jAva 525 akiriyaM jAva 449, 518 akosaMti vA jAva 471 akkoseja vA jAva 371, 575, 612 aNaMtarahitAe puDhavIe.''jAva aNegAhagamaNija"mAva 332, 335, 360, aNesaNijja..jAva 377, 378, 390, 404, 405 422 471 1. atredaM bodhyam-3' prabhRtibhirakaiAhyA api pAThA bhatraiva pariziSTe saMgRhItAH santi / sAmAnyatastu '2' aGkaH kvacid dvirukteH sUcakaH, yathA 360 sUtre 'uddisiya 2' ityasya 'uhisiya uhisiya' ityarthaH, 324 prabhRtisUtreSu 'egaMtamavakkamejjA 2' ityadau tu 'egaMtamavakkamejA, egaMtamavakkamettA' ityAdyarthasya sUcakaH, se bhikkhU vA. 2 ityAdau tu 'se bhikkhU vA bhikkhuNI vA' ityarthasya sUcakaH / evaM yathAyogamabhyUhyam / '3' aGko'pi dhAtoranantaraM kAlatrayasya sUcakaH, yathA 361 sUtre upphaNiMsu vA 3 ityasya upphaNiMsu vA upphaNiti vA upphaNissaMti vA ityarthaH, evaM ruciMsu vA [362 sUtre ityAMdAvapi jJeyam // 2. atredamavadheyam-yatra... idRzA bindavaH santi, tatra bindubhiH sUcitaH kazcidadhiko'pi pATho yathAsambhavaM grAhyaH, yathA 'aNaMtarahitAe puDhavIe'""jAva' ityatra 'aNaMtarahitAe puDhavIe No sasaNiddhAe jAva' [sU. 575] 'aNaMtarahitAe puDhavIe sasaNiddhAe puDhavIe nAva' sUtra 612] zati pAThadvayamapi graahym| evamanyatrApi aphAsuyaM."jAva' ityAdau yathAyogamavagantavyam // Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jAva' padagrAhapAThAH 391 sUtre draSTavyaH sUtre 332 [2] 'jAva'grAhyapAThaH 556, 414 - 418 apurisaMtarakaDe jAva 335, 337 apurisaMtarakaDaM vA jAva 648 apurisaMtaragaDaM vA jAva 348,468 appaMDA jAva 404 appaMDe jAva 412, 455, 570, appaMDaM jAva 571, 624, 625, 627, 631 appapANaMsi jAva 642 appabIyaM nAva appAiNNA vittI jAva 486, 515, 518, appussue jAva 324 465 482 325 325 365 592, 593 aphAsuyAI jAva 326, 331, 360, aphAsuyaM."jAva 361, 362, 368, 369, 379, 380, 397, 446, 563, 567, 569, 598, 603, 623, 624, 626, 6 abhihaNeja vA jAva 419, 444 abhihaNeja bA jAva 357 amucchie 4 ayabaMdhaNANi vA ja.va 330 ityAdi asaNaM vA 4 367 asaNaM vA 4 jAva 382, 384 - 388 asatthapariNayaM jAva 525, 527, 536, asAvajaM jAva 538, 540, 542, 544, 546, 548, 550 511-514 Aikkhaha jAva 435-441, 504 AesaNANi vA jAva AgaMtAresu vA 4 357 592 199, 324 325 524 510 432 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 AcArAGgasUtre dvitIyaM pariziSTaM sUtre draSTavyaH 608-609, 621 353 608,621 421 521 325 607 737 176 417 608,621 'jAva'grAhyapAThaH 610, 611, 633 AgaMtAresu vA jAva 353, 491, 497, Amajjeja vA"jAva 400 Ayarie vA jAva 456, 633 ikkaDe vA jAva Isare jAva 460 uvajjhAeNa vA jAva usiNodagaviyaDeNa vA jAva 521 egavayaNaM vadejA jAva 325, 326, 409, esaNijja...jAva 456 612-617 ogiNheja vA 2 774 ovayaMtehi ya jAva 550 kakkhaDANi vA 8 566, 651, 654, kaMdANi vA "jAva kasiNe jAva 623 kAmaM khalu jAva kAeNa jAva 550 kiNhe ti vA 5 533 kuTThI ti vA jAva 614 kuliyaMsi vA 4 jAva 615 khaMdhasi vA 6 717-720 gaMDaM vA jAva 584, 585 gacchejA jAva 502,513 gAme vA jAva 342, 391, 412, gAma vA "jAna 465, 637 342, 391, 465 gAmaMsi vA jAva 514 gAmassa vA."jAva 390, 391, 422, gAhApatI vA jAva 435, 449, 559, 594, 618 360 gAhAvatiM vA jAva 327 gAhAvatikulaM jAva pavisitta(tu)kAme 325, 349 gAhAvati jAva 484, 622 chattae(ga) jAva javasANi jAva 176 179 715-716 224, 338 324 " 444 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jAva' padagrAhyapAThAH 393 sUtre sUtre draSTavyaH 'jAva'grAhyapAThaH jAva aNNoNNasamAhIe 635, 641 jAva udayapasUyAI jAva gamaNAe jAva dUijejA 326, 409, 559, jAba paDigAhejA 410 417 471 505 325, 409 324 635, 641, 642, 646, jAva makaDAsaMtANadeg 647, 653, 667 jAva makaDAsaMtANa 623, 633 jAva viharissAmo 780, 783, 786, jAva vosirAmi 353 608, 621 338 486 324 412 382 576 628 jAva saMthAragaM jAva samAhIe 353, 404, 579 jhAmathaMDilaMsi vA jAva 412-425, 427- ThANaM vA 3 429, 447-451, 453, 454 383 tahappagAraM"jAva 615 tahappagAre jAva 550 tittANi vA 5 632 tiricchachiNNe jAva 613 thUNasi vA 4 jAva dasugAyataNANi jAva dubbaddhe jAva dohiM jAva 505 pagijjhiya 2 jAva 447-454, 465 paNNassa"jAva parakkame jAva 409, 435-441 pAINaM vA 4 504 pAgArANi vA jAva 513 pADipahiyA Ava 413 pANAI 4 414 pANAiM4 jAva pANANi vA 4 jAva 444, 459 pAda(yaM) vA jAva 544 pAsAdiyA ti vA 4 471 576 335 504 348 469 499 510-512 204 413 536 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 AcArAGgasUtre dvitIyaM pariziSTaM sUtre draSTavyaH 326 440(1) 332 'jAva'grAhyapAThaH 326, 409 pihuyaM vA jAva puDhavikAe jAva 335, 556,650 purisaMtarakaDe jAva 414-418 purisaMtarakaDe jAva 419, 421-425, puvvovadiTThA 4 428-430, 444, 459, 471, 505, " 357 427 354 499 325 348 326 390 324 puvvovadiTThA 4 jAva puvvovadiTTA jAva 515 pehAe jAva 504, 673 phalihANi vA'"jAva 782 phAsite jAva 335, 337, 360, phAsuyaM ""jAva 369, 397, 409, 559, 571, 625, 628 301, 304 bahupANA'""jAva bahurayaM vA jAva 425, 437 bhagavaMto"jAva 640, 668, 688 bhikkhuNIe"jAva 325-327, 330- bhikkhU vA 'jAva 332, 336, 337, 343, 348, 352355 357, 359363, 365-371 373-388, 391, 393-395, 404, 405, 409 682-684 bhikkhU vA 2 jAva maNI vA jAva 607 mattayaM vA jAva 651 mUlANi vA jAva 790 rajamANe jAva 790 rajejA jAva lADhe jAva 517 vatthaM vA 4 670 424 444 417 790 471 199 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jAva' padagrAhyapAThAH sUtre draSTavyaH 504 324 66 'jAva'grAhyapAThaH vappANi vA jAva 412, 455, 569, sa aMDaM."jAva 623, 629, 630, 632, 637, 641, 646 353, 431 saaMDe""jAva 787, 790 saMtimedA"jAva saMthAragaM jAva lAme 790 sajamANe.."jAva 466-468 samaNa jAva 348, 594 samaNamAhaNa jAva 785 sammaM jAva ANAe sAvaja jAva 564, 572 siNANeNa vA jAva 361, 362 silAe jAva sIlamaMtA jAva subbhigaMdhe ti vA 2 506, 508 hatthaM jAva 419, 444, 459 hatthaM vA 'jAva 679 hatthikaraNaTThANANi vA hatthijuddhANi vA jAva 348 524 421 353 390 176 460-487 550 365 657 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM pariziSTaM-sUtrANAM parasparaM tulanA pAThaH sUtre pAThena samAnaprAyaH taMjahA"asthi me AyA uvavAie sahasammuiyAe socA 172, 205 jo imAo"aNudisAo etAvaMti"bhavaMti aNegarUvAo"paDisaMvedayati jassete.. bemi 18, 31, 39, 48, 55, 61, 62 tattha tattha "puDho sitA lajamANA..'vihiMsati 23-25, 34-36, 42-44, 50-52, 10-11 12-14 13 tattha khalu 'dukkhapaDighAtaherDa ettha satthaM "bemi 16-18 24, 35, 43, 28-31, 38-39, 46, 53, 60, 129 (134) 148 logaM ca 'akutobhayaM se bemi......"abbhAikkhati saMtipANA..."uddAyati esa aNagAre ti pavuJcati maMdassa aviyANao savvesiM pANANaM "bemi se taM..."samuhAe se vasumaM...''aNNesi aho ya rAo ya...."puNo puNo jehiM vA..."saraNAe abhikaMtaM ca khalu vayaM sahAe se haMtA....."maNNamANe saMNihisaNNicayo...... bhoyaNAe tato se..."samuppajjati jANittu dukkhaM patteya sAtaM etya moha puNo puNo viNA vi."NAvakhati taM pariNNAya.."samaNujANejjA 66, 67, 81 94 78 (64), 81 78, 152 (63,72), 148, (149) 175 203, (17, 30, 38, 45, 54, 61, 62) 1. ye pAThAH kenaciMdazenaiva samAnAsteSAM sUtrAGkA ( ) etAdRzakoSThakamadhye darzitAH // Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrANAM parasparaM tulanA pAThaH sUtre pAThena samAnaprAyaH 89, 151 " 122 . 82, 148 164 105 108, 151 180 156 152 210 103 8WOMA 114 114 101 101 108 111 112 119 122 123 esa magge AriehiM."bemi bhUtehiM jANa paDileha sAtaM tiviheNa "vippariyAsamuveti kUrAI kammAiM"vippariyAsamuveti muNiNA hu etaM paveditaM uddeso pAsagassa.. bemi satataM mUDhe dhamma NAbhijANati NAlaM pAsa"kaMcaNaM etaM moNaM samaNuvAsejAsi tti ayaM saMdhI ti adakkhu se bhikkhU"NiyAi esa vIre""paDimoyae veraM vaDreti appaNo alaM bAlassa saMgaNaM taM pariNNAya"bemi muNI.."bemi esa"bemi dukkhassa"savyaso iti kamma pariNNAya savvaso AraMbhajaM duHkhamiNaM ti paccA dohiM aMtehiM dukkhamiNaM ti adissamANe tamhA'tivijaM''pAvaM uvavAyaM cayaNaM NaJcA tamhA Na haMtA Na vighAtae AgatiM gatiM pariNNAya se vaMtA"lobhaM caetaM pAsagassasagaDabbhi kimathi uvadhI.. bemi savve pANA.."Na uddaveyavvA jANittu dhammaM jahA tahA puNo puNo jAti pakkappeM ti pamatte bahiyA pAsa savve pANA..Natthettha doso iha ANAkakhI paMDite aNihe je NivvuDA "viyAhitA jahitA""uvasamaM paNNANamaMte...pAsaha 111 161 188 140 140, 160 140 123 115 179, 209 170 128 128 131 132 175 198 130 146 136, 138 133 183 136 141 142 143 191 (134) 156 138 158 202 183 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 AcArAGgasUtre tRtIyaM pariziSTaM sUtre 149 149 151 152 152 153 157 162 173 180 187 187 189 189 pAThaH sUtre pAThena samAnaprAyaH bitiyA maMdasya bAlayA 191 paDilehAe 'bemi 164, 205, 212 ihamegesiM egacariyA bhavati 186 etthovarate taM jhosamANe 185 esa samiyA pariyAe viyAhite 171 dhIre te phAse puTTho'dhiyAsate 186, 196, 206 socA ...... pavedite 209 etaM te mA hou.."taNNivesaNe 172 niTThiyaTThI "bemi 195 pANA pANe kilesaMti 186 aduvA "acele 226 lAghavaM. "samabhijANiyA 214,217, 221-223,226, 227 jahA se "padesie 197 evaM te."vAiyA AraMbhaTThI.."samaNujANamANe 200 dhammamAyANaha"matimayA 200 se bhikkhU..' gAhAvatI 205 asaNaM vA...samussiNomi 205 se samaNuNNe..."bemi 208 se ahesaNijAiM...'acele 217, 221 jassa .."nAlamahamaMsi 218 tatthA vi.."bemi 219, 224, 228 jassa NaM."bemi 228 ahaM ca.."karaNAe (219) 190 192 202 0 0 0 0 - 2 224 227 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 748 243 caturtha pariziSTam-AcArAgasUtrAntargatazlokAnAmakArAdikramaH zlokaH sUtrAGkaH / zlokaH sUtrAGkaH akasAyI vigatagehI ya 321 iMdiehiM gilAyato 248 acittaM tu samAsana 249 iNameva NAvakhaMti aNaNNaparamaM NANI 123 imammi loe para e ya dosu vI 804 aNAhAro tuvaDhejA 236 ihaloiyAI paraloiyAI 285 aNiJcamAvAsamuveMti jaMtuNo 793 uccAlaiya NihaNiMsu 304 aNupugveNa vimohAI 229 uDUM sotA ahe sota 174 ativattiyaM aNAuTiM 270 udaraM ca pAsa muI ca 179 adu kucarA uvacaraMti 284 ummuMca pAsa iha macciehiM 113 adu thAvarA ya tasattAe 267 uvasaMkamaMtamapaDiNNaM 301 adu porisiM tiriyabhitiM 258 uvehamANe kusalehiM saMvase 796 adu mAhaNaM va samaNaM vA egA hiraNNakoDI adu vAyasA digiMchattA 316 etAI saMti paDilehe 266 adhiyAsae sayA samite 286 etANi tiNNi paDiseve: 311 appe jaNe NivAreti 296 ete devanikAyA 752 appaM tiriyaM pehAe 247 etehiM muNI sayaNehiM 280 abhikame paDikame elikkhae jaNe bhujo 297 ayaM cAtatare siyA evaM pi tattha viharatA 298 ayaM se bhavare thamme esa vidhI(hI) aNukato 276, 292, ayaM se uttame dhamme 248 306, 321 ayamaMtaraMsi ko ettha 288 omodariyaM cAeti 307 avareNa puvvaM Na saraMti ege 124 kasAe payuNue kiccA 231 avi jhAti se mahAvIre 320 kodhAdimANaM haNiyA ya vIre 120 avi sAdhie duve vAse gaMDI aduvA koDhI 179 avi sAhie duve mAse 312 gaMthehiM vivittehiM 239 avi sUiyaM va sukaM vA 319 gaMthaM pariNAya iha'ja vIre 121 avi se hAsamAsajja 114 gaDhie mihukahAsu 263 aha duccaralADhamacArI 294 gAme aduvA raNe 235 ahAkaDaM Na se seve 271 gAmaM pavissa NagaraM vA 315 ahAsutaM vadissAmi 254 cattAri sAhie mAse 256 AgaMtAre ArAmAgAre cariyAsaNAI sejAo 277 AyANijaM ca AdAtha cha?Na egayA bhuMje 313 AyAvai ya gimhANaM 310 cha?NaM bhatteNaM ajjhavasANeNa AlaiyamAlamauDo jato vajaM samuppaje 246 AvesaNa-sabhA-pavAsu jAtiM ca buddhiM ca iha'ja pAsa AsINe'NelisaM maraNaM jAvajIvaM parIsahA 250 247 240 264 279 758 757 278 112 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sUtrAH 262 751 268 251 233 273 295 764 314 309 750 290 282 747 400 AcArAGgasUtre caturtha pariziSTaM zlokaH jIviyaM NAbhikakhejjA 232 pharisAI duttitikkhAI je keyime agAratthA 263 baMbhammi ya kappammi jaM kiMcuvakkama jANe 234 bhagavaM ca evamaNNesi jaMsippege pavedeti 289 bhiduresu Na rajejA jamAhu ohaM salilaM apAragaM 802 maMsUNi chiSNapuvvAI jahA ya baddhaM iha mANavehiM yA 803 majjhattho NijarApehI pachANa se mahAvIre 314 mAtaNNe asaNapANassa Na sakkA Na gaMdhamagghAuM lAdehiM tassuvasaggA Na sakkA Na souM saddA vaNasaMDaM va kusumiyaM Na sakkA Na saMbedetuM varapaDahabharijhalariNa sakkA rasamaNAsAtuM vitticchedaM vajeto Na sakkA rUvamadaTuM 790 vidU Nate dhammapayaM aNuttaraM NAo saMgAmasIse vA 300 virate ya gAmadhammahiM NArati sahatI vIre 98 besamaNakuMDaladharA NAsevaiya paravatthaM 272 saMghADIo pavisissAmo Ni pi No pagAmAe 281 saMbujjhamANe puNaravi NidhAya DaMDaM pANehi 299 saMvacchareNa hohiti No cevimeNa vattheNa 255 saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM No sukarametamegesiM saMsappagA ya je pANA taMsi bhagavaM apaDiNNe 291 saMsohaNaM ca vamaNaM ca taNaphAsa- sItaphAse 293 sa jaNehiM tattha pucchisu tatavitataM ghaNajhusiraM 765 sayahiM tassuvasaggA tamhA'tivijaM paramaM ti NaccA 115 sayahiM vitimissehi tahappagArehiM jaNehiM hIlite sayameva abhisamAgamma tahAgayaM bhikkhumaNaMtasaMjataM 794 samvahiM amucchie tahA vimukkassa pariNacAriNo sAsaehiM NimaMtejjA tiSNeva ya koDisatA 749 siMtehiM bhikkhU asite parivvae divo maNussaghoso siddhatthavaNaM va jahA disodisiM'NaMtajiNeNa tAiNA sibiyAe majjhayAre duvihaM pi vidittA NaM 230 sisiraMsi addhapaDivaNNe duvihaM sameca mehAvI sIyA uvaNIyA jiNavarassa paDivajjittu carittaM 768 sIhAsaNe NiviTTho parikkame parikilaMte 244 sUro saMgAmasIse vA pANA dehaM vihiMsaMti 238 se hu pariNNAsamayammi vastI puDhavica AukAyaM ca solasa ete rogA purato surA vahaMtI 761 hariesuNa NivajejA puSvi ukkhittA mANusehiM 760 itapuvvo tattha DaMDeNaM 250 261 lm 308 287 283 259 322 253 252 275 755 265 305 801 179 241 302 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTa- katipayAni viziSTAni TippaNAni pR. 1 paM0 1 bhAyAraMgasuttaM / "AyAro aMgANaM paDhamaM aMga duvAlasaNhaM pi| ittha ya mokkhovAo esa ya sAro pavayaNassa // 9 // AyArammi ahIe jaM nAo hoi samaNadhammo u| tamhA AyAradharo bhaNNai paDhamaM gaNiTThANaM // 10 // " iti AcArAGganiryuktau / "iha khalu samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa 'ime duvAlasaMge gaNipiDage pannatte, taMjahA-AyAre 1, sUyagaDe 2, ThANe 3, samAvAe 4, vivAhapannattI 5, nAyAdhammakahAo 6, uvAsagadasAo 7, aMtagaDadasAo 8, aNuttarovavAi[ya]dasAo 9, paNhAvAgaraNaM 10, vivAgasue 11, diTThivAe 12" iti samayavAyAGgasUtre 1 / ___"jaM imaM arihaMtehiM bhagavaMtehiM...paNIaM duvAlasaMgaM gANipiDagaM taMjahA-AyAro 1, sUyagaDo 2, ThANaM 3, samavAo 4, vivAhapannattI 5, nAyAdhammakahAo 6, uvAsagadasAo 7, aMtagaDadasAo 8, aNuttarovavAiadasAo 9, paNhAvAgaraNAI 10, vivAgasuaM 11, diTThivAo 12 a, se taM louttariyaM noAgamato bhAvasuyaM" iti anuyogdvaarsuutre| "aGgapraviSTa dvAdazavidham , tadyathA-AcAraH 1, sUtrakRtaM 2, sthAnaM 3, samavAyaH 4, vyAkhyAprajJAptiH 5, jJAtadharmakathAH 6, upAsakAdhyayanadazAH 7, antakRzAH 8, anuttaropapAtikadazAH 9, praznavyAkaraNaM 10, vipAkasUtram , 11, dRSTipAtaH 12 iti" iti tattvArthabhASye 1 / 20 / "bhAcArAGga sUtrakRtaM sthAnAGgasamavAyayuk / paJcamaM bhagavatyaGga jJAtadharmakathA'pi ca" // 157 // upAsakAntakRdanuttaropapAtikAd dshaaH| praznavyAkaraNaM caiva vipAkazrutameva ca // 158 // ityekAdaza sopAnAnyaGgAni dvAdazaM punaH / dRSTivAdo dvAdazAGgI syAd gaNipiTakAhvayA // 159 // " iti abhidhAnacintAmaNau dvitIye kANDe / __"atha tIrthakarabhASitAnyeva kramavyavasthApitAni sUtramastu, gaNadharasUtrIkaraNe tu ko vizeSaH ? ucyate-iha bhagavAn viziSTamatisampannagaNadharApekSayA prabhUtAthai svalpamevArthamAtramabhidhatte, na tvitarajanasAdhAraNaM graMtharAzim , tato guNadharANAM sUtrakRtiH, tathA cAha-masthaM bhAsai arahA suttaM gaMthaMti gaNaharA niUNaM |...[aav0 ni0 92], arthamAtrameva arhan bhASate, na prabhUtajanasAdhAraNaM graMtharAzim , tato gaNadharAH zAsanasya hitArtha nipuNaM "sUtraM grathnanti" iti Avazyakasya malayagirisUriviracitAyAM vRttau pR0 106 / / "jadA ya gaNaharA save pavvajitA tAhe kira eganisajjAe egArasa aMgANi cohasahi cohasa puvANi, evaM tA bhagavatA attho kahito, tAhe bhagavaMto egapAse suttaM kare(re)ti, taM akkharehi padehiM vaMjaNehiM samaM, pacchA sAmI jassa jattiyo gaNo tassa tattiya aNujANati, AtIya suhamma kareti, tassa mahalaM AuyaM, etto titthaM hohiti tti [pR. 337]...taM kahaM gahitaM goyamasAmiNA ? tivihaM (tIhiM) nisejjAhiM coisa puvvANi uppaaditaani| nisejjA nAma paNivatiUNa jA pucchaa| kiM ca vAgareti bhagavaM? 'uppanne vigate dhuve', etAo tinni nisejjAo, uppanne tti je uppannimA bhAvA te uvAgacchaMti, vigate tti je vigatissabhAvA te vigacchaMti, dhuvA je avinnaasdhmminno| sesANaM aNiyatA nnisejaa| te ya tANi pucchiUNa egatamaMte suttaM kare(re)ti jArisaM jahA bhnnitN| tato bhagavaM aNunnaM maNasI kareti" [pR0 370] iti AvazyakacUrNI / "tatra gautamasvAminA niSadyAtrayeNa caturdaza pUrvANi gRhItAni, praNipatya pRcchA niSadyocyate, bhagavAMzcAcaSTe-'upaNNe i vA vigame i vA dhuve i vA', etA eva tisro, niSadyAH AsAmeva A. 26 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 AcArAGgasUtre paJcamaM pariziSTam sakAzAd gaNabhRtAm 'utpAda-vyaya-dhrauvyayuktaM sat' iti pratItirupajAyate, anyathA sttaa'yogaat| tatazca te pUrvabhavabhAvitamatayo dvAdazAGgamuparacayanti" iti AvazyakasUtrastha haribhadrasUriviracitAyAM vRttau pR0 277 / malayagirisUriviracitAyAM vRttau pR0 363 / "yad bhagavadbhiH sarvadarzibhiH....."uktam , bhagavacchiSyairatizayavadbhiruttamAtizayavAg buddhisampannairgaNadharaibdhaM tadaGgapraviSTam" iti tattvArthabhASye 1 / 20 / "bhagavadarhatsarvajJahimavannirgatavAggaGgArthavimalasalilaprakSAlitAntaHkaraNairbuddhayatizayarddhiyuktairgaNadharairanusmRtagrantharacanaM AcArAdi dvAdazavidhamaGgapraviSTamityucyate" iti tattvArtharAjavArtike 1 / 20 / -ityAyullekhAnusAreNa bhagavatAmahatAM ziSyairgaNadharaiH jinavacanAnusAreNa bhAcArAdIni dvAdaza aGgAni vircitaani| tatra prathamam AcArAGgam / bauddhA api kecid buddhavacanaM navAGgIrUpeNa, kecicca dvAdazAGgIrUpeNa vibhajanti, tathAhi "kathaM navaMgavasena nava aMgAnI ti ? savvameva hidaM 'suttaM 1, geyyaM 2, veyyAkaraNaM 3, gAthA 4, udAnaM 5, itivuttaka 6, jAtaka 7, abbhutadhamma 8, vedallaM 9 ti navaMgappabhedaM hoti" iti aTThazAlinyAM bauddhagranthe pR0 22 / "dharmavinizcayaH katamaH ? AryazAsanaM dvAdazAidharmaH / katamAni dvAdazAGgAni ? 1 sUtraM, 2 geyaM, 3 vyAkaraNaM, 4 gAthA, 5 udAnaM, 6 nidAnam , . avadAnam , 8 itivRttaka, 9 jAtakaM, 10 vaipulyam, 11 adbhutadharmaH, 12 upadezazca" iti bauddhAcAryeNa asaGgena viracite abhidharmasamuccaye pR0 78 / pR0 150 2 paDhamo suykkhNdho| prathamaH zrutaskandhaH 'brahmacarya 'nAmnApi, navAdhyayanAtmakatvAcca navabrahmacarya'nAmnApi prsiddhH| dRzyatAM pR0 102 paM0 4, pR0 103 Ti. 2 / asya ca dazavaikAlikacUrNyanusAreNa dazavaikAlikahAribhadrIvRttyanusAreNa ca gadya-padyageya-caurNa-bhedena caturvidheSu grathitapadeSu caurnnpde'ntrbhaavH| sUtrakRtAGgacUrNi-vRttyanusAreNa tu gadya-padya-kathya-geyabhedena caturvidheSu jAtinibaddhasUtreSu gdye'ntrbhaavH| tathAhi"gajaM pajaM geyaM cuNNaM ca.cauvvihaM tu gahiyapayaM / tisamuTThANaM savvaM ii baiMti salakkhaNA kaiNo // 170 // maharaM heunijuttaM gahiyamapAyaM viraamsNjuttN| aparimiyaM ca'vasANe kanvaM gajaM ti nAyavvaM // 171 // pajaM tu hoi tivihaM samamaddhasamaM ca nAma visamaM ca / pAe hiM akkharehiM ya eva vihiSNU kaI beti // 172 // taMtisamaM tAlasamaM vaNNasamaM gahasamaM layasamaM ca / kavvaM tu hoi geyaM paMcavihaM gIyasannAe // 173 // atthabahulaM mahatthaM heunivAovasaggagaMbhIraM / bahupAyamavocchinnaM gama-NayasuddhaM ca cuNNapayaM // 174 // " iti dshvaikaalikniyuktau| asya vyAkhyA"gadyaM padyaM geyaM caurNa ca caturvidhameva grathitapadam , emireva prakArairgrathanAt / etacca tribhyo dharmArthakAmebhyaH samutthAnaM tadviSayatvenotpattirasyeti trisamutthAnaM sarvam"evaM bruvate salakSaNA lakSaNajJAH kavayaH iti gAthArthaH // 17 // gadyalakSaNamAha-madhuraM hetuniyuktaM sopapattikaM, grathitaM baddhamAnupUrvyA, apAdaM viziSTacchandoracanAyogAt pAdavarjitam , virAmaH-avasAnaM, tatsaMyuktam-arthato na tu pAThata ityeke 'yativizeSasaMyuktamanye, aparimitaM cAvasAne bRhad bhavatItyeke / anye tu aparimitameva bhavati bRhadityarthaH, avasAne 'mRdu paThyate' iti zeSaH / kAvyaM gadyam' iti 1. bahupayadeg ityapi pratyantareSu agastyasiMhaviracitAyAM cUrNau ca pAThaH / 2. "apAyaM nAma pAdA se natthi, virAmo se atthao bhavai, itarathA tAva Na ThAe samattaM" iti dazavakAlikacUrNI 'vRddhavivaraNa'rUpeNa prasiddhAyAm pR0 77 / "apAdaM jaMNa pAdabaddhaM" iti agastyasiMhaviracitAyAM dazavaikAlikacUNau pR0 40 / Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katipayAni viziSTAni TippaNAni 403 jnyaatvym"|| 171 // adhunA padyamAha-padyaM tu...trividham"samamardhasamaM ca nAma viSamaM ca ...pAdaiH catuHpAdAdibhiH akSarairgurulaghumiH, anye tu vyAcakSate-samaM yatra caturvapi pAdeSu samAnyakSarANi, ardhasamaM yatra prathamatRtIyayodvitIyacaturthayozca samAnyakSarANi, viSamaM tu sarvapAdeSveba viSamAkSaramityevaM vidhijJAH chandaHprakArajJAH kavayo vte...|| 172 // adhunA geyamAha--tantrIsamaM tAlasamaM varNasamaM grahasamaM layasamaM ca kAvyaM tu bhavati''geyaM paJcavidham... gItasaMjJAyAM geyAkhyAyAm / tatra tantrIsamaM vINAditantrIzabdena tulyaM militaM ca, evaM tAlAdiSvapi yojanIyam , navaraM tAlA hastagamAH, varNA niSAdapaJcamAdayaH, grahA utkSepAH, prArabhbharasavizeSA ityanye, layAH tntriisvnvishessaaH.....|| 173 // sAmprataM caurNa padamAha--arthabahulaM..... bahvartham ,..."mahArtham , hetu-nipAtopasagargabhIram ,.."bahupAdam aparimitapAdam , avyavacchinnaM zlokavad virAmarahitam , gama-nayaiH zuddham , gamAH tadakSaroccAraNapravaNA bhinnArthAH...', naigamAdayaH, .....'caurNa padaM brahmacaryAdhyayanapadavaditi gAthArthaH // 174 // " iti haribhadrasUriviracitAyAM vRttau pR0 87-88 / "taM sUtraM caturvidham saNNA saMgaha vitte jAtiNibaddha ya katthAdi // 3 // tattha saNNAsuttaM tividhaM-sasamae parasamae ubhaye ti...sahasUtramapi ythaa-"| vitte jAtiNibaddhaM suttaM jAva vRttabaddhaM silogAdibaddhaM vA / taM cauvvidhaM, taM jadhA--gadyaM 1, padyaM 2, kathyaM 3, geyam 4 / gadyaM cUrNigranthaH brhmcryaadi| padyaM gAdhAsolagAdi / kathanIyaM kathyam, jadhA uttarajjhayaNANi isibhAsitANi NAyANi y| geyaM NAma yad gIyate sarasaMcAreNa, jadhA kAvilijje "adhuve asAsayammI saMsArammi dukkhapaurAe [uttarA0 8 / 1]" iti sUtrakRtAGgacUrNau pR04| "zrutajJAnasUtraM caturdhA bhavati tadyathA-saMjJAsUtraM 1, saMgrahasUtraM 2, vRttanibaddhaM 3, jAtinibaddhaM ca 4 / tatra saMjJAsUtraM yat svasaGketapUrva nibaddhaM..... / saMgrahasUtraM tu yat prabhUtArthasaMgrAhaka..... / vRttanibaddhasUtraM punaryadanekaprakArayA vRttajAtyA nibaddhaM " / jAtinibaddhaM tu caturdhA, tadyathA-kathanIyaM kathyam uttarAdhyayana-jJAtAdharmakathAdi pUrvarSicaritakathAnakaprAyatvAt tasya, tathA gadyaM brahmacaryAdi / tathA padyaM chandonibaddham , tathA geyaM yat svarasaJcAreNa gItikAprAyanibaddhaM tadyathA kApilIyamadhyayanam" iti zIlAcAryaviracitAyAM sUtrakRtAGgavRttau pR0 2-3 / pR0 150 4 stthprinnaa| "jIvo chakkAyaparUvaNA ya tesiM vahe ya baMdho tti| viraIe ahigAro sasthapariNAe NAtavvo // 35 // davvaM stth'ggi-vis-nnehNbil-khaar-lonnmaaiiyN| bhAvo ya duppautto vAyA kAo aviraI yA // 36 // davvaM jANaNa pacakkhANe davie sarIra uvgrnne| bhAvapariNNA jANaNa paccakkhANaM ca bhAveNaM // 3 // " iti AcArAGganiryuktau / pR0 2 paM0 4 asthi| 'asthi me AyA uvAvatie, Natthi me AyA uvavAtie, ke vA'haM mAsI (ke vA''sI-pra0) ke va io cute peccA bhavissAmi' iti AcArAGgacUo / . pR. 2 paM0 14,3 yadyapi kAsucit zI0 pratiSu 'cue peJcA' iti pATho dRyazte tathApi zIsaM0 pratau ke vA io cue iha piJcA bhavissAmi ti...''iha ca saMsAre' iti pAThadarzanAd 1. "bahupAdaM NAma jahA silogo, gAhAdINaM virAmo atthi na tathA tassa" iti vRddhavivaraNatvena prasiddhAyAM dazavaikAlikacUrNau pR0 78 / "bahupadaM aprimitpdm| avvocchiNNaM avirAmaM" iti agastyasiMharacitAyAM cUrNI pR0 4. / 2. idANiM cuNNapadaM bhaNai jahA baMbhaceretarANi" iti vRddhavivaraNe dazavaikAlikacUrNI pR0 78 / "cuNNapadamidANI, taM baMbhacerAdi" iti agastyasiMhaviracitAyAM cUrNI pR0 40 / Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 AcArAGgasUtre paJcamaM pariziSTam vRttikRtAM zIlAcAryANAmapi ke vA io cue iha pecA iti pAThaH sUtrarUpeNa sammata iti prtiiyte| pR. 3 paM0 1 so hai| tulanA--" so'hamasmItyagre vyAharat"-bRhadAraNyakopaniSad 1 / 4 / 1 / "yo'sAvasau puruSaH so'hamasmi" bRhadAraNyakopaniSad 515 / 11 / , IzAvAsyo. paniSad 16 / "so'hamasmi sa evAhamasmi"-chAndogyopaniSad 4 / 11 / 1, 4 / 12 / 1, 4 / 13 / 1 / "tvamAtmAsi yastvamasi so'hamasmi tamAha ko'hamasmIti"-kauzItakI upaniSad 1 / 6 / "ahaM saH so'hamiti"-nRsiMhottaratApanI upaniSad 9 / _pR0 3 paM. 7 virUvarUve phAse / "mAtrAsparzAstu kaunteya shiitossnnsukhduHkhdaaH| 2 / 14 / ''bAhyasparzeSvasattAtmA vindatyAtmani yat sukham / 5|21|..."sprshaan kRtvA bahirbAhyAMzcakSu. zcaivAntare bhruvoH| 5|27|"-bhgvdgiitaa| "katamo panAvuso, phasso, katamo phassasamudayo, katamo phassanirodho, katamA phassanirodhagAminI pttipdaa| chayime, Avuso, phassakAyAcakkhusamphasso, sotasamphasso, ghAnasamphasso, jivhAsamphasso, kAyasamphasso, mnosmphsso| saLAyatanasamudayA phassasamudayo, saLAyatananirodhA phassanirodho, ayameva Ariyo aGgiko maggo phassanirodhagAminI paTipadA" iti pAlitripiTakAntargate majjhimanikAye sammAdiTTisutte pR0 70 / "vedanA cAya, bhikkhave, kiMnidAnA kiMsamudayA kiMjAtikA kiMpabhavA ? vedanA phassanidAnA phassasamudayA phassajAtikA phassapabhavA" iti majjhimanikAye cULasIhanAdasutte pR. 95, mahAtaNhAsaGkhyasutte pR. 321 / pR0 5 paM0 3 gddhie| "sakto gRndo prathitaH" iti zrAvakabhUmau pR0 95 / pR0 6 paM0 11, 23 annu| tulanA-"AdezaH 'jAe saddhAe nikkhaMto tamevamaNupAlae' ityAdikaH" iti bRhatkalpasUtravRttau [pR0 363] uddhRtaH paatthH| _pR. 6 paM0 12 pnnyaa"| tulanA-"paNayA vIrA mahAvIhiM siddhipahaM NeAuyaM dhuvaM / 2 / 1 / 21 // " iti sUtrakRtAGge prathamazrutaskandhe sU0 109 / / pR. 8 paM0 15 khettnnnne| tulanA-"idaM zarIraM kaunteya kssetrmitybhidhiiyte| etadyo vetti taM prAhuH kSetrajJa iti tadvidaH // kSetramaM cApi mAM viddhi sarvakSetreSu bhaart| kSetra-kSetrajJayorjJAnaM yat tajjJAnaM mataM mama // 131-2||"-bhgvdgiitaa| "akhettaJjU akusalo" iti pAlitripiTakAntargate aMguttaranikAye navakanipAte, caturthe bhAge pR0 57 / "bhakhettajU ti agocaraJjU" iti visuddhimaggaTIkAyAM prathame bhAge pR0 326 / / pR0 10 paM0 21 cUrNikRtA / cUrNikRtAmiva vRttikRtAM zIlAcAryANAmapi ayaM pATho mUlarUpeNAbhimata iti pUrvAparatulanayA jnyaayte| pR0 14 paM0 14, 27 / tulanA-"tAliyaMTeNa patteNa sAhAvihuvaNeNa y| Na te vIyitumicchati vIyAveUNa vA paraM // 6 // 37 // " iti dshvaikaaliksuutre| pR0 17 paM0 1 logvijyo| "logassa ya nikkhevo aTThaviho chavviho u vijayassa / bhAve kasAyalogo ahigAro tassa vijaeNaM // 175||...."vijio kasAyalogo seyaM khu tao niyattiuM hoi / kAmaniyattamaI khalu saMsArA muccaI khippaM // 177 // " iti aacaaraanggniryuktau| pR0 22 paM0 2 piyaauyaa| pR0 91 madhye "savve pANA piyAugA" iti, pR0 759 madhye ca " savve pANA piyAuyA" iti pATho bRhtklpsuutrvRttaavuddhRtH| __ pR0 26 paM0 2 NirAmagaMdhe / "NirAmagaMdho parivvae" iti sUtrakRtAGgacUrNi[pR. 4]bRhatkalpavRtti[pR0 96, 272, 378]-nishiithcuurnni[15|12 pR0 485]prabhRtiSu bahuSu sthAneSUddhRtoyaM pAThaH // Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katipayAni viziSTAni TippaNAni 405 pR. 26 paM0 4 mAtaNNe / "kathaM mAtrajJo bhavati ? iha zrAddhA brAhmaNagRhapatayo vyathai pracArayanti yaduta cIbarapiNDapAtazayanAsanaglAnapratyayabhaiSajyapariSkAraiH, tatra pratigrahaNe mAtrAM jAnAti, evaM mAtrajJo bhavati" iti bauddhAcAryeNa asaGgena viracitAya : 0 162 / pR0 27 paM0 13 verN| tulanA-dRzyatAM sU0 93 / "haNaMtaM vA'NujANAi veraM vaDDeti appaNo // 1 / 1 / 3 // " iti sUtrakRtAGge'pi // pR0 27 paM0 4 ahebhAga....., paM0 8 jahA aNto...."| pR0 30 paM0 6 ur3e ahN'| pR0 56 paM05 uDDhaM sotA / tulanA-"puna ca paraM, bhikkhave, bhikkhu imameva kAyaM uddhaM pAdatalA, adho kesamatthakA, tacapariyantaM, pUraM nAnappakArassa asucino paJcavekkhati-'atthi imasmi kAye kesA lomA nakhA dantA taco maMsaM nhAru aTThi aTThimijaM vakaM hadayaM yakanaM kilomakaM pihakaM papphAsaM antaM antaguNaM udariyaM karIsaM pittaM semhaM pubbo lohitaM sedo medo assu vasA kheLo siGghANikA lasikA muttaM ti| seyyathApi bhikkhave ubhatomukhA putoLi pUrA nAnAvihitassa dhaJassa, seyyathIdaM sAlInaM vIhInaM muggAnaM mAsAnaM tilAnaM tnnddulaanN| tamenaM cakkhumA puriso muJcitvA paccavekkheyya-'ime sAlI ime vIhI ime muggA ime mAsA ime tilA ime taNDulA' ti| evameva kho, bhikkhave. bhikkhu imameva kAyaM uddhaM pAdatalA. adho kesamatthakA. tacapariyantaM pUraM nAnappakArassa asucino pacavekkhati-'atthi imasmi kAye kesA lomA 'pe0."muttaM' ti| iti ajjhattaM vA kAye kAyAnupassI viharati * pe0."evaM pi kho, bhikkhave, bhikkhu kAye kAyAnupassI vihrti|"""""pun ca paraM, bhikkhave, bhikkhu seyyathApi passeyya sarIraM sIvathikAya chaDDitaM aTThisaGkhalikaM samaMsalohitaM nhArusambandha"pe0."aTThisaGkhalikaM nimmaMsalohitamakkhitaM nhArusambandhaM pe.."advikasaDhalikaM apagatamaMsalohitaM nhArusambandhaM"pe..."advikAni apagatasambandhAni disA vidisA vikkhittAni aTTikAni setAni saGkhavaNNapaTibhAgAni "pe0 . .. aTTikAni puJjakitAni terovassikAni"pe..."aTikAni pUtIni cunnnnkjaataani| so imameva kArya upasaMharati- 'ayaM pi kho kAyo evaMdhammo evaMbhAvI evNantiito'ti| iti ajjhattaM vA kAye kAye kAyAnupassI viharati bahiddhA vA kAye kAyAnupassI viharati, ajjhattabahiddhA vA kAye kAyAnupassI viharati, samudayadhammAnupassI vA kAyasmi viharati, vayadhammAnupassI vA kAyasmi viharati, samudathavayadhammAnupassI vA kAyasmiM viharati |"evN pi kho, bhikkhave, bhikkhu kAyAnupassI vihrti|" iti pAlitripiTakAntargate majjhimanikAye satipaTThANasutte kAyAnupassanAyAm pR0 78-81 / "imameva kArya ti imaM catumahAbhUtikaM pUtikAyaM / uddhaM pAdatalA ti pAdatalata upari, adho kesamasthakA ti kesaggato heTThA, tacapariyantaM ti tiriyaM tacaparicchinnaM, pUraM nAnappakArassa asucino paJcavekkhatI ti nAnappakArakesAdiasucibharito ayaM kAyo ti passati" ityAdigranthena asya vizeSataH spaSTIkaraNaM visuddhimagge aTThame paricchede anussatikammaTThAnaniddese kAyagatAsatikathAyAM draSTavyam / "vuttaM hetaM- 'pathavIkasiNameko saJjAnAti uddhaM adho tiriyaM advayaM appamANaM" [ __] ti aadi| tattha uddhaM ti upari gaganatalAbhimukhaM, adho ti heTThA bhUmitalAbhimukhaM, tiriyaM ti khettamaNDalamiva samantA paricchinditaM / ekacco hi uddhameva kasiNaM vaDDheti, ekaco adho, ekaco smntto| tena tena vA kAraNena evaM pasAreti, Alokamiva dibbacakkhunA ruupdssnkaamo| tena vuttaM-uddhaM adho tiriyaM ti|" iti visuddhimagge paJcame paricchede sesksinnniddese| Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 AcArAGgasUtre paJcamaM pariziSTam pR0 27 paM0 13 verN| dRzyatA sU0 93 / tulanA--"haNaMtaM vA'NujANAi beraM vadveti appaNo // 1 / 1 / 3 // " iti sUtrakRtAGge / pR. 30 paM0 16 ktthtii| "katthaI" iti bRhatkalpasUtravRttau [pR0 1506] uddhRte paatthe'pi| pR0 31 paM0 2 sIosaNija / "sIyaM parIsaha-pamAyuvasama-viraI suhaM ca uNhaM tu| parIsaha-tavujama-kasAya-sogA-''hi-veyA-uraI dukkhaM // 201 // itthI sakAraparIsaho ya do bhAvasIyalA ee| sesA vIsaM uNhA parIsahA huMti nAyavvA ||202||..."dhmmNmi jo pamAyai atthe vA sIalu tti taM viti| ujuttaM puNa annaM tatto uNhaM ti NaM biMti // 204 // "abhayakaro jIvANaM sIyagharo saMjamo bhavai siio| assaMjamo ya uNho eso anno vi pajAo // 206 // nivvANasuhaM sAyaM sIIbhUyaM payaM aNAbAhaM / ihamavi jaM kiMci suhaM taM sIyaM, dukkhamavi uNhaM // 207 // ....."sIyANi ya uNhANi ya bhikkhUNaM huMti vishiynvaaii| kAmA na seviyavvA sIosaNijassa NijuttI // 210 // " iti aacaaraanggniryuktau|| pR0 31 paM0 4 suttA amunnii"| tulanA-"yA nizA sarvabhUtAnAM tasyAM jAgarti sNymii| yasyAM jAgrati bhUtAni sA nizA pazyato muneH|"-bhgvdgiitaa 2169 / / pR. 39 paM0 2 sammattaM / "kuNamANo vi ya kiriyaM pariccayaMto vi synn-dhnn-bhoe| dito vi duhassa uraM na jiNai aMdho parANIyaM // 220 // kuNamANo vi nivitti paricayaMto vi synn-dhnnbhoe| dito vi duhassa uraM micchaddiTThI na sijjhai u||221|| tamhA kammANIyaM jeumaNo daMsaNammi pyijjaa| dasaNavao hu saphalANi huMti tava-nANa-caraNAI // 222 // " iti aacaaraanggniryuktau| pR0 39 paM0 4 se bemi / tulanA-sU0 522 / sUtrakRtAGge dvitIyazrutaskandhe prathame'. dhyyne'pi| pR0 46 paM0 2 bhaavNtii"| "AyANapaeNAvaMtI goNNanAmeNa logasAru tti|.....||239 // logassa u ko sAro? tassa ya sArassa ko havai saaro| tassa ya sAro sAraM jai jANasi pacchio sAha // 244 // logassa sAra dhammo dhamma pi ya nANasAriyaM biti| nANaM saMjamasAraM saMjamasAraM ca nivvANaM // 245 // " iti aacaaraanggniyuktau| pR0 47 paM0 1 je cheye| "je chee sAgAriyaM Na se seve" iti sUtrakRtAGgacUrNAvapi [pR0 4] uddhRtam / bRhatkalpasUtravRttau tu [pR0 378] "je chee se sAgAriyaM na seve" iti pATha uddhRtaH, "je chee se sAgAriyaM pariyAhare" ityapi pAThaH [pR0 96] uddhRto dRshyte|| __pR0 52 paM0 7 vayasA vi ege buitaa"| "vayasA vi ege buyittA kuppaMti mANavA, vayasA vAyAe, ete(ge) avvattA egacarA aNegacarA vA, buyitA bhaNitA, kuppaMti bajjhaMti (va(tha)bbhaMti-pra0) (kvacit pratau 'bajjhaMti' nAsti) vakaMti lubbhaMti / kerisAe vAyAe kuppaMti jahA ke ime amhaM ee ceva daTThavvA tivaggabaMbhaNAtitivaggaparicAragA suddA pvvyNti| evaM thaMbha(me) mAyAe vi lome vi joeyavvaM / avisaddA kAeNAvi puTThA kuppaMti" iti cUrNau / pR0 55 paM0 1 tuma si" / tulanA-" tat tvamasi zvetaketo"-chAndogyopaniSad 6 / 87, 6 / 9 / 4, 6 / 11 / 3, 6 / 12 / 3, 6 / 13 / 3, 6 / 14 / 3, 6 / 15 / 3, 6 / 16 / 3 / . pR056 paM0 11 savve sarA" / tulanA-"yato vAco nivartante aprApya manasA sh|"taittiriiyopnissd 2 / 4 / 1. 2 / 9 / 1 / brahmopaniSada 3 / - pR0 56 paM0 3 matI / tulanA-"indriyANi parANyAhurindriyebhyaH paraM manaH / manasastu parA buddhiryo buddheH paratastu saH // 3 // 42 // " bhgvdgiitaa| Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katipayAni viziSTAni TippaNAni 407 pR0 58 paM0 2 dhuyaM / "paDhame niyagavihuNaNA kammANaM bitiyae tiygmmi| uvagaraNa sarIrANaM cautthae gAravatigassa // 250 // uvasaggA sammANatha vihaANi paJcamammi uddese| davvadhuyaM vatthAI bhAvadhuyaM kamma aTThavihaM // 251 // ahiyAsittuvasagge divve mANussae tiricche y| jo vihuNai kammAiM bhAvadhuyaM taM viyANAhi // 252 // " iti aacaaraanggniryuktau|| pra. 59 paM0 13 sttaa...| talanA-"ayANaMtA viussitA sattA kAmehiM maannvaa|| 1 / 1 / 6 // " iti suutrkRtaangge| pR0 59 paM0 14 iti bAle pkuvvti| tulanA-"jaNeNa saddhiM hokkhAmi ii bAle pgbhii| kAmabhogANurAgeNaM kesaM saMpaDivajaI // 5 // 7 // " iti uttraadhyynsuutre| pR0 62 paM0 3 bhkutthe| atra akkuDhe iti 'i0 jaimU0 'anusArI pAThaH samIcIno bhaati| akkuTTo i0| pR0 65 paM0 10 smaahi| tulanA-"aho ya rAto ya samuTThitehiM tahAgatehiM paDilabbha dhmm| samAhimAghAtamajhosayaMtA satthArameva pharusaM vayaMti // 13 // 2 // " iti sUtrakRtAne suu0558| pR0 68 paM0 18, 3 vujjhamANANaM / "vujjhamANANaM jahA se dIve asaMdINe evaM saraNaM bhavai mahAmuNI" iti tattvArthasUtrasya siddhasenagaNiviracitAvAM vRttau pR. 24 / pR0 68 paM0 11 viyaavaae| atra viovAe iti 'i0' AdipratisthaH pATha smiiciinH| tulanA-"ko jANAti viovAtaM itthIo udagAo vaa|""3|3|4||" iti sUtrakRtAje sU0 207 / pR0 69 paM0 2 vimokkho| "kammayadavvehi samaM saMjogo jo u hoi jIvassa / so baMdho nAyavvo tassa viogo bhave mukkho // 261 // " iti aacaaraanggniryuktau| pR0 69 paM0 4 asaNaM vA....." / "tatra katamadazitaM katamat pItaM katamat khAditaM katamat svAditam ? "yaH kazcit piNDapAtaparibhogaH sarvaM tdshitmityucyte| tasya punardvidhA bhedaHkhAditaM svAditaM c| tatra khAditaM manthA vA [a]pUpA vA odanakulmASaM vA yadvA punaranyatamAbhisaMskAri kamannaM vikRtaM bhojyaM prANasandhAraNamidamucyate khAditamazitamapItam / svAditaM katamat ? tadyathA kSIraM dadhi navanItaM sarpistailaM madhu...lavaNaM vanaphalaM vA bhakSa(kSya)prakAraM vA idamucyate svAditamazitamapi(pI)tam / yat punaH pIyate khaNDarasaM vA zarkarArasaM vA kAMcikaM vA dadhimaNDaM vA zuktaM vA takaM vA antataH pAnIyamapi idamucyate piitm|" iti bauddhAcAryeNa asaGgena viracitAyAM zrAvakabhUmau pR0 117 / / pR0 81 paM0 3 sammatta / "jAva samma(ma-pra.)ttameva smbhijaanniyaa| etesu aTThasu vi uddesaesu esa AlAvao savvahiM bhANiyavo 'Na me asthi koyi, NAhamavi kassati' / ahavA vehANasamaraNauddesagAto Arabbha esa AlAvato vattavyo 'Na mama asthi koyi / " iti cUrNau / pR0 8150 13, 27 atIta? ANAtIte ciccaann"| "aNAtIto jhaaroviybhaarvaahii| puvi pi iMgiNimaraNe ti(?) atItA atItA atthA vA sAvajAto satthAo sayaNa-dhaNa-dhannAraMbhAo atItA, atikkamamANe atikate, ahavA atItaM samANiyaM, asamattA tassa nANAdI paMca atthA kiyapaoyaNA dattaphalA samANijjamANA samattA / assi vissaM bhaNayAe, assimiti assi jahA jahA uddiDhe iMgiNimaraNavihIe, vissaM aNegavihaM vissaM bhA(bha)vittA vissaM bhaNayAe 'annaM sarIraM, anno ahaM, anne saMbaMdhibaMdhavA', ahavA 'bhaja sevAe', evaM bhajittA, yaduktaM bhavati sevittA, ahavA vIsu bhavittA jIvAo sarIraM vIsuM bhaviti, desIbhAsAo vIsu(saM-pra0) pihaM, ciccANa . Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArAGgasUtre paJcamaM pariziSTam bheuraM kArya, cecA NAma cayittA, bhiduradhammaM bheuraM, duTThANehi dussejAhi duvissIhitA(dussIhitA-pra0)hi bhijati, ahavA Ayake se vahAe, saMkappe se vahAe, maraNaMte se vahAe, etehi prakArehiM bhiduradhamma bheuraM, kAyaM sarIraM, saMvihuNiya virUvarUve parIsahovasagge, sammattaM vihuNiyA saMvihuNiya, visiTuM vivihaM vA rUvaM jesiM te ime virUvarUvA aNulomA paDilomA ya parIsahovasaggA bhaNiyA, massi vissaM bhaNayAe, vissaM bha. aNegapragAraM vissaM bhavittA taM jahA-'aNNaM sarIraM, aNNo ahaM', 'bhaya sevAte', evaM bhaNettA yaduktaM bhavati sevittaa| ahavA vissaM aNegavihaM tavo, taM bhaittA, vIsu(saM-pra0) vA bhaittA, jIvo sarIrAo, sarIraM vA jIvAo, ahavA jIvAo kammaM kammaM vA jiivaao| bheravamaNuviNNe, bhayaM karetIti bheravaM. meravehi parIsahovasaggehi annuvijmaanno|" iti cuunnau| pR0 82 paM0 5, 6 caaemi"| " kiM sakko cAe va ahaM taNaphAsaM mahiyAsittae / evaM sItaphAsaM dasa-masagaphAsaM jAva egatare ajhatare virUvarUve phAse ahiyaasitte|" iti cUrNau / atra 'teuphAsaM' padasya vyAkhyA cUrNI na vilokyte| __pR0 84 paM0 13, 27, 28 aarNbhaay| tulanA-"saMkhAe jIviyaM ceva kammaNA u tiuti // 15 // 5 // " iti suutrkRtaangge| ___ pR0 85 paM0 7 jaM kiNcuvkkm| tulanA-"jaM kiMcuvakkama jANe Aukhemassa appnno| tasseva aMtarA khippaM sikkhaM sikkheja paMDite // 8 // 15 // " iti pAThabhedena sUtrakRtAGge'pi sU0 425 / pR. 89 paM0 2 upahANasuyaM / "jo jaiyA titthayaro so taiyA appaNo ya titthammi / vaNNei tavokammaM ohANasuyammi ajjhayaNe // 276 // "davvuvahANaM sayaNe bhAvuvahANaM tavo carittassa / tamhA u nANa-dasaNa-tava-caraNehiM ihAhigayaM // 282 // jaha khalu mailaM vatthaM sujjhai udagAiehiM davvehiM / evaM bhAvuvahANeNa sujjhae kammamaTThavihaM // 283 // evaM tu samaNucinnaM vIravareNaM mahANubhAveNaM / jaM aNusarittu dhIrA sivamacalaM janti nivvANaM // 284 // " iti AcArAGganiryuktau / pR0 89 paM0 4 "jahA ohANasue-ahAsuyaM vaissAmi" iti AvazyakacUrNAvapi [pR0 269] uddhRtm| __ pR0 91 paM0 9 luppatI / tulanA-"mamAtI luppatI bAle annamannehiM mucchie // 1 // 1 // 4 // " iti suutrkRtaangge| __ pR0 97 paM0 9 maahNtu| atra asmatsavidhavartihastalikhitAdarzAnusAreNa pATho mudritaH / kintu AgamodayasamityAdiprakAziteSu prAyaH sarveSvapi mudriteSu AcArAGgasUtrapustakeSu AhaMsu iti pATho dRzyate, AcArAGgacUrNAvapi ayameva pAThaH, AvazyakacUrNAvapi tathaiva pAThaH, tathAhi"chucchukkAreMti AhaMsu samaNaM kukurA dasaMtu ti" iti AvazyakacUrNau pR0 296] uddhRtaH paatthH| "kukure chucchukkAreMti, tato te kukurA DasaMti, sayaM ca te bhayavaM AhaMsu, evamAi bahUvasaggA" iti AvazyakasUtrasya malayagiriviracitAyAM vRttau pR. 285 / / pR0 99 paM0 11 virate... / tulanA-"virate gAmadhammehiM je kai jagatI jgaa| tesiM attavamAyAe dhAmaM kuvvaM pariSvae // 11 / 13 // " iti sUtrakRtAGge prathamazrutaskandhe / pR. 107 paM0 12 jaav| atra 'jAva' zabdena grAhyaH ko'pi pATho na pratIyate, ataH pANAI 4 samArabbha jAva No paDigAhejjA iti saMdI0pratI vidyamAnaH saMkSipta eva pAThaH samIcInaH sambhAvyate, vistRte pAThe tu pravAhapatitaH pramAdAdAyAto vA 'jAva'zabdo'tra bhavet / pR0 120 paM0 6, 10 aNaMtarahiyAe....." / "aNaMtarahitAe puDhavIe' suttN| tiro'ntardhAne. na aMtaritA anaMtaritA. sacetanA ityarthaH |....."ssnniddhaa hedvito dgvaaluyaae| sasarakkhA Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katipayAni viziSTAni TippaNAni acittA (tta) sacittaraeNa abhigghatthA abhiNNo puDhavIbhedo / 'AuTTiyAe cittamaMtAe' suttaM uccAretavvaM / cittamaMtA sacetaNA, silA savitthAro pAhANaviseso / lelU maTTiyA piMDo / kolA ghuNA, tesa AvAso kolAvAso / dArue jIvapatidvite, jIvA tadaMtargatA, jIvehiM paiTTite puDhavAdisu, saha aMDehiM sAMDA, lUtApuDagaM (maM) DagAdi / saha pANehiM sapANA, pANA beiMdiyAdi / saha bIehiM sabIe, bIyA sAlimAdi / saha haritehiM saharite / saha ossAe satosse / saha udageNa saudage / otiMgA gaddabhagA, kIDiyANagaraM vA / paNago ullii| dageNa missA maTTiyA dayamahiyA, makkaDago lUtApuDagA, saMtANao kIDiAsaMcArato / " iti dazAzrutaskandhacUrNau pR0 10-11 / pR0 147 paM0 6 chatte vA / hastalikhitAdarzeSu tanna ityakSarayoH kathaJcit samAnaprAyasvAt channe vA iti pATha evAtra samIcIno bhAti, sU0 650 madhye'pi channaM ityeva pAThaH / pR0 147 paM0 34 "kaDitAI pAserhito, ukkaMpitANi uvariM, littA kuDDA, ghaTThA bhUbhI, maTThA laNDikatA, samaMtA maTThA saMmaTThA" iti dazAzrutaskandhacUNa pR0 65 / pR0 150 paM0 9 etadvranthamudraNAnantaraM labdhAyAM saMdI0 pratau AgamodayasamitiprakAzite cAcArAjJasUtre ujjAlittA 2 iti pATho vartata eva, ataH ujjAlittA pajjAlittA kArya iti pAThaH samIcIna eva / pR0 166 paM0 sajjie / " kathaM naiSadhiko bhavati ? madhce vA pIThe vA tRNasaMstare vA niSadyayA kAlamatinAmayati, no tumacaM vA pIThaM vA kuDyaM vA vRkSamUlaM vA parNasaMstaraM vA nizritya pRSThaM vA pArzva vA dadAti, evaM naiSadhiko bhavati / [ pR0 160] pArzvasukhazayanAsana sukharAgasya prahANAya naiSadhiko bhavati " [pR0 162] iti bauddhAcAryeNa asaGgena viracitAyAM iti zrAvakabhUmau / pR0 166 paM0 12 mahAsaMthaDameva / " kathaM yAthAsaMstariko bhavati ? yasmin tRNasaMstare vA parNasaMstare vA zayyAM kalpayati tRNasaMstaraM vA parNasaMstaraM vA satkRtyaM caiva saMskRtaM bhavati tathaiva zayyAM kalpayati, no tu vikopayati, abhisaMskaroti ca ya (yA ) thA saMstariko bhavati [pR0 160]......AstaraNa pratyAstaraNopacchAda [na] rAgasya prahANAya yAthAsAMstariko bhavati " [pR0 162 ] iti zrAvakabhUmau / pR0 170 paM0 18 aMtara / " aTThiyaggAmaNIsAe paDhamaM aMtarAvAsaM vAsAvAsaM uvAgate, aMtare vAsA aMtaravAsA iti vAsArAtrasyAkhyA, uktaM ca- aMtaraghaNasAmalo bhagavaM " iti dazAzrutaskandhacUrNau pR0 65 / pR0 172 paM0 3 purbho| " purato jugamAyAe pehamANe dahUNa tase pANe uddhaTTu pAe rIyejjA, sAhaddu pAe rIejjA, vitiricchaM vA pAyaM kaTu rIyejjA, sati parakkame saMjayAmeva parikkamejjA, no ujjuyaM gacchejA" iti dazAzrutaskandhe pR0 34 / " purato jugamAtra AdAya gRhItvA rIyaMti cA, tasA beiMdiyAdI pANA, kiM tesiM majjheNaM jAti, netyucyate, uddhahu ukkhivittA, sAhaddu sAharittA, vitiricchaM tiricchaM kareti, sati tti jati anno maggo vijati, saMjate tti jatAe uvattoriyAsamitIe parakkameja gacchejA / bhavijamANe vA teNeva jataNAe gacchati / madhavA sati parakkame saMte uTThANabalaviriyaparakkame parihAreNa gacchati jataNAe uvautto riyAsamitIe / aNNe (NNo) vA sa parakkamo paMtho Natthi, teNA vA, sAvatANi vA siihaadiinni|" iti dazAzrutaskandhacUrNau pR0 41 / pR0 191 paM0 6, 19, 20, 30, pR0 192, paM0 3, 18 etadgranthamudraNAnantaramasmAbhirupalabdhAyAm AcArAGgasUtrasya tAlapatroparilikhitAyAM saMdI0 pratau 524-525 sUtrayoH sebhikkhU vA 2 se jaM puNa jANijjA jA ya iti pAThaH samupalabhyata eba, ato vRttikRtAM A. 27 409 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 AcArAGgasUtre paJcamaM pariziSTam zIlAcAryANAM sammataH pAThaH prAcInAyA hastalikhitAyAM pratau labhyata ev| AgamodayasamitiprakAzite'pi AcArAGgasUtre'styeva / pR0 198 paM0 4 'bhAsaM sAvajaM' saMdI. pratau vidyata eva / pR0 200 paM0 6 'se bhikkhU vA jahA vegaiyAI saddAI muNejA' iti pAThaH saMdI pratau vidyate ev| pR0 209 paM0 8 sNghaaddiio| "tatra katamat saMghATIdhAraNaM katamaccIvaradhAraNaM katamat paatrdhaarnnN..."| yat tAvadasya jyeSThaM cIvaraM SaSTikhaNDaM vA navatikhaNDaM vA dviguNasIvitaM vA ekaguNasIvitaM vA iyamucyate saaN(sN)ghaattii| tasya prAvaraNaM paribhogaH samyageva pariharaNaM dhaarnnmityucyte| yata punarasya madhyaM vA kanIyo vA AdhiSThAnikaM vA cIvaram atirekacIvaraM vA vikalpanA, vikalpayati tcciivrmityucyte| tasya prAvaraNaM paribhogaH samyageva pariharaNaM dhaarnnmityucyte| yat punarasyAdhiSThAnAni kamA(1)yasaM vA mRnmayaM vA bhaikSabhojanamidamucyate pAtram / tasya paribhogaH samyageva pariharaNaM dhAraNamityucyate" iti bauddhAcAryeNa asaGgena viracitAyAM zrAvakabhUmau pR0 115-116 / pR0 21150 8 vatthaM sasaMdhiyaM......[pR0 211 paM0 6] bhANiyanvaM / etatpAThasthAne saMdI0 pratAvIdRzaH pATha upalabhyate-vatyaM sasaMdhiyaM vatthaM tassa ceva nisirejA, na bhannA(ttA)NaM saaijjejjaa| se egatimao eyappayAraM nigdhosaM socA nisamma je bhayaMtAro tahappagArANi muhuttagaM 2 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katipayAni viziSTAni TippaNAni " mahatAhataM AhataM nAma AkhyANakanibaddhaM, naJcijjati gijjati vAijjati ya jahA nADagaM prabaMdhA vA, taMtI vINA babbIsagAdi taMtaM ti bhaNNati, talA hastatalaH, tAlA kaMsAlagAdi, tuDitaM savvameva Ato, ghaNaM lattigA-lakuDagAdi, mutaMgaM vitatAdi, paTU jANagA, paDUhiM pavAiyaM paDuppavAiyaM, ravo nigghoso, ghaNavAitaM, ghaNA meghA, tesiM nigghoso megharava ityarthaH" iti dazAzrutaskandhacUrNau pR0 91 / pR0 260 paM0 4 aNukaMpaNaM.. / tulanA - " hivANukaMpaeNaM deveNaM ti hito sakassa apaNo ya, aNukaMpato bhagavato " iti dazAzrutaskandhacUrNau pR0 64 / pR0 261 paM0 2,14 sAharijjamANe vi jANati / AcArAGgasUtre 'sAharijjamANe vi jANati' iti pATha upalabhyate, kalpasUtre tu 'sAharijamANe no jANai' iti pATha upalabhyate / asmin viSaye prAcInA arvAcInAzca ullekhA evaM samupalabhyante " teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhagavaM tiSNANovagate yAvi hotthA sAharijissAmIti jANati, sAharimANe jANati, sAharie mitti jANai " iti AvazyakacUrNau pR0 240 / " bhayavaM pi tinnANovagae sAharijjissAmIti jANai | sAharijjamANe jANai, sAharaNasyAnekasAmayikatayA chadmasthopayogaviSayatvAt / sAharie mi tti jANai " iti AvazyakasUtrasya malayagirIyAyAM vRttau pR0 254 / kalpasUtre tu 'sAharijamANe no jANai' iti pATha upalabhyate, asya vivaraNaM vividhAsu kalpasUtravRttiSvevaM dRzyate << 'nanu saMhriyamANo na jAnAtI' ti kathaM yuktaM saMharaNasya asaGkhyasAmayikatvAt bhagavatazca saMharaNakartRdevApekSayA viziSTajJAnavattvAt ? ucyate idaM vAkyaM saMharaNasya kauzalajJApakaM, tathA tena saMharaNaM kRtaM bhagavataH yathA bhagavataH jJAtamapi ajJAtamivAbhUt pIDA'bhAvAt, tathA kazcid vadati tvayA mama pAdAt tathA kaNTaka uddhRto yathA mayA jJAta eva neti / " iti vinayavijayopAdhyAyaracitAyAM kalpasUtravRttau subodhikAyAm / " tatra saMharaNamapi cyavanavadeva, navaraM saMhiyamANaH punarna jAnAti, tatra jJAnAgocaratve saMharaNasyaikasAmayikatvaM heturiti kecit kecit punarAnta mauhUrtikatve'pi chAdmasthikopayogApekSayA saMharaNakAlasya sUkSmataratvamityubhayathA'pi vicAryamANaM na cetazcamatkaroti, yatastatkarturupayogaviSayatvenaikasAmayikatvaM harinaigameSyapekSayA viziSTajJAnazaktimato bhagavato jJAnAgocaratvaM cetyubhayamapi virudhyeta, tasmAd divyazaktivazAd alpenaiva kAlena tena tathA saMharaNaM vihitaM yathA bhagavato na manAgapi bAdhA'bhUdityarthavattvena sAharijjamANe no jANaha tti vizeSaNaM bhagavataH saMharaNe sarvathA'nAbAdhasaMsUcakam / anAbAdhAvasthAyAM ca satyapi jJAnagocaratve tadagocaratvavyapadezaH supratIta eva, yataH -- ' tahiM devA vaMtariyA varataruNIgIavAiaraveNaM / ni suhiyA (ya) pamuiA gayaM pi kAlaM na yANaMti // ti / loke'pyatisukhito brUte yad 'mayA'dya yAvad gacchan kAlo nAvagata' iti / kiJca sUkSmatvamadhikRtya jJAnAgocaratve sarvathA jJAnAbhAvaH sampadyate, nirAbAdhatvamadhikRtya tu tathA vaktavye kathaJcid jJAnAgocaratvamapi na virudhyeta / tathA ca 'sAharijamANe vi jANai' tti nA''cArAGgavirodho'pItyevamapi vyAkhyAnaM ghaTata iti vicArya yathAgamaM caturairvicAryamiti / " iti dharmasAgaropAdhyAyaviracitAyAM kalpasUtravRttau kiraNAvalyAm, pR0 44 / " sAharijissAmi tti ityAdi cyavanavad jJeyam, paramatra 'sAharijamANe no jANai ' iti harinaigameSiNA hi divyazaktinA'lpenaiva kAlena tathA saMharaNaM kRtaM yathA bhagavato na manAgapi 411 Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 AcArAGgasUtre paJcamaM pariziSTam / bAdhA'bhUt , kintu saukhyameva, tathA ca jJAtamapi saMharaNamajJAtamiveti vyapadizyate / saukhyAtireke hi satyevaMvidhavyapadezasya sArvajanInatvAt svasamayaprasiddhatvAcca, tathoktam-tahiM 'devA vaMtariyA..." ' evaM ca 'sAharijamANe vi jANai' ityAcArAgasUtreNa saha visaMvAdo'pi na syAt / yat tu kecit saMharaNajJAnAbhAve saMharaNasyaikasAmayikatvaM Antamauhartikatve'pi sUkSmatvAcchadmasthasyopayogAgocaratvaM ca hetU procuH tau vicAryoM, saMharaNakarturapi chadmasthatvAt saMharaNasya kartRjJAnaviSayatvAt kaJapekSayA ca bhagavato'tiviziSTajJAnazaktimattvAd iti dhyeyam / anyathA vA yathA bahuzrutAnumataM bhavati tathA vyAkhyeyam" iti jayavijayagaNiviracitAyAM kalpasUtravRttau dIpikAyAM pR0 37 / __ "zramaNo bhagavAn mahAvIro yadA devAnandAyA brAhmaNyAH kukSau AsIt tadA trijJAnena evaM jAnAti sma-idAnIM zakrAjJayA hariNegameSI devaH sameSyatiH mAM gRhItvA trizalAkSatriyANyAH kukSau saJcArayiSyati; yadA ca saMharati tat kAlaM na jAnAti, tasya kAlasyAtyantasUkSmatvAt ; punaH trizalAyAH kukSau AnayanAnantaraM jAnAti / " iti lakSmIvallabhopAdhyAyaracitAyAM kalpasUtravRttau kalpadrumakalikAyAM pR0 55 / ___"sAharijissAmi ityAdi cyavanavad jJeyam , saMharaNasyApyekasAmayikatvAt / yadyapi cAntarmuhUrtakAlo'pyatra sambhAvyate tathApi chAnasthikopayogAdapi saMharaNakAlaH sUkSmatara ityaamnaayikaaH| kecitta 'sAharijamANe jANai'tti paThanti, na cAyaM pAThaH sArvatrikaH" iti vikramasaMvata 1364 varSe] jinaprabhasUriracitAyAM kalpasUtravRttau sandehaviSauSaghau / ___tatra 'sAharijissAmi 'tti cyavanavad jJeyam , saMharaNasyApyekasAmayikatvAt / yadyapi cA'ntarmuhUrtakAlo'tra sambhAvyate tathApi chAnasthikopayogAdapi saMharaNakAlaH sUkSmataraH ityaamnaayikaaH| kecit tu 'sAharijamANe vi jANai' tti paThanti, bhAcArAne tathaiva darzanAt , na cAyaM pAThaH sArvatrikaH // " iti saMghavijayagaNisaMkalitAyAM kalpasUtravRttau pradIpikAyAM pR0 32 / pR0 267 paM0 11-12 mruto| digambaraparamparAyAmajIkRte tattvArthasUtre maruto iti padaM nAsti, 'sArasvatAdityavanyaruNagardatoyatuSitAvyAbAdhAriSTAzca' ityeva tatra pATha ityapi dhyeyam // 267 paM0 25 "Atodhie tti anbhNtrodhii| pAINagAmiNI punvadisANAmiNI chaayaa| maMjumaMjuNA ghoseNa apaDibujjhamANe tti Na Najati ko kiM jNpti|" iti dazAzrataskandho pR065| pR. 277 paM. 7 "viyAvattassa cetiyassa, viyAvattaM NAmeNaM, viyAvattaM vA vyAvRttaM cetiyataNAo, jinnnnujaannmityrthH| kaTThakaraNaM kssetrN| AvIkammaM pgaaskmbh| rahokammaM pcchnnkmm| sesaM kNtthN|" iti dazAzrutaskandhacUrNau pR0 65 / pR0 277 paM0 9 uDDhaM jANuM / tulanA "adhaHzirAzcordhvapAdaH kSaNaM syAt prathame dine||81|| kSaNAcca kiJcidadhikamabhyasecca dine dine| valitaM palitaM caiva SaNmAsoca na dRshyte|| yAmamAtraM tu yo nityamabhyaset sa tu kAlajit // 82 // " -haThayogapradIpikA 3181-82 // pR0 286 paM0 10 saMdI0 pratau cautthaM bhaMte ! mahavvayaM iti pATho'styeva / pR0 297 paM0 3 / tulanA-"jamAhu ohaM salilaM apAragaM jANAhi NaM bhavagahaNaM dumokkhaM / jaMsI visannA visayaMgaNAhiM duhato vi loyaM aNusaMcaraMti // 12 // 14 // " iti sUtrakRtAGge sU0 548 / Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi-vRddhipatrakam [idamatrAvadheyam-yaH pATho'smAbhiSTippaNeSu mule vA vardhitaH sa<> etAdRzacihnAntarnivezito'tra] pR0 paM0 zuddha upAdeyo vA pAThaH pR0 paM0 zuddha upAdeyo vA pAThaH sahasammuiyAe 28 vissa bhaNayAe ciccANa 22 prabhaya 82 23 paatthvytyyH|| sahasammuiyAe 15 sU0 224 // 16 sU0 224 // 7 Neva'NNehiM 23 saMjamo vusI, Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 414 zuddhi-vRddhipatrakam pR0 paM0 zuddha upAdeyo vA pAThaH / pR0 paM0 zuddha upAdeyo vA pAThaH 106 2, / parihArio aparihArieNa | 163 17 vRttikRtAM 5-6, 9, saddhiM 163 22 patthae khe. 106 11 aparihAriyassa asaNaM | 164 7 padhoveMti 107 11-12 pANAI 4 samArabbha jAva no 165 4 riyaM, taha paDigAhejA 166 16 pappagaM khesaM0 / 109 13-14 he 1|> 125 24 10. aNAyArAI 125 31 dhyeyam ___ NAmayaM cautthaM sNdii0|| 127 21 jai0 * jA ya 1368 uvakareja vA 191 19 [524-525] 136 19 zI0 | 10 139 kasyAzcidapi saMbaliM ... 10 uvAtikamma 80se bhikkhU pAra se jaM puNa jANijjA jA ya sNdii| 11 lA0 |> pattANi vA puNa jANijAte jA ya __ 22 cU0 / Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415 zuddhi-vRddhipatrakam pR0 paM0 zuddha upAdeyo vA pAThaH / pR. paM0 zuddha upAdeyo vA pAThaH 198 4-5 bhAsaM sAvajaM jAva . 267 20 'riSTAH 1996 bhajimA ti 22 riSTa 199 16 .Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 avaziSTazuddhipatrakam pR0 paM0 zuddhapAThaH 248 . degdasaNapaDiyAe 253 9 bhiliMgeja 259 16-17 dAhiNaDDhabharahe dAhiNamAha NakuMDapura' 271 19 hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakkhe 279 13 satta bhNgaa| pa. paM0 zuddhapAThaH 131 5 AghAya 2 se 137 mAtiTThANaM 1476 channe vA litte vA 148 12 ThANAo ThANaM 185 11 pADipahiyA 1864 se bhikkhU vA 2 189 17.22 tRtIya-caturthe TippaNe paJcama SaSThe jJAtavye,paJcama-SaSThe TippaNe tu tRtIya-caturthe jJAtavye 213 10 pANAI 4 216 3 vadaMtassa 219 apaDilehiya 2 apamajiya 2 2201 ogihissAmo 224 13 ucchugaMDiyaM 233 14-15 derINi vA pairduggANi ,, 19-30 TippaNeSu sarvatra eko'GkaH parivardhanIyaH 247 34 cUrgoM 388 2827 sakiriyA jAba bhUtodeg 297 mANavehi thA 332 11 734 388 23 324 ityAdi 390 23 jAva 324 392 4 497, Amajena vA...jAva 17 654 viziSTAH saMdI0pratipAThAH [zrIAcArAgasUtrasya ekaH pATho mRle upanyastaH, ye tu pratyantareSu pAThabhedA upalabhyante te tatra tatra adhonirdiSTeSu ttippnnessuupnystaaH| kintu saMdI0pratiH sampUrNasyApyasya granthasya mudraNAnantaraM samupalabdhA, tasyAM vidyamAnAH bahavaH pAThabhedAstu TippaNopanyasteSu vividheSu pAThamedeSu tatra tatra antarbhavanti, ye tu kutracidapi nAntarbhavanti tAdRzA viziSTAH zuddhAH zuddhatarAH kvacidazuddhA vA saMdI0pratipAThA atropanyasyante-] pR0 1 paM0 saMdIpratau pAThaH 14 ahodisAo ahAo vA jAva aNNayarIo vA disAo vA aNu 1 aNudisAo vA so haM 6 savvAo vA disAo 5 samAraMbhamANe 4 samAraMbhamANe aNegarUve / pR0 50 saMdIpratau pAThaH vijA aNNe puDhavisatthaM samAraMbhaMte na samaNujANijjA 14 jIvA aNege 7 samAraMbhaMte aNNe 13 aNNe aNega 10 11,12 uDDhaM avaM tiriyaM 10 12 sahesa vAvi 3 3 - 4 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pR0 12 12 13 13 19 19 20 20 25 12 6 26 5 28 1 28 11 13 7 29 30 31 31 31 32 32 34 35 39 39 41 44 46 47 paM0 49 50 55 3 17 9 15 5 AyaTuM samaNuvAdeg 11 10 . 10 15 1 . 1 . 6 16 . saMdI0 pratau pAThaH cayAvacaiyaM sattANaM asAyaM bhai aNNe vA tasa degti evaM maMsAe soNiyAe hiyAe pittAe basAe viziSTAH saMdI0pratipAThAH pR0 55 15 55 17 56 56 10 59 59 60 60 62 66 66 67 69 70 71 samuTThAya 'vijA eehiM kajehiM daMDa samAraMbhaMta pi aSNaM na samaNu jANijjA nopaliMpijjAsi pariNAmejA kAle aTThAI ahametaM pehAe viparAmasati esa suvasu vIre chaNaNApadeNa baMbhavaM se pannANehiM parasayaM 2 bAlayA 48 10 vipaNunnae 14 puNa ei vIre gutte sahAvI pari jANavayapariyAvAe jANavaya pariggahAe jAyAmAyAi Na ANAvetavvA Na parighedeg imAnII ANAvetavvA pariyAveavvA parighetavvA 12 vIrA te samiyA neva aMto tubbhajjhattheva 7 paMDiyA nisa 4-5 evaM jaM paridhittavvaM ti mannasi uddaveyavvaM ti mannasi 73 73 74 74 74 74 75 76 78 78 79 80 80 paM0 84 7 1 13 7 3 3-4 4 abhinivuTTA 9 kahaM nu nAma 3 akuTThe vA hae vA lUsie vA 2 taM vA mahAvI 10. samannAgaehiM saha asama 10 1 3 6 11 6 3. 2-3 4-5 asaNaM vA jAva Aha 7-8 asaNaM jAva AvasahaM paDilehae asaNaM vA jAva no pAijjA asaNaM vA jAva kujjA te aNahikakhamANA 6 9 2 saMdI0 pratI pAThaH adakkhu pavAe pavAyaM Aha ' vadUmagaM gilAsaNi kAmesu mANavA 10 417 soyaM ajjaviyaM bhuMjiyA no bhuMjiyA mAyayaMti nevane eehiM kAehiM daMDa samAraMbhAvijjA pAyabiie tassa 82 11 bhavai jAva samabhijANiyA 828 no saMcAemi / evaM se kappai AgamamANe jAva samabhijANiyA 842 tAiM jAijA jAva saMtharijA ciccA bheuraM kAryaM vihuNiyA 4-5 . visaMbhaNAe dayAi siyA se evaM aduvA saMtaruttare aduvA omacele aduvA egasADe aduvA acele lAghavayaM - bhikkhAyariyagamaNAe 'lese Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 108 0 m 418 viziSTAH saMdIpratipAThAH pR0 paM0 saMdI0prataupAThaH pR0 paM0 saMdIpratIpAThaH 846 se vi tattha 101 4 parikkame 85 14 bhuMjaMti 101 6 aladdhe davie 86 5 samiyaM Ahare 101 8 ahe tiriyaM ca 10 NisIijA ya 102 4 graMthAnaM 800 2 savvaphAse 105 6 avucchi 9 ggA iti saMkhayA 9 vucchi 89 9 hiMsaMsu , 17 esaNijaM jAva 11 vosija 106 8-9 thieNa vA jAva gAmA 1 jhAyai 107 1,9 jAva samANe 2 bhIyA sahiyA , 11-12 pANAI 4 samArabbha jAva 4 na seve iya se no paDideg 7 bhAsei abhideg , 14-15 samuddissa jAva ceei pharasAI 86 bhikkhussa bhikkhuNIe 2 egattae pihiyacce se ahi. 109 3 aphAsuyaM no paDideg nANadaMsaNe ,, 4-5 phAsuyaM paDi kammuNA adakkhU , 6 jAva samANe paMthapehi ,, 10 gAresu kulesu adu 3 vosija , 13-14 khaMdamahesu vA muguMda 4 bAhU 111 7 aMto vAhiM vA 3 sevitthA 112 5 AsittA 946 nagare ca egayA 113 1 paviyAraNAe 948 paterasa 12 taM piya gAma 94 11 saIyA jAva samANe 96 2 degNIe kasAie appaMDA appapANA jAva 5 pavesissAmo saMtANagA no tattha 6 pihiyA ya sakkhAmo 118 3 sAmANe 97 11 tattha viharisu 1. avi ya ittha 13 tayA lADehiM saMjayAmeva parakkamejA __ 7 adu kuMtaphaleNa paDilehiya 2 pamajiya 2 ___degpuvvANi 123 2 paribhAeha aduvA uvakarisu 123 7 pariyAbhAemANaM 3 aNukaMto jAva rIyaMti appaNA 8 puDhe vA apuDhe vA 12 gAhAvatiyaM vA apivittA vA 2 jAva samANe 1 mAhaNaM samaNaM vA gAmapiMDolagaM 10 aphAsuyaM jAva no vA atihiM vA , 13 esA pa0 101 3 tesimapattiyaM , 16 bhikkhussa bhikkhu m m . 15 124 126 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pR0 127 128 129 , , " 131 viziSTAH saMdIpratipAThAH paM0 saMdI0prataupAThaH / pR0 paM0 saMdI0prataupAThaH 5 aphAsuyaM jAva no ,, . 6 ajANayA dinnaM 9 vA 4 lAme samaNisaTuM 1-2 taM ceva tattha tattha 3 ussaMkiya nissaMkiya vvaM te siyA 6 vihuyaNeNa vA " 12 bhikkhussa 2 sA 18 avukaMtaM , 15 degsu te samANe...gAma dui 19 vuktaM 142 1 paliyaMciya 2 5 agghAya 2 143 17 samANe uggahiyameva 12 aphAsuyaM jAva no 144 3-4 vA 2 paggahiyameva...pagga4 taMjahA-aMbasaraDuyaM vA aMbA hiyaM...paggahiyaM taM DagasaraDuyaM vA kavi? jAva phAsuyaM paDi 7 asoDhama, aNNayaraM paDivajamANe 12 / 145 2 samve vi te 132 " 132 ittha 231-2 147 . taragaDe 133 1 pANA vukaMtA 2 kaMdali 8 kuMbhIpakaM...aNNayaraM vA taha ppagAraM AmaM 135 12 appaNo aTThAe 15 samANe gAmANugAmaM dUi 136 16 uvasaMkamittu uvasaMkamittu 137 no vaM(va) kiMci 138 2 asamaNisiTuM " 3 samaNisiTraM 8 sAhAraNapiMDavAyaM ,, 12-13 khaddhaM dAhAmi se sevaM vadaMtaM 1 bhoyaNajAeNa 2 sayamAyae 2 degaTTiyaM maMsaM vA macchaM , 3-4 maMseNa maccheNa vA uva 8 paDiggahaMsi 10 degNijaM jAva lAme saMte 12 No hi tti vaijA no aNihi tti va ijjA , 16 paro avahachu , 17 biDaM vA loNaM 141 1 aphAsuyaM jAva 148 1,13 // 148 2,8 saMjayAmeva ThANaM vA 3 ce 10 degpasUyANi vA kaMdANi vA ___, 12 jAva aNAsevie no ___ jAva Asevie paDi0 pama0 tao0 ThANaM vA 3 ceejjA ThANaM vA 3 No ceejA 5 paholija vA payalamANe vA pava 9 lUsija vA pANANi 3 roge AyaMke 9 ujjAlittA 2 kArya 13 degvaI jAva 151 6 maNI i vA yabhUsiyaM 152 11 sagaMdhe deglliyai Ayavai vA no Ayavai vA vayai vA no vA vayai , 5 taMjahA. 9 jAva saMtANae taha. uva. paDi0 pama0 tao0 ThANaM vA . 3 ceejjA , Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 176 viziSTAH saMdIpratipAThAH pR0 paM0 saMdI0prataupAThaH / pR. paM0 saMdIpratI pAThaH 155 1-2 baddhiyaM vAsAvAsiyaM vA uvA , 4 degNijaM sai lADhe jAva 156 7-vabbhakammaMtANivA gulakammaM. gamaNAe 157 1 tANi vA iMgAla.. 1751 pAe ya pamadeg J susANakammaMtANi vA saMtika0 saMcAesi eyaM tA tuma... girika. kaMdarika0 selo rajjuyAe gahAya Aukasittae vaTThANaka0 vA"sayaM ceva NaM nAvaM 157 9 vA 4 jAva kamma ukksissaamo| No se 158 2-6 pAINaM vA jAva taM royamANehi 177 10,11 uvaruvari vA nAvaM kajadeg bahave jAva samaNa samuhissa 2 viyosajA .."gihANi vaa|' eya 4 bhikkhussa bhikkhu ppagAraM nigghosaM succA 1 3 uvveDheja vA upphesaM je bhayaMtAro... ...pAhuDehiM 11 udagaMsi pavijA vati ayamAuso Amajeja vA saMlideg 10 pAhuDehiM vahati ayadeg Amajeja vA jAva 160 3 bhikkhussa bhikkhu 14 sasIsovariya kAyaM pAe ya , 6-7 imehiM taMjahA pama 161 , 7 hattheNa vA pacchApAeNa vA 15 saMjayAmeva udage 162 3 celaM vA nAliyA vA 16 vA udagaMsi 12 itAva uva 17 degmeva udagaMsi 163 4 pavisaNAe 181 5-6 Amajija vA saMlihijja vA 7 paMthae"paNNassa jAva ciMtAe nillihija vA umva0 5 se bhikkhU vA 2 se ujvahi. AyA. payA.. " 6,8 AhAbaddhaM 6 saMjayAmeva parakkamijA 12 kaDhiNaya vA 183 2 samvaTThahiM. 1666 kammakarI vA 13 vaNaduggANi vA pavvaya168 1 aMteNa vA paMteNa vA majjheNa duggANi vA . 184 1. saddhiM vA jAva 169 4 bhikkhussa bhikkhu 1858 vA viyAgaremANassa vA No 171 5-6 vittI, pannassa nikkhamaNapave. " 16 dUijamANe aMtarA sAe jAva naccAe (ciMtAe), 4,11 dUijamANe sevaM naccA tahappagAraM gAma vA jAva AusaMto jAva rAyahANiM vA 172 9 saMjayAmeva parakamijA. ,, 13 jAva upaddati 173 4 tahappagArAiM 190 4 itthI veya puma veya NapuMsaga 174 1 pAuNejjA no vA pAuNejjA 191 6 vA 2 se jaM puNa jANijjA 1 1> etadantargataH pATho nirarthako bhAti / 192 3 jA ya . 165 182 , 12 dUijjamANe veya Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pR0 193 194 33 195 198 200 " 23 33 201 202 205 "" 206 207 " 208 209 210 212 "" " paM0 saMdI0 pratau pAThaH 8-9 "" 216 217 dhUmiyaM vA 20415-16 jAejA paro vA se dijA phAsu jAva "" 219 220 bhagavatI ti vA bhotI i vA ubAsie ti vA sAvige ti vA 10 tahappagArA tahappagArAhiM 12 No bhAsejjA tahappagAraM bhAsaM 13 7 18 4 6 14 8 2 2 3 215 9 10 14 3 10 8 18 10 11 13 15 11 13 viziSTAH saMdI0pratipAThAH pR0 221 5-6 10 4 9 3 asAvajaM jAva bhAsejjA pAsAtIyaM darisaNiyaM .... mahalA bhAsaM asAvajaM bhAsaM sAvajjaM se bhikkhU vA 2 jahA vega saddAI sujA tahA savvadvehiM samie sathA dohattha sue vA suyatarAe bA saMgAravayaNe paDi uccholittA vA paccholittA vA jAva hariyANi visodeg jAva sasaMtANayaM saMtANAe vihArabhUmiM viyArabhUmiM vA gAmAgAmaM dRi paJcame pariziSTe draSTavyam nihANAya Auso i vA bhaiNI i bA ttA taheva kaMdAI uvakariMsu vA uvakhaDiMsu vA samvadvehiM samie sahie sayA vigatodae 'kAme paDiggaha apaDilehiya 2 apamajiya 2 'mesi e paM0 saMdI0 pratau pAThaH vA 4 hapa uggahaMgiNheja ciMtA, tahapa 22411-12 haijA atiricchacchinne vi taheva lha suNaDAlagaM >> 222 225 227 229 230 232 236 239 243 244 264 265 268 269 33 5 9 sAmaggiyaM jaM savvadvehiM siM 'yaMsi tahappAraM NisIhi yaMsi jANejA jANe aNAvAsi asaMloyaMsi appa 8 gAmAI vA nagarAI vA niga1) mANi vA rAyahANi vA AsamapayasaMnivesAiM 270 272 8 244 14 246 1 253 8-9 258 4 259 4 260 11 dAhiNakuMDapura 263 5 4 1 1 9 12 10 pittijae 3 kosiyA gotteNaM 7,8 'gacchittA uttara 9 sahIeNaM gosIsa 10 421 tahappagArAI saddAI no titAlatuDa makkhejja vA abbhaMgeja vA saMsetiyaM vAvi 'kusalanarapariaMmiyaM cheyAriyagaNagasiyaMta kammaM subhaM cArurUvaM kaMtarUvaM egasADamAtAe 1. ' kuzalanaraparikarmitam ' ityartho bhAti / 4 2 atIva atIva tA hou... tA hou lI viva 'bhAve appattAI urA Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 pR0 " 273 274 284 286 paM0 9 pR cUMTa 27 21 27 31 2.8 25 30 3 32 32 46 63 64 10 10 1 samuppajiMsu divvA 12 10 25028 37 64 12 68 viziSTAH saMdI0pratipAThAH 18 saMdI0 prataupAThaH tato NaM sakke deviMde [deva] rAyA samaNassa kammAragAmamaNupat etAvatA maha utthaM bhaMte maha pR0 287 289 295 296 298 zuddhapAu pR0 21 pR0 22 0 22 50 22 pR0 22 50 35 Vira Vardha "" paM0 11 15 4 4 1 6 prastAvanAmAM mahattvano sudhAro saMdI0 prataupAThaH saMtibhedA jAva bhaMsejjA Na gaMdhamA ghAuM tahA hu mijjate ime ya loe uddezato graMtha 2554 (= at present Mahaparinna is not studies) Silacarya Muni Jambuvijaya Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Edcello internacional For Private Personal Use Only w