________________
તે બંધન (આશ્રવ). વૈજ્ઞાનિક અને વિચારકમાં ઘણું અંતર છે. વૈજ્ઞાનિક વ્યક્તિ તમામ ઘટનાઓને દૂરથી-બહારથી જુએ છે, જાણે છે નિરીક્ષણ કરે છે પરીક્ષણ કરે છે. જ્યારે વિચારક (આત્મવિચારવાન) જે કંઈ જાણે છે જુએ છે તેમાં જ્ઞાતાપણે પોતે પોતાને જાણે છે. સમજે છે. એટલે આત્મા અને પરમાત્માનું અંતર કપાતું જાય છે. અંતે સ્વયં પરમાત્માપણે પ્રગટ થાય છે.
[૫૯૮] વૈજ્ઞાનિક ગ્રહો શોધે કે પાતાળ શોધે. સાગર ખેડે આભને આંબે તો પણ તે સર્વ બહારનું, અહીંનું અહીં રહેવાનું. પોતે સમાપ્ત થતાં પોતાની દુનિયા સમાપ્ત. બહારનું વિચારવાનું સમાપ્ત થાય છે. ત્યારે પોતે મુક્તદશાને પામે છે.
[પ૯૯]. જીવ સંપૂર્ણ જ્ઞાતા ન બને ત્યાં સુધી તેણે સમ્યક વિચારણાનું સાતત્ય જાળવવું જોઈએ. હું માત્ર શરીર નથી તે તો કર્મ પ્રમાણે બદલાતી અવસ્થા છે. માત્ર મર્યાદિત સમય માટે મળી છે. તેના રૂપાદિ જોઈને હર્ષ કરવો નહિ અને કુરૂપ જોઈને શોક કરવો નહિ. તેમાં ફેરફાર કરવા ગયા તો જીવનનનો અમૂલ્ય સમય વેડફાઈ જશે.
[૬O] શરીરના માધ્યમથી ચિતન નહિ પણ ચિંતા પેદા થશે કે વૃદ્ધાવસ્થાથી, રોગથી બચવું કેમ ? બચવા માટે વિચારવું કે આ શરીર જ હું નથી તો કુરૂપ અને સુરૂપ પણ મારું સ્વરૂપ નથી. આમ વિચારનું સાતત્ય જાળવે તો શરીરના મોહ-અહં ઘટે અને સાક્ષીભાવ પુષ્ટ થાય.
[૬૦૧] પ્રાથમિક ભૂમિકામાં વિચાર શાંત થતા નથી તેથી તેને બદલવા પ્રયત્ન કરવો. હૃદયમાં આત્મતત્ત્વનું ચિંતન કરવું. હું દેહ નથી તો દેહના સંયોગે જે જે સંબંધો છે તેમાં મારાપણું કેમ હોઈ શકે સંસારીએ મુક્ત થવા સંસારભાવ છોડવો પડે. વિવિધ શરીર ધારણ કરવા શું કરવું પડે ! વિચિત્ર એવા કર્મજન્ય પરિણામો. શરીરથી મુક્ત થવા શું કરવું પડે ? દેહભાવથી ભિન્ન છું તેવું સતત ભાન.
૧૬૬ અમૃતધારા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
