________________
પ્રસ્તાવના
આચારાંગ પ્રથમથુતસ્કંધનું અદયયન
ઉદ્દેશક
આચારચૂલા (भा श्रुत)ना १,२,५,६,७ १, २, ५, ६, ७
અધ્યયનનું
નિહણસ્થાન
५
૮ થી ૧૪
૧ થી
૭
૧૫
નિશીથ (આચારપ્રકલ્પ)
નવમા પ્રત્યાખ્યાન પૂર્વની ત્રીજી વસ્તુનું આચાર નામે વીસમું પ્રાભૃત.
विभए कि? [सू० १९६] एत्तो भासज्जाया। सत्तिकगाई सत्त वि महापरिण्णातो एकेक उद्देसाओ। सत्थपरिणाओ भावणा। धुयाओ विमुत्ती। आयार[प] कप्पो पञ्चक्खाणपुध्वस्स ततियवत्थूतो आयारणामधिजातो वीसतिमातो पाहुडछेदातो। अहवा बितियादेसेणं सयातो आयारातो आयारग्गाई णिज्जूढाई, बितियातो जहा पुण्णस्ल कत्थति तहा तुच्छस्स कथति [सू० १०२]।"-आचा
राङ्गचूर्णि। .' मायाविरथितत्तिमा या प्रमाणे -
"द्वितीयमध्ययनं लोकविजयाख्यं, तत्र पञ्चमोद्देशक इदं सूत्रम्-सव्वामगंधं परिमाय निरामगंधो परिव्वए [सू० ८८] । तत्र 'आम' ग्रहणेन हननाद्यास्तिस्रः कोट्यो गृहीताः, गन्धोपादानादपरास्तिस्रः, एताः षडपि अविशोधिकोट्यः ।....."तत्रैव सूत्रम-अदिस्समाणो कयविक्कएहिं सू०८८7. अनेनापि तिस्रो विशोधिकोटयो गृहीताः ।....."अष्टमस्य विमोहाध्ययनस्य द्वितीयोद्देशक इदं सूत्रम्-भिक्खू परकमेज वा चिटेज वा निसीएज वा तुज वा सुसाणंसि वा [सू० २०४] इत्यादि यावद् बहिया विहरेजा, तं भिक्खु गाहावती उवसंकमित्तु वएजा अहमाउसंतो समणा तुम्भट्ठाए असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं वा पाणाई भूयाई जीवाइं सत्ताई समारंभ समुद्दिस्स कीयं पामिश्चं [सू० २०४] इत्यादि। एतानि सर्वाण्यपि सूत्राण्याश्रित्य एकादश पिण्डैषणा नियूंढाः। तथा तस्मिन्नेव द्वितीयाध्ययने पञ्चमोद्देशके सूत्रम्-से वत्थं पडिग्गहं कंबलं पायपुंछणं उग्गहं च कडासणं [स०८९] इति । तत्र वस्त्र-कम्बल-पादपुञ्छनग्रहणाद् वस्त्रैषणा निर्मूढा, पतद्ग्रहपदात् पात्रेषणा नियूँढा, अवग्रह इत्येतस्मादवग्रहप्रतिमा नियूंढा, कटासनमित्येतस्माच्छय्येति । तथा पञ्चमाध्ययनावन्त्याख्यस्य चतुर्थोद्देशके सूत्रम्-गामाणुगाम दूइजमाणस्स दुजायं दुष्परिकंतं [सू० १६२] इत्यादिना ईर्या सरूपेण व्यावर्णितेत्यत एव ईर्याध्ययनं नियूंढम्। तथा षष्ठाध्ययनस्य धुताख्यस्य पञ्चमोद्देशके सूत्रम्-आइक्खद विहयइ किट्टइ धम्मकामी [सू० १९६] इत्येतस्माद् भाषाध्ययनमाकृष्टमित्येवं विजानीयास्त्वमिति। तथा महापरिज्ञाध्ययने सप्तोद्देशकाः, तेभ्यः प्रत्येक सप्तापि सप्तकका नियूढाः। तथा शस्त्रपरिज्ञाध्ययनाद् भावना नियूंढा। तथा धूताध्ययनस्य द्वितीयचतुर्थोद्देशकाभ्यां विमुक्त्यध्ययनं नियूंढ मिति। तथा आचारप्रकल्पो निशीथः, स च प्रत्याख्यानपूर्वस्य यत् तृतीयं वस्तु तस्यापि यदाचाराख्यं विंशतितमं प्राभृतं ततो नियूंढ इति। ब्रह्मचर्याध्ययनेभ्य आचारामाणि निर्मूढानि, अतो नियूहनाधिकारादेव तान्यपि शस्त्रपरिज्ञाध्ययनाद् निर्मूढानीति दर्शयति-अव्वोगडो इत्यादि।"-आचाराङ्गवृत्ति पृ० ३१९-३२० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org