________________
२९०
भगवतीस
अथ चतुर्थोद्देशकः प्रारभ्यते
कुम्भिकसंबन्धिजीवरक्तव्यता। मूलम्-"कुंभिए णं भंते! एगपत्ता किं एगजीवे, अणेगजीवे ? एवं जहा पलासुदेसए तहा भाणियहे, नवरं ठिती जहपणेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोलेणं वासपुहत्तं, सेसं तंचेव, सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति।।सू० १॥
छाया--कुम्भिकः खलु भदन्त ! एकपत्रकः किम् एकजीवः. अनेकजीवः ? एवं यथा पलाशोदेशकस्तथा भणितव्यः, नवर स्थितिः जघन्येन अन्तर्मुहर्तम् , उत्कृष्टेन वर्पपृथक्वम् , शेपं तदेव, तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्न ! इति । ।मु०१॥
टीका-अथ चतुर्थं कुम्भिको देशमाह-कुंभिए ण मंते । इत्यादि, गौतमः पृच्छति-'कुंभिए णं भंते ! एगपत्तए कि एमजीवे, अणेगजीवे?' हे भदन्त ! कुम्भिकः खलु वनस्पतिविशेपः एकपत्रका-एकपत्रावस्थायां किम् एकजीवो भाति ? किंवा अनेकजीवो भवति ? भगवानाह-एवं जना पलासुद्देसए तहा
चोथे उद्देशेका प्रारंभ
कुंभक संबंधी जीववक्तव्यता "कुंभिए णं भंते ! एगपत्तर" इत्यादि
टीकार्थ-सूत्रकार ने इस सूत्रद्वारा कुम्भिकोद्देशक का प्रतिपादन किया है। इसमें गौतम प्रभु से पूछते हैं-'कुंभिए ण भंते एगपत्तए कि एगजीवे, अणेगजीवे' हे भदन्त ! जो बनस्पति विशेष कुम्भिक वनस्पति है- वह जब एक पत्रावस्था में रहती है तब क्या वह एक जीव युक्त होती है अथवा अनेक जीव युक्त होती है ? इस के उत्तर में
ચોથા ઉદેશાનો પ્રારંભ
કુંભિસ્થજીવ વક્તવ્યતા "कुंभिएणं भंते ! एगपत्तए" त्यादि ટીકાઈ–હવે સૂત્રકાર સંગ્રહગાપ્ત થા કુંભિકે દેશકની પ્રરૂપણ કરે છે
गौतम स्वाभान प्रश्न-" कुंभिएणं भंते । एगपत्तए किं एगजीवे, अणेग जीवे 7 8 लगवन् ! लि नामनी २ पनस्पति थाय छे, ते न्यारे मे પત્રાવસ્થામાં હોય છે ત્યારે શું તે એક જીવથી યુક્ત હોય છે? કે અનેક જીવથી યુક્ત હોય છે?