________________
३९०
भगवती पण्णां संस्थानानाम् एकतरस्मिन् सिध्यन्ति, उच्चत्वेच जघन्येन सप्तरनिममाणे, उत्कृप्टेन तु पञ्चधतुःशतके, आयुष्ये तु जघन्येन सातिरेकाष्टवर्प प्रमाणे, उत्कर्षण पूर्वकोटीप्रमाणे, परिवसना-बासस्तु रत्नप्रभादिपृथिवीनां सौधर्मादीनां चेपत्यागभारान्तानाम् क्षेत्रविशेषाणामधः सिद्धाः न परिवसन्ति, अपितु सर्वार्थसिद्वमहाविमानस्योपरितनाव स्तूपिकाग्रादूर्ध्व द्वादशा योजनानि व्यतिमाम्य ईपत्माग्रमारानाम पृथिवी पञ्चचत्वारिंशद् योजनलक्षपमाणाऽऽयामविष्कम्भाच्यां वर्णतः श्वेता अत्यन्तरम्या, तदुपरियोजने लोकान्तो भवति, तस्यच योजनस्योपरितनगव्य॒तोपरितनपडूभागे सिद्धाः परिवसन्तीतिभावः, । "एवं सिद्धिगंडिया निरवसेसा जा चुका है कि जीव वज्रऋषभनाराच संहनन से सिद्ध होता है. छह संस्थानों में जीव किसी एक संस्थान से सिद्ध होता है ! उच्चत्व की अपेक्षो जीव जघन्य से सात रत्नि प्रमाण उच्चत्व से मिद्ध होता है और उत्कृष्ट से पांच सौ धनुप प्रमाण उच्चत्य से सिद्ध होता है। आयुष्य की अपेक्षा जघन्य से कुछ अधिक आठ वर्ष में सिद्ध होता है और उत्कृष्ट से पूर्वकोटीप्रमाण आयुष्य में सिद्ध होता है। परिवसना. वास की अपेक्षा-जीव रत्नप्रभा आदि पृथिचियों के, मोधर्म आदि विमानों के गैर ईषत् प्रारभारान्त क्षेत्र विशेषों के नीचे सिद्ध नहीं रहते हैं, अपि तु वे सर्वार्थसिद्धमहाविमान के उपरितन स्तूपिकान से ऊंचे १२ योजन आगे जाकर ईपत्प्रारभारा नामकी जो एक पृथिवी है, कि जो आयाम और विष्कम्भ से ४५ लाखयोजन की है, वर्ण से जो श्वेत है, अत्यन्त रम्य है, उसके ऊपर एक योजन में लोकान्त है. उस પ્રતિપાદક કરવામાં આવી ચુકયુ છે કે જીવ વિજયભનાચ સંહનાથી યુક્ત હોય ત્યારે જ સિદ્ધ થાય છે. છ સંસ્થાને (આકારે)માથી ગમે તે સંસ્થાનયુક્ત જીવ સિદ્ધ થઈ શકે છે. ઓછામાં ઓછા સાત રત્ની પ્રમાણ અને વધારેમાં વધારે ૫૦૦ ધનુષ પ્રમાણુ ઊંચાઈવાળે મનુષ્ય સિદ્ધ થાય છે. ઓછામાં ઓછા આઠ વર્ષ કરતાં અધિક આયુષ્યવાળે અને વધારેમાં વધારે પૂર્વ કોટિ પ્રમાણુ આયુષ્યવાળો જીવ સિદ્ધ થાય છે રત્નપ્રભા આદિ નરકે, સૌધર્મ આદિ વિમાન અને ઈષત પ્રાગભારાન્ત ક્ષેત્ર વિશેની નીચે સિદ્ધ રહેતાં નથી, તેઓ સર્વાર્થસિદ્ધ મહાવિમાનના ઉપરિતન પિકાગથી ઊંચે ૧૨
જન આગળ જતાં જે ઈષ»ાભારા નામની પૃથ્વી આવે છે, જેની લંબાઈ પહોળાઈ ૪૫ લાખ જનની છે, શ્વેત વર્ણવાળી અને અત્યન્ત રમ્ય છે, તે ઇષ~ાગ્યારાની ઉપર એક એજનના વિસ્તારમાં કાન્ત છે, તે એજનમાં
