________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनेकवण्णविमान
313
अनेकसलाक
बुद्धप्पादे ... अनेकवण्णदेवपुत्तोति इमे तयो समानदेवपुत्ता म. नि. 2.231; अनेकविहिता दिडियो लोके उप्पज्जन्ति, म. मम आसन्नट्ठाने निब्बत्ता, मया तेजवन्ततरा, ध. प. अट्ठ. नि. 1.51; पुब्बन्तं आरभ अनेकविहितानि अधित्तिपदानि 1.239; उदा. अट्ठ. 161.
अभिवदन्ति ..., दी. नि. 1.11; ..., अनेकविहितेसु च अनेकवण्णविमान नपुं॰, अनेक विमानों में से एक का नाम, कवाठानीयेसु धम्मेसु कङ्घन पटिविनोदेन्ति, म. नि. 1.286. वि. व. अट्ठ. की एक वर्णना का शीर्षक; वि. व. अट्ठ. अनेकव्यञ्जन त्रि., ब. स. [अनेकव्यञ्जन], अनेक प्रकार 271-274; अनेकवण्णं दरसोकनासनं विमानमारुय्ह के व्यञ्जनों वाला, बहुत सारे स्वादिष्ट खाद्य-पदार्थों वाला अनेकचित्तं, वि. व. 1199; अनेकवण्णं दरसोकनासनन्ति (भोजन)- सो अहोसि पिण्डपातो अनेकसूपो अनेकव्यञ्जनो अनेकवण्णविमानं, वि. व. अट्ठ. 271.
अनेकरसब्यञ्जनो, उदा. 101; अनेकव्यञ्जनोति अनेकवस्सगण पु., तत्पु. स. [अनेकवर्षगण], कई एक नानाविधउत्तरिभङ्गो, उदा. अट्ठ. 160; ... भुञ्जति विचितकाळकं वर्षों का सिलसिला या अटूट क्रम - नेकवस्सगणेति अनेकसूपं अनेकव्यञ्जनं, म. नि. 1.48. अनेकवस्सगणे, जा. अट्ठ. 3.438.
अनेकव्यसनानुबन्धत्त नपुं॰, भाव. [अनेकव्यसनानुबन्धत्व], अनेकवस्सगणिक त्रि., अनेक वस्सगण से व्यु. अनेक प्रकार की विपत्तियों से ग्रस्त होने की स्थिति - .... तं [अनेकवर्षगणिक], अनेक वर्षों के दौरान उत्पन्न या सञ्चित, अनिच्चादिविपरिणामसभावत्ता अनेकव्यसनानुबन्धत्ता च बहुत सारे वर्षों की गणना वाला, बहुत पुराना - सेय्यथापि, भवहेतुभावतो अतिविय भयानकढेन भयं, उदा. अट्ठ. भिक्खवे, गण्डो अनेकवस्सगणिको, अ. नि. 3(1).200; ..., 170. अनेके वस्सगणा उप्पन्ना अस्साति अनेकवस्सगणिको, अ. अनेकसत त्रि., [अनेकशत, कई सौ की संख्या वाला - नि. अट्ठ. 3.264; सेय्यथापि, भिक्खवे, जम्बाली सा, एसा, भग्गव, परिसा महा होति अनेकसता अनेकसहस्सा, अनेकवस्सगणिका, अ. नि. 1(2).192; अनेकवस्सगणिकाति दी. नि. 3.12: ... अनेकसताय परिसाय धम्म देसेता, म. नि. गामस्स वा नगरस्स वा उप्पन्नकालेयेव उप्पन्नत्ता अनेकानि 1.317; ... अनेकसतं खत्तियपरिसं उपसङ्कमिता, दी. नि. वस्सगणानि उप्पन्नाय एतिस्साति अनेकवस्सगणिका, अ. 2.84; - कण्ण त्रि., तत्पु. स. [अनेकशतकर्ण], कई सौ नि. अट्ठ.2.352.
कानों वाला - ... पुन अट्ठकण्णो भवित्वा अनेकसतकण्णोपि अनेकवारं अ., क्रि. वि. [अनेकवारं], अनेक बार में, कई भविस्सतीति वत्वा ..., जा. अट्ठ. 6.222; - क्खत्तुं अ., क्रि. बार, पुनःपुन, बारम्बार - भोजि जे त्वं अनेकवारं मम वि० [अनेकशतकृत्वः], कई सौ बार - अनेकसतक्खत्तुञ्च, सन्तिकं आगता, चोरा यथारुचितं हरन्तु, ध. प. अट्ठ. चक्कवत्ती अहोसहं, अप. 2.47. 2.342; अहं पन यक्खिनी हुत्वा अनेकवारं..., उदा. अट्ठ. अनेकसफ त्रि., ब. स. [अनेकशफ], फटे हुए या विदीर्ण 236; विलो. एकवारं.
खुरों वाला - एकखुरं कत्वाति अनेकसफम्पि एकसर्फ विय अनेकविध/नेकविध त्रि., [अनेकविध], कई तरह का, कत्वा, लीन. (दी.नि.टी.) 3.141. बहुत से प्रभेदों या रूपों वाला - चित्तम्पि हि बहुं अनेकसभाव त्रि., ब. स. [अनेकस्वभाव], अनेक प्रकार की अनेकविधं नानप्पकारक म. नि. 2.227; सो पनेस प्रकृति वाला, विविध अवस्थाओं वाला - अनेकधातूसूति अगारियमुनि, ... पच्चेकबुद्धमुनि, मुनिमुनीति अनेकविधो, ____अनेकसभावेसु आरम्मणेसु. स. नि. अट्ठ. 1.234. जा. अट्ट, 1.116-17; ..., बहुविधानि अनेकविधानि दुक्खानि अनेकसम्भार त्रि., ब. स. [अनेकसम्भार], विविध प्रकार की संसारगतो अनुभवति, मि. प. 189; - सूप त्रि., कर्म. स. साधनसामग्रियों अथवा आवश्यक उपकरणों वाला - वीणा [अनेकविधसूप], अनेक प्रकार के रसों वाला - अनेकसूपोति नाम अनेकसम्भारा महासम्भारा, स. नि. 2(2).195. मुग्गमासादिसूपेहि चेव खज्जविकतीहि च अनेकविधसूपो, अनेकसरसता स्त्री., अनेकसरस का भाव., विविध प्रकार के उदा. अट्ठ. 160.
स्वभावों वाला होना, विविध प्रकार के कृत्यों वाला होना - अनेकविहित त्रि., बहुत से प्रभेदों वाला, कई तरह का, अनेकसरसताति अनेकसभावता, अनेककिच्चता वा, अ. नि. विभिन्न प्रकारों का - सो अनेकविहितं इद्धिविधं पच्चनुभोति टी. 3.177. ..., दी. नि. 1.69; तथारूपं चेतोसमाधि फुसति, यथासमाहिते अनेकसलाक त्रि., ब. स. [अनेकशलाक, अनेक शाखाओं चित्ते अनेकविहितं पुब्बेनिवासं अनुस्सरति, दी. नि. 1.11; अथवा शलाकाओं से युक्त -... अनेकसाखन्ति अनेकसलाकं ... उच्चासद्दमहासद्दाय अनेकविहितं तिरच्छानकथं कथेन्तिया, सु. नि. अट्ठ. 2.187.
For Private and Personal Use Only