Book Title: Amrutdhara
Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Anandsumangal Parivar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001993/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D M #pm amRtadhArA saMpAdaka : sunaMdAbahena vohorA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amRtadhArA saMpAdakaH sunaMdAbahena vohorA maMgaLa AziSa pU. AcAryazrI vijaya pradyumnasUrizvarajI tirrrrrrrrrrrrrrrrrrrrund S Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : AnaMdasumaMgala parivAra amerikA prathama AvRtti: jAnyuArI, 2004 jAnyuArI, 2004 vI. saM. 2530 vi. saM. 2060 pRSThasaMkhyA : 4+268 nakala : 100 prAptisthAna : 1. sunaMdAbahena vohoca 2. Kalapna Shah 5, mahAvIra sosAyaTI, elisabrija, 1992 Mc nair Drive Lansdale amadAvAda-380 07. gujarAta (PA) 19446 phona: 6589365 : U.S.A. sAMje 5thI 8 Tel. 215 362 5598 3. hemendrabhAI zAha 4. Urvashi v. Shah 309/4 jaina prakAzana 24122 Huber Ave khatrInI khaDakI, dozIvADAnI poLa, | Torrance, CA 90501-6726 amadAvAda 380 001 U.S.A. phona pa3pa6197 Tel. 310 326 5685 thaipaseTiMga : zArada mudraNAlaya 201, tilakarAja, paMcavaTI pahelI lena, AMbAvADI, amadAvAda-380 006 mudraka : bhagavatI oNphaseTa 15/sI, baMsIdhara esTeTa, bAraDolapurA, amadAvAda-380 004 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmAna noma A graMthalekhanamAM mAruM kaMI nathI. chatAM je kaMI che te emAM thayelI kSatio mArI che. devagurukRpAe sazAstro ane gurujanonA vAcanano ane zravaNano yoga maLato rahyo che. savizeSa je je vaMcAyuM tenuM te samaye noMdhapothImAM avataraNa thatuM rahyuM. vaLI tyAre citta prasannatA pAmatuM. ghaNI vAra e mahAvAkyonuM, jinavANInuM avataraNa AtmabhAve ghUMTAtuM rahetuM. tethI thayuM ke A lAbha anyane bhale ho. "vaheMcIne khAvuM evI bhAvanAe graMthanuM nirmANa thayuM. A graMthanuM lekhana vizeSapaNe adhyAtma-svarUpalakSI che. tethI prAraMbhamAM vAcana agharuM lAge tyAre khAsa taddana chelluM ja pAnuM vAMcIne pachI punaH zarU karajo. agharuM lAgatuM vismRta thayeluM vartamAnamAM cittapaTa para lAvI ApaNe A janma sArthaka karavo che. nizcayadRSTinA lakSyavALuM te dRSTie vAMcajo-vicArajo. vyavahAradharmanA prayojanavALuM te dRSTie vAMcajo vicArajo. AnaMda Avaze, lAbha thaze, bodha maLaze. chatAM jyAM jyAM saraLa lAge tyAM tyAM premathI-AdarathI prathama vAMcajo. svAtmAnuM saMvedana jhIlajo. jJAnI-gurujanoe kharekhara karuNA ja varasAvI che. nahi to AvuM amUlu tattva kyAMthI ApaNI najare caDhe ke zravaNe paDe? AvA mahApuyayogane AgaLa dhapAvajo. kaThaNa lAge to saMsArane kaThaNa lagADajo. tattva to svanuM che sva. haMmezAM saraLa ane samIpa hoya. lekhana saMgraha vividha graMthono che. temAM zvetAMbarIyagraMtho digaMbarIyagraMtho, jainetara graMthono samAveza che. dareka vAkya teno ullekha karyo nathI. A graMthanuM nAma pU. AcAryazrI jemanA AziSa maLyA che teozrIe darzAvyuM che amRtadhArA. te dhArA 1008 kaLazomAMthI jANe chalakAI rahI che, tema mAnI jhIlajo. arthAt A saMpAdanamAM 1008 vAkyonI racanA thaI che. te paMcaparameSTinA guNonI dyotaka che. vaLI A lekhanamAM je kaMI kSati rahI hoya te vidvajano sudhAre ane kSamA kare tevI vinaMtI che. vItarAganI AjJA-praNAlithI alpatAne kAraNe kaMI viruddha lakhAyuM hoya to kSamA yAcanA che. je je graMthonuM avataraNa thayuM che te saunI RNI chuM. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthanA prAraMbhamAM maMgaLa AziSa udAracitta, zAstravetA, sadA prasanna pU. AcArya zrI pradyumnasurijInA maLyA che tathA aMta maMgaLa AziSa bhaktinimagna AcAryazrI yazovijayasUrijInA "astitvanuM paroDha' graMthamAMthI 108mAM kaLazarU5 vAkyanuM avataraNa karIne lIdhA che. te mATe baMne pUjyazrIone sadA sAdara vaMdana karuM chuM. savizeSa A graMtha koI mAnyatAne anusarIne nathI jenadarzananA saghaLA phIrakA, tathA jainetara darzananA marmagrAhI lekhananuM paNa avataraNa karyuM che, kAraNa ke A graMthonI vizeSa upayogitA amerikA jevA dezamAM vadhu thAya che, tethI tyAMnA saMyogone tathA savizeSa tyAMnI svAdhyAya sabhAnA vividha saMskAra yukta zrotAjanone lakSyamAM laIne A graMthalekhanano saMgraha thayo che. sau mitro tamArA saMskArane anukULa hoya tene premapUrvaka vAMcajo vicArajo. saune sasneha bheTa ApavA graMtha prakAzananA arthasahayoga mATe tripuTI mitronA sukRtyanI anumodanA karI abhivAdana karuM chuM. saunI bahena sunaMdAbahena AnaMda ho ! maMgala ho ! AdhArita graMthasUcinI sAmAnya noMdha. zrI zvetAMbarIya graMtho : - zrI adhyAtmasAra, zrI jJAnasAra, zrI prazamarati, AtmotthAnano pAyo, railokyadIpaka maMtrAdhirAja vagere. pU. sva. AcAryazrI vijayakalApUrNa sUrijInA graMtho. ja pAThazALA pU. AcAryazrI pradyumna sUrijI). ja pravacanadhArA. (AcArya zrI naravAhanasUrijI). zrI digaMbarIya graMtho, zrI samayasAra nATaka, zrI samyakatva sudhA, samayasAra darzana, samyagRjJAna dipikA, iSTopadeza vagere. zrImadrAjacaMdra vacanAmRta. jainetara graMtho - aparokSAnubhUti, vairAgyazataka vagere. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakamitrone eka vinaMtI [ graMthanuM adhyayana zarU karatAM pahelAM pU. AcAryazrInA maMgaLa AziSa AdarapUrvaka vAMcajo, ghUMTajo. tenA pariNAme graMthavAcana saraLa banaze. AnaMdanI anubhUti maLaze. presamAM mokalatAM pahelAM pAMceka vAra vAMcyuM, ghUMTyuM ane AnaMda anubhavyo. pU.zrIe graMtha lekhana sArthaka banAvI dIdhuM. ApaNe paNa jIvanane 'amRtadhArAmAM vahAvIne sArthaka karIe tevI abhyarthanA. ratnothI gUMcyAM hoya tevAM zabdonA svAgatarUpI maMgaLaAziSa saune Atmapreraka ho. - sunaMdAbahena ] parama pUjya AcAryazrI pradyumnasUrijI sadA prasanna mudrAmAM, athAgapaNe saMyama svAdhyAyamAM magna, sAdhako mATe adhyAtmapreraka ni:spRha sadgurune sAdara vaMdana Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha daSTinA pathadarzaka zabdonuM svAgata vizvanI sakala bhautika saMpatti eka tarapha mUko ane bIjI tarapha mAtra zuddha dharma mUko to te dharmanuM mUlya vadhI jaze. Avo uttama dharma, cittamAM prakaTe che. e prakaTelA dharmane TakAvavA, vadhAravA ane vikasAvavA mATe vANI ane zarIranI sapATInI dharmakriyA jarUrI che. jJAnI anubhavI puruSoe lakSya ane gati, vRtti ane pravRtti baMneno sarakho mahimA gAyo che. be cakra che te sarakhAM hoya to dharmajIvanano ratha gati-pragati sAdhI zake. anyathA eka ja cakra AdhArita ratha rastAmAM ja aTakI jAya, kyAreka aTavAI paNa jAya. jIvananuM saMtulana bene svasthAne sthApavAmAM che. Aje ghaNe sthaLe bemAMthI ekane ja vaLagIne cAlavAnuM jovA maLe che. koI paNa ekane vaLagavuM te to vaLagaNa che. pachI temAM ekAMta sthApavAthI te vaLagADa banI rahe che. ApaNA jevA jIvonuM citta janma janmAMtaranA anekAneka saMskArothI bhareluM hovAthI malina rahyA kare che. aneka prakAranA vicAra vikArothI kSata-vikSata sthitimAM jovA maLe che. satata saMkalpa-vikalpanA hiMDoLe hIMcatuM hoya che. tethI ekAMga dharmanI vicAraNA ke AcaraNAthI prasannatAnI anubhUti citta sudhI pahoMcatAM veMta vikharAI jatI hoya che. tenI ukTatA ke saghanatAno piMDa racAto-baMdhAto nathI. Avaka anubhavAya che, mUDI banatI nathI. AvI sthitimAM zuddhanuM lakSya cittamAM aMkita karIne zubhamArganI gati ane te paNa nizcalapaNe thatI gati khUba upakAraka banI rahe che, mukAme pahoMcADanAra bane che. mukAma nakkI karavo eTale nizcayadharmane hRdayamAM sthApavo te, e mukAme laI jatA mArge Daga bharavAM te vyavahAra dharma. A vyavahAra dharmanuM nitya Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevana karatAM karatAM thoDe thoDe aMtare dharmaArAdhake cakAsavAnuM rahe che ke huM mukAmanI najIka pahoMcI rahyo chuM ne ? A nizcaya karatAM karatAM AgaLanA paMthe cAlavAnuM hoya che. ahIM je amRtadhArAmAM ApaNane bhAtuM maLe che te A che. satata jAgRti vinA dharma na saMbhave e jAgRtinA pUraka cakrane UjavavAnuM kAma AvA lakhANanuM vAMcana karatuM hoya che. A pachInAM pRSThomAM patharAyelA ciMtanane samajavAnI bhUmikA prApta karavI jarUrI che. ahIM ghaNAM jJAnInA vacanonA ciMtanano rasathALa pIrasavAmAM Avyo che. tene pacAvavAnI kSamatA keLavIne je Aroge che tene cittamAM tRpti-prApta thAya che, tenA moM para dIpti relAya che. thoDAka zabdono svAda mANIe pR.44 u52 upAdAna ane nimittane kendramAM rAkhIne je vAto karI che te zAMtipUrvaka be-traNa vA2 vAMcavA jevI che. puruSArtha ane prArabdhanA cakramAM jema anaMta carcA pravarte che. tevI ja carcA upAdAna-nimittanI paNa che. te viSe ahIM suMdara prakAza maLe che. "samIpa muktigAmI jIvanuM upAdAna baLavAna hoya che te sivAya sAmAnya jIvo upAdAnanI zakti phoravI zakatA nathI. nimittAdhIna banI mahad aMze azubhapaNe ja vartatAM hoya che. vaLI upAdAnanI vAtonI jANakArI thatAM nimittano cheda kare te paNa mArga pAmatAM nathI" A bAbatanI je cAra-pAMca kaMDikA che te dhyAnathI vAMcavAthI A viSayanI je aspaSTatA manamAM haze te dUra thaI jaze ane saMtulana racAze. AvI ja rIte DeraThera aneka gUMcavALA viSayone saraLa zabdomAM samajAvyA che. tevA viSayonI AvI samaja anyatra gujarAtI bhASAmAM jaladI jaDatI nathI. - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujJa zrI sunaMdAbahenanuM nAma AdhyAtmika rasa dharAvatA vartuLamAM AjakAla supere paricita che. A agAu temanAM saMkhyAbaMdha pustako prakAzita paNa thayAM che. chatAM A pustaka aneka ghaTanA (kuMbhanA) jaLane potAnA ghaTamAM jhIlIne sujJa-bhAvaka vAcakone aMjali-aMjalie pAna karAvyuM che. amRtanI dhArAne jhIlavA vAcaka jo sajja hoya to tenI ghaNA vakhatanI bhramaNAnuM cokkasa nirasana thaI jaze. tarasa chipAze. pR.68-69 upara je vAkyakhaMDa che te paNa ApaNI e viSayanI samajane vistAre to che ja, paNa ApaNI te bAbatanI samajaNanA UMDANamAM vadhAro kare che. eka vAta nakkI che - A pustakane vArtAnA pustakanI jema A vAMcIne mUkI devAnuM nathI; tenA hArdane AtmasAta karavA mATe vAraMvAra vAMcavA jevuM che. tenAthI Atmika vikAsamAM pragati thaze ane zuddhadRSTino ughADa thaze te vAta nakkI che. sAdhakane to satata eka maMtranuM smaraNa rahevuM joIe ke AtmAnA guNa vikAse sAtatya ane guNa vizeSe sthiratA keLavavAnI che. tenAthI ja dhIredhIre paNa lakSya siddha thaI zake che. A ja ApaNA jIvananI phaLazruti che. AnA vAcana dvArA dharmarasika jIvonI zuddha cetanA vistAra |pAmo - vi.saM.2060 mahA vida-pAMcama-budhavAra devakInaMdana jaina upAzraya, paliyaDanagara pAse, nAraNapurA, amadAvAda-13 e ja zrI nemi-amRta-devahemacandrasUriziSya pradyumnasUri. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtuzrI pitAzrI. pU zAMtAbahena puruSottamadAsa zAha pU. puruSottamadAsa DAhyAbhAI zAha mu. bAvaLA, amadAvAda pU. mAtuzrI ane pU. pitAzrInI jIvana jharamara gujarAtamAM rAjanagaranI najIkamAM bAvaLA nAme eka gAma che. je dharmaniSTha che. tyAM dharmapremI zraddhALu suzrAvaka zrI puruSottamabhAI ane temanAM dharmapatnI suzrAvikA zrI zAMtAbahena rahetA hatA. jenuM nAma tevA ja guNo hatA. temanAmAM vinayaviveka, saraLatA, gaMbhIratA, udAratA, namratA Adi aneka guNothI teonuM vyaktitva maDhAyeluM hatuM. teonAM jIvanamAM ghaNAM ja niyamo hatAM. bAvrata, uccarela, brahmacaryavrata tathA vepAra-dhaMdhAmAM paNa nAnI uMmarathI ja abhigraha karela hato. jIvanamAM nivRtta thaIne dharmamaya jIvana jIvavAmAM ja pote AnaMda mANyo. sudeva-suguru ane sudharmamAM daDha hatA. pote nitya niyama pramANe aSTa prakArI pUjA karatAM, baMne TaMkanAM Avazyaka pratikramaNa-sAmayika-devavaMdana vagere karatA. saMsAramAM hatA paNa saMsAranI kahevAtI jaMjALathI ghaNA alipta hatA. amArA pU.mAtuzrI paNa dharmapaMtha upara pU.bApujInAM pagale ja cAlyA. ane saMsAranI gRhasthImAM rahIne paNa dharmanI ghaNI ja ArAdhanA karI hatI. teoe jIvana daramyAna. varasItapa, traNa upadhAna, navapada oLI vi. badhI ja nAnI-moTI tapa ArAdhanA karI hatI. potAnA saMtAnone paNa teoe khUba ja dharmanAM saMskAra siMcyA. teonI sAthe pU. mAtuzrInAM bahena eTale ke amArA pU. mAsIbA jelagna pachI tarata ja vidhavA thayelA teo paNa 40 varSa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhI amArI sAthe ja rahyA. pU. kAntAmAsIno svabhAva paNa khUba ja mAyALu ane paragaju hato.temane koI saMtAna na hatuM paraMtu amone ja saMtAna mAnI khUba ja sArI rIte ucheravAmAM saddabhAgI banyA hatA. dharmaniSTha mAsIbAe amane susaMskArano vAraso Apyo hato. amArA pU. bA tathA pU. mAsIbA baMneno kaMTha khUba surIlo hato. amArA gAmamAM prabhunAM stavano, sarjAyo khUba ja bhAvathI badhAne saMbhaLAvatA hatA. pU. bA. pU. bApujI ane pU. mAsIbAnAM ame khUba ja RNI chIe. te saunuM RNa ame A janmamAM utArI zakIe tema nathI. AvA mAtA-pitAnI chatrachAyA Aje amArI upara nathI, paraMtu temane ApelA A dharma-saMskAranI chAyAthI ja A viSamakALamAM sArI rIte jIvI rahyA chIe te kema bhUlAya ? teone ekapaNa divasa ame bhUlI zakyA nathI. janma levA paDe tyAM sudhI AvI amRta chAyA maLe tevI abhyarthanA. ghaNAM ja samayathI teonI smRtimAM koI pustaka chapAvavAnI icchA hatI ane te Aje sAkAra thaI rahI che. A pustaka ame pU. pitAzrI, pU. mAtuzrI ane pU. mAsIbAnAM caraNomAM arpaNa karIe chIe ane aMtaramAM anero AnaMda anubhavIe chIe. A pustaka Apa saune bheTa dharI maMgalamaya-kalyANakArI ane AdhyAtmika mArge ajavALA pAtharanAra banI rahe tevI ame bhAvanA bhAvIe chIe ane zubhecchA pAThavIe chIe. A zubhakAmamAM pU. sunaMdAbahene amane khUba ja mahenata karI sahayoga Apyo che. te mATe ame pU. bahenanAM khUba ja RNI chIe. li. Apano parivAra bhAratI himAMzu zAha pArasa sonama 26 Old Homestead Road, Searingtown new york 11507 U.S.A. Tel : 516 294 7323 parivAra maMjulAbahena puruSottamadAsa ramezabhAI puruSottamadAsa ajitabhAI puruSottamadAsa caMdrakAntabhAI puruSottamadAsa manubhAI puruSottamadAsa bhAratIbahena puruSottamadAsa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha prakAzana arthasahayoga dAtA tripuTinuM abhivAdana mArA lagabhaga cAlIsa jevA pustakonA prakAzanano arthasahayoga mukhyatve amerikAnA saMgho, sosAyaTI, svAdhyAyagrupa ke sujJa mitrono rahyo che. temAM amadAvAdanA svAdhyAya grupanA mitrono phALo paNa kharo ja. A baMne sthaLonA jijJAsuo AnaMda sumaMgaLa parivAra tarIke oLakhAya che. dara varSe teo pRcchA kare A vakhate kayuM pustaka lakho cho ? ane mArI to apekSA paNa na hoya ane teo prakAzanano lAbha laI le, ApI de, temanA A sabhAva mATe hArdika dhanyavAda ApuM chuM. A varSe nIcenA saMghomitro e lAbha lIdhA che tyAMnA satsaMga pravAsa daramiyAna sevA AdarapUrvaka kare jethI A jaipha vaye paNa mArI satsaMgayAtrA teonA sahakArathI saphaLa ane saMtoSajanaka rahe che saunuM AtmakalyANa ho. tame sau A graMtha vAMcajo vicArajo emAM amArA A mitrone AnaMda che. - sunaMdAbahena 'graMthaprakAzananA arthasahayoga dAtA 1. jaina saMgha tulasA okalAhoma. OK U.S.A. haste-nilezabhAI bhAu parivAra, 2. jaina saMgha oralAnDo. phloriDA. FL. U.S.A. hasta-svAdhyAya grupanA abhyAsI mitro. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjaya AcAryazrInA zabdonA svAgatanI pUrti parama pUjya mahopAdhyAyazrI yazovijayajI viracita batrIsa batrIsInA vyAkhyAkAra samAnanAmA pU.munizrI yazovijayajI dvArA prakAzita graMthamAMthI pUjya AcArya pradyumnasUrijI dvArA lakheluM prasaMgocita yazojaladhi praveze nAvA mAMthI saMmatisaha avataraNa che) vartamAna zrI saMghamAM sarvatra bhaktimArga pUrabahAramAM khIlelo jovA maLe che. bhaktimArga uttama che. paNa temAM prANa puravAra jJAnamArga che. jJAnaviveka mUlaka bhakti bhavanistAriNI che. e jJAnamArga pachI yogamArga ane pachI dhyAnamArga ema uttarouttara ArohaNa karavAnuM che. vartana bhale bhaktimArganuM hoya paNa valaNa TheTha dhyAnamArga sudhInuM hovuM joIe. jJAnadhArAthI anuprANita bhaktidhArAprANavaMtI jaNAya che. anyathA bhaktimArga kyAreka jJAna ane vivekanA abhAvamAM bhavabhramaNa hetu paNa banI zake che. A jJAnadhArAnA - dhyAnadhArAnA daravAjA kholavAnuM zubhamuhUrta AvI lAgyuM che. e jJAnadhArAnuM maMgalAcaraNa pUjyapAda upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanA grathanA paThanapAThana dvArA thaI zake. prabhunA maMgalamaya tArakamArgano avikala bodha karavA mATe A graMtho rAjamArga jevA che. e graMthomAM chupAyelA sArane bodhane pAmavA mATe evI ja nirmaLa prajJA joIe. tenA vaDe ja tenA rahasyane pAmI zakAya. A graMtho to zrata Agama graMthonA sAgara sudhI pahoMcavAnI nAnI nAvaDIo che. pradyumnasUri prastuta graMthamAM mahAmAnava pUrvAcAryonA graMthanA AdhAre je lekhana thayuM che tene anurUpa uparanA zabda strotanuM sAbhAra avataraNa karyuM che) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * + + mamamama mamama navA nAvaNI amRtadhArA) T[ wAAM OM hrIM Namo nANassa pU. yazovijayajI mahopAdhyAyajI racita zrI adhyAtmasAra graMthamAM prakAzya che ke mohanIya karmanA sAmarthyarahita thayelA manuSyonI AtmAne AzrayI je zuddhakriyA pravarte che tene zrI tIrthakaro adhyAtma kahe che. [1] gADha jaMgalamAM bhUlA paDelAne jhUMpaDI maLI jAya, janmanA daridrIne aDhaLaka dhana maLI jAya, bhayaMkara aMdhakAramAM prakAza maLI jAya, sUkI raNabhUmimAM mIThA pANInuM pAtra maLI jAya A sarve puNyayoge prApta thAya paNa A kaLiyugamAM adhyAtmazAstranI saMgata thavI durlabha che. mahA durlabha che." [2] adhyAtma: AtmAnI samIpa AtmAnI ja agrimatAvALuM sAravarjita saMsAramAM mahAtmAoe adhyAtmane AtmazreyanA sArarUpe pragaTa karI bhavyajIvone Atmasanmukha karavA karuNA ja varasAvI che. sarvatomukhI Atmazreyano upAya darzAvanAra adhyAtmamAM zuM nathI? hA, temAM bhautika jagatanA koI prapaMco nathI. adhyAtmayogathI sAcA sukhano prAraMbha thAya che. Akhare te sukha svayaM paripUrNa thAya che. [3] hAribhadrI yogadarzanamAM graMthakAre prakAzya che ke : pratyeka AtmA enA mULa svarUpe anaMtaguNothI paripUrNa che. amRtadhArA 1 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]i anaMta zaktino mAlika che. paraMtu anAdikALathI AtmA karmothI AvRta che, pariNAme AtmAmAM vaibhAvika evA rAga-dveSa, moha, ajJAna, jevA anaMta doSo rahelA che. chatAM cetanAnI UrdhvagamananI zakti, sahaja bhavitavyatAne yoge, bhavyatAnI pAtratAthI caramAvartakALamAM praveza kare che. eTale AtmA para lAgelo gADha bhAvamaLa, punaH punaH karmabaMdha thavAnI yogyatA hatI) te moTA pramANamAM nAza pAme che. [] mithyAtvAdi hetuothI arthAt darzana mohanIyanA udayathI jIvane mithyAdarzana hoya che. tethI jIvanI vivekabuddhi naSTa thavAthI jIvanI potAnI svAdhIna svAnubhavanI zakti tirohita thAya che. kathaMcita kaMI dAnAdi dharmakriyAo kare che tethI kaMIka puNyabaMdha thAya che. paraMtu mithyAdarzanane kAraNe teno saMsAra vRddhi pAme che. [6] - mithyAdarzanane kAraNe avinAzI dehAdimAM jIva svAtmabuddhi kare che. dravyanI svataMtratAno tene bodha nathI ke dareka dravya svasvarUpe pariName che. koI padArtho potAno svabhAva tyAgI zakatA nathI. jemake AtmA cetanA ke jJAna svabhAvane tyajato nathI. pudgala spazadine tyajI detA nathI. baMnenuM saMyogathI eka kSetre avagAhana che. chatAM baMne svAdhIna tattva che. [7] yadyapi pudgala - dehAdi sAthe jIvano anAdithI saMyoga saMbaMdha che. eTale nimittAdhIna baMne potAnA svabhAvathI zruta thatA jaNAya che, arthAt vikArI thAya che. paraMtu potAnA mULa lakSaNane tyajI detA nathI. jIvamAM rAga dveSarUpa pariNati cAritramohanIyanA karmanA nimittathI thAya che, te asaMyamabhAva che. sAdhake AtmalakSya saMyamAdinuM ArAdhana karavuM joIe. zArIranA nibhAva mATe AhArAdinuM sevana karavuM te parAdhInatA che. jJAta ke ajJAta bhAvathI ke koI paNa saMyogamAM anya padArthanA [8] 2 amRtadhArA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhArarahita jIvananuM jIvItavya te ja svAdhInatA che, muktinuM rahasya che. kemake saMyogI padArthonAM jIvItavyamAM parapIDA rahelI che te asaMyama che. te mATe jJAnI puruSoe tapanuM vidhAna jaNAvyuM. [9] jJAnI-munio paNa sadehe hovAthI AhArAdinuM avalaMbana le che, vizrAma le che, upadezAdi bAhya pravRtti kare che, te cAritramohanI asthiratAne kAraNe che. chatAM paNa temanI dRSTi pUrNa svAdhInatA pratye che. tethI jagatanA prapaMcothI asaMyamathI alipta rahe che. anya jIvone lezamAtra duHkha na pahoMce te mATe teo satata prayatnazIla che. [10] samyagdaSTi jIva jANe che ke trasa sthAvara jIvone duHkha devuM, indriyonA viSayasukha sevana karavA, athavA koI paNa ayogya kArya karavuM te sarve varjya che. chatAM cAritramohanIyanA zeSa rahelA rasathI tene vyavahA2-vyApAramAM dravyahiMsA ke bhAvahiMsA karavI paDe che, to teno tene raMja che. tethI te evAM kAryomAM klezita - tIvrapaNe malina thato nathI. tethI te punaH tevAM karmonuM baMdhana nathI karato. [11] - anAdikALathI A jIve ajJAnavaza anaMtAanaMta yoniomAM janmamaraNane AdhIna thaI tIvra dAruNa du:kho bhogavyAM che. paraMtu potAnA svarUpanI prApti karI nathI. te svarUpaprAptinI sRSTinuM ugamasthAna samyakatva - satkRSTa samyagdarzana che. [12] - AtmAnA avalaMbana vagara teNe oghadRSTie ghaNA dharma-satkAryo, satsamAgama karyAM. paraMtu svayaM zuddha svataMtra, trikAla dhruva, acala, nirupAdhika chuM, tevuM zraddhAna karyuM nahi. [13] je jIva kevaLa kalpanAmAtrathI jJAnasvarUpa AtmAnI vAto karato hoya paNa potAnI pariNatinI zuddhirahita, matikalpanAe jIvane zuddha mAnI, abaMdha mAnI, vyavahArarUpa darzanAdi kriyAne sarvathA nirarthaka jANI tyajIne pramAdane seve che, te zubha bhAvone choDI azubha bhAvamAM rahI saMsAranI vRddhi kare che. [14] amRtadhArA * 3 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama uparokta baMne prakAre jIvanuM mithyAdarzana ja teno zatru banI tene bhavasamudramAM DubADe che. mATe AtmAno sAco mitra samyagdarzana che, je avazya mokSasAdhaka che. samyagdaSTi AtmA hajI pUrNatA pAmyo nathI. te AtmA jJAnabhAve pariNamatA, UpajatA zubhAzubha pariNAmone heya-tyAjya mAne che. baMne pariNAmone tyajI svarUpastha thavAno niraMtara prayatna kare che, saMpUrNa svarUpa sthiratA na thAya tyAM sudhI aMtaraMganA avalaMbanamAM sahAyabhUta bAhya avalaMbananA zubha bhAvone AzravarUpa jANI, heyabuddhie pravarte che paNa dharma anuSThAno pratikramaNa, pUjA-bhakti, dAnAdi dhamane nirarthaka mAnI tyajI daI svacchede pravartato nathI. mokSanuM sAdhana mAtra nizcaya ratnatrayarUpa zuddha pariNatine svIkAre che. [15] jJAnI jANe che ke rAgarUpa pariNAma jIvane azubha / apavitra vastuomAM, paugalika padArthomAM ati Asakti upajAve che. jIvanA samyagdarzanAdi guNamAM, Atmika zuddhatAmAM dveSa pedA karAve che. darzanamoha potAnA asala svarUpane bhulAvI paramAtmasvarUpathI vimukha rAkhe che. A rAgAdi bhAvo zatru che. jIvane mUDha, asthira klezita ane zaMkita kare che. tethI samyagdaSTi AtmA tevAM nimittone tyajI de che, dUra rahe che. samyagdarzana AtmAno guNa hovA chatAM AvRta kema che ! bhavyAtmAmAM paNa anaMta saMsAranA paribhramaNanuM kAraNa aMtaraMga anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya, darzanamoha mithyAtva) matijJAnAvaraNa, AtmAnubhUtinuM AvaraNarUpa karma AtmAnA samyagdarzana, samyajJAna ane svarUpAcaraNarUpa samyagucaritrane pragaTa thavAmAM AtmAnI anaMta ane adbhuta zaktione bAdhaka che. [1]. samyagdarzana = zuddhAtmAnI nirmaLa rucirUpa pariNAma tathA sarvajJakathita tattvArthanI yathArtha zraddhArUpa pariNAma che. 49 amRtadhArA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagujJAna = svAtmAnubhUti. te AtmajJAna vizeSa che. A zuddha AtmajJAna ane samyagdarzanano avinAbhAva saMbaMdha che. samyagdarzanane kAraNe AtmAnI kSayopazama labdhi samyagupaNuM pAme che. arthAt jJAna samyagUjJAnarUpe pariName che. te anaMtAnubaMdhI kaSAya ane mithyAtvakarmano abhAva thavAthI pragaTe che. samyagucAritra: svarUpAcaraNa, karmonuM grahaNa thavAnuM rokAI javuM te dharmarUpa zuddhopayoga che, te samyagucAritra che. [18] samyagudarzana, samyagujJAna, samyagucAritra e ratnatrayanA ekatArUpa zuddha pariNAma te nizcaya samyakatva che. ratnatrayane dhAraka jJAnI cothA guNasthAnakathI uparanA sarve guNasthAnaka samajavA. te te bhUmikAe jeTalI aMtaraMga ujvaLatA che tene jANe che mATe jJAnIne karmathI thavAvALI kriyAbaMdhano hetu nathI banatI paraMtu pUrve bAMdhelAM karmonI nirjarAnuM kAraNa bane che. samyagdaSTi bhogonuM sevana kare che, paraMtu te bhogono dAsa nathI banato, kemake zraddhAguNane jANe che. vaLI te AtmazraddhAyukta samyaktvanI avasthAne jANe che. jIvo samyaktvanI avasthAne jANe che. te jJAnI AtmA cAritramohanIyanA prabala udayathI saMyama laI zakato nathI. eTale avatI dazAmAM rahyo che. paNa potAne bhramita karato nathI. te sarvaviratino cAhaka che. [19] AtmA svabhAve zuddha chatAM pudgala paricayanA nimitte rAgAdi bhAva nizcayathI AtmAmAM utpanna thAya che. tethI jema pavananA nimittathI sthira sarovaramAM taraMga UThe che. tema karmanA udayathI AtmAmAM malina bhAvo UThe che. paraMtu te AtmAnuM mULa svarUpa nathI. [2] kathaMcita koI zubha pariNAmane kAraNe kaSAyono abhAva hoya chatAM paNa je kaSAyono saMskAra cittamAM sattAmAM rahyo hoya te kaSAyono vAsanAmaya kALa che. kaSAyonA rasa pramANe tenAM kALa-sthiti hoya che. tethI jIve karelo krodha tatkALa zamI gayo hoya paraMtu kSamAbhAva amRtadhArA sApa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahaja na bane tyAM sudhI te vAsanAkALa che. AvA kaSAyothI malina citta AtmasvarUpane jANatuM nathI. [21] jyAM sudhI aMtaraMga AtmapariNatinI zuddhi na hoya tyAM sudhI bahAranI dekhAtI zuddhi para vizvAsa karavA jevo nathI. sAdhaka ke sAdhu game teTalAM kaSTo ke parISaho sahana kare paNa cittane nirmaLa karato nathI - to mukti pAmato nathI. AvA mokSaprAptine bAdhaka kaSAyane jItavAmAM zArIrika koI kaSTa nathI. chatAM ajJa jIva tenA para vijaya prApta karato nathI. [22] ajJa jIvone je sukha indriyonA viSayothI prApta thAya che, te jIvanI azubha vAsanAthI utpanna thayela vedanAo che bhogathI teno nAza thato jaNAya che, te sukha nathI sukhano vikAra che. zuddha pariNAmathI potAnA zuddhAtmAnI anubhUti, sthiti te sAcuM sukha che. [23] jIvano jJAna-upayoga darpaNa jevo che, te je padArthamAM joDAya tevo thAya che. arthAt je viSayakaSAyamAM joDAya te rUpe pariName che. chatAM trikALavartI AtmA samapariNAmI hoya che mATe sAdhake viSayakaSAya upara kAbu meLavavo tyAra pachI AtmAsvarUpamAM upayoga rahe tyAre AtmAnubhava thAya. [24] nizrayadaSTie jovAthI rAgadveSa cetanAnAM pariNAma che. te pulamAM thatAM nathI. rAgadveSane utpanna karavAvALAM anya dravya nathI. kAraNa ke anya dravyo jaDa che ane anya dravyanA guNadharmo anya dravyamAM pariNamatA nathI. sarve dravyonI avasthA potapotAnA svabhAvathI che. je puruSa rAganI utpattimAM kevaLa paradravyane ja nimitta mAne che, temAM potAnuM koI kAraNa mAnato nathI teonI buddhi zuddhanayanA viSayabhUta zuddha AtmasvarUpanA jJAnathI rahita aMdha che. te moharUpI nadI UtarI zakatA nathI. rAgadveSa potAnA karyA thayA che. tema potAnA maTADyA maTe che. AvAM apekSita kathana svIkAravA te samyagdaSTinuM 6 4 amRtadhArA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [26] maMtavya hoya che. [25]. zuddhanaya - nizcayanayano viSaya svasvarUpastha eka abheda nitya caitanyasvarUpa anaMta zaktino svAmI AtmA ja che. chatAM ajJAnavaza AtmA pote rAgAdirUpe pariName che. AtmAnA pariNAmo svAdhIna che. tene koI anya dravya pariNAve nahi. pote ja potAnI ajJAna mAnyatA choDavA samartha che. jo anya dravyonA karavA rAgadveSa thAya to sarvatra anya dravya hAjara che. te rAgadveSa karAvyA ja kare to jIvano mokSa saMbhava na bane. mATe rAgadveSa potAnA karyA thAya che. ane potAnA maTADyA maTe che. (nizcayanaya) [27] rAgadveSarUpa pariNAma ja nizcayathI baMdha che. tema nizcaya baMdhathI judo chatAM eka kSetrAvagAha dravya karmano jIva sAthe karmano baMdha che te vyavahAranaya che. dravyakarmarUpa pudgalapariNAma te AtmAnuM karma che, tethI AtmA karmano kartA che, bhoktA che ane hartA paNa che. [28] A pramANe nizcaya vyavahAranA baMne prakArane yathArthapaNe jANIne nizcayanaya grahaNa karavAyogya che. jo jIva potAnA pariNAmathI potAne baMdhAyela jANaze to pote potAne choDAvavA prayatna karaze. vaLI jo potAne anyathI baMdhAyelo mAnaze to rAgAdi pariNAmono tyAga karaze. Ama apekSAe kathana grahaNa karavuM. [29]. jJAnasAramAM graMthakAra prakAze che keH "AtmasvarUpano jJAtA potAnA AtmAmAM anaMta guNono khajAno joI zake che. te guNonuM darzana thayA pachI bAhya padArthonI tRSNA mULamAMthI nAza pAme che. bAhya padArthonI upekSA e ja jJAnanI pUrNatAnuM cihna che. evI pUrNatAnA AnaMdarUpa amRtathI tRpta dRSTi tattvajJAnInI che." [30] pUrNatA mATe AtmAnA trikALI zuddha svabhAva pratye dRSTi rAkhavI. amRtadhArA 7 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niraMtara tenuM ja ghUMTaNa karavuM. saMsArabhAvane lUMTavAthI saMsAramAM moha vaDe jIva ThagAto Avyo che. aparaMpAra duHkho saheto Avyo che. eka vAra mukhethI bola huM zuddha chuM. svabhAve sarvadA mukta chuM. rAgAdibhAvarahita chuM. janma jarA maraNathI mukta chuM. pachI dInatA ane hInatA rahita chuM. vAstavamAM he jIva jo tuM saMsArathI mukta thavA icche che to svarUpamagna thA. [31]. svabhAvamAM - sahajasvarUpanA AnaMdamAM magna ane jagatanA svarUpano yathArtha bodha pAmanAra AtmAne anya padArthanuM kartApaNuM ke bhoktApaNuM nathI. mAtra sAkSIbhAva che e svarUpamAM magna thavA svarUpanuM jJAna kara, vItarAga sat deva guru dharma ane zAstramAM magna thA. saMsArathI aMtaramAM vairAgya pragaTa kara. zAstrabodha grahaNa kara. viSayothI virakta thA, kaSAyothI upazAMta thA ane niraMtara bhAvanA kara ke : [32] huM sarvathA sarvathI svataMtra dravya chuM. atyaMta bhinna chuM. AtmA sthira padArtha che, tethI tenA sahAre ja sAcI sthiratA prApta thAya che. te mATe nirvikalpatA jarUrI che. vikalpa rUpa vAyu manarUpI dIpakane kSaNavAra paNa sthira thavA deto nathI. sthiratA e AtmabhAva che, je svastha che, sthira che. mana asthira che asvastha che. je svastha che te sthira paNa che. svasthane duHkha nathI. parama sthiratAnuM lakSya bAMdhavAthI ApaNAmAM sthiratA Ave che, siddha bhagavaMtanA dhyAnathI sthiratA Ave che. nizcayathI cAritra sthiratArUpa che, tethI siddhomAM paNa cAritra manAya che. [33] jyAre jIbhano upayoga paramAtmAnA guNagAna gAvAmAM thAya, AMkhano upayoga paramAtmAnA zrutajJAnanA adhyayanamAM thAya, manano upayoga paramAtmAnA guNaciMtanamAM thAya, zarIrano upayoga paropakAra tathA paramAtmAnI bhaktimAM thAya, hRdayano upayoga paramAtmAnA dhyAnamAM thAya tyAre samajavuM ke jIvamAM samyagujJAna pariNAma pAmyuM 8 amRtadhArA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. vaLI te nizcayarUpa thAya tyAre AtmA vAraMvAra nirvANapadane viSe tanmaya thAya, svarUpa prAptinI bhAvanAno saMskAra daDha bane, tyAre thoDuM paNa jJAna utkRSTa manAya che. heya-upAdeyanA bodhavALuM jJAna samyagujJAna [34] mArgano jANakAra paNa gamananI kriyA vagara icchita sthAne pahoMcato nathI. tema kriyA vagaranuM ekaluM jJAna mokSarU5 phaLa sAdhavAne asamartha che. dIpaka svayaM prakAzita che to paNa temAM tela pUravAnI kriyA jarUrI che tema AtmA svayaM jJAnasvarUpa chatAM tene pragaTa karavA je je azubha kriyAthI AvaraNa thayuM tenI vipakSakriyA dvArA bhAvazuddhi karavI jarUrI che. | [35] vyavahAranayanI apekSAe jJAna to anya pAsethI meLavI zakAya paNa kriyA to svayaM karavI paDe. vaidya rogIne auSadha viSe samaja ApI zake paNa auSadhasevana kriyA rogIe karavI paDe. zubhakriyA jIvanA pragaTelA zubhabhAvanI rakSA karI Atmika guNono vikAsa kare [36] zAstro bodha kare paNa anubhavajJAna dvArA ja kevaLajJAnarUpI pUrNa prakAza pragaTa thAya che. anubhavajJAna moharahita hovAthI te ujAgara dazA che. rAgadveSAdi klezarahita evuM anubhavajJAna ja AtmAne jANI zake. AtmAnubhUtine avarodhaka karmanI malinatAne dUra karavI paDe. te mATe paramAtmAnuM dhyAna temanI AjJAnuM pAlana Avazyaka che. anubhavajJAnamAM yoga eka kAraNa che te AtmAne mokSa sAthe joDanAra [37] AtmAmAM rAgAdi nathI. paraMtu AtmA pote ajJAnavaza pudgalanA paricayanA nimittathI sukhaduHkhanA pariNAma karI azuddhatA pAme che, tyAre AtmAnuM zuddhasvarUpa DhaMkAI jAya che. tyAre AtmAnI pragaTa avasthA azuddha hoya che, to paNa upAdhirahita zuddhAtmAnuM dhyAna amRtadhArA 9 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI, ruci karavAthI, zuddhatAnuM avalokana thAya che. tyAre karmAdino saMyoga chatAM upayoganI zuddhatA vaDe AtmAnubhava karavAmAM Ave che. rAgAdika bhAva e AtmasvarUpathI bhinna kSaNika avasthA che. tethI jJAnI karmasaMyogavALA chatAM pudgalathI bhinna evA AtmAno anubhava kare che. [38] jIva gRha vastrAdika parapadArthane kare che te vyavahAra nibhAvavAnuM kathana che. nizcayathI jIvanA yoga-upayoga gRhAdine utpanna karavAmAM nimitta che. kathaMcita jIva yoga ke upayogano kartA che. mana vacana kAyAnI pravRttithI AtmapradezomAM kaMpana thAya che, te vakhate upayogamAM rAgAdirUpa vikAra pariNAma thAya che. te baMne gRhAdika tathA rAgAdikanuM nimitta che. paraMtu AtmA anya padArthono ke anya bhAvano kartA nathI. [39] AtmA svayaM potAnA rAgAdikanuM nimitta nathI, ke svabhAvathI kartA nathI. paraMtu sUryakAMta maNi jema pote svayaM agnirUpe pariNamato nathI, paraMtu temAM sUryanuM teja nimitta che. tema pugalanA saMyoge upayogamAM AtmAmAM rAgAdi thAya che. [40] jIva para dravyonA saMbaMdhathI, paradravyothI bhina, AtmAne zuddhakartA, zuddha sAdhana, zuddha karma ane zuddhaphaLa A cAre bhedathI abhedarUpe jANe che, ane nizcayathI paradravyamAM ekatva karI pariNamana nathI karato tyAre te jIva abhedarUpa zuddhAtmAne, zAyakamAtra potAnA zuddha svarUpane pAme che kartA - huM nirmaLa caitanyabhAvano svAdhIna kartA. karaNaH zuddha svabhAvanA atizayarUpa sAdhana. karma: huM nirmaLa caitanya pariNamana svabhAvathI zuddha svarUpane prApta chuM. karmaphaLaH tethI AkuLatArahita zuddha Atmika sukhane bhogavuM chuM. e AtmAnuM amaragAna che. [41] sarva saMsArI jIvone zubhAzubha karmono udaya satatapaNe varte che. te udaya pUrvanAM saMcita kamanuM kAraNa che. vaLI te baMdhanuM kAraNa nathI, 10 amRtadhArA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa te zubhAzubha karmonA udayathI utpanna thayela iSTAniSTa padArthono saMyoga maLatAM ajJAnI jIvamAM rAgAdi pariNamana thAya che, tyAre baMdha thAya che. [42] samyagdaSTi AtmA rAgAdi vikArI pariNAmone upayogamAM bheLavato nathI. tene mArA jANato nathI, te bhAve pariNamato nathI. mAtra udayajanya karmaphaLane jANe che. pote jJAnabhAve Take che. tethI punaH baMdhAto nathI. te jIvonI vyavahArika pravRtti paNa kathaMcita karmanirjarAnuM kAraNa bane che. kAraNa ke tenuM citta mokSAbhilASI hoya che. nizcayathI sarva pravRttiono AdhAra jIvanuM citta hoya che. te cittane samyagdaSTi svastha rAkhe che. tene pApa azaktinA hoya che AsaktinuM pApa hotuM nathI. samyagdarzananuM AvuM sAmarthya che. te ajJAnI jANato nathI. tethI punaH baMdhAya che. [43] pudgala jaDa che to pachI tenAmAM evI kaI zakti che ke je mahAsamartha caitanyasvarUpa AtmAne vibhAva pariNAma karAvI saMsAramAM paribhramaNa karAve che? [44] jema vyasanI manuSya vyasananA sevanathI vicitra ceSTAo kare che. kuzaLa khAnadAna puruSane paNa te vyasana sevanathI bhraSTa karI de che. tema AtmapradezomAM rAgAdibhAvonA nimittathI baMdharUpa thayela kAryaNavargaNAnA saMyogathI AtmA svabhAvathI cuta thaI viparIta bhAvomAM pariNata thAya che. je jIva 52pudgalomAM rAgAdibhAvavALo che te jJAnAvaraNAdi karmone bAMdhe che. je rAgabhAve karI rahita che, te sarva karmothI mukta thAya che. nizcayathI paNa saMsArI jIvone rAgAdibhAvarUpa azuddha upayoga ja bhAvabaMdhanuM kAraNa che. ane parapadArthonuM nimitta te dravyabaMdhanuM kAraNa che. teTalA mATe mokSArthI jIve rAga, dveSa, ajJAna ane mohano nAza karavo. [45] amRtadhArA * 11 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA svAbhAvika rIte nitaraMga jevo che. mATe AtmAmAM mAnasika vikalparUpa ke kAyika vRttio hoya nahi. paraMtu jema sthira gaMbhIra sAgaramAM pavanathI taraMgo UThe che tema anya padArthonA saMyogathI vRttio ke vikalpo UThe che. jJAnI teno nirodha kare che. pUrNa vRttisaMkSaya kevaLajJAnanI prApti samaye ane ayogI kevaLI guNasthAnake hoya [46] anaMta zaktino dhAraka AtmA che, je avasthAe vItarAga che. ajJAnathI rAgadveSarUpe pariName che tene koI pariNamAvatuM nathI. evo parAdhIna puruSArthahIna AtmA nathI. parano Azraya karavAthI rAgadveSa kare che. te azuddha nayanI apekSAe che. chatAM te svarUpe svataMtra che paranA karAvyA rAgAdi thAya to to AtmA kadI chUTe nahi kAraNa ke paugalika padArtho to saMsAramAM sarvatra vyApta che. ajJAnadazAmAM AtmAnI avasthAmAM rAgadveSanA pariNAma svayaM thAya che. AtmA jJAnasvarUpe rahe to rAgadveSarUpe pariNamato nathI. [4] jJAnIjano kahe che he cetana ! parane mATe eka vAra to tuM marI ja jA. paranI pAchaLa paDI teM zuM meLavyuM! kaMI ja karI na zakyo. tuM rAga na karI zake evo zuddha buddha caitanyaghana, are svayaM siddhAtmA ja chuM. tArA zarIranI kriyAo tArA khyAlamAM Ave che paNa tuM temAM kiMI karI zakato nathI eTaluM to samaja. tArA icchayA hADa mAMsa bane che ? tuM to teno jANanAra chuM, [48]. rAgI dveSI pariNAmI AtmA pAse karma svayaM Ave che tene bolAvavA paDatA nathI. have tuM e vicAra paNa tyajI de ke rAgAdi to mArA gharanA nathI. mArA karyA thavAnA nathI. huM karuM chuM te mAruM ajJAna che. jo jIva jANanAra tarIke TakI jAya to baMdhAto nathI. kartutva ane bhophtatvanA mithyAbhAvathI sukhano rAga ane duHkhano dveSa pedA karI vyAkuLa thaIza, e ja jIvane baMdhana che. 4i9] 12 e amRtadhArA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5O]. mokSanA sAdhaka AtmAne samyagujJAnAdi guNono saMbaMdha thAya che te yoga che. jethI te AtmA mokSamAM joDAI jAya che. AthI mokSanuM sAkSAt kAraNa yoga' hovAthI tene nizcayayoga kahyo che. te yoga pariNAmathI jIva nakkI mukta thAya che. jIvane paribhramaNanA aMtaraMga kAraNo moha, rAga ane dveSa che. mohaH (darzanamoha jaDa cetana padArthone sukhabuddhie potAnA jANavA. vaLI manuSya tiryaMca pratye aham ke mamatvabuddhie dayAbhAva thavo ke anyanAM karmone pheravI zakuM chuM. sukhI duHkhI karI zakuM chuM. rAgaH iSTa-managamatA padArthomAM prIti thavI. AkarSaNa thavuM. dveSa: aniSTa aNagamatA padArthomAM aprIti thavI, nirdaya pariNAma thavA. A traNe ahitakArI hovAthI tene naSTa karavA. vastuta darzanamohanA kAraNe jIvamAM rAgAdi pariNAma thAya che. tene dUra karavAnuM sAdhana samyagUjJAna-AtmajJAna che te mATe nirmaLa tattvajJAnano abhyAsa karavo. mithyAtvaH darzanamoha ane anaMtAnubaMdhI kaSAyone vaza jIvamAM samyagUjJAna, samyagdarzana, samyagazAstranA guNonuM viparIta pariNamana thAya che te vAstavika mithyAtva che. tenA kAraNe AtmAmAM AMtarika zuddha Atmaruci pragaTa thatI nathI. mithyAtvano eka aMza paNa saMsAra paribhramaNanuM kAraNa che. jenuM pratyeka AcaraNa aucityayukta AtmarUpa hoya, jenA jIvanamAM pAMca aNuvrato-mahAvrato vaNAyelA hoya jenuM citta sarvajJa kathita jIvAditattvonA ciMtanamAM parovAyeluM hoya, vaLI maitrI Adi bhAvanAthI bhAvita hoya te adhyAtmayogano adhikArI che. adhyAtmayoganI vRddhi te bhAvanAyoga che Avo adhyAtmayoga vAstavika paNe mokSasAdhaka che. adhyAtmayoganA pariNAma rahita huM zuddha che te kevaLa zAbdikakathana che. [52] mana - bhAva - upayoga AtmAnuM lakSaNa upayoga che. tenA amRtadhArA 13 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana athavA bhAva paryAyavAcI zabdo che. matijJAnAvaraNIya karmanA tathA aMtarAyakarmanA kSayopazamathI (zaktinA ughADathI) rAgAdi malinatArahita svarUpanI ruci dvArA thatI nirmaLa avasthA te bhAvazuddhimanazuddhi che te mana nirvikalpa che. saMkalpa vikalparUpa manathI rahita mana dvArA zuddhAtmA pratyakSa jaNAya che. [53] indriyonA viSayothI virakta sthiramana svAtmA pratye kSaNamAtra sanmukha thAya che tene je svarUpa anubhava thAya che te paramAtmA che. jema jema upayogarUpa pariNAmanI mananI vizuddhi vRddhi pAme che tema jagata pratye, jaDa padArtho pratye AtmA udAsIna thato jAya che. * indriya viSayomAM Asakti, virakti, pravRtti ke nivRttimAM mana ja mAlika che. te mATe manane vazamAM rAkhavAmAMthI indriyo upara vijaya prApta thAya che. [54] mana - citta - upayogane vikalpa rahita, rAgAdi pariNAmarahita karavuM te paramatattva che. samyakatvaprApti paNa vikalparahita citta vaDe thAya che. mATe manane paramAtmasvarUpanI bhAvanAmAM joDavuM. saMkalpa vikalpa eTale IniSTa pariNAmanuM utpanna thavuM. te mATe je je icchAo manamAM UThe tene poSaNa na ApavuM. paraMtu temAMthI manane pAchuM kheMcI zuddhAtmAmAM joDavuM. ema vAraMvAra abhyAsa karavAthI saMkalpo zamI jatAM bAhya upAdhino nAza thaze. te ja samaye zuddhAtmAno pratyakSa anubhava [55] dIrghakALanA manamAM paDelA saMskAro jIvane indriyo tarapha AkarSe che. sAdhake manane pUchavuM ke he mana ! tuM A bAhya padArthonA sevanamAM nizcita chuM? manaH huM sadAya ciMtAmAM AkuLa thaI duHkhI chuM. jIvaH tane ciMtA zuM che? manaH ISTa-aniSTa saMyogamAM rAga-dveSanA pariNAma vaDe huM ciMtita 14 amRtadhArA thaze. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [57] thAuM chuM. te mArA duHkhanuM kAraNa che. jIvaH samajadAra hoya che jenAthI duHkha thAya teno tyAga kare che. mATe tuM te padArthono zIghratAthI tyAga kara. nahi to duHkhamukta kevI rIte thaIza? manaH are ! jIva meM ghaNI vAra tapa, japa, dhyAna karI te saMbaMdha choDavA prayatno karyA, chatAM bAhya padArthonA vikalpa chUTatA nathI. jIva: he mana, prathama tuM vikalpone zAMta kara pachI manane paramAtmapadamAM joDavA prayatna karI jo tuM paramAtmapadamAM joDAI jaIza to tAro ane mAro baMneno duHkhathI chuTakAro thaze. [56] Akhare, vAstavamAM AtmA ja AtmAno guru bane che. saddaguru dvArA AtmAne upadeza ApanAra, ajJAnane dUra karanAra to guru che ja. paraMtu jIvanI sUkSma tattvadRSTirUpathI svabodha thatAM AtmA ja AtmAno guru che. sagurunA saddhapadeza dvArA bAhyanimittathI svabhAvarUpa nirmaLa pariNAma AtmAmAM ja utpanna thAya che ke mane zAzvata sukha prApta thAo. AvA pariNAma te AtmAnI zaktirUpa AtmA AtmAno guru [58] saddaguruno bodha maLyA pachI AtmA pote mokSaprAptino upAya kare che. ane potAnA bhAvane pote ja mokSa pariNAmarUpe pariNamAve che. tyAra pachI AtmA ja guru che. vaLI jyAre jyAre sAdhaka AtmAne doSa dekhAya che tyAre pote ja potAne doSa Ape che. jemake krodhAdi kaSAyathI jIva potAne Thapako ApI kaSAyathI pAcho vALe che tyAre tene koI upadeza ApatuM nathI. Ama AtmA ja AtmAno guru che. evuM sAmarthya na hoya to mithyA kalpanA karI svaccheda poSavo nahi. [59]. Atma hitakArI sadguruno bodha maLyA pachI jIva jo potAnuM amRtadhArA 15 che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAna svayaM dUra karato nathI to tenuM saMsAranuM paribhramaNa cAlu rahe che. arthAt bAhya nimitta maLyA pachI jIva potAne gurupaNe sthApita kare che. ema apekSAe jIve potAne potAno guru mAnavo. [60] ajJAnavaza jIva ema mAne che ke huM rAgAdi vikalpavALo chuM. paraMtu have ema vicArato thA ke huM vikalparahita, nistaraMga, sthira zuddha AtmA chuM. je vikalpo UThe che te svabhAvanA nathI tethI duHkhadAyaka che. rAgAdi che tene jANe che paNa te teno svAmI nathI, ke te tArA svAmI nathI. Ama karavAthI AtmA gurupaNe sthApita thaI svanuM kArya siddha karI zake che. tAre kaMI dUrasudUra javAnuM nathI tAre taddana nikaTavartI tArA upayogane ja sva pratye jhukAvavAno che. phakta dRSTi palaTavAnI che. huM sukhI ke duHkhI chuM tevA vikalpa ja tane bAdhaka che. tArA svAzraye tane sukha ja che. [62] Ama vartamAna avasthAnuM - paryAyanuM dehAdinI bhinnatAnuM jJAna karavuM te viveka ja AtmAno guru che. ane vartamAna avasthAnA rAgAdi jeTalo ke dehAdirUpa potAne mAnavo te paryAyadRSTi che. paryAya - vartamAna avasthAnuM jJAna samyagUjJAnanuM kAraNa che. jIva rAgAdine jANavA chatAM, jANavuM te jJAna che te jJAna huM chuM tema na mAnatAM rAgAdi huM chuM tema mAnI jJAnamAM ekatA karavAne badale rAgAdimAM ekatA kare to te mithyAdRSTi che. rAgAdi azubha bhAva ke tapAdi zubha bhAva kSaNe kSaNe badalAtI avasthAo che. AtmA teTalA bhAva jeTalo nathI. tema potAnuM sAmarthya lAve te AtmA svayaM guru che. [64] anAdithI jIvane AtmAnuM vismaraNa che. he jIva kevuM Azcarya che ke tene anAdithI AtmasvarUpa vagara cAlyuM che, have eka vAra rAgAdi vagara calAvI ne pachI tene kevI zAMtino anubhava thAya che 16 amRtadhArA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jo. [65] prAye azubha bhAva karAve AvatA nathI paNa jIvano pudgalaparicayathI evo saMskAra banyo che. tene dUra karavA zubha bhAvanI kathaMcita apekSA che. tene mATe tapa vratAdi bhale thAya, paNa e pApa ke puNya mULamAM mArAM nathI tevo daDha saMkalpa kara ane prathama mithyAbhAva TALavAnI pratijJA le, ke mAre have svarUpaprApti sivAya kaMI joItuM nathI. vacamAM pUrvasaMskAro Avaze tene jANanAro thA. kartA na thA, tevI pratijJA karato jA. ke mane have zuddhAtmA ja khape che. anya nahi. [66] zubhAzubha bhAva Avaze, te bhale tane svAdhIna na hoya paraMtu ruci pheravavA tuM svAdhIna chuM. tAre pelA bhAvone dUra karavA puruSArtha nathI karavAno. puruSArtha svabhAva pratye vALavAno che. ekAMte zAMta citte A prayoga karyA vagara. azubha bhAvane khoTA mAnI dveSa na kara ke zubha bhAvane sArA mAnI Adara na kara. baMne parabhAva che tema mAnI upayogane svastha rAkhavo. kevaLa zAstrAbhyAsa, svAdhyAyathI ke anya vratAdithI AtmAnuM svarUpe pragaTa thatuM nathI. te abhyAsa mATe hoya to paNa Akhare jIve jJAnasvarUpa AtmAmAM aMtarmukha thaI vAraMvAra abhyAsa karavAthI rAgAdinA vikalpa chUTe che. te ajJAnabhAve Ave che tene duHkhanuM kAraNa jANI virakta thavuM. jJAnasAra akhakanuM prathama aSTaka pUrNatA. arthAt jIvanuM svarUpa jIvananuM dhyeya. jIvanano AdhyAtmika AvirbhAva. AthI pUrNatAnA lakSe ja AdhyAtmika jIvanano prAraMbha te ja vAstavika sAdhanA. pUrNatA eTale sAdhya rUpa ati nirmaLa zuddha avasthA jyAM zAzvata sukha ane zAMtinuM sthiratva che. [69] jIva mAtra savizeSa buddhimAna manuSya cirasthAyI zAMti ane amRtadhArA 17 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirAkuLa jIvana cAhe che. tenI prApti zuddha jIvana vaDe hoya che. jIvana zuddhi sAthe sAcA sukha zAMtino ekameva saMbaMdha che. jIvanamAM malina bhAvo, rAgAdi hoya bIjI bAju bhautika sAdhana saMpannatA hoya to paNa temAM manuSyane zAMti ke nirAkuLa sukha na hoI zake. kAraNa ke jemAM je vastu ja nathI te kema prApta thAya ! [70]. vaLI kathaMcita koI jIva dhArmika kriyA pravRtti karato hoya paNa jo jIvana zuddha na hoya, pUrNatAnuM dhyeya na hoya te pravRtti saMsAravRddhinuM kAraNa bane che. jIvanuM ajJAnavaza lakSa saMsAranA sukha pratye raheluM che. te maMtavya jyAM sudhI badalAya nahi, dhyeya pUrNatAnuM na thAya tyAM sudhI manobhAva pUrNatAmAM parivartita na thAya tyAM sudhI saMsAra kSaya thato nathI. dharma pravRtti paNa pUrNatAnA lakSe yathArtharUpa hovI ghaTe. [71] yadyapi dhArmika kriyA, tapa, japa, AdimAM kathaMcita kaSAyanI kaMI maMdatA jaNAya che. tethI cAritramohanIya maMda thatuM lAge, tyAre paNa te te kriyAmAM kartA Adi ahamubhAvo darzanamoharUpe kAma kare che tethI jIvanuM paribhramaNa saMkSepa pAmatuM nathI. te mATe sAdhake jAgRta rahI aMtara nirIkSaNa karavuM. tenuM lakSa AtmasvarUpa pratye thayuM che ke nahi? pUrNatAnuM dhyeya daDhapaNe thayuM che ke nahi? aMtaHkaraNanI zuddhatA anubhavamAM Ave che? jo javAba 'hA' nathI to te karelA dharmAnuSThAno zubhabhAvarUpe pariNamI vaLI kaSAyonI maMdatAmAM ja dharma mAnI jIve tyAM ja aTakI jaze. ane paribhramaNanuM kAraNa mithyAtva UbhuM ja raheze. [72] je draSTimAM draSya jaNAya te samyagdarzana pUrNatAnA lakSavALA sAdhakanuM jIvana maMtavya ghaNuM UMDANavALuM ane gAMbhIryayukta hoya che. sauprathama te jAgRta hoya che, aMtaranA saMzodhanamAM pravRtta hoya che. AthI mithyAtva ati maMdatA pAme che. sAdhakadazA hovAthI hitAhita, prayojanabhUta kArya ke aprayojanabhUta kAryamAM khUba sUkSma vicArane prayoje che. aMtaraMgano ullAsa che. bAhya udAsInatA che. 18 amRtadhArA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayano saddaupayoga kare che. te sAdhaka saphaLa thAya che. [73] nizcayathI potAnA AtmAnA pariNamananI zuddhinuM lakSa che. vyavahArathI nizcayane anurUpa, paramArthamArgane anurUpa devabhakti, guruvinaya, zAstrabodha, te pratye atyaMta bahumAna, svapara dayArUpa dharma savizeSa vairAgyanI vRddhi kare che. ekAMte AtmavicAraNA, AtmabhAvanAno ArAdhaka che. AthI svayaM svarUpanuM lakSa saMprApta thavAnI pAtratA thAya che jene pariNAme pUrNapadanI niHzaMkatA anubhave che. Ama pUrNatAnA lakSe paramotkRSTa dazAne prApta pAtratA thAya che. [74] upazamabhAvanI bhUmikAmAM jIvane paradayAnI vizeSatA hoya che. vairAgyabhAvanI bhUmikAmAM jIvane svAtmA pratye karuNA Upaje che. jIvane thAya che ke A janmamaraNanuM paribhramaNa kema TaLatuM nathI? A bhavanuM AyuSya to pUrNa thavA AvyuM ane mAruM dhyeya to hajI phaLIbhUta thatuM nathI. AthI pramAda- rahita thaI svahitamAM vizeSa pravRtta thAya [75] sahajadazAmAM sthiti na rahe tyAre bhakti, satsaMgane sAdhana mAnI seve che. chatAM bhaktimAM lakSyArtha to nijAtmA che. paramAtmabhaktinA vyavahAra AlaMbana samaye paNa svasvarUpamAM paramAtmasvarUpanuM bhAvabhAsana thatAM sAdhakane svarUpano mahimA Ave che. tethI svaccheda Adi sarva doSothI nivRtta thaI paramArthane sAdhe che. ratnatrayanuM pariNamana te nizcaya bhakti che, je nirvANanuM nimitta che. paramArthamArganA abhilASIne nizcaya-vyavahAra baMne bhakti prayojanabhUta che. [6] sarva vitarAga jinezvara deve arthanuM nirUpaNa karyuM. gaNadharAdi guru bhagavaMtoe sUtranuM nirUpaNa karyuM. nirgatha munIzvaroe zAstranuM nirUpaNa karyuM. AvI AtmajJAnasvarUpa satparuSonI vANI te dravyazruta che. te AtmakalyANArthe prayojAI che. samIpavartI sAdhakane te dravyazruta bhAvakRta rUpe pariNamavAmAM nimitta bane che. samyagdaSTi AtmAne dravyakRta pratye amRtadhArA 19 che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyaMta bahumAna hoya che. tethI jJAnAdinI nirmaLatA prApta thAya che. vartamAna duSama kALamAM jinavANI, dravyazruta sAdhakane sArabhUta [7] AtmA sUkSma ane arUpI padArtha che. vaLI tenuM svarUpa vacanAtIta che. te zravaNa ke ciMtanano viSaya paNa nathI, kevaLa saMvedanarUpa ke anubhavAtmaka svarUpa che. to paNa tene saMketarUpa vANIthI darzAvI zakAya che. tenuM nimitta sAdhana jinapratimAnAM darzanapUjana che. [78]. yadyapi Atma svabhAva ekAMte atyaMta pavitra ane anubhavasvarUpa che. tenI AMzika anubhUti cothA guNasthAnake saMbhava che. teramA guNasthAnake arihaMta paramAtmAne pUrNapaNe anubhavamAM, svasaMvedanamAM Ave che. AvuM anaMta sukharUpa svasaMvedana pratyeka AtmAmAM hovA chatAM karmanI parAdhInatA, AvaraNathI te AvRta che. tevA jIvo oghasaMjJAe, paraMparAgata paNa jIvanadarzana kare to paNa temane zAMti maLe che. [9] koI mAnava ke prANI azAtAthI pIDAtA hoya tenI vedanA jyAre jovAmAM Ave tyAre jonArane paNa azAtAnuM kaMI vedana thaI Ave che. te kAraNe potAne dayA-karuNA Upaje che. AvI jIvanI svAbhAvika prakRti che. to pachI je satpuruSo - tIrthakaromAM svasaMvedana pragaTa thayuM che temanI pratimAnAM darzana karanArane prAthamika bhUmikAmAM zAMti maLe che ane mAtra jIvane sugamatAthI svasaMvedanano anubhava thAya te svAbhAvika che. AvA atyaMta upakArI paramAtmAnI bhakti darzanamoha - svaccheda dUra karavAmAM sahAyaka che. [8] jaDa cetana padArtho aneka dharmAtmaka che. paraspara viruddha bhAsatAM lakSaNo padArthomAM samanvayarUpe rahyAM che. eTale vAstavamAM viruddhatA nathI. paNa vastu sahaja svarUpa che. jema AtmAnuM nityapaNuM ane anityapaNuM. dravyathI nityapaNuM che, avasthAnA rUpAMtarathI anityapaNuM 204 amRtadhArA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. vaLI dharma vidhiniSedharUpe hoya che. jemake ahiMsA - hiMsA karavI nahi. satya - satya bolavuM AcaravuM. | [81] AthI zAstranAM vacano pUrvApara avirodharUpe hoya che kema ke te jJAnI dvArA prarUpita che. teonI vANI sarva AtmAnA kalyANa mATe hoya che jIvanI alpajJatA, ajJAnatA, sva abhiprAya ke mAnyatAne kAraNe virodha bhAse che. tene samAdhAna thatuM nathI. jJAnInA vacanane aneka paDakhAthI jANe temAM rahelo Azaya jANe to jJAnInI vANI samajAya ane bahumAna Upaje. | [82] para padArthanI anukULatAmAM sukhanA anubhavano abhiprAya / mAnyatA che tyAM sudhI bahirmukha vRttinuM valaNa badalAtuM nathI. aMtarmukha thaI zakato nathI. para padArthamAM IniSTabhAva hovAthI dhyAnAdi kare to paNa te AtmakalyANArthe thatAM nathI. pote para padArthathI dehAdithI bhinna che. rAgAdino kartA nathI, evA bhedajJAnanA prayoga vaDe svasvarUpamAM sukhanI mAnyatA daDha thAya to para padArthonA sukhano abhiprAya naSTa thAya. jIvanI vRttino pravAha aMtarAtmA pratye vaLe. AthI sauprathama mAnyatA badalavI jarUrI che. [43] vastunuM pariNamana svataMtra che. samyagdaSTine baMdha nathI e A apekSAe che. huM paramapariNAmika bhAvasvarUpa arthAt apariNAmI chuM. AthI sukhaduHkhAdi thatAM pariNamanamAM ISTAnijha buddhi thatI nathI. tethI dravyanA svataMtra pariNamanamAM temane kaMI vikalpa nathI. jJAnAdi guNo paNa potapotAnuM svAbhAvikapaNe kArya karatA jaNAya che tethI bAhya vikalpathI sarva upAdhirahita samyagdaSTi che. [84] zAstraupadezanI ke bodhanI praNAli samaSTigata upadezapaddhatithI karavAmAM AvI che. vaLI vartamAna ane bhAvakALanA jIvonI anekalakSI pAtratAne lakSamAM rAkhIne zAstraupadezanI racanA thatI hoya tethI sAdhake gurugame potAnI yogyatA pramANe upadeza grahaNa karavo, aprayojanabhUta amRtadhArA 21 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. tattvane gauNa karI prayojanabhUta tattva upara vizeSa lakSa Ape to Atmahita thAya paNa jo tevA tattva para dRSTi na jAya to AtmAnuM ahita thAya che. AtmakalyANano abhilASI prathama to rAgAdi mohano nAza karavAno prayatna kare che. mohanA be prakAra - eka darzana moha bIjo cAritramoha. nAza to baMneno karavAno paNa baMnenI kevI rIte gauNatA mukhyatA karavI te jANato na hoya to cAritramohane | kaSAyane vizeSa ghaTADavAno prayatna kare che. AthI darzanamoha ke jeno nAza thavAthI samyagdarzananI bhUmikA daDha thAya che. te vAta bhUlI jAya che. mATe prathama darzanamoha ghaTADavA udyamI thavuM. sAthe cAritramoha ghaTavAno [86] zAstramAM upadezabodhanI zailImAM kadAcita vyavahAranI pradhAnatAthI pratipAdana thayuM hoya, jemake aprazasta rAga choDavA prazastarAga Avazyaka che, azubha bhAvathI chUTavA prazasta rAga karavo. AvA kathana te kALe yogyatAvaza kahevAmAM Ave che. te prazasta rAgamAM kartutvabhAvanI gauNatA che. paNa jo koI ema abhiprAya bAMdhe ke jJAnIne paNa rAga hoya che. AvuM kathana zodhIne sAdhaka rAgane puSTa kare to tene baMdha thavA yogya che. kAraNa ke temAM rAgano Adara thavAthI svasvabhAvano anAdara thAya che. mATe gurugame heya-upAdeyane barAbara jANavA paNa khoTI mAnyatAmAM phasAvuM nahi. ] bhUmikAnusAra sanmArgane ArAdhavAne badale jIva mAne ke zAstra vAcanathI - svAdhyAyathI zravaNathI samAdhAna thaI jaze to te kevaLa zuSka jJAnamArga che. kharekhara to jene svarUpalakSe tattva zravaNa thatAM aMtarmukha thavAno puruSArtha thaI jAya. kaSAyamAM maMdatA Ave tyAre jIva vicAre ke kaI rIte aMtarmukha thaI mArge javuM. sAthe nirNaya karato jAya huM svastharUpe paripUrNa anaMta zaktinidhAna chuM. Ama pAtratAne 22 amRtadhArA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasAvato vizeSa aMtarmukha thAya che. te zuSka AlApa karato nathI. [88] aMtarmukha samyagdaSTine zubha bhAva, prazasta rAga hoya che. paraMtu te rAga karavA jevA nathI tevo aMtaramAM abhiprAya varte che. zAstravAcanazravaNa te puSTa avalaMbana che. paraMtu svarUpa anusaMdhAnamAM te paNa parAvalaMbana che. koI paNa rIte upayoganuM bahirmukha thavuM te zubhAzubha rAganuM kAraNa che. tethI 52 avalaMbanayukta zruta-jJAnAdine paNa sAdhana mAne che. sAdhya to zuddha caitanyadravya che paraMtu chadmastha sAdhaka avasthAmAM anya pravRttimAM bAhya upayogamAM pravartavuM hovAthI devAdinuM jJAnAdinuM puSTa avalaMbana vivekathI pratipAdana karavAmAM AvyuM che. jema jema sAdhakanI nirAlaMbanane yogya bhUmikA thAya tema tema sahaja ja sAdhaka parAvalaMbanathI mukta hoya che. [8] vItarAganA sanmArgamAM jJAna ane vidhi (kriyA) baMnenuM aucitya che. baMnenA sthAne baMne ucita che. eka dhanADhya pitAnA putre svapuruSArtha mATe paradeza ratnadvIpa dhaMdhA mATe javAnI rajA mAgI. pitA kahe, beTA, tane savAre dUdhanI Adata che. tyAM dUdha nahi maLe. putre gAya sAthe lIdhI. ratnadvIpa pahoMcyo. buddhimAna hato. rAjAne najarANAmAM gAyanuM kaDhAyuM dUdha ApyuM. rAjAe koI divasa dUdhano svAda mANyo na hato. rAjAne dUdha khUba pasaMda paDyuM. rAjAe prasanna thaIne tene rAjyamAM vyApAranI khUba sagavaDa karI ApI. badalAmAM roje kaDhAyuM dUdha mokalato. putra khUba kamAyo. svadeza javAnI rajA mAgI. rAjA kahe paNa pelA najarANAnuM zuM ? putra kuzaLa hato. rAjAne gAya ApI jaNAvyuM ke najarANuM have A gAya Apaze. putra vidAya thayo. rAjAnA sevako savAre gAya pAse cAMdInAM pAtro laI UbhA rahyA. gAye chANamUtrathI pAtra bharI dIdhAM. A zuM? sevako gAyane aDavA jAya, gAya pATu mAre. amRtadhArA * 23 -- Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA samajyo ke vyApArIo Thaga hoya che. A vyApArIe mane chetaryo. AthI tenA eka mitrane bolAvyo. A mitra pelA putraghare roja jato ane dUdhanI badhI vidhi joto. teNe rAjAnA sevakone prathama jJAna ApyuM. pachI vidhi batAvI. kaDhAyuM dUdha taiyAra thayuM. Ama jJAna ane vidhino meLa che. | [0] nizcayanaya vyavahAranayanA aneka bhedo che. te jANavA prayojanabhUta che paraMtu te kaMI gokhavA zIkhavAnA viSayo nathI. gurugame, samarpaNabhAve bhUmikAnusAra te samajAve tyAre te samyaprakAre pariName che. baMne dRSTi anyonya pUraka che. nizcaya pariNAma svarUpa che vyavahAra vidhi svarUpa che. rAdhakadazAmAM baMnenuM sthAna te te svarUpe yathArtha che. jema skUTara jevAM vAhananA be paiDAmAM ekane paMcara hoya to vAhana cAle nahi, paiDAM moTAM nAnAM hoya te savAla nathI baMne paiDAM paMcara vagaranAM joIe. tema kevaLa nizcaya ke kevaLa vyavahAradRSTinuM ekAMte prayojana vyartha che. [91] koI kahe ke kriyAo karI paNa hetu siddha na thayo. anaMtavAra dIkSAdi grahaNa karyA paNa paribhramaNa TaLyuM nahi. bhAI ! temAM oghAdIkSAno doSa na hato. doSa jIvanI ajJAnatAno hato. A jIvanamAM e vAta samajAI to have dIkSA grahaNa karI sAco upAya kara. paNa dIkSA levAthI kArya saratuM nathI tema mAnIza to tAruM mokSaprayojanabhUta kArya kyAre paNa siddha nahi thAya. evI mAnyatAmAM saMsAravRddhi thaze. anAdinI bhUla sudhAravAno A avasara che. saMsAratyAga karyA vagara ogho lIdhA vagara tArI mukti nathI. [92). vaLI ema kema vicArato nathI ke anAdi kALathI kIDI, uMdara thaI dara karyA, pakSI thaI mALA karyA. manuSya thaI ghara baMgalA bAMdhyA. are lagna vagere karato Avyo paNa A vAsanA TaLI nahi mATe have lagna karuM nahi. kadAca meM karavAnI bhUla karI to have dIkarAnA lagna to karuM ja nahi. kevaLa sanmArga - paramArthamArgamAM ja jIvane bahAnA 24 amRtadhArA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUjhe che te kyAre paNa sanmArga pAmI zakavAno nathI. kyAM to tuM mokSAbhilASI nahi paNa mokSAbhAsI chuM tema vicAraje. [3] nizcaya svarUpalakSI pariNAma che. vyavahAra nizcaya pratye laI janArI vidhi che. jema koI vyApArI navI dukAna karavAno vicAra kare tyAre. koNe devALuM kADhyuM te na jue. vaLI ema na vicAre ke vyApAra karavAthI devALuM nIkaLe. to to tene bhikhArI thavuM sAruM ke jethI kyAre paNa devALuM ja nIkaLe nahi. kuzaLa vyApArI vicAre ke e vyApArIe kaMI bhUlathI devALuM kADhyuM te bhUla mAre ja karavI nahi to te saphaLa thAya kharo. tema sAco sAdhaka vicAre ke dIkSA, kriyA AdithI paribhramaNa TaLyuM nahi to zuM bhUla hatI. bhUla jANe ane sudhAre to kArya siddha thAya. [94] te bhUla AtmaramaNatAnA abhAvanI hatI to have anya sAdhanAne gauNa karI AtmaramaNatAnI mukhyatA karIe to bhUla sudhare. munizrI jJAnI : bahu suMdara vAta che. AtmamaraNatAnI mukhyatA prazaMsanIya che. paNa temAM prAmANikatA hovI joIe. AtmaramaNatAnI vAta karanAra ciMtave ke upAzrayathI ghare pahoMce tyAre ghara-parivAranA saMbaMdhamAM rAgAdi na thatAM AtmaramaNatA rahe che? jamavA besuM tyAre bhale ISyaniSTha buddhi na thAya paNa upayoga AtmaramaNatAmAM hoya che? TIvI jotAM AtmaramaNatA hoya che ? suMvALI pathArImAM soDa tANatAM AtmaraNitA hoya che? peDhIe naphAnukasAnano vikalpa thato nathI AtmaramaNatA hoya che? [5] kadAca koI jIvane evo bhAsa thAya ane jo te prAmANika hoya to te saMsAramAM rahe nahi, rahe to kevo rahe? sAMbhaLo. guNasanarAjakumAranA hAthamAM ATha kanyAonA hAtha vaDe hastameLApa thaI rahyo che. pUrvanA saMyamano joradAra saMskAra che. cittamAM UhApoha cAle che. A saMsAramAM kaMI sAra nathI. jIva jAgRta thA amRtadhArA 25 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane guNasena zreNie caDyA. kevaLa jJAna pAmyA. UThIne cAlI nIkaLyA. saMsAramAM rahyA nahi. ghaNAne A vAta svIkArya nathI ane pote khAto, pIto, sukhazayAmAM poDhato AtmaramaNatAne mAne che. te kevaLa bhramita thaIne saMsAravRddhi kare che. [6] bharata cakravartI saMsAramAM che. hajAro rANIonA saMgamAM paNa jAgRta che. bhogane viSapAna jANI pUrvasaMcita karmane bhogavI le che. yuddha jAya ane jIta jAhera thAya tyAre ekasAthe hajAro zrAvako ke jemane bharatarAjAe vetanathI nokarImAM rAkhyA hatA. zA mATe ! jyAre jItanI jAherAta thAya tyAre te sau ekasAthe bole ceta bharata ceta, saMsAranI vRddhimAM lUMTAI jaIza. A jIta nathI hAra che, Ane AtmaramaNatAnI jijJAsA kahevAya, bAkI kevaLa zuSka vAto je bhramaNA che mATe sAdhake prAmANikapaNe aMtaraavalokana karavuM. ke pote keTale aMze sthira che athavA keTalI nabaLAI che. jema vijayakAMkSI rAjA navo deza jItavA nIkaLe tyAre vijita dezanI badhI sthitinI mAhitI meLavIne AgaLa pagaluM bhare che. tema sAdhake potAnI dazAnuM AgaLanuM mApa kADhIne sAdhanAmAM pravRtta thavuM. [97] dharma = svabhAva. kayo dharma svabhAva che. athavA e dharma kyAM che? Atmadharma kone kahevo? AtmA eka arUpI vastu-padArtha che. arUpI hovA sAthe te anaMtaguNono akhaMDa piMDa che. guNa vastuno dharma che. guNone dhAraNa karavAnI yogyatA te dharma. AtmAnA guNodhama anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritra, anaMtajJAna che. [8] samyagdarzana-jJAna-cAritra e AtmAnA guNo che, te ja vItarAgI avasthA che. jemAM anya guNo samAya che. vItarAgatAe AtmAno zuddha upayoga che je trikALI che. jene lakSyamAM levAthI AtmAnI avasthAmAM zuddha upayoga pragaTe che. e zuddha upayoga pUrNa sukhanI sthitinuM kAraNa bane che. AvA zuddha dharmathI vicalita thayelA jIvone 26 mA amRtadhArA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAga tIrthakaronuM dhyAna zraddhAne sthApita kare che. [9]. sarvajJa paramAtmAe cha dravyastharUpa lokane yathAtathya jANyuM ke utpAda vyaya dhrauvya yukta. sat, guNa paryAyavad dravyama. dareka padArtha - dravya, guNa paryAyayukta che. te sarva saMpUrNa svAdhIna che. svapariNAmI che. anyonya pariNamAvI zake nahi. lAbhahAni karI zake nahi. sukhaduHkha ApI zake nahi. dareka dravyanI AvI svataMtratA che "parasparaupagraho jIvAnAm' e sUtra dravyanI svataMtra pariNamanane haNatuM nathI paNa nimitta naimittika saMbaMdha batAve che. [10] jema vastunuM pariNamana svAdhIna che tema kamAnusArI che. kramabaddha che. dravyanuM pariNamana je kSetre, kALe ke bhAve je rUpe hoya tevuM pariNamana thAya che. tenA kramamAM pheraphAra thato nathI. AvI zraddhA jIvane parapadArthanA kartAbhoktA bhAvathI choDAve che. rAgAdibhAva zame che. enA mukhamAM udgAra nIkaLe che. sarvajJanA jJAnamAM je hoya te kharuM. [101] chatAM pUrA vizva saMcAlana upAdAna-nimitta ke nimitta naimittika siddhAMta thAya che. yadyapi dareka dravyanuM potAnI upAdAnanI yogyatA pramANe pariName che, tyAre nimittanI hAjarI hoya che. upAdAna nimittano evo sahacArI saMbaMdha che. jIve puruSArthanI mukhyatA rAkhavI. [102]. dharmamArgamAM uttama puNyanI jarUra che, teno ekAMte niSedha nathI. jema rasoImAM agni vagara na cAle tema dharmamArgamAM puNya vagara na cAle. paNa e puNyane agni jevuM mAnavuM, sAvadha rahevuM. nahi to bhoga vaLagI paDaze ane duHkhamAM ke durgatimAM laI jaze. puNyano upayoga sadgati ke sAnubaMdha Take temAM karavo jethI siddhi gati sudhInI yAtrA nirvibe thAya. [103] jIva ajIva mULa tattva che. puNya, pApa, Azrava, baMdha e saMyogI tattva che. saMvara nirjarA mokSa e viyogI tattva che arthAt saMsArano viyoga karavAmAM sahAyaka che. jIva ajIvano saMyoga te saMsAra ane amRtadhArA 27 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva ajIvanA saMyogano saMpUrNa viyoga te mokSa che. [10] AvA tatvano abhyAsa paNa sAdhakane sahAyaka che. anAdinA vikalpAtmaka malina saMskArone bhUMsavA kevA kaThaNa che te sAco sAdhaka ja jANe che. gurukRpAe nirvie cAlatI sAdhanAmAM karmayojita patthara kyAre paDe te kahevAya nahi ethI zAstrakAre kahyuM ke [105]. esa khalu gUMthe. esakhalu mohe, esakhalu mAre, esa khalu rie krodhAdi kaSAyano udaya thayo, sAdhaka asAvadhAna banyo che. ane prabhunA A vacana hRdayamAMthI nIkaLe che. are ! A krodha graMthi che. krodha moha ajJAna che ane e ja mRtyu che e ja naraka che. sAdhaka vibhAvathI pAcho vaLe che. bhaktanI bhASAmAM kahe che ke are ahIM koNe sAdhanAmAM TakAvI dIdho? e ja paramatattvI paramAtmA jene sahAre meM yAtrAno prAraMbha karyo hato. A che bhaktinI dhArA. bhaktane baLa Apaze. jJAnanI dhArA karmanA udayane joze, jANaze paNa lekhAze nahi. beu ciMtanadhArAmAM kaMI aMtara nathI. sAdhaka ane bhaktane sarvamitra bane che. te zatru mitra vagaranuM niSpakSa vyaktitva che. [106] tame 'samaya' zabda zAstramAMthI jANyo haze. te samaya eTale loka vyavahAramAM kALa, vakhata, kalAko ke divaso jaNAvato sUcaka nathI paraMtu te zabdamAM alaukika vastu-tattva samAyeluM che, je aciMtya chatAM anubhavagamya che. [10]. 'samaya': jIva nAmanuM tattva-padArtha je dravyakarma, bhAvakarma ke nokarmarahita zuddhAtmA che. A zuddhAtmAne zraddhavo, jANavo, temAM ramaNatA karavI, arthAt pUrNAnaMdamaya avasthA. samaya-AtmA, sAra-upAdeya AtmAnI guNAtmaka aneka avasthAo che. paryAyo che, te paryAyamAM paNa eka trikALI dhruva caitanyamaya AtmA ja upAdeya che. anya jJAnAdi avasthAo gauNa che ane parabhAva to atyaMta heya che. mATe zeya, 28 amRtadhArA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyeya, sAdhya sarve mAtra abhedarUpe A trikALI dhruva zuddhAtmA ja che. e amRtasAgara che. tapa, japa, dhyAnAdi sarva saritAnuM vaheNa A amRtasAgara tarapha ja hoya. bhUmikA pramANe bhakti Adi thatA hoya tyAre paNa dRSTi to e zuddhAtmAne ja AdhIna rahe to mukti nikaTa [108] arihaMta - siddha paramAtmAnI bhakti zA mATe ? arihaMta mArga upadezaka che, zarIra paramAtma svarUpa che. siddha jevuM svarUpa potAnuM che ema zraddhavA ane jANavA mATe temanI bhakti che jyAre ema anubhave tyAre potAnuM svarUpa pragaTa thAya. [19] siddha svarUpa zuddhAtmA zAzvata sukhano svAmI chatAM svabhAvathI cuta vibhAvadAmAM AvI paDe te duHkharUpa che. pUrNAnaMdamaya AtmA temAM ekatva-sthita thavuM sulabha nathI. kAraNa ke jIve pUrve te svarUpane thayuM nathI. ArAdhyuM nathI. anubhava karyo nathI. [11] sAmAnyataH sarva jIvone saMsAranA pudgala, bhoga saMbaMdhI paricaya thayo che. ane teno anubhava thayo che, tethI te sulabha lAge che. ajJAnI jIva jANato nathI e pudgalanA paricayamAM mohavaza A saMsAramAM kevuM duHkhadAyaka paribhramaNa karyuM che ! [111] have jo sadgurunA bodha ke zAstrabodhe ruci palaTe to zraddhA palaTe to upayoga palaTo mAre. svarUpanI samajaNa Ave ane jJAnIonI preraNA meLavI Atmaparicaya kare svarUpaprApti sulabha che. upayoga palaTo mAre zuM pariNamana thAya ? A saMsArano, dhana, mAna, parivAra vagere mArA AtmAno vaibhava nathI. puNyapApanA zubhAzubhabhAva paNa AtmAno vaibhava nathI paraMtu trikALI zuddhAtmAnA avalaMbane nirmaLa evI svapariNatimAM je vItarAgatA - samatA pragaTa thaI che te mAro vaibhava che. te ja mAro anubhava che. te vaibhavathI AtmA sAthe mAruM ekatva che, ane zubhAzubhabhAvajanita vibhAvathI huM vibhakta chuM. AvuM bhedajJAna kevaLa amRtadhArA 29 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnanuM kAraNa che. te sivAya anya upAya nathI. [112] bahAra pharato upayoga svamAM palaTo mAre tyAre AtmA je atIndriya pUrNAnaMdano svAmI che te lakSyamAM Ave che. tenuM dhyAvana karatAM mana zAMta thaI jAya che, tyAre svAnubhUtino rasa che te samyagdarzana che. [113] nizcayathI AtmAmAM azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che. tyAM mULa dravya to anyarUpa thatuM nathI, mAtra padravyanA nimittathI avasthA malina thAya che. mATe vartamAna avasthAmAM thatAM zubhAzubha, rAgAdi bhAvane gauNa karI zuddha jJAtAne dRSTimAM levo, zraddhavo te samyagdarzana che ane jANavo te samyajJAna che. [114] A jANanAro te ja huM chuM anyarUpe thayo nathI. evo potAne anubhava thayo tene zuddha nizcaya dharma prayojanavAna che. te pahelAnI bhUmikAe devAdi avalaMbana vigere vyavahAradharma jANavo prayojanavAna che. upAdeya to zuddha nizcayanaya che chatAM vyavahAradharmanA sAdhana vaDe nizcayadharma-sAdhya siddha thAya che. [115] AtmA eka akhaMDa piMDa che. abheda che. AtmAmAM jJAna, darzana, cAritra che ema kahevuM, tevA bheda karavA te vyavahAra che. evA bhedanA lakSe azuddhatA Ave che. vikalpatA Ave che. [116] dUdhane ghUMTavAthI dUdhapAka bane tema zrutajJAna, svAdhyAyane ghUMTavAthI anubhavajJAna thAya te cheka kevaLajJAna sudhI pahoMcADe. anubhavajJAna sivAya anya koI sAdhana ke yukti Atmaparicaya mATe nathI. meMdIne pAMdaDe pAMdaDe raMga che, tema jinavANI, zrutajJAnamAM zabdezabde vairAgyano raMga che. paNa saMsAranA jIvo ziyALiyA jevA che te rAga kare che. jinavANI siMhanAda che, jethI rAga bhAge. [117] zuddha nizcayathI vicAravAmAM Ave to darzanAdi anaMta paryAyo eka 30 * amRtadhArA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyamAM abhedarUpe samAya che. ekAkArarUpe sthita che tethI temAM bheda nathI. yadyapi dravya ane paryAya baMne AtmAnI cIja che. paryAya kalpanA nathI e paNa padArtha che, paryAyapaNe sat che. paraMtu jyAre abhedanuM lakSya karo tyAre paryAyadaSTine choDavI paDe. abhedadaSTimAM bhedane gauNa karIne samajavAthI abhedanuM lakSya sAdhya bane che. [118] , dRSTi svayaM vartamAnakAlIna avasthA che. paryAya che, paraMtu dhyeya paryAya jeTaluM sImita nathI. tethI paryAyadaSTinuM dhyeya nathI, paNa daSTino viSaya to eka jJAyaka ja che. [118] jema anAryajanane anAryabhASA vinA kAMI paNa vastunuM svarUpa grahaNa karAvavA koI samartha nathI tema vyavahAra vinA paramArthano upadeza karavA koI samartha nathI. samayasAramAM jIvanI bhUmikAne yogya suMdara ane mahattvanI vAta samajAvI che ke pleccha - anAryane brAhmaNa "svasti' kahI AzIrvacana Ape tyAre te zabdane nahi samajato kSobha pAmIne joyA kare. paraMtu jyAre koI trIjI vyakti mleccha ane brAhmaNanI bhASA jANanAra svecchane samajAve ke brAhmaNa kahe che ke tAruM avinAzI kalyANa thAo." [12] tyAre pelo mleccha kevo AnaMdathI nAcI UThe? tenI AMkho harSAzruthI bharAI jAya. zabdano artha samajAvAthI mleccha samajaNamAM Avyo. tema vyavahArI - ajJAnI jana AtmA zabdanA zravaNathI kaMI samajato nathI. paraMtu vyavahAra-paramArtha mArganA jJAnI-saguru tene vyavahAra mArgamAM rahIne samajAve ke bhAI ! jemAM samyagdarzana-jJAnacAritranI haMmezAM prApti pariNAme zuddha pariNati hoya te AtmA che. vaLI teno vizeSa artha samajAve che tyAre tenA hRdayamAM AnaMda UbharAya che, ane tene AtmA zabdano bodha thAya che. [121] jagata mleccha ne (ajJAna) sthAne hovAthI ane vyavahAranaya paNa amRtadhArA 31 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pleccha bhASAnA sthAne hovA chatAM paramArtha pratipAdaka hovAthI vyavahAranA sthApana karavA yogya che. paraMtu brAhmaNe pleccha thavAnuM nathI. arthAt daridrIne joIne dhanIe dAna karavAnuM che paNa daridrI thavAnuM nathI. tema sAdhake vyavahAranA anusaravA yogya nathI. jANavo prayojanavAna che. [122] nirvikalpa AtmasvarUpanI prApti mATe vyavahAranI upayogitA batAvI jinezvarabhagavaMtanA zrutajJAnamAM tenI prakriyA batAvI che. te vyavahAra anusaravA yogya nathI te nizcayanayanI prarUpaNA che. chatAM vyavahAranayathI samyagdarzana prApta thavAnI prakriyAmAM AtmAnubhUtinI preraNA sudhI jIvane vyavahAramArga darzAvyo che. te A pramANe - (samayasAra samyagdarzanamAMthI) [123] gurunA mukhe "AtmA' zabda sAMbhaLanAra ziSya saMzipaMcendriya hovAthI tene kSayopazama labdhi hoya. (karmanA bhArathI haLavo thayelo) AtmArthanI vAtamAM kaMI paNa samajaNamAM na Ave to krodhita na thavuM, aruci pradarzita na karavI paNa jijJAsA rAkhavI te vizuddhilabdhine sUcita kare che. kaSAyanI maMdatA hovI jarUrI che. AcArya - sadguru dvArA vyavahAramArgathI AtmAnuM svarUpa samajavuM ke darzana-jJAna-cAritrane prApta che te AtmA che dezanAlabdhi (upadezano bodha thavo | bodha maLavo). prasannacittathI dezanA sAMbhaLavI. pramAdarahita zravaNa karavA prayatna karavo.) prAyogyalabdhi sadgurunA vacanano marma khyAlamAM AvatAM ja bodhanuM pariNamana thavuM. AnaMdanAM azru AvavAM e kalyANarUpa karaNalabdhi che. (jyAM samyagdarzananI bhUmikAno prAraMbha thAya che je AtmAnubhUti sudhI laI jAya che) [124] vyavahAranaya jANelo prayojanavAna A rIte siddha thAya che ke 3ra amRtadhArA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAne viSe kaMI na jANavA chatAM AtmAne samajavA yogya buddhino vikAsa thayo hoya, kaSAya maMda hoya, AtmAnI tIvra ruci hoya, AtmajJAnI pratye bahumAna hoya. AsthA hoya, yathAyogya vinaya hoya, jijJAsA hoya, pUrepUro prayAsa hoya to AtmAnubhava thAya che. [125] sudhA tRSA zAMta karavAnA ApaNe anaMta upAya karIe chIe te zAMta na thAya tyAM sudhI ApaNane cena paDatuM nathI. tema rAgAdi parabhAvone zAMta karavA prayatna karIe. jIvane sAcA sukha vagara cena paDavuM na joIe. svabhAvamAM ekatra thAya to zarIra, manAdi yogonI bhinatAno pratibhAsa thAya, pachI samarasIbhAva ja vikalpone bhinna pADI de che. [126] mithyAtvane samajavA UMDANamAM UtaravuM. sukhano rAga ane duHkhano dveSa thAya, te mATe ciMtA karAvanArA pApanuM nAma kaSAyo che. je mithyAtvanA gharanA che. kaMIka dharma karazuM to sukha maLaze A mithyAbhAva evo goThavAI gayo che tethI dharmathI AtmA maLe te vAta ja visarAI gaI che. saMsAranAM sukho ghAsa jevAM che? ghAsa koNa khAya? jAnavara' to pachI AtmArthI saMsAranA sukha mAMge ? [12] saMsArIne prazna che duHkha kema Ave che? jJAnIne Azcarya che ke pApa karavA chatAM, pApamAM rahevA chatAM jIvo sukha kema bhogave che? hA, paNa A saMsAranuM sukha e sukha ja kyAM che? bhale tane sukha sAmagrI maLe te puNyano udaya hoya, paNa tuM te rAgathI bhogave to pApa tArI pAchaLa pherA phare che. leNadArane Aje pAcho kADho te punaH AvavAno che. to pachI duHkhane samatAthI bhogavIne leNuM cUkavI do. [128] dhanAdinI vRddhithI tArA dase prANa nAcI UThe che. paNa tArA dase prANa jaze tyAre te sAmagrI anya bhogavaze. tenA mATe karelA pApanA saMskAro tArI sAthe AvI zuM karaze te jANe che ? eka mANasa koI gAma javA nIkaLyo. mArga bhUlI gayo. mUMjhAyelo amRtadhArA 33 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMgalamAM be divasathI rakhaDyA kare. koI mANasa na maLe. tenI dhIraja khUTaaA lAgI. tyAM vaLI sAmethI bIjo mANasa Avato dekhAyo. AnaMda AnaMda thayo. cAlo sAtha maLyo. pelA bhAIne maLIne harakhAtA mane pUchyuM, sAruM thayuM tame maLI gayA huM be divasathI rakhaDuM chuM mane mArga maLyo nathI, pelo mANasa kahe are huM to cha divasathI bhaTakuM chuM. mane mArga maLato nathI. jene potAne mArga maLato nathI te bIjAne kevI rIte batAve ? avinAzI paramatattva svarUpa paudgalika padArthomAM bhUlelo mAnavamArga kevI rIte banatA. vAto kare topaNa niSThANa anubhUtivAna vyakti ja prANavaMta hoya. sAdhanAnA mArgamAM anubhUtino prANa joIe. [129] paramAtmA mArgadarzaka ane mArgarUpa paNa che. jema bhUtakALamAM mArga batAvIne upakAra karI gayA tema vartamAnakALamAM darzanapUjAdi vaDe tajjanya zubhabhAvAdi vaDe mArgarUpa banIne teo upakAra karI rahyA che. prabhudarzanAdithI ratnatrayIrUpa mokSamArganI prApti thAya che. temAM prabhu nimittakartA che ane zubhabhAva pAmanAro jIva upAdAnakartA che. nAmAdi cAre nikSepA vaDe AlaMbanathI mohanIya Adi karmono kSaya - kSayopazama thAya che. AtmAne nizcayathI te ja jANI zake che je arihaMtane teonA zuddha AtmadravyathI, zuddha kevaLajJAnaguNathI ane zuddhasvabhAvarUpa pariNamanarUpI paryAyathI jANe che. saMsAra asAra che, temAM duHkhane asAra sarva koI mAne, paNa jJAnIjano saMsAranA sukhane asAra mAne che. kAraNa ke jIvo evA sukha mATe pApa kare che. tethI pApa asAra che, tema puNya asAra che, paraMtu jo te puNya sukRtanuM kAraNa bane to sAra che. ema mAnavAthI sarvathA pAparahita ane dharmasahita evA arihaMtanuM svarUpa sAdhaka samajI zake che ane svarUpa pratye dRSTi karI zake che. jina pratimA jina sArIkhI manAI che. jina pratimA saMsAramAM jIvane utpanna thayelA kaSAyonA dAvAnaLathI ane moharUpI pracaMDa vAvAjhoDAthI bacAvavA meghavRSTi ane 34 4 amRtadhArA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMta karavA samAna che. anAdinA ghora aMdhakArane dUra karI jJAnaprakAzane pragaTAvanAra che. mATe vItarAga pratimA pUjana darzana Avazyaka che. svarUpanA aciMtyanuM jJAna karAvanAra che. [13]. mithyASTino upayogayukta vyApAra ane samyagdaSTino anupayogavALo vyApAra baMne dravyarUpa che. ekamAM anupayogarUpI dravyapaNuM che. ane bIjAmAM anyopayoga, azuddhopayoga, viruddhopayogarUpI dravyapaNuM che. samyagdaSTi jJAnayukta hovA chatAM arihaMtanA dhyAnakALe anupayukta hoya to te dravya kriyA che. mithyAdRSTi upayogayukta hoya to te upayoga azuddha ane mithyAjJAnayukta hovAthI dravyarUpa che. tethI te upayogayukta kriyA hovA chatAM ajJAna ane azraddhAvALI hovAthI muktino hetu banatI nathI. arIsAmAM vastunuM pratibiMba joI ApaNe te vastune ja jANe arIso jANI tenuM varNana karIzuM. vastu jaNAvanAra arIsAnI nirmaLatAnuM varNana nahi karIe. tema jJAnamAM jaNAtA padArthane jANIne ApaNe padArthanuM jJAna karavA doDIe chIe paNa padArtha jemAM jaNAyo te jJAna zuM che? tenuM svarUpa zuM che te jANavA prayatna karatA nathI. tethI padArtha pAchaLa doDIe chIe temAM rAga dveSa karIe chIe. AthI jJAna guNa jJAyaka svabhAva sudhI jato nathI. jIvanuM lakSaNa jJAna che. tethI jJAnanI kriyAne mukhya karavI nahi ke temAM jaNAtA viSayo ne. jJAnakriyAnA mULasvarUpane zodhavAnuM che. sUryano prakAza sUryane jaNAve che tema ApaNa atizrutajJAnano vyApAra ja jJAyakane jJAnasvarUpa AtmAne jaNAve che. [131] chaprasthano upayoga sthULa che tethI asaMkhya samayanA pariNAma tene pakaDAya che. te paNa ekaja jAtanA hoya to pakaDAya che. zIghratAe badalAtA pariNAmo sthULa upayogamAM pakaDAtA nathI. jema sinemAnA paDadA para eka gADI tame cAlatI juo cho tenI pAchaLa seMkaDo citronI goThavaNI hoya che. te darekamAM kaMIka pheraphAra thatA hoya tyAre amRtadhArA 35 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka saLaMga citra paDadA para Upase che. jIvanA jANamAM AvyuM ke rAgadveSa choDavA jevA che ane choDavA prayatna kare che. pachI tene lAge che ke amuka samaye rAgAdi pariNAma thatA nathI. paNa bAkInA samayamAM zuM? have jo bAkInA samayamAM rAgadveSAdi na thAya to jIva vItarAgI thAya. eka vAra vItarAgI thayo pachI rAgI to na thAya. vaLI rAtre UMghI jaIe tyAre ema lAge che ke rAgadveSa thatA nathI paraMtu jevA jAgIe ke tarata rAgAdi zarU thAya che, teno artha e ke rAgAdi thatA hatA paNa te jJAnamAM pakaDAtA na hatA. evA abuddhipUrvakanA rAgAdi anAdikALathI jIva niraMtara karato Avyo che. paNa vItarAgadazA pragaTa karI nathI tethI paribhramaNa cAlu che. AvA abuddhipUrvakanA rAgAdine upayogamAM levA eTale jIva vicAre ke huM to niraMtara doSamAM Ubho chuM. vibhAva pariNAma to dhArAvAhI cAlyA ja kare che. te choDavA lAyaka che. te pratye jAgRti rahe eTale upayogamAM jaNAya. chadmasthane dareka samayanA pariNAma upayogamAM na Ave. asaMkhya samayanA pariNAma jIva jAgRta hoya to pakaDAya. arthAt anAdikALathI vibhAvapariNAma dhArAbaddha rahI duzmananuM kArya karatA hatA. te have upayogamAM AvyA. dumana chato thaI gayo tene dUra karavAno upAya have jarUra karI zakAya. [132] deva guru zAstranA bodha vaDe mArA svabhAvane oLakhI, temAM ja hitabuddhi sthApIza, paramAMthI Atmabuddhino tyAga karI anAdinI bhUlane TALIza. A upAya sAdhakane mATe yathArtha che. zuddhopayoga ja mokSamArga che, chaghastha avasthAmAM zuddhopayoganI, nizcayadharmanI mukhyatA rAkhIne sAdhakane zubhabhAvo hoya che. zarIrAdi tathA pUrvakarmanA udaya paNa hoya che. vaLI aneka saMyogo prApta thAya che tyAre sAdhaka kSamAdidharma ke maitrI Adi bhAvanA vaDe zubhabhAvone seve che tyAre paNa lakSya to zuddhopayoganuM hoya che. 36 amRtadhArA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgAdi jIvanA svabhAva nathI. chatAM rAgAdi avasthAo jIvamAM thAya che tenuM kSetra anya nathI. yadyapi rAgAdi jIvanI bhUlanuM pariNAma che. e bhUla nivAratAM jIvanuM zuddhapaNuM pragaTa thAya che, pachI jIvamAM kyAre paNa rAgAdi thatA nathI. Ama je doSa kAyama mATe nIkaLI jAya te jIvano svabhAva na hoya, te apekSAe rAgAdi jIvanA nathI tema kahevAya che. [133. rAgadveSanA pariNAma ApaNA jJAnamAM pakaDAya che, paNa tenuM mULa mithyAtva viparItatA)nA pariNAma pakaDAtA nathI eTale rAga dveSa dUra karavAnI vAta karIe chatAM mithyAtvane kAraNe te chUTatA nathI. mithyAtva dUra thAya, rAgadveSa chUTe. eka mithyAtva moha dUra thAya pachI asthiratAnA rAgAdibhAva sahajapaNe dUra thaze. te rIte mokSamArgamAM AgaLa vadhAya che. - sAdhakanI bhUmikAmAM asthiratAne rAga kahe che, te jIva sAdhaka che, samyagdaSTi che, tene mithyAtvano abhAva che. sAthe anaMtAnubaMdhI rAgano abhAva che. tene para dravya sAthe ekatvabuddhino abhAva che. chatAM jeTalo kaSAyano rasa che teTalA rAgadveSa karavAno saMskAra che te saMyogAdhIna thaI jAya che. temAM cAritramohanIya karmanuM nimitta che. sAdhakanI dRSTi svabhAva para jora karatI hovAthI vAstavamAM sAdhaka rAgadveSa choDato jAya che. saMbhavataH vRddhi karato nathI. [134] satpuruSanA bodha dvArA arihaMtanA zuddha svarUpane jANIne jIva potAnI bhUla sudhArI zake che. jema zikSaka vidyArthIne gaNitano dAkhalo Ape, te pachI darekanI noTa na jotAM borDa para e dAkhalAnI vigata ane javAba lakhe te joIne dareka vidyArthI potAno dAkhalo sudhArI le tema arihaMtanA zuddha guNa ane paryAyanA svarUpane jANIne jIva potAnI bhUla sudhArI laI svarUpalakSI bane che. [135] dravyanA "sAmAnya svarUpane jANavuM te dravyadaSTi che. temAMja svapaNuM sthApita karavuM ke A ja huM chuM anya sarve saMyogajanya avasthAo che. AtmAnuM svarUpa samajAvavA zAstramAM bheda karI kathana karavAmAM Ave che. amRtadhArA 37 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAstavamAM AtmA vastupaNe eka ja che. akhaMDa che. nitya che. jemake AtmAno eka jJAna guNa te "sAmAnya che ane mati mRta avadhi vigere jJAno jJAnanI paryAya che. mATe eka guNa jeTalo AtmAne mAnavAthI bhUla thaze. bheda pADIne eka guNanuM ke aneka guNonuM bhinna bhinna kathana karavuM te vizeSa che, te dRSTie jANavuM te paryAyadRSTi che. [136] je jJAnI che tenA mana vacana kAyAnA yogonuM zubhAzubha pravartana potAnI bhUmikAne ucita ArAdhanAmAM hoya. paraMtu ArAdhanAnA zubhabhAva pratye rAga na hoya ke karmavaza thatI virAdhanAmAM dveSa na hoya. sAdhaka jANe che ke prAraMbhamAM prazasta rAgathI thatI prazasta pravRtti dvArA tapa, dAnAdi dvArA puNyabaMdha paNa sonAnI beDI jevo hovAthI jJAnayogI mATe, saMyamI mATe vAstavamAM tyAjya che. jema aprazasta rAga chUTe prazasta rAganI bhUmikA thaI, pachI prazasta rAgane choDI AtmAnubhUti pratye javAnuM che. prazasta rAgamAM evI tanmayatA na hoya ke vItarAgatAnuM mULa lakSya cUkI javAya. [137] sAgaramAM mojAM UchaLe ane samAya. tethI sAgaranuM astitva jokhamAtuM nathI paNa sAgara na hoya to mojAMonuM astitva ja maTI jAya che. tema Atmapradeze zubha-azubha ke zuddhi paryAyanAM vamaLo pedA thAya ane samAya. tyAre tuM tArA mULabhUta AtmadravyanA mULasvarUpamAM sthira rahe to kramabaddha thatI paryAyo svayaM samAI jaze. tenA samaye Avaze ane jaze. mATe dehAdi paryAya rAgAdi azubha paryAya ke saMvara nirjarArUpa zuddha paryAya pratyethI dRSTi haTAvI tArA mULa svarUpamAM dRSTine sthApana kara. [138]. bALakane kerI viSe kahevAmAM Ave ke kerI goLa karatAM mIThI hoya, bALakamAM A samajaNa daDha banaze tethI te kerInA mULa svarUpa sudhI nahi jAya. tema AtmAne zabda vaDe na pAmI zakAya, ke AtmA zuddha che jJAna svarUpa che. AtmAne AtmA vaDe eTale jJAna darzana 38 amRtadhArA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe jANI zakAya. guNomAM tanmayatA vadhe te jJAna. te ekAkAra bane te cAritra. bhaktinA AdhAre jinagaNamAM vizeSatanmayatA te dhyAnamAM cAritra. te tanmayatA saheja pAMkhI paDe te jJAna darzana. yadyapi pAMkhI tanmayatA vizeSa tanmayatAnuM kAraNa banavA saMbhava che. [139] jJAnI potAnI pragaTelI zuddha avasthAne paNa paryAya jANI temAM saMtuSTa thatA nathI paNa udAsIna rahe che. temanI dRSTi kevaLa zuddha asaMga Atmadravya che, te ja vAstavika zuddha che jethI sAnubaMdha nirjarA thaze ane karmanA anubaMdho nirmULa thaze. dehAdi, rAgAdi vikArI avasthAne sthAyI mAnI temAM ja rokAIza to saMsAravRddhi pAmaze. are zubhabhAvamAM che tevA avalaMbanone svabhAvadharma mAnIza to paNa tevA puNyo pApanA anubaMdhavALA thaze. [14] tattvadRSTiyukta ke nizcayaSTinA AdhAre sAdhanA karanAra sAdhaka paNa vyavahAranA vikalpomAM kabuddhi kare to te paNa svabhAvadharmane pAmato nathI. nizcaya-vyavahAranI sUkSmarekhA oLakhavI paDe. nizcaya vyavahArano pAramArthika samanvaya karavA mATe dehAdithI rAgAdithI bhinna nisvarUpano daDha nirNaya karI temAM bAdhaka thatA bAhya vRtti pravRttine gauNa karI te nirNayane poSaka vRtti pravRtti samaye paNa dRSTi to zuddhAtmA pratye ja jhUke. huM kyAre zuddha vItarAgasvarUpe pariNam! e eka ja aMtaradhvanine zraddhApUrvaka pakaDI rAkhaje. | [141] vAstavamAM jJAnI mana vacana kAyAnA pravartanamAM potAnI bhUmikAne barAbara jANe che. ArAdhanAmAM anukULatAmAM rAga na hoya ane karmanA udayathI thatI virAdhanAmAM - pratikULatAmAM dveSa bhAva na hoya. te jANe che ke prAraMbhanI bhUmikAmAM aprazasta rAganA tyAga mATe prazasta rAganuM prayajana te pUratuM che. nizcayathI to prazasta rAga paNa puNyabaMdhanuM kAraNa che. tamAma prakAranA rAgadveSanA bhAvono kolAhala zAMta na thAya tyAM sudhI cAritra guNamAM sthiratA saMbhava nathI tethI Atmika guNo ke anubhava amRtadhArA 39 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa saMbhava nathI. mATe prazasta rAgane dharma mAnI temAM evI tanmayatA na hoya ke jethI mULa vItarAga dazA ja bhUlI javAya. [142 samyajJAna ke bhedajJAnano mahimA zuM che? samyagujJAnI ke bhedajJAnI jyAre indriyo dvArA parapadArthone paraparyAyone jANe, jue ke anubhave, vaLI prazasta aprazasta rAgAdine anubhave, AgaLa vadhI potAnI zuddha pariNatirUpa paryAyone anubhave tyAre temAM Inijha buddhi karatA nathI, kAraNa ke temanI dRSTi kevaLa zuddha akhaMDa caitanya pratye che. vibhAva ke svabhAva pariNAmone jANavA chatAM apara ubhaya svarUpa pariNamatA nathI. heya - upAdeyayukta nirmaLa samyagdaSTivAnanI A ucca dazAno mahimA che. [143] jo tane jinAjJA-zAstrajJAnA pAlanamAM rasa che tane to jJAtAdraSTA svabhAvamAM rahevAnI bhAvAjJAnA pAlanamAM ruci-rasanI daDhatA thaze. roga, viyoga, upasarga, pratikULatA, tIvra vedanA vigeremAM zuddha dravyadRSTi pariNamI hoya to jJAtA draSTAbhAva AtmasAt thayo hoya che tema jANavuM. kevaLa nizcayanaya sAMbhaLavAno nathI paNa nizcayamAnya AtmasvabhAve pariNamavAnuM che. kevaLa sAMbhaLavA bolavAthI ke saMbhaLAvavAthI kaMI jIvanI mukti thavAnI nathI. [14] udAharaNaH jyAM sudhI tuM hajI kevaLa nizcayadaSTine pAtra nathI thayo tyAM sudhI jinAjJA jevA vyavahAranaya prayojanavAna che. eka udAharaNa vicArIe. kumArapALa jaMgalamAM gAma nagaramAM bhaTakatA hatA. eka vAra khaMbhAtamAM zrI hemacaMdrAcAryanA upAzraye Azraya zodhatA AvI caDhyA. te ja samaye siddharAjanA udayana maMtrI vaMdanArthe AvyA. AcAryazrI kumArapALanI mukhamudrA joIne te bhAvi rAjyakartA che tema jANI gayA. [14pa. te divasomAM siddharAja mahArAjAno Adeza hato ke kumArapALane jIvato pakaDI lAvaze tene inAma maLaze ane Azraya Apaze tene 40 amRtadhArA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehAMtanI sajA thaze. AcAryazrIe udayanamaMtrIne kahyuM tamAre mAruM eka kAma karavAnuM che. udayanamaMtrIe ahobhAvathI hAtha joDIne kahyuM "mArAM dhanabhAgya !" | [14] - AcAryazrIe kahyuM A kumArapALa che temanuM tamAre rakSaNa karavAnuM che. jarA paNa khacakATa ke vikalpa vagara temaNe te AzAno svIkAra karyo. kumArapALane potAnA nivAse laI gayA. tyAre temanA khissAmAM pelA jAhera nAmAno kAgaLa mojUda hato. [147]. jinAjJA - guvaMzA mahAna ke rAjAjJA mahAna ! gurvAzA paraMparAe muktinuM kAraNa rAjAzA bhale pharaja hoya paNa avagatinuM kAraNa. AvI samaja mATe mahAna sAhasa karavuM paDe dehAMtanI sajAno svIkAra karavAmAM kaI dRSTie kAma karyuM! nizcayathI vicArIe to deha je vakhate je kAraNe paDavAno haze to paDaze A hatI AtmAnI avanAzIpaNAnI zraddhA. [148] gujJA bhedajJAnanuM rahasya bane che. jIvane saMsAranA pralobhano sparzI zakatA nathI ane mRtyunA Darano bhaya paNa sparzI zakato nathI. kevaLa nizcaya' bolavAthI zuM thAya? jIvananA prasaMgomAM te dRSTi AtmasAt thAya to munine munipaNe zrAvakane zrAvakapaNe anubhUti thAya. [149] AvA dAMto bAhyadazA ke paryAyadRSTi gaNI gauNa na karavA paraMtu e avasthAmAM paNa AtmazaktinuM darzana thAya che. nizcayanI vAta karIe ane dehane sAcavyA karIe, rogathI gabharAIe ane kahe ke e to paryAyanuM pariNamana che. huM to zuddhAtmA chuM. mane nathI baMdhana ke nathI mukti. je jyAM je rIte bananAra che te pharanAra nathI. trikAla abAdhita nizcaya dRSTithI jIvanI mukti che. jIvananI ghaTa thI tAravaNI kADhavAnI che, agara zuSkajJAna vyartha che. hajI zrAvakanI bhUmikAmAM praveza nathI tyAM zreNInI vAtono mAnasika AnaMda amRtadhArA 41 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leze temAM tAruM hita nathI. bhUmikA pramANe bAhya pravRtti ke bAhya svarUpane vaLagavAnuM nathI, tema dehabhAnane poSavAnuM nathI, kAmakAja karavA chatAM AtmabhAnayukta tenI AcaraNA che te uparanA dRSTAMtathI joyuM. maMtrI koI vikalpamAM na paDyA te temanI jJAtAdraSTAbhAvanI bhUmikA hatI. [150] = sAnubaMdha nirjarA je mokSanuM kAraNa che, te mATe jIve jJAtAdraSTAbhAva dvArA zuddhopayogamAM rahevAnuM anAbhyAsane lIdhe zakya na bane to paNa zuddha AMtarapariNatimAM ja dRSTine rAkhIne kSamAdi guNo keLavavA kAmakrodhAdi kaSAyothI mukta thavuM che tevI sUkSmavicAraNA karavI. ane bAhya tapa tyAga svAdhyAyamAM jevA sUkSmabhAvo - zubhabhAvo ka2ze tevI kriyA paNa caitanyamaya banaze je krame karI zuddhabhAvanI najIka laI jaze. zuddhabhAvanA lakSya vagaranA uparanA sUkSma ke sthUlabhAvo paNa mAnasika zubhabhAvarUpa kriyA banI jaze te sAnubaMdha nirjarA nahi bane. potAnI bhUmikA anusAra kramane zodhIne Azayazuddhine apanAvIne mokSamArgamAM AgaLa vadhavuM. [151] "zuddha svarUpanuM dhyAna e nizcayathI potAnA svarUpanuM ja dhyAna che, e dhyAna sarva pApanAM nAzanuM auSadha che sarva doSanA nAzanuM rasAyaNa che. SaDadravyanI vicAraNA svarUpa sammatitarka Adi dravyAnuyoganA mahA graMtho thakI te vAta jANIne anukrame bhakti, vairAgya ane jJAnadazAne muni dhAraNa kare che. [152] yadyapi cothe guNasthAnake bhaktinI mukhyatA che kAraNa ke cAritradazA nathI. pAMcamA chaThThA guNasthAnake vairAgyadazAnI mukhyatA che tathA apramatta saMyatathI kSINa mohAdi guNasthAnaka paryaMta jJAnadazAnI mukhyatA che. gauNapaNe caturthaguNa sthAnake jJAnadazA hoya che eTale mukhyapaNe jyAM bhakti AdinI mukhyatA kahI hoya tyAM zakti anusA2 jJAna-vairAgya dazAnuM avalaMbana hoya che. [153] * 42 * amRtadhAra Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pU. paMnyAsajI racita vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja). pAramArthika kaho ke nizcayasvarUpa kaho baMne samAna arthI che. paramArthathI navakAra potAno ja AtmA che. kAraNa ke arihaMta ane siddha be padamAM AtmAnuM zuddha svarUpa jaNAvyuM che. AcArya upAdhyAya ane sAdhupadamAM svarUpa prAptinuM kAraNa batAvyuM che. A traNe padamAM saMvara nirjarAnI upAdeyatA zuddhasvarUpanI prAptinuM kAraNa darzAve che. Ama namaskAra karanAro jIva zuddha AtmasvarUpanA lakSyane jANI saMvara nirjarA tattvanI zraddhA kare che. te dvArA pote paNa pApakarmothI mukta thaI zuddha svarUpane pragaTa kare che. ane anaMta AnaMda anubhave che tethI paNa namaskAra maMtra prathama maMgaLa che. [154] namaskAra mahAmaMtranA prathama pade arihaMta paramAtmA che. zrI arihaMtanI oLakha thavAthI AtmadravyanI oLakhANa thAya che. AtmadravyanI oLakhANa thavAthI mohano nAza thAya che. mohano nAza karanAra mokSArthIe arihaMtanI oLakhANa dravya, guNa, paryAyathI karavI joIe. zAstrakAroe arihaMtanI oLakhANa mATe covIza atizayo, ATha pratihAryo, samavasaraNanI Rddhi, devonuM Agamana, vANInA pAMtrIza atizayo vigerenuM varNana karyuM che paraMtu te bAhya ane saghaLuM pudgalAzrita che. [155] je jIvonI Atmika dRSTi nathI te jIvonI dRSTi arihaMta pratye kheMcAya e vyavahArathI arihaMtono pudgalAzrita mahimA varNavyo che. paraMtu nizcayathI emAM arihaMtano mahimA Avato nathI nizcayathI arihaMtano mahimA samajavA mATe arihaMtonI vItarAgatA, kevaLajJAna, svabhAvanI ramaNatA anaMtavIrya anaMta sukha vigere samajavAnI jarUra che. te guNonA ciMtanathI AtmAnI pUrNa svabhAva dRSTi jAgrata thAya che. svabhAvaSTi thatAM AtmAnA rAgadveSa TaLavA mAMDe che ane krame kame pariNAmanI vizuddhi thatA pUrNatA prApta thAya che. vailokya, dIpaka amRtadhArA 43 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrAdhirAjI [156] AtmAno mULa svabhAva ja evo che ke dehadhArInuM mana tene choDavA taiyAra nathI. pharaka eTalo che ke ajJAnI e badhA ja svabhAvane dehamAM sthApita karavA cAhe che. amara guNa AtmAno, jIva dehamAM teno AnaMda levA prerAya che. potAnA zarIrane kSINa thatuM jue che, anyanA zarIranA zabane jue che to paNa pelo saMskAra chUTato nathI. AvA ajJAnane kAraNe jIva punaH punaH garbhavAsamAM Ave che, jIvanayAtrA pUrI karI smazAnaghATe pahoMcI virAma le che. koI virala jIvone A vAta samajAya che ke huM sAkSAt caitanya svarUpa chuM. | [157]. caudarAjalokano svAmI bane, pUrNajJAtA drA bane evA caitanyane mohavaza kyAM pUrI dIdho? saMsArIoe moTI imArato bAMdhI tenA mAlika banI temAM pUryo. saMtamahaMtoe pavitra sthAnonuM nirmANa karI, karyAnuM kartApaNuM sevI, nAmanA karI karAvIne evA sthAnomAM pUryo. saMsAramAM eka patnI eka makAna choDI teNe keTalA oraDA UbhA karyA? eka TikiTa RNAnubaMdhathI maLelI tene mUkI keTalI TikiTo sAcavavAnI UbhI karI? emAM jo tAro sAkSIbhAva nathI to A badhI mAyAjALamAM phasAyo chuM tema mAnI satvare AtmasaMvidhAnamAM lAgI jA. [118] jIvane maLeluM zarIra kamdaya che. zarIra sAthe rahelA kAmaNazarIra aneka saMskAranA bIjavALuM che, e dareka bIjamAM aneka janmo pedA karavAno saMskAra paDyo che. tenA phaLa bhogavavAnA saMskAro rahyA che. A karmarUpI bIjano agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI jIvanA dehono agnisaMskAra thato raheze. jJAna eka ja sAdhana evuM che jIvanA dehAdi klezone mULamAMthI naSTa karI zake. [15] aMdhakArane koNa jANe ! aMdhakArane aMdhakAra jANato nathI aMdhakArane prakAza jANe che. ajJAnane koNa jANe? ajJAnane ajJAnarUpe 44 amRtadhArA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna ja jANe che. e jJAnamAM dehAdinA bhAvanI malinatA maLI che tethI jJAnasvarUpe jJAna prakAzita thatuM nathI. je tane bahAramAM jaNAya che tenAthI tuM bhinna chuM tevo bodha grahaNa kara. sUrya caMdrAdi mArA jJAnamAM jaNAya che tethI huM te rUpa nathI gRhAdi mane jaNAya che tethI te paNa huM nathI. mArA sagA svajano mane jaNAya che tethI te paNa huM nathI. A deha mane jaNAya che tethI te huM nathI. A mAna apamAna jaNAya che te paNa huM nathI. huM phakta jANanAra chuM. mAruM kartavya jANanArane jANavAnuM che enI ADe AvatuM badhuM mAre choDavAnuM che. jJAtApaNe joIne chUTI javAnuM che. vairAgyanI ucca bhAvanAo tenuM mULa che. buddhimAnonA magajamAM vairAgyanuM rahasya pakaDAtuM nathI. tamAre A kALamAM vairAgyanAM darzana karavAM che! sAMbhaLo. ekaso pacIsa varSa pUrve bhAvanagaramAM vIrajI bhAvasAra rahe. pUrvanA saMyamanA saMskAra, ene saMsAramAM sAra na lAge. mAe saMsAramAM lagnathI bAMdhI dIdho paNa e jIva baMdhAya kevI rIte ! bhAvanagarathI pahoMcyA paMjAba. te vakhate tyAgIone paMjAbamAM uttama sAdhuono joga maLato. mAe dIkarAnuM pageruM zodhI kADhyuM. ane cAra majabUta sagAne sAthe lIdhA. upADIne lAvavo paDe to pAchA na paDe. mAe khUba prayatna pachI vIrajIne upAzraye zodhI kADhyo. bhAre kakaLATa macAvyo. hajI dIkSA thaI na hatI. chevaTe samAdhAna karyuM ke tAre eka dIkaro thAya pachI tuM chUTo ame sAsu vahu te dIkarAnuM mukha joI jiMdagI pUrI karazuM. mAnuM veNa sAcavavA vIrajI mA sAthe dezamAM AvyA. manamAM ekaja jApa kyAre chUTuM, kyAre chUTuM? jelamAM rahetA hoya tema rahe. mAnAM nAnAMmoTAM kAma kare. vahune prasUtinA chellA kalAko hatA. e divasa bapore mAne lAgyuM ke ghInI jarUra paDaze eTale vIrajIne pAvalI ane tapelI ApI kahe ghI laI Ava. vIrajI ghI levA gayo. vyApArInI dukAne bhIDa hatI. tethI vIrajI eka bAjue Ubho hato.. amRtadhArA 45 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM to eka chokaro doDato Avyo, tamAre tyAM dIkaro janmyo che, ghI laIne jaldI jAva. haiM ! dIkaro janmyo ! ane vIrajIe pAvalI ane tapelI ghIvALAne ApI dIdhI ke tame ku2seda ghInI tapelI ghare pahoMcADajo. ane pote bhAgyo. vanamAM siMha pAchaLa paDe ne doDe tevI doDe sTezane pahoMcyo. bhAvanAne kudarata paNa sahAya kare, gADI e ja samaye UpaDatI hatI. te samaye gADIo covIsa kalAke rAITa TAIme' pahoMcADe. AjanA savAranA pAMcane badale bIjA divase savAranA pAMce. paherelA kapaDe, khAlI khisse, bhUkhyA peTe, athaDAtA kUTAtA vairAgyanA sahAre (bIjuM kaMI sAthe na hatuM.) paMjAba pahoMcyA. dIkSA lIdhI vIrajI bhAvasAra vIravijya muni banyA. jemanAM pado, pUjA, stavanono vipula vAraso jaina samAjane maLyo che. Avo vairAgI kA kAraNe saMsAramAM rokAya ! [16 1] dhaNInI thApaNa dhaNIne soMpI, maTI gayuM, sAcavavuM AtamarAma nakarA thaIne, vAyulahavat (sAdhu) karavuM." nimitta upAdAna je dravyanI zakti dravyathI ja dravyamAM utpanna thAya tene upAdAna kahIe. anya padArthanA saMyogathI zakti pragaTe tene nimitta kahIe. jIvano svabhAva zuddha hovA chatAM zubhAzubharUpa, rAgadveSarUpa pariNamana zakti jIvanuM upAdAna che, je padArthanuM nimitta pAmI Atma pariNAma, rAgadveSarUpa thayA, AtmA rAgAdirUpa thayo te sAMyogika padArtho nimitta che. Ama nimitta upAdAnathI zubhAzubha karmano baMdha thAya che. AtmA nimittAdhIna na thatAM svabhAvamAM rahe che to zuddhopayogane kAraNe karmabaMdha thato nathI. [16 2] - vaLI jIvanuM upAdAna zuddha ke zubha hoya ane nimitta kharAba hoya to paNa pariNAma zubha Ave che jemake gajasukumAlane durnimitta chatAM pariNAma sAruM AvyuM. [163] 46 * amRtadhArA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samIpamuktigAmI jIvanuM upAdAna baLavAna hoya che. te sivAya sAmAnya jIvo upAdAnanI zakti phoravI zakatA nathI. nimittAdhI banI mahadaMze azubhapaNe ja vartatA hoya che. vaLI upAdAnanI vAtonI jANakArI thatAM nimittano cheda kare te paNa mArga pAmatA nathI. [164] vaLI jIvanuM utpAdana hiMsAdi bhAvavALuM kaSAyayukta azubha hoya ane nimitta sAruM hoya topaNa pApano baMdha thAya che. jema koI prapaMcI mANasa bahAramAM satkArya ke dAnAdi kare paraMtu tenA azubha upAdAnanA kAraNe pApano baMdha kare. [165] Ama nimitta ane upAdAnane yogya rIte jANI haMmezAM zubhanimittane grahaNa karavA, tema punaH punaH paraMparAthI upAdAna zubha thAya che. azubha nimittathI upAdAna azubha thAya che. [166] vaLI pugalanuM pudgala nimitta upAdAna kare che. jema haLadara svabhAvathI pILI hovAthI tene pANI sAthe bheLavatAM pANI pILuM bane che, paraMtu te ja pANImAM sAjI bheLavatAM pANI lAla bane. pILI haLadaranI lAla thavAnI zakti hovAthI tene sAjInuM nimitta maLatAM lAla raMgarUpe pariNana thayuM. [16] sAmAnya jIvone nimittanI pradhAnatA hoya che mATe vivekI puruSe sAruM nimitta meLavavuM yogya che. vizeSa e che ke potAnA pariNAmanI vizuddhatAthI adhika vizuddhatAnuM nimitta hoya to ApaNuM upAdAna nimitta pramANe phoravavuM, jemake zrAvakadharmamAM chuM to zrAvakadharmanI vizeSatA karavI paNa ApaNA bhAvonI vizuddhatAthI nimitta sAmAnya che to ApaNA upAdAnane nimitta pramANe nIce na lAvavuM. zrAvakadharmanI AcaraNAne gauNa na karavI. Ama nirmaLa buddhithI vicAravuM gauNatA mukhyatAnuM lakSya rAkhavuM. [168] arthAt AtmAmAM utpanna thatAM rAgAdi pariNAmanuM nimitta amRtadhArA 47 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasvabhAva nathI, kAraNa ke svabhAvamAM rAgAdi nathI. AtmAmAM rAgAdi thavAnuM nimitta paradravyano sAMyogika saMbaMdha che. vAstavamAM upAdAna e dareka dravyanI nijI zakti che, te yogyatA pramANe pariNamana kare che, tyAre nimittanI hAjarI hoya che upAdAnanI kAryazakti vagara nimitta kaMI karatuM nathI ane nimitta vagara upAdAnamAM kArya thatuM nathI. baMne svataMtra dravya chatAM baMnemAM evI svataMtratA ane saMdhi be rahelAM [169]. mATe nimittanI kaMI jarUra nathI tema svacchaMda na poSavo ane nimitta maLaze tyAre kArya thaze tema pramAda na sevavo. baMnenI svataMtratA ane saMdhinA siddhAMtane svIkAravo. [17]. vaLI dareka padArthanA pariNamanamAM kAryamAM pAMca kAraNo rahelAM che. tenI gauNatA mukhyatA hoya che. svabhAva, niyati, kALalabdhi nimitta ane puruSArtha. A pAMce kAraNamAM AtmasvarUpanI prApti mATe puruSArthanI mukhyatA che. [171] laukikadharmamAM prAthamika bhUmikAne yogya kriyAdharma nimitta pradhAna che teno apalApa na hovA chatAM lokottaradharma, bhAvadharma jemAM mokSamArganI mukhyatA che. te upAdAna pradhAna che. upAdAnadRSTinI mukhyatAthI parabhAvajanita rAgadveSanA bhAvo dUra thAya che. sAdhakane anya jIvonA nimitte malina avasthAno anubhava thAya che te upAdAnanI gauNatAne kAraNe che. jo sAdhaka bAhya nimittane na pakaDatAM upAdAnano doSa ke avasthA jue to karmodayanA nimitte bahAramAM zubhAzubha nimitto maLe temAM upAdAnano doSa nathI, pUrva baMdhAyelA ke niyata thayelA zubhAzubha ke sArA khoTA vikalpo karmavaza UbhA thavAnA che. [172] vaLI karmanI vicitratA e che ke sanmArge caDhelAne pachADIne unmArga dhakelI che. ane unmArge jatAM ne yoga maLatAM sanmArge pravartAve. bAhya paristhiti-nimitta para karmano prabhAva che paNa tArA 48 amRtadhArA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasvarUpamAM teno prabhAva nathI. AtmA karmajanya saMyogamAM bhaLe nahi to AtmAnuM kazuM bagaDatuM nathI. paNa nimittAdhIna thaI vikalpamAM bhaLavuM te tAro aparAdha che. [173] AtmA mohavaza IdriyonA viSayomAM iSTAniSTa padArthone jANe che, temAM rAgadveSarUpe pariNamI punaH punaH te nimittathI jJAnAvaraNAdi dravyakarmone bAMdhe che. jIvanA karelA rAgAdi pariNAmonuM nimitta pAmI pudgala svayaM jJAnAvaraNAdirUpe pariName che, ane AtmapradezonI sAthe saMyogamAM Ave che. AtmA anubhava guNavALo hovAthI temAM sukhaduHkhanA bhAva kare che. [17] jema koI maMtrasAdhaka guphAmAM gupta svapnamAM besI maMtrasAdhanA kare ane tenI asara anya sthAna ke lokone thAya che tema ajJAnI jIvanA aMtaraMgamAM thayelA vibhAvanI zakti AtmA kaMI kare nahi to paNa pudgalo puNya-pApa rUpa pariNamana kare che. arthAt AtmAnuM vibhAvapaNuM A sukhaduHkhanuM kAraNa che. jIvanI bAhya zuddhatA aMtaraMga zuddhatAthI nirmaLa thAya che ke phaLadAyaka thAya che kemake aMtaraMganI AdhyAtmika zuddhi vinA bAhyanI zuddhi vyartha thAya che. AtmAmAM Atmabuddhi thavI paramAM AtmapaNAno, mArApaNAno, kartApaNAno bhAva mAtra na thavo te Atmazuddhi che. [175] AtmA jJAnasvarUpa che, jJAnano svabhAva zeyane jANavAno che. zeyane jANavAthI vikAra thato nathI paraMtu zeyane jANIne temAM ISTAniSTa bhAva karI AtmA rAgAdibhAve vikArI thAya che. te ajJAna che. AtmA jJAtA che. karmapugala te karma che. baMne pragaTa bhinna dravya che. ajJAnI mohavaza potAne karmano kartA mAne che. [176] zuddha nayathI tattvanuM svarUpa ciMtavavuM ke anya dravyono anya dravyamAM praveza nathI. jJAnanI svAbhAvika-svacchatAne kAraNe joya - jaNAvA yogya padArtho temAM pratibhAse jaNAya che. dIpaka prakAzano) svabhAva padArthonA amRtadhArA 49 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpane jaNAvavAno tema jJAnamAM padArtho jaNAya che. AtmA ajJAnapaNe te te padArthomAM rAga dveSapaNe vikArI thAya che. jJAnI kahe che ke jIva vItarAga avasthAmAM kema raheto nathI jo vItarAgI avasthAmAM rahe to baMdhAya nahi. [17] kata: kAryane karavAvALo. karaNa - jenAthI kArya karavAmAM Ave te mukhya kAraNa karaNa. karmaH je karAya te karmavipAka ane karmanuM phaLa A cAre AtmA ja kare che. evo nizcaya che. bhedavijJAnI jJAnI paNa para dravyanA nimitte rAgAdi pariNamana nathI karatA tyAre zuddha AtmasvarUpane pAme che. arthAt kartA zuddha, karaNa zuddha, karma zuddha, phaLa zuddha A cAre bhedathI AtmA abhedasvarUpe rahe che tyAre zuddha svarUpane pAme che. [178] ajJAnadazAmAM paNa anya dravya mAruM hatuM nahi chatAM jIva svayaM bhUlathI rAgabhAva karI parano kartA thayo, ajJAnabhAvanuM kAraNa thaI karaNa thayo. rAganI pariNatithI potAnA azuddha bhAvane karI karmarUpe thayo, tethI sukha-duHkharUpa karmaphaLano bhoktA thayo. A cAra bhedomAM ajJAnadazAmAM vartato hato jJAnadazAmAM ciMtave che ke huM nirmaLa caitanya svabhAvavALo kartA chuM. zuddha svabhAvanA atizayathI karaNa chuM. zuddha svarUpane prApta karavAthI karma chuM. ane svabhAve karI Atmika sukharUpa karmaphaLa chuM. Ama jJAna nirmaLa thAya che. jIva karmathI baMdhAyelo che e vyavahAranayanI apekSAthI che. jIva karmathI baMdhAyelA nathI A nizcayanayano pakSa che. paraMtu vAstavamAM A baMne vikalpothI rahita nirNaya karI je svarUpamAM lIna thAya che, te zuddha nayanA nirNaye paramAtmatattva pAme che. vyavahAranayanuM prayojana jANI tene choDI devuM. nizcayanayanA prayojanane jANI svarUpamAM lIna thavuM te paramapadane pAme che. AtmAthI karma vastutaH bhinna che, karmanA pariNAma svarUpa sukha 50 amRtadhArA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke duHkha paNa AtmAthI bhinna che. temAM jJAnIne harSaviSAda nathI. jJAnI jJAna dvArA harSaviSAdane jANe che paNa karmanA pariNAma sAthe ekatva thatuM nathI. jJAnI - ajJAnI baMnene jyAM sudhI karmano saMyoga che tyAM sudhI sukhaduHkhAdino saMyoga Ave che. jJAnInI daSTi svabhAva pratye hovAthI saMyogomAM mUMjhAtA nathI. ajJAnI sukhaduHkhAdi saMyogone anubhavI navo karmabaMdha kare che. [18] jJAnI svapariNatinA Azraye che. ajJAnInI dRSTi nimitta tarapha che. nimittanI hAjarI hoya che, jo nimitta jevI vastu na hota to baMdha-mokSanI avasthAo na hota. A baMne vyavahAranaya sApekSa che. paNa jJAnI teno Azraya karatA nathI. paNa nizcayanayathI trikALa zuddha Atmatattva pratye temanI dRSTi che. tethI AtmAmAM rahevuM te ja mukta thavAnuM nimitta upAdAna bane che. [181] A paDatA kALamAM jIvane svapariNati pratye vaLavuM kaThaNa che, temAM aneka aMtarAya che. kevaLa zubhabhAvamAM TakavuM ke AgaLanI bhUmikAe pahoMcavuM, sarvatra aMtarAyo che. mATe A kALamAM cittazuddhi mATe bhakti ane satsamAgamano yoga maLe to jIvanuM kalyANa thavuM saMbhava che. athavA dukRtagaha, sukRta anokhodanA, cAra zaraNA bhavitavyatAnA paripAka mATe rAjamArga che. [182] upAdAnanuM vibhAva pariNamana ke prabhAva nimittathI thatuM nathI. tema chatAM nimittanI hAjarImAM ja upAdAna potAnA vikAranuM pariNamana karI zake che. tene nimitta naimittika saMbaMdha kahe che. tyAre paNa tattvanuM svAtaMtrya to che ja, paranuM nimitta pAmIne potAnA thanArA vikRtabhAvane vibhAva kahe che. vibhAvane parabhAva jANavAthI tenI upekSA thaI zake che. nizcayaSTithI jotAM vastunuM pariNamana yAne zuddha azuddha bhAvo upAdAnathI ja thAya che. vyavahAranayathI jotAM karmavipAkanA kAraNe jIva amRtadhArA 51 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra gatimAM paribhramaNa kare che. [183] dareka padArthamAM aMtaraMga upAdAna zakti che, tenAthI svakArya thAya che, tyAre anya padArtho temAM nimittamAtra che. kAryarUpa pariNamana svayaM thAya che. jema jIva ane pudgalamAM gati ke sthiti karavAnI nijazakti che. paraMtu te gati ke sthiti thavAmAM dharmAstikAya tathA adharmAtiskAya avazya sahakArI kAraNa che. paraMtu jo te padArthomAM gati karavAnI zakti na hoya to anya bIjA kAraNo maLe to paNa lAkha prayatne jIva ke pudgala gatimAM ke sthiti karI zake nahi. [184] A pramANe tattvajJAnanI prApti mATe bAhya sadguru Adi nimitta maLe paNa jIva jo pote bodharUpa pariNamana na kare to hajAro sadguru maLavA chatAM jIva jJAna prApta karI zakato nathI tema abhavyane to kyAre paNa upadeza pariNamato nathI kAraNake tenI abhavyatAne kyAre paNa tyAgI zakato nathI. jema sarpa game teTaluM sAkarayukta dUdha ApavA chatAM te viSarUpa pariNamana tyajI zakato nathI. e teno svabhAvaprakRti che. [185] jagatanuM svarUpa je kevaLajJAnI paramAtmAe saMpUrNapaNe jANyuM, jaNAvyuM, tene koI alpamati ke jenI pAse mAtra mati-zrutajJAnano sAmAnya kSayopazama-(zakti) che te tathA vaijJAnika - buddhimAnanI dRSTie jenA mAtra magajanA be cAra sela khUlyA che te kevI rIte jANI zake ? bhautika vijJAna mAtra parokSa prayoga sudhI ja pahoMcI zake. dharmavijJAna pratyakSa jJAna dvArA vastunA svarUpane prakAzita kare che. tyAM prayoganuM prayojana nathI mATe nirarthaka vivAda tyajIne svarUpaprAptinuM sArthaka kartavya karI levuM. [18] - koI tIkSNa - buddhimAna manuSya vRkSa para ugelAM phaLonI gaNatrI kare tyAre koI aMdha tenI gaNatrImAM zaMkA karI vivAda kare to te vyartha che, tema jJAnInA jJAnathI pragaTa thayelA jagatanA yathArtha svarUpamAM 52 * amRtadhArA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkA karavI vyartha che. mokSasAdhaka jIve AvA nirarthaka vAda, zaMkA ke Agraha na sevavA. [187] sAdhake AtmajJAna sivAya anya vikalpone prAye grahaNa na karavA, ke buddhimAM dhAraNa na karavA. chatAM saMyogavaza koI bAhya kArya karavAM paDe to te vacana kAyAthI paNa samyagU prakAre karavAM paraMtu bAhya padArtho ke prasaMgomAM bhAva joDavA nahi. [188] saMsArI jIvo sAthe kAyA ke vacana vaDe pravRtti karavAthI mana vyagra bane che. tene kAraNe manamAM caMcaLatA Ave che. je sAdhanAmAM bAdhaka che mATe AtmahitanA mokSArthIe saMsArI manuSyonA saMparkathI dUra rahevuM athavA tyAga karI devo. [189] vAMsanA vRkSanuM bIjA vAMsanA vRkSa sAthe gharSaNa thavAthI svaya agni pragaTe che te rIte AtmA svaupAsanAthI paramAtmApaNe siddhapaNe pragaTe che. arthAt 'tanisagaMdu abhigamAtvA ! dIve dIvo pragaTe e nyAye sAdhaka bAhyamAM potAthI bhinna siddhatvanI upAsanA karI, ananya bhakti, zuddhadhyAna dvArA siddhatva pAme che. [19] AtmA nitya pariNAmI che. tethI jyAre te tapa, japa, bhakti Adi nimittathI zubha bhAvarUpe pariName che tyAre te bhAvo sAthe tanmaya " thaI pote zubha thAya che. te jyAre viSaya kaSAya, asaMyamAdirUpe azubha bhAvarUpa pariName che, tyAre te azubha bhAvo sAthe tanmaya thAya che. tyAre pote azubha thAya che. vaLI jIva jyAre vItarAga, samatA, zuddha bhAvarUpe pariName che tyAre te zuddha thAya che. zubhAzubha bhAvo vaDe te saMsAranuM paribhramaNa kare che. zuddha bhAva vaDe siddhatva-mokSane prApta kare che. yadyapi sarvathA avasthAmAM mULasvarUpe AtmA trikALI zuddha astitva dharAve che. [191] zuddha bhAva - Atmazuddhi zuM che? AtmAnA anaMta jJAnAdi guNonI vyakti prApti te zuddhi che. amRtadhArA pa3 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva jyAre anya padArtho vikalpo tyajI de te pratyethI dRSTi pheravI le che ane kevaLa te AtmasvarUpane jANe che anaMta jJAnAdinuM vAraMvAra ciMtana kare che, tyAre Atmazuddhi thAya che. te sivAya anya upAyonuM sevana te mithyAdRSTi che. [192] jema UMdhA ghaDAne ADo karyA vinA sIdho mUkI zakAto nathI tema ajJAnadazAmAMthI, mithyAjJAnamAMthI AtmArthabhAva - sAdhakabhAva AvyA vagara jJAnadazA ke samyagUjJAnamAM AvI zakAtuM nathI. matizrutajJAnanuM samyagapaNe avalaMbana laI AtmasvarUpano, potAnA atindriyajJAnano jIva vAraMvAra abhyAsa kare to AtmArtha sugama che. te samaye tapAdi zubhAcaraNa mAtra pAtratA mATe hoya che. mAtra te vaDe mithyAtva maMda thatuM nathI. paraMtu svarUpa pratyenI dRSTino vAraMvAra abhyAsa kare mumukSatA vikase che. [193] jo tuM sadbhAgI chuM ane tane nivRttino yoga che, to A saMsAranA nirarthaka kolAhalathI nivRtta thaI ane tArA caitanya svarUpamAM DUbakI mAra. raTaNa kara ke huM zuddhAtmasvarUpa chuM. "soham' cAra cha mAsa A eka ja kAryanI pAchaLa lAgI jA, tArA ja Atmapradeza para rahelo jJAnaprakAza tane AgaLano mArga batAvaze. pUrvanA saMskAre rAgAdinA bhAva UThaze tyAre manane tenAthI dUra rAkhavAno prayatna karaje ke huM to tenA bhinna AtmasvarUpa chuM. [19] sUdravya : vajA RSabhanArAca saMghayaNa baLavAna zarIra sukSetra: karmabhUmirUpa mokSanA mArgane yogya AryabhUmi. sukAlaH trIjA-cothA ArA-kALa. subhAva: svano savaLo puruSArtha. svadravya : Atmadravya svakSetra: Atmapradeza. svabhAva : AtmAnA guNa. pa4 amRtadhArA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svakALaH nijaguNonI svAbhAvika pariNati. [15] Ama sukavyAdi ane svadravyAdi catuSTayano meLa thAya che; bhavyajIvo - munijano zukladhyAnamAM ArUDha thaI ghAtI karmono kSaya karI ahaMta thaI jAya che. AyuSyasthiti pUrNa thatAM siddha thaI jAya che. Ama yathArtha ane samartha nimittonI prApti thaye upAdAna zaktine jAgRta kare to jIva svayaM zuddha thAya che. evI zakti pragaTa thavAnuM bIja samyagdarzana che. [196] bhale hajI samyagdarzana pragaTa thayuM nathI, paNa prApta karavuM che tevI daDha rucivALA jIvane pahelA zubhAzubha vikalpamAM sukha nathI te raNakAra Ave to aMtaramAMthI bodha Ave. covIsa kalAkanA ahorAtramAM AtmArthanA pariNAma keTalA Take che ? ane anya vikalpo keTalA? Ama vicArI bAhya vikalpothI mUMjhAI pAchA vaLavuM ane aMtaramAM TharavuM to sanmArgano saraLa upAya che. [197] jJAnasvarUpa AtmAne svIkArI tenA tarapha dRSTi kare to zubhAzubha vikalpo chUTe. paNa kevaLa zubhAzubha bhAva para jora ApI choDavA jAya to jIvamAM zuSkatA AvatAM bhrama pedA thAya. zubhabhAva bhUmikA pramANe Avaze temAM zAMti che tevI bhramaNA na sevavI. paraMtu tenA sadbhAvamAM aMtaramAM TharavAno prayAsa karavo. e mArga pratyenA prayANano prayatna che. [198] jema koI manuSyanI muThThImAM hIro hoya paNa te bhUlI gayo che. paraMtu jyAre tene bhAna thAya che ke mArA hAthamAM ja hIro che tyAre te hIrAne pratyakSa jue che. tema jIva anAdithI mohavaza zuddhasvarUpa AtmAne bhUlI gayo che tyAM tene sadgurunA bodhe bhAna thAya che ke aho ! huM to zuddha caitanyamAtra AtmA chuM. karmanI vicitratAne kAraNe huM aneka avasthAone dhAraNa karuM chuM. e sarva vyAvahArika avasthAothI mArA zAyaka svabhAvane kAraNe atyaMta bhinna chuM. mATe amRtadhArA papa Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha caitanyasvarUpa chuM. [199] saMsAramAM rahelA jIvo zarIra ane AtmAnA abhedanI vAsanAthI vAsita che, te saMskAra to kaMI durlabha nathI; durlabha che bhedajJAna je jIvane anAdikAlIna prApta thayuM nathI. mana, vacana, kAyAthI, anya dravyAdithI bhinna caitanyasvarUpa AtmA che. A rIte AtmAnA svataMtra astitvanuM jJAna-zraddhA sarva mATe sulabha nathI. koI viralA mahAtmA ja AvA bhedajJAnane pragaTa kare che. [20] A bhedajJAnanI prApti kema thAya? sau prathama to zuddhAtmAnuM lakSya karavuM joIe. ane te bhAvanAthI bhAvita thaI indriya viSayathI virakta thavuM joIe viSayonI lAlasA jIvamAM kaSAya pedA kare che. viSayono tyAga ane kaSAyono upazama karavAthI tattva dRSTino vikAsa thAya che. guNo pragaTa thAya che. vrata tapa vAstavikapaNe grahaNa thAya che tethI mohajanya vRtti-pravRtti baMdha thavAthI bhedajJAnanI yogyatA pragaTe che. ri01] nizcayanayathI AtmAmAM viSaya vikAra nathI. AtmA nirvikAra vItarAga caitanyasvarUpa che. paraMtu zuddhAtmAne nahi jANato hovAthI tenI dRSTimAM ajJAnavaza viSaya kaSAyanA vikArono roga che. tethI AtmAne krodhI, mAnI ke viSayI mAne che. ajJAnanuM paDaLa khasI jatAM jIva ja pokAre che ke aho ! huM to sarvathI atyaMta nyAro svabhAvathI ja zuddha chuM. [202] janma jarA mRtyu karmakRta vikArI bhAvo che te avikArI AtmA nathI paraMtu jema senAnA jaya parAjayano Aropa rAjA para karavAmAM Ave che ke rAjA jaya ke parAjaya pAmyo. tema avikArI AtmA para karmano Aropa karI jIvo ThagAya che. ane bhayaMkara saMsAramAM bhaTake [203] bhedajJAna dvArA AtmadaSTi nirmaLa bane che. ke jemAM AtmA pa6 amRtadhArA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnA pradezamAM paribhramaNa kare che, anyatra nahi. jaDapudgalo ke karmo sAthe teno saMbaMdha vicchinna thaI javAthI sarva avasthAo AtmAmaya bane che. tyAre kartutva AtmapariNAmanuM che, kArya AtmaguNonI niSpattinuM che, sahAyaka paNa AtmA ja che. saMyoga viyogamAM AtmAnI avasthAo ane AdhAra paNa AtmA ja jaNAya che. A che paramArthamArgano viveka, AvA vivekarahita jIva saMsAramAM bhaTake che. [20] e bhedajJAna mAtra vANIno viSaya nathI. ciMtana dvArA tene AtmasAta karI jIvananA prasaMgomAM pragaTa karavAnuM che. pachI zarIranI cAmaDI UtaratI hoya mAthe sagaDI saLagatI hoya ke aneka trAsadAyaka upasargo Ave e bhedajJAnadhArI mahAtmA te prasaMgone bhedajJAna vaDe mokSasAdhaka kare che. rAganI ekatA buddhi ne mithyA abheda che. rAgathI bhinna thaI jJAtA bhAvano abhyAsa kare bhedajJAna thAya te dharma che. zubhAzubha pariNAma yogyatA pramANe tenA svakALe Ave temAM iSTAnijha buddhi karavI te mithyAdaSTi che. mATe upayoga AtmabhAvamAM joDavo. (205 huM zuddhAtmA chuM ema ciMtavavuM te paNa zubhabhAvano vikalpa che. ekAeka vikalpa chUTatA nathI. paNa huM vikalpa jeTalo nathI. tenAthI bhinna chuM ema zraddhA karI upayogamAM puruSArtha karI svarUpa dRSTi kare to bhedajJAna thAya. vikalpanI dazAmAM paNa jo nirNaya thato nathI ke huM zuddhAtmA chuM to nirvikalpa thavAnI saMbhAvanA kema thaze? mATe nirNaya to kara ke zudhdhAtmA chuM. [26] eka kSaNanA zuddha upayoganA puruSArthane svIkArato nathI te sattAmAM rahelA trikALI zuddhatAne kevI rIte svIkAraze ? azuddha bhAva te te ja samayanuM ajJAna che te tenA kALe Ave che, khase che, temAM rokAI na jatAM upayogane sva pratye vALavo. svarUpa prAptino A upAya che. [207] amRtadhArA kapa7 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadyapi svarUpa prAptinA - zuddhAtmaprAptinA ghaNA upAyo che. temAM mukhya prakAra zubhadhyAna - zuddha dhyAna che. mATe AtmasvarUpanA abhilASIe sadAya zuddhAtmAnuM dhyAna avazya karavuM. tenI bhUmikA mATe anuprekSA maitrI Adi bhAvanAthI prAraMbha karavo. anuprekSA eTale anityAdi bhAvanA ke koI zuddhatattvanuM niraMtara citana karavuM. jethI viSaya-kaSAyathI citta pAchuM vaLe. tyAra pachI koI zuddha viSaya para cittanuM sthira thavuM te dhyAna che. citta-mana-upayoganuM sthira thavAthI te AtmasvarUpamAM lIna thAya che. [208] janma-maraNa, saMsAra, saMsAranI kSaNikatA - sukha-duHkha vigerenuM vAstavika svarUpa vicAratAM mane tyAMthI pAchuM phare che. ane bhavasvarUpanuM ciMtana kare che. huM anaMtavAra mAryo paNa mananA vikAro maryo nahi, tethI aMta samaye huM zuddhAtmA chuM enuM smaraNa na rahyuM. Ama janmo nirarthaka thayA. [29] huM aneka vAra manuSyajanma pAmyo; AryakuLa mane maLyA, vaLI aneka vAra saMyamAdi grahaNa karyA; parISaho sahana karyA, zAstrAbhyAsa karyA, yogasAdhanonuM sevana karyuM, sadguruno bodha grahaNa karyo, paNa tenuM pariNamana na thayuM tethI zuddhAtmAnI prApti na thaI. zuddhAtmAnI abhilASA yukta dhyAna na karyuM, je manuSya zuddhAtmAmAM ja anurakta che te saMsArano sarva prakAre tyAga karI ekAMtamAM AtmadhyAnano A rIte Azraya kare che. [21] tIrthakaronA dhyAnamAM dhyAtAnI ekatA je je nimitto ane upAdAna kAraNothI thatI hoya te badhA nimitto ane upAdAna kAraNone samyagdaSTi jIva kAraNapaNe sahe che. tethI tenuM jJAna samyaguM bane che. [211] samyagujJAna, samyagadarzana guNa ane samyagu dRSTinI pravRtti traNeya arihaMtAkAra upayogavALA banatAM hovAthI samApatti svarUpa che. e samApatti amuka kALe ja prApta thAya ane amuka kALe prApta na thAya 58 amRtadhArA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM samyagadaSTi jIva mATe banatuM nathI, kemake mana vacana ane kAyA vaDe thatI tenI pratyeka pravRtti pAchaLa arihaMta paramAtmAnI AjJAnuM praNidhAna che. (pAlana) AjJApUrvaka pratyeka pravRttinI pAchaLa AjJAkAraka arihaMta paramAtmAnuM dhyAna hRdayamAM vartatuM hoya che. e dhyAna, dhyAtA, dhyeyanI ekatArUpa hovAthI samApattirUpa bane che, e sakaLa kalyANanuM kAraNa che. tethI zAstromAM AjJApAlananA adhyavasAyane ja nirAzaMsa (ahiMsaka) ane niHzalya dharmapravRtti tarIke vakhANavAmAM Ave che. [212] manuSyapaNuM ane jinadharma pamAya tevA anukula addabhuta kAryanA phaLa tarIke koI rIte manuSyajanmAdika zreSTha sAmagrI pAmIne zivasukha saMpattinA heturUpa evA jinadharmamAM sadA sAvadhAnapaNe vartavuM. mokSasukhadAyI vItarAgapraNIta dharma pAmIne temAM kSaNa mAtra pramAda na karavo matalaba ke zrI vItarAgapraNIta tattvanuM rucipUrvaka zravaNa, manana ane nididhyAsana karavA tatpara rahevuM. puSpamAlA prakaraNa) [13] bhautikapadArthonA saMyogamAM, indriyanA vividha viSayonAM rasamAM jene sukhabuddhi lAge che, parapadArthomAM gamatuM na gamatuM lAge che te vAstavamAM duHkhanuM lakSaNa che. AtmazAMti mATe parano Azraya levo paDe te duHkha che. tema samajAya te svano Azraya le te muktino paMtha svarganA sthAnamAM javA yogya ke manuSyapaNuM pAmavA yogya pariNAmanI jenI pAtratA nathI te kevaLa zuddhaAtmadharma pAmavAnI vAto kare te zuSkajJAna che. A manuSyapaNuM kadAca jIvane kAkatAlIya nyAye maLyuM hoya to paNa zuddhadharmanA pariNAma thavA mATe jinAjJAyukta saanuSThAno vaDe pAtratA karavI joIe. [215] pUrvakarmaphata prakRtinA udayamAM cagAdi utpanna thavAnA che. paNa rAganI ruci pheravI nAMkhavI te to vartamAnamAM potAnI svataMtratA che. jJAnI, ajJAnI baMnene rAgano udaya AvavAno che. jJAnI puruSArtha vaDe amRtadhArA jhaDapa9 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAvadizA pakaDe che. ajJAnI potAne rAgarUpa mAne che. [216] jo jIva potAnA kaSAyAdi sthUla pariNAmane na jANe to pachI je sUkSma pariNAma vaDe svabhAva tarapha javAnuM che te kevI rIte jAya ! samyaktvanI prApti pahelAM teno nirNaya thAya to te pratye puruSArtha [217] thAya. sAdhanAkALanI prAthamika bhUmikAmAM bhakti, svAdhyAya Avazyaka kriyA Adi hoya. temAM zubha bhAva Ave paNa tene mAtra dharma mAnI saMtoSAI na javuM. paraMtu jema azubha chUTatAM zubha bhAva jAgyo, tyAra pachI AgaLa vadhavuM. zubha bhAva e dharma ke mArga nathI. dharma svabhAvamAM che tema aMdaramAM nirNaya karI svabhAva pratye upayoga - bhAvane vALavo. arthAta zubhAzubha bhAvathI huM judo chuM. teno jANanAra jJAtA chuM tema sAvadhAna rahuM. jema vibhAvano karatA nathI zubhabhAvano kartA nathI te nimittAdhIna pariNAmo che je dharma nathI. zubha bhAva kacita mArganA sAdhanonI prAptimAM sahAyaka che. [218] jJAnaAradhanA, jAgRti ke aMtaranirIkSaNa - zuddhi vagara anuSThAno saphaLa thatA nathI, aMtaraMga pariNAmone pakSapAtarahita sthiratApUrvaka - sAtatyathI tapAsavA, nahi to temAM anya vikalpo UThatA nirIkSaNanuM sAtatya chUTI jaze. vaLI e pariNAmonA nirIkSaNamAM aMtaramAM paDelA doSo jaNAya tyAre doSamAM doSa na bheLavo arthAt huM krodhI chuM vigere bhAvo bheLavI du:kha na mAnavuM paNa e krodhAdi mAruM svarUpa nathI ema svarUpadRSTi karatAM kaSAyo maMda thaI kSINa thaze. {219] vaLI koI zubha bhAva thayo to manamAM mIThAza na lAvavI, ke mane kevA zubha bhAva thAya che ? doSamAM kaDavAza na lAvavI. doSamAM na kaDavAza guNamAM na mIThAza. to zuM karavuM ? dhIrajapUrvaka vicAravuM ke (zubhAzubha bhAva) guNa ke doSa mArA svabhAvano nathI. [220] svabhAva zuM che ? 60 amRtadhArA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNe kALa kevaLa parama nirmaLa pariNatinuM hovuM te svabhAva evA guNa-doSarahita AtmAnI trikALI dhruva sattA je nirmaLa pariNati che temAM cittane joDavuM. athavA kaDavAza ke mIThAzanA bhAvane-vikalparahita phakta tene jANavA, temAM joDAvuM nahi, doSane dUra karavAno prayatna nahi, tema teno Adara nahi te jANavAnI kriyA che. [221] aMtaranirIkSaNa te AtmArtha che. tyAra pachI upayoga parabhAvathI bhinnapaNe rahI bhedajJAna kare che te jJAnadazA che, e jJAnadazAnI pUrNatA te paramAtmapaNuM che. vItarAgatA che. vairAgya arthAt icchApUrvaka, AsaktipUrvaka dehAdi sukhabhogamAM pravartana na karavuM. te te padArthonA saMyogamAM anAsakta bhAva athavA svAbhAvika tyAga thavo. aMtaranirIkSaNanI jAgRtithI padArthonA saMyoganI ci chUTI jAya che. sadupadezanuM rahasya samajAya che. sadgurunA upadezamAM zraddhA dRDha thAya che tyAre tattvadRSTi prApta thatAM AtmA ane anAtmAnuM bhedajJAna varte che. je jIvane vibhAvathI judo rAkhe che. [222] upazama : kaSAyonI maMdatA tenA pratipakSI guNonuM pragaTavuM. vaLI tIvrapaNe rAga-dveSa na hovA tIvrapaNe rati ati na hovI. indriyonA koI viSayo pratye tIvra rasanuM vedana nahi. te viSayomAM je tIvrarasa upazama bhAvamAM svaicchika maMdarasapaNe hoya. [223] AMtaranirIkSaNamAM upazamabhAva vikasita thAya che. mokSArthI jIvane vastunA mULasvarUpanuM lakSya che. tene sadgurunA bodhathI nirIkSaNanI samajaNa che. chatAM azubha bhAvo joIne kheda thAya che. ane zubha bhAvo joIne tene lAge che huM mArge cAlI rahyo che. AvA samaye gurugamanI jarUra paDe che. gurugama vaDe samajAyeluM svarUpa tenI aMtarasUjhane jAgRta kare che tyAre potAnA ja jJAnanI nirmaLa pariNati tene aMtarathI mArge caDhAve che. [24] ahIM ekAMta abhiprAya na bAMdhavo. sAdhanAkALanI paNa vividha amRtadhArA - 61 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtratA hoya che. svadoSa jaNAya ane bephikara rahe to svacchaMdatA AvI jAya. jema doSamAM ekatvabuddhi karavAnI nathI tema doSane poSaNa ApavuM e mumukSatA nathI. athavA bAhya nimittane doSa Apaze topaNa, mumukSatAno vikAsa nahi thAya mATe mumukSudazAmAM gurugame jJAnamArge javuM hitAvaha che. [225] je samaye mithyAtvabhAvarahita nirmaLa AtmajJAnanI pariNati svasvarUpamAM lIna thAya te samaye hiMsAdi pApo, rAgAdi malina bhAvo dUra thaI jAya che ane pratyakSa AtmAnubhUti thAya che. potAnA jJAnaupayoga vaDe potAnA ja nirvikalpa svarUpane jANavuM, ke anubhava karavo te ja nirvikalpa svasaMvedanajJAnane nizcayathI jJAna kahe che. AtmA svasaMvedya che arthAtu potAthI ja potAne jANe che. [26] mithyAtva rahita nirmaLa AtmajJAna koI eka padArthamAM vAraMvAra sthiratA pAme che tyAre tene dhyAna kahe che. Ama dhyAna e jJAnanI eka avasthA che. je vaDe ghAtI karmono nAza thAya che. yadyapi A dhyAna nizcayathI zuddhAtmAnuM che. vyavahAra apekSAe prAraMbhamAM zuddha avalaMbana yukta dhyAna hoya che. zuddhAtmAnA dhyAna vinA anya padArthanuM dhyAna dAruNa saMsAranA paribhramaNanuM kAraNa che. [27] samyagdaSTi yukta AtmAno anubhava te svasaMvedana che. jemAM AtmA ja jJAtA ane AtmA ja ya che. para jANavAyogya nathI jaNAvA yogya nathI. ema jenuM jJAna svamAM DUbe che te saMsArathI chUTe che. jenuM jJAna zeyamAM DUbe che te saMsAramAM bhame che. AthI jJAnI puruSone Azcarya che ke AtmA parane jANe che ema kahe tyAre svane kema jANato nathI? [28] ajJAnI jIvane sva-paranA bhedanuM - lakSaNanuM kiMcita mAtra jJAna na hovAthI vastu je svarUpe che te rUpe jANato nathI. eTale parapadArthonA saMyoge rAgAdi bhAva kare che ane tenA pariNAmano ajJAnI anubhava 62 amRtadhArA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. mATe sAdhakanuM kartavya che ke saddaguru ke zAstranA bodha dvArA . sva-parano bheda jANI le ane parabhAvathI potAne bhinna rAkhe te bhedajJAna che. [229]. sadgaranA bodhathI jene AtmabhAva utpanna thayo che te sAdhaka anyane paNa AtmasvarUpanI vAta kahe che. anyanI pRcchA paNa AtmasvarUpa mATe kare che ane niraMtara bhAvanA-icchA paNa AtmasvarUpanI rAkhe che. AthI je sAdhaka AtmasvarUpanA ciMtananI eka kSaNa ke prasaMga jato karato nathI teno ajJAnarUpa aMdhakAra dUra thaI jJAnamaya AtmasvarUpanI prApti thAya che. [23] saddaguruno yoga thayo hoya, satsaMga paNa thato hoya, bhakti thatI hoya chatAM jIva zaMkita hoya, bhavabhramaNano Dara na hoya, AkuLatA thatI hoya to jIve aMtara pariNAmanuM nirIkSaNa karavuM ke mArI kSati kyAM che? aMtaraMga zuddhi ke jAgRti na hovAthI upayoga nimittAdhIna thAya che ane upAdAnane gauNa kare che tyAre sagaranA bodhanuM tAtparya vizeSapaNe vicArIne jJAnazaktine jAgRta karavI. (231] jaLabiMduothI bharelo samudra eka ja che, pavanane nimitte temAM aneka taraMgo utpanna thAya che, te sarve samudrarUpa ja che. te pramANe AtmAmAM jJAnAdi aneka guNo chatAM AtmA eka ja che. karmanA saMyoge te guNonI aneka avasthAo paryAyo) pragaTa thAya che, te sarve AtmarUpa ja che. AtmAno jJAnamAtra eka bhAva temAMthI ghaNI zaktiono udaya thAya che. mATe jJAna karIne jJAnane prakAzamAna karavuM. je vaDe sarve karmono nAza thAya che. [232] aneka vikalpanI jALarUpa cAra gatiyukta saMsAranuM kAraNa jIvanA zubhAzubha bhAvane jJAnI jANe che, eTale janma maraNarahita mokSasvarUpane Icche che. vaLI mokSarUpa zuddhAtmA je zuddha parama pariNAmika vItarAga Atmika bhAva che tene atyaMta bhaktibhAve name che ane pratisamaya amRtadhArA 63 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM ja dhyAna kare che. te yogI alpakALamAM paMcamagati prApta kare [233] saMsArI jIvane pralobhanIya padArthonuM AkarSaNa ke prIti thAya che paraMtu jyAre tene paramapariNAmika zuddhAtmAnuM aMze paNa darzana thAya che tyAre te sarva bhramaNA dUra thaI jAya che. anya padArthonI prIti samApta thAya che. jIva potAnA zuddha svarUpanuM darzana kare che pachI tenA upayoganI saghaLI ceSTAo svarUpa pratye thAya che. [234]. jyAM sudhI jIva mana, vacana, kAyAnA yogane AtmarUpa mAne che tyAM sudhI Azrava dvArA saMsAra upArjana kare che. jyAre te jIva mana, vacana, kAyAne parapadArtha jANI AtmAne judo grahaNa kare che tyAre te sAcuM darzana pAme che. mana vaDe huM sukhadu:kha bhogavuM chuM. kAyA vaDe pravRtti karuM chuM. vacana vaDe sau sAthe vyavahAra karuM chuM. je AtmAne ATalo ja mAne che te saMsArabhAva che. jyAre te e sarva yoganA prakArothI svane bhinna jANe che tyAre muktinI pAtratA Ave che. jJAna upayoganuM jJAnamAM pharavuM arthAt mithyAbhAvano abhAva thaI samyagUjJAna thAya, punaH mithyAtvamAM na jAya athavA jJAna zuddha upayogarUpe sthira rahe, temAM punaH vikAra pedA na thAya. Ama jJAna jJAnarUpe Thare nahi tyAM sudhI bhedavijJAnano abhyAsa karyA ja karavo. jethI zuddhAtmAnI prApti pUrNapaNe thAya. zuddhAtmAnA anubhavathI vItarAgatA Ave tyAre karmono Azrava maMda thaI bhAvasaMvara thAya. tyAM sudhI niraMtara huM sarvathI bhinna chuM. rAgAdi mArA nathI evuM ciMtananuM AlaMbana levuM. 236] AtmAmAM azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che tyAre mULadravya to anya dravyarUpa thatuM nathI. paraMtu paugalika-paradravyonA nimittathI AtmAnI vartamAna avasthA malina thAya che tyAre AtmA rAgAdivALo malina jAya che. tyAre paNa dravyadRSTithI AmAM to 64 amRtadhArA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha che. te paNa sattA apekSAe che. saMsArIne siddharUpa mAnavo te mithyAbhAva thaze. [237]. AtmAnA caitanya anusAra thatAM pariNAmane upayoga kahe che. ema bodha thavAthI rAgAdi rAgamAM che, upayoga upayogamAM che, evuM jJAnanuM pariNamana bhedajJAna che. caitanya svarUpa AtmA ja grAhya che, zarIrAdi anya padArtho agrAhya che Avo vicAra te viveka che, bhedajJAnanuM lakSaNa che. bhedajJAna rahita vivekavina manuSyapaNe niSphaLa che. [238] deha e ja AtmA evI dehAtmabuddhi to sadAkALa mATe sulabha hatI - che. paraMtu karoDo janma AtmAnI mukhyatA athavA AtmA ane deha nitAMta bhinna che evo viveka prApta thavo te atyaMta durlabha che. evA viveka prAptinI stuti te paramAtmAnI sAcI bhakti che. [39] sadgurubodha satsaMga-bhakti sahajapaNe pragaTe che tyAre darzanamoha ghaTe che. jethI jJAnazakti vadhu grAhya banI aMtarmukhatA sadhAya che, je bhedajJAnapUrvaka svarUpanizcaya (bhAvabhAsana) sudhI sahajapaNe AtmAne pragaTa kare che tyAra pachI vAstavika svasaMvedanayukta svAnubhUti thAya che. bAhya bhakti Adi aMtarathI Ave che. chatAM AtmA jANe che kArya pariNamana to mAre karavAnuM che. tethI te jema azubhamAM aTakyo nahi tema zubha bhAvamAM paNa aTakato nathI. [24] AhAranA padArthamAM je kaDavuM-mIThuM vigere zakti che te pudgalasaMbaMdhI che, te pugalanuM bhAvakarma che. pariNamana) mithyAtva, kaSAyAdi karmonA udayane jema phaLa ApavAnI zakti che, tema pugalapiMDamAM je phaLa ApavAnI zakti che, tenuM bhAvakarma che. jIvanA e bhAvakarmanA udayathI je bhAva che te jIvanA bhAvakarma che te vibhAvabhAva cetana che. pudgalamaya dravyakarma saMbaMdhI prakRti te acetana [241] AtmA nirvikalpa samAdhimAM lIna thAya che tyAre karma udayamAM amRtadhAra 65 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI phaLa ApyA vagara nirjarA pAme che. A sakAma nirjarA che. tethI dIrgha navo baMdha thato nathI. je alpakAlIna baMdha thAya che te sAtathI dasa guNasthAnaka sudhI hoya che. te abuddhipUrvakano hovAthI baMdharUpe mAnavAmAM Avyo nathI. mohanIyakarmanA udaya samaye jIvanuM rAgadveSanA pariNAmarUpe pariNamana che te vibhAva bhAva navIna dravyakarmone baMdha thavAmAM kAraNabhUta thAya che. jIva jyAre AtmasvarUpamAM tanmaya rahe che tyAre karmabaMdha thato nathI. [242] padArthonuM jovuM (darzana) jANavuM (jJAna) siddha ane saMsArI baMne jIvo kare che. siddhanA jIvonA jJAnamAM samasta vizva pratibiMbita thAya che paraMtu siddho nirvikalpa dazAmAM che. saMsArI savikalpaka hovAthI AkuLatA sahita che, tethI karmono baMdha thAya che. ane siddhadazAmAM nirvikalpa dazAmAM - jJAnamAM karmono abhAva hovAthI parama sukhamAM ramaNatA hoya che. 243] mati, zruta, avadhi ane manaH paryavajJAna vikalpa jJAna che. jo te samyagdarzana sahita che to karmabaMdhanuM kAraNa nathI paraMtu jo mati, zrata, avadhi, mithyAdarzana sahita che to AtmA rAgAdinA vikalpo karyA kare che, te karmabaMdhanuM kAraNa hovAthI AtmAne duHkha bhogavavuM paDe che. [24] kevaLa darzana ane kevaLajJAna nirvikalpa darzanajJAna hovAthI samasta vikalpo zAMta thaI jAya che. AtmA nirAkuLa sukhane prApta kare che. vikalpa rahita cittanI ekAgratA te samAdhiyoga che, ane ekaja viSayamAM upayogane joDavo te dhyAna che. potAnA AtmAnuM svayaM svasaMvedana rUpa dhyAna karavuM. [245] aMtara nirIkSaNa karatAM doSa jaNAya ane tenuM duHkha na anubhavAya to te asAvadhAnI ke svaccheda che ane jo doSa jeTalo potAne doSI mAnaze to te doSamAM ekatvabuddhi te paNa asAvadhAnI che. kAraNa 66 - amRtadhArA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke temAM dravya pratyenI dRSTi haTIne kSaNika paryAya pratye joDAya che te mithyAdRSTi che. doSa pratyethI dRSTi haTAvI dravyanI zuddhatA pratye vALavI te samyagdaSTi che. ri46] vartamAna avasthAmAM rAgAdi pariNamana hovA chatAM tene gauNa karavA ane jJAnasvarUpa trikAlI zuddhAtmAnuM avalaMbana levuM. jyAMthI e jJAnapravAha vahI rahyo che te avalaMbanamAM ekatvapaNuM Ave dehAdithI bhinapaNAnuM vivekajJAna-bhedajJAna pragaTa thAya che. sau mahAmAnavo e bhedajJAna vaDe bhavamukti pAmyA che. aMtaramukha jAgRti rahita pAtratA na hoya to jIvane bhedajJAna zAbdika ke buddhi pradhAnatAthI samajAya paraMtu anubhavamAM na Ave. " [24] saMsAra pratyethI ruci ALase nahi, saMsAranA hetuo hajI mIThAvahAlA lAge tyAM sudhI bhedajJAnanI pAtratA AvatI nathI. saddagurumAM samarpaNabhAva, parAbhakti satnI jijJAsA, vairAgya, jaDa padArtho pratye udAsInatA, zuddhAtmA pratye prIti, jevA saddabhAva pragaTa thavA durlabha che ane tethI bhedajJAna - samyagajJAna paNa durlabha che. ri48] dveSanuM duHkha to hajI kyAreka lAge che paNa rAga duHkharUpa kema lAgatuM nathI ? jIva rAgathI chUTo paDato nathI jo jIva upayogane rAga upara laI jaI vicAre ke rAga to mArI vaibhAvika kSaNika avasthA che to rAgane jANe paNa ekatvabuddhi na kare. paraMtu jIva ajJAnane kAraNe pramAdI hovAthI rAga sAthe bhaLI jAya che tethI rAganuM duHkha vedAtuM nathI temAM mIThAza lAge che vaLI dveSamAM rAga jevI mIThAza nathI. mUDha manuSyo dveSa karIne koI vAra kAlpanika harSa mAne che. prAye dveSa duHkha-saMtApa pedA kare che. eTale dveSa choDavAno bhAva thAya che, paraMtu vAstavamAM rAga che tyAM vaiSa tenI chAyArUpe hoya che. [49] AtmAno svabhAva-dharma vitarAgatA che, zuddha upayoga che, te amRtadhArA 67 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trikALa che, saMsArI jIvane tenuM bhAna nathI tethI AvRta che. te zuddha upayogane lakSyamAM laI sAdhya kare to avasthAmAM - paryAyamAM zuddha upayoga pragaTa thAya che. samyagdarzana - jJAna - cAritra e vItarAgabhAvanI avasthAo che. nirAkuLa AtmA svAnaMdarasathI bharapUra che. temAM ja tatUpa thavAthI AnaMdano anubhava thAya che. te sivAyanA kalpita AnaMda viSarUpa che. [25] sammadikijIvo jaivi hu pAve samAcare kiMci; akho si hoI baMdho, jeNa na niddhadharsa kuNa I. samyagdaSTi jIva jo ke thoDuM paNa pApa kare, to paNa tene alpa baMdha hoya kAraNa ke te nirdayapaNe hiMsAdi vyApAra karato nathI. pApajanita saMsAranA rAga-sukhane heya jANe che. A sUtranuM rahasya zuM che? cothe guNasthAnake avirati samyagRSTine rAgAdi che, zubhAzubha bhAva che chatAM baMdhana nathI. yadyapi jevA pariNAma che tevuM baMdhana hoya chatAM jJAnI mukti tarapha jAya che. zubha bhAva jJAnI-ajJAnI baMnene potAnI bhUmikA pramANe Ave che, paNa ajJAnI zubha bhAvathI dharma mAne che temAM upAdeyabuddhi rAkhe che, tethI tyAM aTake che. dharma zuddha upayoga ke vItarAgatAthI che. jJAnI mAne che ke zuddha upayogamAM TakAtuM nathI tethI zubha bhAva thAya che. satsaMga bhaktinA bhAva thAya che. AtmAnI avasthAmAM vItarAgatA pragaTe te dharma che. [251] samyagdarzanarUpI bhUmimAM kadAcita duHkhanAM bIja paDI jAya to paNa samyagdarzana rUpI pavitra bhUmimAM te bIja kadI paNa zIdhra aMkurita thatAM nathI. kathaMcita tenA aMkura utpanna thayA pahelAM ja te pavitra bhUmino tApa tene bALI nAMkhe che. te pAvana bhUmimAM sukhanAM bIja vAvyA vagara aMkurita thAya che paraMtu mithyAdarzanarUpI bhUmimAM barAbara tenAthI viparIta phaLa thAya che, te bhUmimAM sukhanAM bIja vAvavAmAM Ave to paNa te aMkurita thatAM nathI, paNa baLI jAya che ane duHkhanA 68 * amRtadhArA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIja vAvyA vagara paNa Uge che. ripa2] mArgAbhimukha thavAnI yukti vItarAga mArganI rucivALA jIvane jinavapraNIta tattvane / satyane tyajI asatyane grahaNa karavAnA bhAva na thAya. tevI tIkSNa buddhi thAya che. te jIva vAraMvAra tattvono vicAra | ciMtana kare che. satsaMgI sAthe praznottara kare che, gurujano pAse bodha grahaNa kare che. AthI aMtarapratItimAM prItirUpa kArya thatAM nirdoSa AnaMda Ave che. satyAsatya, hitAhita samajAya che. heya upAdeyano viveka jAmato jAya che. punaH punaH guNa sthAnakono, tattvAdino vratAdi, kriyAonuM ciMtana manana kare temAM zaMkA Upaje to vizeSa jJAnIne pUchI punaH abhyAsa kare. [253] evA sAdhakane ema thAya ke aho ! A sarvajJa devano ja dharmaupadeza hitakArI che, bhavano nAza karavAno upAya temAM che. hAla mane sarva prakAranA saMyogo anukULa che. have saMsAranA dhanAdinA mohamAM phasAvuM yogya nathI. saMbhava che AyuSya pUruM thAya te pahelAM ja pramAda choDI zakti anusAra tattvazraddhAna vaDe vratAdi dhAraNa kare. jeTalA prakArano rAga chUTyo haze teTalo vratAdi pratijJAno nirvAha thaI zakaze. Avo jIva alpa samayamAM samyakatvane prApta karI zake che. [54] kadAca A bhavamAM bhavitavyatAne yoge samyakatva prApta na karI zake to najIkanA bhavamAM prApta kare. kadAca azubha yoge tiryaMcAdi gatimAM jAya to paNa A bhavanI AvI zraddhAna ane abhyAsa vaDe saMskArabaLathI samyakatvane prApta karI zakaze. pUrvanA abhyAsa vaDe mithyAtvano rasa ghaTI jAya che. ema karatAM mithyAtvano udaya na thatAM tyAM ja samyakatva pragaTa thAya che. [255] tattvavicAramAM vadhAre TharI na zakAya tyAre zuM karavuM? sAdhanAmArgamAM prAraMbhamAM AMtarika saMskAronuM baLa vadhu hovAthI tattvAdi ciMtanamAM vadhu TakI na zakAya tyAre darzana, pUjanAdi, amRtadhArA 69 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuSThAnomAM uttama nimittothI karmanI sthitino rasa ghaTe che, tethI samyaktvAdinI prApti thAya che. rAgAdika ghaTADavA tapa, vratAdinI pratijJA karavAthI aviratino baMdha rokAya che. to paNa sAdhake potAnI dRSTine vAraMvAra svarUpadharmamAM joDavI. zuddhAtmAnuM lakSya daDha karavuM, nahi to zubha bhAvomAM AvIne saMtoSa pAmI aTake che. ripa6] koI jIvo pratijJAdi na letA dhAraNA kare che. paraMtu temAM kaMI aMtarAya AvatAM pAcho paDe che. mATe gurnAdika pAse pratijJA levI. yadyapi tattvajJAna vagara kevaLa tapathI mokSa nathI, vaLI tattvajJAna thatAM rAgAdi maTADavA tapa avazya karavo. jethI zubha bhAvathI kaSAya maMda thAya che. zubhopayoga tattvajJAna sahita hovAthI paraMparAe mokSanuM kAraNa che. sAkSAt mokSanuM kAraNa zuddhopayoga che. kathaMcita tyAgI munijanone paNa viSayomAM rAgadveSa thatAM jaNAya che, te ISTAnijha buddhi vinA thatAM nathI to pachI te ajJAna kahevAya? [257] ajJAnanA be prakAra che. paheluM darzana mohanIyanA udayathI thatuM saMzaya, vibhrama, vimoharUpa ajJAna. bIjuM jJAnAvaraNIya karmanA udayathI thatuM ajJAna che baMnenI kriyA bhinna bhinna che. paheluM ajJAna prathama guNasthAnathI trIjA sudhI che. bIjuM ajJAna cothA guNasthAnathI bAramA guNasthAna sudhI che. darzanamohanIyanA udayavALuM ajJAna baMdhanuM kAraNa che. jJAnavaraNIya karmanA udayavALuM ajJAna samyagdaSTine vizeSa baMdhanuM kAraNa prAye thatuM nathI. [58] | munine pAMca indriyonA viSayono tyAga kahyo che paNa indriyonuM jANavuM kaMI TaLI jatuM nathI. vaLI viSayonAM sarvathA rAgadveSa gayA nathI, kAraNa ke hajI munine yathAkhyAtacAritra pragaTyuM nathI paraMtu sthUla viSayonI icchAno abhAva tathA bAhya viSaya sAmagrI meLavavAnI pravRtti dUra thaI che tethI tene indriya viSayono tyAgI kahyo che. aMtarAtmA potAnA AtmAne yathArtha svarUpe jANe che zarIrAdi 70 amRtadhArA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padravyothI bhinna anubhava kare che. topaNa bahirAbhAvasthAnA anAdi kALanA saMskAro vizvama) jAgRta thavAthI temane bAhya padArthomAM ekatvano bhrama thaI jAya che. tethI aMtarAtmA samyagdaSTine kSayopazama labdhirUpa jJAnacetanAnI sAthe kadAcita karmacetanA (karmaudaya) ane karmaphaLa cetanAno (karmaphaLano anubhava) paNa saddabhAva mAnavAmAM Avyo [26] samyaktvanI utpattimAM prathama vizeSa puNyano udaya avazya joIe. kemake kSayopazamAdika je samyaktva prAptimAM pAMca labdhio kAraNa che eno artha e ke pApakarmono yathAyogya kSayopazama hoya ane puNyakarmono udaya hoya eTalA ja mATe je bhavya Atmasukhano abhilASI che te pApakarmone icchato nathI. apekSAe sAtizaya puNyakarmane Icche che. je mArgane prayojanabhUta hoya che. [261] je jIvanA saMsAraparibhramaNano kALa ardhapudgalaparAvartana jevo bAkI rahe che tyAre tene prathama upazama samyakatvanI prApti thAya che. temAM mithyAtvanuM aMta:karaNa thavAthI (AMtaruM paDe) upazama thAya che. ane anaMtAnubaMdhI catuSThano anudayarUpa upazama thAya che. te samaya te jIvanI aMtaradazA evI hoya ke tenuM citta saMsAra ane saMsAranAM kAraNothI svAbhAvika udAsIna thaI jAya che. samyakatva thatAM ja jIva parathI bhinna potAnA svarUpano anubhava kare che, ane bahAranA naimittika bhAvone heya mAne che. [26 2) yadyapi jinapratimAnA darzana vigere samyakatva prAptinuM kAraNa che. zAstranuM zravaNa Adi vAraMvAra bhavya jIvane karavA yogya che. te zubha bhAvAdirUpa puNya sAtizaya eTale puNyAnubaMdhI puNya che. prAya samyagdaSTine puNyabaMdha thavAvALA puNyakarmano udaya thAya che. jethI mokSamArgane yogya suyoga prApta thAya che te sAdhaka puNyamAM rokAto nathI. svabhAva sanmukha tenI dRSTi che. vibhAvamAM javA mATe bAhya paudgalika amRtadhAra 71 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimitto joIe. svabhAvamAM rahevA kevaLa sanmukha dRSTi joIe. gharamAM raheto mANasa kAma hoya tyAre ja bahAra jAya to pachI samyagdaSTi svabhAvanuM ghara choDIne bahAra kema jAya ! [263] jema jema jIvanI jAgRti vadhatI jAya tema tema apUrNatAthI azuddhatAthI, sAdhanAmArgamAM aTakI javA jevI vedanA thaze, paraMtu temAM azubha saMyogo ke azAtAnA udayathI duHkhajAnata vedanA nahi hoya. e nabaLI avasthAmAM jAgRtimAM aMtaraMga sthiratAmAM khaMDa paDavAthI koI saMskAranA udbhavathI vedanA thAya che. AvI dazA jJAnane nirmaLa kare che, cAritrane daDha kare che. kAraNa ke temAM pramAda nathI paraMtu svadoSadarzanathI thayelI sAcI samaja che. vaLI jyAre svAzrayamAM TakAya nahi tyAre satapuruSonA bodhanuM temanA jIvanacaritronuM smaraNa karavuM jethI vaLI upayogamAM zuddhi Ave. jJAnIjanonI bhakti baLapreraka che. AtmArthIne guNa ciMtavanarUpa bhakti avazya hoya che. paramAtmAnA upadezelA mArge cAle to bhakti AtmazAMtinuM kAraNa che. saddaguru mArga batAve paNa mArge cAlavAno puruSArtha svAtmAne karavAno che. [65] AtmArthI jAgRta hovAthI te jANe che ke mAre saMsAranA prapaMcamAM paDavuM nathI to paNa phasAI javAya che. svarUpaprAptimAM AgaLa vadhavuM che chatAM vadhAtuM nathI. AnuM duHkha akathya che. je saMsArI jIvo kaLI zakatA nathI. tyAre teno AtmA aMtarathI sadgurunA zaraNano, paramAtmAnI bhaktine pokAre che. duHkhada evA A saMsArathI koNa mane tAraze? saMsAra rucato nathI ane Atmadarzana thatuM nathI. AvI vedanA asahya hoya che tyAre tene mahatu puNyayoge sadguruno pratyakSa yoga thAya che. je tene samArge caDhAve che. 266] jIve pUrve satumArga ArAdhyo nathI te ajANyo che. temAM kevaLa svabuddhinA nirNayathI chetarAI javAya. mATe buddhithI karelo nirNaya, 72 amRtadhArA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstravAcanathI karelo nirNaya, kevaLa zAstrazravaNathI karelo nirNaya manAzrita hovAthI yathArtha nathI. jJAnInA bodhathI thayela nirNayane AjJAyukta prayogamAM lAve to yathArtha nirNaya saMbhavita che. [26] sAdhanAkALamAM jIvane jyAre jAgRti na rahe, pramAda thAya tyAre ajaMpo ke mUMjhavaNa thAya che. saMskAravaza UThatA vikArIbhAvothI AtmAnI aMtaraMga malinatA jovAthI, vaLI mahad aMze AvatA nirarthaka bhAvothI samaya vyartha jAya che tevuM lAgavAthI, savizeSa na icchelA evA zUdra vikArI bhAvo prayatna karavA chatAM TaLatA nathI. punaH punaH vikArI avasthAmAM upayoga kuMThita bane che. AvI dazAmAM jIvane duHkha lAgaze to moha ghaTaze. cittazuddhi thaze. te mATe jAgRtipUrvaka aMtaranirIkSaNa karatA rahevuM. [68] sAMsArika prasaMgomAM rahelA jIve kAyara thaI bhAgavAnuM nathI paNa te prasaMgomAMthI ruci dUra karI satsaMganI ke jJAnInI ArAdhanAnI tIvra jijJAsA karavAnI che. arthAt saMsAranA prasaMgomAM udAsInatA rAkhavAnI che. vItarAgamArge atyaMta samatulA jarUrI che. aMtarazuddhi ke aMtara jAgRti vinA udAsInatA ke vairAgya Take nahi. tethI viparIta jIva bAhya avalaMbanomAM ja aTakI jAya. [269] dharmamArgamAM - adhyAtmamArgamAM AvelA AtmAne saMsArI jIvanamAM je doSa dekhAtA na hatA, te doSa have jaNAya che, tyAre prAraMbhamAM jIva mUMjhAya che ke huM to pAmara chuM. mArAmAM ghaNA doSa che. vAstavamAM pahelAM doSa to hatA paNa bAhya jIvanamAM vyasta jIvane te dekhAtA na hatA have jAgRta thatAM, vaLI sagurunA bodhe vicAramAM sUkSmatA AvatAM doSo pakaDAvA lAgyA, rAgAdi bhAvanI, mohanIya karmanI maMdatA thavAthI jJAnanI nirmaLatA thatAM doSonI spaSTatA thaI tethI doSo dUra thavAnI ghaNI zakyatA ane saraLatA thAya che. [27]. dharma evI cIja che ke te sarva kSetre sarvakALamAM bIjI badhI amRtadhArA 73 WWW.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastuo karatAM kiMmatI rahevAnI ja. e kAraNe dharma nahi AcaranArA paNa potAne ame adharmI chIe' ema kahevaDAvavA taiyAra nathI. teo dharmI hovAno dAvo kare che. Ama dharmano Azraya saune priya che. ethI ema jaNAya ke dharma mAnanAra ke nahi mAnanAra sahu dharmanI kiMmata adhika AMke che. eTale dharmane Azraye rahetA jIvo anya karatAM zreSTha manAya che. [271] pariNAma sAcA sAdhaka-AtmArthInI aMtaraMga dazA anyane kaLAtI nathI. chatAM tenI samajapUrvakanI bAhya kriyA ane samatArUpa pariNamana jotAM tenA pratye Adara Ave che, tene upadezaka sadguruno mahimA Ave che ane saMbaMdhIonI sAMsArika apekSAo chUTI jAya che. ethI sAdhanAmArgamAM AtmArthI saraLatAthI AgaLa vadhe che. sRSTimAM vaheto satno pravAha paNa sUkSma rIte sahAyaka bane che. [272] ajJAnI jIvane AtmadRSTiyukta viveka nathI hoto. jJAnIne bAhyavyavahAra chatAM te jAgRta che. vidhi niSedhanI samatulA hovAthI kaMI karavA na karavAnA kriyAtmaka valaNavikalpo gauNa bane che. ethI jJAnI vikalpathI mukta hoya che. je kaMI rAgAdi Ave che tene udayarUpa jANI sahajabhAve varte che. kathaMcita temanI bAhya kriyAo lokasaMjJAe judI dekhAya kAraNa ke tenI dRSTimAM satata pramAdAdi doSo pratye jAgRti hovAthI udAsInapaNe varte che. te saMsArIne samajAtI nathI. [273] vastuno je svabhAva-nijabhAva te enuM pariNAma che. vastunI vartamAna kAlavartI avasthA te pariNAma che. je bhAva dravyanA svarUpanI prAptimAM kaMI bAhya nimitta kAraNa na hoya te piraNAma che. jema jIvano pariNAma cetanA, je asAdhAraNa guNa che te koI nimittathI pragaTa thato nathI. vastunA e bhAva te tattva ke pariNAma che. [74] samyagdarzana, samyajJAna, samyagacAritrarUpa AtmAnA 74 * amRtadhArA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijapariNAma e ja nizcayathI mokSamArga che. A svabhAvanA pariNamananuM bAdhaka darzanamohanIya che, tenA upazama, kSayopazama ke kSaya thavAthI ja svabhAvapariNamanarUpa yogyatA (tathA bhavyatva) utpanna thAya che. te jIva nikaTa muktigAmI che. anyathA jIva dIrgha saMsArI che, kAraNa ke tenuM aMtaraMga upAdAna kAraNa azuddha che. [275] AtmAnA rAgAdi pariNAmomAM pugalanA jJAnAvaraNAdi pariNamananuM nimittakAraNa che ane pudgalanA jJAnAvaraNAdi pariNamananuM nimittakAraNa AtmAnA rAgAdi pariNAmo che. te ja samaye anyonya nimitta kAraNa nathI thatA, baMnenI sarvathA judAI thaI jAya che eTale AtmAnA rAgAdi pariNAma pugalonA pariNAmomAM nimitta nathI thatA ane pudgalo AtmAnA pariNAmomAM nimitta nathI thatA, arthAt saMpUrNa bhinna thAya che tyAre AtmA mukta thaI jAya che. [276] svasaMvedana jJAnaguNa = jaDa cetana Adi samasta vastuonA bhogya ke upabhogya rahita jIvanA je pariNAma che te svasaMvedana jJAnaguNa che, te dvArA zuddha AtmAno anubhava thAya che. A anubhava e dharmadhyAna ke zukladhyAna che. [277]. pariNAmanI vicitratA? koI jIva nitya nigodamAMthI nIkaLI vyavahArarAzimAM AvI manuSyapaNuM pAmI mithyAtvathI chUTI aMtaramuhUrtamAM kevaLajJAna pAmI mokSa prApta kare che, tyAre vaLI koI jIva sAdhanA karI munipaNe rahI upazAMtamoha guNasthAna evA agiyAramA guNasthAnethI paDI mithyASTi thaI. kathaMcita ardhapudgala parivartanakALa saMsAranuM paribhramaNa kare che. vaLI saMsAramAM jIvonA pariNAma dvArA ja jIvo aneka prakAranAM duHkho bhogave che, kyAreka alpapuNyathI sukha bhogave che. mATe pariNAmane azubhathI bacAvavA upayoga rAkhavo. ri78] amRtadhArA 75 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema jema upayogarUpa pariNAmanI zuddhinI vRddhi thAya tema tema AtmAnI indriyonA viSayomAM virakti thatI jAya che evA nirmaLa ane sthira mana-cittamAM zuddhAtmAnuM darzana thAya che. indriyonI vRtti, pravRtti ke nivRttimAM mananI ja mukhyatA che, mATe sarvathI pahelAM manane saMyamamAM rAkhavuM. jethI indriyo svayaM zAMta thAya che. Ama mananA saMkalpavikalpanI jALa dUra thavAthI ane indriyono viSaya vyApAra rokAI javAthI sAdhana nirmaLa evA upayoga dvArA AtmasvarUpanuM anubhAvana kare che. - [29] bhAvamana - upayogamAM rAgAdi saMkalpa vikalpa ke sukhaduHkhanA pariNAma thAya, indriyonI vAsanA utpanna thAya tyAre upayogane daDhapaNe tyAMthI pAcho kheMcI zuddhAtmA pratye joDavo, A kaMI saraLa nathI paNa vAraMvAra abhyAsaciMtana karavAthI zuddhAtmasvarUpa pragaTa thAya [28] jo sAdhaka punaH punaH AtmaciMtana karato nathI ISTAnijha buddhi dvArA ciMtA kare che, te ArtadhyAna hovAthI iMdhaNathI agni vadhe tema saMsAra ja vRddhi pAme che. yadyapi jIva mokSanI bhAvanA kare che, te mATe tapa japa, tyAga kare che. are saMyamamAM AvatA parISahone sahana kare che, paraMtu A napuMsaka evuM mana rAtridivasa bAhya padArthomAM bhamyA kare che. [281] " he sAdhaka ! tuM e manane pUcha to kharo ke e anya padArthomAMthI zuM meLave che? kevaLa Adhi vyAdhi ke upAdhimAM sapaDAya che. tyAM zuM meLave che? kevaLa ciMtA ja prApta kare che zA mATe ! manamAM rAgAdibhAva pedA thAya che, te ciMtAnuM kAraNa che. tane temAM zAMti che "nA" to pachI e paranI paLojaNa tyajI ane nijagharamAM jaIne vasa. tyAM ciMtArahita sukha che. [282 AtmA nitya pariNAma svabhAvI che, te jyAre dAnAdi jevA 76 amRtadhArA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtyamAM zubha bhAvathI pariNamana kare che tyAre zubha, jyAre hiMsAdi kRtyomAM azubha bhAvathI pariNamana kare che tyAre azubha ane jyAre zuddha bhAvathI pariNamana kare che tyAre zuddha upayogI thAya che. arthAt zubhAzubha bhAva AtmAno nimittanaimittika saMyoga che. svabhAve AtmA zuddha che paraMtu vartamAna avasthArUpe pariNamana kare che. tethI bheda paDe . [283] jema khANamAM rahelA paththaranA rajakaNo suvarNarUpa pariNAmamAM potAne yogya upAdAna kAraNanA saMyogathI suvarNarUpa bane che tyAre te paththara sAthe paththarano vyavahAra na thatA tene sonArUpe mAnavAmAM Ave che. tema anAdithI paribhramaNa karatA jIvane sudravya, sukSetra sukAla ne subhAvarUpa sAmagrInI prApti thatAM svaupAdanane yogya azuddhAtmA paNa zuddhAtmA - paramAtmasvarUpe pragaTa thAya che. bAhyanimitto sudravya - vaja RSabhanArAma saMghayaNa. sukSetra - karmabhUmimAM AryakSetra, sukALa = tirthaMkarAdinI pratyakSatA. subhAva. tattvadaSTi-svarUpalakSya. [28] tattvadaSTinA nirNaya mATe jIvane aMtaramAM vedana thavuM joIe ke A karmajanya zubhAzubha vikalpa che te paNa duHkha dAyaka che. enAthI kevI rIte chUTuM ? koIvAra zarIra ane AtmA judA che evA zubha vikalpo Ave che paNa vaLI rAgAdi bhAvo pakaDAI jAya che. rAgAdine choDI AtmAne jANavA prayatna karuM chuM tyAre je kaMI zubha bhAva UThe che te paNa sArA lAge che tyAM pakaDAuM chuM. Ama AtmA upayogamAM anubhavamAM Avato nathI. to he prabhu ! mAre have svAzrayI kevI rIte thavuM ? jJAtA draSTAbhAvamAM kevI rIte TakavuM ? udAsIna bhAva kevI rIte keLavavo ? tenuM mane sAmarthya aMtaraMga baLa Apo. ohoho A virAdhakabhAva, vikalpadazA, vibhAvadazA, Ama aneka zrRMkhalAthI mane ugAro. Atma sAmarthyanuM baLa Apo. [285] amRtadhArA 77 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI. je jIva paradravyamAM rAgI che te ja jJAnAvaraNAdi karmone bAMdhe che. je rAgabhAve karI rahita che, ne karmanA doSothI mukta che. nizcayanayathI vicArIe to saMsArI AtmAone rAgAdi vibhAvarUpa azuddha upayoga bhAvabaMdhanuM kAraNa che. svabhAvarUpa zuddha upayoga muktinuM kAraNa che. mATe bhavyAtmAoe rAgAdi bhAvano upayogathI - mULa sattAmAMthI kSaya karavA satapuruSArtha karavo yogya che. [286] samyagdaSTine darzana mohano kSaya thayA pachI alpapaNe je rAgadveSa rahe che te anaMta saMsAranuM kAraNa nathI thatuM. kAraNake jema vRkSanuM mULa chedAI gayA pachI vRkSa lAMbo kALa TakatuM nathI paNa zIghratAthI sukAI jAya che. tema rAgAdinuM mULa kAraNa darzanamoha che tenA chedAI javAthI saMsAranuM paribhramaNa sukAI jAya che. te darzana mohano cheda samyagRjJAnathI thAya che. mATe tattvajJAnanA abhyAsa vaDe Atmazuddhi [28] nizcayadaSTithI AtmAnI zuddhi AtmajJAna vaDe thAya che. jo manuSya Atmazuddhi anya sAdhanothI mAne to te mithyAdRSTi che. mATe anya padArtho pratye dRSTi na karatAM jJAnAdi guNonuM vAraMvAra ciMtana karavuM. AtmasvarUpane jANI AtmArAdhana karavuM. anyathA mithyAjJAna / ajJAnane dUra karavuM ghaNuM vikaTa che. mAtra AtmajJAna vaDe svarUpa prApti nikaTa che. AtmAne jJAna vaDe zuddhAtma svarUpano anubhava thatAM hiMsAdi pApo palAyana thaI jAya che. te AtmA evAM pApajanaka pApo karavA prerAto nathI. [288] vaLI je jJAna-upayoga. koI padArthamAM niraMtara punaH punaH sthira thAya che te dhyAna che. arthAt dhyAna jJAnanI eka avasthA che. tethI zuddhAtmAnA dhyAna vaDe mohAdi kaThaNa karmono nAza thAya che. mATe he jIva ! AtmajJAnanA amRta vaDe aMtaraMganuM siMcana kara, te mATe satazAstro, tathA bodha dvArA zuddhAtmatvane dhAraNa kara. [289] 78 amRtadhArA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhedajJAna tattvajJAnanA abhyAsa vaDe AtmA ane parapadArthonAM lakSaNone bhinna bhinna jANI svamAM te baMne padArthone bhinna karavAnI zakti potAnA upayogamAM utpana karavI. te bhedajJAna che. te bhedajJAnanA baLa vaDe upayogane mohAdinI prapaMcajALathI bhinna karI zuddhAtmasvarUpanA ciMtanamAM upayogane lagADavo, punaH punaH tevo abhyAsa karavAthI darzanamoha zithila thaze upazama thaze ane bhavitavyatAnA yoge bAdhaka tattvonuM zamana thaI samyakatva pragaTa thaze. krame krame AtmA mukta thaze. AtmArthIe anyane paNa AvA AtmasvarUpanI vAta kahevI, AtmasvarUpa viSe pRcchA karavI. tenI ja niraMtara IcchA rAkhavI. tenuM ciMtana karavA harapaLe Atmasanmukha thavuM. to ajJAnamaya avasthA chUTI jaze. ane jJAnamaya AtmasvarUpanI prApti thaze. [291] jema pati viyoge jhUratI patnI ke putraviyoge jhUratI mAtA je maLe tene potAnA pativirahanI ke putravirahanI vAta kare che. tenuM smaraNa cUkatI nathI. tema AtmArthIe svarUpanI prApti arthe niraMtara cejha ri92). bAhya kriyAonA kleza - AkuLatAthI mokSapada pragaTa thatuM nathI. paraMtu samyagUjJAna prApta thavAthI sarva kriyAkleza - AkuLatAo zamI jAya che. aMtaraMgamAM je jJAna che te pragaTa thAya che. jIvane je vastunI priyatA lAge te vastu meLavavAnI jhaMkhanA jAge, tenuM mana pratisamaya temAM ja AkarSaNa pAme. tema je bhavyAtmane AtmAnI priyatA thAya tene meLavavAnI niraMtara icchA, tevo puruSArtha thAya, tenAthI viruddhanI vastune te grahaNa karato nathI. [23] karavI. adhyAtma : upayoganuM AtmasvarUpamAM lIna thavuM, vikalparahita cittavRttine amRtadhArA 79 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNa karavI. te adhyAtma - AtmajJAna che. dehAdine jANanAra jJAna che, paraMtu AtmA to svasaMvedanazAna dvArA jaNAya che. indriyajJAnamAM AtmA jaNAto nathI ane svasaMvedana jJAnamAM zarIra paNa jaNAtuM nathI. Ama jJAna dvArA sva-para bheda jaNAya che. AtmAne aMtaraMga vaDe anubhavIne zarIrAdine bAhya padArtha jANIne zarIra ane AtmAnI bhinnatAno daDha jJAnAbhyAsa thatAM jIva sarva karmAdithI mukta thAya che. jJAnamAtra ja jenI kAyA che, evo A AtmA kAmaNazarIrarUpI kAMcaLI vaDe AvRta che. sarvenI kAMcaLI zarIranI upara rahe che paNa zarIranI aMdara rahetI nathI tema kArpaNa zarIrano saMbaMdha AtmA sAthe bAhyarUpe che, AtmArUpe nathI. sarpanA zarIra upara kAMcaLI hoya tyAM sudhI sarpanA raMganuM jJAna thatuM nathI. tema mohanIyanA udayAdirUpa kArpaNa vargaNAthI AcchAdita upayogamAM AtmasvarUpanuM bhAna thatuM nathI. upayoga pariNAmathI sthiratA thatAM upayoga zuddha thAya che te upayogamAM AtmAnubhUti thAya che. [195] pariNAmanI sthiratA mATe mahAtmAo traNa guptine ArAdhe che. mana, vacana, kAyAnI sAthe jIvanA pariNAma joDAya tene yoga kahe che. mAtra yoganA joDAvAthI AtmapradezonuM kaMpana thAya che, te anusAra AtmapariNAmanuM mana, vacana, kAyA sAthe joDANa thAya che tyAre AtmAmAM anya asthiratArUpa bhAvo thAya che. te bhAvonA pariNAmanI sthiratA karavI tene managupti vacanagupti ane kAyagupti kahe che. vaLI mauna vaDe vacana vyavahAra aTakAvI zakAya. dehakAryanI nivRtti vaDe kAyAnI sthiratA rAkhI zakAya. manane saMkalpavikalpathI aTakAvavA muzkela che. tene mATe traNenI gupti Avazyaka che. [296] guptimAM dhyAna nihita che. zubhamAM rahevuM te gupti - zuddhamAM hovuM te gupti. jemake manogupti eTale mananI zubha dhArA, zubha vicAro, 80 amRtadhArA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAo, ahobhAvanI dhArAmAM hovuM, mana AvuM zubha, sthira ke abhyasta bane eTale zuddhatA pakaDAI jAya. phlAITa ranave para jAya zubhanI dhArA, thoDuM doDe pachI AkAzamAM uDDayana kare zuddhamAM praveza Avo krama sAdhanAkALamAM hoya. vacanagupti eTale maunanA vizvamAM pahoMcavuM athavA dharmakathAmAM magna thavuM. tyAre aMtaranA vikalpo zamI jAya. kAyagupti cAlavA vigeremAM jANe AMkhe garaNuM hoya tema cAle. athavA sthira thaI kAyotsargamAM rahe. [297 guptio azubha manoyoga AdithI nivRtti karAve che. vacana kAyAno nircApAra te paNa gupti che. arthAt rAgadveSa rahita pariNati vagarano manAdi yogano vyApAra paNa gupti che. tyAM vyApArayukta ke vyApArarahitano kaMI bheda raheto nathI. jemake munine bolavAnI icchA thAya tyAre vacanAzravane nirjarAmAM palaTavAnA uddezathI svAdhyAya Adi kare che. jarUra na hoya to mauna rahe. tyAre paramarasane mANe pachI zabdAtIta thAya. [298] duHkhadRSTie saMsAra karuNArasathI bharapUra che. pApadRSTie saMsAra raudrarasathI bharapUra che. ajJAnadaSTie saMsAra bhayAnaka rasathI bharapUra che. mohadRSTie saMsAra bIbhatsa ane hAsyarasathI bharapUra che. sajAtIya dRSTie saMsAra sneharasathI bharapUra che vijAtIya daSTie saMsAra vairAgyarasathI bharapUra che. karmadaSTie saMsAra vicitrarasathI bharapUra che. dharmadaSTie saMsAra vIra ane vAtsalyarasathI bharapUra che. AtmadaSTie saMsAra samatArasathI bharapUra che. paramAtmadaSTie saMsAra bhaktirasathI bharapUra che. pUrNa dRSTie saMsAra zAMtarasathI bharapUra che. vyApaka dRSTie badhA rasanI samApti paramarasamAM thAya che. nizcayadaSTie AtmA svarasathI pUrNa che. [299] amRtadhArA 81 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM sudhI mana vacana kAyAne AtmabuddhithI grahaNa karavAmAM Avaze tyAM sudhI klaze vAsita mana saMsAra che. ane te manavacana kAyAne AtmAthI bhina hovAno abhyAsa thaze tyAre klezarahita mokSa - bhavapAra che. [30] prAraMbhamAM sAdhaka zuddhAtmasvarUpanuM ciMtana ke bhAvana kare che tyAre pUrvasaMskAro paNa uttejita thaI bAhya viSayomAM sukhano bhAsa pedA kare che. Atmasanmukha thavAmAM duHkha caMcaLatA ke vyAkuLatA pedA kare che. chatAM paNa sadgurunA bodhe je sAdhaka te prayatnamAM thAkato nathI, niraMtara bhAvanA karyA kare che, tene AtmasvarUpanI zraddhA thAya che, pratibhAsa thAya che, ane tethI bAhya viSayomAM dukha ane AtmaciMtavanamAM sukhano anubhava thavA lAge che. pachI te sAdhaka niraMtara Atmasanmukha rahevAnI bhAvanA kare che. Ama cha mAsa niraMtara puruSArtha kare to zuddhasvarUpe pragaTa thAya che. 3i01] savizeSa yogIjanonI dazA kaMI Azcaryajanaka che. deha chedAI jAo, bhedAI jAo, nAza thaI jAo, chatAM te nirmaLa AtmAnuM ja dhyAna kare che. 3i02]. - zarIra, saMcara, bhogAdi AtmAne bAdhaka che. tenA svabhAvonuM ciMtana karavuM te anuprekSA che. jJAnanI vAraMvAra anubhavarUpa bhAvanA karavAthI upayoganI sthiratA thAya te dhyAna che. bhAvanA kAraNa che, dhyAna kArya che. bhAvanA vaDe saMsAra dehAdi padArthone jANavA teno yathArtha nirNaya karI, rAgadveSane dUra karavA ane pachI koI eka zuddha padArthanuM dhyAna karatAM jIva dhyAna- avasthAne prApta thAya che. [33] mithyAtvane sUkSma rIte jANo ane teno nAza kare. bAhyavratAdika te to zarIrAdi para dravyAzrita che. paradravyono AtmA kartA nathI. pratAdika grahaNa-tyAgarUpa potAnA zubha upayoga thAya che te potAnA ja Azraye thAya che. tethI pote kathaMcita karyA che. temAM kartutva 82 amRtadhArA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhi vaDe mamatva karavuM te zubha upayoga baMdhanuM kAraNa che paNa mokSanuM kAraNa nathI. baMdha ane mokSa baMnenuM kAraNa eka ja na hoya. baMnenuM pratipakSIpaNuM che. AthI vrata avratanA vikalpa rahita udAsIna vItarAga zuddhopayoga mokSamArga che. teno artha e nathI ke pratAdi chUTI jAya che paraMtu temAMthI kartutvabhAva chUTI jAya che. 3i04] yadyapi jIvonI bhUmikAnusAra zuddhopayoga na thaI zake tyAM sudhI azubhane choDIne zubhamAM pravartavuM. zuddhopayoganI yogyatA na hoya ane zubhanA nimittane tyajI de to azubhayogamAM azuddhatAnI adhikatA hovAthI sadgati jevAM nimitto paNa prApta thatAM nathI paraMtu zubhopayoganAM sthAno dharmapariNati nathI tevI samaja rAkhI zuddhatA pratye dRSTi sthApavI. azuddhopayoga ane padravyarUpa bAhya avratAdika pravRttine nimitta naimittika saMbaMdha che. tema ja zubhopayogane ane vratAdinI pravRttine nimitta naimitika saMbaMdha che. vratAdinA zubhopayogane upacArathI mokSa mArga mAnyo che. vAstavamAM zubhopayoga - azubhopayogane heya jANI teno upAya karavo. zuddhopayogane upAdeya jANI Adaravo. arthAt prathama azubhopayogane tyajI zubhopayoga pratye rahevuM pachI zubhopayogane tyajI zuddhopayogamAM Ave tevI mokSamArganA kramanI paripATI che. [306] zubhopayogamAM rokAyA vagara zuddhopayogano prayatna kare to zuddhopayoganI prApti thAya. vaLI mithyASTino zubhopayoga zuddhopayoganuM kAraNa che ja nahi. mAtra samyag dRSTine zubhopayoganI nikaTa thatAM zuddhopayoganI prApti thAya che. samyagdaSTine jeTalA prakArano rAga ghaTyo teTaluM cAritra mAne che. jeTalo aMza rahyo te cAritramohanIyano udaya che. [30] samyagdaSTi paradravya ane paradravyanA bhAvamAM ahaMmamatva karato nathI. sadA upazama bhAvane bhAve che. avirata samyagdaSTi indriya amRtadhArA 83 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayamAM Asakta che, vartamAnamAM AraMbhAdi che, paNa te jANe che ke mArA para hajI mohano prabhAva che paNa mArA svabhAvamAM nathI, tethI tenI dRSTi zuddhatA pratye che. [308] svasamaya : zuddha sacidAnaMdasvarUpapUrNAtmA, abheda svarUpa svAtmAnI zraddhA-ruci te nizcayathI samyagdarzana che. tevA AtmAnuM anubhUtijJAna te samyajJAna che. te ja AtmAmAM magnatA, tanmayatA, sthiratA te samyak cAritra che. AvA samyakdarzana-jJAna-caritranI ekatAthI sthita svAtmAne jANato temAM ja pariNamato te sva-samaya(AtmA) che. jemAM AtmAnuM amaragAna guMje che. [30] parasamaya : Avo samyagadarzana-jJAna-cAritra svabhAvI AtmA anAdithI 525dArthanA nimittathI rAgAdimAM ja ekatva thaI te rUpe pariName che, tyAre te pugalakarmomAM tanmaya thAya che te para-samaya che, aAtmA che. sva-samayanA svAdhIna sukhane tyajIne jIva parasamayapaNe mahAdu:kha pAme che. zubhanA yoge pote bhale potAne sukhI mAne paNa te ajJAnatA che. [310] paryAyadRSTie jotAM jIva zubhAzubha bhAvarUpa potAne mAne che. paNa zubhAzubha bhAva puNya-pApanI prakRti che je jaDakarmane AdhArita che. jo jIva zubhAzubhanA svabhAvarUpe pariName to tene jaDarUpe pariNamavuM thAya. paNa jIva to caitanyasvarUpa che, dravyadRSTithI jotAM jJAyakabhAva zubhAzubha bhAve pariNamato nathI. paNa jJAyaka zubhAzubha bhAvane jANe che. [311] saMsArI avasthAmAM anAdithI apekSAe jIvano karmapudgalo sAthe kSIra-nIravat saMbaMdha che. chatAM kSIra-dUdha dUdharUpe ane pANIpANI rUpe rahe che, tethI chUTA paDI zake che. tema jJAyaka AtmA zAyakapaNe ane karmapudgalo puddagalapaNe che. baMne svataMtrapaNe pariName che paraMtu vartamAnanI avasthAmAM nimitta naimittika saMbaMdha che. te kAyamI avasthA nathI. tethI 84 * amRtadhArA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA karmanA saMyogathI sarvathA mukta thaI zake che. [312] 525dArtho ane parabhAvothI AtmasvarUpa bhinna ja che. paraMtu svayaM AtmAnubhUtirahita koI bolyA kare ke AtmA zuddha che to te kevaLa zAbdikatA che. kAraNa ke AtmA jJAtApaNe zuddha che ja paraMtu pote vartamAna avasthAmAM zuddhatAno anubhava kare tene mATe AtmA zuddha che. agara to mohAdi avasthAmAM paryAyapaNe AtmA azuddha che. [313] AtmA zuddha jJAyakapaNe kyAre anubhavamAM Ave ? padravya ane parabhAvamAM je kartApaNAnuM bhAna che, te choDo to paradravyathI lakSa chUTe, tyAre paryAya aMtara pratye vaLe ane zuddhatAnuM sevana kare tyAre AtmA jJAyakapaNe anubhavamAM Ave. arthAt dravya to zuddha che paryAyamAM tenuM sevana thavuM joIe tyAre zuddhatAnI prIti thaI kahevAya. [314] paryAyamAM vartamAna avasthAmAM jene rAgAdino 5dravyano anubhava che te paryAya pratye jenI dRSTi che to te azuddha che. tattva bhale zuddha ho, bhale jIva kahe ke huM zuddha chuM paNa tene e zuddhanI pratIti nathI. jJAnasvarUpa AtmA jJAyaka che. zeya padArthonA nimitte zeyAkAre pariNamato nathI tyAre paNa jJAyaka jJAnapaNe pariName che. jANavAyogya padArthonuM jJAna thavuM te jJAnanI avasthA che. [315] jema dIpakano prakAza thAya tyAre te ghaTapaTAdine jaNAve che, paraMtu prakAza svayaM ghaTapaTAdarUpe thato nathI. are dIpakanI jyoti pragaTe tyAre paNa dIpaka dIpakarUpe ja rahe che tema AtmAno jJAna upayoga game te padArthone jANe tyAre te padArthamaya thato nathI jJAnamaya ja rahe [316] che. arthAt AtmAmAM rAgAdi malinatA azuddhapaNuM paradravyanA saMyoga nimittathI Ave che. chatAM mULa svarUpa anyarUpe pariNamatuM nathI. mAtra 52padArthonA nimittathI avasthA malina thAya che. Ama jIva svarUpe zuddha chatAM anAdithI karmasaMyoge malinatAne kAraNe paribhramaNa pAme amRtadhArA * 85 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3i17] vyavahAranaya ane nizcayanaya apekSAe pratipakSI hovA chatAM baMnenI sahacArI saMdhi che. te sarvajJa paramAtmAnI syAdvAdazailInuM rahasya che. tethI prayojanavaza nayane mukhya gauNa karIne kahe che. kevaLa nizcayathI paramArtha pratipAdana karavo azakya hovAthI paramArthane pratipAdaka vyavahAranayane grahaNa karavo. arthAt evo vyavahAra paramArthanA pratipAdakapaNAthI potAne daDhapaNe sthApita kare che. arthAt vyavahAranayano sarvathA niSedha karavA yogya nathI. je zuddha nayane jANI zraddhAvAna thayA hoya, vaLI nizcayathI cAritryavAna hoya temane zuddhAtmAno upadeza prayojanavAna che. paraMtu je jIvo evA abhedane jANatA nathI, zraddhA cAritranA pUrNabhAvane AdarI zakyA nathI, hajI temanI dazA apUrNa che teone vyavahAranaya dvArA upadeza karavo ucita 3i18] jJAnIjano kahe che ke jo tame jinavANIne cAhatA hova temAM zraddhAvAna hoya to vyavahAra ane nizcaya baMne nayone te potapotAnA kSetre bhUmikAnusAra kAryakArI che tema mAno. 3i19]. jo tame jinamatane pravartAvavA cAhatA hova to vyavahAra-nizcaya e baMne nayone na choDazo. kAraNa ke vyavahAra vinA tattvanI vastuno, mULasvarUpano nAza thaI jaze." (zrI samyakatvasudhA) [32] jyAM sudhI yathArtha jJAna zraddhAnanI prAptirUpa samyagdarzananI prApti na thaI hoya tyAM sudhI to jemanAthI yathArtha upadeza maLe che evAM jinavacanonuM sAMbhaLavuM, dhAraNa karavuM, tathA jinavacanonA kahenArA zrI jina-gurunI bhakti, devadarzana ItyAdi vyavahAramArgamAM pravRtta thavuM prayojanavAna che. jemane zraddhA-jJAna thayA che paNa sAkSAta prApti nathI thaI temane pUrvakathita kArya, paradravyanuM avalaMbana choDavArUpa aNuvrata mahAvrata paMca 86 amRtadhArA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThinuM dhyAna, samiti guptirUpravartana, temAM prarvatana karanAranI saMgati ka2vI. zAstrono abhyAsa karavo. A pramANe vyavahAramArgamAM vyavahA2 jANavo prayojanavAna che, te Adarelo prayojanavAna che ema nathI Adarelo prayojanavAna to ekamAtra trikALI zuddha nizcaya ja che. (samayasAra darzanamAMthI) [322] "vyavahAranaya jo koI sarvathA asatyArtha mAnI choDI de to zubha upayogarUpa vyavahAra choDe ane zuddha upayoganI sAkSAta prApti thaI na hoya tethI UlaTo azubhopayogamAM AvI bhraSTa thaI game te svecchArUpe pravarte to nakAdi gati pAmI saMsAramAM bhramaNa kare che. mATe zuddha nayano viSaya je sAkSAt zuddhAtmA che, tenI prApti jyAM sudhI na thAya thAyaM sudhI vyavahAra jANavo, paNa prayojanavAna che evo syAdvAdamatamAM zrI guruono upadeza che." [323] upadezanI prakriyAmAM vyavahAranaya pradhAna che ane anubhavanI prakriyAmAM nizcayanaya pradhAna che. yadyapi AtmAnA anubhavamAM vyavahAranaya pote ja gauNa thaI gayo che. jJAnIjana jyAre vyavahAranayane heya athavA asatyArtha kahe che tyAre tene gauNa karIne asatyArtha kahe che. abhAva karIne nahi. anya sarvathA ekAMtI sAMkhyAdika e AtmAne pAmatA nathI. kA2Ne ke vastu sarvathA ekAMtano viSaya nathI. [324] mokSamArganI paryAyane tIrtha kahe che ane trikALI dhruva nija zuddhAtmAvastunA AzrayathI mokSamArganI paryAya pragaTa thAya che. tene tattva kahe che. eTale vyavahArane nahi mAnavAthI mokSamArgarUpa tIrtha ane nizcayane nahi mAnavAthI nija zuddhAtmAtattvano lopa thavAno prasaMga Ubho thaze. [325] nizcaya ane vyavahAra e be nayone viSayanA bhedathI paraspara virodha che, e virodhane nAza karanAruM 'syAt' padathI cihnita je jinabhagavAnanuM vacana temAM je puruSo 2me che. te puruSo svayaM mithyAtvakarmanA udayanuM vamana amRtadhAra * 87 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne A atizayarUpa pamarajyoti prakAzamAna zuddhAtmAne tarata ja dekhe che, te zuddhAtmA navIna utpanna thayo nathI, pahelAM karmathI acchAdita hato te pragaTa vyaktirUpa thayo che. vyavahAranuM pAlana e nizcayanuM sAdhana che." nizcayanuM dhyAna e vyavahAranuM vizodhaka che. [326] je samyagRSTi jIva potAnA AtmAne potAthI nirvikalparUpa dekhe che. vItarAga svasaMvedana lakSaNarUpa jJAnathI jANe che ane badhA rAgAdika vikalponA tyAgathI nija svarUpamAM sthira thAya che. evA nizayaratnatrayI pariNata thayela puruSa ja mokSamArgI che. ane tattvArthanuM zraddhAna, zAstranuM jJAna ane azubha kriyAonA tyAgarUpa samyagdarzana samyagujJAna ane samyaguzAstra vyavahAra mokSamArgane he jIva tuM jANa kAraNa ke nizcayaratnatrayarUpa nizcaya mokSamArganuM sAdhana che tenA jANavAthI koI samaye paramapavitra paramAtmA thaI zakAze. 3i27] prathama vyavahAraratnatrayanI prApti thaI jAya tyAre ja nizcayaratnatrayanI prApti thaI zake che. temAM lezamAtra saMdeha nathI. je anaMta siddha thayA ane thaze badhA pahelA vyavahAraratnatrayane pAmIne nizcayaratnatrarUpa thayA che. vyavahAraratnatraya sAdhana che nizcayaratnatraya sAdhya che. sAta tattva, nava padArtha, paMcAstikAya tenuM zraddhAne tenA svarUpanuM jJAna ane zubhakriyArUpa AcaraNa te vyavahAra mokSamArga che. ane nija AtmAnuM samyaphazraddhAna, svarUpanuM jJAna svarUpamAM AcaraNa te nizcaya mokSamArga che. sAdhana vinA sAdhyanI siddhi nathI te nyAye vyavahAra samyakatva vinA sAdhyanI prApti nathI. nizcaya samyakatva rahita vyavahAra samyatvathI mokSanI prApti nathI. [328]. AtmAnI pUrNa avasthA mokSamArga che. dravyAdi sarvakarmothI bhinna potAnuM trikALI dhruva' yathArtha svarUpa jevuM che. tevuM ja zraddhAna jJAna karI teno anubhava karavo, dravya svarUpamAM ekAgra tanmaya Atmamaya 88 amRtadhArA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI javuM te nizcaya mokSamArga che. 3i29] samyagudarzana samyajJAna, samyagucAritra traNe judAM judAM mokSanAM kAraNa nathI. temaja traNenI ekatA paNa mokSanuM sAkSAt kAraNa nathI. paraMparA mokSanuM kAraNa che tethI te vyavahAra mokSamArga kahevAya. mokSa eka ja che tenuM mAtra nirUpaNa vyavahAranizcaya be prakAre kaheluM che. [330]. kevaLa nizcaya ke kevaLa vyavahAranayanuM prayojana vAstavika nathI. mukhya gauNa karavAnI paddhati zrutajJAnamAM che. samyagUjJAnI mukhyane nizcaya kahe che, gauNane vyavahAra kahe che. adhyAtmamAM nizcaya-dravyadRSTinI mukhyatA hoya che. joke ApaNA sAMsArika vyavahAramAM mukhya-gauNanI paddhati che te ApaNe svIkArI laIe chIe. paNa svarUpanA anadhyAsane kAraNe ApaNe te svIkArI letA nathI. [331] ApaNe arIsA sAme UbhA rahIe chIe tyAre kone jovA mATe ? arIsAne ke ceharA-pratibiMbane? mukhyatA konI che? arIsAne gauNa karI pratibiMba joIe chIe. vaLI arIsAmAM jyAre tame tamAruM pratibiMba juo cho tyAre te kSetramAM rahelA padArthanuM pratibiMba paNa temAM jaNAya che. to paNa ApaNe ja ApaNA pratibiMbanI mukhyatA karIne anya padArthonA pratibiMbanI gauNatA karIne ApaNA ja pratibiMbane joIe chIe. temAM AtmIyatA karIne joIe chIe. pratibiMba jotAM paNa nirNaya potAno ja karIe chIe. [332] zAstramAM Ave che ke arihaMtanuM ! siddhanuM dhyAna karo.arIsAmAM ApaNuM pratibiMba dekhAya che tema siddhomAM ApaNA svabhAvanuM pratibiMba dekhAya che. siddhonuM svarUpa jotAM samajAya che ke teono jevo svabhAva che tevo paryAyamAM pragaTa thayo che. have e svabhAva to jIvamAtramAM che. mATe siddhonuM dhyAna karatAM ApaNane ApaNA svabhAvanuM bhAna thAya che. te oinI avasthA mATe nahi paNa ApaNA svabhAvanuM pratibiMba che mATe. evI bhAvanAthI dhyAna karIe to te dhyAna che. 3i33 amRtadhArA 89 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAstavamAM ApaNI samasyA dhyAna kevI rIte karavuM te nathI paNa dhyAnanuM dhyeya ja samajAtuM nathI. te viSenuM ajJAna ja samasyA che. eTale jIvo aneka prakAranA dhyAna karavA doDe che. kAraNa ke arihaMtAdinA svarUpanuM ajJAna che. te arihaMtAdi potAmAM mUrtimaMta karavA e dhyAna che. jenA vaDe jIva karmothI sarvathA mukta thAya che. 3i34] bhAvamana-dravyamanA guNadoSono vicAra athavA smaraNAdirUpa AtmAnA upayogane bhAvamana kahe che. e vicAra ane smaraNAdi sanmukha thayelA AtmAnA upayogane bhAvamanane sahAyatA karavAvALA pudgala piMDane dravyamana kahe che. AtmAnuM pariNamana, pariNAma, pariNati tene upayoga kahe che. AtmAnA pariNAma je caitanyaguNanI sAthe rahevAvALA che. te upayoga che padArthane jANavAno je vyApAra te upayoga che. arthAt jIvano svabhAva jANavAno che. [335] karmasaMyoge dehAdi, pudgalano saMbaMdha, rAgAdi vibhAva ane zabdavicAra-vikalpa upara kevaLa jANanAra jeno svabhAva che tevA AtmAno zuM adhikAra hoya ? jIvanA vikalpa, icchA, AjJA ane prayatna pramANe dehAdi kArya karatA hoya to jIvane na gamatA padArtho, roga, zoka, duHkha vRddhAvasthA ane mRtyu kema Ave? te sarve pUrvakarmAnusAra ghaTatI avasthAo tIrthaMkara cakravartIo ke rAjA mahArAjA paNa pheravI zakyA nathI. jIvana paranuM kaMI karavAnA mithyA mamatvAdi zA mATe! jo vibhAvane tuM rokI zake to to tAruM kAma thaI jAya, tuM vItarAgI thaI jAya, vibhAvane rokavAthI vItarAgI thavAtuM nathI. [336] rAgAdi jema sArA nathI tema tArA paNa nathI tuM rAgAdi karI zake che tema mAnato hoya to tene te dUra karI zake che eTale tuM na to tene rAkhI zake che ke dUra karI zake che te tenA samaye Ave che jAya che. tuM kevaLa svabhAvamAM rahe to, rAgAdi Ave ke jAya 0 2 amRtadhArA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tane zuM lAbha ke hAni che ! 3i37] tattvadRSTie, nizcayathI svabhAvamAM TharavAnuM che. nizcayano Azraya lIdhA vagara manano nigraha thato nathI. mithyAbhAvanuM poSaNa thatAM rAgAdimAM ekatva vadhatuM jAya ane dharmakriyA bhAvarahita gatAnugatika thatI jAya. vAstavamAM vairAgyavAsita AtmArthIne eke nayanI jarUra nathI. e sarve AtmAne svasvarUpe grahaNa karavA mATe che. vItarAga dazA pragaTa thayelA upazamabhAvavALA mahAtmAono e sarva upadeza vItarAgadazA pragaTa karavA mATe che. 338] deva guruno upadeza jIvane sanmukha thavA mATe che. amane guru maLI gayA have amArA karmano nAza teo karI deze. tamAre temane samarpita thaI javAnuM che. pachI kaMI ciMtA nahi e bhrama che. ApaNe musApharI karavA sTezane jaIe tyAre sAmAnano bhAra majUrane mAthe mUkI dIdho pachI tAre kaMI ciMtA kharI ? are majUranI pAchaLa barAbara cAle che. e sAmAnanI ciMtA tuM kare che ke majUra kare che? pachI gADImAM bese tyAre bhAra tArI pAse rahe che ke majUra pAse? tema tAre gurunI AvI pokaLa mAnyatA mATe vicAravuM. tArA karma to tArI sAthe ja rahevAnAM che. tAre ja tene nAza karavAnAM che. [339] jJAnI ke ajJAnI saMyogone koI pheravI zakatuM nathI. kAraNa ke saMyogo padravya che. saMyogone AdhIna thaI jIva saMyogI bhAva, moha, rAgadveSAdi vibhAva kare che. ajJAna avasthAmAM mithyAtva, anaMtAnubaMdhI rAgadveSarUpa saMyogI bhAva utpanna thAya che. jJAnIjanone tattvano yathArtha nirNaya hovAthI evA saMyogI bhAva pedA thatA nathI ane je kaMI kaSAyanA rasa rahyA hoya che te paNa vItarAgabhAvanI vRddhi thatAM zamI jAya che. [34] prAraMbhika sAdhakanA sAdhanAkALamAM evuM bane che ke svanI vismRtino gADha saMskAra che, pararUpane ja potAnuM jANyuM che, te saMskAra amRtadhArA 91 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daDha thayelo che tyAM puNyayoge koI prabaLa nimittayoga thaI jAya ane sAdhaka sAvadhAna hoya to svasmRti para jAmelI rAkha khaMkherI zake paNa jo e paNa mohanI prabaLatAe cUkyo to punaH evo yoga maLavo durlabha hoya che. [341] pararUpa svarUpa nihArata manameM ati harakhAyo pudgala kA saba dekha pasArA tAhimeM bharamAyo, ho namijina mai nija rUpa na jAnyo." audayika, uparAmika, kSAyopathamika, kSAyika, pAriNAmika A pAMca bhAvomAM paramazuddha pAriNAmika bhAva je svarUpathI abheda che. te mokSarUpa/ dhyeyarUpa che. yadyapi upazama, kSayopazama ane kSAyikabhAva te paramazuddha pArimANika bhAvanI prAptinA hetubhUta, zuddha upAdAnarUpa hovAthI mokSanuM kAraNa che. uttarouttara AtmautthAna karanAra hovAthI dhyAnarUpa che. audayikabhAva mohanIya karmanA baMdhanA kAraNabhUta hovAthI heya che, jyAre kAlalabdhi vigerenA nimittathI bhavyatva zaktinI pragaTatA thAya che tyAre zuddhAtmA sanmukha je pariNAma thAya che te bhAvanArUpa che. e mokSano upAya che, te ratnatraya svarUpa che. te ratnatraya AtmAnA anubhavarUpa che. mokSanA kAraNe thatA bhAvomAM upayogane sthira karI svasvarUpano anubhava karI Atmasukhano lAbha karavo yogya che. audayika, uparAmika, kSAyopathamika, kSAyika A cAra bhAvo paryAyarUpa che. paraMtu zuddha pArimANikabhAva dravyarUpa che. joke jIva mULa svarUpe dravya ke paryAyarUpa nathI. apekSAe baMne vastunA AdhArabhUta [342] jIvatva, bhavyatva, abhavyatva pAriNAmikabhAvanI avasthAo che. temAM zaktirUpa jIvatva paramazuddhapAriNAmikabhAva, niAvaraNa, baMdhamokSanI paryAyanI pariNatirahita trikALa ekarUpa rahela che. bAhya dazaprANarUpa jIvatva bhavyatva ke abhavyatva te paryAyarUpa hovAthI te 92 - amRtadhArA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azuddha pAriNAmika bhAva che. 3i43] audayika Adi cAra bhAva udaya, udIraNA, kSaya, kSayopazama evA vikArovALA che, paramapariNAmikabhAva evA vikArorahita che. bhavyane pAriNAmikabhAvarUpa svabhAva hovAne kAraNe paramasvabhAva che. te sarve karmone chedavA samartha che paraMtu A paramabhAva, trikAla nirAvaraNa nija kAraNa paramAtmAnA svarUpanI zraddhAthI viruddhanA tIvra mithyAtvanA udayathI vidyamAna hovA chatAM kudRSTine avidyamAna che. kAraNa ke mithyAdRSTine paramabhAvanA vidyamAnatAnI zraddhA nathI. [344]. abhavyone zakti apekSAe paramabhAvapaNuM che paraMtu jema merunA adhobhAgamAM rahelA suvarNanA rAzine suvarNapaNuM che paNa te vyavahArayogya thatuM nathI tema abhavyonuM paramasvabhAvapaNuM hovA chatAM pragaTa thatuM nathI. kAraNa te jIvo te paramasvabhAvano Azraya karavAne ayogya che. jema yogya gAya bheMsanA peTamAM ghAsa jAya to dUdha bane. ghoDA gadheDAnA peTamAM jAya to na bane. tema abhavyo cAritra pALe to paNa mukti na pAme. 3i45 AtmA jJAnasvarUpa che tenI phaLazruti samatAbhAva che. caMdanano svabhAva suvAsa che, te dareka aMgamAM vyApaka che. bALo, ghaso, cholo, to paNa suvAsa ane zItaLatA ja Ape ema AtmA dareka paristhitimAM samatAmAM ja Take. upasarga ho, parISaha ho, pratikULatA ho, koI paNa prakAranA upadrava hoya, dareka paristhitimAM AtmA svabhAvarUpa samatA ja rahe te mokSano adhikArI che. 3i46] anyathA anyanA vikhakAraka vyavahAra samaye jIvamAM viSamatA thavI te vibhAvadazA, adhamadazA che. vaLI jIva vicAre ke mArA nimitte A jIvane kaluSita pariNAma thayA evI bhAvadayA e zubhabhAva che paraMtu te paralakSI hovAthI te madhyamadazA che. jIvane A vikalpathI AgaLa vadhavAnuM che. paralakSane badale vikalparahita samatArUpI amRtadhArA 93 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAvamAM sthira thavuM te uttama dazA che. te mokSaprApaka yogadazA che. e zreNIe ArUDha jIvono samAyoga che. [347] A samatAyogamAM phaLanI AkAMkSA nathI. puruSArthanA aprayojanano vikalpa nathI. koI dharmAcaraNa karI zuddha thavuM tevo manobhAva nathI. mane dhyAnAdi sArA thAya che vigere prakAranA bhAvo sAdhakane uparanI bhUmikAmAM paNa hoya che, paraMtu A samatAyoganI parAkASThA e che ke paramazAMtamaya asaMga nijasvabhAvamAM AtmavIrya ullasita thaI sarvakarmakSayanI bhUmikAmAM sahaja praveze che, AgaLa chuM ke pAchaLa chuM. mAro vikAsa thato jAya che. samajaNa vadhatI jAya che tevA vikalpono tyAga karI munimahAtmA zuddha caitanyasvarUpamAM dRSTine jamAve che. jenA kAraNe zuddha caitanyamaya svarUpamAM ja ramaNatA kare che. karmothI sarvathA mukta thAya che. | [348] rAgAdi vibhAga pariNAma nizcayathI AtmAmAM thAya che, dehamAM thatAM nathI. paraMtu pugalanA nimitta pAmIne thatA hovAthI paugalika-jaDa che. cetanAnA nathI. rAgAdinI utpatti zuddha caitanya svabhAvamAMthI thatI nathI. AtmAmAM thatAM jaNAtA chatAM te aupAdhika, kSaNika, karyajanata, pudgala AzrayI hovAthI zuddhAtmAthI para samajavA tema bodha pAmIne jIva rAganA vikalpone choDI rAgamAM Atmabuddhi-sukhabuddhine tyajI AtmAne rAganA jJAtApaNe dhAraNa karavo. 3i49] yadyapi jIva jANe ke huM rAgAdino mAtra jJAtA chuM kartA nathI. chatAM dehanA saMyoge udayAdhIna vRtti pravRtti thavAnI e udayane rokI zakAto nathI. paNa karmanA vipAka-udaya samaye jIva mamatva ke ekatvabuddhi na kare, karmanA udaya vakhate vibhAvadazAmAM bodhanI pariNati TakI rahe ke huM to zuddha caitanya ghana svarUpa chuM. to karme karI jIva baMdhanano bheda cheda karI svarUpaprApti kare. [35]] svarUpane yathArthapaNe samajavAthI ja pariNAma svayaM palaTI jAya 94 amRtadhArA Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. te pahelAnI bhUmikAmAM bahAramAM kaMI dhArmika kAryo ke kriyA karavAnA bhAva thAya che. vaLI kyAMka svAdhyAya ciMtana Adi bhAva thAya che. samyagdaSTi AtmAne paNa azubhabhAvathI dUra rahelA zubhabhAva Ave che. teo jinabhakti Adi kare che. chatAM potAnI aMtaradRSTi palaTAI hovAthI te paryAyanI svataMtratA paNa jANe che ke mAre paryAyane pheravavAnI nathI. paramArthathI AtmasvarUpa chuM evA bodhathI viparIta bhAvo chUTI jAya che. svayaM jJAna ane zraddhAnA paryAya ja samyapaNe pariName che. zuddhi ApameLe thayA ja kare. AtmArthI jIvane AvI prabaLaruci hoya che. je paranI rucine pheravato nathI ane upayogane pheravavA mAge che tene mArga prApti nathI thatI. 3i51] bhautika jagatamAM jIva bahAra kaMI kare che ane maLe che tethI anAdinI bhrAMti/saMskArano evo ghero che ke e jIva jyAre paramArthamArgamAM Ave che tyAre paNa ene ema thAya che ke mArI bahAranI avasthAone pheravI zakuM chuM. ghaNAM kAryo karI zakuM chuM. AthI te paramArtha mArga paNa kaMI karavAnA ahamAM kirtutvabhAva kare che. have jo te pahelA pagathiye paga upADIne bIje pagathiye mUke nahi to sIDI caDhI zakavAno nathI. arthAt parakartutva tyaje nahi to paramArtha sAdhI na zakAya. [352] jIva hAthamAM rahelI tuccha vastune choDe nahi to te hAthamAM mUlyavAna vastu laI zakavAno nathI. yogyatA pramANe zubhAzubha bhAva thAya che. teno tuM mAlika na thaIza. paNa jANanAro rahIza to te bhAvo paNa chUTI jaze. aMtaHkaraNanI nirmaLa samyapha prajJA vaDe, jJAtA draSTAbhAvanA Azraya vaDe zuddha AtmajJAnanA avalaMbanathI zuddha caitanyasvarUpa AtmA pragaTa thAya che. Ama uparanI bhUmikAmAM pravRttinivRttimaya saMyamanI vAstavikatAne samajavAthI jinAjJAnuM pAlana thAya [3pa3] to pachI puruSArtha zuM karavo? aMtaraMga pariNati para daSTi karavAne amRtadhArA 95 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badale bahAranI paryAyomAM pheraphAra karavo eTale kSaNe kSaNe palaTAtI avasthAo je svayaM parivartanazIla che temAM pheraphAra karavo, puruSArtha karavo te bhrAMti che paraMtu dravya, guNa ane paryAyanA yathArtha svarUpane samajI vaikAlika evA zuddha dravyano Azraya karavo te puruSArtha che. daSTi tyAM sthApana karavI. vastunA svarUpane jANavuM. paranA svarUpa pratye nirlepa rahevuM te aMtaraMga puruSArtha che. joke A apramatta dazAnI bhUmikA che. te sivAya jJAtA draSTAbhAvanI sAdhanA zakya nathI. [354] karmajanya vikAranA saMyogarahita mULamAM huM zuddha cetanatattva chuM AvI dhAraNA ke zraddhAnA abhAve jIva karmodayanA dhakke caDhyo che. pUrvakRta karmano udaya tenA kALe thavAno hoya che tyAre thAya che tyAM tAro puruSArtha e che ke te karmarUpa huM nathI evA daDha nirNaya vaDe te karmodayathI thatI mAnasika vAcika ke kAyika kriyAonA jJAtA draSTA rahevuM. bhavitavyatA pramANe te avasthAo utpanna thaze ane jaze. tAre zuM karavAnuM? khalakano khela udAsIna bhAve jovAno ane pariNAmane caitanyasvabhAvamAM TakI rahevA baLa karavuM, A AtmapuruSArtha [355] loka sthiti, karmasthiti, niyati, deha, paudgalika kriyAo rAgadveSAdika bhAva, vikalpa-saMkalpanA pariNAmo vagere svakatRtva svIkAravA taiyAra thAya, svayaMpariNamana) tyAre lokasthiti vageremAMthI je koImAM kAyikAdi kriyA, vibhAva pariNAma vagerenuM kartRtva saMgata thAya tene tenuM kartutva yogya dRSTikoNathI jenuM che tene soMpI potAnA mAthethI bhrAMta kartutvano bhAra utArIne potAnuM lakSya, upayoga ane pariNatirUpe sAkSImAtra caitanya svabhAvamAM lIna thavuM, A Abhyantara tAttvika puruSArtha che. 356] chatAM vyavahAranayano upadeza te te bhUmikAe upayogI che. agara to svacchedanuM poSaNa thAya che. saMsAra choDo. mokSa meLavavA jevo 96 amRtadhArA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. rAga choDo, aprazasta rAgane badale prazasta rAga karo, vikalpane zamAvo, upayogane, bhAvane aMtaramAM vALa, citta zuddhi karo, aMtaradRSTi karo vigere upadezanI paddhati vyavahAranayanI apekSAe vartamAna kSaNika paryAyamAM tAdAsyavRttinA jIvane, svakatRtvavALA jIvo mATe upakArI che. tethI gurujanA saddhayavahAramAM jIvone joDe che. vaLI te sadvyavahAramAM prabhAva jIvane potAnI yogyatA mujaba zuddha nizcayarUpa pariNatine pragaTa karanArI che. mATe sAdhake potAnI yogyatA mujaba mArgadarzana meLavI te pramANe pravartavuM. kAraNa ke rAgAdino tyAga karo vigere upadezano mULa Azaya vibhAvano Azraya tyajI svabhAvano ja Azraya karavAno che. prakAza thatAM aMdhakAra dUra thAya che tema svabhAva para jhoka ApatAM rAgadazA dUra thAya che. rAgAdinA padArtho aneka che. eka choDo ne bIjuM vaLage.. svabhAva eka ane akhaMDa che. tethI ekane ja vaLagI javuM. [3pa7]. svakArya ane bhUmikAne lakSamAM rAkhIne sAdhaka alaga alaga avalaMbanane grahaNa kare che, vaLI pUrvanA ArAdhananA baLavALo sAdhaka prathamathI ja tAttvika sAmagrIne vyavasthita rIte ArAdhIne svIkAryamAM AgaLa vadhe che. Ama vividha prakAranA jIvonI bhUmakiA pramANe vyavahAranizcaya baMne paddhati pramANasara che. gurujanonA yogya mArgadarzana vaDe sAdhake udyama karavo paNa bhramamAM rahevuM nahi. je mArge jIvane vairAgyabhAvanI daDhatA thAya tevo sAnubaMdha thAya te mArge cAlavuM. bhUmikAthI adhdhara phogaTa bhramaNamAM na javuM. [358] - jJAnIjanoe spaSTapaNe jaNAvyuM che ke jIva karmathI, te prakAranI kriyA dvArA baMdhAyo che tema tenI pratipakSI kriyAyoganI sakriyAonA avalaMbana dvArA cittazuddhi karI trikALI zuddha svabhAvamAM Tharato jAya che. tyAre krame karIne avalaMbana svayaM chUTI jAya che. Ama potAnI bhUmikA pramANe yogya pravartana thavuM joIe. paNa bhramamAM paDI pramAda na sevavo. kAraNe ke Akhare sakriyAyoga ane jJAnayoganuM avalaMbana amRtadhArA 97 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukta thavA mATe che. parAvalaMbana choDavAno upadeza svabhAva AlaMbananI vRddhi mATe che. 3ipa9] arIsAmAM ApaNe ApaNuM mukha nahi paNa mukhanuM pratibiMba joIe chIe. paraMtu vyavahAra kathana paddhati che ke ApaNe mukha joIe chIe. arIsAmAM kaMI mAruM mukha pesI gayuM nathI. vaLI arIsAmAM ApaNA mukha para DAgha dekhAya to arIsAne sApha karatA nathI paNa mukha parano DAgha sApha karIe chIe. ethI samajAya che ke nizcayathI mukha mAruM che, ane vyavahArathI mukha arIsAmAM jaNAya che. Ama ApaNe laukika kathanane barAbara samajIne artha karIe chIe. paNa zAstrakathanane sAMbhaLIne ApaNe zaMkA uThavIe chIe. vAstavamAM zAstrajJAna dvArA ApaNe svarUpa nirNaya karavAno che. [36] puNyayoge maLelI sAmagrIthI roje indriyone maLatA anukULa padArthomAM rAgane kAraNe sukhano anubhava thAya che. eTale Atmika sukha viSe sAMbhaLIe topaNa teno bhAva thato nathI. [36 1] jyAM cetanA-jJAnamAM alpatA che, ajJAna che tyAM sudhI Atmika sukhanI vAta na samajAya. paraMtu jemaNe sAcuM sukha anubhavyuM tenA vacana para vizvAsa mUkI indriyasukho dukharUpa ja ema nirNaya kare to sAcA sukhane mArge javAya. [36 2]. sAcA sukhano zAzvata mArga sarvajJavItarAgI tIrthakaroe jANyo joyo anubhavyo ane prakAzita karyo. sarvajJa tIrthaMkarano yathArtha nirNaya karanArane ja emanA vacana para vizvAsa Ave, sarvajJa svabhAvanI oLakhANa thAya. mithyAta maMda karavAno A upAya che. krame karIne mithyAtva nAza thatAM samyakatva pragaTa thAya che. je svarUpaprAptinuM amogha kAraNa che. (363]. anAdikALathI karmathI malina evA AtmagharanA mithyAtvanA) ghora aMdhakAramAM saphAI karavAnI che te mATe prathama to prakAza joIze 98 amRtadhArA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke huM dehAdithI bhinna zuddha caitanyasvarUpa AtmA chuM! AvA AtmavicArano dIvo-prakAza laIne viSayo ane kaSAyonA nimittothI dUra rahe, zIlasadAcAranuM pAlana kare / jIvo sAthe maitrI keLave / niraparAdhI jIvonI rakSA kare | sat samAgama kare, doSa-darzana kare, guNagrahaNatA keLave, Ama mokSapuruSArtha kare, tyAre karmanI malinatA ghaTe, mithyAtvano aMdhakAra dUra thAya, atyaMta haLukarmI bane. AtmazaktimAM pUro sabhAna rahe tyAre mArge caDhe. karmanI viSamatA evI che ke palaTo marAvI de. mATe gurugama guru prabhAvamAM rahevAthI durvAra evA kAma krodhAdi jitAya che tyAra pachI daDha praNidhAna dvArA kaTibaddha rahevuM. bhale thoDo vilaMba thAya paNa AtmAnI nirmaLa pariNatino Azraya laI AgaLa vadhavuM. te vyavahArazuddha pachInI vikasatI nizayadRSTi che. [364] sAdhujanone parISaho sahevA te vyavahAracAritra che. teo saMsArano tyAga kare tyAre zarIra to sAthe hoya che. sAdhanAmArgathI sAdhu nIce na Ave te mATe parISaho che. te parISaho sahana karIne zarIra badhI paristhitimAM abhyasta thaI jaze. eTale zArIrika vedanA samaye zarIra zarIranuM kAma karaze. sAdhaka sAdhakanuM kArya karaze. zarIranA staranA parISahonI sAdhakanA cittamAM koI noMdha nathI AvatI. parabhAva svayaM ja krame krame niSkriya bane che. [365] parISaha sahanAdika pakAro e saba vyavahArA nizcayaguNa TharaNa udyarA, lahata uttama bhavapAze." sAdhumAM sAdhanA ghUMTAI jAya tyAre sAdhanAne zarU karavAnI jarUra nathI rahetI. samiti gupti parISaha upasarga besavuM UThavuM badhuM ja dhyAna che. aMtaraMgamAM dhyAnadazA satata cAlu che. tyAM vikalpo zamI jAya che. kAraNa vikalpo ke vicAro svasvarUpa nathI, te paradazA che. sAdhu tenAthI upara che. [36 6] amRtadhArA 99 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya-kaSAyanI virakti thayA pachI sAdhakane evA parama viraktadazAvAnanI bhakti Ave che te bhaktithI nirmaLadazAmAM UMDo UtarI AtmAnubhUti pAme che. tyAre tene paramAtmadazAnI paramatAno khyAla Ave che. nijaguNAnubhUti dvArA jinaguNAnubhUti. nirvikalpadazAnI AdhArazilA para nijaguNono sparza te jJAtA, draSTAbhAva, udAsIna bhAva che. A bhAva jema jema ghUMTAtA jAya tema tema paramAtmasvarUpanA AnaMdano tALo maLato jAya. tema te svarUpanI pUrNatA pratyenuM AkarSaNa vadhatuM jAya che. pararasa parabhAvanAM mULa UkhaDI jAya che. 3i67] upAdAna ane nimitta eka ja kAryanAM be bhinna kAraNo che. upAdAna kAraNa nijazakti che, ane nimitta para che. nijazaktithI jyAre kArya thAya che tyAre nimittanI hAjarI hoya che. te nimitta kAryamAM kaMI pheraphAra ke sahAya karatuM nathI. nimittanI upasthitimAM dravya pote pariName che. eTale kAryano kartA upAdAna che. jyAre kArya thAya che tyAre je anya anukULa dravyonI sahaja upasthiti jovAmAM Ave che tene nimitta kahevAya che. nimittarUpe rahevuM te teno upakAra che. jema badhA dravyone avagAhana ApavuM temAM AkAza dravya nimitta che, e AkAza dravyano upakAra nimitta) che ema kahevAya che. upakArano artha madada karavI tevo nathI. [368] paraspara upagraho jIvAnAm zarIra, mana, vacana, zvAsocchavAsa, indriya janya sukha-duHkha jIvana maraNa A sarve muddagala nimitta che. pratyeka kArya upAdAnathI svasamayamAM ja thAya che. te samaye nimittanI hAjarI sahaja hoya che, tene meLavavI paDe ke na joIe to haTAvavI paDe tema nathI. [36 9] jema kAladravya badhAM dravyonA pariNamanamAM nimitta che. arthAt pratyeka dravya potAnI upAdAna zaktine kAraNe pariNamana karatuM hoya che emAM 10 amRtadhArA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAladravya nimittarUpa che. paraMtu te vastune pariNAvatuM nathI. [370] yadyapi zAstramAM karmasiddhAMta nimittanI bhASAmAM che, jIve karma bAMdhyAM, ke jIve karmono nAza karyo, te kathanapaddhati che. teno vAstavika artha evo che ke jIva jyAre svayaM rAga, dveSa, moharUpe pariNamana kare che tyAre kAmaNavargaNA pote karmarUpa pariNamita thaI te pahelAMnAM kama sAthe maLI jAya che te karmabaMdha che. jIva nija zuddhAtmamAM lIna thAya che tyAre anaMtajJAnAdine prApta karI arihaMta paramAtmA bane che. tyAre ghAtI karmo svayaM kharI jAya che. tyAra pachI aghAtI karmono nAza thatAM, sarvakarmono kSaya thatAM zuddhatArUpa mokSa pAme che. [371] samyaggadarzananI prApti dezanAlabdhipUrvaka thAya che. arthAt dezanA tIrthakara, guru jJAnIonA upadeza ke zAstranA nimittathI prApta thAya che, te bahiraMga nimitta che. dezanA labdhivALo jIva vaLI jina pratimAdarzana, evA koI kAraNathI aMtarmukha thaI samyagudarzananI prApti kare che, tyAre te te kAraNo bahiraMga nimitta kahevAya che. 3i72] samyagadarzana kArya che ane te kAryanuM upAdAna kAraNa jIvano zraddhAguNa che. kAraNa ke zraddhALuNa pote samyagdarzana paryAyarUpe pariNamita thAya che. tyAre darzanamohanIya karmano kSaya, upazama ke kSayopazama hoya che anaMtAnubaMdhI kaSAyano anudaya hoya che. A nimitta aMtaraMga kahevAya che. kSAyika samyagudarzana prApta kare che, tenuM upAdAna kAraNa jIvano zraddhALuNa che. tenI prAptimAM tene yogya bahiraMga nimitta hoya che. bAhya padArthamAMthI lakSa choDI jIvanI nijazuddhAtmAmAM sthiratA thAya che tyAre samyagdarzana prApta thAya che. 3i73] arthAt nimittane kevaLa nimittarUpe svIkAravAnuM che. nimittane kartA mAnavAno nathI. je je kArya thAya te samaye tene yogya nimitta upalabdha thatuM hoya che. koI nimittane lAvI zakAtuM nathI ke dUra karI zakAtuM nathI. bhrAMtipaNe jIva padravyano kartA mAnI ne vaLI bhoktA paNa amRtadhArA 101 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAne che eTale ene thAya che ke juo meM ghara Adi banAvyAM temAM rahuM chuM, sukhI thAuM chuM. are paNa vicAra to karo ke jIve ghara banAvyuM, temAM sukha mAnyuM tyAre IMTa mATInA kayA paramANuo jIvamAM AvyA ke te bhogAvyA! are gharano rAga thavAthI jJAna rAgarUpa pariNamyuM hota to jJAna jaDa banI jAya. rAga rAgamAM che. jJAna jJAnamAM che paNa jIvane bhrama pedA thAya che. jema arIsA para dekhAtuM potAnuM pratibiMba cakalI potArUpe jANe che tema jIva rAgAdino kartA mAne 3i74] je karyA che te potAnA bhAvono kartA hovAthI bhoktA hoya che. te nimitta mAtra hovA chatAM koIpaNa parabhAvono kartA bhoktA banI zakato nathI. vibhAva dazA hovAthI jIvane potAnA rAgano kartA apekSAe kahevAmAM Ave che. paraMtu te sarvathA karmano karatA ke bhoktA kahI zakAto nathI. te nimitta-naimittika saMbaMdha jANI jIve parathI bhinna bhedajJAna karavuM te ja kartavya che. [35] AgamomAM apekSita kathana Ave tyAre abhyAsIe temAM buddhinA mApathI artha karavA nahi ke mane to teno artha Avo lAge che. jema vidyArthI gaNitanA pustakamAMthI dAkhalo gaNe tyAre pAchaLa ApelA javAba sAthe sarakhAvIne jue che ke javAba sAco che ke nahi? jo javAba maLato na Ave to vAraMvAra gaNIne javAba meLave che. tema ApaNane AgamanI vAto na samajAya to gurUgame punaH punaH jANavA prayatna karavo paNa buddhi vaDe mApa kADhavuM yogya nathI. [376] jyAre jyAre viziSTa kArya thAya tyAre viziSTa paryAya zaktithI yukta dravyazakti jovAmAM Ave che. tyAre te kAryane anukULa nimitta maLI Ave che. ema kadApi banatuM nathI ke nizcaya upAdAna hoya ane nimitta ja na maLe. nimittanI zodhamAM besI rahevuM paDatuM nathI. vaLI nimitta kevI rIte maLaze te mATe Akula thavAnI jarUra nathI. kArya thAya tyAre te 102 amRtadhArA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusAra nimitta kahevAmAM Ave che. durnimittathI citta malina thAya che tethI ema kahevAya ke sArA nimittamAM rahevuM. [377] jyAre saMsArasAgarano kinAro pAse Ave che tyAre sahaja ja AtmAnI ruci jAgrata thAya che. A Atmaruci bhagavAna AtmA ane Atmaza satpuruSane zodhavA arthe puruSArthane prere che. satpuruSanA samAgamathI Atmarucine abhUtapUrva baLa prApta thAya che. tyAre adhyayana Adi bAhya prakriyA parathI haTI upayoga svasanmukha thAya che. rucinI tIvratA puruSArthanI prabaLatA dRSTine svasanmukha kare che. nimitta upAdanano Avo sumeLa che. [378] je nimittane ja mAne nahi to jJAnIjanoe kahelAM pAMca samavAya kAraNamAMthI nimittane mAnyuM ja na kahevAya. to te paNa khoTuM che. niyatipaNe - kALalabdhithI je nimitta hoya te aMtaraMga nimitta che. bahiraMga nimitto alaga alaga hoI zake. samyagdarzana pragaTa thavAmAM sAcA deva, guru zAstra ke jJAnIjano dvArA dezanA maLe te bAhya nimitta che. te A bhavamAM maLe ke pahelAnA bhavamAM maLI hoya. jIva jyAre aMtarmukha thaI zuddhAtmAnuM ciMtana karI temAM ekAgra thAya tyAre je zuddhAnubhUti che te samyagdarzana che. temAM aMtaraMga pariNAma nimitta che. [37] nimitta na maLavAthI koI dravyanuM kArya, pariNamana aTakI jAya tevuM kadI banatuM nathI. je samaye jevI paryAya thavAnI hoya, jevI niyati ke bhavitavya hoya te prakAranuM nimitta sahajatAthI maLe, tema nimitta AvyuM mATe kArya thayuM ema paNa nathI. nimittanI sahaja ja upasthiti hovI te sahaja ane naisargika niyama che. kAraNa ke kArya, nimittaupAdAnanI sahajatA ane svataMtratA AvI che. [380] jJAnIjano nimittano niSedha karatA nathI. paNa nimittanA kartRtvano niSedha karavAmAM Ave che. nimitta kaMI karI deze e bhrama dUra karavA amRtadhArA * 103 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAge che. jyAre jyAre je kArya thAya temAM kAraNo hoya temAM mukhyatA benI che: 1. upAdAna kAraNa, 2. nimittakAraNa. kArya vyakta thatuM hovAthI ApaNI jANamAM Ave che. paNa upAdAnazakti jaNAtI nathI kAraNa ke te avyakta che. nimittanI upasthiti jANamAM Ave che tethI bhrama thAya che ke kArya nimittathI thayuM. nimittano svIkAra na karavAthI jJAna khoTuM Thare ane nimitte ja kArya karyuM ema mAnIe to zraddhA khoTI Thare. upAdAna ane nimittano nimitta-naimittika saMbaMdha che. kartA-karma saMbaMdha nathI. nimittano artha ja e ke te naimittika kAryano kartA nathI. 3i82] jIvamAtra jJAnasvabhAvI che. paraMtu alpajJatAnA kAraNe indriyonA mAdhyama vaDe jANavAnuM kArya kare che. indriyonA viSayo, rUpI padArtho, vaDe jIvane jANI zakAya nahi. Ama jIvasvayaM jJAnasvabhAvI chatAM potAne jANI zakato nathI. jIvane jyAre saMjJIpaNuM prApta thAya che tyAre tene bAhya sAdhanarUpe mana maLe che. mana rUpI, arUpI baMneno viSaya karI zake che. tethI mana vaDe AtmA jANI zakAya. bhale pratyakSa anubhUti na Ave. paNa parokSapaNe AtmAne jANI zake kharo. paraMtu jIvo evo prayatna karatA nathI. zrutajJAna dvArA, devaguru dvArA jIvanuM svarUpa jANI pote prayatna kare to svarUpa jANI zakAya. 3i83] jIva anAdikALathI aneka prakAranAM saMyogI bhAvo vaDe saMyogomAM joDAyelo che. tethI tene potAnA svarUpano khyAla Avato nathI. jIvane e sarvethI judA pADavAno che. bhedajJAna vaDe prayojana siddha thAya che. sva ane parane tenAM pragaTa lakSaNo vaDe judA pADIne svano anubhava karavo. prajJA vaDe svane grahaNa karavAthI para to juduM hatuM te juduM thaI jAya che. [384] padravya eTale dravyakarma, zarIra, saMyoga vibhAva badhuM ja AvI jAya e sarve paugalika hovAthI jaDa che. AtmA arUpI che. cetanamaya 104 amRtadhArA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. zabamAM koI cetanA-jIvanI kalpanA nahi karIe. eTale je atyaMta acetana che tyAM to mUMjhavaNa nathI thatI. zabane zaba mAnI bALI. mUkIe chIe. paraMtu zarIra jIva sAthe saMbaMdhamAM hoya che tyAre svabhAvanI mukhyatA na rAkhatA saMyogI pariNAmathI ApaNe prabhAvita thaIe chIe. acetana evA zarIrane paNa jIva mAnavAnI bhUla karIe chIe. [385] Ama zarIramAM paNa huMpaNuM mAnavAnI bhUla karIe chIe. vAstavamAM zarI2 jIvanA saMbaMdhamAM Ave che tyAre potAno jaDa ane rUpI svabhAva TakAvIne cetanAno abhinaya kare che, paraMtu jIva zAstrAdi bodha vaDe prajJA vaDe A goTALo jANI le to potAne zarIrAdi sarva vibhAva pariNAmo sudhdhAMne judA jANe. ane svabhAvane grahaNa karI le te bhedajJAna che. [385] bhale ajJAnIne AtmasvabhAvanI khabara nathI, paraMtu pudgalane to jANe che ne ? tenA sparzAda lakSaNane to jANe che ne ? saptadhAtune jANe che ne ? zabdane jANe che ne ? paraMtu jIva rUpane, rUpIne jovAmAM ane tene ja mAruM mAnavA TevAyelo hovAthI arUpIne jANavAmAM takalIpha paDe che. paNa emAM takalIpha kyAM che? dhAra ke eka vyakti mAtra cokhAne oLakhIne cokhA laI le to dALa chUTI paDI javAnI che. tema bhale jaDa ane azucirUpa pudUgalane jANato hoya to pudgalanA bhAvane judA pADI de ne ? eTale svabhAva judo paDI ja javAno che. Ama pudgalanA mohanuM sAmrAjya choDe tuM chUTaze. [38] zuddhAtmAnA svarUpane lakSamAM lIdhA pachI paNa tene prApta karavAnuM kArya ajJAna-vibhAvadazAmAM karavAnuM che. hIrAnI khANamAM vividha prakAranA camakatA patthara hoya temAMthI ja hIrAnI jAtane judI pADavAnI ho che. [38] jIva sAthe saMbaMdha dharAvatA ghaNA padArtho che. za2I2ne 'huM' mAnIne mRtarA x 105 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvane jANI zakAya nahi. bhale jIva vibhAvadazAmAM hoya tyAre paNa teNe zrutajJAna vaDe jIvane ja jANavAno prayatna karavo paDe. sarva saMbaMdhathI nyAro jovAthI jIvanuM svarUpa samajamAM Ave che. jIvane gauNa karI zarIrAdi saMyogone mukhya karavAthI parAdhInatA ja raheze. jIvane potAnA sAmarthyanuM sthAna Ape to jIvanI mukhyatA thatAM bhUlanI sAcI oLakha thAya. 388] Atmadravya eka tenA pradezo asaMkhya, tenA para anaMta zakti. dravya eTale ke svabhAva enuM sAmarthya ja evuM che ke jemAM anaMta guNonI racanA thAya che. jemake 1thI10 sudhInA AMkaDA temAMthI gujarAtamAM karoDo TeliphonanA naMbaronI racanA thaI che chatAM koInA naMbara maLatA AvatA nathI. dasanuM ekama to enuM e ja rahe che ne? AtmA dravya samAna che paraMtu pariNAma vizeSathI vyavahAramAM bheda che. sAmAnya svarUpe anaMta zaktirUpe che. anaMta guNa-dhama vastu pUrNazuddha. yupadajJAnano viSaya che. chadmastha jIvone bheda pADI samajyA vagara chUTako nathI. eTale vastune dravya, guNa ane paryAyathI samajavI paDe. [38] pratikramaNa = pApathI pAchA paDavuM. pApane ullaMghI javuM. bhUtakALanA doSonuM prAyazcitta/nivAraNa. pratikramaNa sAcuM kyAre Thare ! bhUtakALamAM jevA vibhAva karato hato tevA vibhAva te vartamAnamAM na kare. paNa svabhAvamAM sthira rahevA prayatna kare. tethI bhUtakALanI bhUlanuM punarAvartana thatuM nathI te sAcuM pratikramaNa. jIvano zuddhopayoga sarve pApano nAza kare che. evuM kArya vartamAnamAM ja thAya che pratyAkhyAna = bhaviSyamAM doSonuM sevana na thAya, doSanA nivAraNane pratyAkhyAna kahevAya che. je jIva vartamAna potAnI bhUla sudhArIne zuddhAtmArUpe pariName che, te bhaviSyamAM zuddhAtmArUpe pariName te pratyAkhyAna che. jJAnI vartamAnamAM jAgRta che tenA pariNAmanI 106 amRtadhArA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khatavaNI bhUta-bhaviSyamAM thaI jAya che. bhUtakALa bhUlAto jAya che. bhaviSya saMkSepa banatuM jAya che. [391] AlocanA = vartamAnanA doSanA nivAraNane AlocanA kahe che. potAnI bhUmikA pramANe maryAdAmAM rahIne doSone pakSapAtarahita sAkSIbhAve jovA. potAnA svabhAvamAM rahevuM te AlocanA che. joke sAdhaka savikalpadazAmAM che, chatAM karmanA udayamAM na joDAya to te sAcI AlocanA che. [32] ajJAnI rAga kema thayo te jANato nathI tenI daSTi to bhoga upabhoganI sAmagrI meLavavA/sAcavavAmAM ja che. te tenAthI raMgAyelo che. rAganA nimitta evA anukULa saMyogone rAkhavA mahenata kare che, tene potAnA mAne che. ane je padArtho para dveSa thAya che te saMyogone haTAvavA prayatna kare che. te mAne che ke rAgadveSa saMyogAdhIna che. vaLI jo kaMI paNa dharma bhAvanA thAya che tyAre mAne che ke gharamAM/saMsAramAM rahevAthI rAgadveSa thAya che. eTale ekAMtamAM rahevAthI rAgadveSa TaLI jaze. ajJAnIne saMyogane kAraNe rAgadveSa thAya che tevuM nathI paraMtu dravyakarmanA udayamAM ekatvabuddhi thavAthI rAgadveSa thAya che. rAgadveSa rahita thavA mATe sAdhake saMyogo tarapha daSTi karavAnI nathI paNa svabhAva tarapha dRSTi kare to zuddhAtmAnA Azraye cagAdino abhAva thAya. [33] adhyAtma dRSTie jotAM zubhAzubha baMne Azrava che. temAM koI tAvata nathI. guNasthAna anvaye jotAM baMneno abhAva sAthe thAya che. zubhAzubha chedavAthI zuddhasvabhAva pragaTa thAya che. chatAM jyAre paryAyadaSTie joIe tyAre azubha bhAvane choDIne jIva zubha bhAvamAM Ave che. pachI zubhamAMthI zuddhamAM jAya che. pUrva uttara paryAyano Avo krama che. sAdhakano zubha bhAva vyavahAre mokSanuM kAraNa bane che. azubhamAM evo upacAra paNa lAgu paDato nathI. mithyASTino zubha bhAva paNa vyavahAre mokSanuM kAraNa nathI paraMtu kathaMcita pApAnubaMdhI puNyanuM kAraNa amRtadhArA 107 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane che. azubha bhAvanuM phaLa duHkha che te koIne gamatuM nathI tethI choDavA lAyaka mAne che. [394] jyAre samyagdaSTi AtmA anukULa padArthonI sAmagrInA rAgamAM udAsIna che. tethI vadhu samaya zubha bhAvamAM jAya che. te zubha bhAvo ahisA, satya,acaurya, brahmacarya ane aparigraha che. anukULa padArthono rAga te to azubha bhAva che. heya upAdeyanA vivekane barAbara jANe che. pa2padArthathI pote judo che tenA vivekanI mukhyatA che. ajJAnamaya saMyogI bhAvo duHkhanuM kAraNa hatA teno prAye abhAva che. AthI aMze svarUpalInatAthI tathA atIndriya sukhano AnaMda mANyo che tethI have temAM ja AgaLa vadhavA puruSArtha kare che ane potAnI zaktine e dhyeyane pahoMcavA vizeSa tatpara rahe che. [395] sAdhakane zubha bhAvamAM tyAganI mukhyatA che. buddhipUrvaka/bodhapUrvaka tyAganI bhUmikA munipaNAmAM che. abuddhipUrvakano tyAga zreNImAM sahaja hoya che. A pramANe cAritranI zuddhi kramapUrvaka hoya che. prathama samayanuM mithyAtva jaI bIjA samaye samyaktva pragaTa thayA pachI cAritranI zuddhatA kramapUrvaka vadhIne paripUrNa thAya te mokSamArganI pirapATI che. samyaktva ane 52mAtmadazA vacce aMtamuhUrtathI mAMDIne ardhapuddagala parAvartana jeTalo samaya mahattvano che. [39] alpajJajIva vyavahAramAM je vastunI samaja dharAve che te 52mArtha mArgamAM kema mUMjhAI jAya che ? myAnathI talavAra judI che te kevuM samajAya che ? yuddhamAM talavArano upayoga kare ke myAnano ? deha AtmA judA che te kema samajAtuM nathI? pUro vyavahAra dehabhAve kema kare che ? karmodayI kAmakrodhAdi prakRtino udaya malina anubaMdhanuM kAraNa che, te sahaja maLamAMthI pragaTe che. zuddhAtmAnI e vastu nathI. [397] krodhAdine AtmAno guNa mAnavo te bhramaNA che. te pratye udAsIna rahevuM. to AtmA sahajamaLathI sahaje chUTo paDavA mAMDe. rAgadveSanI 108 * amRtadhArA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthi UkalI jaze. AvI AtmAnI svastha dazA pragaTa thaze. ajJAna mithyAtva sau TaLI jaze. samakita pragaTa thaze. 3i98] samakatI rAgAdinA udayamAM zraddhALuNe apekSAe asaMgapaNe TakI zake che. pUrvabaddha karmavaza, saMskAravaza, prazasta-aprazasta rAgAdi pariNAmo thayA kare che. vRkSa kapAI jatAM tene joDAyelAM pAMdaDA thoDo samaya lIlA rahe che paNa kALakrame sukAI jAya che. tema samakatIne pUrvakarmavaza rAgAdi thAya che paNa kALakrame temAM cetanA lAMbo samaya TakI zakatI nathI. 3i99] padravyAdimAM, papravRttimAM te udAsIna che. nirasa che. aMtaraMgamAM chUTavAnA bhaNakAra che. AthI bAhya pravRtti thavA chatAM jJAnI saMsArathI chUTatA jAya che. dazA pramANe vibhAvabhAva AvavA chatAM samaktine karmano bhAra vadhato nathI kAraNa ke tenI aMtaraMgaruci-daSTi daDhapaNe svarUpa pratye che. vItarAgadazA, asaMgatA jJAtAdraSTAbhAvanI mukhyatA. che. samakti atyaMta haLukarmI che. tene bahAramAM kaMI kartutvapaNuM nathI. je kaMI lakSya che te ataMrAtmA pratye che. jene kazuM joItuM nathI. are puNyodayane paNa je vijAtIya mAne che. temAM kartApaNAnuM AkarSaNa TaLI gayuM che. ekamAtra dhyeya che. baMdhAyelAne choDavo che. nizcayathI paranA sarva prakArothI vimukha rahevAmAM ja manano nigraha che tevo nirNaya varte 4OO] sva-paranA pariNamana pratye dRSTi karavAthI, ke kevaLa paryAyane ja jovAthI vibhAva pariNati javAne badale baLavAna bane che. tyAganI ke rAganI smRti e paNa avarodha che. huM ATalAM varSothI sAdhanA karuM chuM chatAM mArAmAM krodha thAya che. rAga to thavo na joIe. Ama vibhAvadazAne ja joyA karavAthI rAgAdinuM baMdhana tUTe nahi. brahmacaryavrata lIdhA pachI yAda karyA kare ke me strIsaMgano tyAga karyo che. AvA vicAravamaLamAM strI to UbhI ja rahe che. tema rAgAdine yAda karavAthI anAdikAlIna amRtadhArA 109 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI jaDa kaMI nIkaLaze nahi. pUrNa zuddhacaitanya 52 dRSTinuM sthApana thavAthI te avasthAjanya karmo ja svayaM dUra thatAM raheze. [401] vaLI jo tuM ema mAnI laIza ke vartamAna mArI dazA pramANe A pravRtti ke vikalpa thAya che to te pariNAmo chUTaze nahi. paNa tene poSaNa maLaze. je pariNAmo, vibhAvo, pravRtti potAnA kALe potAnI yogyatA pramANe thaI rahela che. huM to tenAthI bhinna chuM. Ama vicAre dRSTi paramAMthI khasI svamAM vase che. Ama dRSTinuM jora sva pratye laI javAnuM che. [402] varSothI gAmaDAmAM rahetA eka bhAI zahe2mAM rahevA gayA, sAruM kamAyA, tyAM baMgalo baMdhAvyo, temane eka putra hato. tene laIne eka vA2 gAmamAM gayA tyAM jUnuM ghara hatuM te joIne dIkaro pUche, zuM tame AvA gharamAM rahetA hatA ? ahIM rahevuM azakaya che. A pramANe sAdhaka AtmAnA gharamAM moja mANI Ave pachI mATInA dehanA sukhamAM kevI rIte rahI zake? kartRtvanA gharamAM javAnI te kalpanA paNa na karI zake. [403] jagatanuM svarUpa eTale utpatti ane nAzanI vacce paNa padArthanuM TakavuM/dhrauvya. Atmadravyane A rIte jANanArane paranI pIDA zuM hoya ? paryAyonuM nATaka rAsalIlA cAlI rahevI che. bALaka yuvAna bane, yuvAna prauDha bane, prauDha vRddha bane paNa te sarvene jANanAra avinAzI draSTA che. draSTA draSTApaNuM akabaMdha jALave. dazyothI pote bhinna che tema potAnI dUrI jALavI rAkhe. Avo draSTA te muni. kartA lepAya. draSTA na lepAya. evA draSTAne upadezanI jarU2 nathI. [404] sAmAnya mAnava AnaMda jevA zabdano marma samajato nathI. AnaMda zabdano artha sAmAnya mAnava kare che tevo nathI. te ema mAne che rati, harSa, sukhano anubhava temAM kaMI vizeSatA te AnaMda che. A saMdarbhe paramArtha mArgano nathI. AnaMda eTale udAsInatA, ut-AsIna, 110 * amRtadhArA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAmAM sthAna. sukhaduHkhanI upara uThelA hovuM. daMDhAtIta dazA, svaguNa sparzayukta e AnaMdano AvirbhAva che. [405] tame evA koI kudaratI sauMdaryanA sthAne gayA nathI, tamArA sAMbhaLavAmAM AvyuM ke e jagA bahu ja suMdara che, tyAM AnaMda Ave. AvuM varNana tamane tyAM javA sakriya banAve. AvuM AtmA viSe vicArIe ke jJAnI puruSo svarUpa prAptimAM anaMta AnaMda che tema anubhave che. kahe che tyAre tame sakriya bano ke huM tyAM kyAre jAuM? te mATe mAre kayo mArga levo? A maMthana UMDuM bane to tame tenI prApti karyA vagara kema rahI zako ? pachI to jema moTA bhojanasamAraMbhano kolAhala bhojana zarU thatAM zamI jAya tema AtmAno AnaMda maLatA kartA-bhoktAbhAvanA badhA ja vikalpo zamI jAya. vicAranI sImA Ave, nirvikalpatAno prAraMbha thAya. AvA vicAramanana nirvikalpanuM sAdhana bane. 4i06] vyavahAra pAmatAM pAmatAM kALakrame nizcaya Avaze. A sthUla dRSTi che. nizcayadRSTine kendrasthAne rAkhIne zakti gopavyA vagara zuddha vyavahAra pALe to nizcayaphaLa pAme e sUkSma dRSTi che. nizcayadaSTithI bhAvita thayA vagara, dravyadRSTinI mukhyatA vagara kevaLa bAhya sakriyAnA vyavahAra anurAgathI zubha bhAvathI zuddha caitanyasvarUpe pragaTa thaze, evo bhrama na sevavo. 4i07] AtmAno sAco paricaya, AtmadaSTinI dRDhatA, prIti AtmapariNati karavA dvArA kAma thaze. prazasta rAgamAM paNa AtmAnA zuddha astitvane sthApavuM nahi. eto upadezanI praNAli che. sAdhake to potAnA tAdAtma svasvarUpamAM sthita thavuM. ema jyAre pragADha bane che. tyAre kaMI karavuM svayaM niSkriya bane che. 4i08] jema sinemAnA paDadA para je dazya Upase che. te jovAmAM prekSakavarga lIna thAya che. paNa dazya jenA para Upase che te projekTaranI paTTI para amRtadhArA 111 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koInI najara jatI nathI. vaLI e paTTImAM rahelA dRzyane paDadA para lAvanAra prakAza para koInuM lakSya jatuM nathI. AMkhane dazya jovA maLe, kAnane zabda maLe, jonAra temAM tanmaya thAya che. 4i09] A ja rIte zarIra indriya ane mananI doDadhAmamAM viSayone mANavAmAM tanmaya thayelA jIvone te doDadhAma-caMcaLatA jemAMthI uddabhave che te pUrvakarma ke saMskAra pratye lakSa jatuM nathI. vaLI te karmAdi deha-indriyo upara asara batAve che te cetanA tarapha lakSa jatuM nathI. tenA kAraNe sukha duHkhAdinuM vedanA thAya che te cetanAne koI jANatuM nathI ane chevaTe e cetanAno strota Atmadravya che tenA para to bhAgye ja lakSya jAya che, jo jIvanuM lakSya svasvarUpa pratye jAya to A paryAya pratyeno temAM pheraphAra karavAno parabhAva chUTI jAya. 4i10] prAthamika bhUmikAmAM upadeza che ke svadoSadarzana karavuM jethI doSo dUra thAya. paraguNadarzana karavuM jethI guNavRddhi thAya. Ama sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhAya. paNa jyAre sAdhaka aMtarmukha thAya che tyAre prazamarati jevA graMthamAM jaNAvyuM che ke sAdhake bahAra javAnI jarUra nathI. paraguNadarzanathI upara jaI sAdhaka aMta:praviSTa thaI aMtarlIna thayo che tene have Avo vikalpa nathI. paNa jo paradoSadarzanamAM javAtuM hoya to te sakAraNa sAdhanA banaze. vaLI svaguNadarzanamAM UMDANa Ave to tyAM ja sthira thavuM. teno AtmA sAthe tAdAmya saMbaMdha che. anya sarve saMyogika saMbaMdha che. chevaTe sva-para-guNadarzana eka ja che. 4i11]. vikalpo parAyA, vicAro parAyA. zabdo parAyA, dehAdi parAyA che. jJAna, darzana, caritra nija saMpatti che. bAkI sarve para che. AvI. dRSTi svarUpamAM tanmaya hoya che. svaAzraye sAdhanAkrama siddha thayo che tene parasahAyanI AvazyakatA nathI. 4i12] doSaneniMdAne taTastha rahIne sAMbhaLavA te sAdhanAno abhigama che. niMdakane darpaNanA sthAne mUkavo. darpaNamAM mukha para DAgha dekhAya 112 - amRtadhArA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to darpaNane koI doSa detA nathI paNa moM parano DAgha dUra karIe chIe tema niMdaka ApaNA aMtaranA DAgha batAve che tene doSa na detAM aMtaranA DAghane dUra karavo. darpaNamAM je vidhi karIe te niMdakamAM na karIe? 4i13] niMdA ke stuti zabdonI racanA che temAMthI sAra grahaNa karavo koI tamane kerI Ape to kerI ApanAra sAme goTalIne kAraNe jhaghaDo karatA nathI. tema heya upAdeyathI viveka karavo. vaLI jo tuM koI zabdathI ATalo prabhAvita thAya che to guruvANIthI prabhAvita kema thato nathI? zreSThane grahaNa kara. 4i14] bAhya padArtho ke vyaktinA saMparkathI, jovAthI rajita thavuM te rAganuM kArya che. te tAro doSa che, temAM kaMI Atma-jJAnapuruSArtha nathI. Ama vicArIne je anAdinA doSone bALavA mATe, te anubaMdhone toDavA mATe, karmanirjarA mATe rAgadveSa jevA viSama bhAvone tyajI, mana dvArA jaNAtA sArAnarasA manataraMgane paramArthaAtmAthI bhinna jANavAthI jJAtAdrapaNuM Take che. 4i15] prAraMbhanI bhUmikAne laukikadharma-kriyAdharma nimittapradhAna hoya che. lokottara bhAvadharma upAdAnapradhAna ja che. yadyapi nimittadaSTino atre apalApa nathI paNa paramArthamArgamAM upAdAnadRSTinI mukhyatA che. temAM eka rahasya e che ke upAdAnadRSTimAM anya jIvo para doSAropaNa nathI thatuM. ke anya pratye rAgAdi malinatAnA pariNAmo thatAM nathI. 4i16] mokSamArgI anyanA doSadarzanathI dUra che. upAdAnadaSTinA pariNamanathI kevaLa karmodayanA lIdhe kALalabdhinA kAraNe bAhya maLatA zubhAzubha nimittothI vikalpa thavA aparAdha nathI. kAraNa ke karmavipAkanI vicitratA ane viSamatA mokSamArgIne unmArge caDhAvI de, ane unmArgIne sanmArge laI jAya. bAhya saMyogomAM A pramANe karmavipAkanuM amRtadhArA 113 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paribaLa che. paraMtu jIva jo te karmodayamAM bhaLI na jAya vivaza na thAya to AtmAnuM kaMI bagaDatuM nathI. nimittajanya saMyogamAM jo ekAkAra thayo, IniSTapaNuM thayuM to punakarmanI zRMkhalA cAlu raheze. bAhya saMyogonA jJAtA draSTAbhAvamAM jAmI jAya pachI zuddhAtmA pratye pariNati thaze. [417] nizcayadRSTinA nirNayamAM kaMI dharmabhAvanA gauNa nathI thatI. paraMtu sAdhakano jJAtAdraSTAbhAva puSTa thAya che. jJAtA draSyabhAvanA abhyAsIe potAnI bhUmikAne yogya tapa, japa kRta, saMyama, bhakti Adi satsAdhanano tyAga karavAno nathI paraMtu te dRSTi vaDe sAdhana zuddhapaNe karavAnA che. jJAtA draSTAbhAvanA abhyAsathI jJAna, kriyA, zAstra, ke sAmarthya jevA yoga tyajI devAnA nathI. paraMtu temAM zuddhi ane vRddhi karI te yogo AtmasAta karavAnA che. jethI bhUmikA yogya thatAM dhyAnAdi AtmasAdhakane sahAyaka che. jethI muni asaMgadazAne prApta thAya che. 4i18] paraspara maLelA jIva pudgalAdi dravya-paryAyarUpa padArthonA asaMkrama eTale anyonya thavArUpa, bhinnatAno camatkAra jJAnamAtra pariNAmavaMta vidvAna puruSathI ja anubhavAya che." ajJa jano mATe te mAhitI mAtra rahe che. 4i19]. have jo eka dravyano anya dravyamAM praveza nathI, to anyane zo guNa-doSa ke lAbha-hAni karI zake? na ja karI zake. Atmatattvane paNa A ja niyama lAgu paDe. AtmAne parathI lezamAtra lAbha-hAni thaI zakatI nathI. chatAM jIva anAdi mithyA mohavaza thaIne parathI potAnA lAbha-hAni mAnI rAgadveSanI AkuLatAthI eka kSaNa paNa virAma pAmato nathI. 4i20] ajJAnavaza pote potAnA svabhAvane oLakhato nahi hovAthI paradravyo pratye rAgadveSamAM joDAya che, ane ekatvano bhAva kare che. e ekatvano bhAva toDavA mATe AtmAmAM ja nimagna thavA zAstrakAra 114 amRtadhArA Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharSioe nizcayanayanuM AlaMbana levA kahyuM che. je gurugamathI prAyogya [21] koI ziSyanI alpatA joI guru tene dhyeya mATe nizcayanuM AlaMbana Ape che. koI ziSyane prajJAvaMta jANI nevuM TakA nizcayanuM AlaMbana samajAvI vyavahAra prayojana pUrato ja Ape che. pU. paMnyAsajI. [422]. svopajJa tabakamAM upAdhyAya zrIyazovijayajI prakAze che ke, tattva e che ke mATI svayaM potAnI yogyatAthI ghaTarUpe pariName che, te samaye daMDa cakra vigere potAnI yogyatAthI potapotAnA vyApArarUpe pariName che. tathA kuMbhAranA zarIranA paramANuo paNa potapotAnI yogyatAthI te avasthAne dhAraNa kare che. chatAM kuMbhAra ajJAnathI ema mAne che ke huM ghaDo banAvuM chuM.' vAstavika rIte kuMbhAranA AtmAe phakta vikalpa karyo ke huM ghaDo banAvuM.' paNa zarIra vyApAra kuMbhAranA AtmAnA vikalpane AdhIna nahoto. [43]. mUrta zarIra ane amUrta AtmA e baMne vacce paramArtha saMbaMdha hoI zake nahi. evuM bane ke AtmA icchA kare te ja samaye zarIrano vyApAra te svarUpe potAnI yogyatAthI pariName ane AvuM aneka vAra thatuM dekhAvAthI ajJAna AtmAone bhrAMti thAya che ke zarIrAdinI kriyA huM karuM chuM' paNa AtmA ane zarIra baMne judAM dravyo hovAthI anyonya kevI rIte pariNamAvI zake ? AtmA zarIranI kriyAno mAtra sAkSI/jJAtA banI zake. A nizcayanayano mata che, paramArtha sUcavanAro che te sUkSmabuddhithI gurugame samajavo joIe. [42] jyAM sudhI sthUladaSTi nahi jAya, sUkSmadraSTi nahi UghaDe tyAM sudhI A saMsAranA dhokhAne ane saMsAranI mAyAne jIva jANI zakato nathI. mANasa sAmAnya rIte jANe che. divasa jAya che. divasa jANe che ke mANasa jAya che. cakravartIo paNa gayA. kyA gayA ? koI svarga koI apavarga amRtadhArA 115 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane koI adhamavarga pAmyA. manamAM sUkSmatA Ave to A sarve mohanI ramata samajAya. vairAgya Upaje. mana vaza thAya. [425] zrI arihaMto A jANatA hatA tethI manane vaza karavAno, sUkSma karavAno ane zuddha karavAno upAya batAvatA gayA. zrI navakArane vidhipUrvaka ArAdhavAthI manamAM viveka janme che. navakAra pAse kaMI mAMgavAnuM nathI, phakta gaNavAno che. bhAI ! dukAna mAMDe pachI thoDo samaya gaye napho maLe ne ? pahelAM tuM bahumAnapUrvaka navakAranA jApanI dukAna to mAMDa pachI divALIe napho nukasAna joje. napho ja napho 4i26] jagatamAM nirguNI evA jIvo paNa pUjAya che te dravya-dhanano camatkAra che, e pratyakSa jaNAya che. vaLI sAmAnya manuSyo guNanA pUjArI hotA nathI, paNa dravyanA pUjArI hoya che. AthI upadeza vagara paNa evI pravRtti utsAhabhera karavAmAM Ave che. temAM evo vizvAsa Ave ke bAhya sukhanuM kAraNa dhana che, te dhanaprAptinuM kAraNa dharma che to dhanaprApti karatAM dharmaprAptino utsAha vadhe ne? 4i27]. karavuM karAvavuM ane anumodana karavA dvArA dharma zakti mujaba thAya che. karAvavAmAM anekane sAthe laI karI zakAya to paNa temAM maryAdA che. e kyuM ane karAvyuM baMne bheguM karavAmAM Ave to paNa anumodana rUpa dharmanA sAgaranI AgaLa te biMdu jevuM che. kAraNa ke anumodanamAM deza, kALa, ke dravyano pratibaMdha nathI. anumodana ApaNI AjubAju thatAM vartamAnanA dharmathI thaI zake. bhUtakALamAM bIjAoe AcarelA dharmathI paNa thaI zake. vaLI A bharatakSetra sivAya anya kSetronI paNa thaI zake. anAdikAlathI sarvakSetromAM dharma vaLI paripUrNa dharmarUpe ArAdhAto Avyo che. A sarva dharmono saravALo anaMta anaMta thAya. anumodanA keTalI thAya ? 4i28] 116 mAM amRtadhArA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bAju sTIla-lokhaMDa che bIjI bAju pANI che, bemAM konI zakti vadhAre ! sthULa dRSTie lokhaMDanI. paNa lokhaMDane pANInA pAtramAM nAMkhI rAkho kATa vaLIne nAza pAmaze. AvAM ghaNAM dRSTAMtathI samajIe to mananI zakti vizeSa che. te mana AhAra, bhaya, maithuna ane parigrahanI saMjJAmAM baMdhAI gayuM che. mana sAdhe tene maMtra kahevAya mukhya maMtra paMcaparameSTi bhagavaMto che. te vaDe manane vaza karI zakAya. tevI ArAdhanAthI jJAna/viveka janme che. jethI sAdhaka sarva nayone dravyakSetrAdinA yathArthapaNAne jANI zake che. mULamAM te maMtra mohane oLakhAve che. pachI tene haTAve che. [429] bhaktonuM hRdaya camatkArika che. maMtrazakti Atmapreka camatkArika che. "namo arihatANaM e vAstavamAM mohano kaTTara vairI. zrI arihaMtono moharUpI kaTTara zatru sAme A jyanAda che. AthI arihaMtane namaskAra, e mohane paDakAra che. zrI arihaMtanA nAmathI mohathI sattA dhrUjI UThe che. kAraNa ke arihaMtanuM nAma snehanA zastra vaDe mohanAM mULiyAM ukheDanAra tathA vizvanA mitra zrI arihaMta paramAtmAnI vidhavAtsalya bhAvanAnuM smaraNa karAvanAra che. [430] "sarva jIvonI utkRSTa hitaciMtAnA bhAvarUpa mitratA vaDe ahiMsAdi-zatrutAno uccheda karanAra zrI arihaMta paramAtmA che tethI bhAvathI temane namaskA2 ka2nA2 jIva paNa jIvo pratye zatrutAno tyAga ka2nA2 thaIne arihaMta svarUpa bane che.'' [431] sarvayogono sarvathA nirodha karavArUpa dhyAna zrI jinezvaradevone hoya che. jinezvarano sAmAnya artha kevaLajJAnanI sthiti pAmelA AtmAo evo thAya che. deharahita zuddhAtmAone to yoganA vyApAro zodhavAnI jarUra rahetI nathI. kevaLajJAna pAmyA pachI ja yogono sarvathA nirodha karavAnuM baLa Ave che. A paudgalika yoga te audayika Adi amRtadhArA * 117 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranA saMyogathI utpanna thayela AtmA pariNAma vizeSa vyApArane yoga kahe che. vAstavika yoga te mokSamArgamAM joDatA pariNAma vizeSa te yoga che. [432] tRSA tathA sudhAne zamAvavAnI ane prANane TakAvavAnI tAkAta jyAM sudhI jaLamAM ane pavanamAM rahelI che. tyAM sudhI tenI upayogitA tathA nitya nUtanatA mAnavInA manamAM TakI rahe che. nAma, maMtra, jApa paNa AtmAnI kSudhA tRSAne zamAvanAra che ane AtmAnA baLavIryane vadhAranAra che, tethI tenI upayogitA ane nitya nUtanatA svayaM maMtra jayanArane anubhavAya che. te kevI rIte e prazna asthAne che. keTalAka pratyuttara buddhithI ke buddhine ApI zakAya tevA nathI. hRdayanI vAta hRdaya ja jANI zake. zraddhAnI vAta zraddhA ja samajI zake. 4i33] paramAtmatattva ane tenI zaktine na mAnanArane mana potAno "ahaM' e ja paramAtmAnuM sthAna le che, e doSa sarva samarthanuM zaraNa lIdhA vinA kadI TaLato nathI, ahaM TaLato nathI tyAM sudhI jIvane zAMtino anubhava AkAzakusumavat che to pachI Atmaanubhava to kyAMthI thAya? 4i34] prANImAtramAM jUnA-mULasaMskAranuM baLa hoya che. manuSya viveka vaDe te samucita parivartana karI zake che. A mULa saMskAra para niyaMtraNa rAkhavAmAM nathI AvatuM to te manuSya mATe hAnikAraka bane che. mATe niyaMtraNa-damananI kriyA hovI jarUrI che. damana e hAnikAraka kriyA nathI paNa ucita samaye te jarUrI che. jemake saMgrahanI vRtti mAnavamAM jo vivekapUrvakanI niyaMtraNavALI hoya to lAbha kare che, nahi to te mAnavamAM kRpaNatA ke corI karavA jevA doSo dhAraNa thAya che. te ja pramANe laDavAnuM baLa mAnavane prANa rakSaNa mATe jarUrI che. paNa jo te aniyaMtrita bane to rakSaNa ne badale vinAzanuM kAraNa bane che. te ja pramANe anya saMskAro mATe vicAravuM. arthAt mAnava mATe 118 amRtadhArA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mULa saMskAranuM prakAzita thavuM ane niyaMtrita thavuM baMne jarUrI che. jemAM vivekanI mukhyatA paNa jarUrI che. [435] A saMskAronA niyaMtraNa mATe keTalAka upAyo che. jJAnArNavamAM AcAryazrIe jaNAvyuM che ke mahAmaMgalavAkyonuM jIvanamAM avataraNa karavuM. tenA vaDe Atmazakti prakAzita thaI AhAra, bhaya, nidrA, parigraha jevI saMjJAo/saMskAro sahelAIthI pariSkRta bane che. nabaLA bane [46] che. vaLI samasta kalpanA jALane dUra karIne potAnA caitanya ane AnaMdamaya svarUpamAM lIna rahevuM te nizcaya ratnatrayanI prAptinuM sthAna che. "huM nitya AnaMdamaya chuM. huM zuddha chuM" advitIya chuM. utpAda, vyaya dhrauvya sahita sat chuM' AvAM maMgaLa vAkyo dvArA vyarthavikalpothI vyakti potAnI rakSA kare che. pavitra vicAra athavA dhyAnamAM lIna rAkhe che. azubha dhyAnathI dUra rAkhe che. [437] zrI namaskAramahAmaMtranuM smaraNa paNa e mATe mahAna upAya che. manuSyanuM mana nirarthaka rahetuM nathI. tene maMgalavAkyo ke smaraNa vaDe bharapUra rAkhavuM. mananI niraMtara cAlatI kriyA 52 e vaDe zubha prabhAva paDato raheze. [438] trailokyadIpaka - maMtrAdhirA namaskAra mahAmaMtra vaDe vyakti potAnA manane prabhAvita karI sthAyI bhAvanA saMskArane draDha kare che. jethI aneka vAsanAo zamI jAya che. jemane japano anubhava nathI teo cAritryane nirarthaka ane yAMtrika mAne che. tethI teo te viSe kaTAkSa kare che. zuM vyaktino saghaLo samaya potAnI dhAraNApUrvakano ke suyuktipUrNa vicAradhArAmAM jAya che ? moTA bhAganA manuSyone ghaNo samaya nirarthaka ane kaDhaMgA vicAromAM pasAra thAya che vAtA2varaNa ane saMyogonI asara paNa hoya che. AvA aniyaMtrita ane nirarthaka saMskAro, vicAronA pravAha amRtadhArA * 119 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLavAkyo ke nAmasmaraNa vaDe parivartana lAvI tenuM zodhana thaI zake che. maMtra sUtelI cetanAne jAgRta kare che. zAstra e cetanAnAM rahasyo pragaTa kare che. 4i39] jema divasa ane rAtrithI saMdhyA judI che, tema kevaLa jJAna ane zrutajJAnathI judo kevaLajJAna rUpa sUryanA aruNodaya samAna anubhava paMDitoe/jJAnIoe jAmyo che. sarva zAstro dizA batAvanAra ja che. saMsArasamudrano pAra to eka anubhava ja pamADe che. 440] indriyothI na jANI zakAya evo sarva upAdhiothI rahita zuddhAtmA vizuddha anubhava sivAya, zAstronI seMkaDo yuktiothI paNa jANI zakAya nahi. koI indriyothI na jANI zakAya evA padArtho yuktithI hatheLImAM jaNAya to ATalA vakhatamAM paMDitoe te atIndriya padArthono nizcaya karI lIdho hota. zuddha anubhava vinA pustakarUpa, vANIrUpa athavA arthajJAnarUpa dRSTi rAgadveSAdithI rahita zuddha AtmasvarUpane kevI rIte jANe ? jJAnI zAstrarUpa dRSTithI zrutajJAnazabdabrahma jANIne anubhavathI svaprakAzarUpa-svathI ja jANI zakAya tevA vizuddhAtmAne jANe che."(jJAnasAra) 4i41] zuddhajJAnanayanA abhiprAya munine jJAnasAra AtmAmAM cAlavAthI cAritramAM TharavAthI jJAnadarzana sAdhya che. kriyAnayanA abhiprAye jJAnanA phalarUpa (iyasamati Adi kriyAnA lAbhathI munine jJAnadarzana cAritra sAdhya che. zuddha AtmasvabhAvamAM AcaraNa, doSanI nivRttirUpa phaLa na thAya te jJAna ke zraddhA nathI. jema dIvAnI jyotinuM UMcanIce ADuMavaLuM javuM vigere kriyA prakAzamaya che tema anya svabhAve nahi pariNamelA je AtmAnI sarva kriyA jJAnamaya che tenuM munipaNuM/maunapaNuM sarvotkRSTa che. vANIne nahi uccaravArUpa mauna ekendriyamAM sukhethI prApta thAya che. paraMtu saMjJI-manuSyane pagalomAM manavacana kAyAnI pravRtti na thavI te zreSTha mauna che. 4i42 120 amRtadhArA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matijJAna mana ane indriyo vaDe thAya che. zrutajJAna manano viSaya bane che. ciMtana manana vaDe bhAvasRta vaDe anubhavajJAna thAya che. teno upAya dhyAna che. zrata vaDe jaNelA padArthone anubhavagocara karavA mATe dhyAna anivArya che. jJAnane kAryakArI karavA mATe dhyAnanI AvazyakatA che. jJAnanI sAmagrI savizeSa navakAra-paMcaparameSThIpUrI pADe che. dhyAnanI sAmagrI siddhacakra-navapada pUrI pADe che. jJAnavaDe thayelo bodha te dhyAna vaDe vizeSa pariNata thAya che. pratyakSa anubhava bane che. zrI navakAra bhAvamaMgaLa che. bhAvamaMgaLa AtmapariNAmarUpa che. dravya namaskAra jJAna, zabda ane kriyA vaDe thAya che. tenA samanvayathI bhAvanamaskAra aMtarAtmAmAM pragaTa thAya che. jJAna viSayAkAra thaI (AtmA) zeyane jaNAve che. 4i3] sAmAyika eTale sarva jIvo AtmAtulya che tevI sAdhanAno abhyAsa. zrI navakAra eTale paramAtmAtulya potAnA AtmAnI sAdhanAno abhyAsa, sAmAyika dharmajIvana jIvavAno abhyAsa che. dhyAnamAM navakAranI mukhyatA che. zrI navakAra e nizcaya ratnatrayanuM pratIka che. navakAra dunyavI lobhano vipakSI che, zatru che ane mukti sukhano lobha jIvamAM jagADe che. 4i44] namaskAramaMtramAM atyaMta sAmarthya che kAraNa ke te namaskAra jene karavAmAM Ave che te devagurumAM evuM sAmarthya che. deve te deva e arihaMta ane siddha, te AtmAnuM zuddha svarUpa pamADanAra che. dikhAve te guru te ApaNA AtmAnuM zuddha svarUpa dekhADanAra che. eTale devagurune namaskAra e mRta sAgarane pAra pAmavAno upAya che. saMsArI AtmA ATha karmathI AvarAyelo che, tenI nIce svamAM je zuddha svarUpa raheluM che te arihaMta ane siddha samAna che. Avo bodha namaskAramaMtra Ape che. maMtrano jApa hRdayamAMthI dUSita bhAvanAone bahAra kADhIne aMtaHkaraNane zuddha kare che. vaLI maMtrajApa vaDe garamI vadhavAthI mastiSkanI gukha samRddhino koSa khUlI jAya che. tethI uttama kAryo siddha thAya amRtadhArA * 121 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. Avo lAbha zraddhAvAnane, sadAcArIne thAya che. [445] he jIva! jo tuM ema mAnato hoya ke huM bahAramAM kaMI karI zakuM chuM to tArA rAgAdi azuddha avasthAone nirmULa kara. zubhAzubha tamAma vikalpone tyajI de, naSTa karI de. A sivAya AtmArthe bIjuM kaMI karavAnuM nathI. jo kartutvabhAvamAM tuM rAcato hoya to rAgAdi bhAvane choDa, agara to karuM karuMnuM mithyAbhimAna tyajI de. mArI icchA mujaba huM kaMIka karI zakuM chuM, meLavI zakuM chuM. bhogavI zakuM chuM. te mithyAbhAva choDI de. to sAkSIbhAva, jJAtA draSTAbhAva pragaTa thaze. [446] tuM icche ke na icche dareka dravyanI avasthAo kALanI yogyatA anusAra te te kALe thAya che. temAM he jIva tuM zA mATe pheraphAra karavA udyama karI AkuLa thAya che. are tArA potAnA vibhAvabhAvono kartA bhoktA zA mATe bane che ? tuM tArA upayoga ne tyAMthI uThAvI tArA svarUpamAM magna thaI jA. jema tuM anya padArthane jANe che. jANavAvALo chuM tema nirNaya kara ane pachI tuM ja anubhava kara ke huM to svano kartA chuM rAgAdino kartA nathI. [47] mana vacana kAyAnA yoge karma baMdhAyelAM che, te udayamAM Ave bhale te mana vacana kAyA bhogave che, tuM zA mATe vacamAM Ave che. tuM to zuddhAtmA. tAre pApa ke puNya sAthe zuM levA devA ? manAdi yogamAM ekatva buddhi karavAthI AtmA daMDAya che. karmavipAke vedanA duHkha Ave che tyAre kahe ke he kAyA ! A tAre kAraNe teM ja bAMdhelAM karma udayamAM AvyA che to have tuM ja bhoga. he cetana ! tuM sAkSI bhAve joyA kara. A rIte dehathI bhinna thaI, sAkSIbhAve rahI, AtmasvarUpamAM sthira thA. manavacana kAyAmAM ekatvabuddhine tyajIne zuddhAtmasvabhAvamAM zraddhArUpe sthira thA. nizcayathI sthira thA. 448] manane vaza karavArUpa yoganuM kArya cha prakAre siddha thAya che. utsAhAta - apUrva varSollAsa vadhAravAthI. 122 amRtadhArA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayAta - A mAruM parama kartavya che evA ekAgra pariNAmathI. gheryAta - kaSTa vakhate sthira rahevAthI. saMtoSAta - AtmaramaNatA dhAraNa karavAthI. tattvadarzanAta - yoga e ja tattva che paramArtha che evo vicAra daDha karavAthI. janapadatyAgAta - gatAnugatika lokavyavahArano parityAga. Avo yoga eTale dhyAna karavAthI thato ekAgratAno pariNAma. [449] AkAzamAM rahelA tArAonI, pRthvI paranI retInA rajakaNonI, meghamAMthI varasatA varasAdanAM biMduonI saMkhyA gaNavI jeTalI duSkara che tethI adhika duSkara caMcaLa evA manane vaza karavuM te che. to paNa utsahAdi cha kAraNo sahita prayatna karavAmAM Ave to, paMcaparameSTinA dhyAna vaDe mana vaza thaI zake che. temAM dhyAtA pote zAMtatA, sthiratA, nizaLatA ane nirbhayatA Adi guNono anubhava karI zake che. 4i50) cittanI ekAgratA baLAtkAra thatI nathI. kadAca koI prayatna kare to te dIrghakALa TakatI nathI. cittano svabhAva evo che ke tene jemAM rasa Ave temAM tarata ja sthira thaI jAya che. zrIarihaMtamAM rahelI vizeSatAmAM jIvane jemAM rasa Ave temAM lakSya kendrita karavuM joIe. tethI cittanI lInatA AvI jAya che. lInatA Ave maMgaLanuM Agamana thAya che ane vibo TaLI jAya che. zrI arihaMtanI bAhya vizeSatA ATha prAtihArya ane samavasaraNanI racanA che. aMtaraMga vizeSatA, anaMtajJAna, vairAgya, karuNA vigere che. tenuM daDhapaNe dhyAna karanAra AtmAnA aMtaHkaraNamAM samyaktva pragaTa thAya che. mithyAtvanuM ghora aMdhAruM dUra thAya che. arihaMtane namaskAra karelI kriyA cittano bhAva jagADavA mATenI saraLa yukti che. 4i51] maitrI : anyanA hitano vicAra, ahIM svahitano vicAra na lakhyuM. potAnA sukha mATe jeTalo vicAra Ave teTalo bIjAnA sukha mATe amRtadhArA 123 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. vicAra Ave tyAre maitrI janme. pramoda = anyanA guNa joI rAjI thavuM. potAnA guNa joIne rAjI thanArA ghaNA che, mATe to mokSa na thayo. mAna mokSamArgathI viruddha che. karuNA = anyanA duHkha para anukaMpA. potAnA ke potAnA hoya tenA duHkha para anukaMpA thAya che. anyanI kyAre karI? madhyasthatA niguNuM-aparAdhI pratye taTasthatA. tiraskAra nahi. Ano artha e thayo ke anyanA hita vicArathI dharmano janma thAya che. kevaLa svArthavRttivALA jIvo dharmanA ArAdhaka banI zakatA 4i52] - nizcayadRSTivALA kahe ke koI anyanuM kAMI karI zakatuM nathI, emAM nizcayanI mukhyatA che. yadyapi temAM kartAbhAva chUTavAnI dRSTi grahaNa karavAnI che. kevaLa potAnuM hita jovuM A dRSTino hetu nathI. jema upayoga jIvanuM lakSaNa che, parasparopagraho jIvAnAm jIvo sAtheno nirdoSa saMbaMdha che. dareka padArthanuM pariNamana svataMtra hovA chatAM vizvanI racanA ja nimitta naimittika saMbaMdhavALI che. eka dravya anya dravyamAM pheraphAra karI zakatuM nathI. paraMtu temAM phakta nimitta naimittika saMbaMdha che. 4pa3] AtmAnubhavamAM utAvaLa ke ajJAna na cAle. koInA ApavAthI AtmAnubhava thato nathI. AtmAnubhava-asaMga dazA mATe bhagavAnanI AjJAnuM pAlana joIe (vacanayoga) bhagavAnanI AjJA to ja sarvAga pALI gaNAya jo temanA para hRdayapUrvakanI nirdoSa bhakti Ave (bhaktiyoga, bhakti to ja Ave jo bhagavAna para pUrNa zraddhA-prema hoya prItiyoga) zarUAta prItiyogathI pariName asaMgayoga Ave. prathamanA traNa nizcaya sApekSa vyavahAra dRSTi che. jemAMthI nizrayadaSTinuM rahasya pragaTa thAya che. 4i54] sukhano lobhI dharmakriyA kare to pApAnubaMdhI purva bAMdhe che. ane 124 amRtadhArA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te puNyanA udayakALamAM sukhane sukharUpe bhogavI zakato nathI. guNano lobhI dharmakriyA karatA puNyAnubaMdhI puNya bAMdhe che ane puNyanA udaye sukha maLe tyAre sukhabuddhithI bhogavatA nathI, sukharUpe bhogavIne bhogAvato karmano nAza karI guNaprAptimAM AgaLa vadhe che. saMsAranuM sukha guNanA lobhInI pAchaLa cAle. sukhanA lobhathI sukha bhAgatuM jAya che. tethI siddhanA jIvone je sukhanI anubhUti thAya che teno AMzika svAda guNanA lobhIne thAya che. pipa] kAmarAga : IcchA ane vAsanA rUpa che. tethI sacetana ane acetana padArthone upayogamAM levAno rAga te kAmarAga. te pAMcamA guNasthAnaka sudhI rahe che. padArtho badalAtA rahe che. dharmamArgamAM paNa devagurune zradhdhaAdi joIne rAga thAya paNa guNo para na thAya. te kAmarAgano prakAra che. 4i56] sneharAgaH kAmarAgano vistAra. je padArtho pratye kAmarAga thayo te pratyeno gADha rAga te sneharAga. A rAga bhavAMtaramAM sAthe jAya che, jemake cakravAka cakravAkIno naramAdAsaMbaMdha anyanA viyogamAM jhUrIne maraNa pAme. prazastamAM bhagavAna mahAvIra pratye gautamasvAmIno sneharAga hato, tethI apekSAe kevaLajJAna apragaTa rahyuM. [457] daSTirAgaH atyaMta rAgavALA je je padArtho dRSTimAM Ave, svapnamAM paNa Ave te dRSTirAga che. sneharAganI tIvratA dRSTi rAga che. te te padArtho jaDa ke cetana rAga pUrvaka dRSTimAM najarAyA ja kare. prathamanA be rAga karatAM daSTirAga vadhu hAnikAraka che. [458]. traNe rAga heya che. guNaprApti mATe nisvArthabuddhivALo prema graMthideza sudhI AvelA jIvo jANe che. guNano anurAga vadhe che. maitrI Adi bhAva pedA thAya che. sukhanAM sAdhano heya rUpe lAge che. eTale saMsAramAM tIvra bhAve rAga thato nathI. sAgaranI bharatI samaye oTano vicAra karavA mana taiyAra thatuM nathI tema zAtAnA/zubhanA udayamAM mana amRtadhArA 125 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azAtAno ke azubhano vicAra karavA taiyAra thatuM nathI. [45] kAMTo kADhavAmAM muzkelI nathI tenA sthAnamAMthI UMco lAvavAmAM muzkelI che. tema pApatyAga karavAmAM muzkelI nathI tenA pakSapAtathI manane mukta karavAmAM mukelI che. laDo karyo sAthe bhaLI prabhu sAthe. 4i60] jJAna ane AcaraNa viSe aMtara rahe che. jemake sAcuM bolavuM te zravaNa thAya, te satya che tenuM jJAna thAya paNa te pramANe bolavAmAM AcaraNa karavAmAM aMtara paDe che. A jJAna ane AcaraNane joDanAra zraddhA che. yadyapi jJAna satya pratye AkarSaNa pedA kare che. te jyAre daDha thAya tyAre jJAna svayaM AcaraNa bane che. jenuM jJAna thAya tenI zraddhA thavI joIe. te AcaraNa sudhI pahoMcADe che. appA kattA vikattA vA duhAya ca suhAya ca | AtmA pote ja potAnA sukhano ane duHkhano kartA che. 4i6 1] vItarAganA sanmArgamAM utsarga ane apavAda be paddhati che. yadyapi mahAjano yenagata sapaMthAH sAdhaka jIvo mATe utsarga mArga upAdeya che. apavAda mArga pUrve utsarga to hoya ja, jemake bharata mahArAjane arIsAmAM bhavanamAM vairAgyadazA utpanna thatAM kevaLajJAna thayuM. A vAtanI pUrva karelI saMyamanI sAdhanAnA utsargane na jANanAra arIsAnA oraDA banAve temAM rAtadahADo paDyo rahe to bhramita thaI pAgalakhAnA bhego thAya. paNa jJAna na thAya. 4i6 2) vItarAganA mokSamArgamAM potAnI bhUmikAnusAra potAnI aMtaradazAnuM tAraNa kADhI, bAhya dravya kSetrakALa bhAvane vicArIne utsarga ane apavAda mArgano viveka karI Atma saMzodhana karo. bAhyapaNe saMyamAdinI vidhi pravRtti kare tyAre kathaMcita zubharAga pedA thAya, koIvAra prazasta rAganI mukhyatA jovAmAM Ave to paNa sAdhakane temAM heya upAdeyano viveka hoya che. tethI utsarga eTale kramika mArgane 126 9 amRtadhArA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAre che. [46 3] prathama deva guru dharmanI mukhyatA samaje te pratye bahumAna Ave, samarpaNatA Ave. saMsAranAM kAryonI gauNatA thAya. zAstra zravaNamAM zraddhA thAya. tapAdimAM pravRtta thAya, Ama bhUmikA baMdhAya tema tema AgaLa vadhI aMtarmukha thAya. [464] nizcayadharmanI mukhyatA rAkhI vyavahAradharmanI pravRtti jinAjJAguruAjJAne AdhIna yathAzakti pramANe hoya che. nizcayadharmanI bhAvanAvALo sAdhaka vItarAga devAdino Adara bhakti kare che; samarpaNa bhAva seve che. vaLI pUrNatA na pAme tyAM sudhI vyavahA2 mokSamArganI je je vyavahAra pravRtti che tenI samyak prakAre vRddhi kare che. Ama nizcayadharmanI mukhyatA ane vyavahAra pravRttinI yogyatAnusAra sahaja upAdeyatA hoya che. jo ema na samaje to tene nizcayadharmanI prApti thatI nathI. zAstrAnusArI bhUmikA ke guNasthAne sAdhaka jo vyavahAradharmathI alaga thAya to tene zudhdhadharmanI prApti thatI nathI. mATe sAdhake AtmasaMtulana jALavI nizcaya ane vyavahAradharmane Acaravo. [46 5] sAco sAdhaka-sAdhu koNa hoya! sAdhutA eTale aMtarmukha thavuM. sAdhAraNa manuSya potAthI bahAra hoya che. are ! dhana, mAna, parivAra e saghaLAnI sAthe hoya che. paNa pote potAnI sAthe raheto nathI rahI zakatonathI bahAra rahevuM e mUrchA che. svathI alagatA che te asAdhutA che. 52no lagAva te mohanIya che. bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke 'suttA amuNI' sUe che te amuni che. [46] sAdhutA eTale AtmazAMti, svAdhIna AnaMda. samyak pariNAma sarva paristhitimAM nIravazAMti, cittanI saraLatAM ane samatA prApta karavI te sAdhutA che. sAdhutA vezamAM chupAtI nathI. sAdhutA bAhya satya nathI e to aMtaranuM amRta-satya che. [46 7] eka saMta ane temano ziSya anyatra gAma jaI rahyA hatA. amRtadhArA " 127 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acAnaka AMdhI tophAna caDhI AvyAM mArgamAM cAlavAnI paNa muzkelI hatI kyAMya rokAI zakAya tevuM na hatuM. mahA muzkelIe gAmanI najIra pahoMcyA. kapaDAM khUba bhiMjAI gayAM hatAM. paga kAdavathI kharaDAI gayA hatA. zarIra thAkathI bharAI gayuM hatuM. saMte ziSyane pUchyuM vAstavika sAdhu koNa hoya? zAstrajJAna hovuM, upadeza Apavo, aMdhane dekhato karavo, vanyapazuothI nirbhaya rahevuM, zarIranAM kaSTo sahevAM ATalI ja sAdhutA nathI. sAMbhaLa, ApaNe hamaNAM je gAme pahoMcazuM hajI rAta che. dharmazALAnA bAraNAM para TakorA lagAvIzuM dvArapALa pUchaze, koNa cho ? "ame be sAdhu e dvArapALa AvezamAM bolaze bhikhArIo, mAMgaNa, cAlI jAva ahIM jagA nathI. ane bAraNuM baMdha kare. tyAre manodazA kevI thAya? 4i68] ApaNe punaH bAraNAne TakorA vagADIzuM. ThaMDIthI zarIra dhrUjI rahyuM che. bhUkha tarasa lAgI che. dvArapALe dvAra kholyuM ane lAkaDIthI prahAra karyA. ane apazabda bolyo. chatAM ApaNA cittamAM koI taraMga na hoya, jema sAdhanAkALamAM dhyAnastha dazAmAM citta zAMta hoya e ja zAMtino anubhava ane dvArapALamAM prabhunAM darzana thAya tyAre aMtaramAM sAdhelI sAdhanA pragaTa thAya. ApaNe mAthe koI sagaDI saLagAvavAnuM nathI. phakta ATaluM ja bane ApaNI sAdhanA pragaTa thAya. jIvana dhanya banI jAya. 469] upAdAna-nimitta. anyonya apekSita che. upAdAna nijazakti che. nimitta saMyogajanita anya dravyanI avasthA che. saMsArI jIvo mahaddaaMze nimittAdhIna hoya che. kAraNa ke AtmazaktinuM mAhatya jAyuM nathI. samajyo nathI. eTale bhUmikAnusAra jJAnIo puSTa avalaMbananuM nirUpaNa kare che. jo nimitta zuddha ane puSTa hoya to AtmAnI zakti upAdAnanI sabaLatA pragaTa thAya che. chatAM kevaLa nimittathI kArya thAya tevuM paNa nathI. upAdAna nabaLuM hoya to puSTa avalaMbana kAryakArI thatAM nathI. 4i70). 128 amRtadhArA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI jo upAdAna sabaLa hoya, ke pUrvanA daDha saMskAravALuM hoya to nimitta maLI rahe che. A kALamAM mahAtmAone svAbhAvika tyAga vairAgyanA bhAva thAya che. tyAre temane tevA nimitta maLe che. ane saMsArano tyAga karI Atma sAdhanAmAM pravRtta thAya che. upAdAna kAryarUpa che. nimitta kAraNarUpa che. koI vAra upAdAna nabaLuM hoya ane koI uttama-puSTa nimitta maLatAM jIvanI zakti pragaTa thAya che. Ama baMne tattvo anyonya apekSita che. 4i71] jema koI kaheze ke mane tapa thatuM nathI, paNa parivAramAM koI tapa kare ke sAdhumahAtmAno paricaya thatAM nAnA nAnA tapathI prAraMbha kare. tema karatAM karatAM vizeSa tapanI ArAdhanA karI zake, A rIte sabaLa nimittanA sahavAsamAM jIva upAdAnane jAgRta karI zake che. 4i72] anAdinuM jIvanuM pariNamana nimittAdhIna rahyuM che. eTale tenI dRSTi upAdAnarUpa nijazakti pratye gaI nathI. jJAnI jano evA jIvane mukhyapaNe nijazaktinuM mAhAtma batAvI puSTa nimitto jevA ke sadaiva nigraMtha guru, dharmazAstronuM pratipAdana kare che. te pratye jIvane samarpaNabhAva pedA karAvI upAdAnane sabaLa karavA pratibodhe che. mAtra upAdAnane ja mukhya kare ane puSTa nimittanuM avalaMbana na svIkAre to temAM paDavAnA ghaNAM sthAnako che. A kALamAM moTe bhAge nabaLA upAdAnanA yogavALA jIvonI vizeSatA che. temaNe uttama nimittone sevIne upAdAna daDha karavuM joIe. kArya siddha thatAM nimitta chUTI jAya 4i73] bhale kAryasiddhimAM upAdAnanI mukhyatA ho. te samyaka siddhAMta che, vaLI jemanuM upAdana - pariNamana daDha hovA chatAM, potAnI dRSTi svapurUSArthamAM hovA chatAM mahAtmAo bhUmikAnusAra sadeva, saguru ke sat zAstranI gauNatA karatA nathI. satsaMgAdine tyajatA nathI. vaLI upakArI evA tIrthaMkara paramAtmA ke gurujanonuM bahumAna paNa cUkatA nathI. amRtadhArA 129 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama upAdAna ane nimittanI yathArthatA jANe che ane te pramANe jJAnIo bodha Ape che. temAM kyAMya virodhAbhAsa hoto nathI. 4i74] vaLI jJAnIjano utsutra prarUpaNAmAM bhavabhramaNane jANe che, tethI temanA upadezamAM Atmahitano ja Azaya hoya che. tevA jJAnI mahAtmAo pratye tenA upakAra paratve, tevA puSTa nimitta pratye gurujanonI kRpA dvArA adhyAtmatattva, paramArthamArga prApta thAya che. mATe tevA mahAtmAo pratye ahobhAva e mArganI praNAli che. 4i75), upAdAna nabaLuM hoya, svaAzrita puruSArtha hajI saMbhava na hoya ane guruAjJA vihIna kaMI paNa adhyAtma ArAdhanA karavA jAya, ke puSTa avalaMbano tyajI de to svacchaMdatA poSAya. matsara jevA doSo Ave. nizcayAbhAsI thaI mArga cUkI jAya. mATe jIve zAstrAnusArI vyavasthita ArAdhanA svIkAravI joIe. prAthamika bhUmikAe to guruAjJAne AdhIna rahI vinayapUrvaka pUrNatAne lakSe ArAdhanA karavI. potAnI matikalpanAne neve mUkavI ane svArpaNabhAve kArya siddhi karavI. 4i76] avalaMbana nabaLuM hoya ane nAza karanAruM hoya to te ahitakArI che. jema kuMbhAre cAkaDo pheravavA lAkaDI rAkhI te ghaDo ghaDavAnuM bAhya nimitta che. te lAkaDI ghaDo phoDI zake. saMsArI koI avalaMbana hitakArI nathI, ke puSTa nathI jema mAtApitA svacchedI putrane sAdhu mahAtmA pAse laI jAya. putra sudhare paNa kharo ane dIkSA levAnuM kahe to mAtApitA nA pADe. putrane sudhAravo hato paNa saMsAramAM rahe tevo. Ama saMsArI avalaMbano nabaLAM hoya che. sarvotkRSTa avalaMbana tIrthaMkara paramAtmA che kema ke temAM sAdhakanuM sAdhya je mokSa che te vidyamAna che. temanA saMparkathI, atyaMta ahobhAvathI temanA guNo sAdhakamAM avataraNa thAya che. 4i77] aMdhArAmAM zastra-astranA prahAra karavAthI prakAza pragaTa thato nathI 130 ja amRtadhArA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu prakAzanA sAdhana dvArA aMdhAruM dUra thAya che. azAMti, mananA vikalpo zAMta karavA tene jANavA jarUrI che. manamAM je kaMI bane che vikalpo UThe che teno kartAbhAva choDo. tenI sAthe sAcIkhoTI mulavaNI na karo sAkSI bhAve juo. jANavAno prayoga karavo. upayoga-cetanA sAkSI banaze ke tyAM ja bAhya dRzya chUTI jaze, ane upayoga draSTAne pakaDaze. tyAM nijagharamAM sthira thaze. ajJAna dUra thaI prajJA pragaTa thaze. [478] sinemAno paDado koI citravALo nathI tenI pAchaLa citronuM prakSepaNa hoya che. te paDadA para dazyamAna thAya che. te joIne prekSaka maMtramugdha bane che. duniyAne bhUlI jAya che. e dRzya sAcA mAnIne ghaDIkamAM hase che, ghaDIkamAM raDe che. A pramANe mAnavanA mananA paDadA para pUrvanA saMskAro, vAsanAo ane vRttio prakSepita thAya che. e krama avirata cAle che. mAnava calacitrane joIne jema sukhI duHkhI thAya che. te kevaLa tatkSaNa pUratuM che. calacitra pUruM thatAM darzakane bhAna thAya che, ane ghara tarapha javA taiyAra thAya che. tema sAdhakane bhAna thAya ke A to janmajanmanuM calacitra che tyAM rokAvA jevuM nathI. potAnuM svarUpa nijaghara che. tyAM jatI cittavRttione zamAve che. ane mukti pAme che. [47] dharma-mukti eTale svaprati dRSTi, jAgRti. dharmanI hareka kriyA, maMtra, anuSThAna svaprati dRSTi karavAmAM apekSita sAdhana che. dukhanA vismaraNa mATe TI.vI. AhArAdi sAdhano jevuM te kevaLa kalpita nathI. bhautika sAdhano vaDe duHkhanuM vismaraNa thAya che. mULa chedAtuM nathI. tema bAhya kriyA AlaMbano paNa vartamAnanA azubha bhAvone roke che. zubhabhAvamAM cittane joDe che. paraMtu te svarUpadharma nathI. upadezAdinA yogathI jIva jAgRta bane, svarUpane jANe, tyAM sudhInI yAtrA karAvavA dharmaanuSThAnono saMbaMdha che. tethI AgaLa svAdhIna mArga che. [48] dharma dharma karato jaga sau phIredharma na jANe ho marma, jinezvara' (zrI AnaMdaghanajI) amRtadhArA : 131 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma eTale svano anubhava. dharmamArgamAM AvatA jIvone jANe ajANe AtmAnA anubhavanI vAta game che. paNa pachI bhautika kSetranI pratiSThAmAM Adata pramANe khovAI jAya che ane sagavaDa sAmagrImAM sukha mAne che. temAM thoDo bAhyadharma karI saMtoSAI jAya che. Atmasukha ke anubhava bahAranI vastu nathI. AvuM to ghaNuM sAMbhaLyuM kharuM ne? have prayoga karo. huMpaNAno, kartutvano bhAva choDo e haLavAza ane saraLatA svanA anubhavamAM laI javA praryApta che. 4i81] buddhimAna cho to jJAna-tattva mArge jAva paNa hA gautamasvAmInI jema hune choDI dejo. nahi to vaLI A kahuM to phUlIne phALako thaze. hRdayavAna cho to bhakti mArge cAlyA jAva. bhaktimAM samarpaNabhAvamAM "mAruM chUTI jAya che. huM to prabhuno mAruM kaMI nahi. putra mRtyu pAmyo tyAre narasiMha bhakta kahe prabhue Apyo hato prabhue laI lIdho mAruM kaMI nahi. 4i82] - jJAna ane bhakti baMnemAM huM ane mAruM choDI devAnuM. satya to e che ke chUTI jAya che. jJAna ane bhaktino sumeLa to vaLI saraLa mArga che. bhakti rahita jJAnanI zuSkatA nahi ane jJAna rahita bhaktimAM unmAda rahita sthiti baMnenA sumeLathI saMbhavita che. jhADane vela viMTAI ane Toce pahoMce tema sAdhake dharmane pakaDavAno che. e dharma eTale aMhakAranuM visarjana ahamanuM - parazuddhatAnuM sarjana. 4i83] e amRtadhArA che jo tu svarUpadharmamAM nathI to karmamAM chuM. pramAda e ja karma che. apramAda e dharma che. bhagavAna mahAvIre gautama svAmI dvArA saune eka ja lakSa karAvyuM pramAda choDo. bahAramAM rahevuM, AtmAnuM vismaraNa karavuM, bhautika sukhamAM doDyA javuM, e sau pramAdanA lakSaNo che thoDIvAranI nidrA ke jhokA jeTaluM nukasAna karatA nathI, tenAthI vizeSa ahitakAraka, jherI, puNyanAzaka-padArtha pramAda che. mATe sAdhake avasare 132 amRtadhArA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasare apramAdapaNe svakartutva karatA rahevuM. samyakapravRtti ane nivRttino meLa karavo. 4i84] karmajALa-vAsanAnA saMskAro ati sUkSma, vividha sAmarthyavALA, vicitraprakRtivALA hoya che, jenuM varNana zabdAtIta che ema kahIe to cAle. chatAM cetananI zakti enAthI sAmarthyavAna che. eTale sAdhaka dhAre to potAnA aMtaranirIkSaNa vaDe kaMIka khyAla meLavI zake. temAM kyAreka bhaya ke lobhanuM, kyAreka kAma ke krodhanuM, kyAre aham ke mamatvanuM jora vRddhi pAmatuM jaNAya. e ja rIte saddaguru ke zAstrabodhathI samajaNa, manana ke ciMtana dvArA te doSonuM baLa ghaTI zake tevo anubhava thAya. te mArge AgaLa vadhatAM zuddhi dvArA adhyAtmamArgamAM praveza karI Atmahita karI zake. 4i85] jIvanacaryA nabhAvatA gRhasthane rAgadveSano AmUla viccheda zakya nathI. saMyamajIvanamAM paNa vidhi-niSedha, ke grahaNatyAgano vyApAra rahe che tethI temAM rAgadveSanI chAyA rahevAnI, AthI citta azuddha rahevAnuM. sAdhaka zuddhi mATe jAgRta hovAthI te te prakAromAM samabhAva rAkhavA prayatnazIla rahe che. tethI krame krame zuddhi vadhatI jAya che. ema bhUmikAnI uttaro uttara pragati thatAM pUrNa samabhAvarUpa svarUpane prApta kare che. eTaluM jarUra samajavuM ke AdhyAtmika dRSTi vagaranA anya jJAna-vijJAnanI paddhati AtmazuddhimAM upayogI nathI. 4i86] evA bhautika jJAna-vijJAnane jANanArA ajJAna koTinA jIvo tattva vastune jANe paNa tenuM jIvanalakSI mUlya AMkI na zake. jyAre jJAnI vastunA svarUpane jANe, tenuM AdhyAtmika mUlyAMkana paNa karI zake. tethI AvA samyaphajJAnayukta jIvo vivekapUrvaka pravRtti ane nivRtti karI zake. AthI AcAra ane vicArane lagatA ghaNA susaMskAro daDha thatA jAya tethI Atma-sAmarthya svAvalaMbana thatuM jAya. 4i87] bAhyajIvanacaryA hovA chatAM sAdhakane saMsAra ke mokSa, sukha ke duHkha amRtadhArA 133 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMnemAM samabhAva che. tattvata : AtmadazA ja badalAI jAya che. savizeSa munidazAmAM atyaMta samabhAvadazA hoya che. koI vAMsalAthI chole ke caMdanano lepa zarIre kare munine zAtA ke azAtAno koI vikalpa nathI. AvuM anupama AtmasAmarthya pragaTa thAya che. kyAM karmamaLathI nirbaLadazA ane kyAM AtmAnA sAmarthyanI nirmaLa dazA ? [488] yoga eTale mokSabhAvamAM joDAvuM. yogamArgI/yogAdhikArIne kaMI ja pravRtti na hoya evuM nathI. paraMtu te 52mArtha mArgane, samucita kartavyane lagatI hoya che. kAraNa ke temanAmAM durdhyAna, kleza ke vAsanAnAM saMskArono abhAva hoya che. athavA nahivat hoya che. AthI yogane pravRtti sAthe nirodha nathI. paNa klezavAsanA-durdhyAna sAthe virodha che. arthAta klezavAsanAthI nivRtti kahI che. ane samucita pravRtti hoya che. Ama nivRtti ane pravRtti ubhayasvarUpI yoga. jIvane UrdhvagAmI banAve che. [489 saMsAramAM jIvo saMtApathI tapta che. sau saMtApa/duHkhane bhUlavA mAMge che. te mATe koI TI.vI. jevA sAdhanomAM duHkhane bhUlavA prayatna kare che. vaLI koI dharmakSetramAM jaI koI kriyA dvArA duHkha bhUlavA prayatna kare che. chatAM duHkha maTatuM nathI, duHkhanuM bIja bahAranA upAyathI naSTa thatuM nathI. du:khane bhUlavuM te sAco upAya nathI du:khanuM bIja ukheDavuM te sAco upAya che. duHkhanA nAzano upAya svanuM anusaMdhAna, jJAna che. svabhAva e dharma che, te dharma svanuM anusaMdhAna karAve tyAre duHkhanuM bIja nAza pAme che. [49] mATInuM koDiyuM jamIna para hatuM paNa temAM jalatI dIpazikhA upara jatI hatI. manuSya zarIranI bhUmi para che paNa manuSyanA zarIramAM eka aciMtya cetanA che je niraMtara UrdhvagAmI svabhAvayukta che. manuSya jo e cetanAnA stare jIve to samagra jIvana vAsanAothI upa2 UThe ane svarUpadarzana pragaTa thAya. manuSya zarIrAdimAM ja sImita 134 * amRtadhArA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo to prabhumaya mahAna cetanA pragaTa thatI nathI. paraMtu manuSyanuM dhyAna cenatA 52 jAya to cetanA svayaM upara UThe. [491] pitA putra baMne saMnyAsI hatA. pitA gurue putra-ziSyane zikSA ApI hatI. AtmA ane deha bhinna che. dehamAM Atmabuddhi ajJAna che. AtmA AtmarUpe svayaM siddha che. putra zikSaNathI jJAna pAmyo. tene jJAtAbhAva pratItimAM hato. eka vAra teo jaMgalamAMthI pasAra thatA hatA. tyAM siMhanI trADa sAMbhaLI. siMha najIka dekhAyo. pitAe kahyuM, mArga badalI le. putra kahe zarIra AtmA judA che pachI bhaya zo ? siMhe humalo karyo putra jJAtAbhAve joto rahyo. AtmArtha pAmI gayo. pitA raDatA rahyA. ekanuM jJAna pratItirUpe hatuM. pitAnuM jJAna zAstrasImita hatuM. zAstrajJAna AtmajJAna pratye laI janAruM mAtra sAdhana che. AtmajJAna svayaM zakti che. [49] saMskAravaza iMdriyAdhIna jIvane lAge che ke tyAga-dharma kaThina che. paraMtu jyAre jJAna thAya che tyAre indriyo dvArA maLatuM sukha tuccha lAge che. jema sAgarataTe gayelo bALake caLakatAM chIpalAM vINyAM, khUba bhegAM karI thelI bharI, teNe joyuM ke bIjA mANasoe te tarapha najara paNa na karI, te chIpalAM ucakavAmAM sahAya paNa na karI. du:kha sAthe chIpalAM choDavAM paDyAM. e mANaso tene te divase mahAna tyAgI lAgyA. paraMtu e bALaka yuvAna thayo punaH sAgarataTe gayo ane tene bALapaNa ane te divase chIpalAM choDatAM duHkha thayuM hatuM te yAda AvyuM. chIpalAM cAMdI nathI ema bodha thayA pachI teno tyAga karavo kaThina nathI. tyAga karelI vastuo tuccha lAge che ane tenA badale vikaselI Atma zaktinuM mUlya samajAya che. [493] te rIte jIva karmanAM baMdhano toDe, ane tenAM kAraNo ke je tuccha ane kSaNika che tene choDe to tene badalAmAM te amUlya mukti pAme che. agara to pApanAM kAraNo evAM hiMsAdi choDe che ane puNya amRtadhArA * 135 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. prApta kare che. tyAga vairAgyanA sevanathI mRtyu maTI jAya che ane nirvANa prApta kare che. Ama chatAM jIvo A mUlyanI prAptinuM bhAna na hovAthI saMsAranI sAmagrIrUpa mUlhIna vastuomAM jIvana vyartha gumAve [49]. jema chidravALA pAtramAM game teTalIvAra pANI bharo paNa te TakatuM nathI. tema dubhavathI, amaitrIthI, saMkucitatA udvegathI mana chidravALuM haze tyAM sudhI te prabhunA guNothI paramAtmabhaktinA bhAvathI pavitratAthI kevI rIte bharAI zake? 4i95] mATInuM nAnuM koDiyuM maryAdita prakAza Ape, paNa koDiyAno bharoso kevo ! AyuSya karmano jhapATo lAgatAM zarIra zaba banaze. mATe zarIrane saMbhALavAne badale cetanA-jyoti, AtmAne zodho. te tame svayaM cho. je tame pote ja cho tenI prApti sahaja che. jIve mAtra te pratye dRSTi laI javAnI che. jJAnadRSTi vaDe sarva sAdhanA sahaja ane sulabha che. graMthakAra kahe che ke jJAnInA samyakTaSTinA dharma anuSThAna satya che. 4i96] kAraNa ane kAryanI saMdhi che. koI maMtavya sthAne pahoMcavA kevaLa cAlavuM paryApta nathI paNa dizA ane vidizA baMne samyaka hovAM joIe. paramArthamArgamAM jJAnanI mukhyatA che. kriyA tapa, japa Adi sabaMdhita, apekSita kAraNo che. 4i97] jJAnasAramAM kahyuM che ke jJAnanI paripakvatA samatA che. vaLI jJAnanuM phaLa virati che. e rIte jJAna bIja che samatA, virati, vairAgya phaLa che. paraMtu sAdhAraNa rIte sau tapa, japa zIla, dayA Adi tarapha vizeSa jhUke che ane te dvArA jJAnaprApti Icche che. paraMtu jyAM sudhI ajJAna che tyAM sudhI tapa, japa, dhyAna, zIla, dayA ajJAnamUlaka raheze. arthAt jJAnamUlaka sAdhanAmAM tapa japa Adi sahaja bane che. jenA dvArA rAgAdino kSaya thaI mukta dazA prApta thAya che. 4i98]. 136 amRtadhArA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ resano e ghoDo varSothI naMbara 1mAM Avato. tenA para lAkhonI hAra jIta thatI. e divase lokoe eka naMbaranA ghoDA para lAkhonI rakama laDAvI. resa zarU thaI. paNa Azcarya naMbara 1vALo ghADo prathama pAMcamAM paNa na Avyo. zuM banyuM? Aje ene calAvanAra jokI badalAyo hato. e ja ghoDAne kevI rIte doDAvavo tenuM tene jJAna na hatuM. jevo ghoDo tevo jokI joIe. ghoDo resamAM jItavAnuM sAdhana kAraNa hatuM. kArya jokInA jJAna para calAvavAnI kaLA para avalaMbita hatuM. 4i99] e pramANe AtmAno guNa jJAna che. te jJAnane jJAnasvarUpe jANavuM ke zeyamAM ja parimita karavuM te mATe AtmA svataMtra che. je AtmasvarUpane sArarUpe jANe. te tevuM mAne, ane mAne tavuM mANe eTale Acare. Ama jANe, mAne ane Acare te svasvarUpane pragaTa kare. jJAna ane ajJAna baMne AtmAnI ja zuddha ane azuddha avasthA che. suddha avasthA te jJAna che. tenA Azraye mukti pragaTa thAya che. [50] eka vicAra jagatamAM krUra ane jherI pazuo, jIvo AvyA kyAMthI ? temanI AkRtimAM rahelI cetanAmAM evA adhama saMskAro kevI rIte sarjAyA? he mAnava tuM vicAravAna chuM. jo AvA krUra ane jherI pazuone dUra karavA hoya to tuM pote tArAmAMthI kUratA ane jhera kADhI nAMkha. kAraNa ke tArI prakRti ja tane tArI evI AkRtinuM sarjana karaze. e pazuone mArI nAMkhavAthI prazna UkalI zakaze nahi, temane mAravAmAM duSTa vicAronuM cakra lAMbuM cAlaze. eka vAra tuM marIne ke tArA jherI vicArone mArIne vadhAre sAro thA. pUrNa thA. jo ke A tattvajJAnane badhA pacAvI na zake. paraMtu prArthanA to karI zake ne ke he prabhu ! mane pUrNa preme jIvavAnI, anyane jivADavAmAM sahAyabhUta thavAnI zakti Apa. [501] A jIvanamAM tame keTaluM anAja khAdhuM keTaluM pANI pIdhuM teno amRtadhAra 137 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdAja kADhI zako paNa A mananA vikalpo, vicAro ane vAsanAo keTalA sevA tene aMdAja zuM ? teno koI hisAba nahi. chatAM vicAravA jevI vAta e che ke e vicAra ane vAsanAo janmajanmAMtaronuM rUpa laI cetanAne pUrI pRthvInI parikramA karAve che. meLave che zuM? javAba maLato nathI. [502] mAnava jIvanabhara huM huM bolato rahe che. chatAM huM koNa che te to e jANato nathI. "huM" nuM astitva che paraMtu teno bodha nathI. koI virala jIvo huM ne jANI zakyA vAstavamAM jene ApaNe dharma ke darzana kahIe chIe te sarvanuM mULabhUta rahasya A hune jANavAnuM che. tene sAdhya mAnIe to sAdhanA dvArA te pragaTa thAya. e sAdhanAmAM mukhyatA aMtarmukhatAnI che. huM svayaM paramAtmasvarUpa che. tevuM jJAna ane bhAna huM nA rahasyane pragaTa kare che. A huM svayaM svarUpa che te AnaMdarUpe anubhavAya che. te mATe tarka nahi paraMtu samyapha vicAraNA, suvicAraNA che. buddhi ke tarka e rahasya sudhI pahoMcI zakatAM nathI. jene dharma kahIe te paNa buddhimAM sImita nathI. teo svarUpane pragaTa karavAnuM sAdhana che, ane sAdhya paNa che. upayogone samyaku yogamAM joDI prayoga karo to svarUpAnaMdanI upalabdhi zakya che. [50] kahe che ke zaheromAM havAmAM TanabaMdha khUba) dhULa Utare che. tenuM pramANa nAnAM chidro dvArA gharamAM AvatA prakAzamAM te dhULanI rajakaNo pharyA kare che. prakAzane sUkSmatAthI joIe to e chidrovALo prakAzanI rekhA dhUlakaNothI AvRtta dekhAze. tyAre paNa prakAza to prakAza che chatAM vijAtIya tattvathI bharelo jaNAya che. evI rIte deha ane AtmA. AtmA sAthe aneka prakAranI karmanI rajakaNo joDAI gaI che. temAM AtmasvarUpa AvRtta thayeluM che. paraMtu je sAdhakane svarUpa prApti karavI che. te nizcaya kare che ke karmarajakaNo bahArano padArtha che. indriyAdi 138 amRtadhArA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva bahAranA vijAtIya padArtho che. cetanA mAruM svarUpa che. AvA prakAranA prayogathI svarUpa saMpadA pragaTa thAya che. [505] kevuM Azcarya ? mRtyu ApaNane pratyakSa dekhAya che. paNa zuM dekhAya che? cetana vihIna deha, tene ApaNe mRtyu kahIe chIe, je pratyakSa dekhAya che. amRta apratyakSa che. ApaNI sAdhanA AyuSyakarmane AdhIna che, temAM koIno upAya cAlato nathI. zabane jovA chatAM mRtyuno bodha kema thato nathI ? jo ajJAnI chuM to bhramamAM chuM ke mAruM mRtyu nathI. jJAnI jJAna svarUpe jue che ke na to janma che na to mRtyu che, je janma maraNathI atIta che te jJAna muktidAtA che. [506] viSTA jevA malina padArtho khAtara thaIne koI puSpanI sugaMdhamAM pariNata thAya che. A krama mAnavajIvanamAM lAgu paDe che. mAnavamAM UThatA vikAro te malinatA - pazutA che te vaibhAvika zakti che. te zaktio parivartita thaI divyatA pragaTa kare che. lobhI mAnava saMtoSanI parAkASThAe pahoMce che. krUra mAnava karuNAnI parAkASThAe pahoMce che. mATe koI paNa jIvanI kevaLa pazutAnI vikRta dazAno tiraskAra karavo nahi paNa tenAmAM divyatA pragaTe tevo sadUbhAva keLavavo. [50] azana - AhArathI zarIra puSTa thAya che. anazana-saMpUrNa AhAra tyAgathI AtmA puSTa-pratyakSa thAya che. dehamAM rahelA AtmAe potAnI A zaktine jANavAnI che. anazana eka kalAkathI mAMDIne vAvata jIvana sudhInuM hoya che. jIvanA aNAhArI svabhAva paranI zraddhAthI AhArAdinI Asakti chUTI jAya che. nahi to upavAsa lAMghaNa banI tapa pedA kare che. ane tapa karmono nAza kare che. tethI tapasvIne khaMto, deto ane saMto kahyA che. khaMto-kSamAvAna, atyaMta dhIrajavaLA che. datoH indriya vijetA, indriyone damanAro che. saMto-samabhAvI che. samatA e ja temanuM svarUpa che. [58] amRtadhArA 139 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esa. esa. sI.nuM pariNAma jovA gayelo eka vidyArthI parIkSAnuM pariNAma joI dhrusake dhrusake raDI paDyo eka mArka mATe huM rahI gayo. koI prophesarane tenA tarapha sadbhAva thayo. teo kahe "bola kayA viSayamAM eka mArka rahI gayo, huM teno kaMI baMdobasta karI ApuM." ghaNuM pUchaDyA pachI vidyArthI bolyo juo itihAsamAM pAMca, bhUgoLamAM traNa, ema badhA viSayano saravALo gaNAvyo. kula cotrIsa thayo, ane pAsa mArkamAM pAMtrIsa joIe. sAheba eka mArka vagara rahI gayo. mAruM bhaNatara eLe gayuM. jIvana dhULadhANI thaI gayuM. [50]. Ama ApaNe AjIvana tapa, japa, pUjA, pratikramaNamAM cotrIsa mArka meLavI lIdhA paNa samyakatva vagarano eka mArka khUTyo ane rahI gayA tema lAge che? jIvana nirarthaka lAge che! parizrama to so TakAno sarvaviratino karavAno che ane ahIM pAsa thavAmAM mArka khUTe to bhaviSyanuM zuM! [51] nizcayadharmamAM AtmasAmarthyanI vizeSatA che. ghaNuM AtmavIrya phoravavuM paDe che. ekAMte AtmasaMzodhanamAM sthira thavuM vagere durlabha che. tema vyavahAradharma nizcayapUrvakano hoya to te paNa duSkara che. tapa, japa,anuSThAna jevA sahelA che. tenA karatAM adhyAtmika guNane TakAvavA te paNa jinAjJA-guruAjJA pramANe kaThina che. temAM AtmazraddhAnuM atula baLa joIe che. [511] devacaMdrAcAryanA eka adanA ziSya udayanamaMtrI, siddharAja jayasiMhanA rAjyazAsananA vaDAmaMtrI. devacaMdrAcArya dhaMdhukA AvyA. bALaka cAMgadeva joyo ane ratna pArakhI lIdhuM. mAne samajAvI ke A saMsArI jIva nathI. mA bhAvika hatI. bALaka soMpyo. zikSaNa mATe bALaka udayanamaMtrIne ghare pahoMcyo bIje divase pitA AvyA. patnI pAsethI vAta sAMbhaLI mohanA AvezamAM upAzraye gayA. udayanamaMtrI hAjara hatA. temaNe samaya oLakhI lIdho. zrAvakane ghare laI gayA, 140 amRtadhArA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamADyA, bALakane khoLAmAM besADyo. zrAvaka zAMta thayA. udayanamaMtrI kahe bALaka mAtAe gurudevane suprata karyo che. bhAvino mahApuruSa che. zrAvaka kahe to tamArA dIkarA soMpone ! mArA dIkarA A mArgane yogya nathI. tuM kahe to traNe dIkarA ane A saMpatti tane soMpI dauM? paNa mAruM puNya tArA jevuM-AvA bALakanA pitA banavA jevuM nathI. maMtrInI AMkhomAM azrupravAha vahI rahyo che. [512] zrAvakanA paNa bhAva badalAI gayA. bALaka soMpyo te muni somacaMdra pachI hemacaMdrAcArya tarIke pragaTa thayA. vyavahAradharma nibhAvavA paNa dIkarA ane saMpatti pUrI jatI karavA taiyAra thayA temAM nizcayadharmanI bhAvanAnuM bIja na hoya to Avo tyAga phure nahi. sAdhaka AvA sAmarthyavALA hoya. AdhyAtmika mArgamAM Atmika guNono vikAsa mukhya che. doSano abhAva te guNo nathI. paNa sahaja guNonuM pragaTIkaraNa te guNa che. nigodanA jIvomAM gusso kodhAdinuM vyaktapaNuM nathI tethI teno abhAva che ene guNa vikAsa che tema na mAnavuM. tyAM tevI paristhitinuM nirmANa nathI. kanyA na maLe ane aparINita rahelo manuSya brahmacArI nathI manAto paNa pariNita zrAvaka brahmacaryanuM pAlana kare to te guNa kahevAya che. je brahmacarya Atmika guNamAM pariName che. vastunA abhAvamAM icchAo sAdhakane bAdhaka che. [513] eka saMtanA udgAra, zuM sarvanI pAse AtmA che? je mohanidrAmAM, asatyamAM sUto che, te zuM AtmA che? je AtmAne svasvarUpe-satyarUpe jANe che, pragaTa kare che te AtmA che. jeno AtmA jAgRta nathI te amuni che. [pa14] tame sAMbhaLo ke koI bALaka janmyo tyAre vRddhAvasthAmAM hato, Azcarya lAgaze. paNa maratAM sudhI bALakabuddhi rahyo tenuM Azcarya nahi amRtadhArA 141 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAge. vicAro ke retInAM ghara banAvatAM bALako jhaghaDI paDyAM, tyAM temanAM vaDIlo AvI pahoMcyAM. teo paNa jhaghaDavA lAgyAM. koIe pUchyuM ke zAne mATe jhaghaDo cho? A retInA ghara mATe. paNa kyAM che e retInAM ghara ? A jhaghaDAmAM koNa bALaka koNa vaDIla. are e ja bALaka moTAM thaI anya vastuo mATe jhaghaDaze, maratAM sudhI jhaghaDatAM mAnavane bALaka kahevA, prauDha kahevA ke vRddha kahevA? Atmika vikAsanI dRSTie to bALabuddhi kaho ke pazu kaho, mAnavajIvana vyartha jAya che. mAnave potAnA ja aMtastalamAM AtmAne janma ApavAno che. jema dharatImAM vAveluM bIja aMkuramAM parivartita thAya che. tema mAnave potAnI AtmasattAne satya dvArA aMkurita karavI paDe che. [15] AtmasattA satyathI bharapUra che. tene jIvananI hareka paLe sahajatAthI pragaTa thavA do. eka dharmAcArya pAse presa-riporTara maLavA (darzanArthe nahi) Avyo. teNe potAno paricaya Apyo. "samAcArapatramAM tamArI viruddha lekha lakhuM chuM te huM chuM" dharmAcArya: "ThIka tenuM kAraNa tame jANo cho? dharmAcArya: "nA." teo to ekAkSArI javAba ApI sahajatAthI jotA rahyA. chevaTe patrakAre kahyuM ke temAM mane e lAbha che ke mArI prasiddhi thAya che ane mArI sAme tamArA taraphathI koI naDavAnuM nathI. dharmAcArya : e ja zAMtithI ThIka', patrakAra jarA mUMjhAyA. chevaTe kahe mane kaMI bodha Apo. dharmAcArya - AtmakalyANa hajo. punaH patrakAre bodhanI mAMgaNI karI. dharmAcArya bhAI sAMbhaLa. tuM je kaMI kare temAM satyane vaLagI raheje. tArA AtmAnuM ahita thAya tevuM karato nahi kevI sahajatA ! potAnA vizenI viruddhatAvALA sAme paNa e ja saumyatA e ja sahajatA. AvA hoya dharmAcArya. [516] eka prasaMga vAMcavAmAM Avyo. e avivAhita kanyAe bALakane 142 * amRtadhArA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma Apyo. mAtApitA mUMjhAyAM ane bALakanuM kAraNa pUchyuM. kanyAe potAnA premInA bacAva mATe gAma bahAra jhUMpaDImAM rahetA saMtanuM nAma kahyuM ke teNe mArA zIlano bhaMga karyo che. mAnavano AtmA sUtelo hoya che eTale Aveza jIvato rahe che. [517] vaDIlo sAdhunI pAse pahoMcyAM. ghaNA apazabda kahyA ane bALaka batAvI Aropa mUkyo. saMte kahyuM, ema AvuM banyuM che ? bhale ane bALakane svIkArI lIdhuM. kanyAne A vAtanI khabara paDI. teno AtmA jAgI UThyo. teNe satya hakIkata rajU karI. mAtApitA punaH doDyAM; ane saMtanI mAphI mAMgI. sAcI hakIkata jaNAvI. saMtapunaH ema AvuM banyuM che ? baMne vakhate sahajatA. na koI tanAva, na koI bacAva, na koI lagAva. mAtra paristhitinA jJAtA. A che sAdhutA. AMkha khullI che ke baMdha che te agatyanuM nathI. baMne avasthAmAM dRzyano lagAva cAlu che. baMdha AMkhe ghaNI vAra vadhu dRzyo dRzyamAna thAya che. lAge evuM ke AMkha baMdha karI ke dRzyo baMdha thAya che. khullI AMkhe jovAnuM sImita che. vAstavamAM AMkha baMdha karavAno hetu dRzyathI mukta thaI aMtaHcetanAne jovAnI che. jeno AMkha sAthe saMbaMdha nathI. baMdha AMkhe cetanA ghaNe UMce athavA UMDANamAM jaI zake che. arthAt AMkhanuM baMdha thavuM eTale vicAro, vikAro, dazyajagatanuM vilIna thatuM. tyAra pachI cetanAnI sahajatA pragaTa thAya che te sAra che. te AnaMdapUrNa che. arthAt AMkha badalI, dRSTi badalI badhuM ja badalAI jAya che. pachI khullI AMke jovAnuM paNa sahaja hoya che. jyAM jJAtApaNuM nIkhare che. kartAbhoktA bhAvathI jagatane banAvyA kare che, te pote paNa banyA ja kare che. (janma-maraNa rUpe) [518] pUrNasvarUpa AtmA akhaMDa dravya che, paraMtu ajJAnavaza prakRtivikRtithI khaMDarUpa bane che. jema kAcano akhaMDa zIzo tUTI jatAM u52no amRtadhArA * 143 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga bhUMgaLIrUpe, vacceno bhAga naLIrUpe taLiyAno bhAga rakAbIrUpe pariName che. tema AtmAnA akhaMDita guNo upara AvaraNa Ave che tyAre te khaMDita thaI rAgadveSarUpe, temAMthI krodha, mAna, mAyA, lobha udbhavyA. temAMthI vaLI lezyA udbhavI. Ama aMkhaDatattva aMkita thatAM zIzAnuM rUpa jema badalAi che tema pragaTa AtmA azuddha rUpe jaNAya che. [519] saMsArI jIva paNa jIva che tethI jJAnayukta ja hoya, jIva kyAreya jJAna vagarano na hoya. paraMtu saMsArI jIvanuM jJAna paranA kartA bhoktAbhAvavALuM hovAthI te ajJAna, azuddha ane apUrNa hoya che. teno kartA bhoktAbhAva AvaraNa rUpe pariName che. [520] ajJAna ane mohane jANe te jJAnI ajJAna ane mohane kADhe te sAdhaka ajJAna ane mohano nAza kare te svarUpAnaMda jene kaMI bahArathI joIe che te saMsArI ajJAnI jene kaMI bahArathI joItuM nathI te sAdhu-saMta. [521] bhUtakALamAM maLelA deha to chUTatA gayA paraMtu dehabhAvanuM mamatva, dehathI sukhano saMskAra chUTyo na hovAthI deha to maLatA rahyA. dehathI sukha nathI tevo nirNaya na hovAthI dehasukha cAlyuM na jAya, tenI pIDAmAM puNyayoge maLelI sAmagrI chatAM jIva duHkhI che, e ja saMsAranI lIlA che. saMsArIne zarIra sarvasva lAge che. dharma kahe che zuddhAtmA sarvasva che. paraMtu hajI pote AtmA che tevo bodha ja nathI tyAM sarvasvano bhAva kema pedA thAya? [522] jeNe Atmika sukhanI prApti karI che tenI aMtaraMga dazA cakSu vaDe jovAtI nathI eTale saMyamAdinA bAhya lakSaNomAM dehakaSTa joI saMsArI jIva muktinI vAta karavA--sAMbhaLavA chatAM te mArge sAhasa karI zakato nathI. puNyayoge dharmamArge jAya che tyAre tenI pAse mAthe 144 - amRtadhArA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ poTaluM to 52 padArthonI sukhabuddhinuM hoya che, tethI te sAcA sukhane anubhavI zakato nathI. [523] tane sukhI dekhAtA mAnavo, rAjA ke samrATa jaMgalamAMthI pasAra thAya tyAre temanI pAse zuM sAmagrI hoya ? zastro astro, sainya, bIjAM anekavidha sAdhano chatAM bhayabhIta ! zA mATe ? zuM lUMTAI javAnuM che ? zarIrabaLa para pAchA mustAka hoya che. chatAM bhayabhIta ! jenI pAse zarI2 52 vastra nathI pAse zastra ke astra nathI. sainya zuM koI sAmAnya paheragI2 paNa nathI chatAM kevaLa nirbhaya thaIne jaMgalamAM vicare che. kyA baLa upara ? AtmAnI pUrNatAnA baLa upara teo sadA nirbhaya [524] che. bahAramAM teo ADaMbara vagaranA hovAthI saMsArI jIvo temano AdhAra levAne badale pelA bhayabhIta janono AdhAra levAmAM sukha mAne che. AvA bhramane kema choDavo. bhAI tane puNyayoge koI sadguruno bheTo thAya to badhI asat kalpanAone tyajI daIne temane choDato nahi. prAraMbhamAM dekhAtuM kaSTa pariNAme sukhada phaLadAyI nIvaDe che. [525] koIpaNa paristhitimAM AtmA svabhAvathI ta thato nathI. AvaraNa Ave paNa cyuta na thAya. saccidAnaMda svarUpamAM vikAranuM eka pAsuM du:kha rUpa che. bIjuM pAsuM sukha che. premamAM vikAsanuM eka pAsuM rAga che. bIjuM pAsuM dveSa che. jJAnamAM vikAranuM eka ajJAna che. bIjuM pAsuM moha che. A sarve vikAro svarUpane bAdhaka che. mATe sAdhake nirvikA2 thavA saMyamAdino paricaya vadhu keLavavo. [526] jagatanuM svarUpa samajI tenA kSaNika bhAvothI judA paDavAnuM che. pachI dehanuM svarUpa jANI te paNa anitya che tenAthI judA paDavAnuM che. indriyothI chUTA paDavA saMyamanI bhUmikAe javAnuM che. te pachI bhedajJAnanI bhUmikA taiyAra thaye sarvathI chUTA thaI sAdhake svarUpamAM abheda thavAnuM che. jyAM sva-parano bheda nathI, sukhaduHkhanI vyAkhyAno amRtadhArA : 145 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdha nathI. tyAM kevaLa svarUpadarzana che. [527] ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha e sAdhana che. AtmAcetanAne vikAramukta thavAnAM sAdhana che. jema puSpane pAMgaravA bI vAvavuM paDe che tema ahiMsA jevA bhAva dharmane pragaTavA jJAnanuM bIja vAvavuM paDe che. puSponI mAvajata-jatana karavuM paDe che. tema sAdhanarUpI puSponI jatanA karavI paDe che. [528] jIvananA bAhyAcAranI vikRtio AMtarika malinatAnuM dyotaka che. e vikAronI jaDa ajJAna che. ajJAna dUra thatAM vikAro TakI zakatA nathI. sva-52 hitano svIkAra ahiMsA jevA bhAvadharmane pragaTa kare che. 52ne 52 jANe. athavA 52mAM svAtmadarzana e ahiMsAno bhAvadharma che. tema anya sAdhano viSe bodha thavo te dharma che. [529] saMsAramAM jIvonA duHkhanA aneka prakAra hovA chatAM tenuM mULa kAraNa eka ja che, 'ajJAna', dareka jIva potAnuM duHkha dUra karavA icche che, paNa du:kha dUra thatuM nathI. du:khanA saMyogo badalAya che du:kha UbhuM rahe che. cetanAnI milana avasthAmAM duHkhano anubhava thAya che. jyAM sudhI e malina avasthA dUra na thAya tyAM sudhI du:khathI vAstavika mukti pAmavA mATe cetanAnI sthiti badalavI joIe. mAnyatA badalavAvavI joIe, to duHkhathI mukti thAya. cetanAnI be sthiti che; eka jJAna, bIjI ajJAna. 52 sAthe tAdAtmyabhAva che tyAM sudhI du:kha che. svamAM tAdAtmya che tyAM sukha ja che. mATe 52'nA pratyethI mukta thaI svane jANavA e duHkhamuktino upAya che. [530] manuSya bahAramAM ghaNA prakAranI dharmavidhine dharma mAnI le che. ane saMsAranI mamatA, Asakti jevI ne tevI rahe che. tyAre dharma paNa tene mATe apekSita vAsanA bane che. koI prakAranI vAsanA e baMdhana che. kAraNa ke evA jIvo aMta2mAM tRpta hotA nathI. paNa bahAra doDatA hoya che. [531] 146 * amRtadhArA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doDatA doDatA doDatA doDiyo jeti mananI re doDa jinezvara, ene potAne khabara paNa nathI ke te dharma ane karma baMne kSetromAM doDyA ja kare che. jyAM dharma che tyAM aMtaHstalamAM DUbakI mArato ja nathI. navInavI mAnyatAo umerato jAya che. baMdhAya che ke chUTe che tenI tene khabara nathI. [32] eka sAdhakane pUchyuM. sAdhanA kevI cAle che? aMtarmukhatAno abhyAsa thAya che? jJAnArAdhanA thAya che? temaNe lAMbI yAdI gaNAvI. keTalI mALA. bIjA keTalA maMtra, stotra, vidhi vidhAno pUruM ja thatuM nathI. emAM aMtarmukhatAno abhyAsa kyAM thAya che ? badhuM bahAra ne bahAra gaNatrImAM pUruM thavuM joIe. jyAM AtmA che, svarUpa che, tyAM dRSTi nathI. AdhyAtmika guNa mATe bahAra nahi paNa aMdara dRSTi vadhu hitAvaha che. [pa33] vRkSa phUla phaLa pAna zAkhA e sarva mUrta dazyo che. e sarvanuM mULa adazya che. zarIra, mana, iMdriyAdi dazya che, tenI pAchaLano saMcAra adRzya che ane ajJAta paNa che. saMcArI cetanA adazya che tethI jIva dazyane pakaDIne tene satya mAnI le che. koI viralA jIva satyanI zodha kare che, te dazyathI saMtuSTa thato nathI. [534] koI bALakanuM ramakaDuM tUTI jAya. te raDavA lAge. prauDha mANasa tene samajAve ke te ramakaDuM hatuM, te tUTI jAya temAM raDavAnuM nahi. paNa e ja prauDha mAnava potAne samajAvI zake nahi ke dazyajagata ramakaDA jevuM che. Ama mAnava janme tyAre bALa avasthA prauDha thAya tyAre bALa avasthA, ane mAre tyAre paNa bALa avasthA/arthAt ajJAna. [35] saMsArI jIva vizvanA padArthone jANe che ane rAgAdi bhAva karI vede che, anubhave che. pUrNa jJAnIne jagatanA padArtho jJAnasvabhAvamAM jaNAya che tyAre paNa pUrNa jJAnI jJAnasvarUpane vede che, anubhave che. amRtadhArA 147 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIve to zeyane zeya svarUpe jANI guNa ane paryAyane zeya banAvavA. AtmAmAM jJAna Thare to jJAnAnaMda Ave. vizvanA padArthomAM/dazyajagatanA zeyamAM Thare to zeyAnaMda Ave, je kSaNika che, parabhAva che, asat [36] jIva lakSaNathI jJAnasvarUpa che. svabhAvathI AnaMdasvarUpa che. jJAnanI paripakvatA, nirAvaraNatA te AnaMdasvarUpa che. AnaMda e AtmAnuM svarUpa che, AtmAnI aMdara che. jJAna ane AnaMda AtmapradezamAM vyApIne rahyA che. ane te tyAMthI anubhavamAM Ave. saMsArI jIvamAM AvuM jJAna na hovAthI te parapadArthonA indriyo dvArA sukha bhogavavA prayatna kare che. AthI AtmAno AnaMda guNa vikRta thAya che. sukha duHkharUpa bane che. duHkha vagaranuM sukha AtmAnI zuddha avasthAmAM che. [537] manuSyanuM mana svabhAvathI AnaMdonmukha hoya che. kAraNa ke tenuM adhiSThAna cetanA che, tenuM mULa svarUpa sacitaAnaMdamaya che. te tarapha javuM te Atmika jIvana che. paraMtu saMskAravaza jIva saMsAramAM AnaMdasukhanI zodha kare che, paraMtu jyAre tene saMsAramAM sukha-AnaMda maLatAM nathI ane maLe che to te upAdhivALAM hoya che. [38] Ama saMsAra e sAmAnya jIvane mATe AnaMdanuM sthAna lAge che. jyAre mokSa e AnaMdanuM vAstavika sthAna che. puNyayogavALo jIva saMsAra tarapha doDe che. paraMtu jJAna ane dhyAnanA saMskAravALo jIva aMtaramAM AnaMda zodhe che. mokSa e AnaMdanuM mULa ane aMtima sthAna che. jJAnIne saMsAramAM ke mokSamAM koI pasaMdagI nathI, je che, te che. samasta vizvamAM eka mahAsattAno e phelAya che. sahajatA che tyAM mukti-AnaMda che. [539]. jJAnanuM lakSaNa jANavAnuM che. AthI kevaLajJAnIne zeya sAthe saMbaMdha che. paraMtu te niSkAraNa ane niprayojana che. e jJAna vItarAga yukta 148 amRtadhArA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI kevaLajJAnAvasthAmAM niSpanna AnaMdane vizvamAM koI sAthe saMbaMdha nathI. A jJAnamAM zeya jANavA javAnuM nathI. zeya jJAnamAM pratibiMbita thAya che. Ama vitarAgatA e kevaLajJAnanI viziSTatA che. apekSAe kevaLajJAnanI sarvajJatA zeyasApekSa che. jyAre svarUpAnaMda nirapekSa [54] caitanya tattvanI be vizeSatA 1. jJAna, 2. AnaMda, yadyapi baMne abhinna che. jyAM jJAna che tyAM AnaMda che. athavA jJAnanuM pariNAma AnaMda che. dRSTimAM, bhAvamAM, vicAramAM malinatA haze, rAgAdi haze to jJAnanA phaLarUpa AnaMda nahi thAya, paNa duHkha maLaze. jJAnamAM bhaLatA mohAdi vikArabhAvo che. jenAthI jJAna AvarAya che. [541] AtmA jJAyaka ane vedaka (anubhavavALI) che. jJAna parakSetre prakAzaka che, jANanAra che. sva pratye AnaMda vedanasvarUpa che. parakSetre niHzaMka jJAnaprakAza anubhava che. chadmastha jJAnIne niHzaMkapaNe AnaMda anubhavAya che paraMtu te apUrNa che. kevaLajJAnamAM nirAvaraNano AnaMda che. mATe AtmAne saccinadAnaMda kahyo che, paradravyamAM jJAna jJAyaka che jyAre svadravyamAM jJAna vedaka che. dhyAna karatAM jJAnanI sahajatA che. dhyAna AvIne tuM rahe che. jyAre jJAna sadAkALa rahe che. [542] jJAna AnaMdanuM lakSaNa che tethI sarva jIva sadA sukha-AnaMdane talase che. jyAM AnaMda che tyAM sahaja jJAna che. lakSaNarUpe jJAnanI prApti sarva jIvone che. paraMtu jJAnanuM sahaja pUrNa kArya svarUpa AnaMda sarva jIvone nathI. bAhya jJAnathI jIva thAkaze paNa jJAnanA kAryarUpe thatAM AnaMda-sukhathI thAkato nathI te avyAbAdha che. jJAnamAM AnaMdanuM vedana che tethI zeya ane jJAna karatA AnaMda-svarUpAnaMdanuM lakSya mukhya karavuM. [543] zUnya thaI jAva eTale zuM ? zUnyatva eTale koI vastuno abhAva ke jIvatvano abhAva nahi paraMtu asarano abhAva. jemake upayogamAM amRtadhArA 149 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgAdi bhAvano abhAva te zUnyatva, nirlepatA) manane bAhya padArthonI asara/AkarSaNathI bacAvavAnuM che, samyapha manathI saMskArita manane mAravAnuM che. pachI mohanIyano kSayopazama karI, sarvathA kSaya karI. sUkSma manathI (zUnya)-bAhya asararahita zuddhAtmAmAM sthira thavAnuM che tyAra pachI siddhatvanI prApti thAya che. [544] dravyamanamanovargaNA dvArA vicAranuM sarjana visarjana thAya che. bhAvamanamAM jJAnanA vikalpono saMgraha thAya che. manamAM vartatA rAga moha ajJAna janita vikalpo te bhAvamana che. bhAvamana parivartita thavAthI kevaLa zuddha upayoga/kevaLajJAna rahe che. tethI teo duHkhamukta hoya [545] tAva che mATe davAnI jarUra che eTaluM ja nathI paNa tAva daramiyAna je pIDA duHkha che te veThavuM paDe che, te duHkha dUra karavA mATe davAnI jarUra vizeSa che. te ja pramANe adhyAtmamAM jIvano svabhAva svarUpathI AnaMdasvarUpa anaMta sukhano svAmI hovA chatAM duHkhanuM vedana karavuM paDe che, te AnaMdasvarUpane pAmavA mATe dharmanI sAdhanA che. vedana tattvanI rIte jIvadravyane vicAravuM joIe nahi to aMjAma bhUMDo che. jIvavA khAtara ge je jiMdagI jIvI gayo enI jIvananI noMdha "mota' zIrSaka hoya che" [546] sAdhake kusaMgathI dUra rahevA prayatna karavo. kolaso saLagato dajhADe ane ThaMDo hoya to hAtha kALo kare. eka rAjA thAkelo hato te vRkSa nIce ArAma karato hato tyAM vRkSa para beThelo kAgaDo kA kA karavA lAgyo. rAjAe AvezamAM AvIne eka tIra pheMkyuM, kAgaDo jhaDapathI UDI gayo. e tIra e DALa para beThelA haMsane vAgyuM te ghavAIne jamIna para paDyo. rAjA tarata ja bolyo pahelA kyAre ya kAgaDo dhoLo joyo nathI, prathama kAgaDAnA saMge haMse jAna gumAvyo. (kusaMga) bIjuM ke kevala dehalakSI AtmAne AtmAnI oLakha Apo to kaheze 150 49 amRtadhArA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmathI huM to deha ja joto Avyo che. zuM A dehamAM AtmA hoya che? kevuM ajJAna? (haMsamAM kAgaDo joyo) : [54]. saMsAramAM je kaMI bane che te pUrvasaMcita pApapuNyano vipAkodaya che. ane vartamAnamAM je kaMI zubhAzubhabhAva karIe chIe tenA AdhAre puNyapApanA punaH baMdha thAya che. saMsArIjIva AvA karmanA udayane vaza hoya che. saMsArI jIva. karmane vaza karavAnuM baLa hoya che jJAnImAM. bahAramAM ApaNA duzmanonI saMkhyA moTI hoya to paNa mokSa meLavavAmAM bAdhaka nahi thAya. paraMtu jIvane potAne koI eka ja vyakti mATe duzamanAvaTa haze to te AMtarika zatrubhAva zatru thaIne mokSane bAdhaka thaze. [548]. khasanA dardIne zarIra para AvatI khaMjavALa vadhI jatI zamAvavA mATe je kaMI maLe tenI sAthe zarIranA aMgane ghase. jhADa sAthe, bhIMta sAthe, vAsaNa sAthe, te vakhate sAruM lAge paNa pachI agana pedA thAya tyAre asahya lAge. tema bhoganI khaMjavALavALo vAsanAne samAvavA aneka padArthonuM sevana kare chevaTe rogano bhoga bane che. bhoga ja rogamAM parivartita thaI jAya che. tyAre ghaNuM duHkha bhogave che. bhale caMdana zItaLa hoya paNa te jo agninuM rUpa dhAraNa kare to vanane bALe che. tema bhogavRddhithI karelo dharma jyAre puNyathI udayamAM Ave che tyAre Atmika sukhane bAdhaka thAya che. tethI jJAnI puNya-bhogane manathI ahitakArI mAne che. [54] saMsAranAM duHkhothI choDAve ane uttama-sAcuM sukha Ape te dharma. evo dharma koNa dhAraNa kare, evA uttama bhAvo kone thAya? jIvane potAnuM ekatva ananyapaNuM ke vizuddhapaNuM samajAya tene uttama bhAvo thAya ke jIva janma ane mare che. AtmAnuM svarUpa evuM nathI te to jJAnasvarUpa che. aMtaramAM UMDo UtarIne vicAre che ke mAruM svarUpa zuM ane huM zuM karuM chuM. sabodha dvArA potAnA svarUpane jANIne aMtaraMga amRtadhArA 151 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNatine AtmasvarUpamAM vALe che bAhya bhAvothI mukta karavA prayatna kare che. ane dharmanuM mULa samyagadarzanane ArAdhe che, te sAdhaka che. nahi to khilA pilA ke deha baDhAyA. vo bhI agana se jalAnA hai" pipa0] eka kolasA rAkhavAnuM sthAna che. tyAM levA-mUkavAnuM kAma cAlatuM hoya to te sthAna cokhkhuM kevI rIte rahI zake? te ja rIte jIvanA bhAvamAM-sthAnamAM rAgAdi malinatA cAlI rahI hoya to te sthAna kevI rIte pavitra rahI zake? jIva nirAkuLa kevI rIte rahI zakaze? saMsAramAM ghaNAM kaNe sahana karIe chIe. vairAgya ane jJAnanI dizAmAM agara koI kaSTa Ave to te mAtra mAnavAmAM che, vAstavika kaSTa nathI to te sahana karIne AgaLa kema na vadhIe! [551] vairAgya ane jJAna potAnA guNa che temAM kaSTa zuM hoya ? je je prakAromAM rAgano lagAva che te choDavAno che. A dhanamAla svajana parivArAdi mArA che nahi, mUkIne javAnuM che. teno rAga choDavo temAM kaSTa zuM lAgavuM? jJAna to AtmAno sahaja guNa che. jANavAmAM kaMI kaSTa nathI paNa padArthane jANIne kartA bhoktA bhAvathI jIva duHkhI thAya che. kartA bhoktAbhAva chUTyo ke jIva svarUpamAM magna thAya che. tyAM sukha ja sukha ja che. [552] nadInA jabarajasta vaheNamAM kacaro lAkaDAM badhuM ja taNAI jAya che samyaktvarUpI pavitra vaheNamAM bhavobhavanAM karmonI raja taNAI jAya che. saMsAramAM jyAM sudhI jIva kaSAya kare tyAM karmayaja karmarUpa thaI jAya che ane prakRti pramANe phaLa Ape che. tyAre AtmAnI jJAnazakti AvaraNa pAme che. kaSAyanA bhAvo AtmAmAMthI Ave che tema samyakatvano pravAha paNa AtmAmAMthI Ave che. te jIvane zaktinA srota tarapha laI jaI karmarajone dUra karI de che. tyAre jIva ApoApa 15ra amRtadhArA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svasvarUpane pAme che. pipa3] koI eka vyApArIne dUradezathI khabara AvI ke peDhImAM ghaNo lAbha thayo che. paraMtu samajavAmAM phera thayo ke nukasAna thayuM che eTale duHkha pedA thAya che. paristhiti sukhada hovA chatAM te vyApArI duHkhano anubhava kare che. tema jIva svarUpe sukhanA guNavALo hovA chatAM pugalanI peDhI calAvavAmAM ciMtA, bhaya vigerenAM nimittothI duHkhano anubhava kare che. paraMtu sadgurunA bodha dvArA potAnA sukhane jANe che. zraddhA kare che, tyAre te sAcA sukhane pAme che. [55] adhyAtmamArgamAM je svabhAva sanmukha che, svarUpanI rucivALo che te dharmazIla che. paraMtu jene svabhAva sanmukha thavAno bhAva nathI ruci nathI tevo prayatna paNa karato nathI te vyavahAradharmamAM ghaNAM satkAryo, tapa, japa karato hoya to paNa te dharmazIla nathI. dharmazIla sAdhakane viSayo pratye virakti che. kaSAyono tyAgI che, AhArAdi saMjJAno saMyamI che. aMtaraMga ane bAhya baMne prakAre je jAgRta che, te dharmazIla [papapa nizcaya samyakatva che ke nahi te viziSTajJAnI vagara koNa jANe ? paraMtu jo vyavahAramAM jinadarzanAdithI bhraSTa che to tene mokSamArganI prApti thaI zakatI nathI. jema vRkSanA mULamAM jaLa vigere maLatAM rahe to vRkSa pallavita rahe tema mokSamArgano cAhaka jIva mokSamArganA mULamAM vyavahAradarzananuM pAlana kare to mokSamArga pallavita thaIne tenI prApti thaze. svarUpAnaMdanI prApti thaze. [556] svarUpAnaMda zuM che? e Atmika anubhava che, tenuM varNana zuM thaI zake? jema koI sthAna kUDAkacarAthI malina hatuM. tene svaccha karavAmAM AvyuM. have koI kahe svacchatAnuM varNana karo. to tamAre kUDA kacarAnuM varNana karIne, tene dUra karyAnuM varNana karIne samajAvavo paDaze. tema svarUpAnaMda-samyagdarzananuM varNana mithyAtvanI vAta kahIne samajAvavuM amRtadhArA 153 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDaze. jemake jIva dehamAM Atmabuddhie sukha mAnato hato. rAgAdi bhAvane potAnA jANato hato. te vikalpo have zAMta thayA che, naSTa thayA che. Atmaupayoga pavitrapaNe rahyo che te pramANe svarUpanuM samyagudarzananuM svarUpa samajAvI zakAya. pipa7] jeno mokSa nikaTa che tevA jIvamAM te mArgane yogya lakSaNo pragaTa thAya che. AtyaMtika dayAnA bhAva, mokSanI jijJAsA saMsAra pratye nirveda, vigere. vaLI sUkSma rIte vicAra karatAM potAnA saMskAramAM rahelA doSonAM darzana thAya che. te doSone have jIravI zakato nathI. bIjI bAju zama, saMvega, maitrI Adi guNo sahajapaNe pragaTa thAya che. Ama guNonI saghanatA thatAM citta nirmaLa thAya che. apekSA AkAMkSA ane AzAo zamI jAya che. guNo sAdhakanI kAyA bane che. e guNonI anubhUti AtmAnubhavanI najIkanI dazA che. tyAra pachI yogya kALe nirvikalpadazAe pahoMcI pratyakSa AtmAnubhavano AnaMdane pAme [558] jyAre dRSTi drAmAMthI udbhavI dazya tarapha jAya che, tyAre dRSTinI draya upara ane dazyanI draSya upara asara thAya che. (daSTi-upayoga, dRSTA-AtmA, draya bahAranAM kAraNo) saMtonI dRSTinI pavitratA tenA saMparkamAM AvanAra para zubha asara rUpe thAya che. vAtAvaraNamAM roga zoka zame che. jo dRSTi apavitra che to tenI asara paNa viparIta thAya che. A eka aupacArika prakriyA che. [559] vAstavamAM jonAro joNAMthI-dazyathI bhinna che. draSya sva che svAdhIna che, dazya para che paraMtu saMskAravaza svamAMthI uddabhavelI dRSTiupayoga nijagharamAM karavAne badale dayamAM paragharamAM jAya che, ane temAM ahama ke mamatva pedA kare che. A bhUla e mithyAtva che. te duHkhadAyI che. jo draSTA svagharamAM rahe to sukhadAyI che. jonArane jANe te eka siddhAMta che. tenI anubhUtinI prakriyA che, parapadArthomAM ke 154 amRtadhArA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyogomAM jIvane rAgAdi bhAvathI mukta rAkhIne samatva dhAraNa kare to siddhAMta siddhi bane. [56] jema jema guNavRddhi thatI jAya tema tema sAdhaka AtmAnuM citta svaccha-samAdhimaya banatuM jAya che. te saMsArane duHkhayukta-kadarthanAbharyo jANe che. A saMsAranA sukhathI bhinna sukha che tema tenI zraddhAmAM Ave che. tethI te pratye tenuM aMtaHkaraNa jhUke che. ane vAraMvAra teno UhApoha thatAM te jANe che ke kaSAyathI yukta mArA ja pariNAmathI huM duHkhI chuM. kaSAyamukta zuddha pariNAma e samAdhi-sukhanuM kAraNa che. tenI paramAtmAnI kRpAmAM zraddhA vRddhi pAme che. A zraddhA te sAcI dRSTi che. [56 1]. jarA thobhI jA, vicAra ke A sarve Apatti zA mATe? buddhimAna gaNAvA DigrIonA DuMgarA karyA, zarIrazaktine vikasAvavA pahelavAna thavA prayatna karyA. kIrtinA koTaDA bAMdhavA jhajhUmyo, dhanavAna banavA ciMtAnI citAmAM jaLyo. jIvananA sukha mATe ke utkarSa mATe A sarva prakAro vyartha che. kAraNa ke te cittazuddhi ke cittazAMtinuM kAraNa thaI zake tema nathI, te te prayatno ane te te IcchAonA mULamAM ja bhaya ane ciMtA che te zuddhi ke zAMti kyAMthI ApI zake? [pa6 2] ApaNuM svarUpa ApaNAthI bhinna ke parokSa na hoI zake, vaLI indriyothI jaNAtA bhautika padArthonI jema pratyakSa paNa nathI. vaLI AtmA dazya padArthonI jema dUrathI paNa joI zakAto nathI. evA bhramamAM je darzana thAya che te koI vaikti deva, rAma, kRSNa, padmAvatI, sarasvatI jevAnAM zakya che te Atmadarzana nathI. Atmadarzana e dazya nathI anubhUti che. te sAdhananI apekSAvALI nathI nirapekSa che. tene mATe jJAnacakSunI jarUra che. [63] AtmA lakSaNathI pratyakSa che, paraMtu anAdithI ApaNe enAthI ajJAta rahyA chIe eTale tene jANavA jovA mATe sadupadezanI jarUra amRtadhArA 155 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. saddaguru ane sAstrathI A tattvane jANavAnA zikSaNanI praNAlinA e sAdhananI jarUra che. tyAra pachI vicArazIla, jijJAsu sAdhaka potAnA anubhavanI phuraNAmAMthI jIvananI cokkasa dizAmAM AgaLa vadhe che. jIvananI caDha-Utara sukhaduHkhanA anubhavathI tattvanI zraddhAmAM daDha thato jAya che. [564] vartamAna dRzya padArtha indriyo dvArA bhogya che, te parAdhIna chatAM jIvane temAM pratyakSatA lAge che. vaLI paralokamAM e ja indriyasukhanI kalpanA svargathI kare che. Ama saMsAranA sukha pAchaLa jIva AMdhaLI doTa mUke che, jenI dizA khoTI che. vAcana zravaNathI svarganAM sukha meLavavA puNyakarmo pAchaLa doTa mUkI paNa temAM AtmasukhanI prApti na thaI. Ama dharatI ane svarganA sukhanI vacce jIve dIrghakALathI doDAdoDa karI paNa vyartha. [56 5] sthULa dRSTie indriyajJAnathI koInA upadeza vagara paNa jIvane padArthanuM jJAna thAya che. bALakane dUdha pIvAnI ceSTA mATe upadezanI jarUra paDatI nathI. paraMtu AtmajJAna mATe satata sAdhanA dvArA sUkSma dRSTinI prApti thatAM prathama te AtmAne zraddhA/anumAna vaDe parokSa anubhUti thAya che tyAra pachI tattvadaSTi vaDe AtmanubhUti saMbhava che. [66] saMsArI jIvonA jaDa padArthonA anubhavo indriya ane managrAhya che. temAM cetanAnI upasthiti che paNa temAM AtmAno anubhava nathI. indriyajanya anubhavo nAzavAna che, bhramaNAtmaka che. te aMtima paNa nathI. evA asaMkhyAta padArthono paricaya jJAna na thaI zake jyAre ekamAtra AtmajJAna samasta vizvanuM jJAna banI zake evo caitanya prabhuno mahimA che. AvuM spaSTa chatAM jagatanA jIvonI AMdhaLI doTa zamatI nathI. - [56]. AtmA janmato nathI, marato nathI. chatAM jIvane maraNano bhaya che. jo ke janmano bhaya nathI. janmanuM duHkha che. sUrya pUrvamAM Uge 156 amRtadhArA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcimamAM Athame A jagatamAM badhA ja svIkAre che. vAstavamAM sUrya Ugato nathI Athamato nathI. dizA badale, pradakSiNA kare che. chatAM kevI kalpanA karI che. tema jIva janmamaraNanI kalpanA karI sukha, du:kha, bhaya vagere anubhave che. caMdranI vadhaghaTa thatI jovAya che, kharekhara caMdra vadheghaTe che ? rAhunI chAyA tenA tenA 52 5De che, caMdra kaMI vadhato ghaTato nathI. indriyonA anubhava AvA che hoya khoTuM dekhAya sAcuM. tattvadRSTi jJAnadRSTi ja mULa satyane jANe che. arthAt vivekapUrNa dRSTi e tattvadRSTi-jJAnadRSTi che. [56 8] pUrve nahotuM, je bhAvimAM nathI. ane vartamAnamAM nathI tevuM koI sat hoI na zake. sat traNe kALa abAdhita che. je pUrve na hatuM ane have pachI nahi hoya te nitya na hoI zake. je vartamAnamAM che, pUrve hatuM ane bhAvimAM rahevAnuM che tevuM AtmAnuM-sanu astitva che. tethI te amara, ajanmA ane adbhuta che. amUrta che sUkSma che, [569] evA gahana tattvano anubhava te jJAna che. te ja AtmA che. AthI dehanuM vinAzIpaNuM samajAya che. vartamAnamAM dekhAya che te paNa roga ane jarA-bhayavALuM ane Aje jevuM che tevuM bhUtakALamAM nahotuM bhAvimAM maLaze nahi. tethI zarIra sAcuM nathI to tenA sagAMvahAlAM sAcAM kevI rIte mAnazo ? mATe e vicAra choDI devo ke A to mArAM ane huM temano. [57] saMsAra anAdi anaMta pravAhathI che. te sivAya to te paNa asat che. kALacakranA avasarpiNI utsarpiNI jevA caDha UtaranA bhedo saMsAranuM asatyapaNuM jaNAve che. jo saMsAra A rIte asat hoya to temAM kalpelA sukhaduHkhAdi paNa asat che. A sarva jANanAra evo AtmA sat che. game teTalA dehamAM parivartita thavA chatAM tenuM jJAna naSTa thatuM nathI. AvaraNa pAme che. AtmA AtmAne ja sArarUpe jANe tene dehAdano bhrama chUTI jAya ane AtmA sarUpe pragaTa thAya. [571] amRtadhArA * 157 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadarzanakAroe vividha pAtratAo paikI mukhya pAtratA yoga mArgane anusarIne darzAvI che. mokSamArgamAM joDatA pariNAma te yoga che, te yoganA adhikArInI pAtratAo A che. prathama caramAvarta (paribhramaNanuM chelluM vartuLa) apunarbaMdhakadazA (punaH dRDhapaNe mohanIya karma na bAMdhe) mArgAnusArI - (guNonI vizeSatA) mAbhimukha (mArgane sanmukha thayelo. samyagdaSTi (satyanI dRDha jijJAsAvALo tattvadRSTi saMpanna) A pAtratA vagara muktinAM dvAra baMdha che. [572] anya darzanakAroe svarUpa-mokSa prAptinI pAtratAo svIkArI che. viveka : tamAma sukha vaibhavanA rAga pratye vairAgya. SasaMpatti 1. zama = mana upara niyaMtraNa 2. dama = indriya saMyama. 3. uparati = vRttionI viSayathI virakti. 4. titikSA = sahanazIlatA. 5. zraddhA = vizvAsa. samAdhAna : buddhinI sthiratA. mokSamArgano adhikArI dharma artha ane kAmamAMthI uparAma thayelo joIe. [573] aho kALanuM paribaLa kevuM che ? mokSArthI mamatArthI banyo che. zrAvaka saMpattino arthI banyo che. sAdhu sagavaDArthI banyo che. upadezanI asa2 abharAIe caDhe che. kyAM jANakArIne poSavA carcA pUratI rahe che. AtmabhAvanA mATe kaMI jhUraNA ja nahi ! vairAgyanA pATha ApanA2 saMnyAsIne to ApaNe bAvA banAvyA. tophAnI bALakane zAMta karavA 'bAvo pakaDI jaze' A vAta paNa have jUnI thaI gaI. kyAM sAdhu saMtonI pavitratAnI paraMparA ane kyAM bhautika sukha pAchaLanI AMdhaLI doDa. ApaNI pAse konuM mUlya che? [574] rAganuM ke virAganuM ? saMtonuM ke saMpattinuM ? mokSanuM ke mamatAnuM ? virAga ane vairAgyamAM apekSAe aMtara che. rAganI sAme virAga laIe dveSa jevo bhAva thaze. rAga virAgathI uparanI dazAte-vairAgya che. kaMcana kAminI pratyenI doDa che te rAga che. kacana kAminIthI je dUra rahe che paNa tenA doSa vicArIne bhAge che te virAgI che, paraMtu vItarAgI 158 * amRtadhArA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga to nathI karato, dveSa paNa nathI karato. te padArthonI samIpa nathI jato ke nathI bhAgato. je jema che tema jANe che te jJAnI vItarAga pi75] nirmaLa vairAgya satu-asatanA vivekathI jAge che. jJAnagarbhita vairAgya vivekayukta che, dUdhanA UbharAnI jema zamI jato nathI. satyAsatyanA nirNayayukta viveka ane vairAgya bane adhyAtmamArganA pAyA che. rAgadveSathI mukta nirmaLa aMtaHkaraNa vairAgyane dhAraNa kare che. IcchAapekSA AkAMkSA rahita mana vairAgyathI sabhara hoya che. [576] dehadhArI jIvamAtrano saMyoga jaDa-pudgala sAthe che. jyAM sudhI AtmAno A anAtmA-pugala-jaDa sAtheno saMyoga viyogamAM na pariName tyAM sudhI mukti nathI. je deha, padArtho, dazyo, sAkAra che, vinAzI che, temAM jIve mArApaNuM mAnyuM, te te padArtho sAthe tAdAmya saMbaMdha bAMdhyo jenA kAraNe satune asat ane asatune sat mAnyuM. nityane anitya mAnyuM, anityane nitya mAnyuM. are dehane ja sarvasva mAnyo ane janma maraNanI upAdhinA cakrAvAmAM gherAI gayo. A gherAvAthI chuTakAro AtmajJAna, vivecakSu dvArA che. [577] kaSAyanA viSayanA vAsanAnA ane vRttionA saMskAra jIvane diIrghakALathI cAlyA Ave che. te ahitakartA che tevuM koIka ja jIvane samajAya che. AtmotkarSa mATe zama-damanI jarUra jaNAtI nathI. paraMtu tenA vagara AtmazAMtinI prApti thatI nathI. indriyonoviSayono saMyama te dama', viSayothI dUra rahevuM kaMIka saraLa che. paNa tenA saMskAro je vAsanArUpa banyA che teno "zama' sUkSma che. vAsanAnA-saMskAronA saMpUrNa nAza mATe satata vairAgyano abhyAsa jarUrI che. kaSAyathI AtmAnuM prazAMtapaNuM AvarAya che. aviratithI AtmAnuM pUrNasvarUpa AvarAya che. [578] jema lasaNanI ke hiMganI baraNI khAlI karyA pachI paNa gaMdha amRtadhArA 159 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. tema viSayonuM baLa ghaTyA pachI tenA saMskAra-vAsanAno sUkSma rIte saMgraha thayo che te hajI mULamAMthI nAza pAmyo nathI tethI jIva koIpaNa rIte anukULa padArthomAMthI sukha ane pratikULa padArthomAMthI duHkha mAnI AkuLa thaI jAya che. sukha pAchaLa doDe che. mATe abhyAsa dvArA viSayothI pAchA pharavuM. pratikULatAne sahI levI. jJAna dvAra/bodha dvArA vAsanAonI upekSA karavI, viSayothI uparati pAmeluM mana punaH te tarapha doDatuM nathI. [579] je jIvo AtmAnI vAta sIdhI samajI zakatA nathI tene mATe tattvadRSTinuM jJAna ApavuM upayogI thatuM nathI tethI bhUmikAnA baMdhAraNa mATe upadeza ApavAmAM Ave che ke bhAI muktinA mArge javA "manano nigraha kara'. paNa A manane kevI rIte jItavuM? to kahyuM ke indriya nigraha kara' e vaLI ghaNuM kaThaNa lAge tyAre kahyuM ke tapa kara, japa kara, AhArAdimAM saMyama rAkha vigere. jyAM AtmAno upayoga ja nahi lAge to mana indriyo tAruM kaMI bagADI nahi zake. AtmAno upayoga AtmAmAM joDAya tenI A bhUmikAo che. tIvratA maMdatA darekanA puruSArtha upara avalaMbe che. [58] kSayopazama bhAva eTale kSamAdi bhAvo. jema eka hAthathI bIjA hAthane pakaDavAno che tema evA kSayopazamabhAvathI udayabhAvane pakaDI guNayukta banAvavAnA che. je icchAonubhAvo mohanIyakarmanA udayathI thAya te audayika bhAva che, tene kSayopazama bhAvathI zamAvavAnA che. te mATe sapuruSArtha karavAno che. saMsAra prArabdhathI cAlavAno che. dharma puruSArthathI thavAno che. jIve samaja UMdhI keLavI che. kSayopazama guNa) bhAvathI sAcI samaja keLavavAnI che. [581) pUrve karmono bhAra haLavo karIne AvelA koI gautamagaNadhara jevA chAMye chAMye mArge caDhI jAya to paNa temaNe mahAdAvAnaLa jevA ahamUne to ziraccheda karavo paDyo. bAkI dehane sukhI karavA ghaNA kamano 160 amRtadhArA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAra jene mAthe che tene to duHkha sahana karIne mArge caDhavAnuM che. mArge caDhyA pachI sukhaduHkhanA bheda bhusAI jAya che. tyAM sudhI to satya mATe harizcaMdra, zIla mATe sItAjIe, anyanI jIvarakSA mATe metAryajIe Ama saue dehanA duHkhane avagaNI muktinI prApti karI che. [582] svarUpaprAptinI, paramAtmatattvanI prAptinI tIvra jijJAsA joIe. arjuna yuddhe caDhyA paNa viSAdayoga kevo che ? dropadInI jema hRdaya zrI kRSNano pokAra kare, gajasukumAra kahe bhagavAna huM Apane zaraNe Avyo chuM mArI mukti kyAre ? bhagavAna kahe 'eka varSa' gajasukumAra kahe bhagavAna ! huM to Aje ja mukti pAmavAnA bhAvathI Avyo chuM. mane zIghratAe upAya batAvo. ane te yuvAna aMtarmuhUrtamAM mukta thaI gayA. nAbhimAMthI muktinI taDapana UThyA vagara deha dvArA leNuM cUkavyA vagara, jJAnadRSTi vagara mukti prApta nathI. [583] jeNe saddagurubodha aMtima dhyeya prApta karyuM che tene to dhana, mAla, piravAranA rAgamAM bhAga nahi paNa Aga jaNAya che, tenA roma roma pokArI UThe che. prabhucIMdhyA mArge cAlavA te anukULatAnI rAha joto nathI. e mArge nIkaLyA pachI thobhato nathI. jema parvatamAMthI nIkaLelI saritA pAchI parvata bhaNI jotI ja nathI, te to sAga2ne ja zodhI le che . mArgamAM AvatI zilAnI bAjuethI mArga karI AgaLa vadhe che tema sAdhakane mArgano dhyeyano evo AnaMda che ke tene koI vighno aTakAvI zakatAM nathI. [584] jIvananuM aMtima dhyeya mukti jene mATe te spaSTa che, paNa hajI te mATenuM AtmabaLa nabaLuM che, tyAM sudhI aMhakAra UThaze ane potAnI jANakArImAM rokAze to Thokara khAze. chatAM dhyeyanI jijJAsA jAgRta rAkhaze. sAco jijJAsu bIjAne Thokara vAgelI joIne zIkhe che. aMhakArI Thokara vAgavAnI rAha jue che, pachI rasto badale che je jJAnIne guru amRtadhArA * 161 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvavA mAMgato nathI. guru banavA mAMge che. te dhyeya prAptimAM pAcho paDe che. pote potAno guru banavA sudhI sAcI jijJAsAmAM rahevuM sAruM che. zraddhA vagara siddhinI prApti zakya nathI. [585] jene deva guruzAstramAM zraddhA ja nathI teNe muktimArgamAM, AtmasukhamAM DokiyuM karavAno kaMI hetu nathI. ghaNAM kahe che bhagavAna hatA, bhagavAne kahyuM te kevI rIte sAcuM manAya ? bhAI tuM chuM tenI koI sAbitI che? tuM amuka tArIkhe amuka samaye jabhyo tenuM zuM pramANa che ? tuM kaheze mArA janmAkSaramAM badhuM lakhyuM che. te vakhate jyotiSi hAjara hato ?" 'nA' te samaye DokTara, narsa hAjara hatAM temaNe samaya noMdhelo. ane te te sAMbhaLelo kharune? "nA" Ano artha e ke tane tArA janmanI, samayanI khabara nathI tenI khAtrI mATe DokTara, narsa sAcA, temAM zraddhA. to pachI A tArA janama janamanI vAta karanArA guru ane zAstramAM zraddhA rAkhavAmAM zuM vAMdho che? vaLI Adhunika zikSaNe to dharma ane guru zabda pratye ja "elarjI ubhI karI che. mUkha jIvo te sAcuM mAnI je kaMI meLave che te badhuM vyartha jAya che. [586] vAstavamAM sAdhake sAcI zraddhAne khUba daDha karavI joIe. sAcI zraddhAthI sukhI jIvanayAtrAnI zarUAta thAya che. paramAtmA sAthe temanA guNo sAthe aikya sAcI zraddhAthI ja zakya che. nemiprabhu dhyAne ekattA nijatattva ekatAnojI. saMsAramAM bALakane mA viSe zaMkA thatI nathI. badhI ja vastuo ane hakIkato sAbIta thAya pachI zraddhA karavI te ajJAna che. sAdhake ajJAnano svIkAra karI namratApUrvaka jJAnInA caraNanI-AjJAnI upAsanA karavI [587] saMsAramAM manuSyanI bhautika padArtho pAchaLa eka doDa cAle che. 162 amRtadhArA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyayoge dhana, strI, kIrti badhuM meLave che. chatAM zAMti saMtoSa kyAM che? kyAM javuM? zuM karavuM? tenI tene khabara nathI. doDI doDIne kyAM pahoMcaze te khabara nathI. pragati vagaranI A gati kyAM pahocADaze? vaLI keTalAkane dhyeyanI kaMIka khabara che to te dizAno prayatna nathI. keTalAka prayatna kare che paNa sAcI dizA nathI. dizA sAcI haze to sAdhana khoTA haze. Ama dhyeya, prayatna, sAdhana ane nizcita dizAmAM javA mATe prathama sAdhakane mArgadarzakanI jarUra che. kevaLa dhyeyarahita yAtrAmAM bhaTakavuM, eTale janmamaraNa ke smazAna ane garbhathI chUTakAro nahi thAya. [588] eka ghara bAMdhavA mATe tenI sAmagrI, Ayojana ane sAthe enjiniyaranI salAha levI paDe che. A to paramArtha mArga che temAM vizeSa prakAre jJAnI-saMta-mArgadarzakanI jarUra rahe che. jemanA dvArA jIvanI samajamAM Ave che ke AtmA potAthI abhinna che te darzanIya che, te ja AdaraNIya che. ciMtanIya che. dhyAna karavA yogya che. A tattva samajAyA pachI duHkhada mArge koNa jAya? A kALe alpa ane aniyata AyuSya maLyuM che tyAM rokAvuM paravaDe nahi. to ja amUlya mAnavajanma sArthaka thaze. eka ja laganI AtmA ja jANavo, zraddhavo, dhyAvavo. [589]. jIvane saMsAramAM aneka prakAranAM kaSTa chatAM saMyamamAM, AtmaratimAM javuM kaSTadAyaka lAge che, eTale bhrAmaka mArgamAM aTavAI jAya che. yoga - AtmapariNAma) mUkI yogAmAM jAya che. jemAM dehanI pradhAnatA che. karoDarajju sIdhI rAkho, TTAra beso, AMkho baMdha rAkho, amuka cakramAM juo prakAza dekhAyo mAno AtmA prabhu maLyA. ema prabhu maLe nahi ane AtmA maLe nahi, prAthamika bhUmikA e ja aTakI javAze. nAco kUdo zvAsanuM dhamaNa calAvo citta zAMta thaze. AtmA maLI jaze. bhAI! A sarve paudgalika prakAro che. temAM AtmA kyAM maLe amRtadhArA 163 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittavRttinI nirmaLatA, viSayakaSAyathI virakta thaI sadgurunA bodha prayAsa kare to sAco mArga maLI rahe. [59] sAdhake vicAravuM ke je A dRzyajagatane sAcuM mAnuM chuM te jagata vaMdhyAputra jevuM che. je nahi tenI sAthe zuM saMbaMdha bAMdhuM ? ane bAMdhato nathI to choDuM zuM? pote vRkSane bAtha bhIDIne Ubho che ane bUmo mAre che ke mane choDAvo. tArA AtmAna mAtA koNa pitA koNa? tuM ja svayaM jJAtA draNa Ama bodha pAma. AvA pAramArthika satyano tuM svIkAra kara e AtmavicAra tAro svayaM pathadarzaka che. [591] mATInA vAsaNanuM upAdAna mATI che. vastranuM upAdAna sUtara che. tema vikalpAtmaka ajJAnanuM upAdAna ajJAna che. AvuM samajAya paNa svIkArAya nahi tenuM kAraNa ahaMkAra che, ahaMkAra ahamane potAnuM astitva mAne che. tethI ajJAna chUTatuM nathI. paraMtu jema dorImAM sarpanI bhrAMti ajJAnane kAraNe thaI hatI, paraMtu jyAre e bhrAMti chUTI gaI tyAre dorI dorIrUpe jaNAI tema aham aham rUpe jaNAya to aham chUTI zuddha tattva-jJAna svarUpa AtmAnI prApti thAya. [592] - vizvamAM ghaTatI ghaTanAo samayAdhIna-kALathI maryAdita hoya che. amUrta-sUkSma AtmA samayanI maryAdAvALo nathI. samayathI mukta che. chatAM deha dhAraNa vaDe AtmAne samaya lAgu pADavAnI ajJAnatA che. samayathI mukta jJAnI dehano sAkSI che. huM dehathI bhinna chuM, AvI pAramArthika vicAraNA-zraddhAvALo dehanI vayane potAnI avasthA nathI jANato tethI te mukta che. [53] ApaNe, saMto, mahaMto, dharmAtmAo janma divasa ane puNyatithio Ujave che. zAne mATe? A to zarIranI badalAtI avasthAo che, zarIramAM mArApaNAnI bhrAMti che. tene sAcI mAnI Ujave che te vAstavamAM janmadivasa zuM ane mRtyudivasa zuM? mAre kALane sAco TharAvavo che ke amaratattvane ? huM to kALathI bhinna chuM. pachI mane bhaya zo? moha zo ? 164 amRtadhArA Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajaMpo zo ? ane utsavo zA ? [54] paramArthane badale jene paudgalika AkAMkSA che tene muktinI AzA rAkhavI nahi. mokSArthInI jhaMkhanA kevI hoya ? cArekora agninI jhALa dekhAya. puSyayoge maLatI sAdhanasAmagrI baMdhanarUpa lAge. kyAre chUTuM evo aMtaradhvani saMbhaLAya. mahela to jela jevA lAge. kyAre AtmA pAmuM, AtmazAMti kyAre maLavuM? te tenA aMtaramAM tevA bhAva UThe. temAM paNa saddaguruno yoga maLe pachI saMsAra to jhALa jevo thaI jAya. niraMtara ciMtana cAle huM koNa ? mAre zuM karavAnuM? huM baMdhanamAM chuM ke mukta chuM? AvA jIvo nikaTabhavI hoya che. [195]. je jIvo bhautikatAnI pratiSThAmAM aTakyA temaNe vaijJAnika paddhatiomAM iti zrI joI, paraMtu jyAM apUrNatA che nitya zodhakhoLa ane prayoga cAle che tyAM pUrNatA - paramAtmatattva maLavuM zakya nathI. kAraNa ke bhautika vijJAna bahAramAM ja phare che. jyAre paramAtmatattva AMtarika zuddha avasthA che, svAdhIna che. sUrya ane prakAza, agni ane uSNatAnI jema AtmAnI zuddha avasthA abhinna che, jyAM kevaLa pUrNatA - sarvocca sukha raheluM che. [596] mananI sapATI para UThatA vicAro vikalpa che. je svaskuraNAmAMthI Ave che te AtmabhAvane AtmavicAra kahIe to te eka adbhuta zakti che. jenuM jJAna samyaka teno vicAra samyaka kahevAya. jyAM pragaTe suvicAraNA tyAM pragaTe nijajJAna je jJAne kSaya moha thaI pAme pada nivaNa." zrI AtmasiddhizAstra samyak vicAraNAno strota prajJArUpa pariName che te nijajJAna rUpe pragaTa thaI kamano kSaya kare che, aMte jIva saMsAranA baMdhanathI mukta thAya che. pi97] AtmasvarUpamAM sthira thavuM te saMvara. AtmasvarUpathI zruta thavuM amRtadhArA 165 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te baMdhana (Azrava). vaijJAnika ane vicArakamAM ghaNuM aMtara che. vaijJAnika vyakti tamAma ghaTanAone dUrathI-bahArathI jue che, jANe che nirIkSaNa kare che parIkSaNa kare che. jyAre vicAraka (AtmavicAravAna) je kaMI jANe che jue che temAM jJAtApaNe pote potAne jANe che. samaje che. eTale AtmA ane paramAtmAnuM aMtara kapAtuM jAya che. aMte svayaM paramAtmApaNe pragaTa thAya che. [598] vaijJAnika graho zodhe ke pAtALa zodhe. sAgara kheDe Abhane AMbe to paNa te sarva bahAranuM, ahIMnuM ahIM rahevAnuM. pote samApta thatAM potAnI duniyA samApta. bahAranuM vicAravAnuM samApta thAya che. tyAre pote muktadazAne pAme che. [pa99]. jIva saMpUrNa jJAtA na bane tyAM sudhI teNe samyaka vicAraNAnuM sAtatya jALavavuM joIe. huM mAtra zarIra nathI te to karma pramANe badalAtI avasthA che. mAtra maryAdita samaya mATe maLI che. tenA rUpAdi joIne harSa karavo nahi ane kurUpa joIne zoka karavo nahi. temAM pheraphAra karavA gayA to jIvananano amUlya samaya veDaphAI jaze. [6O] zarIranA mAdhyamathI citana nahi paNa ciMtA pedA thaze ke vRddhAvasthAthI, rogathI bacavuM kema ? bacavA mATe vicAravuM ke A zarIra ja huM nathI to kurUpa ane surUpa paNa mAruM svarUpa nathI. Ama vicAranuM sAtatya jALave to zarIranA moha-ahaM ghaTe ane sAkSIbhAva puSTa thAya. [601] prAthamika bhUmikAmAM vicAra zAMta thatA nathI tethI tene badalavA prayatna karavo. hRdayamAM AtmatattvanuM ciMtana karavuM. huM deha nathI to dehanA saMyoge je je saMbaMdho che temAM mArApaNuM kema hoI zake saMsArIe mukta thavA saMsArabhAva choDavo paDe. vividha zarIra dhAraNa karavA zuM karavuM paDe ! vicitra evA karmajanya pariNAmo. zarIrathI mukta thavA zuM karavuM paDe ? dehabhAvathI bhinna chuM tevuM satata bhAna. 166 amRtadhArA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmabhAvanuM smaraNa karavuM. svapnamAMthI jAgRta thavA svapapna choDavuM paDe, jJAna thatAM ajJAna chUTI jAya. ajJAna chUTe mArApaNAnA vikalpo chUTI jAya. [602] smazAnamAM kAThI mRta zarIranA agnisaMskAra mATe toLI toLIne hoMze hoMze lAkaDAM Ape. tene zA mATe zoka hoya ? mRta zarIra parAyuM che. DAghuo sagAM chatAM lAkaDA pUratA ke kemake bhale zarIra sagAnuM paNa pUruM baLI javuM joIe. vaLI agnisaMskAranI vidhi patI jAya ane jIvo to potAnI duniyAmAM khovAI jAya. maranAra maryo, huM to jIvato chuM. mAre vaLI mota kevuM? uMdara bilADIne joIne AMkha baMdha kare paNa bilADI kaMI uMdarane choDI devAnI nathI. tethI bhAI tuM bhale mota sAme AMkha baMdha kare paNa te eka divasa AvIne UbhuM raheze. [63] upayogathI upayoga dvArA vicArathI vicAra dvArA dehanA mamatvAdi vikalpothI mukta thavA prayatna karavo. vikalpo sukhaduHkha rAgadveSa, ahaM ke mamatva pedA kare che. eTale jIva karmano kartA bhoktA bane che. vikalpo ja navA navA saMyogo pedA kare che. je janmanI paraMparA sarje che. saMsAranuM lakSaNa ja niraMtara parivartanazIla che. jemAM kaMI nitya nathI. eka Atmatattva sauthI zreSTha che, tethI sUkSma ane nitya che. [60] buddhicAturya ke vicArazakti mAnavane maLelI viziSTa phuraNA che. tyAgI bhogI saune A zaktio maLelI che paNa bhogamAM Asaktiyukta mAnava A zaktino kSudra upayoga karI vidAya le che. buddhi-vicAra mULa AtmAno aMza che. paraMtu viparIta zraddhAne kAraNe A vicArazakti ahitakArI nIvaDe che. mATe maLelI A zaktionuM samyaguzraddhA dvArA rakSaNa karavuM. samyagUzraddhA eTale huM dehAdi svarUpa nathI zuddhAtmA chuM ' tenuM niraMtara smaraNa. [605] ahitakArI vicAro-saMskAro niSkriya nathI hotA, sakriyapaNe ja amRtadhArA 167 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahIne ahitakara thAya che. jemake vastunA abhAvamAM te meLavavAnA prayojanano vicAra-IcchA. vaLI jo vastu prApta thaI to tenuM mamatva. te vRddhi pAme to tenuM ahaMmata. te bhogavavAnI Asakti. duHkhanuM mULa jema pApa che temAM anukULa saMyogomAM sukhavRddhi thavI. cAsaNI para mAMkha bese ane cITakI jAya pachI maraNane ne zaraNa thAya. tevI dazA sukhabuddhithI thAya che. vaLI duHkhano inkAra e baMne ajJAna dazA [606] zakti AtmA saMcArita hovA chatAM dehanA nehathI khaMDita thaI viparIta pariNAmI thAya che. bhautika sukhamAM ghaNA jaDa-para padArthono saravALo che. Atmika sukhanA cAhake enI bAdabAkI karatAM zIkhavI joIe. zuddhAtmAne sahAre, svarUpanA nirNaye anAsakta bane to bAdabAkI zakya che. paraMtu nirNaya azakta bane to bAdabAkI zakya che. paraMtu sukhanA sAdhanane koTe vaLagADI rAkhavAthI te phAMsalAnuM kAma kare che. eTale saravALo pachI guNAkAra banI jAya che. teno bhAgAkAra karavA keTalAya janmo cUkavavA paDe che. paNa aho ! ajJAna jIvane aMdhakAramAM prakAzano bhrama pedA karAve che. [60] AvA janmomAM manuSya janma maLe to vaLI tenA utsavo manAve che. sAmAnya mAnavI to ajJa che tene khabara nathI ke A to kALano koLiyo banuM chuM. saMto mahaMto mahAtmAo vizeSapaNe janma Ujave che, temane garbhAvAsa sAro lAge che? AtmAne ajara amara kahenArA gAI bajAvIne janmadivasa Ujave che ujavavA prere che te janmanI paraMparAne AvakAre che. mohanIya karmane vaza kevA bhramamAM jIve che. kALathI mukta thavAnA mArge javAnA badale kALanA mukhamAM praveza kare che? jIvatA janmadivasa pote ja Ujave, ane maraNa ne mahotsava gaNAvI UjavavAnuM ciMdhatA jAya. kevuM Azcarya ? [608]. jIva! tuM to janmato nathI pachI utsava kono ? are bhAI! 168 amRtadhArA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM janmato nathI to tuM janmabhUmimAM janmyo ke prasUtigRhamAM jabhyo, jhUMpaDAmAM ke mahelamAM janmyo ? kyAMye janmyo nathI. jo tArA janmanA sthAnano paNa mahimA che to AtmAno mahimA kyAM raheze ? janmabhUmino mahimA gavAyo kono! jemaNe janmotsava baMdha karyo. je janmamaraNathI mukta thayA. temanI nakalamAM ah joDavAthI janmamaraNathI mukta tevI rIte thaIza ? [69] je janmamaraNathI mukta thayA tenA janmotsava ke nivaNa utsavano hetu e che ke tuM paNa janma maraNathI rahita chuM ane chatAM janmamaraNanI jelamAM purAyo chuM. mukta thavA mATe tane evA satparuSonI zIkha che. te bhUlIne utsava mAnI jIva potAne dhanya mAne che. A to pelI kathA jevI vAta thaI ke koI yuvAna navoDhAne laIne nadIpAra karato hato, tyAM tene khyAla Avyo ke patnIne page tAjI meMdI che. eTale teNe navoDhAnA pagane hAthamAM pakaDyA mAthuM nadImAM rAkhI zarIrane calAvyuM. patnI maraNa pAmI. gAme pahoMcyo lokoe kahyuM "mUrkha. teNe lokone javAba Apyo. bhale eno jIva gayo paNa meMdIno raMge rahyo. tema puruSonI zIkha gaI ane utsava rahyA? [6 10] jagatamAM zodhavA jevuM che zuM ? je che te che. thoDAM parivartano thAya temAM navIna zuM? tAre praha nakSatra tArA zodhavA che? parvatanI coTI zodhavI che? sAgaranAM ratno zodhavAM che? nyuTrona proTona zodhavA che. te to che ne che ja. koI kaheze AtmA zodhavo che, te paNa che. vaLI koI kaheze jagatanA e gupta rahasyonuM jJAna meLavavuM che. e padArthonuM jJAna paNa nathI thatuM. jJAna e kahevAya jene deza, kALanAM baMdhana na hoya e sarve padArthothI bhinna evA svAtmAnuM e bhedazAna te jJAna che. [6 11] AtmA ne jJAna abheda che bAkI je kaMI jaNAya te bhedavALuM che. jemake zarIra che to tene nAta-jAta veza lAgu paDe che jAti kuLa 2 che. amRtadhArA 169 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa vigere lAgu paDe che. mana dvArA sukha duHkha harSazoka lAgu paDe che. temAM pariNAme puNyapApa nimitta bane che. Ama paulika padArthamAtramAM bheda ja bheda che. paNa jJAna svarUpa AtmAmAM samatva dhAraNa thAya che tyAM A sarve bheda samAI jAya che. baMdhano chUTI jAya che. e samatvanuM abheda evuM che ke tyAM mukti ane baMdhana bannenA bheda TaLI jAya che. sAdhanAkALa bhedabheda paddhativALo hovA chatAM sAdhakanuM lakSya abheda paratve che te muktino AnaMda anubhave che. evI dazAmAM svasaMvedya padano AvirbhAva thAya che. [6 12] jyAre sAdhaka jANe che ke jJAtA zayano saMbaMdha svakSetra che. parakSetre upacAra che. huM mArA svarUpane jANuM chuM eTale jJAtA ane zeya eka kSetre che, abhinna che. svarUpane jANe tene koI bhina sAdhananI jarUra nathI. e jJAnamAM jagata paNa jaNAya che, tethI kaheto nathI ke huM jagatane jANuM chuM eTale jJAtA zeyarUpe jagatane jANe che te sApekSa jJAna che jyAre svarUpa jJAna nirapekSa che. [6 13] paraMtu jyAM sudhI huM zuddha AtmA chuM tevuM jJAna na thAya tyAM sudhI huM deha chuM tema mAnIe to AtmAnI samaja kyAreka to pedA thAya ne? are bhAIjo tane jJAna nathI, ne bhale tuM AtmAne na mAne. paraMtu janmamaraNa thAya che temAM deha chUTe paNa jIva kaMI marI jato nathI te tenA karma saMskAra pramANe vaLI navo deha dhAraNa karaze. je deha chUTyo tenI to smazAnayAtrA nIkaLaze. Ama ajJAnamAM paNa tAro AtmA kaMI maTI jato nathI e to jIve che mATe jIva che. eka deha chUTe tyAre yAtrA samApta nathI thatI ane yAtrA samApta thAya che tyAre AtmA AtmApaNe pragaTa thAya che. mATe tuM deha nathI paNa AtmA chuM. [6 14] deha apekSita je kaMI vicArazo te sarve dehabhAvanA khAtAmAM 170 amRtadhArA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaze. Atmatattva ati sUkSma che temAM koI ghAlamela cAlatInathI. rogI chuM te dehabhAva che to nIrogI chuM te paNa dehabhAva che. huM zAMta chuM ke azAMta chuM te paNa dehabhAva che. zarIra ja pote eka bhramabhrAMti che. cetananA saMcArathI te bAhya kAMti dharAve che. chatAM dehanI divyazaktione pragaTa karavA kevo zrama kare che, kevo samaya veDaphe che. vaLI mRtyu bAda kahevAya che ke amukanA moM para teja hatuM, deha to evo ne evo ja hato. are! cetana cAlyA gayA pachI konuM teja ? jIvo kevA bhramamAM paDyA che AvI avadazAmAMthI koNa ugAre ? pakaDo koI sadgurune ane bhramathI dUra thAva. [6 15] vAta pitta kaphano prakopa, zarIramAM thatI vikRti e roga manAya che. jJAnI kahe che A zarIra ja svayaM roga che. janma bhava svayaM roga che. koIne roga lAMbo vakhata rahe te gamatuM nathI. huM deha chuM tevuM mamatva ahaMm paNa mAnasika roga che. AvA roga AtmajJAnane bAdhaka che. jeno dehabhAva chUTe te AvA rogathI mukta thaI AtmajJAnane prApta kare che. [6 16] vyaktinA bhAva jo svarUpa pratye na jhUke to vikalpa UThaze ke je deha sAthe te saMbaMdha dharAve che. cittamAM svarUpanI zraddhA nahi hoya to jIva aneka saMkalpa vikalpothI ke zaMkAothI gherAI jaze. pachI aneka prakAranA bhaya ciMtA pedA thaze. kAraNa ke te jANato nathI ke jIvananA adhiSThAnamAM bhaya ciMtA che nahi. mATe suvicAraNA vaDe satata prayatnazIla rahI dehAdhyAsane dUra karavA prayatna karavo. eka ja vAtanuM ghUMTaNa karo huM deha nathI aciMtya nirAmaya zuddha AtmA [6 17] mananA nirarthaka vyApAro, daMbha, mAyA eno cAlaka pote ja potAthI chetarAya che. dhAro ke paramAtmA prasanna thAya ane tamane pUche ke tamAre saguNa joIe che ke durguNa. zuM javAba hoya te prazna ja nathI. paNa amRtadhArA 171 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNuM A vikArI khoLiyuM-mana, saguNa te paNa paramAtmAnA anugrahavALA ke je so TacanuM sonuM hoya te guNamAM daMbha ke mAyA doSa na bhaLe. te grahaNa karavA kaTibaddha chuM ? jemake tame dharmasthAne UbhA cho to koI mAMgaNa hAtha laMbAve che. tame khissAmAM hAtha nAMkhyo pAMcanI noTa AvI, te vakhate tamAro paricita vyApArI tyAM Ave che. tame pelI pAMcanI noTa mAMgaNane Apo cho ane manamAM pelA daMbhe kahyuM A vyApArIne lAgaze meM pAMcanI noTa ApI, dAna guNa che paNa koI enI noMdha le tevo vikalpa e guNanuM chidra che. huM mAyAthI mukta chuM te bhUlI jAya che. dAna guNa chatAM guNa rUpe Takto nathI. ApaNe tattva-guNa levA taiyAra chIe ? [6 18] pU. paMnyAsajI kahe che AtmA avinAzI amUrta che. te na samajAya mATe zarIrano dharma samajAvyo ke zarIra vinAzI ane mUrti che. zarIra mUrta-dazya che. to AtmA kevo? dehamAM rahelo dehI paNa apekSAe dazya. vAstavamAM siddhatvanA svarUpe vicArIe to AtmA dazyodazyathI paNa para che. [6 19] samAdhizatakamAM prakAyuM che ke A dekhAya che te huM nathI. ane jene huM kahuM chuM te dekhAto nathI. to pachI koNa zatru koNa mitra? chatAM ApaNuM ajJAna kevuM? A dehane koIe rUpALo kahyo rAjI thayA. kadarUpo kahyo raDyA. Ama to samaju chatAM mUMjhAI gayA aMtaHkaraNamAM nathI AMsu nathI pAmuM. (pakSapAta) to koNa raDyuM? thoDuM sAhasa karo ane ataMramAM Tharo. [6 20] Aje mahAvIra nirvANadina che. nirvANa eTale AtyaMtika mukti, nirvikAradazA. vikAra zuM che jANo cho ? thoDA UMDA Utaro mAruM svarUpa nirvikArI che. sahajapaNe deha chUTe te nirvikAra te sivAya dehanI badhI ja avasthAo vikArI. 17ra amRtadhArA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "zAMta mudrA tArI mukhanI manohara akhiyAnameM avikArI savikArI ame AvyA zaraNe, tAra tAra muja tAra." vaLI bhamara ilikanyA prabhujI thaIzuM tuma samanAtha." [6 21] janma pachI maraNa pachI janma e paNa vikAra che. bALa yuvAnI vRddhAvasthA badhI vikArI avasthAo che. rAgAdi bhAva paNa vikAra, krodhAdi kaSAyo, kAmanI vAsanA sarva vikAra.parapadArthamAM sukha duHkhanA bhAva te vikAra. bahArathI kaMI meLavuM te paNa vikAra, je dharmakriyAthI 'cittazuddhi na thaI to te paNa vikAra, Ama pApa rUpe ke puNyarUpe vikAra ja che. chatAM ApaNane A vikArI avasthAo duHkhadAyaka che teno bhaya nathI. nirvikAradazAmAM na janma, na maraNa, na pApa, na puNya, are nirvikAra chuM tevA bhAnamAM ke jJAnamAM roga, zoka, ke mRtyu koI bhaya nathI. chatAM jIvane vikArIdazA kema game che? "ajJAna' [6 22] zuM jIvane vikAradazA pasaMda che ? vikAra, pApa, kaMI vinA zrame thatA nathI. AhAranA vikAra to hoMze hoMze svIkArIe chIe. dUdhanuM dahIM, cIjha, mAkhaNa jevA padArthonuM rUpAMtara te paNa vikAra. zarIranA saptadhAtu te paNa vikAra, te bhayaMkara azubha chatAM jIvane dehano neha leza paNa chUTato nathI. Ama vikArI jIvana koThe paDI gayuM che. vanaspati jamInamAM pANIno yoga maLatA vinA prayAse kUTI nIkaLe tema vikAronA saMskAro vinA pravAse utpanna thAya che. mATe sAvadhAna thaI tattvadRSTi yukta AtmaciMtana dvArA huM nirvikAra chuM tema satata ciMtana karavuM. [6 23] AtmA svasvarUpe jema nirvikArI che tema niSpApa, niSkAmI che. AnuM bhAna ke jJAna na hovAthI jIva vibhAvajanita dazAno bhoga bane che. vaLI mAnava pApa choDavA taiyAra nathI ane pApathI maLatAM duHkhathI bhAge che, puNya choDavA taiyAra nathI kAraNe ke tene evuM jJAna ja nathI ke puNya paNa vibhAva che, AtmaguNa nathI. pApane chupAve to paNa e chApare caDhI pragaTa thaze. puNyanI jAherAta karaze pradarzana amRtadhArA 173 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaze to puNya paNa pApanuM upArjana karaze. kaho kevuM ajJAna kevo aMdhakAra? he mAnava ! AvA pApa puNyanA cakrAvAthI mukta thavA svasvarUpamAM daDha thA. [6 24] A kALamAM doDa' e jANe jIvananuM eka aMga thaI gayuM che. vyApAranI doDa, kharIdInI doDa, kalabo jevAM sthAno tarapha doDa, manoraMjananA vividha pravAhonI doDa, chevaTe sAmAjika sevAnA ke dharma sthAnomAM doDa, dharmakriyAmAM doDa, A doDa kevI? [6 25 eka yuvAna vimAnamAM beTho, vimAne gati pakaDI. te Ubho thaI vimAnamAM doDavA lAgyo. paricArikAe pUchyuM, bhAI zuM joIe che? 'mAre jaldI pahoMcavuM che. ApaNane thAya ke ApaNe AmAMthI bAda chIe. "nA" ApaNe paNa koI doDamAM chIe. zuM maLe che ? potAnI jAtane pUchato nathI. emAM paNa jo koI gavarnara ke pradhAnamaMtrI sAthe ekAda phoTo paDI jAya. tenI prasiddhi thAya to doDano toDa mAne che. hajI huM kaMIka karuM, eno ajaMpo pote ja potAne mUrkha banAve che. [6 26] to zuM kaMI karavuM nahi? bhAI ! tuM manuSyajanma laIne svarUpanI yAtrAe nikaLyo chuM. Ama pazunI jema dhyeya vagara doDavAnuM na hoya. uparanI sarva doDa pachI tane zuM maLyuM? janmojanmanA ajJAnane dUra karavA A AMkhanI palaka jeTalo samaya maLyo che. bahAranI doDanA e sarva vikalpo AdhyAtmika pragatimAM avarodhaka che. atRpta vAsanAonI A sarve jALa che. temAM jIva jAte ja phasAyo che. zuM karavuM? mAtra parane choDa ane jo. tene jANa pachI mAna (zraddhA) ane pachI mANa (anubhava) e ja sahajAnaMda'. [6 27] sUkSma vicAraNA vagara tattvano paricaya nahi thAya. sUkSmavicArabuddhi eTale jemAM nAma rUpanA mohanI malinatA nathI. nimittane gauNa karI potAnA upAdAna-Atmazaktine jovAnI vRtti. dehAdi bhAvone 174 amRtadhArA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyajI mULa svarUpane jANavAnI vRtti. Ama sUkSmabuddhi vaDe AtmAnI anubhUti zakya che. AvI sUkSma buddhi gahana ciMtananuM sthAna le che. tyAre jIvanamAM AvatI dareka paristhitimAM tamane te satya tarapha laI jAya che. dareka gUMca ukelavAmAM paNa te sahAyaka bane che. sUkSma buddhi vaDe AtmadarzananI keDI maLe che. [6 28] AtmadarzananI sUkSmadraSTi prApta karavA gahana ciMtananI jarUra paDe che. paraMtu sAmAnyata: dareka jIva AtmaciMtana sudhI jaI nathI zakato tyAre tene citanane avarodha tattvothI dUra thatA tapa, japa batAve che. tyAra pachI tene tattvanuM zravaNa karavuM joIe. e zravaNamAMthI grahaNa tyAgano viveka Avaze. mithyAjJAna ane samyagu jJAnano viveka jAgaze. eTale ciMtanano mArga saraLa thaze. ciMtanane sahAre thatI cittazuddhi AtmadarzananI mULa cAvI che. [6 29] Atma darzana prApta jIvamAM huM ane mAruM, mArA ke parAyA jevA mudra bheda bhUMsAI jAya che. ajJAnadazAmAM ja mane mAnanI vRtti ane apamAnanI pIDA jaNAya che. niMdA sAMbhaLI duHkhI thauM, ane prazaMsA sAMbhaLI harSa pAme. anyanI niMdA karI zakuM ke sAMbhaLI zakuM. jo saumAM mArA jevA ja AtmAnAM darzana karuM to konuM mAna-apamAna? konAthI mAna apamAna ? niMdA konI? svanI ke paranI ? jema mAnavadehInAM vastronI judAI che tema A AkAranI judAI che. tema pazu pakSI vigerenA dehanI avasthAthI judAI jaNAya che tenuM caitanyasvarUpe jJAna che. pachI koNa mArA koNa parAyA? Ama judAInuM bhAna bhaya, duHkhane pedA kare che, AtmajJAna bhaya, duHkhano nAza kare che. [63] A kaLikALamAM e satparuSo jevI nispRhatA, saraLatA, karuNA kyAM che? Aje dareka potAno mata e ja maulika jJAna che tema matavAdI pokAre che. ane AtmadarzananI dukAno, aMgata paddhatio vipula pramANamAM bahAra AvI che. jJAnI kahe che Atmadarzana paramazuddhatAnuM amRtadhArA 175 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMga che te durlabha che. jyAre Aje to eka kSaNamAM samAdhimAM caDAvI de tevI jAherAto Ave che. phonamAM vAta dvArA samAdhi ane samasyAnA ukelanI jAherAto prasiddha thAya che. zALA-kolejone badale khAnagI vargonI jema AtmasAkSAtkAra, zaktipAtuM, samAdhi ApavAnA mULa sthAnone badale zikSaNa phI laIe anuSThAnonI vRddhi thatI jAya che. kazI ja aMtaranI zuddhi ke zrama vagara mANaso sahelAIthI meLavavA doDe che. te zikSita che, bhUkha nathI, paNa jema mahAtmAo avaLe pATe caDhyA che tema mAnavanuM che. [631] mahadaMze jagatamAM jIvo bhramamAM ja jIve che. te jANe che ke tenA vaDIloe temanA jIvanamAM je kaMI karyuM, ghara, peDhI, ijjata, kIrti, parivAra vigere te badhuM ahIM rahyuM ane te to karuM karuM karatAM vidAya thayA. are koIe moTAM kAryo karyA, paristhitimAM pheraphAra karyA ane jAte vidAya thayA. nAnI moTI smazAna yAtrA yojAI, pachI jANe ke kaMI levA ke devA. are tIrthaMkarAdi mahAna aizvaryavAna hatA, paNa koI RSabhanAthano zrI mahAvIrano, zrIrAmano ke zrIkRSNano e daivI aizvaryano eka kaNa paNa maLato nathI. sivAya ke temanA AMtarika aizvaryanI mahAnatA, zuddhatAno AvirbhAva. [6 32] AthI jJAnIoe kahyuM ke A jaDa-bhautika jagata svapna samAna che. e jagatanA peTALamAM AvuM to keTaluMye samAIne samApta thayuM. jIva svapnamAM je kaMI jue, sudhArA kare, pheraphAra kare te jAgRta thatAM vyartha thAya che ane te svapnano vikAra kahevAya che. tema pacAsa so varSanA AyuSyamAM bahAranA karelA sarva prakAro AMkha baMdha thatAM vyartha ane jJAnInI dRSTie lAMbakALanA vikAra svapnamAM kareluM sarva vyartha tema jAgatAM kareluM tAre mATe tArI jIvanayAtrA samApta thatAM sarva vyartha to jIva zAne mATe A parizrama karavo ! [633] jAgrata ane svapnamAM vastune jANanAra, bhogavanAra mana, temAM 176 ja amRtadhArA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhI duHkhI thanAra mana, viSayAsakta thaI AkuLa thanAra mana, temAM AtmAne to koI saMbaMdha nathI. ajJAnanI A karAmata che ke je kaMI manamAM UThe temAM te bhaLe che. emAMthI A dIrgha saMsAra cAlyo che. vaLI keTalAMka saMsAra TUMkAvavA, janmamaraNathI mukta thavA puNyakAryo kare che. puNyathI duHkha dUra thaze AnaMda maLaze paNa e AnaMda to bahAranA kartavyono hovAthI bahArano che, eTale puNyakarmo karanArA paNa azAMta ane AkuLa hoya che. paristhitine vaza hoya che. puNyakAryothI bhavaduHkha dUra na thAya. bhavAdi duHkhanuM kAraNa ajJAna che. ajJAna bahAra nathI aMdara che te dUra thAya je AnaMdano anubhava thAya te aMtarano che. lokakalyANa e vyavahAra che. vyavahAramAM upayogI hoya to paNa AMtarika avasthAmAM bAdhaka che. kAraNa ke e vyavahAra paNa asat che. AtmA sat che. [634] A jagatamAM kaMI paNa karavuM te sthAyI nathI mATe jJAnI asaMgabhAve rahyA. to pachI jJAnIo upadeza dvArA sukRtya, dAna, paropakArano upadeza kema Ape che ? tIrthakara koTinA jIvoe paNa jagatanA kalyANanI bhAvanA karI ane tIrtha pravartanano vyavahAra karyo. jagatamAM bahAranuM je dazya che te sthAyI nathI niraMtara parivartanazIla che AthI jemaNe jagata sudhAravAne jANavA badale ke AtmA jANyo temAM sarva jaNAya che. ane upadeza paNa Atma prAptino Apyo. [635]. bhAI! tIrthakara koTinAM jIvo jagatanA kalyANanI bhAvanA koI vAsanA ke kartAbhAvathI nathI karatA evI bhAvanA karavA chatAM teone karmanI saphaLatA ke niSphaLatA sAthe koI projana nathI. ema karavA chatAM svarUpe asaMga ane akartA, jJAtAdrA rahIne karyuM. sAmAnya mAnava ema karavA jAya to zubhakArya ke bhAvano kartAbhAva seve. AthI ja jema tIrthaMkara ke anya upadezanAM kAryo karanArA saMto thayA, te ja pramANe atyaMta nivRtta jIvana priya puruSo paNa thayA. jemake tIrthakaranA samayamAM eka tIrthakara amRtadhAraka 177 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthano vyavahAra calAve paNa hajAro kevaLajJAnI to atyaMtapaNe nivRtta hoya. evA nivRttimaya pavitrAtmAonI pavitratAnA spaMdano paNa jagatanA hitamAM hoya che. teo jagatane sudhAravAnI bhrAMtimAM paDatA nathI paNa svasvarUpamAM samAI jatA hovAthI avyaktapaNe pAtrajIvone kalyANarUpa thAya che. || [636] jJAnIoe sakala vizvane svapnavat kahyuM temAM mArmikatA che. dhAro ke eka mANase devuM karyuM ane svapnamAM devuM cUkavyuM te vAta vyavahAramAM asatya che. svapnamAM eka vyakti bhAratamAMthI amerikA pahoMcI jAge tyAre saMbhava che ke koI phUTapAtha para sUtI hoya. are vahelI savAre anAjanI lAInamAM beThA hoya ane jhokuM AvyuM tyAre te kAzmIranI hAusaboTamAM beTho beTho kudaratanuM sauMdarya joto hoya ! tyAM to dukAna khUlI sau saLavaLyA, tenuM jhokuM UDI gayuM, joyuM to khAlI jUnI jhoLI najare caDhI. jAge che tyAre kAzmIranI hAusaboTamAM jAgato nathI. tema mAnava pAMca, sAta ke dasa dasakA pachI AlIzana makAnanI suMdara sejamAM maraNa pAme ane navo deha dhAraNa kare tyAre e mahelAta ke sejamAM janmato nathI. [637] AthI jJAnIoe saMsAranI samagra sAmagrIne svapnavatu jANI tyajI dIdhI. AthI nAzavaMta zarIrathI mAMDIne tamAma jaDa padArthonI Asakti sAdhakane bAdhaka che. Ama alpajIvI svapna ke dIrghajIvI jAgratimAM jaNAtA sarva padArtho kalpita che. te padArtho jIvanakALe sApekSa che. game tevuM hajAro ke lAkho varSanuM dIrghajIvana paNa AyuSyakarmane AdhIna hovAthI alpa che. mATe zuddha caitanya svarUpane nitya jANo te ja sarva avasthAno jANanAra che. [638] eka gAmane pAdare eka suMdara vRkSa. bALako tenA para caDhe, Utare, rame, musApharo tyAM vizrAma kare. tenAM lAkaDAM bALIne sau rasoI kare. tenI sugaMdhathI sau prasanna rahe. A sivAya temanI pAse e vRkSano 178 amRtadhArA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya upayoga na hato. eka divasa eka jANakAra e gAmamAM Avyo. teNe saune kahyuM ke A to caMdananuM vRkSa che. khUba kimatI che. saune tenuM jJAna thayuM. pachI to e vRkSanI AjubAju vADa thaI, tene tALAmAM purAI devAyuM ane vAratahevAre pUjA thavA lAgI. [69]. te pramANe A deha ane indriyo dvArA jIva aneka vyavahAra kare che, viSayone seve che, kAraNa ke tene dehamAM rahelA amUlya tattvanuM tenA sAmarthyanuM jJAna nathI. kyAMka koIne sadguruno bheTo thayo. temaNe kahyuM ke tuM dehAdi nathI. A jaDa padArthonA upayogamAM tArI cetanAne kaMI saMbaMdha nathI. e to mahAsAmarthyavAna tattva che, sau vyavahArothI, saMyogothI nirapekSa che. sAdhakane vastunuM bhAna thayuM have tene saMyama niyamanI vADa karI. nivRttinI tALAbaMdhI karI. aMtaraAnaMdathI ciMtana karavA lAgyo. arthAt vastunuM svarUpa samajAtAM svarUpanuM bhAna thayuM. svapnavat saMsAra chUTI gayo. [64]. kyAMka vAMcavAmAM AveluM ke eka mANasane ghaNA vikalpo karavAnI Teva. eka vAra tene thayuM ke huM cokho (bhAta chuMane evo bhaya pesI gayo ke bahAra nIkaLe to mane pakSIo caNI jaze, Ane kAraNe te gharamAM bharAIne phaphaDato besI raheto. eka mitre tene ghaNA prakAre samajAvyo. ghaNA meLAvaDA vigeremAM laI gayo, ane teno bhrama uparanI sapATIe dUra thayo, paNa aMdaramAM saMskAra hajI paDyo hato. te eka vAra mitra sAthe prANI saMgrahAlayamAM gayo. thoDI vAra joyA pachI pakSIonA piMjarA AgaLa AvyA ane A bhAI phaphaDI UThyo. mitre samajAvyuM ke tuM cokhAno dANo nathI mANasa chuM. te kahe huM jANuM chuM ke huM mANasa chuM cokhAno dANo nathI paNa A pakSIone kevI rIte khabara paDaze ke huM mANasa chuM. te to cokhAno dANo samajIne mane khAI jAya to? Ama jUnA ghaNA purANA saMskAra ke huM deha chuM. temAMthI keTalA bhaya, keTalI ciMtA pedA thayA. jo samajAI jAya ke huM deha nahi dehathI bhinna AtmA chuM. to bhaya ciMtA TaLe. [641] amRtadhArA 179 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha zabdanA vyavahAra-apekSita bheda che. sAMsArika sukha Atmika sukha. dUdha pIne maLatA puSTinA AnaMda jevuM sukha ke dArUnA nazAmAM maLatA AnaMda jevuM sukha baMnenAM sukha saMsArIne sukha dekhAya che to paNa keTaluM aMtara che. ekamAM zArIrika puSTi che bIjAmAM zArIrika hAni che. duHkhanI paraMparAvALuM che. A pramANe AtmAnuM svAdhIna sukha e AtmAnA sAmarthyavALuM che. dehanuM sukha duHkhanI chAyAvALuM che. [42] buddhi ane jJAnamAM ghaNuM aMtara che. jemake koI buddhimAne jANyuM ke lakSmI caMcaLa che, te ghara badale che, sthAyI nathI, eTale te tenA rakSaNanA keTalAya vikalpo karI tene rakSavAno zrama ka2ze, paNa jo te javAnI che to beMko besI jaze, peDhIo devALAM kADhaze. gharamAMthI dhana corAI jaze. dhaMdhAmAM khoTa Avaze, ema lakSmIne paga Avaze ane cAlI jaze. tyAre karelA badhA rakSaNanA upAyo vyartha jaze. jeno bharoso ja nathI tenA mATe pUrI jiMdagI kharcAI jAya che. [643] jJAnIe paNa vicAryuM ke lakSmI caMcaLa che. vIjaLInA camakArA jevI che. tene rakSaNa Apo to paNa prArabdha khUTyuM ke lakSmI vidAya leze. eTale anupamAdevIe patine kahyuM, lakSmIno evo upayoga karo ke loko joI zake paNa lUMTI na zake. jenI pAse AvI tattvadRSTi nathI te to kaheze moTI mahelAto bAMdho. hIrAnA alaMkAro pahero, moTA dekhAvo kare. loko jue ane pachI lUMTanArA paNa lUMTe. game teTaluM rakSaNa Ape to paNa tene javAno samaya thAya tyAre UbhI na rahe. jJAnIoe ethI zAzvata lakSmInI varamALA paherI ke jene na to koIlUMTI zake, na to rakSaNanI jarUra paDe ke na kSaya thAya. te mokSalakSmI. [644] daridrI dhana vadhAravA meLavavA prayatno kare, yuvAna vRddhatva aTakAvavA prayatna kare, zrImaMta nIrogI rahevA prayatna kare, prauDha vRddhatva aTakAvavA prayatna kare paNa vyartha. A sarve adhUrA ja rahyA che ane rahevAnA che. 180 amRtadhArA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe te te paristhitimAM prArabdhano svIkAra karavo, prArabdha para zraddhA rAkhI yogya puruSArtha karavo, AkuLatA na karavI. sahajabhAve prArabdhano svIkAra karavo ane AtmaciMtanano sahAro levo jethI prArabdha sahaja bhogavAI jAya ane AtmA saMsArathI mukta thAya. [645] baMdhAyelAne mukta thavAnuM che. ajJAna che tyAM jJAnane pragaTa karavAnuM che. jJAna thatAM baMdhanamuktinA bheda TaLI jAya che. jJAnI jANe che je kaMI thAya che te thAya che. huM kartA nathI tethI bhoktA nathI. [646] "Ama chatAM Aje dharmakSetre kevI bhrAMti cAlI che? tIrthaMkarAdikanA guNe karI 1008no mahimA che. zuddhAtmAnuM sAmarthya che. te kevuM saheluM thaI gayuM ! AtmA eka, 1008 manAvato thayo. tyAga laIne nIkaLyo asaMga thavA mATe ane keTalA saMgano, sthAnono, Azramono vistAra karyo! temAM jo tyAgathI cUkyo to janautkarSane nAme kevA vaibhavamAM, zarIranI sevAmAM, lokathI vIMTaLAyelo. kyAM pavitratAnuM guNAtmaka svarUpa, kyAM tyAga vairAgyamaya asaMgatA ane kyAM dehAdhyAsarahita tapatitikSA ane ArAdhanA ? manohanIya karmanI A kaLA-jALamAM bhalabhalA phasAI gayA ! mAna to evuM koTe vaLagyuM ke tevA meLAvaDA vagara jIvana zuSka lAge !" [64]. AmAM ghaNAM kAraNo hoya, koI udaya mAne. bhAI ! jJAna hoya tyAM to badhuM chUTavA mAMDe, saMsAra vRddhi na pAme. ane jJAna jAgatuM hoya te to jANe ke huM kaMI banuM ke bIjAne banAvuM paNa karma bhUlathApa nahi khAya. prAmANikapaNe aMtara nirIkSaNa vagara A mAyAjALa bhalabhalA mAMdhAtAne cheka nIce jyAMthI nIkaLyA hatA tyAM ja pahoMcADI dIdhA nigoda) e mAtra kathAnaka nathI geramArge doratA ane dorAvatA jIvonI dazAnI vAstavikatA che. svane ja gumAvavAnuM che. [648] "meM jANyuM e liMga napuMsaka sakala maradane Thele bIjI vAta samaratha che enara tehane koIna jele" zrI AnaMdaghanajI amRtadhArA ka 181 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama to ghaNA vaibhava, gRha, pratiSThAno tyAga karIne saMsAra choDyo paNa samyajJAna rahita jIvane samajamAM na AvyuM ke mohanIya rUpAMtara thaIne Ave che te cAra oraDAne badale cAlIsamAM pherave che. aparigrahI to che paNa gurujanonA nAme khAtAM calAvavAmAM bhrama seve che Ama jIva nIkaLyo hato muktino mArga ane judA mAIla sTona para caDhI gayo! [64] zarIrane sarvasva mAnavAthI ke AtmAmAM dehanI bhrAMti thavAthI deha te ja mAruM astitva AvI purANI mAnyatA, temAM vaLI A janmanuM dehAbhimAna bhaLyuM ane mAnyatA gADha thaI ethI jIva niraMtara Adhi vyAdhi upAdhithI piDAto rahyo. bhAI, deha AtmAnA paDachAyA jevo che. paDachAyA para koI paga mUke, vAhana doDe to paNa paDachAyAne IjA thatI nathI, tyAM Aga lAge to baLato nathI, tema AtmAne IjA thatI nathI, nAza thato nathI. paNa A tattva gahana che, dehAdhyAsa choDavAnA prayoga vagara AtmAnA A sAmarthyanI zraddhA thavI asaMbhava che. mATe AtmahitamAM, AtmaciMtanamAM samaya gALa, nahi to tane samaya gaLI jaze. [65] adhyAtmapaMthe jeTalI viveka vairAgyanI jarUra che teTalI tyAganI jarUra che. yadyapi tyAga e jIvananI sahaja kriyA che. jema mAtA garbhamAM rahelA bALakano garbhathI tyAga kare che tyAre bALakano janma thAya che. khAdhelo khorAka pIdhelA pANIno paNa maLamUtra rUpe utsarga thAya che, lIdhelA zvAsano paNa ucchavAsa dvArA tyAga thAya che. A sarve tyAga e zArIrika niyama che temAM Atmahita kAMI nathI, paNa dehAbhimAna, dehAsaktino tyAga e mahattvano che. badhuM tyAgatAM tyAgaje huMpaNAne badhuM bhUlatAM bhUlaje dehapaNAne. [6pa1] tyAganA be cheDAne oLaMgavAnA che; eka cheDo che tyAgano, bIjo 182 9 amRtadhArA Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tyAganuM smaraNa. jemake upavAsane divase AhArano tyAga karIe ane sAthe sAthe upavAsa pachI kevo AhAra karIza tenuM smaraNa kare. strI Adino tyAga karyA pachI kahyA kare meM strIAdino tyAga karyo che. strI tarapha doDavuM te rAga che ane choDavuM te tyAga che. paraMtu jo manamAM vairAgya che to tyAga tyAga karyAnI smRtithI te para che. je potAnuM hatuM nahi te chUTI gayuM temAM jJAnI tyAganuM smaraNa karato nathI eTale strI AdinA darzanamAM mUMjhAto nathI e tyAganuM sattva che ane sAco vairAgya che. deha AtmAnuM jyAM bhedajJAna varte che. AtmA ane jJAnanuM jyAM abheda varte che tyAM samatva che. [6 pa2] zarIra enA dharmathI janme che - mare che, to tene mATe muktinuM koI prayojana nathI. AtmA svabhAvathI mukta che, tene baMdhana nathI. chatAM jIva moha, ajJAna ane rAgadveSa jevA anAdikAlIna saMskArathI baMdhAyo che. vAstavamAM manano A bhrama che. tethI manane A bhramathI mukta karavA AtmajJAna vaDe janma-maraNanI samasyAno ukela lAvavAno che, je adhyAtmayoga vaDe zakya che. dehAbhimAna rahita ahaMkArazUnya samatAthI ja mukti sAdhya che. te sivAyano bodha vistAra che. [6pa3] A samatAnuM rahasya ghaNuM gahana che. jyAM saMkalpa - vikalpanI viSamatA nathI. baMdhana - muktinI paNa viSamatA nathI UMcanIcanI viSamatA nathI. mArA tArAnI viSamatA nathI. deha - AtmAnA bhedanI viSamatA nathI, tyAM che kevaLa sAcA svarUpanuM samatva. AtmajJAnanI paripakvatA te samatA che, samatva che. [654]. AtmajJAna, jJAnacakSu, tattvadRSTinA abhAve jIvamAM bhrAMti pedA thAya che. pANImAM mUkelI lAkaDI sIdhI hovA chatAM vAMkI dekhAya che. tema jIvane bhrAMtine kAraNe nazvara che te zAzvata dekhAze. asat che (bhautika padArtho) te sat dekhAze. TUMkAM ke lAMbA svapno sAcAM dekhAze. tevA ajJAnane pariNAme moha pedA thaze. mohane kAraNe harSa zoka pedA thaze. tattvadRSTi amRtadhArA 183 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApta thatAM harSa zokano bheda TaLI jAya che. [6 55] tattvadaSTimAM sUkSmatA che. e sUkSmabuddhi ke vicAra vAstavikatAne grahaNa karaze. lAkaDI vAMkI nathI paNa pANInA saMyogathI tevI dekhAya che. tema sUkSmabuddhi bAhya nAmarUpa, raMgAdithI para che, te jANanArane jANe che. tethI harSazokanA bheda TaLI jAya. te mohamAM mUMjhAto nathI. sUkSmadraSTi sthUla evA nAma, sparza, rUpAdine jANe che, paNa temAM lubdha thatI nathI. sthUla padArthonA AkarSaNamAM mUMjhAtI nathI, tethI te Atmadarzana karI zake che. [656] saMsAramAM vibo Ave saMsArI mUMjhAya ane upAya zodhe saMsAranA prayojanathI, eTale vino mULamAMthI naSTa na thAya. e vighnono ukela tattvadRSTithI thAya to saMsAranA paribhramaNanuM mULa chedAya. sAdhanA karanAra sAdhakane anukULa ane pratikULa baMne prakAre vibo Ave. koI yogIne paNa sAdhanAkALamAM bahAramAM sevA, strI saMparka. bhaktonI bhIDa calita kare. aMtaramAM kAmavAsanA, purANA saMskAra, koI sukhada kalpanAo vighnarUpa bane. mATe gurunizrAnI anivAryatA batAvI. krame karIne yogyatA thAya tyAre ekAMte sAdhanA kare to saphaLa thAya. [6 57]. vaLI ekAMte pAtratA vagara jo cAlI nIkaLe to ALasa jevA saMskAro paNa vikhakArI thAya. koI sAthI nathI, vadhu nidrA lIdhI, svaicchika AhAra karyo tevI vRttio paNa vibakArI che. Ama aneka prakAranI viSayAkAra vRttio sAdhakane uttejita karI aMtaraMga vighna upajAve che. ane sAdhakanI pragatine rUMdhe che. paraMtu tattvadaSTinI daDhatA vaDe nirvikAra thAya che tyAre sAdhaka svAbhAvika AnaMda ane zAMti pAme che. tattvadRSTi tene sajAga rAkhe che ke tuM svayaM sukha svarUpa, AnaMdasvarUpa chuM' tAre bAhya spazadinI kAmavAsanAnA bhramita sukhanI jarUra nathI. [6 58]. sAdhanAkALamAM tattvadRSTi puSTa nahi hoya to sAdhanAnI siddhinA 184 amRtadhArA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacagALe uttama zubha bhAva, savikalpa dazAno AnaMda paNa madhura lAge che. tyAM bhrAMti pedA thAya che ke A ja zAMti - AnaMda che. te zAMti ane AnaMda zubha bhAvanAnA prakAranA che. tAttvika zAMti ane AnaMda zuddhAtmAnI pariNatirUpa hoya che, AthI yogadRSTi samuccaya jevA graMthamAM dharmasaMnyAsa darzAvyo che, arthAt kSamAdi guNono vikalpa paNa tyAM chUTI jAya che. A dazA guNasthAnaka zreNimAM hoya che. tyAM sudhI sAdhakane savikalpa dazA je tattvapariNati pratye laI janArI hoya te paNa upakArI che. AvAM rahasyo gurugame samajavAM jarUrI che. [6 59] svano svAda levAno hoya "svano artha karavAnI jarUra nathI. sAdhaka svamatie keTaluMye tape, kaSTa kare, ItyAdi aneka prakAranA zubhAzubha kaSTa karavA chatAM paNa svasvarUpa svAnubhavagamya samyagUjJAnamaya paramAtmA, siddha parameSTinA pratyakSa anubhavanI paramAvagADhatA ane acalatAno akhaMDa lAbha nahi thAya; paNa sadguru sahajamAM vinA parizrame zubhAzubha kaSTa nahi karavA chatAM paNa sadAkALa jJAnamaya jAgatI jyotino tanmayI meLa karAvI de che. dhanya che te saddagurujanone. (zrI samyagUjJAna dIpikA.) [66] eka AzramamAM sadgurunI nizrAmAM ziSyo sAdhanA karatA hatA. tyAM eka vAra eka prakAMDa vidvAna AvyA. AzramanA adhiSThAtA mahAna saMta anubhavI hatA. temaNe eka zloka lakhyo hato temAM evo marma hato ke pUrNatA pAmatA sudhI prabhunI pUrI kRpA maLyA vagara vidvAne paNa strI-paricayathI dUra rahevuM. kAmavAsanAne saMyamamAM rAkhavA jAgRta rahevuM. pelA vidvAne A zloka vAMcyo. ane saMtane kahyuM ke tame A vidvAna zabda kADhI nAMkho sAmAnya sAdhaka calAyamAna thAya vidvAnane kaMI AMca na Ave. [6 61] saMta te vakhate mArmika hasyA. betraNa divasa pachI muzaLadhAra amRtadhArA - 185 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varasAda varasyo. pelA vidvAna potAnI kUTiramAMthI jarA bahAra nIkaLyA, joyuM to varSAthI bhIMjAyelI eka strI ThaMDImAM dhrUjI rahI che. te vidvAne najIka jaIne te strIne potAnI kUTiramAM AvavA jaNAvyuM. te strI kUTiramAM AvI. ThaMDIthI dhrUjatI hatI. eTale vidvAne kaMI dhAbaLA jevuM sAdhana ApI vastro badalavA kahyuM. strI eTalI badhI dhrUjatI hatI ke vastra paNa hAthamAM pakaDAtAM na hatAM. AthI vidvAne vastra badalavA te strIno sparza karyo. ane saMskAramAM beThelI vAsanA jAgI UThI eTale strI saMganI ceSTA karavA lAgyA. chelle mukha paranuM vastra kholyuM tyAre joyuM to gurudeva hatA. vidvAna pUrI hakIkata samajI gayA. caraNamAM jhUkI kSamA mAMgI. mahApuNyayoge sadgurunI prApti thAya tyAre marma samajAya. [662] trailokya maMtrAdhirAjano mudrAlekha (pU. paMnyAsajI) deva guru dharma e tattvatrayI, samyagdarzana, samyajJAna, samyapcAritra e ratnatrayInI ArAdhanA. paMcAcAranA pAlanarUpa dharmArAdhanA che. darzana devanuM jJAna guruthI ane cAritra dharmarUpa che. [6 6 3] A darzanAcArano AMtaradhvani che, huM kaMI nathI, mAruM koI astitva nathI. darzanAcArano AraMbha deva-gurubhagavaMtanA darzana vaMdana, pUjana, bahumAna te te sthAne yogya vidhipUrvaka thAya che. sAdhakanA darzanAcAranI parAkASTa sarva jIvamAM, samagra cetana sRSTine 5ramAtmasvarUpa dRSTie jovA, jANavA, ane vartavAmAM che. emAM samyagdarzana, samyagujJAna sabhyazcAritra garbhita che, evA darzarvAcAranI phaLazruti kevaLadarzananuM prAgaTya che. mArA vItarAga deva, sarvajJa, nirvikalpa, devAdhideva arihaMta che. jJAnadAtA nigraMthaguru che. e mArA sarvasva che. vairAgya mAruM dharmarUpa bhUSaNa che. [6 6 4] darzanAcAranA sAdhakano saMkalpa che ke jinezvara bhagavaMta sthApita caturvidhasaMghamAM bhaLI devagurunI bhakti karavA pUrvaka jinAgamanuM adhyayana, 186 * amRtadhArA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pracAra prasAra, karavA sahita, sAdharmika vAtsalya karatA karatA anukaMpAdharma, paropakAra, jayaNA, jIvadayA dharmanuM pAlana karIza. [665]. jJAnAcAranI pratijJA che "huM siddhasvarUpa chuM.' huM brahmasvarUpa chuM. sahajAnaMdI zuddha svarUpI, avinAzI, AtmasvarUpI chuM.' jJAnAcAranA sAdhakano saMkalpa huM dvAdazAMgI pramANa jJAna saMpAdana karI zruta kevaLI thaIza. jJAnAcArano prAraMbha namaskAra mahAmaMtranA adhyayanathI thAya che. enI parAkASya dvAdazAMgI pramANa zrutajJAnanI prAptithI zrutakevaLI banavAthI thAya che. te jJAnanuM aMtima pariNAma pUrNa kevaLajJAnanuM prAgaTya [66 6] cAritrAcAranI pratijJA che huM deha nathI dehAdi koI paNa padArtha mArA nathI cAritrAcArano saMkalpa che ke AraMbha samAraMbha parigrahano sarvathA tyAga karIza. A cAritrAcArano prAraMbha sAmAyika vratathI thAya che. parAkASya jinakalpavratanA (ekAMtamAM nigraMtha avasthAmAM munipaNAmAM) svIkAravAmAM che. A cAritrAcAranI samApti thAya che tyAre pariNAme adehI evI parama sthirAvasthA arthAt siddhAvasthAnI prApti che. [66]. tapAcAranI pratijJA che ke huM deha nathI to pachI dehanAM ke IndriyonAM sukha sAcAM nathI ja. tapAcArano saMkalpa che ke huM tRpta chuM, mAre bAhya koI pArthanI jarUra nathI evo niSkAmabhAva che. tapAcAranI zarUAta navakArazI tapathI arthAt paccakhANanA mAhAsyathI che. enI parAkANa anazanatapa che, e tapAcAranI samApti thAya tyAre phaLasvarUpe aNAhArIpada arthAt pUrNakAma - paritRptinI prApti thAya che. [668] varyAcAranI pratijJA che ke huM anaMtazaktino anaMtavIryano svAmI chuM. vIryAcArano saMkalpa che ke anaMtazakti svarUpa evo huM mArI sarvazaktithI sattvazALI thaI mokSa pAmuM nahi tyAM sudhI zaktimAM amRtadhArA ja 187 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatizIla rahIza." A vIryAcArano prAraMbha darzanAcAra, jJAnAcAra cAritrAcAra ane tapAcAramAM joDAvAthI che. tenI parAkASTA abheda daSTi, bhedajJAna, zrutakevaLIpada, jinakalyAvasthA ane anazanamAM che. emAM vIryAcAranI pUrNAhuti thAya che tyAre jIvane anaMta darzana, anaMtajJAna, (anaMtacAritra) anaMta sukha ane anaMta vIryanI (anaMta catuSkanI) prApti thAya che. [6 69] vItarAgatA e cAritraguNanI avasthA che, je vairAgyaguNano paripAka che. je sarvathA mohakSayanuM kAraNa che. vItarAgatA vaDe ja mohanIya karmano kSaya thAya che tyAre atIndriyajJAna, kevaLajJAna pragaTe che. vItarAgatAe karIne mohanIyakarmakSayathI vicAra vikalpAtmaka jJAnano kSaya thaI nirvikalpa kevaLajJAna pragaTe che. vItarAgatAe karIne mohanIyakarma kSaya thaI sukha duHkhAdi vedana naSTa thaI pUrNa svarUpAnaMda pragaTe che. vItarAgatAe karIne aMtarAyakarma naSTa thaI anaMta zakti pragaTa thAya che. pUrNa zuddha kevaLajJAna e vItarAgajJAna che. tenuM sAtatya tailadhArAvat che te cAritra che. te svarUpathI abheda che. nirAvaraNa [6 70] darzanAcAra ane jJAnAcAra upayoga pradhAna che. cAritrAcAra ane tapAcAra yogapradhAna ane yathAzakti che. arthAt darzana ane jJAnanI pUrNa samarpaNatA thaye cAritrAcAra tapAcArano vikAsa thAya che. pAMce AcAra AtmAnA guNa arthAt Atmazakti che. mana, buddhi, icchA bhagavAnane caraNe arpaNa karI devA e jJAna-zraddhA. tIrthaMkara paramAtmA bhagavaMta sivAya bIje kyAMya game nahi e cAritra. A vartana sAcuM kyAre kahevAya? jyAre bhagavAna sivAyanuM jagata zUnya bhAse tyAre sAcI vartanA-cAritra kahevAya. jagata sAthe ahIM koI apekSA nathI. bhagavAnamAM ja gati, bhagavAnamAM mati, tyAM ja vRtti. mukhaDAnI mAyA lAgI re mohana pyArA, mukhaDuM meM joyuM tAruM sarva jaga thayuM khAruM." [671]. 188 amRtadhArA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna eTale pUrNasvarUpa. te maLyA pachI tenuM sthAna hRdayamAM Ave pachI apUrNa-tuccha vastuo kevI rIte game ! dravya cAritrI sAdhunI vartanA-gati bhagavAnamAM thAya to te samAcArI jevA bAhya padArthothI upara UThI AnaMdaghana bane. svanA astitvanI sAme bhagavAnanI sarvasvatAno svIkAra e bhagavAnanI zraddhA. [67] pU. A. kalApUrNasUrijI prakAze che ke: jIva siddhasama hovA chatAM samajaNanA abhAve bhavATavImAM bhaTake che. tenA mULamAM mithyAtva mohanIyano bhAva che. viparIta zraddhAna ane kaSAyanI joDI rU5 graMthine toDI nigraMtha thavAnuM che. anaMtAnubaMdhI kaSAyanI vidyamAnatA e buddhimAM ahaMkAra, hRdayamAM kapaTa ane kAyAmAM sukharUpa mithyAtva pedA kare che. apratyAkhyAna ane pratyAkhyAnamAM dehanA mamatvanI mukhyatAthI pratijJAne kaSTarUpa mAne che. saMjvalana kaSAyanI vidyamAnatA upayogamAM - manamAM che. A sarve dehAtmabuddhi che. Atmabuddhie zraddhA jIvanI che. jJAna darzana guNa jIvanA che. dehanI vartanA IcchA potAnI che. aMte anaMtazaktirUpa anaMta catuSka sAthenI abhedatA e jIvanuM potAnuM zivasvarUpa che. [673] skUla jagatamAM hAthapaga halAvavA vigerene ja kriyA manAya che. sUkSma-AMtarajagatamAM kevaLa tema nathI. sUryano udaya thatAM kamaLa vikase che, temAM sUryane kaMI karavuM paDatuM nathI. namaskAra jevA maMtramAM, mahAna AtmAo pratyenA bahumAna jevA nimittothI jIvomAM rahelA pAparUpI doSo dUra thAya che. bhavyAtmAonAM hRdayakamaLa vikase che. guNothI pallavita thAya che. [674] sUryanI jema namaskAra mahAmaMtramAM e ja niyama lAgu paDe che. namaskAra vaDe sAdhaka paramocca AlaMbanano saMparka sAdhe che. te AlaMbano nimitta banIne sAdhakanA AtmAnI zuddhi kare che. adhika adhika zuddha bhAvone vikasita kare che. koIpaNa vastunI upAdeyatA tenA phaLa upara amRtadhArA 189 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avalaMbe che. jenuM phaLa sarvazreSTha tenI upAdeyatA adhika hoya te svAbhAvika che. [675] dhyAna ArohaNa krama - pU. paMnyAsajI dhyAna dharmaanuSThAnomAM zreSTha che. muktinuM sIdhuM caDhANa che. sAmAnya rIte je dhyAnanA pravAho cAle che, te mAnasika vyAyAma jevA ke mAnasika zAMti sudhInA che. eTale lokottara kSetre dhyAnano adhikArI vizuddha vezyAvALo che. arthAt jeNe rAgadveSano vijaya karI manazuddhi karI che. iMdriyono saMyamI che, te dhyAnano adhikArI che. rAgadveSano vijaya samatAthI thAya che. samatAbhAvanI siddhi mamatAno nAza karanArI zubha bhAvanAothI thAya che. maitrI Adi bhAvanA vaDe pavitra cittavALo, bhAvanAothI bhAvita thayelo AtmA dhyAnArohaNa karI zake [6 76] dhyAnanuM sthAna ekAMta ane pavitra joIe. anukULa Asane besavuM. cakSu Adi indriyone potAnA viSayothI rokI hRdaya, bhUkuTi, ke mastakano madhyabhAga. je vadhu anukULa Ave tyAM manovRtti-upayogane rokI pUrva ke uttara dizAe sanmukha thaI prasannacitte, zubha dhyAna karavuM. bAhya dhyAnamAM sUtra arthanA parAvartanamAM cittane rokavuM. manAdiyogane zubha yogamAM rokavA, te bAhya dhyAna che. AMtaradhyAna AdhyAtmika che. te kevaLa svasaMvedanagrAhya che. temAM namaskAra maMtranuM dhyAna zubha dhyAnamAM vRddhi karAvI AMtaradhyAnanuM kAraNa che. [6 77] je dhyAnamAM jJAna vaDe nijAtmA nathI bhAsato te dhyAna nathI. je jJAnI nitya upayukta thaIne zuddhAtmasvabhAvanuM parizIlana kare che te alpakALamAM ja sarva du:khathI mukta thAya che. saMsAranA roga zokathI mukta thavuM, jJAnadarzanAdi anupama vastuo prApta karavI tathA parama sukha ane parama AnaMdano akhaMDa anubhava karavo te mukti che. satsaMga vinAnuM dhyAna taraMgarUpa thaI paDe che. zrI namaskAra mahAmaMtra 190 amRtadhArA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satsaMgapUrvakanuM zubhadhyAna hovAthI nistaraMga avasthAnI prAptimAM sahAyaka thAya che. [6 78] yoga asaMkhya che dhyAnanA bheda aneka che. zrI arihaMtanuM dhyAna zreSTha che. arihaMta bhagavaMto upadeza vaDe ja mokSanA, mokSamArganA dAtA2 che! evo ekAMta niyama jinazAsanamAM nathI. upadeza vaDe, AjJApAlana vaDe jema arihaMta bhagavaMto mokSa ane tenA mArganI prAptinA hetubhUta che, tema temanA nAmasmaraNAdi, AkRtinA darzanAdi vaDe kliSTakarmano kSaya karAvI mokSanA ane mokSamArganA hetubhUta bane [6 79] id. arihaMta bhagavaMtonA nAma, rUpa, karmano kSayopazama karAvanAra ane mArga pamADanAra che tema dravya, bhAva aMtarAyAdi karmone haThAvanAra ane jJAnAdi guNone pragaTAvanAra thAya che. dravya eTale arihaMtonI pUrvotta2 avasthAo gRhasthAvasthA, dIkSAvasthA vigerenuM zravaNa, manana, ciMtana, ane bhAva eTale samava2Nastha dharmopadeza samayanI avasthA. tenuM manana, ciMtana ke dhyAna bhavya jIvone mokSanI, mokSamArganI ke bodhibIjanI prAptino hetu bane che. te kAraNe mokSArthIne mATe teo namaska2NIya che. smaraNIya che. [6 80] navakAra namaskAra zuM Ape ? evuM pUchanAra vicAre ke dukAna mAMDatAM pahelAM napho nahi maLe ema vicAre che ? dukAna zarU karIne roja saravaiyuM kADho cho ke varase ? temAM utAvaLa na cAle. navakAranA lAbhano vicAra karatAM pahelAM tene gaNo - japo emAM DahApaNa che. gaNatAM pahelAM zuM Ape ? tenI sevAmAM, japamAM, khAnadAnIthI cha mAsa to gALo. gurujanonA vacanamAM vizvAsa mUko. zaMkA rahe tyAM sudhI ArAdhanAnA maMgaLamArga 52 nizcitapaNe pagalAM bharI zakAtAM nathI. [6 81] namaskAra maMtra e svarUpamaMtra che. batrIsa dAMta kaThora che, tIkSNa che, te badhAnI vacce eka jIbha dIrghakALa sudhI hemakhema rahI zake che, tenuM - amRtadhArA * 191 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa svAbhAvika komaLatA, mRduta che. tema namaskAraniSTha AtmA paNa A saMsAramAM koIne kheda pamADyA vagara dharmadhyAnamAM svastha rahI zake che. kemake te sva-parahita ciMtAyukta che. [682] bhale te sarvaviratimAM nathI. samikatInA gharamAM avirata beThI hoya paNa rotI rotI hoya. duniyAnA padArtho meLavavAnI lAlasA rahe te avirati lAve, tene sAtha ApavA kaSAyanI jarUra paDavAnI, tene kharAba na lAge eTale adharma AvavAno, pachI e jIva dharma kare to paNa adharmano pakSa vRddhi pAmavAno kAraNa ke virati nathI eTale lAlasA UbhI rahevAnI. je A aviratine oLakhe che tenI sAme japIne besatA nathI. [6 83] aviratine na oLakhe te mithyAdRSTi ane tene sadguru dvArA oLakhAvavA chatAM oLakhavAnI icchA na thAya te mahAmithyASTi che. avirati eTale saMsAranA sukha pratye virakti vagarano, dharma kare to paNa Adara dharma tarapha ke sukha tarapha ? evA saMsArane taje te sAdhu che. tajavA jevo mAnIne tevo puruSArtha kare te zrAvaka. bhagavAnanI bhakti karuM ane bhagavAne je choDyuM tene icche ? te game tyAre bhagavAnane bhulAvIde ? tenA jevI kSudra dazA bIjI kaI hoI zake ? [684] dharma karatAM puNya thaI jAya te to AgaLanA mArgano bhomiyo bane paNa svArtha mATe puNya kare to pariNAme patana pAme. dhana choDavA jevuM mAnIne dhanathI dharma kare tene dAna upakArI che. AtmAmAM zraddhA hoya te evA puNyane zodhato phare ane pApanA saMyogathI bhAgato rahe. [6 85] samyagdaSTi jIva caitanyanA svabhAva ane sAmarthyane oLakhe che, tethI tene caitanyathI bhinna evI vastuo pratye aMtarathI rAga nathI. temAM heyabuddhi che. tene svarUpamAM ekatvabuddhi hoya che. ane paramAtramAM vibhaktabuddhi hoya che. Avo ekatvavibhakta AtmA ja svasvarUpamAM 192 * amRtadhArA Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAze che kemake te zuddha che. AtmAno Atmatattvano mahimA agAdha che. rAgathI tenI bhinnatA ane jJAnathI tenI ekatA batAvIne AtmAno Azraya levAnuM vidhAna zAstrakAroe karyuM che. [6 86] namaskAra maMtra sakala Agamono sAra che. tenuM kAraNa paNa temAM ekatvapRthakatva - vibhakta evA zuddhAtmatattvanuM bahumAna garbhita namananuM grahaNa che. namaskAra mahAmaMtra caitanya sAdhanAno paMtha che. te vIrano che paNa kAyarano nathI. zrI vIraprabhue cIMdhelA mArge caDhelA paNa vIra che. teonI vIratA ja teone A mArge AgaLa vadhavA mATe che, te vairAgya, zraddhA, jJAna ane puruSArtha Ape che. 87] varALa ane vIjaLI karatAM paNa mAnavInI vicArazakti adbhuta che. tenA be pAsA zubha-azubha. halakAM-azubha vicAro jIvane Atmika vikAsamAM bAdhaka che. pUrva saMskAravaza azubha vicAronuM sAtatya rahe che, emane prayatnapUrvaka badalavA, je mananA paramANuo azubha vicArothI baMdhAyelA che te punaH punaH azubha vicArone janma Ape che. A paramANuono nAza na thAya tyAM sudhI azubha vicAro UDyA kare che. tene zubha vicAro vaDe dUra karavAnA che. prAraMbhamAM zubha ane azubha vicAro vacce yuddha cAlaze paNa jema jema zubha vicAronuM sAtatya vadhaze tematema azubha vicArothI utpanna mananA paramANuono nAza thaze, tyAre mananuM baLa vRddhi pAme che, ane zuddha paramANuo baLavAna thatA zubhAzubha vicAronuM yuddha zAMta thaI jIva potAnA jJAnAnaMdane pAme che. [6 88] azubha vicAronA pravAhane rokavA prathama paramAtmAnuM nAmasmaraNa, doSane badale guNavALI vRtti pedA karavI. maitrI Adi bhAvanAone jIvanamAM sthAna ApavuM. krodhAdi pratye kSamAdi guNa dhAraNa karavA, rAgane sAme vairAgyabhAva karavo. Ama zubha paramANuoyukta mana azubha vicAronA paramANunA humalAthI aTakAvI devA samartha thaze. [6 89] amRtadhArA 193 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhautika padArtho ane aneka AkAravALI A duniyAmAM dehadhArI anya paudgalika padArthone grahaNa karIne jIve che. vanaspati AdinA zarIrono upabhoga karIne arthAta devuM karIne jIvIe chIe. A devuM bharapAI karyA vagara chUTako nathI. mATe tyAga vairAgya vagara ApaNe chUTI zakatA nathI. te mATe gurugame jJAnano abhyAsa jarUrI che. [690] apragaTa maMtranA maMgalakArI zabda dvArA aMtarazakti jAgRta thAya che. 'maMtR' dhAtu parathI maMtra zabda banyo che. maMtR eTale gupta - apragaTa bolavuM. gupta anubhava jenAthI thAya te maMtra. vyavahArathI mAMDIne adhyAtma kSetre sarvatra bAvana mAtRkA zabdamAMthI bhASAnuM saMyojana thAya che. savizeSa pavitra zaktiyukta zabdonuM samyag saMyojana te maMtra. tenI zuddhi jaLavAya to te upakArI che, e saMyojanamAM asamatulA Ave to te abhizApa bane che. [691] 1 jema vanaspatinA dareka mULamAM auSadhIya guNa che. bhavya jIvamAM mokSanI pAtratA che. tema dareka akSara maMtranI kSamatA dharAve che, tenI yogya saMyojanA thavI joIe. te ghaNI durlabha che. maMtra e satpuruSonuM hRdaya che. maMthana che, ane niSkAraNa kAruNya che. [692] - maMtro abhyudaya - eTale sAMsArika saMtApa dUra karanArA che ane niHzreyasa eTale AdhyAtmika pragati karanArA che. arthAt jema dharma dhananA arthIne dhana prAptinuM nimitta bane che. tema muktinA arthIne muktinI prAptinuM nimitta bane che. [6 93] dharma camatkArasarjaka nathI. camatkAra che, to mAnavane muktie pahoMcADanAra che. paraMtu A jagatamAM saune camatkAro game che te darzAvanArAnI paNa eka pratiSThA che. kahe che tapa karavuM saheluM che paNa mAnaya karavo, samatA rAkhavI muzkela che. puNyathI cakravartIpada maLavuM saheluM che paNa maLyA pachI bhoga, sattA, mada chUTavA kaThaNa che. anyanA guNa jovA ane potAnA doSa jovA kaThaNa che. guNI 194 * amRtadhArA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhAvuM saheluM che. zAstrAbhyAsa sahelo che paNa jAtane badalavI agharI che. Ama sadguNomAM TakavuM agharuM che. AvA aMdhakAramAMthI prakAzamAM lAvanAra gurunI nizrA che. [64] cittanI mananI saraLatA e moTAmAM moTo guNa che. kapaTarahita thaI Atama arapaNA AnaMdaghana pada reva' saraLatA vagaranI sAdhanA zUnya bane che, saraLatA paramArtha ane vyavahAramArga baMne mATe anivArya che. zAstrakAro kahe che vizvamAM manuSya karatAM tiryaMcanA jIvo sauthI vadhu saMkhyAmAM che. tiryaMca, tiryaka eTale ADA, vaka, asaraLa, Adi pariNAmone e dyotaka che. jyAre manuSyanI saMkhyA ochI che. vaLI manuSya thaIne paNa asaraLa, vakra pariNAmI thayo to tiryacapaNuM lamaNe lakhAI jaze. [195] saraLatAnA vikAsa arthe jIve nijadoSanuM darzana avalokana karIne, doSa jaNAya tyAM bina pakSapAtI thaI te doSane dUra karavA daDha prayatna karavo. saraLa jIvo jinAjJA saheje ArAdhI zake che. sanmArge cAlavAnI tatparatA paNa vizeSa hoya che. zAstra adhyayanamAM pragati thAya che. kaSAyonI maMdatA thAya che. dharmamArgamAM, prabaLa zraddhA jAgRta thAya che. AtmahitanI vizeSatA prApta thAya che. saraLatAnA guNa-vikAsa mATe jIve mAyA, kapaTa, durAgraha, daMbha jevA doSone tyajI devA, guNagrAhI thavuM. jJAnInA vacanamAM vizvAsa pedA thavAthI bodha pariNAma pAme che. paramArthathI vakra evA rAgAdine grahaNa na karatAM svabhAvane grahaNa karavo te saraLatA che. [696] namaskAramaMtra AMtaramanamAM cIvaTapUrvaka ghUMTAvo joIe. zabdadhvanino paNa prabhAva che. zabda dvArA ni:zabdamAM pravezI zakAya che. jenuM mana bahirmukha che, caMcaLa che. temaNe navakAranA zabdamAM pravezavuM tyAM aTakavAnuM nathI. mana upara zabda asara upajAvaze eTale mana bahArathI pAchuM pharaze. uccAra pachI arthavicAra para jaze. vicAra karatAM bhAvanI amRtadhArA 195 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakti vizeSa che. tyAra pachI saMkalpabaLa vadhe che. [697] mAnavI pAse zabda, vicAra, bhAva, saMkalpa jevI zaktio che tenA para AtmAnuM niyaMtraNa nathI, paNa karma, saMyogo, ane kaSAyonuM niyaMtraNa che. jIvananI mULa zaktione pragaTa karavA namaskAra maMtranA zabda zabdane AMtaramanamAM cIvaTapUrvaka ghUMTavo joIe. te mATe prasannacitta, jAgRta aMtaHkaraNa, ane samatAbhAva Avazyaka che. to ja te zaktio AtmasAt thaze. zabdane zravaNasukha sudhI pahoMcavAnI maryAdA che. zuddha bhAva vizvavyApI banI zake che. [699] zabda kAyika che. vicAra mAnasika che. jAgRti aMtaHkaraNa che. saMkalpabaLa AtmA che. | [69] namaskAramaMtranA uccAramAM zuddha aMtaHkaraNa joIe. namaskAramaMtra siddhamaMtra che kAraNa ke te yogasiddha puruSoe pragaTa karyo che, kahelo che. vAstavamAM navakAra eTale paramAtmatulya potAnA AtmAnI sAdhanAno abhyAsa. sAmAyika eTale sarva jIvomAM Atmatulya bhAva e sAdhanAno abhyAsa. arthAt jIvanamAM samabhAva smaraNamAM navakAra. baMnenI phaLazruti mukti." paMcaparameSTi e AtmAnuM vikasita svarUpa che. sAmAyika e parameSTi thavAnI sAdhanA che. navakAra nizcaya ratnatrayanuM pratIka che. vyavahAra sAdhana che nizcaya sAdhya che. vyavahAranuM pAlana e nizcayanuM sAdhana che. nizcayanuM dhyAna vyavahAranuM vizodhaka che. zuddha buddha caitanyamaya svayajyoti sukhadhAma mahimA dharAvatuM zuddha svarUpa zrI parameSTi bhagavaMtomAM AvirbhAva pAmeluM che. teno saMbaMdha karAvanAra zrI parameSTimaMtra che, tethI te sarva maMtromAM ziromaNibhUta maMtra che. sarva tattvomAM ziromaNibhUta tattva Atmatattva che. ane temAM 196 amRtadhArA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa ziromaNibhUta paramAtma tattva che. tene sIdho namaskAra parameSTi maMtra vaDe pahoMce che. te namaskAra pratibiMbita kriyA thaIne potAnA zuddha svarUpamAM pahoMce che. zuddha svarUpanuM mUlya aparaMpAra che. zuddha svarUpa e caitanyano mahAsAgara che. tenI AgaLa acetana evA suvarNanA ane ratnonA DuMgarA mUlyahIna che. [702] are e paramAtmatattva sUcaka che. ahaM eTale pUjavA lAyaka. vizvamAM pUjanIya ne lAyakamAM lAyaka tattva ahaM che. vaLI aha siddhacakrano bIjamaMtra che. arthAtu siddha puruSono samudAya te siddha paramAtmA. te sRSTinuM sarvocca pUjyatattva che. A ahaM pada dvArA ApaNe siddha padanI prApti karavAnI che. [703] jJAnamaya nirmaLa dravyaguNa paryAya te AtmAnuM svarUpa che. teno svAmI AtmA che. te sivAya bIjI vastunuM svAmIpaNuM jyAre zraddhA ane jJAnamAMthI khasI jAya che tyAre te zraddhA ane jJAna samyaka bane che. je kevaLa "jJAna" svabhAvI che, je kevaLa "darzana' svabhAvI che, je kevaLa "sukhamaya' che ane je kevaLa "vIrya svabhAvI che te AtmA che ema jJAnI puruSo ciMtave che. [704] thoDuM zAstrajJAna meLavIne kevaLa potAnI prasiddhi mATe siddhAMtano Azraya karIne, viruddha arthane jaNAve che te ati duSkara tapAdika karatA hoya to paNa teo mohathI grasita che. sAco adhyAtma ke vairAgya pAmyA nathI. AtmAnA svarUpa viSenI temanI zuSka mAnyatA temane mATe ghAtaka bane che. temanA zubha pariNAma paNa saMsArakSayanuM paraMparAe kAraNa bane tevA tAttvika nathI. [705] manuSyanA sukhanI sImA hoya che. devonA sukhanI sImA hoya che. pazuonA duHkhanI sImA hoya che. nArakInA jIvonAM duHkhonI sImA hoya che. Ama sukha ane duHkhanI sImA hoya che. [706] amRtadhArA 197 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. paraMtu nirmamatva sukha nisIma che. nirmamatvanuM sukha vilIna thAya che - kevaLajJAnamAM, vItarAgatAmAM ane aMte muktimAM. arthAt nirmamatva gaMgA anaMta sukhanA sAgaramAM jaIne maLe che. caMcaLa evA mana dvArA, vinazvara evA deha dvArA maryAdita zaktiyukta iMdriyo dvArA bhAI ! tane sAcuM sukha kyAMthI maLe ? e sarva prakAromAM jo tArI mAdhyasthavRtti haze to tuM samanA gharamAM praveza pAmI sAcA sukhano anubhava karIza. (zrI adhyAtmasAramAMthI saMkSipta) [70] AtmasvarUpanA tadrupa adhyavasAyathI nizcaya vastu prahaNa thAya che. evI abheda upayogarUpa jenI dRSTi thaI che, guNa guNImAM jenI bhedadaSTi nathI tema anya pratye mArAtArAnI bhedadaSTi nathI evA zuddha nizcaLa upayogathI, utpAda vyayanI apekSA rahita niraMtara pariNAmapaNAthI munionuM citta kevaLa AtmasvarUpamAM ramaNa kare che. te sarvotkRSTa samatA che. AtmasvarUpanI ananya tadrupatA che, te samatA [708] jyAM sudhI sAMsArika padArthonA rAgamAM jIvane duHkha na lAge tyAM sudhI jJAnasvarUpa AtmAmAM sukha kyAMthI Ave? jema pratikULatAmAM jIvane duHkha thAya paNa rAganA sabhAvamAM duHkha thatuM nathI. jIva rAganA sukhamAM svayaM saMmata thaI jAya che. Ama rAganuM ekatva hovAthI mithyAtva dUra thatuM nathI. jIva anya rIte dharmakriyA karato hoya paNa A rAganuM saMmatapaNe tenA mithyAtvane to UbhuM rAkhe che. devaguru pratyeno prazasta rAga bhaktinuM bahiraMga kAraNa che. AtmajJAna bhaktinuM aMtaraMga kAraNa che. Ama samasta rAga hoya che ane jJAna upAdeya che. bhUmikAnusAra prazasta rAga aprazastarAgathI mukta thavA prAthamika che. Akhare samasta rAgathI mukti e mokSano yathArtha upAya che. vItarAga paramAtmAnA ke pratyakSa jJAnImAM pragaTa AtmasvarUpanAM darzana te aMtaraMga bhaktine pragaTa kare che. [O] jinezvara paranI bhakti temanAM vacano pratye AdarabhAva utpanna 198 amRtadhArA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. samyagdarzana jIva para anukaMpA - prItino amala karAve che, jemAM viratinA pariNAma che. virati - vairAga e viziSTa rati rUpa banI asaMga bhAvane pAme che, tyAre ratnatrayanI ekatArUpI nizcaya cAritra rUpa samApattine jagADe che. prItimAMthI bhakti, bhaktimAMthI virati, viratimAMthI samApatti pariNAme mukti. [71]. zAstravihita anuSThAna asathI nivRtti ane sat pravRttirUpa hovAthI mokSasAdhya bane che, jenuM pAlana AjJAnA ArAdhanathI thAya che. temAM AjJAkArakanuM smaraNa che. te zuddhAtmabhAvanuM smaraNa karAvI zuddha Atma praNidhAna mohakSayanuM asAdhAraNa kAraNa banI mokSa sAdhya bane che. [711] mohano tyAga karIne je AtmA AtmAne AtmAvaDe AtmAmAM jANe che, te ja tenuM samyagUjJAna - darzana ane cAritra che. e ja paramasvarUpa pAmavAno upAya che. zuddhopayogamAM trikALI dhruvasattArUpa AtmA AtmAnA Azraye svane ja jANe che. [712] mohano tyAga thavA arthe vicAravuM ke zarIrAdi sarva jaDa padArtho aMtavALAM che. AtmA anAdi anaMta che. zarIra mUrta che. AtmA amUrta (arUpI) che zarIra indriya grAhya che. AtmA indriya agocara che. zarIra para che, AtmA sva che. zarIra dazya che AtmA adazya che. zarIra vinAzI AtmA avinAzI (Atma utthAnano pAyo) adhyAtma = AtmAnI samIpa AtmAnI agrimatAyukta tattva, sarvatomukhI Atmazreyano upAya te adhyAtma adhyAtmayogathI Atmika guNano vikAsa thAya che. je AtmAne sAcA sukhanI parAkASThAe pahoMcADe che. caramAvartamAM AvelA AtmAne adhyAtmano aMza sparze che. tyAre tene sAMsArika padArthonI tIvra IcchAo rAgAdi bhAvo tathA kaSAyonI maMdatA thAya che. [713] amRtadhAca ka 199 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savizeSa "je mahAtmAne mohano nAza thayo che ane AtmAne AzrayI zuddha kriyA karI aMtarAtmAmAM pravarte che te kriyAne tIrthakare adhyAtma kahyuM che" A adhyAtma kevaLa bAhya kriyAmAM nathI rahyuM paNa adhyAtmasArano moha naSTa thayo che. AtmA vairAgyathI bharapUra thayo che evI aMtarAtmarUpa ramaNatA adhyAtma che. [14] "mohanIya karmanA sAmarthyarahita thayelA manuSyonI AtmAne AzrayI je zuddha kriyA pravarte che tene zrI tIrthakara adhyAtma kahe [715] avirata samyagdaSTi cothuM guNasthAnaka che. avirati chatAM samyagUjJAnAdikayukta che. A sthAne rahelA sAdhakane devagurunI bhakti, sevA, zravaNanI jijJAsA, vinaya dAnAdi dharma vigere zubha karaNI hoya che te vyavahArarUpa chatAM adhyAtmanA abhyAsarUpa che jema koInI pAse suvarNanAM AbhUSaNo na hoya to rUpAnAM AbhUSaNo alaMkAranuM sthAna le che. tema A guNasthAnake zuddha pariNAma, vratAdi na hoya paNa evA bhakti vagere adhyAtmanA abhyAsarUpa che. adhyAtmayoganA samIpakALane viSe bhUmikAyogya kaMI kriyA rahelI che. ane zubha bhAvane anusaratuM jJAna paNa tyAM raheluM che. AthI ema samajavuM ke jJAna kriyA baMne rUpa adhyAtma che. te adhyAtma niSkapaTa evA AcAra vaDe zobhatA mahAtmAone vRddhi pAmatuM jAya che. [716] azuddha kriyA paNa zuddha AzayathI karavAmAM Ave to apekSAe te zuddha hetu banavAno saMbhava che, jema tAMbu pAradarasanA sevanathI suvarNa bane che. A kAraNathI gItArtha jano mArgamAM praveza - ruci karAvavA mATe dravya-vyavahAra samakitano Aropa karI mithyA dRSTivALAne cAritra Ape che. vaLI je sAdhu mULaguNa samyagdarzanAdi, tathA mahAvrata ane uttaraguNa samiti guptirUpa dhAraNa karavAne samartha na hoya tene daMbha tyajIne uttama sAcA zrAvakapaNuM ja yogya che. [71] 2004 amRtadhArA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je jIva vaiSayika sukhathI vimukha thayo che, dhanAdithI anAsakta che, jene janmamaraNano trAsa lAgyo che. bhayAnaka saMsAramAM je dattacitta nathI, tene kAryasiddhi mATe vairAgya pedA thAya che. tyAM adhyAtma yoganI saMbhAvanA che. vyavahAracAritrathI mAtra bAhya padArthonI nivRtti thAya che. paraMtu aMta:karaNanI pravRttie zreSTha phaLadAyaka sAra to samyakajJAna [718] samyakatvanuM sAmarthya kevuM che? samyagdaSTivaMta AtmAne puNyayoge bhoganA saMyoga hovA chatAM zraddhArUpe thayelA vairAgyanI pariNatine te haNato nathI. pavananI lahera nAnA dIpakane bUjhavI zake paNa moTA dAvAnaLane bUjhavI zakatI nathI tema samyagdaSTi AtmAnA zuddha pariNAmane bhogo calAyamAna karI zakatA nathI. [71] jema maMtra vaDe zarIramAM raheluM viSa naSTa thayA pachI DaMkhanA sthAne viSanI asara rahe che. tema azubha vikalpone dUra karyA pachI zubha vikalpono vyavahAra rahe che, paraMtu evA zubhopayogamAM cittanI prasannatA tene te vyavahAra chUTI javAmAM upakAraka thAya che. vaLI svaparano bheda anubhUta thavAthI sAkSIbhAve ke jJAtAdaSTapaNe rahI paramArthane prApta kare che. saMsAramAM koI asAdhya rogathI ke mRtyuthI bacavA jIva kaMIpaNa karavA ke kiMmata cUkavavA taiyAra thAya che. tevo ajJAnI jIva anaMta janmamaraNanA bhayaMkara trAsathI chUTavA mATe aMdhakAramAM aTavAyA kare che. jo koI sadguru teno upAya banAve to te kaMI kAraNone AgaLa karI Atmahitane gauNa kare che. kevI dayanIya dazA che? mATe game te prakAre ekavAra saMsAranA mohapAzathI pAcho vaLe ane bhedajJAnano prayoga kare to chUTavAno Aro che. [20] pUrvakarmanA yoge AtmAne zubhAzubha bhAvano udaya niraMtara che. tyAre paNa tuM to jJAnamayapaNe judo chuM tema jANa ane rAga dveSarahita samabhAva vaDe svanuM vedana karavuM. Ama vAraMvAra abhyAsa kare to rAgAdithI amRtadhArA 201 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhinnapaNuM anubhavamAM Ave, tyAre svamAM ekatvapaNuM thatAM sahaja caitanyabhAva pariName che. huM to kevaLa jANanAra chuM. tevA bhAve aMtara sAvadhAna hovAthI anya bhAva sahaja chUTI jAya che. jJAnacetanA svayaM nirvikalpa che e dazAne yogya thavA mumukSune prAraMbhamAM savikalpa jAgRti hoya che to paNa temAM svarUpanI mukhyatA che. tevI dazA sadgagame thavA yogya che. svabhAvanuM vismaraNa karI udayabhAvamAM huMpaNuM mAnavuM te ajJAnatA che. te anaMta saMsAranuM bIja che. [21] jIve kaMI saddagurunA vacana zravaNa karyA nathI tevuM nathI sadgurunA bodhanA yogamAM jIvanA darzanamohanuM baLavAnapaNuM hovAthI bodha pariNAma pAmato nathI. e bodhamAM Adara ke mAhAsya na hovAthI nIrasapaNe zravaNa kare che. Ama jIvano samaya pramAdamAM vahyo jAya che. jo jIva prasanna bhAve AdarapaNe bodhane grahaNa kare to tenuM Atmahita thavuM saMbhava che. satpuruSano samAgama thavo durlabha che tenI AjJAthe cAlavuM te to asidhArAvat che. [72] je jIva chUTavAnI abhilASAvALo hoya te to sanmArganA upAyone zodhe, tyAre tene koI saddaguruno yoga maLe che tyAre temanA bodhamAM tene e mArgano upAya saheje maLe che. vaLI saguruno mahimA AvatAM svarUpa prAptinI jhaMkhanA vRddhi pAme che. jJAnIjanoe tattvonI zraddhAne samyagdarzana kahyuM che. temAM nava tattvamAM gurupaNe rahelI akhaMDa Atmajyotine dRSTimAM le te mukhyatA che. nava tattva to jIvanI palaTAtI paryAya - avasthA che. temAM svasvarUpe je akhaMDa dhruva caitanyasattA che tene svIkAre to zraddhA pariNatirUpe sthira thAya. AthI zraddhA kartavya che. [24] viSayAkAre mananuM pariNamavuM nahi te "zUnya mana' kahevAya, tema karI zuddhAtmAmAM pariNamavuM te karmakSayano upAya che. jenuM mana rAgAdinA taraMgo vinAnuM zAMta che, te ja Atmatattvane prApta kare che. vikSeparahita 202 - amRtadhArA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana te AtmabhAva che. zuddhAtmAnI upAsanAthI, AzrayathI manane nizcaLa karavAmAM Ave to karmano kSaya thAya che ane AtmAnuM zuddha svarUpa pragaTa thAya che. [725] jIva deha sAthe ekatA-abhedatA mAnIne tene vaLagI rahe che tyAM sudhI tyAga karavAmAM jIvane bhaya - zaMkA pedA thAya che, ane tyAga duHkharUpa lAge che. paraMtu e vividha AkAronA niraMtara parivartana jue che tene jANanAra AtmAne jJAnasvarUpa jue che tyAre tyAga sahaja bane che ane AnaMdano anubhava kare che. AdhyAtmika jIvananA eka palakavAranA anubhavamAM paNa niraMtara palaTAtI duniyAnA AkAronuM kharuM rahasya samajAya to te sarvanI asAratA jaNAvA lAge, tyAre tyAga sahaja bane. [726] pugala Azrita aprazasta bhAvone tyajavA prazasta bhAvanuM / rAganuM te samayanI yogyatA pUratuM prayojana che. paraMtu prazasta rAgamAM aTakavAnuM nathI. kAraNa ke prazasta, aprazasta baMne rAga parAzrayI che. AtmasvarUpa samasta rAga- rahita atyaMta niSkalaMka che. tevuM bhAna thatAM samasta rAgabhAva dUra thAya che. prazasta rAgamAM jANe ajANe saMtuSTa thavAthI tyAM aTakI javAnuM thAya che. aMtaraMga dRSTimAM javAne badale, tene lAge che potAnuM svarUpa prApti thaI che, Ama mULa svarUpanI ruci chUTI jaIne jIve tyAM ja phasAI jAya che. prAraMbhamAM thayelI svarUpa ruci rAgamAM pheravAI jAya che. AthI darzanamohanI maMdatA aTakI jAya che. ane jIva AtmavikAsamAM AgaLa vadhato nathI. [727] svabhAvamAM rAgAdi vikArano abhAva che. paryAyamAM vartamAna avasthAmAM vikAra hovA chatAM avikArI svabhAvanI pratIti kare che te aMtaradaSTi jANavo AvI svabhAvanI avikArI aMtaradaSTinI samaja samyagdaSTivAnane hoya che. [728] kevaLajJAnInA jJAnamAM paradravya pratibiMbita | pratibhAsita thavA amRtadhArA 203 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM tyAre paNa jJAnI svarUpanA svalokamAM tanmaya che, tethI temanA jJAnamAM vizuddhi che. Ama svarUpa astitvanuM paraNatidvArA svanuM vedana karatA para jaNAya te jJAna pUrNa che, arthAt pUrNatA pAmaze. Ama tuM vartamAnamAM bhale apUrNa ho paNa svarUpe pUrNa che. [729] jIva mAtramAM matizruta jJAnano kSayopazama hoya te mithyAtvanA sabhAvamAM parabhAvanA vedanamAM nimitta thAya che. samyaktvanA sadUbhAvamAM parabhAvajanita kaSAyano rasa ghaTavAthI sAdhakanI akaSAyI svarUpa sthiratAmAM vRddhi thAya che, te svasaMvedananuM kAraNa bane che. A svasaMvedana AtmAnA anaMta sukhanuM mULa che. evA jJAnIjanone potAnA ja yoga bhayaMkara upasarga ke parISahomAM zaktirUpe vyakta thaI dehabhAvathI mukta kare che. e ja kAyotsarga che. haThayogIo e kArya prANAyAmane svAdhIna rAkhI kare che. te svasaMvedanAtmaka nathI. [730] AdhyAtmika jIvananA anubhava mATe prathama to tuccha svabhAvavALI lAgaNIo, IcchAonI upekSA karo, tene manathI paNa svIkAro nahi. Atmika jIvana jIvavA mATe mAyika prakArono tyAga karo. ane te pramANe jIvavAno daDha nirNaya karo. [731] je mAnava zeyane jANI, te AkAromAM jIve che te dareka kSaNe bhAvamaraNa pAmI rahyo che tema mAno. AtmAmAM, jJAnamAM jIve che te ja amara thAya che. jeTalA mAyika tattvo jIva choDe che teTalo divyatA pUrNatAno anubhava kare che. [732] A prakRtijanya jaDa padArthonI ekatAvALuM jIvana ane Atmika jIvana vacce paDelo mAyA/mohano bhayAnaka samudra oLaMgavo paDaze. jIvane AtmAnA Azraye rahIne sarva mAyAvI prakArono tyAga karavo paDe che. prAraMbhamAM tene badhuM zUnya ane nirAdhAra jevuM lAge che tyAre mUMjhAya che. tema sadguruno yoga tene sahAyaka bane che. A prazama rasathI bharapUra jIvana pragaTa thAya che tyAre potAno ja zAzvata paramAtmA 204 amRtadhArA Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa thAya che. [733] paththaramAM rahelI garbhita pratimAne kArIgara potAnA ja TAMkaNA vaDe ghaDe che. tyAre vacamAM AvatAM bAdhaka tattvone te pheMkI daI mUrtine pragaTa kare che tema sAdhake jyAM sudhI aMtaramAM AtmAnuM saMvedana na thAya tyAM sudhI bahAranA zeyo-AkAronI Asakti, mAMgaNIone bAdhaka gaNI dUra karavI joIe, to tenAmAM raheluM divya svarUpa pragaTa thAya. [734] AtmA anaMtaguNayukta saraLa che. guNanI ruci hoya tene svabhAva pratye ruci thAya kAraNa ke svabhAva svayaMgaNamaya che. bahAramAM kaMI karuM te sat puruSArtha nathI, tene to hajI svabhAva lakSyamAM Avyo nathI. bhAI ! A paramArthamArgamAM to ananya rUci | zraddhA hoya, tene svabhAva sivAya kaMI ruce nahIM. jene AtmArtha sAdhavo che te zubhAzubha udayamAM phasAto nathI. paraMtu vicArazIla thaI aMtaramAM UMDo UtarI aMtara zodhanArA svarUpano nirNaya kare che. [735] samyaguvicAradhArAnuM lakSaNa sUkSmatA ane sthiratA che. zuddha svarUpamAM joDAtI dhArA sUkSma thavAthI sthira thAya che, tyAre tene jagatamAM prapaMca, bhautikatAno mahimA chUTI jAya che te sAdhakane jinavANIno, sadgurunA bodhano mahimA Ave che. tethI doSamaya dazAno tyAga karI guNamaya dazAne grahaNa kare che. [736] zaktirUpe paripUrNa zuddha dravya eka samayanI zuddha paryAyamAM pragaTe che. evI zuddha paryAya pragaTyA vagara kevaLa raTyA kare ke huM eka samayanI zuddha paryAyathI paNa bhinna chuM tethI zuddha paryAyanuM prAgaTya yathArtha TharatuM nathI. svarUpa nimagna dhyAnI saMskAranA pravAhomAM pharato na hoya, vyAvahArika prayojanomAM vRttivALo na hoya te to mahA vairAgI ane lokasaMparkathI dUra hoya. [73] amRtadhArA 205 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpamAtranI kalpanAthI puruSArtha UpaDato nathI. kevaLa bhASArUpa pravRttithI sAdhaka svarUpa jJAna prApta karato nathI. te bhASAjJAna kevaLa kalpanA rahe che. mATe tattvanI yathArtha vicAraNAmAM aMtarasaMzodhana dvArA sAcA nirNayanI dizAmAM puruSArtha kare to ja te satasvarUpane pAme. A svarUpa aMge mAtra vicAraNAthI jAgRti na Ave paNa jJAnamAtra svarUpane grahaNa kare to jAgRti Ave. [738] pUrvakarmajanita aneka prakAranA saMyogonI mAyAjALane bhedI je sAdhaka zAzvata tattva-AtmAne jANe che te adhyAtma jIvana che. AtmA ja jovo, AtmA ja jANavo. AtmAmAM ja rata rahevuM te sAcuM AdhyAtmika jIvana che. paramANunA banelA AkAro maryAdita hoya che, AtmA amaryAdita che. [739] are saMsAramAM cAre bAju aganajhALa che temAM jIvo baLI rahyA che, temanAM duHkhono pAra nathI, temAM tame vadhAro nA karazo. adhyAtmanA baLe anyane prakAzarUpa banI temane paNa zAzvata ane pavitra sthAne pahoMcavA sahAyaka thajo. [74]]. keTalAka jIvo jJAnAdimAM huMpaNuM mAnI potAne sarvasva mAne che, te vAstavamAM AtmajJAna ke AtmazraddhA nathI. viparIta saMyogomAM paNa je AtmasvabhAvamAM Take che te jJAnanuM vAstavika svarUpa paripakvatA che. tevo sAdhaka vela-latArUpa thavAne badale vRkSarUpa hoya che. bIjAne AdhAre raheto nathI paNa svAzrayI thaI anyane sahAyaka bane che. [741] azuddhAtmAne anAdinI azuddhatAne kAraNe be doSo ghara karI gayA hoya che. eka zubha kriyAmAM ALasa ane azubha kriyAmAM tatparatA, bIjo doSa AtmasvarUpanuM ajJAna ane para svarUpamAM AtmasvarUpano bhrama. tethI te jyAre jJAnano mahimA sAMbhaLe che tyAre kriyAmAM ALasu bane che ane jyAre kriyAno mahimA sAMbhaLe che tyAre jJAna pratye upekSA seve che. vaLI AvI azuddha dazAmAM teno jevA 206 amRtadhArA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezakano saMyoga maLe che tyAre tevA doSavALo thAya che. - tevI dazAmAM tenI zuddhi thatI nathI ne mArga pAmato nathI. paNa doSanI puSTi thaI vadhu azuddha banato jAya che. jyAre tene sAcA upadezakano yoga thAya che tyAre te jJAnakriyAno meLa karI sAdhanA kare che tyAre zuddha mArgane pAme che. jJAna ane rAgAdino bheda kaLavo gahana che. jJAna ane rAganuM ekatva chatAM jJAnanI mukhyatAthI teno bheda jaNAya. stanI dRSTi thatAM upayoga zuddha thAya tyAre svasaMvedana Ave. aMtaramukha thayelI jJAnanI paryAya ja bhedajJAnanuM kArya kare che. [743] jagata aneka vicitratA ane vividhatAthI bhareluM che, temAMthI pote nirALo rahe to tyAM zuM AkarSaNa thAya ? jJAnIne pUrva karmayoge bAhya vaibhava hovA chatAM temAM svanA nityapaNAnA bodhathI anityapaNAnuM bhAna che tethI temAM rasa Avato nathI. [744] ajJAnadazAnI vicitratA e che ke te jIvane jyAre pUrvapuNyanA udaye sukha, samRddhi sAmagrI maLe tyAre ajJAnatAne kAraNe temAM te jIvane sukhabuddhine kAraNe te sarva nitya bhAse che. temAM kSaNikatA hovA chatAM tenA pariNAma te padArthonA rasarucirUpa bane che. [745]. bahirmukha AtmAne zubhAzubha pariNAmamAM jyAre tIvratA Ave che tyAM darzanamohanuM baLa vadhI jatAM te aMtarmukha thaI zakato nathI. tyAre kadAca te kaheto hoya, samajato hoya ke huM zuddhAtmA svarUpa chuM to paNa tevA bhAvo darzanamohane kAraNe vyartha jAya che. paraMtu je jIva AvA zubhAzubha bhAvo pratye jAgRta che teno darzanamohano vega ghaTI jatAM te jIva aMtarmukhatA pAme che. [746] jJAnIne pUrvakarmanA saMyoge mitra parivAra Adi hoya che. paraMtu tevA saMyogamAM anukULatAmAM mIThAza nathI ane pratikULatAmAM kaDavAza nathI. temanI dRSTie sarva jIvo caitanyamaya jaNAya che, ema temanI amRtadhArA 207 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paudgalika paryAya pratye temanuM lakSa jatuM nathI. [74]. jJAnIne saMyogo pratye upekSA che, tethI upayoga punaH punaH svarUpa pratye jhUke che ke huM to jJAnamAtra chuM. jJAnIno A sahaja puruSArtha hoya che. svarUpanI sAcI oLakhANa thatAM te svAnaMdamAM zubha bhAvapuNyano mahimA paNa chUTI jAya che. athavA tuccha bhAse che. AtmabaLa vRddhi pAme che. [748] vizvamAM jIvo zarIrabaLa vaDe aneka parAkramo kare che. zarIra para hAthIne calAve chatAM zarIra IjA na pAme tevuM keLave che. topaNa Akhare e zarIranI AMgaLI bImArImAM mukha paranI mAkha paNa uDADI zakatI nathI chevaTe e zarIra citAne AdhIna bane che. [749). keTalAka jIvo IndriyabaLa keLavI dUranuM jue. jANe, paraMtu jarAvasthA AvatAM e indriyo zithila thaI jAya che ane e baLa bhavAMtare sAthe jatuM nathI evuM kSaNika che. keTalAka mananA vikalpone rokI zake che. manobaLa dvArA zArIrika bhayaMkara pIDA sahana kare che. siMhane bAthamAM laI kacaDI nAMkhe e manobaLa paNa paudgalika hovAthI te paNa zarIra chUTatAM manobaLa paNa kSaya pAme che. [75)]. keTalAka vacanabaLa keLavIne vAkcAturyamAM hajArone mahAta kare che. vIrarasa vaDe yuddhamAM prerita kare. vairAgyavANI vaDe rAgIne vairAgI banAve, vairAgIne rAgI banAve. A vacanabaLa paNa saMsAranI vRddhinuM kAraNa che. [751] prAya manuSyajIvana pAmelA moTA bhAganA jIvo AvA paudgalika zArIrika baLa vaDe anya jIvone cakita kare che temAM Atmahita kaMI thatuM nathI kAraNa ke moTA bhAganA jIvo A zArIrika baLane ja AtmabaLa mAnI beThA che. svayaM pUrNa zakti yukta caitanya chuM tenuM temane bhAna nathI. [752] 208 amRtadhArA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sarva kriyA preraka bhale AtmA ho paraMtu te paugalika padArthomAM mAna, lobha, lolupatA jevA doSothI dUra rahe ne AtmabhAnathI jIvanamAM pheraphAra kare to zarIrAdi bAhya sAdhana vaDe Atmahitane sAdhI zake. zarIrAdinI Asakti choDe ane AtmasvarUpa pratye dRSTi kare to AtmabaLa vaDe bhavasamudra tarI zake. zarIrabaLa e vAstavika baLa nathI. [53] AtmAnA trikALI dhruvanuM sAmarthya anaMta ane aTaLa che, jenA lakSe jIvamAM kevaLa jJAnAdi pragaTe che. pavananA nimitte samudranAM pANI mojA rUpe UchaLe che te tenI uparanI asthira sapATI che. tenI aMdaramAM sthira sapATI hoya che eTale sAgara gaMbhIra kahevAya che. asthiratA uparanI che. aMdaramAM sthiratA che. tema jIvadravyathI aMtaraMga dazA dhruva, acala sthira che. paryAyamAM utpAda vyaya che. [754] sAdhakadazAmAM tattvanA nirNayamAM heya-upAdeyano viveka samyaka prakAre hoya che, tyAre paratattva je ajIvarUpa che tenI heyatA hoya che, jIvAdi tattvo je nijasvarUpa rUpa che tenI upAdeyatA che. savizeSa nijasvarUpanI upAdeyatA dRDha thatAM sAdhaka nirvikalpa dazAno anubhava kare che. je dazAmAM heya-upAdeyano vikalpa zamI jAya che. Ama heya upAdeyatAno viveka jANavo prayojanabhUta che. AtmA upAdeya che te zruta vikalpa che, e paramAtmarUpane bhAve te bhAva zruta che, tevA anubhavathI nijapada sAdhya thAya che. [755] AtmAmAM sthira thavAthI jIva evA sthaLe sthita thAya che ke jyAM anya AzrayanI AvazyakatA nathI. AtmAmAM ja svasthAna Asana, sthiratA e muktinuM zikhara che. e zikhare sthita manuSyanA AtmAnA vaibhava AgaLa traNe lokano vaibhava tuccha che. paraMtu AvuM sthaLa koI viralA jIva ja zodhe che. ane temAMthI paNa koI ja jIva ja e vaibhavane pAme che. te gupta kaThaNa ke alabhya che mATe nahi, paNa jagatanA amRtadhArA 209 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo mohanIyanI jALamAM evA phasAyelA che ke AvA AMtarika, atIndriya ane gUDha rahasyano vizvAsa dharAvanAra tenI prApti mATe prayatna karanAra virala che. [756] zarIradhArI jIvo kaMI ne kaMI kriyA karatAM hoya che. tema dharmaanuSThAna karatA jIvo kaMI ne kaMI kriyAo karatA hoya che. vItarAga bhagavAnanI bhakti karatA hoya che tyAre bhagavAnanA vItarAga bhAvane grahaNa karatA nathI tevo bhAva jAgato nathI. tyAra pachI saMyama AdinuM pAlana karavA bAhya kriyA kare che, vrata-niyama pALe che. paraMtu vItarAgatA zuM che? tenAthI ajJa hovAthI, vItarAgamArgamAM nigraMthapaNuM zreSTha che tevI jijJAsA paNa thatI nathI tyAM sudhI A bAhya sarva kriyA mohanIyanuM rUpAMtara thaI jIvane unmatta banAve che. jIva jANe ke dharma thayo paNa chevaTe saMsAranI vRddhi ja thAya che. yogIjano mohanA AvA vicitra svarUpane jANIne tenAthI atyaMta vimukha thaIne rahe che. [757], saMsAranAM kAryomAM ke saMbaMdhamAM niSphaLatA maLatAM hRdaya dubhAya che. te pramANe tattvadaSTi AtmA bhavamAM rahetA, bhogAdimAM krIDA kare che tyAre udvega pAme che. tene satata raMja rahe che tethI te te jIvane sarva saMbaMdha ane sarva AkAMkSArahita saMsArathI atIta evA mokSanI ja jijJAsA rahe che. te krame karIne vItarAgabhAvanI vRddhi karIne nigraMthapaNAne icche che. saMskArane saMpUrNapaNe choDavAmAM ane daDhapaNe saMyamamAM yatna karavA samartha bane che. [758] jIvamAM jyAre tattvadaSTi pariNata thAya che tyAre tene zarIrAdi sarva padArtho AtmAthI bhinna bhAse che, tema strI Adi sarva padArtho paNa bhinna bhAse che. sAMyogika ekatA mAnI hatI te bhrama tUTI jAya che. huM A sarva padArthono jANanAra chuM. tevo mAro svabhAva che. te jANavAnA jJAnakALamAM paNa pUrve sparzIlA padArthonA vikAro na sparze tevI sabhAnatA varte che. kevaLajJAna svarUpa upayoga ja 210 amRtadhArA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhasvarUpa che. Avo tattvabodha thatAM bAhya sAdhano sukha ke duHkhanAM sAdhano che tevA mithyA vikalpo zAMta thAya che. [759] AtmA anaMta guNanidhAnathI saMpanna che. puruSArtha anusAra guNo pragaTe che, te puruSArthanuM pariNamana jIvamAtranuM svataMtra che, kemake darekanA puruSArthamAM taratamatA che. chatAM sarva guNanA vikAsamAM puruSArthanI mukhyatA che mATe puruSArtha. parAyaNa thavuM. puruSArthanI maMdatAthI sAdhakamAM ekAeka zuddha upayoga pragaTato nathI, tyAre zubha bhAvo hoya che, te ucca kakSAnA hovA chatAM sAdhaka tene zuddha dharma mAnato nathI. yadyapi prazasta rAgane kAraNe sAdhaka bhAvanAthI bharapUra hoya che. pApano bhIru hoya che tethI prazasta rAgane choDIne zuddhopayogane ArAdhato te svacchedamAM jato nathI, paraMtu bhUmikA pramANe prazastarAga hoya che. [76 1] aMtarmukha thatAM pahelAM sarva mithyAbhAva, viparyAsa chUTavA ghaTe che. vaLI sAdhake sarva jIvamAM samabhAvane rAkhavo Avazyaka che. koI paNa prakArano durbhAva tyajavA yoga che. sAdhakane bAdhaka sarva duvRtti tyAjya che. kAraNa ke vyaktimAtra AtmarUpa che. svasvarUpe sarvAtmA paripUrNa che. Azcaryajanaka jaDa padArthothI paNa zreSThatama AtmA ja che. tenuM sadeva bhAna rAkhavuM. [762]. UMcAmAM UMco meru parvata tenAthI UMco AtmA. UMDAmAM UMDo svayaMbhUramaNa samudra tenAthI paNa UMDo AtmA che. pahoLAmAM pahoLuM lokAkAza tenAthI pahoLo AtmA. trikALavartI samayathI paNa samayAtIta AtmA. [763] Atmadravya evuM baLavAna che ke te dhAre to alokane lokamAM ane lokane alokamAM pheravI zake. paraMtu tenuM sAmarthya pragaTe che tyAre te vairAgyayukta pUrNa zuddhAtmAne tevI kutUhalavRtti ja rahetI nathI. anyonya dazyo ke padArthone pheravavAnI buddhi tene ja UThe che ke je amRtadhArA ja 211 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrNa che, rAgI che, kartutvabuddhivALo che, ajJAnI che. parane pheravavAne badale svamAM vaLe to tenuM ajJAna TaLI jJAnamaya dazA pragaTe, jyAM koI kartutva nathI. [764] svAdhyAya: svanA sAkSAtkAranA upakramane ja svAdhyAya kahevAya che. svAdhyAya sva-bhAva-pariNati mATe che. vibhAvane dUra karavA mATe che. paudgalika padArthonuM adhyayana, abhyAsavidyA e svAdhyAya nathI. AtmAnA zuddha svarUpamAM ramaNatA te svAdhyAya che. AtmAno adhyAya e ciMtana che. A sva-adhyayana pachI ja zAstra adhyayana phaLadAyI thAya che. [65] saMsArI jIvane azubha saMskArono udaya thavAno hoya tyAre tenA pUrvacihna rUpe arati, AkuLatA anubhavAya che. tyAre jIvanavikAsanA saguNo para AvaraNa Ave. AvA azubha karmodayane nivAravAnA upAyamAM zAstrakAra jaNAve che ke AMtarabAhya bhaya jevAM kAraNomAM arihaMtAdinuM savizeSa pratyakSa sarunuM zaraNa levuM. zArIrika roganI jema bAdhaka karmanI pIDA Ave tyAre koI paNa tapanuM anuSThAna levuM. jherI jaMtunA jheranI jema mohanuM jora vadhe tyAre uttama graMthanA svAdhyAyarUpa maMtrano Azraya levo. Ama karavAthI bhAvi udaya aTake che athavA baLa ghaTe che. e upAyo svaye gurUpa banI rahe che. [766] svAdhyAya dvArA azubha saMskAro, suSupta vAsanAo zame che. zuddha aMtaHkaraNa Atma-svarUpa prAptinuM amogha sAdhana che. pUrvasaMskAro, vAsanAo UThaze, tenI sAthe pratikriyAmAM na jatAM sAkSIbhAva keLavavo. krodhanI sAme kSamA e pratikriyAno prakAra che. tenAthI AgaLanI dazA sAkSIbhAvanI che. mAro svabhAva krodhAdi rUpa nathI, huM tenI sAthe zA mATe tAdAsya karuM ? ema dareka vAsanA ke prakRti sAthe tAdAtma saMbaMdha na thAya to huM nathI krodhI ke mAnI. svarUpanuM tAdAsya thatAM sAkSIbhAvanI sabaLatA vikArothI mukta rAkhaze. te sAkSItvamAM jaNAze ke A vikArathI 212 amRtadhArA Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMga chuM. AvuM jJAna muktinuM anivArya aMga che. [767] satpuruSanI vANI. AtmakalyANanuM prabaLa nimitta che. jIvanI tathArUpa pAtratA hoya to te lakSya siddha thAya che. jyAre koI jIvane jJAnI - satpuruSamAM vizvAsa Avato nathI tyAre te karUNAzIla jJAnI anya jJAnIno nirdeza kare che kAraNa ke sAmAnyapaNe jIvane jJAnI - satpuruSane oLakhavAnI dRSTi - kSamatA hotI nathI. tyAre satsaMgAdi phaLavAna thatAM nathI. kAraNa ke pUrve je kaMI zravaNa karyuM che tenA pratibhAvothI te bharelo che tethI tene satpuruSanI vANImAM zraddhA thatI nathI tyAre jJAnI tene anya jJAnIno nirdeza karI niHspRhabhAve kalyANa kare che. [76 8] zAstravAcanathI ke zravaNathI jIva svarUpanI kalpanA kare to teTalA mAtrathI zuddhAtmA pratye puruSArtha pragaTato nathI. te svarUpanuM game tevuM varNana kare to paNa svarUpanI samIpe pahoMcato nathI. vaLI ekAMta zuddhAtmAnuM kathana ane vartamAna dazAno koI meLa thato nathI tyAre te nizcayAbhAsI thAya che. te samaye samyagujJAnIno saMparka karI yogyatA keLavavI. [769] jJAtAdraSyapaNAnuM bhAna na hovAthI jIva rAgadveSAdinuM kartutva mAne che. samyakajJAnanI prathama bhUmikAmAM ane samyaka jJAna thayA pachI sAdhaka deva, guru, dharma ke zAstrAdinA mahimAne gauNa karato nathI. te mahinA zubha rAga pradhAna hoya che chatAM temAM te kartutvapaNAnuM ahaM na karatAM saMtulana jALave che, tevI kuzaLatA, tIkSaNatA sadRSTivAnane hoya che, paraMtu jo te AvAM prazastabhAvanA prayojanane na jANe to nizcayAbhAsI thaI deva, guru Adino apalApa karI avinaya kare che ane vyavahAramAM ja kartutva mAnanAra bAhyakriyAmAM dharma mAnI mULa lakSya cUkI jAya che. AnI sUkSmarekhA gurugane jANavI. [770] saMpattihIna daridrI mANasa ciMtAmaNi ratnanA svarUpane jANato amRtadhAra 213 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to tenI prAptinA upAyane choDIne anya pravRtti kare ja nahi. ane jo kare to te ciMtAmaNi ratnane jANato nathI tema azuddha avasthAmAM raheto jIva azuddha avasthAnA duHkhane ane zuddha avasthAnA sukhane kharekhara jANato hoya to azuddha avasthAne TALIne zuddha avasthA meLavavA prayatna karyA sivAya rahe nahi, te pravRtti - upAyanuM nAma sakriyA che. tathA zuddha ane azuddha avasthAnA svarUpanuM sAcuM bhAna tenuM nAma jJAna che. jJAna eTale AtmasvarUpanuM jJAna, kriyA eTale ahiMsAdi sakriyA. kevaLa jJAnanI mukhyatA karI ahiMsAdi kriyAno niSedha te mokSamArga nathI. [771] zatrumitra pratye samadarzitA, sukhaduHkhamAM samavRttivALA, mAna - apamAna sama gaNe tRNa maNi jene samAna che tevA uttama muninuM citta sarvatra udAsIna che. vairAgyamaya che. mumukSu bhale munipaNAmAM nathI paNa dazA vizeSavALA jIvonuM (tIrthakarano gRhavAsa)nuM citta paNa sarvatra udAsIna che. sAticAra ke niraticAra vALA uttama munine sAvadya pApanuM skuraNa hotuM nathI tethI temanI pravRtti niravadya che. dazAvizeSavALA jIvo aviratinA udayavALA hoya che, tethI sAvadya pravRttinuM phuraNa hovAthI sAvadya pravRtti kare, rAjyAdi calAve, yuddhamAM pravarte, tyAre paNa potAnA AtmA para eTaluM badhuM prabhutva hoya che ke parabhAvomAM layalIna thatA nathI paNa vimukha rahI pravRtti kare che. [772]. tattvadaSTithI jotAM cetana cetanarUpe pariName che ane jaDa jaDarUpe pariName che. tethI bhogya evA parapadArthothI jIvane sukha thAya te prakAranI jIvanI mohajanita viparIta buddhi che. paraMtu jene nizcaya jJAna che tevA sUkSmadRSTivAna jIvo bhogya padArthonA mULa svarUpane jANatA hoya che. jIvanuM svataMtra pariNamana, asaMga bhAvarUpa pariNamana jANatA hoya che. tethI teo svarUpa pratye sabhAna che. AthI bhogakALamAM paNa temanuM citta te te padArtho pratye AkuLa ke malina thatuM nathI. paraMtu potAnA asaMgabhAvarUpa svabhAvamAM ja teo vartavAmAM prayatnazIla 214 amRtadhArA Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tethI zIghatAe mokSamArgamAM prayANa kare che. [773), ajJAnI jIva viSaya sevana kare che tyAre viSayothI lepAya che paraMtu jyAre viSayonuM sevana karato nathI tyAre paNa te saMskArothI ke te viSaya pratyenA AkarSaNathI viSayanA asevanakALamAM paNa bhAvathI te viSayone seve che. bhale dravyathI viSayone nathI sevato. paNa bhAvathI seve che. jyAre jJAnIne viSayasevanamAM sukha nathI e viveka thayo hovAthI viSayanA sevanano pariNAma nathI. tethI te jJAnI viSayone sevatA hovA chatA sevatA nathI. te koI vizeSatA che sAmAnya jIvane AvuM baLa hotuM nathI. [774] jJAnI - samyagudRSTine cAritranI asthiratAvaza parapadArtho pratye upayoga AkarSita thavA chatAM zraddhAbaLe temAM sukhabuddhi thatI nathI, paraMtu tene duHkharUpa anubhave che. udaya nahi nabaLAI mAne che. te vicAre che bhUtakALamAM paNa parapadArthomAM je sukha manAyuM hatuM te ajJAnatA hatI. tethI vartamAnamAM te bhUlanuM punarAvartana na thAya te mATe te jAgRta che. hajI sAdhakadazA hovAthI AkAMkSA thAya topaNa te rasavihIna hoya che. ane tene aMtaramAM duHkharUpe anubhave che. rAga thaI jAya paNa rAgano rAga/sukhabhAvano niSedha varte che. [775 jJAnI-samyagdaSTine pUrvopArjita azubha karmonA udaye rogAdi ke pratikULa saMyogo Ave tyAre svarUpanI pratItinA baLe karmanI nirjarArUpa puruSArtha UpaDe che. ajJAnI jIvonI jema tyAre anya maMtra taMtrAdino ke kudevAdino Azraya letA nathI. vItarAganA mArgane anusarI je kaMI auSadhAdi kare to paNa udAsIna bhAve varte che. AraMbha parigraha ghaTADI sakriyAmAM, dAnAdimAM nispRhabhAve pravarte che. [776]. samakita AtmA paramArthathI svayaMnA pariNamanamAM mArgane anusarI sahaja pariName che. chatAM vyavahAramAM gRhasthapaNe rahI dharmanI - dAnAdinI maryAdA choDIne pariNamatA nathI. AvuM sahaja pariNamana amRtadhArA 215 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhatAvaza hoya che. krame krame vyavahA2 pariNAma ghaTatA jAya che. chatAM devAdi pratyeno Adara tyajatAM nathI. [77] AtmA azuddha kaSAyI kyArathI ? anAdithI. anAdi kaho to paNa kyAre to zuddha hato ne ! pU. haribhadrasUrijI kahe che bhAI saMsAranA pravAhanI Adi jJAta na hovA chatAM, saMsArano aMta ANI zakAya che. tevo puruSArtha jarUrI che. joke e sAdhyanI siddhi durlabha che tenA adhyAtma Adi upAyo jIvane duSkara lAge che je jIvo yogAnuyoga caramAvartamAM - kALanI maryAdAmAM Ave che jenI kALalabdhi pAkI hoya che. tevA jIvone adhyAtmamArganI prApti thAya che. [778] mokSamArganI prApti mATe samyagdarzana sammAna ane sabhyazcAritra traNa guNonI mukhyatA che. te guNo ApoApa pragaTatA nathI. tene mATe zAstrAnusArI jIvanacaryAM jarUrI che. zAstrIya vidhi niSedhone anusarI AdhyAtmika zikSaNa levuM jarUrI bane che. samyajJAnAdi guNo ane tene upakAraka vidhi tapa, japa, vratAdi yukta jIvanacaryA baMnene yoga kahe che. joke jIvanacaryA sAkSAta mokSanuM kAraNa nathI paraMtu samyajJAnAdimAM upakAraka hovAthI paraMparAe kAraNamAM kAryano vyavahA2 che. [79] saMsAranuM mULa anAdi che. yogabIja to cokkasa samaye zarU thAya che. jyAre karmabaLa atyaMta ghaTe che. tyAre jIvananuM valaNa bhogAbhimukha na rahetA yogAbhimukha thavA lAge che. tyArathI jIvanazuddhi uttarouttara vRddhi pAme che. AthI rAga dveSanI graMthi moLI paDe che. have karmasaMskAro navA paDe to paNa dIrgha saMsArI nathI hotA. pachI to jIvanazuddhinI avasthAomAM te jIva AgaLa vadhe che. [80] dhyAnanA aneka prakAra che. temAM mukhyatA AtmadhyAna ke svarUpadhyAnanI che. sAmAnya jIvo mATe enI bhUmikAnuM baMdhAraNa hotuM nathI tene dhyAna paNa taraMga bane che. AtmadhyAnanI bhUmikA thavA arthe 216 * amRtadhArA Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sau prathama to nijahitanA kAryo apramAdI hoya. bhale apUrNa dazA ho paNa pUrNatAno lakSyavALo hoya. guru game gheryapUrvaka kArya karavAmAM udyamI hoya. zAstrAnusArI samajaNa hoya. viSayathI virakta kaSAyano tyAgI, guNano anurAgI hoya. dhairya cittavALo hoya. bhaya caMcaLatA jevA doSothI mukta hoya. svasvarUpanuM mAhAsya niraMtara varyA karatuM hoya. lokasaMparkathI dUra vairAgI manavALo hoya. [781]. paraupadeza mATe thayeluM zAstra ke AgamajJAna potAnI viparIta zraddhAnane pheravI zakatuM nathI. svalakSe meLaveluM zAstra - AgamajJAna svarUpanI pratItinuM kAraNa thAya che. svalakSI jJAna guNane ane zuddhatAne pragaTa kare che. paralakSI jJAna ahAMdi doSone pragaTa kare che. [782] AtmA jJAnasvarUpa che, jJAna anubhavAtmaka che, eTale AtmAno svabhAva anubhava karavAno hovAthI pratyeka samaye jIvanI anubhavakriyA cAlyA ja kare che. vAstavamAM AtmAnI te anubhavakriyA svane jANavAnI che. paraMtu ajJAnavaza jIva udayajanita svakarmane niraMtara svasvarUpe jANe che, ane temaja mAne che eTale punaH navA karmano baMdha kare che. jo tene koI jJAnIno yoga maLe bodhanuM pariNamana thAya to AvA parakatvano tyAga karI nijanA anubhavamAM ke. [783] zUlapaNe jotAM lokhaMDano TukaDo kaThaNa che. pANI narama che. paraMtu pANImAM sUkSmapaNe lokhaMDI baLa paDyuM che. lokhaMDane pANInA pAtramAM mUkI rAkhavAmAM Ave to te kaTAIne lAla lAla rajakaNo thaI havAmAM UDI jAya che tyAre pANInuM baLa samajAya che. tema ajJAnavaza sthUladaSTie jotAM karmothI AvRta jIvane karmanuM baLa kaThina lAge che, ane AtmA nirbaLa lAge che paraMtu aMtaradRSTithI jotAM AtmAnA jJAnadhyAnarUpa baLathI kaThina ane dIrghakALanAM karmo paNa nAza pAme che. karmanI dIrghasthiti karatAM paNa AtmAnI sthiti to asIma che tethI AtmA ja anAdinAM karmono nAza karI zake che. [784] amRtadhArA ka217 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna jyAre viSayAkAre pariName che tyAre jJAna hovA chatAM ajJAna kare che. e ajJAnavaza hiMsAdi doSo ane kaSAyono udaya varte che. AthI viSayAkAra vRtti, viSayAkAra pariNamana te adharmanuM mULa che. jJAnanuM svarUpAkAre rahevuM te dharma che. [785] ratnatrayarUpa AtmAnuM dhyAna jyAre yogI puruSo kare che tyAre sakala karmono nAza thAya che. AtmA mukta svarUpe pragaTa thAya che. jIva jyAre Atmavimukha thaI paradravyamAM rAga kare che tyAre jJAnAdi ratnatraya pariNAma TakatA nathI. AtmA AtmA vaDe (upayoga) AtmAmAM mAtra jANavArUpa kriyA kare che te cAritra che. AtmA AtmA vaDe AtmAne jANe te jJAna che ane AtmA AtmA vaDe AtmAne jue te darzana che. A mokSano saraLa ane ananya upAya che. [786] AtmajJAnarUpI jaLa karmamaLarUpI iMdhanane zamAvavAnI tAkAta dharAve che. te sivAya sarva bhautika sAdhano karmarUpI iMdhanane vadhu prajvalita kare che. AvI samyagrasamaja jyAre jIvane Ave che tyAre tenA tapa, japa, dhyAna, Adi saghaLAM sAdhano kAryakArI bane che. jema jema dehAtma buddhi chUTatI jAya che tema tema karmarUpI Aga zamatI jAya che. ane dehabuddhi jyAre sarvathA nAza pAme che tyAre AtmajJAnarUpI jaLa sIdhuM ja karmanA iMdhanane samULa zamAvI de che. [787] siMhanA bhavamAM saumyatA prApta thavI durlabha che, ke sarpanA bhavamAM kSamA prApta thavI asaMbhava che. chatAM pUrva saMskAre ke koI yogI mahAtmAnA saMyogamAM siMha saumya bane sarpa kSamA dhAraNa kare chatAM bhava-AkRtine kAraNe saumyatA durlabha ja che. tema viSayomAM saMskArita pravRtta jIvane viSayo pratye vairAgya thavo durlabha che. sarpAdimAM kadAca prakRti zame to paNa viSayamAM pravRtta jIvane vairAgya thavo zakya nathI. vairAgya e viSayonI anicchA svarUpa che. vairAgyathI viruddha che. mATe viSaya tyAga e ja sAdhakanuM kartavya che. [788] 218 amRtadhArA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmayoga e mokSamArganuM prabaLa kAraNa hovAthI zAstramAM enuM mAhAsya kahyuM che. chatAM yogIjano jyAre sAmarthyayogamAM Ave che tyAre te yogIonuM lakSya trikALI dhruva (acala) svarUpa pratye hoya che. mATe kevaLa adhyAtmanAM bAhya kAraNomAM aTakI na javuM. paNa trikALI dhruva svarUpa para saghaLuM lakSya - jora jamAvavuM. temAM adhyAtmayogano mahimA AvI jAya che. [789]. huM jJAnasvarUpa che tenI prAptinI rucino jo saddabhAva Take to jIva dehabhAvathI bhinna evuM bhedajJAna kare. svabhAva prAptinI ruci thAya ane rAgabhAvathI upayoga chUTo paDe to svarUpa prahaNa thAya jemAM svasaMvedananI anubhUti che. svabhAva pratyenI atyaMta ruci ane tenI ja prAptinI atyaMta zraddhA jIvane rAgAdithI chUTo pADe che. rAgAdi pratye atyaMta abhAva thAya che. Ama jJAnarUpa daSTi ane aMtaraMga rucithI svakArya siddha thAya che. [79O] sAdhaka AtmA AtmazreyArthe svAdhyAya - ciMtana Adi kare paraMtu pUrvakarmanA udayamAM rAgAdi bhAva thAya to teno puruSArtha nirarthaka thAya ane bhedajJAnanI prApti na thAya, ane tene mATe kyAM to bhrama pedA thAya che. mATe tevo sAdhaka khUba jAgRtipUrvaka pUrvakarmanA udayane maMda pariNAme vedana karIne bhedajJAnane mukhya kare to AtmavikAsa thAya. AtmA dehamAM rahelo che chatAM nirvikalpa samAdhirUpa tapa vinA moTA mahAtmAo paNa tene jANI zakyA nathI ke anubhavI zakyA nathI. [71] carmacakSune sthAne AtmAne sthApavAthI (zuddha dRSTine) AtmAnI sarvottamatAno prAraMbha thAya che. pUrNa dRSTivaMtane sva temaja paranI pUrNatAnAM darzana thAya che. temaja samagra jIvaloka Atmavat jaNAya che. tethI na koI pratye rAga ke na koI pratye dveSa. sarva jaNAvA chatAM te jJAtA che. tethI uttama niSpApa jIvananA carama zikharano adhikArI bane che. mATe svadarzananI mukhyatAthI paramAtmadarzananI vizeSatA che. [72] amRtadhArA 219 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ajJAnI jIvo ema mAne che zarIra, strI Adi padArthothI sukhano anubhava kare che. paraMtu sukha strIAdinA AtmA ke zarIramAMthI nIkaLIne potAne maLatuM nathI paraMtu te samaye potAnA AtmAmAM tevA prakAranA vikArI bhAvo che te strI Adi padArtho joIne vikAro utpanna kare che. tenA nimittathI te te prakAranI jIva marUpa kriyA karavA prerAya che. te kriyAmAMthI teno vikAra zame che te mAtra kSaNika parAdhIna sukha hoya che. [793] jJAnIjano zAstrAdinA bodhathI, zAstrAnusArI zuddha kriyA karI upayoga zuddhi vaDe upazamabhAvanuM je sukha anubhave che te sAcuM, nirvikArI sukha che. je bhAvarogone ane bhavarogane zamAve che. tenI AgaLa sAMsArika sukha kSaNika to che paraMtu vikArI ane parAdhIna [794] viSatarunI chAyA, phUla ane phaLa viSayukta hoya che, anarthakArI che. e pramANe Atmika sukhanI dRSTithI dhanAdi padArtha judA che. chatAM tene eka mAnavA te saMbaMdhane viSataru kahe che. dhanAdinI AzA jIvamAM pedA thAya che te saMsArarUpI viSavRkSa che. tenI chAyAmAM besavAthI jIvane mUcha pedA thAya che. tema dhananI AzA sevatA jIvane evI mUrchA pedA thAya che ke tene tattvanA vicAra Atmaruci karavAnI icchA thatI nathI. [795]. saMsArI jIva jyAre saMsAramAM koI vastunI prAptinI IcchA kare che tyAre tene vastu prApta na thAya tyAM sudhI tenA cittamAM dveSabhAva rahe che. temAM te aMtaHdAhane/duHkhane sahana kare che. pachI jyAre puNyanA udayathI te vastunI prApti thAya che, tyAre te kSaNa pUrato aMtaHdAha zamato jaNAya che paNa prApta vastunA javAnA bhayathI ke vastunA viyogathI aMtaHdAha to cAlu che. ema karatAM puNya samApta thatAM duHkhI thAya che. [796] 220 amRtadhArA Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhatA e jIvanI potAnI avasthA che. astitvAdi dharmo sadA nirAvaraNa hoya che. jemake AtmAnuM zuddha kevaLajJAna. evA vizeSa svabhAvo AvRta chatAM (matikRta Adi) sAmAnya svabhAvathI sadA nirmaLatA hoya che. jJAnAvaraNanA udayamAM paNa AtmAnuM nirmaLa kevaLajJAna sattArUpe abhinna che. Ama sAmAnya svabhAvanI apekSA e jIvo sattAe paripUrNa zuddha che. AvA ciMtanathI AtmAmAM nizaLatA Ave che ane svarUpano sAkSAtkAra thAya che. [797]. * jIvanuM svarUpa "satuM che mATe te satata jIvavA icche che. * jIvanuM svarUpa "cita' che mATe te saghaLuM jANavA Icche che. * jIvanuM svarUpa "AnaMda che mATe te satata sukhane jhaMkhe che. * jIvanuM svarUpa "svAdhIna che mATe te svataMtratA icche che. * jIvanuM svarUpa trikALI dhruva che tethI te badhuM nitya icche che. * jIvanuM svarUpa "zuddha' che mATe te vastrAdi badhuM zuddha icche [798] AdhyAtmika sukha svayaM svarUpa - pariNAmarUpa hovAthI te svAdhIna che. tethI zAzvata che. eka vAra phakta eka kSaNa mATe jIva parabhAvathI mukta thaI svamAM dRSTi kare tyAre AMzika paNa pragaTeluM te sukha zAzvata bane che, te ja siddhAvasthA che. temAM indriyAdi para sAdhananI apekSA nathI, tethI parabhAvonI malinatA paNa nathI. vaLI svarUpa sukhamAM saMsAranuM paribhramaNa paNa nathI. [799] paraMtu A svarUpa sukhano anabhyasta jIva tene sahelAIthI prApta karI zakato nathI tethI te A sukhathI vaMcita rahyo che. saMsAranA sukhano anAdithI abhyasta che, temAM puNyayoga / mohanIyakarma anukULa hoya tyAre anuSThAna karato vicAravAna jIva paNa saMsAranA sukhane sahelAIthI tyajI zakato nathI. mohanIya karmanI prabaLatA ane anabhyAsane kAraNe AdhyAtmika sukhanuM zravaNa kare to paNa saheje amRtadhArA 221 WWW.jainelibrary.org Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatnazIla banato nathI. [20] paraMtu cetanAmAM AdhyAtmika vastunuM kharuM bhAna pragaTe che tyAre niMdya ane ahitakAraka koIpaNa pravRtti karatAM sAdhakane te bhAna roke che. tattvadRSTinuM A svAbhAvika pariNAma che. vaLI tattvadRSTi sAdhaka heya-upAdeya, satyAsatya jevA vikalpanI DAmADoLa sthiti choDI sthira ane sunizcita bane che. tethI cittanI zakti vyartha veDaphAI jatI nathI. teno viniyoga vyavahAra ane paramArtha baMne kSetramAM janmajanmAMtaramAM upakAraka thAya che. tattvadRSTinI nIpaja cittazuddhi che. [801 - sAdhakamAM jo AMtarika zuddhi na hoya ane anya zubha bhAvanA nimittathI puNya upArjana kare to paNa tenuM mUlya mATInA ghaDA jevuM che. arthAt ghaDo phUTe ThIkarA thAya tenuM kaMI mUlya nahi puNya bhogave pApa bAMdhe tenuM kaMI mUlya nahi paNa AMtarika zuddhivALAnuM puNya mUlyavALuM che puNyAnubaMdhI puNya) te suvarNaghaTa jevuM che. eTale ke suvarNano ghaDo phUTe toya mUlya to sonAnuM ja maLe. AMtarika zuddhivALo saMsAramAM rahe to paNa te aMtarathI lapAto nathI. [802] "ha hai bhalA, yaha hai bUrA, yaha puNya hai yaha pApa hai, vaha lAbha hai yaha hAni hai yaha zIta hai, vaha tApa hai, yaha grAhya hai, vaha tyAjya hai, yaha Adya hai. yaha jAya hai, isa bhAMti saba manakI kalpanA, yahI baMdhana kahalAya hai." [803] A tattvadRSTi jema jema vikAsa pAme tema tema jIvanI bhrAmaka kalpanA chUTatI jAya. pote eka mukta tattva che tevuM zravaNa, manana, ciMtana karI bAhya bhAvathI thoDo khase to AgaLano mArga khUle. [804] janmamaraNanI jALa toDavA mATe asAdhAraNa nizcaya baLa, Atmazakti joIe che. munine mATe paNa kaThaNa evo A mArga. saMsArI mATe ati durlabha che. svajanonA snehapAza, temanAM maMtavyo paramArthamArgamAM avarodhaka thAya che. tenI sAme TakI rahevAnuM baLa gurukRpA 222 - amRtadhArA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe saMbhava che to paNa hRdaya vaja jevuM banAvavuM paDe che. [805] anAdinI paribhramaNanI zRMkhalA toDavA mATe pramAda na cAle ane adhIraja paNa cAle. kevaLa samatolapaNe mArge AgaLa vadhavuM paDe che. A kevaLa Atmahitano mArga che temAM sarva jIvarAzinA maMgaLanI - kalyANanI bhAvanA paNa hovI jarUrI che. te jinAjJAne anusaranArI mAnavI. [806] saMsAramAM rahelA mokSArthIne prAraMbhamAM mUMjhavaNa hoya che te e kuTuMba svajanAdi pratyenA snehane tyajIne manane temAMthI mukta karavAmAM kaThoratA jevuM lAge che. AtmahitanA cAhake svajanAdi kuTuMbanA snehane tyajavo paDe che kemake te satsaMgAdimAM bAdhaka che. saMsAranA sagapaNanI mUcha satsaMgAdi AdhyAtmika kSetranA abhyAsane niSphaLa banAve che. kuTuMba svajanAdi pratibaMdhakanuM kAraNa che te vAta jIvane saMsAranA sukhanA sUkSma vibhAvonI oLakha na hovAthI teno puruSArtha svalakSarahita manuSyajanmane gumAvI de che. [807] rAgathI bhinna pote jJAna svabhAvI che tema vAraMvAra ghUMTaNa thavuM joIe. rAgano abhyAsa evo thayo che ke jIva kyAreya tenAthI navaro thato nathI paraMtu rAgarahita svabhAvane lakSyamAM rAkhIne svasattAmAM rahI svarUpane ja jANavAnA puruSArthathI rAganuM ekatva chUTe te bhedajJAna [808] bhale svarUpa anubhUti na hoya tyAre vicAradazAe paNa satya samajavAnI / svIkAravAnI nirAgrahI bhUmikA joIe. vaLI aMtarmukha thato jJAnaupayoga | vicAradhArA svaAzraye svarUpano nirNaya kare che, temAM anaMta zaktimAna svarUpanuM, paripUrNatAnuM bhAvabhAsana hoya che. te e ke huM to sadAya Avo ja paripUrNa chuM. tenA mahimAno umaMga tene varte che tyAre zubhAzubha karmamAM joDAvuM tene poSAtuM nathI. [809] dharmadhyAnanI lazruti nirvikalpa samAdhi che. arthAtu nirvikalpa amRtadhArA 223 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhidazA dharmadhyAnIne hoya che. AtmA mAtra jJAnasvarUpa che. anya samasta padArtho mAtra zeya - jaNAvA yogya che. darpaNamAM padArthanuM pratibiMba paDe che tyAre darpaNa to darpaNa ja rahe che. tema jJAnamAM padArtha jaNAya tyAre jJAna jJAnarUpa rahe che. zeya mAtra zeyarUpa che. AvI samajathI anya padArthamAM ISyaniSTha buddhi thatI nathI. bAhya udaya hoya paNa te te padArthomAM buddhipUrvakanA rAgadveSa thatAM nathI. tethI vikalpa zAMta thAya che, tyAre dharmadhyAna thatAM svarUpAnaMda pragaTe che. svarUpa lInatA thAya che. [810]. sanmArga, adhyAtmamArga, paramArthamArga lokasaMjJAthI nirapekSa che. aMtaraMga dRSTinI mukhyatA che. te jagatanA pravAhathI dUra che. yadyapi mokSArthI sAdhakane chadmasthapaNAmAM pUrvapuNyanA udayakALe lokaprazaMsA, janapriyatA, bahumAna Adi hoya, to paNa mokSArthI temAM Ijha buddhi karato nathI. pote tevA loka prazaMsAdithI mukta che. paraMtu jo tevA paricayamAM rAga kare, icche, mAnAdi vRddhi pAme tevuM kare to tenuM adhyAtma mArgathI patana thAya. paranI apekSA A mArgamAM bAdhakatA che, e virAdhaka bhAva che. 8i11] vyavahAranuM have prayojana nathI tema sUkSmabhAvane grahaNa karavAvALI AtmasvabhAvarUpa pariNati thavAthI apUrva koTinI nizcayadazAnI bhAvanA utpanna thAya che. have zubha vikalpa paNa chUTI jAya che. ane citta nirvikalpa dazA pAme che. te dazA sarva vyavahAra prayojanathI mukta evI samAdhidazA utpana kare che. tenA svAmI prAya munijano che. [812] jeo nizcayadharmane AtmAmAM dhAraNa karI rahyA che tevA nirvikalpa dazAvALA AtmasvabhAvamAM tanmayapaNAne pAmyA che temane Avazyakadi kriyA karavA lAyaka nathI. kAraNa ke nizcayadharmamAM - nirvikalpatAmAM temane utkRSTa nirjarA hoya che. te AvazyakAdi kriyAo vyavahAra 224 * amRtadhArA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavALAne atyaMta guNakArI che, azubha karmano kSaya karavAvALI che. vaLI hajI apramattadazAnI paripakvatA nathI tevA yogIone paNa abhyAsakALe cittazuddhi mATe AvazyakAdi sakriya rAgAdi pramAdane rokavAvALI hoya che. jyAre jJAnadazA prApta thAya tyAre e kriyAnI apekSA rahetI nathI. kriyAe karIne rahita jJAna hotuM nathI, ane jJAne karIne rahita kiyA hotI nathI. paraMtu enA gauNa ane mukhyapaNe karIne avasthAbheda che. [813] jene navatattvanI, devaguru zAstranI ke sva-paranI bhinnatA-bhedano paricaya nathI tene zuddhAtmAnuM zraddhAna paNa nathI manAtuM. vaLI tema hoya to paNa jo zuddhAtmAnI nirvikalpa pratIti kare to ja samyagdaSTi kahevAya. AvuM guNasthAnaka - nizcaya samyakatva cothA guNasthAne niyamathI hoya che arthAt ke te eka deza (alpAMza) mokSa mArga gaNavAmAM Ave che. mukhyatve sAtame guNasthAnake hoya. [814] - AtmAno jevo svabhAva che tenA Azraye zraddhA karavI te samyakatva che. te zraddhArUpa pariNati te nizcaya che evA nizcayayukta samyagdaSTi AtmAne tattvAdinI zraddhA, devagurunI bhakti, bahumAna vinaya Ave tevo vyavahAra hoya, paNa tyAM ja aTake ane svabhAvano Azraya choDe to te samyagdaSTi nathI. tevA vyavahAra sAthe nizcaya samyakatva hoya to te te vyavahAra sAco ane nizcaya paNa sAco kahevAya. [815] aMtaramAM je bAhya padArtho pratye zubhAzubha bhAva thAya che, tenA vedanamAM mane sukha ke duHkha nathI, huM to jJAnasvarUpa chuM, tevA vedanamAM tene AtmazAMti anubhavAya che. zuddhAtmAthI viparIta anya bhAvamAM tene AtmavRtti thatI nathI. samyagdarzananA pariNAme upayoga A rIte rAgathI judo paDe che. jJAnano kSayopazama bhale ho, chatAM te samyagupaNe che. tenuM jJAna jo svabhAvamAM tanmayapaNe varte to te samyaka che. ane parabhAvamAM varte to te mithyA che. jJAnIno upayoga parane jANavAmAM amRtadhArA 225 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rokAyo hoya tyAre paNa te paramAM tanmayapaNe jANato nathI. aMtarathI to upayoga tyAre paNa parabhAvathI judo varte che svamAM tanmayatA chUTatI nathI. AvI aMtaradaSTine aMtaradaSTivALo ja jANe. mokSamArgIne ja AvI aMtara laganI hoya. [816] mokSamArga ati gahana che, eTale ja to mokSArthIpaNuM sAmAnya mAnavImAM pragaTa thatuM nathI. vaLI mokSanA abhilASIne AgaLa vadhatAM aneka AMtarika aMtarAyo Ave che. saMpUrNa zuddhine mArge javAmAM aMtaranI dRDhatA joIe che. pUrvanA saMskAronI agniparIkSAmAMthI pasAra thavuM paDe che. pUrNa jAgRtino A mArga che. [81, saMsAranI pravRtti apekSAe sthiratApUrvakanI cAlyA kare che. tene palaTavAnI che. yadyapi AtmAmAM mithyAtvano udaya hoya tyAM sudhI upAdeya padArthonI pravRttimAM sthiratA AvatI nathI. deva, guru ane dharma kalyANakArI che temAM sthiratA keTalI? jJAna zraddhAne lAvanAruM, daDha karanAruM che tema kriyA sthiratAne lAvanArI che. ekaluM jJAna dhyAnanI sthiratA lAvatuM nathI. vAraMvAra ekAgrapaNe kriyA karavAthI sthiratAnA saMskAra daDha thAya che. [818] nijasvarUpa je kiriyA sAdha teha adhyAtama lahIye re je kiriyA karI caugati sAdha te na adhyAtma kahIye re." (zrI AnaMdadhanajI) koI paNa anuSThAnanA mAdhyamathI aMtarabAhya je kriyA thAya tenuM lakSya mAtra nijasvarUpa ja hoya. [819] "adhyAtama je vastu vicArI bIjA jANa labAsIre (labAsI - yuniphArma - gaNaveza - ToLuM) svasvarUpamAM je jaI zake te adhyAtmavAna anya to mAtra gaNavezamAM - lokasaMjJAmAM che. 226 ja amRtadhArA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayadaSTie mAtra potAnI bhItaramAM ja DUbavAnuM che. [2] zAstro ApaNane jJAnadaSTi Ape che, pachI ApaNe zA mATe DAghAvALI - rAgAdivALI dRSTithI anyane joI anyAya karavo ? are ! bhAvi siddhAtmAo pratye ApaNe duzamanadRSTithI jovuM? temAM teM zuM meLavyuM? zAstro kahe che ke anya vyaktine joIe tyAre guNAtmaka dRSTithI joIe. ane padArthone joIe tyAre mAtra upayogItAthI ke udAsInatAnI dRSTithI jovuM. A vyavahAra staranI vAta che. nizcayadRSTithI to jIve potAnI aMdara-svarUpamAM jhAMkavAnuM - UtaravAnuM, sthira thavAnuM che. [821] upaneI vA, vigameI vA, dhuveI vA, A tripadI buMda che. temAMthI gaNadharo dvArA zrutasAgara chalakAyo. padArtha dravyarUpe nitya che, paryAyarUpe anitya che. paryAya darzananuM rahasya che je vairAgyabhAvanAne daDha kare che. dravyadarzana - Atmadarzana svarUpa ramaNatA sAthe sAMkaLI le che. baMnenuM sthAna te te prakAre mahattvanuM che. yadyapi paryAyadarzana khaMDa che. dravyadarzana pUrNa che. nizcayaSTi kahe che A sarva zrama choDo. saghaLI avasthAmAM tuM pUrNa ja chuM. kAraNa ke e zrutasAgarane paNa sAdhaka AtmasvarUpamAM eka samayamAM ja samAvI de che. [822] Avo AtmA zI rIte anubhavavo ? upAya batAve che bIjaruci = zAstranA vistAranI marmagrAhinI buddhi mamatA tyAga = para padArtho ke para vyakti mAtra pratye udAsInatA. [823] AtmaguNomAM praveza sivAya sarva nirarthaka zatrumitranA khAnA vagaranuM hRdaya. udayanI kSaNomAM nirlepa. AgamAnusAritA - prabhuvANI para atula prema. je kaMI thAya te zAstramAM pramANita thatuM jAya. [824] zAstrakAroe kahyuM che ke "samyagdarzana jJAna cAritrANi - mokSa amRtadhArA 227 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArga" apekSAe joIe to Aje darzana e pUjana, yAtrAmAM samAI jAya che. ane bahAramAM cAritranI kriyAno jeTalo khapa-rasa jaNAya che teTalo jJAnamAM jaNAto nathI. pUjAdi na thayA to vAraMvAra bolyA karaze, jIva bALyA karaze. paNa jJAna na bhaNyo to kAMI vAMdho nahi. vaLI jJAna bhaNavAno niyama paNa nahi. pUjA karyA pachI navakArazI vigereno niyama kharA, pratikramaNAdi karavAno niyama kharo paNa jJAna bhaNavAno koI niyama nahi. jIva samajato nathI ke jJAnathI darzanacAritranI kriyA zuddha thaze. jJAna jANatA bhedajJAna thaze, bodha prApta thaze to samakita thaze. pUjAdi karavAmAM jJAna joIze. jayaNA jevI kriyAmAM jJAna joIze. jJAnamAM upayogamAM sthira thAya tema svarUpalakSa deDha thAya. 8i25] indriyajanya jJAna ke indriya dvArA je bhogya che te spardhAdi saMsArano anubhava che, e dazyamAna che. paraMtu zAstro dvArA sAMbhaLelA svargAdinI kalpanA te parokSa anubhava che. indriyo dvArA pratyakSa jaNAyuM tenI pAchaLa jIve sukha mATe AMdhaLI doDa mUkI, tyAM kaMIka thAkyo tyAre vaLI svargAdinA sukhanA varNana sAMbhaLI puNyakAryo karavA doDa mUkI. baMne doDa vyartha che. Atmika sukha e rIte pratyakSa nathI ane parokSa paNa nathI. svasvarUpaprApti aparokSa che. [826] sthUladaSTie, saMskArathI sAMsArika padArthono anubhava thAya. vaLI sAdhanAmArgamAM sUkSmadaSTi vaDe te svargAdi jevI sRSTine anumAna dvArA jANe te parokSa anubhava che. tattvadRSTi ja mAtra svasvarUpanuM saMvedanajanita anubhava kare che. te upara mujaba pratyakSa ke parokSa nathI; baMnethI uparano anubhava che je pAralaukika ke lokottara che. abhedadaSTi ja jJAnasvarUpa abheda AtmAno anubhava kare che. saMsAranA taMdra jevo jyAM bheda nathI mAtra nirAmaya, abheda pUrNa AnaMda svarUpa astitva [827] 228 amRtadhArA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina darzananI praNAlImAM cAra anuyoga che. arthAt arihaMta paramAtmAnA kalyANakArI upadezano cAramAM samAveza thayo 1. dharmakathAnuyoga 2. gaNitAnuyoga 3. dravyAnuyoga 4. caraNAnuyoga. [828] 1. dharmakathAnuyoga - jemAM dharma pamAya tevI kathAo hoya. je mahAtmAo saMsAranA baMdhanathI chUTI mukti pAmyA, jIvanane sArthaka karyuM tevI kathAo arthAt itihAsanI rUparekhA [829] 2. gaNitAnuyoga - jemAM pRthvI paranAM sthaLonuM tathA sUryAdinuM saMkhyAyukta varNana. bhUgoLajanaka kathana che. karma siddhAMto [830] 3. dravyAnuyoga - jemAM duniyAnI samagratA jaNAvatAM tattvo, padArthonuM yathArtha varNana, sRSTinA sarjana - visarjananAM rahasyo che. jaDacetana padArthonuM yathArtha svarUpa che. [31] 4. caraNAnuyoga - cAritra, AcaraNanuM varNana. cAremAM mukhyatA caraNAnuyoganI che. pahelA traNa na jANe paNa cAritranI zuddhi, tene mATenI sakriyAne avalaMbe to traNe anuyoga tene phaLadAyI [832] koI kahe ke huM to sAhitya, aitihAsika pramANamAM khUba UMDo Utaryo chuM. tene pUcho temAM tane AtmasaMyama, Atmazuddhi keTalI thaI? jo teno javAba nathI to dharmakathAnuyoga jANyo vyartha che. [833] koI kahe huM gaNitAnuyogane jANuM chuM. dharatI, AkAza peTALa badhAnAM AMkaDe AMkaDA moDhe che. tene pUcho temAM AtmasaMyama vairAgya keTalo sadhAyo? jo "nA" che to gaNitAnuyoganA AMkaDA jANyA vyartha [834] che amRtadhArA 229 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI kahe ke e badhuM javA do huM dravyAnuyoganAM tattvane jANuM chuM AtmA dehathI judo che, tenA pATho kaMThastha bole. tene pUcho tAro anubhava keTalo ! hajI rAga ane vairAgya ghara Adi ane saMyamanA bheda ja samajyo nathI. AcaraNa tathA pherA to saMsAramAM ja phare che to te dravyAnuyoga jANyo vyartha che. [835] koI kaheze mohanIya para AtmajJAna vaDe ghA karyo che, e ghA kyAM vAgyo che bhAI ! jJAnanI dizAe cAlavAnuM, AtmasaMyamanI ADe Ave te badhuM choDatA javAnuM. are mahAtmAo to dehano neha choDIne upasargone sahIne cAritramAM daDha rahIne mukti pAmI gayA. emAM heya upadeyano viveka hoya to badhA ja anuyoga jANyA sArthaka che. bAkI vyartha che. [836] saMyogaviyoga sukha duHkha, janma-mRtyu, sAcAkhoTA, A sarve baMdha che. samayanA vaheNamAM vahI jatI prArabdhanI lahero che. tenI anukULatAmAM sukha ane pratikULatAmAM duHkha na mAnatA prArabdhavazAt, je Ave tene samatvathI svIkArI le. vAstavamAM duHkha bhogavyA vagara karma naSTa thatAM nathI. tema nahi mAne to mAnasika ciMtAthI gherAIne duHkhamAM vadhAro thaze. ajJAnI prArabdha karmamAM duHkhathI mUMjhAya che. sukhane coMTI jAya che tethI sukhadu:khanA kaMthI mukta thato nathI. [837]. jJAnInuM prArabdha moTe bhAge puNyayukta baLavAna hoya che paNa jJAnI tenA kartAbhoktA na thatAM aMtarathI sAkSI rahe che. duHkhane to sahajatAthI bhogavI naSTa kare che. jJAnI puNya prArabdhanA yogathI chetarAtA nathI, lepAtA nathI kAraNa ke temanA jJAnarUpI prakAzamAM satyano ekarAra rahyo che. te prakAza temane daMbha ane prapaMcathI bacAve che. adhyAtmasAramAM daMbhatyAga adhikAramAM munijanone graMthakAre A ja cetavaNI ApI che. [838] anya jIvone tenA koIpaNa prANane haNavA te hiMsA che, aparAdha 230 amRtadhArA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. pRthvI pANI AdinA upayoganI anivAryatA chatAM temAM hiMsAno doSa lAge che. te pramANe jANeajANe rAgadveSa pragaTa karavA te bhAvahiMsA che, savizeSa rAgadveSane manamAM saMgrahita karavA te paNa sUkSma bhAvahiMsA che. [839] koI vyakti pratye dveSa haze to manamAM tenA pratye tevo bhAva raheze. prasaMge apamAna karavAno vicAra Avaze. te pramANe koI vyakti tarapha rAga haze ane anya vyaktine tenA pratye dubhava haze to tamane rAganA kAraNe dveSa thaze. Ama ajJAnadazAmAM jIva niraMtara hiMsA ja karato hoya che mATe AtmaciMtana dvArA AvA dubhavane naSTa karI samabhAvamAM rahevA prayatna karavo ApaNane maLelAM A dehAdi sAdhana che. teno jo dharmamArge paropakArArthe upayoga na karyo ane anyane pIDAjanaka kAryo karyo to te mAnasika hiMsA che. [4] koI kahe ke ame Ama to hiMsA nathI karatA. khAsa saMyogamAM karelI hiMsA hiMsA ja che. ApaNA jIvananA nirvAha kAryo mATe hiMsA thAya che. topaNa temAM sAvadhAnI rAkhavI joIe. yadyapi ahiMsApAlana sAthe svacchatAno khyAla rAkhavo jarUrI che. saMpUrNa ahiMsAnuM pAlana zakya nathI. mATe sAdhu na thavAya to sAduM jIvana jIvavuM. darekanI sAthe AtmabhAve vartavuM. te sivAya sIdhI ke ADakatarI A kALanA dareka bhayaMkara saMhAramAM - hiMsAmAM ApaNI bhAgIdArI pApajanaka che. koI prANIne tame sukha ApI zakatA na hova to duHkha to na ja Apazo. koIne jIvana ApI zakatA nathI to maraNa na Apazo. AvA tathyo ApaNA ja sukha mATe che. [841]. ApaNA yogIo kevo maitrIbhAva keLavatA ke temanA zarIra para sApa caDhe karaDe nahi, siMha maLe temane phADe nahi, A ja ApaNo dharma che. koIne bhayabhIta na karo tame paNa nirbhaya thazo. sarva prANIne sukha priya che. duHkha priya nathI. temane bhayathI kheda thAya che. mATe amRtadhArA 231 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakya teTalAM bAhya kama ghaTADavA niSpApa jIvana jIvavuM. [842] dhyAnanA aneka prakAra che. azubha dhyAnathI chUTavA maMtrAdi zubhadhyAna che. cittanI ekAgratA mATe dharmadhyAna che. dharmadhyAnamAM dhAroke vipAka-vicaya karmanA phaLanuM ciMtana karyuM, ekAgrapaNe dhyAna karyuM, te pariNamanarUpe thayuM hoya to jIvanamAM nAnAMmoTAM je paNa kaSTo Ave, duHkho upasargo, saMkaTa, parISaho Ave tyAre karmanA phaLane draSTAbhAve jANI ciMtanamAM Take to te dharmadhyAna Ave. vividha prakAranA nimitto maLavA jyAre manamAM rAgAdibhAvo jAge tyAre tenA pratye citta laI na jatAM ciMtanamAM Take to dharmadhyAna Ave. [843] apUrNatAmAM rahelo pUrNatAnA lakSya potAnAmAM pUrNatAnI zraddhA kare che. e pUrNatAnI daDhatAthI apUrNatAnA khyAlo chUTI javAthI tene vastu, saMyoga, duHkha, darda sparzatAM nathI. eTale to mahAtmAo deha baLe, kapAya ke vIMdhAya to paNa svarUpamAM ja tanmaya rahetA. duHkhathI mukta evA AnaMdamAM rahetA. pUrNatAnA Azrayano AnaMda eTale darda duHkha pIDAthI mukta evo AnaMda. are pUrNatAnI prAptinA prayatnamAM paNa AnaMda, anAdi anaMta chuM mATe AnaMda, dezakALanI sImAthI para eTale AnaMda. deha chatAM sagA sagapaNathI asaMga eTale AnaMda. dehathI bhinna chuM mATe AnaMda. prabhunI kRpA varaso ane A dazA pragaTo. dehane caitanyathI chUTo pADavAno abhyAsa gurugame karI pUrNa svarUpane pAmIe. [844] jIvane sarvajJadeva - paramAtmatattvanuM sat jJAna, bhAna ke darzana nathI tyAM kevo chetarAya che? koI saMgamanA Are jaI snAna kare, tyAM ADedhaDa goThavelA citra vicitra AkArone pUje. gaMdakI, bhIDa, bajAra meLAomAM bhaTake ane darzanano bhrama seve. tevA doDatA jIvone kaho zAMta, nirjana sthAna, ekAMta pavitra sthaLe zAMta citte prabhunuM smaraNa karo, te jIvane nahi . pote darzana pAmyo ke nahi tenuM paNa tene 232 ja amRtadhArA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAna nathI. divasanA pAMca cha tIrthomAM pha2ze, jANaze ke yAtrA thaI. eka pavitra sthAne cha divasa AtmasaMzodhana karavA ke abhyAsa karavAnuM nahi phAve. svarUpasaMdhAna ekAMta mAge che, ane jIva bhIDamAM zodhe che, Ama janmo gayA jIva na to prabhudarzana pAmyo, na to Atmadarzana pAmyo. [845] sAdhanAmAM sAdhyanA lakSya bhUmikA pramANe nivRttimAM AtmaciMtana kare to cittazuddhi thAya. Aje mana sthiratAnA ane zarIra sthiratAnA ghaNA prayogo cAle che paNa jyAM sudhI jIvamAM samatva nathI tyAM sudhI zarIra sthiratA zAtA bhogavaze, jIvane bhrama thaze ke dhyAna thayuM. vRkSa sthira che paNa samatva nathI. samatvano bodha nathI to vRkSanI sthiratAmAM samatva vagara tene kaMI lAbhadAyI thatI nathI. cittanI sthiratA ane samatA haze to Atmahita mATe thaze. temAM dehanI sthiratA ho to bhale. apekSAe sahAyaka thaze. mukhyatA zuddha pariNAmanI che. [846] musApharImAM aparicita sthaLanI yAtrAmAM bhomiyAnI jarUra paDe che. jAte cAlavA mAMDe to bhaTakI paDavAno saMbhava che. samaya vyartha jAya. A to parama samIpe svarUpaprAptinI anaMtanI yAtrA che. temAM sadguru nizrA, sadguru kRpA, temanI karuNAsabhara dRSTinI atyaMta AvazyakatA che. te sivAya sAdhanAmArgamAM jIva bhUlo paDe che, e cAle che kharo paNa saMbhava che ke mAIlasTona judo ja jue ane karelI yAtrA vyartha jAya. [847] gurunizrAmAM rahevA temanI kRpAne pAtra thavA gautamasvAmInI jema ahaMkAranuM visarjana karavuM paDe. gurujanonA bodha svIkAramAM jIvane ahaMkAranAM roDAM vacamAM Ave che. jenI pAse samarpaNa bhAva hoya bhaktahRdaya hoya, tIvra jijJAsA hoya, potAnA maMtavyono Agraha na hoya, te gurujanonI sAthe AtmIyatA karI zake che. vizeSa gurujano pratyenA vinayathI mArgaprApti sulabha che. amRtadhArA * 233 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIsa dIye guru mile to bhI sastA jAna' AthI uttarAdhyayana jevA mahAna graMthamAM prathama adhyayana vinayanuM jaina darzananuM zikSaNa namothI zarU thAya che. [848] namo arihaMtANe. jema dIpakathI dIpaka cetato Avyo che tema gurupadeza dvArA jJAna thatuM AvyuM che, te vArtA anAdi che, chatAM sadbhuta vyavahAramAM koI samyagujJAnamaya svabhAvavastunI prAptanI prApti thayA pachI e apUrva upakArano lopa karI gurunA nAmane prasiddha karato nathI, te mahApAtakI, mithyAdRSTi che. arthAt gurupadane gupta rAkhavuM te, ISTa ke zreSTha nathI." [849] jema gaMgA jamanAdika nadI samudranI sAthe maLI che te ja pramANe guru upadeza pAmIne samyagdaSTi jinendra sAthe tanmaya thAya che. jema koIne caMdradarzana karAvavA aMgulIthI nirdeza kare che tema guru upadeza dvArA sAdhakane svasvarUpanuM bhAna karAve che. [85] jema puSpamAM sugaMdha che, talamAM tela che tema A lokAlokamAM tathA tanamanavacanamAM ane tenA zubhAzubha vyavahArakarma che temAM atanmayapaNe sahaja svabhAvathI samyagujJAna che. e zubhAzubha vikAra bhALIne tenAthI glAni karIne svasamyagajJAna ratnane tanmayarUpa dhAraNa karato nathI te mithyASTi che. jema sUrya sUryanI aMdara che tema ratnatraya svabhAvamAM che tene dhAraNa karavuM, kevaLa zubhAzubha vikAramAM aTakI na javuM. [851] sUkA ghAsanA moTA DhagalAne eka agnikaNa anukramathI bALIne bhasma karI de che, te ja pramANe koI jIvane guru upadezathI eka samaya mAtramAM samyagujJAnAgni tanmayarUpa lAgI jAya che to aSTaka baLI jAya che, tyAra pachI je bAkI rahe che te ja svasvarUpa svAnubhavagamya 234 amRtadhArA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagrAnamaya svabhAvavatu akhaMDa avinAzI raheze. [852] "aho aho zrI sadguru karuNA siMdhu apAra A pAmara para prabhu ryo aho aho upakAra." (zrI AtmasiddhizAstra) jema sonAnI kaTArathI kalejuM cirAI jAya, tema lokhaMDanI charIthI kalejuM kapAI jAya. svasvarUpa jJAnamaya jIvanuM pApAnubaMdhI puNyathI ke pApathI bhaluM thatuM nathI. paraMtu pApapuNya sAthe agni uSNatAvatuM tanmaya thaI je puNya pApa kare che tene mArAM mAne che, tenAthI sukhaduHkha anubhave che te mUrkha mithyAdRSTi che. sUryathI jema aMdhakAra bhinna che tema jIva puNyapApathI bhinna thaIne pUrvakarmavaza puNya-pApa kare che chatAM jJAnI samyagdaSTivAna che. [853] jema dUdhanA bharelA kaLazamAM eka nIlamaNI ratna nAkhavAthI te dUdhano tathA nIlamaNI ratnano raMga ekasarakho nIlamaNIratnanA teja jevo samAna bhAsa thAya che. te ja pramANe jJAna ane zeyano ekasarakho bhAsa thAya che. paraMtu jJAna-ajJAna kadI koI prakArathI tanmayarUpa thatAM nathI. [854] jema lAla lAkha para lAgelA lAla ratnane te ratnamAM lAkha ane ratnanI baMnenI lAlAza ekasarakhI tanmayavat dekhAya che. topaNa baMnenI lAlAza bhinnabhinna che, tene kharo jhaverI pArakhe che. tema AkAza arUpInirAkAra ajIvamaya che. ane svasamyagrajJAnamayI arUpI-nirAkAra jIvamaya che, baMne tanmayavatuM mithyASTine bhAse che. samyagdaSTivAne baMnene bhinna bhinna samaje che. mAne che. kahe che. [855] jema koI naukA raMga raMgIlI sajAvaTavALI che to utArune pAra karI de che. vaLI naukA raMgaraMgIlI na hoya to paNa nadI pAra karI de che. te ja pramANe koI nyAya, vyAkaraNa, naya vigere yukta guru che to saMsArasAgarathI pAra utArI de che tema koI guru nyAya vyAkaraNa amRtadhArA 235 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naya Adi rahita che paraMtu svasamyagujJAnAnubhavI che te saMsArasAgarathI pAra utArI de che. | [856] eka bALaka mATInA khoTA baLada sAthe prIti kare che ane kheDUtano bALaka sAcA baLada sAthe prIti kare che. paraMtu khoTA sAcA baMne baLada para prIti karavAvALA baMne bALako duHkhI che kAraNa ke khoTA baLadane koI toDe to bALaka prItine kAraNe duHkhI thAya che ane sAcA baLadane koI pIDA Ape to kheDUtano bALaka duHkhI thAya che. Ama rAgane kAraNe baMne duHkhI che. [85]. eka ja vAra tRpta thayo che je anaMtajJAna zaktino bheda tenAthI have palaTato nathI. potAnI jJAnazakti vaDe bAhya pararUpa zeya padArthomAM rAgabhAva karato nathI, nizcaya AtmajJAnanA viveka vaDe svarUpa sanmukha thayo che. tevo paramAtmAno ArAdhaka puruSa che te ja bhagavAna AtmA che. avasthAbhedathI sAdhya-sAdhaka bheda che. [858] choDa para gulAba che ane kAMTo paNa che. gulAba karamAya che kAMTo karamAto nathI. tema dharmamArge jatAM sajajanane sahevuM paDe. adharmI ke durjanane sahevAnuM nathI. kAMTo puSpanI suvAsa sAthe hoya che paraMtu suvAsane mANI zakato nathI. tema adharmI dharmanuM sukha mANI zakato nathI. puSyane masaLo attara banI jaze. kAMTo masaLavAnI hiMmata paNa na karAya. te masaLAya nahi, tamArA hAthane pIDA pedA kare. Ama kAMTA jevA adharmI anyane pIDA pedA kare che. bhale kAMTo gulAba sAthe pedA thayo paNa vyartha. tema manuSya bhale naradeha pAmyo paNa vyartha. zreNika mahArAjAe rAjya choDyuM nahi, putre julamathI choDAvyuM chatAM temanI pAse kayuM baLa hatuM ke jethI teo saMsArathI tarI gayA? zreNikamahArAjAne tyAga na hato, paNa rAganuM duHkha hatuM. sukhano rAga choDavA jevo che tevI daDha zraddhA hatI. tethI te nagarajanone jAhera karatA ke jene bhagavAna pAse dIkSA levI hoya te laI lo tamArA 236 amRtadhArA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA ja kuTuMbIjanono nirvAha saMpUrNa rIte rAjya taraphathI karavAmAM Avaze. tamArA tyAganI atyaMta anumodanA karuM chuM. A dharmInuM lakSaNa che. [860] mRga AdithI bharelA vanamAM Aga lAge tyAre koI mAnava vananI madhyanA eka vRkSa para caDhI jAya, ane agnimAM bhasmIbhUta thatAM prANIonA duHkhane nihALe paNa tene khabara nathI ke thoDI vAramAM e agni mane ane A vRkSane paNa bhasmIbhUta karaze. tema ajJAnI jIva dhanAdikanA nimitte anyane du:khI thatAM jue che tyAre pote potAne sahIsalAmata mAne che. te vicAra karato nathI ke AvI vipattio mane paNa Avaze. eka vAra kALa teno paNa koLiyo karI jaze. [861] dhaniko lobhavaza vyAjanI kamANI mATe kALa pasAra karavAnI icchA rAkhe che ke kALa jaze tema mane vyAja vadhu maLaze, paNa tyAre te vicArato nathI ke divaso vadhaze tyAre vyAja vadhaze paNa teTalo samaya mArA AyuSyano ocho thaze. dhananA lobhamAM jIvane te maraNa ta2pha doDe che tenuM tene bhAna nathI. [86 2] jema agnimAM game teTalAM kASTha nAMkho, agni dharAto nathI vadhu pradIpta thAya che. sAgaramAM game teTalI nadIonAM nIra ThalavAya samudra atRpta ja rahe che. tema dhanAdikanI tRSNA game teTalA bhogapadArtho maLe paNa tRpta thatI nathI. [863] AtmasvarUpa svayaM evuM AzcaryakArI che ke tenuM jJAna-bhAna thatAM viSayo prati bhogabuddhi utpanna thatI nathI. jema jema yogI sAdhakane svAnubhavarUpa svasaMvedanamAM AtmAno AnaMda Ave che tema tema sulabhya ramya viSayo taraphathI temanuM mana haTatuM jAya che. te suMdara lAgatA viSayo temane AkarSI zakatA nathI. AdhyAtmika AnaMda AgaLa viSayabhogono AnaMda tuccha ati vyartha lAge che. viSayonI virakti ja yogIne svAtmAnubhavane pragaTa kare che. (iSTopadeza) [864] amRtadhArA * 237 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArAtArAnA bheda TALyA vagara abhedadazAnuM lakSya avataratuM nathI. abhedadazA AvyA vagara jIva jIvarUpe jaNAto nathI samajAto nathI, pragaTato nathI. [865]. koI kahe jIva jJAnanA abhAve bhaTake che koI kahe kriyAnA abhAve bhaTake che, koI kahe nizcayanA lakSya vagara bhaTake che. koI kahe svarUpanA bhAna vagara bhaTake che. Ama abhedanA paNa bheda UbhA thAya che. A vivAda mAyAjALa che. jIva syAdavAdanI garbhita zuddha pariNati vagara ane sAcI samaja vagara bhaTake che. [866] pudgaladeha zarIra sapta dhAtunuM baneluM che. tema temAM pRthvI, pANI, agni vAyu ane AkAza paMcamahAbhUta rahelA che e sarva prakArothI AtmA nitAMta bhinna che. zarIramAM rahelA pRthvItattva asthi maLAdi che. rasa rudhira, pANI vigere jala tattva che. AMkhanuM teja zarIranI uSNatA jaTharAgni agnitattva che. zarIramAM rahela pAMca prakAranA vAyu vAyu tattva che. zarIramAM rahela polANa AkAza tattva che. temAM raheluM cetana tattva atanmayapaNe che. [867] paMcabhUtanI banelI kAyA dharatI para tathA AkAzamAM rahelA pRthvImAMthI pRthvI tattva meLave che. varSAdi dvArA jaLatattva meLave che. sUryAdinA prakAzamAMthI agnitattva meLave che. vAyu vIMjhaNathI vAyu tattva grahaNa kare che. kAyA jagA rokIne AkAzatatva meLave che. kathaMcita yogIone A sUkSma AhAronI sahajatA prApta thatAM skUla AhArAdinI jarUra nahi paDatI hoya athavA divaso sudhI AhAra vagara rahI zakatA hoya che. [868] anya rIte dehadharma AhAra mATe rasoInA sAdhanomAM kSAra vigeremAM pRthvItattva che. rasoImAM vastumAM jagAne sthAna che te AkAzatattva che. agni cetavAmAM vAyutattva che. agnitattvathI rasoI pAke che. rasoImAM jaLatattvano paNa upayoga che. [869]. 238 amRtadhArA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are A paMcabhUtathI AtmA chUTo paDe che pachI paNa A paMcabhUta, paMcabhUtane havAle thAya che. agni saMskAra mATe agnitattvane soMpAya che. zabane pRthvI tattvane soMpavAmAM Ave che. jaLasamAdhi lenAra jaLatattvane havAle karAya che. jaMgalamAM ke kUvAmAM utArI devAmAM vAyutattvane havAle karAya che. sarvatra AkAzarUpa vAtAvaraNa hoya ja che. Ama AtmA ane deha taddana bhinna tattva che te samajAya che. [879] azAtAnA udayamAM A paMcabhUtano kopa jovAmAM Ave che. pRthvItattvanI mAtrA vadhI jAya to patharI thAya, hADakA vadhI jAya. jaLatattvano kopa thAya to jaLodara jevA roga thAya. agnitattvano kopa vadhe to dAhajvara ke esiDiTI jevA roga thAya. vAyuno kopa thAya to peTamAM gesa bharAIne pIDA thAya. AkAzatattvano kopa thAya to zarIra vadhu sthUla thatuM jAya. [871] kudaratamAM A paMcabhUtano prakopa thAya che. pRthvInA prakopathI dharatIkaMpa thAya. jaLatattvanA prakopathI nadIonA pUra Ave, ativarSa thAya. agnitattvanA kopathI jaMgalomAM, DuMgarAmAM dAvAnala lAge. vAyutattvanA kopathI vAvAjhoDAM thAya. AkAzatattvanA kopathI vAtAvaraNamAM rogacALo phelAya. paudgalika jagatamAM paNa A pramANe dravyanA svataMtra pariNamana hoya che. temAM koI pheraphAra karI zakatuM [872] jo paMcabhUtanA A zarIrapiMDathI svasvarUpa samyagu jJAnamaya paramAtmA tanmayapaNe hota to koI jIva kyAre mare nahi kAraNa ke paramAtmA svabhAvathI amaraNA - avinAzI che. vaLI A lokAloka jagata saMsAra dekhAya che tenI sAthe svasvarUpamaya paramAtmA tanmaya hota to jIvamAtrane paramAtma svarUpa pragaTa ja hota. [873] jyAM sudhI pakSI be pAMkhavALuM che, pAMkha sAthe tanmayI che tyAM sudhI te ahIMtahIM bhame che. paraMtu jo tenI pAMkho khaMDita thAya to amRtadhArA 239 nathI. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ahIM tahIM bhame nahi paNa eka sthAne acala rahe che. te pramANe jIva jyAM sudhI nizcaya vyavahAra sAthe tanmaya che, tenA bhedaprabhedamAM gUMthAyo che tyAM sudhI te cAre gatimAM bhramaNa kare che. paraMtu jyAre jIvanI kALalabdhi pAke che, tyAre vyavahAra nizcaya baMne pakSa gurugama dvArA nirmuLa thaI jAya che. jIvanayAtIta dazA pAme che tyAre tenuM cAre gatinuM paribhramaNa TaLe che, ane svasvarUpamAM acala ane sthira rahe che. [874] jJAnI thavuM, hovuM, kahevaDAvavuM moTI vAta nathI, paNa jJAnInI dRSTie jJAnI thavuM e bahu kaThina che. kAraNa ke vidvattA, buddhinA kSayopazamathI vidvAna banI zake paNa anubhavI jJAnI na banI zake. jJAnInI aMtara pariNati palaTAI jAya che. [875] "vAkapaTutA e viddhA, jana mana raMjana heta paramAratha parakhe nahi zAzvata pada karyuM leta ?" je jJAnathI aMtaranI pariNati sudhare nahi, je jJAna maLyA pachI samaja Ave nahi, viSayonI virakti thAya nahi, kaSAyo upazAMta thAya nahi te jJAna jJAna nathI. pANImAM rahela paththara jevuM che. kUNAza Ave nahi. 8i76] samyagujJAna vinaya ane samajaNapUrvakanuM che. dUdhamAM bhaLatI sAkara samAna che, sannI jijJAsA che. samyagRjJAna jIvanamAM bhaLe eTale kevaLajJAnanI prApti thAya. [877] "sadguru kahe sahaja kA dhaMdhA vAdavivAda kare so aMdhA." digaMta - buddhimAnane vinayanA camatkAro nahi samajAya e ziSyanI smRti ghaNI maMda. potAnI A nabaLAIno svIkAra karI te gurunI sevA pUrA dilathI kare. gurue tene bhaNavA besADyo lagabhaga pacIsa vAra pATha Apyo, paNa vyartha. guru kaMTALyA. kahe, jA pothI vigere bAMdhIne UMce mUkI de, ane sUI jA. saraLa hRdayI ziSya viyA 240 4 amRtadhArA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke gurujIne kaMTALo Apavo te paNa azAtanA che. eTale pothIne khIMTIe mUkI, potAnA Asana para bhara bapore sUI gayo. [878] thoDI vAre gurujInI najara gaI. kema sUto chuM? javAba: ApanI AjJA pramANe. guru paNa saraLa hRdayI. temaNe vicAryuM ke jevo sevAtatpara che tevo ja saraLa che. ane gurunA hRdayamAM kaMTALAne badale karuNA pragaTI. . guru kahe Ama bapore sAdhu sUe nahi ziSya tarata ja caraNe paDI kSamA mAMgI. gurue tenA mastaka para hAtha mUkyo. ane pAse besADI pATha ApyA. ziSyane pATha AvaDatA gayA. "eka bAju vinaya hato sAme vidyA hatI' sumeLa thayo. e muni dharmavijaye khUba abhyAsa karI anyane paNa jJAna ApyuM. [879] gurunI gurutAmAM karuNA che, lAghavatA che, ziSya sAthe samatva che te sAcuM zikSaNa ApI zake. paNa je ziSyane jIvanabhara ziSya ja rAkhe, pote gurutAmAM ja rahe to te gurutAmAM paNa pAmaratA che. gurunuM gurutva potAnI gurutA bhUlavAmAM che. ziSyanuM ziSyatva samarpaNatAmAM che. aMte guru ziSyanA bheda paNa samApta thAya tevuM jJAna Ape te guru. mahAvIra bhagavAna kahetA, he gautama ! tame mArA jevuM ja sthAna pAmavAnA cho. guru ziSyano bheda sAdhanA kALamAM hoya, sAdhyamAM abhedatA che. te svarUpanI svataMtratA che. [880) jIvaMta udAharaNaH saMsArI jIvo koI saMskAravaza saMsArano tyAga na kare paNa jIvanamAM viziSTatAo pragaTe te nikaTabhavI jIvo jANavA. evA hatA e amadAvAdanA "ujamaphaI." - zrImaMta gharanI lADakI kanyA, lagna levAyAM. vaDIloe 500 gADA bharI kariyAvara Apavo evuM nakkI karyuM. paNa ujamane kaMI harSa nahi. vaDIlone ema ke koIe gAmamAM kariyAvara na karyo hoya tevo kariyAvara amRtadhArA 241 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaze, chatAM ujamane kaMI harSa nahi. eTale pUchyuM tAre zuM joIe. kanyAe eka ja zabdamAM javAba Apyo "deruM' pitA paNa kevA? lADakInI icchA pUrI karavA pAlItANA nava TUMkamAM "ujamaphaInI TUMkanuM sarjana thayuM." strIne sAmAnyataH alaMkAro, vastro game. ujamaphaInuM koI viziSTa vyaktitva hatuM. temaNe bIjAM paNa maMdironuM nirmANa karyuM. [881) viziSTatAnI paraMparA jANavI che? bhara yuvAna vaye bhAI sAthe pAlItANA tIrthe navANu yAtrA karavA gayA. roje eka ja yAtrA kare. zarIranI tAkAta nahotI evuM na hatuM. paNa prabhunI bhaktiyAtrAmAM prasAda nahi ane utAvaLa paNa nahi. vIseka yAtrA thaI ane mAThA samAcAra AvyA ke ujamanA patinuM avasAna thayuM che. bhAIe tarata ja amadAvAda javAnI taiyArI karI. paNa ujama to bhaktinA raMge raMgAyelI nArI. bhAIne kahe, bhakti, dharmayAtrA saMkaTamAM choDAya nahi, bhaktine - dharmane saMkaTano sahAro banAvavAno. vaLI banyuM che te ApaNA javAthI na banyuM thavAnuM nathI. ane zoka karavAne badale vizeSa bhaktimAM lAgI gayAM. A AMtarikadazAnI daDhatA ane nirmaLatA hatI. [882] zeSa jIvana bhaktibharyuM. dhana saMpatti pUrA dilathI satkAryomAM vAparatAM rahyAM. strIsamAja mATe A kALamAM arthAt eka zatAbdI pahelAM kevo uttama Adarza ApatAM gayAM! strI prakRtinI saMkucitatA, ane dhana vaibhavanI mAyA choDI uttamatAne vikasAvavAnuM prerakabaLa prApta karIe. saMsAranI mAyAjALa, mohapAzanI gUMcane ukelI Atmazreya prApta karIe. [883 kAussaga - kAyotsarga = dehabhAvanA mamatvano utsarga) tyAga. dehano neha anAdino che, te vicAra mAtrathI dUra thAya tevo nathI, duraMta che. gItArtha janoe tenuM rahasya pragaTa karyuM che ke saMsAranA duHkhathI chUTavAno upAya jJAna che, te ja pramANe kAussaga mudrAnuM paNa mAhAsya 242 - amRtadhArA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. [884] Agama paddhatimAM che ke kAussaggamAM je jJAna sUtra ke arthathI bhaNyA hoya tenAM sUkSma rahasyo ane padArthonuM kAussaga mudrAmAM rahIne (UbhA ke padmAsana) ciMtana, manana karavuM, jenAthI baMdhAyelA aneka prakAranA azubha karmo nAza pAmatAM ane AtmAmAM guNono prakAza darzana pedA thatAM. [885] Atmika guNonI sthiratA vadhatI jAya tema tema jJAnano kSayopazama nirmaLatA) darzanano kSayopazamabhAva. aMtarAyakarmano kSayopazamabhAva vadhato jAya. jethI rAgAdinA udaya niSphaLa jAya. AthI paMcamahAvratadhArI munio kAussagamAM kalAko sudhI jJAna svAdhyAya karatA hoya che. [886] zrI tIrthaMkaranA AtmAo paNa trIjA bhave rAgAdine niSphaLa banAvavA saMyama svIkArI kAussaga dhyAne rahI, anubhUti pedA karavA, jJAnaguNanI sthiratA pedA karavA, ekavIsa kalAka kAussaga mudrAe jJAnano svAdhyAya karatA. hajAro lAkho varSa ema karavAthI saMskAranI evI dRDhatA thatI ke teo AtmA ane dehanuM bhedajJAna karI AtmAmAM ja sthira rahetA. AthI koI zarIrane caMdanano lepa kare to sukharAga pedA na thatAM ane vAMsalAthI chole to duHkha-dveSa pedA na thatAM. AvA samabhAvanA pratApe vaLI devalokamAM janma le, tyAM rAganA aneka padArtho chatAM asaMkhyAta varSo sudhI rAga pedA na thavA de. avirati hovA chatAM jJAnanA kSayopazamabhAvanA kAraNe sukhabhoganA sAdhanamAM mArApaNAnI buddhi thavA na de. bhedajJAna TakI rahe. [887] A rIte koI jIva narakamAM jAya to tyAM bhayaMkara duHkhanI vedanAmAM paNa bhedajJAnanI dRDhatAne kAraNe AtmAne samAdhibhAvamAM rAkhI asaMkhyAtA varSo sudhI jJAnanA svAdhyAyamAM TakI zake. vaLI jyAre aMtima janma le tyAre paNa bhedajJAnane kAraNe saMsAra avasthAmAM jJAnanA amRtadhArA * 243 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAyamAM rahevA prayatna kare. saMyama svIkArI je koI upasargo ke parISaho Ave tene sahana karIne AtyaMtikapaNe rAgAdino nAza karI kevaLajJAnanI prApti kare arthAt pUrNa svarUpane pragaTa kare. [888] AvA kAussaga ke je arihaMtoe jIvanamAM AcarIne rAgAdino saMpUrNa nAza karyo, evuM kAussaga tapa anaMtI puNyarAzithI ApaNane maLyuM che. yadyapi vartamAnamAM A rIte kAussaga karAto nathI. Aje jJAnano abhyAsa khUba ja ghaTI gayo che. tethI kAussaga mudrAmAM ciMtana mananI zakti rahI nathI. tenA kAraNe jIvo azubha dhyAnanA vicAro na kare te kAraNathI jJAnI bhagavaMtoe logassa ane navakAranA kAussaganuM vidhAna karyuM. jethI rAtri divasanA pApanuM prAyazcitta thAya. tenI gaNatrIno krama Apyo che. te paNa zvAsocchavAsanI gaNatrI sAthe che. paraMtu A paddhati nahivat thaI gaI eTale AtmazuddhinI anubhUti karI zakatA nathI. [889] jenazAsananA dareka anuSThAnamAM kAussaganuM mAhAtma che. jeTalo samaya kAussagamAM rahe teTalA samaya rAgAdi pariNAma nAza pAme. dehanuM mamatva ghaTe, bhedajJAna prApta thatuM jAya, jeTalA kAussaga vadhAre teTalI bhedajJAnanI sthiratA vadhe, rAgAdino nAza thAya ane jIva svasvarUpanI prApti kare. [890) logassa bhaNI na ja zake tene mATe navakAranA kAussaga che. kAussagathI vaMcita na rahe tene eka logassa barAbara cAra navakAra karavAnA che. eka navakAranA ATha zvAsocchuvAsa thAya, traNa navakAranA covIsa thAya, pacIsamA zvAsocchavAsa mATe cotho navakAra gaNavAnuM vidhAna che. eka logassanA pacIsa zvAsocchavAsa e rIte gaNAya [891] bhogatRSNAno aMtaramAM saLagato dAvAnaLa mokSamArganI sAdhanAne paNa saLagAvI de che. AtmA svayaM mokSasvarUpa che, mATe mokSa sAdhanAne 244 amRtadhArA che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TakAvavAmAM, saphaLa banAvavAmAM bhogatRSNAno virodha evo muktino rAga-dveSa mahattvano che. [892] muktinA adveSathI sAdhaka A mArgamAM nirbhaya bane che, dharmanI sakriyAnA AsvAdane mANe che, zraddhe che, prasannatA vRddhi pAme che. AvA guNAtmaka valaNathI mana sthiratA pAme che, AdhyAtmikatAnI A yAtrAmAM sAdhakanI zuddhi thatAM te krame paramAnaMdane pAme che. [893] sAgaramAM rahetI mAchalIne pANInA vaheNa ane anya prANIo sAthe niraMtara saMgharSa hoya che. tema saMsAramAM rahetA jIvone zubhAzubha karmonA yoge saMgharSa rahe che. te pUrvasaMcita karmono udaya che. tethI udaya AvelA karmone bhogavatA navA na baMdhAya tema AtmAne saceta rAkhavo paDe te karmonA udaya vakhate harSa zoka na karatAM samatAthI bhogavI levA. [894] anAdikALamAM jIvane kaMI yoga maLyA nathI tema nathI. AtmA anAdikALathI rakhaDyo te mAtra e nigraMthanA dharmanA abhAve. evA nigraMtha bhagavAne praNItelA pavitra dharma mATe je je upamA ApIe te jUna ja che. te nigraMtha jano kevA hatA? jenA eka romamAM kiMcita mAtra moha ajJAna ke asamAdhi rahI nathI. temanA vacananA bodha mATe kahevAnuM alpajJanuM zuM gajuM? mATe te vacanomAM zubhabhAve prasakta thavuM daDha thavuM te ApaNuM sarvottama zreya che. [895] - jinano mArga saraLa ane sat che, paraMtu jIvoe mati kalpanA vaDe kaMI juduM ja nirUpaNa karyuM che ! zrI jine sahasagame kriyAo ke upadezo kahyA che te kevaLa mokSa mArga mATe che. te mArgane bhUlI jaI te te kriyAo ane upadezo prahaNa thAya to te mArgathI viparIta ke niSphaLa che. [896] mati kalpanAthI gherAyelA jIvoe vicAravuM ke te jina vardhamAnAdi mahAna manojavI hatA. temane mauna amauna sulabha hatuM. anukULa pratikULa amRtadhArA 245 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa sarakhA hatA. lAbhahAnimAM samAna bhAva hato. temano krama mAtra AtmArthe hato. jIvone eka kalpanAne zamAvatA dIrghakALa gayo. jyAre A sat puruSoe anaMta kalpanAone kalpanA anaMtamA bhAge zamAvI dIdhI. [897] mithyAtvAdi kA2Ne jIvane aneka prakAranAM baMdhana che. temAM mukhya baMdhana svacchaMda (AjJAno apalApa) ane pratibaMdha. (parigrahAdi) svacchaMda TALavA mATe jIve deva-guru AjJAne AdhIna rahevuM ane pratibaMdha TALavA mATe jIve sarvasaMga parityAgI, saMsArathI tyAgI thavuM joIe to ja mokSamArgane bAdhaka A baMdhanano nAza thavo saMbhava che. vaLI svacchaMda TaLe to pratibaMdha krame karI TaLe che. [898] sAmAnya jIvone svarga nakAdinI ja pratIti nathI to pachI mokSamArganI zraddhA kyAMthI hoya ! vaLI svarganarakAdinI pratItino upAya yogamArga che, temAM paNa jemane dUraMdezI - sUkSmajJAnanI siddhi hoya te A pratItine yogya che chatAM jIvo zraddhALu che teo oghe (jJAna vagara) paNa mAnyatAthI pApathI DaratA rahe che. [899] mokSanA mArganA je kaMI kriyA, vidhAno che te lokasaMjJAthI sevAya to te AtmahitakAraka nathI. jagatanA abhiprAya pratye joIne jIva padArthano bodha pAmyo eTale paribhramaNa TaLyuM nahi. jJAnInA abhiprAya pratye joIne bodha pAmyo nathI. jyAre jJAnInA abhiprAyathI bodha pAmaze tyAre te jIva yathArtha jJAnAdi samyagdarzanane prApta thaze. [900] anAdi kALathI jIvane pudgala karmono saMyoga cAlyo Ave che, tene kAraNe mithyAtva, rAga, dveSarUpa vibhAva cetana pariNAme te pariNamatuM Ave che. tethI jIva-cetana kevaLa jJAnAdithI bhraSTa thayo che. "zarIra, sukha, du:kha, moha, rAga, dveSa sarva pudgalakarmanI upAdhi che te jIvanuM svarUpa nathI, evI pratIti paNa na rahI. AthI jIva mithyAdaeNSTirUpa pariNamyo. tene kAraNe cAre gatimAM paribhramaNa pAmyo." [901] 246 * amRtadhArA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMsAramAM bhramaNa karatAM koI bhavi jIvano saMsAra nikaTa kSaya thavAnI kALalabdhi thAya che tyAre te jIva samyakatva grahaNa kare che, tyAre tenA mithyAtva vibhAva pariNAma naSTa thAya che, tyAre tene zuddhasvarUpano anubhava thAya che. AvI dazA thatAM jIva pudgalakarmathI tathA vibhAva pariNAmathI sarvathA bhinna thAya che. ane potAnA kevaLajJAnAdine prApta kare che. vastunuM AvuM svarUpa jANI jIve zuddhAtmAnuM lakSa karI tenuM dhyAna karavuM. [902] rAgadveSanA baLavAna nimitto prApta thaye paNa jeno AtmabhAva kiMcitamAtra kSobha pAmato nathI te jJAnInA jJAnano vicAra karatA paNa nirjarA thAya emAM saMzaya nathI. utkRSTamAM utkRSTa vrata, utkRSTamAM utkRSTa tapa, utkRSTamAM utkRSTa niyama, utkRSTamAM utkRSTa aizvarya e jemAM saheje samAya che tevA nirapekSa aviSama atyaMta samabhAva) upayogane namaskAra. pUrNa mokSanI A ja praNAlI ane yukti che. [903] AtmabodhanA pariNAmathI jIvane pUrvanA doSo para daSTi jAya che tyAre aMtaravedanA khaLabhaLe che ane ciMtave che ke pUrve evo koI kALa jaNAto nathI vA sAMbharato nathI ke je kALamAM je samayamAM A jIve paribhramaNa na karyuM hoya, saMkalpa vikalpanuM raTaNa na karyuM hoya ane e vaDe samAdhi na bhUlyo hoya. e niraMtara smaraNa rahevAthI e mahA vairAgyane Ape che. [904] vaLI anya jIvo pratye krodha, mAna, mAyA, lobha karatAM te mAThAM che, pApajanaka che evuM bhAna na thayuM ? te paNa paribhramaNanuM kAraNa jANI vairAgya pedA thAya che. vaLI jJAnI vicAre che ke game teTalAM duHkha paDo parISahAdi sahana karo, game to jIvana samaya mAtra ho, durnimitta ho paribhramaNa karAyuM te karAyuM have tenA pratyAkhyAna laIe. punaH na ja janmavuM evuM dRDhatva AtmAmAM prakAze che. [905] satpuruSonuM yogabaLa ja evuM che ke temanA paratve lakSa javAthI, amRtadhArA 247 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahobhAva thavAthI karmo zithila thAya che mATe "cittanI sthiratA karI satpuruSonA guNonuM ciMtana, vacanonuM manana, temanA cAritranuM kathana, kIrtana karavA temanI pratyeka ArAdhanAnuM nididhyAsana karavuM to manonigraha thaI zake. kAraNa ke rAga dveSanA baLavAna nimitto maLavA chatAM te mahAmunione eka romamAM paNa kiMcita mAtra kSobha pedA thayo nathI. tethI temanA guNonuM ciMtana Adi ApaNA karmonI nirjarAmAM sahAyaka thAya che.'' [906 ] "anAdikALanuM jIvanuM paribhramaNa svadoSathI ja thayuM che. te eka svarUpanuM vismaraNa hovAthI jIvane anyabhAva sAdhAraNa thaI gayo che. te TaLavAno upAya dIrghakALanuM satsaMgAdinuM sevana che. A viSamakALamAM svarUpa tanmayatA durlabha che to paNa te jJAnIjanonA upadeza satsaMgAdi vaDe sulabha che." [907] jIve vicAravuM ke jIvana to "viSayanA vikAramAM vizrAma pAmyA vagara prapaMce vahyuM jAya che. AyuSya alpa ane aniyata che. jyAre jaMjALa icchA tRSNA anaMta che. paNa jo jaMjALane ghaTADe tRSNAne zamAve to svarUpanuM lakSa kaMIka thavA saMbhave. amUlya evuM A jJAnajIvana prapaMce AvareluM vahyuM jAya che." [908] anAdi kALathI AtmA hayAta chatAM AtmArtha sadhAyo nahi tenuM zuM kAraNa ? mohanA sAmrAjyamAM jIva kyAM phasAI gayo che ? AraMbha parigrahamAM kyAM aTavAyo che ? e AraMbha ane parigrahano jema jema moha maTe che tema tema AtmArthIpaNuM, mumukSutA vardhamAna-nirmaLa thayA kare che. yadyapi anaMtakALanA e paricayavALuM e abhimAna ekadama nivRtta thatuM nathI. teTalA mATe tana mana dhanAdi jJAnI pratye, sadguru pratye arpaNa karavA, teo te kaMI grahaNa karatA nathI. paNa temAM raheluM jIvanuM potApaNAnuM mamatva dUra karavAno upadeza Ape che.'' [909] jIvamAM jyAre paramAtmA pratye ahobhAva jAge che tyAre jIva saheje 248 * amRtadhArA Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hArdika rIte paramAtmA pratye name che, vaMde che, praName che. [1] je tIrthaMkara deve svarUpastha AtmApaNe thaI vaktavyapaNe je prakAre te AtmA kahI zakAya te pramANe atyaMta yathAsthita kahyo te tIrthakarane bIjI sarva prakAranI apekSAno tyAga karI namaskAra karIe chIe. 911] pUrve ghaNA zAstrono vicAra karavAthI te vicAranA phaLamAM satparuSane viSenAM vacanothI bhakti utpanna thaI te tIrthakaranA vacanane namaskAra karIe chIe. | [12] ghaNA prakAre jIvano vicAra karavAthI te jIva AtmArUpa puruSa vinA jANyo jAya tevo nathI. evI nizcaLa zraddhA utpanna thaI te tIrthakaranA mArgabodhane namaskAra karIe chIe. bhinna bhinna prakAre te jIvano vicAra thavA arthe te jIva prApta thavA arthe yogAdika aneka sAdhanono baLavAna parizrama karyo che ke, prApti na thaI te jIva je vaDe sahaja prApta thAya che te ja kahevA viSe jeno uddeza che te tIrthakaranA uddeza - vacanane namaskAra karIe chIe. [913] asAra ane zarUpa AraMbha parigrahanA kAryamAM vasatA jo A jIva kaMI paNa nirbhaya rahe ke ajAgRta rahe to ghaNAM varSano upAselo vairAgya paNa niSphaLa jAya evI dazA thaI Ave che, evo nitya pratye nizcaya saMbhArIne nirupAya prasaMgamAM kaMpatA citte na ja chUTake pravartavuM ghaTe che. e vAtano mumukSujIne kAryuM kArya prasaMge prasaMge kSaNe kSaNe, lakSya rAkhyA vinA mumukSutA rahevI durlabha che, evI dazA vedyA vinA mumukSapaNuM saMbhave nahi. [14] - eka zUdrANine peTe be putra janmyA. saMyogAdhIne eka putranuM pAlana brAhmaNanA kuLamAM thayuM. ekanuM zUdrANine tyAM thayuM. brAhmaNane tyAM Ucharyo te kuLanA saMskArathI madirApAnAdi karato na hato. huM brAhmaNa chuM mane madirApAnAdi niSedha che. zUdrANine tyAM rahelo vyasanAdi zUdra kriyA amRtadhArA 249 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA lAgyo. vAstavamAM baMne zUdra jAtinA che. [915] koI mithyAdRSTi jIva azubhopayogI che. gRhasthapaNAmAM che te kahe ame gRhastha chIe amAre AraMbha - samAraMbha viSaya kAya kriyA hoya evuM jANIne saMskArathI viSaya kaSAya sene te mithyAdRSTi [916] che. vaLI saMsAra tyAgI thaI vicAre ke huM to munIzvara chuM amane viSaya kaSAya niSeSTha che, AvA zubhopayogane mokSamArga mAne to te paNa mithyASTi che. eka azubhano bIjo zubha karmano baMdha kare che te paramArtha mArga nathI. baMne karma pudgalanita che. zubhakarma baMdhathI jIva sukhI ane azubhakarmathI baMdhAyelo duHkhI temAM vizeSa bheda nathI. saMsAra paribhramaNa cAlu che. 5ramArthathI baMne bhAva dehAbhimAna mAtra che. [917] zubhAzubha kriyAmAM magna thatAM jIva vikalpI che, tethI duHkhI che. evA kriyA saMskArane tyajIne zuddha svarUpano anubhava thatAM jIva nirvikalpa che te sukhI che. evuM zuddhapaNuM te mokSanuM kAraNa che. zubhAzubha kriyA, sUkSmasthUla vikalporUpa AcaraNa che te sarva karmanA udayarUpa pariNamana che. jIvanuM zuddha pariNamana nathI. tethI baMdhanuM kAraNa che. [918] sUryano prakAza thatAM aMdhakAra nAza pAme che tema jIva zuddha cetanArUpa pariNamatAM sahaja ja samasta vikalpo maTe che. jJAnAvaraNAdi karma akarmarUpe pariName che. caitanya svarUpa jJAna pragaTa thAya che. jJAna mAtra mokSamArga che arthAt zuddhasvarUpa jJAnamAM samyajJAna samyagdarzana ane samyagyAritra sahaja ja garbhita che. [19] jema koI puNyavAna jIvanA hAthamAM ciMtAmaNI ratna hoya che, tyAre tenAthI tenA sarva manoratho pUrA thAya che. te jIva loDhuM tAMbuM rUpuM jevI dhAtuno saMgraha karato nathI. tema samyagdaSTi jIvanI pAse zuddhasvarUpa anubhava evuM ciMtAmaNIratna che, tenAthI sakaLa karmano kSaya thAya che. 52mAtmapadanI prApti thAya che. atIndriya sukhanI prApti 250 amRtadhArA Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che pachI te samyagdaSTi AtmA zubhAzubharUpa aneka kriyA vikalpano saMgraha karato nathI. kAraNa ke tenAthI kAryasiddhi thatI nathI. azuddha rAgAdi pariNAma tathA viSaya sAmagrI baMne kSaNika che, mATe te jIvanuM svarUpa nathI A kAraNathI samyagdaSTine evA bhAvono tyAga che, tethI temane nirjarA che, baMdha nathI. svabhAvathI zveta zaMkha che te zaMkha (beindriya) kALI pILI, lAla mATIno AhAra kare che, chatAM te zaMkha te te mATInA raMgarUpe thato nathI jetarUpe ja rahe che. tevI rIte samyagdaSTi AtmA svabhAvathI rAgadveSa moharahita zuddha pariNAmarUpa che, te jIva nAnA prakAranI bhogasAmagrI bhogave che tathA zuddha pariNAmarUpa pariName che. azuddharUpa pariNamato nathI vastuno evo svabhAva che jo te mithyAtvarUpa pariName to avazya karmabaMdha kare che. jyAM sudhI samyagRSTipaNuM che tyAM sudhI baMdha nathI. nirabhilASa thaIne kare che tene te te kriyAnuM phaLa nathI. [921] zuddha jIvanA svarUpano anubhava mokSamArga che, zuddha svarUpanA anubhava vinA je koI kriyA che te sarva mokSamArgathI zUnya che. rAgAdi azuddha pariNAmano tyAga prApta thayA vinA je koI zuddha svarUpano anubhava kahe che te samasta jUTho che koI anubhavano bhrama che, kAraNa ke zuddha svarUpano anubhava azuddha rAgAdi pariNAmanA naSTa thayA pachI thAya che. jIva tyAra pachI mokSamArgane pAtra thAya che. [22]. AtmAne mokSamArgamAM joDe te yoga. e AtmAno AMtarika ane AdhyAtmika vikAsakrama che, tene yoga kahevAya che. A yoganuM svayaM sAmarthya evuM che ke jIvane anAdikALathI lAgelAM karmono kSaya thAya che. manavacana kAyAnA yoga paugalika che, te Azrava-baMdhanuM kAraNa che, A AdhyAtmika ke nizcayayoga karmakSayanuM kAraNa che. potAnA nirmaLa sahaja svabhAvanI prApti tarapha laI janAra A yogane sAdhanArA yogI kahevAya che. [923] amRtadhArA - 251 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI puruSo saMsArane kevaLa duHkhamaya jaNAve che. jyAM sudhI jIvane svarUpajJAna nathI tyAM sudhI tenuM dunyavI sukha paNa duHkharUpa che. vaLI saMsArI paNa saMsAramAM sukha ja che tema bhArapUrvaka kahI nahi zake. saMsAramAM saMpUrNa sukha hovAno anubhava temane paNa nathI. ethI jJAnIone Azcarya thAya che ke duHkha hovA chatAM jIvone saMsAra kema chUTato nathI? [24] bhedajJAna e bhramamUlaka nathI anubhavAtmaka che. rAgAdi vibhAva ane saMkalpo vikalpothI huM, AtmA, mAruM svarUpa judAM che. ema anubhavamAM Ave to te bhedajJAna thayuM kahevAya. huM judo ema phakta buddhi AdhArita ke mana AdhArita hoya to te lAMbo samaya TakatuM nathI. rAgAdi aMdarathI mIThAza Ape. dhruva cetana huM jaDa padArthonA rAgathI judo chuM tevI tarkamUlaka mAnyatA paNa lAMbo samaya TakatI nathI. svAnubhavanA jore aMdarathI e bhAva bhAse to kAma lAge te bhedajJAna sAcuM. [925] bagIcAmAM tame beThA cho mAthA parathI pakSIo pasAra thAya paNa mAthAmAM mALo bAMdhe te na cAle ne? tema karmavaza anivArya rAgAdi pariNAmo caitanyapaTa uparathI vartamAna dazAmAM mAtra pasAra bhale thAya paNa te caitanyapaTa para kabajo jamAvI na le te mATe Atmagarbhita vairAgyadazA keLavaje. to tane baMdhana nathI. aMtaravRtti rAgAdimAM bhaLI jAya to te ghara karI leze. anAdi kALathI ema ja thatuM AvyuM che. mATe pratyeka kriyA-vibhAva-pariNAma pratye udAsIna rahevuM ane AtmabhAva nimagna thaI bhedajJAnanuM parizIlana karavuM. [926] jo TakI na zakAya to bhakti, smaraNa svAdhyAya sahAyaka thAya che. vaLI manamAM huM zuddha AtmA chuM enuM paNa smaraNa karatA rahevuM chatAM upayoga na Take to zAMta citte dhIme pragaTa uccAra karavA ane raTyA karavuM pUrNa chuM, dhruva AtmA chuM, zuddha AtmA chuM. Ama mana 252 amRtadhArA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa chevaTe thAkIne vaza thaze. ema punaH punaH abhyAsa thavAthI vAsanA, vikAro, udvega, ahaMkArAdi doSo dUra thatA jaze. AtmazAMti anubhavAze. [927 karmAnusAra lakhAyela, niyati mujaba ghaDAyela, svabhAvavaza sarjAyela potapotAnA kALe pragaTa thanAra sarvajJadaSTa paryAya pravAha mAtra eka kSaNavAra paNa AgaLa pAchaLa thato nathI. te sva-para dravyanA tamAma paryAyo kramabaddha goThavAyelA che. ahaMkArI, utAvaLo jIva paryAya kramane pheravavAno prayatna kare che. sarvajJanA jJAnamAM jANelI tamAma paryAyo niraMtara ApameLe utpanna thAya che. temAM devadAnava mAnava jina paNa pheraphAra karI zakyA nathI mATe kartutvabhAva, bhostRtvabhAva tyajI kevaLa jANanArane jANa tAruM kArya siddha thaze. 9i28] jo katabhAva chUTe to jIvanuM ghaNuM kArya sArthaka thAya. je banavAnuM che te te kALe bane che, vaLI bhedajJAna dvArA zuddhopayogarUpa Atmatattvano paricaya thayo pachI paramAM pheraphAra karavAnuM dUra raho svamAM svaparyAyamAM paNa pheraphAra karavAnI ahaMbuddhi chUTI jAya che. pachI je kaMI thAya che te tArA jJAnadarpaNamAM jaNAya che, tuM jANe che arthAt teno jJAtA rahe che. A samyapha puruSArtha che, ema ja karavAnuM che. [2] vyavahAra pALatA pALatA kALakrame nizcaya Ave te sthUladaSTi che, nizcayadaSTine hRdayamAM kendrasthAne rAkhIne zakti chupAvyA vinA zuddha vyavahAra pALatA pALatA nizcaya phaLa Ave A sUkSma dRSTi che. mATe nizcayadaSTithI bhAvita thayA vagara dravyadRSTi pariNamAvyA sivAya mAtra bAhya bhale sakriyA hoya paNa tenA anurAgathI zubhabhAvathI badhuM thaI ja jaze, zuddhAtmA anubhavAze ema bhramamAM na rahevuM. AtmAnI mukhyatAthI ja Atma pragaTa thaze. prazasta rAgAdi pariNAmomAM paNa temAM potAnuM kartApaNuM mAnavuM ke potAnuM svAmitva sthApavuM nahi. [93O] vAstavamAM jIvane paramAM kaMI jovA jANavAnuM che nahi. jagatane amRtadhArA 253 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANuM chuM mATe jJAtA nathI paNa aMdaramAM je jANanAra tattva che, jANanAra che tene jANuM chuM, mAnuM chuM anubhavuM chuM, mATe jJAtA chuM. svasaMvedya, nirvikalpa trikALI dhruva caitanya e huM. Akhare A vikalpa paNa chUTI jAya, kevaLa parama zuddhAtmAmaya astitva zeSa rahe che. [31] upayoga lakSaNo jIva AtmA upayoga svarUpa che. jevo upayoga tevo AtmA paryAya avasthA) upayoga je rUpe thAya te rUpe AtmA pariName. jo AtmA potAnA vItarAga bhAvamAM ekAkAra thAya to vitarAgarUpe potAne anubhave. [932] saMsAra pravRttino vyavahAra jIvane aMtaradaSTi thavAmAM bAdhaka che, prAye sarva kAmanA pratye udAsInapaNuM che evA sAdhakane paNa A sarva vyavahAra ane kALAdi gaLakAM khAtAM khAtAM saMsAra samudra mAMDa taravA de che. tathApi samaye samaye te parizramano atyaMta prasveda (pastAvo) utpanna thayA kare che, ane utpanna thaI satsaMgarUpa jaLanI tRpA atyaMtapaNe rahyA kare che ane e ja du:kha lAgyA kare che. A je upAdhi udayavartI che, te sarva prakAre kaSTarUpa che ema paNa vicAratAM lAgatuM nathI. pUrvopArjita prArabdha je vaDe zAMta thAya che, te upAdhi pariNAme AtmapratyayI kahevA yogya che. [33] moharAjAnI mAyAjALane nahi jANanAra jIvo bhrama seve che ke dhArIzuM tyAre saMsAra chUTI jaze. paNa viSayAdi icchita padArtha bhogavI tethI nivRtta thavAnI icchA rAkhavI ane te krame pravartavAthI AgaLa para te viSayamUccha utpanna thavI na saMbhave ema thavuM kaThaNa che, kemake jJAnadazA vinA viSayanuM nirmULa thavuM paNa saMbhavatuM nathI. mAtra udaya viSayo bhogavavAthI nAza thAya, paNa jo jJAnadazA na hoya to vadhu uttejita pariNAma viSaya bhogavatA utpanna thayA vinA na rahe. vaLI viSaya vadhu baLavAna thAya tethI jJAnIjano paNa virakta thavA prayatna kare che. [934] 254 amRtadhArA Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnamArga durArAdhya che. paramAvagADha dazA pAmyA pahelAM te mArge paDavAnA ghaNAM sthAnako che. saMdeha vikalpa svacchaMdatA ati pariNAmIpaNuM vadhu utsukatA)e Adi kAraNo jIvane vAraMvAra te mArge paDavAnA hetuo thAya che. mATe jJAnamArge gurUgamanI AvazyakatA kahI che. ziSyabhAve A mArge jAya to saraLatAthI pahoMce. [35] jJAna kriyA baMnenI A mArgamAM AvazyakatA che. jema jJAnamArgamAM bhayasthAno che tema kriyA mArge pote kaMI kare che tevuM asat abhimAna, A karo te karo ja tevo vyavahAra-Agraha, siddhimoha, pUjA satkArAdi yoga ane daihika kriyAmAM AtmaniSThAdi (AtmabhAva) doSono saMbhava [936] koIka mahAtmAne bAda karatAM ghaNAM vicAravAna jIvoe bhaktimArgano te ja kAraNothI Azraya karyo che. temAM mukhyatve AjJAnI pradhAnatA rahI che. athavA sadguru pratye samarpaNa, paramazraddhApaNuM zirasAvadya dIThuM che. agara to A ciMtAmaNi jevo amUlya samaya che jeno tevo A manuSyadeha paribhramaNano hetu thAya che. [3] vAstavamAM mokSa jevo paramArthamArga bAhya vyavahArAdi prakAromAM samAI jato nathI A mArga aMtarmukhatAno che. arthAt kevaLa aMtarmukha thavAno A mArga sarvaduHkhanA kSayano upAya che te paNa durlabha hovAthI koIka jIvane mahatuM puNyanA yogathI, vizuddha matithI, tIvra vairAgyathI ane satvaruSanA samAgamathI samajAya che. te samajavAno avasara ekamAtra A manuSyadeha che. te paNa aniyata evA kALanA bhayathI gRhIta che, temAM jIva pramAdI che tene mATe A mArganI prApti ati durlabha che. - zrImadrAjacaMdra [38] jene A mArga pAmavAno nirdhAra karyo che, daihikabhAvathI tenAM sukhothI jene virakti thaI che tene to dehathI bhinna svapara prakAzaka jyoti amRtadhArA 255 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa evo A AtmA temAM nimagna thavuM, aMtarmukha thaI, sthira thaI te AtmAmAM ja raho to anaMta apAra AnaMda anubhavazo. [39]. sarva jagatanA jIvo kaMI ne kaMI meLavIne sukha prApta karavA icche che, ane te meLavavAmAM sukha mAne che. paraMtu jJAnIonI dazA to gahana che. tethI to jJAnIoe bAhya sukhathI viparIta mArga nita karyo ke kiMcita mAtra paNa prahavuM temAM Atmasukhano nAza che. [940] A saMsAramAM rahevuM ane Atmika sukha mANavuM te durArAdhya che. kAraNa ke sAvadha vyApAravALA A pravRttio jemAM vRttinuM yathAzAMtapaNuM rAkhavuM asaMbhavita jevuM che. koI sAdhakaviralA jIva ja yathAzAMta ane svarUpamAM daDhatAthI TakI zake te paNa ghaNI durghaTatAthI bane tevuM che. temAM sAmAnya mumukSuvRttino jIva TakI zake, AtmaniSThA rAkhI zake te ghaNuM kaThaNa che, chatAM jo te devagurunA kalyANarUpa avalaMbanane grahaNa kare to sanmArga mArga prApta kare. agara to A saMsAraraNa bhUmikAmAM duSamakALarUpa grIkha udayano yoga na anubhave evI sthitino koI viralA jIva abhyAsa kare che. [941] jema parvatathI paDatA mANasane majabUta rIte pakaDI rAkhavo jarUrI che, tema jyAM sudhI zivanI paramAtma svarUpamAM) prApti nathI thaI tyAM sudhI sujJajana mATe vyavahAra jarUrI che, tathA pramANabhUta che. paraMtu jIvane sAdhya to parama artha ja che. jIva parathI atyaMta bhina che. ane vyavahAra parano paDachAyo che. arthAt parAzrayI che. parama artha e svAzrayI, AtmAnubhUta che. 9i42] jJAnanA svarUpane samaje nahi ane kevaLa karmakriyAthI mokSa che ema mAne to te jIva mithyA viSayamAM phasAyelo che. jJAnapakSa grahaNa karIne kahe ke AtmA sadA abaMdha che ane svacchede varte te bhavasAgaramAM bhame che, bhUmikA pramANe zAstravihita yathAyogya karmakriyA kare, moha mamatvathI raMgAya nahi ane jJAna dhyAnamAM sAvadhAna rahe te bhavasAgarathI 256 amRtadhArA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarI jAya che. [943] vaLI jJAna ane vairAgya eka sAthe pariNamana thavAthI mokSamArga sAdhya bane che. jenA aMtaramAM jJAnadazA jAgRta thaI hoya tene sahajavairAgya hoya. jJAnI hoya chatAM viSayasukhamAM Asakta bane evI viparIta avasthA mokSamArgamAM che nahi AthI to pUrNa vItarAgatA sAthe sarvazapaNuM pragaTa thAya che. (bAramuM teramuM guNasthAnako [] dharma, artha, kAma, mokSa cAra puruSArthamAM yogI jJAnI ane bhogI ajJAnInI khatavaNI vicArajo. jJAnI - vastunA svabhAvane yathArtha jANavo te dharma puruSArtha. jJAna - jIvAdi tattvonA avalokana - ciMtana te artha puruSArtha. jJAnI - AtmAnI nispRha nirmaLatAne pragaTa karavI te kAma puruSArtha. jJAnI baMdhanA abhAvane mokSa puruSArtha kahe che. ajJAnI - kuLa paraMparAnA Acarane dharma kahe che. ajJAnI - sonA cAMdI dhana vigere artha puruSArtha kahe che ajJAnI - zrI AdinA bhogane kAma kahe che. ajJAnI - svarga jevA sukhane mokSa kahe che. [945] samyagdaSTi cAre puruSArthane tattvadRSTie jANe che, jue che ane potAnA svabhAvamAM mUlave che. mithyASTi tattvabodhanA abhAve yathArthapaNe puruSArthane jANato nathI. tethI te bAhya puruSArtha kare che. [946] uttama puruSo drAkSa jevA komaLa che. drAkSa bahAra ane aMdara baMnemAM komaLa che tema jJAnI puruSo bAhya ane aMdaramAM vairAgI, samabhAvI hoya che. madhyama puruSo nALiyera jevA hoya che. nALiyera bahArathI kaThora aMdarathI komaLa tema te bahAramAM saMyamAdimAM kaThora ane aMdaramAM hRdayathI komaLa madhyama puruSo hoya che. adhama puruSo amRtadhArA 257 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ boranI jema bahArathI dekhAva mAtramAM komaLa ane vAstavamAM aMdaramAM kaThora hoya che. vaLI adhamAadhama puruSo to bahAra ane aMdara sopArI jevA kaThora hoya che. [947] ApaNe kaMI gaNatrImAM chIe ? koI aMdha mANasa doraDuM vaNato jAya pAchaLa beTheluM vAcharaDuM dorIne cAvatuM jAya tema mithyASTi jIvo zubhAzubha aneka prakAranI kriyA kare te zubha kriyAnA phaLathI sukha mAnIne, azubha kriyAnA phaLathI duHkha mAnIne kriyAnA phaLane nirarthaka banAve che. paNa zuddhabhAva vaDe nirjarA pAmato nathI eTale zubhAzubha bhAva vaDe saMsAra paribhramaNane seve che. [948] pRthvItala para nadIno pravAha eka ja hoya che. to paNa kAraNa pramANe pANInI avasthAo badalAya che. paththara sAthe athaDAIne pravAha badalAya che. retI hoya tyAM pANImAM parapoTA thAya. pavana vAto hoya tyAM pANImAM taraMga UThe, UMDANa hoya tyAM ghUmarIo UThe. ema AtmAmAM aneka prakAranA pudgalanA saMyogathI vibhAva janita zubhAzubha bhAvo UThe che. AthI zarIrAdinA mamatva rahita zuddha caitanyane grahaNa karavuM yogya che. [949]. sAco dharmu-sAdhaka pudgala karmonA mULa kAraNa rAga, dveSa, moha jevA vibhAva che tene potAnA jANato nathI teno nAza karavA zuddha anubhavano abhyAsa kare che. A rIte pararUpa tathA AtmasvabhAvathI bhinna baMdhanane dUra karI potAmAM rahelA jJAna svabhAvane dhAraNa kare che Ama mokSamArganI. sAdhanA karI kevaLajJAna pAmI mukta thAya che. [5] samayasAra nATakamAM graMthakAra jaNAve che keH jJAna ane kriyAno samyaka samanvaya jyAM thAya che tyAM ja puruSArtha phaLadAyaka bane che. jJAna kriyAnA samyagu ArAdhanathI sarva karmothI mukta thaI zake che. AtmasvarUpane samajavuM (bodha) ane mokSaprAptinA 258 amRtadhArA Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAyone jANavA te jJAna, vrata, samiti, gupta Adi niyamo AdaravA cAritra) te kriyA, A baMne mokSaprAptinAM sAdhano kAraNa che. enA vaDe moha marI jAya che, samabhAva pedA thAya che. AtmA carama ane parama lakSyane prApta karI anaMta Atmika sukhamAM anaMtakALane mATe sadaiva sthita thAya che. [951] jyAM sudhI jJAnadazA Take che tyAM teTale aMze cAritradazA rahe che, tethI jJAnI jIvane heya-upAdeya viveka hoya che. te vaDe bhedajJAna sahita vairAgyane seve che. teo rAga, dveSa, mohathI nyArA rahe che tethI sarva karmono kSaya thAya che. karmakSayano A ja upAya che. teo zuddha AtmAnI bhAvanAmAM sthira rahe che tethI sAkSAt pUrNa paramAtmA ja che. AMtarika avasthAne prAmANikatAthI jovI agara to bhrama pedA thatAM saMsAravRddhi thavAnI zakyatA che. samyagdaSTi jIva potAnuM svarUpa vicAre che ke huM sadA rAga dveSa moha rahita chuM. huM pUrva saMcita karmanA yoga chatA IcchArahita kriyA karuM chuM. A saMsAra ane tenA viSayonA rasa to jhera jevA lAge che, ghAtaka che. huM tene bhogavato nathI tethI naSTa thaI jaze. meM AtmAnA zuddha svarUpano anubhava karI saMsAramAM moharUpI mahAna yoddhAne jItI lIdho che, mokSa have mArI samIpe AvI gayo che. have mAro anaMtakALa A rIte vIte temAM parama zreya che. [53] jIve haMmezAM unnati krama sevavo. te pUrvakRta karmonAM phaLane bhogavatA harSa zoka karato nathI. mana vacana kAyAnA yogo je AzravarUpa che teno nigraha kare che gupti dvArA) rAgadveSane rokI parigrahAdinA vikalpono tyAga kare che. zuddhAtmAnA anubhavano abhyAsa kare che. jJAnI A rIte mArgane grahaNa karI pUrNatAne prApta karI pUrNAnaMdane pAme che. [954] varSARtumAM varasatuM pANI eka ja hovA chatAM te anya padArtho amRtadhArA 259 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe vRkSanAM mULiyAM sAthe bhaLI khArA, khATA, kaDavA, mIThAMpaNe pariName che tema sadgurunA bodhane te sAMbhaLIne koI viSAda kare, koI kheda kare, UMghe, koI grahaNa kare. koI AnaMda mANe. jIvonI prakRtinI AvI vicitratA che. jJAnInI vANI to amRta ja che, karuNApUrNa che. je grahaNa kare che te pAra pAme che. [55] saMsAramAM nava rasa prasiddha che temAM zAMtarasa sivAya sarve paudgalika che. je je jIva je je rasamAM lIna bane che te rasa tene rucikara lAge che. te pogalika rasanI ruci e saMsAravardhaka che tene jJAnI paramArtha paddhatimAM jANe che jemAM AkAza ane pAtALa jevuM aMtara che. saMsAranA paudgalika rasonuM sevana varSa karavuM to ja aMtima zAMta rasano AsvAda maLatAM jIva zuddhatAne pAmI mukta thAya. [956] rasa paudgalika pAramArthika zRMgAra - zarIranI zobhA jJAnaguNathI vibhUSita vIrya - sAMsArika puruSArtha mokSaprApti mATe vIrarasa karuNA - anyanA duHkha pratye komaLatA anya jIvo pratye samabhAva hAya - AnaMda mANavA mATe AtmAnubhavano AnaMda raudra - yuddhAdimAM kaThoratA ATha karmonA nAza mATe kaThoratA bIbhatsa - azobhAspada zarIranI azucino vicAra bhayAnaka - cittamAM bhayajanitabhAva janmamaraNanA bhaya/ciMtA abhuta - bAhya dekhAva-AzvaryakArI AtmAnI anaMtazakti zAMtarasa - vairAgya, AtmazAMtirUpa daDha vairAgya dhAraNa karavo. AtmazAMtirUpa [57]. zAstranA dareka vidhAnane nayanA hetue samajIne khatavaNI kare to jIva mArga pAme. e vidhAna syAdvAda zailInA che. jinavANI pUrNapaNe syAdvAda zailIthI nirUpita thaI che temAM mukhyatAe nizcayanaya ane vyavahAranaya che. jIvanI kamarahita mULa avasthA (zuddha) nizcayanayathI che. jIvanI karmasahita avasthA (azuddha) vyavahAra nayathI che. baMne nayo 260 amRtadhArA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekasAthe vicAratAM eka ja samaye sattApaNe ane pragaTapaNe jotAM zuddhAzuddha che. saMsArI jIvonI AvI vicitra dazA che. eka samayamAM zuddha azuddha zuddhAzuddha traNa rUpa che te traNeya avasthA che temAM akhaMDa cetanAzakti samAyelI che. A syAdvAda praNAline samajIne bodha grahaNa karI azuddhatA TALI zuddha dazA pratye dRSTi karI zuddhatAne bhajavI temAM zreya che. mohanidrA tyajI jJAnanA prakAzane grahaNa karI svasvarUpamAM lIna thAo, tyAM ja anaMta sukha che. [58] vizALa jaga vistAre nathI eka ja mAnavI. pazu che, pakSI che. vRkSo che, vanonI che vanarAjI. anaMta AtmAo vacce, aDaga eka dhruvano tAro, anaMta dIpaka vacce, jhaLakato sUrya eka nyAro, anaMtakALanA paribhramaNa, pachI sAMpaDato. kinAro, anaMta saMsArano aMta lAvato vItarAgadharma che cAro" [959] mArA svAmI parama sAmarthyavAna che ane huM temano sevaka chuM evo khyAla niraMtara na rahe tyAM sudhI mAnavInA duHkhono bhAra ocho thato nathI. potAnA doSa kSaNe kSaNe kAryuM kAryo ane prasaMge prasaMge tIkSNa upayoga karI jovA ane joIne parikSINa/dUra karavA. [6] pUrva karmanA udayathI prApta thayela vartamAna duHkhane dUra karavA e jIvanA hAthanI vAta nathI paraMtu duHkha pratyenA dveSane dUra karI AnaMdapUrvaka tene samabhAve bhogavI levA te jIvanA hAthanI vAta che. zarIra gayA vagara duHkha nahi jAya, vAsanA gayA vagara zarIra nahi jAya. vairAgya vinA vAsanA nahi jAya. viveka vinA vairAgya nahi Upaje ane satsaMga tathA gurusevA vagara viveka nahi Ave. [961 samAdhi e mAnavaAtmAnI sahaja avasthA che. te evI niSkriya avasthA che ke je sakriyA tathA aMtaraMga puruSArtha dvArA prApta thAya che. te evI ahaMbhAvarahita nidrA che ke te jAgatA mANI zakAya amRtadhArA 261 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [962. jJAna ja avidyA-ajJAnane dUra kare. karma avidyAne dUra na kare, karma ja svayaM ajJAnanI nIpaja che. yadyapi Asakti rahita karma karavAthI jJAnane bAdhaka avarodho dUra thAya che. 9i63] caramadehI mahAtmAonuM aMtanA bhavamAM svapuruSArthanA baLe potAnA upAdAnamAM kArya siddha thAya che. te pahelAMnI bhUmikAe nimittonI kAryazIlatAno sahakAra maLyo hoya che. tevo upAdAna nimittono saMbaMdha che. [964) karmanA udayamAM ApaNe karmAdhIna thaIe. karmane anusarIe te karmodaya. ane karma ApaNane anusare te karmano kSayopazama. paramArthathI to karmanA vipAkodayane jANe paNa vede nahi te dharma. [965] saMyogamAM viyoganuM darzana. utpAdamAM vyayanuM darzana ane sarjanamAM visarjananuM darzana karavAthI sAkSIbhAva Ave che. sAco jJAtA draSTAbhAva pedA thAya che. eTale akartAbhoktApaNuM thAya che. [966] jJAnano guNa che jANavAno, eTale jANo ane udAsIna raho to te samyakajJAna che. juo paNa udAsIna bhAve raho te samyagadarzana che. udAsInabhAve jIvavuM te samyaguM cAritra che. udAsInatA eTale vastu jue jANe paNa rAgAdi vikalpa na kare. [967] jJAna ane AnaMda ubhaya nirdoSa ane abheda che. e koInA vaDe nathI ke koInA bhoge nathI. pUrNajJAna jagata mATe paraprakAzaka che. ane sva mATe AnaMdavedanarUpa che. [968) buddhi ane lAgaNI vacce saMgharSa A saMsAramAM kayA gharamAM - kuTuMbamAM nahi cAlato hoya e prazna che. paNa khedanI vAta e che ke buddhino bhArekhama paththara lAgaNInA puSpane kacaDato rahIne upavana - naMdanavana banavA sarjAyelA ghara-kuTuMbane satata duHkhanA DuMgarAmAM bhIMsI rahyo che. 262 - amRtadhArA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI jJAnIoe ghara-kuTuMba tyajIne vanane upavana banAvyuM. [969] ApaNA mananI malinatA evI che ke ApaNe ja zAMtithI rahI zakatA nathI. te manamAM prabhune padharAvavAnuM ApaNe nimaMtraNa ApIe chIe. ApaNA zabdothI prasanna thaIne kadAca prabhu Ave to paNa ApaNA hRdaya pAse AvIne pAchA pharI jAya tevuM ApaNuM mana che. he mAnava ! manane doSothI dUra karI nirmaLa rAkha, jyAM prabhune vasavAnuM mana thAya. arthAt tArAmAM rahelo prabhu svayaM pragaTa thAya. [970] duHkhanI vedanA ArtadhyAna che. doSonI vedanA dharmadhyAna che. anukULatAmAM AnaMda paNa ArtadhyAna che. ArAdhanAno AnaMda zubhadhyAna che. [971] pAMce indriyonA viSaya sevanamAM sthAvara jIvonI hAni che. cAre kaSAyonA sevanamAM trasa jIvonI virAdhanA che. viSayomAM Asakta banavAnI sajA e che ke sthAvara kAyamAM janma, dIrghakALano vAsa. kaSAyomAM masta rahevAnI sajA tiryaMca yonimAM sthAna kevaLa parAdhInatAnuM duHkha. A karmasattA ApaNA mAnavajanmane vyartha banAve che. mAnava jo viSayothI virakta bane kaSAyathI anAsakta bane to karmasattA tene sparzavA samartha nathI. [972] potA taraphthI anyane bhaya pedA na thAya evI jIvanazailI enuM nAma abhayadAna. abhayadAna ApavAnuM nathI hotuM sAmo jIva abhaya sahaja ja pAmato jAya che. [973] ApaNA jIvananI kevI dInatA ne hInatA che ke nitya evA AtmAno AdhAra laI anitya evuM zarIra utpanna thayuM. anitya evA e zarIre nitya evA AtmA para evuM Adhipatya jamAvyuM ke pote ja potAnI nityA vIsarI gayo. [974] padArtho pratye mUrchA, te meLavavAnI satata AkAMkSA eTale e amRtadhArA *263 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArthonI punaH aprAptinuM ja nirmANa ane zarIra pratyenI mUcchamAM rahyA to punaH punaH zarIranI prApti karI janmamaraNanA duHkhane AmaMtraNa. [975] mAnavajIvana mahAna che to AcAra vicAra uttama kema na hoya ? ApaNAM vastro ujvaLa che to ApaNA manobhAva ujvaLa kema na hoya? jo ApaNI kriyAo pApanAzaka che to ApaNI bhAvanAo pApanAzaka kema na hoya? ApaNAM AlaMbano uttama hoya to ApaNA adhyavasAya uttama kema na hoya? [976] gautamanAM AMsu, virahanAM hatAM e AMsumAM prathama najare puNyatAnI alpatA hatI, paraMtu dunyavI AkAMkSA na hatI. paramAtmA cAlyA gayA enI vyathA hatI. te AMsu prazasta bhAvanAM hatAM temAM karmabaMdha na hato, nirjarA hatI. ethI e vyathA abhizApa na banatAM varadAna banI gaI. [977] indribhUtinA yoga ajabanA hatA. ahamUnI carama sImA pUrI thaI ahaMtanuM sAnnidhya maLyuM. pUrve meLavelA jJAnane vistRta karyuM, cAra jJAna samyakapaNe pragaTa thayAM. nirAdhAratAnAM AMsu pUrNatAnA paMthe vALI gayAM ane e gautama atyaMta mauna thaI gayA. aMte prabhumAM bhaLI gayA. paramapada prApta karyuM. [978] aMdhane potAnI samakSano koI padArtha dekhAto nathI paNa mohAMdhane je sAme nathI hotuM te dekhAya che. athavA potAnuM nathI tene potAnuM karavuM che. AthI aMdhatA karatAM mohAMdhatA khataranAka che. [979) indriyonI zithilatA gurUgame TALI zakAze. prajJAnI maMdatA svAdhyAyathI sudhArI zakAze. paNa guruAjJA ke prabhuAjJAnuM durlakSa thayuM to koI bacAvI nahi zake. [980] gurujanonA sakriya evA vAtsalyane na samajanAra prabhunI niSkriya 264 amRtadhArA Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAtI (che nahi) evI karuNAne kyAMthI samajaze. pratimAnA avalaMbanathI potAnuM paramAtmapaNuM kema samajAze ? krodhAdi kaSAyo aMgAra jevA lAge. indriyonA viSayo bhaMgAra jevA lAge sadguNo mAtra kaMsAra jevA lAge teno saMsA2 saMkSepa thAya. jIvana sArthaka thAya. [981] auSadha lAgu paDe darda ochuM thAya. navakAra cittamAM lAgu paDe ahaMkAra nAza pAme. [982] mAruM potAnuM du:kha mAre mATe kaSTadAyaka bane che eTale e duHkhathI mukta thavuM zakya bane che. paNa anyanuM sukha mAre mATe duHkharUpa banyuM to te du:khathI sarvathA mukta thavuM mAre mATe azakya bane che. [983] sauthI zreSTha padArtha suvarNa tenI parIkSA AgamAM sauthI zreSTha deha mAnava tenI parIkSA tyAgamAM [984] AtmA svayaM upAdAna che. paNa temAM puSTa avalaMbana prabhu che. upAdAna kAraNamAM rahelI kAraNatA bhagavAnanA nimitta vagara pragaTa thatI nathI. [985] jIvanuM lakSaNa upayogamaya che. jemAM upayoga hoya teno paraspara upagraha upakAra-nimitta hoya. upayoga lakSaNo jIva parasparopagraho jIvAnAm [986] AvelA tAtkAlika eka duHkha 52 manane kendrita karI vyAkuLa na bano. paNa bhAvimAM AvanArAM aneka duHkho nathI AvyA te vicArI svastha bano. saMbhava che ke AvanAra duHkho svayaM zAMta thaze. [987] paramAtmasvarUpanA badhA guNo ApaNAmAM zaktirUpe paDelA che. bhagavAnamAM vyakta thayelA e guNo ApaNe vyaktirUpe karavA e ApaNI sAdhanA che. [988] huM koIpaNa vastu-padArthane cAhuM enA karatAM caitanyamAtra AtmAne amRtadhArA * 265 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAhuM te mArI zreSTha sAdhanA che. [989]. jIvanamAM jyAre kaMI paNa duHkhakAraka ghaTanA ghaTe tyAre tame tamArI jAtano vicAra karajo, tamAre zuM karavuM joIe teno vicAra karajo. sAmI vyaktie zuM karyuM, zuM karavuM joIe te vicAravuM nirarthaka che. temAMthI samAdhAna nahi maLe. ApaNo cahero jovA darpaNa upakAraka che. dUrabIna nahi [99O]. vagara mAMgye je kaMI maLyuM che tenI javAbadArI tuM pUrI karI zake tema nathI chatAM hajI kaMI ne kaMI mAMge che te kadAca maLI jAya to tenI javAbadArI zI rIte pUrI karIza! [991] duHkha vartamAnamAM bhayaMkara che. ane sukha bhaviSyane mATe bhayaMkara che. bhautika sukhane sukha mAnI levuM te ajJAna che ane te ja duHkhanuM kAraNa che. [992) hRdayamAM bhagavAna pratye anurAga jAge eTale tarata ja bhagavAnanI sahaja kRpAno pravAha ApaNAmAM avataraNa kare ja. eka vAra evo anurAga karI juo. [993] jeno vikAsa nathI evA jaDa-bhautika padArtho pratye kevaLa paricaya karajo. paNa jeo vikAsazIla che evA tamAma jIvo pratye to prema ja karajo. te sukhI thavAno zreSTha upAya che. [994). caMdranI asara samudrane thAya che. pUnama thaI ke samudra UchaLI ja paDe. gaganacuMbI imAratane caMdra-pUnamanI asara thatI nathI. tema prabhunI karuNAnI asara bhakta hRdayane thAya paNa abhaktane thatI nathI. [995] AdhyAtmika jagatamAM praveza karavAnI pAtratA mATe karmano jene bhAra lAgyo che, jeNe puNyamAM anyano bhAga rAkhyo che ane prabhu sivAya jeNe potAnA bhAva Apyo nathI te uttama che. [996] 266 9 amRtadhArA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarpamAM tamane motanAM darzana thAya che. dharmAtmAne kaSAyamAM durgatinAM darzana thAya che. [9] padArthamAM ramaNatAvALo AtmA gumAvI de che. jyAre premanI nirdoSatAnI ramaNatAvALo potAne paramAtmA banAvI zake che. [998] deva, tiryaMca ane nAraka traNeya gatinA jIvo pAse zaktirUpa anaMta jJAnAdiguNonuM svAmitva che. paNa ene anubhUtinA stare pahoMcADavAnuM kAma kevaLa manuSyagatimAM koI virala jIvane prApta thAya 9i99) ApaNA premanI A jagatamAM eka paNa jIvane jarUra na hoya to paNa ApaNe ApaNA aMtaHkaraNane niraMtara premathI sabhara ja rAkhavAnuM che. emAM jo nAnI paNa tirADa paDI to A jIvananuM lakSyasthAna cUkI javAze. | [1OOO] zarIranI asvasthatA ApaNI samAdhinI kasoTI che to zarIranI svasthatA e ApaNI sAdhanAnI uttama taka che. [1001] AkAza sarva padArtho mATe AdhAra - avagAhana che. tema samatA. jJAnAdi guNono AdhAra-sthAna che. [1002] bhUtakALano AtmA bahirAtmA che, paNa vartamAnane sudhArI laIe to bhaviSyano AtmA paramAtmA che. [1003] buddhine eka ja ciMtA che ke mane duHkha na paDavuM joIe. hRdayane eka ja ciMtA che ke mArA nimitte koIne dukha na paDavuM joIe. [1004] deha ane AtmA judA jaNAya tyAre samatA pragaTe che. jemAM jJAna paripakva thAya che. [1005] dharmanuM sthAna hRdaya che, bAdabAkI karIne namatuM ApavuM te amRtadhArA 267 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayano svabhAva che. saMzayAtmaka buddhine AgaLa karazuM tyAM sudhI hRdayanA tAra jhaNajhaNatA nathI. [1006]. bALaka janme tyAre prathama kapaDuM pahere tene khIsuM na hoya. maraNa vakhate chellA kaphanane paNa khIsuM na hoya, to pachI janma maraNanA vacagALAnA samayamAM khissA mATe ATalI upAdhi zuM? mAyA, prapaMca zA ! [1007) aMtaH maMgala AziSa nizcayamAM daDhatA anubhava vinA AvatI nathI ane e vagara AvelI daDhatAmAM saprANatA nathI hotI. e nizcaya agharo nathI. ApaNo to agharuM kAma karavA mATe ahIM janma thayo che. agharuM kAma karIne urdhvastha banI rahIe temAM ja jIvananI sArthakatA che. A janmamAtra sAdhanA mATe ja che. bIjA kazA mATe nahi ja. A manomaMthana sAdhanAnI yAtrA sarasa rIte karAvaze e sAdhanAnuM pariNAma. zabdadi pAMca viSayo thakI sAva nokhuM. caitanya tattva jhaLakhe hRdayastha cokhkhuM; ne je prakAzita kare gata janma ceSya, te tatvanA anubhave dharajo suniSThA." zrI hRdaya pradIpaSaTatrizikA. pU. zrIAcArya yazovijayasUrijI. 268 amRtadhArA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAiatitisfit at AhyA barase amRtadhArA saba calo guru ke deza, premI vezameM maMDaLa sArA, vahAM barase amRtadhArA... vahAM kAma krodhakI gaMdha nahIM, aura janmAdika duHkharkaMda nahIM kahe neti neti zrutine use pukArA ... vahAM barase amRtadhArA vahAM jAta pAta kI cAla nahIM, koI rAjA yA kaMgAla nahIM samadRSTi se hai saba kI ekAkA..vahAM barase amRtadhArA tritApoM kI jo jvAlA hai, saddaguru bujhAnevAlA hai vahAM nitya sukhasAgara hai aparaMpArA.. vahAM barase amRtadhArA jo bhUle bhaTake Ate hai, vo sIdhI rAha e jAte hai, vahIM sohama zabda kA bajatA hai nagArA... vahAM barase amRtadhArA. saddagurujI zAMtidAtA hai, vo trilokI ke trAtA hai hai mokSamArga ke saddaguru aMtara jJAtA... vahAM barase amRtadhArA.