Amrutdhara

SR No.: 001993
Original Sutra Author: N/A
Author: Sunandaben Vohra
Publisher: Anandsumangal Parivar
Publication Year: 2004
Total Pages: 282
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, Ethics, & Sermon
File Size: 14 MB

Page 196

છે ત્યાગનું સ્મરણ. જેમકે ઉપવાસને દિવસે આહારનો ત્યાગ કરીએ અને સાથે સાથે ઉપવાસ પછી કેવો આહાર કરીશ તેનું સ્મરણ કરે. સ્ત્રી આદિનો ત્યાગ કર્યા પછી કહ્યા કરે મેં સ્ત્રીઆદિનો ત્યાગ કર્યો છે. સ્ત્રી તરફ દોડવું તે રાગ છે અને છોડવું તે ત્યાગ છે. પરંતુ જો મનમાં વૈરાગ્ય છે તો ત્યાગ ત્યાગ કર્યાની સ્મૃતિથી તે પર છે. જે પોતાનું હતું નહિ તે છૂટી ગયું તેમાં જ્ઞાની ત્યાગનું સ્મરણ કરતો નથી એટલે સ્ત્રી આદિના દર્શનમાં મૂંઝાતો નથી એ ત્યાગનું સત્ત્વ છે અને સાચો વૈરાગ્ય છે. દેહ આત્માનું જ્યાં ભેદજ્ઞાન વર્તે છે. આત્મા અને જ્ઞાનનું જ્યાં અભેદ વર્તે છે ત્યાં સમત્વ છે.
[૬ પ૨] શરીર એના ધર્મથી જન્મે છે – મરે છે, તો તેને માટે મુક્તિનું કોઈ પ્રયોજન નથી. આત્મા સ્વભાવથી મુક્ત છે, તેને બંધન નથી. છતાં જીવ મોહ, અજ્ઞાન અને રાગદ્વેષ જેવા અનાદિકાલીન સંસ્કારથી બંધાયો છે. વાસ્તવમાં મનનો આ ભ્રમ છે. તેથી મનને આ ભ્રમથી મુક્ત કરવા આત્મજ્ઞાન વડે જન્મ-મરણની સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવાનો છે, જે અધ્યાત્મયોગ વડે શક્ય છે. દેહાભિમાન રહિત અહંકારશૂન્ય સમતાથી જ મુક્તિ સાધ્ય છે. તે સિવાયનો બોધ વિસ્તાર છે. [૬પ૩]
આ સમતાનું રહસ્ય ઘણું ગહન છે. જ્યાં સંકલ્પ – વિકલ્પની વિષમતા નથી. બંધન - મુક્તિની પણ વિષમતા નથી ઊંચનીચની વિષમતા નથી. મારા તારાની વિષમતા નથી. દેહ – આત્માના ભેદની વિષમતા નથી, ત્યાં છે કેવળ સાચા સ્વરૂપનું સમત્વ. આત્મજ્ઞાનની પરિપક્વતા તે સમતા છે, સમત્વ છે.
[૬૫૪]. આત્મજ્ઞાન, જ્ઞાનચક્ષુ, તત્ત્વદૃષ્ટિના અભાવે જીવમાં ભ્રાંતિ પેદા થાય છે. પાણીમાં મૂકેલી લાકડી સીધી હોવા છતાં વાંકી દેખાય છે. તેમ જીવને ભ્રાંતિને કારણે નશ્વર છે તે શાશ્વત દેખાશે. અસત્ છે (ભૌતિક પદાર્થો) તે સત્ દેખાશે. ટૂંકાં કે લાંબા સ્વપ્નો સાચાં દેખાશે. તેવા અજ્ઞાનને પરિણામે મોહ પેદા થશે. મોહને કારણે હર્ષ શોક પેદા થશે. તત્ત્વદૃષ્ટિ
અમૃતધારા ૧૮૩