Book Title: Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Author(s): Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
असन्त
675
असन्तुलेय्य असन्त त्रि., [अशान्त], शान्ति-रहित, अनुपशान्त, व्याकुल व. - असन्तसन्निवासञ्च वो, भिक्खवे, देसेस्सामि चित्त वाला - न्तेसु पु., सप्त. वि., ब. व. - सन्तो असन्तेसु सन्तसन्निवासञ्च, अ. नि. 1(1).93; एकादसमें उपेक्खको सो, अनुग्गहो उग्गहणन्ति मजे सु. नि. 918. असन्तसन्निवासन्ति असप्पुरिसानं सन्निवासं अ. नि. अट्ठ. 2.50. असन्तक त्रि., सन्तक का निषे०, तत्पु. स. [अनन्तक], असन्तसम्पग्गाहक त्रि., तत्पु. स. [असन्तसंप्रग्राहक], दुष्टअनन्त, वह जिसका कोई अन्त न हो - कं नपुं., प्र. वि., जनों को प्रोत्साहित करने वाला, असज्जन लोगों को ए. व. - सन्तकं वा होति नो असन्तकं, स. नि. 3(2).344. समर्थन करने वाला - का पु., प्र. वि., ब. व. - असन्तजातिक त्रि., ब. स., अविद्यमान प्रकृति वाला/वाली असन्तसम्पग्गाहका विनासं पापुणन्तीति, जा. अट्ठ. 1.486. -- असन्तजातिका ति हि तेसं अत्थो, सद्द. 1.177.
असन्तसम्भावना स्त्री, तत्पु. स., अप्राप्त लोकोत्तर धर्मों के असन्तत्त त्रि., सन्तत्त का निषे. [असंतप्त]. अनुष्णीकृत, अपने पास होने का कथन या दावा - य तृ. वि., ए. व. गर्म नहीं किया हुआ - उदपत्तो अग्गिना असन्तत्तो - यस्मा तं उल्लपित्वा असन्तसम्भावनाय उप्पन्ने पच्चये अनुक्कुधितो अनुस्सदकजातो, अ. नि. 2(1).216.
गण्हाति, पारा. अट्ठ. 2.70; एवं असन्तसम्भावनाय वा असन्तदीपन नपुं, तत्पु. स. [असद्दीपन], जो कुछ विद्यमान कुलदूसककम्मेन वा... न अञस्स वट्टन्ति, पारा, अट्ठ. 2. नहीं है, उसका कथन या उससे युक्त रहने का दावा - ने 246-47; असन्तसम्भावनायाति अत्तनि सप्त. वि., ए. व. - पञ्चेत्थ अङ्गानि असन्तदीपने खु. सि. अविज्जमानउत्तरिमनुस्सधम्मारोचनं सन्धाय वृत्तं, सारत्थ. 4(1.15); असन्तदीपनेति उत्तरिमनस्सधम्मारोचनपाराजिकति टी. 2.370. अत्थो , खु. सि., पु. टी. 78.
असन्तासी त्रि., सन्तासी का निषे. [असंत्रासिन]. नहीं डरने असन्तपग्गह पु.. तत्पु. स. [असन्तप्रगृह], असज्जन या वाला, राग एवं भय से मुक्त - सी पु., प्र. वि., ए. व. - अयोग्य व्यक्ति पर अनुग्रह, अपात्र पर अनुकम्पा, बुरे लोगों अक्कोधनो असन्तासी, अविकत्थी अकुक्कुचो, सु. नि. 856; का समर्थन - ग्गहं द्वि. वि., ए. व. - ... अजातसत्तुस्स असन्तासीति तेन तेन अलाभकेन असन्तसन्तो, सु. नि. रओ असन्तपग्गहं आरब्भ कथेसि, जा. अट्ठ. 1.484. अट्ट, 2.240; निद्वङ्गतो असन्तासी....ध. प. 351; असन्तासीति असन्तभाव पु., तत्पु. स. [अशान्तभाव], शान्ति-रहित अवस्था, अब्भन्तरे रागसंतासादीनं अभावेन असन्तसनको, ध. प. चित्त की अशान्त-अवस्था - पापिच्छता तस्स असन्तभावो, अट्ठ. 2.321. विन. वि. 311; तुल. असन्तता (ऊपर).
असन्तुट्ठ त्रि., [असन्तुष्ट], सन्तोषभाव से रहित, सन्तोष न असन्तसन्त त्रि., सं + Vतस के वर्त. कृ. का निषे. करने वाला, आनन्द अनुभव न करने वाला - 8ो पु., प्र. [असंत्रस्यत्]. संत्रास या भय से मुक्त, भयरहित रहने वि., ए. व. - सेहि दारेहि असन्तुट्ठो, सु. नि. 108; - स्स वाला, नहीं डर रहा - असन्तसं जीवितसङ्घयम्हि, एको चरे पु., ष. वि., ए. व. - असन्तुट्ठस्स, भिक्खवे, अनुप्पन्ना चेव खग्गविसाणकप्पो, सु. नि. 74; असन्तसं जीवितसङ्घयम्हीति अकुसला धम्मा उप्पज्जन्ति, अ. नि. 1(1).15. सो पच्चेकसम्बुद्धो जीवितपरियोसाने असन्तासी अनुत्रासी असन्तुट्ठिता स्त्री., असन्तुट्टि का भाव., असंतोष या लोभ - ... अभीरु ... विहरतीति, चूळनि. 274; - न्तो उपरिवत् - असन्तुट्टिता च कुसलेसु धम्मेसु अप्पटिवानिता च पधानस्मि सीहोव सद्देसु असन्तसन्तो, वातोव जालम्हि असज्जमानो, दी. नि. 3.171; चतुत्थे असन्तुहिताति असन्तुढे पुग्गले... सु. नि. 71; असन्तासीति तेन तेन अलाभकेन असन्तसन्तो, उप्पन्नो असन्तोससङ्घातो लोभो, अ. नि. अट्ठ. 1.61. सु. नि. अट्ठ. 2.240.
असन्तुट्ठिबहुल त्रि., ब. स. [असन्तुष्टिबहुल], अत्यधिक असन्तसनक त्रि., भयमुक्त, संत्रासरहित - असन्तासीति असन्तोष या लोभ से पूर्ण - लो पु., प्र. वि., ए. व. - अब्भन्तरे रागसन्तासादीनं अभावेन असन्तसनको, ध. प. ... वेदबहुलो च असन्तुट्ठिबहुलो च अनिक्खित्तधुरो च ... अट्ठ. 2.321.
पतारेति, अ. नि. 2(2).133; असन्तुट्टिबहुलोति कुसलधम्मेसु असन्तसन्तगाथा स्त्री., सु. नि. की 71वीं गाथा, सु. नि. असन्तुट्ठो, अ. नि. अट्ठ. 3.141. अट्ठ. 1.100.
असन्तुलेय्य त्रि., सं + Vतुल के सं. कृ. का निषे., नहीं असन्तसन्निवास पु., तत्पु. स. [असत्सन्निवास], असज्जन तौले जा सकने योग्य, नहीं खरीदे जाने योग्य - य्यो पु., लोगों का साथ-सङ्ग, दुष्ट लोगों का साथ - सं द्वि. वि., ए. प्र. वि., ए. व. - असन्तुलेय्यो मम सो धनेन, जा. अट्ठ.
For Private and Personal Use Only

Page Navigation
1 ... 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761