Book Title: Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Author(s): Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar

View full book text
Previous | Next

Page 626
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अल्लावलेपन/अद्दावलेपन 599 अव अल्लावलेपन/अद्दावलेपन त्रि., ब. स. [आर्द्रावलेपन]. व. - तस्सा पच्छितो एक पूर्व गण्हन्तिया सब्बे एकाबद्धा गीली लिपाई-पुताई से युक्त - ना स्त्री., प्र. वि., ए. व. - अल्लीपिंसु, जा. अट्ठ. 1.332; - यितुं निमि. कृ. - सेय्यथापि, आवुसो, कूटागारं वा साला वा बहलमत्तिका आसीविसपटिभागो असनिअग्गिसदिसो अल्लीयितुं न युत्तो अद्दावलेपना, स. नि. 2(2).187. आसङ्कितब्बो, जा. अट्ठ. 1.478; - यित्वा पू. का. कृ. - अल्लि स्त्री., क. एक वृक्ष का नाम - या ष. वि., ए. व. - अन्तरद्वारे दिट्ठमङ्गलिकं दिवा एकमन्तं अपगन्त्वा अल्लीयित्वा पत्तेसु अल्लिया पत्तं, तथा पत्तञ्च नीलिया, विन. वि. 2744; अट्ठासि, जा. अट्ठ. 4.338. अल्लिया पन पत्तेन, धोवितुं पन वट्टति, विन. वि. 2746; ख. अल्लीयन नपुं., आ + Vली से व्यु.. क्रि. ना. [आलीयन. अल्लि-वृक्ष की पत्तियों से तैयार किया गया रंग-ल्लिं वि घनिष्ट सम्बन्ध, दृढ़ लगाव या प्रबल आसक्ति - नं प्र. वि., वि., ए. व. - अल्लिं नीलञ्च पत्तेसु. तचे लोद्दञ्च कण्डुलं. ए. व. - सच्चिकिरियावसेन अल्लीयनं अरहतीति अत्थो, खु. सि. 59; अल्लिपत्तं नीलिपत्तञ्च ठपेत्वा सब्बं पत्तरजनं । विसुद्धि. 1.208; गूथधारी विय गूथपिण्डे कामेसुयेव अल्लीयनं वट्टति, गिहिपरिभुतं पन अल्लिपत्तेन एकवारं रजितुं वट्टति, इच्छन्ति, उदा. अट्ठ.57. महाव. अट्ठ. 383. अल्लीयापन त्रि., मजबूती से जोड़ देने वाला, दृढ़ता से गूंथ अल्लिक नपुं./स्त्री., उपरिवत् - यो च पक्खिपति भिक्खु देने वाला या सिल देने वाला - अग्गळं तुन्नन्ति एत्थ चीवरं कजिपिट्ठखलिअल्लिकादिसु, विन. वि. 3040. उद्धरित्वा अल्लीयापनखण्ड अग्गळं महाव. अट्ठ. 385; अल्लिपत्त नपुं.. तत्पु. स., अल्लि-नामक वृक्ष की पत्ती - अल्लीयापनखण्डन्ति दुब्बलट्ठान अपने त्वा तेन तृ. वि., ए. व. - गिहिपरिभुत्तं पन अल्लिपत्तेन एकवारं अल्लीयापनवत्थखण्ड, सारत्थ, टी. 3.307. रजितुं वट्टति, महाव. अट्ठ. 383. अल्लीयापेत्वा आ +Vली के प्रेर. का पू. का. कृ., मजबूती अल्लीन त्रि., आ + Vली का भू. क. कृ. [आलीन], पूरी से जोड़ दे कर, दृढ़ता से गूंथ कर या सिल कर - सन्थस्स तरह से चिपका हुआ या सटा हुआ, आसक्त, जुड़ा हुआ - अन्ते अनुवातं विय दस्सेत्वा ओदातं अल्लियापेत्वा .... पारा. नो पु., प्र. वि., ए. व. - यो नु खो दुक्खं अल्लीनो दुक्खं अट्ठ. 2.239. उपगतो दुक्खं अज्झोसितो. म. नि. 1.298-99; दुक्खं । अल्लोकास पु., कर्म. स. [आर्द्रावकाश], भीगा हुआ या अल्लीनोति इमं पञ्चक्खन्धदुक्खं तण्हादिट्ठीहि अल्लीनो, गीला स्थल - सं द्वि. वि., ए. व. - तत्थ वातेन असम्फुट्ठ म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(2).176; - नानं ष. वि., ब. व. - अल्लोकासं तिलफलमत्तम्पि पवेसेन्तस्स पाराजिकमेव, पारा. अल्लीनानम्पि च लेणकिच्चाकारिताय अलेणतो, महानि. अट्ठ. 1.223; - से सप्त. वि., ए. व. - अल्लोकासे निमित्तं अट्ठ. 132; अत्तपरितापने च अल्लीनेहि किलेसदुक्खातुरानं सं. तिलमत्तम्पि सन्थतं, खु. सि. 1.2. अनुसिक्खन्तेहि .... उदा. अट्ठ. 287; - त्त नपुं॰, भाव. अव रक्षा अर्थ वाली एक धातु - अव रक्खणे जीव पाणधारणे [आलीनत्व]. पूरी तरह से जुड़ा हुआ होना या लगावयुक्त तु प्लवो गते, धा. मं. (पृ.) 377: अव पालने, अवति, बुद्धो होना - त्ता प. वि., ए. व. - सो चित्तेन अल्लीनत्ता पारं मम अवतं, सद्द. 2.440. समुद्दस्स अन्तो वसन्तोपि अन्तोयेव होति, जा. अट्ठ. 4.194. अव अ., उप. [अव/अप], क. अनेक अर्थों का सङ्केतकअल्लीयति आ + Vली का वर्त, प्र. पु., ए. व. [आलीयते], वियोगे जानने चाधोभावानिच्छयसद्धिसु वचोक्रियाय थेय्ये च किसी के साथ पूरी तरह से जुड़ जाता है या सट जाता है, आणप्पत्तादिके अव, अभि. प. 1173; अधोभावे वियोगे च देसे किसी पर आश्रित हो जाता है, किसी के प्रति आसक्त हो निच्छयसुद्धिसु, परिभावे जानने च थेय्यादिसु च दिस्सति, जाता है - उत्तरसेविपुत्तस्स पन दीघरत्तं ब्रह्मलोके वसितत्ता अव इच्छुपसग्गोति विज्ञातब्बं विभाविना, सद्द. 3.882; 1. किलेसेसु चित्तं न अल्लीयति, जा. अट्ठ. 1.415; अनुपलित्तोति अधोभाव या नीचे की ओर - ओक्खित्तचक्खू न च उपगन्त्वापि न अल्लीयति पोक्खरपत्ते उदकबिन्दु विय, पादलोलो, सु. नि. 63; तत्थ ओक्खित्तचक्खू ति महानि. अट्ठ. 1.134; - न्ति ब. व. - आप्पेन्तीति अल्लीयन्ति हेट्ठाखित्तचक्खु, सु. नि. अट्ठ. 1.92; 2. वियोग या बिलगाव ओसरन्ति, उदा. अट्ठ. 246; - येथ विधि., प्र. पु.. ए. व. - अनुजानामि, भिक्खवे, ओमुक्कं गुणगुणूपाहनं, महाव. - इमं चे तुम्हे, भिक्खवे, दिद्धिं एवं परिसुद्धं एवं परियोदातं 260; ओमुक्कन्ति पटिमुञ्चित्वा अपनीतं, महाव. अट्ठ. 346; न अल्लीयेथ.... म. नि. 1.331; - यिंसु अद्य., प्र. पु., ब. 3. देश या स्थान - तेन खो पन समयेन भगवा ... For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761