Book Title: Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Author(s): Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar

View full book text
Previous | Next

Page 714
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org असम्मूळ्ह असम्मूळह त्रि. सं. + √मुह के भू० क० कृ० का निषे. [असंमूढ़], मोह से मुक्त, मोह-रहित, मन की स्वच्छता एवं उज्ज्वलता से युक्त कहो पु. प्र. वि. ए. व. सीलवा सीलसम्पन्नो असम्मूहो काल्रोति दी. नि. 2.68 अ. नि. 1 ( 1 ) .74; - भाव पु.. [असंमूढभाव], मोहयुक्त अवस्था वाय च. कि. ए. क. सोनूने असम्मूहभावाय सद 1.179: विहारी त्रि. [असंमूढविहारिन्] मोह रहित होकर, जीने वाला रिनं पु. द्वि. वि. ए. व. तीहि विज्जाहि सम्पन्न, असम्मूळ्हविहारिनं अ. नि. 1 (1) 192. असम्मोदक क्रि, सम्मोदक का निषे [असम्मोदक ]. प्रसन्नता या मानसिक आनन्द न देने वाला, अमैत्रीपूर्ण व्यवहार करने वाला, अविनम्र, को पु०, प्र. वि., ए. व. असम्मोदको धद्धो असभिरूपो जा. अ. 6.241दिका स्त्री असम्मोदक से व्यु [असम्मोदिका ]. अमैत्रीपूर्ण मनोवृत्ति, आनन्द उत्पन्न न करने वाली बातचीत, सम्मोद न उत्पन्न करने वाली य तृ० / च. वि., ए. व. भिन्ने, भिक्खवे, सङ्घ अधम्मियायमाने असम्मोदिकाय वत्तमानाय ...... 462: असम्मोदिकाय वत्तमानाय, सम्मोदनकथाय अवत्तमानायाति अत्थो, महाव. अट्ठ. 407. असम्मोदिय नपुं., अप्रिय भाव, सम्मोद या प्रसन्नता को न लाने वाला यं प्र. वि., ए. व. - असम्मोदियम्पि वो अस्स, अच्चन्तं मम कारणा, जा० अट्ठ. 7.277; असम्मोदियन्ति असामग्गिय, तदे... महाव. - 687 असम्मोस पु०, सम्मोस का निषे, तत्पु० स० [अविप्रमोष ], (स्मृति का ) अनाश, अतिरोभाव या अलोप विलुप्त नहीं हो जाना, अदृश्य नहीं होना साप. वि. ए. व. - सतिया असम्मोसा ते देवा तम्हा काया न चवन्ति दी. नि. 1.17; सद्धम्मस्स ठितिया असम्मोसाथ अनन्तरधानाय संवत्तति यथयिद अ. नि. 1 ( 1 ) 23: असम्मोसाय अनन्तरघानायाति वुत्तपरिपक्खनयेनेव वेदितब्ब, अ. नि. अट्ठ 1.69; - सिं वि. ए. व. सुतन्ति वचनेन सुतस्स असम्मोस दीपेति दी. नि. अ. 1.30; - सेन तृ. वि., ए. व. सेन तृ. वि. ए. व. असम्मोसेन पन सतिसिद्धि दी. नि. अड. 1.30. असम्मोसनरस त्रि., लोप या विनाश न होने देने के कार्यों को करने वाला / वाली सा स्त्री. प्र. वि. ए. व. - अपिलापनलक्खणा सति असम्मोसनरसा थ. स. अड. 167, असम्मोह पु.. सम्मोह का निषे, तत्पु, स. [असम्मोह], मोह या संभ्रम का अभाव, अज्ञान का अभाव, अमूढभाव - हं द्वि. वि., ए. व. तण्हाक्खयाधिमुत्तस्स, असम्मोहञ्च चेतसो, " असयंकार अ. नि. 2 ( 2 ) .89: एत्थ व एवन्ति वचनेन असम्मोहं दीपेति, दी. नि. अट्ठ 1.30; तो प.वि., ए. व. असम्मोहतो न विसयतो सु. नि. अड्ड. 1.19 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only करण ि .... ब. स., अमोह को या मोह के निरोध को लाने वाला, मोहनाशक - रं नपुं. प्र. वि., ए. व. - असम्मोहकरं ठानं, नेत्तिधम्मानुलोमिक, परि, 187 ता स्त्री भाव [असंमोहत्व, नपुं.]. मोह के अभाव की दशा, मूढ़ता का न रह जाना - प्र. वि., ए.व. अमत्तता अप्पमत्तता असम्मोहता अच्छाम्मिता असारम्भिता खु. पा. अ. 24 धम्म त्रि.. ब. स. [असम्मोहधर्मन् ], मोह का अविषयीभूत, स्वभाव से ही मोह का शिकार न बनने वाला म्मो पु०, प्र. वि., ए. व. असम्मोहधम्मो सत्तो लोके उप्पन्नो बहुजनहिताय ... देवमनुस्सानन्ति म. नि. 1.27; घुर नपुं. कर्म. स. उत्तम या विशिष्ट भाव के रूप में अमोह, कुशल धर्मों में अग्रगण्य धर्म के रूप में अमोह - रं प्र. वि., ए. व. - तयिदं महासीवत्थेरेन वुत्तं असम्मोहधुरं इमस्मिं सतिपद्वानसुते अधिप्पेत म नि. अड. (भू.प.) 1 ( 1 ) . 280 सम्पजञ्ञ नपुं. कर्म. स. सम्प्रजन्य के चार प्रभेदों में चौथा, जिसमें साधक खड़े रहते, घूमते-फिरते आदि में मोह से रहित रहता है या सम्प्रजाननयुक्त रहता है प्र. वि. ए. व. तत्थ सात्थकसम्पजञ्ञ सप्पायसम्पजज्ञं गोचरसम्पजञ्ञ असम्मोहसम्पञ्ञन्ति चतुब्बिधं सम्पजञ्ञ, म. नि. अ (मू.प.) 1 ( 1 ) .264 अभिक्कमादीसु असमुव्हनमेव सम्पजज्ञ असम्मोहसम्पजञ्ञ, म. नि. टी. (मू०प०) 1 ( 1 ) 316; हात्ति त्रि. ब. स. [असम्मोहाधिमुक्त], सम्मोह नष्ट हो जाने के कारण अर्हत् अवस्था को प्राप्त अधिमुक्ति के छः स्थानों में एक तो पु०, प्र. वि., ए. व. - नेक्खम्माधिमुत्तो होति, ... असम्मोहाधिमुत्तो होति, महाव. 255; सम्मोहाभावतो असम्मोहोति च बुच्चति, महाव, अट्ठ. 344. असयंवसी त्रि., सयंवसी का निषे [अस्वयंवशी], स्वयं अपने वश में न रहने वाला, अपने सहारे न जीने वाला, पराधीन, परनिर्भर, अनाथ सी पु. प्र. वि., ए. व. तदा सो पच्चुदावत्ति, सङ्क्रुद्धो असयंवसे, दी. नि. 2.193; सङ्कुद्धो असयं वसेति... असक्कोन्तो असयंवसे असयंवसी अत्तनो वसेन अकामको हुत्वा निवत्तो, दी. नि. अट्ठ. 2.257; - सी 2 पु., प्र. वि., ब.व. महल्लका अनाथा असयंवसी. जा. D अट्ठ. 1.322. असयंकार त्रि, सयंकार का निषे [अस्वयंकार ], स्वयं अपने द्वारा नहीं निर्मित स्वयं अपने द्वारा अनुत्पादित, - तञ्च पन

Loading...

Page Navigation
1 ... 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761