________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभिनिप्पीळेति
484
अभिनिब्बत्तनत्थ
ऐंठना या चापना - ना प्र. वि., ए. व. - अभिनिप्पीळना नाम केनचि सह निप्पीळना, पारा. 174; - य तृ. वि., ए. व. - अभिनिप्पीळनाय वत्थेन वा आभरणेन वा सद्धिं... थुल्लच्चयं पारा. अट्ठ.2.111. अभिनिप्पीळेति अभि + नि + vपीळ का वर्त, प्र. पु., ए. व. [अभिनिप्पीडयति], शा. अ. चांपता है, दबाता या दबोचता है, रगड़ता है - नं इत्थिया कायेन कायं आमसति परामसति... अभिनिग्गण्हाति अभिनिप्पीळेति... पारा. 175; ला. अ. क. खण्डन करता है, संत्रस्त या दमित करता है, अभिभूत कर लेता है, बाध्य कर देता है - इध, भिक्खवे, एकच्चो अधम्मिकेन वादेन अधम्मिक वादं अभिनिग्गण्हाति अभिनिप्पीळेति, अ. नि. 3(2).197; - मि उ. पु.. ए. व. - अभिनिग्गण्हामि अभिनिप्पीळेमि अभिसन्तापेमि, म. नि. 1.311; - ळयतो वर्त. कृ., पु, ष. वि., ए. व. - अभिनिग्गण्हतो अभिनिप्पीळयतो अभिसन्तापयतो... म. नि. 1.311; - ळेय्य विधिः, प्र. पु., ए. व. - अभिनिग्गण्हेय्य अभिनिप्पीळेय्य अभिसन्तापेय्य तदे. - ळेय्यं उ. पु., ए. व. - चेतसा चित्तं अभिनिग्गण्हेय्यं अभिनिप्पीळेय्यं तदे, ला. अ. ख. कष्ट देता है, व्यथित कर देता है, उत्तेजित कर देता है - केसि म. पु., ए. व. - अथ किञ्चरहि त्वं... तथागतं यावततियक अभिनिप्पीळेसी ति, दी. नि. 2.89. अमिनिष्फज्जति अभि + नि + vपद का वर्त., प्र. पु., ए. व. [अभिनिष्द्यते], सफल होता है, पूरा होता है, तैयार हो जाता है - न्ति प्र. पु., ब. व. - वायमतो ते भोगा नाभिनिष्फज्जन्ति, म. नि. 1.120; नाभिनिष्फज्जन्तीति न निप्फज्जन्ति, हत्थं नाभिरुहन्ति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).369. अभिनिष्फन्न/अभिनिप्पन्न त्रि., अभि + नि पद का भू. क. कृ. [अभिनिष्पन्न], तैयार किया हुआ, उत्पादित, पूर्ण रूप से तैयार किया हुआ, परिपक्व बनाया हुआ - न्नो पु.. प्र. वि., ए. व. - खो पन तस्स भगवतो लाभो अभिनिष्फन्नो सिलको, दी. नि. 2.164; - न्नं नपुं., प्र. वि., ए. व. -
अग्गसस्सं अभिनिप्फन्नं, मि. प. 8. अभिनिप्फादक त्रि., उत्पन्न करने वाला, निष्पन्न करने वाला, सम्पन्न करने वाला, पूरा कराने वाला - कं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - सुगतियम्पि दुक्खविसेसस्स अभिनिप्फादक अभि. अव. 8. अभिनिप्फादित त्रि., अभि + नि+vपद के प्रेर. का भू. क. कृ. [अभिनिष्पादित], पूर्णरूप से निष्पादित, पूरा किया
हुआ, ठीक से पूर्ण किया हुआ - तं नपुं॰, प्र. वि., ए. व. - अतिरेकछक्खत्तुंठानेन अभिनिष्फादितं निस्सग्गियं पारा. 337. अभिनिप्फादेति अभि + नि + पद के प्रेर. का वर्त, प्र. पु., ए. व. [अभिनिष्पादयति], उत्पन्न करता है, पूरा करता है, सम्पादित करता है, प्राप्त करता है, अर्जित करता है, उपार्जित करता है, अनुभव में लाता है - कामावचरसुगतियं भवभोगसम्पत्तिं अभिनिप्फादेति, अभि. अव. 5; सचे अभिनिप्फादेति, इच्चेतं कुसलं नो चे अभिनिप्फादेति, पारा. 337; - न्ति ब. व. - धम्मा नाना सन्ता एक अत्थं अभिनिप्फादेन्ति, मि. प. 37; - देय्य विधि., प्र. पु., ए. व. - तं तदेव करेय्य अभिनिष्फादेय्य दी. नि. 1.69; चोदयमानो सारयमानो तं चीवरं अभिनिष्फादेय्य, पारा. अट्ठ. 2.229; - देसि अद्य., प्र. पु., ए. व. - देवदत्तो पोथुज्जनिक इद्धि अभिनिष्फादेसि, चूळव. 319; - स्सन्ति भवि., प्र. पु., ब. व. - इद्धिपदेसं अभिनिप्फादेस्सन्ति सब्बे ते... बहुलीकतत्ता, स. नि. 3(2).329. अभिनिब्बज्जियाथ अभि + नि + Vवज्ज का अनु., म. पु., ब. व., वर्जित कर दो, मना कर दो, हटवा दो, रोक दोसब्बे समग्गा हुत्वान अभिनिब्बज्जियाथ नं. सु. नि. 283; तत्थ अभिनिब्बज्जियाथाति विवज्जेय्याथ मा ... अभिनिबज्जनमत्तेनेव अप्पोस्सुक्कतं आपज्जेय्याथ, सु. नि. अट्ठ. 2.42. अमिनिब्बत्त त्रि., अभि + नि + Vवत्त का भू. क. कृ., पूर्ण रूप से उत्पन्न, पुनर्जात या उत्पादित, पूर्णता के साथ प्रादुर्भूत, तैयार, पूर्ण - त्तो पु., प्र. वि., ए. व. - उत्तरारणिं आदाय अग्गिं अभिनिब्बत्तो, म. नि. 2.366; -- त्ता पु., प्र. वि., ब. व. - सजाता निब्बत्ता अभिनिब्बत्ता पातुभूता
उप्पन्ना, ध. स. 1041. अमिनिब्बत्तति अभि + नि + Vवत्त का वर्त., प्र. पु., ए. व. [अभिनिर्वतते], पूरी तरह तैयार होकर सामने आता है, या उदित होता है, उत्पन्न किया जाता है, जन्म या पुनर्जन्म प्राप्त करता है - ... उस्मा जायति तेजो अभिनिब्बत्तति, स. नि. 2(2).212; - त्तिस्सथ काला. प्र. पु., ए. व. - नामरूप इत्थत्ताय अभिनिब्बत्तिस्सथाति, दी. नि. 2.49. अभिनिब्बत्तनत्थ पु., तत्पु. स. [अभिनिर्वतनार्थ], पुनर्जन्म प्राप्त करने का प्रयोजन, पुनर्जन्म ग्रहण करने का आशय या तात्पर्य - त्थाय च. वि., ए. व. - पुरिसं तत्थ तत्थ अभिनिब्बत्तनत्थाय कङ्घति, दी. नि. अट्ट. 2.296; - नटेन
For Private and Personal Use Only