Book Title: Kavikulkirit Yane Suri Shekhar
Author(s): Labdhisuri Jain Granthmala
Publisher: Labdhisuri Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007266/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa | surizekhara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITaSasUrizekhara -kamATI - -- -- --- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka labdhisUrIzvara jaina graMthamALA chANI ( vaDedarA sTeTa ). granthAMka 9 vIra saM. 2464 : : Atma saM. 44 prathamavRtti prata 1000. vikrama saM. 1995 :: I. sa. 1939. mUlya ATha AnA ma mudraka :zA amaracaMda bahecarAsa, bahAdurasiMhajI pri. presa pAlItANA sahAyaka, gulAbacaMda haricaMda saMghavInA dharmapatnI zrImatI nemakerabahena saMghaveNa. zIhora (kAThiyAvADa). Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI maheAca presa zrImad vijayalabdhisUrIdharajI mahArAja zrI mahAvIra Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAra ni...ve.........na je pUjya maharSinA nAma sAthe ame amArI granthamAlAnuM nAma joDI kRtA thayA chIe te pUjya gurUdeva zrImadvijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjajIeja banAvela tattvanyAyavibhAkara, vairAgyarasamAMjarI ane caityavaMdana caturviM zati ema traNa sa`skRta granthAnA prakAzananu` saubhAgya prApta karyA pachI vAMcakAnI sevAmAM teja maharSinA samama ane sauMskAranA Adarzo samA tejasvI jIvanane rajI karatAM harSAvegathI pulakita thaie e svAbhAvika che. A jIvanamAM te vizvavadya saMtazirAmaNie karelA zAsanahita ane janakalyANu kAryonuM sau kAine upayogI thAya tevI sIdhI, sAdi ane sarala bhASAmAM navIna padhdhatie Alekhana karavAmAM Avyu che. A pustakamAM pUjyazrInA jIvanane samajavAmAM upayogI thAya te mATe vIsa uparAMta phoTA mUkavAmAM AvyA che. khIjA paNa phoTA mUkavAnI IcchA hovA chatAMya keTalAka bloka na banAvI zakAya tevA sApha na hovAthI ane keTalAka jahemata levA chatAMya na malavAthI mulatavI rAkhavA paDayA che. jo ke prastuta pustakanA prakAzanamAM e dharmapremI sagRhasthAe sArI sahAya karI che, chatAMya na jevI mAtra ATha AnA kiMmata rAkhavAnA hetu eTaleja che ke, tenA durupayoga na thatAM jarUrIyAt vALAo khapa pUratI nakaleAja le. prastuta prakAzanamAM vividha rItie sahAyaka thanAra sa abhinandana sAthe AbhAra mAnIye chIe. prakAzaka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praki-prasthAna pra ya pAThekA ! saMsAranI virATa sapATI para mAnava jIvane jIvavu e jaTila samasyA bharyAM gahana ane mananIya prazna che. bagIcAmAM nAnA moTA manehara ane kaDhaMgA (beDeLa) seMkaDA chADavAe janme che ane nirmUla bane che, paNa jasiIMcana, pAlana poSaNa, gaurava, pratiSThA, Adara sanmAna-AdarzItA teja cheADavA melave che ke, jee suMdara netrAbhirAma vividharaMgI vikasvara kusumeAnA gucchAe samape che. suvAsa vistAre che, hajArAnA hRdayane ThAre che ane vikasita banAve che. vizAla vizvanI vividhatAnA vimarzo karavA besIe, tA aneka raMga DhaMgA dekhAI Ave che; kAI mAnava unnata jIvane jIve che, kAi Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya adhegAmI ane tiraskaraNIya jIvana jIve che, keImAna pratiSThAnA pegAma maMnA pATha bhaNavAmAM mazagula banyAM che, to koI jIvana pravAhamAM AvatI bhayaMkara vipattinI vAdaLIe prabhedavA banatA kAvatarAM karI jIvananI " itizrI " mAnI beThA che, kaI mAnanA jIvana jaMgalI jATonI jaMjAlamAM jhakaDAyAM che, te kaIka aihika tuccha sukhAbhAsamAM gutAna che, te kaIka na meLavelA navA navA bhega sAdhane meLavavAmAM mastAna che. keIka puNyavaMta AtmAo saMsAranI bhayaMkaratA, nIrasatA, ane prakRti virasatA samajI udAsInatA ane virakatatAnI dazAmAM sahajanaMda lUMTe che. keIka suguNa sajajananA samajavala guNavRndane dhArI ane uccArI svajahuvA temaja hRdaya ubhaya punita banAvI rahyA che, te keIka vyaktio vividha tatvajJAnanA tAttvika viSayonI vicAraNAmAM mananA tIvratA peravI rahyA che. A akhila uvI paTa upara AvI anekadhA uddAma pravRttienA pUra jerazerathI vahe che. keTalAkenI pravRttio prazasta che, jyAre keTalAkanI pravRttio-saMkalanAe aprazasta ane peDhya che. sahu koIne pravRttionuM pariNAma Ipsita sukha ja che; paraMtu vAstavamAM sukha kyAM che. ? sAcuM sukha zAthI sAMpaDe che, sAcA sukhanA upAya kyAM saMlabdha thAya che, enA jANuM ane sAdhaka mAtra aMgulinA TeravA upara gaNuya teTalAja che. mAnanuM bhejuM eTale tava tatuonuM guMcaLuM athavA kalAene bhaMDAra kahIe toya cAle ! bhejAmAM kuvAtAvaraNane ke viSaya vicArene bheja ghuse, te te te tattva taMtuo alagI ane ajaba sRSTi saje che. raMgaberaMgI kSaNajIvI padArthonI prIti meLavavAnI jhaMkhanAmAM, te bheja, jIvananI hayAtine nAza kare che. susaMskArathI suMdara ane zAMti bharyA vAtAvaraNathI, Adarza ane uddAma purUSonI saMga Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" tithI teja bhejAnA tattva taMtue akhaMDa utsAhI banAvI, mAnavAnA vanamAM anerU ejas Aje che.-jIvanamAM nava prANa pUre che. duTa ane azakya kAryonI aciMtavI siddhi prApta karAve che, " jevuM vRkSa tevI chAyA jaTAjhuMDa vRkSanI pahALI ane zItala chAyA zramI mAnavAne vizrAmaniketana bane che, jyAre lAMbA tADavRkSanI chAyA na to kAine UpayogI thAya che, ke na to UpakAra vistAre che ! bhejAnA vAyunA dhakko mAnasa para vaTa pADe che, mAnasanA pAvara vicAro para joma jamAve che. vicAronA prakAza AcaraNa para patharAya che ane AcaraNanI chAyA sajjana vamAM epAya che-aMkAya che. kAvidvatA ke kalAvijJatA azakya nathIja paNa tene surAhamAM upayoga karavA, tenA pratApe sekA hui alke hajArA mAnavene sanmArgImAM niyukta karavA, e rAdhAvedheApama atIva kaThina che, lakSmI melavavI jeTalI ni nathI tenAthI kei guNa sukSetramAM vyaya karavI e kaThinatama che ! lakhya kalAne sadupayeAga lekhaka lekhinIthI, kavi bhAvavAhinI kRtithI, vaktA rAmAMcaka vacanazailIthI karI zake che. vikAsa mA darzAvavA, jIvatAne UjavALavAM, mAnavAne mA stha banAvavA e badhAyanu` nidAna satakalAne sadupayeAgaja hAI zake ! meLavela kaLAonA durUpayoga thatAM aneka unmAnI UMDI khAImAM vizvAsathI dhasaDAi jAya che ! sujJajana sahakArI, vipula ane samRddha, sAhityakSetra, lekhakAe lakAI sUyuM che ! paraMtu vikAzamAganuM sAdhaka ane avakrAntinu` badheka sAhitya virala ja jaDe che. bibhatsa, kAlpanika ane zRMgArasRSTi khaDuM karanArU` sAhitya jeTalA pramANamAM UbharAya che teTalA pramANamAM saMgIna ane UpakAraka sAhitya alpaja male che e dIvA jevuM che, je sAhityanA avaleAkanathI viSaya vivazatA vadhatI jatI hAya, jaDabuddi Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pedA thatI hoya, svachaMdatA ane uddhatAInI UDI jaDa jAmatI hoya te te game teTalA bahoLA pramANamAM hovA chatAMya janatAne zrApa rUpa che. Adhunika unmAdI yugamAM lekhaka ke vaktA para niraMkuzatAne khIle ghara karI beTho che. jene jema phAve tema lakhe, pracAra ane saMbhaSe; uddAmavAdI yuvakanI durdazAnuM duH nidAna je kaI heya te niraMkuzatAthI pracAra pAmatuM svachaMdI ane glIca sAhitya kAM na mAnIe ? miTIMga, maMDaLe, samAje, sabhAo, samitio ane kalaba vigerenI chAyA nIce yuvako dharmanA sAme mITa mAMDI rahyA che, dharmanA mUlamAM kuThArAghAta AdarI rahyA che, dharmodayanA nAme apabhrAjanA phelAvI rahyA che. te badhAya bagADane hetu kalpanAothI ane managhaData machalA kathAnakethI pracArAtu sAhitya ja hoI zake ! mAnava saMskRti Arya siddhAMtanA puSTAMga para ajeDazraddhALu bane, eka paNa pravRtti siddhAMta virUddha na Adare temaja vikAzasAdhaka vAstavika sAhitya avaktAM zIkhe, te vijaya koleja che ! jeo para bhAvi udayanI umadA AzAothI sucArU cakSue mITa mAMDe che; te nava yuvakene nathI 5DI siddhAMtinI ke upakAraka sAhitya pracAranI! jamAno tANe te bAju taNavuM, leka gAya tema gAvuM eja teonuM manasvI maMtavya che. jarUra AvI bhayaMkara paristhitimAM upakAraka ane janapriya sAhityanuM sarjana ane pracAranI prathama take anivAryatA Avazyaka che. dharma vimukhIonA AkramaNa tIrene aTakAvavAmAM sabhya sAhitya ane tenuM avalokana ajoDa sAdhana rUpa che. e bIlakula svAbhAvika che. sAhityakSetramAM sAhityanI vRddhi prativarSa nahi, pratimAsa nahi paNa pratidina thatI ja jAya che, eka bAju sUryane udaya tha ane bIjI bAju nAnAvidha naive, rasathAnake, kalpanA keza ane nava Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ likAo judA judA sthalethI bahAra paDatI ApaNe joIe chIe ane kaMTALIe paNa chIe! lekhaka amUlya samayane dhe, mRdumatine mArjita kare, bhejAnA tattvataMtuone ektAra banAvI bhASA lAlitya, zabda saurabha, vAkaya zaMkhalA, rasAnusaMbaMdhitA ane dhArAvAhitA kALajIpUrvaka sAcave ane eka grantharatna taiyAra karI janatAmAM pracAre, ATalI mahenata pachI paNa te granthanA avalokanathI vyAmoha vRddhi, vilAsavivazatA vadhatI jatI hoya te te granthanA lekhakanI mahenata niSphalaja nIvaDI che, ema kahevuM ke mAnavuM zuM khoTuM che? sAhitya pracArane hetu eja hoI zake ke jethI janatAmAM kramika AtmavikAsa sAdhavAnI sakriyatA jAge, nahi ke janatA lAcAra banI viSayavAsanAnI gulAmI svIkAre ! sadagurUnA abhAvamAM sugarU, pathapradarzakanA abhAvamAM pathapradarzaka nIvaDe te ja sAhitya janopakArI banavA sAthe janapriya bane che. sAceja sucArU sAhitya samarthana e suguNane saurabharyA mAnasa AhAra che. vizvanI vizAlabhUmipara janmavuM ane paralekanI vATamAM vahI javuM e kudaratane akhAdhya niyama che. e niyatrita niyamadera sahu jIvAtmAone lAguja paDe che. jarUra temAM eTalI te viziSTatA rahelI che ke, jeo janmIne te kAramA deranA bandhanethI mukta thavAnA upAya zodhI, mAnavIya jIvanane sArthaka banAve che, teo mahApurUSa manAya che, anekAnA upakArI nIvaDe che, hajArathI pUjAya che, vaMdAya che ane stavAya che, te mahApurUSonI jIvanayA unmArga gAmIone sanmArganI suMdara sImAmAM sahela karatA banAve che. ucca vicAra ane AcAra jeonI nizrAthI kaIka jIvAtmAomAM sarjAya che. tejevibhUti kriyAmUrti ane tapavibhUti mahApurUSonA jIvana caritro Alekhana mAtrathI janatAmAM aneruM utsAhabala prere che. mahApurUSe Adarza kRtyakAra janatAnA hRdaya pradeza para ujajavala rekhAo Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dore che, te puya pratIka nirdaka Atma purUSArthIonI ujajvala jIvana rekhAo granthamAM pratibiMbita karI AviSkAra karAya che. A prathA AjanI nahi bake yugothI vahI Ave che, sAceja ! A prathA atulita upakAraka nIvaDI che ane nIvaDe che. prAcIna mahApurUSonA jIvana kathAnake Aje mahAna upakAraka banI rahyA che te te upakAraka prathAne ja AbhArI che. itara sAhityanA pracAra karatAM mahAna purUSonA jIvanavRttAtethI ghaNuM ghaNuM zIkhavAnuM male che ane teja sAhitya ziSyone sahakAra meLave che. je sAhityanA avalokanathI jaDatA na vyApatAM cetanatAnA ojasvI kiraNo patharAtA hoya, vilAsavihAre, amanacamane ane manasvI mojamajAnI mastI na vadhatAM, udAsInatA ane viraktatA navRta thatI hoya; adhaHpatananI unmArga aTapaTI pravRttione parityAga thatAM, unnata ane AtmavikAzadazAnuM ubhAvana thatuM hoya; Arya siddhAMtonI zraddhA, AjJApAlanatA ane pracAraNanI prIti alpa na thatAM, vaja lepI majabUta banatI hoya; jIvananI beadabIe, ane malinatAe manda paDatI hoya, ujajavala nyAyamaya jIvana jIvatAM zIkhavADatuM hoya; teja sAhitya e sAcuM sAhitya heI niSThANuM prajAne sacetana banAve che-akhaMDa utsAha sUra pUre che, navabala jagAve che ane sune sahakAra teja sAhitya meLave che. Adhunika duSamakAlanI dunta chAyAthI janatAnI dayA pAtratA vadhatI ja jAya che, vyasananI badIo majabUta mULa jamAvatIja jAya che. A avasthAmAM mahApurUSonA jIvana caritro AzIrvAdarUpa kema na manAya ! mane mAnavA kAraNu male che ke, zuM huM prastutane tyAgI aprAsaMgikamAM te cAlyo gayo nathIne? nahija prAprasthAnanA lekhakanuM A kartavya che ke, AjanA ghamaMDI jhaMjhAvAtamAM mahApurUSanA jIvanacaritro keTalA asAdhAraNa upakAraka che, te batAvI ApavuM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kevala bhASAbarI kSudra ane kAlpanika sAhitya keTaluM hAnikAraka hoya che e spaSTa karavuM ane Avazyaka hatuM ane te spaSTa karyuM che. huM je mahApurUSanA jIvanavRttane AlekhI janavarga samakSa raju karavA mAgu chuM te mahApurUSa keNa che? te batAvavuM Avazyaka manAze. | nyAyAmbenidhi paMcAladezoddhAraka jagaprasiddha jainAcArya zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI ( AtmArAmajI ) mahArAjanA paTTAlaMkAra samarakSaka nispRhIcUDAmaNi jainAcArya zrImad vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanA pada pradyotaka vyAkhyAna vAcaspati kavikulakirITa, jainAcArya zrImada vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja jeo pitAnI ajoDa vyAkhyAnakalAthI svapara siddhAMtanA agAdha ane asAdhAraNa jJAnathI, addabhuta ane alaukika pramAdakara kavitva kauzalyathI, aneka sthale vicarI upakAra saritA vahAvI rahyA che. caritra nAyakanuM nAma ja jagamAM gaurava ane sattva bharyuM che, eTaluM ja nahi paNa guNa niSpanna che ja e kone ajANyuM che? jyAre jamAnAnA garama vAyarA vAyA, dharma vimukhIo taraphathI vividha jAtanI vigha vAdaLIo vistArAI tyAre kalAnidhAna A caritra nAyaka mahApurUSe te badhAyanI darakAra rAkhyA sivAya jinamArganI sAcI prarUpaNuM ane satya bhASitAthI garama vAyarAone ThaMDA banAvyA temaja vina vAdaLIone vikherI nAMkhI kharekhara kaTokaTInA samayamAM paNa caritra nAyake pitAnI zAsana pratyenI javAbadArI ane gaurava temaja Agama pratyenuM bahumAna jALavI rAkhyuM che. nahi ke, jamAnAne rIjhavavA jema hAlyuM tema hAlavA dIdhuM; e sagavaDIo siddhAnta caritra nAyakanA zraddhA-aMgane adyAvadhi raja paNa spardho nathI ja ! tema teozrInI kArakIdI ane pravRttio saceTa kareja che ! jyAM ane tyAM jyAre ne tyAre caritra nAyakanuM zraddhA-bala, jJAnabala ne Atmabala aparimita jhaLakI uThayuM che ane uThe che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 kramazaH A caritramAM caritranAyakanA jIvana prasaMgA upakAraka hAI AlekhavAmAM AvyA che, bAlavayamAM sadgurUne saMga ane dhama prema, saMsArathI virakta bhAva saMyama svIkAratAMya paNa caritra nAcakanI jhaLakI uThatI maneA dADhaya tA, tIkSNamati, nitAnta abhyAsa, utkaMThA ane udyama, gurU sevAnI subhAvanA, paMjAba paTana, Aya samAz2o, vedAntie, sthAnakavAsI ane digaMbarI saha anekadhA thayela zAstrArthA, aneka sthaleAe mAvelA jinadhanA vijaya DakA, ujjavala gurR dathI AkarSAI svagurU deve temaja baheALAjana samUhe malI samahotsava samarpita karela - supado, vividha tIrthAMnA caritra nAyakanI nizrAmAM nikaLela yAtrA sa Mdhe, anekA dharmI mahAtsavA, kaTokaTInA prasageAmAM paNa aDagatAthI kaTibaddha banI aAvela dha sevAo, ajoDa vaktRtva kalA, kavitva zakti, grantha gu Mthana kRti, paThana pAThananI khatathI avirata pravRtti, vigere vigere viSayA A granthamAM sArI rIte vivecAyA che. je paNa tAraka caritra nAyakanA jIvana vRttAMtane bhakti bharyo antaHkaraNathI meM AlekhyuM che, te mahApurUSa ciraMjIvI, cira yazasvI ane cirajayI rahA ! e amara jAtinI dIpti ane prIti janatAnA hRdaya para ujjavala prakAsanA karA sadaiva pAtharo ! raDavaDatI samAjane sadaiva patha pradarzaka ane ! hajArA jIvAtmAone ritra nAyakanA antaHkaraNanI dayA lAgaNIe sacetana banAvei? akhila zraddhAlu vargImAM dharmAM prANa pUrA ! e kavikulakirITa caritra nAyakane tAttvika dharmopadeza zrotrundramAM satata AtmasAmayyasaMcArA ! ? atula jJAnadhara citra nAyakanuM jIvana vRttAMta huM mAnuM chuM ke, janatAmAM jarUra sahakAra pAmaze kAraNake, dharmapradhAna purUSanI jIvana kahANI kharekhara surUcikaraja hoya che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phera sujJa mahAzayAne prAnte namra ane Avazyaka sUcana che ke, jarUra ekavAra A graMtha Ardrata avalAkazAja sAthe sAthe mahattvanA Adarza prasaMga hRdaya darpaNamAM pratibiMbita paNa karazeAja ! jethI tyAganI abhirUci zraddhA aMganI paripuSTi ane vikAsa mArganI sAdhanA raheje sAMpaDaze, jethI lekhaka paNa kAMika aMze saphalazramI bane ! eja abhyanA sAthe viramuM chuM. kramATI, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Febble}}* ne vizvamAM lilitAMga vijaya kaI (kailAsavijaya ma usika viMjaya ma tavijaya mah ranAkara vijaya ma. To vikamavijaya mAM 1vavijaya ma (prabhAvavi. muktivijaya ) (viSaya-ma. suzIlavijaya dhAbIvijaya.ma naMdanaviMjaya ma) vIra triI praviNavinya ma zupaMjaya may mA vijaya) vana ma karavaya, (kalahaMsavijaya mano ajItavijayajI vAsama piyAse zrI navInavinI viMjaya ma. (kavAgavijaya che jyanaviya mo kema AcArya zrImad vijayalabdhi sUrIzvarajI mahArAja (bhadraMkaravijayajI) mahendravijya mATe kamendravijaya ke) zrI bhuvanavijayajI mahArAja nAcArya zrI mAM ( vijarA lakSmaNa sUrijI mahArAja upAdhyAyamI mahodayavijya may HD amarendrapiMjaya me gArya zrI vijayagabhIra sUrijI) 'jI mahArAja . AcArya ? sare vijaya mane nyAyAma nidhi - jainAcAryazrI vijayAnanda surIzvara mahArAjanA ananya paTTAlaMkAra sarmarakSaka nispRha cUDAmaNi jainAcArya zrImad vijayakamalarurIzvara mahArAjanA paTTa prabhAvaka . kavikulakirITa vyAkhyAna vAcaspati jainAcArya zrImada vijayalabdhisUrIzvarajI - mahArAjanA ziSya-parivAraMnuM vaMzavRkSa . sarmarakSaka zAsanamAnya jainAcArya zrImadvijaya kamalasurIzvarajI mahArAjanA pada prahmavika che pU0 AcAryazrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA ziSya parivAranuM vaMzavRkSa. bI. pI. pasa-pAlItANA. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo sUrizekhara-stavana supportunusessive song (rAga-vichuMDArI ghAlI pIvara cAlI he). sUtra taNA abhyAsa guruvara, AvyA che sAMvarIyA, riSabhAdika jinanA guNa gAyA, stavane ho sAMvarIyA. sUtra. 1 cUlaka karIne vAMghA bhAve, jina" he sAMvarIyA. sUtra. 2 DAmADeLa na manamAM jenA, dhyAyA he sAMvarIyA. sUtra. 3 magaNa bhagaNanA bheda na bhUlyA, stavane he sAMvarIyA. sUtra. 4 sima kAvya mUrdhanyatAthI, sUrivara he sAMvarIyA. sUtra. 5 vizvavikhyAta kavikulakirITa, kahAyA he sAMvarIyA. sUtra. 6 jagamAM vicarI avicaLa kIrti, pAmyA che sAMvarIyA. sUtra. 7 yazanA bhegI mahAvIra zAsana, thaMbhA he sAMvarIyA. sUtra. 8 lampi taNA svAmI gautamanI, pATe he sAMvarIyA. sUtra. 9 dhika karIne jhaherI viSaye, vAmyA che sAMvarIyA. sUtra. 10 sUrizekhara pragaTAvI savitA, Ame he sAMvarIyA. sUtra. 11 risa karI rAgone dekhI, amRta he sAMvarIyA. sUtra. 12 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI labdhisUrIzvara jaina graMthamAlA 0-8-0 9 9 0 1 jaina vratavidhi saMgraha .. 2 hIrapraznottarANi 3 zrIpAlacaritram ja tatvanyAya vibhAkara 5 paMcasUtrama 6 harizcandrakathAnakama 7 vairAgyarasamaMjarI 8 cityavandanacaturvizati 9 kavikulakirITa .. 10 mUrtimaMDana ... 11 AraMbhasiddhi ... .. 0 0 0 0 caMdulAla jamanAdAsa zAha, chANuM |IIIIIIII LIEKOEKIPIKI KOZARIM OMAN ORIGO Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulA karITa cAna zikha Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0000000 000000 Ooooc CG00000 500000000000006800000 duSkarmapuSpadavinAzanamattahastI sacchAstrasAgarasamullasanakacandraH / bhavyAnjasantativikAsanahelitulyaH jIyAtsalabdhimunipo guNapuSpavRkSaH // DOGC0000 0000000000 vocOOO900000 P000000OREG000000 (CAp000000 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainaratna vyA0 vA0 kavikulakirITa sUrisArvabhauma jainAcArya che dara kAraka che zrImad vijaya labdhisUrIzvarajI mahArAja | zrI bahAdurasiMhajI prIM. presa-pAlItANA, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1 luM, vAghAkhAnapamit Hilllllinw[hhua ka ratavarSanA bhUSaNa samAna "gujarAta deza" ati prasiddha che. gujarAtanuM jhaLahaLatuM gaurava, jhagamagatI jAhojalAlInI sAgara umio, ujajavaLa kIrti, sehAmaNI samRddhi, suramya saundarya vagere viziSTatAo, ItihAsavettAoe ItihAsanA pAnAomAM savistara suvarNAkSare AlekhI che. te gujarAtane gaurava, kIrti, samRddhi, saundarya ane AbAdi, arvAcIna samayamAM paNa jevIne tevIja, anAyAse svaye varela hoya, tema gurjara-anubhavio cakkasa rIte mAne che; e nirvivAda che. gujaranI pUrvamAM mALavA, pazcime girinagara, uttare jhAlera, ane dakSiNe, khAnadeza Adi dakSiNa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa pradeza che. janatA janmathIja saraLa, udAra, gaMbhIra temaja zAnta prakRtine bhajavA vALI heI, kaleza, vera-jhera, kusaMpa, kapaTa vagerethI para rahenArI che. ema teonI vyavahArU vartaNuM ke uparathI samajI zakAya che. gujaranuM vastipramANa savAkoDa Azare che, ane jaina kema Azare pAMcalAkhanI saMkhyAvALI che. je pavitra bhUmimAM paramahaMta kumArapALa bhUpAla, dhIra jagaDuzA, vastupALa tejapALa Adi nararatna, vIraratna, temaja guNaratnoe janma laI kaTokaTInA sAMkaDA saMyogemAM paNa, dharmaparAyaNa rahI, zatru rAjAonA AkramaNarUpa jhaMjhAvAtanI sAme aDaga ane aDola rahI, svazauyAra. (romance) gurjaranI gaurava bharI avicaLa kIrtine, keI guNa saurabhavatI banAvI che ane sva-bAhubaLathI prApta karela pitAnI te yazemALAne gurjara vasudhAnA kaThe ThavI gayA che. kharekhara! "gurjara bhUmi', e bhAratavarSanuM sava saundaryamaya ajoDa bhUSaNa che. tethI ja kahevuM paDaze ke, e gurjara, e bhAratavasudhAnuM hRdayarUpaja che. A pradezamAM ghaNue raNazare, keIka dharmopadeSTAo, aneka itihAsattAo, keI te dharma mATe priyatama-prANa pAtharanArAo, ane keI apratima tyAga mUrtio thaI bhUminI vizadatAne vistArI gayA che. covaTIyuM cuMAla- have AvA gurjaranA uttara vibhAgamAM, "cuM Ala deza ati vikhyAta che. prAcIna ItihAsa avalokatAM tathA dezanI junI AbAla gopAla gavAtI kahetI anusAra- vijaya solaMkI te rAjamaNI che cabe cAra cuMAlane dhaNuM che.' cekasa thAya che ke pUrve vijayasolaMkI nAmAlaMkRta prajAvatsala temaja samarAMgaNanA mekhare rahI zatrudalane sIluM jhoma dAkhavI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mariyAkhA pIche haTha karAvanAra eka nAmI nareza thaze. tenA kabajAnA cAra cummAlIza gAmamAM ekachatra rAjya cAlatuM hatuM, jema bhImasena zabdamAMthI "sena" zabda je rUDha thAya che, tevI ja rIte A cuMAla dezane mATe paNa cArasena aMka nIkaLI jatAM "cuMAla" tarIke prasiddhi thavA pAmI che. prAcIna samayamAM paNa gujara upara pararAjyanA rAjavIonAM gherA AkramaNe, jyAre jyAre AvyA tyAre tyAre gurjaranuM jevuM ne tevuM gaurava sAcavavA, tenuM rakSaNa karavA, temaja tenI yazasvItAne vizeSa ojasvI banAvavA, A vibhAganA zaree agraNaya bhAga bhajavyo hato. hAlamAM paNa gurjaranA anya vibhAge karatAM A dezanI zUravIra ThAkaraDA rajapute vagere ke, ghaNuMja baLavatI dekhAya che. atrenI prajA AcAra vicAramAM, kaLA kauzalyamAM, ddhi siddhimAM, vicAra vyavahAranA vinimayamAM, dayA dAnamAM temaja sva sva dharmAcaraNamAM sauthI mokhare rahenArI che. zabhA priya ramaNIonAM vizALa bhAla pradezane nAnuM paNa kuMkuma tilaka vizeSa sahAmaNuM banAve che. sapta raMgIlA bhAta bhAtanA ghaNA paNa vacce aMgane je zAbhA nathI ApI zaktAM te zobhA camakatA ane jhagamagadAra hIrA, pannA ne motInA svarNajaDita AbhUSaNa Ape che, tema suprasiddha guNayala gurjara dezamAM aneka RddhivaMta ane kuzaLa vibhAge hovA chatAM cuM Ala vibhAga gujara saMskRti-aMganAnA kIrti-kuMja nikuMjone adhika dedIpyamAna banAvanAra thayuM che. kharekhara gurjaranI zobhA, gaurava ane zAkha vadhAravAmAM cuMAlapATaNavADanoja vizeSa phALe che. A cuMAla vibhAga viramagAma paragaNAmAM gaNAyela che. je vibhAga jaina, tema jainetaranA punIta tIrthonuM eka dhAma banyuM che. te aneka tIrthomAM "bhAyaNajItItha" e jainIonuM eka pavitra tIrtha manAya che. atre gaganAvagAhI vizALa ane bhavya AlIzAna ujavaLa maMdiramAM mULanAyaka tarIke mehamadanA madonmatta mataMgajenA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] vilakarITa malIna mAnane meADanAra ogaNIzamA zrI mallInAtha bhagavAnanuM maneAhara biba da'nAtura bhavyAtmAonI viSaya tRSNAonA dAhane prazamarasAmRtanA chaMTakAva vaDe zAnta karI rahyuM che. je tImAM bhAvabhInI bhaktithI hajAro dUra dUranA aneka bhAvuka ane zraddhALu zrAvaka va atre Ave che ane patitapAvana prabhu sanmukha vidhavidha Adarza bhAvanA bhAvI, dhyAna-sAgaranI mIThI laharIonA nirdoSa tara gAmAM nijAtmAne tarakhAla banAve che--bhijAve che. tadAkAra banAve che. e prabhunI zItaLa dRSTi chAyAmAM prakRSTaprabhAvanA pavitra pravAhamAM amala AnaMduM anubhavavA amadAvAda vagerenI vilAsI prajAe ahIM cirakAla vase che, atre adhiSThAyaka devakRta nAnAvidha camatkArAnA vRtAnto avAra navAra ane jAya che, je jaina AlamathI ajJAta nathI. puNya bhUmi mAlazAsana:-- '' A mahAna tInI samIpamAM lagabhaga traNeka kAza dUra " khAla- zAsana 'nAmaka eka nAnakaDuM gAma hovA chatAM jenI kAII javalata hAI jaNAya che ke, jema gujarAta deza vaNIka pradhAna tarIke prakhyAta che; ane temAM cuMAla paragaNAnI prajA bahAdUra ane laDavaiyA tarIke vakhaNAya che. tema e cuMAlamAM mAlazAsananA janavaga naisargika baLavAna, satya nyAya tAlanAra ane paraduHkhabhaMjaka hAvAnu kahevAya che. kudarateja A gAmanuM khAlazAsana nAma sthApavAmAM paNa amita buddhimattAnA upayoga thayA hoya tema tenA vyutpatti-anI vicAraNA-- saMkalanA-dhaTanA karatAM spaSTa thAya che. eka to vAhena rAAlanam arthAt je bAlazAsanamAM khaLakA paNa anubhavI vRddonI jema svacAtu buddhibAhulya guNagAMbhIrya ane audAya Adi viziSTa guNothI janatAne vyAmAhanI sAthe Azraya cakita banAvatA hatA, jethI 1 vAta* Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 5 bAlavaDe zAsana" ema artha samanvita thAya che. bIjuM e ke vIrA zakana arthAta jyAM bALakane bALapaNathI ja evA daDha mULathI ucca dhArmika temaja vyavahArika saMskAre gaLathuMthIthI ja puSTa karavAmAM AvatA hatA ke jethI yuvAvasthAthIja teomAM vinItatA. suzIlatA, dheyaMtA, udAratA, vicArazIlatA AdiguNo svayaM saheje svAMgarUpa sacoTa jAmI jatA hatA. jethI yuvakene tathA vRddhone zikhAmaNanI jarUra rahetI na hatI, eTale bAle mATe e gAmamAM zAsana hatuM. eka bIjI paNa ghaTanA e udbhave che, ke "vArA zAsanajha eTale ke A punIta bhUmi A guNa niSpanna nAmadhArA eka bhavya AgAmI AgAhinuM sUcana kare che ke A bhUmimAM kaI eka vA aneka advitIya Adarzavyakti bhavaaTavImAM bhUlA paDelA mehamAyAnA mastAnI bharyA tephAnamAM taNAI rahelA bALakane satyapaMtha batAvanAra sanmArga saMdarzaka jarUra koI Adarza saMta janma pAmaze, eTale ke bALakane hitazikSA ApanAra ahIM janmaze. mAne ke e bAlazAsana" nAma mAtraja e bhavya AgAmI-AgAhine ja saMbodhI rahela heya tema dakSajanene bhAse che athavA vADha phArane ene artha e thaI zake che ke bAlathI zAsana ene bhAvArtha e kalpI zakAya che ke zAsana sAmrAjyamAM bhagavAna mahAvIranI trikAla abAdhita nirUpama AjJAne bhAratanA khuNe khuNe vAyu vege bAlazAsana gAmamAM janmanAra eka ajoDa vyakti bALapaNathI ja svAtmabaLathI phelAvaze. athavA vizvavatsala jinAdhipe sajelI manahara zAsana ImAratane bALavayathI ja tene TakAvavAmAM cIrasthAyI banAvavAmAM ane vizeSa vizeSa suzobhita banAvavAmAM vividha naya ane syAdavAda tatvathI saMdarbhita vANurUpa raMga beraMgathI te ImAratane atyaMta AkarSaka banAvaze. upara mujabanA bhAtabhAtanA vyutpatti arthothI amene bhAse Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakarITa che ke bhAvimAM thanAra nispRha nirahaMkArI saraLa AzayI puNya-prati mUtinA puNyanA prabaLa paDaghAeja sadI pahelAMthI ja A gAma vasAvanArane vidhidvArA susaMkalanA nahi karAvI hoya? joke bAla zAsana eka nAjukaDu gAmaDu che paNa tyAMnA nAnA vRkSanI ghaTA nAnA nAnA cheDavAonA ghADA nIkuMje, gAmanI sukhAkArI mATe meTuM uThuM ane nirmaLa jaLa pUrNa vizALa jaLAzaya-kuvAo vagere temaja atrenI vizuddha Aba havA atre AgaMtuka janane paLabhara zaheranI zobhA ane vilAsane bhUlAvI tyAMja nivAsa karavAnI jIjJAsA karAve che. bAlazAsanathI eka raste bhoyaNIjI tIrtha tarapha nIkaLe che. ane eka surajane anulakSIne prastare che tema bIjA paNa aneka mArgo judA judA gAme pratinA prayANa mATe che, A gAmanI bahAra tarapha evA aneka mArgo vahe che ke ajJAna pathikone paLabhara guMcavaNanA vamaLamAM cakarAvI nAMkhe che. evA aTapaTA 5mAM athaDAtA paMthIone unmArgathI aTakAvI ISTa paMthamAM saMyojavA ahiMnI paramAthI janatAnA saraLabhAvathI aTakaLI zakAya che ke jema ahIMnA sajajane Ihalaukika mArga batAvavAmAM paramArtha-prema pradarzAvavAmAM atIva udAra che tema ahiMnI saraLAzayI janatAmAM koI virala zakti saMpanna vyakti anAdinA corAzI lAkha jIvayoninA aTapaTA aTArA ane bhayaMkara guMcavADA bharyA rakhaDapaTTInA viSama duHkhamaya durgama mArganA paribhramaNathI tathA cAra gatinA caMcala cotarA rUpI bhavamAMthI bacAvavA ahiMnI keAI udaya pAmanAra vyakti, avinazvara anaMta evA du:kha rahita sukha dhAmane arthAta zAzvata AtmAnA avicaLa guNane samarpanAra, muktipurI taraphano zuddha nirdoSa avikala ane saraLa bhAvamArgane darzAvaze. A gAmanI janatA sarva kemomAM bhinna bhinna prakAre vaheMcAyelI che. temAM sarvAgraNI jaina kema manAya che. jaina vasti bahoLA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara pramANamAM nahI hovA chatAM Itara kema upara tene prabhAva tathA ojasa anerA prakAranuM ja paDe che. jainetara kemane vyavahAra vataNuMkAmAM mAna martabAmAM Dagalene pagale buddhi nidhAna A kAmanI salAha mATe saMpa mATe aiya tathA vicAraNA mATe hara vakhata jarUra paDe che. jaina kemanA prabhAvathI atre vasanAra keLI rajapUta Adi hiMsaka keme paNa prANuonI hiMsA karatA dhruje che. kharekhara atrenA jainamAMnI otapreta thayelI dayA, anya kAmomAM asarakAraka rIte pratibiMbita na thaI hoya tema paNa mAnI zakAya. A jinAdhipanA pAyelA ahiMsA rUpI vRkSanI chAyA, ane pitAne AtmabaLa tathA tape tejanA kiraNane prakAza sArI bhArata vasudhA para phelAyele mAluma paDe che. temAM be mata nathIja. ahiMnI vyApArI jaina kema sAmAnyataH ThIka ThIka samRddha hovA chatAM dharmanA AvatA tahevAramAM supAtra dAna Adi aneka dharma kAryomAM khullA hAthe saharSa dAna ApavA udAratA sAthe utsuka rahe che. vaLI nyAya priyatva ane vizvAsapAtratAnI pratiSThAthI Aju bAjunA gAmaDAonAM ThAkarenI sAthe lAgavaga paNa keTalAka AgevAno sArI dharAve che, pAsamAMja bhoyaNI tIrtha hovAthI A bhUmi anekAneka prabhAvaprapanna AcAryanA tathA mahA maMgalakArI munivarenA pAdakamalathI punaH punaH pAvana thatI ja heI puNya bhUmi tarIke ja kAM na mAnI zakAya? te bhArata bhUSaNa saMtAnanA punaH punaH AgamanathI atrenI janatA rUpI vADI teonI vidvattA bharI sudhAjharaNuM dharma dezanAnA phuvArAnA chaMTakAvathI harahaMmeza dharma bhAvanAthI harI bharI nihALAya che. vizeSa te prazaMsanIya e che ke atre vRddha anubhavienuM astitva heI aikayatva sacavAI rahyuM che. ramaNya jinAlaya: samudramAM khaDake sAthe athaDAyelA jhahAne DubavAnI taiyArImAM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa suMdara haryo bharyo AbAda dipa maLI Ave che temAM beThelA sukAnIne ane musApharone (the Captain & the Passengers) jANe punaravatAraja na thayo hoya tevo romAMcita AnaMda thAya tevIja rIte bhava samudramAM zuddha mArgane bhUlI vikhuTA paDelA pApa rUpI khaDagenI sAthe saMgharSaNamAM AvI bhayabhIta banelA AtmAone rakSaNa ApanAra, bhAvaprANa samarpanAra, navajIvananA strota vahevaDAvanAra, eka suramya manamehaka dIpa samAna ahiM eka bhavya jinAlaya che. maMdiramAM patitapAvana guNakusumaArAma taraNa tAraNa kalyANakAraNa evA parama punitavizvatrAtA tIrthakara deva zrI padmaprabhujI mULanAyaka tarIke birAje che. bhakti naikA - sakala jIvonA jIva jIvana, zaraNI bhUta, prANAdhAra, maMgala mAtrane AvAsa, e jinezvara prabhunI bhakti prAgabhAranA parAgathI tallIna banI janma sAphalyane IcchatA ahiMnA grAmajano AnaMdamAM jIvana gujAre che. valI gIta nRtya pUjA prabhAvanA vagere pUrvaka nitya arcanA karI prabhu pratye bhAvanAone pradazita kare che ke "he prabhu! ahiM janma amane te Apane ja eka AdhAra che ! ApanA pratApe ApanA paramANuone suvAsanI havAmAM ( atmosphere ) ucharatAM A ApanA bALa zamAmRta siMcanathI tathA paramArtha ane ahiMsAmUlaka siddhAntanA saMcArathI prakRdhita ane pukha thayelA ApasamAna vizvane pAlaka dharma cakranA saMcAlaka bhavabhIratAraka ane jaDavAyuapasAraka kyAre banazuM ? ApanA jIvana maMtrono amala karavAnI amArA kaImAM zakti samarpo ke jethI jinazAsana pratye ke ekAda vyaktinI adAkarelI pharaja baLazAsananIja kIrti mATe thaze. Apa sanmukha ame bALa chIe, tema jinazAsananA hisAbe A bALazAsana paNa yatkicitakara bALaja che. mATe amArA yogya ApanA ahiMsA maMtranA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ e surIlA zUrAnI vegavatI dhvanie bhAratavarSa rUpa aMganAnA aMge aMgamAM vyApavA jeTalI amArA kAIne ceAgya zakti Ape!! satya kahIye te Ape je anupama upakAra asAdhAraNa prabhAvaka jinazAsana sthApyuM che te amArA jevA mAharAjanA sarkajAmAM sapaDAyelA ajJAna bhelA bhAlA mALAnA zAsana mATeja che eTaleja jinazAsana, khALa zAsanamAM vyApI rahyuM. bALa zAsana upara jinazAsananA niHsIma upakAra che. e khALa zAsana jinazAsananuM RRNI che. ane e bALa zAsananA khALA jinazAsanane A bhava te zu? ke bhavAbhava bhUlanAra nathI te nathIja. ahiMnA khaLA dunIyAnAM mALAne pALanArA thA AvI anekadhA jina sanmukha Adarza ane anupama bhAvanA bhAvI atrenI saraLa pariNAmI jaina krAma sva jIvananI ane sva samayanI kRtakRtyatA mAnI rahI che. te AvI bhakti--naukAnI mAchalI ane AnaMda bharI sarrathI saMtuSTa thaI jinazAsananI bhUri bhUri hArdika anumAdanA karI sadgatine AmaMtraNa sAthe hastagata karatA jAya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 2 juM. priya vAMcaka varga ! gurjara, temaja aMtargata rahelAM judA judA vibhAgonI upara ullekhAyelI ujajavala gauravagAthA ane visvara kIrti ketakIne avalokatAM rakhe vismaya bharyA saMkalpa samudramAM jhelAM khAtAM ! vizvAsa rAkho ke tamene gurjara ItihAsanA vipula paMthanI cakarAvA bharI bhUla bhUlAmaNInA bhramaNanI musApharIe caDhAvI parizrama ApavA ame cAhatA nathI. paLabhara thobhI bairyamahAsAgaranA khAravA banI kalpanAsRSTimAM AkAMkSA rUpI vegI gheDAone deDAvavAnI utAvaLa karavAnI jarUra nathI ! Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 11 A sthAne ame kAMI raNaziMga DuMkanArA ane ajIta evA zatruone haMphAvanAra, pANIpata jevA moTA medAna khelanAra zatruchata, ddhAne varNavavA besanAra nathI, ke rAja rAjezvara jevA mahArAjAnA vaibhava vilAsanuM khyAna karavAnA nathI ke bhukata bhogIonA mehaka prasaMgenA paDadA uMcA karavAnA nathI tema ajJAnanI bALa-ceSTAonA pipaDA ukheDavA mAMgatA nathI ane nathI te pudagala premIonI jaDa pAyA uparanI racAyelI manamujhAvanArI mehaka imAratonI ITane gaNavAnA. AthI vAcaka vaMde zaMkA karavAne paNa Atura banI tasdI levI nahI, ke tyAre zuM ? gaMgA yamunAnA jhINuM raja reNuonuM gaNIta gaNavAnI kaI ativa sahelI rIti batAvavAno IrAdo haze. athavA te AbhalAmAM ToLe vaLatI jhabakatA tsanAnA kiraNarUpI vastra paherI nRtya karatI tAralikArUpa sAhelIonI saMkhyA gaNavAnI, agara jaDelI koI gupta vidyA ke buddIne pragaTa karavAnI bhAvanA te nahIM hoya? uttaramAM amone jaNAvavuM paDaze ke nA-nA te IrAde amAre nathI. tema amAre koI udayAcaLa mahAgirinA zikharanI saMkhyA gaNavAne kImI ApI tyAM kaMI ame vAMcakane te gaNavA mokalanAra nathI. paraMtu jinazAsananA gagananI ucerI paramArthanI zuddha havAmAM manedADharyarUpa ma-cAna (aeroplane) dvArA vicarI bhAvuka janatAnA hRdayapaTa para saddabhAvanAnA kusuma-kalApane varasAvanAra tathA pUrvamAM baMgAla, uttaramAM paMjAba ane mulatAna siMdha-dakSiNamAM muMbaI temaja pazcimadizAmAM saurASTra deza paryata anekAneka paMthamAM AvatI kaSTa bharI muzIbatene sahI, mArganI vikaTatAone vaTAvI cedizAmAM lagabhaga vIza vIza hajAra mAIlanI pAMda musApharI karI nAnerA gAmaDAothI mAMDI vizALa zaherene anubhava meLavI jaina zvetAMbarIya mUrti pUjakanA suvizuddha trikALAbAdhita siddhAntane vijaya vAvaTo pharakAvanAra koI eka ajaba ane ajoDa yoga mUrtinI punIta-jIvana kahANI kahevA pUrvaka janamAnasa paTa para kaIka AchuM AchuM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] kavikulikarITa jIvanacaritra AlekhavA mAMgIe chIe. je ramujI jJAna-gabhita ane kAMIka suguNa janaka hAvAthI vAMcakeAne AnaMdadAyaka thaze, jyAre ceAtaraka ajJAnatAnAM aMdhakAra bharyo AchAM vAdaLA vikharAvA lAge che, jyAre bhALeA bhALA jana samudAya kAiMizaka ( diGaGamUDha ) khanI ahiM tahiM paribhramaNa karavA lAge che, mArgothI bhUlA paDelA musAphaeNra va kalakalAravanA karUNa nAdathI gaganAMgaNane prabhedavA lAge che ane jyAre nidhanA dhamaDAIthI akaDAyelA dhanikAnA dhakhAkhAi AzAthI bhraSTa thaI udAsInatAnA uMDA jaladhinuM taLIyu' mApavA lAgI paDe che tyAre ajJAnIone jJAna arpavA TaLavaLatA musApharIne mAgamAM sthira karavA, ka Mjusa ane leAbhIyA dhanIkAne udAra banAvavA, akhUTa labdhibhaMDAra, apUrva kalAnidhAna evA kAI divya saMtanI jhaMkhanA janatAmAM raheje udbhave che. kharekhara ! prAtaH kALamAM maMgaLarUpa nAmanuM smaraNa karavA, jokhamIpathamAM jIvanane nirAbAdha vahAvavA, vipattionAM acAnaka sAMpaDatAM sagAmAM sa5ttinI saritAne nihALavA, nirAzA ane bhayathI uddabhavela vikaTa vivalatAne TALavA temaja kSaNika padArthonAM mAhane tyAgI Atmika zAzvatatattvane gaveSavA, tejomayI avatArI mahAtmAonI paLe paLe AvazyakatA che. kAraNa nigraMtha maharSionAM punita panAtAM pagalAM bhAvikajaneAnAM gRhAMgaNanI bhUmine puNyabhInI banAve che. sAcu kahIe te ajJAna khINamAM laTakatA sAmAnya jatene satya-pa Mthe doravA mATe, vastune yathArtha svarUpe jANanAra jJAna zikhare caDhelA sajjana satAja sAmarthya dharAve che, teja hetuthI bhagavAna mahAvIranI suvizuddha pATe, gaNadhara bhagavAna sudharmAM svAmithI avicchinnapaNe para MparAgata, je dhaNA dhaNA akhaMDa cAritra dhArI dha radhara vipula zakti ane jJAnane dharAvanArA jinazAsana rUpa mahelamAM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara r13 camakadAra ratnanA zaNagAra samA thayA che. te ratnAe A zAsana mahelane ghaNe ghaNaja dedIpyamAna ne jhaLakate rAkhe che e niHzaMka bInA che. e jJAnadivAkarenI zaktio ane teja amApa che. e tejIlA ratnanA dIvya tejane AMkavAnuM kArya amArI zakti bahAra che, paraMtu Adhunika samayanA prabhumahAvIranI paMceteramI pATa dIpAvanAra eka nirmaLa jIvana-jIvI upakAramUrti ane zaraNya vareNya mahaMtavaryanI AchI jIvanarekhA AlekhavA sakriya-zakya yatna pUrvaka kevaLa bhakti ucharaMgathI prerAIe chIe. joke te upakAramahedadhi maharSinAM sucirasamAgama ane pUrNa anugrahathI je amane asAdhAraNulAbha maLe che te traNathI saheje mukta thaIe tema nathIja teya paNa teo pratinuM sevAkartavya samajIne yatkiMcita pharajane sAnaMda adA karIe chIe. vIsamI sadI tarUNa vayamAM khIlI rahI hatI dezakAlane anulakSI janavarga pitapatAnA ISTakAryomAM guMthAI rahyo hato, ane ke vyavahAra naukAdArA jIvanasapharane vitAvI rahyA hatA, citanyavAdane bhUlI jaDavAdamAM jakaDAI rahyA hatA, pApa puNyanA vivekathI vaMcita banI kevaLa pApAcAranA pravAhamAM taNAI rahyA hatA, ane jyAre brAtinA vamaLamAM guMcAyelI bhArata janatA, aNamela ane Adarza saMtanI jhaMkhanA karI rahI hatI. kAraNake je hatA te saMkhyAmAM alpa hatA. tevA samaye te janatA pitAnA prabaLa puNya prAgabhArathI AchAM AchAM unnatinA cihene nihALavA bhAgyavaMta banI. pratyuSanI priyatA:- prasUne mRdu mRdu maMgala maya samaya saune atyaMta priya heya e svAbhAvika che. jyAM bhAvine sukhamaya prakAza thanAra che. jenA garbhamAM anekavidha suramya navya pravRttiono prAdurbhAva thanAra hoya che, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] kavikalakarITa vaLI je bhAvijIvanane dhaDavAmAM ananya kAraNabhUta che. jene pakSI jevI tiya ca jAtie paNa sva sva kalloleAdvArA AnaMdanA surA purI, vizeSa ramaNIya banAve che, te pratyakSa, prANIenA premane poSanAra ane che emAM e mata nathI, te pratyUSanI ThaMDI, mIThI ane maMda maMda herIe rUpI hIMcakAmAM hIMcatA prANIo prAyaH sarvatra sukha sukhane sukhaja kalpI rahyA hoya che, e pratyUSanI suMdaratAthI manuSyo AzAmaya ane che ke hamArA AkhAya divasa amana camanamAM vIte, e pratyuSanA alpa samaya parathI AkhA divasanI zubhratAne kalpe che. hajutA Ache A prakAza che te vadhatAM vadhatAM te| sArA pRthvItalane prakAzamaya banAvI deze, evI evI avadhAraNA anekA karI rahyA hoya che, jema AjanA nAnA paNa aMkura, jate divase phaLadAyaka mahAnavRkSa rUpa ane che tathA Aje pRthvIzayyA para AleATatAM bAluDAM, khALA ane khALikAmAMthI kAIka dharatI sama dhaiya`tA dharanAra paNa banaze ! je mATe tA kahevAya che ke eka nAnA paNa jaina kuLamAM janmela vIranA khALa, samyakattva ragathI rageragamAM Ata-preta thayelA dAvAthI jinazAsananA ja nikuMjomAM lahera mANe che. unnatinA aruNAdayaH-- prakRtinA saundarya mAM prANAmRta raeNDanAra uparAta uSAnI khAlAvasthAne bArIkIthI avaleAkatAM, vid sabhAnA sabhAsada dinanA vistRta prakAzane jovA talape che. tevIja rIte bhAva pratyUSanA bhaNakArA thatAM pRthvItalamAM AnaMda vyApavA mAMDe che. avanatinA adhakAramAM Ama tema gAyAM khAtI janatAne unnatinA ramya zIkhare reha karAvavA arUNAyanI citra vicitra lAlimA parama AzIrvAda rUpa ane che. ajJAnatArUpI gADhatimira paDalene bhedavA, pApapracArarUpI duSTAzayI ulUkAne parAjaya karavA, IrSyA, dreSa, matsara, mAyA, tathA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara mamatva Adi nidA nizAcarene nasADavA bhAvatine arUNodaya eka asAdhAraNa upAya che, paratuta prastAvamAM caritra netAnuM gujaramAM samavataraNa eja unnatinA zikhare caDhAvavAmAM preraka e bhAvonnatine javalaMta teja bharyo arUNodaya che. e atula bhAnnatine arUNodaya janatAnA hadayarUpI pRthvI paTa para prasaratAM prasaratAM jotajotAmAM bhavijhava rUpI kamaLa prabodha pAme che, jJAna, darzana, cAritra, tapa, japa, yama, niyama Adi kusumakada madhurI-suvAsane phelAvatAM vadhu vadhu vikasvara thatAM jAya che. caritra-vibhune jIvana vikAza, ane kenI anekadhA duvidhAne rasAtala pahoMcADI mehapAzanA vAsathI khaseDI karmarAjanA trAsanA nAzane upAya batAvI, khAsa anaMta sukhanA nivAsanA mArga vIdhI upakAranI parAkASTAe pahoMcanAra heya che. A caritra-vibhune janma, e bhAnnatinA arUNadayanI upamAne vare e suguNa--saMgI sujJajane ghaTita ghaTanA ja mAne ! kRta puNya kuTuMba teja kuTuMba uttama manAya che, teja kuTuMba pUjanIka manAya che, teja kuTuMba vaMgha ane anukaraNIya manAya che ke je kuTuMbamAM A janmathIja dharmanA damUla susaMskAranuM siMcana nitya thatuM heya, duniyAmAM bahoLuM kuTuMba heya paNa nIti ane dharmanA saMskArathI rahita hoya te tevA kuTuMbanI gaNatrI kRta puNyavaMta kuTuMbamAM thatI nathI. jevI rIte uMDA sAgaramAM DUbakI mAranAra vyakitanA hAthamAM chIpe te cheka baMdha Ave che paraMtu uMcAvaLanAM (fine quality) pANIdAra matI je je chIpamAM hoya te te chIpeja sAgara sapharanI sAphalyatAne samarpe che, tema anAdinA kALa pravAhamAM asaMkhya kuTuMbe thayA, thAya che ane thaze. paraMtu teja ItihAsanA pAne svarNAkSare aMkAvAnA kRtapuNya tarIke manAvAnA, ke je kuTuMbamAM sadgaNe, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa bAdhi bIja, ane dharmadaDhatA vigere manamohaka mItike kuTuMbanA jIvana aMgane vizeSa jhaLakAvI rahyA hoya ! je kuTuMbarUpa kusuma bagIcAmAM vinaya, viveka, audArya, dharya, zaurya Adi bhAta bhAtanA raMgaberaMgI sahAmaNA suhAmaNu sumananI komaLa kaLAe khIlI khIlIne sva-sumadhura saurabhathI aneka guNa premI bhamarAone AkarSI rahI heya teja kuTuMbe alaMkAra samA che. sohAmaNA bhAgyanA sitArAthIja uttama kuTuMbamAM janma thAya che uttama vaMzamAM janma e ApoApa ucca ane rasika saMskArene majabUta banAve che. ucca vaMzanI prApti e heje sAMpaDatI nathI mAna pratiSThA vyavahAra vartaNuMka buddhi bAhulya vicAra vizadatA vigere guNamAlAo uttama vaMzarUpI vRkSanI velaDIo samAna te te vaMzamAM utpanna thanAra pharajanane anAyAse vIMTAI vaLe che jevI rIte meranA IDane kaLAkuzaLa kArIgarone vividha recaka raMge citaravA ApavAmAM AvatA nathI paraMtu svabhAvathIja ( naturally ) te raMge tene maLela hoya che. tevI ja rIte uttama kulamAM AvanAra chavane sAvalI saheje bALavayathI ja varela hoya che. te kuTuMbane bhUri bhUri dhanyavAdaho, te kuTuMbane sahastrazaH abhinaMdana che, je kuTuMbamAM- jinadharmavinirmukto, mA bhUvaM cakravartyapi / syAM ceTo'pi daridro'pi. jinadharmAdhivAsitaH // AvA-jIvanane Adarza banAvanAra udAra bhAvanAnA saMgIna sare aheniza vipatti ke saMpattimAM eka sarakhA guMjI rahyA heya ! ke jyAM jainadharmavihIna evI mahAna cakravartionI vipula saMpattio sAMpaDatI hoya, te te amane bhale na heya. paraMtu zrI izvaradevanA dharmathI raMgAeluM, vizvatrAtA tIrthaMkara prabhunI AjJAne zirasAvaMdha mAnanAruM Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara (17 ane tenA pAlanamAM svasa svane samapa Nu karavA sajja rahenAra daridrapaNa.-dAsAnudAsapaNuM maLe te paNa te ameAne pasaMda che, ratna--khANaH-- khANA svayaM jaDa hAvA chatAM temAMthI udbhavatA vividha ratnA potAnI bahumUlI kiMmatathI pedA karanAra khANunA mahatvane vadhAre che. tevIja rIte je kuTuMbamAM bhAgyava Mta ucca saMskAra dhAraNa karanAra puNya lakSmInA dhAma rUpa pedA thanAra nara peAtAnI nirdoSa nikhAlasa ane upakAramaya jIvana vRttiArA te te kuTumenI pratiSThA ane yakSane atyaMta ujavala ane vyApaka banAve che, evA Adarza purUSonI prApti thavI e paNa te te kuTu eno bhAgyeAdayaja manAya. upara AchuM rekhAcitra jenu' doravAmAM AvyuM che te puNyabhUmi khAlazAsanathI e kAza dUra eka suMdara ane judI judI jAtionI vastIthI bharacaka eka sUraja nAmaka gAma che. tyAM sheje Itara jAtie karatAM, jainakAma udAra ane yAvata che. samRddhimAM, mAna pratiSThAmAM temaja niHsvArthI parAkAramAM paNa yathAzakti ahiMI jaina janatA avasarane jatA karatI nathI. devadana dharmaprema, guru bhakti vagere dharmAcaraNamAM paNa teo kulAcAranI jema pravRttimaya rahe che. eka vakhate sUraja gAma viSNukAnI vANijaya vRttimAM paNa dhaNeAja AgaLa paDatA bhAga bhajavatu hatu... dUradUranA temaja AjubAjunA vyApArIonu temaja mahenatu va nuM sva jIvana nirvAha mATe A eka mathaka manAtuM hatuM. camaktA ratnA: dazAzrImAlI jJAtIya saMdhavIdAsa nAmanA eka udAra ane dharma niSTha gRhastha sUraja gAmamAM rahI sukha pUrvaka svajIvana gujArI rahyA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] kavikulakirITa hatA, jeonuM kuTuMba ghaNuM badhuM hovA sAthe vinamra ane vivekI paNa hatuM AkhAye sUraja gAmamAM ane te gAmane lagatA paragaNAmAM A kutapuNya saMghavI dAsanA suvistRta kuTuMba vRkSanI kIrti chAyA ghaNuMja prasarI rahI hatI. A kuTuMba vyApAramAM paNa ghaNuM ja mustAka gaNAtuM hatuM. je kuTuMbamAM cAlatAM dhamadhokAra dhaMdhAmAM aneka sAmAnya vyApArIonI vaNaja vyavasthA Ape Apa AgaLa dhapatI eka vRkSa, nirAdhAra gaganamAM uDatAM aneka pakSIone Azraya rUpa bane che. temAM A kuTuMbavRkSa paNa aneka sAmAnya sthitinA jana paMkhIDAo mATe parama AdhAra samAna suvikhyAta hatuM. A kuTuMba vRkSanA mULAdhArarUpa thaDa samAna suzrAvaka saMghavIdAsane dAMpatya jIvana nirvAha karatAM jeone rIkhavadAsa nAmanA jusvabhAvI eka suputra thayA. rIkhavadAsanA bhagavAnadAsa ane bhagavanadAsanA harakhacaMda ema anukrame putra saMtatinI velI vistarI. kudaratanA kAnuna anusAra vinazvara padArthonI unnati ane avanati svAbhAvika thayA ja kare che. je sthaLamAM AnaMdanI lakhalUTa lahera luMTAtI hoya teja sthaLamAM eka samaya AvatAM, AnaMdamAM uNapa paNa AvI jAya. sUraja gAmane choDI bhAgyavaMta bhagavAnadAsanA suputra hasamukhA harakhacaMdabhAI bAlazAsana gAmamAM vyApAra arthe AvI vasyA. dhIme dhIme puNyane prabaLa paDaghe prasarate gaye. vyApAra vAyuvege vistaravA lAge. jIvana udayanA udyotanI prabhAthI kuTuMba vadhu kIrtivaMta banavA lAgyuM. kharekhara puNyavaMtAne pagale ne Dagale nidhAne ja heya che! bAlazAsana gAmamAM nivAsa karatAM harakhacaMdabhAIne dAmpatya jIvana gujAratAM guNavAna ane catura cAra suputro janmyA. teonA nAma geDIdAsa, muLacaMda, ugaracaMda ane amulakha hatAM. temAM muLacaMdabhAIne dAnazIla DosAbhAI nAmanA putra thayA, jeonA haragoviMdadAsa ane haragoviMdadAsanA cImanalAla ane maNIbhAI Adi putro vartamAnamAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marikha paNa dharmamaya jIvana vitAve che. amulakhanA umedazama putra thayA ane temanAM babaladAsa (usemacaMda) temaja temanA suputra vIracaMda dharmaparAyaNa jIvana paMthamAM saMcarI rahyA che. hasamukhA harakhacaMdabhAInA cakara ane catura cAra putro paikI utsAhI ane uttama guNasaMgI ugaracaMdabhAI vizeSa ojasvI ane puNyazALI mAnI zakAya kAraNa ke ApaNuM caritranetAe teonA gRhAMgaNane sva puNyasaurabhathI suvAsita banAvyuM hatuM. umaMgI ugaracaMdabhAIne puNyabhAjanarUpa pitAmbara nAmanA vinayavaMta putra hatA tathA bhAIcaMdabhAI ane dalasukhabhAI nAmanA paNa be putra hatA ema maLI traNe umaMgI ugaracaMdabhAInA suputro hatA, temAM dalasukhabhAI ane dalasI benane jele janma thayo hate. puNyavaMta zeTha pitAmbara ukta pitAmbara zeTha svabhAvathI bhakika ane udAra vRttivALA hatA. jeo sva jIvana bahu nikhAlasa ane nirALA bhAvathI gujArI rahyA hatA. jIvanane ghaNakhare bhAga te dharmakriyAonA anupama anuSThAnene ArAdhavAmAM ja pasAra karatA hatA, vyApArAdi AjIvikAnA sAdhanemAM nirlobhatAthI pravRtta rahetA hatA, vaLI teonA vipula puNyodaye teonuM nivAsa sthAna paNa zrI padmaprabha bhagavAnanA maMdiranI sanmukhaja hatuM eTale darzana, pUjA, bhakti, stavana Adi stutya dharmakAryomAM teone atIva sulabhatA rahetI, ane acUkapaNe anartha maLela ratnanI jema anekAneka prazastadharma pravRttio AdaravAmAM ArAdhavAmAM ane te te pravRttionA saMskAra sva-saMtatinA vizALa hRdaya paTapara AMkavA utsuka bhAve prayatnazIla rahetA. tarUNa jIvananA prAraMbhamAM dAdA paradAdAthI cA Avate dhIradhAranA dhaMdhAne uttejIta karyo. bAlazAsanathI eka keza dUra rAjapura nAmanuM gAma vasela che, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2e 1 kivikulakirITa jyAM udAra ane snehI eka ThAkaranI ANa cAle che. te ThAkarane tyAM puNyanA pratApe zeTha pitAmbare tenA vizvAsu ane hitaiSI kArabhArI tarIkenI nirmaLa nAmanA meLavI samaya pasAra thatAM te ThAkerane pitA mbarabhAI para eTale badhe vizvAsa jAmI gayuM hatuM ke je vizvAsa pitAnA pitA para ke putro upara paNa azakaya hate. kharekhara e vizvAsa jAmavAnuM je kaI kAraNa hoya che te pitAmbara zeThanI tIrNa buddhimattA, eka rasathI kArya karavAnI kuzaLatA ane nyAya temaja nItinI anerI prItineja AbhArI che kArabhArIpaNuM svIkAryAbAda ThAkaranI pUrNa maherabAnI heI temaja dhIradhAranA dhaMdhAnI mAtabaratAthI pitAmbarazeThanI thelIo ubharAvavA lAgI. janatAmAM samRddhazeTha tarIkenI khyAti vistaravA lAgI. pukhta uMmare jhAlAvADamAM kArelA gAmanA eka sadagRhasthanI eka suzIla ane guNIyala putrI metI bena sAthe pANI grahaNa thayuM. jeonA lagna prasaMge rAjapuranA temaja bIjA ThAkaree paNa sAre sahakAra ApI hAjarI ApI hatI. guNavaMtI-gRhiNI - pitAmbarazeTha jevA saraLAzayI ane uddAma udAra vRttivALA hevA sAthe nyAya priya hatA tevAM ja emanA dharmapatnI paNa vyavahArIka kAryomAM kuzaLa bhakika prakRti, sadaiva hasamukhI mukhAkRti AMgaNe AvelA yAcakone tRpta karavAnI udArabhAvanA ane svAbhAvika rIte, nikhAlasa manavRtti Adi suguNathI gRhane zobhAvI rahyA hatA. jyAre jyAre sagA saMbaMdhImAMthI athavA anya koI mahemAne pitAmbarazeThanA ghare AvatA tyAre tyAre maMgaLamUrti motIbAInI te Agantuke prati thatu svAgata sahidatA ane viveka joI mukta kaMThe kahetA ke kharekhara dhanathI bharapura A gRhamAM sulakSmIja pitAnAM pratirUpathI utarI che? manahara metIothI guMthAelI mauktikamAlA paheranAranA kaMThane suzobhita banAve che jyAre ekaja metIbAI, pitAmbarazeThanuM ekaja Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara t21 ghara nahi. kevaLa kuTuMbaja nahI, balake akhila bAlazAsana gAmane zobhAspada banAvI rahyAM hatAM e eka bAlazAsanane zuM! paraMtu bhaviSyamAM paramArASya jinazAsananI unnati karavA sAthe tene yazodhvaja dizividizimAM pharakAvavA svAra kalyANa samajI svajIvanane samarpaNa karanAra bAlakanI Adarza janetA tarIke banI teNIe akhila jinazAsanane dIpAvyuM che. zUravIra sainya samarAMgaNanA mokhare ubhA rahI zatru satyanA anekAneka aNadhAryo thatA AkramaNonA phaTakAne khamI pitAnA zarIrathI bedarakAra rahI, je vijaya patAkA pharakAve che. te badheya yazaH tenA rAjAne ja vare che, tevI ja rIte putranI bAlyAvasthAmAM vidyAprAptimAM nipuNatA vyApAra vANijya Adi vyavahArUM pravRttiomAM dakSatA, nirdoSa ane nirdabha temaja nirlobhatAthI jIvana saraNi saguNIonA saMgakArA svajIvananI dharma-saMskAramaya karelI khIlavaTa saMsAra viraktatA vigere saguNakArA maLela yaza ane pratiSThA sahAgaNa mAvaDIjane ja AbhArI che pItAMbarazeTha ane bhoLAbhoLA motIbAInA gAha-jIvananA saMbaMdhamAM khaMtIlA kheDIdAsa nAmanA putrane janma thaye divase divase khoDIdAsa vayamAM ane guNamAM vadhatA gayA e bhAgyavaMta daMpatI saMsAranA musAphara tarIke nija jIvana paMthane AnaMdapUrvaka vaTAvI rahyA hatA gurUonA mukhAraviMdathI jharatAM dharmAmRta jharaNuMne alabhya mAnI pI rahyA hatA. saMsAra avasthAmAM hevAchatAM, bane teTalA viraktabhAvathI sva samaya vyatIta karatAM hatAM. dhanya che? dhanya he? mAtA motI ne !: teja suzIla suguNavaMtI satIo hArdika namana vaMdananene ucita che, ke je jananIoe parahitanA vizuddha eyane avalaMbI yAhema karanAra zUravIra ane dhIra beTAone udAra dilathI zAsananA caraNe bheTa Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 kavikalakarITa dharyAM che! hiMdustAnabharamAM rAjanA hArA putranA janma thAya che, paNa teja nanI dhanyavAdane pAtra che, teja mAvaDIonAM nAmeA itihAsanA pAne paMkAvA yAgya che, teja sumAtAonAM nAmeA amara bane che, je ratakukha pativratA strIoe guNunA niketana AdarzajIvI ane guNugrAhI, kalyANakAmI bhavienI kAmanAone pUrNa karavAnA kAraNe avanitalane pAvana karanAra pavitra putrAne zAsana sevA mATe soMpyA che. ! e tejasvI sumanasvinIe e pAvanapratimUrti. hArA dhanyavAdane lAyakaja che ! Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) prakaraNa 3 ju. A *cha8 va dizAnA garbhamAM cAMdale avataratAM pRthvI zavyAne AchI AchI vizada kiraNanI prabhAThArA ujajavala banAve che malayAcalanI bhUminA garbhamAM ArohIta thayela caMdanane vRkSasamUha pitAnI suvAsane comera phelAve che. navIna meghanA garbhamAM pracchanna jaLa, aneka kRlIvalene sukAlanI sUcanA karI AnaMdanuM Aspada bane che. tevI rIte kaI puNyavaMta chava sohAgaNa mAvaDInI kukSimAM svargathI avatare che. tyAre te mAtAne mane ratha, dehade keAI anupamaja udabhave che. putranA lakSaNa pAraNAmAM jaNAya che tema bhAgyavaMta jyArathI garbhamAM avatare che, tyArathI ja tenI prabhAvakatAnI AgAhI tenA kuTuMba vargamAM thatI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24) kavikulakarITa AkhAdIthI aTakaLI rokAya che, dharmaniSTha bhoLA bhALA motIbAinI kukSirUpa mAnasa sarovaramAM eka ha~sa samAna uttama jIva jyArathI garbha paNe avataryo tyArathI meAtIbAinI dhama bhAvanAo, dharmAnuSThAnA AcAravAnI pravRttio vizeSa vadhatI gaI. jIvajIvana AdhAra bhavasAgara tAraNahAra guNagaNunA AgAra duHkhI jIvananA ThAraNahAra zrI padmaprabhu bhagavAnanuM jinAlaya dharanI sanmukhaja hAvAthI ane garbhamAM rahela uttama AtmAnA saMskArathI meAtIkhAIne punaH punaH prabhu sanmukha jaI stavanA karavAnI, pUjana karavAnI temaja bhakti karavAnI bhAvanAo jAgRta thatI ane te te bhAvanAene gharanA tamAma kAmakAjathI nivRtta thaI turataja saphaLa karatA, kemake te samajatAM hatA ke dharmAMnI bhAvanA ane prasaMgo bahuja dAhilA hoya che. anAyAse te suavasara prApta thatAM kace sajjana vilaMba kare ? zreyaH paMthanA sAdhana rUpa mAnI dha pravRtti AdaravAnI je je jijJAsAe pedA thatI, bhale temAM dravyane vyaya thato hoya bhale gRhakAryomAM uNapa rahetI hAya chatAMya puNyavata pitAMbara zeTha tenI darakAra rAkhyA sivAya te te jIjJAsAne avila e phaLavatI banAvatA. mAtAnA manArathA saY=La thatA jatA hatA. divase AnaMdanI anupama laherIothI, dhama kriyAethI, prabhu stavanAothI dhIme dhIme pasAra thaI rahyA hatA, sAMsArika saMyeAgA paNa anukuLa thatA jatA hatA teonA dilamAM puNyAtmAnA garbhamAM Agamana pachI kadIye ciMtAne sthAna maLatuM nahatuM. svajanA tenI suzruSAmAM ullAsathI taiyAra rahetA. A samaya pe|samAsanA hatA, AchI AchI zItaLatA janatAnA aMgopAMgane saMkAcita banAvI rahI hatI. vihaM'game| svajIvana AgAmI kaDatI ThaMDInA bhAgarUpa na bane te khAtara sadhana vividha mALAone, phAi te vRkSanA kATarAmAM kAI to gRhanA vivarAmAM, racI temAM mATI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara imAratanA sukhane kalpI rahyA hatA. vidyAbhyAsIo prAtaHsamayanI madhurI ane lahejatadAra umAprApaka zItaLatAnA sahakArathI abhyAsamAM vizeSa vizeSa ughukta banI rahyA hatA, yogIjane svadaSTine nAsikAnA agrabhAga 5ra sthApana karI paramabrahmane dekhavA ekAkAra banI rahyA hatA. kaI yatijane prANAyAma ane utkaTa Asana dvArA daDha banI ikiyenA damanapUrvaka svabrahmaraddhane pUrNa AnaMdane anubhava ApI rahyA hatA. Avo anekane ISTasAdhaka zItakALa (Winter season) sarva priyatAne meLavI ra hatuM, zIzIrane samIra (Wind) vIravargane dhIratA ApI rahyA hatA, sahAgaNuM motIbAInA garbhAdhAnane paNa avadhi thatAM, tyAM paripUrNa nasAMgaNanA vizALa cogAnamAM jhagamagatI ane vizada kiraNAonA bahAnAthI jhulatI tAralIkAo avanavA abhinava pUrvaka nRtya-tAMDava karI rahI hatI. bArasane ujajavala sudhAMzu (moon) bhedabhAvane bhUlI parepakAranA parama siddhAMtane jANe pAlana na karato hoya tema sudhA karatA kiraNane pRthvI para pAtharI pratyeka prANIone AnaMdasaramAM sarakAvatA hatA, teja dvAdazIne dIpate zazI zIta kiraNorUpI caMdrahAsanA karA AkhA divasanA kArya vyavasAyathI parizramita thayelA mAnava vargane bharI bharIne prema pAna karAvI rahyA hatA. tevI ja rIte motI" nAmane yathArtha karanAra "motIbAI" paNa potAnA gRhAMgaNanI osarImAM udAratAthI apAtA te zIta kiraNanI khIlatI jatI camakatI cAMdaNunA caMdrahAsane dhIme dhIme ghUMTaDe ghUMTaDe pI AnaMda mAnI rahyA hatA. te rAtri vikrama saMvata 1940 nA pesa sudI bArasanI hatI, e raDhIyALI rAtrIne Asare ATheka vAgyAne sumAra hatA. te avasare caMdra kaumudithI ajavALAyelI gRhAMgaNanI osarI upara nirAbAdhapaNe metIbAinI kukSIrUpI mAna sarovaramAM susvamathI sUcita haMsa samAna eka putraratnane janma thayo. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] kavikulalakarITa aneka jananIe putraratnAne janma Ape che ete anAdinA vyavahAra pravAha che, paraMtu teja janetAnuM ane teja dhanyaputranuM yazAnAma itihAsakSetramAM AvakAra pAme che. je mAtAe peAtAnA saMtAnane janmatAve taja uttama saMskAronA sAnerI epa karavA preraNAvatI ane che. je putro janmI peAtAnAja nahi, khIjA eka menA paNa nahi paNa hajArA prANI sAnA sAcA sAOvAha ane che, te bhAgyavatAnA jyeAtimaya janma tenA kuTuMbIoneja nahi, balke akhIla jijJAsu janatAne AnaMdanA hetu ane che, tevIja rIte guNIyala motIbAI ane temanA A putraratna e beu bhaviSyamAM itihAsanA pAnApara suvarNAkSare AlekhAvA yogya banyA che. A puNya mAtuzrI cAMdanInI AchI AchI jyAtamAM gRhAMgaNanI esarI upara AnaMdapUrvaka beThA hatAM, tyAMja putranA janma thavA e kharekhara avataranAra dhanyAvatArI bhAgyavaMta jIvananI puNya prabhAnA anerA pratApa kema na mAnI zakAya ? janmAvasare ujaLIthI TagamagatI cAMdanInI kaumudI ane bALakanI tejasvI jhagamagatI mULakAMti, paLa bhara spardhA karatI thakI paNa saMmilita thaI. putra janma saMsArIone sheje AnaMda upajAvanArA hAya che, pitAmbara zeThanA gharamAM paNa sahukAI AnaMdanI mIThI mIThI umIomAM nhAvA lAgyA. ghaNIja kALajIpUrvaka te bALakane pAlana karavAmAM AvatA, snehALa kuTubIe paLabhara paNa tene gAdathI heThA mUkatA nahi, khALanA nirdoSa camakatA netre, khIlelA gulAbanA puSpa samAna rakta gAlA, japApuSpanA rasathI ApelA lAlImA bharyAM adharA ane kamalayuM vikasvara, kAmaLa, paLapaLa hasatuM ane ramujI AnaMdathI maTakatuM mukhaDuM e kAne sneha na upajAve, vaLI bALanI khelAtI dhelI, teAtaDI, mRdu, madhuratAmaya, manamAhaka mAhavAhI bhASA vajrabhedI hRdayAne paLabhara nacAve che, meAtIkhAi ane tenA kuTuMkhIonI gAdamAM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 20 vRddhi pAmatA, ramatA, jhulatA, manamAnyA AnaMda rasamAM mhAlatA A bALaka vayamAM amuka divasa thatAM, kuTuMbIoe nAma nirdhAra karavAnA niya karyAM. nAma nirdhAra:-- - sagAsaMbaMdhIonu` eka maMDaLa pitAMbarazeThanA sohAmaNA ane maneAhAra AMgaNAmAM sAnaMda ekatrIta thayuM. A putra lAla-ratarUpa hAvAthI mAtA ane pitAne anukuLa evuM te bALakanuM punIta nAma "lAlacaMdra" tarIke nizcita thayu. mAtA ane kuTuMbIoe lAlacaMdanA nAmanI dhvaniothI pitAMbarazeThanA dharane gajAvI mUkyuM kharekhara A guMjArava bhAvi sUcana karatA hatA. ke huM bALa, lAla, bhaviSyamAM lAlaca e nAma yathAya karI sukAryomAM jIvananA phALA ApI. parApakAranA pavitra kAryakSetramAM niHsvArtha paNe jIvananA aNumAla samaya vitAvI saiddhAMtika satyAne phelAvI jaMgeAjagamAM jIgarjIMga sudhI tArUM nAma guMjatuM rahe. e AzirvAda lAlacaMda lAlacaMdanI premavAhI dhvaniemAM kalpI zakAtA hatA. grahAcAra vicAra: graha ane kramanA paraspara avagADha saMbaMdha rahelA hAya che. amuka karyuM. jyAre udayamAM AvavAnuM hAya tyAre amukaja graha ane amukaija caMdramA kudaratanA kAnUna anusAra AvI maLe che. jo ke kavAdIone paNa e grahacAranI gaNatrI ane tenAthI thatA zubhAzubha *LAnI mAnyatA dharAvavIja paDe che. grahacAranA pUrNa jJAtA hoya te janmanAra vyaktinA jIvana paMthanA viparIta ane anukuLa prasa MgAne prathamathI jaNAvI zake che. tadanusAra zubhAzubha phaLa saMlabdha thatuM anubhavAya paNa che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 1 kavikulakirITa A prasaMga anusaMgata hoI tene atre Alekha e vAMcakavRMda asthAne nahija mAne. kA , . 24**, * ::::.. . . , 6 rA. 7 8 ka. 1 * 10zu.bu <12 lADakaDA lAlacaMdabhAInA janmAvasare be graha uccAMzanA hatA. ane te prabhAvaprada temaja jIvana udayanA suMdara udbhava sthAna samA hatA. je graha akhila jIvana vihAramAM prabhA pADavAmAM jyAM tyAM ujavaLa kIrtine vistAravAmAM ane vAdavivAdamAM kuvAdIonA madane gALI satya tattvanI jaya patAkA pharakAvavAmAM nimitta bhUta hatA. bhAvicana jezIo paNa AvI uttama kuMDaLIne joI tAjuba thatA hatA. ajANyA jevIo paNa te jotAMja muktakaMThe kahetA ke, A grahakuMDaLI anusAra janmanAra bALa samRddhimaMta, dhImaMta ane prabhAvazALI thAya. hajArepara pitAne ajaba prabhAva pADI ANa phelAve. vacana siddhi paNa A vyaktine sAMpaDe. kuMDalImAM eka yoga evo paNa upasthita che ane tethI kalpI zakAya che ke te svabhAvikaja saMsAranA pApAraMbhathI virakta thaI saMsAra tyAgI bane to mahAna guNa saMpanna jaganmAnya jagadya mahAtmA bane ane saMsAramAM rahe paNa ucca samRddhi meLavI mAnanIya banI khyAtine pAme. TuMkamAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizakhara kahIe te janmanAra lAlacaMdabhAInI kuMDalInA grahacako temanA bhAvijIvananI ojasamayI keAI anerI ja kalpanA karAvatA hatA. zArIrika cinho: bALacaMdra samA lAlacaMdrabhAInA tejaravI mukhaDApara bhavya lalATa anerIja kiraNa prasAratuM hatuM. mukhanI hasamukhatA ane kene AnaMdanuM sthAna banI rahI hatI. netronI nirmaLatA ane vizALatA, ojasvItA, kamala dalene zarama pamADatI hatI. vizALa hAtha ane raktimA bharyA kamaLapAde bhAgyavaMtanI AgAhI ApavA Avela zubhakarmanA saMdeza samA zobhatA hatA. nAnI vayamAM paNa zarIranI balavattA, buddhi, capaLatA ane sarvajana priyatA A bALamAM pUrva saMskArathI sahacArIpaNuM dharAvatI hatI. zarIrapara dIpatAM cihe bhalabhalAnA zirane DolAvatA hatA. vidvAna prekSaka vargane kabUlavuM paDatuM hatuM ke saMghavIdAsanA kuTuMbarUpI vaMzAkAsamAM A putra caMdasamAna kIrti ane yazane vadhAranAra thaze. bALavaya: nikhAlasatA ane nirdoSatA jeTalI bALakomAM hoya che teTalI vRddhomAM paNa kAIka vakhata anubhavAtI nathI. nirdoSa AnaMdanuM je BIU 3r67414 14 ( The best place of innocent joy) te te bALavayaja che. bALaka kudarate nizcita ane kSaNakSaNe aneka AnaMda taramAM masta rahenAre hoya che. mehathI rUDha thayele ekapaNa padArtha te machalA jIvanamAM ISTarUpe nathI hote. netaranI soTI (cane) kumaLA kamaLAne nALa ane utpanna thatA nAjukaDA choDa jema vALavA icchIe tema vaLI zake che. tevI ja rIte bALapaNamAM jevA prakAranA saMskAre nAkhavAmAM Ave che te saMskAre evAte jaDamULa ane datara bane che temAM parivartana bhAgye ja thAya che. bALakanuM mAnasa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] kavilakirITa kudarateja kAmaLa ane Darapoka hAya che. TuMkA TuMkA prasaMgeA tenA gAlarA hRdayane kheda ane harSanA anubhava karAve che. tenAthI viparIta prakRtinA dhaNA bALakAmAM jovAmAM Ave che. keTalAka bALakeA nAnI umarathI niDara, vAcALa, capaLa ane prasaMgone eLakhavAmAM kunehavALA hoya che. bALakAmAM vinA zikSAe nirakhAtA susaMrakArAja pUrvabhava hAvAnA sacoTa purAveA ApI rahyA che. lAlaca dabhAi paNa khALavayanI buddhimayavana bAjImAM AnaMda manAvatA hatA. kuTuMbIonI tathA bALamitronI saMgatamAM kutuhalayukta jIvana vitAvavA lAgyA. lAlacaMdabhAinA pAlanapoSaNamAM temanA mAtuzrI bahuja sAvadha rahetA. kusaMskArI bALakAnI saMgata na thAya te mATe paNa bahu sAvaceta rahetA. mAtApitA etA putronI bhAvijIvana rUkhAnA vidhAtA che. jo te khabALakane susaMskAra arpavAmAM durlakSya rAkhe to khALanI AgAmI jIvanarekhA bahuja kaDhaMgI ane che. meAtIAi to svabALaka kusa`skArI na bane te mATe puratA lakSyabad rahetA. jo ke lAlacaMdabhAI pAteja bALavayamAM pUrvasaMskAranA pratApeja guNIyala bALakAnI seAbatamAM AnaMda mAnatA. sughaDatA ane matibAhulyatA emanI bALapaNathIja khIlatI jatI hatI. jemanA mAtapitA dhama saMskArI hoya jemanA nivAsa uttama sajjatAnI pADeAzamAM hoya jemanI sAbata kuLavAna mitranI sAthe hoya tenu uttarajIvana Adarzo sukhI ane prazaMsanIya bane che. teo jyAre ATheka varSanI samajaNI ummaranA thayA tyAre tenI madhura, buddhi ane cAtu vALI vidhividha vAtA sAMbhaLI grAmya jatA Azcarya cakita banatA eka vakhata sAMbhaLelI vAtane paNa smaraNa pathamAM AlekhavAnI ane prasaMga Ave saMbhaLAvavAnI dhAraNA zakti ane vivecana zakti khALavayathIja pragaTa dekhAtI hatI. khALavayanI ramata gamatamAM paNa sahelAithI pasAra thai jItane pote svAdhIna Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara 1 nA rAkhatA e eka viziSTatA hatI, ema teonA bALapaNanA mitro hAla paNa jaNAvI rahyA che yuvAvasthAmAM jeonA suguNe apratima khIlavAnA hoya tevA bALakenI cikitsA bALavayathI ja thAya che. ane te dvArA bhaviSyanA suMdara adbhuta suguNa kaLI zakAya che. lAlacaMdabhAInA apUrva saddaguNoe mAta pitAnA hRdayamAMja bhAvabhInuM vAtsalya upajAvyuM hatuM eTaluM ja nahi paNa Itara janone paNa emanA upara ghaNoja sneha hato pAMca sAta varSanI ummaramAM teonuM kaMThamAdhurya eTaluM badhuM AkarSaka hatuM ke gAmanA keTalAka bhAIo temane rekI nizALamAM zIkhelI kavitAo, nIti sUcaka gItio temaja bhajana gavaDAvatAM A kavitAo sAMbhaLI chetRvaMda khuzI thaI snehanI eka mIThI AzIvaMda bharI najara pheMkate, bALa avasthAmAM paNa ATale AvakAra e kAMI thaDA bhAgyanI nizAnI na gaNAya. vicAra vimaLatA. bALavayamAM bAlenI priyatA khAnapAna karatAMye ramujI nAnA prakAranI ramata gamata prati heje adhika hoya che. paraMtu keTalAka bALake jeo bhAvimAM apratima guNanidhAna thavAnA hoya che, te svaceya anusAra kArya thayA pachI ramatamAM citta lagAve che. vidyAlayanA zikSake e Apela pATha (Lesson) mAtapitAnI sevA ane dharmanA nitya niyamanuM pAlana khaMtathI karavA vinA preraNAe prerAya che. teo nAnI ummaramAM mAtA pitAnA vinayamAM, nizALanA pAThamAM ane dhArmika anuSThAnamAM yathAzakti pAlanamAM tatpara rahetA, vaLI temane dharma pratye hArdika prema, mananI nirmaLatA, suhaMdatA, udAratA bahuja AkarSaka hatI je koI abhyAsI anubhavIne paNa durAdhya mAnI zakAya. svamastavanA - rAtrine samaya prasarI rahyA hatA. lAlacaMdabhAI taMdrAnA tAlamAM mazagUla banyA hatA, te vakhate senAnA siMhAsana para birAjamAna thayela Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 1 kavikulalakarIDha tAraka jInezvara bhagavAnanA akasmAta darzana thayA sAnugrahathI prabhujIe svavadana caMdra dvArA upadeza piyUSa varSAvyu'. te upadezAmRtane nizcalabhAve te AkapIne pIna banyA jANe ratnanA karaDIyeA anAyAse prAsa thayA hoya tema temanuM hRdayasara ha taraMgathI ubharAyuM. ane temanA mAnasamAM kAI anerU ejasa pragaTayuM. Adaza jyotimaya prabhunA puNya darzana ane mukha caMdrathI jharatuM piyUSa vRSTinuM jyArathI pAna thayuM tyArathI A asAra saMsAra tyAgavAnI ane prabhunA satya mAne svIkAravAnI tIvra tamannA jAgI. vairAgyanu khIja zapAyu khALavaya hoI hRdayamAM adRzya rahelI bhAvanA turatAturata kyAMthI akULa thAya ? mAtapitAnA vyAmAha te putraprati gADha hAya che. temAM vaLI guNIyala ane vivekaputra vizeSa mAha jagAve te nirvivAda che. AvA atyaMta vyAmAhanA kAraNe pAtAnA manehara mAnasa sarAvaramAM utpanna thayelA vairAgya taragAte gUDhaja rAkhyA. parantu aMtaramAM potAnA uddeza ane dhyeya majabUta banA- vatA jatA hatA. temaja te dhanya seAhAmaNI supaLanI jhaMkhanA askhalita vahetI dhama kRtyonI svapramALA teonI zraddhA ane bhAvanAne prAtsAhita karatI hatI. dhanya che e susvanna dakane ? suguNA prApta karavAnuM aNumAla sthAna putra mATe jo kAI hoya to te pitA hAya che. lAlacaMdabhAi paNa pitAnA paricayathI ghaNA susa`skArI saprApta karI rahyA hatA, pitAnA prema paNa pote potAnI kuzaLatAthI jItI rahyA hatA, temanI AjJAnuM pAlana karI seMkaDA zubhAzIvacane meLavavA bhAgyazALI banI rahyA hatA, parantu kharekhara praza MsanIya suyoga cira sthAyI rahevA e durlobha che, kALanI ajaba kaLAthI ghaDAyelI dhaTImAM sAne AnAkAnI sivAya pisAvu ja paDe che kALanA pravAhano sAmano karavA AjanA yuga vijJAnIe paNa samatha anyA nathI. baLavAnone, dhanavAne te, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 33 "" mahArAjAone ane kaMgALAne TuMkamAM akhila jana samuhane kALa- siMhanI vikarALa jaTIla phALanA pherA nIce pasAra thavuMja paDe che, je puSpa khIle che teja kamAya che, je jhoLImAM hoya che teja hALAmAM hAya che. je janme che teja mare che, aMgrejImAM paNa kahyuM che ke "A man is mortal mANusa mAtra marAdhina che, dhaniSTa pitAMbarabhAI dharmamaya jIvana vItAvI rahyA hatA. lagabhaga pacAsavanI ummare AvI pahoMcyA hatA. sAmAnya vRddhAvasthAnI AchI AchI rUparekhA tarI rahI hatI, kuTuMbIjanApara temaja kSaNika paulika vastu uparathI vyAmeAhanA nasA kamI thai rahyo hatA, te arasAmAM upara sUcita akaLa kALanI kaLAnA kAnuna anusAra AyuSya khaLa kSINa thatAM sasamAdhi dha bhAvanA pUrNAMka svalAkanI bhUmine bhUSita karavA mAnava lAkathI vidAya thayA. kauTuMbI vamAM AvA eka dharmaniSTa purUSanA sva gamate jo ke zAkanI chAyA te| prasArI, parantu sarve dharmiSTa hAI, kanI ajaba lIlAne jANanArA hAI tathA sadgurUdvArAe prApta karela dharmanI amara buTTInA prabhAve te chAyAnA kAramA seraDA TuMkamAM bhuMsAI gayA. A bAjI mAtAnI preraNAthI vyavahArU kuzaLatA meLavavAmAM, dhama kriyAmAM, vyavahArika vidyAbhyAsamAM dina pratidina utsAhapUrvaka prayatnazIla banI anukrame vayamAM te vRddhi pAmatA gayA. 1 no Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 4 thuM. puNyadarzana - svItalane pavitra pAda kamalathI pAvana karatA bhavyAtmAonA hadaya kamalene upadezAmRtathI vikasAvatA zrI jainazAsananA gharAvAhaka pUjya AcArya devezo temaja saMyama ramAnA bhUSaNarUpa munipuMgavo bAlazAsananI janatAnA mahAbhAgyathI padhAratA ane dharmopadeza vaSavatA. te pUnI sevAmAM ane dharmopadeza zravaNa karavAmAM dharmapremI lAlacaMdabhAI paNa acUkapaNe pUrNa premathI lAbhalevA utsuka rahetA. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [[ 35 sAdhu purUSonA samAgamanI suMdara supaLonuM sadbhAgya lAlacaMdabhAIne prApta thatuM, bALavayamAM paNa temanuM buddhi bAhulya ane namratA eTalI badhI niHsIma khIlelI hatI ke je joI munirAje temane kahetA ke je tuM saMyama le ane jainadharmanA zAstrono uMDo abhyAsa kare te eka dharmane sAro pracAraka ane netA (Leader) bane ? ane je gurUne ziSya thAya te gurUnI pATane prabhAvazAlI banAve. priya vAMcakagaNa sahelAIthI sama haze ke jhaLakadAra uttamaratna jhaverInA hAthamAM jatAMja tenA tejathI ane jaLahaLatA pANIthI ane tenI uccatAthI tarataja kiMmata aMkAya che. tema bALavayamAM anukrame vRddhi pAmatA ApaNA cAritra bhUSaNa paNa vidvAnonI dRSTimAM kiMmatI ratnanI jema aMkAyela hatA. sAdhu jananI niHsvArtha sevA ane niHspRhI ane nirAlasapaNe zravaNa karela niHspRhIne upadeza niSphaLa nivaDatAja nathI. arthAta kadIne kadI jarUra phaLadrupa thAya che. sukSetra hoya, uttama bIjanuM AropaNa hoya ane teno pAlaka jalasiMcaka anubhavIne dakSa hAya te te bIjane aMkurIta thaI phaLadrupa thatAM vilaMba zene hoya? nyAyAMnidhi pAMcAladezo ( Punjab ) ddhAraka zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja urphe AtmArAmajI mahArAjanA bhAvI paTTAlaMkAra niHspRha cUDAmaNi zrImad kamaLavijayajI mahArAja saMvata 1954 mAM zrI bhoyaNajI tIrthanI yAtrA karI sasvAgata bAla zAsanamAM padhAryA. teozrInI pratidina cAlatI madhurI ane vairAgyamaya vANInuM zrotRvRnda ghaNIja prItithI pAna karate hate. lAlacaMdabhAI paNa te mahAtmAnI hadaya drAvINI vANInuM zravaNa karatA ane anya samayamAM paNa teonA paricayanI saurabhatAthI suvAsita banatA jatA hatA. nirAkAMkSI saMtane kSaNabharane saMga jIvanavaheNamAM nava citanyarasane vahevaDAvanAra bane che. kahevata che ke sebata tevI asara thAya che, Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa (A man is known by the company he keeps ) lAlacaMdabhAInA pavitrahadayamAM tatkAvAhinI dezanA e anerI jAgRti ANuM tenAja pratApe saMsArane cheDI, manane gurudevanI AjJAmAM joDI saMsAranA mohapAsane teDI avyAbAdha sukhane denAra saMyamapaMthane ArAdhavAnI tIvravegI bhAvanAnuM pura hRdaya paTa upara vahevA lAgyuM. lAlacaMdabhAInI umara dazeka varSanI thavA AvI hatI. gurjara vidyApIThamAM traNa cepaDIne abhyAsa karI cUkyA hatA. zikSakanI paNa ajabaprIti prabaLabuddhi dvArA saMpAdita karI hatI. vaya vadhavAnI sAtheja jaLa pravAhanI jema vyavahAru kuzaLatA paNa vadhI rahI hatI. zrImad kamaLavijayajI mahArAja hAlamAM (zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAja) paNa A bALa lAlanI nikhAlasa mAnasavRtti talasparzI kuzAgramati ane vAkcAturI joI AkayAte hatAja. A eka zAsanadhotaka, satyapaMthane pracAraka ane ajaba upadeSTA bhAvimAM thAya evI vicAra saMkalanA tenA prati manamaMdiramAM guMthI rahyA hatA. madhuravANI dvArA AcAryazrIe lAlacaMdabhAIne saMsAranI asAratA sacoTa samajAvI. te bALanA hRdayagata saMsAra tyAgavAnA sAcA vicAre jANI lIdhA. ane te pachI temanA kuTuMbIone kahetA ke A tamAre lAla bALa te che paNa je tene sArA sthAnamAM saMjI jainadharmanuM paddhatisara zikSaNa ApavAmAM Ave to zeDA ja samayamAM niSNAta banI zakaze ane evuM sthAna jo koI hoya te vartamAnakALamAM mahesANA gaNAya, tyAM jainadharmanA sArA saMskArapUrvaka dhArmika jJAna bALakone ApavAmAM Ave che. mATe tyAM je tamArA lAlacaMdane mokale jethI bhAvinA jIvanamAM sAre prakAza paDe. atrethI bhAvI pU. AcArya deveza vicaratA vicaratA mahesANuM padhAryA. jyAM jeonI dezanAnA kiraNoe sAre prakAza pADe, janatA temanA prati eka mahAna mahAtmAnI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 37 daSTie nihALatI. zrI yaskara maMDaLanA saMsthApaka ane saMcAlaka zrIyuta veNacaMda suracaMda AcArya devezane nirdoSa tyAga dekhI pUrNa bhakta banyA hatA. temane teozrIe jaNAvyuM ke bAla zAsanamAM lAlacaMda nAmanA eka bALakane cAritra grahaNa karavAnI subhAvanA che tene temanA kuTuMbIone samajAvI tamArI pAThazALAmAM abhyAsa mATe dAkhala karavAmAM Ave te bhaviSyamAM jaina zAsanamAM suMdara phALe ApI zake ema che. teozrInA vacanane vadhAvI laI te saMbaMdhI kArya hAtha dharyuM. zaMkAsthAna veNIcaMdabhAInI preraNAthI eka pratiSThita gRhastha bAla zAsana AvyA. lAlacaMdabhAInA ghera jaI temanA kuTuMbIone ekatrita karI jaina dharmanA siddhAMtanA abhyAsa mATe mokalavA sUcavyuM. snehALa kuTuMbIonA hRdayamAM zaMkA zalya sthAna jamAvyuM. jarUra hamArA bALakane mahesANuM laI jaI dharmanA abhyAsa karAvyA bAda pravajita karaze. A vicAra vamaLamAM teo guMcAyA. moha rAjAnI vicitra lIlAthI keNu ajANyuM che ? e mehanA vilakSaNa uchALAoe te zaMkAne baLavattara banAvI ane abhyAsa mATe mahesANA javAnI jijJAsA vALA te bALakane aTakAvyA paraMtu labdha samaye dhArmika abhyAsa karavAnI lAlasAmAM lAlacaMdabhAI udyamavaMtaja rahyA, ekavAra kareluM piyUSapAna AjIvaMta visarAtuM nathI tema pU. gurUvaranuM mIThI najarathI karAvela vairAgya amRtapAna ane temanA paricayathI thayela sahajAnaMda punaH punaH smaraNa pathamAM AvatuM hatuM. e samaya kayAre Ave ke te niHspRhI mahAtmAnA saMgamAM ane sevAmAM huM rahuM? teonI taraNa tAraNa zuzruSAne lAbha lauM ane teonI amRta sahedarI vANInuM niraMtara pAna karUM evI subhAvanAenA umaLakAothI teonuM hRdaya alaMkRta hatuM, paraMtu snehIonI AdhInatAthIja virakta vicAre saMsAramAM rahetA hatA. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] vidyAvizrAma: svAbhAvika rIte khALapaNamAM vidyA prAptie sugama hovAthI e sarasvatInI siddhinuM kendraja mAnI zakAya. khAlyAvasthAmAM sugama rItie prApta kareluM jJAna cirasthAyI bane che, bALakane jevA saMcAgamAM rAkhavAmAM Ave tevA sauMskAra poSAya ne jevA sAhityane zAkha lagADAya temAM teo nipuNatA meLavI zake che. ane e nipuNatA bhAvi jIvana pravAhamAM bahuja upayogI samRddhinA sthAnarUpa saMtASakAraka nIvaDe che. kavilakarITa Data aNumAla abhyAsa: abhyAsa mATe bALakAnI kALajI karatAM mAta-pitAnI preraNA seMkaDA guNI adhikI hAvI joie. bALa eTale paratantra, khALa eTale manamAchalI navI navI ramatagamatAnA premI, vidyAnA suphaLAthI ajJAta. e mALane ramatagamatanA rasa cheADAvI, svatantratAnA sAcA pATho zIkhavI, vidyAthI thatAM bhAvi jIvananA lAbhAthI nAta banAvI, vidyAbhyAsa mATe samutsuka banAvavA mATe kharekhara kAi prAthamika saMskAra nAkhanAra hoya to te mAta-pitAeja che, zikSaka to potAnA Azraya nIce AvyApachI zikSaNa ApavAnI kALajI rAkhe che. pazu mAbApanI sAmatamAM te| janmatAveMtaja hoya che. bALakane sughaDa sahiSNu` ane vidyArasIyA banAvavA e mAtapitA mATe sahelAI bhayuM ane che pUM saMskAranA yAge bALaka jijJAsu hoya mAtapitA suzikSita hoya topachI bALakanI jIvanarekhA mATe pUchyuMja zuM? bALakanA hRdayarUpa nirmaLa citrAlekhanasthAna susa`skArarUpI uttamara gA ane anubhava mASitArUpI kuzaLa citrakAro e triveNI saMgama maLe te tevA vAtAvaraNamAM uchaLelA mALAnuM bhAvi jIvana citra suzAbhita kema na ane? Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 39 sAdhanane abhAva:- bAlazAsana gAmaDuM hatuM. vidyAbhyAsanA sAdhane bahuja juja. ane te paNa atyaMta muzkelIthI prApta thAya tevA. tethI putra vAtsalyavaMtI mAtA metIbAIe lAlacaMdano abhyAsa krama vadhe, mAnasa susaMskArathI raMgAya, suzikSita bane te mATe temane mANasA mekalavAne vicAra karyo. lAlacaMdabhAinI pheI dalasIbAI dharmaparAyaNa jIvana gujArI rahyAM hatAM. te dalasIbAInuM jIvana saraLa niSkapaTa ane dharmapravRttiothI raMgAyeluM hatuM. suguNa kusumathI khIlelI vADImAM suguNa kusumanI makaraMdane jIjJAsu bramara sugaMdha grahaNa karavA jAya te puSyanI kadara ane bhamaranI tRpti saheje saMbhave che tema dalasIbAIne tyAM lAlacaMdabhAInuM Agamana ubhayane AnaMdanuM sthAna thayuM. mANasAnI vidyApIThamAM AnaMdathI lAlacaMdabhAI gujarAtI abhyAsamAM pravRtta thayA. vidyAlayanA samasta bALakamAM tivrabuddhi maMta tarIkenI nAmanA teone ja varI. dalasIbAInA sahavAsamAM dharmane saMskAre vizeSa jaDamULa banatA gayA. dharmakriyAo karAvavAmAM dalasIbAinI paNa preraNuM ghaNuM prazaMsanIya hatI. nizALane abhyAsa paNa pUrNa khaMtathI nitya karatA hatA. mAtaneha: suputrane mAtAnI snehALa daSTi punaH punaH smaraNamAM AvyAja kare che. kAraNake kulIna putronA hRdayamAM e dRSTi vaja lepa jevI jaDAI gayelI hoya che. mAtA metIbAI bAla zAsanamAM rahetA hovAthI temanI pAse lAlaca dabhAi temanI sevA ane melApa arthe jatA ane temanA zubhAzIrvacananI puSpa mAlA paherI svAMgane suzobhita banAvatA. kahyuM che ke " jananI garama mUniya sthApi pIcara mAtA ane janmabhUmi e be vastu svargathI paNa adhika che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] kavikulakirITa tadanusAra lAlacaMdabhAI sva mAtA ane mAtRbhUminA darzanane punaH punaH jhaMkhatA ane saphaLa karatA. zaheramAM jaIne vasanAra manuSyane paNa potAnI janmabhUmi, mAtRprema, bAlyAvasthAnA mitre vigere pitAnA nAmanI pare kadIe visaratA nathI. A uparathI mAtuzrI uparane prema ane atIva bhakti samajI zakAya che. saMvata 1956 mAM nyAyanidhi pU. vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya tapatejasvI brahmaniSTa zrI udyotavijayajI mahArAja mANasA gAmamAM padhAryA. teoe pitAnI vairAgyavAhInI dezanA dvArA kaThIna hRdayavAlAone paNa vairAgya vAsIta karyA. zrI udyotavijayajI mahArAja prakRtinA saraLa ane zAMta hatA. upadezelI paNa jhezIlI ane hadayamaMthaka hatI. zarIranI kadAvaratA ane AkRtinI bhavyatA bane atyaMta AkarSaka hatA. temanI janmabhUmi paMjAbamAM hatI. temane kapUravijayajI nAmanA eka namra ane sevAbhAvI ziSya hatA. te mahAtmAnA hRdayamAM paropakAra parAyaNatA zubhabhAvanA, dharmavAsanA svAMga thaIne rahI hatI. kaTokaTInA prasaMgomAM paNa potAnI prakRti kAbumAM rAkhI vijaya pitAno banAvatA hatA. evA e mahAtmAne mANasAnA saMghe AgrahapUrvaka cAturmAsa rAkhyA, lAlacaMdabhAI paNa atreja hovAthI temanI dezanA piyUSanuM pAna ane suzruSA kadApi cUkatA nahi. dhIme dhIme temane paricaya gADha thate gaye eTale temanA manamAM paNa cekasa nirNaya thayo ke A lAlacaMdanI mati ghaNI tINa haI dIkSA grahaNa kare te jainazAsananI sArI sevA karI zake tema che. kAraNake hIrAne caLakATa ane tejasvItA joI ko ustAda jhaverI tene grahaNa karavA nathI lalacAle? theMDA samaya pahelA hRdaya bhUmikAmAM bhaviSyanA sUrizekhara pU0 kamaLavijayajI mahArAje vairAgyabIja repyuM te hatuM ja. phakta jala siMcananI vadhu AvazyaktA hatI, puSya purepuruM khIleluM hatuM paNa tene cuMTanAra kArIgaranI jarUra hatI. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara priya vAMcaka? khyAla bahAra te nahija hoya ke lAlacaMdabhAInuM hadaya bALavayathI ja vairAgyabhAvathI bhInuM cheja. paNa kauTuMbIkane pratikAraja tenA amalamAM vilaMba karanAra hatuM. mAtuzrInI dharma preraNAthI ane dalasIbAInA dharma saMskArathI vairAgya vRddhi paNa pulakIta thatI jatI hatI. teone zrI udyotavijayajI mahArAjano nirdoSa ane guNotpAdaka saMga lAMbA vakhata sudhI banI rahyo. daramyAna dhArmika abhyAsa temaja jainadharmanA AcAra vicArenI paNa mAhitI maLatI gaI. vairAgyapadezanuM siMcana paNa dhIme dhIme thatuM jatuM tethI vairAgyabhAva vikasvara thaye. bhAvanA kiraNa: videzanI lAMbI musApharI karavA janAra vyaktinA hRdayamAM prayANa muhUrta sAcavavAnI tIvra tamannA hoya che. te muddata AvatAM pahelAnA samaye pitAnI mahelAta upara, kuTuMba upara, ane mitra maMDaLa para saheja paNa sneha Avirbhata thatuM nathI. paraMtu muhUrta sAcavI paradeza jaI mAruM dhyeya saphaLa karuM eja bhAvanA taraMge tenA hRdayapaTa upara spare che. gharamAMthI nIkaLatA kuTuMbIo, mitra ane snehIonA viyegathI kakaLatA hadaya tarapha dhyAna na ApatAM pitAnA dhyeyane lakSyAMkita karI AgaLa dhape che, tevI ja rIte lAlacaMdabhAInA hRdayamAM saMyama pradezamAM viharavAnI, saMyamanA akhUTa ane nirdoSa AnaMdane luTavAnI tAlAvelIe tIvratA pakaDI hatI. punaH punaH hRdayamAM vicAratA ke e suavasara mane maLe ke saMsAranA kSaNika duHkhada viSaya ane mohanA vAdaLane bhedI vAstavIka AtmaprakAzane pragaTAvuM. are. A saMsAranI kArAgAratAmAM paravazapaNe anaMta kALa gumAvyo ane je hajuye cetyo nahi, jAgyo nahi, saMyamapaMthane svIkAryo nahi, temaja mehanA mastAnI bharyA madanA tophAnathI vijaya meLavyo nahi, te hajuye ane te kALa bhamavuM paDaze. A anupama janma AryakSetra Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara] kavikulakirITa vitarAgapraNata jinadharma keTi prayatna paNa hAthamAM AvI zakya che. dhana kamAvAnI uttama taka meLavyA pachI kuMbhakarNanI nidrAmAM gheryo, masta bane te kayAre kamANuM karIza?caMcaLa jIvanane vizvAsa nathI. nadInA pravAhamAM nAjukaDA taNakhalAne taNAtAM vilaMba zAno thAya? tema kALanA pravAhamAM mAnava janmanI TuMkI zI jIMdagI jotajotAmAM pasAra thaI jaze. amegha saMyamane kyAre prApta karU. sadAkALa gurUcaraNanI zuzruSAne lAbha kayAre lauM? gurUnA anugrahathI navuM navuM jJAna kayAre prApta karuM? mArI adazya zaktine khIlavI mArA kalyANanI sAthe hajArenuM kalyANa zI rIte sAdhuM? e uttama bhAvanAnA manahara manera citro hRdaya patha upara AlekhAtA gayA. mAnavonuM mAnasa e Atma bhAvanuM pratibiMba che. mAnasanI te nirmaLa bhAvanAone AvirbhAva karavAnuM amogha sAdhana mukha che. mAnavI, pravRttio, e AtmA mana ane AkRti e traNeyane eka suMdara Adarza che. lAlacaMdabhAIe uttama nirdoSa Atma bhAvanAone, pratibiMbanA vyAje mAnasa kSetramAM mUrtimaMta banI AvirbhAva karyo, Atma bhAvanA ane AkRtinI audAsIne bhAvanA e banne zasyapravRttinA pratApe amala AdarzamAM aMkAvA lAgyA jenA pratApe temanI pratyeka karaNIe virakatatAne vadhAranArI thaI zrI udyotavijayajI mahArAja mANasAthI jyAre vihAra karI gayA tyAre janatAne gurU viraha sAlyo. jema gaganamaMDaLamAM syAmaLAM vAdaLe. gherAya che. vAyunA sahArAthI muzaLadhAra varasAda varSovI takhapRthvIne tRpta kare che. pavana ane vAdaLa vikherAya che. chatAMya vizALa ane uMDA jaLAzayomAM jaLano vAraso mUkatAM jAya che. jethI vRSTine upakAra janatA visaratI nathI tema gurU viraha thaye paNa teonI dezanA vRSTie jainajanatAnA hadayane tRpta karyA hatA. mAnasa Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 43 jaLAzayane dha jaLathI bharapura manAvyA hatA. jethI temanA upakAra tyAMnI janatAmAM cIrasmaraNIya rahe e svabhAvika hatuM. akhIla janatAnA karatAMye lAlacaMdabhAinA hRdayamAM te mahAtmAnA upakAra Ata preAta thaI rahyo hatA. ekajabhAvanA: sukAnInA hRdayamAM majadhAra dariyAnI musApherImAM DagamagatI naiyAne sahisalAmata kinAre pahoMcADavAnIja jijJAsA ugra hoya che. tevIja rIte lAlacaMdabhAi saMsAranA duHkharUpa dariyAthI potAnI jIvana naiyAne sugurU sukAnIne samapI mAkinAre paheAMcADavAnI ekaja bhAvanAvALA banyA. guMcavADAthI guMthAyalI kauTuMbIka mohajALathI vikhUTA paDavAnA mArga zodhatA viraktabhAve jIvana vitAvavA lAgyA. lagabhaga seALavanI vaye lAlacaMdabhAine tvarAthI cAritralevAnI bhAvanA jAgI tene saphaLa karavA tarka joI rahyA hatA. baMdhanathI jaladI mukta thavAnI eka tarakIba racI. saMyama grahaNamATe snehALa mAtuzrI AjJA mAMgatA kadApi Ape ema nathI. kuTukhIe paNa A vAtamAM anukULa banavAM bahu duSTa che. bAlazAsananI sthAnika janatA paNa mArA pitAzrI sAthe ghaNI saMbaMdhita hAI chuTavA de tema nathI. A badhAya vicAra vamaLAnuM kAkaDuM' manamAM ne manamAM vaNyuM. ane tenA ukelapaNu mAnasa bhUmikAmAM karyo. zakya badhAe upAyAmAM niSphaLa nIvaDayApachI teoe nIcenI tarakIba ghaDI ne amala karyAM. rAtrIne samaya hateA. janatA prazAMta citta niMdrAdevInI gAdamAM dhuMdhavAI gayelI hatI. phakta lAlacaMdabhAi jAgRta avasthAmAM rahI dalasIbhAine hAthatAlI ApI bhAgI javAnI taka meLavavA utsukakhanI rahyA hatA. niDaratAthI rAtre evAge dharamAMthI pravAsa mATe taiyArInA prayatnA zarU karyAM. kapaDAM paherI mA kharca mATe cAgya sAdhana laI, gharanI bahAra nIkaLavA taiyAra thayA. khaLabhaLATa thatAM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa badhAM jAgyA. rAtrine samaya hovAchatAM ghaNA leke ekatrita thaI gayA. ane jatAM rokyA. ane lAlacaMdabhAIne cAre tarapha vIMTI cekI pahere karatA samajAvavA lAgyA ke, alyA lAlu A samaye kyAM jAya che? ema ekAeka sagA saMbaMdhIone cheDI vinA puchaye heDyA javAtuM haze. tArA jevA samajune AvuM karatAM zaramAvuM joIe. Ama upAlaMbha ApatA punaH bhAgI javAnI zaMkAthI teo badhA tyAMja beThA. have lAlacaMdabhAI pitAnA manamAM vicAre che ke, dhAyuM hatuM zuM! ane thayuM zuM! paNa have te game tema thAya paNa mAruM dhyeya te siddha karavuM ja che. A gADha baMdhanathI mukta thavA ane dhyeyane tvarAthI siddha karavA svazaurya ane buddhino upayoga karyo. eka bahAnuM batAvI bahAra nIkaLyA. saune vizvAsa ApI gRhAMgaNathI utaryA, pAchA AvavAnuM ja kene hatuM. basa have te vijaya lAlacaMdabhAIno ja rahyo. badhAnA dekhatA chatAM te cAlAkIthI chaTakyA. ane e bhAga lIdho ke jyAM kuTuMbIo sahelAIthI jaI na zake. kuTuMbIonI zodha: kuTuMbIoe cokasa karyuM ke lAlu hAtha tALI ApI chaTakI gaye. ApaNe sau gaphalatamAM rahyA. bALapaNa ApaNA jevA anubhavIene chetarI cAlyo gaye e tAjuba thayA jevuM che. paraspara kahevA lAgyA ke juo cho zuM judA judA mArgomAM deDo te kyAM jaze? ema vicArI sau bhinna bhinna mArgomAM gussAthI ane jussAthI hamaNuM pakaDI lAvIe chIe evI vAyu vegI bhAvanAthI daDavA lAgyA. paNa lAlacaMdabhAI kayAM thoDI buddhivALA ke kama baLavAlA hatA? prathamathI ja temaNe dhAryuM hatuM ke badhA zodhavA Avaze tethI aparicita mArga levoja ThIka che. pitAnA buddhi baLathI nirNata karela kArya niSphaLa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara [ 45 kema nIvaDe ? AvI khAtrI temanA hRdayamAM sajjaDa thai hatI. kharekhara A bahAdurI sImAbahAranI gaNAya, AvA snehI mAnava vAdaLAthI gherAyela lAlacaMdabhAi potAnA buddhibaLa rUpa vAyuthI te vAdaLAne bhedI medAne khullA paDayA. uTa upara prayANaH-- prathamathIja uMTavALA sAthe prayANanA mArga niNaeNya karIja mUkyA hatA, saMketa anusAra uTavALAe uDeMTa taiyAra karI tepara svArI karI vegathI DAMgaravA sTezane AvyA. uMTavALA jainetara hAvA chatAM premathI uMTa para besADI lAlacaMdabhAIne niHzaMkapaNe cAlAkIthI sTezane laI gayeA. A paNa puNyanI parAkASTA gaNAya, joke uMTavALAe dIkSA na levA ane pAcho vaLavA lAlacaMdabhAine dhaNu samajAvyuM parantu gaganamAM dhULa uDADavAnI jema tenI lulI dalIle vIra khALanA hRdaya gaganane sheja paNa spazI zakI nahi, balke prati dalIle evI sacoTa ApavAmAM AvI ke je sAMbhaLI te atyaMta khuza thayA. lAlacaMdabhAIne zeAdhavAnA dalasIbAie tathA anya snehIoe badhA zakya prayatno AdaryAM. paNa maLe kyAMthI ? sTezana uparathI ahIM TIkITa laI sahisalAmata kherALu gayA. temanA jIvanasukAnI ahIMja hatA. paNa teo teja divase vihAra karI gayA hatA ema tyAMnI janatAne pUchatAM mAlUma paDayuM. A samAcAra saheje AdhAta paheAMcADe tevA hatA paNa saMyamanI surIlI bhAvanA ane utsAhathI sIpAra paheAMcyAM tyAMthI paNa vihAranA samAcAra sAMbhaLI alavarI tarapha vaLAvA sAthe javA mAMDayuM. paricaya sivAyanI paNa kherALunI janatA snehInI jema AsapAsa viMTAI vaLI temanA uccabhAvanArUpI vRkSane nimULa ke zithila karavA merAI. je snehI saba dhImenA A vacaneAthI na viMdhAyA. teo Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 1 kavikulakirITa aparicitenA vacanathI kema mUMjhAya. jemaNe leha zRMkhalA teDI temane sutaranA derAne teDavAmAM zI vAra lAge? utavijayajIne melApa: " mAM ja aghavarImAM temane zrI udyotavijayajI mahArAjanA darzana thayAM. sAMjane samaya hovAthI mahArAjazrI Avazyaka kriyAmAM ughukta hatA. lAlacaMdabhAIne dIkSAnA pavitra hetuthI Avela dekhIne temane atyaMta harSa thayA. gurUmahArAjanI zuzruSA karatA ane vairAgyopadezanuM zravaNa karatA munipuMgavanI sAthe te tAraMgAjInI punIta tIrtha yAtrArthe gayA. tyAMthI TIMbA thaI vaDAlI padhAryA. atrethI mANasA gAmamAM zrI udyotavijayajI mahArAje eka mArU jJAtIya jIvAbhAI zeTha upara grantha lekhanaviSayaka patra lakhyo. te patrakAra zrI UdyotavijayajI mahArAja vaDAlImAM bIrAje che e samAcAra vAyuvege prasaryA. temanA phoI dalasIbAIne paNa khabara maLI, sahu kuTuMbe ekatrita thaI uMTa upara besI vaDAlI AvavAne nirNaya karyo. thoDA mANasa sAthe tyAM AvyA. saMsAranA anAdi karma maMtraNo evAM te vilakSaNa rIte guMthAyelA hoya che ke jene aMta lAvI atyaMta kaThIna che. seMkaDo nadIo vaTAvavI, seMkaDe sAgare oLaMgavA ane lAkhonA sinyadaLane jItavuM bahuja saheluM che paNa ka-yaMtraNAnI bhUlabhUlAmaNune pAra pAmo kaIguNa durgama che. mAnavanI AzA saphaLa thavAnI taiyArImAM heya chatAMya dhyeya niNataphaLa keTI yatnathIe siddha thatuM nathI. " kama maMtraNAo akasmAta phaLa maLavAnI AzA velaDIone vigha vAdaLIothI niSphaLa banAve che. AzAnI bhUmikA vraja lepathI baMdhAya che. vicArenA jaLa siMcanathI te AzAonA mULIyAM daDha thAya che. paNa karmayaMtraNane julmI jhapATe paLabharamAM te AzA latAne jamIna dasta karI judIja aNaciMtavI ghaTanAo upajAve che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara r47 yatna karyA chatAMye AzA bhaMga thatAM paNa parAkramI purUSe pitAnuM dhyeya siddha karavA vizeSa udyamavaMta thaI (Try try again) nI kahetAne amalamAM mUke che. yatna karatA phaLa jarUra hAthamAM ja che evI tamannA AzA vAdIomAM ramI rahI hoya che; eja tamannAne manamAM rAkhI mANasAthI Avela sagA vahAlA anicchAe kheMcI gayA chatAM tyAM virakta dazAmAM jIvana nirvahana karavA sAthe saMyama prApta karavAnI te moghI paLane jhaMkhI rahyA hatA. hadayathI IcchatA nahi hovA chatAM sAmAnyataH saMsArIka vyavahArAdi pravRttimAM joDAvuM paDatuM. A dizAmAM teonA be varSa vyatIta thayAM. puNyano udaya koI anerUM ja kArya kare che. anAyAse iSa saM jene prApta karAvavAmAM te puNyane ja paDe heya che. e arasAmAM eka pratApI mahAtmA mANasAmAM padhAryA. ane lAlacaMdabhAInA puNya baLe teozrInA cAturmAsane nirNaya paNa tyAM ja thaye. emanI kIrti cotarapha prasaratI gaI. emanI vidvattA, tyAga, ane niHspRhatAe janatA upara uMDI chApa pADI. teonI brahmaniSThatA ane rUcIe janatAnA hRdayasamAM bhakti taraMgane ubharAvyA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 5 mu e mahAtmA kANu ? : www. saMta purUSonI saMgati samAna bhavaduHkhAte nivAravA duniyAmAM khIjI auSadhija nathI. mananI vyathA ane tApA soMgatinA zItala sIkarAthI zame che, jIvana sadAcArathI sAya che. sAdhu purUSonA mAnase cAritra jyAhnAthIja dIpe che. ane evAja mahAtmAo pRthvItalanA bhUSaNarUpa hoya che. te pUjyeAnA pAda kamalathI je dezanI zaheranI yA gAmanI bhUmikA pAvana thatI nathI, te bhUmi anAya tarIke manAya che. tethI tyAMnI prajA dharmakathI ajANu ane AcAravicArAdi nitya niyamAthI vihIna hAya emAM Azraya nathI, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara evA maMgaLati mahAtmAo sthaLe sthaLe sAMpaDatA nathI. teo te ciMtAmaNi ratnanI jema durApa heya che. nage nage na mANikyaM / mauktikaM na gaje gaje // lAdhavo nahi sarvatra / candanaM na vane vane // e zleka yathArtha vAdane ja bhaje che. bhArata varSanI pUrNa puNyathI paramAthI aneka mahAtmAo pUrvakAlamAM thayA che. parepakArI jIvana jIvI hajArene te parepakAranA paramapAkaeN paThAvI gayA che. sarejanI jema saMsArathI virakta rahI saMsAramAM rahevA chatAM gRhasthAzramIone parepakAranI paraMparAnAM bheTaNa pahoMcADI rahyA che. kahyuM che ke - saMsAre nivasan svArthasajaH kajalavezmani, lipyate nikhilo loko, jJAnasiddho na lipyate // kAjaLathI bharelA saMsAra gharamAM rahevA chatAM jJAnasiddha mahAtmAo kAjaLane lepathI kalaMkita banatA nathI. paraMtu svArthamAM tatpara saMsArI premIjane temAM mugdha banI lepAya che. niHspRhI mahAtmAo pitAnA jIvanamAM meLavelI ane khIlavelI akhUTa zaktio, kaLAo ane vidyAo anyanA upakAra mATe vyaya karatA pAchI pAnI karatA nathI. bhavya jIne amRtasama vANIthI dharma bhAvanAmAM tarabala banAvatA bRhaspati samavizada buddhi ane tArkika zaktidvArAe aneka kuvAdIonA kumatane parAsta karatA zrImad kamaLavijayajI mahArAja mANasA padhAryA.. priya vAMcaka varga kSaNabhara vAMcana vegane aTakA. prasaMge pAta zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAja koNa hatA teoe nirdoSa jIvana jIvI konI pATane dIpAvI vigere zaMkAone tamArA cittamAM upasthita na kare. kAraNa ke temanuM prasaMgacita varNana AlekhavA prerAIye chIe. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi0 ] kavikulakirITa zrImadda vijyAnaMda surIzvarajI: zrImad vijyAnaMda surIzvarajI mahArAjanA pavitra nAmathI bhAgyeja koI ajANa haze temanuM mazadara nAma zrI AtmArAmajI mahArAja hatuM. jemane janma vi. saMvata 1893 nA citra mAsamAM thayuM hatuM, jemanuM tejathI tapatuM lalATa bhalabhalAne meha upajAvatuM hatuM. zIkha dharmamAM pedA thayela hovAthI temanA paMthane moTA dharmagurU attara siMhaseDhI A bAlane levA lalacAya AtmArAmajInA pitA gaNezamalajI tathA mAtA rUpAdevI pAse temaNe yAcanA karI ke tame A putraratnane mane Ape paraMtu AvA putraratnane koNa ApI zake? chevaTe temanA pitAne sarakArI gunhAmAM sapaDAvI AgrAnI kedamAM pahecatA karyA. parantu gaNezamalajI hoziyAra hovAthI kedamAM jatA pahelAja pitAnA putra AtmArAmane charA nivAsI dhAmala nAmanA osavAla vaNIkane seMpI dIdhuM hatuM ane tenA rakSaNanI bhalAmaNa karI. tyAM vi. sa. 1910 mAM AtmArAmajIe duka sAdhu jIvaNarAmajIne upadezathI vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. lagabhaga bAvIsa varSa Dhaka dIkSA pALI tamAma tyAMnA sutrAno abhyAsa karyo te pachI vyAkaraNa nyAyane ucca abhyAsa thatAM sutranI TIkA niryukita AdinA baheLA avalokanathI jaina siddhAMtamAM mUrtipUjAnuM ThekANe ThekANe vidhAna hAthamAM AvavAthI mUrtiniMdaka TuMka paMthane tIlAMjalI ApI saM. 1932 mAM amadAvAda mukAme pU. buddhivijayajI mahArAja (buTerAyajI) pAse sagI dIkSA grahaNa karI tyAM temanuM nAma AnaMdavijayajI rAkhavAmAM AvyuM hatuM te arasAmAM temanI sAme thaI zake e koIpaNa vAdI e jIte nahatuM. teozrIe tatvajJAnathI bharapura jaina tatvadarza Adi sArA sArA grantha lakhyA che. jemane pAlItANAmAM 1943 nA kArtika mAsamAM lagabhaga vIza hajAranI vizALa medanI samakSa AcAryapada pradAna karavAmAM AvyuM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0000 nyAyAMbhAnidhi saddhamA dvAraka-- jainAcAya zrImad vijyAnaMda sUrIzvarajI ( AtmArAmajI mahArAja ) khI. pI. presa--pAlItANA. see00O Page #75 -------------------------------------------------------------------------- Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara [ pA hatuM. tyArathI teo vijyAnaMda surIzvarajInA nAmathI prakhyAta thayA. teozrInI kAkIdInuM varNana jaga vikhyAta hovAthI atre laMbANathI lakhavuM ucIta dhAratA nathI. teozrIe sthaLe sthaLe jaina dharmanI vijaya patAkA pharakAvI che. upakArane vega - koIpaNa kumatane pracAra temane mana viSele mAlama paDate ane tene ukheDavA banatuM karatA. A anupama temane guNa jo emanA badhA ziSyoe svIkAryo hota, te Aje jamAnAvAdI ane siddhAMtavAdI jevA be bhede temanA anuyAyIomAM dekhAya che, ane tethI ja be vibhAgamAM maMDaLo vaheMcAI gayA che, tema banavA na pAmata, ane pUrNa ekatAthI gurUdevane saMghADa atyAre je uccatA bhogavI rahyo che, tenAthI sahasagaNuM uccatA bhegavI zakata. A upakArI purUSe ThekANe ThekANe pratikAo karAvI. saM. 195ra mAM sanakhatarAmAM lagabhaga traNase bibonI aMjanazalAkA karAvI. sanakhatarAthI vihAra karI gujarAnavAlA padhAryA. rastAmA pasapura nAmanuM eka sthAnakavAsInuM gAma AvyuM. jeTha mahine, puSkaLa garamI, mIThApANIno ane sArA sthaLane vaLI abhAva. AvA kAraNathI tyAMthI barobara aDhI vAge vihAra karyo. AgaLanA gAmamAM rAta rahyA. tyAM tabIyata ekadama bagaDI. savAramAM kaMIka ThIka hovAthI vihAra laMbAvI gujarAnavAlAmAM jeTha suda pAMcamanA dine apUrva satkArathI praveza karyo. atre jeTha suda pAMcamane divasa gujarAnavAlAmAM pravezane ane sAtamane divasa svargamAM praveza karavAne niyata thayela hatuM. tyAMnA leke jANatA hatA ke mahArAjazrInA A cAturmAsathI ghaNeja upakAra thaze. ghaNuM jANavAnuM maLaze vigere vicAraNamAM gAMDA ghelA banI gayA hatA. kAraNake AtmArAmajI mahArAja eTale paMjAbIo mATe eka bhagavAna jevA para pakAraka mahApurUSa manAtA, temane temanA upara anahada Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ] kavikulakirITa upakAra bhUlI na zakAya tevA hatA, evA paropakArI mahAtmA potAnA gAmamAM padhAryo hoya te vakhate kAnA harSa sAgara na ubharAya ? yUropa amerIkAnA aneka vidyAnA paNa temanA sacoTa uttarA sAMbhaLI zakAnu nirAkaraNa karatA hatA ane temanA ucca jJAna mATe bahuja sanmAna dharAvatA hatA. dezavidezamAM emanI kIrti prasarI hatI. amerIkAmAM Avela cIkAgo zaheramAM sarva dharmanI pariSada bharAtAM tyAMnA vidyAtA taraphathI A mahAtmAne AmaMtraNa ApavAmAM AvyuM hatuM. parantu tyAM javAmAM dharmanI AjJA na hAvAthI peAtAnA taraphathI merIsTara vIracaMda rAghavajIne pratinidhi tarIke mokalavAmAM AvyA hatA. teoe paNa tyAM jaI pU. AtmArAmajI mahArAjanI zikSAnusAra jainadharmanI mahattA ane siddhAMtA samajAvyA hatA. dharmopadeza dvArA kumatanI jajImAM jakaDAyela aneka janAne chuTA karI sumatamAM sthApana karyAM hatA. aneka vAdivrunda sAthe vAdavivAda karI jaina matanI sarvottamatA sAkhIta karavAmAM teethI bahuja pravINa hatA. keTalAka A samAjIsTAne paNa mUrti pUjAnI vedAdi zAstrathI siddhi karI samajAvyA hatA. pajAmanuM RNa: AkhA paMjAbamAM AtmArAmajI mahArAjanA nAmathI jaina jainetarA piricata hatA. jemaNe gurUpade rahI ghaNIja zAsananI unnati karI te padanI gauravatA vadhArI hatI. evA aneka guNa gaNAla kRta paropakArI gurUdeva saM. 1952 mAM jeTha vada sAtamanI madhya rAtrIe svarge sIdhAvyA, A duHkhada samAcAra maLatAM pratideza, pratinagara ane pratigAmanI janatA zAka sAgaramAM magna banI, jagatanA eka advitIya purUSanA abhAvamAM hRdayA pIgaLe emAM Azraya nathI. jeTa vada AThamanA dine jabarajasta dhAmadhUma sAthe teozrInA dehanA agnisaMskAra thayA. jemanA dehAvasAna nimitte gAmogAma az2AntikA mahAtsava zarU thayA. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * [ 0 ] gener Gr IN ANY RY tyAMyAMbhAnidhi jainAcArya zrImadrijayAna dasUrIzvarajI (AtmArAmajI ) mahArAjanA paTTadhara-- nispRha cUDAmaNI jainAcArya zrImadijayakamalasUrIzvarajI mahArAja, . . . . . . ALAYLUALALU TET khI. pI. presa-pAlItANA. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara [ paDe amadAvAdamAM te eka mAsa sudhI mahatsava cAlu rahyo hate. mahotsavanI samAptimAM ghaNI ja dhAmadhumathI rathayAtrAo thatI. je vakhate zaherane ghaNIja AkarSaka rIte zaNagAravAmAM AvatuM hatuM. atyAre paNa jANanArA vRddho kahe che ke AvA jabarajasta mahotsavo koIpaNa mahAtmA pAchaLa thayA nathI. aneka sthaLe thayelA mahatsavo te mahAtmAnA anupama purNayazane sAbIta kare che. dhanya che te mahAtmAnI anupama puSpAIne ? zrImad kamaLavijayajInI puNya pratibhA: A pratima dharmamUrti nyAyAMnidhi zrImad vijyAnaMda surIzvarajI mahArAjanI vizuddhapATa upara ApaNuM caritra netAnA jIvana sukAnI pUjya gurUvara zrImad vijaya kamaLasUrijI mahArAja thayA. jemanI AchI jIvana rekhA janatAnI jANa mATe A sthAne AlekhavA ucita mAnIe chIe. jagata bharanA paropakAramAM nizivAsara jIvana vitAvanAra prabaLa pratApathI jina zAsanane dIpAvanAra A mahAtmAno janma vi.saM.1908 mAM paMjAba dezanA sarasA gAmamAM thayuM hatuM. jemanA pitA gauDa jAtinA rUpacaMda nAmanA eka nipuNa vipra hatA. mAtuzrInuM nAma chatAbAI ane temanuM pitAnuM nAma rAmalAla hatuM. rAmalAlabhAIne bAlyAvasthAthIja ucca saMskAra apAyA hatA. ane tethI ja temane vairAgya pratye ajaba prIti jAmI hatI. dharmakathAnuM sAMbhaLavuM. tene paricaya vigere emanA jIvananA mukhya maMtrI hatA. satyapriyatA niDaratA, ane nikuTIlatA vigere guNe temanA jIvanamAM sahaja svabhAve pragaTa thayA hatA. pitAnA putrane buddhizAlI jANI emanA mAta pitAe jyotiviMda kizeracaMda patine sepyA hatA. je putranA hitane mATe yogya sAdhane saMprApta karAvI Ape che te ja sAcA mAta pitA che. putranA vyAmohathI temanA hitane kare mAranAra zatrunuM kAma kare che. rAmalAlabhAIne vinaya buddhi Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] vilakarITa ane bAlyAvasthAmAM jhINA viSayAne samajavAnI zakti vigere guNA bhalabhalAne mugdha banAvatA hatA. kIzAcaMdajInA samAgamamAM AvyA pachI temanA hRdayamAM vairAgyanI uMDI chApa paDI jethI saMsAra tyAgavAnI bhAvanA tAtra vagI banI ane 1920 mAM temanI pAse yati dIkSA svIkArI prasa Mge prasaMge yatijInI pAse vyAkaraNa vigere zAstrane sAre| abhyAsa karI lIdhe, eka divasa pote ekAMtamAM vicAre che ke sAdhu jIvana sathA tyAgamaya hoya che. pApanA tyAga eja sasAra tyAga che. AraMbha samA rbhanA abhAvavALuja ucca jIvana hAI zake che, yatie saMthA rIte tyAgI nathI. AcArAmAM zithila hAvAthI mAhamAyAnI zR MkhalAthI jakaDAyelA che. sAcA sAdhue paNa A jamAnAmAM hayAti dharAve che. sAdhu thayA pachI sAcA tyAganA pUrNa prabhAva svajIvanamAM na utare tA saMsAra tyAgyA. paNa zuM kAmane? kharekhara satyanA saMgIone satyanA saMzodhananI tIvra tamannA hAya che. evA prakAranA vicAra karyAM pachI sathA tyAgI banavAnA nizcaya upara AvI gayA. e bhAvanAmAM pote jIrA gAma AvI tyAM sthAnakavAsI dazAmAM paNa mUrtipUjAnI zraddhAvAlA sAdhu zrI visanacaMdrajInA sasa mAM AvyA. saMvata 1929 mAM yati dIkSA cheDI te zrI visanacaMdajInA ziSya banyA. pUjya AtmArAmajI mahArAjanA netRtvamAM saMvata 1932 mAM zrI khudRrAyajI (zrI buddhivijayajI ) mahArAja pAse rAjanagaramAM vegI dIkSA svIkArI. zrI visanaca MdajInu nAma zrI lakSmIvijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane rAmalAlajInuM nAma zrI kamaLavijayajI rAkhI temane zrI lakSmIvijayajInA ziSya tarIke jAhera karyAM. ajamaprabhAva: zrI kamalavijayajI mahArAja peAtAnA apUrva jJAna dIpakathI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara [ 55 utkRSTa tyAganI ArAdhanAthI nirmaLa samyaktvathI niDaratA ane niHspRhatAnA anne guNothI duniyAmAM ajaba prakAza pADyo. jagatanA cAlatA cakranA cakaDALe ceDhelAne tyAga mAnA sAce saMdeza pAThavI anekAne sanmArgomAM ceAjyA. uccaguNeAe temAM vAsa karyAM. parantu brahmacaya' niSTatA, satyabhASitA ane niHspRhatA A traNa guNAe te teozrInA jIvanane prakAzamAM lAvavA vizeSa prakAre bhAga bhajavyo hate. gAmamAM hajArA dIpA prakAma ApatA hoya, parantu sarcalAiTa AgaLa temanA prakAza manda, paDe che, tema A traNa viziSTaguNA AgaLa sabaLAguNAnI sthiti mAlama paDatI hatI. aneka nakSatrA, graheA ane tArAo hovA chatAM rAtrinI zobhA jema cadra dvArAeja vakhaNAya che, tema te mahAtmAnA anya guNA aneka hovA chatAM A traNa guNA jIvane ujjavala khanAvI rahyA hatA. e mahAtmAthI jyAM jyAM vicaryAM. jyAM jyAM khAyA ane jayAM jyAM carcA karI tyAM tyAM teonI anupama pratibhA ane ajoDa tarka zakti jaLahaLI uThI hatI. puNya prakRti:-- A mahApurUSanI puNya prakRtija evI ajaba hatI ke teozrInA mukhathI nIkaLela hitAvaha kaTuka vacane vajrathI paNa durbhedya adhama pravRttione bhedavAmAM prabaLa hetu hatAM. tethIja teozrInI spaMSTabhASitA duniyAmAM vakhaNAi e vAta cokkasaja che, nimnatAthI ane zubhAzayathI khelAyelI kaDaka paNa vANI sajjatAne mATe hitakaraja thAya che. vaidyanA hastathI apAyela kaTuka paNa auSadha zuM dardInA dardIne nAbuda nathI karatuM? A mahAtmAzrInI ajaba puNya prakRtinA pratApe rAjA mahArAjAone ane bhalabhalA zrImAne saMbhaLAvelI vANI amRtamaya nIvaDatI, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] ekarUpatA:~ zrImad kamalavijayajI mahArAjanI anukuLatA agara pratikuLatAmAM sajjatAnA satkArathI agara dunAnA apamAnathI svaziSyamAM ke paraziSyamAM samatala vRtti rahetI hatI. mattAnepatA e padane vicAraNAmAM vANImAM ane vanamAM temaNe sArI peThe Atapreta karyuM" hatuM. teozrInA prasaMgamAM anya saMdhADAnA agragaNya sAdhue tathA anya muni puMgavA avaranavara AvatA tyAre teozrInI niHspRhatA, cAritra ujjavalatA temaja zAsana sevA aAvavAnI dhagaza vigere guNAnI mukta kare prazaMsA karatA, svasamudAyanA sAdhue prati jeTalA sahakAra ane prIti hatAM teTalAja sahakAra ane prIti anya samudAyanA guNI sAdhue pratye rAkhatA hatA. paranA aNumAtra guNane pata samAna AlekhavAnI teomAM udAratA hatI. kharekhara guNIonA guNA joI je hRdaya DhaLatu nathI te hradayamAM jhuLIyu moTuM nA suMdara vacane sthAna lIdhuMja nathI. nizrAmAM zAnti: kavikulakarITa e apratima yA ane nirbhayatAnI pratimUrti jyAM jyAM nivAsa karatA tyAM tyAM sarva sthaLe eka zAntinuM sAmrAjya sthapAI. anyAya ane anIti jemanA jIvanamAMthI re|Sa karI cAlyA gayA hatA, viparIta prasaMgamAM apUrva zAnti naLavI dharmAMnnati sAdhavAnI teozrImAM purepurI dakSatA hatI. adharmane haTAvI dha rasamAM tarala banAvavA mATe jarUrI teeAtrImAM jussA ane gusso banneya hatA paNa hRdayanI saraLatA, zubhArAyatA ane dhama pamADavAnI niLatAmAM saheje pharaka paDatA nahatA. sAdhusa rakSaNa: sAdhu samudAyane saMrakSaNa karavAnA, susthira karavAnA ane cAritra Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ pa7 pAlanamAM dina pratidina unnata banAvavAne teozrI tanatoDa prayatna karatA. prasaMge prasaMge svaziSyone tyAga pariNAma vadhAravA upadeza paNa ApatA. cAritra tathA kriyAmAM zithila thayelA sAdhuo hRdayadrAvaka upadeza sAMbhaLI te durgaNone tilAMjalI ApI, saMyamamAM susthira banatA. rAjA mahArAjA pAse jevA tevA mANasane nivAsa kare jema kaThIna manAya che tema A mahAtmAnI nizrAmAM rahevuM zithilAcArIone mATe kaThIna hatuM. teozrI jeTalA zAntinA dhAmarUpa hatA teTalAja cAritranI zithilatA pratye, zraddhAnI DAmADolatA ane asatyanI puSTipratye ugra svarUpavALA hatA, teozrI pitAnA samudAyamAM gaNAtA vibudha sAdhuo unmAgamAM gamana karatA te temane satya vastu samajAvatA chatAMya karma kaThInAIthI teo jyAre nahi samajatAM tyAre tevAthI alaga rahevAmAM potAnuM ane zAsananuM hita mAnatA. satyasaMga- sthAnakavAsI paMthane tyAga karI sagI dIkSA svIkArI, potAnA jIvanane sAcA tyAganI bhabhakAthI dIpAvyuM. aneka dezomAM vicarI janatA upara asIma upakAra karyo, teozrInuM svapara zAstrIya jJAna paNa apUrva hatuM. adhyAtmanA keTalAka grantha teozrIne kaThastha hatA. paMjAba, rAjaputAnA, mAravADa, mevADa, baMgAla, mAlavA, gujarAta, kAThiyAvADa Adi vikaTatAbharyA dezamAM vicarI dharmaprabhAvanA phelAvI che. paMjAbI IccharAsiMha jevA mahAzikArIne dharmabodha pamADayo hate. evA aneka mAMsAhArIone teoe mAMsano tyAga karAvyo che A mahAtmA pRthvItalane pAvana karatA pATaNa zaheramAM bhavya satkAranI sAthe padhAryA hatA atrenI janatA temanI dezanAthI ane tyAgathI ghaNI mugdha banI gaI hatI. AcArya padArpaNa - A arasAmAM zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA svaMga Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] kavikulakirITa gamana bAda teonI pavitra mATe kene sthApavA te saMbaMdhamAM teozrInA saMdhADAnA sarva sAdhuoe lAMbI vicAraNA calAvI eka gItArtha gya mahArathInI khAsa AvazyakatA jaNAI. sukAnI vinA nAva kadApi cAlI zake ja nahi. AcAryapada jevuM amUlyapada samarpaNa karavAnuM kAma kAMI nAnuM sunuM na hatuM. bhagavAnanI paraMparAgata pATe sAmAnya purUSathI cAle tema na hatuM. AcAryanI pATa eTalI parama tIrthAdhipati tIrthaMkaradevanI pATa, tevA sthAnane dIpAvavA mATe saMpUrNa yogyatAvALA purUSanI jarUra paDe, A viSayanI vicAraNA lagabhaga pAMca varSa sudhI cAlI. sarva sAdhumaMDaLa "amArA sarvemAM e padane yogya koNa?" A praznanA uttaranI gaSaNa karavA saue svamAnasa tene ekadama rekI lIdhA. vicAra vegane viharavAnuM kSetra vizALa hovA chatAM jhapAjhapa sava munionA te te spardhA karavA lAgyA. cotarapha saMgharSaNa thavA lAgyuM. vicAra vinimaya thatAM thatAM eka vyakti upara dRSTi paDI. AvA jokhamabharyA padane te dipAvavA samartha che ke kema? bhagavaMtanI AjJAne zIrAdhA karI, viveka nayanene khullA rAkhI jinazAsananA akhaMDita killAonA saMrakSaNa karavA sajaja rahI, bhAvadayAnuM sAmrAjya phelAvavA samartha thaze ke kema ! evA aneka saMkalpa sAgaranI musApharIe nIkaLelA e mAnasa dUtarUpI khAravAoe saMkalpa sAgarane pAra utaravA ghaNe parizrama uThA. saMdhADAnA pratyeka sAdhuonI saMmati levAnI zarUAta thaI. zrImAna AtmArAmajI mahArAjanI punItapATe kANu bIrAjaze! e mahApurUSanA paTTadhara keNa thaze! darekajaNa pitAnA manamAM bhinnabhinna nAmenI kalpanA karavA mAMDyA, paraMtu A kalpanAne have aMtima nirNaya ja joIe. A vicAra tarage zrAvaka vargamAM paNa phelAvA lAgyA. padArpaNa kaLaza DhoLavAne prasaMga najIka Avate gaye. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [pa ceAtara munie taraphathI svapara zAsra niSNAta ajaba prabhAva saMpanna zrImAna kamaLavijayajI mahArAjazrI upara vinatIpatrAnA Agraha zarU thayA. parantu te niHspRha mahAmUrti tA inkAraja karatA gayA. chatAM paNa sarvee sadAgraha cAluja rAkhyA. dhIme dhIme sAdhue badhA pATaNamAM ekaThA thayA. zrImad kamalavijayajI mahArAjanA pATaNanA praveza samaye iMdrapurInuM dRzya khaDuM thayuM. apUrva satkArathI zAsananI zobhAmAM vadhArA karyAM. pUjya AtmArAmajI mahArAjanA prasiddha sAdhue zrImad vIravijayajI mahArAja, zrImad kAntivijayajI mahArAja Adie sevAbhaktidvArA akhUTa prema ane pUjyabhAva pradarzita karyuM, A save munima La ekatrita thaI pUjya mahaSita AcAya pada svIkAravA atyaMta AgrahabharI vinaMti karI. ane kahyuM ke A padane lAyaka Apaja che. ApathI paryAye je meTA che. temanI tathA zrImad vallabhavijayajInI ane hamArI sarve munionI ekImate Apaneja sthApavAnI icchA che. hamArI e zubha mane rathamAlA Apaja svIkAro. pariNAme anicchA chatAM teozrIne AcAya pada, zrImad vIravijayajI mahArAjane uSA dhyAyapada ane zrImad kAntivijayajI mahArAjane prava`kapada apaNu karavAnu... niIta thayuM. sakaLa saMdhamAM Ana AnaMda phelAyA. vi. sa'. 1957 nA mahA suda punamanA maMgalamaya divase sarvAnumate mahAtsava pUrvaka AcAya padma, upAdhyAyapada ane prava kapada sama`Nu karavAmAM AvyA. A caiAmAsu atreja rahI te suripravara upakArArthe vihAra karI mANasA tarapha padhAryA, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 6 zvabharanA prANI mAtranI pravRtti sukhane mArTa hoya che, kAi gagana cummI zuzobhita mahelAtAmAM kAI ramAnA rasIlA rAga rgAnI rAzanImAM, tAkAI jIvananA sArTa tanatoDa mahAna ArbhA AdarI dhana meLavavAnI dhAmadhUmamAM te keTalAka hajAro mAnavImAM mAnamata e meLavI pratiSThA jamAvavAmAM, vigere judA judA sukhAnI kalpanA zreNImAM svajIvana pravAhane vahAvI rahyA che. paNa te sukhAnI kalpanAe vAstavika nahi parantu kAlpanika che, cirasthAyI nahi kintu vinazvara che, sukhApAdaka nahi paNa pariNAme bhayaMkara duHkhaphalaka che. vAstavika cirasthAyI ane pariNAme zAzvata Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara [ 61 sukhanuM je kaI sAdhana heya te te saMyamanI sAcI ArAdhanAja che. je vyaktinA hRdayamAM saMyama bhAvanAnuM bIjadhAna thayuM hoya te vyaktine saMsAranI pratyeka pravRttio kaMTALArUpa lAge che. parataMtratAthI tene saMsArIka AcaraNAo AcaravA chatAM te AcAraNAo prati mana te udAsIna bhAvamAMja rame che. mANasAmAM lAlacaMdabhAI dharmAbhyAsamAM tathA vyavahArIka jJAnamAM kuzaLatA meLavI rahyA hatA. avaranavara padhAratA aneka mahAtmAonA ane gAmanA keTalAka anubhavI jANakAronA paricayamAM AvI pite paNa anubhava jJAnane saMpAdana karI rahyA hatA, temanI pheI dalasIbAI paNa temanAthI cUkelAMja rahetAM. hRdayamAM zaMkAe ghaNuM ja uMDu sthAna grahyuM hatuM. bAhIone karAla karmo evIja aTapaTI lIlAone anubhava karAve che. sAvaceta dalasIbAI paLabhara paNa temane judA paDavA detAM nahi. jo ke temane dIkSA levA gaye ane pAchA Avye babbe varSa vItI gayAM hatAM. vaLI temanA bAhya AcaraNathI ane vyavahAra pravRttiothI lAlu punaH dIkSA levA jaze evI kalpanAne sthAna maLatuM nahatuM. parantu lAlacaMdabhAInA hRdayamAM e punIta bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAnI bhAvanA laharIo saritapure vahetI ja jatI hatI. mAnava game tevA saMyogomAM mUkAya, cAhe tevI saMpatti vipattiothI viMTAya paNa daDha mULa banelI ane jIvanamAM niyata thayelI bhAvanAnuM parivartana bhAgyeja thAya che. bhAvimAM bhAgyarekhA ugra ane Adarza banavAnI heya, teonI vRtti ane vicAre suMdaraja sarajAya che. e tadana svabhAvika ane anubhUta keyaDe che ke prabala sAdhana sivAya nAnAmAM nAnuM paNa kArya pUrNa thaI zakatuM nathI. jIvanane suMdara bhAvanA ane AcaraNAothI opavA saMyama eka anupama sAdhana che, te saMyama gurUonA saMganI apekSA rAkhe che. je vyakitane anupama cAritrazAlI mahAtmAnI saMgata nathI sAMpaDI te vyakti Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] kavikulakirITa saddajJAnane agara sanmArgane hastagata karI zakatI nathI. alpa prayAsa jIvanane atizaya dIpAvavuM hoya te saMta saMgane jhaMkhe. koI vyApArI ghaNuM prayAse lAkhanI mIlakata meLavI udAra vRttithI te kaIne bheTa ApI de te te lenAra vyaktine jarApaNa parizrama kare paDatuM nathI. ane ApoApa dhanavAna bane che, tevI rIte sadgurUo aneka sthaLamAM vicarI prApta karelA durlabha anubhave vikaTa tapazcaryA tapI meLavelI acitya zakti temaja anupama jJAna hRdayathI zuzruSA karanAra zraddhALu vargane Ape che. lAlacaMdabhAI paNa prathamathIja nigraMtha gurUvAre para asAdhAraNa prIti dharAvatA hatA. anekadhA mahApurUSanA upadezathI jIvana susaMskArothI ghaDAtuM jatuM hatuM. saMyama bhAvanA vegavatI banatI jatI hatI, paNa jIvana sukAnInI khAmI hatI. bALavayamAM susaMskAranI bhUmikA vajayI saMgaThIna thaI hoya te upara caNAyelI saMyama bhAvanAnI majabUta ImArata zithilatAne kema bhaje? sadagurU paricaya:- - parama vizuddha ane tAraka dezanAnA prabhAve mANasAnI jaina jainetara janatA AkarSAI hatI. e vicakSaNa mahAtmAnI vANI sAMbhaLavA saharSa AvatA. vyAkhyAna bAda dharmanI aneka carcAo calAvatA, AcAryazrInI dezanAmAM kudarate tatvavega hatA. emanI AkRti bhavya hatI jethI Agatuka jIjJAsu tAveta ja saheje jhukata. vacana zravaNa karyA bAda te parama suzruSaka bane temAM te pUchavuM ja zuM? akhila jaina jainetara samAja te dezanAmRtanuM pAna karavA lAgyuM. te pachI dIkSA grahaNa karavA tvarita banelA ApaNA caritranetA tethI vaMcita kemaja rahe ? bhAvabhIne mAnasathI pU. AcAryadevezanI chAyAmAM aneka vakhata jatA. ane temanI pAse dIkSA bhAvanAnI kalpavelaDIne Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara navapallavita karatA. jJAnAbhyAsamAM paNa vRddhi thatI gaI. teozrInI sevAmAM ane vyAkhyAnazravaNamAM niratara takhara rahetA. pratApI mahAtmAne paricaya gADha banate gayo. AtmabhAvanA vRdigata thaI. saMyamadruma phAvyuM putyu pitAnI aMtara bhAvanA pU0 AcAryazrIne pradarzita karI. sUrijI mahArAja temanI bhAvanAthI jJAtaja hatA. eka divasa pratyuSane samaya hate. cotarapha zAnta vAtAvaraNa dvArA udyamI vyaktione jagADI ucca vRttio AdaravA Adarza navajIvananI prabhA prasAravA preraNA karI rahyo hato. te samaye dharmanicha lAlacaMdabhAI ekAMtamAM besI vicAre che ke "he cetana bharadariyAmAM paLabhara tArI naiyAne aTakAva, tArI bhUlAyelI dizAne avaleka. bhayaMkara khaDake ane miyA mejAonI laherIene bhega na bane. vividha vilAsanA aTapaTA vikArenA viSama vAtAvaraNamAM vaTalAIza nahi. managamatA mejI paNa kSaNika AnaMda bhegavavA Atura na rahe. he yuvaka haiyAne ughADa. nayanane bela jhaMjhAvAtanI AMdhimAM na aphaDAvAya e mATe zakya prayatna Adara, gayeluM ratna hAtha dhara. ahaMkAranI kAramI jvAlA cetarapha jalAve che, e jJAna ageaMgamAM nasenasamAM ekameka banAva. vizALa ane udAra manevRttivALA aNamola saMtonA jIvana maMtrone smRtipathamAM ja5. jhoharanI svarNa DabbIne jhaverIo pAse bolAvI tenI kIMmata aMkAvavA vilaMba zA mATe kare che? jematema na veDaphAya te mATe sAvaceta rahe, temAMnA ranI hAramALA guMthI hRdaya para dhAraNa karI, Atma saundaryane pragaTAva. gADha aMdhakAramAMya sUryanuM haraLa karatuM ugra ajavALuM pragaTa kara. bhoLapaNamAM ghaNuM gumAvyuM paNa have ceta. chInavAyelA jhauharane luTArU pAsethI pAchu lAvavA hAma bhIDa. khyAla rAkha ke A same ApaNe kAMI samarAMgaNa mAMDavAnA nathI. rakatavaNIya zoNItanI nahera vahevaDAvavI nathI. zatruonA zirine Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ] kavikulakirITa uDAvI nAMkhavA A manovegI preraNA nathI. ApaNe te zatruonA hAthamAM gayeluM ApaNuM jhauhara hastagata karavuM che e cekasa mAnaje. ApaNe te ajaba kSamAzastradhArI banI karmanA jaMgamAM hatyAkAMDanI relamachela prasAryA sivAya vijayadhvaja pharakAvavo che. hRdayamAM kAtarI rAkhaje ke dhIratA ApaNI mAtA che. namratA e ApaNI suMdara sukamaLa seja che. sahiSNutA e kAryakSetranI kAryadakSa mATe suMdara bhUmikA che. ane aikya e aMtaranuM sAdhya ceya che. vacanapiyUSa - AcArya deva vicAre che ke, A bALaka anubhavamAM kuzaLa che. buddhimAM vizArada, hiMmatamAM zarIra ane bhAvanAmAM daDha mUla che. AvA bALakane game te bhoge je prajita karavAmAM Ave te bhAvimAM zAsanane udyota karI zake. A uddezathI teozrIe gaMbhIra AkRtithI ane saumya vacanethI prAsaMgika upadeza Ape. anAdikALathI AtmAne karmavAsanAnA pAse bahuja gADha jakaDAyelA che. te pAzone teDI saMyamanI bhAvanA rAkhanAra vyaktione ghaNIja vigha paraMparA vaTAvavI paDe che. jaLamAM uMDe utarelo mAnava taraNa kriyAthI bahAra AvavA mathe paNa madhyamAM bahAra nIkaLatA vikarALa magarama Adi jaLajaMtuene bhakSya bane te svadhyeya siddha karavuM du:zakya thAya che. saMsArasAgara ghaNe uMDe che. tene vistAra e ghaNuM ja agharuM kArya che. lakSyane dhyAnamAM rAkhI nistAra kriyAmAM sAvaceta rahevuM. kuTuMbaneha, dhanavyAha, mitrasaMgata Adi khaDagerUpa che. teonI premArdavANI hRdaya bhedanArI hoya che. paNa khyAla rAkhavo ke, e badhI svArthonI ceSTAo sivAya bIjuM kAMI nathI. putra dezAvara jAya, vepAramAM khuvAra thAya, vicitra vyasanemAM aMdha thaI, tana, dhana ane AbarUne barabAda kare, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 65 tevI aniSTa pravRttiothI nireidhavA keI viralA hitasvIja yatna Adare che. paraMtu saMsArane tyAgI saMyama levA koI vyakti taiyAra thAya te aparicita paNa tene aTakAvavA kammara kase che. tevA samaye vinA sagAe sagAne, vinA mitra mitrone ane vinA saMbaMdhe svajanene rAphaDo phATI nIkaLe che. evAonA kUTatA bharyA vacanatIre hRdayane na bhede teja mastAnI mAyA zRMkhalAne teDI saMyama svIkAravAnI zubha taka sAMpaDe che saphaLa kare che. koI kahe che ke saMyama bahuja durArAdhya che. koI kahe che ke saMyamathIja mekSa javAya che evuM kAMI nathI zrAvakadharmathI paNa kayAM tarI zakAtuM nathI. koI kaheze ke cAritra ghaDapaNamAM kyAM levAtuM nathI. AvI vevalI ane dalIla vAta karI saMyama grAhakone bhAvanAthI bhraSTa karavA ghaNuM bahula kamIjI lalacAya che. kharekhara maharAjAnI sattA ane kAryavAhI kAramI ane duHkha phalaka che. e zayatAnanI julmI jhapaTa jeone lAge che teo prajana sivAya saMyama jevA pavitra mArgamAM aMtarAya karavA phajUla derAya che. AvA prasaMge e bhAvanA bhAnune udaya karAvavA gurUne upadeza ajaba kArya kare che jema aMdha kUpamAM paDelA ajJAnane kUvAne ja nivAsa AnaMdadAyI mAne che. temAMthI jJAnadIpaka prakAzatA ane gurU upadezanI derI maLatA koI vyakti bahAra nIkaLavA liMga mAre che tyAre te kUvAmAM rahelA ajJAnI jane te nIkaLanAra vyaktine kUvAmAM ja rahevA preraNa kare che. paraMtu e nathI vicAratA ke A vyakti bahAra nIkaLI svane ane parane dhamarajajuThArA anAdi nidhana saMsAra phUpathI uddhAra karaze. e ajJAnIone mehane nase je nasonasamAM vyApyo hoya che te nasAne bhoga anyane banAve che. saddagurU jJAnanayana khele, sanmArga sujhAve ane aTakela naiyAne calAve teja zreyapaMtha sahelAIthI sAdhI zakAya che. mATe he mahAnubhAva? tuM je dIkSAne bhAva rAkhI tene grahaNa Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa karavA taiyAra thayuM che. paNa upara kahelI mehanI vilakSaNa ane durgama capala ceSTAothI sAvaceta raheje. lAlacaMdabhAI buddhizALI hoI samayocita saghaLuM karavA hiMmatazALI hatA. e vAta pU. AcArya zrI jANatA hatA paraMtu saMyama grahaNa karavAvALA jijJAsune dIkSAmAM AvatI muzIbate jaNAvI upadeza ApI makkama banAve e temanI pharaja hatI te adA karI. lAlacaMdabhAIe be hAtha joDI vinayapUrvaka hastAvane bhAvagarbhita vAcAe nivedana karyuM ke, he gurUvara ! Ape je upadeza Ape te akSareakSara sAce che. e mATe Apane mArA para agaNya upakAra che. e upakArane badale A jIvaMta ApanI caraNasevAthI paNa vaLe evo nathI. vaLI mArI eka ApanA pratye namra vinaMti che ke, mArA kuTuMbIone anekadhA samajAvyA chatAM ekanA be thatA nathI. mAre saMyama svIkAravuM e vAta cesa che. mATe kaI che gAmamAM A mArI uttama bhAvanAne Apa saphaLa banAve saMyama grahaNa karyA pachI tenA rakSaNa mATe mArI saMpUrNa zakti ajamAvIza. Apa be phIkara rahe. boranuM sadabhAgya dIkSA mATenI ajaba hiMmata ane tIvravegI bhAvanAe AcArya dezanA hRdayane AnaMdamAM garakAva karyuM. ane bhAvimAM AvatI kaSTonI paraMparAthI bedarakAra rahI svayaM te jijJAsu mumukSune sAtha ApavA taiyAra thayA. AcArya puMgavanA tyAga, niHspRhatA vigere guNe prati mANasAnI janatA ghaNuM AkarSAI hatI. AvA eka ajoDa nigranthanuM cAturmAsa ahIM prathamaja hatuM tethI saukoI saprema teonI sevAmAM, vacanapAlanamAM saharSa taiyAra rahetA, musaLadhAra dezanArUpI meghanI vRSTi Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara [ 67 karI, AcArya zrI sakala saMdhanI sAthe vihAra karI anukrame erU gAma sasatkAra padhAryAM. kherU gAma nAnuM hovAchatAM, tyAMnA maMdiranI ane upAzrayanI sagavaDa ane janatAnI dharmazraddhA ati prazasanIya hatI. gRhAMgaNamAM draridrane nidhAna prAptinI jema janatAne AnaMdanA pAra rahyo nahi, pU. AcArya zrInI hRdayamathinI dezanAnA prabhAve vikajanavamAMthI mAhanidrA vilaya pAmavA mAMDI abhUtapUrva jAgRti jaNAvA lAgI. AnaMda ane sevAnI utsukatA AjImAjI nihALavAmAM AvatI hatI. amArUM paNa ahe bhAgya mAnIe chIe ke hamAne paNu A mahApurUSanI sevAne apUrva lAbha maLyo. pratyeka pravRttimAM AcAya devanA nAmanI dhUna sphuratI hatI. apUrva dezanA, anahada tyAgavRtti ane zAMta prakRtie akhila janatAne mugdha anAvI hatI. jema sU` asta thayA chatAM tenI AchI prabhAprakAzanI rAzanI prasArI janatAne mA da ka ane che, ane sUyaeNnA javalaMta karaNAnuM smaraNa karAve che. AcArya deva mANasAthI vihAra karI gayA hatA paNa jeonA guNa bhavyAnI hRdaya sapATIpara jevAne tevA epAyalAja rahyA. akhIla mANasAnI janatA teene smaratI ane teonA ucca guNane stavatI. lAlacaMdabhAInA hRdayamAM te gurUdevanA vacane bhAvanA rUpa vIjaLInA vega ( Power ) vAyuvege vistAryuM. nasAnasamAM asthimajjAmAM ane rAma krUpAmAM eja bhAvanAe pradhAnapada lIdhuM. saMsArathI virakta AtmAone saMsAramAM nivAsa sAMsArika pravRttio, dhaNIja AkarI bhAse che. mAyApAzAne baMdhana svarUpe mAnyA pachI, pAzane teDavAnA sAdhane sAMpaDyA pachI, baMdhana toDavAmAM kANa pramAda kare ! nibadhdhatA, nivRtti, ane sahajAnaMda vidyuta AtmAonu` aMkita dhyeya hoya che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68] kavikulakirITa amApa zaktione saMcAra karI AtmAnaMdanA sAcA sAdhanarUpa saMyamapaMthe varavAnI kAmanA kahe, tamannA kahe, yAre tene prabala icchA kahe, te ekaja virakatenA hRdayamAM vasI hoya che. rAtorAta prayANa lAlacaMdabhAIvicAre che ke svAthI sagAo, saMyamapaMthe vicaravAnI AjJA Ape e AkAza kusumavata bhAse che. mATe atrethI chaTakI javA yogya tarakIba racavI ja paDaze e hetuthI lAlacaMdabhAIe thoDA divasathI dalasIbAInA gharanI pAse babalabhAI nAmanA eka mitranuM ghara hatuM tyAM jaI suI rahevAnuM zarU karyuM. temanI sAthe vAta karI ramata gamatamAM samaya vyatIta karavA lAgyA. mitrane cokkasa vizvAsa thaye ke mane pUchyA vinA keInAnAmAM nAnuM paNa kArya kare tema nathI. rAtrine samaya hate janatA gherInidrAnA tAlamAM tallIna banI hatI. nijanatA badhe chavAI rahI hatI. lAlacaMdabhAI pitAne lAga zodhI rahyA hatA. cAre tarapha bArIkAIthI nirakSaNa karyuM. koIpaNa jAgRta avasthAmAM najare na paDatAM tvarAthI ghara bahAra nIkaLyA. barU javA mATe prathamathIja vAhananI vyavasthA karI hatI. IsArA anusAra uMTanA mAlIkane jagADI berUnA mArge prayANa AdaryuM uMTavAlAe lAlacaMdabhAIne ghaNA prazno karyA paraMtu tenA puchAyelA aTapaTA praznonA sacoTa radIyA ApI tyAganI mahattA ane jarUrIyAta sAbIta karI saMsAranA kaDavA anubha, saMsAranI bhayaMkara sthiti tene svAthI ane kRtrima prema vigere vastuone evI sarasa rIte samajAvI ke te paNa uccatyAga mArganuM anumodana karavA prerAye. prAtaHkAlane samaya sau koIne nistaMdra banAvI rahyo hate. sau pitApitAnI ISTa pravRttimAM pravRtta thaI rahyA hatA, te samaye lAlacaMdabhAI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara berU mukAme pahoMcyA. jatAMveMtaja gurUdevanA darzana karI te pUjyanA punIta caraNAraviMdamAM jhukI paDyA gurUdeve paNa teonI hiMmata ane buddhi cAturyatA upara khubaja prasannatA darzAvI gurUvara paNa te mumukSunI dIkSA nirvine kema thAya ane tenA kuTuMbIo AvI vigha na kare tenA baMbasta, vigerenI vicAramAlA manamahelamAM guMthavA lAgyA. namratAthI dIkSAbhilASI lAlacaMdabhAIe gurUzrIne jaNAvyuM ke he dayAsiMdhu ! svAthI nehIonA kAramAbaMdhanathI huM chuTIne atre je dhyeyathI AvyuM te eya jaladI siddha thAya te sAruM. kemake hamaNAja vinavAdIo mArA dhyeyane dhaze. te pahelA Apa dayALu mane dIkSita kare. te pachI AvatI vina paraMparAne dUra karavAmAM kaze vAMdho AvavAno nathI. ta :: SSA * * 31 mA, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gara thAkAraka prakaraNa 7 muM. pii mAtAnA rI AcArya deveze berU gAmanI janatAne upadeza pAnathI dharma 1eii 2gamAM taraboLa karI dharmapravRttio jAgRta karI hatI. 8 gurU AjJApAlana karavAmAM vikaTa prasaMge paNa tyAMnI prajA kaTIbaddha hatI, eTale berU saMghane ekatrita karI AcArya deveze jaNAvyuM ke tamArA gAmanA bhAgyadayathI ja mANasAthI Avela lAlacaMdabhAIdIkSA levA mATe atyaMta utkaMThAvALA che ane e kAryamAM vilaMba e tenA zreyaH5thamAM vidana rUpa che. temanI dIkSAnI bhAvanA tIvra che tene virakatabhAva paNa aMtarane che enI emanA gADha paricayathI mane khAtrI che. je tamAre saMdha tenuM yathArtha rakSaNa karavA taiyAra hoya te tene pravajita karIe. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara It 71 beranI janatA dharmatane samajanArI hevAthI saMyamanI kIMmata temanA hRdayamAM hatI saMyama lenArane tanamana dhananA bhogathI sarva rIte sau koIe sahAya karavI e prathama take jaina mAtranuM kartavya che. tyAgamArgane niSkaTaka banAvI Apo e mekSAbhilASI chanI anivArya pharaja che, saMyama lenAra vyaktine saMyamathI aTakAvavA, tyAganA marmathI ajJAta kaI nAmacIna maMDaLo, sabhAo, saMsthAo anekavidha dhamapachADA kare che. ADe divase sagA saMbaMdhIo sAmuM paNa jatA na hoya te paNa tenI dIkSA vakhate maharAjAnI masAlA pakaDI sagA havAne miyA dAvo kare che. aneka prakAranA mAyA kapaTa karI bheLA ajJAnI janene heLInuM nALIera banAvI, sarakArane ADu avaLuM samajAvI yenakena prakAre dIkSAne aTakAvI zAsanane uDAha karAvanArA mAtra dayAne pAtra che tyAganI mahattAnuM, tenI AdaraNIyatAnuM ane tyAganI vizuddhatAnuM teone bhAna nathI. jyAre sAcA tArakenuM te kArya eja che ke, dharmanI ane tyAganI bhAvanAvAlA AtmAo, taravAnI IcchAthI zaraNe Ave, tyAre karUNabhAve teone avalaMbana ApI tAravA ja joIe. ane tAre ja te sAcA tAraka kahevAya. dIkSA grahaNa karanAra saMsArika kauTuMbikAnI AjJA meLave, AjJA mAgavA chatAMya, te mohAMdha kuTuMbio, AjJA ApavAmAM InkAra kare, te dIkSAbhAvI vyaktie pitAnI bhAvanAne saphaLa karavAmAM acake naja khAvo joIe. tyAMne saMdha upayukta vicAraNuonuM maMthana calAvato hate. sarvee ekatrita thaI pUjya AcArya devane jaNAvyuM ke, he kRpAlu ! Apa jevA anupama jJAnI mahAtmAnI AjJA e te amAre mana marataka mukuTa samAna che. ane temAMya vaLI, AvuM dIkSAnuM aNumela kArya amArA gAmamAM thAya, e amArI pUrNa sadabhAgyanI nIzAnI che. amArA gAmane havethI udaya bhAse che. amArA jevA nibhAMgIoe saMyama mahatsavanI ujavaNIne prasaMga kadIye je nathI. te mahA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da 72 ] kavikulakirITa puNyodaye AvuM dIkSAnA prasaMganuM saubhAgya Aje amene sAMpaDe, te kema na vadhAvI laIe? amArA zarIramAM jyAM sudhI cetanA che, tyAMsudhI te puNyAtmAnuM rakSaNa karavA, ane ApanI saMpUrNa sukhAvaha AjJAo mAnavA ame nitAMta taiyAraja chIe. ane temAM amAruM pUrNa kalyANaja mAnIe chIe. | zrAvaka saMdhane A pramANene majabUta dharmabhAva joI, lAlacaMdabhAIne Aja gAmamAM saMyamapradAna karavuM, e nirNaya vadhu daDha thayo. paNa temanI parIkSA khAtara pUchayuM ke dIkSA lenAra vyaktinA kauTuMbika mANasAthI ahIM prabaMdha sAthe Avaze, ane phAvaze teTalA pitAnA prayatna jAze te tamArI pAse zA zA bacAva che? jesIlIne hasIlI janatAe jaNAvyuM ke, gurUdeva! A rAjyamAM mANasAnI hada nathI. ane lAlacaMdabhAI paNa 19 varSanI pukhtavayanA che, eTale rAjya kAyadAnI rUpe tadana svatantra che. duniyAnA vyApAramAM, sAMsArika AjIvIkAnI pravRttiomAM jyAre teo svatantra che, tyAre AtmAnA vikAsa mATe hitakara zreyamArgane sAdhavAmAM svataMtra kema na hoI zake? vaLI baLajerI karaze te, ame paNa baLavALA chIe, te te Apa jANo ja che. AcArya puMgave kemaLa dhvanithI jaNAvyuM ke tamArI bhAvanA, ane AjJA pAlakatA joI huM khuza thAuM chuM. bAkI AmAM vina Ave tema lAgatuM nathI. kAraNake lAlacaMdanA pitA svargastha thayela che. temanI mAtuzrI, tathA jeene tyAM hAla nivAsa kare che, teonI pheI dalasIbAI dharma parAyaNa che. khuda lAlacaMda hiMmatanA dariyA che. bhAvanAnuM maMdira che. eTale dIkSAnuM sukAya jevAne tamane alabhya prasaMga sAMpaDaze. paNa sAvaceta te rahevuM ja. dIkSA pradAnaH pUjyapAda AcAryazrIe vicAryuM ke traNa traNa vakhata dIkSA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizakhara [ 73 levA gayelA lAlacaMdane baLAtkArathI tenA kuTukhi pAchA lAvyA, eTale tenI dIkSA levAnI tItra utkaNThA che. tenAthI teo paricitaja che, chatAMya rajA ApatA nathI. eTale zreyAMtti vaTTu vijJAni vigere zAstrIya vAkayeA anusAra dharmAM grahaNa karavAnI IcchAvALAne turataja dhamAM samarpavA e dhama gurUonI pharaja che jaLathI bharelA dhaDAne hAthamAM lai jatA, parApakArIne joI kAI tRSAtura jaLapAnanI IcchA dharAve, tene jala ApavAmAM vilaMba karavA e taddana anucita che. akhila janatA dharmAMdhelI banI, pUratI taiyArIyeA karavA ceAjAi. thoDA samayamAM sadhaLA sAdhane meLavyA. ane pUjya AcAya puMgave dIkSA ApI. ane temane svaziSya tarIke jAhera karI, tenu nAma " munizrI labdhivijaya " rAkhyuM. mitra amRlabhAi prAtaHkAlamAM uThayA, ane sAthamAM lAlacaMdabhAine sutelA nahiM jotAM, vicAyu` ke, te temanI phAIne tyAM gayA haze. te viSayamAM zaMkAne sthAnaja nahAtu. jethI, teoe lAMkhI tapAsa na karI. tapAsamAM vilaMba, e lAlaca MdabhAInA zreyaHpathanA sAdhaka hatA, samaya NA thayA, haju ' lAlacaMda kema na AvyeA, ' ema vicAra karI dalasIbhAI babaladAsane dhare gayA. ane puchatAM jaNAyu ke, amaladAsanA uThavAnA vakhate te tyAM hato nahi. AjubAju gAmamAM tapAsa karavA chatAM patto lAgyA nahi. kyAMthI lAge ? etA peAtAnI dhyeyasiddhi mATe kyAranAya cAlI nikaLyA hatA. ' dalasIbhAi vimAsaNamAM paDI ke, jarUra hAtha tAlI ApI, prathamanI jema Aje paNa lAlacaMda dIkSA levA gayela haraze ? udyotavijaya mahArAja pAse tA nahiMja gayela hAya, kAraNa te ghaNe dUra vicare che, paNa tAjetaramAM zrImad vijaya kamalasUrIjI mahArAjanA ghaNAja gADha paricaya hatA. upadeza zravaNu ane jJAnAbhyAsa Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] kavikulakirITa paNa ahanIza teonI pAse karate hate. vaLI teo berUja che. ane najIka heI, tyAMja javAnuM ekkasa kAraNa maLe che teonA sagA saMbaMdhIo, snehIo ane bIjA keTalAka mANasane sAthe laI jhaTa barU AvyA. dIkSAne prasaMga saMvata 1959 kAtika vada chaTha nA prAtaHkAlamAM ujavAI gayo hato. boranI janatAne suavasara prathamaja upasthita thayo hAI sau koI utsAha ane AnaMdamAM garakAva thayA hatA. AcArya puMgava paNa mahArA hAthathI Aje eka AtmA saMsArathI taryo, ema mAnI AnaMdita banyA hatA. ane nUtana muni labdhivijayajI te Icchita duSpApya nidhAnanI prAptinI jema, harSathI remAMcita thaI gurU devanI zItala chAyAmAM beThA hatA. snehI Agamana - akasmAta upAzrayamAM teonA kuTuMbione praveza thatAMnI sAtheja mohanATya prAraMbhAyuM judI judI jAtanA vilApa saMgItanA AlApe taNAyA. baLavatte baLathI raNa saMgrAma khelavA utaryA hoya, tema kSaNabhara bhAsyuM. palabhara upAzrayanuM badhuMya vAtAvaraNa saMkSubdha banyuM beranI janatA, kIDIonI jema ubharAIne ekaThI thaI. AcAryazrIne temaja nUtana munine teonA dharma kAryamAM vigha na thAya te hetuthI, sevA bhAvanI buddhithI janatA tyAM hAjaraja hatI. pAMmare e niyamanuM sau keIe pAlana karyuM. kauTuMbikee hRdayane ubhare ThAlavyo balavantoe baLa ajamAvyuM paNa upAyomAM phAvaTa na AvI. jANe kusumeneja na varasAvatA hoya tema AcArya puMgave mRdu vANIthI jaNAvyuM ke tamAre labdhivijayane samajAvavuM joIe. A sAmeja beThe che enI IcchA virUddha tenI saMyama bhAvanAne khalela karavAnA IrAdAthI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 75 tamoe hAtha na lagAva vAta cIta kare, ane tame jANo che, ke tenI dIkSAnI bhAvanA te kyAranI ucca koTInI vaheMja che. tene saphala karavA tamArI rajA paNa mAgI ja hatI. zakya prayatna paNa karI cUka hatuM. eTale tamAre e paNa samajavuM joIe ke nAhaka aMtarAya karavAthI zuM phAyade? kalyANane mArga bhale aMgIkAra kare? teonA kuTuMbika ane nUtana dIkSita vacce keTaleka vArtAlApa thayo. teoe kahyuM "he lAlacaMda! amane tuM kahIne Avata, te , ame zuM niSedha karata? dIkSA levI, hatuM, te levI hatI. paNa AvI rIte bhAgI javAthI zo phAyade? amane badhAyane ciMtAmAM nAMkhyA ane zodhAzodha karAvI. tane mANasAmAM ThAThamAThathI dIkSA apAvazuM. ekavAra tamArI sAthe cAla. A zabda lAlacaMdabhAInI vadhu samI hRdaya bhUmine bhede tema na hatA. paNa vizeSa dRDhatAne ApatA hatA. zrI labdhivijayajIe javAba Apyo ke, vAha! ekavAra kUvAmAM nAMkhIne, bahAra kADhavAnI lAlaca ApavI, e kevala ajJAnatA bharI maharAjAnI bALaceSTAja che. tyAM laI jaIne punaH dIkSA apAvavAnuM kahe che, te A svIkArI che, te zuM beTI che? to je sAcA 'hitasvI che, sAcA saMbaMdhio che, te ema kahe ke " huM je saMyama sadbhAvanAthI grahaNa karyuM che, te yathArtha pAlanakara, ane tArA AtmAno ane amAre paNa uddhAra kara !" tamArA vacanonI jALa tame saMsAra kArAgRhamAM mane phasAvavAne jI rahyA che, saMsArakSaNika che. aneka janme che, ane cAlyA jAya che. thoDA samayano meLe che. temAM mehane cheDI AtmavikAsa mATe koI joDAya to tene saMsAramAM phasAvavA yatna Adara, e sAcA snehIonuM kartavya na manAya. vizeSamAM jaNAvyuM ke, Avo uttama mArga meM svIkAryo che, te tame kheda kema kare che? putra vepAra karI lAkha rUpIA lAve, te tene svIkAravAmAM AnAkAnI thatI nathI. te kamAtI vakhate "mane Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] kavikulakirITa kema na puchayuM? puchayA vinA kema kamAya? ame nahiM kamAyA, ane tuM kema kamAye? ema paNa kahetA nathI. bALake yogya nidhAna pAme te sagAMone harSaja thavo joIe jJAna, darzana, cAritra e ratnatrayIne huM pAmuM ane ArAdhuM, emAM vilApa zo? hitane AdaratA bAlakane utsAha ApavAne heya, ke haoNtsAha karavAnA heya? tame jANe che ke, vikarALa kALa rAjanI talavAra zira para AvatAM koNa rakSaNahAra che? samajo ! zarIra, Ayu, dhana, e badhAM vijaLIsama caMcaLa che, eTale saMsArathI taravA ne zAzvata AnaMda meLavavA. saMyamaja sAcI naukA che. A upadezathI badhA samajI vaMdana karI mANasA gayA. vizvabharanA upakAranA paramabhaMgane dhyeya sanmukha rAkhI mahAtmAo dezAnadeza pAdacArI banI vicare che. aneka bhakatonA pApapracArene darzana ane vANIthI, nidhavAmAM jo koI hetu hoya, te te mahAtmAonI pracAraNAne ja AbhArI che. kramabaddha vihAra karatAM saMta, pitAnA Atma kalyANane nirdoSarIte ane sahelAIthI sAdhI zake che. ane sAthe sAthe upadezAmRtanI relama chelathI, keI bhavyarUpI kRSIvalanI dharma khetIne AbAda banAve che. bhavyamayUrane upadeza megha amaMda AnaMda samarpe che. zrImadda tIrthaMkara prabhunI AjJA je nigraMtha munione eka sthAne rahevAne niSedha kare che, te je na hoya, to dUra dUranA pradezamAM anekadhA mahAna upakAre kevI rIte thaI zake? vaLI te AjJA, tyAgI sAdhuonA saMyamane nirdoSatAthI pALavAmAM paNa eka amala sAdhana che. anubhavAya paNa che ke, niHsvAthI mahAtmAonA saMgaraMgamAM ke durAcArIo sadAcArI, keI pApAraMbhIo nirAraMbhIo, ane keI viSaya vilAsIo, virakata bhAvane bhajatA banyA che. mahAtmAonA darzana ane vANI e be aNamola nidhAne avanitala upara na ho, to pRthvIpaTa paranuM pApapaTala kaNa TALI zakate? Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ se caMdananA lepa, candranI zItalatA,bAhya dAhAne zAMta kare che, jyAre aMtaranA upAdhijanya dAhone prazAnta karavAmAM te, ajoDa sAdhana saMtAja che. pAyA vinAnI ImArato, khalAsI vinAnI nAvaDI, te rAjA vinAnI prajA, temaja netA vinAnuM sainya susthiratA AnaMda ane tA Adi kramavAra guNAne meLavI zakatA nathI. tema dharma gurU ane tenA upadeza vinA dhama ane dhIe TakI zakatA nathI. dharmagurUonA prayatna, kaivala Atmadharmane sAcavI anugAne sAcA dharmanA grAhaka manAvavAnA hAya che. paLabharamAM vizAla evA rAjapATane DI, rAjA mahArAjAe paNa tyAgI banyA hAya to te A mahAtmAonAja pratApa che ? viSa samA viSayeAnA vidyAseAne toDI, virakta AnaMdane luMTanArA anyA hoya te tepaNa teeneja pratApa? unmAga gAmI, jJAna nayana pra'kSita thatAM, sanmA MmAM kuca karatA thayA hoya to teonAja pratApa ! kaliyugamAM paNa dharmanA jhagamagatA jJAna dIpA dRSTi gocara thAya che te paNa, akhaMDa dharAnA vAhaka ane pracAraka e mahA saMtAneAja pratApa ! AvA uparakta parApakAranA dhyeyane lakSyamAM rAkhI, pRthvI paTane pAvana karatA, janatAne vacana piyUSane AsvAda cakhADatA, saddha rakSaka zrImad vijaya kamala sUrIzvarajI mahArAje kheArU gAmathI vihAra karyo ane vaDanagara padhAryAM. merU gAmanI janatA para glAnI chavAi kAraNa ke janatA AcAya` puMgavanI saMgatimAM ghaNIja ra'gAI hatI. temanI guNazreNI prati talI hatI. teonA vacana kusumAnI saurabhatAthI vAsita banI hatI. jethI gurUnA darzananA viraha kema sahe ? punaH punaH teozrInI tyAgavRttine, nispRhatAne, ane karelA asAdhAraNa upakArone smaravA lAgI. teonA punIta nAmane acitya Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] kavikulakirITa ISTa-sAdhakamaMtra mAnI japavA lAgI. adyAvadhi te senerI supalane, keI sajane saMbhAre che. vaDanagaramAM padhAratAM, tyAMnA zraddhAsusaMdhe, praveza mahotsava ghaNe ThAThathI karyo. ane bhAvabhInAhaMdathI madhura dezanA-zravaNane lAbha paNa lIdhe. jemAM dharmanA sAdhane, phaLe, ane mAnava janmanI sArthakatA, e viSayaka bedhaka ane recaka zailIthI samajAvavAmAM AvyuM je pravacanothI janatAmAM navacetanya pragaTayuM hoya tevI jAgRtI jaNAI. ApaNA caritra netA munipravara zrI labdhivijayajI mahArAja gurU zuzruSAmAM bahu tallIna rahetA AcAryavaranI zItala chAyAmAM savinaya jJAnAbhyAsa paNa bahu khaMtathI karatA temaja aneka gurUgamya anubhavene paNa sAthe sAthe zIkhatA. arthAta ke, temanuM jIvana jJAnAbhyAsa ane gurUcaryAmAMja parovAyeluM rahetuM. zuM ATalI khata, bhAvinI dharma imAratane sahAmaNI ane majabUta banAvavAja atyArathI AdaravI zarU nahiM karI hoya ! - vaDanagarathI vihAra laMbAvatAM, rastAmAM aneka yAtrAo karatAM. prAcIna jIna biMbane juhAratAM, grAmya ane zaherI jaina jainetara vargamAM upakAra keTI vistAratAM zrI mahAna tAraMgAjI tIrthamAM padhAryA. zrI tAraMgA tIrtha, jaina AlamanuM eka pUjya, mAnItuM temaja ghaNuM prAcIna manAya che. je tIrthanI mahattA, aneka rAjAoe, ane AcArya mahArAjAoe tyAMnA saMghe kADhI, ane guNa gAI yathArtha rIte vadhArI che. gurjareza paramahaMta kumArapAla bhUpAle, AcArya bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvaranA upadezathI, A pavitra tAraMgA tIrthanA sahAmaNuM gaDha upara eka adbhuta chanAlaya banAvyuM che. maMdiranI kArIgarI kaLA kauzalya, uMcAi, vizAlatA, ane TakAu bAMdhaNI, adyApi zira DelAvI rahI che. jene seMkaDe varSa thayA chatAM paNa hAla paNa prekSakone jatAM tAjuM ja banyuM hoya tevo bhAva pedA thayA vinA rahetuM nathI, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 9 A tIrthanI yAtrA mATe bhAvabhInI bhakitathI hajArA jevA Ave che. muLanAyaka zrI ajItanAtha bhagavAnanI danastavanA AdidArA AtmAne bhakita rasAmRtathI tRpta banAvI svajanmanI kRtakRtyatA manAve che. AvA anupama tInI yAtrA sadbhAvanAthI saziSyamoMDala sUrIzvarajI mahArAje karI, AnaMda AnaMda prApta karyAM, ahiMthI vihAra karI upadeza vArithI bhavyaja tuone siMcatA, saMdhanA atyAgrahathI UMjhA mukAme padhAryAM. janatAmAM harSoM phelAyA. praveza samaye AkhA gAmane zaNagAravAmAM AvyuM. bhavyasatkArathI jainetara janatA upara paNa dhanI ajaba chApa paDI. pratidina dharma pravacana cAlatAM, ane dhIvargomAM dharma jAgRti anerI thavA pAmI, AcArya devanI prakRti ghaNI saumya ane udAra hatI. teeAnI nizrAmAM svaziSyA, ane svagacchanA anya sAdhue atIva AnaMdapUrNAMka saMyamanI ArAdhanA karI rahyA hatA. navA navA jJAnane, navA navA audyotika anubhavAte, ane anerI saMyama bhAvanAone, tenI chAyAmAM vadhAratA, dUra dUrathI AcAryazrInA darzana mATe, upAdhyAyajI zrImAna vIravijayajI mahArAja pravaka zrI kAMtivijaya mahArAja, ane zAMtamUrti zrI haMsavijaya mahArAja Adi saparivAra padhAryAM. te samaye AcAryazrInI apUrva dezanA, sa sAdhuma Dalanu pavitra darzana anerUM navacaitanya pragaTAvI rahyuM hatuM. adyAvadhi tyAMnA vRddo kahe che ke, te samayanA AnaMda, sAdhuonA melApa, ane parasparanI prIti, janatA para anerI dhama chApa pADatI hatI. te prasaMganI yAdagiri mATe punIta mahAtmAonI pratikRti ( photo ) ' UMjhA khatrIzI ' tarIke prakhyAta che. vaDIdIkSA:-- A samaye potAnA ziSya labdhivijayajIne tathA anya sa sAdhuone ziva-seApAnanA sAdhanabhUta vaDI-dIkSA teezrInA varada haste Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] kavikulakirITa moTA mahatsava pUrvaka apAI hatI. te samaye apUrva dezanA gaMbhIra dhvanie sAMbhaLI, janatAmAM vairAgya praphullita thaye, ane bALa tema vRddho dharma pravRttiomAM AgaLa vadhavA pAmyA. A avasara ahiMyA haMmeza mATe bane, evI jhaMkhanA harekane thatI. dharma AnaMdanA divase medhA ane mahAmUlA hoya che ! e vAkayane yathArtha karavA pUjyapAda sUrI pravare UMjhAthI vihAra karyo. ka che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Seseossessesesse 90 esses MOS-ses saMlabdha-labdhivijayetyabhidhAnako'sau, cAritraratnamadhigamya bhRzaM jaharSa / jl at atltoo alaa alaa alaa atlt atnittttaalku `n llwny FASEASEARS 20 y mysy w TrHy syt 0 0-60"CA-GULoo-socol-05 s bI. pI. presa-pAlItANA. uMjhAmAM vaDI dIkSA prasaMge. munirAjazrI labdhivijayajI mahArAja. (bAlyAvasthAmAM ) Prastastrasesasesaseases Fussnesen mahArAjanA apUrva ziSyaratnajainAcArya zrImadvijayakamaLasUrIzvarajI yn w 00- 0 nyst w b -0-000-00- CARASTARA FASEASEASRY "mitI SON n yn br 60 ser eses seres Bies RSESSES Se5-2525-2525ses sssxes eses-2525 L etra) ba : P 2 ER Lolla Pasleaked LEUISIL Mes-TESESes eSeS-ESSFESSESeS-PSXESTSESESEG-ASES-RSS-Res-eses-esesex Page #109 -------------------------------------------------------------------------- Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 8 su vizvopakArI zrI jinezvaradevanA taraNatAraka saidhdhAMtika sadai zAne pAThavatA, danathI ane vANIthI jijJAsu vAte pAvana karatA iDaragaDhapratiprayANa karyuM. mArgomAM aneka prakAranA upakArane dhodhamAra varasAda, te saraLAzayI, nikhAlasa hRdayI, mUrtimaMta tyAgapratimA sUrizekharanA mukhAbhrathI varasate| bhavyAnA hRdayakSetromAM sukRta sasyane navapallavita karI rahyo hatA. ane te tegAmAnI janatA je dharmane bhUlI gaI hatI, te havethI dhIme dhIme dharmamAM pravrutta banI. joke IDaragAma svAbhAvika rIte te vizALa che, vastI bhaki ane bhAvika che, dharmanA ra Mga atrenI prajAne NeAja hA` che, saMta $ Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa saMgaprati atrenI prajA raheje AnaMda mAnanArI che. dharmakSetromAM dravyane vyaya karavAmAM ane dharmAnuSThAnane ujavavAmAM, atIva utsAhavatI che. gAmanI AjubAju vividha vRkSanI ghaTA ghaNuMja vistArathI vyApelI che. AjubAju medAna paNa ghaNuM chuTavALuM AkAya che. vizeSa pramANamAM AMbA AMbalIonI zreNI ghaNAja thekamAM jamA thayelI che. junI kavitAomAM paNa "iDara AMbA AMbalI" vigere rogonI taje ghaNIja gavAya che. iDaranA itihAsamAM agatyanI bInA te e che ke? atrenI prajA buddhivaMta, zUravIrane udAra che aparicita ajANyA AvelA aneka rekene atre piSaNa maLe che. jana premane atre sabhAva che, ane gaI vilAsane abhAva che. iDaranA dharmapremI jainasaMdhamAM zAsanaziromaNI AcArya zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja ane padhAravAnA che, e samAcAra maLatAM, AnaMdanI umIo ubharAI, keI te pitAnI dukAne zaNagAravAmAM, kaIte anekavidha zaNagAra sajI, pitAnA rAjakumArasamA bALAne pUjaya surIzvaranA satkAra mATe azvAdi upara Arahita karI sAMbelA sajajavAmAM yojAyA. koI vAgho Adi sajaja karavAmAM, keTalAka raMgaberaMgI dhvajAo, taraNe, gurUnA mAlaMkRta suzobhita be TIgADavAmAM saprema ke zIzavAlA banyA. AcAryapuMgavanA sanmukha, keTaleka dUra harSabharI janatA jaI pahoMcI. jayanAdanA guMjArava sAthe IDaramAM bhavya pravezotsava ujavAye. aneka rathAmAM kumArikAo akSatAdithI vadhAvI, madhura gItAdithI stutio gAi kRtAthI thaI rahI hatI. vyAkhyAnapIThane sarizekhare alaMkRta karI, mRdu temaja bulaMdaravare maMgalAcaraNa karyAbAda, asarakAraka dezanA ApI. je dezanAthI janatA ghaNIja AkarSita thavA sAthe sukRtyamAM jAi. AcAryazrInI sevAmAM ane jJAna dhyAnamAM ApaNuM "caritranAyaka" layalIna rahetA. saMyamapAlana ane tene puSTikAraka dharma Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 83 kriyAonA anuSThAnanI ArAdhanA paNa tevAja sadbhAvathI AdaratA. dharmAnuSThAnanI ArAdhanA temaja jJAnAbhyAsamAMthI samaya bacata, tyAre adhyAtmanA vicAramAM tyAga-vardhaka sAdhanenI saMprAptimAM, temaja saMyamane Adarza ne unnata banAvavAne sakriya yatna AdaratA. je ke caritra netAnI vaya nAnI hatI. paNa saMyama-pAlanamAM vRddha paryAyavAle sAdhunI jema upaga ane prIti dharAvatA. vaDIla sAdhuene vinayathI, laghu sAdhuone AdarathI ane anya janatAne pitAnI atula-pratibhA saMpanna tArkika zaktithI AkarSatA hatA. caritra-netA zrImadda labdhivijayajI mahArAja jJAna dhyAnamAM mazagula rahetA heI, iDaranI janatAne kavacita ja paricaya malata; paNa amRtane nAne ghUMTaDe tenA AsvAdane AjIvaMta sudhI bhulAvatA nathI. tema teozrIne alpa paNa nirdoSa ane jJAna-ojasvI paricaya janavarganI smRtimAM jaDAI jate ane sAthe sAthe ema paNa khyAla karAvate, ke A vyakti bhAvimAM kaI ajaba zAsananI unnatimAM vadhAre karaze. samaya unALAne hate. uSmA besItama vadhI rahI hatI. ukaLATa amApa ha; chatAMya, ApaNuM caritranetAo, jJAnAbhyAsamAM evI lakhalUTa macAvI hatI, ke TuMkA ane patarAnA chAparAvALA makAnamAM madhyAhakAle ekAMtamAM khaMtathI besatA. AcAryapuMgavanI hadayane hacamacAvatI, niDaratAbharI, vairAgya rasatarabala, dezanAsaritA evI ajaba ane asAdhAraNa rItie vahI, ke bhavya janatAnA hRdaya-ArAmane atIva prallita banAvatI gaI. eTaluM ja nahi paNa e madhurI jesIlI dezanAne pratApe, akhila gAmanI janatA para ane prabhAva pADyo. te dezanAne choDavA kaI IcchatuM nahiM. dezanA-zravaNane A suMdara vega harahaMmeza maLe, evA aMtaranA udagAre punaH punaH pragaTa karatA, e hetuthI AcAryazrIne Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] kavikulakirITa sakalasaMdhe ekatrita thaI cAturmAsanI sthiratA mATe vijJapti karI. ane tyAM sUripravaranuM saMvata 159 nuM cemAsuM thayuM. cAturmAsa daramyAna judAjudA viSayone carcatI dezanA cAlatI. te dezanAne jaina jainetara janatAe ghaNo ja anumodanIya lAbha uThAvyo. A suavasara A gAma mATe abhUtapUrva hatuM. koNa hatabhAgI AvI sonerI taka gumAve? sau kaI kRtyamAnI AcArya devanI nizrAmAM dharmAnuSThAnene ArAdhavAmAM ughukta banyA. bIjApaNa zAsana prabhAvanAnA sukAryo aneka thayAM. ApaNA pUjya caritranetA paNa sUrivaranI nizrAmAM rahI yathAzakya dharma-pracAraNA karavI cukatA nahiM. dunyavI jJAna saMprApta karavAnA, vyavahArika kuzaLatA keLavavAnA, nirAbAdha AjIvikA calAvavAnA sAdhane hastagata karavAnA upAyo jagamAM anAyAse anekAneka svayameva athavA snehIonI preraNAthI mAnavIo meLave ja che. ane temAM niSNAtatA paNa prApta kare che. paNa AtmAnA vAstavika jJAnane vikAsa karanAra, puNyane pApanA bhedanI oLakhANa karAvanAra, hita ane ahitavALA mArganuM yathAtathya jJAna pragaTAvanAra zikSaka ane zikSaNanA sAdhane, bhAgyavaMteneja sulabha thAya che. dunyavI zikSaNe karatAM Aleka ane paralekamAM ISTa-prApaka jo koI puSTa sAdhana hoya te te dhArmika zikSaNaja che. je dhArmika zikSaNa anya akhila zikSaNa ke kalAone eka sAgara che. jaina pAThazALA Arya dezamAM, temAMya jaina kuLamAM jamyA pachI, jena bAlanuM mAnasa, jaina dharmanA jJAna taraMgothI bhIMjAya nahiM, raMgAya nahiM, tarabala bane nahiM, te kharekhara mAnavuM ja paDe ke hAthamAM nidhAna hovA chatAM kaMgAlIyata ! A udeza ane zubha AzayathI sUriva Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara [ 85 iDaranI janatAne jaina dharmanI eka pAThazALA sthApavAne upadeza Apyo ane je upadezane guNAnurAgI janatAe saharSa vadhAvI lIdhe. jenA pariNAme atre sArA pAyA upara cAlu thaI jemAM anekAneka bALo adyAvadhi dharmAbhyAsa karI, dharmakriyAo ArAdhI, janma sAphalya meLavI rahyA che. te pAThazALA hAla zrI AtmAnaMda jaina pAThazAlA nA zubha nAmathI prasiddha che. caturmAsa bAda sUri puraMdara vihAra karavA taiyAra thayA. teozrInA sadaguNothI, ajoDa tyAgavRttithI, acinya niHspRhatAthI ane teonI nisIma nirabhimAnatAthI, atrenA jana-hadamAM, teozrInA prati, prazasta dharma rAganI lAgaNIo, A yoganI haMmeza mATe mAMgaNIo karI rahI hatI. AcAryapuMgavanA upadezathI tIrthonA saMghe kADhavAthI thatA puNya ane lAbhane samajI zeTha mulacaMda phulacaMde IDarathI kuMbhArIyAjI tIrthane saMgha kADha. jemAM sarizekhare temaja anya munivare, gAmanA tathA bahAranA zrAvaka zrAvikAoe satsAha bhAga lIdhe. punIta kuMbhArIyAjI tIrthanI sarvajanoe saharSa yAtrA kIdhI tyAM pUjA saMgha vAtsala Adi sukRtye paNa thayA. tyAMthI surivara anya munivara sAthe punaH IDara sasatkAra padhAryA. thoDA divasanI sthiratA karI tattva pipAsu janatAne tasvAmRta pIrasI saMtuSTa karI, AcArya zrI Adi ThANuM paMdare tyAMthI vihAra karyo. mANasA, pethApura, vijApura vigere anekAneka sthaLe dharmopadezadvArA bhAva dayAne vistAra kapaDavaMja padhAryA. bhavya satkArathI praveza thaze. tyAM paNa temanI dezanAthI janatA atyaMta mugdha banI. vihArane mATe taiyArI thavA lAgI. te jANI jaina saMghe ekatrita thaI sUri pravarane sthiratA karavA ghaNe Agraha karyo, rAtrinA samaye lagabhaga be traNa kalAka sudhI jesabhera vinati karI. dharma dhura dhara sarijInI rageragamAM zAsana prabhAvanA karavAnI udAtta bhAvanA savega vahI rahI hatI. vaLI mauna rahevuM e eozrInA jIvanane smArtha maMtra hato. zAsana sevA mATe jemaNe svajIvana samapyuM hoya, te mahAtmAnuM vacana Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa vaheNa paNa zAsana sevA mATe ja che. niHsvArtha pravRttika mahAtmAo jyAre jyAre jyAM jyAM vacana uccAre che, pravRttio Adare che, tyAre tyAre tyAM tyAM zrI jaina zAsananI sevAja jaLahaLe che. lagabhaga be traNa kalAka sudhI revAnI vijJapti thayA pachI, kapaDavaMjanI bhAvuka janatAne zubhAzayI mahAtmAe jaNAvyuM ke, keI vizeSa dharmane lAbha thatuM hoya te sthiratA thAya, bAkI te vihArane prAyaH nirNaya thaI gayo che. basa eTaluM ja sAMbhaLatAM dharmapremI janatAe, teozrIne jaNAvyuM ke, Apa zrI je dharma prabhAvanAnuM kArya pharamA, temAM tana, mana ne dhanane vyaya karavAmAM ame taiyAra chIe. madhura ane paropakAra rasane jharAvatA AcAryazrIe jaNAvyuM ke, Arya samAjIoe jainamata samIkSAmAM jaina dharma prati karela kuTIla AkSepinA pratikAra bAbatane dilhInI korTamAM eka kesa (case) cAlI rahyo che. hAla temAM madada karavI e zreya mArga che, ane zAsanahitanuM kArya che. vipakSa taraphathI jainadharma pratikula AkSepa thAya, jaina dharmanI apabhrAjanA karAya ane satya sanAtana to niMdAya, tyAre zuddha jenI tarIkenI pratyekanI pharaja che, ke te te AkSepane haTAvI zAsanane vijayadhvaja pharakAvavo. saMmilita tyAMnI janatAe turatAturata teozrInA vacanane AdezarUpa mAnI sAta jeTalI rakama ekaThI karI. ane tyAM melavA mATe kabUluM. sUrIzvarajInI sthiratA daramyAna aneka stutya sukA thayA. | dilhIne kesa dilhInA ja sAthe pitAnAja kharce patAvyo. ane aMte vijaya meLavyuM. kapaDavaMjanI TIpanA rUpiyA dilhIthI svIkAravA nA pADI, tethI tyAM mokalavA mekupha rahyA. je rakamanI vyavasthA karavA zrI saMghe ekatrita thaI. maMdiranI, upAzrayanI, temaja anya dharmasthAnanI vyavasthA jaLavAya, evA mahatva pUrNa hetuMthI eka dharmanI peDhI bolavAmAM AvI. je mIThAjI kalyANajInA nAmathI prasiddha che. te Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara [ 87 peDhIdvArA aneka jINu madirAnI marAmata ane anya dharmasthAnAnA rakSaNa thai rahyA che. anupama upakArI mahApurUSane atulya upakAra hajI sudhI janatA saMbhArI rahI che. vihAra karatA karatA mahArAjazrI vaDAdarA bhavya satkArapUrvaka padhAryAM. sUrijInA AgamanathI vijaLInA pAvaranI jema dhama pravRtio caitanyavaMta banI. AcArya devezanI dezanA eTale vaDeAdarAnI jainajanatA mATe iSTamAM bhAjana karatAMya atipriya thaI paDI. dharmapremI saraLAzayI zrotAva', samayasara dezanA zravaNa mATe hAjaraja raheto, ane aneka gaMbhIra ane gahana prazno karI, tenA ukela maLatAM atIva saMtuSTa thato. tRSAturane anAyAse maLela amRtaku, zve chUTe! pravacana pIyUSanuM mAna pratidina banI rahe. e hetuthI saMdhe cAturmAsanI sthiratA mATe vinati karI. AcAryazrI vizeSa lAla dekhI tyAM rahyA. teozrInI nirmIla nizrAmAM ApaNA caritra-netA saMyama dharmAMnA vikAsamAM unnata banatA, saMyamane puSTa karanArI Avazyaka kriyAonI ArAdhanAmAM apramatta rIte tatpara rahetA. jJAna dhyAnanI tIvrAvegI pravRttie paNa khaMtathI sAdhatA, ahinA cAturmAsamAM ApaNA cAritramaNie AgamAnA sArabhUta tattvoAdhaka prakaraNone abhyAsa zarU karyAM. prakaraNAnA jANakAra, dravyAnuyoganA anubhavI gokalabhAinI sAthe paNa tattva carcAnA jamAva thato. ane teonI sAthe carcApravRttiothI prakagata tatvajJAna ane tenA uMDA anubhave majabUta anatA gayA. vaLI tenI dhAraNAzakti, kuzAgra buddhi ane tIvrata pratibhAnA paricaya te vRddha gokaLabhAineya tAjI karato, zAsananA udyotakAra ajoDarupathI bhAvimAM thavAnA hAya, tevI bhAgyavaMta vyaktinI adazya vipula zakti, dhIme dhIme khIlavAnI sAthe prasiddhi pamADe che. dIkSA-paryAyanA eja varSa thayA chatAMya, caritra Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] kavikulakarITa netAnA cAritra vikAsa ane anya aAyakhI bharelI tenI niravadya pravRttie purajosathI puSTa thatI jatI. vaLI teo je abhyAsa karatA, te khaMtathI ane mAnasa-maMdiramAM dRDha banAvatA. kAraNake, te sArI rIte samajatA hatA. ke A vayamAMne majabuta abhyAsa bhAvimAM unnati-zikharanuM seApAna che, abhyAsa karavA sAthe anyane teja abhyAsa karAvavAnI kuzaLatA paNa teomAM kudaratI hatI. jIjJAsuonuM Agamana-- vAdarAthI traNakArA dUra Avela chANI gAmathI trinetAnI pAse abhyAsa karavA cAra pAMca jijJAsu yuvA AvatA hatA. jee bahu vinaya ane namratAthI kamaprathAdi prakaraNAne ciratranetA pAse bahu suMdara rItie abhyAsa karatA hatA. vAMcake vicAraze ke ha MmezA traNa kAza AvavuM ane javu', e parizrama, kharekhara, caritranetAnI anyAne samajAvavAnI, sukSma praznone paNa mAdara banAvI ukela karavAnI, ugra pratibhAneja AbhArI che. ane khIjI te yuvakeAnI jJAna jijJAsAnI te samayanA abhyAsa karanAra yuvA, zAha dalasukhabhAi jamanAdAsa, (jee hAlamAM saMsAra tyAgI, kuTuMba kabIlA, dhana, milkata cheDI, saMyamI banI munizrI devendravijaya tarIke vicarI rahyA che.) zA. meAhanalAla karsanadAsa sva. zA, jIvAbhAi mulacaMda vigere hAla paNa te prakaraNanA jJAnamAM ane anubhavamAM dinapratidina Agala vadhe jAya che. cAturmAsabAda vihAra karI tarasAlI mIyAgAma sInera Adi kSetromAM dharma phelAvatAM, bharUca ( bhRgukucchanagara) prati prayANa karyuM. mAmAM vRddhAvasthAnA kAraNe AcAya puMgava parizramita thatA. jethI ApaNA ciratra nAyakazrIne aneka sthaLeAe pravacana ApavAnI AjJA thatI. ane teozrI paNu gurU-AjJAne vadhAvI kuzaLatApUrvaka yukti puraskara sabhA-vijayI vyAkhyAna ApatA, jethI tapipAsu Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara It 89 janatAne, te ghaNAja recaka thaI paDayAM. eTaluM ja nahiM paNa AcAryazrI temanA pravacana, ane te pravacanathI thatI asara sAMbhaLI khUba khuzAlI darzAvatA. prAyaH mArganA lagabhaga dareka gAmamAM temane ja vyAkhyAna ApavAne prasaMga maLate gaye. jethI dhIme dhIme paNa cekasa rItie ane AkarSaka rIte teoe vyAkhyAna vidyAne vikasvara karI. bharUcamAM dharmapremI janatAe ghaNAja ThAThapUrvaka pravezatsava karI zAsane prabhAvanA karI. prakaraNonA abhyAsaka ane dharmAnuSThAnanA saMpUrNa abhirUcivALA anupacaMdabhAI paNa pUjya sUri pravaranI dhodhamAra cAlatI ta bhAvinI dezanAne apramatta banI lAbha laI rahyA hatA. ApaNA caritra netAzrIne paNa amuka amuka prasaMge pravacana mATe pUjya zrI taraphathI AjJAo thatI. ane saharSa teo janapriya ane dharmatattva bodhaka anekAneka viSayo para yukita purassara pravacana ApatA. te vyAkhyAnemAM khAsa agatyanI khubI te e hatI ke, karmagranthanA temaja anya prakaraNone sUkSma ane TeDA viSayone paNa, evA te saraLa ane rocaka banAvI janatAne jacAvatA ke jenI khUbIja nyArI hatI. vaLI teozrInI kaMThanI madhuratA ane svaranI bulaMdatA te senAmAM sugaMdhInuM ja kAma karI rahI hatI. dIkSA-paryAyane TuMka samayaja thayuM hovA chatAM, dezanA ApavAnI ane saraLa temaja recakazelIe janatAne AkarSavAnI zaktie ajoDapaNuM grahaNa karyuM hatuM. kharekhara ! yuvAnInuM sIluM jhama, kaMThanI susvaratA, tattvane ajaba badha ane tarkazAlI pratibhA, e badhIya zaktio jemAM khIlelI hoya, te vyaktine vacana-pravAha Adarza ane AnaMdadAyI kema na bane ! bharUcathI ugra vihAra karI, AcArya puMgavanI sAthe ApaNuM caritranetA, aneka gAmamAM jaina-jainetara prajAne jAhera dharmavyA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa khyAne ApatA, anekavidha upakAra keTIne vistAranA ratalAma padhAryA. jayAM pravezotsava paNa suMdara thayo. vyAkhyAnI ghaNI ja dhUma macI. janatA saharSa sAmeda ane utsAhapUrvaka sUripravarane suguNe prati, temaja sAthamAM rahela munionI tyAgavRtti joI ghaNIja jhukI paDI. tyAMnA jANakAra buddhikuzala zeTha mizrImalajI (hAlanA malayasAgarajI) vAraMvAra caritra netAnAM bhASaNe AcAryazrIthI prArthanA karIne karAvatA hatA. jemAM karma (Phylosophy) phile suphInA vyAkhyAne haju sudhI teo tathA tyAMnI janatA bhulI nathI. mALavA jevI rasAla bhUmi che, tevIja dharma tIrtho, ane dhamIo mATe eka vakhate prazaMsA pAtra banelI che. mALavAnA aneka tIrthomAM mAMDavagaDha paNa eka punIta ane darzanIya tIrtha manAya. ane yAtrALuone samUha atre yAtrA mATe ghaNuMja ullAsa pUrvaka Ave che atrenuM suMdara zikharavALuM vizAla ane bhavya prAcIna jinamaMdira, temaja temAM virAjamAna anupama tejasvI, jhagamagatI jyota-samAM jinAdhinA camatkArI prAcIna bibe jotAMnI sAtheja AgaMtuka yAone ane AnaMda ane saddabhAvanAonuM pura vahAve che. A tIrthanA ekajavAra darzana karanAra vyaktine, darzananI punaH punaH jhaMkhanAja thAya che. AcArya puMgavanA sadupadezathI ratalAma nivAsI luNIyA zeTha DuMgarasIbhAIe mAMDavagaDhane vyavasthAyukata eka saMgha kADhe. jemAM seMkaDe mAlavI bhAIoe lAbha lIdhepratipramANamAM prAyaH ApaNA caritranetAne vyAkhyAna ApavAne prasaMga svIkAravo paData. jenA pratApe mAlavI vargamAM ghaNe sAre lAbha thatuM. zrIsaMgha pUjyavaranI chAyAmAM nirveidane ujajaina-makSIjI AdinI paNa tIrtha--yAtrA karI AtmAnI saphaLatA mAnavA lAge. vihAra karI pUjya sUrIzvarajI mahArAja, bhavya satkAra yukta mahidapura padhAryA. teozrInI sevAmAM, dezanA zravaNamAM janatA ghaNI ja Page #120 -------------------------------------------------------------------------- Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUlabdhivijayajI mahArAja (1961 mAM mahIMdapura (mAlavA) mAM levAyela phoTo ) zrI bahAdurasiMhajI prI. presa-pAlItANA. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara Atura rahetI. nispRhI AcArya devane ane tyAgI muni maMDaLane vega ahiMnI janatA mATe A prathama ja hatuM. eTale janatA apUrva AnaMda anubhave e svAbhAvika che. cAturmAsa mATe vinaMtI thatAM saMvata 1961 nuM cAturmAsa atreja thayuM. jema jema caritra netAne pravacana dAnanA suavasare maLatA gayA. tema tema, vyAkhyAna kauzalya ane sabhAne dharmapAna karAvavAnuM ucita naipuNya, ajAyabI bharyuM meLavatA gayA. mAsA daramyAna abhUtapUrva aneka dharma kRtya thayA mahipuranA cAturmAsathI AcArya devezanI ajoDa pratApanI praDhatAnA saMdezA sArIya mALavAmAM vidyutavege vyApI gayA. dhanya che. e guNanidhAna aNumela yogIrAjenAM upakArene ! Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 9 muM. (zrI sametazikharajInI yAtrA-aMtargata vividha tIrthonI TuMkI saMkSipta mAhitI-zrI pAvApurIjInI paMcatIrthI-) tyAganidhAna maMgalamaya mahAtmAo, vikaTa pradezomAM ugra-vihAra karI, ane kene sanmArgane rAha batAvI rahyA che. bhAgyavaMta prANIo anupama guNI mahAtmAonI saMgatane senerIpaLa mAnI vadhAve che. saMgatathI thatI suguNaraMgatane mAnasamaMdiramAM jhaLakAve che. jIvana-cakrane niyamita banAvI Adarza jIvane jIvatAM zikhe che. vicAra ane vartana temaja vANI ekaja sarakhI, jemAM anubhavAtI hoya tevA mahAtmAoja duniyAmAM kalyANa sAdhI ke sadhAvI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara _ 93 zake che. jeo vicArane anukulaja vANI vade che. ane ubhayane anukula AcaraNane Acare che. teja gIvare pUjanIya tarIke paMkAya che, ne manAya che. pratyeka pravRttio AdaratAM, hAI-ugAre jeonA jhalakI uMDI asara kare che. ane AraMbhAyelI pratyeka pravRttio anAyAse vijayane vare che. pravRttionA prAraMbhamAM ja tene vijaya teo sanmukha ja jue che. jagatabharanA vijaya mATe, jeonuM jIvana suprata thayuM hoya te maharSionI dIvyadRSTi, ane mananIya cAritranIprabhA vizva upara ane khA prakAzane pADanAra bane che. teonA vacana zreNIthI thatI sparzanA bhAvuka zrotAvargane bhAvanuM-bhAjana banAvavA sAthe, navacaitanya pragaTAve che. je nava cetyanya nitAMta praphulita thatAM eka dIpakathI jema hajAre dIpaka pragaTe che. tema hajArene subodhanI nirmaLa dhArAthI nava caitanyavAna banAve che. ane e ajaba caitanya-vijaLI vizvabharamAM vyApe che. eTale jyAM ne tyAM jJAna-cirAganI jhagamagatI javalaMta ti mUrtimaMta banI prakAza, prakAza ne prakAzaja sarje che. aMte anaMta prakAzamAM te AtmAo ekAkAra banI, kadIya namastemane sparzatA nathI. AhAhA ! A badhAya prabhAva, e vizvavatsala, vizva-dIpaka, vizvatAraka, paropakArI nigreneja che ! bagIcAnI zobhA, vividha raMgaberaMgI saurabha bharyo kusumavRMda hoya che, gRhasthAzramanI zobhA, kuTuMba-kabIle ane dhana manAya che, mAnava prakRtinI zobhA, kamala samu mukha che, vanarAjinI zobhA, ghaTAdAra jamA thayelI vRkSanI zreNIo che. tema akhila pRthvInI zobhA, suguNI purUSa ane punIta tIja hoya che. je dezamAM uttama kavi, uttama vaktA ane sarvocca vidyA-saMpanna purUSa, temaja taraNatAraNa tIrtho vidyamAna hoya che, te deza kevala mRtyuleka nahI kintu devakathI paNa adhika manAya che. AbAdIvALa ane samRddhivAna kahevAya che. ane te bhAvuka aneka yAtrALuonI mIThI najarethI nirIkSAya che. je je tIrtho judA judA dezonA vibhAgamAM punIta tIrtho AvelA che, te Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] kavikulakirITa te tIrthonI vyavasthA, sughaDatA ane svacchatA, te te dezanA kuzala kArya kartAo jALavI rahyA che. jema prAcInakALamAM anya dharmAvalaMbIonA tIrtho karatAM jainatIrtho keIguNI adhikatA dharAvatAM hatAM. hAlanA samayamAM paNa je je jainenA prAcIna tIrtho che, te te tIrtho lAkhanI lAgatathI udbhavela che. te niHzaMka che. ane tenI sAcavaNa jevIne tevI hamaNuM paNa ApaNe joI rahyA chIe, te tIrtha premI zAsanahitaiSI jainasamAjane AbhArI che. kAraNake teo samajatA hatA ke "Delay is dangerous" (AjanuM kAma kAla upara na rAkhavuM.) vartamAna samayamAM vidyamAna seMkaDe tIrtho puravAra kare che ke, bhUtakALamAM jenenI vastI ane AbAdInA pramANe hajAronI saMkhyAmAM havA joIe; megalAI julmI mArazallAmAM seMkaDe ane hajAre mUrtio nAzavaMta banI. e kAramI sattAne geravyAjabI sapATAmAM, keIka te. maMdire ane mUrtio sapaDAtAM, julmI kAlanA pravAhathI jeTalAM saMrakSita rahyA, ke jeTalI mUrtio bhUmigRhamAM sacavAI teTalAM maMdirane mUrtio, e prAcIna unnatinI avadhinuM pradarzana kare che. vihArabhUmi samavasaraNa tIrtho, e tIrthaMkaradevonA kalyANaka, vihAra, sthiti sthAna, mahAtmAonA nirvANa vagere uttama avasaremAM uddabhave che. te kalyANa thayAne hajAre nahiM, babbe lAkhe varSo vyatIta thayAM chatAM paNa, te kSetre punIta ane pUjya manAyAM. tyAMnI dhUlI-sparzanA paNa nimaLatAne hetu manAI. deve paNa A tIrthane puNya mAnIne tyAM bhakita, stavanA, pUjA Adi karavA AvatA hatA ne vartamAnamAM paNa keTalAka tIrthomAM adazyarUpe teo AvI camatkAranI mALA vistAramAM janatAne dharma mArge dore che ane vismayatA pamADatAM zraddhA majabuta karAve che. kharekhara tIrtho e nivRttinuM dhAma, yogIonuM nivAsa-niketana ane bhAvanA devInI purepurI ArAdhanA ane AtmAnI ajaba jota jagAvanAra te maulika ta! anupama tIrthonI mahattA vadhAravAmAM janatAnI pratIti ane Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ pa prIti uddabhavAvavAmAM bhAvanAnI udAttatA ane punItatA jagAvavAmAM mahAna vidvAna AcAryoe zlokA dvArAe stutie ane preraNA karI. tenA anuga rAjAoe, bhakta dhanADhayAe, upadezanI asarothI punIta bhUmipara lAkhAne kroDAnA pANI-pravAhasamAM dravya vyayathI, bhavya maMdIre banAvI, ane zAnta mudrAbhirAma jinezvara prabhunA biMkhe bharAvI, te madirAne atyaMta manArama banAvI, te te tIrthonI prasiddhi ane darzanIyatAne khUbaja prasarAvI che. mahadupakArI mahAtmAonA vihAra paNa anekadhA upakAraka nivaDe che, uparAMta potAnA caritrane vikAsatA, anubhavanI vRddhi ane bhAvanAonI vizuddhatAne paNa mahAna hetu ane che. jyAM jyAM mahAtmA vicare che, te te pradezAmAM amRta sahAdarI potAnI vANIthI ane cAritranA supratApathI, ajakha dharmanI chApa pADatA jAya che. bhagavAna mahAvIradevanA nirdoSa ane tAraka siddhAMtane paNa pAThavatA jAya che. sAthe sAthe pApa ane kuTIlatAnI badIonA saDAne nAza karatA jAya che. duniyAnA trividha tApa-tapta jaMtuonA vimAsaNAnA vikhavAda vAdaLAne vikheratA jAya che. jagathI ka`TALelA du:khI, daridrane, nirAdhArAne mahAtmAonA vihAra e khare ! AzIrvAda rUpaja bane che. TUMkamAM tyAgamUrti mahAtmA, saMsAri jIvAnA kalyANu mATe asAdhAraNa sAdhanabhUta che. kAhArI keMTuMbanI vinati:-- ripuMgave jyAre vaDAdarAmAM cAturmAMsa karyuM hatu, tyAre AcAya devanA temaja upAdhyAyajI mahArAja zrImAna vIravijaya mahArAjanA upadezathI, kAhArI jamanAdAsa, ane ghIyA gaDabaDadAsa, zrI sameta-zikharjInA saMdha sAthe yAtrA karavA bhAvanA dharAvatA hatA, zraddhApremI kAThArI kuTuMba, mahidapUramAM, sUri-zekharane saparivAra zrI sametazikharanA saMghamAM padhAravA mATe, vinaMtI karavA Avyu, teone atIva Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] kavikulakirITa Agraha, temaja vividha dezezamAM Avela pAvana tIrthAnI yAtrAe darzana zuddhinuM kAraNa bane che, prAcIna tIrtho ane manahara jina--Sine jhukI jhukIne namatAM kaMI bhavAnA bhramaNa vilaya thAya che, subhAvanA vizuddhine vikAza e traNeyane tI yAtrAe susAdhya banAvI Ape che. A badhAe lAbhAlAbha joI AcAya puMgave te mahAna yAtrA mATe hA pADI. jethI vaDAdarAthI bahALI saMkhyAmAM Avela zrAvaka zrAvikAe temaja saripravara ane ApaNA caritra dIpaka Adi makSIjI AvI tyAMthI sumutaeN sametazikhara prati prayANa karyuM. gAme gAma yAtrAo karatA, anekavidha dharma prabhAvanAne vistAratA dharmAMthI ajJAta jIvAne dharmanA suMdara rahasyane samajAvatA zrI saMdhanI sAthe sUri purara Adi muni samudAya utsAha pUrvaka kAnapura AvyuM. kAnapura e kalyANaka bhUmi na hovA chatAM zaheranA madhya bhAgamAM rUganAthaprasAdajIe peAtAnA aDhaLaka dravya vyayathI baMdhAvela bhavya zrI dharmAMnAthajI bhagavAnanuM minAkArI jina caityanuM ane temAM khIrAjamAna addabhUta pratimAjInu darzana kalyANaka bhUminI jema sau kASTane anerA AhlAdane denArU' banyuM. pUjA stavanAdi karI sarvee yAtrAne saphaLa anAvI. gAmatI kinAre zAbhatuM bharacaka vastI sa`panna lakhanau zahera vaseluM che. ahIM AvatA sUri zrI ane sakaLa saMdha bhAvapUrvaka gAmayAtrArthe ghaNA samudAya sAthe nIkaLyA. ahIM aDhAra jaina zvetAMbara madira vidyamAna che. keTalAka madizamAM sphaTIka ratnAnI ane pokharAjanI bhavya AkarSaka pratimA darzanAturAne prazAMta sapAi rahI che jemAM unnAva Adi sthaLethI je pratiSThikhe maLyA che. te pratimA mahAna itihAsa vettAoe IsvIsana pUrvenI hAvAnuM anumAna karyuM che, jenA darzana karatA sau AnaMdamagna banyA ane addabhuta bhAvanAnA vahetA pravAhanI laherIene lakhalUTa AnaMda anubhavyA ahIMthI vihAra karI sarve kAzI (banArasa)AvyA. te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazikhara t ea gaMgAnA maneAhera dhATa upara vasatu. kAzI e atIva prAcIna nagara che. zrI pArzvanAtha prabhunA ane zrI supArzvanAtha bhagavAnanA cAra cAra kalyANukA A sthAneja thayelA che, dRza agIAra jinacaityAthI A nagarI atimeAhaka banI rahI che. sattara zikhareAthI zAbhatuM zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha prabhunu` maMdira ati ramya ane mukhya che. A vArANasI nagarIthI cAreka mAila dUra eka si'hupurInAmaka prAcIna ane ghaNuM ramaNIya tI che. ahiM bhagavAna zreyAMsanAthanA, cyavana, janma dIkSA ane kevaLajJAna e cAra kalyANakA thaelA hAI, pavitra bhUmi manAya che. jayAMnuM maMdira sAkSAt sameAvasaraNaneja yAda karAve che. siMhapurIthI cArakAza dUra gaMgAnA taTa upara caMdrapurI nagarI prAcIna samayanI prasiddhi pAmelI che. hAla paNa teja nAmathI kAya che, bhagavAna caMdraprabhunA cAra kalyANuka atre thayelA hAvAthI A kalyANaka bhUmine spavA dhaNA yAtrALuonu Agamana cAlu rahe che. khIjuM eka suMdara jinAlaya gaMgA kinArApara dhama zALAthI najIka devavamAnasamuM karatA kATavALuM che. A kalyANaka bhUmine ghaNAMja bhAvapUrvaka sparza karatA taraNe tAraka tIrthaMkara devAnI sanmukha stavanA bhAvanA ane pUjADhArA atula AnaMda temaja Atma-vikAzane pragaTAvatA AcAryazrI ane teozrInI zItala chAyAmAM rahela muni--va sakala saMdha sameta kAzIthI vihAra karI bihAra sasatkAra padhAryAM. bihAra paNa prAcIna che. jaina vastI pahelAM dhaNI vipula hatI. tuMgI nagarI je zAstra prasiddha che. te ahiMthI ghaNI nikaTavartI che, ane hAla te tuMgI nAme oLakhAya che. ahiM` cAra bhavya madirA che, je zilpakaLAnuM purAtana naipuNya jaNAvI rahyA che, bihAranI paNa sauM sathe ghaNIja bhAvathI yAtrA karI kRtakRtyatA meLavI, 7 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 ] kavikulikarITa nivIDa pApanA purjAne prajALanAra, puNyanI ni`La rAzinA saoNMcayanuM sAdhana, AtmAnI vizadatAne jagAvanAra puNyabhUmi pAvApurImAM gajarAjagita sUri-zekhara sasadha padhAryAM. A tI carama tIrthAdhipati zrI mahAvIra prabhunu' nirvANa kSetra che. nirvANunA divase dhaNI dhAmadhUmathI prati varSa mahAna utsava ujavAya che. sa'sAramAM rUDha thayela dIpotsavI ( dIvALI ) jevA dIpatA pane ghera na ujavatAM, hajArAnI saMkhyAmAM meTI mAnava medanI atre AvI ghaNuM ja puNya mAnI A kalyANaka divasane dharmImaya ArAdhe che, A nagaranuM nAma pUrve apApApura hatuM, paraMtu prabhunuM nirvANa thavAthI pAvApurI tarIke jAherAtane pAmyu che. prabhunI aMtima dezanA dhArA je sALa pahAra sudhI jArI rahI, te ahiMja vasI hatI. ane devAdhidevanA nirvANa bAda bhAva-ughAtanA A AryAMvamAM abhAva thavAthI e divase, dravya uddAta hajArA ratnenA meraiyAM ane dIpakeA pragaTAvavA dvArA karyo. tyArathI dIvAlIpa` pracalita thayuM. bhagavAnanA nirvANa bAda, je sthAnamAM agni saMskAra karavAmAM AvyA hatA, teja sthaLe Aje eka vizALane mana mAhaka jaLa maMdira che. kahevAya che ke prabhunA punIta dehanI bhasmAte asakhya bhaktajanA laI javA lAgyA. tethI te sthaLe eka uMDA khADA khanatAM, mahAna sarovarUpa banI gayA che. A vipula sareAvaramAM khIlI rahelAM seMkaDA kamaLA jotAM, nayaneAne atIva ha`prada ane che. A sarAvaranA madhya bhAgamAM prabhuzrInA saMsArI vaDIla bhrAtA zrI nadIvane maMdira banAvyu` che. jenI saMpUrNa vyavasthA ane sattA se kaDA varSothI mUrti pUjaka zvetAMbara jaina saMgha akhaMDita rUpe jALavI rahyo che. sarAvaranI maneAhatA, ane ma MdiranI ujjavalatA, temaja prabhunI punIta pAdukAnA darzana, hRdayanI anupama bhAvanAnA purAne vahAve che, A tIrthane bhAva pUrvaka jIhA bAda, zrI guNIyAjI tIrtha Adi paMcatithinI yAtrA mATe prayANa karyuM. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ & * zrI guNIyAjI tIrtha " guNuzIla udyAna " nAme purAtana samayamAM oLakhAtuM hatuM. ane e udyAna pahelAM rAjagRhInu ja hatuM, hAlamAM, rAjagRhIthI te khAra mAlaja dura che. A vananI bhUmi prabhujInA tathA bhagavAna zrI gautamanA punIta pAdapadmathI pAvana thai che. tyAMnA vizALa maMdiramAM prabhu mahAvIra mULanAyaka tarIke virAje che, temAM saMvata 1686 nA lekha che. A madira paNa jaLAzayanA madhya bhAgamAM AveluM hAI zrI pAvApurIjInA jaLamaMdiranI yAdagIrI Ape che. ahiMthI bhagavAna zrI gaiAtamasvAmijInI janmabhUmi zrI kuMDalapura-(gummaragAma) jIhAryuM, jyAMnu derAsara nhAnu` chatAM maneAhara che, punitabhUmiH-- kuMDalapurathI rAjagRhI AvatA sau saMdhane parizrama teA lAgyA. chatAM bhAvanAnA vegamAM, tenI gaNanA nahiM karatAM, yAtrA mATe vizeSa utsAhavata banyA, A rAjagrahI nagarImAM aMtima kevalI zrI jakhu svAmijI, dhannAzAlibhadra, meghakumAra, sulasA zrAvikA vigere bhAgyavatAnA janma thayela hatA. bhagavAna punItapAd mahAvIraprabhu paNa ahiM ghaNIvAra padhAryA che. ahiMnA pahADAnI bhUmi dhaNI pUjanIya spazya manAya che. bhagavAnanA agyAreya gaNadhara bhagavaMta ahiM ja nirvANapada pAmyA che. A nagarInA pAMceya pahADA, e hAthanI pAMca AMgaLIonI jema eka bIjAne saMkaLAIne rahelA che. e pAMca pahADAnI yAtrA bahu adbhUta che. e pAMcenA nAma zrI vipulagIrI, ratnagIrI, udayagIrI, suva`gIrI ane vaibhAragiri kahevAya che. e pAMceya pAvana pahADAnI hRdayaspazI ane AlhAdaka bhaktibhInI bhAvanAthI aiyatApUrvaka sakala saMghe yAtrAo karI. carama jinezvara deva zrI mahAvIra devanuM janmasthAna zrI kSatriyaphaMDa ghaNuMja ramaNIya che. jo ke hAlamAM tyAM jainAnI vastI phuMkA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] kavikulakirITa pramANamAM che. paraMtu, vRddha strInI rekhAo uparathI, teNInI yuvAvasthAnI tejasvitA jema kaLI zakAya che, tema ahiMnI AjubAjunI nAjukaDI TekarIo, addabhUta prAcIna avaze, vizuddha vAtAvaraNa ane ramaNIya vRkSa-ghaTAo A gAmanI prAcIna AbAdIne pUravAra kare che. taleTImAM eka bhavya derAsara che. kSatriyakuMDa pahADa caDAva ADe avaLe ane kaThIna che. pahADapara caDatAM, saune vRkSanI jhuMDa-jhaTa nirakhI ghaDIbhara bhaya pedA karate. paraMtu bhAvanANI pitaja jANe UMce gamana karatI hatI, jethI ahiMnA caDhAvano parizrama ane nijaMna sthAnane bhaya kANu hisAbamAM gaNe? kAraNa A nagaramAM prabhujIna cyavana, janma ane dIkSA traNa traNa kalyANaka thayelAM che. A paMcatIthImAM pAMcamuM tIthI zrI kAkadIjI kahevAya che. jyAM zrI suvidhinAtha prabhunA cAra kalyANa thayAM che. maMdiramAM pUjA bhakita karI saue ghaNe AnaMda meLavyuM. A vikaTa chatAM mahAmUlI yAtrA karI mahAtIrtha zrI sameta zikharajI prati vihAra laMbAvyo. mArgamAM A mahA-pahADathI 20 mAIla dura kavAlIkA nadI AvI. je nadInA taTe "ge-dauhika Asane ' prabhu zrI mahAvIradeve atIva durlabha kevaLajJAnanI anaMtI tane pragaTa karI hatI. A nadInI AjubAjunuM vAtAvaraNa ghaNuMja pavitra ane zAMti bharyuM che. prabhunA kevaLajJAna thayAnA smaraNe A sthAna jotAM kudaratIja vacagALAnA samayanA paDadA uMcA thatAM tAjAM bane che. ane anerI Atma-zuddhi pragaTa thAya che. ahiMnAM nAnAM maMdiramAM saue darzanano lAbha uThA. juvAlikAthI vihAra karI e mahA pahADanI talATI madhuvana mAM AvatAM harSaghelA sakala saMghe punIta pahADanA darzana, temaja talATInA vizALa ane suMdara sAta mukhya jina cetyenAM darzana karyA. A zrI zikharajI ) pahADa " The Parasnath Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 101 Hill " nA nAmathI oLakhAya che. aneka tIrthakaradevo je vasudhAnA Azraya nIce avyAbAdha padane varyA che, je mahAtIrthanI punItatAne mahAjJAnImaharSioe mukta kaMThe gAI che, jenI sparzanA mAtraja prANIonA kalyANane sAdhavAmAM parama kAraNa manAya che. kudaratI ja e sebhAgI pahADa upara AbehavA, daSTipriya ramaNIyatA,maghaTA ane aneka mUlyavAlI auSadhio ghaNIja vakhaNAya che. A mahA-girinI uMcAI anya jaina tIrthonA gaDhethI keIguNa adhika che. A punIta tIrtha para Aja avasapiNimAM thayela covIza tIrthapatiomAMthI vIza-tIrthAdhipatie mela nagarImAM jaI vasyA che. uMcAmAM uMcA sAta rajajunA sthAnane jaladI pAmavA mATe ja zuM AvA atyucya pahADane Azraya lIdho haze, ema kahI javAya che ! te jinezvaranA smaraNa rUpa vIza TuMkonI vIza derIo che. A pahADanuM paNa kevuM agaNa saubhAgya kahevAya ke, je tIrthakara devane nivAsa-priya banI, pate paNa pUjanIyatA prApta karI ! vartamAna samayamAM zrI zikharajInI yAtrA muni mATe ghaNI ja agharI manAya che. kAraNa, ekate vikaTa deza, ne jainonI ghaNI ja alpa vastI, zrAvakone samudAya meTA pramANamAM sAthamAM hoya, teja A punItatama tIrthanI yAtrA, mahApuNya karI zakAya che. anya tIrthone saMghe ghaNI sulabhatAthI anekAneka dharmaniSTha AtmAo kADhe che. paraMtu A mahAgirine saMgha kADhavA koI udAra ane virala gRhasthaja taiyAra thAya che. pUjya AcAryazrInI zItala chAyAmAM nirvighatAthI aneka prAcIna nAnA tema moTA tIrthonI paga-musApharIthI yAtrAo karatAM karatAM, sau saMdha patitapAvana girirAjanI punIta chAyAmAM AvI pahoMcatAM harSane pAra na rahyo. punIta pahADanA darzana thatAM veMta ja samasta janavRMda bhAvanA ane ullAsamAM garakAva thayo. sarvenA mukha para haI, harSa ne hAnI Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] kavikulakarITa rekhAo vyApI, dhaNA samayane yatna ane kendrita dhyeya zIghra saphaLa thavAnuM hAI, Anada kema na upaje ? harSanI u*othI hradaya kema na ubharAya ? A girivaranI yAtrA prAyaH jIMdagImAM ekajavAra paNa thavI bahu azakya manAya che. jeo e yAtrA kare tenu' puNya amApaja kema na manAya ! zrI saMdhanA sau yAtruo sUra zekharAdi muni varganI sAthe bahu utsAha pUrNAMka uparanA jaLamadiramAM AvI sva-jIvana-samayane dhanya mAnatA kRta kRtya thayA. vIze TuMkAne jIhArI A bhUminI ni`LatAthI svagAtra ane hradayane ati vimaLa banAvyAM, pahADa upara Avela kula ekatrIzamA ane pAdukAonA darzana sane anupama AtmabhAva vadhAravA sAthe ucca bhaktimAM prerAi rahyA hatA. A pavitra bhUmine, jaina yA jainetara ghaNAja bhakti bhAvathI Azcarya cakita thaI praNipAta kare che. A girinI mAlikI ane hakka saMpUrNa tathA jainamUrti pUjaka zvetAMbarIya saMdhaneAja puravAra thai cukela che. anyanI bhAvimAM dakhalagagara aTakAvavA AkhAya pahADa te zrI saMdhe kharIdI lIdhA che. saMpUrNa vahIvaTa ane hakumata IsarImAMnI zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI saMbhALe che. bhakti bhAvapUrvaka sau sudha thaDA divasa sthiratA karI tyAMthI vihAra karI ajImagaja tarapha prayANa karyu. 478 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 10 mu. (sUrijInuM ajImagaja sadyAgrahuthI Agamana-adbhUta zAsana ughAta-cAturmAsa niya:-- ) e kaja jala--biMdu svAti nakSatramAM, chIpalInA mukhamAM paDatAM suMdara mauktika bane che, teja jo sanA mukhamAM jAya to viSa ane che. khANa sAgaramAM paDatAM kSArayukta ane che, ane tRSAturane te biMdu amRtathI paNa adhika priya ane che. vaLI teja biMdu javarAturane bhaya karatA ubhI kare che. vaDanuM nAnakaDu khIja ceogya pradezamAM rApatAM hajArA prANIone temaja pazu-5khIone tAnivAravA pUrvaka Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 j kavikulakarI vizrAMtinuM eka ramujI umadAsthAna bane che, upara bhUmimAM te nira katA prApta kare che. ekaja guTikA paraheja pALavAvALA samajI manuSyane ApatAM te puSTi ApavA sAthe rAgane nAbuda kare che, ane teja guTikA, jIbhanA kAmune gumAi beThelA dardIne kRzatA prApta karAvA sAthe roga vaka bane che. tevIjarIte, tyAgI ane paramApakArI mahAtmAonA upadeza haMmezAM lAlaneAja utpAdaka hAya che. par tu pAtratAne purepurA sahayAga hAya, tAja te bhAvanA latAothI vistarI kaila prApta karAve che. eka vaktAnA vyAkhyAnamAM ( lecture ) hArA zrotAone meLA maLe che. paraMtu vaktAnA pASAtA dhyeyarUpa viSayane, hRdayamAM vasAvI vacanAnusaMgata vavA, pratijJA svIkAravA juja vyaktieja taiyAra thAya che. emAM paNa hRdaya-bhUmikAnI vizadatAM upara moTA AdhAra rahelA che. ' padmapatre sthita toya, dhatte muddA zraya' kamalanA pAMdaDA para rahela nAnuM paNa jaLavipuSa pAtratAnA sahayoge metInI upamA meLavI zake che. zubhAzayathI mahAdaya-nidhAna mahApurUSonA kheAlAcelAM vacanA ane apAyelA dha`khAdha, bhavya te ceAgya vyaktionA hRdayAmAM vahetA pApadheAdhanA nirodha kare che. ane anaMta sthAyIpadanI zodha karavA prere che. ajImagaja bahuja prAcIna ane matema zahera che, atrenI janatA paNa ghaNIja namra ane vivekazIla temaja dhama bhAvI che. jana vargomAM jAgIradArI tarIkenI khyAti, tenI jevIte tevI sacavAi rahela che. atrenA samRddha zreSThIe, gaganacukhI ane maneArama nava navatA jinAlaye darzanIya banAvyA che. jenI bhaktibhAvanA zraddhAyukta dharma -saMskArothI prerAi, garbha zrIma MtA paNa niyamita rIte karI rahyA . che. khAnadAnIyata, khubasuratatA ane udAratA atrenI janatAne raheje varela che. dharma zraddhAnI aTalatA, janatAmAM haraprasa Mge AtaprAta thayelI jaNAya che. janavarga bhadrika-prakRtinA che, tevAja rAjakuzalatAmAM bahuja naipuNya dharAvanAra ane sumRddha che. A achamagajanI janatAe sUra Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara | 105 zekharanu` Agamana sAMbhaLI, ghaNe dUrasudhI sanmukha jai bahuja dhAmadhumathI zahera-praveza karAvyo, upAzrayamAM vyAkhyAna pITha upara khIrAjI sUrijIe saddhAMtika ane mAdhakadezanA ApI. je dezanAnA pratApe janatA para ghaNIja uMDI chApa paDI. AcAya puMgavanI tyAgavRtti prati ane teozrInI sAthe rahelA prazAnta munimaMDaLa prati akhilajanatA rAgavatI banI. ApaNA trinetA munipravara zrImad labdhivijayajI mahArAja SaSNu gurUdevanI mIThI najarathI pratidina anekavidha jJAnAbhyAsa karavAmAM samaya pasAra karatA, avAranavAra teozrIne vyAkhyAnA, dharmacarcAenA prasa Mga maLatA gayA, tema tema pravacana zailInuM naipuNya paNa khIlavatA gayA. A zaheranI janatAnI vRtti, bhakti, vyAkhyAna zravaNunI rIti, temaja svAmibhAIA prati ananya bhakti-vAtsalyanI apUrva bhAvanA, sajjatAnA manane kheMcanArI che. vyAkhyAnamAM paNa, sau krAi pUrNa zAMtithI vinamrapaNe, potapotAnA daranta pramANe bese che. ane RddhimAne bAdazAhI ThATha pramANe AvI dhaNIja namratAthI dhamadha sAMbhaLe che. tathA mahAragAmathI yAtrArthe AvatA sarva jainabhAine hamadadI batAvI, peAtAnA sagAma ethI paNa adhika prItithI, moTA ga-zrImata sajjatA satkAra kare che. ane vizeSa prazaMsA to e che, ke AMgaNe AvelA sAdharmi-bhAi, cAhe zrImaMta hA, yA sAmAnya hA, harekane bhAjanAdi karyAbAda, eka eka rUpaiyAne cAMllA paNa kare che. dhanya che ! A anupama sAmi bhAi pratye vAtsala bhAvanAnI parAkASThAne ! je pravacana suNanAra jJAtibaMdhuone pAkI zera mIThAInI prabhAvanA karI sAmAnyavane jainadhama mAM joDI dhamaraMgathI raMgatA hatA, te bhAvukajane bhakata vAtsalyanA bhAva keTalA ucca prakAranA haze ! Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 3 kavikulakirITa AcAryazrInI svargIya dharma--dezanAothI dharmajAgRti anerI thavA pAmI, utsAha ane aikya bhAvathI sukRta kAryo karavAmAM sarijhane cAturmAsArthe ghaNIja jerArapUrvaka vijJapti thaI, gurUdeveze paNa prathama pAtratA viSayaka ame je, upara darzAvI gayA te mujaba. svAti nakSatramAM chIpalImAM paDatA jaLabindunI jema dhama maukitake pragaTAvavA mATe; pUrNa yogya pAtratAvALuM kSetra dekhI cAturmAsa-nivAsa svIkAryo. cAturmAsa daramyAna dezanA ane tyAgavRttinA pratApe anekAneka dharmakriyAo thavA pAmI. vinaMti mATe DepyuTezana - cemAsA bAda vihAranI taiyArIo thaI rahI hatI. te arasAmAM kalakattAthI bAbu vargane anya pratiSThita sadagRhasthanuM eka DepyuTezana Deputation vinaMtI mATe AvyuM. ghaNe ja Agraha karyo. suvihita zimaNuM sari zekharanI prakRti ja evI hatI ke jeo prazAnta prajAmAM, ane upazAnta vAtAvaraNamAM ja nivAsa karavA IcchatA. te hetuthI A vinaMtIne svikAra thayo nahi. Avela saMgrahasthAe, vyAkhyAna sAMbhaLavA mATe surIzvarajIne sva-jijJAsA jAhera karI. pUjya AcArya devanI AjJAthI, ApaNA caritranAyakazrIjIe yukti pura:sara saiddhAMtika pravacana saMbhaLAvyuM. jema nahAnuM paNa nidhAna pitAnI tejasvItAthI janatAne AMjI zake che, tema ladhu-dIkSA paryAyavALA evA teozrIe, pitAnI vidvatA ane tArkika pratibhAnI ojasvItAthI akhila zrotRsabhAne citrAlekha samI banAvI dIdhI. vyAkhyAna bAda sari-puMgavanI pAse te dharmazravaNathI khuza ane Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara ( 107 AkarSita thae te bAbu Adi jana vargamAMthI rAya bahAdura badrIdAsajI mukta kaThe prazaMsA karavA lAgyA ke "kharekhara ! ApanA laghuziSya zrImadda labdhivijayajI mahArAjanI vyAkhyAna devAnI relI, ane vividha sama viSayane skUla ane saraLa rItie samajAvavAnI ajaDa buddhi, temaja sabhAne cAlatA viSayamAM tarabola banAvavAnuM lehacuMbaka jevuM AkarSaNa anerUMja bhAse che. bhAvimAM ApanI pATane zobhAvanAra pratApI purUSa nivaDaze, ema cokkasa mAnI zakAya che. muni mohanalAlajI mahArAjanA bALa ziSya pratApa munijInuM, amee vyA khyAna sAMbhaLyuM, tyAre je apUrva AnaMda AvyuM hatuM, tethI Aje te vyAkhyAnanI smRti thavA sAthe kaI guNa adhika AnaMda amee anubhavyuM che. ame cakkasa rIte jaNAvIe chIe, ke baMgAla pradezanA zaheramAM ke gAmaDAomAM, je eozrInAM jAhera bhASaNe aneka cAlu viSayane lagatA goThavavAmAM Ave te jainene zuM paNa jainetara vargane asAdhAraNa upakAranuM kAraNa bane. vyAkhyAnamAM eka evI ajaba adazya ne pracchanna zakti anubhavAya che ke, kadara pApIo, ghera hiMsake, anAcAranA khADAmAM phuTabolanI (Football) jema gabaDatA unmArgagAmI mAnavIe, ane dharma-parAmukhI prANuo paNa gya sana -mArgamAM jAya che. ane prabhu mahAvIradevane ahiMsA dharmane saMdeze, pratyeka prANIonA karNa keTeremAM guMjArava kare che. kharekhara! A bhAratavAsIono uddhAra AvA nirmaLa ane nispRhI mahAtmAonI dezanAothIja thaze !" ajImagaMjanA cAturmAsamAM tyAMnI pAtrajanatAe AcAryadevanA vacana bIjene hRdaya bhUmikAo upara sthApanA karI sukRtanA aneka suphaLane meLavyAM. samRddha sagruhastha prApta thayelI lakSmInI caMcalatAne samajI dharma-prabhAvanAmAM ane zAsana-udyotamAM, udAratA pUrvaka dravya vyaya karavA acukapaNe utsuka rahetA. eka divasa te dhanapatasiMhanA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] kavilakarITa putrAe gInIonI prabhAvanA dvArA miSTa bhojana karAvI sAdharmika bhakti pradarzita karI hatI, atrenI janatA e cAtumAMsanA upakArane adyAvidha bhulatI nathI. jha Mkhe che. e anupama nispRhI mahAtmAnI cAturmAMsanI purNAhRtI thatAM, bahoLA muni-maMDaLa sahu atrethI vihAra karyo, ane najIkamAM Avela Alucara mukAme padhAryAM. atre zrAvakAnAM pacAseka ghara che, prabhu vimaLanAtha ane AdinAtha bhagavAnanA ne pArzvanAtha prabhunA maMdiro ghaNAja maneAhara ane cittAkarSaka che, atre AvatA yAtruva te bAthu dhanapatasiMhajInA parivAramAMthI bApu sara surapatisa hajI taraphathI svAmibhakti sArI jaLavAya che. bhavya sava: amagajanA cAtumosa daramyAnanA vyAkhyAnonI asara ghaNIja anumAnIya thai hatI. te upadeza pIyuSathI bhinnayela, bAlucaranA bApujI dhanapatasiMhajInA dharma patnI zrImatI zrAvikA rANI menAkumArIe capApurInA eka bhavya saMgha kADhayA. jemAM AcArya zrI Adi munivarAe lAbhanuM kAraNa jANI, temAM sAtha ApyA. je saMghamAM meTara, gADIe, ane khelagADIe baheALA pramANamAM hAi sAthenA saMghamAM yAAyela seMkaDA mAnavene dhaNI anulatA rahetI. tI zrI caMpApurIjI paheAMcatAM, vacavacamAM AvatAM aneka gAmAmAM, jaina jainetaranI meATI medanI samakSa rizekhara khula - ninAde, AtmAnI siddhi, mokSanI nizcalatA, pUrva janmanI astitvatA. puNya-pApArA sukha du;khanI utpAdakatA, vigere vigere viSayA para, dalIlAdvArA sArA prakAza pADatA. te priyatama pravacaneAnA zravaNathI, anekAe adharI paNa pratijJAo sahelAithI svikArI. zraddAne majabUta Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 10 banAvavA sAthe dharmanuSThAne ArAdhavAmAM aneka prerAyA. karmanA vipAkane samajI pApanAmArgone, te aNamola pravacanone zretA tilAMjali ApavA taiyAra tha. baMgAla pradezane svapAdareNuMthI punIta banAvatA aneka sthaLoe sarizekhara dharmabodha ApatA hatA. eka samaya evo hato, ke baMgAlamAM lAkhonI saMkhyA pramANu jainanI avagADha vastI gaNatI. seMkaDe jinamaMdire paNa Aja pradezamAM hovA joIe. prabhu vIrasvAmie A baMgAlanI bhUmine pitAnA caraNa kamalathI pavitra banAvela che. atrenI prajA keTalI bhAgI gaNAtI hatI, ke jenA pUrvaje zrI mahAvIra prabhunA mukhamAMthI jharatA vaheNane jhIlatA kAlacakranI ajaba lIlAne pratApe ane jainAcAryonuM A pradezamAM bahuja juja Agamana thavAthI anya saMpradAyavAlAoe vacalA bhAgamAM A ghejhArI palane lAbha uThAvyo. nirAzrita prajAne vAjAlamAM phasAvI, ane pitAnI managhaData mAnelI dharma-pravRttione ThasAvI umAge che. jethI jaina bhAgonuyAyIo alpa pramANamAM thatA gayA.dharmahIna pravRttio vadhatI gaI AmiSa AhAra ane madyapAne ghera ghera vyApavA lAgyA. dharmanA saMskAre bhuMsAyA lagabhaga anAya tuleja prajA lekhAvA lAgI. kharekhara bhagavAnanA zAsanapara beThelA bhasma-prahane A kAra dekhAva kema na manAya? e aNakheDa ane vikaTa pradezamAM AcAryapuraMdaranI chAyAmAM rahI, ApaNuM caritra netA ahiMsA dharmane pracAra karavAmAM, sAcA dharmanA saMdezone pAThavavAmAM, gAmegAma jesIlAbhASaNa dvArA vegavatI pravRttithI kaTibaddha rahetA. seMkaDe jaina jainetaree e pravacanane umadA lAbha uThAvyo. seMkaDe nahiM balka hajAree sva-ISTa Izvara sAkSIe mAMsAhAra ane madirApAnAdine tyAgavAnI daDha pratijJA lIdhI. A cAlatI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 1 - kavikulakirITa vyAkhyAnI prathA baMgAlIone upakAraka ane dharmane sata-paMthanI darzaka nivaDI. baMgAlane vihAra ke. vikaTa ane bhayAvaha che, chatAMya. e dharmanA lIDare (leader ) niDaratAthI vicarI, upakArane ajabaja varasAda varasAvyuM. jeo mAMsAhAra karavAmAM dharma manAvatA hatA, tevAone paNa saraLa ane hRdaya sparzI dalIlathI mAMsa madirAnA kadara tyAgI banAvyA. jorazorathI pratidina vyAkhyAna, ane jAhera bhASaNanI pravRttio cAlu chatAM, gurUsevA tathA navanavA zAstronuM avalekana maMda na paDatAM, adhika adhika uttejita thatuM gayuM. dhanya che e zAsana sevaka ane dharma subhaTa bALa-vayaska munipravarane ! Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 11 muM. te che tyAga-mahedadhi, AcAryazrInI zItala chAyAmAM, baMgAlanI janatAne ) anekadhA dharmopakAra vistAratA, ApaNuM caritranAyakazrI, vAlIyara sTeTanA rAjyatargata lazkara zahera tarapha padhAryA. lazkaranA zrI saMdhane ati Agraha thatAM, teozrIne cAturmAsane aja nirNaya thayo. AcAryazrInI ojasvI ane svargIya dezanAnA pravAhamAM aneka bhavyAtmAoe snAna karyuM, ane kuTIla malInatAo dUra karI pavitratA meLavI. sanmArgamAM yojAi, sadAcAranA maMtrapAThI banyA. eka prasaMge sari-zekharanuM svAstha akasmAta bagaDayuM. kamanI vipAkatAne udaya, ghaNuja sahiSNutA rAkhI, samabhAve teozrI sahana karatA. vyAkhyAnapITha caritra dIpakane ja suparata thaI. utsAhI ane ulogI evA teozrI vyAkhyAnA prasaMgane umaMgathI vadhAvI letA, Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] kavikulakirITa bhAvimAM jeonA pravacana-pratApe, vyAkhyAna vAcaspatinuM birUda (title ) jeone varavAnu hoya, te puNya-nidhAna munivara, vyAkhyAnakaLA khIlavavAnI taka kema jatI kare? gurU AjJA thatAM, gurU sevA ane janeApakAra samajI, vyAkhyAna ApavAnuM svIkAryu. A arasAmAM citranetAne vyAkaraNa, kAvya, jaina jainetara nyAya temaja saiddhAMtika tattvajJAna AdinA abhyAsa ghaNA khIlI cUkayo hato, khIleluM kamala potAnI saurabhathI bhramaragaNane mastAna ane anurAgI banAve che. tema suvaktA paNa aneka viSayeAmAM taiyAra hAya, to vyAkhyAnakaLAnI atula ane vipula saurabhathI hajAro zrotRbhamarAone mugdha banAvavA sAthe dharmAnurAgI banAve che. caritranetAnA vyAkhyAnA niratara vividha tattvAne poSatAM cAlavA lAgyA. vyAkhyAneAnI dhUna evI te jAmI, ke jenA pratApe sArI saMkhyA vyAkhyAnamAM AvavA lAgI. jaina ke jainetara akhila vargane ghaNAja medhaka nivaDayA. vyAkhyAna zrotAo keTalIka vakhata Izvara viSayaka, kartRtva viSayaka, Atma viSayaka ane mekSa sabaMdhi anekAneka prazno puchatAM, jene ukela ghaNAja su Mdara rItie thatA jethI itara varga paNa muktaka gurUdevanI atula pratibhAne prazaMsatA ane jaina dharmAMnA sanAtana manA rahasyo samajI anurAgI banatA. TuMkamAM atrene mAnava samUha teozrInA madhura pravacAne saprIti talasatA, rizekharanuM svAsthya tadana taMdurasta banyuM chatAMya vyAkhyAna te ApaNA caritra nAyakanI vyAkhyAna kaLAthI khuza thai teneja suparata karyuM. priya vAMcakagaNa ! duniyAmAM svAbhAvika niyama che ke, sau kAi navInatA dekhI te tarapha doravAya ! caritranetA ugatA vaktA hatA, vaLI niraMtara aheALA sAhityanuM avalAkana, yuvAvasthAnI vegavatI zakita ane sarasvatIjInI mahera eTale ke vyAkhyAnanI rasa-poSakatA ajanmaja hAya gupta-nidhAna pragaTa thatAM gRhanetAo jevA apUrva AnaMda anubhave Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara ( 113 che, tema caritra-netAnIkhIlelI ajoDa zaktione paricaya karatAM, sUrIzvarajI ane anya munigaNa ghaNoja tAjuba thaye. ane bhUri bhUri prazaMsA karavA lAgyo. paNa caritra-netA te vizeSane vizeSa namra, vinayI, ane ladhutAyukta banatA gayA. karma pravAha pratyeka prANIone saMsAranI aTArI zerIomAM aTapaTe cAlata karmapravAha IcchAthI ke anicchAthI sparzaja che. dhIrene, virene ane jJAnIone paNa e pravAhane sparza vilakSaNa dazA anubhave che. e kAramA ane kamakamATI upajAvanAra karmanA cakramAM sau koIne saMgharSita thavuM ja paDayuM che. e karmacaka nathI pAtAlamAM peselAne choDatuM, ke nathI svargamAM sIdhAvelAne choDatuM nathI avanitalanA gupta bhAgamAM saMtAyalAne mUkatuM. ke nathI sainyathI vIMTALelA cakravatIne cheDatuM; e enI ajaba lIlA sahelAIthI prasaryo jAya che. hA e pravAhanI oTamAMya paNa sAme mukhe tenA bejAethI Darapeka banyA sivAya, hAma bhIDI sAme tAre taranAra e pravAhanI amApa zaktine lepI eya siddha karavA samartha bane e niHzaMka vAta che, bAkI vaheNamAM taNavuM e saheja svabhAva che. samatAnA zaurya bharyA dhedhathIja puNyanidhAna AtmAo pravAhane pratirodha karI zake che. yogIzvaranA dhyAna pahADa pAse pratipaLa prayANa karatA pravAhane nirUddha thavuM paDayuM che. vipulamati mahAtmAone paNa jaDa karmoe mujhAre anubhavAvyuM che. pudagalanI anaMta zakti che. ane eja anaMtazakti anaMtazaktimAna cetanane parAbhava karavA zaktimAna bane che. kahyuM che ke " kadI cetana baLavAna che. kadI karama baLavAna; cetana nijabaLa vApare teja bane bhagavAna " karma ane AtmA banene anAdi kALane saMbaMdha che. kadI cetana pitAnuM paribaLa ajamAvI karmane parAsta kare che. ane kadI kameskRti cetanane mujhAvI pitAnI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114] kavikulakirITa sattAne bhegavaTe kare che. saMsAranI bhramaNa lIlAmAM karma sAthe yuddha karate AtmA siMha svabhAva pragaTa kare che. ane te siMhanAdathI karma prakRtirUpa mRgalAo bhAgAbhAga kare, rADapADe ane vanamAM chuTA chavAyA adazya thaI jAya che. koI tapanidhAna, puNyanidhAna, guNanidhAna, jJAna nidhAna, tejenidhAna AtmabhAvamAM ramaNa karatA mahAtmA bhAna bhUlelA cetanane siMhanAdathI jagAve, zubhadhyAnanI laya lagAve; teja te asIma vahetA karmapravAhane sAmane karI, zubhadhyAna naiyAne Azraya laI mukitakinArAnI mane ramatA nIrakhavA bhAgyazALI bane che. banyA che. ane banaze. jyAre ane tyAre e karmapravAhanA vaheNamAM taNAvAnuM radhI sAmane karyo ja chuTake. bAkI e pravAhamAM taNAyeja jatAM karma sattAnuM kAramuM rAjya aTavAnuM nathI. karmanI kaDI ane kAramI kAtIlathI jagatanA jIvo keI duHkhanA DuMgarathI ane vipattionI vAdaLIothI jhaDapAyA. paraMtu Atmika tatvanA anveSaka mahAtmAo upasargone mahatsava mAne che. aNamela prasaMga mAnI bhAva mauktikathI te duHkhada prasaMgone sukhada mAnI vadhAve che. nathI paDI jeone dehanI ke gehanI. nathI paDI jeone jIvananI ke maraNanI, nathI paDI jeone kuTuMbIonI agara nehIonI cintA. tevA pUjya parama purUSa karmone udaya AvatA utsAhI ane vairyazAlI banI cirasmaNIya maharSionI holamAM gaNatrI karAve che. ApaNuM caritranetA dinapratidina jJAna, dhyAna, kriyA, anuchAnA anubhavo ane vividha zikSAothI pitAnA jIvana niketanane AbhUSita karatA jatA hatA. gurU sevA, gurU vacanapAlananI tIvra bhAvanA, gurUnI dharmaAziSe varavAnI kAmanA e ApaNuM caritra nAyakanA sAkhya maMtrI banyA. hareka pravRttiomAM e maMtra maraNapathamAM jaDAI gayA. vaLI eozrI kSamA bele dhane, namratAthI uddhatAIne, vinayathI ahaMkArane jItavAnuM zIkhyA. jJAna tarUNa banatuM gayuM. jJAna levaranI ojasvitA vadhI. prauDha paMDitane paNa tAjuba banAvavAnI pratibhA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara ( 115 khIlatI gaI. taka utpanna karI vaktivAlAone paNa suyuktithI parAsta karavAnI AvaData ajaba rIte keLavI. mukuTamAM rahele maNi mukuTanI zobhAne vadhAre kare che. tema pitAnA gurUdevanI nizrAmAM rahI. gurU devanuM gaurava vadhAravAmAM, gurUdevanI kIrtine niSkaTaka vahAvavAmAM ane vadhAre karavAmAM ApaNA caritra nAyake kammara kasI. vyAkhyAnanI AjJA - akasmAta pUjyapAda vijayakamaLa sUrIzvarajI mahArAjanI tabIyata bagaDI. azakita vadhatI gaI ane tethI ja vyAkhyAnAdi kAryomAM azakta banyA. ziSyanA gauravamAM potAnuM gaurava mAnanAra e mahAtmAe pitAnA laghu ane vidvAna ziSya munizrI labdhivijayajIne AjJA ApI, gurUAjJAne zirasAvadya mAnI pratidina vyAkhyAnanuM kArya tejasvIkAryuM, janatAne navA navA vaktAone sAMbhaLavAnI utsuktA hoya e svAbhAvika che. saddharmarakSaka puNyapratibiMba vijayakamalasurIzvarajI mahArAjane caritra nAyakathI bIjA anya meTA ziSya vidyamAna hovA chatAM vyAkhyAnanI AjJA caritra nAyakane ja karavAmAM AvI. gharamAM ghaNuM putro hevA chatAM kAryakuzaLane vyavahAradakSa putrane ja peDhI suprata thAya che. ApaNu caritranAyake utsAhathI bhavyaAtmAone tAravAnA eka zubha IrAdAthI lazkaramAM vyAkhyAnanI pITha alaMkRta karI. siMhanAda jevA bulaMda ane keyala jevA madhura avAjathI sabhAne atyaMta AkarI, caritranAyakanA vyAkhyAnamAM bhASAnI jaLahaLatA ane tatvajJAnanA pIyuSane chaMTakAva hate. tane dalInI lahera hatI, recakatA ane bedhatAnI anekhI AtmajJAna mauktika pragaTAvanAra chIpe hatI, lazkara gAmanI akhIla janatA e vyAkhyAnamAM maMtramugdha banI, vyAkhyAnamAM zarUAtathI te aMta sudhI janatAne pUrNa rasIkatA baMdhAI rahetI,mitronI maMDaLImAM gRhakuTuMbamAM eka ja vyAkhyAnanI prazaMsA vAyuvege prasarI.vyAkhyAnamAM vairAgyapara, AtmavAda, mUrtimaMDana, dayAdharma vigere bhinna bhinna viSaye carcAtA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] kavikulalakarITa hatA, jainAnI sAthe jainetara viSudhA paNa tatvajJAna ane apUrva pratibhAne anubhava levA AkarSAyA, caritranAyakanA netrAmAM vIjaLI hatI, vacanAmAM mAhatI hatI, ane prakRtimAM tejasvitA tarI AvatI hatI. 44 vastArzaladannaipu" e kaheNI yathA anubhavA. se| AdamInA jIthamAM ekaja zUravIra, hajAranA samudAyamAM ekaja paMDita ane daza hajAranA juthamAM kAikaja vaktA maLI Ave che. ApaNA caritra nAyaka jevA vyAkhyAnamAM pravINa hatA; tevAja kavitva zaktimAM sarasvatI labdhaprasAda rUpa hatA, atre prathama vyAkhyAnamAM te mUlathI aneka viSayAvagAhI meAdhaka pravacaneAnI avirata zreNI vahetI, paNa bhAvanA adhikAramAM te poteja pratidina sahelAthI hamezAM pacAsa pramANa kSeAkeA racatA ane teja kSeAkeAne teja divase vyAkhyAna pITha upara upayogamAM letA, potAnIja kRti ane peteja vatA pachI vivecanamAM zI khAmI rahe? mAnA bhAmIyA pathika anubhavelA mAge cAlatA skhalanA naja pAme e svabhAvika che, lAgalagATa e mAsa vyAkhyAne cAlyAM, vIjaLInA pAvaranI jema janatAmAM nava caitanya reDAyuM. hareka dharmakArya mAM utsAhI janatAe asAdhAraNa lAbha uThAvyA. vRddha gurUdeve AvA vyAkhyAnanI prazaMsA ane janatAmAM thayelA lAbhane zravaNa karI saMtoSa darzAvatAM kahyuM ke jema rAjaputra yeAgya banyA pachI tAnasIna karavAmAM Ave che tema tamane paNa mArA vyAkhyAnanA krama havethI suparata karavAmAM Avaze. dhanya hA yAgamUrti saralatAnA sAgara gurUdevane je peAtAnA ladhu ziSyanA guNu gauravane potAnAja gauravarUpa mAne che, namratAthI citra nAyake hasta joDI ApanI AjJA sadaiva mane mAnyaja hAya ema kahyuM. 1963 nuM cAturmAsa gurUdevanI chatrachAyAmAM lazkara mukAme karyu, aneka Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara [ 117 prakAranI dhamaprabhAvanA thavA uparAMta jainetaramAM paNa jainadharmanI prabhA paDI, lakattara jainadharma itaradharmathI adhikatara sevya, mAnya ane upAya che. ema jainetare bolatA thayA, pUNyamUrtinA pAdapakva jyAM sparze tyAM maMgaLa varte. aMdhArAmAM aphaDAtA janavRndane dIpaka jema rAhadarzaka bane che tema aTapaTA saMsArarUpI aTavInA mArgamAM mujhAtAne sagurU paNa sanmArga darzaka nIvaDe che. ekavAra suMdara rasavatI jamele paNa bIje divase bhUkhyo thAya che, ne bhejanaprati te AkarSAya che. khUba jalathI siMcela kumaLe vanarAjIne choDa bIjA divase jaLasiMcananI apekSA dharAve che, jaLasiMcana sivAya te karamAI jAya che. tema sadgurUonI dezanAthI dharmamAM majabUta banele paNa janavRnda amuka varSa gurUupadezane viraha paDatA dharma anudAnamAM zithila bane che. Avazyaka kriyAonI abhirUcI ochI thatI jAya che. khetI kheDI temAM khAtara nAkhI ghaNuja mahenatathI bIja bAyuM hoya, vRddhi thatAM bIje cheDarUpa banyA hoya, phula paNa lAgyA heya, chatAMye phala na banyAM hoya tyAMsudhI jarUra jaLasiMcananI asAdhAraNa jarUra rahe che, kRSivala uMcI najare vAdaLAne gherA ane vRSTinI abhilASA rAkheja. " saMvAti gujjainamamatAM paMjAbamAM eka samaya evo hato ke mithyAtva aMdhakAranI oTamAM jainajanatA jhaMpalAI hatI, durAgrahI sthAnakapaMthIonA prapaMcI kumArganA pracAramAM aMjAI unmArgamAM savega deDatI hatI, unmArga gAmIonI vizeSa chAyAnA meMge mithyAtvanI asara atrenI janatAne meremamAM otapreta thaI hatI. purNa puNyanA prabhAve AkhAya paMjAba dezamAM aneka bhavyAtmAone sanmArge janAra, kevaLa satyanAja aSaka divya prabhAvI vijayA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 1 vilakarITa na sUrijI ( AtmArAmajI ) mahArAja tene avatAra mahA purUSa janmyA. bhikSAca anyA. hAre| strI purUSone vItarAga praNIta mAnA abhita bhakta banAyA, anekAnI hRdaya bhUmikAmAM dharmanAM khIja vAvyAM. e mahApurUSe dezanA jaLathI te dharma vanarAjIne ghaNIja navapallavita banAvI. puNyanidhAna asAdhAraNa tejasvI prAtaH smaraNIya AcArya deva kamaLasUrijI mahArAjanuM cAturmAsa gvAlIara sTeTanA lazkara gAmamAM hatuM. paMjAbanA AgevAnA AcArya devezanA darzanAthe ane tyAMnI vanarAjane navapallavita banAvavA vinaMti mATe AvI pahoMcyA. A vakhate AcAryazrInuM zArIrika svAsthya anukula thaI gayuM hatuM. medhanI rAha jotAM mayUrA metra dhArA vatAM kaleAla karatAM gultAna ane che. bhUkhyAne manAbhilaSita khArAka malatAM kRzatA tyAgI puSTAMga ane che. haMmezanA tRSAtura cAtaka pakSIe jalavRSTithI sASa pAme che, tema ApazrInA darzanathI hamAne ghaNAja AnaMda thayA che, namratAthI ane vinaya bharelI vANIthI gurUdevane vinavatApa jAkhI varga kahevAne prerAyA. hai janatAraka kRpAlu dayAsiMdhA, Apa paMjAba dezanI paristhitinA pUAMze jJAtA che. paMjAbamAM dharmAMnA aneka paMthA, mA ane mAge jaLa vege sattA jamAvI rahyA che mithyAtvanI velA khUbaja jhera prasAre che. dhaNAone mUrchAgata anAvyA che. keTalAka adagdhA temAM jha MpalAvavA taiyAra thayA che. paMjAba Apanu kSetra che. Apa jevA kRpAnidhAna hAvA chatAM pa`jAkhanI A duHkhada dazA zI rIte sahana thAya? ApanA divya darzanane, Atma tatva da ke vyAkhyAna pravAhAne ane ApanA parivAramAM navA banela vidvAna, ane buddhinidhAna tyAga pratibhUtinA muni maMDaLanA piya mATe aharniza pa MjAba jha Mkhe che, Apa pujAanI najIkamAM che. vaLI ApazrI pratini vRddha banatA jAe che. eTale hamArI vinaMtine mAna ApI jaya elAvI hamArI AzAne saphaLa karo. pUjya AcArya deveze javAma vALatA jaNAvyuM ke mahAnubhAvA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 119 tamArI vinaMti bhalabhalA majabuta hRdayAne pIgaLAve tevI che. ane huM mAnuM chuM ke paMjAbamAM hAla evA vidvAna sAdhuonI anivAya AvazyakatA che. tamAe jaNAvela paMjAbanI paristhiti mane pUjAkhaprati prere che. A vAta sAMbhaLI pAkhIne atyaMta ha thayA. ane peAtAne parizrama saphLa mAnavA lAgyA. ane pU. AcArya devezane paMjAba tarapha vihAranuM nakkI karAvI potAnA dezamAM pAchA gayA. 5 jAmIonI Agraha bharI vinaMtine svIkAra karI, vRddhe AcAya deveze lazkarathI paMjAba prati vihAra laMbAvyeA. grAmAnugrAma dha vyAkhyAnAthI janatAne dhama saMskArathI poSatA, anekAnI sAthe dha carcA karatA, mlecchAne paNa mAMsAhAra madirApAnanA tyAga karAvatA gurUdevanI nizrAmAM rahelA caritra nAyaka gujarAnavAlAmAM padhAryA. gujarAnavAlA, paMjAbamAM jainIenuM kendrasthAna gaNAya che. e eka tAraka tIrthaM paNa manAya che. AvA dharma kendrasthAnamAM apUrva satkAra pUrvaka guru devanI padharAmaNI thaI. vyAkhyAnahAla trAtAjanAthI cIkAra bharAtA hatA. pratidivasa utsAha vadhatA gayA. tyAga, tapa, kriyA ane dharmAMnI ajaba chAMyAthI samAja AkaSAMto gayo. gujarAnavAlAmAM sUripuMgavanI padharAmaNIe taNe kalpavRkSa na phalyA: hAya, tevA AnaMda sadAha utpanna karyo. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 12 mu pujAmanuM pATanagaraH-- 5 jAonA pATanagara jevuM jainapurI gaNAtuM gujarAnavAlA zahera e vakhate munirAjonI meATI saMkhyAthI halamaLI rahyuM hatuM. ane pU. AcArya samrATa zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajInI samAdhinI pratiSThA thavAnI hovAthI AkhA pajAmane jaina mAnava samudAya gujarAnavAlAmAM saMvata 1964 nA vaizAkha mAsamAM mahAtsava ujavavA gayA hatA. e samaye paMjAba uparAMta mAravADa, mahArASTra, gujarAta, baMgALa, ane mALavA Adi dezAmAMthI seMkaDA zrIma MtA pratiSThA mahAtsavamAM bhAga levA padhAryAM hatA, haMmezA sAdhumika vAtsalya, uttama prabhAvanA, pUjA, ane bhAvanAno dora cAlu hato. vaizAkha zuda 10 nA dine AcArya devanI pAdukAnI pratiSThA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 1ra AcArya zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAje hajAre jaina jainetarenI hAjarImAM karI. A apUrva mahatsava joI gujarAnavAlAnA ane paMjAbanA bIjA bhAganA DhuMDhane dukha thayuM. ane AcArya devanuM ahita karavA eka mArga zodhI kADhaye. pUjya AcAryadeva zrIvijayAnaMdasUrIjI mahArAje racelA vedamAM hiMsA darzAvatA pustake zrI ajJAna timira bhAskara ane jaina tatvAdarza tarapha DhaMDhake e sanAtanIenuM dhyAna khecyuM. ane ja|LyuM ke vedanI niMdA karanAra zrI vijayAnaMdasUrIzvarajInA zrI vijayakamaLamUrijI paTTadhara hovAthI temanI pAse tene khulAse mAMge. A sthiti samajAtAM sanAtanIoe zrI vijayakamaLasUrIzvarajIne celenja mokalI. ke ajJAna timira bhAskaramAM ane jaina tatvadarzamAM je zleke vedamAM hiMsA darzAvanAra purAvA rUpe raju karavAmAM AvyA che. te pATha puravAra karavA teoe taiyAra thaI puravAra karI ApavA. zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajIe upalA pustakamAM vedanA pATho raju karIne e bInA sAbIta karI hatI; ke, vedamAM pazu yajJa karavAnuM ane zrAddhanI kriyAmAM pazumAMsa khAvAnuM vidhAna che. sthiti eTalI badhI vIpharI hatI ke sanAtanIoe AcArya zrI upara kAyadAsara upAya che upalA vidhAne puravAra karavA pagalAM bharyA. ane gujarAnavAlAnA jaDaja saradAra javAlAsahAyamizra samakSa e bAbatanI tapAsa zarU thaI. A vakhate AcArya deve kamAla karI, teoe vedanA aneka pustake meLavyA ane ajJAna timira bhAskaramAM ane jaina tatvadarzamAM ApelA pAThe sAthe e pustakanA pAThe sarakhAvyA. tyArabAda teozrIe e sarve pAThe samajAvavA zrI amIvijayajI mahArAja Adine jaDaja sAheba pAse mekalyA. saradAra sAheba pite saMtanA jANu hatA. muni mahArAjazrI amIvijayajIe pratipAdana lIthI saradAra sAhebane badhA pAThe samajAvyA. ane teone khAtrI thaI ke ajJAna timira bhAskaramAM ane jaina tatvAdarzamAM je hakIkata chapAI hatI te kharI hatI. AthI sanAtanIonI virUddha cukAdo Avyo. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] kavikulakirITa A rIte zrI vijayakamaLasUrIzvarajIne pitAnA gurUdevanA pustaka saMbaMdhamAM vijaya thatAM AkhA paMjAbamAM AnaMda phelA. teozrIe 1964nuM comAsu gujarAnavAlAmAM karyuM. A vakhate upAdhyAya zrI vIravijayajI mahArAja, zrI amIvijayajI mahArAja Adi sAtheja hatA ane pAchalathI zrI vallabhavijayajI mahArAja paNa lAherathI AvIne gurUdeva sAthe joDAyA hatA. nyAyAbhyAsa uparokta comAsAmAM bhAvina zAsana subhaTa, zAsana mukuTa, caritra netA gurUdevanI chatra chAyAmAM vidyAvizArada paMDitajI zrI vAsudevajInI pAse muktAvali nAmaka nyAyanA granthane abhyAsa karatA hatA. abhyAsa avasare pite paMDitajIne paNa vizAla tarka vitarkonA nitAnta jharaNethI ghaDIbhara cakarAvAmAM nAMkhatA. anukramAgata pratyeka padArthone paMDitajI je paddhatithI samajAvatA te gahana padArthonA viSayane paNa ghaNI ja sahelAIthI pitAnA buddhi AdarzamAM pratibiMbita karatA. ane dhAraNA paTa upara smRti citrothI avagADha cItaratA, paMDitajIne paNa kahevuM paDatuM ke AvA budinidhAna abhyAsaka vidyArthIne mane prathamaja melApa thAya che. muktAvalinA abhyAsa sAthe dIna karI, rAmaraudrI Adigahana TIkAonuM paNa nirIkSaNa karavAnuM cUkatA nahi. pU. AcArya mahArAja zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjane prabhAva, nispRhatA, satyapriyatA vigere puNya prakRtio hajArene AkavaMtI hatI. teozrInA paricita munivRnda tathA gRhastha, jema ghaTAdAra vRkSanI DALe DALe madhura maMjarI ane suravAdu phalenuM AsvAdana karavA pakSI varga AvIne male che. tema sevA bhAvathI ane jJAna jijJAsAthI temanI nizrAmAM AvI vasatA. A cAturmAsamAM teozrInI chAyAmAM upAdhyAyajI zrIvIravijayajI mahArAja munirAja zrI vallabha Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarazekhara t123 vijayajI, munirAja zrI amIvijyajI Adi aneka sAdhuo sevA bhAvathI AvI rahyA hatA. vAcaka samaje che ke "nA revA manuSyAmavidhAtamA" rAjA mahArAjAonI sevA te tINa talavAranI dhArAnuM cATana karavA jevI che. tema ApaNuM sUrizekharanI prakRti svabhAvika satyAvagAhinI hatI. jemanAmAM satya mATe apUrva jhanuna, prazasta jumsane gusse ubharAte hate chatAM paNa satyanA saMgIo AvA uttama purUSane zodhe che. pUje che, ArAdhe che. ane viyoga thatA jhaMkhe che. ane te viyoga vIchInA DaMkanI jema DaMkhe che. a.paNuM caritra nAyakanI vidvattA comukhI dina pratidina vAyuvege kaho ke vIjaLI vege kahe, pura jeramAM vadhatI jatI hatI. eka bAju vyAkaraNa, nyAya, kAvya, keSa Adi granthanA abhyAsamAM rItasara AgaLa vadhatA jatA hatA. tevI ja rIte tIrNa matithI prakaraNa pratye pUrvamAM kaMTastha thayelA heI siddhAntanuM paNa avagAhana prasaMge karatA hatA. A pramANe jaina zAstra sAthe jainetaranA zAstranuM paNa tulanAtmaka tatva grAhaka dRSTie avelekana karatA akhIla zAstra samudranuM manthana karatA jaina dharmanA tatva sarvotkRSTa che, pUrvAparAbAdhita che, yukti prayukti siddha sAdhya che ane sarva vyApaka che. evI daDha zraddhA hRdayamAM vajalepI banI zANapara caDhelA hIrAnI jema camakavA lAgI. caritranetAne jainetara vidvAnanI mulAkAta thatI gaI. temanI sAthe vAdavivAdanA prasaMge paNa upasthita thatA gayA, tema tema teozrI kadAgrahI-pakSAgrahI vAdIenI prazna pUchavAnI aTapaTI Dhabe ane tenA uttara ApI te aTapaTI bhUla bhUlAmaNamAMthI AbAda rIte pasAra thavAnuM ane pitAne vijaya paTala vagaDAvavAnuM kauzalya pite hAMsIla karyuM. prasaMge prasaMge AcAryadevanI AjJAthI aneka sthaLamAM tAtvika sarvopagI jAhera pravacana ApatA. vakatRtva zakti paNa ghaNI ja mana Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] kavikulakirITa mohaka hevAthI jaina jainetaramAM sAre prakAza nAMkhatA. bhASaNanI avirata praNAlikA, apramattatAthI vAdavivAda karavAnI joradAra pravRtti A ubhaya sugaNanA saMge caritranetAnI kIrtilatAna, paMjAba janatAnI sarasaja jhuMDaujhuMDa jIvanasthalImAM vidvAna varge sIMcI ane vistArI. bhASAparijJAna- maLelA avasare caritranetAe pitAnI kuzAgra buddhithI hiMdI bhASAne kAbu rItasara meLavyuM hatuM. bhinna bhinna bhASAnA jANanArA vidvAna vaktAo jAhera bhASaNomAM apUrva ojasvItA, prabhAvakatA ane rezanI janatAmAM sArI peThe jamAvI zake che. paMjAbamAM hiMdI ane ubhASA vizeSa pracAra pAmelI hovAthI ApaNuM caritranetAe urdUne paNa abhyAsa karyo hato. ubhayabhASAnA vijJa banavA sAthe, zabda lAlitya tathA bhASAlaMkAramAM vipula nipuNatA meLavI. ane tethI Thera Thera thatA teozrInA jAhera lekacare atyaMta prItikara thaI paDayA. caritranetAne jJAnaprAptinA saghaLA saMyoge anukuLa hatA, jema jema zaktio khIlatI gaI tema tema vipula jJAna saMprAptinA sAdhane saMlabdha thatA gayA. pUjya AcAryadeva zrImad vijayakamaLamUrijI mahArAjanI spaSTabhASitA, niHsaMgatA, niHspRhatA, akhaMDa tyAga vRtti vigere suguNe ApaNA caritranetAnA jIvana pravAhamAM pratibiMbita thaI prasaryA. je-gurUmahArAjamAM guNonI zreNI hoya te prAye karIne ziSya saMtatimAM te zreNuM sthAna le che. kahevata che ke What is in the pot will come on the plate." GEH 242 khaMtathI azakya zakya, duHsAdhya sAdhya bane che. utAvaLa e emane siddha thavAmAM ajaba ane anivArya vi che, cittanI caMcalatA, manamAM vividha zaMkAo, ane eka kArya karatA aneka kAryonI vyathAo, te kAryane siddha karavAmAM pratirodhaka mahAnazatru che. dhIrajatA ane Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara | [ 15 sahiSNutA kAryanI siddhimAM sagAbadhunuM kAma kare che, e be guNa meLavyA vinA je kAryAraMbha kare che. teo gAbharA banI sarvataH nAsIpAsa thAya che. jIvanamAM ubhI thatI guMcavADA bharelI samasyA zRMkhalAone paNa mahAna vaizAlI ane sahiSNu purUSa jotajotAmAM teDI nAkhe che. baMdhanamAMthI mukta dazAne anubhave che. jyAre asthira ane raghavATI prakRtivALAone TekarI ulaMghavI e parvata ulaMdhavA samAna, eka pANInuM bindu pIvuM e ghaTapAna jeTaluM kapharUM, ane kaNa te maNa jeTaluM bhArarUpa thaI paDe che. mATe utAvaLA na thatA gaMbhIra banavAnI jarUra che, kAraNa ke utAvaLA se bAvarA dhIrA so gaMbhIra "Haste is waste" sahiSNutA ane dhIrajatA A be guNe caritranetAmAM prakRtithI dRDha mUla vasyA hatA. eTale pitAnA jIvanamAM upasthita thatA kaThIna koyaDAone sahelAIthI ukelatA. vikaTa prasaMgene nabhAvI, dhyeya siddha karavAmAM e anupama guNe vijayamaMtra jevA hatA. jJAnI hovA chatAM teozrIne vinaya ane namra svabhAva bhalabhalAne AkarSite. sAcA jJAnIonI evI ja dazA hoya che. adhurA jJAna vAle chalakAI jAya che. kahyuM che ke "bharyA se chalake nahi chalake te addA, gheDA se zuM ke nahi buke se gaddhA " theDuM ghaNuM bhaNI suMThanA gAMThIye gAMdhI banI beThelAne majAsa ane garva judA ja prakAranuM hoya che. kahyuM che ke karAvarA pADavA mahAna, aMgrejImAM paNa kahyuM che ke Empty Vesseles sound most" praznottara sarizekharanI chAyAmAM lazkara zaheranI jaina janatAmAM caturmAsa daramyAna anekadhA zAsana prabhAvanA thaI. aneka zrAvaka zrArvikAoe vividha prakAranA vrata paccakhANa ucaryA. tathA munivare paNa AtmakalyANa sAdhanAnI pravRttiomAM samyaphajJAnanI vRddhimAM prayatnazIla rahetA. samya Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] kavikulakirITa phatavAsI AtmAone jema jema jJAna prApti thatI jAya tema tema Adarza gaMbhIratA pedA thatI jAya che ane sAcA jJAnI paNa te ja che ke pitAnI dakSatA ane niSNutatA gupta rAkhe che paNa prasaMga AvyuM dharmonnati mATe tene sadupayoga karI zAsana sevAmAM jIvana phALe e che. munirAja zrI vallabha vijayajI mahArAja (hAlamAM zrImad vijaya vallabhasUrijI mahArAja ) ne jIrAvAsI lAlA haradayAmala hakImajIe teonI pAse AvI savinaya vaMdana pUrvaka prazna pUche ke "mahArAja zrI ? nigadamAMthI nIkaLele jIva pharI nigodamAM utpanna thAya? ane utpanna thAya te vyavahANa rAzIne kahevAya ke avyavahAra rAzIne kahevAya ! jo ke A prazna eTale badhe gahana ke guMcavADA bharela nathIja parantu A viSayanA abhyAsI na hoya tevAne mATe che paNa che. kAraNa ke saidhAnika jJAnanA pariciteneja AvA viSayo vidita hoya che. jeone sidhdhAnta avalokana bAda saiddhAMtika ta smRti bhraSTa na thayA hoya ane dhAraNAvATikAmAM te tatva sumananI suvAsa saMcita rahetI hoya tevA apUrva jJAnadhara purU kuzAgra matithI zIdhra pratyuttara ApavA samartha bane che. A prakane zrImAna vallabhavijayayajIne vimAsaNaso utAryA, Ane zuM uttara Apa e smRtipathamAM na beThuM. A avasare laghuvayanA paNa temati bahulajJAnI ApaNA caritranetA pAseja beThA hatA. teozrI zAnta mudrAthI temane javAba A ke nigadanA jIvo nigodamAMthI bahAra nIkalI pAchI nigodamAM jAya che. ane te tyAM gayelA vyavahAra rAzInA jIvo kahevAya che. vallabhavijyajI mahArAja vicAre che ke A munivara laghuvayaska hevA chatAM ane nyAyane kaThIna abhyAsa jArI hevA chatAM siddhAtika bAbatenA javAba ApavAnI ajaba zakti dharAve che. teonI zakti upara zrI vallabha vijayajI mahArAje bahu khuzI batAvI, temanuM hArda temanA upara ghaNuMja DhaLyuM. paraMtu parIkSA mATe teoe pUchayuM ke tame Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 127 tr javAba to ThIka Apyo paNa e pATha yA zAstramAM che ? turataja caritranetAe lAkaprakAza nAmanA granthamAM nIce mujabanA pATha batAvyuM. " nigode'pi dvidhA jIvA statraike vyAvahArikAH / vyavahArAdatItatvAt pare cAvyavahArikAH // 6 // sUkSmAnnigodato'nAde rnirgatA ekazo'pi ye / kRAtrivyavahAranuM prAptAi vyAvAjA: // 64 || sUkSmAnAdinigodeSu yAnti yadyapi te punaH / te prAptavyavahAratvAt tathA'pi vyavahAriNaH // 65 // kadApi ye na niryAtA bahiH sUkSmanigodataH / avyavahArikAstesyurdarI jAtA mRtA iva // 66 // " phrI...haiM... mudrita hoja prArA patra 9T A pATha ane tenuM vivecana karavAnI ajaba kuzaLatA jotAveMtaja zrI vallabhavijayajI dhaNA Azcaya cakIta ane harSoMgarakAva thayA, ane tAjuba thaine tArIpha karavA lAgyA, nyAyanA kaThIna abhyAsanI sAthe avasara maLatAM siddhAntonuM avalAkana ane tenA pATAne smRtipathamAM rAkhavA e tamArI matibahulatAne AbhArI che. keTalIka vakhata potAnI matinI khIlavaTa mATe te pUrva pakSa karIne uttarapakSane nirasta karatA ane uttarapakSa grahIne pUrva pakSane tADatA, AvA vAda maDapa gupta rIte buddhinA vikAza mATe ubhA karatA, sAthenA sAdhuo paNa A joi dhaDIbhara herata thatA, A uparathI have eTaluMja jaNAvavA mAgIe chIe ke ApaNA trinetA khAlavayathI potAnI pratibhAne ajaba prakAza pADatA AvyA che. nyAya zAstranI nipuNatA nIhALI eka vakhata munirAja zrI vallabhavijayajI mahArAje premabharyAM hAda vacaneAthI ApaNA caritranetAne jaNAvyuM ke ghaNA vyavasAyanA kAraNe nyAya zAstra avaleAkavAnA avasara mane adyAvadhi upalabdha thayA nathI paNa tamArA nyAyanA abhyAsathI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] kavikulakirITa khIlelI vAdavivAdanI zakti joI mane ema thAya che ke huM avasara male tamArI pAse nyAya sAMbhaLavA IcchuM chuM. bahula vyavasAyanA kAraNe teo nyAya sAMbhaLavAno avasara meLavI zakyA na hatA. vAMcakavarga? A ullekhanuM prayojana ave eTaluM ja che ke munirAja zrImad vallabhavijyajIne paNa teonI pAse nyAya sAMbhaLavAnuM ane temanI buddhimattAnI prazaMsA karavAnA marathe thayA. nyAya jevA kapharA viSayamAM bahuja alpa saMkhyAmAM munivare prayatna karatA, paNa ApaNA caritranetAe te akhaMDa utsAhathI nyAyanuM pagathIyuM caDhavAnuM kArya prAraMbhya. caritranetAnI pAse prAraMbhika nyAyanA granthane abhyAsa keTalAka munivare karatA, pite evI suMdara zailIthI samajAvatA ke alpamati nyAyanA abhyAsake khuzIthI pragati karI zakatA hatA. syAdvAdamaMjarI, pramANamImAMsA, nyAyadIpikA, jaina tarka paribhASA, ratnAkaraavatArikA, jainanyAyAvaleka ane svAdAda ratnAkara AdinAnA meTAM jainanyAya grantha paNa sumadaSTie pite nIhALyA hatA. zrama ane buddhi suguNa ane zAstranI saMprApti vigere saMge maLyA pachI kayuM zAstra tenA arthane adazya rahe. TuMkamAM nyAyanA abhyAsamAM ghaNuM khaMtathI kuca karI paMDitanI harelamAM AvyA, nyAyanA vividha viSayo parisphoTa karanArA saraLa saMskRta bhASAmAM nyAyanA grantha lakhavA dIla derAyuM paNa paMjAbanI paMDita janatAne Agraha thayo ke, Apa urdU agara hiMdibhASAmAM aneka yukti prayuktithI bharapura nAnA viSayane sparza karatA grantha lakhe jethI A kSetranI janatAne anAyAse alabhya lAbha maLe. A ucita vinatine dhyAnamAM laI urdU ane hiMdibhASAmAM pustaka lakhavAno nirNaya karyo. dhanya che e maharSinI ajaba saralatAne ane mahatvakAMkSAne, teozrInA upakAra nIce dabAyelI RNI janatA e mahAtmAnA caraNa kamalamAM kema na jhuke? Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 13 muM che dareka dharmanA anuyAyIo, dharma vijyaka, mUrtipUjA, jagakartA, cArA ahiMsA vigere nAnA viSayo upara vAda karavA AvatA. 8 kRpAlu AcAryadeva, AgantukenI sAthe vAdavivAda karI saMtaSita karavAnI aNamola taka ApaNuM caritranetAneja ApatA. mahArAjazrI sarasa rIte potAnI pratibhA ane vAda dakSatAthI, vAdionA utpanna karelA taka taraMgane nirasta karatA, sacoTa uttare sAMbhaLI vAdIo paNa ghaDIbhara stabdha thatA, ane saraLa AtmAe namratApUrvaka jaNavatA ke, Apa jevA vidvAna mahAtmA sanmukha hamArA jevAnuM zuM gaju. ? AvA aneka prasaMgane anubhavatAM, jyAM tyAM vAdi pariSadamAM Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ] kavikulakirITa ApaNA caritranetAne vijaya jotAM, sUrizekhara tathA anya munivare munirAja zrI labdhivijayajI mahArAjane "vAdighaTamudagaranA" upanAmathI belAvatA. guNIonA prApta guNonI vizeSa khIlavaTa guNa grAhaka gurU de tathA guNAnurAgI sahacArI munimaMDaLanA upara AdhAra rAkhe che. ane sahacArIo IrSAlu prakRti ane dezavAlA hoya te guNI pitAnA guNonI khIlavaTa karatAM saMkecAya che. gujarAnavAlAnuM cAturmAsa dharma prabhAvanAnI sAthe pasAra thatAM, tyAMthI vihAra karI nArevAla padhAryA. dIkSA yAcanA - saMsAranI asAratAthI kaMTALelA, hRdayamAM vairAgya bhAvathI vAsita banelA, kSaNamAtra paNa saMsArane sahavAsa IcchatA nathI. bhale dhanavAna hoya ke kaMgALa hoya, baLavAna hoya ke nirbaLa hoya, vairAgyavaMtane saMsAra upara sarakheja kaMTALo hoya che. durgadhInA sthAnamAM sArA mANasane kSaNabharane paNa nivAsa atyaMta Akula vyAkula banAve che. virakta AtmAo satvara sadagurUnI sevAmAM sAramaya svajIvanane samapI katArtha thavA utkaMThA dharAve e svabhAvika che. vairAgya bhAvamAM jhulatA umedacaMda nAmanA eka bhavyAtmA gujarAtanA rahIza pitAnI sela varSanI umare saMsArathI virakta banyA hatA. AtmAne ekAMte sukha ApanArI, ravAra kalyANa sAdhanArI zrImatI bhAgavatI pravajyA aMgIkAra karavA utsuka banI prauDha pratApI zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanI pAse AvI vinaMti karavA lAgyA ke he jagadagurU ! A agAdha saMsAra samudramAM DagamagatI aneka tanamAtrAnA khaDakomAM athaDAtI mArI jIvana naukAne pAra utAre ! Apa jevA samarthonI nizrAmAMja hamArA jevA pAmarene uddhAra che. gurUdeva AvI dharmavardhaka vinaMti sAMbhaLI, kahevA lAgyA ke, he mahAnubhAva! AvI suMdara bhAvanAne avilaMbe saphaLa karavI. je samaye suMdara bhAvanA pragaTa thAya teja samaye amalamAM mUkavA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ose 0000000000000 kaoaha000000000 AcArya zrI vijayagaMbhIrasUrIzvarajI mahArAja. Oo 9 00000000000000000000000000000000000000 2000 00degC oceae, ' Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 131 prayatna karI joIe. kSaNane bharese nathI, jIvana asthira che, bhAvanAnA raMge parivartanazIla che, jema idrajALanA khele kSaNamAM nAza pAme che, vijaLInA camakArA alpa samaya mATe ja prakAza karanArA hoya che, tema svajana, lakSmI, mahelAte, mAna, mamatva, sanmAna vaibhava kSaNamAM nAza thavA vAlA che ! AvA kSaNika padArthomAM kaye sujJa purUSa vizvAsa rAkhe? dIkSA pradAna eka te dudha ane temAM sAkara bhaLI eTale pUchavuM ja zuM? dharmavIra umedacaMdabhAI saMsArathI virakta te hatA ja. ane te virakta AtmA upara gurU upadezane epa cale. eTale vairAgyanI daDha bhAvanAmAM zI kamInA rahe? AcArya puMgave te AtmAne samahatsava meTI medinI samakSa sumU hUrte pravajyA pradAna karI temanuM nAma muni zrI gaMbhIravijayajI rAkhI temane ApaNA caritranAyaka zrImad labdhivijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyA. AdIkSAnA prasaMge paMjAbIonA hRdayamAM dharmaprema uchaLI rahyo hato, ane sau koIe dIkSAnA mahetsavamAM zAsanaprabhAvanA karavAmAM sAre phALe A gya kAryamAM dhamI AtmAone pramAda tathA viSedha hoteja nathI. tyAMthI pU. AcAryazrInI AjJAthI caritranetA potAnA ziSya sAthe sasvAgata charAmAM padhAryA. jIrA nivAsI zrotavRnda ghaNoja tattvajJAnane samajavAvAle che. pU. vijayAnaMdasUrijI mahArAja paNa aMhInA zrAvakagaNane vizeSAvazyamAMne gaNadharavAda yuktiprayukti sAthe saMbhaLAvatA. caritranetAnI pAse paNa teoe vyAkhyAnagranthatarIke vividha prakAranA matamatAMtarene nirasana karato nyAyane "syAdAmaMjarI" nAmaka grantha zarU karAvyuM ane ghaNIja ekAgratAthI sAMbhaLyo. A jIrA gAmane, zrImad vijayAnandasUrijI mahArAjanA pachI nyAya apUrva grantha aneka prayuktidhArA bAdararItyA saMbhaLAvanAra vidvAna vaktAno A prathamaja saMga hate. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra ] kavikulakirITa ane zrAvakavRnda A grantha sAMbhaLI muktakaMThe bela ke, paMjAba uddhAraka AtmArAmajI mahArAjanuM nAma dIpAvanAra bhAvimAM A mahArAja asAdhAraNa vyakti nIvaDaze. TuMka paryAyamAM paNa ATalI uccakakSAe pahoMcyA te pachI AgaLa mahAna dharmarakSaka banaze evI AzA kema na baMdhAya? - jIrAnA zrAvakavargane avasara pAmI upakArI caritranetAe kahyuM, ke, ahIM tame dharmaviSayaka jAherabhASaNa rakhAve jethI jainetara vargamAM paNa jaina dharmanI mahattA vadhe. mahatvane prazna- atrenA paMcamAM A eka mahattvane prazna ubho thA. sahu kaI UMDA vicAramAM paDyA. eka vRddha anubhavI zrAvake jaNAvyuM ke, Apa je jAhera bhASaNanI vAta kare che paNa te atre banavuM azakya lAge che. kAraNake koIpaNa divase keIpaNa jaina vidvAnanuM jAhera bhASaNa thayuM ja nathI. lekacara ApavAnI prathA ahIM cheja nahi. bApajI! Ate paMjAba deza atrenI jhanunI janatA ane te vaLI uzkerAya te nakAmA jhaghaDAmAM utaravuM paDe mATe mokupha rAkhavuM eja zreSTha che. A vAta sAMbhaLI mahArAjazrIe jaNAvyuM ke tame AvI vevalI vAta karI Darazo te jaina dharmanI mahattA samajAvI duniyAne samAge zI rIte vALI zakAze? caritranetA paNa AvI vAtathI DarI jaI pitAne daDha nirNaya manda pADe ema na hatA. potAnA hRdayamAM anyane samajAvavAnI zaktinI pUrNa khAtarI hatI. mahArAjajIe tyAMnI prajAne keTalIka yukita prayukti ApI samajAvyA. eTale teonA hRdayamAM e vAta barAbara jacI javAthI jAhera lekacara mATenI yojanA karavAmAM kammara kasI. paheluM vyAkhyAna eka bhavya cekamAM taiyAra karelI vyAkhyAnanI sITa upara mahArAja Page #166 -------------------------------------------------------------------------- Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya labdhivijayajI mahArAja ( saM. 196 6 mAM jIrAmAM levAyele pheTe ). ra bI , pI, ema-pItANA. bI. pI, presa-pAlItANA. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara [ 133 zrI niNata samaye padhAryA. prathamathI ja jAhera bhASaNane samAcAra AkhA zaheramAM vidita thayelA hevAthI seMkaDo jaina jainetare mahAtmAzrInuM jaina pravacana sAMbhaLavA agAuthI ekatra thaI gayA hatA. caritra netAe maMgalAcaraNa karI bulaMda avAjathI vividha viSaya upara dharma bodhaka vyAkhyAna ApyuM, jenA pariNAme ghaNuM jainetare jainadharmanI ane jaina munionI bhUrI bhUrI prazaMsA karI yathAzakti supratijJAo svIkArI. charA zaheramAM jaina mahAtmAnuM AvuM vitA bharyuM paheluMja vyAkhyAna hovAthI akhila zrotRvRndane apUrva AnaMda rasa ulaTyo. je jaina baMdhuo bhASaNane virodha karatA hatA. teoe paNa ghaNA khuza thaI kahyuM ke ApanA bhASaNanI chaTA ane mukhAkRtinuM ojasa ane zAMti evAM ajaba hatA, ke, saue zAMta rahI A aNadhAryo lAbha uThA, jyAre jyAre Apa jevA vidvAna mahAtmA padhAraze tyAre tyAre jAhera lekacarane lAbha itara prajAne levaDAvIzuM ApanA hame sadAne mATe chIe vigere ghaNI prazaMsA karI. vinaMti tyAMthI vihAra karI caritranetA paTTI zahera padhAryA, jyAM sUrizekhara prathamathI ja padhArelA hatA. gurU darzana thatA vacanAtIta harSa tha. vyAkhyAna carcA Adine viSaya caritranetAneja samarpaNa karavAmAM AvyuM. atrenI jaina janatA utsAha pUrvaka lAbha letI hatI. kasura zaheramAM paraspara jJAtinA kusaMpane lIdhe maMdira ane mUrtinI AzAtanAne pAra nahote kusaMpa dUra thAya ane navIna maMdiranI AvazyakatA pAra paDe e hetuthI tyAMnA AgevAna gRhastha pU. sUrizekharane vijJapti karavA AvyA hatA, ghaNu munirAje atre AvI gayA; paNa saMpa thatuM nathI, mATe Apa zrI padhAre agara Apa na AvI zake te ApanA vidvAna zISya munirAja zrImadda labdhivijayajIne AjJA pharamAve. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] kavikulakirITa pU. AcArya mahArAjazrIe lAbhAlAbha dekhI AjJA karatAM tarataja te AjJAne caritranetAe zabdArya karI kasura padhAryA. pratidina asarakAraka vyAkhyAne cAlatA, evIte uMDI asara thaI ke kusaMpanA kaDavA velAthI thayelI kasura (Mistake) saune mAlama paDI. parasparane kusaMpa vikherAI gaye ane aikya bhAvanI zRMkhalA jAmI, upadezakAra eka moTI TIpa karavAmAM AvI, jemAM sakhI gRhasthAe pitAne udAra hAtha laMbAvyo. maMdiranuM kAma turataja zarU karavAmAM AvyuM, caritranetA ahIM eka mAsakalpa karI vihAra karavA taiyArI karI, A vAtanI saMghane jANa thatAM saue ekatrita thaI cemAsA mATe vijJapti karI ane jaNAvyuM ke, ApanA abhAvamAM maMdiranuM kArya kadAca aTakI javAnI saMbhAvanA che. mATe ApanuM cAturmAsa atreja thavuM joIe, caritra netAe jaNAvyuM ke-tamane lAbha tha. hoya te mane rahevAmAM bIlakula vAMdho nathI, paNa tAraka gurUdevanI AjJA joIe, utsAhI zrAvakavarga sUrijI mahArAja pAse jaI AjJA patrikA lAvya saM. 1965 nuM cAturmAsa maMjura karI tyAMthI najIkamAM Avela baghIyANuM gAmamAM padhAryA, tyAM jainenA thaDA ghara hevAthI 25 thI 30 ne vyAkhyAnamAM AvatA paraMtu jainetare vizALa saMkhyAmAM bhAga letA hatA, tyAM paNa caritra netAnA upadezanI ajaba chApa paDI, avara navara jAhera bhASaNe paNa thayA. jyAM musalamAnee macchImAe ane kuMbhAree to jIdagI madyapAna mAMsAhAra nahi karavAnI pratijJA lIdhI hatI. tyAMthI sasatkAra caritranetA kasura padhAryA. pitAnA gurUdevathI pRthaka comAsu prathamaja hoI jarUra gurUdevane viraha hRdayamAM sAlate te have ja. jo ke te gurUnizrAmAM rahI gurUnI saprema suzraSAthI samasta anubhavo ane hitazikSAo, vyAkhyAnakaLAnI apUrva nipuNatA meLavI hatI. paNa kRtajJaziSyanA hRdayapaTa uparathI upakArI gurUdevanuM smaraNa kema khase? kasuramAM vyAkhyAnane ThATha khUbaja Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara [ 135 jAo. vyAkhyAnanI jhamakathI janatAne jamAva, prIti ane AkarSaNa khUba rahyuM. jaina uparAMta jainetare paNa akhaMDa utsAhathI lAbha letA ane aneka prakAranI zaMkAonuM samAdhAna karI niHzalya banatA. ahIMyAM paNa zrAvakonI alpa saMkhyA hatI. paraMtu vyAkhyAna samaye mohameDana (musalamAna) Arya samAjIko sivAya anya jainetare seMkaDonI saMkhyAmAM hAjara rahetA, e caritranetAnI apUrva rasapoSakatA ane pratibhAnI prabhA hatI. eka divasa jAherabhASaNamAM pU0 caritranetAe jaina dharmanI prAcInatA, mahattA ane syAdavAda zailI vigere apUrva siddhAMte yukti prayuktipUrvaka siddha karyA. asarvajJa kathita zAstramAM pitAnI mati kalpanAthI agaDaM bagaDuM bharaDayuM hoya, jenA siddhAMta pUrvApara bAdhita heya e AdarzazAstra nahi kahI zakAya ema paNa sAbIta karyuM. - uparyukta pravacana samaye jIjJAsuvRttithI Avela vaiSNavIya dharmanuyAyIo, vedAnuyAyIo, ane AryasamAjISTa Adi jainetare paNa meTI saMkhyAmAM hAjara hatA. mahArAjazrIe vedanI smRtio dvArA temaja anya zAstronA pAThenI hAramALAthI, jainadharmanI prAcInatA ane mahattA evI rIte sAbIta karI ke, jethI keIpaNa vidhamI vyakti mahArAjazrInA pratipAdita viSayane beTo pADavA samartha na thaI zakI. jainadharmanI prAcInatA sAbIta karavAmAM jainetara zAstraneja upaga karavAthI pitatAnA manamAM sau koI guMcAvA lAgyA, paraMtu satya vastu AgaLa kone hoMsale hato ke, mahArAjazrInA sanmukha bolI zake. A sabhAmAM AryasamAjISTane paNa meTe bhAga hatuM, pitAnA matanuM nirasana bhale yuktiyukata hoya chatAM paNa AryasamAjISTa janmathIja sahana karavAnI prakRtivALA te nathI ja. pitAne mata satya che, ema sAbIta karavAmAM azakta hovA chatAM tephAna karI satyavaktAne herAna karavAnuM bAkI rAkhatA nathI. eka umadatta nAmanA AryasamA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] kavikulakirITa chaSTabhAIe, hRdayane ubhare kADhavA DyuTI TI paNa prazna paraMparA calAvI, mahArAjazrIe paNa tenA dareka praznone zAMtaprakRtithI yukti purassara javAba ApI, praznonI paraMparAne parAsta karI. pravacana samaye caritranetAne AkarSaka cahere, bulaMda avAja prekSakene kheMcatA hatA. hajAre manuSyonI sabhAmAM lagabhaga traNa traNa kalAkanI satata dhArAbaMdha dezanA dvArA jainadharmanI mahattAne apramattapaNe samajAvatA te mahAtmAne ane temanI dhamadhagazane hamArA bhUri bhUri vaMdana he. caritranetAnuM dharma jema amApa hatuM. te uparanI vAtathI samajI zakIe chIe. nirbhIkatAthI jainadharmanA vibudha paMcAnane pitAnuM kartavya samajI prANanI paravA rAkhyA vinA sAcA siddhAMtane pracAryo jAya che. raNasaMgrAmamAM pratipaMthIonA balI sainIke joI sainyane asara jema jhanunI banI amApa hAma bhIDe che, tema vAda yuddhamAM paNa caritranetA vAdinI yuktirUpI tIrene ajaba prayuktirUpI DhAlathI tene haTAvI pitAne sadbhakitao rUpI tIre prativAdInA vajIbhedI hRdayamAM jamAvatA ane jayapatAkA pharakAvatA. lekacaranA aMtamAM akhilajanatA ghaNI ja khuza thaI miSTAnnanuM jamaNa ajIrNanA regIne jema apriya thaI paDe tema AjanuM lekacara AryasamAjIrNone agamya vyathA upanna karanArUM thayuM, ane tethI te loko vedanA virodhI nAstiko che. vigere gapagoLA hAMkI niMdA karavA lAgyA. eka divasa caritranetAne anA saMghe namrabhAve jaNAvyuM ke atre jainonA alpa ane AryasamAjInA graha ghaNuM che, mATe dharma prabhAvanAmAM khalanA pahoMcADI vimAsaNamAM utAraze, mATe Apa A takalIpha zA mATe upADe che? mahArAjazrIe jaNAvyuM ke mahAnubhAva? prAcInakALamAM pUrvAcAryoe rAjasabhAmAM jaI vAdavivAda karI jainadharmanA siddhAMtanI mahattA sAcavavA prANa paNa jokhamamAM mUkyA che. te pachI temane cIle cAlI yathAzakti takalIpha veThavI paDe tethI DarI javAnI jarUra nathI. eka divasa prANane nAza Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara te che, te pachI te prANune dharmanA pracAra mATe nAza thatuM hoya te tenA jevI bIjI dhanya paLa kaI ane tenA jevuM bIjuM ahobhAgya kayuM? vaLI vizeSa khuzInI vAta te e hatI ke, jAhera bhASaNakArA ghaNuM jainetare guNAnurAgI banyA hatA. jAherabhASaNanI pracAraNuM karavAmAM khAsa mAsika traNasonA pagAradAra kSatriyajAtinA utsAhI yuvaka hatA, teo jainadharmamAM kevI rIte joDAyA te saheja vicArIe, upAzraya najIkathI jatAM eka divasa caritranetAne madhura ane bulaMda svara sAMbhaLI vyAkhyAnamAM aMdara AvI vaMdana ane vyAkhyAna zravaNanI suMdara taka lIdhI. te divase temane evo apUrva rasa jAo, ke, haMmeza vyAkhyAnane ane jAherabhASaNanI pracAraNane lAbha letA, ghaNuM musalamAne paNa mAMsAhArane tyAga karI mahAtmA pratye bahumAnavALA banyA hatA. samAjISTAnuM eka maMDaLa mahArAjazrIne herAna karavAnA IrAdAthI baranA TAIme mahArAjazrI pAse AvI vAMkATeDA prazno karavA lAgyA, unmattAnI mAphaka jema tema belavA lAgyA. gurUdeve emanA tamAma praznonA jaDabAtoDa javAbathI temane parAsta karyA, AkhuM maMDaLa stabdha banyuM. tyAre eka maMDaLanA adhiSThAtAe jaNAvyuM ke Apa vidvAna che e jAyuM, paNa Ajeja tAra mUkIne lAherathI hamArA vidvAna paMDitane belAvI paradharmane khaMDana karavAnuM pura hamaNuMja utArI daIe chIe. Ape hamArA dharmanuM khaMDana karI hamArI nAlezI (insult) karI che, paNa AvatI kAle taiyAra rahejo. ajJAnIo jema tema bake tenI mahAtmAo paravA rAkhatA nathI, mahArAjazrIe jaNAvyuM ke huM sarvathA taiyAra chuM, paraMtu vAda badale vitaMDAvAda na levo joIe. jijJAsuonI sAthe vAdavivAda karavA vIze kalAka taiyAra chIe. bAkI ardha dagdhanI sAthe vikhavAda sivAya bIjuM kAMI pariNAma Ave nahi. vinAza kALe viparIta buddhi, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138] kavikulakirITa (Pride goes before destruction) e kahevata atre caritArtha thAya che. kemake samAjISTa je zAMta beThA hatA te haju kAMI bagaDayuM na hatuM, paNa teone ghamaMDa hatuM ke, tamArA paMDita AvI A mahAtmAne jarUra harAvaze. turataja lAhorathI tAradhArA vidvAnane netaryA mAne ke pitAnI hArane notarI hatI, AryapaMDite AvI ekadama upAzrayamAM AvyA. mahArAjazrI sAthe kalAka sudhI saMskRtamAM vAtacIta thaI. aneka pramANapara pramANe apAyA, eTale teo DhIlA Dhaba thayA. chatAM banatA sarva zakya upAye lIdhA paNa te sarva niSphaLa gayA. kasuranA cemAsAmAM vAdavivAdanI caLavaLa, jAherabhASaNanI pracAraNAo, pratidina cAlatI vyAkhyAnanI pravRttio avirata cAlu hovA chatAM caritranetAe nyAyazAstranuM avalokana, Agama zAstranuM manana temaja jyotiSa granthane abhyAsa jArI rAkhyuM hatuM. bezaka vijayAnaMdasUrijI mahArAje paMjAbanI kaThIna bhUmimAM paNa ajaba bIja vAvyuM hatuM, e bIjane prakRllita rAkhavA mATe caritranetAe zaherezahera ane gAmegAma vicarI dharmane ananya gheSa prasaryo. jeozrInI akhalita kIrti, nirmaLa cAritra, apUrva vakatRtvapaNuM vigere guNae tyAMnI janatAmAM sekanDa AtmArAmajI mahArAjanI chApa pADI, atrenuM mAruM ekaMdara ghaNI dhAmadhUmathI ane cirasmaraNIya dhama kRtyathI pasAra thayuM. gurUdevathI A comAsuM judu prathamaja hevA , chatAM jAherajalAlI apUrva rahI. kharekhara jenA hAthe bhAvimAM zAsanane mahedaya sarajAyela hoya te puNyaprakRti mahAtmAone AraMbha ane prakAza prasAre che. -- -TT Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VIDE prakaraNa 14 mu paMjAbamAMja sthiratA-- ja gatanA sAcA bhUSaNarUpa jo kAI hoya tA tattvajJAnI sa'tapurUSAja che. temAM paNa zAMtaprakRtinA sahayoga vistRtapratibhA, prabhA, ane agAdhatatvanuM jJAna je mahAtmAmAM paripUrNa hAya to jagatanuM kalyANa sAdhavAmAM zI kamInA rahe ? paMjAbanI janatA kudaratI jhanunI che. dharmanI zradghA hRdayamAM dRDha mUla anyApachI tenA rakSaNa mATe prANa pAtharavA prAtsAhI rahe che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] kavikulakirITa dareka dharmanuyAyI pitAnuM juduM hovA chatAM sAcuM manAvavA anahada keziSa kare che. e dharmAdhatAne pAmelA seMkaDe pAMca TakA e cepathI bacyA hoya che. svakIya dhamadhatAthI gavAta banela samAja sAcI dharmazraddhAthI vinaya vivekathI prAye bhraSTa thayela dekhAya che. udaMDatA ane daMbhalIlA e ulya rAkSaNuo teonI sahacAriNI banI beThI che. jyAM A be avaguNonI ajabachAyA prasarI hoya tyAM dharma prakAza kyAMthI Take ? AvA yuvakane kharekhara AtmAnI ane dharmanI mahattA batAvanAra vidvAna mahAtmAnI AvazyaktA rahe che. punita mahAtmAnI saMgatanI raMgata sivAya bIjI jaDIbuTTI jagata bharamAM nathI ke je aMdhazraddhAnA aMdhakArane haThAvI AtmazraddhAnI jyoti jagAvI zake ! mahAza ! prAcInakALamAM jema siddhasenadivAkarajIe vikramarAjAne, bappabhaTTasUrijIe Ama rAjane pratibadha karI bauddhone hiMdustAnamAMthI vinA pagA karI vAdI mataMgajenA sanmukha vAdi siMha banI jainadharmanI vijyapatAkA pharakAvI hatI. bhagavAna zrImada hemacaMdrAcAryajIe, vAdi devasUrijIe Adi aneka zAsana prabhAvaka mahApurUSoe pitatAnA yugamAM thatAM dharmanA AkramaNane jhIlA ane tane tAga kADhI virodhIone parAjaya karyo. vilakSaNa paristhiti- A yugamAM AvAcArya tarIke nyAyanidhi AtmArAmajI mahArAje paMjAbakSetranI janatA para upadezanI ajaba saritA vahAvI sthAnakavAsInA matamAM phasAyelA, samAjIsTanI jALamAM sapaDAyelA, aneka AtmAone mukta banAvyA. paMjAbamAM e mahAtmAne upakAraNI na heya evo kaI viralaja sAce jaina haze. eja paMjAbanI bhUmimAM ApaNuM caritranAyaka vicaravA ane satya tane pAThavavA saMghanA AgrahathI ane gurU AjJAthI utsAhavaMta banyA. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 141 A arasAmAM paMjAbanI paristhiti bahuja vilakSaNa hatI. je ke, mUrtipUjaka jaine je custa hatA, te te makkamaja rahyA. keTalAka ardhadagdhone temanI vAjALamAM phasAvAne saMbhava rahe. Adhunika keLavaNInA kephathI dharmavimukha banelA yuvakavargane AryasamAjIsTanA jhaMjhAvAtathI bagaDI javAne bhaya pUratuM hatuM. sthAnakavAsIo paNa pUrvanI dAjhathI dATavALatA hatA. A prasaMge temane parAsta karI jaina dharmanI vijayapatAkA pharakAvavA caritranetA kaTIbaddha banyA hatA. | kasura zaheranA cAturmAsa bAda caritranetAne vihAra thayo. gAmegAma jAhera bhASaNa ApatA vividha pratijJAonI laheNuM karatA vipula vidvattAne janatAne paricaya ApatA caritranetA saziSya charA zahera padhAryA. pU. sUrizekharajI prathamathI ja vihAra karI atre padhArelA hatA. jemanA darzanane lAbha paNa malI gayo. caritranetAnI prakhyAti paMjAbamAM jAmatI gaI. kasuranA vAda vinA parIcaye gAmegAma oLakhANa karAvI. gurUdevanA caraNakamaLamAM mastaka mUkI teozrInI mIThI najaro ane amI bharyA hAI AzirvAdene caritranetAe gaMbhIra mudrAe jhIlyA. vyAkhyAna AdinuM kArya sarizekhare caritratAne soMpyuM. kasuramAM thayela saMpUrNa vAdavivAda, pUrva pakSakAranI yuktio ane caritranetA taraphathI apAyelA uttare e saghaLuM gurUdevanA AgrahathI punaH te kahI batAvyuM je sAMbhaLI gurU mahArAja ghaNuMja prasanna thayA ane e zakti vizeSapaNe khIlavI jaina zAsananI jayapatAkA pharakAvI sva para kalyANa sAdhe evA AzirvAdathI navAjyA. lagabhaga paMdara divasa gurUdevanI chAyAmAM rahyA. te pachI sarizekharane irAde bIkAnera tarapha vihAra karavAne thayo. atre paMjAbIonI atyaMta AgrahathI ane pUjya gurUdevanI lAbhAlAbha samaja apAyelI AjJAthI caritranetAe paMjAbamAMja sthiratA karI. jIrAmAM keTalAka divasa sthiratA karI caritranetA vihAra karIne Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] kavikulakirITa bhavya satkArathI rAyakeTa zaheramAM padhAryA rAyakeTamAM jainanA phakta cAra pAMca ghara che. paraMtu sthAnakavAsIonuM baLa ahI ghaNuM jAmeluM hatuM. bhaktinA raMgathI raMgAI ahIMnI mUrtipUjaka jaina janatAe ludhIyANAthI aneka sAdhane lAvI mahotsavadhArA jaina dharmanI jAhe lAlI karI. vyAkhyAnanI kuzaLatAe seMkaDo jainetarane AkarSyA. lAlA gujaramala nAmanA eka sadgahastha haMmeza vyAkhyAna sAMbhaLavA AvatA, temaNe caritranetAne namra bhAve jaNAvyuM ke, anyamatAvalaMbIo ane sthAnakavAsI jeTalI saMkhyAmAM ApazrInuM pravacana sAMbhaLavA Ave che, teTalI saMkhyA keI paNa jaina muninA vyAkhyAnamAM AvI nathI. te ApazrI eka jAhera bhASaNa atre kare jethI bIjA jainetarane paNa sAMbhaLavAnI taka maLe. tethI sanAtana sabhAnA makAnamAM jIva dayA viSayaka suMdara bhASaNa ApyuM. vizeSa harSanI vAta e hatI ke, caritranetA jyAre vyAkhyAna ApavA jatA te samaye ghaNu jainetare bhajana gAtA, vAjAM vagADatA, gurU mahArAjazrInI jaya bolatA sAthe cAlatA hatA. huM na bhUlate houM te huM kahI zakuM chuM ke vaiSNava bhakato taraphathI thatI jaina muninI kadarane prasaMga ane prathama ja hatuM. svadayA ane paradayA e viSayane khUba jhINavaTathI chaNavAmAM Avyo, tethI atrenI jaina jainetara janatAe gaurakSAzAlA teja divase kAyama karI. dareka pazuonI hamadardI (sahAnubhUti) rAkhavA tyAMnI janatAe maMjura karyuM. bhASaNa vakhate bArase purUSa ane sAta strIo hAjara hatI. temaja sarakArI varga thANadAra, kaptAna, tasIladAra, vigere cunaMdA amaladAre paNa hAjara hatA. atre mahArAjazrInI vidvattAne lAbha ghaNe uThAvyo. ATha divasa atre sthiratA karI caritranetA vihAra karI mAlerakoTalA nagaramAM dhAmadhUmathI padhAryA. atre paNa bAvIsa divasanI sthiratA daramyAna vyAkhyAne ane jAhera bhASaNathI jainadharmanA udyota sAthe lekemAM khUba jAgRti AvI, temaja ane "Atmakamala jaina Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 143 pAThazALAnI sthApanA thaI, jemAM jaina jainetare lAbha uThAve che. atrethI vihAra karI samANa gAmamAM padhAryA, rAyakoTanI jema atre paNa jainetare taraphathI ghaNuM mAna maluM, jAhera lekacara dvArA atrenI janatAmAM ghaNe lAbha thaze. ahIMthI vihAra karI mahArAjazrI nAbhA zaheramAM padhAryA, atre mahArAjazrInI mulAkAta mATe hIrAsIMgajI narezanA rIyAsti paMDita AvyA. jemaNe mahArAjazrIne saMskRtamAM nyAyayukta madhura ane AnaMdadAyaka vArtAlApa sAMbhaLI ghaNIja khuzI thayA. mahArAjazrInI vidattA tarapha mAna bharI dRSTithI jovA lAgyA. heziyArapura vigere aneka sthaLoe vicaratA vicaratA saMvata 1966 mAM caritranAyaka saMghanA atyaMta AgrahathI ludhiAnAmAM cAturmAsa mATe sasatkAra padhAryA. tyAMnI janatA pravacana rasamAM lacI paDI, hameMzAM mAnavanI vizALa saMkhyAmAM vyAkhyAnanuM sthAna saMkecI dIdhuM, aneka gAmamAM thayela vAdavivAdee jAhera bhASaNa ane mahArAjazrInI vidvattAe ghaNuM gAmamAM ane zaheremAM teozrInI kIrtilatAne khUba vistArI hatI ane tethIja bahAragAmanA jaina jainetare paNa AvI mahArAjazrI pAse dharmacarcA karI jJAna saMpAdana karatA hatA? atre mahArAjazrIe nyAya niSkarSa kalpitakoTi nAmane nyAya grantha avale. temaja paMcalakSaNa siddhAMtalakSaNa Adi nyAyanA grantha niSNAta paMDita pAse nIhAlyA. temaja zAkaTAyana tathA kaumudI vyAkaraNane abhyAsa paNa karyo, atre vyAkhyAnamAM amaladAre (Officers) paNa AvatA hatA. eka bI.e. pAsa thayelA mahAzayajI paNa samAdhAnapUrvaka mahArAjazrInI pAse jainadharmanuM mahatva samajyA. keTalAka musalamAna bhAIoe paNa abhakSya vastune tyAga karyo. eka zrIrAmanAmanA bhAI ema.e. pAsa thayelA temaja saMskRtanA Alama phAjala, pUjyazrInI mulAkAte AvatAM jainadharmanA custa anuyAyI banI, haMmezA vyAkhyAnamAM AvatA, teone jainasUtra sAMbhaLavAnI IcchA thavAthI mahArAjazrIe vyAkhyAnamAM naMdisatranI pIThike vAMcI saMbhaLAvI, jenuM zravaNa karatA jenA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] kavikulakirITa suyaktimaya siddhAnta upara tevA ejyukeITeDanI aDaga zraddhA jAmI. sAmAnya zrotAne paNa bAdara duSTAntathI evI sarasa rIte samajAvatA ke, teo paNa eka dhAre vyAkhyAno AsvAda letA. dhanurAmajI nAmanA eka prakhara paMDitajI sAthe vedanA siddhAnta para, jagata kava vigere viSaya upara lAMbI caDI carcA cAlI. jenA pariNAme ghaNuM tAjuba banelA paMDitajIe mahArAjazrInI apUrva jJAnanI, prakRSTa pratibhAnI ane zAMtamudrAthI vAdine nirUttara karavAnI zakitanI ghaNI ghaNI prazaMsA karI. hoMziyArapurathI lAlA maheracaMdajI bhavya samAreha sAthe saMgha kADhI mahArAjazrInA darzanArthe AvyA. mahArAjazrInuM prabhAvaka ane joradAra pravacana sAMbhaLI saMghALuo Azcarya cakIta banI gayA. matAntarIo paNa saMdhane bhavya ADaMbara joI mahArAjazrInI mulAkAte AvatA ane jainadharmanuM gaurava gAtA, atre paNa jAhera bhASaNonI hAramALA goThavAI, saMkhyAbaMdha mAnAe alabhya lAbha laI durlabha avasarane satasaMgathI saphaLa banAvyo. atrenA eka jAhera vyAkhyAnane sau koIne ghera beThA lAbha maLe e hetuthI hindibhASAmAM vyAkhyAna ludhiyAnA nAmaka eka pustikA chapAvI bahAra pADavAmAM AvI hatI, jemAM tatvajJAna bharapura saurabhaya kusumane saMcaya che, vAMcaka bhramane apUrva rasadhAra varSAve che, sahune vAMcavA bhalAmaNa che, jemAsuM dharma jAhojalAlI sAtha saMpUrNa thayuM, te pahelA tyAMnA kusaMpane nAbUda karI pratiSThA karAvavA janasamUhane uttejita karyo. atrethI vihAra karI gAmamAM ane zaheramAM dharmapIyUSanA musaladhAra varasAdathI janatAne nirmaLa banAvatA repaDagAma padhAryA. atrethI nArezavAla, jaMbu vigere gAmamAM vicarI jAherabhASaNa dvArA apUrvadharma jAgRti ANI, sanakhatarA padhArI jAherabhASaNa dvArA tyAMnA ItiramatanA anuyAyine khUba joDayA. dulicaMdajI nAmanA kadara kSatriya Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 145 jAtinA eka pratiSThita AgevAna vyAkhyAmAM utsAhathI lAbha letA thayA. jeo hastinA sAucanAno nA janamarie vAkyane punaH punaH belIne pitAne jainadharma pratyene reSa batAvatA tevA kadara vidhI paNa jainadharmanA evA anurAgI banyA ke koIpaNa jainetara jainadharmanuM virUddha bele tene aTakAvatA. paMjAbamAM prakAza " adazya gauravabharyA puNyanA punita paDaghA paMjAbanI bhUmine sparyA, janatAne mahadaya jAge, aNadhArI AMgaNe kalpavelaDI phalI, mAnavIonA mahatvAkAMkSA bharyo manoratha pUrNa karavA kAmadhenuM sanmukha AvI, kalpanAmAM na Ave evA vacanAtIta upakAra kaTinA avirata varasAda varasyA, keka mAnavahRdayanA zuSka kSetre navapallavita banyA, saMvega ane utsAhabharyA dharmabhAvanAnA udyota kiraNe mithyA aMdhakAranI ghATIo teDavA-pheDavA prerAyA, majabutee zithila na thavA pratijJA lIdhI, divyaprabhAva kahe ke, svarga sudhA kahe e Aje paMjAbanI mera prasarI, hRdayaMgama pravacana pravAda, tyAgabaLa, baLa, ane dharmabaLanI rela, apUrvajJAnanI tatarka kalpanAne dhAraNanI apUrvaDhAla, bhalabhalAne maMtramugdha banAvI, pUjanIya, smaraNaya ane upAsyatAnI suMdara bhAvanA jagAvatI, mAnava vyaktio te caritranetAnA punita paricayathI dharmane sAcA premavAlI banI. paMjAbamAM paryaTana daramyAna aneka sthalee vicakSaNa ane musadI Arya samAjISTonI sAthe aneka vAda prasaMge caritranetAne sAMpaDatA gayA. ekAntamAM ke jAheramA vighAnA ATopathI chakelA vAdIone jainadharmanA tattva samajAvavA caritranetA hoMzabhera taiyAra rahetA. siMhanI mAphaka garjanA karatA Avela vAdIo caritranetAnI mulAkAta thatA garIbaDA mRgalAnI jema bhUtalanA taNakhalAMja gaNata, 10. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ] kavikulakirITa kharekhara paMjAbanA itara vidvAnonI unmattA dUra karI hoya te te caritranetAnI vastRtvakalA ane tarkazaktine AbhArI che. caritranetAnI sAthe keTalAka vAdIonA thayelA prazno ane tenA teozrIe ApelA jaDabAtoDa javAbone TuMka sAra yathAzruta neMdhAyA che, je vAMcake dhyAnathI vAMcaze. caritranetAne avaranavara AryasamAjIchone paricaya vizeSa thavAthI teonA sAhityane tAga kADhavAnI taka malI, dayAnaMda sarasvatI temaja anya vidvAnonA AlekhelA maulIka grantha bArIkAIthI tapAsI lIdhA, jyAM jyAM AryasamAjInuM vAda vamala UbhuM thatuM tyAM tyAM AbAda rIte jayanaiyAne sAme kinAre pahoMcADavAnI tarakIba ghaNI sArI peThe zIkhI lIdhI. Arya samAjanuM eka maMDaLa mahArAjazrInI mulAkAte AvyuM, temAMthI eka jaNe gava bhimukha banI karkaza bhASAmAM prazna karyo ke "jainanA mahAvIra deva ghanISTa balavAna hatA. jemanI zakti janmathI asAdhAraNa kalAtI hatI, eja zaktinA prabhAve jamyA ke tarata ja vAmAMguSTathI merU parvatane dhujAvyo. te yuvAvasthA prApta thayA pachI teo cAlatA haze te samaye palepale bhUkaMpa thataja haze." yuktithI javAba- gaMbhIra mudrAthI tArkikazimaNI mahArAjazrIe madhurI vANIthI javAba Ape ke, tame pakSapAtanA uMdhA cazmA nIkalI vicArazo te e praznane ApoApa ukela AvI jaze. sAMbhaLo, mahAvIra prabhunA balane prayoga mAtra merU parvatane halAvavAmAM kAraNa hatuM. prayAga sivAya baLa gupta rahe che. e vAta kema bhUlI javAya che? prayoga sAdhya nAnAmAM nAnI divAsaLI hajAre ghAsanI gaMjIne bALI bhasmIbhUta kare che, ane divAsaLInuM AkhuM bekasa ghAsanI gaMjImAM seMkaDe varSa sudhI paDI rahe te paNa ghAsane jarAya te nukazAna pahoMcADI zakatuM nathI. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rirAkhara [ 147 mahAzayajI? samajo ke je paramAtmA hoya che temanu ala anaMta hAya che. akhila duniyAne dhvaMza ane rakSaNa karavAnuM ala adRzya rahe che. mAtra prayAga sAdhyuM alanAja upayAga thAya che, e jJAna jo tameAne hAta to bhUcAlanI kheATI kalpanA magajamAM udbhavI naheAta, Avela mahAzaya pahelAja praznamAM nirAza thayA ane potAnI hAra saralatAthI kamula karI. ane prAsaMgIka anukuLa tarka upara ghaNAja mugdha banyA. eja maMDaLamAMthI khIjA mahAzayajIe pUchyuM ke mane paNa jainamata viSe keTalIka za'kAo che. prazna paraMparA ApazrInI anukUlatA ane AjJA hoya te pUchuM? khuzIthI pUche ema jaNAvatAM temaNe namra bhAve jaNAvyuM ke, jaine paramAtmAne mAnatA nathI eTale te nAstika che. ema mAnavAne mane kAraNa male che. to e bAbatamAM Apa mane satya samajAvavA kRpA karaze|. mahAzayajI? tamAe adyAvadhi jainadharmanA tattva jANavAnI tasdI lIdhI nathI. ema tamArA praznathI sAkhIta thAya che. Apane ane ApanA svAmIjIne jainadharmInA uMDA abhyAsa. (deep study) karyAM pachIja tenuM khaMDana karavA prerAvu joitu hatu. jainA zvarane mAne che, eTaluMja nahi balke AtmA, puNya, pApa, mekSa, Adi nave tatvane mAnanArA che, vAstavIkatayA (Really) jo kAI Astika darzana hoyato te jaina danaja che. jainAne cArvAkadarzana tarIke oLakhAvanAra mahAbhayaMkara bhUla kare che, tamArA svAmIjIne mata te evA che ke, maneAgaDha ta kalpita goThavI khesADelA tattvane mAnanArA Astika ane tenA matathI judA matane mAnavAvAlA badhA nAstika che. potAthI tir matavAlAne nAstika zabdathI navAjavA eto kharekhara dAgrahanA phALA cazmA paherI dvaita kamalane zyAma Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] kavikulakirITa kahevA jevuM che. zuM tame e aneka sthalamAM seMkaDe varSanA junA prAcIna jaina maMdire nathI joyA? jene tyAga, dharmakriyAo ane dhyAnanI tanmayatA nihALe. je cArvAka darzana jevuM heta te zA mATe ArAdhe? De paNa jaina darzanane anubhava lIdhe hota te AvA ajJAnatA bharyA zabda tamArA svAmIjI ke, tame uccArateja nahi. are tamArA svAmIjIne te vedanA ane smRtionA arthanuM paNa kyAM pUrNa jJAna che ? kAraNake temAM jainenI Izvara mAnyatAnI puSTikAraka aneka yuktionI paMkita che. turviti tIrthanA vigere vAka jagata mAnya tIrthakarene nirdoSa che. basa A javAba sAMbhaLatAveMta ja prakSakAra uMDA saMtApa sAgaramAM kAvA lAgyA ane vicAravA lAgyA ke, ApaNA svAmIjIe ApaNane emane ema haMkAryo che! jainene nAstika kahI svAmIjIe pitAnA akhUTa jJAnanI kIrtine kalaMkita karI che. maMDalImAM Avela AryasamAjIe citrAlekha jevA stabdha thayA. keTalAka kahevA lAgyA ke, jaina darzananI satya bInA jANavAnI suMdara taka maLI. eka mahAzaye umaLake AvatA DahApaNa bharyo prazna karyo ke Apa jaina darzanavAlA eka Izvara mAne che ke aneka? ane te sarva vyApaka che ke dezavyApI che? saumyabhAvathI mahArAjazrIe jaNAvyuM ke eka kALacakramAM 48 tIrtha kare thAya che ane teo tIrtha sthApI trikAla abAdhita jaina darzananA asaMkhya anuyAyIo banAve che. Izvara eTale ananta zakti dharAvanAra AtmA. ghAtakarmane nAza thavAthI tathA prakAranI puNya prakRtinA prabala prAdurbhAvathI cotrIza atizayacuta, mahAna prabhAvaka apUrva tejasvI amArA tIrthakare hoya che. puNyanA vipAkarUpa te atizanA udayakAlane prasAra karyA pachI te prabhAvake ajarAmara akSaya sthAnane prApta kare che. jyAMthI punarAgamana karavAnuM rahetuM nathI. je mokSathI teonuM punarAgamana thatuM hoya te tyAM rahelA muktinA jIvana paNa karma sattAne pAsa mAnavo paDaze tyAM je karmane pAsa mAnIe te pachI AtmAnI Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 149 nirmalatA kema manAya ? e vAta ubhayavAdIne sammata che. vedAdi zA paNa muktinA jIvane nirlepa ane nirmama tarIke svIkAre che. je e ghaTanA samajAya te pachI mAnavuM paDaze ke, hareka AtmAo karmane lepa nAza thatAM jala-tuMbIkA-nyAyena. muktinA sthAnane prApta kare che. bhavyAtmAe IzvarapadanI gyatA dharAve che. dudhamAM ghI, kusumamAM saurabha adazyapaNe rahelI che, evI rIte AtmAmAM Izvaratva agocarapaNe rahe che. sAcuM Izvaratva prApta thayA pachI lekAlekanA akhila padArthonuM darzana hastAmalakava thAya che. jene aneka AtmAo mAne che ane aneka Izvara paNa mAne che. temaja dareka AtmAomAM bhinnabhinnapaNe IzvaratvanI sattA svikAre che. sarva vyApaka hAlI cAlI ke casakI zake nahi eTale akriya thaI jAya mATe IzvaranuM sarva vyApampaNuM mAnavuM paNa ThIka nathI. IzvaranuM jJAna sarva vyApaka mAnI zakAya che. AvI aneka yukti purassaranI dalIle sAMbhaLatA Agantuka maMDalI ghaNuM prasanna banI. ane jaine nAstika che e bhramaNane dUra karI. valI eka mahAzayajIe hRdayamAM guMcavAte prazna pUcho ke AtmAne karmane saMbaMdha kyArathI ane kevI rIte thAya che te te viSayamAM jenI zI mAnyatA che? hamArI mAnyatA pramANe hame mAnIe chIe ke AtmA ane karmanA saMbaMdhane sAdhanAra keI samartha vilakSaNa vyakti hevI joIe. eka ghaTa jevuM sAmAnya kArya paNa vinA kartA e upajatuM nathI te AvI vijJAna tattvanI sAdhanA sAdhya agamya AtmA Apa Apa kema bane ? ane e AtmAne karmane saMbaMdha paNa anAhata rUpa jAlavanAra kaI guDha preraka zakti hovI joIe, sRSTI vinA AvI lAMbI eDI suSTi saMbhave kema ? je sRSTi na saMbhave te pachI tenuM sarjana ane dhvasa ubhaya kartAne AdhIna hovAM joIe. sarva darzana vettAo sRSTinA sarjana vilayamAM sahamata che. mahArAjazrIe jainamAnyatA pramANe prakSakArane jaNuvyuM ke, prathama Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 1 kavikulakirITa Izvara kANu kahevAya ? te samajo, eTaluM samajyA pachI sRSTinA sRSTAnA kAyaDAnA ApoApa ukela thaI jaze. duniyAnA rAgargathI para hAya, jemanAmAM lIlA ane meAhAnada naSTa thayA hoya, malIna doSothI je sarvathA vimukta hAya, kadI paNa janma maraNanI vyathAmAM vidhAtA na hoya, bhavabIjanA aMkurAne pragaTa karanAra na hoya, rAga ane dveSa jemanAmAMthI palAyana thayA hoya, sUkSma ane bAdara carAcara lokAlekanA nikhila rUpI ane arUpI pratyeka padArthonA jJAtA hAya, bhUta bhaviSya ane vamAnakALanA Adarza cakramAM pratibiMkhita thayelA thatA ane thanArA dareka bhAvAne ekaja samayamAM nihALatA hoya, sadAnamAM ramatA hAya evA ananta guNa saMpanna Izvara hoI zake che, Izvara ane jagasarjana e paraspara aghaTita che. kAraNa ke Izvarane duniyA pedA karavAnu kAI kAraNuja hAtuM nathI. doSa mukata prabhu doSamaya mAyAvI duniyAnI caLavaLa kayA hetuthI kare? je duniyAne jovAnI temAM lIlA che te nile pa prabhumAM lIlApaNuM te izvarapaNuM ananusaMgata che. nile patva kahevuM ane saMsAranI Asakti kalpavI e jalamAMthI agni pragaTa thavA jevu pratyakSa virUddha che. nirIha paramAtmA icchA sAdhya kartRtvadharmImAM kema prerAya? Izvarane ApaNe nirIha mAnIe ane AkhI duniyAnA sarjanane kAMThalA prabhunA zIre DAlIe e khIlakula kalpanA ke ghaTanAthI se'kaDA kAza dUra che. jaine izvaramAM ketula mAnatA nathI. anAdikALathI je sRSTi che te cheja ane asadbhAvA che te navA udbhavatA nathI. che ene banavAnI jarUra nathI, nathI e kadI utpanna thatA nathI. khAlI izvarane, duniyAne DAka DamAlAmAM nAMkhI sukhaduHkhanI vividha racanAonA utpAdaka kalpI rAga ane dveSa rUpa duSaNAthI tene duSita karavA jevuM che, tameA A samAjIsTA jagatane anAdi mAtA ane tu varUpa dhamatA raMgATA azarIrI izvaranA zarIra upara caDhAvA e vAtA vyAghAta jevu' che. eka bhAie pUchyuM` ke sa'sAramAMthI jIvA mAkSe jatAM navA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara It 151 chava na banatA heI ghaTamAMthI pANI jharatAM ghaTa khAlI thAya che tema duniyA paNa khAlI thaI jaze. mahArAjazrIe kahyuM ke tamArI dalIla ThIka che, paNa vicAra karatA Ape Apa tamane samajAze ke jIvAtmAothI jagata khAlI thavAnI ciMtA vyartha che. jalapUrNa ghaTanuM daSTAMta meya ane alpa che, jyAre jIvAtmAe ameya ane analpa che. vaiSamya daSTAMta paNa ubhA thAya che, jaina darzanakAre AtmAnI saMkhyA anaMta mAne che, ane anaMtanA anaMta bhede che. anaMtA anaMta bheda je tamArI samajamAM Ave te saMsArAzrita anaMtAnanta jIvAtmAomAMthI anaMta jIvAtmAoe mekSagamana karyuM hovA chatAMya khAlI thavAno saMbhava rahetuM nathI. AtmAo saMsAracakramAM tenI preraNAthI ane kyAre jAya? paramAtmAnA aMzarU5 AtmAo mAnaze te paramAtmAnA uttama Adarzane tejasvI AtmAMzane jaganA khADAmAM nAMkhI malIna karavAthI zuM phAyade? kaI bevakupha AdamI gaMgAnuM nirmaLa jaLa laI gaTaramAM nAMkhe ane tenA saMzodhana mATe Adeza kare, udyama kare te te mUkhavaikIDItaja gaNuya. mekSagata AtmAo punaH saMsAranI mAyApAzamAM sapaDAvavA pAchA pharatA hoya te mukta thayAnuM gardabha snAnanI jema pariNAma zuM? Izvara avyAbAdha sukhane bhaktA che, tapa japa kriyA Adi ugra anuSTAne AcarI, jIvAtmA nirmAyI banI, mekSAvasthA prApta kare che, have izvarane IrSA nathI AvatI ke mArA avyAbAdha sukhamAM A bhAgIdAre kyAMthI banyA? jenA pariNAme mekSamAMthI pAchA saMsAramAM dhakele che. tamArI A mAnyatA niyaktika che. Izvara katRtva mAnavAmAM duniyAnI utpAdakatA mAnavAmAM ne tene pralaya mAnavAmAM aneka AkSepa vipattirUpa vAdaLIo vAdIne gherI le che, Izvarane mAyAvI IrSyAlu, deSita azakti saMpanna mAnavo paDe che. jo AtmA ane karmane kartA mAne, saMsArane anAdi mAne Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra ] kavikulakirITa ane jIvAtmAone anaMta mAne te koI jAtanI vipatti ke AkSepane tamAre saha paDaze nahi. A pramANe Izvara kavAdanI carcAnuM pariNAma evuM suMdara AvyuM ke te sarala AzayI prakSakAre jainonI mAnyatAne prasaMzavA lAgyA ane mahArAjazrInA RNI banyA. manamAM rahI jate ane zalyarUpa hAla te maulIka prazna te bAkI ja rahyo ema belatA eka mahAzayajIe pUchyuM ke mahAtmAjI sakRpayA samajAvazo ke pattharanI banAvelI mUrtine mAnavAthI zo lAbha? jemAM cetanatA nahi hovA chatAM mUrtimaMtanI jema pUjavAthI, praNAma karavAthI, jalatADananI jema niSphaLa kriyA karavAthI zo phAyade ? | vedamAM paNa mUrtipUjA nathI. tame mAnIe chIe ke, brAhmaNeoe peTapUrti khAtara A eka dhatIMga calAvyuM che. tenA javAbamAM caritranetAe e sacoTa javAba Ape ke teo nirUttara banyA. javAbamAM jaNAvyuM ke mahAzayajI? tamArA dayAnaMdajIe je pustaka lakhyA che te jaDa che ke cetane? jaDa hovA chatAM tamane jJAna prakAza kare che ke kema? granthAlekhanamAM jyAM jyAM yajJavedikAnuM svarUpa varNave che tyAM tyAM vedikA, cama, prekSaNIpAtra AdinI pratikRtio kema cItarI che? te paNa jaDa hovA chatAM tenuM mApa tenI kriyA ane tenA mULasvarUpane avabedhe che. tamee veda rItasara avalokyA nahi hoya? vedamAM paNa mUrtipUjA mATe seMkaDe purAvA che mirjA vigere pATha che; chatAM svAmIjInI daSTipathamAM kema na AvyA hoya e vicAraNIya che. mAnanA mAnasane jevA citro ane saMgemAM halAvIe chIe tevA vicAre, tevI bhAvanAo, tevA avabhAse, smRtio ane kalpanAo te mAnasthalImAM aMkurIta thAya che, mUrtidarzana e mUrtimaMta paramAtmAnA bhUtakAlIna akhIla itihAsanA madhura smaraNenI jhAMkhI karAve che. te aitihAsika mUrtimaMta teje vibhUtinA aDaga ane aDaLa nizcala guNone khIlavavAne purUSArtha kheDavA daivIka preraNa kare che. mAnya Agama Page #188 -------------------------------------------------------------------------- Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CTC LTE EL EL EL ELEME CPC CPC C ARARAS zrImada labdhivijayajI mahArAja AGGAGAGAARAAAAARRR: (1967mAM huzIyArapura ( paMjAbamAM ) levAyela phoTA ), *@lp]]>h-m[ lK ollel Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara ( 153 granthAnA aneka pADAdrArA temaja buddhi darIyAnA tara MgarUpa nIkaLelI aneka lIlA ane kalpanAthI spaSTatayA siddha ane sphATa thAya che. ke mUrtipUjA kharekhara akhaMDa AtmA jyotine sahajAnaMdane ane pU zAntine prApta karavAnuM aNumAla sAdhana che. Agata maMDaLI jainadarzananI akATata lIlA sAMbhaLI temaja mahArAjazrInI apUrva tarka AdinI pratibhAprabhAne paricaya thatAM bhUribhUri prazaMsA karI khuzI darzAvI, aneka sthaLeAe aneka matAnuyAyIone bheTA thatA. vAda ja gA macatA paNa dareka sthaLe te vAda jaganI tarasI bhUmine jayarUpI amRtabindu chAMTI caritranetA zAnjIna pamADatA. kAI sthaLe vaidikA sAthe to kAika sthaLe A samAjIsTa sAthe kAika vakhata cArvAko sAthe koi samaye advaitavAdIo sAthe ane keTalIka vakhata sthAnakavAsIe sAthe te koI vakhata digaMbarI sAthe trinetAe vAda saMgrAmamAM hAma bhIDI yukti tIrA, Agama pATharUpI DhAle, ane vividha kalpanAe ane dRSTAMtarUpa guptidvArA jayalakSmI meLavatA, vAMcaka mahAzaya samajI zakaze ke kaTokaTInA prasaMgeAmAM paNa zAsanasevAnI tamannAthI zAsana subhaTa caritranetAe ajoDa zAsana prabhAvanA prasArI che. A pramANe roSAkALamAM aneka sthaLe vIcarI mahArAjazrI 1967 nI sAlamAM heAMziyArapuranA saMdhanA AgrahathI sasatkAra tyAM padhAryAM. tyAM paNa mahArAjazrInA pravacanathI jaina jainetaromAM dhama jAgRti ThIka pramANamAM AvI, khIlumalajI taraphathI tyAM udyApana karavAmAM AvyuM hatuM. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 15 muM. pustaka prakAzana- mahArAja zrI samajatA hatA ke, vidvAna purUSanA lakhelA tatva A granthAvalokane jJAna kalevarane majabuta banAvavA mATe * asAdhAraNa vyAyAma che. A udAra vicArathI hidibhASAne kAbu meLavI aneka viSayasparzI grantha lakhavA caritranetA prerAyA ane hoMziyArapuranA cemAsAthI zarUAta karI. nisIma paropakArI caritranetAe potAnI akhUTa zaktione ane asAdhAraNa anubhavone aneka zAstranI smRtione jANe pratibiMbita na karI hoya tema prathama Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara I 155 hAMziyArapuramAM avidyAndhakAra mAMDa nAmaka grantha AlekhyA. sarala vidvAna tarathI A grantha jaina jainetara sarve te mATe atIva upayAgI che evA abhiprAyA paNa maLyA hatA. HH ,, je granthamAM akATaya yuktionA jharamara jharatA jharaNAe ajam kaLAthI dAkhala karavAmAM AvyA che. A grantha cArvAka AdinA uddhRta ane kAlpanika vicArAnu sArI peThe khaMDana karanArA che, praznottarane ajaba DhoMga jemAM jhagamage che. jee AtmA, puNya, pApa, baMdha, mekSa Aditattvo mAnatAja nathI, ane paMcabhUtAtmaka jagata che. jaLanA parapoTAnI jema mAnava prakRti nAza thavAthI Atma jevuM tatva palAka gAmI cheja nahi. AvI mAnyatAvALAone akATaya dalIlA, sidghAMtanA purAvA, pADo ane pAMce pramANeAthI AtmAdi tatvAnI je granthamAM ajaba siddhi karavAmAM AvI che. caritranetAnA hastakamalathI teenA jJAna saurabha bharyoM prAthamika kRtinA A grantha dhaNAja poMkAye ane upakAraka nIvaDayA, "" ludhiyAnA zaheramAM trinetAnA ghaNAja tAttvika vyAkhyAnA thayA hatA. tyAM devagurU ane dharmAMnA svarUpa upara, " luyANA vyAkhyAnA e nAmaka kitAba paNa caritranetA taraphathI AlekhavAmAM AvI. ghera eThA gaMgA jevA 5 jAmIone e pustakA ho~tpAdaka nIvaDayA, paMjAmanA pradezamAM jyAM juo tyAM Aya samAjIsTone garabaDATa ane aMbagALA gujatA dekhAi AvatA hatA, aneka viparIta dalIleAthI jainAne temaja mUrtipUjaka anya dharmIone chaMcheDatA ane muMjhavatA, A paristhitinI caritranetAnI jANa thatAM, pote A samAjIsTanA maulIka pustakA avaleAkana dRSTie nIhALyA. te pustakAnI kuyuktione parAsta kare evI aneka suyuktiothI bharapura charAmAM, " dayAnaMda kutarka timira taraNI " nAmaka grantha racavAmAM AvyA, je granthamAM dayAnaMda sarasvatInI jainadhama virUddha ApelI lIlAnuM khaMDana sArI peThe karyuM che. tathA mulatAnamAM kr Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 kavikulakirITa anekAntavAda upara pratipAdana zailIthI apAyela vyAkhyAna chapAvyuM hatuM. jenAthI jainadharmanA syAdvAda siddhAntanI purepurI mahattA mAluma paDe che. vaLI ciratranetAnA karakamalathI AlekhAyalA mUrtimaMDana" nAmaka grantha jaitAmAMthI udbhavelA sthAnakapa thIenI AsamADsTAnI kumatajAlane vIkheravAmAM jaDabAtoDa javAba ApatA vAdI mudagara samAna che. TuMkamAM sarasa bhASAmAM upakAraka caritranetAe praznottaranI paddhati dhaNI rAyaka ane janapriya gAThavI che. jainazAsanamAM mUrtipUjA AgamAtA che, tenI siddhinA pAne sarIka karyAM che. tyAMthI mahArAja zrI phera ludhIyAnA padhAryA. tyAM daherAsaranI dhAmadhUmapUrvaka pratiSThA karAvI anukrame gujarAnavAlA padhAryAM. tyAMnA saMghe mahArAjazrIne cAturmAMsa karavA mATe merIsTara vigere jaina jainetarAnI lagabhaga se sahIvAluM eka memerIyala pATaNa pU. vijayakamaLasUrijI mahArAja upara mAkahyu`. A khAju multAna nivAsI taraphathI paNa cAturmAsa mATe TelIgrApha dvArA pATaNa mukAme viti karavAmAM AvI. bhAgya tapyuM-- mulatAnavAsIonuM bhAgya tapavAthI mahArAjazrIe mulatAnamAM . 1968 nuM cAmAsu karavAnI AjJA ApI. mulatAnamAM seMkaDA varSo pachI saMvegI sAdhuomAMthI trinetAnuM paheluM Agamana hatuM, paMjAbathI A pradeza krUra ane vikaTa che, digaMbarAnA kAkAravA paNu atre dhaNeAja pUra vegathI thai rahyA che. zvetAMbara va` para temanA taraphathI dhaNI herAnagati karavAmAM AvatI. Aya samAjIsTa ane mehAmeDana kAma paNa tyAM vizeSa pramANamAM vase che. punaH punaH hiMduomAM ane musalamAnAmAM dharmanA jhaghaDAne javAlAmukhI pragaTe che. tyAMnI bhUmi paNa kudarate evI che ke, dareka kAmamAM jhanuna ane dhanA mATe marIpITavAnI makkamatA eka sarakhI che. tyAM kAipaNa dharmAnuM khaMDana karavuM eTale Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 157 samajavuM ke jIvana hemavA jevuM ja gaNAya. ghaNuM varSothI saMvigna pakSanA tapAgacchIya tyAgI sAdhuonA AgamananA abhAvathI atrenA zvetAMbara mUrtipUjake dharmanA AcAra vicAramAM zithila thatA jatA. vihAranI vikaTatA upakArI mahAtmAone viSAdajanya hetI nathI paraMtu akhaMDa utsAhane vRddhi karanAra hoya che. dharma pracArakone kaTokaTInA prasaMge vijaya sUcaka jJAta thatAM dharma pracAranI dhagaza vadhatI jAya che. mulatAna zaheranI vilakSaNa paristhiti jANuM upakAra sidhu caritranetA ugravihAra karI saparivAra sindhadezanI sarahadamAM Avela mulatAna zaheramAM bhavya satkArathI padhAryA. vIjaLIne pAvara vAyara dvArA ghaNe dUra pahoMcI vaLe che. pANInuM pura jotajotAmAM agaNita bhUmi upara deDI jAya che tema vAyuvege akhIla mulatAnavAsIonA karNamAM caritranetAnI amRta vANIne prabhAva ane prakAza prasaryo. tattva piyUSanA nijharaNuM jharAvatAM vyAkhyAne bhAvuka janatAne prazAnti janaka nivaDyA. zaherane vidvAna varga caritranetAnI mulAkAte Avo zarU thayuM. keTalAka muslIme digaMbarIo ane vaiSNava paMthIo paNa vyAkhyAnane acupaNe lAbha levA lAgyA. vyAkhyAnamAM aneka dharma carcAo cAlatI, dareka majahabanA (Religion) tAtvika praznonI paraMparAo paNa uttarottara zrotR vargane saMtoSajanaka nIvaDI. AtmA, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nijerA, baMdha ane mekSa vigere to mATe itaranI mAnyatA ane jainenI mAnyatAonI tulanAtmaka zilIe ajaba rIte vivecana karatAM jainadharmanuM mahatva ane mAnyatA AdaraNIya mAlama paDatI, e badhuM caritranetAnI apUrva buddhine AbhArI hatuM. game tevA buddhivAlA svataMtra prakRtivAlA vAdIone paNa palavAramAM jItI letA. tenI sAbItI IstehAre samAcArapatro News paper, vAMcI levA basa che A gurUgaurava vadhAravA atizayokita hame karavA IcchatA nathI. paNa je guNe guNI mahAtmAomAM vidyamAna hoya e suguNenI kusumamAlAne guMthIe chIe emAM vibudhajaneno virodha Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] kavikulakirITa kema heya? bhale pachI mUrkha ane dRSTi devIone te ujajavala vipula saNa paNa zyAma bhAse temAM ujajavala guNa mahAtmAone ke tene suguNene uccAranAra prazaMsakene zuM deSa hoI zake. . multAnanI jaina jainetara janatA rasapUrvaka caritranetAnI camatkArINuM vANIne lAbha laI ghaNA vyasanathI mukata banI sadAcArI jIvane jIvatA zIkhI. dveSa ane IrSA e bahuja kaTTara zatruo che. ajJAnIone e zatruonI dastI ghaNI priya lAge che. pote e duSTa zatruonI AkramaNa cakkImAM jyAre cagadAze tenI teone khabara paDatI nathI. eka vyakti nirmala suguNothI ane vyAkhyAnanI chaTAthI aDatA prApta karI dharmanI pracAra kare te te vyaktinA aneka dumane udbhave che ane upara jaNAvela be zatruothI ghuMghavAI mahAtmAnI ujajavala kIrtine kalaMkIta karavA mathe che; paNa sUryane sAme nAkhelI retI pitAnI AMkhamAM paDatA kSepakanI durdazA thAya che. mugdhabhAve jainetare jainadharmanI mahattA prabhAvanA vadhAravA prayatna kare tyAre pArakA guNone ane pArakI yazasvitAne jotAMja AMkhamAM amI varasAvavAne badale jhera varasAvanAra digaMbaranI chAtI karaMDIkAomAMthI aneka ISo bhujaMgInIo phaphADA mAratI bahAra dhasI AvI ane temanA kalejAne DaMkha mAravA lAgI, e jheranA kephamAM te digaMbara vage caritranetAne virodha jAhera karyo. teonA manamAM vicAra Avyo ke zvetAMbara mUrtipUjakanA mahAtmA AvA atula vidvAna che ema jAhera chatAM hamArA anuyAyIomAM jarUra phATaphaTa thaze. paNa bhalA e be vikalpa uThAvavAne badale ema vicAravuM joItuM hatuM ke game tema hoya paNa jAherajalAlI te jainadharmanI ja che ne ? A udAttavicAra teonI zuSkabhUmimAM kyAMthI upaje ? te pachI temaNe caritranetA para vAda mATe henDabIla dvArA jAhera celenja mekalI. sutelA sapane jagADe, siMhanA mukhamAM hAtha nAMkha Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 1pa0 ane ApaNA caritranetAne vAdane mATe cheDavA e sarakhuM ja hatuM. teone mAluma nahatuM ke A pratibhAprapanna mahAtmAe paMjAbamAM jAhera vAdaraMgamAM jaya melavya che temaja bIjA aneka vAdIonI sAthe jAhera vAdamAM jaya melavI vAdi mataMgajene mada utAryo che. alpa paribalavAlAone yuddhanI mITa mAMDatA pratyathI vargane balanI parIkSAne vicAra lakSya bahAra rAkha joIe nahi, bhAvimAM pitAne parAjaya sarajAyela hoya te prativAdInA balanI parIkSAne vicAra ke kalpanA kyAMthI phure? celenja svIkAra: digaMbanI svacchaMdatAthI bahAra pADelI celenjane caritranetAe nibhatAthI turataja svIkArI ane vAda mATe pote nirbhiktAthI taiyAra banyA. egya sthaLa, viSa temaja TAImane nirNaya thatA jAhera vAdane jaMga macce. utsAhI caritranetAe khaMtapUrvaka vAdAraMbha pahelA asarakAraka jAherabhASaNe ApyAM. je bhASaNathI hajAre itaradharmavALAo AkarSAyA, digaMbaranA paMDite traNa divasa sudhI niNata sthaLamAM niyata samaye zAstrArtha mATe AvyA nahi. namAluma caritranetAnI pratibhA prabhAmAM aMjAI gayA ke zuM? ApaNuM caritranetAne pablIka vAdamAM jaya thayo. ane mulatAna zAstrArtha nAmaka kaTa paNa chapAvI prasiddha karavAmAM AvI. jainadharmanI ajaba prabhAvanA mulatAnIoe phelAvI. ane gurUdevanA vAda jaya nimitta khuzAlImAM bhavya navya jalusa karyo. parAsta banela digaMbarabaMdhuo niHzastra zatruonI jema ThaMDA hima jevA maMdA paDyA, aneka jAherachApAmAM jainamuni labdhivijayajI mahArAjane vAdaya ane digaMbarenI parAstatA te chApAonA adhipatioe paddhatisara chApI pitAnI kRtArthatA dekhADI. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] kavikulakirITa mulatAnanA 1967 nA cAturmAsa daramyAna caritranetAnA aneka viSayA upara jorazorathI vizALa medAnamAM jAhera lekacarA thayA, jemAM vedokta dayA, purANAnI dayA, islAma majahaba nivRttipatha vigere viSayA khUba carcAyA. yuvAvasthAne pAvara, asAdhAraNa vidvattAnI chaTA, khulaMda ane madhura dhvaninA TAMkAra ane AkarSIka ejasvI zAntamudrA A badhAye sAdhanA sahaja svabhAve zrotRvane kheMcanArA banatA. zaheranA mukhya latto ane vizALa sthAna, ane uMcu skula ane prabhAvaka vyAkhyAtA ese eTale pUchavuM ja zuM? hajAronI saMkhyAmAM janatA kIDInI mAphaka ubharAtI, vyAkhyAnanA zabde zabdarUpI kaNAne grahaNa karatI, temaja hRdaya maMdiramAM te dharma sArarUpa zabda kaNAnA saMcaya karI, punaH punaH manana karatI, ema pAMca sAta jAherabhASaNA thatAM seMkaDA mAMsahArIoe mAMsane ( Meat ) ane dArUDIAe madyapAnanA (Wire ) tyAga karyuM, eTaluMja nahi balke eka mAMsa niSedhaka ma`DaLanI atre sthApanA thai, jemAM jaina hindu ane musalamAna kAmanA paNa yuvAno joDAyA. A ma`DaLInA sabhya) kAIne tyAM mAMsa pakAvAnuM najare caDhe to te svayaMsevaka tyAM jaI rItasara satyAgraha karatA ane upadezadvArA teone mAMsaAdino parityAga karAvatA. mulatAna zaheranI prajAmAM mAMsano tyAga eTalA pramANamAM vadhyA ke jenA pariNAme kasAione tyAM (Meat seller) cha Ane zeranuM mAMsa traNa Ane zera thaI gayuM. kA vyakti mAsaniSedhaka ma`DaLInA kahevAthI mAMsa AhAra na cheDe te tene te maMDaLavALA caritranetA pAse darzanArthe lAvatA temane teozrI saceTa upadezadvArA tenAthI thatA nukazAnane samajAvI mAMsAhArane tIlAMjalI apAvatA. zaheranA kasAIo cIDhAyA, temanA vyApAre| mRtaprAyaH thayA. teonI eka sabhA bharAi ane temAM nirNaya karyo ke ApaNA vyApArane pratibaMdhaka ane nirodhaka bhAvaDAonA gurU AvyA che. teonA dhama bhASaNAnA hiMduo te ThIka paNa ApaNIjAtanA muslImo paNa ahiMsA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 161 dharmanA himAyatI banyA che. ApaNe evuM tarkaTa race ke jethI A bhAvaDAnA gurUnuM kAsaLa nIkaLe ane ApaNe vyApAra punaH sajIvana thAya, pApAtmAo pApavRttionA parityAgI bane te paNa krUra ane durbhAgI AtmAone pasaMda naja paDe, nIca prakRti vyaktie potAnuM pApI peTa bharavAne mATe mahAna purUSono virodha kare che; paNa zreSTha AzayathI satya pracAra karanArane jarApaNa AMca ke khAMca AvatI nathI. niHsvAthI dharmano upadeza ApanAra maleccha janatAmAM paNa ahiMsAdharmanI ajaba pracAra karanAra caritranetAne te krara janatAne niSphara pariNAmanI jANa thaI paraMtu e samAcArathI teozrInA hRdayamAM glAnine badale ghaNe utsAha pedA thaye ane e utsAhe bhAvi abhyadayanA cihe sUcita karyA, nIDaratA vadhI, dhIrajatAthI prANanI paravA karyA vinA prathamathI ja vizeSa sateja banI ahiMsAdharmanA pracAra mATe jAherabhASaNe ApatA gayA. paNa hAM ahIMnA zrAvaka ane bhaktavage caritranetAnI nirdoSa pravRttimAM AMca na Ave e hetuthI be majabUta pahelavAna jevI vyaktio sAvadhAnapUrvaka rekI hatI. joke teo samajI gayA hatA ke, A mahAtmAzrIne virodha hamane ghaNI bhayaMkaratA UbhI karaze, eTale ApoApa zAMta paDI gayA. kharekhara jaganA kalyANanA hetuthIja patha darzakane vighavAdaLIo ghere che. paraMtu teonA puNya vAyunA sapATAmAM ApoApa te vAdaLIo vIkherAI jAya che. saM. 1968 nA mulatAnanA cAturmAsamAM abhUtapUrva cIrasmaraNIya dharma mahesa, pUjA prabhAvanA, dhArmika pAThazAlAo vigere dharmakAryo sArA pramANamAM thayA. akhIla janatAe vrata paccakhANa paNa sArA pramANamAM lIdhA. aMhInA devavimAna jevA maMdiranuM kArya purUM thatAM vidhipUrvaka dhAmadhUmathI caritranetAne varadahaste vItarAga prabhunI mUrtinI pratiSThA karavAmAM AvI. pratiSThA mahotsavamAM bIjA zahera ane gAmanA seMkaDo mAnoe padhArI dharmanI prabhAvanA karavAmAM phAle Apyo hate. mulatAnanuM AkhuM cemAsu ghaNaja parizrama uThAvI jainetara vargamAM paNa jainadharmanI mahattA ane gaurava samajAvI nirvine paripUrNa karyuM 11 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , che che prakaraNa 16 muM. te aMbAlA cAturmAsa caritranetAnI khyAti kIti ane pratiSTA AkhAye paMjAbamAM ajaba jAmI. apratima puNya prakRti pUjya caritranetAnI * * vANIe paMjAbIonA saghanapApapujane verAna serAna karyA. jyAM jyAM jenenI vastI hatI tyAM tyAM saghaLe sthaLe vicaryA. anekadhA upakAre karyA. jeonA hRdayamAM kevaLa upakAranI ja bhAvanA harapaLe ramI rahI hoya te mahAtmAnI koIpaNa dhAraNA pAra na paDe ema banatuM ja nathI. dareka sthaLonA vihAramAM dharma vimukhIo dharma sammukha banyA. hRdayanI vizuddhatA ane zAstranI vidattA e ubhayathI saMmizrita thayelI vANIsAraNI janatAne mugdha banAve e tadana svabhAvika che. jyAM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 163 caritranetAne tyAM saMkhyAbaMdha zrAvake vANI ane darzanano lAbha levAnA hetuthI AvI vasatA jyAM sugaMdhI puSparAzIne vAsa hoya tyAM bhramaragaNane vAse heyaja che. vANI vicAra ane suvRtti traNeya jemanA eka samAna rahetA kAraNake mahatamepatA e vAkayane sArI peThe samajyA hatA. vihAra karatAM karatAM caritranetA aMbAlA padhAryA, anI janatA A mahAtmAnA punita nAmathI ane gauravabharyA guNanA atizathI paricita hoI sakAramAM, sevAmAM ane AjJApAlanamAM dattacitta rahetI, ane judA judA viSaya upara pAMca bhASaNe thayA hatA. jemAM mUrtipUjaka, sthAnakavAsI jainetare paNa pratidina vyAkhyAnamAM hAjara rahetA, jainetara vakIle anekadhA guMcavADA bharelA prazno pUchatAM jemane javAbane bahuja suMdara rIte ukela karatA. mahArAjazrInA bhASaNamAM meralIdhara nAmanA vakIlane ghaNo ja rasa jAge. mahArAjazrInI mulAkAte ghaNIvAra AvatA. pite paradharmane hoI svadharmanA gurU jevo prema ane zraddhA rAkhatA. ane dareka viSayanuM khaMDana AnaMdapUrvaka sAMbhaLatAH paMjAba kenpharansa, paMjAbanA moTA moTA zaheramAM avara navara bharAtI. jenA sabhAsade mAM meTe bhAga ( Majority ) jainetare ne hate. samAjanA sudhArA mATe temAM vicAraNAo thatI. A sabhAmAM zrImate, ane vidvAnane varga A konpharansamAM ekatrita thatA ane judA judA viSaya upara asarakAraka bhANe thatA. A kenpharansanI paddhati, niyame temaja uddeze temaja vidvAna vaktAonA nAme tathA viSayo prathamathI pragaTa thatAM. lekacarano Agraha- caritranetAnA vyAkhyAnethI bhaktivaMta ane zraddhAnta banelA meralIdhare mahArAjazrIne pablIka lekacara ApavA Agraha karyo. vizeSa Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] kavikulakirITa lAbha joI te vinaMtine svikAra thaze. vakIlajIe mahenata uThAvI arajI vigere karI samaya ane viSayanI maMjurI melavI. A sabhAmAM caritranetAne laI javA eTale kyAM ane keTaluM uMcusthAna, temaja tyAgI mahAtmAonuM mAnagaurava sacavAya ane sau keI dezanA lAbha sArI peThe uThAvI zake e hetuthI vakIlajIe ane zrAvaka vage parizrama uThAvI sArI vyavasthA karI.. eka uMcI suMdara pATa ane jaina sAdhunA vyAkhyAna paddhati anusAra caMdara puThIuM vigere goThavavAmAM AvyuM. sabhAmAM dayA temaja zikSaNa e be viSayo upara caritranetAnAM bhASaNe nirdhAra thayAM. caritranetAne samaya AvatAM bulaMda ane madhura avAjathI seMkaDonI sabhAmAM chaTAdAra bhASAmAM hRdayamaMthaka vivecana zarU karyuM, eka vyakita asarakAraka bhASaNa thatuM joI hRdayamAM ghughavAtI IrSyA javAlAne te sabhAmAM pragaTa karatA jaNAvyuM ke A sabhAmAM pramukhasthAna kene ApavAmAM AvyuM che te samajavuM bIlakula azakya che. kAraNake jaina muni labdhivijayajInuM sauthI uMcusthAna temaja meja upara bAMdhelA camakatA caMdaravA jatAM bhalabhalAne bhrAnti thAya ke A sabhAmAM pramukhapade kayuM che? jemane dharmadhagaza ke zraddhA na hoya, sAcA saMtanI oLakhANa na hoya, tevI vyaktineja AvI uddhatAI ane IrSyAthI bharele prazna pUchavAnI dhIThAI karavI paDe. te praznakAra lAlA lacapatarAIne pramukha sAhebe jaNAvyuM ke huM te amuka samayane mATe ane A sabhAmAM pramukha tarIke niyata tha chuM. paraMtu hareka sabhAne haMmeza mATenA sAcA pramukha je kaMI duniyAmAM hoya te te tyAgI saMteja che. eTale e prazna tamAre asthAne cheH vAMcaka varga vicAraze ke ApaNA caritranetAnuM kevuM asAdhAraNa ojasa te sabhAmAM prasaryuM haze. temaja pramukha paNa keTalI udAra vRttivALA tathA dharmapremI hovA joIe ? Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara | 165 ciratranetAjIe aMtaHkaraNanI zuddha lAgaNIthI hArda vacana pravAhane vahAvatA prathamanA divasanA bhASaNamAM dayA kAnI hAi zake ? dayA e A dharmonI bhUmikA che. dareka danakAro dayAne prazase che. mAne che ane dayAlu banavA sahu kAine prere che. potAnA tuccha sukhanI khAtara prANIonI hiMsA karavI karAvavI e adhama AtmAonuM kavya che. dayA dharma pALavA mATe jIvAnI khAsa ti paNa jANavAnI jarUra che, kAraNa ke kahyuM che ke cA yA munnase he cA na DhAi vijrAya, jJAti na gALI lIvo, jjo jyA jyoM thAya ? / vigere sarasa lakhANa pUrvaka vivecana karyuM hatuM. je bhASaNamAM vaidika granthAthI paNa mAMsa bhakSIyAnI adhamatA varNavI evu rAcakavarNana karyuM hatuM ke, te prathama divasanA bhASaNamAM seMkaDA hi Mduee mAMsAhAranI pratijJA lai svajIvanane kRtArtha karyuM hatuM : khIje divase zikSaNa (Education) upara khelatA mahArAjazrIe jaNAvyuM ke, dareka zikSaNAmAM svapara kalyANa sAdhaka Aleka' ane palAkamAM sukhaneja karanAra je kAI zikSaNa hAya to te dhArmika zikSaNuja (Religions Instruction ) che. dhArmika zikSaNathI mANasanuM jIvana sAduM ane sadAcArI ane che, kevaLa pAzcimAtya vAtAvaraNathI vAsita aneluM vyavahArika zikSaNa manuSyAne uddhRta, avinayI, svacchaMdI, ane dharma virAdhI banAve che. je vidyAthI AtmAnI oLakhANa thatI nathI, je vidyA nIti-nyAya viveka, vinaya, namratA ane dhamanI zraddA jevA apUrva guNAnu` nika Mdana TADhe che. enuM nAma vidyAja nathI. kahyuM che ke jJA vidyA yA vimulye / je je jJAna mAtra A lekamAMja upayAgI hoi paralokamAM kAMI paNa upakAra karatuM nathI te sadhaLu` mithyA jJAna che. kahyu` che ke- mithyAjJAnaM samastaM tat / iha lokopayogiyat / rAgadveSAdayo yasmAt / pravardhante zarIriNAm // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] kavikulariTa Aja dina sudhI e zikSaNa pAchaLa lAmbe rUpiyA kharacAyA che ane khacAya jAya che. tenuM ekaMdara pariNAma je vicArIe te AjanA yuvAno jema jema e keLavaNImAM AgaLa vadhatA jAya che, tema tema dharmonA anudAnothI haja kosa dUra thatA jAya che. pAkane bhaya emanA hRdayamAM rahyo nathI. mAtra A duniyAmAM ja paugalika sukhamAM kema AgaLa vadhavuM eja emanuM mukhya dhyeya hoya che. devagurU ane dharma jevA tAraka ta pratye emane dina pratidina aNagamo vadhatuM jAya che, mATe ja dhArmika zikSaNanI anivArya AvazyakatA che. vigere lagabhaga viza miniTanuM bhASaNa paNa zrotAone ghaNuM ja priya thaI paDayuM. e TuMka samayanA bhASaNamAM paNa evI uMDI asara ane ramuja janatAne anubhavAI hatI ke, jenA prabhAve keTalAka sabhAsadee dharmazikSaNa jIvanamAM utAravAnI kabUlAta ApI. caritranetAnA bhASaNane vaza miniTa thatA eka vyaktie caritranetA upara ciThThI mokalI jemAM lakhyuM hatuM ke " ghaNuM vaktAone balavAnuM che ane samaya TuMke che. zukra prakRtivAlA mANasanI kuTa AzayathI Acarela pravRti nirarthaka jAya che e svabhAvika vidhi krama che. ciThThI bhejanAra vyakti caritranetAnA bhASaNathI muMjhAI gaI hatI. kAraNake te sArA vaktA hovA chatAM temanA bhASaNamAM akhIla sabhAsadee mAtra beja cera ApI hatI. jyAre caritranetAnA bhASaNamAM bAra cera thaI eTale cIThThInA bahAne mAtra ISyo jvAlA bhabhUkI uThI hatI. tyAgI mahAtmAonA vairAgya raMga mizrita aNamela vacana piyUSanI asara kayAM? ane saMsAra Asakata vaktAonA upara Tapake belAtA vacananI asara kyAM ? cIThThi dvArA vinaMti- caritranetAnA bhASaNathI sabhApara paDate prakAza ane asara anupama paDyo che. ema jANI udAravRtti santa premI pramukha sAhebe caritranetA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 167 para saharSa jANe bhASaNane upasaMhAraja na hoya evI eka ciThThI mekalI jemAM nIce lakhela bhAvArthavAnuM sUcana karyuM hatuM. ke "ApazrInuM bhAvaNa janapriya che, dharmanI UMDI asara karanAruM che. temaja anya vakatA karatA ApanA bhASaNanI asara vizeSa thaI rahI che, eTale Apa daza miniTa ApanuM bhASaNa AgaLa vadhAraze evI mArI namra vinaMti che." prathama Avela vyAkhyAnodhanI ciThThIne inkAra thatAM ane bhASaNa AgaLa vadhAravAnI mAMgaNI thatA caritranetAe akhaMDa utsAhI parepakAravRttithI AgaLa bhASaNa vadhAryuM jethI janatA para ghaNuja vizeSa ojasa prasayuM. ane jaina dharmanI mahattA vadhI. A sabhAmAM dareka vidvAna vaktAomAMthI adhikatara priya ane asarakAraka bhASaNa nIvaDayuM hoya te te ApaNA caritranetAnuM ja nivaDayuM sabhAsadamAM M. A. B. A. Adi aneka vidvAna varga bhASaNa ApanAre. hovA chatAM bAra cerane cAnsa maLyo hoya te ApaNA caritranetAne ja ma. jainetaranI sabhAmAM paNa jaina mahAtmAo vidvatA bharyuM ane asarakAraka bhASaNa karI zake che evI bhUri bhUri prazaMsA thaI. sabhAmAM thayela bhASaNane rIpeTe aneka vartamAna patromAM pragaTa thayo. jemAM ApaNuM caritranetAnA bhASaNane rIpeTe jude ane spaSTa TAIpamAM prasiddha thayA hatA. rIpeTa pUrNa thatA vartamAnapatranA adhipatijIe khuzAlI darzAvatA pite jaNAvyuM hatuM ke jaina munirAja zrImad labdhivijyajI mahArAjanuM bhASaNa A sabhAmAM ghaNuM prazaMsAyuM che ane jemanA bhASaNamAM bAra ceyare thaI hatI. je koIpaNa vaktAnA bhASaNamAM thaI nahatI. khuzIthI huM paNa mArA taraphathI teozrInA bhASaNane anudana rUpa teramI cera ApI viramuM chuM jainetaranI sabhA, jainetara vidvAna vaktAo, ane te paNa sudhArake chatAMye jaina mahAtmA zrImAna labdhivijyajI mahArAjanuM dhArmika pravacana sarvAdhika banyuM e jene janatAne ochuM gaurava levA jevuM na gaNAya. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] kavikulakirITa dilhImAM padharAmaNI - paMjAbanI janatAne apUrva dharma pravRttimAM pragatizIla banAvI hamezA maraNapathamAM Ave evA sukRtyanI sulatAo bhAvuka AtmAnA hRdayavRkSa upara ApI caritranetAe paMjAbathI saparivAra vihAra karyo. paMjAbathI pAchA vaLatA tyAMnI jijJAsu ane upakRta janatAe gurUvirahanA ane dharma saMgamathI utpanna thatA nirdoSa AnaMdanA abhAvanA AMsu DhAlyAM. pATanagara dilhI zaheramAM bhavya sarakAranI sAthe caritra netAnI padharAmaNI thaI. atrenI janatAne caturmAsa mATe atyaMta Agraha thatAM saMvata 1970 nuM cAturmAsa caritranetAe dilhI zaheramAM karyuM. dilhI zaheranI janatA vilAsa premI hovA chatAM dharma vyAkhyAnane lAbha niyamita letI. aMhInA keTalAka jainetara vidvAne caritranetAnI mulAkAte AvatA ane teozrI paNa jainadharmanA siddhAMtonI samajaNa ApI saMtuSTa karatA. dilhI zahera eTale eka vakhatanuM bAdazAhIyatanuM tapta sthAna jyAM aneka parInA mAna vase che. dareka mAnavane utpanna thatA saMzane caritra netA ajaba yuktithI nirAkaraNa karatA rAmA thIeTaramAM bhASaNa - aneka jainetaranA AgrahathI akhila dilhIvAsI janatAne gurUdevanI dharmadezanAne lAbha maLe e hetuthI jAhera bhASaNanI gAThavaNa thaI. je bhASaNamAM hajAre mAno lAbha levA uparAMta ane ophIsara varga paNa durlabhataka mAnI bhASaNane lAbha le. zaheranA dareka vizAla makAnomAM pablIka bhASaNa prasaMge sthala saMkecatA saheje rahetI. jethI cAritranetAnA bhASaNanuM sthaLa suprasiddha rAmA thieTaramAM nizcita thayuM. vAMcaka vicAraze ke dilhI zaheranI vizALa mAnavamedani caritranetAnA madhura pravacanamAM keTalI maMtra mugdha banI cukI haze? Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara It 168 jaina mahAtmAnA bedhaka tAtvika pravacane hajArene recaka banyA. hajAre durvyasanI pApa pracAramAMthI aTakyA. ane uMcA AcAra vicAramAM jAyA. bhASaNe alaga alaga viSayo upara janatAnI pasaMdagI upara geThavAtA. mAnava dharma, sAcuM sukha. iSTa siddhi, saMta saMga. jagata kartA Izvara nathI vigere vigere viSaya upara caritranetAe bhASaNa ApyA hatA. jethI janatAmAM ghaNIja jAgRti thavA pAmI hatI. avara navara jainetara paMDita paNa dharma carcA karavA AvatA, jemanI sAthe mahArAjazrI ghaNIja dalIle pUrvaka vAta karI jainadharmanI mahattA samajAvatA caritranetAne aneka prazasta pravRttiomAM atre guMthAelA rahevuM paDatuM. jethI nivRttine samaya bhAgyeja mala. kAryonA vyavasAyathI pitAnI tarapha premadRSTithI dekhanArAo paNa pattara ApavAnI phurasada maLatI nahi je nIce AlekhAyelA patrathI vAMcaka vargane mAluma paDazeH patra lakhavAnI phurasada paNa nahi maLe e svAbhAvika che. paThana pAThana vyAkhyAna vAMcana bhASaNa ane navIna grantha racavAmAM tathA Avela vAdio sAthe vAtacIta karI temanA praznonA uttare ApavA vigere kAmamAM mazagUla hovAthI pharasada kyAMthI maLe? caritra netAnI vidvattAnA yazogAna tarapha thavA lAgyA. jainetare paNa mahArAjazrInI vidattAnI bhUri bhUri prazaMsA karavA lAgyA. vartamAna patrakAree paNa pablIka lekacerene rIpeTa pitAnA kelamamAM laMbANathI chApI kRtajJatA darzAvI. aneka sajajana varganA abhinaMdana patra paNa AvavA lAgyA. te paikI khAsa munirAja zrImad vallabhavijayajIe paNa hRdayanI saya prItithI caritranetAnI vakRtvazakti upara hArdika ugAre patrakAra pradarzita karyA hatA te akSarasaH hame pragaTa karIe chIe. , Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] kavilakarITa OM namo vItarAgAya // namaH zrImad vijayAnaMdasUri pAdapadmebhyo'pi mumvaI giragAMva - lAlabAga muni vallabha vijayAdi tarphase munivarya zrI labdhivijayajI Adi yogya vaMdanAnurvedanA sukhazAtA ke sAtha mAlUma hove ApakA prIti bharA patra molA Ananda prApta huA basa isI taraha hamezahake loe banA rahe yahI zrI sadguru mahArAja se prArthanA hai. isameM zaka nahIM dIlhikA puNya AjakAla sateja hai. jahAM gai hui rAjadhAnI vApIsa loTa AI. vahAM prIti na Ave yaha roti yA nIti nahIM ho sakatI ata eva sunapata pAnipata va thanesara kI khuzakI nIkala gaI. yamunAke taTakI ThaMDI ThaMDI havAne ThaMDa pAdI itanA hi nahIM balki prItiko harAbharAkara manobAgako sarasabja kara dIyA. Apake lekacaroMkI dhUma cAroMhI tarpha ghUma rahI hai. isameM zaka nahi paMjAbakA pAnI hI aisA hai magara asmadAdikoMkI taraha gujarAta ke pAnIkI asara na lage tabataka hI saMbhava bhI hai paMjAba guru mahArAjakA dhAma hai ata eva apane lIe torthabhUmi hai tIrtha bhUmi pharasanese Atmabala bar3hatA hai to zArIrika bala baDhe usame Azcarya ho kyA ? anyatra guru nindakoM kA sthAna honese usakI saMgati AtmabalakI hAni kara sakatI hai. yadi vo zAririka balakI hAni kare usameM to kahanA hI kyA ? magara isa bAtakI satyatA anubhava binA honI durlabha hai jaba Apa svayaM anubhava kareMge svayaM hi vidita ho jAyagA astu samayAnusAra jo kuccha huA dekhaliyA, jo kuccha hogA dekhA jAyagA magara itanA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 171 to mukta kaMThase kahanA hi paDegA ki ApakI bhASaNa zakti va bhASaNa zailI cittAkarSikA hai. guru mahArAjake pratApase Apako pratidina vo zakti baDhe ki jisase svargavAsI zrI gurumahArAjakA nAma adhikase adhika phaile. isa vaktakA prasaMga darzanIya huA baDI hI khuzIkI bAta hai jabakI Apa hI darza. nIya hai to Apako saMgatikA prasaMga darzanIya kyoM na hove ? kamI bhAgyameM hogA hameM bhI esA prasaMga milegA. Ananda hogA hAla to dUra honese karNa hI tRpta hote hai jaba netra tRpta hoMge taba atIvAnanda prApta hogA. saba maNDalako dharmalAbha. vadI 6 budhavAra 3. va. vi. dIkSAnI abhilASA- valI atrenA vidvattA bharyA bhASaNa ane vyAkhyAnathI delatarAmanA eka yuvaka caritranetApara ghaNAja bhaktimaMta banyA. hRdayavedhaka upadezanI asIma UMDI asara thatAM te yuvaka parama punita bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavA samutsuka thayA. te yuvakanA hRdayamAM vairAgyanA aMkura bhAvanArUpa jalathI siMcita thatA pratidina vadhatA gayA. sva ane parapadArthonI kSaNabhaMgura sthitinuM sAcuM jJAna teozrIe meLavyuM. duravagAhI AtmAnI paramajyotimaya dazA ane paramapada prAptinA sAdhanabhUta saMjamanI sAcI oLakhANa caritranetAnI amogha dezanAe teonA hRdayamAM navapallavita karI. agAdha ane dustara vyAmohI saMsAranI vRttio prati tiraskAra zarU . hRdayavadhaka tAraka gurUdevanI dezanAe te tarUNa yuvakanA hRdayamAM vairAgya, samabhAva, dhIraja Adi suguNanI suvAsa prasArI ane tethI ja kSaNika nazvara dhana mahelAte kuTuMba vigere uparane meha chuTate gaye. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] kavikulakirITa eka divasa nivRtta thaI beThelA caritranetAne teoe pitAnA hRdayagata vicAre raju karatAM kahyuM ke, ApazrInI dezanAthI mArA hRdayamAM virakatabhAva ubharAya che. ApazrInA ziSya banI jainadharmanI dIkSA svIkArI Atma kalyANa karavA IcchuM chuM. mArA kuTuMbIo sthAnakavAsI paMthanA che. ane tethI temanI AjJA levA jatAM teo anyapaMthanA hAI sagI dIkSA aMgIkAra karavAnI AjJA na ja Ape. mATe Apa rajAvinA e kArya jaladI karI saMsAra kArAgAramAMthI mane mukta kare caritranetAe javAbamAM jaNAvyuM ke delatarAmajI? tamane mArI dezanAthI Atma kalyANanI bhAvanA jAgRta thaI che te kharekhara laghuzmanI nizAnI che. dezanA zravaNanuM sAcuM phaLa sarvavirati grahaNa karavAnA pariNAma ja che. vigere kahI cAritramAM AvatA parIpanI samajaNa ApI. temAM makkama rahevA bhalAmaNa karI. tyArabAda teozrIne sIkedarAbAdamAM dhAmadhUma pUrvaka ThAThamAThathI sumuhUrte pravRyA pradAna karyuM. ane temanuM nAma muni zrI lakSaNavijyajI rAkhI potAnA ziSya tarIke jAhera karyA. A dIkSA prasaMge janatAnA hRdayamAM te tarUNa yuvakane bhUri bhUri abhinaMdane apAI rahyA hatA. A dIkSA pradAna mahatsava prasaMge zAsana prabhAvanA karavAmAM sahu koI kaTIbaddha banyA hatA. TheTha paMjAba sudhInA jainee paNa bhAga lIdhe hate. teozrIne dIkSA ApI dilhImAM mAsu karyuM. tyAMnAM mAsAmAM dharma prabhAvanAo, pUjAo, dharma parva divasamAM jalasAo ane samAre ajAyabI bharelA thayA. jIvadayAmAM jIrNoddhAramAM temaja anya dharma kSetrermA atrenI janatAe udAratAthI hAtha laMbAvI pitAnI caMcaLa lakSmIne cira sthAyI banAvI haju sudhI tyAMnI janatA AvA mahAtmAne jhaMkhI rahI che Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrI vijayalamaNasUrIzvarajI mahArAja. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che prakaraNa 17 muM darzana utsuktA - hIthI anukrame vihAra karatA caritranetA parama tAraka gurUdevanA darzana mATe utsuka banyA. vinIta ziSya pitAnA gurUdevanI zuzruSA mATe pratikSaNa taiyAraja heya che. sadagurUnI sevA eja jIvananI sAcI dhanya paLa che. e bhAvanA puramAM ullasita thayelA dilhIthI tAbaDatoba vihAra karI gAmegAma jAhera bhASaNa dvArA jainadharmanI vijayapatAkA pharakAvatA rUpAla gAmamAM tAraka gurUdeva zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanI zItaLa chAyAmAM saharSa AvI pahoMcyA. gurUdevanA darzananI tIvra abhilASA saphaLa thatAM caritranetA sva Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] kavikulakirITa parizrama ane jIvanane kRtakRtya mAnavA lAgyA. gurUdeve paNa teoe karela dharma prabhAvanA, prasArelI dharmonnati ane vadhAreluM dharmagaurava Adi zubha kAryonI muktakaThe prazaMsA karI. caritranetAe paNa vinamrabhAve gurUdevanI AjJAnuM phala mAnatA pitAnI laghutA darzAvI. mIThI najare. sarizekhare bhAvimAM vizeSa unnati karavAnA AzirvAde jANe na ApatA hoya tevI rIte caritranetA sAme kSaNabhara joyuM. rUpAlathI AcArya deveza tathA temanI sevAmAM tAjetara upasthita thaela caritranetA iDara saMghanA AgrahathI sasatkAra padhAryA. AcArya deveza jyArathI IDara padhAryA tyArathI IDaranI janatAne utsAha, zraddhA, ane bhakti ajaba vadhatI gaI caritranetAne vyAkhyAne tathA bhASaNethI ane jaina jainetaramAM jAgRti ane nava caitanya AvyuM. atre rAjadarabArI ophIsara varga jAhera bhASaNamAM temaja mulAkAte paNa AvatA. dharma carcAmAM tAtvika vicAra ane mAtAtarenI mAnyatA vigere upara caritranetA bahuja sapaSTatA pUrvaka dalIlathI samajAvI sau koIne saMteSatA, mitramaMDaLamAM, gRhakuTuMbamAM, jainamAM ane jainetaramAM caritranetAnI vApaTutA, vidvatA, nikhAlasa ane samatala vRtti vigere guNonI khuba prazaMsA thavA lAgI. A ujajavala guNathI AkarSAI atrenA saMghe kaI viziSTapada upara ArUDha karavAne vicAra karyo. vijJapti - iDaranA saMghe ekatrita thaI pU. vijayakamalasurIzvarajI mahArAja pAse AvI vinaMti karI ke zrImAna labdhivijayajI mahArAjane kaI paNa viziSTapadathI alaMkRta karavA joIe padArpaNa samayane saghaLo. mahatsava atrene saMgha karavA Icche che. suvarNa mudrikAmAM hIre jaDavAthI vizeSa zobhAmaya bane che. tema zrImAna labdhivijayajI mahArAjane Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 175 kaI padathI alaMkRta karavAmAM Ave te senuM ane sugaMdha e kahevata caritArtha thAya. caritranetAnI suMdara vyAkhyAna zakti ane vidvatAthI sarizekhara ajANatA na hatA. temanA hRdayamAM paNa e vicAraNA cAlatI hatI ane tene Teke malatA vadhu daDha thaI. ane uttama muhUrta AvethI joI lezuM ema AcAryazrIe uttara vALe, padArpaNanA zubha samAcAra AkhA saMghamAM phelAtA sau koIne mukha upara harSa anubhavAte hate. padArpaNanA mahotsava nimitte eka bhavyamaMDapa taiyAra karAvyuM. niyata karelA zubha divase saMgha samakSa zrImAna labdhivijayajI mahArAjane "jainAratna vyAkhyAna vAcaspati " nuM bIrUda ApyuM hatuM. uparokta prasaMge zrImad harSavijayajI mahArAjanA praziSya munizrI mAnavijayajI mahArAja Adi hAjara hatA. te prasaMge mAdhavajI reyAjI, maNIlAla vIracaMda tathA hemacaMdabhAI chaganalAla vigere judA judA vaktaoe zrI labdhivijayajI mahArAjanA jIvana caritra upara vivecana karyu hatuM. munirAja gaMbhIravijyajIe paNa keTaluMka vivecana karyuM hatuM A padArpaNanI saghalI kriyA pU. AcArya mahArAja zrImad vijayakamaLasUrIzvarajInA adhyakSyapaNAmAM nirvidane thayA bAda saMdha taraphathI hemacaMdabhAI chaganalAle munirAja zrImad labdhivijayajIne arpavAnuM . mAnapatra vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. jenI nakala nIce mujaba che. mAnapatra - % zrI vItarAgAya namaH zrImAna pUjyapAd aneka saguNAlaMkRta munizrI labdhivijyajI mahArAja sAhebanI pavitra sevAmAM hame iDara Adi sthaLanA zrI jaina vetAMbara mUrtipUjaka saMgha Apa sAhebane abhyarthanA karIe chIe ke- Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] kavikulakirITa Ape jaina tathA anya dharmonA pustakonuM atyaMta parizrama laI adhyayana karyuM che. ane tenA pariNAme Ape akhila bhAratavarSanA judA judA dezamAM jainadharmane pracAra karyo che. Ape khAsa karIne paMjAba, mulatAna, yu.pI. mALavA Adi dezone ApanA pavitra caraNAviMdathI vibhUSita karyA che. ane te dezanI aMdara ghaNA lekenA hRdayamAM ApazrIe jainadharma ke je sAce zuddha ane sanAtana dharma che te dharma viSe sArI asara utpanna karI te dezanA lekene upakRta karyA che. ApanuM caritra ( Character) jJAna, ane vAkyAturyAdi saguNee lekanA hRdaya jItavAne vA Apa pratye zuddha bhAva jAgRta karavAne eTalI badhI sattA calAvI che ke, ApanA ekeka bhASaNamAM pAMcase zrotAjanoe mAMsa bhakSaNa nahi karavAnI pratijJA karelI che. A devIka sattA pitAne amala mahAna adhikArI varga upara paNa calAvatAM cUkI nathI. je vakhate aMbAlA zaheramAM, 'vihindulla bharAI hatI te vakhate ApanA vyAkhyAne e te konpharansanA pramukha mI. rAyanAtha ke jeo DIsTrIkaTa jaDaja hatA te Adi sabhya adhikArIoe tathA zrotAjanee Apa sAhebanA jJAna, cAritra ane vaknatva zaktinA vakhANa karyA hatA. dilhI zaheramAM "rAmA thIeTara" mAM ApanA asarakAraka ane subedhadAyI jAhera bhASaNoe sAkSara varga temaja sAmAnya varganA citta eTalA badhA AkarSyA hatAM ke je AkarSaNane laIne ApanA tyAra pachInA jAhera bhASaNanI aMdara teja thIeramAM eTalA badhA zrotAjane ApanI amRtarUpI vANIne lAbha levAne ekaThA thayA hatA ke keTalAka mANasane besavAnI jagyA paNa maLI zakI nahatI. pratApagaDha, mALavA vigere nagaranA leko ApanI asarakAraka vAtvakaLAnI prazaMsA sAMbhaLI ApanA vyAkhyAnane lAbha levA cukyA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 197 nathI, ane tethI karIne ApanA dareka vyAkhyAnanA ghaNA gheADAja purUSo lAbha nahi levA hatabhAgI banyA haze. Ape hAlamAM atre nyAyayaMbhenidhi zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI ( AtmArAmajI ) mahArAja sAhebanA padmavibhUSaka sudharma prarUpaka ApanA gurUvarya zrImad vijayakamalasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI sAthe cAturmAsa karyu che. ApanA atre Apela e jAhera bhASaNAthI leAkeAnI ApanA upara anahada prIti utpanna thai che. A amUlya takanA lAbha laI ame AjarAja ApanA cAritra, jJAna ane vAgpaTutA Adi sadguNAthI AkarSAi ' jainaratna vyAkhyAna vAcaspati ( Great Jain orator ) nuM khIrUda ( padavI ) apIe chIe, ane AzA rAkhIe chIe ke te khIrUda Apa svIkArI amArI abhilASA saMpUrNa karazo. vidvAna sAdhujane nu` yazogAna karavAmAM AveteA paDita purUSonI lekhinI paNa vIramI jAya ( thAkI jAya, ) e vAkyAnusAra Apa sAhebanuM ame| yazAzakti yazogAna karI, TukamAM A lekhanI pUrNAhuti karIe chIe ane aMtaHkaraNathI icchIe chIe ke Apa dIrdhAyuSI thAo ane ApanI amRtarUpI vANIthI akhila jagatanA purUSonA dharmArUpI vRkSone siMcana karI te vRkSonA amRtamaya kLA apa samasta vizvajanAne kRtArtha karA, vIra saMvata 2441, Atma sa Mvata 20 vikrama sa', 1971 nA AseA vadI ekamane zaneu tA. 23 mAhe okaTAra sane 1915 nA rAja mu. iDaragaDha, uparokta mAnapatranI aMdara suprasiddha gRhasthAnI thaelI sahIo, zrI paMcamahAjana pAravADa nAta sahI, daH DAhyAlAla mAhanalAla vigere 19 sahIo che. (jIo padArpaNa pAnuM. 13 ) 12 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] kavikulakirITa tyArabAda upakta munizrIe ghaNuM asarakAraka bhASaNa karI pitAnA gurUvarya zrImad vijayakamalasurIzvarajI mahArAja sAhebanI AjJAthI mAnapatrane svIkAra karyo hate. A kArya thayA pachI AcAryanuM samayocita saMkSipta bhASaNa teozrInI AjJAthI munirAja zrImad mAnavijayajI mahArAje vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM je nIce mujaba ApavAmAM Ave che. muni labdhivijayajI! Aja zrI jaina zvetAMbara zrI saMghane tumako jo mAnapatra diyA hai so inhone guNAnurAgase yaha kAma karake apanI pharja adA kI hai| yogya zrAvakAMkA kartavya hai ki hamezaha yogya guNIko dekha bhaviSyameM unnatikAraka banAne ke lIe usakI kadara kreN| jisa komameM yogya vyakti kI kadara nahIM hotI vahakoma kabhI unnatike zikhara para caDha nahi sakti hai| isa lIe yahAM upasthita zrI saMghakA kartavya ati zreSTha hai| parantu padako lenevAlA padako prApta karake padAnukula kArya karatA rahe tabahI padapradAtAoM kA parizrama saphala ho sakatA hai| isalIe jainaratna vyA0 vA. ke padAruDha muni labdhivijayajI ! meM tumako yaha hita aura mita zabdose kahatA hUM ki tumako yaha pada zrI saMghakI tarphase milA hai so isakI saphalatAkI tarpha hamezaha dhyAna rkhnaa| zuddha muni maMDalameM tathA suzrAvaka vargameM jisa prakAra premabhAva baDhe aise kAma karane / mAMsAhArI jIvoMko mAMsAhArase jisa prakAra asIma parizrama uThAkara paMjAbadezameM tathA multAna Adi zaheromeM haTAte rahe ho isI prakAra bhaviSyame bhI jahAM jahAM tumhArA vihAra hove vahAM vahAM mAMsAhArakA khaMDana karake zuddha dayA dharmakA pracAra krnaa| jaisI tumhAremeM isa samaya vidyA tathA zAnti dekhanemeM AtI hai isase bhI adhika Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazikhara [ 178 isa padavIko prAptakara rakhanA yogya hai| matalaba apane jIvanako jJAnakI unnati dvArA pUrNa zAntimaya banAkara adharma mArgakA nikaMdana karane meM tathA vItarAgake zAsanakI unnati karane meM hamezaha dattacitta rahanA / parantu jahAMpara dharmase viruddha arthAt adharmakI puSTi hotI hove tathA dharma zAstrase viruddha koi bhI puruSa prarUpaNA karatA hove ese sthAnomeM zaktivAna manuSyoM ko cupakI pakaDakara zAntiko dhAraNakara baiThanA ayogya hai| kyoM ki zAstrakAra bhI likhate hai ki dharmadhvaMse kRpAlope svasiddhAntArthaviplave / apRSTenApi zaktena vaktavyaM taniSedhakam // 1 // bhAvArtha:-koi puruSa dharmakA nAzakartA hove arthAt devasthAna zAnabhaMDAra zrIsaMgha ityAdi dharmakAraNoMkA jo koi adharmojana nAzakartA ho aura koi duSTajana dayAdharmakA nAzakartA ho aura koi duSTa jaina siddhAntoMko arthoko ulaTA prarUpatA ho usa vakhta samartha puruSako ucita hai ki vinA bolAe bhI una pUrvokta adharmIyokA khaMDanakaranA isakA nAma azAnti nahI kintu atyantahI zAnti hai esA samajakarake purAtana tathA Ajakalake jamAneke mithyAtvamatoMkA khaMDana karanemeM tatpara rahanA jisse ki hajAroM jIvoMkA bhalA hove vAste hamezaha isa bAtakA khyAla rakhanA. uparokta AcAryazrInA vaktavyanA javAbamAM muni zrI labdhivijayajIe samayocita pitAnuM nIce mujaba vaktavya jAhera karyuM hatuM. - pUjyavaryazrI gurujI mahArAja tathA pUjya munimaMDala aura anya sadgRhastho! mere guruvaryane Aja mujako jo upadeza dekara kRtArtha kiyA hai| isa bAtakA maiM atyanta RNI huN| aura sAthahI Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] kavikulakirITa Apa sarva sajjanoMke samakSa yaha pratikSA karatA hUM ki jo jo bAteM zAsanakI unnatike viSayameM pharamAI hai una bAtoko yathAzakti pAlana karaneke liye jIvanaparyaMta tatpara rahuMgA / ATaluM melI rahyA pachI munirAja zrImad mAnavijayajIe paNa yogya zabdamAM anumAna Apyu` hatu` te pachI zrImAna labdhivijayajI mahArAje sabhAne apekSIne nIce mujaba vaktavya jAhera karyuM hatu. priya sajjano ! mujhako Aja mAnapatra denekelIe Apa logone eka virATa sabhA bharI hai| jisake andara bahArake utsAhI nara tathA nagara nivAsI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka zrIsaMgha aura dIgaMbara jaina samAja va jainetara sabhI samAjake manuSya prAyaH vidyamAna haiM / sabhA pratyeka manuSyameM asIma utsAha prakAzamAn ho rahA hai. zA. hemacaMdabhAi chaganalAlane tathA anya sadgRhasthone mere viSaya meM jina zabdose stuti ko hai tathA mAnapatra meM mere lie jo zabda lIkhe gaye hai me apane Apako una bAtoke yogya nahIM dekhatA huM parantu jisa saMgharupa tIrthako zrI tIrthakara deva bhI dezanAke samaya 'namo titthassa' kahakara namaskAra karate the vaha tIrtharUpa zrI saMgha mAnapatra meM mithyA prazaMsA bhI nahIMkara suktA / dIrgha vicAra karanese mAlUma hotA hai ki zAyada mAnapatra meM likhe hue guNakA meremeM aMza hogA aura Apa lekhaka tathA anumodaka zuddha guNa zraddhAlu aura sadAcArI honese atyanta zuddha buddhike dhAraka hoMge isa zuddha buddhine Apa logoke lIpa ucca jAtike sUkSmadarzaka / durvinda ) kA kAma dIyA mAlUma hotA hai arthAt mere paramANu mAtra guNoM ko ApakI buddhine parvata tulya dekhA aura jhaTa jaina samAja meM jAhira karAyA ki amuka vyakti amuka guNako rakhatI hai Page #220 -------------------------------------------------------------------------- Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phb- 2 dzyC2. 0170 0 47 rj 24 1 m Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 181 ataH hama usako amuka pada dete haiM ApakI isa udghoSaNAmeM maiM sarvathA sahamata nahIM huM tathApi guru AjJA aura zrI saMghake Agrahako sAdara svIkAra kartA huM aura zAsanadevase prArthanA kartA hUM ki karma kSayopamameM nimitta kAraNa banakara vaha mujhako bhaviSyameM isa padake yogya banAve. A kriyA thayA pachI AcArya mahArAja zrImad vijayakamalasUrIzvarajI tathA anya mahArAjAonI sAthe sarva sabhAjane zaheranA sarva daherAsaranAM darzana karI upAzrayamAM padhAyA hatA. tyArabAda zrImAna mAnavijayajI mahArAje AjJAthI subodhadAyaka vyAkhyAna ApyuM hatuM. keTalAka vrata paccakhANa paNa thayAM hatAM, prabhAvanA tathA svAmivAtsalya te divase thayAM hatAM. A pramANe 1971nuM cAturmAsa aneka prakAranI dharma prabhAvanA sAthe IDaramAM ja pasAra thayuM. vaLI jIvadayAnA piSaNa arthe janarala pAMjarApoLa khelavAmAM AvI. jemAM aneka gAmanA hajAre apaMga ane nirAzrita pazuonuM piSaNa thAya che, adyAvadhi te saMsthA ghaNI sateja ane AkarSaka banI cukI che. A cAturmAsamAM viziSTa kArya tarIke saMprati mahArAjanA samayamAM uddhAra karAyela gaganacuMbI zAntinAtha bhagavAnanA bhavya caityane jIrNoddhAra prAraMbhAyo hato, jemAM lagabhaga be lAkha rUpI AthI adhika kharca karI atyAre suMdara rIte taiyAra karI dIdhuM che. pU. vijayakamaLamUrijI mahArAja ane temanA ziSya parivAra upara iDaranI janatAne ajaba zraddhA che, upakArI gurUdevanI upakAratA ane kaNapaNuM sAcA bhakate kema bhUle? Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A { R : GA prakaraNa 18 muM, khaMbhAta tarapha prayANa . gurUdevanI sAthe vihAra karatA, vacamAM AvatA aneka gAmamAM ( caritranetAnA jAherabhASaNe thatAM. jemAM aneka kelI, ThAkaraDAo, rajapate vigere vizALa saMkhyAmAM mAMsAhAra, madyapAna nahi karavAnI pratijJAo svIkAratA ane pitAnA malIna jIvanane punita banAvatA. dharmopakAra rasIka aMta:karaNavALA caritranetA gurUdevanI AjJA meLavI anekenA AgrahathI nAnA nAnA gAmamAM pharI pite pablIka lekacare ApatA, jethI keTalAka jainetare paNa jainaanuSThAnene AcaratAM zIkhyA. sabhAne oLakhavAnuM parijJAna caritranetAne kudarate sAMpaDayuM hatuM, game Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 183 tevI anaDa janatAmAM paNa pote sama vidvAna hovA chatAM peAtAnA pravacanane janapriya ane upakAraka banAvI zakatA, evI sabhAmAM paNa jainasiddhAntathI jarApaNa virUddha na kheAlAya enI eezrI purepurI kALajI rAkhatA, khaMbhAtanI janatAnA atyaMta AgrahathI 1972 nuM caturmAsa tyAMja thayuM, atre paNa jainajanatAe caritranAyakanI vyAkhyAnavANIne apUrva lAbha uThAvyA. e traNa jAherabhASaNA paNa atre thavAthI jainetaro paNa ghaNAja AkarSAyA, dareka dharmanA zAstrAmAMthI zlokAnA purAvA, dAkhalA vigere vyAkhyAnamAM AvatA heAvAthI vyAkhyAnadAtA samartha vidvAna che ema zrotRhRdane kabula karavuM paDatuM. zaya mataH eja arasAmAM viSavela sameA khabhAtanI janatAmAM rAyacaMdrumata nAmanA kapALakalpita mata vadhatA jatA hatA, keTalAka te tenA anuyAyI paNa banevA zarU thayA hatA. keTalAka lAgatAvaLagatAmAM, mitramaMDaLamAM ane kuTuMbavamAM A jherIvelAne saMcAra ane cepa uMDA utaratA gayA. A matamAM khAsa karIne vartamAna tyAgI jainasAdhuone na mAnatAM gRhasthAzramamAM rahI sAvadyajIvana jIvI, dhanadhAnya, hATahavelImAM AsaktajIvana vItAvanAra rAyacaMda nAmanA zrAvakanI pratikRti vaMdanIya ane pUjanIya manAya che. Avazyaka kriyAo prati arUcI ane vimukhatA darzAvatA rAyacaMdajI kRta granthAvalAkanamAM ee AtmakalyANa mAne che. dhikkAra ho anaMta kALa pachI prApta thayelI huMDA avasarpINIne ! ke jenA pratApe sthAnakavAsI, dIga'khara, terApaMtha tathA rAyacaMdrumata vigere matA utpanna thavA pAmyA, bhagavAna jANe ! hajI paNa bAkI rahelA sADAaDhAra hajAra varSImAM khImacaMmata agara nemaca kramata vigere nAmeAnA matA keTalAya nIkaLaze? zAsanadeva saute evI naLamAMthI khacAve AvA matAmAMthI praveza karatA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] kavikulakirITa bhoLA jIvone bacAvI levA e sAcA munivarenuM mukhya kartavya che. kevaLa paramArtha jIvana jIvanAra dharmapracAraka mahApurUSo keInI paNa paravA karyA vinA mAnApamAnanI darakAra karyA vinA zraddhALuvargane kharI bInA jAhera karatA bIlakula khaMcakAtA nathI. je mahApurUSo, dharmapracAra karatAM dharmavimukha AtmAo taraphathI AvatI muzIbatene mahatsavarUpa mAnatA hoya te ja mahApurUSe, duniyAne satya mArge vALI zake che. hameMza cAlatA vyAkhyAnanA pravAhamAM A manasvIpaNAthI ubhA karelA jinAjJA virUddha cAlatA rAyacaMdapaMthane sArI peThe oLakhAvatA, je sthaLoe vItarAga AjJA virUddha vartaNuMke, lakhANe ane prarUpaNuM je je mAlama paDatuM te te badhue yukti purassara khaMDana karatA. sabhAmAM A viSayanA judI judI vyaktio taraphathI aneka prazno puchAtA, darekane zAMta prakRtithI zAstrajJA mujaba caritranetA samajAvI niHzaMka banAvatA. adharmane pracAra usUtranI prarUpaNa ane kRpAne lepa Adi virUddha pravRttio jyAM jyAM thatI hoya tyAM tyAM jainamunionI adala pharaja che ke tyAM jaI koInA bolAvyA vinA paNa te vastune niSedha pitAnA sAmarthya pramANe karaja joIe. paMjAbanA vAdavivAdathI A jema caritranetAmAM sArI peThe keLavAyeluM hatuM. kaLa kalpita kumatane nirbheLa banAvI jainadharmanI vijayapatAkA pharakAvavAmAM eozrInI vANImAM koI anerI dIvyaprabhA jhagamage che. e navIna matarUpI vidhavelaDIthI atrenI janatA bace te hetuthI caritranetAnA gurUzrIe tyAMnI janatAne zraddhAmAM majabuta banAvI sAcI jinAjJAnI pAlatA zIkhavADI, jethI te oLaghAluM matanI vAgajAlathI janatA cetI gaI. niDaratAthI satya vastune jAheramAM mUkI kumatanA jherI pavanathI ane kene bacAvI sanmArgamAM janAra paramAthI caritranetAne tathA teozrInA gurUvaryane hajAre dhanyavAda che? Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara * 185 narasaMDA tarapha prayANa - cAturmAsa bAda khaMbhAtathI gurUdevanI zItalachAyAmAM vihAra karI caritranetA sa svAgata narasaMDAmAM padhAryA, A pradezamAM caritranetAnA bhASaNonI prauDhaprabhA vijaLIvege aneka gAmamAM prasarI cUkI hatI. prAcInakALamAM jainadharmanI jAherajalAlI, dharmanuM gaurava ane mahattA vadhAravAmAM ApaNe tyAgI, jJAnI dhuraMdhara mahAtmAoe agaNita jIvanane phALo Ape che. agAdhadhamatanuM jJAna meLavI kutIthIonA jaina darzanapara AvatA AkramaNane te vizvatilaka puNyapurUSoe kherAna verAna karI nAkhyA che, rAja rAjezvarenI samakSa sAmasAmA vAdI ane prativAdIonA vAdaaMge macatA temAM kudarzanInA kAlpanIka matane teDI pheDI vAdImukuTahIraka jaina mahAtmAo banyA che. jaTIlavAdanI samasyAne ukelavA paraspara banelA vidhAspada carcA viSayane spaSTa karavA vipulajJAnI jaina mahAtmAo tINamatine cha jainadharmano vijayavAvaTo pharakAvatA. prabhu mahAvIradevanA tAraka zAsanamAM yuge yuge evA samartha purUSane upajayA che ane adyAvadhi avicchinna prabhAvasaMpanna vIrazAsanane TakAvI rAkhyuM che. jyAre jyAre dharmamAM Dakhalagiri karanAra vidhamIe thayA tyAre tyAre teonI sAthe jhajhumyA. jyAre jyAre tIrthasthaLane viccheda karavA sudra asure ane sattAnA ghamaMDamAM chalakAI gayelA narezoe hAma bhIDI taiyAra thayA, tyAre tyAre camatkArI tyAgI vidvAna mahAtmAoe tapateja, tyAga teja ane dharma tejanI anerI prabhA janatA para pADI, dharmanuM ane tIrthanuM rakSaNa karI zAsananAyaka kahe ke zAsanarakSaka kahe che te purUSa banyA che. jema jema tala pIlAya che tema tema snigdha ane mIThAzavALuM tela bane che. dadhine jema jema levAya tema tema snigdha ane gADuM dhRta prApta thAya che, tema tatvonA vAdethI, maMthanethI, vicAraNAothI ane mananathI paNa satya ane AdaraNIya tattva tAravI zakAya che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] kavikulakirITa golDana paLa - vAMda, e kaleza nathI, TaTe ke tephAna nathI paNa tatva maMthanathI satya tatva meLavavAnI svarNa (gelDana) paLa che. vAdamAM pakSAbdhatA ane kadAgrahatAnI tilAMjalI hovI joIe. madhyastha paNa pakSapAtanA cazmAthI vihuNa hovA joIe, te kharekhara jJAnIonA satya jJAnanI kasoTI thatAM tatva maMthana thAya. vAdonA zAstrArthane phAMke rAkhI baNagA $kanArA, zAstrArthamAM ke vAdamAM pitAnA jJAnanI vAstavika pratIti na hovAthI vAdI sanmukha AvI zaktA nathI. paraMtu pitAnA jJAnanA sAcA vizvAsu ane svIkRta darzananA sAcA zraddhALu jJAnIo aTala ane aDela rahI zAstrArthamAM vijayavaMta bane che. khe DALa - narasaMDAnI jainajanatAe vyAkhyAna vAcaspatijInA ane jAhera bhAvaNe karAvyAM. jenA prabhAvathI, narasaMDAnI akhila jainetara prajA AkarSAI AjubAju gAmanA paNa aneka mANase pravacana sAMbhaLavA AvatA. jemAM jema sthAnakavAsIo ane terApaMthIo mUrtipUjAne viredha karI potAnA paMthane haMkAre rAkhe che tema vedAnuyAyI AryasamAjIsTe paNa mUrtipUjAne virodha karI pitAnA paMthamAM bheLA mAnane sapaDAve che. AryasamAjIsTonI saMkhyA narasaMDAmAM paNa ThIka ThIka hasti dharAve che. teo paNa caritranetAnA bhASaNamAM ghaNI ja utsukatAthI AvatA, temaja mUrtipUjA zAstrokata ane yuti purassara che ke kema? e viSayanI ghaNI lAMbI ceDI carcAo karatA, aMte hAratA eTale teo jaNAvatA ke hamArA vidvAna AryasamAjIsTa mahAtmA hoya te tamane nirUttara banAve. je mUrtipUjA zAstrokta heya te hamArA mahAna vidvAna dayAnaMda sarasvatIjI zA mATe tene niSedha kare, basa ATale uttara ApI te leke harSa garakAva banI pitAnI chata thaI ema DoLa karatA Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara ( 187 ane jainadharmanI apabhrAjanA karatA. bIcArAone khabara na hatI ke A syAdAda zilInI DhAlane dhAraNa karanAra vItarAganA anuyAyI mahAtmAnI sAthe koIpaNa yuktithI phAvavAnA nathI, kemake AryasamAchasTanA meTA vidvAne paNa jeoe sahejamAM chatI hAra khavaDAvI che, te tArkika ziremaNi mahAtmAne cheDI zuM kAMde kADhavAnA che? paNuM jemanI hAra sajayalI ja hoya che temane lAMbe TuMke vicAra karavAnI samaja kyAMthI paDe? caritranetAe te AryasamAjInA maMDaLane eka divasanA jAherabhASaNamAM sApha sApha zabdomAM jaNAvyuM ke, tame mArI pAse Avo che. keIpaNa savAla javAbamAM phAvatA nathI, haMmeza dareka rIte tamArI hAra thAya che, ane bahAra jItanA khoTA nagArA vagaDAve che, te tamAre mATe yogya na manAya. temaja jainadharmanI khoTI niMdA karI phogaTa pulAve che. tamArAmAM je sAcI tAkAta heya, zAstrArtha karavAnI tAlAvelI hoya te tamArA jambaramAM jabara vidvAnane belA, ane zAstrArthane svAda cAkhe. jethI duniyAne sAcuM ane vAstavika tatva zuM che te samajAya. A pramANe temane khullI celenja ApI ajaba niDaratA batAvI. A sAMbhaLI AryasamAjIe pitAnA aneka paMDitemAMthI anantakRSNa nAmanA paMDitane teDAvyA. ApaNuM paMDita anantakRSNajI jainamuni sAthe zAstrArtha karI jaya meLavaze evA vizvAsathI AryasamAja harSamAM garakAva banyA. paNa bhaviSyamAM hAra konI sarajAyelI che, te nAdAnene tene kyAMthI khyAla Ave? ghamaMDa, AdamIne AMdhaLo banAve che, mithyAbhimAna mAnanA satyajJAnane Avare che. zAstrArthane AraMbha - zAstrArthane nirNaya thaye, samaya ane sthAna mukarara thayAM, jAherAta paNa AjubAjunA gAmamAM vAyuvege prasarI. A sadImAM Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 j kavikulakirITa ane gujarAtamAM A samAchaTA sAthenA jAhera zAsrA` prathamaja hato, eTale seMkaDA mAnavA te sAMbhaLavA, jovA ane keTalAka kutuhulathI jamA thayA. caritranetA paNa potAnA gurUvarya zrImad vijayakamaLasurIzvarajI mahArAja sAthe niyata samaye hAjara thayA, caritranetAnI vAdInA vikalpone khaMDana karavAnI kaLA jovA aneka vidvAna sabhyA padhAryA hatA. anantakRSNajI paNa dhamAMDathI chAtIne jhulAvatA A sabhAmAM potAnA pakSa sAthe hAjara thayA; gAmanA mukhI, polIsapATI jAhera zAstrAmAM keTalAka vidma satoSIe taraphathI azAnti na thAya e hetuthI hAjara rAkhavAmAM AvI hatI. anantakRSNa paDite mUrtipUjA zAstrokta nathI temaja yuti siddha paNa nathI temaja mekSamAMthI AtmAonuM sa MsAramAM punarAgamana thAya che e pUrva pakSa karI tenuM yathAmati maMDana prArjyuM. vyAkhyAna vAcaspatijIe paNa mUrtipUjA zAstrokata che temaja yuktithI paNa siddha che, e batAvavA mATe aneka pATho tathA dalIlA ApI. mukta AtmAe muktimAMthI kadApi pAchA AvatA nathI. te viSayamAM paNa zAstra pramANA ane yuktie aneka dRSTAMta dalIlothI pAmara janatA paNa spaSTa samajI zake tevI rIte pratipAdananI kAmaLa zailIthI pUrva pakSanuM khaMDana ane svapakSanu maDana karyuM. zAstrA lagabhaga traNa kalAka cAlyA, hajIsudhI narasaMDAnI tathA AsapAsanI prajA te zAstrAne yAda kare che, te prasaMge leAkAe jainadharmanA vijaya jAhera karyAM. ane anantakRSNajInA nikhila vikalpo zAstranA pramANA nirasta karI, caritranetAe teoe bIchAvelI vAALane jotajotAmAM vIkherI nAMkhI. jethI paMDitajI peAtAnA damAmamAM DhIlA paDI gayA. Aya samAjIsTA zIMdA banI adheAmukhI banyA, zAstra zravaNa lIpsa akhila janatAmAM kSaNabhara nA atireka vyApyA, kAraNake caritranetAnA jAherabhASaNAthI sahukAi maMtramugdha thayA hatA, temaja samAjIsTo sivAya khIjAe mUrtipUjAmAM mAnanAr hatA, vedokta pramANAthI mUrtinI siddhi thAya eTale amApa harSI upaje e Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara t189 svabhAvika che. aMte jayanI bhUri bhUri prazaMsA thavA lAgI, jaina - jainetara saghaLAo jhukI jhukIne gurUdevanA caraNamAM namanavaMdana karyA. kapaDavaMja tarapha prayANa narasaMDAthI caritranetA pitAnA gurUdevanI sAthe vihAra karatA kapaDavaMja padhAryA. tyAMnI janatAe ghaNuMja bhavya svAgata karyuM. hameMza dharmadezanAne acUkSaNe lAbha letI atrenI janatA dharmaprema ane aTala zraddhAthI raMgAyelI che, ane tethIja tyAgI nirca upara asAdhAraNa prIti ane bhakti dharAve che. prAye karIne prativarSa vidvAna munivaronA cAturmAsa thayA kare che, prativarSa dharmadezanAthI sIMcAtI janatA kema dharmapremamAM taraboLa ke daDha na hoya? sUrizekharanI tyAgavRtti ane niHspRhatA upara atrenI janatAmAM ajaba zraddhA ane prema jAmyA hate. atre vyAkhyAnAdine prasaMga caritranetAnA zira upara rahe, nAnA viSayane avagAhanuM pravacana ati priya thaI paDayuM. atre paNa jAherabhASaNo thavAthI jainetare paNa dharmanA gauravane samajatA thayA hatA, atrenA AgrahathI 1973 nuM comAsuM kapaDavaMjamAM thayuM. comAsAmAM aneka stutya dharmakAryo tathA zAsanaprabhAvanA ThIka pramANamAM thaI hatI. cAturmAsa bAda aneka gAmamAM dharmanI unnati phelAvatA nirdoSa saMyamanA pAlanathI janatA para ajaba chApa pADatA dharma pravacanethI mehanI gADhanidramAM gharatI prajAne jAgRta banAvatA. dharma viSayaka bhramaNajALane vIkheratA, viveka vinaya, Adi sadaguNone repatA ane caritratejathI opatA caritranAyaka pitAnA gurUdevanI sAtheja vaTAdarA mukAme padhAryA, caritranetAnA jIvanamAM nAnA nAnA ghaNAe zAstrArthanA prasaMge uddabhavyA che, badhAnI noMdha letA sthaLa baheLuM joIe. evA prasaMgenI nedha alAyadA pustakamAM levAmAM Ave te janatA para ajaba prabhA prasare ane teozrInI zAstrArtha mATenI viziSTa zaktione paricaya thAya, avasare bahAra paDe ema IcchIe chIe, Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] kavikulakirITa vyAkhyAna vAcaspatijI mahArAje atre paNa jAherabhASaNa dvArA janatApara prabhAvika chApa pADI. ane keTalAka jainetare paNa jainadharmanA rAgI banyA hatA, temaja jainadharmanA anuSThAne paNa karavA maMDayA hatA. keTalAka vaiSNavamatanA anuyAyioe pitAnI kaMThIo teDI jainadharmane svIkAra karyo, temAM vizeSa bhAga rajaputene hatuM. paraMtu jenA jIvanamAM ISyanI javAlAe bhabhUke che teonuM jIvana tiraskAraNuya ane phITakArane pAtra che. IrSyA bahuja burI balA che, AtmavikAsane sAdhavAnI udAtta bhAvanA jemanA hRdayamAM ramI rahI hoya che, te uttama AtmAone ISyanI javAlA sparza sarakhe paNa karatI nathI. jeo IrSyA ane SamAM javalyA kare che teo kadI sukhI thatA nathI. caritranetAnA tAtvika pravacanethI keTalAka rajaputa jainadhamI banyA hatA, keTalAka navA jaine banavA taiyArI karI rahyA hatA. teone tema karatA joI keTalAka mithyAbhimAnIenA peTamAM tela reDAyuM, teo nIca prakRtithI jainadharmanI helanA karavA lAgyA, temaja gurUdevanA vyAkhyAnamAM AvatA. Itiravargane revAnA prayatna karavA lAgyA paNa teo tema karavAmAM niSphaLa nIvaDayA. jeoe pIyUSane ekvAra paNa svAda cAkhyo hoya teo tenI mIThAzane kema cheDe ? jainetare vizeSa jIjJAsu banI pahelAnI mAphakaja lAbha levA sajaja rahetA. " brAhmaNoe eka divasa jAherabhASaNamAM keTalAka aprAsaMgika prazno pUchayA, jevA ke vedadharma anAdine che, dayAmaya che, jainadharma arvAcIna che ane vedadharma jevuM temAM dayAnuM pAlana nathI.vigere bhASaNa DoLAya ane jainamuni jainadharmanuM mahatva vadhAravAmAM pAchA paDe evI malIna bhAvanAo ane kuTa IrAdAe te maMDaLanA vANI kaMTakathI jaNAI AvatA hatA. zAstrArtha vaTAdarAmAM jenI vastI alpa pramANamAM che. teo sUrijI mahArAjanA tyAga ane nispRhatAdi guNe prati ghaNI vizvAsu ane Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 191 maMtramugdha banI hatI. temaja caritranetAnA vyAkhyAnAe paNa zrAvakagaNane khUba AkarSyA hatA. te brAhmaNIe caritratatAne vedhama ane jainadharmanA mukAbalA viSayaka jAhera zAsrA karavAnuM AmaMtraNa mAkahyu.. te AmatraNa svIkAravAmAM AvyuM, brAhmaNAe mukundAzrama yati nAmanA vidvAn sanyAsIne vaida viSayaka zAstrArtha karavA kheAlAvyA hatA. narasaMDAnI mAkaja atre paNa paddhatisara vizALa medanI samakSa puratA baMdobastathI vyAkhyAna vAcaspatijIe zAstrArtha prArabhyA. eka bAju panyAsajI zrImad dAnavijayajI mahArAja tathA trinetA ane anya munigaNa khIrAjyA hatA. traNeya divasanA vyavasthita zAstrArthImAM sanyAsI mukundAzrama yati parAsta banyA, tenI kApaNa yukti ke tarka caritranetAnA sanmukha vidyutrekhAnI jema nabhI zakato na hato. zAstrAmAM mAtra vedyamAM hiMsAnA AdezA che ane jainadhama mAM bhArAbhAra dayA peASAyalI che, e viSaya cAlyA hatA, vyAkhyAna vAcaspatijIe vedonI, smRtinI ane purANA AdinI aneka zAstranI sAkSIethI ve vigeremAM Thera Thera hiMsAnA Adeza che. " ahiMsA paramAdhama " nA khoTA pokAra karI keTalAka brAhmaNAbhAsAe asaMkhya kharADA pADatA muMgA jIvAnI hiMsA karI che ane karAvI che. vigerenA dRSTAMto tathA pATho tAbaDatoba ApI AkhI janatA samajI zake evI rIte temane parAsta karyAM hatA, traNeya divasanA vAdamAM caritranetAnI vAdavivAdamAM jIta thaI hatI, temaja veDhAnI kahelI hiIMsA pragaTa thatAM jainetarA paNa jainadharmanI pUrNa yAne vakhANavA lAgyA, sabhA vacce te sanyAsIjIe parasparanA jhaghaDA na vadhe tema kahI potAnI hAra svIkArI, jethI jainadhama nI prabhAvanA phailAI, navIna banelA jaine paNa dharmAMdRDha banyA. "" A vAtane sAMbhaLI caritranetAnA gurUdeve mukatakaMThe bhUri bhUri prazasA karI bhaviSyamAM paNa zAsanaprabhAvanA AvI aneka karI evA catritatApara AzirvAdane varasAda varasAvyeA. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192] kavikulakirITa pU. panyAsajI mahArAja zrImad dAnavijayajI mahArAjanI dhAraNA tathA smaraNazakti ghaNIja camatkArI hatI jemaNe caritranetAne zAstrArtha lagabhaga kaMThastha rAkhyo hate. jyAM jyAM pote jatA tyAM tyAM jIjJAsu zrAvakene tathA munivarene saMpUrNa pUrva pakSa tathA uttara pakSa sArI peThe saMbhaLAvatA. chevaTa pU. AcArya deva vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAjanI padavI upara mahesANA padhArelA tyAM paNa vaTAdarAne zAstrArtha teozrIe zramaNa saMghane saMbhALAvyo hate niHspRhI ane udAravRtta jIvI parama tapasvIjI pUjya paM. dAnavijayajI mahArAja ( hAlamAM sva. . vijayadAnasurIzvarajI mahArAja ) paranA guNane pitAnA guNe mAnI ghaNAja harSita ane saMtuSTa thatA. tyArabAda caritranetA sUrizekharanI chAyAmAM vihAra karatA catara jIllAmAM vicaryAA jIllAmAM rajaputa, kALI, ThAkaraDA paTela vigerenI vastI ghaNA pramANamAM che. e lekamAM paraspara vaira, IrSyA, khuna karavA vigere durguNe khAsa ghara karIne rahelA hoya che. bhASaNanI zreNuM- A pradezamAM vyAkhyAna vAcaspatijI mahArAja pratyeka gAmanA cerAmAM, bajAramAM, medAnamAM jAherabhASaNe ApatA. bhASaNamAM khAsa karIne dayA, prabhubhajana, verane abhAva, cerI, jArIne tyAga vigere viSayo upara umadA upadeza ApI bhagIratha prayatna uThAvI caritranetAe dayAdharmanI ajaba chApa pADI. seMkaDe mAMsAhArIoe mAMsane, dArUDIoe dArUne parityAga karyo. ghaNuM jainetare gurUdevanA darzanArthe AvatA temane pare pakArI caritranetA hiMsAthI thatA ghera pApa ane tenA pariNAme bhegavavA paDatA asahya duHkhanuM bhAna karAvatA. AzcaryanI vAta e che ke Agantuka game te anaghaDa ane anADI hevA chatAye theDA paNa divya vacane enA hRdayamAM seMsara utaratA ke teo Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara [ 193 mAMsAhAranA pASane pApa samajI sUryanArAyaNanI sAkSIe haMmezane mATe te malIna AhArane tIlAMjalI ApatA. jemanuM hRdaya puNya vicArAthI ubharAtuM hAya, rAta ane divasa kevaLa janakalyANanI uddAttabhAvanA jemanAmAM ramI rahI heAya tevA parama purUSAthI purUSanA divyaupadeza zrotavrunda upara ajaba chApa pADe che, sadgurUnA samAgama zu` zu` nathI karato. pArasamaNInA saMgathI paNa saMtapurUSane soMga adhika hoya che. kahyuM che ke-- pArasamaNinA saMgathI, kaMcanabhai taravAra; tInA InakA nava mITe, dhAra mArI AkAra. jJAna hathADA hAtha lai, sadgurU male senAra; tIne jhaTapaTa mITata hai, dhArI mAra AkAra. saMtAnA ` samAgama Atmatattvane jagAvI, mAyAvI tuccha padArthAMnA mehane phagAvI DagamagatI majadhAra rahelI naiyAne kinAre paheoMcADe che. A carAtara jIllAmAM caritranetAnI apUrva saMgatanI raMgatathI anela bhakta mAMDalIDhArA lagabhaga ghaNA sthaLeAe mAMsa ane madirApAnanI badI nAbuda thavA pAmI hatI, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 19 mu jaganA bhUSaNa gaNA ke kalyANapathanA sAcA pradarzaka gaNA tA te mAtra tyAgI santAja che, jyAM tyAgI mahAtmAonA puNya kadamAnI padharAmaNI thatI hoya, te bhUmi punitatama manAya che, je puNya vyaktionA kaNa kATaramAM niHspRhI saMtonA, tyAgI nitthAnA vacana pIyUSanA jharA jharatA hoya, te vyaktionA janma kRtakRtya manAya che. je je jIvAnA kAlamIMDha jevA karaDA hradayeAmAM nigranthAnA vacanatIza ArapAra utarelAM hAya, te bhAgyavata bhavya hRdayAnA ovAraNA levA dhaTe che, te sujanma sAdhu purUSo che ke, jeothI A pRthvI zuddha ane zAnika che. potAnu burU karavAvAlAnu paNa huMmeza bhalu` citave che ane kare che, tyAgI mahAtmA je Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara [ 195 AMgaNAmAMthI pasAra thatA hAya, potAnA gAmamAM AvI dhama sudhA varasAvatA hAya, are potAnAmAM rahelA durAcaraNA tyAgavA uddezIne jAvatA hAya, chatAMya nipuNyakAne te tyAgI saMtAnA darzana, vANI, ane zravaNuthI durAcaraNa tyAgavAnA IsArAne svIkAra karavA jeTalI paNa udAratA AtI nathI kahyuM che ke adaniza ti vAriyAdastathApi padmatritaya pahANe bhale medha pRthvItala upara musaladhAra varSe, lIlIma jevI lIleAtarInI jAjama jamIna para khISThAve dareka jAtanA vRkSA sarasa khI ane parantu palAzanA vRkSane traNaja pAMdaDA hoya cethuM naja Ave ane javAsa tA sukAiz2a jAya tema puNya viThThAte tyAgI mahAtmAo akhUTa upakAra karavA prerAya paNa tenA hRdayAnAM durvyasanAnI jaDa eTalI sajjaDa hAya che ke jarApaNa khasatI nathI. carAtara jIllAmAM pratyeka gAmamAM vicarI ahiMsA dharmanA pravacanA ApI, sekaDA jainetara vyaktione ahiMsA dharmanA anurAgI banAvI, jaina dharmanI mahattA samajAvI, ahiMsAnA niSThura pApothI bacAvyA. pharatA pharatA mahArAjazrI kheArasada mukAme padhAryAM. praveza avasare jeTalI zAsananI zAbhA vadhe teTalI adbhuta sAmagrI meLavI bhavya svAgata erasadanA dharmapremI jaina saMdhe kayu`. saMdhanA atyaMta AgrahathI 1974 nuM cAturmAsa atreja thayuM. dhama prabhAve dezanAnI vRSTithI janatAmAM akalpya jAgRti AvI. dezanAnI evI asara thavA pAmI ke aneka AtmAoe durvyasananA tyAga karyo ane sadAcAranI suMdara saurabha levA savega bhAgyazALI banyA. saMsAranA bhayAvaha taTAne toDI phoDI nAMkhatI, cittanA anupama prahalAda tara MgAne vistAratI, kumata ane mithyA pracArarUpa taTa kumAre unmUlana karatI, virakta bhAvanA ane Atmika ullAsanA anerA vegIpurAte uchALatI, tAvagAhinI dezanA rUpa jJAna gaMgAnA vistAravAlA vaheNA khArasada janatAnA hradaya pradeza para vahevA lAgyA. vyAkhyAna vAcaspatijI mahArAje khUbaja AkarSaka vyAkhyAtA ane jAhera bhASa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] kavikula kirITa nI zreNIone dhodha varasAvyo. ane akhila yuvakagaNa te puSparAzimAM bhramaragaNanI jema dharmakaraNI karavAmAM utsuka banyA. berasadanA bajAramAM, mukhya lattAomAM, caritranetAjInA dharma tatvane prakAza karatA, bhinna bhinna viSayo upara, aneka jAhera bhASaNa thayA. je bhASaNathI jainetara kema te abhUtapUrva kheMcAI jaine karatA A kemanI dharmatatva jANavAnI jijJAsA ajaba hatI. vyA khyAnanA AraMbhamAM jainonI saMkhyA karatA jainetaranI saMkhyA ghaNI ja sArA pramANamAM ekaThI thaI jatI, atrenI pATIdAra kema te caritranAyakane tAraka gurUdeva tarIke svIkAratI jAhera bhASaNomAM evI asarakAraka zailIthI atrenI janatAne samajAvavAmAM AvatuM ke, jenA pariNAme kheDutoe khetaramAM dava na mukavAnI pratijJA lIdhI. laDAInA agara IrSAnA kAraNe eka bIjAnA ghara, ghAsanI gaMjI devatAthI bhasmIbhUta karatA jemAM asaMkhya nirdoSa chone saMhAra thate te paNa na karavAnI keTalAke pratijJAo svIkArI. gAmaDAomAM paganA joDA ghaNuM majabuta ane kaThaNa banAvAya che. vaLI temAM jaladI na ghasAI jAya te hetuthI tenI nIce leDhAnI kharIo jaDAve che. A kharIothI mAsAmAM utpanna thatA alasIyA vigere asaMkhya jatuone nirarthaka nAza thAya che. vigere saceTa upadeza ApavAthI ghaNAoe tyAM ne tyAM pratijJA lIdhI ane keTalAka te bhara bajAramAM hAthamAM jeDA upADIne pitAne ghera gayA hatA. taduparAMta rAtribhUjana, bIDI, cheke, kaMdamULa vigerenI ghaNI pratijJAo thaI hatI. A pramANe berasadanI prajAmAM ahiMsAnuM sUtra khUbaja otapreta banyuM. atre amadAvAdanA rahIza bhAI maNIlAlane dhAmadhUmathI dIkSA ApI temanuM nAma munizrI nipuNavijyajI rAkhI caritranAyakanA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. DAI tarapha prayANuM- sUrizekharanI sAthe borasadathI vihAra karI grAmAnugrAma vicaratA DabhoInI AjubAjunA pradezamAM padhAryA. DabhoinI dharmaniSa jaina janatA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 197 AcAryazrInA AgamananI rAha jotI hatI. najIkamAM vaDedare AvatAM A maMtraNa mATe sarizekhara pAse AvI pahoMcI. janatAnA bhAvabhInA satkArene jhIlatA, hajAre jainanA vaMdanene dharmalAbhanI madhurI vANuthI svIkAratA. sarizekhara ane caritra nAyaka bahoLA ziSyapraziSya sAthe padhAryA. darzAvatInI janatAnI zraddhALutA mATe zuM lakhavuM? jyAM nyAyavizArada vAcakapravara zrImadda yazovijayajI mahArAjanI chAyA paDelI, je bhUmine pitAnA punita kadamethI pAvana karelI hoya. jemanA kula 5raMparAmAM upadezanI asara vArasAmAM utarI hoya evI darzAvatInI jaina janatAmAM apUrva dharma citanya sUrizekharanA AgamanathI sarjAyuM. 1975 nuM cAturmAsa lekAnA atyaMta AgrahathI atreja thayuM. caturmAsamAM atrenI janatAne caritranAyaka vyAkhyAna vAcaspati mahArAjanA addabhuta ane prabhAvika vyAkhyAne sAMbhaLavAne prasaMga maLyo. jana kalyANanI kAmanAthI niHsvAthI parepakArI pUjya munirAje asarakAraka hRdayadrAvI upadeza ApI janatAne dharmamAM ane zraddhAmAM sudaDha banAve che. dharmathI asthira thaelAone, AgamazAstra uparanI zraddhAmAM DAmADela sthitivAlAne pote bhagIratha prayatna karI amUlya samayane bhega ApI ajaba palaTa kare che. jyAre mithyAbhimAnIo gurUgama sivAya AgamazAstranA TuMka abhyAsamAM akhaMDa ane saMpUrNa abhyAsI ane vijJAnI havAne dAvo karanAra jInezvara devanI AjJA virUddha pracAraNa, vicAraNA ane managhaData kalpanAo ubhI kare che. ane te pracAraNanA pratApe hajAre bhakika AtmAone ghera pApanA bhAgIdAra banAvI zraddhAnA aDagapaNathI haTAvI durgatimAM ghaseDI jAya che. DuM bhaNelA. adhikAra sivAyanI vastumAM mAthuM mAranArA adhure 31 Jall gaml4 (Empty vesselles sound most la kahevatane caritArtha karanArA unmArga prasAre emAM kAMI AzcaryanI vAta nathI. evA alpajJAnIone ADaMbara-ghamaMDAI-kheDoLa. ane daMbha amApa hoya che. saMskRtimAM paNa kahyuM che ke - Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa saMpUrNakumbho na karoti zabdaH, ajhai ghaToghoSamupaiti nUnam // vidvAn kulIno na karoti grv| guNaivihInA bahu jalpayanti // 1 // arthAta saMpUrNa ghaDe zabda kara nathI. paraMtu adhure ghaDe zabada kare che (chalakAya che) vidvAna ane kulIna garva karatA nathI paNa guNathI vihIna alpajJo bahu bakyA kare che. vAgAMDabaratAnI vAgujAlamAM vivekaza vyaktione bheLave che. unmArge dere che ane vizvAsa vRkSane kuThArAghAta kare che. devadravya bhakSaka jaina samAjamAM paNa keTalAka ardhadagdha ane zraddhAhIne utpanna thayA che ke, jeo manasvI kalpanAonA gheDA deDAvI jina AjJArUpa phulyo phAlyA bAganA saurabha bharyA kusumane karamAvI pitAnuM beTuM tuta haMkAre jAya che. gurU AjJA vihIna zAstra avalakavAthI ja A bhayaMkara dayAjanaka dazA anubhavAya che. keTalAka jaina samAjathI haDadhUta thayelA kahe che ke vItarAga prabhu ane temanuM dravya e be vAta kema ghaTI zake? pitAnuM dravya putra parivAra khAya che te; bhagavAna te pitAnA pitA thAya te temanuM dravya samAja ke jJAtinA uddhAra mATe vaparAya che temAM bAdhakatA zuM? vigere kudalIle karI devadravya bhakSaNa karavAnI kubuddhivAlA pAkhaMDIo ane zraddhA durvidagdha prAcInakALamAM paNa pAkyA hatA ane vartamAnakALamAM paNa pAkelA ApaNI narI AMkhe joIe chIe. paratu e lekene kyAM khabara che ke devadravya bhakSakanI jaina zAstramAM kevI kaDI dazA jaNAve che. te kAMkaNunI devadravyamAM gaphalata karavAthI sAgara zeThe asaMkhyAtA bha sudhI nIcagationA asahya duHkhane veThayAM ane aMte kevaLajJAnInA upadezathI te devuM cukAvI mukta thayA. AvA aneka sUtra siddhAntanA pATho zrAddhavidhi saMdhasattari vigere granthamAM hovA chatAM mithyAtvanA ghara udayathI Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara [ 199 devadravya bhakSaNanI durAtmAne durbhAvanA jAgRta thAya che kahyuM paNa che ke mahaMto vijyuM anaMtabaMsArIo Dhor devadravyanuM bhakSaNa karanArA anaMta saMsArI thAya che DabhoimAM 1975 nA cAturmAsamAM vaLA nivAsI khecaradAsa nAmanA jaina nAma dhArI vaNike peAtAnA pUrNa pApAyathI jaina siddhAnta virUddha devadravyane unmAga mAM vyaya karI nAza karavAnA vevalA vicArA janatA samakSa jAhera karelA ane e vicArAne janatAmAM hasAvavA yatna AdarelA, caritranAyake vicAyuM ke AvA pApI vicArAne jo aTakAvavAmAM na Ave te A devadravya bhakSakA, jinAjJAthI virUddha pracAra karI pote anaMta sa MsArI banavA sAthe anekAne banAvaze, mottuM jiNANamANaM jIvANaM bahu dukkhadavvaggitaviyANaM // nahu anno paDiyAro, kou iha bhavavaNe jeNa // " ghaNA duHkharUpI agnithI tapelA jIvAne jInezvarAnI AjJA sivAya A bhavarUpI jaMgalamAM khIjo kAi paNa pratikAra nathI. khecaradAsanA jherIlA vicAreAnA pracAra jaina janatAmAM na prasare e hetuthI caritranAyake " vaktavya viddhi"nAmaka pustaka racI chapAvI prasiddha karALyuM. je hindui bhASAmAM lakhAyu che. jemAM lIlA dAkhalAe, zAstranA pATho sarasa bhASAmAM ApavAmAM AvyA che ke sau kAI sahelAthI samajI zake. A granthamAM bRhatkalpa nIzItha cU. sameSa saptati vigerenA pAThe TAMkavAmAM AvyA che, je vAMcakavargane ekavakhata vAMcavA bhalAmaNa che. trinetAnA hAthe A pustaka bahAra pADavAmAM mukhyatve e kAraNu hatA, eka to potAnA hRdayamAM etaprAta thayelI jinAjJAnA prema ane khIjuM' teozrInA tAraka gurUdevanI satata preraNA, A pustaka jAheramAM AvavAthI aneka jijJAsue vAMcI manana karI satya rahasya zuM che tenuM bhAna karyuM. dhaNA khAla jIvA becaradAsanA suvicAronA pAzathI bacyA; jeonA hRdayamAM ane rAmarAmamAM zAsana Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 200 1 kavikulakirITa prabhAvanAnI javalaMta bhAvanA pura vege ubharAtI hoya te parama kalyANaka mAdaka mahAtmAe zAsana sevAne samaya salabdha thatA kaTibadhdha raheja che. vipulajJAna, baLa ane ojasvitAnA baLane phAravI zAsanadrohIone zAsanarAgI khanAve che. DabhAInA cAturmAMsamAM rizekharanI sevAmAM rahela aneka munimahArAjAe paNa A grantha prakAzanathI caritranetAnI apUrva zakti joI prazaMsAnA varasAda varasAvyeA. atrethI gurUdevanI suzruSA ane AjJAne pAlana karatA, aneka durAgrahI AtmAone upadezadrArA saralAzayI ane dharmAnurAgI banAvatA, caritranetA DabhAInI AsapAsa gAmaDAmAM vicaryAM. dareka sthaLe jAhera bhASaNa ApavA mATe gurUdevanI AjJA thatA utsAhI rahetA, naDA gAmamAM vaizvika leAkeAnI sabhAmAM jai jaina dharmAMnI satyatAnuM piMDIma vagADI jaina dharmanI vijayapatAkA pharakAvI hatI. grAmAnugrAma vihAra karI upadeza methI bhavya kRSivalAne saMtuSTa karatA, sUrizekhara sahu caritranetA khaMbhAta zaheranI jaina janatAnA atyAgrahathI bhavya svAgata pUrNAMka tyAM padhAryAM, ane 1976 nuM cAturmAMsa khaMbhAtamAMja karyuM, pUrvanI AsvAdAyalI khAdyacIja punaH smaraNapathamAM Ave che vIsaratI nathI paNa tema pahelAnA cAturmAsamAM rizekharanA paricayamAM temanI zAnta ane nirdoSa prakRtinA prabhAvamAM atrenI janatA AkaoNyelIja hatI. eTale vyAkhyAnAmAM janatA ubharAya ane dharmaprabhAvanAe karavAmAM utsAhI rahe e svabhAvika che. vizvopakArI caritranAyaka paNa atre gurUAjJAne zirasAvadya rAkhI vyAkhyAnAmAM edhaka zailIthI jaina dharmanA tatvane vivecI janatAne hRdayavedhaka upadeza ApI dRDha mUla banAvatA. khaMbhAta Akhu vyA vAcaspatijI mahArAjanA vyAkhyAnamAM tameLa banyuM. aneka prakAranI dhama pratijJAothI janatA upara asAdhAraNa upakAra karyAM. caritranetAne aneka sthaLeAthI cAturmAsa mATe vinati hatI, parantu gurUdevanI vRddhA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara vasthAnA kAraNe temanI sevAnI khAsa utkRSTa abhilASAthI pite judu cemAsu nahi karatA gurU nizrAmAMja nivAsa IcchatA. guNI ane vinIta ziSyo tAraka ane agaNya upakArI gurUdevanI nizrAmAMja nivAsa jhaMkhe che. temAM ja pitAnA AtmaguNonIja unnati ane vikAsa mAne che. khaMbhAtanA cAturmAsamAM caritranAyake zAsanadhagazathI zAsananI ajaba prabhAvanA jAhera bhASaNothI phelAvI jainetare upara paNa ghaNe prakAza pADayo. AcArya deveze cAturmAsa bAda atrethI vihAra karyo, janatAne AvA aNumela mahAtmAnA darzana ane vANIne viraha ghaNoja cAlyo. paraMtu sAdhu mahArAje pitAne AcAra cUkatA nathI ane zraddhALu bhakti potAnI pharaja adA karavAnuM cukatA nathI. kAraNa ke kahyuM che ke vahetA pANI nirmaLA, badhA gaMdA hoya; sAdhu te phiratA bhalA, DAgha na lAge keya. uparanA duhAne dhyAnamAM rAkhanArA suvihita munivare khAsa anivArya kAraNe sivAya eka ThekANe vadhu rahetA nathI e hetuthI tyAMthI vihAra karI AcArya mahArAjazrInI sAthe caritranetA ane kene vANuM sudhA pIlAvatA vatarA, vaDodarA, bessada Adi gAmamAM vicaryA. A pradezanI janatAne prathama dharma upadezanA siMcanathI je jAgRta banAvI hatI, kAraNe A pradezanI te pAchI suSupti avasthAmAM na AvI gaI hoya te upadezadhArAthI sevAbhAvI janatAne unnidra banAvI. khetaramAM dhAnya vAvyA pachI kheDute tenI punaH punaH tapAsa kare che ke khetInI mahenata niSphaLa nathI gaI ne ? tema caritranetA catara jIllAnA gAmamAM vicarI prathama vAvela dharmabIjanI phaLabhUta khetI nihALavA lAgyA jAhera pravacanathI satata pravRttithI kAMIka AvelI mandatAne nirasana karI prajAmAM navacetanya sarayu. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] kavikulakirITa sUrizekhara Adi vihAra karatA vaDodarA zaheranI najadIkamAM padhAryA vaDodarAnA agragaNya zeThIAoe AvI vaDedarA padhAravA AgrahabharI vinati karI upakAranuM kAraNa samajI AcArya deveza pitAnA vidvAna ziSya vyAkhyAvAcaspati mahArAja Adi baheLA munigaNa sahita tyAM padhAryA. dharmotsuka vaDodarAnA saMghe svAMgaNamAM kalpavRkSa samA tyAgIza nispRha cUDAmaNi saddharmarakSaka AcArya devezanI prazasya AkarSaka padharAmaNI karI. vaDedarAnI janatA A samaye anerI dharma raMgatAmAM raMgAI A samayanI vRddha janatA zrImaMta ane udAra temaja tyAgI sAdhuonI sevAmAM parAyaNa aharniza rahetI. rAjyakArobArImAM jaina janatAnI lAgavaga meTA pramANamAM AgaLa paDatI hatI. tema keTalAke te rAjataMtramAM yojAyelA paNa hatA. eTale anekanI preraNAthI dharma pravacanane ane AcAryavaryanA punita darzanane lAbha rAjavarga paNa meTA pramANamAM lAbha lete. caritra nAyaka vAcaspatijI mahArAjanA prabhAvika vyAkhyAnene lAbha atrenI janatAne maLate gaye. te samayanA vyAkhyAnanI alabhya herIomAM mahAlelI ane jhulelI janatA tenA apUrva svAdane smRtipathathI hajupaNa bhUlI nathI. bulaMda avani, chaTAdAra AkarSaka bhASA, naMdisUtranA tatvonuM agAdhajJAna ane mAdhurya rasanuM nirjharaNuM vigere AkarSakaguNalItadezanA pravAhamAM apUrva rasathI janatA setsAha yojAI re sudhA vasati vai maLavanAna" e vAkyane caritranAyake atrenI janatAmAM yathArtha rUpa karI batAvyuM. sarizekharanA puNya prabhAvathI saM. 1977 nAM caturmAsa daramyAna dharma prabhAvanAnA aneka stutya kAryo thayAM. vAMcaka vage kamala prabaMdhamAMthI te joI levA. atre asAmAyika hovAthI punarUkta dezanA bhaye atre na laMbAvatA viramIe chIe. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. munirAjazrI labdhivijayajI mahArAja GAZDAR ( saM. 1977 mAM vaDodarAmAM levAyele pheTa ). Page #245 -------------------------------------------------------------------------- Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazikhara _ 203 sAhitya prakAzana karavuM te janatAne ghera beThA apUrva tattva jJAnanI udAratAthI prakhA kholavA jevuM che. jJAnI purUSe pitAnA jIvanamAM parizramathI meLavelA aneka dArzanika jJAnenuM pratibiMba kahe ke upakAraka vipula ane samRddha sAhitya kahe. je janatAne vArasAmAM suprata kare che. hameMzanA mATe jJAna rasIka janatAne te apUrva jJAnane AsvAda cakhADI rANuM banAve che ane tattvalIkhu janatA AvA jJAnane pratikSaNa jhaMkhe che. AcArya mahArAja zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjane dareka darzanagrantha avelekavAne ane te granthamAMthI rahasya manana karavAne ajaba zokha hato. vaLI eTalethI saMtoSa na mAnatA pate avalekelA granthane sArabhUta upayogI viSaya pite naidhatA ane atyAvazyaka viSaya sAthe sAthe kaMThastha paNa karatA. hajAre leke pramANu janatA upagI alabhya sAhitya AcArya devezanI pAse ekaThuM thayuM hatuM. pate vRddha hoI tene chapAvavAnuM ochuM pasaMda karatA, paNa caritranetAnI preraNAthI satata udyogathI saMgraha karela te sAhityane prasiddhimAM lAvavA caritranetAne suprata karyuM, veda, purANe, bhALe, upaniSado, bhagavad gItA temaja anya darzAntarIya bahoLA pratyenI sUrizekhare padyabaddha ane gadyabaddha nedha karI hatI. te vikINuM sAhityane judA judA TIppaNe karI hinti bhASAmAM vivecana karI viSayone kramabaddha anusaMgata goThavI. akhila saMgrahane bahAra pADavA caritranetAne utsAha vadhyo. yajJAdimAM thatI hiMsA anucIta ja che vigere aneka viSaye ane tenA yukti purassara khulAsAo A granthamAM AlekhyA che. vaLI spaSTa TIpaNuM ane sarala bhASAmAM samajutI ApavAmAM caritranetAnI matie ane..kalame ajaba prakAza pADe che. TUMkamAM A grantha e AlekhAya che ke alpajJa vAMcake paNa vaidika darzananA apUrva jJAtA bane ane temAM rahelI truTIo ane jainadharmanI mahattA tulanAtmaka dRSTithI samajyA sivAya rahe nahi. A granthanuM nAma "mata mImAMsA" Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 1 kavikulakirITa rAkhI prathama bhAga tarIke bahAra paDayA che. vyA vA. zrImAn liivajayajI mahArAjamAM vakatRtva zakti jevI ajoDa hatI tevIja judI judI bhASAmAM judA judA viSayo para saMgIna lekhana kaLA paNa ananya saMpAdita karelI che te teozrInA bahAra paDela aneka granthAnA avalokanathI puravAra thAya che. vizeSaNanI sAtA kavitva zakti teozrImAM ajoDa khIlelI che ane tethIja temanu kavikulakIriTa vizeSa atyaMta sAkaja che. pete aneka AnaMdanA prasa MgAmAM Atmika sadbhAvanAnA tara MgAne jInezvara devAnI paramabhaktimAM cecha judA judA cAlu DhakhanA rAgAmAM suMdara prAsA, zabda lAlityavAlA stavanA vairAgyamaya sajhAyA, ane gurUdevanA sadguNAthI AkarSAU upakAra darzaka ane gu lI padmAbahu banAvatA. teozrInA kavitvaprema ane kavitvakakSAnA prathama phUlarUpa Atma labdhivikAza stavanAvali " nAmaka pustaka prasiddha karavAmAM AvyuM. bhAvavAhitA ane ramaNIyatAmaya jeezrInI hRdayasarathI uLelI umI samI A kRtie ghaNIja AkarSaka ane bhAvavarSIka nIvaDI. jeozrInI punita ane bhaviSyamAM khIlanAra kavitva zaktine A nIce ullekhita thatA ekaja patra spaSTapaNe nirdhAra kare che. 66 jyAre caritranetA dIlhI zaheramAM cAturmAsa khIrAjamAna hatA. te samaye sikandarAbAda nivAsI zrAvaka jhavAhIralAlane munirAja zrImad vallabhavijayajI ( hAlamAM vijayavallabhasUrijI ) mahArAja lakhe che ke-- javAhiralAla ko dharmalAbhake sAtha - tumhAre patra aura bhajana pahuMce hai parantu yaha bhASA va cAlIyeM aparicita Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara | [ 205 honese yahAM banegA nahI. dillI meM kavi zrI labdhivijayajI mahArAjake pAsa baiThakara karaleMge to zIghra banajAeMgI. A ullekhathI spaSTa jJAta thAya che ke, zrImad valabhavijayajI mahArAja te vakhate kavi tarIke prasiddhi pAmyA hovA chatAMye teozrIe pitAnI hIMmata na cAlavAthI labdhivijayajI mahArAja pAse besI ThIka karAvI levA lakhyuM, te teozrInI bhAvimAM khIlanAra kavitva zakitanuM sUcana kAM na kahI zakAya? AthI eTaluM ja jaNAvIe chIe ke caritranAyaka jema dhArmika vyAkhyAne, jAhera bhASaNe temaja tAtvIka carcAo, vAdavivAde, grantha racanA vigere tarapha jevI abhirUcI dharAvatA tevIja saMgIta prati pite abhirUcI dharAvatA hatA. munirAja zrImad vallabhavijayajI mahArAje prathamathI karele kavi zabdane ullekha A stavanAli bahAra paDavAthI te kavi zabda yathArtha guNarUpa nIvaDyo. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pADI che ' chAyApurImAM praveza karI pratyeka prANInA sAcA dharma prANa Atmika tatvanA sAcA piSaka hari re dharma piyUSanI suMdara prapA, brahmapratApI guNagariSTa prAtaH ja ja smaraNIya surizekhara grAmAnugAma vihAra karatA aneka nApAka AtmAone punita banAvatA chANI tarapha prayANa karI rahyA hatA. chANunI janatAne vidita thayuM ke pUjyapAda vimaLasarijI mahArAja gajarAjanI jema meTA ziSya maMDaLanA cUtha saha vicaratA A tarapha padhArI rahyA che. akhila gAmanI janatAmAM bhAvanAnI jAgRti thaI praveza utsava karavA sau kaI prerAyA. keTalAka AgevAne teozrInA vandanArthe tathA vinati mATe gayA. A tyAgamUrtinuM Agamana heI tyAMnI bhUmi paNa teozrInA pAdasparzathI punita thavA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 207 talasI rahI hatI. jene zuM ke jenetara zuM? sau koI bhavya svAgatanI taiyArImAM guMthAyA hatA. bhAtabhAtanA mAMDavAthI, vAchatrAthI judIjudI jAtanA taraNuM ane dhvajAthI suMdara bodhavacanane ApanArA beDethI AkhuMye chINI gAma ajaba kuzalatAthI utsAhI yuvakee zaNagAryuM hatuM. purapraveza ghaNuja ThAThathI thaye. vyAkhyAnapITha sUrizekhare zobhAyuM medanI jAmI, maMgalAcaraNa thayuM. tAjanee AnaMdathI dharmadezanAne zravaNa karI. bIje divase ApaNuM caritranAyakane tyAMnI janatAnA AgrahathI gurUdevanI AjJA thatAM bIrAjavuM paDayuM. chANI gAmanA zrotAo eTale tatvajJAnanA zekhIna yuti tarka ane buddhimAtAnA anurAgI, sAdhu mahAtmAonA ghaNuM paricita eTale ahIMnA zrotAone kheMcavA recakatA jagAvavI e paNa saheja na hatuM. paNa ApaNuM caritranAyakanI pravacana pravINatA, ane dakSatA AgaLa ahIMnI janatA mugdha bane e duHsAdhya te na hatuM. pratidina vyAkhyAmAM tatvajJAnanI carcA cAlatI badhA e praznone ukela caritranAyaka sahelAIthI karatA, janatA khUbaja AkarSAI. sI kaI bAla ane vRddha mukta svare belatA ke vyAkhyAna vAcaspati padane Ape yathArtha karyuM che. chANI gAmamAM janatAnI nirALI bhakti bhAva pUrvaka sevA tyAgamRti e ja prema dharma kriyAnI pravRttimAM lInatA A badhu e jotAM sarizekharanI manovRtti gAma prati AkarSAI cUkI hatI. temaja AcAryadevanI niHspRhatA niDaratA satyaprarUpaktA. niSkalaMka brahmacarya pratApa temaja ApaNuM caritranAyakanA aneka tatva viSaya avagAhI abhuta badhaprada pravacana pravAha akhila janatAne maMtra mugdha banAvI hatI ja. janatAne atre cAturmAsa mATe Agraha thatA saM.1978nuM cAturmAsa atreja thayuM. virakta be yuvake-- caritranAyakane pravacana pravAha avirata vahete hate. vyAkhyAnamAM vairAgyabhAva saMsAranI kAramI avasthA ane puNya pApanA phale bahuja Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] kavikulakirITa ajaba rItithI spaSTa karavAmAM AvatA hatA ke je sAMbhaLatA caritranAyakanA varada haste saMsArathI virakta bhAvane pAmelA be yuvake pravajita thavAnA aMta:karaNavAlA banyA caritranAyakanuM chANI jJAna maMdiranA vizAla medAnamAM eka jAhera pravacana thayuM. je pravacanamAM atrenA samasta AgevAnoe bhAga lIdho hate. keTalAka praznottara paNa thayA hatA. jene tIkSNamati gurUdeve suMdara rIte pheTa karyo hate. jainetare A pravacanathI jaivadharmanI uccatA ane AdaraNIyatA samajatA thayA pravacananA aMte eka dakSaNa mAstare jaNAvyuM hatuM ke "ApaNA bhAratavarSanA sAcA bhUSaNa hoya te AvA tyAgI mUrti sAcA mahAbhAoja che. mArga bhUlelAne, pApavRtti parAyaNa banelAne ane kukarmonA kAtIla ghAthI ghavAyelAone, mArgadarzaka, zubhapravRtti sejaka, ane karmonA ghAne rUjhavanAra A vyAkhyAna vAcaspatijI jevA saMte bahu alpa hoya che. AvA pravacane je sthaLe sthaLe thAya te ghaNuM gurUdevanA upadezathI hRdayamAM dayA vasAvIne tene AjathI tyAga karUM chuM. hameMza vyAkhyAnamAM navAnavA jainetare dharmazravaNa mATe AvatA hRdayagata aneka saMzayane ucchedatA. jainadharmanA niyama pAlana karatA thayA, eka senI te ajaba jainadharmane rAgI banyo prabhupUjA, gurUvaMdana temaja navakAramaMtranuM smaraNa vigere dharmAnuSThAne Acarate thaye. keTalAka moDhavaNIke, kacchIAo paNa jainadharmanA raMgathI raMgAyA. pratiSThA mahotsava- chANI gAmathI sAta gAu dUra umeTA gAma che. je prathama tIrtha manAtuM hatuM. anekAneka gAmanA saMgha tyAM AvatA. aneka prakAranI dharmakriyAo A punita bhUmimAM thatI hatI. hAla e gAma bAju upara Avela hoI ane bIjA navIna tIthe banatA tyAM saMghe te aTakyA paNa tenI prasiddhi paNa nyuna thaI umeTAmAM dhvajAdaMDa tathA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara [ 200 padmAvatidevInI pratiSThA mATe aneka agragaNya gRhastha vinaMti mATe AvyA. A kAma caritranAyakanA hAthe thAya te sAruM evI teonI bhAvanA hatI. AcArya devanI AjJAthI caritranAyaka potAnA ziSya muni zrI lakSaNavijayajI sAthe svAgata padhAryA, sau koI janatA harSaghelI banI. pravacana zravaNane lAbha levA lAgI. pratiSThA mATenI taiyArI cAlI. sau koI A mahatsava ujavavA utsAhI banyA. jinamaMdira zaNagArAyuM, pUjAo ThAThamAThathI bhaNAvA lAgI. bahAra gAmanI janatA AvavA lAgI. saMsAranI karma janya kAramI vAsanAo mAnavonA mananI caMcalatA UbhI kare che. manane sthira rAkhavuM e duHsAdhya che. sthira manavAlA, niyatavicArevALA, mahApurUSe alpaja hoya che. Aje je bhAvanA hRdayamAM utpanna thaI te bhAvanAone saphaLa kare, vilaMba na kare. subhAvanAne vilaMba te bhAvanAnA purane redhaka che. bhAvadIpakanI maMdatA- caritranAyaka umeTA padhAryA hatA. jemanA upadezathI virakta banelA be yuvakone, saMsArane tyAgI mokSamArganA sopAna samI dIkSAne svIkAravA A umeTAmAM AvavAno nirNaya hatuM. tela khUTe eTale battI bujhAya che. prakAza nAza thAya che eTale aMdhAruM chavAya che. pachI aDavaDIyA khAvA paDe e svabhAvika che. upadeza telane abhAva thatAM te virata banelA yuvakonA hRdayamAM bhAvadIpaka maMda thayo, caritranAyakane A samAcAra maLatA pitAnA ziSya muni zrI lakSaNavijayajIne chANuM melavAmAM AvyA. dhanya che tAraka gurUone jeo pite taklIpha veThIne bhAvukene saMsArathI tAravA purUSArtha kheDe che. vRddha AcAryadeve paNa banne yuvakone bolAvI teonI maMda banelI bhAvanAne uttejita karavA ghaNaja asarakAraka upadeza Apyo hate. 14 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] kavikulakirITa upadeza dhArA he yuvake? saMsAranA kalpanAjanya sukhe pariNAme ghera duHkha janaka bane che. Aje je padArthone ISTa mAne che teja padArtho pariNAmaMtara thatAM aniSThatA upajAve che. kSaNika sukhane khAtara jIvanane veDaphI nAkhavuM e sajajananuM kartavya nathI. vaLI dunyavI tuccha su kadIe tRpti karatAM nathI. paraMtu abhilASAne vadhAre jAya che. kahyuM che ke, dhaneSu jivitavyeSu strISu cAhArakarmasu / aH: ni: sarve, cAtA kAryAnti yAnita . 2 // arthAta dhanamAM, jIvanamAM, strImAM, AhAra karmamAM prANIo atRpta gayA, jaze, ane jAya che. mATe mahAnubhA? tyAga sivAya vAstavika tRpti thavAnI nathI mATe tuccha bhegamAM na muMjhAtA zAzvata sukha denAra cAritramAM makkama bano vigere upadeza Ape paNa be yuvakomAMthI ekane te bIlakula asara na thaI paNa zA khImacaMdabhAI pArekhanA putra chabIladAsane te pUrvane vairAgya nava pallavita banyo. saMsArane tyAgI saMyamI banavA hadayathI taiyArIo karavA prerAyA. pUjya lakSaNavijayajI mahArAjanA umeTAthI AvatA pahelA chabIlalAlanuM hRdaya vairAgyathI raMgAyuM hatuM. eTale teozrI bIje divase ugra vihAra karI caritra nAyakanI sevAmAM pahoMcI gayA. zrIyuta khImacaMdabhAI nAnI uMmarathI ja dharmasaMskArathI raMgAelA hatA. saMyama levAnI bhAvanA teonA hRdayamAM otapreta hatI. je zrAvakanA hRdayamAM saMyamanI bhAvanA ramI rahI nathI tenI dezavirati e samyapha dezaviratI ja nathI. pUjya hemacaMdrAcArya mahArAja pharamAve che ke, sarvaviratilAlasArahitAnAM manuSyANAM dezaviratirapi na samyak A senerIvAkyane khImacaMdabhAIe hRdayapaTa upara katarI rAkhyuM hatuM. paraMtu zArirIka sthitine laIne e bhAvanAne amalamAM Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 211 mUkI zakatA na hatA. paNa pitAnA putra chabIladAsane pote hamezA saMsAranI vikaTa paristhitinuM bhAna karAvatA. saMyama mArge vaLavAnI preraNa karatA. pite na laI zakyA te mATe hatabhAgyatA batAvatA, saMyama sivAya kaMIpaNa AtmAnuM kalyANa thayuM nathI. manuSya janmanI sAcI sArthakatA saMyamanA svIkArathIja che. dunyavI viSaya vilAsane bhegavavAmAM manuSya janmanI vAstavIka sArthakatA hatA te tIrthakare. cakravatIo, rAjA mahArAjAne rAjariddhi, strI parivAra vigere sAhIbI cheDI saMyaya aMgIkAra karavAnI jarUraja zI hatI? vigere upadeza hameMza ApatA hovAthI chabIladAsanA paNa dharmasaMskAre majabuta banatA gayA. eTale piteja saMyamanI mAMgaNI karI. te mAgaNIne khImacaMdabhAIe vinA AnAkAnIe svIkArI. dhanya che AvA dhamI pitAone ke jemanA kuLamAM avatarela putrane nAnapaNathI ja dharmanA saMskAra pADI. anAdi kALanI rakhaDapaTTI pachI maLela mAnava jIvananI sAcI sArthakatA karanAra saMyamI jIvana jIvavAnI satata preraNA karI sadgatinA bhAgI banAve che. AvA mAta pitAo bhAgyeja jabara puNyanA udayathI kaI bhAgyazAlIne ja maLe che, bAkI khAlI janma ApanAra mAtAo tathA sattarapaMca paMcANuM be mUkyA chuTanA, lA paTela sattANuM so mAM be ochA AvA hisAbe karI pAMca pacAsa hajAra rUpIAne vArase ApI, anyAya, kapaTa ane dagAthI meLavelA pApane piTale pitAne zIra upADI dugatinA memAna thanArA pitAe te gheraghera ane sthaLe sthaLe che. paraMtu dharmane vAraso ApI zAzvata sukhanA bhAgI banAvanAra pitA te bhAgye ja sAMpaDe che. dIkSA mATe prayANu- saMyama levAnI AjJA ApavA sAthe saMyamanI kaThInatA vrata pAlananI duSkaratA ane bAvIza parisahanI samajaNa paNa ApI. pitAnI lekhita AjJA laI te chabIladAsa keTalAka pitAnA mitro, Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra12] kavikulakirITa kezarIcaMda ane dIpacaMda AdinI sAthe pratiSThAnA mAMgalIka divase umeTA AvI pahoMcyA. prajyApradAna- prAta:kAlane sAta vAtAvaraNamaya samaya hate. janatA devIpratikAnA vyavasAyamAM harSabhera ghelI banI hatI. te ja samaye chabIladAsanuM Agamana thayuM. vIjaLIvege AkhAye gAmamAM e zubha samAcAra vyApyA. A gAmamAM dIkSAne avasara prathamaja hatA. akhilajanatA dharma mahatsavanA suavasarane vadhAvavA, nIrakhavA ane anumodavA ghaNAja harSathI sajaja banI, vizALa cogAnamAM samavasaraNa racAyuM. pUjya caritranAyaka nA varada haste pravajyApradAna karavAmAM AvyuM. temanuM nAma zrI bhuvanavijayajI rAkhI caritranAyakanA ziSya tarIke jAhera karyA dakSAnA avasare atrenI janatAne harSa amApa hate. navIna muni zrI bhuvanavijayajIne upAdhi vaherAvavA mATe ghI bolatA hiraNa -120 rUpIA bolI arpaNa karyo hate. evIjarIte bIjI upadhinI paNa upaja sArI thaI hatI. aMte saMyamapAlanamAM daTatA thAya evI hRdayabhedinI dezanA ApI hatI. dakSAbAda prabhAvanA temaja bhavya samArohathI vaDe caDhaye hate. puna: chANImAM- eTalAmAM chANI saMghanA AgevAnonI vinatithI sasvAgata caritranAyaka pUjya gurUdevanI sevAmAM padhAryA. vyAkhyAnamAM vizeSa AvakamAMthI gaNadharavAda zarU karavAmAM Avyo, gaNadharavAdanI yukti prayukitane badararUpamAM banAvI keTalIka tadanukula takavAdanI dalIle ubhI karI prakRta viSayane evo carcatA, ke sau koI sahelAIthI samajI zakatA hatA. vaLI ApaNA caritranAyakanA upadezabaLathI ghaNA yuvAne pratikramaNa, pUjA Adi dharma anukAnamAM khUba bhAvanApUrvaka rasa letA thayA, saMpratirAjAnA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WOOOUUUUUUUU THE 88888800 geoOc 800 000 9 ) 2008 | 0007eobo300 % P) ae p000 8000 6000004 000000000 O00000077. Jog }00 000000000000000 0 0 oooo 00 1000000 9 bI. pI. presa-pAlItANA. @0000000 1:00000000000000000000000000000 upAdhyAyajI zromana bhuvanavijayajI gaNIvara. 0i0 (c) 0000000000-0 000000000000000000000000000(c)(c) (id 888 oooooooooooooooo 30 kaoooo 6ea0000000--0000 oooo 0000000000deg oooooo or 001 )D00000009) 00:00:00 *00poon * 00000000 000000000000 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 213 samayamAM bharAyelA zAntinAtha bhagavAna age birAjamAna che. tenA guNAtmaka navIna rAganAM stavanA banAvatA je atrenI maMDaLIvALA setsAha gAtA. A pramANe chANInuM cAturmAsa, pAna, pAna ane dha kriyAethI AnaMdapUrvaka pasAra thayuM. tIrthayAtrA mATe prayANa-- cAturmAsabAda punita tItilaka bhavatAraka zrI siddhAcalajInI tIrtha yAtrA karavAnI bhAvanA ApaNA caritranAyakanA hRdayamAM udbhavI, je tInA smaraNamAtrathI mAnavagaNa tare te tenA darzIna ane spa nathI jaldI udghAra thAya emAM zaMkAja zI ? nAne bALaka, ke vRddha e tIne bheTavAnI bhAvanAvALA hoyaja, prAtaHkALamAM e punita tInI bhajanA dharmiSTha purUSanA ghera huMmeza thAya che. jenA zaraNe anaMtA AtmAoe mukti meLavI che. jenuM mahAtmya lAkhA zlAka pramANamAM racAya paNa pUrNAkRti thatIja nathI, je tIrthanA paramANue paramANu pavitra manAya che, jenu vAtAvaraNa adhameAne paNa uddhAranArUM che, je tIrthanA uddAra kraDA rUpIyAnA aDhaLaka kharce udAra zrAvakAe karAvyA che. evA pavitra tIrthane bheTavAnI bhAvanA kAne na thAya ? arthAt sau kAi bhavyAtmAne thAyaja. dIkSA ane vi gurUdevanI AjJA maLatA pAlItANA tarapha prayANa thayuM. umeTA, AMkalAva thai kherasada padhAryA, dareka sthaLe jAhera pravacanadvArA anekAne sadAcArI jIvanavAlA banAvatA. atre DabhoInA dhapremI jIvaNabhAI pulacaMdra varSothI dIkSA levAnA umedavAra hatA. DabhoImAM AcAya mahArAjazrInA cAturmAMsa samaye, caritranAyakanA vyAkhyAneAe temaja teozrInI nikhAlasa vRttie, ane apUrva tyAgapAlanatAe temanA hRdayane khecyu hatu. ane vairAgyathI bhIMLavyuM hatu. te jIvaNubhA e Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra14 ] kavikulakirITa saMgha vacce pite dIkSA levAnI bhAvanA pragaTa karI ane pahelA thayela sagapaNane niSedha karyo. kaho ke bhara yuvAnImAM paraNavAnI taiyArImAM strIne tyAga karyo. temanI mAtuzrI bahu vRddha ane dharma dhyAnamAM parAyaNa hatA, pitAjI bAlavayamAM svargastha banyA hatA. dharma parAyaNa mAtAjInI dIkSA levAnI AjJA thaI cukI hatI. valI jIvaNabhAI paNa baheza hoI anekane dharmanuM svarUpa samajAvI zakatA hatA. kauTuMbIka varganI AjJA paNa pite dakSatAthI meLavI lIdhI hatI. eTale berasadamAM dIkSA levAnI zubha bhAvanAthI caritranAyaka pAse AvyA. ane pitAnI manokAmanA pragaTa karI. gurUdevane nizcaya paNa hatuM ke jIvaNabhAInuM kuTuMba dharmaparAyaNa che eTale dIkSA arpaNamAM koI jAtanuM vidana Ave ema nathI. gAmanA keTalAka dharmapremI AgevAnoe saMyamanI zubha kriyAo mATe taiyArI karI. A samaye caritranAyaka pAse muni zrI lakSaNavijayajI mahArAja tathA muni zrI bhuvanavijayajI hatA. duniyAmAM evA sAdhAraNa niyama hoya che ke dharmamAM nahoya te paNa game tyAMthI vidane acAnaka AvIne khaDA thAya che. AvA prasaMge abelatA bolatA thAya che, asaMbaMdhIo saMbaMdhI thaIne Ave che. valI kenI gAya kenuM khAya hAM ke tenuM nakheda jAya e kahevatane caritArtha karanArA keTalAka vidyA saMteSIoe atre evuM khoTuM vAtAvaraNa phelAvyuM ke jethI jaina jainetare tamAma apUrva saMyamanI kriyAne aTakAvavA kaTIbaddha banyA. pUjya caritranAyaka zAnta prakRtinA hatA, sarala AzayI ane samayasUcakatA vAparavAmAM kuzaLa hatA. hamaNA vizeSa taphAnane saMbhava jANI te kArya mekupha rAkhyuM. | vAMcaka vicAre ke mAtA tathA kauTuMbI varganI rajA hovA chatAM vinA levA devAe dhAMdhaLa karavAmAM TevAyelA kevA aMtarAya pahADa ubhA kare che. AvA ajJAnIothI jagata bhareluM che ane te bIcArA AvA dharma kAryamAM aMtarAya karI bha bhavane viSe dugatimAM rakhaDavAnuM hAthe vaherI le che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ ra1pa AzAbhAI paTela caritranAyakanA hRdayaMgama pravacanothI bedhita thayelA paTela jJAtinA AzAbhAI bArabhAIne A badhA nirarthaka dhAMdhalanA samAcAra maLyA. teo gurUdeva pAse AvI saMpUrNa rIte sAcI vastusthitinA vAkephagAra banyA eTale AzAbhAIne mAlama paDayuM ke A bInapAyAdAra saMyama vidhIonuM tephAna mAtra che. AzAbhAI paTela mahArAjazrInI vinati karI gAma bahAra Avela pitAnA baMgalAmAM laI gayA. keIpaNa tophAna na kare e hetuthI pitAnA AdamIone tyAM reyA. AzAbhAInA putra goviMdabhAI perIsamAM (phAnsa dezanuM mukhya zahera) rahetA hatA ane teo motInA vahepArI hatA ane tatvavastune samajavAvALA hatA. temane paNa mahArAjazrIe akhIla bInAthI mAhitagAra karyA. teoe jaNAvyuM ke DabhoI eka tAra karyo che ane je kAI na Ave te kAle dIkSA ApI devI. DabhaI saMdha para tAra karavAmAM Avyo paNa tyAMthI kaI AvyuM nahi. eTale jIvaNabhAIne baMgalAmAM dIkSA ApI temanuM nAma munizrI jayaMtavijayajI rAkhI pitAne ziSya tarIke jAhera karyA. dIlAbAda AzAbhAI ane temanI pArTInA mANaso sAthe mahArAjazrIe berasadathI vihAra karyo. najIkanA gAmamAM nivAsa hatuM tyAM jIvaNabhAIne mAtuzrI AvI pahoMcyA. eTale berasadanA ghaNA jaina jainetare bhegA thaIne pAchA tephAna mATe AvI pahoMcyA. nUtana muninI pratijJA - ane navIna munine pAchAM laI javA prayatna kheDyo. navIna muni zrI jayaMtavijayajIne saMsArI mAtuzrI divALIbena dharmaparAyaNa tathA saMyamanA rAgI hatA. pite prathamathI ja AjJA ApI hatI paNa lekone zAti thAya e hetuthI pitAnI sAthe borasadamAM yaMtavijayajIne sAdhunA veSamAM laI gayA paNa temaNe sparza karyo na hatuM. jemaNe bahezathI ane pitAnI sAcI bhAvanAthI saMyamane grahaNa karyuM che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216] kavikulakirITa teo kadApi kAle game tevA vighanA samUhathI DaratA nathI. anukuLa agara pratikULa upasargone sAmane karI zake che. munizrI jayaMtavijayajI tyAMnI janatA sAthe gAmamAM gayA paNa temaNe cAre AhArane tyAga karyo, ane teone jaNAvyuM ke mane mArA gurUdevanI pAse mukI Avazo. tyAre ja mArI pratijJA pUrNa thaze. eka divasa te tephAnI varganI hAjarImAM rahyA, temanI AvA prakAranI makkamatAthI teone khAtrI thaI ke A bhAIe daDha vairAgyapUrvaka AtmakalyANa samajIneja dIkSA lIdhI che. sarve maLI vAjate gAjate gurUdevanI nizrAmAM mUkI gayA. dhanya che ! dharma mATe kaTIbaddha thayelA e tAraka gurUdevane dhanya ho! e nUtana muninI Atma daDhatAne abhinaMdana che e jainetarajJAtinA AzAbhAI paTelanI hIMmata ane dharmabhAvanAne ! mahAvIra paramAtmAnA anuyAyI kahevaDAvanArA e nAmadhArI jaine, AzAbhAI paTelane dAkhale hRdayamAM utAraze kharA ke? borasadathI vihAra- caritranAyaka berasadathI peTalAda, tArApura, sAyama thaI sasvAgata khaMbhAta padhAryA. atrethI berU thaI himatapura padhAryA. jyAM eka jAherabhASaNa rAkhavAmAM AvyuM hatuM, jemAM tyAMnA ThAkorasAhebe tathA anya rAjyanA amaladAra varga paNa hAjarI ApI hatI. aneka prakAranI dharmacarcA thayA pachI ThAkarasAhebe saMtoSa jAhera karyo hato ane hiMsA na karavI evI pratijJA lIdhI hatI, tyAMthI dholerA padhAryA hatA. jyAM madhya bajAramAM mAnavadharma viSayaka jAherabhAvaNa rAkhavAmAM AvyuM hatuM. jemAM aneka jaina jainetaree lAbha lIdhuM hatuM. eka sanyAsI sAthe dharmacarcA thatAM mahArAjazrInI tarkazakti ane tatva samajAvavAnI paddhati joI khuza thayA hatA, ane jaina dharmanA abAdhita tanI muktakaMThe prazaMsA karavA lAgyA hatA. atrethI vihAra karI veLAvadara, ratanapura thaI vaLA thaI sIhari padhAryA. dareka ThekANe caritranAyakanA Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara suMdara pravacane thatAM hatAM. atre panyAsajI zrI umaMgavijayajIgaNuM Adi munivare paNa caritranAyakanI sAthe svAgata ghoghA padhAryA. nUtanamuninA pega vahananI kriyA tathA vaDI dIkSA panyAsajInA varada hasteja thaI hatI, aTothI mahArAjazrI, kuMvarajIbhAI ANaMdajI vigerenI vinatithI bhavya satkAra sahita bhAvanagara padhAryA. aTo sthiratA daramyAna zAMtisnAtra Adi dharmakriyAo thaI hatI. TuMka samayanA saha vAsamAM paNa panyAsajI mahArAje caritranAyakanI pAse jotiSa zAstrane abhyAsa karI lIdhuM hatuM tathA anya paNa ghaNuM anubhavethI jJAta thayA. atrethI vihAra karI mahArAjazrIe pAlItANuM tarapha vihAra karyo. dayanI saphaLatA- je dhyeya hRdayamAM hatuM te saphaLa thavAne samaya najIka Avate gaye. tIrtharAjanI prabhAvika chAyAnA AchAM darzana thatAM gayAM, hRdayamAM harSamAtrano ja anubhava thate gaye. tIrtharAjanI yAtrA samaye gAvAnAM caritranAyake hRdayanI udbhavelI bhAvanAnI vegavatI preraNAthI stavane racavA zarU karyo. "meM bheTyA AdinAthajI harSa apAra" ItyAdi stavane jotajotAmAM racAI gayAM. girirAja para ghaNuja bhAvathI caDhayA. patitane pAvana karanAra bhavATavIsArthavAha tIrthapatiAdinAtha bhagavaMtanA darzana karI potAnA janmane kRtakRtya mAnavA lAgyA. caritranAyaka atrethI duHkhatA hRdaye vihAra karI raivatagirijInI yAtrA mATe junAgaDha padhAryA. junAgaDhane saMgha gurUdevanI vaktatva zaktithI vAkephagAra hato, tethI pravacane sAMbhaLavA talasI rahe e svabhAvika hatuM. gIranArajInI bhavya yAtrAne lAbha uThAvya, atre paNa pite zIdhra kavitvazaktithI nemanAthajI bhagavAnanA stavane raDyA. A vakhate AcArya zrImad vijayanitisUrijI mahArAja tathA panyAsajI zrI ajItasAgarajI Adi keTalAka munivare junAgaDhamAM vidyamAna hatA, paNa pravacananuM kArya te Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] kivakulikarITa janapriya hAI caritranAyakaneja soMpAyuM hatuM. carma tI kar mahAvIraprabhunuM janma kalyANaka ujavavAnA avadAta avasara atre AvatA seMkaDAnI medanImAM ApaNA caritranAyake khUba asarakAraka pravacana ApyuM hatuM. junAgaDhamAM naherabhASaNa goThavAtA mukhyavaktA caritranAyakaja hatA, je bhASaNamAM divAnasAheba Adi amaladAra vage utsAhathI lAbha uThAvI saMtoSa nahera karyo hato. zaMkhezvaratI nA bheTa -- junAgaDhathI vihAra karI jetapura, rAjakATa AdikSetrAmAM nahera bhASAthI asIma lAbha ApI, jainadarzananI mahattA vadhArI TuMka samayamAM analpa upakAra karI kAThIyAvADa pradezamAM khUba khyAti meLavI zakhezvarajI tarapha padhAryAM, atre gatacAvIzInI dAmeAdara tI karanA tImAM aSADhA zrAvake bharAvelI devalAkamAM asaMkhyAtA varSa sudhI pUjAyelI zrI za MkhezvarapAnAthanA nAmathI prakhyAti pAmelI mUrti khIrAjamAna che. A biMkhe caritranAyakane khUba maMtramugdha banAvyA kharekhara tI yAtrAe pApazizane cUro karavAmAM mulgara che. AvA tIrthanI yAtrA karatA je AnaMda ane bhAvavRddhi anubhavAi te avAcya che. rAdhanapura praveza-- A punita tIrthanI yAtrA karI rAdhanapura tarapha vihAra karyAM. zrAvakAnI nagarI kaho ke jANakAra zrotAonI khANa kaheA, zrAvakAnA AcAra vicArAnA ratnadvIpa kahA, dharma bhakti ane utsAhanu dhAma kaho, viveka ane vinayanu niketana kahA, evuM aneka jinabi meAthI paribhita yAtrAnA dhAmarUpa rAdhanapura zahera vakhaNAya che. jaina siddhAMtane zravaNa karavAne atrenA zrAvakA Atura rahe che. pRthvItalane pAvana karatA citranetA ziSya maMDaLa saha e kalIyugI tu...gIyAnagarIsamA rAdhanapura zaheramAM Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 219 padhAryAM. prAye karI ciratranetAnA vihAra paMjAba, mAravADa ane dakSiNa gujarAta tarapha vizeSa thayelA hAi atrenI janatA teezrIthI aparicita hatI. teozrInA ekaja divasanA hRdayaMgama tAtvika pravacane sau kAine AkarSyA. jaina janatA kIDInI mAphaka ubharAvA lAgI kadIpaNa upAzrayamAM nahi AvanAra yuvaka varga paNa khUba utsAhapUrvaka vyAkhyAnamAM AvavA lAgyA. tyAMnA vakIla amaladAr va paNa vyAkhyAnane lAbha levAthI vaMcita na rahyo, vyAkhyAneAnI dhUmamacatA jainetarA paNa AvavA lAgyA. caritramahIMnI vyAkhyAnakalAnI nipuNatA, samayeAcita hitavAhI vANI vahevarAvavAnI dakSatA eTale vyAkhyAne atyaMta lAbhaprada thayA. meAhameDana varga AvatA te temane urdU sarIfA ane zAyarathI dayA AdinA siddhAMtane samajAvatA, vedAntika ane vaiSNavAne bhagavadgItA manusmRti, purANu vagerenA zrlokA tathA dRSTAMto ApI jainadharmAMnI uccatA samajAvatA. eka divasa pravacananI zreNI bhinna bhinna viSayo upara geAThavavAmAM AvatA vyAkhyAna vAcaspatijInA vyAkhyAnane ghaNA jaina jainetarAe lAbha lIdhA. zukravAranA divase leAkeAnI mAMgaNIthI hiMdI bhASAmAM pravacana karavAmAM AvatuM hatuM. atrenA divAna sAheba A tyAga mUrtinA darzanArthe AvyA hatA. teozrIe karela sarva praznonA saceTa uttara ApavAthI temaNe mukataka kahyu` hatu` ke mArA jIvana pravAhamAM AvA vidvAna. mahAtmAonA prathama saMga thayA che. atrenI janatAne vAcaspatijInA prakRSTa pravacana ane niHspRhatAe ajaba rIte kheMcI hatI. cAturmAsa atreja thAya evA saune vicAra thayo ane atyaMta Agraha karyAM umeTAmAM bIrAjamAna sUrijInI AjJA AvatA saMvata 1979 nuM cAturmAsa rAdhanapuramAMja thayuM. nandIsUtranI vAMcanA vyAkhyAnamAM kayA grantha vaheMcAvavA e vicAra janatAmAM ghaNA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 1 kavilakarITa guMcAyA, keTalAka anubhavI zrotAo kahevA lAgyA ke ApaNe eve grantha vaheMcAvavA joIe ke ahIM kadi vaheMcAye nahi hAya ane tatvajJAnathI bharelA hovA joie. sau kAie vicAranI Apa le karI nandIsUtra vaMcAvavAnA ni ya upara AvyA. vyAkhyAnamAM evA sa jAmyA ke zrotAjana jhulatA DeAlatA ane harSoM pAmatA. A sabhAmAM jaina tatvajJAnane sArI peThe samajI zake evA zeTha kakalabhAI joTA, bhudarabhAI vakIla, harjIvanadAsa prabhulAla vakIla vigere dasa zrotAo hatA. vyAkhyAnamAM cAlatA dareka viSayanI mAMdha letA. pUchAtA aneka praznone evI suMdara ane saMgIta zailIthI samajAvatA ke nyAyanI kaThIna paktione eA jJAnavAlA paNa samajI zake, keTalAka vRddha anubhavI kahetA ke ATalA ATalA AcAryo padhAryAM paNa AvA vidvattApUrNa ane AbAlagopAla priyatama pravacane humAe kadi sAMbhaLyA nathI. kharekhara vijayAnaMdasUrijI mahArAjanA vyAkhyAnamAM je hA jAmatI hatI tevIja A cAturmAsamAM anubhavAya che. vayAvRddha munirAja zrI puNyavijayajI jeo jaina zALAmAM cAtumaoNsa rahyA hatA. caritranAyaka pAse chatrAbhigama sUtra vAMcatA hatA. teo kahetA ke ApanI jIvAbhigama sUtra vaMcAvavAnI paddhati thADA bhaNelAne paNa jJAna upajAvanArI che. takhelI zerImAM panyAsajI zrImad rgavijayajI mahArAjanuM cAturmAsa hAvA chatAM ghaNI janatA caritranAyakanA vyAkhyAnanA lAbha letI. panyAsajI zrImad raMgavijayajI pAse caritra nAyake mahAnizithasUtranA yogAhananI kriyA karIsUtranI ArAdhanA karI. A yogamAM ekI sAthe ogaNa sAiTha AyaMbilanI lAMbI tapazrcaryo hovA chatAM caritranAyake haMmeza vyAkhyAna, pAna-pAThananA sadhaLA parizrama cAlu rAkhyA hato, pUjAnI racanA-- AdinAthaprabhunA maMdiramAM aThThAi mahAtsava tathA zAMtinAtra Adi mahAtsava zarU thatA zrI saMdhanA AgevAneAnA tathA mAstara jIva Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazikhara [ 221 rAjanA AgrahathI vyAkhyAna vAcaspati e dhaNIja rasapUNaeN rAgarAgaNI maya racelI tatvatrayI ane navatatvanI pUjAe bhaNAvavAmAM AvI hatI. janatAne paricaya thayA ke jevA asarakAraka vaktA che tevAja zighra kavi paNa che. aneka dhama pravRttie cAlu hAvAtAM doDha pakhavADIyAmAM paMcajJAna tatvatrayI ane navatatvanI vistRta pUjAe racI peAtAnI adRzya zaktinA upayAga karI janatA upara niHsIma upakAra karyo che. dIkSAnA suprasaMga upara bhaNAvavA pAMca mahAtratanI pUjA paNa jemaNe traNa divasanA TuMka samayamAM racI hatI. aSTaprakArI pUjAnI paNa racanA A cAturmAsamAM thaI. A sivAya mahAvIra snAtrapUjA paNa Aja aAmAM racI hatI, caturmAsa daramyAna caityaparipATI, paTTadarzana aneka dharmAMdAkhAtAnI TIpA Adi abhUtapUrva kAryo thayA hatA. vihAra samaye rAdhanapuranI akhIla janatA zokAtura banI hatI. vihAra vakhatanA maMgaLAcaraNa vakhate mAMlAonI rakSaNanI vyavarathA mATe saceTa upadeza ApatA eka kamITI tathA sArI rakama thavA pAmI hatI, janatA hajI paNa e samayane yAda kare che. cakravartInA bhAjanane svAda punaH punaH ramaraNa pathamAM Ave tenAthI paNa adhika zrI za MkhezvarapArzvanAtha bhagavAnanI camatkArI mUrtinA darzana kAMkSA caritra nAyakanA hRdaya paTa uparathI khasatI na hatI. te AkAMkSA paripUrNa karavA rAdhanapurathI vihAra karI te tImAM pAchA padhAryAM. vyAkhyAna vAcaspatijInA darzana ane vyAkhyAna zravaNa mATe rAdhanapuranA meATA jaina saMdha atre mahArAjazrInA padhAratA pahelA AvI paheAMcyA hatA. A samaye nAtAlanI rajAo hAi muMbathI zeTha jIvAbhAi pratApasI vigere sagRhasthA muMbaIthI tItha yAtrA tathA mahArAjazrInA darzanArthe AvyA hatA. vaLI A prasaMge khAsa suratanA prakhyAta gavaiyA zrAddhratna meAhanabhAI sAthamAM Avela hAI trIkALa bhAvanAmAM apUrva raga jAmatA hatA. vyAkhyAnamAM prabhubhakti upara sacoTa upadeza ApavAmAM AvyA hatA, Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa rarara ]. TUMka samayamAM racanA- mujapura, hArIja, kaMbaI Adi sthaLe dharmavRSTine varasAvatA sasvAgata cANasmA padhAryA. atre bIrAjatA bhaTevA pArzvanAthanA darzana karI apUrva AnaMda meLavyo. haMmezAM prabhAvika pravacane cAlatA. atre zrI labdhivijayajI saMgIta maMDaLanI sthApanA karavAmAM AvI. je maMDaLa adyApi prativAsara prabhu sanmukha bhAvavAhI stavane bolI, AtmabhAvane khelI, bhajana dhunamAM DelI, prabhu bhaktirasanA raMgamAM relI, jIvana sArthaka karI rahyA che. atre paNa eka jAhera bhASaNa ApavAmAM AvyuM hatuM jemAM anekae dharmapratijJA karI jIvanane sadAcArI banAvyuM hatuM. pATaNa (gujarAta) padhAratAM kuNaghera nivAsa karyo. je gAma pahelA pATaNanA parArUpe gaNAtuM hatuM. atre paMcAsarA pArzvanAthanA guNagAnasya rAgarAgaNIthI bharapura bAra bhAvanAnI pUjA vyAkhyAna vAcaspatijIe TuMka vakhatamAM taiyAra karI. chatAMye pAse bhAvavAhitA ane zabda lAlitya asAdhAraNa jhagamage che. pATaNanivAsIone caritranAyakanuM Agamana ghaNAja haIne karanAruM thayuM. keTalAka dhamIvarga kuNagheramAM bIrAjatA caritranAyakanA sanmukha AvI pahoMcyA, pATaNa padhAravAnI vinatine svIkAra thayA pachI svAgatanI zobhA karavA te Avela sajajane pATaNaprati pAchA vaLyA. devavimAna mAne ke manarama zRMgAragRha mAne, pATaNanivAsIoe zaheranA mukhya lattAone koI ajaba kaLA kauzalyathI zaNagAya. jANe alakApurI svargathI na utarI hoya ema kSaNabhara prekSakavargane zaMkA paDatI. ghaNI meTI saMkhyAmAM pATaNavAsIoe dUra sudhI jaI pahoMcyA ane benDa Adi ghaNI suzobhIta sAmagrIothI sAmaiyuM karyuM. vyAkhyAna pITha upara bIrAjatAM pahelA mAnavagaNuM vyAkhyAna Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ ra3 maMDapamAM jamA thaI gayuM hatuM. bulaMda avAjathI maMgalAcaraNa karI mAira torAtAM nati kAmina e zleka upara ghaNuM ja asarakAraka pravacana ApyuM. pratidina vyAkhyAnanI mALA te evI AkarSaka banI ke vRddhe kahetA ke AvI vyAkhyAnanI rasItA pU. vijayAnaMda sUrijI mahArAjanA samaye anubhavAtI tevI rasItA vyAvAcaspatijInA pravacanamAM anubhavAya che. jyAre caritrapradhAna bhavyamaMdiranA darzana mATe nIkaLatA tyAre ghaNuM leke cheTA AtmArAmajI mahArAjanI upamA ApatA. jhaghaDAnI patAvaTa- keTalAka varSothI pATaNamAM jJAtiya jhaghaDA cAlatA jenA kAraNathI pAMjarApoLanuM ane keTalAka dhArmika khAtAonuM kAma ghaNuMja zIthIla banyuM hatuM. caritranAyakane A vAtanI jANa thatAM eka divasa vyA khyAnamAM kusaMpa ane jhaghaDA ragaDAthI dhArmika khAtAne thatA nukasAne upara saceTa vyAkhyAna karyuM. A vyAkhyAnanI asara eTalI badhI thaI ke banne pakSanA hadaya hacamacI gayA. jhaghaDe patAvavAnuM kArya caritranAyakane ubhaya pakSe suprata karyuM. ghaNuM dakSatAthI banne pakSanA virodhane paricaya karI te bannene saMtoSakAraka samAdhAna ApyuM. banne pakSamAM AnaMdanI umIo ubharAI. ane te pheMsale saue kabula rAkhyo enI khuzAlImAM eka saMgha jamaNuM thayuM hatuM. ejyabhAva TakI rahe e hetuthI paMcAsarajInA vizAla cekamAM saMpanA suphale upara bhASaNa ApyuM hatuM. A bhASaNanI ane thayelA saMpanI tamAma jaina jainetaree jainadharmanI tathA temanA dharmagurUonI bhUri bhUri prazaMsA karI. paMcAsara pArzvanAthanI puNya pratimAprabhuta prAcInakALathI bhaktonA mane paripUrNa karavAmAM prakhyAta che. jenI bhavyatA, camatkAritA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224] kavikulakirITa ane bhAtpAdaktA bhalabhalA darzanAbhiluSane asAdhAraNa AnaMda upajAvavA sAthe sohAmaNI saMpattine saMcaya sarje che. prabhAvaka paMcAsarA pArzvanAtha prabhunA guNa gauravathI bharapura caritranAyake racelI bAra bhAvanAnI pUjA ghaNAja ThAThathI prabhu sanmukha bhaNAvavAmAM AvI hatI. bhoyaNI tIrtha tyAMthI vihAra karatA bhoyaNI tIrthamAM padhAryA. je tIrthanI yAtrA karatA ananyAnaMdane anubhava malyo. A tIrthane sparza karatAveMtaja bAlavayamAM tIrtha sparzanAnI madhurI smRtinA mRdu aMkurAo hRdayakSetramAM sparyA. "aDhI varSanI bAlauMmaramAM darabAra tuma pAye re, mallIjhana svAmI A tamArA darabAramA " evI svakRta stavanAo svamukhathI jharatI. kAraNake caritranAyakanI janmabhUmi bAlazAsane gAma A punita tIrthathI phakta traNaja gAu dUra che. eTale bAlyAvasthAthIja A tIrthanI apUrva yAtrAne aNamola samaya anekazaH maLela. pUrvanubhUta tIrthanI sparzanA mAnavone apUrva AlhAda kema na upajAve? bhagavAnanI sAlagIrIne pavitra divasa najIka Avate hAI puNya bhUmimAM vizeSa rekAyA. sAlagirine ajaba meLe jAye. hajAre. mAnavonA ToLeToLA ubharAyA. A samaye pUjya amIvijayajI mahArAja saparivAra atre padhAryA hatA. banne vidvAne paraspara maLI ghaNA saMtuSTa thayA. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmabhUmimAM padhAryA tii ghaNA sadgatanA AgrahathI temaja varSone AMtare paDavAthI ane anubhUta svajanmabhUminI vividha smRtionI ' agamya preraNAthI vaLI dharmanA lAbhane hetu dhyAnamAM rAkhI bAlazAsana padhAryA. atrenI jaina jainetara prajA pitAnAja gAmanA nararatna padhAratA heI acUkapaNe pravacana pIyUSane ane darzanane lAbha uThAvatI. atrenI sthiratA daramyAna ghaNuone dArU, mAMsa, rAtribhojana vigere pApaparihAronI pratijJA ApI, anekene sadAcArI banAvyA. pUjA, prabhAvanA, nekArazI Adi aneka prazaMsanIya kAryo thayA. atrethI suraja padhAratA dharmaprabhAvanA ghaNI thaI, kAraNa ke sUraja e pitAnA pUrvanuM gAma hatuM aneka saMgha jamaNe eozrInA mAnamAM thayA hatA, Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ] kavikulakirITa kaTosaNa narezanI IcchA- kaTosaNa narezane pitAnA kArabhArIo dvArA te samAcAra prApta thayA. AvA apUrva vidvAna mahAtmA atre AvI cAlyA jAya! ane huM emanA darzana ane vANIthI vaMcIta rahuM ete uttama rasavatI taiyAra hovA chatAM kSudhAtura rahevA jevuM gaNAya. kArabhArIoe jaNAvyuM ke hAla mahArAjazrI surajamAM che. nareza tasiMhajI dharmapremI, dayALu ane saMtasaMganA premI haiI mahArAjazrInA mukhaparvatamAMthI jharatI dharma nijharaNAnI madhurI laherIe AsvAda karavAnI urmIo pragaTI. rAjavaibhava ane manamohaka laheja pratipala sparzatI hovA chatAM AvA narezane jaina mahAtmAne meLApa ane dharmazravaNanI icchA thAya e kenA cittane Azcaryacakita na kare? kaTAsaNanarezane patra pitAnAja hAthe vyAkhyAna vAcaspatijIne atre padhAravA vinati patra lakhele tenI akSarazaH nakala AlekhavAmAM Ave che. zrI. zrI. zrI. jaina muni mahArAja zrI labdhivijyajI mahArAjanI sevAmAM. kaTosaNathI lI. ThAkara tasiMhajInI vaMdanA purasade svIkAraze. bAda Apane tasdI ApavAnI ke huM lAMbA vakhatathI ApanA darzanane abhilASI chuM ane Ape kaTosaNuM mukAma karyo tyAre huM bahAragAma hovAthI ApanA darzanano lAbha laI zakela nathI ane tethI mArI pitAnI IcchAne anusarI kaTosaNanuM mahAjana Apane vinati karavA Avela che. te kRpA karI mahAjananA mANase sAthe mAruM A AmaMtraNa svIkArI darzanano lAbha ApavA tasdI leze. hAla eja. tamasiMhajI ThAkerazrI tAluke--kAsaNa, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ rara7 mahAjananA AgevAnuM eka DepyuTezana kaTosaNanarezane patra laI AvI pahoMcyuM. mahArAjazrInA caraNakamaLamAM patra raju karatA mahArAjazrIe tathA saMghe akSarazaH mananapUrvaka Ale. popakAraparAyaNa gurUdeve vicAryuM ke, prAcInakALamAM mahAna samartha vyaktioe aneka viThyaparaMparA ane takalIphane sAmane karI apUrva vidvatAne anubhava karAvI aneka rAjA mahArAjAone anupama jinazAsananA rasIyA banAvyA che. te eozrInA pagale cAlI yatakiciMta upakAra thAya te jIvananI sAphalyatA gaNuya. vaLI pite svayaM AmaMtraNa mekavyuM che. mATe AvA dharmakAryomAM vilaMba kare ThIka na gaNAya. tethI caritranetA Adi ThANAM nave kaTosaNa prati vihAra karyo. AvatIkAle prAta:kAlamAM bhAratabhUSaNa saMta hamArA gAmane pAvana karaze. teozrIne darzanathI netrane ane pravacana zravaNathI karNane pavitra karIzuM eja AnaMdanI dhUnamAM sau koI garakAva banyuM. svAgatanI taiyArImAM rAjya taraphathI dareka sAmagrIo ApavAmAM AvI hatI. atrenA sthAnika saMdhe ghaNe dUra jaI ghaNuM bhavya svAgata karyuM. ThAkara tapaNasiMhajI Adi amaladAra varga svAgatamAM hAjara hatA. caritravibhune ThAkarasAhebanI vinatithI kaTosaNa gAmane pura praveza ghaNuja ThAThathI ujavAye. gAma bahAra hospITalanA vizALa holamAM mahArAja zrI Adi nava munivarene nivAsa rAkhavAmAM Avyo hate. pratidina vyAkhyAnane samaya niNIta thatAM jaina jainetara janatA apUrva utsAhathI vizALa saMkhyAmAM lAbha levA lAgI. hakArasAheba hamezA TAImasara caritravibhunA upadezAmRtanuM AkaMThapAna karatA. hameMzA dayA, saMsAranI kSaNabhaMguratA, viSaya vilAsanI bhayaMkaratA vigere bhinna bhinna viSaya upara pravacana thatuM je sAMbhaLI ThArazrIne vacanAtIta AnaMda thato. eka samaye gurUdeve prasaMga joI seMsare hRdayamAM utarI jAya e dayAmaya asarakAraka upadeza Ape jenuM TuMka avataraNa sarvajana upagI hoI ane AlekhAya che, Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra28] kavikulakirITa dharmanuM mULa dayA dayA eja dharmanuM sAcuM rahasya che. dayA devInI seDamAM duniyAnA akhila dharmanuM ojasa otapreta thAya che. jyAM dayA che, prANIonA rakSaNanI sadbhAvanAo che, tyAM saMpattio ane ArogyatA paraspara sAhelIo banI dayAvaMtanI sevikAo banI rahe che. je mAnanA rakata binduomAM prANI mAtranI dayA kSaNe kSaNe vahe che. te ja sAcA mAne che. jyAre aneka prANIonA prANane pitAnA pApI peTanA khAtara ane jIhAnA tuccha svAdanI paripUrti mATe dhvaMsa karanArA mAnava nahi paraMtu dAna che. jaMgalanA nijharaNAnA pANI pInArA ane tRNa khAnArA kAtaranetrovAlA mRgalAonA upara krUra hRdayanA zikArIonA tIkSNa tIre kevI agamya vyathA utna karatA haze te te bicArA e tIrenI vedanAne sahana karanArAja jANe? e bIcArA jaMgalI dhApade kayA nyAyAdhIza pAse A pharIyAdane pikAra kare ! anyanA prANane haranArA pite pitAnI jAtane zuM amara samajatA haze? zAstrakAra kahe che ke - dadAti duHkhaM yo'nyasya dhruvaM duHkhaM sa vindate / tasmAnna kasyacid duHkhaM, dAtavyaM duHkhabhIruNA // 1 // je mANasa bIjAne duHkha Ape che te pite jarUra duHkhane ja meLave che. mATe duHkhathI DaranArAe bIjAne kadi paNa duHkha ApavuM joIe nahi. skandAdi purANamAM paNa jIvadayAnI puSTI karanArA leke che - dharmo jIvadayA tulyo, na cApi jagati tale / tasmAt sarvaprayatnena, kAryA jIvadayA nRbhiH // 2 // jIvadayA tulya bIjo koIpaNa jagatamAM dharma nathI, mATe sarva prayatnathI mANasoe jIvadayA karavI joieN, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara t229 yo dadyAt kAJcanaM melaM, kRtsnAM caiva vsuNdhraaN| ekasya jIvitaM dadyAt, na tat tulyaM yudhiSThira! // 3 // je mANasa senAnA merU parvatanuM ane AkhI pRthvInuM dAna kare ane eka mANasa ekane jIvitadAna Ape te paNa kRSNajI kahe che ke he yudhiSThira te banne sarakhA nathI arthAta jIvadayA karanAre caDhIyAta che. hemadhenudharAdInAM dAtAraH sulabhA bhuvi / durlabhaH puruSo loke, yaH prANiSvabhayapradaH // 4 // senu, gAya ane pRthvInuM dAna karanArA manuSyo pRthvImAM sahelAIthI maLe che paNa prANIone abhayadAna ApanAra purUSanI jagatamAM durlabhatA hoya che. yAvanti pazuromANi, pazugAtreSu bhArata ? tAvadvarSasahastrANi pacyante pazughAtakAH // 5 // he bhArata ! pazunA zarIramAM jeTalA rUMvATA hoya che teTalA hare varSa sudhI pazuneghAta karanArA narakamAM pakAvAya che. uparanA leka uparathI jaNAze ke, jainadharmamAM te nAnAmAM nAnA enI dayAnuM svarUpa vItarAga paramAtmAe bahuja sArI peThe batAvyuM che. paNa bIjA dharmomAM paNa dayA dharmanA pAlana mATe kahevAmAM AvyuM che. koI paNa dharma dayAne viredhI nathI. je zAstramAM dayAnu vidhAna nathI te zAstra nahi paNa aneka bhavane vadhAranAruM e bhAva zastra che. AjakAla keTalAka svArthavRttivALA peTa paSakAe rAjA mahArAjAonI khuzAmata karavA ane teonI lolupatAne piSavA dharmamAM paNa hiMsAne ghusADI che. koIpaNa jIvane maravAnuM gamatuM nathI. bhale pachI game te nimAM unna thaye hoya te paNa tyAMthI tenuM maravAnuM mana thatuM nathI. kahyuM che ke - Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] yo yatra jAyate jantuH sa tatra ramate ciram / ataH sarveSu jIveSu dayAM kurvanti sAdhavaH // 6 // kavilakarITa je jantu jyAM uzanna thAya che te tyAMja lAMbhAkALasudhI AnaMda mAne che ane tethIja sAdhupurUSo sarve jIvAnI dayA kare che, vaLI mRtyunA bhaya tathA jIvavAnI AkAMkSA sva mAM rahelA IMdrane ane viSTAmAM rahelA kIDAne samAnaja hAya che e bhAvA ne puSTa karatA nIcenA zloka cheH-- amedhyamadhye kITasya surendrasya surAlaye / samAnA jIvitAkAMkSA, samaM mRtyurbhayaM dvayoH // 7 // uparokta dareka dharmazAstramAM kahelA zlokeAne jo rAjA mahArAnta kSaNabhara vicAra kare to anAyAse hArA chavAne abhayadAna maLI zake che. ane prajA paNa te mAge sahelAIthI vaLI zake che kAraNa ke yathA nA tathA prajJA / prathama kumArapALarAjA jevA ghaNA narezAe potAnA dezamAM jIvadayAnAM jharaNAM vahAvyA che. mlecchone paNa zAma, dAma, daMDa te bhedanI nItine upayoga karI jIvadayAnA pATha zIkhavyA che. pracaMDa dayAnA dveSIone paNa potAnA bhujA baLathI niraparAdhI prANIonI dayA pALatA karyAM che. potAnA prANanA vyayamAM paNa hiMsAnI krUra vruttine dharmAM purUSo kide paNa svIkAratA nathI, jaMgalanA gahanajhuMDamAM AnaMdapUrNAMka ramatA jhulatA nirdoSa mRgalApara potAnI tIkhI ane krUra manevRtti samA zastra pheMkI potAnI bahAdurI ke vIratA sAce kSatriya rAjA di paNa batAvatA nathI. sukhI thavAnI IcchA hoya te teNe darekane sukha ApavuM joie. kAI paNa prANInI lAgaNI na dubhAya enI eNe khAsa kALajI rAkhavI beie, je niraparAdhI ja tune peAtAnI kSaNika tRpti khAtara baMTInA paDIyAmAM rahela kaNanI mArka kare che. pIse che.-pIDe che. tee ahIMyA zarIrAnA bhayaMkara dardothI pIDAya che ane ghera pApI banI raurava narakAdinI asahya pI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 23 DAo azaraNa paNe sahe che, haNanAra, haNavanAra, khAnAra, pakAvanAra, vecanAra ane lAvanAra tamAma sarakhA pApanA bhAgIdAra thAya che. sukha e puNya vRkSanA manahara puSpathI nIpajeluM phaLa che ane duHkha pApatarUnA durgadhImaya kupuSpathI utpanna thayeluM kaTuka phaLa che. dIrghadRSTithI vicAravAmAM Ave te ApoApa jaNAI Avaze ke sukhI thanAre puNyaja upArjana karavuM joIe. AtmAnI sAcI oLakhANa thayA pachI, Atma tatva pUrNa samajyA pachI tene kramika vikAsa ane temAM rahelI jyotine meLavavAnI pragati sahaja svabhAve thAya che. pratyeka prANugaNa sukhane jhaMkhe che. pApAcaraNamAM rakta banela pApAtmA paNa svarganI suMdara zayyAmAM leTavAnI bhAvanA rAkhe che. paraMtu bhAvanA mAtrathI sukhanI prApti thatI nathI. vAstavika sukhanA sAcA sAdhane hAtha lAgyA sivAya kadApi kALe sukha prApta thavAnuM nathI. sAcuM sukha kone kahevAya, sAcA sukhanI prApti pachI AtmAnI kevI unnata dazA hoya A badhuM jeone saMtapurUSenI zItala chAyA malI che, jeoe tyAgI mahAtmAonI vANuM sAMbhaLI che, teja sAcA sukhanI vyAkhyA samajI zakyA che. sAcuM sukha teja kahevAya ke je AvyA pachI kadApi kALe pAchuM na jAya. je sukhamAM duHkhane leza paNa na hoya je sukhanA pachI duHkhanI ghera khodAtI na hoya. evA sAcA sukhane meLavavA mATe he cetana ! tuM vicArI le ke pANInA parapoTA samAna kSaNa vaMsI jIvana che, dIpakanA prakaMpa jevI AyudhyanI derI che, tarUNInA tarala netra sama tArUNya avasthA che, hAthInA kAnanA jevIja capaLa lakSmI che, zarIra vigere tamAma anitya che. A saghaLAne vicAra karaze te jarUra sAcA sukhane meLavavA AtmA UdyamazIla banI zakaze. TuMkANamAM eTaluM ja samajavAnI jarUra che ke ApaNuM AtmAne je vastu pratikULa heya, ( na gamatI hoya ) te vastu bIjA pratye na AcaravI joIe vigere saceTa upadeza sAMbha Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3ra 1 kavikulakirITa LavAthI tasiMhajInA hRdayamAM ajaba palaTa thaze. temanA keTalAka anucArIo paNa caritranAyakanAM bhakata banI cUkyA. ane ghaNAo pratijJA svIkArI svajIvanane kRtArtha amuka aMze karavA bhAgyazALI banyA. hiMsAbaMdha kaTosaNamAM caritranAyakanA paMdara divasanA nivAsa daramyAna ThAkara takhtasiMhanuM hRdaya dayAbhAvathI Adra banyuM. prativarSa dazerAnA divase eka bakarUM laTakAvI tepanA goLAthI uDAvI mUkavAmAM AvatuM hatuM te baMdha karavAmAM AvyuM. vaLI unALAnI pATImAM evI ghAtaka pravRtti hatI ke gAmanA tamAma ThAkaraDAo aNIdAra zastro sahita jaMgalamAM jAya ane hajAre muMgA prANIone vadha kare. je prANuone vadhAre saMkhyAmAM haNe te bahAdura ane vIra kahevAya. ane tene ThAkora sAheba taraphathI sarapAva (inAma) ApavAmAM AvatuM. AvA divasomAM bIcArA kuMbhArane jaMgalamAM pANInA mATalA bharI bharIne Duce nIkaLI jAta. teo paNa cAhatA ke A pApa mahArAjazrI baMdha karAve te ghaNuM ja sAruM. ramata gamata khAtara, kSaNika vilAsa khAtara hajAra muMgA prANIone mAravAnI ghAtaka pravRttine caritranAyakanA upadezathI ThAkora sAhebe pratirodha karyo. jethI hajAre muMgA prANuo tathA kuMbhAre sukhI thayA. ajaba chApa vyAkhyAna vAcaspatijInuM vyAkhyAna pratidina sAMbhaLavuM e te ThAkora sAhebanI dI Avazyaka kriyA jevuM banI gayuM hatuM. e hRdayaMgama vyAkhyAne zravaNa karavA jaina jainetarenI meTI medanI jAmatI. dareka matanA anuyAyIone dharmanuM rahasya jANavAnuM malatuM. dharmane svIkAra ane pApane parivAra sahu kaI sahelAIthI karI de e vyAkhyAnapravAha avirata cAlata. vyAkhyAnamAM khAsa karIne sarva Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUzikhara [ 273 prANIonA prANanI rakSA, dharmonA nAme, parvanA nAme, kuLa rivAjonA nAme thatI dhAtakI hi'sAnA pApe ane tenA kaTuka leA vigere viSaye rAkhyA hatA. rAjA ane prajA bannene paraspara kevA saMbadha hAya, sattAdhIzAne prajA sAthe kevA vyavahAra hAya ? nirdoSa ane niparAdhI prANIonuM pIDana thatuM hoya tyAM sAcA kSatriyonI kSatriyavaTa kevI jhaLake ? dayApAlana mATe vedA, smRtie, ane upaniSade zuM upadeze che ? dhanA-pavanA nAme dhAtakI pravRtti kayArathI AraMbhAI? rAjA mahArAjAe A pravRttimAM vizeSa rasavAlA kayArathI banyA ? sattAdhIzeAnA snehIo ane salAhakAro kevA hovA joie ? vigere asarakAraka rIte sarve pAInTa upara evu` tA vivecana karyuM ke ThAkAra sAheba tathA temanA anuyAyIo para ajaba chApa paDI. ane isArA sUryodaya pahelA jAmelI lAlImA sUryodayanI sUcikA ane che. dhUmADAnA goTegoTathI chavAI gayeluM zyAma gagana samIpamAM agninuM anumAna karAve che. gaganamAM cauddeiza pharakatI jhulavAlI dhvajA caityanu rijJAna pedA karAve che, dhudharInA ane dhaTAnA raNakAra ane TaMkAranI madhurani gajagaNu athavA turaMga vanI kalpanA karAve che tema AjanA ciratranAyakanA zrImukhathI amRtamaya dayAnA bindune jharAvatA upadeza varasAda ThAkAsAhebane anerA IsArA ane asara karanArA nIvaDayA, ThAkAztrInuM nivedana khUda ThAkeAra sAhebe ubhA thai vinamrabhAve gurUdevane jaNAvyuM ke ApanA upadezane uddeza hu` saMpUrNa samajyA chuM. Aje hamArA hiMsAmaya kulapavana divasa hato. hajArA muMgA prANIonI hiMsA karI hameA dhArapApanA bhAgIdArI anate parantu ApazrInA dayAmaya upadezathI hameAe te pApa pravRttinA niSedha karyAM che. ane vadhumAM Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] kavilakarITa jaNAvyu` ke prativarSane mATe sada Mtara A dhAtaka pravRttine mArI sattAnA gAmAmAM nAthuda karIza, A samAcAra sAMbhaLI AkhI sabhA khuza thai ahAhA ? hajArA prANIonI rakSAnuM ana`la puNya caritra vibhunA upadezathI upArjana karyuM. jAhera nAmuM-- taqhasiMhajInI hRdaya bhUmikA kAmaLa, dayALu ane sarala hatI. phakta saddagurUnA bega ane upadeza vRSTinIja jarUra hatI, je citranAyakanI upadeza vRSTi thatAM teonA hradayamAM dharmanA suMdara vrukSA udbhavyA. upadezanI uMDI asara thavAthI DArkArazrIjIe parastrI saheAdaratA temaja dayA pAlanatA vigerenI pratijJAe svIkArI. eTaluMja nahi paNa potAnA rAjyamAM hiMsA Adi pApone aTakAvavA keAziSa karI prativa dazerAnA divasomAM, ane paryuSaNapanA divasamAM dharmanA nAme agara kulAcArathI kAIpaNa prakAre peAtAnA sattAnA gAmAmAM kAIpaNa vyakita prANI vadha na kare tevuM jAheranAmuM pragaTa karyuM. tenI akSarazaH nakala nIce pramANe che. jAhera nAmuM zrI darabAra tAlukA kaMTAsaNa AthI A tAlukAnA tamAma lokeAne khabara ApavAmAM Ave che ke A tAlukAmAM devInA nAmathI dareka varSe dazerA (vijayAdazamI ) nA dine keTalAka niraparAdhI prANIonA prayAjana vinA vadha karavAmAM Ave che. e rivAja kAipaNa rIte pasaMda karavA lAyaka nathI. AnAthI ulTuM nukazAna thAya che. ane evu karavAthI dareka dharmanA mULa siddhAMta je dayA che te kAIpaNa rIte pAlana thatA nathI. tethI harasAla dazerAne dine ane zrAvaNa vada 11 thI bhAdaravA suda 4 sudhI arthAta jainAnA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara ( 275 paryuSaNupanA tahevAranA dina hovAthI jaina muni mahArAja jainaratna vyAkhyAna vAcaspati muni mahArAjazrI labdhivijayajInA sadupadezathI khuza thaIne e divaseAmAM paNa hamArA tAlukAmAM prANI vadha baMdha karavAmAM Ave che. arthAt upara jaNAvela visAmAM A tAlukAnA kApaNu gAmanI hadamAM kAipaNa zakhsa kAIpaNa prANIne vadha na kare evu pharamAvavAmAM Ave che jo kAI evu karaze ane jAheramAM Avaze to te mANasa zikSAne pAtra thaze e naNavuM. Aja tA. 1 mAhe mA sane 1924 nA dine mArI sahI tathA keAnA sIla sAthe e prasiddha karavAmAM Ave che. kaTAsaNu tAlukA epIsamAMthI tA. 1-2-24 mu. kaMDhAsaNa, SHRI 4T0XHJ, SHRI TAKHATSINGHJI hAkArazrI tA. kaTAsaNa LALCHAND M. SHAH kAmadAra tAlukA kaMTAsaNu TAKHATSINGHST nAkArI tAlukA kaMTAsaNa mulakI koTa POLITIKAL CoURT. -KATOSAN M. K. KA * Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 kavikulakirITa | nakalanI jANa mATe jainaratna vyAkhyAna vAcaspati muni mahArAja zrI labdhivijayajI mahArAja tarapha vaMdanA sAthe ravAnA. Lalchand M. Shah. A pramANe vidvAna munivare ThAkara vigerene pratibaMdha karavAnuM paNa le ane dayA pAlananuM rahasya samajAve te bhArata varSamAM muMgA pazu paMkhIonI nAhaka thatI hiMsA ghaNaja aTakI jAya. ' Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amadAvAda prakaraNa 22 mu a prayANa-- trethI nava sAdhuonI sAthe vihAra karI gAmAmAM vIra vANIneA sa Mdeza pAThavatA egaNuja padhAryAM. amadAvAda zahera atrethI dhaNuM najIkamAM hatu. je jainapurInA nAme oLakhAya che. jyAM anekAneka gaganacukhI jaina caityeAnI hAramAlA che, jemAM prAcIna-bhavya ane vizALa jinabikhA darzanIya che. jenA darzana karavAnI caritranAyakane ugra AkAMkSA thaI. vaLI vayevRddha tapomUrti prazAMtaprakRtti AcArya deva zrImad vijayasiddisarIzvarajI mahArAja atre vidyamAna Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] kavikulakirITa hatA. temanA darzanArthe amadAvAda vidyAzALAmAM upAzraye padhAryA. zAntamudrAbhirAma bApajI mahArAjane vaMdana karI jIvananI kRtakRtyatA mAnavA lAgyA. guNAgrahitA-- guNagrAhI vayevRddha AcArya mahArAje paNa caritranAyakanI vAdavivAdethI meLavela niSkaTaka vipula kItinI jAhera lekacara dvArA hajAre ne arpela sadAcArI jIvananI mukatakaMThe bhUri bhUri prazaMsA karI, ane bhAvimAM vidyamAna zaktio atIva ujajavala bane evA Azirvacane kADhayA. basa A samayanA melApathI caritranAyakanA prati pU. bApajI mahArAjanI nirdoSa dharmaprIti avihaDa baMdhANI. je adyAvadhi jevIne tevI ja nahi bake vRddhigata thatI Ave che. caritra nAyakane paNa teozrI pratye pUjyabhAva vadhate gaye. eka mAsanI sthiratA- amadAvAdanI janatAnA atIva AgrahathI lagabhaga eka mAsanI sthiratA karI. atrenI janatAne caritra nAyakane prathama paricaya hate haMmeza vyAkhyAne thatA janatA vizALa saMkhyAmAM AvavA lAgI. keTalAka samaya vidyAzALAne vizALa hola hovA chatAM janatAne besavAnI saMkecatA rahetI. vyAkhyAnanI evI ajaba prabhA paDI ke sau kaI dunyavI Avazyaka vyavasAya mUkI mUkIne vyAkhyAna sAMbhaLavA AvatA hatA. caritra nAyakanI bhara yuvAnInI ajaba zakti bulaMda ane madhura dhvani agAdha zAstranuM tatva jJAna tathA lalita vistarAnuM vAMcana eTale janatA mugdha bane e svAbhAvika hatuM. vIravibhunuM janma kalyANaka saMvata 1980 nA citramAsanI tradazInA divase vIrajanma kalyANaka ujavavAne prasaMga paNa AvI lAge, prathamathI ja e bAba Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ ra39 tanI jAhera khabare pahoMcI cUkI hatI. hameMza karatA Aje te mAnava medanI meTA pramANamAM caritra nAyakanA mukhathI vIra caritra zravaNa karavA AvavA lAgI. vayevRddha AcArya deva zrImad vijaya sidisarizvarajI mahArAja adhyakSatAmAM bIrAjyA. zarUAtamAM prabhu stuti karyA bAda caritra nAyake vIraprabhunuM janma kalyANaka ujavavAno hetu ? kyA uttama AtmAonuM janma kalyANaka ujavAya ! vIraprabhue kevaLa jJAnanI prApti karI lekane tyAgano saMdezo pAThavI cAragatimAM sabaDatI duniyAne kevI rIte uddharI? teoe kevA prakAranI ghora tapazcaryA karI? mAtAnA garbhamAM pratijJA levAne mukhya hetu che? kapila aMhIpaNa dharma che ane tyAM paNa dharma che e utsatra prarUpaNAthI keTale saMsAra bhamyA ? vigere piInTa upara lagabhaga aDhI kalAka sudhI yukti prayukti ApI suMdara vivecana karyuM hatuM. vinatine asvIkAra amadAvAdanI janatAe caritra vibhune cAturmAsa karavA ghaNuM Agraha bharI vinati karI paraMtu pUjya AcArya devanI chAyAmAM javAnuM hovAthI vinatine asvIkAra karI tyAMthI vihAra karI kheDA mAtara vigere tIrthonI yAtrA karatA chAyApurImAM padhAryA. caritra nAyakanA padhAravAthI chANunA saMghane atIva AnaMda thayo. gurUdevanA darzana thatAM caritra nAyakanA remarema prakRlita thayA. temaja gurUdevanI kSaNabhara nirnimeSa banelI mIThI ane divya najara mAne ke caritra nAyaka para bhAvamAM zAsananA rakSaka banavAnA AzirvAda ja na varSAvatI heya? dIkSAnI phekaTarI- chANa gAma eTale samajo ke dharmanuM eka dhAma ja che. jyAM aneka virakta AtmAonI pravajyA ghaNAja ThAThathI thaI che ane thAya che jyAMne zrAvaka saMgha tyAgapati atIva DhaLela che. tyAgIonA Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra40 ] kavikulakirITa prati Adara bhakti ane zraddhA A gAmamAM apUrva tarI Ave che. are dIkSAnI phekTarI tarIke A gAma paMkAyeluM che. atrenA bhavya maMdiramAM saMprati rAjAnA vakhatanI prAcIna ane darzanIya zAntinAtha bhagavAnanI pratimA che. atre eka AlIzAna jaina jJAnamaMdira hajArenA kharce banAvela che jenI khullI mUkavAnI kriyA (Opening ceremoney) zrImaMta gAyakavADa sarakAranA haste karavAmAM AvI hatI. A jJAna maMdiramAM prAcIna arvAcIna labhya ane alabhya pustake ane prateine saMgraha sArA pramANamAM che. jenuM rakSaNa ane saMgha kALajI pUrvaka kare che. panyAsajInuM Agamana amadAvAdathI pUjyapAdu zAsana prabhAvaka upAdhyAyajI mahArAja zrImad vIravijayajI mahArAjanA vidvAna sAgama rahasyavedI ziSya ratna pU. paMnyAsajI mahArAja zrImad dAnavijayajI mahArAja atrastha AcArya deveza zrI vijaya kamaLasUrIzvarajI mahArAjanA darzana ane sevAbhilASAnA mahata hetuthI vihAra karI chANI mukAme teozrInI chatra chAyAmAM padhAryA. nispRha zIrAmaNi sUrizekharanA darzana vaMdana karI atyaMta kRtakRtya thayA. sUyaDAMga sUtranI vAMcanA- atre pahelAnA cAturmAsamAM AgevAna zrAvakonA AgrahathI vyAkhyAnamAM vizeSa Avazyaka sUtramAM AvatA agIAra gaNadharene viSaya zarU karyuM hatuM jemAM rahelI nyAyanI paMktio ane tatvanI jhINavaTane sArI peThe samajAvatA lagabhaga cha mAsanA vyAkhyAnamAM paNa pure thayo na hato. haju paNa te vyAkhyAnane leke yAda kare che. A mAsAmAM sUyaDAMga sUtranI vAMcanA zarU karavAmAM AvI hatI, Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 4 avirata parizrama- panyAsajI mahArAjanA ati AgrahathI ane sUrizekharanI preraNAthI A cAturmAsamAM bhagavatIsUtranA godahananI kriyA panyAsajI zrImad dAnavijayajI mahArAja pAse zarU karI. ganI kriyA tathA tapazcaryA kAla grahaNa Adine parizrama cAlu hovA chatAM jIjJAsu zrotRvRndane vyAkhyAna saMbhaLAvavAmAM ane svaziSya munirAja zrI lakSaNa vijayajI mahArAja Adi sAdhu samudAyane anugadvAra pannavaNuM tathA jaina jyotiSane apUrva graMtha ArahmasiddhinI vAMcanA ApavAmAM bahuja apramatta rahetA. caritra vibhunI apramattatA, saMyamapAlananI apUrva bhAvanA, jJAna dhyAnanI parAyaNatA ane zAsana prabhAvanA karavAnI dhagaza vigere ujajavala guNo joI chANInI janatA ghaNI ajAyabI pAmI hatI. saukoI IcchatA ke panyAsapadavInI sAthe AcAryapadArpaNa thAya te kevuM sAruM ? Adarza jIvana- A vakhate panyAsajI zrImad dAnavijayajI mahArAja paNa hAjara hatA teo pote atyaMta guNI hevA sAthe nirdoSa ane Adarza jIvana vATikAmAM aneka upakAra kusumenI saurabha prasArI rahyA hatA. hajArene jaina dharma sammukha banAvI dharmanuM rahasya samajAvI, sudaDharaMgI dharma bhAvanA jagAvI rahyA hatA. jaina siddhAntanA jeo agAdha ane ajoDa parijJAnI hatA. niHspRhI ane nirAMDabara jIvanathI anekapara tyAganI chApa pADatA game tevA saMgemAM sAce sAcuM kahI devAnI niDaratA ane vIratA teomAM jhaLakatI hatI. apramattatAthI jJAna dhyAnamAM ane Avazyaka kriyAnI ArAdhanAmAM sabhya vyatIta kare e jeonuM jIvana sutra hatuM. ziSyagaNane tatvane baMdha karAva, saMyamanI nirmalatA karAvavI vigere viSayane yatna ghaNe zasya ane AdaraNIya hate. tAtkAlika Agama zAstranA pAThe smaraNa pathamAM lAvI praznonA uttara Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 3 kavikulakirITa ApavAmAM jeenI vizada ane tIkSNamati ati prasiddha hatI. jyAtiSanA granthAnA paNa jeo UMDA abhyAsI hatA. zrImat sarakAra gAyakavADa mahArAjAne paNa jeoe peAtAnA vidvattA bharyAM vyAkhyAnane lAbha ApyA hatuM. jJAna dhyAnanI sAthe tapazcaoNmAM paNa pote rakta hatA. AcArya deveza prati teozrInI bhakti prema ane vinaya kAi ajaba hato. zAntamUrti zrImad savijayajI mahArAja tathA zrImad vajJavijayajI mahArAja ( hAla vijaya vallabhasUrijI ) temaja aneka nipuNa ane anubhavI munigaNu ane zrAddhagaNa siddhAnta, jyAtiSa, prakaraNa, vidhividhAna saMbaMdhI praznonA aneka patrA jeenA upara mekalatA,jenA uttarA panyAsajI mahArAja evI spaSTa samajutI pUrvaka ApatAM ke je javAethI puSThanArAe prasanna thai amApa smaraNa zakti para dhanyavAda ApI gaurava letA, sAsana prabhAvanAmAM zAsana saMrakSaNamAM je kaTIbaddha rahI potAnI zAsana dhagaza jAhera karatA, sUrizekhare jaNAvyuM ---- uparokta guNakalita panyAsajI mahArAja zrImad dAnavijayajI mahArAja tathA nyAyazAstrAdimAM nipuNu, tarkavAdamAM kuzAgramatimaMta, vyAkhyAna vAcaspati zrImad laghdhivijayajI mahArAjane rizekhare madhura dhvanie jaNAvyuM ke dina pratidina mArI vRddhAvasthA chavAtI jatI hoI tamA bannene huM. AcAryapada samaNuM karavA IcchuM chuM. bhale tame! IcchA ke na icche. ane mahAtmAoe hAtha joDIne jaNAvyuM ke, ApazrI A mahAna padanuM jokhama hamene ApavA iccho che te hameA pUrNatayA zobhAvI zakIzu ke kema? te vicAraNIya che, hIrA mukhase na kahe lAkha hamArA mela 'e kahevata mujaba kharekhara anne mahAtmA A padane suzobhita karI zake evA hovA chatAMya paNa pote te vastu mATe anicchA jAhera kare che, kahyuM che ke ( Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 243 guNAH sarvatra pUjyante ATopaiH kiM prayojanam / vikriyante na ghaNTAbhiH gAvaH kSIravivarjitAH // 1 // sarvatra guNe pUjAya che. ATopanuM zuM prayojana che. dudhavagaranI gAya mAtra ghaTAthI vecAtI nathI. jeo guNa gariSTa che. jeo parepakAramAM parAyaNa che. jeo zAsananA hajAre kAryo pratikalatAne vipula saMpattio mAnI karavA samartha che. teone padavI maLe teye zuM ane na male teya zuM? mahA purUSane svamAna gauravanI AkAMkSA hetI nathI. paraMtu zAsana prabhAvanA karavAnI te pUjya purUSanA hRdayamAM lAgaNuM hoya che. vicAranI makkamatA- ubhaya mahAtmAone AcAryapada arpaNa karavuM te maNIone zAlIDha karavA jevuM hatuM. guNa janene svaguNa prakAzavAnI nobata bajAvavI paDatI nathI. nahi parimo pazena vimAcA mArA sama A kasturInI gaMdha che ema seganakhAI enI gaMdha jAhera karavI paDatI nathI. tenI saurabhaja evI che ke vinA kahe prasare tema guNavAnanA guNa kusumanI saurabha ApoApa prasare che. panyAsajI zrImadda dAnavijayajI mahArAja tathA vyAkhyAna vAcaspati zrImad labdhivijayajI mahArAjane ejaba prabhAva ane zAsanasevA tathA vidvattA vinA padArpaNe jaga jAhera hatI. AcAryadeveza teonI IcchA nahi hovA chatAM paNa pitAnA vicAranI makkamatAthI jarApaNuM DagyA nahi.. saMmata rahevuM paDayuM- aneka zaheranA AgevAna zrAvaka varge paNa te banne mahAtmAone te pada aMgIkAra karavA atIva Agraha karyo. gurU AjJAthI ane saMghanA AgrahathI IcchA nahi hovA chatAMya banene saMmata rahevuM paDyuM, Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ] kavikulakirITa mAnava prakRti evI che ke ucca sthAna upara ArUDha thavA kudarateja prerAya che; paraMtu ucca sthAnanI mahattA ane jokhamadArI samajadAra pite te rathAnathI alage rahI bane teTalI sevA bajAvavA Icche che. kevaLa svamAnanA pUjArIe pitAnI stavana ane gauravanI AsurI bhAvanA vamaLamAM guMcavAI pitAnuM jIvana te te abhilASAnA agnikuMDamAM hame che. nispRhI mahAtmAe te guNagrAhI banI guNa prAptinI jhaMkhanAmAM jIvana ujajavala ane Adarza banAve che. spRhIjane svamahattA ke gauravakhAtara dhamapachADA karI anyanA guNekane apakarSa darzAvI piteja suguNI che. e DoLa kare che yogIzvare te para guNenI vRddhimAM pitAnI unnatija mAne che. tyAge usakI Age e kahevata mujaba jene je nathI joItuM te anAyAse AvI maLe che. vaphAdArInI dulabhatA- pitAnA ziSya pitAnI pATane zobhAve tevA vidvAna ane cAritrapAtra heya te teone yogya padathI vibhUSita karavA e udAra ane avasara gurUvaryonuM parama kartavya che. paraMparAgata AdaraNIya prathA che. jainazAsana taMbha kahe, jainazAsananA rakhevAla kahe ke jainadharmanA dyotaka kahe che te vartamAnakALamAM AcArya bhagavaMte manAya che. A mahatva pUrNa pada grahaNa karavAmAM jeTalI duSkaratA nathI tenAthI kaigaNI e padane vaphAdAra rahI ene dIpAvavAmAM che. yogyatAhIne A mahAna padane laIne zAsananI uDDAhanA-apabhrAjanA phelAvI svayaM dugatinA bhAgI thaI bheLA bhaktone paNa bhAgI banAve che. jyAre svapara siddhAMtanA pAraMgata, pitAnA ga7mAM sAraNuM vAraNA ane ceyaNA dArA pitAnA ziSyane saMyamanI ArAdhanAmAM tatpara rAkhavAvAlA, zAsana upara AvatI Aphatane potAnI zakti gepavyA vinA dUra karanArA, adharmanA pracAra vakhate pitAnA mAnane khAtara beTI zAMtine nahi pakaDanArAo A padane dIpAvI zake che. AthI, Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara [ 245 virUddha vartana karanArA e padanI ThekaDI karAve che ane lajAve che. mAlI ArAmane ane temAM rahelA netrAbhirAma nAjuka nAjuka marama choDavAne punaH punaH sIMce tapAse keLave te ja te ArAmanI vividha vaNa zobhA prekSakenA netrane kamanIya bane che. tema gacchAdhipatio potAnI gacchanI ane gacchamAM rahelA sAdhuonI unnata dazA mATe sAvadhagiri purI rAkhe ke jethI anya gacchanA saMyama kriyAmAM zithila thayelA te Adarza gacchanuM anukaraNa karatA zIkhe. pada lenAra karatA 5da arpaNa karanAra dIdhuM lakSyathI pUrNa parIkSA karI gyane ja te padathI vibhUSita kare e hitAvaha che. A pada jene tene vicAra karyA vinA ApanAra ghora pApanA, zAsana helanAnA bhAgIdAra thAya che. ahIM kahevAno matalaba e che ke niHspRhI cUDAmaNi zrImad vijaya kamaLasUrIzvarajI mahArAja eka mahAna tyAgI ane zAsananA vaphAdAra hatA. tema pate mANasanI parIkSA paNa karI jANatA hatA. ane tethIja ubhaya mahAtmAone AcAryapada ApI zAsananA gherI banAvavA IcchatA hatA. teubhaya mahAtmAo vizada cAritrazAlI tathA jaina jainetara zAstranA jJAtA hatA. tema e padane dIpAvavA samartha hatA. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che prakaraNa 23 muM. padane keNa dIpAve- che. kharekhara AcAryapada e jainazAsanamAM theDA mahatvane prazna nathI. jainazAsananA saMcAlaka, kaTekaTInA prasaMge jaina zAsanane abAdhita rAkhavAmAM kaTIbaddha rahenAra, devagurU ane dharma upara AvatA AkramaNane aTakAvavA, satvazAlI AcArya devo ja te padane dIpAvI zake che. subhaTa padavImAM ane rAjapadavImAM jokhamadArIne jeTale pharaka che. eTale ja nahi paNa AcAryapadamAM ane munipadamAM tethI adhika pharaka che. jyAre jyAre dharmane hrAsa thatuM hoya, jyAre jyAre unmArga vRddhigata thata hoya, jyAre jyAre pAkhaMDIo potAnA niraMkuza jALathI bhakika AtmAne phasAvatA hoya tyAre tyAre zAsananI sevA mATe sanmArganI vRddhi mATe AcAryavane bhagIratha prayatna kare paDe che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara maheAtsavanI zarUAta-- A apUrva prasaMge chANI gAmanA saMdhe jJAnamadiranA vizALa cogAnamAM maMDapa taiyAra karyAM hatA. padApaNuM nimitta aThThAimahAtsava daherAsaramAM zarU karavAmAM AvyA hatA. AkhAye sa MdhamAM AnaMda AnaMdanI urmIo prekSakanI najare paDatI hatI. dhanADhayA dhanathI balavAne zaktithI ane anya anumAnAthI paH-pradAna-mahAtsavamAM bhakti annavI rahyA hatA. [ 247 padavI-pradAnanA niyata mutaeN ka kAtrIdvArA AmaMtrita karela paba, mAravADa, mALavA, gujarAta, dakSiNa ane kAThIAvADa Adi dezanA aneka zahera ane gAmAmAMthI AgevAna sagRhasthAnI sakhyA sArA pramANamAM ekatrita thai hatI. pUnya AcAya deveza aneka dezomAM potAnA nirmaLa cAritrathI suprasiddha vyakti hatI. eTale tenA suhaste thatA AcArya pada mahAtsavamAM hArA mANasA Ave e svAbhAvika hatuM. A prasa Mge bhinnabhinna dezanA veSane dhAraNa karanArI lagabhaga pAMcaDhAra pramANamAM jana saMkhyA ekatrita thai hatI. bhavya varavADA-~~ AcAya padArApaNunAnA ane mAlAropaNa mahAtsavanA eka bhavya varaghoDA kADhavAmAM AvyA hatA, je vadheADAmAM najIkanA vaDAdarA zaherathI rAjakIya sAmagrI atrenA saMghe magAvI hatI. sAta hAthIo, gheADAgADIo, DaMkA, nizAne tathA cAMdInA ratha Adi samagra sAmagrIothI yukta suzAbhita varaghoDA AkhAye chANI gAmamAM ryo hatA. daza daza kaiAsa dUrathI A bhavya varaghoDA tathA mahAtsava jovA mATe jainetaro paNa meTI saMkhyAmAM AvI paheAMcyA hatA. sAnA cAMdInI abADImAM tathA thAmAM khIrAjamAna bhavya jinapaDimAne sau keAi bhedabhAvarahita saha namatA hatA. jaina jainetaronA mukha uparanI Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 1 kavikulakirITa hanI uI jANe dhibIjane na apatI hAya ema lAgatu` hatu`. A pramANe zAsananI prabhAvanA phelAvatA moTAvADA lagabhaga mAIlanI laMbAimAM be kalAka sudhI karyo hato. ane upAzraya pAse utaratAM vizALa samUhamAM lhANI vaheMcavAmAM AvI hatI. padArpaNanI zukriyA-- vizALa ane bhavya maMDapamAM uttara dizA tarapha mukha karI jayanAdanI sAthe eka pATa upara AcArya deveza zrImad vijayakamaLasurIzvarajI mahArAja bIrAjamAna thatAM hajAro mAnavAne sAgara te bhavya maMDapamAM ubharAye, sAdhuvrunda pATa upara tathA sAdhvIvrunda nIce bAju para khIrAjamAna thayA, te pahelA panyAsajI mahArAje prAtaHkAlanA prathama muddata'mAM vyAkhyAna vAcaspatijI mahArAjane saharSa svakarakamalathI jayanAdanI sAthe zrI gaNapada tathA panyAsapada arpaNa karyu hatuM. yAda bIjA murtimAM saMvata 1981 nA mAgazara suda pAMcamanA divase siddhAnta rahasya vedI panyAsajI zrImad dAnavijayajI mahArAjane tathA Agamarahasya vyAkhyAna vAcaspatijI zrImAn vijayajI mahArAjane AcArya mahArAje rezamAcita thaI vidhi AcAya padanA vAsakSepa tezrInA mastaka upara vAsa ThavI, sumitra zravaNu karAvavA pUrNAMka AcArya pada arpaNa karyuM. te samaye caturvidha saMghe jayanAdanA zabdo karyA ane AcArya vone akSatathI vadhAvI sau kAi dhRita thayA. te kSaNa jeAe naiyA che teone to hRdayapaTa upara suvarNAkSare kAtarAyela che. padma mahAtsava pUrNa thayAbAda zrIphaLanI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. ane AkhAye gAmanA jainetarone zera zera sAkaranA paDAe te apUrva mahAtsavanI yAdagira mATe vaheMcavAmAM AvyA hatA, prathama thayela mahAn upadhAna tapa nimittanA mAlArApaNu mahatsava paNa A avasamAM niyata thayA hatA eTale pUjya AcAvanA haste aneka bhavyAtmAonA sukaMThamAM jANe mukti ramaNInIja mAlA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ rAha sarizekhara na heya ema mALe paherAvavAmAM AvI hatI. jemAM devadravyanI, jJAnadravyanI tathA sAdhAraNadravyanI Avaka abhUtapUrva thavA pAmI. rasIka pravacana mAlAre paNa mahotsava bAda AcAryavaryanI AjJAthI ane saMghanA AgrahathI nUtana AcArya zrImad vijayalabdhisUrijI mahArAje tatvamaya laMbANathI rasIka pravacana saMbhaLAvyuM hatuM. je pravacane zrIvRnda upara anerI asara upajAvI hatI. ukta mahatsavanA nimitte jinamaMdiramAM aSTAhikA mahatsava ADaMbarathI cAlatuM hatuM. temAM vividha prakAranI pUjAo vaDedarAnA prasiddha vaidyarAja jaina gavaiyA svargastha bAlubhAI, DAInA muLajIbhAI ane atrenI maMDalIvAlAe rAga rAgaNImaya pUjAe premathI bhaNAvI caturvidha saMghamAM prabhu bhaktirasanI vRddhi karI hatI. ane chellA divase zAntisnAtra ghaNAja ADaMbarathI zuddha vidhipUrvaka bhaNavavAmAM AvyuM hatuM, jethI saMghamAM zAnti zAnti ane zAnta chavAI rahI hatI. abhinaMdana pa- dharmarakSAparAyaNa A bane lAyaka mahAtmAone sUripada pradAnanA harSadAyaka satkRtyathI AnaMdita thayelA svapara samudAyanA aneka munirAje dharmapriya zrAvakavarga, temaja saMsthAonA abhinaMdananA tAre ane aneka patra AvyA hatA. te tAre ane patrane thekaDe temaja suratanA comAsAmAM AvelA samasta jaina paMjAba mahAsabhAnA sarvAnumate pasAra karelA abhinaMdana patra AvelA te ame amArI daSTithI dekhelA che. paraMtu beTA ADaMbarane Apane nahi cAhatA A sUrivaree tenI prasiddhi karavAne niSedha karyo. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 24 mu. sUryapuranI bhIti jyAre AcAvaya chANI gAmamAM khIrAjamAna hatA tyAre surata saMdhanA AgevAne potanA AMgaNe padhAravAnI vinaMti karavA AvyA hatA. mahApurUSonI yAkIti evI hAya che ke kApaNu divasa nahi joyA hAvA chatAM teozrInA puNyadarzananI ugra abhilASA aneka bhaktojanAne thAya che, jene lIdhe pAMca pAMca varSothI suryapuranA AsavALa AgevAnA dareka sthaLe sUrIzvarajIne vaMdanAthe AvI vijJapti karatA vAraMvAra niSedha karavA chatAMya teoe mAtra Atma zraddhAthI ane dharma bhAvanAthI kAma jArI rAkhyu` hatu`. are eka vakhata aa meTara u`dhI vaLI javAthI ghaNAone hAthe page nukasAna thayuM hatuM chatAM paNa tarataja pAchA pATA bAMdhIne vinaMti karavA AvyA hatA. ATalI dhI parA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara f 251 kASTAnI vijJaptine dhyAnamAM laI aMte pU. vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjane peAtAnA pratibhAsaMpanna e paTTadharA Adi aheALA samudAya sahita surata tarake padhAravu paDayuM. apUrva satkAra-- mAgamAM AvatA dareka gAmeAmAM satkArane pAmatA ane vIravijInI vANI vistAratA surata najIka AvI paheAMcyA. ne ke mArgomAM vRddhAvasthAnA kAraNe sUrizekharane asAmAnya parizrama paDatA parantu teozrInuM lakSya paropakAra karavAmAM ekabaha hAvAthI pratikuLatAone paNa AnaMdanuM Aspada mAnatA. surata najIka sUrijI padhAryAM che evA samAcAra maLatA suratathI dhaNA leAkeA darzAnArthe ubharAvavA mAMDayA. ghaNA lAMbA samaya pachI ane tanatoDa prayatnathI A traNe AcAryo jANe jJAna darzana ane cAritra ratnatrayIe traNa rUpa na dhAraNa karyAM hAya vA potAnA AMgaNe padhAratA hAI dharmapremI suratI prajAe pUjyapAd vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA suratamAM thayela praveza mahAtsavanI jhAMkhI karAvanArA apUrva praveza maheAtsava karyAM hatA. stutya kAya mALA---- sUrizekharanI AjJAthI caritranAyakaja vyAkhyAna ApatA hatA. jemAM suratanA vaDAcauTA gopIpurA, navApurA, hirapurA, chAparIyAzerI, meATA rastA vigere tamAma lattAonA bhAio bhAga letA hatA, ke jethI temubhAInI vADIneA vizALa upAzraya cIkAra bharAi jatA hatA. AcAya zrInA vidvattAthI bharapura ane tAtvika vyAkhyAne cAlatA hAvAthI aneka stutya kAryo thavA pAmyA hatA. peolIsa suparinTenDanTa sAhebe rivAnA e vakhata darzInane tathA pravacanano lAbha lIdhA hatA jenA pariNAme tApInadImAM lagabhaga eka mAila jeTalA pradezamAM kAyamane mATe mAMlA nahi paDavAnA tathA Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para 1. kavikulakirITa jALa nahi nAMkhavAne ane sUrIzvarajI mahArAja jyAM sudhI surata jIllAmAM bIrAje tyAM sudhI kutarAone jhera nahi ApavAne hukama bahAra pADyuM. zrI jaina nirAzrita phaMDamAM rUpiyA lagabhaga cAlI zahajAra ane pazcIza hajAranI zrI vijayakamaLasUrIzvarajI prAcIna hasta lekhita jainapustakadhAra kuMDa khAte rakama ekaThI thaI hatI. upadhAna tapa A cAturmAsamAM upadhAna tapanI paNa apUrva ArAdhanA lagabhaga 41 purUSa ane 259 strI malI 300 jaNe karI hatI. jemAM ghaNuMkharA sukhI zrImaMta ane yuvAna tema bALavayanAo paNa hatA. ghaNI sAmagrIyukta mALane eka bhavya varagheDa nIkaLyuM hatuM. mALanI upaja paNa suratamAM koI vakhata prAye nahi thaelI evI paccIzahajAra jeTalI thavA pAmI hatI. taduparAMta udyApana, svAmivAtsalya, prabhAvanA, bahAra gAmathI Avela daherAsara tathA upAzrayanI TIpa vigere aneka prakAranA satkAryo thayA hatA. bharayuvAnImAM saMsAra tyAga- upadhAna tapanuM ArAdhana karanArAo bahAragAmathI paNa AvyA hatA. AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrijI mahArAjanI pratidina cAlatI saTa vairAgyavAhinI dezanA prabhAve ghaNA mANasee dIkSA na levAya tyAM sudhI potAnA ISTa padArthone tyAga karyo hate. temAM chANInA rahIza zrAddha guNasaMpanna dharmaniSTa zrIyuta cheTAlAla haragoviMdabhAInA suputra nagInabhAI 19 varSanI bharayuvAnImAM saMsAra tyAga karavAnI ugrabhAvanAvAlA banyA hatA. jemaNe upadhAna tapanI kaThIna kriyA AcAryavaryanI zItaLa chAyA nIce nirvine saMpUrNa karI mAlA paNa paherI hatI. temanI umrabhAvanA ane vairAgya joI teozrIne suratamAM ja pratrajyA pradAna karavAno nizcaya thaye. zubha divase catuvidha Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azikhara [ rUpa saMgha samakSa nagInabhAIne dIkSita karavAmAM AvyA hatA. jemanuM nAma muni zrI navInavijayajI rAkhI caritranAyakane ziSya tarIke jAhera karyA hatA. be gAmanI vinati- saMvata 1981 nuM cAturmAsa suratamAM ghaNI ja dhAmadhumathI pasAra thayA bAda AcAryadeveze bane paTTadhare sAthe vihAra karyo. prathama dine katAra gAmamAM nivAsa karyo. tyAM sudhI vIrATa jainajanatA hajArenI saMkhyAmAM vaLAvavA AvI hatI. tyAM sAdharmika vAtsalya tathA AMgI pUjA karavAmAM AvyA hatA. atrenI sthiratA daramyAna eka tarapha bharUcanA AgevAne tathA bIjI tarapha buhArIthI zeTha jhaveracaMda pannAjI vigere caturmAsanI vinati karavA AvyA. surIzvare banne gAmanI vinati sAMbhaLI dIrghadRSTithI lAbhAlAbhane vIcArI buhArI tarapha javAne nirNaya karyo; ane AcAryazrInI AjJA laI pU. vijayadAnasUrijI mahArAje amadAvAda tarapha prayANa karyuM. buhArI tarapha prayANa ApaNuM caritranAyake pitAnA gurudeva sAthe buhArI tarapha vihAra karyo. AcAryazrI saparivAra vAMjha DAbhela thaI jalAlapuranA saMdhanI vinatine mAna ApI tyAM padhAryA. tyAMnA gurUbhakta rasIka zrAvakee ghaNuja ThAThathI praveza mahatsava karAvyo. occhava AraMbhAye navI navI ApaNuM caritranAyakanI banAvelI pUjAe bhaNAvAtI jenA zravaNathI janatAne apUrva AnaMda AvatuM. tyAMnA keTalAka bhAvikasajajanee pitAnA jinAlayamAM bIrAjatA zrI zAMtinAtha prabhunI pUjA banAvI ApavA vijJapti karI. upakArI AcAryazrIe temanI vinatine dhyAnamAM laI zrI zAMtinAtha paMcakalyANakanI pUjA vividha rAga rAgaNImaya zIdhra banAvI ApI. je pUjA tyAMnA saMghe ghaNuja ThAThamAThathI bhaNAvI. je sAMbhaLI zrotRvRndane anahada AnaMda thaye, Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254] kavikulakirITa tyAMthI vihAra karI navasArI, kAlIyAvADI, sasedrA, aSTagAma, sAtama, karacelIyA Adi gAmamAM bhAva bhInA satkArathI padhAratA jaina jainetarene chaTAdAra vyAkhyAna zailIthI suMdara bodha ApatA durvyasanI durbhedya bhekhaDonA bhukabhukA uDAvatA, dharma vimukha prajAne dharmamAM sthira karatA. sUrizekhara pitAnA paTTa prabhAvaka sAthe buhArI padhAryA. dareka gAmamAM theDA thoDA divasanI sthiratA hovAthI dareka ThekANe pUjA, prabhAvanA sAdharmika vAtsalya Adi aneka prakAranA dharmakAryo thatA hatA. pitAnI AzA ghaNI mahenate phalIbhUta thaelI hAI buhArInA saMghe pravezotsava ghaNe bhavya ane darzanIya karyo hate. zrAddhaguNa saMpanna dharmaniSTa zeTha jhaverabhAI pannAjInA mukhathI vAMsadAnareze sUrivarenI sAdhuttinuM svarUpa prathamathI ja sAMbhaLeluM hAI praveza mahotsavamAM ke nizAna, DesvAra, pAyadaLa Adi sAmagrI saharSa pitAnA taraphathI mekalAvela, jethI sAmaiyAnI zabhAmAM raja vadhAre thayo hate. vairAgya rasamaMjarI AcArya mahArAja zrImadda vilabdhisUrijI mahArAje gurUvaryanI AjJAthI bhavyajIvonA upakArArthe padya baMdha lagabhaga sAtase leka pramANamAM vairAgya rasanI cheLethI bharapura "vairAgya rasa maMjarI" nAmane saMskRta grantha mAtra paMdara divasamAM racyo hato. je grantha pahelA vyAkhyAnamAM vAMcI zakAya e ane tatvathI bharapura che. jenuM gujarAtI bhASAMtara vivecana sahita jha. nagInabhAI maMchubhAI sarIjha tarIke hIrAlAla rasIkadAsa prephesare banAvyuM che. bhagavatIjInI vAMcanA saMvata 1982nuM cAturmAsa buhArImAM surIzvarajInI chAyAmAM ApaNA caritranAyake karyuM. saMghanA AgrahathI tyAM bhagavatI sUtra vAMcavAnuM zarU karyuM hatuM. bhagavatIjI je cAre anugathI bharapura taravamaya grantha ane tevAja tenA vidvAna vyAkhyAtA eTale tyAMnI susupti avasthAmAM Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara [ 255 vAratI jainajanatA ekadama jAgRta thaI, sahunA hRdaya upara nava caitanyanA pura patharAyA. muzaLadhArAe vasatA vairAgya varasAde kei jIvAnA vajI bhedI kAramA hRdayane paNa pIgALyAM, dI kALathI dhara karI beThela khATA rIvAjo ane vyasanapASANA kara karDa truTavA lAgyA, vaLI vIrakta suvihita sArA sAdhuonA abhAve atre mithyAtvanA rIvAjo ane kulapanI sevanAe je ghusI gai hatI te dezanAnA prabhAve nAkhuda banI, sudeva, sugurU ane sudha e tatvatrayInI zraddA hRdaya pradezamAM kuTIkuTIne jamA thai. tIrthaMnI racanA rizekharanI chatrachAyAmAM aneka abhUta pU` stutya kAryo thayA dharmapremI zeTha jhaveracaMda pannAjI tathA meAtIcaMda sude samahatsava upadhAnatapanA Arbha karAvyA. atre pahelAja upadhAna thatA heAvAthI atrenA yuvAna, vRddho ane bALA uparAMta AjubAjunA gAmAmAMthI paNa sArI saMkhyAe AvI lAbha lIdhA hatA. mALArApaNunA mahAtsava nimitte eka bhavya ma`Dapa racI temAM caMpApurI, zatruMjaya tIrthonI suzobhita racanA karavAmAM AvI hatI. niyata karelA zubha mukte upadhAnatapa vahana karanArAonA kadamAM jayanAdanA gu MjArava sAthe suzAbhita mALAe AreApaNu karavAmAM AvI hatI, vaLI atre aSTAntikA mahotsava tathA zAMtisnAtra hAi suratathI prakhyAta gavaiyA meAhanabhAI, ca'dubhAi--tathA DabhoinI rasIka sa'gIta mAMDalI paNa AvI hatI. jethI mALAropaNamAM bahuja ThATha : jAmyA hatA. atre caritra nAyake vAsupujya paMcakalyANakanI pUjA racI, je atyaMta ThAThamAThathI bhaNAvAI hatI. haihU~ Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ilti/ karata ( 8 prakaraNa 25 muM. 2) karmanI kAramI sattA- siki sAranI sapATI para sIkaMdara bAdazAhe karmanI kAramI kAka7 sattAthI pitAnI kuratAbharI pravRtti julmI sAmrAjya bhagavyuM che. cakravatIone rAjAmahArAjAone, Indrone ane gIzvarane ane sAmAnyavarganI janatAne e karmanI kAramI sattA kSaNakSaNamAM raMgaberaMgI khele bhajavAve che. e dujajarya karma sattAM kayA samaye kone phasAvaze e manasvIone kalpavuM azakya che. karma sattA ane mAnavabaLa e bannenA paraspara yuddhamAM jaya karmabaLane dekhAya che. paraMtu te karma khelADInI sanmukha hAma bhIDI pitAnI siddhasAdhanAmAM niyamita rahenAra sahajAnaMdI yegIdha te karmanA paribaLanI tamA rAkhatA nathI. tenI vicitra raMgI beraMgItAmAM, akaLalIlAmAM ane ramujI ramatamAM jarA paNa na muMjhAtA sAvadhagiri rAkhI AtmadazAmAM ane tenI vizada vicAraNAmAM Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azikhara [ 57 tanmayatA meLave che. ane aMte te karmanI sattAne Thekare mArI mAnavabaLane vijaya vAvaTe pharakAve che. eja karmanI sattAnA baLe pU. vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanuM svArazya ekAeka na taMdurasta banyuM. ane rAjane jvara cAlu thayo. zarIrabaLa ghaTavA mAMDyuM paraMtu kharekhara majabuta manebalavAlA ane sahajAnaMdI mahAtmA AvA samaye te zreyanI prazasta pravRttimAM daDhatAthI vizeSa sateja bane che. eka bAju vyAdhi vadhatI jAya che jyAre bIjI bAju AtmasamAdhi puravege vadhe che. aMtara dazAnA vicAramAM magna mahAna satata purUSAthI purU vyAha janya bahirAtmadazAne tyAga karI Atma saMgatanI anupama raMgatamAM jJAna darzane cAritra Adi anupama ratnanI ArAdhanamAM ekakA bane che. A samaye ApaNuM caritranetAe gAbharA hRdaye paNa tAraka gurUdevanI sevA, bhakti ane suzruSA aDa bajAvI. pUrNa samAdhi sAcavavAmAM avarNanIya parizrama uThAvya. saMsAranI dazAnA purepurA anubhavI puNya purUSe pitAnA Adarza jIvanathI hajAre mAnavIonA hadayakSetramAM nava caitanyanuM ojasa prasAre che. hajArene dharmanI zubha dhagazamAM taraboLa banAve che, mohanI jAjavalyamAna bhaTTImAM saLagI rahelAone dezanAmRta siMcI pUrNa AtmazAMtino anubhava karAve che. puNya nidhAnenuM jIvana hajArene anukaraNIya bane che. davAnA upacArathI pUrNa puNyanA pratApathI AcAryavaryanuM svAstha jevune tevuM ja banyuM. paNa jarUra eTaluM to cekasa thayuM ke, have huM A saMsAranI sapATImAM ciraMjIvI te nathI rahevAno. pitAnA paTTadhara caritranetAne, anya munivarene pite spaSTa jaNAvI dIdhuM hatuM ke, huM A janmanI musApharIne svalpa samayamAM sameTI laIza. dharma prabhAvanA zAsanaunnati AtmadazAnI jAgRti ane samAdhi jagAvanAra vAtAvaraNa *' 17. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ] kavikulakirITa sivAya bIjI keIpaNa khaTapaTamAM mane jaze nahi. AtmAthI tyAganA zikhare mahAlatA mahAtmAone duniyAdArIne ADaMbara ke pUja, mAna pratiSThA meLavavAnI tamannA hotI ja nathI. dhanyapajIvI te gIzvarenA tyAgane koNa na prazaMse? saMvata 1982 nA buhArInA cAturmAsamAM anyapaNuM dharmaprabhAvanAnA kAryo thayA hatA. vihAra- A cAturmAsa bAda AcAryavardha pitAnA paTTadhara sAthe vihAra karI karacelIyA, aSTagAma, sAtama, sIsedrA vigere gAmamAM dharma prabhAvanA phelAvatA bhavya satkArathI navasArI padhAryA. navasArImAM sAdharmika vAtsalya vigere dharmakAryo thayAM. pArasI vigere anya kAma upara paNa caritranetAnA dhArmika pravacanI ajaba asara thaI jalAlapuranI vinati pU. AcAryazrI Adi navasArImAM bIrAjamAna che e samAcAra maLatAM jalAlapurane saMdha vinati mATe AvI lAge. jalAlapuranA saMghanI bhAvabhInI bhakti ane tyAMnuM zAnta vAtAvaraNa AcAryazrIne ghaNuM ja pasaMda hatuM. ethI navasArIthI vihAra karI te bhAvika saMghanI vinatine svIkArI bhavya svAgatathI jalAlapura padhAryA. rizekharanA AgamanathI ane caritranetAnI ajaba vyAkhyAnathI tyAMnI janatAmAM apUrva jAgRti AvI. je ke jalAlapura gAma nAnuM che. jainenI saMkhyA bahu alpa che chatAMye samRddhimAM, udAratAmAM ane bhaktibhAvanAmAM agragaNya che. zArIrika zaktinI kSINatA- sarizekharanI zArIrika zakita kSINa thavA lAgI hatI. A samaye teozrInI bhaktimAM pU0 caritranetA tathA pUjyapAdu AcAryadeva zrImad Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 259 vijayadAnasUrijI mahArAjanA vidvAna ane anubhavI ziSya ratna munirAja zrI ma`gaLavijayajI mahArAja tathA munirAja zrI me'vijayajI mahArAja tathA rizanetAnA bahALA ziSya parivAra tatpara hatA. AtmadazAnI pariNati,: AvazyakakriyAnI ArAdhanAmAM apramattatA guNAne grahaNa karavAnI saraLatA game tevA saMjogAmAM spaSTa ane satyavacana vadavAnI vIratA jaLahaLatI hatI. virodhIonA AkramaNa samaye dharma saMrakSaNanI dhIratA ane sahiSNutA Adi guNA zikharamAM vRddhAvasthA ane zarIrazaktinI kSINatAmAM paNa maMda nahotA thayA, dIpaka mujhAyA-- sa`vata 1983 nA mahA vadI 6 nA prAtaHkAle rizekharanA puNya dehe vyAdhi vadhavA lAgyA. halanacalananI zakti maMda paDI, parantu samAdhi ane Atmaci Mtana vadhatuM gayuM. nikaTavartI sAdhuvRnda ciMtAtura banyA, paNa rizekharanuM vadana vikasvara ane sateja jaNAvavA lAgyuM. dha nidhAna nAza thatuM hAya e puNya mahAtmAnA haMmezane mATe viyeAga thatA hAya tyAre kAne kheda na thAya? te puNyasmRtinA Azritone zAkasAgaramAM DubakI mAravI paDe che, parantu nidhAna ucca a ane pavitra hAi jyAM jAya tyAM pULavAnuM ratavAvAnuM ane amUlya manAvAnu eTale guma thatA dharma nidhAnane potAne zAnA kheda hoya ? rizekhara AtmasAdhanA sAdhaka dharmapravRttimAM parAyaNa banyAM, jagatanA dIpaka Aje jhAMkhA paDe che. prakAzamAna udita bhAnune kALAM kALAM vAdaLAM gherA dhAlI jIllAmadhImAM sapaDAve che, ejasvI candrakAntamaNi peAtAnA prakAzane sameTe che, ahAhA kALanI akaLa ghaTamALA kAne mUke che? bezarama ane niSThura banI yogIzvara suzikharane rAtanA ATha vAge te kALanI aghaTTa mALAe nAmazeSa karyAM. mahAtmAnI javalata prabhAthI adhamIe ane zAsanadrohI pAtAnI managhaData kalpanAone Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 ] kavikulakirITa prakAzI zakatA na hatA. te have phAvI jaze, paNa zuM thAya? AyubaLathI kSINa thanArane keNa rekI zake che? baLavAne ke nibaLone zrImaMtane ke kaMgALane rAjezvarone ke maMtrIne. gIzvarane ke bhegIzvarane kALane bela (ghaMTa) vAgatA taiyAra thavuM ja paDe che. agnisaMskAranI kriyA A kAramA samaye tAradAra, mANasAra A duHkhada samAcAra sAMbhaLI AjubAjunA gAmanA tathA muMbaI, surata vigere dUradUrathI hajAre zrAvake AvI lAgyA hatA. upasthita munimaMDaLa yA zrAvakanA mukha upara ane hRdayamAM kSaNabhara avAgye duHkhane anubhava thaze. sau sau pitApitAnI kriyAmAM guMthAyA. prAta:kALa thatAM pUjyazrInA pavitra dehane snAna vilepana karI rAherAta karelI pAlakhImAM padharAvavAmAM AvyA hatA. bhAre ThAThamAThathI hajAre mAnavasAgaranI medanI vacce sahu koI manane daDha karI sarizekharanA puNya dehane caMdananA kASTothI agni saMskAra karyo. ane te samaye paNa teonA puNyanI ajaba prabhA phelANa. nirNaya karyo- teozrIna kALadharma bAda ghaNAoe tapazcaryA karavAnI, zubha kAryomAM amuka dravyo vAparavAnI, sAmAyikanI vigere bhinna bhinna pratijJA lIdhI. jalAlapuranA dharmanika saMghe mahArAjazrIne agni saMskAranAM rathAne cirasmaraNatA mATe stupa tathA pagalAM ane gAmamAM derAsara pAse chatrI tathA mUrti banAvavAno nirNaya karyo. jIvatI jAgatI kIti- surizekharajaganI musApharIthI sIdhAyA paraMtu teozrInI ujavala kIrti ane nirmala thazedehatA jIvatI jAgatI che. sugaMdhIvALuM puSpa khulyuM phAvyuM ane khIlyuM. cAre tarapha saurabha prasArI, janatAnI ghaNejiyane Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 261 tRpta karI karamAyuM paDayuM paraMtu janatAne te suvAsanAne akhUTa luTele AnaMda smaraNamAM avazeSarUpa rahI gaye. gagana maMDalamAMmegha maTI garjanAethI gALe moM mAge vara. tapta bhUmine zItalatAne AnaMda karAvyuM ane cAlyo gayo, paNa aneka kRSivalene tenI prasAdIrUpa apI gayela dhAnya kAyamI AnaMdano hetu banyo. joke sUrizekhara paraleka paMthe pitAnI paMcetera varSanI paripakava ummare prayANa karI gayA paraMtu teonA ujajavala jIvanadhArAe janatA upara karela asAdhAraNa upakAre, ucca koTinI tyAgavRttithI pADelI ajaba chApa, zAsananI aDaga rIte bajAvela sevA, krodhanA kaTuka prasaMgomAM paNa apUrva zAnti jALavI dharmonnati sAdhavAnI purepurI dakSatA Adi apUrva guNe ane te dvArA prasarelI apUrva kIrti cira smaraNIya raheze. asAdhAraNa AghAta - - je ghaTAdAra phAlyA julyA vRkSanI zitalaDI chAyAmAM pakSIvRnda nirdoSa AnaMda luTate heya, suMdara phalane AsvAda lete hoya te vRkSane acAnaka pAta thatA te nirAdhAra banelA pakSIgaNane vAghAta jevuM kema na lAge? nirmala sarevaranA kAMThaDe manameryuM salila pIne ramatA ane jhulatA pakSIonA yuthane te jalAzaya jalavihIna banatA bhAre zokanuM kAraNa kema na bane tema sUrizekharane svargavAsa caritra netAne asAdhAraNa AghAta ane kheda upajavAnAre banyo. paraMtu jJAnI purUSa tatva cintananA abhyAsI hAI kura karmonI lIlAne vicArI manane majabuta banAvI AvA prasaMgathI Atma dhyAnanI zreNImAM vizeSa joDAya che. ApaNuM caritranetA A prasaMgathI ghaNAja adhyAtmAnaMdanI vicAraNAmAM vizeSa preraNavaMta banyA ane pitAnA tAraka gurUdevanI upakAra paraMparAne smaratA ane teozrInA punita pagale cAlI teozrInI ujajavala kIrtimAM aura vadhAre karI rahyA che. ziSya hote AvA he? Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] suphtanI vinatinA svIkAra kavikalakarITa surata zaheranA saMdha caritra nAyakanI dezanA, Adarzo ane vizuddha tyAgavRtti ane pUrNa niHspRhatA AdiguNamAM surataja ( atyaMtarakta ) hatA. prathama 1981 nA cAturmAsamAM teozrInI chAyAmAM thaela anekAneka rastutya kRtyone vIsaryo na hato. punaH cAtumA~sa karAvavAnI bhAvanA akhila suratavAsI prajAne puratI hatI. jalAlapuranA duHkhada prasaMga tAjetaramAM banele hachatA gurUdevanA virahanA ghA rUjhAyA na hatA eTalAmAM to jalAlapurathI vihAra karI sasatkAra pAtAnA ziSya samudAya sAthe navasArI padhAryAM. jalAlapuranI bhUmisUrizekharanA svargavAsa pachI atIva kAramI bhAsatI, gurUdevanA samarA pratyakSatAnA anubhavA karAvatA jANe hamaNA pote khelazeja nahi ? evA AchA AchA bhaNakArAnI AbhA hRdayapaTa upara akLAtI, kharekhara gurUdevanI sAcI bhakti vinIta ziSyAnA hRdayamAM ane rageragamAM ubharAtI hAya to evA parama gurUdevanI avasAna bhUmi ekAeka bhayAvaha kAramI bhAse e svAbhAvika che. surata zaheranA AgevAna gRhastheA caritra vibhunI cAturmAMsanI vinaMti mATe AvatA temaja janatAnA prema ane bhakti atIva joI tyAM javAnA nirNaya karyo. apUrva satkAra-- A samAcAra vAyuvege prasaratA AkhA zaheramAM apUrva harSa phelAye.. najIka AvatA aneka strI purUSo vandanAthe gayA hatA, suratanI atIva vilAsI ane zokhIna prajA haiAvA chatAM ghaNI ullAsI banI AcAya varSanI suMdara svAgatanI taiyArIo karavA lAgI. padhAravAnA divase zaheranA bhavya lattAne dhvajA, tAraNa, kamAna vigerethI zaNagAravAmAM AvyA hatA. prAtaHkAlanA suramya samayamAM suratanI bhUmine AcArya zrIe pAdakamalathI spazI hajArAnA mAnava samudra ubharAtA Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 263 eka mAIla dUra bhavya sAmaiyu laI AvI lAgyA. prathama haripurA saMdha taraphathI zeTha. nAnacaMda kIkAbhAI sAmayu laI AvyA hatA. te pachI gopIpurAthI aneka sAMbelAothI zobhatuM sAmaiyuM AvI pahoMcyuM hatuM. te zaheranA bhavya lattAmAM pharI gopIpurA nemubhAInI vADInA upAzraya AvyuM hatuM. tyAM vizALa helamAM pU. AcAryazrIe lagabhaga be kalAka sudhI lAMbu pravacana ApyuM hatuM. AjJA kema Ape ? - je puNya vyaktione kAramA saMsArathI virakatA jAgRta thaI heya, saMsAra tyAgI banI AtmakalyANa sAdhavAnI supaLa jhaMkhatI hoya tevI verAgI vyaktine saMsAranivAsamAM divasa pasAra kare vyartha jevo ane kalAke divasa jevA lAMbA temaja bhayAvaha bhAse che. jema DokaTaranuM dakSatAthI apAyela ekaja IjaMkazana nasenasamAM lohInA binduomAM vyApaka banI jhaTa kasara kADhI asara kare che. tema sugurUnA suvacana ane subodha jeonA AtmAmAM pratibiMbita thayA hoya te puNyavatine saMsAra tyAgavAnI bhAvanA ugra ane vegavatI bane che. suratanA prathama cAturmAsamAM AcAryadevanI vairAgyamaya vANI sAMbhaLI saMsAravimukha banelA mAratara chaganalAla vairAgyarasathI ghaNAja bhIMjAyelA hatA. apUrva saMyamanI ArAdhane huM kyAre karIza? A kArame saMsAra kayAre tyAgIza? A bhAvanAmAM lagabhaga ekavarSa vyatIta thayuM. paraMtu teonA dAdI (bApanImA) vRddha hatA ane kamAu putra eTale tene ekAeka moha choDI saMyama svIkAravAnI AjJA kemaja Ape? ke pU. vijayakamaLasUrijI mahArAja vaizAkha mAsa pahelA dIkSA na levAya te traNa vinayane tyAga tathA saceTa vairAgyano upadeza svarge sIdhAvyA pahelA ApIja gayA hatA. TuMka paricaya- mAstara chaganalAla gulAbacaMda bAlavayathI susaMskArathI epA Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] kavikulakirITa yalA temaja zAsanaprabhAvanAnI dhagazavAlA hatA. pUjya munivaryonI sevAmAM ane teozrInI pAse navIna tatvajJAnane abhyAsa karavAmAM teo rasIkacitta hatA. gurjarabhASAnuM, iMglIzabhASAnuM temaja prakaraNa vigerenuM jJAna teoe sAmAnya rIte meLavI lIdhuM hatuM. ratnasAgara jaina boDIgamAM tene lagatI skulamAM keTalAka varSo gRhapati tarIke tathA mAstara tarIke rahyA hatA. jeonA astitva daramyAna kumaLI vayanA kAgaLa jevA kerA hRdayavAlA bAlakanA jIvanamAM sudharmanA saMskAranI suMdara rekhAo derI. temaja suratanI jainaprajAne temane mATe sAruM mAna hatuM. te pachI zeTha nagInabhAI bhANAbhAI kasturacaMda jarIvAlAnI peDhImAM munima tarIke DAkavarSa kAma karyuM hatuM. dhamIe jyAM jyAM jAya tyAM tyAM dharmanA saMskAre repe. tyAM paNa keTalAka dharma zaMsayavAlAone mumukSu chaganalAle zaMkAvihIna banAvyA hatA. dhanya AvI mAtAne - pote dIkSA svIkAravAnI taiyArI karI rahyA hatA, je pitAnI dAdImA mATe aTakyA hatA te kALadharmane pAmyA hatA. eTale have pitAnI mAtuzrI maNIbena tathA bhAineja manAvavAnA hatA. mAtuzrIne daDha rAga hovA chatAM pite aneka yukitaothI te rAgane maMda banAvyo ane emanA bIjAbhAI mAstara hIrAlAla sArA dhArmika zikSaka hatA eTale mAtAe hIMmata rAkhI rAjIkhuzIthI dIkSA svIkAravAnI AjJA ApI. dhanya AvI dharma saMskArita jananIonA pavitra hRdayane ke je pitAnA putra ratnane varadharmanI sevA mATe potAnA ja hAthe suparata karavA taiyAra thAya che. dIkSA nimitte vaDe- mAstara chaganalAle saMsAra tyAgavAnA vicAra makkama banAvyA. AjJA paNa meLavI, sUryapuranI janatAmAM A vAta jAhera thaI gaI. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara pa temubhAInI vADInA kArya kartAe A prasaMgane ujavavA utsAhI anyA. Agale divase sAMjanA temubhAInI vADInA upAzrayethI eka bhavya varagheADA caDhAvyeA hato. jemAM dIkSAbhilASI mAstara chaganabhAI duniyAnA meAhajanaka padArthIne tuccha gaNatA hasatAvane chuTA haste jaganA mAhI jantune jANe tyAganA saMdezaja na pAThavatA hAya tema varasIdAna ApI rahyA hatA. vaizAkha suda trIja ( dIkSAnA divase ) nA savAranA zeTha bhANAbhAI kasturacaMda enDa sansane tyAMthI puna: varagheADe! caDhayA hatA, je chAparIyA zerI, navApurA vigere lattAmAM pharI dIkSAnA maDapamAM utaryAM hatA, Agale divase suracaMdabhAi purUSottamadAsa badAmI jaDajanA pramukhapaNA nIce jhaverI navalacaMda khImacaMdanA makAnamAM AnaMdavardhaka sabhA taraphathI mAnapatra enAyata karavAmAM AvyuM hatuM. dIkSApradAna-- bhavya maMDapamAM pUjya caritranetA AcArya mahArAja Adi vizALa munimaDaLa khIrAjamAna hatu. dIkSAbhilASI chaganabhAi prati ati prItine dharAvatI suratI janatA mATI medanImAM jamA thai cukI hatI. sumuhumAM tene pU. AcAryazrInA varadahaste dIkSA pradAnanI kriyA karAvavAmAM AvI hatI. temanu nAma muni zrI pravINavijayajI rAkhI temane AcAya zrInA ziSya tarIke jAhera karyAM hatA. te pachI AcAya zrInI AjJAthI nUtana munie saMyama svIkAryAM sivAya Atma vikAsa nathI vigere peinTa upara gheADuka pravacana ApyuM hatuM, te pachI pU. AcAryazrIe ttAra paELa e zloka upara lakhANathI vivecana karI dIkSItane tathA zrotAjanAne avasare cita sudara khAdha ApyA hatA. aMte sau prabhAvanA lai vIkherAyA hatA. zeTha bhANAbhAi kasturacaMda taraphathI paNa zrIphaLanI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. A pravINavijayajI atyAre panyAsa pada para birAje che. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikula kerITa 26 1 bhagavatIsUtranI vAMcanA suratamAM caturmAMsa besatAM janatAnA atIva AgrahathI paramapavitra zrI bhagavatIsUtranI vAMcanA caritranatAe vyAkhyAnamAM zarU karI hatI, hRdaya sparzinI te dezanA atrenI janatAne ghaNI priyatama thai paDI, bhagavatIsUtra jevuM gahana artha vALu' sUtra, AcAya deva jevA vivecanakAra ane jIjJAsu suratIprA e traNeyane meLeA kAi ajabaja jAmyA hatA. keTalIka dutyAjya kupravruttinI prathAne vilAsI suratIprajAe tIlAMjalI ApI. dezanA zravaNanI saphelatA karI. atre suratIo lagna prasaMge puNyasrIone ( vesyA ) khelAvI vyartha kharca karI kanI adhaNI karatA hatA, e pravRttine cheDavA caritranetAe sacoTa upadeza ApyA hatA. jenA pratApe A pApa pravRtti suratI janatAe yAgI, pApathI bacI javA pAmyA, tarApathInA pracAra suratamAM thADA samayathI mahAna pApanA udayathI terApaMthane pracAra thavA lAgyA hatA, ke je sthAnakavAsIenA mAmAM yuke evA che. sthAnakavAsI mUrtine nathI mAnatA paNa AtA yA ane dAna anne dadAte uDAve che, paNa khIcArAone khabara nathI, ke e e dadAne uDAvanArAone bhavAMtaramAM gaddA thai asahya du:khA sahana karavA paDaze. A dhamAM keTalAka esavALA phsyA hatA e kumatamAM bhALA jIvA na se e zubha AzayathI e paMthanA khATA pracArathI vArka karI te banne vacce saMsArI vyavahAra aTakAvyA hatA. e paMthamAM AjakAla paisAnI lAlaca ApI aneka pralebhane ApI ghaNA jIvAne phasAvatA heAvAthI sAMbhaLyu che ke vizAosavALa jainamUrtipUjakanI alaga nAtanI sthApanA karI che. ane saghaLAonI sahI lai terApathIe sAthe sadhaLA vyavahAra baMdha karavAmAM AvyA che. jo A pramANe sakhta pagalA levAmAM na AvyA hota to dhaNA dharA Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhare It ra67 terApaMthamAM pesI jAta. dharmanI dAjha haiye rAkhI A caLavaLa karanAra AtmAone dhanya che ke prabhu mUrtinA niMdake sAthe vyavahAra baMdha karavAnI ajaba hiMmata vAparI. ziSyone mokalyA paryuSaNa parva AvatA haripurAnA saMghanA AgrahathI AcAryadeve munizrI bhuvanavijayajIne tathA navApurAnA saMdhanA AgrahathI munizrI pravINavijayajIne paryuSaNa parva ujavavA mATe mekalyA hatA. teoe janatAmAM apUrva AnaMda ane sabhAva pedA karyo hate. parAomAM jAgRti- paryuSaNabAda haripurA tathA navApurAnA saMghanA AgrahathI AcArya deva bhavya satkArathI padhAryA hatA. dareka sthaLe ceDA thoDA divasonI sthiratA daramyAna vyAkhyAnethI apUrva jAgRti thaI. temaja aSTAblikA mahatsava, svAmivAtsalya vigere zAsana prabhAvanAnA kAryo sArA pramANamAM thayA hatA. vaDAcauTAnA saMghanA AgrahathI tyAM paNa padhAryA hatA. jyAM lagabhaga paMdara divasanI sthiratA daramyAna aThThAI mahatsava tathA zAntisnAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. tyAMnI jaina janatAmAM paNa ajaba caitanya prasaryuM. gopIpurAmAM paNa vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanA svargavAsa nimitte aSTAblikA mahatsava tathA zAMtisnAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. cAturmAsamAM ekaMdara aneka dharma prabhAvanAo thavA pAmI hatI. mUrti pratiSThAdi - caturmAsabAdavizALa munimaMDala sAthecaritranetAe tAraka gurUdevanI svargabhUmi jalAlapura prati bhAvabhInI bhaktithI prayANa karyuM. tyAM caritra netAnuM suMdara svAgata thayuM. temaja amadAvAdathI svargastha AcAryadeva Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra68 ] kavikulakirITa zrImadvijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanA paTTaprabhAvaka sakalAmarahasyavedI AcArya mahArAja zrImad vijayadAnasUrijI mahArAja tathA panyAsajI mahArAja zrImadda premavijayajI mahArAja (hAlamAM AcArya mahArAja zrImad vijaya premasUrijI mahArAja) munizrI maMgalavijayajI tathA prasiddhavaktA zrImad rAmavijayajI mahArAja (hAlamAM AcArya zrImad vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAja ) Adi vizALa munimaMDaLa tAraka gurUdevanI mUrti pratiSThA mahotsava ujavavA sarakAra padhAryA. AmaMtraNa patrikAThArA cAre tarapha A mahatsavanI jANa thatAM paMjAba, mAravADa, mAlavA, gujarAta, kAThiAvADa Adi dezomAMthI gurUdevanI upakRta janatA bhAvabhInA hRdayathI A prasaMge meTI saMkhyAmAM AvI pahoMcI. A pratiSThA mahotsava nimitte eka bhavyamaMDapa vizALa medAnamAM taiyAra karAvavAmAM Avyo hato. te suzobhIta beDethI, dhvajA, teraNa, hAMDI-jummara AdinI sAmagrIothI zobhate mahAna vimAnanI bhratine utpanna karato hato. je maMDapamAM zatruMjaya Adi tIrthonI racanAo karavAmAM AvI hatI. samavasaraNamAM vItarAgadevanI bhavya pratimAo padharAvI hatI. AThe divasa DabhoIthI, chANIthI, suratathI Avela gavaiyAo caritranetAnI racelI nUtanapUjA tathA prAcInapUjAo rAgarAgaNImaya bhaNAvI janatAne bhaktirasamAM taraboLa banAvatA. chelle divase zAtisnAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. saMvata 1984 nA mAgasara vadI 6 nA zubhadine sumuhUrtamAM seMkaDe mANasanI hAjarImAM sva. gurUdevanAja paTTaprabhAvakanA varadahaste gurUmaMdiramAM mUrtinI tathA agnisaMskAranA sthAne pAdukAnI savidhi pratiSThA karAvavAmAM AvI. zAntisnAtra tathA pratiSThAnuM vidhividhAna suratanA bAlubhAI tathA chANanA tapasvI vayevRdhdha zA. jamanAdAsa (hAlamAM munirAja zrI jazavijayajI) hIrAcaMda haste zudhdhipUrvaka Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parikhara [ 269 karavAmAM AvyuM hatuM. AThe divasa bahAragAmathI Avela sAdharmikabhAIonI bhaktimATe jalAlapuranA saMdhe smaraNIya mahenata uThAvI svAmivAtsalya karyA hatA. pU. svargastha gurUdevanI mUrti sva. zA. amaracaMda lakhamAjI tathA temanA dharmapatni maNIbena taraphathI daherI baMdhAvI padharAvavAmAM AvI hatI. pU. svargastha gurUdevanA agnisaMskAra mATe jalAlapuranA zeTha jIvaNajI govIMdajInA zreyothe temanA putra motIcaMdabhAIe jamIna ApI hatI ane tyAM daherI taiyAra karAvI pagalAM paNa temaNe ja padharAvI zrI saMghane arpaNa karI che. vinatine svIkAra- mohamayI muMbaI nagarImAM ApaNA caritra nAyakanI vimala kIrti ane yazavAda vAyuvege prasaryA hatA. dUra rahelI puSpa Ameda bhramarane AkarSe che. tevI rIte dUra hovA chatAM caritranetAnA pravacana sAMbhaLavA muMbaInI janatA talasI rahI hatI. keTalAka sadagRhasthe suratanA cAturmAsamAM vinati karavA AvyA hatA. vizeSa lAbhanuM kAraNa jANI zAsana prabhAvaka caritra netAe tene svIkAra karyo. pratiSThA mahotsava bAda saparivAra caritranetAe muMbaI tarapha prayANa karyuM. vacamAM AvatA aneka zahera ane gAmamAM jAhera vyAkhyAne dvArA apUrva dharma jAgRti phelAvatA suMdara svAgatasaha damaNa padhAryA. tyAMnAsaMdhanA AgrahathI thoDA divasa sthiratA karI. vyAkhyAnane hamezAM janatA AnaMda pUrvaka lAbha letI. tyAMthI anukrame vihAra karatA malADa mukAme padhAryA. jyAM jhaverI bAbubhAI maMchubhAI taraphathI aI mahatsava tathA svAmivAtsalya thayA hatA. dezanAno dhodha varasAdathI janatA dharma pravRttimAM ajaba yojAI. tyAMthI dharmapremI ane zAsana prabhAvanAmAM sAre phALo ApanAra dharmarAgI dAnavIra saMghavI zeTha nagInadAsa karamacaMda Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] kavikulikarITa tathA bahAdura zAsana unnatimAM dattacitta sa`dhavI jIvAbhAI pratApasI Adi pratiSThita gRhasthA aMdherIthI gurUdevanI apUrva vANI sAMbhaLavA atre AvatA, caritra vibhunaH chaTAdAra pravacane sAMbhaLI AnaMda pAmatA. teoe aMdherI padhAravA vinaMti karI tethI pAtAnA aheALA ziSya samudAya sAthe adbhUta svAgatathI aMdherImAM gurUdevane praveza thayo. hameMzA vyAkhyAnA cAlu thayA. aMdherImAM raheluM mithyAtva aMdhakAra dUra karI ajavALI purI kahevAya tevuM banAvyu', mahAna upakArI kANa ?-- - zeTha jIvAbhAi pratApasIne te sAcA suvihita ane zAstrAnusArI upadezaka gurUnA bega anero prakAza pADanArA nIvaDayA, niHspRhI ane tyAgApadezaka gurUenI prabhA chAyA ane chApa janatAne vairAgyabhAva prati kheMce che, caritra nAyakanA rAdhanapura thayela cAturmAsa vakhate thADA paricayathI paNa tenI vidvatA Adi guNethI anubhavI anyA hatA, paNa aMdherImAM cAlatA pravarcanAthI vizeSa dharmAMcusta ane zraddhALu banyA. tyAga mA prati Adara thAya, jIvana Adarza ane e hetuthI aneka dharma pratijJAe svIkArI. ciravibhunA upadezathI sAcA yAgIe prati ghaNAja AdaravALA anyA. saMyama e ArAdhyatama anuSThAna che, jyAM saMyamane Adara nathI, tyAganI bhAvanA nathI ane tyAgIo pratye bahumAna nathI tyAM jainatva paNa krama TakI zake ? pote karmanI prAbalyatAthI sayama levAne asamartha hAI sayama lIpsane bhUribhUri vaMdana anumeAdana ane abhinaMdana ApavuMja joIe. saMsAra virakta banelAonA tyAga paMthamAM AvatA vighna kaTakAne vidAravA samarthae ane dharmaniSThAe madada ApavI, prApta sayamanu` rakSaNa karavuM' e vigere . tee sArIpeThe samajyA. dharmacusta banyA, caritranetAnA amApa upakAra mAnavA lAgyA. kharekhara jIvanane ujjavala banAvavA sAthe unmAthI aTakAvI sanmArgImAM sayAje tenA jevA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 201 mahAna upakArI bIjA kANu hoi zake? te vakhatanA karela upakArane adyAdhi teo bhUlyA nathI potAnA taraphathI bahAra paDelI khAravratanI cApaDImAM peAtAnA hRdayamAM rahelA upakAranA pratibiMba tarIke caritranetAnI suMdara pratikRti mUkI kRta upakArane maryAM che. kaDI pratijJA muMbaIthI caritranetAnA vyAkhyAtA sAMbhaLavA jainA dhaNI saMkhyAmAM AvatA. zeThe nagInabhAi saunI bhAvabhInA hRdayathI bhakti khajAvatA, A rasamaya pravacane zravaNa karI muMbai jatI janatA anya jatene te vyAkhyAnAnA apUrva lAbha levA kheMcI lAvatI, A vairAgyamaya pravacanathI eka samRddha sagRhastha zrIyut mAhanabhAInu hRdaya raMgAyuM ane pUrNa zraddhAthI ane bhAva bharyo hRdayathI duniyAnA kSaNika ane tuccha padArthonA mAha utArI peAte lagabhaga 55 varSanI ummara hovA chatAMya sayama grahaNa karavAnI kAmanAvAlA anyA, amuka samayamAM sayama grahaNa na karUM te hae vigayane tyAga evI karaDI pratijJA svIkArI caritranetAne jaNAvyuM ke mane saMsArathI uddhRrI sayama arpI evI vinati karI. caritra vibhue udAra vRttithI tene jaNAvyuM ke jyAM tamArI maneADhatA rahetI hoya jyAM sayama samatA pUrNAMka paLaze evI khAtrI hoya ane sayama nihamAM jarApaNa pratikulatA ubhI na thAya evI nizcalatA hoyato bhale tame sayama svIkArI. parantu tyAgane abhyAsa karI tamArI zArIrika sthiti tapAseA. apUrva satkAra-- tyArapachI tyAMthI AcArya deveza saparivAra zAntAkrujha, vIralApAralA, mAhima vigere thai bhAyakhAlA padhAryAM, seMkaDAnI saMkhyAmAM deza dezanA lekA raMgaberagI pAdhaDI paherI AvavA lAgyA, cAgya samaye tyAMthI eka bhavya sAmaiyu nIkalI jhaverIbajAra, kAlabAdevI, pAyatI, Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 ] kavikulakirITa bhulezvara vigere bhavya lattAmAM pharI gADIjI utaryuM hatuM. rastAmAM caritravibhunA sAcA motIthI, akSatathI ane gulIethI sthaLe sthaLe apUrva satkAra karavAmAM AvatA hatA. ciratranetA paNa gabhAra vadanathI namatA jhu'katA bhaktagaNane dharmAMlAbhanA apUrva AzirvAda ApatA. muMbainI meAlI, vilAsI ane AnaMdadhelI janatAmAM AcAryazrInA AgamanathI hatA pAra rahyo na hatA. sthaLe sthaLe dhvajA, tAraNa, lakhela khethI zaheranA lattAne zaNagAravAmAM paNa AvyA hatA. sAmaiyu AvatA pahelA upAzraya cIkAra bharAi gayo hatA. mahArAjazrIe khulaMda avAjathI moMgalAcaraNa karI lagabhaga e kalAka sudhI lAMbu pravacana karyuM hatuM.. tyArabAda hameza ginetAnI avicchinna prabhAvika dezanA vahevA lAgI. ghaNA mANasoe vividha prazno karI potAnA saMzaya TALyA, anekAe dhama pratijJA svIkArI, dezanA sAMbhaLavA virATa janatA jAmatI, goDIjInA vizALa hAla hovA chatAM mAMDA AvanArane dAdara pakaDI ubhA rahevuM paDatuM. TukamAM saripravaranI saumya rasa pASaka dezanA, zAMta prakRti saune atyaMta rUcIkara banI. karmanA kaDavA anubhava-- karmAM akhila jagaja tuene avanavA khelA anubhavAve che, kayA samaye kAne kevA mIThA agara kaDavA anubhava karAvaze e akalpya che. bhale tyAgAzramanI parAkASTAe paheAMcI nidoSa jIvana gujAranAra mahAtmA hoya ke dunyavI padArthAnA vyAmAhanI jAjavalyamAna bhiTTamAM khaLato-jaLato bhale sAmAnya manuSya hAya, sau kAine te potAnA ajaba prabhAva cakhADeja che. parantu mahAtmAnI manevRtti ajaba sahiSNutA ane te karmAMnA sAmaneA karavAnI jAdui zakti akalita he.ya che. eTale tee AvI vipattione saMpatti mAnI AnaMdapUrNAMka bheTe che, Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 277 muMbaImAM kaTanA keTalAka jaina AgevAnI Adara bharI vinatine mAna ApI, caturmAsa pahelA caritranAyaka saparivAra bhavya satkArathI tyAM padhAryA. porabaMdara, mAMgarela, verAvaLa jAmanagara Adi sthaLAnI prajA ahIM vizeSa pramANamAM rahe che. akhaMDa AnaMdathI ane utsAhathI caritra vibhunI dezanA sAMbhaLavA te bhavika janatA ghaNIja utsuka banI. pUjA, prabhAvanA vigere zAsana prabhAvanAnA sukAryo paNa thatA hatA. A samaye caritranetAnA nAkamAM keTalAka samayathI hADakI vadhatI hatI. jethI hameMzA vyAkhyAnamAM ane dharma carcAmAM ghaNI muzkelI veThavI paDatI hatI. DokaTara TI. e. zAhe kALajIpUrvaka tapAsa karI oparezananI salAha ApI. koTanA sabhAvi sagruhasthAnA AgrahathI tyAMja oparezana karAvavAnuM svIkAryuM. jaina DokaTara TI. e. zAhe koTanA upAzrayamAMja sAvadhAnapUrvaka oparezana karyuM. be traNa divasa sudhI asahya vedanA rahI. A prasaMge caritranetAnI zAMti ane sahiSNutA ajaba hatI. keTanA bhAvi zrAvakenI tathA DekaTara TI. e. zAhanI bhakti ati prazaMsanIya hatI. vihAra keTamAMthI vihAra karI pUjya AcAryazrI saparivAra lAlabAganA TrasTIonI vinatithI tyAM padhAryA. lagabhaga paMdareka divasa tyAM sthiratA karI. seMkaDe mANasa vyAkhyAnane lAbha hameMzA letA. lAlabAgathI caturmAsa mATe caritranetA satkAra pAchA geDIjhanA upAzraye padhAryA. eka suMdara latA phera vistarI pitAnA kusumakArA cAre dizAne suvAsita banAve che tema sUrIzvarajInI dezanAlatA muMbaInA aneka parAomAM vistarI ane dharmanA saurabhabharyA kusumedrArA bhavya AtmAone suvAsita banAvyA. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ]. kavi hariITa jude jude ThekANe mokalyA aMdherInA sadagRhasthanI cAturmAsa mATe atyaMta vinati hevAthI muni zrI lakSaNavijayajI mahArAjane tathA munizrI navInavijayajIne cariganetAe tyAM mokalyA, lAlabAganA TrasTIonI vinatithI muni zrI bhuvanavijayajI Adi caritranetAnI AjJA thatAM lAlabAganA upAzraya padhAryA hatA ane keTanA sadagRhasthanA AgrahathI muni zrI pravINa vijayajIne payurSaNamAM vyAkhyAna vAMcavA mokalavAmAM AvyA hatA. muMbaImAM sUtra vAMcanA keTalAka tatvapipAsu zrAvanA AgrahathI prathama vyAkhyAnamAM Avazyakasutra ane bIjA vyAkhyAnamAM vAsupUjya caritra vAMcavAnuM zarU karyuM. jene lAbha zrotAo niyamasara letA. caritravibhu, A jamAnAne anukuLa aneka prAsaMgIka praznone evA carcatA hatA ke, dhaNuonI zaMkAnuM nirasana kudarate thaI jatuM hatuM. vyAkhyAnamAM pUchAtA praznonuM samAdhAna paNa mahArAjazrI zAtaprakRtithI karatA hatA, jethI zrotAjane atyaMta khuza thatA hatA. te tyAgInI dezanAjanathI tyAgIonI dezanAmAM haMmeza vairAgya ja pilAte hoya che; kAraNake je tyAgInI dezanAmAM tyAga na jharate hoya te tyAgInI dezanAja nathI. jhaverInI dukAne metI, hIrA, pannA, paravALA vigere kImatI cIjo na vecAtI hoya te te jhaverInI dukAna ja nathI. tyAgI mahAtmAo saMsAranI pApamaya vRttine tyAga karI tyAgI banyA ane te mArge janatAne jhukAvavI te teonuM parama kartavya che. caritravibhunA hRdayagama thatA pravacane e keTalAka bhAvuka AtmAonA hRdaya pradezamAM vairAgyanI uMDI chApa pADI. keTalAke saMsAra tyAgavAnI ugrabhAvanAvALA banyA ane keTalAke tyAga mArganI AdaraNIyatA samajI anumodaka Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarakhara [ 275 banyA. vaLI jamAnAnA jhaMjhAvAtathI jhaMpalAyelA, tyAgIothI ane tyAga mArgathI ubhagI gayelA, tyAga mArgane droha karavAmAM AgevAnI bhAga bhajavanArA AtmAo paNa pitAnI karelI bhUlane pazcAttApa karavA lAgyA. ekIsAthe che caritravibhunI dezanAthI keTalAka saMsAravimukha banelA bhAgyavaMtee cha vigayanA tyAga vigerenI karaDI pratijJAo saMyama jaladI prApta thAya e hetuthI grahaNa karI hatI. atrenI ToLInA AgevAna zA. zAmajIbhAI jeo talAjAnA rahIza che. temane pitAne potAnI strI tathA be putro parivAramAM che. IzvaralAla jeo ghoghAnA rahIza che. temane paNa pitAnI mAtuzrI, yuvAna strI tathA be putro parivAramAM che. zA. premacaMda mehanalAla jeo mahesANA tAlukAmAM Avela vaDAsaNa gAmanA rahevAsI che. jemanI sagAI paNa thaI gaI hatI. emanA meTAbhAI tathA mAtuzrI lagna karavAnI taiyArImAM hatAM, evAmAM temaNe caturthavratanI bAdhA grahaNa karI lIdhI hatI. mahAsukhabhAI tathA chavAbhAI vacce kesa paNa emanA nimitta ja maMDAya hate. sagAvahAlAne sakhata jApa hevAchatAM ane ghaNuM muzkelIo ubhI karatA hovA chatAM pite pitAnA vairAgyamAM makkama rahyA hatA. jAmanagaranivAsI gulAbacaMdabhAi 5Na dharmArAdhanamAM haMmeza tatpara rahetA hatA, temane paNa A saMsAra choDavAnI atyaMta tAlAvelI lAgI hatI, temanI trI suzIla ane samaju hevAthI temanA cAritra mArgamAM keIpaNa jAtanI muzkelI teNIe ubhI karI na hatI. gheghAvAsI amRtalAla jeo bevAra saMsAranI mehajALamAM phasAyA hatA ane trIjIvAra lagna karavAnI taiyArIo karatA hatA; paNa sUrijIne vairAgyamaya upadeza e kAmamAM aMtarAyabhUta thayo hato. pATaNanivAsI mehanabhAIe paNa pitAnI paripakava ummaramAM saMsArathI vimukha banavAnI bhAvanA jagAvI hatI. temane paNa eka putra nAme jayaMtIlAla hayAta che. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] kavikulakirITa caritravizvanI vairAgyamaya dhAsyandinI dezanAthI raMgAyelA vairAgya vAsita anelA A cha mumukSu AtmAee potAnI mAtA, yuvAna strI, tathA putra parivAra vigere vajratAnA meAha cheADI jyAM sudhI saMyama na levAya tyAM sudhI kAie che vigayA, kAie amuka ema bhinna bhinna abhigraho dhAraNa karyo ane saMsAra cheDavAnI taiyArI karavA lAgyA, A chae mumukSuomAM keTalAka yuvAna ane keTalAka AdheDa ummaranA paNa che, potAnA kuTuMbIka vane samajAvI anumati meLavI kayAre sauMsAra tyAgI banIe ane AtmakalyANa sAdhIe eja jhaMkhanA saunA hRdayamAM sphuratI, saMsAranI bhayaMkaratA samajAyatA kharekhara! saMsAranI bhayaMkaratA ane durdazA jeenA hRdayamAM sAcI samajAI gai hAya ane bhAgavAtA vilAsa vaibhavAthI bhAvimAM thanAra vividha vyathAne jeene sapUrNa medha thayA hoya, jemanA hRdaye| tyAgI mahAtmAnA tyAgamaya upadezanA jharaNAothI bhIMjAyA hAya tevA saMsAra vimukha bhAgyavAne bhale yuvAnI hoya ke khAlyAvasthA hoya chatAMya temane saMsAranA nivAsa kAramA bhAse che, bhAga bhogavavAnI suMdara sAmagrIe hayAta hAvA chatAM vairAgyabhInA tyAgAbhilASukAne te bhAge zaMgo samAna ane saMsAranA lhAvA hALA samAna lAge che. jo ke mAtA pitAnA avagADha sneha, rUpavatI yuvatiAnA capalanetrAnA kAramA tIrA, khubasurataputronA sneha, mitra maMDalI kuTuMbIonA svArthAMdha prema, janmabhUmi A badhA saMsAranA tyAgI ananArane, mATe potAnI jIvana naukAnA bhukakA karI nAMkhanAra saMsAra samudramAM meTA khaDakA che; paNa jenA hRdayamAM sAco vairAgya udbhavyA hAya tevA virakta AtmAone e khaDakA kazuM paNa nukasAna pahoMcADI zaktA nathI. A AtmAne eka eka jIva sAthe aneka prakAranA saMbaMdhI Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarirIara [ raha7 thaI cUkyA che. vaibhava vilAse paNa aneka vakhata maLI cUkyA che. mAnava jIvananI kharI mahattA cAritra sAdhanA karI mukti meLavavAmAM ja che. vairAgI manuSyane tyAga svIkAravAmAM jema jema vidhro Ave che tema tema hRdayanI makkamatA vadhatI jAya che. A chae bhAgyazAlI potAnI bhAvanAmAM makkama rahI te bhAgyazAlI divasanI rAha jotAM dharmArAdhanamAM tatpara rahetA. jahadI vihAra saMvata 1984 nA cAtumAsamAM aI utsa, svAmIvAtsalya tathA devadravya, jJAnadraya vigerenI apUrva Avake, zAsana prabhAvanA pracAraka bhavya varaghoDAo vigere sukRtyathI zAsana unnati apUrva thavA pAmI hatI. kAtaka suda 15 ne divase ja caritranetAne vihAra thayo. janatAne zekAvA mATe atIva Agraha thayo, paraMtu mahAtmAo jagamatIrtha che. jyAM puNya purUSane vizeSa upakAranI dRSTi lAge tyAM teo vicare e svAbhAvika che. vaLI rAdhanapuranivAsI zeTha jIvAbhAI pratApasI paramapanita zrI siddhAcalajIne charIpAlate saMgha kADhanAra hoI ane temAM AcAryazrIne lai javAne atyaMta Agraha hevAnA kAraNe paNa vihAra jaladI kare paDe hate. mAMthI ekanI dIkSA adherI padhAratA tyAM lagabhaga paMdareka divasanI sthiratA thaI. te daramyAna gheghAnivAsI zA. izvaralAla caritranetAnI pAse saMyama grahaNa karavA AvyA hatA. A vAta jAhera thatAM zeTha jIvAbhAI pate dharmaniSa tathA cAritranA rAgI heI Agale divase ghaNIja dhAmadhUmathI dIkSAne bhavya varaghoDe caDhAvyo hate. muMbaIthI seMkaDe dharmapremIoe A dIkSAmAM bhAga lIdho hato. bhavyalattAmAM pharI varaghoDe zeTha chavAbhAI pratApasInA baMgalAmAM utaryo hate. taiyAra karelA bhavyamaMDapamAM Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra78 ] kavikulakirITa 1985 nA kArataka vada pAMcamanA zubhadine bhAI IzvaralAlane dIkSA pradAna karI temanuM nAma munizrI gIndravijyajI rAkhI, pUjya AcAryazrInA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. jIvAbhAI taraphathI saMghajamaNa paNa thayuM hatuM. saMyamanA apUrva mahatsava pitAne AMgaNe dhana vyaya karI ujavanArA kevA prakAranuM puNya bAMdhI, AvatA bhava mATe cAritrane nikaTa kheMcI lAve che vigere praznone ukelatuM suMdara pravacana ApyuM hatuM. A prasaMge jAmanagaranivAsI gulAbacaMda zAmajIbhAIe temanA dharmapatni lakSmIbAI sAthe caturthavrata lIdhuM hatuM. tathA abrAmAvALA maNIlAla mULacaMde pUjyazrIne prArthanA karIne kahyuM ke ApazrI sIsedare padhAre ane huM dIkSA na lauM cha vinayane tyAga e niyama tathA 19 varSanI nAnI ummaramAM cAvajIvanuM brahmacarya uryuM hatuM. sIdhA sIsodrA aMdherIthI vihAra karI zAsana prabhAvaka AcAryadeva saparivAra bhIlADa, accherI, vApI, damaNa, valasADa, bIlImerA, amalasADa, kacholI vigere sthaLe suMdara pravacanaThArA aneka jIne pratibaddhatA navasArI pAse Avela sIdrA mukAme sasatkAra padhAryA. ane zA. gAMDAbhAI makanajInA bhANeja bhAI maNIlAla saMsAra tyAgavAnI bhAvanAvAlA banyA hatA. jemAM bAlyavayathI susaMskArita hatA. temanAM sagAvahAlAM paNa dharmanA saMskAravALAM hoI AvA pavitra kAryamAM aMtarAya nAkhe evAM na hatAM eTale gRhAMgaNeja dIkSA mahatsava karavAmAM AvyuM hatuM. dIkSAnimitte eka bhavya varaghoDe kADhavAmAM AvyuM hatuM jemAM be gheDAnI bagI beMDa sAjana mAjananI sArI sAmagrI hatI. je gAmamAM pharI taiyAra karelA maMDapamAM utaryo hate. e bhavya maMDapamAM caritranetAnA varada haste maNIlAlane saMvata 1985nA pisa suda 6 nA zubha dine dIkSA pradAna karI temanuM nAma munizrI hemendravijayajI rAkhI temane munirAja zrImad lakSaNavijyajI mahArAjanA ziSya Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azikhara [ ra79 tarIke jAhera karyA hatA. te divase pUjA-prabhAvanA tathA saMdha jamaNa vigere karavAmAM AvyA hatA. tyAMthI bharUca caritranAyaka pitAnA baheLA ziSya parivAra sAthe vihAra karI kAlIyAvADI navasArI Adi ThekANe sasatkAra padhArI jalAlapuramAM gurU mUrtinA darzana karI, dhAmadhUmathI praveza mahotsava pUrvaka surata padhAryA. tyAM be vyAkhyAna ApI pU. vijya dAnasUrijI mahArAjanAM darzana karI anukrame vihAra karatAM bharUca zaheramAM sasakAra padhAryA. thoDAka divasanI sthiratA daramyAna tyAMnI janatAe tyAga mArga vardhaka upadeza sAMbhaLe. tyAMnA keTalAka yuvakenA hadamAM je jamAnAnuM viSama viva vyAyuM hatuM te caritra nAyakanA asarakAraka upadezathI ane prazAnta prakRtithI te ceDeka aMze vIkharAvA pAmyuM hatuM. bIjA mumukSa AcArya devanI zItalachAyAmAM saddabhAvanAthI prerAI muMbaIthI keTalAka bhAIo vaMdanArthe AvyA hatA. jemAM amRtalAla khUbacaMda saMsAra tyAgavAnI lAlasA vAlA hatA temaNe potAnA A vicAre AcAryazrIne jaNAvyA AcAryazrIne temane paricaya muMbaIne cAtumasamAM thaye hatuM eTale gya jANI AvA zubha kAryamAM vilaMba na karavA jaNuvyuM. bharUca zaheranI jaina janatAe A dIkSAnA apUrva prasaMgane AnaMdathI vadhAvyuM. te nimitte eka bhavya varagheDe zaheranA bhavya lattAomAM pharI munisuvrata svAminA daherAsaranA bhavya maMDapamAM utaryo hate. tyAM AcAryazrInA varada haste saMvata 1985 nA pisa vada 6 nA zubha dine amRtalAlane dIkSA ApI temanuM nAma munizrI amarendravijayajI rAkhI munirAja zrImad gaMbhIravijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] kavilakirITa tAbaDatoba vihAra A prasaMge uparAchAparI zeTha jIvAbhAInA taraphathI saMghamAM jaladI padhAre evA tAre tathA patro vAraMvAra AvavA lAgyA. eTale lAbhAlAbhanuM kAraNa samajI ekadama ugra vihArathI lImaDI mukAme zeTha jIvAbhAInA saMdhamAM AvI pahoMcyA. AcAryazrInA AgamananA samAcAra maLatA jIvAbhAI vigere sadgaha ghaNe dUra sAme AvI pahoMcyA hatA. lImaDImAM bhavya sAmaiyAthI AcAryazrIne satkAra karavAmAM Avyo hate lImaDImAM saMdhanI be divasa sthiratA thaI te daramyAna lImaDInA ThAkora sAhebe caritranetAnA dIvya ane hRdaya vedhaka bedhaprada upadeza sAMbhaLavA hAjarI ApI hatI. A pravacana lImaDI ThAkora sAhebane atyaMta rUcikara nIvaDayuM; ane punaH zravaNa karavAnI IcchA jAhera karI hatI. AcArya mahArAjazrInA jaladI AgamanathI jIvAbhAIne paNa pUrNa saMpa thayo hate. pAlItANAmAM praveza zrI zatruMjaya saMghanI sAthe AcArya deveza pitAnA parivAra sAthe ghaNuja harSathI aneka gAmamAM dharmane vistAratA zrI zatruMjayanI pavitra chAyAmAM AvI pahoMcyA. ANaMdajI kalyANajInI peDhInA munima temaja sthAnika saMgraha saMdhanA sanmukha AgalA mukAme AvI pahoMcyA hatA. pUjya AcAryazrI Adi munipuMgane vaMdana karI pAlItANuM padhAravA vinaMti karI. saMghavI jIvAbhAIne pUchIne praveza samaya nirNaya karyo, 'saMvata 1985 nA mahAvada 10 nA maMgalamaya prabhAta kAle zrI taraNa tAraka zrI zatruMjaya tIrthanI punita chAyAmAM sakala caturvidha saMgha AvI pahoMcatAM dIgaMbaranI dharmazAlAthI dabadabA bharyuM eka bhavya sAmaiyuM nIkaLyuM. jemAM pUjya AcArya mahArAja panyAsajI zrImad bhaktivijayajI mahArAja (hAlamAM AcArya mahArAja zrImad vijaya bhadrasUrijI) zrImad bhaktivijayajI mahArAja Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara ( 281 ( hAlamAM AcArya mahArAja zrImad vijaya bhaktisUrijI) panyAsajI zrImad khAtivijayajI mahArAja Adi aneka munipaMga suzIla sAdhvIo tathA raMgaberaMgI pAghaDI vAle zrAvaka varga tathA madhuragItane lalakArate zrAvikAgaNa zAsana zobhAmAM atyaMta vadhAre karI rahyo hate. zrI siddhAcalajInI anekadhA yAtrA karI RSabhadeva bhagavAnanI stavanAmAM akhUTa AnaMda lUTa. pUjya caritranAyakanI atre dazabAra divasanI sthiratA daramyAna metIzAnI dharmazALAmAM jAhera pravacana thayuM hatuM, jene lAbha jaina jainetaree vizALa saMkhyAmAM lIdhe hate. mumukSu trika vaLI A siddhAcalajInI punita bhUmimAM taLAjA nivAsI zA. zAmajIbhAI tejAjI vaDAsaNa nivAsI premacaMda mohanalAla tathA jAmanagara nivAsI zA gulAbacaMda zAmajIbhAIe traNe mumukSuo, pote sarve svajana saMbaMdhIone samajAvIne anne bhAgavatI dIkSA grahaNa karavAnA hetuthI AvI pahoMcyA hatA. vairAgya bhAvanAthI teonAM hadaya taraboLa banyAM hatAM. je bhAgyavaMtenA hRdayamAM gurUdevanI vANI ane vairAgya otaprota thaye heya tevA mumukSuone saMsAramAM eka kSaNane paNa nivAsa duHkhakara lAge che. tethI A traNeya AtmAo vairAgyabhAvanAthI ubharAtA anagAra banavA sajaja thayA. saMghavI jIvAbhAI pratApasI Adi saddagRhasthane caritranetA taraphathI A vAtanI jANathatAM ghaNuMja harSita thayA. kAraNake pote saMyamanI sAdhanA ane ArAdhanA AtmakalyANanA sAdhanarUpa mAnatA. pite saMyama na rahI zake paraMtu tenA grAhakene anumodana ApavuM ane te dIkSA prasaMgane banI zake teTalA ThAThamAThathI ujava e paNa AvatA bhavamAM jaladI dIkSA pAmavAnuM mukhya sAdhana che. A badhI vAta pite sArI peThe samajatA hovAthI e prasaMgane atyaMta ThAThathI ujavavA sajaja thayA. hAthI, ke, nizAna, rAjarasAle vagerethI suzobhita Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ] kavikulakirITa eka bhavya varaghaDe kADhavAmAM AvyuM hatuM. traNe mumukSa hAthI upara bIrAjamAna thayA hatA. ane chUTe hAthe lakSmInI caMcaLatAne sucavatA vaSIdAna ApI rahyA hatA, varagheDe gAmamAM pharIne taLeTI utaryo hato, taLeTI upara bAMdhelA bhavya maMDapamAM traNe mumukSoone caturvidha saMgha samakSa AcArya devanA varada haste saMvata 1985 nA mAha vada 13nA zubha divase dIkSA pradAna karavAmAM AvI hatI, zAmajIbhAInuM nAma munizrI surendravijayajI rAkhI, premacaMdabhAInuM nAma munizrI paddhavijayajI rAkhI, ane gulAbacaMdabhAInuM nAma munizrI satyavijayajI rAkhI anukrame temane munirAja zrImad gaMbhIravijyajI mahArAjanA caritravibhunA ane munirAja zrImad lakSmaNavijyajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyA; kharekhara A traNeya mumukSu pUrNa bhAgyavaMtate gaNAya kAraNa ke, taraNatAraNa mahAprabhAvaka zrI zatruMjaya tIrtha zAntamUrti saddharmopadezaka vyA. vA. AcAryadeva zrImadavijayalabdhisUrizvarajI mahArAja jevA upakArI gurUdeva, ane patitapAvanI zreya pantha pradazinI zrImatI bhAgavatI dIkSAne svIkAra e triveNI saMgama ajaba suravela je sahunA dilane AkarSa rahyo hate. varaDAmAM zAmajIbhAIne dharmapatni sAMkaLIbene tathA gulAbacaMdabhAInA dharmapatni lakSmIbene dIkSAnA upakaraNanI chAba upADI potAnA patine saMyama paMthevALI cAritrarAganI ajaba chApa pADI hatI. muMbaithI bhagavAnadAsa hAlAbhAI tathA te traNe mahAnubhAvonA sagAsabaMdhIee A dIkSAmAM harSathI bhAga lIdho hate. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 26 mu. HERRIA vihAra ane vahIdIkSA pAlItANAthI vihAra karI caritranAyaka Adi munima'DaLa sIhAra saMdhanA atyaMta AgrahathI tyAM sasatkAra padhAryA, sAta dIkSitAnI yAgAdahananI kriyA atre zarU thaI. vahIdIkSA AcArya zrInA varadahaste atre ApavAmAM AvI. sIhAranA jainasa dhe A prasaMge sameAvasaNunI racanA, vAsaNanA mAMDavA vigerenI suMdara racanA karI aThThAI mahAtsava pUjA, prabhAvanA ghaNIja dhAmadhUmapUrvaka karI, zAsana zAlAmAM atyaMta vadhArA karyA hatA. kuMDalAnI vinaMti atrethI vihAra karI caritranAyaka saparivAra unA, dIva, aArA vigere tIne jIhAravAnI bhAvanAthI te dizA tarapha prayANu karyuM. prathama Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 ] kavikulalakarITa mahArAjazrI dAThA, TANA, mahuvA vigere gAmAmAM caityone juhAratAM, jAhera pravacanadvArA aneka jainajainetarAnA jIvanane sudhAratA rAjulA gAmamAM padhAryAM. A samaye sAvarakuMDalAnA saMdhane jANa thatAM te ekatrIta thai caturmAsanI vinati mATe AvI paheAMcyA. Avela gRhasthAe kuMDalAnI dhArmika paristhiti caritranAyakane jaNAvI, ane sAthe jaNAvyu` ke, ekabAju upara AvelA kuMDalA jevA gAmamAM ApajevA niHspRhI ane vidvAna mahAtmA padhAre te jarUra hamArA udghAra thAya, kuMDalAnI jainajanatA traNa pIrakAmAM vaheMcAyalI che. keTalAka lAMkAga cchanA keTalAka acalagacchanA ane mAtra gaNyAgAMThayA tapagacchanA anuyAyIo che. jo ke A badhI janatA mUrtipUjakaja che. sau eka ThekANe kriyA karavAvAlA che. mAtra pa`nA divaseAmAM potAnA gacchanI kriyA sAcavI leche. A traNe pIrakAmAM khAsa kAi kadAgrahI nathI. vinatinA svIkAra A saMdhanI paristhitithI gurUdevane vAkeph karyAM, vinati karavAmAM traNeya pIrakAnA AgevAnA hatA. traNeya prIkAnA utsAha amada hato. ghaNI beroArathI vinati cAlI, jyAMsudhI vinaMtine svIkAra na thAya tyAMsudhI khAvuM paNa niha evA satyAgraha karyo. A badhuM joi ane lAbhAlAbhanA vicAra karI cAturmAsanI hA pADI. ane jaNAvyuM ke, hAlatA unA, dIvanI yAtrA mATe hame jaIe chIe. keTalAka bhAvukAe unAsudhI sAthe rahevAnA nirNIya karyAM. rAjulAthI gaNuMkAza dUra gayA ke akasmAt vizALa byAma maDalamAM medharAjAnIsvArI garjanA sAthe caDhI AvI. rAtre jharamara jharamara varSAda paNa zarU thayA. caritranetAe vicAra karyo ke, varSAda paDavAthI nadInALAo bharAI jaze. chavAkula bhUmi thaI jaze. A vicAre sAMjanA pratikramaNa bAda cAlatA hatA teTalAmAM rAjulAmAM rahelA kuMDalAnA zrAvaka vaga AvI lAgyA, tenAM atyaMta AgrahathI temaja kSetra spanA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara 1 285 alavatI hAi caritranetAe sAvarakuMDalA tarapha vihAra laMbAvyA bhAvabhInA abhyaMtara satkArapUrvaka praveza thayA. sattara sAdhuone baheALA parivAra vizALa upAzrayanA abhAve sagavaDatAthI eka ThekANe rahI na zake tethI vAraiyA cheTAlAla kuMvarajInA AgrahathI caritranetA Adi keTalAka ThANAe cAturmAsamAM temanA makAnamAM nivAsa karyAM hatA. vyAkhyAna atrenI vizALa dharmazALAmAM vaMcAtuM hatuM. saMvata 1985nuM cAturmAsa thatAM akhila gAmanI jaina janatA vyAkhyAnasamAM tameLa anI traNeya prIkAnA khALa yuvAna ane vRo kAIpaNa bhinnabhAva vinA aDaga zraddA ane bhaktithI caritranetAnA vyAkhyAna sAMbhaLavA AvatA, tAccAraNa keTalAka bhAgyazAlIone A vairAgyamaya vANInI uMDI asara thavAthI khAravrata, caturthAMvrata, jJAna paMcamI vigere tratA ucca hatA. ghaNAee ka MdamULanA, vAsIbhojanano, rAtribhojananA vigerenA tyAga karyAM hatA, keTalAka khIlakula upAzraye paNa nahi AvanAra hameza AvatA thayA hatA, ane AnaMdapUrvaka pratikramaNa vigere kriyAmAM bhAga letA thayA hatA, keTalAkeAne smRti viSayanI zaMkAo hatI te zaMkAonu zAstranA pATha ane yuktiArA nirasana karI bhrUNAone pUjAmAM paNa joDyA hatA. cirasmaraNIya banyuM kuMDalAnA cAturmAsamAM tapazcaryAM pUjA prabhAvanA ane svAmivAtsalyA Adi dharma prabhAvanAnA dhaNA kAryo thayA dara ravivAre pablIka sthAnamAM judA judA viSaya upara bhASaNa thatAM hAvAthI jainetara vaMgane paNa dhAja lAbha thayA hatA, sthAnakavAsIe paNa bhASaNamAM acUka lAbha letA hatA, sAvarakuMDalAnI janatAne;sAcA tyAgI sAdhu Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 3 vikirITa AnI pIchANu thai eka dar A cAmANu haMmezane mATe cIra smaraNIya banyu, sudeva sucurUM ane sudharmanI oLakhANa ApI dhaNA ardhuM dagdhAne samakIta dAna karyAM. rAyacaMda mata upara tathA mUrti niSedhakA upara vAraMvAra zAstranA pATho tathA akATya yukti dvArA evuM siMcana karavAmAM Avyu` ke ghaNA mUrtipUjAmAM makkama banyA, kharekhara ! caritra netAnA prabhAvaka pravacanAe kaMIka AtmAenA hRdayamAM rahela gADha mithyAndhakAra nAqhuda karyAM. hajI sudhI tyAMnI janatA A upakArane bhUlI nathI. kacchI mAvajIbhAi sAvarakuMDalAmAM muMbainA cAturmAsamAM guNAkRSTa thayela kacchI zA, mAvajIbhAi vaMdanAthe AvyA, saMsAranI asAratA batAvatI Atma jJAnane vikasita karatI caritravibhunI dezanA sAMbhaLI te lakSmInI caMcaLatA samajyA, pAparbhathI meLavela lakSmIne sArA kSetramAM vyaya karAyato te puNyanA hetu che, dharmAM enkamAM jamA karAyelI lakSmI dazANI vIzaguNI AvatA bhavamAM pAchI sAMpaDe che. mAvajIbhAI dharma parAyaNa tA hatAja temaNe potAnI lakSmInA sarvyaya karavAnI pAtAnI bhAvanA darzAvI. sAcI salAha sAmrATa kuMDalAthI trIseka kAza dUra prAcIna ane camatkArI unA ajArA dIva delavADA Adi punita tIrthoM AvelA che jenA mahimA aparaMpAra che; je tIrthAMmAM prAcIna samayamAM pUjya maharSie vicarela che. akabara bAdazAhane dayAne pATha bhaNAvanAra jagad gurU zrImad vijaya hIrasUrijI mahArAjanuM unA sva`vAsa kSetra che, jayAM hajarA hajura aneka prakAranA camatkArI khyAti pAmelA che. AvA anupama tIrthInI mAtrA karavA caritranetA utsAhI hatA eTale citivabhue mAvajI Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azikhara ( 287: bhAIne te tIthIne saMgha kADhI pitAnI lakSmIne sadvyaya karavA salAha ApI. saMgha prayANa lakSmIne sadvyaya karavAnA aneka sukSetre che; paraMtu je samaye je kriyAmAM vizeSa lAbha ane utsAha pitAne mAluma paDe emAM ene savyaya kare e ucita ja che. saMdha kADhavAthI aneka jaine jAtrAmAM joDAya, dareka gAmenI yAtrA kare, tIrtha bheTavAnI apUrva bhAvanAthI vipula kama nirjarA thAya aneka gAmaDAomAM phelAyelI dharma zithIlatAne sarUe pitAnI amulya vANI dvArA dUra paNa karatA jAya aneka leke saMghanI anumodanA karI jainadharmanI prApti AvatA bhava mATe sulabha kare che vigere aneka lAbhe saMdha kADhanArAne prApta thAya che. caritranAyakane saceTa upadeza sAMbhaLI pite te tIrthone saMgha kADhavA prerAyA. sAvara kuMDalAnI jema janatAmAM dharma kAryo prati utsAha prema ane bhakti ajaba jAgRta thaI hatI, eTale tyAMnI jaina janatAe saMghanI zobhA kevI rIte vadhe. lakSmIne vyaya karanAra bhAgyavaMtanI bhAvanA paNa vRddhine pAme ane sau koI nirvirane tIrthayAtrA kare te mATe sevA bhAvi dalIcaMdabhAI maNIbhAI tathA amIcaMdabhAI cheTAlAla bayA vigere sadagRhasthane jyA hatA. bhAre ThAThathI caritravibhunI chAyA nIce ajArA pArzvanAthanI yAtrA mATe saMgha nIkaLe. jemAM sAre samudAya ekaThe thayo hato. vacamAM AvatA gAmamAM sthiratA thatI, dareka gAmane saMdha bhAvabhIne satkAra karate, ghaNe ThekANe caritravibhunA prabhAvika pravacane thatAM hatAM, dareka gAmamAMthI navA yAtrALuo paNa joDAtA hatA. unAmAM praveza A pramANe vihAra karatA unA gAmamAM sasaMdha caritranetAne praveza mahotsava thayo, unA delavADA ajArA ane dIvanI yAtrAe karI sau koInA hRdaya AnaMdathI nAcyAM, caritranetAnI paNa AzA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] kavikulariTa ghaNe vakhate phaLIbhuta thatI hovAthI temanuM hRdaya paNa amApa ane dathI ubharAyuM. ane pAMca divasanI sthiratA thaI anA tIrtho Azrita navIna stavane paNa banAvyA. saMgha jamaNa pUjA prabhAvanA vigere dharmakAryo sArA pramANamAM thayAM mAvajIbhAIe pitAnI zakti pramANe daherAsara upAzraya vigeremAM madada karI pitAnI lakSmIne sadvya ya karyo. kaMDalA prati prayANa te punIta tIrthonI yAtrA karI caritranetA vizAla munimaMDaLa sahita sAvarakuMDalA prati vihAra karI cukyA. nIkaLela saMghamAM dalIcaMdabhAI maNIbhAI vigere bhAIoe ghaNIja bhakti bajAvI saMdhanI vyavasthA sAcavavAmAM paNa teonI mahenata anukaraNIya hatI. bhavya satkArathI caritranetA ane zrAvakavarga kuMDalA padhAryA. pATaNa prati prayANa lakSmInI caMcaLatA samajI aDhaLaka lakSmIne vyaya karI bhadrezvara tIrthanI seMkaDe mAnavIone yAtrA karAvanAra udyApana mahetsava AdimAM hajAra rUpiyA khacI jainazAsanane zobhAvanAra saMdhavI zrI nagInadAsa karamacaMda temaja zrI siddhAcaLajIne saMgha kADhI lAkhene kharca karanAra saMghavI jIvAbhAI pratApasInI AgrahabharI vinatine svIkArI caritra vibhue saparivAra pATaNa prati prayANa karyuM. vacamAM punIta tIrtha zrI siddhAcalajInI yAtrA paNa karI. pATaNa javAnI utAvaLa hevAthI tyAM vadhu na rekAtAM tarataja vihAra karI bhavya satkArathI sakArAtA ane vIravANIne saMdeza pAThavatA ugra vihArathI pATaNa najIka Avela guNa ghera mukAme AvI pahoMcyA. vacavacamAM pATaNanA saMgrahastha caritravibhunA darzanArthe AvatA ane pATaNamAM jaladI padhAravA vinatio paNa karatA. tyAMnI janatAmAM dikSA virUddhanA kAyadAoe sthAna lIdhuM Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara : 289 hatu. ekadama jherIvAtAvaraNa phelAyu' hatu'. devagurU ane dharmanI niMdAmAM sau kAI paDI gayA hatA, tyAgI ane tyAgamAnI jakhkhara avahelanA thaI rahI hatI. pATaNanI prabhutA-- pATaNa zahera varSo pahelA prabhutA ane aizvayanI parAkASTAe pahoMcI cUkyuM hatuM. pATaNanI samRddhi ane upakArajIvI dhaniSTa janatA paNa asAmAnya mAnanIya gaNAtI, dharmAMnnati phelAvavAmAM, dharma upara AvatA julmI AkramaNA aTakAvavAmAM ane nirAzrita duHkhI dInAnA avalaMbanamAM pATaNanI dharmaparAyaNa janatA saikA pahelA pahele naMbare AvatI, pATaNanI nRpasabhAmAM aneka zAstrArthI paNa thatA ane yogya nyAya paNa apAtA A zaheramAM aneka jinAlaye adyApi paNa vidyamAna che temAM khIrAjamAna pratimAo dhaNIja da-nIya ane ramaNIya che. kalikALa satta zrImad hemacadrAcAya mahArAjazrInA ane paranArI saheAdara kumArapALa bhUpAlanA pAdAravindathI pavitra thayela pATaNa zaheranI prajA dharmaprabhAvanA karavAmAM ajaba rIte DhaLelI hatIH uddaya pachI asta S udaya ane asta eka pachI eka kramika sajAyelA che. dunyavI koIpaNa ISTa ke aniSTa padArthonA saMcAga ke viyoga kAyamI rahetoja nathI. asmitAnI kAlI rekhAo lalATamAM dhAraNa karatA mAnavagaNa paNa asta thayA. kadIye uccastare na khelatAM prArthanAmaya jIvana gujAranArA sukhasAhIkhIne seMkaDA kAza dUra varAvI nirAza thai beThelA kaMgAlA unnata ane samRddha paNa anyA, e kudaratanA nyAyadArane ulludhavA kANu samartha nIvaDI zake? sAMja paDatA saMdhyAnA rAgA gaganapaTa upara ajabarIte Ape che. teja byAmamaMDaLa andhakAranI zyAma 19 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 1 kavikulariTa sAhIthI bIyAmaNuM ane kALuMbhammara bane che. TUMkamAM caDhatI paDatI sahunI thAya ja che. eja dharmanI parAkASTAe pahoMceluM pATaNa Aje kalezita vAtAvaraNathI kevI duHkhada sthiti anubhavI rahyuM che? virUddhakarAva- pATaNanI janatAmAM keTalAka dharmadaMbhIo taraphathI jamAnAne jherI pavana karyuTaramAM pheMkIykIne bharavAmAM AvyuM hatuM. keTalIka janatA te udhe raste deravAI paNa gaI hatI. pUjyatama sAdhu saMsthA ane tAraka tyAgI varga tarapha te jheranA kephathI muMjhAyelI janatAe ghaNeja deha keLavyo hate. ane ApakhudIthI ke gItArtha gurUnI salAha. lIdhA sivAya jinezvaranI AjJA lepaka eka TharAva keTalAkee bhegA thaI ThokI besADyo. je TharAva tyAgamArge vaLanArane atyaMta vigharUpa hatuM. te TharAva e hato ke kaIpaNa vyakti saMsArane parityAga karavA icche te te pATaNanA zrAvakasaMghanI AjJA meLavyA pachI eka mahine tyAga karI zake. ane koIpaNa sAdhu kaI vyaktine zrAvaka saMghanI AjJA sivAya pATaNamAM dikSA ApI zakaze nahi ane Apaze te hamArA taraphathI saMdha bahAra karavAmAM Avaze. amuka zrAvakenuM ToLuM bheguM thaI saMdhanA nAme dharmane vyAghAta pahoMcADanAre TharAva kare e dhamane mana sAle e svabhAvika che. keTalAka bheLA zrAvakane bharamAvI sahIo lIdhI, paraMtu jenA hRdayamAM prabhunA Agamane ane AjJAne sAro prema ane zraddhA hatI tevA dharmazraddhALuM zrAvake A kAyadAthI hacamacI uThayA. ane e kAyadAne jarApaNa macaka na ApatAM temanAthI alaga rahevAnuM pasaMda karyuM. te TharAvane jAhera virodha paNa karyo. jene ApaNe pUjyatama mAnIe chIe, paropakArI gaNIe chIe, jeonA caraNamAM ApaNuM zIre jhukAvIe chIe, evI ucca kakSAe ujajavalajIvana jIvanAra sAdhusaMsthA pAse A ApaNI AjJA ke pharamAna manAvavAnA keDa sevavA e bAlaceSTA sivAya bIjuM kAMI nathI, Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 291 jeo nApAka jIvanavALA aDhAre pApasthAnakene sevanArA tuccha manuSya potAnA svArtha mATe taraNatAraNa jInezvarenI AjJAne Thokare caDhAve e kharekhara jIvatA baLImaravA jevuM che. jyAM jinezvaradevanI AjJA che tyAM ja saMghatva che. prabhunI AjJA sivAyanA hajAre zrAvake zrAvikAo, sAdhu sAdhvIo e sAce saMdha nathI. paraMtu bhale nezvaradevanI AjJAne zirasAvatva rAkhanAra eka zrAvaka eka zrAvikA eka sAdhu ane eka sAdhvI heya eja khare saMdha che. be vibhAga pATaNanA saMghamAM be vibhAga paDayA.eka prabhu AjJAne ziromAnya rAkhanAra ane bIje prabhu AjJAnI darakAra karyA vinA jamAnAnI AjJAnuM pAlana karanAra, prabhu AjJA pramANe cAlanArA varga sesAyaTI pakSamAM joDAye jyAre tenAthI viparIta cAlanAra yuvakasaMghanA pakSamAM joDAye. yuvakasaMdhavALAo tyAgI gurUonI chaDecoka niMdA karavA lAgyA. hAthA sivAya kuhADI kAMI kAma karI zakatI nathI. prabhunA zAsanane kuThArAghAtanI A pravRttimAM ane dharma virUddha dIkSAnA TharAvamAM sAdhuveSane lajavanAra amuka sAdhuo paNa hAthA rUpe hatA. AvI vilakSaNa ane dharmaniMdaka yuvakasaMghanI pravRtti joI zraddhALu varga manamAM ghaNe ja dubhAye. dhahInene dharmonnatinI kAMI paDI nathI. tyAM zraddhALu varga "zAsana rasIka saMghanA nAme oLakhAto khubaja makkama bane. virodhI taraphathI AvatA AkramaNe ane agavaDatAne sAmane karI pate alpa saMkhyAmAM hovA chatAM dharma jhanunanA TekAthI dharmanuM rakSaNa karavAmAM kaTIbaddha banyo. zAsana rasIka saMdhanA AgevAna saMghavI nagInadAsa karamacaMda laherUbhAI mazarUvAlA, jesaMgabhAI premacaMda, bhogIlAla hAlAbhAI bhegIlAla maMtrI vigere ghaNuM AgevAnoe ekatrita thaI vicAryuM ke have ApaNe pATaNanA AMgaNe zAsananuM rakSaNa karI zake evA vidvAna ane prakharavakatA AcArya mahArAjane AgrahabharI vinati karI lAvavA joIe. A Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 1 kavikulakiriTa vicAramAM sau eka anyA pachI AcArya zrIne kuMDalA mukAme vinati karavA gayA hatA ane ritra vibhue paNa zAsana rakSAnu` kAma jANI vinatinA svIkAra karyAM hatA, niviznapraveza pahelA jaNAvI gayA mujaba caritravibhu pATaNa najIka kuNaghera AvI pahoMcyA hatA. A samAcAra maLatAM vizALa saMkhyAmAM leAkeA vandranAthe AvyA hatA. tyAM pUjA tathA svAmivAtsalya karavAmAM AvyAM hatAM, pATaNanI sadhaLI paristhitithI caritranetA vAkekagAra thayA. jo ke ApaNA rizanetAnI prakRti vikaTa prasa MgeAmAM paNa zAnta rahe che. parantu dharma virUddha pravRttie jotAM jarUra jussA ane dhagaza utpanna thAya che. paMjAbanI vIra bhUmimAM zAstrArthI ane virAdhIonA AkramaNAnA aneka prasa MgA caritranetAe vaTAvelA hatA eTale majabuta ane makkama rahe e svabhAvika che. satya bhASitA ane niDaratAthI prabhu AnAnA pracAra karavA A be sadguNA potAne varyAM hatA. AvatI kAle AcAya zrIne praveza thaze evA samAcAra phelAtA sahunA hRdayeAmAM ( virAdhI sivAya ) AnaMdanI urmIo uchaLI rahI hatI. AcArya mahArAjazrInu Agamana sAMbhaLI virodhI va`cAMkayA, hRdayamAM khaLavA lAgyA. keTalAka yuvakA to unmattatA bharI pracAraNA karavA lAgyA. AvatI kAlanA pravezamAM bhaMgANa pADavA zakya prayatnA karI cUkayA. parantu sUryanI sAme dhULa nAMkhanAra potAnIja AMkha dhULathI bhare che e kAyA A sthaLe satya TharyAM, sava upAyAthI nAsIpAsa thayelA teonA hAtha nIcA paDayA, zAsana rasIka saMdha apa saMkhyAmAM hovA chatAM tyAgI gurUenI bhakti ane zAsana prabhAvanA phelAvavA sthirahRdayI banyA. akhila pATaNa zaherane ekaja rAtamAM dhvajA, kamAna, mAMDavAthI ane rezamI jharInA kApaDAthI zaNugArI devanagarI samAna banAvI dIdhuM'. amadAvAdathI Avela kruratA kheMDanA madhura avAjathI Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya AcArya deva zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja, CALL ( pATaNanA cAturmAsamAM levAyelo phoTo ). Page #339 -------------------------------------------------------------------------- Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 293 AkhuMya pATaNa gAjI uThayuM, evIrIte caritranetAe peAtAnA maheALA ziSya parivAra sAthe nirvighne praveza karyAM, ane cabhaNAjInI dharmazALAmAM utaryAM. vyAkhyAna pITha upara khIrAjI gaMbhIra dhvanithI svapara kalyANakArI dezanA ApI je sAMbhaLI zrotAjanAne apUrva AnaMda thayA. kudaratanI alihArI-- varSo pahelA Aja pATaNa zaheramAM caritra nAyakanA upadezathI jaina jJAtinA jhaghaDA patyeA hatA ane saMdha ekameka thayA hatA eja pATaNamAM Aje dhArmika virodha ubhA thatAM banne pakSane prabhu mahAvIranI vANInA adbhuta prabhAva samajAvavA caritra nAyakanu' Avavu. thayuM e paNa kudaratanI alihArIjane ? AcArya mahArAjanI vidvattA ane zAnta prakRti mATe ubhaya pakSane mAna hatuM. parantu eka dharma virodhI pakSa ane bIjo zAsana rasIka pakSa A bannenA meLa azakaya tA hatAja chatAM upakAra muddhithI unmArge jatA te virAdha pakSane mArgastha banAvavAnA zubhAzayathI pote madhyastha sthAnamAM utaryAM hatA, banne pakSanI janatA avAr navAr AvavI zarU thai. dezanAnA pravAhathI ubhaya pakSa AkarSAyA sau kAi vyAkhyAnamAM carcAtA viSayAmAM rasa letA thayA. vyAkhyAna sAMbhaLavAthI keTalArkA eTaluM to samajyA ke tyAga e sarva zreSTha Atma kalyANanA dhArI paMtha che ane tenA virAdha karavA e Atma droha karavA kharAkhara che. keTalAka kadAgrahIoe pote mAneluM sAcuM che ema mAnI potAnu pakaDela' puSDa' cheDayuM nahi, keTalAka saralAzayI sajjatA potAnI bhUla kabula paNa karI gayA hatA. judA judA viSayeA upara carcA---- eka mAsanI dezanAmAM judA judA viSayA upara akATya yuktio dvArA dhaNuM vivecana karyuM. vItarAga devanI AjJA ane tenI mahattA, Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ] kavikulakiriTa saMgha kone kahevAya ! saMdha ane vItarAga devanI AjJA e ubhayane kevI saMkalanA hoya, tyAgane virodha, tyAgIonI helanA kevI bhayaMkara dazAne anubhava karAve che, duHkha ane sukhanA nidAne, karmanA bhayaMkara vipAke, jainAcAryanI pharaja usUtra prarapakenI bhayaMkara dazA, dharmavaMsa vakhate mauna pakaDI zAtine DoLa kare e zAsanane droha che vigere aneka viSayo upara zAstranA pATho ane sacoTa asarakAraka daSTAMtithI caritra nAyake pATaNanI janatAne tatvAvadha karyo paraMtu lasaNane kasturIne cAhe teTale pAsa devAmAM Ave te paNa pitAnI durgadha tajatuM nathI tema AcAryazrIne hRdayaMgama upadeza ane suyuktio e gADha pratipathI varganA hRdayamAM sthAna na lIdhuM. makkama banyo zAsana rasIka saMgha te hameMzAnA jussAdAra ane zAstrokta pramANothI bharapura caritra netAnA cAlatA pravacanethI ghaNeja makkama banI gaye. cAhe tevI dunyavI agavaDone sahana karI pratipakSa taraphathI AvatA game tevA AkramaNane sAmane karI pite vIra AjJA pAlanamAM daDha hRdayI banya. zAsana rasIka saMdhanA atyaMta AgrahathI 1986 nuM cAturmAsa vakhAra nA pADe karyuM. caturmAsa pahelAja caritra netAnA haste zAsana udyotanAM ghaNAM kAryo thayA. kAyadAno bhaMga pahelA ApaNe joI gayA ke yuvakasaMghanA keTalAka yuvAnIoe pATaNamAM evA prakArane TharAva karyo hato ke yuvakasaMghanI AjJA sivAya keIpaNa dIkSA laI zakaze nahi ane keI ApI zakaze nahi. je keI AthI virUddha vartana karaze te tene saMdha bahAra mUkavAmAM Avaze ane temAM bhAga lenAra zrAvake sAthe keIpaNa jAtane vyavahAra rAkhIzuM nahi, Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara uparokta bIna javAbadAra ane zAstrathI taddana anabhijJa vyaktio taraphathI thayele kAyade koIpaNa dhamAM mANasa mAnavA haragIja taiyAra na thAya. kAyade pApane rekanAre hoI zake paraMtu dharmamAM aMtarAya karanAre kAyade sAce jaina saMdha kadApi karI na zake. zAsana rasIka saMdha te madyapAna masta ToLAnA AlApanI jema teonA A manaphAvatA TharAvane hakakArI kADhato. A prasaMge talAjA nivAsI zA naMdalAlabhAI tathA kukaravADAnA zA manasukhalAla saMsAra tyAga karavAnI ugrabhAvanAthI caritranetAnI chAyAmAM AvI pahoMcyA. A banne bhAgyazAlIomAM AcAryazrInA muMbaInA vyAkhyAnathI daDha vairAgya jAja hatuM ane pUrNa paricaya vALA hatA. teoe caritravibhu pAse dIkSAnI yAcanA karI. dIrghadarza AcArya deve te ubhaya mumukSunI pUrNa makkamatA tapAsI teone sAthe jaNAvyuM ke atre saMyama vighAtakone moTo rAphaDo che, saMyama levAnA abhilASakone zithila banAvI patana karavAnA upAyo teo je che. mATe tame purA makkama he teja saMyama apI zakAya. te bane yuvakoe jaNAvyuM ke game tevI vighamALAo Ave te hame jarA DagIzuM nahi hamArI AtmakalyANanI bhAvanAne ApazrInI nizrAmAM jarUra phaLIbhUta banAvIzuM. zAsana rasIka saMgha te makamaja hate. virodhI vaga taraphathI kaMika sahana paNa karavuM paDaze evI khAtarI hovA chatAMye zAsanaprabhAvanAnI tamannAmAM tevI bhitIthI bedarakAra hate. zeTha nagInadAsa karamacaMda taraphathI thaMbhaNujInI vADInA bhavyamaMdiramAM dIkSA nimitte aSTAblikA mahatsava prAraMbhAyo. A prasaMge AmaMtraNa patrikAdAra bahAragAmanA seMkaDe zAsana premIone netaryA. seMkaDe zAsanapremIo zrI bhAgavatI dIkSAnA mahatsavamAM AvI pahegyA. Agantuka varga harSamAM garakAva thayo hato kAraNa ke virodhI Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 1 kavilakaraTa enA dhamapachADA heThe AcArya zrInA haste dIkSAnA kAyadA tADI dvAra khullA karavAnA hatA. hAthI vividhaenDA rAjarasAlA vigerethI zAlatA dIkSA nimittanA eka bhavya varadhADA nIkaLyA hatA. dIkSAnI chAma nandulAlabhAinI chekarIe upADI hatI, tathA temanA jamAi hAthI upara beThA hatA. zaheranA bhavya lattAmAM pharI varadhADA gAmamahAra vaDavRkSanA nIce utaryAM hatA. pUjya caritranetAnA varadahaste hajArA mAnavAnI medinImAM banne mumukSAone caitra vada pAMcamanA dine dIkSita karyAM, naMdalAlabhAInuM nAma munizrI noMnavijayajI tathA manasukhalAlanuM nAma munizrI mahAvijayajI rAkhI anukrame pUjya AcAryazrInA tathA munirAja zrImad bhuvanavijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. aMte caritranAyake dIkSAnI mahattA upara prakAza nAkhatuM eka bhavya pravacana karyu` hatu`. te divase zrIphaLanI prabhAvanA, zAMtisnAtra tathA svAmivAtsalye karavAmAM AvyA hatA. A prasa Mge bahAragAmathI lagabhaga khArasA mANaseAe A dIkSA mahAtsavamAM bhAga lIdhA hatA, kAine AzA na hatI-- AvA adbhuta dIkSA maheAtsava pATaNanA AMgaNe nivighna ujavAze evI AzA kAine na hatI. parantu dhamanAprabhAve e prasaMga abhUta pUrva ujavAI gayA. zAsana premIee A prasaMge potAnI caMcaLa lakSmIne sarvyaya karavAmAM pAchIpAnI na karI. joke vighna vAdaLIo sAmAnya rIte AvI. paNa te zAsanadevanA pratApe sadhaLI vIkherAi gai. dIkSA vidhA khUba khIjAyA. dIkSA aTakAvavAnA zakaya upAyA karyo paNa te sadhaLA niSphaLa gayA ane temanA paisAnu` nAhaka pANI thayuM. hAtha nIcA paDayA. mImAM paDayA paNa DhaMgaDI uMcI e kahevata anusAra thoDAka yuvAnIAoe mITIMga bharI dIkSAnA vidha karyAM. parantu satya vastune kAIpaNa jAtanA bhaya hAtA nathI. sAcA Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [t 297 dharmagurUe evI ceSTAthI jarApaNa gabharAtA nathI paNa ulaTA makkama thAya che. pATaNanA AMgaNe keIpaNa sAdhu yuvAsaMdhanI AjJA sivAya dIkSA nahi ApI zake evuM je ghamaMDa hatuM te nabaLuM paDayuM. A pramANe caritranetAe aneka prakAranA parISahe sahana karI zAsananI prabhAvanA karavAmAM jarApaNa pAchIpAnI na karI. pitAnA upara AvatA aneka prakAranA prahAranI darakAra karyA vinA mahAvIra prabhunI AjJAnuM rakSaNa karavA tanatoDa prayatna karanAra sAcA bhAvAcAryo che. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ; A prakaraNa 7 muM. jhaverI motIcaMdabhAI TaNamAM uparokta be bhAgyazAlIonI dIkSA prasaMge bahAragAmathI ghaNu mANase AvyA hatA. temAM surata nivAsI jhaverI zrIyuta jecaMdabhAI dayAcaMda paNa saMyamagrahaNa karavAne utkaMThita thayelA pitAnA putra metIcaMda sAthe AvyA hatA. temaNe pUjya AcAryazrIne namrabhAve vijJapti karI ke mArA putrane pUrvanI pUNyadayathI samagrahaNa karavAnI tIvra abhilASA utpanna thaI che. te abhilASAne saphaLa karavA Apa surata padhAre te ghaNuMja sAruM kAraNake A apUrva mahatsava mAre mArA ghara AMgaNeja ujavavAnI bhAvanA che. mahArAjazrIe jaNAvyuM ke tame kahe che e badhI vAta Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara A 299 sAcI che. parantu hemArUM' cAmAsu atre nakakI jevuM che. vaLI surata atrethI dhaNuM dUra che temaja hAla kaTAkaTInA mAmalA vakhate pATaNane huM jarApaNa cheDI zakuM ema nathI, eTale tamA suratamAM khIrAjatA AcArya zrImad sAgarAna'dasUrijI mahArAja pAse hamArA nAmathI dIkSA apAvA tA mAne kAipaNa jAtanA vAMdhA nathI. atrethI levAne mATe muni pravINavijayajI vigere sAdhuAne khuzIthI mAkalIzuM. jecaMdabhAI pote samajI hAvAthI AcAryazrInI agavaDane dhyAnamAM lai e vAta pote svIkArI. TuMka paricaya-- jhaverI meAtIcaMdabhAi lagabhaga ogaNIsa varSanA hAi bharayuvAnInA prathama pagathIe caDhI rahyA hatA. sukha vaibhavA, ezaArAma ane sAhIkhIe peAtAnI pAse aDhaLaka hAvA chatAM te adhIe sAmagrI sa yamanI bhAvanAthI kAramI bhAsatI dhama pitAnA suyAgathI teonA jIvanamAM khAlyavayathI ajama dharmanA saskArI reDAyA hatA. prabhupUjA, tapa, AvazyakakriyA Adi dhArmika anuSTAnAmAM saharSa pAtAnI Adhyavaya hovA chatAM magna rahetA. caritranetAnA suratamAM thayela cAturmAMsa daramyAna . vairAgyanA aMkurAe uMDu sthAna lIdhuM hatu. tyAgI munivarA pAse jai dhArmika abhyAsa karavAnI temane ghaNI khaMta hatI. temanA pitAzrI jayacaMdabhAi ajoDa dharma zradghALu ane saMyama mAganA atyaMta rAgI hatA. teonI gala` zrImaMtAI jhaLahaLatI hatI. audAryAdicuNA paNa temanI jIvanayAtrAmAM tarI AvatA hatA. vIza hajAranA kharce temaNe suratamAM eka jainAnaMda pustAkAlaya banAvI ApyuM che. bIjA paNa dhama` prasa MgamAM yathAzakti temaNe potAnA udAra hAtha lakhAvyeA che, te karmagrantha Adi prakaraNa zAsranA sArA mAtA hatA. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300] kavikulakiriTa putra ratnanI bheTa- pitAnA putre jyAre dIkSA grahaNa karavAnI bhAvanA pragaTa karI tyAre temaNe cAritra mArgamAM AvatA parIsaha vigerenI samajutI ApI cAritra mArga eTale uttama che eTale ja tene nirvAha kare kaThIna che saMyama lIdhA pachI tene tyAga kara e mahAna duHkhanuM kAraNa che vigere khUba vAta karI temanI vairAgyanI kasoTI karI. paraMtu temaNe uttama mArgamAMthI patita karavAne eka paNa akSara uccAryo nathI. temanI atIva dRDha bhAvanA joI temaNe saMyama svIkAravAnI vinA AnA kAnIe hA pADI ane e dIkSA mahotsavane pitAnA gRhAMgaNamAM ujavavA taiyAra thayA ahe? duSama kAlamAM paNa puNya nidhAna vyaktio tyAga dharmane uttama mAnanAra bhAgyazAlIo pote aDhaLaka aizvaryanA dhaNI hevA chatAMya pitAnA putra ratnane zAsananA caraNe saharSa bheTa kare e zuM ochuM Azcarya gaNAya? metIcaMda jevA putra ratnanI janmadAtA mAtuzrI jasakera benane dIkSA pratye saMpUrNa saddabhAva hevA chatAM mehane vaza thaI dIkSAnI vAta sAMbhaLatA dhAra AMsue rUdana karavA lAgyAM paNa e pavitra kAryamAM aMtarAya na nAMkhI eka sAcI mAtA ane ratnakukSI tarIkenI pharaja adA karI che. abhinaMdana patrikA dIkSAnA AgalA divase ajImagaMjanivAsI zrIyuta rAjA bahAdurasiMhajI dudheDIyAnA pramukhapaNA heThaLa samRddha ane sukha sAhIbImAM ucharatA temanA mitra maMDaLe bhAva bhInuM abhinaMdana patra rAyacaMda dIpacaMdanI vizALa kanyA zALAmAM samapyuM hatuM. je atyaMta bhAvavAhI hovAthI atre AlekhAya che. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara A [ 301 cAritramArga aMgIkAra karanAra bhAizrI mAtIcaMdra jayacaMdabhAIne abhinaMdyana patrikA apa Nu karanAra--zrI surata jaina visA AsavALa yuvaka maMDaLa chapAvI prasiddha karanAra--kusuma lallubhAI dharamacaMda dhanya che? dhanya che? e bAla sAdhu tane dhanya che bhara jIvAna vaye vilAsa ane vaibhaveAnA tyAga karanAra, saMsAranA meAhamAM nahi *sanAra, jIMdagInA kRtrima sukhAne Thokare mAranAra A sAdhu purUSa dhanya che. ane A kAmala vayamAM cAritra mA` a`gIkAra karanAra, muktinA pathe vihAranAra A bAla brahmacArI tArA jaya thAo vijaya thAo. jIMdagInuM sACka karanAra e Adarza yuvAna tane kema sodhIe ? kayA zabdeomAM svAgata karIe ? janma bhUminuM gaurava vadhAranAra e puNyAtmA ? vIsA esavAla jJAtinA e muktAkla ? A tArA yuvAna baMdhuene huM` sAMbhaLela traNa jagatanA nAthanA sa Mdeza saMbhaLAvaje ane tArA tejamAM sane DhAMkI deje. puNya paMthe prayANu karanAra e mahAtmA ? hArA kuTu hArI jJAti ane hArA zaheranI kIrti huM vadhArI che. hArA punIta pagalAthI amane pAvana karaje. hArA vacanAmRtanuM amane pAna karAvaje, ane hArA mukha darzananA lAbha amane ApatA raheje, tyAga mArga aMgIkAra karanAra e tyAgI? vItarAganI vANI sabhaLAvanAra e vIrAgI ? tapa mAge daSTivALanAra e tapasvI hAra cAritra, hArU dhyeya, hArI bhAvanA ane hArUM maneAkhala jaui amArAM zIra tArA caraNe jhukI rahyAM che.. ane e kavIra ? e hArA vIra pitAzrI mahAvIradevanAM, hArA ane hamArA tAraNahAranAM pavitra vacanAmRtA satra phelAvaje. zAsanane zAlAvaje, ane jainadharmanA vijaya vAvaTA daze dizAmAM pharakAvaje, Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ] kavikulakiriTa daivI rIte pratibaMdha pAmelA e dIvya purUSa? zAsananA e mahAna pUjArI? ame tane zuM kahIye!, tane salAha ApavI e amArI lAyakAta che? nA amArI te e yAcanA che ke evA kRtya karaje ke je amane gauravazAlI banAve. hArA kuTuMbI ane AtmajananI kIrti vadhAre. ane prabhunuM zAsana dIpAve. yuvAnanA e nAvika? A hArA yuvAna sahacaro tArA vaDe saMsArasAgara pAra utaravAnI AzA bAMdhI rahyA che. temane nirAza nahi karate tane tyAga mArge prayANa karate joIne e vIra yuvaka? ame yuvakanA aMtare prayllIta bane che, navapallavIta bane che, harSathI ubharAya che. o paramagI! hArA gabalathI AMkha chatAM aMdha banelAnA netro khullAM kara. amArUM kartavya batAva, amAre dharma samajAva. kSamA karaje o dayAlu AtmA ! amArA kahevAthI je hAra pavitra hRdayamAM koIpaNa samaye duHkhanI lAgaNI udbhavI hoya te he paramakRpAlu! kSamA Apaje. pitAnI IcchAne mAna ApanAra e AjJApAlaka putra ! amane evA kRtadhI na gaNuM lete ke jeNe zAsanane caraNe pitAnA mahAna putraratnanI bheTa dharI tene bhUlI jaIe. dhanya ho! te vIra mAtapitAne ke jeNe zAsananI unnati khAtara pitAnA camatkArIka ane bhAgyavAna putrane moha cho. mohamAyAnA baMdhanamAM baMdhAyelA, saMsArasAgaramAM saDatA, viSaya vAsanAmAM lapaTAyelA ane lakSmInA madamAM bhAna bhUlI kartavyathI vimukha thayelA evAM je ame, temane e vIraputra! tuM taraje ane tAraje. amArU abhinaMdana sArthaka tyAre ja thaze ke jyAre e bhAgyavAna ! tArA jevA amane tuM banAvaze eja amArI aMtima abhilASA tuM pUrNa karaje. zAsanadeva hane sahAya thAo ane tAre jaya thAo. gopIpurA-surata. - vaMdavIram tA. 3-5-30 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara [ 301 A uparAMta AnaMdavardhaka sabhA taraphathI jhaverI nemacaMda abhecaMda je. pI. nA pramukhapaNuM heThaLa paNa eka mAnapatra ApavAmAM AvyuM hatuM. Adarza dIkSA metIcaMdabhAI saMyama mArga vicaravA sajaja thayA temanA pitAzrIe caMdraprabhu bhagavAnanA bhavya jInAlayamAM paMca kalyANuM mahatsava zarU karAvyo ane pote sArA dravyane vyaya karI eka bhavya varagheDe caDhAvyo zaheranA bhavya lattAmAM pharI adAlata pAse bAMdhelA bhavya maMDapamAM utaryo hato, varaghoDAmAM motIcaMdabhAI lakSmI caMcaLa che evo jANe duniyAne zubha saMdeza na pAThavatA heya tema chUTe hAthe dAna ApI rahyA hatA saM. 1886 nA vaizAkha suda 6 nA zubha dine suratamAM bIrAjatA AcArya zrImadda sAgarAnaMdasUrijI mahArAjanA varada haste lagabhaga traNa hajAra mAnava medanI vacce dIkSAnI zubha kriyA karAvavAmAM AvI hatI, temanuM nAma munizrI mahimA vijayajI rAkhI caritravibhunA ziSya munizrI praviNavijayajInA ziSya tarIke jAhera karyA. ghaNA varSo pachI pahelI A vaibhavazAlI yuvAnanI dIkSA thatI hevAthI sau koI Azcarya mugdha banI harSita banyA hatA. pravacananA aMte zrIphaLanI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. jecaMdabhAI pite sAgarajI mahArAjanA rAgI hevA chatAM pitAnA putrane amukaja ThekANe dIkSA levAnuM jarA paNa dabANa karyuM na hatuM paratu jaNAvyuM hatuM ke tArUM mana jyAM mAnatArA saMyamane jyAM nirvAha thatuM hoya tevA suvihita saMdhADAmAM tuM dIkSA le emAM mane jarApaNa virodha nathI.dhanya che jecaMdabhAInA A dharmarAgane ane madhyasthapaNane? caritranetAnI AjJAthI aMkalezvara mukAme jeTha suda 10nA dine mahimA vijayajIne vaDI dIkSA ApavAmAM AvI hatI. te vakhate paNa temanA saMsArI pitA jecaMdabhAI taraphathI saMdha jamaNa tathA prabhAvanA karI sArA dravyane vyaya karyo hate. temanI Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] kavikiriTa dIkSA prasaMge zeTha raNachoDazeSakaraNa tathA navapada ArAdhakanA sujJa sabhya Adise dasa mANase AvyA hatA. cANasmA padhAryA- caturmAsa najIka AvavA lAgyuM. paNa haju lagabhaga doDheka mAsa bAkI hatA. cANasmA saMghanI atIva Agraha bharI vinatine svIkArI sarakAra caritra vibhu cANasmA padhAryA. cANasmA janatAe pUjA prabhAvanA vyAkhyAna zravaNa vigere ghaNI prabhAvanAo karI vyAkhyAnamAM hamezacIkAra hAusa raheto hato. thoDA divasamAM tyAM apUrva jAgRti AvI. putra ane pitA- hameMza dharma kriyAmAM jIvana gALanAra devagurU ane dharmanA pUrNa rAgI, zraddhAniSTha ane saraLa prakRti chANI nivAsI zA. choTAlAla haragovindadAsa tathA temanA putra ratna lagabhaga 14 varSanI bAlyavayamAM bAlubhAI saMsAra tyAgavAnI bhAvanAthI caritranetAnI chAyAmAM cANasmA mukAme AvyA. 67 varSanI pAkaTa vaye pahoMcelA zA. choTAbhAI kumalI vayanA pitAnA putra rata bAlubhAIne laIne saMyama svIkAravA AvyA che e samAcAra cANasmA saMdhamAM vistaryA, apUrva AnaMda saune the. kAraNake tyAMnI janatA tyAga mAga prati ghaNI jhukelI che. saMyama lenAra vyaktine AvatI agavaDe ane vina kaMTakane dUra karI saMyama mArga niSkaTaka banAvI ApavAmAM paMkAyelI che. eTale A dIkSA mahatsava cANasmAmAM ujavavA sahu keI saharSa sajaja thayA. cheTAbhAInA putra nagInabhAIe 1981 mAM surata mukAme dIkSA lIdhI hatI temaja choTAbhAinA bhAI khImacaMdabhAInA putra chabIladAsabhAIe 1978 nI sAlamAM dIkSA lIdhI hatI. eTaleja choTAbhAInI hiMmata AvI vRddhAvasthAmAM dIkSA grahaNa karavAnI thaI. vaLI bALavayamAM ramatagamata ane dunyavI sukhane moha cheDI vairAgya vAsita aMtaH Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara "[ 303 karaNavAlA bAlubhAInI sAthe dIkSA levAnI atyaMta utkaMThAe choTAbhAInI dIkSAne ghaNuM jema ApyuM hatuM. bAlubhAIe dIkSA na levAya tyAMsudhI dUdha, ghI vagerenA tyAganI karaDI pratijJA lIdhI hatI. apUrva saMskAra- bAlubhAI potAnI nAnI ummarathIja bhaNavA gaThThAmAM cAlAka hatA, nizALamAM paNa teo badhA vidyArthIonA AgaLane naMbara bhegavatA hatA. jJAnAvaraNIyanA kSayopazamane lIdhe buddhibaLa paNa sateja hatuM. dharmiSTha mAtapitAnA saMsargathI ane pUrvajanmamAM nAkhela saMskAranA paribale AvI nAnI ummaramAM teone A saMsAra choDavAnI tIvra abhilASA upanna thaI hatI. je ummaramAM mAtra ramatagamata ja priya heya, nATaka, sInemAnA jevAne khAsa zekha pure paDate heya, khAvuM, pIvuM ane amanacamana uDAvavuM eja je ummaramAM mukhya dhyeya hAya che e ummaramAM e vilAsane tIlAMjalI ApI AvI kumalIvayamAM saMsArano tyAga karI cAra divAlanI aMdara goMdhAI mAtra jJAnadhyAnamAMja samaya gumAvo AtmadhyAnamAM magna rahevuM A badhuM pUrvanA zubha saMskArathI koI mahAna bhAgyazALI AtmAne ja sAMpaDe che. e bhAgya bhAIzrI bAlubhAIne varI cUkyuM hatuM. pitAnA 14 varSanA putra sAthe choTAlAla AvyA chebannene dIkSA ApavA mAMgaNI kare che. chatAMya pUjya AcArya mahArAje pharamAvyuM ke chokarAnI mAtAnI paNa rajA maLI jAya te huM dIkSA ApI zakuM, kAraNa siddhAMtamAM sela varSanI ummara sudhI mAtApitAnI rajA laI dIkSA ApavAnuM kahyuM che. dIkSA aTakAI, aMtamAM bAlubhAInI mAtA parasanabena AvyAM, gurUcaraNanI rUpAnANuthI pUjA karI dhArmika mAtAe verAgI putranI dukhAte hadaye paNa dharmabhAvanAthI gurU caraNe bheTa dharI. mAra divAlama rahevuM Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304] kavikulakiriTa uparokta choTAbhAI tathA bAlubhAIne bhAre mahatsava sAthe ThAThapUrvaka vizALa mAnavamedanI samakSa saM. 1986nA jeTha vadI trIjanA zubha divase pUjya AcAryazrInA varadahaste dIkSA pradAna karavAmAM AvyuM hatuM. choTAlAlabhAInuM nAma zrI muktivijayajI rAkhI ane bAlubhAinuM nAma munizrI vikramavijayajI rAkhI temane pitAnA ziSya tarIke jAhera karyA. A banne bhAgyazAlIone dIkSA ApI pUjya AcAryazrI pATaNa padhAryA. bALavayanA bAlubhAIne joIne ajJAna yuvakanA mukhamAM bahu baDabaDATa ane hRdayamAM ghaNe khaLabhaLATa jAmyo paNa bicArAonuM cAle zuM! Akhare te satyane ja jaya thAya che. premacaMdabhAI- chANIgAma nivAsI pArekha khImacaMdabhAI saMyama grahaNa karavAnI tIvrabhAvanAvAlA te hatAja paratu zArirIka azaktinA kAraNe pote saMyama kaSTa svIkAravA azakta banyA. paraMtu temanA putraratna premacaMdabhAI saMyama grahaNa karavA lagabhaga poNAbe varSathI cha vigayane tyAga karI dharmaparAyaNa jIvana vitAvatA hatA. phakta saMyama levAmAM aTakAvanAra temanA dharmapatnI tArAlakSmI hatA. temanI strI tathA putra cImanalAla vigere svajana saMbaMdhIonI rajA meLavavI muzkela mAlama paDavAthI teo bAnu kADhI ekadama pATaNa mukAme pU. AcAryadeva pAse AvI pahocyA. A vAtanI temanA kuTuMbane jANa thatA temanI pAchaLa temanA strI tathA cImanalAla AvI pahoMcyA. ghaNuM samajAvyuM. paraMtu temanI cAritra pratyenI aDagabhAvanA joI anumati ApyA vinA cAlyuM nahi. adyAvadhi aTakAyata karanAra temanA dharmapatnIe hAthe tIlaka karI zrIphaLa ApI saMyama grahaNa karavA anumati ApI hatI. khare lAMbA kALa pachI pitAnA patine saMyama mArga grahaNa karavA anumati Ape e paNa amuka aMza jarUra stutya gaNAya, Page #354 -------------------------------------------------------------------------- Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNa mAM sAthe rahela zISya maMDaLa sahita pU. AcArya mahArAja. bI. pI. presa-pAlItANI. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 305 caritranetAnA hAthe dIkSAnAM dvAra khulyA pachI uparAuparI dIkSA AdinA mahAtsava ujavavAmAM zAsana rasIka saMdha vizeSa utsAhI anatA gayA. zAsana rasIka saMdhe mahAtsavAmAM aDhaLaka lakSmIne vyaya karyo jemAM dAnavIra zeTha nagInadAsa karamacadane vadhAre paDato kALeA hato, premaca dabhAinI dIkSA nimitte eka bhavya varagheADA nIkaLyAM. zahera bahAra bAMdhela ma`DapamAM caritranetAnA haste jeTha vada 9 nA zubhadine dIkSA pradAna karavAmAM AvyuM hatuM. temanuM nAma munizrI prabhAvavijayajI rAkhI pU. AcAryazrInA ziSya tarIke jAhera karyAM, dhama prabhAvanA jyArathI pATaNanI punita bhUmimAM AcArya zrI padhAryAM tyArathI tyAMnI janatAmAM apUrva caitanya patharAvA mAMDayuM hatuM. caturmAsa pahelA caritra vibhunA haste pAMca dIkSA mahAtsavA thayA. prathama vyAkhyAnamAM paramapavitra AcArAMga sUtranI vAMcanA ghaNAja vivecana sAthe vAMcavI zarU thaI. khIjA vyAkhyAnamAM jIvadayAnA su'darapATha bhaNAvanAra jainazAsananI apUrva prabhAvanA phelAvanAra paramAta caulukayava zAvata sa zrI kumArapAla bhUpAlanuM rasabharyuM" caritra vaMcAtuM hatuM. paryuSaNaparva AvatA aneka prakAranI tapazcaryA devadravya vagerenI Avaka, vagheADA vigere dharmaprabhAvanA sArA pramANamAM thai hatI. AcAya devezanA ziSyaratna munizrI navInavijayajIe A cAturmAsamAM ekavIza upavAsanI tapazcaryA karI hatI. tathA bALamuni vikramavijayajIe cAra upavAsa karyo hatA; jemane peAtAnI jIMdagImAM eka upavAsa paNa bhAre hatA. te nimitte eka bhavyama Dapa racI temAM danIya citrA khaDAM karyAM hatA. prabhunA samavasargunI paNa racanA karavAmAM AvI hatI. tathA aSTAntikA mahAtsava zarU karavAmAM AvyA hatA, chelle divase ratha yAtrAnA varadhADA paNa nIkaLyA hatA, 20 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ] kivakulikaTa caritravibhunI zAsanaprabhAvanA phelAvavAnI dhagaza ane makakamatA aneka AkramaNA vacce apUrva joi, sau kAI Azraya cakIta banyA, ane ciratranetAnA asAdhAraNa upakAra sau kAi mAnatA thayA. A cAtumAMsamAM paNa mahArAjazrIe navIna rAgarAgaNImaya stavane racyAM hatAM. surata mAkalyA-- pATaNa nivAsI mehanabhAI lallubhAi je peAtAnI paripakava ummaranA hovA chatAM tIvravairAgI banI sayamagrahaNa karavA samutsuka thayA hatA. temane potAne keTalAka sa ogAvazAt pATaNamAM dIkSA levAnI bhAvanA ochI hatI. tethI pU. AcAryazrIe temane munizrI pravINavijayajI Adi dANA traNa suratamAM cAturmAsa hatAM tyAM mAkalI ApyA. dezAi poLathI temanI dIkSA nimitte varADA caDhayA hatA. dezAi peALavAlA jainAnA atyaMta AgrahathI temane tyAM upAdhyAyajI zrImad mANekasAgarajInA haste kArataka vada bIjanA zubha divase dIkSA pradAnanI kriyA karavAmAM AvI hatI. temanuM nAma munizrI mahendravijayajI rAkhI munirAja zrImad gaMbhIravijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyo. dIkSA vakhate temanA putra jayantilAla tathA anya snehIe paNa hAjara hatA. kairAgyabhInA anyA-- pATaNamAM cAlatA ciravibhunA vairAgyamaya vyAkhyAnAne zravaNa karI pATaNanivAsI vIza varSanI ummaranA yuvaka kAntibhAi heHcaMda vairAgyabhInA banyA. jemaNe paryuSaNapa mAM aThThAi tathA te pachI varSoMmAnatapanI eLInI tapazcaryAM karI hatI. dIkSA levAnI utkaTabhAvanAthI teoe prathama caturthAMta aMgIkAra karI lIdhuM hatuM. ane jyAMsudhI sayama na levAya tyAMsudhI cha vigayana tyAga karyo hato. saMyamabhAvanAthI raMgAyelA kAntilAla dharmAbhyAsamAM pUrNa samaya vItAvatA, Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 307 kAntilAlanA saMbaMdhIo yuvaka saMghamAM hatA eTale temane zithila banAvavA zakya prayatna karatA. paraMtu sarva nirarthaka gayA. ulTA kAtilAla vadhu daDha banyA. pitAnA gharanI tathA bIjI milakata vigerenI vyavasthA karI te dravyane dIkSA mahatsavamAM vyaya karavA prerAyA. caturmAsa bAda temanI dIkSA nimitte aThThAI mahetsava zarU thayo. dIkSAne bhavya vaDe zaheranA bhavyalatAmAM pharI gAma bahAra utaryo hate. kArataka vada 6 nA zubhadine temane pU. AcAryazrInA varadahaste saMyamapradAna karavAmAM AvyuM. temanuM nAma munizrI kalyANavijyajI rAkhI temane munizrI bhuvanavijayajInA ziSya tarIke jAhera karyA. bhinna mAnyatA - pATaNane ekapakSa dIkSA pratirodhaka TharAva karI saMyama lenAra ane denAra upara khoTA kalaMka ApI potAnuM jIvana zreya mAnI rahyo hato. jyAre bIjo pakSa aneka dIkSA mahotsavane udAratAthI dhanane vyaya karI ujavavAmAM, zAsananI prabhAvanAo phelAvavAmAM ane saMsAra tyAgIone bhUri bhUri anumodanA ApavAmAM potAnA jIvananI sAphalyatA mAnate hate. kharekhara pATaNa zaheramAM bhaDavIra caritravibhue jainadharmane ke bajAvyo. zAsana saMrakSaka pUjya gurUdevanA caraNamAM sahastra namana he ane dhanya che? dhanya ho niDara ane niHspRha rahI aneka AkramaNone jhIlI zAMta prakRtithI dharma udyota karavAnI zubha bhAvanAone ! A pramANe 1986nuM cAturmAsa pATaNamAM ghaNuM ja ramaNIya banyuM. zaMkhezvaranI yAtrAe - pUjya AcArya mahArAjazrI cANasmAthI, cAturmAsa karI pAchA pharela munirAja zrImad lakSaNavijayajI Adi vizALa munimaMDaLa sAthe pATaNathI vihAra karI zrI zaMkhezvara tIrthanI yAtrA mATe padhAryA. jyAM pATaNane zAsana rasIka saMdha AcAryazrInA darzanArthe Avyo hato. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ] kavikulalakarITa adbhuta camatkArI zrI za MkhezvarapAnAthanI bhavya pratimAnA sapremadana karyAM, aneka stavanA racI sthira citte prabhune savyA. rAdhanapura zaheranA saMdhane ciratranAyakanA AgamananI jANa thatAM aneka zrAvakA zakhezvara vinati mATe AvyA. atyAgraha thatAM ane anya munivarone bhavya jInAlayAnA darzananI abhilASA hovAthI caritra nAyaka bhavya satkArathI tyAM padhAryAM. sAhitya pradarzanamAM-- A arasAmAM amadAvAda zaheramAM ghaNAja parizrame sAhitya pradarzana bharavAmAM AvyuM hatu. seMkaDA varSoMnI prAcIna hastalekhita pratA jovAlAyaka junI kArIgarI aneka aitihAsIka dRzyone te pradarzanamAM saMgraha karavAmAM AvyA hatA, zrutajJAna tarake ajaba aTTamAna pedA karAvanAra A sAhitya pradarzana nIrakhavA aneka zaheramAMthI ane gAmAmAMthI leAkeA habhera AvavA lAgyA. A samaye vaye vRddha tapAnidhAna, jJAnadhyAnagariSTa AcArya mahArAja zrImad vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAja khIrAjamAna hatA. te puNya purUSanA patra laI keTalAka amadAvAdI AgevAna sagRhastheA caritranetAne amadAvAda padhAravA vinaMti karavA AvyA. rAdhanapuramAM phakta pAMca sAta divasanI sthiratA thatAM tyAMnI janatAmAM ajaya jAgRti AvI. cAturmAMsa mATe ghaNIja vinaMti thaI. rAdhanapuranI janatA AcArya mahArAjazrIne cheDe tema to na hatI paNa dharma prabhAvanAnuM mahAna kAryAM hoI ane amadAvAdIonI AgrahabharI vinaMti joi AcAya mahArAje tyAM javAnuM svIkAryuM. bhavya satkArathI amadAvAdamAM praveza karyo, hameza cAlatA vyAkhyAnathI tyAMnI prajA khUba AnaMda garakAva anatI. hajArAnI medanImAM caritranetAe sAhitya pradarzana maMDapamAM zrutajJAnanI mahattA upara khAdhaprada Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara t309 pravacana ApyuM hatuM. atre cAturmAsanI atyaMta AgrahabharI vinati thaI hatI paNa mahArAjazrIne kapaDavaMja javAno bhAva hovAthI atrethI vihAra karyo. jevI kSetra sparzanA- ane kapaDavaMjanA agragaNya zeThIAoe caritranetAne cAturmAsa mATe vinati karI. paraMtu mahArAjazrIe jaNAvyuM ke hajI samaya ghaNo che. jevI kSetrA sparzanA haze tema thaze. hAlate kapaDavaMja tarapha AvIe chIe. kapaDavaMjanI dhamI janatAe mahArAjazrIne apUrva satkAra karI praveza mahatsava karAvyo. hameMza caritravibhunI jorazorathI vairAgyavAhInI dezanA zarU thaI. jemAM yuvAnavarga vizALa saMkhyAmAM Avato hato. te dezanAnA prabhAve kapaDavaMjanI janatAmAM apUrva jAgRti AvI, ghaNuoe bAravrata, jJAna pAMcama Adi vrata uccaryA. temaja munizrI kalyANavijayajInI vaDI dIkSA vakhate lagabhaga pAMca, sAta yuvakee bharayuvAnImAM sajoDe caturthavrata grahaNa karyuM hatuM. e caturthavratanA prabhAve temAMthI ghaNuM bhAgyazAlIo A asAra saMsArano tyAga karavA bhAgyazAlI thaI cUkyA che. pratiSThA mahotsava- kapaDavaMjathI vihAra karI mahArAjazrI chANa saMdhanA AgrahathI sasakAra tyAM padhAryA. tyAM thoDA divasa sthiratA karI borasadamAM pratiSThA hevAthI tyAMnA saMghanI atyaMta AgrahabharI vinatithI bhavya satkArathI tyAM padhAryA. hameMza tyAM bAMdhelA maMDapamAM judA judA viSaya upara jAhera pravacane thatAM hatA jethI jaina jainetaramAM apUrva jAgRti AvI hatI. AThe divasa vividha pUjA rAgarAgaNImaya bhaNAvavAmAM AvI hatI. Agale divase jaLayAtrAne bhavya varaghaDe kADhavAmAM Avyo hato. bahAra gAmathI A pratiSThA mahotsava nIrakhavA ghaNuM Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 ] kavikulakirITa mANaso AvI pahoMcyA hatA. pUjya caritranetAnA varada harate jayajayakAranA guMjArava vacce zyAmaLA pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThA khUba dhAmadhUmapUrvaka karavAmAM AvI. devadravyanI Avaka paNa sArA pramANamAM thaI. bahAragAmathI AvanAra svAmibhAIonuM vAtsalya berasadanA saMghe ghaNI bhaktipUrvaka karyuM hatuM. pratiSThAnI kriyA karavA chANIthI khAsa jANakAra zrAvakene belAvavAmAM AvyA hatA. puNyavaMtanA punita kadame jyAM thAya tyAM sarvatra AnaMdaja varte che. dIkSA mahotsava- borasadathI caritravibhu vihAra karI chANI mukAme padhAryA. citra mAsanI oLI ujavavA muni zrI bhuvanavijayajI Adi ThANa kapaDavaMja gurUdevanI AjJAthI rokAyA hatA. temanA pratidina cAlatA pravacanethI janatAmAM apUrva jAgRti phelAI, pUjya caritranetAnA sadupadezathI vairAgya vAsita banelA zA. kAtilAla semacaMda dIkSA grahaNa karavA taiyAra thayA temanA pitAzrIe potAnA gRhAMgaNamAM dIkSA mahesavA ujavyo. ghaNAja harSapUrvaka kAntilAlanI dIkSA vaizAkha mAsamAM muni bhuvanavijayajInA harate thaI temanuM nAma muni zrI kaMcanavijayajI rAkhI muni zrI lamaNuvijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyA. pitA mAtA ane putra chAyApurImAM caritranetAnA darzanArthe muMbaIthI zA. gIbhavanadAsa pitAnA putra ratna dhIrajalAla tathA teone parivAra vigere Avyo hatA. muMbaInA cAturmAsamAM rIvanadAra AcAryazrInI vairAgyavAhInI dezanAthI vairAgya vAsita te banyAja hatA. saMyama svIkAravAnI ugrabhAvanA te vakhatathIja thaelI hatI. paraMtu temanA putra dhIrajalAlanI nAnI ummara hovAthIja vilaMba thayo hato. temane pitAne putra saMyama mArge vaLe evI tIvra abhilASA hatI. sAcA mAta pitA paNa teja Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara kahI zakAya ke jeo pitAnI saMtatine mekSa mArge vALavA prayatna kare che. trIbhavanadAsanA dhArmika saMskAra ghaNuM uttama hovAthI gIta gAna, stavana nRtya karI prabhunI bhakita bajAvavAmAM teo atyaMta harSa pUrvaka bhAga letA hatA. tapazcaryA upara paNa temane sAre prema hate. caturthavrata grahaNa karavA temaNe chaTha aThama AdinI tapazcaryA karI hatI. trIbhevanadAsanA dharmapatnI vIjakarabena paNa svabhAve zAnta ane saraLa hatA. temanAmAM paNa dharmanA saMskAre sArA hatA. AvA susaMskArita mAtapitAnA yoge dhIrUbhAIne paNa A mArge AvavAnI bhAvanA thAya e svabhAvika che. ekate pUrvanA saMskAra ane bIjI bAju dhamI mAtapitAonA saMsarga. A be sarasA je bhAgyazAlIne sAMpaDe tenA saMsAra vyAhane khasatAM vAra lAgatI nathI. jyAre dhIrUbhAInI paNa dazavarSanI bAlyavayamAM saMsAra choDavAnI bhAvanA cekakasa mAlUma paDI eTale teo potAnI patni tathA putraratna sAthe dIkSA grahaNa karavAnI zubha bhAvanAthI chAyApurImAM AvI pahoMcyA. dIkSA mahotsava dIkSAnI bhAvanA AcAryazrI AgaLa pragaTa karI. AcAryazrIe jaNAvyuM ke, eka gharamAMthI ekI sAthe tame traNa bhAgyazAlI A phAnI duniyAne tyAga karavA udyamavaMta thayA che e kAMI ochA bhAgyanI vAta nathI. mATe A zubha kAryamAM vilaMba karavo e zreyaskara nathI. chAyApurInA saMdhane A suavasara prApta thatAM atyaMta AnaMda thayo ane dIkSA mahotsavane sArI peThe ujavavA kammara kasI. A avasare cImanalAla muLacaMda garabaDadAsanA dharmapatnI bena hIrA bene sAra dravyane vyaya karI bhAga lIdho hate. dIkSA nimitte eka bhavya varagheDa caDhAvavAmAM AvyuM hatuM. jemAM hAthI, rAjarasAle, benDa vigere suzobhita sAmagrIo hoI ane hAthI upara dIkSA lenAra Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 ] kavikulakirITa traNe mumukSu besI chUTe hAthe dAna ApI rahyA hovAthI A varaghoDo jaina jainetarane apUrva anumodanAnuM kAraNa bane. gAma bahAra AvelI vizALa dharmazALAmAM AcAryazrInA varadahaste 1987nA jeTha vada 14 nA sumuhUrta traNe bhAgyazAlIone saMyamapradAna karavAmAM AvyuM. trIbhavanadAsanuM nAma munizrI ratnAkaravijayajI rAkhI temane pUche AcAryazrInA ziSya tarIke ane dhIrUbhAInuM nAma munizrI bhAskaravijayajI rAkhI temane munizrI ratnAkaravijayajInA ziSya tarIke jAhera kyo. ane trIbhovanadAsanA suzIla dharmapatnI vIjakarabAInuM nAma zrI vidyutazrIjI rAkhI temane sAdhvIzrI hIrazrIjInI ziSyA dAnazrIjI temanI ziSyA dayAzrIjInA ziSyA darzanazrIjInA ziSyA tarIke jAhera karyA hatA. dIkSAnA Agale divase traNe mumukSuone jhaverI jayacaMda dayAcaMdanA pramukhapaNa heThaLa mAnapatra ApavAmAM AvyuM hatuM. be vinatio- cAturmAsa najIka AvatA eka bAju chANIgAmanA saMghanI vinati jerArathI cAlI. ane bIjI bAju kapaDavaMjane saMgha vinati mATe AvI pahoMcyo hato. vizeSa lAbhanuM kAraNa jANI, Akhare kapaDavaMjanI vinati svIkArI, jyAre chANImAM potAnA ziSya munizrI bhuvanavijyajI Adi ThANa 10ne cAturmAsa karavA AjJA ApI. kapaDavaMjamAM bhavya satkArathI AcAryazrI padhAryA. AcArAMgatranI vAMcana zarU thaI. dezanAnA prabhAve kapaDavaMjanI janatAmAM apUrva dharma jAgRti phelAI. sAdharmikavAtsalya pUjA-prabhAvanAo vigere aneka zubha kAryo thayA. sutronA yogehananI kriyA paNa kapaDavaMjamAM AcAryazrInA varadahaste zarU thaI hatI. damaNavAsI DAhyAbhAI kapaDavaMjanuM cAturmAsa nividane pasAra thayA pachI kArataka mAsamAM da Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara [ 363 maNanivAsI jhaverI DAhyAbhAI hemacaMda potAnA putraratna ramaNIkalAlane laIne AcAryazrInA darzanArthe AvyA. prasaMga maLatAM DAhyAbhAIe potAnA putra ramaNalAlane dIkSA apAvavAnI bhAvanA pragaTa karI. ramaNIkalAlanI paNa AcAryazrIe keTalAka prazno puchI ane cAritramAM AvatA kaSTonuM varNana karI vairAgya bhAvanAnI parIkSA karI. ramaNIkalAlanI bhAvanA dIkSA grahaNa karavAnI cekasa mAlUma paDavAthI AcAryazrIe temanA pitAzrIne zreya kAmamAM vilaMba na karavA sUcavyuM. DAhyAbhAIe tenA uttaramAM jaNAvyuM ke hame pAlItANuMnI jAtrA karI AvIne cekasa karIzuM. teo tyAMthI pAlItANAnI jAtrA karavA gayA. yAtrA karI thoDAja divasamAM pAchA paDavaMja AvI pahoMcyA. ramaNIkalAlane paricaya AcAryazrIne 1984 nI sAlamAM muMbaI padhAratA damaNa padhAryA hatA tyArano ja hato. eka be mukAma bhAI ramaNIkalAla potAnA pitA sAthe page cAlI mahArAja zrI sAthe rahyA hatA. te vakhate dIkSA pratyenI emanI AchI AchI bhAvanA mAluma paDatI hatI. jo ke ummara nava varSanI hovAthI lAyaka te hatA paNa jyAM sudhI pitAnI rajA ane lenAranI saMpUrNa IcchA A baMne vastune jega na maLe tyAM sudhI dIkSAne sede kadApi kALe thaI zake ja nahi. 1988 nI sAlamAM bhavitavyatA pAkI, kapaDavaMjanA saMghe A dIkSA nimitte bhavya varagheDa kADha. be ghaDAnI bagImAM besI bhAI ramaNalAla chUTe hAthe dAna ApI saMsAra Asakta janane "manuSya janmanI sAcI sArthakatA bAlyavayamAMja A svAthI saMsArano tyAga karavAmAMja samAyelI che" e saMdeza pAThavI rahyA hatA. temane jananA vizALa medAnamAM bAMdhela maMDapamAM pU. AcAryazrIe mAgasara zuda bIjanA zubha dine temane saMyama pradAna karyuM hatuM. temanuM nAma muni zrI rasIkavijayajI rAkhI temane pitAnA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. temaNe AcAryazrInI AjJAthI tyAM beThela sabhAne "dharma saMdeza" vAMcI saMbhaLAvyo hate. nAnI ummaranA bALakanA mukhamAMthI nIkaLatI kAlI kAlI bhASA sAMbhaLI zrotAjana AnaMdita thaye hato. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314] - kavikulakirITa pitAnA putrane bAlyavayamAM saMyama pathe vALanAra dhamI pitAone ane dhanyavAda ghaTe che. bhAyaNI tIrthamAM kapaDavaMjanA caturmAsa bAda vihAra karI dehagAma, pethApura, mANasA vigere gAmamAM lagabhaga deDha mAsa vIcaryA. A kSetramAM AcAryazrInuM ghaNA varSo pachI Agamana thatuM hoI janatAne utsAha sAre hate. dareka ThekANe jAhera pravacane dvArA dharmanI jAgRti apUrva ANI. A pradezamAM mahArAjazrI vIcaratA hatA tyAre muMbaI navapada ArAdhaka samAjanA keTalAka AgevAna sabhya bhoyaNI tIrthamAM citra mAsanI oLImAM padhAravA vinaMti karavA AvyA. A samAja dareka varSe caitra mAsamAM judA judA tIrtho pasaMda karI suvihita munivarenA Azraya heThaLa A zAzvatI oLI bahuja dabadabA bharyA ThAThathI ujave che. oLI karavA AvanAra bhAIonI sagavaDa paNa bahu umadA rIte sAcave che. A samAjanA ghaNuM bhAIoe bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI che. mahArAja zrI najIkamAM hatA ane lAbhanuM kAraNa jANuM bhoyaNu sasatkAra padhAryA. pratidina dharmazALAnA vizALa cogAnamAM bAMdhela maMDapamAM hadayaMgama pravacane cAlatA. hameMza napadenI vividha yuktiothI vyAkhyA karavAmAM AvatI hatI. A prasaMge suratanA zrAddharatna mehanabhAI Avela hovAthI malInAtha bhagavAnanA derAsaramAM nave divasa rAgarAgaNIthI pUjAe bhaNAvavAmAM AvatI hatI. A samAjane AmaMtraNa ApanAra zeTha gulAbacaMda nagInadAsanA suputre semacaMdabhAI cImanabhAI tathA kezavalAlabhAIe nave divasa oLI. karavA AvanAranI khaDe page bhakti bajAvI hatI. tathA ekamanA divase temanA taraphathI navakArasI jamADavAmAM AvI hatI. citra suda 11 nA dine semacaMda maMgaLadAse sajoDe caturthavrata uccaryuM hatuM. citra suda Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarazekhara [ 365 13 nA dine prabhu mahAvIrasvAmInuM janma kalyANa ujavAyuM hatuM. jemAM pU. AcArya deveze paM. zrI kIrtisAgarajI mahArAje tathA panyAsajI zrI rAmavijayajI mahArAje prabhunuM jIvana tathA prabhu zAsananA anuyAyIonuM kartavya samajAvyuM hatuM. A prasaMge rasIkalAla vigere traNa bhAIne tathA eka benane dIkSA ApavAmAM AvI hatI. ta- uparAMta bhoyaNujI tIrthamAM kavikula kIriTa parama pU. AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA pramukhapaNA heThaLa upAdhyAyajI zrImadda premavijayajI mahArAja ThANuM 29 paM0 mahArAja zrImadda bhaktivijayajI gaNI (rAdhanapuravAlA) ThANu paMdara paM. zrI kumudavijayajI mahArAja ThANuM cAra, paM. zrI vijayasAgarajI mahArAja ThANuM 4 panyAsajI zrI kIrtisAgarajI mahArAja ThANuM traNa, paM. zrI puSpavijayajI gaNI, ThANuM traNa munirAja zrI buddhivijyajI ThANuM 10 Adi 106 munivarenI hAjarImAM vyAkhyAna maMDapamAM sAtathI ATha hajAranI saMkhyAmAM ekatrita thayela zrI caturvidha saMgha samakSa cha TharAvo jAhera karavAmAM AvyA hatA je zrI navapada ArAdhaka samAja saMvata 1988-89 no vArSika hevAla e nAmanA pustakamAMthI jIjJAsune joI levA bhalAmaNa che. A pramANe bhoyaNujI tIrthamAM ujavAyela oLI tathA saMmelana nirvidane pasAra thayAM. pU. AcAryadevanA tathA panyAsajI mahArAja zrImad rAmavijayajI mahArAja Adi bhinnabhinna munivarenA rasIka pravacanethI zrotAjanenI zraddhAmAM ajaba palaTa thavA pAmyuM hatuM. A prasaMge e te ThATha tyAM jAmyo hato ke, vaDhavANanivAsI mahUma zIghra kavi manasukhalAle tyAMja beThA beThA saghaLA ItihAsanuM varNana karatuM "ThATha jAmyo che bhoyaNI gAmamAM re eka labdhine bIjA rAma" e zirSaka kavita gAI saMbhaLAvyuM hatuM. cAturmAsanI vinati- bhoyaNI tIrthamAM khaMbhAta nivAsI dharmaniSTha zrAddharatna zrIyuta zeTha Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] kavikulakirITa kasturabhAI amaracaMda vigerenI AgrahabharI vinatine svIkArI atrethI khaMbhAta tarapha vihAra karyo. ane pATaNanA zAsana rasIka saMdhanI vinatithI AcAryazrInI AjJA thatAM munirAjazrI lakSaNavijayajI tathA munizrI bhuvanavijayajI Adie pATaNa prati vihAra karyo. pavitra pAThakamalethI pRthvIne pAvana karatA dharmaamRtanuM aneka bhavyAtmAone pAna karAvatA khaMbhAta zahera najIka AvI pahoMcyAnA samAcAra jANI ghaNI strI purUSo darzanArthe AvajAva karatA hatA. AcAryazrIne tyAMnA saMghe AkhA zaherane zaNagArI bhavya sAbelAthI zobhata eka lAMbe varaghaDe kADhI apUrva satkAra karyo. khaMbhAtamAM cAlatA vyAkhyAmAM hameMzA mAnava medanI ekatAna banI keTalAka dIkSA virodhIoe tyAMnA rAjyamAM dIkSA virUddha kAyade karAvyuM hatuM. mahArAjazrIe kasturabhAI zeThane jaNAvyuM ke mArA khaMbhAtanA praveza pahelAM A kAyado rada thayelo huM sAMbhaLyuM te ThIka. zeTha kasturabhAIe satata prayAsathI te kAyadAne rada karAvyo eTale mahArAjazrInI je dhAraNA hatI te saphaLa thaI. kacchadezanA bAI lIAta tathA temanI putrIne dhAmadhUma pUrvaka ane AcAryazrInA varada harate dIkSA ApavAmAM AvI hatI. teone guNazrIjInA ziSyA karyA hatA. caritranetAe khaMbhAtanI janatA para sAcA tyAganuM, tyAga mArganI ArAdhanAnuM, sAcA munivarenuM kartavya vigere jJAna kiraNa phekayuM. jaDavAdanA jherI vAtAvaraNathI thatA nukasAnanuM, dIkSAnI mahattAnuM, utsatrabhASiothI thatAM nukasAnanuM, pravacane dvArA apUrva bhAna karAvyuM. jethI ghaNuM bhavya AtmAo saMsArathI virakata banyA, pApamaya jIvane gujArI jIvanane na veDaphatAM tyAgamArganI ArAdhanAthI tene ujALavA ane parama timaya mokSadhAma nihALavA sajaja thayA. keTalAka mehAe tyAgamArgane nireidhavA ghaNuM dhamapachADA kya. sarakArI kAnunI thiIo paNa joI, paraMtu caritranetAnA Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizakhara [ 317 cAlatA pravacanethI dharmapremI varga khUbaja makakama banyo hato eTale teo taraphathI AvatI vidana vAdaLIone vikheravA sAvadha rahe. dharmaniSTha kasturabhAI zeThe sarakArI mANasane tyAgamArga prati peTe khaLabhaLATa karanAra viredhIone paricaya karAvI dIdhA hatA. eTale tyAM paNa temanuM kAMI cAle tema na hatuM. kharekhara caritranetAe atrenI janatA upara tyAganI mahattAnI evI uMDI asara nAMkhI hatI ke jenA pratApe khaMbhAtanI janatA atyaMta nIDara banI dharma kAryomAM bhAga letI hatI. sthaMbhanapuranA AMgaNe caritranetAnA varada haste strI purUSanI malI lagabhaga paMdareka dIkSAo thaI hatI. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che prakaraNa 28 muM che. pAlItANAnA mumukSu huM saMche vata 1988 ne cAturmAsa pahelA muMbaInA cAturmAsamAM ( ) pUjya AcAryazrInI dezanAthI vairAgyabhInA banelA pAlItANA nivAsI zA choTAlAlarUganAtha potAnA dharmapatni samaratha bAI sAthe saMyama grahaNa karavA khaMbhAta AvyA hatA. pAlItANathI jyAre khaMbhAta AvavA mATe vidAya thayA tyAre temane pAlItANAnA ghaNuM jaine tathA jainetare sTezana upara vaLAvavA AvyA hatA. dIkSAnA anumodana rU5 zrIphaLa, pulane hAra tathA cAMlle ghaNuM bhAio taraphathI arpaNa karavAmAM Avyo hato. teo dharmanika hAI pAlItANAnI prajA temanA tarapha atyaMta mAnanI dRSTithI jotI hatI. lagabhaga cAlIza Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 319 pacAsa mANasenI sAthe mumukSu bhAI choTAlAla tathA temanAM dharmapatni khaMbhAta dIkSAnA muhurta pahelAM AvI pahoMcyAM hatAM. khaMbhAtanI jainajanatA A yuvAna jeDalAnI dIkSA sAMbhaLI atyaMta harSa sAthe e prasaMgane ujavavA ujamALa banI. dIkSA nimitte eka bhavya varaghaDe kADhavAmAM AvyuM hatuM. je vaDe gAmamAM pharI jinazALAmAM utaryo hate. jyAM caturvidha saMgha samakSa bhAI choTAlAlane tathA temanA dharmapatnI samarathabAine jeTha suda 14nA zubhadine AcAryazrIe saMyamapradAna karyuM hatuM. ane choTAlAlanuM nAma munizrI kailAzavijayajI rAkhI pitAnA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. tathA samarathabAInuM nAma sumaMgalAthI rAkhI temane vidyutazrIjInAM ziSyA tarIke jAhera ryA hatA. jhaverI lakSmIcaMdabhAI- surata nivAsI lakSmIcaMdabhAI zA nagInacaMda rUpacaMda lallubhAInA putra che. temanAM mAtuzrI gulAbabenanA dharmasaMskAranA prabhAve temAM paNa dharma pratyenI lAgaNI apUrva hatI. pUjya AcAryazrInA cAtumasamAM teonI saMyama pratye bhAvanA jAgRta thaI hatI. ane tethI temaNe bAvIsa varSanI bharayuvAnImAM saghaLA vaibhava vilAsane pUrvanA puNyadayathI saMjoga hovA chatAM caturthavrata grahaNa karyuM hatuM. pitAnA mAtuzrI tathA bhAIo vrata grahaNa karavAnI jaladI rajA Ape ane temanA pitAnA vairAgyanI pAkI kasoTI paNa thAya e hetuthI dIkSA jyAM sudhI na levAya tyAMsudhI pAMca vinayane tyAga karyo hate. reja teozrI hameMzA ekAsaNuM paNa karatA hatA. temanI dIkSA levAnI ugrabhAvanA hovA chatAM potAnA svajano taraphathI aTakAyata karavAmAM AvatI hoI temane thoDoka vakhata vilaMba kare paDyo hate. kharekhara lakSmIcaMdabhAInI A ummaramAM chatA vaibhavavilAsane Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 ] kavikulakirITa lAta mArI saMyama grahaNa karavAnI bhAvanA anudanIya gaNAya. paraMtu putramoha mAtAne mana pitA karatAM paNa ghaNo ja hoya che eTale cekhI rajA malavI bahuja muzkela hatI. paNa jemanA hRdayamAM vairAgyanI sAcI tAlAvelI lAgI hoya che te mumukSu pitAnA kuTuMba upara tyAganI mahattA pAthare che. pitAnI makakamatAthI adhakharI anumati te meLavI cUkyA hatA. muMbaIthI khaMbhAta - lakSmIcaMdabhAIe vicAryuM ke, mArA snehIo mane cekhA zabdamAM rajA ApavAnA nathI. te pachI mAre A kauTuMbIka sneha zRMkhalAmAM kyAM sudhI sapaDAI rahevuM? ane nakAmuM A amulya jIvana aviratimAM kyAM sudhI veDaphI nAMkhavuM? A badhe vicAra karI mAtuzrInI sAmAnya anumati meLavI lakSmIcaMdabhAI aDhaLaka lakSmIthI bhareluM ghara tyAgI pitAnA mAmA rUpacaMda ghelAbhAI sAthe ekAeka mAgasara suda 10 nA khaMbhAta AcArya mahArAjazrInI chAyAmAM AvI pahoMcyA. dazamanI rAtre zrI yaMgamensa jaina sosAyaTI taraphathI temane eka mAnapatra arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. lakSmIcaMdabhAI caMcaLa lakSmIne tyAga karI AtmAnI akhUTa ane zAzvatI lakSmI meLavavA bhAgyazAlI thayA e joI ne AnaMda na thAya? nagInacaMda rUpacaMda lallubhAI jhaverI taraphathI yaMgamensa jaina sosAyaTIne jamaNa ApavAmAM AvyuM hatuM tathA temanA taraphathI pUjA tathA zrIphaLa vigerenI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI tathA aneka khAtAomAM sArI madada ApI hatI. A prasaMge emanA nAnAbhAI hIrAlAle hAjarI ApI hatI. amRtalAlanI amRtabhAvanA- A cAturmAsamAM pUjya AcAryazrInI vairAgyavAhInI dezanAnA prabhAve vairAgyavAsita thayelA amRtalAlanI paNa saMyama grahaNa karavAnI Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizakhara ga 3ra1 A prasaMge apUrva bhAvanA jAgRta thaI cukI hatI. temaNe zrAvaNamAsamAM, dIkSA na levAya tyAMsudhI e vigayanA tyAganI jabbara pratijJA grahaNa karI hatI. tee khaMbhAta zaheranA ja vatanI zA. kasturacaMda bhIkhAbhAi ceAkasInA putra thAya che. temanA mAtuzrI sakarIbena paNa pote dIkSAnA abhilASI hAi temanA putrane teja sanmAge vALavA vAraMvAra preraNA karatA hatA. temanA susaMskAranA cege temanI egaNIsa varSanI bharayuvAna vayamAM A phAnI duniyAne tyAgI, dunyavI meAjazAkhane avagaNI cAritra grahaNa karavAnI apUrvabhAvanA pragaTI hatI, je atyaMta anumeAdanIya gaNAya. AvI yuvAna ummaranI dIkSA khaMbhAtamAM dharane AMgaNe dhaNA varSopachI thatI hAvAthI sau kAIne apUrva AnaMda thayA hatA temane dIkSAnA anumeAdanarUpe dhI yaMgamensa jaina seAsAyaTI, zrI umedakhAnti jaina bALamaMDaLa tathA mahAvIra jaina sabhA taraphathI zeTha kasturabhAI amaracaMdanA pramukhapaNA nIce mAnapatro enAyata karavAmAM AvyAM hatAM. Agale divase eka bhavya varaghoDe dIkSA nimitte kADhavAmAM AvyeA hatA. sacamapradAna suratanivAsI jhaverI lakSmIcaMdabhAI ne tathA khaMbhAtanivAsI cAkasI amRtalAlabhAIne mauna agIArasanA pavitra divase dIkSA ApavAnuM nINIta thayuM hatuM. te divase prAtaHkAlamAM banne yuvakaiAnI tathA amRtalAlanA mAtuzrI sakarIbenanI dIkSA nimitte eka bhavya vA nagInacaMda rUpa taraphathI caDhayA hatA. banne yuvAna mumukSue sarakArI gADImAM beThA hatA. ane chuTe hAthe lakSmInI ca McaLatA sUcavatA varSIdAna ApI rahyA hatA, pAchaLa pAlakhImAM beThelA sakarImena tathA DAhIbena paNa chuTe.hAthe dAna varSAvatAM hatAM. varADe gAmanA bhavyalattAmAM karI jainazALAe utaryAM hatA, jyAM caturvidha saMdha samakSa 21 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 ] kavikulakiTi pU. AcArya zrInA varadahaste saMyamapradAnanI kriyA karAvavAmAM AvI hatI. lakSmIcaMdanuMnAma munizrI lalItAMgavijayajI rAkhI AcAryazrIe potAnA ziSya tarIke ane amRtalAlanu` nAma munizrI ajItavijayajI rAkhI temane munirAja zrImad jayantavijayajInA ziSya tarIke jAhera karyo hatA. tathA sakarIbenanuM nAma sAdhvIzrI sarasvatIzrI rAkhI temane vallabhazrIjInA ziSyA tarIke jAhera karavAmAM AvyA hatA. tathA DAhIbenane prabhAtrInA ziSyA karI temanu nAma damayaMtIzrI rAkhyuM hatuM. saMvata 1988 nA khaMbhAtanA cAturmAMsamAM janatAnA AgrahathI bhagavatIsUtranI vAMcanA zarU karI hatI aneka pUchAtA praznonA khulAsA AcAryazrI sArIpeThe karatA hAvAthI meTI medanImAM saha leAkeA bhAga letA hatA. atre aThThAI mahAtsava, svAmIvAtsalye vigere dhamaprabhAvanAnA kAryo sArA pramANamAM thayA. dhuvAraNanA Are AcAryazrInA upadezathI eka nAnA upAzraya adhAvavAmAM Avye hatA. kAvI jatAM A sthaLe dareka sAdhu sAdhvIne mukAma karavA paDe che. mumukSu kAntilAla-- caritranetAnA apUrva upadezathI zA kAntilAla mULacaMdanuM lagabhaga ogaNIsa varSanI yuvAvasthAmAM hRdaya vairAgyathI raMgAyuM hatuM. asAra saMsArane tyAga karI sayama ArAdhanA karavA tenuM jIgara ulasita anya. mAtA pitAnI AjJA na maLavAthI keTalAka vakhata saMsAramAM aa, parantu sa Myama tarapha hRdaya khUba DhaLelu` hAvAthI ane mAta pitAnI AjJA maLI zakavI atyaMta muzkela mAluma paDavAthI, teo ekadama cANasmA paheAMcI gayA, tyAM caritra netAnA vidvAn ziSyaratna munirAja zrImad lakSaNavijayajI mahArAja pAse mAgasara vada khIjanA zubha divase saMyamI banyA, temanu nAma munizrI kIrtivijayajI rAkhI munirAjazrI lakSaNavijayajInA ziSya tarIke jAhera karyAM hatA. pAchaLathI temanA mAta pitAne khabara paDatAM ekadama cANasmA mukAme jaI Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 323 pahoMcyA hatA pAche laI javA ghaNo prayatna karyo. paraMtu cANasmA saMghane tyAga pratye apUrva prema ane kAntilAlanI saMyama pratye apUrva daDhatA A benA zubhayoge teo khAlI hAthe pAchA pharyA hatA. khaMbhAtathI vihAra - khaMbhAtathI vihAra karI kAvI gadhAranI yAtrA karI mahArAjazrI Ameda mukAme sasatkAra padhAryA. tyAM bharUca vejalapuranA zA bhukhaNadAsa bhagavAnadAse pitAne tyAM pitAnA putranA lagna prasaMge zAMti snAtra tathA aThThaI mahatsava tathA pAvApurI zatruMjaya vigere racanAothI apUrva ThATha karavAnA hatA. e prasaMge AcAryazrIne padhAravA vinati karavA Amada mukAme AvyA hatA. temanI vinatine svIkArI AcAryazrI sasatkAra bharUca vejalapura padhAryA, atre ATha divasa lagabhaganI sthiratA thaI hatI, hameMza suMdara pravacana paNa cAlatA hatA, occhava pahelA mahArAja zrI Adi jhaghaDIyA najIka hovAthI tyAMnI jAtrAne paNa lAbha uThAvyo hato be dizAnI vinati-. bharUca mukAme eka bAju suratathI munizrI lalItogavijyajInA cAtuzrI pitAnA saMsArI putrane vaDI dIkSA suratamAM pitAnA AMgaNe ApavAnI bhAvanAthI AcAryazrIne padhAravA jorazorathI vinati karI rahyA hatA, bIjI bAju khaMbhAtathI zA gulAbacaMdamULacaMda potAnI putrI kAntA benane pU. AcAryazrInA hasteja dIkSA apAvavAnI tIvra bhAvanAthI tathA munizrI ajItavijayajInI paNa e prasaMge vaDI dIkSA karAvavAnI bhAvanAthI bharUca mukAme vinati karavA AvI pahoMcyA hatA. bane prasaMge zAsana vRddhinA kAraNa hoI banenI vinatine pU. caritra vibhue svIkAra karyo. ane prasaMgenA muhUrta nikaTa nikaTa hoI AcAryazrI ekadama bharUcathI vihAra karI surata mukAme padhAryA jhaverI Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] kavikulariTa nagInacaMda rUpacaMda lalubhAInA taraphathI AcAryazrIne bhavya varaghoDAthI praveza mahatsava thayuM hatuM. munizrI lalItogavijayajInI vaDI dIkSA nimitte pAMca divasane occhava zarU karavAmAM Avyo hate jyAM pAMce divasa prakhyAta gavaiyA dinubhAI vigere hevAthI pUjA bhAvanAmAM sAre raMga jAmate hatechelle divase lalItAMgavijayajInA saMsArI pitAzrI nagInabhAI rUpacaMda taraphathI saMdha jamaNa karavAmAM AvyuM hatuM, tathA rAtrI jAgaraNa paNa karavAmAM AvyuM hatuM, jemAM bairAone vATakAnI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. mahAsuda 10 nA dine emanA ghara AMgaNe bAMdhelA vizALa maMDapamAM caturvidha saMghanI maTI medanI samakSa munizrI lalItogavijayajI ne tathA munizrI achatavijyajIne vaDI dIkSA arpaNa karavAmAM AvI hatI. te ja divase gepI purAnAM lIlubenane dIkSA ApI temanuM nAma lalItAzrI rAkhI suvratAzrInI ziSyA karI. bhAga lIdho lalitAM-vinA saMsArIbhAI rAyacaMdabhAI mohavazathI ane temanI rajAthI A dIkSA na thayela hovAthI teo AmAM saharSa bhAga letA na hatA, paraMtu bhavitavyatA paripakava thatAM teoe pitAne raza utAryo hatuM ane potAnA bhAI saMyama paMthe vaLyA che e mATe pitAnI jAtane bhAgyazAlI mAnatA thayA chelle divase emaNe pUjAmAM paNa bhAga lIdhe hatA ane eka divasa rokAI javA vinaMti karI hatI, paraMtu samayanA abhAvathI ane khaMbhAta javAnI utAvaLa hovAthI baporanA suratathI khaMbhAta tarapha vihAra karyo hato. je vakhate seMkaDo mANasa vaLAvavA mATe gayA hatA. dharma dhagazathI emanA mAtuzrI gulAbabene dIkSA Adi saghaLA prasaMgomAM utsAha pUrvaka bhAga lIdhe hata; ugravihAra- khaMbhAtamAM gulAbacaMda muLacaMdanI putrI bena kAntAne dIkSA Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizakhara ( 325 ApavAnA mATe javAnI utAvaLa hAI mahArAjazrI uvihAra karI mahA vada 8 nA dine sasatkAra khaMbhAta padhAryAM. atre gulAbacaMduMbhAIe pAtAnI putrIne dhAmadhUmapUrvaka bhavya varadhADA kADhI sArA dravyanA vyaya karI pUrva AcAryazrInA varadahaste mahAvada 10 nA divase dIkSA apAvI hatI. temanuM nAma zrImatizrI ApI puSpAzrInAM ziSyA tarIke jAhera karyAM hatAM. te prasa Mge aTThAIocchava mAMDyo hatA, temAM pAvApurI vigerenI racanA paNa temanA taraphathI karavAmAM AvI hatI. chAyApurI prayANa-- A samayamAM pAlItANAthI pUjyapAd AcArya mahArAja zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAja potAnA vidvAna praziSya panyAsajI zrImad rAmavijayajI mahArAja Adi ThANAsaha khaMbhAta mukAme sasatkAra padhAryAM hatA. teozrI vaDeAdarAnA dIkSA pratibaMdhaka kAyadA nimitte vaDAdarA javAne mATe AvyA hatA. pUjya caritra viSNune pAlItANA javAnI bhAvanA hatI. paNa pU. vijayadAnasUrijI mahA- rAjanA AgrahathI chANI tarapha padhAravA nizcaya karyo hato. tethI khaMbhAtathI vihAra karI. vaTAdarA, khArasada vigere gAmAmAM thaI chANI bhavya satkArathI padhAryAM hatA. A samaye chANImAM lagabhaga pANAsA sAdhuonA samudAya bhegA thayA hatA. chANIthI vaDAdarA-- jainazAstromAM bALadIkSAnI mahattA ghaNIja varNana karavAmAM AvI che. ApaNA pUrvAcAryAM zrImad hemacaMdrAcArya mahArAja, zrI hIrasUrijI mahArAja, zrI devasUrijI mahArAja, zrI sAmaprabhasUrijI, zrI sAmasuMdarasUriccha mahArAja, zrImuni suMdarasUrijI mahArAja tathA zrImad ratnazekharasUrijI mahArAja, zrImad AnaMdavimalasUrijI, zrImad Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 326 ] kivakulikaTa senasUrijI mahArAja Adi mahApurUSo paNa mAla dIkSitAja hatA. e khAla dIkSAnA prabhAveja nyAya, kAvya, kASa alaMkAra phdana Adi vizALa zAstronu` jJAna meLavI dhaNA vAdIene parAsta karI jainadhama nA vijayavAvaTA pharakAvyA hatA. are e te zuM paNa AdhunIka samayanA paNa je vidyAna AcAryo vIcare che teoe paNa peAtAnI nAnI ummaramAMja saMsAratA tyAga karyAM hatA evA vidvAna munivarezanA pratApeja A jainazAsananI mahattA sacavAi rahI che. nAnI ummaravALAe svapara zAstranA nAtA banI zake che. AI. sI. esa, ema, bI, bI. esa. ema. e. khI. e. ela. ela. khI. Adi dunIyAnI mAtra peTa puravAnA hetuthIja grahaNa karavAmAM AvatI laukika DIgrIone icchanArA mAtapitAe potAnA putrane cha-sAta varSanI nAnI ummaramAMja nizALe besADe che. parantu aDhAravA thayA pachI kAipaNa bhaNavA besADatA nathI. laukIkajJAnanA tA. aMta Ave che. parantu lekeAttara vidyA tA khesumAra che. AkhI jIMdagAnI bhaNe to paNa prabhu mahAvIra paramAtmAnI vidyA purepurI bhaNAtI nathI. to pachI leAkeAttara nizALamAM esI leAkeAttara DIzrIe prApta karavA mATe vItarAga paramAtmAe anAdi kALathI je khATavanI khAla ummara pasaMda karI che te taddana vyAjabIja che. parantu keTalAka adagdhA, Atmatatvane nahi pIchA- nArAee A bAbatamAM bALakA zuM samaje, bALakAe zuM khAdhu-pIdhuM vigere khATI dalIla ApI ghaNAne uzkeryAM. A vAta * ghara chuTe dhar jAya " e kahevata anusAra prabhu mahAvIra paramAtmAnA veSanA pratApeja jIvanAra, emanIja AnAnu chaDecoka khaMDana karanAra keTalAka nAmadhArI sAdhuee paNa A vAtane mahatva Apyu. rAtre haMmeza jhApaTanArA, kaMdamULa Adi abhakSya padArthAMne paNa nahi cheDanAra, hoTala vigeremAM vAdharI-ThAkaraDA vigerenA eMThA pyAle cA pInAra, Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara sAmAyika, pratikramaNa, pUjA, navakArasI vigere anukAnethI se kesa dUra bhAganArA keTalAka mAtra pUrvanA puNyadayathI bhUlecuke jainakuLamAM janmI gayelA nAma dhArI jainee patrakAranI nItine nevale mUkanAra keTalAka patramAM yadA tadA lakhI chApAnA kela kALA karI ghaNuM bheLA zrAvakenI zraddhA upara kALA kucaDe pheravyo. eTaluM ja nahi paNa teoe zAstrasiddha bALa dIkSAne rokavA mATe TheTha gAyakavADa sarakAranA kAna paNa bhaMbheryA. ane AjakAla amaladArane meTo varga mAtra pazcimAtya keLavaNInA saMskAravALe AryavidyAnA abhAvavALo, dharmazAstranA paThana pAThana vagarana ane Atma tatvathI tadana ajJAta hAI bALadIkSAne pratirodhaka kAyade ThekI besADe. dIkSA eTale kaI prANIne mAre nahi, marAve nahi ane mAratAnI anumodanA karavI nahi, jUThuM bolavuM nahi, bolAvavuM nahi ane belatAne sAthe mAna nahi. corI karavI nahi, karAvavI nahi, ane karatAne bhale jANa nahi, mithuna sevavuM nahi, sevarAvavuM nahi ane sevatAne bhale jANo nahi, eka pAI paNa rAkhavI nahi rakhAvavI nahi ane rAkhanArAne bhale jANo nahi, rAtre khAvuM nahi khavaDAvavuM nahi ane khAtAne bhale jANo nahi. A chae pratijJAo jemAM svIkArAtI hoya tenuM ja nAma dIkSA che. AvI pratijJAo je keI nAnI ummaramAM leze ane je kaI A pratijJAo Apaze teone eka hajAra rUpiAne daMDa karavAmAM Avaze. uparanI pratijJAone je bhaMga kare tene te daMDa thavAnuM sAMbhaLyuM che paNa uparokta dharma pratijJAo je kaI le tene paNa daMDa thAya e te A kALakera vartAvanAra he kalIyuga tArA ajaba prabhAvanIja balihArI che. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikalika 328 ] bhavya svAgata-- chANIthI AcArya mahArAja zrImad vijaya dAnasUrijI AcAya mahArAjazrImad vijaya medhasUrijI AcAya mahArAja zrIma trijaya labdhisUrijI upAdhyAyajI mahArAja zrImadda maneAharavijayajI tathA panyAsajI mahArAja zrImad rAmavijayajI Adi lagabhaga pANAsA ThANA vaDAdarA kAThIpALe bhavya svAgatathI padhAryAM hatA. A vakhate keTalAka virAdhI jaitAe sAmaiyAmAM tophAna karavA dhAryu" paNa jIvAbhAI pratApasInI sarakAramAM lAgavaga hAI te virAdhiyAnI meTarane jyAM sudhI sAmaiyu utare nahi tyAM sudhI eka ThekANe rokI rAkhavAnA orDara tyAMnA peAlIsa InspekaTara taraphathI karavAmAM AvyA hatA. tyAMnI pablIkamAM pU. caritra vibhue tathA paM. zrImad rAmavijayajIe jAhera bhASaNA paNa karyAM hatA. tathA temanA divAna pAse paNa jaI sAgarAnaMdasUrijIe tathA pa. rAmavijayajI mahArAje bALa dIkSAthI thatA phAyadA tathA tenI mahattA samajAvI hatI. paNa te tarapha teoe khIlakula dhyAna ApyuM` na hatuM. Akhare hajArA jainAnA tathA seMkaDA sasthAonA virodha hovA chatAM e kAyado amalamAM AvyA. amalamAM AvA ke na Ave e sadhaLuM bhavitavyatA upara AdhAra rAkhe che parantu zAsana upara AvelI A jabbara Aphatane haTAvavA je je AcAryae vaDAdarA jai te kAyadAne rada karavA pAtAthI banatuM karyuM" che te te AcAryoe zAsana pratye saMpUrNa vaphAdAra rahI potAnI AcArya tarIkenI pharaja adA karI che. AvA prasa Mge peAtAnI kIrtimAM jarApaNu uNapa na lAge agara hamAre nAhaka duzmana banavAnI zI jarUra che, athavAtA cak mAdhavenon tanna e vAkayane caritArtha karavAnA irAdAthI keTalAka AcAyaeN taTastha paNa rahyA hatA, parantu ema karavAmAM teoe zAsananI apUrva sevA khajAvavAnA aNumAla prasaMga gumAvyA che, eTaluMja nahi paNa dharmavaMze hA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara ( 329 lope svasiddhAntArthaviplave apRSTenA'pi zaktena vaktavyaM trinedha: pUrvAcAyanA A kSeAkanI avagaNanA karavAnuM pApa AyuM che. zAstrakAra tA tyAM sudhI pharamAve che ke jainadharmadviSo duSTAn saMdhAriSTavidhAyinaH / jinAzArAdhakaH sAdhuH svazaktyA vArayediha // upekSate svasAmArthye, sati yastAn punarnaraH / bambhramIti bhave ghore sa jinAzAvirAdhakaH // aM--jainadhama dveSI duSTAnuM, sadhanu ariSTa karanArAonu` jinezvara bhagavAnanI AjJAneA ArAdhaka sAdhu peAtAnI zaktithI vAraNa kare. peAtAnI chatI zaktie je upekSA kare che; te jina AjJA virAdhaka dhAra saMsAramAM vAraMvAra bhramaNa kare che. uparanA zleAkeAnA tApane samajanAra munivara agara zrAvakAe jainazAsana upara AvatA AkramaNAne dUra karavA jarUra prayatna karavA joIe. che keH bAla dIkSAnI mahattAne banAvatA zrAddhadinakRtyanA kartA pharamAve tA tesu dhannA sukayattha jammA / te pUyaNijjA sasurAsurANaM // muttuNa gehaM tu duhANa vAsaM / bAlattaNe jeu vayaM pavannA // 1 // purUSomAM teja dhanya che, teja sukatA janmavAlA che ane surAsurane teja pujanIya che, ke jemaNe duHkhanA sthAnarUpa evA gRha Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] vikaTa vAsane cheADI bAlapaNAmAMja je vratane pAmyA che. khAla dIkSAnI mahattAne pharamAvatA aneka kSeAkeAnI tathA pAThonI avagaNanA karI keTalAka nAmadhArI sAdhuee tathA dharmasaMskArahIna jainAe bALa dIkSA pratibaMdhaka kAyo karAvI jabbara pApa vhAyu che. jyAre prabhu mahAvIranI AjJAne zirasAvadya rAkhanAra aneka munivaroe vihAra karI vaDAdarA jaI tene rokavAnA prayatna karI moTAmAM moTuM puNya upArjana karyu che. vaDAdarAmAM caritra vibhunA e sabaMdhI aneka suuMdara pravacane thayAM hatAM banato prayatna karI vaDAdarAthI caritravibhu Adi ThANAM pAchAM chANI padhAryAM hatAM, tyAM gheADAka divasa sthiratA karavAmAM AvI hatI. vihAra ane dIkSA prasaMga-- pUjyapAd AcArya deva Adi ThANA chANIthI caitra vada 3 nA vihAra karI khAjavA, vAsada thai nApADa padhAryAM hatA. tyAM manuSya kavya upara eka jAhera bhASaNa ApI saune kRtArtha karyo hatA. A prasaMge suratanA poravADa jJAtIya bhAIzrI nemacaMda ThAkAradAsa egaNIsavarSanI yuvAnImAM cAritrya grahaNa karavAnI tIvra bhAvanA hAvAthI chANIthI vihAramAM sAtheja hatA. rAtre tema dabhAI dhare nahi Avela hAvAthI temanA mAtuzrI tathA bhAI cImanalAla ekadama dIkSAnI zakAthI prathama chANI mukAme AvI paheAMcyA hatA, surata pAchA gayA. tyAM temacaMdabhAInI tapAsa karatAM mAluma paDayu` ke tee mahArAjazrI sAthe ja vihAra karI nApADa gayA che. eTale tyAMthI teo sIdhA nApADa pahoMcyA. temadabhAine surata AvavA dhaNuM samajAyu paNa temanI dIkSA levAnI mamabhAvanA hAvAthI temaNe AvavA nA Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 331 pADI. temaNe traNa mahinAthI chae viSayane tyAga karyo hate. pU. AcAryazrIne upadeza sAMbhaLI tathA temanI dIkSA levA pratye apUrva makkamatA joI temanA mAtuzrIo tathA bhAIe AtmakalyANanA pavitra kAryamAM sahakAra Ape. ane sAthe sAthe surata padhAravA vinati karI. pUjya AcArya mahArAjazrIne cANasmApati jarUrI vihAra hoI tene asvIkAra thavAthI temanA dharmapriya mAtuzrI tathA bhAIe vaizAkha suda 6 nA dine hame jAte sANaMda AvI dIkSA dhAmadhumathI apAvIzuM evI zarata karI nemacaMdabhAIne sAthe surata laI gayA hatA. sANaMdamAM dIkSA mahotsava- nApADathI pU. AcAryadeva vaDatAla, mAtara, kAsaMdA, mauraiyA vigere gAmomAM aneka jIvone pratibodhatA vaizAkha suda ethanA dine sANaMda sasatkAra padhAryA hatA. AcAryazrI jyArathI tyAM padhAryA tyArathI janasamuhamAM ghaNo ja AnaMda phelAI rahyo hato. reja AcAryazrInA pravacanane lAbha leke utsAhapUrvaka letA hatA temAM sonuM ane sugaMdhI jevo prasaMga e banyuM ke, temacaMdabhAI ghaNuM samayathI dIkSAnA utejAra hatA. teonI ogaNIsa varSanI nAnI ummaramAM AvI tIvra vairAgyavAsanAe kuTuMbIonA aMtaHkaraNamAM uMDI chApa nAMkhI ane tenA prabhAveja lagabhaga nAnA moTA 25 mANase sANaMda mukAme dIkSA apAvavA vaizAkha suda pAMcamanA bapore AvI pahoMcyA ATalA badhA mANaso dIkSA apAvavA AvelA joI sANaMda saMghane ghaNo ja AnaMda thayo. turata saMdhanA mANaso bhegA thayA. suratavAlA taraphathI be mANasene makalI benDatathA upadhi vigerene prabaMdha karyo saM. 1989nA vaizAkha suda 6nA mAMgalyamaya prabhAte amIjharA pArzvanAthanA daherAsarathI lagabhaga piNAnava vAge indradhvaja sAMbelAenI gADI, meTara, prabhujIne ratha vigere sAmagrIthI zobhate eka Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 1 kavikulakiriTa varagheADA caDhayA hatA. AcArya mahArAja saparivAra sAjana mahAjana Adi aheALA samudAya sAthe cAlatA hatA. pAchaLa temacaMdabhAI suMdara poSAkamAM sajja thai meAha bhaTTane mhAta karavA badhI taiyArI na karI rahyA hAya tevI sUcanA ApatA meTaramAM esI dAna ApI rahyA hatA, Ama pUrNa ThAThamAThathI temanA mAtuzrI, cImanabhAi tathA suracaMdabhAi vigeree varadhADA upAzraye utAryAM hatA. pU. AcAya zrIe nadinI kriyA bulaMda avAje karAvyApachI roharaNa ApatA medhagajAravathI mayUra nRtya kare tema Anadita thai temacaMdabhAie nRtya karI bhavanuM nRtya TuMkuM karI nAMkhyuM hatu.... temanuM nAma munizrI temavijayajI rAkhI AcAya zrIe potAnA ziSya tarIke jAhera karyAM hatA. chevaTe saMyamane mATe zauyaOrasane peASanArI dezanA thayAbAda leAkeA prabhAvanA laI gurUdevanI sAthe dana karI vidAya thayA hatA. peravALajJAtIya jaina moTIkalaba taraphathI tathA surata dhI yaMgamensa jaina seAsAyaTI veAlInTIara kAra taraphathI temacaMdabhAIne tathA temanA kuTuMkhIne jhaverI nAnubhAi nagInacaMdanA pramukhapaNA heThaLa temanAja makAnamAM abhinadanapatra paNa ApavAmAM AvyuM hatuM. cANasmA padhAryAM atrethI mahArAjazrI gAmeAgAma vicaratA sasatkAra cANusmA padhAryAM. atre munirAja zrImad lakSmaNavijayajI mahArAjanA haste mAgazara mAsamAM pATaNanivAsI ramaNalAlane dIkSApradAna karavAmAM AvyuM hatuM. dIkSAnA Agale divase eka vagheADA kADhavAmAM AvyeA hateA. jemAM hAthI upara ramaNalAlabhAI esI chuTe hAthe dAna ApatA hatA. caturvidha saMgha samakSa dIkSA ApI temanuM nAma munizrI raMjanavijayajI rAkhavAmAM Avyu` hatu`. dIkSApradAnanI kriyAbAda pravacana tathA prabhAvanA karavAmAM AvyA hatA, Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara DAhyAbhAInI dIkSA-- damaNanivAsI DAhyAbhAie potAnA putra ramaNIkalAlane kapaDavaMjamAM dIkSApradAna karAvI sAcA pitAnI pharaja adA karI hatI. temanI paNa dIkSA levAnI te vakhate bhAvanA hatI. saMsAra saMbadhInI sadhaLI vyavasthA karyAM pachI tee dIkSA levA mATe AcArya zrInI AjJAthI cANasmA AvI pahoMcyA hatA. keTalAka vakhata vihAramAM sAthe rahI temaNe potAnA vairAgyanI kasoTI paNa karI hatI. temanI dIkSA nimitte zA, punamacaMda caMdabhAInA dharethI varadhADA caDhAvavAmAM AvyeA hatA. vaizAkha suda 6 nA zubhadine temane munirAja zrImadda lakSmaNavijayajI mahArAjanA varadahaste dIkSA ApI temanuM nAma munizrI vijayajI rAkhI temane peAtAnA ziSya banAvyA hatA. te divase pUjA tathA prabhAvanA karavAmAM AvyA hatA. | 333 vaDIdikSA-- A prasaMge pUrva AcArya mahArAjazrInA haste munizrI rjanavijayajIne tathA munizrI vijayajIne tathA munizrI temavijayajIne dhAmadhUmapUrvaka vaDIdIkSA ApI temane anukrame munizrI navInavijayajInA, munirAjazrI lakSmaNavijayajI mahArAjanA ane pU. AcArya zrInA ziSya tarIke jAhera karyAM hatA. pATaNanI vinati-- pATaNa zaheranA sAsana rasIka saMdhane caritranetA cANasmA mukAme padhAryAM che evA samAcAra maLatAM bhaktibhInA hRdaceAthI saMdhavI nagInabhAI karamacaMda Adi pratiSThita gRhasthA atre vinati karavA AvyA, vizeSa dhama prabhAvanAnuM kAraNa jANI saMvata 1989nuM cAturmAsa tyAMnuM svIkAryuM, vizALa munimaMDaLa sAthe caritranetAe bhavya satkAra sAthe praveza karyAM. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 ] kavikulakirITa hameMza caritravibhunA cAlatA pravacanamAM sau koI harSathI bhAga levA lAgyA. be cAra jAhera bhASaNa paNa ApavAmAM AvyA hatA. dharmapremI bhIkhAbhAI- chANInA rahIza dharmapremI zA. bhIkhAbhAI zIvalAla pitAnI seLa varSanI ugatIvaye caritranetAnI chAyAmAM saMyamaprahaNa karavAnI kAmanAthI AvI pahoMcyA hatA pitAnI daza agIyAra varSanI ummarathI teo vairAgI banelA hatA. keTalIka vakhata dIkSA grahaNa karavA bhAgI paNa gayA hatA. paraMtu teonI mAtA maNIbena ane pitA zivalAlabhAIne ekane eka lADakavA putra hovAthI saMyama letA snehathI temane aTakAvatA hatA, jeke zrAvikA maNIbena dharmane uccatama mAnI dharmaparAyaNa jIvana vItAvatA. zArIrika nibaLatA hovA chatAM tapazcaryA karavAmAM tatpara rahetA saMyama mATe temanA hRdayamAM bahu mAna hatuM. emanA pitA zIvalAlabhAI paNa dIkSAbhilASi hatA ane te mATe temaNe viSayane tyAga karyo hate. TuMkamAM bhIkhAbhAInuM saghaLuM kuTuMba dharmarAgI hatuM. paNa mehanIya karmanI vilakSaNatA keI ajabaja che. saMyamane uccatama mAnavA chatAMya pitAne bALavayane ekane eka putra saMyama le te na sahI zakAya kharekhara e mehanAja cALA che ne? saMyamanI bhAvanAmAM cAra pAMca varSa vItI gayA eka bAju mAtapitAo lagnanI javA taiyAra hatA. eTalAmAM bhIkhAbhAI ekadama pitAnA mitra sAthe pATaNa mukAme AvI pahoMcyA. temaNe AvI pitAnI bhAvanA AcAryazrI pAse vyakta karI. AcAryazrI saghaLI vAtathI vAkephadAra banyA pachI tarataja aSADa suda 11 nA dine temane dIkSA samarpaNa karavAmAM AvI hatI. temanuM nAma munizrI bhadraMkaravijayajI rAkhI temanA saMsArI mAmA munirAja zrImad bhuvanavijayajInA ziSya banAvavAmAM AvyA. A dIkSAnI khabara paDatAM temanA kAkA chaganalAla ekadama pATaNa Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUzikhara [ 335 mukAme AvI pahoMcyA hatA. bhIkhAbhAIne rItasara dhaNuM samajAvyuM. paNa temanI atyaMta makkamatA joi teo pAchA gayA hatA. temanA pitAzrI, kAkA ane mAtuzrI vigere kuTuMbIe temanI vaDI dIkSA vakhate AvyA hatA. te samaye pUjA, prabhAvanA vigere karI sArA dravyanA vyaya karyo hato. zAsana prabhAvanAo-- caturmAsa daramyAna aneka dhama prabhAvanA thaI. pratini vipAkasUtranI vAMcanA cAlatI temAM AvatA duHkhanA ane sukhanA viSAkA sAMbhaLI janatA dharmamAM ekatAna banI. upadhAna tapanI paNa zarUAta thaI jemAM lagabhaga doDhasA strI purUSoe bhAga lIdhe hatA. upadhAna tapa pUrNa thatA mArApaNune eka bhavya varadhADA nIkaLyA hatA AThe divasa pUjA prabhAvanAe karavAmAM AvatI hatI. caritranetAnA varada haste mAlAropaNa karavAmAM Avyu hatu.. chelle divase zAMtisnAtra paNa karavAmAM AvyuM hatu` svAmivAtsalye paNa thayA hatA munirAja zrImad lakSyavijayajI mahArAjane tathA munirAja zrImad bhuvanavijayajI Adi ThANA cha cANasmA cAturmAsa mATe mokalyA hatA ane munizrI pravINavijayajI tathA munizrI padmavijayajI Adi ThANuA traNane sarIyada mekalyA hatA. mAlArApaNu prasaMge chANInA cunIlAla garabaDadAsanI putrI machImenane dIkSA ApI temanuM nAma maMjIlAzrI rAkhI sutratAzrInI ziSyA karI hatI. jhaverI jecaMdabhAi---- suratanivAsI jhaverI jIvaNuM navalacaMda saMdhavInA putra jecaMduMbhAi keTalAka vakhatathI saMyama grahaNa karavAnI abhilASA dharAvatA hatA te grahaNa karavA temaNe yeAgya prayatna karyA chatAM mAhavaza anela kuTuMbanA pajAmAMthI teo chUTI zaktA na hatA. jo ke emanA pitAzrI eka dhaniSTa bAravratadhArI zrAvaka che. saMyama pratye temanA saMpUrNa anurAga hAvA chatAM putra meAhane laine te rajA ApI zaktA na hatA. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u36 ] kavikulakirITa temaNe saMvata 1976 nI sAlamAM AcArya mahArAja zrImadda sAgarAnaMda surijInI adhyakSatAmAM zrI zatruMjayane saMgha kADhI lagabhaga paNalAkha rUpIAne sadvyaya karyo hate jIvaNabhAInuM jIvana sAmAyika pratikramaNa pauSadha vrata paccakhANa vigere dharma anuSThAnemAM atyaMta otapreta heI temanA dharma saMskAre amuka aMze emanA putra jecaMdabhAImAM paNa utaryA hatA. eja saMskAranA prabhAve temaNe pitAnI strI mAtapitA bhAI Adi kuTuMbane meha utArI baMgale vADI gADI Adi jaDa padArthothI na muMjhAtA teo saMyama grahaNa karavA ekadama tIvra abhilASI banyA. ubhaya lekanI sArthakatA karanAra saMyama pipAsu AtmA tuccha padArthonA bhege upara arerATI rAkhe che. adhyAtmAnaMdane ane mane nigrahatA ane Atma ramaNatAne jeone cheDe paNa AsvAda anubhavAya heya teo jaDa bhAvamAM jIvanane barabAda na karatA Atmika svabhAvamAM aNamola jIvana suprata kare che. dareka jAtanA vaibhava vilAsa cemerathI chalakAtA hoya te paNa Atma bodhane pAmelA saMyama grAhakene mana e badhuM tuccha ane tyAjya bhAse che. pATaNa AvyA pitAnA nehIo taraphathI cokhA zabdomAM rajA nahi maLI zakaze e nizcaya thatAM teo ekadama suratathI nIkaLI pAlItANA thaI. pATaNa mukAme pU. AcArya devanI chAyAmAM AvI gayA temaNe pitAnI saMyama bhAvanA pragaTa karI temanI dIkSA levAnI tIvra abhilASA ane makkamatA joI hA pADI. A prasaMge beTA metIvAlA jesaMgabhAI taraphathI jecaMdabhAinI tathA maNIbenanI dIkSA nimitte eka bhavya varaghaDe kADhayo hato. vadheDe AkhA gAmamAM pharI gAmabahAra bAMdhela vizALa maMDapamAM temane caturvidha saMgha samakSa saMyama pradAna karI temanuM nAma munizrI jItendravijayajI rAkhI munizrI mahimAvijayajInA ziSya tarIke jAhera Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HIT] zikhara karyAM hatA. temanA saMsArI pitA jIvaNacaMdabhAi emanI vaDI dIkSA prasage pAlItANA hAjara thayA hatA. atyaMta ha pUrvaka bhAga lIdhe hatA. te prasa Mge pU. AcAyazrI pAse temanAthI thayela dIkSita vigerenA avinaya Adine jAhera karI prAyazrita grahaNa karyu hatuM. AthI tenA dhama pratyenA apUrva rAga, hRdayanI saraLatA, bhavabhItA AdicuNA svabhAvika tarI Ave che. munizrI jItendravijayajInI vaDI dIkSA prasaMge maMjIlAzrIne paNu vaDI dIkSA ApI hatI. temanA pazu saMsArI pitA e prasa Mge AvyA hatA. caturmAMsa bAda vihAra-- pU. AcArya mahArAjazrIe bahALA ziSya samudAya sAthe pATaNa zaherathI vihAra karI. zrI zakhezvara tImAM padhAryAM. jyA pATaNanA tathA rAdhanapuranA dhaNA gRhasthA darzanArthe AvyA hatA. temanA taraphathI svAmivAtsalya pUjA prabhAvanA vigere thayA hatA. atrethI zrI siddhAcalajI tIrthanI yAtrAnA vicAra thatAM caritranetA sasatkAra tyAM padhAryAM. bhava darIyAmAM jahAja samAna, bhavATavImAM sAthe vAha, bhavakupamAM rajju samAna, tIrtheza zrI AdinAtha prabhunA darzana karI caritranAyakanA zamAMca khaDA thayA. vividha bhAvavAhI stavanAthI khUba stavanA karI, apUrva AtmAnaMda luTayA atre thADAka divasanI sthiratA daramyAna eka e jAhera bhASaNA ApyA hatAM. muni sammelana mATe vinati-- vaDhavANumAM amadAvAdathI zeTha kasturabhAi maNIbhAi, cImanalAla kaDIyA vigere amadAvAda muni saMmelanamAM padhAravAnI vinati karavA AvyA hatA, muni saMmelananA hetu tathA temAM thanAra kaoNMvigerenI saghaLI mAhiti AcAryazrIe puchIne pote vAkephagAra banyA. tri viSNue 22 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338] kavikulakirITa pharamAvyuM ke tame zAsananI unnati mATe ATale badhe prayAsa uThAvo che te pachI mAre tyAM AvavAmAM kaI jAtane vAMdho nathI, paNa pAlItANAnI yAtrA karI tyAMthI amadAvAda lagabhaga TAImasara pahoMcavA prayatna karIza. amadAvAda padhAryA A pramANe vaDhavANamAM kabula karela hovAthI pAlItANAmAM vadhu na rekAtA mahArAjazrIe tyAMthI ekadama ugra vihAra karI, amadAvAda padhAryA tyAMnI dharma niSTa prajAe bhavya satkAra karI praveza mahatsava karyo. vidyAzALAnA bhavya helamAM mahArAjazrIe maMgaLAcaraNa karI apUrva dezanA ApI hatI. vidyAzALAmAM Agama rahasyavedI tapavRddha pUjya AcArya mahArAja zrImad vijayadAnasUrijI mahArAja pitAnA baheLA samudAya sAthe bIrAjatA hatA. jyAre zAnta mUrti tapa nidhAna vayevRddha AcAryadeva vijayasiddhisUrizvarajI mahArAja pagathIAnA upAzraya bIrAjatA hatA, A traNeya AcAryonuM tathA temanA ziSyonuM vicAra dera eka sarakhuM hatuM. jyAre munisaMmelanamAM padhAratA tyAre traNe AcArya de pitAnA 250 sAdhuonA vizALa parivAra saha ekaja sarakalamAM bIrAjatA hatA. saMmelananI saphaLatA- muni saMmelananuM kArya prathama bahuja dhIme dhIme cAlyuM. lagabhaga daza paMdara divasa sudhI te kSaNamAM saphalatA ane kSaNamAM niSphaLatAnI DAmADeLa sthiti bhAsavA mAMDI. kSaNa kSaNamAM ajaba raMge dekhAvA lAgyA. anekadhA vicAraNA cAlI. samAjamAM dIkSA devadravya saMbaMdhI utpanna thayelA khaLabhaLATane zAMta karavA vicAra vinimaya thavA lAge. ApaNuM caritra nAyake samupasthita thayela vizALa muni maMDaLa samakSa pitAnA svalpa samayanA suMdara vaktavyathI aTakeluM kArya prAraMbhAyuM Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parizekhara hatuM. sau sau potAnA vicAro darzAvavA lAgyA, ate lagabhaga eka mAsanA paraspara dhANAthI vicAra vinimayathI sammelananuM kAya saphaLa thayuM, ane temAM niIta thaelA TharAvo sarvAMnA sahamate paka rUpe jAhera karyAM. A munisa Mmelana nirvighne pasAra thavAthI saunA hRdayamAM AnaMda thayo hatA. judA judA viSayAnuM khaMDana karI jaina zAsananI sevA bajAvavA AcAryoM tathA munivareAnI kamITI nImavAmAM AvI hatI, jemAM caritra vibhue sthAnakavAsI taraphathI AvatA AphramAnA javAba ApavAnu` svIkAryuM hatuM. amadAvAdathI vihAra- yas 1 suni saMmelananuM kA' saMpUNaeN thayA bAda pU. caritravibhu sALuda mukAme padhAryAM, tyAM thADA divasanI sthiratA daramyAna jAhera bhASaNA tathA pravacana dvArA janatAne khUba AkaSI, tyAMthI vihAra karI sasatkAra godhAvI mukAme padhAryAM. hameMza atre cAlatA pravacaneAmAM carcAtA Adhunika dIkSA devadravya Adi viSayo upara yukti pUrvaka siddhi karAtI hAI dhaNA yuvAneAnA hRdayanI zaMkA dUra thavA pAmI hatI. pAlItANAthI godhAvI mukAme moTI ToLI tathA nAnI TALInA ema banne pakSAnA AgevAna sagRhasthA ANaMdajI kalyANajInI peDhonA kharce baMdhAvela bhavya ma MdiramAM bhavya pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSTA pU. AcArya mahArAjazrInA hAtheja karAvavAnA IrAdAthI vinati karavA AvI paheAMcyA hatA. pArzvanAtha bhagavAnanI mUrti dhaNA vakhatathI parANA dAkhala rAkhavAmAM AvI hatI. janatAnA vicAra bheda Adi kAraNeAne lIdhe pratiSThA karAvavAnA adyAvadhimAM kAi samaya prApta thayA na hatA. bhavitavyatAnA ceAge sau ekamata thaI khAsa pratiSThA karAvavIja che evA nizcaya upara AvI javAthI teoe AcAya zrIne pAlItANA padhAravA Agraha bharI vinati karI. ane jaNAvyu` ke A pavitra kA hamAre ApazrInA kara kamalathIja karAvavu che mATe padhAryAM vinA chUTakA nathI, Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che prakaraNa 29 muM - duSkarato hatuM ja- chehamaNAMja zrI siddhAcalajInI yAtrA karI caritra nAyaka AvyA # hatA, vaLI vaizAkha mAsanI besItama garamI ane lAMbe * 9 vihAra A saMgomAM pAlItANA jaI pratiSThA karAvavI e kharekhara duSkarate hatuMja A badhA vicAra karI caritranetAe Avela sadgahasthane jaNAvyuM ke tyAM najIkamAM koI suvihita AcArya Adi munivare haiyate temane vinati kare eTale teoe jaNAvyuM ke varSo thayA A sukArya emane ema rakhaDe che. ApazrInI kRpA ane puNya AzirvacanethIja sahu koI ekamata thayA. pratiSThA karAvavA jijJAsu banyA, akhila saMgha ApazrInA haste A sukArya karAvavA subhAvanA seve che, Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrImaddhilabdhisUrIzvarajI mahArAja ( pAlItANAmAM pravezeAtsava samaye levAyelA phoTA ) khI. pI. presa-pAlItANA. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara [ 341. vinatine svIkAra ane praveza mahatsava- . pU. AcArya mahArAja vimAsaNamAM paDayA. paraMtu A lekenI Agraha bharI vinati, siddhAcalajInI pavitra chAyAmAM paheluM cAturmAsa, pratiSThA jevuM mahAna kArya vigere saMjoge jotAM, mahArAjazrIe vinatine svIkAra karI tarataja pAlItANA tarapha vihAra karyo. ugra vihArathI mArgamAM AvatI aneka taklIphene jarA paNa gaNakAryA vinA dharmopakArane vistAranA vizALa muni maMDaLa saha pAlItANu najIka AvI pahoMcyA. mokhaDakA gAmamAM padhAratA aneka vaMdanAthe AvyA, tyAM svAmivAtsalya tathA pUjA prabhAvanA vigere karavAmAM AvyuM hatuM. praveza muhUrtane nirNaya karI svAgata taiyArIo karavA tatpara banyA. AkhA gAmanA bhavya lattAone dhvajA toraNa suMdara be AdithI zaNagAravAmAM AvyA hatA. prAta:kAlanA suramya kAlamAM pRthvI paTa para caritra nAyakano satkAra karavAneja jANe sahastrAMzue svarNavaNe. zetruja na pAtharyo hoya agara senerI AchA AchA kiraNo dvArA caritra nAyakanA saguNone tigmAMzu suvarNana opa ApI prasAra na hoya evA ramaNIya pratyakSa kAlamAM caritra netAe bahoLA parivAra saha benDa. vividha rAja rasAle, sAMbelA vigerethI zobhatA bhavya sAmaiyAthI pura praveza karyo, sthaLe sthaLe bAlikAo akSatAdithI vadhAvI, bAla maMDaLa gurU kIrtana maya suMdara kavitAo gAi, caritra nAyakanA hAthe thanAra bhAvI sukAryanI maMgaLa rekhAo derI rahyA hatA. sAmaiyu metI kaDIyAnI dharmazALAe utaryuM hatuM. mAnava medanithI pratiSThA nimitte bAMdhelA vizALa maMDapavALI dharmazALA cikAra bharAI gaI hatI. mahArAjazrIe madhura dhvanithI maMgaLAcaraNa karI suMdara pravacana ApyuM hatuM. pratiSThA mahotsava ujavavA sau koI tanatoDa prayatna karI rahyA hatA. atre gurUdeve girirAjanA punaH zIdhra aNadhAryA darzana karyA. A darzanamAM geDI pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThAne kAraNe mAnI teja vakhate Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34ra ] kavikulakirITa banAvelA "siddhAcalanA vAsI chanane kroDe praNAma" e stavanamAM A vAta lAvyA che ke "gaDIpArzva jinezvara kerI, karaNa pratiSThA vinati ghaNerI darzana pAme mAnI janane koDe praNAma". A stavana pAlItANAmAM tathA bIjA anya sthaLee ghaNuM pracAra thavA pAmyuM che. pratiSThA mahotsava pratiSThA sumuddatanA divasa pahelAM atrenI bhAvuka janatAe bhavya ane vizALa taiyAra karelA maMDapamAM aI mahatsava prAraMbhAyo. bahAra gAmathI A zubha avasare aneka mANase AvyA hatA. pratiThAnA AgaLanA divase jala yAtrAne eka bhavya varaghoDe caDha. saMvata 1990 nA jeTha suda 11 nA divase navIna bAMdhelA bhavya maMdiramAM geDIjI pArzvanAthanI pratimAnI temaja bIjA aneka biMbanI dhAma dhUma pUrvaka pUjya AcArya devanA varada haste sulagna sumuhUrta ane sutatvamAM vidhi sahita jyanA guMjArava vacce pratiSThA karavAmAM AvI. pratiSThAnA divase amadAvAdanA bhegIlAla gulAbacaMda tathA pAlItANAnA mAstara kuMvarajI dAmajI Adie aSTotarI snAtra bhaNAvyuM hatuM. pratiSThA bAda prabhunA mukha upara abhuta teja prasaryuM. saue prabhu stavanA karI apUrva AhAda meLavyo. A mUrata eTaluM te sarasa hatuM ke pratiSThA pachI tyAMnI janatA atyaMta sukhI thaI. A prasaMge hajare mANasene meLe maLyo hate. chatAMya zrI pArzvanAtha bhagavAnanA pratApe ane caritra nAyakanI yazasvI prakRtinA ge sarva kArya nirvine saMpUrNa thayuM hatuM. A prasaMge judA judA gRha taraphathI navakArazI jamaNa karavAmAM AvyA hatA. tathA zrIphaLanI prabhAvanA Adi sukA thayA hatA, devadravyanI Avaka paNa sArI thaI hatI. pAlItANAnA sthAnIka saMghe bahAra gAmathI Avela bhAIonI sevA bhakti sArI bajAvI hatI, Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara ( 343 zani bhuvanamAM- jAmanagaravAsI dAnavIra zAntibhAI khetasIbhAinA atyAgrahathI caturmAsArthe caritra nAyaka mahAjananA vaMDAmAM temanA taraphathI baMdhAvela zAMnti bhuvanamAM sasatkAra padhAryA hatA. pU. AcArya mahArAja pAMtrIza ThANuM sAthe pAlItANAmAM bIrAjamAna che e samAcAra phelAtA surata pATaNa amadAvAda, haLavada, vaDhavANa kempa, sahera, udepura, vigere gAmenA bhAvuka yAtrALuo A suMdara yogane lAbha uThAvavA AvI pahoMcyA hatA, zAnti bhuvanamAM vyAkhyAnanI sagavaDa na hovAthI vyAkhyAna hameMzA comAsAmAM tIsukhIyAnI dharmazALAmAM rAkhavAmAM AvyuM hatuM. AcArya mahArAjane dezanA rUpI gaMgA pravAha vahevA lAgyo, gAmanA tathA jAtrALuo aneka mANase lAbha levA lAgyA, e anupama dezanAe pravRndanA hRdayamAM anupama dharma ojasa pAtharyuM, jethI tapa ArAdhanamAM caMcaLa lakSmIne sadvyaya karavAmAM sau koI vizeSa ujamALa banyA hatA. sUtronI vAMcanA cAturmAsa pahelA zrI siddhAcalajInI yAtrAne lAbha aneka munivaree uThAvyo. sthAnIka saMgha tathA yAtrALuonA atyaMta AgrahathI bhagavatI sUtranI apUrva vAMcana zarU thaI hatI. pATaNavAlA meMtIlAla nyAlacaMda tathA haLavadavAla cunIlAla kamaLazI tathA parazotamadAsa vaDhavANavAlA Adi taraphathI bhagavatIsUtrane kharco ApavAmAM AvyA hate. vimalAcala jevuM pavitratIrtha, bhagavatIsUtra jevA mahAna sUtranI vAMcanA ane pU0 caritranetA jevA vyAkhyAnakAra A trIveNI saMgama maLe eTale atyAranI janatAnA harSamAM pUchavuM ja zuM? baporanA sAdhu vargane zrI Avazyaka satranI tathA anuyogadvAranI caritranetA vAMcanA ApatA hatA. sAdhvIjI, zrAvaka-zrAvikA paNa A vAMcanAmAM bhAga bhajavatA hatA. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 1 parvAdhirAja.-- kavikalakiriTa paSaNapa paNa girirAjanI chAyAmAM abhUtapUrva ThAThathI ujavAyA. mAsakSamaNu Adi aneka jAtanI tapazcaryAe paNa moTA pramANamAM thai, munizrI bhuvanavijayajInA ziSya munizrI kalyANuvijayajIe paNa mAsakSamaNanI tapazcaryA karI hatI. temaja munizrI maheAyavijayajIe tathA munizrI ratnAkaravijayajIe aThThAinI tathA munizrI navinavijayajIe sAta upavAsanI munizrI mahimAvijayajI tathA lalitAMgavi. ajitavi, e pAMca upavAsanI tathA vikramavijayajI tathA temavijayajIe cAra upavAsanI tathA anya munivaroe ama chA-vamAna tapanI oLIe vigere vividha tapazcaryA karI pAlItANAnI pavitrabhUmimAM yathAzakti Atma kalyANa sAdhavA bhAgyazAlI thayA hatA. tevIja rIte sAdhvIjI tathA zrAvaka zrAvikA vargImAM paNa aneka mAsakSamaNu pAkhamaNa ane aTTAi Adi meTI tapo sekaDA pramANamAM thaI hatI. devadravya, jJAnadravya, sAdhAraNudravya tathA aneka saMsthAonI TIpa vigeremAM sArI Avaka thavA pAmI hatI, tathA munivarerAe karela tapazcaryA nimitte mahAjananA vaDAmAM vizALa maMDapa bAMdhI aThThAI mahAtsava tathA zAMtisnAtra vigere kAryo thayA hatA. ' bahAragAmathI AvanAra yAtrALuonI tathA mAMdAonI mAvajata karavI, meATA meLAomAM sArA baMdobasta sAcavavA, prabhubhakti bajAvavI vigere zAsana sevAnA kAryo karavAnA zubha hetuthI tyAM eka ma`DaLa sthApavAmAM AvyuM hatuM jenuM nAma vijayalabdhisUrijI jaina sevA samAja ma`DaLa " rAkhavAmAM Avyu hatu. caritranetAnA zubha nAmathI alaMkRta eka saMgIta maMDaLI kheAlavAmAM AvI, je maMDaLInA bALakA pUjAmAM, ane bhAvanAmAM pUrva bhakti bajAvI anekene bhaktirasamAM tarakheALa banAve che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlItANAnA cAturmAsamAM sAthe rahela 35 zISyo sahita * che ke oes pUjya AcArya mahArAja zrI labdhisUrIzvarajI mahArAja Page #399 -------------------------------------------------------------------------- Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surizekhara t345 upadhAna tapa atre delaMdara ( mAravADa ) vAlA zA. hukamajI vAlAjInI vidhavA zrAvikA caMpAbAIne upadhAna tapa karAvavAnI subhAvanA pedA thaI tethI phaledhI nivAsI dharmaniSTa caturtha vratadhArI zrAvaka lakSmIcaMdajI AsakaraNajI mAraphata mahArAjazrIne rekAI javA vinati karAvI. upadhAna tapa jevI pavitra kriyAnA lAbhane vicArI mahArAjazrIe te tapa karAvavA svIkAryuM. te nimitte AmaMtraNa patrikAo bahAra paDI. mAravADa, kaccha, gujarAta, amadAvAda, pATaNa, godharA, chANI, DabhAI vigere aneka gAmanA tathA sthAnIka saMghanA bhAI bene maLI lagabhaga cArase paMcotera (45) upara saMkhyA thaI hatI. A tapamAM lakSmIcaMdajIe tathA pAlItANunI meTILIvALAoe sArI sevA bajAvI hatI. hameMza caritranetAnA cAlatA vyAkhyAnathI lekamAM dharma jAgRti sArI jAmI hatI. nAnI ummaranA zrImaMta bALako tathA bAlikAoe paNa A tapamAM bhAga lIdho hate. mALApaNu mahatsava upadhAnatapanI tapazcaryA nirvidane saMpUrNa thatAM mALAropaNane mahatsava najIka Avyo. mahatsavane dIpAvavA khaMtathI taiyArIo cAlI, bhavya maMDapanI jana thaI zrI pAvApurI, samavasaraNa, gIranArajI vigerenI apUrva racanA teja maMDapamAM karavAmAM AvI. aThThAI mahatsavano prAraMbha thayo. aneka gavaiyAo temaja sthAnIka maMDalI anerI raMgata jamAvatI. hameMzA prAcIna temaja caritranetAe atre racelI viMzatisthAnaka sattara bhedI Adi pUjAomAMthI pArzvanAtha paMcakalyANakanI pUjA tathA girirAjanI bhAvavAhI navvANuM prakAranI pUjA Adi pUjAo bhaNavAtI. janatA prabhu bhaktimAM ekatAna banatI; jaLayAtrAne tathA mAlAne eka bhavya varagheDe caDhaye. bIje divase vizAla maMDapamAM mAnavagaNanI gaMjArava sabhAmAM caritra netAnA Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 ] kavikulakirITa varada haste raMgaberaMgI vividha vaNI mAlAo tapasvIonA kaThe zivaramaNI varavAnI nizAnI rUpa Are paNa karavAmAM AvI hatI. lagabhaga daza hajAra rUpIAnI Avaka thavA pAmI hatI. teja divase zAMti snAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. tathA svAmivAtsalya karavAmAM AvyuM hatuM. girirAjanI punita chAyAmAM caritra netAnA netRtva nIce pratiSThA mahatsava, upadhAna tapa, bhagavatI sUtranI vAMcanA, munivarone gehananI kriyA Adi ghaNuM zubha kAryo thayA hatA. atrethI upadhAna tapanI pUrNAhuti bAda delaMdaravAlA hukamAjI vAlAjInI vidhavA bAI caMpAbena taraphathI bAra gAune saMgha kADhavAmAM AvyuM hatuM, jemAM seMkaDe yAtrALuo joDAyA hatA. dareka ThekANe lakSmIcaMdajI tathA jAvAlanA sAkeracaMda cImanA taraphathI tanatoDa mahenata karI ghaNI vyavasthA jALavavAmAM AvI hatI. prAcIna tIrtha zrI hastagiri zrI kadambagirinI yAtrA karI punaH pAlItANAmAM padhAryA pAlItANuthI vihAra sahera nivAsI zA. gulAbacaMda haricaMdanA dharmapatni zrAvikA kemakera bena pitAnA putrI haMsAkumArI sAthe pAlItANamAM cAturmAsa rahyA hatA. AkhuM mAsu pU. AcArya devezanI vairAgya vAhinI vANI sAMbhaLavA bhAgyazAlI banyA hatA. te vANInA pratApe banne jaNanI saMsAra choDavAnI bhAvanAe tIvra vega lIdhe hate. mahArAjazrInA upadezathI temanI giranArajIne charIpALa saMdha kADhavAnI bhAvanA jAgRta thaI hatI. te bhAvanA jaldI amalamAM mUkAya e hetuthI pU. AcAryazrI Adi ThANane sahera padhAravA vinati karIH tethI pAlItANathI vihAra karI pU. caritranetA pitAnA vidvAna ziSya munirAja zrImad lakSaNavijayajI Adi bahoLA ziSya parivAra saha sasatkAra sahera padhAryA, ave munirAja zrImad lakSaNavijayajI mahA Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara 37 rAjane gaNapada arpaNa karyuM hatuM, te nimitte aI mahotsava prabhAvanAdi karavAmAM AvyA hatA - atrenA saMghamAM aMtara kalezanI vela ghaNIja vyApaka banI hatI ane e kalezanA prabhAve ghaNuM dhamakA sIdAtA hatA, caritranetA hameMza vyAkhyAnamAM e viSayane suMdara bodha ApatA hatA. kalezathI thatA A bhavamAM ane parabhavamAM bhogavavA paDatA kaDavA vipAkanuM saceTa bhAna karAvatA hoI te kalezanA mULa nAbUda thavA pAmyA hatAH charIpAlatA saMgha zAMtinuM vAtAvaraNa phelAtA nemakerabena giranArajIne saMgha kADhI potAnI lakSmIne sadvyaya karavA prerAyA. saMgha kADhavA aMgenI saghaLI sAmagrIo taiyAra karavA lAgyA, saMdha nimitte AmaMtraNa patrikAo paNa nIkaLI hatI, jethI bahAragAmanA paNa keTalAka mANase temAM joDAyA hatA. saM. 1991 nA piSa suda 13 zubhadivase prAtaHkAlamAM bhavya varaghoDA sAthe saMdhe prayANa karyuM hatuM: vacamAM AvatA dareka gAmamAM saMdhanuM suMdara svAgata karavAmAM AvatuM hatuM, pU. caritranetAnA dareka sthaLe suMdara pravacane thatAM hatAM jethI aneka jaina jainetaramAM dharma jAgRti apUrva thavA pAmI hatI. maMdira, upAzraya, pAThazALA, vardhamAna khAtuM tathA pAMjarApoLa Adi dareka gAmethI AvatI TIpamAM saMghaveNa nemibena taraphathI sArI rakama ApavAmAM AvatI hatI. piSa vada 13 nA zubhadivase junAgaDha saMgha pahoMcyuM hatuM. tyAMnA saMdha taraphathI tathA peDhI taraphathI pU. AcAryazrI Adi saMghanuM indravajA, benDa, volInTIarakeTara Adi suMdara sAmagrIthI zobhate eka bhavya varaghaDe kADhI suMdara svAgata karavAmAM AvyuM hatuM. AkhA gAmane dhvajA, tAraNa AdithI zaNagAravAmAM AvyuM hatuM, saMdhane Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 ] kavikulakiriTa mukAma gIranAranI taLeTI AgaLa rAkhavAmAM Avyo hate. bIje divase sakaLasaMgha sAthe pU. AcArya mahArAja Adi gIranArajI upara caDhayA hatA. tyAM bALabrahmacArI nemanAtha bhagavAnanA darzana karI apUrva AnaMda meLavyuM hatuM. "revatagirinAvAsI chanane kroDe praNAma" vigere stavanathI khUba bhakita karI, teja divase parvata upara saMghaveNa nemibenane caturvidhasaMgha samakSa nANuM maMDAvI mALAre paNa kriyA karavAmAM AvI hatI. tyArabAda pU. AcAryadeve saMgha kADhavAthI thatA phAyadAo, tenAthI upArjana thatuM apUrva puNya vigere viSaya upara saTa vyAkhyAna ApyuM hatuM. peDhImAM paNa saMdhaNa taraphathI sArI rakama arpaNa karavAmAM AvI hatI. saMghamAM lagabhaga base aDhIse mANasee lAbha lIdhuM hatuM. saMghamAM AvanAra bhAIonI bhakita sArI peThe bAvavAmAM AvI hatI. keIne paNa koI jAtanI takalIpha na hatI. A saMghamAM nemibenanA bhAI tathA temanA bhatrIjA kAlIdAsabhAIe pitAne Atmabhega ApI saMghanI suMdara sevA bajAvI hatI. saMgha atre traNa cAra divasa rokAI vikherAya hate. pATaNa prati vihAra- pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanI pratimAnI pratiSThA karAvavAnI heI atrethI vihAra karI jetapura, rAjakeTa, vAMkAnera, dhrAMgadhrA vigere zaheramAM pravacana dvArA aneka jIvane pratibodhatA pATaNa najIka kuNaghera mukAme AvI pahoMcyA. pATaNanA AMgaNe zAsanaprabhAvaka caritranAyaka padhAratA hoi zAsanarasIka saMgha atyaMta harSa garakAva bane. ane sanmukha darzanAthe AvI pahoMcyo. praveza mahotsavanI apUrva taiyArIo cAlI. A prasaMge pUjya AcArya mahArAja zrImad vijya dAnasUrIzvarajI mahArAja paNa pitAnA bahoLA ziSya parivAra sAthe amadAvAdathI vihAra karI AvI pahoMcyA hatA. ubhaya AcArya devane apUrva Page #404 -------------------------------------------------------------------------- Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kamalasUrIzvarajI gurUmaMdira ane kesarabAI jJAna bhaMDAra-pATaNa saMsthApaka : nagInadAsa karamacaMda saMghavI pATaNa-1991 sva. AcAryazrI vijayakamala sUrIzvarajI mahArAja zrI mahAdaya prI. presa-bhAvanagara. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 749 satkAra karI bhavya praveza mahatsava karavAmAM AvyuM hatuM. sAmaiyu saMdhavI nagInadAsa karamacaMdanA vyAkhyAna hAlamAM utaryuM hatuM. nirNaya - pATaNae sva. AcArya mahArAja zrImadda vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanI AcArya padArpaNanI bhUmi che. pATaNa e aneka prAcIna jaina maMdirethI parimaMDita che. ahIMnI janatA sAdhu paratvenA rAgathI ananya raMgAyelI che. AvA sthAnamAM e mahAtmA purUSanA cirasmaraNArthe kaI bhavya pratibiMbanI padharAmaNa thavI joIe AvI bhAvanA sva. AcAryadevanA ananya rAgI saMghavI nagInadAsa karamacaMdanA hRdaya maMdiramAM punaH punaH puratI hatI. te bhAvanAne prabaLa banAvanAra sAdhane saMlabdha thatA gayA. A vAta amadAvAda mukAme AcAya varyanA paTTaprabhAvakane karI saMmati meLavI lIdhI hatI. thoDA ja samayamAM temanA taraphathI eka jJAnamaMdira taiyAra karAvavAmAM AvyuM. jenuM nAma "kezarabAI jaina jJAnamaMdira" rAkhavAmAM AvyuM che. te jJAnamaMdiranA AgalA bhAgamAM gurUmaMdira banAvI jayapuranA kArIgaradhArA taiyAra thaelI bhavya mUrti padhArAvavAno nirNaya thaye. pratiSThA mahotsava- A nimitte aThThAImahatsava zarU karavAmAM AvyuM. saMdha AmaMtraNa patrikA paNa kADhavAmAM AvI hatI. tathA zeTha maNIlAla karamacaMda taraphathI teja maMDa5mAM mulyavAna sarasa jJAna, darzana, cAritranA upakaraNe padharAvI ujamaNuM mAMDavAmAM AvyuM hatuM. eja maMDapamAM hameMzA vividha rAga rAgaNImaya pUjAo prasiddha gavaiyA zrAddharatna mehanabhAI bhaNAvatA hovAthI zretAjanene apUrva AnaMda Avate hatuM. A zubha avasare muMbaI, surata, mahesANA, rAdhanapura, cANasmA, khaMbhAta, chANI, pAlItANA Adi aneka sthaLethI moTo mAnava samuha Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ]. kavikulariTa AvI pahoMcyuM hatuM. AkhA maMDapanI zobhA evI te AkarSaka banAvI hatI ke akhila zaheranA jaina jainetare te jovAne mATe ubharAtA. saMvata 1991 nA phAgaNa suda bIjanA zubha divase teozrInA paTTaprabhAvakanA varada haste aneka mAnavanI medanI samakSa jayeSaNanA adaita nAda saha te bhavya mUrtinI pratiSThA karAvavAmAM AvI. A prasaMge bahAra gAmathI Avela sarvenuM sAdharmika vAtsalya zeTha nagInadAsa taraphathI bhaktipUrvaka bajAvavAmAM AvyuM hatuM. chelle divase vidhi sahita zAMtisnAtra paNa bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. bharUdhara prati prayANa pATaNa zaherathI pratiSThAnuM kArya nirvine pUrNa thayA bAda vizALa munimaMDaLa saha cANasmA, uMjhA, dhINoja, kaMtharAvI, siddhapura, pAlaNapura Adi aneka gAmamAM bhavya satkArathI sakArAtA ane aneka bhavyAtmAone pratibaddhatA yAtrAnI kAmanAthI Abu upara padhAryA. Adarza maMdira- gujara ane marUdhara dezanA pahADanI uMcAImAM abudagirine pahele naMbara Ave che. jaTAjhuMDa, vRkSanI ghaTA, nirmaLa jaLanA jharatA jharaNAo, nAnI meTI DuMgarIo, zAMta vAtAvaraNa bharI guphAo, keTalAka prAcIna avazeSa, tathA nakhI taLAva vigere da prekSakanA cittane kSaNabhara DelAve tevA che. temaja atrenI AbohavA garamInI sIjhanamAM ghaNuM anukula rahe che. aneka rAjAo tathA zeThIAo tathA anya Amavarga atre sthAyI rahe che. A badhA karatAM darzanIya ane Adarza te addabhuta jaina maMdire che. je maMdiramAM keDe rUpIAne kharca karI taiyAra karavAmAM AvyA che. dharmaniSTha buddhinidhAna vastupAla ane tejapAlanuM banAvela Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 25. temanI jIvatI jAgatI kIrtinA dhAmarUpa eka bhavya maMdira che. bIjI jinamaMdira abuMdagirinI upatyakAmAM vasatI candrAvatI nagarIne rAjA kahe ke rakhevALa kahe evA zrI vimalazAhanuM banAveluM che. ane daherAsaremAM apUrva keraNI tathA kArIgarI evIte karavAmAM AvI che ke jene jovA mATe aneka yupIane, tathA vidvAne Ave che. prekSake bArIkAIthI jue te temAMthI navanavA bhAva ane hArdI tarI Ave che. kalAnI daSTIe atrenI kArIgarIo prAcIna nikhila avazeSo karatAM uccatama kahI zakAya te vakhatanA jaine keTalA samRddha, dAnavIra, ane dharmadhagazavAlA haze tenA purAvArUpe A daherAsaroja basa che. vijJAna mArgamAM nipuNa, hiMdanA ane hiMda bahAranA aneka prekSake phakata kArIgarIja jovA mATe dUra dUra pradezathI Ave che. ghaNuM leke te kemerAthI pheTa paNa laI jAya che. gaganacuMbI bhavya jInAlayomAM jinapratimAo paNa zAnta ane darzanIya che. te pratimAonA darzana karI bhAvuka AtmAo nibiDa karmane nAza kare che. ApaNuM caritranAyaka paNa vizALa munimaMDaLa saha bhavya pratimAonA darzana karI, tathA ajAyaba bharelI kArIgarI nihALI harSita thayA hatA. tyAMthI theDeka dUra Avela acaLagaDhanI paNa yAtrA karI, atre pravacano paNa thayA hatA. atre upAdhyAyajI zrImadda rAmavijayajI mahArAja Adi ThANuM paNa te avasare yAtrA karavA AvyA hatA. AbuthI vihAra - atrethI vihAra karI caritranetA aNadarA padhAryA. A gAmanA nAmanI sAmAnyarIte vyuttapatti karIe te emaja thAya ke jemAM Adara na hoya te anAdarA gAma kahevAya teja gAme pU0 caritranetA padhAryA tyAre suMdara svAgata ane bhakti bajAvI hatI. pavitra purUSonA pagalAMthI manuSyanI bhAvanA pharI jAya e svabhAvika che. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 1 kavikulakiDhi marUdharamAM caritranetA vizALa parivAra saha padhAre chee samAcAra vAyu vege prasarI gayA hatA. marUdhara dezanI janatA mATe bhAge AcAyazrIthI aparicita hatI. parantu ahAra dezAvara rahenAra vatA temanI vyAkhyAna kaLA, vidvatA ane pavitra cAritrathI paricitaja hatA, mAravADanuM perIsa mahArAja zrI anAdarA gAmane sAdara vAluM banAvI tyAMthI vihAra karI gAmAnugAma vicaratA mAravADa dezanA perIsa tarIke prakhyAta thaelA sIrAhI zaheramAM sasakAra padhAryA. sIrAhI zahera dhaNuMja prAcIna che. tyAMnA ekI sAthe caudapa dara daherAsarAnI hAra mAla jotAM ajabaja AnaMa utpanna thAya che, jene keTalAka lokA ardho zetruMjo e upanAmathI paNa eLakhe che. akabara nrupa pratibheAdhaka sUri samrATa jagadgurU zrImad vijaya hIrasUrijI mahArAjanI AcArya pada pradAnanI A itihAsa prasiddha bhUmikA che, prathama A zaheramAM 2700 jainAnA dhara hatA, parantu kALa paDatA hovAthI dharanI paNa paDatI thatI gai eTale hAla mAtra cAraso dharanI vastI gaNAya che atre AcAryazrInA vyAkhyAtA zarU thayA atre dhaNA bhAga keLavAyalA paNa che, rAjadarabAramAM takarI karanArA paNa che, te sau vyAkhyAnAmAM AvatA thayA jamAnAnA jherI pavanathI dazAyelA ghaNA yuvakAnA jhera utaryAM. dhIme dhIme dharmonuSThAnAmAM joDAtA gayA: thADA divasanA pravacanathI apUva jAgRti AvI, atreja cAturmAsa karAvavA sahu kAi prerAyA, anAyAse Avela nidhAnane kANu cheDe? sau ekamata thaI cAturmAsa rAkhavA vinaMti karI. marUdhara dezanA prathama sopAnarUpa A zahera kahevAya. caritranetAne hajI AgaLa vihAra karavA icchA hatI. parantu A kSetramAM ghaNA varSo thayA suvihita vidvAna AcAryanuM cAmAsu thayuM na hatuM. tethI A kSetramAM dhaNA lAbha thaze Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara ( 3pa ema jANIne ane atyaMta Agraha thavAthI cAturmAsa tyAM ja karavA svIkAryuM. atrenI jenA kAmamAM mATe varga rAja darabAramAM lAgavagavAle. tathA ophIsara tarIke kAma karanAre che. sudharela jamAnAnA jherI vAtathI sapaDAyele paNa khare paratu caritranAyakanA sacoTa ane dharma rahasya jaNAvanArA pravacanethI te akhila varga guNAnurAgI banate gaye. keTalAke te AjakAlanA vAtAvaraNathI gherAyelA vicAra vamalamAM mujhAtA hatA ke AvA AcArya mahArAjazrIne mAsu kema karAvI zakIzuM? AcAryane comAsu rAkhavA e te ghera hAthI bAMdhavA jevuM che. paratuM te saghaLI jamajAla pU. AcAryazrInA eka mAsanA paricayathI bhAMgI gaI. caritranetAnI prazAMtaprakRti, nirADa kharI jIvana, niHspRhavRtti ane upakAra karavAnI utkaTa bhAvanA peTA kharcAne tiraskAra A badhA guNone joI sau koI AzcaryacakIta banyA. mahArAjazrIe ' sAvarakuMDalAmAM upakAra karavAnI dhagazathI jagyA vigerenI saMkecatAnI agavaDa veThI je cemAsu karyuM hatuM tenA karatA A mAsu utare evuM na hatuM. keTalIka vakhata keTalAka niraMkuza pravRttivALAo, beTA DaMphAsumAMja svapara kalyANa mAnanArAo, tyAgadharmanI mahattAne nahi samajanAra, paise keTalI mahenatathI pedA thAya che enI samaja vagaranA sAdhuo zrAvakane khoTA kharce batAvI jabaradastIthI agara dhamakI batAvI ne kharce karAvI nAhaka duHkhI kare che. AthI pariNAma e Ave che ke IdagAnImAM te leke sAdhuonA mAsA karAvavAnuM pasaMda karatA nathI. jo ke badhA evA nathI detA chatAM paNa dudhane dAjhele chAzane paNa pukIne pIe che e kahevata anusAra teo sArA sAdhuonA Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] kavikulalakarITa paricayathI dUra rahI potAnA AtmAnuM ahita kare che. AvI pravRtti dUra thAya emAMja ubhayanuM kalyANa samAyeluM che. atrethI zIvaga ja saMdhanA AgrahathI potAnA vidvAna ziSya munirAja zrI lakSmaNavijayajI gaNIvara Adine tyAM cAmAsu karavA AjJA ApI hatI; tathA munirAja zrImadda bhuvanavijayajI Adi ThANAne cAturmAMsAthe kharaluTa mAkalyA hatA. atre bhagavatIsUtra cAmAsAmAM vyAkhyAnamAM vAMcavu' zarU` thayu` hatu`. payUSaNuparva paNa khaTTeja uttama rIte ujavAyA hatA. devadravya vigerenI Avaka paNa samayAnusAra ThIka thaI hatI. munizrI jayaMtavijayajI tathA munizrI padmavijayajIne gAIlI tathA munizrI mahimAvijayajI tathA munizrI vikramavijayajIne gAmanA khIje upAzraye paryuSaNamAM vyAkhyAna vAMcavA mAkalyA hatA. saMvata 1991 nuM cAturmAsa aneka zAsanaprabhAvanA sAthe saMpUrNa thayA bAda mAravADamAM rahelA aneka tIrthAMnI yAtrA karavA sajja thayA. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 30 mu paMcatIthanI yAtrA nji ke che AcArya mahArAjazrIe jyAre sahIthI vihAra karyo tyAre lagabhaga AkhuM gAma vaLAvavAne mATe AvyuM hatuM. paMcatIthInI yAtrAmAM se Dhase mANase sAthe cAlyA hatA, jyAre bAkInA dubhAtA hRdaye vika che caritranetAnA guNaMgAna karatA vIlA meDhe pAchA pharyA. prathama sahIthI vihAra karI aneka yAtrALuo sAthe bAmaNavADaja tIrthamAM padhAryA. atre bIrAjatA carama tIrthaMkara prabhu mahAvIra svAmInA darzana karyA. atre sahI saMgha taraphathI svAmivAtsalya tathA pUja, prabhAvanA karavAmAM AvyA hatA. atrethI nAMdIyA gAmamAM satkAra saMghasaha padhAryA. je gAma Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 ] kavikulakirITa na dIvananA nAmathI prAcIna kAlamAM eLakhAtuM. jenA prAcIna avazeSo atre vizeSa vastI hovAnu` puravAra kare che. saMjogavazAt hAlatA pacAza sAIja dhara rahyA che. e tIrthAMmAM traNa jInamadiza che. gAmaahAra Avela maMdiramAM bhagavAna mahAvIrasvAminI jIvata avasthAmAM zrI naMdIvane bharAvelI pramANApeta adbhuta mUrti khIrAjamAna che. atre trinetAe navIna stavana racI bhAvabhInI bhaktithI prabhune stavyA. eka vikaTa pahADa ela ghI tyAMthI lATANAjI thai dIANe AvyA dIANAjI ane lATANAnA bhayaMkara mA ela dhatA meNAonA patharA paDavA zarU thayA. parantu peAlIzanA puratA kha dAkharata hAvAthI ane devagurU dharmAMnI kRpAthI kAIne paNa vighna naDayuMna hatuM. tyAMthI ajArI tInI yAtrA karI pIMDavADA thai mahArAjazrI Adi nANA savAgata padhAryAM ajArIthI sIreAhIne saMdha mahArAjazrIne punaH sIrAhI padhAravAnI vinati karI vidAya thayA hatA, nANAthI zIvaga ja sasatkAra padhAryAM. tyAM mauna ekAdazI karI hatI. dareka ThekANe mahArAjazrInI apUrva dezanAthI lekAmAM dha jAgRti sArI thavA pAmI hatI. araTamAM upadhAna tapa-- prAtaHsmaraNIya AcAya. mahArAjazrInI AjJAthI munirAjazrI bhuvanavijayajI Adi ThANA 6 khaluMTa nagaramAM cemAsu rahyA hatA, teonA upadezathI atrenI prajAmAM dharmavRddhi tathA tattvAbhirUcI atIva vRddigata thai hatI. e upadezanA piraNAme zeTha kapuracaMda kezarImalajI tathA kapuracaMda hemAjI tathA jAmeAtrAvAlA eka zeThane baTanA AMgaNe upadhAna tapa karAvavAnI apUrva sadbhAvanA jAgRta thai, ghaNA varSo pachI A apUrva tapa thatA hovAthI sthAnika tathA AjubAjunA sattAvIza gAmAnA strI purUSo maLI lagabhaga 350 nI saMkhyAe praveza Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazikhara [ 357 karyo hatA. A praveza mahotsava pU. caritranetAnA varadahaste thAya e hetuthI AgrahabharI vinaMti karI mahArAjazrIne araluTanagaramAM sasatkAra lAvavAmAM AvyA hatA. sumUrhatamAM saune mahArAjazrIe kriyA karAvI praveza karAvyo. A prasaMge mahArAjazrInA vidvAna ziSya zrImad gaMbhIravijayajI mahArAja te gaNIpadathI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. pU. AcAya mahArAjazrIe tyAM theADAka divasa sthiratA karI suMdara pravacanadvArA upadhAnatapanI mahattA tathA temAM praveza karanArAonI pharaja samAvI hatI. atrethI mahArAjazrI AjubAjunA gAmeAmAM vIcarcA. tyAMthI jAvAla padhAryAM. tyAM paMdaradivasa sthiratA karI. jAvAlathI pAchA mALArApaNu mahatsava nimitte tyAMnA saMdhanI AgrahabharI vinaMtithI sasatkAra araluTa padhAryAM. mALArApaNa nimitte kumapatrikAo bahAra pADavAmAM AvI hatI. tethI A prasaMge pADIva, takhatagaDha, jAvAla, kAlIndrI, dela dara, bhUtagAma, manArA, vAsanA, maMDAlIyA, sIrAhI, gAilI Adi aneka gAmAmAMthI lagabhaga pAMcahajAranA mAnavasamuha AvI paheAMcyA hatA. Agantuka janatAe mahArAjazrInA hiMdi bhASAmAM chaTAdAra pravacane sAMbhaLI mukhaja khuza thaI dhaNI pratijJAe svIkArI hatI. mALArApaNa nimitte eka bhavya maMDapa taiyAra karI temAM zatruMjaya, pAvApurInI racanA karavAmAM AvI hatI. teja maMDapamAM aThThAImahAtsava zarU karavAmAM AvyA hatA. meTA gAmathI khelAvelI ma`DaLI tathA pUjA bhaNAvanArA gavaiyA zrotAjanane bhaktirasamAM tALa karatA hatA. e be hAthI, rAjarasAlA, menTenA ane raMgaberaMgI kusumeAthI khIlelI puSpavADInI bhrAnti karAvatI jhAkajhamAla lagabhaga baso tapasvIone paherAvavAnI suMdara kIMmatI mAlA ane lagabhaga pAMca Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] kavikulakiriTa hajAra mAnavAnuM sAjana mahAjana pUjya AcAryAdi, munivare, suzIla sAdhvIo, bhavya vimAna samAM cAMdInA rathamAM bIrAjamAna jinapaDimAthI zebhate mAlApaNanA Agale divase bhavya varaghoDe caDhAvavAmAM Avyo hatuM. bIje divase vizAlamaMDapamAM mAnanI gaMjArava medanImAM jayanAdanA guMjArava vacce zArAnA prabhAvaka AcAryadevanA varadahaste bhavya AtmAonA kaMThamAM zivaramaNIne varavAnI vividhavaNa mAlAo paridhApana karavAmAM AvI. A prasaMge AcArya mahArAjazrInA vidvAna ziSya munirAja zrI gaMbhIravijayajI gaNivara tathA munirAjazrI lakSmavijyajI gaNivarane panyAsapadathI alaMkRta karavAmAM AvyA hatA. chelle divase zAMtisnAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. lagabhaga sattara hajAranI devadravyamAM Avaka thaI hatI. pahelImALa traNa hajAra rUpIAmAM gaI hatI. bahAra gAmathI AvanAra sarvenuM upadhAna karAvanArAo taraphathI sAdharmika vAtsalya karavAmAM AvyuM hatuM. hajAre mANasane mAnavasAgara ubharAyuM hatuM chatAM mAlAre paNa mahatsava nirvidane pasAra thayA hatA. nAnI-meTI maLI lagabhaga 125 lahANuo thaI hatI. pUrA caritranetAnI ajaba labdhithI mAravADamAM ghaNI zAsanaprabhAvanA thavA pAmI hatI. pratiSThA tathA padArpaNa baraluTa nagarathI vihAra karI caritranetA jAvAlanA saMdhanI Agraha bharI vinatithI pratinimitte sasatkAra tyAM padhAryA. atre keTalAka vakhatathI klezanA bIje paraspara pAyA hatA. te pU. AcAryazrInA upadezathI naSTa thavA pAmyA hatA. sau ekamata thayA pachI tyAMnA daherAsaramAM khasI gayelI keTalIka pratimAo zubhA divase savidhi pratiSThA pU. AcAryadevanA varadahaste karavAmAM AvI hatI. tathA teja divase panyAsajI zrImad gaMbhIravijayajI mahArAjane tathA panyAsajI zrImad lakSmaNavijayajI mahArAjane upAdhyAyapadathI Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara [ 359 tathA munirAjazrI bhuvanavijayajIne pravata kapadethI vibhUSita karavAmAM AvyA hatA. e prasaMge zAntisnAtra pUjA, prabhAvanA ane svAmivAtsalya Adi kRtyo jAvAlanA saMdha taraphathI karavAmAM AvyA hatA. AlAra padhAryAM atrethI caritranetA Adi munimaDaLa vihAra karI marUdharanI pRthvIne pAvana kartA ane dharmAmRtane varasAvatA delaMdara, ma'DavADIyA, pADIva, kAlIndrI, vAsanA, meTAgAma, sIyANA, vAdharA, AhAra Adi kSetromAM vicarI ajoDa dhama prabhAvanA phelAvatA jhAlAragaDha sasatkAra padhAryAM. aitihAsIka dRSTIe jhAlAragaDha dhaNA prAcIna ane darzanIya che. atrenI killAbaMdhI vIramadevanI ceAkI, seMkaDA varSonI junI neAkhata, temaja pahADanA aMtarbhAgamAM Avela guptabhUmi, gRhA vigere prAcIna avazeSo ajAyakhIne pedA kare evA che. jainakAmanI samRddhi ane dharmazraddhAne sAbIta karanArA gaDha uparanA bhavya jinAlayeA gaDhanI jAheAjalAlIne vadhArI rahyA che. e bhavya pratimAnA darzana karI caritranetA Adi munivarone apUrva Ana thayA. atrenA saMdhanA AgrahathI dazeka divasanI sthiratA daramyAna caritranatAnuM eka jAhera lekacara thayuM hatuM. jainajainetarAnI mATI saMkhyA dharmanA tatvane samajatI thai. ane jainadharmanI mahattAne samajI. rANakapuranI ramaNIyatA-- jAleragaDhathI vihAra karI takhatagaDha thai vAlI padhAryAM, atre mahArAjazrInA pravacaneA paNa thayA. cAturmAsa mATe atyaMta AgrahathayA, parantu mATI paMcatIthanI yAtrA karavAnI tIvrabhAvanA hAvAthI atrethI vihAra karyAM. pU. AcAryazrI AdinA AgamananA samAcAra maLatA darzanArthe gaMgA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] kavikulakiriTa rAmajI haMsarAjajI AvyA ane sAdaDI padhAravA vinati karI.caritranetAe prathama rANakapura tIrthanI yAtrA karI sAdaDI AvavA vicAra darzAvyuM. DuMgarAonA madhyamAM, nadInALAonA kinArA para jaTAkhuMTa vanarAjIonA vacamAM zrI rANakapura tIrthanuM nalInIgulma vimAna sadeza abhuta ane bhavya jinAlaya AveluM che. kahevAya che ke, prAcInakALamAM ane moTuM nagara hatuM. dhanAzAha piravADe lAkhe nahi balake keDe rUpIyAnA vyaya karI daivIka madadathI A maMdira banAvela che. maMdiranI uMcAI, vizAlatA, majabuta bAMdhaNI, bArIka kArIgarI, pahoLA ane uMcA UnI hAramALA prekSakene jotAveMta ja devavimAna na hoya e bhAsa karAve che. atre caritranetA Adi munivara padhAryA ane prabhunI akhaMDa utsAhathI stavanA karI. A prasaMge vArSika meLe hAI seMkaDo mAna bhegA thayA hatA. caritranetAnA darzana thatA sahu koI harSita thayA hatA. bAkInA tIrthomAM- sAdaDI zaheramAM pratyuSaprAcya caritranetA bahoLA samudAya sahaaddabhuta satkArathI padhAryA. vividha viSayo para bedhaprada pravacane cAlatA jainajanatA mugdha banI. be traNa jAherabhASaNe paNa thayA. jethI jainetarene paNuM apUrva lAbha thaze. atre vasatInuM pramANa sArI saMkhyAmAM che. navvANuM te atre lakSAdhipati che ema kahevAya che, atrenA jaina saMghe cAturmAsa mATe vinati karI paraMtu cAra bAkInA tIrthonI jAtrA bAkI hovAthI kSetrasparzane baLavAna che ema kahI vihAra karI bhavya svAgatathI ghaNerAva padhAryA. atrethI muchALA mahAvIranuM tIrtha mAtra be koza dUra che tyAM jainenI vastI bIlakula nathI. paraMtu tyAMnI jAtrA anupama ane cirasmaraNIya che. ghANarAvanA saMgha sAthe caritranetA te tIrthamAM padhAryA. mULanAyaka zrI mahAvIraprabhunI pratimA juhArI atrethI nAMDalAI, nADela ane varakANajI padhArI tyAMnI bhavya yAtrAo karI AtmAne nirmaLa banAvyo. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara sADInu DepyuTezana-- jyAre caritranetA bIjovA mukAme padhAryA ke turataja sAdaDInA pratiSThita gRhasthAnuM eka DepyuTezana cAturmAsanI vinati mATe AvI paheAMcyuM. atyaMta Agraha thatAM temanI vinaMtine ravIkArI sasvAgata sAdaDI padhAryAM. saMvata 1992 nuM cAturmAsa nakkI thayuM. cAmAsAnI AjJA-- * 31 A prasaMge jodhapurathI, seAjatathI ane mahesANAthI jainasaMdha AcArya mahArAjazrI pAse aheALA ziSya samudAya che ema jANa thatAM cAturmAsa mATe vinati karavA AvI paheAMcyA hatA. dhamavRddhinA hetu jANI upAdhyAyajI zrImad gaMbhIravijayajI mahArAjane jodhapura upAdhyAyajI mahArAja zrImad lakSaNavijayajI mahArAjane mahesANA ane prava`kajI zrImad bhuvanavijayajI mahArAjane seAjata sITI mekalavAmAM AvyA hatA. ane munizrI pravINavijayajIne sANa Mda ceAmAsu rahevAnI AjJA ApI hatI. vipAkasUtranI vAMcanA sAdaDInI sudakSajanatA AgaLa vipAkasuganA prathama vyAkhyAnamAM prArabha thayA rhaMmeza siddhAMnta sAramaya pravacana sAMbhaLavA ekatAna manI. atre mahAra dezAvaramAM vasanArAomAM jamAnAne jherIcepa lAgyA hatA. tevAone tyAganI dezanA khUMcatI hatI. tevAmenI darakAra karyAM vinA apUrva lIlAthI tyAgamA varSIka pravacanA thatA hatA jethI ghaNAoe potAnI bhUlane sudhArA karyA hatA. ane tyAga mAnA anumAdaka banyA hatA. savambarImAM e pakSA prabhu AjJA mujaba para parAthI jodhapurI paMcAMga mujaba thatI suvihita AcAyoe AcarelI ane ullekhelI saMvata 1992 nI Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 ] kavikulakiriTa sAlamAM zrI savambarIparvanI ArAdhanA bhAdaravA sudI 4 nA kSudhavAre caritranetAe tathA atrenI baheALI janatAe karI. jo ke A varSe keTalAMka kadAgraho Adi kAraNone lIdhe savaccharInI ArAdhanAmAM e taphA paDyA hatA. samajavA chatAMya, zAstronA aneka pADo vividha munivareA taraphathI purA pADavA chatAM kadAgrahamAM sapaDAI udayavihIna prathama pAMcamanI sa`vaccharI karI hatI, vaccharInA oThA nIce keTalAka tophAnIoe muMbai Adi sthaLAmAM tophAna karI AgaLa pAchaLanu veravALavAnA prasaMga sAdhyA hatA. zAsanadeva saune satbuddhi Ape. pUjya AcA` mahArAja zrImad vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAje potAnA samudAyane tathA pU. vibhue AcArya zrImad vijayapremasUrijI mahArAja Adi samudAyane budhavAranI savazkarI ArAdhanA karavA AjJA ApI hatI. pa`SaNupanI ArAdhanA rUDIrIte thavA pAmI. tapazcaryA paNa muniva^ tathA zrAvamAM sArI thai hatI. pU caritranetAnA praziSya munizrI kalyANavijayajIe khIza upavAsanI ugra tapazcaryA karI hatI, te nimitte jJAtinA tArAmAM aThThAi mahAtsava maMDAyA hatA tathA pAlItANAthI vijayadhiccha sa`gIta- maMDaLI tathA mahesANAthI gavaiyAe khelAvelA hatA jethI prabhubhaktimAM apUrvAMsa jAmyo hato. apUrva sahanazakti prAye karIne caritranetAnuM svAsthya pUrvakRta zubha karmodayathI sArUM rahetuM. parantu azubha karmonA udaya Ave tyAre game tevAne paNa enA bhAga thayAvinA cAlatuM nathI. pazusaNa pahelAM sAthaLamAM jabbara gumaDuM nIkaLyu, sAmAnya darda jyAMsudhI hatuM tyAMsudhI haMmeza vyApyAna mahArAjazrI pote vAMcatA. 6 khUba vadhyuM eTale pathArIvaza thavuM paDayuM. AvA asahya dardImAM paNa mahArAjazrInI sahanazakti ajaba kaLAtI, ghaNA upacAro karyAM paNa darda lakhAyuM. bhaktagaNu DokaTarane Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 363 khelAvI Aparezana karavA prerAyeA. mahArAjazrIe jaNAvyu` ke azubha karmanA udaya naSTa thatAM sadhaLu sArUM thaze. kema jaladI sArUM thatuM nathI e vigere Ata dhyAna che. eTale uparokta dardI upara jarApaNu dhyAna na ApatA dharmadhyAnamAM sthira rahI potAnA karmAMnAja doSa mAnatA, bhavitavyatA paripakava thaye gumaDu' phuTathu' ane mahArAjazrIe punaHsvAsthya meLavyu'. dhanya hA caritranetAnI apUrva sahanazaktine ? mAravADathI mevADa---- sAdaDInuM cAturmAMsa aneka prakAranA dharmAMkAAMthI pasAra karI mahArAjazrI mAMTI mAnava medinI sAthe rANakapura vihAra karIne padhAryAM. atre eka divasa sthiratA karI. sAdaDInA saMghe svAmivAtsala, pUjA, prabhAvanA vigere dhama kRtyA karyAM. mAravADamAM mAtra be varSanA vihAra daramyAna apUrva dharma jAgrati ANI. rANakapurathI keTalAka zrAvakA sAthe mahArAjazrIe zrI kezarIyAjI tIrthanI yAtrA karavAnI bhAvanAthI vikaTa bhAMNavaDanA DuMgara vaTAvyA je DuMgara uparathI nIce kAi paDe te eka hADakuM` paNa hAthamAM nahi Ave. taduparAMta aneka jagala eLaMgI mahArAjazrI mevADanA pradezamAM AvI paheAMcyA. atrenI prajA dharmagurUenA abhAve bIlakula ajJAta che parantu AvA baheALA parivAra sAthe eka jainAcAya padhAre che evA samAcAra maLatA te grAmINa ane ajJAnI prajA paNa caritranetAnA darzanArthe ane vyAkhyAna sAMbhaLavA iMtejAra rahetI. A pradezamAM paNa dayA ane dAnanA duzmana terApaMthIoe dhaNA bhALAvAne phasAvyA che. keTalAkane tA caritranetAe upadeza ApI prabhudana karatA - karyAM hatA, AvA pradezamAM keTalIka takalIpha laIne vIcaravAmAM Aveta ghaNA jIvA prabhupUjaka banI zake evA che. udepuramAM bhavya praveza A pramANe gAmAgAma vIcaratA mahArAjazrI udepura najIka AvI Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 ] kavikulakirITa pahoMcyA. temane A AgamananA samAcAra maLatA ghaNu gRhastha Agale mukAme darzanArthe AvI pahoMcyA hatA. nakkI karela samaye hAthI, ghoDA, rasAle, benDa vigerethI zobhate eka bhavya varaghoDe kADhI apUrva praveza mahatsava karavAmAM AvyuM. atre mahArAjazrInI thoDA divasanI sthiratA daramyAna aneka pravacane thayA hatA je sAMbhaLavA prathamathI ja jainetara kAma hAjara thatI hatI ane te pachI jaine AvatA hatA, bhASaNee udepuramAM ajaba jAgRti ANuM. traNa divasanI bharacaka sabhA jANe pajusaNanA divasenuM bhAna karAvatI hatI. bhASaNanA aMte jainetaree mahArAjazrInI vakatRtva zaktinI tathA upakArI jIvananI padyamAM ane gadyamAM stuti karI hatI. atre mahArAjazrIne vadhu zekAI javA jAhera pravacane ApavA jainetaree paNa vinati karI hatI, paraMtu mahetANamAM mAlAre paNa mahatsava prasaMge javAnuM hovAthI tyAM vadhu na rokAyA. kezarIyAjI tIrthamAM- mahesANuM javAnI utAvaLa he mahArAjazrI atrethI udepuranA saMdha sAthe kezarIyAjI tIrthamAM padhAryA. A tIrthamAM AdIzvarabhagavAnanI alaukIka pratimA che. dareka kAmanA mANase A tIrthamAM darzanArthe Ave che. paMDIAnuM atre ghaNuM jora che. ApaNuM pramAdane lIdhe zvetAMbarenuM gaNAtuM tIrtha Aje anekenI sattA nIce dabAI gayuM che. atre prathama tIrthapatinA darzana karI DuMgara utaravAne parizrama saphaLa mA. tyAM thatI keTalIka AzAtanA pratye udepuranA gRhasthanuM lakSya kheMcyuM hatuM. atrethI vihAra karI mahArAjazrI pizInA tIrthamAM padhAryA. atrenI mahAprabhAvika mUrtinA darzana karI apUrva AnaMda meLavyuM ane iDarane saMgha darzanArthe AvI pahoMcyo hate. IDaramAM caritra nAyake sasakAra praveza karyo. atre thoDAka divasa sthiratA karI te daramyAna jAhera bhASaNe ApyA AtmAnaMda jaina pAThazALAne punaH uttejita Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarikhara [ 35 karI atrethI vihAra karI tAraMgAjI padhAryA. IDara nivAsI zA. maMgubhAI nemacaMde gurUbhaktine sAre lAbha uThAvyuM hatuM. jyAM kumArapAla bhUpAle baMdhAvela bhavya jinamaMdiramAM bIrAjamAna ajitanAtha bhagavAnanA darzana karyA. tyAMthI vihAra karI mahesANA najIka AvI pahoMcyA. caritra nAyakanA nipuNa ziSya upAdhyAyajI zrImad . lakSaNavijayajI mahArAjanA sadupadezathI aneka bhAgyavatoe upadhAna tapanI ArAdhanA karI rahyA hatA, tapanI pUrNAhRtimAM caritra nAyakanA varada haste mALa paheravAne jhaMkhate mahesANAne saMgha caritranetAnA darzanArthe umaTaye. mahesANAmAM mahatsava- niti divase pU. AcAryazrIne praveza mahatsava bhavya tha. mAlArepaNa nimitte aThThaI mahatsavano prAraMbha thayo. suprasaMge gavaiyA cImanalAla Avela haI pUjAmAM apUrva ThATha jAmate hate. jaLayAtrAne bhavya varagheDe caDha. bahAra gAmathI A mahotsavamAM ghaNuM mANasee bhAga lIdhe. sumuhUrta caritra netAnA varada haste upadhAnatapa ArAdhakenA kaMThamAM vividha varNanI mAlAo paherAvavAmAM AvI. te divase zAntisnAtra bhaNavAmAM AvyuM. mahotsava nimitte svAmivAtsalya prabhAvanA Adi sArA pramANamAM karavAmAM AvyA. caritranetAnI vairAgyavAhInI dezanAne atrenI janatAe apUrva lAbha lIdhe. meTA daherAsaramAM keTalIka mUrtionI pratiSThA paNa caritranAyakanA zubhahaste karAvavAmAM AvI hatI. dIkSApradAna- atre cAlatI zrI yazovijayajI jaina pAThazALAnA vidyAthI nApADanA rahIza zA. karamacaMdabhAIe vIza varSanI ummaramAM saMsAra tyAgavAnI dRDha bhAvanAvALA banyA hatA. jemane caritranetAe dIkSA ApI temanuM nAma munizrI kalahaMsavijayajI rAkhI temane upAdhyAyajI zrImad lakSaNavijayajI mahArAjanA ziSya karavAmAM AvyA hatA. Agale Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakirITa divase temanI dIkSA nimitte varagheDe paNa caDhAvavAmAM AvyuM hatuM. be traNa mahInAnA TuMkA paryAyamAM teo apUrva sAdhanA karI bhoyaNI mukAme A phAnI duniyAne tyAga karI gayA hatA. pAlItANuM pratiprayANa- avethI vihAra karI bhoyaNIjI tIrthanI yAtrA karI vIramagAmanA saMdhanA AgrahathI tyAM sarakAra padhAryA. tyAMnI janatAnA AgrahathI be traNa jAhera bhASaNe thayA jethI jaina jainetara prajA khUba AkarSAI hatI. atrethI vaDhavANa, cuDA, rANapura, beTAda, vigere kSetromAM dhameMpadezathI aneka bhavya jIne pratibaddhatA dareka sthaLe sakArAtAM zrI siddhAcalajI tIrthayAtrA mATe pAlItANuM najIka AvI pahoMcyA. pAlItANAnI bhaktibhInI jainajanatAe caritranetAnuM zAsana zebhAne vadhAratuM ajaba ane bhavya svAgata karyuM. tIrtharAjanI aneka yAtrAo karI. tyAMthI vihAra karyo. sIhera padhAryA- sahera nivAsI zA. gulAbacaMda haricaMdanA dharmapatnI vidhavA suzrAvikA nemakerabena tathA teonI putrI bAlakumArI zrI haMsAbena saMsAra cheDavAnI daDha bhAvanAvALA banyA hatA. teo pote sukhI kuTuMbanA he gIranArajIno saMgha kADhI lagabhaga sAta ATha hajAra rUpIyAne sadvyaya karyo hate. pUrvanA mahAna puNyodayathI chatAM vaibhavane kare mArI saMsAra tyAgavAnI apUrva bhAvanA keIka nIkaTa bharIne ja thAya che. te banne jaNane pitAne AMgaNeja dhAmadhUmathI dIkSA levAnI bhAvanAthI pU. AcArya deva Adi ThANA mAravADathI ugravihAra karI pAlItANuM thaI temanI Agraha bharI vinatithI sahera padhAryA hatA. saheranA saMghe pU. AcAryazrIne bhavya satkAra karyo hate. tathA nemakera bena tathA haMsAbena taraphathI traNa rUpIAnI lAgate banele Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khI. pI. presa-pAlItANA. zIhAra mahAtsava prasa Mge padhArela munimaDala sahita pUjya AcArya deva zrI labdhisUrIzvarajI mahArAja Page #425 -------------------------------------------------------------------------- Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara ( 367 metIne sAthIo padharAvI suvarNa ane cAMdInA puSpathI vividha guhalIo kADhI sthaLe sthaLe vadhAvavAmAM AvyA hatA. A prasaMge bahAragAmathI Avela nagInadAsa karamacaMda saMghavI tathA zeTha pipaTalAla dhArazIbhAI Adi sadagRhasthoe hAjarI ApI hatI. atre pU0 caritravibhunI hameMza dezanA cAlatI hovAthI ghaNI dharma jAgRti thavA pAmI hatI. bhavya racanA ane varaghoDo- pUAcArya mahArAjazrInA ziSyaratna upAdhyAyajI zrI gaMbhIravijayajI mahArAjane tathA upAdhyAyajI zrI lakSaNavijayajI mahArAjane AcAryapathI vibhUSita karavAne atre nirNaya thayA. tathA namakerabenane tathA emanA putrI haMsAkumArIne paNa dIkSA ApavAne zubhadivasa nirNata thaI cUkyo hato, AcAryapada pradAna tathA pravajyApradAna nimitte bhavya mahatsavanI taiyArIo cAlI. eka bhavya maMDapa taiyAra karavAmAM Avyo. atIva kArIgarIthI vAsaNonI kamAna racI. vividha tIrthonI racanA paNa karavAmAM AvI. bhavya samavasaraNamAM bhagavAnane padharAvavAmAM AvyA hatA. pratidina cAlI pUjAmAM tathA bhAvanAmAM cImanalAla gavaiyA, dInAnAtha tathA labdhisUrijI jaina saMgIta maMDalI bolAvelI heI apUrva jala jAmatuM hatuM. A nimitte kerIo paNa gAmegAma mekalavAmAM AvI hatI. jethI bahAra gAmamAMthI paNa ghaNuM mANase AvI pahoMcyA hatA. judA judA gRhasthA taraphathI saMdhajamaNa karavAmAM AvyAM hatAM. pravajyA nimitte eka bhavya varaghaDe kADhavAmAM Avyo hato, bhavya gADImAM besI nemakerabena tathA temanA putrI chuTe hAthe lakSmInI caMcaLatA sucavatA varasIdAna ApI rahyA hatA. padArpaNa tathA dIkSA- gAmabahAra vaiSNavanI dharmazALAmAM bAMdhelA vizALa maMDapamAM sthAnika tathA bahAragAmathI Avela hajAre mAnavamedanI samakSa jayazeSanA gujArava vacce caritranAyakanA varadahaste upAdhyAyajI zrImad Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] kavikulakirITa gaMbhIravijayajIne tathA upAdhyAyajI zrImad lakSavijayajIne caitra vada pAMcamanA AcAya padApaNa karI anukrame temanAM nAma AcAryazrI vijayagaMbhIrasUrijI tathA AcAryazrI lijayalakSamaNusUrijI tarIke jAhera karyAM hatA, tathA teja divase mena haMsAkumArIne tathA caitra vada ArTamanA dine temakAeenane pratrajyApradAna karavAmAM AvyuM hatuM. temanu nAma haMsAzrI tathA nanazrI rAkhI lalItAzrInA ziSyA tarIke jAhera karyAM. te pachI banne AcAya vae potAnI laghutAne jAhera karI suMdara pravacana ApyuMhatuM. aMte zrIphaLanI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. A prasaMge muMbai, surata, amadAvAda, mahesANA, bhAvanagara, pAlItANA, mAravADa, paMjAba Adi aneka sthaLethI pratiSThita sadgRhasthAe AvI bhAga lIdheA hateA, chelle divase zAntisnAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. khaMbhAtamAM bhavya praveza sIhAra gAmamAM dareka dhamA~ prasaMgo bahuja dhAmadhUma pUrvIka nivighne pasAra thayA pachI khaMbhAta tathA vIramagAmanA sagRhasthA cAturmAsa mATe vinati karavA AvyA hatA. temAM khaMbhAtathI khAsa aneka prasagAmAM jeonI aDaga zraddhA jhaLakI uThI che bhale mahAna ADaMbarI dharma dhuraMdhara kahevAtA hoya chatAMya prabhu AjJA virUddha vana karatA tenA saMbaMdhane paNa tilAMjalI ApanAra vayevRddha zeTha kasturabhAI amaracaMdatI Agraha bharI vinati joi ane tyAM javAnI AvazyaktA jaNAvAthI mahArAjazrIe khaMbhAtanI vinati svIkArI. vaLA thai bhAla pradezanA ugra vihAra karI khaMbhAta najIka AvI paheAMcyA, AgaLa eka e mukAma zeTha ramaNalAla Adi dhaNA sagRhasthA danAthe AvI paheAMcyA hatA, niNIta karelA divase gavArAnA daravAjAthI eka lAMkhu ane bhavya sAmaiyu kADhI pU. AcAryazrInA bhavya praveza maheAtsava karavAmAM Avyo, AvuM bhavya sAmaiyu ghaNA varSo pachI nIkaLyuM hatuM ema tyAMnA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIhoramAM ujavAyela AcAryapada tathA dIkSA pradAna mahotsava samaya racAlI maMDapanuM bhavya duSya bI. pI. presa-pAlItANA. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara [ 369 ghaNu lekenuM kahevuM hatuM. A sAmaiyAne aTakAvavA tathA aMdara bhaMgANa pADavA aneka dharma devIoe tanatoDa prayatna karyo hato paNa vAMjhaNunA putra janma thavAnA delAnI mAphaka te sarva prayatna dharma prabhAve niSphaLa gayA hatA. A samaye zeTha kasturabhAIne tyAM caMpakalAla tathA mULacaMdanA lagna prasaMge aI mahatsava zarU thayo hate. tathA jainazALAmAM zatruMjaya, pAvApurI, iDaragaDha vigerenI suMdara racanA karI hatI. dhamI kuTuMbe lagna Adi dunyavI prasaMgamAM paNa dharmane bhUlatA nathI. kAraNake teo samaje che ke dharmanA kAryomAM jeTalI lakSmI kharacAya teTalI ja lakSmInI saphaLatA gaNAya che bAkI nokanA mATe vyayahAramAM hajAre rUpIA kharcanAranI chuTI keDInI kIMmata nathI. jainazALAnA saMdhamAM gayA varSathIja saMvaccharInA be taphA paDI cukyA hatA. sAmA pakSavAlA paNa pite pitAnI saMvaccharI ujavavA mahArAjane lAvyA hatA. jainazALAmAM AvanAra pakSa sauthI maheTa hate. paryuSaNa parva nirveine pasAra thayA hatA. A cAturmAsamAM bhagavatIsUtra vyAkhyAnamAM prathama mAsAthI bAkI rahyuM hatuM tyAMthI vAMcavAnuM zarU karavAmAM AvyuM, jene zrotAjane ThIka lAbha uThAvatA hatA. saMvacharI prakaraNa upara paNa prasaMgopAta AcAryazrI zAstranA pAThe ApI suMdara prakAza pADatA hatA; jethI lekenI zraddhA majabuta thaI hatI. vividha tapazcaryAe svAmivAtsalya rathayAtrAnA varaghoDA Adi aneka dharmakAryo thayA. caturmAsabAda atrethI sasaMdha rAlaja tIrthanI yAtrAe caritra nAyaka padhAryA hatA. jyAM khaMbhAtanA saMdha taraphathI pUjA navakArazI vigere stutya kAryo thayA. atre paNa keTalAka vinA satiSI taraphathI vinavAdaLIo chavAI hatI. paraMtu caritranetAnA prabhAvarUpa pavanathI tathA zAsanapremIonA prayatnathI te vAdaLIo vikherAI gaI hatI. Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 ] kavikulakirITa atrethI pUjya AcArya mahArAjazrIe AcArya mahArAja zrImad vijayagaMbhIrasUrijI tathA amarendravijayajI Adi ThANa cArane kheDA, AcArya mahArAja zrImad vijayalakSmaNarijI tathA munizrI hemendravijayajI Adi ThANA cAra ne viramagAmamAM, munizrI navInavijayajI, surendravijayajI tathA satyavijyajI ThANa traNane umeTAmAM, munizrI pravINavijayajI, padmavijayajI tathA mahimAvijayajI ThANA traNane chANImAM tathA munizrI gIndravijayajI tathA munizrI kailAsavijyajIne sIneramAM te te gAmanA saMdhanA atyaMta AgrahathI cAturmAsa karavA AjJA ApI hatI. viramagAma mukAme AcArya zrImad lakSmaNarijInA haste gagalabhAIne dIkSA ApI temanuM nAma muni sumitravijayajI rAkhI pU0 caritravibhunA ziSya karyA hatA. jaMbusara padhAryA jaMbusarathI zA. vADIlAla tathA nagInadAsa vigere gRhastha bharUcanivAsI zA. zAMtilAla maganalAlane jabusaramAM dIkSA apAvavAnI bhAvanAthI tyAM padhAravA mATe pU. AcAryazrIne khaMbhAta mukAme vinati karavA AvyA hatA. mahArAjazrIe lAbhAlAbha jANI temanI vinati svIkArI satkAra tyAM padhAryA, kAvI mukAme padhAratA jaMbusarathI keTalAka gRhastha sAme AvyA hatA. jaMbusara jatAM pahelAM khaMbhAtanI janatAe pravartaka zrI bhuvanavijyajIne ane gaNapada arpaNa karavA mATe pANI padhAravAne nirNaya karI lIdhuM hatuM. zAMtilAla maganalAlane be traNa varSa thayA dIkSA levAnI bhAvanA hatI. paNa tabIyatanA kAraNe te laI zakyA na hatA. temaNe upadhAna tapanI ArAdhanA vardhamAna tapanI oLI, jJAnapaMcamanI ArAdhanA, pauSadha, pratikramaNa vigere dharma anuSThAnathI pitAnA AtmAne sArI peThe keLavyuM hatuM. taduparAMta AkhuM comAsu chANI mukAme munizrI Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 371 pravINavijyajI pAse rahI abhyAsa karI pitAnA AtmAne vizeSa virAgyavaMta banAvyuM hatuM. teo paNa pitAnI dIkSA mATe mahArAjazrIne vinati karavA khaMbhAta gayA hatA. dIkSA pradAna - temanI dIkSA nimitte tyAMnA daherAsaramAM aThThAI mahotsava temanA taraphathI mAMDavAmAM Avyo hate. tathA kaMkotarI paNa kADhavAmAM AvI hatI. dIkSAnA Agale divase eka bhavya varaghoDe caDhAvavAmAM AvyuM hate. dIkSAbhilASi bhAI zAMtilAla ghoDAgADImAM besI chUTe hAthe dAna ApI lakSmInI caMcaLatA sucavI rahyA hatA. prabhunI pAlakhI varaghoDAmAM hovAthI pU. AcArya mahArAjazrI Adi munivare paNa varaDAmAM padhAryA hatA. bahAragAmathI temanA zeTha cunIlAla talakacaMda vigeree AvI A prasaMge bhAga lIdhe hatA. dIkSAnA Agale divase temane jabusaranA saMdha taraphathI mAnapatra ApavAmAM AvyuM hatuM. A varaghoDAthI jainetarane ghaNIja anudanA thaI hatI. pArasInA jInamAM bAMdhelA vizALa maMDapamAM saMvata 1994 nA mAgazara suda 10 nA zubhadivase pU. AcArya mahArAjazrInA varadahaste dIkSA pradAna karI temanuM nAma munizrI suzIlavijayajI rAkhI munizrI pravINavijayajInA ziSya tarIke jAhera karavAmAM AvyA hatA. dIkSAne kharca tathA saMdhajamaNa vigere zAMtilAla maganalAla taraphathI karavAmAM Avyo hatuM. eka divasa jaMbusaranA saMdha taraphathI paNa saMdhajamaNuM karavAmAM AvyuM hatuM. jabusaranA saMghe Avela munivaranI tathA sAdharmika bhAIonI ullAsapUrvaka bhakti bajAvI hatI. AvI dIkSA jabusaranA AMgaNe lagabhaga se varSo pachI thaI haze ema keTalAka vRddhonuM kahevuM hatuM, dIkSAdine zrIphaLanI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. atre mahArAjazrInI sthiratA daramyAna hameMza pravacane cAlatA hatA tathA be jAhera bhASaNe paNa thayA hatA. te divase munizrI sumitravijayajIne vaDI dIkSA ApI. pU. AcAryazrInA ziSya tarIke jAhera karyA hatA. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 ] vinati svIkArI kavikulakiriTa A prasaMge chANI sadhanA supratiSThita gRhasthA zA. nagInadAsa garabaDadAsa, sAkaMda dalapatabhAI, zIvalAla hIrAcaMda tathA bhIkhAbhAI jeca dabhAi vigeree AvI pravaka7 zrImad bhuvanavijayajIne panyAsapada pradAna chANImAM karavA pU. AcAya mahArAjazrIne vinati karI. teone hArdika utsAha ane Agraha joi khaMbhAtamAM gaNipada pradAna karyAM bAda chANI padhAravAnI vinati svIkArI. gaNIpada pradhAna ja khusarathI vihAra karI caritranetA sasvAgata khaMbhAta padhAryAM, gaNipada pradAna nimitte aTTAi mahAtsava zarU thayA. jinazALAne patAkA tArathI zaNagAravAmAM AvI hatI. sArA gAyakA khelAvelA hAi pUjAmAM apUrva ThATha namatA hatA. sumukte jina zALAnA vizALa hAlamAM sthAnIka tathA bahAra gAmathI Avela mAnava samuhanI moTI medanI vacce prava`kajI zrImad bhuvanavijayajIne gaNipadathI vibhUSita karyAM hatA. A nimitte prabhAvanA tathA svAmIvAtsalya thayA hatA, Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMbhAtathI chANI prakaraNa 31 mu Ja jJabhAtathI pUnya caritranetAe chANI tarapha vihAra laMbAvyeA. vacamAM AvatA aneka gAmAmAM jAhera bhASaNa thatA hatA. temAM khAsa karI peTalAdanA prasaMga cIrasmaraNIya rahe evA che, atre caritranetAne be divasa sthiratA karavI hatI. chatAM jAherabhASaNA thatAM jainajainetara prazna ekadama AkarSAI jaina dharmanI mahattA samajavAmAM AvI. AvA apUrva vidvAna mahAtmAnA sayAga duOla hAya che. ema mAnI teonA AgrahathI sAta-ATha divasa rAkAvu' paDayuM hatu, ane roja jAhera vyAkhyAnA jArI rAkhyAM hatAM, tyAMthI vihAra karatA chANI gAma najIka umeTA gAmamAM AvI pahoMcyA. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka74 ] kavikulakirITa bhavya praveza umeTAmAM caritranetA bahoLA ziSya parivArasaha padhAryAnA samAcAra maLatAM chANIne saMdha saharSa meTI saMkhyAmAM vandanArthe AvyA hatA tyAM ja praveza muddata nakkI thayuM. chANInI jainajanatA praveza mahatsava ujavavAnI taiyArImAM rekAI. gAmanA daravAjAthI laIne TheTha upAzrayasudhI aneka dhvajAo-teraNAthI zobhatA vAsaNanA, sonArUpAnA AbhUSaNonA rezamIsutrAu kApaDanA lagabhaga paMcAvana maMDapa racavAmAM AvyA hatA. gurUnAmAlaMkRta tathA hita zikSAnA beDe sthaLe sthaLe TAMgavAmAM AvyA hatA. gAmanI akhila janatA caritranAyakanA sanmukha ghaNe dUrasUdhI gaI. suMdara benDathI zobhatuM sAmaiyuM gAmanA daravAjAthI zarU thayuM. sthaLe sthaLe bAlikA aneka guhalI dvArA suvarNa pyapuSpathI ane akSatathI vadhAvI sumaMgalene vistArI rahI hatI. gAmane rasto eTale badhe lAMbe nahovA chatAM sAmaiyAne pharatA lagabhaga traNa kalAka thayA hatA. A avasare mahattA e hatI ke, lagabhaga 84 sthaLee muMhalIo kADhavAmAM AvI hatI. jemAM keTalAka jainetaree paNa bhAga lIdhe hate. caritranAyakanuM Agamana temaja saMsArIpaNAmAM atrenA rahevAsI teozrInA gaNivarazrI bhuvanavijayajI Adi pAMca ziSyonuM Agamana ghaNe vakhate thavAthI sau koIne manamAM AnaMdanI umIo uchaLI rahI hatI. sAmaiyu upAzraye AvyAbAda pUra AcAryazrIe suMdara upadeza Apyo hate. padArpaNa tathA taiyArIo- prauDhaprabhAvaka caritranetAnA vividha tatvamaya pravacane cAlatA akhila janatAne asAdhAraNa AnaMda thaze. temaja panyAsapada pradAna nimitte bhavya motsavanI taiyArIo cAlI. gAmanA akhila yuvakoe ane vRddhoe Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 37pa AgAmI mahotsavane dIpAvavA tanatoDa mahenata uThAvI. jJAnamaMdira ane upAzrayanA madhya bhAganA vizAla medAnamAM bhavya maMDapa taiyAra karavAmAM Avyo. jemAM aneka jAtanuM pharanIcara gaThavavAmAM AvyuM temaja zA mulacaMda garabaDadAsa taraphathI parama pavitrazrI zatruMjaya gaDhanI manahara racanA karavAmAM AvI hatI. temaja khaMbhAta nivAsI zeTha kasturabhAIe zAsana zobhA mATe gaDha upara goThavavA suMdara daherIo temaja anya sAmagrIo mekalAvI hatI. ilekaTrIka lAITane bhabhake AkhA maMDapamAM ane prakAza pADI rahyo hato jethI maMDapanI zobhAmAM vizeSa vRddhi thavA pAmI hatI. A mahotsavane meTo kharca zA zIvalAla hIrAcaMda tathA chaganalAla hIrAcaMda taraphathI he AmaMtraNa patrikAo temanA nAmathI kADhavAmAM AvI hatI. aneka gAmanA ane zaheranA seMkaDe mANase A mahotsavamAM AvI pahoMcyA. vizAla maMDapamAM aI mahatsavane prAraMbha thaze. pUjA tathA bhAvanAmAM apUrva ThATha jAmate hate. panyAsapada pradAnanA AgalA divase eka bhavya varaghoDe caDhAvavAmAM AvyuM hatuM. jemAM vimAna samI bhavya aMbADIthI zebhate hAthI, sumadhura svaramAM janatAne ekatAna karatAM aneka benDe. rAja rasAle, meTaramAM ane gADI ghaDAmAM beThelA lakSmInaMdane temaja bhavya rathamAM bIrAjamAna jina paDimA vigere sAmagrIo prekSakonA dIlane AkarSatI hatI. bIje divase hajAre mAnanI vizALa medanI vacce bhavya maMDapamAM pU. caritranetAnA varada haste pra. zrImad bhuvanavijayajI gaNivarane panyAsapada arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. A samaye daza zrAvakee sajoDe caturtha vrata tathA keTalAke bAra vrata Adi vrata uccaryA hatA. mahArAjazrIe nUtana panyAsajIne padanI jokhamadArI tathA hita zikSAo samajAvI hatI. te pachI panyAsajIe pitAnI laghutA batAvatAM yogya zabdomAM uttara vALyo hate. zA dIpacaMda dalasukhabhAI taraphathI zrIphaLanI prabhAvanA thaI hatI. zIvalAla hIrAcaMda, dhuLAbhAi zIvalAla, zIvalAla bhagavAna, tathA cImanalAla premacaMda taraphathI Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ] kavikulakirITa navakArazIo karavAmAM AvI hatI. chelle divase zAti nAtra bhaNavavAmAM AvyuM hatuM. A mahatsavamAM chAyApurInI jaina janatAe sAdhamI bhAIonI ajoDa sevA bajAvI che je cIra maraNIya raheze. AThe divase bairAone garabA gavaDAvI vAsaNa vigerenI hANuo zIvalAla hIrAcaMda taraphathI thaI hatI. bhAdaravA saMgha- zA. cunIlAla mANekacaMdane bhAdaravA saMdha kADhI pitAnI lakSmIne sadvyaya karavA bhAvanA thavAthI pU. AcArya mahArAjazrI Adi ThANane padhAravA vinati karI hatI zAsananI unnati dhArI mahArAjazrIe temanI vinati svIkArI sArA muhUrve cunIlAla taraphathI saMdha prayANa thayuM jemAM lagabhaga traNase zrAvaka zrAvikAoe bhAga lIdhe hate. sAMkaLatA padamalA DeDakA vigere gAmamAM sthiratA karatA gya satkArathI sakArAtA, tyAMnI ajJAna janatAne dharmopadeza ApatA sasatkAra sasaMdha pU. caritranetA bhAdaravA padhAryA. sAkaLatAmAM zakarAbhAI cImanalAla, taraphathI padamalAmAM, jamanAdAsa hIrAcaMdanA suputra taraphathI ane DeDakAmAM nagInadAsa choTAlAla tathA motIlAla taraphathI saMdha jamaNa tathA pUjA prabhAvanA Adi thayA hatA, bhAdaravAmAM kAchIyA trIbhovanadAsa khuzAladAsa jeo ghaNe vakhata thayA jainadharmanA custarAgI che tenA taraphathI saMdhajamaNa tathA pUjA, prabhAvanA thaI hatI. chelle divase cunIlAla mANekalAla saMghavI taraphathI saMdhajamaNa thayuM hatuM. atre sArA pramANamAM udAra gRha taraphathI TIpa karavAmAM AvI hatI. AgaLa vihAra atrethI mahArAjazrI vihAra karI beDavA thaI megara sasakAra padhAryA. atrenA ThAkara pU. mahArAjazrInA pahelAthI ja paricita hatA. temanA upadezathI mAMsa nahi khAvAnI pratijJA paNa lIdhI hatI. paraMtu Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikhara ( 377 e vAtane ghaNo samaya thavAthI kAMIka zithilatA AvI che ema tyAMnA navarga pAse sAMbhaLyuM. mahArAjazrI padhAryAnA samAcAra ThAkarasAhebane maLatAM darzana mATe AvyA hatA. caritravibhue emane manuSyajanmanI durlabhatA tathA sAta vyasane, sAcA sukhanI prAptinA upAyo naraka AdinI mahAna vyathAo Adi aneka viSaya upara TuMkamAM saTa upadeza Apyo hate jenI asara kerazrI upara sArI thavA pAmI hatI. atrethI vihAra ANaMda, vaDatAla, karelI, rAmela, mAtara, kheDA, bArejA Adi sthaLe padhAratA caritravibhune apUrva satkAra karavAmAM AvatuM hatuM. ghaNe ThekANe navakArazI tathA pUjA, prabhAvanAo paNa thaI hatI. tathA dareka ThekANe jAhera pravacane paNa thatA hatA. jethI gAmaDAnI AjJAnI prajA moTA pApamAMthI bacI javA bhAgyazAlI thatI hatI. bArejAthI amadAvAdanA sathrahasthanI vinatithI tathA vayevRddha AcArya zrImad vijayasiddhisarIzvarajI mahArAjanA punaHdarzananI ukaMThAthI sasatkAra tyAM padhAryA. jyAM be traNa divasa janatAe dezanAne lAbha lIdho hato. zaMkhezvara - rAdhanapuranA haragovanadAsa machuAra khaMbhAta mukAme mahArAjazrI pAse temanA taraphathI thatA udyApana tathA navapadajInI oLI nimitte tyAM padhAravAnI vinati karavA AvyA hatA. mahArAjazrIe navvANuM TakA AvavA svIkAryuM hatuM. pAchA teo amadAvAda mukAme vinati karavA AvyA hatA. kAraNa ke, mahArAjazrI padhArI zake ema nathI evA samAcAra temane pahoMcI gayA hatA. mahArAjazrIne kheDAmAM tAvanI bImArIne lIdhe lagabhaga ATheka divasa rokAI javuM paDayuM hatuM. jethI zaMkhezvara javAnI bhAvanA maMda thaI hatI. paraMtu amadAvAda Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ]. kavikulakirITa mukAme teonA atyaMta AgrahathI zaMkhezvara javAnuM mAnavuM paDayuM hatuM. atrethI tarataja vihAra karI bhayaNajI tIrthamAM padhAryA. atre amadAvAdathI zeTha mAyAbhAI bakubhAIzeTha,cImanalAla kaDIyA,bApAlAla jhaverIvigere ghaNA sadgahasthe AvyA hatA. tyAMthI ugravihAra karI zaMkhezvara citra suda 13nA bhavya sAmaiyAthI praveza karyo hate. AcAryazrI vijayabhaktisUrijI Adi aneka munivare, sAdhvIo tathA zrAvaka-zrAvikAo sAme AvyAM hatAM. mahArAjazrIe navapadanuM mahAmya-tapathI thatI karmanirjarA vigere viSaye. upara suMdara zilIthI pravacana ApyuM hatuM. saghaLo kharca maNIAra haragevindadAsa jIvarAja taraphathI karavAmAM Avyo hato A prasaMge daherAsaranA AgalA bhAgamAM samya darzana jJAna cAritranA sAdhana bhUta ghaNA suMdara ane kImatI upakaraNo goThavI temanA taraphathI adbhuta upadhAna mahotsava karavAmAM AvyuM hatuM. zrAddharatna mehanabhAI tathA jaina dharmAnurAgI vaDanagaranA bhejaka maphatalAla vigere Avela hevAthI pUjAmAM apUrva ThATha jAmatuM hatuM. chelle divase akotarI snAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge aneka gAmanA jIrNoddhAra upAzraya pAMjarApoLa vigere khAtA mATe sArI TIpa thaI hatI. akhila prasaMgamAM hajAro rUpIAne dravya vyaya karI udAratA vAparanAra, AcArya varyo ane muni maMDaLanI akhaMDa utsAhathI sevA bajAvanAra, temaja hajAre bhAIonI ullAsapUrvaka bhakti banAvanAra rAdhanapura nivAsI zA. haragevindadAsa jIvarAjane A mahatsava darekanA hRdayamAM ciraH sthAyI raheze. pATaDImAM pratiSThA trileka cUDAmaNi zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnanI apUrva yAtrA karI potAnA baheLA ziSya parivAra sAthe saravAgata pATaDI mukAme padhAryA. pATaDI gAmamAM prAtaHsmaraNIya sadbhAgamarahasyavedI pUjya AcAryadeva vijyaddAnasUrIzvarajI mahArAjane samAdhipUrvaka saMta Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara ( 378 1991 nA mahA suda bIjanA dine svargavAsa thayo hate. zAsananA prANa kahe ke zAsananA tAja kahe evA anupama jyotirdhara mahApurUSanI prANa haraNa A pATaDI banI. jo ke atrenI jainenI vastI alpa pramANamAM che. tema garbha zrImaMta paNa juthI chatAM paNa A mahApurUSanI puNya prabhA paDatA atrenI janatAmAM temanI yAdagiri rahe te mATe yogya karavA utsAhI thayA hatA. je bhUmimAM zAsana maNi Agama rahasyavedI AcArya devane svargavAsa thayo te bhUmi punita dhAma tarIke mAnIe te kazIe atizayokti nathI. tIrtha bhUmi kaho ke pUjya bhUmi kahe e tAraka AcArya devanA deha pIMjare banAvI che. nirNaya karyo- svargasthanA bahoLA bhaktagaNe teonA suguNethI AkRSTa thaI teonA agni saMskAranA sthAnamAM darzana-vaMdana ane pUjanathI pApa puMje haranAra bhavya daherImAM pAdukA padharAvavAne temaja maMdiranA cegAnamAM abhuta ArasanI daherI banAvI prekSakane kSaNabhara sAkSAtakArane anubhava karAvatI svargasthanI adbhuta pratimUrti padhArAvavAne nirNaya karyo. ubhaya daherIo taiyAra thaI cukI hatI. zaMkhezvarajImAM caritranetAnI rUbarUmAM pratiSThAnuM muhUrta nirNata thayuM. A prasaMge amadAvAdanA zeTha bakubhAI cImanabhAI kaDIyA, bApAlAla vigere sadagRhasthAe pATaDI padhAravA vinati karI hatI. A vinatine svIkAravAmAM AnAkAnI naja heya kAraNa ke svargastha puNyAtmA prati caritravibhune ajoDa sadbhAva ane akhUTa prIti hatI. sva0 nA ugratapa, tyAga ane jJAna pratye bahoLuM bahumAna hatuM. pratiSThA prAraMbha- caritranetAnI prabhAvaka chAyAmAM pATaDI gAmamAM pratiSThA nimitte Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380] kavikulakiriTa mahatsava prAraMbhA, AkhA bajArane zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. AmaMtraNa patrikAo kADhavAmAM AvI hatI. jethI bahAragAmathI ghaNuM lekee bhAga lIdhe hate. A prasaMge amadAvAdathI zAntamUrti upAdhyAyAjI mahArAja zrImad maneharavijayajI mahArAja Adi ThANuM tathA AcArya mahArAja zrImadda rAmacaMdrasUrijI mahArAjanA ziSyaratna munizrI manakavijayajI tathA munizrI kAtivijayajI Adi ThANA padhAryA hatA. suratathI prakhyAta gavaiyA mAsTara dInAnAtha Avela hoI pUjA-bhAvanAmAM zrotAnI ThaTha jAmatI hatI. Agale divase jaLajAtrAne bhavya varaghaDe nIkaLyo hato. jemAM mustaphA benDa, nizAna kaMko, cAMdIne ratha hAthI vigere apUrva zobhA ApI rahyA hatA. A prasaMge pATaDI darabAranA kuMvare tathA anya amaladAra varge hAjarI ApI hatI. saMvata 1993 nA vaizAkha suda trIjanA zubha divase pU0 AcArya devanA varada haste seMkaDo mAnavanA jaya jayArava vacce svargasthanI pAdukAnI tathA mUrtinI pratiSThA karavAmAM AvI hatI. chelle divase aSTottarI snAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. pratiSThAnI khuzAlImAM amadAvAdanA mageDIvALA zeTha mANekalAla cunIlAla taraphathI jaina jainetara tamAmane gharadITha zera zera sAkaranA paDIkA vaheMcavAmAM AvyA hatA. AThe divasa sAMja savAra judA judA gRha taraphathI navakArazI jamaNa karavAmAM AvyA hatA. bIlakula ThIka che - pATaDImAM thayela akhila dharmotsavanA mukhya preraka ubhAvaka nivakAra sva. pUjya AcArya deva zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA vibudha ziSya ratna muni zrI maMgaLavijayajI mahArAja hatA. kharekhara teoe svatAraka gurUdevanI saundarya bharI mUrti dvArA smRti Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizakhara [ 381 ubhI karI janatAne saNI banAvI che. eTaluM ja nahi paNa te tAraka gurUdevanA prati teozrInA upakArane badale ApI kAMIka aMze paNa mukta paNa thayA che ema mAnavuM bIlakula ThIka che. cira smaraNIya banyA- ghaMTa vAgyA pachI tenA sumadhura ane bulaMda nAdane raNakAra ane raNakAra avazeSa rahe che. tema A mahApurUSane jIvata avasthAmAM puNya ke cemera dizividizimAM nitAnta vAge. paratu dehAnta bAda paNa te prakhara puNya prabhAvane raNakAra kaho ke TahukAra kahe e A pratiSThA prasaMge gAjI rahyo hato. sAceja pATaDI gAmamAM svargagAmI prAtaHsmaraNIya te mahAtmAnA avaze cIra smaraNIya banyA. ema mAnavuM zuM khoTuM che - puNya prakRtika mahAtmAonA dehAnta thayA bAda teonI nirmala kIrti, aneka graMthomAM pratibiMbita karela jJAnane vAraso janatAne temanI cIra amaratAne avabhAsa karAve che. bhale belatuM gamanAgamana karatuM e puNya pratIkanuM deha aTakayuM. paraMtu teonuM yazovapura ane jJAna vapuH ceSTAhIna muMguM paNa japakAra vistArI rahyuM che ema mAnavuM zuM khoTuM che ? tAraMgAjI padhAryA- pATaDInI pratiSThA nirvine saMpUrNa thayA bAda vihAra karI - yaNajI padhAryA. tyAMnI yAtrA karI bAlazAsana suraja vigere gAmomAM vicarI ajaba dharma prabhAvanA phelAvI. lIMca, vIsanagara, vaDanagara, sIra Adi kSetromAM adbhuta svAgatathI satkArIta thatAM, bhavya jIne pratibodhatA caritranAyaka tAraMgA tIrtha para saharSa yAtrArthe padhAryA. nirNata thaI cukyuM hatuM saMvata 1994 nI sAlanuM cAturmAsa IDara zaheranI janatAnA Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 ] kavikulariTa atyaMta AgrahathI niNata thai cukyuM hatuM. A zaheranI janatA upara caritranAyakanA tAraka gurUdevane asAdhAraNa upakAra thayeluM hatuM, mAne ke dharmanuM bIjAdhAna A kSetranI janatAnI hRdayarathalImAM teoe karyuM hatuM. svagurUdevanuM phAvyuM phulyuM kSetra nirIkSaNa karavA athavA jaLasiMcana karavA javAnI jarUra te hatI ja. tyAMnI janatA paNa varSothI caritranAyakanA caturmAsanI cAha rAkhI rahI hatI. iDara zaheranI janatAne caritranAyaka tAraMgA tIrthamAM padhAryA che e samAcAra maLatAM bhakatagaNa sanmukha AvI pahoMcyo hate. zaMkhezvara jatA pahelA bhayaNa tIrthamAM maMgubhAI nemacaMda tathA amRtalAla vigere iDaranA AgevAne vinati karavA AvyA hatA. te vakhate cemAsAnI je belAI hatI. itihAsa kaye che ke - pUrva kAlIna ItihAsa mathe che ke IDaragaDhanI sthalI darzanIya ane adbhuta che. jyAMnI phAlI pulI vanarAjI ane pahADonI killAbaMdhI Adi do apUrva zAMti ane ArAma Ape che. ane aneka mahAna prabhAvaka ane addabhuta camatkArI AcArya mahArAjenA anekazaH cAturmAse thayA che. aneka mahAtmAone samaetsava AcAryapada, paMDita pada pradAne ahIM ja thaelA che. jainadharmanA parama zraddhALu zrI saMprati mahArAjAnA haste prathama uddharela IDaragaDha upara zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM bAvanajinAlaya maMdira zobhe che. jainAcAryonA upadezathI kumArapAla mahArAjA Adi aneka rAjAoe tathA zeTha zAhukAre e daherAsaranA jIrNoddhAramAM ane abhyadayamAM ghaNe sAre phALe arpe che, Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rizekhara | va saMyeAga ane samaya palaTAtA parivana thai gayuM. te apUrva zAlA akhaMDa samRddhi, vipula vaibhave| kAlanI gAdamAM lapAyA, cAturmAMsa thayu maMdiza ji banatA gayA. prajAmAM dInatA vyApatI gai. jenAnI vastI alpa saMkhyAmAM AvatI gaI. prabhAvaka jainAcAryAMnA Agamana alpa thatA gayA, jethI prajAmAM dharma vAtsalya ghaTatuM gayuM. asta pachI udaya sAyelA hoya che e vAkyane jANe ciratA karavAteja na hoya tema AjathI lagabhaga cotrIsa varSa pahelA IDara zaheramAM niHspRha zizamaNI zAsana saMrakSaka kRpAnidhAna suri zekhara AcAya deva zrImad vijayakamaLasarIzvarajI mahArAjanuM cAturmAMsa thayu. jeozrInA pratApe janatAmAM abhUta pUrva jAgRti AvI, dhama zraddhAnA pura ubharAyA, vaLI 20 varSa pahelAnA khIjA caturmAsamAM AcArya zrInA hRdayaMgama upadezathI iDaragaDhaparanA maMdiranA jIrNoddhAranuM kAya` prAraMbhAyuM. jemAM lagabhaga doDha lAkha jeTaleA kharca thavA pAmyA hatA. A jIrNoddhAranA kAmakAjamAM maheATA phALA mAstara hemacaMdabhAI ThaganalAlanA che. taduparAMta atre pU. AcArya zrInA upadezathI apaMga DhAranA rakSaNa mATe eka vizALa pAMjarApALa khAlavAmAM AvI hatI. anya paNa dhaNI dhama pravRtio thai hatI. vIsa vIsa varSonA vahANA vItI gayA bAda adbhUta prabhAvI zAsana saMrakSaka AcAya zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja pAtAnA bahALA ziSya parivArasaha saMvata 1994 mAM cAturmAsa mATe tAraMgAthI vihAra karyAM. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakaraNa 3ra muM. te iDaramAM pravezatsava tAraMgAthI 5, AcArya deveze gAme gAmanI jaina jainetaranI khya janatAne dharmanA rahasyane samajAvatA saparivAra IDara hAla zahera prati prayANa karyuM. IDaranA keTalAka bhAvuka sagruha AcAryazrInA darzanArthe kAvA mukAme AvI lAgyA. pura pravezane divasa nirNaya karI pAchA pharyA. IDaranI janatAmAM A samAcArathI harSanI urmIo ubharAvA lAgI. sau koI satkAranI taiyArImAM sabhAva guMthAyA. temAM khAsa yuvakavarga amApa utsAhathI ghaNe dUra sudhI AcArya deveza sanmukha jaI pahoMcyo hate. prabhAtanA maMgala samaye mRdumRdu vAyunI herIothI bhaktajanonA bhejAone prakSAlI nirmaLa banAvI rahyo hate. sUryanArAyaNa pitAnI Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azikhara t385 senerI kiraNaothI pRthvItalane opate, samagra cIjone spaSTa banAvate, ane batAvata, unnatadazAne prApta karate ane karAvate vizALa eNmapathanI musApharImAM nIkaLI paDe hato. rAtrinA prazAMta vAtAvaraNathI sau bhaktonA hRdayamAM gurusatkAranI dhuna ekameka thaI rahI hatI. iDaranA sImADAmAM AcArya deveza saparivAra padhAryA, akhila jaina janatA adamya utsAhathI harSaghelI banI AvI pahoMcI ane caritranAyakanuM dabadabA bharyuM bhavya svAgata karavAmAM AvyuM. jayajayanAdanI garjane sAthe pU. AcArya deveza vyAkhyAnapITha upara bIrAjyA. vizALa mAnavamedanI samakSa bulaMda ane madhura dhvanie maMgalAcaraNa karyA bAda mAnava janmanI sAcI sArthakatA upara hRdaya spazI pravacana ApyuM hatuM. pratidina judA judA viSaya upara caritranAyakanA vyAkhyAne cAlatA. mAnavamedanI paNa mahAsAgaranI jema umaTatI, navA navA viSayo, navA navA daSTAMte ane kadIpaNa na sAMbhaLelI evI AkarSaka dalIle sAMbhaLatA kharekhara zrohavRnda citrAlekhita banavA sAthe dharma pravRttiomAM khUba jA. vaDAlInI vinati- IDarathI pAMca koza dUra vaDAlI gAmanA agragaNya zreSTI varga AcArya devezane tyAM dharma mahotsava prasaMge padhAravAnI vijJapti karavA Avyo. dIrdhadaSTI AcArya deveza dharma ane zAsana prabhAvanAnI vRddhi vicArI temanI vinati svIkArI sasvAgata vaDAlI padhAryA. caritranAyakane atrenI janatAne khAsa paricaya na hatuM. paraMtu prabhAvasaMpanna purUSonA atizaya evA heya che, ke aparicite paNa darzana ane vANuM zravaNa mAtrathI amApa utsAhI ane asAdhAraNa bhaktivAlA bane che. vaDAlInI jainajanatA caritranAyakane dharmaupadeza sAMbhaLavA saharSa Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 ] kavikulakirITa yojAI. atre jeTha vada 8nA dine pU. nyAyanidhi zrImad vijayAnaMdasurIzvarajI mahArAjanI svargArehaNa tithi ghaNAja ThAThamAThathI AcArya dezanA adhyakSapaNa nIce ujavAI hatI. pU. AtmArAmajI mahArAjanuM suMdara zilIthI jIvanavRtAta sAMbhaLatA atrenI janatA temanA sadaguNo tarapha khUba AkarSAI. AcArya devezanI zItala chAyAmAM aThThAI mahatsava zAMtisnAtra vigere dharma mahesava niviMdane pasAra thayA. tyAMthI pAchA IDara- vaDAlIthI jeTha vada 14 nA zubhadine vihAra karI teja divase sasakAra IDaramAM praveza karyo. A caturmAsa AcArya devezanuM iDaramAM thavAnuM che. e samAcAra vAyuvege vistaryA, eTale AjubAjunA aneka gAmamAMthI potAnA ziSyone cAturmAsa mATe AcArya mahArAjazrI pAse vinati karavA AvyA. kRpAlu gurUdeve teo saghaLAnI vinati svIkArI. panyAsajI zrImad bhuvanavijyajI Adi ThANAne sIpera, munirAjazrI navInavijayajI Adine uMjhA, munizrI gIndravi. Adine sInera, munizrI pavavijayajI Adine dhINoja cAturmAsa mATe AjJA pharamAvI. taduparAMta saMghanA kAgaLa AvatA AcArya zrImad vijayagaMbhIrasUrijI mahArAjane verAvaLa, AcArya zrImad lakSmaNarijI mAhArAjane Idera, tathA munizrI surendravijayajI tathA naMdanavijayajIne taLAjA mAsu karavAnI AjJA ApI. bhagavatIsUtranI vAMcanA- IDaranI janatAne varSonA AMtarA bAda AvA mahAna purUSane cAturmAsamAM vega malate heI dharmArAdhanA karavAmAM khUbaja tatpara banI. rasaprada pravacane pratidina cAlatA janatAnA hRdayamAM dharmanI vAsanAo etapreta thatI. dharmotsAhI zrAvaka vRnda anekadhA dharma tonI carcAo karI yathAtathya yathArtha vAdInA (vItarAganA) siddhAMta samajatA thayA. jema jema caturmAsa najIka AvatuM gayuM tema tema Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara 87 janatAne utsAha paNa vadhate gaye ane kadIpaNa nahi sAMbhaLeluM paramapunita cAre anugathI bharapura zrI bhagavatIjI sUtra vAMcavAne nirNaya thayo. punIta bhagavatIjI sUtra saMbaMdhI saghaLe kharca zA. kuberabhAI nathubhAIe udAratA vAparI svIkAryo. sUtra prAraMbha divasa nirNaya thatA akhila jaina kema harSa garakAva banI. sUtranA bahu mAnArthe ane bhakti nimitte eka bhavya varaghoDe caDhAvavAmAM AvyuM hatuM, je varagheDe IDara zaheranA mukhya lattAomAM pharI upAzraye Avyo ane AcArya devezane kuberabhAIe bhagavatI sUtra vaherAvyuM hatuM. mahAna sUtrane saMbhaLAvanAra mahAna purUSane meLa ane temAM paNa varSonA AMtare A mahAmula-suprasaMga atrenI janatAne sAMpaDatA bAla ke yuvAna AdheDa ke vRddha sau koI harSadaramAM guMthAI jayanAdanA guMjArathI upAzrayane guMjAvatA caritranetA sanmukha sUtra zravaNa karavA dattacitta thayA. kuberabhAInA taraphathI sAcA metIne khAsa taiyAra karAvela suMdara sAthIo karAvI sutranA bahu mAnArthe caDhAvya. cAra mahInA sudhI rajanI prabhAvanAo nedhAI pU. AcArya deveze madhura maMgaLAcaraNa pUrvaka sUtrane prAraMbha karyo. maMgaLAcaraNanA zlekamAM keTalAka divaso sudhI bhinna bhinna vyAkhyAo dalIle, daSTAMta, ghaTanAo ane vicAraNA cAlI. keTaleka varga ema mAnate ke AvA mahAna sUtrane samajavAnI hamArAmAM samarthatA nathI. paNa karNa ane cittane pAvana karIzuM paraMtu e bhramaNane AcArya dezanI sau kai samajI zake evI suMdara zailIthI thatI sUtranI vyAkhyAe nirmULa karI ane khareja karNacitta ane AtmAnI pavitratA vadhavA lAgI. vizeSa tAjubInI vAta te e che ke kadI paNa vyAkhyAnamAM nahi Avate e keTaleka varga pratidina hRdayanI preraNAthI samayasara hAjara thatA. eTaluM ja nahi paNa keTalAkenA hRdayamAM jaDa ghAlI beThelI mithyApravRttio, kusaMskAra ane zraddhAnI zithilatA dUra karI supravRttimAM, susaMskAramAM ane suzraddhAmAM teone majabuta banAvyA. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakiriTa 88 ] jAhera pravacane- je ke jene prajA te caritra nAyakanA rasamaya cAlatA vyAkhyAnethI saMtuSTa banavA sAthe dharma ArAdhanamAM taraboLa banI rahI hatI, paNa AvA amulya dharma prabodhaka pravacanane lAbha jainetara vargane paNa maLe te teonA jIvanamAM paNa anere dharma prakAza patharAya kAraNa ke te janatAne sAcA sukhanA sAdhane darzAvanArA dharmagurUo bhAgye ja maLe che. A kAmamAM khAsa atrenA rahIza nAgara cImanalAlanI atyaMta preraNA ane vinati vizeSa kAraNa bhUta banI. AcArya deveze akhila vargane dharmanuM rahasya samajAya ane pablIka sAre lAbha uThAve e hetuthI jAhera bhASaNa ApavAnuM svIkAryuM. jummAzAhanI dharmazALAmAM gaMjAvara mAnava medanI samakSa prathama pravacana, "sukhanI cAvI" e viSaya upara ApavAmAM AvyuM hatuM. caritra nAyakanA sumadhura saredathI temaja vividha tatva jJAnane pIrasatuM prathamaja bhASaNa jaina jainetara vargane khUbaja rUTyuM. sAcA paMthane darzAvanArUM nIvaDayuM. vRndane atyaMta Agraha thatAM bIjuM bhASaNa "dharma rahasya" viSayaka tathA trIjuM bhASaNa "manuSya janmanI sArthakatA " viSayaka ema aneka viSayo upara jAhera bhASaNe rAkhavAmAM AvyA hatA. ukta bhASaNamAM IDara zaheranA mAnyavara ekasara sAijha suparinTenDanTa temaja rAja karma cArI, tathA atrenI hAIskUlanA saMskRta TIcara DokaTara vigeree saharSa hAjarI ApI hatI ane AcArya devezanA AkarSaka pravacane prati aMta:karaNane saMtoSa darzAvavA sAthe jainadharmanA apUrva tyAganI ane e tyAgane pracAranAra dharmagurUonI bhUri bhUri prazaMsA karI hatI. ghaNe bhAIoe pravacananI UMDI asara thatAM bhinna bhinna pratijJAo svIkArI. be traNa jAhera bhASaNomAM dharma svAda cAkhyA bAda jainatara varga paNa upAzrayamAM caritra nAyakanA vyAkhyAna sAMbhaLavA utsAha pUrvaka AvatuM hatuM. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 389 vAccAraNu- jainavarga pratidinanA vyAkhyAna zravaNathI dharma zraddhAmAM aDola banate gayo ane saMsAranI viSamatA, tyAganI ugratA ane AdaraNIyatA samajI aneka prakAranA vrata uccaravA prerAye saMsArI jIvanamAM vyayasAyano pAra na hovAthI. IyattAnA abhAve pApAraMbhe pagale ane Dagale thayA ja kare che. saMpUrNa pApAraMbhene tyAga te saMyama sivAya bana azakya che. dunyavI kSaNa chavI padArthonI lolupatA ane prIti prANuonuM adhaHpatana karAve che; bhavAMtaromAM duHkhanI uMDI gartAmAM paTake che, mATe durlabha mAnava bhavane meLavI je samarthatA hoya to pahelI take bhayaMkara saMsArane tyAga karI saMyama svIkAravuM ucita che. tema nahi banI zake te saMyama prAptinI kAmanA rAkhI dezaviratI (bAravrata ) svIkArI manuSya janmanI amuka aMze paNa sArthakatA sAdhavI joIe, jethI anukrame saMyamanI prApti dvArA zivasahela sAMpaDe che. pU. AcArya devezane AvI rIte yuktiyukta hRdaya drAvaka upadeza sAMbhaLI haLukarma AtmAone uMDI asara thatA lagabhaga 60 strI purUSoe caritra nAyakanA varada haste bAravrata, caturthavrata, jJAnapaMcamI, vizasthAnaka vigere vrate uccArI jIvanamAM navIna prakAza pADeH dhArmika parIkSAne meLAvaDa- pU. vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanA upadezathI sthapAyela zrI AtmArAmajI jaina pAThazALAnI chatrIzamI vASaka parIkSAne InAma meLAvaDe caritranAyakanA adhyakSyapaNA heThaLa thayA. jemAM AcArya deveze saceTa upadezadvArA jJAna paThana pAThananI AvazyaktA, dhArmika jJAnathI maLatA alabhya lAbha zikSaka ane vidyAthIonI ane anya pharajo tathA miyA keLavaNuthI thatuM AtmAnuM adhaHpatana vigere vigere viSaya upara suMdara spaSTI karaNa karyuM hatuM. temaja kramazaH caritranAyakanA varada haste pustaka enAyata karavAmAM AvyA hatA. pAThazALA Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] kavikulikarITa pura bahAra cAlI rahI che, ane cIraMjIvI raheze evI hAlanI pari sthiti nizcaya kare cheH cha dvArA-- iDara zaheranI AjubAju pahADAmAM ane jhaTAjhuDa jhADIomAM prAcIna ane punIta keTalAka tIrthAM sthaLA vidyamAna che, keTalAka jANamAM ane keTalAka ajJAtapaNa che. keTalAka tIrthAMmAM kevaLa madirAnA mAtra khaDeza najare paDe che, jyAre keTalAka tIrthomAM bhavya maMdira ane prAcIna danIya bhavya mUrti yAtrALu vanA dilane khe Mce che. IDarathI phakata sAta ATha mAila dUra pasInAjI tIrthaM ghaNuM prAcIna ane darzanIya che. te tInuM maMdira dhaNuMja jINuM avasthAmAM hAvA chatAM ajaba AkarSaka che. keTalAka varSa pahelA digaMbara ane zvetAMbara va` sva sva deva mAnI pUjA bhakti karatA. parantu digaMbara leAkeAnI tIrthoM mATe kaeNTa nItio ane kadAgrahavazatA joI bhAvimAM tI vaimanasya na phelAya e zubha hetuthI zvetAMbarAnA kabo kAyama thayA che. sadhaLI vyavasthA iDara jaina zvetAMbara saMdha kare che. pU. caritranAyaka eka varSa pahelA A punita tInI yAtrA mATe padhArelA tyAre teozrInA hRdayamAM tIrthoddhAranI AvazyakatA purepurI jaNAyalI, ane tenI vicAraNA paNa calAvelI te saphaLa thavAnA samaya najIka AvI lAgyA. eka divasanA vyAkhyAnamAM bhAvuka iDara janatA samakSa choMhAranI AvazyakatA tathA tenAthI thatA AtmAne mahAna lAbhAnuM digdarza`na karAvyu`. janatAnA hRdayamAM A vAta utaratA turataja eka TIpa zarU karavAmAM AvI jemAM lagabhaga iDara jaina saMdha taraphathI pAMca hajAra ane anya sthaLeAthI daseka hajAra jeTalI rakama ekatrIta thai che, hAla chaNoddhAranuM kAma sthapAyela kamITIArA rItasara cAle che. AzA che ke e Ara Mbhelu kAya` TuMka samayamAM nirvighne saMpUrNa thazeH iDara tItha dhaNuMja prAcIna che. avaranavara sekaDA yAtrALuo Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAbalIpozInA pArzvanAthajInuM bhavya jinAlaya. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [ 391 yAtrArthe Ave che. temaja jainetara vidyAnA paNa A tIrthanI vijhITa laI dhaNA prasanna thAya che. A tIrthanA chellA ulhAra pU. vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanA upadezathI lagabhaga be lAkha jeTalA dravyanA vyaya karI gheADAja varSa pahelA purNa thaye che: iDara prajAnA ekanA eka vizvAsu dha zraddhALu sevAparAyaNa hemacaMdabhAithI kANu ajJAta che! jeenI udAravRtti mahAna kAryo karavAnI hiMmata ane dhIrajatA temaja kunehathI guMcavAyalA kAkaDAne ukelavAnI dakSatA ceAmera prasiddha che. sva. vijayakamaLasUrIzvarajI mahArAjanA jemanA upara atula prabhAva paDayA hatA ane te prabhAva teonA hAthe thaI rahela jIrNodvAra vigere dhama kA`thI puravAra thAya che. khareja IDara tInA chIddhAranuM kAryaM zrIyut hemacaMdabhAie kaTIbaddha thaI pUrNa karyuM che. akhila IDaranI janatA ekeavAje tenA guNagAna karI rahI che. vaLI jemanI vaya pugatI thavA AvI che chatAM paNa caritranAyakanA upadezathI emaNe zrAvakanI e paDhimA amA utsAhathI ane ajoDa sahiSNutAthI vahana karI che. temaja caritranAyakanA varada haste khAravrata uccarI tathA upadhAna tapanI ArAdhanA karI Atma unnati sAdhavA bhAgyazAlI thayA cheH caritranAyaka vizALa piravArasaha gaDha upara padhAryAM ane sabhya jinAlayamAM prabhunA darzana stavanA karI, nirIkSaNa karatA Akhu e maMdira devavimAna sadaMza bhAsyuM. tyAMnI niHsIma zAnti ane vizud vAtAvaraNu kSaNabhara caritranAyakanA cittane ThAravA lAgyuM, parantu zIkhara paraSTi karatA eka bAjunA bhAga kAMIka DhaLatA dekhAyA. A vAtanI jANu hemacaMdabhAine karI, tapAsa karatA jaNAyuM ke zIkharanuM kAma majammuta jANI kezyuM na hatuM. zIlpa zAstrIoe prathama take zIkharanA cho~ddAranI anivArya AvazyakatA jaNAvI. pU. AcAya devezanA upadezathI dazeka hajAranI bahAragAmathI TIpa karavAmAM AvI. enu kAma paNa hemacaMdabhAInI dekharekha nIce dhamadheAkAra cAlI rahyuM che. Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tara ] kavikulakirITa temaja gAmanA zItaLanAthanA maMdiranA samAra kAma mATe caritra nAyakanA upadezathI ThIka ThIka rakama bhegI karavAmAM AvI hatI. tenuM paNa kArya hAla cAlI rahyuM che. zrIyuta hemacaMdabhAI khaDepage jIrNoddhAranA sukAryamAM samaya vItAvI rahyA che ! khareja samAja jarUra teonI rUNI cheH maMDaLanI sthApanA anekAneka dharmanA mahAna kAryo atre thayA che, temaja bahAra gAmonA yAtrALuo paNa meTI saMkhyAmAM AvI dharma prasaMge ujave che, AvA saMyogamAM sevA utsuka maMDaLa atre hoya te ghaNI madada maLavA sAthe dharma kAryomAM sugamatA rahe, e hatuthI panyAsajI mahArAja zrImadda jayaMtavijayajI mahArAjanI preraNAthI ane eka utsAhI yuvakenuM maMDaLa sthApavAmAM AvyuM, jenuM nAma "vijayalabdhisUrijI jaina sevA samAja maMDaLa" rAkhavAmAM AvyuM. A maMDaLe caturmAsamAM thaelA dhArmika prasaMgamAM banatI kaziza karI khaDepage sevA bajAvI pitAnuM kartavya adA karyuM che. tapa ArAdhana pU. AcArya devezanA hRdayadrAvI upadezathI lagabhaga tenI saMkhyAmAM strI purUSoe ullAsapUrvaka akSayanidhitapa tathA caudapUrvanA tapanI savidhi ArAdhanA karI tapanI saghaLI kriyA munizrI mahimAvijayajI karAvatA hatA. tathA ghaNAone preraNa karI A tapamAM joDyA hatA. teozrInA divya upadezathI anya janatAe paNa vrata-paccakhANa Adi adhikAdhika karI jIvanakRtArtha banAvyuM. tapanI pUrNahatimAM bhavya ane AkarSaka varaDe caDyo hato. je varaghaThAe jainetaravargane khUba Akarthe. jinAlayamAM pUjAo, vividha aMgaracanAo temaja prabhAvanA Adi dvArA zAsana prabhAvanA sArI phelAvavAmAM AvI. Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazikhara pUrva ArAdhana-- pacUSaNuparva najIka AvatA gayA, janatAmAM amApaha ubharAyA. vividha prakAranI dhama bhAvanAothI janatA raMgAvavA lAgI. ane ati nirvivratAthI punItapanI ArAdhanA thaI, jemAM caritranAyakanI vANInA pratApe vividha tapazcaryAe devadravyAdinI Avaka vigere dhama unnati ThIka pramANamAM thavA pAmI, janatA maMgaLamaya dhama vAsarAne haMmeza jhaMkhatI. upAzrayanI AvazyakatA-- ( 33 jo ke iDaramAM upAzrayatA hatA. parantu dhaNA junA ane saMkINu hAvAthI dhama kriyAe ArAdhavAmAM sAmAnya muzkelI paDatI. bhItA paTTupaDu thaI rahI hatI. caturmAsamAM vAdaLAnA garava ane purajorathI jhukAtA pavana upAzrayane jamInadosta karI mukaze evI sau kAine bhIti rahetI hatI. AvA prakAranA saMjogA netA navA upAzrayanI AvazyakatA sau kAine jaNAi. pa pava mAM prasage prasage caritranAyakanA sacoTa upadezathI navIna upAzraya karAvavA mATe lagabhaga bAra hajAra jeTalI meATI rakama TIpamAM bharAI. iDaranI janatA mATe AvI ekadama meATI TIpa bharAyAne seA varSomAM A pahelA prasaMga hatA. A badhA prabhAva ane atizaya caritranAyakanI puNya prakRtineAja manAya. upadhAna tapa judAjudA viSayeA upara caritranAyakanA upadeza pratidina cAlata ane eka prasa Mge upadhAnatapanI mahattA samajAvavAmAM AvI. janatAnA hRdayamAM te tapa ArAdhavAnI utsukatA paNa jAgrata thaI, upadhAnataSa atre ArAdhAvuM joie, ema sau kAi bhAvanA rAkhatA. akasmAt mAtA ke kAi daivI preraNAthI himatanagaranivAsI vakhatacaMda revAjInA vidhavA khAi revA AvI pahoMcyA. ane caritranAyakanI pAse vaMdana Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] kavikulakiriTa karI savinaya upadhAnatapa karAvavAnI pitAnI bhAvanA pragaTa karI. A samaye IDaranI janatA tAjuba banI. zA. cunIlAla rAjakaraNabhAI Adi dhamara joe te bAIne jAtamahenata ApI te tapa karAvavAmAM madada karavAnuM svIkAryuM. asAdhAraNa utsAhathI pU. AcArya devanA varadahaste aneka strI-purUSoe te anupama tapanI ArAdhanA niviMdhe saMpUrNa karI, tapasvIonI bhaktimAM iDaranI janatA khaMtathI ubhI rahetI cAturmAsa parivartana- AcArya devezanA caturmAsa parivartana mATe jeke aneka gRhastha taraphathI vinatio AvI hatI. pitAnA gRhAMgaNamAM mahApurUSanA punita pagalA karAvavAnI hoMza kone na hoya? chevaTe zA. maMgubhAI nemacaMda gAMdhIne tyAM vizeSa lAbha jaNAtA gurUdeve caturmAsa parivartana svIkAyuM, ati ADaMbarathI teonA gRhAMgaNamAM AcArya deveza Adi caturvidha saMgha padhAratA zA. maMgubhAIe smaraNIya satkAra karyo. vividha zobhAthI alaMkRta bhavya maMDapamAM sumadhura tatvabodha maMgalAcaraNa karyuM. tyAMthI daza vAge sakaLa saMdha vAjate gAjate AcArya zrInI pradhAnatA nIce IDara gaDha upara zatruMjaya paTane juhAravA mATe padhAryA. jyAM bhavya jinAlayamAM navvANuM prakArI pUjA bhaNAvavAmAM AvI tathA suMdara aMgaracanA vigere zAsana prabhAvanA sArI thaI. teja divase sakaLa saMghanuM tathA upadhAna vAhaka bhAIbaMnenuM svAmI vAtsalya udAra cittathI zA. maMgubhAI nemacaMda taraphathI karavAmAM AvyuM. bahAra gAmathI Avela jAtrALuonI paNa meTI saMkhyAe lAbha lIdhe hatuM. bIjA ane trIjanA anukrame zA. DAhyAlAla kuberadAsa parIkha tathA zeTha DAhyAlAla mehanalAlane tyAM temanI Agraha bharI vinati thavAthI temane tyAM cAturmAsa badalyuM hatuM. dareka sthaLe bedhaka pravacana thatA prabhAvanAo pUjAe Adi dharma sArA thayA. atrenA nyAyA Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 395 surizekhara dhIza vigere rAja amaladAree paNa DAhyA zeThane tyAM caritra nAyakanI vANuM zravaNane saharSa lAbha lIdhe haveH dharmaka- caritra nAyakanI puNya prakRti evI ajaba bharelI che ke jeonI chAyAmAM avaranavara dharmakAryo thayA kare che. jeozrInI vANImAM e ucca prabhAva che ke sAMbhaLanAra kAMIne kAMI jarUra pAmI jAya che. vaja jevA kaThora hRdayo paNa pIgaLatA asAdhAraNa dharmakRtyomAM yojAya che. jeonI ucca tyAgavRtti, saraLa ane prazAnta prakRti, ajoDa nispRhatA ane asAdhAraNa vyAkhyAna prabhAva Adi guNe bhalabhalAne mugdha banAve che. proDha pratApI caritra nAyakanA punita darzanArthe zeTha nagInabhAI karamacaMda saMghavI cAlIza pacAza AdamInA kAphalA sAthe AvyA. teonA taraphathI upadhAna vAhakenuM sAdharmika vAtsalya, devadravyanI vRddhi Adi sukAryo thayA. udAra vyaktio jyAM jAya tyAM potAnI udAra vRtti dAkhave che. temaja amadAvAdathI dhI yaMgamensa jaina sesAyaTInA kAryavAhake zeTha bakubhAI maNIbhAi, cImanalAla kezavalAla kaDIyA Adi cAlIza pacAsa jaNe AvI ane snAtra mahotsava karI dharmazabhA ThIka vadhArI. suratathI munizrI lalItogavijayajInA saMsArI mAtuzrI gulAba bena tathA temanA bhAI rAyacaMda nagInacaMda vigere vaMdanArthe AvyA hatA. temanA taraphathI DuMgara upara pUjA prabhAvanA rAkhI saunuM sAdharmika vAtsalya ThAThathI karavAmAM AvyuM. AvI rIte bahAra gAmathI Avela gRhasthAe dharmaprabhAvanA phelAvIH mAlApaNu mahatsava- upadhAnatapanI pUrNAhutI thatAM mAlArepaNu mahatsava ADaMbarathI prAraMbhAye. te nimitte zrI goDIjIpArzvanAtha bhagavAnanA maMdiramAM ThAthI pUjAe bhaNAvAtI. mALAropaNa nimitte eka bhavya varaghoDo caDhAvavAmAM Avyo. bahAra medAnamAM bAMdhela bhavya maMDa5mAM mAgazara vada pAMcamanA Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] kavikulakiriTa dine pU. AcArya devezanA varadahaste upadhAna tapovAhakenA kaThomAM zivaramaNanI mALa samI vividhavaNa mALA paherAvavAmAM AvI. A samaye AcArya devezanA ziSyaratna munirAja zrImadda jayantavijayajI mahArAjane caritranAyakanA varadahaste gaNapada pradAna karavAmAM AvyuM, te divase nekArazI jamaNa karavAmAM AvyuM. bahAra gAmathI paNa A prasaMge ghaNu mANasee AvI lAbha lIdho hato. deva dravyanI ane jJAna dravyanI vRddhi paNa samayAnusAra sArI thavA pAmI. A samaye paNa atrenI sevAsamAje sArI peThe sevA bajAvI apUrva lAbha uThAvyo hataH aikyabhAva- eka divasanA jAhera bhASaNamAM caritranAyake ejyabhAva upara ghaNuM ja AkarSaka vivecana karyuM. jenI uMDI asara vajIbhedI hRdayapara thatAM sau koI aiyabhAva rAkhavA prati prerAyA. keTalAkanA hRdayamAM cIrakAlIna ISa ane kusaMpanI cINagArIo nAnI paNa javalanta hatI te bujhAI. vizeSa mahatvanI vAta te e banI ke varSothI keTalAka hammaDa baMdhuo zvetAMbara mUrtipUjaka mAnyatA dharAvatA hatA chatAMya pitAnA jAtIya baMdhu digaMbarenI sAthe levaDa-devaDa ane anya vyavasthita rIte cAlatI. amuka varSothI e kemamAM viSama vaimanasyane kaTuka pracAra dekhAte. khare ! caritranAyakanA AjanA vajIbhedI upadeze teone keI anerI asara karI. jenA pratApe te banne pakSee bhegA thaI bIje ja divase saMpa karI aikaya bhAva paraspara vadhAryo. akhila iDaranI janatAmAM caritranAyakanA sacoTa upadezanI uMDI asara ane bhUri bhUri prazaMsA thaI. alpa saMkhyAvALA vetAMbarenI muMjhavaNa maTI gaI addabhuta pratiSThA mahatsava- puNya purUSanI prakRti ane chAyA ubhayane meLa janatAnA hRdaya paTa upara pAramAthI, prabhA pAthare che. prabhAvaka puNya purUSanA sukRta Page #460 -------------------------------------------------------------------------- Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IDaramAM gaDha upara ujavAyela pratISThA tathA padArpaNanuM duSya jemAM pU0 mahArAja zrI padArpaNanI krIyA karAve che. bI. pI. presa-pAlItANA, Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 397 puSpanI saurabha sajajanonA hRdayane mugdha banAvavA sAthe udAra vRtti ane paropakAra parAyaNatA zIkhave che. ApaNA caritra nAyakanI prakRSTa puNyArthe balavaMta atizaya ane AkarSaka bhavya AkRti mATe jaNAvavA jevuM rahetuM nathI. A IDara zaheranA caturmAsamAM anekAneka stutya ane anudanIya kAryo thatAMja gayA. AzcaryarUpe caritranAyakanA lagabhaga saghaLAye sAdhuoe yogamAM praveza kIdho, A samayane lAbha levA sAdhvIzrI maMgaLazrIjIe pitAnI ziSyA kaMcanazrIjInI ziSyA jayAzrI tathA vijayAzrIne yoga karAvavA sUrizekharane vinavyA teoe ravIkAra karI ga karAvyuM. saMdhanA harSAtirekathI upasthita thaela saghaLAya mahAna kAryo nirvine zAnti pUrvaka pasAra thavA pAmyA. caturmAsa bAda gaDha upara aneka prAcIna ane bhavya mUrtionI pratiSThA temaja svargastha pU. vijayAnaMdasUrijI mahArAja sva. pU. vijaya kamaLasUrizvarajI mahArAjanI puNyAkRtimaya pratikRtionI pratiSThA mahotsavane avasara najIka AvavA lAgyo. apratima prabhAva saMpanna svargasthanA prati atrenI janatA aMtaHkaraNathI bhakti vAtsalyavALI hatI. eTaluM ja nahi paNa anekadhA upakAra saNathI dabAyelI hatI. eTale puNyapratIkonA smAraka tAjA thatA hAi iDarI janatA AnaMda banI garakAvamAM havegamAM AvatI gaI. mahejo caMcaLa lakSmIne udAratAthI vyaya karI AgAmI dharma mahotsava apUrva ujavavAnA oratA sevavA lAgyA. maMDaLanA sabhya jAtamahenatathI mahatsavane dIpAvavA ujamAla thatA gayA. AkhAe caturmAsanA sukAnA zikhara para dhvajA rohaNa sadaza A bhAvI prasaMga ujavo joIe ema sau kaI IcchatA. pratiSThA tathA pada pradAna- jeonA jIvanamAM dharma prabhAvanA phelAvavAnI jabara dhagaza jhaLahaLI uThe che, jeo pratApa saMpanna heI aneka jIvane ziva Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakiriTa mArganI sIdhI saDaka upara saMyojI rahyA che, TuMkAmAM jeonA jIvananI pratyeka pravRttio nirvagha ane hitakAraka anubhavAya che. tevA guNagariSTha caritrAgraNI AcArya mahArAjazrInA punita pratApe IDara zaheramAM anerI dharma prabhAvanAo phelAI temaja gaDha upara gaganavagAhI vizALa ane bhavya prAcIna ane Adarza zrI zAMtinAtha bhagavAnanA maMdiramAM Aju bAjunI daherIonA takhta upara nava jInezvara devanI mUrtio temaja jagata upakArI puNya pratimUrti nyAyanidhi zrImad vijyAnaMdasUrizvarajI mahArAjanI ane naiSTika A bAlabrahmacArI saddharma rakSaka caritra nAyakanA parama gurUdeva zrImad vijaya kamaLasUrIzvarajI mahArAjanI bhavya mUrtionI, taiyAra karelA bhavya gekhalAomAM pratiSThA karavAnI heI, te nimitte asAdhAraNa mahatsava iDaranI janatAe utsuktAthI prAraMbhe. eka samaya jeone IDarI janatA para anahada upakAra thaele anekadhA dharmaratnanI prApti jeozrI dvArA meLavelI evA ajoDa guNagariSTha vijaya kamaLasUrizvarajI mahArAjanI cirasmRti banatI hoI kema janatAne prabala utsAha na hoya? pU. caritra nAyakanA A caturmAsane prasaMga iDaramAM banyuM hoya te te pArekha amRtalAla chaganalAlanI A mUrti banAvavA ane pratiSThA karAvavAnI amApa udAratAja mukhya nimitta che. jeoe sva. vijaya kamaLasUrIzvarajI mahArAjanI camatkAriNI ane divya pratimA kuzaLa kArIgare dvArA bharAvI AcArya devane pratiSThA karAvavA Agraha bharI vinati karI, ane IDara jaina saMgha paNa ghaNA varSothI, caturmAsanI AzA sevI rahyo hato. te AzA pUrNa thaI. saMvata 1995 nA mahAsuda 9 ne divasa pratiSThA mATe mukarara thaye. pratiSThA pahelA ATha divasa gaDha paranA maMdiramAM aSTAbdikA Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SCOOCOO OOOOO DOOOOOOOCOSOC OO0000 *ss O Oi00000 'thaooes iDaragaDhanA bhavya maMdiramAM padharAvelI 0 occ000000 2 nooooooooooo 0000 8 *e70000000000 500000000000e 200 059 0000000000000 ? ooo p00000000 8. 100deg 5000000000000000 ? pU. kamalasUrIzvarajI mahArAjanI zarIra pramANa bhavya mUrti 00000000008 gaOOQoooo 100000000000000000000 % 077377000000e " A 00(c)(c)(c)000 zrI bahAdurasiMhajI prI. presa-pAlItANuM. Page #465 -------------------------------------------------------------------------- Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrizekhara [ 399 mahatsavane AraMbha ghaNu ThAThathI karavAmAM AvyuM. maMdira bahAra vizALa medAnamAM vividha dhvajA teraNe beDe paMcaraMgI paDadAethI zobhate eka bhavya maMDapa racavAmAM AvyA. pArekha amRtalAla chaganalAla tathA vaDAvalIvAlA sva. zA. maNIlAla dalachArAmanA dharmapatnI bAI tArA benanA nAmothI kaMkotarIo mekalavAmAM AvI. jethI zahere tathA gAmanI janatA A suprasaMge ubharAvavA lAgI. je je sthaLemAM sva. vijaya kamaLasUrIzvarajI mahArAjanA caturmAsa thaelA ane teozrInA dharmopakArathI zaNuM banelI janatA ghaNA utsAhathI AvI pahoMcI. khaMbhAta, punA, chANa, amadAvAda, pATaNa, DabheI, kheDabrahmA, vaDAvalI, sANaMda, godharA, sIpara, Adi aneka sthaLothI Avele mAnava samuha eka mahAna meLAnuM drazya ubhuM karate hate. mahAsuda chaThanA divase eka bhavya jaLayAtrAne varaghoDe caDho. hatuM. jemAM devadravyanI Avaka ThIka thavA pAmI. mahAsuda sAtamanA dine maMgalamaya prabhAte sumadhura benDanI sarede vacce caritra nAyakanA varada haste jinamUrtionI, gurumUrtionI tathA yakSa yakSiNanI pratiSThA thaI jemAM sIpera nIvAsI zA. surajamalajI maMgaLacaMdajI bhIkhAbhAI tArAcaMda vADIlAla maMchArAma bAI sAMku bAI jamanAbAI tathA bAI benI DesI tathA punA nivAsI gaMgArAmajI taraphathI traNase tathA aDhIsene nakAre ApI uparokta gRhasthAe mUtio padharAvI hatI. tathA yakSa pakSINuM mAstara hemacaMdabhAI chaganalAla IDaravAlA tathA temanA nAnAbhAI sAkaracaMda chaganalAle padharAvI hatI. pU. vijaya kamaLa sUrIzvarajI mahArAjane gokhale amadAvAdanA zAsanapremI zeTha bakubhAI maNIlAla taraphathI 351 nA kharce karAvavAmAM AvyuM hatuM. te gekhalAmAM mUrti pArekha amRtalAla chaganalAle padharAvI hatI, tathA pU. vijyAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanI mUrti iDaranivAsI zrAvikA nAthIbene padharAvI. Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavikulakiriTa padapradAna pratiSThAnuM kArya nirvidane pasAra thatAM lagabhaga dazavAgyAnA sumAre bahAra taiyAra karelA bhavyamaMDapamAM mAnava medanIne ThaTha jAo. A prasaMge caritra nAyakanA vizada ane varadahaste pitAnA ziSya panyAsajI zrI bhuvanavijayajIne upAdhyAyapada, gaNIpravara zrI jayantavijayajIne panyAsapada ane munizrI pravINavijayajIne gaNapada vidhi purassara pradAna karavAmAM AvyuM. A samaye janatAnA jayajayArathI AkAza guMjI uThayuM. padapradAna bAda caritranAyake padagrAhakone te padanI mahattA ghaNI suMdara zailIe samajAvI hatI. vinIta ziSyae paNa ziSTabhASAmAM zikSA anukuLa vartavA abhilASA jaNAvI tathA gurUkRpA dina dina vadhatI rahe evI abhyarthanA karI. A prasaMge maMdiranA kAryakarone ucita inAme zrIsaMgha taraphathI ApavAmAM AvyA. aMte chANIvAlA zA. cImanalAla premacaMda, zIvalAla hIrAcaMda, zA. cunIlAla garabaDadAsa tathA DAIvALA taraphathI zrIphaLanI prabhAvanA laI sau kaI vIkharAyA hatA, temaja A prasaMge sAdhvI zrI maMjulAzrInI ziSyA sAdhvIzrI mahendrazrIne vaDI dIkSA arpaNa karavAmAM AvI hatI, temanA saMsArI pitA sIperanivAsI paTavA dalIcaMda lavajIbhAI taraphathI jainonA ghara dITha zera zera sAkaranA paDA vaheMcavAmAM AvyA hatA. Aja divase baporanA gaMjAvara medanI vacce chANIthI Avela vidhivAlAo dvArA ghaNIja spaSTatAthI zAMtisnAtra bhaNAvavAmAM AvyuM. A prasaMge aThThAI mahetsava, zAMtisnAtra temaja sAtama ane AThamanA sAdharmika vAtsalya vaDAlIvAlA sva. zA. maNIbhAI dalachArAmanA dharmapatni zrImati tArA bahenanA taraphathI karavAmAM AvyA. pAMcama tathA chaThanA dine zA. amRtalAla pArekhanA taraphathI sAdharmika Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarizekhara [401 vAtsalyo thayA hatA. temaja thanA dine sIperanivAsI zA. maNIbhAI maganalAla taraphathI sAdharmika vAtsalya thayuM hatuM. A akhila mahetsavamAM bahAra gAmathI Avela sAdhamI bhAIonI sevAmAM atrenA "vijaya labdhisUrIzvarajI sevAmaMDaLa"nA sabhyae tanatoDa mahenata karI hatI. temaja gaDha upara thaela mahetsavanI saghaLI vyavasthA dekharekha rAkhavAmAM pArekha maNIlAla cunIlAle tathA TIMToivAlA khImacaMdabhAIe tathA maMgubhAInemacaMda gAMdhI vigere gRhasthoe sAre phALo Ape hatA. TuMka samayamAM daherIo gokhalA vigere taiyAra karAvI ApavAmAM zA hemacaMdabhAI chaganalAlanI mahenata apUrva hatI. basa caritranAyakanA yathArtha ane svAnubhUta temaja anyazruta saguNanuM yatakiMcita varNana atre pUrNa thAya che. vAMcaka mahAzaya adAvadhi guNa bagIcAnA suvAsita vikasvara puSpanI saurabha tRpti paryata laI cUka haze paraMtu e saurabha ne kevala nirmaLa na banAvatA ciraMvAsI banAvaje, prasaMge prasaMge tenI zasta smRtio hRdayapaTa upara AlekhI chavana mArgamAM jAgRti prApta karaje, sanmArganI kuca karavAmAM tene madadagAra banAvaje jethI jIvana paMtha niSkaTaka banaze. je ke mArA parizramane saphaLa ja mAnuM chuM, kAraNa ke mAtra kalyANa kAmanAthI ane saguNAnurAgathI saMstavanA karAya ke AlekhAya te zubhaphaLaprada nIvaDe che hAM, jarUra harSAtirekatAnI sAthe vizeSa saphaLatA mAnavA tyAre ja kAraNa bane che ke jyAre priya pAThakagaNuM pustakAlakanathI pitAmAM te uttama guNone vasavATa karAve. sajajanenuM kartavya paNa Aja heI zake bAkI jeonuM kAvRttithI durguNa prati lakSya derAyuM che, jemanA jIvananuM duguNa grahaNa karavAnuM ja dhyeya sarjAyuM hoya tevA durjanene saddaguNo paNa deSarUpa bane e asvabhAvika naja manAya. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402] kavikulakirITa tevA durguNagrAhI durjane paNa pitAnI ulTImatine sulTAvI A granthamAMthI sArane svIkAre ema IcchIe chIe. bAkI daSTideSathI saddaguNane paNa durguNenI brAntithI dekhAtA hoya tevA manuSya kevaLa dayA pAtra manAya. vaLI game tema hoya paNa sajajane ane durjanane ubhayane hamArI bhalAmaNa che ke A granthAvalekanathI sadguNa saMcaya karI AtmAne nirmaLa banAvaze mati maMdatAthI, smRti vaiparItyatAthI ke granthane jaladI purNa karavAnI AvegI kAmanAthI agara anya koI kAraNathI koIpaNa sthaLe khalanA najare caDhe te te vAMcakavRnda kSetavya rAkhaze evI AzAthI viramuM chuM. A granthano bIjo bhAga paNa vAMcakavarganA kara kamalamAM mUkavA lekhakanI kAmanA che. Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***********.......00000000 $9000... .......... 00000000...... siMhAvalAkana yAne uDatI najara *.00 ....ooo...... ............. ......................................................................... mi ya vAMcaka varga ! caritranAyakanI jIvana vATikAnAM suguNa kusumeAnI saurabhathI masta banI adAvadhi vAstavika AnaMda lUMTayA; jarUra keTalAka sajjatAnA hradaya karaNDakamAM suguNa sumeAnA saMcaya paNa thayA haze ? devaduma samA niravala jIvana vRkSanA suguNa sume amlAna rahevAnAM ! mAnava prakRtimAM jyAre jyAre vikRti akasmAt thavA pAme tyAre A aNumAla kusumeAnI Amoda te te vyakti mATe Anamaya thazeja I upakArI ane suguNI mahAtmAonA guNAne upakRta latagaNu subhAvanAnI sumadhura khasIthI vividhi tAlA ane layathI zAmAT 1 Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAya che? ane te guNe prati zAmATe prere che? vAstavika suguNeja surUcira ane AkarSaka haze te janatA ApoApa derAzeja. kasturikAnI Amada zuM zapathathI kabulAvavI paDe che? haragIjha nahi! janatA Apa Apa kastUrikAnI Amodane prazaMse che. ane grahe che ThIka che chatAMya vAyune saMparka naheya te kusuma ane kasturikA svayameva svaAmedane dUra sthAyI janavarga sudhI pahoMcADI zakatI nathI, tema mahAtmA purUSane suguNo surUcira ane AkarSaka che ja paraMtu te suguNone vistAravAnuM kAma teonA bhakatagaNanuM che ja. niravadya-jIvI asAdhAraNa upakArI caritranAyakanuM jIvanavRtta akhila AlekhAI gayuM. chatAMya siMhAlekanamAM viziSTa zuM AlekhavAnuM haze? vAMcakavarga dhIraja rAkhI siMhAvakana e akhila jIvana caritra avaleyA bAda, AkaMTha jamyA pachI te bhukta bhajanane hajama karanAra, saptadhAtumaya sarva vadhArI nasenasamAM prasAranAra cUrNanuM mahatkArya kare che. jIvana vRttAMtane sArAMza kahe ke siMhAvakana kahe ! tenI punaH smRti kahe ke tAravaNI kahe ! e akhila tattva siMhAlekanamAM samAveza thAya che. mauktikane suMdara hAra taiyAra karyA pachI madhyamAM tarala (nAyaka ) goThavavAmAM Ave che, maNimauktikamaya suzobhita mukuTanA madhya bhAgamAM anartha ratna jaDavAmAM Ave che, tema saMpUrNa jIvana vRttAMta AlekhyA bAda siMhAvakananI suMdara paddhati prasiddha che. asmitAnA pravAhamAM avanitala para asaMkhya mAnava prakRtio hatI nahatI thaI gaI! kAlacakkImAM pIsAI gaI! paravaza banI duHkhamaya jIvana vitAvI jamInadesta thaI gaI. vAstavika ja mAnava prakRtio hajArene AzIrvAda samAna thaI rahI che ane thaI raheze ke je mAnava prakRtie ucca ane Adarza jIvana jIvI, UnmArgagAmIone sanmArganI surAha batAve che. kaphara ane gojhArA saMgethI vikhUTA pADI Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahajAnaMda ane zAzvata sukhanA sucira saMge prati yoje che. mAnava mAtra upakArI ja hoya ema banatuM ja nathI. mAnava mAtra purUSAthI ane satya paMthamAMja vicare ema paNa nathI ja, hA jarUra hajAre mAnavamAM aMguli gaNya mAnaveja Adarza jIvana jIvI, anekene te jIvane jIvatAM zIkhave che. Dagale ne pagale kaMkare nihalAya che, paNa nidhAnate kavacit ja ane teya paNa bhAgyavaMtane najare caDhe che. " jIvanadera guMcavADA bharyo che ene aTapaTI bhUla bhUlAmaNuM kahIe te paNa cAlI zake. kharekhara A jIvanadarathI mukta banI nivRtta jIvana jIvavuM, snehIonI, mahajanya padArthonI prIti teDavI, AnaMda dhAma tyAga jIvana svIkAravuM, e zuM zeDI jahemata che? ane Atmika paribala sivAya sAMsArika viSaya vAsanA tyAgavI e azakya che. pUrva janmanA saMskAra, paraMparAgata sukulane dhama paDadhe, susAthIdAranI preravI temAMya sadagurUnI saMgatanI raMgata ajaba makkama banAve che. cAhe bAla haya, cAhe yuvaka hoya ke cAhe vRddha hoya; harekane vairAgyanAM jharaNAMthI dila bhIMjAtAM saMsAra bhayaMkara ane kArAgAra bhAse che. tene tyAgavA mumukSa eka dile bane che, vairAgyanI vAsanA pahelAM je saMge, snehIonA saMlApa, vilAsamaya vAtAvaraNa, dilane kheMce che, te badhAya sAdhane sakSubdhatA pedA kare che, ane vairAgI purUSa takSaNa te badhAyane parityAga kare che. ladhuvayamAMya ajaba hIMmata- ApaNe je puNya pratIka jainAcArya vijyalabdhisUrIzvarajI mahArAjanuM jIvana vRttAMta AlekhI gayA te mahAtmAnAM bAlavayathI ja jJAna ane vairAgya netra khUlI gayAM hatAM. subhAvanAonI khuzaba teonA hRdayapaTamAM vyApI gaI hatI. kharekhara caritranAyakanI bAlavaya hevA chatAMya saguNenA saMcayathI, kuzAgra tIvra matithI ane Adarza anubhavamaya AcaraNathI vRddha vayaja bhAsatI hatI. Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " vratazrutidhRtidhyAnavivekayamasaMyamaiH ye vRddhA ste'tra zasyante na punaH palitAGkuraH // 1 // mastaka para zveta vALanu` mAtra chatra dharAya tethI vRddo nathI gaNAtA, paraMtu je vrata, zAstrajJAna, dhIrajatA, dhyAna, viveka, ane yama, temaja sayama Adi suguNAne dhAraNa karatA hoya, tevA uttama guNA jeemAM jhulatA ane khIlatA hAya pachI bhale tee khAla hAya chatAMya guNu vRddha manAya che. ApaNA caritranAyake khalavayamAMja snehInA sasane tyAgI, snehInI saMsAramAM krUsAvavAnI enekadhA preravI hovA chatAMya AtmAne pAvaradhA banAvI asAdhAraNa sattva kauzalya ane hi'mata keLavI saha rakSaka jainAcAya zrImad vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste nAnI vayamAM sayama ravIyA, e zuM vAMcakanA hRdayane diGamUDha nathI banAvatuM ? tAnukhanI vAta te| e che ke ciratranAyakanA gRhakauTubikA traNa traNa vAra pAchA laI gayA. chatAMya caritranetAnuM hRdaya teonA snehakIcaDamAM na lepAyu, paraMtu vizeSa makkama utsAhIne nile pa banatu N gayu'! jeonA hRdayamAM sAcI tyAganI prIti jAgI che, tene sa'sAra tyAgavA rahela che. e dhaDA A dRSTAntathI pUravAra thAya che. vAMcaka sAcA tyAganA ane tyAganA upadezakanA vizadhI kadIya na banatA ! tyAganA virodhI e AtmadrohI che, adha:patanane! mA` vahAthe svIkAre che, vikAza mArga asAdhya banAve che. khyAla rAkhaje? bhUri bhUri abhinadanA ane abhivandanA te tyAga mUtionA carNAmAMja dhaTe ! susaMskAra -- susa yAga e mahAna jIvana auSadha che, kusa yAga e asAdhya bhayakara cepI rAga che, je puNyavaMta vyaktine niHsvArthI ane parApakArI mahApurUSonI seAkhata sAMpaDe che, tenI dha nAkhata comera khUbaja gAje che, ciratranAyake sugurUnA nirdoSa sahayegamAM jIvana Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uccatA dilabhara meLavI, saMyamanI niraticAra pAlanatA, tAraka gurUdevanI sevA ane AjJAnI ArAdhakatA, vividhajJAna meLavavAmAM hRdayanI khaMta caritranAyakamAM ajaba tejavatI banatI gaI. jema jema sahastrAMzu emapaMthamAM AgaLa dhape che tema tema vizeSa tejasvI banatuM jAya che, maNi pASANa para ghasAya tema vizeSa prakAzanAM kiraNo phelAve che, svarNa jema jema agnimAM tape tema tema vizuddha banatuM jAya che, tevI rIte caritranAyakane jema jema saMyama paryAya vadhate gayo tema tema mane nigrahatA, sahiSNutA, gaMbhIratA, udAratA ane sAdhakatA temaja zAsana prabhAvanA phelAvavAnI subhAvanA, Adi saddaguNe jeonA jIvanamAM jhaLakavA lAgyA. dina pratidina sarva mukhI zaktionI khIlavaTa thaI. matine madhya nAnakaDuM nAva AbAda heya, sukAnI kuzala heya te mahAna sAgara paNa tarI javAya che. kinArAnI bahAra ane meja managamatI luMTAya che, tema ajaba ane akuMThita buddhi taiyAthI pratibhAzAlI purUSa zAstra sidhuM anAyAse tare che; sAceja matinuM mArjana zAstrAvagAhanathI thAya che. svagurUdevanI nizrAmAM caritranAyake A saMyama paryAyathI laIne kuzAgramati ane zastasmaraNa zaktidvArA aneka prakaraNa , vyAkaraNagrantha, temaja Agamagrantha TuMka samayamAM paNa cakkasa rUpe abhyAsa karI svAyatta ryA. eTaluM ja nahiM paraMtu jema udAra vyakita lakSmI melavatAM sAthe sAthe dAnazAlA khelavA prerAya che; tevI rIte caritranetA paNa vizada matithI vividha tatvajJAna meLavatA gayA tema tema aneka sAdhuone ane saddagRhasthane pAThana prasaMgamAM udAratAthI tattvajJAnanuM dAna ApatA gayA, jethI grahaNa kareluM tattvajJAna skurAyamAna thatuM gayuM. navuM jJAna meLavavA, navIna zAstro avalovA, aneka gahana viSayane sugama banAvI ane samajAvavA, caritra Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyakanI pratibhAprabhA anerI jhaLakI uThatI. saMlabdha tattvajJAna cirasthAyI banatuM gayuM; navuM saMcaya thatuM gayuM. raheje ApaNe anubhavIe chIe ke vizada matinA abhAve keTalAka tattva padArthAna samajavA dorAtAja nathI; keTalAkeA dorAya che chatAM samajI zakatA nathI, keTalAphA samaje chatAMya samayeAcita smarI zaktA nathI, keTalAkA smarI zake che chatAMya anyAne ThasAvI zaktA nathI; paraMtu ApaNA citranetAmAM khAlavayathIja sheje e samajavAnA, samaye smaravAnI anekaza: akATya yuktiethI anyane samajAvavAnI zakti dhaNI Ucca ane Adarza anubhavatI hatI. jagamAM e zakti paNa divya manAvA sAthe asAdhAraNa UpakAraka nIvaDe che. caritranatAnA saMyama paryAya phakta ja varSanA thayA hatA tyArathI pote potAnAthI laghu ane Dila sAdhuone AdarapUrvaka ane vinaya pUrvaka prakaraNa, vyAkaraNa ane kAvyagranthAnA AdarzI rIte abhyAsa karAvatA. caritranAyakanA tArakagurUdeva te caritranAyakanI pAna pAdananI pragati nIhALI tAjuba banatA. eka prasa Mge caritranetAne muddhinI parIkSA mATe caritranAyakanA tAraka gurUdeve, caritranAyakane AjJA karI ke, lambivijaya ? tArI mati ajeya ane sarvAMtA grAhI huM anubhavuM chuM. Aje traNa kalAkamAM huM tane je navA zleAkeA Apu te tuM kaMThastha kara! caritranAyaka to utsukaja hatA. buddhinA DALa batAvavA nahi paraMtu gurU AjJA pAlana karavA khAtara TuMka samayamAM paNa kadIya nahi joyelA hastAkSaranI prata parathI caritranAyake (50) pacAsa leAka ke tha karI svagurUdevane saMbhaLAvyA, tAraka gurUdeva khubaja prasanna thayA. potAnI nizrAmAM eka buddhine akhUTa bhaMDAra che. tema teo mAnatA ! dharmAMDathI ke jIjJAsu bhAvathI jaina agara jainetara kAI paNa vyakita dharma carcA karavA AvatI agara zAstrArtha mATe DALa dekhADatI to tene svatAraka gurUdeva caritratatAnI pAseja mAkalatA. svagurUdevanA Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI zAstranusAriNI mati para caraNanAyake keTalA akalpya vizvAsa jamAvyuMA haze ? gheADAja dIkSA paryAyamAM paNa munivagamAM ane gRhastha maDaLamAM caritranAyakanuM agAdhajJAna ane mati ubhayanuM ujjavala gaurava khUbaja prasaryuM` ane ceAmera caritranAyakanI prasiddhi ana5 vyApI, nizrAmAM dhama prApti pazramI pathikane eka suMdara sarAvara ane tenA nilajalanA zItala zIkarA zrama nAzaka ane che, temaja sarAvaranI pALe vizAla ane jaTAjhuDa vRkSanI sAthe sAthe chAyA malIjAya to pachI pathikanA AnaMdamAM kamInA zI rahe? zramanA hrAsa ApeoApa thai jAya, su kalAnA AsvAda ane jalapAna thatAM amApa nivRtti te pathika anubhave! caritranAyakanI saumya prakRti, sadAnaMdI camakadAra caherA ane sattattva jJAnanA . UchaLatA taralataraMgo teozrInI nizrAmAM rahenAra munigaNane apUrva dhama phaLanI prAptinA hetu ane che. zrotRvRndane acira samayane paricaya paNa ananubhUta sheje dhama phUlanI suprApti karAve che? saMsAranI viTaMbanAothI kaMTALelA AzAnA mahAsAgaramAM jhulatA, A meLavuM, A maLyuMnI jhaMkhanAmAM jIvanane veDI rahelA aneka saMsArIjIvAne caritranAyakanI saMgata AzIrvAda samAna nIvaDe che. jJAna nija raNAMne nirdoSa AnaMda caritranetAnI nizrAmAM anAyAse melavAya che. are cAlu vihAramAMya paNa kAI paNa musAphira agara varnacara jotAMvetaja caritranAyakanI punita prakRtine jhukI paDe che, udAtta bhAvanAthI caritranAyaka thoDA samaya paNa dayA pAlanane, satya khelavAnA, vigere upadeza antaHkaraNanI lAgaNIthI Ape te khasa eTalA mAtrathI paNa anekA pApa pravRttinA parihAra ane savRttine svIkAra karI mAnava jIvanane sala banAve che. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kudaratanI mahera- hajAre mAnava anekAneka upAyothI zarIra svastha rAkhavA mathe che. sumadhura svara banAvavA aneka upAya zoce che. chAtIbaLa ane nIDaratA prApta karavA mahAna ddhAonA jIvanavRttAnta avaleke che. A badhuMya karavAnI jarUra zA mATe? te te samRddhio sahaja rIte nathI sAMpaDI mATejane? je vRkSa, vinA jalasiMcane phaLadrupa banatuM hoya, zItala chAyA vistAratuM hoya, tene jalasiMcana nathI ja karavuM paDatuM. caritranetA AcArya mahArAjane zArIrika anukUlatA bAlavayathI ja saMlabdha thayela che. jeonI bharAvadAra mukhAkRti dharmabuddhi ane vairAgya velane darzana mAtrathI vistare che. caritranetAne svara kudaratI ja sumadhura, gaMbhIra ane bulaMda che, chAtIbala ane nIDaratA pUrvasaMskArathI ApoApa ja sarjAyelI anubhavAya che. eka prasaMga yAda Ave che ke jyAre caritranAyake multAna zaheramAM caturmAsa karyuM, te daramyAna dharma viSayaka jAhera bhASaNe thatAM muslIme temaja anya jATakema te bhASaNane lAbha letI. are keTalAka jainadharmanA kadara zatrue paNa caritranAyakane madhura svara sAMbhaLatAMja AkarSAtA ! ane belatA ke, ApaNe jainadharmanuM koIpaNa svIkAravuM nahi, paNa e vyAkhyAnakAra mahAtmAnA sumadhura svarathI uccAraNa thatA glaeNka sAMbhaLI levA; mAtra susvarathI AkarSAI seMkaDe anAryajane bhASaNa zravaNuM karavA AvatAM ahiMsA dharmane samajyA ane tenA pAlaka banyA. dharmopadezaka purUSane svaranI madhuratA, chAtInuMbala, tattvAvavAhinI buddhi, e kudarateja bakSIsa heya te mahAna upakAra vistAre che, caritranAyakamAM Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A traNeya zakitao kudarateja bakSIsa hatI. jethI mahAna upakArane vistArI rahyA che. pUrvata puNya puSpa jeonuM khIleluM hoya tevA purUSAthI mahAtmAone anukula akhila sahayoga sAMpaDe che, te caritranAyakanA jIvanavRttAMtathI anubhavAya che. zAsana dhagaza jIvana yAtrAmAM mAnane prayojana e ghaNe saMkalita dharma che. prayajana vinA maMdamati paNa prayAsa-mukta dekhAya che. kaI paNa kAryane prAraMbha prayojanane uddezI karAya che. eka kAryanI saMsiddhi prApta karatAM vyakata ke avyakata jema uchaLe che. , jaina sAdhupaNuM ane zAsanasevAnI dhagaza e ubhayane abheda saMbaMdha che. jema aMgIane aMga ekabIjAne saMdhAyelAM rahe che, tevI rIte jaina sAdhutva ane zAsana dhagaza bane ekameka saMdhAyelAMja rahe che. jyAre adharmane pracAra thatuM hoya, aneka phUTa jAlethI dhamAM vargane dharmadrohI banAvavAnA upAyo jAtA hoya, tyAre prabhu Agama ane prabhu mArganA rAgI tevA prabhAvaka mahAna purUSa zAsananI dhagaza batAvI dharmane aspRdaya kare che. hajArene unmArgathI bacAvI sanmArgamAM sasthira banAve che. sAcA mArganuM bhAna karAvI tenI saceTa zraddhA jamAve che. caritranAyakanA jIvanamAM jyAre jyAre zAsanasevAnA prasaMge banyA tyAre tyAre apUrva zAsana dhagaza batAvI zAsanasevAne sAre phALo Apyo che ane Ape che. caritranetAnI pratyeka pravRttio, vANuvyavasAye. haMmezAM sahavAsIyonA hRdayamAM zAsanasevAnA sAcA sUra pUre che. nirUtsAhI janavargane paNa nava cetanyane no prakAza Ape che. gariSTha jJAna- tyAgIpaNuM ane jJAnIpaNuM A banneyane meLa ekaja vyaktimAM hoya te te vyakti janatA mATe atula upakArI nIvaDe che. caritra Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nAyakamAM jevA tyAga pratyeka pravRttimAM tarI Ave che tevuMja jainajainetara darzItAnuM apUrva jJAna ane tenI smRtie vacana saraNimAM ane granthAllekhanamAM jhaLakI uThe che, jaina siddAntAnA seApAna samA prakaraNa granthAmAM khAlavayamAMja jeee nipuNatA meLavI che. jaina siddhAnta sAgaramAM taiyAsamAna saMskRta abhyAsamAM paNa jeoe apUrva niAtatA melavI che, dArzanikamAnA tattvajJAnamAM jANu thavA navya tathA prAcIna anekazaH nyAyagranthAmAM jeoe sumeAdhatA salabdha karI che. jaina AgamAne pote uMDA abhyAsarUpe avalAkI gayA che. eTaluMja nahIM paNa nAnAvidha saiddhAntika granthA vyAkhyAnAvasare savivecana pote vAMcyA che ane vAMce che. temaja sAdhumaDaLane sUtra siddhAntAnA abhyAsa nipramAdI banI kha'tathI pote karAvI rahyA che. jaina nyAyanA nyAyadIpikAthI laIne sa Mmatitaka pantanA granthA pote abhyAsarUpa avaleAkayA che. taka saMgrahathI laIne jainetara nyAyanA granthA pote sakSama matithI avagAhyA che. pote abhyAsaja karyAM eTaluMja nahi paraMtu vaziSya maMDaLane suMdara rItie pote adyAvadhi te nyAyanA granthAne abhyAsa karAvI rahyA che. jyAre jaitAnI gajAvara medanImAM caritranetAnuM pravacana thAya che tyAre jaina siddhAntanuM agAdhajJAna jhaLakI uThe che, jainetara vargImAM pravacananA prasaMga uddabhavatAM veda, purANa, upaniSade temaja anya granthAnI sAbItIe te te siddhAntAnA jJAnanI sAkSI pUre che. jainetarAnA zAstraDhArA jainamAnya siddhAMtonI jainetarane paNa mAnyatA karAvavA caritranatAmAM ajama bhUkhI anekazaH anubhavAya che. tyAga pracAramAM tyAgI mahAtmAe tyAga dharmanI vRddhi ane pracArane khUbaja jhaMkhe che, mauktikane vyApArI mautikanA grAhakAne zeAdhe, mautika Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 kharIda thatAM atula AnaMda pAme tema tyAgI purUSo jyAMne tyAM tyAgA mRtanI cheALA uchALavAmAM AnaMda anubhave che. tyAgInI vANI sAMbhaLI aneka AtmAe tyAga mAga prati DhaLe che. ane anumAdaka ane che. jainadhama nI hareka kriyAmAM tyAga garbhita rahelA che. tyAganI kAmanA zivAya AcarAyelI dharmakriyAo yathArtha phUlane ApI zakatI nathI. caritranetAnA aneka sthaLeAe thatA upadeza prAyaH tyAgapradhAna ja rahe che, upadezane zravaNa karanAra zrotRvRnda sakAraNa tyAga na svIkArI zake chatAMya cAhaka to maneja che, keTalAka bhavabhIrU banatAM caritranetAnA varadahaste saMsAra tyAgI anagAra anyA che ane ane che. caritranetAnA tyAga pradhAna upadezathI teozrInI nizrAmAM aneka AtmAe saMyamI khanI Atma kalyANu sAdhI rahyA che. jema samyagajJAnanuM pariNAma tyAgAbhirUci che. tema prAyaH karI caritranetAnA dharmopadezanu pariNAma viratibhAva samudbhavatA anubhavAya che, aDhaLaka lakSmInA mAlikAe, manamAnyA mAchalA jIvane jIvavA vAlAe paNa caritranAyakanA vairAgyamaya upadezathI vividha sAhikhIe ane melA jIvanane tilAMjali ApI che. ane saMyama mArgImAM ceAjAI AtmakalyANa sAdhavAmAM tatpara anyA che. anekazaH saMyamAbhirUcivAlA puNyAtmAoe sayama svIkAravA karA abhigraha! lIdhA che ane le che, pATaNa, khaMbhAta, muMbaI, surata, Adi zaherAnA caturmAsamAM tyAga pratyane paNa tyAga dharmanI mahattA ane gaurava caritranetAe khUbaja samajAvyu` che, adyAvadhi caritranAyakanA varadahaste strI purUSo sArI saMkhyAmAM saMyamI banyA che. e caritranetAnA tyAgepadezanA pratApa kAM na manAya? vAda kauzalya vAkSetra bahuja gahana che, zAstrArthAM mATe hAma bhIDavI e kak kArya che. zAsrA karanAra vyakitane potAnA vividha jJAnanA, tArkikamati ane smRti zaktine saceTa vizvAsa hAya tyAreja nirbhIka Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI zAstrArtha AraMbhavA taiyAra thAya che. prAcIna kALamAM aneka sthAe aneka niNata viSayanA nRpa sabhAomAM anekazaH zAstrArtho thatA mahAna jainAcAryo zAstrArthodvArA vijayapatAkA pharakAvI jainadharmanuM gaurava vistAratA. hAlamAM ApaNuM caritranAyaka asAdhAraNa vAdadakSatA dharAve che. paMjhAbanI virabhUmimAM aneka sthalee Arya samAjo, digambare, sthAnakavAsIo ane advaitavAdI vaidAntike saha anekazaH jAhera zAstrArtho karyA che. potAnI buddhi nayAthI zAstrArtha sAgarane tarI gayA che, ane jainadharmane vijayaDaMke ajaba bajAvyo che. vandanAthe AvanAra paMjhAbI bhaktavarga te darzanIya vAda prasaMgane adyAvadhi smare che, ane prazaMse che. pajhAbathI AvyA bAda gUrjara bhUmimAM paNa paMDitavarga saha caritranetAne be traNa jAhera zAstrArthonA prasaMge sAMpaDayA. jemAM gurjaravAsIoe paNa caritranetAnI tIvratArkika matine, ane asAdhAraNa vAda kauzalyane jarUra anubhava karyo che. caritranetAnA e punita vAda kaurAlyanI te samayanI anubhavI janatA bhUri bhUri prazaMsA karI rahI che. puNya prakRti- vizAla vizvanA akhila kSetramAM dazamuM nidhAna kahe agara paMdaramuM ratna kahe, navamI siddhi kahe ke mahAna divya madada kahe te te mAnavonI puNya prakRti ja che. jeonI puNya prakRti prabala ane pratApI hoya tenI mane ratha mAlA raheje phalavatI bane che. jhaMkhanAnI sAtheja iSTa padArthanI saMlabdhi thavI te paNa puNya prakRti janya prasAdI ja che. jyAM puNyazAlIonA punita pagalAM tyAM upadranI zAMti ane AnaMdanI umio ubharAyaja, ApanA caritranetAnI puNya chAyA hareka sthale para asAdhAraNa chApa pADe che. je kSetramAM caritranAyakanI padharAmaNI thaI che ane thAya che te nikhila sthalemAM caritranAyakanA dharmopadezathI mAnavagaNa vaira virene zamAvI anya Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 aikyabhAvane bhare che. kRpAne udAra banavAnA eratA thAya che, udAra va tA kaSTa guNa adhika dhama mahAtsaveA ujavavA, zAsanaprabhAvanA phelAvavA kaTibaddha thai taiyAra rahe che. jyAre jyAre zAstrArthAM mATe, dharmaprabhAvanA phelAvavA mATe virAdha vAdaLIe prabhedavA mATe pradhAna purUSe prayatna AdaryuM tyAre tyAre hareka prasaMgAmAM poteja jaya kamalA varyAM, e paNa puNya prakRtinI preraNA ane madada kharIjate? jainadhama nA janma saMskArathI kaTTara zatru jainetA paNa caritra nAyakane jotAM veMtaja jhukatA, vANIzravaNu karatAM hRdayathI kheMcAtA svadharmanI uNapa samajatAM, jainadharmanA mahattvane vakhANatA punaH punaH caritranetAnA daOnavaMdana jhaMkhatA, ane bhUri bhUri jainadharmAMnI prazasA karatA. pratyeka pravRttiomAM adyAvadhi caritranAyaka je vijaya melavI rahyA che, te puNya prabhAnA prakRSTa paDadhA ja che! vaizava bhAva-- vizAla ane nila AdarzomAM jevA padArtha hAya tevuja pratibiMba ApeAApa dekhAi Ave che. caherAparanI tejasvItA ane phrikAza e sadhaLuMya sanmukha rahelA svaccha AdarzImAM pratibiMbita thAya che. maneAgata hareka vicAraNAone jaNAvanAra mukha e Adarzo manAya che; mukhadapaNa para manAvRttinA vividha tara MgA kSaNe kSaNe navI navI chAyA vistAre che. caritranAyakanI manovRtti ane Atmika vicAraNA vizuddha ane unnata hareka prasa MgAmAM mukhapara tarI Ave che, caritranAyakanuM hRdaya atIva kAmala ane dayAlu teezrInA sahavAsIone anekazaH anubhavAya che." pUjya caritrapradhAna trinetAnI pratyeka pravRttio niravadya ane upakAraka hoI janatAne AzIrvAda rUpa nIvaDe che. upadezAvasa re Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizuddha hRdayane sparzelI nIkalatI vacana zreNInA udgAre anerI zrotRvargamAM vizuddhatA pedA kare che. samabhAva paNa anere tarI Ave che. kaTokaTInA prasaMgamAM, AkramaNanAbhedI ghAvanI hADamArImAM, caritra netA samatalavRtti asAdhAraNa rAkhI zake che, ane jainadharmanI vijaya vaijayantI pharakAve che. priya vAMcaka varga ! je samabhAva keLavAyela nahAya, samatola vRtti pitAne vaza na banAvI hoya te aneka uddAma vAdI vibudha sAthe jAhera segAnamAM, sabhAomAM, zAstrArtho karI caritranetA jainadharmane vijya kevI rIte pharakAvI zakAte ? dhama carcAonA prasaMgamAM, pracaMDa uddAmavAdI sAthe zAstrArthonA avasaremAM, zAMtamudrAthI svapara hitpAdaka uttare apAtA, pravacanamAM, temaja hajAre vyakitaone dharmanA UMDA rahasya samajAvavAmAM, ApaNI caritranAyakane hRdaya vizadatA ane samatalavRtti, e ubhaya guNae anacaranI jema madada ApI che, ane Ape che, tethI ja prAyaH caritranAyakanA saghaLA prayatna phalahI bane che. narezane upadeza prAcIna kAlane ItihAsa jorazorathI kathe che ke, jainadharmanI prabhAvanA jainadharmane atula abhyadaya, ane jainadharmanI unnatatA ane vizva vyApakatA; jainadharmanA mahAna AcAryo bhagIratha yatnathI phelAvI gayA che, maulikanidAna je kaI heya te te yuga prabhAvaka AcArya devezanA upadezathI pratibodha pAmela dayAlu ane dharmapremI nareza kAM na manAya? AjanA viSama vAvAjhoDAo ane bhayAvaha khaDakanI hAramALAo zAsana naiyAne DAmADoLa karI rahI che, vilakSaNa vAvAjhoDAo ane khaDakonI hAramALethI zAsana nayAne alagI ane susthira banAvI, rAhapara haMkAranAra zAsana prabhAvaka suvihita gItArtha AcArya mahArAje ja karAmatavAlA sukAnIo ja che. ApaNuM caritranAyake adyAvadhi Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsana naiyAne susthira banAvavAmAM sakriyatAthI zakya upAye AdaryA che, ane Adare che. caritranetAnA jIvanakavanamAM evA aneka prasaMge banyA che ke, keTalAka gAmaDAonA ThAkare, ane keTalAka tAlukAnA hirasedAra nareza caritranetAnI saMgatamAM AvatAM dayAdharmanA pAlaka banyA che, jenA pratApe hajAre muMgA prANuone abhayadAna malI rahyuM che, eTaluM ja nahIM paNa te pratibaMdhita nareza sadAcArI ane dharmavRttimaya jIvana jIvI mAnavabhavane yatkicIta sArthaka banAvI rahyA che. kaTasaNa nareza tasiMhajI, mogara nareza, umeTA nareza, dAhoda, hiMmatapura vigere gAmanA ThAkore caritranetAnA hRdayaMgama dayAvaNI upadezathI dayAnA sumaMtra japatA banyA che. temaja pitAnI hadanA sImADAmAM, talAmAM dharmaparvanA divasomAM thatI hiMsAne saptAI bharyA rAjapharamAnathI nAbuda karI che, ane te te nareze mAMsAhAranA temaja madyapAnanA parityAgI paNa thayA che. caritranAyakanI vizuddha pravRttio prati ane nirdoSa cAritra prati te bhakta narezene keTale amApa vAtsalya bhAva che, tene jaNAvanAra ekaja prasaMga ghaNoja prabalA thaI raheze; jyAre caritranetAne svagurUdevanA varadahaste AcAryapadapradAna karavAmAM AvyuM, tadavasare kaTosaNa nareza takhrasiMhajI mahArAjAe meTA pramANamAM dravya-rakama makalI khuzAlI darzAvI, je ke jaina tyAgI mahAtmAo akiMcana bhAvane bhajatA hei dravya kema rAkhI zake eTale te dharmapremI narezane teone sirapAva mAne ke hRdayagata saddabhAva mAne. chANanA zrAvaka saMghe teozrIe melela rakamane pAchI mekalI ApI. dayALa ane gurU premI ThAkara tasiMhajIe pAchI Avela rakamane dharmakAryamAM vAparI, rakama pAchI mokalavAne hetu eTaleja ke teo tyAgI gurUo prati beTI bhramaNAmAM na paDe. vAMcaka AvA te aneka prasaMgathI samajI zako haze ke jarUra caritranetAnA prati aneka narezane ke sadabhAva che. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mahAna laghutA-- jema jema vRkSa vizAla ane ladrupa thatuM jAya tema tema nIcuM namatuM jAya ane chAyAne vistAratuM jAya che, tema sujJa purUSo vayamAM ane jJAnamAM jema jema buddhimAM ane anubhavamAM, sanmAnamAM ne sadAcAramAM vadhatA jAya che, tema tema namra ane sarala anatA jAya che. jethI sujJa janeAnA jIvana vRkSathI utaratA jJAna leAnA phUla keka bhavya pathikAne anugrahIta banAve che. zAsana prabhAvaka caritranAyaka khAlavayathIja namra ane saralAzayI tA hatAja. jema jema jJAnamAM te vayamAMvRddhi pAmatA gayA tema tema vizeSa laghutAvALA anatA gayA, jethI svasamudAyanA ane anya samudAyanA anekAneka sAdhu mahArAje teozrInI nirdoSanizrAne jhakhe che. caritranetA vegavatI ane khatavALI vRttithI sAllAsa baheALA munivRndrane AgamAbhyAsa karAve che, temaja pRSThakanA jaTila praznonA ukela paNa atIva premALa ane saumya zailIthI samajAvI tenA cittane prasanna kare che. khareja sadnAnanuM suphaLa paNa saumyavRttine saralatAja che. aneka sthaleAe upakAra-- byAma maMDaLamAM bhamIbhanI medharAjA anekAnA dilane rajana kare che. garjana mAtrathIja nahI musaladhAravRSTidhArA varSAvI aneka kRSIvalAnI mahenata dhAnyacArA pakAvI sarkala banAve che. vRSTithI bhUtala bhIMjAya paraMtu khIjAdhAna karanAra kheDuta va udyamazIla hAya, kSetranI bhUmI paNa upara na hoya toja suphalA prApta thAya. uvIpaTa para anupama upakArI dhama gurUe aneka sthalAmAM pAzramathI vihare che, bhavyAtmAonA hradaya pradezamAM gaI gaI ne dharmAMdhArAnI vRSTi avirata varSAve che. te vatI tattva pIyUSanI dhArA bhavyAtmAonA hradava pradezane bhIMjAvI dhibIjanA aMkurA prAdurbhUta kare che, Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA caritranAyake potAnI bAlavayathI ja popakAranI dizAmAM jIvanane parevyuM che. paMjhAba, siMdha, mAravADa, mevADa, kAThIyAvADa, guja2, Adi aneka dezomAM vikaTa vihAre karI zAsana saMrakSaka caritranAyaka vicaya che ane vicAre che. uparyukata dezanA aneka zaheramAM ane gAmamAM jAhera bhASaNe dvArA jaina jainetara varga para vacanAtIta upakAra keTI vistArI che, ane vistare che. jaina nigranthanuM jIvana parepakAramayaja heya e bilakula niHzaMkaja che, rahe che vAMcaka ullekhAyelA jIvanavRttathI spaSTa rItyA tuM kalI zakyo haze ke adyAvadhi caritranetAnA jIvanamAM niHsIma upakAre aneka sthale anekadhA thayA che. dharma pravacanethI mulatAna zaheramAM macelI dhUma, hajAre anAryone paNa mAMsAhAra ane madirA pAnane karAyela parityAga, paMjAbamAM vicaratAM mAMsAhAranA gADha premI paMjAbIone tene tyAganI karAyela pratijJAo, sthAnakavAsI ane AryasamAjInI vAjalamAM phasatA aneka zrAvakavargane karAvela daDhazraddhA Adi aneka prasaMge, caritranetAnA jIvanavRttamAM aneka sthalee thayela asAdhAraNa upakArane zuM nathI jhalakI uThatA ? je je sthalemAM caritranAyakanI punita padharAmaNI thatI te te pratyeka sthaLomAM jAhera bhASaNoThArA pita parizramita hovA chatAMya te prati mandAdara rahI dharmopakAranI umadA saurabha prasAre che. kharekhara sAcA pApakArI mahAtmAo svArthanA bhege paNa parArtha pravAhane vahAvavAmAM jIvana zreyaH samAyeluM samaje che. dharma mahatsavo- dharma mahotsave e bhavyAMgIone bedhibIjanuM paramanidAna manAya che. dharmanA apUrva mahatsava karanAra puNyavaMta AtmA pitAnuM Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane paranuM kalyANa sadbhAvanAothI sAdhI zake che. dharma mahatsavo karavAnI saMbhAvanA tyAreja jAgRta thAya che ke jyAre suvihita sadgurUne sadupadeza sAMbhaLavAnI supala sAMpaDe sadgurUne upadeza lakSmInI caMcalatA samajAve che, eTaleja lakSmIne dharmamAM vyaya karavAnI bhAvanA thAya che. lakSmIvaMte manasvI mAyAnA mahelo ubhA karI vividha svapnAonI jALamAM jhaMpalAya che. sAcA gurUnA saMga zivAya sAcA dharma mahela ke sAcAM svapnAM anubhavI zakatA nathI. eTale vividha dharma mahetsa ubhavavAmAM gurUupadezanI jarUraja apekSA rahe che. ApaNuM caritranAyaka jainAcArya zrImad vijyalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA hRdayavadhaka dharmopadezathI seMkaDo dharma mahatsavo prasAra thaI cukyA che ane thAya che. aneka dIkSA mahotsa, udyApana mahensa, upadhAna mahesUve, pratiSThA mahotsavo, temaja aThThAI mahetsavo caritranetAnI zItaLa chAyAmAM, teozrInA dharmopadezathI anekaza thayAM che ane thAya che. jethI aneka AtmAo dharmane pAmI rahyA che. jamAnAnI veNamAM taNAte, dharmazraddhAthI muMcha banele, kevaLa samAja samAjanI bekArInI kAramAM gebI thayela, yugavAdI yuvakavarga zAsanodayakAraka thatA dharmamahene niMdI, tenA sAme mITa mAMDI vire ubhAM kare che, kAraNake te bIcArAe tenA rahasyane samajatA nathI, ane tethI ja pitAnA AtmAne nIcagatinI uMDI ane bhayaMkara gartAmAM gabaDAvI rahyA che. jyAre lakSmIne vyaya karI dharmamahotsa karanArAo, dharmamahotsavane upadeza ApanAra pUjya gurU mahArAje, ane tenA hadayanA bhAvathI anumodake pitAnA AtmAne vikAsa yathAtatharIte sAdhI sadgatinA bhAjana thaI rahyA che. divya madada- - pUjya astri nAyake AcArya pada svIkAryA bAda savidhi dattacitte sUri maMtranI pIThikAo ArAdhI che, jenA pratApe teozrInA Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varada hAthamAM koI anerI camatkAritA aneka sthale anubhavAya che. jyAM jyAM caritra netAnA varada haste pratidi mahotsava thayA che ane thAya che te hareka thelemAM anupama AnaMdanI lahere UDe che. janatAne dharma prema vadhatuM jAya che. keTalAka bhaktajane caritra nAyakane labdhinA bhaMDArarUpa oLakhe che. sukAnA prasaMgamAM caritra-netAnI nizrAmAM hajAre mAnane sAgara UbharAte hovA chatAMya koIne kAMI paNa IjA na thAya, mahAna mahatsava nirvine pasAra thAya, e caritra nAyakanI puNyaprabhAvane AbhArI che. surata nivAsI jhaverI zA. metIcaMdabhAI aDhaLaka lakSmIne tyAga karI bhara yuvAnImAM saMyama svIkAryuM ane caritra netAnA ziSya munirAja zrI pravINa vijayajI mahArAjanA ziSya munirAjazrI mahimAvijayajI mahArAja tarIke prasiddha thayA che. jenA mastaka para anekazaH divya vAsakSepa tathA akSate anAyAse paDe che. je hajAre mAnae, seMkaDo munivaroe narI AMkhe nIhALyA che. paNuM viziSTatA e jaNAvavAnI che ke teonI dIkSA bAda keTalAka varSothI ApaNuM caritra nAyakanA mastaka para paNa suprasaMgamAM vAsakSepa tathA akSata anAyAse paDe che. matalaba ke caritranetA paNa evA puNya prabhAvaka che ke hareka sukAryomAM jarUra adazya divya madadathI nirvighna vijaya meLave che. graMtha guphane ane bhASAone kAbu - suMdara ane vizAla samRddha ane vipula sAhitya kSetramAM vidvAna varga judI judI bhASAnA navA AlekhanathI rahasyamaya jJAnanA pratibibo pracAre che. ane te susAhityanA avalekanathI janatA cirasthAyI lAbha uThAvI zake che. kRpaNanuM dhana tIjorImAM ja rahe che, ane te aMgArA thaI nAza thAya che. paNa UdAravRtti mahAzayenuM dhana aneka sukSetramAM vyaya thAya che. tevI rIte vizAla-mati vibudha varga UpakArane UdAra bhAvanAthI agaNya parizrama veThI nAnA granthanuM vividha tattvamaya Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthAnu zukrana kare che tattva rasikAne sujJAnane AhAra ghera beThAM paheAMcADe che ane te graMtha gu nAnA vArasA ciropakArI bane che, jJAnI hAvA chatAMya vApakAra mATe ke parIpakAra mATe udyamazIla na rahe te kRpanA dhananI jema tenu jJAna nirNAMka nIvaDe che. prAcIna granthAmAM tatvajJAnanI upatA nathIja hotI. yukti ke lIlAnI temAM khAmI paNa nathIja nIhALAtI chatAMya navIna granthe racavAnI zu jarUra ? enA javAbamAM eTaluja hAI zake ke, yuga parivatananI sAthe navAM bhejA` navI kalpanAe, navAM matA, ane navAnavA vicArA UbhA thatA jAya che, eTale udbhavela yugavAdIonA virUddha ane vevalA vicAra vAdaLAne vikheravA vamAnika dalIlo ane bhASA vizeSa UpayogI ane e svAbhAvika che. caritra nAyaka sUrizekhare keTalAka varSo gurU nizrAmAM aneka granthAvalenathI vividha jJAna jaheAr kuzAgra buddhithI hRdaya karaDakamAM saMcita karyuM, aneka zAstrArthInA prasaMgAmAM, dArzanika dharmAMcoenA avasaramAM guMca ane samasyA bharyAM pRththaka varganA vividha praznonA UkelamAM te jJAna jaheAra jhalakAvyuM paNa amuka sthaLeja ane amuka varSAMteja tene lAbha malatA, hareka sthale hareka jatA vividha jJAna jaheAranA lAbha lai zake te mahatva pUrNa kAmanAthI pajhAba paTana samaye granthAllekhana paddhati svIkArI syAdvAda zailI upara prakAza pADato hIaurabhI" nAmaka graMtha caritra netAnA varada haste AlekhAyA je janatAmAM khUba sahakAr pAmyA. A samAjone sanAtana A siddhAntAnu parinAna karAvatA, - dayAnaMda kutaka timira taraNuM " sthAnakavAsIonA kAlpanika tUtatarkaTAne toDa phoDa karato ' mUrtimaMDana ' cArvAkAdi matane vividha akADhya yuktithI dUra karo avidyAndhakAra mADa " ane jaina siddhAMntAnA vividha Agama pADethI dIpA aneka granthA janatAmAM prasiddhi pAmyA (" A '' " devadravya siddhi " Adi khala thra thA jAsAdAra Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane zaMkhalAbaddha bhASAmAM caritra netAnA varada haste udAtta buddhie AlekhAyA che, je atIva upakArI thaI paDyA che. je hindI bhASAne ane UrdU bhASAne temaja gurjara bhAdhAne carika netAe kAbu melAvyuM che. teja kAbu saMskRta bhASAne paNuM lakhavAmAM ane belavAmAMya meLavyo hato. pada ane gaghabaMdha saMskRta bhASAmAMya, paNa caritra netAe aneka dharma grantha guMcyA che vairAgya rasa maMjarI" "merU yodazI kathA" "tattvanyAya" vibhAkara tathA tenI pajJavATIkA canyavandana caturvizati Adi graMthe avalokatAM vAMcakane heje caritranetAnI saMskRta bhASAnA tathA nyAyanA parijJAnane avabodha thAya che, paThana pAThananI pravRttiomAM, judI judI bhASAomAM thatA vyAkhyAnonA prasaMgomAM caritranetAne aneka bhASAne kAbu jhaLakI UThe che. ni:spRhatA- jagabharanA jaMtuone AkarSaNa karavAmAM niHspRhI vyakti prathama naMbare gaNAya caritra netAmAM nispRhatAne guNa te ajaba jaDAI gayela che bhale zrImaMta namI namIne caturAI bharI cApalusIo karatA hoya chatAMya caritra nAyaka je te zAstravihita na hoya te teonI paravA rAkhyA sivAya spaSTarItyA virodha jAhera kare che, ane satya paMthathI teone paNa vAkepha banAve che kaMgAlavyakti paNa caritranetAnI nizrAmAM AvatAM saMtoSathI prasanna thaI dharmatattvane meLavI jAya che. zrIma tenI sahamAM ke garIbanI be paravAImAM na taNAtAM Atma dharma kALajIpUrvaka sAcavavA caritranetA ajaba zailIthI vatI rahyA che. tyAgI purUSanuM eja bhUSaNa che ke samatela vRttio ane niHspRhatAthI samyaka paMthane prarUpa anekadhA caritra netAnA sahavAsIone e anubhavAya che spaSTa bhASitA, nIDaratA, ane niHspRhatA A traNeya guNe sahedara samA caritra netAnA jIvanamAM jhaLakI uThe che. Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 manArathAnI saphalatA-- mahApurUSone mahAna kAryo karavAnA matArathI sheje upaje che je vyaktine je maneAthAnI hAramALA satvara ane dhArAbahU vahe che te vyaktie te te manArathA saphaLa banAvavA bhagIratha prayatna Adare che. e svAbhAvikaja che ke jevA mahAna maneArathI hAya tenI sarkalatAmAM tevu. pADha purUSArtha paNa khIlavavu joie tAja dhyeya siddhi thAya che. jema khalavattara viaudhane dhvaMsa karavA pracura moMgalanI anivArya AvazyakatA rahe che tevIja rIte mahAna manArathA saphalIbhUta anAvavA prAlayane paNa ceAjAvA joie tAja pariNAma phUlaka kAryAraMbha satvara bane che. mahAna purUSonA manArathA jema mahAna hoya che tema teonu purUSArtha paNa akalpya hoya che. eTale kAryasiddhi satvara ane che. citra nAyakanA adyAvadhinA jIvanamAM je je sthale jyAre jyAre zAsana prabhAvanA, dharmAMdyotanA, ane saMyama dharma pracAraNAnA sumanArathI upanyA che te te badhAya pUjya caraNanA niHsvArtha bharyo aspRyatnothI pazu sala thayelA anubhavAya che. niHsvArtha buddhithI karAyela sukAyanA prAraMbha ane tenI pUrNAMkUti vijayavaMtaja rahe che. svA bharI hala kaTa matithI dharmanA mhAne paNa prayatna AdaranAra prAyaH niSphalaja nIvaDe che. kavitra kalAnAM pratibibe-- kalA kalApa agaNita che, paNa te kalAonuM kendra teA mAnava mastiSkaja manAya che te mAnavAnuM mana ane jJAnatantuonA tArA ekameka thatA tattvapIyUSa vadhe che ane te tattvA vividha kalAone vikavara kare che jethI kalAvatanI kalArkAvidvatA vadhatI jAya che. kalA ughukRta thatAM hajArAmAM upakAraka banavA sAthe te AdaraNIya paNa thAya che. Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dunyavI kaLAo ane tenI kuzalatA sahavAsIonA saMgathI saheje janme che. paraMtu daivika kalAo te janmAktarIya ucca saMskAranA pratApe svAyatta thAya che. diya kavitA kalA e koI virala puNyazAlI jamAMja nIhALAya che jo ke A jamAnAmAM dekhAdekhIthI ghaNAoe kavitA tathA stavane racavAno prayAsa karyo che. ema kahIe te cAlI zake. sAce ja temAM svataMtra upakAraka kavio te alpaja najare caDhe che. mAtra svabuddhibalathI hRdayagata suvicArenI urmithI devAdhidevanI bhakti, vairAgya, ane tattvapIyUSa vAhinI kavitAo race che; teo kavikulemAM ucca pade oLakhAya che. A pUjyapAda caritra nAyaka bAlavayathI ja kavitva kalAnI dizAmAM vijaya melavatA AvyA che. temAM AjanA vilAsI, machalI, zokhIlA jamAnAmAM uchalatA yuvakane subodhaka prabhu bhaktinA stavano racI je keIe dharma pravAhamAM yojyA hoya te te ApaNuM caritra nAyakanI khyAti che. are ApanA caritra nAyakanI bhAva bharI kavitAo eTalI badhI te sahakAra pAmI che ke jyAM jainanuM maMdira hoya tyAM koIne koIe kRtio dvArA prabhu bhakti karate dekhAya che. caritranetAnI kRtiomAM saheje sAralya, zabda lAlitya, prAsa ramuja, vividhavaNe lagane ane sumuhuratA jhaLakI uThe che. zRMgArika kRtio je rAgamAM hatI, tene prabhubhakti ane vairAgya rasamayamAM pheravI mehaka kRtio racI kharekhara caritranetAe sanmArgamAM samAjane deryo che. caritranetAnI sumanahara kRtiothI bharapUra cAluM jamAnAne anuphala stavane, pada AdithI suzobhita anekaH nUtana stavanAvalinA nAmathI bahAra paDIo paDI che ane chellA pAMca sAta varSomAM te lagabhaga 19-20 AvRtti pracAra thavA pAmI chatAMya tenI mAgaNI te eTalI ne eTalI cAlu che. e zuM caritranetAmAM rahela advitIya kavitva kauzalyane yazavAda nathI? prAcIna ke navIna se varSomAM bahAra nahIM paDela evA saMgIta zAstrIya paddhatinA rAga ane rAgaNIomaya gatavarSe (1993) nI sAlamAM caritranAyake Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagabhaga eMzI stavane racyA che jene saMgItarasika janatA khUbaja sahakAra karI cUkI che. caritranAyake kavitvakaLAne pratibiMba tarIke Aja sudhImAM lagabhaga traNa stavane ghaNuM sajhA, pada, bodhaka Ide racI kharekhara janatA para asAdhAraNa upakAra karyo che ane karI rahyA che. atIva upakAraka vividha ratavane vigere dvArA caritranAyake janatAmAM jema pitAnI zIgharecaka, kavitvakaLAnI khyAti meLavI che tevIja vividha rAgamaya tattvajJAna ane tIrthaMkaradevonA bodhaka jIvanacaritrethI zobhatI lagabhaga soLa sattara pUjAo racI kavitvakaLAnI ajoDa khyAtI meLavI che. caritranetAnI kRtiomAM kavitvakaLAnI viziSTatA e samAyelI che ke kadIya paNa na sAMbhaLelI tarja phakta ekavAra ja sAMbhaLatAMja pite te tarjamAM hRdayagata bhAva dAkhala karI zake che ane hajAre gAyakene te kRtio priyatama thaI jAya che. caritranetAnI ajoDa kavitva zaktithI AkarSAI bhAvuka janatA jeone kavikulakirITa nAmanA suMdara birUdathI navAje che oLakhe che. te yukta ja che. vakatRtva kaLA ane prAsa ramuja >>- vara TrA lAgu' e nIti vAkya bahuja vicArapUrvaka ghaDAyeluM hovuM joIe dazahajAra mAnavonA kAphalAmAM tatvajJAnI ane vicAraka, AkarSaka ane sabhAchata, suvatA ekaja maLe che, teya paNa kathaMcit are hita, mita, yathAtathya thanAre, socita belanAre dazahajAramAM te zuM paNa lAkho mAnavagaNamAM virala maLI Ave che. madhura, vidvattA bhareluM, thoDuM paNa sAravALuM taththahIna upakAraka ane yathapasthita zAstrAnukula pravacana ApanAra suvaktA ghaNoja durlabha manAya che, Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ApaNA caritranAyakanI jevI lekhanakaLA, kavitvakaLA, aneDa rUpe khIlelI che. tevIja vastutvakaLA paNa bALavayathIja vikasvara thayela che. eTaluMja nahi paNa cAmera sahakAra ane khyAti paNa meLavI cUkI che. jema jema tattvajJAnanI sumeAdhakatA ciratranAyakamAM vadhatI gaI tema tema pravacananI prauDhatA paNa jAmatI gaI eTale suvarNa ane sugaMdha jevA zAnika sahayoga banI rahyA che, caritranAyakanI prauDha vyAkhyAnazakti ane hajArene AzcayanI sAthe AkaNuM karavAnI kabU jotAM janatAe pUre pUrI kadaradAnI karI ane keTalAka bhakta mahAzaye e sADakhara " jainaratna vyAkhyAna vAcaspatti'nuM birUda varSAthI samapyu` che. vyAkhyAnAvasare caritranAyakanI vaktRtvakaLA evI tA jhaLakI uThe che ke jaina te zuM paNa hajArA jainetarAya jAya zaktinI jema vaza anI dharma sanmukha thayA che ane thAya che. jo kAIpaNa vaktAnA pravacanamAM vividha anubhavamaya dilarAcaka dRSTAnto ane dalIlone vadha vatA hAya to te vyA, vA. caritranAyakanA pravacanamAM anubhavAya che. caritranAyakanA vyAkhyAna vaheNumAM vividhatAttvika viSNeAnI suMdara khruvaTa, kramabadgha prasa MgAnuM anusaMdhAna ane sacoTa asara kAraka dRSTAnta dalIlanA bhaMDAra sahaja jhaLakI uThe che, paraMtu AkhAya pravacanAmAM AbAlagopAla sahu kAine vizeSe AkaSa NutA vacamAM vacamAM ramujI bharyAM AvatA prAsAmAMja banI rahe che. zAsanaprabhAvaka caritranAyakanA vyAkhyAnamAM AvatA keTalAka suMdara prAseAnI ramujatAmaya vAyeAnI smRti mujaba aMtre dha karAya che. zrI chanadhanA mama samajatAM kama` halakAM thAya che, dunyavIlama TaLI jAya che eTale zivazama sheje ane satvara sAMpaDe e svAbhAvika che ? Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 jyAM vase che tyAga, tyAM sadhAya che ziva suMdarInA lAga, jyAM che kanI ane mAhatI Aga tyAMja che bhAgAbhAga, he mAnava kuMbhaka"nI nidrAmAMthI jAga, to pachI nahi rahe kama kalaMkanA DAdha. 2 jyAre banIye anagAra, tyAM na zobhe vikAra, ane harTa vikAra to na rahe sa MsAra, zrI chanadevanA dharma svIkAra ane te AcaratAM kadIya na thAya duHkha pracAra. 3 prabhunA dharmAMte hRdayamAM thApA, jInadevanA huMmezAM japI le jApA, ane karmAMjAla kApo, sahune abhaya Ape| to dUra thAya sadhaLAya pApA. 4. he mahAnubhAve ! jIna dhyAnamAM aneA lIna, sAMsArika AktAthI na thAvA khIna, jethI khanazA AtmakhalamAM pIna, 5. vItarAgavANInI thAya hRdayamAM asara, Dhe nIkaLe durvAsanAnI kasara paNa du`bha che. e avasara. 6. jo sudhare vAsanAnI cAla, tA TaLe kAla, na rahe kanI jALa, jyAM che tattvajJAnanI saMbhALa tyAMja che sukha vizALa thaze jIvana jhAkajhamALa, cha, saMsArabhAgAthI rahesA udAsI to sadaiva anazAullAsI. jo temAM anyA vilAsItA paNa cirakAle nahi thazeA avinAzI ane raheze nirAzI, jo hA sAcA sukhanA pyAsI te saMsArabhAgothI jAvA nAzI ane jhaTa ane AtmaguNunA vikAsI, 8. anaMtakAlathI bhaTakatAM vAraMvAra nIkaLyo dama tAyapaNu na AvI gama jyAMsudhI na Ave gama tyAMsudhI na Ave zama ane jyAM nathI zama tyAM sukha hAve kama ane cAle dhamAdhama, 9, Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he cetana ! janadharmane vAsa, pUrNa kare che Aza hare che jagatrAsa ane mehajAlanA pAza, sajajane e samaje khAsa te pachI akhila jaga banaze tamArUM dAsa. 10. hRdayamAM rAkhe rahema, haTaze khoTa vahema, e che dhamanI nema je e rAkhe te banaze kuzalakSema. 11. - teoja ziratAja bane che ke jeo jInarAja bhaje che te ja tArAja ane nArAja banyA che ke jeone nathI malyA chanadevasamA mahArAja. 12. vikarAla kAlanI karavAla haravI hoya te na bane kaMgALa udyo ane hare aMjAla. 13. jene janadharma rUce te na saMsAramAM khuMce. 14. vairAgyabhAva hRdayamAM vasAva sukSmamatithI chana tane ThasAvo te saMsAramAM na phasAve. 15. je thayA uddAmavAdI te gaNAze unmAdI ane je banyA siddhAntavAdI te melavaze AjhAdI ane AbAdI khareja e prathA che sidhI sAdI. 16. tame AkRtinA che te mAnava paNa AsurI pravRttiothI na banaze dAnava. 17. jyAre vairAgya phATaka maLe tyAre viSaya trATaka TaLe jyAre janadeva sanmukha dharmanATaka bhaLe te te vyaktie mukti hATakane kaLe. 18. janadharmanuM mUla, hare che karma zUla, UjavAle kula, ane banAve che atula, dharmarasika vyaktinA duHkha thAya phula, uDI jAya meha dhUla, ane khIle AtmaguNanAM pula. 19. dharmanuM peNa, kare karmanuM zoSaNa 20. Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je tyAgathI bhAgyA te samaje to nathI ja jAgyA, je tyAgadharmamAM lAgyA te samaje ke comera yaza DaMkA vAgyA. 21. . Ave jJAna tati, te sudhare mati, ane male zubha gati, temaja kadIya na thAya arati sAce ja e che jIna mArganI gatinI bhava bhItine haranArI nIti bharI anerI rIti. 22. haMmeza dharma karavA Ave, paNa subhAvanI jhalaka na lAvo te samaje ke gardabha snAna jeva, nirarthaka che hA. je jana guNa mA, te jaladI zivasUpa pA. 23. jana dhyAnanI zubha laya, haraze bhava bhaya, ane meLavI Apaze sukha akSaya, ne thaze jaya jaya. 24. palabharane sazune saMga, hare che bhavajaga, jagAve che dharma raMga, ane apAve che pada abhaMga. 25. sugurUnI sebata, bajAve che dhama bata, dUra kare che karma hemata. 26. dharmanI supala deve che karmamala, pragaTAve che Atmabala eja che ajaba kala. 27. saMyama dharmathI na Dare, tenuM bahumAna ane anumodana kare, hRdayamAM vairAgya saurabha bhare, cha kathita vANuM uccare, te jhaTa ziva kamalA vare. 28. tIrthakara devanI vANI, karAve che sukamANa, Ape che sujJAna lhANI, jIna dharmanI maherabAnI, melave je prANI, te jIvana na thAya pUla dhANa, teo melave ziva paTarANuM 29. prabhu AgamamAM na hoya aDasado, je zAmAM che aDasaTTo, temAM rahe che dhamane baTTo, ane te dharmane rasa paNa khado. 30. Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo tyAga game, te saMsAramAM na rame, je saMsAramAM rame te bhavATavImAM bhame 31. chata dharmanI dIkSA e sAcI ja che zikSA ane AtmAnI parIkSA. 32. je hRdayamAM dharma bhAva vahe, te karma dahe, ane je parIvAha sahe, te ziva sukha lahe. 33. - nirmala jIna vacanane subeluM banI amala karanAra mahAnubhAvo Atmakamalane vikasAve che ke saMsAra vamalane phagAve che. 34. harAmI kAmI mAnava Amatattva zraddhAne vAmI banI cira kAla paryata jaganI gulAmI svIkAre che. 35 janatatva je AtmAmAM sparze te amaMda AnaMdAmRtanA mehalA varSe. ane sadaiva antaraAtmA ha. 36 karma tattvane nAte bhUrI khavaDAve che lAta ane jethI bhavo bhava thAya che adhaH pAta. 37 manavRttio kara samatela, tattvanayana bila, jInanAma mukhathI bela, te TaLaze jaga hiMDoLe jhAkama jhela, ane Atma bagIcA dekhAze tara bela. 38 dharmanuM zara anekhu nara pedA karI bhAva pUrane vadhAre che. 39 puNya rAjAnI jahAM jAhera tyAM sadeva lIlA lahera. 40 mahAnu bhAva vAMcaka vRMda siMhAvakananA cheka chelle prAsa ramuja AlekhI ane viramuM tyAre pahelAM jazuvavuM taka para mAnuM chuM ke ApaNe caritra netAnA jIvana vRttane pUrNa rItyA AlekhyuM. ane temAM rahela suguNa kusumanI smRtio, tenI saurabha vAnAo, cirakAlaparyata hadayapaTa para sthapAI raheze, Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAMtAMjali A caritra prAnta lekhaka taraphathI namra eTaluMja sUcana che ke AlekhatAM yathAtathya sAcavavA pUrepUrI kALajI rAkhIja che eTaluM ja nahi paNa khAsa agatya bharyAM mahattvanA Adarzo ane UpakAraka viSayAneja TAMkyA che ema kahIe te paNa bilakula sAcuja che. atizayAktithI para rahevu e mhArA peAtAnA siddhAntaja che jethI te doSa paNa alabhya A akhila AlekhanamAM rahe cheja. bAkI nAnA nAnA akhila prasaMge jIvanavRttamAM AlekhAyA hota to Dambala graMtha thavA saMbhava rahete. prasaMge prasaMge vairAgyanA viSaya TUMkamAM paNa UpayogI keTalAka aitihAsika viSaya temaja dharmadrohaka jANavA jevI keTalIka jamAnAnI kIyata hRdaya preraNAnA vegathI prasaMgAnusaMgata avAra navAra AlekhAyela che, je caritra nAyakanA jIvanavRttane sparzIneja eka jAtanI samIkSA thai che ethI sujJajanA dhiTata ane samucitaja gaNaze, A jIvanavRtta lakhatAM je mahAtmAoe ane mahAzayAe mhArA manda paDatA UtsAhane sateja ane savega banAvyo che, aneka svAnubhUta vividha rAcaka viSayAthI mane mAhitagAra karyAM che, mArI mantu paDatI Alekhana viSayaka pravRttine keTalAka sAdhanA dvArA UpakRta karI che, temaja presa kApI vigeremAM hRdayapremathI gurUbhaktoe je madada ApI che ane parizrama uThAvyA che. te hareka udAravRtti sajjaneAnI huM subhAvita antaHkaraNathI A sthaLe te prazasta pravRttione prazaMsu chuM. vyavasAyanI bAhulyatAthI smRti, dRSTi agara presadoSathI temaja anya kAipaNa sAdhanAnI pratikulatAthI A bahAra paDatA jIvananRttane koIpaNa skhalanA najare caDe teA sujJAne sUcana che ke kSantavya rAkhI sudhArI avalAkaro. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAnta vAcaka vargathI prazasta prArthanA eTalIja ke A akhila jIvanavRtta vAMcI caritranetAnA ucca ane Adarza suguNu kusumenI maneharamALA guMthI svahRdaya pradezamAM sadaiva sthApajo. dravya sahAyake dravyavyayane, preraka preraNane, madadagAre madadane ane lekhaka lekhana parizramane jethI saphala thaya mAnaze. eja abhyarthanA. AAS Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya AcArya deva zrImadvijaya labdhisUrIzvarajI mahArAja viracita granthasUci. gaja nAma racanA bhASA racanA sthala. 1 dayAnaMdakutarka tiritaraNi hiMdI jarA 1965. 2 mUrtimaMDana , kasUra 1966. 3 vyAkhyAna ludhIyAna ,, ludhIyAne 1967. 4 avighAMdhakAra mADa >> huzIyArapura 1967. pa hI aurathI mUlatAna 1968. 6 vyAkhyAna dehalI , dIlhI 1970. merU tradazI kathA saMskRta IDara 1871. 8 vairAgyarasa maMjarI , buhArI 182. 9 tattanyAyavibhAkara , khaMbhAta 1994. 10caityavaMdana caturvizati , pAlI 1995 11 pUjA tathA stavane gujarAtI vividha vividha. Page #502 -------------------------------------------------------------------------- _