________________
E
भगवती सूत्रे
अष्टसु अग्रमहिपोषु मध्ये एकैकस्याः देव्याः अग्रमहिष्याः पोडश पोडश देवी सहस्राणि परिवारः प्रज्ञप्तः, शेषं यथा शक्रस्य प्रतिपादितं तथैव ईशानस्यापि प्रतिपत्तव्यम्, तथाच - ताभ्यः अष्टाग्रमहिपीभ्यः एकैका अग्रमहिपी अन्यानि पोडश षोडश देवी सहस्राणि परिवारं विकुर्वितुं प्रभुः, एवमेवोक्तरीत्या अष्टाविंशति सहस्राधिकक्ष देवी परिवार विकुर्वितुं प्रभुः तदेतत् त्रुटिकं नाम वर्गः इत्यादि शक्रदेव बोध्यम् । स्थविरा: पृच्छन्ति- ' ईसाणस्स णं भंते । देविंदस्स सोमस्स महारण्णा कइ अग्गमहिसीओ ? पुच्छा' हे भदन्त ! ईशानस्य खल्ल देवेन्द्रस्य लोकपालानां मध्ये सेामस्य महाराजस्य कति अग्रमहिष्यः प्रज्ञप्ताः ? इति पृच्छा, भगवानाह - 'अज्जो ! चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ' हे आर्याः ! आठ अग्रमहिषियों में से एक २ अग्रमहिषी का देवी परिवार १६, १६ हजार का है। अवशिष्ट कथन जैसा शक्र को किया गया है वैसा ईशान का भी जानना चाहिये । तथा इन आठ अग्रमहिपियों में से एक एक अग्रमहिषी का देवी परिवार सोलह २ हजार का कहा गया है इन आठ अग्रमहिषियों में प्रत्येक में ऐसी शक्ति है कि यदि वे चाहें तो अपनी उस विकुर्वणा शक्ति द्वारा अन्य और सोलह २ हजार देवी परिवार को उत्पन्न कर सकती हैं। इस प्रकार से एक लाख २८ हजार का देवी परिबार कहा गया है । यही इसका त्रुटिक है । इत्यादि सब कथन ईशान का भी शक्र की तरह जानना चाहिये । अब स्थविर प्रभु से ऐसा पूछते हैं- 'ईसाणस्स णं भते ! देविंदस्स सेामस्स महारण्णो कइ अग्गमहिसीओ पण्णत्ताओ' हे भदन्त । देवेन्द्र ईशान के जो लोकपाल सोम हैं उनकी अग्रमहिषियां कितनी कही गई हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'अज्जो ! चत्तारि अग्गमहिसीओ पण्णत्ताओ' हे आर्यो ! ईशान
દેવીપરિવાર કહ્યો છે અને તે પ્રત્યેક અગ્રમહિષીમાં એવી શક્તિ રહેલી હાય છે કે જો તેઓ ધારે તા પાતપેાતાની વૈયિશક્તિ વડે ખીજી ૧-૧૬ હજાર દેવીઓનું નિર્માણ કરી શકે છે. આ રીતે ઈશાનેન્દ્રને ૧ લાખ ૨૮ હજાર દેવીઓના પિરવાર થાય છે, તે પરિવારને ઈશાનેન્દ્રનું ત્રુટ્રિક કહે છે. ઈશાનેન્દ્રના વિષયને અનુલક્ષીને ખાકીનું સમસ્ત કયન શકના પૂર્વોક્ત કથન અનુસાર સમજવું.
""
स्थविरानो प्रश्न- "ईसाणस्स णं भते ! देविंदस्स सोमस्स महारण्णो कइ महसीओ पण्णत्ताओ ? હે ભગવન્ ! દેવેન્દ્ર દેવર જ ઈશાનના લેાકપાલ સેામ મહારાજને કેટલી અગ્રમહિષીએ કહી છે? મહાવીર પ્રભુનેા ઉત્તર" अज्जो ! चत्तारि अग्गमहसीओ पण्णत्ताओ" हे मार्यो ! ईशानेन्द्रना बोम्यास
