Book Title: Upasakdashang Sutram
Author(s): Arunvijay Maharaj
Publisher: Mahavir Jain Sahitya Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600330/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00000000000000 zrImatsudharmasvAmibhagavatamUtritam 5 navAGgIvRttikAracAndra kulInazrImadabhayadevAcAryaviracitavRttisahitam 5 zrImadupAsakadazAGgasUtram ( uvAsagadasAo) mUlAthagujarAnuvAdasahitam zrI prArthanA samAja jaina saMgha mumbaInA saujanyathI chapAvI prasiddha karela cha. rASTrabhASAratna - vardhA sapAdaka : pa. pU. munirAja zrI aruNavijayajI mahArAja (sAhityaratna - prayAga) prakAzaka : zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana zrI mahAvIra vidyArthI kalyANa kendra - (mumbaI) dAtA :- zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa tathA 0000 00000 0000 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana puSpa naM.-5 45 AgamamAMnuM pAMcamu' gama. pa. pU. munirAja zrI aruNavijayajI mahArAja --nA sadupadeza ane zubha preraNAthI - - zrImad bhagavayaM sudharmAsvAmI gaNadhara praNIta 17 tathA navA vRttikAra zrImadabhayadevasUri viracita vRtti sahita zrI viyAhapaNatti sUtra ( zrI vyAkhyAprajJapti sUtra ) paMcamAMga zrI bhagavatI sUtra patA zrI pacAhavAna (nagavatI sUtra) /// -- 1 paMcamA zrI vivAha pravRtti(bhagavatI sUtra) Q|||| - paMcamAMhIM zrI viyA patti(bhagavatIsUtra) -- ||D mahAvA vAva SECHER mULa ane TIkA sahita 3 bhAgamAM saMpUrNa bhagavatI sUtra punamudrita thaI TuMka samayamAM prakAzita thaze. traNe bhAganA 1 seTanA phakta 2013 rUpiyAmAM Apano seTa Ajeja noMdhAvI lejo. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrIgautamagaNadharAya namaH zrI sudharmasvAmine namaH Wan NamotthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassama jazrI vRddhi-dharma-bhaktisUrIzvarasadgurubhyo namo nmH|| zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana puSpa naM. 3 dvAdazAGgIracayitA zrImadAryasudharmasvAmigaNadharapraNIta navAGgIvRttikAra zrImada abhayadevamUrikRtavRttisahitaM SECREENAHATECREECRECOR zrImadupAsakadazAGgasUtram * [ mUla-TIkA tathA mUla ane TIkAnA gurjarAnuvAdasahita ] saptamo'GgasUtram dAtA-zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa tathA zrI prArthanA samAja jena-saMgha muMbaInA saujanyathI - A Agama chapAvavAmAM Avela che. -punadrAnA 24 tathA sapA - sh5. pU. munirAja zrI aruNuvijayajI mahArAja zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana. (rASTra bhASA2tna-vardhA, sAhityaratna-prayAsa) zrI mahAvIra vidyAthI kalyANa kendra-muMbaI == == = == = = ===== ====== = == == = == = Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana puSya nI che thi pranthanAma-"zrIupAsakadazAsUva-mULa tathA TIkAnA anuvAda sAthe 45 AgamamAM 11 aMgamAMnuM 7muM aMga sUtra | mULa kartA-zrI sudharmAsvAmI gaNadhara bhagavAna tha TIkAkAra-navALIvRttikAra zrI abhayadevasUri mahArAja zi anuvAdaka-zrI paMDita bhagavAnadAsa harSacaMdra zAha zuM preraka ane saMpAdaka: pa. pU. munirAja zrI arUNavijayajI mahArAja 2) punarmudraka-zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana zrI mahAvIra vidyAthI kalyANa kendra-muMbaI | mudraka-pUja prinTarsa enDa TreDarsa mahedI kUvA, zAhapura amadAvAda. prAptisthAna|| zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana zrI mahAvIra vidyArthI kalyANa kendra 39, vasanta vilAsa 2 je mALe DI. DI. DI. sAThe mArga, prArthanA samAja-muMbaI-4 8i) zrI mahAvIra jaina sAdharmika kalyANa kendra ramaNasmRti 2 je mALe, 235, vI. pI. roDa prArthanA samAja-muMbaI-4 0 0 0 04 Ni zrI vADIlAla sArAbhAI jaina derAsara zrI caMdraprabhasvAmI jaina derAsara rAjArAma mohanarAya roDa, prArthanA samAja muMbaI-4000 04 hila sAgara prinTarsa. navanItakumAra je. mahetA pAdazAhanI paLa, parabaDI sAme, modInuM DaheluM, rIlIpha reDa, amadAvAda-380001 che zrI pArtha prakAzana nizApoLa nAkA, 2 je mALe, jhaverIvADa, rIlIpha roDa, amadAvAda-380001 8i prati-1000 6i prathama AvRtti | vIra saM. 2508, vi. saM. 2038 I. sa. 1982 mulya 3pa-00 rUpiyA pAMtrIsa rUpiyA pU. sAdhu-sAdhvIjI mahArAjone bheTa ( 2 . Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upAsaka dazAMga sAnuvAda -- - prakAzaka saMsthAnI kalame... vItarAgI tIrthaMkara paramAtmA kevaLajJAna pAmI sarvajJa banI dhamatI pravartAvI sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikArUpa catu vidha zrI saMghanI sthApanA kare che. Aje kalikALamAM paNa zrI saMgha pracIzamAM tIrthakaranI upamA pAme che. zramaNavarga ane zrAvakava e zrI saMghanI mukhya be pAyA che. zrAvaka e zramaNudharmane upAsaka che. aharniza zramaNudharmanA irachuka hovAthI zrAvaka upAsaka kahevAya che. samyagadaSTi bAravratadhArI evo zrAvaka vrata-niyama ane tapa-tyAgathI pavitra evuM potAnuM jIvana jIve che, dharmArAdhanA karate ama-kalyANanA pAna caDhe che. carama tIrthapati zramaNa paramAmAM zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnane sAdhu-sAdhvI-zrAvaka- zrAvikArUpa zrIsaMdhanA parivAramAM 1 lAkha 29 hajAra zrAvakonI saMkhyA hatI. temAM paNa Ananda zrAvaka, kAmadeva zrAvaka Adi daza sarvottama zrAvako hatA. e daza upAsakenA bora vratayukta jIvana caritranuM suMdara varNana je kaI Agama granthamAM upalabdha hoya to te 45 AgamamAM agyAra aMga sUtramAM sAtamA aMga sUtra-"zrImadda upAsakadazA sUtra" mAM che. AnandAdi daze zrAvakanA samyapha cuta bAra vratanA paccakhANunuM suMdara varNana A AgamamAM karavAmAM AvyuM che. - pa. pU. munirAja zrI aruNuvijayajI mahArAja Adi ThANAnuM vi. saM. 2037 nuM cAtumAsa yogAnuyega prArthanA samAja (muMbaI) zrI saMghanA upakrame thayuM. bAra vrata tathA zrAvakajIvana ane dezavirati dharmanuM suMdara svarUpa samajAvavAnI bhAvanAthI pUjyazrIe "zrI upAsaka dazAsUtra" cAturmAsika sUtra vAMcanA vyAkhyAnAvasare vAMcavAnuM zarU karyuM. suMdara zailImAM zrI upAsakadazA sUtrAntargata Ananda-kAmadevAdi daza zrAvakanuM bAravrata yukta tyAgI-tapasvI zreSTha jIvana caritra zravaNa karatA zrI saMghamAM ane Ananda Avyo, ghaNu ja dezavirati dharmanuM svarUpa samajyA. ane ghaNuM bhAgyazAlIoe bAravrata aMgIkAra karyA. jIvanamAM parivartana AvyuM. pApabhIrU-bhavabhIrU banyA. sAcA zrAvakarUpe vrata-niyama yukta tapa-tyAgavALuM jIvana jIvavA lAgyA. - - - Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 45 5 >> a najIkanA parvAdhirAjazrI payuMSaNA mahAparvanI ArAdhanAnA maMgaLa avasare pUjya munirAja zrI aNuvijayajI mahArAje A pavitra jinAgama punAmuM draNa karAvavAnI bhAvanAthI pejanA jAhera karI upadeza Apyo. zrI saMghe tathA TrasTI maMDaLe A yojanAne vadhAvI lIdhI. ane saMvatsarI mahAparva divase zrI prArthanA samAja saMghanA ghaNAM bhAgyazAlIoe zrutabhakti tathA jinAgama rakSArthe nakalo veMdhAvI, ane zeSa nakalo zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa-prArthanA samAja (muMbaI) taraphathI chapAvavAno nirNaya thayo. phaLasvarUpe 1000 prati A AgamanI- chapAvavAnI zarUAta thaI. amadAvAda kSetre presamAM chApakAma zarU thayuM. zrAddhavarya zrIyut lAlacaMdabhAI ke. zAhe parizrama laIne chApakAmanI vyavasthA saMbhALI ane A AgamanA prakAzanamAM kiMmatI phALo Apyo che te badala saMsthA teno AbhAra vyakta kare che. temanA svargavAsa pachI sAgara prinTarsavALA navanItakumAra je. mahetAe A javAbadArI pUrI karavAmAM je sAtha Apyo che te badala temano paNa AbhAra mAnIe chIe. graMthanuM trIjIvAra prapha saMzodhana tathA saMpAdana kAryamAM pUjyazrI aruNuvijayajI mahArAje ApelA kiMmatI phALA badala temane upakAra mAnavAmAM Ave che. zrI prArthanA samAja jainasaMgha tathA zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTanA TrasTI maMDaLe punarmudraNa kAryamAM je saMpUrNa sAtha ane sahakAra Apyo che te badala temane sarvene abhinaMdana. zrImahAvIra vidyAthI kalyANa kendra muMbaI saMsthAnI "zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana" pravRtti prativarSa uttama sAhitya prasiddha karI zrI jinAgama sevA tathA rakSA kare che. A Agama prakAzita karatA ame gaurava anubhavIe chIe. - have pachI paMcamAMga zrI bhagavatIsUtra prasiddha karavAnI yojanA upADI che, A punarmudraNamAM kaI kSati ke vyaTi rahI hoya te badala kSamAyAcanA sAthe micchAmi dukkaDa'... A kArtika pUrNimAM-vi. saM. 2039. -zrI mahAvIra vidyAthI kalyANa kendra-drasTImaMDaLa-muMbaI -54% % % %se Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda upadyAta jena pravacana cAra anuyogamAM vahecAyela che-1 dravyAnuyoga, 2 caraNakaraNAnuyoga, 3 gaNitAnuyoga ane 4 dharmakathAnuga. dravyAnuyogamAM dravya-tattvane lagato vicAra karavAmAM Avyo che. carakaraNanugamAM cAritra ane kriyAkAMDane lagatA niyamono vicAra che. gaNitAnuyogamAM jaMbUddhipAdi kSetra ane sUryacaMdrAdi tiSkane lagatA gaNitano vicAra karela che ane dharmakathAnuyogamAM carita athavA kapita kathAo Ave che. prastuta uvAsadasAo-upAsakadazAMgane pratipAdya viSaya mukhyatve zrAvakanA dvAdaza vrata, tenA aticAro, pratimAo, saMlekhanA vagere hovAthI tene caraNukaraNAnuyogamAM samAveza thaI zake che. te bAra aMga mAMhenuM sAtamuM aMga che. upAsaka-zrAvako saMbandhI dasa adhyayane te 'uvAsadasAo" athavA upAsakadazAMga kahevAya che. prAkRtamAM "dasa" zabdanuM bahuvacana "dasAo" thayeluM che. te dasa adhyayanamAM bhagavAna mahAvIranA AnaMdAdi dasa zrAvakenA jIvananI TUMkI hakIkta ApavAmAM AvI che. cothA samavAyAMgamAM upAsakadazAMgane A pramANe savistara paricaya ApavAmAM Avyo che "upAsakadazAMgamAM upAsakonA nagaro, udyAno, cetyo, vanakhaMDa, rAjAo, mAtapitA, samavasaraNa, dharmAcArya (dharmanA upadezaka), dharmakathA, A lokanI ane paralokanI RddhivizeSa, upAsakonA zIlavata, viramaNavrata, guNavrata, pratyAkhyAna ane paSadhopavAsano svIkAra, zrata parigraha (zAstrajJAna) tapepadhAna, pratimAo, upasargo, saMlekhanA, bhakta pratyAkhyAna, pAdapopagamana, devalokagamana, sukulamAM u.patti, badhilAbha, ane aMtakriyAnuM (mekSanuM) kathana che. upAsakadazAMgamAM upAsakonI Rddhi vizeSa, pariSadR-parivAra, vistArapUrvaka dharmanuM zravaNa, badhilAbha, abhigama-samyaktvanI vizuddhi, sthira paNuM, mUlaguNa-uttara karana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uzasaka dazAMga sAnuvAda SAIRES ROSS gaNanA aticAro, (zrAvakapaNanA paryAyanIya sthiti vizeSa, bahu prakAranA vizeSavALI pratimA, amigrahanuM grahaNa ane pAlana, upasargonuM sahana karavuM, upasargone abhAva, vicitra tapa, zIlavata, viramaNavrata, pratyAkhyAna ane piSadhopavAsa tathA sauthI chele mAraNAMtika saMkhanA. teo saMle khanAnA ArAdhana vaDe AtmAne bhAvita karIne ghaNuM bhakta (TaMka) anazana vaDe vyatIta karIne uttama vimAnane vize utpanna thaIne je prakAre uttama sukha bhogave che ane uttama sukhane anukrame bhagavI tyAthI AyuSanA kSaya vaDe vI je prakAre jinamatamAM bedhi ane uttama saMcaya pAmI tama-ajJAna ane karmanA pravAhathI mukta thaI je prakAre akSaya ane sarva duHkhanA mokSane pAme che te ane te sivAyanA bIjA artho savistara kahelA che. upAsaka dazAmAM parittA (parimita) vAcanA che, saMkhyAtA anugadvAra che, yAvatuM saMkhyAtI saMgrahaNI che. te aMge rUpe sAtamuM aMga che, teno eka zrataskandha che, dasa adhyayane, dasa uddezakAla ane dasa sa muddezakAla che. temAM pa6nI saMkhyA vaDe saMkhyAtA hajAra pade, saMkhyAtA akSaro, ane yAvat caraNakaraNanI prarUpaNa karavAmAM AvI che. naMdisUtramAM upAsakadazAMgano e pramANe ja paNa kaMIka saMkSipta paricaya Apyo che. paraMtu "bhogaparizcAyA, palajajAo" e pATha adhika che. eTale bhegane tyAga ane pratrajyA. paraMtu ahI bhegenA tyAgane atha zrAvakoe bheganuM parimANa kareluM hovAthI adhika bhegane tyAga evo artha vivakSita hoI zake, paraMtu pravajyA te koI paNa zrAvoe yahaNa karI nathI, to paNa pravajyAne mAtra dezaviratino svIkAra e artha hoya te saMgata thaI zake che. kAraNa ke tyArabAda "sIlavayaguNaramaNa paDyuphakhANusahavAsapaDivajajayA" e pATha che. tethI pravajyAne artha "zrAvakanA tra' e ve karavo yogya che. te badhA zrAvako dhanADhaya che. darekanI pAse koDo rUpiyAnI saMpatti che. teoe potAnI saMpattinA traNa bhAga karI S S Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka sAnuvAda eka bhAga vepAramAM eka bhAga vyAje ane eka bhAga sthAyI nidhi tarIke rAkhela che. te badhAnI pAse gAyanA ghaNA gekulo che. te badhA vyavahArakuzala gRhapati che ane samAjane doranArA che. teo rAjakArya mAM, sAmAjika kArya mAM temaja kuTuMbakArya mAM badhAne pUchavA yogya salAha ApavA yaMgya che. te badhAne eka eka strI che. paraMtu mahAzataka nAmanA zrAvakane revatI pramukha tera strIo che. te badhA zramaNa bhagavAna mahAvIrane upadeza sAMbhaLe che ane te teone satya lAge che. temAM tenI zraddhA bese che. teo bhagavaMtane sarva parigraha ane bhAgene tyAga karI anagAra thavAnI potAnI azakti jaNAve che, paraMtu samyaphavamUla bAra vrata grahaNa karavAne I che che. bhagavaMta paNa irachA pramANe karavAnuM kahe che. teo bhagavAn mahAvIra pAsethI pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratarUpa zrAvakanA bAra te grahaNa kare che ane mahAvIrane vaMdana namaskAra karI potAne ghera jAya che. ghera AvIne potAnI strIne e vAta jaNAve che ane tene paNa bhagavAn mahAvIra pAse dharma sAMbhaLavA mokale che ane te paNa dharma sAMbhaLI tenI ruci thavAthI bAra vata grahaNa karI zramaNe pAsikA thAya che. e pramANe badhA zrAvaka cauDha varasa paryanta vratanuM pAlana kare che ane paMdaramAM varasamAM keI rAtre dharmajAgaraNa karatA teone vicAra thAya che ke A pramANe pravRttinA vikSepa vaDe bhagavaMta mahAvIre upazela dharma yathArtha paNe sAdhI zakAto nathI, mATe kuTuMbane bhAra jayeSTha putrane sepI potAnA svajana saMbandhInI rajA laI piSadhazAlAmAM jaI DAbhanA saMthArA upara besI bhagavAna mahAvIre kahelI dhama prajJaptine svIkAra karIne rahe che. te pachI te badhA zrAvako agiyAra zrAvakanI pratimAone svIkArI tenuM yathArtha paNe pAlana kare che ane tevA prakAranI khU ba tapasyA karavA vaDe te enuM zarIra kRza thaI jAya che. chevaTe mAraNatika saMlekhana karI bhakta pAnanuM pratyAkhyAna kare che ane vizuddha pariNAma vaDe teone avadhijJAna utpanna thAya che. e pramANe eka mAsa pUro karI kALa dharma pAmI badhA devalokamAM jAya che ane tyAMthI badhA mahAvideha kSetramAM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda || 8 | utpanna thaI bAdhi prApta karI muktie javAnA che. A badhA zrAvako sarva parigrahano tyAga karI saMyamI jIvana gALavAne asamartha hovAthI aNuvrata ane zikSAtrata dvArA saMyamadharmanI zarUAta karI dhIme dhIme saMyamamAM vadhatAM chevaTe zarIra uparanA mamatvano tyAga karI saMyamanA nirvAha karavAne asamartha zarIrane jANI zarIrane tyAga kare che, paraMtu tema chatAM teo gRhavAsane tyAga karI anagAra thavAne samartha nathI. A bAbata bhagavAna gautama mahAvIra bhagavaMtane pUche che ke he bhagavan! Apane ziSya AnaMda ApanI pAse agAravAsane tyAga karI anagAra thavAne samartha che ? bhagavAna mahAvIra uttara Ape che ke e artha samartha nathI. eTale temanA saMyama sarvavirati tyAganI koTIe pahoMcI zake tema nathI. ema badhA dase zrAvakonI sAmAnya hakIkata che. A sUtramAM prathama adhyayanamAM AnaMda zrAvaka saMbaMdha bAMdhI hakIkata savistara kahI che ane pachInA adhyayanamAM bIjA zrAvako saMbaMdhe te hakIkatanI punarukti na karatAM atideza vaDe eja hakIkata jaNAvI che. mAtra bIjA zrAvakomAM je vizeSatA che tenuM ja kathana karavAmAM AvyuM che. 1- prathama adhyayanamAM AnaMda thAvaka saMbadhe vizeSa hakIkata A che-ekavAra gautama svAmI kalAka sannivezamAM bhikSAe jatA hatA te vakhate ghaNA mANase nA mukhethI ema sAMbhaLyuM ke bhagavAna mahAvIranA ziSya zramaNa pAsaka Ananda maraNatasaMlekhanA svIkArI che. tethI gautama svAmIne Anandane jevAne vicAra thaye ane tyAM gayA. AnaMda gautama svAmIne joI namaskAra karI pUchayuM ke bhagavan! zuM gRhasthAvAsamAM rahetAM gRhasthane avadhijJAna thAya che ? gautama svAmIe "hA" kahI eTale AnaMde kahyuM ke mane paMca yojanAnI maryAdAmAM rahelA rUpI viSayane jANavAnA sAmarthyavALuM avavijJAna thayuM che. tyAra bAda bhagavAna gautame kahyuM ke gRhasthane avadhijJAna thAya che paNa eTaluM meTuM avadhijJAna thatuM nathI, mATe he AnaMda ! tuM A bAbata AcanA kara. Ananda gautamasvAmIne kahyuM ke zuM jinapravacanamAM saddabhUta bhAvanI AlocanA EASTER EASTESSAS SAS | 8 | Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazaMga sAnuvAda karavAnI hoya che ? gautamasvAmI e "nA" kahI eTale AnaMde kahyuM ke jo ema hoya te Apa ja A bAbatanI AlecanA karI. tethI gautama zakita thayA ane zramaNa bhagavAn mahAvIranA pAse jaI badhI vAta kahI ane pUchayuM ke bhagavad ! e sthAnanI AlocanA zrama pAsaka AnaMde karavI joIe ke mAre karavI joIe ? bhagavaMte kahyuM ke gautama ! e sthAnanI tuM AlecanA karI ane A bAbata AnaMdanI kSamA mAMga. gautama svAmI AnandanI pAse gayA ane tenI kSamA mAgI. A prasaMga ghaNuM mahatva che. gautamasvAmI jevA caturtAnIne paNa Ananda bedhaDaka vinayathI kahe che ke zuM jinavacanamAM saya vastunI AlocanA karavAnI hoya che? gautama svAmI nA pADe che eTale AnaMda kahe che ke te Apane ja AlocanA karavI joIe, bhagavAna gautama paNa potAnI bhUla samajAtAM potAnAthI utaratI koTInA AnaMda zramaNopAsakanI pAse jaI mithyAduSkata Ape che. 2-bIjA adhyayanamAM madhyarAtrIe pavadhazAlAmAM kAmadeva zrAvakanI pAse eka mAyI mithyASTi deva bhayaMkara pizAcanuM rupa vikuvI hAthamAM talavAra laIne pragaTa thAya che, ane tene vrata vagereno tyAga nahi kare te talavAra vaDe zira che karavAnI dhamakI Ape che ane talavAra vaDe tenA TukaDA kare che, to paNa te vratathI calAyamAna thato nathI. tyAra bAda te hAthI ane sarpanuM rUpa vikuvI upasargo kare che, chatAM paNa te calita thato nathI. deva pitAnuM dIvya svarUpe pragaTa karI kAmadeva zrAvakane dhanyavA Ape che ane potAne aparAdha khamAve che. tyAra bAda te kAmadeva zrAvaka bhagavAna mahAvIranI pAse vaMdana karavA jAya che ane vaMdana karI pacuM pAsanA kare che. te pachI bhagavAn mahAvIra kAmadevane uddezI tene rAtrie upasarga thayAnI vAta kare che ane badhA sAdhuo ane sAdhvIone bolAvI kAmadevanI daDhatAnA vakhANa karI tenA jIvana uparathI bedha levAnuM sUcave che ane badhA nirya ane nircathIo bhagavAna mahAvIranI e vAtane vinaya vaDe kabula kare che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda - - 3-trIjA adhyayanamAM paNa deva calanIpitAne vatathI calAyamAna karavA Ave che ane tenA putrone mArI tenuM bhaDathuM karI kaDAImAM pakAvI tenA zarIra upara mAMsa ane rudhira chAMTavAnI dhamakI Ape che ane tema kare che, chatAM paNa te vratathI calita thato nathI, tyAre tenI mAtAne mArI nAMkhavAnI dhamakI Ape che, paraMtu tethI te vatathI calita thaI devane pakaDavA doDe che. deva AkAzamAM uDI jAya che ane tene kolAhala sAMbhaLI tenI mAtA jAgI uThe che ane pite vratathI calita thavAnI bhUla samajAtAM prAyazcitta laI zuddha thAya che. 4-cothA adhyayanamAM zramaNopAsaka surAdeva pAse deva prakaTa thAya che ane te tenA putrone mAravA chatAM calAyamAna thata nathI paNa jyAre tenA zarIramAM seLa roga mUkavAnI dhamakI Ape che tyAre te calAyamAna thAya che ane te paNa devane pakaDavA doDe che. chevaTe pote vratathI calita thavAnI bhUla samajAtAM prAyazcitta laI zuddha thAya che. pa-pAMcamA adhyayanamAM culazatakanuM vRttAMta paNa surAdevanI peTheja samajavAnuM che. 6-cha adhyayanamAM kuMDalika zramaNopAsaka azoka vanamAM jaI tyAM pRthivIzilApaTTa upara potAnI nAmamudrA ane uttarIya vastra mUkI mahAvIre kahelI dharma prajJaptine svIkArI rahe che. tyAM tenI pAse eka deva prakaTa thaI tenI nAmamudrA ane uttarIya vastra laIne kahe che-cukSazataka! "gozAlakanI dharmaprajJapti suMdara che, kAraNa ke tenA mate sarva bhA niyata che, mahAvIrane dharmaprajJapti kharAba che, kAraNa ke tenA mate sarva bhAva aniyata che. te pachI kuMDalika te devane prazna kare che ke te A divya devaddhi zAthI prApta karI che-utthAnathI-puruSArthathI ke anutthAnathI-apurUSArthathI ? je anutthAna vaDe prApta karI hoya te badhA devo kema thatA nathI ? je te utthAnathI-puruSArtha thI prApta karI che te pachI gozAlakanI dharma prajJapti ke - - Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 5o o jemAM puruSAne avakAza nathI te sArI kema hoya ? ane mahAvIranI dharmaprajJapti jemAM puruSA che, ane sa` bhAvA aniyata che te kharAba kema hAya ? tethI te deva niruttara thAya che. tyArabAda te bhagava'tane vaMdana karavA jAya che ane temanI pa pAsanA kare che. bhagavAn paNa badhA sAdhu sAdhvIo samakSa tenI prazaMsA kare che ke gRhasthAvAsamAM rahetA gRhasthA paNa anyatIthikAne peAtAnI dalIlathI niruttara karI zake che tA pachI dvAdazAMga gaNipiTakanA dhAraka munie karI zake temAM zuM kahevu. 7-sAtamA adhyayanamAM saddAlaputra kuMbhAranI hakIkata che. te peAlAsapuramAM rahetA hatA ane te AjIvikamatanA pravaka gAzAlakanA upAsaka hatA. tenA asthinI majajA AjIvika matanA rAga vaDe ra'gAyelI hatI. eka divase tyAM bhagavAna mahAvIra AvyAnI vAta sAMbhaLI te vaMdana karavA AvyA ane teNe bhagavata mahAvIrane peAtAnI bhakAranI zAlAmAM rahevA mATe nimantraNa ApyuM. bhagavAn mahAvIra tyAM AvIne rahevA lAgyA. eka divase te peAtAnA vAsaNA zAlAmAMthI bahAra kADhI taDake sukavatA hatA tyAre bhagavAn mahAvIre prazna karyA ke sadRAlaputra! A badhA vAsaNA zI rIte thAya che utthAna-prayatnathI ke utthAna siva!ya ? saddAlaputre uttara ApyA ke utthAna sivAya thAya che. kAraNa ke sarva padArthA niyata che, tyAre bhagavAn mahAvIre kahyuM ke koi purUSa A tArA vAsaNeAne upADI jAya ke pheADI nAMkhe athavA te! A tArI strI sAthe balAtkAra kare te tuM tene zikSA kare ? tyAre sAlaputre uttara ApyA ke jarUra te purUSane huM zikSA karuM, mAruM ane tenA nAza karuM. tyArabAda bhagavAn mahAvIre kahyuM ke je utthAna ke puruSArtha nathI teA te puruSa tArA bhAMDa-pAtra haraNa karatA nathI, tema phADI nAMkhatA paNa nathI. tema tArI strI sAthe baLAtkAra paNa karatA nathI, ane tuM tene zikSA paNa karatA nathI. mATe tuM je kahe che ke sava bhAveA niyata (niyatine AdhIna) che teM tAruM kahevu... mithyA che. tethI saddAlaputra beAdha pAmyA ane || Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda |12. te zramaNopAsaka thayo tathA vAchavAdi tatvane jJAtA che. te pachI gozAlake A vAta jANI eTale te tene nirca daSTino tyAga karAvI AjIvika matamAM sthira karavA sAlaputranI pAse Avyo, paraMtu sadAlaputre tene Adara karyo nahi ane cUpa rahyo. tyArabAda gozAlake aDI mahAmAhaNa (mahAbrAhmaNa-jJAnane dhAraNa karanArA) mahApa, mahAsAryavAha, mahAniryAmaka AvyA hatA ItyAdi kahI mahAvIra bhagavatanI stuti karI eTale temane rahevA mATe potAnI zALAmAM sthAna ApyuM. te pachI gozAlake ghaNuM samajAvavA chatAM jyAre te nircanya pravacanathI calAyamAna na thayo tyAre te gozAlaka khinna thaI pilAsapurathI nIkaLI gayA. ahI paNa ekavAra madhya rAtre sadAlaputranI pAse eka deva pragaTa thayo ane teNe tenA badhA putrone mArI nAMkhyA chatAM paNa saddAlaputra Dage nahi, tethI tenI strIne mArI nAMkhavAnI dhamakI ApI ane tethI te devane pakaDavA doDayo | parantu vratamAM dUSaNa lAgyuM ema jaNAtAM te prAyazcitta karI zuddha thayo. 8-AThamAM adhyayanamAM mahAzataka saMbadhI hakIkata che. mahAzatakane revatI pramukha tera strIo hatI. temAM revatIe pitAnI bAra sapatnIone agni pragathI, zastraprayogathI ane viSaprayogathI mArI nAMkhI. te mAMsa ane madhamAM ghaNuM lAlupa hatI. eka vakhate rAjagRha nagaramAM amArISa thayo. tyAre teNe potAnA piyerathI keTalAka mANasane bolAvIne | kahyuM ke tamAre haMmezAM be vAchaDAo mArI ahI ApI javA, e rIte hamezAM vAchaDAnuM mAMsa khAtI ane madIrApAna karatI rahevA lAgI. ekavAra mahAzataka zramaNe pAsaka paiSadhazAlAmAM dharma prajJaptino svIkAra karI rahevA lAgyA, tyAre unmatta thayelI revatI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dAMga sAnuvAda | I? Thokara khAtI ane pitAnA keza chUTA mUkI potAnA uttarIya vastrane zarIra uparathI khaseDatI mahAzataka pAse AvIne meha ane umAdajanaka zugArarika strIbhAvane pradarzita karatI bheganI prArthanA karavA lAgI, paraMtu mahAzatake tene Adara na karyo ane te pAchI gaI. tyArabAda mahAzatake zrAvakanI agiyAra pratimAo saMpUrNa karI ane chevaTe mAraNAntika saMlekhanA karI. zubha pariNAma vaDe tene avadhijJAna utpanna thayuM. te pachI anya divase unmatta thayelI revatI pauSadhazAlAmAM jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM AvI zRMgArika ceSTA karatI mahAzatakanI pAse bheganI prArthanA karavA lAgI. tyAre mahAzatake tene Adara karyo nahi ane tenI vAtamAM jarA paNa lakSa ApyuM nahi. e pramANe revatI e be vAra ane traNa vAra paNa bheganI prArthanA karI. tethI mahAzataka gusse thayo ane teNe avadhijJAnano upayoga karI revatIne kahyuM-aprArthitanI prArthanA karanAra revatI ! tuM sAta divasanI aMdara alasaka vyAdhithI mRtyu pAmI ratnaprabhA narakamAM utpanna thaIza. A vAta jANI bhagavAna mahAvIre gautamane mahAzataka pAse moklI kahevarAvyuM ke mArAntika saMlekhanAne prApta thayelA zramaNopAsake satya hovA chatAM apriya kathana vaDe koIne kahevuM yogya nathI. te tArI patnIne apriya vacana kahyuM che. te tuM A pApasthAnakanI AlocanA kara. mahAzatake zramaNa bhagavaMta mahAvIranuM vacana vinayapUrvaka taha" tti kahI svIkAra karyo ane te AlocanA ane prAyazcitta karI zuddha thayo. -navamA adhyayanamAM naMdinIpitAe paNa AnaMdanI peThe gRhastha dharma svIkAryo ane mahAvIre kahela dharma prajJaptine svIkArI rahevA lAgyo ane te maraNaHsaMlekhanA svIkArI kAladharma pAmI svarge gaye. sAvihIpitAnuM vRttAnta paNa emaja jANavuM. I?rUA. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 4 // e pramANe mahAvIranA dasa zrAvakonA sakSipta paricaya ApelA che. te badhA zrAvako bhagavAna mahAvIranA upadeza sAMbhaLI tene vize rucivALA thAya che ane satya dharmanI zraddhA thatAM tenuM valaNu sayama tarapha thAya che, parantu teone potAnI zakti ane azaktinA pUrA khyAla hAvAthI ekadama sasaMganA tyAga karI zakatA nathI, parantu aNuvrato grahaNa karI ane bhAgya vastuonu` parimANu karI saMyama dharmanI zaruAta kare che. ahIM' je saMyamadhama batAvavAmAM AvyA che te manuSyAnI vadhatI jatI bhAgatRSNAnI vRtti rokavA mATe che. jyAre bhAgatRSNAnI vRtti prabaLa thAya che tyAre te samAja ane dezane bhayakara thAya che, ane te AtmAnu' zreya sAdhI zakatA nathI, tethI jJAnI puruSAe te vRttine a'kuzamAM lAvavA athavA nirmULa karavA mATe sayamanA mArga batAvyA che ane je manuSya ekadama duSkara sayamadharma na sAdhI zake tene mATe teoe AnandAdi zrAvakonA cAritra dvArA dhImethI zarUAta karI te dharmAMmAM AgaLa vadhavAnA mArga batAvI lAkakalyANa sAdhyu che. prastuta granthanA racayitA bhagavAn mahAvIranA ziSya sudharmA svAmI kahevAya che. kAraNa ke dhrUsvAmInA praznanA uttararUpe sudharmAsvAmI bAra aMgeA kahe che. A AgamanA upeAghAtamAM ja bhUsvAmI prazna kare che ke nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavAn mahAvIre chaThThA jJAtAdharmakathAnA A artha kahyo che teA sAtamA upAsakadazAMgane zo atha kahyo che ? A sudharmA svAmI kahe che ke " zramaNa bhagavAna mahAvIre upAsakadazAnA daza adhyayanA kahyA che" ItyAdi. rasudharmAsvAmInA janma I. sa. pUrve 607mAM nAlaMdAnI pAse AvelA kalAkamAM thayA hatA. temanA pitAnuM nAma dhammila ane mAtAnuM nAma bhadrilA hatuM. ekavAra apApA nagarImAM seAmila nAmanA brAhmaNe yajJa karyA ane te nimitte gautama IndrabhUti ane sudharmA vagere vedapAraMgata agiyAra brAhmaNA AvyA ane tene pratibaMdha karI dIkSA ApI. ||z|| Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda Iso. gautama IdrabhUtinuM lAMbu AyuSa nahi hovAne lIdhe saMghanI vyavasthAnuM kAma sudhamAM havAmIne sepyuM. sudharmA svAmIne 92 varasanI uMmare kevaLajJAna thayuM eTale temaNe saMghanI vyavasthAnuM kAma potAnA ziSya jaMbUvAmIne saMpyuM. teo kevaLajJAnI tarIke ATha varasa jIvyA ane so varasanI uMmare I. sa. pUrve 507 mAM bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI 20 mA varase nirvANa pAmyA. A sUtranI upara navAMgITIkAkAra abhayadevasUrie TIkA karI che. temanA guru vardhamAnasUrinA ziSya jinezvara sUri hatA. temaNe dhArAnagarImAM dhanadeva zeThanA putra abhayakumArane dIkSA ApI ane temanuM nAma abhayadeva rAkhyuM. yogyatA prApta thatAM vardhamAna sUrinA AdezathI vi. saM. 1088 mAM temane AcArya pade sthApana karyA. vardhamAnasUrinA svargavAsa pachI pahelA be aMgenI TIkA zIlAcAyaeN banAvelI hatI te sivAya bAkInA nava aMgenA pATha phUTa thaI gayA hatA tenI TIkAo racI. te sivAya temaNe paMcAzaka vagere granthonI paNa TIkAo racI che ane droNAcArya pramukha vidvAnoe te TIkAne saMzodhita karI che. teo pATaNamAM karNanA rAjyakALamAM vi. saM. 1135 mAM svarge gayA. 1 upAzaka dazAMgasUtra sUtra-1, pRSTha -2. 2 A sudharmAsvAmI saMbadhI hakIkata "mahAvIrasvAmIne saMyamadhama' nA udaghAtamAMthI lIdhI che. PARTISAURUSACHICHIRISIRIK Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda saMpAdakIya nivedana paramomAM zrI mahAvIra prabhune parama upAsakomAM AnandAdi daza zrAvako zreSTha gaNAya che. jemanI prazaMsA prabhue svakaThe karI che. e daza zrAvakonA bAra vRtAdi aMgIkAra karelA jIvanacaritranuM suMdara varNana 45 AgamamAM agiyAra aMgasUtramAM sAtamA aMgasUtra "zrI upAsakadazAsUtra" mAM che. yogAnuyoga kSetrasparzanA tathA bhavitavyatAnA yoge vi. saM. 2037 nuM mArU cAturmAsa zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa-prArthanA samAja-muMbaI zrIsaMghanA upakrame thayuM. dezaviratidhara sAcA zrAvaka kevI rIte banAya? zrAvakanuM jIvana kevuM hovuM joIe ? zrAvaka kevA vratadhArI ane kevA tyAgI hovA joIe? evA hetuthI "zrI upAsakadazA sUtra" AgamanuM cAturmAsika vyAkhyAnAvasare sUtravAMcanArthe vAMcana thayuM. Ananda-kAmadeva jevA zrI mahAvIra prabhunA parama upAsakonuM tyAgI-tapasvI ane vratadhArI jIvana vAMcanazravaNa karavAno yoga maLyo. dezaviratidharmanuM svarUpa, bAra vratanuM svarUpa, ema zrAvakajIvananuM svarUpa samajAyuM. zrIsaMghamAM khUba rasa ane Ananda AvyA. ane ghaNu AmAoe bAra vata ucarI zrAvakapaNuM aMgIkAra karyuM. A mahAna AgamanA punaHmudraNane upadeza ApatA vyAkhyAnAvasare zrIsaMghamAMthI bhAgyazALIoe nakalI noMdhAvI temaja jJAnakhAtAmAMthI sahakAra maLyo ane A grantha prasiddha thavA pAmyA. paMDita bhagavAnadAsa harSacandra zAhe zrI upAsakadazAMga mULa tathA TIkAnI eka prata temaja mULa ane mULa tathA TIkAnA gujarAtI anuvAdanI bIjI prata je alaga alaga chapAvelI te banne pratanuM saMyojana karI A kAryanuM saMpAdana karyuM che. eTale prathama mULa tathA abhayadevasUrinI TIkA chApI che. ane pAchaLa mULa ane TIkAnuM gujarAtI bhASAMtara chApyuM che. jethI sarvene upayogI thAya. zrI AmAnanda jana sabhA-bhAvanagara taraphathI 4thI 5 dAyakA pUrve je A kArya be pratamAM thayuM hatuM tenuM saMyojana karI eka pratamAM sAthe saMpAdana karyuM che. A kAryamAM koI kSati ke traTi rahevA pAmI hoya te badala aMtaHkaraNapUrvaka kSamAyAcanA sAthe micchAmi dukkaDa'... -muni aruNuvijaya //phA. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda ||z|| dha pa. pU. munirAja zrI arUNavijayajI mahArAja Adi ThANAnA vi. saM. 2037 nA zrI prArthanA samAja-muMbai-4 cAturmAsa daramyAna parvAdhirAja zrI paSaNAvasare pUjyazrInA sadupadeza ane zubhapreraNAthI 45 AgamamAM agiyAra a'gasUtramAMnA 7 mAM aMgasUtra zrI. u pA sa ka & zAM ga sUtra mUla-TIkA-tathA mUla ane TIkAnA gujarAtI bhASAMtara sahita zeTha zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa nA jJAnakhAtAnI 2kamanI udAra sahAya tathA zrI prArthanA samAja jaina zve. mUti, tapa. sagha muMbaI nA aneka bhAgyazALIonA udAra sahayAgathI prastuta Agama granthanI 1000 nakala pratAkAre punarmudrita karI zrI mahAvIra vidyAthI kalyANa kendra prakAzita karI che. sahAyaka TrasTI ma`DaLa Dong Dong Dong Dong Dong Dong * zrI subodhabhAI moMgaladAsa jhaverI ,, vikramabhAI TAlAla zAhu ,, amacaMdra zrI, kAMTAvAlA vasubena amRtalAla zAhu 23 "3 maMjulAbena husamukhalAla zAhu bhogIlAla becaradAsa jhaverI ,, javAharabhAI mAtIlAla zAhu "" prata-1000 vi. sa'. 2037 vIra saM. 108 I. sa. 1982 -TrasTI ma`DaLa zrI arUNabhAI jesaMgalAla zeTha 6, puSpasena pAnAcaMda jhaverI maNilAla cimanalAla jhaverI vidyAbena maphatalAla dalAla 35 !! amRtalAla rAyacaMda jhaverI 5, sUryakAnta sAmacaMda zAhu 33 ||z Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda I8. zrI prArthanA samAja jena ve. mUrti, tapa, saMghamAM nakale neMdhAvanAra sahAyakonI nAmAvalI nakala nakala 16 zetrI choTAlAla becaradAsa 9 zeThazrI devendrabhAI zAntilAla 7 zeThazrI bIpina mAI nemacaMdabhAI 30 , jhaverIbhAI taraphathI ,, dinezabhAI bAgamala parIkha , kAtilAla khemacaMdabhAI eka bhAI taraphathI , azokakumAra surajamala zAha ,, jayaMtilAla suMdarabhAI ha. khImacaMda dharamacaMda , jIvanacaMda caMpakalAla talakacaMda jhaveracaMda ,, pattamadAsa meghajIbhAI panAlAla nAgaradAsa masAlIyA zAntilAla premacaMda , jesiMgalAla becaradAsa , navInacaMda cImanalAla jhaverI - maheza kalyANacaMda zAha , acaladAsa zivacaMda , lAlacaMda punamacaMda , talakacaMda premacaMda , mahendrabhAI DuMgarazI , DaeN. zIrISabhAI , zAntilAla suMdarajI , pravINabhAI sarakAra uttamalAla hAthIbhAI ,, navInabhAI chaganalAla , popaTalAla lakSmIcaMda dANI 7 zrImatI suryAbena amRtalAla jhaverI ,, kAntibhAI uttamalAlA ke, bhabhUtamala kapUracaMda 7 zeThazrI amRtalAla rAyacaMda jhaverI , ramaNalAla mAyAcaMdajI >> guNavaMtabhAI bhIkhAbhAI ghIyA che ke mahendrabhAI harajIvanadAsa ,, araviMdabhAI jhaverI >> bAbulAla caMdulAla 9 , jItendrabhAI ghevaracaMda ,, kherAjabhAI khImacaMda // 18 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( upAsaka zAka sAnuvAda ke 7 zeThazrI zAntilAla mizrimala 6 , saMjaya ramezacaMdra 6 zrImatI hasumatibena ramezacaMdra 6 zeThazrI pI. Ara. zAha 6 , ema. esa. zAha 4 , kariTakumAra kezavalAla zAha 4 zeThazrI ramezacaMdra dalapatabhAI 3 ,, je. ema. zAha , ramezacaMdra bApulAla zrImatI anIlAbena vInubhAI zAha 3 zeThazrI bhUramala gulAbacaMda 3 , navalacaMda premacaMda 3 zeThazrI javAharabhAI bhIkhAbhAI 3 , surezabhAI gulAbaca da jhaverI , parasottamadAsa bhabhUtamala , dhIrUbhAI kuMvArIA , ramaNIkalAla cimanalAla che - I II Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda -saMskRta vibhAgaH adhyayana pAnAna: // 20 // vi....Sa....yA....nu....kra....ma....Ni....kA gujarAtI vibhAga patrAMka adhyayana 1 Ananda zrAvaka paheluM adhyayana 2 miva zrAva bhIad , 3 yusanApitA zrI zrI . , 4 surAdeva zrAvaka cothuM , culazataka zrAvaka pAMcamuM 64oli zrAva4 72" 7 sadAsapura zrA14 sAtabhu , 8 mahAzata: zrA14 2418 , nandinApitA zrI navabhu, 10 sAsitApitA zrI samu', 0 5 Ananda zrAvaka adhyayana 2 kAmadeva zrAvaka 3 culanIpitA zrAvaka 4 surAdeva zrAvaka 5 cullazataka zrAvaka 6 kuNDakolika zrAvaka 7 saddAlaputra zrAvaka 8 mahAzataka zrAvaka 9 nandinIpitA Avaka sAlihIpitA zrAvaka , pariziSTa 0 0 PPPPP. 149 // 20 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyayanam / // 1 // // 1 // // aham // // zrImatsudharmasvAmipraNItaM zrImadabhayadevasUriviracitavyAkhyApetam / / upAsakadazAGgam / (uvAsagadasAo) 1. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAma nayarI hotthA / vnnnno| puNNabhade ceie / vaSNo / zrIvarddhamAnamAnamya vyAkhyA kAcidvidhIyate / upAsakadazAdInAM prAyo granthAntarekSitA // 1 // 1-2 tatropAsakadazAH saptamamaGgam , iha cAyamabhidhAnArthaH-upAsakAnAM-zramaNopAsakAnAM sambandhino'nuSThAnasya pratipAdikA dazAH-dazAdhyayanarUpA upAsakadazAH, bahuvacanAntametad granthanAma / AsAM ca sambandhAbhidheyaprayojanAni nAmAnvarthasAmarthanaiva pratipAditAnyavagantavyAni / tathAhi-upAsakAnuSThAnamihAbhidheyam , tadavagamazca zrotaNAmanantaraprayojanam , zAstra kRtAM tu tatpratibodhanameva tata, paramparaprayo janaM tUbhayepAmapyapavargaprAptiriti / sambandhastu dvividhaH zAstreSyabhidhIyate-upAyopeyabhAvalakSaNo guruparvakramalakSaNazca / tatropAyopeyabhAvalakSaNaH zAstranAmAnvarthasAmaya'navAsAmabhihitaH, tathAhi-iI zAstramupAya etatsAdhyopAsakAnuSThAnAvagamazcopeyamityupAyopeyabhAvalakSaNaH sambandhaH, guruparvakramalakSaNaM tu sambandha sAkSAdarzayannAha-- ALSOURCECACANCHORK Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyaya upAsaka dazA: nam / // 2 // // 2 // SSACRORESEARCORRESRG 2. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjamuhamme samosarie, jAva jambU pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jai NaM bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM cha?ssa agassa nAyAdhammakahANaM ayamaDhe paNNatte, sattamassa NaM bhante ! aMgassa uvAsagadasANaM samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aTe paNNatte ? evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva | sampatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA / taM jahA-ANande 1, kAmadeve ya 2, gAhAvai culaNIpiyA 3, surAdeve 4, cullasayae 5, gAhAvaikuNDakolie 6, sadAlaputte 7, mahAsayae 8, nandiNIpiyA | 9, sAlihIpiyA 10 // paDhamaM ajjhayaNaM / 3. jai NaM bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA paDhamassa NaM bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aTe paNNatte ? // evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAmaM nayare hotthA / vaNao / tassa NaM vANiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe duipalAsae nAma cehae hotthA / tattha NaM vANiyagAme nayare ji teNaM kAleNaM teNaM samayeNe' ityaadi| sarvaM cedaM jJAtAdharmakathAprathamAdhyayanavivaraNAnusAreNAnugamanIyam , navaraM 'Anande' ityAdi rUpakam / tatrAnandAbhidhAnopAsakavaktavyatApratibaddhamadhyayanamAnanda evAbhidhIyate, evaM sarvatra / 'gAhavaitti gRha patiH-RddhimadvizeSaH, 'kuNDakolipa'di rUpakAntaH / 1 lettiyApiyA ka-kha. sAliNeipIyA Da. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyayanam / // 4 // // 4 // laddhaTe samANe 'evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaM jAva gacchAmi paM jAva pajjudhAsAmi' evaM sampehei, | sampehitA hAe suddhappAvesAI jAva appamahagyAbharaNAlakiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkha mai, paDinikkhamittA sakoraNTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM maNussabagurAparikkhitte pAyavihAracAreNaM vANiyagAmaM nayaraM majjhaMmajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNAmeva duipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karetA vandai namasai jAva pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ANandassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe jAva dhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya go| 4. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrasma antie dhamma soccA nisamma haTatuTu0 jAva | evaM vayAsI-'sada hAmi NaM bhante ! niggandhaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhante ! niggaMthaM pAvayaNaM, evameyaM bhante !, avitahameyaM bhante !, icchiyameyaM bhante !, paDicchi yameyaM bhante !, icchiyapaDicchiyameyaM bhante !, se jaheyaM tubbhe vaya ha' ti kaTu jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave rAIsaratalabaramADambiyakoDumbiyaseDiseNAvaisatyavAhappabhiIo muNDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi muNDe jAva pavvaittae, ahaM NaM devANuppiyANaM antie pazcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM 1 muNDe ka. kha. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyayanam / // 4 // // 4 // RRORRRRRRRRA laDhe samANe 'evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaM jAya gacchAmi gaM jAva panjuvAsAmi' evaM sampehei, sampehitA hAe suddhappAvesAiM jAva appamahagyAbharaNAlaGkiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA sakoraNTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM maNussabaggurAparikkhitte pAyavihAracAreNaM vANiyagAmaM nayaraM majhamajjhaNaM niggacchai, niggacchittA jeNAmeva duipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA bandai namasai jAva pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ANandassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe jAva dhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya go| 4. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma soccA nisamma haTTatuTTa. jAva evaM vayAsI-'sadahAmi NaM bhante ! niggandhaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhante ! nigganthaM pAyayaNaM, roemi NaM bhante ! niggaMthaM pAvayaNaM, evameyaM bhante !, avita hameyaM bhante !, icchiyameyaM bhante !, paDicchi yameyaM bhante !, icchiyapaDicchiyameyaM bhante !, se jaheyaM tubbhe vayaha' ti kaTu jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave rAIsaratalagharamADambiyakoDumbiyaseviseNAvaisatyavAhappabhiIo muNDA bhavittA agArAo aNagAriya pavyaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi muNDe jAva pabbaittae, ahaM gaM devANuppiyANaM antie pazcANuvyaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM 1 muNDe ka. sva. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyaya nam / gihidhamma paDiyajjissAmi / ahAmuhaM devANuppiyA ! mA paDivandhaM kareha // 5. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavo mahAvIrassa antie tapaDhamayAe zRlagaM pANAivAyaM paccakkhAi, 'jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na kairemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA' 1 / rAyAja-taraM ca taM dhUlagaM musAvAyaM paccakkhAi, 'jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA bayasA kAyamA' 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagaM adiNNAdANaM paccakkhAi, 'jAva jIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA payasA kaaysaa'3| tayANantaraM ca NaM sadArasantosie parimANaM karei, 'namnattha ekAe sivanandAe bhAriyAe, abasesaM savvaM mehuNanihiM paMccakkhAmi maNasA vayasA kAyasA 4 / tathAgantaraM ca NaM icchAvihiparimANaM karemANe hiraNNasuNNa vihiparimANaM karei, nannattha cauhiM hiraNNakoDIhiM nihANapauttAhi, cauhiM buDDipauttAhiM, cauhiM pavittharapaukAhi abasesaM 5. 'tappaDhamayAe'tti / teSAm---aNuvatAdInAM prathamaM tatprathamaM tadbhAvastatprathamatA tayA, 'thUlaga'ti basaviSayam , 'jAvajjIvApatti yAvatI cAsau jIvA ca-prANadhAraNaM yAvajjIvA yAvAn vA jIvaH--prANadhAraNaM yasyAM pratijJAyAM sA yAvajjIvA tayA, 'duviha' ti karaNakAraNabhedena dvividhaM prANAtipAtam , 'tivihaNaM' ti manaHprabhRtinA karaNena, 'kAyasa'tti sakArasyAgamikatvAtkAyenetyarthaH, na karomItyAdinaitadeva vyaktIkRtam / syUlamRpAvA:-tIvasaMkalezAtIvasyaiva, saMklezasyotpAdakaH / sthUlakamadattAdAnaM 'caura' iti vyapadezanibandhanam, khAsaH santopaH svadArasantoSaH sa evaM svArasantopikaH khadArasantopirvA svadArasantutiH, tatra parimANaM-bahubhi rirupajAyamAnasya saMkSepakaraNam , katham ? 'nannattheti na maithunamAcarAmi anyatra ekasyAH striyAH, kimabhidhAnAyAH ? zivanandAyAH, kimbhUtAyAH ? 1 karehi ka 2 karei na kAraveda sarvatra ka. kha. 3 attAdANaM ka. 4 saMtosIe kha. ga. 5 paJcakvAi sarvatra ka. kha. 6 vaDhi0 ka. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: 1 adhyaya nam / // 6 // // 6 // savvaM hiraNasuvaNNavihiM paccakkhAmi' 3 / tathANantaraM ca NaM cauppayavihiparimANaM karei, 'nanatya cauhi vaehiM dasagosAhassieNaM vaeNaM, abasesaM sagaM cauppayavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM khetavatthuvihiparimANaM karei, 'namnattha pazcahiM halasaehiM niyattaNasai eNaM haleNaM, abasesaM savvaM khettavAtthuvihiM pcckkhaami'3| tayANantaraM | ca NaM sagaDavihiparimANaM karei, 'namnatya paJca isagaDasarahiM disAyattiehi paJcahi saga isarahiM saMvAhaNi ehi, tU avasesaM salaM sagaDavihiM paccakkhAmi 3 / tayANantaraM ca NaM vAhaNavihiparimANaM karei, nannatya cauhi vAhaNehiM disAyattiehiM, cauhi vAhaNehiM saMvAhaNi ehiM, aba mesaM savvaM vAhaNavihiM paccakkhAmi' 3, 5 / tayANantaraM ca | NaM upabhogaparibhogavihiM paccakkhAemANe ullaziyArihiparimANaM karei, 'nanattha egAe gandha kAsAIe, abasesaM savvaM ullaNiyAvihi paccakkhAmi 3 / tayANantaraM ca dantavaNavihiparimANaM karei, nannatya egeNaM allalaTTImahaeNaM, avasesaM dantavaNavihiM paccakamAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM phalavihiparimANaM karei, 'nannatya egeNaM khIrAmala eNaM, bhAryAyAH, svasyeti gamyate, etadeva spaSTayannAha-avazeSa tadvaja maithunavidhi-tatyakAraM tatkAraNaM vA, vRddhavyAkhyA tu 'nannAtha tti anyatra tAM varjayitvetyarthaH / hiraNaM ni-janaM suvI-pratI vidhiH-prakAra:, 'nannatya tina-naiva komInchAM hiraNyA, anyatra catamRbhyo hiraNa koTIbhyaH tA vajagilve payaH, 'abase ti zepa ta titiktamityevaM satrAvase yA , vadhu' tti-isa kSetrameva bastu kSetrayastu, granthAntare tu kSetraM ca vAstu ca-gRha kSetravAna ini mAyA po. niyattaNasahANa' ti nivarnana-bhUmiparimANavizepo dezavidopaprasiddhaH, tato nivartanazataM karSagIyatvena yasyAsti tannivartanazatikaM tena, siAyattihi ti / digyAtrA-dezAntaragamanaM prayojanaM yeSAM tAni digyAvikAni tebhyo'nyatra, 'saMvANihi ti saMvAhana kSetrAyistRNa kApThyAnyAdeguhAdAbAnayana tatprayojanAni sAMbAha nikAni tebhyo'nyatra, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 7 // " avasesaM phalavihiM packhAmi 3 janmaGgavidiparimANaM kareha, 3 " nanvattha sAgasaha sapAgehiM deahiM, asaM aGgavipivAmi 2 / tayantaraM ca gaM uccaNAvihiparimANaM kares, 'nannatya egeNaM surahiNA gandhaNaM ase uccaNAni paccApi 3 | tayANantaraM caNaM majjagavidiparimANaM karere, 'mannattha ahiM uTTiehiM udagassa parahiM, ase majjaNavidhi paccakvAmi 3 | tayAntaraM caNaM vatyavihiparimANaM kare, 'nannatya evaM khoDavaNaM, asaM vatyavihiM paccakhAmi 3 | tayAthantaraM caNaM vileNavihiparimANaM kare, 'nattha agurukuMkumacandaNamAdira, ase vivi paccarakhApi 3 | vANantaraM caNaM puSpavihiparimANaM kare? ' nannattha egegaM supaune mAsumA vA avasesaM pupphavidhi paccasthAmi 3 | tayANantaraM caNaM AbharaNavariparimANaM karei, nannatyamajjarahi nAmamudAe ya, asesaM AmaraNavidi paccakkhAmi 'vAha' tiyAnapatre ubhogaparibhoga' tti upayujyate-paunaHpunyena sevyata ityupabhogo bhavanavasanavanitAdiH paribhujyate sakRdAseyata iti paribhogaH- AhArakusumavilepanAdiH vyatyayo vA vyAkhyeya iti / 'uhaNiya' tti snAnajalArdrazarIrasya jalalUpaNavastram, 'gandhakAsAIe' tti gandhA kASAyeNa raktAzAdikA gandhakApAnI tasyAH | 'dantavarNa' ti dantapavanaM danta nApakarSaNakASTham, 'ahna mahue' yaSTImadhunA - madhurarasavanaspativizeSeNa, 'khIrAmalaNaM' ti avaddhAsthikaM kSIramiva madhuraM vA yadAmalakaM tasmA danyatra / 'sayapAgasahassapAgehi' ti dravyazatasya satkaM kAyazatena saha patte kApaNazatena vA tacchatapAkam evaM sahasrapAkamapi, 'e' ti gandhadravyANAmupalakuNThAdInAM 'aTTao' tti cUrNa godhUmacUrNa vA gandhayuktam tasmAdanyatra / 'uTTiehiM udgarasa ghaDaehi ' ti / uSTrikA - bRhanmRnmayabhANDaM tatpUraNaprayojanA ye ghaTAsta uSTrikAH, ucitapramANA nAtilaghavo mahAnto vetyarthaH, iha ca sarvatrAnyatreti adhyaya nam / 11911 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH SECRECRUARRES // 8 // 3 / tayANantaraM ca paM dhruvaNavihiparimANaM karei, 'nannattha agaruturukkadhUvamAdiehiM, apasesaM dhUvaNavihiM paccakkhA 41 adhyaya mi'3| tayANantaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe pejjavihiparimANaM karei, 'mannattha egAe kaTapejjAe, aba- nam / sesaM pejjavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM bhavasavihiparimANaM karei, 'namnatya egehiM ghaya praNehi khaNDakhajjaehiM vA, abasesaM bhakkhavihiM paccakhAmi' 3 / tayANantaraM ca odaNavihiparimANaM karei, 'nannatya kalamasA- // 8 // liodaNeNaM, avasesaM odaNavihiM pcckkhaami'3| tayANantaraM ca paM. sUvavihiparimANaM karei, 'nannatya kalAyamUveNa vA muggamAsasaveNa vA, avasesaM sUvavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM ghayavihiparimANaM karei, 'namnattha sAraieNaM goSayamaNDeNaM, abasesaM ghayavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM sAgavihiparimANaM karei, * nannattha cuccUsAeNa vA mutthiyasAeNa vA maNDakkiyasAeNa yA, abasesaM sAgavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM zabdaprayoge'pi prAkRtatvAtpaJcamyartha tRtIyA padavyeni / 'khomajuyalena' ti kArpAsikavayugalAinyatra / 'agaru'tti agururgandhadravyavi zeSaH / 'suddhapaumeNaM' ti kumAntaraviyunaM puNDarIka bA zuddhapadma tato'nyatra / 'mAlaikusumadAsa' tti jAtipuSpamAlA / 'maDhakaNe jAhiM' ti mRSTAbhyAm-acitravadbhayA karNAbharaNavizeSAbhyAm , 'nAgamudda' tti nAmAGkitA mudrA-aMgulIyakaM nAmamudrA / 'turukdhuu|' tti selhakalakSaNo dhUpaH, 'pejjavihi' ti peyAhAraprakAram, 'kaTTapeja' tti mudgAnyUipo vRtatalitatandulapeyA vA / 'bhakta' ti kharavizadama yahArya bhakSayabhityanyatra ruDham , iha tu pamyAnnamAtraM tadvivakSitam , 'cayapuNNa' ti dhUtapUrAH prasiddhAH, 'khaNDakhaja' tti 'khaNDalipsAni khAdha ni azokavartayaH khaNDakhAdyAni, 'o Na' ti oinaH-kUra, 'kalamasAli' ti pUrvadezaprasiddhaH, 'sUba' tti sUpaH kUrastha dvitIyAzanaM prasiddha eva, kala.yasUtre' 1 vatthu ga-gha. tuMba0 kha. C RECOREOG Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyaya| nm| // 9 // CARREARRAKAR // 9 // mAhurayavihiparimANaM karei, 'namnastha egeNaM pAlaGgAmAhuraeNaM, abasesaM mAhurayavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM jemaNavihiparimANaM karei, 'nannattha sehaMbadAliyabehi, abasesaM jemagavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM pANiyavihiparimANaM karei, 'nannattha egeNaM antalikkhodaeNaM, abasesaM pANiyavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantara ca NaM muhavAsavihiparimANaM karei, 'nanattha pazcasogandhieNaM tamboleNaM, avasesaM muhavAsavihiM paccakkhAmi' 3, 6 / tayANantaraM ca NaM caunvihaM aNahAdaNDaM paccakkhAi, taMjahA-avajjhAgAyariyaM pamAyAyariyaM hiMsappayANaM pAvakammovaese 3,7 / tti kalAyAH caNakAkArA dhAnyavizeSAH, mudgA mASAzca prasiddhAH, 'sAraieNaM goghayamaNDega' ti zAradikena-zaratkAlotpannena goghRtamaNDenagoghRtasAreNa, 'sAga' tti zAko vastulAdiH, 'cUcusAe' tti cUcuzAkaH, sauvastikazAko maNDUkikAzAkazca lokaprasiddhA eva, 'ma huraya' tti anamlarasAni zAlanakAni, 'pAlaGga' tti vahIphalavizeSaH, 'jemaNa' tti jemanAni baTakapUraNAdIni, 'sehaMbadAliyabehi' ti sedhe siddhau sati yAni amlena-tImanAdinA saMskriyante tAni sedhAmlAni, yAni dAlyA mudrAdimayyA niSpAditAni amlAni ca tAni dAlikAmlA nIti sambhAvyante, 'antalikkhodaya' ti yajjalamAlamAkAzAtpatadeva gRhyate tadantarikSodakam , 'paJcasogandhieNa' ti paJcabhiH-elAlabaGgakapUrakakolajAtIphalalakSaNaiH sugandhibhivyairabhisaMskRAM paJcasaugandhikam / 'aNAdaNDa' ti anana-dharmArthakAmadhyatirekeNa daNDo'narthadaNDaH, 'avajjhANAyariya' ti apadhyAnam-ArauidrarUpaM tenAcaritaH-Asevito yo'narthadaNDaH sa tathA tam , evaM pramAdAcaritamapi, navaraM pramAdo vikathArUpo'yamitataila pAjanadharaNAdirUpo bA, hiMsra-hiMsAkAri zasrAdi tatpradAna-pareSAM samarpaNam , 'pApakarmopadezaH'-'kSetrANi kRSata' ityAdirUpaH, // 6 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakA dazAH 1adhyaya. nam / // 10 // // 10 // ARROCEROSCORE 6. iha khalu 'ANandA'I samaNe bhagavaM mahAvIre ANandaM samaNovAsagaM evaM bayAsI-" evaM khalu ANandA ! samaNovAsaeNaM abhigayajIvAjI veNaM jAva agaikkamaNijjeNaM sammattassa paJca aiyArA peyAlA jANiyavvA na samAyariyA, taMjahA-saMkA, kalA, viigicchA, parapAsaNDapasaMsA, parapAsaNDasaMthave / tayANantaraM ca NaM thUlagassa pANA ivAyaveramaNassa samaNovAsa eNaM paJca aiyArA peyAlA jANiyavvA na samAyariyavyA, taMjahA-bandhe, vahe, chavicchee, aibhAre, bhatnapANavocchee 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa musAvAyaveramaNassa pazca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-sahasAbbhakkhANe, rahasAnbhakkhANe, sadAramantabhee, mosovaese, kUDa lehakaraNe 6. 'ANandA i' tti he Ananda ! ityevaM prakAreNAmantraNavacanena zramaNo bhagavAn mahAvIra Anan,mevamavAdIditi, etadevAha-evaM khalu ANandA' ityAdi, 'aiyArA peyAla' tti aticArA-mithyAtvamohanI yodayavizeSAdAtmano'zubhAH pariNAmavizeSA ye samyaktvamaticArayanti, te cAnekaprakArA guNinAmanupabRMhAdayaH, tatasteSAM madhye 'peyAla'tti sArAH-pradhAnAH sthUlatvena zakyavyapadezatvAd ye te tthaa| tatra zaGkAsaMzayakaraNam , kAGghA-anyAnyadarzanagrahaH, vicikitsA-phalaM prati zaGkA, vidvajugupsA vA-sAdhUnAM jAtyAdihIlaneti, parapApaNDA:-paradarzani nasteSAM prazaMsA-guNotkIrtanam , parapASaNDasaMstava -phalaM tatparicayaH / tathA 'bandhe' tti, bandho dvIpadAdInAM rajjyAdinA saMyamanam , 'vahe tti vadho yaSTayAdibhiratAinam , 'chavicchepa ti zarIrAvayavaccheH 'aibhAre' tti atibhArAropaNa tathAvidhazaktivikalAnAM mahAbhArAropaNam , 'bhattapANavocchega' tti azanapAnI yAyapradAnam , ihAya vibhAgaH pUjyaktaH-"bandhavaha chavichedaM aibhAraM bhattapANavoccheyaM / kohAdisiyamaNo gomaNyAINa No kujjA" ||1|| tathA "na mArayAmIti kRtavatasya, vinaiva mRtyu ka ihAticAraH / nigadyate yaH kupitaH karoti, vrate'napekSastadasau 1 ANaMdA i ka. ga, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyayanam / // 11 // OM // 11 // 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa adiNNAdANaveramaNasa paJca aiyArA jANiyavyA na samAyariyanyA, taMjahAteNAhaDe, takkarappaoge, viruddharajjAikkame, kUDatulakUDamANe, tappaDirUvagavavahAre 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasosie pazca aiyArA jANiyabvA, na samAyariyacyA, taMjahA-ittariyapariggahiyAgamaNe, apariggahiyAgamaNe, aNaGgakIDA, paravivAhakaraNe, kAmabhogativvAbhilAse 4 / tayANantaraM ca NaM icchAparimANassa samaNovAsaeNaM pazca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA taMjahA-khettavatthupamANAikkame, hiraNNasuvaNNapamAvratI syAt ||shaa kAyena bhagnaM na tato vratI syAtkopAiyAhInatayA tu bhagnam / taddezabhaGgAdaticAra iSTaH, sarvatra yogyaH krama eSa dhIman !" |||| iti / 'sahasAabhakkhANe tti sahasA-anAlocyAbhyAkhyAnam-asaddoSAdhyAropaNaM sahasA'bhyAkhyAnaM, yathA 'caurastvam' ityAdi, etasya cAticAratvaM sahasAkAreNaiva, na tItrasaMklezena bhaNanAditi 1 / 'rahasAabbhakkhANe' tti rahaH-ekAntastena hetunA abhyAkhyAna raho'bhyAkhyAnam , etaduktaM bhavati-rahasi mantrayamANAnAM vakti- ete hIdaM cede ca rAjApakArAdi mantrayante' iti, etasya cAticAratvamanAbhogabhaNanAt, ekAntamAtropAdhitayA ca pUrvasmAdvizeSaH, athavA sambhAvyamAnArthabhaNanAdaticAro na tu bhaGgo'yamiti 2 / 'sadAramantabhee' tti svadArasaMvandhino mantrasya-vizrambhajalpasva bhedaH-prakAzanaM svadAramantrabhedaH, etasya cAticAratvaM satyabhaNane'pi kalatroktAprakAzanIyaprakAzanena lajAdibhirmaraNAdyanarthaparamparAsambhavAtparamArthato'satyatvAttasyeti 3 / 'mosovaese' ti mRpopadezaH--pareSAmasatyopadezaH sahasAkArAnAbhogAdinA vyAjena vA, yathA 'asmAbhistadidamidaM vA'satyamabhidhAya paro vijitaH' ityevaM vArtAkathanena parepAmasatyavacanavyutpAdanamaticAraH, sAkSAtkAreNAsatye'pravartanAditi 4 / 'kUDalehakaraNe' tti asadbhUtArthasya lekhasya vidhAnamityarthaH, 1 aNaMgakiDDA ka. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 12 // ikka me, dupaca upayapamANAika me, paJca dhannapamANAika kame kuviyamANAikkame 5 / tayANantaraM caNaM disivayassa aiyArA jANiyantrA na samAyariyA, taMjA - uddhRdisipamANAikkame ahodisipamANAikkame tiriyadisipamANAikkame, khettabuDI, saiantaraddhA 6 / tayANantaraM caM NaM upabhogaparibhoge dubihe paNNatte, taMjA - bhoyaNao ya kammao ya / tattha NaM bhoyaNao ya samaNovAsa evaM pazca aiyArA jANiyavvA, taMjahAetasya cAticAratvaM pramAdAdinA durvivekatvena vA 'mayA mRSAvAdaH pratyAkhyAto'yaM tu kUTalekho na mRSAvAdanam' iti bhAvayata iti 5 / vAcanAntare tu 'kannAliyaM gavAliyaM bhUmAliyaM nAsAvahAre kUisakkhijjaM sandhikaraNe'tti paThyate, AvazyakAdau punarime sthUlamRpAvAda - bhedA uktAH, tato'yamarthaH sambhAvyate ete evaM pramAdasaha sAkArAnAbhogairabhidhIyamAnA mRpAvAdavirateraticArA bhavanti, akuTTayA tu bhaGgA iti / eteSAM cedaM svarUpam - kanyA- apariNItA strI tadarthamalIkaM kanyAlIkaM tena ca loke'tigarhitatvAdihopAttena sarva manuSyajAtiviSayamalIka mupalakSitam ; evaM gavAlIkamapi catuSpadajAtyalIkopalakSaNam, bhUmyalIkamapadAnAM sacetanAcetanavaratUnAmalIkasyopalakSaNam, nyAsodravyasya nikSepaH paraiH samarpitaM dravyamityarthaH, tasyApahAraH - apalapanaM nyAsApahAraH tathA kUTam - asadbhUtamasatyArtha saMvAnena sAkSyaMsAkSikarma kUTasAkSyam. kasminnityAha- 'sandhikaraNe' dvayorvivadamAnayoH sandhAnakaraNe, vivAhaccheda ityarthaH / iha ca nyAsApahArAdddviyasya AdyayAntarbhAve'pi pradhAnavivakSayA'pahnavasAkSidAnakriyayo meM denopAdAnaM draSTavyamiti / ' teNAhuDe'tti stenAhRtaM caurAnItaM, tatsamardhamiti lobhAtkAyeNa gRhNato'ticarati tRtIyavratamityaticArahetutvAt stenAhRtamityaticAra uktaH, aticAratA cAsya sakSAccauryApravRtteH 1 | 'takkarapaoge' tti taskaraprayogazcauravyApAraNam, 'harata yUyam' 'ityevamabhyanujJAnamityarthaH asyApyaticAratA'nAbhogAdibhiriti 2 / 'viruddharajjAkame' tti viruddha nRpayo rAjyaM tasyAtikrama- avilaGghanaM viruddharAjyAtikramaH na hi tAbhyAM tatrAtikramo'nujJAtaH cauryabuddhirapi tasya tatra nAstIti aticAratA'syAnAbhogAdinA veti 3 / phUDabulakUDamANe' tti tulA-pratItA mAnaM kuDavAdi kUTatvaM - nyUnAdhikatvaM tAbhyAM 1 adhyaya nam / // 12 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 13 // u0 2 sacittAhAre, sacittapaDibaddhAhAre, appauliosahibhakkhaNayA, duppaulio sahibhakkhaNayA, tuccho sahibhakkhaNayA nyUnAbhyAM dadato'dhikAbhyAM gRhNato'ticarati vratamiti aticArahetutvAdaticAraH kUTatulA kUTamAnamuktaH, aticAratvaM vAsyAnAbhogAdeH, athavA 'nAhaM cauraH kSAtrakhananAderakaraNAt' ityabhiprAyeNa vratasApekSatvAt 4 / 'tappaDirUvagavavahAretti tena adhikRtena pratirUpakaM - sadRzaM tatpratirUpakaM tasya vividhamavaharaNaM vyavahAraH- prakSepastatpratirUpakavyavahAraH, yadyatra ghaTate trIhivRtAdiSu palaJjIvasAdi tasya prakSepa iti yAvat tatpratirUpakena vA vasAdinA vyavaharaNaM tatpratirUpakavyavahAraH, aticAratA cAsya pUrvavat 5 / 'sArasantosIe' tti khadArasantuSTerityarthaH, 'ittariyapariggahiyAgamaNetti itvarakAlaparigRhItA kAlazabda lopAditva ra parigRhItA-bhATIpradAnena kriyantamapi kAla divasamAsAdikaM svavazIkRtetyarthaH, tasyAM gamanaM maithunA sevana mitvaraparigRhItAgamanam aticAratA cAsyAtikramAdibhiH 1 / ' aparigahiyAgamaNe ' ti aparigRhItA nAma vezyA anyasatkA parigRhItabhATikA kulAGganA vA anAtheti, asvApyaticAratA'tikramAdibhireva 2 / 'aNaGgakIDa'tti aGgAni maithunakarmApekSayA kucakakSoruvadanAdIni teSu krIDanamanaGgakrIDA, aticAratA cAsya svadArebhyo'nyatra maithuna parihAreNAnurAgAdAliGganAdi vidhato vratamAlinyAditi 3 / 'paravivAhakaraNe'tti pareSAm Atmana AtmIyApatyebhyazca vyatiriktAnAM vivAhakaraNaM paravivAhakaraNam, ayamabhiprAyaH svadArasantoSiNo hi na yuktaH pareSAM vivAhAdikaraNena maithunaniyogo'narthako viziSTaviratiyuktatvAdityevamanAlayataH parArthakaraNoyatatayA'ticAro'yamiti 4 / 'kAmabhogativvAbhilAse'tti kAmau - zabdarUpe bhogAH - gandharasasparzAsteSu tItrAbhilASaHatyantaM tadadhyavasAyitvaM kAmabhogatItrAbhilASaH, ayamabhiprAyaH stradArasantotrI hi viziSTaviratimAn tena ca tAvatyeva maithunAsevA kartumucitA yAvatyA vedajanitA bAdhopazAmyati yastu vAjikaraNAdibhiH kAmazAstravihitaprayogaizca tAmadhikAmutpAdya satataM suratasukhamicchati sa maithunavirativrataM paramArthato malinayati ko hi nAma sakarNakaH pAmAmutpAdyAgnisevAjanitaM sukhaM vAJchediti aticAratvaM kAmabhogatItrAbhilASasyeti 5 / 'khettavatthupamANAikame' tti kSetravastunaH pramANAtikramaH pratyAkhyAnakA lagRhItamA nohaGghanamityarthaH, etasya cAticAratvamanAbhogAdinA'tikramAdinA vA athavA ekakSetrAdiparimANakartustadanyakSetrasya vRtiprabhRtisImApanayanena pUrvakSetre yojanAn 1 adhyaya nam / // 13 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka / 14 // kSetrapramANAtikramo'ticAra eva, vratasApekSatvAttasyeti 1 / 'hiraNNasuvaSNapamANAikkame 'tti prAgvat , athavA rAjAdeH sakAzAllabdhaM hira 141 adhyayaNyAdyabhigrahAvadhi yAvadanyasmai prayacchataH 'punaravadhipUrtI grahISyAmi' ityadhyavasAvarato'yamaticAraratathaiveti 2 / 'dhaNacannapamANAikkametti nam / anAbhogAderathavA labhyamAna dhanAdyabhigrahAvadhi yAvatparagRha eva bandhanabaddhaM kRtvA dhArayato'ticAro'yamiti 3 / 'dupayacaupayapamANAikkame' tti ayamapi tathaiva, athavA gobaDavAdicatuSpadayoSitsu yathA abhigrahakAlAvadhipUrtI pramANAdhikavatsAhicatuSpar3hotpattibhavati // 14 // tathA SaNDAdikaM prakSipato'ticAro'yam, tena hi jAtameva vatsAdikamapekSya pramANAtikramasya parihatatvAd garbhagatApekSayA tasya sampannatvA diti 4 / 'kuviyapamANAikame' tti kuSya-gRhopaskaraH sthAlakaccolakAdi, ayaM cAticAro'nAmogAdinA / athavA paJcaiva sthAlAni parigrahItavyAnI yAdabhigrahavataH kasyApyadhikatarANAM teSAM sampattau pratyeka dvayAmeilanena pUrvasaMkhyAvasthApanenAticAro'yamiti 5 / Aha ca-khettAihiraNNAidhaNAidupayAikuppamANakame / joyaNapavANabandhaNakAraNabhAvehi no kujjA // 1 // " divrataM zikSAbatAni ca yadyapi pUrva noktAni tathApi tatra tAni draSTavyAni, aticArabhaNanasyAnyathA niravakAzatA sthA iheti, kathamanyathA prAguktaM "duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjissAmi" iti kathaM vA vakSyati--"duvAlarAvihaM sAvagadhamma paDivajai" iti / athavA sAmAyikAdI nAmitvarakAlIna vena pratiniyatakAlakaraNIyatvAnna tadaiva tAnyasau pratipannavAna , digvataM ca viraterabhAvAd ucitAvasare tu pratimatsyata iti bhagavatastadaticAravarjanopadezanamupapannam , yaccoktaM 'dvAdazavidhaM gRhidharma pratipasye, yacca vakSyani-dvAdazAvidhaM zrAvakadharma pratipadyate tad yathAkAlaM tatkaraNAbhyupagamanAdanavadyamavaseyamiti / tatra 'udisipamANAikame' tti / kvacidevaM pAThaH, kvacitta 'uDDhadisAikkame' tti / ete cordhva digAdyatikramA anAbhogAdinA'ticAratayA'vase yAH 1-3 / 'khettabuDhi'tti / ekano yojanazataparimANamabhigRhItamanyato daza yojanAnyabhigrahItAni, tatazca yasyAM dizi daza cojanAni tamyAM dizi samutpanne kArya yojanazatamadhyAdapanIyAnyAni daza yojanAni natraiva svabuddhyA prakSipati, saMvardhayatyekata ityarthaH / ayaM cAticAro banasApekSatvAdavaseyaH 4 / 'saiannaddha' ti / smRtyantardhA-smRtyantardhAnaM 1 kSetrAdi 1 hiraNyAdi 2 dhanAdi 3 dvipadAdi 4 kupyamAna 5 kramAn / yojana 1 pradAna 2 bandhana 3 kAraNa 4 bhAva: 5 no kurthAt ||1|| SACRACRORICRACROREGA-%% Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka [zAH // 15 // kammao NaM samaNovAsaraNaM paNNarasa kammAdANAI jANiyavvAI, na samAyariyaccAI, taM aNakamme, sADIkamme, bhADIkamme, phoDIkamme, dantavANijje, lakkhavANijje, rasavANijje, savANijNe, jantapIlaNakamme, nillaMuNakamme, davaggidAvaNayA, saradahatalAva sosaNayA, asaIjaNaposaNayA 7 / tayANantaraM caNaM aNadvAdaNDaveramaNassa samaNovAsaraNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyanvA / taM jahAsmRtibhraMzaH kiM mayA taM gItaM zatamaryAdayA paJcAzanmaryAdayA vA' ? ityevamasmaraNe yojanazatamaryAdAyAmapi paJcAzatamatikrAmato'yamaticAro'vaseya iti 5 / 'bhoyaNao kammao ya' tti / bhojanato bhojanamAzritya bAhyAbhyantarabhoja nIyavastUnyapekSyetyarthaH ' karmataH kriyAM jIvanavRttiM bAhyAbhyantarabhojanIyavastuprAptinimittabhUtAmAzrityetyarthaH / 'sacittAhAre' tti / sacetanAhAraH pRthivyatkAyavanaspatikAyajIvazarIriNAM sacetanAnAmabhyavaharaNamityarthaH / ayaM coticAraH kRtasacittAhArapratyAkhyAnasya kRtatatparimANasya vADanAbhogAdinA pratyAkhyAtaM sacetanaM bhakSayatastadvA pratItyAtikramAdau vartamAnasya 1 / 'sacittapaDibaddhAhAre' tti / sacitte vRkSAdau pratibaddhasya gundAderabhyavaharaNam, athavA sacitte asthike prativaddhaM yatpakvamacetanaM kharjUraphalAdi tasya sAsthikasya kaTAhamacetanaM bhakSayiSyAmItaratparihariSyAmi iti bhAvanayA mukha kSepaNamiti / etasya cAticAratvaM vratasApekSatvAditi 2 / 'appaDali osahibhakkhaNaya' tti apakvAyAH - agninA'saMskR tAyA oSadheH zAkhyAdikAyA bhakSaNatA bhojanamityarthaH / asyApyaticAratAnAbhogAdinaiva / nanu sacittAhArAvicAreNaiva asya saMgRhItatvAt kiM bhedopAdAneneti ? ucyate, pUrvoktapRthivyAdisa cittasAmAnyApekSayA oSadhInAM sadAbhyavaharaNIyatvena prAdhAnyakhyApanArtham, dRzyate ca sAmAnyopAdAne satyapi prAdhAnyApekSayA vizeSopAdAnamiti 3 / 'duppauliosahibhakkhaNayA' duSpakvA: - asvinnA (ardhasvinnA) oSadhayastadbhakSaNatA, aticAratA cAsya pakvabuddhyA bhakSayataH 3 / 'tucchosa hibhakkhaNaya' tti / tucchA:- asArA oSadhayaH- aniSpannamugaphalIprabhRtayaH tadbhakSaNe hi mahatI virAdhanA svalpA ca tatkAryA tRptiriti vivekinA'cittAzinA tA acittIkRtya na bhakSaNIyA bhavanti, jahA - iGgAlakamme, visavANijje, 1 adhyaya nam / // 15 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 adhyaya upAsaka dazAH nam / // 16 // // 16 // kandappe, kukkuie, moharie, saMjuttAhigaraNe, uvabhogaparibhogAiritte 8 / tayANantaraM ca NaM sAmAiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA / taM jahA-maNa duppaNihANe, vayaduppaNihANe, kAyaduppaNihANe, sAmAiyassa saiakaraNayA, sAmAiyassa aNavaTThiyassa karaNayA 9 / tayANantaraM ca NaM desAvagAsiyassa tatkaraNenApi bhakSaNe'ticAro bhavati, vratasApekSatvAttasyeti 5 / iha ca paJcAticArA ityupalakSaNamAtramevAvaseyam , yato madhumadyamAMsarAtribhojanAdivatinAmanAbhogAtikramAdibhiraneke te sambhavantIti / / 'kammao NaM' ityAdi / karmato yadupabhogavataM 'kharakarmAdika karma pratyAkhyAmi' ityevarUpam , tatra zramaNopAsakena paJcadaza karmAdAnAni vajanIyAni / 'iGgAlakamme' tti aGgArakaraNapUrvakastadvikrayaH evaM yadanyadapi vahinasamArambhapUrvaka jIvanamiSTakAbhANDakAdipAkarUpaM tadaGgArakarmeti grAhyam , samAnasvabhAvatvAt / aticAratA cAsya kRtatatpratyAkhyAnasyAnAbhogAdinA atraiva vartanAditi, evaM sarvatra bhAvanA kAryA 1 / navaraM 'vanakarma' banaspaticchedanapUrvakaM tadvikrayajIvanam 2 / 'zakaTakarma' zakaTAnAM ghara navikrayavAhanarupam 3, 'bhATakakarma' mUlyAtha gantryAdibhiH parakIyabhAvahanam 4, 'sphoTakarma' kuddAlahalAdibhibhUmidAraNena jIvanam 5, 'dantavANijya' hastidantazaGkhapUtikezAdInAM tatkarmakAribhyaH krayeNa tadvikrayapUrvaka jIvanam 6, 'lAkSAvANijya' saJjAtajIvadravyAntaravikrayopalakSaNam 7, 'rasavANijya' surAdivikrayaH 8, 'viSavANijyaM' jIvaghAtaprayojanazastrAdivikrayopalakSaNam 5, 'kezavANijya' kezavatAM dAsagaboSTrahastyAdikAnAM vikrayarUpam 10, 'yantrapIDanakarma' yantreNa tilenuprabhRtInAM yatpIDanarUpaM karma tat 11, tathA 'nirlAnchanakarma' vardhitakakaraNam 12, davAgneH-vanAgnena-vitaraNaM kSetrAdizodhananimittaM davAgnidAnamiti 13, 'sarohadataDAgaparizoSaNatA' tatra saraH-svabhAvaniSpannam , hRdo-nadyAdInAM nimnataraH pradezaH, taDAga-khananasampannamuttAnavistIrNajalasthAnaM, etepAM zoSaNaM godhUmAdInAM vapanArtham 14, 'asatIjanapopaNatA' asatIjanasya-dAsIjanasya popaNaM tadbhATikopajIvanArtha yattat tathA, evamanyadapi krUrakarmakAriNaH 1 kukkue gha. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 adhyaya upAsaka dazAH a- nm| // 17 // // 17 // CARSAARCRACROCRECORE samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taM jahA-ANavaNappaoge, pesavaNappaoge, sahA- NuvAe, rUvANuvAe, bahiyA poggalapAkheve 10 / tayANantaraM ca NaM posahovavAsassa samNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyacyA, na samAyariyanvA / taM jahA-appaDilehiyaduppaDile hiyasijjAsaMthAre, appamajiyaduppamajiyasijjAsaMthAre, appaDi lehiyaduppaDile hiya uccArapAsavaNabhUpI, appamajjiyaduppamajjiyauccArapAsavaNabhUmI, pAsahovavAprANinaH popaNamasatIjanapopaNameveti 15 / 'karappe' ti / kandapaH-kAmastaddhetuviziSTo vAkprayogo'pi kandarpa ucyate, rAgodrekAta prahAsamidhe mohoddIpakaM namati bhAvaH / ayaM cAticAraH pramAvAcaritalakSaNAnarthadaNDabhedavratasya sahasAkArAdineti 1 / 'kukkuiyatti / 'kautkucyam' anekaprakArA mukhanapanAtivikArapUrvikA parihAsAdijanikA bhANDAnAmiva viDambanakriyA, ayamapi tathaiva 2 / 'moharie' tti maukharya dhASTyaprAyamasatyAsambaddhapralApitvamucyate / ayamatibAraH pramAvratasya pApakarmopadezatratastha vA'nAbhogAdinaiva 3 / 'saMjuttAhigarale' tti / saMyuktam-arthakriyAkaraNakSamamadhikaraNam-udUkhalamuzalAdi, tadaticArahetutvAdaticAro hiMsrapradAnanivRttiviSayaH, yato'sau sAkSAdyadyapi hiMsrazakaTAdikaM na samarpayati parepAM tathApi tena saMyuktena te'yAcitvA'pyakriyAM kurvanti, visaMyukte tu tasmiMste svata evaM vini vAritA bhavanti 4 / ' uvabhogaparibhogAiritte' tti / upabhogaparibhogaviSayabhUtAni yAni dravyANi snAnaprakrame uSNodakodvartanakAmalakArdAni, bhojanaprakrame azanapAnAdIni, tepu vadatiriktam-adhikamAtmAdInAmarthakriyAsiddhAvapyavaziSyate tadupabhogaparibhogAtiriktam , tadupacArAdaticAraH, tena hyAtmopabhogAtiriktena parepo rana.nabhojanAdibhiranarthadaNDo bhavati / ayaM ca pramAdatratasyaivAticAra iti 5 / uktAguNavatAticArAH, atha zikSAtratAnAM tAnAha-sAmAivarasa' tti / samo-rAgadvepaviyukto yaH sarvabhUtAnyAtmavatpazyati, tasya Aya:-pratikSaNamapUrvApUrvajJAnadarzanacAritraparyAyANAM nirupamasukhahetubhUtAnAmadhaHkRtacintAmaNikalpadrumopamAnAM lAbhaH samAyaH, sa prayojanamasyAnuSThAnasyeti sAmAyikaM, tasya-sAvadyayoganiSedharUpasya niravadya yogapratiSedhAsvabhAvasya ca / 'maNaduppaNihANe' tti / manaso duSTaM praNidhAna-prayogo manodu Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 18 // OCTORRRRENCE sassa samma aNaNupAlaNayA 11 / tayANantaraM ca NaM ahAsaMvibhAgassa samaNovAsapaNaM paJca aiyArA 41 adhyaya| jANiyavyA na samAyariyavvA / taM jahA-sacittanikkhevaNayA, sacittapihaNayA, kAlAikkame, parakhavadese, maccha AI nm| riyA 12 / tayANantaraM ca NaM apacchimamAraNantiyasaMlehaNAjhUsaNArAhagAe paJca aiyArA jANiyavyA, na samAyariyavvA / ta jahA-dahalogAsaMsappaoge, paralogAsaMsappaoge, jIviyAsaMsappaoge, maraNAsaMsappaoge, // 18 // kAmabhogAsaMsapaoge 13 / praNidhAnama kRtasAmAyikamya gRhetikartavyatAyAM sukRtaduSkRtaparicintanamiti bhAvaH 5 / 'vayaduppaNihANe'tti kRtasAmAyikasya niSThurasAvadyavAprayogaH 2 / 'kAyaduppaNihANe' ti kRtasAmAyikasyApratyupekSitAdibhUtalAdo karacaraNAdInAM dehAvayavAnAmanibhRtasthApana miti 3 / 'sAmAiyassa saiakaraNaya' tti sAmAzikasya sambandhinI yA smRtiH-'asyAM velAyAM mayA sAmAyika kartavyaM tathA kRtaM tanna vA itye. varUpaM smaraNam , tasyAH prabalapramAvatayA'karaNaM smRtyakaraNam 4 / 'aNavaTThiyassa karaNaya'tti anavasthitasya alpakAlInasyAniyatasya vA sAmAyikasya karaNamanavasthitakaraNam , alpakAlakaraNAnantarameva tyajati yathAkathaJcidvA tatkarotIti bhAvaH 5 / iha cAdyatra yasyAnAbhogAdinAticAratvam , itaradvayasya tu pramAdabahulatayeti // 'desAvagAsiyassatti / divratagRhItadikparimANasyaikadezo dezastasminnavakAzo-gamanAdiceSTAsthAnaM dezAvakAzastena nivRttaM dezAvakAzika-pUrvagRhItadigvatasaMkSeparUpaM sarvavratasaMkSeparUpaM ceti / 'ANavaNappaoge'tti / iha viziSTAvadhike bhUdezAbhigrahe parataH svayaMgamanAyogAdyAnyaH sacittAdidravyAnayane prayujyate sandezakapradAnAdinA 'vayemAneyam' ityAnayanaprayogaH 1, 'pesavaNappaoge' balAdviniyojyaH preSyastasya prayogo, yathAbhigRhItapravicAra dezavyatikramabhayAt 'tvayA'vazyameva tatra gatvA mama gavA 1 sacittapeDhaNayA gha Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyaya. nam / // 19 // // 19 // ACCHECRECCCC dyAnecaM idaM vA tatra kartavyam' ityevaMbhUnaH pregnaprayogaH 2 / 'sadaguvApatti svagRhavRtiprAkArAyacchinnabhUpradezAbhigrahe bahiH prayojano- tpattI tatra svayaMgamanAyogAvRtiprAkArAdipratyAsantayatino buddhipUrva tamabhyutkAzitAdizabdakaraNena samavamitakAn bodhayataH zabdAnupAtaH, zabdasyAnupAtanam-uccAraNaM tAhamyena parakIrazravaNavivaramanupatatyasAviti 3 / 'rUvANuvApatti abhigRhItadezAbahiH prayojanabhAve zabda manuccArayata eva pareSAM gvasamIpAnayanAtha svazarIrarUpadarzana rUpAnupAtaH 4 / 'bar3hiyA poggalapapatti abhigRhItadezAd bahiH prayojanasadbhAve pareSAM prabodhanAya lepaTyAtipadalapakSapa iti bhAvanA 5 / iha cAcadvayasthAnAbhogAdinA'ticAratvaM inarasya tu trayama vratasApekSatvAditi / 'posahodayAsamsa'tti / iha poSadhazabdo'STamyAdiparvasa rUdaH, tatra popadhe avAsa poSayopavAsaH, sa cAhArAviSayabhedAccaturvidha iti tasya / 'appaDilehiye tyAdi / apratyupekSito-jIvarakSArtha vakSupA na nirIkSitaH, 'duSpratyupekSitaH' udbhrAntacetovRttitayA'pamyagnirIkSitaH, iyyA-zayanaM tadartha saMstAraka:-kuzakambalaphalakAH zayyAsaMstArakaH, tataH patra yasya karmadhAraye bhavatyA yupekSitadaSpratyupekSitazayyAsaMstArakaH, etadupabhogasyAticArahetutvAdazagaticAra uktaH 1 / ebamapramArjitaduSprasArjitazaramAsaMstArako'pi, navaraM pramArjana vasanAcalAdinA 2 / evamitarau dvau, nabaramuccAraH-purIpaM, prasravaNa-sUtraM tayobhUmiH sthaNDilam 3-4 / ete catvAro'pi pramAditayA'ticArAH / 'posahodavAsassa sammaM uNaNupAlaNa yatti / kRtapoSadhopavAsasyAsthiracittatayA''hArazarIrasatkArAbrahmavyApArANAmabhilapaNAdananupAlanA poSavasyeti / asya cAticAnatvaM bhAvato viraktitvAditi / / 'ahAsaMvibhAgassatti-'aha' ti yathAsiddhamya svAtha nirvartitasyetyarthaH, azanAdeH samiti-saGgatatvena pazcAtkarmAdidoSararihAreNa vilajanaM sAdhave dAnadvAreNa vibhAgakaraNaM yathAsaMvibhAgaH tastha, 'sacittanikakhevavaNayA'-ityAdi / sacitteSu brIhyAdipu nikSepaNa mannAdevAnatuddhadhA mAtRsthAnataH sacittanikSepaNam 1 / evaM sacittena phalAdinA sthaganaM sacittapidhAnam 2 / 'kAlAtikramaH' kAlasva-sAdhubhojanakAlasvAtikramaH-ullAJcanaM kaalaatikrmH| ayamabhiprAyaH-kAlamUnamadhikaM vA jJAtvA sAdhavo na grahISyanti jJAsyanti ca yathA'yaM dadAti evaM vikalpato dAnArthama yutthAnabhaticAra iti 3 / tathA 'paravyapadezaH' parakIyametat tena sAdhubhyo na dIyate iti sAdhusamakSa bhaNanam , jAnantu sAdhayo yadyasyaitadbhaktAdikaM bhavettadA kathamasmabhyaM na dadyAd iti sAdhu SCAREECRECRUIRECEBOOK Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: 1 adhyynm| ||20|| // 20 // sampratyayArtha bhaNanam , athavA asmAdAnAnmama mAtrAdeH puNyamastviti bhaNanamiti 4 / 'matsaritA' apareNedaM dattaM kimahaM tasmAdapi kRpaNo hIno vA ato'hamapi dadAmi ityevarUpo dAnapravartakavikalpo matsaritA 5 / ete cAticArA eva, na bhaGgAH, dAnArthamabhyutthAnAd dAnapariNatezca dUSitatvAd, maGgasvarUpasya cevamabhidhAnAd , yathA-dANantarAyadosA na dei dijjantayaM ca vArei / viSNe vA paritappai iti kivaNattA bhave mago // 1 // Avazyaka TIkAyAM hi na bhaGgAticArayo vizeSo'smAbhiravabuddhaH, kevalamiha bhaGgAdviveka kurvadbhirasmAbhira ticAya pAkhyAtAH, sampradAyAt navapadAdipu tathA darzanAta / "jArisao jaibheo jaha jAyai jaheva tattha dosaguNA / jayaNA jaha aiyArA bhaGgA taha bhAvaNA neyA / / 2 / / ityasyA AvazyakacUNyA pUrvagatagAthA yA darzanAt , aticArazabdasya sarvabhaGge prAyo'prasiddhatvAcca, tato ne | zakunIya ete'ticArA uktAste bhaGgA eveti / tathA ya ete prativrataM paJca paJcAticArAsta upalakSaNamaticArAntarANAmavase yA na vavadhAraNam / yadAhuH pUjyAH-3paJca paJca iyArAo, suttammi je pasiyA / te nAvahAraNaTrAe, kintu te uvalakkhaNaM" // 1 // iti / i ceha tattvamyatra vrataviSaye'nAmogAdinA'vikramAdipara nayeNa vA svabuddhikalpanayA vA vratasApekSatayA vrataviSayaM parihArataH pravRttiH so ticAro, viparItatAyAM tu bhaMgaH, i.yevaM saGkIrNAticArapadagamanikA kAryA / atha sarvaviratAvevAticArA bhavanti, dezaviratau tu bhaGgA eva, yadAha"4savve'vi ya aiyArA saJjalaNANaM tu uparAo hunti / mUlacchejja puNa hoi bArasaha kasAyANa" / / 1 / / OMtrocyate, iyaM hi gAthA sarva viratA vevAticAramaMgopaH zanArthA, na dezaviratyAdibhaGgarzanArthA, tathaiva vRttI vyAkhyAtatvAt / tathA sajvalanodayavizeSe sarvavirativizepasyAticArA eva bhavanti, na mUlacche, pratyAkhyAnAvaraNAdInAM tUdaye pazcAnupUrdhyA sarvaviratyAdInAM mUlataH chedo bhavatItyevaMbhUtavyAkhyAnAntare'pi na dezaviztyAdAyaticArAmAyaH sidhyati, yato yathA saMyatasya caturthAnAmudaye yathAkhyAtacAritraM bhrazyati itaracAritraM 1 dAnAntarAyadopAt na dadAti dadanaM ca vArayati / date vA paritapyati iti kRpaNatvAd bhavedbhagaH / / 1 / / 2 yAdRzo yatibhedA yathA jAyate yathaiva tatra dopgunnaaH| yatanA yathA'ticArA bhAstathA bhAvanA jJeyA / / 2 / / 3 paJca paJcAticArAstu sUne ye pradarzitAH / te nAvadhAraNArtha kintu te upalakSaNam / / 3 / / 4 sarve'pi cAticArAH saMjvalanAnAmudayato bhavanti / mUlacchedyaM punarbhavati dvAdazAnAM pAyANAm / / 1 / / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 1 adhyayanam / // 21 // ACCOU // 21 // samyaktvaM ca sAticAramudayavizeSAnniraticAraM ca bhavatIti, evaM tRtIyodaye sarAgacaraNaM bhrazyati, dezaviratasya tu dezaviratisamyaktve sAticAre niraticAre ca pratyekaM tathaiva syAtAm , dvitIyoiye dezaviratibhraMzyati, samyaktvaM tu tathaiva dvidhA syAta, prathamodaye tu samyaktvaM bhrazcatIti, evaM catat , kathamanyathA samyaktvAticAreSu dezikeSu prAyazcittaM tapa eva nirUpitam , sArvikeSu tu mUlamiti / athAnantAnubandhyAdayo dvAdaza kaSAyAH sarvaghAtinaH sajvalanAstu dezaghAtina iti, tatazca sarvaghAtinAmudaye mUlameva, dezaghAtinAM tvaticAra iti, satyam , kintu yadetatsarvaghAtitvaM dvAdazAnAM kaSAyANAM tatsarvaviratyapekSameva zatakacUrNikAreNa vyAkhyAtaM na tu samyaktvAdyapekSamiti / tathA hi tadvAkya-" bhagavappaNIyaM paJcamahavvayamaiyaM aTThArasasIlaGgasahassakaliyaM cAritta ghAenti tti savvaghAiNo"tti / kizca prAgupadazitAyAH 'jArisao' ityAdigAthAyAH sAmarthyAdaticArabhaGgo dezaviratisamyaktvayoH pratipattavyAviti / 'apanchibha' ityAdi / pazcimaivApazcimA maraNaM-prANatyAgalakSaNaM tadevAnto maraNAntaH tatra bhavA mAraNAntikI, saMlikhyate-kRzIkriyate zarIrakaSAyAdyanayeti saMlekhanAtapovizeSalakSaNA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, tasyA joSaNA-sevanA tarayA ArAdhanA, akhaNDakAlakaraNamityarthaH apazcimamAraNa,ntikasaMlekhanAjoSaNAdhinA, tasyAH / 'ihloge'tyaadi| ihaloko-manuSyalokaH tasminnAzaMsA-abhilASaH tasyAH prayoga ihalokAzaMsAprayogaH, 'zreSThI syAM janmAntare'mAtyo vA' ityevaMrUpA prArthanA 1 / evaM paralokAzaMsAprayogo 'devo'haM syAm' ityAdi / 'jIvitAzaMsAprayogo' jIvitaM-prANadhAraNaM tadAzaMsAyAH-tadabhilASasya prayogo 'yadi bahukAlamahaM jIveyam' iti / ayaM hi saMlekhanAvAnkazcidvastramAlyapustaka vAcanAdipUjAdarzanAd bahuparivArAvalokanAllokazAghAzravaNAccavaM manyeta, yathA 'jIvitameva zreyaH, pratipannAnazanasyApi yata evaMvidhAmaduddezena vibhUti vatate' iti 3 / 'maraNAzaMsAprayogaH' uktasvarUpapUjAdyabhAve bhAvayatyaso 'yadi zIghra mriye'haM' iti svarUpa iti 4 / kAmabhogAzaMsAprayogo 'yadi me mAnuSyakAH kAmabhogA divyA vA sampadyante tadA sAdhu' iti vikalparUpaH // 5 // 1 bhagavatpaNItaM pacamahAnatamayaM aSTAdazazIlAGgasahayakalitaM cAritraM ghAtayantIti sarvaghAtina iti / L DRESCAMS Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 adhyaya upAsaka dazA: // 22 // // 22 // 7. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNasa bhagavo mahAvIrassa antie pazcANubaiya sattasikkhAvaiyaM duvA- lasavihaM sAvayadharma paDibajjii, paDivajittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-'no khalu me bhante ! kappai ajappabhiI annautthie vA anautthiyadevayANi vA anautthiyapariggahiyANi arihantaceiyANi vA vandittae vA namaMsittae vA, puci . aNAlatteNaM Alavittae vA saMlavittae vA, tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA, nannattha rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM hai balAbhiogeNaM devayAbhiogeNaM guruniggaheNaM vittikantAreNaM / kappar3a me samaNe nigganthe phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakambalapAya puMchaNeNaM pIDhaphalayasijjAsaMthAraeNaM osahabhesajjeNa ya paDilAbhemANassa viharittae' tikaTu imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai, aNigiNhittA pasiNAI pucchai, pucchi 'no khalu' ityAdi / no khalu mama 'bhadanta !' bhagavan ! 'kalpata' yujyate 'adyaprabhRti'itaH samyaktvapratipattidinAdArabhya niraticArasamyastvaparipAlanArtha tadyatanAmAzritya 'annautthira vatti jainayUthAd yadanyad yUthaM-saGghAntaraM tIrthAntaramityarthaH, tadasti yeSAM te'nyayUthikAH-carakAdikutIthikAH tAn , 'anyayUthika vatAni vA-hariharAhIni, 'anyayUthikaparigRhItAni vA' caityAni-arhatpratimAlakSaNAni, yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadramahAkAlArdAni 'vandituM vA' abhivAdanaM kartuM 'namasyituM dA' praNAmapUrvakaM prazastadhvanibhirguNonkIrtanaM kartum , tadbhaktAnAM mithyAtvasthirIkaraNAdidoSaprasaGgAdityabhiprAyaH / tathA pUrva-prathamamanAlaptena satA anyatIthikaiH tAneva 'AlapituM vA' sakRsambhASituM saMlapituM'vA' punaH punaH saMlApaM kartum , yataste taptatarAyogolakalpAH khalvAsanAdikriyAyAM niyuktA bhavanti, tatpratyayazca karmavandhaH sthAt , tathA''lApAdeH sakAzAtparicayena tasyaiva tatparijanasva vA mithyAtvaprAptiriti, prathamAlaptena tvasaMmbhramaM lokApavAda Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 23 // ttA aTThAI Adiyai, AdiittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM ra tikkhuto bandai, vaMditA samaNassa bhagavao mahAvIantiyAo duipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva vANiyagAme nayare jeNeva sae gihe teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA sivanandaM bhAriyaM evaM vayAsI evaM khalu devANuppie ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa anti dhamme nisante, se'vi ya dhamme me icchie paDicchie abhiruie, taM gaccha NaM tumaM devApie ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie paJcANuvvaiyaM sattasikkhAvayaM duvAsavihaM giridhammaM paDivajjAhi' || 8. tae NaM sA sivanandA bhAriyA ANandeNaM samaNovAsaraNaM evaM vRttA samANA haTTatuTTA koDumbipura bhayAt kIdRzastvam' ityAdi vAcyamiti / tathA tebhyaH anyayUvikebhyo'zanAdi dAtuM vA sakRt anupradAtuM vA punaH punarityarthaH / ayaM ca niSedho dharmabuddhayaiva, karuNayA tu dadyAdapi / kiM sarvathA na kalpate ? ityAha- 'nannatya rAyAbhiogeNaM'ti / 'na' iti na kalpata iti yo'yaM niSedhaH so'nyatra rAjAbhiyogAt, tRtIyAyAH paJcamyarthatvAd rAjAbhiyogaM varjayitvetyarthaH, rAjAbhiyogastu - rAjaparatantratA, gaNaH samudAyastadabhiyogo-pAravazyatA gaNAbhiyogastasmAt / balAbhiyogo nAma- rAjagaNavyatiriktasya valavataH pAratantryam / devatAbhiyogo-devaparatantratA / gurunipraho - mAtApitRpAravazyaM gurUNAM vA caityasAdhUnAM nigrahaH - pratyanIkakRtopadravo gurunigrahaH / tatropasthite tadrakSArthamanyayUthikAdibhyo dadadapi nAtikrAmati samyaktvamiti / 'vittikantAreNaM'ti / vRttiH - jIvikA tasyAH kAntAram - araNyaM tadiva kAntAraM kSetra kAlo vA vRttikAntAram, nirvAhAbhAva ityarthaH, tasmAdanyatra niSedho dAnapraNAmAderiti prakRtamiti / 'paDigga'ti patraM 'pIDhaM' ti paTTAdikam, 'phala' ti avaSTambhAdikaM phalakam, 'bhesajja' ti pathyaM 'aTThAI' ti uttarabhUtAnarthAnAdadAti // adhyaya nam / // 23 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: 41 adhyaya nm| ||24|| // 24 // saddAvei, sadAvettA evaM vayAsI-'khippAmeva laghukaraNa jAva pajjuvAsaI / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre siva. nandAe tIse ya mahai0 jAva dhammaM kahei / tae NaM sA sivanandA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma socA nisamma haTTha0 jAva gihidhamma paDivajjai, paDivajjittA tameva dhammiyaM jANappavaraM durUhai, durUhitA jAmeva disi pAubbhUyA tAmeva disi paDigayA / 9. 'bhante' tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI-'pahU NaM bhante ! ANande samaNovAsae devANuppiyANaM antie muNDe jAva pavvaittae' ? no tiNaTe samaDhe, goyamA ! ANande NaM samaNovAsae bahuiM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNihii, pAuNittA jAva sohamme kappe aruNe vimANe devattAe uvavajjihii / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / tattha NaM ANandassa'vi samaNovAsagassa cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi bahiyA jAba viharai / tae NaM se ANande samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva paDilAbhemANe viharai / tae NaM sA sivanandA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA jAva paDilAbhemANI viharai / / 10. tae NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa uccAvaehiM sIlavyayaguNaveramaNapaccakkhANaposahovavAsehi appANaM bhAvemANassa coisa saMbaccharAI vaikantAI, paNNarasamassa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa annayA 8 'lahukaraNa' ityatra yAvatkaraNAt 'lahukaraNajuttajoiya'mityAdiryAnavarNako vyAkhyAsyamAnasaptamAdhyayanAdavaseyaH / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka davAH // 25 // u0 3 kayAi puvvarattAvarattakAlasamarthasi dhammajAgariya jAgaramANassa imeyArUve ajjhatthie cintie patthie maNogae saGkape samupajjitthA - ' evaM khalu ahaM vANiyagAme nayare bahUNaM rAIsara0 jAva sayassavi ya NaM kuDumbasa jAva AdhAre, taM eeNaM vikkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNarti uvasapajjittANaM viharittae, taM seyaM khalu mamaM kallaM0 jAva jalante viulaM asaNaM jahA pUraNo jAva jeTThaputtaM kuDumbe vettA taM mitta0 jAva jeTThaputtaM ca ApucchittA kollAe sannivese nAyakulaMsi posahasAle paDile hittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatta uvasampajjittA gaM viharita evaM sampehei, saMpehittA kallaM viulaM0 taheva jimiyabhuttattarAgae taM mitta0 jAva viuleNaM puSphaH 5 sakkArei sammANe, satrakAritA saMbhANittA tasseva mitta0 jAva purao jeputaM sadAvei, sahAvettA evaM vayAsI - ' evaM khalu puttA ! ahaM vANiyagAme bahUNaM rAIsara 0 jahA cintiyaM jAva viharitae, taM seyaM khalu mama idANiM tuma sayassa kuDumbassa AlambanaM 4 vettA jAva viharita ' / tae NaM jepute ANandassa samaNovAsayasma tahatti eyamahaM viNaNaM paDisuNe / tae NaM se ANande samaNovAsae tasseva mitta0 jAva purao jeputtaM kumbe Thavei, vettA evaM vayAsI - 'mANaM devANupiyA ! tubhe appabhiI kei mama bahusu kajje jAva Apucchau vA paDipucchau vA mamaM aTThA asaNaM vA 10. 'mahAvIrassa antiyaMti / ante bhavA AntikI mahAvIrasamIpAbhyupagatetyarthaH, tAM 'dhammapaNNatti 'ti dharmaprajJApanAmupasampadya-aGgIkRtyAnuSThAnadvArataH 'jahA pUraNo'tti bhagavatyabhihito bAlatapasvI sa yathA svasthAne putrAdisthApanamakarot tathA'yaM kRtavAnityarthaH / evaM 1 adhyaya nam / // 25 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 26 // 4 uvakkhaDeu vA ubakareu vA / tae NaM se ANande samaNovAsa jedvaputtaM mittanAI Apuccha, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA vANiyagAmaM nayaraM majjhaM majjheNaM niggaccha, niggacchittA jeNeva kollAe sannivese jeNeva nAyakule jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmiM paDilehei, paDilehittA dambhasaMthArayaM saMthara, dambhasaMthArayaM durUhai, durUhittA posahasAlAe posahie dabbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNatiM uvasampajjittANaM virai // 11. taNaM se ANande samaNovAsae uvAsagapaDimAo uvasampajjittA NaM virai / paDhamaM uvAsa paDimaM cAsau kRtavAn 'vilaM asaNapANakhAimasAimaM ubakkhaDAvittA mittanA iniyagasambandhiparigaNaM AmantettA taM mittanAiniyagasambandhiparijaNaM viuleNaM asaNapANakhAimasAimegaM vatthagandhamahAlaGkAreNa ya sakArettA sambhASettA tasseva mittanAiniyagasambandhiparijaNassa purao jedRttaM kuDumbe ThAvei ThAvittatti / 'nAyakulaMsitti vajanagRhe / 'uvakkhaDeu 'ti upaskarotu rAdhyatu ! 'ubakare utti upakarotu siddhaM sad dravyAntaraiH kRtopakAram - AhitaguNAntaraM vidadhAtu / 11 'paDhamaM 'ti ekAdazAnAmAdyAmupAsakapratimAM zrAvakocitAbhitra vizeSarUpAmupasampadya viharati / tasyAH svarUpam - 'saGkAHsahavirasimasaNajuo u jo jntuu| sesa guNacippako esA khalu hoi paDhamA u || 1|| samyagdarzanapratipattizca tasya pUrvamapyAsIt, kevalamiha zaGkAdiparAjAbhiyogAdyapavAdavarjitatvena tathAvidhasamyagdarzanAcAravizeSapAlanAbhyupagamena ca pratimAtraM sambhAvyate, kathamanya 1 zaGkAdizalyavirahitasamyagdarzanayuktastu yo jantuH / zeSaguNavipramukta eSA khalu bhavati prathamA tu / / 1 / / adhyaya nam / // 26 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: 1 adhyayanam / // 27 // // 27 // ahAsutaM ahAkappaM AmaggaM ahAtaccaM samma kApaNaM phAsei pAlei sohei nIrei kittA aaraaheh| tae NaM se thA'sAvekamAsaM prathamAcAH pratimAcAH pAlanena, dvau mAsau dvitIyAyAH pAlanena, evaM yAvade kAdazamAnAnekA zyAH paalne| paJca sArdhAni varSANi pUritAnityarthato vkssytiiti| na cAyamayoM najhAzrutaskandhAdAvupalabhyate, zraddhAmAtrarUpAyAstatra tasyAH pratipAdanAt / 'ahAsutaM' ti sUtrAnatikrameNa, 'yathAkalpa' pratimAcArAnatikameNa, yathAmArga kSAyopazabhikabhAvAnatikrameNa, mahAtaccati yathAtatvaM darzanapratimetizabdasyAnvarthAnatikrameNa, 'phAseitti spRzati, pratipattikAle vidhinA pratipatteH / 'pAleitti satanopayogapratijAgaraNena rakSati / 'soheiti zomayati gurupUjApurassarapAraNakaraNena zodhayati vA niraticAratayA, 'tIrei'tti pUrNa'pi kAlabadhAvanubandhAtyAgAt , 'kIrtayati' tatsamAptI imidacahAtimadhyAvasAnepu kattavya tacca mayA kRtam iti kItanAt , 'ArAdhayati' emireva prakAra: sampUrNaniSThAM nayatIti / / 'doccaMti dvinIyAM vratapatinAm / idaM cAsyAH svarUpam-dasaNapaDimAjutto pAlento'Nuccae nigiyaare| aNukampAiguNajuo jIva iha hoi bayapaDimA / / 1 / / ' taraca'ti tRtIyAM sAmAyikapratimAm-, tatsvarUpamidam-2baradasaNavayajuto sAmaiye kuNai jo u tisabjhAsu / eko seNa timAsaM esA sAmAi paDimA' / / 1 / / 'ca'utthaM ti caturthI poSadhapratimAmevarUpAm-pubodiyapaDimajuo pAlai jo posahaM tu smpunnnn| amica udasAisu use mAse cautthI sA // 1 // ' 'paJcamati paJcamI pratimApratimAM kAyotsargapratimAmityarthaH, svarUpaM cAsyA:-4samma| maNabayagaNavayasikhAvayacaM ghirI ya naanniiy| adramica padasI paDima ThAegarAIyaM ||shaa asiNANaviyAbhAI (asnAno'rAtribhojI cetyarthaH) malika (mutkalakaccha ityarthaH) divasabambhayArI ya / rAI parimANakaDo paDimAvajesu diyahesu / / 2 / / jhAyai paDimAe Thio 1darzanapratimAyuktaH pAlayana aNuvratAni niraMtacArAANe / anukampAdiguNayuto jIva iha bhavati natapratimA || 2 varadarzanatrAyuktaH sAmAyika karoti yastu trisaMdhyAsu / utkRSTena trIn mAsAn eSA sAmAyikapratimA / / 3 pUrvoditapratimAyutaH pAlayati yaH pASadhaM tu saMpUrNam / aTamIcaturdazyAdiSu caturo mAsAn caturtheSA / / 4 samyaktvANuvataguNavatazikSAtratavAn sthirazca jJAnI ca / aTamIcaturdazyoH pratimA tiSThatyekarAtrikIm / / 1 / / asnAno divasabhojI mukkalakaccho divasabahAcArI ca / / rAtrI kataparimANaH pratimAvajeMSu divaseSu / / 2 / / dhyAyati pratimayA sthitaH lAkyapUmAn jinAn jitakaSAvAn / nijadoSapratyanIkamanyadrA paJca yAvanmAsAna // 3 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1 adhyayanam / // 28 // // 28 // ANande samaNovAsae doccaM uvAsagapaDimaM, evaM tacca cautthaM paJcamaM chaTuM sattamaM aTThamaM navama dasama ekkArasamaM jAva ArAhei // tiloyapujje jiNe jiyksaae| niyadosapaJcaNIyaM aNNaM vA paJca jA mAsA // 3 // ' 'chaTuMti paThI abrahmayajanapratimAm / etatsvarUpaM caivam-"pubbodiyaguNajutto visesao vijiyamohaNijjo ya / vajjai avambhamegantao ya rAI thiracitto // 1 // siGgArakahAvirao itthIe samaM raha mmi no ThAi / cayai ya aippasaGgaM tahA vibhUsaM ca ukkosaM / / 2 / / evaM jA chammAsA eso'higao u iyarahA viTTham / jAvajIvapi imaM vajjai eyammi logammi' // 3 / / 'sattamaM ti saptamI sacittAhAravajanapratimAmityarthaH / iyaM caivam-maccittaM AhAraM vajjai asaNAiyaM niravasesa / sesapayasamAutto jA mAsA satta vihipubbaM // 11 // ' anumati aSTamI svayamArambhavarjanapratimAm / tadpamidam - vajjai sayamArambhaM sAvajja kAravei pesehiM / vittinimittaM puvayaguNajutto aTu jA mAsA / / ' 'navamati navI bhRtakapreSyArambhavajanapratimAm ' sA ceyam-'"pesehiM ArambhaM sAvajaM kAravei no guruyaM / pubvoiyaguNajutto nava mAsA jAba vihiNA u // ' 'dasamaMti dazamI uddiSTabhaktavarjanapratimAm , sA caivam-'uddiTTakaI bhattapi vajjae kimuya sesamArambhaM / so hoi ya khugguNDo siliM vA dhAraNa koI // 1 / / davvaM puTTho jANaM jANe ii vayai no ya no veti / pubyodiyaguNajutto dasa mAsA kAlamANe gaM' // 2 / / 'ekArasamaMti 1 pUrvo detaguNayukto vizeSato vijitamohanIyazca / varjayatpabrahmAntatastu rAtrAvapi sthicittaH // 1 // zuGgArakathAvirataH striyA samaM rahasi na tiSThate / tyajati cAtigrasa tathA vibhUSAM coskRSTAma // 2 // evaM yAvat pamAsAn eSo'dhikRtastu itarathA dRSTam / yAva jIvamapIdaM varjapati etasmin loke / / 3 / / 2 saJcittamAhAra varjayati azanAdikaM niravazeSam / zeSapadasamAyukto yAvanmAsAn sapta vidhipUrvam // 1 / / 3 varjayati svayamArambha sAvayaM kArayati prepaiH / vRttinimittaM pUrvagumayukto'STa yAvanmAsAn / / 1 / / 4 preyairArambha sAkyaM kAsyati no gurukam / pUrvoditaguNayukto nava mAsAn cAvanidhinaya / / 1 / / 5 uddiSTAte bhaktamapi vapati kimuta zeSamArambham / sa bhavati tu suramuNDaH zikhAM vA dhArayati ko'pi / / 1 / / dravya pRSTho jAnana jAnAmiti yadati nIcA naiveti / pUrvAditaguNayuko daza mAsAn kAramAnena ||2|| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH KARO // 29 // 12. tae NaM se ANande samaNovAsae imeNaM eyArUveNaM urAleNaM viuleNaM payatteNaM pagahiyeNaM tavokammeNaM 41adhyayamuke jAva kise dhamaNisantae jaae| tara NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa annayA kapAi pubaratA. jAva nam / dhamma nAgariyaM jAgaramAgasta ayaM ajjhasthie 5 'evaM khaLu ahaM imeNaM jAya dhamaNisantae jAra, taM asthi tA me uThANe kamme bale vIrie purisakAraparako saddhAdhiisaMvege, taM jAva tA me asthi udANe sadAdhiisaMvege jAya // 29 // ya me dhammAyarie dhammobaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai tAva tA me seyaM kAlaM jAva jalante apacchimamAraNantiyasaMlehaNAasaNAjhusiyasa bhattapANapaDiyAikkhiyassa kAlaM aNavasakamANassa viharinae' evaM sampehei, saMpehitA kallaM pAu0 jAva apacchimamAraNantiya0 jAva kAlaM aNavakamANe viharai / tae NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa annayA kayAi subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lesahiM bisujjhanANIhiM tadAvaraNijANaM kammANaM khaovasameNaM ohinANe samuppanne / purasthimeNaM lavaNasa mudde paJcajoyaNasaiyaM khettaM jANai pAsai, evaM dakkhiNeNaM paJcasthimeNa ya, uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsadharapabvathaM jANa pAsai, uDUM jAva 13 ekAdazI zramaNabhUtapratimAm , tatsvarUpaM catat-khuramuNTo logaNa va rabaharaNaM oggahaM ca ghettaNaM / samaNabhUo vihAi dhamma kApaNa phAsento ||1|| evaM ukkoseNaM ekArasa mAsa jAba viharei / ekkAhAipareNaM evaM sabvattha pAeNaM' / / 2 / iti / / R SCORECAX 1 sayAI gha / 2 aramuNDo locena vA rajAharaNamavayahaM ca gRhItvA / anabhUto viharati dharma kAyena spRzan // 1 // evamunnai ekAhAdeH parataH evaM sarvatra prAyeNa // 2 // kAdaza mAyana yAvat viharati / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 adhyayaH upAsaka dazAH nam / RECORRECA // 30 // sohammaM kappaM jANai pArAi, ahe jAva imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsI ivAsasahassaTiiyaM jANai pAsai / / 13. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie, parisA niggayA, jAva paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNasya bhagAo mahAvIrassa jeTe antevAsI indabhUI NAma aNagAre goyamagotteNaM sanu. ssehe samacauraMsasaMThANasaMThie bajarisahanArAyasaGgayaNe kaNapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave ghoratave mahAtave urAle ghoraguNe ghoratabassI ghoravambhaceravAsI ucchRDhasarIre saMkhittaviula teulese chaTuMchaTeNaM aNikhitteNaM tavokammeNaM saMjapeNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM se bhagavaM goyame chaTukkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei, biiyAe porisIe jhANaM jhiyAi, taiyAe porisIe aturiya acavalaM asambhante muhapatti paDile hei, 2 cA bhAyaNavatthAI paDile hei, 2 tA bhAyaNavatthAI pamajjai, 2 tA bhAyaNAI uggAhei, uggAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgaccha i, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namasittA evaM vayAsI-'icchAmi NaM bhante ! tubbhehiM abbhaNuNNAe chaTakkhamaNapAraNagaMsi vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe additte'| ahAsuI devANuppiyA ! mA paDivandhaM kareha / tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa abhaNuNNAe samANe samagasa bhagavao mahAvIrassa antiyAo dRipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDi nikkhamittA aturiyamacavalamasambhante juga R REARS Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upAsaka dazAH 1 adhyayanam / // 31 // REALREASON ntarapariloyagAe diTTIe purao IrigaM lohemANe jeNeva vANiyagAme nayare nagara upAgacchai, upagacchitA vANiyagAme nayare uccanIyamajhipAI kulAI gharasamudAgana bhikkhAyariyAe ahaha / tae NaM se bhagavaM goyame yAviyagAme nayare jahA paNatIra nahA jAya bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajanaM bhatapANaM samma paDigAhei, paDiggA hittA vANiyagAmAo paDiNiggacchai, paDiNiggacchitA kollAyassa sanivesassa adUrasa nanaNaM IvayamANe bahujaNasa nisaame| bahujago annamantrassa evamAikvai 4-'evaM khalu devANuppiyA ! samajassa bhagavao mahAvIrasta annavAsI Agande nAma samamovAsae posahasAlAe apacchima. jAva agavAkANe vihara' tae NaM tasA gAyapaspa bahujagama antira evama socA nisamma ayame yArUve ajjhathie 4-taM gacchAmiNaM ANandaM samaNovAsayaM pAtAmi' evaM sampehei, saMpehitA jeNeva kollAe sannivese je va ANande samaNobAsae jeNeva posahasAlA teNeva ubAgacchai / tae NaM se ANande samaNovAsae bhagavaM goyama ejamANaM pAsA, pAmittA ha. jAya hiyara. bhaya goyayaM bandara namasai, baMdittA namaMsittA evaM vayAsI-' evaM khalu bhante ! ahaM imeNaM urAleNaM jAva dhamaNipae jAra, na saMcArapi devANuppiyassa antiyaM pAubhavittA NaM tikttto muddhANeNaM pAe abhivandittae, tumbhe gaM bhante ! icchAkAreNaM agAbhioeNaM io cA eha, jANaM devANuppiyANaM tikvatto muddhANeNaM pAemu bandAmi nmsaami'| tara NaM se bhagavaM goyame jeNeva ANande samaNovAsae teNeva uvAgacchai / / 1 vIIvayamANe ga. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazAH adhyayanam / // 32 // // 32 // CRECIRCRECRKAR 14. tapa NaM se ANande samagovAsae bhagAo goyamassa tikkhutto mudrANeNaM pAemu candai namaMsada, caMdittA namaMsittA evaM vAsI-asthipaM jante ! mihimo jimmajjhAbasantassa ohinANe rASTrappajai ? hantA asthi / jai gaM bhanne! nihiNo jAya samupajjA, evaM khalu bhante ! mamavi gihiNo gihamajjhAvasantassa AhinANe sappanne--purasthimeNaM labAsamu paJca joyaNasayAI mAta loluyaccuyaM narayaM jANAmi pAsAmi / tara NaM se bhagavaM goyame ANandaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-'asthi NaM ANandA ! gihiNo jAba samuppajjai, no caitra emahAlae, taM gaM tumaM ANandA ! eyarasa TAgasa Alorahi jAba tavokamma pddivjjaahi'| tae NaM se Agande samagovAsae bhagavaM goyamaM evaM kyAsI-'asthi NaM mante ! jiNavayaNe santANaM taccANaM tahiyANaM savvabhUyANaM bhAANaM Aloijjai jAya paDirajjai ? no iNaDe samaDhe / nai NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM jAya bhAzaNaM no Aloijjai jAva tavokammaM no paDijijai taMNaM bhanI ! tubabhe ceva eyassa ThANassa Aloeha, jAba paDivajjaha' / tae NaM se bhagavaM goyame ANandeNaM samaNovAsaraNaM evaM vutte samANe saMkie kaMkhie vigicchAsamAvanne ANandassa antiyA o paDiNikyamai, paDinikkha minA jeNeva duipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva ubAgacchai, ubAgacchittA samaNassa bhagavaze mahAvIrassa adUrasAmante gamaNAgamaNAra paDikamai, paDikamittA esaNamaNesaNaM Aloei, AloetA bhattapANaM paDidaMsei, paDidaMsicA samaNaM bhagavaM mahAvIra vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI-" evaM khalu bhante ! ahaM tubbhehi abbhaNuNNAe / netra saba Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH nam / // 33 // | kahei jAva tae NaM ahaM saMkie 3 ANandassa samaNovAsagassa aniyAo paDiNikkhamAmi, paDinikkhamittAra adhyaya jeNeva ihaM teNeva havyamAgae, taM gaM bhante ! kiM ANandeNaM samaNovAsaraNaM tassa ThANassa AloeyavvaM jAva paDivajjeyavvaM udAhu mae ? ' goyamA' i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM bayAsI-'goyamA! tuma ceva NaM tassa ThANassa Aloehi, jAva paDivajAhi, ANandaM ca samaNovAsayaM eyamaDheM khAmehi' / tae NaM se bhagavaM goyame // 33 // samaNassa bhagavao mahAvIrassa 'taha' ti eyamaDhe viNaeNaM paDimuNeI, paDimaNettA tassa ThANassa Aloei, jAva paDivajai, ANandaM ca samaNovAsayaM eyamaDheM khaamei| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAI bahiyA | jaNavayavihAraM viharai // 15. tae NaM se ANande samaNovAsae vaha hiM sIlaca ehiM jAva appANaM bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAraNaM phAsinA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM asittA saDhi bhattAI aNasaNAe chedetA AloiyapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapuracchi meNaM aso vimANe devatAe upbnne| tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamA ThiI paNNattA, tattha NaM ANandassavi devassa cattAri palibhovamAiM ThiI paNNattA / 14. 'urAleNaM' ityAdivarNako meghakumAratapovarNaka iva vyAkhyeyaH, yAvadanabakAinan viharatIti / / 'gihamajjhAvasantassatti gRhamadhyAvasataH, | gehe vartamAnasyetyarthaH / / 'santANa'mityAdaya ekA zabdAH / / 'goyamA' itti he gautama ! ityevamAmantryeti / ECENE Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 1 adhyayanam / dazAH // 34 // ANande NaM bhante ! deve tAo devalogAo AukkhaeNaM 3 aNantaraM cayaM caittA kahiM gacchihii kahiM uvavajihii ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo // sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM paDhamaM ajjhayaNaM samattaM // 15. 'nikkhevao'tti nigamanaM, yathA "evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamadve paNNattetti bemi" / ityupAsakadazAGge prathamamAnandAdhyayanam / / // 34 // HOM Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 35 // RRROREOGAMROSARSACROSS bIyaM ajjhayaNaM / 2 adhyaya 1. jahaNe bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpattaNaM sattamassa agassa uvAsagadasANaM paDhamassa nam / ajjhayaNaspa ayamaDhe paNNatte, doccassa NaM bhante ! ajjhayaNasta ke aTe paNNate? evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM hA // 35 // teNaM samaeNaM campA nAma nayarI hotthA / puNNabhade ceie| jiyasattU raayaa| kAmadeve gAhAvaI / bhaddA bhAriyA / cha hiraNNakorIo nihANapauttAo, cha buDipauttAo, cha pvitthrputtaao| cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / samosaraNaM / jahA ANando tahA niggao, taheba sAvayadhamma pddivjji| sA ceva vattavbayA jAva jeTTaputtaM | mittanAI ApucchittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jahA ANando jAva samaNassa bhagavao mahAvIrassa | antiyaM dhammapaNNattiM uvasaMpajjittA NaM vihrh| 2 tae NaM tassa kAmadevaspa samaNovAsagassa punarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve mAyI micchaTTiI antiyaM pAunbhUe / tae NaM se deve pagaM mahaM pipAyarUvaM viubvai / tassa NaM devassa piplAyarUvaspa ime eyArUve vaNNAvAse 2. atha dvitIye kimapi likhyate-'puvvarattAvarattakAlasamayasi' tti / pUrvarAtrazcAsAvapararAtrazceti pUrvarAtrApararAtraH, sa eva kAlasamayaH-kAlavizeSaH / tatra 'ime yArUve vaNNAvAse paNNattetti / varNakavyAso-varNakavistaraH / 'sIsaMti ziraH, 'se' tasya 'gokilA'tti / 1 vaDhi0 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH ra adhyayanam / // 36 // paNNatte-sIsaM se gokila asaMThANamaMThiyaM, sAlimasellasarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA, mahallauTTi yAkabhallasaMThANasaThiyaM niDAlaM, muguMsapuMcha va tama bhumagAo phuggaphuggAo vigayabIbhacchadasaNAo, sIsaghaDiviNiggayAiM acchINi vigayavImacchadaMsaNAI, kaNNA jaha suppakattaraM ceva vigayabIbhacchadaMsaNijjA, urabhapuDasannibhA se nAsA, jhusirA jamalacullIsaMThANasaMThiyA do'vi tassa nAsApuDayA, ghoDayapucha va tassa maMsUI kavilakavilAI vigayabIbhacchadaMsaNAI, uTThA udRssa ceva lambA, phAlasarisA se dantA, jimmA jahA suppakattaraM gavAM caraNArtha yadvaMzadalamayaM mahadbhAjanaM tad gokilaja Dalletti yaducyate, tasyAdhomukhIkRtasya yatsaMsthAnaM tena saMsthitaM tadAkAramityarthaH / pustakAntare vizeSaNAntaramupalabhyate-'vigayakApa yani ti / vikato yo'laJjarAdInAM kalpa evaM kalpakA-cha: khaNDaM karparamiti tAtparya tannibhaM tatsadRzamiti / kvacittu 'viyaikopparanibhaM ti dRzyate, taccopadezagamyam / 'sAlibhasesarisA vrIhikaNizazUkasamAH 'se' tasya 'kesA' vAlAH, etadeva vyanakti-'kavilate eNaM dvipamANA' piGgaladIptyA rocamAnAH / 'uTTiyAkabhallasaMThANasaMThiya' uSTrikAmRNmayo mahAbhAjanavizepastasyAH kabhahaM-kapAlaM tasya ratsaMsthAnaM tatsaMsthitaM, 'niDAlaM' ti lalATam , pAThAntare 'mahallaTTiyAkabhallasarisovame' mahoSTrikAyA kabhallasadRzamityevamullekhanopamA-upamAnavAkyaM yatra tattathA / 'muguMsapuMcha va bhujaparisarpavizeSo muguMsA, sA ca khA hillatti sambhAvyate, tatapucchavat / tasyeti pizAcarUpasya 'bhumagAo' tti bhravo, prastutopamArthameva vyakti-phuggaphuggAo'tti parasparAsambaddharomike, vikIrNa vikIrNaromika ityarthaH / pustakAntare tu "jaDilakuDilAoM tti pratItam / vigayabIbhancha saNAo' tti vikRtaM vIbhatsaM ca darzana-rUpaM yayoste tathA / 'sisaghaDiviNiggavANi' zIryameva ghaTI tadAkAratvAt zIrSaghaTI tamyA vinirgate iba vinirgate zirodhaTImatikramya vyavasthitatvAta 'akSiNI' lobane, vikRtabIbhatsadazene pratItam / karNI-zravaNau yathA zUrpakarttarameva-zUrpa 1 jaDila jaDilAo gha. - Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka davAH 1-964-96 2 adhyayanam / // 37 // // 37 // ceva vigayavIbhacchadaMsaNijjA, halakudAlasaMThiyA se haNuyA, gallakaDillaM ca tassa khaDDe phuTuM kavilaM pharusaM mahallaM, muiGgAkArovame se khandhe, puravarakavADovame se vacche, koTThiyAsaMThANasaMThiyA dovi tassa bAhA, nisApAhANakhaNDameva nAnyathAkAroM, TapparAkArAvityarthaH, vikRtetyAdi tathaiva / ' urabhapuDasannibhA' urabhra UraNastasya puTa-nAsApuTaM tatsannibhA-tatsadRzI nAsA-nAsikA, pAThAntareNa-'hurabhapuMDasaMThANasaMThiyA' tatra 'hurabhrA-vAdyavizeSastasyAH puTaM - puSkaraM tasaMsthAnasaMsthitA, aticipiTatvena tadAkRtiH / 'jhusira' tti mahArandhrA 'jamalacullIsaMThANasaMThiyA' yamala yoH-samasthitadvayarUpayoH cullayoryatsaMsthAnaM tatsaMsthite dve api tasya nAsApuTe-nAsikAvivare / vAcanAntare 'mahallakubasaMThi yA do'vi se kavolA' tatra kSINamAMsatvAdunnatAsthitvAcca kuvba' ti nimna kSAmamityarthaH, tatsaMsthito dvAvapi 'se tasya 'kapolo' gnnddo| tathA 'ghoDya' tti ghoTaka pucchavad-azvavAladhivattasya-pizAcarUpasya 'imaNi' kUcakezAH / tathA 'kapilakapilAni' atikaDArANi, vikRtAnItyAdi tathaiva / pAThAntareNa 'ghoDayapuMcha va tassa kavilapharasAo uddhalomAo dADhiyAo' tatra parupe-karkazasparza Ubaromike na tirthagavanate ityarthaH, iMSTrike-uttaroSTharomANi, 'oSThau' daza nacchado uSTrasyeva lmbau-prlmbmaanauN| pAThAntareNa 'uTThA se ghoigassa jahA do'vi lmbmaannaa| tathA phAlA-lohamayakuzAH tatsadRzA dIrghatvAta 'se' tasya 'dantA' dazanAH / jihvA yathA zUrpakarnarameva, nAnyathAkArA, vikRtetyAdi tadeva / pAThAntare 'hiMguluyadhAukandarabilaM va tasta vayaNa' iti dRzyate / tatra hiGguluko-varNadravyaM tadrUpo dhAturyatra tat tathAvidhaM yatkandarabilaM-guhAlakSaNaM randhaM tadiva tasya vadanam / halakuddAlaM halasyoparitanI bhAgaH, tatsaMsthite-tadAkAre ativakradIrgha 'se' tasya 'hoya' tti daMSTrAvizeSau / 'gallakaDillaM ca tasya' tti galla eva-kapAla eva kaDilla-maNDakAdipacanabhAjana gallakaDillam, caH samuccaye, 'tasya' pizAcarUpasya, 'khar3a' tti gartAkAra, nimnamadhyabhAgamityarthaH, 'phuTuM' ti vidIrNam, anenaiva sAdharmyaNa kahillamityupamAnaM kRtam , 'kavilaM' ti varNataH, 'pharusaM' ti 1 kuDAla gha 2 hurambhA gha. 3 samatvAditi gha 4. kuDDAle gha SORRECORRECRURUCROCURE Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 38 // saMThANasaMThiyA dovi tassa agnahatthA, nisAloDhasaMThANasaMThiyAo hatthesu aMgulIo, sippipuDagasaMThiyA se |2 adhyayanakkhA, hAviyapasevao va uraMsi lambanti do'vi tassa thaNayA, poI ayakoTo bva baTTa, pANakalanda. nam / sarisA se nAhI, sikkagasaMThANasaMThie se nette, kiNNapuDasaMThANasaMThiNa do'vi tassa basaNA, jamalako // 38 // sparzataH, 'mahallaM' ti mahata , tathA mRdaGgAkAreNa-mardalAkRtyA upamA yasya sa mRdaGgAkAropamaH 'se' tasya skandhaH-aMzadezaH / 'puravare' tti puravarakapATopamaM 'se' tasya vakSaH-uraHsthalaM vistIrNatvAditi / tathA koSThikA lohAdidhAtudhamanAtha mRttikAmayI kuzUlikA tasyA yatsaM. sthAnaM tena saMsthitau tasya dvAvavi bAhU-bhujau, sthUlAvityarthaH tathA 'nisApAhANe' tti mudgAdivalanazilA tatsaMsthitau pRthulatvasthUlavAbhyAM dvAvapi agrahastau-bhujayorayabhUto, karAvityarthaH, tathA 'nisAloTe' tti zilAputrakaH tatsaMsthAnasaMsthitA hastayoragulyaH sthUlatvadIrghatvAbhyAm , tathA 'sippipurDa' ti zuktisampuTasyaikaM dalaM tatsaMsthAnasaMsthitAratasya 'nakha' ti nakhAH hamtAGgulisambandhinaH, vAcanAntare tu imaparamadhIyate-aDayAlagasaMThio uro tassa romaguvilo tti / atra 'aDyAlagatti-aTTAlakaH prAkArAvayavaHsambhAvyate, tatsA dharmya corasaH kSAmatvAdineti / tathA 'pahAviyapasevaovva' ti nApitagrasevaka iva nakhazodhakakSurAdibhAjanamiva 'urasi' yakSasi 'lamvate' pralambamAnau niSThataH dvAvapi tasya 'stanako' vakSojI / tathA 'po,' jaTharaM ayAkoSThakavat lohakuzUlavadvRttaM-batulam , tathA pAna-dhAnyarasasaMskRtaM jalaM yena kuvindAzcIvarANi pAyayanti tasya kalanda-kuNDaM pAnakalanda tatmahazI gambhIratayA 'se' tasya nAbhiH-jaTharamadhyAvayavaH / vAcanAntare'dhItaM-'bhangakaDI vigayavaMkapaTTI asarisA dovi tassa phisagA' / tatra bhagnakaTi cikRtavakrapRSThaH phisako-putau / tathA 'zika dadhyAdibhAjanAnAM dorakamayamAkAze'valambanaM lokaprasiddhaM tatsaMsthAnasaMsthinaM 'se tasya netraM-madhidaNDAkarSaNarajjuH tadvadIrghatathA tannetraM zepha ucyate / tathA kiNNapuDasaMThANasaMThiya' tti / surAgoNakarUpataNDulakiNvabhRtagoNIpuraddhayasaMsthAnasaMsthitAviti sambhAvyate, dvAyapi 1 0 saMTiyA ga Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ x upAsaka dazAH 2 adhyaya nam / // 39 // // 39 // TThiyAsaMThANasaMThiyA do'vi tassa arU, ajjuNaguTaM va tassa jANUI DilakuDilAI vigayavIbhacchadasaNAI, jaMghAo kakkhaDIo lomehiM ubaciyAo, aharIsaMThANasaMThiyA do'vi tassa pAyA, aharIloDhasaMThANasaMThiyAo pAemu aMgulIo, sippipuDasaMThiyA se nakkhA, laDahamaDahajANue vigayabhaggabhuggabhumae abadAliyavayaNavivaranillAliyaggajI he saraDakayamAliyAe unduramAlApariNaddhasukayaciMdhe naulayakagaNapUre sappakayavegacche apphotasya vRssnno-potrko| tathA 'jamalakoSTriya' tti samatayA vyavasthApitakuzUlikAdvayasaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya UrU-jo, tathA * ajjuNaguTuM yatti arjunaH tRNavizeSastasya guTTa-stambastadvattasya jAnunI, anantarokkopamAnasya sAdhamrya vyanakti-kuTilakuTile-atibakaM vikRtabIbhatsadazane / tathA jo jAnunoradhovartinyo 'kakkhaDIo' tti kaThine, nirmAse ityarthaH, tathA romabhirupacite / tathA adharI-peSaNazilA tatsaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya pAdI, tathA adharIloThaH-zilAputrakaH tatsaMsthAnasaMsthitAH pAdayoragulyaH, tathA zuktipuTasaMsthitAH 'se' tasya pAdAGgulinakhAH / kezAgrAnnakhAyaM yAvadaNitaM pizAcarUpam , adhunA sAmAnyena tadvarNanAyAha'la hamAGahajANue'tti iha prastAve laDahazabdena ganyAH pazcAdbhAgavati taduttarAGgarakSaNArtha yatkASTaM taducyate, taccaM gannyAM zthabandhanaM bhavati, evaM ca zmathasandhivandhanatvAlaDaha iva laTa he mahe ca sthUlatvAlpadIrghatvAbhyAM jAnunI yasya tattathA / vikRte-vikAravatyo bhanne-visaMsthulatayA bhugne-bake 5vo yasva pizAca rUpasva rAttathA / ihAnyadapi vizeSaNacatuSya vAcanAntare'dhIyate-'masimUsagamahisakAlara' mapImUpikAmahipavatkAlakam , 'mariyamehavaNe' jalabhRtameghavarNa kAlamevetyarthaH, 'lambodve niggayadante' pratItameva / 'abadAriNatti tathA 'abadArita' vivRtIMkRtaM vadanalakSaNaM vivara yena tattathA, tathA 'nirlAlitA' niSkAzitA agrajihvA-jihvAyA agrabhAgo yena tattathA tataH krmdhaaryH| tathA zaraTaiH-kRkalAsaiH kRtA mAlikA-sA muNDe vakSasi vA yena tattathA, tathA unduramAlayA-mUpikasrajA pariNarddha-parigataM sukRta-suSTu racitaM cihnasvakIyalAJchanaM yena tattathA, tathA nakulAbhyA-babhrubhyAM kRte karNapUre-AbharaNavizeSI yena tattathA, tathA sarpAbhyAM kRtaM vaikakSam-uttarA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 40 // Dante abhigajante bhImamukkaTTahAse nANAvihapazcavANehiM lomehiM uvacie ega mahaM nIluppalagavalaguliyaaya- 2 adhyayasikusumappagAsaM asiM khuradhAraM gahAya jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai / nam / uvAgacchittA Asuratte ruTe kuvie caNDi kie misimisIyamANe kAmadevaM sapaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samagovAsayA ! appatthiyapatthiyA darantapantalakkhaNA hINa gaNacAudasiyA hirisiridhiikitti // 40 // parivajjiyA dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA. dhammakaMkhiyA puNNakaMkhiyA saggakakhiyA saGgo yena tattathA, pAThAntareNa 'mUsagakayacuMbhalae vicchuyakayavegacche sappakayajaNNovaie' / tatra 'cuMbhala yetti-zekharaH 'vicchuya'tti-vRzcikA, yajJopavItaM-brAhmaNakaNThasUtram , tathA abhinnamuhanayaNanakkhavaravagdhacittakattiniyaMsaNe abhinnA:-avizIrNA mukhanayananakhA yasyAM sA tathA, Ix sA cAso varavya vasya citrA-karburA kRttizca-carmeti karmadhArayaH, sA nivasana-paridhAnaM yasya tattathA, 'sarasaruhiramaMsAvalittagatte' sarasAbhyAM rudhirAsAbhyAmavaliptaM gAtraM yasya tattathA, 'AsphoTa yan' karAsphoTaM kurvan , ' abhigarjan' ghanadhvani muJcan , bhImo mukta:kRto'dRTTahAso-hAsavizepo yena tattathA, nAnAvidhapaJcavaNe romabhirupacita eka mahannIlotpalagavalagulikAtasIkusumagrakAzamasiM kSuradhAraM gRhItvA yatra poSadhazAlA, yatra kAmadevaH zramaNopAsakastatropAgacchati smeti / iha gavalaM-mahipazuGgaM, gulikA-nIlI, atasI-dhAnyavizeSaH, asiH-khaDgaH kSurasyeva dhArA yasyAticchedakatvAdasau kSuradhAraH, 'Asurutte rudai kubie caNTuikkie misimisIyamANe'tti ekArthAH zabdAH kopAtizayapradarzanArthAH / 'apasthiyapasthiyA' aprArthitaprArthika ! durantAni-duSTaparyavasAnAni prAntAni-asundarANi lakSaNAni yasya sa tathA, 'hANapuNNacAudasi yatti hInA-asampUrNA puNyA caturdazI tithijanmakAle yasya sa hInapuNyacaturzIkA, tadAmantraNam , zrIhIdhRtikIrtivarjiteti vyaktam , nathA dharma-zrutacAritralakSaNaM kAgayate-abhilapati yaH sa dharmakAmaH, tasyAmantraNaM he dhammakAmayA' ! evaM sarvapadAni, navaraM puNya-zubhaprakRtirUpaM karma, svargaH-tatphalaM mokSo-dharmaphalaM kAGghA-abhilASAtirekaH pipAsA-kAkSAtirekaH, evametaiH padairuttarottaro' || Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 41 // RECEROCESSORSCX | mokkhakaMkhiyA dhammapivAsiyA puNNa pitrAsiyA saggapivAsiyA mokkhapivAsiyA no khalu kappai tava 42 adhyayadevANuppiyA ! jaM sIlAI bayAI veramaNAI paJcakkhANAI posahoyavAsAI cAlittae vA khobhittae vA khaNDittae nam / vA bhaJjittae vA ujjhitara vA paricaittara vA, taM jai NaM tumaM ajja sIlAI jAya posaho yAsAI na chasi na bhajesi to te ahaM aja imeNaM nIluppala. jAva asiNA khaNDAkhaNDi karemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! // 41 // aduhaTTavasaTTe akAle veva jIviyAo vavarovijjasi / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM pisAyarUveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe aNudhigge akkhumie acalie asambhante tusiNIra dhammajjhANovagae viharai / 3 tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNopAsayaM abhIyaM jAva dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, milApaprakarSa evoktaH / 'no khalu' ityAdi / na khalu-naiva kalpante zIlAdIni calayitumiti vastusthitiH, kevalaM yadi tvaM tAnyadya na calayasi tato'haM tvAM khaNDAkhaNDi karomIti vAkyArthaH / tatra zIlAni-aNuvratAni, vratAni-digvatAdIni, viramaNAni-rAgAdiviratayaH, pratyAkhyAnAni-namaskArasahitArdAni, poSadhopavAsAna-AhArAdibhedena caturvidhAn , 'cAlittae' bhaGgakAntarakaraNataH, kSoNayituM' etatpAlanaviSayaM kSobhaM ka, khaNDayituM dezato, maGkatuM sarvataH, ,ujjhituM' sarvasyA dezaviratestyAgataH, parityaktuM' sambakatvasyApi tyAgAditi / 'aduhavasa 'tti Artasya-dhyAnavizeSasya yo duhaTTatti-durghaTo duHsthAgo dunirodho vazaH-pAratantryaM tena RtaH-pIDitaH Arta durghaTavazAtaH, athavA Artena duHkhAtaH AtaMduHkhArtaH, tathA vana-viSayapAratantryeNa RtaH-parigato vazAtaH, tataH karmadhAraya iti / / 'abhIte' ityAdInyekArthAnyabhayaprakarSapradarzanArthAni / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 2 adhyayanam / // 42 // // 42 // SCRECORRECORRECARE pAsitA doccaMpi kAmadevaM evaM vayAsI-'ha bho kAmadevA ! samaNovAsayA ! apasthipapatthiyA ! jai NaM tumaM ajja jAva rovijasi / tae NaM se kAmadeve samaNodhAsae teNaM deveNaM doccaMpi evaM vutte samANe abhIe jAba dhammajjhANovagae viharai / tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samagovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai / pAsittA Asuratte tibaliyaM bhiuDi niDAle sAhaTu kAmadevaM samaNopAsayaM nIluppala0 jAva asiNA khaNDAkhaNDi karei / tae NaM se kAmadeve samaNodhAsae taM ujjalaM jAba durahiyAsaM veyaNaM sammaM sahai jAba ahiyAsei / 4. tae NaM se deva pisAyarU kAmadevaM rAmaNovAsayaM abhIyaM jAba viharamANaM pAsai / pAsittA jAhe no saMcAei kAmadevaM samagovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante saNiyaM sagiyaM paccosakai, paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDinikkhami| ttA divyaM pisAyarUvaM vippajahai vippajahitA egaM mahaM divvaM hatthirUvaM viuvbai, sattaGgapaiDiyaM sammaM saMThiyaM 3 tivaliga ti / trivaTiyAM bhraTi-dRSTiracanAvizeSam lalATe 'saMhatya' vidhAyeti calayitumanyathAkata, calanaM ca dvidhA-saMzayadvAreNa viparyayadvAreNa ca, tatra kSomayitugiti saMzayato vipariNamayitumiti ca viparthayataH / / 4. prAntAdayaH samAnArthAH / 'sattaGgapaidiyoti saptAGgAni-catvAraH pAdAH karaH pucchaM ziznaM ceti etAni pratiSThitAni bhUmau lagnAni yasya tattathA, 'sambha' mAMsopacayAsaMsthitam / gajalakSa gopetasakalAGgopAGgatvAtsujAtamiva sujAtaM pUrNadinajAtam , 'purao agrata udagraM-ucca samuchitazira ityarthaH, pRSThataH' pRSThadeze varAhaH-zakaraH sa iva vazahaH prAkRtatvAnnapuMsakaliGgatA, ajAyA iva kubhiyasya tadajAkukSi, alamba| kukSi balavatvena, pralambo-dIghoM lambodarasyeva-gaNapatariva adhara:-oSThaH karazca hasto yasya tatpala balambodarAdharakaram , abhyudgatamukulA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 2 adhyaya nam / // 43 // // 43 // sujAya purao udaggaM pio bArA ayA kucchi alambakunchi palambalambodarAdharakara abhuggayamaulamalliyAvimaladhavaladanta kaJcaNako pIpaviThThadana AgAmiyacAmalaliyasavilliyaggasoNDaM kummapaDipuNNacalaNaM vIsainakkhaM allINapamANajunapuccha mataM mehamiva gulagulentaM maNapavaNajaiNa vegaM divyaM hathiruvaM viuvyai / viuvittA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeva samagovAlae teNeva uvAgacchai, ubAgacchitA kAmadevaM samaNodhAsayaM evaM kyAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA ! taheva bhaNai jAva na bhajesi, to te aja ahaM soDAe gihAmi, giNDittA posahasAlAo nImi, nINittA uI vehAsaM ubihAmi, uvihitA tivakhehiM dantamusale hiM paDicchAmi paDicchittA ahe dharaNitalaMti tikhuto pArasu lolemi, jahA NaM tumaM aduhaTTavasa? akAle ceva jIviyAo vvrovijjti'| tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM hasthirUveNaM evaM bune samANe abhIe jAba vihAi / tae se deve hasthiruve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai, pAsittA doccaMpi taccapi kAmadevaM samayopAsayaM evaM bayAsI-haM bho kAmadevA ! taheva jAva' so'vi vihri| tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samagopAsayaM abhIyaM jAra viharamANaM pAsai, pAsittA Asurutte 4 kAmadevaM samaNovAsayaM jAtakuDmalA yA gallikA - vikilasjadvat vimalabavalI panto yasya, athavA prAkRtatvAnmallikAmukulabadabhyudgato jannatau vimaldhabalau ca danto yasya tadabhyudtamukulamallikAvimalayavala intam , kAJcanakozIpraviSTavantam , kozI-pratimA, AnAmitam-ISannAmitaM yaccApaMdhanustadvadyA lalitA ca-vilAsavatI saMvellitA ca-vellantI saGkocitaH vA aprazuNDA-zuNThAgraM yasya tattathA, kUrmavatkUrmAkArAH prati pUrNAzcaraNA yasya tattathA, vizatinakham , AlInapramANayukta hunchamiti kaNThayam / / (RESORRECRUCRORSCORNESS Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 adhyaya kara nam / // 44|| upAsaka 16 soNDAe niNhei, giNDittA uI vehAsaM unihara, ucihittA tikhehiM dantamusalehiM paDicchai, paDicchittA ahe dharaNitalaMsi dazA: 1 tikkhutto pAemu lolei / tae NaM ro kAmadeve samaNovAsae va ujjalaM jAva ahiyAsei // tara NaM se deve hasthirU ve kAmadevaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei jAva saNiyaM saNiyaM paccIsakai, pccoski||44|| ttA posahasAlAo paDimikkhamai, paDi nikkhamittA divvaM hathirUvaM vippajahai, vippajahittA egaM mahaM divyaM sapparUvaM viubbi| uggavisaM caNDavisaM ghoravisaM mahAkAyaM masImrasakAlagaM nayaNa visarosapuNNaM aMjaNapuMjanigarappanAsaM rattacchaM lohiyaloyaNaM jamalajuyalacaJcalajIhaM dharaNIyalaveNibhUyaM ukaDa phuDakuDilajaDilakakasaviyaDaphaDADobakaraNadacchaM lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM aNAgaliyatibdhacaNDarosaM sapparUvaM viuvyai, viuvittA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNodhAsara teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-haM mo kAmadevA! samaNovAsayA ! jAva na bhajesi to te ajjeva ahaM sarasarassa kAyaM 5. 'uggavisaM' ityAdIni sArUpavizeSaNAni kAcidyAvaccha hopAttAni kvacitsAkSAduktAni dRzyante, tatra ugravipaM- duradhisahyaviSam, caNDaviSam ; alpakAlenaiva dRSTazarIravyApakaviSatvAt , ghoravipaM mArakatvAt , mahAkAya-mahAzarIram , mapImUSAkAlakam , nayanaviSega-dRSTiviSeNa roSeNa ca pUrNa nayanaviparoSapUrNam , aJjAnapukhAnA-kajjalotkarANAM yo nikara:-samUhastadvatprakAzo yasya tadaJjanapuJjanikaraprakAzam , ratALaMlohelocanam , galayoH - samasthayoyugalaM- caJcalapalanyoratyartha capalayorjiyo yasya tadyamalayugala caJcala jiham , dharaNItalasya veNIva-kezabandhavizeSa iva kRSNatvadIrthatvAbhyAmiti dharaNItalaveNibhUtam , utkaTo'nabhibhavanIyatvAt suTo vyakto bhAsuratathA dRzyatvAt Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 45 // duruhAmi, duruhitA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gI veDhemi, veDhettA tivavAhiM visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuDUmi, jahA NaM tumaM aTTaduivasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae ID2 adhyayateNaM deveNaM sapparUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, so'vi doccapi taccapi bhnni| kAmadevo'pi jAva nam / viharai / tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA Asurutte 4 kAmadevassa // 45 // samaNovAsayassa sarasarassa kAyaM duruhai, duruhitA pacchimabhAyeNaM tikkhutto gIvaM veDhei, veDhettA tikkhAhiM visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuTei / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei // 6 tae Na se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante 3 saNiyaM saNiyaM kuTilo vakratvAt jaTilaH kezasaTAyogAt karkazo niSThuro namratAyA abhAvAt vikaTo vistINoM yaH sphaTATopaH-phaNADambaraM tatkaraNe dakSam utkaTasphuTakuTilajaTilakarkazavikaTasphaTATopakaraNa ikSam, tathA 'lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM' lohAkarasyeva dhyAyamAnasya bhastrAvAtenoddIpyamAnasya dhamadhamAyamAnasya dhamadhametyevaMzabdAyamAnasya ghoSaH-zarado yasya tattathA, iha ca vizeSyasya pUrvanipAtaH prAkRtatvAditi / 'aNAgaliyativvapayaNDarosa' anAkalitaH - apramito'nargalito vA nirodhumazakyastItrapracaNDa:-atiprakRSTo roSo yasya tattathA, 'sarasarassa'-tti laukikAnukaraNabhASA, 'pacchimeNaM bhAgaNaM' ti pucchenetyarthaH 'nikuTTemi' tti nikuTuyAmi-prahaNmi, 'ujalaM' ti ujjvalA vipakSalezenApyakalaGkitAm, vipulAM zarIravyApakatvAt , karkazAM karkazadravyamivAniSThAm , pragADhAM-prakarSavatI caNDA-raudrAM duHkhAM duHkharUpA na sukhAmityarthaH, kimuktaM bhavati-'durahi yAsaM' ti duradhisahyAmiti / / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 46 // paccIsakara, paccIsa kittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA divvaM sapparUvaM viSvajaha, vippajahittA egaM mahaM divvaM devarUvaM uinvara, hAravirAiyavacchaM jAva dasa disAo ujjovemANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijjaM abhivaM paDirUvaM divvaM devarUvaM viuccai, viuccittA kAmadevassa samaNovAsayassa posahasAlaM aNuSpavisai, aNuSpavisittA antalikkha paDivanne sakhikhiNiyAI paJcavaNNAI vatthAI pararaparihie kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vyAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA ! dhanne si NaM tumaM devAppiyA ! sapuNNe kayatthe kayalakkhaNe, muladdhe NaM tava devANupiyA ! 6. 'hAravirAiyavacchaMmityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzyam - kaDagatuDiyathambhiyabhuyaM aGgadakuNDalamaTTagaNDatalakaNNapIDhadhAriM vicittahatthAbhara vicittanAlA mauli kallANagapavasvatthaparihiye kallANagapavaramallANule vaNadharaM bhAsuravo palambavaNamAladharaM divveNaM lavaNeNaM divveNaM ganveNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saGghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDIe divvAe juIe divvAe pasAe divvAe chAyAe divvAe avIe divveNaM teeNaM divvAe lesAetti knntthcm| navaraM kaTakAni- kaGkaNavizeSaH truTitAni - bAhurakSakAstAbhirativahutvAtstambhitaustabdhIkRtau bhujau yasya tattathA, aGgade ca keyUre kuNDale ca pratIte, mRSTagaNDatale -vRSTagaNDe ye karNapIThAbhidhAne karNAbharaNe te ca dhArayati yattattathA, tathA vicitramAlApravAno mauli:- mukuTaM mastakaM vA yasya tattathA, kalyANakam - anupahataM pravaraM vastraM parihitaM yena tattathA, kalyANakAni-pravarANi mAlyAni kusumAni anulepanAni ca dhArayati yattattathA bhAsvarabandI ke dIptazarIram, pralambA yA vanamAlAAbharaNavizeSastAM dhArayati yattattathA, divyena varNena yuktamiti gamyate, evaM sarvatra / navaraM RddhayA-vimAnavastrabhUSaNAdikayA, yuktyAiSTa parivArAdiyogena prabhayA - prabhAvena, chAyayA prativimvena, arciNAdItijvAlayA, tejasA kAntyA, lezyayA-AtmapariNAmena udyotayatprakAzayat, prabhAsayat-zobhayaditi, prAsAdIyaM cittAhAdaka darzanIyaM yatpazyaccakSurna zrAmyati, abhirUpaM - manojJaM pratirUpaM draSTAraM prati rUpaM yasva | 'viku' vaikriyaM kRtvA 'antarikSapratipannaH' AkAzasthitaH, 'sakiGkiNIkAni kSudraghaNTikopetAni / 'sake devinde' ityAdI 2 adhyaya nam / // 46 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH SCREOS // 47 // REC mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM taba nigganthe pAvayaNe imeyArUvA paDibattI laddhA pattA abhisama 18|2 adhyynnaagyaa| evaM khalu devANuppiyA! sake devinde devarAyA jAva sakkaMsi sIhAsaNaMsi caurAsIIe nam / sAmANiyasAhassINaM jAva annesiM ca bahaNaM devANa ya devINa ya majjhagae evamAikkhai 4-evaM khalu devA ! jambuddIve dIve bhArahe vAse campAe nayarIe kAmadeve samaNovAsae posahasAlAe posahiyavambhacArI jAva // 47 // yAvatkaraNAdidaM dRzyam-'vajjapANI purandare sayakA sahassakkha maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDaDhalogAhibaI battIsavimANasayasahassAhivaI erAvaNavAhaNe surinde arayambaravatthadhare AlaiyamAlama ur3e navahemacArucittacaJcalakuNDalavilihijjamANagaNDe bhAsuravondI palambavaNamAle sohamme kApe sohammavaDisae vimANe sabhAe ' sohammAe' tti / zakrAdizabdAnAM ca vyutpattyarthabhadena bhinnArthatA draSTavyA / tathAhizaktiyogAcchakaH, devAnAM paramezvaratvAddevendraH, devAnAM madhye rAjamAnatvAta-zobhamAnatvAd devarAjaH, vajrapANi:-kulizakaraH, puraM-asurAdinagaravizeSastasya dAraNAtpurandaraH, tathA Rtuzabdeneha pratimA vivakSitAH, tataH kArtikazreSThitve zataM kratUnAm-abhigraha vizeSANAM yasyAsI zatakraturiti cUrNikAravyAkhyA, tathA paJcAnA mantrizatAnAM sahasramaNAM bhavatIti tadyogAdasau sahasrAkSaH, tathA maghazabdeneha medhA vivakSitAH, te yasya vazavartinaH santi sa maghavAn , tathA pAko nAma balavAMstasya ripuH tacchAsanAtpAkazAsanaH, lokasyAddham-aloko dakSiNA yo'rddhalokaH tasya yo'dhipatiH sa tathA, erAvaNa airAvato hastI sa vAhanaM yasya sa tathA, suSTu rAjante ye te surAsteSAmindraH-prabhuH / surendraH, surANAM-devAnAM vA indraH surendraH, pUrvatra devendratvena pratipAditatvAt , anyathA vA punaruktaparihAraH kArthaH, arajAMsi-nirmalAni ambaram-AkAzaM tadvadacchatvena yAni tAnyambarANi-tAni vastrANi tAni dhArayati yaH sa tathA, AlagitamAlam-AropitasrA mukuTaM yasya sa tathA, nave iva nave hemnaH-suvarNasya sambandhinI cAruNI-zobhane citre citravatI caJcale ye kuNDale tAbhyAM vilikhyamAnI gaNDau-kapolau yasya sa tathA, zepaM prAgiveti / 'sAmANiyasAhassINaM' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyam-tAyattIsAe tAyattIsagANaM cauNhaM RUARUN Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 48 // SROSAROOROSCORMALS dabbhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNati uvasampajjittA NaM viharai, no khalu se 82 adhyayasakko keNai deveNa vA dANaveNa vA jAva gandhavveNa vA nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA nam / vipariNAmittae vaa| tae NaM ahaM sakassa devindassa devaraNNo eyamaDhe asadahamANe 3 ihaM havvamAgae, taM // 48 // aho NaM devANuppiyA ! iDDI 6 laddhA 3, taM diTThA NaM devANuppiyA ! iDrI jAba abhisamannAgayA, taM khAmemi NaM devANuppiyA ! khamantu majjha devANuppiyA ! khantumarahanti NaM devANuppiyA ! nAI 'bhujo karaNayAe' tikaTu pAyavaDie paJjali uDe eyamadvaM bhujo bhujo khAmei, khAmettA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM paDigae / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae niruvasaggaM tikaTu paDima pArei / / logapAlANaM aTuNhaM aggamahisINaM saparivArANaM niNhaM parisANaM sattaNhaM aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhibaINaM cauNhaM ca ugasINaM AyarakkhadevasAhassINaM' ti / tatra trAyastriMzAH-pUjyA mahattarakalpAH, catvAro lokapAlAH pUrvAdidigavipatayaH somayamavaruNavaizravaNAkhyAH, aSTau agramahiSyaH-pradhAnabhAryAH, tatparivAraH pratyekaM paJca sahasrANi, sarvamIlane catvAriMzatsahasrANi, tisraH pariSado'bhyanArA madhyamA bAdhA ca, saptAnIkAni-padAtigajAzvarathavRSabhabhAtpaJca sAMgrAmikANi, gandharvAnIkaM nATayAnIkaM ceti sapta, anIkAdhipatayazca saptaivampradhAnaH pattiH pradhAno gaja evamanye'pi, AtmarakSA-aGgarakSAsteSAM catasraH sahasrANAM caturazItyaH, AkhyAti-sAmAnyato bhApate, vizeSata etadeva prajJApayati-prarUpayatIti padadvayena krameNocyata iti / 'deveNa vA' ityAdI yAvatkaraNa,devaM draSTavyam-'jamkhaNa vA rakkhaseNa vA kinnareNa vA kimpuriseNa vA mahorageNa vA gandhabveNa vA' iti / 'iDDhI' ityAdi / yAvatkaraNAdi dRzyam-'juI jaso balaM pIriyaM purisakAraparakame'tti / 'nAI bhujjo karaNayAe' na-naiva, 'AIti nipAtA vAkyAlaGkAre avadhAraNe vA, bhUyaHkaraNatAyAM-punarA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 2 adhyaya. nam / // 49 // // 49 // 7. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae imIse kahAe laDhe samANe 'evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA tao paDiNiyattassa posaha pArittae'tti kaTu evaM sampehei, saMpehitA suddhappAvesAI vatthAI jAva appamahagdha0 jAva maNussavaggurAparikkhitte sayAo gihAo paDiNikkhamA, paDinikkhami ttA campaM nagari majjhaMmajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva puSNabhadde ceie jahA saMkho jAva pajjuvAsai / caraNe na pravartiSye iti gamyate / / 7. 'jahA saMkho' tti yathA zaGkhaH zrAvako bhagavatyAmabhihitastathA'yamapi vaktavyaH, ayamabhiprAya:-anye paJcavidhamabhigamaM sacittadravyavyutsargAdika samavasaraNapraveze vidadhati, zaGkha: punaH pauSadhikatvena sacetanAdidravyANAmabhAvAttanna vRttavAn, ayamapi pauSadhika iti zaGkhanopabhitaH / yAvatkaraNAdidaM dRSTavyam-'jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai ubAgacchittA sabhaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM pavAhiNaM karei, karettA bandai namasai, vaMdittA namaMsittA naccAsanne nAidUre sUrasUsamANe namasamANe abhimuhe paJjali uDe pajjuvAsaitti / / 'tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayarasa tIse ya' ita Arabhya aupapAtikAdhItaM sUtraM tAvadvaktavyaM yAvaddharmakathA samAptA pariSacca pratigatA, taccaivaM savizeSamupadaryate-'tAe NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayasa tIse ya mahaimahAliyAe-tasyAzca mahAtimahatyA ityarthaH, 'isiparisAe muNiparisAra jaiparisApa' tatra pazyantIti payaH avadhyAdijJAnavantaH, munayo-vAcaMyamAH, yatayo dharmakriyAsu prayatamAnAH, 'aNegasa yavadAe anekazatapramANAni vRndAni yasyAM sA tathA, 'aNegasayavandaparivArAe' anekazatapramANAni yAni vRndAni tAni parivAro yasyA sA tathA, tasyA dharma parikathayatIti sambandhaH / kimbhUto bhagavAn ? zaza 'ohabale aibale' mahabbale' oghavalaH--avyavacchinnabalaH, atibala:-atikrAntAzevapuruSAmaratiryagbalaH, mahAbalaH-apramitabalaH etadeva u. 5 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 50 // prapaJcyate--'aparimiyabalavirayate yamAhRppakaMtijutte' aparimitAni yAni balAdIni taiyukto yaH sa tathA tatra balaM - zArIraH prANaH, vIryaM - jIvaprabhavaH, tejo dIptiH, mAhatmyaM mahAnubhAvatA, kAntiH - kAmyatA, 'sArayanavamethaNi mahura nighosa dundubhisare' zaratkA laprabhavAbhinavameghazabda vanmadhuro nirghoSo yasya dumdubheriva ca svaro yasya sa tathA / 'ure vitthaDhAe' urasi sarasvatyeti sambandhaH, vistRtayA [uraso vistIrNatvAt ] 'kaNThe pavaTTiyAe' galavivarasya vartulatvAt, 'sire saMkiNNAe' mUrdhani saGkIrNayA, AyAmasya mUrdhnA skhalitatvAt, 'agaralAe' vyaktavarNayetyarthaH, 'amammaNAe' anavakhaJcyamAnayetyarthaH savvakkharasannivAiyAe' sarvAkSara saMyogavatyA, 'puNNarattAe' paripUrNamadhurayA, 'savvabhAsANugAmiNIe' sararasaIe bhaNityA 'joyaNanIhAriNA sareNaM' yojanAtikrAmiNA zabdena, 'addhamAgahAe bhAsA bhAsai aA dhammaM parikaes | ardhamAgadhI bhASA yasyAM " rasolezau mAgadhyAm "ityAdikaM mAgadhabhApAlakSaNaM paripUrNa nAsti, bhApate-sAmAnyena bhaNati / kiMvidho bhagavAn ? arhan- pUjito pUjocitaH, arahasyo vA sarvajJatvAt kam ? 'dharma' zraddheyajJeyAnuSTheyavaratuzraddhAnajJAnAnuSThAnarUpam / tathA parikathayati azeSavizeSakathaneneti / tathA 'tesiM savvesiM AriyamaNaHriyANaM agilAe dhammamAikkhai' na kevalaM RpipadAdInAm, ye bandanAdyarthamAgatAsteSAM ca sarveSAmAryANAm AryadezotpannAnAm, anAryANAM mlecchAnAmaglAnyA- akhedeneti / 'sA'vi ya NaM addhamAgahA bhAsA tesiM AriyamaNAriyANaM apaNo bhAsAe pariNAmeNa pariNamai' svabhASApariNAmenetyarthaH / dharmakathAmeva darzayati- 'asthi loga asthi aloe, evaM jIvA ajIvA vanthe mokkhe puNe pAve saMvare veNA nijjarA' / eteSAmastitvadarzanena zunyajJAnanirAtma dvaiitaikAntakSaNika nityavAdinAstikAdikudarzananirAkaraNAt pariNAmivastupratipAdanena sakalaihikAmuSmika kriyANAmanavadyatvamAveditam / tathA 'asthi arahantA cakkI valadevA vAsudevA naraMgA neraiyA tirikkhajoNiyA tirikkhajoNigIo mAyA piyA risao devA deva loyA siddhI siddhA pariNivvANe pariNiyA / siddhiH kRtakRtyatA, parinirvANaM-sakalakarmakRtavikAravirahAdatisvAsthyam evaM siddhaparinirvRtAnAmapi vizeSoSvaseyaH | tathA asthi pANAvA musAvA adiSNAdANe mehuNe pariggadde, asthi koI mANe mAyA lobha pejje do se kalahe abhakkhANe 2 adhyaya nam / // 50 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 567 2 adhyaya upAsaka dazAH nam / // 51 // // 5 // pesunne arairaI paraparivAe mAyAmose micchAIsagasalle, asthi pANAivAyaveramaNe jAva kohavivege jAva micchAdaMsarasallavivege ki bahunA ? savvaM asthibhAvaM asthitti vayai, savvaM nasthibhAvaM nasthitti vayai, suciNNA kammA suciNNaphalA bhavanti' sucaritAH-kriyA dAnAdikAH sucIrNa phalAH-puNyaphalA bhavantItyarthaH / 'duciNNA kammA duciNNaphalA bhavanti, phusai puNNapAve' bannAtyAtmA zubhAzubhakarmaNI, na punaH sAGkhayamateneva na badhyate / 'pacAyanti jIvA' pratyAjAyante utpadyante ityarthaH, 'saphale kallANapAvae' iSTAniSTaphalaM zubhAzubhaM karmetyarthaH, 'dhammamAikkhaha' anantaroktaM jhayazraddheyajJAnazraddhAnarUpamAcaSTe ityarthaH / tathA 'iNameva nigganthe pAvayaNe sacce' idameva-pratyakSaM nainyaM pravacana-jinazAsana satyaM-sadbhUtaM kapAdizuddhatvA-suvarNavat 'aNuttare' avidyamAnapradhAnataram, 'kevalie' advitIyaM 'saMsuddhe' nihoM 'paDipuNNe' sadguNabhRtaM 'neyAue' naiyAyika-nyAyaniSTham 'sallagattaNe' mAyAdizalyakarttanam , 'siddhimage' hitaprAptipathaH, 'muttimage' ahitavicyuterupAyaH, 'nivvANama. ge' siddhikSetrAvAptipathaH, 'parinivvANamagge' karmAbhAvaprabhavasukhopAyaH, 'sabbadukkhappahINamagge' sakaladuHkhakSayopAyaH, iimeva prAcanaM kalA. prarUpayati-itthaM ThiyA jIvA sijhaMti niSThitArthatayA, bujjhanti kevalitayA, muccanti karmabhiH pariNivyAyanti--svathIbhavanti / kimuktaM bhavati ? savvadukkhANamantaM karenti, 'egaccA puNa ege bhayantAro' ekAryA-advitIyapUjyAH saMyamAnuSThAne vA asadRzI arcA-zarIraM yeSAM te ekArcAH, te punareke vecana ye na sidhyanti te bhaktAro-nimranthapravacanasevakA bhadantA vA bhaTTArakA bhavatrAtAro vA, 'puvakammAvaseseNaM annataresu devalogenu devattAe uvavattAro bhavanti mahiDDhi pasu mahajjuiesu mahAjase su mahAbalesu mahANubhAvesu mahAsukkhesu dUraGgaNsu ciraTriiesu / te NaM tattha devA bhavanti mahiDDhiyA jAba ciradviiyA hAravirAiyavacchA kaDagatuDiyathambhiyabhuyA aGgadakuNDalamaDhagaNDatalakaNNapIDhadhArI vicittahatthAbharaNA vicittamAlAmaulIma uDA-vidIptAni vicitrANi vA 'maulI'tti mukuTavizeSaH / kallANapavaravatthaparihiyA kallANagapavaramallANulevaNadharA bhAsurabondI palambavaNamAlAdharA divveNaM vaNNeNaM divveNaM gandheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDhIe divvAe juIe divvAe pabhAe divvAe chAyAe divvAe acIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 52 // disAo ujjoemANA pabhAsemANA gaikalANA ThiikalANA AgamesibhaddA pAsAIyA darasaNijjA abhikhyA paDivA, tamAikkhai' / yadi dharmaphalaM tadAkhyAti / tathA evaM khalu cAhiM ThANehiM jIvA neraiyattAe kammaM pakarenti, evamiti vamANaprakAreNeti / neraiyattAe kammaM pakarettA neraiesa uvavajjanti, taMjA-mahArambhayAe mahApariggahayAe paJcendriyavaNaM kuNimAhAreNaM' / 'kuNimaM'ti mAMsam evaM ca eNaM abhilAveNaM tirikkhajoNiesu mAilyAe aliyavayaNeNaM ukkaNayAe vacaNayAe / tatra mAyA-vaJcanabuddhiH, utkaJcanaMmugdhavacanapravRttasya samIpavartividagdhacittarakSaNArtha kSaNamavyApAratayA avasthAnam, vaJcanaM pratAraNam // maNUsesu pagaimaddayAe pagaiviNIyayA sANukosAe amacchariyAe / prakRtibhadrakatA - svabhAvata evAparopatApitA, anukrozo dayA / devesu sarAgasaMjameNaM saMjamAsaMjameNaM akAmanijjarA bAlatavokammeNaM, tamAikkhai || yadevamuktarUpaM nArakatvAdinibandhanaM tadAkhyAtItyarthaH / tathA "jaha narayA gammantI je nayA jAya vedaNA narae / sArIramANasAI dukkhAI tirikkhajoNIe || 1 || mANussaM ca aNiccaM vAhijarAmaraNaveyaNAparaM / deve ya devaloe devehiM devasokkha'I ||2|| devAMzca devalokAn deveSu devasaukhyAnvAkhyAtIti / / naragaM tirikkhajoNi mANusabhAvaM ca devalogaM ca / siddhiM ca siddhavasahiM chajjIvANeyaM parikaddei || 3 || jaha jIvA vasantI muJcanti jaha ya saGkilissanti / jaha dukkhANaM antaM ka keI apaviddhA || 4 || aDDA aTTiyacittA jaha jIvA dukkhasAgaramuventi / jaha vairAmuvagayA kammasamuggaM vihADenti ||5|| ArtAH -zarIrato duHkhitAH atitacittAH-zokAdipIDitAH, ArttAdvA dhyAnavizeSArttitacittA iti / jaha rAgeNa kahANaM kammANaM pAvao phalavi bAgo / jaha ya parihINakammA siddhA siddhAlayamuventi ||6||" athAnuSTheyAnuprAnalakSaNaM dharmamAha- 'tameva dhammaM duvihamA ikkhiyaM yena dharmeNa siddhAH siddhAlayamupayanti sa eva dharmo dvividha AkhyAta ityarthaH taMjahA- AgAradhammAM ca aNagAradhammaM ca / aNagAradhammo iha khalu savvao-sarvAn dhanadhAnyAdiprakArAnAzritya 'savvattAe' sarvAtmanA, sarvairAtmapariNAmairityarthaH AgArAo aNagArayaM pavvaiyassa savvAo pANAivAyAo veramaNaM, evaM musAvAyaadiSNAdANa mehuNaparigaharAI bhoyaNAo veramaNaM, ayamA uso ! aNagArasAmAi dhamme paNNatte / 2 adhyaya nam / // 52 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 2 adhyaya nam / // 53 // RECORECASSASRAEESAILY tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAma devaspa samaNovAsayasa tIse jAva dhammakahA samattA / 8. kAmadevA ! i samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nUrNa kAmadevA / tumbhaM puvvaeyarasa dhammassa sikkhAe uvaTTie nigganthe vA niggI vA viharamANe ANAe ArAhae bhavai / agAradhammaM dumAlatavihaM Aikkhai, taMjahA-paJcANuvvayAI tiSNi guNavvayAI cattAri sikkhAvayAI / paJca aNuvvayAI taMjahA-thUlAo pANAivAyAo beramaNaM evaM musA vAyAo aviNNAdANAo, sadArasantose icchaaprimaanne| tiSiNa guNavbayAI, jahA-aNadvAdaNDaveramaNaM disivvayaM uvabhogaparibhogaparimANaM / cattAri sikkhAvayAI / taMjahA-sAmAiyaM desAvagAsithaM posahovavAso atihisaMvibhAgo, apacchimamAraNantiyasalehaNAjhUsaNA ArAhaNA / ayamAuso ! AgArasAmAie dhamme paNNate, eyasya dhammassa sikkhAe uvaTTie samaNovAsae samaNovAsiyA vA viharamANe aNa.e. ArAhae bhvh| tae NaM sA mahaimahAli yA maNUsaparisA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma soccA nisamma hata0 jAya hiyayA udrAe uTrei, uTretA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikabutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karettA bandai namasai, baMdittA namaMsittA 4.tthegaiyA muNDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, atthegaiyA pazcANuvvaiyaM sattasikkhAvaithaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivannA / abasesA NaM parisA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandhittA namaMsittA evaM va yAsI-suyakkhApa NaM bhante ! nigganye pAvayaNe, evaM supaNa te bheitaH, sabhAsie vacanavyaktitaH. saviNIe saSTha ziSyeSu viniyojanAta , subhAvita tattvamaNanAt , aNuttare bhante ! nipAnthe pAvayaNe, dharma taM AiAkhamANA uvasamaM / Aikkhaha, krodhAgrinigrahamityarthaH, uvasamaM AiskhamANA vivegaM Aikkhaha, bAhyagranthatyAgamityarthaH, vivegaM AikakhagANaH veramaNaM Aikkhaha, manonivRttimityarthaH, dheramaNaM AikkhamANA akaraNaM pAvANaM kammANaM Aikkhaha, dharmamupazamAdisvarUpa bRthati hayam / nasthi paM aNNe kei samaNe bA mAhaNe vA je parisaM dhammamAikkhittae prabhuriti zeSaH, kimaGga puNa etto uttarataraM ? evaM baMdittA jAmeva visaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayatti / / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 2 adhyayanam / // 54 // // 54 // rattAvArAlasamayasi ege deve antie pAunbhUe, tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viuvyai, viubdhitA Asurutte 4 egaM mahaM nIluppala0 jAva asiM gahAya tuma evaM bayAsI-I bho kAmadevA ! jAra jIviyAo vavarovijasi, taM tuma teNaM deveNaM evaM bune samANe abhIe jAba viharasi, evaM vaNagarahiyA tiNNivi uvasaggA taheva paDiuccAre yayA jAya devo pddigo| se nUNaM kAmadevA ! aTe samajhe ? hantA, asthi / 'ajo! isamaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe nigganthe ya nigganthIo ya AmantettA evaM bayAsI-jai tA ajo! samaNodhAsagA gihiNo gihamajjhAbasantA dibyamANusatirikkhajoNie ubasagge samma sahanti jAva ahiyAsenti, sakkA puNAI ajo! samaNehi nigganthehiM duvAlasaGgaM gaNipiDagaM ahijjamANehiM divbamANusatirikkhajoNie sammaM sahitara jAya ahiyAsittae / tao te vahave samaNA nigganthA ya niggandhIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamadaM viNaNaM paDisuganti / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae 40 jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM pasiNAI pucchai, aTThamAdiyai, samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai namasai, vaMdittA namaMsittA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM pddige| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi campAo paDiNikkhamai, paDi nikkhamittA bahiyA jaNazyavihAraM viharai // 8 'aTTha samadR' 'tti astyeSo'rtha ityarthaH, athavA arthaH-mayodita vastu, samarthaH-saGgataH, hantaH iti komalAmantraNavacanam / 'anjo' tti AryA ityevamAmanyevamavAdIditi / 'sahanti' ti yAvatkaraNAdidaM dRzyam-khamanti titikSanti, ekArthAzcare, vizepavyAkhyAnamapyeSAmasti tadanyato'vaseyamiti / / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 55 // uzasa 9. tae NaM se kAmadeve samaNovAsae pahasaM utsagapaDimaM uvasampajjittANaM vihara, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae vahahiM sIvvaehiM jAva bhAvetA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekArasa gaDamA sammaM kAraNaM phAsettA mAsiyAe saMlerry appANaM jhUsittA sahi bhattAI aNaruNAe chedetA AloyapaDikante samAhipate kAlamAse kAlaM kicA sohamme kappe sohammavaDisayassa mahAvimANassa purasthimeNaM aruNAbhe vimANe devattAe uvabanne / tattha NaM atthegaiyANaM devAnaM cattAri paliomAI ThiI paNNattA, THEST deva cattAri paliomAI diI paNNattA / se NaM bhante ! kAmadeve tAo lagAo Au khaNaM bhavakhaNaM ThikkhaNaM aNantaraM cayaM cattA kahiM gamihi, karhi uvavajjihii ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijhaes | nivakhevo / uttara || sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM bItiyaM ajjhayaNaM samattaM // 9. 'nimkhevao 'tti nigamanavAkyaM vAcyam, taccem evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatterNa doccassa ajjhayaNassa ayama paNNattetti bemi || iti upAsakadazAnAM dvitIyAdhyayanavivaraNaM samAptam / 10+ 2 adhyaya nam / // 55 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: // 56 // taiyaM ajjhayaNaM / 43 adhyara nam / 1. ukkhevo taiyassa ajjhayaNassa / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAma nayarI, koDhae ceie, jiyasaveM raayaa| taltha NaM vANArasIe nagarIe culaNIpiyA, nAma gAhAvaI parivasai, aDDe jAva apribhuue| // 56 // sAmA bhAriyA / aTTa hiraNNakoDIo nihANapattAo, aTTa buDipauttAo, aTTha pavittharapauttAo, aTTa vayA dasagomAhassieNaM vaeNaM, jahA ANande rAIsara0 jAva savvakajjavaTThAvae yAvi hotthA / sAmI samosaDhe, parisA niggayA, culaNIpiyAvi jahA ANando tahA niggao, taheva gihidhamma paDivajjai / goyamapucchA taheva sesaM jahA kAmadevassa jAva posahasAlAe posahie bambhacArI samaNassa bhagavao mahAvIrasma antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai / / 2. tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNodhAsayasa puyarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM pAunbhUe / tae NaM se deve egaM nIluppala. jAva asiM gahAya culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-haM bho culaNIpiyA ! | 1 atha tRtIyaM vyAkhyAyate, tacca sugamameva, navaraM ' umkhevo 'tti upakSepaH-upodghAtaH tRtIyAdhyayanasya vAcyaH, sa cAyam -jai NaM mante ! samaNeNaM bhagavayA jAva sampatteNaM uvAsagadasANaM doccassa ajjhayaNassa ayabhaTThe paNNatte, taccassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTTha paNNatta ? iti, kaNThyazcAyam // tathA kvacitkopTaka caityamadhItaM kvacinmahAkAmavanamiti, zyAmA nAma bhAryA / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 57 / 15 samaNovAsayA ! jahA kAmadevo jAva na bhaJjasi to te ahaM ajja jehUM puttaM sAo gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghAmi, ghAettA tao maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi adahemi, adahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi jahA NaM tumaM aduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / 3. tae gaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe jAva viharai / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsa, pAsittA doccaMpi taccapi (culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA ! samaNovAsayA ! taM caiva bhaNai, so jAva viharai / tara NaM se deve culaNISiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA Amurute 4 culaNIpiyassa samaNovAsayassa jehaM puttaM gihAo nINer3a, nINettA aggao ghAei, ghAetA tao maMsasollae karei, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi adaddei, addahettA culaNIpiyassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJca / tae gaM se culiNIpiyA samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAse / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsa, pAsittA doccaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsIhaM bho culaNIpiyA ! samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA ! jAva na bhaJjasi to te ahaM ajja majjhimaM puttaM sAo gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghAemi, jahA jehaM puttaM taheva bhaNe, taheva karei / evaM taccapi kaNIyasaM jAva ahiyAsei / 4. tara gaM se deve culaNISiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsara, pAsittA cautthaMpi culaNIpiyaM samaNo adhyaya nam / // 57 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 58 // vAsa evaM vayAsI - "haM bho culaNIpiyA ! samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA ! 4 jai NaM tumaM jAva na bhaJjasi tao ahaM ajja jAimA ta mAyA bhaddA satyavAhI devayagurujaNaNI dukaradukarakAriyA taM te sAo gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAetA tao maMsasollae karemi, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi adahemi, adahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle caiva jIviyAo vavarovijasi / taNaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe jAva viharai / tae NaM se deve culaNI piyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsa, pAsittA culaNIpiyaM samaNovAsayaM doccaMpi taccapi evaM vayAsIhaM bho culaNIpiyA ! samaNovAsayA ! tadeva jAva vavarovijjasi / tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhatthie 5 - aho NaM ime purise aNArie aNAriyakammAI samAyara, jeNaM mamaM jenaM puttaM sAo gihAo nINei, nINettA mama aggao ghAei, ghAetA jahA kataM tahA cinte jAva gAyaM Ayazcara, jeNaM mamaM majjhimaM puttaM sAo gihAo jAva soNieNa ya AyaJcara, jeNaM mamaM kaNIyasaM puttaM sAo gihAo taheva jAva AyaJca, jAsvi ya NaM imA mamaM mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI duradurakAriyA taMpi ya NaM iccha sAo gihAo nINettA mama aggao ghAttae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM givhittara tikaTTu udghAie, sesvi ya AgAse uppaie, teNaM ca khambhe AsAie, mahayA mahayA saMdeNaM kolAhale kara, tae NaM sA bhaddA satyavAhI taM kolAhalasadaM soccA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNovAsae teNeva 3 adhyaya nam / // 58 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 3 adhyayanam / // 59 // // 59 // uAgacchai, uvAgacchittA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-kiNNaM puttA ! tuma mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae ? tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammayaM bhaI satyavAhiM evaM vayAsI-evaM khalu ammo ! na jANAmi, kevi parise Asurutte 5 egaM mahaM nIluppala. jAva asiM gAya mamaM evaM bayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatyayA 4 vajjiyA jai NaM tuma jAva vavarovijasi / ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharAmi / tara NaM se purise mamaM abhIyaM jAba viharamANaM pAsai, pAsittA mama doccapi taccampi evaM bayAsI-ha bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taheva jAva gAyaM aayshci| tae NaM ahaM taM ujjalaM jAya ahiyAsemi / evaM taheva uccAreyacaM savvaM jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, ahaM taM ujjalaM jAva ahiyAsemi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA mamaM cautthampi evaM bayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA jAva na bhaJjasi to te ajja jA imA mAyA guru0 jAva cavarovijjasi / tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM butte samANe abhIe jAva viharAmi / tara NaM se purise doccaMpi taccapi mamaM evaM bayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA! ajja jAva vavarovijjasi / tae NaM teNaM puriseNaM doccaMpi taccapi mamaM evaM vuttassa samANasa imeyArUve ajjhathie 5-aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM puttaM sAo gihAo taheva jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai, tumbhe'vi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mameM payaM parisaM gihittae tikaTu uddhAie, se'vi ya AgAse uppaie, mae'vi ya khambhe AsAie, mahayA SACROREGAON Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 3 adhyynm| // 60 // mahayA sadeNaM kolAhale kae 7. tae NaM sA bhaddA satthavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-no khalu keI purise tava jAva kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nINei, nINetA taba aggao ghAei, esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa NaM | tume vidarisaNe dihe, taM NaM tuma iyANi bhaggayae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi, taM gaM tumaM puttA ! e yassa ThANassa Aloehi, jAva paDivajAhi / tapa NaM se culaNI piyA samaNobAsae ammagAe bhaddAe satthavAhIe tahatti eyamaheM viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei jAva paDivajjai / 8. tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasampajjittA NaM viharai, paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaM jahA ANando jAva ekArasavi / tara NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM urAleNaM jahA kAmadevo jAva sohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapurasthimeNaM aruNappabhe vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAiM ThiI pnnnnttaa| mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // nikkhevo // sattamassa agassa uvAsagadasANaM taiyaM ajjhayaNaM samataM // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 61 // u0 6 tRtIyAdhyayanasya vivaraNam / 'tao maMkhasolle' tti trINi mAMsazUlyakAni zUle pacyante iti zUlyAni trINi mAMsakhaNDAnItyarthaH, 'AdANabharisitti AdANamAdrahaNaM yadudakatailAdikamanyataradravyapAkAyAgnAvuttApyate tadbhute, 'kaDAsitti kaTAhe - lohamayabhAjanavizepe, AdrayAmi - utkvAthayA - mi / 'AyaJcAmi' tti AsicAmi || 'esa NaM tae vidarisaNe diTThe' ti etacca tvayA vidarzanaM virUpAkAraM vibhISikAdi dRSTam -- aba lokitamiti / 'bhagavvae tti bhagnavrataH, sthUlaprANAtipAtaviraterbhAvato bhagnatvAt tadvinAzArthaM kopenoddhAvanAt sAparAdhasyApi vrataviSayIkRtatvAt, 'bhagnaniyamaH' kopodayenottaraguNasya krodhAbhigraharUpasya bhagnatvAt 'bhagnapoSadhaH' UvyApAra pauSadhabhaGgatvAt / 'eyarasa' dvitIyArthatvAt SaSThyAH, etamarthamAlocaya - gurubhyo nivedaya, yAvatkaraNAt paDikkamAhi-nivartasva nindAhi AtmasAkSikAM kuttAM kuru garihAhi -- gurusAkSikAM kutsAM vidhehi, viuTTA hi vitroTaya-tadbhAvAnubandhacchedaM vidhehi, visohe hi - aticAramalakSAlanena akaraNayAe ahi-tadakaraNAbhyupagamaM kuru, 'ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjAhi' tti pratItam / etena ca nizIthAdiSu gRhiNaM prati prAyazcittasyApratipAdanAnna teSAM prAyazcittamastIti ye pratipadyante tanmatamapAstam, sAdhUdezena gRhiNo'pi prAyazcittasya jIvitavyavahArAnupAtitvAna | || iti upAsakadazAnAM tRtIyAdhyayanasya vivaraNaM samAptam || 3 adhyaya nam / // 61 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 62 // utthamajjhayaNaM / 1. ukkhevao cautthassa ajjhayaNassa / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaraNaM vANArasI nAmaM nayarI | koe cehae / jiyasattU rAyA / surAdeve gAhAvaI, aDDe / cha hiraNNakoDIo jAva cha vayA dasagosAhassieNaM aNaM | dhannA bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA ANando tahevaM paDivajjas gihidhammaM / jahA kAmadevo jAva samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai / deve antiyaM pAubbha 2. tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa puccarattAvarattakAlasamayaMsi ege vitthA | se deve egaM mahaM nIluppala0 jAva asiM gahAya surAdevaM sanaNovAsayaM evaM vayAsI - haM bho surAdevA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jai NaM tumaM sIlAI jAva na bhaJjasi to te jehaM puttaM sAo gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghArami, ghAetA paJca sollae karemi, AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi adahemi, adahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi / jahA gaM tumaM akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi / evaM majjhimayaM, kaNIyasaM, ekkekke paJca sollayA, taheva karei, jahA culaNIpiyassa, navaraM ekkekke pazca sollayA / 1 atha caturthamArabhyate, tadapi sugamam navaraM caityaM koSTakam, pustakAntare kAmamahAvanaM, dhanyA ca bhAryA / 2 'jamagasamagaM' ti yaugapadyenetyarthaH / ' sAse ' ityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzyam - sAse 1 kAse 2 jare 3 dAhe 4, kucchile 5 adhyaya nam / // 62 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 63 // tara NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM cautyaMpi evaM vayAsI-haM bho surAdevA ! samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jAva na pariccayasi to te ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyaGka pakkhivAmi, taM jahA- sAse, kAse, jAva koDhe, jahA gaM tumaM aTTaduhaTTa0 jAva vavarovijjasi / tara gaM se surAdeve samaNovAsae jAva viraha / evaM devo doccapi taccapi bhaNai jAva vavarovijjasi / 3. tara NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccaMpi taccapi evaM vRttassa samANassa imeyArUve atha 4 - aho NaM ime purise aNArie jAva samAyaraha, jeNaM mamaM jehaM puttaM jAva kaNIyasaM jAva AyaJca, jesvi ya ime solasa rogAyaGkA te'vi ya iccha mama sarIragaMsi pakkhivittae, taM seyaM khalu mamaM eyaM purisaM gioihattae tikaTTu uddhAie / sesviya AgAse uppaie, teNa ya khambhe AsAie, mahayA mahayA sadeNaM kolAhale kae / 4. tara bhAriyA kolAhalaM soccA nisamma jeNeva surAdeve samaNovAsae teNeva uvAgaccha, uvAgacchattA evaM vayAsI - kiSNaM devANupiyA ! tubhehiM mahayA mahayA sadeNaM kolAhale kae ? tara NaM se surAdeve bhagandare 6 / arisA 7 ajIrae 8 diTThI 9 muddhasUle 10 akAraNa 11 ||1|| acchiveyaNA 13 kaNNaveyaNA 13 kaNDU 14 udare 15 koDhe 16 / / ' akArakaH - arocakaH // iti upAsakadazAnAM caturthAdhyayanavivaraNaM samAptam // 4 adhyaya nam / // 63 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka // 64 // samaNovAsae dhannaM bhAriya evaM bayAsI-evaM khalu devANuppie ! kevi purise taheva kahei jahA culnniipiyaa| 144 adhyayadhannA'vi paDibhaNai-jAva kaNIyasaM, no khalu devANuppiyA ! tumbhaM ke'vi purise sarIraMsi jamagasamagaM solasa nam / / rogAyale pakkhivai, esa NaM kevi purise tubhaM ubasagaM karei, sesaM jahA culaNIpiyassa tahA bhaNai / evaM sesaM jahA culaNIpiyassa niravasesaM jAba sohamme kappe aruNakante vimANe uvavanne / cattAri paliobamAI ThiI, // 64 // mahAvidehe vAse mijjhihii 5 / nikkhevo / sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM ca utthaM ajjhayaNaM samataM / / RRRRRA***-2-54- Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 65 // pacamaM ajjhayaNaM / ukkheva paJcamassa || samaparNa abhiyA nAma nayarI / jANe / jiyasa rAyA / farmsoDIo java cha yo doaraftparaNaM varSaNaM / bahulA bhariyA / sAmI samosaDhe / jahA AnaMdo aar nihidhammaM paDitajjara, sesaM jahA kAmadevI jAva dhammapaNati uttampajittANaM viharai || 1. evaM khalu jambU ! te kA gAI aDDe, jA culla te 2. tae gaM der antiyaM jAva asi eaters samagovAsayassa puvvaratAvara kAlasamayaMsi ege deve hAya evaM vayAsI- bho cullavagA samaNIvAsayA ! jAva na bhaJjasi to te aja je puraM sAo gAo nIma evaM jahA yaM naraM sa malasolayA jAva kaNIyasaM jAtra AyaJcAmi / tara gaM se cullasayara samAjAvara deve cullasagaM samagotrAsayaM vautthampi evaM kyAsI bho cullasanA ! samagArAcA nAva na bhajati te ala jAo o cha hiraNkoDIo nihAyaparacAo, cha buDhipattAo, cha pavitra uttAo tAo mahAo noNemi nINetA AlabhiyAe nagarIe siGghADaga0 sAo xx adhyaya nam / // 65 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 jAva pahesu savvao samantA vippairAmi, jahA NaM tuma aduhaTavasaTTe akAle ceva jIviyAo varovijjasi / upAsakA adhyaya dazAH 3. tae NaM se culla.sayae samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai / tara NaM se deve culla. nam / sayagaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA doccampi taccampi taheva bhaNai jAva vavarovijasi / tae NaM tassa // 66 // cullasayagassa samaNopAsayasa teNaM deveNaM doccampi taccampi evaM vuttassa samANassa ayameyArUve ajjhasthie 4- | 'aho NaM ime pUrise aNArie jahA culaNIpiyA tahA cintei jAva kaNIyasaM jAva aaynycii| jAo'vi ya imAo mama cha hiraNgakoDoo nihANapauttAno cha buDripauttAo cha pavittharapauttAo tAo'vi ya gaM | icchai mamaM sAo gihAo nINettA AlabhiyAe nayarIe siGghADaga0 jAba piirittae, taM seyaM khalu mama || eyaM purisaM gihittae' tikaTu udbhAie jahA murAdevo taheva bhAriyA puccha i taheva kahei 5 / sesaM jahA culaNIpi- | yassa jAva sohamme kappe aruNa siTe vimANe upabanne, cattAri paliovamAI tthiii| saMsaM taheba jAva mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // nikkhevo| sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM paJcamaM ajjhayaNaM samataM paJcamaM kaNThyam / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 6 adhyynm| // 67 // // 67 // RRERA 9454 cha? ajjhayaNaM / 1. cha?sma ukkhevo| e khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kampilla pure nayare / sahasambavaNe u-4 jANe / jiyapata rAyA / kuNDakolie gAhAbaI / pUsA bhAriyA / cha dviraNa koDIo nihANapauttAo, cha | DipauttAo cha pavittharapauttAo, cha vA dasagosAhassieNaM vaeNaM / sAmI smosddhe| jahA kAmadevo tahA sAvayadhamma paDijai / sacceva kttavyayA jAva paDilAbhemANe viharai / 2. tae NaM se kuDakolie samagovAsae annayA kayAi pudhAvarahakAlasamayaMsi jeNeSa asogavaNiyA | jeNeva puDhavisilApaTTae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA nAmamuddagaM ca uttarijjagaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavettA samaNassa bhagavaoM mahAvIrasa antivaM dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai / 3. tae NaM tasma kuNDa koliyasa sayaNopAsayassa ege deve antiyaM pAUgavitthA / tae NaM se deve nAmamaI ca uttarijjaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhaI, geNhettA sakhikhiNi0 antalikhapaDiyanne kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kuNDakoliyA samaNovAsayA ! sundarI gaM devaannuppiyaa| gosAlassa maGgaliputtassa dhammapaNNattI, natthi uhANe i vA kamme i vA vale i vA vIrie i vA purisakAraparakkame i vA, niyayA savvabhAvA, Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanam / upAsakAmagulANa samaNasya bhagAo pahAvIrassa dhammapaNNattI, asthi uhANe i vA, kamme i vA, bale i vA, vIrie dazAH iyA, purisakAraparakAye i vA, giyaya? svvmaanaa| 4. tae NaM se kuNDakolie samaNIvApAra taM devaM evaM vayAsI-jaha NaM devA ! sundarI gosAla mliputt||68|| ssa dhammapaNNattI-nasthi uThANedamA jAna niyayA savvabhAvA, maMgulI samaNassa bhagavao mahAvIrasma dhammapaNNattI-atti uTThANe i vA jAra aniyayA samabhAvA, tuse devA ! imA eyArUbA dinA devir3I di yA devajjuI dibve devANubhAve kiyA laDe, kiNA po, kiNA abhisamannAgae, kiM uThANeNaM jAna pustikAraparakA meNaM, udAha azuTANeNaM Amme jApa aparitakAraparakameNaM? tae NaM se deve kuNDakoliya rAmaNopAsayaM evaM kyAsI-evaM khalu, devANuppiyAmA ibheyAkhyA divyA deviTTI 3 aNuhANeNaM jAya apurisakAraparakapaNaM 3-4. aba paLe kimapi lisponmapattiti zrutavarmavarUpaNA darzana mataM siddhAnta ityarthaH, utthAnaM upaviSTaH san yadUdhIbhavati, karma-gamanAdikam , cala-zArIram , pAva-jIvanayA . puruSa kAraH gurupatyAbhimAnaH parAkramaH sa eva sampAditatyAna yojanA, '' upadarzane 'yA' vikalpe, nAstyetadutthAnAdi jIvAnAM, va puruSArthApanAvakatvAt , tadasAdhakatvaM ca puruSakArasadbhAve'ki guruvArthasiddhayanupalambhAt / caMca niyatAH sarvazAvA. yA kise taya bhavanti, na puruSakAravalA nyathA katu i.santa iti / Aha ca-"prAptavyo niyativalAzrayeNa yo' jAtanRNA zubhADAmA yA / bhUtAnAM mahani pati'pi hi prasana, nAnAvyaM bhavati na bhAvino'sti nAzaH / / 5 / / " tathA "hinatinamAna bhavati ca bhAvyaM vinA'pi yatnena / karatalagatamAna nazyati casva tu bhavitavyatA nAsti // 2 // " iti bhaMgulini asundharA dharmaprajJaniH-zrutadharmaprarUpaNA / kiNsvruupaa'saavityaah-astiityaadi| aniyatAH sarve GRESCRY RESERECRRORRENCE Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH adhyaya nam / GNN // 69 // // 69 // SARALAKARMALSSES laddhA pattA abhismnnaagyaa| tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM bayAsI-jai NaM devA ! tume imA eyArUvA divA deviDDI 3 aNuTThANeNaM jAva apurisakAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, jesi NaM jIvANaM natthi uhANe i vA jAva parakame ivA, te kiM na devA ? aha NaM devA ! tume imA eyArUvA divyA deviDDI 3 uhANeNaM jAva parakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, to jaM badrasi-sundarI NaM gosAlassa maGkhaliputtassa dhammapagNattI, nathi uThANe i vA jAva niyayA savabhAvA, maMgulI paM samNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattIatthi uhANe i vA jAva aNiyayA savvabhAvA, taM te micchaa| tae NaM se deve kuNDakolieNaM samaNovAsaeNaM evaM bhAvAH utthAnAderbhavanti tadabhAvAnna bhavantIti kRtvetyevsvruupaa| tato'sau kuNDakolikaH taM devamevamayAdIta-yadi gozAlakasya sundaro dharmoM 'nAsti karmAdItyato niyatAH sarvabhAvA' ityevarUpaH, maMgulazca mahAvIradharmaH 'asti karmAdItyaniyatAH sarvabhAvA' ityevasvarUpaH, tanmatamanUdya kuNDakolikastanmatadUSaNAya vikalpadvayaM kurvannAha-'tume Na'mityAdi pUrvavAkye yahIti padopAdAnAdetasya vAkyasyAdau tadeti pada draSTavyamiti / tvayA'yaM divyo devAdiguNaH kena hetunA labdhaH ? kimutthAnAdinA 'udAhutti Ahozvit anutthAnAdinA ? tapobrahmacaryAdInAmakaraNeneti bhAvena / yAtthAnAderabhAveneti pakSo gozAlakamatAzritatvAd bhavataH tadA yeSAM jIvAnAM nAstyutthAnAdi-tapazcaraNakaraNamityarthaH 'te' iti jIvAH kiM na devAH ? pRcchato'yamabhiprAyaH-yathA vaM puruSakAraM vinA devaH saMvRttaH svakIyAbhyupagamataH evaM sarvajIvA ye utthAnAdivarjitAste devAH prApnuvanti, na catadevamiSTamityutthAnAdyapalApapakSe dRpaNam , atha tvayeyaM RddhirutthAnAdinA labdhA tato yadasi-'sundarA gozAlakaprajJaptirasundarA mahAvIraprajJatiH iti tatte-taba mithyAvacanaM bhavati, tasya vyabhicArAviti / / tato'sau devastenaivamuktaH san 'zaGkitaH' saMzayavAn jAlaH 'ki gozAlakamataM satyamuta mahAvIramatam' ? mahAvIramatasya yuktito'nena pratiSThitatvAd evaMvidhavikalpavAn saMvRtta ityarthaH / kAMkSito-mahAvIramatamapi sAdhvetad yuktyupetatvAditi vikalpavAn saMvRtta ityarthaH, yAvatka Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 adhya upAsaka dazAH nm| // 7 // butte samANe saMkie jAva kalusaM samAvanne no saMcAei kuNDakoliyassa samaNovAsayassa kiMci pAmokkhamAikkhihai tae, nAmamuddayaM ca uttari jayaM ca puDhavisilApaTTae vei, ThavettA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disi pddige| 5. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae imIse kahAe laddhaDe haTTha0 jahA kAmadevo tahA niggacchai jAya pajjuvAsai / dhmmkhaa| 6.'kuNDakoliyA' isamaNe bhagavaM mahAvIre kuNDakI liyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nRNaM kuNDakoliyA ! kallaM tuma puvvAvaraNhakAlasamayaMsi asogavaNiyAe ege deve antiyaM paaubbhvitthaa| tae NaM se deve nAmamudaM ca taheva jAva pddige| se nUNaM kuNDa koliyA ! aDhe samajhe ? hantA asthi / taM dhanne siNaM tuma kuNDakoliyA ! jahA kaamdevo| 'ajo' i samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe nigganthe ya nigganthIo ya AmantittA evaM bayAsI-jai tAva ajo gihiNo gihamajjhAvasantA gaM annautthie aTehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTTapasiNavAgaraNe karenti, sakkA puNAI ajjo samaNehiM nigganthehiM duvAlasaGgaM raNAda bhedamApanno-matibhedamupAgataH, gozAlakamatameva sAdhviti nizcayAdapoDhatvAt , tathA kaluSaM samApannaH-prAktananizcayaviparyayalakSaNaM, gozAlakamatAnusAriNAM matena mithyAtvaM prAna ityarthaH / athavA kaluSabhAvaM jito'hamaneneti khedarUpamApanna iti / 'no saMcAei' tti na zaknoti 'pAmokkha' ti pramokSam-uttaramAkhyAtu-bhaNitumiti / / 6 'gihamajjhAvasantA gaM' ti gRhamadhyAvasanto, Namiti vAkyAlaGkAre / anpyUthikAn 'arthaH' jIvAdibhiH sUtrAbhidheyairvA, hetubhizca-anvayavyatirekalakSaNaiH, praznaizca parapraznanIyapadArthaH, kAraNaiH- upapattimAtrarUpaiH, vyAkaraNaizca pareNa pranitasyottaradAnarUpaiH, 'nippa Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhya upAsaka dazAH // 71 // PHOTOSHOOSEPHISTO gaNipiDagaM ahijjamANehiM anautthiyA aTehi ya jAva nippapasiNavAgaraNA karittae / tae NaM samaNA ni- ganthA ya nigganthIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamaDheM viNaeNaM paDisuNanti / tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA pasiNAI pucchai, pucchittA / aTTamAdiyai, AdiittA jAmeva disaM pAubhae tAmeva disaM paDigae / sAmI bahiyA jaNavayavihAraM viharaha / 7. tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa bahuhiM sIla. jAva bhAvamANassa codassa saMvaccharAI vaikantAI, paNNarasamassa saMghaccharassa antarA vaTTamANassa annayA kayAi jahA kAmadevo tahA jeTTaputtaM ThavettA tahA posahasAlAe jAva dhammapaNNatti uvasampajjittA NaM vihrh| evaM ekkArasa uvAsagapaDimAo, taheva jAva sohamme kappe aruNajjhae vimANe jAva antaM kAhii / nikkhevo // sattamassa agassa uvAsagadasANaM chaTuM ajjhayaNaM samattaM CAUCHOCHESHIROSHISHI HIRSCHSAAT pariNavAgaNe'tti nirastAni spaSTAni-vyaktAni praznavyAkaraNAni yeSAM te niHspaSTapraznavyAkaraNA; prAkRtatvAdvA niSpiSTapraznavyAkaraNAstAn kurvanti / 'sakA puNa' tti zakyA eva / he AryAH ! zramaNairanyayUthikA niHspaSTapraznavyAkaraNAH kartum / iti upAsakadazAnAM SaSThAdhyayanavivaraNaM samAptam / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CARE 7 adhyaba nam / // 72 // // upAsaka 7 ajjhayaNaM / dazAH 1. sattamassa ukkhevo / polAsapure nAma nayare / sahassambavaNe ujjANe / jiyasattU rAyA / tattha NaM polA- || // 72 // 18| sapure nayare saddAlaputte nAmaM kumbhakAre AjIviovAsae parivasai, AjIviyasamayasi laDhe gahiyaDhe pu. cchiyaDhe viNicchiyaDhe abhigayaDhe advimiMjapemANurAgaratte ya, ayamAuso ! AjIviyasamae aDhe ayaM paramaTe sese aNadvetti AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai / tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekkA hiNakoDI nihANapauttA, ekkA, buDpiuttA, ekkA pavittharapauttA, ekke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM / P tassa NaM sadAla puttassa AjIviopAsagassa aggimittA nAma bhAriyA hotthA / tassa NaM sadAla puttassa A jIviovAsagassa polAsapurassa nagarassa bahiyA paJca kumbhakArAvaNasayA hotthA / tattha NaM bahave purisA dipaNabhaibhattaveyaNA kallAkalli bahave karae ya vArae ya pihaDae ya dhaDae ya aghaDae ya kalasae ya aliJjarae 1 saptamaM sugamameva / navaraM 'AjIviovAsapatti AjIvikAH-gozAlakaziSyAH teSAmupAsaka aajiivikopaaskH| labdhArthaH zravaNataH, gRhItArthA bodhataH, pRSTArthaH saMzaye sati, vinizcitArtha uttaralAbhe sati / '.iNNabhaibhattaveyaNa' tti dattaM bhRtibhaktarUpaM dravyabhojanalakSaNaM vetana-mUlyaM yeSAM te tathA / 'kallAkalliM'ti pratiprabhAtaM bahUn karakAn-vATikAH, vArakAMzca-gaDukAn , piTharakAn-sthAlIH, ghaTakAn pratItAn, arddha Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka davAH // 73 // u0 7 jambUlae ya uTTiyAo ya karenti / anne ya se bahave purisA dinnabhaibhattaveSaNA kallA kalli tehi bahUhiM karaehi ya jAna uTTiyAhi ya rAyamaggaMsi vitti kappemANA viharanti / annayA kayAi 2. tae NaM se sadAlapute AjIviovAsae puvvA raNDakAlasamayaMsi jeNeva AyogavaNiyA teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA gosAlassa maGgaliputtassa antiyaM dhammapaNNani uvasapajjittA gaM viharas | tara NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ege deve antiyaM pAunbhavitthA / tara NaM se deve antalikkhapaDivanne sakhikhiNiyAI jAva parihie sadAlaputaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI - ehi NaM devANupiyA ! kahalaM ihaM mahAmAhaNe upapannaNANadaMsaNadhare tIyapapannamaNAgayajANae arahA jiNe kevalI sakaNNU savvadarisI telokavahiyamahiyapUie sadevamaNuyAsuramsa logassa accaNijje vandaNijje sakAraNijje saMmANaghaTakAMzca ghaTArddhamAnAn, kalazakAn - AkAravizeSavato bRhadghaTakAn, aliJjarANi ca mahadudakabhAjanavizeSAn jambUlakAMzca - lokarUdayAvaseyAn uSTrikAzca suratelA dibhAjana vizeSAn // 2 'hi' ti edhyati, 'ihUM' ti asminnagare, 'mahAmAhaNe' tti mA hanmi na hantItyarthaH AtmanA vA hanananivRttaH paraM prati mA hana' ityevamAcaSTe yaH sa mAhanaH, sa eva manaHprabhRtikaraNAdibhirAjanma sUkSmAdimeva ninna jIvananavRttatvAt mahAtmAno mahAmAhanaH / utpanne - AvaraNakSayeNAvirbhUte jJAnadarzane dhArayati yaH sa tathA ata evAtItapratyutpannAnAgatajJApakaH 'araha 'tti arhan, mahAprAtihArya rUpapUjArhatyAta avidyamAnaM vA rahaH- ekAntaH sarvajJatvAyasya so'rahAH, jino rAgAdijetRtvAta, kevalAni paripUrNAni zuddhAnyanantAni vA jJAnAdIni yasya santi sa kevalI, atItAdijJAne'pi sarvajJAnaM prati zaGkA syAdityAha sarvajJAH, sAkAropayogasAmarthyAt sarvadarzI 7 adhyaya nam / // 73 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka adhyynm| dazAH 4 // 74 // // 74 // Nijje kallANaM maGgalaM devayaM ceiyaM jAva pajjuvAsaNijje taccakammasampayAsampautte, taM gaM tuma bandejjAhi, jAva pajjuvAsenjAhi, pADihArieNaM pIDhaphalagasijjAsaMthArapaNaM ubanimante jAhi, doccaMpi taccapi evaM vayai vaittA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM pddige| 3. tae NaM tassa sadAlaputtassa AjIviovAsagassa teNaM deveNaM evaM kuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4 samuppanne-'evaM khalu mamaM dhammAyarie dhammovaesae govAle maGkhaliputte, se NaM mahAmAhaNe uppannaNANadasaNadhare, jAva taccakammasampayAsampautte, se NaM kallaM ihaM havvamAgacchissai / tae NaM taM ahaM bandissAmi, jAva pajjuvAsissAmi, pADihArieNaM jAva uvanimantissAmi / 4. nae NaM kallaM jAva jalante samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie / parisA niggayA jAva pajjuvAsai / anAhAropayogasAmarthyAditi / tathA ' telokavahi yamahiyapUie' tti trailokyena-trilokavAsinA janena ' vahiya' tti samapraizvaryAdyatizayasandohadarzanasamAkulacetasA harSabharanirbhareNa prabalakutUhalabalAdanimiSalocanenAvalokitaH, 'mahiya' tti sevyatayA vAJchitaH, 'pUjitazca' puSpAdibhiryaH sa tathA / etadeva vyanakti-sadevA manujAsurA yasmin sa sadevamanujAsustasya lokasya-prajAyAH, arcanIH puSpAdibhiH, vandanIyaH stutimiH, satkaraNIyaH-AdaraNIyaH, sanmAnanIyo'bhyutthAnAdipratipattibhiH, kalyANaM maGgalaM devataM caityamityevaMbuddhayA paryupA. sanIya iti / tacakamma' tti tathyAni satphalAvyabhicAritayA yAni karmANi kriyAstatsampadA-tatsamRddhayA yaH samprayukto-yuktaH sa | tathA / 'kalla 'mityatra yAvatkaraNAt pAuppabhAyAe rayaNIe ityAdirjalante sUrie' ityetadantaH prabhAtavarNako dRzyaH, sa corikSa sajJAtavadvayAkhyeyaH / Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 75 // tae gaM se saddAlapuce AjIviovAsAe imIse kahAe laddhaDe samANe ' evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva vira, taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM, vandAmi jAva pajjuvAsAmi' evaM sampeheDa, saMpehittA hAe jAva pAyacchitte sundappAve sAI jAva appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre maNussavaggurAparigae sAmo gihAo paDiNikkhamai / paDinikkhamittA polAsapuraM nayaraM majjhamajjhaNaM niggacchai / niggacchittA jeNeva sahastambavaNe ujjANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchacha / uvAgacchittA tikkhutto AgrAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vandanamaMsa, vaMdittA narmasittA jAva pajjuvAsai || 5. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa tIse ya mahai0 jAva dhammakahA samattA / 'saddAlaputtA' i samaNe bhagavaM mahAvIre sadAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI - ' se nUNaM saddAlaputtA ! kallaM tumaM puvvAvaraNDakAlasamayaMsi jeNeva asogaNiyA jAva viharasi / tae NaM tubbhaM ege deve antiyaM pAubhavithA / tae NaM se deve antalikkhapaDivanne evaM vayAsI-haM bho sahAlaputtA ! taM caiva savvaM jAva pajjuvAsissAmi' / se nUNaM saddAlaputtA ! aDDe samaTThe ? haMtA asthi / no khalu sadAlaputA ! teNaM deveNaM gosAlaM majaliputaM paNihAya evaM vRtte / tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsayassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vRttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4 - ' esa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe utpannaNANadaMsaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte, taM seyaM khalu mamaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA narmasittA pADihAriNaM I 7 adhyaya nam / 110411 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R upAsaka dazAH 7 adhyayanam / // 76 // // 76 // pIDhaphalaga. jAva uvanimantittae' evaM sampe hei, saMhitA uThAe uudvetA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vandittA namaMsittA evaM bayAsI-evaM khalu bhante ! mamaM polAsapurasma nayarassa bahiyA paJca kumbhakArAvaNasayA / tattha NaM tumbhe pADihAriyaM pIDha0 jAva saMthArayaM ogiNhittA naM viharaha' / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sadAlaputtassa AjIviovAsagassa eyamaDhe paDisugei, paDisuNecA saddAlaputtassa AjIviovAsagassa paJcakumbhakArAvaNasaesu phAsuesaNijjaM pADihAriyaM pIDhaphalaga jAva saMthArayaM ogi hittA NaM viharai / / 6. tae NaM se saddAlaputta AjIviovAsae annayA kayAi vAyAhayayaM kolAlabhaNDaM anto sAlAhito bahiyA nINei, nINettA Ayasi dalayai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sadAla puttaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI--'saddAlaputtA ! esa NaM kolAlabhaNDe kao' ? tae NaM se sadAlaghutte AjIvioghAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM bayAsI-esa NaM bhante ! puci maTTiyA AsI, tao panchA udaeNaM nimijai, nimittA chA- | 6. 'vAyAhayagaM'-vAtAhata-vAyuneSacchopamanItamityarthaH / 'kolAlabhaNDa'ti kulAlA:-kumbhakArAH teSAbhidaM kaulAlaM tacca tad bhANDa ca-paNyaM bhAjanaM vA kaulAlabhANDam / etaki purupakAreNetarathA vA kripate iti bhagavatA pRSTe sa gozAlakamatena niyativAdalakSaNena bhAvitatvAtpurupakAreNetyuttaradAne ca svamatakSati paramatAbhyanujJAnalakSagaM doSamAkalayan 'apurupa kAreNa' ityuvAca / tatasta bhyupagataniyatimatanirAsAya punaH praznayannAha-'saddAlaputta' ityAdi / yadi tava kazcitpurupo vAtAhata vA AmabhityarthaH 'pakkAhayaM batti pakvaM vA agninA kRtapAkaM apaharedvA corayeta , vikiradvA-itastato vikSipet , bhindyAdvA kANa tAka raNena, AcchindA dvA hastAdudAlanena, pAThAntareNa vicchindyAdvA vividhaprakAracchedaM kuryAdityarthaH, pariSThApayedvA bahirnItvA tyajediti / vattejA si tti nirvatayasi / 'AosejjA va' RRRRRRRRRRRREXAM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI upAsaka dazAH // 77|| CALCRECORDAR reNa ya kariseNa ya egayao mIsijai, misittA caka Arohijjai, to yahave karagA ya jAya uTTiyAo ya kajjati / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sahAla putaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI- sadAlaputtA ! esa NaM kolAla 18||7 adhyaya nam / bhaNDe kiM uThANeNaM jAva purisa kAraparakameNaM kajjati, udAhu aNuTANegaM jAba apurisa kAraparakamegaM kajjati' ? tae NaM se sadAlaputte AjIviopAsae samagaM bhagAM mahAvIraM evaM vayAso-'bhante ! aNudANeNaM jAva apurisakkAra // 77 // parakkameNaM, nathi uThANe i vA jAA parakAme i vA, niyayA sayabhAvA / 7. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sahAla putaM AjIvioghAsayaM evaM vayAsI- sadAla puttA ! jai NaM tubbhaM kei purise vAyAhayaM vA pakkellayaM vA ko lAla bhaNDaM AharejjA vA vikkhi rejjA vA bhindejnA vA acchi dejA vA parivejjA vA, aggimittAe vA bhAriyAe saddhi viulAI bhogabhogAI bhutramANe viharejjA, tassa NaM tuma purisassa kiM daNDaM nivattejjAsi ? bhante ! ahaM NaM taM purisaM AosejjA vA haNejjA vA bandhejjA vA mahejjA vA tajjejjA vA tAlejjA vA nicchoDejjA vA nibhacchejjA vA akAle ceva jIviyAo vavarovejjA / sadAlaputtA! no tti AkrozayAmi vA mRto'si tvamityAdibhiH zAparabhizapAmi, hanmi vA daNDAdinA, badhnAmi vA 2vAdinA, tarjayAmi vA 'jJAsyasi re duSTAcAra !' ityAdibhirvacanavizeSaiH, tAiyAmi vA capeTAdinA, ni choTayAmi vA dhanAdityAjanena nirmarsyAmi vA paruSapacanaiH, akAla eva ca jIvitAdvA vyaparopayAmi mAravAmI yarthaH / / ityevaM bhagavAMstaM sahalaputra svavacanena pura.pakArAbhyupagamaM prAhayitvA tanmatavighaTanAyAha-'sahalaputta' ityAdi / na khalu taba bha. kazcidapaharati, na ca tvaM tamAkrozayasi yadi satyameva nAstyutthAnAdi / atha kazcittadapaharati tvaM ca tamAkrozayasi tata evamabhyupagame sati yadvasi-'nAsyutthAnAdi' iti tatte mithyA asatyamityarthaH / / 20 ra Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: nam / ||78 // 1.78 // khalu tumbhaM kei purise vAyAhaya vA palavyaM yA kolAlabhaNDaM baharai vA jAba parivei vA, aggimittAe | vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAI suJjamANe viharai, no vA tumaM taM purisaM Aosejjasi vA haNijjasi vA jAva akAle ceva jIviyAo krovejjisi, jada natthi uhANe i vA jAva parakkame i yA niyayA savvabhAvA / aha NaM tubdha kei purise vAyAhaya jAba parivei vA, aggimittAe vA jAba biharai, tuma vA taM purisaM Ao-18 sesi vA jAva vavarovesi, to jaM vadasi nathi uThANe i vA jAya niyayA samabhAvA taM te micchA / ettha NaM se sadAlaputte AjIviovAsae smbuddh| 8. tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vandittA namasittA evaM vayAso-'icchAmi gaM bhante ! tubhaM anie dhamma nisAmettara' / tae NaM samaNaM bhagavaM mahAvIre sadAla puttassa AjIviovAsagassa tIse ya jAya dhamma parikahei / tae NaM se sadAlapute AjIvi zrIvAsae samaNassa bhagavo mahAvIrassa antie dhamma soccA nisamma haTatuTu0 jAba hiyae jahA ANaMdo tahA gihidhamma paDivajjai / navaraM egA hiraNakoDI nihANapauttA, egA hiraNakoDI buDripauttA, egA hiraNNakoDI pavittharapauttA, ege vae dasagotAhassieNaM vaegaM, jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandA namaM par3a, vandittA namaMsittA je geva polAsapure nayare neNeva uvAgacchA, ubAgacchittA polAsapuraM nayaraM majjhammaNaM jeNeva rAe mihe jiNeva aggimitnA bhAgyiA teNeya uvAgacchada / uvAgacchitA aggiminaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANu Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 79 // pie! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva morADe, taM gacchAti NaM tumaM pajjuvAsAhi rAmaNassa bhagavao mahAvIraspa annie paJcANuJcayaM dhammaM paDivajjAhi' / samaNaM bhagavaM mahAvIraM, vandAhi jAva saca sikkhAvazyaM duvAsavihaM gihi 9. tara gaM sA agnimittA mAriyA sAlapuvassa samaNovAsagasta 'taha'tti eyamaI viNaNaM paDimuNe | tara gaM se sadApune samaNovAsae ko myirise sahAve, sadAvinA evaM vayAsI - khiyAmeva bho devANupiyA ! lahuraNajutajoiyaM samakhuvAliANasamalidiyasiGgararhi jambUnayAmaya phalAvajottapa visiddhaehiM rayayAmayaghaNTasuttarajjugavara kaJcaNakhaiyanatthAparamahoragahihiM nIlapalakayAvelI pavaragogajuvANaehiM nANAmaNikaNagapaNTiyAjAla 9 'taNaM sA nimittA' ityAdi / tataH sA agnimitrA bhAryA mahAlaputrasya zramaNopAsaka tatheti etamartha vinayena pratizRNoti pratizrutvA (tha) va snAtA 'kRtavalikarmA' pahi-TokaTam 'kRtakautukAcA kautukaM puNDrAdimaGgalaM dadhyakSatacandanA ete evaM prAyazcittamiva prAyazritaM duHkhanAtikAditi / zuddhAtmA paiSikANi pANi, nagalyAni pravara vANi parihitA, apamahAmAnavazarIra, TikAparikIrNakanyAko dRzyate sa cai savyAkhyAnovaseyaH - lahukaraNajutta joiye karaNe yeka puruSAyojitaH sambandhitaM yattattathA tathA 'samakhuvAlihANasamalihi yasiGgapadi rAmasuravAdiyAnI-tulyapuccha sarve likhite khitako yasto tathA vAbhyAM goyubhyAmiti sambandhaH | 'jambUNAmayakalAvajottapasi jAmbUnadamayI kalApI vizeSa ca kaNDavandhanarajjU prativiziSTe-zobhane yayostau tathA tAbhyAm 'syayAmayaNTasuttarajjugavara kacaNakhaiba natthA pAho himada rajatamasyau-yavikAroM tathA 7 adhya nam / // 79 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH adhyaya nm| // 8 // // 8 // CAREERS parigayaM sujAyajugajuttaujjugapasatyamubiraiyanimmiyaM pavaralakSaNokveyaM juttAmeva dhammiyaM jANApyavaraM ubaTThaveha, ubaTTavettA mama eyamANattiyaM paJcappiAha' / tae gaM te kombiya purisA jAba paccappiNanti / 10. tara paM sA animittA bhAriyA pAyA jAba pAyacchitA muddhappAve sAI jAva appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA ceDiyAcakavAlapari kegA dhammiyaM jANAraM duruhai, duruhitA pAlAsapura nagaraM majjhammajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeSa sahassamyANe ujANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyAo jANAo paccoruhai, paccoruhittA ceDiyAcAhavAlaparipuDA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAga chai, uvAgacchittA tikkhutto jAva vandai namasai, baMdittA namaMsittA baccAsanne nAidUre jAva paJjaliuDA ThiiyA ceva pjjuvaasi|| 11. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aggimittAe tIse ya jAva dhammaM kahei / tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavo mahAvIrasma antie dhamma soccA nisamma haTTatuTTA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai nama sUtrAjjuke kAryAsikasUtramayayau ye varakAJcanamvacite naste-nAsArajjU tayoH pragraheNa-razminA avagRhItako ca-badvau yau tau tathA tAbhyAm , 'nIluppalakayAmela hiM' nIlotpalakRtazekharAbhyAM 'paparagoNa juvANAhiM ! nANAmaNi kaNagadhaSThiyAjAla parigayaM' 'sujAya jugajutta ujjugapasatvasuviraiyanimmiya' sujAta-sujAtAsamayaM yugaM-yUpaH yuktaM-saGgataM RjukaM-saralaM guviracitaM sughaTitaM nirmitaM-nivezitaM yatra tattathA / 'juttAmeva dhammiyaM jANappara upahuveha' yuktameva-sambaddhameva goyuvabhyAmiti sambandha iti / / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: 7 adhyayanam / // 81 // // 8 // 4 sai, baMdittA namaMsittA evaM bayAsI-sadahAbhi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM, jAba se jaheyaM tubbhe vayaha, jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave uggA bhogA jAva pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi devANuppiyANaM antie muNDA bhavittA, jAva ahaM NaM devANuppiyANaM antie pazcANubbaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajissAmi' / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha / tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNasta bhagavao mahAvIrassa antie paJcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajaI, DivajittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhittA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM paDigayA / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi polAsapurAo na- | yarAo sahassambavaNAo paDiniggacchai, paDiniggacchittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri| 12. tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae jAva abhigayajIvAjIve jAva viharai / tae NaM se gosAle maGkhalihai putte imIse kahAe laDhe samANe-'evaM khalu sadAlaputte AjIviyasamayaM vamittA samaNANaM nigganthANaM diddhiM paDivanne, taM gacchAmi gaM saddAlaputaM AjIviopAsayaM samaNANaM nigganthANaM dihi vAmetA puNaravi AjIviyadiThiM gehAvittae' tikaTu evaM sampehei, saMpehittA AjIviyasaGghasamparibuDe jeNeva polAsapure nayare jeNeva AjIviyasabhA teNeva uvaagcchd| uvAgacchittA AjIviyasabhAe bhaNDanikkhevaM karei / karettA kaivaehiM AjIviehi saddhiM jeNeva saddAlaputte samaNovAsae teNeva uvaagcchi| tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae go. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 82 // 5 sAlaM mavaliputtaM e jamANaM pAsai / pAsittA no AhAi, no parijANaI, aNADhAyamANe aparijANamANe tusi-Rs7 adhyayaH NIe saMciTThai / nam / 13. tae NaM se gosAle maGalipute sahAlaputtarNa samaNovAsaeNaM aNAdAijamANe aparijANijjamANe // 82 // pIDhaphalagasijAsaMthAraTTayAe samaNassa bhagavao mahAvIrasta gaNakittaNaM karemANe saddAla puttaM samaNovAsaya evaM vayAsI-'Agae NaM devANuppiyA ! iha mahAmAhaNe? tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputaM evaM bayAsI- ke NaM devANuppiyA ! mahAmAhaNe? tae NaM se gosAle majaliputte sadAlaputaM samaNobAsayaM evaM vayAsI-'samaNe bhagavaM mahAvIre mhaamaahnne'| se keNaTeNaM devANuppiyA ! evaM buccai-'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe' evaM khalu saddAla puttA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannaNANadasaNadhare jAva mahiyapUie, jAva taccakammasampayAsaMpa utte, se teNaSTeNaM devANuppiyA ! evaM vaccaDa-'samaNe bhagavaM mahAvIre mhaamaahnn'| Agae Na devANuppiyA! ihaM mahAgove ? ke gaM devANuppiyA ! mahAgove ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove / se keNaTeNaM devANuppiyA! jAva mahAgove? evaM khala devANaripayA! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArAvIe bahave jIva nassamANe viNassamANe khajamANe chijamANe bhijamANe lappamANe bilappamANe dhammamayeNaM daNDeNaM sArakkhamANe SHROSORROSAROOPERARAM 13 'mahAgove'tyAdi gopo-gorakSakA, sa cetaragorakSakebhyo'tiviziSTatvAnmahAniti mahAgopaH / / 'nazyataH' iti sanmArgAnanyavamAnAn , 'vinazyataH' ityaneko mriyamANAn , 'khAyamAnAn' mRgAdibhAve vyAghrAdibhiH, 'chiyamAnAn' manuSyAdibhAve khaGgAdinA, 'bhidyamAnAn Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH ||83 // saMgovemANe nivvANamahAvADaM sAhatyi sampAvei, se teNaTeNaM sadAlaputtA ! evaM buccai-'samaNe bhagavaM mahAvIre mhaagove| AgAe gaM devANappiyA ! ihaM mahAsatyavAhe ? ke NaM devANuppiyA ! mahAsatthavAhe ? saddAlaputtA ! kA7 adhyaya samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatyavAhe, se keNa? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADa dinam / vIe bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe dhammamaeNaM pantheNaM sArakkhamANe nivvANamahApaTTa. // 83 // NAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTeNaM saddAlaputtA ! evaM uccai-'samaNe bhagavaM mahAvIre mhaastthvaahe'| Agae NaM devANuppiyA! ihaM mahAdhammakahI ? ke NaM devANuppiyA ! mahAdhammakahI? samaNe bhagavaM mahAvIre mhaadhmmkhii| se keNaTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe viNassamANe khajjamAge chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe ummaggapaDivanne sapahavippaNaTe micchattabalAbhibhUra aTThabihakammatamapaDalapaDocchanne bahUhiM aTehi || kuntAdinA, lupyamAnAn' karNa nAsAdicchedanena, 'vilupyamAnAn' bAhyopadhyapahArataH, gA iveti gamyate, 'nivvANamahAvADaMti siddhimahAgosthAnavizeSam 'sAhasthiti svahasteneva svahastena sAkSAdityarthaH // mahAsArthavAhAlApakAnantaraM pustakAntare imaparamadhI pate-'Agae NaM 18 devANuppiyA ! ihaM mahAdhammakahI ? ke NaM devANuppiyA ! mahAdhammakahI ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI / se keNaDhegaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ? evaM khalu saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe jAba viluppamANe ummangapaDivanne sappahavippaNadve micchattabalAbhibhUe avihakammatamapaDalapaDocchanne bahUhiM advehi ya hehi ya pasiNehi ya kAraNehi ya | RSS Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 84 // ya jAva vAgaraNehi ya cAurantAo saMsArakantArAo sAhatyi nitthAreha, se teNadveNaM devApiyA ! evaM buccai - 'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakaDI' / Agae NaM devANupiyA ! ihaM mahAnijjAmae ? ke NaM devANu - piyA ! mahAnijjAmae ? samaye bhagataM mahAvIre mahAnijjAmae / se keNadvegaM ? evaM khalu devANupiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe buDamANe nibuDamANe upiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhatthi sampAvei, se teNadveNaM devANupiyA ! evaM buccaI'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijjAmae' | 14. tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGgaliputtaM evaM vayAsI - 'tubhe NaM devANupiyA ! iyaccheyA jAva iyaniuNA iyanayavAdI iyauvasaeladdhA iyaviSNANapattA, pabhU NaM tubbhe mama dhammAyarieNaM dhammo vasaNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae' ? no tiNaTThe samahe / se keNadveNaM devANupiyA ! evaM buccai'no khalu pabhU tubhe mama dhammAyarigaM jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karetae' ? saddAlaputtA ! se jahAnAmae vAgaraNehi ya cAurantAo saMsArakantArAo sAhatthiM nitthArei, se teNadveNa saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre 'mahAdhammahi' tti / kaNThayo'yam navaraM jIvAnAM nazyadAdivizeSaNa hetu darzanAdAha - ummaggetyAdi / tatronmArgapratipannAn - Azrita kudRSTizAsanAn, satpathavipranaSTAn tyaktajinazAsanAn etadeva kathamityAha mithyAtvabalAbhibhUtAn tathA aSTavidhakarmaiva tamaHpaTalam - andhakArasamUhaH tena pratyavaccha nnAniti / tathA niyamakAlApa ke 'buTTamANe' tti nimajjataH, 'nibuTTamANe' tti nitarAM nimajjataH janmamaraNAdijale iti gamyate, 'upayamANe' tti utplAvyamAnAn // adhyaya nam / // 84 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 85 // u0 8 kei purise taruNe jugavaM jAva niuNasippovagae egaM vayaM vA lAvayaM vA kavoyaM vA kaviJjalaM vA vAyasaM vA vA picchaMsi vA sisi vA visANaMsi vA romaMsi vA evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahUhiM ahi ya mahaM ayaM vA elayaM vA sUryaraM vA kukkuDaM vA tittiraM vA seNayaM vA ityaMsi vA pAyaMsi vA khuraMsi vA pucchaMsi jahiM jahiM giors tahiM tahiM niccale niSpandaM dharei, Uhi ya jAva vAgaraNehi ya jahiM jahiM giors tarhi 14 ' pabhuti prabhavaH samarthAH / iticchekAH - iti evamupalabhyamAnAdbhutaprakAreNa, evamanyatrApi chekAH - prastAvajJAH, kalApaNDitA iti vRddhA vyAcakSate / tathA iti dakSAH - kAryANAmavilambitakAriNaH, tathA iti praSThAH kSANAM pradhAnA vAgmina iti vRddhairuktam, kvacit 'patta / ' ityadhiyate / tatra prAptArthAH kRtaprayojanAH, tathA iti nipuNAH sUkSmadarzinaH kuzalA iti ca vRddhoktam iti nAno-nItivaktAraH, tathA ityupadezalacyA labdhAptopadezAH, vAcanAntare 'itimedhAvinaH' apUrvazrutagrahaNazaktimantaH' 'itivijJAnaprAptAH' avAptasadbovA:' / 'se jahe'tyAdi / atha yathAnAma kacitpuruSaH 'taruNe' tti vardhamAnavayAH, varNAdiguNopacitta ityanye / yAvatkaraNAdidaM dRzyam -'balavaM' sAmarthyavAn, 'garva' yugaM kAlavizeSaH tatprazastamasyAstIti yugavAn duSTakAlasya balahAnikaratvAttadvacavacchedArthamidaM vizeSaNam, 'juvANe' ti yuvAvayaHprAptaH, appAyaGketi nIrogaH, thiramAhatthe ' tti sulekhakavad, asthirAgrahasto hi na gADhagraho bhavatIti vizeSaNamidam 'daDhapANipAe' tti pratItam 'pAsapiTTantarorupariNayatti pArzve ca pRSThAntare ca tadvibhAga UrU ca pariNatau niSpattiprakarNAvasthAM gatau yasya saH tathA, uttamasaMhanana ityarthaH, ' tala jamalajuyalaparighaninabAhu 'tti talayoH- tAlAbhidhAnavRkSavizeSayoH yamalayoH - samazreNikayorthayugalaM pariSazca-argalA tannibhau tatsadRzau bAhU yasya sa tathA AyatabAhurityarthaH, 'gharNAniciyavaTTapAlikhandhetti ghananicitaH -- atyarthaM niviDo vRttazca vartulaH pAlita- taDAgAdipAlIya-skandhau-aMzadezau yasya sa tathA 'cammeduduhunoDiyasa mAha niviyagAyakAe'ti / varmaSTakAiSTakAzakalAvibhRtaca kutaparUpA, yahAkarSaNena dhanurdharA vyAyAmaM kurvanti, dughaNo muharo mauSTiko muSTipramANaH protacarmarajjukaH pApANago 7 adhyaya nam / // 85 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahapasi vAda karatesa upAsaka dazAH // 86 // tahiM nippaTTapasiNavAgaraNaM karei, se teNaTeNaM saddAlaputtA! evaM buccai-'no khalu pabhU ahaM tava dhammAyarieNaM jAva 17 adhyayamahAvIreNaM saddhiM vivAda krette| nam / 15 tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGgaliputtaM evaM bayAsI-'jamhA NaM devANuppiyA ! tubbhe mama dhammAyariyassa jAva mahAvIrassa saMtehiM taccehiM tahiehiM sambhUehiM bhAvehiM guNakittaNaM kareha tamhA NaM // 86 // ahaM tumbhe pADihArieNaM pIDha0 jAva saMthAraeNaM uvanimantemi, no ceva NaM dhammotti yA tavotti vA, taM gacchaha NaM tumbhe mama kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDhaphalaga jAva ogimhittANaM viharai / taie NaM se gosAle maGgha. lakastaiH samAhatAni-vyAyAmakaraNapravRtau satyAM tADitAni nicitAni gAtrANi-aGgAni yatra sa tathA sa evaMvidhaH kAyo yasya sa tathA / anenAbhyAsajanitaM sAmarthyamuktam , 'lavaNapavaNajaiNavAyAmasamatthe' tti laGghaNaM ca-atikramaNaM plavanaM ca-uplaghanaM javinavyAyAmazcatadanyaH zIghravyApArasteSu samartho yaH sa tathA / ' urassabalasamAgae' tti uttaro sAhavIyukta ityarthaH / 'chae' tti prayogajJaH, 'dAva' tti zItrakArI, 'pattaTre tti adhikRtakamaNi niSThAM gataH, prAptArthaH, prajJa ityanye / 'kusale' tti AlocitakArI, 'mehAvi'tti sakRdRSTazruta karmajJaH, 'niuNe' tti upAyArambhakA, 'niuNasippovagae' tti sUkSmazilpasamanvita iti / ajaM vA-chagalaM palakaM vA-uAbhre, zakara vA-varAha, kukkuTatittiravartakalAvakakapotakapiJjalavAyasazyenakAH pakSivizeSA lokaprasiddhAH / 'hatthaMsi va' tti / yadyAyajAdInAM hasto na vidyate tathApyatanapAdo hasta iva hasta iti kRtvA haste vetyuktam , yathAsambhavaM caiSAM hastapAdakhurapucchapicchazRGgavipANaromANi yojanIyAni / picchaM pakSAvayavizeSaH, zRGgamihAjar3akayoH pratipattavyam , viSANa zabo yadyapi gajainte rUistathApIha zukaradante prati pattavyaH sAdharmyavizeSAditi / nizcalam-acalaM sAmAnyato niSpanna-kiJcicalanenApi rahitam / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: (7 adhyaya nam / // 87 // // 87 // SOCIECCESCORECASSECRECA liputte sadAlaputtassa samaNovAsayassa eyamaDhe paDimuNei, paDisuNettA kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDha jAva ogiNhitA NaM viharai / tae NaM se gosAle maliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAie bahahiM AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae yA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante polAsapurAo nagarAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM vihrh| 16. tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla0 jAva bhAvamANassa coisa saMbaccharA bahakatA. paNNarasamasa saMvaraccharassa antarA vaTTamANassa pubbaratAvarattakAle jAva posahasAlAra samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNati uvasampajjittA NaM viharai / tae NaM tassa sadAlaputtassa samaNovAsayassa puvyarattAvarattakAle ege deve antiyaM pAubhavitthA / tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala. jAva asiM gahAya sadAla puttaM samaNovAsayaM eyaM kyAsI-jahA culaNIpiyassa taheva devo upasaggaM karei, navaraM ekkakke pute naba maMsasollae karei, jAva kaNIyasaM . ghAei, ghAittA jAva Ayazcai / tara NaM se sadAlaputta samaNovAsae abhIe jAba viharai / tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA cautthaMpi sadAlaputtaM sama15 'AghavaNAhi yatti AkhyAnaiH, prajhApanAbhiH-bhedato vastuprarUpaNAbhiH, 'sajJApanAbhiH saJjJAnajananaiH, 'vijJApanAbhiH anukuulbhnnitH|| iti upAsakadazAnAM saptamAdhyayanavivaraNaM samAptam / / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 88|| 6 NovAsayaM evaM kyAsI-'haM bho sadAlaputtA ! samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA jAva na bhavasi tao te jA imAda 7 adhyaya aggimitnA bhAriyA dhammasahAiyA dhammaviijjiyA dhammANurAgaracA samamuhadukkhasahAiyA taM te sAo nam / gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA nava maMsasollara karemi, karettA AdANabhariyasi kahADayaMsi ahahemi, adahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi, jahA NaM tumaM aTTaduhaTTa. jAva vavaro // 8 // vija si / tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae teNaM devegaM evaM vutte samANe abhIe jAba viharai / tae NaM se deve sadAlaputta samaNovAsayaM doccaMpi taccapi evaM bayAsI-haM bho saddAlaputtA ! samaNovAsayA ! taM caiva bhagai / tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayasa teNaM deveNaM doccaMpi taccapi evaM vuttassa samANassa ayaM ajjhathie 4 samuppanne / evaM jahA culaNIpiyA taheva cintei-'jeNaM mama jeheM puttaM, jeNaM mapra majjhimayaM putaM, jeNaM mamaM kaNIyasaM puttaM jAva Ayazcai, jA'vi ya NaM mamaM imA aggimittA bhAriyA samasudukkhasahAiyA taMpi ya icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM eyaM purisaM giNhittae' tikaTu uddhAie jahA culaNIpiyA taheva savvaM bhANiyatvaM, navaraM aggimittA bhAriyA kolAhalaM muNittA bhaNai, sesaM jahA culaNipiyAvattavyayA, navaraM aruNabhUe vimANe uvavanne, jAva mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo| sattamassa agassa uvAsagadasANaM sattamaM ajjhayaNaM samattaM / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 8 adhyaya nam / // 89 // // 89 // aTThama ajjhayaNaM / 1. aTThamassa ukhevo| evaM khalu jambu ! tegaM kAleNaM teNaM samapaNaM rAyagihe nayare / guNasile ceie| seNie raayaa| tattha NaM rAyagihe mahAsayara nAma gAhAAI parivasai, ar3e jahA bhAgando / navaraM aTTha hiraNNakoDoo sakaMsAo nihANapauttAo, aTTa hiraNNakoDIo sakaMsAo buDDipauttAo, aTTa hiraNNakoDIo sakaMsAo pavittharapauttAo, aDha kyA dasagosAhassiegaM vaeNaM / tassa NaM mahApayagassa revaI pAmokkhAo terasa bhAriyAo hotthA, ahINa. jAva suruuvaao| tassa NaM mahAsayagassa revaIe bhAriyAra kolaghariyAo aTTha hiraNakoDIo, aTTha yayA dasagomahastipaNaM vaeNaM hotthA / avasesANaM duvAlasahaM bhAriyANaM kolaghariyA pagagegA hiraNNakoDI, egameMge ya 19 dasamosAhassieNaM vaeNaM hotthA / 2. teNaM kAleNaM teNaM samaraNaM sAbhI smosddhe| parisA ningyaa| jahA ANando tahA niggacchai, taheva 4aa sAvayadhamma pddijaai| navaraM bhara hiraNa koDIo sakaMsAo ucArei, aTTa kyA, revaIpAmokkhAhiM terasahiM bhAriyA hi abasesaM mehaNavi ipacarakhAi, sesaM savvaM taheva / imaM ca NaM eyAvaM abhiggahaM abhigihai-ka RRRRRRR- 1 aSTamamapi sugamam, tathApi kimapi tatra likhyate-'sakaMsAotti saha kAMsyena-dravyamAnavizepeNa yAstAH sakAMsthAH / 'kolaghariyAo' tti kulagRhAt-pitRgRhAvAgatAH kaulagRhikAH / / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: 190 // llAkalila ca NaM kappai me vedoNiyAe kaMsapAIe hiraNgabhariyAe saMbavaha rittae / tae NaM se mahAsayae samaNo 18 adhyayavAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNa vayavihAraM viharai / / lanam / 3. tae NaM tIse revaIe gAhAvaiNIe annayA kayAi puvyarattAvarattakAlasamayaMsi kuimba0 jAva imeyArUve ajjhathie 4-'evaM khalu ahaM imAsiM dubAlasaha savattINaM vidhAeNaM no saMcAemi mahAsayaeNaM samaNovAsa // 9 // eNaM saddhiM urAlAI mANussayAiM bhoyabhogAI mukhamANI riharittae, taM seyaM khalu mamaM eyAo duvAla pavi sa vattiyAo aggippaogeNaM vA satyappaogeNaM vA visappaogeNaM vA jIviyAo vavarovittA, eyAsi egamegaM hiraNNakoDi egamegaM vayaM sayameva usampajittA NaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM uralAI jAva viharittae' evaM sampehei / saMpehitA tAsiM duvAlasaNiM sabatINaM antarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANI vihri| tae NaM sA revaI gAhAvahaNI annayA kayAi tAsiM dubAlasahaM savattINaM antaraM jANittA cha sa. vattIo satthappaogeNaM uddavei, uhavettA cha savattIo visappaogeNaM udavei, uddavettA tAsi duvAlasaNhaM rAvattINaM kolaghariyaM egamegaM hiraNNakoDi egamegaM vayaM sayameva paDivajjai, paDivajittA mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI bhogabhogAI ghuJjamANI vidarai / tae NaM sA revaI gAhAraiNI maMpaloluyA maMsesu 3 'antarANi yAni avasarAna , "chidrANi' viralaparivAratvAni, 'virahAn ' ekAntAniti / 'masaloletyAdi / mAMsalolA-mAMsalampaTA, etadeva viziSyate-mAMsamanchitA-tadopAnavijJa pena mUDhe yathaH, mAMsagrathitA-gAmAnurAgatantubhiH rAmamitA mAMsagRddhA-tabhoge'pya jAtakAMda Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 adhyaya upAsaka dazAH nam / // 91 // // 9 // mucchiyA jApa ajjhovavanA bahuvihiM maMseDi ya sollehi ya taliehi ya bhajiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca majjaM ca sIdhuM ca pasannaM ca AsAemANI 4 vihaah| 4. tae NaM rAyagihe nayare anayA kayAi amAvAe ghuTe yAvi hotthA / tae NaM sA rebaI gAhAraiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA 4 kolagharie purise sadAvei, sadAvettA evaM kyAsI-'tumbhe devANuppiyA ! mama kolaghariehito vaehito kallAkalli duve duve gogapoyae uddaveha, uddavettA mamaM uvaNeha / tae NaM kolaghariyA purisA revaIe gAhAvaiNIe tahati eyamaTTa viNaeNaM paDisuNanti / paDisuNetA revaIe gAhAvaiNIe kolaghariehito vaehito kallAkalli duve duve goNapoyae bahenti, bahettA revaie gAhAvaiNIe uvaNenti / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI tehiM goNamaMsehiM sollehi ya 4 suraM ca 3 AsAemANI 4 viharai / 5 tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa bahUhiM sIla0 jAva bhAvemANassa codasa saMbaccharA caikkantA / evaM taheva jeheM puttaM Thavei jAva posahasAlAe dhammapaNyatti upasampanjittA NaM viharai / tae NaM sA | kSAvicchedA, mAMsAdhyupapannA-mAMsaikAgracittA / tatazca bahuvidhaimA~saizca sAmAnyaH tadvizeSaNaizca, tathA cAha-'solliApahi yatti zulyakaizcazUlasaMskRtaiH, talitaizca-ghRtAdinA'gnau saMskRtaH, bharjitaizca-agnimAtrapakyaH saheti gamyate, surAM ca kASThapiSTanippannAM madhu ca-kSI merakaM ca-madyavizeSa, madyaM ca-guidhAtakIbhavam , sIdhu ca tadvizeSa prasannAM ca-surAvizepam AsvAdayantI-ISa-syAiyantI, 'kadAcid visvA dayantI-vividhaprakAra vizepeNa vA svAdayantIti, kadAcideva paribhAjayantI svaparivArasya paribhujAnA sAmasyena vivakSitatadvizepAn / / 4 'amAghAto' rUDhizabdatvAt amArirityarthaH / 'kolaghariNatti kulagRhasambandhinaH 'goNapotako' goputrko| 'uddaveha'tti vinAzayata / / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CEO upAsaka dazAH nm| // 12 // // 92 // MAHARANAGAR | revaI gAhAvANI mattA luliyA viiNyakesI uttari jayaM vikaDamANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae IG samaNopAsae teNeva uvaagcchi| uvAgacchitA mohammAyajaNaNAI siGgAriyAI isthibhAvAI uvadaMsemANI 2 la mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-haM bho mahAsayamA ! samaNovAsayA ! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakA4 mayA mokkhakAmayA dhammakaliyA 4 dhammapivAsiyA 4 kiNaM tumbhaM devANuppiyA ! dhammeNa vA puNNeNa vA saggeNa vA mokkheNa kA? jaNaM tumaM para sadi usalAI jAra muJjamANe no viharasi / tae NaM se mahAsayae samaNopAsae revaIe gAhAvaiNIe eyamadvaM no ADhAi, no pariyANAi, aNADhAijamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajjhANoknae viharai / tae NaM sArebaI gAhAvANI mahAsayayaM samaNovAsayaM doccapi taccaMSi evaM vayAsI-'ha bho ! taM ceva bhaNaha, so'vi tahena jAva jamADhAijjamANe apariyANamANe vihri| tae NaM sA revaI gAhAvANI mahAsayaeNaM saraNovAsa eNaM agAhAijamANI apariyANijjamANI jAmeva disi pAubbhUyA tAmeva disi paDigayA // EUROPERCORNER 5 'mattattisuganimAvatI, 'lulitA' gavadona NitA. skhala padelyarthaH, vikIrNA--vikSiptAH kezA casyAH sA tathA, uttarIyaka-uparivanavasanaM vikarSacantI, 'sohonmAdajanakAn-kAmoddIpakAna zArikAn' 'mArasayataH, 'strIbhAvAna-kaTAkSasandarzanAdIn upasandarzayantI, 'haM moti AmantraNam , mahAsayayA! ityAdaviharItipayavasAnasya revatIvAkyasyAyamabhiprAya:-ayamevAsya svoM mokSo vA yad mayA saha viSayasukhAnubhavanam , dharmAnuSThAna hi vidhI te svargAdartham , svargAzve pale sukhArtham mukhaM cetAvadeva tAvad ha yatkAmAseknamiti / bhaNanti ca-"japa nasthi tattha sImaMtiNIo maNa rpiyshussnnaao| tAre siddhAMtaya ! bandhaNaM khu mokho na so mokho' / / tathA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 93 // 24 6. tae NaM se mahAsayae samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM upasaMpajjittA NaM viharai / paDhamaM ahAsutaM jAba ekkArasa'vi / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae teNaM urAleNaM jAva kise dhamaNisantae jAe / tara gaM tassa mahAsayayassa samaNovAsayassa annayA kayAI puJcarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie 4' evaM khalu ahaM imeNaM ugaleNaM jahA ANando taheva apacchimamAraNantiyasaMlehaNAjhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM mANe viharai / tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa subheNaM ajjhatrasANeNaM jAva khaovasameNaM : ohiNANe samupapanne / puratthimeNaM lavaNasamudde joyaNa sAhassiyaM khette jANai pAsaha, evaM dakkhiNeNaM paccatthimeNaM, uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsaharapavvayaM jANai pAsara, ahe imI se rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM carAsI ivAsa sahasadviyaM jANai pAsai || 7. tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi mattA jAva uttarijjayaM vikaDUmANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae samaNovAsara teNeva uvAgacchara, uvAgacchittA mahAsabhyaM taheva bhaNai, jAva doccaMpi taccapi evaM vayAsI - 'haM bho taheva / tae NaM se mahAsayae samaNopAsa repaIe gAhAvaiNIe doccaMpi taccapi evaM vRtte samANe Asurute 4 ohiM pauMja, paraMjittA ohiNA Abhoei, AbhoetA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI- 'haM bho " satyaM vacmi hitaM vacmi sAraM vacmi punaH punaH / asminnasAre saMsAre sAraM sAraGgalocanA. " // tathA "dviraSTavarSA yoSitpaJcaviMzatikaH pumAn / anayonirantarA prItiH svarga ityabhidhIyate" || 8 adhyaya nam / // 93 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 8 adhyaya dazAH nam / 194 // // 14 // revai ! apatthiyapatthie ! 4 evaM khalu tuma anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aduhaSTa saTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhabIe loluyaccue narae caurAsIivAsasahassaTiiesu neraiemu neraiyattAe uvavajihisi / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANI evaM vayAsI-'ruTe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae, hINe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae, / avajjhAyA gaM ahaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM, na najai NaM ahaM keNavi kumAreNaM mArijissAmittika? bhIyA tatthA tasiyA u.vyaggA saJjAyabhayA saNiyaM 2 paccosakkai, paccosakkittA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgarichatA ohaya, jAva jhiyaai| tae NaM sA revaI gAhAvaiNI anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA aduhaTTara saTTA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsIivAsasahassaTiiesu | neraiesu neraiyattAe uvavanA / / 8. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre, samosaraNaM, jAva parisA paDigayA / 'goyamA ! i0 samaNe bhagavaM mahAvIre evaM vayAso-'evaM khalu goyamA ! iheva rAyagihe nayare mamaM antevAsI mahAsayae nAma samaNo- | vAsae posahasAlAe apacchimamAraNa ntiyasaMlehaNAe jhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM aNavakakamANe viharai / 7 'alasaNati vicikAvizeSalakSaNena / tallakSaNaM cedam- "northa vrajati nAdhastAnAhAro na ca pcyte| AmAzaye'lasIbhUtastena so'lasakaH smRtaH // 1 // ' iti / / 'hANe'tti prItyA hInaH-tyaktaH, 'avajhAyatti apadhyAtA durvyAnaviSayIkRtA, 'kumAreNa ti duHkhamRtyunA / / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 95 // tara NaM tassa mahAsayagassa revaI gAvaiNI mattA jAva vikaDemANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae teNeva uvAgaccha, uvAgacchittA mohummAya0 jAva evaM vayAsI taheba jAva docyampi taccapi evaM vayAsI / tara gaM se mahAsayae samaNovAsa ra revaIe gAhAvaiNIe doccapi taccampi evaM vRtte samANe Asurute 4 ohiM pajai, paraMjitA ohiNA Abhoei AbhoettA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI - jAva uvavajjihisi / no khala kapa goyamA ! samagovAsagassa apacchima0 jAva jhusiyasarIrassa bhattapANapaDiyAkkhiyassa paro sante taccehiM tahiehiM sambhUehiM aNihiM antehiM apiehi amaNuNNehi amaNAmehiM vAgaraNehiM vAgaritae, taM gaccha gaM devApiyA ! tumaM mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAhi no khalu devANupiyA ! kappar3a samaNovAsagassa apacchima0 jAva bhakttapANapaDiyAikkhiyassa paro santehiM jAva vAgaritae / tume ya NaM devANupiyA ! revaI gAhAvaraNI saMtehi 4 aNidverhi 6 vAgaraNehiM bAgariyA, taM gaM tumaM eyasta ThANassa Aloehi jAva jahArihaM ca pAyacchittaM paDivajjAhi' / tara NaM se bhagavaM goyame samasta bhagavao mahAvIrassa 'taha'ti eyamahaM viNaNaM paDisuNei, paDisuNetA tao paDiNikkhama, paDinikkhamittA rAyagihaM nayaraM majjhaMmajjheNaM aNuSpavisara, aNupavisittA jeNeva mahAsayagasta samaNovAsayassa gihe jeNeva mahAsayara samaNovAsae teNeva uvAgacchai / tara NaM 8 'no khalu kappai goyametyAdi / 'santehiM ti sadbhirvidyamAnArthe, 'taccehiM'ti tathyaistasvarUpairvA'nucArikaiH 'tahiehiM'ti tamevoktaM prakAramA nai mAtrayA'pi nyUnAdhikaiH kimuktaM bhavati ? - sadbhUtairiti, anidvaiH - avAJchitaiH, akAntaiH - svarUpeNAkamanIyaiH, 8 adhyaya nam / // 95 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 adhyaya pAsaka zAH nam / 96 // // 96 // REGARCANCREACORGARAGAUR se mahAsayae bhagavaM goyama ejjamANaM pAsai, pAsittA haTu0 jAva hiyae bhagavaM goyamaM bandai namasai / tae NaM hai se bhagavaM goyame mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre evamAiPI kkhai bhAsai paNa vei parUvei-no khalu kappai devANuppiyA samaNovAsagassa apacchima0 jAva vAgarittae, tume NaM devANuppiyA ! rebaI gAhAvaiNI santehiM jAva vAgariA, taM gaM tumaM devANuppiyA ! eyarasa ThANassa Aloehi jAva paDivajjAhi' / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bhagavao goyamassa 'taha'tti eyamaDheM viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei, jAva ahArihaM ca pAyacchittaM pddivjji| tae NaM se bhagavaM || goyame mahAsayagassa samaNovAsayasa antiyAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA rAyagihaM nagaraM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM | Pil dai namasai, vaMdittA namaMsittA saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre | annayA kayAi rAyagihAo nayarAbho paDiNikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai // 9. tae Na se mahAsayae samaNovAsae bahuhiM sola0 jAva bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsayapariyAyaM | apriyaiH-aprItikArakaiH amanojJaiH-manasA na jJAyante-nAbhilapyante vaktumapi pAni taiH, amana prApaiH-na manasa Apyante-prApyante cintayA'pi yAni taiH, vacane cintane ca yeSAM mano notsahata ityarthaH, vyAkaraNaiH-vacanavizeSaiH / / UROCCARCHECK Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAo samma kAraNa phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe appANa jhUsittA saDhi bhattAI aNasaNAe ICC adhyayachedettA AloiyapaDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNavaDiMsae vimANe devattAe uvavanne / nam / cattAri paliovamAI ThiI / mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo // // 97 // sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM aTThamaM ajjhayaNaM samataM // 97 // tontonnontonnontortortor POSTESSOSTATY Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 49 adhyaya nm| // 9 // // 9 // navamaM ajjhynnN| 1. navamassa ukkhevo / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI / koDhae ceie / jiya5 sattUrAyA / tattha NaM sAvatthIe nayarIe nandiNIpiyA nAma gAhAvaI parivasai / aDDe / cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cattAri hiraNakoDIo buDripauttAo, cattAri hiraNakoDIo pavittharapauttAo, cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / assiNI bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA Anando taheva gihidhamma paDi. vajai / sAmI bahiyA viharai / tae NaM se nandiNIpiyA samaNobAsae jAe, jAva viharai / tae NaM tassa nandi4 NIpiyassa samaNovAsayassa bahUhiM sIlavdhayaguNa0 jAgha bhAvemANassa codasa saMvaccharAI vikntaaii| taheva jeheM * puttaM Thavei, dhammapaNNatti, vIsaM vAsAI pariyAgaM, nANataM aruNagave vimAge upvaao| mahAvidehe vAse sijjhi hii / nikkhevo // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA: // 99 // dasa ajjhynnN| 10 adhya yanam / 1. dasamassa ukkhevo / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nyrii| koTue ceie| jiya- 18I satta / tattha NaM sAvatthIe nayarIe sAlihIpiyA nAma gAhAvaI parivasai / ar3e ditte / cattAri hiraNNakoDIo // 99 // nihANapauttAo, cattAri hiraNakoDIo buDDipauttAo, cattAri hiraNNakoDIzro pavittharapauttAo / cattAri | vayA dasagosAhassieNaM baeNaM / phagguNI bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA ANando taheva gihidhamma paDivajjaDa. jahA kAmadevo tahA jeheM putaM ThavettA posaha sAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattiM ubasampajiNaM viharai / navaraM niruvasaggAo ekArasavi uvAsagapaDimAo taheva bhaanniyvvaao| evaM kAmadevagameNaM neya jAva mohamme kappe aruNakIle vimANe devattAe uvavanne / cattAri palibhovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihii|| 2. dasaNhaSi paNarasame saMvacchare baTTamANANaM cintaa| dasahavi vIsaM vAsAI samaNovAsayapariyAo // evaM | khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa agassa uvAsagadasANaM dasamassa ajjhayaNassa ayamadve paNNatte / navamadazame ca kaNThaya eveti pratyadhyayanamupakSepanikSepAvabhyUhya vAcyau / tathA evaM khalu jamyU !' ityAdi upAsakadazAnigamanavAkyamadhyeyamiti // OR RECORR 14 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 100 // 3. vANiyagAme campA duvai ya vANArasIe nayarIe / AlabhiyA ya puravarI kampillapuraM ca boddhavyaM // 1 // polAsaM rAyagi sAtthIe purIe donni bhave / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavyA ||2|| sivananda bhadda sAmA dhana bahula pUsa aggimittA ya / revai assiNi taha phagguNI ya bhajjANa nAmAI ||3|| ohiNANa pisAe mAyA vAhiNauttarijje ya / bhajjA ya suvtrayA duvvayA niruvasaggayA doni // 4 // aruNe aruNAbhe khalu aruNappahaaruNakantasi ya / aruNajjhae ya chaTThe bhUya vaDiMse gave kI le // 5 // cAlIsa asII sahI sahI ya sahi dasa sahassA / asiI cattA cattA ee vaiyANa ya sahassA // 6 // vArasArasa cavIsaM tivihaM arasAI neyaM / dhanne ti covIsaM vArasa vAraseM ya koDIo ||7| 3 tathA pustakAntare saprahagAthA upalabhyante, tAzcemAH vANiyagAme 1 campA duvai ya 2-3 vANArasIe nayarI 6 / AlabhiyA ya puravarI 5 kampillapuraM ca boddhavvaM 6 // 1 // polAsaM 7 rAyagi 8 sAvatthIe purIe donni bhave 9-10 / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavA ||2|| sivananda 1 bhadda 2 sAmA 3 dhaNa 4 bahula 5 pUsa 6 aggimittA 7 ya / revai 8 asmiNi 9 taha phagguNI 10 ya bhajjANa nAmAI || 3 || ohiNNANa 1 pisAe 2 mAyA 3 vAhi 4 dhaNa 5 uttarijje 6 ya / bhajjA ya suvvayA 7 duvvayA 8 niruvasaggayA donni 9-10 / 14 / / aruNe 1 aruNAbhe 2 khalu aruNa paha 3 aruNakanta 4 siTTe 5 ya / aruNajhae 6 ya chaDe bhUya 7 barDise 8 gave 9 kIle 10 ||5|| ziSTAdinAmAnyaruNapadapUrvANi dRzyAni aruNaziSTamityAdi / etAzca pUrvoktAnusAreNa vaseyAH / yadiha na vyAkhyAtaM tatsarvaM jJAtAdharmakathAvyAkhyAnamupayuktena nirUpyAvaseyamiti / 10 adhyayanam / // 100 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 10 adhyaH yanam / dazAH // 10 // ullaNadantavaNaphale abhiGgaNubaTTaNe saNANe ya / vattha vilevaNa pupphe AbharaNaM dhRvapejjAi // 8 // bhakkhoyaNa sUya ghae sAge mAhura-jemaNa-pANe ya / tambole igavIsaM ANandAINa abhiggahA // 9 // urle sohammapure lolUe ahe uttare himavante / paJcasae taha tidisaM ohiNNANaM dasagaNassa // 10 // dasaNa-vaya-sAmAiya posaha-paDimA-abambha-saccitte / Arambha-pesa-uddivajae samaNabhUe ya // 11 // ikkArasa paDimAo vIsaM pariyAo aNasaNaM mAse / sohamme caupaliyA mahAvidehammi sijjhihii // 12 // uvAsagadasAmo samattAo / / uvAsagadasANaM sattamassa agassa ego suyakhandho dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasu ceva divasesu udissinaMti tao suyakhandho samudissijjai aNuNNa vijjai dosu divasesu, aGgaM taheva // // sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM dasamaM ajjhayaNaM samattaM // SEARNAGARLS // 101 // sarvasyApi svakIyaM vattanamabhimataM prAyazaH syAjjanasya / yattu svasyApi samyagnahi vihitaruciH syAt , kathaM tatpareSAm ? / citto. hAsAtkutazcipi nigaditam / kizcidevaM matagataM yantra, tasya grahamamaladhiyaH kurvatAM prItaye me / / o Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 pariziSTa upAsaka dazAH // 102 // // 102 // 1 pariziSTam (varNakavistaro yAvacchabdAdhyAhRtamatrapAThazca) (prathamoGkaH pRSThasaMkhyAM nirdizati dvitIca paktisaMkhyAm ) 1-5. navarIvaNNao aupapAtikasUtrAtriddhasthimiyasamiddhA pamuiyajaNajANavayA AiNNa jaNa nagUmA halasa yasahamsasaMkiTThavikilaThThapaNNattase usImA kukkusaMDeyagAmapaurA ucchajavasAlikaliyA gomahisagavelagappa bhUyA AyAravaMtace iyajuva ivivihasaNiviTThabahulA ukkoDiyagAyagaMThibheyagabhaDatakarakhaM DarakkharahiyA khamA nirubaddavA subhikkhA bIsatthasuhAvAsA aNegakoDikuDuviyAiNNaNivvuyasuhA na unaTTagajallamallamuTTiyavelabagakahagapabagalAsagaAimkhagamakhalaMkhatUNaituMbavINiyaaNegatAlAyarANuca yA ArAmujANaagar3atalAgIhiyavappiNaguNovaveyA naMdaNavaNasaMnibhappagAsA ubbiddhaviulagaMbhIrakhAyaphalihA cakkagayamusuTiorohasayanghijamalakavAGaghaNaduppavemA dhaNukuDilavaMkapAgAraparikkhittA kavisIsagavaTTaraiyasaMThiyavirAyamANA aTTAlayacariyadAragopuratoraNasamunnayamavibhaktarAyamagA cheyAyariyarai baDhaphalihaIkIlA vivaNivaNichittasipiyAiNNaNibuyasahA siMghADagatigaca ukacaccarapaNiyAvadhivihavathuparimaMDiyA surammA naravaipaviiNNamahivaipahA aNegavasturagamattakuMjararahapahakarasIyasanmANIAiNNajANajuggA vima ulaNavaNaliNisobhiyajalA paMDuravarabhavaNasaNNimahiyA uttANaNa yaNapecchaNijjA pa.sAdIyA darimaNijjA abhiruvA pahirUvA // 1-5. caiyavaNNao aurapAtikasUtrAta RECEREMOCRACHECCACICA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 103 // cirAI pulpurisapaNNatte porANe sahie vittie kittie gAe sacchat sa ghaNTe paDAge paDAgAipaDAgamaMDie salomahatthe kayaveyaDDie lAulloiyamahie gosIsasarasaratacaMdra diNNavaM caMgulitale uvaciyacaMdaNakalase caMdaNaghau sukatoraNapaDidubAradesabhAe Asatosa ttavivagvAriyamalla dAmakalAve paMcavaNNasarasasurabhimukapuSkapuMjova yAra kalie kAlAgurupavara kuMduruturukadhUva maghamaghaMtagaMdhuyAbhirAme sugaMvavaragaMdhagaMdha gaMdhavaTTibhU naDanaTTagajallagalla muTThiyavelaMbagapavagaka galAsagaA ikkhagalekha maM khatU gaila tuvavINiyabhuyagamAgaha parigae bahujaNa jANatrayassa vissu kittie bahujaNassa Ahussa AhuNijje pAhugijje acvabhijje baMdaNijje namasaNijje praNijje sakkAra Nijje saMmANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaNaM pajjuvAsaNijje dicce sacce sacdovA saMNihiyapADihare jAgataharasabhAgapanchie bahujaNo accei Agamma puNNabhadaceiyaM puNNabhadaceiyaM // 2-1 samosarie jAba jambU pajjuvAsamANe yAvatkaraNAta jhAtAdharmakathAnirdiSTaH samavasaraNavarNako yathA teNaM kAleNaM teNaM samapurNa ajjaguhammassa aNagArassa jeTTe antevAsI ajjajambU nAma aNagAre kAsavagottaNaM sakussehe samacaraM sasaThANasaMThie vajjarisanArAyasaMghayaNe kaNagapulaganighasa pamhagore uggatave tattatave mahAtave urAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabambhaceravAsI ucchUisarIre saMkhittavijloulese ajjasummassa therassa adUrasAmante uddhaMjANU ahosire jhANakoTTotragae saMjameNaM tavasA appA bhAvemANe viharai / tae NaM se ajjajambUNAme jAyasaGke jAyasaMsae jAyako uhalle saMjAyasaDhe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle uppannasahUDhe utpannasaMsa utpannako uhalle samupapannasaDe samuppannasaMsae samuppanna ko bahalle uDAe ui / 2ttA jeNAmeva ajja - hamme there teNAmeva uvAgacchai / 2ttA ajamuhammaM gharaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei / 2ttA bani namasai / 2ttA ajjasummassa therassa cvAsanne nAidUre surasUsamANe narmasamANe abhimudde paJjaliuDe viNaNaM pajjuvAsamANe evaM vayAsI / 2-2. mahAvIreNaM jAva saMpatte - yAvatkaraNAdaupapAtiko varNitAni mahAvIra vizeSaNAni tRtIyAvibhaktipariNatAni paThitavyAni / tAni yathA - 1 pariziSTa // 103 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 pariziSTa upAsaka dazAH 3||104 // // 104 // CARECRECORRECRECICICICE samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare sahasaMbuddhe purisuttame purisasIhe purisavarapuMDarIe purisavaragandhahatthI abhayadae cakkhudae mangadae saraNadae jIvadA dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA dhammavaravAuraMtacakkavaTTI appaDihayavaranANadasaNadhare viyadRcchaume jiNe jAvae tiNNe tArae mutte moyae buddhe bohae sabaSNU savvadarisI sivamayalamaruyamaNaMtamakkhayamavvAbAhama puNarAvattagaM siddhigaiNAmadhejjaM ThANaM saMpAviukAme arahA jiNe kevalI sattahatthussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajjarimahanArAyasaMghapaNe aNulomavAuvege kaMkagahaNI kavo. yapariNAme sauNiposapiTutarorupariNae paumuppalagaMdhasarisanissAsasurabhivayaNe nirAyaMkauttamapasatthaaiseyaniruvamapale jallamallakalaMkaseyarayadosavajjiyasarIraniruvaleve chAyAujjoiraMgamaMge ghaNaniciyasubaddhalakakhaNunnayakUDAgAranipiDiyaggasirae sAmalibaoNDaghaNaniciyacchor3iyamiuvisayapasatthasuhumalakkhaNasugaMdhasuMdarabhuyamoyagabhiMganIlakajjalapahanubhamaragaNaNiddhanikuruMbaniciyakuMciyapayAhiNAvattamuddhasirae dAlima pupphappagAsatavadhijjasarisanimmalasuNiddhakesaMtakesabhUmI ghaNaniciyasubaddhalakkhaNuna yakUDAgAranibhapiDiyangasirae chattAgAruttimaMgadese nivvaNasamalaTumaducaMdaddhasamaNi DAle uDuvaipaDipuNNasomavayaNe allINapamANajuttasavaNe sussavaNe pINamasalakavoladesabhAe ANAmiyacAvaruilakiNhabharAitaNukasiNaNiddhabhamuhe avadAliyapuMDarIyanayaNe koyAsiyadhavalapattalacche garulAyayaujutuMgaNAse ubaviyasilappavAlabiMbaphasaMnibhAhazeTe paMDurasasisayalavimalaNimmalasaMkhagokkhIrapheNakuMdadagarayamuNAliyAdhavalataseDhI akhaMDate apphuDiyadaMte aviraladate suNiddhadaMte sujAyadaMte egardataseDhI viva aNegate huyavahaNiddhatadhoyatattatavaNijjarattatalatAlujIhe avaTThiyasuvibhattacittamaMsU maMsalasaMThiyapasatthasahalaviulahaNue cauraMgulasuppamANakaMbuvarasarisaggIve varamahisavarAhasIhasadlasabhanAgavarapaDipuNNaviulakkhaMdhe jugasaMnibhapINaraiyapIvarapauTThasusaMThiyasusiliTravisighaNazvirasubaddhasaMdhipuravaraphalihavaSTriyabhuNabhuyagIsaraviulabhogaAyANapalihaucchUTanIvAhU rattatalovai yamauyamaMsalasujAyalakkhaNapasatthaacchiddajAlapANI pIvarakomalavaraMgulI AyaMvataMvataliNasuiruilaNiddhaNakhe caMdapANilehe saMkhapANilehe cakkapANilehe disAsotthiyapANilehe caMdasUrasaMkhacakka disAsotthiyapANileha kaNagasiyAyalujjalapasatthasamatala uvacivasthiNNapihula Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 105 // 27 bacche sirivacchaMkiyavacche akaraMDuyakaNagaruyayanimmalasujA yaniruvayadehadhArI aTTasahassapaDipuNNavarapurisalakkhaNavare saMnayapAse saMgayapAse suMdarapAse sujAyapAse mitramAiyapINaraiyapAse ujjuyasamasahiyajaccataNukasiNaNiddha Aijjala haramaNijja romarAI jhasavihagasujAyapINakucchI jhasoyare suikaraNe paramaviyaDaNAbhe gaMgAvattapayAhiNAvattataraM garbhaMgura ra vikiraNataruNabohiya akosA yaMtapa umagaMbhIraviyaDaNAbhe sAhayasoNaMdamusapaNaNikariyarakaNagaccharu sarisavaravaivaliyamajjhe pamuivavaraturagasIhavaravaTTiyakaDI varaturagasujA gujjhade se Aiha uvvaNiruvaleve varavAraNatuvikkamavilasiyagaI gayasasaNasujAyasaMnibhorU samuggaNimAgUDhajANU eNIkuruviMdAvattavaTTANupuvvajaMghe saMThiyasusiliTTha visidRgUDhagulphe suppaiTTiya kummacArucalaNe aNuputrva susaMhayaMgulIe unnayataNutaM vaNik khe ratuppalapattamabhyasukumAlakomalatale aTThasahassavarapurisalakkhaNadhare naganagaramagarasAgaracakkaM kavaraMgamaMgalaMkiyacalaNe visigurUve huyavahaniddhUmajaliyataDitaDiya taruNavikiraNa sarisatee aNAsave amame akiMcaNe chinnasoe nirutraleve vavagayapemarAgosamohe nigganthassa pAvayaNassa desae satyanAyage paTTAvae samaNagapaI samaNagaviMdapariyaDDhie ca uttIsabuddhavayaNA isesa patte paNatIsa saccavayaNAisesapatte AgAsagaeNaM cakkeNaM AgAsagaeNaM chatte A yAhiM cAmarAhiM AgAsaphAliyA maNaM sapAyavIdvegaM sIhAsaNeNaM dhammajjhaeNaM purao pakaDhijja mANaNaM caudasahiM samaNasAhassI hiM chattIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhiM saMparivuDe putrvANupuvvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuddeNaM viharamANe || 2- 9. nagaravarNanaM nagarIvarNanena samAnam / 3- 1. rAjavarNanamaupapAtikAn yathA mahayAhimavaMta malaya maMdarama hiMdasAre ataviddhadoharAya kulavaMsasuppasUe niraMtaraM rAyalakakhaNavirAiyaMgamaMge bahujaNabahumANapUie savyaguNasamiddhe vattie muie muddhAhisitte mAupiusujAe dayapatte sImaMkare sImaMdhare khemaMkare khemaMdhare maNusside jaNavayapiyA jaNavayapAle jaNavayapurohie seukare kekare narapavare purisabare purisasIhe purisavagdhe purisAsIvise purisavarapuMDarIe purisavaragaMdhahatthI aDDhe ditte 1 pariziSTa // 105 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 1/1 pariziSTa // 106 // // 106 // vitta visthiNNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudhaNabahujAyasavarayAe AogapaogasaMpautte vicchaDDiyapa urabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUe paDipuNNajaMtakosakodAgArAudhAgAre ghalavaM dubalapaccAmitta ohayakaMTayaM nihayakaMTayaM maliyakaMTayaM uddhiyakaMTayaM akaMTayaM ohayasarnu niha yasattuM mali yasattuM uddhiyasattuM nijji yasattuM parAiyasattuM vavagayadubhikkhaM mAribhayavippamukka khemaM sivaM subhikkhaM pasaMtar3ibar3amaraM rajja pasAsemANe viharai / / 3-1. ahaDhe jAva aparibhAe-yAvatkaraNAdaupapAtikastho grantho drssttvyH| sa yathA aDaDhe ditte vitta vitthiNNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNe bahudhaNabahujAyarUvarayae AogapaogasaMpautte vicchar3iyaparabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUga. bahujaNassa aparibhUe / 3-4, rAIsara jAva satthavAhANaM--yAvatkaraNAta 4-51 nirdiSTo granthaH paThitavyaH / 3-7. ahINa jAva suruvA---yAvatkaraNAdopapAtikastho granthaH paThyate / sa yathA--- ahINapaDipuNNapazcindiyasarIrA lakkhaNavANaguNokveyA mANummANapamANapaDipuNNasujAyasavvaGgasubharaGgI sasisoma kArakaMtapiyadasaNA huruuvaa| 3-8. saha jAva paJcavihe--yAvatkaraNAta--sahapharisarasamvagandhe paJcavihe / 5. 11. parisAe jAva dhAmakahA-yAvatkaraNAhauSapAtikastho pranthaH-- 'isiparisAga muNiparisAe jaiparisAe devaparisApa' ityAdi pAThaH TIkAkRdbhillikhito vyAkhyAtazca 45 tame pRSTe / 4. 8. hatuTa jAba-yAvatkaraNAna hatuTThacittamAgandiA pIimaNe paramasomaNassie harisabasavisappamANahiyA / 6. 1. pAcakAvAmi 3-atra tRtIyo'GkaH "maNamA va pasA kAyasA" ityetatpanatrayamuddizya nirdiSTaH / OSASSOORTEROS Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 107 // 40. 2. abhigayajIvAjIveNaM jAva aNaikkamaNijjeNaM yAvatkaraNAn---- puNAveNaM Asava saMvaranijjara kiriyA higaraNabandha mokkhakusaleNaM asahijjeNaM devAsuranAgasuvaNNajakkharakkhasakiMnarakiMpurisagaLyagandhavtramahoragAiehiM devagaNehiM ninyAo pAvaNAo aNaikamANejjeNaM // 24. 7. 2 ttA jAba sohamme kappe -- yAvatkaraNAt upAsakadazAsUtrasthaH 33-10 puThe sohamme kappe sohammavaDiMsagassa" iti granthaH paThanIyaH / 25. 4. kalle jAva jalante--- yAvatkaraNAta jJAtAdharmakathAsthA granthaH- phallaM pApA rayabhIe pulluppalakamala komalummiliyama ahApaNDure pabhAe rattAsogapagAsa kiMsurasuyamuha guJjaddharAgabandhujIvagapArAvarthacalaNanayaNaparahuyasurata lobaNajAsuraNakumumajaliya jalaNatavaNijjakala sa hiMgula yanigararUvAiraGga rehantasassirI vAyare ahakameNa ae are dinakarakaraparaparAvayArapArami anyayAre kAlAtavakuMkumeNa khaia vva jIvaloe loyaNAvisa ANu Asavigasantavisadasabhi loe kamalAgarasaNDabohara uTThiyami sUre sahassarassibhi diNayare teyasA jalante / 25. 4. jahA pUraNo jAva jeTThaputtaM yAvatkaraNAt- vilaM asaNapANakhAimasAimaM uvakkhaDAvettA mittanAiniyaga saMbandhiparijaNaM AmantettA taM mittanAiniyagasaMbandhiparijaNaM viuleNaM kAreNa ya sakAretA saMmANettA tasseva mitta... jaNassa purao jedRputtaM kuDumbe ThavettA | 4 25. 7. 25. 9. 25. 4. asaNaM 4-atra catuH saMkhyAGka nirdezAt " asaNaM pANaM khAimaM sAimaM " iti catvAri padAni paThitavyAni / puSka 9 - atra paJcasaMkhyAGka nirdezAt 'puNphavatthagandhamallAlaMkAreNaM' iti paJca padAni paThitavyAni / AlamvarNa 4 - atra "AlambaNaM pamANaM AhAre cakkhu" iti catvAri padAni paThitavyAni / 1 pariziSTa // 107 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH 41 pariziSTa ARHAR // 108 // / / 108 // CHASSE EEST HOUSES 25. 12. kajjesu jAva-yAvatkaraNAta 4. 5. ityatra nidi: kajjesu ...bavahAresu ya" iti granthaH / 29. 2. suke jAva kise-yAvatkaraNAt sukke bhukkhe lukkhe nimmaMse nissoNiya kiDi keDiyAbhUe avicammAvaNaddhe kisse dhamaNisaMtae / 29. 3. ajjhasthie 5-pazcasaMkhyA nirdezAta "ajjhathie, pathie, cintie, maNogae, saMkappe" iti paJca padAni paThitavyAni / 29. 5. ebamAikkhai 4-catuHsaMkhyAkanirdezAt " evaM bhAsai, evaM paNNavei, evaM paruvei" ityadhika padatrayaM paThanIyam / 29. 7. ajjhathie 4---catuHsaMkhyAGkanirdeza.t " ajjhathie, cintae, maNogae, saMkappe" ityetatpadacatuSTayaM jJeyam / 32. 6, Aloehi jAva tavomma-yAvatkaraNAta " paDikamAhi" / 32. 8. Aloijjai jAba pazvijijajjai-cAvatkaraNAta "paDikamijjai" / 33. 1. saMkie 3--vyaGkanirdezAt "saMkipa, kaMkhie, vitigicchAsamAvanne" iti padavayaM jJeyam / 34. 1. AukkhaeNaM 3---yaGkaniHzAt AukhANaM, bhavakkhaeNaM, ThiikkhapaNaM" iti padatraya jhayam / 34. 0. "niklevo" iti padena nigamanaM jJeyam / tadyathAevaM khalu, jambU , samaNeNaM jAva uvAsaga:sANaM paDhamarasa ajjhayaNassa ayama? paNNatte tti vemi / 42.4 Asuratte 5--paJcasaMkhyAGkani zAt "Asuratte, ruTe, kuvie, caNDikkie misimisIyamANe" ityetAni pazca padAni paThitavyAni / 42-5 sahai jAva ahiyAsei-yAvatkaraNAna "khamai tiikkhai" iti paThanIyam / 42. 5. mujjalaM jAva-yAvatkaraNAt ASHARA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 109 // u0 10 vilaM kasaM gADhaM caNDaM dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM / 46. 9. hAravirAiyavacchaM jAva dakhadisAo ujjovemANaM - - yAvatkaraNAdaupapAtikasthaM asurakumAradevavarNanaM dvitIyaikavacane pariNamayya paThanIyam / tacca yathA hAravirAiyavacchA kaDagatuDiyathaMbhiyabhuyA aGgayakuMDalamaTTagaMDatalA kaNNapIDhadhArI vicittahatthAbharaNA vicittamAlAma ulima uDA kalyANagapavaravatthaparihiyA kallANagapavaramallANulevaNA bhAsurakhoMdI palaMbavaNamAladharA divveNaM vaNNeNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM rUveNaM evaMphAseNaM saMghApaNaM saMThANeNaM divvAe iDDhIe juIe pabhAe chAyAe accIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAo ujjovemANA / 47. 2. devinde devarAyA jAva sakkaMsi sIhAsAMsi - yAvatkaraNAdayaM granthaH vajjapANI puraMdare sayakkaDa sahassakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDDhalogahivaI battIsa vimANasa yasahassA hivaI erAvaNavAhaNe suriMde arayambaravatthadhare AlaiyamAlama uDe navahemacArucittacaJcala kuNDalavilihijja mANagaNDe bhAsuraboMdI palambavaNamAle sohamme kappe sohamasi vimANe sabhAe sohammAe / 47. 3. sAmANiyasAhassINaM jAva -- yAvatkaraNAdayaM granthaH- tAttIsAra tAyattIsagANaM caunhaM logapAlANaM adRNhaM aggamahisINaM saparivArANaM tinhaM parimANaM sattaNhaM aNiyANaM sattaNhaM aNiyAviNaM ca caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM / 48 2. dANaveNa vA jAva-yAvatkaraNAdayaM granthaH jakkheNa vA rakkhaseNa vA kiMnareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA / 48. 4. iDDhI 6 paTsaMkhyAGkanirdezAt "iDDhI, juI, jaso, balaM, vIriyaM, purisakkAra parakkame" iti SaT padAni paThayante / 1 parivi // 109 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 1 parizi // 11 // 48. 4. laddhA 3-tRtIyAGkanirdezAt "laddhA, pattA, abhisamannAgayA" iti padatrayaM pazyate / 49 1. mahAvIre jAva viharai-yAvatkaraNAdaupapAtikastho granthaH Aigare titthagare sayaMsaMbuddhe purimuttame jAva saMpAviukAme puvANupubbi caramANe gAmANuggAmaM dUijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva capAe nayarIe bahiM puNNabhadai cehae ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe / 56. 2. ukkhebo iti sapodghAtaH / sa cettham-- jai NaM bhante ! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM uvAsagadasANaM doccassa ajjhayaNassa ayamaTUThe paNNatte, taccassa NaM, bhante, ke aThe paNNatte ? 60. 7. siMghADaga jAva-yAvatkaraNAt / siMghADagatiyaca ukkacaccaraca umuhamahApahapahesu / 74. 1. ceiyaM jAva pajjuvAsaNijje-yAvatkaragena "viNaeNaM" iti paThayate / 80. 8. nAidUre jAva paJjaliur3A-yAvatkaraNAt sussUsamANA narmasamANA abhimuhA viNapaNaM paJjali ur3A / 81. 2. uggA bhoggA jAva pavvaiyA-yAvatkaraNAt rAinA ikkhAgA khattiyA nAyA korabbA khattiyA mAhaNA bhaDA johA mallaI mallaIputtA lecchaI lecchaIputtA ibhA inbhaputtA ciccA hiraNaM ciccA suvaNNa evaM dhannaM dhaNaM balaM vAhaNaM kosa koDAgAraM puraM anteuraM ciccA viulaM dhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilapavAlasaMtajArasAvaejja vicchaiittA vigovaittA dANaM dAiyANaM paribhAittA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaiyA / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 111 // 91. 1. AsAemANI 4 - catuH saMkhyAGkanirdezAt "AsAemANI vikhAemANI paribhuJjemANI paribhAemANI" iti padacatuSTayaM bodhyam / 91. 4. mucchiyA 4 - catuHsaMkhyAGkanirdezAt "mucchiyA giddhA lolA ajJovavannA" iti catvAri padAni paThacante / 91. 8. goNamaMsehi sollehi ya 4 - catuH saMkhyAGkanirdezAt "goNamaMsehi, goNasollehi, goNataliehi, goNabhajiehi" iti padacatuSTayaM paThacate / 91. 8. suraM ca 6 - padasaMkhyAGkanirdezAt "suraM, mahu~, meraya, majjaM, sIhu~, pasannaM" iti padaSaTkaM paThayate / 93. 2. urAleNaM jAva kise yAvatkaraNAt urAleNaM viuleNaM sassirIeNaM payatteNaM palAhieNaM kallANeNaM siveNaM dhanneNaM maMgaleNaM udgeNaM udAraeNaM uttameNaM mahANubhAveNaM tabokammeNa sukke bhukkhe lukkhe nimmaMse nissoNie kiDakiDiyAbhUe aTThicammAvaNaddhe kise dhamaNisaMtae / 94. 7. oha jAva jhiyAi yAvatkaraNAt ohmaNasaMkappA cintA sogAgarasaMpaviTThA karayala nalhatyamuhA aTTajjhANovagayA bhUmigayadiTTiyA | 1 parii // 111 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAH // 112 // // 112 // zrImadupAsakadazAGgaM saTIkaM samAptam / BRORRUKHARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRECRACK Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ahaMma che zrImadbhagavaAryasudharmAsvAmiprabhuta zrI upAsakadazAMga sUtra (gujarAtI anuvAda) 1-2 te kALe ane te samaye caMpA nAme nagarI hatI. te RddhivALI ane upadrava rahita hatI-ityAdi varNana jANI levuM. te nagarInA IzAna khUNAmAM pUrNabhadra nAme caitya hatuM. te eka moTA vanakhaMDa vaDe cotarapha vIMTAyeluM zrImadabhayadevasUrikRta-TIkAno anuvAda zrI vardhamAnasvAmIne praNAma karIne upAsakadazA vagere sUtranI prAyaH bIjA graMthamAM joyelI kaMIke vyAkhyA karuM chuM. 1 temAM upAsakadazA e sAtamu aMga che. tene zabdArtha A pramANe che-upAsaka-zramaNopAsaka saMbandhI anuThAnanuM pratipAdana karanAra dazA-dasa adhyayanarupa te upAsakadazA kahevAya che. A granthanuM nAma bahuvacanAnta che. A granthanA saMbadha, abhidhaya-viSaya ane prayojana sUtranA nAmanA avartha--vyutpattinA sAmarthyathI pratipAdana karelAM che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 2 | ##### ### hatuM-ItyAdi varNana jANavuM. te kALe ane te samaye Arya sudharmAsvAmI samayasaryA. te sudharmAsvAmInA jayeSTha aMtevAsI Arya jabUsvAmIe upAsanA karatA A pramANe pUchayuM-he bhagavana ! je yAvat utamArtha-nirvANune prApta thayelA zramaNa bhagavAna mahAvIre jJAtAdharmakathA nAme chaThThA aMgane A artha kahyo che, te upAzakadazA nAme sAtamAM aMgane nirvANune prApta thayelA zramaNa bhagavAna mahAvIre zo artha, kayo che ? he jabU! yAvat uttamArthane prApta thayelA zramaNa bhagavAna mahAvIre upAsakadazA nAme sAtamA aMganA daza adhyayane kahyAM che. te A pramANe-Ananda 1, kAmadeva 2, gRhapati culanIpitA 3, surAdeva 4, culazataka 5, gRhapati kuDakelika 6, sAlaputra 7, mahAzataka 8, naMdinIpitA 9 ane sAlihIpitA 10. te A pramANe-upAsakonuM anuSThAna ahIM abhidheya che, tenuM jJAna thavuM te zrotAonuM anantara-suratanuM prayojana che ane zrAvakanA anuSThAnane baMdha karavo te zAstrakAronuM ananatara prayojana che. zAstramAM saMbadha be prakAranA Tahyo che. upAyopeya kAryakAraNubhAva ane guruparvakamalakSaNa temAM kAryakAraNabhAva saMbaMdha zAstranA nAmanI vyutpattinA sAmarthyathI kahyA che. jema ke A zAstra kAraNa che ane tethI zrAvakonA anuSThAnanuM jJAna thavuM te kArya che. guruparvalakSaNe saMbadha sAkSAt batAvatA sUtrakAra kahe che 2 "teNu kAleNu teNu samaNu" ItyAdi sUtra jJAtAdharma kathAnA prathama adhyayananA vivaraNane anusAre jANavuM. parantu "Ananda ItyAdi zrAvakanA nAma che. temAM Ananda nAme zrAvakanI hakIkata sabandhI adhyayana AnaMda adhyayana ## * *** * Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdAdhyayana he bhagavan! je nirvANune prApta thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre upAsakadazA nAme sAtamAM aMganA daza adhyayana kahelAM che te he bhagavana mokSane prApta thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre prathama adhyayanano zuM artha kahyo che? he jammu ! e pramANe te kALe ane te samaye vANijyagrAma nAme nagara hatuM. ahIM tenuM varNana jANavuM, te vANijyagrAma nAme nagaranI bahAra IzAna khUNAmAM pratipalAza nAme pItya hatuM. te vANijya grAmamAM jitazatru nAma rAjA hatA. ahIM tenuM varNana jANavuM, te vANijya grAmamAM Ananda nAme gRhapati rahe che. te ADhaya-dhanavAna ane bIjA koI thI parAbhava nahi pAme te samartha che. te Anada gRhapatine cAra hiraNyakeTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakeTI vRddhi-dayAjamAM ane cAra hiraNyakoTI dhana dhAnyAdinA vistAranA kAryamAM rokAyelI che. vaLI tene dasa hajAra gAyanuM eka vraja evA cAra vo che. te Anada gRhapati ghaNu rAjA, yuvarAja vagere yAvatu sArthavAhone ghaNu kAryamAM, kAraNamAM, mantra-vicAromAM tathA kuTumAM guhyo, rahasya, nizcaya, ane vyavahAromAM pUchavA cagya, salAha levA cogya hatA. potAnA kuTumbane paNa mukhya, pramANabhUta, AdhAra, avalaMbana, cakSurupa, pradhAnamUta yAvat badhA kAryone vadhAranAra hatuM. te Ananda gRhapatine zivanandA nAme bhAryA hatI. paripUrNa aMgavALI, yAvat suMdararUpavALI Ananda kahevAya che. "gAhAvaI gRhapati amuka RddhivALA gRhastha che ane kuMDa kolika e "gRhapatikuDakelika" e AkhA nAmane aMta bhAga che. 1 AnaMda * adhyayana || 3 | Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | gRhapatine priya ane Ananda gRhapatinI sAthe anurakta ane avirakta thayelI te ISTa zabdAdi manuSya saMbaMdhI kAma ane bhegone anubhava karatI vihare che. te vANijya grAmanI bahAra IzAna khUNAmAM keTalAka nAme saMniveza hato. te samRddhivAle nirupadrava yAvatuM manane prasanna karanAra hatuM. te keTalAka saMnivezamAM Ananda gRhapatinA ghaNu mitra, jJAti, nija svakIya vajana saMbandhI ane parivAra vase che. te dhanika ane samartha che. te kAle ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvat samesaryA. pariSadu vAMcIne pAchI gaI. keNika rAjAnI peThe jitazatru rAjA vaMdana karavAne nIkaLe che. nIkaLIne yAvata parcapAsanA kare che. tyAra bAda Ananda gRhapati mahAvIrasvAmI AvyAnI A vAta jANIne "A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra vihare che, te arihaMta bhagavaMtenuM nAmazravaNa paNa mahA phalavALuM che, te vaMdana namarakAra vagerenuM karavuM mahAphalavALuM hoya temAM zuM kahevuM? mATe huM jAuM ane yAvat temanI parya pAsanA karuM e vicAra kare che, vicAra karI zuddha ane bahAra javA lAyaka vacce dhAraNa karI a5 ane mahAmUlya alaMkAro vaDe alaMkRta zarIravALe thaI potAnA gharathI bahAra nIkaLe che, nIkaLIne dhAraNa karAtA keraMTa puSpanI mAlA yukta chatra vaDe manuSya rUpI vAgarA (jAla)thI vIMTAyele page cAlIne vANijyagrAma nagaranA madhya bhAgamAM thaIne nIkaLe che ane jyAM dUti palAza rItya che ane jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM 3 "pavitharapauttAo' pravitara-dhana, dhAnya, dvipada-dAsa dAsI vagere, catuSpada gAyo vagere saMpattine vistAra, ja-gekuLa, "dazagasAhasike" dazahajAra gAyanuM eka gokuLa jANavuM. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********************** Ave che. AvIne traNa vAra jamaNI bAjuthI pradakSiNA kare che. pradakSiNA karI vaMdana, namaskAra cAvatuM paryuMpAsanA kare che. tyAra bAda zramaNu bhagavAna mahAvIre Ananda gRhapatine tathA atyanta mATI pariSadane dharmopadeza karyAM, pariSada gaI ane rAjA gayA. 4 tyAra bAda Anande gRhapati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, avadhArI prasanna ane sa'tuSTa thaI A pramANe AlyA-he bhagavan ! nigranthanA pracana-upadezanI zraddhA karu chu, he bhagavana ! huM nitthanA pravacananI pratIti karuM chuM, huM bhagavan ! huM nitthanA pravacananI ruci karuM chuM, he bhagavan ! je tame kaheA che. te emaja che, huM bhagavAna ! tema ja che, he bhagavan ! avitatha-satya che, he bhagavan ! e mane ISTa che, huM bhagavana ! e mane pratIcchita -svIkRta che, he bhagavan ! Icchita ane pratIcchita che. ema kahIne jema devAnupriya evA ApanI pAse ghaNA rAjA, yuvarAja, talavara-rAjasthAnIya puruSA, mADa'bikA, kauTumbikA, zreSThI, senApati ane sAvAha pramukhe muMDa thai ne gRhavAsathI nIkaLI anagAritA-pravajyA grahaNa karI che tema hu' muMDa thaI pravajyA grahaNa karavAne samartha nathI, huM devAnupriya evA ApanI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rupa khAra prakAranA gRhastha dharmane svIkArIza. (bhagavaMte kadhuM ke) hai devAnupriya ! jema sukha upaje tema karA, IcchA pramANe karA, pratibandha na karo. pa tyAra bAda Ananda gRhapati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse prathamathI sthULa prANAtipAtanuM pratyAkhyAna kare 5. te Ananda zrAvaka bhagava'ta mahAvIra pAse 'tapaddhamayAe' te aNuvratAmAM 'prathamatayA'-prAraM'bhamAM 'sthUlaka" sthUla XXXXXX 1 Anada adhyayana // 5 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 6 || parimANa para mana, vacana ane kAyA na karavuM. tyAra pachI - huM jIvanaparyanta dvividha ane trividha eTale mana, vacana ane kAyA vaDe sthULa praNAtipAta-hiMsA nahi karuM ane nahi karAvuM." tyAra pachI sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna kare che- huM yAjajIva dvividha trividha mana vacana ane kAyA vaDe sthUla mRSAvAdanuM AcaraNa nahi karuM ane nahi karAvuM. tyAra pachI sthUla adattAdAnanuM pratyAkhyAna kare che-jIvana paryata dvividha-trividha mana, vacana ane kAyA vaDe adattAdAna nahi karuM ane nahi karAvuM. tyAra pachI svadArAsa teSane vize parimANa kare che, "eka zivanA bhAryA sivAya bAkInI strI sAthe mithunavidhinuM mana vacana ane kAyA vaDe pratyAkhyAna karuM chuM.' tyAra bAda irachAnuM parimANu karate hiraNya ane suvarNanuM parimANa kare che. cAra hiraNyakeTI nidhAnamAM, cAra hiraNyakakI vRddhi-vyAjamAM ane cAra hiraNyakoTI dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokelI che, te sivAya bAkInA hiraNyasuvarNavidhino tyAga karuM chuM. te pachI catuSpadavidhinuM parimANa kare che. "dasa hajAra gAyanuM eka ja trasa saMbaMdhI prANAtipAtanuM pratyAkhyAna kare che. "jAvajachavAe yAvatI jIvA-jyAM sudhI jIvanaprANadhAraNa che, athavA yAvAn jIvaH prANadhAraNuM yasyAM pratijJAyAM-jyAM sudhI prANa dhAraNa karuM tyAM sudhI "dvividhaM karavuM ane karAvavuM e be bhede "trividhena' mana, vacana ane kAyA vaDe, (ahIM "kAyasA" e rupa "sa" ne Agama thavAthI thayuM che.) "na karomi" nahi karuM ane nahi karAvuM ItyAdi vaDe eja hakIkatane spaSTa karelI che, tyAra pachI sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna kare che. tIvra saMkalezanA pariNAmathI tIvra saMkalezane utpanna karanAra sthUla mRSAvAda che. "A cAra che' evA vyavahAranuM kAraNa sthUla adattAdAna che. potAnI strI vaDe saMtoSa te svadArasaMteSa. ahIM svArtha mAM "ika" pratyaya thayo hovAthI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ## tevA cAra vraja sivAya bAkInA catuSpadanuM pratyAkhyAna karuM chuM'. tyAra bAda kSetra 5 vastunuM parimANa kare che. jenAthI se nivartana kheDI zakAya evuM eka haLa, evA pAMcase haLa vaDe kheDI zakAya eTalI kSetranI bhUmi sivAya bAkInA kSetra vastunuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyAra pachI zakaTa-gADAnuM parimANa kare che, bahAra dezAntaramAM gamana karavA yogya pAMcase gADAM, ane sAMvahanika-mAlanuM vahana karanArA pAMcase gADAM uparAMta badhA zakaTanuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyAra bAda vahANunuM pratyAkhyAna kare che. dezAntaramAM mokalavA gya cAra vahANe ane ahIMnA sAMvahanika-mAla lAvavA laI javA yogya cAra vahANe sivAya bAkInA vahANenuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyAra bAda upaga-pariga vidhinuM pratyAkhyAna karate aMgabhUSaNa-aMguchAnuM parimANa kare che. eka gaMdhakASAyI-sugaMdhI rAtA aMguchA sivAya bAkInA svadArasaMtaSika" rupa thAya che. athavA "i" pratyaya karavAthI svadArasaMtaSi" rupa jANavuM. eTale pitAnI strImAtrathI saMvaiSa pAme. ghaNuM strIothI utpanna thatA saMteSane saMkSepa kare. kevI rIte kare che? te batAve che. "nagnastha pitAnI eka zivanaMdA bhAryAne cheDI anyatra-bIjI strIne viSe maithuna sevIza nahi. eja bAbatane spaSTa kare che. "avasesa te sivAya bIjA maithuna vidhi-maithunanA prakAra athavA mithunanA kAraNane tyAga karuM chuM. vRddha AcAryanI vyAkhyA A pramANe che. 'nannattha" anyatra bIje, eTale zivanaMdAne choDIne bIje maithunavidhino tyAga karuM chuM. banne vyAkhyAmAM bhAvArtha to eka ja che. IchAvidhinA parimANumAM "hiraNya" ruDuM, rupAnANuM, suvarNa prasiddha che, tenuM parimANa kare che. "nanaW' nidhAnamAM rAkhelI cAra koTi hiraNya vagerethI bIjA hiraNyAdinI IcchA nahi karuM, "avazeSa" tethI adhika hiraNyAdina tyAga karuM chuM. ema badhe sthaLe jANavuM. tyAra bAda catuSpada vidhinA parimANamAM dasahajAra gAyanuM eka gekuLa evA # # ## ### 1 AnaMda ka adhyayana * | 7 | Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 8 | badhA aMguchAne tyAga karuM chuM. tyAra pachI danta pavana-dAtaNanI vidhinuM pratyAkhyAna kare che. eka lIlA yaSTimadhujeThImadhanA dAtaNa sivAya bAkInA dAtaNane tyAga karuM chuM. tyAra bAda phaLavidhinuM parimANa kare che. eka kSIrAmalakamadhura AmaLAnA phaLa sivAya bAkInA phaLAne tyAga karuM chuM. tyAra pachI atyaMgavidhinuM parimANu kare che. zatapAka ane sahastrapAka taila sivAya bAkInA abhaMga vidhino tyAga karuM chuM. tyAra bAda udvartanAvidhinuM parimANu kare che. eka sugaMdhI gadhacUrNa sivAya bAkInA udvartanAvidhine tyAga karuM chuM. tyAra pachI majajana-snAnanI vidhinuM parimANa kare che, ATha auSTrika ghaDA pANI sivAya vadhAre pANI vaDe snAna karavAno tyAga karuM chuM. tyAra bAda vastranI vidhinuM parimANa kare che. eka kSImayugala (be sutarAu vastro) sivAya bAkInA vastrono tyAga karuM chuM. tyAra pachI vilepana RxWHERE cAra gekuLa sivAya bIjA catuSpadono tyAga kare che. kSetravatu vidhine parimANamAM bettavaltha kSetrarupa vastu te kSetravastu, bIjA granthomAM kSetra ane vAstu-ghara evI vyAkhyA karelI che. temAM 'niyagNasaI eNu" nivartana-deza vizeSamAM prasiddha eka jAtanuM bhUminuM parimANa che. "nivartanazata karSaNIyaM yasya asti nivartanazatika -so nivartana jamIna kheDavA yogya jene che evuM eka haLa, evA pAMcase haLa vaDe kheDavA yogya bhUmi sivAya bAkInI bhUminuM pratyAkhyAna kare che. 2 zakaTavidhinA parimANamAM "disAyAtta ehi" digyAtrA-dezAntaragamana prayojana jenuM che te digyAtrikadezAntaramAM gamana karavA yogya pAMcaso zakaTa, te sivAyanA bIjA zakane tathA "saMvAhaNiohi" saMvAhana-vahevuM, 1. uTanA jevI lAMbI DokavALA ghaDAne oSTrika dhaDA kahevAtA hoya tema saMbhave che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhinuM parimANa kare che, agara, kuMkuma-kesara ane caMdanAdi sivAya bAkInA vilepanane tyAga karuM chuM. tyAra pachI puSpavidhinuM parimANa kare che. eka zuddha patra ane mAlatInA puSponI mALA sivAya bAkInA puSpavidhino tyAga karuM chuM. tyAra pachI AbharaNa vidhinuM parimANa kare che. sRSTakamaLa kAraNeyaka-kAnanA AbharaNa ane nAmavALI mudrikA sivAya bAkInA alaMkArane tyAga karuM chuM. tyAra pachI dhUpa vidhinuM parimANa kare che. agara ane taruSka zilArasanA dhUpa vagere sivAya bAkInA dhUpa vidhino tyAga karuM chuM. tenA pachI bhejanavidhinuM parimANa karatA peya vidhinuM (pIvA yogya vastunuM) parimANa kare che. eka kASThapeyA (maganA cUpa ke taMlanA cU5) sivAya bAkInA piyavidhine tyAga karuM chuM. tyAra pachI bhakSyavidhi (pakavAna)nuM parimANa kare che. eka chUtapUrNa (bara) ane khaMDakhAdya-khAMDanA khAjA sivAya bIjA bhakSyane tyAga kSetrAdithI ghAsa, kASTha ane dhAnyAdinuM ghara vagere sthaLe lAvavuM, te prayojana jeenuM che te sAMvahanika eTale lAvavA laI javAnA kAryamAM rokAyelA pAMcase zakaTa sivAya bIjA zakane tyAga kare che. vAhana-vahANanI vidhinA parimANamAM digyAtrika-dezAntaramAM mokalavA gya cAra vAhana-yAnapAtra-vahANa ane saMvAhana-lAvavA javAnA kAryamAM rokAyelA cAra vahANe sivAya bIjA vahANono tyAga kare che. "uvabhogaparibhega" tti. upabhajyate-vAraMvAra bhogavAya-upayoga karI zakAya te upabhega-ghara, vastra, strI vagere, pariNujyate-ekavAra bhegAvI zakAya te paribhoga-AhAra, puSpa, vilepana vagere. athavA tethI viparIta vyAkhyA karavI. ekavAra bhogavI zakAya te upabhoga ane vAraMvAra bhogavI zakAya te paribhoga samajavo. te upabhoga paribheganA vidhinuM pratyAkhyAna karato 'ullaNiya' tti "ulaNiyA-aMguchAnuM, snAnanA jaLa vaDe * AnaMda * adhyayana | 8 | Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda I10 || karuM chuM. tenA pachI edanavidhinuM parimANa kare che. eka kalamazAlinA odana sivAya bAkInA danavidhine tyAga karuM chuM. tyAra pachI sUpavidhi-dALanuM parimANa kare che. kalAya-vaTANAne sUpa, magane sUpa ane aDadanA sUpa sivAya bAkInA badhA sUpavidhi-dAlane tyAga karuM chuM. tyAra bAda dhUtavidhinuM parimANa kare che. eka zarada RtunA gAyanA dhRtamaMDa bhIMjAyelA zarIranA jaLane luMchavAnA vamanuM parimANa kare che. eka gaMdhakAsAIe kaSAya. lAla raMga vaDe raMgAyelI zATikAvastra kASAyI kahevAya che "gapradhAne kASAyI" jemAM sugaMdha pradhAna che evuM rAtuM vastra te gadhakASAyI kahevAya che. te sivAya bIjA u9laNiyA-aMguchAne tyAga kare che. "datavaNa'tti dantAH pUyate anena-dAMta svaccha karAya je vaDe te dantapavana-dAMtanA melane dUra karanAra kASTha-dAtaNa, tenA parimANamAM alImahueNe Adra-lIlA "yaSTimadhu" jeThImadhanA dAtaNa sivAya bIja dAtaNane tyAga kare che. phaLa vidhinA parimANamAM "khIrAmalaeNa" jemAM ThaLIye baMdhAyo nathI evA athavA kSIra-dUdhanI peThe madhura rasavALA Amalaka-AmaLA sivAya bIjA phaLane tyAga kare che. "sayapAgasahasasapAgehi se oSadhI dravyanA so kavAtha vaDe je pakAvAya te athavA se kArlApaNanA mUyavaDe je pakAvAya te zatapAka, e pramANe sahastrapAka tala paNa jANavuM. te sivAya bIjA telanA atyaMga vidhinuM pratyAkhyAna kare che. udvartanavidhinA parimANamAM "gaMdhak eNuM" gadhaupala, kuSTa vagere sugaMdhI dravyonA aka-cUrNa athavA ghaunA leTanA sugadhI cUrNa sivAya bIjA udvartananuM pratyAkhyAna kare che. "ueihiM udagamsa ghaDaehiM" uSTrikA-TuM mATInuM pANI bharavAnuM vAsaNa, tene bharavAmAM prayojana jenuM che evA, ucita pramANuvALA atyanta nAnA nahi tema moTA nahi Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********************* sArabhUta ghI sivAya khAkInA dhatividhanA tyAga karuM chuM. tyAra pachI zAvidhinu' parimANa kare che. eka carcI zAka, svastika ane maGUkikA zAka sivAya bAkInA zAkano tyAga karuM chuM.' tyAra bAda mAdhuraka-madhura rasanA pINAnI vidhinu parimANu kare che. pAla'kanA madhura rasanA pINA sivAya bAkInA badhA madhurarasanA pINAnA tyAga karuM chuM.' tyAra pachI evA pANInA ATha ghaDA sivAya vadhAre pANIthI snAnavidhinA tyAga kare che. ahI badhe annattha' anyatra-zabdanA prayAga hovA chatAM pacamInA arthamAM tRtIyA vibhakti jANavI. vastranI vidhinA parimANamAM kheAmajuyaleNu" kSaumayugala kapAsanA banelA e vasrA sivAya bIjA vaccenA tyAga kare che, vilepana vidhinA parimANumAM agaruti aguru-suga dhI dravya vizeSa che, agara, ku'kuma-kesara ane caMdanAdi sivAya bIjA dravyanA vilepananA tyAga kare che. puSpavidhinA parimANumAM 'suddhapaumeNa" bIjA puSpA vinAnuM pu'DarIka-kamaLa athavA zuddha padma-kevaLa kamaLa, ane 'mAlaI kusumadA'tti mAlatI-jAinA puSpanI mALA sivAya bIjA puSpavidhinA tyAga kare che. AbharaNu vidhinA parimANamAM 'mahUNejaehiM' sRSTakANe cakAbhyAm mRSTa citra vinAnA sukAmaLa evA kAr3eyaka kAnanA AbharaNu ane nAmamuddAe' nAmavALI mudrAvI'TI sivAya bIjA AbharaNanA tyAga kare che. dhUpanA vidhinA parimANamAM agara, 'turupU'tti turu"zilArasAdinA dhUpa sivAyanA bAkInA dhUpavidhinA tyAga kare che. pejaRvihitti pIvA lAyaka AhAranA prakAra, tenA paramANumAM 'kaTTupeyatti kApeyA maga vagerenA cUpa athavA ghI vaDe taLelA taMdulanI peyA jANavI. bhavidhinA parimANumAM 'bhaka'tti bhakSya zabda RNa ane vizva AhAra cAgya dravyamAM ru che, parantu ahIM pakavAna mAtra Anada adhyayana / 11 / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- Mii dazAMga sInuvAda 12 ! jamaNanI vidhinuM parimANa kare che. dhANDa ane dAlikAmya sivAya bAkInA jamaNuvidhine tyAga karuM chuM.' tyAra bAda pANInI vidhinuM parimANa kare che, "eka aMtarIkSAdaka-varasAdanA pANI sivAya bAkInA badhA pANIne tyAga karuM chuM" tyAra pachI mukhavAsanI vidhinuM parimANa kare che, paMcasogadhika (pAMca sugadhI padArtha sahita) tAbUla sivAya bAkInA badhA ti kalA vALA vivakSita che. "dhayapuNyatti ghatapUra ghebara prasiddha che. "khaDakhajajatti jenI upara khAMDa caDAvI hoya evA khAdyaazekavarti marakI athavA khAjA jANavA. edananI vidhinA parimANumAM "edaNatti kara cokhA, kalamanA cikhA, je pUrvadezamAM prasiddha che. sUpamAM sUpa-dUra-dALanuM bIjuM bhejanuM prasiddha che, "kalAyasuvetti kalAya caNAnI AkRtivALuM dhAnyavizeSa eTale vaTANA, tene sUpa, mudra-maga, moSa aDada prasiddha che. pUtavidhinA parimANamAM "sAraIeNa" geghayamaMDeNe zAradika zarada RtumAM thayeluM gedhatamaMDa zreSTha gAyanuM ghI jANavuM. zAkanI vidhinA parimANamAM ahIM vaLyulAdi zAka jANavA, cucU zAka, sauvastika ane maMDrakikA zAka lokaprasiddha jANavA. "mAhurayatti mAdhuraka khoTuM nahi evuM madhura rasavALuM zAlanaka (3) pINuM jANavuM. temAM 'pAla'gatti pAlaka vallInA phaLa vizeSa rUpa jANavuM. te pAlaMkAnA pINA sivAya bIjA pINAne tyAga kare che. jemaNe 'tti jemana-vaDA, pUraNa vagere jamaNu kahevAya che, temAM "sehabadAliyahiM sedhAzla pakava thayA pachI khaTAIna saMskAra karavAmAM Ave che te, dAlikAmla maga vagerenI dALanA banelAM khATAM vaDAM vagere jANavAM. pANInI vidhinA parimANamAM "aMtalikakhAdaya'tti aMtarIkSedaka je pANI AkAzamAMthI paDatuM grahaNa karAya te jANavuM, te sivAya anya pANIno tyAga kare che. tyArabAda mukhavAsa vidhinA yama thI khatama che ane prasiddha Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhavAsa vidhine tyAga karuM chuM. tyAra pachI cAra prakAranA anarthadaMDano tyAga kare che. te A pramANe-1 apadhyAnAcarita-durthona karavuM, 2 pramAdAcarita-pramAda seva, 3 hiMamadAna-hiMsA karanAra zaAdi ApavAM, 4 pApakarmane upadeza kara. 6. ahIM "he Ananda'! ema saMbaMdhIne zramaNa bhagavAna mahAvIre Anada zramaNopAsakane A pramANe kahyuMhe Ananda ! jeNe jIvAjIva tatvane jANelA che evA ane yAvatu ninya pravacanathI anatikramaNIya-devAdi vaDe paNa s| parimANamAM paMcagadhie elacI, lavIMga, kapUra, kakrola ane jAyaphaLa e pAMca sugaMdhI dravya vaDe saMskAravALA tAMbUla sivAya bIjA mukhavAsane tyAga kare che. tyAra pachI cAra prakAranA "aNukrAdaDa"ti anartha-dharma, artha ane kAma sivAya hiMsArUpa ke karmabaMdhanarUpa daMDa thAya te anarthadaMDa, tenuM pratyAkhyAna kare che. 1. "avajhANAyariya" apadhyAna-Arta ane raudrarUpa durgAna, te vaDe Acarita-sela anarthadaMDa te apadhyAnAcarita. e pramANe 2 pramAdAcarita paNa aNu. paraMtu vikathArUpa athavA tela vagerenA pAtrane nahi DhAMkavArUpa pramAda jANa. 3. hiMDha-hiMsAnA sAdhanabhUta zaAdi bIjAne ApavAM te hiMapradAna. 4. "khetara kheDe" vagere rUpa papapadeza samajavo. 6. "ANuMdAI tti he Ananda ! e pramANe saMbodhI zramaNa bhagavAna mahAvIre Anandane A pramANe kahyuM, eja bAbata kahe che-evaM khalu AnaMdA' ItyAdi. he Ananda ! jIvAjIvAdi tattvanA jANanAra ane anatikramaNIya ****** * 1 AnaMda adhyayana * ! 13 | Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda # 14 | acalAyamAna evA zramaNopAsake samyaktvanA piyAlApradhAna, sthUla aticAro jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe 1 zaMkA, 2 kAMkSA-anya darzananI IcchA, 3 vicikitsA-dharmanA phaLano saMdeha, 4 para pArkaMDa prazaMsA-anya darzanInI prazaMsA, ane 5 paradazanIne paricaya. tyAra bAda zramaNopAsake sthUla prANAtipAta viramaNa vratanA pAMca sthUla aticAro jANavA, paraMtu tenuM AcaraNa na karavuM. te A pramANe 1 abdha, 2 vadha-tADana, 3 chavirachedaavayavone cheda kara, 4 atizaya bhAra bhara, ane 5 bhaktapAnavyava cheda-pANI ane khorAka baMdha karo. tyAra devAdithI acalAyamAna zrAvake samyakRvanA pAMca aticAro mithyAtvanA mehanIyanA udayavizeSathI AmAnA azubha pariNAme, je samyakRtvane "aticArayati' dUSita kare che, te guNavAna puruSonI anupabRhaNa prazaMsA na karavI vagere aneka prakAranA che, temAM piyAlA'-sArabhUta, pradhAna, zUlapaNe jene vyavahAra thAya che tevA pAMca aticAro che. temAM 1. zaMkA-jeta pravacanamAM zaMkA karavI, saMdehazIla rahevuM. 2. kAMkSA-anya anya darzanane grahaNa karavAnI IcchA karavI, 3. vicikitsA dharmanA phaLane saMdeha rAkha, athavA vidrajajugupsA sAdhuonI jAtyAdinI niMdA karavI, 4, parapAkhaMDastava anya darzanInI prazaMsA karavI ane 5. parapAkhaMDasaMstava anya dezanIne paricaya kara. sthUla prANAtipAta viramaNanA pAMca aticAro-1 baMdha-manuSya pazu vagerene doraDA vagerethI bAMdhavA, 2 vadha-lAkaDI vagerethI mAravuM, 3 chavi cheda-zarIranA avayavone cheda karavo. 4. atibhArAropaNuM-tevA prakAranI zaktirahita pazu vagere upara ghaNe bhAra bhara. 5 bhakta pAnabura cheda-khorAka pANI vagere na ApavuM. ahIM pUjya puruSoe A pramANe vibhAga-viveka batAvyo Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *********** pachI sthUla mRSAvAda viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA, paNa tenuM AcaraNa na karavuM. A pramANe-1 sahasA abhyAkhyAna-vicAra karyA sivAya khoTA doSane Arepa karavo, 2 rahasA abhyAkhyAna-ekAnta nimitte asadu doSano Aropa karavo. 3 svadAramaMtrabheda-pitAnI strInI rahasya-gupta vAta pragaTa karavI. 4 pRSapadeza-asatya balavAne upadeza karo. ane 5 kaTalekhakaraNa-juThA khatapatra karavA. tyAra pachI sthUla adattAdAna-viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA, paNa tenuM AcaraNa na karavuM. te A pramANe-1 tenAhata-Are ANelI vastu kharIda karavI. 2 taskara prayoga * che-"balpavaha chavi cheda abhAra bharUpANachayuM ke hAdidUsiyamaNe gAmaNuyANane kajA che" badha, vadha, chavi cheda, atizaya bhAra bharo, ane khorAka ane pANI na ApavA-e krodhAdi vaDe dUSita manavALe ge-pazu ane manuSya vagerene na kare. tathA "na mArayAmIti kRtavRtasya vinaiva mRtyu ke hAticAraH nigate ya: kupitaH kati telanapekSA tadaso vrato syA che 1che kAna bhagna na to vatI yAt kapAyAhInatayA tu bhagnam | tabhaMgAdaticAra ISTaH sarvatra yogya kama eva dhImad " huM mArIza nahi-prANaghAta nahi karuM" A pramANe vrata lenArane tenA mRtyu sivAya ze doSa lAge che? paraMtu je-gusse thaIne baMdha vadhAdi kare che tethI te vratadhArI batathI nirapekSa thAya che. teNe kAyAthI vratano bhaMga karyo nathI mATe te vratadhArI kahevAya che. paraMtu kepa-gussa karavAthI dayA rahitapaNe vratane bhaMga karyo che. mATe aMzataH bhaMga thavAthI aticAra lAge che. he buddhimAn A kema badhAM vratamAM lejo. ******* 1 AnaMda adhyayana || 15 | Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda ne 16 cerane corI karavA mATe preraNA karavI, 3 viruddha rAjyamAM gamana karavuM, 4 kaTatulAkaTamAna-beTA talA ane mApa rAkhavA. 5. ta-pratirUpakavyavahAra-mULanA vastunA jevI vastune vyavahAra-prakSepa karo. tyAra bAda svadArateSa vratane vize pAMca aticAro jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe-1 ivara parigRhitAgamana-DA kALa sudhI grahaNa karelI strI sAthe gamana-maithuna karavuM. 2 aparigRhItA gamana-kaI e nahi grahaNa karelI vezyA vagere sAthe maithuna karavuM. 3, anaMgakrIDA-kAmerojaka AliMganAdi krIDA karavI. 4 paravivAharaNa-pitAnA ane pitAnI saMtati sivAya skUlamRSAvAda viramaNanA pAMca aticAra-1 sahasAabhyAkhyAna-sahasA-vagara vicAryuM abhyAkhyAna-peTe deSa caDAvo, khoTuM ALa mUkavuM. jemake cerI nahi karanArane "tuM cAra che ema kahevuM vagere. e vagara vicAryuM kahyuM hovAthI paNa tIvra saMkelazathI nahi karyuM hovAthI aticAra che, 2, rahasAabhyAkhyAna-rahasTra-ekAMta, te nimitta khoTuM oLa mUkavuM. tAtparya e che ke ekAnate maLI vicAra karanArAne kahe ke "e rAjaviruddha vicAra kare che vagere. A anAbhogaajJAnapaNe kahyuM hovAthI aticAra che, ane temAM ekAntamAtra nimitta hovAthI pUrvanA aticArathI tene bheda che. athavA saMbhavita hakIkata kahevAthI A aticAra che paNa tane bhaMga nathI. 3. svadAramaMtrabheda-pitAnI strI saMbaMdhI maMtravizvAsapUrvaka kahelI gusa vAtacItane bheda-prakAza kare che. sAcI vAta kahevA chatAM paNa strIe kahela nahi pragaTa karavA lAyaka vAtane pragaTa karavAthI lajajAdi vaDe maraNAdi anartha paraMparAne saMbhava hovAthI vAstavika rIte te asatya che ane tethI e aticAra rupa che, 4 "mRpadeza'--bIjAone vagara vicAryuM anAbhegAdivaDe ke kapaTapUrvaka asatya upadeza Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****************** khIjAnA vivAha karavA. 5 kAmabhAgatIvrAbhilApa-kAmabhAgane vize tIvra IcchA karavI. tyAra pachI zramaNeApAsake IcchAparimANunA pAMca aticArA jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe-1 kSetravastupramANAtikrama-kSetra ane vAstugharanA pramANunuM ullaMghana karavu. 2 hiraNyasuvarNa pramANAtikrama-hiraNya-rupA ane suvarNa -seAnAnA pramANanu` ullaMghana karavuM, 3 dvipada catuSpadapramANAtikrama-dvipadma-dAsa-dAsI vagere, tathA catuSpadya--gAya pramukha pazuonA pramANanu ullaMghana karavuM, 4 dhanadhAnyapramANAtikrama-dhana ane dhAnyanA pramANanuM ullaMdhana karavu.. pa mukhyapramANAtikrama-kuSya-gharanA vAsaNu karavA. jemake ame A ke te asatya kahIne bIjAnA upara vijaya meLavyA hato. e pramANe vAta kahevAthI bIjAne asatya khelavAnA beAdha karavA. e aticAra che, kAraNa ke tenI sAkSAt asatyamAM pravRtti thatI nathI. pa phUTalekhakaraNa -asat-khATA lekha-dastAveja karavA. pramAdAdi vaDe ke vivekapaNAthI 'me' mRSAvAdane tyAga karyA che. parantu khATA lekhanA tyAga karyAM nathI' evA vicAra karanArane aticAra rupa che. sUtranI khIjI vAcanAmAM "kannAlIya, gavAliya, bhUmAliya', nAsAvahAre, kRDasakakhe sa'dhikaraNe' evA prakAranA pATha che. AvazyakAdimAM to tene sthUla mRSAvAdanA bhedo kahyA che, tethI tenA A artha saMbhave che. te pramAda, sahasAkAra-vicAra karyA sivAya ane anAbhAgAdi vaDe kahevAmAM Ave to aticAra rupa che ane buddhipUrvaka kahevAmAM Ave to tethI vratanA bhaMga thAya che. e aticArAnuM svarupa A pramANe che-1 kanyAlIka-kanyA-kumArikA, nahi paraNelI strI, te mATe asatya belavuM te kanyAlIka. te vaDe leAkamAM atizaya niMdA thAya che. ahIM kanyAlIka vaDe sarva manuSya jAti saMbandhI asatya jANavuM. 2 gavAlIka-gAya saMbandhI ***** 1 AnaMda adhyayana 5 17 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAga sInuvAda I 18 | vagere upakaraNanA pramANanuM ulaMdhana karavuM. tyAra bAda dizAvratanA pAMca aticAre aNuvA, 5Nu tenuM AcaraNane che karavuM, te A pramANe-1 urvadizA pramANatikrama-urva dizAnA pramANanuM ullaMghana karavuM, 2 adizA pramANatikrama adizAnA pramANunuM ullaMghana karavuM, 3 tiryadizA pramANatikrama tirachI-cAre taraphanI dizAnA pramANunuM ullaMghana karavuM. 4 kSetravRddhi-kSetranI dizAmAM eka tarapha vRddhi karavI. 5 mRtya-tardhA-vratanuM smaraNa na hovuM. # asatya bolavuM, te paNa catuSpada-pazujAtinuM upalakSaNa-sUcaka che. bhUsyalIka-bhUmi saMbadhI asatya, te apada-pagarahita sarva sacetana vastu saMbadhI asatyanuM upalakSaNa che. eTale sarva gamana rahita sacetana ke jaDa vastu saMbandhI asatya bolavuM. 4 nyAsApahAra-nyAsa-thApaNu, bIjAe thApaNa tarIke mUkeluM dravya, tene apahAra-apalA5 karo. 5 phasAya -kaTa-asatyane saMvAda karavA vaDe juThI sAkSI ApavI. kayAM ApavI ? "saMdhikaraNe paraspara beno vivAda thayo hoya tyAre saMdhi-suleha karavAmAM beTI sAkSI ApavI. ahIM nyAsApahAra ane kuTasAkya e bane aticArone prathamanI traNa aticAramAM samAveza thato hovA chatAM tenA prAdhAnyanI vivakSA vaDe apalA5 ane sAkSI ApavAnI kriyAne judI grahaNa karI che. sthUla adattAdAnaviramaNa vratanA pAMca aticAra-1 "teNahaDe'tti tenAhata-Are ANelI vastu, te seMghI che ema jANI lobhathI cArelI vastune kharIda karanAra ke lenAra trIjA vratane aticAra kare che-bIjA vratane dUSita kare che. mATe te aticAranuM kAraNa hovAthI tenAhata' e aticAra che. kAraNa ke e sAkSAt corI karatA nathI, mATe te aticAra rupa che. 2 takkarapAoge?tti taskaramaga-cArane corI karavA mATe preraNA karavI. "tame cArI # ## ## Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************************ karA' e pramANe anujJA karavI. te anAbhAgAdi vaDe uticAra rupa che. 3 viruddhajjAIme' virudvarAjyAtikramaparaspara viruddha rAjAeAnA rAjyamAM atikrama-javuM. kAraNa te rAjAe javAnI paravAnagI ApI nathI, ane cArI karavAnI buddhi paNa nathI eTale anAbhAgAdi vaDe aticAra che. 4 'kRDatulakUDamANe' phUDa^lAkUTamAna-tulA-telAM kATalAM prasiddha che,-mAna mApa, kuDava vagere. te nyUnAdhika rAkhavA. nyUna tAla ane mApa vaDe ApanA ane adhika tAla ane mApa vaDe grahaNa karatA trIjA vratanA aticAra seve che. athavA huM' cAra nathI, kAraNa ke khAtara pADavu' vagere karyuM" nathI' mATe vratasApekSa hovAthI te aticAra che. 5 'ta-paDiruvagavavahAre'-ta-pratirupakavyavahAra-te mULa vastunA pratirupaka-sarakhI vastunA vyavahAra-mULa vastumAM prakSepa karavA. eTale brIhI- DAMgaramAM parALa ane ghI vageremAM carabI vagere meLavavAM, athavA tenA pratirupakacarabI vagerene dhRtAdi rupe vyavahAra karavA. e aticAra rupa che te pUrvanI peThe jANavuM. 'sadArasa tAsIe' svadArasa'tASa vratanA pAMca aticAra che-1 IttariyaparigRhiyAgamaNe' IvarakAlapariMgRhItAgamana'-- ahI' kALa zabdanA lApa thayA che. thADA kALa sudhI grahaNa karelI eTale bhADuM ApavA vaDe divasa, mAsa vagere thADA kALa pa"ta rAkhelI vezyAnI sAthe gamana-maithuna sevavuM. te atikramAdi vaDe aticAra che. 2 'aparigahiyAgamaNe' aparigrahItAgamana 1. bhADu' ApavA vaDe thADA kALa mATe vezyAne peAtAnI strI karIne gamana karanAra puruSane peAtAnI kalpanA vaDe pAtAnI strI mAnelI hAvAthI vrata sApekSa hAvAne lIdhe vratanA bhaMga thatA nathI ane alpa kALa sudhI grahaNu karelI hAvAthI ane vAstavika rIte peAtAnI strI nahi hAvAthI vratano bhaMga thAya che mATe bhagAbha'garupa aticAra Ana adhyayanA 5 19 5 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 20 || anyanI pAsethI jeNe mUlya grahaNa karyuM che evI aparigrahItA-vezyA, athavA ke dhaNI vinAnI kulAMganA strI, tenI sAthe maithuna sevavuM. A paNa atikramAdi vaDe aticAra che. 3 "aNugakIDA?-avaMga krIDA-aMga-zarIranA avayava, *** *** che. 2. aparigRhItA-vezyA, jeno pati videzamAM gayA che evI svacchaMdI strI ane dhaNI vinAnI kulAMganA, tenI sAthe gamana karanAra puruSane anAbhe gAdi tathA atikramAdi vaDe aticAra lAge che. A banne aticAre vadArasaMtavIne hoya che, paNa parastrI tyAgIne hetA nathI. kAraNa ke geMDA kALa mATe bhADuM ApI grahaNa karelI vezyA hovAthI, ane te sivAyanI bIjI kulAMganA vagere anAtha hovAthI parastrI nathI. bAkInA aticAro svadArasaMtoSI ane parastrItyAgI bannene lAge che. A haribhadrAcAryane mata che ane AgamAnusArI che. bIjA AcAryo A saMbadhe kahe che ke-Ivara parigRhItAgamana e svadAra saMtejIne aticArarupa che. ane aparigRhItAgamana e parastrItyAgIne aticArarupa che. kAraNa ke jyAre vezyAne kaI e bhADuM ApIne potAnI rakhAta karelI hoya ane tenI sAthe maithuna gamana kare tyAre parastrI gamananA doSano saMbhava hovAthI vatano bhaMga thato nathI mATe bhaMgAbaMgarupa aticAra che. anya AcArya A aticArane bIjI rIte vicAra kare che-svadArasaMtoSI meM maithuna mAtrano tyAga karyo che ema samajI potAnI kalpanAthI vezyAdikane vize mithunano tyAga kare che, paNa AliMganAdine tyAga karato nathI, ane parastrItyAgI parastrIne vize maithunano tyAga kare che paNa AliMganAdino tyAga karatuM nathI mATe kathaMcit vratasApekSa hovAthI banne aticArarupa che. e pramANe svadArasaMtoSIne pAMca aticAra ane parastrItyAgIne traNa aticAra che. ** ***** * Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada) mithuna kAryanI apekSAe yoni athavA puruSacihna, tethI bhinna anaMga-stana, kAkha, sAthaLa, mukha vagere, tene vize kIDA karavI pitAnI strI sivAya bIjI strIne vize maithunane tyAga karI anurAgathI AliMganAdi karanArane pra-nI malInatA thAya che mATe te aticArarupa che. 4 "paravivADakaraNe pitAnA tathA pitAnI saMtati sivAya bIjAnA vivAha para bIjA AcAryA anya prakAre aticArone vicAra kare che-parastrItyAgIne paMca aticAra ane ravadAra saMtoSIne traNa aticAra hoya che, kAraNa ke koI e bhADuM vagere ApIne rAkhelI vezyAnI sAthe maithuna sevanAra pararItyAgIne vratano bhaMga thAya che, kAraNa ke te thoDA kALa sudhI parastrI tarIke prasiddha nathI mATe bhaMga thato nathI tethI bhaMga ane abhaMgarUpa aticAra che. aparigrahItA-anAtha kulAMganA sAthe mithunasevI parastrItyAgIne te paNa aticAra che, kAraNa ke te bIjA dhaNInA abhAve parastrI nathI, mATe bhaMga thato nathI ane lokamAM parastrI tarIke prasiddha che mATe vatana bhaMga thAya che mATe bhaMga ane abhaMgarupa aticAra che svadArasaMtoSIne to pUrvokta be aticAra vatabhaMga rUpa che, bAkInA traNa aticAra svadArasaMtoSI ane pararatrItyAgI bannene hoya che. strIne svapuruSasaMtoSa ane parapuruSatyAgamAM bheda nathI, kAraNa ke svapuruSa sivAya bIjA parapuruSa che. paravivAhakaraNAdi traNa aticAro strIne svadArasaMteSInI peThe potAnA puruSa saMbaMdhe hoya che, strIne prathama aticAre jyAre pitAne pati vArAnA divase sAkSIe parigRhIta-grahaNa kare che tyAre pitAnI sapakSInA vArAno bhaMga karI patinI sAthe upabhoga karanArI strIne hoya che. bIjo aticAra parapuruSa pAse jatI strIne atikramAdi vaDe hoya che. juo yogazAstra prakAza 3 le. 14 TakA. * 1 ane 2 adhyayana | 21 || Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 22 | karavA. ahI A tAtparya che-"svadArasaMtoSIne bIjAnA vivAha karavA vaDe maithunamAM preraNA karavI ayogya che, kAraNa ke viziSTa virativALA che, ema nahi jANanArane paropakAra karavAnI tatparatA vaDe A aticAra che. 5 "kAmagativAbhilAse' kAmagatItrAbhilASa-zabda ane rupa kAma che ane gabdha, rasa ane sparza bhAga che, temAM tItrAbhilASautkaTa IcchA, tAtparya A che svadArasaMtoSI viziSTa virativALe che ane tene teTaluM ja maithunasevana karavuM ucita che ke jeTalA vaDe vedanA udayathI thayelI IcchA zAnta thAya, paraMtu je vAjikaraNAdi vaDe athavA kAmazAstramAM batAvelA prayoga vaDe adhika IrachA utpanna karIne surata sukhane Irache che te paramArthathI thunaviramaNa vratane malina kare che, ko buddhimAna manuSya mAmA-kharajanA vyAdhine utpanna karIne aninA Azrayajanya sukhane I che ? mATe kAmabhagatItrAbhilASa aticArarupa che. 2, atikrama-jenuM pratyAkhyAna karyuM che tene karavAno saMkalpa karavo, vyatikrama-te karavAnuM pagaluM bharavuM, aticAra-te vastune grahaNa karavI, ane 4 anAcAra-tenuM AcaraNa karavuM. ThANAMga sUtranI TIkAmAM AdhAkadine AzrayI atikramAdi batAvyA che-- "AhAkazmAmataNupaDisuNamANe aIkramo hoI payabheyAdi vaDakkama gatie taIeyara gilie" jyAre AdhAkarmanuM AmaMtraNa kabula rAkhe tyAre atikrama, pagaluM bhare ItyAdimAM vyaktikama, AdhAkane grahaNa kare tyAre aticAra ane khAya tyAre anAcAra thAya che. juo sthAnAMga pA. 159 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******* XXX icchiAparimANa vratanA pAMca aticAro--1 khettavathupamANuAime' kSetravastupramANAtikrama-samaye grahaNa karelA hotra ane vAstu-gharanA pramANanuM ullaMghana karavuM. te anAbhAgAdi vaDe tathA atikramAdi vaDe aticArarupa che. athavA eka hotrAdinu parimANu karanAre tethI khIjA photranI vADa pramukha sImA dUra karIne tene pUrvanA photramAM joDI devu te hotrapramANAtikrama aticAra che, kAraNa ke tene vratanI apekSA che. 2 'hiraNasuvaNupamAAIme'-hiraNyasuvarNa -pramANAti krama hiraNya-rupuM ane suvarNanA pramANunu ullaMghana karavuM. athavA rAjA vagere pAsethI maLela hiraNyAdine abhigraha pUrA thAya tyAM sudhI anyane ApanAra ane abhigraha pUrA thayA pachI grahaNa karIza' evA adhyavasAyavALAne A aticAra che. 3 'dhaNadhannapamANuAIkrame' dhanadhAnyapramANAtikrama-dharima-gaNima-jenI gaNanA thai zake tevuM jAyaphaLa, sApArI vagere, dharima-tALI zakAya tevu. kesara, geALa vagere, metha-mApa karavA yeAgya ghI, dUdha vagere ane parIkS-parIkSA karavA ceAgya ratna vagerenA bhedathI cAra prakAranuM che. dhAnya-DAMgara, java, ghau" vagere sattara prakAranuM che. tenA parimANunu ullaMghana karavuM. A anAbhAgAdithI aticAra che. athavA khIjAnI pAsethI prApta thayela dhanAdi abhigraha pUrNa thAya tyAM sudhI bIjAnA ghera bAMdhI rAkhanArane A avicAra che. 3 'dupayacaupayapamANAkrame' dvipadacatuSpadapramANAtikrama--dAsa dAsI vagere dvipada ane gAya vagere catuSpadyanA pramANanuM ullaMdhana karavu. A aticAra te pramANeja jALuvA. athavA gAya, gheADI vagere catuSpada ane vize abhigrahakALanI maryAdA pUrI thAya eTale jema pramANathI adhika vatsAdi catuSpadyanA utpatti thAya te pramANe sAMDha vagerene nAMkhI garbha grahaNa karAvanArane aticAra rupa che. kAraNa ke janmelA vatsa vagerenI apekSAe pramANanI maryAdAnA bhaMga thatA nathI ane garbhanI aMdara rahelAnI apekSAe pramANunu ullaM'dhana XXXX AnaMda adhyayana // 23 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda // 24 // thAya che. 5 'kuviyapamANuAIkrame' mukhyapramANAtikrama-kukhya--sthAla, kacALAM vagere gharanI sAmagrI, athavA rupA ane sAnA sivAya kAMsuM leADhuM, tAMbu, sIsu, jasata, mATInA vAsaNa vagere jANavu. tenA pramANanuM anAbhAgAdivaDe ullaMghana karavuM. te aticAra rupa che. A aticAra paNa anAbhAgAdi vaDe jANavA. athavA 'pAMca sthAlanA parigraha rAkhavA' ityAdi abhigrahavALA kAine paNa tethI vadhAre sthAla vagere prApta thayu hoya tyAre pratyekamAM e ityAdi meLavIne pUrvAMnI saMkhyA kAyama rAkhavA vaDe A aticAra rupa che. e saMbandhe kahyuM che ke "khettAI-hiraNA-dhaNAI --payAIpyamANukame / joyaNu-payANa aMdhana--kAraNa--bhAvehinA mujA" ! kSetra ane gRha vageremAM pAsenA kSetra ane ghara vagerene joDI devAthI, hiraNyAdine 'abhigraha pUrNa thayA pachI grahaNa karIza' ema kahIne bIjAne pradAna-ApavAthI, dhanAdine andhana--khAMdhI mUkavAthI, vrata bhaMga thavAnA bhayathI 'amuka kALa pachI grahaNa karIza' ema kahI tenA ghera sthApana karavAthI, dvipada-catuSpadrAdine kAraNa--ga grahaNa karAvavAthI, dAsI, gAya vagerene amuka kALanI aMdara prasava thAya tA adhika saMkhyA thavAthI vratanA bhaMga thAya mATe keTalA kALa pachI garbha grahaNa karAvavAthI, tathA kukhya-rAcaracIlAne vrata bhaMganA bhayathI bhAvathI-e ene meLavI eka karavAthI, athavA abhigrahanI maryAdAnA kALa pUrA thayA pachI huM laIza mATe bIjAne na ApIza e prakAre rAkhI mUkAvavAnA bhAva-abhiprAyathI tenA pramANanA atikrama thavAmAM aticAra lAge che. dizAvrata ane zikSAvrata pUrve kyAM nathI tA paNa te tyAM kahelAM jANavAM, kAraNa ke anyathA ahIM aticAra kahevAnA avakAza nathI. jo ema na hAya tA pUrve kahyu che ke tuvAlasavihaM sAvagadhamma paDivasiAmi' khora *** XXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra pachI upabhogapariga vrata be prakAranuM kahevuM che. te A pramANe-bhajanane AzrayI ane karmane AzrayI. temAM bhejanane AzrayI zramaNopAsake pAMca aticAro jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe-1 prakAra zrAvakadharmane grahaNa karIza. athavA te AgaLa kaheze ke "duvAlasavituM sAvagadharma paDivajajaI' bAra prakAranA zrAvakadharmane grahaNa kare che te kema ghaTe? athavA sAmAyikAdi zikSAvrato thoDA kALanA hovAthI ane amuka kALe karavAnA hovAthI te samaye temaNe grahaNa karyA hatA ane diggata paNa grahaNa karyuM nahotuM, kAraNa ke tenI viratino abhAva che. paraMtu ucita avasare grahaNa karaze mATe bhagavaMtane vratanA aticArene tyAga karavAne upadeza yukta che. pUrve je kahyuM che ke huM bAra prakArane gRhastha dharma svIkArIza, ane je AgaLa kaheze ke "bAra prakAranA zrAvakadharmane svIkAra kare che te yogya samaye karavAne svIkAra karavAthI te kathana ayukta nathI ema samajavuM. temAM dizAvratanA pAMca aticAra A pramANe che-"uDaDhadisiyamAthAIkrame Urva dizAnA pramANunuM ullaMghana karavuM. kavacit uDhadisAIkame e pATha che. e pramANe 2 adizA ane 3 tirya dizAnA pramANanuM ulaMghana karavuM. e UrdhvadizAdino atikrama-ullaMghana anAbhogAdi ane atikramAdivaDe aticAra rupe jANavuM. 4 "ttavRDhi'tti. trivRddhi-eka dizAmAM se yojana pramANu kSetrane abhigraha che ane bIjI dizAmAM dasa yojana che, tethI je dizAmAM dasa yojana che te dizAmAM javAnuM prayojana hoya tyAre pitAnI buddhithI so janamAMthI dasa yojana laIne bIjA dasa jana temAM nAkhe che, eTale eka dizAmAM vadhAre che. tene vratanI apekSA hovAthI A aticAra che. 5 "saIantaraddhA" , * AnaMda athathanA ke 2pa che Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzadazAMga sAnuvAda che 26 | w sacittAhAra-sacetana vanaspati vagerene AhAra kara, 2 sacittapratibaddhAhAra-sacitta vastunI sAthe lAgelI acitta vastune AhAra kare, 3 a5kavauSadhibhakSaNa-apakava-agnithI nahi pAkelI oSadhi-vanaspatinuM bhakSaNa karavuM, 4 mRtyantaddha-mRtine antardhA-nAza, dizAnA parimANunI smRti-yAdadAsta na hovI. meM se ejananI maryAdAnuM ke pacAsa ejananI maryAdAnuM vrata grahaNa karyuM che evuM smaraNa na hoya tyAre se jananI maryAdA hoya te paNa pacAsa jananI AgaLa janArane aticAra jANu. (je anAbhogathI chatraparimANunuM ulaMghana karyuM hoya te pAchuM pharavuM, jANyA pachI na javuM, bIjAne na mokala. AjJA sivAya keI gayo hoya to teNe je vastu meLavI hoya athavA vismaraNa thavAthI ravayaM gaye hoya ane je vastu maLI hoya tene tyAga kare.) upabhoga-pariga vrata be prakAranuM che- "bhAyaNuo ya ka ma ya bhajanane AzrayI, eTale bAhya ane abhyantara bhAgya vastunI apekSAe ane "kamataH' kriyAne bAhya ane abhyatara bhAgya vastunI prAptinuM kAraNa jIvanavRtti-AjIvikAne AzrayI temAM bhejanane AzrayI pAMca aticAre A pramANe che-1 "sacittAhAre citta-tanA sahita hoya te sacitta-pRthivIkAya, akAya ane vanaspatikAya jIvanA sacetana zarIrano AhAra kara. jeNe sacittAhArano tyAga karyo che athavA tenuM parimANu karyuM che tene anAbhogAdi vaDe tyAga karelA sacetana AhAranuM bhakSaNa karatAM athavA parimANane AzrayI atikramAdimAM vartatA A aticAra rupa che. 2 "sacittapaDibaddhAhAre sacitta vRkSAdine vize pratibaddha-lAgelA acitta gudA vagerene AhAra kare. athavA sacitta ThaLIyAnI sAthe lAgelA je XXXXXXXXXXXXXXXXX Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duSyakavauSadhimakSaNa-ardha pAkelI vanaspatinuM bhakSaNa karavuM, 5 turachauSadhibhakSaNa-asAra evI magaphaLI vagere vanaspatinuM bhakSaNa karavuM. karmane AzrayI zrAvake paMdara karmAdAne jANavAM, paNa AcaravAM nahi. te A pramANe-1 aMgArakamapakava khajura vagerene ThaLIyA sahita 'khajura vagerene acita kaTAha-gara khAiza ane bIjAne tyAga karIza" e bhAvanAthI mukhamAM nAkhavo. te vratasApekSa hovAthI tene e aticAra che. 3 apauliosahibhakhaNayA' apakava-agni vaDe jene saMskAra karyo nathI evI oSadhI-DAMgara vagere vanaspatinuM bhakSaNa karavuM A paNa aticAra anAbhogAdi vaDe che. (pra)-sacittAhAramAM A aticArano samAveza thAya che te jude aticAra zA mATe kahyo ? (u0)pUrvokta pRthivyAdi sAmAnya sacittanI apekSAe oSadhI haMmezAM khAvA gya hovAthI tenuM prAdhAnya batAvavA mATe che. kAraNa ke lekavyavahAramAM sAmAnyanuM grahaNa karavAmAM AvyuM hoya te pagu prAdhAnya batAvavA mATe vizeSanuM juduM grahaNa karavAmAM Ave che. 4 "duSpaliosahibhakapaNuyA" dupakava-ardha pakava thayelA cokhA ghauM vagere eSadhInuM bhakSaNa karavuM. kAraNa ke temAM sacitta avayavane saMbhava hovAthI tene pakavanI buddhi vaDe bhakSaNa karanArane aticAra lAge che. 5 tuccha sahibhakhaNayA turacha-asAra evI eSadhI-kamaLa maganI zIMga vagerenuM bhakSaNa karavuM. kAraNa ke tene khAvAmAM ghaNI virAdhanA thAya che ane tenAthI sva95 tRpti thAya che. mATe acittabhejI vivekI zrAvake acita 1. "ApadhyaH kulapAkAntAH" je vanaspatine phaLanA pAkavAthI nAza thAya che te zAli, yava ghau vagere eSadhI jANavI. 1 AnaMda adhyayana A che 27 | Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda I 28 aMgAra-kolasA InTa vagere karIne tene vepAra kara, 2 vanakarma-vanaspati kApIne teno vepAra kara, 3 zakaTakarmagADAM karavA, vecavA ane calAvavA. 4 bhATakakarma-gADAM vagere vAhana bhADe pheravavA, 5 pheTa karmabhUmi pedavA karIne paNa khAvA yogya nathI. tema karIne paNa khAvAmAM aticAra lAge che. kAraNa ke te vratasApekSa che. A pAMca aticAre 5zu bIjA aticAronuM upalakSaNa che, kAraNa ke madha, mAMsa, madya ane rAtribhojana vagerenA vratavALAne anAga ane atikramAdi vaDe aneka aticAre lAge che. "kammA chuM' ItyAdi karmane AzrayI "huM khara karmAdino tyAga karuM chuM.' evA prakAranuM upaga vrata che. khara-kaThora-prANInA hiMsA karanAra karma-bhogapabheganuM sAdhana dravya 2. yogazAstramAM apakavodhibhakSaNa ane tucchauSadhI bhakSaNane badale samizra ane abhiSava e be aticAre kahyA che. sanmi-sacitta vaDe mizra AhAra, jemake Adu, dADama vagere vaDe mizra pUraNa vagere. A paNa anAbhoga ane atikramAdi vaDe aticAra che. abhipava-aneka dravyanA saMdhAna-AthA vaDe thayela magha vagere, A paNa sAvadya AhAranA tyAgIne anAga ane atikamAdi vaDe aticArarupa che. koI AcArya apakava oSadhinAAhArane aticArarupane kahe che, apava-agni vagere vaDe jene saMskAra thayo nathI te, Ane paNa prathama sacittAvAra rUpa aticAramAM samAveza thAya che. keTalA eka tucchauSadhibhakSaNane paNa aticAra kahe che. tucchauSadhI-maga vagerenI komaLa zIgo vagere. je te sacita che te teno sacita AhAramAM samAveza thAya che, je agnimAM prakAvavA vagere vaDe acita che te ze doSa che? juo yogazAstra prakAza 3 zla0 98. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere dvArA AjIvikA karavI. 6 dantavANijya-hAthIdAMta vagerene vyApAra kara, 7 lAkSAvANijya-lAkha vagerene vepAra karavo, 8 rasavANijyamadirA vagereno vepAra karavo. 9 kezavANijya-dAsa, gAya, UMTa hAthI vagere kezavALAprANIone vepAra kare. 10 viSavANijyaviSa-jhera ane zastrAdine vepAra karavo. 11 yatrapIlanakarma-tala zeraDI vagere pIlavA. 12 nila bunakarma-prANIonA kAna vagere avayavo chedavA. 13 davAgnidAna-vana vagere agnithI. saLagAvavA, 14 sarevara, draha, taLAva vagerenuM che. paNa karavuM. 15 asatISaNa-kulaTA dAsI vagere tathA hiMsaka WWWXXXXXXXXX upArjana karavAno vyApAra te kharakarma kahevAya che. temAM zramaNopAsake paMdara karmAdAnono tyAga karavo. 1 'I gAlakametti agDArakarma-kolasA karavA pUrvaka tene vepAra karavo. e pramANe bIjuM paNa agninA samAraMbha pUrvaka iMTo ane mATInA vAsaNa vagere pakAvavA rupa AjIvikA karavI te acchArakarma jANavuM. kAraNa ke e enuM samAna svarUpa che. askArakanuM jeNe pratyAkhyAna karyuM che te anAbhogAdi vaDe temAM pravartato hovAthI tene A aticAra che. e pramANa vadhe vicAra kare. paranuM 2 vanakarma-vanaspatine chedavA pUrvaka tene vecavA vaDe AjIvikA karavI. 3 zakeTa karma--gADAne ghaDavA, vecavA ane calAvavA rUpa jANavuM. 4 bhATakakarma gADA vagere vaDe bIjAnA pAtra vagerenuM bhADAthI laI javuM. 4 Takarma-kedALI haLa vagerethI bhUmine kheDavA dvArA AjIvikA karavI 6 dantavANijya-hAthIdAMta, zaMkha pUtikeza ( ) vagerene te kAma karanArA pAsethI kharIda karIne tene vecavA dvArA AjIvikA karavI. (7) lAkSAvANijya e jemAM jAvopatti thAya evA bIjA dravyanuM sUcaka che. eTale jIpattinA hetubhUta lAkha vagereno : 1 AnaMda adhyaya nA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 30 || prANIonuM piSaNa karavuM. tyAra bAda zramaNopAsake anarthadaMDa viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi; te A pramANe-1 kaMdarpa-kAmottejaka vacana, 2 kaukura-parihAsa utpanna karanAra bhAMDaceSTA, 3 mIkharya-vAcalapaNuM, asaMbaddha bolavuM, 4 saMyuktAdhikaraNa-adhikaraNa-hiMsAnA sAdhano jaDI taiyAra rAkhavA, 5 upabhegaparibhegAtiriktaupaga ane pAMbhoganI vastuo adhika rAkhavI. tyAra bAda zramaNopAsake sAmAyika vratanA pAMca aticAre jANavA paNa tenuM AcaraNa na karavuM. te A pramANe-1 manadupraNidhAna-manamAM duSTa cintana karavuM. 2 vacana dupraNidhAna-duSTa vepAra karavo. 8 rasavANijya-madirA vagerenA vepAra karavo. 9 viSavANijya e jIvahiMsAnA kAraNabhUta zastra vagerenA vepAranuM upalakSaNa-sUcaka che tethI jIvahiMsA jenuM kArya che evA viSa ane zastrAdine vepAra kare. 10 kezavANijya-kezavALA dAsa, gAya, uMTa, hAthI vagerene vepAra kare. 11 yunvapIDanakarma-patra vaDe tala, zeraDI vagerene pIlavArupa karma karavuM. 12 nilaMchana karma-prANIonA avayane cheda karavo. 13 davAgnidAna-khetara vagerene sApha karavA mATe davAgni Apa. 14 sarahadanaDAgaparizeSaNatA-sAvara, hRda-draha ane taLAva vagerene sUkavI nAMkhavA. temAM sarovara-svAbhAvika baneluM hoya te, hRda-nadI vagereno nIcANa pradeza, pANIne dhare; taDAga-taLAva, khodavA vaDe thayeluM uparanA bhAgamAM vistAravALuM pANInuM sthAna, eone ghauM vagere vAvavA mATe sUkavI nAMkhavA. 15 asatISaNatA-kulaTA dAsI vagerene te dvArA AjIvikA calAvavA mATe poSavA. tathA bIjuM paNa ghAtakI prANInuM piSaNa karavuM te asatISaNa jANavuM. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacananI pravRtti, 3 kAyadupraNidhAna-kAyAnI duSTa pravRtti. 4 sAmAyika karavAnuM smaraNa na thavuM ane 5 anavasthitaaniyata sAmAyikanuM karavuM. tyAra bAda zramaNopAsa ke dezAvakAzika vratanA pAMca aticAre jANavA paNa AcaravA nahi, te A pramANe-1 Anayana prayoga-maryAdita bhUminI bahArathI koInI pAse maMgAvavuM. 2 prakhyaprayoga-pitAnA ************ anarthadaDaviramaNa vratanA pAMca aticAra-1 kapa-kAma, tenuM kAraNabhUta viziSTa vacanaprayoga paNa kandarpa kahevAya che. rAganI adhikatAthI hAsyamizrita mohane uddIpana karanAra mazkarI karavI. A pramAdAcarita rupa anarthadaMDaviramaNavratano aticAra sahasAkArAdi vaDe che. 2 "kukakuI e kIkuca-aneka prakAranI mukha, netra vagerenA vikArapUrvaka hAsya utpanna karanArI bhAMDa vagerenI jema ceSTA karavI upara kahyA pramANe ja A aticAra che. 4 "meharie makharya chatA, vAcApaNuM, dhaSTatApUrvaka asatya ane saMbandha vinAnuM belavuM, A pramAdarata athavA pApakarmo padeza vratane anAmegAdi vaDe aticAra che. 4 saMjuttAhigaraNe" saMyukta-kArya karavAmAM samartha, adhikaraNa-khAMDaNI, muzala-sAMbeluM vagere rAkhavAM te aticAranuM kAraNa hovAthI hiMsaMpradAna vatane A aticAra che. jo ke A sAkSAt hiMsAnA sAdhaka zaTaka vagerene Apato nathI, te paNa te saMyukta-yAra hovAthI bIjA te vaDe mAgyA sivAya paNa kAma kare che, je te sAdhana saMyukta-tayAra joDelA na hoya te svayameva teo kArya karatAM aTakI jAya che. 5 "upabhegaparibhegAIri' upabhogaparibhegAtirikta-upaga-paribheganA upayogamAM AvatI je vastuo che, te snAna prasaMge garama pANI, udvartanasugaMdhI cUrNa, AmaLA vagere ane bhejananA prasaMge azana, pAna vagere, temAM atirikta-adhiktA, eTale potAnA WI1 AnaMda adhyayanA | 3 | * Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAga sAnuvAda. | hera che ***************** pregya-nokara vagerene maryAdita kSatrathI bahAra mekalavA. 3 zabdAnupAta-bIjAne jaNAvavA mATe khAsI vagere zabda saMbhaLAve. 4 pAnapAta-bIjAne jaNAvavA pitAnA zarIranuM rupa dekhADavuM, bIjAnI dRSTie paDavuM ane 5 bahiHtathA pitAnA saMbadhInuM kAma thatAM je bAkI rahe te upabhegaparibhegAtirikta kahevAya che. te upacArathI aticAra che. potAnA upabhoga karatAM adhika varatu vaDe bIjAonA nAnA bhejanAdi dvArA anarthadalDa thAya che. A pramAdavAne ja aticAra che. ema guNavratanA aticAre kahyA. have zikSAvratanA aticAre aticAro kahe che-jene vAraMvAra abhyAsa kare te zikSAtrata. sAmAIyassa'tti sama-rAgadveSarahita, je sarva prANIone Amavatu jue che, tene Aya-nirupama sukhanA kAraNabhUta ane ciMtAmaNi ane kalpa vRkSa karatAM paNa zreSTha evA pratikSaNa apUrva apUrva jJAna, darzana ane cAritra paryAyane lAbha thavo te samAya, te jenuM projhana che te sAmAyika- sAvadya eganA tyAgarupa ane nirava yoganA sevanarupa jANavuM. te sAmAyikanA pAMca aticAra che-1 "maNuduppaNihANe' manaduSaNidhAna'-manane duSTa-praNidhAna vyApAra, pravRtti. jeNe sAmAyika karyuM che 1. krodha, lobha, droha, abhimAna IrSyA vagere tathA gharanA kAryano vicAra te manadupraNidhAna, 2 varNasaMskArano abhAva-sUtranA spaSTa uccArano abhAva, arthane bodha nahi hova ane capalatA te vacanadupraNidhAna ane 3 zarIranA hasta pAdAdi avayavonI anizcalatA te kAyadupraNidhAna. e saMbadhe kahyuM che ke "nahi joyela ane nahi pramAjela thaMDila bhUmine vize sthAnano Azraya karate hiMsA nahi hovA chatAM paNa pramAdavaDe sAmAyika rahita jANo. jeNe HIXXXXXXXXXXXXX: *** Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puddagalaprapa anyane jaNAvavA bahAranA bhAgamAM TakuM, kAMkare vagere pudagalane pakSepa karo. tyAra pachI zramaNopAsake piSadhapavAsanA pAMca aticAra jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe-1 apratyupekSitadupratyupekSitazayyAsaMstArakateNe gharanA kArya saMbadhI sArA beTAno vicAra karavo, 2 "vayaduppaNihANe vacaHdupraNidhAna-jeNe sAmAyika karyuM che teNe niSphara ane sAvadya vacana bolavuM. 3 "kAyaduppaNihANe kAyadupraNidhAna-kAya-zarIranI duSTa pravRtti, jeNe sAmAyika karyuM che teNe nahi joyelI ane nahi pramAjelI bhUmi vagerene vize zarIranA hAtha, paga vagere apalapaNe mUkavA. sAmAyika karyuM che te pUrve buddhithI vicArIne sadA nirava vacana bhale, anyathA sAmAyika na thAya. je zrAvaka sAmAyika karIne ArtadhyAnane vaza thayele ghara saMbadhI kAryanI cintA kare tenuM sAmAyika nirarthaka che. 4 sAmAyiko anAdara-pratiniyata samaye sAmAyika na karavuM, athavA jema tema sAmAyika karavuM, prabala pramAdAdi doSathI karyA pachI turata pAravuM. 5 sAmAyikanuM maraNa na thavuM. ke "mAre sAmAyika karavAnuM che ke karavAnuM nathI, athavA meM sAmAyika karyuM che ke karyuM nathI. jyAre prabala pramAdathI smaraNuM na thAya tyAre aticAra lAge che. kAraNa ke mekSasAdhaka anuSThAnanuM mULa smaraNa che. (pra)-manadupraNidhAnAdine vize sAmAyikanuM nirarthakapaNuM jaNAvyuM tethI vAstavika rIte tene abhAva kahyo ane aticAra to malinatA rupa che te sAmAyikanA abhAvamAM aticAra kema hoya ? mATe te sAmAmAyikanA bhagna rupa che paNa aticAra nathI. (u) anAgathI aticAra hoya che. * ** AnaMda adhyayana % che 33 | Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda // 34 // zayyA vasati ane kaMvalAdi sa'thArAnu pratilekhana-nirIkSaNa na karavuM athavA sArI rIte pratilekhana na karavuM. ra apramArjitaduSpramArjitazayyAsa tAraka-vasati ane sastArakanI pramAnA na karavI athavA kharAkhara pramAnA na karavI. 4 'sAmAIyassa saI akarajIyA' samAyinI smRti-mAre A samaye sAmAyika karavAnu che' evu' smaraNa prabaLa pramAda vaDe na karavuM. 5 aNuvidbhayarasa karaNayA' alpa kALanuM athavA aniyata sAmAyikanuM karavuM, gheADA kALa sAmAyika karyA pachI tenA tyAga karavA athavA jema tema sAmAyika karavuM e bhAvArtha che. prathamanA traNa aticAro anAbhAgAdi vaDe aticAra rupa che ane pachInA be aticArA pramAdanI adhikatAthI aticAra rupa che. haMsAvagAsiyassa'tti ! deza-dizAvratamAM grahaNa karela dizAnA parimANanA eka deza, tene vize avakAza-gamanAdi ceSTAnuM sthAna te dezAvakAza, te vaDe nivRtta-thayeluM' te 'dezAvakAzika' vrata-pUrve grahaNa karela dizAvratanA sakSepa karavA 1. dizAtrata vizepa eja dezAvakAzika vata che. vizeSatA A che ke dizAvata yAvaxjIva, varasa ke cAra mAsanA parimANuyALu hAya che ane dezAvakAzika vrata divasa paheAra ke muhUrtAdinA parimANavALuM hoya che, tenA pAMca aticAra che--1 zreSTa prayAga-preSya-Adeza karavA yAgya putrAdine prayAga-vivakSita kSetranI bahAra kAma mATe mAkalavA. pete svayaM jAya teA vratanA bhaMga thAya mATe vrata sApekSa hAvAthI aticAra che. dezAvakAzika vrata gamanAgamanAdinI pravRtti vaDe prANInI hiMsA na thAya e hetuthI grahaNa karAya che, parantu svayaM kare ke bIjA pAse karAve temAM phaLanI dRSTithI vizeSatA nathI, ulaTu' svayaM jAya teA IryAsamitinI vizuddhithI guNu thAya, parantu khInne anipuNa hovAthI iryAsamitinA XXXXXXXXXXXXXXX Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 apratyupekSitadupratyupekSita ucAraprasavaNabhUmi-uccAra-dhaMDilanI jagyA ane prasavaNabhUmi-pezAba karavAnI jagyAnuM pratilekhana-nirIkSaNa na karavuM athavA barAbara nirIkSaNa na karavuM, 4. apramArjita duSpamArjitauccAraprasavaNabhUmirupa ane upalakSaNathI sarva vonA saMkSepa rupa jANavuM. tenA pAMca aticAra che-1 "ANavaNampaogeAnayanaprayoga -amuka maryAdAvALA bhUminA bhAgamAM javA AvavAne abhigraha karyo hoya tyAre tethI AgaLanA bhAgamAM pote na jaI zake mATe bIjAne saMdeza ApavA ItyAdi vaDe preraNA kare ke "tAre A lAvavuM te Anayanapayoga. 2 'pasava. 75oge' baLAtkAra vaDe preraNuM karavA yaMgya te pregya-nokara vagere, tene prayAga-bahAra mokalavo, abhigraha karelA gaganAdi yogya bhUmibhAganuM ullaMghana thavAnA bhayathI "tAre avazya tyAM jaIne mArI gAya vagerene lAvavI athavA A kAma tAre karavuM te zreSyapraga. rU. "sAvAe zabdAnupAta-pitAnA gharanI vADa ke vaDI vagerethI maryAdita abhAvamAM deSa thAya che mATe aticAra che. 2 Anayana proga-Anayana-vivakSita kSetranI bahAra rahela sacetanAdi dravyane vivakSita kSetramAM bIjA dvArA maMgAvavuM, svayaM jAya, te vratabhaMga thAya ane bIjA pAse maMgAve te vratabhaMga nahi thAya e buddhithI jyAre prega dvArA sacetanAdi dravyane maMgAve che tyAre A aticAra thAya che. 3 pudgava prakSepa-pugalo -Adara pariNAmane prApta thayelA paramANune samudAya, TekuM, I 'Ta, lAkaDuM, saLI vagere, tene propa-pheMkavuM. viziSTha dezane abhigraha hovAthI kAryane arthI AgaLa jaI na zake mATe jyAre bIjAne jaNAvavA TekuM vagere pheMke ane tethI te tenI pAse Ave tethI pote jIvahiMsA karato nathI paNa bIjAne prere che mATe aticAra che, 4 zabdAnupAta-pitAnA gharanI ke 1 AnaMda A adhyayana che 35 che Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda, che 36 lAkha buddhipUrvaka khAMsI vagerenA 3 za nanA kAnamAM praveza sivAya ja bIjAne sthaDilabhUmi ane pezAba karavAnI bhUminI pramAjanA na karavI athavA barAbara pramArjanA na karavI. 5 piSadhepavAsanuM barAbara pAlana na karavuM. tyAra pachI zramaNopAsake yathAsaMvibhAga-atithisaMvibhAga dratanA pAMca aticAro jANavA, paNa bhUminA bhAgane abhigraha karyo hoya ane tethI bahAranuM keI kArya paDe tyAre pote nahi jaI zakto hovAthI vADa ke vaMDInI pAse rahelAne buddhipUrvaka khAMsI vagerenA zabda vaDe jaNAvanArane zabdAnupAta nAme aticAra lAge che. zabdanuM anupAtana-tevA prakAranuM uccAraNa karavuM ke jethI te zabda bIjAnA kAnamAM praveza kare. 4 "ruvANuvAe" rupAnupAta-abhigraha karelA bhUmipradezanI bahAra kaI kAma paDe tyAre zabdanuM uccAraNa karyA sivAya ja bIjAne pitAnI pAse lAvavA mATe potAnA zarIranuM rUpa batAvavuM te rupAnupAta. 5 "bahiyA puggalapakave" bahiH pughalaprakSepa-abhigraha karela bhUmipradezanI bahAra prayajana paDe tyAre bIjAne jaNAvavA mATe tenA upara pugala-DuM vagere pheMkavuM. ahIM prathamanA be aticAra anAgAdi vaDe hoya che ane pachInA traNa aticAra vratasApekSa hovAthI hoya che. vADa ke kIlA vaDe maryAdita bhUmipradezamAM abhigrahavALe kAma paDe tyAre pote jaI zakatuM na hovAthI vaMDI ke kilA vagerenI pAse ubhA rahI khAMsI vagereno zabda kare che ane jene bolAvavAno che tene saMbhaLAve che, te sAMbhaLIne te tenI pAse Ave che, mATe zabdAnupAta aticAra che. 5 rUpAnupAta-kAryano arthI zabdo uccAra karyA sivAya potAnA zarIra saMbandhI rU5 jene bolAvavAno che tenI dRSTie pADe che ane tene jevAthI te tenI pAse Ave che. tAtparya A che ke maryAdita kSetranI bahAra rahelA koI manuSyane vratabhaMga thavAnA bhayathI nahi belAvato pitAnA zabda saMbhaLAvAnA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * **** AcaravA nahi. te A pramANe-1 sacittanikSepa-sAdhune ApavA yogya AhArAdinuM sacita-sacetana vanaspati vagere upara mUkavuM. 2 sacittapidhAna-sacita vastu vaDe pidhAna-DhAMkavuM. 3 kAlAtikama-sAdhune yogya bhikSAnA samayanuM ulaMghana pisahavAsassatti. piSadha zabda amI vagere parvane vize ruDha che, tethI aSTagyAdi parvane vize upavAsa kara te piSadhopavAsa kahevAya che. te AhArAdi viSayanA bhedathI cAra prakArano che. te vratanA pAMca aticAra che-1 "appaDileheya" ItyAdi. apratilekhita-jIvarakSA mATe cakSu vaDe nahi joyela, dupratilekhita-mananI asthira vRtti hovAthI sArI rIte nahi joyela zayyAvasati ane saMskAraka-DAbha, kAMvala pATa vagere 5 saMthAro te apratikhike rUpa dekhADavAnA bahAnAthI tene belAve che mATe vratasApekSa hovAthI zabdAnupAta ane rupAnupAta e banne aticAra che. ahIM prathamanA be aticAra manda buddhi hovAthI ke sahasAkArAdi vaDe ane chellA traNa aticAra mAyA kapaTa vaDe thAya che. ahIM dizAvratanA saMkSepa karavAnI peThe bIjA vratono saMkSepa karavo te dezAvakAzika vrata che ema vRddha AcAryo kahe che. (pra)-aticAre dizAvratanA kahevAmAM AvyA che, paraMtu bIjA vratanA saMkSepa karavAnA aticAro kahyA nathI, te bIjA vratano saMkSepa karavo te dezAvakAzika vrata kema kahevAya ? (10)-bIjA prANAtipAtAdi vismaNa vatanA saMkSepa karavAmAM vadha balvAdi aticAro hoya ane dizAvatane saMkSepa karavAmAM kSetrane saMkSepa karela hovAthI zreSTha prayogAdi aticAre hoya, mATe ahIM bhinna mitra aticArano saMbhava hovAthI dizAvatano saMkSepa karavo eja sAkSAt dezAvakAzika vrata kahyuM che. juo gava pra 3 ka. 117 ** 1 Anat adhyayanA * || 37 5 *** Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** upAzakadazAMga sAnuvAda | 30 || karavuM. 4 paravyapadeza-A vastu bIjAnI che ema sAdhu samakSa kahevuM. 5 matsaritA-mAtsaryapUrvaka dAna ApavuM. tyAra bAda apazcima-sauthI chellI mAraNablika saMlekhanAnI ArAdhanAnA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi, te A * taduSpatilekhitazayyAsaMstAraka-tene upabhoga karavo te aticAranuM kAraNa hovAthI A aticAra kahyo che. e pramANe apramArjita-du pramArjitazayyAsaMstArakanahi pramAjola athavA sArI rIte nahi pramAjola zayyAsaMstAraka aticAra jANu. paraMtu ahI pramArjana vastranA cheDA vagerethI jANavuM. e pramANe apratilekhita-pratilekhitauccArapravaNabhUmi-sthajhila ane pesAba karavAnI bhUmi na jevI athavA barobara na jevI. ahIM uccAra-viSTA ane prazravaNapesAba jANa. IMDila bhUmi ane pesAba karavAnI jagyAnuM pramArjana na karavuM athavA barAbara pramajana na karavuM. e cAre aticAre pramAda vaDe jANavA. 5 "pisahavAsassa sammamaNupAlaNayA" piSa pasanuM barAbara pAlana na karavuM. jeNe piSadhopavAsa kare che teNe asthira citta vaDe AhAra, zarIrasatkAra, abrahmacarya ane vyApAranI IcchA karavAthI piSadhanuM yathArtha paNe pAlana na karavuM. A bhAvathI vratane bAdha thavAthI aticAra che. ahAsaMvibhAgasa' yathA siddha-svArthane mATe karelA azana pAna vagerene "sa" saMgatapaNe-pazcAtkama vagere doSane tyAga karIne vibhAga-sAdhune dAna ApavuM te yathAsaMvibhAga kahevAya che. tenA pAMca aticAra che-1 "saccittanikakhevaNuyA" ItyAdi. sacita DAMgara vagere upara nahi devAnI buddhithI kapaTa vaDe anna vagerene mUkavuM te sacittanikSepaNa. 2 e pramANe annAdine sacita phaLa vagere vaDe pidhAna-DhAMkavuM te sacittapidhAna, 3 kAlAtikama-sAdhunA bhajananA ****** ** * Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe-1 IhalokArazaMsAprayoga-Ihaloka-A manuSya lakamAM rAjI thAu" vagere IcchA karavI, 2 paralokAzasAmayoga "huM deva thAu" evA prakAre paralokanI IcchA karavI. 3 jIvitAsAga-huM ghaNA kALa sudhI jIvuM te samayanuM atikrama-ulaMghana karavuM. ahIM A tAtparya che- samaya na hoya athavA adhika samaya jANIne sAdhuo nahi grahaNa kare ane jANaze ke "A dAtA che" evA vicArathI dAna ApavA taiyAra thavuM te aticAra che. 4 paravyapadeza 'A bIjAnuM che, mATe sAdhuone na ApI zakAya" sAdhuo jANe ke jo AnuM anna vagere hoya te. kema amane na Ape ema sAdhuone vizvAsa pamADavA sAdhusamakSa kahevuM. athavA "A dAnathI mArI mAtA vagerene puNya thAo ema kahyuM. 5 matsaritA-bIjAe A ApyuM che, te huM zuM ethI hIna athavA kRpaNa chuM? mATe huM paNa ApIzaH e pramANe dAna ApanArane vicAra te mArsa A aticAro che, paNa vata macyuM nathI. kAraNa ke te ApavA mATe taiyAra che, paNa dAnanA pariNAma dUSita che. vratabhathvanuM svarupa te A pramANe kahyuM che- "dANuntarAyadesA na deI dijajatayaM ca vAI! divA paritampaI iti kivaNattA bhave bhavho !!" dAnAntaroyanA doSathI na Ape ane ApanArane dAnano niSedha kare, keI e ApyuM hoya te paritApa pAme ema kRpaNupaNAthI vratane bha7 thAya che. AvazyakaTakAmAM te vatabha3 ane aticArane vizeSatA ame jANI nathI, paraMtu ahIM vratabhaRthI tene judA karatAM ame aticAranI vyAkhyA karI che. kAraNa ke saMpradAyathI navapadAdine vize te pramANe jaNAya che. Hiii AnaMda jArisao 1 jaI bheo 2 jaha jAyaI 3 jaheva estha desa 4 guNA 5jayaNA 6 jaha aIyArA 7 adhyayanA bhaMge 8 taha bhAvaNa 9 neyA che *ii che 38 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakana dazAMga sAnuvAda // 40 // ******} ************* A Avazyaka caNinI pUrvAntatagAthAmAM nava dvArAnu pratipAdana che. ane te navadvArA vaDe mithyAtva, samyakatva, khAra vrata ane sa'lekhanAnu nirupaNa kareluM che. temAM 'yAdaza" jevA svarupavALuM mithyAtvAdi che tenuM pratipAdina karavuM te prathama dvAra che. yatibhe" te mithyAdanAdinA jeTalA bhedo che tenu nirupaNa karavuM te bIjuM dvAra. yathA jAyate' je prakAre mithyAdarzana ane samyagdarzanAdinI utpatti thAya te prakAre tenuM pratipAdana karavu te trIju dvAra. yauva atra doSA :' je prakAre samyagdarzanAdi nahi grahaNa karavAthI je doSo thAya tenuM nirupaNa karavu. te cAthu' dvAra. 'guNA:' aNuvratAdi grahaNa karavAthI je guNA thAya tenuM pratipAdana karavuM te pAMcamu dvAra. catanA' aNuvratAdimAM doSanA gaurava ane lAdhavanA vicArapUrvaka vratarakSaNanA prayatna te chaTa u yatanA dvAra. yathA aticArA' samyakatva ane aNuvratAdinA doSanA vicAra karavA te sAtamu* aticAra dvAra, 'bha'ga' samyakatvAdinuM sarvathA kha'Dana sabandha nirupaNu 1. prathama yAdaza dvAramAM mithyAtvanA ravarupanuM pratipAdana karavu. jemake deva guru ane dharma tathA jIvAdi tattva saMbadhe yathA zraddhAna te samyakavU ane tethI viparIta mithyAtva. bIjA bheda dvAramAM mithyAtvanA AbhigrahikAdi pAMca bhedAnu' varNaCna karavu. trIjA dvAramAM mithyAtvanI utpatti kaI rIte thAya che te batAvavuM. jemake jamAlinI peThe matibheda thavAthI, pUrvagrahathI. mithyArdaSTinA saMsarga thakI, ane rAhaguptanI peThe abhinitaza-kadAgrahathI mithyAtvanI utpatti thAya che. athavA sAdhuonA darzana-sa`sa sivAya paNa mithyAtvanI utpatti thAya che. cAthA doSadvAramAM mithyAtvanA doSathI jIva nArakAdi gatimAM bhramaNa kare che. pAMcamAM guNu dvAramAM mithyAtvanA anabhitazaktAhanA abhA XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM te AThamuM bhaMga dvArA "tathA bhAvanA" pitAnAthI adhika guNavALAnI guNanA bahumAna rupa dareka aNuvratanI bhAvanAnuM pratipAdana karavuM te navamuM dvAra. A AvazyakarNinI gAthAmAM aticAra ane bhaMga judA jaNAvelA hovAthI ane aticArazabda vratanA sarva egamAM aprasiddha havAthI je ahIM aticAra kahyA che te vratanA sarvathA bhaMgarupa che ema zaMkA na karavI. je ahIM dareka vratanA pAMca pAMca aticAra kahyA che te bIjA aticAranA sUcaka che, paratuM teTalAja che evuM avadhAraNa varUpa guNathI jIva samyagdarzana prApta kare che. chaThThA yatanA dvArane vize doSanA gaurava ane lAghavane vicAra karI aMbaDa parivAjanA ziSyoe vratabhaMganA bhayathI anazana karyuM. jo ke A dvAra sIdhI rIte mithyAtvane lAgu paDatuM nathI paNa samyakatva ane vratAdine lAgu paDe che. mATe sAmAnya rupe kahyuM che. AThamAM aticAra dvAramAM mithyAtvanA aticAra hatA nathI paNa te dvArA zakitAdivaDe aticAra lAge che tenuM varNana karavAnuM hoya che. AThamA bhaMgadvAramAM zivarAjarSinuM chaThTha aThThamanA tapa vaDe AtApanA letA upazamAdi guNa vaDe virbhAgajJAnanI utpatti thaI ane samyambhAvanA vaDe mithyAtvanA bhaMga vaDe avadhijJAna utpanna thayuM. bhAvanA dvAramAM anityasvAdi bhAvanA bhAvavI. jemake tAmali zreSThIe Rddhi saMbadhe anityatA ane anazana samaye zarIranI aniyatAne vicAra karyo hate. mithyASTine paNa prANAthI dharma zreSTha che ItyAdi dharma eka baMdhurupa che evI bhAvanA hoya che, e pramANe samyakatva, bAra vrata ane saMleSaNane vize nava nava dvArane vicAra karavAnuM che. sh AnaMda *i adhyayana A 41 XXXXX Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda. che. 4ra che sAru" evI IcchA karavI. 4 maraNazaMsAprayoga-huM zIdhra maraNa pAmuM te ThIka e pramANe maraNanI IcchA karavI 5 kAmagAzaMsApraga-kAmaganI IcchA karavI. yayano tyAga karatAM pravRtti nizcita nathI. e saMbadhe pUjya jinabhadragaNu kSamAzramaNa kahe che- "paMca paMcAIcArA u suttami je paoNMsiyA ! te nAvahArazuTTAe kiMtu te uvalakhaNuM" !! sUtramAM je pAMca pAMca aticAra batAvyA che te teTalAja che evo niyama nathI, paraMtu bIja aticArenuM upalakSaNa che. ahIM A bhAvArtha che-je vratane vize anAgari vaDe, atikramAdi traNa pada vaDe ke potAnI buddhikara5nAthI vatanA viSayano tyAga karatAM pravRtti thAya te aticAra ane tethI viparItapaNamAM bhaMga jANu. e pramANe saMkIrNa-ekameka thayelA-ubhayArthaka aticAra padano artha samajavo. (pra.)- sarvaviratimAM aticAra saMbhave che ane dezaviratimAM te vratane bhaMga ja thAya che. e saMbadhe kahyuM che ke- "savi ya aIyArA saMjala lUNuM tu udaya haMti ! mUlachejarja paNa hoI bArasaha kasAyANuM " badhA aticAro saMjavalana kaSAyanA udayathI hoya che, ane vAra kaSAyanA udayathI te ghatane mULathI cheda-bhaMga thAya che. (u.)- A gAthA sarva viratine vize ja aticAra ane bhaMga jaNAvavA mATe che, paratuM dezaviratinA bhaMga batAvavA mATe nathI. kAraNa ke tenI vRttimAM tevA prakAranI vyAkhyA karI che. saMjvalananA udayavizeSathI sarva virativizeSanA aticAro hoya che, paNa mULathI cheda-bhaMga thato nathI. pratyAkhyAnAvaraNAdinA udayamAM pAchaLanA kamathI sarva virati vagerene mULathI cheda thAya che evI vyAkhyA karavAmAM Ave to paNa dezavirati vageremAM ati e pramANe sarakA "ma ####### # # Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArane abhAva siddha thatuM nathI. kAraNa ke jema saMta-sAdhune cothA saMjavalananA udayathI yathAkhyAta cAritrane nAza thAya che ane anya cAritra ane samyakatva sAticAra ane udayavizeSathI niraticAra hoya che. bIjA kaSAyanA udayamAM dezaviratino nAza thAya che, paNa samyakatva sAticAra ke niraticAra ane prakAranuM hoya che. prathama anantAnuMbadhInA udayamAM samyakatavano nAza thAya che. e pramANe ja che, je ema na hoya te dezataH bhaMgarupa samyakatavanA aticAra hoya tyAre prAyazcitarUpa tapa ja kaheluM che ane sarva bhaMgArupa hoya to mULa prAyazcita kaheluM che te kema ghaTe? (pra.)-anantAnubadhI vagere bAra kapAyo sarvaghAtI che ane saMjavalana kaSAya dezaghAtI che, tethI sarvaghAtInA udaye mULathI cheda thAya ane dezaghAtI-saMjavalananA udayamAM aticAro hoya che, mATe bAra kavAyanA udayamAM sarvathA bhaMga thavo joIe ? (u.)-satya che, paraMtu je bAra kaSAyonuM sarvaghAtIpaNuM che te sarvaviratinI apekSAe ja zatakacUrNikAre kahyuM che, paraMtu samyakatvAdinI apekSAe nathI. te pramANe temanuM vAkya che-"bhagavakhaNIyaM paMcamahavayamaIyaM aTTArasIliMgasaharasakaliyuM cAritta ghAetitti savaghAI tti-bhagavaMte kahela pAMca mahAvratamaya ane aDhAra hajAra zIlAMga vaDe yukta cAritrane ghAta kare che mATe sarvaghAtI kahevAya che. vaLI 'jArisao" ItyAdi gAthAnA sAmarthyathI aticAra ane bhaMga dezavirati ane samyakatvanI jANavA. liya cAranI apekSAe thAnuM sAhasa 1 zrAvaka Avazyaka yoga-saMyama vyApAranuM pAlana karavAne azakta hoya tyAre athavA mRtyusamaya prApta thayo hoya tyAre saMlekhanA kare che. je vaDe zarIra ane kaSAyAdi kRza karAya te saMlekhana. temAM zarIrasaMlekhana-anukrame 1 Anat * adhyayana T 43 | Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda che 44 che apaskima ItyAdi jenAthI pazcima-pachI bIjuM nathI te apazcima-sauthI chellI, maraNa-prANa no tyAga kara, te rupa anta te maraNAnta, te samaye thayelI te mArAntikI, saMlikhate anayA-je vaDe zarIra ane kaSAyAdi kRza karAya te saMlekhanA tapavizeSa, tenI jeSaNa-sevanA, tenuM ArAdhana, eTale sauthI chellI maraNantasamaye zarIra ane kaSAyAdine kRza karanAra tapavizeSanI ArAdhanA karavI arthAt maraNa samaye AhArapANI lIdhA sivAya akhaMDitapaNe kALadharmane prApta thayuM te apazcima-maraNAntika-saMlekhanA-jeSaNarAdhanA. tenA pAMca aticAra che--ihalegetyAdi 1 Ihalega-manuSyaloka, tene vize AzaMsA-abhilASa, tene prayoga-pravRtti, vyApAra te IhalakAsaMsAprayoga. "huM zeTha thAuM, athavA bIjA janmamAM pradhAna thAu" evI IcchA karavI. 2 e pramANe paralokAzaMsAprayoga huM deva thAuM XXXXXXXXXXXXXXX bhajanane tyAga kare ane kaSAyasaMlekhanA-krodhAdi kaSAyano tyAga karavo, temAM zarIrasaMkhanA karavAnuM kAraNa A che jo zarIrane AhArano tyAga vaDe kRza na karyuM hoya ekadama khina thayelI dhAtuo vaDe prANIone ArtadhyAna thAya che. tenI A sAmAcArI che-zrAvaka sarva zrAvakadharmanA udyApanane mATe hoyanI zuM tema ane saMyama aMgIkAra kare, tene sAdhudharmanA avazeSa rupa saMlekhana che. e saMbadhe kahyuM che ke "saMlekhanA aMte avazya hotI nathI, kAraNa ke koI pravajyA grahaNa kare, tethI je saMyama aMgIkAra kare te saMyamagrahaNa karyA pachI maraNa samaye saMlekhanA karIne maraNa pAme. je saMyamane aMgIkAra na kare te Ana da zrAvakanI peThe saMlekhanA kare. temAM tIrthakaronA janma, dIkSA, jJAna ane nirvANunA sthAne, tenA abhAvamAM dhare, upAzraye, araNyamAM, zatruMjayAdi tIrthamAM, tyAM paNa bhUmi jeIne pramAjIne jaturahita Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ItyAdi IcchA karavI. 3 jIvitAsaMsApraga-jIvita prANu dhAraNa karavA, tene AzaMsA-IrachAno prayoga-vyApAra jo huM ghaNA kALa sudhI jIvuM te sAruM" A lekhanA karanAra vA, mAlA, pustakanuM vAMcavuM vagere satkAra thato joIne ghaNA parivArane jevAthI ke lekanI prazaMsA sAMbhaLavAthI ema vicAre ke "jIvita ja zreSTha che. kAraNa ke meM anazana karyuM che te paNa mArA uddezathI AvA prakArane abhyadaya pravarte che. 4 maraNazaMsApraga-AvA prakArane satkAra na thatuM hoya te A vicAra kare ke "je huM jaldI maruM to sAruM" e pramANe maraNanI IcchA karavI. 5kAmagAzaMsApragaje mane manuSya saMbandhI ke deva saMbandhI kAmaga prApta thAya te sAru" e pramANe kAmaganI IcchA karavI. sthAnamAM cAra prakAranA AhArano tyAga karI paMca parameSThinA namaskAranA dhyAnamAM tatpara aticAranA tyAgavaDe jJAnAdinI ArAdhanA karIne arihaMtAdi cAra zaraNu aMgIkAra kare. tathA AhArane tyAga karavAmAM pAMca prakAranA aticArano tyAga kare-1 A lekamAM dhana, pUjA, kIrti, vagerenI IcchA karavI, 2 parakamAMsvargAdInI IcchA karavI, pUjA satkAra vagere jevAthI, ghaNA parivArane avalokana karavAthI ane sarvalakanI slAdhA sAMbhaLavAthI ema mAne ke jIvitaja zreSTha che ema jIvitanI IcchA karavI. 4 kaI pUjA vagere na kare te jaldI maruM te ThIka ema maraNanI IcchA karavI tathA 5 nidAna-AvA duSkara tapathI bIjA janmamAM cakravatI thAu ItyAdi IcchA karavI. e aticArane tyAga karI samAdhipI amRtathI sIMcAyele, pariSaha ane upasarganA bhayathI rahita jInane vize bhaktivALe Ananda zrAvakanI peThe maraNane prApta thAya. juo bhega. prakA. 3 le. 149. 1 AnaMda adhyayana ! 45 | * Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 46 ! 7. tyAra bAra te Ananda gRhapati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rupa bAra prakAranA zrAvaka dharmane svIkAra kare che. svIkArIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana ane namaskAra karI teNe e pramANe kahyuM "he bhagavan ! AjathI AraMbhI mAre anyatIrthikone, anya tIrthikanA devane, anyatIrthike e grahaNa karelA arihaMtanA caityane vaMdana ane namaskAra karavo tathA pUrve teo na bolyA hoya to tenI sAthe AlApa-eka vAra belavuM ane saMtApa-vAtacIta karavI tathA teone azana, pAna, khAdima ane svAdima (bhaktipUrvaka) ApavuM. vAraMvAra ApavuM te rAjAbhiyoga-rAjAnI adhInatA, gaNAbhiyoga-samudAyanI paratantratA, balAbhiyoga-balavAnanI adhInatA, devatAbhiyoga devatAnI paratannatA, gurunigraha-mAtApitA vagerenI parAdhInatA ane 7. tyAra pachI Ananda zrAvake bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtrata rupa bAra vratane svIkAra karI, bhagavaMta mahAvIrane vaMdana karI A pramANe kahyuM- "ne khaluM" ItyAdi he bhagavanadyaprakRtti" AjathI -samyakatvanA aMgIkAra karyAnA divasathI mAMDI niraticAra samyakatvanuM pAlana karavA mATe tenI yAtanAne AzrayI -annauthie vA" janayuthathI anya yutha-saMgha, tIrtha, te jeone che te anyayU thika-carakAdi kutIthikane, "anyacUra thakavatAni' hari, hara vagere anyatIrthika dene, "anyayuthikArigRhItAni ahacatyAni vA" anyatIthike e grahaNa karelA arihaMtanA caitya-pratimAone, jema ke bhIta-zoe grahaNa karelA vIrabhadra ane mahAkALatI vagerene viditama abhivAdana-praNAma karavAne "namacitma' praNAmapUrvaka prazasta dhvani vaDe guNakIrtana karavAne 'na kahapate Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRttikAMtAra--AjIvikAno abhAva e cha AgAra sivAya bIje yogya nathI, mAre zramaNa niMgranthane prAsuka-acita ane eSaNIya (nirdoSa) azana, pAna, svAdima ane svAdima AhAra, vastra, pAtra, kambala, pAdapUMchanaka-(paga sApha karavAnuM vastra), pITha-Asana, phalaka-pATIluM, zamyA-vasati, saMstAraka tathA auSadha ane bhaiSajya vaDe satkAra karavo yogya che? ema kahIne AvA prakArano abhigraha-niyama grahaNa kare che, grahaNa karIne prazna pUche che, prazno pUchI tene artha grahaNa kare che, artha grahaNa karI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra vaMdana kare che, vaMdana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI ane dUti palAza rItyathI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM vANijyagrAma nagara che ane jyAM potAnuM ghara che tyAM Ave che. tyAM AvIne teNe zivanaMdA bhAryAne A pramANe kahyuM- "he devAnupriye ! kharekhara meM zramaNa yogya nathI, kAraNa ke tenA bhakatane mithyAtva sthira karavA vagere doSane prasaMga prApta thAya. tathA "pUrvama' pahelA anAlatena' anyatIthikAe na bolAvelA hoya to te anyatIthikane "Alapima' eka vAra belAvavAne, saMlapituma' vAraMvAra belAvavAne gya nathI. kAraNa ke teo AsanAdi kriyAomAM niyukta karelA-AsanAdi vaDe saMmAna karAyelA tapelA leDhAnA geLA samAna che, ane te nimitte kamane badha thAya che. tathA AlApa-vAtacIta vagerethI tenA ke tenA parivAranA paricayathI mithyAtvanI prApti thAya che. paraMtu prathama teoe belAdhelA hoya te lokApavAdanA bhayathI saMbhrama sivAya, tame kevA che" ItyAdi kahevuM. tathA te anyatIthikane azanAdi "dAtuM" ApavAne anupradAtuma' vAraMvAra ApavAne yogya nathI. A dharmabuddhithI ApavAno niSedha che, paNa kabuddhithI nathI, karugu 1 AnaMda *adhyayana * 47 | Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sonuvAda 8 || *** bhagavaMta mahAvIranI pAse e pramANe dharma sAMbhaLe ane te dharma mane ISTa che, punaH punaH iSTa che ane tenI mane ruci thaI che, te mATe he devAnupriye ! tuM jA ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kara, yAvatuM temanI paryuM pAsanA kara ane zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtrata rupa bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkAra kara." 8. tyAra bAda te zivanandA bhAryA te Ananda zrAvake ema kahyuM eTale harSita ane prasanna thaI kauTumbika * vaDe te Ape paNa kharA. zu sarvathA yogya nathI ? e zaMkAnA samAdhAnamAM kahe che-ninnatya rAjyAbhiyegevuM rAjAbhiyegA anyatra-rAjAne abhiga-parAdhInatA te sivAya bIje gya nathI. ahIM tRtIyA vibhakti paMcamInA arthamAM che. gaNu -samudAya, tene abhiga-paravazatA, balAbhiyega-rAjA ane gaNu-samudAya sivAya balavAnanI parAdhInatA, devabhiyogadevanI parAdhInatA, gurunigraha-mAtApitAnI parAdhInatA, athavA guru-tya ane sAdhuone nigraha-zatruoe karele upadrava te guru nigraha, te prApta thAya tyAre anyatIthikane ApavA chatAM paNa samyakatvane dUSita karatA nathI. vittirkatAreNu vRtti-AjIvikA, tene kAMtA-arayanA jevuM kSetra ane kALa hoya te vRttikAntAra-nirvAhane abhAva, tethI bIje dAna ane praNAmAdine niSedha che. zramaNa nibaeNne nirdoSa AhAra pANI, vastra, pratigraha pAtra, kaMbala, pAdaBchanaka-paga sApha karavAnuM vastra, pITha-pATa vagere phalaka-eThIgaNa ApavA vagerenuM pATIluM auSadha-davA ane miSA-pacca vaDe sAkAra karavA yogya che. tyAra bAda prazno pUche ane tenA uttara 5 arthone grahaNa kare che, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********************* puruSAne melAve che, khelAvIne teNe e pramANe kahyuM-he devAnupriyA ! jaladI laghukaraNa-zIghra gamana karavAmAM nipuN ItyAdi vaNu nayukta e khaLadasahita zreSTha vAhanane hAjara karA, tyAra bAda te zreSTha vAhanamAM besIne jAya che ane cAvat paryuMpAsanA kare che. tyAra bAda zramaNa bhagava`ta mahAvIra zivanandAne ane te mATI padAne dharmopadeza kare che. tyAra pachI te zivanandA zramaNa bhagavata mahAvIranI pAse dhane sAMbhaLI vicArI prasanna thaI ane yAvat gRhastha dharmanA svIkAra kare che. gRhastha dharmanA svIkAra karIne te dhArmika zreSTha vAhana upara caDhe che, caDhIne je dizAthI AvI hatI te dizA tarapha pAchI jAya che. 9. he bhagavan !' ema kahI bhagavAna gautama zramaNu bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana ane namaskAra karIne temaNe A pramANe pUchyuM-he bhagavan ! Ananda zrAvaka devAnupriya evA ApanI pAse muMDa thaI ne pratrajyA grahaNa karavA samartha che? he gautama ! e artha sama-yukta nathI. Ananda zrAvaka ghaNA varasa sudhI 8 'lahukaraNa' ahI' yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI 'lahukaraNajuttajoiya'-laghu-zIghra gamana kriyAmAM dakSa-nipuNa ane yaugika-samAna yogavALA evA e baLada vaDe yukta ItyAdi vAhananuM varNana sAtamA adhyayanathI jANI levuM. 10. mahAvIrassa antiya" ante bhavA-ante thayelI te AntikI-bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArelI dhammupaNutti' dharma prajJApanAne 'upasa'padya'-anuSThAna dvArA svIkArIne vI zakatA nathI. jahA pUraNeA' jema bhagavatI sUtramAM kahela khAla tapasvI pUraNa che, teNe jema peAtAnA sthAne putrAdinuM sthApana karyuM. tema A Ananda zrAvake paNa karyuM. XXXXXX XXXX AnA adhyayana // 49 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzaka zoga sAnuvAda I 50 || zrAvakanA paryAya-avasthAnuM pAlana karaze, pAlana karIne saudharma devakane vize aruNa nAme vimAnamAM devapaNe utpanna thaze. tyAM keTalA eka devanI cAra popamanI sthiti kahI che. tyAM Ananda zrAvakanI paNa cAra palyopamanI sthiti kahI che. tyAra bAda zramaNa bhagavata mahAvIra anya koI divase bahAranA dezamAM vihAra kare che. te pachI jIva ajIva tattva jeNe jANelA che e Ananda zrAvaka yAvat zramaNa nigraMthane azanAdi vaDe satkAra karate vihare che. te zivanandA bhAryA zrAvikA thaI ane zramaNa niJthano satkAra karatI vihare che. 10. tyAra pachI Ananda zrAvakanA aneka prakAranA zIlavrata, guNavata, viramaNavrata, pratyAkhyAna ane piSadhapavAsa vaDe AtmAne bhAvita karatAM cauda varSa vyatIta thayAM ane paMdaramAM varSanA madhya bhAgamAM vartatA anya kaMI anAdi to chApana karIne e nahi. upakAne teNe vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra tayAra karAvIne mitra, jJAti ane pitAnA saMbadhI parivArane AmantrIne te mitra jJAti vagerene vipula azanAdi tathA vastra, gadha, mAlA ane alaMkAra vaDe sarakAra karI sanmAna karIne te mitra vagerenI samakSa jayeSTha putrane kuTuMbamAM sthApana karIne ema kahyuM-"AjathI mAMDI tame kaI koIpaNa kAmamAM mane pUchaze nahi, tema mArA mATe azanAdi "upaskatu' rAMdhaze nahi. "upakararAMdheluM hoya tene bIjA dravyo vaDe saMskArita karaze mAM. te pachI mitra, jJAti vagerenI tathA jayeSTha putranI rajA mAgIne koTalAka nAme saMniveza-parAmAM 'nAyakulasi' ravajananA ghare jyAM piSadhazAlA che tyAM Ave che. tyAM AvI paSadhazAlAne pramAI UDilabhUmi ane pezAba karavAnI bhUmine joIne DAbhane saMthAro pAtharI te upara besI padhavrata grahaNa Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divase madhyarAtrinA samaye dharma jAgarikA karatAM tene A AvA prakArano adhyasAya, vicAra, abhilASa ane manogata saMka9pa thayo-e pramANe kharekhara huM vANijya grAma nagaramAM ghaNA rAjA, dhanADhaya vagerene bahumAnya yAvat mArA pitAnA kuTuMbane AdhArabhUta chuM, tethI e vikSepa vaDe huM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArelI dharma pratijJaptine karavAne samartha nathI, te mATe mAre kAle sUryodaya thAya tyAre vipula azana pAna khAdima ane svAdima AhAra taiyAra karAvI cAva kuTumbane AmatrI ItyAdi pUraNa saMbadhe kahyuM che tema yAvat jeSTha putrane kuTumbamAM sthApana karIne, te mitra vagerenI yAvat jayeSTha putranI rajA mAgIne keTalAka saMnivezamAM jJAtakulane vize poSadhazAlAnuM pratilekhana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma prajJaptino svIkAra karIne rahevuM zreya che" evo vicAra kare che, karI DAbhanA saMthArA upara beThela AnaMda zrAvaka bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArela dharmaprajJApanAne anuSThAna dvArA aMgIkAra karIne vihare che. 11. temAM prathama agiyAra zrAvakanI pratimAomAMthI prathama zrAvakane ucita abhigraha vizeSarupa prathama pratimAne svIkAra karIne vihare che. te prathama pratimAnuM A svarupa che-zaMkA vagere zalya rahita samyagdarzana yukta ane bAkInA guNa rahita je prANI che te prathama samyagdarzana pratimA. niraticArapaNe samyagdarzananuM pAlana karavuM te prathama pratimA jANavI, chatAM ahIM guNa ane guNIno abheda hovAthI samyagdarzana yukta prANIne prathama samyagdarzana pratimA kahI che. jo ke samyagdarzananI pratipatti (aMgIkAra) tene pUrve paNa hatI, te paNa zaMkAdi doSa ane 1 AnaMda adhyayana ne 51 || Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // para // XXXXXXXXX vicAra karIne vipula azanAdi taiyAra karAvI mitra vagerene AmantrI, jamIne bhAjana karIne AvelA te mitra jJAti vagerene yAvat vipula azanAdi vaDe tathA puSpa vagere satkAra ane sanmAna kare che satkAra ane sanmAna karIne yAvat te mitra vagerenI pAse jyeSTha putrane elAve che. belAvIne teNe e pramANe kahyuM "he putra! e pramANe kharekhara huM vANijya grAmamAM ghaNA rAjA, dhanika vagerene bahumAnya chuM vagere jema ciMtavyu hatu. tema kahIne cAvat dha prajJaptinA svIkAra karI viharavAne samartha nathI, tA atyAre mAre mArA potAnA kuTumbanA Ala banabhUta tane sthApana karI rAjAbhiyAgAdi apavAda sivAya tathAvidha samyagdarzanAcAranA vizeSa pAlana karavAnA svIkAra vaDe pratimAnA sa'bhava che. ema na hAya tA Ananda zrAvake prathama pratimAne eka mAsa pAlana karavA vaDe, bIjI pratimAne be mAsa pAlana karavA vaDe, e pramANe cAvat agiyAramI pratimAne agiyAra mAsa pAlana karavA vaDe sADA pAMca varasa pU karyA' e arthAt kaheze te kema saMgata thAya? A artha dazAzrutaSkandhAdine vize nathI, kAraNa ke tyAM zraddhAmAtrarupa prathama pratimAnuM pratipAdana kareluM che. te prathama pratimAne 'ahAsutta' yathAsUtra-sUtra pramANe yathAkalpa' pratimAnA AcArane ullaMghana karyA sivAya, thAmA" kSAyeApazamika bhAvarupa mAnA atikrama karyo sivAya, ahAtazrca" yathA tattva-darzana pratimAnA anvane anusarI, phAseI' samyak prakAre kAyA vaDe sparza kare che, kAraNa ke pratipatti samaye tene vidhi vaDe a'gIkAra karI che. 'pAleI'nirantara upayAganI jAgRti vaDe rakSaNa kare che. sAheI' zAbhati -gurupUjApUrNAMka pAraNA karavA vaDe zAbhAve che. athavA zeAdhayati-niraticAra paNe zuddha kare che. tIreI' pUrNa kare che, *************** Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ******** thAvat dharma prakRtine svIkAra karI viharavuM zreyarUpa che." tyAra bAda jayeSTha putra Ananda zrAvakanI e bAbatane "tahatti kahIne vinaya vaDe kabula kare che. tyAra bAda Ananda zrAvaka te mitra vagerenI samakSa jayeSTa putrane kuTumbamAM sthApana kare che, sthApana karIne teNe e pramANe kahyuM-he devAnupriya ! tame koI AjathI AraMbhIne bahu kAryomAM mane pUchaze nahIM, vAraMvAra pUchazo nahi. ane mArA mATe azana, pAna, khAdima svAdima, taiyAra karaze nahi, tene saMskAra karazo nahi". tyAra bAda Ananda zrAvaka jayeSTha putra ane mitra jJAti vagerenI rajA le che, rajA laIne pitAnA gharathI nIkaLe che. nIkaLIne vANijya gAmanA madhya bhAgamAM thaIne jyAM keTalAka nAme saMniveza che, jyAM jJAta kula che ane jyAM piSadhazAlA che, tyAM Ave che, AvIne poSadhazAlA pramAje che, pramAIne uracAra-dizAe javAnI ane *********** kALanI maryAdA pUrNa thavA chatAM tenA pariNAmane tyAga karato nathI. "kIrtayati' vakhANe che, kAraNa ke tenI samAptimAM Adi, madhya ane aMtamAM A A karavA yogya hatuM te meM karyuM che ema stuti kare che. ArAdhayati-e badhA prakAro vaDe nirdoSapaNe samApta kare che. pachI "dosca' bIjI batapratimAne svIkAre che. tenuM A svarupa che-darzanapratimayukta aNuvratone niraticArapaNe pAlana karane anukaMpAdiguNayukta jIva bIjI vratapratimAM kahevAya che. "tazca" trIjI sAmAyIka pratimAne svIkAre che. tenuM svarupa A che zreSTha samyagdarzana ane ghatayukta je bane saMdhyAe utkRSTa traNa mAsa sudhI sAmAyika kare te sAmAyika pratimA che. 'cautha cAthI piSadhapratimAno svIkAra kare che. tenuM A svarupa che-pUrve kahelI pratimA yukta je AThama ane caudaza vagere parvadivase cAra mAsa sudhI saMpUrNa piSadha pAle te cothI AnaMda adhyayana BE || 5 | * Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 5 54 5 prasravaNabhUmi-pesAba karavAnI jagyAne jue che, joIne DAbhanA sathAro pAthare che, pAtharIne tenA upara bese che, besIne pASadhazAlAmAM pauSadha grahaNa karI DAbhanA sathArAne prApta thaI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse grahaNa karelI dharma prajJaptinA svIkAra karI vihare che. 11. tyAra pachI te Ananda zrAvaka zrAvakanI pratimAe svIkAra karIne bihare che. temAM prathama upAsaka pratimA-vrata vizeSane sUtra pramANe, kalpa pramANe, mArga pramANe yathAtathya-yathArthapaNe samyak kAyA vaDe sparza kare che, pALe che, zaiAbhAve che, saMpUrNa kare che, kIrtana kare che ane tenuM ArAdhana kare che. tyAra bAda Ananda zrAvaka bIjI zrAvakanI pratimAne, ema, trIjI, ceAthI, pAMcamI, chaThThI, sAtamI, AThamI, navamI, ane dasamI ane agiyAramI pratimAnu' cAvatuM ArAdhana kare che. pratimA jANavI.' p'ccama' pAMcamI kAyAtsaga pratimAnA svIkAra kare che. tenu' svarupa AvA prakAranuM che-samyagdarzana, aNuvrata ane guNuvrata, zikSAvratavALA, sthira, jJAnI AThama ane caturdazIne vize (pauSadhanA dane) eka rAtrI kAcAsamAM sthira rahe. pratimA sivAyanA divaseAmAM snAnarahita ane vikaTabhAjI-rAtrIbhAjanatyAgI kacchane mAkaLA mukI dIvase-brahmacarya pALanAra ane rAtrie jeNe parimANu karelu che evA hAya. kAyAtsarga pratimAne vize rahelA traNa leAkamAM pUjavA ceAgya ane jeNe kaSAyAne jItyA che evA jInAnu dhyAna kare, athavA pAtAnA doSathI viruddha evuM khIjuM koI dhyAna cAvat pAMca mAsa sudhI kare. 'chaThTha" chaThThI abrahmacaryanA tyAga rupa pratimAnA svIkAra kare che. tenuM svarupa **************** Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. tyAra bAda te Ananda zrAvaka AvA prakAranA A udAra, vipula, prayatnarupa ane svIkArelA tapa karma vaDe chesacinAhArano vidhipUrvaka A pramANe che-pUrve kahelI pratimAnA guNayukta ane vizeSataH jeNe mohanIya karmane jItyuM che evo ekAntathI maithunano tyAga kare ane rAtrine vize sthira cittavALo hoya. te zagAranI kathAthI virakta thayelo enI sAthe ekAnta na rahe tathA enA ati prasaMgane ane utkRSTa vibhUSAne tyAga kare. e pramANe cha mAsa sudhI e ka95 samajo. athavA bIjI rIte paNa A lekamAM mAvajajIva abrahmacaryane tyAga kare. 'sattama" sAtamI sacittAhAranA tyAga rupa pratimAne svIkAra kare che. te A pramANe samagra azanAdi sacittAhArane vidhipUrvaka tyAga kare ane bAkInA pratimAone paDha-sthAna vaDe yAvat sAta mAsa sudhI yukta hoya. 'aThThama" AThamI svayaM AraMbhanA tyAga karavA rupa AThamI pratimAne svIkAra kare che. tenuM svarUpa A pramANe che-ATha mAsa sudhI svayaM sAvadya AraMbha tyAga kare, paNa vRttinimitte AjIvikA nimitte prega-kara vagere dvArA AraMbha karAve ane pUrvokta pratimAnA guNuyukta hoya te AThamI pratimA jANavI. "navama" navamI bhUtakapyAraMbha-bhatya ke karadvArA AraMbhanA tyAga rupa pratimAne svIkAra kare che. te A pramANe che-pRthva-nekara vagere dvArA meTA sAvadya AraMbha karAvateu nathI. ane pUrva kahelI pratimAnA guNayukta nava mAsa sudhI vidhi vaDe rahe che. "dasama" dasamI uddiSTabhaMjananA tyAga rupa pratimAne svIkAre che. tenuM svarUpa A pramANe che-pitAne uddezIne karelA bhejanane paNa tyAga kare che, te. bIjA AraMbha mATe te zuM kahevuM? te astrA vaDe muMDa thAya che. athavA kaI zikhAne dhAraNa kare che. dravya saMbadhe pUchayuM hoya DamI pratimAne I vAta sAta mAsa sudhI * AnaMda *adhyayana * | 55 che Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 5 // **** XXXXX zuSka yAvat kRza ane dhamanInADIe vaDe vyApta thayA eTale tenA zarIranI nADIo dekhAvA lAgI. tyAra pachI te Ananda zrAvakane anya kArya divase madhya rAtrIe dharma jAgarikA karatAM AvA saMkalpa thayAe pramANe huM A prakAranA tapa vaDe dhamanIthI vyApta zarIravALA thayA chu' ane hajI mArAmAM utthAna, karma, bala, vI, puruSakAraparAkrama tathA zraddhA, dhairya ane savega che, jyAM sudhI mArAmAM utthAna yAvat zraddhA, dhaiya' ane savega che ane jyAM sudhI mArA dharmAMcA ane dharmAMpadezaka zramaNa bhagavAna mahAvIra jina suhastI vicare che tyAM sudhI mAre AvatI kAle sUryodaya thaye apazcima-sauthI chellI mAraNAntika salekhanAnI ArAdhanA yukta thaIne, bhAta pANInuM pratyAkhyAna karI, ane kALanI darakAra nahi karatAM rahevu zreya rupa che" ema vicAra kare che. vicAra karIne AvatI kAle prAtaHkALe te jANatA hovA chatAM paNa huM jANuM chuM athavA jANatA nathI' ema na kahe, ane pUrve kahelA guNayukta hAya. e pratimA kALanA pramANu vaDe dasa mAsanI che. ekkArasana" agiyAramI zramaNabhUta pratimAne svIkAre che. tenuM svarupa A che--aA vaDe muMDa thAya athavA kezanA lAca kare. tathA rajoharaNa ane avagraha grahaNa karIne zramaNanI peThe kAyA vaDe dharmane sparza karatA eka divasathI mAMDI utkRSTa agiyAra mAsa sudhI vicare. e pramANe badhe prAyaH-mahudhA jANavu.. 12. 'urAleNa' udAra evA tapa vaDe ItyAdi varNana meghakumAranA tapanA varNananI peThe jANu.. yAvat 'anavakAMkSan '-maraNanI darakAra nahi karato vihare che. ******************** Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvata apazcima mAraNatika saMlekhanAnI ArAdhanA yukta thaI yAvat kALanI nahi darakAra karatA vihare che. tyAra bAda te Ananda zrAvakane anya koI divase zubha adhyavasAya vaDe, zubha pariNAma vaDe, vizuddha leyAo vaDe tenA AvaraNabhUta karmanA kSApazamathI avadhijJAna utpanna thayuM. te pUrva dizAmAM lavaNu samudrane vize pAMcaso jana pramANu kSetrane jANe che, e pramANe dakSiNa dizAe ane pazcima dizAe jANavuM, uttara dizAe culla himavaMta varSa dhara parvata sudhI jANe che ane dekhe che. urva--upara saudharma devalAka sudhI jANe che ane dekhe che, a-nIce A ratnaprabhAnA pRthvInA cArAzI hajAra varSanI sthitivALA roruya narakAvAsa sudhI jANe che ane dekhe che. 13 te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAn mahAvIra samesaryA. parSadA vAMdavAne nIkaLI ane vAMdIne pAchI gaI. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA jayeSTha atevAsI gautama getrIya, sAta hAtha UMcA, samacaturasRsaMsthAnavALA, vajARSabhanArAca saMdhayaNayukta suvarNanA kaseTI uparanA kaSa jevA, padmanA samAna gauravarNavALA, ugra tapavALA, tejasvI tapavALA, tapasvI, ghera tapa vALA, mahAtapasvI, udAra, ghora guNavALA, ghora tapasvI, ghera brahAcArI, jeNe zarIranA mamatvane tyAga karyo che evA, saMkSipta ane vipula tejalezyAvALA indrabhUti nAme anagAra nirantara chaThuM chaTThanA tapa karavA vaDe, saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karatA vihare che. tyAra pachI bhagavAnuM gautama chaDuM kSapaNunA pAraNAne divase prathama pauruSIne vize svAdhyAya kare che, bIjI pauruSIe dhyAna kare che, trIjI pauruSIe tvarA ane capalatA sivAya saMbhrama rahita muhapattinuM pratilekhana kare che, pratilekhana karI pAtra ane vastronuM pratilekhana kare che. pratilekhana karI pAtra ane vastrone pramArje che, pramAjI pAtro grahaNa kare che. grahaNa karI AnaMda A adhyayana A che 57 | Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sonuvAda , | 58 jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che. vaMdana ane namaskAra karIne teNe e pramANe kahyuM- he bhagavan! ApanI anujJA vaDe chaThThanA upavAsanA pAraNe vANijya grAma nagarane vize ghara samudAyanA ucca, nIca ane madhyama kulamAM bhikSAcaryAe javAne IrachuM chuM." (bhagavaMte kahyuM-) he devAnuM priya ! sukha thAya tema karo, pratibaMdha na kare. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre anujJA ApI eTale bhagavAna gautama zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dUti palAza rItyathI nIkaLe che. nIkaLIne tvarA, capalatA ane saMbhrama sivAya yugapramANu bhUmine jonArI daSTi vaDe IryA-mArgane zodhatA jyAM vANijya grAma nagara che. tyAM Ave che AvIne vANijya grAma nAme nagaramAM ghara samudAyanA ucca, nIca ane madhyama kaLAmAM bhikSAcaryA mATe bhame che. tyAra pachI te bhagavAna gautama vANijyagrAma nagaramAM jema bhagavatIsUtramAM kahyuM che tema bhikSAcaryAe mamatA yathA yogya bhAta pANIne samyaka prakAre grahaNa kare che. grahaNa karIne vANijya grAmathI nIkaLe che, nIkaLIne kallAka saMnivezanI pAse thaIne jatA ghaNu mANasone zabda sAMbhaLe che. ghaNA mANaso paraspara e pramANe kahe che...he devAnupriye! zramaNa bhagavaMta mahAvIranA antavAsI Ananda nAme zrAvaka piSadhazAlAmAM apazcima mAraNatika saMlekhanAnuM ArAdhana karatA kALanI darakAra nahi karatA vihare che. tyAra bAda te bhagavaMta gautamane ghaNu jaNanI pAsethI e artha sAMbhaLI, vicArI AvA prakArano A saMkalpa thaye-te mATe huM jAuM ane Ananda zrAvakane je' ema vicAra kare che. vicArIne jyAM keTalAka saMniveza che, jyAM piSadhazAlA che ane jyAM Ananda zramaNopAsaka che tyAM Ave che. tyAra bAda te Ananda zrAvaka bhagavAna gautamane AvatA jue che, joIne te hRSTa-prasanna ane saMtuSTa hadaya vALA thaI bhagavAna Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautamane vaMdana namaskAra kare che. vAMdI ane namIne teNe A pramANe -e pramANe he bhagavan ! huM A udAra tapa vaDe cAvat dhamanI--nADIo vaDe vyApta zarIravALA thayA chuM, tethI devAnupriya evA ApanI pAse AvIne traNa vAra mastaka vaDe ApanA page vaMdana karavAne samartha nathI, tA he bhagavan ! tameja IcchA vaDe abhiyAga-svatantrapaNe ahIM AvA, cAvat devAnupriya evA ApanA page mastaka vaDe traNavAra vandana namaskAra karu." tyAra bAda bhagavAna gautama jyAM Ananda zramaNeApAsaka che tyAM Ave che. 14. tyAra bAda te AnanaMda zrAvaka bhagavAn gautamane traNa vAra mastaka vaDe page vaMdana namaskAra kare che, vaMdana namaskAra karIne teNe A pramANe kahyuM he bhagavan ! gRhasthane gRhavAsamAM rahetA avidha jJAna thAya che ?' hA, thAya. he bhagavan ! gRhasthane yAvat avadhijJAna thAya che tA huM bhagavan ! gRhavAsamAM rahetA gRhastha evA mane paNa avadhijJAna thayuM che. pUrva dizAmAM lavaNu samudrane vize pAMcase ceAjana sudhI cAvat nIce rAjyanAme narakAvAsane jANuM chuM ane dekhuM chuM, tyAra bAda bhagavAna gautame Ananda zramaNApAsakane e pramANe kahyuM--hai Ananda ! gRhasthane cAvat avadhijJAna utpanna thAya che, parantu eTaluM meATu' hotuM nathI, tA hai Ananda ! tuM e sthAnakanI--viSayanI AleAcanA kara, yAvat (prAyazcitta rupe) tapakanA svIkAra kara.' tyAra pachI te Ananda zramaNeApAsake bhagavAn gautamane 14. 'gihamajjAvasantasa' gRhamadhyAvasataH-gharamAM rahetA. 'sa'tANu" ItyAi ekAka zabdo che. *** ------------- 1 Anada adhyayana // pa aa Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda !60 | XXXXXXXXXXX e pramANe kahyuM- he bhagavan! jInapravacanamAM sat-vidyamAna, tathya, tathA bhUta-te pramANe rahelA ane sadabhUta bhAvanI AlocanA karAya che, yAvat prAyazcita rUpe tapane svIkAra karAya che? he Ananda ! e artha yukta nathI. "he bhagavAna je jinavacanamAM sa6 5 bhAvo saMbadhe AlocanA na karAya ane yAvatu tapa rupa prAyazcita na karAya te he bhagavan! tame ja e sthAnakanI AlocanA kare, yAvat tapa5 prAyazcitta kare.' tyAra bAda Ananda zrAvake e pramANe kahyuM eTale zaMkita-zaMkAvALA, kAMkSita-jijJAsAvALA ane vicikitsA-saMzayane prApta thayelA bhagavAna gautama Ananda zrAvakanI pAsethI nIkaLe che, nIkaLIne jyAM dUti palAza citya che ane jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che. tyAM AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI theDe dUra rahI gamanAgamana paDikrame che. paDikTamI eSaNa ane aSaNanI AlocanA kare che, AcanA karIne bhakta pAna-AhArapANIne dekhADe che. dekhADIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra karIne teNe e pramANe kahyuM- he bhagavan! e pramANe ApanI anujJA meLavI huM (vANijyagrAma nAme grAmane vize gocarI mATe gayo hato) ItyAdi pUrvokta badhuM kahe che. yAvatuM tyAra bAda zakti, kAMkSita ane saMzayane prApta thayelo huM Ananda zramaNopAsakanI pAsethI nIkaLIne jyAM A sthAna che tyAM zIdhra Avyo chuM, te he bhagavana ! Ananda zramaNopAsake te sthAnanI AlocanA karavI joIe, yAvatuM prAyazcitta karavuM joIe athavA mAre karavuM joIe ? gautama" ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre bhagavAna gautamane e pramANe kahyuM- he gautama! tuM ja te sthAnanI AlocanA 14. gAyamAM itti he gautama! e pramANe AmantrIne. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******** XXXXXXXXX kara, cAvatuM tapa karmanA svIkAra kara, ane Ananda zramaNeApAsakane e artha sabaMdhe svabhAva. tyAra bAda te bhagavAna gautama zramaNa bhagavAna mahAvIrane 'ta'tti kahI e ane vinaya vaDe kabUla kare che. kabUla karIne te sthAnanI AlocanA kare che, yAvat prAyazcitanA svIkAra kare che, ane Anandu dhamaNeApAsakane e bAbata khamAve che. tyAra bAda zramaNa bhagavAna mahAvIra anya kaI divase bahAranA dezamAM vihare che. 15. tyAra pachI te Ananda zramaNApAsaka ghaNAM zIlavrato vaDe yAyat AtmAne bhAvita karatAM vIza varasa sudhI zramaNApAsakanA paryAya pALIne ane agiyAra zrAvakanI pratimAne samyak kAyA vaDe spezIne mAsika salekhatA vaDe AtmAne zuSka karI sAThe bhakta anazana vaDe vyatIta karI AlecA ane pratikramaNa karI samAdhine prApta thaI kALa samaye kALa karIne saudharma devalAkamAM saudharmAvasa taka mahAvimAnanI uttara-pUrva dizAe aruNu vimAnane vize vapaNe utpanna thaye!. tyAM keTalAeka DhavAnI cAra paDyeApamanI sthiti kahI che. tyAM a nanha devanI paNa cAra patyeApamanI sthiti che. huM bhagavan! Ananda deva te devalAkathI AyuSanA kSeya vaDe, bhavanA kSapa vaDe ane sthitinA kSaya vaDe thavI kayAM jaze? kayAM utpanna thaze ? he gautama ? mahAvideha kSetrane vize siddhapadane pAmaro. ahI' nikSepa-upasaMhAra kahevA upAsakadazAMgamAM prathama AnandAdhyayana samApta, 15. 'nikeva' nigamana-upasa hAra vAkaya che. jema ke he jammu ! zramaNa bhagavanta mahAvIre upAsaka zAnA prathama adhyayananA A artha kahyo che' tema huM kahuM chuM". ****************YX 1 AnaMda adhyayana // 6 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upArAkadazAMga sAnuvAda che 62 che 2. kAmadevAdhyayana 1 he bhagavan! yAvat nirvANune prApta thayelA zramaNa bhagavanta mahAvIre je sAtamA upAsaka dazAMganA prathama adhyayanano A (pUrvokta) artha kahyo che, to he bhagavan! bIjA adhyayanane zuM artha kahyo che? he jaMbU! e pramANe te kALe ane te samaye caMpA nAme nagarI hatI. pUrNabhadra rIya hatuM. jituzatru rAjA hate. kAmadeva gRhapati hatA. tene bhadrA nAme bhAryA hatI. cha hiraNyakoTI nidhAnamAM mUkelI, cha vyAjamAM ane cha dhanadhAnyAdinA vistAramAM rekelI hatI. tene dasa hajAra gAyanuM eka vraja evAM cha tro hatAM. bhagavAna samosaryA, AnaMdanI jema (kAmadeva) 1-2 have bIna adhyayanane vize kaMIka lakhIe chIe-te kAmadeva zramaNopAsakanI pAse 'punavarattAvarattakAlasamayasi' pUrva rAvarAtrine pUrva bhAga, ane apararAtra-rAtrine pachIno bhAga, te rUpa kAlanA samayane vize eTale madhyarAtrie eka mAyI mithyAdaSTi deva Avyo ane te eka moTuM pizAcanuM rU5 vika che, tene "ImeyAru A AvA prakArane "vacchavAse'-varNakavyAsa-varNanane vistAra che. "se' tenuM "sIsa' zIrSa-mastaka "golijhaja'tti gAyone cAro karavA mATe vAMsanuM banAveluM pAtra, jene DAluM kahevAmAM Ave che, te UMdhuM mUkayuM hoya tenA AkAra jevo AkAra che. bIjA pustakamAM bIjuM vizeSaNa che-"vizayakampayanibaM" vikRta-beDeLa alaMjara-pANI bharavAnuM mATInuM meTuM pAtra vagere, tenA ka95ka-khaMDa arthAtu-kapara-ThIbanA jevuM che, kavacit "viyaDakapUranibha" vikTa vistIrNa karpara-mATInA vAsaNanI kapAla-ThIbanA jevuM che ! "sAlibhaselusarisA" zAli-DAMgaranI bhasela-DIonA jevA tenA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W +++ vaMdana karavA nikaLayA. ane te pramANe zrAvaka dhamane svIkAra kare che. ItyAdi teja vakatavyatA kahevI, yAvat jayeSTha putra ane mitra jJAti vagerene pUchI jyAM piSadhazALA che tyAM Ave che. tyAM AvIne AnandanI peThe dharma prajJaptine svIkAra karIne vihare che. 2 tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsakanI pAse madhyarAtrInA samaye eka mAyI mithyASTi deva pragaTa thaye ane te deva eka moTuM pizAcanuM rupa vikuve che. te pizAca rupa devane vanavyAsa-varNanano vistAra A pramANe kezavALa che. eja bAbatane spaSTa kare che-te "kavilateeNe dipamANA" kapila-pILI kAMti vaDe dIpatA-suzobhita che. udriyAmalaiThANa saMThiyA' uSTrikA-pANI bharavAnA mATInA ghaTanA kahala-kapAla-DImanA saMsthAna-AkAravALuM tenuM niDAla lalATa che. "mahalaukriyAka-bhallasarisevama' evo bIjo pATha che. moTA uSTrikA-pANI bharavAnA ghaDAnA kamala-pAlanA samAna upamA-samAnapaNuM jene vize che evuM lalATa che. "mugusapuMcha va' muguMsA-bhujaparisaryavizeSa, tenA pUchaDAnA jevI "tasya" te pizAcanI "bhUmagAo bhare che. prastuta upamAnA arthane spaSTa kare che-ane te kuSNakugAo" paraspara chuTA ramavALI che eTale phagaphagatI hoya che. bIjA pustakamAM "jaDilakuDilAo' evo pATha che eTale jaTila-jaTAvALI ane kuTila-guMcaLAvALI che. tathA "vinayabimacchadaMsaNAo" vikRta-beDoLa ane bIbhatsasUga utpanna karanAra darzana jevuM che evI che. "sIsaghaDiviNignayANi" zIrSa-mastaka rupa ghaTI-ghaTa, kAraNa ke tenA jevo teno AkAra che. zIrSaghaTa thakI vinigata-nIkaLela hoyanI zuM evA, kAraNa ke, mastakarUpa dhaTathI bahAra nIkaLIne-rahelAM che +++ ++ 2 kAmadeva ayayanA ma 63 che + Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** 'upAsakadazAMga. sAnuvAda. I 64 che che-tenuM mAthuM geliMja-TopalAnA AkAra jevuM hatuM. tenA keza DAMgaranI huMDIonA jevA pILI kAMti vaDe dIpatA hatA. meTA hakhikA-mATInA ghaDAnI ThI pa jevuM tenuM lalATa hatuM. tenI muMgusanA pUchaDA jevI bhamaro phaLaphagatI hatI ane tethI tene dekhAva vikRta -beDoLa ane bIma-sa hato. te dI akho zIrvaghaTI-mastakarupa ghaTIkAthI bahAra nIkaLelI tathA vila ane bI mata darzanavALI hatI tenA kAna supaDAnA khaMDa jevA ane eDaLa tathA bIbhasa dekhAvavALA hatA. tenI nAsikA urabhra-gheTAnI nAsikApura jevI hatI tenA baMne nAsikA saMpuTa zuSira-meTA chidra * * evA tenAM akSi-netro vikRta-beDoLa ane bIbhatsa dekhAvavALAM che, "kaNa tenA kAna "zUrya kta ramava" sUpaDAnA TukaDA jevA che, paraMtu anya AkAravALA nathI, arthAt ToparAnI AkRti jevA ane vikRta ane bIbhatsa dekhAvavALA che. uraznapunibhA' urabhra-gheTAnA puTa-nAsikAnA pura jevI bese tenI nAsA-nAsikA che. "hurabhapuDamaMDANusaMThiyA' hunnAeka jAtanuM vADhiva, tenA putra-puSkara-mukhanA saMsthAna-AkRti jevI nAsikA che, kAraNa ke tenI nAsikA a yanta cIbI hovAthI tenA samAna che. 'jhusirA" moTA chidravALA 'jamabaculisaMDANamaMThiyA' yamala-eka sAthe rahelA be culi-cUtamA je aDakAravALa: 'tasya' tenA 'dvAvayi' baMne 'nA puDe' nAsikAnA vivara chidro che. bIjI vAcanAmAM mahalakummasaMThiyA davi se kavolA' jemAM mAMsarahita hovAthI ane hADakAM UMcA hovAthI tenA 'kIpi bane kapila-lama maharala-meTA kumba--UMDA khADAnA jevI AkRtivALA che. "gheDayaji va' gheDAnA pUMchaDAnA jevI tasya' te pizAcanI "ImazraNi" dADhI-mUcha che ane "kapilakapilAni atizaya pILI tathA vikRta, beDoLa ane #BB1%D8% B9%D8%B1 * ** * Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA yamala-sAthe rahelI be culanI AkRti jevA hatA. tenI mazna-dADhImUcha gheDAnA pucchanA jevI ane pILA varNavALI vikRta beDoLa ane bIbhatsa dekhAvavALI hatI. haTha UMTanA jevA lAMbA ane tenA dAMta phAla-kezanA jevA hatA. tenI jIbha sUrya2-supaDAnA TukaDA jevI ane beDoLa tathA bIbhatsa dekhAvavALI hatI. tenI hanu-be bIbhatsadarzanavALI che. "ghaDayajcha va tassa kavilapharusAo uddhabhAo dADhiyAe" evuM pAThAntara che. eTale gheDAnA pUchaDAnA jevI paruSa-karkazasparzavALI ane UbhA roma-kezavALI parantu tIrachI namelI nahi evI draSTrikA-dADhInIcenA hoThanA bane bAjunA vALa che. tenA "ekI" banne hoTha UMTanA jevA lAMbA che. 'uddA se ghaDagansa jahA davi lakhumANa" e pAThAntara che. eTale tenA bane hoTha gheDAnA jevA lAMbA che. tathA "phAlasarisA" lAMbA hovAthI phAla-loDhAnI kezanA jevA tenA dAMta che. "jihA yathA zUrpaka rameva jIbha sUpaDAnA kartara-TukaDAnA jevI che, paNa anyanA jevI nathI, temaja vikRta ane bIbhatsa darzanavALI che. "hiMguluyadhAunDarabila va tarasa vayaNuM" evuM anya pAThAntara che. eTale hiMgaLo rupa dhAtu-khanija dravya jemAM che evuM kandara-guphArupa bilanA jevuM tenuM vadana-mukha che. 'halakudAla" haLanA uparano bhAga, tenA AkAra jevI atyanta vakra ane lAMbI 'se tenI 'hayA be dADhA che. te pizAcanI galakaDikala gala-gAlarupI kaDila-mahuDakAdine rAMdhavAnuM pAtra, kaDAI khaDDa-khADAnA jevI che. eTale tene madhya bhAga nIcANavALo ane kuTuM-pahoLe che. ahIM samAna dharma vaDe "kaDila" e upamAna kaDeluM che. vaLI te varNathI kapila-pILI ane sparzathI "pharusa" kaThora ane "mahala'--maTI che. tenA skandha-khabhA mRdaMganA AkAranI 2 kAmadeva Madhyayana I ! 65 che Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 66 ! **************** dADhA haLanI kedALI sarakhA AkAravALI hatI. tenA gallakaDikala-gAlarupa kaDAI kuda-pahoLI khaDu-khADanA jevI kapila-pILI, paruSa-kaThora ane mahatu-moTI hatI. tenA kaMpa-khabhA mRdaMganA AkAra jevA ane tenI chAtI nagaranA kapATa-kamADa jevI hatI. tenA be hAtha keplikA-DoDInA AkAra jevA, te hAthanA agra bhAga nizA pASANudALa vATavAnI zilA jevA, AMgaLIo nizAlaDha-dALa vATavAnA patthara jevI ane tenA nakhI chIpanA dalanA jevI AkRtivALA hatA. tenA baMne stano nApitanI kothaLInI peThe chAtInI upara laTakatA hatA. tenuM peTa loDhAnI koThI jevuM vartuLa-goLa hatuM. tenI nAbhi pAnakala-da-kAMjInA kuMDA jevI hatI. tenuM sa-purA canha zIrAnA jevI AkRtivALuM ane tenA bane vRSaNa-aMDakoza kiva-surAbIjathI bharelI be guNanI AkRtivALA hatA. tenA upamA-sAdazya jenuM che evA che. "se tenA 'va' vakSaHsthala vistIrNa hovAthI puravara-zreSTha nagaranA kapATanI upamA jene che evA che, tathA koSThikA-loha vagere dhAtane ghamavA mATe mATInI koThI, tenuM ? saM thAna-kA2, tevA AkAravALA hAthanA baMne bAhu-hAtha che, eTale sthUla che. tathA pahelA ane jADA hai davAthI nisIpAhAmama vagerenI dALane vATavAnI zilA, tevA AkAravALA hAthanA be agrabhAge che. tame jADI ane lAMbI hovAthI nisAlaDha-zilAputraka-vATavAno patthara, tatsasthAnasaMsthitA-tenA AkAravALI hAtha gaNIe che. 'sipipuDatti zurnikApurasaMsthitA-chIpanA saMpuTane eka dala-bhAganI AkRti vALA nA hAthanA e che anya vAcanAmAM A pramANe bIjo pATha che-aDayA lagabhaMThio uro tassa ramaguvilAd : eDayAla -" **** Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********** xxx; jAnA ghAsanA guru ane kAga-vALa vaDe khUbIo adharI - banne uru-sAthaLa sAthe rahelA e kAThInI AkRti jevA hatA. tenA jAnu-DhIMcaNu arjuna-eka gucchAnA jevA atyanta vAMkA vikRta ane khIbhatsa dekhAvavALA hatA. tenI jAgha karkaza kaThaNa upacita-yApta thayelI hatI. tene ane paga agharI-vATavAnI zilA jevA ane tenA paganI vATavAnA patthara jevI hatI. tenA (paganI AMgaLIonA) nakhA chIpanA daLa jevA hatA. te laDaDu-gaDAnI pAchaLanI aTTAlaka-killAnI uparanA bhAga kahevAya che, tevA AkAravALuM u-yakSasthA che. kAraNa ke pRthAdhipa vaDe tenu samAnapaNuM che. vaLI te rAma-vALavarDa gupila-vyApta che. te pizAcanA banne stana nApittapraseka Iva' nAmanI neraNI ane astro rAkhavAnI kothaLInA peThe ura'si'-chAtImAM laTake che. pATTa' peTa ayaHkokavada-lADhAnI kAThInI jema vRtta-vartula-geALa che. tathA 'pANukalandasarIsA' pAna-dhAnyanA rasa vaDe sarakAravALu pANI, arthAt kAMjI, je vaDe vaNukarA vastrone pAya che, tenuM landa-kuMDu, tenA sarakhI gambhIrapaNAvaDe tenI nAbhi-jaTharoga madhya bhAga che. anya vAcanAmAM A pramANe pATha che-"bhagakaDI vigayava'kapaTTI asarisA doSi taksa phisagA" temAM tenI keDa bhAMgI gayelI ane vigaya-vikRta-beDoLa ane vakra-vAMkI pRSTha-pIDa che evA, tenA banne phisagA-kulA asamAna che. sikka!sa'ThANasa'Die'ziyaka-zI, je dahI vagerenA pAtranuM dorImaya avalaMbana-AdhArabhUta che, tenA mAkAravALu tenu netra-manthAnanA daNDane kheMcavAnu doraDu, tenI peThe lAMbu hovAthI netra--puruSacihna che. kaNvapuTasa sthAnasa'sthita' kiva-madirAnA aMgarupa tadulAdithI bharela paraspara sa'lagna guNunA [chAlakanA AkAra jevA tenA vRSaNu-aDakoza ****** XY 2 kAmadeva adhyayana ', ' // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda | 68 bhAganA lAkaDA sarakhA ane maDaha-aprazasta jAnu-DhIMcaNavALe, vikRta beDeLa, bhagna-bhAMgela ane bhagna-vAMkI bhamaravALe; abadArita pahoLuM karela che mukha rUpIvivara jeNe tathA nilalita-bahAra kADhela jImane agrabhAga jeNe evo, zaraTa-kAkIDAnI jeNe mALA karI che evo, uMdaranI mALA vaDe yukta sukRta-sArI rIte kareluM che cinha jeNe e, jeNe nakula-roLIyAnuM karNa pUrakAnanuM AbhUSaNa kareluM che ane sApanuM vaikakSa-uttarAsaMga kareluM che e, karATa kare, jeNe bhayaMkara aTTahAsya che tathA "jamalakephriyAsaThANusaMThiyA" yamala-samAnapaNe rahela be kahInI AkRtinA jevA tenA uru-sAthaLa che. tathA "ajugaTuM va' arjuna-eka jAtanuM ghAsa tenA, gu-gurachAnA jevA tenA jAnu DhiMcaNa che. hamaNAM kahelI upamanuM samAna paNuM batAve che-te atyanta vakra ane vikRta-beDoLa tathA vIbhatsadaMkhAvavALA che. tenI jaMghA-DhiMcaNanI nIce rahenArI jAMgha-karkaza-kaThaNa che eTale mAMsarahita che. tathA roma-vALa vaDe upacita vyApta che. tathA agharIvATavAnI zilA, tenI AkRti jevA tenA bane paga che. tathA aharIleDhaiThANusaMThiyAo" adharISThA-zilAputrakavATavAne patthara, tenA AkAra jevI banane paganI AMgaLIo che. "sipipapuDasaMThiyA' chIpanA paDa jevA tenA paganI AMgaLInA nakho che. kezanA agrabhAgathI nakhanA agrabhAga sudhI pizAcanA rupanuM varNana karyuM. have sAmAnya rIte tenA varNana mATe kahe che-"laDahamaDahajANue" ahI prasaMgathI laDaha zabda vaDe gandI-gADAnA pAchaLanA bhAgamAM raheluM tenA uttarAMganuM rakSaNa karavA mATe je lAkaDuM hoya che te kahevAya che. te DhIlAbadhanavALuM hoya che. e pramANe DhIlA sAMdhAnA badhana hovAthI laDahanA jevA te laDaha ane skUla, a5 ane lAMbA hovAthI maDaha-aprazasta jAnu-DhIMcaNa jenA che Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyuM che evo, nAnAvidha-aneka prakAranA pAMcavarNavALA roma vaDe upacita-vyApta e (pizAca) eka moTI kALA kamaLa, gavala-pADAnA zigaDA, gulikA-gaLI ane aLasInA puSpa jevI, suradhAra-tIkSaNa dhAravALI asi-talavArane grahaNa karIne jyAM piSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka che tyAM Ave che, AvIne Asura-gusse thayela, ruSTa kupita, caMDijhikae-tatra kodhavALA ane mIsa mIsa karo (dAMta kacaDato) kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe e, "vinayabhagnabhugabhumae vikRtavikAravALI, bhagna-virUpa hovAthI bhAMgelI ane bhagna-vaka-zva-bhUkuTI jenI che e, ahIM anya vAcanAmAM bIjA cAra vizeSaNe kahevAyAM che-masimUlagamahisakAlae mapi, mUSaka-uMdara ane mahiSa-pADAnI peThe kALe, bhariyameharaNe jaLathI bharelA meghanA jevA varNavALA, arthAt kALo, 'laMbaTuM lAMbA hoThavALe, "nigaya te' bahAra nIkaLelA dAMtavALe, "avadAliyavayavivaratti avArita-pahoLuM kareluM che mukhapI vivara jeNe tathA nirlAlita -bahAra kADhela che jImane agrabhAga jeNe evo, "zarakRtamAlikAka" jeNe zaraTa-kAkIDAnI mAlA mastakamAM athavA chAtImAM dhAraNa karI che evo, tathA uMdaranI mAlA vaDe parizuddha-vyApta sukRta-sArI rIte kareluM che cihna jeNe, nakulakRta-neLIyA vaDe kareluM che. karNa pUra-kAnanuM AbhUSaNa jeNe evo, "sarpakRtavaikakSA" be sApa vaDe kareluM che vaikakSauttarasaMga jeNe e, ahIM "mUsagayacuM bhalae, viSNuyoga7 sapUjya jaNAvaIe mUSaka-uMdarane karela che cuMbhalaya-mALAyukta mukuTa jeNe, vIMchInuM kareluM che vaikakSa-uttarasaMga jeNe, ane sApanuM karela che yajJopavIta-janoI jeNe eka abhinnamuhanayaNanakakhavaravadhUcittakattiniyaMsaNe abhinna-akhaDita che mukha, nayana ane nakho jene vize evuM **** * 2 kAmadeva * adhyayana che 60 || * Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda Il coll kahevA lAgya-are aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra, duranta-duSTa pariNAmavALA ane prAnta kharAba lakSaNa jeenA che evA, hIna puNyacAturdazika-adhurI kALI caudaze. jamelA, hI-lajajA, zrI-zobhA, dhati-dharyA ane kIrtivaDe rahita, zreSTha vAghanA kRtti-carma rupa nivasana-vastra jene che evo, 'sarasahirasAvalinaga' sarasarasavALA rudhira-lehI ane mAMsa vaDe avalisakharaDAyeluM gAtra-zarIra jenuM che evo, " A Tayana' karATa karato, "abhigajajane meghanI peThe garjanA karate, "bhImamukkaTTahAse bhIma-bhayaMkara-mukta karyuM che aTTahAsya jeNe , nANAvihapaSyavahi" aneka prakAranA pAMcavarNavALA rama-vALa vaDe upacita-vyAsa e (pizAca) eka moTI nIpala-kALA kamaLa, gavalapADAnuM zIMgaDuM, gulikA-gaLI ane aLasInA puSpa jevo prakAza jene che evI 'kSaradhAra" asrAnA jevI tIkSaNa dhAravALI asi-talavArane "gRhI vA' gahaNu karIne tyAM poSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zrAvaka che tyAM Ave che. AvIne Asuru! ruThe kavie caDiktie misimimisImANe gusse thayela. rUTa thayela, kupita, caDa-tatrakredhavALe ane haTha pIsata [A badhA zabdo samAna arthavALA ane atizaya kopa batADavA mATe che] kAmadeva zramaNe pAsakane A pramANe kahe che-"apasthiyapatthayA' aprArthita-nahi Icchala maraNanI prArthanA karanAra, 'durantapaMtalakhaNu" duranta-duSTa anta-pariNAma je che evA ane prAnta-hIna lavALA, 'hanapuNucAusiyA' hana-apUrNa puNya caturdazI - kALI caturdazIne vize jene janma thayela che evA, zrI DobhA, hI-lajajA, dhati -aurya ane kItirahita, 'dhamakAmayA" zrata ane cAritra rupa dharmanI abhilASA karanArA, e pramANe badhA padone artha jANo, paraMtu zubhaprakRtirupa Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRBAR dharmanI IcchAvALA, puNyanI IcchAvALA, svarganI IrachAvALA, mokSanI IcchAvALA, gharmanI kAMkSAvALA, puNyanI kAMkSAvALA. svarganI kAMkSAvALA, mokSanI kAMkSAvALA, dharmanI pipAsAvALA, puNyanI pipAsAvALA, svarganI pipAsAvALA ane mokSanI puNya, svarga-puNyanuM phala, mokSadharmanuM phala, kAMkSA-adhika irachA, pipAsA-adhika kAMkSA, e pramANe e pado vaDe uttarottara IcchAnI adhikatA batAvelI che. evA he kAmadeva! na khalu tane zIla vagerene calAyamAna karavuM ka5tuM nathI, egya nathI-e vastusthiti che. kevala je tuM Aja zIlAdine calAyamAna nahi kare te huM tArA khaDAkhaDi -TukaDe TukaDA karIza-e vAkayane artha che. temAM zIla-ANuvrata, vrata-dizAvrata vagere, viramaNa-rAgAdinI virati, pratyA khyAna-namukakArasahI vagere, piSadhopavAsa AhAradinA bheda vaDe cAra prakArano che. te zIlAdine 'cAlittao" bhaga karavAthI calAyamAna karavAne, bhayituM" enuM pAlana karavAmAM bheMbha karavAne, "khaDayituma' dezathI khaMDana karavAne, bhaDaka tuma' sarvathA bhAMgavAne, 'ujhitu" sarva dezaviratine tyAga karavAthI choDavAne 'parityakatuma' samyakatvane paNa tyAga karavAthI sarvathA tyAga karavAne yogya nathI. adRduhadavasaTTa' ArtadhyAnanI duhaTTa-durghaTTa-jene tAga na AvI zake evI athavA rokI na zakAya evI vaza 1. deza ane sarvathA AhArano tyAga karavA vaDe AhArapaSadha, zarIsakAra-AbhUSaNa vagerenA tyAga vaDe zarIrasatkArapaSadha, abrahmacarya-mathunanA tyAga vaDe abrahmacarya-paSadha ane avyApAra-sadoSa pravRttinA tyAga vaDe avyApAra piSadha. mi 2 kAmadeva R adhyayana * | 71 | Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na upAzakadazAMga sAnuvAda che ura || +++ ++ pipAsAvALA kAmadeva zramaNopAsaka ! devAnupriya ! je zIla-aNuvrato, vate-dizAvrata vagere, viramaNa-rAgAdinI virati, paccakkhANa-pratyAkhyAna ane pASApavAsane calAva-bhaMga kare. (ane pALavAmAM) kSebha kara, khaMDana kara, bhAMgavo, tyAga karavo ane sarvathA tyAga karavo tane ka9pa nathI. je tuM Aje zIla yAvada poSadhopavAsa choDIza nahi ke bhAMgIza nahi te Aje A kALA kamaLa jevI yAvat talavAra vaDe tArA TukaDe TukaDA karIza. je rIte he devAnupriya ! tuM ArtadhyAnI durdhaTa-atyaMta parAdhInatAthI pIDita thayela akALe jIvitathI mukta thaIza. tyArabAda te kAmadeva zramaNopAsaka te pizAca ru5 deve e pramANe kahyuM eTale abhIta-bhayabhIta thayA sivAya, atratatrAsa pAmyA vagara, udvagarahita, akSabhita-bheMbharahita, acalita, asaMbhrAnta-nizcala tUcchaka-uttara ApyA vagara dharmadhyAnane prApta thayelo vihare che. 3 tyAra pachI te pizAca rupa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya yAvatuM dharmadhyAnane prApta thayela jue che. joIne bIjIvAra paNa karavadevane e pramANe kahyuM-aprArthitanI prArthanA karanAra he kAmadeva! je tuM Aje zIla vrata parAdhInatA, te vaDe Rta-pIDita, athavA AtaMduHkhArta-ArtadhyAna vaDe duHkha-duHkhathI pIDita tathA vaza-viSayanI parAdhInatA vaDe Rta-vyAsa, te pachI karma dhAraya samAsa kara. 'abhate' ItyAdi ekAWka zabdo che ane abhayane prakarSa batAvavA mATe che. 3 tivaliya" trivalikAM traNa vaLiyAvALI 'bhrakuTI' daSTinI racanAvizeSane lalATane vize saMhitya-karIne cala ++++++++++++ Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagereno tyAga nahi kara te tuM yAvat jIvitathI mukta thaIza. tyAra bAda te kAmadeva zrama pAsaka te ve bIjI vAra ane trIjI vAra paNa e pramANe kahyuM eTale te bhayabhIta thayA sivAya yAvata dharma dhyAnane prApta thayela vihare che. tyAra bAda te pizAca rupa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhIka rahela jue che. jaIne Asurutti-gusse thaI trivaliyukta (traNa vaLIyA vALI) bhamara lalATa vize karIne kAmadeva zramaNopAsakanA kALA kamaLa jevI cAvata talavAra vaDe khaMDAnaMDi -TukaDeTukaDA kare che. tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsaka ujajavala-zuddha, kevaLa asahya vedanAne samyapha prakAre yAvatuM sahana kare che. 4 tyAra bAda te pizAca rupa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahele jue che. joIne jyAre te kAmadeva yituM" anyathA karavAne, calana be prakAre che-saMzaya dvArA ane viparyAsa dvArA. temAM saMzayathI zobha pamADavAne ane viparyAsathI vipariNAma karavAne. 4 "sate zAnta vagere zabdo samAnArthaka che. | 'saraMgapaI DDiya" cAra paga, kara-suMDha, puracha ane puruciha, e sAta ago pratiSThita-bhUmine vize lAgelAM jenA che evuM, samma-mAMsanI vRddhi thavAthI sArI rIte, saMsthita-hAthInA lakSaNa sahita agopAMga hovAthI sArA AkAravALuM, 'sujAta' sujAtanA jevuM, eTale pUrA divase janmeluM, purao AgaLa, udagraM-UMcuM jenuM pADyuM che evuM. pRSThatA" pRSTha bhAgamAM varAhanA jevuM, ahIM prAkRta hovAthI napuMsakaliMga che. ajAnA jevuM kakSi-peTa jenuM che te EX jhara kAmadeva * madhyayana che 73 che Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda. IL og LL zramaNopAsakane nigraMtha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha pamADavAne, vipariNAma-anyathA pariNAma karavAne zaktimAna thato nathI tyAre zrAnta thayela thAkelA atyaMta thAkele dhIme dhIme pAchA phare che. pAchA pharI piSadhazAlAthI bahAra nIkaLe che. bahAra nIkaLIne divya pizAca rupane tyAga kare che. tyAga karIne eka moTuM divya hAthInuM rupa viSuve che. jenA sAta aMga bhUmine lAgelAM che evuM, samyapha saMsthita-AkRti vALuM, sujAta-pUrAM divase janmeluM, AgaLathI UMcuM ane pAchaLathI varAhanA jevuM, ajAnA jevA peTavAluM, alakukSi-jenuM peTa lAMbu nathI evuM, lakaragaNezanI peThe lAMbA hoTha ane kara-suMDha jenI che evuM, mukulAvasthAne prApta thayelA mahilakA-megarAnI peThe vimala ajAkukSi, baLavAna hovAthI, alambakSi' jenuM peTa lAMbuM nathI evuM, "praladarAdharakara" pralaMba-lAMbA-lAdaragaNapatinI peThe adhara-hoTha, kara-suMDha jenI che evuM, "abhuccaya" abhyadRgata-prApta karelI mukulAvasthA jeNe e mallikA-magara, tenI peThe vimala-vaccha ane dheALA dAMta jenA che evuM, "kAMcanakozIpravikRdantama' suvarNanI kozIkhAlI, temAM pravezelA dAMta jeonA che evuM, eTale tenA dAMta upara suvarNanI kheALI che, kozI-pratimA'. AnAmitakaMIka namAvela cApa-dhanuSanI peThe lalita-vilAsavALI ane saMvellita-saMkucita thayela che. suMDhane agrabhAga jene evuM, tathA karma-kAcabAnA AkAra jevA pratipUrNa caraNa jenA che evuM. vIza nakha jenA che evuM, AlIna-ucita pramANa - 1. ahIM pratimAne arthe hAthInA dAMte bAMdhavAnuM AbhUSaNa evo thAya che. "pratimA pratirUpake gaMjasya dantabadhe ca"--anekArtha trisvarakAMDa lo. 463. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSanI ke hAthInI che. eka samAnI paDe che ke lalita svaccha ane ghaLA dAMta jenA che evuM, kAMcanakezI-suvarNanI kazI-kheLImAM praviSTa che dAMta jenA evuM, AnAmita-kaMIka namAvela cApa-dhanuSanI peThe lalitaceSTAvALI ane saMvelita-saMkucita thayela suMDhane agra bhAga jene che evuM, karma kAcabAnI peThe paripUrNa caraNe jenA che evuM, vizAkhavALuM, AlIna-saMgata ane pramANayukta pura7 jenuM che evuM, madonmatta, meghanI peThe garjanA karatuM, mana ane pavanane jItanAra vega jene che evuM divya hAthInuM rUpa vikave che. vikulIne jyAM piSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka che tyAM Ave che. AvIne kAmadeva zramaNopAsakane teNe A pramANe kahyuM- he kAmadeva zramaNopAsaka ! ItyAdi tema ja kahe che, yAvat zIla vagerene yAvatuM bhAMgIza nahi te Aje tane suMDhathI grahaNa karIza, grahaNa karIne piSadhazAlAthI bahAra laI jaIza. laIne upara AkAzamAM pheMkIza. 'kIne tIkSaNa dAMtarupI muzala vaDe grahaNa karIza. grahaNa karIne nIce pRthivInA taLe traNa vAra paga vaDe roLIza. je rIte tuM ArtadhyAnanI durghaTa-atyanta vaza-parAdhInatAthI pIDita thayela akALe jIvitathI mukta thaIza. te hastirUpa deve e pramANe kahyuM eTale kAmadeva zramaNopAsaka nirbhaya thaIne rahe che. tyAra bAda te hastIrupa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che, joIne bIjI vAra ane trIjI vAra paNa kAmadeva zramaNe pArAkane e pramANe kahyuM che kAmadeva ! ItyAdi temaja kahevuM. yAvat te paNa temaja (nirbhaya) rahe che. tyAra pachI te hastIrupa I vega jene che yukta pura7 jevuM che evuM', umara, meghanI jema garjanA karatuM, mana ane pavanane jitI zake e evuM dIvya hAthInuM 5 vika che. bAkI badhuM spaSTa che. + 2 kAmadeva adhyayana R 75 che Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 76 // deva kAmadeva zramaNeApAsakane niya rahelA jue che. joIne gusse thayelA te kAmadeva zramaNApAsakane suDha vaDe grahaNa kare che. grahaNa karIne UMce AkAzamAM uchALe che. nIce pRthivI taLamAM traNa vAra paga vaDe reALe che. vedanAne sahana kare che, uchALIne tIkSNa i'tarupa muzalavaDe grahaNu kare che. grahaNu karIne tyAra pachI te kAmadeva zramaNeApAsaka ujajavala-kevaLa asAtA rupa 5. tyArabAda te hastIrupI deva kAmadeva zramaNeApAsakane jyAre (calAyamAna karavAne) yAvat zaktimAn thatA nathI, tyAre te dhIme dhIme pAchA khase che. pAche. khasIne peASadhazAlAthI bahAra nIkaLe che. bahAra nIkaLIne divya hastIrupanA tyAga 5 'uvisa" ItyAdi sarparupanA vizeSaNA che ane te kacit yAvat zabdathI grahaNa karelAM ane kacit sAkSAt kahelAM dekhAya che, temAM 'uviSa" asahya jenu viSa che evu', 'ca'viSa" tIvra jenuM viSa che evu', kAraNa ke tenuM viSa thoDA kALamAM ja DakhelA zarIrane vyAsa kare che. dhAraviSa" bhayakara viSavALuM, kAraNa ke tenA nAza kare che. 'mahAkAya'moTA zarIravALuM, 'maSImUSAkAlakam' mahI-kAjaLa ane mUSAnI peThe kALuM, nayanaviSarASapUrNa ma' nayanaviSa--dRSTiviSa ane rASa-gussA vaDe pUrNa, 'ajanapuMjanikaraprakAzama' 'janapUja-kAjaLanA DhagalAnA nikara-samUhanI jevA prakAza jenA che evu, raktAkSama' rAtI AMkha jenI che evuM, leAhitaleAcanama' lAla vAcana che. jenA evu', 'yamalayugalaca'calajihrama' yamala-sAthe rahelI ca'cala-atyanta capala jImanu' yugala jenuM che evuM, dhaNitala1. mUSA-mUSa dhAtune egALavAnI mATInI kulaDI. ***************** Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na kare che. tyAga karIne eka moTuM divya sApanuM rupa vika che. te ugraviSavALuM, caMDa-tatra viSavALuM, ghara viSavALuM, meTA zarIravALuM, maNI ane mUSA (mUsa) jevuM kALuM, nayanaviSa-daSTiviSa ane rASavaDe pUrNa, aMjananA DhagalAnA samUhanI peThe prakAza jene che evuM, rAtI AMkha jenI che evuM, lAla che netra jenA evuM, yamala-sAthe rahelI ane atyanta capala ji hAyugala jenuM che evuM', pRvItalanI veNIrupa, ukaTa, spaSTa, kuTilavaka jaTila-jaTAyukta, karkaza-kaThera ane vikaTa -vistIrNa phaTATopa- pheNanA ADaMbara karavAmAM daza-nipuNa, dhamAtI haihAkara-loDhAnI bhaThThInI peThe "dhamadhama" evA prakArane zabda jene che evuM, anAkalita-rakavAne azakya tIvraatyaMta pracaMDa ropa-gusse je che evuM sApanuM rupa vika che. vikavIne jyAM piSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka che tyAM Ave che. AvIne teNe kAmadeva veNIbhUtama' kRSNavarNa ane laMbAI vaDe pRthivItalanI veNI-kezapAzanA jevuM, keIthI parAbhava na thaI zake mATe utkaTa, dedIpyamAna dekhAtuM hovAthI phuTa-vyakta, vakra hovAthI kuTila, kezanI jaTAnA bhegathI jaTila-jaTAvALuM, namratAnA abhAvathI karkaza-kaThora, vikaTa-vistIrNa phATATopa-pheNane ADaMbara karavAmAM dakSa-nipuNa, tathA 'hAgaradhammamANudhamadhamatAsa" mamAyamAna-dhamaNanA vAyu vaDe uddIpana karAtI ane "dhamadhama' evo zabda karatI loDhAnI bhaThThInI peThe gheSa-avAja je che evuM, ahIM vizeSyane pUrvanipAta prAkRta hovAthI thayo che. 'aNugaliyativAyaMDarasa" anAkalita-apramita athavA anala-rokI zakavAne azakaya tIvra pracaMDa-atyaMta ghaNe rASa-gusso jene che evuM sApanuM rupa vikuve che. vimuvI kAmadeva zramaNopAsakanI pAse AvIne kahe che ke tuM Aje tArA zIla, vrata *2 kAmadeva R adhyayana * . 77 che Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 78 zramaNopAsakane e pramANe kahyuM che kAmadeva zramaNe pAsaka! je tuM yAvat zIla vagerene bhAMgIza nahi te huM Aje tArA zarIra upara sarasara caDI jaIza. caDIne pAchaLanA bhAga-5chaDA vaDe grIvA-Dokane vIMTI laIza. vIMTIne tIkaNu ane viSa vaDe vyApta dADha vaDe tArI chAtImAM prahAra karIza, je rIte tuM ArtadhyAnanI atyanta parAdhInatAthI pIDita thayela akALe jIvitathI mukta thaIza. tyArabAda te kAmadeva zramaNopAsaka te saparupa deve e pramANe kahyuM eTale nirbhaya thaIne yAvat vihare che. te deva paNa tene bIjIvAra trIjI vAra paNa kahe che. kAmadeva paNa yAvat temaja rahe che. tyArabAda te sapapa deva kAmadeva zramaNopAsakane bhayarahita jue che. joIne gusse thayela te yAvat kAmadeva zramapAsakanA zarIra upara sarasara caDhe che. caDhIne pazcima bhAga-5chaDA vaDe grIvA-Dokane traNa vAra vIMTe che. vIMTIne vagerene nahi tyAga kara te 'sarasarassa" e laukika anukaraNa vAcI che. eTale huM tArA zarIra upara sarasara karate caDhI jaIza. ane caDhIne 'parichameNuM bhANuM-pUMchaDA vaDe tArI Dokane vIMTIne tArI chAtImAM tINa dADha vaDe "nikumi prahAra karIza. jethI ArtadhyAnanI durghaTa parAdhInatAthI pIDita thaIne akALe maraNa pAmIza. tyArabAda sarpa te pramANe kare che. ane kAmadeva zramaNopAsaka 'ujajavalA" vipakSa-sAtavedanIyanA aMza vaDe paNa akalaMkita-rahita, zarIravyApI hovAthI vipula, karkaza-kaThora dravyanI peThe aniSTa, 'pragADhAM atyaMta, "caMDAM" rIdra-bhayaMkara, "duHkhAM" dukhapa, paNa sukharupa nahi evI, tAtparya e che ke "durahiyAsa sahana karI na zakAya evI vedanA sahana kare che. jyAre saparu deva kAmadeva zramaNopAsakane nigraMthi pravacanathI calAyamAna karI zakato nathI tyAre saparupane Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIkSaNa ane viSayukta dADha vaDe chAtImAM prahAra kare che. tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsaka te ujajavala-kevaLa vedanAne thAvat sahana kare che. . tyAra bAda te saparupa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne jyAre te kAmadeva zramaNopAsakane nirgastha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha pamADavAne ane vipariNAma karavAne zaktimAna thata nathI tyAre te brAnta thayele dhIme dhIme tyAMthI khase che, khasIne piSadhazAlAthI nIkaLe che, nIkaLIne divya sarvarupano tyAga kare che, tyAga karIne eka moTuM divya devarupa vikuve che. hAra vaDe virAjita-suzobhita vakSa:sthala jenuM che evuM, yAvat dasa dizAone uddadyotita ane prakAzita karatuM, prAsAdIya-prasannatA karatuM, darzanIya, abhirupa-manesa, tyAga karI devAnuM rupa vikuve che. tenuM varNana kare che-"hAravirAIvaracha hAra vaDe virAjita-suzobhita vakSaHsthala jenuM che evuM, ahIM yAvat zabdathI A pramANe varNana jANavuM. "kaDagaluDiyathaMbhiyaya' kaTaka-kaDAM, truTita-bAhurakSaka, baherakhAM te ghaNuM hovAthI te vaDe stabhita-akkaDa rahelI che bhujAo jenI evuM, "aMgadakuMDalamadragaDatalakaNapIDhadhArSi aMgada-keyUra, bAhunuM bhUSaNa, kuMDala prasiddha che, ane mRSTa-sparza karyo che gaMDasthaLane jeNe evA kaNuM pITha-kAnanA AbhUSaNane dhAraNa karanAra, viciraha thAbharaNu" vicitra hAthanA AbharaNu jene che evuM, vicittamAlAmauli' vicitra mAlAyukta mauli-mukuTa athavA mastaka jenuM che evuM, 'kallANugapavarasthaparihiya" kayANaka-navIna pravara-zreSTha vastra jeNe parihita-pahereluM che evuM, 'kalANugapavaramalANulavaNudhara" kayANakAraka ane pravara-zreSTha mAlya-puSpo ane anupana-vilepana dhAraNa karanAra, kara kAmadeva adhyayana IL E IL Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** duSAzakadAga sAnuvAda | 80 che *** ** pratirupa-viziSTa rupavALuM divya deva5 vika che. vikuvIne kAmadeva zramaNopAsakanI piSadhazAlAmAM praveza kare che. praveza karIne AkAzamAM rahIne ghugharIo sahita pAMcavarNavALA vastrone pravara parihitaHsArI paherelA che jeNe evA teNe kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kahyuM- he kAmadeva zramaNopAsaka! tuM dhanya cho, he devAnupriya ! tuM puNyazAlI, kRtArtha ane kRtalakSaNa (jeNe zarIranA lakSaNa-cihnI saphaLa karyA che evo) che. he devAnupriya ! te manuSyane janma ane jIvitanuM phaLa sArI rIte prApta karyuM che, ke je tane nigranthapravacanane vize A AvA prakAranI pratipatti (jJAna) labdha-prApta ane sunita che. e pramANe kharekhara he devAnupriya ! zaka, devendra devarAja yAvatuM zaka nAmanA siMhAsanane vize rahI corAzI hajAra sAmAnika deva yAvat bIjA ghaNA deva ane devIonA madhyamAM rahI A * ** * bhAsurardi bhAsura-dedIpyamAna bedi-zarIra jenuM che evuM, palaMbavaNamAladhara" pralaMba-lAMbI vanamAlA-DhIMcaNa sudhI laTakatI mALAne dhAraNa karanAra, " dinuM varNa" ahIM "yuktane adhyAhAra che eTale divya varNa vaDe yukta, diveNuM gadheNuM diveNuM phAsaNuM, divyeNe saMghayaNeNuM diveNuM saMThANuM" divya gabdha, divya sparza, divya saMghayaNa ane divya saMsthAna vaDe yukta, divAe IDhIe" vimo ane-vastrabhUSaNAdi rupa divya Rddhi vaDe, "divyAe jaIe" divya yukta-IjhaparivArAdinA yega vaDe, divAe pabhAe divya prabhA-prabhAva vaDe divyAe chAyAe divya, chAyA-pratibiMba vaDe, "divAe acIe" divya arcie-prakAzanI javAlA vaDe "diveNuM teeNuM" divya kAti vaDe, "divAe lesAe divya lezyA-Atma pari NAma vaDe yukta evuM, daza dizAone 'uddadyAya' prakAza karatuM, prabhAsayata" zobhAvatuM, "prAsAdIyuM" cittane AhalAda ***** Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ #HRI H pramANe kahe che-he devo ! e pramANe kharekhara jaMbUdvIpa nAme dvIpamAM bharatakSetrane vize caMpA nagarImAM kAmadeva zramaNapAsaka paSadhazAlAmAM piSadha sahita ane brahmacArI yAvat darbhanA saMthArAne prApta thayela zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsethI prApta karelI dharma prajJaptine svIkArIne vihare che. kharekhara te kaI deva, dAnava yAvat gAndharba vaDe nistha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha pamADavAne ke vipariNAma karavAnuM zakaya nathI. tyAra bAda huM devendra devarAja karatuM, 'darzanIya" jene jotA cakSu thAkI na jAya tevuM, 'abhirupa" manejha, 'pratirupa" dareka jenAranA prati rupa jenuM che evuM divya devarUpa vika che. "vikuLe vimuvIne "antarIkSapratipannaH AkAzamAM rahI, sarkikirNikAni" nAnA ghugharIovALA pAMca varNanA vastrone sArI rIte paherI teNe kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kahyuM e saMbandha che. 'sakake devi ItyAdine vize yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI zakanuM varNana A pramANe jANavuM-'vAjapANI' vajA jenA hAthane vize che evo, 'purandare pura-asura vizeSanA nagare ne dAraNa-nAza karavAthI purandara, "sayakkara" kaMtu zabda vaDe ahIM zrAvakanI pratimA vivakSita che. ane te kArtika zeThanA bhavamAM se ketu-pratimA-abhigrahavizeSa jeoe grahaNa karI che te zatakratu-evI cUrNikAranI vyAkhyA che. "sahasa be pAMcaso mastrIonI hajAra AMkhe thAya che, mATe tenA saMbadhathI te sahastrAkSa kahevAya che. mazabda vaDe megha vivakSita che, te jene vaza che te maghavAnuM pAgasAsaNa" pAka nAme balavAna zatru, tene zAsana-zikSA karavAthI pAkazAsana, "dohiNaDhalogohivaI" lokano dakSiNa dizAne ardhabhAga tene adhipati, "battIsavimANasayasahassAhivaI" batrIsa lAkha vimAnane adhipati, "erAvaNavAhaNe ARI ### # 2 kAmadeva *adhyayana * || 81 || Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda zakanI e vAtanI zraddhA nahi karate zIgha ahIM Avyo. aho ! devAnupriya ! te Rddhi, ghati, yakSa, bala, vIye, purUSakAraparAkrama prApta kareluM che. he devAnupriya ! Rddhi meM pratyakSa joI, yAva meM sArI rIte jANI. he devAnupriya! huM khamAvuM chuM, he devAnupriya! tame mane kSamA Ape, he devAnupriya ! tame kSamA ApavAne yogya che, huM pharIthI erAvaNa-erAvata hastI, te jenuM vAhana che e, "surira' supuM rAjate-sArI rIte zebhe te sure, tene IndrasvAmI surendra, athavA sura-dene Indra te surendra, kAraNa ke pUrve devendrapaNe pratipAdana kareluM che ane ahIM surendrapaNe pratipAdana jANavuM. athavA anya prakAre punaruktino parihAra kare. 'ayarabaravaOdhare arajasUrajarahita nirmala, aMbara-AkAza tenA jevA svaracha hovAthI ambara kahevAya che, evA vastro dhAraNa karanAra, "AlaiyamAlamauDe Alagita-ApelI che mAlA jene vize evA mukuTavALA, "navahemacArucittacaMcalakuMDalavilihijajamaNagaDe navA ane hema-suvarNanA cAra-suzobhita, citra-citravALA caMcala kuMDala vaDe vilinumAna-sparza karAtA gaMDa-gAla jenA che e, "bhAsuradI" bhAsura-dedIpyamAna di-zarIra jenuM che e, 'palaMbavaNamAladhare pralaMba-lAMbI vanamAlAne dhAraNa karanAra e (I) saudharma kapamAM saudharmAvalaMsaka vimAnane vize sudharmA sabhAmAM "caurAsII e sAmANiyasAhassINu" corAzI hajAra sAmAnika de, ahIM yAvat zabda kahevAthI tetrIza trAyasiMza de, cAra lokapAla, parivAra sahita ATha agramahiSIo, traNa pade, sAta prakAranA anIka-sainyanA deva, sAta anIkAdhipatisainyanA adhipati ane cAragaNuM corAzI hajAra AtmarakSaka devanA madhyamAM rahI, temAM trAyaaiMza-pUjya guru. sthA dhama pAsarIra jenuM che ke viliyA ahI yA vimAnane biramAladhara Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X ema karIza nahi' ema kahIne page paDo ane hAtha joDIne e arthane vAraMvAra khamAve che. khamAvIne je dizAthI Avyo hato te dizAe gayA. tyArabAda te kAmadeva zramaNopAsaka pitAne upasargarahita jANIne pratimAne pAre che. 7. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra vihare che. tyArabAda kAmadeva zramaNopAsaka A vAtathI vidita thaI "e pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra vicare che, te mAre "zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana namaskAra XXXX+++++++++ nIya de, cAra lokapAla pUrvAdi dizAnA adhipati soma, yama, varuNa ane kubera, ATha agramahiSI-paTTarANI, tene pratyeka parivAra pAMca hajAra devIe, badhI maLI parivAra 5 devIo cALIza hajAra jANavI. abhyantara ane, madhyama ane bAhya traNa parSada jANavI. padAti-pAyadaLa, gaja, azva, ratha ane vRSabha-e bheda pAMca prakAranuM saMgrAmane upayogI hoya ane gadharvonIka-saMgIta karanAra, ane nATayAnIka-nATaka karanAra devo-ema sAta prakAranuM rInya jANavuM. anIkAdhipati sAta A pramANe che-pradhAna padAti, pradhAna hAthI, ema bIjA paNa sainyAdhipati deva jANavA. AtmarakSaka-aMganI rakSA karanArA de corAzI hajAra che, te sivAya bIjA ghaNA devo ane devIonI madhyamAM A pramANe AIkhaI" sAmAnyapaNe kahe che ane bhASata-vizeSataH kahe che, ene ja "prajJApati" ane "prarupayati' e be pada vaDe anukrame kahe che-te (kAmadeva zramaNe pAsaka) deveNa vA" I-yAdine vize yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI A pramANe jANavuM-keI yakSa vaDe, rAkSasa vaDe, kinnara, kiMguruSa, mahAraga ane gAMdharva vaDe nirgatha pravacanathI calAyamAna karavo zakaya nathI. * 2 kAmadeva adhyayanA Rii che 83 che Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 84 na karIne tyAMthI pAchA AvIne piSadha pAro zreyarupa cheema vicAre che, vicArIne zuddha ane praveza regya-bahAra javA yogya vastro pahere che, yAvat alpa ane mahAmUlya alaMkAra paherI manuSyarUpI vAgarAthI vIMTAyela pitAnA gharathI bahAra nIkaLe che, nIkaLIne caMpAnagarInA madhyabhAgamAM jAya che. jaIne jyAM pUrNabhadra rItya che tyAM Ave che, thAvata zaMkhanI peThe paryuM pAsanA kare che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadeva zramaNopAsakane ane te atyaMta moTI pariSadane dharmakathA kahI, yAvat dharmakathA samApta thaI IDhI" ItyAdi. ahIM yAvat zabda hovAthI A pramANe samajavuM-juI, jase, bala, vIriyaM, pusikkAraparakkametti. eTale he kAmadeva ! te Rddhi-Atmika zakti, ghuti-teja, yaza, bala, vIrya ane puruSakAraparAkrama kareluM che. nAI bhuja karaNayAe na niSedharthaka che "AI' nipAta-avyaya vAkyAlaMkAramAM ke avadhAraNa arthamAM vaparAya che. *bhuja bhUyaH-pharIthI karavAmAM huM pravRtti karIza nahi e tAtparya che. 7. "jahA saMpatti jema zaMkha zrAvaka bhagavatIsUtramAM kahyo che tema A kAmadeva zrAvaka paNa kahe. tAtparya A che-bIjA zrAvake sacitta dravyane tyAga karavo vagere pAMca prakAranA abhigamane samavasaraNamAM praveza karatAM kare 1. sacitta AhAra vagerene tyAga karavo, 2 acita vastrAlaMkArAdine tyAga na kara, arthAt vastrAlaMkArAdi paheravAM, 3 mananI ekAgratA, 4 eka vastranuM uttarAsaMga karavuM, ane 5 jInezvaranuM darzana thatAM aMjalI karavI-hAtha jeDI praNAma kara. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, parantu zaMkhe piSadha kare hovAne lIdhe sacittAdi dravyanA abhAvathI pAMca abhigama karyA nathI. kAmadeva zrAvaka paNu piSadhavata yukta che mATe zaMkhanA jevo karyo che. ahIM mULa pAThamAM 'yAva' zabda che, tethI A varNana jANavuM-- 'te kAmadeva zrAvaka jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra jamaNI bAjuthI pradakSiNA kare che. karIne vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana ane namaskAra karIne atyata pAse na ha, tema atyaMta dUra nahi evI rIte UbhuM rahI zuzruSA karate namaskAra karane sanmukha rahI hAtha joDI paryuM pAsanA kare che tae samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevasya samavAsayamsa tIse ya-A sUtrathI AraMbhI aupa- ka pAtika sUtramAM kahela pATha yAvat "dharmakathA samApta thaI ane paripakva pAchI gaI" tyAM sudhI kahevo te A pramANe savi zeSapaNe batAvAya che-tyAra bAda zramaNa bhagavAna mahAvIra kAmadeva zramaNopAsakane ane atyanta maTI RSipariSadane, muni pariSadane, yati pariSadane dharma kahe che. temAM pazyantIti jue te RSio-avadhi vagere jJAnavALA, muni-maunane dhAraNa karanArA, arthAt vANIne saMyama karanArA, yatayaH--dharma kriyAmAM prayatna karanArA. "agasayavaMdAe aneka seMkaDA pramANa vRnda-samUha jene vize che evI, "aNagasayavandaparivAroe aneka seMkaDo pramANu vRnda-samUha rupa parivAra jene vize che evI pariSadane dharma kahe che e saMbadha che. bhagavAna kevA che tenuM varNana kare che-ehabale" dha-avyavaricchanna baLa jenuM che evA, "aibale samagra puru, devo ane tiya karatAM adhika baLa jenuM che * 2 kAmadeva adhyayana evA, "mahAbaLe? moTuM baLa jenuM che evA, enuM ja savistara varNana kare che-aparimiyabalaviriyateyamAha5rkatija' Waa ! 85 | Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * I upAzaka- * dazAMga sAnuvAda | 86 * **** | ** aparimita baLa-zArIrika sAmarthya, vIrya-jIvasAmarthya, teja-prakAza, mAhAbhya-mahAnubhAvapaNuM ane kAMtiramyatA vaDe yukta, "sAyanavahathaNiyaMduMdubhisare' zarada kALanA navIna meghanA svanita-zabdanI peThe madhura zabda je che ane duMdubhinA je ravara jeno che evA, "ure vithaDAe chAtImAM vizAla, (A padone sarasvatInI sAthe saMbandha che) kAraNa ke temanI chAtI vistIrNa che, "kaMThe pavadiyAe kaMThane vize goLAkAra, kAraNa ke gaLAnuM chidra vartuLAkAra che. sire saMkirUNAe' mastakane vize saMkIrNa thatI, kAraNa ke zarIranA vistAra mastaka vaDe sAMkaDo thAya che, "agaralAe spaSTa vaNavALI, "amakhkhaNAe varace aTakathA sivAya akhalita belAtI. "savaphakharasannivAIyAe sarve akSaranA saMyogavALI, 'puNarattAe paripUrNa madhura, "savabhASANu gAmiNIe" sarva bhASArUpe pariNamanasvabhAvavALI, "sarassaI e' sarasvatI-vANIvaDe joyaNunIhariNA sareNu" janagAmI zabda vaDe "addhamAgahAe bhAsAe bhAsaI arahA dharma parikaheI' ardha mAgadhI bhASA, ke jemAM "ra" ne la ane "sa" ne za thAya che ItyAdi mAgadhI bhASAnuM lakSaNa saMpUrNa nathI, te mAgadhI bhASA vaDe "arahA-ahana-pUjAne yogya athavA arahasya-jene kAMI paNa rahasya-chAnuM nathI, kAraNa ke te sarvajJa che, evA bhagavAn zraddhA karavA yogya, jANuvA ane AcaravA yogya vastune vize zraddhAna, jJAna ane AcaraNarUpa dharmane "parikathayati' samastapaNe, samagra vizeSane kathana karavApUrvaka kahe che. tathA "salaeNsiM AricamAriyANuM agilAe dhammamAIkrakhaI' kevaLa RSipariSadAdine dharma kahe che ema nahi, paraMtu je vaMdanAdi mATe AvelA te badhA Arya-AryadezamAM utpanna thayelA ane anArya-zlecchAne aglAni-kheda pAmyA sivAya dharma kahe che. * * *** Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *----------****** have dha kathAnuM svarUpa batAve che--asthi lAe, asthi alAe' leAka che, alAka che. e pramANe jIva, ajIva, baMdha, meAkSa, puNya, pApa, Asava, savara, vedanA ane nirjarA che. e padArthonuM astitva khatAvavA vaDe zUnya vAdI, vijJAnavAdI, nirAtmavAdI, advaitavAdI, ekAnta kSaNuikavAdI, nityavAdI ane nAstikAdi kudanAnA niSedha karavAthI pariNAmI vastunu* pratipAdana dvArA sarvAM A loka ane paralokanI kriyAonuM nirdoSapaNuM batAvyuM. tathA arihaMta, cakravatI, baladeva, vAsudeva, naraka, nArakA, tiya cA, tiya cazrI, mAtA, pitA, RSio, devA, devaleAkeA, siddhi, siddho, parinirvANu ane parinirvAMta--nirvANane prApta thayelA jIvA che. siddhi--kRtArthatA ane parinirvANu--saM karma vaDe karAyelA vikAranA abhAvathI atizaya svasthatA, e pramANe siddha ane parinivRtta--nirvANune prApta thayelAnA bheda jANavA. tathA prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lAbha, prema-rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna (khATuM ALa mUkavu), vaizunya, aratiti, paraparivAda-niMdA, mAyAmRSAvAda ane mithyAdarzanazalya che. prANAtipAtaviramaNa, yAvatu kAviveka-krodhanA tyAga yAvat mithyAdarzanazalyaviveka che. adhika kahevAthI zuM? parantu sarvAM astibhAvane astirUpe kahe che ane sarva nAstibhAvane nAstirUpe kahe che. dAnAdi sArA karmo zubhaphaLavALAM ane duSTa karmo azubha phaLavALAM thAya che. AtmA zubhAzubha karmAMnA baMdha kare che, parantu sAMkhyamatanI peThe nathI badhAtA ema nathI. jIvA utpanna thAya che eTale janme che. kalyANa ane pApa-zubhAzubha kama phaLavALAM che. e pramANe dhanA upadeza kare che. eTale jJeya jANavA yAgya ane zraddhA karavA yogya tattvane vize jANavA ane zraddhA karavA rUpa dha kahe che. tathA hyumeva ningranthe pAvayo sarca', A pratyakSa nirtha pravacana satya che, kAraNa ke suvarNanI peThe XXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXX 2kAmadA adhyayana // 87 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- BI dazAMga sAnuvAda che 88 |k kaSAdi vaDe zuddha che. "Azuttare jenAthI bIjuM koI pradhAna nathI evuM che, "kevalie advitIya che. "saMzudhe? zuddha-nirdoSa che, "paripu saddaguNothI paripUrNa che, "nayAue nyAyayukta che, "sallagagNe mAyAdi zalyane kartananAza karanAra che. 'siddhimagga' siddhino-hitaprAptino mArga che, "muttimage muktinA-ahitanA tyAganA mArgarUpa che. 'nivvANumagga" nirvANa-siddhakSetranI prAptino mArga che, "parinivAmagga' karmane abhAva thavAthI utpanna thayelA sukhane mArga che, "sarvadukhapahomage' sarva duHkhanA kSayano mArga che. have A pravacananuM svarUpa phaLa dvArA batAve che-A pravacanane vize rahelA jIvo kRtArthapaNe siddha thAya che, kevalipaNA vaDe bodha pAme che, karmavaDe mukta thAya che, ane nirvANa pAme che, "egaracA puNa ege bhayaM tArA kAryo :-eka-adritIya arthya-pUjavA gya athavA ekArcAsaMyama anuSThAnane vize eka-asadaza-anupama arcA-zarIra jemanuM che evA keTalAeka che jeo siddha thatA nathI, paNa ### ## # 1 "vidhipratiSedho kapa Iti" ahiMsA, saMyama ane tapa vagerenuM vidhAna ane hiMsAdine niSedha te kaSa. 'tasaMbhavapAlanAceTokticheda Iti', vidhi ane pratiSedhanI utpati ane tenA pAlana karavAthI ceSTAnuM pratipAdana te cheda "ubhayanibandhanabhAvavAdastApa rati vidhi ane pratiSedhanuM pariNAmI kAraNa chavAdi bhAvanI prarUpaNA karavI te tApa, eTale syAdavAda vaDe jIvAdi bhAvonuM pratipAdana karavuM. jema suvarNanI katha, cheda ane tApa vaDe parIkSA karAya che. tema dharmanI ukata svarupa kayAdi vaDe parIkSA karAya che. je dharma kaSAdi vaDe nirdoSa che te zuddha dharma kahI zakAya che. juo dharmabindu. ## # Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo nigrakhyapravacana-jinazAsananA bhaktA2 :-sevA karanArA, athavA bhadanta-kayAdhu yukta, bhaTTAraka -pUjya, athavA bhayatratAra:-bhayathI rakSaNa karanArA pUrva karma bAkI hovAthI mahAddhivALA, mahAtivALA, mahAyazavALA, mahAbalavALA, mahAsukhavALA, dUra rahelA ane lAMbA kALanI sthitivALA kaI paNa devalokamAM devapaNe utpanna thAya che. te de mahARddhivALA, yAvatu lAMbA kALanI sthitivALA, hAra vaDe suzobhita chAtIvALA, kaDA ane truTita-bAhurakSaka vaDe akkaDa bhujAvALA, agara-bAju makh, kuMDala ne jeNe gaMDasthalane sparza karyo che evA karNapIDa-kAnanA AbhUSaNane dhAraNa karanArA, vicitra hAthanA AbharaNuvALA, vicitra mAlAyukta mukuTa jeone che evA, katayANakArI zreSTha vastra jeNe paherelAM che evA, kalyANakArI zreSTha mALA ane vilepanane dhAraNa karanArA, bhAsura-dedIpyamAna bendri-zarIra jeonuM che evA, lAMbI laTakatI vanamAlAne dhAraNa karanArA, divya vaNa vaDe, divya gadha vaDe, divya sparza vaDe, divya saMdhayaNa vaDe, divya saMsthAna vaDe, divya zakti vaDe, divya ghati vaDe, divya prabhA vaDe, divya chAyA vaDe, divya-arcaprakAzanI javAlA vaDe, divya teja vaDe ane divya vezyA vaDe dasa dizAone uddadyotita karatA, prakAzita karatA, kalyANakArakagativALA, kayANakAraka sthitivALA, "AgamesibhaThThA bhaviSya kALe thavAnuM che. bhadra-kalyANa jeonuM evA, prasannatA karanArA, darzanIya, abhirupa-manahara pratirupa--viziSTa rupavALA evA de devapaNe utpanna thAya che. e pramANe je ahIM dharmanuM phaLa che. te kahe che. e pramANe cAra sthAnake jIvo narakiraNe karma kare che ane narayika paNuM karma karIne nacikemAM utpanna thAya che. te A pramANe--mahAraMbha vaDe, mahAparigraha vaDe, paMcendriyanI hiMsA vaDe, ane mAMsAhAra vaDe e pramANe e pATha vaDe tiya"comAM mAyA vaDe, asatya vaDe, utkaMcana vaDe, ane vacana vaDe. temAM mAyA * 2 kAmadeva *adhyayana #ii che 89 che Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda ne 90 che. chetaravAnI buddhi, ukaMcana-bheLA mANasane chetaravAmAM pravRtta thayelAe pAse rahelA catura puruSane khabara na paDe tevI rIte kSaNavAra pravRtti na karavI, vacana-chetaravuM. manuSyomAM prakRtinA bhadrapaNathI, vinItapaNAthI, dayAthI, ane amAsarya-adekhAI rahitapaNAthI upaje che. prakRtinI bhadratA-svabhAvathI ja bIjAne saMtApa na kare. devomAM sarAga saMyamathI, deza viratithI, akAmanirjarAthI, ane bAlata5 vaDe upaje che. e pramANe nArakatvAdinA kAraNone upadeza kare che. je prakAre narakamAM javAya che, je narake che ane narakamAM je vedanA che (tene kahe che) ane tiryaMcanimAM zArIrika ane mAnasika duHkhone kahe che (1) vyAdhi, jarA maraNa ane vedanA vaDe pracura-vyApta tathA anitya evA manuSyapaNAne kahe che. de, devaloka, ane devone vize denA sukhe kahe che. (2) naraka, tiryaMca, manuSyabhAva, devaka, siddhi, siddhisthAna ane cha chavanikAyane kahe che. (3). je prakAre cha baMdhAya che mUkAya che, kaleza pAme che ane pratibaMdha vinAnA jema dekhone anta kare che te kahe che. (4) je prakAre Arta ane ArtacittavALA cha dukhasAgarane prApta thAya che ane je prakAre vairAgyane prApta thayelA karma rUpI samudgakapeTIne ughADe che, AtaM-zarIrathI duHkhI thayelA, Artacitta vALA-zekAdithI pIDita thayelA, athavA ArtadhyAnathI pIDita thayelA manavALA jANavA. (5). je prakAre rAgathI (ane dveSathI) karelAM karmane phalavipAka prApta thAya che ane je prakAre kSINa karelAM chekarma jeNe evA siddha siddhAlayane prApta thAya che te kahe che. (6). have AcaraNa karavA yogyanuM AcaraNa rUpa dharma batAve che te dharma be prakArano che ke dharma vaDe siddho siddhAlayane | prApta kare che. te A pramANe-AgAradharma ane anagAradharma. anagAra dharma sarvathA sarva dhana dhAnyAdi prakArane AzrayI sarva #KARJAKKARBHAI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WWWXXXXXX Atma pariNAma vaDe gRhasthAvAsathI anagAritA-sAdhupaNAne prApta thayelAne sarvathA prANAtipAtathI viramaNa, e pramANe mRSAvAda, adattAna, maithuna, parigraha ane rAtribhojanathI viramaNa karavA rUpa jANu. he Ayuzman ! A anagAra sAmAyika dharma kahyo che. e dharmanI zikSA-samaja ane AcaraNa karavAmAM tatpara thayelA nirgatha-ane nirgathI-sAvI viharatA AjJAnA ArAdhaka thAya che. agAradhAma-gRhasthadhAma bAra prakArane kahela che. te A pramANe--pAMca aNuvrata, traNa gugutrata ane cAra zikSAtrata. pAMca aNuvrata A pramANe che-1 sthUla prANAtipAtathI viramaNa, 2 ema sthUla mRSAvAdathI, viramaNa, 3 sthUla adattAdAnathI viramaNa, 4 svAdArasaMtoSa ane 5 IcchAparimANa. traNa guNuvrata A pramANe che-1 anarthadaMDaviramaNa, 2 dizAvata ane 3 upagaparigaparimANa. cAra zikSAvata che, te A pramANe-1 sAmAyika, 2 dezAvakAzika, 3 piSadhopavAsa ane 4 atithisaMvibhAga. tyArabAda apazcimamAraNAtikasaMlekhanA-zarIra ane kaSAyAdine kRza karanAra tapa vizeSanuM juvaNA rAdhanA, eTale sauthI chele maraNate saMlekhanAnapavizeSanuM juSaNasevana karavuM. pAMca aNuvratanA upakAraka vrata te guNavata kahevAya che ane je zikSA-punaH punaH AcaravA gya te zikSAvrata kahevAya che. AyuSmana ! A AgAMrasAmAyika dharma kahyo che. A dharmanI zikSA-samaja ane AcaraNamAM tatpara thayela zrAvaka ane zrAvikA viharatA AjJAnA ArAdhaka thAya che. tyAra bAda atyanta moTI manuSyanI pariSaH zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma sAMbhaLIne, avadhArIne huSTaprasanna hRdayavALI thaIne UThe che, UThIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra AdakSiNa-jamaNI bAjuthI pradakSiNA kare che, pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne keTalAeka muMDa thaIne gRhavAsathI sAdhupaNAne 2 kAmadeva adhyayana || 9 ja Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # upAzakadazAMga sAnuvAda / 92 che #### # 8. "he kAmadeva !" ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kahyuM- he kAmadeva ! kharekhara madhyarAtrinA samaye tArI pAse koI eka deva pragaTa thayA hatA. te pachI te deve eka moTuM pizAcanuM rupa vikuvyuM. vimuvIne gusse thayelA teNe eka moTI kALA kamaLanA jevI talavAra grahaNa karI tane A pramANe kahyuM- he kAmadeva ! tuM yAvatu jIvitathI mukta thaIza te deve tene e pramANe kahyuM eTale tuM nirbhaya rahyo. ema varNana rahita traNe upasargo tema ja pharIthI kahevA yAvata deva pAcho gayo. he kAmadeva ! A artha samartha--yathArtha che ? hA, che. zramaNa aMgIkAra kare che ane keTalAeka pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vatta rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmane prApta thAya che. bAkInI pariSada zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana karI A pramANe kahe che- he bhagavan ! Ape nirgastha pravacana sArI rIte kahyuM che, bheda batAvavA vaDe sArI rIte prarUpyuM che, vacananI spaSTatAthI sArI rIte bhAkhyuM che. ziSyane viSe viniyoga karavAthI vyavasthita kaheluM che, tattvanA kahevAthI sArI rIte bhAkhyuM che, he bhagavan ! nigraMtha pravacana anuttara-jenAthI bIjuM kaI zreSTha nathI evuM che. te dharmane kahetA tame upazamane kahe che, upazama-krodhAdine nigraha karavo. upazamane kahetA vivekane kaho cho, vivekabA parigrahano tyAga. vivekane kahetA viramaNane kaho cho, viramaNa-prANAtipAtAdithI mananI nivRtti, viramaNane kahetA pApa karmane nahi karavAnuM kahe che. arthAt upazamAdi rUpa dharmane kaho cho e tAtparya che. bIjA keI zramaNa athavA brAhmaNa nathI, je AvA prakAranA dharmane kahevAne samartha hoya, te pachI AthI uttama dharma kahevAne mATe zuM kahevuM. e pramANe vaMdana karIne pariSadu je dizA taraphathI AvI hatI te dizA tarapha gaI. ## ## # # Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******** ************ bhagava'ta mahAvIre huM AU' ! ema saMbodhI ghaNAM zramaNu nitthA ane nigranthIone A pramANe kahyuM- he . AyA! jo gRhavAsamAM rahetA gRhastha zramaNeApAsakA divya, manuSya ane tiya ca sabandhI upasargAne samyaka sahe che, yAvat zAntithI sahe che, teA huM AryA ! dvAdazArupa gaNipiTakane adhyayana karanArA zramaNa nigranthAe divya, manuSya ane tirthaM ca sabandhI upasargI samyak sahana karavA yAvat vizeSataH sahana karavA yeAgya che. tyAra bAda te ghaNA zramaNu nigranthA ane nigranthIe zramaNa bhagavaMta mahAvIranA e ane 'tatti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyAra pachI dRSTa-prasanna thaI yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIrane prazno pUche che, tenA artha grahaNa kare che, ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra vaMdana-namaskAra kare che. vadana namaskAra karIne je dizAmAMthI AvyA hatA te dizAmAM pA jAya che. tyAra bAda zramaNu bhagavAna mahAvIra anya kAI divase campA nagarIthI nIkaLe che ane nIkaLI bahAra dezamAM vihAra kare che. 9. te pachI kAmadeva zrApAsaka prathama zrAvakanI pratimAne aMgIkAra karIne vihare che. tyAra bAda te kAmadeva zramaNeApAsaka ghaNA zIlavata vagerethI AtmAne bhAvita karI vIza varasa sudhI zramaNeApAsaka paryAyane pALI, anDiyAra zrAvakanI pratimAone samyak-vidhipUrvaka kAyA vaDe spazI eka mAsanI salekhanA vaDe AtmAne kSINa karI sADa 8. as samastti A artha che athavA a-me kahelI vastu AmantraNavAcI che. sama-saMgata che. 'huntA' e kAmaLa XXXXXX 2 kAmadeva ayana // 3 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakazAMga sAnuvAda // 4 // +++ ***** bhakta (TaMka) aNusaNu vaDe iMdI-vyatIta karI, AleAcanA karI, pratikramI samAdhine prApta thaI kALasamaye kALa karI saudharma devalAkamAM saudharmAvata'saka mahAvimAnanI uttarapUrva dizAe aruNAbha vimAnane vize devapaNe utpanna thayA. tyAM keTalAeka devAnI cAra pApamanI sthiti kahI che. kAmadeva devanI paNa cAra patyeApamanI sthiti che. he bhagavan ! kAmadeva te devalAkathI AyuSanA kSaya thavAthI, bhavanA kSaya thavAthI, sthitinA kSaya thavAthI turata vI kathAM jaze ? kayAM utpanna thaze ? he gautama! mahAvideha kSetramAM siddhipada pAmaze. nikSepa-upasa'hAra kahevA. sAtamA upAsaka dazAMganA bIjA adhyayananA anuvAda samApta, ajajo'tti hai ArcI !' e pramANe khelAvIne kahyuM. 'sahanti' sahana kare che, yAvat zabdanA pAThathI A jANavuM-khamanti, titikRkhanti' e badhA ekA ka che. tenI vizeSatA paNa batAvelI che te anya granthathI jANI levuM. nikUkhevaAtti nigamana-upasaMhAravAkaya che. te A pramANe--eva* khalu jammU ! samaNeNu' jAva rA pattaNuM dozcasa ajayassa zrayamaDhe pannatte tti. e pramANe hai jammU ! yAvat nirvANune prApta thayelA zramaNa bhagavAn mahAvIre khIjA adhyayananA A artha kahyA che. upAsakadazAMganA bIjA adhyayananA TIkAnuvAda samApta, Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. culanIpitA adhyayana 1 trIjA adhyayanane upadaghAta kahe. e pramANe che jabU! te kALe ane te samaye vArANasI nAme nagarI hatI. keThaka datya hatuM. jitazatru rAjA hatA. te vArANasI nagarImAM culanI pitA nAme gRhapati rahe che, te ADhayadhanika yAvatuM keIthI parAbhava na pAme tevo che. tene zayAmAM nAme bhAryA che. teNe ATha hiraNyakaTi nidhAnamAM mUkelI, ATha hiraNyakoTi vRddhi-vyAje mUkelI ane ATha hiraya kaTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokelI che. tene dasa hajAra gAyanuM eka vraja evAM ATha vraje che. te AnaMdanI peThe rAjA, Izvara-zeDa vagerene (ghaNA kAryomAM pUchavAyegya) thAvatu sarva kAryono vadhAranAra hatuM. mahAvIra svAmI samaya, pariSada vAMdavAne nIkaLI. culanI pitA paNa AnandanI jema vAMdavA nIkaLyo ane tenI peThe ja gRhathadharmane svIkAra kare che. gautama svAmInI pRcchA tema ja jANavI (eTale gautama svAmI Ananda saMbadhe prazna kare che ke he bhagavan ! ramAna-zramaNopAsaka devAnupriya evA ApanI pAse pravajyA grahaNa karavAne samartha che? ItyAdi prazno temaja kahevA.) bAkI badhuM kAmadevanI peThe jANavuM. yAvatu 1. have trIjA adhyayananI vyAkhyA karIe chIe. te sugama che. paraMtu "uphaevo ullepa-upodaghAta trIjA adhyayanano kahevo joIe. te A pramANe che-he bhagavan ! yAvata nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre upAsaka dazAnA bIjA adhyayanane A artha kahyo che, te he bhagavan! trIjA adhyayanane zo artha kahyo che ? A spaSTa che. tathA kavacit kabdaka rItya che ane kavacita mahAkAmavana rIya che. zyAmAM nAme bhAryA che. * 3 culanI = pitA : adhyayana 2 | 9 | Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzaka ******* dazAMga sAnuvAda ** * piSadhazAlAmAM piSadhasahita ane brahmacArI (cunIpitA) zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI prApta thayela dharmaprajJaptine svIkAra karIne vihare che. 2. tyAra bAda te culanI pitA zramaNopAsakanI pAse madhya rAtrinA samaye eka deva pragaTa thayo. te deve eka meTI kALA kamaLa jevI yAvat asi-talavAra laIne culanI pitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM - he culanI pitA zramaNopAsaka! ItyAdi kAmadevane kahyA pramANe kahevuM, yAvat vrata vagerene bhAMgIza nahi te hu Aje tArA jayeSTha putrane tArA pitAnA gharathI laI jaIza ane laIne tArA samakSa tene ghAta karIza. ghAta karIne traNa "mAMsale mAMsanA TukaDA karIza. karIne "AdANabhariyasi" AdhaNa-pANI, tela vagerethI bharelA kaDAyAmAM nAMkhI ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lehI vaDe chAMTIza. je prakAre tuM ArtadhyAnanI paravazatAthI pIDita thayela akALe ja jIvitathI mukta thaI za. 2. "tao maMsale'tti trANi mAMsazulyAni-zUle pazyanta zULamAM teDhAnA aNIvALA saLIyAmAM parovIne pakavAya-zakAya te zUlya eTale pANI vinA pakAveluM mAMsa evo artha thAya che, paraMtu mAMsa zabdanA saMnidhanathI TIkAkAre tene mAMsanA khaMDa e artha karyo che. eTale traNa mAMsanA khaMDa kare che e tAtparya che. "AdANabhariyaMsi" AdANa-AdrahaNa-AMdhaNa pANI tela vagere, je koI paNa eka dravyane pakAvavA mATe agni upara ukALAya che, te vaDe bharelA kaDAhasi leDhAnA kaDAyAne vize ahemi Adrahemi AdratayAmi-ukALIza. "AyuSyAmi' AsiccAmichAMTIza. ** ***** Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************* 3tyAra bAda te culanI pitA zramaNopAsaka te deve e pramANe kahyuM eTale bhaya pAmyA sivAya yAvat vihare che. tyAra pachI te deva culanI pitA zramaNopAsakane nirbhaya rahela yAvat jue che. nirbhaya rahelo joIne teNe bIjI vAra ane trIjI vAra paNa culanI pitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM-he culanI pitA zramaNopAsaka! ItyAdi tema ja kahe che ane te yAvat tema ja vihare che. tyAra pachI culanI pitA zrama pAsakane nirbhaya rahela yAvat joIne gusse thayela te deva culanI pitA zramaNopAsakanA jayeSTha putrane gharathI laI jAya che, laIne tenA samakSa tene ghAta kare che, ghAta karIne traNa mAMsanA TukaDA kare che, TukaDA karIne AdhaNu-pANI ane tela vagerethI bharelA kaDAyAmAM ukALe che. ukALIne culanI pitA zramaNopAsakanA zarIrane mAMsa ane rudhira vaDe chAMTe che. tyAra bAda te culanI pitA zramaNopAsaka ujajavala -kevaLa duHkharupa vedanA yAvatuM sahana kare che. tyAra pachI te deva culanI pitA zramaNopAsakane nirbhaya rahela yAvata jue che, joIne teNe bIjI vAra paNa culanI pitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM-aprArthitanI (maraNanI) prArthanA karanAra he culanI pitA zramaNopAsaka ! yAvat vrata vagerene tuM nahi bhAMge te huM Aje tArA madhyama-vacalA putrane tArA pitAnA gharathI laI jaIza. laIne tArA samakSa tene ghAta karIza-ItyAdi jema jyeSTha putra saMbadhe kahyuM hatuM tema kahe che ane te pramANe kare che. e pramANe trIjA nAnA putrane paNa kare che. yAvat (culanI pitA) duHkharupavedanA sahana kare che. che. tyAra bAda te deva culanI pitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. jeIne teNe cothI vAra paNa culanI pitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM-aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra he culanI pitA zramaNopAsaka ! je ** I pitA | culanIadhyayana LEO LL *** Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 98 . tuM yAvat vatAdine bhAMgIza nahi te Aje huM je A tArI mAtA bhadrA sArthavAhI deva, gurU ane jananIrupa tathA garbhapAlanAdi rUpa atyanta duSkara karanArI che, tene tArA pitAnA gharathI laI jaIza. laIne tArI AgaLa tene ghAta karIza, ghAta karIne traNa mAMsanA TukaDA karIza. karIne AdAna-AdhaNu tela vagerethI bharelA kaDAyAmAM ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza, je rIte te ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thayele akALe ja jIvitathI mukta thaI za. tyAra pachI te culanI pitA zramaNe pAsaka te deve e pramANe kahyuM eTale nirbhaya thaIne vihare che. tyAra pachI te deva culanI pitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che, joI ne culanI pitA zramaNopAsakane teNe bIjI vAra ane trIjI vAra paNa e pramANe kahyuM-he culanI pitA zramaNopAsaka ! ItyAdi temaja kahevuM yAvat tuM akALe ja jIvitathI mukta thaIza. pa. tyAra bAda te deva vaDe bIjIvAra ane trIjIvAra paNa e pramANe kahevAyelA culanI pitA zramaNopAsakane A AvA prakArane adhyavasAya-saMkaH5 thaye-aho ! A anArya ane anAryabuddhivALo puruSa anArya pApa karma kare che. je mArA jayeSTha putrane mArA pitAnA ghara thakI laI jAya che. laIne mArI AgaLa vAta kare che. ghAta karIne-ItyAdi je pramANe (deve) karyuM hatuM tema citave che, yAvata mArA zarIra upara chAMTe che. je mArA madhyama putrane mArA pitAnA gharathI laI jAya che, yAvat mAMsa ane rudhIra vaDe mArA zarIrane chAMTe che.je mArA kaniSTha putrane mArA pitAnA gharathI laI jAya che ItyAdi tema ja kahevuM yAvat (mArA zarIra upara) chAMTe che. je A mArI mAtA deva, guru ane jananIrupa bhadrA sArthavAhI che ane atyaMta duSkarane karanArI che, tene paNa mArA pitAnA gharathI laIne mArI AgaLa ghAta Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 8 karavAne Irache che, te mATe mAre e puruSane pakaDave regya che' ema vicArI te - "uddhAvitaH devo. te deva paNa AkAzamAM uDayA. teNe gharane stabha pakaDavo ane atyanta maTA zabda vaDe kalAha la karyo. 6. tyAra bAda te bhadrA sArthavAhI te kolAhalane sAMbhaLI, avadhArIne jyamAM culanI pitA zramaNe pAsaka che tyAM AvI. AvIne culanI pitA zramaNopAsakane teNe e pramANe kahyuM- he putra! : te kema ghaNu meTA zabda vaDe kolAhala karyo ? tyAra pachI te culanI pitA zramaNopAsake potAnI mAtA bhadrA sArthavAhIne A pramANe kahyuM-he mAtA ! huM jANato nathI, paNa kaMIka puruSe gusse thaIne kALA kamaLa jevI eka moTI talavArane grahaNa karI mane ema kahyuM-aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra, hI-lajajA, zrI-lakSamI, dhati ane kIrtirahita he culanIpitA zramaNopAsaka ! je vratAdine bhaMga nahi kare te tuM Aje yAvatu jIvitathI mukta thaIza. te puruSe e pramANe kahyuM eTale huM nirbhaya thaIne yAvatuM rahyo. te pachI te puruSe mane nirbhaya rahela yAvatuM joIne mane bIjI vAra ane trIjI vAra paNa ema kahyuM- he culanI pitA zramaNa pAsaka ! I tyAdi temaja kareDavuM, yAvat, (mAMsa ane rudhira vaDe) mArA zarIrane chAMTayuM. tyAra pachI meM ujajavala- kevaLa vedanAne yAvatuM sahana karI. e pramANe temaja badhA pAThano uccAra karo yAvat kaniSTha--sauthI nAnA putrane mArIne yAvat tenA mAMsa ane rudhira vaDe mArA zarIrane chAMTayuM ane meM ujajala-kevaLa vedanA sahana karI. tyAra pachI te puruSe mane nirbhaya rahela joIne mane cothI vAra e pramANe kahyuM-aprArthita-maraNanI prArthanA karanAra he culanI pitA ! yAvata tuM tratA dino bhaMga nahi kare te Aje tArI je A mAtA deva, guru ane jananIrupa che, (tene tArA samakSa vAta karIza, je yAvata tuM ArtadhyAnanI parAdhI + ++++ ka culanIche pitA adhyayana |ii 99o ++ Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda | 100 || ********* natAthI pIDita thayelA) jIvitathI mukta thaiza. te pachI te puruSe ema kahyuM eTale huM abhIka-nirbhaya rahyo. tyAra pachI te puruSe bIjIvAra ane trIjIvAra paNa mane A pramANe -De culanIpitA zramaNeApAsaka ! zIlavatAdine nahi che. teA tu Aje yAvat jIvitathI mukta thaIza. tyAra bAda te puruSa vaDe bIjIvAra ane trIjIvAra e pramANe kahevAyelA mane A AvA prakAranA salpa thayA-ahA A puruSa anAya che. yAvat anApApa karmo kare che. je mArA jyeSTha putrane mAza pAtAnA gharathI laI gayA, temaja yAvat sauthI nAnA putrane laI gayA ane yAvat tenA mAMsa ane leAhI vaDe mArA zarIrane chAMTe che, tamane paNa mArA peAtAnA gharathI laIne mArI AgaLa ghAta karavAne Icche che, mATe te puruSane mAre pakaDavA ceAgya che' ema vicArIne huM doDatho ane te paNa AkAzamAM uDayo. me paNa staMbha pakaDaco ane ghaNA moTA zabda vaDe kAlAhala karyAM. 7. tyAra pachI te bhadrA sAvAhIe culanIpitA zramaNeApAsakane A pramANe kahyuM-kharekhara koI puruSa yAvat tArA kaniSTha-nAnA putrane tArA peAtAnA gharathI laI gayuM nathI. laI ne tArI pAse ghAta karyo nathI. A kAI puruSe tane upasarga karyAM che. A teM vidarzana-vibhISikA-bIhAmaNu dRzya joyu che. mATe tu atyAre bhagna tratavALeA, bhagnaniyamavALA ane bhagnapASadhavALA che. tethI he putra! tuM e sthAnanI AlAcanA kara, yAvat tapakarma rupa prAyazcittanA svIkAra kara. 6. 'esa Nu' tae vidarisaNe TviTTha' A te vina-virupa AkAravALI bibhISikA--bhayakara vastu vagere joI. aMdhakAramAM bhayaMkara vastunu dana thAya che te vidana kahevAya che. *******, ******* Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAX tyAra pachI culanI pitA zramaNopAsaka bhadrA sArthavAhI mAtAnA e arthane "tahatti kahI vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne te sthAnanI AlocanA kare che yAvatuM prAyazcitane svIkAre che. 8. tyAra pachI culanI ipatA zramaNopAsaka prathama upAsaka pratimAne svIkArI vihare che, prathama upAsaka pratimAne yathAsUtra sUtra-pramANe Ananda zrAvakanI jema ArAdhe che yAvat agIyAre pratimAnuM ArAdhana kare che. - tyAra bAda culanI ipatA zramaNopAsaka te uDhAra tapa vaDe kRza thayA ane (kALa karI) kAmadevanI jema yAvatu saudharma devalokamAM saudharmAvatasaMka vimAnanI uttarapUrva dizAe aruNaprabha nAmanA vimAnane vize devapaNe utpanna tharyo. tyAM cAra palyopamanI sthiti kahI che. yAvatuM te mahAvideha kSetrane vize siddha thaze. nikSepa kahevo. sAtamA upAsakadazAMganA trIjA adhyayanane anuvAda samApta 7. "bhagavae" bhagnavrata:- bhaMga karyo che vatana jeNe e, kAraNa ke sthUla prANAtipAtanI viratino bhAvathI teNe bhaMga karyo che, kemake krodha vaDe tene nAza karavA mATe te doDyo che, ane tethI aparAdhI chatAM paNa te vratane viSaya che. "bhagnaniyama" jeNe niyamano bhaMga karyo che e, kAraNa ke kepanA udaya vaDe uttara guNa ru5 krodhanA 1 sAmAnyataH zrAvakane skUlaprANAtipAtanI viratino viSaya aparAdhI prANI nathI, paraMtu teNe piSadha vrata grahaNa kareluM hovAthI aparAdhI chatAM tenI viratino viSaya thAya che, athavA kopa vaDe teno nAza karavAno abhiprAya hovAthI bhAvathI teNe prANAtipAtano viratino bhaMga karyo che. xxwwwwww * 3 calanI* pitA * adhyayana mA 101 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda che 102 **#### abhigrahano bhaMga karyo che. "bhagnapaSadha' jeNe piSadhane bhaMga karyo che e, kAraNa ke teNe avyApAra rupa piSadhano bhaMga karyo che. "eyarsa" ahIM chaThThI vibhaktino dvitIyA vibhakita artha hovAthI "etamartha mAlacaya" e arthanI AlocanA kara eTale gurune nivedana kara. yAvat zabdanA grahaNathI "paDikramAhi" tethI nivRtta thA. "niMdAhi" AtmasAkSIe nindI kara, 'garihAhi? gurunI sAkSIe niMdA kara. viuThThAhi" viTya-te bhavanA anubaMdhana vizeDha kara " vihehi aticAra rUpa maLane dUra karavA vaDe vizuddhi kara, 'akaraNayAe abhuhi' pharIthI nahi karavAno svIkAra kare. 'ahAriha takame pAyaSkRitta paDivAjAhi' yathAyogya tapakarma rupa prAyazcitta aMgIkAra kara. e vaDe "nizIthAdi sUtromAM gRhasthane prAyazcita kahyuM nathI mATe gRhasthane prAyazcitta hotuM nathI' ema kaI mAne che teno mata dUra karyo che. sAdhune uddezI kaMI paNa kare te gRhasthane prAyazcitta jita vyavahArane anusarIne hoya che. # # upAsakadazAnA tRtIya adhyayanane TIkAnuvAda samApta. # ## # # Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************** 4. surAdeva adhyayana 1. cAthA adhyayananA upAdghAta kahevA. (jemake zramaNa bhagavAn mahAvIre trIjA adhyayananA A artha kahyo che, te cAthA adhyayananA ze a kathA che ?) e pramANe he jaNlR ! te kAle ane te samaye vArANusI nAme nagarI hatI. koika caitya hatuM'. jitazatru rAjA hatA surAdeva gRhapati hatA. te ADhaya-nika hatA. tene cha hiraNyakeATi nidhAnamAM, cha vyAje ane cha dhanadhAnyAdinA vistAramAM hatI. dasa hajAra gAyanu' eka ja evAM cha o hatAM. tene dhanyA bhAryA hatI. mahAvIra svAmI samAsaryA, ANundanI jema te gRhastha dharmanA svIkAra kare che. ane kAmadevanI peThe cAvatu zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharmaprajJaptinA svIkAra karIne vihare che. 2. tyAra bAda te surAdeva zramaNeApAsakanI pAse rAtrinA madhya samaye eka daiva pragaTa thayA. te ve eka mATI kALA kamaLa jevI talavAra laIne surAdaiva zramaNeApAsakane A pramANe kahyu hai aprArthita (maraNa) nI prArthanA karatAra surAdeva zramaNeApAsaka! jo tuM zIla vagerene bhAMgIza nahi teA tArA jyeSTha putrane tArA peAtAnA gharathI laI jaIza. laine tArI AgaLa tenA ghAta karIza. ghAta karIne tenA mAMsanA pAMca seAlTa-TukaDA karIza. ane tene AdAna-AMdhaNupANI tela vagerethI bharelA kaDAyAmAM ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane rudhira vaDe chAMTIza je rIte tuM 1. have cAthA adhyayananA prAraMbha karAya che. te paNa sugama che. parantu kAika caitya che. bIjA pustakamAM kAmamahAvana caitya che, dhanyA bhAryA che. 4 surAdeva adhyayana // 1035 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ** * upAzakadazAMga sAnuvAda 194 ******** * ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thayelo akALe jIvitathI mukta thaIza. e pramANe madhyama putrane ane kaniSThanAnA putrane mATe samajavuM. eka ekanA pAMca sola-TukaDA karIza ane temaja kare che-ItyAdi badhuM culanI pitAnI jema jANavuM. paraMtu ahIM eka ekanA pAMca TukaDA samajavA. tyArapachI te deve surAdeva zramaNopAsakane cethI vAra paNa A pramANe kahyuM-aprAyiMta (maraNu)nI prArthanA karanAra he suradeva zramaNopAsaka ! je tuM zIla vagerene tyAga nahi kare te Aje tArA zarIramAM eka sAthe saLa roge mUkIza. te A pramANe zvAsa, kAsa-khAMsI, yAvat kaDha. je prakAre tuM ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thaI akALe ja jIvitathI mukta thaIza. tyAra pachI te surAdeva zramaNopAsaka vAva nirbhaya rahe che. e pramANe deva bIjI vAra ane trIjI vAra paNa kahe che ke yAvat tuM jIvitathI mukta thaIza. 3. tyAra bAda te deve be vAra ane traNa vAra e pramANe kahyuM eTale te suradeva zramaNopAsakane A AvA prakArano adhyavasAya-saMka95 thayo-aho ! A puruSa anArya che ane yAvatuM anAya pApa karma kare che. je mArA - 2. "jamavasamaga" ti, eka kAle e artha che. "sAse ItyAdine vize yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI A pramANe jANavuM-1 dhAsa, 2 kAsa-khAMsI, 3 javara-tAva, 4 dAha-uSNutA, 5 kukSizUla-peTanuM phUla, 6 bhagandara 7 arza-harasa, 8 ajIrNa, 9 daSTiga, 10 mUrdha zula-mastakanuM zUla, 11 akAraka-arocakapaNuM, 12 akSivedanAAMkhanI pIDA, 13 karNavedanA, 14 kaMDU-kharaja, 15 udararoga ane 16 koDha. upAsakadazAnA cothA adhyayanane TIkAnuvAda samApta. ** * * * ****** Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************* jyeSTha putrane yAvat kaniSTha putrane mArI AgaLa ghAta karIne cAvatuM mAMsa ane rudhira vaDe mArA zarIrane choDe che. ane je A sALa rAgeA che tene paNa mArA zarIramAM eka sAthe mukavAne Icche che. tethI mAre te puruSane pakaDavA zreyarupa che.' ema vicAra karIne te doDayo. te dhruva paNa AkAzamAM uDayo. teNe gharanA staMbha-thAMbhalA pakaDayA ane atyanta meTA zabda vaDe kolAhala karyo. 4. tyAra pachI te dhanyA bhAryA kAlAhala sAMbhaLIne avadhArIne jyAM surAdhruva zramaNApAsaka che tyAM Ave che. AvIne teNe A pramANe kahyuM-he devAnupriya ! tame atyanta moTA zabda vaDe kemakolAhala karyAM ? tyAra bAda te surAdeva zramaNeApAsake dhanyA bhAryAne A pramANe kahyu he devAnupriye ! koI puruSa-ItyAdi jema culanIpitAe kahyuM hatu' tema kahe che. dhanyA paNa uttara Ape che-keAI puruSa yAvat kaniSTha putrane gharathI laI ne ghAta karyA nathI. huM devAnupriya ! tamane kAI paNa puruSa zarIramAM eka sAthe sALa regeA mukatA nathI. A kAI paNa puruSa tamane upasa kare che. khAkI badhuM calanIpitAne kahyu tema kahe che. e pramANe bAkI badhuM culanIpitA saMbandhe kahyu tema kahevuM, yAvat te saudharma devaleAkane vize aruNukAnta vimAnamAM utpanna thayA. tyA cAra paDyeApamanI sthiti che. te mahAvideha kSetramAM mekSe jaze. ahI. nikSepa-upasaMhAra kahevA, sAtamA upAsakadazAMganA cAthA adhyayanane anuvAda samApta, *************** xxxxx 4 surAdeva adhyayana 51055 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda || 106 mAM mI 5. cuddhazatakAyayana. 1. he ! jammu e pramANe kharekhara te kALe ane te samaye AlabhikA nAme nagarI hatI. zaMkhavana nAme udyAna hatuM. tyAM jitazatru rAjA hato. culazataka nAme gRhapati rahetuM hatuM, te ADhaya-dhanika hate. yAvata tene cha hiraNyakeTi nidhAnamAM, cha kaTi vyAje ane cha kaTi dravya dhana dhAnyAdi vistAramAM hatuM, tathA dasa hajAra gAyanuM eka ja evAM cha ja hatAM. tene bahulA nAme bhAryA hatI. mahAvIra svAmI samesaryA. AnandanI jema te gRhastha dharma aMgIkAra kare che. bAkI badhuM kAmadevanI peThe kahevuM yAvatu te dharmaprajJaptine svIkAra karIne vihare che. 2. tyAra bAda te cullazataka zramaNopAsakanI AgaLa madhya rAtrinA samaye eka deva pragaTa thaye, ane teNe thAvat talavAra grahaNa karIne A pramANe kahyuM-he culazataka zramaNopAsaka ! yAvat zIlavratAdine bhAMgIza nahi te Aje tArA moTA putrane tArA pitAnA gharathI laI jaIza, ane tArA samakSa teno ghAta karIza] ItyAdi jema culanI pitAne kahyuM hatuM tema kahevuM, paraMtu eka ekanA sAta mAM sela-mAMsanA TukaDA karIza, yAvata nAnA putrane ghAta karI tenA lehI ane mAMsa vaDe tArA zarIra upara chAMTIza. te pachI culazataka zramaNopAsaka nibhIka-nIDara rahe che. tyAra bAda te deve culazataka zramaNopAsakane cothI vAra paNa A pramANe kahyuM -he cullazataka zramaNopAsaka ! yathAvata tuM zIlavatAdine bhAMgIza-choDIza nahi te Aje je tAru cha hiraNyakeTi dravya nidhAnamAM mUkeluM che, cha keTi vyAje mUkeluM che ane cha keTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM che, tene tArA potAnA gharathI laI jaIza ane Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saka karavAthI dha rahe ja thaIza. laIne AlabhikA nagarInA zRMgATaka mArgamAM yAvat trika, cattara ane meTA mArgamAM cAre tarapha saghaLe sthaLe jyAM tyAM pheMkI daIza. jethI te ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thayele akALe jIvitathI mukta thaIza. 3. tyAra bAda te culazataka zramaNopAsaka te deve ema kahyuM eTale nirbhaya thaIne rahe che. tyAra pachI te deva culazataka zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvata joIne bIjI vAra ane trIjI vAra paNa ema ja kahe che ke yAvatuM tuM jIvitathI mukta thaIza. te deve bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe kahyuM eTale culazataka zramaNopAsakane A AvA prakArane saMka9pa thaye-"aho A puruSa anArya che-ityAdi culanI pitAnI jema ciMtave che, yAvat nAnA putrano ghAta karIne tenA rUdhira ane mAMsa vaDe mArA zarIrane chAMTe che ane vaLI je cha hiraNyakeTi nidhAnamAM mUkelI, cha vyAje mUkelI ane cha dhanAdi vistAramAM rokelI che tene paNa mArA pitAnA gharathI laIne AlasikA nagarInA zra(gATaka vagere mArgamAM cAre tarapha jyAM tyAM pheMkI devAne I che che, mATe mAre e puruSane pakaDavo gya che' ema vicArI tene pakaDavAne te deDayo-ityAdi yAvatu surAdevanI jema tenI bhAryA pUche che ane te temaja kahe che. bAkI badhuM culanI pitAnI peThe jANavuM. yAvat te saudharma devakamAM aruNaziSTa vimAnane vize utpanna thaye. tenI cAra palepamanI sthiti kahI che. bAkI badhuM tema ja kahevuM yAvatuM te mahAvideha kSetrane vize siddhi padane pAmaze. ahIM nikSepa kahe. sAtamA upAsakadazAMganA pAMcamA adhyayanano anuvAda samApta, 1. 3. pAMcamuM adhyayana spaSTa che. R5 yuddhazataka adhyayana I ! 107 : Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda che 108 6 kuMDalika adhyayana. 1. ahI chaThThA adhyayanane upaupaghAta kahe. e pramANe kharekhara he jammu ! te kALe ane te samaye kAMpiyapura nagara hatuM. sahasrabhavana udyAna hatuM. jitazatru rAjA hato. kaMDakAlika gRhapati hatA. tene puSyA nAme bhAryA hatI. teNe cha hiraNyakoTi nidhAnamAM mUkelI, cha vRddhi-vyAje mUkelI ane cha dhana dhAnyAdinA vistAramAM rokelI hatI. dasahajAra gAyanuM eka vraja evAM che je hatAM. mahAvIra svAmI samesaryA. kAmadevanI jema te zrAvaka dharmane svIkAra kare che-ItyAdi teja badhI vaktavyatA kahevI yAvatuM te (zramaNa nircane azanAdi vaDe) satkAra karatA vihare che. 2. tyAra bAda te kuMDalika zramaNopAsaka anya kaI divase madhyAhna samaye jyAM azokavanikA che ane jyAM pRthvIzilApaTuM che tyAM Ave che. tyAM AvIne nAmAMkti mudrikA (vITI) ane uttarIya vastrane pRthavIzilA paTTa upara mUke che. mUkIne zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharmaprajJAptine svIkArI vihare che. 3. te vAra pachI te kuMDakAlika zramaNopAsakanI pAse eka deva pragaTa thayA, ane te deva te kuMDalika zrama 1-2-3 have chaThThA adhyayana saMbadhe kaMIka lakhIe chIe-dhammapattitti ! zratadharmanI prarupaNu, darzana, mata, siddhAnta e teno artha che. "uthAna" uThavuM, beThelo UbhA thAya te utthAna. kema javuM, AvavuM vagere. 'bala" zarIranuM Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXX pAsakanI nAma mudrA ane uttarIya vasrane pRthvIzilA paTTa uparathI grahaNa kare che. grahaNa karIne ghugharIo sahita zreSTha vA jeNe paherelAM che evA te deve AkAzamAM rahIne kuMDakeAlika zramaNeApAsakane A pramANe kahyuM-he devAnupriya sAmarthya, ' vI` ' jIvanuM sAmarthya 'puruSakAraH' puruSapaNAnu' abhimAna, 'parAkramaH' jyAre puruSakAra potAnuM pratyeAjana siddha kare tyAre parAkrama kahevAya che. 'iti 'upadana arthamAM che. jIvAne vize utthAnAdi nathI, eTale ke te niSprayeAjana che, kAraNa ke te puruSArthanA sAdhaka nathI. tenuM asAdhakapaNuM puruSakAra hovA chatAM paNa puruSArthanI siddhi thatI nathI. mATe e rIte sarva bhAvA niyata-niyatine AdhIna che. je je prakAre thavAnu che te te prakAre thAya che, paraMtu puruSakAranA balathI anyathA karavu zakaya nathI. e sabandhe kahyuM che ke-- prAptavyA niyatikhalAzrayeNu ce: sAvzya' bhavati nAM zubheADazubhA vA / bhUtAnAM mahahita kRte hi prayatne, nAbhAvya bhavatti na bhAvinAsti nAzaH 5" nahi bhavati yanna bhAvya bhavati ca bhAvya* vinA'pa yanena ! karatalagatamapi nazyati yasya tu bhavitavyatA nAsti / / " "niyatinA sAmarthyanA Azraya karavA vaDe manuSyAne zubha athavA azubha je artha prApta thavAnA che te avazya thAya che. mATeA prayatna karavAmAM Ave te paNa prANIone je thavAnuM nathI te thatuM nathI ane je thavAnuM che tenA nAza thatA nathI. *** ****** XXXXXXX 6 kuDakAlika adhyayana 51095 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** upAzakadazAMga sAnuvAda // 110 || kuMDalika zramaNe pAsaka ! makhaliputra gozAlakanI dharmaprajJapti suMdara che, (kemake tenI dharmaprajJaptimAM) utthAna, karma, bala, vIrya, ane puruSakAra-parAkrama nathI, sarva bhA niyata (niyatine Azrita) che. zramaNa bhagavaMta mahAvIranI * * je thavAnuM nathI te thatuM nathI ane je thavAnuM che te yatna sivAya paNa thAya che. jenI bhavitavyatA nathI te hAthamAM raheluM hoya te paNa nAza pAme che." mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranI "maMgulI' kharAba-ayukata "dharmaprajJapti" zratadharmanI prarupaNu che. kevA prakAranI che? tenA uttaramAM kahe che-"asti' ItyAdi. badhA bhAvo aniyata che, kAraNa ke te uthAnAdithI thAya che ane uthAnAdi sivAya thatAM nathI. tethI kaMDakalike te devane e pramANe kahyuM-jo gozAlakane "utthAnAdi nathI mATe sarva bhA niyata che' evA prakArano sundara dharma che, ane "uthAnAdi che mATe sarva bhAvo aniyata che evA prakArano mahAvIrano dharma ayukta che, ema tenA matano anuvAda karIne kuMDalika tenA matane dUSita karavA mATe be vikalpa kare che-"tame zuM" ItyAdi. pUrvanA vAkyamAM 'yadi' -e padanuM grahaNa kareluM hovAthI A vAkyanI AdimAM 'tadA" te-e padane adhyAhAra jANa. te te A divya devaRddhi vagere guNa zAthI prApta karyo ? zuM uthAdi vaDe 'udAha athavA utthAnAdi sivAya ? eTale ke tapa brahmacarya vagerenA AcaraNa sivAya prApta karyo ? je usthAnAdi sivAya prApta karyo-e pakSa gozAlakanA matano Azraya karela hovAthI tame saMmata che to je jIne utthAnAdi-tapazcaryA vagere nathI te jIva de kema nathI ? pUchanArane A abhiprAya che-jema tArI mAnyatAthI tuM kuDakolika tenA " hAra kayamAM 'yadi je. ******** Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** * dharma prajJapita maMgulI-kharAba che. (kAraNa ke temanA mate) uthAna, yAvat puruSakAra-parAkrama che. sarva bhAve aniyata che (niyatane Azrita nathI). 4. tyArabAda te kuMDakAlika zramaNopAsake te devane A pramANe kahyuM-he deva ! je maMkhaliputra gozAlakanI dharma puruSakAra vinA deva thayA che. paNa sarva jIvo je utthAnAdi vinAnA che te deva thavA joIe, paraMtu e pramANe ITa nathI, mATe uthAnAdine apalApa karavAnA pakSamAM dUSaNa che. ane je te A Rddhi uthAnAdi vaDe prApta karI che te je te kahe che ke "ge zAlakane mata sundara che ane mahAvIrane mata sundara nathI te tAruM mithyA vacana che, kAraNa ke tene vyabhicAra-anyathApaNuM che. teNe ema kahyuM eTale te deva "zakitaH' 'kAvALA thaye-zuM zAlakA mata satya che ke mahAvIrano mata satya che ? kAraNa ke teNe mahAvIrane mata yutithI siddha karyo che, tethI AvA prakA2nA vikalpavALo thayo. kAMkSitaH mahAvIrane mata paNa sAro che. kAraNa ke yukitayukta che. AvA prakAranA vikaHpavALe thaye yAvatuM zabdanA kathanathI "bhedamApannaH matibhedane prApta thayA. kAraNa ke "gozAlakane mata ja sAre che e nizcayathI rahita thayo che. tathA "kaluSa samApannaH pUrvane nizcayathI viparyarupa kaluSapaNAne prApta thayo che. gozAlakamatane anusaranAranA mata vaDe mithyAtvane prApta thayela che. athavA "ANe mate jityo" e bedarupa kaluSita bhAvane prApta thayo. tethI te kuMDalika zramaNopAsakane "kiMci pAmekukha" kaMI paNa uttara AI phakhitta e "AkhyAtuM ApavAne ne saMcAeI' zakitamAna thato nathI. * * mata satya che ke ema kAju ane ja nathI te nA ja *** ******** *6 kaMDakAlika * adhyayana mo 111 * Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upAsaka- IN dazAMga sAnuvAda. / 112 ****** prajJapti (jemAM) uthAna nathI, yAvat sarva bhAvo niyata che-e suMdara hoya ane zramaNa bhagavaMta mahAvIranI 'utthAna che, yAvat sarva bhAva aniyata che" e dharma prajJapti kharAba hoya to he deva ! te A divya devaRddhi, divya devaghati, divya devAnubhAva-devaprabhAva zAthI meLavya, zAthI prApta karyo, zAthI abhimukhapaNe prApta karyo? zuM uthAna vaDe, yAvata puruSakAra-parAkrama vaDe ? athavA utthAna sivAya, karma sivAya ke purUSakAra-parAkrama sivAya ? te vAra pachI te deve kuMDalika zramaNopAsakane A pramANe kahyuM e pramANe kharekhara huM devAnupriya ! meM A AvA prakAranI divya devaRddhi uthAna sivAya yAvata puruSakAra-parAkrama sivAya meLavI che. prApta karI che, abhimukha paNe prApta karI che. tyAra bAda te kuMDalika zramaNopAsake te devane e pramANe kahyuM- he deva ! je te A AvA prakAranI divya devaddhi uthAna sivAya yAvata purUSakAra-parAkrama sivAya meLavI, prApta karI abhimukhapaNe prApta karI che te je jIvane vize uthAna nathI, yAvatu puraSakAra-parAkama nathI te devo kema nathI ? he deva ! je te A AvA prakAranI divya devaddhi utthAna vaDe yAvata purUSakAraparAkrama vaDe meLavI, prApta karI ane abhimukhapaNe prApta karI te pachI tuM je kahe che ke maMkhaliputra gozAlakanI dharmaprajJapti suMdara che. kAraNa ke temAM) utthAna nathI, yAvat sarva bhAve niyata che, zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharma prajJapti kharAba che, (kAraNa ke temAM) utthAna che, yAvata sarva bhAva aniyata che, te mithyA che. tyAra bAda kuMDalika zramaNopAsake e pramANe kahyuM eTale te deva zakita thaye, yAvata kaluSa-viparyayane prApta thayuM ane kaMDakalika zramaNopAsakane kaMI paNa uttara ApavAne zaktimAn na thayo. teNe nAmamudrA ane uttarIya ane pRthivIzilApaTTa upara mukayA, ane mUkIne je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha gayo. vi AbarakarA no che A zikhave pANImAM ************* Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 te kALe ane te samaye mahAvIra svAmI samesaryA. tyAre te kuMDalika zramaNopAsaka A mahAvIra svAmI AvyAnI vAta vaDe vidita thayela hRSTa-prasanna thayA ane kAmadevanI peThe vaMdana karavA mATe nIkaLe che yAvatuM paryuM pAsanA kare che. (bhagavate) dharma kathA kahI. 6 "he kuMDakelika ema saMbadhI zramaNa bhagavAna mahAvIre kuMDalika zramaNopAsakane A pramANe kahyuM-he kuMDalika ! kharekhara kAle tArI pAse madhyAhna samaye azokavAnikomAM koI eka deva Avyo hato. tyAra bAda te . "gihamajhAvasantANutti gRhavAsamAM rahenArA, "NuM" vAkyAlaMkAramAM vaparAya che. "anyamUthikAna anyatIthikone "athe." jAvAdi padArtho vaDe, athavA sUtranA artho vaDe, hetubhiH" anvaye ane vyatireka svarupavALA hetuo vaDe, "prazno" bIjAne pUchavA yogya pArtho vaDe, "kAraNe upapatti-yuktio vaDe, sAbitI vaDe, vyAkaraNe bIjAe 4 pUchelA praznonA uttara ApavA vaDe, "niSpadrupasiNavAgaraNe tti. nirasta ane spaSTa karyA che. praznanA vyAkaraNa-uttaro jeonA evA. athavA prAkata hovAthI nipiSTapraznavyAkaraNAna" nipiSTa -khaMDana karelA che. praznanA uttaro jeonA evA prakAranA kare che. "saka puNatti che Aryo ! zramaNoe nirasta ane spaSTa karelA che. praznottara je enA evA anyatIthikane karavA zakya ja che." upAsakadazAnA chaThThA adhyayanane TIkAnuvAda samApta. 1 "yatsave yasanDamanvaya" jenA asivamAM jenuM astitva hoya te anvaya, ane "thabhAve yadabhAva vyatirekaH 46 kaMDakAlika jenA abhAvamAM jene abhAva hoya te vyatireka kAryakAraNabhAva anvaya vyatirekathI jaNAya che, jemake mATInA * adhyayana astitvamAM ghaTanuM astitva ane tenA abhAvamAM ghaTane abhAva che, mATe mATI ghaTanuM kAraNa che. * 113mAM XXXXXXXXXXXX Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzaka dazAMga sAnuvAda. che 114 XXX deve tArI nAmamudrA ane uttarIya laI lIdhuM ItyAdi yAvata te pAcho gayo. he kuMDakalika ! kharekhara A artha satya che? hA, che. to kuMDakalika ! tuM dhanya cho, vagere kAmadevanI peThe kahevuM. "he Aryo ema saMbadhI zramaNa bhagavaMta mahAvIre nircA ane nigraMthIone A pramANe kahyuM -he Aryo! je gRhasthAvAsamAM rahetA gRhastho artha, hetu, prazna, kAraNa ane uttara vaDe anyatIrthikone nirUttara kare che to te Aryo ! dvAdazAMga gaNipiTakanuM adhyayana karatA evA zramaNa nircAe artha vaDe yAvat anyatIrthikane niruttara nirAsa karavo zakya che. tyAra pachI zramaNa nirca ane nigraMthIo zramaNa bhagavaMta mahAvIranA e arthane "tahatti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyAra bAda kaMDakalika zramaNopAsaka zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vandana ane namaskAra kare che. vandana ane namaskAra karI, prazno pUche che, pUchIne ane grahaNa kare che, artha grahaNa karIne je dizAthI Avyo hate te dizA tarapha gayo. pachI mahAvIrasvAmI bahAranA dezomAM vihAra kare che. tyAra bAda te kuMDa kolika zramaNa pAsakane ghaNu zIla-tratAdi vaDe yAvat AmAne bhAvita karatA cauda varSa vyatIta thayA ane paMdaramA varSanI vacce vartatA tene anya divase (kadAcit madhya rAtrinA samaye dharmajAgaraNa karatAM AvA prakArano saMka9pa thaye-ItyAdi) kAmadevanI peThe te pramANe jyeSTha putrane sthApIne ane temaja piSadhazAlAmAM yAvadR dharma prajJaptine svIkAra karIne vihare che. ema agiyAra upAsaka pratimAo temaja pALIne yAvata saudharma devalakamAM arUNa dhvaja vimAnane vize utpanna thayo yAvatuM pachI (mahAvidehamAM) karmone anta karaze ahIM nikSepa kahe. sAtamA upAsakadazAnA chaThThA adhyayanane anuvAda samApta Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa ## ***** ### #### 7. saddalaputra adhyayana 1. sAtamA adhyayanane upadaghAta ko-(zramaNa bhagavAna mahAvIre chaThThA adhyayanane A artha kahyA che te sAtamA adhyayanane zo artha che ?) pilAsapura nAme nagara hatuM. sahasAmravana nAme udyAna hatuM. jitazatru rAjA hatuMte palAsapura nagaramAM AjIvikanA siddhAno artha jeNe jANe che, jeNe artha grahaNa karyo che, jeNe artha pUchyo che, jeNe artha vizeSataH nizcita karyo che ane jeNe tAtparyathI arthane jANyo che evo, tathA asthinI majajAmAM premanA anurAga vaDe raMgAyele AjIvikA upAsaka-saddAlaputra nAme kuMbhAra raheto hato. he AyuSyan ! A "AjI. vikane samaya-siddhAnta eja artharupa che, eja paramArtharupa che ane bAkI badhu anartharupa che' ema te AjIvikanA samaya vaDe AtmAne bhAva-vAsita karato vihare che. te AjIvikA upAsaka sadAlaputrane eka hiraNyakeTi nidhAnamAM rahelI, eka vyAje mUkelI ane eka kaTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokAyelI hatI. tene dasa hajAra gAyonuM eka vraja hatuM. te AjIvike pAsaka sadAlaputrane agnimitrA nAme bhAryA hatI. te AjIvikapAsaka saddAlaputrane palAsapura 1. sAtamuM adhyayana sugama ja che, paraMtu "AjIvi evA etti. "AjIvikA gozAlakanA ziSyA, teono upAsaka-zrAvaka. "labdhArtha: zravaNathI artha jANe che jeNe e, eTale jeNe zravaNa mAtra kareluM che evo, "gRhItArtha baMdha thavAthI jeNe artha jANela che e, "pRSTArtha?' saMzaya paDavAthI jeNe artha pUche che e, "nizcitArtha" uttara maLavAthI vizeSa nizcita karela che artha jeNe e AjIvikopAsaka sAlaputra che. ******* # # ##### naka saddAlaputra adhyayana | | 115 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upAzakadazAMga sAnuvAda ( 116 | nagaranI bahAra kuMbhakAranA pAMcase hATa hatAM. temAM jene bhati-pagAra ane bhajanarupa vetana-mUlya ApyuM che evA ghaNu puruSa dareka prabhAte ghaNA karaka, vAraka, piThara, ghara, ardhaghaTa, kalaza, aliMjara, jaMbUla ane uSTrikA kare che. ane jene pagAra ane bhejanarUpa mUlya ApyuM che evA bIjA ghaNA puruSo dareka prabhAte te ghaNu karake, cAvat uSTrikA vaDe rAjamArgamAM potAnI AjIvikA karatA vihare che. 2. tyAra bAda te AjIvikopAsaka sadAlaputra anya koI divase madhyAhnakALe jyAM azAkavanikA che tyAM Ave che. tyAM AvIne maMkhaliputra gozAlakanI pAse dharma prajJaptine svIkAra karIne vihare che. te pachI AjIvike pAsaka sadAla putranI pAse eka deva Avyo, ane ghugharIo sahita zreSTha vastra jeNe paherelAM che evA te deve "aMtarIkSapratipannA * **** * " digubhaIbhanayaNutti dattabhatibhaktavetana:-ApyuM che bhati-pagAra, bhakta-bhejana rupa vetana-mUlya jeone evA. "kalAkali" dareka prabhAte, "baddana karakAn'-prANI bharavAnI ghaDIe, "vArakAnuM gaTakuDA, "piTharakA" tAvaDIo, "ghaDakAnuM" ghaDAo, ardhaghaTakAna" ane ghaDo pANI samAya tevA nAnA ghaDA, "kalazakAna" amuka prakAranA AkAravALA moTA ghaDAo, "jabUlakAna" lekanI prasiddhithI jANavA meMgya (caMbuo), "uSmIkAH" mAM ane tela vagerenA pAtra vizeSa, gADavA. 2. "ehiI' Avaze, "IhiM" A nagaramAM, 'mahAmahaetti. mA hanima-huM nahi haNuM, athavA pote hananahiMsAthI nivRtta thaI bIjAne "mA hana-na haNe ema kahe te mAhana, ane teja mana, vacana karaNAdi vaDe Ajanma ***** Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXX AkAzamAM rahI AjIvikapAsaka saddAlaputrane A pramANe kahyuM he devAnupriya ! AvatI kAle ahIM mahAmahaNa, utpanna thayelA jJAna ane darzanane dhAraNa karanArA, atIta, vartamAna ane bhaviSyane jANunArA, arihaMta, jina, kevalI, sarvajJa ane sarvadazI traNa leka vaDe avalekita, mahita-stuti karAyelA ane pUjita, deva, manuSya ane asura sahita lokane arcanIya, vandanIya, satkAra karavA yogya, sanmAna karavA yogya, kaphayANa, maMgala, deva ane cityanI peThe upAsanA karavA yogya, satya kamanI saMpattiyukta evA (puruSa) Avaze, mATe tuM vaMdana karaje, yAvat pay pAsanA karaje, tathA prAtihArika (pAchA ApavA gya) pITha-Asana, phalaka-pATI, zayyA-vasati-sthAna, ane saMstAraka-saMthArA vaDe nimaMtraNa karaje. ema bIjIvAra ane trIjIvAra kahyuM, kahIne (te deva) je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha gayo *** * janma pata? (jIvanaparyanta) sUphamAdi bhedavALA avanI hiMsAthI nivRtta thayela hovAthI mahAmAna kahevAya che. eTale A nagaramAM mahAmohana Avaze. 'uppAnA dUdhare' upana-AvaraNanA kSayathI pragaTa thayela jJAna ane darzanane dhAraNa karanAra, ane ethIja "rAtItayu-5-nAgataraDAyaka:" atIta-bhUta, pratyutpanna-vartamAna ane anAgata-bhaviSya kALane jANanAra, "arahIti azoka vRkSAdi mahApratihAryarupa pUjAne yogya hovAthI ahana, athavA sarvajJa hovAthI avidyamAna che raha-ekAnta jene te "arahA" jene e DAnA-chAnuM nathI evA, rAgAdine jaya karanAra hovAthI jina, kevaLa-paripUrNa, zuddha athavA ananta jJAnAdi jene che te kevalI atItAdinuM jJAna chatAM sarva jJAna prati zaMkA thAya mATe sarvajJa-sarvane viropaNe jANanAra. kAraNa ke temane sAkAra upaga che. "sarvadazI'' anAkAra upayoganA [adhyayana jha] 127 1 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda / / 118 / ****** 3. tyAra bAda te ve e pramANe ' eTale AjIvikApAsaka sAlaputrane A AvA prakAranA adhyavasAya thayA-e pramANe kharekhara mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka geAzAla makhaliputra che te mahAmAhaNa, utpanna thayelA jJAna-danane dhAraNa karanArA, yAvat satya karmanI saMpattithI yukta che. ane te kAle ahIM rIghra Avaze, tethI huM temane vaMdana karIza, yAvat temanI paryuMpAsanA karIza. ane prAtihArika pIDa-Asana vagere vaDe nimaMtraNa karIza. sAmarthyathI sarvAMne sAmAnyapaNe dekhanAra, tathA teleAvahiyamahiyapUyae' traNa leAka vAsI jana vaDe avahata; sa aizvaryAdi atizayanA samUhane jovAmAM tatpara mana vaDe atyanta ha vaDe ane atizaya kutUhalathI animeSa leAcana vaDe joyelA, mahiya'tti sevyapaNe icchita, 'pUjitaH' puSpAdithI pUjAyelA evA. eja bAbatane spaSTa kare che. 'sadeva manujAsuramya' devasahita manuSya ane asuga jene vize che evA lAkane puSpAdi vaDe arcana karavA ceAgya, 'vandanIya:' stuti vaDe vandana karavA yeAgya, 'satkaraNIya' satkAra karavA yeAgya, Adara karavA yeAgya, 'sanmAnanIyaH' abhyutthAna vagere vinaya karavA vaDe sanmAna karavA cAgya, kalyANu, maMgala ane deva rupa che evI buddhi vaDe upAsanA karavA caiAgya, 'taththakammasa payAsa'pautte'tti. tathya-avazya saphala hAvAthI satya phaLa karmAnI sampatti vaDe yukta evA prakAranA che. 4. 'kalla" ahIM yAvat zabdanA grahaNathI 'pAupabhAyAe rayaNIe (prAduSprabhAtAyAM rajanyAM-prAtaHkAlanA Avi rbhAva thayA che jemAM evI rAtri thatAM) tyAMthI mAMDI 'jalanse sUrie' (javalati sUrya-teja vaDe sUryadIpyamAna thatAM) tyAM sudhI prabhAtanu' varNana jANavuM ane tenI jJAtAsUtranA upedghAtanI jema vyAkhyA karavI. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** XXXXX 4. te pachI kAle cAvat sUryodaya thatAM zramaNa bhagavAna mahAvIra sameAsaryAM. pariSada vAMdavAne nIkaLI, yAvat temanI paryuMpAsanA karI. tyAra bAda AjIvikApAsaka sAlaputra A vAtathI vidita thaI e pramANe kharekhara zramaNa bhagavAn mahAvIra yAvat vihare che, mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse javuM, temane vAMDhu ane temanI pa pAsanA karu" ema vicAra kare che. vicAra karI snAna karI kautuka, maMgala ane prAyazcita karI zuddha ane praveza Agya vastro paherI alpa ane mahAmUlyavALA ghareNA vaDe zarIrane alaMkRta karI manuSyarupI vADurA (jALa) vaDe vITAyelA te potAnA gharathI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne pAlAsapura nagaranA madhya bhAgamAM thaIne jAya che. jaI ne jyAM sahasrAmravana nAme udyAna che ane jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che, AvIne traNa vAra pradakSiNA kare che, pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra karIne pAsanA kare che. 5. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIre AjIvikApAsaka saphAlaputrane ane atyanta meATI pariSadane dharmakathA kahI, cAvat dharma kathA samApta thaI. 'huM saddAlaputra'! ema sa'beAdhI zramaNa bhagavAn mahAvIre AjIvikApAsaka saphAlaputrane A pramANe kahyuM-sAlaputra ! gaI kAle tu madhyAhnakALe jyAM azAkavanikA che tyAM yAvat rahyo hatA, tyAre tArI pAse eka deva AvyA. te pachI te deve AkAzamAM rahI A pramANe kahyuM-huM sAlaputra! (kAle A nagaramAM mahAmAhaNu Avaze) ityAdi badhu kahevu', yAvat (tane vicAra thayA ke) 'huM sevA karIza.' sAlaputra ! kharekhara A artha yukta che ? (saddAlaputre kahyu') hA, che. parantu he sAlaputra ! te dhruve maMliputra geAzAlakane uddezIne e pramANe kahyu na hAtuM. tyAra pachI AjIvikApAsaka sAlaputrane zramaNa bhagavaMta mahAvIre ema kahyu' eTale AvA prakAranA A ********** 7saddAlaputra adhyayana | 5 119 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda che 120 adhyavasAya thaye-A zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa, utpanna thayela jJAna-darzanane dhAraNa karanArA, yAvat satya karmanI saMpattiyukta che, te mATe mAre zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne prAtihArika (pAchA ApavA ) pITha- Asana, phalaka-ItyAdi vaDe nimaMtraNa karavuM zraya-gya che' ema vicAra kare che. ema vicAra karIne prayatna vaDe UThe che, UThIke zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vandana namaskAra kare che, vaMdana namaskAra karIne teNe ema kahyuMhe bhagavan ! kharekhara palAsapura nagaranI bahAra mArA pAMca se kuMbhAranA hATa che, tyAM tame prAtihArika pITha, phalaka yAvatuM , saMthArAne grahaNa karIne rahe. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIra AjIvikapAsaka sadAlaputranI e vAta svIkAre che, svIkArI AjIvikapAsaka sAla putranA pAMca kumAranA hATamAM prAsuka ane eSaNIya (nirdoSa) prAtihArika pITha, phalaka yAvat saMthArAne grahaNa karIne vihare che. 6. tyAra pachI AjIvikA pArAka saddAlaputra anya koI divase vAtAhata-vAyuthI sUkAyela kuMbhAranA pAtra aMdara rahelA che tene zAlAmAMthI bahAra kADhe che. bahAra kADhIne taDakAmAM sUkave che tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIre AjI *********************** ++++Beats 6 'vAyAhayagati, vAtAhata-vAyu vaDe kaMI ka sUkAyelAM, kAcA, "kalAlabheDa'ti. kulAla-kuMbhAra, tenA saMbandhI te kIlAla-kuMbhAre ghaDelA bhAMDa-pAtra. e puruSakAra vaDe karAya che. te sivAya karAya che ? e pramANe bhagavate pUchayuM eTale te niyativAi rupa gozAlakanA mata vaDe bhAvita-vAsita hovAthI puruSakAravaDe karAya che' e uttara ApavAmAM pitAnA matane tyAga ane paramatanA svIkArarupa doSane jANatA teNe "apuruSakAreNa puruSakAra sivAya karAya che-ema * Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****************** vikApAsaka sAlaputrane kahyuM-De sadRAlaputra ! A kuMbhAranA pAtra kevI rIte thAya che ? te pachI AjIvikApAsaka saddAlaputre zramaNa bhagavAn mahAvIrane A pramANe kahyuM-bhagavan ! A pUrve mATI hatI, tyAra pachI te pANI vaDe sthAna karAya che--palaLAya che, palALIne rAkha ane chANu vaDe ekatra meLavAya che, meLavIne cakra (cAka) upara caDAvAya che. tyAra pachI ghaNA karakA (pANI bharavAnA ghaDA) yAvada uSTrikA (ghI tela bharavAnA pAtra) karAya che. tyAra pachI zramaN bhagavAna mahAvIre AjIvikApAsaka sAlaputrane A pramANe hyu-De saddAlaputra! A kuMbhAranA pAtra utthAna (prayatna) vaDe, yAvat purUSakAra-parAkrama vaDe karAya che athavA utthAna sivAya, yAvat puruSakAra-parAkrama sivAya karAya che? tyAre te A jIvikApAsaka sAlaputre zramaNu bhagavAna mahAvIrane A pramANe kahyu.bhagavana! utthAna sivAya, yAvat puruSakAra-parAkrama sivAya karAya che. (kAraNa ke) utthAna nathI, yAvat purUSakAra-parAkrama nathI, saM bhAveA niyata che. 7. te vAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikApAsaka sAlaputrane A pramANe kahyuM-sAlaputra ! jo koI uttara ApyA che. tyAra pachI teNe svIkArela niyatimatanA nirAsa karavA mATe pharIthI prazna karatA bhagavAna mahAvIra kahe che-'saddAlaputtA' ItyAdi. huM sAlaputra! je kAI puruSa tArA vAtAhata-vAyuthI sUkAyelA eTale kAcA, athavA 'pakkaleya' -agnithI pAkelA kaulAlabhAMDa-pAtrana apahared vA' cArI jAya, vikit vA' jyAM tyAM phekI de, 'bhinvAd vA kANAM kare, phADI nAMkhe, 'AchindAd vA' hAthathI khucavIne baLAtkAre laI le, 'vichinvAda vA' e pAThAntara che eTale vividha prakAre cheda kare, 'pariSThApayet vA' bahAra laIne tyAga kare, te puruSane zuMtuM daMDa 'nivaro jAsi-niyaMsi ************************* 7saddAlaputra adhyayana / 5 121 / / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 122 puruSa tArA vAyuthI sUkAyelA (kAcA) ane pAkelA kuMbhAranA pAtrane harI jaya, jayAM tyAM pheMkI de, phADI nAkhe, balAhakAre le, bahAra mUkI de, athavA tArI A agnimitrA sAthe vipula bhego bhagavate vihare te zuM tuM te puruSane zikSA kare ? he bhagavana ! huM te puruSane Akroza karuM, haNuM, bAMdhu, mAruM, tarjanA karuM, tADana karuM, tenuM badhuM khuMcavI lau" ane tene tiraskAra karuM, tathA tene akAle ja jIvitathI mukta karuM. sadAlaputra! je uthAna nathI, thAvat puruSakAra-parAkrama nathI ane sarva bhAvo niyata che te kaI puruSa tArA vAyuthI sUkAyelA (kAcA) ane pAkA kare ? te puruSane huM "AosejajA vA' AkAzayAmi-Adeza karUM, "tuM marI gayo che? ItyAdi zA-gALe vaDe bhAMDuM. 'hajajA vA" hanima-daMDAdi vaDe haNuM, "badhejAvA' banAmiravA-rajaju vagerethI bAMdhu, "mahAjA vA" magnAmi-nAza karU', 'tajaje jajA vA' tarjayAmi-he durAcAra ! ItyAdi vacana vaDe tajanA karUM, "tAleja vA" tADayAmi-capeTA vagerethI tADana karUM. "ni choDejanA vA' nirachaTayAmi-dhanAdi laI levA vaDe bahAra kADhuM, "niSNajaje jajA vA' nirbhasaMyami -kaThora vacane vaDe nirbharsanA-tiraskAra karyuM ane akALe jIvitAt vyaparapayAmi-jIvitathI mukta karUM, jIvathI mArI nAMkhuM. A pramANe bhagavaMta te sAlaputrane pitAnA vacana vaDe puraskArane svIkAra karAvI tenA matane dUSita karavA mATe kahe che-"sahAlaputta' ItyAdi che sahAlaputra! je vAstavika rIte utthAnAdi nathI te tArA bhAMDa kaI haraNu karatuM nathI, ane tuM tene AkAza karatuM nathI, je kaI tArA bhAMDa haraNa kare che ane te tenA upara Akreza kare che ema mAne che chatAM je tuM kahe che ke "uthAnAdi nathI' te mithyA-asatya che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** kuMbhAranA pAtrane haraNa karatuM nathI, yAvata bahAra laIne mUkatuM nathI, ane tArI agnimitrA bhAryA sAthe vipula bhege bhogavatuM nathI, tathA tuM te puruSane Akroza karatA nathI, haNa nathI yAvata akAle jIvitathI mukta karato nathI, ane je tArA vAyuthI sUkAyelA pAtrane koI puruSa harI jAya yAvat bahAra mUkI de, tathA agnimitrAnI sAthe kaI puruSa vipula bhego bhagavato vihare ane tuM te puruSane AkrAza kare yAvat jIvitathI mukta kare to tuM je kahe che ke "utthAna nathI, yAvat sarva bhAvo niyata che te mizyA che. ahIM AjIvikapAsaka sadAlaputra bedha pAmyo. 8tyAra bAda AjIvikapAsaka saddAlaputra zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne teNe A pramANe kahyuM he bhagavan! tamArI pAse dharma zravaNa karavAne IrachuM chuM. te pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikapAsaka sAlaputrane ane te moTI pariSadane yAvat dharma kahyA. tyAra bAda AjIvikapAsaka sadAlaputra zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma sAMbhaLI avadhArI hRSTa-prasanna ane saMtuSTa cittavALe thaI AnandanI peThe te pramANe gRhastha dharmane svIkAra kare che. paraMtuM teNe eka hiraNyakeTi nidhAnamAM, eka hiraNyakeTi vyAje ane eka hiraNyakaTi dhanadhanyAdinA vistAramAM rAkhelI che. dasa hajAra gAyanuM eka vraja che. yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne jyAM pilAsapura nAme nagara che tyAM Ave che. tyAM AvIne palAsapura nagaranA madhya bhAgamAM jyAM potAnuM ghara che ane jyAM agnimitrA bhAryA che tyAM Ave che, AvIne teNe agnimitrA bhAryAne A pramANe kahyuM- e pramANe kharekhara he devAnupriye ! zramaNa bhagavAna mahAvIra sAsarelA che, te mATe tuM ***************** *7 saddAlaputra * adhyayana 123 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakazAMga sAnuvAda // 124 // ****** ********* jA ane zramaNa bhagava'ta mahAvIrane vaMdana kara yAvat paryuMpAsanA kara, tathA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rupa bAra prakAranA gRhastha dharma aMgIkAra kara. 9. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNeApAsaka sadAlaputranA e ane tahutti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyAra bAda zrApAsaka saphAlaputra kauTumbika puruSAne belAve che. elAvIne teNe A pramANe kahyuM he devAnupriya ! lahukaraNa-zIghra kriyA karavAmAM yukta evA purUSe joDelA, samAna khur-kharI ane vAlidhAna-puccha jeenA che tathA 9. 'tae NuM sA agimittA' ityAdi. tyAra bAda te agnimitrA bhAryA saphAlaputra zramaNApAsakanA e ane 'tahatti kahI vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne snAna karI jeNe balikama karelu che evI, khalika lAkamAM prasiddha che, jeNe kautuka, maoNMgala ane prAyazcitta karyuM che evI, kautuka-meSanA tilaka vagere, maMgala-dahIM, akSata, caMdana vagere, prAyazcita-duHsvapnAdinA nAza karanAra hovAthI prAyazcitanI peThe avazya karavA ceAgya, 'suddhAvesAi' zuddhAtmA-zuddha AtmA jenA che evI, vaiSikANi-veSane yAgya zreSTha vasro jeNe paherelA che evI, alpamahArdhAbharaNAla kRtazarIrA' alpa ane mahAmUlya vALA AbharaNu vaDe alaMkRta-suAAbhita zarIra jenuM che evI, caeNTikAcakravAlaparikIrNA dAsIAnA samUha vaDe vI.TAyelI, khIjA pustakamAM yAnanu' varNana che te vyAkhyA sahita A pramANe jANavu'-'lahukaraNajuttajoIya' laghukaraNa-zIghra kriyA karavA vaDe-dakSapaNA vaDe yukta purUSoe yAjita-yaMtra ane cUpAdi vaDe joDAyelu', 'samakhuravAlihANusamalihiyasiMgaaihiM' sama-tulya che kharI ane vAlidhAna-puccha jenA tathA sama sarakhA likhita-ulikhita kAtarelA **************** Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX sarakhI rIte ugelA zIMgaDAvALA, jammUnaH-suvarNa maya kalApa-DaoNkanuM AbhUSaNa, ane cAkatra-jotara prativiziSTa-suzA bhita jeenu' che evA, rajatamaya ghaTa jene che evA, sUtaranI rajurupa zreSTha suvarNa vaDe yukta nAthasabandhI rAza vaDe avagRhIta-mAMdhelA, kALA kamaLanA karelA ApIDa-chogA jeone che evA zreSTha yuvAna baLado vaDe 'juttAmeva' yukta joDela, aneka prakAranA maNi yukta ghaTikA-ghugharIonA samUha vaDe yukta, sujAta-uttama, yukta-saMta, Rju-sarala, prazasta, sArI rIte ghaDeluM ane sArI rIte ge!Thavelu yuga-dhAMsaruM jene vize che evA, pravara-zreSTha lakSaNA vaDe sahita, UgelAM zu'ga-zI gaDA jenA che evA, 'jAmbUnadamayakalApayeAkatraprativiziSTAbhyAM' suvarNaCmaya kalApa-DAkanu AbharaNu ane cAktra-jAtara prativiziSTa-suzAmita jeAne che evA, rajatamayaghaNusUtrarajajuvarakAMncanakhacitanastapragrahAvagRhItakAbhyAM' rajatamaya ghaTa-TAkarA jene che evA, sUtaranI rajurUpa zreSTha suvaNa vaDe khacita-yukta nAthanI pragraha-dorI vaDe bAMdhelA, 'nIlA padyakRtazekharAbhyAM' kALA kamaLa vaDe karelAM che zekhara-kalagI jeone evA, 'varagANajuvANaehi" zreSTha juvAna evA e baLado vaDe juttAmeva' yukta-joDela, 'nAnArmANukanaka-dha'TikAjAlaparigatam ' aneka prakAranA maNimaya suvarNa nI ghugharIonA samUha vaDe yukta, 'sujAtayugayutaRjukaprazastasuviracitanirmita" sujAta-uttama kASTanuM baneluM yuga-uAMsarU', yukata--saMgata, Rjuka-sarala, prazasta, suviracita-sArI rIte ghaDela ane nirbhita-nAMkheluM che jene vize evA, pravarazreSTha lakSaNu vaDe sahita, 'juttAmeva' nA sabandha 'pavaragANajuvANuaihi" nI sAthe karavA, eTale zreSTha ane juvAna e baLado sahita, dhArmika yAnapravara-zreSTha vAhanane upasthApayata' hAjara karo. 7 sadAlaputra adhyayana 5135 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda che 126 dhArmika yAnapravara-zreSTha vAhanane hAjara karo. hAjara karIne mane A AjJA pAchI Ape. tyAra bAda te kauTuMbika puru (te badhuM karIne) AjJA pAchI Ape che. 10. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA snAna karI yAvat kotaka, maMgala ane prAyazcita karI zuddha ane praveza gya vastra paherI, a9pa ane mahAmUlyavALA alaMkAra vaDe zarI2 zaNagArI, ceTikA-dAsIonA samUha vaDe vIMTAyelI dhArmika zreSTha vAhana upara caDhe che, caDhIne palAsapura nagaranA madhya bhAgamAM thaIne nIkaLe che, nIkaLIne jyAM sahassAmravana nAme udyAna che tyAM AvIne dhArmika yAnathI nIce utare che. nIce utarIne dAsIonA samudAya vaDe vITAyelI (agnimitrA) jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne traNa vAra yAvatu vandana namaskAra kare che, vajana namaskAra karIne ayanta pAse nahi, tema atyanta dUra nahi ema yAvata hAtha joDI ubhI rahIne paryuM. pAsanA kare che. 11. tyAra bAda zramaNa bhagavAna mahAvIra agnimitrone ane te meTI pariSadane yAvat dharmopadeza kare che, tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI avadhArI dRSTa-prasanna ane saMtuSTa thayelI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne teNe A pramANe kahyuM - "he bhagavan ! huM nigrantha pravacananI zraddhA karuM chuM ke yAvat je tame kaho che. je prakAre devAnupriya evA ApanI pAse ghaNA ugrakuLanA, bhaga kuLanA kSatrioe yAvat pratrajyA grahaNa karI che te pramANe huM devAnupriya evA ApanI pAse muMDa thaIne pravajyA grahaNa karavA samartha nathI, paraMtu huM devAnupriya evA ApanI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtrata Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rupa bAra prakAranA gRhastha dharma aMgIkAra karIza. (bhagavaMte kahyuM- he devAnupriya ! tamane sukha thAya tema kare, paraMtu pratibaMdha na kare. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane satata zikSA vrata rU5 bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkAre che. svIkArIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che. vaMdana ane namaskAra karIne teja dhArmika pravara yAna (tha) upara caDhe che, caDhIne je dizAthI AvI hatI te dizA tarapha jAya che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra anya kai divase palAsapura nagarathI ane sahaAmravana udyAnathI nIkaLe che ane nIkaLIne bahAranA dezamAM vihare che. 12, tyAra pachI sAlaputra zramaNopAsaka thayo ane jeNe jIvAjIva tattva jANelA che e yAvata vihare che. tyAra pachI saMkhaliputra gozAlaka A vAtane jANI "e pramANe kharekhara saTTAlaputre AjIvikasamayano tyAga karIne zramaNa nircanthanI dRSTi aMgIkAra karI che, te huM javuM ane AjIvikapAsaka sadAlaputrane zramaNa nicenI daSTino tyAga karAvI pharIthI AjIvikanI daSTi grahaNa karAvuM" ema vicAre che. ema vicArI AjIvikanA saMghasahita jyAM palAsapura nagara che ane jyAM AjIvikasabhA che tyAM Ave che. tyAM AvIne AjIvikasabhAmAM bhaMDa-pAtrAdi upakaraNa mUke che. mUkIne keTalAka AjIvike sAthe jyAM sadAlaputra zramaNopAsaka che tyAM Ave che. te vAre saTTAlaputra zramaNapAsaka maMkhaliputra gozAlane Avato jue che Avato joIne tene Adara karato nathI, tene jANatA nathI, Adara 7 sAlaputra nahi karato ane nahi jANato te mUMgo UbhA rahe che. IX adhyayana 13. tyAra bAda zramaNopAsaka sadAlaputra vaDe nahi Adara karAyelA, nahi jANelA ane pITha, phalaka, zayyA ane I ! 127 XXXXXXXXXXXXXXX Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda che 128 wwwXX saMthArA mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranA guNakIrtana karatA maMliputra gozAlake zrama pAsaka sAlaputrane A pramANe kahyuM-"he devAnupriya ! ahIM mahAmAhaNa AvyA hatA ? tyAre te sadAlaputra zramaNopAsake kahyuM-devAnupriya ! koNa mahAmAhaNa che? tyAre maMkhaliputra gozAlake kahyuM-zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNu che. he devAnupriya ! zA hetuthI ema kahe che ke zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAmAhaNa che? he sadAlaputra ! kharekhara zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAmahiNu, utpanna thayelA jJAna darzanane dhAraNa karanArA yAvat mahita-stuti karAyelA ane pUjita che, yAvat tamya kamanI saMpatti vaDe yukta che, te kAraNathI he devAnupriya ! zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAmAhaNa che. he devAnupriya ! ahIM "mahAgapa' AvyA hatA ? he devAnupriya! "mahApa' koNa che ? zramaNa bhagavAna mahAvIra * * ********* 13. mahAgavetyAdi gepa-gAyane rakSaka, ane bIjA gAyanA rakSake karatAM atyanta viziSTa hovAthI mahAna che mATe mahApa che. "nazyataH sanmArgathI dUra thatA, vinazyataH" aneka prakAre maratA, "khAdhamAnA mRgAdi avasthAmAM vAgha vagerethI bhakSaNa karAtA, "chidyamAnAna' manuSyAdipaNAmAM khaga vagerethI chedAtA, 'bhidhamAnA bhAlA vagerethI bhadAtA, 'lupyamAnA" kAna, nAsikA vagerenA cheda karavA vaDe lupta thatA, 'viluppamAmAna" bAhya upadhi-upakaraNanA haraNa karavAthI lopa pAmatA "gA Iva' gAyanI peThe (e adhyAhAra jANa,) evA jIne "nivvANumahAvADa" nirvANuM rUpa mahA vADAmAM-siddhi rUpI gAyonA sthAna vizeSamAM "sAhathiti-svahastenaiva pitAnA hAthe sAkSAt "saMpAI pahoMcADe che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApa che. he devAnupriya ! zA hetuthI yAvat mahAgepa kahevAya che? he devAnupriya ! zramaNa bhagavAna mahAvIra saMsArATavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, bhakSaNa karAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatA, vilupta thatA ghaNu jIvane (gAyanI peThe) dharmarUpa daMDa vaDe saMrakSaNa karatA, saMgepana (bacAva) karatA nirvANurUpa mahA vADAmAM potAnA hAthe pahoMcADe che, te hetuthI he sadAlaputra ! ema kahevAya che ke "zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAgopa che." he devAnupriya ! ahIM mahAsArthavAha AvyA hatA ? he devAnupriya ! mahAsArthavAha koNa che ? saddAlaputra ! zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAsArthavAha che. zA hetuthI ema kaho cho ? he devAnupriya ! e pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra saMsArATavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, yAvatuM vilupta thatA ghaNu jIvone dharmamaya mAga vaDe saMrakSaNa karatA nirvANa rUpa mahApaTTaNanagaranA samukha pitAnA hAthe pahoMcADe che, te hetuthI he saTTAlaputra ! ema zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAsArthavAha kahevAya che. bIjA pustakamAM mahAsArthavAhanA AlApaka-pATha pachI A bI pATha kahe che-"he devAnupriya ! ahIM mahAdharmakathI AvyA hatA? he devAnupriya ! koNa mahAdharmakathI che? zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAdharmakathI che ? zA hetuthI zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAdharmakathI che ? he sadAlaputra ! zramaNa bhagavAna mahAvIra atyanta moTA saMsArane vize nAza pAmatA, yAvat vizeSa pAmatA, unmArgane prApta thayelA, samArgathI dUra gayelA, mithyAtvanA bala vaDe parAbhava pAmelA, ATha prakAranA karma rUpa andhakAranA paTala-samUha vaDe DhaMkAyelA ghaNu jene ghaNA artho, hetuo, Kka saddAlaputra *adhyayana * ! 129 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda / / 130 ! R XNXXXXXXXX he devAnupriya ! ahI' mahAdhakathI AvyA hatA ? hai devAnupriya ! mahAdhakathI koNa che ? zramaNa bhagavAna mahAvAvIra mahAdharmAMkathI che. zA hetuthI zramaNa bhagavAna mahAvIra dharmAMkathI che ? he devAnupriya ! e pramANe kharekhara zramaNa bhagavavAna mahAvIra atyanta meTA sa*sAramAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, bhakSaNa karAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatA, vi:luma thatA, unmAne prApta thayelA, sanmArgathI bhUlA paDelA, mithyAtvanA baLa vaDe parAbhava pAmelA ane ATha prakAranA dha ka rupa andhakAranA samUha vaDe DhaMkAyelA ghaNA chAne ghaNA arthA, yAvata vyAkaraNA-uttara vaDe cAra gatirupa sasArATalIthI pAtAnA hAthe pAra utAre che, te hetuthI huM daivAnupriya ! ema kahevAya che ke zramaNa bhagavAna mahAivIra prazno, kAraNeA-yuktio ane uttarA vaDe cAra gati vALA saMsAra rupa aTavIthI potAnA hAthe pAra utAre che,, te mATe huM sadAlaputra ! zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAdharmakathI che. A pAThanA artha spaSTa che. parantu jIvAnA nazyaH-- nAza pAmatA vagere vizeSaNa rupa hetu batAvavA kahe che-'unmA pratipannAna'unmArgane prApta thayelA, eTale bjeNe mithyAdaSTinA zAsananA Azraya karelA che evA, 'satpaMthavipranannAna-sanmAnA-jina zAsananA jeNe tyAga karyA . che evA, ema zA hetuthI che ? te kahe che--mithyA-tvavalAbhibhUtAna' mithyAtvanA bala vaDe parAbhava pAmelA, tathA ADa prakAranA karmAMrupI tamaHpaTala-andhakAranA samUha te vaDe pratye vacchanna-DhaMkAyelA. tathA niryAmakanA AlApakamAM 'khumANe' khuDatA, 'nimudrumANe' janmamaraNAdi jaLamAM atyaMta buDatA, 'piyamANe' utpalAvyamAnAna-gAthAM khAtA jIvAne potAnAnA hAthe pAra utAre che. XXXXXX************ Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wa bhagavAna mahAvIranA mukhya pAnasa buDatAM piyA mahAdharmakathI che." he devAnupriya ! ahIM mahAnirdhAmaka AvyA hatA ? he devAnupriya ! koNa mahAnirdhAmaka che? zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAnirdhAmaka che. ema zA hetuthI kahe che ? he devAnupriya! zramaNa bhagavAna mahAvIra saMsArarupa mahAsamudramAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, yAvat vilupta thatA, buDatA, atyanta buDatAM "upiyamANe gothAM khAtA ghaNA jIvane dharma buddhi rupa naukA vaDe nirvANurupa tIranA sanmukha pitAnA hAthe pahoMcADe che. te hetuthI he devAnupriya! ema kahevAya che ke "zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAnirdhAmaka che. 14 tyArabAda sAlaputra zramaNopAsake paMkhaliputra gozAlakane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! tame "ItikA A pramANe cheka-prastAvane jANanArA, yAvat e pramANe nipuNa-sUmadazI, e pramANe nayavAdI-nItine upadeza karanArA, 14. "pabhutti prabhavaH-samartha "Itira chekA" Iti-e pramANe. upalabdha addabhuta prakAra vaDe, ema bIje paNa "Iti" zabdano artha jANu. cheka-prastAvane jANanAra, vRddha AcAryo "kalApaMDita' evI vyAkhyA kare che. "ItidakSAH" kAryane jaladI karanArA, tathA "I tiprakA: dakSa purUSamAM pradhAna, "vAzmI-jenI prazastavANI che evA' ema vRddhAcAryoe kahyuM che. kavacit "pattaDhA" e pATha che. temAM "prAptAthaH' jeNe prayajana prApta karyuM che evA, tathA "ItinipuNa sUhamadazI, vRddhA "kuzala" evo artha kare che. "ItinayavAdinaH nItinA kahenArA, 'ityupadezalabdhI" jeNe Apta purUne upadeza prApta karyo che evA, bIjI vAcanAmAM "ItimadhAvina" apUrva zratane grahaNa karavAnI zaktivALA, "Iti ++++XXXXXXXXXXX IBHAI mIka vAcanAma nakAdina vinA paNa che 7 saddAlaputra *adhyayana I ! 131 || Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** upAzakadazAMga sAnuvAda 13 mAM ema upadezalabdhA-AsanA upadezanuM zravaNa karyuM che jeNe evA, ane e pramANe vijJAna prApta cho, to tame mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka zramaNa bhagavAna mahAvIra sAthe vivAda karavAne samartha che ? e artha yukta nathI. te devAnupriya ! ema zA hetuthI kaho cho ke tame mArA dharmAcArya yAvat bhagavaMta mahAvIranI sAthe vivAda karavAne samartha nathI ? he saddAlaputra! jema ke ke purUSa tarUNa, balavAna, yugavAna-uttama kALamAM utpanna thayela, yAvata nipuNa zipane prApta thayela hoya, te eka moTA aja, eDaka-gheTA, sukara, kukaDA, tetara, bataka, lAvA, kata, kapiMjala, vAyasa ane cena-bAjane hAtha, page, kharIe, puMchaDe, piMchAe, zIMgaDe, viSANu-sukaranA dAMte ke rUMvATe jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAM nizcala ane spanda rahita paNe dhAraNa karI zake che, e pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra mane ghaNA artho, aja, ekasAna, sugavAna bhagavate kahyuM che ? che, te taka *********** vijJAnaprAsAH" ane jemaNe sadabodha prApta karyo che evA che, to tame mArA dharmAcArya zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAthe vivAda karavAne ahIM "prabhu" zabdane saMbandha che eTale samartha che ? e tAtparya che. 'se jaheyAdi yathAnAma-jema keI purUSa tarUNu-vadhatI jatI umaravALe, anya AcArya "varNAdi guNa vaDe upacita" evI vyAkhyA kare che. yAvat zabdanA kathanathI A jANavuM- "balava' sAmarthyavALo, "jugava" yugavAna-yugaprazasta kALa vizeSa jeone che e, eTale uttama kALamAM utpanna thayelo, kAraNa ke duSTa kALa baLanI hAni karanAra hovAthI teno niSedha karavA mATe A vizeSaNa che. 'juvANe'tti yuvAna, "ampAyake" nI regI, "thiragraha' sArA lekhakanI peThe sthira agra haratavALo, kAraNa ke jenA hAthane agra bhAga asthira hoya te barAbara pakaDI na zake **** ** * Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******************* hetuo, yAvat uttarA vaDe jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAM nirUttara kare che, te hetuthI huM sadRAlaputra! huM ema kahu chu ke 'huM tArA dharmAcAryAM cAvat bhagavAna mahAvIranI sAthe vivAda karavAne samartha nathI. mATe A vizeSaNa che. 'DhapANipAe' majabUta hAtha pagavALA, 'pAsapiTTuntarArupariNue' pArzvapRSThAntarAru pariNataH- e pArzva-paDakhAM, pRSTAntara-pIThanA vibhAgA, Uru-sAthaLA pariNata-paripakava thayelA che jenA evA, eTale uttama saMdhayaNavALA e tAtparya che. 'talajamalajIyalaparidhanibhabAhu'tti. yamala-samazreNimAM rahelA tala-tADanA yugala ane parigha-AgaLIAnA samAna bAhu jenA che evA, 'ghaNuniciyavaTTapAlikha dhetti. ghananicita-atyanta nikhiDa, vRttavartuLAkAra, pAlI--taLAva vagerenI pALanA sarakhA skandha jenA che evA, camneTTagaTThahaNumAnDriyasamAhayanizciyagAyakAe' carmeTakA-IMTanA kakaDA vagerethI bharelI cAmaDAnI kullI, jene kheMcavA vaDe dhanuSadhArI vyAyAma kare che, duSaNa-mudagara, mauSTika jemAM cAmaDAnI dorI parAvelI che evA-muThI pramANapattharanA gALA, te vaDe samAhata-vyAyAma karavAmAM DhAkelA gAtra-aMgA jenA che evA zarIravALA, A vizeSaNa vaDe abhyAsa janya sAmarthya batAvyuM. 'laMdhaNupavaNujaviSNuvAyAmasamathaeN' laMghana-ulla'ghana-karavuM. plavana--kudavu' ane vinavyAyAma-te sivAya anya zIghra vyAyAma, temAM samartha, 'urasavalasamAgae' aurasya-aMtaranA utsAha ane vala sahita, 'chee' prayAgane jANanAra, 'dakSe' kSaH-zIghra karanAra, 'pattaTUMThe' prastuta kAmamAM pUrNatAne prApta thayela, 'prajJa' ema anya AcArya arthe kare che. 'pale'vicAra pUrvaka karanAra, mahAvi' tti. ekavAra joyela ane sAMbhaLela karmIne jANanAra, 'nirNa' upAyanA Ara.bha karanAra, ********************* 7 saddAlaputra adhyayana 51335 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** upAsakadazAMga sAnuvAda. che 134 15. tyAra bAda zramaNopAsaka sadAlaputre maMkhaliputra gozAlakane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! je mATe mArA dharmAcArya mahAvIranA vidyamAna, satya, tathA prakAranA sadabhUta bhA vaDe guNukIrtana kare che, tethI huM tamane (prAtihArika) pAchA ApavA yogya pITha-Asana, yAvatu saMsmAraka vaDe AmaMtraNa karUM chuM, paraMtu dhamara ane tepanI buddhithI karatuM nathI. te mATe tame jAo ane mArA kuMbhakAranI zALAmAM pratihArika pITha, phalaka yAvat grahaNa karIne raho. tyAra pachI te maMkhaliputra gozAlaka zramaNopAsaka sadAlaputrane jyAre AdhavaNu-kathana, pratApanA, saMjJApanA ane vijJApanA vaDe nigraMtha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha karavAne, vipariNAma karavAne samartha thato nathI tyAre zrAnta thayela, tAnta-plAni pAmele ane paritAnta-khinna thayela te pilAsapura nagarathI nIkaLe che ane bahAranA dezomAM vihare che. ********* niuNusipevagae sUthama zi95 yukta (manuSya) "ajaM vA" bakare, "eka vA' gheTe, "zukara vA Dukkara, kuTakukaDo, tittira-tetara, vartaka-bataka, lAvaka-lAvA, kapota-pArevA kapiMjala, vAyasa-kAgaDa, yena-bAja e badhA leka prasiddha pakSIo jANavA. tene hatyaMsi vA' hAthane vize, je ke aja vagerene hAtha letA nathI, te paNa AgaLane paga hAtha jevo che ema samajI "hAthane vize" ema kahyuM che, jene je saMbhave te pramANe hAtha, paga, kharI, puracha, piccha, ziMgaDA, viSANu ane romanI yojanA karavI. picha-piMchA-pAMkhane avayavavizeSa, ziMgaDA bakarA ane gheTAne jANavA. viSANu zabda je ke hAthInA dAMtane vize prasiddha che, te paNa samAnapaNAthI suaranA dAntane vize * Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 16. tyAra pachI saTTAlaputra zramaNopAsakane ghaNu zIlavata vagere vaDe yAvat AtmAne bhAvita karatAM cauda varSa vyatIta thayA. paMdaramAM varSanI vacce vartatA tene rAtrinA madhya samaye (dharma jAgaraNa karatA vicAra thayo-) yAvat te piSadhazAlAmAM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma prajJaptino svIkAra karIne vihare che. te vAra pachI te saddAlaputra zramaNopAsakanI pAse madhya rAtrIe eka deva Avyo ane te deve eka moTI kALA kamaLa jevI talavAra laIne saddAlaputra zramaNopAsakane A pramANe kahyuM-ItyAdi jema culanIpitAne kahyuM hatuM tema kahevuM, ane temaja deva upasarga kare che, paraMtu eka eka putranA nava mAMsanA khaMDa kare che, yAvatuM sauthI nAnA putrane vAta kare che. ghAta karI tenA lohI ane mAMsa vaDe tenA zarIrane chAMTe che. tyAra pachI te sadAlaputra zramaNopAsaka bhaya rahita thaI yAvat vihare che. tyAra bAda te deve saTTAlaputra zramaNopAsakane nirbhaya thAvat joIne cothI vAra paNa saTTAlaputra zramaNopAsakane A pramANe kahyuM-aprArthita-maraNanI prArthanA karanAra he sadAlaputra zramaNopAsaka ! je tuM zIlatratAdika bhAMgIza nahi te je A dharmamAM sahAya karanArI, dharmamAM dvitIya, dharmanA anurAga vaDe raMgAyelI ane samAna paNe sukha duHkhamAM sahAya * * * jANu. "nizcalama' sAmAnyataH acala, niSpa-kaMI paNa calana kriyAthI rahita. 15 "AdhavaNA ha ya" AkhyAna -kahevA vaDe, "prajJApanAbhi bhedathI vastunI prarupaNu karavA vaDe, "saMjJApanAbhiH" vAraMvAra jaNAvavA vaDe, "vijJApanAbhiH" anula kahevA vaDe. upAsakadazAnA sAtamA adhyayanane TIkAnuvAda samAsa, ******* 9 sadAlaputra adhyayana A B 135 ! Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda 5 136 5 XXXXXXXXXX) karanArI tArI agnimitrA bhAryo che tene tArA potAnA gharathI laI jaiza, laIne tArI pAse tenA ghAta karIza, ghAta karIne nava mAMsa sAlla-mAMsanA khaMDa karIza. karIne AdANu-AMdhaNathI bharelA kaDAyAmAM ukALIza, ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane leAhI vaDe chAMTIza, je rIte ArtadhyAnanI atyanta parAdhInatAthI pIDita thayelA tuM jIvitathI mukta thaIza. tyAra pachI te deve e pramANe kahyu` chatAM te saTTAlaputra zramaNeApAsaka nirbhaya thaIne vihare che. tyAra bAda te deve sAlaputra zramaNeApAsakane bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe karyuM--he saphAlaputra zramaNopAsaka ! ityAdi (pUrvIkata) kahe che. te pachI te ve bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe kahyu' eTale sAlaputra zramaNopAsakane A prakAranA vicAra thayA-ityAdi culanIpitAnI peThe citave che-je mArA jyeSTha putrane, je mArA madhyama putrane, ane je mArA kaniSTha-nAnA putrane mArI (tenA lAhI ane mAMsa vaDe mArA zarIrane) chAMTe che, ane je A mArI agnimitrA bhAryA sukha duHkhamAM samAna sahAya karanArI che tene paNa mArA potAnA gharathI laIne mArI pAse ghAta karavAne Icche che, tA mAre e puruSane pakaDavA zraya-yAgya che' ema vicArIne te doDayo-ityAdi culanIpitA saMbandhe kahyuM che tema badhu' kahevu. parantu agnimitrA bhAryA kAlAhala sAMbhaLIne kahe che. bAkI badhI vaktavyatA culanIpitAnI vaktavyatAnI peThe jANavI. parantu te (sAlaputra) kALa karI aruNabhUta vimAnamAM utpanna thayA ane yAvat mahAvideha kSetramAM siddhipada pAmaze. ahI nikSepa-upasa'hAra kahevA. sAtamA upAsakadazAMganA sAtamAM adhyayanane anuvAda samApta, ********** Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +++ ++++++ + 8. mahAzataka adhyayana 1. AThamAM adhyayanano utakSepa-upadUdhAta kahe. he jabba ! e pramANe kharekhara te kALe ane te samaye rAjagRha nagara hatuM. guNazIla citya hatuM. zreNika rAjA hatA. te rAjagRha nagaramAM mahAzataka nAme gRhapati rahe hato. te ADhaya-dhanavAna ane (samartha) AnandanA jevo hato. paraMtu teNe kAMsya' sahita ATha hiraNyakoTI nidhAnamAM mUkela, kAMsya sahita ATha hiraNyakoTI vRddhimAM-vyAje mUkela ane kAMsyasahita ATha hiraNyakeTI dhanadhAnyAdinA vistAramAM (vyavahAramAM) rekelI hatI. te mahAzatakane revatI pramukha tera strIo hatI. te ahIna-paripUrNa aMgavALI ane suMdara rupavALI hatI. te mahAzatakanI bhAryA revatIne kulaghara-pitAnA gharathI Avela ATha hiraNyakoTI, ane dasa hajAra gAyanuM eka vraja evAM ATha baje hatAM. bAkInI bAra strIone pitAnA pitAnA gharathI Avela eka eka hiraNyakoTI ane dasa hajAra gAyanuM eka vraja evuM eka eka ja hatuM. 2. te kALe te samaye mahAvIra svAmI samasaryA. pariSad vAMdavAne nIkaLI. AnandanI jema (mahAzataka) vaMdana karavAne nIkaLe che ane temaja zrAvaka dharma aMgIkAra kare che. paraMtu kAMsya sahita ATha hiraNayakeTI ane ATha vrajanA parimANane uccAra kare che. tathA revatIpramukha tera bhAryA sivAya avazeSa maithuna vidhino tyAga kare che. 1. jemAM be droNI vajana samAya evuM eka jAtanuM mApa. eka droNImAM 128 zera samAya che. eTale 256 zera vajana mAya tevuM eka jAtanuM kAMsya nAmanuM mApa. * mahAzataka * adhyayana * 137 mAM Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda che 138 | ***** bAkI badhuM temaja jANavuM, ane A AvA prakArano abhigraha grahaNa kare che-hamezAM be droNa pramANe hiraNyathI bharelAM kAMsya pAtra vaDe vyavahAra kare mane ka9pe che. tyAra bAda mahAzatakazramaNopAsaka thayo ane jeNe jIva ane ajIva tattva jANela che evo yAvata vihare che. 3. tyAra bAda revatI gRhapatnIne anya koI divase madhya rAtrinA samaye kuTumbamAM jAgaraNa karatA A AvA prakArano vicAra thayo-e pramANe kharekhara huM A bA2 sapatnInA vighAta-pratibandha vaDe mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra manuSya saMbadhI bhegavavA yogya bhegone bhogavavAne samartha nathI, to mAre A bAre sapatnIone agniprayoga vaDe, zastraprayoga vaDe athavA viSapaga vaDe jIvitathI mukta karIne ane enI eka eka hiraNyakeTi ane eka eka gAyonA vrajane ravayameva grahaNa karIne mahAzataka zamaNuM pAsaka sAthe udAra bhege yAvat bhogavavA gya che?--ema vicAra kare che, vicAra karIne te bAre sapatnIonA antara-avasara, chidro, ane vivare jetI rahe che. tyAra bAda revatI gRhapatnI anya koI divase te bAre sapatnIone antara-chidro jANIne cha sapanIone zastrapragathI mAre che ane cha sapatnIone viSaprayogathI mAre che. mArIne te bAre sapanIonA pitRgRhathI (piyarathI) Avela eka eka hiraNyakeTI ane eka vrajane svayameva grahaNa kare che. grahaNa karIne mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra ** 1. AThamuM adhyayana paNa sugama che. "sakaMsAtti , kAMsya-dravyanuM eka jAtanuM pramANa, te vaDe sahita sakAMsya -kAMsya nAmanA pramANu yukta. "keladhariyAo" "kIlazruhikA kulagRha-pitAnA gharathI dAyakAmAM AvelI. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** *************** evA bheAgya bhAgeAne bhAgavatI rahe che. te pachI te revatI gRhapatnI mAMsane vizelAlupa thayelI, mAMsamAM mUrchita thayelI, yAvata atyanta Asakta thayelI bahu prakAranA zekelA, taLelA ane bhuMjelA mAMsanI sAthe surA, madhu, meraka, madya, sIdhu ane prasannA-madirAnA AsvAda karatI vihare che, 3. 'antarANi' avasarA, 'chidrANi'-virala-thADA parivAra rupa chidro, 'vivarAna' ekAntA. 'mAMsaleAlupe'tyAdi. mAMsamAM la'paTa, enu' ja vizeSaNa Ape che-"mAMsamUtiA'mAMsamAM tenA doSa nahi jANavA vaDe mUDha thayelI, 'mAMsagraMthitA' mAMsanA anurAga rupa tantu vaDe guthAyelI, 'mAMsamRddhA' tenA upabhAga karavA chatAM jenI icchAnA viccheda thayA nathI evI, 'mAMsAdhyupapannA' mAMsane vize ekAgra cittavALI ane tethI bahu prakAranA sAmAnya ane vizeSa prakAranA mAMsanI sAthe, kevA ? te saMbadhe kAMDe che-'sAliehiM'zUlyakaH-zUlamAM parovIne saskAra karelA, 'talin:' ghA ityAdi vaDe agni upara taLelA, 'jita' agnimAtra vaDe pakAvelA, ahIM 'sahunA adhyAhAra samajavA. eTale tevA mAMsanI sAthe surA-kASTa ane piSTathI banela, madhu-madha, meraka-eka jAtanuM madya, madya-gALa ane dhAvaDIthI thayela madirA, sidhu ane prasannA-eka jAtanI madirAne 'AsvAdayantI' ISata-thADA svAda karatI, kadAcita visvAdayatI' vividha prakAre athavA vizeSa prakAre svAda karatI, kadAcit 'paribhAjayantI' peAtAnA samasta parivArane upara kahelA tenA (madyanA) vizeSa prakArane pahe'catI vihare che. 4-5 'amAdhA' rUDhi zabda hovAthI tenA 'amAra'evA artha thAya che. 'phAlarie'kulagRha-pitRgRha 8 mahAzataka |adhyayana / / 139 / / Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # upAzakadazAMga sAnuvAda ne 140 mAM #WS 4. tyAra bAda rAjagRha nagaramAM anya koI divase amAghAta-amAri ghoSa thayo. tyAre te mAMsamAM lelupa, mAMsamAM mUchita thayelI te revatI gRhapanI kalagRhika-pitRgRha-piyeranA purUne bolAve che. belAvIne teNe A pramANu kahyuM- he devAnupriya ! tame mArA pitRgRha sabandhI jemAMthI dareka prabhAte babbe vAchaDAne mAro ane mArIne mane Ape. tyAra bAda te pitRgRha-piyaranA saMbadhI purUSe revatI gRhapanInA e arthane 'taha'tti kahIne vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne revatI gRhapanInA piyaranA tromAMthI dareka prabhAte babbe vAchaDAono vadha kare che. vadhu karIne revatI gRhapanIne Ape che. tyAra pachI te revatI gRhapatnI te zekelA, taLelA ane bhujelA vAchaDAnAM mAMsanI sAthe surA-madirAne AsvAda karatI vihare che. 5. tyAra bAda te mahAzataka zramaNopAsakane ghaNA zIlavato vagere vaDe AtmAne bhAvita karatA cauda varasa vyatIta thayA. e pramANe temaja moTA putrane sthApana kare che. yAvat piSadhazAlAmAM dharma prajJaptine svIkArIne vihare che. tyAra pachI te revatI gRhapanI matta-umatta thayelI, lulita-mbalanA pAmatI, chuTA kezavALI uttarIya-uparanA vastrane dUra karatI, jyAM poSadhazAlA che ane jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che. tyAM AvIne meho-mAda ### ### saMbandhI gaNapataka be vAchaDAne "udhraha' mAro. "mannA" Iti. surA-madirA vagerenA madavALa, lulitA-mada-kepha vaDe kaMpatI, khalanA pAmatI. 'vikIrNa kezI" chuTA kezavALI. 'uttarIyakaM' uparanA vastrane 'vikarpayantI' kADhI nAMkhatI (revatI) jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che, AvIne 'mehamAdajanakAna" kAmane udvIpana karanArA, # ## Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXX) ******** utpanna karanArA, zRMgArarasavALA zrIbhAvane pradarzita karatI karatI teNe mahAzataka zramaNApAsakane A pramANe kahyuM-dharmanI IcchAvALA, puNyanI IcchAvALA, svarganI IcchAvALA, meAkSanI IcchAvALA, dharmanI kakSAvALA 4 dharmanI pipAsAvALA 4 he mahAzataka zramaNeApAsaka ! devAnupriya ! tamAre dharma, puNya, svarga ke meAkSanuM zuM kAma che, ke je tame mArI sAthe udAra yAvat bhAgya-bhAgavavA lAyaka bhAgA bhAgavatA nathI ? te pachI te mahAzataka zramaNopAsaka revatI gRhapatnInA e arcInA Adara karatA nathI, ane tene sArI rIte jANatA nathI, Adara nahi karatA ane nahi jANatA mauna dhAraNa karI dharma dhyAnane prApta thayeleA vihare che. tyAra bAda te revatI gRhapatnIe mahAzataka zramaNeApAsakane khIjIvAra ane trIjIvAra A pramANe kahyuM-he mahAzataka zramaNeApAsaka ! ItyAdri temaja kahe che, te (mahAzataka 'zRMgArikAna'za'gArarasavALA 'zrIbhAvAna' kaTAkSa batAvavA vagere zrIbhAvane 'upadayanI' batAvatI mahAzataka zramaUApAsakane kahe che 'huM bhe' e AmaMtraNa-saMbedhana vAcI che. 'mahAzataka ! ityAdithI mAMDI 'viharasi' sudhI revatInA vAkayanA A abhiprAya che--Aja enA svarga athavA meAkSa che ke je mArI viSayasukhanA anubhava karavA. dharmAnuSThAna svargAdi mATe karAya che, sukhanA mATe svagAMdinI icchA karAya che ane sukha tA eTaluMja che je kAmanuM sevana karavuM, e sabadhe kahe che ke-- "jai dghi sAmatiNIe maNaharupiya guvaNNAe| tA hai sid'tiya! badhaNu khu mAkA na sA mAkhA " u mahAzataka adhyayana 5 141 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ upAzakadazAMga sAnuvAda , / 142 || +++ + zramaNopAsaka) paNa temaja yAvat Adara nahi karate, nahi jANate vihare che. te pachI jyAre mahAzataka zramaNe pAsake Adara na karyo ane sArI rIte jANI nahi tyAre te revatI je dizA taraphathI AvI hatI te dizA tarapha cAlI gaI. 6. tyAra bAda mahAzataka zramaNopAsaka prathama upAsaka pratimAne svIkArIne vihare che. prathama pratimAne sUtramAM kahyA pramANe (vidhithI) pUrNa kare che. ema agiyAre pratimAne pUrNa kare che. tyAra pachI mahAzataka zramaNopAsaka te udAra tapa vaDe yAvat kuzadurbaLa thaye ane dhamanIo (nADIo) vaDe vyApta thayo. te pachI te mahAzataka zramaNopAsakane anya kaI divase madhya rAtrinA samaye dharma jAgaraNa karatA A AvA prakArano vicAra thaye-A udAra tapa vaDe huM kuza thayo chuM-ItyAdi AnandanI peThe sauthI chellI mAraNatika saMlekhanA vaDe kSINa thayuM che zarIra jenuM evo ane pratyAkhyAta-tyAga karyo che bhAta pANIno jeNe e te kALanI darakAra karyA sivAya vihare che. tyAra pachI mahAzataka zramaNopAsakane zubha adhyavasAya vaDe yAvata (avadhijJAnAvaraNanA) kSapazama vaDe avadhijJAna utpanna thayuM. je manahara priyaMgulatAnA jevA varNavALI strIo nathI, te he saiddhAtika ! mekSa e baMdhana che, te (kharekhara) makSa nathI. tathA-"satya varima hita varizma sAra varima punaH punaH ! aminnasAre saMsAre sAruM sAragalecanAH" che huM sAcuM kahuM chuM, hitakAraka kahuM chuM ane vAraMvAra sArabhUta kahuM chuM ke A asAra saMsAramAM sAra5 (WHIBIHw Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ ++ ++ ++ ++ te pUrva dizAe lavaNa samudramAM hajAra rojana pramANe kSetra jANe che ane dekhe che. ema dakSiNa ane pazcima dizAe jANavuM. uttara dizAe yAvata cala himavaMta varSaghara parvatane jANe che ane dekhe che. ardha dizAmAM ratnaprabhA-pRvInA rAzI hajAra varasanI sthitivALA leya azruta nAmanA narakAvAsane jANe che ane dekhe che. 7, tyAra bAda te revatI gRhapanI anya koI divase mattA-unmatta thayelI, thAvata uttarIya-uparanAM vastrane kADhI nAMkhatI 2 jyAM piSadhazAlA che ane jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che. AvIne mahAzataka zramaNa pAsakane temaja kahe che. yAvata teNe bIjI vAra ane trIjI vAra A pramANe kahyuM- he mahAzataka zramaNopAsaka ! ItyAdi pUrva kaheluM temaja jANavuM. te pachI revatI gRhapanIe bIjIvAra ane trIjIvAra e pramANe kahyuM eTale gusse thayelA 4mahAzataka zramaNopAsaka avadhijJAna prayuje che, prayujIne avadhijJAna vaDe jANe che. jANIne teNe revatI gRhapanIne A pramANe kahyuM-aprArthita (maraNu)nI prArthanA karanAra he revatI ! tuM kharekhara sAta jAtanI (divasanI) aMdara alasaka (viSucikA) roga vaDe pIDita thaI AtaM dhyAnanI atyanta paravazatAthI duHkhita thayelI asamAdhine prApta thaI maraNa samaye kALa karI A ratnaprabhA pRvinA lAluya azuya narakane vize corAzI hajAra varasanI sthitivALA rayikomAM nArakapaNe + x + ++ XXXx haraNanA jevA locanavALI (sI) che. tathA-seLa varasanI strI ane pacIza varasane puruSa, A banenI nirantara prIti e svarga kahevAya che. 7. "alasaaNu" viSucikA vizeSarupa ajhINuM vaDe, tenuM A lakSaNa che-AhAra upara na jAya, nIce na jAya, R8 mahAzataka * adhyayana * 143 ++ ++ Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda | 144 || utpanna thaIza. te mahAzataka zramaNopAsake e pramANe kahyuM eTale te revatI gRhapanI A pramANe balI-mahAzataka zramaNopAsaka mArA upara gusse thayela che, mahAzataka zramaNopAsaka mArA upara hIna-virakta thayo che. mahAzataka zramaNopAsake mArA vize durvicAra karyo che, nathI jANatI ke huM kaIka kumAra-duHkhakAraka mRtyu vaDe marAIza" ema vicArI bhayabhIta thaI, trAsa pAmI, trasta thaI udvigna thaI ane jene bhaya thayo che evI dhIme dhIme pAchI gaI. pAchI jaIne jyAM pitAnuM ghara che tyAM AvI. AvIne apahata thayelI che mananI IcchA jenI evI te yAvata vicAra kare che te pachI te revatI gRhapatnI sAta rAtanI aMdara alasaka vyAdhi vaDe pIDita thaI ArtadhyAnanI atyanta parAdhInatA vaDe duHkhI thaI kALa samaye kALa karIne A ratnaprabhA narakamRzvinA loluccaya narakane vize corAzI hajAra varasanI sthitivALA narayikamAM narayikapaNe utpanna thaI 8. te kALe te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra samesaryA. yAvata pariSadu vAMkIne pAchI gaI "he gautama" ! ema sadhI zramaNa bhagavAna mahAvIre A pramANe kahyuM- he gautama ! Aja rAjagRha nagaramAM pisahazAlAmAM sauthI chellI mAraNatika saMlekhanA vaDe kRza thayelA zarIravALe, bhAta pANInuM pratyAkhyAna karyuM che jeNe evo ane kAlanI darakAra nahi karate mAro atevAsI-ziSya mahAzataka nAme zramaNopAsaka rahe che. te pachI te mahAzatakanI madenmatta thayelI yAvat uparanA vacane kADhI nAMkhatI 2 evI revatI nAme gRhapatnI jyAM poSadhazAlA che ane jyAM mahAzataka tema pAcana na thAya, paNa AmAzayane vize alasIbhUta (ALasunI peThe) paDI rahe tethI te alasaka roga kahevAya che. hI'tti prItithI rahita. "apadhyAtA durgAnanA viSayabhUta karAyelI. "kumAreNu" duHkhakAraka mRtyu vaDe. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + karyuM. tyAra pachI temaNe kahyuM tana thaiza to vatI paramapAsa | che tyAM Ave che. AvIne mahenmAdane utpanna karanArA (kaMgArika bhAvone) batAvatI teNe A pramANe kahyuM- he mahAzataka !) ItyAdi temaja kahe che, yAvat bIjIvAra ane trIjI vAra paNa ema kahyuM. tyAra pachI te revatI gRhapatnIe bIjIvAra ane trIjIvAra e pramANe kahyuM eTale te mahAzataka zramaNopAsaka gusse thaI avadhijJAnane prayuje che. prayuMjIne avadhijJAna vaDe jANe che, jANIne teNe revatI gRhapatnIne A pramANe kahyuM-thAvat tuM (sAta divasamAM alasaka vyAdhithI marIne naraka mAM utpanna thaIza) te he gautama ! apazcima-sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanA vaDe kSINa thayuM che zarIra jenuM evA ane bhakta pAnanuM jeNe pratyAkhyAna karyuM che evA zramaNopAsakane satya, tathya, tevA prakAranA saddabhUta chatAM aniSTa, anicchanIya, apriya, amanejha amanApa-amanahara uttara vaDe bIjAne uttara Apa cogya nathI, mATe he devAnupriya ! tuM jA ane tuM mahAzataka zramaNopAsakane A pramANe kahe ke "he devAnupriya ! apazcima mAraNAnika saMkhanA vaDe kSINa thayelA zarIravALA ane yAvat bhakta-pAnanuM jeNe pratyAkhyAna karyuM che evA zramaNopAsakane satya tAvanuM aniSTa kathana vaDe bIjAne uttara Apa egya nathI. he devAnupriya ! te revatI gRha patnIne satya 4 chatAM aniSTa 6 kathana vaDe uttara ApyuM che, te mATe tuM e sthAnanI AlocanA kara ane yathAyogya prAyazcittano svIkAra kara. tyAra bAda bhagavAna gautama zramaNa bhagavanta mahAvIranA e arthane "taha'tti kahI vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne +++++++++ 8 "na khalu kapUI goyametyAdi. "satehi vidyamAna, 'tahi" ta-satyarupa tavarupa athavA vAstavika, 'tahiahi" teja pUrvokta prakArane prApta thayelA, paNa apAze nyUnAdhika nahi evA, tAtyarpa e che ke sadabhUte" *8 mahAzataka * adhyayana * 145 ++ Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda . || 146 / **** tyAMthI nIkaLe che. nIkaLIne rAjagRhanagaramAM madhyabhAgamAM thaIne praveza kare che. praveza karIne jyAM mahAzataka zramaNapAsakanuM ghara che ane jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che. tyAre te mahAzataka zramaNopAsaka bhagavAna gautamane AvatA jue che. jeIne prasanna ane saMtuSTa hRdayavALe te bhagavaMta gautamane vaMdana namaskAra kare che. tyAra pachI bhagavAna gautame prahAzataka zramaNa prAsakane A pramANe kahyuM he devAnupriya ! zramaNabhagavAna mahAvIra A pramANe kahe che, bhAve che, jAve che ane prarupe che- devAnupriya ! sauthI chellI mAraNatika saMlekhanA vaDe kSINa thayuM che zarIra jenuM evA zramaNopAsakane satya ktAM aniSTa uttara vaDe kahevuM yogya nathI. he devAnupriya ! te revatI gRhapatnIne saddabhUta chatAM apriya uttara vaDe kahyuM che, te he devAnupriya ! tuM e sthAnanI AlocanA kara, yAvat prAyazcittano svIkAra kara. te pachI te mahAzataka zramaNopAsaka bhagavaMta gautamanA e arthane 'tahatti' kahI vinaya vaDe svIkArIne te sthAnanI AlecanA kare che, yAvat yathAyogya prAyazcittane svIkAre che. tyAra bAda bhagavAna gautama mahAzataka zramaNopAsakanI pAsethI nIkaLe che, nIkaLIne rAjagRha nagaranA madhya bhAgamAM jAya che. jaIne jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che. **** ** sadUrupa chatAM "aniSTa" nahi vAMchela, "akAnta" svarupa vaDe anicchanIya, "apriyaH" aprItikAraka, "amane" mana vaDe na jaNAya, kahevAne paNa na IrachAya tevA, "amana Ape " manane vicAra vaDe paNa na prApta thAya te, jene kahevAmAM ane vicAramAM mana utsAhita na thAya evA vyAkaraNa -vacana vizeSa vaDe uttara Apa yogya nathI. sAtamA upAsakadazAnA AThamA adhyayanane anuvAda samApta. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM AvIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karatA vihare che. te pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra anya kaI divase bahAranA dezamAM vihare che. tyAra bAda mahAzataka zramaNopAsaka ghaNu zIla vrata vagere vaDe yAvat AtmAne bhAvita karate vIza varasa sudhI zramaNopAsaka paryAyane pALIne agiyAra upAsaka pratimAone kAyA vaDe spezIne mAsika saMlekhanA vaDe AtmAne kRza karI sATha bhakta anazana vaDe vyatIta karI AlocanA ane pratikramaNa karI samAdhine prApta thaI maraNa samaye kALa karIne saudharma devalokamAM aruNuvataMsaka vimAnane vize deva thayA. tenI cAra popamanI sthiti che. te mahAvideha kSetrane vize siddha thaze. nikSepa kahe. sAtamA upAsakadazAMganA AThamAM adhyayanane anuvAda samApta, 8 mahAzataka | adhyayana [ 147 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakazAMga sAnuvAda 5 148 / ********************* 9 nandinIpitA adhyayana. 9. navamA adhyayananA upAdghAta kaheve!. he jammU ! teM kAle ane te samaye zrAvastI nAme nagarI hatI. kAika caitya hatuM. jitazatru rAjA hatA, te zrAvastI nagarIzrAM nandinI pitA nAme gRhapati rahetA hatA. te ADhaya-dhanavAna hatA. tene cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakeATi vyAje ane cAra hiraNyakeTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM rAkAyelI hatI. dasa hajAra gAyAnu eka naja evA cAra vrajo tene hatA. tene azvinI nAme strI hatI. mahAvIra svAmI sauMsaryA. Ananda zrAvakanI peThe teNe temaja gRhastha dharmanA svIkAra karyAM. mahAvIra svAmI mahAranA dezomAM vicaravA lAgyA. te pachI te nandinIpitA zrAvaka thayA ane yAvat (jIva avAdi tattvane jANatA) vihare che. te pachI te nandinIpitA zramaNeApAsakane ghaNA zIlavratA, (guNatratA vagerethI AtmAne bhAvita karatA cauda varasa vyatIta thayA. temaja te jayeSTha putrane sthApana kare che ane dharmaprajJaptinA svIkAra karIne vihare che. vIza varasa sudhI zrAvakapaNAnA paryAya pALe che, bheda e che ke te aruNugava vimAnamAM utpanna thayA, ane pachI te mahAvideha kSetramAM mAhne jaze. ahI nikSepa kahevA. upAsakadazAnA navamA adhyayanane anuvAda samApta, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * va. he ! te kALe netA hatA. te dhanika ane dhanadhAnyAdina ********* 10 sAlipitA adhyayana 1. dasamA adhyayanano upadUdhAta kahe. he zakhU! te kALe te samaye zrAvastI nagarI hatI koSTaka rItya hatuM. jitazatru rAjA hatA. te zrAvastI nagarImAM sAlidIpitA nAme gRhapati raheto hato. te dhanika ane dIpta-tejasvI hate tene cAra hiraNyakoTI nidhAnamAM mUkelI, cAra hiraNyakeTi vyAje mUkelI ane cAra hiraNyakeTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM hatI. tene dasa hajAra gAyanuM vraja evA cAra je hato. phAgunI bhAryA hatI. mahAvIra svAmI samosaryA. AnandanI peThe te gRhastha dharmane svIkAre che. ane kAmadevanI jema yeSTha putrane sthApIne pasahazAlAmAM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharma prajJapti svIkArIne vihare che. paraMtu agIyAre zrAvakanI pratimAo upasarga rahita temaja kahevI ema kAmadevanA sUtrapATha vaDe jANavuM. yAvatuM saudharma kapamAM aruNakila vimAnane vize devapaNe utpanna thayo. tyAM tenI cAra palyopamanI sthiti che. te mahAvideha kSetrane vize mokSe jaze. 2, daze zrAvakane paMdaramAM varSe cintA-dharma prajJapti mujaba vartavAne vicAra thAya che. ane daze zrAvakano vIza varasa zrama pAsaka paryAya che. e pramANe he jammu ! yAvat nirvANune prApta thayelA zramaNa bhagavAna mahAvIre upAsakadazAnA dasamAM adhyayane A artha kahyo che. BznAliTI 1 navamuM ane dasamuM adhyayana spaSTa che. dareka adhyayane upakSepa-upeddaghAta ane nikSepa-nigamana vicArIne * pitA adhyayana kahe. tathA "e pramANe te jammu' ityAdi upAsakadazAnuM nigamane jANavuM. * 5 149 ** * Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda | 150 | 3. vANijya grAmane viSe prathama, be zrAvako campAnagarImAM 2-3, vArANasImAM 4 the, AlabhikA nagarImAM pame, kapIlapuramAM 6ThTho, pilAsapuramAM 7me, rAjagRhamAM 8, ane be zrAvaka zrAvastI nagarImAM thayA. e upAsakenA-zrAvakanA nagara jANavA che. zivanandA, bhadrA, zyAmA, dhanyA, bahulA, puSyA, agnimitrA, revatI, azvinI, ane phAgunI e dasa zrAvakanI bhAryAnA anukrame nAma che. avadhijJAna 1, pizAca 2, mAtA 3, vyAdhi 4, dhana 5, uttarIya vastra 6, sutratA suMdara AcAravALI bhAryA 7, ane durvatA durAcAravALI bhAryA upasargonA nimitte che. ane chelA be zrAvaka upasargarahita che. e dase zrAvakanI utpatti anukrame arugu, aruNAma, aruNaprabha, aruNakAnta aruNaziSTa, chaThTha aruNa dhvaja, aruNubhUta, aruNuvataMsaka, aruNugava ane aruNakila vimAnane vize thaI che. cAlIza, sATha, esI, sATha, sATha, sATha, dasa, eMsI, cALIza, ane cAlIsa eTalA hajAra gAyanA ja anukrame jANavA. pahelA Ananda zrAvakane bAra hiraNyakoTi, bIjA zrAvakane aDhAra, trIjAne cAvIza, ane pachI cothA, pAMcamA ane chaThThA e traNa zrAvakane aDhAra aDhAra kaTI, satimAne traNa koTI, AThamAne covIza koTi ane navamAM tathA dasamAM zrAvakane bAra bAra hiraNyakoTi dravya che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNu-aMguchA, dAtaNu, phaLa, azvega, udvartana, snAna, vastra, vilepana, puSpa, AbharaNa, dhUpa, piyA, bhaya, edana, sUpa, ghI, zAka, mAdhura, (phaLane madhura rasa) jamaNa, pANI ane tAMbUla e ekavIza prakAranA abhigraho AnandAdi zrAvakone che. urva dizAmAM saudharma devaloka sudhI, adhe dizAmAM ratnaprabhAnA suyazcaya narakAvAsa sudhI, uttaradizAmAM himavanta parvata sudhI ane bAkInI traNe dizAmAM pAMcase jana sudhInuM avadhijJAna dase zrAvakone che, badhA zrAvakone darzana, vrata, sAmAyika, pisaha, kAyotsarga pratimA, abrahmacarya vajana, sacittAhAravana, AraMbhavana, pregyavarjana, udiSTavarjana, ane zramaNabhUta e agiyAra pratimAo che, vIza varasane zrAvakapaNAne paryAya che, eka mAsanuM anazana che, sIdharma kapamAM cAra palyopamanI sthiti che, ane badhA zrAvakA mahAvideha kSetramAM mokSe javAnA che.] ziSTAdi nAma aruNa padapUrvaka jANavA, tethI aruziSTa ItyAdi nAma kahevA. ane e gAthAo pUrve kahA pramANe jANavI. ahIM jenI vyAkhyA karI nathI tenI vyAkhyA jJAtAdharmakathAnuM vyAkhyAna sAvadhAnapaNe joI ne jANI levI. sarva manuSyone prAyaH pitAnuM vacana abhimata ISTa hoya che. paraMtu je potAne paNa sArI rIte rucatuM nathI te visAliTI * pitA adhyayana * . 151 | Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzakadazAMga sAnuvAda ne 15ra upAsakadazA samApta. sAtamA upAsakazA aMgane eka zrutaskaMdha che. daza adhyayane eka sarakhA che. te dasa divase upadezAya che, tyAra bAda be divasomAM zrutaska-dhane samudeza-sUtrane sthira paricita karavA mATe upadeza karAya che ane anujJA-saMmati apAya che temaja te aMgane samudeza ane anujJA apAya che. ***** * bIjAne zI rIte ruce ? te paNa kaIka cittanA ullAsathI e pramANe meM kaMIka kahyuM che, temAM je yukta hoya tene mArI prItine mATe nirmala buddhivALA puruSe svIkAra kare. zrI candrakularUpa AkAzamAM sUryasamAna zrIjinezvarAcAryanA ziSya zrImaddanavAMgInA TIkAkAra zrImad abhayadevAcAye karelA upAsakadazAnI TIkAne anuvAda samApta. **************** $ upAsakadazAMga sutra samApta Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IFF%EFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF5) zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana puSpa naM.-2 5. pU. munirAja zrI aruNavijayajI mahArAja zrImadvAdazAMkI viracayitA zrI sudharmAsvAmI gaNadhara bhagavAna praNIta - nA sadupaderA tathA zubha preraNAthI [ii 45 AgamamAMnuM 11 muM aMgasUtra | navAgnIvRttikAra zrImad abhayadevasUrI mahArAja kRta vRtti sahitamULa-ane TIkAnA gujarAtI anuvAda sahita-puNya ane pApanA vipAka-sukha-duHkhane samajAvatuM-zrI gautamasvAmI gaNadharanA pUchelA prazno ane zrI mahAvIra prabhue dRSTAnta | sAthe ApelA sukha-du:khanA uttarAnA saMgraharUpa uttama Agama graMtha FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFI zrI vipAka sUtra 5 | kiMmata phakta rUA. 35/- (pAMtrIsa rUpiyA) * pU. sAdhu-sAdhvIjI mahArAjane bheTa apAze. # pratAkAre A grantha chapAIne prasiddha thaI gayuM che. Aje ja vasAvavA jevuM che. punarmudraka prakAzaka saMsthA : zrI mahAvIra jaina sAhitya prakAzana zrI mahAvIra vidyAthI kalyANa kendra 39, vasaMta vilAsa, raje mALe, DaoN.DI.DI. sAThe mArga, 4 prArthanA samAja, muMbaI-400 004, Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800000000000000000000000000000000000000000000000000 zrImatsudharmasvAmibhagavatsUtritam C Wan navAGgIvRttikAracAndrakulInazrImadabhayadevAcAryaviracitavRttisahitam // 5000000000000000000000000 zrImadupAsakadazAGgasUtram ( uvAsagadasAo) 8000000000000000000000000 RDERERRRRRRER mUlAthagujarAnuvAdasahitam dAtA zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa tathA / zrI prArthanA samAja jaina saMgha mumbaInA saujanyathI dvapAvI prasiddha karela je. saMpAdaka pa. pU. munirAja zrI aruNavijayanI mahArAja rASTrabhASAratna-vadhI) (sAhityaratna -prayAga/ zrI mahAvIra jana sAhitya prakAzana zrI mahAvIra vidyArthI kalyANa kendra-(mumbaI) ac000000000000000000000000000000000000000000000003 prakAzaka