Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 19papa - 1955 | 1 - - - , karI ss che jena varSa . jIvana, varSa 2 prabaMdhujIvana mubaIjAnyuArI 1, 1955, zanivAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra che AmikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala: traNa AnA para gALarimentamomebhANajANam arrancameram taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA natan nANaamettAvANam ke, - zAsanamukitasAdhaka niSpakSa "yatisaMgha' e lagabhaga eka sadI thayAM duniyAmAM lokasattAne praga cAlI rahyo vikendrita thaIne chevaTe lupta thaI jaze ane enA vikendrita thavAnI che. che ane purANI rAjanIti sAthe ene saMgharSa paNa thaI rahyo che. zaruAta paNa aMjathI ja thaze. e dhIre dhIre lupta thaze, arthAta dareka lekasattAne A je na vicAra sAme AvyuM che, temAM paNa have manuSyamAM praveza karaze ane zAsanane adhikAra darekanA hAthamAM Avaze. keTalAya pakSe paDI gayA che ane bhinna bhinna pakSo tathA vAda vacce e pote ja potAnI prajA banaze. eka ja vyakitamAM zAsita ane vicAraka ane sevako vaheMcAI gayA che. vicAra-bhedane ApaNe jIvananuM zAsakane saMgama thaze. huM mAre zAsita ane huM je mAro zAsaka lakSaNa mAnIe chIe ane tethI ene jarUrI paNa mAnIe chIe. bAkInA badhA loke mAre doSa cIMdhanArA ane mArA sArAM kAmamAM na paNa vicArabhedone AdhAre jyAre pa.bheda paDe che, tyAre emAM vicAranI sahakAra ApanArA haze. huM paNa emanA deSa namratAthI batAvanAra ne , mAtrA kaIka dhaTI jAya che ane saMgaThana, anuzAsana (zarU) ane emanAM sArAM kAmamAM sahakAra ApanAra hoiza. paNuM huM mArI bAhya pasAranI mAtrA vadhI jAya che pariNAme Aje AkhI duniyAnAM svAmI ne mAre sevaka, e badhA paNa potAnA svAmIne potAnA sevaka rAjane taka kSetramAM eka jAtane kelAhala macI gaMce che. rAjanaitika ame badhA bhAI-bhAI, sAthI ke sahadara eka vicAra-udarathI amArA A kSetra je nAnuM hota, te bahu ciMtA jevuM nahotuM, paNa rAtika janma. paNa ene e artha nahIM ke koI vicArabheda nahIM heyA athavA kSetra Aje te zuM vikasita thaI gayuM che ane samAja-jIvananAM eTalo ja ke hArdika vicAra eka haze. bauddhika vicAra alaga alaga ja badhAM agene e gheravA lAgyuM che. AvA vyApaka kSetramAM je paraspara hoI zake. * * * * A spardhA rahI, vicAranuM maMthana mAtra nahIM paNa AcArane saMdhaSe paNa hArdika vicAra ane auddhika vicAramAM huM pharaka karuM chuM. dAna, tapa, cAlu rahyo, te mAnavanA vikAsamAM ThIkaThIka vigha Ave ane pragatine yA. karaNa, prema, sauhArda, Ane mATe saunAM hRdayamAM samAna banAve - mAga ruMdhAya ema bane. tethI koI jAtanuM lebala na dharAvanAre eka bhakita hovI joIe. ramAne huM hArdika ekatA kahuM chuM. bauddhika - sevaka varga taiyAra thAya te amArA prayatna che. e varga paMtha-saMpradAya, ekatA sarvasAmAnya kArabhAramAM zuM karavuM te aMge haze. emAM A pATI-pakSa, ijhama-vAda, e badhAthI para heya. svaccha, nirupAdhika matabheda paDaze, tyAre bhinna bhinna matamAM) je samAna aza haze te na (atarAya vinAnuM) svataMtra ciMtana karanAro hoya ane mAnavanI mAnavane nAte ja e sevA kare. eka A sevaka-varga athavA kaho ke yatisaMdha mujaba amala karavAmAM Avaze. eTale. kAryakrama janatAnI sAme . khaDo thAya e A prayatna cAlI rahyo che. A sevaka-varga dareka rajU thaze ane janatA tene amalamAM ANaze. jo chedezamAM mejUda che paNuM khare. ene "hyumeniTeriyana" athAt mAnava A rIte pakSonI zuddhi thAya ane e najIka AvI gayo '' sevAparAyaNuM-patha kahe che. paraMtu evA dayALa lokone je varga che. zuddhIkaraNa, ekIkaraNa ane Akhare vilInIkaraNuM karavAnI zakita mAtA che. tenAthI mAruM samAdhAna nathI thatuM, e mAnavatAnuM dhyAna to rAkhe je kevaLa bhUkyA karanArA savavamA nayA ta A je kevaLa bhUtayA karanArA sevavargamAM nathI te A sarvAgI hatI che, paNa mAnavatAnAM badhAM aMge paNa vicAra nathI karatA. khAsa sevakavargamAM joIe. : : karIne rAjanIti, samAjazAstra vagerethI e alaga rahe che ane , 'bhUmiputra'mAMthI sAbhAra udbhUta . ' ' , vinegAra - bhUtayAtmaka-sevA mAtra kare che. bhUtadayAtmaka sevA unnatikAraka ane | munizrI vidyAvijyajIne svargavAsa - sArI chesamAjane. mATe e phAyadAkAraka che ane mAnava-manane UMce : tA. 21-12054 nA roja sva. vijayadharmasUrinAM pramukha caDhAvanArI paNa che. tethI te jarUra cAlavI joIe. mArI AMkha sAme je ziSya muni vidyAvijayajInuM madhyabhAratamAM AvelA zivapurI mukAme che para avaLI che te paNa AvI ja sevA karavA mAMge che. paNa e jIvananAM badhAM 68 varSanI umare avasAna thayuM che. teo mULa gujarAtamAM 1 aMge para paNa vicAra karavA dhAre che ane rAjanItine lokanItinuM AvelA sAThaMbA gAmanA vatanI; saMsArI,nAma becaradAsa; banArasamAM dara rUpa ApavA mAMge che. rAjanItinuM AjanuM svarUpa miTAvIne ene sthapAyelI yazovijayajI jaina pAThazALa mAM temaNe vidyAdhyayana temaja di le kanIti banAvavA mAMge che. arthAt e pitAne sAmAnya bhUtayAtmaka zAstrI abhyAsa karelo. vIsa varSanI ummare temaNe jaina dIkSA . sevA mAtrathI ja kRtakRtya thayelA nahIM mAne. e evI sevA te karaze ja. aMgIkAra karelI. jaina sAhityanA teo eka sArA abhyAsI hatI paNa enI sAthe sAthe jIvananA dareka aMga upara paNa vicAra karaze. eka kuzaLa vakatA tarIke temaNe sArI khyAti meLavelI. potAnA A rAjyakartA jamAta ke bhinna bhinna pakSanA je deSa dekhAze, tene e gurUdevanA avasAna bAda zivapurImAM gurUdeve sthApelI saMsthAnA saMcAlana Lii janatAnI sAme mUkaze. je guNa haze te paNa mAnya karaze. AkhA samA- temaja vikAsanI temaNe javAbadArI svIkArelI. zivapurInA vIra nA do jemAM e evI kaziza karaze ke A pakSabheda maTe ane pakSAtIta tatva prakAzaka maMDaLa ane bhAvanagaranI yazovijyajI jaine ayamALA | Eaa lokanIti para samAja-vyavasthA cAle. huM ane rAjya vyavasthA evuM A be saMsthAnuM nirmANa karavAmAM tathA tenI sAhityaviSayaka para nAma ApavuM paNa pasaMda nathI karatA, samAja-vyavasthAnI aMdara ja pravRttio calAvavAmAM temaNe paNa mahatvano bhAga bhajavela. 1934 para A rAjya-vyavasthA paNa samAI jaze. jene sattA kahe che te atyaMta che (vadhu mATe jue pAnuM ) kakaka kakaka che
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ , * - pachI, gAMdhIyuganI samasyA sArvabhaumatva yukata karI sajAnI bhAvika che. A sAta varSanA gALAmAM na. rAba, amerikA sAthe gAMdhIjInI prakriyA satata nIce game te puti ja ene sabhAvanAne AjhAdI pachInAM sAta varSonuM vihaMgAvalokana . A upANI ogasTa 1947ne dine ApaNe svataMtra thayA. ApaNA nathI, ema duniyA kharekhara rIte mAnI beThI che. yukemAM jagata upakhaMDamAM A dinanuM ciraMjIva sthAne harahameza mATe raheze. dese rAkhelI zraddhA ane vizvAsa kAMIka DagamagatA lAgyA che. tenI mAraphate A varSanA aMgrejI rAjya pachI, sadI pahelAnAM bhArate pAkArelA baLavA duniyAnA jaTila ane gUMgaLAvanArA prazna ukelAze ema sau koI di pachI, gAMdhIyuganI ahiMsaka caLavaLa ane cale jAvanI hAla pachI mAnatuM hatuM, paNa te AzA have vadhu ujaLI dekhAtI nathI. dareka narama ApaNane meM suvarNadina jovA maLe. sArvabhaumatva yukata lekazAhI rAjya - deza, pachI te game te rAjakIya bhUmikAmAM hoya athavA te te A sabhAnI sthApanA bhAratavAsIo mATe eka atyaMta gauravane viSaya game te padhdhatinuM anusaraNa karate hoya paNa tenI ane bIjA * deza vacce sAcI samaja ane sadabhAvanAne avazya sthAna che vika . AjhAdI prApti pachInA A sAta varSanA gALAmAM ApaNuM ane tethI AMtararASTrIya kheladIlIthI badhA haLImaLIne sAthe rahI deza samakSa aneka jaTila samasyAo khaDI hatI. prathama to jANe.". zake e navI nItine kriyAzIla prayoga jagata karI rahyuM che, jApAna, ' [ ke AjhAdI prAptinI kimata tarIke ApaNane dezanA bhAgalA na . cIna, raziyA, amerikA sAthe sAMskRtika saMbaMdha bAMdhavA bhArata utsuka , 1; chUTa vIkraravA paDyA. je upa-khaMDa eka, avibhAjya ane akhaMDa che. bhAratanI bhavya saMskRti ane pU. gAMdhIjInI ahiMsA ane satyane na gaNAtA enA bhArata ane pAkistAna ema bhAgalA paDayA ne temathiI vArase bhAratavAsIone maLe che ne paMDita neharUnA netRtva nIce ' aneka rAjakIya ane Arthika muzIbate janmI. vastInI heraphera ' bhArata thoDA samayamAM gauravapUrNa AMtararASTrIya mahattA prApta na thaI; lehI reDAyAM ne nirvAsitonA ane bIjA aneka prazna jamyA. karI cUkayuM che. . : che. A nirvAzritane moTo prazna, mAlamilakatanI adalAbadalI ane Ama chatAM. hajI kAzmIrane premane vaNaukelve paDa che. bhAratamAM sthira thayelA nirvAsitonI Arthika paristhiti- hajI pUrepUrI ane te bhArata-pAkistAnanA saMbaMdhone bhAre asara kare che, A ja rIte. saMtoSajanaka te nathI ja, paNa e prazna ThIka ThIka thALe paDe dukhada bInA che. baMne dezanA ujaLA bhaviSya mATe A maDAgAMThane : che. tema gaNI zakAya. A uparAMta, AjhAdI pahelAM lAla hiMda' ane saMtoSajanaka ukela ANu ja rahyo. tevI ja rIte picuMgIjha ( pILuM hiMda' e be bhAge ApaNe jANatA hatA. ane e bIjA vasAhatane prazrana hajI ukelA nathI. phreMca prakana saddabhAgye mi bhAgamAM AvelA 56 0 thI vadhu nAnA meTA aneka rAjA rajavADAone thALe paDI gayuM che, paNa dIva, damaNa ne govAne praznana jaTIla banate pra -kAMIka sahelAIthI ukelA ane tene saMpUrNa yaza saradAra jAya che. ane kAMIka azAMtinuM kAraNa bane che. paTelanI musaddagIrIne che. sarakAranI cANakya dRSTi ane temanuM * : 1939mAM zarU thaeluM bIjuM vizvayuddha 1945-46mAM pUruM khaDatala vyaktitva ApaNane junAgaDha ne haidrAbAdanA praznamAM paNa thayuM ane AjhAdI prApti sAthe ApaNane yuddha pachInA AkarA ane ja dekhAyo. temanI A kAmagIrI badala bhArate temanuM haMmezanuM RNI liSTa praznonI bheTa maLI. jIvanapayogI cIjavastuonI kheMca che, di raheze. A TUMkA gALAmAM lokazAhInI Dhabe samAnatA ane nyAya A parAyaNatAne dhAraNe ApaNe ApaNuM rAjyabaMdhAraNa-ghaDayuM. jagatanA - khUba jaNAvA lAgI, phugAvAne. prazna gaMbhIra bane, nArI, saMgharAkherI, lAMca rUzvata, kALA bajAro Thera Thera jAmyA. medhavArI, A jAtajAtanA samavAyI dezanA baMdhAraNane abhyAsa karIne eka . 'besumAra hatI. A badhA praznanI viSama asara bhAratIya arthataMtra namUnedAre baMdhAraNuM"ApaNe ghaDI zakayA chIe. kendra ane prAdezika na upara paDI. A uparAMta bhAratanA artho zarIranA jAnA ane rIDhA vi. sarakAra vaccenuM kAryakSetra nakakI thayuM che ane A badhAmAM De. thaelA dardI" to vArasAmAM maLyA ja hatA. jevA ke bekArI, ardha : AMbaDekare sArI jahemata uThAvI hatI. A baMdhAraNa amalamAM vika AvatA dhIme dhIme dezanA Arthika ane sAmAjIka jIvanane - bekArI, nirakSaratA apAra garIbI ane ghaNuM nIcuM evuM jIvanadhoraNa. pazatA mUiLabhUta pheraphAra thaI rahyA che : ' ' ApaNA dezamAM upalabdha mAnavabaLa ane sAdhana sAmagrIne . . . . ' 10 AMtararASTrIya kSetre, meLavelI bhAratanI siddhio mahAna che. sAMkaLavomAM suyojIta prayAse chevaTe sarakAra dvArA hAthamAM levAyA, te " ThaMDA yuddha"na, koI paNa pakSe bhArata DhaLyuM nathI. lorDa mAunTa- paMcavarSIya ejanAnuM ghaDatara thayuM. ane Ayojana paMca sthapAyuM. eTanane bhAratanA pahelA gavarnara janarala tarIke rAkhI bhArate briTana prathama paMcavarSIya janAmAM khetI; nahero, vAhanavyavahAra, vIjaLI A. sAthe mitrAcArInA saMbaMdhe suMdara rIte sthApyA che. pahelAM ApaNI : kAma, lokakalyANanA kAmane samAveza karavAmAM AvyuM. nadIonA , che. videzanIti alagatAvAda vALI athavA "bina-Akramaka" gaNAtI jaMgI bAMdhakAma hAtha dharavAmAM AvyA, jethI grAmya vistArane nahere, ke ethavA to. taTastha gaNAtI, have tene "sakriya 'gaNavAmAM Ave ane zahero ane gomaDAone vIjaLIbaLa maLI zake. sIMdarI mi che ane tene bhAre mahatva ApavAmAM Ave che. amerikA ke raziyAne pharTIlAIjhara phekaTarI, cIttaraMjana lekameTIva vakarsa, erakrAphaTa phekaTarI kA ApaNI nIti sAthe amuka matabhedo bhale rahetA, paNa baMne deza vi. zarU thayA ne dezamAM navuM utpAdana zarU thayuM. khAnagI kSetre E' jANe che ke bhAratanI videzanIti vizvazAMtinA ananya upAsaka ane paNa ughogA. utpAdanamAM sAro e vadhAro noMdhAvI zakayA che. ne. pUjaka tarIkenI che. pachI e pasaMdeDIe bhalene bhArata ekaluM ja lekenI yudhdhakALanI muzkelIo kAMIka ghaTavA pAmI khetIviSayaka ' cAlatuM hoya. kerIyAmAM ane pachI hindIcIna aMge jInIvA karAra utpAdana khUba vadhu anAjanI dezanI ghaNI ciMtA ochI thavA pAmI . A daramyAne bhArate. AMtararASTrIya kSetre sArI kAmagIrI bajAvI. paMDita, ane huMDiyAmaNune upayoga je ApaNe anAjanI AyAtamAM vApaWeb : javAharalAlajInI pratibhAne ane temanI nItinI saphaLatAne sahRdayI ratA te baMdha thayA che ne Arthika vikAsa sArU e sAdhanane upayoga, 28. svIkAra jagatanA khUNe khUNAomAMthI thaI rahyo che. cInanA vaDA have thaI rahyo che. A paristhiti saMtoSajanaka che. kA pradhAna zrI cau-ena-lAInAM bhAratanI mulAkAta ane paMDita naherUnI ', yuddha samayamAM aMkuze, maryAdAo, niyamonuM rAjya jAmI ja cInanI mulAkAta eka autihAsika prasaMga che. duniyAnI najara have paDayuM hatuM. have aMkuza nahivata rahyA che ne vepAra dhaMdhA je eziyA upara karI che, kAraNa bhAratane zire eziyAnA bhAgyavidhAtA khoravAI gayA hatA te pUrvavat cAlu thatA rahyA che. grAmya vistArone banavAnI javAbadArI AvI paDI che. sAmrAjavAda te dareka jagyAe utsAha vadhe mATe lokakalyANanI yojanAo hArSa: dharavAmAM AvI che. A khekhara banate cAlyuM che. raMgadezanI nIti paNa have cAle ema prathama paMcavarSIya ejanA mukAbale "ditIya janAmAM tAlukAnI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * prabuddha jIvana * . LIM ' , : 0:41St; jarUriyAtane vadhu mahatva ApavAmAM AvanAra che. audyogIkaNunI jhaDapI ne samAjavAda kahe, ke selebeka paNa dhIme vadhAravA aMge sarakAra ane khAnagI sAhasa khabhekhabhA mIlAvavAnA Arthika dRSTie kAyApalaTa thaI rahI che ApaNA e mArAthanuM evI . che. kAraNa tema thAya te ja zakaya teTaluM jaldI lekenuM jIvana- ' * Co-operative Commonwealth sthApavAnuM che Eii dhoraNa uMcuM Ave ane rojagArInI take vadhavA pAme. ' ' deze evI ArthikanItinuM makakamatAthI anukaraNa karavu dhaTe che. . ApaNA Arthika kSetra upara eka uDatI najara nAMkhIe te pariNAme rojagArInI tako khUba vadhe vividha kSetre vadhumAM vadhu bina, jA chellAM sAta varSamAM ApaNuM audyogika utpAdana 35.2 TakA vadhyuM utpAdana ubhuM thavA pAme ane sAmAjIka ane Arthika kSetra che. kare che (1941=00). AmAM paNa khAsa karIne chellAM traNa varSonA samAnatAnuM dhoraNa sacavAya. A dizAmAM sakyi pagalAM bharavAmAM chepheraphAro sUcaka che. kApaDa, zaNa, sImenTa, pilAda e badhI vastuomAM joIe. jJAti, dharma, kAma, vargabheda e badhAMnuM mahatvarAjayaWtinA utpAdana saMtoSajanaka rIte vadhavA pAmyuM che. ghaNI bAbatamAM paMcavarSIya dRSTie ghaTatuM jAya che ane pachAta vargone, harijanane, gAmaDAnA keT ne yejanAe je lakSya nakakI karyA che, temAM utpAdana dhAravA karatAM . ; kArIgaranemInAM kAmadArone, khetI vagaranA kheDutane, badhAne madada vadhI gayuM che. AyAta-nikAsa vepAra vadhu sthira thayo che, vadhu karavA sarakAra yatnazIla che. ApaNI ? audyogika ? nItine pariNAme * vaividhyapUrNa thayela che, bhAratane vadhu anukuLa gaNAya che. evo thaye ' meTA sthApita udyoga, nAnA - pAyAnA udyoge, ane grAmodyoga para che. ane huMDiyAmaNanI paristhiti ApaNane pahelA jeTalI muMjhavatI : utpAdana vadhavuM joIe. bhArata sarakAre vArasA vere nAkhyA che nathI. 1947-49 ne mukAbale ApaNo AyAta vepAra 38 TakA ane dhIme dhIme jAgIradArI nAbuda karavA prayAsa kare che e pagala vadhyo che, jyAre nikAza vepAramAM 33 TakAno vadhAro thavA pAmyuM A stutya nItinA dhyeyanuM sUcaka che. vinobAjInI bhUdAna pravRtti paNa karI che, ekadhArI majabuta ane samatala arthanItine pariNAme. Arthika ane sAmAjIka samAnatAnI dizAmAMno eka stutya prayAsa che. - phugAvAnuM jera tUTI gayuM che, jo ke jaththAbaMdha mAlanA bhAvanA AMkamAM e mAge ahiMsaka krAnti thaI rahI che. A pada no to ane jIvana nibhAvanA kharcanA AMkamAM ghaTADo vadhAro thate rahyo che. . janmathI sAta varSa sudhImAM kaI paNa bALaka tana, mana, buddhi dara DhAlanI bIjI bAju joIe te A sAta varSamAM paMcavarSIya ke ema dareka kSetre khIlI na zake e ApaNe jANIe chIe paNa cho . janAne amala chatAM rojagArInI tako jeTalI vadhavI joIeA samayamAM tenA vyakitatvanA vikAsa mATenI pUrI zakayatAonI teTalI vadhI nathI ane tethI bekArI ghaTADavA aMge vadhu gaMbhIra bhUmikA sthapAvI joie. vyakita karatAM rASTranuM AyuSya te, sudIdhuM choDI vicAraNA thavI joIe. A bhAratanA arthataMtrane eka pAyA che. keI paNa rASTranA jIvanamAM sAta varSa e to dho. kevALA A prakana che. AvI rIte bhASAvAda, prAMtavAdanA kaleza kalaha vadhyA che ne che. sarakAra ane prajA baMne ATalI siddhio mATe jarUrI saMtoSa rASTrahitane sthAne prAdezika ane sAMkaDA hita jovAmAM Ave che dharAvI zake. A sAta varSane rASTraghaDatarane anumava ApaNAmAM na A jokhamI mArga che. . . . zradhdhA ane vizvAsa utpanna kare che ane dezanA bhevilI vikA che. jene ApaNe polIsa rAjaya' kahIe, te . rAjya AjhAdI rekhAo upasAvI rASTravikAsanuM saMpUrNa, suMdara ane subhaga citra pachIthI astitvamAM nathI. paNa kalyANakArI pravRtione vareluM ane "deravAmAM madada karavA ApaNane saune preraNA Ape che. - lokahita heDe dharanAruM rAjya bhAratamAM zAsana karI rahyuM che. gAMdhIjI . . . . . kAtilAla umedacaMda bAM in digabara sAdhunuM digaMbaratva ane anya AcAravizeSatAo - tA. 16-12-54 guvAranA roja jyAre muMbaInA jAhera ' pADe che. te meLavavA mATe temaNe koI paNa hiMsAmUlaka pravRti mAM rastAo upara digaMbara samAjane me dhArmika varadhoDe. nIka karavAnI hotI nathI. teo kazuM paNa divya potAnI " ane digaMbara muni zrI nemisAgarajIne nagna svarUpamAM muMbaInI * pAse rAkhI zakatA nathI ke kazI paNa mIta pitAnA nAma upara 34 janatAe joyA tyAre muMbaInI janatAnA ghaNA moTA bhAgane mAluma dharAvI zakatA nathI.. vataniyamayukata temanuM jIvana hoya che, ane che. paDayuM ke meDhe muhapattI bAMdhanAra ane meDhe muhapattI nahiM bAMdhanAra khAnapAnamAM paNa teo khUba saMyama pALe che. jarUrathI vadhAre teo - evA vastradhArI jaina sAdhunA be varga uparAMta jaina sAdhuone eka vastra dhAraNa karI zakatA nathI ke AMgaLa upara kAma lAge te mATe " e paNa trIjo varga che ke je kevaLa nagna dazAmAM. janasamAja - saMgraha karI zakatA nathI. koIne paNa bhAra na paDe e rIte meLo 1 vacce vicare che. A joIne aneka lokonA manamAM e prazna, velI bhikSA , upara pitAne, udaranirvAha kare che. vaLI temAM 'upasthita thayela hovuM joIe ke A sAdhu cAlu sabhyatAnI upekSA : pagapALA pravAsa kare che; vAhanane kadi upayoga karatAM nathI, " karIne tenuM svarUpe kema vicaratA haze? . . . . . . . " strIonA sparzathI sAdhuo ane purUSanA sparzathI sAdhvIo sadA . jene dharmamAM A pAMca vratanA pavanane khaba mahatve dUra rahe che. rIte teo upara jaNUAvelAM pAMca vratonuM atima [ ka ApavAmAM Ave che: ahiMsA, satya, asteya, brahyacarya ane apari. .' kakSA sudhInuM pAlana kare che..: 1 , , , , , , nikaLI hatI - caha. AmAM 'paNuM ahiMsA ane aparigraha upara sauthI vadhAre bhAra upara jaNAvelA pAMca vratomAMthI : aparigrahavatano AtyaMtika | mUkavAmAM AvyuM che. graha mATe gRhastha jIvananI aneka maryAdA- : vicAra karatAM ane te paNa sAdhujIvanane anulakSIne tadanurU5 DAonA kAraNe A vratanuM aMzataH pAlana ja zakya che. jaina " AcAraniyame dhaDatA jaina samAjamAM eka evI sAdhuonI paraMparA EI sAdhuone A " tenuM saMpUrNa paNe eTale ke eka mAnavIthI ubhI thaI che jeNe zarIra upara koI paNa vastra dhAraNa karavuM da karyuM teTaluM pAlana karavAnuM hoya che. AvA vratadhArI zrAvake dezavirati. 5Nu apaccihavatane ulaMdhana karatuM lekhyuMA rIte digabara nI ] che eTale aMzata: saMyama pALanArA kahevAya che; AvA vratadhArI eTale ke nagna sAdhuonI saMsya astitvamAM AvI. to A A sAdhue sarvavirati eTale sarvaze saMyama pALanArA kahevAya A digaMbaratvanA svIkAranuM pariNAma e AvyuM che ke digabara ) che. pariNAme jaina sAdhuonuM jIvana A prakAranuM hoya che, temAM samAjamAM saMnyAsinIonI-sAdhvIonI saMsthAnA kadi udabhava je | ochImAM ochI ane anivArya jarUriyAta upara potAnA jIvanane na thayo. kAMNu ke sAMdhAraNa janasamAje nagna purUSane to kadAca nirvAha kare che ane A jarUriyAta temane grahastha samAja purI : sahana kare, paNa keIpaNa strIne mane vicaratI to kalpIja ne
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ paddhajIvI che AnA avAntara pariNAma pe evI sthiti ubhI thaI che. strI mATe svarUpe hovAnA kAraNe teo vadhAre pavitra, vadhAre Arogya BE samosa niSedha che; sanyAsaH vinA - mokSa na saMbhave; tethI lekhAtA ane aneka bheLAM nara-nArIo temanA page paDatAM ane disaMbara mate strIne mokSanI adhikAraNI lekhavAmAM AvI. ' temanI tareha tarehanI sevA karatAM, Aje AvI vicitratAo ane to . vaLI tagnatA sAme sAdhAraNa rIte janasamAjano virodha kaMi gaMdApaNAnuM. koI AkarSaNa rahyuM nathI. game teTale tyAgI :chekALathI cAlato ane uttarottara vadhate AvyA che. janatA vacce ke sayamI heya paNa dareka : sAdhue ke saMnyAsIe mA tane vicaravuM e.. paNa atyanta kadiNa che ane vastrAcchAdanathI sabhyatAnA amuka niyame te pALavA ja joie. amuka para ApaNe satata TevAyelA hoIne nagnatA ApaNane bhAre asvAbhAvika rIte svaccha tathA sughaDa rahevuM ja joIe evI Aje sarvatra Eaa lAge che, pariNAma e AvyuM ke digaMbara sAdhusaMsthAne uttarottara apekSA rAkhavAmAM Ave che. AthI anyathA vartanAra pratye sabhya lopa thatA cA digaMbara samAjane paNa jemAM vastro paheravA samAja niHzaMkapaNe ghaNA anubhave che. A lekhanI zarUAtamAM sAme Atyantika pratibaMdha na hoya evI aulaka, phullaka brahmacArI digaMbara sAdhu nemisAgarajInA vaDAne ullekha karavAmAM Avyo che. te vore apAdhika vastradhArI tyAgIonI kakSAo ubhI karavI paDI. A nemisAgarajIne joine amuka bheLAM bhAI bahenee bhaktibhAva pasAsa che. pahelAM digaMbara sAdhu zodhyA paNa jaDatA rahetA, jA haze, paNa bAkInA ghaNA kharA lekee vismaya ane ghaNuM : } . hamaNAM hamaNAM temAM thoDI bharatI thaI rahI che ane hAla AvA anubhavI hatI emAM kaI zaka nathI. A aNagame nemisAgarajI cAlIzeka sAdhu hiMdabharamAM vicare che ema kahevAmAM Ave che. pratye nahi paNa temanA namra pratye hatA. to, vartamAna digaMbara sAdhuo vastra dhAraNa karatA nathI, paNa A nagnatva tarkanI draSTie bukigrAhya tema ja AdaraNIya - be vastuo. teo dhAraNa karatA hoya che eka mArapIchanI lAgatuM nathI. aparigrahanI bhAvanAne mUrtimaMta karavA mATe vastra para banAvelI pujaNI athavA rajoharaNuM ane bIjuM kaMmaDaLa. puMjaNI je cheDayAM te pachI merapIMchanI pUjaNI ane pANInuM kamaMDaLa besatA, uThatAM jIvajatuo karAI na jAya te mATe eTale ke jamI- zA mATe rAkhavuM? ane Akhare mAnavIne deha e paNa AtmA - na saMmAjita karavA mATe vAparavAmAM Ave che. kamaMDaLane mATe parigraha nathI ? je dehane TakAvavA mATe kSaNe kSaNe kAMI ne kAMI . umaMga zaugnAdi kArya vakhate jarUrI jaLa rAkhavA mATe karavAmAM hiMsA karavI paDe che te dehane zA mATe vaLagI rahevuM ? parigraha : ke AM che. Ane pANI pIvA mATe upayoga karavAmAM AvatA nathI. Akhare hiMsA pariNAmI heIne parigrahathI mukata thavuM e ja ucita digaMbara sAdhu eka ja vakhata koI paNa gRhasthane tyAM ubhA ubhA lekhAyuM te hiMsAmUlaka haparigrahathI paNa mukta zA mATe na thavuM? - e hAtha bhegA karIne khebAmAM je kAMI herAvavAmAM Ave te khAI je dharma sAdhanA mATe deha Avazyaka che, je java jatunI jayaNa A le che ane pANI paNa e ja vakhate jarUra hoya teTaluM khobA mATe paMjaNI Avazyaka che, paugalika jarUriyAta mATe kamaMDala dorA pI le che. bAkInA samaya daramiyAna teo pANI pIe naMhi Avazyaka che te deha ke je dharmanuM parama sAdhana tenA svAdhya iii evI temanI paraMparA che. ' ' ane rakSaNa mATe vAcchAdana Avazyaka che ema kema na svIkAravuM? mi sAmAnyata: anya saMnyAsIo sAthe sarakhAvatAM sarva jaina je pUMjaNI ane kamaMDaLane apavAda karavAmAM AvyuM te jarUrI ke sAdhuone tika AcAra traNa bAbatamAM judA paDe che, (1) snAna vastra pUrate apavAda zA mATe na karavo ? tyAga (ra) aMtadhAvana (3) kezalesana. AmAM paNa digaMbara jayAre anya saMcAsIonI apekSAe digaMbara sAdhuonI ki sAdhuonA dainika AcAramAM bIjI cAra vizeSatAo dhyAna kheMce 'upara jaNAvelI sAta vizeSatAone vicAra karavAmAM Ave che tyAre che. tenI che. (). nagnatA (ra) bhUmizayana (8) zvimAM eka vakhata prazna te e thAya che ke jIvanane saMpUrNapaNe ahiMsaka ane bhakita (4) ubhA ubhA bhajana karavuM. aparigrahI banAvavuM ene bAhmajIvana pUrate Akhare zuM e artha che ke A je 'sAdhuonA AcaraNanI A paNa sAmAnya vizeSatAo che ke sabhyatAnI sIDI upara AgaLa vadhI vadhIne Akhare pAchA ' C ane digambara sAdhunAM cAramI upara ApelI bIjI cAra hatA tyAM ne tyAMja pAchA pharavuM ane mAnavI sabhyatA pUrvenI jIvana : A khAsa vizeSatAo A sarvanA "aucitya anaucityane, mAnavI prakriyAone maLatI jIvanaprakriyAo dhAraNa karavI ? vyakitagata jIdyAmAM Aja sudhI vikAsa pAmelI sabhyatA, saMyama-asaMyamanA jIvanamAMthI Ama bAhya sabhyatAne cheda uDADI nAkhe e ja zuM dila khUNAmAM thayelA pheraphAro ane zarIra svAthya viSenI pAMca vratanA pAlananI carama sImA che ? - samawNamAM thayelI vRddhinA dhoraNe, vicAra karavAnI ane e ane jo ema hoya te sAthe sAthe e praznana paNa saMbhave hA rIvicAratA upAdeya lAge tene vaLagI rahevAnI ane umAdeya che ke manuSyacita AhAra ke je mAnavInA dhAraNa paNa sAthe 'na jAge taNA tyAga karavAnI jarUra che. cittanI aneka vikRtio janmAve che. te cheDIne AtmasAdhaka che ke eka vakhata e hato ke kaI paNa sAdhu ke saMnyAsI jaima sAdhue pazuo mAphaka ghAsa upara pitAne jIvananirvAha zA mATe vadhAre melA che. jema vadhAre asvaccha,, asughaDa, jema vadhA na karo? AvA vicitra praznane ekaja uttara hoI zake ke A kelekaSTa bhAve ane svecchAprerita yAtanAbharyuM jIvana jIve tema mAnavI mATe te azakaya che. Ane artha e thaye ke pazu jIvanathI tene dhAre tyAgI, vairAgI ane pavitra lekhavAmAM Avato. kapaDAM AgaLa cAlIne mAnavI jIvananI zarUAta thaI te sAthe tenI mi pevehi, chacha mahI sudhI kapaDAM badale nahi, phATelAM tuTelAM karaNI ane AhAravihAramAM ane pariNAme tenA zarIrabaMdhAraNa kipaDAM pahere,mahInAo sudhI mAthAnA vALa dADhI vagere vadhAryA kare, ane prakRtimAM eTalA badhA pheraphAra thatA rahayA che ke pazuchavana koI ardhanagna te kaI sarvathA nasa, krioI geDI te koI telIo, tarapha pAchA pharavAnuM mAnavI mATe zakaya nathI rahyuM, jarUrI nathI ' hirA ke kAMTA upara suve te kaI tarapha agni saLagAvIne paDa rahyuM. iSTa paNa nathI rahyuM. Sii rahe, koI, vaLI divasenA divasa sudhI ubhuM rahe, koI kAcuM A bAbata ApaNe jarA vigatethI joIe. pazuvanamAMthI di anAja khAya te kaI kAca leTa phAke, nahAvA sAthe jIMdagIbharanuM mAnavI jIvanane udaya thaye eTale keTalIka mahatvanI ghaTanAo banI. zivara, kaI kaMdamULa khAIne jIve te koI upavAse ja karyA kare. pazu cepaguM prANI hatuM; mAnavI be page cAlavA lAge, ane be che. mi sAdhu sanyAsIonA deha kaSTa ane dehanI upekSAnAM AvAM aneka hAthane svataMtrapaNe. upaga karate thayeka kALakrame khetI AvI;
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 11 ' . zakI -tareha tarehanAM vAvetara zarU thayAM; agnine sei mATe paNa badale dhanna arUM jaDatA ane edhAMtISaNa Ayoga pharavAnuM sUjhayu; mATInAM ThAma vAsaNa dhaDAyA; kAcuM khAvAne badale mata jaya che... . ) , pakavelI rame che. khAvAnuM zarU thayuM marImasAlA ane zAkabhAjIne . - have nagnatAnI bAbatane ApaNe eka bIjI sedamAM upayoga thavA lAgya; vastranI zedha thaI; jAtIyavikRti vicAra karIe. mAnavI samAjamAM samatAnA vikAsanA vimAna viSe mAnavI vizeSa sabhAna thaye, nivAsasthAna haijAyAM; TADha taDako karIe te prAraMbhamAM nagnatA, pachI jAtIyacihana DhAMkaNa, tathA varasAdathI bacavA mATe, tathA jAtIya vikRti DhAMkavA mATe va pachI zarIranA nIcenA bhAgenuM AcchAdana, ane pachI uparanI vaDe mANase potAnA zarIrane DhAMkavA mAMDyuM. ane jhuMpaDI ke bAdhelAM bhAmanuM AvaraNa, samayAntare zIvavAnI kaLA zadhAMI ane zIlA makAne nIce mAnavI rahete the. vastro paheravAnI prathA zarU thaI ane pachI te pAra vinAnuM : ', Da. A sarve pherakAranuM ane temAM paNa rAMdhelI rasoI khAvAnuM , aLaviMdhya nimaoNtuM rahyuM. vastra viSayaka sabhyatAne A kAMi autihA* saMcAlIta zITa para zo pariNAma AvyuM ke sAM prAMta kAca sika krama mAluma paDe che. AjanI kakSAe vastro echAM paheravA ke vI. mAMsa ke ghAsa khAI zake tevA na rahyAM eTale ke pramANamAM kamajora paheravo e darekanI rUcine savAla che, paNuM strI mA paranA zarIra banyAM. dAMta upara berI vaLavA lAgI jene cAlu sApha karatA nIceno bhAga jene ApaNe maryAdA jaLavAya ema kahIe rahevAnI jarUra ubhI thaI ane sApha na karavAmAM Ave te moTuM te rIte DhaMkAyala he ja joIe-A eka mAnasika ra medhAvA lAgyuM ane pAyeriyA jevA rogo pedA thavAno saMbhava ubhe ApaNAmAM sadIothI keLavA che ane tenA pariNAme che. zarIramAMthI durgaMdha Apate parase pedA thaye temaja cAmaDI sAme ApaNA dilamAM anivArya dhRNA pidA thaI che. umara melanA thara bAjhavA lAgyA, je dUra karavA mATe ane zarIrane * A digaMbaratvanI prathA bhagavAna mahAvIranA kALathI cA Ave che. paNa 2500 varSa pahelAMnI ane AjanI sthiti sA. temaja nirogI rAkhavA mATe khAsa karIne ujaLu pradezomAM snAnanI mATe kara, epa che ke A strI paNa thaI AvazyakatA ubhI thaI. taduparAnta zArIranI TADha taDake tathA varasAda DhAMkalelA phare che tenI sthiti te divase mAM nahatI. ane dAnA pitA premavAnI tAkAta ghaTI gaI ane vaAvaraNa ane besavA uThavA ane junAM zilpa jotAM A pazune mAluma paDe che ke A tathA suvA mATe vasatisthAnanI jarUriyAta ubhI thaI. pazu ubhuM stanane DhAMkavAmAM samajatI nahatI; purUSe paNa uparanAM zarIrane TakA ubhuM khAtuM hatuM ane pANI pItuM hatuM, kAraNa ke tenuM moTuM zarIranA vAMnI bahu paravA karatA nahotA. zarIranI nagnatA elvisamAM kI bAkInA bhAgathI bahAra nIkaLatuM hatuM. be page cAlatA eTalI badhI coMkAvatI nahotI ke jeTalI te Aje. ApaNane mAnavInI zarIra racanAmAM e pheraphAra thayo ke tenuM moTuM zarIra cekAve che. nagnatA sAmenI ghaNunI vRtti A rIte ApaNAmAM na upara upara sIdhI lITImAM gAThavAyuM ane tethI besIne pAtramAM uttarottara vadhArene vadhAre keLavAtI rahI che. samAjamAM na vicaravuM paDelI cIja hAtha vaDe laIne temaja jaLapAtra hAtha vaDe upADIne e Aje phojadArI gunho che. AvI paristhitimAM sAra - te khAtApIte the. khAdhuM pIdhuM barAbara pAcana thAya te mATe saMpradAyanI viziSTa vyakita janasamAja vacce Atmadharmane Aga 'paNa besIne svasthatApUrvaka khAvuM pIvuM Avazyaka banyuM. karIne nagnapaNe vicAravAno Agraha rAkhe che tyAre janasamAja mAro kherokanA pheraphArathI bIjuM e paNu pariSNAma AvyuM ke mAnavInAM te vyakita paratve ja nahi paNa te vyakti je saMpradAyanI pratini . maLamUtra pazuo karatAM vadhAre durgadhavALA banyAM ane tenA visarjana hevAne dAvo karatI hoya che te saMpradAya pratye paNa anAdara mATaekAnta athavA te pAyakhAnAM Avazyaka manAyAM. vate thAya che. . . . . . - ahiMsA ane aparicahave AtyaMtikarUpe jIvanamAM utAravAne nagnatAnA pakSamAM ema kahevAmAM Ave che ke A namnavihAra - prayatna karatAM digaMbara sAdhuo jANe che ke A badhA pherakAre ne digaMbara sAdhuonI. aparigrahasiddhine ja nahi paNa bahAsamane InakAra karavA mAMgatA hoya evA kaIka dheraNa upara temane AcAra parama siddhine dhotaka che. ApaNe upara joyuM ke A eparimamAM te racayale dekhAya che. emAM paNa eka vakhata jamatI vakhate pIvAya paNa zArIrika jarUriyAta athavA te sAmAjika apekSAnA kAraNe ke 'teTaluM pANI pI levAne Agraha te pazu jIvanamAM paNa dekhAte kAMi ne kAMi apavAda se sivAya digaMbara sAdhune cAlatuM nathI ' nathI ane ArogyanA niyamathI tadana pratikuLa che, ane Akhare parigraha A khara bahAranA nahi paNa parigraha Akhare bahArane nahi paNa manane viSaya che. mana jo prazna che. e vicAravAnuM rahe che ke zarIranA Arogyane lagatA ane aparigrahathI raMgAyuM haze. te bahArane thaDe sarakhe apavAdanI "sarva svIkRta sabhyatAne lagatA niyamonuM ullaMdhana karIne cAlavuM A apasmihane jarA paNa dUSita banAvavAne nathI; mana sAcuM mAryuM baMdhu ronA mATe ? mAnavInA zarIranI dRSTie Avu akudaratI nahi hoya te kevaLa nagnatA mAtra bAhya ADaMbaranuM je rapa dhAraNa che, asvAbhAvika jIvana jIvavAthI evuM kahyuM AdhyAtmika hita sadhAya karavAnI che. . che ?... athavA te ethI sadhAtA saMgamanuM evuM te kayuM moTuM satya che ? have mahAcaryane vicAra karIe. koI eka jJAna saMpane vikAsa , -- ke mAnavI zarIra evuM che ke tene je rIte TevADavA dhAre tema TevAI zake sita kesinI vyakita niHzaMkapaNe nirvikAra rIte , saMmAjamAM tenuM ja che. be paga hovA chatAM eka page cAlavA dhAre te dhIme dhIme cAlI vicarI zakatI hoya te taNe brahmacaryanI apUrva sAdhanA karI che zakAya che; Akho baMdha karIne cAlavA mAMgo te te paNa zakaya che; ema ApaNe jarUra-kabula karIe. paNa te brahmacarya saMpUrNa paNe sAbu e rAtrInA jAgavAnI ane divase suvAnI Teva pADo te te paNa banI zake che e darzAvavA mATe jAhera karavA mATenu vicarayAne Ama tema che. hoThamAM kANuM pADIne kaDI paravIne besavAnuM baMdha kaeNre sevAtA hoya to te barAbara nathI. bIjIbAjuevaaMdhArI brahmacArIo mA Fra tema paNa thaI zake che. nagna rahevuM, ubhA ubhA khAvuM, snAna na paNa samAjamAM hoya che. A brahmacArIo vastra pahere che. te kAraNe tene ja karavuM ke dAMta sApha karavA-A badhuM kAMIka AvuM ja che. Ama temanuM brahmacarya adhurUM che ema mAnavAne kazuM ja kAraNa nathI. kiravIthI eTale ke kudaratanI sAmAnya apekSAothI virUdhdha cAlavAthI A" uparathI phalita e thAya che ke brahmacaryanI siddhine ati nakha eka' prakArane heDaga bhale saMdhAMte hoya, paNa tethI koi vihArane kaze sIdhe saMbaMdha nathI. ' ' e AdhyAtmika lAbha thato hoya ema mAnavAne kahyuM kAraNa nathI. digaMbara sAdhuoe svIkArI nagnatAnI prathAnuM eka bIjuM ulaTuM anubhava to e che ke AvA hAyegImAM cetatAjAgRtine aniSTa pariNAma e Ave che ke A sAdhuo -paNa rIte vizALa * * che , ' ,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ N : : prabuddha jIvana. - tA. 1-1-55 samAja sAthe bhaLI zakatA nathI. jANe ke koI vilakSaNa : mAnavI tenA prathama pradhAnamaMDaLamAM zrI DhebarabhAIthI AgevAnI nIce zrI STD hoya tevI temanI sthiti thAya che. Aje anya saMpradAyanA sAdhuo rasikabhAinI nimaNuMka thaI, tyArathI Aja sudhI temaNe saurASTra - sau koI sAthe bhaLe haLe che, jJAnane vinimaya sAdhe che. jAhera pradhAna maMDaLamAM joDAyelA rahIne gRhapradhAna tarIke saurASTranI sevA jIvanamAM bhAga le che, aneka vinA samAgamamAM Ave che ane karI che. vacagALe dezamAM pukhtavaya matAdhikAranA lokazAhI. dharaNe ' ', potAnA jJAna ane anubhavane sau koIne chuTathI lAbha Ape che. hiMdabharamAM jaMgI cUMTaNI thaI tyAre teo dIkahInI jokasabhAmAM mA duniyAnA vizALa darabAramAM Aje sau koI ekaThA thayA che ane cuMTAyelA, paNa tyAM teo cAlu na rahetAM saurASTranA pradhAnamaMDaLamAM ke tireha tarehanI levaDadevaDa kare che. digaMbara sAdhuo mATe AvuM kazuM. * joDAyA hatA.. zakaya hotuM nathI. pariNAme temanA vicArane navI rozanI bhAgye ja ' gRhapradhAnane adhikAra ja evo che ke tenA mATe tene che parI che. kevaLa junavANInA rakhevALa jevI temanI dazA thAya che. apriya ' banavAnA avAra navAra prasaMge ubhA thAya. rasikaAvI paristhiti te sAdhuo mATe ke tenA samAja mATe icchavA bhAinI kArakIrdI daramiyAna skula phI ne vadhAre ane na vecANadi cogya na ja lekhAya. vere A be prasaMgee saurASTranA prajAjamAM bhAre saMkSebha pedA kAma vikAsa yA 5 sa kare.' e prasaMge rasikabhAI athavA temanA khAtAnA mANasee ki. sAthe vyavahAra karavA IcchatA hoya teNe te samAja ' khAtara, . je kAMI kareluM. te kAraNe rasikabhAI prajAnI nAkhuzInA ane pelAnA saMpradAyanA bhalA khAtara sAmAjika sabhyatAnI keTalIka ThIka ThIka bhega banelA. A ghaTanAonA guNadoSa game te. che, paNa rasikabhAInI kAryaniSTa viSe koI be mata dAkhavI ; di pAyAnI bAbate svIkArIne ja cAlavuM joIe. ane Ama vartavAne zake tema che ja nahi. saurASTramAM nAmacIna DAku bhUpate bhAre 2jADa pAra na hoya teNe mANasanI vastIthI ane khAsa karIne ane jAnamADhanI hAni karelI, ane rasikabhAIne paNa sArI rIta. - meha zaherathI dara vasavuM joIe. jene nagna vicaravAne Agraha, parezAna karelA. Akhare bhUpatanA sAthIo saurASTra sarakAranAM hAthe heya tene ApaNe vastra paherAvI nahi zakIe, paNa jyAM temanA mATe , khalAsa thayA ane bhUpata pAkIstAna bhAgI gayuM ane saurASTra A sAmAnya janatAne Adara nathI tyAM AvavAne ane varaDAnA AkAramAM : upadravathI mukta thayuM. : : ' ' ' ' . B nIkaLI pitAnI nanatAnu AvuM behaMdu pradazena karavAne temane zA che Aje jyAre zrI DhebarabhAI jAya che. ane zrI rasikabhAI mi mATe AgrehuM hoya te samajI zakAtuM nathI. digaMbara jaina samAja temanA sthAna upara Ave che tyAre te bannene sarakhAmaNIpUrvaka. * FUS zAMthiI A bAbata vicAre ane samagrapaNe lAbha hAnIne zreya vicAra karavA tarapha ApaNuM mana saheje DhaLe che. zrI DhebarabhAIne . koyane vicAra karIne AvA AgrahI sAdhu pAse egya maryAdAna, juo, temanI sAthe vAta kare temane bhASaNa ApatAM sAMbhaLo tyAre teo . svIkAra karo ane tenA AcAranA bIjA aMgomAM paNa dezakAle- eka cintaka che, temanA magajamAM rASTra ane samAjanA kaI kaMI. ucita pheraphAra karAve evI e samAjanA vicArakavargane prArthanA che. vicAre ghoLAyA ja kare che evI tamArA mana upara chApa paDayA anya saMpradAyanAM jaina sAdhuo paNa uparanI carcA dhyAnamAM laIne vinA na rahe, temanI samasta vicAraNA upara gAMdhIvAdanI uMDI te potAnA AcAramAM dezakAlecita sudhArAo kare evI apekSA che. asara che ema paNa tamane lAgyA vinA na rahe. A rIte rasikabhAI : 1px" , " ; ; ; ; ' , ' , ' ' paramAnaMda ' cintaka nahi lAge, DhebarabhAI jevA gAMdhIvAdI nahi lAge, sAthe saurASTranA mukhya pradhAna zrI rasikalAla parIkhane sAthe DhebarabhAI jevAM gUDha ' paNa nahi lAge. rasikabhAI jayAre tamane ' . hArdika abhinaMdana ' , koI kahe tyAre temanA manamAM che e ja tamane kare - upara chApa paDavAnI, DhebarabhAI AdarzavAdI haze te rasikabhAI thaI. zrI rasikalAla umedacaMda parIkha tAjetaramAM saurASTranA mukhya , vAstavavAdI che. vAstavikatAnI nakakara bhUmikA upara cAlatI temanI - pradhAna tarIke cuMTAyA te badala temane ApaNAM aneka abhinandana vicAraNA hoya che. tarkanI kaseTIe dareka bAbatane kasavI ane ho ho zrI ucharaMgarAya Dhebare Aja sudhI A sthAnane zobhAvyuM hatuM. e rIte kasatAM sAcuM lAge te svIkAravuM ane te mujaba daDhatApUrvaka A te sthAna uparathI teo nivRtta thatAM zrI rasikalAla parIkha e " " ' amala karavA A temanI kAryapadhdhati che, kalpanAnA udyana- . mi sthAne Avaze evI sau koinI aTakaLa Aje vAstavika puravAra ne ke lAgaNIonA Avegane temanI vicAraNA ke prakRtimAM bahu ja che thai che. ubhayane paricita evA sau koI mATe A dhaTanA AnaMda- - -echuM rathAna che. Ama DhebarabhAithI amuka rIte judA paDatA ane mi dAyaka temaja AvakAradAyaka banI che. ' ' . ema chatAM eka sarakhI kAryaniSThA dharAvatA anubhavasamRddha rasikada , rAjakAraNanA kSetramAM zrI. rasikabhAIne praveza zrI DhebarabhAI bhAI saurASTrane pragatinA mArge AgaLa dhapAvavAmAM jarUra saphaLa thaze karatAM paNuM AgaLane, zrI baLavaMtarAya mahetA rasikabhAI karatAM. evI AzA ane zradhdhA ApaNe anubhavIe chIe. saurASTrane paNa AgaLanA. 1930/32 nA satyAgraha vakhate zrI rasikabhAIe Ajane vahIvaTa ekamanA prAraMbhakALa jeTale vikaTa nathI. tenI : bI. koma.ne abhyAsa choDIne AjhAdI jaMgamAM jhaMpalAveluM ane keTalIka samasyAo ukalI gaI che ane lekazAhInA navA cIlAo jelavAsa bhegale, pachI te teo grejyueTa thayAM ane berIsTara " nakhAI cukyA che. prajA paNa prAraMbhakALanAM vicAradhumasamAMthI ane ( cavA mATe teo - IglAMDa paNa gayelA, vacagALe teo rajAne lAbha rAjAzAhInA vyApehamAMthI uce AvI che ane lekazAsanamAM sundara - laIne hiMda""AvelA paNa pachI saurASTranA rAjakAraNe temane pariNAme anubhavI rahI che. AvI anukuLatAo sAthe zarU thatA US ahiM ja pakaDI rAkhyo. lIMbaDInI hIjarata temanI AgevAnI . saurASTranA mukhya pradhAna tarIke zrI rasikabhAIne zubha pravAsa.' mAM nIce ja nirmANa thayelI rAjakoTa satyAgraha ke je samaye zrI. ' maMgaLakArI bane, kalyANakArIthAo e ja prArthanA ! paramAnaMda | - TebarabhAI pahelIvAra AgaLa AvyA ane ApaNe temane pahelIvAra " viSayasUci che, jANatA thayA te laDatamAM rasikabhAIne , cirasmaraNIya agrabhAge zAsanamakitamAdhaka niSpakSa "thatisaMdha' vinabA. ' ' ' 195' ' na hatA. 1942nI " kavITa inDIA ':'hiMda choDI jAonI laDate -. AjhAdI pachInAM sAta varSonuM , " , A temane pharI jelavAsI banAvyA. 1947 mAM ApaNe deza saMpUrNa... vihaMgAvalokana , kAntilAla bareDiA 196 che. vika paNe AjhAda thayuM. eja varSanI AkharamAM junAgaDhanI ArajhI digambara sAdhunuM digambaratva ane vika hakumata rANI ane pariNAme junAgaDhamAM navAbazAhIno aMta anya acAravizeSatAo paramAnaMda, 1973 di Avyo. A laDatamAM paTTa rasikabhAI eka pramukha sutradhAra hatA. tyArabAda saurASTranA mukhya pradhAna zrI rasikalAla bhAvanagaranA mahArAjAe tyAMnI prajAne saMpUrNa svarAja ApyuM ane ' parIkhane hArdika abhinaMdana ' paramAnaMda che. tenI pAchaLa taratamAM ja (1948 nI sAla daramiyAna) saurASTramAM naI tAlImanuM vizvarUpa * - " dhIredra majamudAra irAjAzAhI khatama thai ane saurASTranuM aitihAsika ekama racAyuM " mArI kahANI - - - - becaradAsa dezI 203 para AjhAka ane pariNue nAma saradhAra hatA. mAtra parIkhane hakika ha9 | * *
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ .' eka lI. 1-1-1pa 20 : : : : : : da para . ..: r che naI tAlImana vinvarUpa - sAmethI maLavI dhaTe, vaLI evI sevAno puraska hovAne lIdhe samAjanA svArthanI sidhdhi ane AtmasaMtoSa ja (gatAMkathI cAlu) - puraskAra banI jaze. krAMti vinAnI tathA vAstavikatAthI vimukha hovAne kAraNe pAyAnI - upayuMkata sidhdhAMtanI bhUmikAethI Aje naI tAlImano kArya keLavaNInI sarakArI ceSTA kevI rIte niSphaLa banI gaI che e kartAone mATe AmaparIkSaNanI ghaDI AvI che. emaNe vargarahitI ApaNe joyuM. have ApaNe binasarakArI ceSTAnuM paNa siMhAvalokana : samAjanI bhUmikAethI potAnuM mUlyAMkana karavuM paDaze. vargonI asI karavuM paDaze. jo ApaNe gaMbhIrapaNe abhyAsa karIzuM te ATalI mAnatAnA nirAkaraNa mATenA be mArgomAMthI ekane te ApaNe pasaMda '' vAta spaSTa thaze ke ApaNI pravRtti paNa janatAne AkarSI zakI karavo ja paDaze-varga parivartananI ahiMsAtmaka krAMtinA athavA varga - ka nathI. enuM paNa kAraNa e che ke ene ApaNe yaMtravata svataMtra , vigrahanI hiMsAtmaka prakriyAne. e te jagajAhera che ke ApaNe kAryakrama rUpe calAvavA mAMgIe chIe. ApaNe krAMtidevIne pITha para mArga varga parivartanane che. te ApaNe ApaNane kasIne jovA ' ' ' besADIne cAlatA nathI, ApaNe gaMbhIratAthI A bAbatane vicAra nathI paDaze ke pratyeka varSe kaI gatithI ApaNe utpAdaka zramika banavAnI karatA kenayI tAlImane vAste ApaNe zeSaNarahita athavAvarga rahita samA dizAmAM AgaLa vadhIe chIe ? krAMtinA purohite krAMtikArI je e hoya ne? jo ApaNe ApaNA jIvanamAM krAMti karyA vinA ja samAnatA janI sthApanA karavAnI che. je samAjamAM koI koI mANaso upadeza jamAM krAMti karavAnI vAta karatA hoIzuM te niHsaMzaya ApaNI pravRttio ApIne khAya, kaI kaI vahIvaTa karIne gujAro kare, kaI kaI mAla niSphaLa javAnI. je ApaNuM Arthika krAMti keMdrita udyogane khatama vecIne gujAro kare ane koIne bhAge zarIrazrama dvArA utpAdana karavAnuM karIne vikendrita svAvalaMbI udhoganI sthApanA karavAmAM che, te je ' zeSa rahe te zuM vargarahita samAja banI jaze ? Apa zramavibhA AgrahapUrvaka ApaNe kendrita udyogane bahiSkAra karIne grAmodyoganI jananI vAta karazo. zuM vAstavika varga rahita samAjanuM svarUpa evuM saMrakSaNa karavuM ja joIe. ema na karatA hoIe to krAntikAra zAnA A haze ke amuka loko mAtra zarIra bama kare ? ane amuka leko baudhika vargIya samAnatAnuM purahitapada dhAraNa karIne jo ApaNe hararAjI "zrama kare ? zuM kudarate manuSyane A rIte vibhAjita karyo che ? majuranI sevA svIkAravAnuM choDIe nahIM ane zarIrazrama dorA kudarate te mANasane mataka' ane zarIra baMne ApyAM nirvAha karavAnI dizAmAM AgaLa vadhIe nahIM te ApaNe vAstavikatA che ane te eTalA mATe ke baMnene e pUrNapaNe vikasAve ane krAMtikArI na banatAM krAMtinA nATakanA abhinetA banIne ja aTakIzu pitAnI e saMyukata zaktithI zarIranI jarUrata purI pADI samA- ane game eTaluM pikArI pokArIne krAMtine, saMdezA saMbhaLAvIzuM janI sevA kare. manuSya kudaratanA A niyamanuM ullaMdhana karyuM, eNe te paNa duniyA ene mAnaze nahIM. 3 mAsamAM ke pitAne be bhAgamAM vaheMcI nAMkhe. ekane hejha (mastaka) kalyo ane eTale je nayI tAlImane nabhAvavI hoya to ApaNe kharekharA bIjAne henDajha (hAtha) kahaye. vinobAjI kahe che ke A prakAre manuSya krAntikArI banavuM paDaze. Aje te ApaNe lokeeka tyAgI rAhu ane ketunA rUpamAM be TukaDAmAM vibhakata banI gayo chemAnava mAtra karyo che, eTale ke eka sArA kAmane vAte thoDo ArAme jatA samAjane sanAtana anubhava e che ke kudaratanA niyamanuM ullaMghana karyo che. paraMtu vastutaH krAMti ane tyAga eka vastu nathI. javananI thaye kudarata cUpa nathI besI rahetI, paNa enI sajA kare che. eTale paddhati pUrvavat nabhAvI rAkhIne raheNIkaraNanA dhoraNane thaDa nIce che Aje samAjamAM je utkaTa vargabhedanI sRSTi pedA thaI che e kAraNe utAravAthI ApaNe tyAgI banI zakIe chIe. para sitA jIvananI surAvaTa badalI nAkhavAthI Ave che. evuM kadAca laI zake * kudarata pitAnI sajA ajamAvI rahI che ane mAnavasamAja trAhi ke eka bAbu karatAM eka majuranuM jIvanadhoraNa uMcuM hoya paraMtu triAhi pokAre che. - ghaNA loko ema kahe che ke je dareka mANasa zarIrazrama jIvananuM dhoraNa nIcuM hovA chatAM ye anutpAdaka upabhokatAne, rame che ane bauddhika zrama beu kare te samAjamAM yogyatA ane karma kuzaLa bAbu zASaka vargane pratinidhi banI raheze, jayAre zarIramathI halA utpAdana karavAne lIdhe jIvanadhoraNa uMcuM hovA chatAM pele majurI 'tAne hAra thaze ane duniyA unnati sAdhI nahIM zake. Ama karIne utpAdaka vargane pratinidhi banaze. eTale navI tAlImenA sevakoe e loko kSamatAnI vedi para samatAnuM balidAna karavA mAge che. niraMtara A kaseTI para pitAnI parIkSA karavI joIe ke paraMtu AzcaryanI vAta e che ke A ja che ke vijJAnane nAme janmanA pitAnuM mukha kaI dizAmAM che. AdhAre racAyelI prAcIna varNavyavasthAne virodha karI rahyA che. have nayI tAlImanA kAryakramamAM ApaNe tenA eka mahattvanA pAsA Akhare je kSamatA ja ISTa che te samAjanI kSamatA vRddhine mATe pratye dhyAna ApatA nathI. e che zikSaNanA mAdhyamanA rUpamAM sAmAjika janmaprApta guNone lAbha le e zuM adhika vaijJAnika nathI. ? vAtAvaraNane upaga, pAyAnI keLavaNInI zALAomAM koI koI ja sAMskRtika pravRti AdarIne athavA sAmAjika tahevAra uMsava vageremAM paNa huM Apane kahevA e mAguM chuM ke emanI A mAnyatA sAmela thaIne ApaNe saMtoSa mAnIe chIe. paraMtu ATalAthI paNa bhrAMtimUlaka che. kSamatAnI prApti paNa manuSyanI sarva ApaNuM kAma nahIM cAle. manuSyanI jarUriyAto pUrI pADavAne mATe to dinA pUrNa samatala vikAsathI ja zakaya bane che. ekAMgI vikA- tamAma audyogika prakriyAo jevI rIte zikSaNanuM mAdhyama bane che, saMthI kSamatAne udeza paNa sidhdha thatuM nathI. Akhare kudarate je e ja rIte samAjavyavasthAnA tamAma kAryakramane paNa zikSaNanA manuSyamAM IdriyanI racanA karI che enuM kaMi tAtparya paNa haze ja mAdhyama tarIke ApaNe upayoga kare joize. nahIM te zAsanarahita - ne? zuM ene dabAlIne ApaNe samAjanI kSamatA vadhArI zakIzuM? samAja TakI nahIM zake. Akhare rAjayanirapekSa samAjanI makasada che - vAstavamAM Aje manuSyanI zakita atyaMta vargIkaraNane lIdhe eka evI te nathI ja ke samAjamAM kaI vyavasthA ja na hoya vyavasthA bIjAne kApavAmAM ja lAgelI che. pariNAme sArI duniyA tIvra vegathI te raheze ja ane taiyArI paNa raheze. prazna e che ke e kevI ' dhvasane mArge AgaLa dhapI rahI che. eTale je ahiMsaka samAjanA vyavasthA haze ane kenI dvArA cAlaze. . . dhyeyathI vargarahita samAja iSTa hoya che e purNa vikasita, vaijJAnika, manuSyasvabhAvamAM saMskRti ane vikRti banenA aMze che. sAMskRtika ane bauddhika utpAdakone ekavargIya samAjarUpe ja e sidhdha ApaNe ene game teTalI sAMskRtika keLavaNI ane dIkSA ApIne chuTo mUkIe topaNa dhIre dhIre vikati enA jIvanamAM ghara karatI thaI zakavAne, evo samAja ke jemAM pratyeka vyakti zarIrazramakArA javAnI ane jema jema samAjamAM vikRti prakopa thavAne pitAne gujAre kare ane bauddhika zramadArA samAjanI sevA kare. A tema tema saMcAlana, niyaMtraNa. ene zAsananI AvazyaktA vadhatI sevAthI keI. Arthika lAbha arthAta enA badalAmAM upaginI kai javAnI. ethI ja samAjajIvananA aMgapratyaMganI sAthe saMskRti ane te 8 ka .
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvane Rii zikSaNanA kAryakrama vaLagela che jene ApaNe je dharamAM rahetA gharamAM keTalAM mANaso che ? emanI uMmara keTalI che? emanI vacce ja hAIe emAM dhULa jamA thatAM jhADu lagAvIne ene sApha karI ke saMbaMdha che? makAna keTaluM moTuM che ? keTalA oraDA che ? A . Pii nAkhIe chIe. je gharane ekavAra barAbara sApha karIne paDayuM ' badhuM barAbara jANI laIne kahe." e rIte bIjI nAnI nAnI bAbate kamelIe to thoDAka divasomAM e pAchuM eTaluM gaMda banI jaze ke jANIne e Ave e abhyAsakrama dhaDa paDaze. te pachI e pitAe rahevAlAyaka nahIM rahe. e kAraNe ApaNe ApaNAM gharane reja- mAdhyamathI judA evA viSayenuM enuM jJAna vadhAravuM paDaze. e rIte . rAja sApha karIe chIe. e ja pramANe je zikSaNane kAryakrama upalI koNIonA vidhArthI ne mATe gAmanI vasatI keTalI che : e ravatatrapaNe amalamAM mUkIne manuSyane sarasa rIte zikSita banAvIne gAmanI keTalI jamIna che, pedAza keTalI che, pedAza ochI hoya te zAthI, evA prazno upasthita karI zakAya ane enuM jJAna prApta samAjamAM choDI mUkavAmAM Ave te enAmAM dhIre dhIre vikRtine karavAnuM kAma saMpI zakAya. bhUminA praznane abhyAsa karIne siMcAra thato rahevAne, e kAraNe mAnavasamAjamAM jeTalI aDacaNa e zALAmAM AvI zake. gAmanI aMdaroaMdaranA jhagaDA vagere kaheAya e sarvane zikSaNanA mAdhyamamAM pheravI nAkhavI joIe, A sAmAjika praznane abhyAsa tathA praznone ukelavAnuM kAma paNa e kAraNe ja gAMdhIjIe kahyuM hatuM ke pAyAnI keLavaNInuM kSetra janmathI karI zake. ane A rIte bIjA gAmenI vyavasthAnuM kAma paNa ene " sepI zakAya. A rIte gAmanI vyavasthAnA kAmane judAjudA vargo , mAnavasamAjane Akho kAryakrama traNa vibhAgamAM vaheMcAyela tathA chAtronI gyatA pramANe 320 aThavADiyAnA 32 abhyAsa che 1) jarUriyAta pUrI pADavA mATenuM utpAdana; (2) samAjanI kramomAM vaheMcI zakAya. grAmasamAjanI paMcAyatanA sabhya e vakhate . li. yavasthA, ane (3) prakRtinAM sAdhananI zodha. A kAraNe naI gAmanA saMcAlaka banavAne badale grAmavyavasthA saMbaMdhI zikSaNanA A tAlImanAM traNe mAdhyama. arthAta utpAdananI prakriyA ane sAmAjika zikSaka bane. gAmanA je pratene ukela tathA vyavasthAnuM kAma di ane prAkRtika vAtAvaraNa ekasarakhAM Avazyaka che. eTale A tAlImanA buniyAdI tabakakAvALA bALakanA gajA bahAranuM hoya te uttarabuniyAdI abhyAsakramamAM traNenI mahattvapUrNa samAveza tha joIe. tAlImanA mAdhyama rUpe upayogamAM levAnu gAmanI bhUmikAthI uparanI te vikendrita svAvalaMbI samAjamAM udyoganI prakriyAo traNa bhUmikAovALI vyavasthAo paNa jyAM sudhI zakaya hoya tyAM sudhI ene prakAranI rahevAnI : gRhadyoga, grAmodyoga ane rASTradyoga. ApaNA uttara buniyAdI ane uttama buniyAdI tAla manA mAdhyamanA rUpe ja upayogamAM levAnI. A abhyAsakramamAM, traNe udyogonuM vargIkaraNa karavuM paDavAnuM, e kaMIka prakRtinAM sAdhananI zodhanuM kAma paNa tAlImanA mAdhyama rUpe ja A prakAre thaI zakeH buniyAdI keLavaNImAM gRhadyoga, uttara buni ra - thavuM joIe. ghaNA bhaNelA mANase kahe che ke vikendrita samAjamAM A yAdImAM grAmodyoga ane uttama buniyAdImAM rASTraga. kRSinuM kSetra . vijJAnane koI sthAna nahI rahe. mane bhaya che ke A lokane vijJAna eTaluM vizALa che ke traNa vargo mATe e upayogamAM AvI zake. nanA arthanI ja samajaNa nathI. vijJAnane arthe meTAM moTAM mazIne ED huM jayAre prAntamAM pharIne vikendrita svAvalaMbI samAjanI nathI. vijJAnane artha che prakRtinA niyamonuM jJAna. aNuzaktinuM ka vAta kahuM chuM tyAre loko moTe bhAge evo savAla kare che ke Akhare jJAna e vijJAna che, aNubomba nahIM. samAjanuM lakSya je prakAranuM. mi DIka udhoge te kendrita rahevAnA ja, have je rAjayanuM vighaTana thAya hoya te prakArane vijJAnane upayoga thavAne. Aje duniyAnuM lakSya . sikate, A kendrita udyogane calAvaze koNa? lokonA manamAM Avo rAjyavAdI saMcAlana ane mUDIvAdI utpAdananuM saMgaThThana che. enA'. ko prazna jAge che enuM kAraNa e che ke nayI tAlImanA svarUpane marma pariNAmarUpe je yudhdha anivArya bane che te Aje vijJAna dhvaMsanie pUro pAmyA nathI hotA. rASTradyogonI javAbadArI na te koI , kArI zo banAvavAmAM pravRtta che. jyAre samAjanuM dhayeya vikendrita miDIdAre levAnI jarUra che, na te sarakAre. enI pUrI javAbadArI svAvalaMbI vyavasthA ane zramavAdI utpAdananuM saMgafana banaze, tyAre nayI tAlImanI ja raheze. sarvodaya samAjamAM TATAnagara, cittaraMjana, e ja vijJAna vikendrita utpAdanazaktine AviSkAra ane ene mATenAM ", divAlamiyAnagara, barnapura vagere audyogika kendro na rahetAM te judA sAdhananI zodhamAM pravRtta thaze jyAre vikendrita utpAdanazakitanI darajadA viSayonAM uttama buniyAdI tAlIma kendro banI jaze. e vakhate ' jarUriyAta varatAze tyAre je rIte Aje sAmAnya ' jarUriyAta varatAze tyAre je rIte Aje sAmAnya vyakita' mAraphata tyAM ijanera ane majUra nahIM hoya paNa zikSaka ane chAtra haze. sUryakiraNane kendrita karIne raI pakavavAnuM kUkara nimIM zakAya che mi e badhA sAthe maLIne utpAdakazrama karaze ane ApasaApasamAM te rIte sUryakiraNane adhika kendrita karIne moTA maijJAniko dvArA enI vyavasthA paNa saMbhALaze. e rIte samAjanI tamAma pratyekanAM AMgaNAmAM vidhutazakitanuM utpAdana karavuM zuM asaMbhavita viyavasthA nathI : tAlImanA mAdhyamathI thaze. je rIte udyoganA banaze ? zuM manuSya A prakAranI zodhamAM mA rahe te ema kahe , A kSetramAM traNa prakAranA udyoganI kalpanA che, e rIte samAja vAnuM prApta thAya che ke eNe vijJAnane tyAga karyo che? UlaTuM, kAvyavasthAmAM paNa DAka tabakkA te raheze. paNa maulika tabakko A dizAmAM siddhi prApta karavA mATe te adhika sUkSma vaijJAnika, ' vira cAmarAjya haze anivArya jarUriyAta lekhe prAdezika ane rASTrIya ciMtananI jarUra paDaze. vyavasthA raheze. sAmAjika vAtAvaraNane zikSaNanA mAdhyama tarIke eTale Apa samajI zakaze ke manuSyasamAjane sArA kAryakrama upayoga A vyavasthAnA kAryakramone bhAga banaze. e kevI rIte arthAta utpAdana-kArya, samAjavyavasthA tathA prAkRtika sAdhananI zodha ithazeene thaDaka nakazo Apa samajI lyo. nayI tAlImamAM AvI jAya che. A rIte samAjanI badhI aDakeLavaNInI jUnI paddhatimAM ghera yAda karI javA mATe thoDuMka caNAnA tANAmAM zikSaNa ane saMskRtine vANI nAkhIne navasamAjanuM dhirakAma ApavAmAM Ave che. nayI tAlImamAM paNa gharane vAste kAma nirmANa karavuM paDaze. ema karavAmAM manuSyanI aMdara niraMtara pedA iApavAnuM te Avaze. buniyAdI vargomAM ATha zreNIo hoya che. thanArI vikRtinI sAthenA sAMskRtika kAryakramathI saphAI thatI rahevAnI varSanAM para aThavADiyAmAMthI jo 40 aThavADiyAM paNa kAmanAM gaNIe ane zAsananI jarUriyAtanI saMbhAvanA dUra thaI javAnI. , ke te ATha varSanAM 320 aThavADiyAM thayAM. grAmasamAjanA praznonuM te uparanI vAtethI Apane mana spaSTa thayuM haze ke sarvodaya samAjane artha che zikSaNamaya samAja, Apa saue nathI. tAlImanA simAdhAna tathA vyavasthAnuM kAma buniyAdI zALAnA chAtrone zIkha A vizvarUpanuM darzana karavuM joIze. buniyAdI zALArUpI mAMTanI kuvADavuM paDaze. nAnAM nAnAM bALakane haLavuM haLavuM kAma ApIne mUrtinI pUjAthI siddhi nahIM maLe, paraMtu e mUrtinI pAchaLaje EorArUAta karAvyA pachI AThamI zreNIe, pahoMcatAM sudhImAM ThIka cinmaya svarUpa che enI upAsanA karavI paDaze. dIka jaTila pakSano tathA vyavasthAnuM kAma soMpI zakAya che. che. mULa hiMdI: zrI dhIrendra majamUdAra jemake, pahelI koNInA bALakane ema kahI zakAya ke, tamArA . anuvAdaka: zrI yazavanta zukala
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ * mA kI prabuddha jIvane * * * A mArI kahANu , ' . ' ' (gatAMkathI cAlu ) , ' , " . .' ' , , is re 23. amadAvAdamAM rahevAnuM banyuM tyAre mane thayAM ja kaMratuM ke Avela chuM. jyAre huM mAravADa tarapha rahetA tyAre mArA sahadayaramAM ame je kAMi jeNIe chIe te amadAvAdanA leke paNuM jANe evI zrI durlabhajIbhAI jhaverInA nimaMtraNane mAna ApI khyAvaraNanI gayelI koI yojanA thAya te sArUM. A vize paMDita sukhalAlajI sAthe meM ane tyAMnI sthAnakavAsI TrenIMga kolejanAM badhA vidyArthI ene me - carcA karI ane vigatathI yejanA karI ane pariNAme prathama pahela nyAyatIrthanI parIkSA mATe taiyArI karAvI hatI. temAM bhAI dalasukhabhAI , mArI gherathI payuMSaNa vyAkhyAnamALAne AraMbha thayo. mArA mAtAjI mAlavaNiyA, zAMtilAla zeTha, bhAI dAulAla, sajanasiA khuzAladAsa ta metIbahena ane ceDA jaina pADozI amArAM sauthI pahelA zrotA karagaThavA, harakhacaMda dezI vegere aneka vidyArthIe hatA bAI . banyA. paMDita sukhalAlajIe ane meM kalpasUtra upara vartamAna lasukhabhAi ene zAMtilAla zeTha e baMne vidyArthIo te amadA sodhana padhdhatine lakSyamAM rAkhIne bhASaNa karyo. ene prathama vAdamAM prItamanagaramAM mAre ghare rahIne paNa adhyayana karatA hatA saMgraha "suSo" nAmanA chApAe chapAveluM. amArAM bIjAM paNa e vyAM. ane jyAre pachI huM satyAgraha nimite jelamAM game tyAre teo khyAnamALAne lagatAM bhASaNane saMgraha chapAyela che ane pachI te pAchaLathI zAMtiniketana gayelA. je sAdhuo mArI sAmenA pakSanA che, kamekrame e vyAkhyAnamALAnuM kuMDALuM vadhatuM gayuM, ame jyAM rahetA temaNe bhaNavAnI sahAyatA mArI pAse jyAre mAgI che tyAre ApaNI tyAM prItamanagara sosAyaTImAM AjubAju rahetA ghaNA jaine. ane khuzIthI meM Apela che, eTaluM ja nahI temane e jAtanI sahAyatA karavAmAM bIjAo paNa zrotA banavA lAgyA A pachI teM hAla mAM. mahAvIra temanA makAne jAte jaIne hu vaMcAvI le che. amadAvAdamAM 1 vidyAlayanI zAkhA, amadAvAdamAM che te zeTha bhoLAbhAinA makAnamAM lagabhaga trIza batrIza varasathI rahuM chuM. keI upAzrayane mane ;i bIjA bIjA vidvAnane ame AmaMtraNa ApIne pravacana karAvavA paricaya- nathI tema prasaMga paNa nathI. chatAM kaMI jyAre mArI pAsethI ' lAgyA. e vyAkhyAnamALAmAM zrI narmadAzaMkara mahetA jevA kauDha bhaNavAnI vA kAMi samajavAnI koI IcchA kare tyAre huM taiyAra ja hoya - tattvajJAe AvIne vyAkhyAne ApyAM ane Ama enI zaruAta, chuM ane te mATe bhaNanAranI anukULatAM upara mAruM dhyAna rvizeSa nadInA mULa jevI je AchIpAtaLI hatI te vartamAnamAM ghaNI ja jAya che. mArI evI dhAraNA che ke jyAM sudhI jAte barAbara cAle vyApaka banI gaI che ane have te muMbaI, amadAvAda, phalakattAH tyAM sudhI mArI padhdhati akhaMDe, cAlatI rahevI joIe ' ane pUnA sudhI te vyAkhyAnamALA pahoMcI gaI che ane jaina , ; . 26, jyAre huM mahArAjazrI dharmavijayajI sAthe baLathI - samAjanuM mana AkarSI rahI che. pagapALA. vihAra karatA karate, pethApura poMcyo tyAre mane rAtre ra4. mArI kAma karavAnI rIta, koI prakAre samayane apavyaya raDavAnI Teva paDI gaI. eTale huM uMdhI gayo : hela: ane keda karavAnI nathI rahI. huM eka kAma karato houM. arthAta mArA upara, jagADe te tarata ja raDavA lAgI jAu ane beeka kalAka raju koI, niyAmaka na hoya athavA samUhamAM kAma karato houM tyAM nirdhA- vAnuM baMdha na thAya. pachI ApoApa baMdha thaI jAya pachI rita samayamAMthI pAMca miniTane paNa apavyaya kara mane kadI gamate, mane koI pUchatuM ke zA mATe rAte hatA te huM kahetAM ke nathI. eka eve samaya hato ke jyAre bhagavatInA anuvAdanuM kAma karato hato ? arthAta e raDavAnI mane khabara na rahetI. A ja huM ekale ja karatA ane je sthaLe besIne kAma karane te sthaLe mArA sivAya banArasa AvyuM tyAM sudhI pahoMcI ane pachI acAnaka enI '' '' bIjI koI paNa nahotuM. chatAMya e kAma karatAM karatAM eka mInITa paNa bagaDe te meLe ja cAlI gaI. e ja rIte mArI bIvAnI Teva paNa dhaNA lAMbo 1. 7 esthiti mane asahya lAgatI. atyAra sudhImAM mArA hAthe je je saMpAdana, samaya sudhI cAlI. jyAre kolaMbe gaye ane tyAM rAtre ekale havano " saMzodhana vA svataMtra lekhananAM kAma thayAM che temAM huM A ja prasaMga paDavA lAgye tyAre e Teva paNa chUTI gaI; } : 4ra) tA reDAi gayo chuM ane e mATe meM kadI mArI bIjI koI. sagavaDavA . 27, dezavaTAne rakhaDapATe jyAre maTI gaye. ane koI prakAranI che anakaLatA tarapha lakSya karyuM nathI. Apa Apa je banete bane. bIjA agavaDa vagara, amadAvAda pahoMcI zako. tyAre muMbaI yunivarsiTI saMcAlituM ghaNu DAhyA lokone mana mArI A rIte kAma karavAnI prathA avyavahArU Thakakara vasanajI mAdhavajI vyAkhyAnamALAmAM "gujarAtI bhASAnI 9 gaNAI che. emane mana A bAbata mArI, jaDatA jaNAya che ane. " e viSaya upara pAMca vyAkhyAna ApavAnuM muMbaI yunivarsiTI mane paNa keTalIka vAra pratikULatA ubhI thAya che. chatAM je kAmane phathI mane nimaMtraNa maLela. e vyAkhyAnenuM eka meTa parata svIkAryuM te tarapha satata vaphAdArI rAkhavI ane temAM jotane reDI yunivarsiTie prakAzita karyuM che. jyAM vaLAmAM janamAM pumaDI nAMkhavI e ja mane haMmezAM ucita lAgyuM che ane e ucitatA huM ane kayAM yunivarsiTinA hAlamAM bhASAnI ukrAMti vize vyA che mATe mAruM aMtaramana barAbara sAkSI pUre che ane satiSa anubhave ApatA huM ghaNIvAra ema lAge che ke A be huM. eka nA ja che. vidyA dvArA jIvana calAvavuM mane pahelethI ja khaTakatuM AvyuM che ke dhaNu ja judA judA che. tema chatAMya jyAre, e bane che hatI ane dhaNI vAra ema paNa thaI AvyuM che ke bIjo koi dhadha ' pite saLage parovAyeluM chuM enuM bhAna thAya che tyAre mane e pAta AvaDI gayA hota te te dvArA nirvahasAdhana meLavI vidyAdAna vA* thAya pAra na hatI . * thAya che; dhanyatA lAge che ane eka prakArane saMtoSa thAya che. . sAhityika pravRtti kazA badalAnI apekSA vinA ja karate raheta, paraMtu e pachI huM amadAvAdanI elsa. ela. DI. esakelejamAM ardhamAgadhI dara maratha phaLavAnI AzA have mudala rahI nathI. eTale mArI je. bhASAnA adhyApakapade niyukata thayela che, te Aja sudhI e A pravRtti vartamAnamAM cAle che temAM ja jAtane nIcavIne kAma karatA nA caLa rahIne mA sthaLe rahIne mAruM kAma karyA karuM chuM. ane vacce vacce me - amecyA rahevuM e ja mAre mana hitAvaha che ane saMtoSaprada che. * - saMpAdana, saMzodhana ane vyAkhyAna vagerenAM tathA lekhanane TH: : 25. me e rivAja rAkhyuM che ke bhaNanAro bhAibahenane kAme paNuM yathAbuddhi ane yathAzakita karatA rahe che. A rIte bahAra nI bane teTalA sahAyabhUta thatA rahevuM temane bhaNAvavuM aMgara bhaNatara * ranI draSTie mArA jIvanamAM mane saMtoSa thAya tevuM banyuM che, chata 2' mATe je naDatara hoya te dUra karavA prayatna kara, te sArU je mArI AdhyAtmika jIvananI dhAraNAo ghaNI ochI pAra paDI che iArthika agavaDo hoya te paNa banI zake teTale prayAsa karIne dhanI re te mATe mAro prayatna cAlu ja che ane mArI bahAranI pravRttio ki.mitredAro dUra karavI. A rIte huM dhaNA vidhArthI onA saMparkamAM temAM sahAyabhUta thatI rahe che. AdhyAtmika jIvananI dhAraNAomAM
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ IS POET; para eka * * * * ; dha | prabuddha jIvana tA. 1-1-1955 teNIe patAne tene bhagavAnanI paNa temanI nava I mArUM citta sateSa anubhavI zake evI pragati karavAnA paMthamAM mAruM * mArA jIvananI zuddhi mATe svAdhyAya ane satyavRtti mane hamezAM - have jhapATAbaMdha cAlavAnuM che enuM mane satata bhAna che, mArI uttama lAgyAM che. huM paNa sAdhAraNa mANasa chuM, deSa ane guNanA - tamAma nabaLAIo mArA khyAlamAM che ane enabaLAIone mULathI mizraNasama mAnava chuM.' bhUsI nAkhavAnA prayatna paNa cAlatA rahe che. A AzA vadhAre | mArI A kahANImAM mArI ghaNIkha bAbate AvI gayela che, E paDatI nathI ke bhagavAna mahAvIra, pU. mahAtmA gAMdhI ane pU.vinobA saMbhAruM chuM te bIjI paNa hajI keTalIka bAbate bAkI rahI jAya che. chatAM A bhAvene Adarza sAme rAkhI mArI te tamAmanabaLAIone dUra karavAnA je kAMI jAheramAM upayogI hatuM te badhuM lagabhaga AmAM AvI | prayatnamAM kema phatehamaMda thaI na zakuM? gayuM che. bAkI rahevAmAM mArA mitro aMgenA keTalAka mArA i 28, mArAM mAtAjI tejasvI hatAM, kaDaka hatAM. huM temanI nava aMgata prasaMge sthAnakavAsI ane maMdiramAga munionI sAthenA mArA " A aMge pUjA karyA pachI ja derAsaramAM bhagavAnanI pUjA karate. mArI aMgata prasaMge, ane keTalIka jaina saMsthAo sAthenA mArA aMgata patnI zrI ajavALI pitAne tejovadha jarAya sahI zake evI nathI; prasage e badhuM Ave che. ene paNa ahiM vizeSa upaga dekhA vi chatAMye teNIe aDaga rahIne mAre nimite je je Apatti sahI che, nahIM eTale meM ene jatuM karyuM che. mi. kauTuMbika prasaMge pitAnI AzAone asAdhAraNa bhAga Apela che, becaradAsa jIvarAja dAsI M. jyAre huM jela gayA ane tyAra pachI cAra pAMca varasa rakhaDapATamAM AcAryazrI vijyavallabhasUrIzvarajI mi gALyA tyAre paNa dhIraja rAkhIne mArAM mAtAjI tathA saMtAnanI - smRtigraMtha saMbhALa rAkhavA sAthe je aneka agavaDone veThI che, e vakhate A petAnuM teja kAyama rAkhI, keInI apekSA rAkhyA vine je vasaMta zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA maMtrIo prastuta smRtigraMtha saMbaMdhe kavana jIvI batAvyuM che, sAdAI, svAzraya, saMtAna pratinuM vAtsalya jAhera karavA Icche che ke - mi ane AghAta pratyAghAtone sahana karavAnuM sAmarthya-e badhuM tenAmAM - "AcAryazrI vijyavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA svargavAsanI '. che eka sAthe AvI maLela che ane tethI ja mAre avyavahArUne A prathama vArSika tithine roja zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI vi Azrama kAMI zobhA pAmela che. teozrInA eka smRtigraMtha pragaTa karavAnuM nakakI thayela che. prastuta - nAnapaNamAM garIbImAM raheze ane tethI ja IcchAo ke ani. graMthamAM sadgatanA jIvanakAryanI samIkSA tathA teozrInI sAmAjika, chAe duHkha sahana karavAnI Teva paDelI che. mArI prAthamika avasthAmAM dhArmika ane sAhityika pravRttionuM vistRta avalokana karavAmAM che paNa huM duHkhI thayo nathI. atyAranI dRSTie vicAruM chuM tyAre ja Avaze. te uparAMta bhAratanA jaina ane jainetara vidvAne tathA vicAche te prAyamika avarathA duHkharUpa jaNAya che. ema te ame jyAre page rakenA jaina dharma, sAhitya, kaLA, itihAsa ityAdi viSenA lekhothI || cAlatA ane te paNa roja dasathI bAra mAIla, mukAma para pahoMcyA smRtigraMtha samRdhdha banAvavAnI AkAMkSA che. A graMthanuM saMpAdana 1. pachI hAthe ja rasoI paNa banAvatA ane lagabhaga be thI traNa vAgye kArya eka viziSTa samiti dvArA thaze. AcAryazrInA jIvanakArya khAvA pAmavAnuM ane rAja A rIte lagabhaga cha ATha mahinA cAleluM. roja uparAMta sAmAjika utkarSa aMge thayela vividha kAryavAhI tathA graMthanI AMTaluM ATaluM cAlIe chatAM rastAmAM kyAMya khAvAnI jogavAI nahatI upayogitA vadhe evI anya mAhitI mekalI ApavA teozrInA di tema chatAM ame, ullAsamaya rahetA. vartamAnamAM te keTalAya samayathI saMparkamAM Avela dareka vyakti, saMsthA ane saMdhane. AgrahabharI dika icchApUrvaka sahanazakita keLavI rahyo chuM. dhAro ke basamAM beThe . vinaMti che. A sAthe AcAryazrInI temaja ziSyamuni mahArAjenI rahe te jarA vadhu saMkaDAIne besuM ane bIjo koI bhAI Ave tasvIre paNa tA. 31 mI jAnyuArI, 1955 pahelAM nIce jaNaja te tene mArI pAse besADI dauM athavA jagyA khAlI thaI hoya ? vela saranAme mokalI ApavA namra bhalAmaNa che. AvI rIte maLelI ho ane bIjo koI besavA jAya te tene ja besADI dauM ane mane ' upagI kRtio temaja tasvIre smRtigraMtha pragaTa thaye turata pAchI che. UbhAM UbhAM ja majA paDe. A rIte jIvananA ghaNAM kSetramAM IcchA mekalI ApavAmAM Avaze. je mAhitI ke tasvIro graMthamAM svIkAra pUrvaka A utti keLavavA mathuM chuM. hajI tene pUrNapaNe pahoMcyo pAmaze tenA ekalanArane pragaTa thayela graMthanI eka nakala bheTa Apaja nathI, chatAM jeTaluM pahoMce chuM teTalAne mane sArI rIte AnaMda vAmAM Avaze. ' ane sateSa che. . . 29. sthAnakavAsI muni amaracaMdajIe mArI pAse * A saMbaMdhe patravyavahAra maMtrIo, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, A che dillImAM abhyAsa karela ane vartamAnamAM teo eka sArA vakatA. govAlIyA TaMka roDa, muMbaI 16. e saranAme karo. A lekhaka ane temanA muni padane zobhAve tevA sAdhaka che. bIjA ( manIzrI vidyAvijyajIne svargavAsaH anusaMdhAna pAnuM 195 ) - mizrImalajI, lAlacaMdajI, kanaiyAlAlajI vagere sthAnakavAsI munione gera sthAnakavAsI munione mAM amadAvAda khAte bharAyelA sAdhusaMmelanamAM temaNe agra bhAga, paNa meM sArI rIte bhaNAvela che ane teo vartamAnamAM pitApitAnI lAdhA hatA. hiMdabharamAM temaNe vihAra karyo hato sIMdhamAM be traNa zakitapramANe dharmapravRtti karyA kare che. varSa rahIne temaNe sArI lokapriyatA saMpAdana karI hatI. pAchaLanAM . ' jayAre huM ekavAra khyAvarane jaina * gurU kuLane saMcAlanabhAra : varSe temaNe meTA bhAge zivapurInI saMsthAmAM gALyAM hatAM. tyAM temanA ivahetAM hatA tyAre meM tyAM sthAnakavAsI, tapAgacchI ane kharataragacchI prayAsanA pariNAme eka kelejanI thoDA samaya pahelAM sthApanA di e traNe prakAranAM vidhArthIone bhegA besADI temane traNa paraMparAnA karavAmAM AvI hatI ane saMskRtanI , parIkSAnA eka meTA kendra pakimaNAM eka eka jude jude divase athota traNa divasa sudhI tarIke Aje paNa te saMsthAe sArI khyAti prApta karI che. jIvana karAvelAM ane temAM belAtAM traNe paraMparAnAM sUtronI samajutI ApelI. nanAM anta sudhI teo Ama sadA kAryaparAyaNa rahyA hatA ane ityAre. vidyAthI ee kaheluM ke A te badhuM ekasarakhuM che. AmAM sAhityanI temaNe anekavidha sevAo karI hatI. temanuM avasAnathI kayAMya kaze bheda nathI. A rIte mekaeN maLatuM tyAre huM paraspara jaina samAjane eka zakitazALI samAjasevakanI ane sAhitya pAsaka to samanvayane ane virodha ocho thAya te prayatna Aja lagI paNa, zramaNanI khoTa paDI che. temanA amAne zAzvata zakti prApta thAo ! Eaa karatA rahyo chuM ane bhAvamAM paNa te ja prayatna cAlu rAkhavAne chu. , paramAnaMda, che ' muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI. kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI 3. . | mudraNasthAna : jAhIra prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka roDa, muMbaI - * *
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI rANA, jAnyuArI 15, 1955, zanivAra - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mAM ki AAdikA mATe zIliMga 8. : ' , , ' kanakalatraNa kAlAvALA zALAzama, taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA zairation zALaainovA vItakAnI rAta vItI dipIkA paMDita bagaradAsa jIvarAja dozI taraphathI thoDA samayamAM pragaTa thanAra "mahASIra-vANI" upara ravAmAM Anare lakhI Apela patra amatipUvaka nIce pragaTa karavAmAM Ave che. A mahAvIra vANImAM dharma, ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, aparigraha, vinaya, .i samakSa vagere niSaya upara mULa AgamamAMthI agatyanA zlo- tAravavAmAM AvyA che, tathA tene anuvAda ane te upara vinopaNa ki samilita karavAmAM Ave che. A graMtha paMDita becaradAsanA Agamane lagatA uMDo abhyAsa ane vizALa avagAhananuM satA pari mi mane lagatA jarUrI mAhItI A seMthamAMthI maLI zake tema che. pATha tathA dhyAna mATe paNa A pustaka upayogI nI che, to dina tenA prakAra zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA, nepamyuna esyoransa . lImITeDa, epale sTrITa, muMbaI 1 che. tenI kImata rU. -8-che. para hi, pUrva puNyanA udyabaLe ke koNa jANe, paNa judA judA : Ama ummara vadhatI gaI tema hiMdu zAstra sarakRti dina kema, ane nAtajAtenA leke je AtmIyatAnI sagAIne vicAraNAmAM jemAM kaMIke caMcupAMta karI zako. temAM jaina gIra mAkhI ummara mArA para rahyo. temAMye jaina samAja ane je kaMI upalabdha hatuM te tarapha mane kazuM kheMcANa thaze ono tA kema jANe huM jiMdagIbhara piSyaputra rahyo gharanA nahi.. e ja prasaMge vahelenA phakata "yAda rahyA che. rAmAyaNa mAM ) A mANasa. ke mammIne nAte varSonAM varSa ekathI vadhu jaina kuTumsamAM bhAratanA vikhyAta paMDita kalyANuvALA rAvabahAdura ciMtAmaNirAdhava vItyAtemAM pitArA vaDIla ke sagAbhAI kahuM evA aneka mArA gurujanomAM hatA. riTAyara thayA pachI rAje ape ane emAya cAlyA gayA. pAraNe hILelAM, ne meLe ramIne meTA TAunalanI royala eziyATika sesiAITInI lAIbrerI jApAelA aneka bALako AMkha sAme meTAM kartA strIpuru thayAM. , ne huM emanI pAse bhaNu, kAmadhenU ', pAraso mUke tema E - paNa A badhAM bhAgyane dhaNI huM bhaNataramAM bhUpa raho jJAnagaMgAnA dhodha chUTe ne huM casacasa pahe. traNa varSano cho - - nizAnathI nAsI bacapaNuthI ja sAdhuonI duniyAmAM pele ane zravaNa-bhaktimAMthI mane ghaNuM ghaNuM maLyuM. ekavAra Avo Sii sAMte to meM bahu saca-pAsa" ne "bAtana ne eka bAta *' jaina mImAMsanI kaMIka carcA nIkaLatAM emaNe brAhANa ane potAnA di vALa saMrakAra paDyA. devayoge TUMka vakhatamAM ja rAmakRSNa jIvanadarzana aMge vistArathI samajaNa ApelI. bIjo sivAya ! zi, mirAnanA sAdhuonA saMsargamAM AvyuM ne bhAgyanAM phATaka upaDayAM. ' lokamAnya joDane mAMDalenA kArAvAsa daramyAna lakhIne grehAmo: ra. o jamAtanA traNa guNa. nirvyasana, keLavaNI ne sevA.. abhaNa . emanA vikhyAta "gItA rahasya' graMthanI 1915nI sIdhI . | - evaLayA eka na jaDe. basa, tyArathI Atamaja, saMtonI prasanakala taiyAra thatI hatI te daramyAna pensile lakhAelo karI caraNasevA ne sarvadharmasamabhAvanA saMskAra sIMcAyA ne hu vyAsa ' saMkelA zrutismRti upaniSad zAstrapurANu kAvyAdi pratyenA sAra | ka bavAnI mathAmaNe te pachI ghaNIye kIdhI; gItA, AMkaDA mULa granthamAMthI te te prasaMge kADhI. tapAso upaniSada bhASya, bAgavatAra. aMgrejI AchupAtaLuM bhaNI nAkhyuM. javAnuM kAma bIjAo sAthe pUNA gAyakavADa vADAmAM pazu badhuM sArakaTara, jise ja rahyo. lAIbrerImAM besIne huM karate. e divasemAM kapila melinI zA pada Ama hiMdu dharma saMskRti, zAstradarzana ane vicAraNAne lupta sAMkhya kArikA te mahenata karIne kevI rIte zodhI paricaye cheka bhAgyane baLe pAme, paNa jene vacce jiMdagI karI ene itihAsa amane saMbhaLAvIne sAMkhyono nirIzvaravAda kirIyA hatAM jainadarzana, zokha, vicAraNAnI bAbatamAM ke dhAkora, jainanA svAdavAda viSe lAMbI samaja dAdAe emane ApelI tA dIkaraNo. apAsare jAuM, sAdhusAdhvIonAM, vakhANa sAbhaLe, tenI khUbIo temaja khAmIo batAvelI. de dha gocarI karavA Ave tyAre ya vAte, thAya. paNa mana ' sadgata khetIcaMdana kApaDiyAnA kuTuMbamAM varSo lagI rakama paNa nahivAtAvaraNu badhuM taMga, sAdhusAdhvIo badhAM, lakIranAM nAte huM rahelo. emanI jaina sAhitya temaja samAjanA ke jhIro DIgarAelAM oziyALAM jevAM lAge. emanI prAcIna paribhASA ekaniSTha sevA gujarAtI jaina AlamamAM jANItI che. dhIkata che saMkIrNa AcAravicAranI sRSTimAM mane saLa na sache. ' , ' baMdhAnAM dabANa, ane rokANa vacce caMdrasUryanI niyamitatA pIto. tArA alakha te avadhi bhaI, tA meM bahu seca-paca * savAranI sAmeAyaka pachI deDha kalAka zAagatyenA prayAsa kiribe ke , bahuta che-kAha kAha kIjiye? - TippanTAMcaNe karavA pAchaLa ApatA. pArAvAra AdarabhAva rA. karI hatIpAra na parAna hU ke, veda dU ke anta nAMhi " A te paNa emanA jADA, jADA vAyavI hatI bAtI to aneka - citta kahAM kahAM dI*i . darakinAra*-e badhAnAM noma paNa huM kadI yAda na vyAkI kalA ananta, chanda ke prabaMdhe baha . tevuM ja zrI. mehanalAla dalIcaMda vagere bInara tArasIle - rasa kahAM kahAM pIjiye? : AMcyavidyAvibhUSita Adhunika jaina vidyAne kI. eka bAta, tulasI dAbatAMya jatA trIjAya eka mahApaMDitane huM oLakha jAmI jeka adhAra saha, romanAma lIjiyeza dipA bhAga nirAzana, kare,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI zakAya ? : **' , . " i 1 prabuddha jIvana, tA. 5-1-55 idhasamasIyA ne dhamareLIyA ja lAgelA. lebhAgu paNa eka be maLelA. "zaMkarAcArya viSe huM anya koI eTale ja Adara dharAvuM [ A badhAonI racanAo ane lakhANamAM paMDita ane abhyAsuM ane e mahAmAnavane huM sadA vandana karate AvyuM chuM. paNa che ene bhale kImatI sAmagrI lIdhI hoya, mArA jevA "itare jenA para temanI pAse dUragAmI darzana nahatuM ema je huM kahuM (layman)nA dilane te sparza karI zakyAM nahi. : " te mane AjanA vicAro mApha karaze. bhagavAna buddhane ane [da rajUAta eka kaLA che, baTuke izvarI prasAda che. aMtaranI temanA aSTAMga mArgane avamAnita karavA sivAya ane hiMdamAMthI anubhUtimAMthI e uge che ne abhaNanIye bekalame AvIne bese ? tagaDI mUkavA sivAya te beune bIjo koI upayoga temane e che. paMDita hoya te tenAthI pILuM. paNa e pAMDitya-vidattAnI sujha nahi. Er mehatAja nathI. tulasI nAnaka sUra kabIra jJAnabA tukArAma narasI "ane "jyAM bhAvidarzana nathI tyAM prajAne nAza thAya che' e sUkata 1 mIrAM Adi madhyayugI temAMnA ghaNA AjanA rUDha arthamAM abhaNa mujaba ApaNA lagabhaga vinAza thaye athavA te ethI paNa buruM ( hatA. paNa temano bhAvabhakita ne. kavitAnA juvALane hele caDIne zaMkarAcArya pachI tarata ja mahamada gajhanI vagerenI hiMda upara di hiMdanA sAmAjika ItihAsanI cAra sadIo ghasaDAI gaI.. Ajane ciDhAIo thavA lAgI tyArathI ApaNe kSatrIvaTa gumAvI beThA kALe paNa e. satenI racanAonI, ane emane jemane vArase ane gulAme jevuM kevaLa hINapatabharyuM jIvana gujAravAnuM ApaNuM ETS maLe te prAcIna pUrvajonAM racelAM gItA upaniSada bhAgavata mahA- kapALe AvyuM, huM jANuM chuM ke ApaNe tyAM evuM kahenArA paDayA * bhArata rAmAyaNanI je rajUAta rAmakRSNa-vivekAnaMda, TAgora, che ke je kSatrIvaTa gumAvI besavAnA ApaNu A darekane te araviMda, rAdhAkRSNana ke gAMdhIjIe karI, athavA te mahAbhArata hida upara AgalA saikAo daramiyAna jAmelA baudha tema ja , kathAonI rAjAjIe ne rAmAyaNa mahAbhAratamAM mAtranI mu. nAnA- : jaina dharmanA prabhAvane AbhArI lekhe che. paNa e te bauddha temaja bhAIe karI,-e badhAmAM rajUAtane kImiyo paDe che. dRSTi-, jaina dharmanI haDahaDatI badanAmI che. azeka ane anya ' vihoNA junA sAmpradAyika haradAse kIrtanakAronI rajUAta vacce samrATonA bauddha kALathI vadhAre ujajavaLa evuM hiMdanA , ane bAulanAM gAna ke kabIra sAkhIonI gurudeva TAgere karelI itihAsamAM anya prakaraNa zodhyuM jaDe tema nathI. e rajAAta vacce athavA te paMDharInA vArakarIone mane AThe pahora bauddhakALa ke jyAre hiMde duniyA upara sAMskRtika digvijaya sAdhya ri gavAtAM tukArAmanA abhaMgenI je rajUAta marahama jasTIsa caMdAvara hatA ane jIvana vijJAna ane jIvananAM sanAtana mUlya sUcavavA karane mukhe muMbaI prArthanA samAja maMdiranI, vyAsapITha parathI thatI mATe pUrvanA deze paryAyarUpa banI gayA hatA. hA ame nAnapaNamAM sAMbhaLelI te vacce,-eTale ja phera che eTale huM kabula karuM chuM ke udaya ane asta, utkarSa ane ja divAsAnI rAta ane kojAgarI vacce. avanati jIvanane-bhUtamAtrane anivArya kAnUna che. paNa tatkAlIna ki e rajUAtane kImiye baudha jaina sAhityanA kSetramAM ApaNI bauddha dharma saDI gaye hatuM evuM je zaMkarAcArya jevuM vacce pahelaprathama kasabIjI, sukhalAlajI vagere mahAnubhAvoe te jema gAMdhIjIe aspRzyatA sAme jhuMbeza upADI ane hiMdu hato batAvyo. marama kosaMbIjanuM "buddhalIlA sarasaMgraha' marAThImAM dharmanuM navuM saMskaraNa karyuM tema eTaeTalI buddhimattA ane kArya pahelavaheluM pragaTa thayuM tyArathI buddha ane bauddha saMskRtine huM bhakata zakita dharAvatA zaMkarAcArye tatkAlIna durAcAra ane kurUDhione bane. te ja romAMca prajJAcakSu pU. paMDita sukhalAlajInI jainadarzana sAmano karIne enuM navuM saMskaraNa karavuM joItuM hatuM. vivekAnaMda vika vicAraNAdinI rajUAta pahelavahelI joI tyAre meM anubhavyuM. jANe ' ane temanI pachInA Adhunika dharma sudhArakoe jema A kALe jainadarzana jevI koIka vastu che enI pahelI ja vAra mane bhALa, karyuM tema temaNe paNa brAhmaNa dharmanuM navasaMskaraNa karavuM joItuM ja lAgI heya. hatuM ane navA vicArone pacAvIne ane te sAthe junA vicArane 1. buddha mahAvIranAM jIvana ane zikSaNane paricaya vadhate gayo samanvaya sAdhIne hiMdudharmane temaNe kAyAkalpa kara jete hate. hatI tema tema jevI veda upaniSatkAlIna RSio ke vyAsavAlmikIe. temane A bAbatane paNa khyAla ho joine hatuM ke che gAyelI ne racelI saMskRti pratye tevI ja Adarabhakti ane magarUbI boddha dharmanA sthAne je pratyAghAtI brAhANudharmanI punaH Fra baudha jaina, saMskRtizAkhAo pratye mArAmAM sIMcAtI gaI ane hiMdu pratiSThA karavAne temaNe prayatna karyo te paNa vakhata jate ghaDapaNa ane thI : jAtie mAnava vicAraNAnA vikAsamAM je kALe Apyo che te mRtyunAM bane teTalA ja bhegA thavAne sarajAyA hatA, zAzvatakALa di mATenAM gaurava ane abhimAnanI mArI bhAvanA digaNita thaI. jaina sudhI te TakI zake ema te hatuM ja nahi." bauddha, zIkha, drAviDa Adi vicAraNAo jaMkazana sTezananA yArDamAM Ama hiMdu saMskRtinA rakSako ane rajUAtadAroe kohInurane vi ekabIjA joDe guNakAra bhAgAkAra karanArA rela pATAonI bhula- pAMcIkA tarIke oLakhAvIne phagAvI devAmAM pitAne "digvijaya' ja bhulAmaNIbharI phUlagUMthaNa jevI paNa eka ja rela sisTamanAM aMga- thaye mAnya ane pitAnI saMskRtinA kaLazakalagIne sthAne zobhe - upapaganI jema eka ja kendrastha hiMdu saMskRtinAM abhibhAya evI bauddha temaja jaina saMskRtine ukheLI ukheDIne pitAnI ja Eaa aMga samI che. bauddho jainoe vedabrAhmaNane tene vaibhava kALe kunesa dedIpyamAna saMskRtine nisteja karI enA mahimAvattA dharakhama kAna banAvI ne tenI mAnyatA-pratiSThAne anivArya na mAnI, athavA kalevarane vikala ne vAmaNuM karI mUkyuM. Ama emane hAthe ghavAIne i te dharmane nAme yajJayAgAdirUpe gheraghera cAlatI kasAIkhorIne niSedha astAcaLe gaelI emAMnI bauddha saMskRti A dezamAthI te dALavATe thaI. karyo eTalAja aparAdha khAtara buddha mahAvIrane ane temanI AkhI gaI, paNa te hADe pracAraka hatI tethI eNe to navAM sAMskRtika sAmrAjya - sAMskRtika kamANIne brAhmaNoe phagAvI dIdhI, e bInA jANI tyAre sthApyAM ne aradhI duniyAne aMkita karI te para pitAnI nirmaLa mAruM aMtara cItkAra karI uThayuM; ane hiMdanI dharatI parathI ne prabhA pAtharI. jaina saMskRti jalAvatana na thaI (dezavaTe pAmI nahi) . hiMdujAtinA tamAma saMskArakSetramAMthI temane tageDI kADhIne japaNa ene avakaLA- AvI gaI, ane hAryAluMTAyA jevI thaine ja panAre Adi zaMkarAcArya pratyenA mArA bhakitabhAvane jIvaleNa phaTako mUlAvAMke jIvatI rahI. pA, buddhivaibhavanA e kaTibhAskara viSene mAra mata kaMgALa banI Ama hiMdu saMskRtinA TilAyata agrajoe pitAnI mAjaNI gayo. eka mitrane meM lakheluM ". " bahenane dezapAra karI ke gUMgaLAvI, eTaluM ja nahi paNa pitAnAM
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ane A . 15-1-55 karI zako - prabudhdha jIvana - dila daIe ke ,":te : = III lAkhalAkhe nAnerAM bALabheLAM bhAMDarUo sAme paNa bhegaLA bhIDIne vINIne te upara caDelA kALAMtaranA melapApaDA se dhULa jhApaTI akherIne temane mAnA saMsakRtimadiramAM pesavA pUjavA ke enA stavanakItana ane bhItaranAM naMga dhoI-nikhArIne prajAne bheTa karavAnA vyavasAyane uccAra paNa karavA sAme jAlIma pratibaMdha melI temane. bhAravAhI emaNe potAnA jIvananuM mizana banAvyA che, : ; pazunI-hAramAM mUkyAM ne pitAnI ja jaNetAne nakAna kApelI jaina vidvAnane dAvo uce che, chellAM so varSa daramyAna ApaNI zapaNakhA banAvI. e thI vikala vidrupa avasthAmAM duniyAnA meM gulAma prajAne pAzcAtya vidvAnemAMthI ApaNA tatvajJAna, saMskRti ane ' AgaLa mumavuM rahIne hiMdu saMskRti ATalA kALa jIvI. jJAnagranthonA raDayAkhayA prazaMsakonAM sarTiphikeTe kivAnI ne te " jANuM chuM ke A kaDavAM vacana kADhavA badala ghaNA vAcakenA upara AnaMdasamAdhie caDI javAnI lata lAgI. jaina vidvAno AthI : roSa mArA upara utaraze; zrI. nAnAbhAI jevA merakhIo kocavaze. apRSTa rahe e azakaya hatuM. paNa have e mUcha vaLI rahI che. pAchaLa chatAM A niSkara satya uccAravAnI dhRSTatA meM e dA karI ke huM eja meM gaNAvyA te pU. paMDita sukhalAlajI vagere mahAnubhAvonI ra : kaDavI tuMbaDIne vele, e jamanuM pharajaMda chuM. hensera enI jaNetAnI ugra ane AgevAnI heThaLa jaina paMDite ane vidvAna jaina sAhityane ": nirbharsanA karI. mArI mA enA ja peTajagyAM mArA pitarAIonI thImaLIne temAMthI amRtasamAM navanIta utArI Aje prajAne pIrasavA - kerelI mArI A nirbhatsanA sAme "kuputro gAta kavaciravi 5mA lAgyA che e ApaNuM bhAgya che. jema jema ApaNe svamAna uparanI . ' mayaMti" vALuM AzvAsana le te sAme mane vAMdho nathI. AvatA jaIzuM, hajAro varSanI ApaNI majAkIya kamANImAM je je kaMIkImatI ne zAzvata mUlyanuM che tene oLakhatA jaIzuM, jema je . paNa Aje e badhAM vasamAM vItakanI rAta vItI che. saMsAranI, * ghaTamALamAM patana abhyayanAM DelacAM niravadhi kALanI kukhe cakranemikrame samartha saMpAdake ne rajUAtanA kImiyAgare ApaNI vacce pedA thoDA tema tema ApaNane avanavAM darzane thatAM jaze ane jIvanasAdhanA cAlyA pachI Aje pAchuM udayakALanuM Agamana thayuM che ane te baMdhe navajIvana verI rahyuM che. hajAra. varSanA astaaMdhAra pachI ' - paramasahiSNutA tathA sarvadharmasamabhAvamAM ApaNe jhaDapabhera AgaLa ' pharI ekavAra hiMda AtmabhAnanI majale pahoMcyuM che, Aje .. vIzuM. kAraNa ke ApaNA prajAkIya ane sAMskRtike hADane e vastu, javAharalAlajIthI mAMDIne ekeeka hiMdI dezamAM navI havA ne navI bhAvatI che. mAnavImAtrane sArU e naravI ne taMdurastI bakSanArI che tAjagI anubhavI rahyo che; hiMdanuM navuM darzana karI rahyo che.. " e dizAe ApaNane agADI laI javAmAM prastuta granya jevI - samanvayanI prakriyAo ane baLe-prajAzarIramAM ne prajA mAnasamAM rane dhananI khANu samAM che. enuM vAMcana manana ciMtavana sau koine meTA dharmalAbha bakSaze ane evI khANenAM mATI-patharA joDe tirAti Aje kAma karavA lAgyAM che. hiMdu saMskRtinA mahAvRkSanI bauddha, jaina, : sIkha, ekeeka zAkhA prazAkhAonA nirmaLa ane zAzvata aMze , bAthaDiyAM bharIne pitAnI evI jIvanabharanI jahemata ane sAdhanA para ekeeka zikSita hiMdu Aje sabhAna ane magarUba che. - tapAsyAonA phaLa rUpe AvI sAMgopAMga saMdhADAutAra kRtio (fini. lIlavUNAnA bAjhelA pipaDA jhADIjhApaTI bhayabhIta lIMpIgUMpI * - shed products) bheTa karanArA- enA niSThAvaMta parAyaNuM sevaka che . dhoLIne gharaAMgaNenAM saMskRti maMdiranI samagra vasAhatane jIrNoddhAra ? pratye prajAne kRtajJabhAve taraboLa karaze, '' ki e che karavA e mathI rahyo che. boho jaine, sIkha, sanAtanIo, basa, AthI vadhu kazA abhyAsu pravezaka purovacananI apekSA , "sudhAraka, uddhArake temaja dezanAM lAkha karoDa harijana, AdivAsI mArA jevA TUMkapUjiyA pAsethI koI na rAkhe. te kaze prayatna karIne ane bhUmihIne mAnavI jevAM mAnavIne darajajo ne pratiSThA ApIne huM mArI jAtane hAMsIpAtra na banAvuM emAM ja mArI ne mane AkarI ' , hAramAM lAvavA mAganArA taraphadAre ke bhUdAna sevako, badhAM ja e gorakhadhaMdhAmAM utAranAra mArA yajamAna paMDita becaradAsajInI zobhA , , jIrNoddhAra karavAvALA pathakanAM sainika che. virATanA pagarave e vasA, ' sacavAya ema che. . hatane deredere deva jAgyAnI Alabela ApatA nAnAmoTA ghaMTArava eTale mAtra eTaluM ja kahIne rUkhasada laIza ke A mahAvIra saMbhaLAvA lAgyA che. saMsAranI saMskRtienI ApaNI A dAdImAM vANI" kaI vAda, darzana, upapatti ke tattvamImAMsA nathI A to ke mAtAmahI saMsAranI tamAma saMskRti ane vicAradhArAo gItA, dhammapada, kuraNa ke giripravacananI hAranuM mAnavajIvanane sArI vaccethI ApasanA DaMkha kADhIne eka vizALa samaya sAdhaze ane akhUTa bhAtuM denArUM rejiMdA svAdhyAyanuM ratna che. hIranI gAMTha upara enI AMkhanAM amI heThaLa saMsAranAM tamAma kALAM gorAM pILAM telane TIpe gaMThIne saue sadAya ne haraghaDI haiye vaLagADI rAkhavAnI - saMtAne, chorUvAcharene ane dIkarAde itarane nAte ene khoLe jaMpaze. , kausAnI, Amera . evI mArI zraddhA che. baLeva, 14-8-54 AphrikAnA grAhakabaMdhuone agatyanI sUcanA - dilagIra chuM huM cagaDoLe caDI gaye. jaina tIrtha kare ane jaina AphrikAnA , je je grAhakanuM lavAjama cAlu. jAnyuArI saMskRtine buddha ane bauddha saMskRtithI prAcIna gaNavAmAM Ave che. agara phebruArI mAsa daramiyAna purU thAya che tenI temane khabara che beu vacce taphAvata paNa eTalo oche che ke sAmAnya mANasa e ApatI patrikA A aMkamAM sAmela karavAmAM Ave che, te grAhaka bheda bhAge pArakhI zake. jainonA vizALa sAhitya bhaMDAra hajAra baMdhuone nIce jaNAvela bemAMthI eka ThekANe pita pitAnA lavAjamanI varSathI khAMjare paDayA che. ene aMge eka jAtanI gUDhanA zIliMga 8 satvara bharI devA vinaMti karavAmAM Ave che. kirI ( mystery) sevAya che. chatAM emAM asaMkhya maNirane paDayAM Do. ema. TI. zAha, , : ' , e. e. zakadI - che ema manAya che. . pisTa bokasa 1232, badhu hAusa, pahele mALe. posTa kesa, apa - eka prastuta pustaka "mahAvIra vANI nI pAMcamI navesaranI AvRtti gavarnamenTa roDa, nairobI .A ja ma sA A di che. tenA saMpAdaka paMDita becaradAsajI dezI huM pAchaLa kahI gayo te ' ' vizeSa jaNAvavAnuM ke je grAhakanuM lavAjama para cayanI R : gujarAtanI navI jamAtanuM agresara jaina dhare dharamAMnA eka jANItA tArIkhathI deDha mahInA sudhImAM bharAyAnA samAcAra amane nahi maLI vinmaNi che. jUnA jaina sAhityanA dhULadheyA tarIke emanI jIvana- te grAhaka upara prabudhdha jIvana mekalavAnuM baMdha karavAmAM Avaze. paNa bharanI niSThA ane bhakitaparAyaNutA jANItI che. mahAvIra prabhunA 45/47 dhanajI sTrITa, vyavasthApaka, prabudha jIvana jIvanamAMthI ane jene sAhitya ratnAgAramAMthI aNamUlAM rane DhI. A mubaI-3 - - svAmI Ana, che. . "
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - prabuddha jIvane tA1pa-1 : krIsamasano saMdeza : prakIrNa noMdha (AjathI 1954 varSa pahelAM AjanAM pelesTAInanuM eka gAMdhIjI, mAvaLaMkara ane rAIphala kalaba Eda gAma eplehAmanA e jhupaDAnI bAjue AvelA Dhora rAkhavAnA zrI. je. sI. kumArappA temanI grAmodyoga patrikAnA DIsembaranA A gamANamAM DIsembara mAsanI 25 mI tArIkhe bhagavAna Izu khrIstane aMkamAM lakhe che ke , vika janma thayo hato. e maMgaLa ghaTanAne lakSyamAM rAkhIne hiMdanA : "presa TrasTa opha inDIA ja-zAve che ke lokasabhAnA pramukha . romana kethalika samAjanA mukhya dharmagurU mahAkhyAta kAMDanala tathA nezanala rAIphala esesIezana opha inDIAnA pramukha zrI. diveleriyana jhezIse , ola inDIyA reDIo (muMbai) dvArA hiMdI ga. vA. mAvalaMkare muMbaInA agragaNya vepArIo samakSa belatAM janatAne krIsamasanA parva aMge nIce mujabane jIvanasparzI saMdeze jaNAvyuM ke "lazakarI tAlImadvArA ja prajAmAM zista ane netRtvane na pAThavyA hatA.) guNa pedA karI zakAya. pharajiyAta lazkarI tAlImanI dizAnA pahelAM sI kIsamrasanA dhaMTArava sAthe Peace on earth and - pagathIyA tarIke leke rAIphala kalabamAM athavA rAIphala esasIedimI Goodwill among man-vimaetu sarvajJAti pati zanamAM joDAI zake ane kaTokaTInI paristhiti pedA thAya tyAre A viDatA mavA mUtaLaT:-A zabda dareka mAnavInA saMrakSaNanI bIjI haroLa" banavAnI taiyArI karI zake." attaradvAra upara athaDAya che. paNa sarva kIMmatI "zrI mAvalaMkare e have karyo ke huM mahAtmA gAMdhI tathA koya vastuonI mAphaka A zivazAntinI paNa ApaNe purI kIMmata temanA ahiMsA siddhAntane niSThAvAna anuyAyI chuM" ane vadhumAM li ApavAnI rahe che. te mATe jarUrI AtmasamarpaNa apekSita jaNAyuM ke "le ke bAyalo bane e rIte ahiMsA AcaravAmAM ja che. TuMkA dilanI irSyA ane asUyAne nirmULa karavI, sau sAthe Ave evuM gAMdhIjI kadI paNa mAgatA nahatA enI huM geraMTI' " ke mIThA saMba che. keLavavA, ekamekane namatuM ApavuM, parasparanA bhalAmAM ApuM chuM" ane "gAMdhIjInA e niSThAvAna anuyAyI" gAMdhIjInA ; AnaMda anubhava-A mUlya suleha zAntinI sthApanA karavA mATe sidhdhAntane amalamAM mUkavAnA saMbaMdhamAM A pramANe chelyA. "mArI | A paNa sarvee cukavavAnuM che. krIsamasa kevaLa AnaMda majA mANavA vAta kahuM te, mArA para halle karavA AvanAra mANasa para huM deza mATe ke dharamaMdira zaNagAravA mATe utsava nathI. A hakIkata hiMmezAM hale karIza e mArI philasuphI che ane duzmana prahAra kare A paNe kadi na bhUlIe. krIsamasanI bheTa sau koIne sukhI karavAnI te pahelAM prahAra karavAne pratyeka vyakita taiyAra thAya ema huM icchuM." # bhAvanA pragaTa karatA premanuM, amara AzAvAdanuM, amApa zauryanuM Ama jaNAvIne zrI je. sI. kumArappA dAdAsAheba mAvaLaeka pratIka che. . karanI bahu ja sakhata zabdomAM TIkA kare che ane harijana baMdhunA ka je mAnavI bhUtakALane AsAnIthI-sahelAIthI bhUlI jAya taMtrI zrI maganabhAI desAI temanuM samarthana kare che. te BchebhaviSyanI eka bevakupha prANI mAphaka upekSA kare che, ane mAnyavara gaNeza vAsudeva mAvaLaMkara koi eka sAmAnya yikata mAtra svArthavRttithI prerAIne ja vartamAnane vicAra kare che e mAna nathI. AjanI kasabhAnA teo "spIkara' che. zrI kasturabA smAraka AvIne krIsamasa paDakAra kare che. ApaNe udhdhAra karavA mATe ane ane gAMdhI smAraka nidhinA teo vaDA, TrasTI che gAMdhIjInA paNa ane gAMdhI A nidhinA te va ii che gAMdhI ApaNane potAnA kuTuMbI banAvavA mATe Izvare A duniyA upara 'teo gADha paricita hatA ja, AvI eka viziSTa vyakita nezanala A; duniyAnI rAjyasattAone bhramaNAmAM nAkhavA mATe eka nAnA rAIphala esesIezana opha inDIAnA pramukha hoya e paheluM parsarakhA nabaLA bALakanA rUpamAM tenuM Agamana thayuM ane duni Azcarya; teo rAIphala pravRttine Ama pracAra kare e bIjuM Azcarya; biyAnAM abhimAnane ogALI nAkhavA mATe teNe eka gamANane "mArA para hale karavA AvanAra mANasa para huM hamezA halle karIza. vijetAnuM nivAsthAnuM batAvyuM. IzvaranI-nIcA namIne prabhutva sthApavA e mArI. e mArI phIlasuphI che ane duzmana prahAra kare te pahelAM prahAra icchatA izvaranA avatArarUpa mAnavInI-A akaLa kaLA che. karavAne pratyeka vyakti taiyAra thAya ema huM IcchuM chuM" evA udgAre je Izvara ApaNI vacce potAne taMbu tANavA IcchI zake che ane teo kADhe e trIjuM Azcarya; ane A badhA pAchaLa teo dA ezlehAmanAM-gamANumAM bALaka tarIke janma levAnuM pasaMda kare che te kare ke "huM mahAtmA gAMdhI tathA temanI ahiMsAnA siddhAntone mANasa mANasa vacce uccanIcanA bheda karanArA ane nAta, jAta, niSThAvAna anuyAyI chuM" A cethuM Azcarya. ' kAma ane dezanI dIvAlo ubhI karanArA ApaNe koNa ? AjanI rASTrane AjhAdI maLI ane bahu thoDA samayamAM gAMdhIjI videha duniyAmAM jayAre nirAzA sarvatra vyApelI che ane bevakuphI bharelA thayA. ApaNe ApaNuM bhAvInA sUtradhAra banyA ane e javAbadArI hakAranI garjanAo tarapha saMbhaLAya che tyAre krIsamasanuM parva adA karatAM je karavAnuM ApaNe bhAge Ave athavA te je pravRtti A AMpaNAmAM koI no AzAvAda ane vinamrabhAva prere che. chellehAmanA tarapha ApaNe vaLIe ane prajAne vALIe te badhuM gAMdhIjInA pelA jhupaDAmAM ghera aMdhAruM hatuM, paNa e ghora aMdhArAmAM prakAzane vicArone anurUpa ja hovuM joIe evI apekSA vadhAre paDatI e krIsamasanA divase duniyAnA e agecara khUNAmAM che. gAMdhIjIne ApaNe rASTrapitA tarIke oLakhyA, eALakhAvyA pragaTele ciraMjIva premaprakAza kadI asta pAme nahi ane duniyA ema chatAM paNuM ApaNA samAjanI navaracanA ApaNe ApaNI sujha vipharIthI gADha timiramAM garakAva thAo nahi eja prArthanA! AmIna.! mujaba ja karavAnI rahI. te sujha koI aMzamAM gAMdhIjInA vicA anuvAdaka : paramAnaMda rone maLatI hoya; koI aMzamAM tethI anya prakAranI 5NuM khA saMdha samAcAra hoI zake. vAstavikatA A prakAranI hoine ApaNe gAMdhIjInA 3. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI tA. 13-12-54 nA roja nAma sAthe svapnamAM paNa na joDIe tevI pravRttinuM gAMdhIjInuM ja maLelI kAryavAhaka samitinI sabhAe darzanArthe AvatA sau koi mATe jaina nAma ApIne je ApaNe samarthana karIe te ApaNe gAMdhIjIne maMdiro khullo mukAya ane zravaNArthe AvatA sau koI mATe upAzraye bhAre droha karyo kahevAya. tamAcAnI sAme tamAro ane lAtanI sAme khullA mukAya e mATe jarUrI adezana hAtha dharavAne lAta tevI ja rIte hallAnI sAme hale e te jugajune hiMsAvAda nirNaya karyo che. ' che. temAM paNa duzmana prahAra kare te pahelAM prahAra karavAnuM kahevuM te ApaNA mAM dhara aMjAra vidhAnA e ane niyA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ bolatAM hAla jAti mATe vaha5 eTale ja jugajunA AdamaNuvAda che. ane gAMdhIvAla bImA rA bIlI che. pratinidhI ApaNa neve nI karI oLakhAvavA e rAkSasane deva tarIke, saMtAnane izvara tarIke thayo cirakALathI grasta che. Izu khIrata'Ress moodbp nI hara, te rane amRta tarIke oLakhAvavA barAbara che. A vicAravAdane ema pokArate pokArate krosa upara videhe thaye gAMdhIjI paNa thI ja bIjA je kAMi saMskArI nAma ApavuM hoya te Ape, paNa tene "verathI veranuM zamana nahi thAya" e ja pekAra karatA karatA gahasenI ! - gAMdhIvAda tarIke haragIja oLakhAvI na zakAya. A be ne be cAra gALIne zaraNa thayA. gAMdhIjIne ApaNe adhidevatAnA rathAne racokhA, [ , jevI sAdI samajanI vAta che. bIjuM koI AvI vAta kare te temanI pUjA karI, AratI UtArI,''paNe ApaNAmAM "zrera prativIranI che. tenI samajaNunI ApaNe dayA khAIe; gAMdhIjInA antavAsI samA- -- vRtti eTalI ja kAyama rahI che aca ema chatAM paNa ahiso ane te dAdAsAheba mAvalaMkara jayAre Avo upadeza Ape che tyAre ApaNI. gAMdhIjInA nAmane ApaNe haMmezA AgaLa karatA rahyA chIe dAdo buddhi avAka banI jAya che. . . -- sAheba mAvaLaMkara jevI viziSTa vyakita jyAre AvA visa vAdI upara gAMdhIjInA avasAna bAda ApaNe ghaNI dizAmAM AgaLa vadhI gAro kADhe che tyAre eTaluM ja kahevAnuM rahe che ke gAMdhIjI to che. parata chIe; navI navI yojanAo hAtha dharI rahyA chIe; ghaNA navA AvyA ane gayA paNa sAcI ahiMsA te haju, ApaNA dilamAM kAyadAo ghaDI rahyA chIe; aneka navI pravRttio nirmANa karI uge tyAre kharI ! rahyA chIe. AmAnuM ghaNuM evuM che ke jo gAMdhIjI hayAta hota 'devadravyane sAmAjika upayoga ane mAnyavara roDa, te te saMmata na karata ema ApaNe nisakocapaNe kahI zakIe kasturabhAI lAlabhAI koI ke tema che. ane ema chatAM A badhuM beTuM thaI rahyuM che ema ke, gayA DIsembara mAsanI AkharamAM pATaNanA jaina sAdhatApUthI.' che, 'ApaNAmAMnA ghaNAkharAne lAgatuM nathI. AvI vicitra paristhiti ' mAnapatra svIkAravAnA prasaMge devadravyanA sAmAjika upayogakavi 31 vagere jo ApaNe e dAvo karavA lAgIe ke ame gAMdhIjInA belatAM zrI kasturabhAIe jaNAvyuM hatuM ke devadravya vagere sadhI ka, mAgane ja saMvethA anusarIe chIe ane gAMdhIjI hayAta hota te DesevaMtIlAle jaNAvelA vicAro upara mAre kahevuM joIe? A badhuM teo jarUra anumata karatA te AnA jevuM paravacaka have jamAne palaTAya che. mATe devadravya maMdiramAM na khacatakhiIne A asatya bIjuM ke heI na zake. kharcAvuM joIe e barAbara nathI. beDage skulo vagere karavA koI milizkarI tAlIma dvArA ja prajAmAM zista ane netRtvanA guNa dhagaza hoya te bahAra nIkaLI paisA bhegA karavA joIe. vAta karatA vi pedA karI zakAya " dAdA sA mAvalaMkaranA e vidhAna sAme hajAro rUpIyA maLI raheze. tene mATe kammara kasavI joie. madira bhAgye ja koI vadhe uThAvaze, paNa zrI kumArappA jaNAve che te ranA paisA maMdira sivAya kayAMya vAparI zakAtA nathI. ApaNA zAstra mujaba "ahiMsaka zista ane lazkarI zista vacce rahele pAyAne devadravya maMdiramAM ja vaparAya ema kahe che. eka bheda zrI mAvaLaMkara samajayA ja lAgatA nathI. pahelI vastu "hiMdustAnamAM ghaNAM dharmo pracalita che. meM zipanA abhyAsa Ansarika Atmanigraha che ane sAcI svataMtratA ane khAtara dareka dharmanAM maMdire joyAM che. paNa jaina zvetAMbara kemanAM ja sarvodayane eka mAtra sAce pAye che, jayAre lazkarI zistamAM maMdire sudaDha joyAM che. tenuM kAraNa devadravya ApaNA zAstramAM to kevaLa bIjAnA hukamenuM pAlana karavAnuM ja che ane temAMthI ; batAvela prathA pramANe ApaNe vAparyuM che, ApaNA hajAre madira che gulAmagIrI ane saramukhatyArazAhI pedA thAya che." belura ane halebIDa evAM be gAme mAyaserathI doDhasoeka ra e paNa kharUM che ke " lake bAyalA bane e rIte ahiMsA - mAIla dUra AvelAM che. tyAM AgaLa Abu jevI kotaraNInI sunnara :. AcaravAmAM Ave evuM gAMdhIjI kadI paNa mAMgatA nahotA. paNa hiMdu maMdira che, paNa te suvyavasthita sthitimAM rahyA nathI. eTaluM ja na bAyalApaNAnuM nivAraNuM mAtra zastrasajajatA vaDe ja zakya che ema nahi paNa autihAsika purAvA pramANe be eka saikA pahelAM sAta ! para che kadi gAMdhIjIe kahyuM ke mAnyuM nahotuM. gAMdhIjIe kadi zastra dhAraNa 1300 jeTalAM digaMbara maMdira hatA. temAMthI hAla cAra pAMcathI. jyAM nahotA; koIne paNa bahAdura banavA mATe zastra dhAraNa karavAnI ' vizeSa rahyA nathI. temAM 20 thI 25 phuTa uMcI sundara tIrthakaronI temaNe kadi salAha ApI nahotI. nivaye ahiMsA sAme praNavA- "mUrtie birAjamAna che. bIjA badhAM maMdiro nAza pAmyA che. . nanI zuravIranI ahiMsA kevI hoya ane te zuravIratA zastrasaja AnuM mukhya kAraNa hiMduomAM ke digaMbara jainemAM evuM vyavasthita [ sanika karatAM keTalI badhI caDiyAtI ane sau koInuM zreya karanArI TrasTa nathI ke AmAnI nathI ke jenAthI ATalA sarasa maMdira hoya e ja tatva' gAMdhIjIe ApaNane potAnA apUrva jIvanacari- suvyavasthita rAkhI zakAya. devadravya zA mATe bIje vaparAvuM na joie A tahorA zikhavyuM che. hiMdanI AjhAdInI AkhI laData paNa Aja tatva ' ene meM sageTa radiye Apyo che. '' . : upara nirmANa karavAmAM AvI hatI. Ama chatAM paNa bAyalApaNune nAbuda "pUjya gAMdhIjInI vAta che. teo kahetA hatA ke jemakAmane 3. karavA gAMdhIvAdI vadAsAheba mAvaLaMkara rAyaphala dhAraNA karavAne upadeza mATe je paisA levAyA te sivAya vAparavA adhikAra nathI. eka ApaNane Ape che A bhAre vismayajanaka che. . vakhata meM amuka paisA evA bhaLatA ja kAryamAM vAparelA, chatA E - A rIte rAIla esosIezana paNa eka evI saMsthA che pUjya gAMdhIjI taraphathI mane Thapake maLyA hatA. devadravya jINoddhAra ke jene gAMdhIvicAra sAthe meLa besADavAnuM koI paNu rIte, zakya sivAya bIje vAparI na zakAya e mAre saTa abhiprAya che. e ja nathI. Ama chatAM paNa AjanA prajAjanone gAMdhIjInA vicAra "devadravyano sAmAjiMka upayoga karavAnI ApaNAM dharma zA . [ ka valaNanI upekSA, karIne rAIphalane mAMge dhAraNa karavAnuM pitAnA spaSTa mana kare che, paNa ema ja kahuM chuM ane gAMdhIjInA parNa: Ess hitemAM lAge che te mArge javAne teo saMpUrNa rIte svataMtra che.. e abhiprAya hate. have devadravyanA upayoga viSe anyathA vicArane A Eaa ahiM kahevAnuM eTaluM ja prApta thAya che ke rAIphala pravRtti sAthe koI avakAza ja hoI na zake ema mAnyavare kasturabhAI vicAratA gAMdhIjInuM nAma joDIne tene je pracAra karavAmAM Ave che te bhAre lAge che. temanA udgArene bhAva paNa kAMIka AvA ja dekhAya che. ! A anaryavAhI ane atyaMta duHkhada che. . . . A carcAmAM gAMdhIjInA nAmane dAkhala karavAmAM Aviya no che. AvI vacanAnI mAtra dAdAsAhebane ja deSabhAgI lekhIe e heta te vadhAre ThIka thAta, paNa ApaNe etarapha joie chIe te A e barAbara nathI. vastutI ApaNanI sarvanI prakRtimAM hiMsAnI uDI mujaba potAnA vicAra sAthe gAMdhIjInuM nAma sAMkaLavAnI AjanArA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 netAone lata lAMgI che. peAtAnA vicAra svataMtra zake tema nathI evI . azraddhAnA A rItamAM A thAya che.. prabuddha jIvana rIte ubhA rahI evA bhAsa mAnyavara kasturabhAi bhale ema mAnatA hoya ke devadravyanA sAmAjika upayoga icchatA sudhArakAne pote sacoTa radiyo Apyo che, paNa cAlu prathAnA samarthanamAM temaNe mAtra eka ja dalIla raju karI che ane te e ke ApaNAM Aje ATalAM badhAM maMdiro meAAda che .te devadrabyunA maryAdita upayAganI prathAne AbhArI che. AnA uttararUpe jaNAvavAnuM ke devadravyanA ekAMgI upayogane lIdhe jarUra thoDAMka navAM madirA dhAyAM - haze. temaja jarjarita thatAM madirAnA thoDA ghaNA gRdhdhAra paNa thayo haze, paNa maMdizanI ATalI badhI vipulatAnuM kharUM kAraNa e che ke ApaNA dharmAMcA, madirA khadhAvavA upara ane mUrti nirmANa karavA upara kai kALathI asAdhAraNa bhAra mUkatA AvyA che. eka kALe brAhmaNo yajJa uMpara khUba bhAra mUkatA ane dezamAM pAra vinAnA yajJA thatAM. AvI ja rIte dharma sAdhanA eTale mUrti ane maMdira AzrIzAna maMdira baMdhAvA, pAravinAnI mUrti e dhaDAvA, mUrtine mAnA cAMdIthI maDho, hIrAmAtInAM AbhUSaNA karAvA, varadhoDA kADho ane aThThAi mahetsavA karAma ApaNuM Akhu dhArmika jIvana mUti ane maMdira AsapAsa ja meTA bhAge gherAyalu rahyu` che. AvA ekAnta pracAra ane vAtAvaraNanA pariNAme sakhyAbaMdha maMdira nirmANa thayAM-te eTale sudhI ke evAM paNa aneka sthaLeA che ke jayAM maMdiro che paNa pUjanArA nathI. itihAsakALamAM A eka - madiyuga hatA. mAtra jaina dharma pUratI ja nahiM paNa sarva dharmo upara A maMdirayuganI khuLavAna asara paDI che. zivaviSNunA maMdiranI paNa kayAM kamInA che? devadravyanI prathA sivAya paNa dakSiNa hiMdustAnamAM zivaviSNunAM DhagalAMbadha maMdiza Aje mejuda che. jyAM musalamAnanuM AkramaNa thayuM tyAM-mardiza nAza pAmyAM; jyAM e AkramaNa na phelAyuM tyAM madirA TakI rahyAM. maMdirAnI mAnnude hAlata ane devadravyanI prathAne zeTha kasturabhAi ka2e che. evA koi gADha saMbaMdha che ja nahi. have A maMdirayuga pUrA thayA che. ane sAmAjika yuga zarU thayA che. AnA atha ema kei na kare ke maMdira ane mUrtina have kASTha upayoga rahyo nathI. dharmasaMsthA sAthe maMdirasa MsthA anivArya paNe saMkaLAyalI che. islAmamAM maMdiranuM sthAna masasjide lIdhu che. dharma saMsthAnuM astitva haze tyAM sudhI maMdira ke masjidanu astitva khUMdha thavAnuM ja nathI. kAmabaLe Aje pharaka e paDayo che ke - Aje ApaNe ghaNA vadhAre samAjalakSI banyA chIe ane tethI maMdiranI muMDImAM cAlu Avaka dvArA vadhArA thayA kare ane temAMthI je kAMi kharacAyuM te mAtra AMgI bhUSaNa ane ghaNe ThekANe khInajarUrI navAM madirA adhAvavA pAchaLa kharacAya ane bAkI saMcaya ja thayA kare tenA badale maMdiranA nibhAva tathA TakAva pAchaLa jarUrI haiya teTalu dravya bAjue rAkhatAM vadhArAnAM dravyanA sAmAjika hitonAM kArya mAM upayoga thavA joie ema ApaNuM samAjalakSI mAMnasa jorazeArathI kahI rahyuM che. devadravyane . anya kArya mAM vAparavAnAM pratidha jaina samAja sivAya anya koi dhArmika samAjamAM che ja nahi. jaina samAjamAM paNa zve. mU. samAja A bAbatamAM ghaNA vadhAre kaTTara che. dikhara samAjamAM ATaleA khadhA Agraha nathI. musalamAnanI masjido ane khrIstIonA carcAnI AvakamAMthI zaikSaNika temaja paropakAranI aneka pravRttio nirmANa thaI che ane thAya che. maMdiranI vadhAzanI AvakanA sAmAjika kAryomAM upayoga thavA joie e sahaja svIkRta bane tevA tA. 51-1 vicAra svIkAravAmAM dharma zAstranA amuka pratibaMdhaka ullekhA ane tenA AdhAre Aja sudhI sarvamAnya ane sata ADe Ave che. je kALe je rUDhi pracalita bane che tenAM samaka vidhAne te kALanA dharma zAstrAmAM dAkhala karavAmAM Ave che. eka kALe jaina samAjamAM caityavAsanI prathA hatI. zithilAcArI sAdhue caityavAsa karatA ane temanA hAthe caityadravyanA bhAre durUpayoga thatA. A paristhitine dhyAnamAM lane jaina sAdhuone caityamAM rahevAnI manAi karavAmAM AvI. ane maMdira ane mUrtinu e kALamAM atyanta mahatva hAne maMdiramAM thatI Avakane maMdira ane mUrti sivAya anya kAryamAM upayoga tha na zake evI mAnyatA svIkAravAmAM AvI, kALakrame te mAnyatA sudRDha thatI cAlI ane tadanusAra zAstragraMthAmAM vidhiniSedhA dAkhala thayA. Aje sAdhuenA caityavAsanA prazna nathI. Aje che teTalAM madirA sAcavavA muzkela che, tyAM sthAnika jarUriyAta sivAya navAM maMdira baMdhAvavAnA paNa kaMI prazna ja nathI. mUtio paNe DhagalAbaMdha paDelI che. maMdirA sAdAM ane mUrtio kazA paNa ThAThamATha vinAnI hovI joie e vicAra cetarapha svIkArAtA jAya che. bIjI bAjue lokamAnasa dhArmika mAnyatA, vahema, lAMbA kALanA adhyAsa temAMthI ahika lAbha maLavAnI AkAMkSA- AvAM aneka kAraNAne lIdhe madirA tarapha khUba DhaLeluM rahyuM che ane dAnanA pravAha e dizA tarapha haju askhalitapaNe vahyo jAya che. AvA saMyogo vacce zANapaNanI e ja suja hAi zake ke madiranI Avakane sAmAjika hitanA kAryo tarapha vALI devI, jethI maMdira nabhyA kare ane sAmAjika kAryo paNa thatA rahe. ApaNe devadravya saMbaMdhI Aja sudhI eka prathA svIkArI, Aje ApaNane maLelI navI sujanA pariNAme ApaNe badhA ekaThA maLIne e prathAmAM pheraphAra karavAne nirNaya karI zakIe chIe. dharma zAstranAM vidhiniSedhAe lAkakalyANane anusarIne-nahiM ke tene rUMdhIne--cAlavAnuM che. lokakalyANane amuka vidhiniSedha poSaka nathI ema mAluma paDatAM dareka samAjane temAM jarUrI pheraphAra karavAnA kALasidhdha hakaka che. khIjI pravRtti mATe khIjA kaDA karI devavyane aDakavAnA vicAra na karo ema mAnyavara kasturabhAi zeTha kahe che. temanA viSe pUrA Adara hovA chatAM ApaNe temane javAba ApI zakIe chIe ke khIjI pravRttio mATe phaMDa thAya ke na thAya, A dravyane Ama sthagita rAkhavAne AvA vicitra graha zA mATe ? potAnA samarthanamAM zeTha kasturabhAI gAMdhIjIne kheMcI lAve che. je dAna je kArya mATe maLyuM hoya temAM te vaparAvu joIe-AmAM gAMdhIjIe navuM zuM kahyuM ? sAmAnya rIte ApaNe paNa Ama ja mAnIe chIe. paNa devadravyane prazna A kreTinA nathI. jene dravya na khape evA deva sAthe A dravyanI mAlikIne ApaNe joDIe chIe ane pachI deva eTale mUrti ane madira evA artha karIne devadravyanA upayAganI ApaNe eka kutrima maryAdA bAMdhIe chIe. vastutaH madira e eka prakAranI dhArmikasAmAjika saMsthA che ane tenI Avaka vyApaka arthamAM sAmAjika Avaka che. A ja bAbatane ApaNe bIjI rIte paNa vicArI zakIe chIe. deva athavA IzvaranA A duniyA upara kharA. pratinidhi krANu ? bhUti ane maMdira ke mAnavasamAja ke jenA viSe te deva yA zvara anata karUNA seve che? saMbhava che ke devadravyanA prazna gAMdhIjI samakSa tenI samagra - bAjuethI mUkavAmAM AvyA hAta tA te ApaNI vicArajaDatA upara jarUra hasyA hAta ane devamaMdiranI vadhArAnI muDI ane AvakanA upayoga daradranArAyaNa mATe ja thA
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ bApA nA mAmA te mA nI gama rIte kare che : , [emAMnavane evo mAnItAraNa nayA mA ne pahelA divasanA samAra mArI vidhAlayanI mAMga che. ogaLa jaNAvyu tema kALabaLa Aje ApaNane vadhAre ne vadhAre ja sAtijanonuM Adaranivedana ane temanI tejacitrono AkAra Eii neminAvI banAvI rahela che. navA vicArapravAha mUrti ane maMdirathI lagatAM hatA. A samAraMbhanuM pramukhasthA e mArI kI.mI ne vimukha banato cAlyo che. je saMsthAnI sAmAjika pramukhazrI esa. ke. pATile lIdhuM hatuM samArakAma hipayogItA nathI te saMsthAne TakI rahevAnuM muzkela banatuM jAya che. ane samaDIvihAra'nuM nATaka bhajavI batAvavAmAM AvI che Kre che. AvI pratikuLa vicArapravAha sAme maMdira ane mUrtine TakAvI bIjA divase prastuta vidyAlayano savaNa mAsavAramAM rAkhavIne, je samAja pA saMpradAyane Agraha hoya teNe, maMdira tathA pradezanA pate pradhAna mAnyavara zrI morArajI dezAinA pramakhANoma che. mati mAMthI thatI Avakane lekasaMgrahanA karyo tarapha vALavI ja paDaze. ujavAyA hatA. A vidyAlayamAM sahazikSaNanI prathA svIkAravAmAM tii Ama karavAthI je navI peDhIne maMdira saMsthA sAthe saMkalita rAkhI, ' che ane A vidhAlayane kula 428 vidyAthIo lAbha le che zako. kamanasIbe A vicAra ane dRSTi zrI kasturabhAine mAnya keLavaNIthI meTrIka sudhI A saMsthAmAM zikSaNa ApavAmA Ave che saMbhava nathI; kAraNa ke dhArmika bAbate viSe temaNe ane e uparAMta lalita kaLAo tathA vividhalakSI horA zahevAra . tapaNe vicAra karavAne kadi prayatna ja karyo nathI. tAlIma paNa ApavAmAM Ave che. A samayamAM koI paNa kA mane jana kAryakrama rAkhavAmAM AvyA hatA ane tamArI elara ane halebIDa viSe mAnyavara kasturabhAIe karelA ullekha maMdira ane LiyAnA bhArA" e nAmanI be bATikAo laDI levAmAM badhe jaNAvavAnuM ke beluramAM je khaMDiyere che. te kezava eTale ke AvI hatI.' BJP, CEOno dina che tyAM koI jaina maMdire hatAM ja nahi. hale- trIjA divase prastuta vidhAthagraha athavA te. chAtrAlayo sAI ne INmA civiSyanAM maMdira sAthe hela-5Na jarjarita be traNa mahotsava ujavavAmAM AvyuM hatuM. ' A mahotsavanuM pramukha sthas | Eii che kAbara jaina maMdira che ane te sthaLa upara zeTha kasturabhAI jaNAve . saMba, pradezanA rAjyapAla sA. tema eka e raukA pahelAM nahi, paNa AThasethI hajAra varSe muMbaI pradezanA rAjyapAla mAnyavara maMgaLadAsa pakavAsAerobA hatuM. A chAtrAlayane lAbha hAIraphula temaja kolejo zAmaNI pahelI sArI saMkhyAmAM jaina maMdiro hoya ema tyAMthI nIkaLatA . jJAtinA vidyArthIone ApavAmAM Ave che ke para sara modirAno avaroSa uparathI mAluma paDe che. A saMkhyA 1* * nI vidyArthIo che. A rivAnuM roka kasturabhAI jaNAve che te atyukitanI parAkASTA che. A suvarNa mahotsava prasarI vidyArthI grahanA bhUtapUrva vidhAthIoe saMsthA mATe lagabhaga 6, karIye reva maMdira samuccaya Aje hiMdamAM anya koi sthaLe maLe tema nathI. '3000nI rakama ekaThI karI hatI jemAMthI vaselA thayelA tenI saMkhyA paNa 100nI aMdara che. ahalebIDanAM jaina maMdirone nAza thavAnuM - rU. 2500) ne ceka e ja prasaMge uNapatidAne sAkAra pti maraNa vyavasthita TrasTa ke AmadAnIne abhAva e nathI paNa eka sAheba mAraphata saMsthAnA saMcAlakone suprata karavAmAM alyA hatA . praderImAM eka kALe jenenI khUba vastI hatI. zaMkarAcAryanA jainavidhI, . A uparAMta bhUtapUrva vidyArthIoe dara mAse A vidhAtA becAranAM pariNAme brAhmaNa ane jaine vacce bhAre saMdharSa ubhe kAra calo ane jenI meTA pAyA upara katala karavAmAM AvelI ema amuka amuka rakama ApavAnAM vacana ApyA hatA tenI saravALo mAsika madada peTe rU. 45ne thayuM hatuM. bhUtapUrva vidyArthIe e kALane itihAsa kahe che. Ama jaina vastI nAbuda thatAM jaina dilamAM saMsthA pratye rahelI rUpattine AvuM saMgIta matI dara rAja maMdira - ma ja zake e svAbhAvika che. brAhmaNoe paNa e , to divasamAM dharma cSanA kAraNe jaina maMdirane sArA pramANamAM nAza karyo * ApavA badala temane aneka abhinandane ghaTe che. evI saMsthAoe aneka vidhArthIone Aje jIvanamAM taratA koI DhAM heya e saMbhavita che. Aje paNa jaina maMdire karatAM jaina vastIne ke rakAvavAno prazna vadhAre mahatvanuM che. e ghaTatI jaze te devadravya temAMthI keTalAMka te samRddhi athavA te saunI romero sITa madiranArAnA koI pravAhane rokI nahi zake. ane ATalA - pahecyA che. teo A ja rIte pitA upara rahelA cAnA keda ratA kuNapratidAnanI rIte vicAra karavA lAge tAta sarakaas ! devedravyane sAmAjika upayoga jaina samAjanI jarjarita dina patI jatI dazAne aTakAvavA mATe atyaMta jarUrI che. ' . ' nibhAvanI cintAne I prazna ja na rahe. tamArI ke trIjA divasanA prAsaMgika vivecana daramiyAna bAyakAmore . nA kAma za ozavALa vidyAlaya tathA vidyArthIgahane : bahene mATe kAMI karavAnI sau koInA dilane sarakAra u nAyalo suvarNa mahotsava na karI; pramukhazrI maMgaLadAsabhAIe A apIlAnA samaya 23mubaimAM vasatA kacchI prajAjanomAM meTe bhAga, jaine che. karyuM. bhAIo mATe ATaluM badhuM ane baheno mATe koI . A jemAM paNa be jJAtie mukhya sthAna dharAve che. eka kacchI A apIla eka sakhI dilanA odamInA heyane pAra karavA thaI zo ozavALa jJAti jemane vyavasAya vIme, mukAdamI, ekasapeTe te zrI vIrajI ladhAbhAI, temaNe haju thoDA samaya pelA mitha : ". peTa vagerene lagatA che. A jJAtinAM badhAM kuTuMbe jaina, gRhane eka lAkha rUpIAnuM dAna karyuM hatuMtemaNe A prasa ga ta karI di' vitAbara maMrtipUjaka che. bIjI kacchI vIzA evAvaLa jJAti patnInuM nAma joDavAnI zarate kanyA chAtrAlaya mATe mAMDavI vistAramAM Ave temanI mukhya vyavasAya anAjanA vyApAramAM che. A vizA ozavALa : lagabhaga savA lAkhanI kIMmatanA be makAnA bheTa agita AjI. rAtinI sAMpradAyika samAjonI banelI che-eka sthAnakavAsI ane bIjo rAta sAthe upasthita bhAI baheno taraphathI dAnano pravAha vihe che savArI athavA te zvetAMbara mUrtipUjaka, A kacchI dazA ozavALa. thayo. eka ke doDha kalAkanI aMdara pAchotrAhmamerikI che. A atinI gazikSaNa saMsthAo zrI vIrajI ladhAbhAi kAda e. jaina 2010 bharAyA; vidyAlaya ane vidharmarAhano hoya to paNa vikA yANika mane bIka khetazI catrabheja khAyazI ajANI kAda lagabhaga eka lAkha, vidyAlaya mATe alaga hato.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-1 che. keLavaNI upara kendrita karavA mATe che e nAmanI gujarAtI vyAka raNa ozavALa jaina pAThazALA naliyAmAM A jJAti taraphathI cAlatA bALAzramane paNa rU. 1500 : kemI ane jJAtinI saMsthAoe dezanA hita ane saMga ja maLyA. AgaLa jaNAvyuM tema bhUtapUrva vidyArthIo taraphathI viMdhAthI- eTaluM badhuM nukasAna pahoMcADayuM che ane uccanIcanA bhedabhAvane cahene rU. 25000 ane vidyAlayane huM 60-00 ane vidyArthIgRhane jaDane ApaNAmAM eTalI badhI majabuta karI che ke tene koI paNa , zi mAsika rU. 450nA vacane ApavAmAM AvyA. Ama savAtraNa lAkha AkAramAM utejana ApavA, mana vadhatuM nathI, ema chatAM paNa Eche. rUpiyAnI sakhAvata jAhera thaI mAsika madadanI rU. 450 ne zikSaNapradAna ke LavaNIne lagatI pavRtti pUratuM mana thoDe apavAda ne vyAjanA hisAbe gaNutA e rakama paNa be lAkhanI gaNAya. A seve che, ane te e zraddhAnA kAraNe ke AjanI udAra keLavaNI vika uparAMta ghareNuM gAMThA maLyA te judA. eka evuM rasAyaNuM che ke je ugatI prajAnA vArasAmAM maLelI A ja chellA divasanI sabhAne kAryakrama pUro thayA bAda vividha nAtajAta varNasaMpradAyanI graMthione gALI de che, vizALa duniyA vika prakArane rajana kAryakrama raju karavAmAM Avyo hato ane "satyaniSTa ' ane temAM kArya karI rahelA aneka saMskRtipravAhanA sIdhA vikramAditya' ane huM A te vivAha" e nAmanI be naTikAo paricayamAM tene lAvI mUke che ane vizALatA, udAratA ane - khaMjavavAmAM AvI hatI. mAnavatAlakSI rASTrIyatAnA raMge tenA manane raMgI de che. koI paNa kAmI chAtrAlayanA vidhAthI enA paricayamAM AvatAM A Ama traNa divasa kacchI dazA ozavAla kemanA bhAI bahene e tathyano mIThe anubhava thayA vinA nahi rahe. A rIte keLavaNInI Fo bharacaka kAryakramadvArA pitAnI be zikSaNa saMsthAone suvarNa mahotsava dizAe pachAtapaNuM dUra karavAno koI paNa kema ke jJAtine hA bhAre AnaMda, ullAsa ane ThAThamAThapUrvaka ujavyo. A suvarNa , prayatna ApaNA dilamAM sahAnubhUti ane Adara pedA kare mi mahesava mATe 5000 bhAIbahene samAI zake e vizALa maMDapa DALa maDa che. pitAnI kemane zikSaNaviSayaka abhyalya jhaMkhatA saMkhyAche. ane bhavya raMgabhUmi ubhAM karavAmAM AvyAM hatA. maMDaLane bhAI- naI baMdha bhAI bahenane A meLe - ane te e ke jemAM kacchI Eaa bahenethI cikAra bhareluM rahetuM hatuM ane temAM paNa savizeSa da. e. jJAtinuM eka paNa kuTuMba evuM na hoya ke jeNe bhAga lIdho hida AnaMdanI vAta te e hatI ke A sabhAo ane mane raMjaka na hoya-Avo meLe jotAM dila AnaMda anubhavatuM hatuM ane dezanA kAryakramamAM jeTalA bhAioe teTalI ja saMkhyAmAM bahenoe AdithI bhAvI utkarSanAM mIThAM svapna cintavatuM hatuM. A bhavya suvarNa anta sudhI ekasarakhe bhAga lIdho hate. mahotsava yojavA mATe ane e rIte pitAnI komanAM bhAI baheE 7 kacchI da. o. vidyAlayane prAraMbha I. sa. 1800nA ekiTobara ' nenuM citta keLavaNI upara kendrita karavA mATe tene lagatI samitinA ka mAsanI 28mI tArIkhe "zrI A kacchI dazA ozavALa jaina pAThazALA pramukha, lokasabhAnA sabhya ane ApaNAmAMnA anekane suparicita zrI, - e nAmanI gujarAtI cAra dhoraNanI nizALathI karavAmAM Avyo bhavAnajI arajaNa khImajI tathA temanAM sahakAryakartAone dhanyavAda vi hatA, Aje muMbaInI kaI paNa hAIskula sAthe ubhI rahI zake dhaTe che. di tevI sAdhanasaMpannatA ane zikSakasaMpannatA A vidyAlaye prApta jaina maMdiranA jIrNoddhAramAM surUcine sarvathA abhAva karI che. pa4 varSanA tenA AyuSyamAM muMbaInA komI hullaDee A ' gayA DIseMbaranA antabhAgamAM zeTha kasturabhAI lAlabhAI pATaNanI ED saMsthA mATe anekavAra Aphate ubhI karI hatI. je latAmAM A anekavAra AphatA ubhI karI hatA. je latAmAM A mulAkAte gayelA. te zubha avasarane lAbha laIne pATaNunA jaina yAne gayelA te ema vighAlaya cAle che mADavA vibhAga hiMdumusalamAnanA sana' . mU) saMdha taraphathI temane mAnapatra ApavAmAM AveluM. e mAnache lagate che. 1944nA gedI dhaDAkAe A saMsthAne prAthamika thAne prAthamika patrane pratyuttara ApatAM, Aje jaina maMdiromAM jIrNoddhAranA nAme mULa Sii - vibhAga je makAnamAM cAlatA hatA tene nAza karyo hato. AvI ja mAthe tadana visAta sabhA karavAmAM Ave che. ma su aneka jIvanamaraNanI kaTokaTImAMthI A vidyAlaya pasAra thayuM che vastune nAza karIne samajaNa vinAnA samArakAma karavAmAM Ave che karI ane ema chatAM uttarottara vikAsa pAmatuM rahyuM che. vidyAlayanuM vArSika ane AvA uddhArakenAM nAmanAM e ja maMdiramAM meTAM pATiyA coDavAmAM [, kharca lagabhaga . 60000 nuM che jyAre mukhya Avaka rU. 5500nI Ave che AvI dukhada paristhiti viSe glAni vyakata karatAM zeTha TEST che. saMsthAnI esayAmate je Ara kALe rU. 36591nI hatI te tarabhAi e rIte jALave che . himA vadhIne Aje rU. 476788 sudhI pahoMcI che. A saMsthAne "mAre kahevuM joie ke jaina maMdiranA jIrNoddhAramAM je rIte ki pitAnA svataMtra makAnanI khAsa jarUra che. paisA kharcAvA joIe te rIte kharcAtA nathI. jene silpa pAMca " upara jaNAvyA mujaba i. sa. 1900mAM kacchI da. e. pacAsa ke se varSanI kaLA nathI. jaina zilpa hajAro varSa junuM 5 . paNa zALAnI zarUAta karyA bAda cAra varSane gALe kacchI dazA che. tenI je Akatio maLI Ave che temAM pheraphAra thayA nathI. ozavALa jaina borDIganI 18 vidyArthIo vaDe zarUAta karavAmAM - Aje je jAtane jIrNoddhAra thaI rahyA che te barAbara nathI. mane AvI hatI. A saMsthA Aje pitAnuM makAna dharAve che paNa lAge che ke " jaina maMdira zA mATe tene vicAra thato nathI. jIrNoddhAra di vidyArthIonI vadhatI jatI mAMgane have A makAna pahoMcI zakatuM - jaine zi95 pramANe tha joIe. ahIMthI maDherA jatAM ame nathI. ane vadhAre vizALa makAnanI jarUriAta ubhI thaI che. - cANasmA gayA. tyAM jIrNoddhAra thaI rahyo che. tyAM khuba junA sArAM prAraMbhanA rU. 23781 thI Aje A saMsthAnuM anAmata phaMDa bAraNuM kADhI nAkhI cAMdInA karyA che, kaMbaI gayA, tyAMnAM maMdirane rU. 154500 sudhI pahoMcyuM che ane rU. 570063 nI askayA AkAra zeThIyAnA baMgalA jevo che. derIomAM nathI ghATa ke nathI mata A saMsthA dharAve che. ' : rUpa, paisA che eTale kharcavA te ja che. AvI rIte karavAthI jaina kacchI samAja vyApAramAM prAraMbhathI mokhare che paNa keLavaNInI zilpane nAza thAya che te samajatA nathI. pATaNamAM ghera ghera lAkaDAnA chedizAe Aje paNa tenI haroLanI anya samAjonI sarakhAmaNIe. maMdire hatAM te kADhI nAMkhI nakAmAM jANI sate bhAve kADhI nAMkhyAM. tA : ghaNA pachAta che. A pachAtapaNuM dUra karavA mATe kacchI samAjanA rANakapura vigere jAo tyAM, samaja paDaze ke karoDanA ( judA judA vibhAge kaTibadhdha thayA che. A banne saMsthAoe kharcathI jaina zi95 jALavyuM che. AbunA maMdiramAM kare kharcA - sAdhelA pacAsa varSanA gALA daramiyAnane vikAsa te samAjanI tyAM paNa nIcenuM pAtharaNuM te sAduM ja che. atyAre nIcenA pAtharaBE keLavaNIviSayaka jAgRtinuM anumApaka citna che. NamAM bahu bhA karavAmAM Ave che te vyAjabI nathI. " " ' - ', ' ke' che. '
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jI jIvana | ka . . - EtvBER - + Ni Re to ja prakhuM jIvana para A bharatI - rAma . :- asAdhAraNa rIte maMdira jevA Azaya e che pachI tamArA chesAvAra rAta madira javAtA Azaya e che ke potAnA bhaNI gayA, pazcAtApa thavA lAgyA, cAMlI gAmamAM pahoMcatAM ja tema AtmAno utkarSa sadhAya e AdhAre maMdiramAM javAnuM che. A sarovegI parone bhegA karyo, kisse suvyuM ane hiMsAnuM prAyaSThi bAbatamAM vizeSa te pU. AcArya mahArAje jANe. maMdiramAM prabhunI mAMgyuM. poe sajA pharamAvI: calanananI. kezavarAya pATaNa daSTi sAthe draSTi eka thavI joIe. rANupurajInA maMdiramAM TheTha , buMdI pAse eka dharmasthAna che tyAM caMbala nadI vahe che tyAM snAna nIcenA pagathIyAthI prabhunI draSTi dekhAya che. . . karavAthI pApanuM prakSAlana thAya che e mAnyatAne AdhAre mane pahelAM koI maMdiramAM koI jagyAe "paTa"nI prathA na hatI, A vRddha jaina gRhastha pitAnA duNI gAmanA page pAsa 5 vaDavAone "paTa" nA tIrtha zuM vahAlAM na hatAM ? maMdiramAM kutarAM paNa prAyazcita mAMgyuM. duNInA pae padmaprabhujI javAnI ane vika bilADAM jevAM kALA pILA raMga na hatA. "paTa" uparAMta eka upakaraNa, pUjA karavA pharamAvyuM. . . . . . [, : bahene e hajAra rUpIyA ApyA eTale "bAI divALIe ApyA ? ' A kaTuMbane prAyazcita karyA vinA, cena paDe ema che evAM pATIyAM lagADavAmAM Ave che. e pATIyAMthI dharma vece che. eTale paMcanA nirNaya anusAra hiMsAnuM parimArjana karavA upaDayuM che. giranArajInA ke bIjAM karenA maMdiramAM takatI nathI. teone pAMca jaNa gayA, sAta divasanA pravAsa thaye ane aMdAje pacara : nAganI lAlasA nahotI. tyAM Aje pATImAM dekhAya che te te vahI- . rUpiyA 150 tha; bakarIvALAne kAMIka vaLatara ApyuM ja ho.. vaTadAroe lagAvyAM che. dharmazALAomAM ke evA bIjA sthAnakamAM A prasaMga sAMbhaLyA pachI bIjI aneka AvI ja vAta che , pATIyAMne vAMdho nathI. maMdiramAM pitAnA nAmanA pATIyAM cuMTADavAM sAMbhaLI. mAtra jainamAM A rIte prAyazcita mAMgavAnI praNAlikA nathI kAe pApanuM kAraNa che. ANaMdajI kalyANajInI peDhI paTI caDAvI paNu vaiSNavomAM paNa che. jayapuramAM paNa kayAMka A pracalita hatI to ' ApavAnI zarate paisA letI nathI. A vastu samaje te lAkhe che. eka vaiSNavanI jAna lagna pachI Teka pAchI pharI hatI. je relI rUpIAnuM kAma sAruM thAya ane zipa pramANe sudaDha thAya paNa - gADImAM A jAne musApharI karI hatI tenI nIce eka gAya ke bheMsa | - ukaMThA e na hovI joIe zikanI nAmanA thAya, A rIte te kapAI gaI hatI. A vAta chAnI na rahI eTale jAnamAM jeTalA hatA salATa, sucAra ke kaDIA paisA khAya che ane jaine vaMcita rahe temane haradAra javAnI sajA thaI; jo ke keTalAke e eka be divasanA che. jIrNoddhArane Azaya 200, 500 varSa jaina zilpa Take te mATe Ama tema gAmaDAmAM chupAyelA rahIne prAyazcitanI ThekaDI karI hatI rahe. joie." . . paNa mukhya mukhya mANasone te gaMgAsnAna karavA javuM paDayuM hatuM ke A viSayamAM zeTha kasturabhAinI dRSTi spaSTa ane sarvathA gokuLabhAI daulata rAma bhaTa | ' AdaraNIya che. rANapuranA tema ja AbunA jaina maMdiranuM temanA hAthe A dRSTi mujaba thayeluM jIrNoddhAra kArya bhAre prazaMsanIya che. satyaM-ziva, sundaram jyAre paNe koI prAcIna ke arvAcIna maMdiranuM samArakAma hAtha (mI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAnA lekhamAMthI cUMTIne taiyAra : - dharavAmAM Ave tyAre prAcIna zilpanA bhAvane koI aMzamAM kSati na karavAmAM Avela lekhasaMgraha) : , , pahoMce e bAbata jIrNoddhAra karAvanAre khAsa dhyAnamAM rAkhavI joIe. prakAzaka: zrI muMbaI jaina yuvaka sAthe loko , ane te mATe AvuM kaI paNa kArya zarU karatAM pahelAM A viSayanA A pustaka viSe paM. sukhalAlajI jaNAve che ke kA - jANukAra pAsethI purepuruM mArgadarzana meLavavuM joIe athavA te "prakRti trilekimai5mAM triguNAtmaka rAsa ramyA ja tevA jANakAranI deravaNI nIce ja AvAM kAme hAtha levAvA joIe. samudra parvata, sUrya, caMdra, graha-nakSatranA alaMkAra dhAraNa karI hisA-pApanuM prakSAlana : prAyazcittanA prakAre Sita thaI e prakRtinI kALapaTa upara niyamitapaNe pheratA vAtuM rAjasthAnanA Teka jIllAmAM bhUdAna pravAsa karatuM hatuM tyAre cakradrArA saumya ane rUdra, komaLa ane pracaMDa natya karatI ja rahe che bhUdAnapravRtti janatAmAMthI zI zI bhAvanA ane abhilASa jagADe pakSIonA kalarava ane kuMjana dvArA, pazuonA ArAma ane virAma che tenuM darzana te thayuM ja paNa. . dvArA temaja manuSyanA AlApa-saMtApa ane vilApadArI e naTI | ja nahIM ye thAMke, nahIM hai hUke rasavAhI saMgIta relAvatI ja rahe che. chatAM enI lIlAmAM sadA | ye idhara ke rAja hi... vilasatA lAvaNyanuM pAna kare evI kaLA-indriya dharAvanAra jete jirI jhamIna resI te vIralA ja hoya che. e lIlAne taTasthapaNe pakhanAra nyAya ko dUramAna hai... parama purUSa mivamUrtinuM saMvedana karanAra-te ethI e bAra AvI sutrAtmaka lITIo janatAnA hRdaya upara bhAre asara te ochA che. virala kSaNomAM thayela A saundaryanI jhAMkhI upajAve che tenuM darzana thayuM. lokabhASAmAM saMta vinebAne saMdeza * 5 | sa darI e maMgaLamUrtinuM saMvedana jyAre AvI koI vyaki loko utsAhabhera sAMbhaLe che eTaluM ja nahi paNa vicAra karatA thaI * vaikharI vANImAM vyakata kare che tyAre e vANI satya ziva ane paDI jaya che koIka zraddhApUrvaka, kaIka buddhimAM utarI gayuM tethI, kaIka sundara banI rahe che. prastuta lekhasaMgrahanA nAnA kalevaramAM evI dekhAdekhIthI paNa nAnuM meTuM bhUmidAna karavA prerAya che vagere kaI vANIne paricaya-bhavya saMvedananuM darzana-mArI peThe vAcakeneDI vAta karavAno vicAra ane nathI; paNa eka vicitra - zI lAgatI paNa abhyAdhika aMze thaze ja." , to A e che vAta rajU karavAne ja uddeza che. | kiMmata: rU 3, pisTeja voka kalA ka ka kakSAnA Teka zaherathI 24 mAila cheTe duNI nAme eka muMbai jaina yuvaka saMgha ane prabaMdha jIvananA grAhako mATe kI [ thI gAma che, tyAMnAM eka sAMvagI bhAI (amArA eka khAsa kAryakartAnA ke : pitA) saparivAra duNIthI cAMdalI gAme kAmaprasagA sAta divasa . dizA .. kimata: rU. 2, pAsTeja 09: dhI na upara belagADImAM jatA hatA. rastAmAM temanI gADI nIce eka prAptisthAna bakarInuM baccuM AvI gayuM. A dhArmikavRttivALA jInavANI (1) muMbaI jaina yuvaka saM545/7 dhanajI sTrITa, mubaI vicAranA gahasyane bhAre AghAta lAgyo; teo potAnuM kAmakAja (2) gurjara graMtharatna kAryAlaya, gAdhI rastA, amadAvAda jANakAra pAsethI pura A kAma hAtha levAnA joIe. sa ., ji ane kasama kalikAnI veSabhUSAthI che dharAnAra kalAne taTastha che. virala ane himAM utarI cAra karatA thayA nAnuM ma - - - ' . . . .
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-55 prabuddha jIvana - jene ane harijano ? sAdhanA sabhyo mATe vaitaraNu-tAnA paryaTaNa eka praznottarI - saghanA sabhya ane temanA kuTuMbIo mATe taraNAtAnasAnuM , - tA. 20-2-55 ravivAra (mahAzivarAtrI) nA roja eka paryaTaNa (AcArya vinebAnI. A noMdha hiMdanuM navuM baMdhAraNa amalamAM e AvyuM te pahelAMnI che; baMdhAraNamAM te hindu zabdanI vyAkhyAmAM ? javAne vicAra karavAmAM AvyuM che. e pravAsa jatAM AvatAM kAjanene samAveza karavAmAM Avye ja che. taMtrI) ' lagabhaga 160 mAIlane thaze ane te mATe sTeTa TrAnsaporTanI base - rokavAmAM Avaze. moTI umaranA bhAI bahene mATe jazu dITha rU. 12 ' prasta jaine pitAne hiMduothI alaga samaje che te aMge levAmAM Avaze ane dasa varSanI nIcenA bALa mATe za. 8 levAmAM paNa tamAre zuM abhiprAya che? : Avaze. A paryaTaNa daramiyAna be vakhata cA pANIne nAstA tathA eka vakhata bhojananI vyavasthA karavAmAM Avaze. A paTaNamAM Eaa vinAbAra hindu maMdiromAM harijanapraveza mATe muMbaI joDAvA icchanArI bhAI-bahenane jarUrakama sAthe pitAnAM nAma mAM sarakAre eka kAyado banAvyuM che temAMthI bacavAne mATe keTalAka jaina saMdhanA kAryAlayamAM tA. 10-2-55 pahelAM nedhAvI javA vinati loko hinduothI pitAne alaga gaNAvavA prayatna karI rahayA che. karavAmAM Ave che. te madhya pradezanI sarakAre temane hiMduothI jUdA gaNyA che ethI paNa ' maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha, che temane urojana maLyuM che. kenI vyAkhyAmAM kone samAveza thaI zake te AvI rIte nakakI na thaI zake. bhale vicAranI rIte jaine potAnuM - zrI. muMbaI jana yuvaka saMdha A alagapaNuM rAkhatA hoya paNa anAdikALathI hiMdudharmane je vyApaka nipravAha ahiM cAlate AvyuM che tenAthI teo na te dUra rahI zake vArSika sAmAnya sabhA ke na te jUdA gaNAvI zake. jaina te zuM paNa hiMdustAnamAM cAlatA zrI muMbaI jaina yuvaka sAMvanI vArSika sAmAnya | mA khIjA dharmo paNa ahiMnI vicAradhArAthI alaga nathI rahI zakyA, sabhA tA. 22-2-55 zanIvAra sAMjanA 5-30 rahevA paNa na joIe. ahiMnA musalamAna temaja khrIstI paNa vAgye dhanajI sTrITamAM AvelA saMghanA kAryAlayamAM bhAratIyatA dharAve che. malabAramAM meM keTalAka khrIstIo joyA che ke maLaze je prasaMge nIce mujaba kAmakAja hAtha " je pitAne, advaitavAdI kahevaDAve che, ane khrIstIdharmamAM paNa dharavAmAM Avaze... atavAda ja che tema kahe che. malabAranA zaMkarAcArya advaitavAdI 1 ' (1) gata varSane vRttAnta ane eDITa thayela na hatA eTale tyAMnA khrIstIo para tenI asara thayA vagara kema rahe? hisAba maMjurI mATe raju karavAmAM Avaze. che . jene to keIpaNa daSTithI hiMdu dharmathI judA nathI teo (2) navA varSanuM aMdAjapatra maMjurI mATe raju karavAmAM Avaze.. . . ! te jema brahmasamAja, liMgAyata, ane bIjAonI mAphaka hiMdudharmanA (3) navA varSa mATe nIcenA adhikArIonI sudhAraka ja che. liMgAyata dharma zarU karIne zrI basavappAe koI cUMTaNI karavAmAM Avaze:A svataMtra dharmanI sthApanA nahotI karI. te hiMdu dharmanI zudhi ja ] kriya hatIgaMgAmAMthI nIkaLela pravAha zuM gaMgAthI bhinna hoI zake? (1) pramukha (2) upapramukha (3) be maMtrIo to eTale e eka vizeSa parizuddha jIvana-paddhatine ja prayoga mAtra che. (4) kaSAdhyakSa (5) kAryavAhaka samiti mATe ke keTaleya ThekANe jaine ane vaiSNavomAM vivAha paNa 15 sabhyo (4) eTaranI nImaNuka karavAmAM Avaze, A sabhAmAM dareka sabhyane vakhatasara hAjara rahevA na zabdano artha thAya che "jItavAvALo. je jagatane jItavA . ane pitAnuM vArSika lavAjama rU. 5 sAthe mi nIkalyo che te te eTale namra hoya ke te potAnI svataMtra hayAtI ja letA AvavA vinaMti che. ' ha na rAkhavA mAMge. te badhAmAM eka rasa thaI javA mAMge che. hiMdu paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA. - ratanamAM baudha na rahyA, paNa jaine rahyA, kAraNake teoe namratA rAkhI. jaina dharmanI mukhya vizeSatA che ahiMsA ane madhyastha TI. zAha Eii daSi, je A baMnemAM mAne che te jaina che. A sivAya trIjI koI maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha, vAta temAM hoya tema huM nathI mAnato. mahAvIra svAmInA jIvanamAM hA madhyathI daSTi dareka ThekANe dekhAya che. jyAre koI brAhmaNa temanI prabudhdha jIvanane phelAve kare! Es pAse upadeza mATe jatA tyAre te vede temaja upaniSadone AdhAra muMbaI. jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA prabuddha jIvananA grAhako joga, dilane samajAvatA. jenI jemAM zraddhA hoya tene AdhAra laine te Apane prabuddha jIvana dara mahInAnI pahelI yA bIjI tArIkhe - AtmAnuM nirlepa svarUpa samajAvatA hatA. e kAraNe hindustAnamAM tathA 15 5 16 mI. tArIkhe, maLe che ane Apa te niyamita ! jena vicAra vadhyo, ane AjasudhI te TakI rahyo. paMtha banAvavAnI rIte vAMce che. prabuddha jIvana vizALa samAjane sAcuM ane nira e ttine kAraNe te te eka saMkucita vADAmAM ja purAI jaze, eka mArgadarzana Ape che ane jaina samAja tema ja vizALa samAjanI . parizuddha vicAranI rIte je te raheze te ja tene pracAra AkhI upayogI sevA kare che ema je Apane kharekhara lAgatuM hoya te di duniyAmAM thaze. jaina vicAra je jagatamAM eTale badhe phelAI jAya , prabuddha jIvanano eka eka grAhaka banAvI ApavA ane e rIte A che ke tene kAraNe jaina zabdane ja aMta Ave te temAM tenI sArthakatA pravRtti pAchaLa muMbaI jaina yuvaka saMdhane khamavI paDatI moTI beTane haze. eTale jainanI harijanane jUdA gaNavAne mATe hindutvane inkAra , haLavI karavA amArI namra vinaMti che. ApanAM sahakAra upara ja karavAnI vRttine huM samajI zakatA nathI.' , amArI pravRttine, arthanirbhara banAvavAnI ame AzA rAkhIe 1949 sapTembara mAsanA 'satya mAMthI. chIe. amArI A vinaMti Apa jarUra dhyAnamAM leze. A sAbhAra udhadhata ane anuvAdita, vinebA bhAve maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha jAtane jItavA ja ke te potAnI rilA , bhAga. badhA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara , ' , , , ja sAmAjika badI sAme akaluM paNa ApaNA A pArakhI ane thoDuM prabuddha jIvana zabdaracanA harIphoIsa pUrNa pratibaMdha anivArya gaNitazAstra, mudraSTralaya, jhaDapI vAhanavyavahAranAM sAdhana, ane karatAM kAyadAne kharaDo raju karyo che. gRhapradhAna De. kalAsanAtha gujarAta vidyApIThazabdakoSane zabdaracanA harIphAInA saMcAlakoe kAjue zrI siMhAne jaNAvyuM ke madhyastha sarakAra' zabdarara jeTalo durUpayoga karyo che eTale Aja lagI koIe karyo nathI. hariphAI viSe kAyade karavA icche che paNuM leTarI, ane zabdaracanA che zabdaracanA harIphAie adhatana sAdhano ane jugAranuM kalpanAmAM paNa hariphAI aMge kAyadA karavAnI sattA rAjyane che. AthI rAjyanI . Ave evuM samAjadrohI joDANa karI nAkhyuM che. zabdaracanA dhArAsabhAoe e TharAva pasAra karavuM joIe ke saMsadu zabdo ke harIphAI e boddhika ane nirdoSa AnaMda prApta karavAnuM sAdhana che. racanA viSe kAyado pasAra kare. ane samagra rASTramAM te aMge eka ja da e dAve " mAtra pAMca AnAmAM ATha lAkha rUpiyA" nI jugArI kAyadA heya. Aje trAvaNakara kocIna sivAya samagra dezamAM kerosI baherA sAme have TakI zake tema nathI. gujarAtanA karoDarajaju pakSanI sarakAra che, ane trAvaNakara-cInanI sarakAra paNa kegreisanI vaNaravA ane sAmAjika javAbadArI pratye adha evA keTalAka maMdadathI ja sattA upara che. AthI kAMgresa pakSanuM madhyastha pArlAmenTarInI - sAhityakAra ane athApanI pratiSThA paNa have zabdaracanA harIphAI berDa ane koMgresa kArobArI A viSe pAMca ja miniTamAM nirNaya laI viSe bhrama ubhuM karI zakaze nahi. AjathI traNeka varSa pahelAM sva. . zake ane temanI deravaNI nIce kAma karatI Bgresa sarakArane , kizoralAla mazarUvALAe A " sUkA dhaMdhAne " "sudharelA rUpane so" viSe spaSTa sUcanA ApI zake. e have bhAgye ja sAbita karavAnI . " kahelo ane pUcheluM ke zuM jugArane mAthe ziMgaDA joIe ? kizora- jarUra che ke zabdaracanA harIphAI A dezanI prajA mATe jugAra , ' lAlabhAIe atyAre zabdaracanA harIphAie je svarUpa lIdhuM che tenI ane AMkhapharakanA saTTA jeTalI ja hAnikAraka che. jA . . " kadAca kalpanAye nahi karI hoya. ApaNI prajAne kAyadesara jugAra te vizvanA sabhya dezamAM jema arI, jugAra, ane evI ''ramAvAnI A pravRti atyAranI ApaNI meTAmAM meTI badI che. bIjI sAmAjika badI sAme saMpUrNa pratibaMdha hoya che tevI ja che. chemuMbai sarakAre: A pravRttine kharA svarUpamAM pArakhI ane thoDuM rIte amerikA ane IMgleMDamAM zabdaracanA harIphAI sAme pratibaMdha che. to * niyaMtraNa paNa karyuM. paNa ApaNo deza eka samavAyataMtra che ane amerikAe te zabdaracanA harIphAIne kAraNe keTarInI paMgatamAM ja . che ke, rAjayone keTalIka bAbatomAM judA judA kAyadA karavAnI chUTa hoya che besADI che. zabdaracanA harIphAIne lagatI koIpaNa jAhera khabaravALA nI che AthI muMbaI sarakAre ATha pravezapatra ane trIsa hajAra rUpiyAnA vartamAnapatra, paripatra, copAniyAM ke prakAzane pragaTa karI TapAladArAma | InAmenI maryAdA mUkI tyAre harIphAinAM saMcAlaka, Idara upaDayA, mekalavA ke vaheMcavA mATe amerikana krImInala koDa sekazana karI .' kharI rIte dareka rAjaya pitAnI paristhiti viSe keTalAMka maulika ke " mujaba vadhumAM vadhu eka hajAra Dolara (lagabhaga pAMca hajAra rUpiyA) sarjanAtmaka kAyadAo ghaDI zake te mATe ApaNA samavAyataMtranA ne daMDa ke eka varSanI kedanI sajA ke daMDa ane keda baMne karavAmAM AvelI . rAjyane A svataMtratA ApavAmAM AvI che. Ama keTalAMka vidhAyaka tevI jogavAI che. A aMge bIjI vAra guna karanArane pAMca varSanI | kAyadA karavAnI svataMtratA e kamanasIbe samAjahita virodhI tattvanI sudhI sajA karavAnI amerikana kAyado chUTa Ape che. A uparAMta DI svataMtratA thaI beThI che. Aja vastu ApaNe dArUbaMdhI ane eka manIorDara, reDiyo, ke bIjA koI sAdhanaThArA zabdaracanA patnItvanA kAyadAmAM paNa anubhavIe chIe. ApaNe je rIte harIphAInI pravRtti karavA mATe amerikana kAyade AkarI sajA ane kendramAMthI Arthika nIti ghaDIe chIe tevI ja rIte have keMdrIya laMka karavAnI chUTa Ape che. * . . sAmAjikanIti ghaDavAno samaya pAkI gayo che. e. AnaMdanI . ghaTanA che ke presa kamizane zabdaracanA hariphAI. sAme pitAne - zabdaracanA harIphAIe hiMdanI Ameya nasIbavAdI prajAmA " virodha vyakata karyo che ane presa kamizananA ahevAle . che mahenata karyA sivAya dhanapati thavAnAM mUlya sthApavAnI zarUAta rolley' } * We would like all such competi. ka karI che. A pravRtti je be pAMca varSa vadhu cAle te koIne zrama * "" tions to be banned" ( ame icchIe chIe ke AvI kare nahi game, prajA ane khAsa karIne ugatI peDhI mAyakAMgalI , zabdaracanA jevI save harIphAIo upara pratibaMdha mUkavAmAM Ave) banI jaze, ane e paristhiti gulAmI jevI banI raheze. je rIte . hiratAnanAM sarva dezI bhASAnAM akhabAronI saMsthAo paNa zabda- inAma jItanAranI prasiddhi ane vIrapUjA karavAmAM Ave che ethI ' racanA harIphAi viSe pitAne mata tadana asaMdigdha bhASAmAM jaNAvyo che ApaNI abhaNa ane bhoLI prajA chetarAya che eTaluM ja nathI - ', " jenA mATe praveza phI rAkhavAmAM AvatI hoya ane jemAM paraMtu zabdaracanA jugAramAM inAma jItanAra samAjanI jANItI ane . vijetAone sArI evI rokaDa rakamanAM InAma ApavAmAM AvatA anukaraNIya vyakita banI jAya che. vartamAnapatronA AkhAM pAnAMo paNa ' ' . . hAya tevI zabdaracanA ke evI bIjI harIphAIo upara aMka 'bharIne je rIte InAma jItanAra vyakationI jAherAta karavAmAM Ave , ' mUkavAnA presa kamizananA sUcana sAthe A samiti (InDIana ' che tenI asara ugatI peDhI upara paNa nAnIsUnI nathI. savAla laeNvejIsa nyujhapeparsa esosiezananI ) saMmata thAya che. eTale ja che ke ApaNe nirupadravI ane zramapradhAna samAjaracana : paNa mAtra aMkuza mUkave e pUratuM nathI. paNa AMthI vadhu e ubhI karavI che ke mAyakAMgalA jugArIonI jamAta uNI karavI che " kravAnI jarUra che ke svataMtra saMsthAkArA calAvavAmAM AvatI '. jyAre rASTranuM samAjavAdI navasarjana karavA. ApaNI lokasabhAe ' hoya te paNa zakhavyuha ke bIjI harIphAIonAM, pravezapa, ukele hamaNAM ja ghoSaNA karI tyAre prajAne prANa korI khAtI koI paNa - ane vijetAonAM nAma vagere chApavAnI vartamAnapatrane manA karavI , pravRtti calAvI levI te hitAvaha nathI. A uparAMta pronAM dhanano joie." (leMgrejIjha gesa buleTina, navembara, 1954 pA. 2.) A " evI rIte binautpAdaka kAryamAM vyaya thaI rahyo che te paNa che uparAMta gujarAtanA tathA dezanA bIjA aneka javAbadAra samAja- ciMtAjanaka che. . . . . - sevake ane sAhityakAroe zabdaracanA sAme virodha noMdhAvyo che. je eka bIjo muddo paNa ahIM vicAravA je che. Ameya te ane Akhare sarakAranI "thAthA thaiyA " nItIthI kaMTALIne, bihAramAM ApaNAM gujarAtI vartamAnapatra meTe bhAge DhaMgadhaDA vagaranAM hoya che. e ra. A cUMTAyalo lokasabhAnA sabhya zrI ena. pI. siMhAe A masanI aMgrejI vartamAnapatro vAMcyA sivAya pUrA samAcAra ke bIche.AnuSa vIsamI tArIkhe zabdaracanA para saMpUrNa pratibaMdha mUkavA mAMgaNI. gika mAhitI gujarAtI vartamAnapatra dvArA maLavI muzkela che. dara E -3 *-: ' , paE , : : '
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ cheprabudhdha jIvana ! tA 1pa-1-1955 # racanA harIphAIoe ApaNA vartamAnapatrane vadhu reDhiyALa ane " saurASTranI araje 41 lAkhanI vastI AMkavAmAM Ave che. Ro ephikara karI dIdhA che. ATha pAnAnAM vartamAnapatramAM be thI aDhI ne temAM zaheranI vastI bAda karatAM lagabhaga 28 lAkha gAmaDAMnI * pAnAnI zabda racanAnI ja jAhera khabara AvatI hoya te pachI vastI TevAya che. saurASTranAM kula 4438 gAmamAMthI sudharAI dharAvatAM patrakAratvanI prAthamika javAbadArInI ApaNA vartamAnapatronA saMcAlake 82 zahere bAda karatAM 4356 gAmaDAMo che. AmAMthI lagabhaga ke zA mATe ciMtA kare? gujarAtI vartamAnapatre jANe zabdaracanA harI- " 2000 gAmaDAomAM Aja sudhImAM grAmapaMcAyatanI sthApanA - E phAinAM copAniyAM hoya evI temanI dazA thaI che. Ama ne Ama karavAmAM AvI che ane tenA pariNAme saurASTranI AkhI vastImAMthI ( je lAMbu cAlaze te gujarAtI patrakAratvane uMcuM lAvatAM varSo lAgaze. 63 thI 64 TakA vastI grAmapaMcAyatanA lAbho bhogave che. te - grAmapaMcAyatanI saMsthA rAmAyaNanA kALathI cAlI AvI che. che, eka evI dalIla karavAmAM Ave che ke jo zabdaracanA harI vacagALe aMgreja sarakAranI hakumata AvI ane tenI nIti grAmaF phA upara saMpUrNa pratibaMdha mUkavAmAM Avaze. te temAM kAma karatAM paMcAyatane nAza karavAnI hatI. navI rAjyaracanA sAthe grAmapaMcAyatone hA mANaso bekAra banaze, AthI tenA upara pratibaMdha nahi paNa thoDuM jIvatI karavAnI pravRti AkhA dezamAM ane khAsa karIne saurASTramAM Bka nimaMtraNa mUkavuM joIe. Ano artha e thayo ke samAja- jesabhera cAlI rahI che. 1948 mAM saurASTranuM ekama sthapAyuM virodhI koI paNa vyavasthita pravRtti upara pratibaMdha ane 1948 mAM mukhya saciva zrI DhebarabhAIe grAmapaMcAyatanI Eii mUkI zakAya ja nahi. nArInuM svamAna ane gaurava prasthApita karavA mATe A yojanA ghaDI kADhI. A grAmapaMcAyatI rAjaya ane prajA vacce - jo vezyAne dhadhe baMdha karAvI devAmAM Ave te vezyAne tyAM laI javA mahAjana jevI eka kaDI ubhI kare che. A grAmapaMcAyatonA a, ba, ka, tho mATe Aje hajAro sajjane je lalacAvavAnuM kArya kare che temanI rojInuM ' ema traNa prakAra karavAmAM AvyA che ane dareka paMcAyatane yogyatA pramANe mahesulane amuka bhAga vAparavAnI tema ja mahesula ugharAvavAnI cheAvA ja e savAla ubhuM thayeluM. kharI vAta to e che ke zabda sattA maLe che ane maLelI mahesulamAMthI grAmapaMcAyata prajAne kalyANanuM kAma kare che. . . . [ racanA harIphAI jevI asthAyI ane samAjahita virodhI pravRtti baMdha A uparAMta dara paMcAyate eka nyAyapaMcanI racanA karavAmAM mA karAvI temAM kAma karatAM mANasanI vRttine ApaNe sthAyI ane Ave che ane A nyAyapaMca nAnA kIssAone sAMbhaLe che ane svaccha kAma karavA mUke ApIe chIe. jyAM jyAM zakya hoya tene nIkAla Ape che ane sAthe sAthe gAmanA meTA bhAganA mAM tyAM zabdaracanA harIphAImAM kAma karatAM mANasane kAma ApavA sau jhaghaDAo paNa nyAyapaMca AgaLa samAdhAna mATe Ave che. nAnA koIe tatpara rahevuM joIe. A kAma ApavAmAM vartamAnapatree meTA bhAyA bhAganA kajIA, sImaseDhAnI takarAre, lagnanArA [ kakasa phALA Apa joIe. kemake vartamAnapAe zabdaracanA aMgenA dumeLAnA kissAo vagere aneka jhaghaDAo nyAyapaMca AgaLa | harIphAImAMthI sArI evI tara tAravI lIdhI che. avidhisara Ave che ane nyAyapaMca ke paMcAyata avidhisarane Eaa hajue jayAre zabdaracanA harIphAInI badI pAMgarI rahI che samAdhAnathI A badhA jhaghaDAo patAve che. Ama jyAM jyAM grAma- tyAre tenA upara saMpUrNa pratibaMdha mUkavAno samaya che. nahi te paMcAyata sthapAI cUkI che ne te gAmanA lagabhaga 80 TakA jhaghaDAo. korTa darabAre gayA sivAya patI jAya che. Bo pachI te vejITebala ghI jevuM sthApita hita banI jaze. ane | grAmapaMcAyata e rAjyasattAnA vikendrIkaraNane eka bhavya prayoga tyAre keIne e yAda nahi rahe ke A harIphAI mAtra akasmAta che. divase divase grAmapaMcAyatane vadhAre sattAo ane vadhAre mi upara cAle che ane prathama InAma jItavA mATe buddhipUrvaka kAma javAbadArI sepavAnI nIti Aje dareka prAdezika rAjya apanAvI na kare te paNa be lAkhathI vadhu pravezapatra bharavA paDe che. che. saurASTramAM grAmapaMcAyata bhAre saphaLatApUrvaka kArya karI rahI che che AthI zabdaracanA harIphAI aMge koI prakAranI bAMdhachoDa tenI madade komyunITI projekasa AvavAthI lokakalyANanI pravRttisaravALe nukazAnakartA thavAnI che. AthI tenA sAcA svarUpane ApaNA ene bhAre vega maLe che, grAmapaMcAyatanA vikAsakArA, gAmaDAnA ka dhArAsabhyoe ane ApaNA para rAjya karatA koMgresa pakSanA mevaDI leka svarAjayane sAkSAtkAra karI rahyA che. ( ee gaMbhIrapaNe dhyAnamAM levAnI Aje jeTalI jarUra che teTalI A uparAMta zrI nyAlacaMdabhAIe pitAnA vyAkhyAnamAM bIjI che. kayAreya na hatI. ghaNI vigate raju karI hatI, jene lIdhe saurASTramAM grAmedhdhAranuM ' vADIlAla DagalI kArya kevuM sundara rIte cAlI rahyuM che tene zrotAone sAro khyAla Avyo hate. vyAkhyAnanA anta zrI nyAlacaMdabhAIne AbhAra saurASTramAM grAmapaMcAyato mAnavAmAM AvyA hatA. ' . zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA Azraya nIce tA. 18-12-54 viSayasUci ( pI nA roja saMdhanA kAryAlayamAM zrI nyAlacaMda mULacaMda zeThe "saurASTramAM vItakanI rAta vItI - svAmI AnaMda 25 kA grAmapaMcAyate' e viSaya upara jAhera vyAkhyAna ApyuM hatuM. ' krIsamasane saMdeza kArDanala gresIAsa 208 dozrI nyAlacaMdabhAI muMbaInA eka jANItA vyApArI che ane varSothI prakIrNa noMdha: gAMdhIjI, mAvaLaMkara paramAnaMda 208 Raa ghATakoparamAM vase che. saurASTranuM ekama sthapAyA bAda teo meTA ane rAIphala kalaba, devadravyane sAmAjika bhAge saurASTramAM ja rahe che ane eka yA bIjA sevAkAryamAM upayoga ane mAnyavara zeTha kasturabhAI guyAyalA rahe che. chellAM traNa varSathI teo saurASTramAM gAmaDe gAmaDe lAlabhAI, zrI kacchI dazA ozavAla vidhA grAmapaMcAyate sthApavAnuM kAma kare che. saurASTra grAma paMcAyata madhyastha laya ane vidyArthIgRhane suvarNa mahotsava, hA maThaLanA teo upapramukha che. temaNe saurASTramAM grAmapaMcAyate" " jaina maMdiranA jIrNodhdhAramAM surUcino e viSaya upara lagabhaga savA klAka sudhI vyAkhyAna ApyuM hatuM sarvathA abhAva che ane A viSayamAM lagabhaga ajJAta evI zrotAmaMDaLAne temaNe zabdaracanA harIphAI , , vADIlAla DagalI para dhaNI mAhItI purI pADI hatI. " , " saurASTramAM grAmapaMcAyata muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI TrITa, muMbaI 3. ' ' - , mudraNasthAna javAhara prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka roDa, muMbai 8e ' , ho
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. * * * * * * : : ' ! : - bii, phebruArI 1, 1955, maMgaLavArathI zrI. muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhI - chuTake nakala: traNa che A taLI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA mar " zrI muMbaI jena yuvaka saghane vArSika vRttAnta vi. saM. 2010 nAma hajI te thoDA samaya pahelAM ApaNe saMdhane rajata mahotsava A bhejana samAraMbhamAM muMbaI pradeza koMgresa samitinA kAma dina ujape tenAM bhaNuMkArAM Aje paNa haju ApaNA kAnamAM saMbhaLAyo zrI. esa.-ke. pATIlane atithivizeSa tarIke nimaNay kika che. evAmAM te vi. saM. 2010 nI sAla -purI thaI ane ? AvyuM hatuM.. ' ke ' , , , , baI jaina yuvaka saMghe 26 varSa purAM karIne 27, mA varSamAM 7.4 (4), okaTobara mAsanI 11mI tArIkhe bhAratIya vidyAbhavanamA. GS, praveza karyo. saMghe ujavelo rajata mahotsava mAtra gatavarSanI ja nahi siMdhanA sabhya tathA dAtAo mATe eka mane jana kArya krama geDiyAmafe. che paNa sadhanI Aja sudhInI ujajavaLa kArakIrdI mAM savizeSa mahatva Avyo hato. A kAryakrama lagabhaga cAra kalAka cAlyA hatA ane temA. EnkAkI dharAvatI eka cirasmaraNIya viziSTa ghaTanA che. gata varSanA pAchaLanA madanabhasma ane netA joIe che' e nAmanI e ka mahinAo daramiyAna saMdhanI kAryavAhI ' rajatamahesavanA Ayojana . 5Na bhajavavAmAM AvI hatI. ENGrI udyApanamAM sArA pramANamAM rokAyelI hatI. rajata mahotsava - (5) okaTobara mAsanI 1. mI tArIkha, maMgaLavAra che. simAre ene lagatI mukhya mukhya bAbate nIce mujaba che : pUrNimAnI rAtre "zobhanA' nAmanI eka nAnI sarakhI chImamAM kura, . saMghane rajatamahAtsava ' . . .' 'Azare 40. ' bhAI bahenane naukAvihore 10 thI solA che. gata varSanA okaTobara mAsanI 8 mI tArIkhathI 12 mI goThavavAmAM Avyo hato. ane e traNa kalAka bhAre vinoda Ara. Re BsudhI sadhana rajata mahotsava ujavavAmAM Avyo hato. A prasaMge ' ullAsamAM saue gAyA hatA. A kaDI jIrA rAsa sadhanI I. sa. 1929 mAM sthApanA thaI tyArathI rajatamahatsava ' . A rajata mahotsavanA anusaMdhAnamAM prabuddha jIvananI A saMdhInI lagabhaga 26 varSone, vRttAnta eka suMdara pustikAMnA "pAnAne eka vizeSa arka kADhavAmAM AvyuM hatuM. A kAra nI AkAramAM pragaTa karavAmAM AvyA hatA ane temAM muMbaInA aMdara saMdhane 26 varSane vRttAnta, rajata mahotsavanuM sa ri thI jema tabara mUrtipUjaka samAjanI eka ke vibhAgI-- yuvaka "varNanansathI aneka vidvAno, cintake, tathA lekhakonA le che ! sthamAMthI sarvasAmAnya jaina samAjanI eka viziSTa saMsthAnA , vagere saMgrahita karavAmAM AvyA hatA. temaja saMsthAnI jInI davA , dIkaramAM A saMdha kema vikAsa pAme ane tenI prakRti- kAryavAhakonI chabIo tathA rajata mahotsavanAM citra Adi nA . kAramAM paNa samaye samaye kevuM rUpAntara thatuM rahyuM tene vizeSa aMkane suzobhita karavAmAM Avyo hato. te mA savistara khyAla ApavAmAM AvyuM hatuM. prastuta rajAtamahatsavane . : - rajatamahotsava phaMDa naM. 1 mAM rUA. 1pa karatamahotsava . ja che yojAyelA viziSTa prasaMge nIce mujaba tA. . . naM. 2 mAM rU. 2011 ema kulle rU. 17641 nI " A vAta che 1) ekabara mAsanI 9mI tArIkha ane zanivAre bhAratIya hatI ane te mATe ta mane . pachI jemAM thi bhavanamAM lITala bele TaeNpa taraphathI rAmAyaNuM kaThapUtaLI naya.... "1535, saMdhanA sTAphane khAsa bese ApyuM tenAM rA, 35 karioleTa pinATikA bhajavavAmAM AvI hatI. ane tenI TIkITanA vecANanI be tanI TAkITanA vacANanI " mahatsava aMge khAsa mANase rokyA. temanA pagAranArA lipi 'savAipha kalara "zrI mANalAla mokamacaMda zAha sAthe janika 'rAmAyaNu nATaka age zA. 1368, saMhabhejanenA rAjI . . ! che vAcanAlaya ane pustakAlayane arpaNa karavAmAM AvI hatI, , , " manare jana kAryakramanA rU. 857. ane naukAvihAranA vArika [ r[... (3) okaTobara mAsanI 11mI tArIkha ravivAre savAre kula rU. 6687 ne kharca thayo ane pariNAme sadhIrA pIdhI mAratIya vidyAbhavanamAM mAnyavara kAkA sAheba kAlelakaranA pramukhapaNA - Avaka thaI hatI. . nIce siMdhanuM rajata mahotsava saMmelana bharavAmAM AvyuM hatuM. 15 : " " ' . A saMmelananuM uddaghATana zrI. norAyaNa mahAdeva desAie kaM 16, *, , zaikI yAda , A saMmelana prasaMge rajata mahotsava samAra bhaMnA atithi dara varSa mAphaka A varSe paNa tArI 2-2-54 sudhI nava rvisanI paryuM paNa vyAkhyAnamALIyA, et Kii vizeSa tarIke nimatrita 5. sukhalAlajI ane pU. becaradAsa - AvI hatI. ane e nave divasanuM pramukhasthAnI pavitAmalAmAM ! E Sii cIkInuM bahumAna karavAmAM AvyuM hatuM. ane temane samAjane zobhAvyuM hatuM. prAraMbhanA sAta divasanI sabhAo mATe . sinemA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 - prabuddha na tA. 1-2-55 nA roja saurA rASTramAM ekama sthapAyA ane tethI | tane sabhAjanene lAbha ApyuM hatuM. A payuMSa vyAkhyAnamALA'. " vargomAM je kArya karI rahyA che tene lagatA anubhavanI aneka pAchaLa saMdhane rUA. 788ne kharca thayo hate. A-prasaMge saMghane vigate raju karIne A udhdhArakAryanI upayogItA temaja viTatAne ke 649nI ane vyAkhyAnamALA peTe rU. 554nI Avaka saceTa khyAla ApyA hatA. AkhuM vyAkhyAna aneka rIte udabedhaka 6. thaI hatI. ' temaja preraka hatuM. satyaM zivaM sundarama saurASTramAM grAma paMcAyata zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAnA lekhamAMthI pasaMda karIne A vRtAMta raju karavAmAM Ave che te pahelAM tA. 18-12-14 . lekhasaMgraha bahAra pADavA mATe sva. maNilAla mokamacaMda zAhe saMdhane nA roja saurASTra grAma paMcAyata madhyastha maMDaLanA upapramukha zrI isa. 1944mAM rUA. 1000nI rakama ApI hatI. paNa Aja nyAlacaMda mULacaMda zeThe saurASTramAM ekama sthapAyA bAda grAma paMcA* sudhI e dizAe kazI pravRtti thaI zakI nahotI. be aDhI yetAnI kevI jhaDapabhera sthApanA thaI rahI che ane tethI di. varSa pahelAM yazavaMta dezane lekha saMgraha taiyAra karavAnuM prAmaprajAne kevA lAbha maLI rahyAM che tene saMdhanA kAryAlayamAM kArya soMpavAmAM AveluM. temaNe tayAra karI Apela jAyela sabhAmAM sAro khyAla Apyo hato ane muMbaImAM rahetA to lekhasaMgraha gata varSa daramiyAna bahAra pADavAmAM Avyo hato. A sabhAjanane lagabhaga aparicita evA A viSayamAM temaNe pravezakarka : lekhasaMgraha mATe kAkAsAheba kAlelakare ane paMDita sukhalAlajIe dIkSA ApI hatI. prazake lakhI ApyA hatA, tenuM suzobhana prasiddha citrakAra zrI. - prabudha jIvana hi. ke. ke. hebare kazA paNa vaLatara lIdhA sivAya karI ApyuM hatuM, saMdhanI A pAkSika pravRtti eka sarakhI cAlI rahI che. che ane bhAvanagara mahodaya prinTIMga presavALA zrI. gulAbacaMda lallubhAI 'prabudhdha jainanuM 1953nA me mAsathI "prabuddha, jIvana' e zAhe pUrA mamatvakapUrvaka A pustakane taiyAra karI ApyuM hatuM. mujaba nAma parivartana thayA bAda vizALa janatAnuM vizeSa vikA AjanAM prakAzamAM A pustakane uThAva eka navI bhAta pADe teve AkarSaNa karatuM rahyuM che, grAhaka saMkhyAmAM paNa ThIka ThIka ke che. tenI kIMmata rU. 3 rAkhavAmAM AvI che, paNa saMdhanA sabhya vadhAre thayuM che. gaye varSe saMdhanA maMtrI zrI. TI. jI. zAha na tathA prabuddha jIvananA grAhakane rU. ramAM ApavuM e prabaMdha AphrikAnA pravAse gayelA. temanA prayAsanA pariNAme pUrva AphrikAdi karavAmAM AvyuM che. ' mAMthI prabuddha jIvanane 125 grAhako prApta thayA che. gata varSa mAtherAna paryaTaNa : daramiyAna pragaTa karavAmAM Avela prabuddha jIvananA viroSa aMka viSe jo ! gayA eprIla mAsanI tA. 9-10-11 ema traNa divasa rajata mahotsavanI vigatenA anusaMdhAnamAM vigatavAra ullekha karavAmAM te mATe saMghanA sabhya mATe mAtherAnanuM eka paryaTaNa yojavAmAM AvyuM che. gata varSa daramiyAna prabudhdha jIvana khAte Avaka rUA. e AvyuM hatuM. A paryaTaNane cAlIzeka bhAI bahene tathA bALakee 2540nI ane kharca rUA. 3858ne thayela che ane pariNAme za. lAbha lIdhuM hatuM. A paryaTaNa aMge rIgala, hoTalanA 1318nI kheTa AvI che. prabudhdha jIvananI kheTa nAbuda karavA mATe mAlIka zrI. bhAilAlabhAIe pravAsIo mATenA cAlu daramAM 'grAhaka saMkhyA haju sArA pramANamAM vadhavI jarUrI che. A mATe . thoDe ghaTADe karI ApyuM hatuM. e traNa divasa paryaTaNamAM bhAga saMdhanA sabhyae bane teTale prayatna karavo ghaTe che. prabudhdha jIvana lenArI maMDaLIo khUba AnaMda vinodamAM pasAra karyA hatA ane vizALa janatAnI sAcI sevA kare che ane samAja ane rASTrane , mAtherAnanA adabhuta sRSTi saundaryane mANIne navI tAjagI prApta sparzatA prazno viSe sAcuM mArgadarzana Ape che evI pratIti karI hatI. na dharAvatA grAhako paNa A dizAmAM sakriya thAya ane navA navA - himazikhara evaresTanuM darzana grAhake banAvI Ape temaja lavAjama bharIne pitAnA paricita ( saMdha pratye sadabhAva dharAvatA eka mitra zrI. navanItalAla parIkha jamAM tene lAge karavAnuM manamAM je te prabudhdha jIvananI beTa ane temanA be traNa mitro AgaLanA varSa daramiyAna himAlayamAM satara nAbuda thaI jAya eTaluM ja nahi paNa cAlu ApavAmAM Ave mAunTa evaresTanI samIpa AvelA mAunTa yurInA pravAse che tethI vadhAre vAcana sAmagrI vaDe prabuddha jIvanane samRdhdhattara gayelA. tene lagatuM raMgIna citrapaTa temaNe utAreluM tathA teyAra banAvI zakAya. kareluM te eprIla mAsanI trIjI tArIkhe bhAratIya vidyAbhavananA zrI, ma, me, zAhuM sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya gItA maMdiramAM saMdhanA sabhyane temaNe dekhADayuM hatuM. A saMdha hastaka cAlatuM A sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya 'citrapaTa dvArA mAunTa evaresTanuM dUra najIkanuM temaNe bahu saMdhanI eka sauthI moTI Arthika javAbadArI che. A vAcanAlayamAM spaSTa darzana karAvyuM hatuM ane sau koine khUba mugdha karyA hatA.. 6 dainika, 16 sAptAhika, 12 pAkSika, 39 mAsika, 3 trimAsika ane ' . ' , " kAkAsAhebane zubhavidAya 1 vArSika ema kula 77 sAmayike Ave che ane tene haMmezA A eprIla mAsanA prAraMbhamAM jApAne javA upaDatA " kAkAsAheba lagabhaga 125 thI 150 bhAIo lAbha le che. pustakAlayane paNa kAlelakarane zubha vidAya IcchavA mATe saMdha taraphathI saMdhanA kAryA Azare 200 vyakitao nizcita karelI yojanA mujaba pustakAlayanA layamAM tA 27-3-54 nA roja eka snehasaMmelana javAmAM sabhya banIne mAla lAbha le che. A pa: A avyuM hatuM. A prasaMge kAkAsAhebe vividha viSayasparzI saMbhASaNa pustako vasAvavAmAM AvyA che. navA varSamAM rU. 300 nAM karIne sabhyone AnaMdamugdha karyA hatA. A saMbhASaNa tA0 navAM pustaka kharIdavAmAM AvyA che. jagyAnA saMkocanA kAraNe 15-5-54 nA pabudhdha jIvanamAM pragaTa karavAmAM Avela che. - saMdhanA kAryAlayamAM vadhAre kabATe mUkI zakAya tema nathI ane tethI pachAtavarganuM udhArakArya viSe zrI. saralAbahena jhaverI jyAM sudhI sthaLa badalavAmAM na Ave tyAM sudhI pustakAlayanA vikAsane caMdanavADI velaphera senTaranA mukhya kAryakartA zrI. saralAbahena A sthaLamAM bahu ocho avakAza che. gata varSa daramiyAna re, jhaverIe eprIla mAsanI trIjI tArIkhe saMdhanA kAryAlayamAM "pachAta 2089tranI khoTa AvI che ane AgaLa varSanI rUA. 1112AtnI vanuM udhdhArakArya" e viSaya upara eka vyAkhyAna ApyuM hatuMbeTa ubhI hatI Ama ekaMdara rU. 2212nI kheTa sAme AgaLa che ane e vyAkhyAnamAM pote varSothI caMdanavADImAM vasatA pachAta jaNAvyuM te mujaba rajata mahotsava daramiyAna bhajavAyelA rAmAyaNa
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ . A CIT hatuM. -pa5 mRtyanATikAnI TIkITanA vecANanI Avaka 2aa 1942 thaI hatI ane kogresane sAThamA adhivezana e karo ane pariNume ro.. 2790nIggata varSa daramiyAna bacata thaI che, - paNu A bacata evI nathI ke vAcanAlaya ane pustakAlaya viSe saMdha , rASTrIya mahAsabhAnuM 60 muM adhivezana AvaDI khAte bharAI che mAM samaya. nacintatA anubhavI zake. A vAcanAlaya ane pustakA gayuM. pacIsame varSe rajatajayaMtI, pacAsame varSo suvarNa mahotsava kAlaya AsapAsa vasatA leke mATe eka jJAnaparabanI garaja sAre che. ane sAme varSe hIrakamahotsava-evI ujavaNInI : prayA vizvamAM ke tene lAbha mAtanatanA kazA paNa bhedabhAva sivAya sau koIne ApavAmAM i Ave che. A jJAnapracAranI kalyANakArI pravRttine bane teTaluM Arthika ane ahIM paDI gaI che. A adhivezana sADayuM hatuM paraMtu e A ja sIMcane karavA susthita bhAI bahenane prArthanA che. hakIktanA nirdeza sivAya mahAsabhAnA hIraka mahotsava nimite koI ja rajA vaidyakIya rAhata , ' ' khAsa ujavaNI thaI hoya tema dekhAyuM nahI. A AjhAdInI prApti : | " gata varSa daramiyAna vaidhakIya rAhata ApavAnI pravRtti cAluM pahelAM je adhivezana bharAtAM tene mahinAo pahelAM pracAra zarU rahI che. ane ene lagatI mAMga paNa khUbuM rahe che, paNa e thato. adhivezana pahelAM ane daramyAna tenAM raMgaberaMgI vagere A khAtAmAM bahu ochI rakama jame hovAthI vaidhakIya rAhata bahu akhabAronA pAne camakatAM. rasabharI ane caTakadAra bAnImAM vividha : tharathI ApavI paDe che. gata varSa daramiyAna A rAhata paTa rI'' prasaMgane ane banAvene rajU karavAmAM AvatA. adhivezanapahelI 16 ) kharcAyA che ane Avaka rU. 55)nI thaI che. mAMdAnI ane pachI lAgaNIo ane urmionA tarage hele caDatAM. ane | mAvajatanAM sAdhane saMdhanA kAryAlayamAM joItA pramANamAM vasAvavAmAM '. te Avela che ane tene lAbha AsapAsa rahetA leke sArA pramANamAM le che. e tA. mukitayudhdhanAM divase hatA. ahiMsaka yuddha chatAM kahI zakAya . . saMghanI Arthika paristhiti che tyAre dudubhinA nAda gAjatA, nagAre dAMDI paDatI, raNabherIo gata varSa daramiyAna rajata mahotsava kuMDa sAthenI ekaMdara vAtAvaraNane kaMpAvatI. khAvaka rUA. 21257nI thaI che ane rajata mahotsava sAthene evuM kAMI A vakhate banyuM nahIM; kAraNa ke te have bInajarUrI kharca za. 94ra ane prabudhdha jIvananI khoTa rU. 1317 e hatuM. have tophAne caDelA samudranA zeDhanI jarUra nathI, paraMtu zAMta che ane maLIne rUA. 1089nI rakama thAya che te AvakamAMthI bAda chatAM niHzaMkapaNe vahI jatAM jIvanadAyI naheranAM vAri joIe * jatAM saMdhane rUA. 1448nI bacata rahI che. ' ' chIe. have pahADa kaMpAvatA pracaMDa jhaMjhAvAta samI vAyu - ' vizALatAnI dizAe saMdhe bhareluM navuM pagaluM : 'jetA nathI paNa navavadhyatrita joItA nathI, paNa navavallavita tao ane ane gata varSa daramiyAna tA. 31-7-54 nA roja maLelI : lacelAM lIlAMchama khetarone maMda maMda smitathI bharI detA samIrane asAdhAraNuM sAmAnya sabhAe saMdhanA baMdhAraNamAM karelA sudhArA : mujaba saMdhamAM koI paNa jainetare bhAI bahena have joDAI zake che jarUra che. have kAgaLane zobhAvatA zabdo nahI paNa. navasarja che ane tenA pariNume thoDAM jainetara bhAI bahena saMdhamAM sabhya tarIke bhavyatAthI opatAM kAryonI jarUra che. kAma joDAyA 5Na che. vizALatAnA mArge saMdha eka eka pagaluM AgaLa ' te chatAM A adhivezana, nirasa hatuM ema kahI cUkAya nahI - bharI rahela che. saMghanI mukhya pravRtiomAM koI kemavAda ke AMkhane bharI detA ane dRSTAMta 'ajIi de tevAM dRSyA na hatA temanI * ke saMpradAyavAle kadi avakAza hete ja nahi. be varSa pahelAM prabuddha paNa na kahI zakAya. prathama divase ja cAra lAkha mAnavIonI hAjarImAM - jananuM prabuddha jIvanamAM rUpAntara thayuM, gata varSamAM saMdhanAM dAra hatI ema taTastha ahevAlo kahI jAya che. cAra lAkha mAnavIone jetaro mATe khullAM thayAM che. saMghanI kAryavAhI maherAmaNa e vAta paNa kahI jAya che ke apUrNatAe hatAM ane gata varSa daramiyAna saMdhanI kAryavAhaka samitinI 11 sabhAo asaMtoSa chatAM mahedayamAM haju paNa mahAsabhA agrasthAna bhegave che A belAvavAmAM AvI hatI ane kAryavAhaka temaja rajata mahotsava che. jema AjhAdI prApta karavA mATe ke tenAmAM vizvAsa samitinI saMyukta 7 sabhAo belAvavAmAM AvI hatI. A uparAMta tA. mUkayo hato tema AbAdI paNa te sthApI zakaze evI lokomAM * 31-0-54nA roja saMdhanA baMdhAraNamAM uparane sudhAro karavA mATe eka uDeUMDe paNa AzA che ne adhivezane pasAra karelA TharAe ene . asAdhAraNa sAmAnya sabhA bolAvavAmAM AvI hatI. rajata mahotsavane te TharAvo uparanAM mukhya sUtradhAranAM pravacanee lekanA dilamAM. . ?' kAryakrama saphaLatApUrvaka pAra pADavAmAM rajata mahotsava samitinA avanavI AzAo pAMgare tevuM jaLasIMcana karyuM che. jo , A ">, ' sabhyae purI jahemata uThAvI hatI. rajata mahotsavanA phALAmAM saMdhanA : sabhya hAya ne rAma evA aneka zubhecchaka mitrae sArI sArI ' adhivezana mATe racavAmAM Avela maMDapa paNa. ane mane * 'rakame ApI hatI. A sarvane saMdha taraphathI antaHkaraNapUrvaka bhavya hato ema lAge che. koI bIjAnA nahI paNa khuda paMDita .AbhAra mAnavAmAM Ave che. gata varSa daramyAna sabhyasaMkhyAmAM paNa javAharalAlanAM rAmAM "A bhavya maMDapa kayAMya jovAmAM AvyA che '' : sAro vadhAre thayuM hatuM jenA pariNAme 54nI sabhyasaMkhyA nathI." prekSakone remacane anubhava karAve tevI eka vastu yugeslA nI - prApta karavA saMdha bhAgyazALI thayaeNla che. ' ' vImAnA pramukha mArzala TITonI hAjarI ne pravacana gaNAvI zakAya.DI. ApaNu kAryavistAranI dizA : ", eka paradezI svAdhIna rAjyane sarvasattAdhIza mahAsabhAnA adhika >> '. ApaNe, sadha mAtra jenAnA je saMsthA banI rahe ema nahi vezanamAM hAjara rahe ane pravacana kare te A pahelA ja prasaMga paNa muMbaI zaheranuM eka mahatva dharAvatuM sArvajanika sAMskRtika kendra hato. AMtararASTrIya kSetre bhArata je mahattA prApta karatuM jAya che " bane e ApaNo manoratha che. ApaNA sadhe Aja sudhImAM je je pravRtionuM saMcAlana karyuM che te te pravRtioe jaina samA- * ane mArzala TITa jagatanI be mahAsattAo vacce je na mare A jano eka yA bIjI rIte vicArautkarSa sAthe che eTaluM ja . bhogave che te lakSamAM letAM tenI hAjarI ati sucaka ane aneka nahi paNa vizALa janasamAjanuM yathAzakita vicAra kalyANa rIte upayogI pariNAme ne asa nipajAvanArI nIkaLe evA paNa sAdhyuM che. AvI ubhaya hitakArI navI navI pravRtio hAtha saMbhava che. adhivezana e rIte prekSaNIya banyuM hatuM. dharatA rahevuM e ApaNA kAryavistAranuM lakSya che ane e lakSya che ane zravaNanI vAta laie te jerAvA thayA te paramAra . DAbara, pAra pADavA mATe sabhyane zakya teTale sahakAra apekSita che. mahatvanAM pravacane khUbaja ciMtanapreraka, utejaka, gabhIra ane mArga, paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA che. darzaka hatAM. temAMye paMDita javAharanA pravacano jANe ke e | TIjI zAha. ) : ekathI caMDhiyAtA hatAM.. vicAronI jhamaka, uMDI avagAhanazakita maMtrIo, muMbaI jena yuvaka sadhI sAtha ane sAmAnya lAgatA viSayane paNa ucca ane anya , gabharAya che paranAM sANa ane tA hatA javAharanI dila
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 prabudhdha jIvana tA. 1-255 bhUmikA para laI janArI adabhuta vicAra saraNI-majatAM vise divase bAkI che, te 'mAvavAnI che ane aniya che mevA temanA vicAro te mAnyatAo hatAM tenI temaNe ahIM sa-tAvAra rajuAta karI che. eka gabhIra abhyAsapUrNa pRthakkaraNayukata nibaMdha jevA A pracanamAM bhale krAI camakArA nahI hoya, paNa emAM dezane uMce lAvavAmAM je racanAtmaka dRSTi ane kAryanI jarUra che tevu temaNe jarUra cegya nirUpaNa karyuM che. e purUSanuM vyakitatva apUrva ane adbhuta rIte vikasI rahyuM che ema lAgyA vinA rahetuM nathI. jema pArasamaNi katharane paNa kanaka banAve temaje je viSayane te sparze che tathA jenA viSe potAnA vicArA vyakata kare che te te viSaya ja navIta ane unnata svarUpa dhAraNa karI le che. khAdI ane reTIcA-vAta te eka ne eka hatI, chatAM sekaDA lekhe ane hajArA. pravacane ane vArtAlApamAM gAMdhIjInI vANI dareka vakhate kaIka navuM ja kahetI. te mujaba ,javAharanAM pravacane pravacane koika navuM ja teja, navu ja joma ane navI ja bhavyatAnAM darzana thAya che. caMdana jema vadhu ghasAya tema vadhu suMgadha Ape, tema rASTranA A priya ane lADIlA netAnI *vicAradhArA ane dRSTi * samayanA vahevA sAthe vyi ane alaukika kahI zakAya tevI kakSAe pahoMcatI rahI che. e baMdhI temAM prAstAvika vAta che. adhivezananI samagra kArya - vAhInuM avalAkana eka vAta spaSTapaNe kahI Ape che ke rASTranI AgekUcanA eka navA ne kadAca sauthI mahatvanA tabakakA zarU thAya che. adhivezanane kula cauda TharAve karyA. temAM theDAka aupacA - rika TharAvAne bAda karatAM khIjA badhA TharAvA eka citranA judA judA bhAga jevA hatA, eka ja imAratanAM bhinna bhinna vibhAgo jevA hatA. A TharAvA eka khIjA sAthe atata saMkaLAelA hatA. bhAvIhIdanA sakSetranu eka saMpUrNa Alekhana karavAnI manISA emAM dekhAi Ave che. jema eka Ijanera caNuvA dhArelA makAnanA nakazA dorI Ape tema bhAvI hiMdu kevuM haze ke hAvuM joIe tenA ke nakazAnI rUparekhA A TharAveAmAM doravAmAM Avela che. pramukhazrIeja adhivezananI kArya vAhI tathA TharAvAne eja AzayanA zabdamAM varNa vela che. "ahIM eka sarvagrAhI ane sakalita citra dvAravAnA prayatna thayo che' evI matalabanA emanA zabdo hatA, adhivezananA prAraMbha prathA mujaba svAgata pramukha tathA pramukhanAM bhASaNAthI thayA, svAgata pramukhanu bhASaNa sAmAnya rIte aupacArika hatu". pramukhanu' bhASaNa kevu haze te viSe aneka kutuhalapreraka IMtejArI sevI hatI. kAraNa ke zrI DhebarabhAinI mahAsabhAmAM pramukha tarIkenI pasadagI e eka AkasTika ke Azcaryajanaka ghaTanA hatI. ghaNAne mATe e AnaMda upajAvanArI hatI chatAM AvI virATa saMsthAnA adhisthAnethI teo zuM kaheze ke kheAlaze te viSe dhaNA vimAsaNa sevI rahyA hatAM. temanAM pravacanamAM temanI lAkSaNika namratA tarI Ave che, je mahAna ane bhavya sa MsthAnu sukAna temane soMpAyuM che te pharaja adA karavAnA peAtAnA sAmarthya viSe temaNe dAvA karyAM nathI. mAtra prArthanA karI che ke temanAmAM mUkavAmAM AvelA vizvAsane te vAjakhI TheravI zake. temanA pravacanane krAMtikArI kahI zakAya nahi. tene rASTra utthAna mATe prajAmAM utsAha ane umaMganI helI 'caDAve evuM preraNAjanaka kahI zakAya nahi. tema ja temAM kAi navIna ane mAhitipUrNa vicArone raju karavAmAM AvyA che ema paNa kahI zakAya nahIM. paNa temanAmAM pravAhA ane paristhitinuM avalAkana ane pRthakkaraNa karavAnI eka viziSTa zakti che te A pravacanamAM jaNAi Ave che. AjhAdI pachInA dezanA vikAsa OM ane Aja sudhInAM tabakakAe kevI rIte sidhdha karI zakAya tenu temaNe sundara mUlyAMkana karyuM che. rASTrIya netAoe ane rASTrIya sarakAroe 'kevI vikaTa paristhitimAM kenI salAmatIthI dezanu nAva kAryuM che teno sacoTa paricaya temaNe ApyA che ane have zu tenI rUparekhA paNa ApI che. rAjakIya krAMti thai. riyAsatI krAMti thai. vahIvaTa sthira ane ekacakra thayA, paNa Arthika krAMti temanA pravacananA mukhya muddA viSe satAvAra TharAvo thayA. paNa temaNe eka e vAto kahI te noMdhavA jevI che. samAjavAdI aya racanA aMge pravacana karatA paMDita javAharalAle je spaSTIkaraNa karyuM" te pramukhazrIe paNa nIcenA zabdomAM vyakata karyuM hatuM. "muDIvAdI ke sAmyavAdI racanA emAMthI ekake racanA ApaNA mATe ukela nathI. tenuM eka bIjuM kAraNu e che ke ApaNI jIvana dRSTi taddana bhinna che. Arthika bAjune ApaNe gauNu nathI gaNatA, chatAM ApaNe ema mAnIe chIe ke mAnavInI mULabhUta naitika prakRti ne naitika preraNA upara ja samAjanI racanA karI zakAya. eTale ke Arthika sivAya khIjA paNa preraNAbaLA che ke je Arthika ane sAmAjika pragati mATe upayegI che. badhAne samAna haka maLavA joie te vinA AvI samAnatA azakaya che. tenA artha ema nathI ke je samRdhdha che ke je pAse budhdhi ke jJAna che temanA e darajjo ApaNe khuMcavI levA mAMgIe chIe." temaNe potAnAM pravacanamAM eka bIjI paNa agatyanI vAta kahI che. A rathA e zabdo : "dareka krAMtine tenAM hathiyAro hoya che. ane ahiMsaka krAMtine paNa tenAM hathiyAro che, ahisAnA zastrAgAramAM e prakAranAM hathiyArA che: eka AMtarika ane bIjA khAva. AMtarika bAjue ApaNe sevA ane balidAnathI ApaNI aMdaranI tAkAta sarjavAnI che. bAhya bAjue racanAtmaka kArya drArA janasamuha sAthe ekarupa banI ApaNAM Adarza tarapha tene jItI levAne che." A uparAMta bhAratanI paradeza nIti upara paNa temaNe vistRta samajaNa ApI che. raju thayelA TharAvAnI bhUmikA pramukhazrInA pravacanamAMthI maLI rahe che, have thayelAM mukhya TharAvA joie, sauthI mahatvanA TharAva samAjavAdI Adarza viSe hatA e rAvanA mahatvanA zabdo A mujaba che. "jyAM utpAdananAM mukhya sAdhanA samAjanI mAlikI ke aMkuza nIce hAya, jyAM utpAdana jhaDapI pragati karatu hoya te jyAM rASTrIya dAlatanI nyAyI vaheMcaNI hai|ya tevA samAjavAdI dhArayukata samAjanI sthApanA karavAMnI daSTie Ayojana karavu joie." A TharAva AvavAnA hatA te pahelAM ja tene viSe carcA jAgI hatI. mahAsabhAnAM baMdhAraNamAM je Adaza che tethI A TharAva judo paDe che evI sUcanA thai hatI ane te Adarzane na pheravavA joie evA paNa mata vyakata tha hatA. dhyeyanA A TharAvanA pariNAmarUpa ane tenA upara racAyelA eka bIjo TharAva paNa te pachI pasAra thaye hatA. A TharAva paMDita gAviMdavallabha paMte mUkayA hatA, e TharAvane Arthika nItine TharAva evu nAma apAyu hatu. 750 zabdonA A TharAvamAM bhAratanI bhAvI Arthika nIti kevI hAvI joIe tenuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. tenA mukhya muddA nIce mujaba hatAH- (1) jIvana dhAraNa uMce lAvavu, (2) utpAdana vadhAravuM, ane 10 varSa mAM saMpUrNa rAjagArI mATe prayatna 'karavuM, 4
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA.1-55 avasatA hatI A karAvAnI kalpanA ane ghaDatara karanAra paDita vAharalAle potAnI virATa zailamAM tenuM suMdara spaSTIkaraNa karyu HoYell sa samu sAmAnya rIte mUkI nathI. karAva che. evu manAya che. eTale temanA udagAro mIjA zabdo javAharanA che. temaNe kahyu che, paNa kharI rIte Arthika krAMtine A TharAva che. ApaNI rIte thaze. bIjA dezamAM thayelAM dUSa anubhava ApaNane karavA nahi paDe. A TharAvAmAM bhAratamAM samAjavAdanI sthApanA karavAmAM Avaze tema kahevAmAM AvyuM nathI paNa bhAratIya samAjanI samAjavAdIdhArI racanA thaze ema kahevAmAM AvyuM che. samAjavAda eTale A ene koi ekaja javAba maLI zakaze nahi. jema eka dharmanA sthApaka pachI taDa ane phirakAo ne vADAo ubhI cAya che te mukhya vastu zuM hatI te viSe vibhrama ubhA thAya che te mujaba samAjavAdanAM Dajhana jeTalAM svarUpo yuropamAM ubhA thayA che. samAjavAdanu ugra svarUpa sAmyavAda che. iTalI ane khIjA thoDAka dezAne bAda karatAM anyatra samAja navAdI svarupanA Arthika taMtranI sthApanA baLavA karavAthI thai che. keTalAka dezamAM te hiMsAnuM svarUpa dhachyu kAramu ane vikrALu hatu. paNuM samAjavAdI vicArasaraNI eka mukhya muddA upara cAle che. te te e che ke vastuonAM utpAdananAM sAdhanA kASThanI 'khAnagI mAlikInA na hovA joie, paNa samAjanI mAlikInAM eTale ke samAjanA pratinidhirupa rAjyanI mAlikInA hAvA joie, mUDIvAdI atha taMtre aneka aniSTo nabhAvyA che. eka bAju dolatanI vRddhi ane bIjI bAju garIbAinI vRddhi. AvI sthitine sudhAravA mATe samAjavAdI vicArasaraNI utpanna thai che. tenA vicArakoe ema pratipAdana karavA prayatna karyo che ke samAjanA - artha ta tramAM utpAdana ane vaheMcaNI mukhya bhAga bhajave che. utpAdana khAnagI hAtheAmAM temanA aMgata lAbha mATe kendrita thAya che, ' jyAre vaheMcaNI asamAna ane nyAyahIna hAya che, ane tethI "samAjamAM asamAnatA ubhI thAya che. tethI utpAdananAM sAdhanA rAjya pAse hAya ane utpannanI vaheMcaNI paNa nyAyI rIte rAjya kara to Arthika aniSTA dUra thAya. eTale A TharAvamAM samAjavAdI zabda apanAvavAmAM AvyA che. tenA artha e ke ahIM pustakriyA samAjanAda sthApavAnA prayatna thaze nahI. temaja e vAta pa spaSTa karavAmAM AvI che ke anya dezomAM je prakAranA samAjavAda che tenI nakala karavAmAM Avaze nahi. ApaNe te ApaNA saMjoga ane bhUmikAne anurUpa hoya evA samAjavAdI dhAraNanA prayoga karavAnA che. eTale DarAvamAM mukhya nIcenAM muddA samAviSTa karavAmAM AvyA che. lona 1. utpAdananAM mukhya sAdhanAnI mAlikI samAjanI hovI joie. - 2 utpAdananA sAdhatA upara samAjanA aMkuza hAvA joie. 12 utpAdana vadhune vadhu jhaDapI banavuM joie. 4 ane rASTrIya dolatanI sarakhI vaheMcaNI karavI joie. - paNA Azaya bIjA dezamAM banyu che te mujaba sAdhanasapannanuM sAdhana ane saMpatti paDAvI lai anyane vadhu cI - ApavAnA nathI. mukhya bhAra rASTrIya dhananI utpatti upara che. jyAM - dhana ja nathI tyAM vaheMcavAno savAla nathI. javAharalAle kahyuM tema - Aje jo vahecaNI karIe te te mAtra garIbAinI ja samAna che. - vaheMcaNI karavAnI che. eTale sauthI prathama savAla dolata utpanna karavAnA che. te utpanna thAya pachI ja tenI vaheMcaNIne che. eTale khIjA TharAvamAM jaNAvyuM tema jIvana dhoraNa uMcu lAvavAnA prayatna karavAmAM Avaze. zrImatane garIba nahi paNa garImAne saMpattivAna banAvavAnuM dhyeya rakhAyu che. mekArI nivAraNa mATe sudharI apAi nathI, paNa daza varSamAM tenI nAbudI thAya tevA pitta karavAnA Adeza apAyA che. A banne rovA amalamAM Avaze tyAre dezanI Arthika sthiti upara zIka asara thaze te kahI zakAya nahIM, paNa e tra eka te e che ke nANAMmatrI zrI dezamukhe - 1927mAM madrAsamAM pUrNa svarAjanI gheASaNA karava 1928mAM rAvInadIne kInAre mukammala AjhAdInA te pachI te pracaMDa jhaMjhAvAta AvyA ane gayA. dezanI TAi gai. rAvIne e pavitra kinAre Aje to parabAma pazu e samayanI gheASaNA gulAmI pheDavAnI hatI. rASTra AjhAda ane pachI ja navadhaDataranuM kAya tha aneka alidAnA ane laDatA pachI AjhAdI maLI. vIsamI vyasanodhA bhAratanA itihAsanuM eka prakaraNa purU thayu. pachI rAjyane sthi ane sahita karavAnA tabakakA zarU thayA. riyAsatanuM vilInIjha 'karaNa jevI asAmAnya sidhdhi jANe ke AMkhanA palakArAmAM prApta che. haidrAbAdanA prazna paNa ukalI gayo. ane rASTravyApI sutane gayuM . jamInadArI paNu nAbuda thai eTale rASTranI mArga saraLa banyo. have Arthika nava racanAnuM dhyeya rA A adhivezane eka navuM prakaraNa zarU karyuM che. Arthika vara rAvA A adhivezanane sImAstaMbha banI raheze. ghoSaNA pachI sauthI vadhAre mahatvanI A dhoSaNA che. AjhAdInI laData mATe tamannA ane joma ubhA karavA sahelA hatAM. ahIM te zAMta racanAtmaka kArya karavAnuM che. tene mATe prajAne sahakAra maLI zake tevI kalpanAzIla nIti ane valA mahAsabhA tathA mahAsabhAnI sarakArI dAkhave te A dhArelI pragati zakaya anaze.kezavalAla ema zAha, 'vaiSNava darzana' lekhaka : zrI sAmabhAI paTela, prakAzaka sundara prakAzane maMdira taraphathI zrI jakhubhAi dANI, tAradeva mu kamata rUA. 5.) aa pustakamAM bhakata kavi narasiMha mahetAnu vaiSNavajana to tene kahIe je pIDa parAi jANe re vaiSNavajananAM je uttarottara lakSaNa! - darzAvavavAmAM AvyAM * dareka lakSaNane mUrti manta kare tevA eka eka prasaMga mAja thai gayelA duniyAnA judA judA mahApurUSonA jIvanamAMthI meTA bhAge saMvAdanA rUpamAM ApavAmAM Avela che. graMthanA pra narasiMha mahetA bhagavAna zrI kRSNane prArthanA kare che. ke antaranA UMDANamAM dhabakatu mArU kavihRdaya koi evA jananA vaiSNavajananA darzanane mATe jhaMkhI hyu che. e date AtmAnA udhdhAra thai jAya. e prAthanA sA zrIkRSNa pragaTa thAya che ane narasiMha mahetAnA ugelAM vaiSNava jananAM lakSaNAmAMthI eka eka lakSaNata karatI bhUta, vartama mAna ke bhAvImAM thayelI ke, dhanArI vyakitaonAM daza na karavAnI narasiMha mahetAne divya che ane chevaTe e badhAM lakSaNone ekatrapaNe mUti mahata mahAna vibhUti ke jene bhAvInA gabha mAM chupAyelI te jenuM darzana karatAM mAtra darzana karatAratAja "ikotera peDhInA udhdhAra thai jAya eva vAtI paNa AzA Ape che. tyAra
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mathata jIvana, vazibilAnA nirUpaNakAcha saMyama che, paNa tene eka mahAna vyakitane saMkalita karIne lekhaka ApaNane tenuM darzana heta te vadhAre yogya lekhAta. prahalAdanA jIvanane vANIsaMyamanA hiM temaja koI eka viziSTa prasaMga dvArA tene Acho e paricaya apUrva dRSTAnta tarIke AgaLa dharI. nahi zakAya. kabIranA jIvananuM vi karAve che. A rIte je pIDa parAI jANe re" e pati sAthe bhagavAna mukhya lakSaNa parastrI jene mAta ? ema kahI nahi zakAya. vi buddhanAM para duHkhe upakAra kare te" e paMkti sAthe ja rAmadAsanuM dAnta paNa para dhana nava jhAle hAtha re e lakSaNa A dAnavIra raMtidevanAM, "mana abhimAna na ANe re' e paMkti sUcavavA mATe joIe teTaluM sacoTa nathI. eja rIte tRSNAtyAga ki sAthe lakSmaNa-urmilAnAM, "sakaLa lokamAM sahune vaMde e mATe tulasIdAsanuM dRSTAnta pUratuM sacoTa nathI. krodhavijaya mATe pati sAthe santa jJAnezvaranAM, niMdA na kare kenI re e bhAI umAzaMkara pitAnI "vibhUti vandanAmAM sUcave che te mujaba, - pati sAthe santa tukArAmanAM, "vAca, kAcha, mana nizcala vaziSTa vizvAmitranuM dRSTAnta vadhAre ucita lekhAta. raMtideva tathA rAkhe. e pati sAthe kramaza: prahalA, zukadeva ane dhruvanAM, "rAma- lakSmaNa umilAnA nirUpaNamAM atizayatA athavA te asvAbhA - driSTi sAthe kavi jayadeva tathA bhagavAna IzuM khrIstanAM, "tUcchA vikatA dekhAya che ane khuMce che. "kAcha saMyama eTale brahmacaryanA vi tyAgI' sAthe kavi tulasIdAsana, parastrI jene mAta re e paMkita apUrva dRSTAnta tarIke zukadevanuM dRSTAnta barobara che, paNa tene - sAthe kabIranAM, "jihvA thakI asatya na bele' e paMkita sAthe lagate je prasaMga pustakamAM ApavAmAM AvyuM che te prasaMga brahma- harizcaMdranA, para dhana na jhAle hAtha re' e paMkita sAthe rAmadAsa caryanI utkaTatA koI aMzamAM sUcavatuM nathI. samadaSTi dAkhavavA na svAmInAM, "meha mAyA vyApe nahi jene' e pati sAthe mIrA- mATe jayadevanuM daSTAnta pramANamAM nabaLuM dekhAya che. daDha vairAgya A bAinAM, daDha vairAgya jenA manamAM re e paMkita sAthe bhagavAna sUcavavA mATe zaMkarAcAryane maMDanamizra sAthe prasaMga joIe - zaMkarAcAryanAM, "rAma nAma zuM tALI lAgI" e paMkti sAthe teTale AkarSaka lAgatuM nathI. iketera kuLanA tAraka tarIke gAMdhIjInuM zabarInAM, sakaLa tIratha tenAM tanamAM re' e paMkti sAthe bhagavAna dRSTAnta barAbara che, paNa temanA jIvanane koI viziSTa prasaMga raju | mahAvIranAM, "vaNa bhI' sAthe bharatanAM, "kapaTa rahita che' e paMkita karavAmAM Avye nathI e rIte temAM adhurApaNuM lAge che. ni sAthe yudhiSThirana, kAma krodha nivAryA re e paMkita sAthe bhISma- A graMthane mudraNa, kAgaLa, bAInDIMga, chApaNI temaja suzedha pitAmaha ane suradAsanAM ane chevaTe "bhaNe narase enuM darzana bhananI daSTie bhAre sarasa uThAve che. Ama chatAM 5Na citrAlekhana Eii thAtAM kaLe e kotera tAryo re e paMkita sAthe mahAtmA gAMdhInAM jyAM tyAM nabaLa dekhAya che. pAne pAne eka bAjue nIce prArthanAdi narasiMha mahetAne ane temanA bhakata janone sAkSAt ane A graMthanA manu gAMdhIjI ane bIjI bAjue nIce baMsI bajAvatA zrIkRSNanAM zika vAMcanArane kalpanA vaDe darzana thAya che. A mahApuramAM gAMdhIjI ' nAnAM nAnAM citra mUkavAmAM AvyA che temAM zrIkRSNanuM citra bahu ja isivAya anya sarva aitihAsika daSTie narasiMha mahetAnA pUrvakAlIna sAdhAraNe dekhAya che. bhagavAna mahAvIranI mUrti vastradhArI banAvI che che, je ke lekhake aitihAsika mAhitInA abhAve mIrAMbAIne te vastra vihIna hovI joIe. jJAnezvara, kabIra, rAmadAsa, ane narasiMha mahetAnI samakAlIna ane santa tulasIdAsa tathA svAmI yudhiSThiranAM citralekhane bahu nabaMLAM che. emAM yudhiSThira te - rAmadAsane uktara kAlIna tarIke raju karyA che. bhAre kaDhaMgA ane abhAratIya jevA lAge che. te vika che. A rIte eka eka ThauSNava lakSaNa dharAvatI eka eka mahAna ' A badhI truTio chatAM prastuta graMtha suvAcya che, sudarzanIya vyakita raju karI eka vizALa kALapradezane AvarI letA citrapaTa che, eka bhavya prayatnanuM sundara pariNAma che. viSayanI gahanatA ane Fka mAphaka kauSNava jananA padane mUrtimaMta karavAne lekhake stutya virATatA evI che ke A prakArane pahelo prayatna AvA viSayane di prayatna karyo che. narasiMha mahetAne zrIkRSNa divyadRSTi Ape ane pUro nyAya ApI ne ja zake. Aja mathALAM nIce eka graMthamALA Eo te dvArA narasiMha mahetAnA samayanI apekSAe mAtra bhUtakALanI ja pragaTa thavI joIe ane lekhakoe ane citrakAree vaiSNavajananAM nahi paNa bhaviSyamAM thanAra mahA purUSanI jIvanalIlA narasiMha lakSaNone mUrtimaMta karatA jagatanA aneka mahApurUSamAMthI na mahetA, jue evI camatkArapUrNa bhUmikA ubhI karavAne pitA potAne yogya ane AdaraNIya lAge tevI maha6 vyakitaonAM citra A badale vartamAna kALamAM vicaratA koI sUtradhAra ane naTI mAraphata tema ja zabdanAM AlekhanasaMgraho pragaTa karavA joIe. vauSNavajanane mi bhagavAna rAma ane zrIkRSNathI mAMDIne mahAtmA gAMdhIjI sudhInI sa deza ghera ghera pahoMcADavAnI AvI rIta nimaNu karavA mATe zrI na vauSNava janonI hAramALA raju karavAmAM AvI hota to tevI racanA somAbhAI paTelane aneka dhanyavAda ghaTe che. paramAnaMda vadhAre ucita ane svAbhAvika lAgata. . ' . saMgha samAcAra bhASAmAM temaja saMvAdamAM ghaNe ThekANe vaiSNavI vevalApaNuM inajare paDe che. dA. ta. dAsalA. keTalAka saMvAda bahu sAdhAraNu lAge vArSika sAmAnya sabhA che. koI koI ThekANe prastuta lakSaNa ane nirdiSTi mahApurUSanI kharI tA. 22-1-55 zanIvAra sAMjanA pa-30 vAgye saMdhanA kAryovizeSatA vacce koI meLa dekhAtuM nathI. dA. ta. kutarAne sAthe lIdhA layamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI vArSika sAmAnya sabhA zrI vinA svargamAM dAkhala thavAnA yudhiSThiranA inakAramAM kapaTarahita- khImajI mAMDaNa bhujapurIAnA pramukhapaNa nIce maLI hatI. sabhAmAM ka paNe koI azamAM najare paDatuM nathI. bhISmapitAhanA brahmacArI rahe saMbanA sabhyonI hAjarI sArA pramANamAM hatI, tA. 31-7-54 thavAnA AgrahamAM ke suradAsanI cintAmaNi pAchaLanI ghelachAmAM kAma- ' roja maLelI asAdhAraNuM sAmAnya sabhAnI noMdha maMjura thayA bAda A vivazatA athavA kAma vijaya te jovA maLe che paNa keyavijaya- ' gata varSanI kAryavAhI raju karate vArSika vRtAnta tathA saMghanA ane - sayaka temAMthI kazuM tatva prApta thatuM nathI. tulasIdAsa ane suradAsamAMthI zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAla lagabhaga eka sarakho bedhapATha, nIkaLatuM hovAthI punarAvartanane ya Avaka jAvakanAM hisAbe ane saravaiyAM raju karavAmAM AvyAM karI deSa Ave che. tukArAmanA jIvananuM vizeSa tatva - niMdA na kare hatAM ane te saMbaMdhamAM thoDIka carcA ane sUcano thayA bAda sarva- kenI re che ema kahI nahi zakAya. evI ja rIte jJAnezvaranA numate maMjura karavAmAM AvyAM hatAM. tyArabAda AgAmI varSanA A jIvananuM viziSTa tatva sakaLa lokamAM sahune vaMde che ema sarSa ane vAcanAlaya pustakAlayane lagatA maMtrIo taraphathI raju kahI nahi zakAya. A mATe santa kAnsisane pasaMda karavAmAM AvyA karavAmAM AvelA. aMdAjapatre maMjura karavAmAM AvyA ke . * :
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-55 hatA. tyArabAda cUMTaNInuM kArya hAtha dharavAmAM Avyu hatuM jenuM -pariNAma nIce. `ApavAmAM AvyuM che. chellAM be varSathI matrI tarIke kAma karatA ane A varSathI nivRta thatA zrI TI. jI. zAdanA 5 sadhanA pramukhazrI taraphathI khAsa AbhAra mAnavAmA Avye hate. e . e mujaba A vakhatathI koSAdhyakSa tarIke nivRtta thatA zrI cImanalAla pI. zAhanA paNa AbhAra mAnavAmAM AvyA hatA. saMsthAnA hisA.-anveSaka tarIke mesasa zAha mahetA enDa cokasIne navA varSa mATe cAlu rAkhavAmAM AvyA hatA ane AgaLanA varSa nA temanA kAmakAja avala ane vArSika sabhAnA cUMTaNI kArya mAM ja madadarUpa thavA mATe temanA viSe AbhAranI lAgaNI pradarzita karavAmAM AvI hatI. upara jaNAvela cUMTaNInA pariNAme upasthita thayelI ' navI kAya vAhaka samiti nIce mujaba cheH 1 zrI khImajI mAMDaNa bhujapuriyA lIlAvatIbahena devIdAsa paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA zAntilAla devajI naTTu cImanalAla je. zAhu cImanalAla cakubhAI zAha TI. jI. zAha ... 8,, jasumatIbahena manubhAi kApaDiyA cImanalAla pI. zAhu 10, ramaNIkalAla ema. zAha, 11, ratilAla cImanalAla kArI 12 phrAntilAla umedacaMda baroDiyA " 13 ramaNalAla sI. zaha 14, caMdulAla sAkaLacaMda vakIla dIpaMcada trIbhAvanadAsa zAha 15, 16, nAnacaMdabhAI zAmajI 17, bacubhASa pI. dezI 18, veNIbahena kApaDiyA 19. dIpacaMda lakSmIcaMda saMdhavI 20 1 zrI khImajI hemarAja cheDA vallabhadAsa phulacaMda mahetA upara mujabanI navI kAryavAhaka samitinI tA. 29-1-15 nA rAja maLelI sabhAe nIce jaNAvela pAMca sabhyonI kArya vAhaka samitimAM pUravaNI karI hatI. 25 zAMtilAla ema, zAha jayaMtIlAla nAnacaMda DelIvAlA akhannAla caturabhAI zAha ,, tArAbahena ramaNulAla zAha * taduparAnta saMdha hastaka cAlatA vAMcanAlaya-pustakAlayane lagatI samiti nIce mujaba nakakI karavAmAM AvI hUMtI. 1 zrI cImanalAla cakubhAI zAha paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ratilAla cImanalAla kAThArI pramukha upapramukha } maMtrIe . koSAdhyakSa sabhya ramaNikalAla maNilAla zAhe pravINacaMdra hemacaMda amaracaMda dIpacaMda lakSmIca'da- saMdhavI cImanalAla je. zAha mA ramaNalAla sI. zAha zAMtilAla devajI na A maMtrI TrasTIo adhikAranI rUie - prabhu jIvana saghanA sabhyA mATe baitaraNA-tAnasA paryaTaNa 6 saMdhanA sabhyo ane temanA kuTukhIo mATe baitaraNAtAnasAnuM tA. 20-2-55 ravivAra ( mahAzivarAtrI) nA rAja eka paryaTaNa cAjavAnA vicAra karavAmAM AvyA che. e pravAsa jatAM AvatAM lagabhaga 160 mAilanA thaze ane te mATe sTeTa TrAnsaporTanI basA rokavAMmAM Avaze. meTI umaranA bhAi bahene mATe jaMNu dITha rU. 12 levAmAM Avaro ane dasa varSanI nIcenA bALakA mATe rUA. 8. levAmAM Avaze. A paryaTaNa daramiyAna be vakhata cA pANIne nAstA tathA eka vakhata bhAjananI vyavasthA karavAmAM Avaze. A paryaTaNamAM joDAvA icchanArA bhAi bahenone jarUra rakama sAthe potAnAM nAma saMghanA kAryAlayamAM tA. 10-2-55 pahelAM noMdhAvI javA vinaMti karavAmAM Ave che. A paryaTaNa mATe niyata karelI khaseA 20-2-55-nArAja arAbara savAranA cha vAgye pAyadhunI TI. jI. zAhe khIlDIMga pAsethI upaDaze, 6-10 mInITe operA hAusa, 6-30 vAgye dAdara khAradAda sarakala ane 6-75 mInITe kIga sarakala uparathI pasAra thaze ane A sthaLAethI paTaNamAM joDAvA icchatA bhAi bahenane laine pahelA sIdhI vaitaraNA jaze, ane bhapAranA bhAgamAM tAnamAM Avaze ane rAtre nava vAgyA lagabhaga muA paheAMcaze. maMtrIo, mubaI yuvaka jaina saMgha, sau kAi mATe khullu jAhera karAyeluM jaina maMdira zrI muMbai jaina yuvaka saMdha taraphathI darzanArthe AvatA sau koine mATe jaina maMdira khullAM jAhera karavAnI vinaMti karatAM mukha inA bhinna bhinna jaina maMdiranA TrasTIo upara mokalavAmAM Avela paripatranA javAbamAM mATuMgAmAM Avela sahamaNA pArzvanAtha jaina maMdiranA menejIMga TrasTI zrI ratilAla nAgaDA jaNAve che ke "amArA TrasTa heThaLanA jinAlayamAM manuSya mAtrane zudhdha thai AvavAnI chUTa che jenI noMdha leze. " AvI zubha pahela karavA mATe sahasrA pArzvanAtha jaina maMdiranA TrasTIone dhanyavAda ghaTe che ane mA pagalAMne anusarIne anya jaina maMdiranA TrasTIo paNa A prakAranI vinA vilae jAherAta karaze ane jaina maMdira "abhaga dvAra" che. eTale ke temAM nirapavAda sau kAine pravezAdhikAra che e parApUrvanI mAnyatAne sArthaka karaze ane e rIte jaina samAja aspRzyatAne potAnA dhArmika temaja sAmAjika jIvanamAMthI sadAne mATe nAkhuMda karaze evI AzA rAkhavAmAM Ave che. maMtrIo, muMbaI jaina cuvaka sadha bahena gItA parIkhanuM kAvyagAna tA. 29-1-55 zanIvAranA roja mubai jaina yuvaka saMdhanA kAryAlayamAM maLelI jAhera sabhAmAM zrI karasanadAsa mANekanA pramukhapaNA nIce. bahena gItA parIkhe peAtAnAM keTalAMka kAvyo gAi saMbhaLAvyAM. hatA.. viSayasUci zrI mukha jaina yuvaka sa'dhanA vArSika vRttAMta koMgresanuM sAThamuM adhivezana : - zaiSNava darzana" avalokana, sadha samAcAra zrI mubai jaina yuvaka saMdhanA hisAbu ane rasauyAM ahiMsA ane polIsanA goLIbAra kezavalAla ema. zAha 217. paramAnaMda. 219 220 paramAna 6.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ RDER ' ' pepara kharca Avaka TinA :- . . " 19247 , prabuddha jIvana tAM, 1-2-55 - zrI muMbaI jema yuvaka saMgha, muMbaI zrI prabuddha jIvananAM saMvata ra010mAM A vAta 0))nA divase purA thatA varSane Avaka tathA kharcane hisAbe. - Avaka , , , ' rU. A. pA. rA. A. pA. rU. A. pA. rA. A. pA.. lavAjamanA: rokaDA AvyA . 1924 13 i mANasane pagAranA " . 990 * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA * 434 11 9 i sabhyone prabuddha jIvana niyama chapAmaNI kharca 1843 * * kA mujaba mekalavAmAM Ave che riTeja kharca 459 14 0 - tenA eDajasTa karyo che. 616 0 * 254 14 8 paracuraNa kharca 130 13 0 varSa daramiAna Avaka karatA kharcanA vadhArAnA zrI janaja rala phaMDa khAte laI gayA . * 117 9 * - kula rU. 8pa 6 : - kula rU. 3858 6 8 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha saMvata 2010 nA Ase va )nA divase purA thatA varSane Avaka tathA kharcane hisAba, ' kharca rA. A. 5. 3. mA. pA. . rU. A. 5. rUA. A. pA. ( cAlu bheTa.. ... 1646 * * pagAranA A rajata mahotsava phaMDa naM. 1 khAte 15630 0 * makAna bhADuM tathA vIjaLI kharca... ' . 153 12 * te rajata mahotsava phaMDa naM. 2 khAte 2011 - 0. prInTIMga ane sTezanarI , 89 10 8 A lavAjamanA: paTeja kharca * * [ saMvata 2009 nA . . 395 0 0 saMdhanA sabhyane prabudhdha jIvana : saMvata ra010nA niyama mujaba mokalAvatA eDajasTa karyA 237 0 0 1632 0 0 vyAjanA .. oDITarone saMvata 2009 nA 12 + 0 e jAhera khabaranI Avaka varSanI phInA - 175 , 0 : - saravAyA pheranA mAMDIvALyA paracuraNa kharca ' , . zrI vyAkhyAna mALA khAtethI lAvyA 233 12 8 rajatamahatsava kharca rajatamahesava samelana kharca: mANasanA pagAranA 85--. bIje kharca 155-9-9 2485 9 9 manaraMjana ' ' ... 957 2 naukAvihAra kharca 825 8 : . rAmAyaNa nATIkA kharca .. 1368 0 0 samuha bhojana kharca ... 1050 0 0 6687 4 8 9491 12 6 varSa daramIyAna kharca karatAM Avakane vadhAre zrI janarala phaMDa khAte laI gayA 11,765 8 6 - kula rUA. 21257 5 * - kula rU. 21,257- 5 0 saMvata 2010mA A vada 0)) nA divasanuM saravAyuM. - phaMDa ane devuM milkata ane leNuM . A pA. za. A. pA. rUA. A. pA. 3. A, pA. ( zrI rIjharva phaMDa khAtuM - - ' InvesTameMTasaH gayA saravAyA mujaba bAkI .. 5 TakAnA dhI inDIyana hyuma saMgha hastakanI menejamenTanA phaDeH pAIpa mu. lI.nA . 40001nI - . ( zrI pustaka prakAzana khAtuM pheIsa velyunA DIbeMcare . . 4236 6 2 gayA saravAyA mujaba bAkI . 333 1* " sIkayurITIo para leNuM thayela vyAja I, - : : : 1 2, 21,257. (
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-55. zrI vaikIya rAhata khAtu gayA saravAyA mujaba bAkI...229 11 umero: varSa daramIyAna bheTanA... 55 pe 224 11 7 khuda varSa daramIyAna vaidakIya rAhata khanA... 160 abb zrI mAvajata khAtuM gayA saravAyA mujaba bAkI... 375 10 9 umere : varSa daramI yAna dhasArAnA vasula AvyA ... 5 bAda varSa daramIyAna mAvajatanAM sAdhanA aMge kharcanA .. ra7 g': 3 AdaH varSa daramIyAna kharcanA 383 15 9 zrI vyAkhyAnamALA khAtu: gayAM saravAyA mujaba AkI ... 46 2 6 umeza : varSa daramI yAna bheTanA .... 508 2 9 154 53 4. **** $2< 2. 233 12 9 bAdaH zrI Avaka kharca khAte lai gayA 233 12-9 za. te A pAga A 124 10 9 bAda zrI 'prabudhdha jIvana'nA Avaka kharca khAtethI lAvyA 286 11 9 1721 ... kheMca aMge agAuthI AvelA lavAjamAM... papa ( saMvata 2011, ane 2012) mAvajatanA sAdhanA aMge DIpojhITa prabudha--jIvananA lavAjama aMge eDavAnsa paracuraNa devu... zrI maNilAla mAkamacaMda zAha sA-janika pustakAlaya ane vAcanAlaya (rAmAyaNu kaTha putaLI nRtya-nATIkAnI Avaka aMge) zrI janarala phaMDa khAtu gayA saravAyA mujaba khAphI... 2798 7 4 umeza : zrI jaina yuvaka sa MdhanA Avaka kharca khAtethI lAvyA 11765 / OM 1454, 15 1. 5 .. 272 . * 574 4.0 prabuddha jIvana 3445.1 6992 .. 10159 12 0 1317 9 0 13247 610 kula za. 27952 3 10 zreNa (sara) maNIlAla mAkamacaMda zAha sArvajanika pustakAlaya ane vAMcanAlaya ' bheTa a Mge rakaDha tathA eka mAkI: "dhI eka ek inDI lI. nA cAlu khAte te (ekAunTa naM. na: 1..... 11094 2 phA A pArka 1034 23 7pa.. dhI eka eka inDI zI, nA B' ;, cAlu khAte (ekAunTa naM.2)... 1992 oNDa zIlaka 1624 5 6 2038 zrI 'satya zIva sundaram' pustaka prakAzana khAtu : 8 varSe daramIyAna kheMcanA - bAda varSa daramIyAna pustakrAnA vecANanA AvyA ... * 153 muMbai, tA. 17mI jAnyuArI, 1955, .213 1. 3 223 kula za. 27952 3 amee zrI sui jaina yuvaka saMdha, muMbainuM sa. 2010nA AsA vada 0))nA kvisanu uparanu saravAyu majakura sasthAnA cepaDAmAM tathA vAucarA sAthe tapAsyuM che, ane kharAkhara mAluma paDayu che. zAhu mahetA enDa cAkasI ss cArTarDa ekAunTanTasa.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ - : wwja jIvana ' ja '' '' '' : kima kAra - ke ' ka . ' ' ', prabuddha jIvana tA 1-2-55 . 6992 * * zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya tathA pustakAlayane Avaka jAvakane hisAba. Avaka - kharca . . . . rA. A. pA. za. A. pA. . A. pA. rA. A. pA. vyAjanA : esTAblIzamenTa kharca sIkayurITIonA : 150 0 * . ipablIka lImITeDa kaMpanIonAM sTezanarI tathA prInTIMga - 232 13 ke la, DIecaronA ... - 681 4 pharanIcara rIperIMga tathA DeDasToka is beMkanA cAlu khAtAnA vyAjanA 19 12 0. kharca . . . 173 8 0 851 0 0 vImAnA prImIyamanA ... 43 12 0 mA bAdaH varSa daramIyAna sTAnDarDa vekayuma : : : : paracuraNa kharca . ... eIla ku. lI. tathA tAtA ke beMka kamIzana 384 13 3 ja meTIva enDa ejInIyarIMga ku.lI. , nADInaeNcaro kharIdatI vakhate caDelA eDITarane saM. 2009nA varSanI phInA vyAjanA AvyA 140 11 3 710 4 8 lAyabrerI aMge kharca: bheTanA . ' 11 15 * peparanA lavAjamanA . 335 10 0 pataMkanA lavAjamanA . 588 - 0 0, graMthapALane pagAranA ..1300 0 0 rAmAyaNa kaTha-putaLI nATIkA aMge ghATIne pagAranA '.. " Avaka makAna bhADuM tathA vIjaLI kharca 534 0 6 paracuraNa Avaka: '53 12 ka. , . .' ... pastInA vecANanA - yuka bAInDIga kharca 10 0 0 3,094 10. " pAsa bukanA vecANanA ', 25 12 0 . . . 3,429 7 : * pustako meDA AvavAthI tathA 402 5 0 ni. kheravAI javAthI daMDanA . 50 1 0, 129. 9 0 kula. rUA. 8431 12 9 NilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya tathA pustakAlaya, saM, 2010 Aso vada 0)) nA divasanuM saravAyuM phaDe ane devuM milkata ane leNuM. * rU. A. 5. 3. A. pA. rU. A. pA. rU. A. pA. zrI sthAcI phuDa khAtuM: InvesTamenTasa : (cepaDAo pramANe) ' sIkyurITIe phesavelyu paTakAnI che. gayA saravAyA mujaba bAkI 2456 0 0 sane 1956 nI bee myunIzrI pustaka pha khAtuM, pala lena 3000 0 0 3615 0 0 ( gayA saramaiyA mujaba bAkI ' pablIka lImITeDa kaMpanIonA DIbecara 4 TakAnA rAvalagAma . DIbencare kharIdI aMge pa77 3 3 sugara kAma . lI. nA beMcara 10000 0 0 10 0 0 0 0 0 ka DIpojhITa : 1 5 TakAnA dhI sTAnDarDa vekayuma . pustaka aMge 2375 8 0 eila ko. lI. nA , nA pustaka aMge vadhA DIkheMcare 5000 0 0 5273 paTakAnA dhI tAtA lekameTIva ke rAnI DIpojhITa 67 0 0 244ra 8 , enDa ejInIyarIMga ku. lI. paracuraNa devuM nA DIbeMcare 6000 0 0. zrI muMbaI jaina 21000 0 0 6163 8 0 yuvaka saMdha 1064 2 3 pustaka: (kharIda kiMmate ) lakSmIcaMda ema. gayA saravAyA mujaba bAkI - mahetA ... 6 8 9 1070 10 3 4080 zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha. Eaa zrI Avaka kharca khAtuM (rAmAyaNa kai putalI nATIkAnI varSa dama Ana kharca karatAM Avaka aMge) ... 682 0 0 inkamaTekasa rIphaMDanuM leNuM :- 73 12 0 7065 12 0 !i ' Avakane vadhAre ... 4802 5 0 rekA tathA beMka bAdI bAdaH gayA saravAyA mujaba dhI beMka opha inDIA lI. nA ' udhAra bAkI ... 1112 0 6 3780 4 6 cAlu khAte ' .* 120 1 0 rokaDa sIlaka . 2 13 0 12 14 " kula rUA. ra,941 1* * - kula rU. 32941 10 0 amee zrI maNilAla makamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya tayA zAha mahetA eka cokasI E fstakAlayanuM saM. 2010nA Aso vada 0))nA divasanuM uparanuM saravAyu e majakura saMsthAnA cepaDA tathA vAucaro sAthe tapAsyuM che ane barAbara che - cArTarDa ekAunTanTasa. kI mAlama paDayuM che. . muMbaI, tA. 17 mI jAnyuArI 1955. t, ' '..
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ .' ' ::: : , , , , : - * * . . che ahiMsA ane polIsanA goLIbAra . ( prajA samAjavAdI pakSanA netA ane mAjI maMtrI che. rAmamanohara lehIoe A prazna upara pitAnA pakSanA maMtrIpaluM , eka rAjInAmuM ApIne hiMnI jAhera janatAnuM citta te viSe sArI rIte kendrita karyuM che. tAjetaramAM vAloDamAM thayelA goLIbArathI A prazna ' upara ApaNuM dhyAna vadhAre kheMcAyuM che. ApaNA dezanA rAjyavahIvaTamAM avAranavAra banatI A ghaTanAone yathAsvarUpe samajavAmAM nIcenI, te carcA upayogI nIvaDavAM. saMbhava che." trI) : . - tA. 15-11-54nA prabudhdha jIvanamAM. -ahiMsAnI adhurI A A prazna eka bAju samAjamAM sulehazAnti jALavavAnI samajaNa e mathALA nIce terApathI saMpradAyanA mantanI samA- javAbadArI dharAvatI rAjayasattA ane tenA be hukama anusAra tavAne locanA karatAM lekhane anulakSIne eka mitra patra dvArA jaNAve che ke - baMdhAyelI polIsa tathA bIjI bAjue kaI paNa amuka bAbata da' t "Aje meM "ahiMsAnI adhurI samajaNa" e lekha eka ja viSe uzkerAyelA ane tophAne caDhelA lokonuM ToLuM. e be vacce A ' beThake vAMco. mana prasanna thaI gayuM. koI varSonuM avAvarU ghara hoya che. A TALAne zAnta pADavA ane zAnta na paDe te vikherI nAMkhava ane tenAM bArI bAraNuM khelatAM havAnI lahera Ave ane je sthAnika javAbadAra sattAdhIze ane tenI nIce kAma karatI polIse mAnada Ave evo AnaMda Avyo. mane lAge che ke terApaMthI' zuM karavuM joIe ane tenA hAthamAM rahelI daMDa sattAne kaI hada sudhI A mAnyatAoe ubhI karelI ahiMsAtatvane lagatI gerasamajItio upayoga karavo joIe A samasyA ApaNe vicAravAnI che. prajane dUra karavA tame je purUSArtha karyo che te sukSma rIte sArAye jaina rAve che. samAjavAdI pakSanA mAjI maMtrI zrI rAmamanahara lohIoe AkhI samAjane upakAraka thaI paDaze. eTaluM ja nahi, A lekha non dezanuM dhyAne A prazna upara Aje kendrita karyuM che. aMgrejI hakumata | violenge reaffirmed SanaH pratiMSTita ahiMsAInA daramiyAna A prazna upara aMgreja sarakAre ke prajAnAvAne eka - manifesto (jAheranAmuM) thaI gayA che. Ama chatAM tamArI purI jhINavaTathI kadi vicAra karyo nahote. ToLuM tAkAne cAya che jevA taTastha ane hADohADa mAnavatAvAdI vicAraka "hiMsApramatta hA mAnavatAvAdI vicAra, DisApramatta ane lAThIcArjathI 5NuM pAchuM hatuM. nathI to phAyarIMga karavuM che ToLAMne aTakAvavA mATe uparI adhikArIne anivArya goLIbAra goLIo calAvavI-A aMgreja sarakAranI daDha. nIti hatI. karavAnI pharaja paDe" e kriyAne (je gAMdhIvAdI hiMdanI lokazAhInI hullaDamAM jarUra paDaye AvuM phAyarIMga karavAmAM AvatuM tyAre rA paradezamAM sArI rIte vagovAyalI kSati ) atirika svarUpe ahiMsA AgevAne meTA bhAge te viSe mauna sevatA athavA anumati ApanArA kare te jarA asvastha karI de tevI vAta che. chellAM pacAsa varSamAM . hatA; ojhAdInI laDatane sAmane karavA aMgreja sarakAra jyAre bITanamAM ghaNuM hullaDe-kAmadAronA khAsa karIne thayA che paNa AvuM phAyarIMga karatI tyAre ApaNe ane ApaNA AgevAne bhAre pilIse eka vAra goLIbAra karyo nathI; kemake ToLAne dUra karavA ' zorabakera macAvI mUkatA. ane tevA phAyarIMgane saptama sakhta azruvAyu jevA least violent (alpatama hiMsA) nAM sAdhane have rIla upalabdha che; kharI vAta e che ke brITIza amala daramiyAnanA polIsa ", ' Aje have ApaNA dezamAM ApaNuM rAjya sthapAya menyualane ApaNe emane ema vaLagI rahyA chIe, jyAre cIne - temAM sauthI prathama pheraphAra karyo che. tamArI uzkerAyaluM ToLuM e paNa ApaNe chIe ane goLI calAvana jevA vicAranuM te AvI rAjya calAvavAnI crude (asapUta) mAnyatA sAme. - mULamAMthI alAI gayuM che. javAbadAra sattAdhIzane pUva kALamAM polIsa paNa ApaNe chIe. Ama AkhI paristhitinuM svarUpa ahiMsaka samajutI ane dhIrajane mArga batAvavAnuM kArya che ema uparathI AMdhaLuM rakSaNa maLatuM; Aje AvuM rakSaNa ne ja apa e mAruM mAnavuM che." . javAbadAra sattAdhI e vakhatamAM prajAjanethI eka alarA vyakti - A lakhANu lisanA goLIbArane lagatA prazna viSe mAruM ' hatI ane prajA upara sattAne ghera calAvavAmAM tene maLelA adhika mantavya spaSTa karavAnI taka Ape che. "ahiMsAnI adhurI samajaNa. kAranI cAritArthatA mAnavAmAM AvatI hatI. AMjane sattAdhIzo. mAM aneka mudAo carcavAnA hoine AvA eka mudA upara vadhAre prajAjanemAM eka che ane prajAne bane teTale saMtoSa ApavAmAM spaSTatA karavAne avakAza nahatA. jyAre huM hiMsApramatta ToLAne pitAne maLelA adhiMkAranI caritArthatA che ema teNe samajavAnuM aTakAvavA mATe uparI adhikArIne karavA paDatA anivArya goLIbArane che. A kAraNe prajAne teNe pUro vizvAsa meLavavAno che ane bhAvaahiMsAnI kakSAmAM mukuM chuM tyAre Aje je avAranavAra prajAmAM zuM zuM cAlI rahyuM che te viSe teNe pUrA vAkephagAra rahevAnI ' . sarakArI polIsanA hAthe koI paNa tephAnane aTakAvavA mATe goLI- ghaTe che. A badalAyelA saMgemAM prajAnI sulehazAMtimAM bhaMga thAya che. bAra karavAmAM Ave che te badhA goLIbAre vyAjabI, anivArya e hada sudhInuM koIpaNa prazna ugra svarUpa dhAraNa na kare evI teNe che ane ahiMsAnI bhAvanAthI prerAyalA che ema sUcavavAnI . mane takedArI rAkhavI joIe. lekenuM uzkerAyeluM ToLuM eTale keI, parAyuM koI kalpanA che ema kaI na mAne. alabatta AjenA palIsI prANI jutha che ane te sarakhAIthI varte to tenI upara game teTalI menyualanI vigate huM jANu nathI; cIne temAM zuM pheraphAra karyA sakhtAIthI vartI zakAya AvuM ApaNane aMgrejI hakumatanA vArasAmAM Sche tenI mane khabara nathI; brITane chellAM paccAsa varSamAM thayelA maLeluM mAnasa have mULamAMthI badalavuM ja rahyuM. lokonuM ToLuM hA, dalaDemAM eka vAra goLIbAra karyo nathI e vidhAna hakIkata rUpe " eTale pitAnAM ja bhAIbhADuM che, te vikare, tophAne caDhe te paNa sI. barAbara che ke kema e mAre mane prazna che, kAraNa ke azruvAyune kAInA rakSaNanI javAbadArI dharAvatI polIsathI magaja ne gumAvAyA to upayoga te chellAM paMdara vIsa varSathI zarU thayela che. A badhuM ke pitAne maLelI daMDazaktine jema tema upayoga na ja thAya bichatAM vAtAvaraNamAM kAMIka tophAnanI gaMdha Ave ane goLIbAra polIsane A mAnasapalaTa thI atyanta jarUrI che ane ha, jyAra karanAmAM Ave-AvA goLIbArane koI paNa rIte vyAjabI e mAnasapalaTa thaze tyAre naramAzathI kAma levAnA aneka anivAryuM ke ahiMcaka kahI zakAya ja nahi. AvA bephAma goLIbAra rastA polIsane tema ja sattAdhIzone sujhI raheze ane goLIbari karanAra polIsa ane te hukama ApanAra sattAdhIza ane gaMbhIra karavAnI amita hada sudhI javAno prasaMge pilIsa mATe paNa sajAne pAtra lekhAvI joIe. . virala banI jaze. rIte karavI para . . - nI sarakAra ti
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 12-55 sattAdhIrone mAgya zikSA karavI joie. mAtra pelIsa upara be pAMca patharA pheMkAyA athavA te polIsanA hukama mujaba leAkeAM pAchA na DhAyA eTalI ja paristhati kAi paNa goLIbArane jyAjabI karAvI na ja zake. mAthA upara AvelI Aphatane tarata TALavAnA TukAmAM TukAM mArga tarIke athavA to lAkA upara ekAeka dhAka esADavAnA hetuthI karavAmAM AvelA goLIbAra paNa eTalA ja geravyAjakhI- lekhAvA joie. upara jaNAvyA mujaba samAdhAnI ane aTakAyatanA sarva mArgo niSphaLa dekhAvAnA pariNAme avaza banelI paristhitine pahoMcI vaLavA mATe anya koi vikalpanA abhAve karavAmAM AvatA gALIbArate ja vyAjakhI, anivArya ane prastuta goLIbhAra karavA pAchaLa rahelA hetu manasvIpaNe "hiMsA karavAno nahi paNa jAnamAlanI moTA pAyA uparanI khuvArI-hiMsA-thatI aTakAvavAne che e athAM 'ahiMsaka' lekhI zakAya. prabuddha jIvana AveA ja mAnasapalaTA prajApakSe thavAnI jarUra che. je te bhANatamAM kAyadA potAnA hAyamAM levAnI ane virAdhane jaMga bhA karavAnI vRttithI prajAe mukata thavu dhaTe che. Aje je pakSa sattA upara che te pakSane sattA upara lAvanAra prajA pote ja che, samayAntare teja pakSane prajA pAte padabhraSTa karI zake che, potAne je bAbatamAM kariyAnu kAraNa DAya, je bAbata anyAyamaya adharmamaya prajAnA - koi paNa aMgane lAgatI heya te bAbata sattAdhIzonA dhyAna upara lAvavAnA Aje aneka rastA ughADA che, te bAbatamAM baLavAna prajAmata ubhA karavAnI sau kAine pUrI chUTa che ane tema chatAM potAne nyAya mAtA nathI, koi amuka anyAya ke adharma * cAlyA ja kare che to te dUra karavA mATe zAnta avarodhanA, savinaya satyAgrahanA upAya gAMdhIjIe ApaNane zikhavelA che. te mArge jatAM koi temane rAkI zake tema nathI. Ama vinaya ane zistapUrvaka prajA khetAnA ugra virodha dAkhave teA polIsane paNa peAtAnu khaLa ajamAvavAnI jarUra temaja taka bahu ja ochI rahe. A prakAranI samajutI ane tAlIma prajAe prApta karI levI joie. Ama polIsa ane prajA ubhaya pakSe jo AvA mAnasika palaTA thAya te polIsanA geLIbAranI pachI kAi saMbhavitatA ja rahetI nathI. ApaNA deza ke jyAM leAkeAmAM keLavaNI ochI che ane jhanuna vadhAre che ane jyAM mavAda, saMpradAyavAda, prAntavAda ane vargavigrahavAda prajAjIvanamAM avAra navAra aNudhAryA sadhI ubhA kare che tyAM upara jaNAvyA mujabanA anivAya goLIbAranA prasa ge kadi kaMdi ubhA thavAnA pUrA sabhava che. AvA prasaMgee jenA mAthe suleha zAnti jALavavAnI javAbadArI che teve sattAdhikArI klino game teTalo dayALu ane ahiMsAdhanA upAsaka hoya te paNa tene peAtAnI pharaja bajAvavA khAtara goLIbAranuM avala bana lIdhe ja chuTako che. . - hepaNuM jayAre prajA pakSe Avu mAnasika samatalapaNuM jaLavAtuM "nathI, ane kAi paNa prazna upara hiMsaka veza jayAre prajAmAnasanA kabajo le che ane zista ane sabhyatA cheDIne prajAmAMno amuka varga eLajabarIthI peAtAnuM dhAryuM sarakAra pAse svIkArAvavAne ughukata thAya che tyAre e vage khadhArazAhI sAthe-"bhale yeADA samaya mATe paNa chuTA cheDA lIdhA che ema ApaNe svIkAravuM' ja rahyuM. Ama prajAno amuka samudAya prama-ta thaLe, suleha zAntinA sadhaLA kAnuna cheDIne cAle tyAre suleha zAnti mATe javAbadArI sattAdhikArI ane peAlIse kema vartavuM e sAnna ubhA thAya che. rastA upara beMkAi mAllusa talavAra vIMjhatA ke gALA vIMjhatA Ama tema ghumavA mADe te pelIse tene kAI paNa rIte pakaDavAnA ane na ja pakaDAya "ema hAya tA tene ThAra karavAnA mAga akhatyAra karavA rahyo ane evI rIte vartatA polIsane sau kAi dhanyavAda ja ApavAnA. AvI ja kAka paristhiti ane tatkAlIna dharma tAkAne caDhelA TALA saMbadhamAM polIsa mATe ubhAM thAya che. AvA prasaMge paNa antima upAya hAthamAM lIdhA. pahelAM khIjA badhA upAyAnI ajamAyaza polIsa mATe atyanta jarUrI che. AvI kaTAkaTInA prasaMge javAdAra sattAdhIze prajAnA sthAnika AgevAnonA ekadama saparka sAdhavA joIe ane tevA saparka sadhAya te temanI dvArA ane te zakaya na hAya to pote jAtanuM jokhama kheDIne teNe uzkerAyalA janasamudAyane zAnta alabatta Aje azruvAyunAM sAdhanoe gALIbAra sudhI javAnI sthiti lagabhaga nAkhuE karI che ema kahIe teA cAle. sattAdhIzAnA hAthe eka paNa mAnavInuM mRtyu thAya e amuka sayogamAM anivArya hAya tA paNa icchavAyAgya to che ja nahi. e rIte jIva levAnu kAine paNa sahu sattAdhIzane paNa-khIlakula gamatuM nathI A mATe prajAnI suleha zAntine ekAeka jokhamamAM mUkatI koi paNa kaTAkaTIne geLIbAra sivAya paheAMcI zakAya te mATe azruvAyu jevAM sAdhanA ghaNA baheLA pramANamAM vasAvavAnI ane pelIsane tenA upayeAgane lagatI pUrI tAlIma ApavAnI khAsa jarura che. A lekha pUrA karavA pahelAM prastuta viSaya sAthe sIdhA saMbaMdha nahi dharAvatA ema chatAM paNa prastuta viSayanI vicAraNA sAthe nikapaNe saMkaLAyelA eka muddo carcA levA jarUrI lAge che. rAjya: sattAne gALIbAra sudhI javu paDe e hada sudhI prajAnA amuka bhAga tAkAne caDhe . e paristhiti prajAmAnasanA asAdhAraNu ulkAprAta sUcave che. gALIbArathI TALu vikharAi gayuM ane zAnti phelAI gai eTalAthI sarakAre sateSa mAnavA na ja joie. AveA ulkApAta pedA kema thayA tenA uMDANamAM utaravAnA prayatna javAbadAra sarakAre tarata ja hAtha dharavA joie. AvA ulkApAta moTA bhAge prajAnA amuka varganA kAI tIvra asa'teSa athavA teA asAdhAraNa pATha samabhAgyA zakarA sama jeTalA yo karavA bhaIe. AmAM ta isa mAthI jaruddha banatA ravI sthiti, athavA ta - che. amuka saphaLatA na maLe ane TALuM kAbumAM nahi rahe evI sthiti dekhAya tA. te TALAne lAMThIcAja khakhAnA sUnI sera, azruvAyu je kAMi sulabha hAya te sarva sAdhanAne teNe TALAne vAravA kheravikhera karavA upayoga karavA joIe, A badhu karavA chatAM paNa TALu bhAre tene caDhayu che ane tevA TALAne belagAma - AgaLa vadhavA devAmAM jAnamAlanI meTA pramANamAM khuvArI thaze ema --javAbadAra sa-tAdhIzane cAkakasapaNe lAge tyAre te avaza banIne sarakArI mANasanI cAlu rIkhAmaNI ke sarakArI anyAya, athavA te| amuka sarakArI karanA asahya baneleA khAjo, athavA tA N sAMpradAyika ke kAmI saMdharSa athavA te antagata kAi e varganI athaDAmaNa--AvAM aneka kAraNo AvA ulkApAtanI pAchaLa kAma karI rahelAM mAluma paDe che. polIsanA goLIbAra pachI goLIbAra - vyAjabI hatA ke kema te viSenI tapAsa eka bAbata che jenA AgaLa ullekha thai cUkayA che. prajAmAnasa ATalI hada sudhI vizvaLa kema banyuM tenI tapAsa bIjI ja khabata che. A bAbatanA uDANamAM utarIne prajAnA koI paNa vibhAga ke vargonA asa MtAya dUra karavA lokazAsita sarakAre sadA tatpara rahevu joie; karaverA asahya lAgatA hoya tene ane teTalo haLavA karavAM joIe; koi paNa sarakArI julama ke anyAya najara samakSa Ave to tene nAbuda karavA sarakAre sattvara pagalAM bharavA joie. AvI AgaLa temaja pAchaLanI sarakArI takedArI ja amuka kaTokaTI daramiyAna polIsane karavA paDelI gALIbArane vyAjakhI TheravI zake. paramAmada acakAte mane gALIbAra karavAnA polIsane hukama Ape. A gALI khAra paNa zarUAtamAM AkAzalakSI hoya, pachI paganu nizAna tAkatA DrAya ane ema chatAM paNa TALu kANumAM na Ave te prANahAni karavA sudhInA goLIbAranuM teNe avalakhana levuM rahyuM. AvA pratyeka gALIkhAranI ghaTanA bAda tenA vyAjakhIpaNA viSe sAmAnya prajAne pUrA satASa thAya evI tapAsa samiti sarakAre nImavI joie ane tenA nirNayanA-pariNAme purI takedArI sivAya gALIAra karavAmAM AvyuM che ema mAluma paDatAM te mATe javAbadAra je krAi muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzakaH zrI premAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai 3. mudraNusthAna; javAhIra prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka rADa, muMbai 12)
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTacDa na. B 4266 vArSika lavAjama nA ja prabuddha jIvana zrI muMbaI jaina yuvaka sa'ghanuM pAkSika mukhapatra chuTaka nakala: traNa AnA pU. jaina varSa 14-5. jIvana varSa 2 aMka 20 muMbai, phebruArI 15, 1955, magaLavAra AphrikA mATe zIliMga 8. ut taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA tejomUrti ginI pazyatyacakSuH sa shRnnotykrnnH| (zveta) : avAgapi sA vakti / ( amerikAnI suvikhyAta prajJAmUrti aMdha badhira ane avAka kumArI helana kelara cAlu phebruArI mAsanI cAthI tArIkhe nyuyArka thI 40,000 mAIlanA lAMkhA pravAsa upara nIkaLela che ane A mAsanI 24 mI tArIkhe te sauthI pahelAM hiMda khAte Ave che ane e prasa Mge muMbaInI myunIsIpala kArarezana taraphathI tenuM jAhera sanmAna thanAra che. tenI traNa indriyoM cakSu, zravaNa, ane vANI vikala che, ema chatAM mAtra prANa ane sparze indriyanI madadathI teNe peAtAnA sarva nikAsa sAdhyA che. te viduSI ane tatvacita che; teNe kAvya lakhyAM che ane aneka pustaka racyAM che. teNe pAtAnu Atma caritra kha pustakAmAM pragaTa karyuM" che, pahelAnu nAma che The Story of my Life, jenA anuvAda navajIvana prakAzana ma Mdira taraphathI "apaMganI pratibhA" e nAmathI bahAra pADavAmAM Avela che; A pustakamAM helana kelaranA 21 varSanI ummara sudhInu Atmacaritra antagata karavAmAM Avyu che. khInna pustakanuM phunAma che Mid-Stream, jenA anuvAda 'navajIvana prakAzana maMdira taraphathI majhadhAra " e nAmathI bahAra pADavAmAM, AnyA che. A pustakamAM helana kelaranA 21 thI 50 varSa sudhInA AtmacacatranA samAveza karavAmAM AvyA che. ubhayanA anuvAdaka zrI maganabhAi desAi che. Aje helana kelaranI ummara 7pa varSanI che. LI " apaMganI pratibhA " e viziSTa vyakitaenA pravezakA vaDe savizeSa AkarSaka banela che. eka pravezaka ' tenemUrti, bhaginI ' e mathALA nIce prajJAcakSu paMDita sukhalAlajIe lakhyA che; : bIjo pravezaka netrI vinAnI netrI' e mathALA nIce kAkA sAheba kAlelakare lakhyA che. helana kelaranI AtmakathAnA pravezaka lakhavA mATe paDita sukhalAlajIthI vizeSa yAgya vyakti anya koi hAI na zake. paMDita sukhalAlajIe potAnA praverAkamAM pAMtAnA temaja helana kelaranA paristhitibhede niSpanna thayelA sAmya-naiSamyanI je tulanAtmaka saMrakhAmaNI karI che te bhAre rocaka ane Adhaprada che. prastuta pravezaka kumArI helana kelaranA adbhuta vyaktitvanA sundara paricaya ApatA hAine apaMganI pratibhAmAMthI nIce sAbhAra uSkRta karavAmAM Ave che. prastuta pravezakanA prAraMbhamAM paMDitajIe peAtAnA vidyAvyavasAyane lagatI vanasmRti kAika kALe pragaTa karavA icchA darzAvI che te jIvanasmRti sadbhAgye tA. 1-11-54 nAM pramud jIvananA vizeSa aMkamAM pragaTa thaI cukI che e jaNAvatAM Anada thAya che, abhibhUta thai jAya che. aneka rIte judAi hovA chatAM uMmara ane paramAnada samAnazIlatAnI dRSTie meM ene Apelu 'bhaginI' e vizeSaNa enI sAthenA mArA sAdRzya-sabaMdha ThIka ThIka vyakata karI zake, helanane darzana, zravaNu ane vacananI traNe zakitao eka ja sAthe ane te paNa cheka ja zaizavakALathI gai, jyAre mArI to mAtra darzanazakita ja gayelI ane te paNa grAmyazALAsulabha mAtR-bhASAnA pUrA abhyAsa tema ja AjubAjunA badhA dRzya padArthInA pratyakSa avalokanatema ja tatsaMbaMdhI bhASA ane lekhana vyavahAra sidhdha thayA pachI. lagabhaga paMdareka varSanI uMmare Idriyaaikaya ane te prApta thavAnI uMmaranI STie helana mArA karatAM aneka gaNI vadhAre * lAcAra, vadhAre baMdhanavALI kharI. paNa deza, kuTuMba ane khIjA samegAnI dRSTie tenuM sthAna mArA karatAM anekagaNuM vadhAre sAdhanasa panna ane vadhAre svataMtra. kayAM amerikA ke jyAM janmathI rASTra, samAja, atha ane dharmanAM baMdhanAnA sparza ja nahi, ane kayAM hiMdustAna ke jyAM tevAM badhA vinA kho sahaja anubhava ja nahi ? kayAM helananA kauTubika cogA ane kayAM mArA? enAM mAtApitA ene - vAste dareka jAtana mArga taiyAra karavA buddhipUrvaka badhu sarvasva home che, jyAre mArI pratye pUrNa sAivALA paNuM mArA vaDIle svayaM vidhAvihIna hAi mArA vikAsa mArga nI kApaNu dizA svayaM jANavA tema ja koI jaNAve teA te samajavA cheka ja asamartha. karyAM iMdriyavikala mAnavaba dhruone vividha rIte zikSita ane saMskArI banAvavA kAma karatA akhuTa dhIrajavALA tapasvI zikSakothI zobhatI tapAbhUmi jevI amerikAnI apaga zikSaNa saMsthAo; ane kayAM apaMgane anupayeAgI samajI tenA duHkha pratyenI sAcI sahAnubhUtithI e nisAMsA nAkhI ahu teA tene dAna ApI satASa mAnanAra, paNa e apaganI upayogitA ane tenA - vIsathI vadhAre varSa thayAM haze, me" prasidhdha hiMdI ... patrikA 'sarasvatI'mAM zrImatI helananuM sa MkSipta pazu adbhuta, purUSArtha ane pratibhAnuM sUryaka jIvanacitra vAMceluM, tyAre ja e bahena tara mArUM AkarSaNa sahajabhAve thayu. ene viSe vadhAre vigatavALI spaSTa mAhitInI mArI jijJAsA adyApi jAgarita ja hatI. paNa mArA maryAdita jIvana ane kArya kSetramAM ene satASavAnI taka mane maLI na hatI. teTalAmAM gata me mAsamAM zrIyuta gopAladAsabhAie mane eka divasa kahyuM ke, varSAthI maganabhAi puchAve che ke, temaNe zrImatI helananI jIvanakathAnA gujarAtI anuvAda karyo che te tamane arpaNa karavA icche che, te jo te svIkAro te tenA prAraMbhamAM tame svIkArarUpe kAAMka lakhI Ape ema paNa icche che. meM tarataja kahyuM "huM e vAMcI gayA pachI hA nA huM. jo enA vAcana pachI jarA paNa mane mArA adhikAra jaNAze teA avazya kAMika lakhIza." mane tarata ja anuvAdanA karamAM maLyAM. mArU ghaNAM varSa pahelAMnu zrImatI helana pratyetu mAkarSaNa ane tenA jIvana viSenI jijJAsA e bane eTalAM badhAM tIvrapaNe sajIva ca gayAM ke, te vakhatanA cAlu lekhana ane satata mananakArya nA pravAho mArA manane khIjI dizAmAM jatAM rokI zakayA nahi. kAMSTaka aMze samazIla jIvanakathA sAMbhaLatAM ja aneka vicAre UbharAyA, paNuM ahIM tA maryAdAnusAra TrakamAM ja patAvavu yogya che. anukuLatA rahI te| kayAreka mArA potAnA vidyAvyavasAya viSenI vanasmRti lakhavAnI icchA mUrta me zrImatI helanane tejomUrti ane 'bhaginI'... evAM e vizeSaNA ApyAM che te sAbhiprAya che. enI jIvanakathAmAM pade pade purUSArtha ane pratibhAnA teja sivAya khIjuM kAMI ja dRSTigocara nathI thatuM. enAM purUSArtha ane pratibhArUpa tejanA AkharamAM enI zarIramUrti
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudhdha jIvana tAH 15-2-55 citraNa kare che tyAre te jANe tenAM upamA ane rUpaka Adi ala kArA dvArA kavivara TAgoranuM anugamana karatI hAya ema lAge che. puruSArthanI smRti vhelane chevaTe e nikAsadArA vANInuM baMdhana tA tADayuM ja. ke indriyA* paraspara ekabIjAnI zAka jevI che. je jAgatI ane baLavatI te bAkInI indranuM sAmarthya pUrNa paNe khIlavAmAM ADI Ave, netra saumAM baLavAna. enu saMcaraNa ane kArya pradeza ' smRti vizALa, tethI mANasa netra hAya tA tenAthI ja kAma le, ane saMbhava hAya tyAM paNa sparzana ane prANathI kAma levAnI mAthAphoDamAM na paDe. paNa vAge netranu sAmarthya jAya tyAre badho khAjo spana, dhrANu upara paDatAM ja tenI gupta zaktio bahAra AvI te indriyA ja netrAnuM pradhAna meLavI le che, ane netravAnanI kalpanAmAM paNa AvI na zake evAM camatkArI kAryAM spazana indriya paNa batAvI de che DhelananI spena indriya A vAtanA purAvA che. e rUnAM dalAze hAthamAMnA gaNyA gAMThamAM sa katA oLakhe eTalu ja hasta-lekhanathI nathI jANatI, pazu hastalekhana dvArA e badhuM zravaNukAya sAdhe che ane tenI tvacA khIjA koinA hAthanI ke mADhanI rekhA pArakhI zake che e sAMbhaLatAM te bhAremAM bhAre vicAraka paNu. thoDIvAra mUjhAya kharA. khannatA bIjA mANasAnA hAThA upara AMgaLI rAkhI tenA zabdone ukelavAnA tenA cAsAmarthya nA vicAra karatAM te huM A mugdha banI jAuM chuM, mAtra 18 vikAsamAnI zakyatAnA vicAraMthI cheka ja ajANa ane azraddhALu duddha evA pauSahIna purUSonI jananI kahevAtI ka bhUmi Ayevata che eka dezamAM jAtiyI abaLA gaNAtI ane traNa traNa iMdriyathI vikala evI apaMga vyakitane potAnuM suSupta badhu baLa pragaTAvavAnI pUrI taka maLe che te te e dvArA potAnI jAtane AkhA vizvamAM mAnya banAve che, tyAre bIjA dezamAM paganI tema ja abaLAonI vAta ja zuM, paurUSavAna gaNAtA pUrNAMga purUSo sudhdhAna, pazutAmAMthI mukata thavAnI ane mAnavatA pragaTAvavAnI ochI ane najIvI taka che. Atmika dRSTie nahiM paNa deza ane saMcAgonI dRSTie amerikA ane hiMdustAna vacce je aMtara che. te helana ane mArA jIvananI aneka zakitanA Avi bhAvamAM vyakata thAya che. eTalI nAnI uMmare traNa traNa iMdriyAthI vikala e khAlikA 21 varSanI uMmare pAtAnuM abhyAsaviSayaka je jIvanacitra khece che tenI te mane tethI bamaNAM varSe paNa bahu ochI kalpanA AvI che * adhyAtma iya ja sparzI zake. pratye svaranA bhedavALA . paNuM kramika vyaMjananI samAnatAvALA paNa pANI, vizvanA ane tene grahanAra IMdriyanA paNa traNa vibhAga kalpI zakAya. dRzya sthUla vizva ke jene bhautika yA vyakata vizva kahI zakAya. tene netra Adi pAMca buddhirindriyA khaNI zake che. dRzya sUkSma vizva, ke jaine abhakata bhautika vizva kahI zakAya, tene aMtarindriya yA mane kahepI mANI zake badhAthI para evA adRzya caitanya vizvane te mAtra manuSyamAM taratamabhAve paNa trividha indriyasAmArthya hoya che. pUrNa paNe khaMhirindriya sapanna hoya te baDhirindriyA dvArA khArAka meLavI, pachI temAM atarindriya dvArA praveza karI, vividha bhAvAnuM anusaMdhAna ane Akalana kare che, mATe bhAge khaddhirindriya skula viSayAmAM ja mANasane bAMdhI rAkhatI hoi, tenI atarindriya zakti pramANamAM ochI khIle che. alabatta emAM sAdhaka ane vizeSa sAdhakanA apavAdo te che ja." vizvanA badhA vyavahAra pUrato madhya sagavaDa prApta hovA chatAM, tenA atarindriya zakitanuM jAgaraNa pramANamAM ochuM rahe che. tethI ulaTuM, eka ke tethI vadhAre hiMrindriyonI vikekSatAvALA mAnavane bALa vizva-khoDa grahaNuM ane tenA Avazyaka vyavahAra pUratI pUrepUrI sagavaDa hovA chatAM jo te tIvra prayatna seve te tenI atarindriya zakitanuM jAgaraNa pramAgumAM vadhAre thAya che. . kAraNa, AvI vyakitane khAdya vizva sAthenA adhAja vyavahAra sAdhavAnI bahirindriya saMpati adhurI hovAthI tene tenI khoTa, atarindriyanA vadhAre upayoga karI prApta ahirindriyane vizeSa vikAsa sAMdhavA dvArA, pUravI paDe che. A prayatnanAM e pariNAma bhAve che. eka tA khUTatI indriyanuM badhu kArya karavAnuM sAmarthya prApta pandriya ke, indriyAmAM prakaTe che; ane bIjI, tarindriyanuM sAmarthya paNa kAMika judI ja paNa vadhAre AkarSaka rIte AvirbhAva pAme che. zrImatI helananI vikAsakathA ukata sidhdhAMtanA purAvA che. khAdya vizvamAM pravezavAnAM enAM agatyanAM traNa indriyArA badha, ane chatAMya emAM ene pravezavAnA prabaLa utsAha temaja purUSArtha, tethI teNe e badhu kAma atarindriya upara bhAra mUkI sAdhyuM. pariNAme, prApta dhrANu ane spana indriyadvArA ja eNe bhautika vizvamAM pravezavAnAM enAM traNe khadhanAne vaTAvI mAga karyo, enI ghrANu ane sparzana-zakitamAM evu jAdui khaLa pragaTayu' ke te e che indriya dvArAja pAMce indriyAtu kAma levA lAgI, khIjI bAjuM, teNe A badhu kArya AMtarindriya upara bhAra ApIne `ja karavAnu hAvAthI tenI e zakita eTalI khadhI tIvra khIlelI dekhAya che ke, jyAre kAi dRzya zrAvya ke spRzya padArthanuM varNana kare che. agara tenA bhAvAtu varSoMna kare che tyAre te vAMcatAM e indriya-vikala che e bhAna bhUlI javAya che. A uparAMta tenI prajJAndriyanA eTalA badhA vikAsa thaye che ke, te dezakAlAtIta sadA sthAyI bhAvAtu jayAre . ALa mALI, hAya hAthI' jevA zabdo uccAratA mArA peAtAnA ja hADhA upara bheda pArakhavA AMgaLI mUkI prayatno karyAM ane e dizAmAM zUnyatA ja anubhavavI yAre te helana eka dibdha teja rUpe ja " sAme AvI. alabata, tejanI A mUrtinA samagra AzcayaeNkArI vikAsane mULa AdhAra upAdAna mAtra tenA AtmA ja nathI. tenA AtmA game tevAM sAmarthya zALA hAta ane chatAM tene amerikAsulabha jaDacetana --sagavaDa maLI na hota tA e tArA ugatAM ja AthamI jAta. indriyakhAMDanI nikhiDatara ane nikhiMDatama eDIe chatAM jayAre abhyAsamArgu mAM AgaLa dhapavAnI helanane tAlAvelI lAge che, tema ja vinAnA sahacArI sAthe rahevAnI ane temanAthI paNa AgaLa vadhavAnI dhUna lAge che, tyAre je muzkelI ane je nirAzAo anubhavAya che te ghaNe sthaLe mArI ane helananI eka jevI che. e badhAnI sarakhAmaNIne te A sthaLe avakAza nathI, chatAM thoDIka sarakhAmaNI ApavI egya thaze. helane koleja vAstenI taiyArI karavonA vicAra karyAM, tenI lAcAra sthitimAM je muzkelIo saMbhave. tenA vicArathI vhelananA hiteSIoe e bAbata bhAre vizeSa karyAM. paNa kyAM e hiteSI tIvra virAdha ane kamAM enA duma tIvratara kAryotsAha ? aMte helana chetI. mArAmAM aNuSArI kayAreka kAzI javAnI bhAvanA pragaTI. khadhA ja hitaiSIone prabaLatara virodha, paNa aMte e bhAvanAnA tIvratama vege mane kAzImAM jaI paTakayo, parIkSAnA praMsaMgatA amArA baMnenA lagabhaga eka jevA che. helana parIkSAmAM prathama kheDI tyAre ene praznapatra samajAvanAra kuzaLa, uttara lakhavAnA samaya pUratA, ane lakhyA puchI kharcata samayamAM bhula sudhAravAnI nirIkSake karI ApelI tarka, A badhI purI sagavaDa. paNa pachI jyAre te AgalI parIkSAmAM kheThI tyAre sagavaDatuM taMtra agavaDamAM pariNamyuM ane helanane parIkSAnI bhayaMkaratAnA sAkSAtkAra thayo. mArI paNa eja dazA, kAzI kavInsa kAlejamAM pahelIvAra parIkSA ApavA beThA tyAre lekhakanI khAmInuM phaLa bhegavavAna prasaMga AvatAM ja eka bakSA nirIkSaka baMgALI bhaTTAcArya e pAmI gayA, ane navesara sagavaDa thatAM hu. ucca dhAraNe ja pasAra thayAM, paNa AgalAM varSomAM vyavasthApaka ane parIkSAnI eparavAi tathA anAvAta jo mane paNa parIkSAta mUlya samajAyu ne parIkSAnA anusa dhAna pAna 235.) tamArI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8). nI che , teo rasa che. . . - :: vI. ke itA 1pa-papa, ziva za ka prabuddha jIvana sAthe che. rAjA kahe che , ') mAnavatAnI dRSTithI prAcIna vArtAsAhityane rajo karanAra zrI. jyabhikhu 1 hatA - 5 ravivAranA roja adhyAtma jJAna-sAraka maMDaLa taraphathI divAne bahAdura zrI kRSNalAla mohanalAla jhaverInA hAthe cakravatI bharatadevo ra e purataka mATe 1000 nI sAla maDha niyata karele buddhisAgara sUrijana sAhitya caMdraka zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI uMDa jayabhikhane aponuM mAravAmAM AvyuM hatuM temane nIce paricaya ApavAmAM Ave che. tabI.) ' Ika loko, prAcIna kALamAM thayela mahAna kavi daMDIe kahyuM che: trLe vinA caMdra emano priya graMtha che. ane temane sAhityakAra tarIkeno AdadhI. dinikA saritA evA madhura madha ane manamehaka zailIthI gujarAtanA sAkSaravarya zrI govardhanarAma tripAThI parathI paDAyelA che. AvI ja - eka lokapriya vArtAkAra tarIkenI nAmanA meLavanAra zrI jayabhikhkhuM bacapaNa vIMDyiAnA, kizora avasthA varasaDAnA ane vidhAthI temaLa saurASTranA sAyalA gAmanA vatanI che. temanA pitAzrInuM nAma zrI avasthA zivapurInA kudaratanA saudaryathI bharyobhaya mukta | vIracaMda hemacaMda desAI, ane mAtAnuM nAma pArvatIbAI. temano janma pasAra thayela hovAthI zrI jayabhikhkhane jIvanamAM eka prakAranI paranI e vi. saM. 1864nI sAlamAM temanA mosALa vIMchiyAmAM thayeluM. temanAM ne sAhasiktA sAMpaDI che. game tevI ciMtAjanaka paristhitimAM paNa traNa nAma che : kuTuMbamAM teo bhIkhAbhAInA nAmathI oLakhAya che teo AnaMdI rahe che, ane pitAnI AsapAsanA vAtAvaraNanA mota snehIomAM teo bulAbhAI tarIke jANItA che ane sAkSara tarIke dathI bharI de che. emanI A mastInI chApe emanA sAhityasanamAM janatA temane jayabhikhu" nA takhallusathI oLakhe che. temanAM lagna paNa spaSTa varatAya che. rANapuranA hoTha kuTuMbanAM putrI zrI jayAbena sAthe sane 1830 mAM emanI sauthI pahelI nAnI sarakhI sAhityakRti bhikSa yAM hatAM. temanuM takhallusa temanA ane temanI patnInA nAmanA kara" nA takhallusathI lakhAyelI, te sva. zrI vijayadhama maeNrijInuM jIvana - sumeLathI banyuM che. caritra hatI. gurucaraNe samarpaNa karIne cAle karelI emanI para ja bacapaNamAM ja mAtA gujarI javAthI zrI jyabhikhkhanuM bALapaNa sAce ja gunA amodha AzIrvAda lAdhI gayA. ane sarakheta bAvA . tenA mosALa vIMchiyAmAM vItyuM hatuM. temanA pitAzrI sAbarakAMThAna tathA darzanazAstrane vidvAna banIne bahAra paDanAra juvAna, 5 varasaDA rAjyanA ane pAchalAM varSomAM nAnA bhAyAtanA kArabhArI hatA. ke "mAstara nA rasahIna ane kasahIna jIvanamAM, sapaDAI javAne te abhyAsa to emaNe sAva Do karelo, chatAM kArabhArI tarIke emaNe gurjara bhASAne samRddha banAvanAra rasasabharyo sAhityane saja bhAre nAmanA meLavelI. zrI jayabhikhkhane prAthamika abhyAsa vijApura banI gayo. ' kila pAse AvelA varaseDAmAM thayelo, ane aMgrejI traNa dhoraNa sudhIne ApakamAI ane jAtamahenatathI. AjIvikA raLavAnI temanA - mAdhyamika abhyAsa amadAvAdamAM thayeluM. pachI teo muMbaI khAte zrI jayabhikhkhanA dilamAM nAnapaNathI bharI paDI hatI. 'tuM tAro dIvo sva. vijayadharma sarijIe sthApela zrI vIratatya prakAzaka maMDaLamAM dAkhala thA' e sUtranuM jIvana jIvavAnA e rasiyA hatA. lagnathai cUkayA " thayA. A saMsthAnI sAthe teo kAzI banArasa abhyAsa karavA gayA hatA, ane 242 5 varSanI yuvAna vaye AjIvikAne paya naka - tyAMthI ArmI ane chevaTe gvAliyara rAjyamAMnA vanazrInA saundaryathI vagara chUTake na hato. vaizyaputra sahelAithI vepAra tarapha khecAi bharapUra zivapurI gAmamAM, sva. A, zrI. vijayadharmasarijInI samAdhi rajavADI, vAtAvaraNa rAjanI nekarImAM khece, gurukuLanuM zikSaNa pAse sthira thayela jaina gurukuLamAM, ATha-nava varSa sudhI saMskRta, hindI, zALAne nirupadravI jIva (mAtara) banavA prere, paNa mA zAradAnI sevA | gujarAtI ane aMgrejI bhASAne temaNe abhyAsa karyo. jainatattvajJAna ane karavAnI jyabhikhkhamAM daDha niSThA hatI. svamAna sAhasa ane bhAvanAnI jaina darzananuM adhyApana e A saMsthAne mukhya uddeza hate. jaina tamannA temanA utakaTa svabhAvamAM mULathI ja bharelAM, eTale asthira. - harInane abhyAsa karIne temaNe kalakattA saMskRta esosIezananI AvakavALA lekhakanI svataMtra kArakirdI emaNe pasaMda karI nyAyatIyanI ane gurUkuLanI "tarlabhUSaNuM" nI DIgrI meLavI. kalamane khoLe mAthuM mUkI mA sarasvatI: je lukhI Si saskRta kAvyo ane nATakane khabhyAsa paNa A samaye ja karyuM. rasakasabharyuM Ape tethI jIvananirvAha , karavAne zrI. jyabhikhue, - gurUkuLamAM yuropIya vidvAna abhyAsa ane nirIkSaNa mATe AvatA nirNaya karyo te sAla sane 1933 nI. lekhakane dha dha levAthI ja che. kAujha nAmanAM viduSI. jarmanAbena varSo sudhI A saMsthAmAM rahelAM. kaSTa bahana karavAnuM Ave che tene temane ThIka ThIka anubhava thaI gayera A badhA parvAtya vidvAnonA samAgamane kAraNe paradezI sAhitya ne che. temanuM lekhaka-jIvana ekadhArI tapazcaryA 5 nIvaDyuM che ema kahI saMskAranA sahaja paricayamAM AvavAnuM banyuM. e rIte dRSTine vizALatA zakAya. chellAM bAvIsa varSanI klamanI upAsanoe emanI rIti to.. | lAdhI gurukuLanA sthApakane udeza dharmapracAra mATe yuropamAM vyAkhyA- ujALA che ane emanA jIvanane satata vikAsazIla banAvyA che, | tAo mekalavAne hete, ne e mATe taiyArIo cAlatI hatI, paNa sarasvatIne meLe mAthuM mUkanAra je Doka satAthI ane sahanazIla | vama pAchaLathI matabhedanA kAraNe emAM kaMI na banI zakyuM. te hoya te mAtA sarasvatI enI pUrepUrI bhALa rAkhyA vinA rahetI nathI ! A kathA-vAtAe vAMcavAne zrI jayabhikhkhane bALapaNathI ja bhAre e vAtanI zrI jayabhikhunuM jIvana sAkha pUre che. sAkara rasa. abhyAsanuM pustaka vAMcavuM bhale paDayuM rahe, paNa vArtAnI koI ' emaNe tihAsika, sAmAjika ke paurANika navalakathAo. navI cepaDI hAtha paDI ke ene pUrI karye ja chUTake. darzanene mAthA- navalikAo, sAhasakathAo, nATikAo ane meTAM-nAnAM aneka jIvana mAM phoDiyA abhyAsa cAlatuM hoya ke nyAyatIrthanI parIkSAnI taiyArI karavAnI caritre lakhyAM che. pitAnA lakhANunuM vastu pasaMda karavAmAM kI jaya . hoya paNa emane A rasa kadI ochI na thAya game tyAMthI samaya bhikhu mukhyatve be vAtane vicAra kare che. eka to emAM rasanI vicArI ne A rasanuM pAna kare tyAre ja emane tRpti thAya. ane jhIlavAnuM keTaluM baLa che; ane bIjuM, emAM mAnavatAnuM dAna keTale kevaLa evuM managamatuM sAhitya vAMcavAthI ja saMtoSa mAne evuM paNa aza thAya che. e.. ' nahI e vAMcatAM vAMcatAM je nedhavA jevuM lAge tenI noMdha paNa ' ' A be to maLyAM, pachI e kathA rasabhara ane hadayara karI che. AvI nAMnI emanI pAse tenI neTa bharelI che. banI je samaje. paurANika ke kevaLa zradhAte bane ja gaLe utarI zake 0i bAratera varSanI kumaLI vaye.. te emaNe 'sarasvatIcaMdra eka karatAM evA kathAprasaMgone paNa hRdayasparzInI. Dhabe raju karavAnI dika vadhu vAra vAMcI lIdheluM, ane enAM pAtro sAthe te emaNe jANe. e bhikhunI rIta sAva anokhI che. matalaba ke kathAvastu ke kaya paNa badhAM svajano ja na hoya evuM tAdAmyuM sAdheluM. Ama sararavatI nokarI o (anusaMdhAne pAtuM rAma) , ,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 prazuddha jIvana tA. 15-255 muMbai jaina yuvaka saMghanA kAryA ane kArya kartAo sAthe eTalA badhA maLatA haLatA thayA ke saradAra vallabhabhAi muMbainA ja che. evI AtmIyatA mukhanA prajAjano temanA viSe anubhavatA thayA hatA. saradAra vallabhA sAthe. kasturabhAinI tA. 8-2-55 - budhavAranA rAja mubai jaina yuvaka saMdhanA kAryolayamAM sadhanA nitraNane mAna ApIne zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI padhAryAM hatA. A prasaMge saMdhanA sabhyo sArI sakhyAmAM upasthita thayA hatA. prAraMbhamAM zrI kasturabhAI ne AvakAratAM sa MdhanA maMtrI zrI paramAna datulanA karavAno mAro Azaya nathI, paNa saradAranuM dRSTAnta ApIne AjanA kuMvarajI kApaDiyAe jaNAvyuM ke "thoDA divasa pahelAM mAnyavara ApaNA mahemAna kasturabhAIne huM vinati karavA mAguM chuM ke teo mukhainI kasturabhAinA eka bhASaNanA chApAmAM pragaTa thayelA ahevAlanI yathArthatA jaina jainetara samAjanA kArya kartAone vizeSa haLatA maLatA rahe, viSe temane pUchAvatAM sAthe sAthe meM vinaMti karI ke "Apa avAranavAra ApaNI bAjuM zuM zuM vicArA cAlI rahyA che te jANatA rahe ane muMbai Ave che. te " ApanI anukuLatA mujaba amArA saMdhanA temanA baheALA jJAna ane anubhavanA ApaNune lAbha ApatA rahe, kAryAlayamAM padhArA te Apane jAte maLIne amArA sabhyone khUba temanI ane ApaNI vacce je aparicitatAnI dIvAla khaDI che te AnaMda thaze." A patranA javAbamAM phebruArI mAsanI 9 mI tArIkha dura kare, samAjanA aneka prazno viSe ApaNane mArgadarzana Ape temaja potAne anukuLa hovAnuM temaNe jaNAvyuM ane tenA pariNAme AjanA sahakAra Ape; ane muMbainA jaina tema ja gujarAtI samAja temanA prasaMga ApaNane prApta thayA che. viSe eja prakAranI AtmIyatA anubhavatA thAya " "temane nimaMtraNa ApatAM mane e paNa vicAra AvelA ke amuka prazno paratve amArA saMdhanA tathA mArA potAnA ane kasturabhAInA vicArAmAM bahu moTA taphAvata che. e dhyAnamAM letAM temane nimatraNa ApuM chuM e barAbara che ke nahi? paNa e viSe vicAra karatAM tarata mananuM samAdhAna thayuM ke ApaNe ekamekanA vicArabhedane khUba mahatva AvIne paraspara dUra ane dura rahIe chIe, A vicArabhedanA pramANasara khyAla karavAmAM Ave ane sAthe sAthe bIjI aneka bAbatamAM vicArasAmya keTaluM che. tenuM paNa mApa dhyAnamAM levAmAM Ave te vicArabheda ekama najIvA banI jAya che. ane ApaNI ane anyanI vacce rahela antarano paDado. sarI jAya che. pramANIka vicArabhedane nakAra na karIe te paNa tene ekamekanI najIka AvavAmAM, paraspara vicAra vinimaya karavAmAM ane mata ya DAya tyAM sAthe maLIne kAma karavAmAM ADe AvavA devA na jo/e. Ama vicArIne ame temane khelAvyA che ane te paNa ema samajIne ahiM AvyA che ema huM mAnu chu " "zrI. kasturabhAine jotAM Aje mane amuka rIte saradAra vallabhabhAinuM smaraNa thAya che. vallabhabhAi LamU amadAvAdanA ane amadAvAdamAM rahIne ja te saradAra tarIke oLakhAyA ane pakAyA. paNa pAchaLanAM varSoM daramiyAna teo mubA eTalu badhu AvatA jatA thayA ane ahiMnA AgevAno tyAra bAda zrI sukha jaina yuvaka sadhanA sakSipta paricaya ane sadhanAM kArya kSetranI vizeSatA ane maryAdAnA khyAla ApIne temaNe jaNAvyu ke "jainAnI ekatA sAdhavI e amArA saMdhano eka mukhya uddeza che ... ane te dizAe karavA yogya sa kAMi karavAnA amArA saMdha tamannA seve che. saMyukta jaina vidyArthI gRha nAmanI saMsthA sAthe amArA saMdha atyanta nikaTa sabaMdha dharAve che. amArAmAMnA keTalAeka te saMsthAnA mukhya kAryavAhako chIe. sayukata jaina vidyArthI gRhanI pravRtti pAchaLa amane jaina samAjanI ekatAnI bhAvanA prerI rahI che. Apane A take e saMsthAmAM padhAravA ane rasa levA huM vinaMti karU chu, AmaMtraNa Apu chuM. AApa jaina samAjanA - eka agragaNya purUSa che. zvetAMbara mUrtipUjaka samAja upara ApanuM ananya prabhutva che. digaMbara zvetAM kharene avAranavAra taMgadila banAvatA tIrthInA praznonA samAdhAnIbharyAM ukelamAM Apa mahattvane bhAga bhajavI zake che.. ekatA mATe Aje cotarapha anukuLa vAtAvaraNa che. Apa jevI vyakti A bAbata mana upara le te ApaNu sate STa evI ekatAne ghaNA vega maLavA saMbhava che. e dizAe A bAju cAlI rahelA prayatnamAM Apane ame sAtha ane sahakAra mAMgIe chIe. ATalA nivedana sAthe amArA saMdha taraphathI ApanuM hArdika svAgata karUM chuM," 4
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAM zeTha kasturabhAI lAlabhAI tyAra bAda zrI cImanalAla cakubhAi zAhe jaNAvyuM ke paramAnaMdabhAi sAthe samAgama huM jaina chuM e hakIkatanI sadA "ApaNe badhAe sAthe maLIne jaina samAjanA agatyanA prazno hAtha yAda ApyA kare che. jainenI keTalIka vAte mane gamatI nathI dharavAnI khAsa jarUra che. ApaNe tene nahi saMbhALIe te ApaNe. devadravyanA saMcaya vize mANase tareha tarehanI ka95nAo kare jaina samAja rUDhicustanA hAthamAM sarI javAno saMbhava che. Aje dA. ta. digaMbara sAdhuonuM nagnatva aparigrahanA vicArane e hada che. A eka prazna harijana maMdira pravezane che. Aje lokasabhA sudhI laI javAnI mane koI jarUra lAgatI nathI. samAjamAM temane to samakSa erapRzyatA dhArAne kharaDo Ave che, A bIlanI amuka rahevuM pharavuM hoya te sAmAjika sabhyatAnI A pAyAnI bArbata kuNamee jainenA keTalAka vibhAgane khaLabhaLAvI mukela che, eja jarUrI vaAdhAraNa-temaNe svIkAravuM ja joIe. A bAbata digaMbara bIlanI eka klama jainAne hiMdu tarIke jAhera kare che A rIte jaine bhAIone kadAca nahi game te paNa mAre kahevI joIe. A ke anya hiMdu che ke nahi e prathama khuba jorazorathI jainomAM carcAI rahayuM che. bAbatamAM ApaNane matabheda hoya te paNa te ekatA sAdhavAnI ADe 'hiMdu samAjathI alaga gaNAvAnI A vRti ApaNane keTaluM nukasAna AvavI na joIe. A ekatAnI sAdhanAmAM bane teTalA madadarUpa karI rahI che e paNa ApaNe dhyAnamAM levuM ghaTe che. A banavA kasturabhAI zeThane mArI vinaMti che." .. . . | bAbata spaSTa ane sAcuM mArga darzana ApavAnI khAsa jarUra che. tyArabAda zrI kasturabhAI lAlabhAIe A rIte muMbaI jenI kasturabhAI zeTha ApaNA samAjane A bAbatamAM sAcI deravaNI Ape yuvaka saMdhanA sabhyone maLavAnI taka ApavA badala saMdhanA saMcAlakone na ema icchuM chuM , AbhAra mAnatAM jaNAvyuM ke "ahiM mArI AgaLanA vakatAoe je paramAnaMdabhAie jaina samAjanI ekatAnI vAta karI te sabaM- be traNa bAbate viSe vicAre raju karyo te viSenA mArA khyAlo huM dhamAM jaNAvavAnuM ke Aje tarapha. ekatAnI vAte ghaNI thAya chejaNavuM. sauthI prathama ahiM jainenI ekatA upara ThIka ThIka kahevAyuM che paNa mane uMDANathI jotAM ema lAgyuM che ke A vAte bahudhA upara che. huM paNa nAnapaNathI jainenI ekatAmAM mAnatA ane aMgata jI uparanI che. ekatAnI vAta uMDA dilathI bahu ochA lekene sparzI 'A chuM. A dizAe meM cAra ke pAMca vAre gaMbhIra prayatna karyo che. ekatAnI vAto karanAranI najIkamAM AvatAM tenAmAM kaTTara sAMpradAyika- , che ane temAM mane nirAzA maLI che. huM mAnatA nathI ke tenI ' paNuM mAluma paDe che. A dizAe vadhAre bhagIratha prayatna ane pracAranI ekatA najIkanA bhaviSyamAM sAdhI zakAya.'' - jarUra che. ' '. "devadravya sabaMdhe huM makakamapaNe mAnuM chuM ke devadravyano upayoga karI " tyAra bAda zrI, zAntilAla harajIvana zAhe (muMbaI pradezanA maMdiranI jarUriAte purI pADavA pAchaLa- ane maMdiranAM chAdhAra li * majUra pradhAna jaNAvyuM ke "devadravyane jaina sthApatyanI jALavaNamAM upayoga pAchaLa ja joIe. maMdiramAM thatI Avakane upayoga maMri pAchaLa jo te thai ja zake che, paNa sAthe sAthe zikSaNa saMsthAo, davAkhAnAMo, tha joIe. A prathA mAtra zvetAMbara mUrtipUjakoe svIkArI ane - tathA Arogya kendro temAMthI kema ApaNe ubhA karI na zakIe ? apanAvI che ane tene lIdhe tenAM maMdire jeTalA surakSita rahyAM che. mAM prItI mIzanarIo-sAdhuo ane sAdhvIe--aneka kolejo ane tevAM koIpaNuM saMpradAyanAM maMdiro rahyAM nathI. jainonAM tema ja jainetaranAM ! EjharapItA calAve che te ApaNe tyAM aneka sAdhuo temaja sAdhvIo aneka maMdire hiMdabharamAM pharIne meM joyAM che. ane tenA zilpanA uDe karI che ane temAM keTalAMka ucca koTinI vikatA dharAvatA hoya che te abhyAsa karyo che. madrAsa-mAyasera , bAjue Avela belura hoDamAM - temAMthI amuka ekatra thaIne ekAda kaleja kema na calAve? Aje digaMbara saMpradAyanA eka vakhata saMkhyAbaMdha maMdiro hatAM. Aje di jinene jaina maMdiramAM dAkhala karavA sAme je virodha cAle che.e. tyAM mAtra-e traNa maMdiro rahyAM che. AnuM kAraNa devadravyanI prayAne na samajI zakAya tevo che. muMbaI jaina yuvaka saMdha ane abhAva che. AnI sAme zatrujyanI bhavya racanA jue! A devadravyanI che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma: dir S RET ''prabuddha jIvana " " . - . . ' tA, 1-2-papa che eTalA mAmA hu mAnuM . maMdirane mata cAlu prathAne AbhArI che. huM nathI kahetA ke navAM navAM maMdiro bAMdho. sthAne jIvayAmAM mAnavI dayAne samAveza thAya che evo artha kArAvIne, Aje ApaNe saMbhALavA mATe junAM maMdira eTalAM badhAM che ke navAM uparanA daMDanI AvakanA pacAsa TakA mAnavAmAM vaparAya ane pacAsa madiro bAMdhavAnI huM bIlakula jarUra jotuM nathI. huM tenI virUdhdha chuM. TakA pazu dayAmAM vaparAya e prabaMdha mArA sahakAryakartAo pAse paNuM je che tene te ApaNe saMbhALavA ja joIe. te mAtra jainene ja svIkArAvavAmAM huM saphaLa thaye hate. tehi paNa hiMdI zilpane anupama vArase che. . . bIjo mude e ke jaina maMdiramAM harijananA praveza sAme , divadravyanA saMcaya viSe mANase tareha tarehanI kalpanA kare che. temane bIlakula vadhe nathI ane koI jaine vadhe le na joIe paNa mAre te. A jAtaanubhavane viSaya che, devadravyane badhe . AvuM temaNe spaSTa mArgadarzana ApyuM che te bhAre AvakAradAyaka che. miLIne saravALo karavAmAM Ave te eka karoDa rUpIAthI vadhAre nahi A rIte ApaNe badhA jaine A bAbatamAM eka thaI zakIe te thAya ema huM mAnuM chuM. vadhAre cokakasa gaNatarI karatAM daza lAkha aspRzyatAne lagatA thanAra dhArAmAM jaina dharmane hiMdu dharma sAthe meLavI moma ke tema vadhaze ke ghaTaze. ekalA AbunA samAra kAmane devAnI bAbatamAM mane AzA che ke ApaNe jarUra ghaTatA pheraphAra karAvI birasa kADhatAM 32 lAkhane aMdAja Avyo hato. te pachI DhagalA- zakIe."- : , bidha devadravya paDayuM che. ane te sAmAjika kAryomAM vaparAvuM joIe ke zeTha kasturabhAIe jaNAvyuM ke "cImanabhAIe chavadyAnI vAta ei kalpanA ja bhUla bharelI che ema ApaNe svIkAravuM rahyuM karI te judI che ane devadravyanI bAbana tadana, judI che. devadravya ' dikarI "tamAre kolejo, davAkhAnAMo, Arogya maMdira bAMdhavA che te aMge AvuM "inTaraeTezana' thaI na ja zake" ' te mATe svataMtra kaMDa kare. meM paNa AvA phaMDa karyA che ane lAkhe.' bhAIzrI vallabhadAsa phulacaMda mahetAe puchyuM ke "Aja sudhI' pIA maLayA che, paNa A mATe devadravya tarapha najara zA mATe ekatra thayelA devadravyane bAjue rAkhIe paNa have pachI ekatra niAkhavAmAM Ave che ? bIjA kAryo mATe paisA ekaThA karavAnI thanAra devadravya viSe koI paNa saMdha ema nakakI, kare ke A dravyane " ALasa che. eTalA mATe devadravyane sAmAjika kAryomAM vAparavAnI sAmAjika kAryomAM upayoga thaI zakaze te pachI evA devadravyane vyApaka viAto karavAmAM Ave che ema huM mAnuM chuM. upaga thaI zake ke kema ?" , devadram anyathA ne ja vaparAya, mAtra maMdirane lagatAM kAryomAM ja zrI. kasturabhAIe jaNAvyuM ke "devadravyane te kadi anyathA vaparAya ema je huM kahuM chuM te zAstrajJA che eTalA mATe huM nathI upayoga thaI na ja zake. maMdiranI Avaka te maMdiramAM ja vaparAvI kahetopaNa ApaNAM maMdirone je amUlya vAra maLe che tene TakAvI joIe. bIjA kAryo mATe phaMDa karIne ? riAkhavA mATe A prathAne vaLagI rahevuM khAsa jarUrI che eTalA mATe zrI. ratilAla kekArIe jaNAvyuM ke "maMdiramAM belAtI belIo ' dvArA ke anyathA thatI Avakane maMdira pUratuM maryAdita upayoga samajI ? A "harijane maMdira praveza saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke huM te zakAya che, paNuM anyatra bolAtI bolIonI Avaka paNa devadravyamAM hamezAM mAnate ane kahete AvyuM chuM ke jaina maMdiranA darzanArthe laI javAmAM Ave che te aghaTita che ane temAM pheraphAra karavAnI AvatA keine paNa aTakAvI zakAya nahi. jaina maMdiro sau kone khAsa jarUra che.", ' mATe khullAM hovA joIe. aspRzyatAmAM ApaNe kadi mAnatA zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe prazna karyo ke "koI koI ThekANe bipI. harijanane jaina maMdiramAM AvavuM hoya te bhale Ave. te e te veba 2 melInI athavA te uchANInI Avaka upara pacAsa TakA saracArja sAme rUkAvaTa hevI na joIe. paNa ema je lIla karavAmAM Ave te ' levAnI ane te saracArjane sAdhAraNa khAtAmAM laI javAnI prathA zarU chei ke harijane hiMdu che. ane jaine hiMdu che tethI harijanane thaI che S thaI che ane A rIte devadravyanI AvakanA AdhAre sAdhAraNa khAtAne enamaMdiramAM AvatAM na aTakAvI zakAya-A dalIla mane taratuM karavAnI prathA svIkAravAmAM AvI che. A bAbata Apane zuM - abhiprAya che ? . rilIkArya nathI. A rIte kArya karIne jaina dharmane hiMdu dharmanI zAkhA zeTha kasturabhAIe jaNAvyuM ke "AmAM mane kAMI vAMdhA paDatuM tarIke lekhAnaMvAne je prayatna cAle che te sAme huM sakhta virUdha chuM, lAgatuM nathI." jina dharma hiMdu dharmathI ju ane svataMtra dharma che ema tyArabAda tAjetaramAM lokasabhAmAM raju thanAra aspRzyatA dhAro | mAnuM ane hiMdu dharmanI zAkhA tarIke tene svIkAravAne huM ane jaina hiMdanA prazna upara keTalIeka carcA thaI. zrI cImanalAla ! koI paNa saMgamAM taiyAra nathI. sarakAra pitAnI nizcit bahumatInA cakubhAI zAhe A prazna upara jainemAM cAlI rahelA ukaLATane dhyAna AdhAre game te karI zake che, paNa AvuM koI paNa vidhAna te karaze laine jaine ane sarakAra ubhayane mAnya thAya e mArga badhA sAthe te te bheTI bhUla karaze ema huM mAnuM chuM." maLIne sarakArane sacavavA zrI kasturabhAine vinaMti karI, zrI kasturabhAIe che tyAra bAda carcA zarU thatAM zrI cImanalAla cakubhAI zAhe jaNAvyuM digaMbara samAjane A bAbatamAM sAthe levAnI potAnI muzkelI raju ke "kasturabhAInA- bhASaNamAMthI ApaNane be upagI muddA maLe karI ane zrI cImanalAla cakubhAI zAhane badhAyane mAnya thAya evI che eka te devadravyane maMdire pUrato maryAti upayoga kara pharmyulA-samAdhAna bhUmikA-ghaDavA sUcavyuM. chevaTe zrI paramAnaMda kuMvarajI che joIe. ema je teo kahe che te keI zAstrajJAnA kAraNe kApaDiyAe jaNAvyuM ke "jo ke jaina-hiMduo saMbaMdhamAM ahiM raju karavAmAM nihi paNa Aje tema karavuM jarUrI che e mATe temane A AvelA vicArothI huM juduM mantavya dharAvuM chuM ane jaine hiMdu kArane. Ama che. A rIte temanA vicAranI bhumikA zAstradhAranI samAjane eka aMgabhUta samAja che ane jaina dharma hiMdu dharmamAM antamithI paNa bauddhika che ane A bhumikA evI che ke je bhUmikA rgata e eka svataMtra saMpradAya che ema huM mAnuM chuM ane A che upara ApaNe badhA maLI zakIe chIe ane carcA karI zakIe chIe. svIkAravAmAM jaina samAjanuM ane dharmanuM zreya raheluM che e huM A bhUmikA upara vicAra karatAM ema paNa phalita thaI zake ke jemAM abhiprAya dharAvuM chuM-ema chatAM paNa A praznanI lAMbI carcAne ' maMdiranI jarUriyAta na hoya tyAM devadravyane anyathAM upayoga thaI zake che. samayanA abhAve ahiM avakAza nathI. tevI ja rIte devapravyanI carcA have je eka dAkhalo ApuM. amuka phaMDanAM nANAM jIvaMdhyAmAM ja vAparI mATe paNa hAla vizeSa avakAza nathI. atyAre te zrI. kasturabhAI sAthe A ' zakAya evI tene lagatAM TrasTanI eka mahitI ane jIva zabdano artha rIte ApaNA samAjane sparzatA viSaye saMbaMdhamAM carcA ane vicAronI manuSya nahi paNa manuSyatara sarva pazuo ema karavAmAM Avato hato. enA ApaNe karavAne ApaNane suyoga sAMpaDaye ane teo amArA saMdhanA
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ apana sabhaga nada pradazi gAma avAranavAra yojAya evI AzA antamAM saMghanA upapramukhazrI 'lIlAvatI bahena devIdAse zrI kasturabhInA AbhAra mA vAtAomAM ana emAM ta mayatA zo va mIyatAnA sahaja anubhavA karavA rIte A kayA jaina saMskRtinI savakalyANukArI bhAvanAna vicAra vinimayanA, pUva ke daza na karAve che. jaina kathAone potAnA le khatarAyAnA asagA avAranavAra goThavAtA rahe mate kastUrabhAi zeTha ApaNI tarIke pasa de zrI jayabhikhkhue gujarAtI sAhityamAM vadhAre najIka Ave ane jaina samAjanA pUratA viSe ApaNane rasathALa umeravAnI sAthe sAthe jaina sAhityanI paNa bhAre kImatI. mAga daza na ApatA rahe evI icchA vyakata karI ane puSpauArathI zrI.bajAvI kasturabhAInu bhAvabharyuM sanmAna karyuM ane vyAjamAM prasaMga aMge uDI prasannatA anubhavatA sau kAma chuTA paDayAM. cAlu anusa dhAna 229) paNa je emAM mAnavatAnuM ta bha virATa sarjana pazu che tenuM paNa sAMpradAyika ai -brAhmaNa, vasu te kavAyatamA najIvA M sayata zrI jayabhikhkhu sahaja rIte vAmanamAMthI 6. temanA vAcakana jetA tathA jaine nAgu e che, ke emanAM lekhAgAmAM aa zrI jayabhikhkhue mAtra jaina sAhitya ja nathI ta zyAma sAhitya paNa sArI rIte pIrasyuM che. temanA premanaka jayadeva' nAmanA pustaka parathI gItagoviMda jevu citrapaTa kho te reDiyo nATikA paNa sarjAyelI che. teonA abhyAsa temane ne jainatara ane sAhityamAM AgaLa laI jAya tema yAdavAsthaLI vagere pustakA enAM dAMtA che. amadAvAda mahArAja dvArA saMcAlita 'jana kalyANuM' patranI samitimAM temane emanA sarva dharma prema batAve che. raveza jovA maLatA nathI; te sAya saMskRtinAM samAna aMga mAne che. zrI jayabhikhkhunI kathA hindIbhASI pradezamAM pazu banatI jAya che. rASTrabhASAmAM temanA e kathAsagaDhanA anuvAda pragaTa thai cUkayA che, jemAMnA ekane DA, athavAla jevAe prastA vadhAvyu khIjA pustakonI mAgaNI paNa cAlu ja che, # 265]++++ jaya mAM lakhANo mukhyatve thAprasaMgone sparatAM hovA trakAra tarIkenA kasabathI paNa teo kaMi sAva" alipta tA jarA varSo lagI emanI vedhaka klema zrI dhIrajalAla To. zAhe sthA"jaina jyoti sAptAhikane tejasvI banAvyuM hatuM. ane muMbainA 'raviAvelakamAMnA emanA sapAdakIyanadhAe paNuM emane Ama janatAmAM banAvavAmAM ThIka ThIka phALo ApyAM che. ekavAra to ravivAra mAMnI eka noMdhathI khuza thaine eka sAva ajANyA vAMcake temane ekasanI TAkalIne emanI kalamanuM anumAna karyuM hatuM. emanA lekhanakArya ne dvega ApavAmAM 'ravivAra' sAptAhike noMdhapAtra kALA ApyA che ema mahIM khAsa noMdhAtuM hoie che. ane eka bIjI joie, ke gujarAtanI prasiddha prakAzanasaMsthA gUjara graMtharatna kAryAlaye khAsa bhApUrvaka mAMdhavu kAma paNa zrI jayabhikhkhune prAraMbhathI premapUrvaka apanAvI lIdhA che. te lagabhaga moTA bhAganAM temanAM pustaka teeja pragaTa karyAM che.maje te gUjara te jayabhikhkhu sAva bhUmitra ne ekassA che. zrI jayabhikhkhunI prakRtimAM prANa pUravAmAM, emanI mazAlamAM sadAkALa khUTatu tela paDhavAmAM gujaranA la dI,te bhUlI zakAya tevA che. zrI. jApanemAnI prALuvAna bhASA ane viziSTa zailIe mane A pautihAsika ane bhaurANika kathAo temaja te Ama janatAmAM banAvavAnI sAthe sAthe enA lekhakane ! viziSTa lekapriyatA jaina thAo eTale narI athavathI vAMcI zakAya evI sAmAnya janatAmAM varSothI bhera karI khesethI parimArjana karIne zrI jamaliSNue jaina sthAne ghera ghera sAnya janatA bannemAM--cAtI karI dIdhI che. zrI.ene pAra pADaye ja chUTako, khkho saheja paNa sAMpradAyikatA vagara tAnuM, sAhitya sarjI, gagane e batAvyuM ke jema hindu sAhitya, bauddha sAhitya ke matya sAhitya che tema jaina sAhitya paNa potAnI khUbIo sAthe maujUda che. atA abhyAsa karatAM saheja paNa AbhaDacheTa rAkhavAnI jarUra nathI. mAya saskRtinAM e ekamekanAM pUraka ge che temanI navI jainamAM have Ara pI paNate pahelAM keneremAM mArga thI ja natha avala eni kaMpanI Adara pAmI cUkI hatI. temanI eka janavalakathA saMdara ke vIsa amula vizvanArA paNa maLI Ave tema hAthI simane potAnA nAthavA nAmAMnA che. reNustaka mAgIne nahi, pazu kharIdIne vAMce che. peAtAnA prANarUpa lekhanakAyanetA maMdInI vizvane ke garuM, paNu askhalita rIte cAlu rahe, ane e dasAhitya ane gujare sAhityanI samAna rIte sevA "aja jayabhikhkhu tadurastIbharyuM dIdhuM ke jIvana meLave ema ivIe jaina karyA mAvA bAra lagI camakAra ane rAmanA De vacce zrI jayabhikhkhu pAse jema emanAM vicAro ane vAcA ApI zake evI metInA dANA jevA khataro che. lakhANanI lITI pazu evI ke jANe chApelI zaNavuM rasaprada thai paDaze ke AjanA kAunTa menanA yugamAM paNa teo phrilDara ane khaDiyAmAMja rasa dharAve che. ka lekhanakaLAnI jema mudraNakaLA ane citrakaLAnA paNa che. ke bhikhkhune bhAre zokha che. chApakAmamAM goThavI ane abhilA chApakAmane citrakaLAthI maMDita karyAM vagara amane nirAta te niSNAta che. 'citrakaLAmAM teo citra rAratA nathI. paNa citrA mATe sUcanA ApavAmAM ane citrAnI parama khUba kAmela che. gujarAtanA mazahura citrakArAnAM Albamega kyA te viSayanA marmane samajAvatI prastAvanA AvAra jevI che koi kAi vAra tA mudraNukaLA ane citrakaLAmAM te badhA tanmaya anI jAya che ke AApazune dahezata lAge beMka kaLAe pratyenA rasa vacce lekhanakaLA kyAMya krAi hatA. vaDI lekhanakaLA, mudraLukaLA ane citrakaLA pratyenA AvA premane kArane zrI. jayabhikhkhuMe aneka kaLAkArone potAnA atinikaTanA aM AtmIya jevA mitrA banAvyA che ane jemane mAnyA. emanA te e. sadA snehadhelA ja rahyA che. ane emanuM kAma karavAmAM te ajaya AnaMda anubhava kare che.. game te kAma hoya zrI jayabhikhkhune ThIka ka pramANamAM temanA pitAzrInI mutsaddIgIrI ane vyavahAradakSatAnA vArasA pa che. kavitA kevI kaLAkAra DhAvAnI sAthe AvI kuneha kAradAtAne maLa esatA haze, e ja savAla thaI maDe ema che. vastusthiti A tema
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathajIvana sImA ' ke ' "T! : bahena gItA parIkhanuM kAvyagAna bau hadayanI .. . * ka . s. , vahe vidhamAra ".. yAra tA. rara-1-55 nA roja sAMje cha vAge zrI muMbaI jevI patiomAM Atmaprema vistAra pAmIne vizALa vizva vikrama yuvaka saMdha taraphaMthI saMdhanA kAryAlayamAM gItA parIkhanAM kAvyone sAthe kevI ekatA anubhavavA talasI rahyo che? ane "amRtatva A kAryakrama rAkhavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge zrotAonI hAjarI ghaNI ' sArI hatI. chellAM traNa cAra varSamAM ja "gItA bahene gujarAtI kavitA kAvyamAM pratyaka rahI rahI zaramAya , , sAhityanAM kSetramAM noMdhapAtra sthAna meLavI lIdhuM che. ATalI nAnI uMmare . * . , ' phags ' . ' priyA AchA samayamAM gItA bahene meLavelI siddhi ane prasiddha ' '" " jIvanadhArA vAre vAre I bicAruM koLakinAre ke , ' ' , ' ',' 3 - ApaNane AnaMdAzcaryane anubhava karAve che. gItA bahenanI viziSTatA ! ' ' sabhara thaI. chalakAya. e che ke e buddhipradhAna' (ane temAMye hAsyarasika) urmipradhAna-baMne ' prakAranAM kAvya lakhI zake che, ane emanI bIjI viziSTatA e che jevI paMkitaomAM emane jIvanamAM keTalA badhAM AzA ullAsa Sii emane kavitA sAthe madhura kaMi paNa vare che. temAMye vaLI saMgItanuM ane zraddhA dekhAtAM haze ke jethI mRtyu paNa kALa kinAre zaramAya che ! zAstrIya jJAna ane kavitAmAnamAM sAtha ApanAra emanA pati A uparAMta sthitaprajJa avasthAne parama AnaMda vyakata karatuM 'tejomaya, suryakAntabhAI-A badhAe emanA jIvanane ja kAvyamaya banAvI adhatva" ane "maheka maheka ura thAya parAge, pAMkhaDiye baMdhAye ze ?" dIdhuM che. ane . . . . . ke . jevI paMkitathI zarU thatu UrmigIta bhAvanI sadhanatAne vyakta karatuM. pIzanivAre sAMje prathama murabbI paramAnaMdabhAie zrotAone hatuM. jemAM dareka kavine pitAnI koIka ne koIka kavitA pratye . gItA bahenane paricaya karAvyuM. ane tyAra pachI lagabhaga doDha kalAka mamatva baMdhAI jAya che. tema gItAbahenane kaI navo ja anubhava thAya mi gItAbahene pitAnAM kAvya vaDe zrotAjanene rasataraboLa karI dIdhA hatA. che. emane anubhava che. ' sAM to e hatuM ke emaNe zrotAo samakSa rajU karavAnAM kAvyonI '' gIta adhara mArA. mujane adakAM pyAruM pyArAM : che pahelethI vicAraNA karI rAkhI hatI. ethI keTalIkavAra keTalAka kavio. di sabhAmAM ekAda kavitA vAMcavA mATe paNa pAnAM ja uthalAvyA karatA ' jayama akhilI pAMpaNamAMthI, DokAtI jaladhArA...' ' karatA hoya che te anubhava ahIM thayo nahi. vArApharatI geya ane .., evAM gIta adhUrAM mArAM. e dipAThaya evI raju thayelI kAvya kRtiomAM paNa eka prakAranuM vaividhya * A uparAMta ekAda be paMktimAM je koI suMdara camatkRti bharelA R jovA maLatuM hatuM. . . . . mukataka jevI atyaMta lAdhavavRta, saceTa 5kitao emaNe rajU karI hatI. ' iA kAryakramamAM je kRtio raju karavAmAM AvI hatI temAM jema ke : keTalIka cAkitao jevIka hatI, keTalIka vicArapradhAna hatI ane . sukAM parNo vana gajavatAM, zAMta lIlA, sadA ye ! keTalIka UrmigItanA prakAranI hatI. cArUkitaomAM zarUAtanI paMkitaomAM ' . ' . . . . . . . # ' ' kijANe ke gabhIra vastunI ja vAta karavAmAM AvatI hoya ema , ' A ApaNane lAge, paraMtu kAvyAnta ApaNane khabara paDe ke e paMkitao , ' nA sAgare jyAM chalakAya kayAMye . to koI sAdhAraNa vastune uddezIne lakhAyelI che. jemake 'sthitaprajJa , re 59vala kayAM malakAI jAya ? " " kAvyamAM ApaNane mAna thaI Ave evA sthitaprajJanI vAta karavAmAM da Ave che. paNuM ane khabara paDe che ke e sthitaprajJa te koI vyakita ekaluM lAge che di nahi paNa arIse . tevI rIte ApaNu vacce kAvyamAM patipatnI :DAtA viheNa sAja pare 11 - vacce koI trIjI ja vyakti che, ane enI IrSyA patine Ave che, .', ". ; sUra madhure eka na vAge A paNa aMte pheTa thAya che ke e trIjI vastu te pAnetarane pAlava che. . dahADe yA rAtrimAM kaI nirAzAjanaka ugAne badale ApaNe te S 2 Ama lagabhaga doDha-poNA be kalAka gItAbahene pitAnI kAvya A sAMbhaLIe chIe "nA, nA, huM te nirakhuM sahu gogalsanA kAcamAMthI." O: kitione AsvAda karAvI sau zrotAjanene rasataraboLa karI dIdhA 2ane maMgalASTaka kAvya te kharekhara eka suMdara kAvya che. "maMgalASTakamAM hatA. tyArabAda pramukhasthAnayo. ' A karasanadAsa * mANeka gAtAbahenanA zivapArvatI ke rAmasItA ke rAdhAkRSNanA yugalanI vAta karavAmAM nathI kAgyAnI prazaMsA karatAM emanAM kAvyamAM khAsa karIne praNayakAvyomAM ke AvatI, paNa sukha duHkhamAM eka bIjAne sAtha ApanAra page paheravAnA rahelA bhAvanI A pAra page ravAnA rahelA bhAvanI aMkhyikitanI nikhAlasatAne nirdeza karyo hate. ane jenA joDAMne Adarza yugala tarIke raju karavAmAM Ave che. da. urmigItamAM gItAbahene "premapaMthe, "ze?' 'halakAra, gIta ane tyArabAda sau TA paDayA hatA. ' . ' ' . - 44. ' ' , '; 's K adhurAM vagere kRtio sumadhura kaMThe gAI saMbhaLAvI. emAM : ', ' . ' ' , ' , ' ' . . * ramaNalAla sI. zAha AyuSyanI alpa musApharImAM ' ' maLI gayAM ApaNa beu kayAMthI . ? ke " viSayasUci : * * * , ' . . . .paBka * * . ' tejomati bhaginI ' . ' . . sukhalAlache sadhavI rerAI raNamAM kulaDA khAyA . . . . . . . * mAnavatAnI draSTithI prAcIna vAMtasAhityane ; ; # " reraka : 'kuDA bAhyA. , . ' rajU karanAra zrI jayaMbhikhuM kAM re / 34" paNa che. *! * :: nA ' , dhagadhagatI dharaNIe vaizAkhI tApamAMthI ", jha', muMbai jaina yuvaka saMdhanA kAryAlayamAM " *','1*, * * *3* * 2 3 . kerAM jharamaratA jhIlyAM... . . . . zeTha kasturabhAI lAlabhAI." : ' . . "kAkA : : * ,-. Eii jevI paMkitaomAM keTaluM AzAvAdI jIvanadarzana jovA maLe che gItA parIkhanuM kAvyago * * . . . . .* 2Dha4 mi bIjI bAju , "tera khaMDa jAge che tema ta , " " avalokana paramAnaMda 25 - ama prIta taNo lalakAra tatvadarzana dvArA antara jati : ' : helana kelara : 2 bIjI vastune A yA rAtrimAM koI ' nirakhuM sahe badale ApaNe te tione baMgalASTakamAM kAvyonI prazaMsA karatA nikhAlasa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ te madhya lekhaka zrI navalabhAI sAva karI e mane yAda che ke e niyama pI (sanemati bhaginI anusadhAna pAnuM pharI arthe rasto kApyAM pachI parIkSAnA e kamomAM e karyo sUtelA maDa jage che Aje parIkSA nimite A avicArI khAnAmAM ke katalakhAnAmAM ghAsa che. lekhaka zrI navalabhAI zAha, prakAzaka mahAvIra sAhitya prako che paNa enI dAkhala na thavuM. mane yAda che ke enizcaya puchI lagabhaga madira, hakIbhAInI vADI, amadAvAda, kismata re ra thI ja cAvIsa varSa mAM pharI e. kavInsa kolejamAM abhyAsakrama upara vicAra ke "vizva vAtsalya"nA bheTa pustaka tarIke A pustaka bahAra pADavAmAM savAlayona rajisTAranA AmaMtraNane svIkArI hiMdu yunivarsiTinAmAM AvyuM che, bhAlanalakAMThAmAM muni santabAlajIe sthApela hetathI zrI navala ! Eaa eka adhyApaka tarIke ja game, paNa parIksa vidyArthI tarIke kadI nahi. bhAI zAha ane anya traNa vyakitaenI maMDaLI AjathI lagabhaga be varaNI ihelana skula ane kolejanI vidyAmaya vAtAvaraNamAMthI jyAre pahelA ka. pahelAM pUrva AphrikA gayela. eka pravAsa daramiyAna thayelA keTalAka anubhave . nAnataSA zamAve che, tyAre e pitAnI apaMgatAnuM bhAna bhulI cita ane saMsmaraNo A pustakamAM saMkalita karavAmAM AvyA che viro di zakitanA alaukika AnaMdane anubhava kare che ne emAMthI chavaneya te - vAtsalya"nA vAMcakone te zrI navalabhAI zAha suparicita che. A navala madhara keLa pIrase che. mArI paNa legabaMga e ja dazA eka gAMdhIniSTa yuvAna kAryakartA che ane bhAlanalakAMThAmAM aneka racanAtmaka ja rahI che. bAhya ane AMtarika vikSepanA mRtyune to lAva muke evA A pravRttionuM teo. varSothI saMcAlana kare che. teo sitaka ane prAyala ke na sabhAra vacce mane vividha zAstranA abhyAsa, ciMtana ane lekhaMne ja mane vividha zAstranA abhyAsa, ciMtana ane lakhana ja ' 'lekhaka che. A pustaka temanI manehare lekhinInA senTara parAvA che ane e Lii bacAvIra svasaverA alokika AnaMdabhUmikA upara mUkaye che helana * pUrva AphrikA upara kAkAsAheba kAlelakare eka pustaka lakhyuM che, . te kolejamAM yAMtrika rIta zIkhavatA adhyApakonA zaka: dADanA pAtAnA A pustaka paNa e ja pradezane anulakSIne lakhavAmAM AdhunI che nA paristhitine kAraNe TIkA kare che tyAre paNa tene samudramAM mAhAlAraDI. satelA khaMDa eTale purva AphrikA eka ja viSaya upara eERkhrastI "jevA virala adhyApako maLe che, jeo helanane samaya zikSaNathI hovA chatAM bannenI bhAtamAM mATe pharaka che:kAkAsAheba pUva AyA ! taraboLa karI de che. sAMkaDI abhyAsa keDamAM satata purAyala ' hiMsA eka sAMskRtika pratinidhi tarIke gayelA. navalabhAI pAtAMnI eka . paNa yonA arthahIna zabdastanamAMthI dudhane badale rakata esI, tana . saMsthAnA kaMDakALA mATe gayelA.' kAkAsAheba eka suvikhyAta vyakita ke mAnI manAvI pivarAvanAra paMDito vacce mane paNa satata zuddha SAna chetemanuM tyAM javuM ApaNA eka rAjyadUtasamuM hatuM. temane uddeze mata | dhavaSa kAmadudhA jevA virala adhyApaka bahu meDe me paNa maLelA ja na rika ane ye che. jema helananuM mAnasa vividha viSaya sacArI zikSaNamAM putra AphrikAnI triveNI prajAnA prazno samajavAparato ja nahi paNa [ rasa le che tema mAruM mAnasa paNa abhyAsta bhASae judI vinuM sAMskRtika hada e prajA samakSa raju karavA sAthe te prasAda [, aneka e tava paNa amArA bannenuM samAna, pramANa ane sArdhanane ane temAM paNa tyAM vasatI hiMdI, prajAnI viziSTa paristhiti " bheda bAda karatAM vanavihAra, jalavihAra, parvataparyaTana, samudrayAtrA, lakSyamAM rAkhIne tene sAcuM mArgadarzana karAvavAne sArI - pazu pakSI. paricaya Adine rasa baMnene samAna ja. alabatta, ene, teo tyAM ApaNu rAjya-pratinidhi" zrI. aMgbAsAheba pitA | sAyakala savArIne taraMga mane karI.je AvyuM nathI, paNu huM dhAruM atithi hatA. tyAMnA dazya-jaMgatanI adabhuta lADa | che ke mArA avArAhI taraMga ene bhAgye ja thayuM haze. samUhamAM ane mANavA uparAMta mAnasanmAnanA meLAvaDA, bena samArone ja ekalAM setara ja ramavAnI zadhelI enI navI rIte Aje paNa mAruM eraplena mAraphata eka sthaLethI anya sthaLe satata uDDayana sake , . mana lebhAguM, pustako ane zikSake enAM mArAM samAna mi. helana hela, tarehanI mulAkAte, sthaLe sthaLe vividha viSayalakSI vArtAlApa kAkAsAhA " nA aMtamAM saMkhe che. ema, "mArI jIvanaWA mArA mitroe ghaDI che. e .: kaMse mArA jIvana viSe paNa pUrNa paNe satya che. mArA paNa mitranI 1. pravAsanI A vizeSatAo hatI. navalabhAI eka nAnA mANasa rokI sana 2 : : 22 yAdI bhAre vizALa ane te paNa aneka AkarSaka tejasvI nAma ane 'ganI' musAphara, kaDa mATe zrImAnano hAra cAlu' khikhaDAvatA rahevAnI ! A guNano raMgathI bhUSita che. bhUta, parizIvita ane abhyata vividha koI ThekANe Adara. te kaI ThekANe anAdara. A kArya mAMthI je kAma viSayonAM pustakonI yAdI mArI khaMta paNa batAve ane kAMIka avakAza maLe te daramiyAna purva AphrikAmAM sahelAIthI joI zakAya 1 ekAMgI' jaDatA paNa. helanane paricita dharmaguruomAM kAMI te joI levAnuM ane jovAyuM tethI saMtoSa mAnavAne A navalabhAInA " saMkAI mane dekhAtuM nathI. tene je je bizapa vagere maLyA che. pravAsanI vizeSatAo hatI. Ama chatAM bannenI daSTi gAMdhIvohI ! che. ajabadhAye tene asAMpradAyika satyane ja mArge doravA yatna karyo che. hatI. ane tyAMnI pachAta habasI prajA pratye uMDI sahAnubhUti cittadhI. Cii sadabhAgye darbhAgye mArI bAbatamAM tema nathI banyuM. cheka laghu vayathI hatI.! sRSTi-saundarya mANuvAnA .bannene eka sarakhA kioDa sAthe te bahu moDe moDe sudhI ApaNA dezanI. jaDa janatAne sulabha evA sAthe tana jala avI sAthe ApaNA dezamAM je kAMI " cAlI rahyuM che. sAMkaDA mananAM ane aMdhArAmAM prakAza tema kUvAmAM samudra : * mAnI belA, aneka dharmagurue eka pachI eka mane maLatA ja rahelA. A najIkanA bhaviSya aMge je, svapna aMtima sevAthI . chatAM temanAM caraNomAM besI jhIlela dharmadha upara pharI vicAra karavAnI rahyAM che te kahevA saMbhaLAvavAnA paNa ubhaya eka sarakhA uramAM che karaja pADe ane AkhuM mAnasa badalI nAkhe evuM vyApaka dharmabhAna - A rIte navalabhAInuM A pustaka kAkAsAhebane pUrva AphrikAnI pUravaNI . karAvanAra dharmaprANu' puruSanuM mArA jIvanamAM sthAna majada che. ' ' jevuM lAge che ane vizada lekhanaulinA kAraNe AdithI anna sadhA ke mora' Ama amArA baMnenuM keTaluMka sAmya chatAM ekavIza varSa jeTalI vAcakanA msa ekasarakho TakI rahe tevuM che. kAkAsAheba pAsethI 1 nAnI uMmare helananA-evI kSaNa hoya che jyAre mane ema lAge che temanI pAse bhAre vyApaka daSTi che. sRSTi saundaryano teo A ke, zAlika tathA vuDA jevA leka ane setAna paNa vizvamAM pravartA- kuzaLa pArakhu che. eTale "pUrva AphrikAranI pratibhA A paramAra ja mAna sAdhutAnA - mahAcakranA bhAMgI gayelA ArA che ane teo egya vadhAre ucca koTinI hoya e svAbhAvika che. ema chatAM A pustakamAM karI samaye pAchA samArI levAze.A vAkayamAM je mahAvIra, budha, krAIsTa lekhakanI uMDI jijJAsAM, cintanazIlatA, namratA, ane hala zaimasaMvedana ane gAMdhIjInI sahaja zraddhA ane prajJAIndriyanA jIMraNanuM bhAna thAya. zIlatAne mIThe paricaya thAya che. A pustakamAM koI koI bhAga nabaLAI che ka che. te eTalI prauDha uMmare paNa svAbhAvika rIte mArA jIvana kamamAM najare paDe che. dA. ta. prakaraNuM 18 muM "jhaMkhanA.ema chatAM samagrapaNa E : mane dekhAtA nathI. alata AryAvartana vividha darzanenA aneka A pustaka pUrva AphrikAnuM eka sundara ane mAhitI pUrNa citra rajI phiro, viSayasparzI, kAmanA ane nakAmAjaTila; kaMTakila ane maMthila vAda kare che. baMne vAMcatAM vAMcatAM ApaNuM dila tyAM vasatA hiMdIo e vivAda vacce paNa meM tenI pAranA prajJAmaya, zAMta ane sarvavyApaka. habasI leke viSe sahAnubhUti ane nikaTatA anubhave che. A pustakanI bhAvanuM vismaraNa kadI karyuM nathI. paNa e dizAmAM prajJAIndriyanuM prakAzane AjanI upayogI ane AkarSaka sAhitya kRtiomAM eka Eii nagaraNa karavAnuM to haju magata ja che. 5. sukhalAlajI saMghavI nAMdhavA lAyaka umeraNI karI che, ke parakhAna
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo ke '... ': ' USA =' : * * , * * * prabuddha jIvana tA.1-2-55 - tattvadarzana dvArA antara jAgRti (AnIcenuM lakhANa helana kelare lakhela Mid-Stream nA anuvAda majhadhAramAMthI ubUta karavAmAM Avela che. helana kelaranI AtmapratibhAne iyathAsvarUpe pIchANavA mATe A lakhANa upayogI che. tatvajJAnane paricaya mAnavImAM prasupta caitanyane kevI rIte jAgRta kare che, ane eka apaMga adhavyakitane kevI daSTipUtanAve che tenuM A lakhANa dvArA ApaNane madhura darzana thAya che. ' ' . . paramAnaMda) A ataramAM AnaMda, jAge antaramAM AnaMda mArA vicAre ane mArA sparzamAM AvatI vastuonI kalpanAne, loke . . guje je rame remamAM. navuM gIta nava Ida jAme. gaMbhIratAthI svIkAraze ke nahIM. mane ema kahevAmAM AvatuM ke mANase to manamaMdira kerA dIpakanuM, teja, nahi ava maMda, . " joyelI dasamAMthI nava vastune paricaya tene AMkha ane kAna dvArA thAya jhaLahaLa saghaLuM thAya, ahe huM aMdhAre nahi aMdha.. jAge che. AthI mane zaMkA thatI ke mArA dekhatA, sAMbhaLatA mitro ane huM " gItA parIkha kadIya ekabIjAne samajI zakIzuM ke nahIM. amArA hRdaya game teTalAM mane tatvajJAnanA abhyAsamAM marja paDatI. tene lIdhe mane cAra premapUrvaka ekabIjAne bheTe paNa amArI vacce dustara khADe dekhAtuM hatuM. muzkelIbharyo varSa tyAM rahevA jevAM lAgyAM. vasaMtaRtumAM varasAdathI jema amArA bhinna bhinna jIvanane lIdhe amArA thakabaMdha anubhavonI vikhetaro lIlAchama thAya che tema, tatvaciMtakanA jAduI zabdomAMthI maLatA paraspara Apa-le karavAnA ane ekabIjAnuM dRSTibiMdu samajavAnA hanUtana vicAronI varSothI mAruM aMtara suzobhita thatuM. mArAmAM zraddhA ghaNu mArgo baMdha hatA. mane ema lAgatuM ke duniyAmAM joI zake, ane kalpanA hatAM. paNa tatvajJAne mane zIkhavyuM ke, AMkha kAna vagaranA sAMbhaLI zake tevI prabaLa IdriyenuM sAmrAjya pravarte che. tenI AgaLa mANasane A duniyAmAM je maryAdita anubhave thAya che ane tene lIdhe huM te lagabhaga bhUta jevI chuM. paNa jyAre huM tatvajJAnanI alaukika bramaNAo thAya che, tenI sAme zI rIte cetIne cAlavuM. mArI adhA. duniyAmAM dAkhala thaI, tyAre mane duniyAnI paristhitine AnaMdamaye rAmAM athaDAtI' mAnyatAo mATe mane e vicArako pAsethI baLa maLyuM. maitrIkAraka khyAla punaH prApta thaye. . ' ', ' ' teo pitAnI akhavaDe jotA hatA; kAnavaDe sAMbhaLatA hatA; hAthavaDe mane kendranuM kathana samajAyuM ke, vicAra vagaranuM IdriyajJAna vyartha ripI karatAM hatAM ane chatAM pUrepUrI IdivALA mANasanI prakriya che ane IdriyajJAna vagarano vicAra nakAme che. meM mane upalabdha Idriya. " E paNa keTalI avizvAsanIya che tenuM temane darzana thayuM hatuM. jJAna, mitratA jJAnamAM vadhAre vicAra ane lAgaNI reDayAM ane pahelAM nahotuM karyuM E ane amarato uparanAM sokreTIsanI saMbhASaNo mane atyaMta rasapUNe tema- dhANedriya ane sparzendriyathI thatAM anubhavone jhINavaTathI tapAsyA. ane preraNAdAyI lAgyAM. "sAcI duniyA manamAM ja rahelI che." e satya ema karavAthI dekhatI, sAMbhaLatI duniyAnI je cAvIo mane sAMpaDI Sane kAvyathI te bharapUra hatAM. pleToe mane AMtarika zakitathI sArI ane je vicAre prApta thayA tethI mane Azcarya thayuM. dAkhalA tarIke rIte mAhitagAra karI. te zakita e paramatatvamAMthI nipajelI che ke je, je sugaMdhathI mane AnaMda thato. tenA prakAra ane tenI kakSAe meM - A duniyAnI suMdara, saMgItamaya ane satya vastuomAM te te guNonuM tapAsI ane te uparathI huM kalpanA karI zakI ke AMkhe judA judA siMcana kare che, ane bahAranI duniyAmAM game te duHkha AvI paDe te raMgo ane tenI chAyA jovAthI kevI rIte AnaMda thAya che. pachI meM paNa ApaNAmAM vyavasthA, prakAza ane bhAna pedA kare che. mane mArA vicAra-prakAza ane sUryaprakAza vacce sarakhAmaNI karI ane te vizvAsanI pratIti thavAthI AnaMda thaze ke, huM mArI khaMDita iMdriyanI uparathI huM manuSyajIvanamAM prakAzanI . keTalI agatya che. te vadhAre maryAdAnI pAra jaI zakuM chuM ane adRzyane pUrNa prakAzamAM joI zaka spaSTatAthI joI zakI.' ''A jAtanI vicAra saraNI pachIthI chuM, ane nizabda vAtAvaraNamAM divya saMgItane sAMbhaLI zakuM chuM. mane mane upayogI thaI paDI. mArA lakhANunA TIkAkAre zaMkA karatA AnaMdamaya khAtrI thaI hatI ke, baherApaNuM ane aMdhApe che. mArA - ke, paNa tene jIvananI zI. gama paDe che. tene zI khabara paDe ke eka ku. DijIvanamAM Avazyaka aMga nahotA, kAraNa ke te kaI rIte mArA amara : praDha mANasa AMdhaLe thAya tenI zI asara thAya che ? ane jyAre mAnasanAM aMga nahetA. . . " tene pitAne te khAsa anubhava thaye na hoya tyAre tevA aMdha mANa-: che, paNa A vicAra, kAnuM mana che, tethI je manuSya che' e sane zAnI khAsa jarUra che. tenI tene zI khabara paDe ?.. je da satra meM jANyuM tyAM sudhI mAtra zraddhAne viSaya hato. te jANyA pachI te joI zakatI nathI te vize lakhavAne tene zuM adhikAra che?" A mane samajAyuM ke mAruM parama tava e phakata mUDIrUpa nahotuM, paNa te ane AvI bIjI TIkAo uparathI ema jaNAtuM ke, sAmAnya che ke parema sukhanuM sAdhana hatuM. huM saceta rIte mArI kSadra maryAdAothI' sAthe huM kevA pAyA para nikaTatara saMbaMdha bAMdhatI hatI tenI temane bahAra AvI ane aMdhakAramaya zunyatAne prakAzamaya, ghoSamaya duniyAne khabara nahotI. vicArathI bharI devAnA mArge mane sAMpaDayA, bIjI rIte kahIe te - ' jyAre meM kenTamAM ema vAMcyuM ke kALa ane sthaLa e nitya, bidhira ane baheruM mAnavI vastuo, lAgaNIo ane tUTaka tUTaka sthira ta nathI paNa jIvana anubhavatI palaTAtI vastuo che, tyAre kamAnasika khyAlonA DhagamAM phAMphAM mAratuM hoya, tenI upara vijaya meLavavA mArA jIvana-bAgane lIluMchama karanAra bIjI varSA thaI. ghaNA lokenI mATe meM mArI AMtarika zakitaone vadhAre jarapUrvaka vAparI. A pahelAM mAphaka mane paNa Idriyone jAdu eTale badhe jaNAtuM hatuM ke mane kiMIka jaDatAne lIdhe huM uccatara cetanAne pakaDI. zakI nahotI, ke jenA kALa ane sthaLanI dIvAlo abhedha ane aTaLa lAgatI..' ane tene | vaDe jIvana vizALa thAya che ane anaMtane pahoMcI zakAya che. paNa lIdhe jyAre mane kaMIka karavAnI tAlAvelI thaMI hoya tyAre zAMta di kATInA sIdhAsaTa asarakAraka zabdathI mArAmAM evI jAgRti AvI, besIne rAha joyA karavAnuM mAre mATe vadhAre adharUM thai paDatuM. kije kadI meM gumAvI nathI. . . paNa jyAre meM joyuM ke kALa ane sthaLathI pAra huM jaI zakuM chuM che ke kendra ane ImarsananAM lakhANothI mukitapaMthe. mAruM pramANa vadhAre ane varasanI smRtine eka kalAkamAM samAvI zakuM chuM athavA te eka thayuM. AMkha ane kAnanI mArI uNapane lIdhe mane ghaNI vAra evI kalAkane anaMta kALa sudhI laMbAvI zakuM chuM, tyAre mane zarIra, sthiti zaMkA thatI ke, ' bIjAo je joI sAMbhaLI zake che temanA jevuM paratuM Akalane kadIya mane thaze ke nahIM. mArI. kahita ikiye ane huM ane bhautika tatvanAM badhAne havAmAM pheMkI denAra svataMtra AtmAno eka ane avibhakata lAgatAM ane mane spaSTa samajAtuM nahotuM ke rUpamAM, mArA sAcA svarUpanuM darzana thayuM. helana kelara muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. A mudraNasthAna: javAhIra prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka roDa, muMbaI, 9. ' bhAna pedA kare chemane mArA uparathI huM manuSyajIvanamAM A tanA vicAra saraNI para para vijaya mela che ane kaIka karo mATe pAra huM to eka
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dI rajIsTarDa ne B 4reka pIrasarI zie ra 1, 19paMpa, maMgaLavAra-: che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mAmapatra para AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala traNa AtA ane tavI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ghomomentumNAya varlDa-TIcara je. kRSNamUrti - eka rekhAcitra tAlIma ApavAmAM AvI. temane maLeluM sarva zikSaNe aMgrejI mAraphata . zrI kaNamatinI vyAkhyAnamALA phebruArI mahInAnI 16mI hatuM. Aje paNa temanuM vANImAdhyama aMgrejI che. teo potAno. chetArIkhathI muMbaI khAte zarU thaI che. chellAM pAMca cha varSathI teo mAtRbhASA tAmIla jANe che ke kema te eka savAla e thAya para A divasomAM niyamita rIte muMbaI Ave che ane ekAda mAsa vaITIcara tarIkenI AgAhI karI . rahe che te daramiyAna temanAM vyAkhyAne ane vArtAlApa goThavAya che, je eka bAjue kRSNamUrti mIsIsa bIsenTalI sArasa | sarakhyAbaMdha yuvAno tathA zrImAne bahu rasathI sAMbhaLe che ane pitAne nIce meTA thatA jatA hatA. Ameya te janmathI ja teo baMdizALA hA, navA jIvanasatya sAdhI rahyuM hoya evI mugdhatA anubhavatA hatA, ane temAM AvI eka mahAna vyakita dvArA temane sarva prakArelI: ' dhI dekhAya che. kRSNamUrti eka AntararASTrIya khyAti dharAvatA cintaka tAlIma maLI. pariNAme zrI kRSNamUrtimAM eka pratibhAsa patra tejalI ane vivecaka che. temano paricaya ApavAne A eka pAMgaLe prayatna vyakitatva vikasatuM jatuM hatuM. bIjI bAjue mIsIsa bIseTejIMdI ! che. pAMgaLe. eTalA mATe ke temanuM vyakitatva ane vikatavya ubhayamAM gurUnA AgamananI jAherAta ane pracArakArya zarU karyuOrder on sahaja gamyuM nahi evI gUDhatA apAradarzakatAM-bharelI che. the Star in the East-pUrvamAM udaya pAmI rahelA tAraka A pUrvajIvana , AvakAratA eka tAraka mAnI duniyAmAM Aja sudhImAM sthApanA karI. A udIyA aneka payaMgabara-jagaphTara o tAraka te bAla gamati pedA thayA che ane jagatanA ema temaNe paNa karI le lokone dharmamArge doratA rahyA jyAre temanA jaradAra tarImAM che. A. sadaguruonuM nirmANa kAI pUrva tayArI sivAya thatuM temanA kAma mAM vivida koriyA rahyu che. je kudaratI rIte pedA . bAra cAsaNIo epAsela hiM thatuM AvyuM hoya te prayatna gaNadhara tarIke kArya karaze enI jAherAta karI ane temanI karI . ane yojanApUrvaka nirmANa sAta nAmo. e vakhate bahAnA karavuM e Adhunika yuganuM eka . 'paNa pAyA cheviziSTa lakSaNa che. bIjI rIte - kRSNasUti evI thIma kahIe to satheTika DAyamanDajha rahevAnA karelA kAraka hA athavA te kalya palsa pedA kare mAnavI dhAre che kA re | karavAne ja A yuga che. vartamAna kALakrame baMne eka eti, mA yuganI A khAsiyata mujaba | mujaba zrI kRSNamUrti re nIsIsa bIsenTane-temane karyo ke . uMmaranAM thayA ane temanA vize Eii hiMdI jANato nathI-AjathI kaapekSita jIvanakAyatI ene to che. lagabhaga 45 varSa pahelAM e zrI je. kRSNamUrti ubhA karavAmAM Avela tara mALa, NE . " " ' , jemane paricita vartelamAM "kRSNajI" nA nAme oLakhavAmAM Ave che. ja rIte A ki vicAra Avyo ke koI eka buddhizALI tejasvI bALakane pasaMda karIne tathAM vyApaka pracArakAryanI temane pUrI samaja AvI tyAre eTale ke 19 ' te bhaviSyane payagaMbara athavA te jagadgurU bane e khyAlapUrvaka tene AvA koI jagadgura hovAne ke lekhAvAno temaNe paNa tamArI pAka ja keLavavAmAM Ave te AjanI dharmaglAninA samayamAM atyanta jarUrI ane pitAnA nAma sAthe joDAyelI saMsthAne tAbaDatoba vikherI nAkhI | che evo eka mahAna jyotirdharanI beTa purI pADI kahevAya ane e vaLI vadhArAmAM saMsAramAM sarva saMsthAo mAnavInA vikAsanI 3 thI. rIta jagatanI eka moTI sevA karI lekhAya. A hetuthI eka madrAsI khalAo che ane satyanI rUkAvaTa karanArI dIvAle che. evI paNa AthIosokisTa kuTuMbanAM bALakane temaNe pasaMda karyuM ane tenI keLa- emaNe jAherAta karI. Ama potAne mAthe dhAraNa karavAnA murArI vaNInI badhI javAbadArI-mIsIsa bIsenTe potAnA mAthe lIdhI. A denAra zrI kRSNamUrtie thIosophIsTanI niyAmAM mATe bAgamAM bALaka te Aje anekanuM AkarSaNa kendra banelA zrI jidu kRSNamUrti karyo, mIsIsa enI bIsenTane teno sastA Adhota, lokasabhyo mumati mIsIse khIseTa ane zrI lebITaranI chAyAmAM ja ucharIne virodhI vaLaNanA kAraNe mIsIsa bIsenI gAdI para AvanArI ane sarva zikSaNa pAmo javakatvanI paNa temane khAsa e tela ane bhANasaMti vacce visaramA medha yara
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudhdha jIvana tA. 1-3-55 murtinI raheNI karI sazrI kRSNamUrti . thIosophIsTa vartuLamAM be bhAgalA paDI gayA. eka paraMparAvAdI varga " temanI pravacanazaili je kRSNamUrtithI vimukha banyA ane jeNe zrI erenDeIla pratye pitAnI aMgrejI bhASAmAM temanuM ghaDatara thayuM che; jIvanane moTo bhAga niSThA jAhera karI ane bIjo e varga ke je vaInTIcara hovAne temaNe amerikAmAM pasAra karyo che; lekhana ane bhASaNa temanA mukhya inakAra ane tene lagatI saMsthAnuM visarjana karavA chatAM kRSNamUrti jIvana vyavasAya che; apUrva temane budhidaibhava che; kuzAgra temanI pratye uDe Adara ane pakSapAta dharAvato rahyo. A rIte kRSNamUrtine thIe- take zakita che. pariNAme temanAM vyAkhyAne temaja temane bhASAvaibhava serIkala sosAyaTI sAthe karaze paNa saMbaMdha nahi hovA chatAM Aje zrotAone sahajamAM maMtramugdha kare tevAM hoya che. teo hiMdI hoIne paNa teo aneka AgevAna thIosophIsTanA prema ane AdaranA pAtra temanA aMgrejI uccAra cokhkhA hoya che. sau koIne spaSTa samajAya banI rahyA che ane temanI sarva bhautika jarUriyAto temanA taraphathI tevuM sAhityaparimalathI suvAsita baneluM-aMgrejI teo bele che. meTA bhAge pUrI pADavAmAM Ave che. . ghaNI vakhata pravAhabadhdha vAyapaMkitao temanI vANImAMthI saratI ...: kaSNamUrtinI raheNI karaNI lAge che. temane avAja tINo hoIne temanI vANI zrotAonA kAna. zrI kRSNamUrtine janma i. sa. 1895mAM thayuM hatuM. Aje , dArA dilamAM sAMsarI utarI jAya che. temanI lagabhaga 60 varSanI ummara thavA AvI che. Aja sudhI teo temane upadeza tAravo muzkela che. : apariNIta che. meTA bhAge teo yunAITeDa sTeTsanA pazcima vibhAgamAM temanA upadezane tAravIne spaSTa AkAramAM raju kare bahuja ' Avela kelIkAnamAM rahe che; avAranavAra duniyAnA pravAse teo muzkela che. temanA vicArane pakaDavA e ghaNI vakhata vAyune hAthanI nIkaLe che ane deza dezanA pATanagaromAM ane meTAM zaheromAM bakhelamAM pakaDavA barAbara lAge che. ApaNane lAge ke vAyu barAbara nI vyAkhyAne ane vArtAlApa Ape che. teo bhAre sudhaDa rIte rahenArA pakaDAye che paNa vastutaH pakaDAya hotA ja nathI. ApaNane lAge ke " ane mulAyama vastro paheranArA che; uparanA vargamAM ke eroplenamAM ja ApaNe temane barAbara samajyA chIe paNa e ja samajaNanuM vizleche. teo pravAsa kare che temanAM caraNakamaLa bhAgye ja bhUtaLane sparza paNa karavA jatAM ghaNIvAra ema anubhava thAya che ke te ApaNI ' kare che. sAdAInA vevalApaNumAM teo mAnatA nathI hiMdI hovA chatAM samajaNanI pakaDamAM AvyA ja nathI. AnuM kAraNu kAMte sAdhAraNa hitemane pizAka bAda karIe te teo bhAratIya che. evI koI khAsa budhdhi mATe atigahana evuM temanuM tatvajJAna che ema hoI zake, A vizeSatA temanI raheNIkaraNImAM jovAmAM AvatI nathI. temane hiMdI athavA te teo pite ja ghaNI bAbatomAM spaSTa athavA nizcita na : pizAka paNuM hiMdane kinAre choDavA sAthe kadAca badalAI jato haze. hoya ema paNa banI zake, athavA to teo pote spaSTa thavA mAMgatA hara bahu ochA mANasane temane najIkathI jovA jANavAnuM bhAgya prApta thayuM haze, na hoya ane zrotAone sadA saMdigdha dazAmAM rAkhavAmAM AnaMda mANatA sAmAnya janatAthI teo alaga-bahu dUra-rahe che. epoInTamenTa hoya ema paNa hoI zake. koIpaNa mudA viSe temane cAlu sAMbhaLanArA sivAya temane maLI zakAtuM nathI. khaDakhaDATa hasatA ke anekane thI ene pUcho te e bAbatamAM kRSNamUrti Ama kahevA mAMgatA haze ema du maMLatA haLatA teo bhAgye najare paDe che. alagapaNuM ane ekAnta- amane lAge che Avo ja javAba meTA bhAge maLavAne. temanAM sevana-sAmAnyapaNe AvI temanI jIvanavRtti jovAmAM Ave che. ApaNI manta viSe nizcitapaNe kahenAra bhAgye ja koI maLavA saMbhava che. di ane emanI vacce jANe ke asIma akhtara hoya evI temanI rIta- temanA zabdo paNa cAlu arthathI anya prakAranA koi viziSTa arthamAM - bhAta ane raheNIkaraNI darathI temane nirakhanArane lAge che. vaparAtA mAluma paDe che. temanA jevA ghaNI vakhata cAlAkIbharyo, ' , kRSNamRti eka bhAgyazALI vyakita uDAvanArA athavA aTapaTA hoya che. eka vakhata temane koIe che. ' ' zrI kRSNamUrti eka rIte bhAre bhAgyazALI vyakita che, dudhane pUchyuM ke "varDaTIcara che ?", temaNe javAba Apyo ke "huM E - khIranA anapAna sAthe temane janma thayo hate. bALavayamAM ja "valDa-TIcara' nathI ema kahuM te varDa-TIcara kANu hoI zake e huM di teo mIsIsa bIsenTa ane leDabITaranA prItipAtra banI cukyA jANuM chuM evA meM dAvo karyo kahevAya. A dAve paNa mAre nathI dika hatA ane thIosophIkala sosAyaTInI sarva sagavaDo temane prApta thaI karavo." prazna pUchanAre A uparathI zuM samajavuM? AmAM nakAre nathI, [ na hatI. prauDha vaye thIosophIkala sosAyaTIthI teo alaga thayA ane hakAre nathI. khAvI saMdigdha paristhitimAM temanA tAtvika mantabene ", tAraka maMDaLane vikherI nAMkhyuM, ema chatAM paNa thIosophIsTonA zreNIbaMdha raju karavA atyaMta kaThaNa che. e prayatna karatAM rakhene lADIlA teo kadI maTayA ja nahi. rahevA jIvavAnI rUMdhAmaNa temaNe ApaNe kRSNamUrtine anyathA te raju nathI karatAne evI AzaMkA Fra kadi joI ke jANI nathI. sukhAsana upara beThe beThe teo moTA thayA athavA te bhaya rahyA ja kare che. temane meM keTalIkavAra jAte sAMbhaLyA ke che; sukhAsana upara beThA beThA temaNe sadA cintana karyuM che; sukhAsana che, temanAM thoDAMka lakhANa vAMcyA che, temane samajavA mathatA keTalAka Si para beThA beThA Aja sudhI teo vimala vANIne varasAda varasAvatA rahyA che mitro sAthe carcA paNa karI che. A sarvenA pariNAme mArA citta ane ugatI peDhInAM namaNAM naranArIone teo mugdha karI rahyA che. upara paDelI chApane hAya upara Ave tevI bhASAmAM raju karavAno huM prayatna karuM chuM. Ama chatAM paNa A rajuAta apUrNa ja hovAnI ' duniyAmAM aneka jhaMjhAvAte AvyA ane gayA; hiMdamAM e viSe mane koI saMdeha nathI. ' ka . paNa svAtaMtrya yudhdhanA aneka tabakakAo ugyA ane AthamyA; keIpaNuM bhautika jijJAsA dha jhaMjhAvAtamAM teo saMDovAyA nahi; koI paNuM laDatanA teo kadi agraNI ApaNAmAM rahelI jijJAsA be prakAranI hoya che. eka te ke. sainika banyA nahi. jarUra teo eka niDara vakatA ane vivecaka AsapAsanA jagata viSe bane teTalI mAhItI meLavavAnI ane ' ke che, paNa te "uM--TIcara" hovAne inakAra karyo te prasaMga bAda karIe e rIte ApaNI jJAnasaMpattimAM bane teTaluM vadhAre karavAnI vRtti.. E te temane anya koI saMdharSanA bhega banavAnuM ke niDaratAnI koI kIMmata bIjuM jIvana samajavAM, zreya ane preyane bheda grahaNa kare, - cukavavAnuM pitAnA bhAge kadi AvyuM ja nathI. temAM koI eka samAja jaDa cetananA bhedane ukelavA, jIva, jagata ane Izvara-e tavayanA di ke rASTranA nahi paNa AntararASTrIya jagatanA mAnavavizeSa che. saMpra- rahasyane prApta karavuM, huM koNu ane mAre dharma zuM, huM kayAM chuM ka dAya, dharma, jAti ke rASTranA baMdhanathI teo para che. AntarASTrIya ane mAre zuM sAdhavuM che. mAnavI jIvanane aMtima Adarza zuMutthAna temanuM kAryakSetra che ane vizALa mAnavasamAja temanuM kuTuMba che. AvI bAbatone lagatI jijJAsA e bIjo prakAra che. A banne hata ugatI peDhInI najarathI sadA dU ane gayA; --
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA E raka ne ' to 1-3-5 para prabuddha jIvana che ke, tra ApaNAthI vadhAre jANa a nsformation) AvA mAmale parivartananI . sAthe ja mAro saMbaMdha pahelA ApaNe vAMcana karI navA sAthe citto ke mAre amuka bhaulika nI mAhItI meLavavA pUrato che. ApaNA saba se zana karanAra zikSaka nA tapta karavA sAthamation thaze eka evuM amala pariyo. vartamAtra no AkAra dhAraNa - jijJAsA tRpta karavA mATe ApaNe gune, ApaNAthI vadhAre jANakArane sahaja banavA sAthe cittanuM eka evuM AmUla parivatA -, zAMdhIe chIe ane tene lagatA sAhityanuM ApaNe vAMcana karIe transformation- thaze ke je simyaka jJAnanuM AvAhaka haze ene - chIe. vijJAna mAtrane saMbaMdha pahelA prakAranI jijJAsA tapta karavA sarjakatAnuM preraka haro. cittanA AvA AmUla parivartananA pariNIta . sAthe che. A jijJAsA tapta karanAra zikSaka yA adhyApaka sAthene vastumAtra no AkAra dhAraNa karaze, samyaphadarzana prApta thaze. arajI che : ApaNe saMbaMdha te viSayanI mAhItI meLavavA pUrate heya che. dhAro haze te spaSTa thaze ane spaSTa lAgatuM haze. te vadhAre vizada banaze ! ke mAre amuka bhautika viSayanuM jJAna meLavavuM che. te te viSayanA A sAdhanAmAMthI navI katRtvazakita svayaM pedA thaze je vizvamAtrane jANakAra pAse jAu chuM, tenI pAsethI te viSayanuM huM jJAna krAnti karaze ane bhUmitala upara svargane utAraze. . meLavuM chuM, te hetu sidhdha thavA sAthe tenI sAthe mAro saMbaMdha zrI kRSNamUrtinA abhiprAya mujaba samyaphajJAna ane teno pure thAya chetenuM mArA upara bIjuM koI prabhutva hotuM nathI, krAntikArI purUSArtha mATe anya koI tAlIma ke, DIsIplIna'nI guNa | - te mArA svataMtra vicAranuM koI sagamAM rUMdhana karatA nathI. mAnasika upAsanA ke graMthanA paThanapAThananI jarUra nathI. annamekha bano ! ' ' rIte tene mArI upara koI dabAva paDatuM nathI A jJAnaprApti zrI cittane vRtivikArathI mukata kare, prayatnazUnya banAve, tenuM AmalI kRSNamUrtinA zabdomAM Factual Level uparanI-hakIkatalakSI bhUmikA parivartana kare, temAMthI sahaja paNa navo prakAza ane ne. AcAra ' uparanI-ine tene lagatA gurUgamamAM mAnasika gulAmIne ke saMbhava lAdhaze. ke jokhama nathI. - saMsthAnI pragatirodhakatA hatA ' AtmalakSI jijJAsA Aja daSTie temanA abhiprAya mujaba AmalakSI jJAna jAgRti bIjo jJAnapradeza AtmalakSI agocara viSayane lagata che. te pradezamAM karavA mATe koI saMsthAnI jarUra nathI. AvI saMsthAo mAnava pragatinA | paNuM gheruM ajJAna ane vivazatA ApaNane koI egya gurUne zodhavA sAdhaka nahi paNa bAdhaka che. No organisations, no gurus, prere che, ane tene lagatA dhArmika sAhityanAM parizIlana tarapha AkarSe no scriptures, no discipline. AjanA jarAtane A temanI ja che. koI eka viziSTa vyakitane ApaNe gurUnA sthAne sthApIe chIe. koI hAkala che, A temane paDakAra che. Eo eka dharmapuratakanA adhyayana ane paThana pAThanamAM ApaNA sarva saMzaya AvI ja rIte zrI kRSNamUrti. bhUta temaja bhaviSyano e ane tarka vitarkanuM samAdhAna thayeluM anubhavIe chIe. pariNAme AvA vicAra choDIne vartamAnamAM tadrupa banIne jIvavAno upadeza Ape che che. koI gurU yA gItA ke upaniSadanuM ApaNA citta upara ananya Adhi- Live in the persent completely moment to ( patya sthapAya che. ApaNuM AkhuM vicArataMtra tene adhIna karIe moment-vartamAnamAM tadrupapaNAthI pratyeka kSaNane pUrNa paNe AvI A chIe. svataMtra vicAraNAnAM ThAre pariNAme baMdha thAya che. batAve, prANamayatAthI bharacaka banAve. vartamAnane bhUtakALanA | ' ' manane pUrvagrahathI mukata kare smaraNa ke bhaviSyanI kalpanAo vaDe vikaTa-becenIbharyuM na bane ka . mAnavInA manane A prakAranI Authority thI- koI paNa gurU vartamAna upara citane sarvathA kaeNndrita kare ane haLavA mane parA. paraMparA ke pustaka vizeSanA prabhAvathI-mukata karavA upara kRSNamUrti ullAsathI jIvana jIvye jAo. Ama karavAthI jIvanamAM sAhaji pitAnA upadezamAM sauthI vadhAre bhAra mUke che, koI gurU ke maulAnA prasannatA Avaze ane sarjakatA pragaTaze. ' . . nahi, gItA, bhAgavata ke upaniSada nahi, veda, kurAna ke bAIbala nahi. ' ' samadhAraNayukata vyakitatva . - cittamAM satya tatvanI jAgRtinI ADe AvatAM A sarva anta- zikSaNanA pradezamAM temanuM dhyeya Integrated Personality : rAyA che. satyane pragaTa thavAmAM bhUtakALanA khyA, pUrvagraha ane kalita karavAnuM che. Integrated Personality -eTale jenA ! - adhyAse mATI rUkAvaTa kare che, saMpradAye ane dharmonA baMdhanathI mukata samadhAra pratiSThita thayuM che, gItAmAM sthitaprajJanuM varNana Ave che. [, ' thAo. A badhAM AvaraNe dUra karIne cittanI sapATI sApha karo. A ene kaMIka aMze maLatuM evuM mAnavInuM vyaktitva. AvuM vyakita ke temane Upadeza heya che. vikAsa pAme e layapUrvaka zikSaNanI-keLavaNInI-sarva jenA che , AvI rIte te ApaNane cittasvAtaMtrya tarapha vALe che, samyapha joIe. AjanuM zikSaNa uparachaluM ane mAnavIne Unbalance jJAnanI prApti mATe cittasvAtaMtrya keTaluM Avazyaka che te samajAve che. -asama prakRtine-banAve che, ekaMgI vikAsane sAdhe che, ane che. AvI ja rIte pUrva saMsakArone vaza vatIne A sAruM ane te kharAba, tenI pedAzamAM ApaNane adhurApaNuM vikalatA najare paDe che. jo A ISTa ane aniSTa, A utaratuM ane te caDiyAtuM-AvAM ApaNA khema-samasyA-nuM nirasana che manamAM je cogaThAM baMdhAyelA hoya che te nAbuda karavA teo Agraha dareka mAnavIne keI ne koI Problem-muMjhavatI samasyA . kare che. pUrvagraho ane abhiniveze jyAMsudhI dUra na thAya, pakSa ane hoya che. A problemanuM-samasyAnuM nirAkaraNa kema karavuM, ukela - vipakSanA khyAlane jyAM sudhI tilAMjali ApavAmAM na Ave tyAMsudhI sAdha, tenuM nirasana kema karavuM te praznanI teo khUba carcA - samyapha jJAnane udaya- saMbhavita nathI. No selections, no che. eka eka problema laIne tenuM jhINavaTathI maMthakakaraNa, viTale preferences, no choices, no judgements-A kare che. ane AvuM suma, sumaMtara, sukSmatama vizleSaNa karatAM karatA dhruvapade temanAM pravacanamAM jyAM tyAM vikharAyalAM najare paDe che. e premanuM problema-hovApaNuM sahajamAM nAbuda thaze ema te '' '' mananuM AmUla parivartana jaNAve che. [ A garabudhdhi ane graMthaAsakita, A pUrvagrahe ane mAna- vyakitanI mukhyatA: vyakitavAdanI punaH pratiSThA ! sika abhiniveze, A pakSapAta, pasaMdagIo ane aniprAya-A , Ajane jamAne vyakitane gauNa gaNIne samAjane prAdhA raka sarvanA baMdhanathI, praDathI, aAsathI vastutaH bhUtakALanA sarva vicAra ApavAnuM che. samAjanA utkarSa khAtara vyaktie , vasovuM joIe A ja saMskArothI manane mukta kare, eTaluM ja nahi paNa vicAranI sarva sAdhana saMpattine tyAga kara joIe, potAnuM balidAna ApavuM FESii prakriyAne sthagita kare, manane vicAranA prakaMpathI mukata kare, joIe. AvI: vicAraNA Aje vyApakapaNe pravarte che. vyaktie ja "nirataraMga banAvo A sAdhanAnA pariNAme mana effortless- pitAnA abhiprAyanepaNa bhega Apa joIe potAnA sthavirA prayatnazUnya banaze ane e effortles#ness-prayatnazUnyatA vicAra suddhAM visArI mUkavo joIe A hada sudhI paNa
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ SEX 3 ::: * prabuddha jIvana tA. 1-3-55 y- sarasa bole che samyapha sAnane pa karIne vicarIe che e to koI dhi . samAjavAdI vicAraNA ApaNane kheMcI jAya che. AjanA , AvA kAryamAM bane teTale sAtha Apo ane teNe nizcata karela zistane kira vicAra kane paDakAratA kRSNamUrti vyakitavAdane AgaLa dhare che. adhIna thavuM. AvI saMsthAo jema samAjane AgaLa laI jAya che - vyakitane vikAsa, utkarSa, abAdhita vicAra svAtaMtrya ane te dvArA tema navA vicAra ane navI paristhitinA udya sAthe AvI saMsthAo anupama jJAna jAgrati-A tatva ja temanI sarva vicAraNAne pAme che. pragatinI rodhaka paNa bane che. kALa baLa sAthe Agekuca karatA samAja [, AjanA samuhavAda, samAjavAda, sAmyavAdamAM gauNa banatI jatI vyakitane pragatirodhake saMsthAonuM visarjana kare che. ane pragati sAdhaka E. uce lAvavA, AjhAda banAvavA teo mathI rahyA che. temanI dRSTimAM saMsthAonuM sarjana kare che. mAnavI paNa saMsthAnA AdhAre AgaLa vi vyakti sarvasva che. - vadhe che. ane samayAntare eja saMsthAnI pakaDanA kAraNe sthagita bane , temanA abhiprAya mujaba samAja svataH kadi pitAnuM uththAna che. kaI saMsthAnuM kayuM baMdhana kayAM sudhI svIkAravuM ane kyAre te pheMkI * A sAdhI zakatuM nathI. samAja eTale cokakasa prakAranI sabhyatA, AcAra devuM e mATe pUrI samaja, viveka ane hiMmata hovA jarUrI che. paNa vicAra. vatana vyavahAranI maryAdA. samAja vyakitane bAMdhe che, tenA svAtaMtrya amuka sagamAM mAnavIe ubhI karelI saMsthA anya saMgamAM upara baMdhana muke che, tenI sarjaka zakitane rUMdhe che. vyakitae samAjanAM pratyAdhAtI nIvaDe che evA anubhava uparathI saMsthA mAtrane inkAra ane baMdhane teDI choDIne AgaLa cAlavAnuM che. AvI rIte mukta mane bahiSkAra A kevaLa ekAntika vicAraNAnuM pariNAma che. te AgaLa vadhanAra ane pitAnA svataMtra manta mujaba jIvana jIvanAra ustAdI saMgIta jevAM kRSNamUrtinAM pravacana ka vyakitane satyanuM samyapha darzana thAya che. ane temAMthI pedA thatI navI kRSNamUrtine sAMbhaLavA e haMmezA AlahAdajanaka hoya che. temanAM E kAryazakita sarjakazakita samAjamAM viplava nirmANa kare che; nave pravacane ustAdI saMgIta jevI hoya che. ghaNI vakhata teo zuM kahevA samAja pedA kare che. temane joIe chIe prANavAna, AtmabhAnapUrekanI mAge che te samajAtuM hotuM nathI. ema chatAM paNa jema ustAdI , jenA cittanuM AmUla parivartana thayuM che ane pariNAme samyaka saMgItanI TekanIkane-khAsa khubIone-ApaNe barobara na jANatAM idanane udaya thaye che evI purUSArtha parAyaNa, navasamAja nimaoNtAvyakita. * chatAM te sAMbhaLavuM ApaNA kAnane madhura lAge che tema zrI kRSNamUrtinI ' vANI samajAya na samajAya chatAM sadA zravaNu madhura hoya che; "vAha kevuM ja , gurU ane graMthanA baMdhananI aniSTatA sarasa bele che?' e uddagAra temane pahele pahele sAMbhaLanAra sau ja . temanuM e kahevuM kharuM che ke ApaNuM mana authority- " - koInA moDhAmAMthI svAbhAvikapaNe sarI paDe che. temanI bhASAne amuka A ridden-sattAprabhAvita-hAIne ApaNAmAM samyapha jJAnane yathAsvarUpe A prakArane amerikana pilIza che ane temanI keTalIka ceSTAo- K udaya thatuM nathI. ApaNe kAM te kaI viziSTa graMthane mArgadarzaka tarIke gestures paNa amerikana DhabanI che ema keTalAka lokonuM kahevuM che. - svIkArIne vicarIe chIe. jyAre paNa koI muzkelI Ave che tyAre Please listen', 'Listen please Listen', Listen as di ApaNe gurU pAse doDIe chIe athavA te zradhdhApAtra banelA graMtha you listen to music', 'It is important, is it not?' . upara najara doDAvIe chIe. ane temAMthI je mArgadarzana maLe che te, It is clear, is it not?' 'mustn't you ?' Cant mujaba ApaNe kartavyamArga nakakI karIe chIe. ApaNI muzkelIne | svataMtrapaNe vicAra karIne kadi upAya zodhatA ja nathI ane pariNAme you?" AvI temanI karNapaTu dhruvapaMkitao temane sAMbhaLyA bAda keTalAya samaya sudhI ApaNuM kAnamAM guMjyA kare che. mana paNa pAMgaLuM banatuM jAya che. Ama gumAvelI citazakitane punaH. E prApta karavI hoya te anyatra najara pheravavAne badale ApaNe citAbhi kAryapreraNAne abhAva mukha banavuM joIe, citane anyanA prabhAvathI-sa-tArathI-mukta temanA vidhAnamAM ApaNane ghaNI vakhata gherAM jIvanasa ane karavuM joIe. te ja citta svataMtra rIte kAma karavAnI tAkAta meLavaze . che. maheka camatkRtine anubhava thAya che. Ama chatAM paNa temane sAMbhaLIne E ane samayAntare samyapha jJAnane AviSkAra thaze. * ApaNAmAM koi navI kAryapreraNA janmatI nathI. ghaNI vakhata evI .. saMsthAonI aniSTatA - chApa paDe che ke "Aja sudhI ApaNe A ke te gurU pAchaLa doDayA ' mAnavInA svataMtra vikAsane saMsthAo rodha kare che, tenI tAkAta , ane eka yA bIjA dharmagraMthanuM paThanapAdana karyuM, tapa japa karyA te :mujaba AgaLa vadhavAmAM tene avarodha kare che, jene AgaLa vadhavuM badhuM nakAmuM hatuM. A badhI DAdoDa ane mAthAkuTa mUkIne ApaNe heya, unnata uDayana karavuM hoya, teNe saMsthAnAM, vargonAM, rASTranAM Saa jyAM chIe tyAM ja ubhA rahIe, na kAMI vAMcIe, na kAMI vicArIe baMdhane teDIne AgaLa cAlavuM joIe-Ama jyAre kRSNamUrti jaNAve ane ema karatAM karatAM zrIkRSNajI kahe che tema vicAra mukta dazAne che tyAre te khoTuM kahe che ema ApaNe nahi kahIe. * pahoMcI jaIe te pachI bAkInuM badhuM ThIka thaI raheze. kAraNa ke kRSNajIne A mantamAM pUrNa satya nathI. A kela che." A vicAramukata dazA kevI durlabha che tenuM zrotAjanone * paNa A badhAM maMtavyamAM aMza satya che, saMpUrNa satya koI koI bhAna hotuM nathI. Ama temane sAMbhaLIne eka prakAranA bhrAmaka raheluM nathI. jema gurU ke graMthanI pakaDathI mukta thayA sivAya samyapha che AtmasaMtoSa sAthe ghaNAkharA vidAya thAya che. pariNAme pitAnI cAlu jJAnanI prApti zaya nathI tema ja bIjI bAjue darekanuM vyakitagata , jIvanacarcAmAM temane kazuM pheraphAra karavA jevuM lAgatuM nathI ane kevaLa ghaDatara aneka jJAnadAtA gurUo temaja graMthane ja AbhArI hoya che. ' niSkriyatAnI vRtimAM teo rAce che. A niSkriyatAnuM mULa kadAca jJAnanA pradezamAM AgaLa vadhavAmAM aneka nAnI moTI vyakitanA zrI kRSNamUrtinI akarmaNyatAmAM raheluM che. avalaMbananI tema ja Aja sudhI kheDAyalA jJAna sAhityanI khUba upa kRSNamRtinI akarmaNyatAH pravacanamAM osaratI gitA che, AMdhaLI zradhdhApUvarkanuM samarpaNa jema IcchavA yogya nathI - jatI navInatA | tema ja AtmalakSI pradezamAM paNa vadhAre jANatA pAsethI jJAna meLa- zrI kRSNamUtinAM pravacanamAM dinapratidina navInatAnI jhaLaka esa"vavAne inakAra paNa hitAvaha nathI. " ratI jatI lAge che. teo varSe paryantanA mana cintananI pariNAme AvI ja rIte saMsthAonI UpayegItA tema ja rodhakatAne cokakasa prakAranA tAtvika nirNave upara AvyA che. e nirNaya prazna vicAra dhaTe che. koI paNa iSTa sAdhanA karavA mATe anekanA bhASAnA thoDA pheraphAra sAthe chellAM pAMca sAta varSathI duniyAne teo sahakAranI jarUra paDe che. aneke sAthe maLIne koI hetu sAdhavA mATe ubhI saMbhaLAvI rahyA che. temanAM 1949 thI mAMDIne AjasudhInA vyAkhyAna na karelI yejanA enuM nAma saMsthA, A saMsthAnA sabhya thavuM eTale tenA : saMgrahe tapAse. te sarvamAM puSkaLa ekasarakhApaNuM jovA maLaze. * --------- - ---------- -- -- -- + + + ma =
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAma, . tA. 1-3-55 prabuddha jIvana =ii . ra ane pa thI mana calAvI rahyA che. A zuM rahyuM hoya evI temanI samagra mAnavInA vIcAramAM traNa kAraNasara pheraphAra thatA navInatA praga- che, ApaNe sAMbhaLavAnuM che. kahe mATe temaNe uMcA Asane TatI mAluma paDe che. eka te tene pratAne ja karmapurUSArtha. karma besavuM rahyuM; ApaNe nIcA Asane zraddhApUrvaka nahi tenI purUSArtha eTale. saMdharSa, ane saMdharSa eTale navA anubhavanuM nirmANa. paNa anukuLa mAnasapUrvaka temane sAMbhaLavA rahyAM; temane saMdeza bIju bhUtavartamAnanI vipula tAtvika jJAna saMpati jenuM avagAhana zrotAgaNathI vadhAre vyApaka kSetrane pahoMce te mATe temaNe pote potAnAM parizIlana sthagita vicArane na saMskAra navI cetanA Ape che. trIju bhASaNe ane lekhe pragaTa karavA rahyAM, ane duniyAe A eka dRSTA che, . sAmAnya janasamAja vacce khUba pharavuM haravuM, maLavuM cAlavuM, AvuM ane anupama, agocara satyanA vAhaka che ema mAnIne ya samajIne mIlana baMdha vicAra upara navI navI bhAta pADyA kare che. Izu temanAM pustaka vAMcavA rahyA. khrIsta ke mahAtmA gAMdhI je kRSNamUrtimAM karmayoga nathI. zrI ara alabatta temano abhigama eka sarvajJa paripUrNa paramAtma svarUpa vindane vipula jJAnayoga temane iSTa nathI. sekreTIsa, budha ke mahAvIra hevAne dAvo karatA anya sAMpradAyika gurUne nathI. eka mitra sAthI mAphaka teo Ama janatA vacce kadi chUTathI pharatA hatA nathI, teo ane sahacintakane che. paNa sAthe sAthe e paNa kharuM ke A buddhi sAdhaka nathI; sidhdha che. ApaNI mAphaka temane mahAna lekhAtI pradhAna yugamAM ane zikSita janatAnA cittane pakaDavA mATe AthI anya vyakitaomAMthI preraNA levApaNuM nathI; teo svayaM preraNA nidhAna prakArano abhigama cAle tema che ja nahi. asalanA gurUone jamAne che. temanI Personality growing nathI, grown up che. asalanI aMdhazradhdhA ane dharma ghelachA sAthe khatama thatuM jAya che, to gaI kAle huM Ama dhAratA hatA. Aje have mane Ama lAge bAkI e viSe bemata hoI na ja zake ke mitranA-sahacintakanA rUpamAM che che." ema kadi temane kahevApaNuM nathI. jANe ke sanAtana jIvana paNa teo eka gurUnuM ja mizana calAvI rahyA che. A hakIkata satye temane prApta thaI cukyAM hoya, ane tenuM cetaSka vitaraNa athavA gurU ane graMtha sAmenA temanA ekAntalakSI kaTTara virodhanI A te punarAvartana karavuM eja avazeSa kArya rahyuM hoya evI temanI samagra arthazUnyatA puravAra karavA mATe pUratI che. jyAM sudhI mANasamAM rajuAtanI bhAta lAge che. A kAraNe temanAM mantamAM enI jIjJAsA vRtti che tyAMsudhI ochuM jANanAra vadhAre jANunAra- pAse che huM eka vAtanuM punarAvartana thatuM lAge e svabhAvika che. * javAne ja, ane kAMIka navI sujha maLaze e AzAo uMcA graMtha " jevA vyAkhyAtA tevA zrotAo sAhityanuM pArizIlana karavAne ja. ane ema vartavAmAM te kazuM khoTuM jevA vyAkhyAtA tevA zrotA-A kahevata mujaba temane sAMbhaLavA karato nathI. paNa sAmAnya janatAnI aMdhazradhdhA ane gatAnagatikatA ekaTho thate varga upalA varganAM strIpura, ArAma-khurazI upara sAme lAlabattI dharanAra tarIke ane koIne paNa AdhAra ke avaMlaMbana che. besIne cintana karatA "sapAsake,' ane AkAzamAM uDatA taraNuM choDIne antarmukha banavAnI ane aMdara rahelI jJAnatane pRgaTAvavAnI che vivAthI vidyArthinIone banelo hoya che: vicAranA pradezamAM ugatI prajAne hAkala karanAra tarIke zrI kRSNamUrti kaMI kALa sudhInI svairavihAra ane AgaLa pAchaLa kazA ja kartavyane Agraha ke apekSA navI peDhInA preraka ane mArgadarzaka banI raheze emAM koI zaka nathI. - nahi-AvI sthiti temanA zrotAgaNanI moTA bhAge mAluma paDe che. " vicAra ane AcaraNamAM dekhAto visaMvAda zuM kRSNamUrti va-TIcara che? 1. e eka bhAre paristhitivaicitra che athavA te svataH kRSNamUrtimAM kALanI ke gahana lIlA che ! rAma, kRSNa, budhdha, mahAvIra ke najare paDatuM vaiSamya che ke eka bAju mArgadarzaka koI gurU ke paya- Izu khIstInI pratimA samI pratibhA dharAvatuM eka payagaMbara, tIrtha karatA gaMbaranA ane vicAranA TekA rUpa banatA koI dharma ke tatvanA graMthanA, ke "varDa TIcara' duniyA samakSa huM raju karUM evI bhAvanA ane avalaMbanane teo kadara virodha kare che ane bIjI bAjue pite ja kalpanApUrvaka kraSNamUrtine mIsIsa enI bIsenTe tAlIma ApI taiyAra evA eka gune pATha bhajave che ane kRSNamUrti kAraparezanaThArA karyA ane duniyAmAM te prakAranuM vAtAvaraNa pedA karavA prayatna karyo. paNa che pragaTa thayelAM pitAnA pustako vAMcavAnI temanI pAse mArgadarzana mAgatA kRSNamUrtie svayaM evA koI payagaMbara, tIrthakara ke "vahu-TIcara - mumukSAone bhalAmaNa kare che, hovAne ke lekhAvAne spaSTa inakAra karyo ane tadarthe lAvavAmAM ? . . ekavAra temanI sAthe nakakI karelI. "epoInTamenTa' mulAkAtanA AvelI sarva hIlacAlane vyartha banAvI dIdhI. e ghaTanAne anyAne { " samaya mujaba mArA eka mitrane maLavA gayelA ane pitAnI keTalIka varSo vItyA bAda eja kRSNamUrtine Aje ApaNe jevI ane je rIte ghuse temanI samakSa raju karI tenA javAbamAM zrI kRSNamUrti e temane kAma karatA joIe chIe te uparathI temane ApaNe eka payagaMbara kaheluM ke tame mArA pustako vAMcyAM che ? te vAMcIne pachI mane maLe ane tIrthakara ke duniyAnI kAyApalaTa karanAra mahAmAnava tarIkenI - tyAre ApaNe tamAma problemsane-ghune vicAra karIzuM, ukela zodhIzuM" oLakhAvI ke varNavI na ja zakIe ema oLakhAvavA e A sAduM sIdhuM gurUkRtya ane graMthapratiSTA nahi te bIjuM zuM che? kevaLa ayukti ja lekhAya. emachatAM paNa vicArasvAtaMtryane, vyakita A gurU ane anya gurUomAM taphAvata svAtaMtrya sthaLe sthaLe, rASTra rASTra pradIpa pragaTAvanAra eka. nAnA ' alabatta A gurUmAM ane anya gurUomAM eka mahatvane taphA- sarakhA "varDa TIcara" leka zikSaka te teo jarUra che ja-eTaluM te vata che ja ane te e ke anya gurUo ApaNI pAse sarva samarpaNa hakIkata rUpe ApaNe kabula karavuM ja rahyuM. Ama mIsIsa bIsenTara mAge che ane ApaNI vicAraNA temane sarvathA adhIna karIne cAlIe kapelA ane mAgelA "varDa TIcara" kudarate na ja ApyA, ane 'evI teo apekSA rAkhe che, jyAre A gurU evuM samarpaNa ke adhI- ema chatAM paNa pUrvakAzamAM udayamAna thayelA eka tAraka samAna "vI - natA svapna paNa icchatA nathI, ApaNe temane gurU tarIke mAnIe ke TIcara"nI nAnI sarakhI AvRtti duniyAne maLI paNa kharI. Ama temanA " svIkArIe ema paNa teo mAgatA nathI, teo kahe che eTalA mATe viSe karavAmAM AvelI AgAhI khetI paNuM paDI ane kharI paNa paDI. - temane svIkAravA evI paNa teo, keI kalpanA karatA nathI. ulaTuM AvI sabhAva ane suvicAra prasarAvatI A mAnavavibhUtine ApaNe Eii ApaNane svAdhIna banAvavA, svataMtrapaNe vicAratA karavA, ApaNAmAM yathAsvarUpe oLakhIe, AdarapUrvaka sAMbhaLIe, ane temanA samagra satyanI kheja pedA karavI ane ApaNA problemanuM ApaNI jAtathI kathanamAM rahelA satyane ApaNA jIvanamAM utArIe, ane e rIte nirasana karAvavA teo kharA dilathI icche che, eTaluM ja nahi paNa te mAnavI samAjane unnata banAvIe. '' 'dizAe satata prayatnazIla rahe che. Ama chatAM paNa temane kahevAnuM , paramAna ' * : --- . : : : !...
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 prabhudhdha jIvana "ahiMsA kI sahI samaja prabhu jIvananA vAcakrane yAda haze ke gata navembara mAsanI 15 mI tArIkhanA aMkamAM ahiMsAnI adhurI samajaNu' e mathALA nIce terApathI sa MpradAyanI ahiMsA viSayaka mAnyatAnI eka vistRta AlocanA karavAmAM AvI hatI. e AlecanAnA uttara rUpe terApaMthI AcArya zrI tulasInA ziSya munizrI nathamalajIe kalakattAthI nIkaLatA terApaMthI saMpradAyanA sAptAhika patra jaina bhAratI'nA tA. 30 jAnyuArInA aMkamAM ahiMsAkI sahI samaja' e . mathALA nIce eka lAMkhA vidvatApUrNa lekha lakhIne terApaMthI mAnyatAonA hArdane samajAvavA prayatna karyo che. A uparAMta pUrvapakSanA mantavyonA vAcakone khyAla Ave e hetuthI 'ahiMsAnI adhurI samajaNu'tA kalakattAthI nIkaLatA 'tarUNa' pAkSikamAM pragaTa thayela hiMdI anuvAda 'jaina bhAratI'nA e ja aMkamAM sAdhanta udhRta karavAmAM AvyeA che. 'jaina bhAratI'nA sa'pAdaka zrI zrIcaMda rAmapuriyAe paNa e ja kramAM A viSaya upara eka savistara agralekha lakhyA che, A rIte e AkhA ka mAtra ahiMsAnI A prakAranI carcAne samarpita karavAmAM Avye che. ahiMsAnI adhurI samajaNu' jevI pratipakSanI vistRta AlocanAne potAnA patramAM ATaluM moTu sthAna ApIne je kheladIlI darzAvI che te badla zrIcaMda rAmapuriyAne dhanyavAda ghaTe che. patrakArAmAM AvI udAratA bhAgye ja jovAmAM Ave che. munizrI nathamalajIe ApelA uttaranI paNa khAsa noMdha levI ghaTe che, mArAM ane emanAM mantavyomAM keTaloka pAyAnA taphAvata che. huM koipaNa mAnavI mATe saMpUrNa ahiMsaka jIvana zakaya mAnato nathI. alpatama ahiMsA upara racAyalA jIvanane vyavahAranI bhASAmAM saMpUrNa ahiMsaka jIvana kahA te judI vAta che. teo mAnavI mATe sa MpUrNatayA ahiMsaka jIvananI saMbhAvanA kalpe che ane mAjane ahiMsAtratadhArI jaina sAdhu Avu jIvana jIve che ema teo mAne che. ahiMsAnI vyavahAragata vicAraNAmAM mAnavI mAtranI rakSAne ja nahi paNu mAnavasamAjanA koyane paNa ane pachI nIcenI kreTinA jIvAnI apekSAe uparanI kreDiTanA jIvonI rakSAne prAdhAnya ApavuM joie evA mArA abhiprAya che. sarva jIvAne sarakhA gaNavA joie ane koinI paNa rakSAne anyanI apekSAe kazA prakAranuM prAdhAnya Apavu na joIe evA temanA abhiprAya che, mAnavInI pravRtti pAchaLa traNa prakAranI vRtti hovAnA teo nirdeza kare che. svArtha, parArtha ane paramAtha ane parAprerita pravRttine--je mAM samajavAmAM Ave che te a"mAM paramArtha sAthe kAi sabaMdha nathI ema teeA jaNAve che. mArA mantavya pramANe parArtha sevA paNa paramArthanI sAdhaka che, temanA vicAra mujaba dhArmika gurUnuM kArya mAtra ahiMsAmUlaka mekSa dharma mAna ApavAnA che. mArA vicAra pramANe mekSadharma temaja samAjadhama -ubhayanI sAcI samajaNu ane mArgadarzana ApavuM e pratyeka dharmagurUtu kartavya che. temanA mata pramANe ahiMsA ekAnta ane nirapavAda dharma che. mArA mata pramANe ahiMsA sApekSa ane sApavAda dhama che. jIvanamAM evA paNa prasage Ave che ke jyAre ahiMsA eTale ke niSkriyatA adharma banI jAya, temanI prarUpaNA mujaba AhaMsA Adi vratAnI kalpanA samAjadhAraNane lakSyamAM rAkhIne karavAmAM AvI ja nathI. mArA khyAla mujaba A vratAnI kalpanA samAjadhAraNanA vicAramAMthI ja ubhI thai che ane AtmasAdhanA sAthe tene saMkalita karavAmAM AvI che. temanA mata pramANe asaMyamamAMthI sayama tarapha koIne - vALavAnA prasaMga bAda karatAM ahiMsAvratadhArI mATe kAine paNa kazI AphatamAMthI bacAvavAnA, madada karavAne, rAhata ApavAnA ke tenI prANahAni thatI aTakAvavAno dharma kadi prApta thatA ja nathI. mArI vicAraNA mujaba ahiMsAvratanI A kevaLa ekAMgI ane tethI asvIkAya kalpanA che. temanA dRSTikrANu ahiMsAnA nakArAtmaka svarUpane sarvasva gaNuvAnA " tA. 1-3-55 che. huM ahiMsAno niSedhaka temaja vidhAyaka ubhaya bhAve vicAra karavA prayatna karyAM chuM. Ama amArA abhiprAya ane vicAraNAmAM pAyAnA tAvata hoine ubhayamAnya evI kAi samanvayapUrvakanI vicAraNA nirmANuM thavAnA saMbhava dekhAtA nathI ane tethI A carcAne vizeSa lakhAvavI jarUrI lAgatI nathI. muni nathamalajIe raju karelI vicArasa-Ni svIkArya banI zake tema nathI ema chatAM paNa temaNe je uddAtta zailimAM potAnA vicArAnI rajuAta karI che te mATe temane huM dhanyavAda ApyA vinA rahI zakatA nathI. mArI AlocanAmAM kAi sthaLe nAno sarakho paNa kaTAkSa ke AkSepa haze; temanI rajuAtamAM AvA koi kaTAkSa ke AkSepa, Aveza ke asamatA najare paDatAM nathI. bhASAmAM temaja nirUpaNamAM eka vidvAna ane prasannacitta munine zobhe tevuM mAdhurya, saMyama, gAMbhIya ane bahuzrutatA najare paDe che. temanuM lakhANa vAMcIne meM uMDI prasannatA anubhavI che, vicAranA matabhedo jo A dhAraNe raju karavAmAM Ave to paraspara kadi kaTutA janme nahi, matabhedamAMthI manabheda pariName nahi ane samAjanA vicAravaibhavamAM AtkAradAyaka temaja ISTa evI vRdhdhi sA thatI rahe, ahi eka bAkhatanA ullekha karyAM vinA rahI zakAtu nathI terApathI lekhAne potAnI mAnyatAonA samarthanamAM gAMdhIjInAM chuTAche. gAMdhIjI ahiMsA dharmanA eka mahAna AcArya hatA. ahiMsAchavAyAM vAkayAnu jyAM tyAM avataraNu karatA joine bhAre Azcarya thAya dharmanI vividha dRSTikoNuthI ane bhinna bhinna sagA vacce carcA karatAM gAMdhIjIe evu dhaNuM lakhyuM che jene gAMdhIjInI saLaMga vicArAmAMthI chUTuM pADIne terApathInI mAnyatA sAthe maLatuM karI zakAya. paNu samagrapaNe vicAratAM kAine paNa sahaja mAluma paDe tema che ke gAMdhIjInI ahiMsAviSayaka jIvanadraSTi ane terApa MthInI taddiSayaka jIvanadRSTi vacce uttaradhruva jeTaluM aMtara che. ekanA, muni nathamalajI potAnA lekhanA prAraMbhamAM jaNAve che te mujaba, pravaka dharma hateA: anyatA kevaLa niva ka dhama che. ekanA jIvananA pradhAna sura hate anyAyapratikAra ane A trANu; anyanI vicArasaraNImAM A ubhayane kazuM sthAna apAyaluM jovA maLatuM nathI. ekanI bhAvanA hatI ke "mAre rAjya nathI jotu, svarga nathI jotu, mekSa nathI jotuM; mAre tA du:khI janonA du:khanu nivAraNuM -tinAzana-joie chIe." anyane kevaLa Atma-mekSanI ja jhaMkhanA che. eka mukhyatayA vidhAyaka ahiMsAnA upAsaka hatA; anya mukhyatayA nakArAtmaka ahiMsAnA ArAdhaka che. eka ahiMsAnI sarva vicAraNAmAM mAnavInA daihika temaja AdhyAtmika sukhAyane prAdhAnya ApyuM hatuM; anya chakAya jIvanI samAnabhAve rakSA karavAnA upadeza Ape che. eka parAsevAmAM jIvananI pratika byatA mAnI hatI; anye paramArtha sAdhanAmAM jIvananI caritArthatA mAnI che. ekanI vicAraNA samAjalakSI hatI; anyanI kevaLa vyakitalakSI che, eka sayata-asayata sa pratye dayA, dAna, nukaMpAnA puraskartA hatA; anye dhyA, dAna, anukaMpAne sayata-asayatanI dhuMca ubhI karIne pAMgaLI banAvI dIdhI che. AvA jyAM maulika dRSTibheda ane abhigamabheda che tyAM gAMdhIjInAM vAkayA Aje calaNI nANuM che ema samajIne temanAM lakhANAnA jyAM tyAM upayoga karavA te ucita nathI, nyAyayukata nathI, sAmAnya janatAmAM gerasamajutI pedA karavA kharekhara che. gAMdhIjInA A kevaLa durUpayoga che. terApaMthI vivecakone mArA namrabhAve prazna che ke zuM temanI mAnyatA ane mantabhye svataMtrapaNe ubhA rahI zake tema nathI? pAna da
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA 1355 madhya avata khAlasa nyAsadIkSA pratibaMdhaka khIla muMbaI pradezanI tejIsleTIva kAunsIlanA sabhya zrI prabhuzrvasa bAlubhAi paTavArIe nAnI umaranAM chekarA karIne RpAtI dIkSAnI aTakAyata karavA mAgatu eka khIla tA. 19-1-55 nA rAja lejIsleTIva kAunsIla upara mAkalI ApyuM hatuM. te khIlane kAunsIlanA kArya krama upara levAmAM AveluM hAine kAunsIlanI cAlu beThaka daramiyAna te khIla carcA ane nirNaya mATe raju thavAne saMbhava che. zrI prabhudAsa paTavArI amadAvAdanA eka bAhAza dhArAzAstrI ane suprasidhdha sAmAjika kArya kato che. temaNe AjathI be varSa pahelAM amadAvAda khAte priyavA nAmanI 14 varSanI eka jaina bALAne tyAMnI sIvIla korTanA aTakAyatI hukama meLavIne dIkSA apAtI aTakAvI hatI ane tyArabAda AvI khALadIkSAnI manAI karatA sIvIla korTanA cukAdo meLavyo hate. khanna dIkSA upara sarakarI. adAlatanA AvA cukAdA pahelI ja vAranA hatA ane te sAme kAi paNa prakAranI apIla karavAmAM AvI nahAtI. sarakhuM gestuta khIlanA hetuo ane kAraNo darzAvatAM zrI prabhudAsa paTavArI jaNAve che te mujaba je bALakone dIkSA zuM enuM bhAna hotuM nathI ane dIkSAnAM madhanA ane pariNAmeAnA kazA paNa khyAla DAtA nathI evAM nAnI ummaranAM chekarA karIne dIkSA ApavAche. ApAvavAnI keTalAka dharmadhelA sAdhuo ane gRhasthAne lata lAgelI - hoya che. AvI dIkSAmAMthI vyakita temaja samAja upara aneka aniSTa pariNAme temaja dhAta pratyAdhAtA nIpaje che. keTaleka ThekANe dIkSA - ApavAnA hetuthI mAbApanI dekharekha nIcethI chokarA chokarIone bhagADavAnA ane satADavAnA kIssA paNu bane che. AvI rAjakharAja anatI dudhaTanAo upara aMkuza mUkavAnA hetuthI te prastuta khIla raju karavA prerAyA che. e khIlanI vIgatA nIce mujaba che : - bhUmi kA jo bALakAnI kumaLI ummaranA durUpayoga karavAmAM na Ave ane temanI ochI samajaNuno geralAbha uThAvavAmAM na Ave temaja temanA viSenI naitika temaja Arthika javAbadArIonI upekSA ke tyAga karavAmAM na Ave e hetuthI ugatI ummaranAM chekarAo ane chekarIonI dIkSA upara aTakAyata mUkavI jarUrI che. te mATe hinA prajAsattAka rAjyanA chaThThA varSa daramiyAna nIce mujaba kAyadA karavAmAM Ave che. nAma ane hakumata pradeza 1 (1) A kAyadAne 'mukha bAlasanyAsadIkSA pratibaMdhaka dhArA' e rIte oLakhavAmAM Avaze.. (2) te AkhA muMbai pradezane lAgu paDaze. (3) A kalama tarata ja amalamAM Avaze ane A dhArAnA bAkInA bhAga pradeza sarakAra sarakArI gejheTamAM jAherAta karIne je kvisa nakakI kare te kvisathI amalI banaze. sakSaNa 2. viSaya yA tA saMdarbha aMge pratikuLa artha thatA hAya tevI bhAkhata -khAda karatAM. (1) 'bALaka' eTale game te jAtinI 18 varSa nIcenI vyakti samajavI. (2) "kreTa" eTale bRhada muMbaimAM presIDensI mejIsTreTanI korTa ane anyatra pharsTa klAsa mejIsTreTanI korTa samajavI, (3) 'sanyAsa dIkSA' eTale kAi paNa eka bALakane anya koi vyakti kAi paNa sAdhusaMsthAmAM vidhipuraHsara praveza karAve ane e rIte e bALaka pAse sAMsArika vyavahAranA tyAga karAve ane tenA kuTuMba sAthenA sarva sabhA teDAvI nAMkhe, sanyAsI, yati, mAna, ri, yegI, bairAgI, mahaMta, celA, brahmacArI, sAdhu, kIra, - sarva prakAranI sAdhusa sthAo upara jaNAvela sAdhusa'sthAmAM lekhAze. dIkSA ApanArane zikSA athavA te kAi paNa ALakanI sanyAsa dIkSAnI vidhi karaze, te mATe u-tejana Apaze, athavA te samati Apaze te mahInA sudhInI sAdI keda temaja daMDane pAtra thaze. bALakanA vAlIne zikSA je koi vyakita kAna paNa bALakane sanyAsa dIkSA Apaze 4. (1) jyAre koi paNa bALakane dIkSA ApavAmAM AvI tyAre mAtapitA tarIke, vAlI tarIke ke khIjA koi saMbaMdhamAM ko te bALakanI saMbhALa rAkhavAnI kAyadesara ke khIna kAyadesara jevIkhavAnI dharAvanAra tarIke je vyakita AvI saMnyAsa dIkSAne ApatuM koi paNa kArya karaze, athavA te jANupUrvaka dIkSAM deze athavA teA bedarakArInA kAraNe evI dIkSA apAtI niSphaLa nIvaDaze te traNa mahinAnI sAdI keda ane daMDane pAtra (2) jyAre kAi paNa bALakane dIkSA ApavAmAM AvI ha tyAre anyathA puravAra karavAmAM na Ave tyAM sudhI ema levAmAM Avaze ke e bALakanI sabhALa levAnI javAbadArI vyakita potAnI bedarakArInA kAraNe e bALane sanyAsa dIkSA aTakAvavAmAM niSphaLa nIvaDela che. A gunhA kAgnIjhempala' gaNAro. 5 A kAyadA nIcenA gunhAo 'kAgnIjhebala' eTale ke pola pAtA thakI hAtha dharI zake evA gunhAo gaNAze, aTakAyatI hukama 6, A dhArAmAM game tevu pratikULa vidhAna hoya ema chatAM pA korTane kASThanI phariyAda dvArA athavA te anya prakAre maLelI khatara ema mAnavAne puratuM kAraNa maLe ke koi bALakane sanyAsa dIkSA vAnI taiyArI cAlI rahI che te kATa sanyAsa dIkSAnI aTakAyata A dhArAnI trIjI ane cothI kalamamAM jaNAvela vyaktiomAMthI ke paNa upara aTakAyatI hukama kADhI zakaze. (2) kATa pAtA thakI athavA teA kAmanI arajI uparathI hukama karI zakaze ke bALakane kabajo dharAvatI je koi vyakita hAya te bALakane cokkasa sthaLe, cAkkasa samaye ane kATa niyukata kare te coka vyakti samakSa te bALakane raju karaze athavA te raju karAvaze korTa bALakanA kabajA mATe tathA rakSaNa mATe tathA kharca aMge jarUrI hukama kADhI zakaze. bALadIkSA radabAtala 7. bALakane apAyelI kepa paNu sanyAsa dIkSA radabAtala kArDanA hukumata pradeza .. 1898nA krImInala prosIjara koDamAM game te kahyu hAya ema chatAM presIDensI mejIsTreTanI athavA te! pharsTa kalAsa mejIsTreTanI karatAM nIcenA darajjAnI kArTa trIjI tathA cethI kalama nIcenA sa calAvI zakaze nahi. 9... 1898 nA krImInala preAsIjara kArDamAM game te ja AvyuM hoya ema chatAM jenA hakumata pradezanI sthAnika maryAdAnI ArApI maLI Ave te presIDensI mejIsTreTa athavA te ka mejIsTreTa trIjI ane ceAthI kalama nIce te AropI sAmene zakaze," * bAladIkSAnI aniSTatA sabaMdhe Aje paziSTa samAjamAM khe jevuM che ja nahi. ema chatAM hajI paNa nAnI ummaranA chokarA ene bhagADavAnA ane temanAM mAbApane pralobhanA ApIne A muDavAnA kassAo avAranavAra anyA ja kare che. samAjanA ja nahi paNa AkhA hiMdu samAjamAM prazna che. vaDodarA khAladIkSAnI aTakAyata karanArA je kAyadA karyAM hatA. lagabhaga ya te samAviSTa zrI. prabhudAsa paTavArIne dhanyavAda dhaTe che. zisamAja A antaHkaraNathI AvakAraze. emAM kAi zaka nathI. ApaNe AzA rAkhI ke koMgresanI pArlAmenTarI pADI A khIlane mAnyatA Apaze dhArAsabhAnA sabhyo A bIlane sarvAnumate pasAra karaze. parabhAta
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' : ' , f /IFE ja prabuddha jIvana .' tA. 1-3-55 ja sAhitya pravRtti e vinati ke dropArjana sAthe joDAyelI eka paNa banatuM temaNe kAramAM be jaina sAhityakAranuM sanmAna pitA muMbaInA zrI adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa taraphathI tA. 6-2-55 pArsanAnA mAtra eka avadhAnane vaLagI rahyA che. anya zatAvadhAnI che. nA roja zrI dhIrajalAla TokarazI zAhane vi. saM. 2008mAM pragaTa temaNe vastutaH sa. avadhAnanA prayogo karyA che ane jIvanamAM paNa da thayela pratikramaNa prabaMdha' nAmanI eka viziSTa sAhityakRti mATe ane aneka avadhAnanI uttarottara upAsanA karI che. banne bhAIo Akhare di zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI (jayabhikhu)ne vi. saM. 2009 mAM ApaNAmAMnA ja che. temane huM saprema AvakAruM chuM. A banne bhAIo ri pragaTa thayela "cakravata bharatadeva e nAmanI eka viziSTa sAhityakRti adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa taraphathI pitApitAnI viziSTa sAhityakRtine Si mATe divAna bahAdura kRSNalAla mohanalAla jhaverInA pramukhapaNA nIce aMge suvarNacaMdraka meLavavA bhAgyazALI. thayA che te mATe te bane A suvarNa caMdraka ApavAne eka samAraMbha yojavAmAM AvyuM hatuM. A bhAIonuM huM aMtaHkaraNathI abhinandana karUM chuM. A banne sAhityakAronuM zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI tA. 11-2-55 "bhAI dhIrajalAlamAM bhAre kartavyazakita rahelI che. temaNe purUSArtha ki nA roja saMdhanA kAryAlayamAM zrImatI lIlAvatIbahena devIdAsanA pramukha vaDe jIvana kheDayuM che ane aneka DhALaDhoLAva joyA che. Aje teo E paNa nIce sanmAna karavAmAM AvyuM hatuM. A banne mitrane satkAra eka evI sAhitya pravRttimAM paDyA che ke jemAM AjanI peDhIne karatAM saMdhanA maMtrI zrI, paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe jaNAvyuM ke koI khAsa rasa nathI. temanuM sthAna junavANInI upAsanAmAM nathI, paNa . "AjanA ApaNu be mahemAnomAMthI eka zrI bAlAbhAIne AmAMnA nUtana ane navala sAhityanA sarjanamAM che. temanA aMgata saMge temane dhaNAkharA pahelIvAra jotA haze. keTalAMka varSo pahelAM temaNe lakhela bhale tyAM thoDA samaya pakaDI rAkhe, paNa pahelI take tyAMthI teo mukata muni cAritravijayajInuM caritra mArA vAMcavAmAM AvatAM temanA pratye bane ane sAhityanA kSetramAM temane svairavihAra zarU thAya ema huM ki mArA dilamAM AkarSaNa paddha thayuM hatuM. te vakhate jaina jyoti karyA. icchuM chuM. ilayamAM teo kAma karatA hatA. te divasomAM temane huM maLelo. pachI temanAM ' bhAI bAlAbhAIne vinaMti ke dravyopArjana sAthe joDAyelI ja lakhANo avAranavAra vAMcavAmAM AvatAM ane kadi kadi temane amadAvAda sAhitya pravRtti teo bhale cAlu rAkhe paNa nUtana jIvana darzana Apa. athavA anyatra maLavAnuM paNa banatuM. temaNe prAraMbhamAM kAzInA vAnA zudhdha hetuthI calAvavAmAM AvatA prabudhdha jIvanane kevaLa yazovijayajI pAThazALAmAM ane pachI zivapurI khAte abhyAsa karyo hato. yajJAthe phula nahi te, kulanI pAMkhaDI teo ApatA rahe. amArA [ abhyAsa pUro karyA bAda temaNe sAdhuone bhaNAvanAra zikSaka ke mAstara thavAne prabudhdha jIvanamAM bIjI truTi vizeSatA game te ho, paNa eka truTi de badale lekhanane vyavasAya pasaMda karyo ane te dvArA dravyopArjana karIne amane khUba sAle che. eka kALe amArA sAthI ane sahakArya karato - jIvana nirvAha karavAno nirNaya karyo. A nirNayane teo Aja sudhI zrI vrajalAla dharamacaMda medhANI mAnavatAsparzI navI navI vArtAo ieka sarakhI zraddhAthI vaLaMgI rahyA che ane sarasvatI devIe temanI ane satya ghaTanAo purI pADIne amArA e vakhatanA prabudhdha jainane di sarva jarUriyAto purI pADI che. temanI vArtAo mAnavatAsparzI hoya navapallavita rAkhatA hatA. temanA gayA pachI amArI e beTane purI che. navA vicArapravAhothI teo raMgAyelA che. jaina dharmanI ghaNI pADanAra anya koI e kArine vAtolekhaka amane sAMpaDayo nathI. li thAone temaNe adhatana vArtAne raMga Ape che. temanuM jIvana pUrNa bAlAbhAIne amArAM valAla medhANInI eAchA vadhatA aMze puravaNI di paNe sAhityalakSI che. karavA mArI prArthanA che. ubhaya- mitrane huM punaH AvakAru chuM." che. "bhAI dhIrajalAla e amArA junA sAthI ane sahakAryakartA che. tyArabAda zrI TI. jI. zAhe banne bhAIone AvakAra ApatAM AjathI vIsa varSa pahelAM teo jaina yuvaka pravRtinA eka mukhya jaNAvyuM ke "zrI bAlAbhAI phakata mArA rahI nathI, paNa sagA paNuM - saMcAlaka hatA. jaina jyoti nAmanuM eka sAptAhika patra calAvatA che ane ghaNA varSo pahelAM jyAre mane temanA pahelAM darzana thayAM tyArathI ja rika hatA. niDaratA A patranuM mukhya lakSaNa hatuM. amadAvAda khAte 1876 mAM unA na thayA tyArathI ja eka uMca koTinA mAnavI tarIke meM temane oLakhyA che ane . di saMdha bahiSkAra prakaraNa ubhuM thayuM te vakhate te sAme temaNe joradAra temanI sAhityaupAsanA viSe mAruM dila hamezAM Adara anubhavatuM ki jhubeza calAvI hatI ane bahiSkAra virodhI hIlacAlane bhAre vega rahyuM che. te Apyo hato. tyAda bAra temanI dizA kAMIka badalANI ane kauTuMbika ', "varSo pahelAM jyAre vidvAna munizrI vidyAvijayajI karAMcImAM hatA E javAbadArI temane eka yA bIjI dizAe dhasaDatI rahI. Aje tee ane potAnA gurU mahArAjanI jayantI ujavavAnA hatA tyAre temaNe ke sthira thayA che ane dravvapArjananI cintAthI mukta thayA che ema huM paMDita lAlana ane zatAvadhAnI dhIrajalAla TokarazI zAhane khAsa mi dhAruM chuM. Aje temane muMbaI jaina yuvaka saMdhanA kAyaoNlayamAM AvakAratAM AmaMtraNa ApI karAMcI batAvyA hatA. bhAI zrI dhIrajalAlane mane - huM AnaMda anubhavuM chuM. e vakhate prathama paricaya thayuM hatuM. teo zatAvadhAnI che evI khabara dila "amArA muMbaI jaina yuvaka saMdhanA itihAsamAM chellA be divasa paNa mane vidyAvijayajI mahArAjanA kahevAthI tyAre ja paDI. temane mi daramiyAna be AvakAradAyaka ghaTanAo banI che. ame jemane amArAthI bannene utAre mAre tyAM ja hovAthI temanA 18 dIvasanA rokANa daramiA baMDuM dUra gaNutA hatA ane vicAranA kSetramAM jemane ane amAre dhaNuM thAna temanA satata samAgamane mane lAbha maLyo hate. di antara che ema lAgatuM hatuM evA zrI kasturabhAI lAlabhAIne amArA "ekavAra karAMcImAM jaina janatA samakSa zatAvadhAnanA prayogo karI A saMdhanA kAryAlayamAM be divasa pahelAM AvakAravAne amane suyoga sAMpaDayo batAvyA bAda lagabhaga ATha judI judI saMsthAoe temane zatAvadhAnanA ha hate. evI ja rIte eka vakhatanA amArA sAthI ane sahakArya kartA, prayoge batAvavA mATe AmaMtryA hatA. A nave prasaMge meM temanA [ samayAntare eka yA bIjA kAraNe amArAthI judA paDelA ane varSothI maMtrI tarIke snehabhAvathI kAma karyuM hatuM. sabhAe khUbaja moTI dU vikhuTA paDelA. evA zrI dhIrajalAla TokarazI zAhane--alabatta anya thatI hatI. koI koI sabhAmAM te 10 thI 12 hajAra mANasanI di nimitta ane saMge vacce-Aje amArI vacce AvIne beThela joine hAjarI thatI hatI. huM te zuM paNa sau ke temanI zatAvadhAnanI kaLA para mAruM dila, AnaMdapulakti bane che. upara maMtramugdha thatA hatA. ane temanI AvI asAdhAraNa zakita ' bhAI bAlAbhAI ane bhAI dhIrajalAla urya prakRtithI sAhi-. mATe temane aneka mAnapatra, cAMde ane bheTe maLI hatI. - thAkatra che. paNa eka vyavasAyI jIvananA prAraMbhathI AjasudhI sAhitya- "bhAI dhIrajalAla zatAvadhAnI che eTaluM ja nahiM paNa vidvAna
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 345 sthAne rAkhIne te AkhA caritrane kevI rIte te uThAva Ape che te judA judA draSTAnta ApIne vigatavAra samajAvyuM ane chevaTe paMDita sukhalAlajI cAlu varSa daramiyAna 7pa varSa purAM kare che te dhyAnamAM laine temane ApaNe badhAe maLIne peNA lAkhanI eka thelI ApavI joIe ane te rIte temanI apUrva vidvattAnI ane anekavidha sAhityasevAonI kadara karavI joie ema temaNe jaNuAvyuM. zrI dhIrajalAla TokarazI zAha pratyuttara ApavAnI zarUAta - karatAM A nimi-te potAnA junA sAthIne maLavAnA AvA prasaMga upasthita thayelA joine gaddagadita thayA hatA ane sAdhuonI sattAzAhI sAme varSoM pahelAM sAthe maLane calAvelI jhuMbezane tIvra lAgaNIpUrvaka * temaNe yAda karI hatI. A viSe AgaLa mAlatAM temaNe jaNAvyuM ke * "e divaseAmAM meM paNa bhUbho karI haze. mArA mata pramANe e divaso ane pachInAM varSo daramiyAna paramAnaMdabhAie paNa keTalIka gaMbhIra "tyArabAda "caMcala hena" prathamAkSaramAM Ave evuM ucca cAritrya bhUle karI hatI, jenA pariNAme e vakhatanI yuvaka zakita sa MgaThThita thai na dAkhavatuM eka kAvya racI ApavA meM kahyuM, javAbamAM caMdra samI zAnti sadA, cakravAkaze ke ma, lakSmIsama kAnti ahA, mhena samA che rahema zakI. nahi teA e divaseAmAM ApaNe dhaNuM kArya karI zakyA hataH zrI paramAnaMdabhAIne potAnI gaMbhIra bhUlA viSe antamurkha anIne vicAra karavA huM vinati karUM chuM. Aje paNa ApaNe badhA junA ane navA kArya kartAo ekatra thae ane vyavasthita yojanApUva ka yuvaka varga te sarhuita karIe te ApaNe dhaNu kAma karI zakIe tema che ema mane lAge che. paramAnadabhAi viSe mane haMmezA dhaNuM mAna rahyuM che. ane tethI temanI sAthe kayAre paNu athaDAmaNamAM AvatAM mArI jAta puratA khulAsA karavAthI me vizeSa kadi paNa lakhyuM nathI, temanA sAthathI Aje paNa ApaNe dhaNuM sAdhI zakIe ema chIe ema huM dhArUM chuM" ane te mATe huM taiyAra chuM." ema temaNe jaNAvyuM. "Ama bhAI zrI dhIrajakSAlanI zIghra kavitA sAMbhaLatA huM behuda khuza thayAM hatA. tA. 1-3-55 . ane kavi che evI jANa thatAM meM temane "TI che. zAha" prathamAkSaramAM Ave tevuM bhakitarasa batAvatu eka kAvya racI ApavA kahyuM. javAbamAM ekAda be miniTamAM temaNe mane nIcenu kAvya lakhAvyuM." TIlAM TapakAM zuM karo ? prAcya jIvana jIvana sudhArA Apa ; zAntimaya kA viSe harI zu hAya : milApa "yArabAda cana vhena" prathamAkSaramAM Ave tevuM * khAdya padArtha batAvatuM kAvya racI ApavA kahyuM temaNe tarataja javAba Apyo keH ka kAMDAnuM zAka te, caNA taNuM kaThoLa ; nahiM bhAve tujane kahyuM, hena bhAve bahu goLa . "bhAI zrI bAlAbhAIe potAnA jIvananI zarUAta lekhinIthI karI ane Aja aDatAlIsa varSe paNa emanI e pravAha aNuaTakayA cAlu ja rahyo che, jyAre bhAi zrI dhIrajalAle. te Aja 49 varSI, sudhImAM aneka vyavasAyo kheDI nAkhyA che. temaNe zikSaka, lekhaka, taMtrI, maMtrI, vepArI, zatAvadhAnI, kavi, vaidya, cikitsaka vigere vigere aneka dhaMdhA karyAM che, paNa jema vidvAna ane lakSmIne moTe bhAge ADavera hAya che tema temane lakSmI sAthe Ajadina sudhI ADavera ja rahyuM che. A banne bhAio lakSyamAM le te ApaNA prabudhdha jIvanane khUba samRdhdha banAvI zake." Ama kahIne prabudhdha jIvanane temanI lekhinIne lAbha ApavA zrI. TI. jI. zAhe ubhaya baMdhuone vinati karI ane tandurastIbhayu ' dIrdhAyuSya ane vadhAre ne vadhAre ujjavaLa kArakIdI temane prApta thAya evI zubhecchA vyakata karI. zro khAlAbhAI (jaya bhikhkhuM) e potA mATe AvA prasaMga upasthita karavA mATe sadhane AbhAra mAnatAM jaNAvyuM ke - zrI ratilAla dIpacaMdra desAie jaina samAjamAM vidvAnonI kAranA bhAre abhAva najare paDe che te bAbata tarapha lakSya kheMcatA eka 'vijayadhama sUrI suvarNacaMdraka' je bhAvanagaranI pavijayajI jaina graMthamALA taraphathI jaina vidvAnane ApavAmAM Ave che ane bIjo A vakhate apAyele zrI budhdhisAgarasuri sAhitya caMdra' A banne caMdrakanI yojanAnA udabhava kema thayo tenA pratihAsa raju karyAM ane tyArabAda zrI bAlAbhAi pAtAnI vArtAnI kema guMthaNI kare che ane potAnI vArtAnA nAyakanA caritramAMnI koi eka vedhaka dhaTanAne madhya "Aje muMbai yuvaka sa Mdha taraphathI mArU je bhAvabhInu svAgata karavAmAM AvyuM che, te mATe Apane AbhArI chuM. mArA sAhitya viSe je kahevAmAM AvyuM che, tevu' te che ke nahi, te paNa huM jANatA nathI. mArUM sAhitya mArA mAnada mATe sarajAyuM che. enA prasarva eka ajANI vedanAmAMthI thayo che. gAmaDA gAmamAM rahetA mane eka sakhI maLI hatI. e nAgara hatI. bALavidhavA hatI. emaNe rAmAyaNa, mahAbhArata mane vaMcAvyAM. arebiyana nAiTasanI suMdara vAtAnAM kalpanAsabhAra mane ApyA. pachI huM AgrA ne thI jeTale bhaNavA cAlyA gayA. tyAM samAcAra maLyA ke e niA~Sa premanI pratimAthI sakhI gujarI gai. e vedanA gurUkuLanA vAtAvaraNamAM kone kahuM ! je rIte gAIe jema uMdarone potAnu du:kha kahI vedanA haLavI karI hatI ema meM kAgaLanA pRSTha para mArI vedanA ThAlavI. "e mArI pahelI vArtA. hAjI mahamadanA vIsamI sadImAM chapA zrI ratilAla cImanakSAla koThArIe dhIrabhAi sAthenAM jInAM smaraNeA tAjA karyAM ane amadAvAdanA munisaMmelana vakhate temaNe jaina samAjanI karelI sevAo yAda karI ane vizeSamAM jaNAvyuM ke "jaina samAja sAdhAraNa rIte sAhitya lekhakanI tenA maraNa pachI ja kadara kare che e anubhava dhyAnamAM letAM A be bhAIone eka jaina saMsthA temanI viziSTa sAhityakRti mATe suvarNasuMdraka Ape e Azraya temaja AnaMda utpanna kare tevu' che. ApaNe tyAM sanTsa eka inDIyelI. hAjI mahamada e veLA gujarI gayelAM. sAsAyaTI jevI saMsthAo ubhI thavI joie. eka muni puNya-. vijayajIne bAda karatA khIjA sAdhuo jaina sAhitya tarapha taddana edhyAna che. e kheda upajAve tevuM che. A dizAe sAdhuoe vadhAre jAgRta ane pravRta thavu dhaTe che." " tA vArtA lakhavAnA AraMbhanI vAta tha. paNa bhaNatara te juduM ja hatuM. saMskRta bhASAnI chellI upAdhi laIne nIkaLyA hatA. koSTha munirAjane bhaNAvavAnuM ke koi dhArmika pAThazALAnA mAstara thavAnuM sarajata maLyuM hatuM. Tuka anubhavamAM mane dhArmika mAstaranuM sthAna khUba ja hINuM lAgyuM. tyAre zuM karavuM? vepAra, rajavADu, nAkarI badhu... taiyAra hatuM, paNu meM mAtA sarasvatInA pallo pakaDI lIdhA. me kahyuM: "mA tArAmAM mAro Ana Mda che. tuM mane saMbhALaje !" sarasvatIne caraNe kheThe haiAvAthI, AjIvikA khAtara lakhyu che. mananI "e divasathI AjasudhI mArA potAnA AnaMda khAtara, ne mAnyatAone sAkAra rUpa ApavA lakhyu che. jaina dharmanI vizALatA batAvavA 'kAmavitA sphulibhadra' lakhyuM, aspRzyatAno prazna caca vA maharSi metAraja mAnavadhaDataranI dRSTie bhagavAna RSabhadeva
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 prabuddha lakhyuM, binamajahabI zAsana mATe 'vikramAditya haimU' nA traNa bhAga lakhyA. samAja sudhArAnI dRSTie 'pArakA dharanI lakSmI' vagere pustaka lakhyAM. vArtAo paNa amuka mAnyatA ke sidhdhAMta vyakata karavA lakhI che. vArtA daza pAnAMnI hAya, kahevAnu phakata e lITImAM ja AvI jAya. ajJAna jema khATu che, tema mAtra jJAna paNa khoTu che. tyAM vivekanI jarUra che. ApaNA samAjanA moTA bhAganA jhadhaDA jJAnIoe UbhA karyAM che. me' kadI jhadhaDAmAM rasa lIdho nathI. koI sAthe vAtane meLa na bese tyAre kahu chuM: "eka gAmamAM eka nAmanA be mAsa hAi zake, tamArA mahAvIra ne mArA mahAvIra nAme eka haraze, vyakita tarIke kadAca judA haze." "mArA sAhitya sAme jainee khUba virodha kare che. eka munijane te sAme Akhu' pustaka lakhI, mArA jevA lekhakanAM pustakone bahiskAra karavA sucaveluM. ane enI sAme Aje evA munirAjo che, je mArA sAhityanA gAme gAma pracAra kare che, mArI pragatimAM A baMne prakAranAM mAnasanA hissA che. "tame mane jaina sAhityasevA mATe abhinaMdana Apo che, paNa huM te! A sa MskRtinA vizALa sAhityanA pUjArI chu jaina, bauddhane brAhmaNu, A traNe saMskRtinAM A saMskRtimAM samAveza karU chu te e rIte huM AgaLa vadhI rahayA chuM. yuvaka pravRttimAM mArA ADakataro anubhava che. sakriya ke, 'sIdhA kaMi rasa nathI, mukharjInA AgevAna yuvAne huM pUrA jANatA nathIH pazu. zrI. paramAnaMdabhAi jevAne jyAre jouM chuM, vAMcu chu, tyAre mane eka yuvaka hRdaya satata jAgrata cokIdArI karatuM hAvAnA khyAla Ave che.. temanA tarapha mane aMtaramAM haMmezA bhAva rahyo che. e khIjamAMthI bhAvimAM jarUra madhura vaDalA Ugaze. chelle, Ape mane je mAna Apyu te mane nahi, paNa jenAM me sevyAM che e mAtA sarasvatIne ApyuM che. e mArU te tamArUM ubhayanuM kalyANu karo !" caraNu A antamAM zrI lIlAvatI bahene pramukhasthAnethI sarasvatInA e lADIlA baMdhuene bhAvabharI aMjali ApI, jaina kathAo mA jaina nATikA racavA Agraha karyo ane sadhanA mukhapatra prabudhdha jIvana tathA jaina mahilA samAjanA mukhapatra 'vikAsa' mATe lekhA tathA vArtAo mAkalatA rahevA vinaMti karI ane hAratArA vaDe banne bhAionu sanmAna karyuM saMgharSabhIrU ( eka mitra sAthe amuka eka vyaktivizeSa viSe vAta nIkaLatAM temanA daMbha, prasidhdhipriyatA, aMgata mAnyatA eka ane upadeza bIjo, moTA moTA mANasAnAM pramANapatrA meLavavA mAha, ane sAdhutAnA saMbhAre Akhara-A badhI khAtA viSe vAta nIkaLI A mitranA te vyakitavizeSa suparicita hatA, meM A mitrane kahyuM ke jyAre tame temanI ATalI nikaTamAM che. teA temane A badhI muTio viSe tamAre spaSTapaNe kahevu joie." te mitre javAba Apyo ke "vA mujase nahi khuna zakatA. meM sa`gharSIkA hAmI nahi hai, jisame jitanI khAta ThIka hai usakI itanI khAtakA svIkAra kare. bAkI usakI bAta vahe jAne." "A temanA javAba sAMbhaLIne huM esprInsTana kelejamAM bhaNutA hatA te samaya daramiyAna vAMcelu eka kALyu mane yAda AvyuM. eka kAvya mArA mitranA saMdharSa bhIrU valaNane spaSTa ane sacoTa javAba Ape che. dareka bhAvanAzALI yuvAne A kAvyane peAtAnA jIvanamaMtra banAvavAnI jarUra che. A kAvyanA bhAvane vizvabaMdhutvanI bhAvanA sAthe virodha che. ema. kAi na samaje, vizvamaitrInA sAcA artha e maitrInA droha karanAra tatvAne AvizvamAMthI nAbuda karavAmAM rahelo che. "mArA sau koi mitrA che. te sArUM kare, kharAba kare te sAthe mAre kazI levA devA nathI. huM kAne kaDavu vacana zuM kAma kahuM ? " AvI dekhAvanI bhalAI pAchaLa kevaLa DarapokatA, svArtha sAdhutAM athavA khuzAmatakhorI rahelI hAya che. A jIvana tA. 1-3-15 kAvyanA. gujarAtImAM e anuvAdo thayA che te aMgrejI nahi jANanArane mULa aMgrejI kAvyanA bhAva samajavAmAM madadapa thaze ema dhArIne mULanI sAthe sa Mkalita karavAmAM AvyA che. dharmAnaMda) COWARD You have no enemies, you say ? Alas; my friend, the boast is poorHe who has mingled in the fray Of duty, that the brave endure, Must have made foes. If you have none, Small is the work that you have done; You've hit no traitor on the hip, You've dashed no cup from perjured lips, You've never turned the wrong to right, You've been a coward in the fight. Charles Mackay. dharA par bhIrU ( jhUlA) mAhure koi zatru nathI' kAyaro e hukAra dharatA; maka dhya - saMgrAmanA jaMgamAM lAkha zatrune te nitaratA. tuM ripuhIna hovAnI zekhI na kara, aMdhu ! nivIya e darpa gAve; nhAdura satyane kAja timAnI mitranI zatrutAye vadhAve ! dezadrohI taNI kamara para trATakI te nathI mitra zuM ghAva dIdhA? jADI chaMbha parathI amI-kaTArA te nathI mitra zuM dhULa kIdhA? dharmane veza pAkhaMDa pUjAya tyAM baMdhu ! zuM kharlR lai tuM na dhAyA ? satyanA svAMga herI UbhuM jUtha tyAM laDIne mitra zuM nava ghavAyA ? saumya tu ! bhalA tu ! saMta bhadrika tuM ! bhAi, e che badhI tArI bhramaNA; dIna tuM, bhIru kaMgAla tuM, svAda cAkhyA nathI te jakhamanA, jhaveracaMda meghANI raka tuM, nahi kAi duzmana ? mizropati "mAre na ke duzmana" tu" kahuM? ahA zI rAMka tArI Iha zekhI che. khare ? je palAve zUra jema te mahAkata vyacu che che nitya; tAre thADAM ja te, kaI duzmanA kare cakri ke na duzmana Ahira karela kAryo ! te khatma kIdhA. kadI dezadrohI na, me Dha ta mA cAna kadIya mAryo tADe prati jJA paLa mAMhI te ne ke nA jI hA No sa huM tA 3 vA te jhrajhrayA kadI; tadna mAyalA khare turtho sadA jIvana yudhdhamAM are ! gItA parIkha 'mukha jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, 9. mudraNusthAnaH javAhIra prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka roDa, muMbai, 9. 10
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa naM. B 4ra66 vArSika lavAjama rUA. 4 - prabuddha jIvane T ka, jana varSa 14-pra. jIvana varSa 2 aMka 22 TTTT : * IT muMbaI, mArca 15, 1955, maMgaLavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra - AphrikA mATe zIliMga 8, * chuTaka nakala: traNa AnAM nat minimateurmam malumamuneratu taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA maintanamadarmutamamaidermalammar . * _ zrI kRSNamUrti ane baidhdhavicArasaraNI . (A lekhanA lekhaka zrI padmanAbha jaina muMbaI yunIvarsITInA ema. e. thayA bAda be varSa sIlana rahyA ane bauddha dharmanA mULa graMthane temaNe | uMDe abhyAsa karyo hAla teo banArasa hiMdu yunIvarsITImAM pAlI bhASA ane bauddha sAhityanA adhyApaka che. prabuddha bhavananA gatAMkamAM zrI je. kRSNamUrtinA vyakitatva ane vakatavyane je paricaya ApavAmAM AvyuM che temAM upayogI pUravaNI thaze ema samajIne A lekha nIce pragaTa karavAmAM ! * zrI kRSNamUrtinA tatvajJAnane paricaya ApanAra eka sarasa lekha zrI paramAnaMdabhAIe hamaNAM ja prabuddha jIvanamAM pragaTa karyo che. A lekha vAMcIne kRSNamUrtinA vyAkhyAna sAMbhaLyA pachI prathama mArA manamAM je bhAva jAgRta thayA hatA ane je tulanA meM bedhdha vicAre sAthe karI hatI te lakhavAnI smRti thaI. meM prathamavAra emanuM vyAkhyAna sAMbhaLyuM te kolaM. bomAM. pAMca varSa pahelAM huM tyAM badha dharmanA abhyAsa mATe gayela. bha. buddhanA anAtmavAda jevA gahana ane sUkSma tatvajJAnane abhyAsa karatuM hatuM te prasaMge zrI kRSNamUrtinA vyAkhyAne sAMbhaLyAM hatAM. te samaye kAraNa che ke emane koI gurU nathI. bha. buddha jayAre badhiprApta karyA pachI dharmacakra pravartana (prathamapadeza) karavA sAranAtha Ave che tyAre upaka nAmane eka AjIvaka emane maLe che. ' bhagavAnanI prasanna caryA ane parizudhdha, Ujaja : vala teja joIne e pUche che ke he "Ayu. Sman ! Apa keNa che ? konI preraNAthI Ape pravajyA lIdhI, ApanA zAsaka koNa. kone dharma che Apane rUce che?" bhagavAna kahe che: "Upaka ! me tRSNAnA kSayathI, pitAnA purUSArthathI ja koSTajJAna prApta karyuM che. huM kone- mArA gurU tarIke oLakhAvuM? na te mAre koI AcArya che ke na zAsaka. huM ekalo samyapha che * * * * * : * tA mane ema thayuM ke kRSNamUrtinI vicArasaraNI ghaNA aMze bha. saMbudha chuM ane huM ja mAro zAsaka chuM." % budhanA vicArone maLatI Ave che ane Aje bha. budhanuM jIvana, bhagavAnanI e dareMkita nathI. sAce ja e vastu che. bha. buddhane temane upadeza ApavAne DhaMga ane tatvajJAnane vicAra karuM chuM tyAre ema kaI gurU na hatuM ane hAla te bhagavAne jarUra ene Ullekha karyo hota.' 1 ja lAge che ke zrI. kRSNamUrti jANe budhanI paraMparAne AgaLa na paNa gurU ke zAstra na mAnavAM ene artha zo ? ApaNe koI | calAvatA hoya je ke pate zrI kRSNamUrti ene inkAra karaze ema chatAM je sAmya huM jouM chuM ethI mArI dhAraNA sAcI patI anubhavI pAse jaIe ke- zAstra vAMcIe eTalAthI gurUne mAnyA ema * * nathI hotuM. ene gaMbhIra artha te e ja levAno rahyo ke ApaNI ' hoya ema lAge che. zrI kRSNamUrti vAraMvAra ema kahe che ke koI gurU je zAstravAsanAo hoya che. eno tyAga. zAstravAsanAne artha e ke granthane pramANu na mAna. e viSe vadhAre carcA thI paramAnaMdabhAIe karI ja che. bha buddhanA jIvananuM -emaNe je rIte satyanI zodha che ke janmathI ja mAbApanA ane bIjA samAjamAMthI maLI AvatAM karI ane enI prApti karI e mArganuM adhyayana karatAM ema ja je je saMskAro ApaNAM mana upara hoya e saMskArane paMja. e saMskAro eTalAM prabaLa hoya che ke ene anta mRtyu sAthe paNuM vAge che ke bha budhe koi gurU ke anyanA AdhAre satya prApta karyuM te nathI. .' A eka inherited-vArasAprApta-vastu paNa. kahevAya. ' nathI. pravajyA lIdhA pachI bha. budha cha sAta varasa sudhI judA judA ApaNe ghaNAM AdhyAtmasAdhaka satenA jIvanamAM evuM vAMcIe chIe matonA cakrAvAmAM paDayA te kALamAM je zramaNa ane brAhmaNa paraMparAo ke amukane bhagavAna amuka rIte pratyakSa thayA. have je AvI sAdhanAmAM hatI, temanAM je AcAravicAra hatA tenI pAlanA paNa temaNe karI mAne che e leke paNa inakAra nathI karatA ke A te pitatAnI che ane Akhare e badhI tapasyAonI ane tatvajJAnanI asAratA joIne zAstravAsanAne anulakSIne je Izvaradarzana Adi thAya che. A zAstra | emaNe ene tyAga karyo. emanA sAthI oe te emaja kahyuM ke A vAsanA mANasane jema zradhdhAnuM baLa ApI zake tema ja andhazraddhA paNa che to bhraSTa thayA. bha. budhe tyAra pachI je mArga lIdho che e na to ApI zake che e andhazradhdhA zradhdhA karatAMye vadhAre zakitazALI hoya che. - vedamAM varNavyo che ke na te upaniSadamAM. ane baudhdhanA pUrva kALamAM udAharaNa tarIke jue. kauva upAsanAmAM je mAnatA nathI temane thayelA jaina saMpradAyamAM paNa e mArgane Ullekha nathI. bha. buddha pine ja kahe che ke bIjA badhA mArgo jyAre asatya che ema temane lAgyuM ----- ---- tyAre emaNe e badhAne tyAga karyo ane pitAne mArga kADhaye. eTalA * sarva zramikamAya samudigyuM? 7 me mAriyo ratha, savilo ! mATe je te emane svayaMbhudhdha kahevAmAM Ave che. emane dAvo paNa na rvigati | -mAvata. " .
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhunuM jIvana tA. 15-3-55 "tame pote ja jANI le, Ready-made uttaro zA kAmanA ? " evI emanI dalIla hAya che, ethI vadhAre kahetA eTaluM ja kahe che ke satya tA mANIthI khelAya ja nahi. mele eTale asatya thai jAya. bha yudhdhanA upadeza vAMcanAra jarUra muMjhAya evA che. bhagavAne nirvANu vize kazuM kahyuM nathI nirvANu tArIIka, paNu je tatvajJAnanI bhUmikA samAna vAto- jema ke AtmA nitya ke anitya, jIva zarIra eka ke aneka-evA prazno vize bhagamAne je mauna sevyuM che e kharekhara gahana che. prazna e thAya che ke ATaATalo Agraha emanA ziSyoe emane karyAM teAye bhagavAne upanirvANu vize zu ja kema na kahyuM ? 248 zivaliMga e vastu vize kAMika vicitra jevuM lAgaze ane e ja zivaliMga dha hi MdunA manamAM koi vikRti pedA nathI karatuM. jyAre e ja zaivane digaMbara mUrtio pratye dhRNA thAya che evA anubhava che. AAnA artha ze ? zAsravAsanA e ja uttara che. e zAstravAsanA jevI hrAya e prakAranI sAdhanA karavAnI svAbhAvika preraNA thAya che, evI sAdhanA karavAmAM zradhdhA sahaja prApta thAya che ane ene anukuLa evA ja satyanI jhAMkhI paNa maLe che. eTale je kAkAe zAstrane anusaraNa karIne satyanI zAkha karI emaNe ate jatAM e satyanuM vana evuM ja karyuM ke jevu' zAstramAM lakhelu' hatuM. veda ane niSamAM sarvavyApI brahmatu je zabdomAM varNana che. e ja zabdomAM zakarAcAya brahmanI vyAkhyA kare ema mAnavAnuM kAraNu nathI ke zaMkarAcAya te kevaLa upaniSadamAM je kahyuM che eja karI karIne kahe che. emanI sAdhanAnA pAyA upaniSadano zrRhAvAda che eTale emaNe je rIte brahmanuM darzana karyuM haze te vize te khIjA kAi zabdanA u5yoga ja na karI zake. evI ja rIte te bha. mahAvIre bha. pArzvanAthanI para parAmAMthI je zAstravAsanA meLavI hatI ethI khIjI rIte te parama satyanuM varNana karI zakata e asabhavita che. Adhunika yuganAM tapasvI zrImad rAjacaMdra vAMcatAM paNa emaja lAge ke bha. mahAvIranI zAstravAsanA laIne ja zrImad paNa satyanuM darzana karI rahyA che. parama vaiSNava mahAtmA gAMdhIjI vize paNa evuM ja kahI zakAya. vaidika ane jaina banne dazanAmAM je AtmatatvanuM varNana che e para parAgata ane sanAtana che, e bannemAM gurUnI mAnyatA che ane zAstranu prAmANya paNa che. Ano uttara e ja ApI zakAya ke bhagavAna nirvANu saMbaM kazuM na kahe e svAbhAvika ja che. kema ke emanI pAchaLa zAstravAsanI nahatI. veda ke upaniSadane anusarIne emaNe satyaprApti karI hota tA e cokakasa ema ja kaheta ke " te saccidAna da ke satya ziva" sundaram' che. jaina pramANe emane AcAravicAra hata tA kaheta ke kaivalyasvarUpa anantacatuSTaya che, paraMtu bhagavAne koi paNa zAstra ke gurUnuM ke paraMparAnuM avalaMbana lIdhuM nahi ane sarva zAstravAsanAonu khaMDana karIne te AgaLa vadhyA. jyAre satyanuM darzana thAya che tyAre tA varSoMna na thAya paraMtu te pachI jyAre 'Retrospection '-pUna nirIkSaNu-ne kALa Ave tyAre je jAtanAM varNana anya siddo kare che e rIte bhagavAna budhdhe na karyuM. kharekhara ' zUnyavAda ' e zabda vadhAre mArmika lAge che. AcAya marmacaMdrakIti jyAre asti-nAsti-ubhaya-anubhaya--e cAre kATinA tyAga karIne mese che tyAre kahe che ke-mAno artha eTalo ja ke sAMsArika mArgothI nirdeNuMtuM jJAna na thaI zake. (na vicArameLa mALaLa nirdhAne adhituM za.). bhagavAna buddhane jo kai gurU hata ke koi paraMparA hota to te paraMparAmAM AtmA-anAtmA ke mukita viSe jevu kahyuM heta te rIte zabdano upayoga karata. paraMtu bhagavAna te zAstravAsanAthI mukta hatA. jyAre bha. yudhdhamAM ethI judu' ja ApaNe joie chIe. bha. budhdhe potAnA tatvajJAna ane sAdhanAnA mArga taddana svataMtra karyo che. AtmA ane brahma viSe ke prakRti ane purUSa vize je je jAtanI hajAre kalpanA, je zAstravAsanAnI jaDa jevI che emanu emaNe khaMDana karyuM. koi paNa dRSTi na rAkhavI, sarva dRSTinA ati e emanA upadezanA che. "zUnya karyadI 11m // e lalakAra ApaNe budhdhanA upadezamAM joe chIe, enA artha zo ? menA artha kevaLa tattvajJAna puratA nathI. koi paNa pUrvagraha, (jene kRSNamUrti "Conditioning" ema kahe che) mata ke dhAraNAnA sarvathA tyAga karavA e bhagavAnanA prathama upadeza che. bhagavAne ema kahyuM hatuM. kAraNa pazu spaSTa che. emaNe pote jyAre sau kAi matamatAMtaronI asAratA joine tyAga karyo tyAre ja te satyanAM darzana karI zakayA, ane gurU, manya, mata, dRSTi, sAdhanAnA amuka ja mArga, yAganI amuka ja prakriyA e badhAMno ane e vizenA AzrahanA jyAre emaNe tyAga karyo tyAre ja emanu mana mukata thayuM. baudhdha dharmamAM "cittavimukita" nAmanA vizeSa zabda che. ene artha paNa e ja che. "zradhdhAvimukita" evA paNa eka zabda che je sAmAnya ate mATe uparyuMkata thAya che. paraMtu cittanI vimuktinA atha cittane vicArathI para evA staramAM lai javuM e ja che zrI kRSNamUrti je jAtanI sAdhanA kahe che e sAdhanA ane sAdhya e banne bha. budhdhanI sAdhanA ane sAdhyathI judAM lAgatAM nathI. bha. budhdhanI sAdhanA hatI " mRtyupasthApana " ene pAlImAM satipaThThAna kahe che. kSaNu kSaNamAM cittane vizvaka karavu ane samAdhi prApta karavI e ja e sAdhanA che,ka Moment to Moment Living" e je kRSNamUrti kahe che e vAta ne bhagavAna je mRtyusthApana kahe che emAM mane jarAye antara lAgatuM nathI. satyA karaze ja edha emane thayA nahAtA ema mAnIe e paNa barAbara nathI. temanA eka ziSye AvA paDakAra emane karyAM hatA ke "Apane uttara AvaDatA na heAya to ema kaheA ke huM uttara nathI jANunAza." bhagavAne nA te na pADI. pachI ema kema?v kRSNamUrti nI khIjI vizeSatA che emanI saMdigdhatA. emane zu kahevu che, paramatattva vize emane ze khyAla che e te kahetA nathI. * ekAyano artha mikkhave maggo, yadidaM cattAro satAnA dIghanikAya.. eTale ApaNe joie chIe ke zrI kRSNamUrtinAM pravacanAmAM je vAtA vAraMvAra Ave che emAMnI ghaNI cIjo te mane ma. budhdhanI ja lAge che. izvaravAda tA banne mAnatA nathI. eTale e adhika pAse Ave che. banne pUrvakALathI cAlI AvatA zabdonA artha paNa judA ja karatA hoya che. have evA prazna pUchAze ke kRSNamUrti to koi Organised Community--saMgaThThita saMsthAmAM mAnatA nathI jyAre bhagavAne sadha sthApyA, A karatA rahevAnA ja, kemake bhagavAnane ananya jIvanadarzana thayeluM tenA pracAranI emanamAM dhagaza hatI, e dhagaza pAchaLa javAnAM du:khane joIne pragaTelI mahAkarUNA kArya karI rahI hatI. Ama chatAM eka vAta yAda rAkhavI joie ke bhagavAne potAne sabanA mukhyadhikArI nahAtA panyA. eTaluM ja paNa nirvANa samaye kahI gayA hatA ke pote kASTha vyakitane zAstAzAsaka--karavAnA nathI. AtmadIpa AtmazaraNa dharmadIpa dhama zaraNa, ananya zaraNu e bhagavAnanA upadezanI zrI kRSNamUrtinAM pravacanA sAMbhaLIne yAda Ave che. padmanAbha jaina * cUTAruMyaputta, zinikAya.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA 15-3-55 prabudhdha jIvana jyAtimacI hai! praphulla ne dIptibharyA sukhAmbuje. minA puMjataNI dIse nahIM jAya ke du:khada kalezakA limA. 249 apaMga chatAM anupama (apaganI pratibhA' nA upAdhdhAtamAM je sannArI virodhane netra vinAnI netrI' tarIke kAkAsAheba kAlelakare varNavela . che. evAM DaoN.. julana kelara phebruArI mAsanI 24 mIe.muMbaI AvyA ane aThavADIyu gavarmenTa hAusamAM sarakArI mahemAna tarIke rahI gayAM. te AMgaLadAsa pakavAsA muMbai pradezanA gananara hatA ane e kAraNe temanAM putravadhU zrI pUrNimA bahena pakavAsAne zrI helana kelaranA sahavAsane lAbha maLyA hatA. A hakIkata dhyAnamAM rAkhIne zrI helana kelara viSenAM thoDAMka smaNA lakhI ApavA me zrI pUrNimA bahenane nima Mti pariNAma 35 maLeluM lakhANa nIce pragaTa karavAmAM Ave che. "anahada pyAra che. eka sudhI phulagajarA emane bheTa Apyo tyAre * hAthanAM spI ane sudhI sudhIne emaNe keTalAMka puNezanAM nAma kahI ApyAM. pelIe emane samajaNa ApI ke " Look Helen | helana jo ! ApaNe kheThA chIe te rAjabhavananA kheThakakhaMDa sAme vizALa bagIcA che. emAM tareha tarehanAM raMgabheragI phula khIlyAM che. bagIcA purA thAya che, tyAMja moTA mahAsAgara dhruve che, enAM tAkAtI uchaLatA mejAe ahIM beThA beThA joi zakAya che. emAM keTalAka nhAnA nhAnA "machavA paNa tare che." A badhu telane khUba dhyAna pUrvaka sAMbhaLayuM, ame pachI bagIcAmAM karavo nIkaLyA. magana velanI jhulatI kAMTALA DALIne emaNe khUba mRtAthI paMpALI ane emAM suMgavinAnA chatAM nayanamanehara raMgAvALA phulane paNa eTalIja mamatAthI sudhA pachI bagIcAnI vacce ubhA rahIne pAlIe ApelA vaNa na pramANe emaNe bagIcA, samudra ane hADakAo vagerenuM AkhuM kalpanAcitra jANe manamAM utAryuM. lIlI hariyALI gAdI jevI pAthI pAcI dharA (lAna) ne anubhava levA mATe emaNe eka paganA buTane dUra karyo ane sparzI sukhanI AnaMda paNa mANyA. pinAkina trivedI. AAje savAranAM paheAramAM jyAre "tamArI AvarA te so varasanI che." ema mane kahevAmAM AvyuM tyAre hasatAM hasatAM mArAthI kahevAi gayuM ke "A kAMI AzIrvAda na kahevAya. so varasa te zuM paNa mane te sittera vaMgsa paNa jIvavuM na game." DaoN. hennana kelara je divase amArI sAthe caDA levA AvavAnAM hatA te savAranIja A vAta che. A carcA cAlatI hatI tyAMja te emanAM sAhelI mIsa pAlI themsana sAthe dekhAyAM. hasatAM hasatAM, abhivAdanA svIkAratAM svIkAratAM ane kaeNmerAnA kAcamAM keda thatAM te aMdara AvI pahoMcyA OM helaviSe khUba sAMbhaLyuM hatuM, ane banI zake teTaluM vAMcIpaNa lIdhuM hatu. eTale emane maLavAnI tIvra utkaMThA hatI. khAsa karIne eka baherI, AMdhaLI ane muMgI vyakita ATaluM badhuM bhaNIne viduSI zI rIte banI haMze tenu Azcaya thatuM hatuM. 75 varSanI uMmare jagatanAM khIjA samaduM:khI bhAi baheneAnI bhALa kADhavA ane khetI zake teTalI madada ane sahAnubhUti paheAMcADavA jemaNe AvaDA moTA pravAsanA zrama uThAvyA te vyakita tarapha mana to kayAranuMya AdarathI bharAi gayuM hatuM. emane mATe mArI jijJAsAnA koi pAra nahatA. aneka prazno manamAM uThatA hatA. te Avaro eTale eka sAmaTu keTaluM badhuM pUchI nAMkhIza ema thatuM hatuM. emanuM lekhana pAMca kalAka meADu hAvAthI sAMje 5 vAge goThavelI mulAkAta khIje divase savAra para goThavAi, ATalA samayamAM te emanA viSe vicAra karatAM karatAM eka kalpanA~ citra manamAM ArA gayuM hatuM. kevI zAMta ane Tharela emanI cAsa haze| tejasvI ane gaMbhIra emanA cahesa haze ? vitAnI camaka emanAM mhAMpura haze| gauravAnvita emanuM vyakitatva haze !..75 varSanI uMmara sAthe maMbhIratA ane relapaNa' Adi guNA ApaNe bahu sahaja rIte gAThavIe chIe. paNa nA, mArI keTalIka kalpanA te prathama paricaye ja khoTI paDI. meTaramAMthI utaratAMja polInA hAtha pakaDIne te ekadama saraLatAthI nhAnuM khALaka mAnI AMgaLIe hasatuM ramatuM cAlyuM jAya tema te cAlI AvatAM hatAM. A bhUmi jANe tene taddana paricita rAya tevI sAhajikatAthI te TapaTapa kadama uThAvatA hatAM. emanAM mAMpara koi prakAranI asahAyatA, ni`LatA ke dInapaNuM. nahetuM. emanA hasatA sadA prasanna caherA kharekhara khuba AkarSIka lAgatA hatA. huM' uThIne sAme levA gai, eka hAtha pola e pakaDayo, ane ema badhAM kheThakakhaMDamAM AvyAM. paricayavidhi thaye. mArAvAro Avyo tyAre temaNe mArA mhAMmAthe hatha pheravavAnI icchA darzAvI, je me khuzIthI svIkArI. hAtha pheravatAM pheravatAM emanAM mhAMpara badalAtA jatA bhAvAnuM nirIkSaNa karavAnI A suMdara taka hatI. Ana kedI hasu hasu thatAM emanA caherApara citravacitra bhAvA akita thatA jatA hatA. nAka, kAna khArakIthI tapAsIne pachI mAre mAthe oDhelA sADInA cheDA taraka emanuM dhyAna kendrita thayuM. ekadama teo pAkArI uThayA 'skrA'. pazu pAlIe jaNuAvyu ke me mAthe skA, naheAte khAMdhyA. paNa sADInA cheDA ja mAthe AyA hatA. emaNe e cheDe khasetA kheujaNAM eTalA pAvaradhA ke game tevI gabhIraDIne mAthAmAM paherelI veNI AnaMdathI suMdhavA mAMDI. jhulA taraph emane ' vAta cAlatI haiAya temAM eka evuM TapakuM mUkI de ke vAtAvaraNa zika DrA hatu. teo vAtA zI rIte karatA haze te jANavAnuM khubaja kutuhala A paNa jovA maLyuM. helananI hatheLI ane pAlInI LIonuM sAhacaya adbhuta hatuM. emAM phaeNTalIya bhASAnA zabda jANe samAveza thai jatA hatA. AkhAvakhata daramyAna pAlInI karA guli vidyutavege helananI hatheLImAM karatI hatI. ane jANe khInatArI sa MdezA emanA magajamAM paheAMcI jatA, jenA javAba tarata emanA hADe AvI ubhA ja hoya. Ama eka tarapha emanI hatheLImAM pAlInI AMgaLInu nartana cAlatu hAya jyAre khIjI taraph sAthe sAthe ja enA javAA paNa apAtA jatA hoya. emanI vAtA karavAnI eka bIjI rIta paNa hatI. pelI khelatAM hoya tyAre tenA hADapara helana potAnI be AMgaLI mUke ane hArTanA kakaDATa mAtrathI e zuM kahe che,te samajIne tarata potAne mhAMe pote je samaA pamADe tevu hatuM, chatAM vadhAre thayuM te tyAre thayu ke pU. jyA te khelatA jAya. A badhu bahu jhaDapathI thatuM hatuM, ane bahuja kAkAe (zrI maMgaLadAsa pakavAsAe) jyAre ApaNA prajJAcakSu mahAvidyAna sukhalAlajIne ullekha karyAM ane emanAM vyakitatva ane emanAM kArya nA khyAla Apyo. pelI A vAta helanane kahetAM hatAM te vakhate jyAre paMDita sukhalAlajInuM nAma AvyuM tyAre mArUM kutuha%0 ekadama vadhI gayu ke te A bhAratIya nAmane samajIne kevA uccAra karI zake che. ane amArAbadhAMnA Azraya vacce te tarata kheAlI uThayA ke padmi sukhAlAla'. emanA AvatAM pahelAM matamAM keTalAye prazno goThavI rAkhelA ke zyAma pUchIza te tema pUchIza, khUbakhUJa vAta karIza paNa emane maLyA bAda mAtra emanAM bAlasulabha nirdoSa hAvabhAva jovA, emanI teAtaDI ramUjabharI chatAM artha gabhIra vANI sAMbhaLavI ane ene samajavAnA prayatna karavA emAMja huM tA eTalIbadhI tallIna thai gai ke mAre pUchavAnA prazno to kAMya bAjue rahI gayA, joke keTalAka praznonAM ra jANe ApoApa maLI jatA hatA.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja 1 ts - | 2pa0 prabuddha-jIvana tA. 15-3-55 ra pAchuM haLavuM phula banI jAya. bIjAnI ramuje paNa eTalI jahadI samajIne pustaka lakhIne maMsiddha karyo che. temAMya 27 varSanI ummare temaNe te teja ramujI chatAM buddhiyukata hAjara javAba emanA hoThe taiyAraja lakhela. "The Story of my Life" nuM sthAna sarvocca che, Sii hoya. Akhe vakhata nirdoSa madhura hAsya emanAM hepara vilasatuM ja je pustakanuM 'apaMganI pratibhA" e nAmathI gujarAtImAM bhASAntara Eii hoya. jANe hasIne jIvanane haLavuM phula banAvavAnI jIvanakaLA emaNe karavAmAM AvyuM che. kahevAya che ke duniyAbharanAM badhAM pustakemAM AnuM A sidhdha karI hoya tema lAgyuM. emane sadA prasanna cahero joIne thatuM vecANa sauthI vadhAre thayuM che. enI sAta sAta te AvRttio bahAra B ke jANe jIvananuM sanAtana satya emane lAdhI gayuM che. ane te paDI che ane 50 bhASAomAM enAM, bhASAMtara thayAM che. eja e ciraMtana AnaMda emanI mastImAM mazagula e beuM sAhelIone joIne pustakanI lekapriyatA ane upayogitAne purAve che. ApaNI bhAratIya Eii zrI rAmanArAyaNa pAThaka sAhebanuM kAvyaM siMdhunuM AmatraNa yAda AvI jatuM. bhASAomAM gujarAtI, marAThI, pustu, urdu ane telugumAM paNa e anudi kolejamAM A kAvya zrImatI hIrAbahena pAThaka samajAvatA tyAre svayaM vAdita thaI cukyuM che. emane dezaparadezanI ghaNI yunivarsiTIo taraphathI sAgaramAM taratA hoIe te anubhava thayelo. eja anubhava jAtajAtanI DIgrIo ane mAna akarAma enAyata thayAM che. mA e nijAnaMdamAM mata jugala joDIne , joine thaye. jIvananI eka emanI A daivI sidhdhionI pAchaLa emanAM sakhI sAhelI, Eeka paLa. AnaMdamAM vitAvavA mATe che e jANe emane mudrAlekha : sAthIdAra, zikSaka, bhakta ane mAtAsama mamatA dAkhavanAra zrImatI ena. ja hoya tema lAgyuM. emanuM naravuM mukta hAsya ane AnaMda kalpela sulIvAnane phALA nhAne sunA nathI kevI dhIraja, khaMta, utsAha ane E joIne lAgyuM ke jIvanane temaNe jIvI jANyuM che ane mANI premathI emaNe helananA vikAsa sAdhavAmAM madada karI hatI ! emanI eka bIjA [ ryuM che. ane tema karatAM karatAM samaduHkhI enAM du:kha haLavAM karavAne pratye AtmIyatA eTale sudhI vadhI gaI hatI ke koIvAra te tene lAgatuM bi avizrAMta prayatna karavA chatAMye emanAM DuM paruM evuM koI mahatvanuM ke teonAM zarIra mAtra judA judA che paNa AtmA ekaja che. A badhuM yAda vinA kAryo karyAnuM na maLe abhimAna, ke na maLe che. AtmasaMtoSa, karatAM karatAM hajI paNa helana gadgad thaI jAya che ane e mahAna AtmAne I[': himAlayanAM barapha DhAMkayAM pahADe khUMdatAM khUMdatAM ghaNIvAra vicAra antaHkAraNathI praNAma kare che. AjanI emanI siddhionuM koya teo sulI-* - * Ave ke auSadhinAM samRdhdha khajAnA samA A pahADamAMthI koi saMjI vAnane ja Ape che, e sulIvAne ja e saMskAra emanAmAM mukyAM ke ApaNI , pavana muLIyuM hAtha lAgI jAya te kevuM sArUM! paNa helanane jotAM lAgyuM AsapAsanI duniyA bahuja suMdara che, ane kudarate je je cIjonI ; upake emaNe te potAnAM pracaMDa purUSArtha dvArA amUlya evI mRtasaMjIvanI racanA racanA karI che temAM nirbheLa saundarya che. temane ghaNokhare samaya bagIcAdvArA pitAnuM jIvana jIvavA lAyaka ane anukaraNIya banAvyuM A mAMja pasAra thata, phaLa, phula, choDavAo, vRkSa pataMgiyA pakSI : ja che, eTaluM ja nahi paNa bIjA keTalAya mRtaprAya bALI khAomAM navA sUrya, caMdra ane tArA- AdinI samaja ApatAM ApatAM emanAM pATha ( prANAne. saMcAra karyo che. emanI saMjIvanI te adabhuta kAryazakita zarU thatAM. AvI rIte ramaNIya ane AhAdaka vAtAvaraNamAM abhyAsa ! ane addabhuta mane baLa. Aje 75 varSanI uMmare paNa teo je karatAM karatAM helananuM vyakaeNitatva ghaDAvA lAgyuM. kudarata ane suMdaratA Eii sphathiI kAma karI rahyAM che. je athAka zrama uThAvI rahyAM che te bhakSa tarapha emane janmagate pakSapAta Ama sAdhAraNapaNe vadhavA lAgyA, bhalA yuvAnane paNuM zaramAve tevuM che. teo zarIre bhale vRddha thayAM jIvana pratye zraddhApUrvaka nirakhavAnI emanI je eka cekakasa prakAranI , paNa aMdara rahela emane AtmA nitya yuvAna che. draSTi che tene ja huM emanAM jIvana ghaDataranuM eka mahAna baLa kahuM chuM ! ane eja emanI mRtasaMjIvanI che. ApaNane kadi kalpanA Ave ." ATalI badhI keen sense of humour-tItra vinAda kharI ke eka bahenIaMdha ane muMgI vyakita ghoDesvArI karI zake, e vRtti, ATalI badhI vanasabharatA, jIvananI hareka bAbate ane vastu- tarI zake ke AmAsikala calAvI zake ? athavAjaMgalI prANIonAM emAM Ale uDe rasa ane AtmIyatA, dareka vastu jANavA samajavAnI ? ATalI tIvra jijJAsA e badhuM eka taraphathI khUba jaM AkarSaNa pedA : kare tevuM hatuM, jyAre bIjI taraphathI ApaNane vicAra karatA kahI mUke tevuM e hatuM ke emanAM jIvanamAM evA kayA mahAna baLee bhAga bhajavyuM haze ke jethI temanAmAM AvuM daivI caitanya pragaTa zekayuM che: toe AMkhe emanAthI risAI gaI te aMge age bIjI sahastra akhi pragaTI nIkaLI. be konee emane bahiSkAra karyo te emanI vacA madade AvI pahoMcI ane AkhuM aMga jIvana cetanAthI pulakita banI uThayuM. emanA jIvana itihAsanAM pAtAM uthalAvatAM mAluma paDe che ke emanI A zAM rika truTIo pratye emanAM dharanA badhA [ bahu ja hamadarda hatAM. atyaMta vAtsalya ane bIjA bhAI bahetre karatAM vidhAre premathI emane ucheravAmAM AvelA. emane tAlIma ApavA pAchaLa ' eka khAsa dhyAna rAkhavAmAM AveluM ke teo bIjA bALake karatAM dAM kaIka jUdAM che, ane kheDakhAMpaNavALA che, athavA to emane zIkhavaAvAnuM ghaNuM muzkela che evuM emane na lAgavA devuM. jo ke pAchaLathI te pote ja samajI gayelAM ke kevI kevI muzkelIomAMthI pasAra thatAM di thatAM emaNe AgaLa vadhavAnuM che, chatAM A badhI viparita paristhitine laIne na emanAmAM mAnasika daitya AvyuM, na koI jAtanI nirAzA pragaTI, je sAdhAraNutaH AvI jAtanI khevALAM bALakomAM saheja rIte ja AvI jAya che emaNe potAnI mAtRbhASA uparAMta grIka, if, { kaleTIna, jarmana, ane phrenca bhASA para prabhutva meLavyuM che. teo eka A citramAM anukrame sau. pUrNimA mahAna vicAraka ane jagata sAhityanA uMDA abhyAsI che, emaNe ghaNAM mIsa pilI themasana ane pUNamAM li,
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ itA. 15-3-papa che prabudhdha jIvana na karI : ' '* * + + + + + *** * * * a te tarI zake che, bAsikala vALa Jooking like calAvI jANe che, ane jaMgalo ( pI jarA pAse jaine e prANIe sAthe mitrAcArI sAdhI zake?. helana hatA. keT am looking like a queen ! (huM eka aMchI, ghoDesvArI karI zake che. suMdara rIte tarI zake che. bAMdasikala' jevI dekhAuM chuM.) A tamAro sADIne pAzA ke te duniyAmAM sarve | calAvI jANe che, ane jaMgalI rIMche. joDe hastadhUnana paNa karI zake che je manAvo joIe, " meM ramuja karatAM kahyuM ke - YouTdA che. emanI AvI, AvI. siddhao meLavavAnI zakita duniyAnuM eka looking like a bride in this dres. " (tame e E mahAna Azcarya gaNAya che. ' ' ' : ' , pizAkamAM paraNavAne taiyAra thayelI kanyAM jevA lAge che.) emaNe te ane sulIvonAM mRtyu pachI helana nA himmata banI jAya te ja kahyuM ke, "Yes, you are right. We have married saMbhavita hatuM. paNa sone bhagavAna che ne ? sadabhAgye emane polI. ' each other" (hA, tame kaho cho te barAbara che. ame ekameka comsana jevuM zremala ane vatsala sAthIdAra jaDI gayAM. polIne jotAM ja paraNelAM chIe)- have teo soMge bhAratIya banI gayAM hatA mATe ApaNane rAmabhakata lamaNanI yAda Ave. pitAnAM samasta vyakitatvane mAmA rahI gaI hatA teonA videzI nAmAnI. helana ane pAlInAM "helanamAMja samAvI daine kRtArthatA anubhavanAra pilInuM vyakitatva paNa ' anukrama ame hasA ane premanuM nAma pADayAM. haMsa jevA zubhra sva . [Eche. paNa eTaluM ja prabhAvazALI lAgyuM. beu samavayaska vRhAo vacce Akha, sAtvika ane svastha vyakitatvavALAM helanabenane haMsA nAma dhaNuM zAya che. vakhata hAsya-vinoda ane TIkhaLa tAM cAlatA ja hoya. pahele divase ane emanAM pratye anavarata prema ane vAtsalya varasAvanArA premamAM [. helane mArI sADIne bahuja rasapUrvaka tapAselI ane abhiprAya vyakata karela mAlAna mATe pramA sivAya bIjuM kayuM nAma vadhAre ba dha besatuM thAya ke suMdaratA ane kalamayatAmAM grIzIyana pizAkanI, pachI jagatamAM bIjAM " me jayAre e nAmAne arthe emane samajAvyuM che, tyAre emano risthAne bhAratIya strIonAM pizAkanuM Ave. temane pU. kAkAe (zrI maMgaLadAsa Ana danI' pAra na rahyo. sADIo sAthe teo Amatema pakavAsAe) sUcana karyuM ke tame bhAratamAM AvyAM che tenI suMdara yAda mAthe paNa eDhI. joyuM, pheTA phIlma paDAvyAM, ane Aja mAM E gIrI haMmezA sAthe rAkhavI hoya te tamAre bhAratIya pizAka paherIne vezamAM helananI icchA te bahAranA samAraMbhamAM paNa javAnI hatI tasvIro paDAvavI joie. teoe A sUcanAne AnaMdathI vadhAvI lIdhI. paNa catura pitAe bhaya batAvyuM ke Adata na hovAne kAraNe kadAca kime kahyuM ke huM tamane baMnene tamArA pheka para sADI paherAvI daIza. sADImAM emane vadhAre vakhata nahIM phAve. sADImAM kharekhara teo paNa nI, emanI IcchA te nakhazIkha bhAratIya Dhabe sajAvAnI hatI, paNa tI ' khuba ja zobhatAM hatAM, ane emanI uMmaramAMthI jANe dasa varSa kAragaragI,blAujha vagara sADI zI rIte zebhe ? vAta kharI hatI. darajI sAthe laI gayA hAla navA bahAnA dekhAtA hatA. . , 120 ochA thaI gayAM hoya tevAM nahAnAM dekhAtAM hatAM. Avyo, kapaDAM taiyAra thayAM, temanA mATe gaLAnI kaMThI bresaleTa vi. paNa te rAtanuM bhejana teo amArI sAthe levAnAM hatAM. ema Eaa pasaMda karI'. AvI. ane emane sajAvavAnuM kAma cAlyuM. sADIo pahe- IcchA saMpUrNa bhAratIya bhojana levAnI hatI. meM e ( rAvI, kAjaLa AMjayAM, kaMkanA cAMdalA karyA, veNI paherAvI, ane beune pUchI joyuM ke emanA mATe koI ekAda be vAnI khAsa emanI rIkAra karI dIdhAM. eTalAmAM pilI piokArI uThayAM ke ' amArA eDIvALA ane svAdanI banAvarAvuM jethI emane bhukhyA na rahevuM paDe paNa - ba, kAMI sADImAM zebhe kharAM ? amane te tamArA jevA caMpala teoe te saMpUrNapaNe hiMdI vAnIo khAvAne ja Agraha rAkhyo jehAe ThIka bhAI, mANasa deDA ane be cAra dukAnamAMthI bhAjana pahelAM varaMDAmAM beThA beThA helanane varaMDAnI laMbAI mApavAnI di jeTalA mayA teTalA moTA kadanA ca pa suMDalo te laI AvyuM. paNe IcchA thaI AvI. polIne hAtha pakaDIne teo be cheDA sudhI pIkI che e koImAM emanA paga peThA ja nahIM. badhI caMpalo emane nhAnI paDe. AvyAM. pagalAM gaNIne mApa kADhIne helane 145 Tana dI chevaTe teoe ughADe page rahevAnuM ja pasaMda karyuM. polI vAraMvAra meTA Apyo. pilIe jaNAvyuM ke ghaNIvAra helanano adhA ja tadana kho arIsA sAme uMmAM rahIne potAnA para khuza thatA hatA ane kahetAM , paDe che. paNa Aja emanI gaNatarImAM kayAMka bhUla thaI gaI lAgI. paNa tethI jarA paNa nahIM AjhapAtAM, jyAre pAnnAe tophAnI svaramAM kahyuM ke "helana tArI gaNatarI khoTI karI," tyAre emanI mAM mArI - hAsyane madhura dhvani comera guMjI uThaya: holanI, bhI te kevI - kataraNIvALI jAgI kevI che vi. badhuM helana tapAse che. ene dareka cIjane bArIkIthI jovI che, enI dRSTie nirakhavI che, polIsa, ene ajaba sAtha Ape che. rUmamAM raheluM phinicara, dIvavi ne pelI jyAre khyAla Ape che tyAre helana, pikArI hake che "byuTIphula byuTIphu....la. jamavAnA Tebala para paNa e . ramuja, TIkhaLa, ane AnaMda killela jArI rahe che ne te vaDe eraDA gAjI uThe che. tadana navI ja DhabanuM jamaNuM ane navI ja e jamavAnI hatuM, chatAM helana bahu ja svAbhAvikatAthI svAda laI laIne cIjanI vizeSatAnAM vakhANa karatAM karatAM khAtAM hatAM. beuna svAdilA bhAre, chatAM helananI tabIyatanI satata rokIdArI rAkhatA cAlI kaI kevAra helanane vAratA hatA. paNuM Aje helanane jANe koInA darakAra nahatI. dareke dareka vAnIonAM nAma pUchI pUchIne emaNo saMpUrNa nyAya Apyo. jamavAnuM puruM thayA pachI chuTa mevA ane sAkara AvyAM phaTamAM meTA cIkunAM be paMDayA karIne camacI jatA baja sItathI enI aMdarano gara cIne khAdhe. khArA kAnuM emane dhaNI ; gamyAM lAgyAM e vadhAre prAtAM aTakAvavA pelI eka hAtha pakaDI rAkhe che ke te halane bIje hAthe khAvAnuM zarU kare. Ama ramujI kheMcatANamAM pakavAsA DA, mIsa helana kelara . chevaTe te helanane ja vijaya thato. emanI pleTamAM eka cokaleTa upara tA putrI kumArI AratIbahena che. rathI thoDIka kAgaLa ukheDIne makA, je emaNe tarata ja uparano kAgaLa ka - * *
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ para - prabuddha jIvana ukheDIne Tapa ne mhoMmAM mUkI dIdhI. bIjI cokaleTa tadana aMdha ja mUkI, te enAM kAgaLano sAMdhA zodhatA jarA vAra lAgI. paNa chatAM thoDIvAre e kAgaLa paNa ukheDayA ane hasatAM hasatAM khAi gayAM. koi paNa cIja emane pasadaM paDI jAya te vanDaraphula ema pAkArI uThe A vanDaraphula khelavAnuM mAtra aupacArika nahAtu lAgatuM. paNa emanAM aMtaramAMthI uThatA avAja ja lAgatA hatA, chekarIonAM mhoM mAthA tapAsIne emanI vALanI gUMthelI sIne khUba Azcarya vimugdhabhAve paMpALI, ane enI lakhAi mApIne abhiprAya vyakata karyo ke vALa lAMbA rAkhavAnI rIta ghaNI sarasa che ane emane ghaNI pasaMda paDI che. vaitaraNA-tAnasA paryaTaNa revivAra tA. 20-2-55nA rAja savAranA cha vAgye niyata kAya krama mujaba pAyagnInA nAkA upara upasthita thayelA bhAi bahenone laine amArI payaTaNa basa upaDI. rastAmAM operA hAusa, dAdara tathA mATuMgA rAha jotA mitrone paNa lai lIdhA. AperA hAusathI khIjI traNa meTara sAmela thai. ATha vAgyA lagabhaga thANA pahoMcatAM 'ravI inDasTrIjha'nI phekaTarI AgaLa ame thoDA samaya ceAbhyA. amArA mitra ane thANAnA AgevAna jaina baMdhu zrI ratilAla ujamazI zAhe amane cA nAstAnu nimaMtraNa ApyuM hatuM. tyAM saMdhanA sabhya ane myunIsIpala kArarporeTara zrI jIvarAja bhANajI zAha ane anya snehI traNa moTA laIne amArI pahelAM AvI paheAMcelA teo amArI sAthe joDAI gayA.ratibhAe . amane sarvane hu bhAvathI nAsto karAvyo. ane amArA kAphalo AgaLa cAlyo. nAsika jatA AgrA roDa DhALa DhoLAva, ane vALavaLAMkane lIdhe bahu ramya lAge che. sADA daza vAgye ame vaitaraNAM pahoMcyA. tvane yatRtkiMcita pichANavAnA je avasara prApta thayA tene huM mArA jIvananuM eka moTuM sadbhAgya gaNuM chuM. 75 varSa eTale lagabhaga jIvananI saMdhyAe pahoMcI gayelA A meunI ajaba smruti, addabhUta kAryazakti, adamya utsAhuM ane jIvanapratyenI emanI subhaga dRSTi joine mane te divase kADhelAM vacana yAda AvyAM ke "mane te sI-tera varasa pazu jIvavu na game." vagara kAraNe ApaNe jIvanapratye ATalI udAsInatA ane nirAzA zA mATe sevatA hazu ? kharekhara emaNe aMdhane tA mArgadarzana karAvyuM che, paNa ApaNA jevA keTalAya dekhatAAne paNa teo navI dRSTi ApIne gayAM che. mArUM atara emane yAda karatAM bhAvapUrvaka namI paDe che ane udgAra nIkaLI paDe che ke " emanA 'paMca sadA sukhada hajo ! kalyANakArI je. ! Aje hiMdamAM cotarapha dhAtA badhA pAchaLa meTA jaththAmAM pANI ane vIjaLI e banne athavA bemAMthI eka meLavavAnA Azaya hAya che. caitaraNA baMdhanI pAchaLa mAtra jaLasa'cayano Azaya rahelA che. uparavAsathI AvatI caitaraNA nadIne 1850 pITa paheALA ane 270 rITa uMcA madha bAMdhIne nAthavAmAM AvI che. Ane lIdhe ubhA thatA sarovaranA vistAra bahu mAre nathI paNa dhanI uMcAi asAdhAraNa A rIte A eka pratibhAzALI vyakitaone satkAravAnuM, emanuM hAvAthI jaLasaMcaya atyanta vipula pramANamAM thAya che tAnasA tathA anya Atithya karavAnuM ane emanAM sAnidhyamAM rahIne emanAM virala vyakita-taLAvA maLIne mukha zaherane dararoja 120 lAkha gelana pANI purU pADI zakatA hatA. zaitaraNAnA baMdha purA baMdhAi jatAM te, tAnasA ane anya taLAvA maLIne dararoja 230 thI 235 lAkha gelana pANI purU" pADI zakAze evI gaNatarI che. dvaitaraNAnA baMdha lagabhaga purA baMdhAvA Avyo che. ema jaNAvavAmAM Ave che ke ATalA uMcA baMdha hiMdabharamAM anyatra nathI. AkhA baMdha sImenTa kAMkrITanA banAvavAmAM AvyuM che. caitaraSNAthI tAnasA sudhI pANI lai javA mATe cAra mAila lAMkhI ane 120 IMca vyAsanI Tanala nAkhavAmAM AvI che. A Tanala keTaleka ThekANe pApathI joDavAmAM AvI che. caitaraNAthI tAnasAne sIdheA rastA 16 mAilanA che. AgrA roDa upara thaIne vaitaraNAthI tAnasA AvatAM 25 mAIla thAya che. caitaraNAnA baMdha taiyAra thaye badha upara cane jatI saDaka, amadAvAda reDane maLI javAnI che. caitaraNAnA baMdha mANasa nI karAmatanA eka addabhUta namunA che. pUrNimAM pakavAsA muMbai zaherane Aja sudhI muMbaithI lagabhaga 55 mAila dura Avela tAnasA sarovara, moTA bhAge pANI purU pADatu hatuM ...muMbainI vadhatI jatI vastInA kAraNe tAMnasAnu pANI ochu paDavA lAgyuM ane temAM pANInI zI rIte puravaNI karavI enI tapAsamAMthI vaitaraNA baMdhanI yojanAnA uddabhava thayA. uMcANu mAMthI vahetA AvatA ane AsapAsa TekarA TekarIothI gherAyalA jaLapravAhanA vaheNanI ADe eka moTI dIvAla bAMdhavI eTale ke nadIne A rate nAthavI ane khu tA 15-3-55 sarAvara pedA karavuM AnuM nAma badhayAjanA. uMcethI AvatA jIpravAhane pApaDhArA niyaMtrita karI zakAya ane tene vIjaLInA paMkhA jevA krUratA moTA pappA upara jhIlI zakAya te temAMthI vIjaLI pedA thAya tyAMnuM dRSya paNa eTalu ja bhavya ane akhAne pakaDI rAkhe tevuM che. AvA khaMdha bAMdhavA eTale paththara ane sImenTanA DhagalAbaMdha upayoga. najIkanI khANamAMthI paththara Ave, daLAya ane temAMthI nAnA meTA paththara, kAMkarA tathA retI thAya ane sImenTa sAthe tene meLavavAmAM Ave ane badhanI jagyAe tene vyavasthita rIte lavavAmAM Ave ane e rIte baMdha nIcethI upara baMdhAte cAle. aa badhI : canA nihALIne prasannatA anubhavI. virAmasthAna upara pAchA pharyA ane nAsto karIne amArI savArI khAra vAgyA lagabhaga tAnasA tarapha upaDI. baporanA be vAgyA lagabhaga tAnasA pahoMcyA. mukhathI zaitaraNA pahoMcatAM raste ThaMDaka hatI. caitaraNAthI tAnasA jatAM ThIka ThIka garamI lAgI. have ziyALA khatama thayA hatA ane u ALAnI zarUAta thap cukI hatI e hakIkatanuM mAje bhAna thayuM, tanasA tarapha javAnA zrI chatrarAja bhANujI zAhu vaitaraNA baMdhanI ceAjanA samajAve che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-3-papa prabuddha jIvana - rapa3 , rarato AgrA roDa uparathI kaMTAya che. A pAMca mAIlane rAte jhADapA- DhaLI rahyo hate. bhejana taiyAra hatuM. zikhaMDa purInuM jamaNuM hatuM ke nathI bhareluM che ane ADA avaLA ucAMnIcA Aroha avarohathI rasAIne lagatI AkhI javAbadArI amArAmAMnA zrI jIvarAjabhAI - bhAre romAMcaka lAge che. tAnasA gesTa hAusa upara ame gayAM ane jemane annapUrNAnA nAme saMbodhe che te saMdhanA upapramukhazrI amArI AMkha sAme kAdaMbarImAM AvatA aAda sarevaranuM smaraNa lIlAvatI bahene mAthe lIdhI hatI. khAvAnA zokhIne paNa purA dharAya che karAve evA nirmaLa jaLathI bharelA vizALa sarovaranuM amane ane temane jarA paNa uNapa na lAge evI vividha vAnIothI bhareluM darzana thayuM ane mugdhatA ane prasannatAe amArA cittane AvarI amArUM jamaNa hatuM saue AnaMdathI sAthe besIne bhojana karyuM. dUra lIdhuM. tAnasA pahoMcyA bAda zItaLa jaLa vaDe hAtha meTuM dhAyA ane pazcima bAjue ane parvatanI kora upara sUryanuM lAla biMba' laTakI cApANI pIdhAM ane thAka ane garamIthI upajelA kaMTALAnuM rahyuM hatuM. dainika cakra pUruM karIne surya ane sarvanI rajA laI rahyo nivAraNa kayu. tyArabAda eka bAjue rasoI taiyAra thavA lAgI. bIjI hate. jhADapAna ane parvata zikhara upara patharAyale prakAza saMkelAI bAjue kaI maMDaLI brIja ramavAmAM guMthAI gaI, te kaI maMDaLI rahyo hate. saMdhyAkALanuM gAMbhIrya amArA cittane AvarI rahyuM hatuM. | nAvA dhovAnA vyavasAyamAM paDI. keTalAke ArAma levAnuM pasaMda karyuM ame paNa amArA paDAva saMkalIne tyAMthI mubaI tarapha javA upaDayA. kI te keTalAka eka yA bIjI viSayanI carcAmAM samaya pasAra karavA lAgyA. basamAM Akhe raste gAnatAna ane annakaDIne AnaMdakarlola karatAM ? game te vyavasAyamAM rokAyelA hoie paNa AMkhe avAranavAra Asa- rAtrInA daza vAgyA lagabhaga sau pitatAnA nivAsasthAne pahoMcI | pAsanA bhavya duSya tarapha kheMcAyA ja karatI hatI tarapha unnata gayA. vahelI savArathI rAta sudhI eka sarakhI AnaMdamastImAM amAre zikharo dharAvatI parvatamALa hatI ane vacce vipula vistAra dharAvate A samaya eka mIThA svapnanI mAphaka pasAra thaI gaye. jaLarAzi hate. kayAM ahiMnI pArAvAra zAMnti ane anupama sRSTi- paramAnaMda, solyuM ane kayAM muMbaInI pArAvAra dhamAlavALuM azAnta jIvana A bhArata sarakAranuM aMdAjapatra rIte mata muMbaI ane tAnasAnI sarakhAmaNI karyA karatuM hatuM ane je - briTIza sarakAranA varSo junA rAjyavahIvaTamAM ApaNe bhAratanAM be ghaDI AnaMda ane saundarya mANavAnI maLI che te mANI laIe aMdAjapatramAM Avaka, kharca, khAda ane purAMtanA AMkaDA pura rasa : ema mana kahetuM hatuM. sAMjanA cAra vAgyA, sADA cAra thayA, sUrya dharAvavAne TevAyelA chIe. pazrima AkAza upara DhaLavA lAgyo. tenA te jamAM prakharatA ghaTavA lAgI, sarakArI vahIvaTa mAtra pitAnI sattA TakAvavA, kAyado ane vyavasthA ja saumyatA vadhavA lAgI. AsapAsanuM dRSya vadhAre sehAmaNuM banavA lAgyuM. jALavI zAnti sAcavI rAkhavA, sthiratA TakAvI vizvAsanuM vAtAvaraNa jhADapAna upara sUryanAM namaNuM kiraNa nAcavA lAgyAM. maMda maMda pavana- nabhAvavA ane prajAnA vikAsanI pragati zAnti ane sthiratAmAMthI Apalaharie vahevA lAgI, garamI ane ugratA hatI tyAM zItaLatA ane Apa janme tevI nitivALA rAjyavahITanuM kharca vadhe che ke ghaTe che saumyatA patharAvA lAgI. amArI maMDaLI lagabhaga 85-90 bhAI ane kharca vadhe te prajA upara navA karaverA zuM paDe che ane kharca bahene tathA bALakanI hatI. sau sAthe maLIne pharavA nIkaLyA, tAnasAnA ghaTe te prajAne zuM rAhata maLe che teTalA purate ja prajAne rasa hoya te baMdhanI nIce bhAgamAM pharIne sarovaranI pALa upara AvyA ane svAbhAvika che. tAnasAnI racanAno ame sIdhe paricaya karavA lAgyA. paNa svataMtra dezonA aMdAjapatra judI dRSTie ane judI tAnasAnA baMdhanI pALane vistAra eka mAIlane che. sarovarane nItithI taiyAra thAya che. prajA paNuM aMdAjapatrane judI STie mApe che paTavistAra 8 corasa mAIlane che. baMdhathI uMcAI 5 phITanI che. bhArata svataMtra thayA pachInA zarUAtanA be varSa rAjakIya sthiratA , kautaraNAnA baMdhamAMthI kADhe nI pAIpa tAnasAmAM pANI purU pADI zake ane sudaDhatA meLavavA mATenI cintA ane parizramanA hatA. eTale tenA che, tema ja temAMthI muMbaIne sIdhuM pANI ApI zakAya evI paNa aMdAjapatre paNa lagabhaga junI ghareDanA hatA ke paNa junI dRSTie - vyavasthA che. svataMtra bhAratanA aMdAjapatrane jatA rahyA. che . sAMja paDavA AvI; sUrya pazcima kritija tarapha dhIme dhIme svataMtra bhArate Arthika nItinI sau prathama spaSTatA kalyANakArI rAjya sthApavAnI karI; 195ranI maMdInI Arthika kaTokaTI pachI bhArata sarakAranuM lakSya rAjakAraNamAMthI pheravAIne arthakAraNuM upara kendrita thayuM che. AjhAdInI laData purI thatAM svataMtra bhArata AbAdInI che laDatanA maMDANa kare che te nAda prajAmAM guMjato thayo. AjananAM bhagIratha kAryo UpADIne prajAne tenI pratIti karAvavAnA prayAso thayA. paNa aNakheDAyelI jamIna kheDavAnI janAmAMthI tAtkAlIka phaLanI AzA kema rakhAyaM? prajA te samajatI hatI chatAM laDAI ane laDAI pachInI jIvanajarUriyA- . tanI hADamArIe prajAne parezAna karI rahI hatI. prajA adhIrI banI hatI. sarakAre A zarU AtanA rAjyavahIvaTamAM ghaNuM chetarA maNe anubhavI hatI eTale "chAza paNa tAnasA khAte yaMTa maMDaLI ja jANe. phaMkIne pIe" teTalI sAvacetIthI dhImAM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2pa4 prabuddha jIvana tA. 15-3-55 pagalAM bharatI hatI. pariNAme eka samaye bhAratanI sarakAra ane prajA udyogapatione vadhu saddhara banAvavAthI prajAnA bhAge dagArIne vadhu vacce jANe ke ekadIlIne abhAva hoya tevuM vAtAvaraNa sarjAtuM utejana nathI maLatuM ? AvA prazno samajavA ane vicAravA jeTalA dekhAtuM hatuM. lako samaju thaI gayA che, * Ayojana kAryomAM abajo rUpiyA kharcavAnA hatA kaI paNa AvA eka nahi paNa aneka kAraNa-jemAMnA keTalAka prajA navI pravRtti karatAM pahelA tene lagatA AMkaDA, hakIkate, kSetra-taSa _ii, paNa nahi jANatI heya-sarakAranI samAjavAdI nItinA sarjana mATe pUrva taiyArI mATenuM kharca, aNakheDAyelA kSetrane pahoMcI vaLavA navA javAbadAra haze. kaMpanI ekaTanA sudhAraNAnI taiyArI cAle che ane vAhanavyavahAra sthApavA vigere aneka pUrvataiyArI karavAnI hatI. temAM kramazaH menejIMga ejanTanI prathAne rUkhasada ApavAnI vAtane paNa AgalA rAjyavahIvaTane A bAbatano vAraso tadana kaMgALa hate. sthAna che tenuM kAraNa paNa AvuM kAMIka haze tevI ApaNe zradhdhA eTale pUrva tayArImAM gayela samaya ane thayela kharca eLe gayAnuM rAkhavI joIe. . lokone bhAsavA lAgyuM. AjananI baDI vAtamAM lokonI zradhdhA besatI te sahakArI ane sarakArI udyoga sAthe khAnagI udyoganA nahi ane utsAhano abhaoNva hate' sahaastitvane ane tene utejana ApavA rIbeTa jevI padhdhati AvA vAtAvaraNamAM pratyakSa pratIti vinA lokahRdayane jItavAnuM A aMdAjapatramAM zA mATe samAveza karavAmAM AvyuM haze? ' kAmamAM himAlaya sara karavA jevuM banyuM jatuM hatuM. AjanA kAryonI dezanI mUDI, buddhi, anubhava, sAdhane zakita ane samayane pragati sAthe kudarate mahera karI ane zrI kaDavAIe hiMmata karIne maryAdA che eka jhapATe rASTrIyakaraNa hAla turata azakaya dekhAya paNa vyavasthita rIte aMkuza kADhayA. dhAnyanA DhagalA thayA. ghaNI cIjonuM dezane vikAsa anivArya hoya ane bekArI vadhavAnuM jokhama lIdhA audyogika utpAdana vadhyuM. aneka cIjanuM navesarathI dezamAM vinA rojagArInI zakyatA vadhAravI hoya te jayAM bane tyAM sarakArI utpAdana thavA mAMDayuM, badhuM chellA mAtra be varSamAM dekhAyuM ane lokonI sAhasane prathama sthAna apAya, sarakAra na pahoMcI zake te udyogo AMkha camakI. lokomAM zradhdhA ane utsAha pragaTayA. lokonA dila utsAhathI khAnagI sAhasa mAraphata vadhu ne vadhu pramANamAM sthapAya, ane cAlI dhabakatA joIne sAcI lokazAhImAM svabhAvika rIte bane che tema sattA rahelA udyoge paradezI hariphAI temaja atyAranA keTalAka udyogapationI upara beThelA prajAnA pratinidhio paNa utsAhamAM AvI gayA. dagAkhorI vRtti sAme rakSaNa ApI bane teTalA sadRDha banAvavA prayAsa "ArAma harAma hai" nuM sUtra hetuM mukIne kAMgresa pakSa ane thAya te sivAya hAla turata bIjo koI vikalpa zakaya kharA? koMgresa sarakAra eka DagaluM AgaLa vadhyA, ane temaNe deza mATe AvA mukhya carcAspada mudAone samajI lIdhA pachI A samAjavAdI dhyeya apanAvyuM. A Arthika pUrvabhUmikA najara samakSa rAkhIne aMdAjapatrane jananAM bhagIratha kAryo ane temAM thatA jaMgI kharcano vicAra karIe. ebhyAsa kare te have prajA mATe jarUrI bane che. te ja je prajAnA thaDe nirarthaka vyaya thAya che, thoDuM lAMcarUzyatamAM cavAI jAya che, hAthamAM rAjyanI chevaTanI sattA che te pitAnA sattA upara beThelA pati- kAma haju dhImuM thAya che, AvaDA kharca leka jIravI zakaze ke kema nidhione sAcA mArgadarzaka ane utejaka banI zakaze. tevI zaMkAo raju karavA sivAya have lokamAM jana viSe zradhdhA, - A pUrvabhUmikA samajyA pachI svAbhAvika rIte ja saune lAgaze AtmavizvAsa ane utsAha pragaTelAM che. eTale ame jananuM mahatva ke aMdAjapatranI khAda ke purAMta e mahatvanI vAta nathI, paNa sara samajAvavAnI have jarUra rahetI nathI. kAranI Arthika nItine ane prajAnI pragatine anukuLa ane pratikuLa - je AjanA jarUrI hoya to tenA kharca mATe Avaka ubhI to A aMdAjapatramAM kyA che te ja mahatvanI vAta che. karavI te paNa tenuM ja jarUrI che. A Avaka ubhI karavA mATe kayA sarakAra mAtra kAyade, vyavasthA ane zAMti jALavIne besI varga upara keTalo bejo nAkhavo te sarakAranI samAjavAdI nItine anurahe temaja ahiM tahiM thoDI rAhata Ape tevA aMdAjapatramAM game kuLa hoya te rIte thAya che ke nahi te mahatvane prazna che. teTalI purAMta hoya ane eka vyakita pAse muDI vadhe tema sarakAranI samAjavAdI nIti sarakAre hamaNA ja svikArI che. sAthosAtha karaverA muDI vacce jAya tenI koI kIMmata nathI. tapAsa-samitinA ahevAla paNa sarakArane hamaNAM ja maLe che. prajAnA peTe jarUra puratA pATA baMdhAvavAne tatkALa purato apa cAlyA AvatA aMdAjapatranA mALakhAne chinnabhinna karyA sivAya A jaza baherIne paNa je sarakAra bane teTaluM dhana, sAdhana, zakita ane banne bAbatene najaramAM rAkhIne ane bane teTalI Avaka vadhAravAnI samaya prajAkalyANanA pAyAnA kAmamAM reDaye jAya ane lAMbe gALe gaNatrI rAkhIne A varSe thaI zake teTalA pheraphAra thayA che tema kahI tenA upara ApoApa dezanI samRddhinI dIvAla cakravadhI vyAja sAthe vadhune zakAya. ane Arthika bAbatenI vAstavikatA mAtra bhAvanA ke bhASaNothI vadhu suddaDha ane uMcI jatI jAya tevI jogavAivALA aMdAjapatramAM * game teTalI khAda hoya tethI prajA rAcI zake che. bhedI zakAtI nathI te kadI bhulavA jevuM nathI. AMkaDA, hakIkate, cAlu sthiti ane vAstavika saMjogenI nakakara bhUmikA para ubhA rahyA ' ' AyAta jakAtanI Avaka tadana khalAsa thAya, dezanuM dhana khecI pachI ja Arthika ATApATAnI ramata nANAM pradhAna pitAnI jatI paradezI mAlanI AyAta tUTe, dezanA udyoge phulephAle ane - budhdhi ane cAturyanA pramANamAM ramI zake che. te bhUmikAnI bahAra sAthe sAthe tUTatI AyAta jakAtanI Avaka puravA dezI udyogo khamI zake teTalI A paMkArI DayuTI naMkhAye jAya te aMdAjapatra jarA paga mukatA pitAne ane te prazvanane sparzatA kSetrane tadana uthalI dIlagIrI ke duHkhathI nahi paNa AnaMdathI vadhAvavA jevuM aMdAjapatra paDatA vAra lAgatI nathI. gaNI zakAya. * * eka sAmAnya mAnavInI draSTie thayelI A savistara samIkSA paNa saratI dezI vastuo vAparanArane dezI seMdhI pachI svAbhAvikapaNe saune lAgaze ke AmAM kayAM madhyamavarganI vastuo kharIdavI paDe tevA verA ADakatarI rIte lokonI gaNatA nathI te eka mude bAda karatA aMdAjapatranuM ghaDatara dezane keDa bhAMge che ane zrImanta udyogapatione vadhu zrImaMta banAve sAcI dizA mAM laI jaI rahyuM che. _ che tenuM zuM ? laDAI daramyAna udyoganA bhege khIssA bharavAne TevAyelA bApAlAla dozI ' muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, 3. mudraNasthAnaH javAhara prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka reDa, muMbaI, 9.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ = ".. . 1 : ' ... 5 ' 2 '' nAma rajIsTarDa naM. B 4ra66 vArSika lavAjama rUA. 4 prabuddha jIvanI T. a " IT | pra. jaina varSa 14-pra. jIvana varSa 2che. A aMka 23 muMbaI, eprila 1, 1955, zukravAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra * AphrikA mATe sIliMga 8. ' chuTaka nakala: traNa AnA 1 zammitramruantim elianadalatarnimmun taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ultmanurmenimatumtartructinutmorimumi aspRzyatA (aparAdha) dhAre : hiMdu-jaina prazranI vicAraNA hiMdamAM rahI sahI arapRzyatA nAbuda karavAnA hetuthI "aspRzyatA (aparAdha) dhAro- Untouchability (offences) Bill lokasabhAnI cAlu beThaka daramiyAna rajU thavAnuM che. A kAyade mAtra hiMdu samAjane lAgu paDe che ema nathI paNa samasta prajAne lAgu paDe che. je koI sthaLa yA saMsthAmAM hiMdu lekhAtI anya ke vyaktine praveza, pUjA cA bhegavaTAne adhikAra hoya te sthaLa yA saMsthAmAM anya koI vyakitane te aspRzya gaNAya che e kAraNasara te te adhikArathI vaMcita rAkhI na zakAya-e A bIlane vidheyakane-udeza che. A vidheyakamAM rahelI nIcenI kalamoe khAsa karIne jaina samAjanA amuka varSomAM ugra virodha ane uhApoha pedA karyo che. e vidhapreraka kalame nIce mujaba che. vivAdAspada kalame athavA Punishment for enforcing religious disabi- (ba) koI paNa jAhera pUjA, prArthanA, ke upAsanAnA sthAnamAMthI Milities-whoever on the ground of " untouch eka ja dharmane anusaratI vyakitaone je hada sudhI pUjA prArthanA karI - ability" prevents any person. " upAsanA karavA devAmAM AvatI hoya te hada sudhInI pUjA, prArthanA ke koI (a) from entering any place of public wor. upAsanA karatAM athavA te koI paNa prakAranI dhArmika kriyAo karatAM te athavA te koI pavitra lekhAtA taLAva, ku, jhare ke jaLa pravAhamAM che ship which is open to other persons profes snAna karatAM ke tenA pANIne upayoga karatAM aTakAyata kare, te vyA sing the same religion or belonging to the same religious denomination or any section! kitane cha mahInA sudhInI kedanI athavA te . 500 sudhInA daMDanI thereof as such person; or (b) from wor athavA te banne prakAranI zikSA karavAmAM Avaze. shipping or offering prayers or performing any 240215 spaSTIkaraNa :religious service inftany place of publio wor jemAM zikha, jaina, baudhdha dhamIe, vIrazaiva, liMgAyate tathA ship or bathing in or using the waters of, AdivAsIone ane brahma samAja, prArthanA samAja athavA AryasamAveza any sacred tanks, well, spring or water course janA anuyAyIono samAveza thAya che evI hiMdu dharmanI koI paNa che in the same manner and to the same extent. paraMparA ke tenI zAkhA prazAkhA dvArA hiMdu dharmanA anuyAyI hovAne kI - as is permissible to other persons professing dAvo karatI vyakitaone eka ja dharmanA eTale ke hiMdu dharmanA ane nI the game religious denomination or any section yAyI tarIke lekhavAmAM Avaze." ' ' '' nAma thereof, as such person; shall be punishable tyAra bAda cothI kalamamAM koI paNa vyakitane aspRzya lekhavAnA - with imprisonment which may extend to six kAraNe anya aneka sthaLone tema ja saMsthAone lAbha letAM je koI ja , months, or with five hundred rupees or with vyakita aTakAyata kare tenA mATe paNa upara mujabanI zikSA pharamAvavAmAM both, AvI che. A saMsthAomAM dharmazALA, sarAI athavA te musApharakhAnAne Explanation:--For the purpose of this samAveza karavAmAM Avyo che. , , ; , section and section 4, persons professing the A dhAre koI amuka dharmanA anuyAyIone lAguM paDatuM nathI, 1. Hindu religion in any of its forms or deve ema chatAM paNa aspRzyatAnI rUDhi mAtra hiMdu samAja sAthe ja joDANa || lopments including Sikhs, Jains, Buddhists,. yalI heIne A dhAre mAtra hiMdu samAjane lakSyamAM rAkhIne ghaDavAmAM Virshaivas, Lingayals, Adivasis and followers Avela che ema svIkArIne tenI carcA karavI vadhAre egya lAge che. te of the Brahmo, Prarthana or Aryasamaj shall hiMdu-jainano prazna be deemed to profess the same religion. ApaNe sauthI prathama hiMdu-jainanA praznane vicAra karIe. A e kalamane anuvAda - dhAre hiMdu dharmamAM anya saMpradAya sAthe jaina saMpradAyane antargata - nA , dhArmika aTakAyato lAgu pADavA badala zikSA kare che ane te sAme keTalAka jainene sakhta vadhe che. A pratane aMge ApaNe eka bAbata jANI levI ghaTe che ke hiMdI - je koI vyakita anya vyakitane mAtra "aspRzyatAnA kAraNe dharmamAM jaina dharmane antargata lakhavAnI, A keI navI vAta " . nIce jaNAvela bAbatamAM aTakAyata kare - . ' nathI. hidI baMdhAraNanI 25 mI kalama sAthe joDAyelA khulAsAmAM paNa 1 (a) eka ja dharmanA anuyAyI hovAne gha karatI athavA te spaSTapaNe jaNAvavAmAM AvyuM che ke hiMduo saMbaMdhe jyAM jyAM ullekha eka ja dhArmika samudAya athavA te tenA koI vibhAga sAthe joDAyelI karavAmAM AvyuM hoya tyAM tyAM te ulekha zikhe, jaina ane bauddha vyakitaone mATe khulluM hoya evA dhArmika pUja yA upAsanAnA sthA- dharmIone lAgu paDe che ema samajavuM ane hiMdu saMsthAone lagatI namAM praveza karatAM aTakAyata kare. ullekhane paNa e mujabane artha samajo. : : - - -
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 prabuddha jIvana hiMdu zabdanI utpatti kyAre thaI ? A prastuta dhArAnI trIjI kalamanA spaSTIkaraNamAM. je kAMi kahevAmAM AvyuM tenA virodha keTalAka jainA e kAraNe kare che A navA dhArA jaina dharmone hiMdudharmanI eka zAkhA tarIke jAhera kare che, jyAre temanA mata pramANe jaina dharma sauthI purANA ane svataMtra dharma che. A abhiprAya barobara hoya ke na hoya paNa spaSTIkaraNamAMthI ja artha nIkaLe che ema dhAravuM kharekhara nathI. spaSTIkaraNamAM je saMpradAyane hiMdudharmamAM antargata gaNavAnuM kahevAmAM AvyuM che tenA e prakAra sUcavavAmAM AvyA che. (1) hiMdu dharmanI koi paNa para parA (2) hiMdudharmanI zAkhA prazAkhA. hiMdu zabdanA upayoga zarU thayAne 'vadhAremAM vadhAre 1000 varSa thavA AvyAM che. e pahelAM hiMdu zabda "koi jANatuM nahatuM, jUnA dharmagraMthAmAM hiMdu zabdanI ke i ThekANe ullekha AvatA nathI. musalamAna 'hiMdanI vAyavya dizAethI sIdhu nadI eLa'gI maiM hiMdamAM AvavA lAgyA te sasaya daramiyAna siMdhunI A bAjue vasatI prajAne hiMdu zabdathI musalamAnA oLakhavA lAgyA. e vakhatanA samAja e hiMdu samAja kahevAyA ane e samAja je dharma pALatA hatA te samuccaye hiMdu dharma tarIke oLakhAvA lAgyA. A dharma mukhyatve traNu paraparAnA khane hatA, vairdika, jaina ane bodha. A rIte jainane paNa musalamAnAnA Agamana kALathI hiMdumAM huM antagata lekhavAmAM AvyA che. A uparathI hiMdudharmamAMthI jainadharma nIkaLyA che evu' jarA paNu phalita thatuM nathI. musalamAnA AvyA pahelAM hiMdamAM je soMpradAyA-paraMparA-astitvamAM hatI te paraMparAene eTale ke vaidika, jaina tathA baudhdhane ane tyArapachI je saMpradAyo astitvamAM AvyA eTale ke zikhA, liMgAyatA, brahmo samAja, prAthanAsamAja tathA AsamAja Adi zAkhAprazAkhAone hiMdudhama mAM navA dhArAnuM spaSTIkaraNa antagata kare che. vIrazaiva sapradAya viSe mane kazI mAhitI nathI ane AdivAsIne A hAramALAmAM kema sAmela karavAmAM Avela che te samajAtu nathI, kAraNa ke AdivAsI evA koi saMpradAya nathI.) hiMdu dharmane A rIte vyApaka arthamAM svIkAravAthI jaina dharmanI ke.i hINupata thatI nathI tema ja tenA gaurava ke purAtanatAne kazI hAni paheAMcatI nathI. A ApaNe spaSTa rIte samajI laIe. ' 'hiMdu' eTale vaidrika' nahi ApaNe bhUlathI hiMdu. dharmane vaidika dharma sAthe bheLavI daie chIe ane tethI jaina dharma hiMdu dharmanI zAkhA hovAnA guMcavADAmAM paDIe chIe. jaina dharma ane vaidika dharmano paraspara zaoN sabaMdha che, krANu AgaLa ane kANu pAchaLa, kAnA vikAsamAMthI kone uddabhava thaye e badhA svataMtra prazno che ane aitiSAsika sazodhananA viSayA che. paNa hiMdu dharmImAM jaina dharmane antagata karavAthI uparanA praznA paratve eka yA khIjA prakArane niNaeNya lezamAtra lita thatA nathI. alabatta keMdi kardi hiMdu zabdane "vaidika " arthamAM upayoga saMkucita ane vibhramajanaka che. yunAITeDa sTeTasa amerikAnA eka vibhAga che, ema chatAM 'amerikA' zabda ApaNe yunAITeDa sTeiTasa pUrato sAdhAra rataH vAparIe chIe te mAphka A "hiMdu" zabdane paNa vaki" zabdanA maryAdita atha mAM kadi kadi prayoga thAya che, paNa AvA prayAga nathI tarkasa Mgata ke nathI itihAsasaMgata ane atigyAptinA doSathI "mukata che. hiMdanA baMdhAraNe paNuM hiMdu zabdane saMkucita nahiM paNu vyApaka arthamAM svIkAryAM che. A hakIkata dhyAnamAM laIne hiMdu zabdane vaidika, baudhdha, jaina Adine AvRta karatA vyApaka athamAM svIkArI leve ane e rIte hiMdu-jainanA vivAdAspada praznane anta ANuvA e ApaNuM sarva mATe DahApaNa bharelu ane zreyaskara che. vAra vikatAnA paNa temAM ja svIkAra rahelA che. tA. 1-4-55 aspRzyatAnI AtyaMntika nAbudI. prastuta dhArAnA Azaya kAi paNa vyakitane te aspRzya hovAnA kAraNe koI paNa saMsthAmAMthI bahiSkRta rAkhavAmAM AvatI hAya, phAi paNa saMsthAnI sagavaDAnA anya hiMduone je lAbha maLatA hoya ane aspRzya lekhAtI vyakitane ja te lAbhamAMthI vaMcata rAkhavAmAM AvatI hAya, kASTa manAra jananA sthAnamAM ke khAnapAnane lagatI ATalA ke upAhAra gRheAmAM aspRzya hovAnA kAraNe ja tene praveza karavA devAmAM AvatI na heAya--AvA sarva prakAranA bahiSkArane kAyadAthI niSiddha karavAno che ane aspRzyatA-nAbudIne ApaNe dhyeya tarIke hiMdanA baMdhAraNamAM nirapavAda rIte svIkArela heAvAthI A Azaya ucita ane AvakArapAtra che. paNa sAthe sAthe dhArAzAstrIoe e paNa jovu rahyuM ke hakaka athavA adhikAra aspRsya lekhAtA vargonI samakreTinA anya hiMdune paNa na maLatA hoya evA kApaNu hakaka ke adhikAra aspRzya lekhAtA vargane maLavA na joie, kAraNa ke Ama karavu te karavA dhArelA dhArAnA AzayanI khahAra jatu lekhAze, eTaluMja nahi paNa aspRzya lekhAtA vargane viziSTa adhikAra ApIne aspRzyatAnI ja khIje cheDethI svIkRti karI lekhAze, je svIkRti sarva pakSe eTalI ja anicchanIya che. kamanasIbe upara jaNAvela prastuta dhArAnI banne kalameAmAM A doSa najare paDe che. ane kalamA bhAre aTapaTI che ane tenA nizcita azA che tenA nirNaya karavA bahu muzkela che. ema chatAM paNa e banne kalamAno jhINavaTathI vicAra karatAM ane sAra tAravatAM evA artha kulita thatA mAluma paDe che ke hiMdu dharmanA peTAmAM rahelA aneka sapradAyomAMnA koi eka sapradAyanA maMdira tathA dharmazALAmAM e sapradAyanI bahAranA hiMdue!ne praveza karavAnA, pUjA-prArthanA-upAsanA karavAnA ke UtaravAnA kAyadAsara bhale hakaka prApta thate na heAya te pazu evAM maMdiramAM tathA dharmazALAmAM harijanonI koi paNa prakAranI aTakAyata thaI nahi zake. A kevaLa enDruduM che. Ane pariNAme samAjamAM binajarUrI saMdharSoM pedA thavAne sa Mbhava che. vaLI aspRzyatA nAbudInA tAnamAM aucitya ane nyAyanI sImA eLagavAmAM Ave e bakarAne kADhIne uMTane dAkhala karavA barAbara lekhAze. A dalIlanA sAra e che ke aspRzyatA nAbudIne lagatA kAyado mAtra eka ja veraNu svIkArIne thavA joie ane te eke hiMdu dharma nIce AvatA bhinnabhinna saMpradAyonA maMdiro tema ja dharma zALAomAM je hakaka adhikAra ane sagavaDa e sapradAyathI bahAranA hiMduo bhAgavatA hoya te hakka adhikAra ane sagavaDa hiMdu lekhatA hArajanAne paNa saMpUrNa rIte maLavA joie. A dhAraNa dhyAnamAM rAkhIne kramaza : (1) madira praveza, (2) devapUjA adhikAra, (3) dharmana zALAgano upayoga e traNa khAkhatAne ApaNe vicAra karIe. (1) madira praveza kAi paNa maMdiramAM praveza karavAno adhikAra ne ene mAtra kAyadAMnI ja bhASAmAM vicAra karIe te ema kahevuM paDe ke je maMdira je sapradAyanuM hAya te maMdiramAM praveza karavAnA mAtra te sa MpradAyanA anuyAyIone ja adhikAra hAi zake. paNa vyavahAranA kSetramAM maMdirapravezAdhikAra haMmezA ati vyApaka ane nikha dha rahyo che. maMdirapravezanI AvI sAMkaDI maryAdA paNa saMpradAye Aja sudhI svIkArI nathI ane dareka saprAyanAM maMdiro sau koi hiMduone mATe Aja sudhI khullAM rahelAM che. mAtra ca UbhI thAya che hirajanAne A maMdiramAM dAkhala karavAnI bAbatamAM. hirajane saMbadhe upara jaNAvyA mujabanI nIti sarvamAnya banelI hene ane rAjyanA baMdhAraNe te nItine nirapavAda paNe svIkArelI hoIne hiMdu saMpradAyanAM kAjI paNa mAMdaramAM harijane sameta sahiMduone A dhArA pravezAdhikAra ApavA mAge che te cegya che. A sAme koipaNa vage 2
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ : phephsa pradA maMdiramAM dAkhala thai jaze ane maMdirane abhaDAvaze, mATe amA madirA mAtra amAro, sapradAyanA anuyAyIo mATe jAherAta keTalake jetA tema ja jainetarA kare che cADe che e pAchaLa kevaLa aspRzyatAvRtti cAlavA devI na ja joie. AvI jAherAta ane pATiyAM dhArAthI have arthazUnya bane che ane te yogya ja che. (2) pUjA-prArthanA-upAsanA have bIjA muddAnA vicAra karIe, maMdirapraveza jeTalo jAne adhikAra sAmAnyataH vistRta hatA nathI. jyAM anya hiMduone A ka adhikAra sulabha Aya tyAM aspRzyone jarUra e adhikArathI ApaNe vacita rAkhI ta ja zakIe, paNu maMdirapraveza jeTalA devapUjAnA prazna saraLa nathI. te prazna ghaNA ALA che ane te viSenI pracalita rUDhine vaLagI rahevA mATe anuyAyIo bahu ja ugra mAnasa dharAvatA hAya che. mUrtinI pavitratA viSe anuyAyI phLAmAM keTalIka rUDha mAnyatA haiAya che. jenI upekSA ke avagaNanA karatAM jAta jAtanA saMdharSo pedA cavAne saMbhava rahe che. keTalAka saMpradAyAmAM te te saMpradAyanA anuyAyI sivAya kadi meM paNa anyane pUjA karavA devAmAM AvatA nathI eTale ke iSTa devanI -bhUtinA sIdhA sabaMdhamAM temane AvavA devAmAM AvatA nathI. keTalAka sa pradAyomAM AvA sIdhA saMbadha adhikAra anuyAyIomAMthI paNa amuka - pUratA ja maryAdita hoya che. AvI jayAM rUDha maryAdA hoya tyAM aspRzye te tema ja anya hiMduone pUjA karavAno adhikAra ApavA yogya nathI. A maryAdAne spaSTa rUpamAM prastuta dhArAmAM nirdeza thavA jarUrI che. navA sAMpradAyiMka dha zALAo have ApaNe trIjA muddA upara AvIe. hiMdunI dharma zaLA prakAranI hAya che. eka vizALa hiMdusamAjanA upayoga mATe nirmANu karavAmAM AvelI dhama zALAo. AvI dharmazALAono lAbha letA - koi paNa. aspRzyane aTakAvI na ja zakAya. ane aTakAvavA joie - paNuM nahi. paNa koi kAI dharmazALA hiMdu dharmamAM antagata evA - eka athavA anya saMpradAyanA upayoga mATe ja badhAvavAmAM AvelI vhAya che. AvI dharmazALAnA upayoga maryAdita ja rahevA joie. e saMpradAyanA anuyAyI na heAya evI vyaktine e dharmAMzALAnA lAbha levAnA kAyadAthI hakaka ApavA e vyAjabI lAgatuM nathI A mantavya arAbara hoya te evI dharmazAMLAmAM aspRzyone - paNa avakAza ASavA na ghaTe, eka saMpradAyanI dharmazALAne anya saMpradAyanA loko pritamAM upayega nI taja zake ema ahiM artha che ema koinA maje, koi paNa sapramayanI dharmazALAnA kudaravAjA ane te lA vyApaka samudAya, mATe khullA thAya e jarUra STi ane Avaka dAyaka che. khAsa karIne koI asAdhAraNa agavaDanA prasaMge tame amagra sapradAyanA nathI ema kahIne bhIDamAM phasAi paDelA AgarIne amuka saMpradAyanI dharmazALAmAM dAkhala thavA ke UtaravA devAnI nA nAma Ave e mAvatAnA vidroha karavA barAbara che. paNa ahiM sa yogAmAM kANe kema vartavuM joie tene lagatA nathI. upaNuM-eka yA bIjA samAjanA hakakanI maryAdA nakakI karavAne lagatA A saMbaMdhamAM upara jaNAvelI maryAdAne navA dhArAmAM spaSTapaNe agata karavI jarUrI che. -madira tathA dhama zALAnA vahIvaTI adhikAra have devaTanA eka muddo vicAravA bAkI rahe che.. koi maMdiramAM vike dhama zALAmAM praveza, pUjA ke utArAnA adhikAra amuka vizALa samudAyane ApavAmAM Ave tene dhaNIvAra kAyadesara evA artha karavAmAM Ave che ke te vizALa samudAyanu te maMdira athavA dhama zALAmAM muka eka saMpradAyanI hoya che. kAyadA kAnunathI utArAnA bhAgavaTAne ApaNe ThIka lAge teTalo jarUra vyApaka paNa tenA vahIvaTane vyApaka dakhalagIrIne bAga banAvavA nathI. je maMdira ke je dharmazALA je saMpradAyanI hAya te di dharma zALAnA vahIvaTanA adhikAra te sa MpradAyanA sthAnika anuyAyI hastaka athavA tA temaNe nImelI samiti athavA hastaka hastaka ja rahevA joie. ane temAM dakhalagIrI karavAmA samudAyane hrakaka hovA na joie. A maryAdane sUcavatI eka A prastuta dhArAmAM umerAvI joie. Avazyaka apavAdA uparanA vivecana uparathI prastuta dhArAnI trIjI kalamamAM mujabanA apavAdo dAkhala karavA jarUrI cheH apavAda 1: hiMdudhama nA peTA sapradAyanA je kAMi maMdiramAM na saMpradAyathI bahAranA hiMdune pUjA-prArthanA ke upAsanA karavAnA ke cIkana dharmakriyAo karavAnA adhikAra supratiSThita rUDhinA kAraNe ApavAmAM AvatA na hoya evA maMdiramAM aspRzya lekhAtI vyakitane AlamanI rUe te prakAranA adhikAra maLI zakaze nahiM, apavAda 2. hiMdu dharmanA peTA soMpradAyanA kAipaNa maMdiramAM dhama zALAmAM pravezane, pUjA-prArthanA upAsanAnA athavA te utAratA adhikAra A kalama tathA pachInI kalama 4 nI ke e vyApaka samudAyane ApavAmAM Ave e chatAM e maMdira tathA LAnA vahIvaTamAM prastuta saMpradAyathI bahAranI vyaktine kazA hakaka maLaze nahi. cethI kalamamAM nIce mukhane apavAda dAkhala karyo jo apavAda 3. hiMdu dharmanA peTA sa`pradAyanI koi paNa dhama zA sarAI ke musApharakhAnu ke jemAM te sapradAyathI bahAratI vyaki cirapratiSThita rUDhithI UtaravA vagerenI sagavaDa ApavAmAM AvatI te tevI dharmazALA, sarA ke musApharakhAnAmAM UtaravA vagerenI hakaka aspRzya lekhAtI vyakitane A kalamanI rUie maLI zakaze A mujabanA apavAdo prastuta dhArAmAM Ameja karIne dhArAnA amalane saraLa spaSTa ane nyAyaMyukata banAvavA sarakArane prArthanA che ane A rIte sudhAravAmAM AvelA AvakArIne aspRzyatAnI badIne prajAjIvanamAMthI nAbuda karavA prajA anurodha karavAmAM Ave che. khAlasanyAsa pratibaMdhaka dhArA e saMghanA TharAva tA. 4-3-55nA roja maLelI sadhanI kAryavAhaka samiti sanyAsa dIkSA pranibaMdhaka dhArA aMge nIce pramANe TharAva karyo hato "AlasanyAsa pratibaMdhaka dhArAnA kharaDA mubainI tejase kAunsIlamAM rajU karavA mATe mubaMdha jaina yuvaka saMdhanI kA samiti zrI prabhudAsa bAlubhAi paTavArIne dhanyavAda Ape che. e banne dhArAsabhAnA sabhyo. A kharaDAne hArdika AvakAra Apa pasAra karaze ane e rIte ladIkSAnA A kuza mUkaze evI AzA rAkhe che." aniSTa upara je
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prabuddha jIvana tA. 1-4-55 ki . jana ".* --- :: tArI bahumatI varganI guMDAgIrI'ane kalekaTaranI ApakhudA i ratalAmanI jene padira saMbaMdhI chellA sAta mahinA daramiyAna banelI ghaTanAo jaina samAjane khUba vyaya karI rahela che. tene karatA vigate tarapha vizALa samAjanA anya vargoe paNa potAnuM dhyAna kendrita karavAnI jarUra che ema lAgavAthI maLelA ahevAla mujaba banela bInAone sAruM nIce ApavAmAM AvyA che.) * ke gata varSanA sapTembara mAsanI madhyamAM ratalAmanA sanAtana dhamI jaina maMdiramAM kalekaTara dAkhala thaye, jyAM zivaliMga hovAnuM kahevAmAM : hiMdusamAjamAM eka evA samAcAra vahetA thayA che tyAMnA mukhya jaina AvatuM hatuM tyAM e vakhate mahAvIra svAmInI mUrti pratiSThita thayelI maMdiramAM keTalAya samayathI sthApita thayela zivaliMgane ukheDIne guma tenA jevAmAM AvI. e mUrtine teNe tyAMthI khaseDI ane e ja ! karavAmAM Avela che. A samAcAre keTalAke sanAtanI hiMduomAM khUba jagyAe navA zivaliMganI sthApanA karavAmAM Avaze evI teNe tyAM khaLabhaLATa pedA karyo. zakamaMda mANasane pakaDavA mATe polisamAM ekaThA thayelA ToLAne khAtrI ApI. . kiriyAda karavAmAM AvI ane tene lagatI sarakArI tapAsa zarU thaI. AnA AgaLanA divase eTale ke naveMbaranI 23mI tArIkhe piA vAta ATalethI aTakI nahi. naveMbara mAsanA pahelA aThavADIAmAM gopALa maMdiramAMthI eka moTuM saraghasa kADhavAmAM AvyuM hatuM. A A bAbatamAM sIdhA pagalAM bharIne sarakArane Agraha karatI eka saraghasamAM hajAre AdamIo joDAyA hatA. jaina sAme jANe ke jehAda patrikA zrI caMdulAla vAgadA ane bAbulAla khaMDelavAlA taraphathI bahAra maMDAI na hoya ema jaine virUdhdha lokapakAre gAjI rahyA hatA; bajAra pADavAmAM AvI. naveMbaranI 11mI tArIkhe gopAla maMdiramAM sanAtana ramAM dukAne baMdha karavAnI lekone pharaja pADavAmAM AvI hatI ane enI eka jAhera sabhA bharavAmAM AvI ane temAM jaina samAjanI verajherathI bharacaka evuM jaine virUdhdha vAtAvaraNa UbhuM karavAmAM AvyuM Fvidha tIvra lAgaNI pedA kare evAM ugra bhASaNo karavAmAM AvyA. tyAra hatuM. naveMbaranI 24 mI tArIkhe A vAtAvaraNa zAnta pADavA. ane te bAda evI ja eka bIjI paNa jAhera sabhA AjhAda cokamAM bharavAmAM tephAnI tane kAbumAM levA jainee kalekaTarane apIla karI paNa teNe FAvI. A rIte jaina samAja sAthe vAtAvaraNa vadhAre ne vadhAre taMga A dizAe kazA paNa pagalAM lIdhA nahi eTaluM ja nahi paNa na karyuM, banatuM gayuM. je jagyAethI zivaliMga khaseDavAmAM AvyuM kahevAmAM baranI 25 mI tArIkhe pitAnI sahIthI bahAra pADelI patrikAmAM teNe AvatuM hatuM te ja jagyAe zivaliMga pharIthI mukAvuM ja joIe e jAhera karyuM ke be traNa divasamAM zubha muhUrta joIne jaina maMdiramAM prakAranuM AMdolana 'jora zorathI cAlu karavAmAM AvyuM. sattAdhIzoe zivaliMganI punaH sthApanA karavAne sarakAre nirNaya karyo che. - A hilacAlane zAMta pADavAne kaze paNa prayatna na karyo ane vAtA A mujaba naveMbaranI 25 mI tArIkhe kalekaTara, jaina maMdirane to varaNa divasanadivasa bagaDatuM cAlyuM Ama jaina ane jainetare vacce 1 kabajo lIdho ane jainene pUjA karavA mATe dAkhala thatA aTakAvavAmAM vadhatI jatI taMgadilI dhyAnamAM laine ratalAmanA eka jaina vakIla AvyAe ja divase sanAtanIonI pagalA samitie je jUnuM thI vadhI caMda paravAle A vastusthiti tarapha ratalAmanA kalekaTara ane zivaliMga hAtha Avaze te te ane nahi te navuM zivaliMga naveMbaranI DisTrIkaTa mejIsTreTanuM tAra dvArA dhyAna kheMcyuM ane vera jhera vadhAryo 27 mI tArIkhe prastuta jaina maMdiramAM sthApita karavAno nirNaya jAhera jatI A hilacAla upara tatkALa aMkuza mUkavA, sabhAbaMdhI jAhera karyo. A samAcAra sAMbhaLIne ratalAmanA eka jaina gRhastha zrI tejakaravA ane meTA saraghasa nIkaLatA aTakAvavA vinaMti karI, paNa te rAja gAMdhI ane bIjA keTalAka jaine Idera gayA ane upara mujaba, tarapha kazuM dhyAna ApavAmAM na AvyuM eTaluM ja nahi paNa, maLelA zivaliMganI sthApanA karavA mAMgatA kalekaTara ane anya lokone aTakAyata, samAcAra mujaba tyAMnA kalekaTara zrI. sI. jI. mahAdike sanAtanIone karate hukama karavAnI aMdaranI hAIkorTane vinaMti karI. naveMbaranI. pakSa lIdhe ane naveMbaranI 28mI tArIkhe maLelI jAhera sabhAmAM 26 mI tArIkhe saMyukta jaina saMghatA maMtrI zrI cAMdamala luNIsanAtanI hiMduone uzkeranAruM bhASaNa kyuM. A sabhAmAM lagabhaga . Ae ratalAmanA kalekaTara ane tahesIladArane jaNAvyuM ke jaina samAjamAM A00000 mANase ekaThA thayA hatA ane cAra kalAka sudhI A sabhA prastuta bAbatamAM kAyadesara pagalAM laI rahI che ane tethI idera hAIcAlI hatI. polisa adhikArIo 5NuM A sabhAmAM hAjara hatA. , detra niya - ane tyAM sudhI jema che emanI ema sthiti cAlu :kalekaTara mahAdika pate ratalAma choDIne taratamAM ja javAnA hatA ema rahevA devA ane zivaliMganI sthApanA na thavA devA temane vinaMti che chatA pote jaze e pahelAM jaina maMdiramAM vidhipUrvaka zivaliMganI karI. vinaMti mAnya rAkhavAne badale nava baranI 26 mI tArIkhe thApanA karavAmAM Avaze, evI lokone kalekaTare e sabhAmAM khAtrI ApI hatI. baranA. gopAtra maMdirathI zAtinAthajInA jaina maMdira sudhI sanAtanI ke : upara jaNAvela. liMga prakaraNa ane zrI hIrAlAla caudharI, sumeramala, ene saraghasa kADhavA devAmAM Avaze ane 27mI nI savAre nava sarANu, tejarAjajI gAMdhI ane bIjA 25 jainenI dharapaka, karavAmAM vAgye zivaliMganI sthApanA karavAmAM Avaze ane baM!' rAkhazarmA AvI ane temane jAmIna upara choDavAne badale polIsa lokaapamAM. AveluM jaina maMdira darzana mATe khulluM mUkavAmAM Avaze enI kalekaTara rAkhavAmAM AvyA keTalAka khAnadAna jainenA gharanI jaDatI levAmAM ja jAherAta karI. bIjI bAjue indoranI hAikorTa upara jaNAvelI thI , di AvI. kalekaTara mahAdike pote koTavAlImAM jaIne pakaDAyelA gRhasthane ra tejarAja gAMdhInI pITIzananA javAbamAM zivaliganI sthApanA nahi.. aba dhamakI ApI. zrI hIrAlAla caudharI ane sumeramala surANAne - ka ra karavAne kalekaTara tathA tahesIladArane navebaranI 26 mI tArI vihAyakaDIo paherAvIne jAhera rastAo upara thaIne mejIsTreTanI korTa - haMgAmI hukama karyo ane e ja rAtre e hukamanI kalekaTara ane tahe. che mAM laI javAmAM AvyA. A badhI ghaTanAothI ratalAmane jaina samAja , sIladAra upara bajAvaNuM karavAmAM AvI. , , , EbhayaMstabdha banI gayo ane lokenA kepathI bacAvanAra koI saMtAna Idera hAIkorTanA AvA keI hukamane vyartha banAvavAnA hetuthI na hoya evI asahAyatA anubhavavA lAgyuM.' 0 , AgalA divase ApakhudIthI prastuta jaina maMdiramAM je jagyAethI zrI Do che ke A daramiyAna zivaliMganI punaH sthApanA karAvavA mATe be traNa mahAvIra svAmInI mUrti khaseDavAmAM AvI hatI te ja jagyAe kalekaTare A sanAtanIoe bhukha haDatALa zarU karI hatI. kalekaTara pate naMbara zivaliMganI sthApanA karAvI lIdhI ane baporanA 3 thI 7 sudhImAM to tA. 24mInA roja A upavAsI bhAIo pAse gayo, temane potAnI darzana karavA mATe javAnI jAhera janatAne chuTa ApatI jAherAta karI. jenI sAthe lIdhA, lagabhaga 1000 mANasanuM ToLuM temanI sAthe cAlyuM, pariNAme 27 mI tArIkhe gopAla maMdirathI eka meTuM saraghasa nIkaLyuM. S
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-55 ane jaina maMdiramAM dAkhala thayuM. maMdiranA cokamAM moTA havana karavAmAM AvyA ane DepyuTI kalekaTara zrI bhArAskara ane tenI patnIe havana karyo ane A rIte hAIkorTanA hukamane niSphaLa banAvavAmAM Avyo. prabuddha jIvana Aje haju jaina maMdira sarakAranA kabajAmAM che ane tyAM jaitAne cAlu niyama mujaba pUjA karavA devAmAM AvatI nathI. A bAbatamAM jarUrI tapAsa karavA mATe eka taTastha tapAsa samitinI nimaNuMka karavA jainA tarathI madhya bhArata sarakArane anekavAra vinati karavAmAM AvI che, sAthe sAthe jainane niyama mujaba prastuta maMdiramAM pUjA karavAnI chUTa mApavAnI paNa anekavAra vinaMti karavAmAM AvI che. paNu hajI sudhI A vinaMti "taraph kazu paNa dhyAna ApavAmAM AvyuM nathI. 59 tyAre. emaNe sacoTa javAba Apyo ke hiMdanI mhetA mATe jIvana e saMgrAma che (AsurI zakita sAmenA) e nRtya na hoi zake (Life. is a battlefield and not a ball-room dance) Ama ApaNA jIvananI jaDatA, zithilatA, avyavasthA ane asvacchatAne pichANavA chatAM paNa bhaginI niveditAe emAM rahelA 'jIvaMta tattvane ja jALuvAnA prayatna AryAM hatA. bhuthI para jai ziva sAthe ja emaNe bhAvaiMkarasatA sAdhI hatI. zivane viSe ja je satInuM mana bhAvatA rasa pAmyuM che te zuM bAhya dhana, yauvana, rUpa ane A mAM tRpti khALI zake ? bhaginI niveditAnuM mana te ananya durlabha sugabhIra bhAvanA rasathI sadA pUrNa hatuM, eTalA mATe ja te ridramAM izvarane jovA pAmyAM hatAM ane bahArathI jenAmAM sautha nA duHkharUpathI mugdha thaine temaNe temanAja kaMThe pAtAnA amara jIvananI zubha abhAva joine rucivilAsI dhaNApUrvaka dUra cAlyA jAya che temanAja varamALA paherAvI hatI." pUrva ane pazcimanI sa MskRtinA ziva tattvonA samanvaya sAdhavAnA temaNe prayatna karyAM hatA. A AkhuM prakaraNa taTastha rIte jora vicAranArane bhAre upajAve tevu che. prAraMbhamAM zivaliMga ukheDIne guma karavAmAM AvyAnAM je samAcAramAMthI A badhA anartha Ubho thayo te samAcAra sAcA hatA ke kema e eka savAla che. e sAMcA DrAya tA paNa te kAraNe tyAMnA bahumatI vage sanAtanI hiMdu samAje je arAjakatA akhatyAra karI ane tene tyAMnA kalekaTare je sAtha ApyA ane je ApakhudI-bhayuM' vartana karyuM te bhAre zaramAvanArU' lekhAya. alabatta prastuta jaina maMdiramAMthI zivaliMga ukheDIne guma karavAmAM AvyAnI hakIkata puravAra thAya to te mATe jo koi javAbadAra vyakitao dvAya tene yogya zAsana thavu ja joIe paNu Ama banyuM eTale meTI bahumatI dharAvatA, va tyAMnA nAnA sarakhA jaina samAjanI chAtI upara caDhI bese ane kalekaTara paNa pakSakAra bane ane jaina maMdira upara phAve tevu AkramaNa kare e kevaLa akSamya guMDAgIrI ja kahevAya. Aje jaina samAja che; AvatI kAle tenI jagyAe khIjo kAi alpamatI dharAvatA sAMpradAyikra samAja hAi zake che. dareka ladhutI samAjane jo puratuM rakSaNa na maLe teA pachI ApaNu rAjA secular che-asAMpradAyika che ema kahevAnA arthazA? A AkhA prakaraNanI taTastha tapAsa thavI joie ane je sattAdhIzo ane polisanA adhikArI rAjya madhAraNanA asAMpradAyika Adarzone neve mUkIne potAnI karajamAMthI cUkayA hovAnu mAlUma paDe temane yogya nasiyata kramAvavI ja joie. dhArmika ta... sthatAnA dAvA karatI bhArata sarakArane ratalAmanuM A nAnuM sarakhuM praka* raNuM eka caitruMja che, paDakAra che.bhArata sarakAre ane tenI pratinidhi madhya bhArata sarakAre A prakaraNane vyAjakhI ukela lAvIne bhAratabharanA laghumatI vargone svasthanAnI sahIsalAmatInI pUrI pratIti karAvavI ghaTe che. ApaNe AzA rAkhIe ke A dizAe je kAMi ceogya haze te karavAmAM madhya bhAratanI sarakAra niSphaLa nahi nIvaDe. pAna kAkAnI satata sevA karatI e lokamAtA, bhAratIya janAnI bhIDa Atmanivedana karanArI e Adarza mahilA hiMdane hiMdatI saMskRti bhAMgatI e bhAratabhaginI A mahilAnA AdarzanA utkarSa mATe samajAvanAra ane pazcimanI ane pUrvanI saMskRtinA suMdara samanvaya nArI e niveditAnuM kRtajJatApUrvaka smaraNa karatI bhAratanI bhagatI sAdhanAr e satI, gurU vivekAna Mdane caraNe natamastaka thai nivedana karaeTaluMja kahI zake ke zakitanA sajIva svarUpa samI bhaginI niveditA namastasyuM, namastasya, namastasye namA nama : / uSA mahetA karavAmAM * satya - ziva - sundaram - (zrI paramAnaMda kuvarajI kApaDiyAnA lekhAmAMthI cUMTIne taiyAra Avela lekhasaMgraha) prakAzaka : zrI mukhai jaina yuvaka saMgha A pustaka viSe 5. sukhalAlajI jaNAve che ke-- " prakRti trilokimaMDapamAM triguNAtmaka rAsa ramyA ja kare che. samudra, - parvata, sUrya, caMdra, graha-nakSatronA alakAra dhAraNa karI, vividha latAkuMja, vanAnti ane kusuma kalikAnI veSabhUSAthI vibhU Sita thai e prakRtinaTI kALapaTa upara niyamitapaNe karatA RtucakrAA saumya ane rU, komaLa ane pracaMDa nRtya karatI ja rahe che. pakSIonA kalarava ane jana dvArA, pazuenA ArAma ane virAma drArA temaja manuSyonA AlApa-sApa ane vilApadArA e nava rasavAhI saMgIta relAvatI ja rahe che. chatAM enI lIlAmAM sadA vilasatA lAvaNyanuM pAna kare evI kaLA-indriya dharAvanAra tA vIralA ja . hAya che. e lIlAne taTasthapaNe pekhanAra parama puruSa maMgaLa mUrtinuM saMvedana karanAra-tA ethI e bahu ochA che. virala kSAmAM thayela A saundaryanI jhAMkhI ane e maMgaLamUrtinuM saMvedana jyAre AvI koi vyakita vaikharI vANImAM vyakata kare che tyAre e vANI satya ziva ane sundara banI rahe che. prastuta lekhasaMgrahanA nAnA kalevaramAM evI ja koI vANIne! paricaya-bhavya savedananuM dazana-mArI peDhe vAMcAne paNa apAdhika a Mze thazeja." ( chellA pAnAthI cAlu ) paisA kamAvAno nahi, pazu zALAmAM khAvatI DainAne ughogA dvArA zaktizALI banAvavAno, emanAmAM rahelA vyakitatvane vikasAvavAnA hato. zALA mATe kadI emaNe koi pAse hAtha nahAtA la MbAvyo. pote eka TaMka khAine bacAvekA paisAmAMthI ane sAhityakRtionA prakAzanamAMthI je paikA maLatA emAMthI zALAnuM saMcAlana karatAM. A rIte e AjanA samAjamAM vyApelI bhIrUtA, nAdAniyata ane svA parAyaNatAne sahArI eka evA navA samAjanI racanA karavA cAhatAM hatAM ke jemAM hAya nirbhayatA, kiMmata : rU. 3. pAsTeja TA ma heziyArI ane svArthahInatA. A mATe heMnene e nidA, mubaI jaina yuvaka saMgha ane prabudhdha jIvananA grohako mATe pramAda, kuthalI, viSayalAlupatA Adi vikArA cheDI niSkAma karma, bhakita ane sevAne mArga apanAvatAM zIkhavatAM. te sAthe ja pazcimanA dezanu ke tyAMnI saMskRtinuM adha anukaraNa karatAM paNa e ajunane vAratAM, kAike ekhate.Ball-Room danoing mATe pUchyu kimata : rUA. ra, pesTeja zarU prAptisthAna (1) (2) muMbaI jaina yuvaka saMghe, 45/49 dhanajI sTrITa, muMbaI 3 gurjara graMtharatna kAryAlaya, gAMdhI rastA, amadAvAda
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 prabuddha vana mAnavInI sAhasikatA ane evaresTanuM AkarSaNa mAnavajAti svabhAve pragatizIla che, enI tamAma pravRttinuM aitihAsika dRSTibinduthI jo jhINavaTabharyuM nirIkSaNa karavAmAM Ave to eTalu tA jarUra jaNAze ke je je samaye je je jIvana peAtAne prApta thayu' te jIvana vadhumAM vadhu sukhI ane vadhumAM vadhu sagavaDabhareluM kema banAvavuM e mATe enA satata prayAse cAlyA ja kare che. eka Mdare ema kahI zakAya ke duniyAnA kAdhyu N sAmAnya mANasanI tamAma pravRttio potAnI kalpanA pramANe potAnA jIvanane vadhu sukhasagavaDa bharelu banAvavA mATenI hAya che. vaLI, potAnA A prayatnamAM jema "mANusane vadhAre siddhi maLatI jAya che, tema tenI jhaMkhanA vadhAre ne vadhAre jAmata thatI jAya che, ane kadIka tenA asaMtoSa paNa vadhavA lAge che, manuSyanI AkAMkSAone kAi maryAdA hAtI nathI. enA asateSane bahu avarodho naDatA nathI, ane kAikavAra e asASa jyAre sAcI rIte 'driya asateSa'nuM svarUpa le che tyAre te tenI pAsethI ghaNAM aNadhAryA kAryo paNa karAvI jAya che. ane kALanI asara paNa A pravRttie para jevI tevI nathI, mANase je siddhi meLavI hAya tenA para kALa e rIte asara kare che, ane e rIte ene satata pravRttizIla ane pragatizIla rahevAnu sUcavyA kare che. kALa eka te je siddhi meLavI hAya ene thoDAka ja samayamAM ja ane naSTa karI nAkhe che. eTale enI vAravAra ` marAmata "karavA mATe mANasane haMmezAM pravRttizIla rahevuM paDe che, ane jyAre sadaMtara naSTa karI nAkhe che tyAre tyAre e meLavavA mATe ene pharIthI prayatnA karavA paDe che. khIjI rIte kALa je siddhi mANuse taddana navIna ja prApta karI hAya, ene thoDAka samayamAM ja jINuM ke naSTa na kare tApaNu, jUnavANI karI nAkhe che. eTale navI prajAmAM kaMika navuM ja karavAnA utsAha jAge che. eka mANase potAnA jamAnA ane sa MjogonI dRSTie je siddhi meLavI hAya te, jamAnA ane sa MjogA badalAtAM enAM ja saMtAnone asaMtoSakAraka lAge che. ethI satAnA potAnAM zakita, buddhi ityAdinA viniyoga karI kaMika navI ja siddhi meLavavA mATe prayA cAlu rAkhe che. Ama pravRtti ane pragatinu N cakra sadaiva krUraMtu ane karatu ja rahe che. e baMdha thavu joie ema koipaNu jamAnAnA koipaNa mAnavIne lAgyuM nathI ane lAgavAnuM paNa nathI, AdikALamAM mANusa jaMgalamAM rahete hate. krAi vizALa, ghaTAdAra vRkSa ke kAi kudaratI guphAmAM e Azraya letA ane AkhA divasa khArAka meLavavA mATe bhaTakayA karatA. zikAra mATe eka jaMgalamAMthI khIjA jaMgalamAM paNa javuM paDatuM. badhI jagyAe rahevA mATe sarakhAM sAdhanA na paNa maLe, eTale mANuse potAnI buddhinA upayoga karI, kudaratI sAdhana na maLe tyAre, TADha, taDakA ane varasAdathI bacavA mATe, tema ja. rAtane vakhate jaMgalI pazuethI surakSita rahevA mATe jhUMpaDI bAMdhI. uttarAttara e jhUpaDAM paNa vadhAre majabUta, be traNa khaMDavALAM ane khArIbAraNAMvALAM banavA lAgyAM. mANasa jaMgalI maTI sAcA artha mAM gRhastha thayA. buddhizALI mAnavIe mATInAM dharo bAMdhavAnI kalA prApta karI. iMTa banAvatAM AvaDayu' eTale pAkAM, meDIvALAM makAno thavA lAgyAM. paththarano upayoga karatAM AvaDayuM eTale meTAM moTAM majabUta makAno, vizALa rAjamahelA, suMdara maMdira, masjido, devaLA, ane totiMga kinnA thavA lAgyA. jema jema vikAsa ane pragati sAtAM gayAM tema tema temAM sagannaDa paNa vadhavA lAgI. judI judI vastuo rAkhavA mUkavA, saMtADavAnI vyavasthA, temaja khAvA, besavA, suvA mATenI viziSTa sagavaDA thavA lAgI. mahinAnA mahinA sudhI, mANasa dhAre teA, dharanI bahAra paga mUkavAnI ene jarUra na paDe eTalI badhI vyavasthatA ane sagavaDabharelI bAMdhaNIvALAM makAna baMdhAyAM. cAra--pAMca mALanAM makAne paNa have te koIkane jUnAM jamAnAnAM tA. 1-4-55 lAgavA mAMDayAM haze. mANusanu dhyeya havA, pANI, prakAza vagerenI dRSTie Adhunika sAdhanothI sajja evAM se| savAse mALanAM makAnotarapha kheMcAyu che. Ama, mAtra eka raheThANunI bAbatane ja ApaNe vicAra karIe te temAM keTalI badhI pragati sadhAyelI ApaNune jovA maLe che! manuSya svabhAve jo pragatizIla na hata, ane je paristhiti potAne maLI temAM ja satASa mAnIne besI rahyo haiAta, teA kadAca Aje ApaNe paNa evAM jaMgalamAM, guphAomAM ke jhADa nIce jhUMpaDAMmAM rahetA hAta. paraMtu mANusanI badhI ja pravRtti eka ja prakAranI ke eka ja hetuvALI nathI hAtI. anya prANI karatAM mANusa buddhizALI, jAgrata ane cetanavaMta che. eTale kaiMka ne kaIka navuM karavAnu ene sUjhe che. AthI mAtra manane mAnada maLe evI navI navI vastu banAvavA zodhavA paNa e prayatno karyAM kare che. keTalIka vAra, jo mAtra upayAmitAnI dRSTie ja joie te e vastu nirarthaka lAgatI hAya che paraMtu mANusa potAnI buddhizaktino viniyoga karI kaMika navuM karavA mAge che e enA parathI samajI zakAya che. sukha ane sagavaDamAM mATe prayatno karavA e tA eka sAmAnya mANasanI pravRtti gaNAya. paraMtu duniyAmAM bIjI eka evA prakAranI vRtti paNa manuSyamAM rahelI che ke jene mATe e peAtAnA sukhanA bhAga ApavA taiyAra thai jAya che. AvI vRtti enA sAmAnya svarUpamAM lagabhaga dareka mANasamAM rahI che, ane enA utkeTamAM utkaTa svarUpamAM atyaMta virala vyaktimAM rahI che ema kahI zakAya. e vRtti te navAM navAM sAhase, navAM navAM parAkramA karavAnI vRtti. dareka mAjIsanA jIvanamAM keTalIka vAra evA prasaMgo AvI paDe che ke jyAre ane sAhasika banavAnI jarUra paDe che. eve vakhate mANasa ghaDIbhara potAnA sukhane vicAra bAju para mUkI dai sAhasika baMnI jAya che. ghaNIvAra potAne mATe ekAeka AvI paDatI ApattimAMthI UgarI javA mATe keTaluMka sAhasa kheDI le che, athavA te bhaviSyamAM sukha meLavavAnI vepArIo vepAradhadhAmAM je sAhasa kare che tene ApaNe A vargamAM AzAthI prerAine vata mAnamAM keTalAMka duHkhA veThavA taiyAra thai jAya che. mUkI zakIe. A tA sAmAnya mANasAnAM sAmAnya sAhaseAnI vAta thai. paraMtu kAika virala vyakita je adbhuta sAhaso ane parAkramo kare che tenI pAchaLa sukhatI svArtha buddhi nahi, paNa * keTalIka vAra kArtinI lAlasA rahelI hoya che. ane keTalIkavAra kIrtinI apekSAmAM mANu pAtAnA jIvananI paNa paravA karato nathI ane motane hAthamAM lai e sAhasa kheDavA nIkaLI paDe che. paraMtu keTalIka atyaMta sAhaseAmAM jhaMpalAve che. AvAM keTalAMka sAhaso, alabatta, potAne mATe virala vyakita te| kIrtinI paNa AzA ke apekSA rAkhyA sivAya nahi paNa mAnavajAtinA udayane mATe upayogI thaI paDe che, teA keTalAMka sAhaseA mAtra nirvyAja Ana Mdane khAtara ja thatAM hAya che. eka vaijJAnika potAnI prayogazALAmAM, khAvApIvAnuM bhUlIne, keTakeTalA ujAgarA thatA hovA chatAM masta banIne potAnuM kAma karyAMja kare che, kAika navI zodha karIne nAmanA meLavavAnI athavA te navI zeAdhano Anada meLavavAnI adamya preraNAne lIdhe. koi kiva ke lekhaka viseAnA divaso sudhI ekAda kRtinA sarjana mATe bIjI badhuM ja bhUlIne lakhyA kare che, sarjana karavAnI adamya AthI prerAine; ane e kRtinu N sarjana karI koi apUrva AnaMdanA hAvA lUTe che. evI ja rIte kAi sAhasika sAhasa kheDavAnI kAi addazya AkAMkSAthI prerAine duniyAmAM koie na kayu hoya evuM sAhasa kheDavA taiyAra thai jAya che ane te mATe peAtAnA prANa ApavAnI tatparatA pazu khatAve che. Ama mAnavAtimAM rahelAM pragatizIlatA ane sAhasikatAnAM preraka baLa mAnavajAtine AgaLa ane AgaLa lai jAya
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-25 che. enAmAM rahelAM A svAbhAvika preraka khaLA jotAM ema kahI zakAya ke bhaviSyamAM krAi divasa evA AvavAnA nathI ke jyAre mAnavajAti 'basa have kha - smi thai cUkayuM che, navu' karavAnI have kaMi jarUra nathI.' ema karIne jaMpI jAya, kAraNa ke navuM kaiM na kare tApaNu kudarata upara kALana baLanI asara koi divasa aTakavAnI nathI eTale je meLavyu che te kALanI sAme TakAvI rAkhavA paNa ene satata prayatnazIla rahevAnI jarUra paDaze ja. vAraMvAra mAMhAmAMhu laDayA katI, varavAra kudaratI AphatonA bhAga anatI mAnavajAne prakRtinAM keTakeTalAM tattvo upara vijaya meLavyA che! pRthvInA keTakeTalA bhAgo upara potAnuM vasva jamAvyuM che ! jJAna ane vijJAnanI keTakeTalI zAkhAo prakAzavaMtI banAvI dIdhI che ! duniyAnA bhinna viMnna bAgAne, bhinna agni prajA ane saMskRtine Adhunika sAdhano varlDa ekabIjAnI keTakeTalAM najIka lAvI dIdhAM che! prabuddha vana Aje mANasa hajAro phuTa UMce AkAzamAM UDI zake che, nanA peTALamAM hajAro phuTa nIce saDasaDATa cAlyA jAya che, na tyAM visAnA divase sudhI rahI zake che; mahAsAgarane taLiye japtane e ese che, ane uttara dhruva ke dakSiGga dhruva sudhI pahoMcI jAya che, dhanadherI jaMgalomAMthI e rastA kahe che, ane eTalAM ja bhayaMkara lAgatAM raNAmAM e dhara karIne rahe che. keTalAka leke to ema ja mAnatA ke evaresTa te ajeya che. paNa mAnavajAte enA upara paNa have pAtAnA dhvaja krUkAvI dIdhA che. eTale A pRthvI para sAhasanuM je eka agatyanuM kSetra bAkI hatu te paNa have sara thaI gayuM che, ane have eka graha parathI khIjA graha para javAnI mANasanI kalpanA, mAtra kalpanA na rahetAM, eka kvisa nakakara hakIkata banI jAya tApaNa navAI nahi. Aje ApaNe eTalI badhI pragati sAdhI che ke AdikALanA kASTha mAnavI Aje A duniyAne nihALe to potAnA vArasAnI A. duniyA che ema svIkAravAranI ja e nA pADe. Adhunika vizvane joine e mAtra AzcaryamAM garakAva na thAya, AzcaryoMnA atirekathI gUMgaLAi ja jAya. . evaresTa para vijaya meLavyo mATe zuM mAnavajAtimAM pragati ane parAkramonA aMta Avyo ? nahi ja. hajI te ApaNe sAhasa ane pragatinAM vividha kSetrenAM keTalAMye zikhA sara karavAnAM bAkI che. ane e sara thAya tA paNa mAnavajAti ema besI rahe tevI nathI. dareka dareka kSetramAM rahelI kSati, apUrNatA dUra karavI, eTalu ja nahi ene saraLamAM saraLa ane jhaDapImAM jhaDapI banAvavA pratye paNa mANasanuM dhyeya rahevAnuM ja. ApaNe ema kahI zakIe ke Aje te mANase haju evaresTa para vijaya meLabyo che. paraMtu kadAca varSo pachI teA, kudaratI Aphata sAme sarva rIte surakSita banI, mANase| evaresTa para sahakuTuMba sahelagAha mATe nIkaLaze ! A to thai tamAma prakAranAM sAhasonI ane pragatinI vAta. paraMtu koIkane prazna thaze ke jemAM kazuM maLatu nathI evAM nirbheLa zArIrika sAhase karavA mANuma zA mATe prerAya che? mANuma bhUkha ane duHkha veThIne, atizaya zArIrika zrama uThAvIne, potAnA prANanI paNa paravA karyA vagara ATalI asahyu ThaMDImAM evaresTa para caDhavA mATe kema prayatna karatA haze? evaresTa para kai hIrAmANeka nathI, kAi delatanA bhaMDAra nathI ke koi jAdui jaDIbuTTI nathI ke je levA. - mANase upara caDhavu joie. ATalI ATatrI yAtanA veThIne, Dagale ne pagale meAtanI sAme jhajhUmIne mANuse zikhara para vijaya meLavyA. tApaNu aMte ene maLyuM zuM? kadAca koIka kahe vijaya meLavanArane keTalI badhI prIti maLe che. paraMtu evI prIti badhAMne tA kaI maLatI nathI ane eka mANase prati meLavI, pachI khIjA mAsAe evA prayatno karavAnI jarUra zI ? kAraNa ke 'pahelA mANasa jevI ane jeTalI kIrti khIjAone teA have nathI ja maLavAnI ke B 7 201 paraMtu koi pa`tArohakane pUchIe ke "tame patA para caDhavA mATe ATalA adhA gAMDA thAo che tenu kAraNa zuM ? amArI jema khA--pIne ezaArAmamAM jIvavAnuM zuM tamane nathI gamatuM ke jethI ATaluM badhu zArIrika ane mAnasika kaSTa veThavA taiyAra thaI jAo cho ? AvAM nika sAhasI kheDI vagara vAMke keTalA badhA mANasoe pAtAnA jAta gumavyA che. zu e parathI paNa tamane nathI lAgatuM ke evAM atha vagaranAM sAhaso karavAnuM tamAre have baMdha karI devu joie ? " AvA praznanA uttara ApatAM sAcA parvatArohaka to mAtra eTaluM ja kaheze, " zA mATe AvAM sAhase ame kheDIe chIe enI amane paNa khabara nathI. khasa, zikharo joine e para caDhavAnuM amane mana tha jAya che, ane ame tenA para caDhIe chIe. uMcAM UMcAM zikharo joine amArA pagamAM evI caLa upaDe che ke basa, kayAre e zikhara para caDhI jaIe. ame jANIe chIe ke zikharo para caDhavu. eTale yuddhamAM jha MpalAvIne jhajhumavA jevuM che, ane te chatAM ame temAM jha Mpa lAvyA vinA rahI zakatA nathI. eka vakhata ame upara caDhavAnuM zarU karIe chIe tyAre e badhuM ja duHkha bhUlI jae chIe, athavA sAcu' kahIe te e duHkha amane du:kha jevuM lAgatuM ja nathI. " vastuta: AvAM sAhase karavA mATe mANasa prerAya che te kAi bhautika padArthanA lAbhanI dRSTie nahi. alabata, keTalIka vAra sAhasikA kIrtinI vAMchanAthI prerAtA hoya che. paraMtu kIti e sAcA sAhasane mana atyaMta gauNu ane AnuSaMgika vastu che. sAcA sAhasika tArohako mAtra sAhasa karavAnI koi atmya icchathI prerAya che, ane sAhasa karavAnI khAtara sAhasa kare che. emAM ja emane sAhasa ane parAkramanA sAce Anada vasele hAya che. himAlayane parvatArohakAe atyAre potAnu kSetra banAvI dIdhuM. paraMtu mAnavajAtanuM himAlaya pratyenuM AkarSaNa yugajUnu che. enu bhavya ane virATa svarUpa, ane enI apUrva saundarya samRddhi mAnavajAtane sanAtana kALathI potAnA tarapha AkarSe che. Tha mahAbhAratanA kALathI himAlaya vize ApaNe sAMbhaLatA AvyA chIe. khuda bhagavAna vedavyAse potAnA A graMtha himAlayamAM lakhyA hatA ema kahevAya che. aneka dharmAcAryAM. aneka rAjavIo, aneka yAtrIee pAtAnA jIvananI uttamAtama pravRttio mATe himAlayanuM ja zaraNa svIkAreluM che. aneka hatAza mAnavIoe himAlayamAMthI AzvAsana prApta karelu che. maha bhAtamAM pAMDavA chevaTe himAlayamAMja cAlyA jAya che. sAkSAta zaMkara bhagavAnane vAsa himAlayamAM ja manAya che, ane pArvatIne himAyanI putrI tarIke oLakhAvavAmAM AvI che. hiMdu dharma sAthe badarInAtha ane kedAranAtha, gaMgotrI ane jamaneAtrI, kailAsa ane mAnasarovara dharAvanAra himAlaya bahu gADha rIte sa'kaLAyekA che, mATe hiMdu tene atyaMta pavitra gaNe che, ane enAM UMcAM UMcAM zikharo para devatAone vAsa che eTale ke duniyAnu e svarga che ema mAne che. TheTha jUnA vakhatathI aneka sadhue ane yAtrIe peAtAnu jIvana himAlayamAM pUruM karyuM che. lokavaratIthI ghaNe dUra, aneka dhAra, vikaTa jaMgalomAMthI UMcAnIcA mArge thai himAlayamAM pahoMcavuM ane nirjana sthaLamAM phaLaphulano AhAra karI jIvana pUruM karavuM e jevuM tevuM sAhasa na kahevAya, keTalAya hiMdu yAtrIoe annajaLanA tyAga karI, himAlayanI dizAmAM cAla cAla karI potAnA prANa cheDayo che. himAlayamAM jaIna rahevuM ane potAnAM hADakAM gaLI jAya tyAM sudhI tyAM tapazcaryAM karyAM karavI e bhAvanA ghaNA hiMdu yAtrIe amalamAM mUkI che. kAraNa 'hemALe hADa gALavAM' nI bhAvanA prAcIna samayathI hiMdu dha sAthe gADha rIte saMkaLAyelI che. himAlaye aneka lokone potAnI pAchaLa gAMDAM banAvI dIdhA che, aneka lokonAM jIvana palaTAvI dIdhAM che, aneka kAne jIvananI sACkatAnA sAce khyAla ane parama sa MtASa Apyo che. ApaNA kavivare enI apUrva saundarya zrInAM vakhANa karatAM dharAtAM
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 260 2 - prabuddha jIvana tA. 1-4-15 ja nathI. saMskRta kavioe te ene "devAtAtmA nAgAdhirAja ane ................ApaNe zuM?" pRthvInA mAnadaMDa' tarIke oLakhAvyuM che. tA. 1-3-55nA prabudha jIvanamAM pragaTa thayelI "saMgharSabhIrU" ". saMskRta kavioe jene devatAtmA nagAdhirAja' tarIke biradAvyo nA prAraMbhamAM mUkelI noMdha mane khUba gamI. cArlsa mekenuM mULa che te himAlaya hiMdustAnanI uttare, pitAne eka paga tibeTamAM ane aMgrejI kAvya ane sAta meghANIbhAI ane gItA bahenanA anuvAdo , bIjo paga nepAlamAM rAkhIne Ubhe che. himAlaya eTale eka parvata sundara che. A vAMcIne "Somebody's Darling' e mathALAnA nahi. paNa aneka zikharone banele vizALakAya parvatAdhirAja. jema aMgrejI kAvyane zrI meghANIbhAIe karele mULane paNa TapI E parvata UMce ane vizALa tema jamIna para ene vistAra paNa vadhAre. jAya evo anuvAda " kone lADakavAya" yAda AvI jAya che. A eka nAnakaDA DuMgara para ApaNe caDhIe chIe tyAre e DuMgaranA AvA "saMgharSabharU' - "maravA dene-ApaNe zuM?" vRtivALA ! ghaNA UMcAnIcA bhAge ApaNe joIe chIe. emAMnA ekAda ApaNane Thera Thera jovA maLe che. rAjakAraNamAM, Arthika kSetramAM, dhArmika UMcAmAM UMcA bhAgane ApaNe DuMgaranI Toca kahIe chIe. evA prasaMgomAM sAmAjika vyavahAramAM ane jIvananA rojabarojanA saMbaMdhamAM che nAnakaDA DuMgarane hajAragaNA kalpIe ane evaresTane enI Taca paNa. traNe kAvya ane taMtrInAMdha vAMcatAM heje keTalAya vocakAne' - gaNIe te paNa AkhA himAlayanI kalpanA avivI muzkela che. keTalAya keTalIye AvI vyakitaonI smRti tAjI thaI haze. mane yA che ke nA vyakitaonI smRti tAjI thaI haze. mane yA? himAlaya hiMdustAnanI uttare 1,150 mAIla lAMbA ane 200 mAIla eka prakhyAta aMgrejI lekhake kahyuM hatuM ke virUdhdha vicArasaraNItALA A paheLA vistAramAM phelAyelo che. jamIna paranA enA vistAra parathI ja vipakSa bhaLelA pratispardhI sArI, paNa taTastha khATA. rAjakAraNamAM te ' e kevaDe parvatAdhirAja haze enI kaMIka kalpanA AvI zake. enA kAvAdAvA ane dekhAva tathA daMbha hoya ema ApaNe mAnI la" upara asaMkhya nAnAM moTAM zikharo AvelAM che. mAtra 20,000 phUTa paNa, keTalAMye kSetro ke jemAM "DarapakatA, svArthasAdhutA athavA khuzA pa, keTalAya ke karatA uMcAM zikhare paNa tyAM seMkaDe nI saMkhyAmAM che jANe eNka matakhArI " ne mATe jarA paNa avakAza nathI - jayAM vyakitae ' virATa hAramALAnI aMdara zikhararUpI pupe vaNI levAmAM AvyA hoya pramANikapaNe, sASTatAthI pitAne abhiprAya jAhera karavAmAM koI khAsa evuM enuM dRzya lAge che. A hAramALA sIdhI nahi paNa vartuLAkAra jokhama hotuM nathI-tyAM paNa A kAvyamAM varNavelA mahAnubhAvo che, bane che. pAtaLI ane vacce pahoLI evI e hAramALAne vimAna ApaNe joIe chIe. mAMthI je jovAmAM Ave te jANe eka virATa dhanuSyane khyAla Ape che. ApaNe rojabarojanA jIvanamAM joIe chIe ke jyAre jyAre anyAyane pratikAra karavo joIe, ApakhudIne sAmane karavo joIe ane himAlaya eTale jANe eka judI ja sRSTi, aneka prakAranAM vRkSo jayAre jyAre asatyane paDakAravuM joIe tyAre tyAre somyatA, bhalAI ane che ane bhAtabhAtanAM puSpa uge che. ahIM vaNazodhAyelI auSadhione bhakipaNAno Azaro levAmAM Ave che ane AvI vyakitae pitAne bhaMDAra che. ahIMnAM pazuo ane pakSIo, dhULasUkSma jIvajaMtuo, "sAcI' kahevarAvavA karatAM "sArI' khapAvavAmAM gaurava le che. ahIMnI AhavA, parvata para paDatA baraphanI racanA, bhinna bhinna maeNkA- hA. eka vAta che. ghaNIvAra banAvo ane hakIkate eTalAM ranA paththaro ane bhUminA carAnI racanA vagara saMkhyAbaMdha triAmAM kliSTa hoya che ke tene barAbara ghaTAvavI ane temAMthI sAcuM-khoTu ghaNuM saMzodhana haju thaI zake ema che. himAlaya eTale vaijJAnika tAravavuM muzkela hoya che. taTasthapaNAthI, sukSma buddhipUrveka sAcA saMzAdhanAne dhaNoja avakAza Apate eka adbhuta khajAne ema anumAna ane abhiprAya bAMdhavAnI kriyAmAM jarUra muzkelIo rahelI kahI zakAya. che; paNa A traNe kAvya AvI jaTila paristhitine sparzatA nathI. jema yAtrIonuM, sAdhusaMtonuM, vaijJAnikonuM ane saundaryabhaka sparze che-are! sIdho ghA kare che- temane ke je jANe che ke pote tenuM himAlaya eka vizALa dhAma gaNAya che tema sAhitinuM paNa have khoTuM kare che yA kheTAne Teko Ape che ane chatAM pitAnI pokaLatA , e eka vizALa dhAma banI gayuM che. parvetAroha kenuM himAlaya pratyenuM DhAMkavA zAMtipriyatAne- sarvasamabhAvane-mAnavamaitrIne svAMga dhAraNa AkarSaNa uttarottara vadhatuM ja cAlyuM che. yuropanA aneka parvatArohakone, kare che. gItAbahenane kAvyamAM AvI vyakitao mATe je upAlaMbha che pitAnI anerI AkAMkSAo mATe Ahasa have nA lAge che. dara varSe te suyogya ja che - saMkhyAbaMdha Ahake himAlayamAM Ave che, ane enAM AMjI nAkhe mAre na ke duzmana" tuM kahe ? ahIM evAM bhavya ane uttama zikharo joI emane utsAha anekagaNuM vadhI - zI rAMka tArI bahu zekhI che khare? jAya che; emanA manoratha vegavAna banI jAya che. kayAre A badhAM kAntilAla baDiyA cAM UMcAM zikhare huM jhaTa jhaTa sara karI lauM evI ene jhaMkhanA thavA lAge che. eka vakhata A zikhare jonArane duniyAnAM bIjA eliphanTA - paryaTaNa zikhare pachI vAmaNAM ane phikaka lAge che. ane have te evaresTa saMdha taraphathI ravivAra tA. 24mI eprilanA roja eliphanTAnu para vijaya zakaya thaI gaye che enI pratIti thatAM evaresTanI laganI paNa yojavAmAM AvyuM che. ene mATe khAsa sTImalensanI ArohakonI sRSTimAM vadhI gaI che. varSa daramyAna IgleMDa jarmanI, vyavasthA karavAmAM Avaze. paryaTaNamAM joDAnAra saMdhanA sabhya pitAnI iTAlI, sviTjharlaMDa, nyu jhIlaMDa, raziyA, amerikA, jApAna, pAkistAna sAthe pUrI ane zAka lAvavAnAM raheze. saMdha taraphathI zIkhaMDa tathA vagere keTakeTalA dezomAMthI, anukULa Rtu zarU thatAM ArohakonAM ToLe- cApANInI vyavasthA karavAmAM Avaze paryaTanamAM joDAnAra meTAMe TALAM himAlayamAM UmaTe che ane bhinna bhinna zikharanA ArohaNukAryomAM mATe rUpiyA sADA traNa ane dasa varSanI nAnAM bALako mATe rUpiyA ' lAgI jAya che. jema jema navA navA anubha thatA jAya che, tema aDhI rAkhavAmAM AvyA che. saMdhanA sabhya, meTI saMkhyAmAM sahakuTuMba tema ArohaNanI kalAmAM navA navA pheraphAra, navAM navAM sAdhana ane paryaTamAM joDAze evI AzA che. pATaNamAM joDAvA icchanArane pitAnAM navI navI paddhatio amalamAM Ave che. kharekhara evaresTa ane nAma saMdhanA kAryAlayamAM yogya rakama sAthe maMgaLavAra, tA. 12mI evaresTanA vijaye parvatArohakanI jhaMkhatA ane kalpanAne prajajavalita eprila sudhImAM seMdhAvI javA vinaMtI che. 12mI tArIkha sudhImAM je ane uddIpita karI nAkhI che. * ramaNalAla sI. zAha pUratI saMkhyA nahi hoya te ja vadhu nAme svIkAravAmAM Avaze. TImalensa upaDavAnAM samaya ane sthaLa vizenI vigate * tAjetaramAM pragaTa thanAra pustaka "evaresTanuM ArohaNamAMthI AvatA aMkamAM ApavAmAM Avaze.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-15 prabuddha jIvana have gugathI kahe mujaba { che. bhaginI niveditA : ( gata varSanI paryuSaNa vyAkhyAna mALAmAM zrI uSAbahene ApelA vyAkhyAnanI emaNe lakhelI noMdha. ) akhI aha zI tArI parivartananI kalA karyA kelAvAsI zivanAM ane khUNe khUNe vasatI strIzaktinAM. eka pAmara tyAga zo bhavya e tA! zI divya sahimaNutA ! " mAnavImAM paNa paramAtmAnAM darzana karatAM zIkhyAM zuddha mANasamAM paNa manasukhalAla jhaverI mANasane jotAM zIkhyA. vizvamAM vyApI rahelA viSNune zIkhyAM. vivekAnaMde potAnI upara tarApa mAranAra vAdhamAM vipazunAM darzana bhAratanI saMskRtie kadi saMkucitatA apanAvI nathI. e poSAI karI enI vaMdanA karavA khAtara pitAnuM paMdara varSanuM mauna teDavAvALA che pArakAMne pitAnAM karIne, videzIone vahAlAM banAvIne. dharmapari eka sAdhunI vAta karI hatI. A ane AvI aneka vAtanI nivevartanane nAme eNe koI dhatIMga piSya nathI; chatAMye e saMskRtithI ditAnA mana para UMDI asara thaI hatI. ane e adaitavAda, vedAMtadarzana AkarSAI jeonuM hRdayaparivartana thayuM hatuM evA dezabaMdhuo athavA vagerenA sidhAnta khUba sArI rIte samajI zakAyAM hatAM. e paNa bhAratabhaginIonA tyAganI bhavyatAnAM bhArobhAra guNagAna gAvAmAM jANe pelA sAdhunI mAphaka lokone samajAvatAM hatAM ke tArA mAne eNe garva mAnyo che. tethI ja Aje paNa bhAratIjane garvathI kahe uM , bheda vyartha che. eja ajJAna che ane ene bhedhA sivAya paramAtmAne che ke bhArata jeTaluM sItA ane sAvitrI ke gAga ane maitreyInuM che pahoMcavuM muzkela che. niveditA lokone namI namIne zIkhavatAM eTaluM ja paradezI hovA chatAM jemaNe bhAratane potAnuM karIne apanAvyuM hatAM ke. hatuM, jemaNe bhAratanAM paMthabhUlyone sAcA paMca. pratye prayANa karavAnI tvayi mayi yAnyatrako viSNu, vyartha kupyasi srvshissnnuH| . preraNA ApI hatI evA AryahudayA enI besanTa athavA bhAratahRdayA bhaginI niveditAnu paNa che. sarvasminnapi parayAtmAnam, sarvatrosRja bhedAjJAnam // bhaginI niveditA eTale abaLAnuM nahi paNa sabaLA ke zakita emaNe jJAnadhArA brahma sAthe evuM te tAdAtmya sAdhyuM hatuM ke sAcuM svarUpa, sarvatomukhI pratibhAnI pratimUrti kaLA ane saMskRtinA emane basa eka tu hI nAda sivAya bIjuM kaMI saMbhaLAtuM ja nahotuM. ; pAsaka, athavA kAdavamAM kamaLa jovAMvALI sahastradaLanAM kamaLa; emanI jevuM huM emanuM jJAna hatuM evI ja utkaTa emanI bhakita pAse kalama hatI ane e kalamamAM kamAla karavAnI zakita hatI, emanI hatI. abhyAsa ane jJAnapAsanA sAthe japa, tapa, vrata, pUjana pAse vakatRtva hatuM ane e vakatRtavamAM devI sasvatIne prasAda hatuM. vagere AkarA camaniyamanuM paNa teo satata pAlana karatA. niyamita emanAmAM jJAna hatuM, bhakti hatI, kama hatuM. ane e triveNInA dhyAna dharavuM, ekAdazI jevA vratane divase apAhAra ane anAha 2 tejamAM e tejasvinI satatuM ApatAM rahyAM hatAM. kara, tIrthadhAmomAM jaI bhajanakIrtana sAMbhaLavAM, mA mahAkAlinI upabALA mAge reTa sanA karavI vagere emane mATe atyaMta sahaja hatuM. okaTobara 1868 mAM iMglaMDamAM eka pAdarIne tyAM bALA paramArthanA padArthapATha mArgareTane janma thayo. pitA pAdarI hovAne lIdhe mArge reTane bALa- emanAM jJAna ane bhakita, kamenI upekSA ke avagaNanA karIne paNathI ja AdhyAtmikatA pratye AkarSaNa hatuM. bAlyAvara-thAmAM ja nahi, ene apanAvIne ja AgaLa vadhatAM hatAM kavivara TAgore kahyuM che mAge re pitAne gumAvyA, paraMtu maratAM pahelAM pitAne AgAhI thaI ke "temanA jIvanamAM je vastu sauthI vadhu najare caDe che te e che na hatI ke enI bALakIne bhaviSyamAM koIka devA nAda pikAraze. tethI ke teo jevAM gaMbhIra bhAvuka hatAM tevAM ja prabaLa kama hatAM." emanI emaNe emanI patnIne kahI rAkhyuM hatuM je evuM kaMI thAya te bhAvukatA e mAtra vilAsa nahi paNa vikAsanuM sAdhana hatuM; e sakAma eNe dIkarInA pragatipaMthamAM ADakhIlIrUpa na banavuM. nahi paNa niSkAma karma hatuM. svarakSaNanA hita khAtara nahi paNa mArgareTa samAjazAstranuM zikSaNa lIdhuM; zikSAzAstrano paNa loka kalyANa mATe thatuM karma hatuM. abhyAsa karyo ane sIsema kalaba sthApI, e dArA zikSaNamAM dhaNA hiMdustAnamAM AvI emaNe rAjakIya pakSakAre athavA paradezI | avanavA prayoga AdaryA. mizanarIonI mAphaka kaI mAMcaDA na bAMdhyA ke lenA. 1898mAM svAmI vivekAnaMda IgleMDamAM hiMdu dhama para vyAkhyAna ajJAnane lAbha laI netAgIrI jhaDapI levAne vyartha prayAsa ApavA gayA. vivekAnaMdanI vidvattA ane vAkachaTAe anekane mugdha na Adaryo. emaNe te kalakattAnI bAga bajAranI eka karyA. mArgareTa paNa emanAM vyAkhyAne sAMbhaLavA jatAM; aneka aTapaTo nAnI galImAM nizALa khelI bahenanA zikSaNanuM zAMta paNa saMgIna ! prazno para carcA karatAM. emanAmAM dhIre dhIre parivartana thavA lAgyuM. kAma mAthe lai saMpUrNa zraddhApUrvaka Atmanivedana karyuM. aneka pralobhane pitAe je agamya sAdanI AgAhI karI hatI e emane saMbhaLAve. AvyAM paNu e himAlayazI aDaga zakita na DagI ke na palaLI. vivekAnaMdana eka videzI vidyArthinI maLI, svAmIne ziSyA maLI : TAgora-parivAramAM eka chokarIne aMgrejInuM-zikSaNa ApavAne emaNe 'hiMdustAnamAM chahenanA zikSaNanuM kAma upADI le evI koI kAryadakSa , asvIkAra karyo hate. e prasaMgane ullekha karatAM TAgara lakhe che vyakitanI vivekAnaMdane jarUra hatI. ane enA AtmAnI ahAlekane che ke "mizanarInI paDe mAthAM gaNIne pitAnI TALI mATI karavAnI oLakhI zake evA koI AtmajJAnInI mArgareTane jarUra hatI. bannenuM takane, koI eka parivAramAM potAne prabhAva phelAvavAnA prasaMgane temaNe mahAna milana thayuM ane mArgareTa hiMda AvavA mATe mAna choDI. avajJApUrvaka jato karyo " * gurUcaraNe kalakattAnI je zerImAM emaNe zALA zarU karI te zerI sahelA hiMdamAM AvI e gaurIe gurUcaraNa sarvasva nivedana karI gAyuM chathI svacchatAne dAva karI zake ema nahotI. kalakattAnI ane bahe lAgI laTaka gurUcarananI" ane e mArgareTamAMthI niveditA hiMdustAnanAM bIjA aneka zaheronI gaMdI galIonA jevI ja eka banyAM. gurUmAM emane rajapUtanI vIratA, zAkhAne AtmavizvAsa, marA- . gudI hatI. niveditA e gaMdakIthI gabharAya ema nahotAM. emaNe ThAonI himmata ane tenI bhakita jovA maLI hatI. gurUcaraNe gaMdakI sAme yuddha jagAvyuM. rAja zerInA ke jAge e pahelAM ene - besIne emaNe zikSA dIkSA lIdhI, bhAratIya darzana ane saMskRtine raste vALI jhADIne sApha karI nAkhatAM. thoDA divasa te loke para enI * samajavA mATe; gurU sAthe pravAsa karyo deza ane paradezane darzana asara na thaI paNa roja vahelI savAre rAjarANI jevI bhaginIne
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramukhya vana 262 bhagaDInu kAma karatAM joi lokonAM haiyAM paNa pIgaLyAM. emane peAtAnI TevA mATe. zarama AvavA lAgI ane emaNe zerIe svaccha rAkhavA mAMDI, zarUAtamAM loko emane apanAvavAne paNa taiyAra nahAtAM. eka eka nAnakaDI raDI rahevA ma:2 meLavavI e paNa niveditA mATe mahAbhArata kAma hatuM. paNa emaNe e dhIraja, hiMmata ane samajathI kAma lIdhuM te pratikULa loko paNa anukULa banI gayA. je hAthanuM aDelu anna khAvu' e pApa gaNAtu eja ha thAnI rAMdhelI roTalIne TukaDA khAvAmAM loko kRtakRtyatA mAnatA thai gayA. e niveditAnA kaThora tapa ane kartavyaniSThAne ja pariNAme bihAra ane baMgALanA rela ane dukALa-sakaTanA nivAraNamAM paNa niveditAe kaiM maNuA na rAkhI, yuvAnonI aneka TukaDIo UbhI karIne pote ja e navayuvAnAnI netAgIrI kenAM. mA banIne emanI mukhIyagIrI katAM. emanA jIvanane aMta paNa plega jevA mahArogane maraNiyA sAmane karatAM karatAMja thayA. pleganA humalAmAMthI aneka pIDitane te e paradu:khabhajane e bacAvyAM, paNa poteja ane zikAra banI gayAM. ghaNAe emane meM bhAgagalI hADI kyAMka khIje javAno khUba Agraha karyAM paNa potAnI khArI karmabhUmi cheDavAnu e tapasvinIne na rUsyuM. khIje ja karma zruta thavA karatAM emaNe kata yabhUmi para rahI kAramA metane AvakAravuM vadhu iSTa mAnyuM ane e maraNane zaraNa thayA. bhAratanI Arata bharanArI, amedha cetananA juvArA samI e bhArataginIe jIvanamAM je kaMi kahyuM e karI paNa batAvyuM hatuM. emanA jIvanamAM AADa Mbara lezamAtra paNa nahAtA. je hatuM e AyaraNa ja hatu. emaNe janatAmAM janArdananAM darzana karyA hatAM. harijanamAM harine nirakhyA hatA. lokamAtA thai emaNe lAkA pratyenI sAcI niSThA keLavI hatI. bhAratanI janatA ane e janatA mATenI mamatA e bhaginI niveAinA jIvananuM medhAmUluM dhana hatuM. tethI ja temAM lokahita mATe mAtra moTAM bhASaNA ApI sateSa na mAnatAM janatAne satat saMsarga cAhatAM. emanI ziSya mane ane bhAratanI strIne emaNe ekaja zIkha dIdhI hatI ane te sevAnA durgoMma paNa zreyaskara mArga svIkAravAnI. tA. 1-4-55 bhUminA govALa che, mAre tArA praNAma svIkAravAnA na hoya, tane praNAma karavAnA hAya. A sAMbhaLI kayA kavi gAyA vinA rahI zake ke "tyAga zA bhavya e tArA ? zI e parivartananI kalA ! " strIzakita emanA potAnA jIvanamAM te sAthe kaLAe vikasI hatI paNa niveditAne eTalAthI sateSa thAya ema nahetuM. e bhaginInI murAda te bhAratanI dareka bhaginImAM e zakitane pUrNa rUpe vikasita jovAnI hatI. vRzcimanI mhenIne joi bhAratanI strIo paNa pati sAthe premanA sAda kare athavA potAnu goravAntita gRharAnIpada cheADI samAna hakA mATe ghera -- * ghera ghUmatI kare e emanAthI sahana na thatu. e kahetAM "Love no Shop-keeping". Struggle-saMgrAma nahi paNa saNu * Submission mAMja strInI mahattA che e ene siddAnta hatA. strIne pativratA khanI sa MsAre saMnyAsinI thavAnI e salAha ApatAM paNa sAthe sAthe puruSane pazu ema kahI sAvadhAna karatAM ke tame puruSa che mATe ja strI tamArI pUjA kare e AzA na rAkhazo. pUje che. puruSamAM rahelA pazutvane nahi paNu devatvane, e tarapha e puruSanuM lakSa kheMcatAM vaLI sadhavA temaja vidhavA aenAmAM mAtAnI maMmatA jovAnI emanI murAda hatI. emane mAtAnA sAgara jevA vizALa premanuM mahattva samajAvI ene kuTuba pUrato maryAdita na rAkhatAM vizvakuTuMba mATe vizALa banAvavAnI salAha ApatAM. mAtRpadanA mahimA joi ane gAi e kRtArthatA anubhavatAM, paraMtu Ano artha e nathI ke ee strIne dharakukaDIja rAkhavA mAMgatA hatA. rASTrIya jIvanamAM paNa strIe mahatvanA bhAga bhajavavAno che eee kabula karatAM. mAtRhRdayA sa'skRtinI upAsanA hiMdugmAnAM dharma karma, kathA kahANI, zilpa, sAhitya TUMkANamAM lalanAo jAhera jIvanamAM jha MpalAve ane sneharUpI zaktithI sevAkAryAM hiMdanI saMskRtine samajavAnA emanA sahRdaya prayatnamAM paNa Aja karyAM kare te AjakAla thatA dhaNA anarthAM aTakAvI zakAya e emanI mAnavaniSThA nItaratI nihALI zakAya che. emane tuLasIkayAre mUzkelA mAnyatA hatI. dIvAmAM ke bAraNe bAMdhelA AsopAlavanA tAraNamAM kaLA dekhAtI. meM mATe emaNe kAi suMdarIsAthI zrRMgAro ke mahela mhAlAtAnI raMgaberagI dIvAlA jovAnI jarUra joi nathI. gAmaDAMnA dharAmAM emane gadakI ke kurivAjonA kAramA prakApa nahi paNa dharane khUNe besI premathI patinA punita AgamananI rAha jotI gRhalakSmI dekhAtI. jainaSya ane bhakitamAM bhAga ane vaividhya karatAM vadhu vimaLatAno anubhava karatI mRta patinAM guNagAna gAi jIvanane rIjhavatI vidhavAo dekhAtI. saMyukata kuTuMbamAM ene sAsu vahunAM jhaghaDAnAM mULa nahi paNa bALapaNa, yauvana ane vRdhdhAvasthAnA suMdara samanvaya sAdhatI saMsthAnAM darzana thanAM. sakSepamAM e samAjane vicAra karatAM tyAre emAM rahelA saDAnA nahi paNa saDA pAchaLa rahelI sugaMdhane ja vicAra karatAM. mATe vRMdAvana, bhagavAna kRSNa ane e puNyabhUminI prathA emane eTalu mAna hatuM ke jyAre vRMdAvananA eka bharavADa emane page paDavA gayA tyAre emaNe ene rokatAM kahyuM ke tuM te bhagavAna kRSNanI ghaNI vakhata loke--khAsa karIne paradezI loko emane hiMdustAnanI anekavidhatA mATe TANAM mAratA tyAre e tarata ja taDukI UThatAM jo greTa briTanamAM IMglaMDa, skoTalenDa, AyarlenDa, sAthe rahI zake te hiMdustAnamAM baMgALa, paMjAba, mahArASTra, gujarAta Adi pradeza zA mATe ekI sAthe na rahI zake ? e kahetAM ke baMgALI AIrIza leA jevA che. marAThA TIza jevA che ene paMjAkhIe vezamena jevA che. hiMdanI saMskRtinAM sarva pAsAMne samajanArI ane samajAvanArI A jAtanI aneka ukita emanI "The Master as I Saw Him.' The web of Indian Life, Cradle Tales of India Adi emanI sAhityakRtiomAM maLe che. nArI tuM nArAyaNI A mATe strIzikSaNa ati Avazyaka che. tethI ja emaNe strIone zikSaNa ApavAnA kAmane ati mahattva ApyuM. emanI zALane uddeza vizvavidhAlayarUpI kArakhAnAmAM vadhAre mazIne banAvanAne ke zALAmAM sagavaDa hoya ke na hoya toye vidyAthI onI saMkhyA vadhArI (anusaMdhAna pAnuM 259 ) (viSayasUci aspRzyatA aparAdha dhArA : hiMdu jaina praznanI vicAraNA bahumatI varganI guMDAgIrI ane kalekaTaranI ApakhudI mAnavInI sAhasikatA ane evaresTanuM Aka gu bhaginI niveditA muMbai jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuvaraccha kApaDIyA, 45--47 dhanajI sTrITa, mudraNusthAnaH jAhIra prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka rADa, muMbai, 9. pR3 paramAnaMda 255 paramAnaMda 258 ramaNulAla sI. zAha 260 uSA mahetA 261 muMbai, 3. 54
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa na B 466 vArSika lavAjama rUA. 4 prAnajIvana zrI su'bai jaina yuvaka sa'nu' pAkSika mukhapatra chuTaka nakala : traNa AnA pra, jaina varSa 14-4. jIvana varSe 2 aka 24 muMbai, eprila 15, 1955, zukravAra AphrikA mATe zIliMga 8. TITAL.....31/3 ////...) concernautumn taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA .......... maMdirapraveza ane vineAmA bhAve (Aje zatrujyamAM harijanonA madirapravezanA prazna jaina samAjanA amuka kaTTara sthiticuta vargamAM eka prakAranA ca-taprakSeAbha pedA karI rahyo che. A prasaMge santa vinobA bhAve eka phreMca mahilAne laIne tA. 20-4-55 nA rAja jagannAthapurInA maMdiramAM darzanArthe gayelA ane tyAMnA mahatte e phreMca mahilAne maMdiramAM dAkhala thavA devAneA inakAra karyo ane pariNAme santa vinAbA paNa e maMdiramAM darzana karyA sivAya pAchA klA, tyAra pachInA uttarAttara traNa divasanI sAyaMkALanI prArthanA pachI temaNe Aja prazna upara je mahatvanAM pravacana karyA hatAM te samayasaranAM lAgavAthI tenA bahena zAntA gAraDiyA temaja bahena gItA parIkhe karelA anuvAda ahi eka sAthe pragaTa karavA hu' AkarSAyA cheM. jaina dharma hiMdu dharmanuM ja eka aMga che ane tethI praratuta pravacanAmAM hiMdu dharma paratve je kAMi kahevAmAM AvyuM che e jaina dharmane paNa mahudhA lAgu paDe tevuM che. jagannAthapurImAM phreMca mahilAnA pravezanA je kAraNe virodha karavAmAM AvyeA hateA te ja kAraNe keTalAka kaTTara jaina sAdhue ane temanA anuyAyIe zatru'jayanA maMdiramAM hajineAnA pravezano virodha karI rahyA che. temanA mATe temaja anya jaina bhAI khahenA mATe A pravacanA bhA2e mArgadarzaka nIvaDavA sabhava che. teo zAntithI A pravacaneAnuM manana kare ane je udAratA AjanA samayanI anivArya mAMga che. te udAratAne, vizALatAne, vyApaka AtmIyatAne peAtAnA jIvanamAM apanAve, pragaTAve evI namrabhAve prArthanA che, paramAna'da) 1 duHkhada banAva ghaNA lokAne khabara paDI haze ke Aje savAre hu jagannAthanA dana mATe maMdira sudhI gayA hatA ane tyAMthI darzana karyAM vagara pAchA AvyA. huM khuba bhaktibhAvathI gayA hatA, paraMtu amArI sAthe eka phrenca vhena hatAM, jemane maMdiramAM javAnI nA pADavAmAM AvI hAvAthI mane paNa maMdiramAM na javAmAM dharma lAgyA. bALapaNathI Aja sudhI meM hindu dharmanuM satata adhyayana karyuM che. Rgveda AdithI mAMDIne rAmakRSNa paramahaMsa ane mahAtmA gAMdhI sudhI je dharmavicAranI paraMparA ahiM cAlu rahI che e badhItu ghaNA bhakitabhAvapUrvaka adhyayana karyuM che ane mAro namra dAvA che ke huM je rIte hindu dharmane samajyo chuM' e rIte tenu nitya zyAcaraNa karavAno mAro namra prayatna rahyo che. Aje mane lAgyuM che ke e phrenca mhenane bahAra rAkhIne ame aMdara jAta te amArAthI moTA adhama thAta, me tyAMnA adhikArIone pUchyu ke "ame sau aMdara AvIe ?" temaNe javAba inkAramAM Apyo. tethI bhagavAnane badale temane ja bhakitabhAvathI praNAma karIne ame pAchAM AvyAM. emaNe amane a Mdara AvavAnA jyAre inkAra karyAM enA mArA manamAM vicAra karUM chuM te temanA viSe kai jAtano zabda vAparavA e mane nathI sujhatuM eTaluM ja kahyuM ke emane mATe mArA manamAM koi paNa prakAranA judAinA bhAva nathI. huM jANuM chuM ke emane paNa du:kha thayuM haze, paraMtu te eka saMskAravaza hatA ethI lAcAra hatA; tethI emane huM vadhAre doSa nathI ApatA. paraMtu eTaluM ja kahyuM ke ApaNA deza ane dharmane mATe A moTI duHkhadAyaka dhaTanA banI gai. meM gaIkAlanA pravacanamAM gurU nAnakane A maMdiramAM javAnI rajA na maLelI ane hArathI ja pAchA javuM paDeluM tenuM udAharaNa ApeluM. paNa e te brunI ghaTanA tha, cArasA sADAcAraso varSa pahelAMnI e vAta che. huM AzA rAkhatA hatA. ke have enu punarAvartana nahI thAya. e ApaNe vicAravAnu` che ke je phrenca mhena amArI sAthe hatI e kANu che? te ahiMsA ane mAnavapremamAM vizvAsa dharAvanArI, ane garImAnI sevA mATe bhUdAnayajJanu je kAma cAlI rahyuM che tene mATe Adara dharAvanArI eka aena che. bhUdAnakA jovA mATe e amArI sAthe pharI rahI che. tamane khabara haze ke yudhiSThirane jyAre svarganA dvAra AgaLa emanA sAthI joDe aMdara AvavAnI manA karavAmAM AvI, tyAre te paNa aMdara na gayA. te je vhena amArI sAthe karI rahI che tenA manamAM kAthI ochI bhakita nahatI. bhAgavata dhama nA dAvA che ke jenA hRdayamAM izvaranI bhakita che te izvarane pyArI che--pachI te game te jAtanI hAya. brAhmaNu hAya ane duniyA AkhInA guNa enAmAM hAya ane bhakita na heAya enI sarakhAmaNImAM jenA hRdayamAM bhakita che evA eka cAMDAla paNa vadhAre uttama che. bhAgavata dharma ane enI pratiSThA orissAmAM sarvatra che. UDiyA bhASAnA sarvottama graMtha jagannAthadAsanuM bhAgavata che. gurU nAnakanI jInI vAta cheADI do, paraMtu ahIM A udAra vaiSNava dharma cAle che evI pracalita vAta che, tamAre sarvee samajavu joie ke A divaseAmAM dareka kAmanI ane dareka dharmanI kasoTI thai rahI che. je saMpradAya ane je dhama e kaseTImAM Takaze e ja sthAyI raheze. je ApaNe potAne cAra AilAmAM bAMdhI Izu te ApaNI unnati nahI thai zake ane je udAratAne hiMdu dharmamAM vikAsa thayo che e khalAsa thai jaze. dharmAMvicAramAM udAratA hAvI joie. je koi jijJAsu hAya enI sAme potAnA vicAra mUkavA ane premathI enI sAthe carcA karavI e bhakatanAM lakSaNa che bIjA dharmonI mAphaka jabaradastIthI pAtAnI vAta khIjA para lAdavAnA je prayatno thAya che te rIte ApaNe na karavuM joie. paraMtu ApaNAM ma Mdira, ApaNA graMthA sarve jijJAsuo mATe khullAM hovAM joie. ApaNuM hRdaya badhAMne mATe khullu thAya evu mukata hAvu joie. A rIte potAnAM dharmasthAnAne jela jevA banAvI devA e ApaNe mATe bahu hAnikartA che ane emAM sajajanAne pravezanI AnAkAnI thaze te maMdirone mATe je ka" zradhdhA bacI che te paNa khatama thaze. dhamanuM adhyayana so mATe Akhare dharmanA sa Mdeza ne mATe che? zuM te kta thoDA ja loko mATe che ke AkhI duniyA mATe che ? huM jayAre vedanu adhyayana karatA hatA tyAre sAyaNa bhASyanI sAthe ja Rgvedanu uttama saMskAraNu mekasamunnaranuM kareluM maLyuM. khIjuM eka paNa evuM sAruM na maLyu. A vAta, te huM trIsa varSa pahelAnI karUM chuM. have to tilaka vidyApIThe sAyaNa bhASyanI sAthe RgvedanuM sArUM' saMskaraNa pragayu che. paraMtu
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAdANAne ja che, raMgAnI kRpA cA eka che. ta che. raziyA, mAre temane dAkhala triAnI yAdI ane sArA saMya bI lekhake bA nA sarve maMtronI yAdImAM paNa thayuM che. jemAM raMgAnI kapa che ke huM te ' sAro graha nAmanA bahena A robhA tA. 15-4-papa * prabuddha jIvana manune e dharma mAnavadharma kahevAya che. e dharma sava mAnavIone e divasemAM te mekasamUlaranuM ja sauthI uttama saMskaraNa maLatuM hatuM. eka jamAne hatuM ke jyAre vedanA adhyayana mATe ahiM keTalAka mATe che. ApaNe ApaNI vAta bIjA para lAdIe e te hajIye pratibaMdha mukavAmAM AvelA hatA. paNa e divasemAM lekhanakaLA nahotI, cAle, paraMtu bIjA ApaNI pAse AvavA mAMge tene InkAra karIe e chApavAnI kaLA te hatI ja nahIM. e divasomAM zuddha uccAraNa rahe kevuM vicitra che? icchuM chuM ke AnI para ahiMnA ketathA pAThabheda na thAya tathA vedonI rakSA thAya e dRSTie e pratibadha sArI rIte ciMtana kare ane bhAgavata dharmanI pratiSThA zemAM che e vicAre thoDA divasa pahelAM huM sAlaveganuM eka uDiyA bhajana vAMcI rahe mUkAyo ho joIe. e jamAnAnI vAta je kaI A jamAnAmAM kare ane kahe ke vedAdhyayanane adhikAra kevaLa brAhmaNone ja che, anyane hate. emAM kahyuM che ke huM te hIna jAtine yavana chuM ane huM zrI , nahIMte e mUrkhatAnI vAta hovAnI vedanuM sArUM adhyayana jarmanImAM raMgAnI kRpA cAhuM chuM. AvuM bhajana jemAM che e bhAgavata dharmane mATe zuM A zobhA che ke eka svaccha, zudhdha, nirmala hRdayanI thayuM che. raziyA, phrAnsa ane iMglenDamAM paNa thayuM che. RgvanuM ja bahenanA AvavAthI te maMdira bhraSTa thaI javAnuM ? jyAre temane dAkhala nahIM paNa vedonAM sarva maMtrInI yAdI ane saMgraha kumaphiDa nAmanA lekhake bahu ja sArI rIte karela che. eTale sAre graMtha bIjo nahIM thavA devA mATe InkAra karavAmAM AvyuM tyAre mane koI krodha na AvyuM, maLe. ane bIjA AvA vIsa graMthanA nAma ApI zakuM chuM. te badhA paraMtu du:kha thayuM, atyanta duHkha thayuM. Aje Akho divasa mArA gathe hAthamAM rAkhIne enA AdhAra para trata vedanuM adhyayana karavAmAM ane manamAM e vAta hatI. huM nathI mAnatA ke A jAtanI saMkucitatA je ApaNe rAkhIzuM te hindu dharma pragati karaze ke enI unnati thaze. madada maLI che. je A divasomAM koI jAnI vAta kare te ene artha pazu-hiMsAno niSedha e thAya ke jamAne karyo che. jema jema jamAno badalAya che tema tema bAhyarUpa paNa badalavuM paDe che. paraMtu ApaNA sanAtana-dhamI saMku, tame loko jANe che ke vyaki-kALamAM paza- hiMsAnA ya cAlatA cita lokoe sanAtana dharmane jeTaluM nukasAna karyuM che eTaluM nukasAna hatuM. paraMtu bhAgavata dharma te to niSedha karyo ane mane 1 ; . bhAgye ja koI bIjAe A dharmane karyuM haze! jagannAthadAsanA bhAgavatamAM paNa A vAta chebudha bhaguvAne te raDI : lagabhaga thoDAM varSa pahelAMnI vAta che. varSo pahelAM muslImoe yajJa-saMsthA para ja prahAra karyo hato. tyAre to e vAta kaMIka kaDavI jabaradastIthI seMkaDo kAzmIrI lekone musalamAna banAvyA hatA. e vAta thI , tA. ati lAgI hatI, paraMtu enI pachI hinduoe emanI vAta mAnI lIdhI jabaradastInI hatI. para tu e lokone pazcAtApa thayA ne amaNa rAva u ane vizeSa karIne bhAgavata dhameM ene svIkAra karyo. A rIte ApaNe dharmamAM AvavA IchyuM, emaNe kAzInA brAhmaNone pUchyuM te emaNe emane apanAvavAno inkAra karyo ane kahyuM ke "evA bhraSTa purANI kalpanAonuM satata saMzodhana karatA AvyA chIe. AjanA kene hindudharma ane bhAgavata-dharma prAcIna vaidika-dharmamAM je kaMI beTI ApaNA dharmamAM sthAna nathI. ame emane na laI zakIe." paraMtu vastuo hatI emAM sudhArA karIne banyA che. temAM te mane AvI noAkhalI vageremAM je hatyAkAMDa thayo tyAM seMkaDo hinduo jabaradastIthI kalpanA mATe koI AdhAra nathI maLatuM, te paNa e jamAnAmAM pazu-- musalamAna banI gayA te emane pharI apanAvavAmAM kAzInA paMDitane hiMsA cAlatI hatI. yajJamAM pazu-hiMsA karAtI hatI. A yajJa-- zAstrane AdhAra maLI gayuM ane teo emane pharI apanAvavA mATe saMsthA para budhdha bhagavAne eka jAtane prahAra karyo. paraMtu gItAe utsuka banI gayA. A vAta so varSa pahelAM ApaNane nahotI sujhI have sUjhI che. paraMtu jene vakhatasara buddhi Ave che ene ja te enuM svarUpa ja badalI nAkhyuM ane ene AdhyAtmika svarUpa jJAnI kahe che ane enAthI ja dharmanI rakSA thAya che. ApyuM. Aja kAla to japayajJa, tapayajJa, dAna-yajJa, jJAnayajJa A sarve pracalita banI gayela che. Aje purANI saMkucita kapanAne mahAna dharmarakSaka gAMdhIjI dharmanA nAme pakaDI rAkhatI e dharmanuM lakSaNa nathI. bahu AzcaryanI vAta che ke e divasomAM hiMdu dharmano kadAca khUba ja uttama Adarza jemaNe pitAnA jIvanamAM apanAvyA evA , - hindudharmane to satata vikAsa thato Avyo che. ATalo mahAtmA gAMdhIjIne sanAtanI loke dharma-vidhI kahetA hatA. huM mAnuM vikAsazIla dharma bIjo keI nahIM hoya. je dharmamAM para chuM ke hindu dharmane bacAva ane ijajata jeTalI gAMdhIjIe karI che paravidhI cha cha darzanene saMgraha che, jemAM daita-ane eTalI bhAgye ja bIjI koI vyakitae pADyAM eka hajAra varSamAM eka paMkitamAM samAvI lIdhA che, jemAM bhinna bhinna prakAkarI hoya. paraMtu AvA mANasane sanAtanI hindu-le ke dharmavirodhI ranA devatAonI pUjAne sthAna apAyuM che ane jemAM koI mAnatA hatA, ane pitAne dharmanA rakSaka mAnatA hatA. te e bahu paNa prakAranA AcArane Agraha nathI-AthI udAra dhame bhayAnaka dazA che ane A sanAtanIoe samajavuM joIe ke je bIje kayo hoI zake? hindudharmamAM eka jAtimAM eka prakAdharma sAthe teo prema kare che e dharmane emanAM AvAM kRtyathI meTI rane AcAra che to bIjI jAtimAM enAthI bhinna AcAra ! hAni pahoMce che. jayAre hiMdustAnane svataMtratA maLI che, enI dareka che, ATale nirAgrahI, sarvasamAvezaka ane vyApaka jama vAta tarapha duniyAnI zradhdhA rahI che, tathA duniyAne enI pAse AzA Ape ApaNane maLyo che, chatAM ApaNe ene saMkucita banAvI che, tyAre AvI ghaTanA bane te duniyA para enI kevI asara thAya ? laIe chIe to emAM ApaNe dezane ja nukasAna karIe chIe. ke tame jarA vicAro. manu mahArAje AzA pragaTa karI hatI, ane meM huM have vadhAre kahevA mAgatA nathI. mane AzA che ke ke ' kAle ja emane A zloka sabhaLAvyuM hatuM: kaTu ukita mArA mukhethI nahIM nIkaLI hoya, chatAM jo koInA manane etad deza prasUnasya, saMkAzAd prajanmanA / AghAta pahoMcyuM hoya to huM eja icchuM chuM ke AnI para Apa svaM svaM cahita zikSehan, pRthivyAm sarvamAnavA // loko vicAra kare. huM paramezvarano upakAra mAnuM chuM ke je vicAro para jagatanI AzA mArI zraddhA che e vicArane amala karavAnI zakita te mane Ape pRthvInA sarva mAnavI A dezanA loko pAsethI zikSaNa zuM A che. A rIte bhagavAna mane niratara saddavicAranuM AcaraNa karavAnuM baLa || rIte meLavaze? teo ApaNI najIka AvavA mAMgaze te ApaNe Apaze evI AzA che. huM mAnuM chuM ke Aje meM maMdiramAM javAnI | najIka nahIM AvavA daIe ? jayAre manu mahArAje pRthathAna sarva inkAra karIne eka mATe bhAre lahA, eka moTo lAbha mane maLe mAnavAH kahyuM tyAre te emaNe pitAnA dilanI udAratA pragaTa karI. have ene tyAga karyo che. eka zraddhALu manuSyane Aje maMdiramAM praveza sanI lI che. paraMtu enA so varSa pahelAM ane pharI apanAvatone vinA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-455 karatA rokavAmAM Avyo che e vAtanuM huM bhagavAnanA darabAramAM nivedana karavA mAguM chuM. Apa sarva lokone mArA kitabhAvathI praNAma. prabuddha vana 265 upAsakone pu Mdara sthAna maLatuM haze. dharmadRSTithI jotAM e ja ceAgya che. evu mAnavAmAM AvatuM haze. Aje ApaNe vicAravuM joie ke hiMdusta'nanA bhakitamArga eTale vyApaka tathA vikasita thai gayA che ke emAM badhA dharma saMpradAya AvI gayA che. A hAvratamAM khetapeAtAnAM SpAsanArathAna sau mATe khullAM karavA joie ke nahi? hu mAnu chuM ke je hiMdudharma have paNa sImita rAkhavAnA prayatna karazo, saMkucita karaze ane thoDA leka sudhI ja ene maryAdita karo te e potAnA upara ja prahAra karaze ane nAza pAmaze vaidika jamAnAmAM vaidika dharmane gUDha rUpa ApavAmAM Avelu te have nahi cAle. have te sau mATe khullA thavA joIe tethI prAcIna kALanAM gupta maMtrAne badale kaliyugamAM 'rAma', 'kRSNa,' 'hari.' jevA khullA mA khelAya che tyAre ApaNe enA udeza samajatA nathI ane virodha karIe chIe. ethI jagannAtha maMdiranA adhiSThAtA tathA javAbadAra loko A vAta para vicAra kare evI mArI namra vinaMti che. jo teo A dRSTithI vicAraze te temane khyAla Avaze ke teoe amane parama divase bahu vicAra pUrvaka nahi, paNasthuLa saMskArane lIdhe rokayA hatA. teo vicAra karaze te temane e paNa khyAla Avaze ke A maMdizatu' balu emAM bhaktibhAvathI AvanAra sau kAine pravezavA devAmAM che. te ja enu patitapAvanatva sArthaka thaze. 2 sAcI dha-vRtti kai ? parama divase meM maMdira pravezane lAbha levAnI nA kahI e dhaTanA bahu vicAravA jevI che ane temAM je vicAra rahelo che e tarapha tamAruM dhyAna kheMcavA maDuM chuM. e viSayamAM bhayukata manovRttithI vicAravAne badale zAMta cittathI vicAravuM jarUrI che. kAraNa ke jeoe amane maMdira praveza karavAnI nA pADI temanA manamAM paNa eka dhatti kAma karI rahI che, ane ame paNa eka dharmavRttithI temAM praveza karavAnI nA kahI che. eTale banne pakSe dharmavRttine dAvA thai zake che. paraMtu A paristhitimAM kai dharmanI dRSTi sAcI che te vicAravuM joie. upAsanAnA vikAsa 3 sarvodaya vicAramAM dhanu' sthAna eka jamAnAmAM upAsanAnA sthaLamAM amuka leAkeAne ja javAnu maryAdita hatuM ane ekAMtane kAraNe te dhyAna dharI zakatA hatA ane e paNa zakaya hatuM ke "veda"nA rakSaNane kAraNe tenA paThana pAThana upara maryAdA mUkavAmAM AvelI. paNa A jamAnAmAM enI koi jarUra nathI, Aje ema karavA jaIe tA vedanA adhyayana para ja prahAra thAya e je nyAya sArvajanika upAsanAnAM sthaLeA mATe lAgu pADI zakAya. jema nadInA AraMbha ekAMta temaja durgama sthaLeAthI thAya che tema dharmanA udayanu paNa che. vedanI preraNA keTalIka vyakitaonA hradayanA uMDANamAMthI thayelI. anAdi kALathI keTalIka vizeSa vyakitae jemane jIvananu darzana tathA dharmadRSTi hatI te peAtAnA vikAsane mATe ekAMtasthAna icchatA haze, te jamAnAmAM teoe ema vicAryuM haze ke lokAne dha dRSTi viSe gerasamaja na thAya te rIte samajAvavI joie. eTale keTalAka khAsa vatu lAmAM ja e upAsanA maryAdita rahI ane e rIte e upAsanA saMkucita thai gai. paNa nadI dusthAnamAMthI bahAra nIkaLIne jayAre medAnamAM vahevAnuM zarU kare che tyAre badhA lokone mATe sugama thAya che. evI ja rIte ApaNe samajavu joie ke vaidika dharmanA nadI durgama sthAnamAMthI ghaNI AgaLa vadhI cUkI che ane badhA zAkAne mATe te sulabha thai gaSTa che. mATe nadInI pavitratAne mATe tenA ugamasthAna AgaLa je ciMtA karavI paDe che, te jayAre samudranI pAse pahoMce che tyAM nathI karatA paDatI. e kAraNe madhyayugamAM hiMdustAnamAM je vAda hatA te gUDha vAda hatA ane Akhare te saMkucita vAdamAM pariNamyo. gUDha vAdamAMthI ekAMta dhyAna ane ciMtananI jagyAe samUha-bhajana ane prAthanAne sthAna maLyu. tame sau prAcIna graMthAmAM joze to mAluma paDaze ke satyayugamAM ekAMta dhyAna, ciMtanane dharma manAyA che ane kaLiyugamAM samUhabhajana ane prAthanAne dharma manAyAM che. AnuM pariNAma e Avyu ke bhArata pUratA tA bhakti mArga khUba vyApaka thai gayo tethI emAM badhAnA samAveza thai gayo, bhakti mArganAM sarva prakAro-advaita, dvaita, viziSThA dvaita, zudhdha advaita, kevala advaita, dvaitAdvaita-badhuM AvyuM emAM saketa, pUjA, mUrti pUjA, nAma smaraNa, japatapa e badhuM paNa AvI gayuM. A rIte bhakita mALA hoya teTalA badhAM agA AkhA ne AkhA hiMdudharma mAM vikasatA gayA. maMdira pravezanA prazna upara huM Agye bhAra ApuM chuM. kAraNa ke mAtra sarvodayanI nahi paNa dharmavicAranI dRSTie e dhaNA mahatvanA che enA spaSTa khyAla ApaNA manamAM nahi hoya tA kevaLa dharma ja nahi paraMtu sarvodaya paNa bhAMgI paDaze dhAro ke ApaNe dezAbhimAMnanI vAta karatA hAie ke dezaprema e bahu vyApaka cIja che, paraMtu mAnavatAnI dRSTie e nAnI ane saMkucita che. paNa dharmabhAvanA e mAnavatAthI nAnI nahi paNa moTI cIja che. te dharmane nAme jyAre ApaNe mAnavatAne paNa bAjue mUkIe chIe tyAre ApaNe dharmane paNa saMkucita karIe chIe. ane dharmanuM mukhya tatva choDI daie chIe. dharmiSThanI dharmabhAvanAmAM mAtra mAnava mATe ja prema hatA nathI paNa enI vyApakatA prANImAtra mATe prema jAve che. mANasa AtmasaMtoSa khAtara potapotAnA khyAla pramANe judI judI rIte upAsanA kare che. e rIte upAsanA judI judI jAtanI thAya che e upAsanAnA mULamAM je bhakita che e sauthI moTuM tatva che, mAnavatAthI paNa vadhAre vyApaka che. lAMka mane pUche che ke zuM sauMdaya samAjamAM koi musalamAna nahi rahe, hiMdu nahi rahe, khristI nahi rahe? te huM javAba ApuM chuM ke e badhAja raheze. ane e badhA ja sarvodayanA aMgo che. enA artha e nahi ke hiMdu, musalamAna, athavA khristI dharmAMnA nAma para je khoTI mAnyatAo cAlI rahI che e paNa emAM Avaze. e samAjamAM nahi rahe. paraMtu je bhinna bhinna upAsanAnI praNAlio che ane je vyApaka bhAvanA che te sarvodayamAM amAnya nathI, maMdiramAM upAsanA karavA mATe javA icchaze to tene inkAra nahi paNa sarvoghyamAM krAi upAsanA karavAvALu" khIjA upAsanA sthAnamAM ke za karavAmAM Ave. bhale e bIjI jAtanI upAsanA karatA hAya, sthApI ane sthAyI karI. je dharma kevaLa dhyAnamaya hato temAM kRSNA mahatvanI banI ane tedharma niSkAma sevAmaya thai gayo. e kAraNe bhagavAne kahyuM che ke dhyAnAta macAgaH eTale ke dhyAnamAM paNa sevAmaya ane mULatyAganI bhakita zreSTha che. eka samaya evA hatA ke jayAre dhyAnadhAraNA karavI jarUrI hatI, kAraNa ke e vagara dharmanA AraMbha thatA nathI. e dhyAnaciMtanane pariNAme nAma japanavALA bhakitamAga, niSkAma sevAnA mAga khUlI gayo. eTale sabhava che ke je jamAnAmA e mA thayA huze e jamAnAmAM koi khAsa ane koIpaNa rIte mAnavatAmAM kayAMya bheda nathI e vAtane bhakitamArge DhapaNetA paNa ene rAkavA na joie. pachI bhale e maMdira hiMdutu, musatilamAnanu, khristInu ' khIjI koI jAtanuM hAya. ane je eka maMdiramAM upAsa / karavA javA mAgatuM heAya te UpAsanA mATe khIjA koI maMdiramAM na jAya evuM nahi kahevAmAM Ave. jevI rUci hAya tevA sthaLe loko jaze. A rIte sarvIya samAjamAM loko bhinna bhinna upAsanA maMdiramAM jaze. ane evA koi niyama nahi hAya ke amuka loko amuka maMdiramAM ja jai zake. eka maMdiramAM jaine premathI upAsanA karanAra khInna madiramAM paNa javA icche, ane premathI e upAsana!mAM sAtha devA kacche, ke premathI e upAsanAne jANavA icche
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-4-1pa te ene rokavuM bahu bhUlabhareluM che. tame lokoe rAmakRSNa nathI ja. ene ave e paNa nahi ke je upAsanApaddhati ApaNe paramahaMsa devanuM nAma jarUra sAMbhaLyuM haze ane tame jANatA haze. pahelAMthI karatA AvyA hoIe tenA pariNAmathI dUra thaI javuM. bIjI ke chellA se varSamAM hiMdudharmamAM je mahApuruSe jamyA che emAMnA upAsanA paddhatine lAbha nahi UThAve joIe e peTI mAnyatA che. agraNIomAM emanI gaNatarI thAya che. emaNe sarva dharmonI upAsanA- * upAsanAne saMkucita nahIM karavI joIe. nahI te emAM UNapa ja ene abhyAsa karyo hato, ane upAsanAomAM je anubhave thatA e raheze. keTalAka loko ema kahe che ke harijanone te ame maMdiramAM upara teo ciMtana manana karatA hatA. huM mAre viSe paNa e ja kahevA pravezavA devA : rAjI chIe, paNu khristI ke musalamAnone zA mATe mAguM chuM ke meM hiMdu dharmane vadhumAM vadhu abhyAsa karyo che ane bIjA AvavA daIe? te ApaNe samajavuM joIe ke upAsanAmAM AvI dharmonuM paNa premathI UMDANupUrvaka adhyayana karyuM che. emanI vizeSa- jAtanI maryAdA na rakhAya, upAsanA eka bIjAnI pUraka thAya che. eka tAo jovA prayatna karyo che ane emAMthI je sAra maLe te grahaNa ja mANasa pitA tarIke, bhAI tarIke, ane putra tarIke paNa jIvanamAM kAma kare karyo che. Ama rAmakRSNa paramahaMse kareluM teja mArA jIvanamAM meM che. AvA vividha anubhave jene thAya che te paramezvaranI upAsanA pitA, bhAI paNa karyuM che ane te jo khATuM na hoya te tamAre e samajavuM joIe ne putra mAnIne karI zake che. e paramezvaranI pitA ne mAtAnA rUpamAM ke mANasanI upAsanAnuM adhyayana anubhava tathA ene lAbha levA upAsanA karI zake che. IcachanArane ApaNe rokIe te khoTuM che. huM ema nahi kahI meva mAtA ja pitA tvameva, zakuM ke "tame ekavAra nakakI karI le ke tamAre rAmanI upAsanA karavI | tvameva vadhu ghA megha " che ke kRSNanuM nAma levuM che ke pachI IslAma athavA krAIsTanA anuyAyI thavuM che? e nakakI karI lo ane pachI bIjA maMdiramAM na jAo." . have ene ema nahi kahI zakAya ke "tuM paramezvarane pitA kahe, Ama karyuM te upAsanA mAnavatAthI paNa saMkucita thaI jAya. upAsanA mAtA kahe athavA putra kahe". paramezvara traNe rU5 sAthe kema hoI na zake? mAnavatAthI nAnI nathI. mAnavatAnI aMdara ena samAI jAya paNa je eka sAmAnya mANasa paNa pitA, putra ane bhAI hoI zake che mAnavatAthI ye vizALa vastu che. A dRSTie A ghaTanA bahu ahama te paramezvara kema na hoI zake? Ama paramezvaranI parNa aneka rIte . bharI lAge che. tethI prazna mahatvane bane che, ane huM icchuM chuM ke upAsanA thaI zake che. ethI samanvayanI kalpanAne sarvottama kalpanAnA lake enI para bahu UMDANathI vicAra kare. dhoraNa para sarva dharma mAnya kare che. A rIte A dRSTithI ApaNe vividha rUpe bhakita A banAvane vicArIe te samajAze ke AthI samanvaya para ja prahAra - orissAmAM pravezatAM ja eka khristI bhAIe mane premathI nyu thAya che. jyAM samaya para prahAra thAya che tyAM badhI jAtanI upATesTAmenTa (bAIbala) bheTa ApyuM. Ama te meM nyU TesTAmenTa ghaNIvAra tenA para paNa prahAra ja thAya che. vAMcyuM che. paraMtu eNe premathI ApyuM eTale huM e pharIthI vAMcI Aje A viSayane trIjI rIte cha che ane e rIte gaye. ane vAMcu eTale emAMnI sArI vAte grahaNa na karavI athavA eka viSaya paripUrNa thAya che. | e upAsanApadhdhatine sAra che tene lAbha na UThAve evuM te jagannAthapUrI, ukala. vinebA - vinobAjInI ArSa vANuM (mArca mAsanI tA 25, 26, 27 nA roja jagannAthapUrImAM sarvedya saMmelana bharAyuM hatuM. A saMmelananA prAraMbhamAM temaja antamAM zrI vinobAjIe bhavya pravacana karyAM hatAM. A pravacanamAM eka prakAranI payagaMbarI vANI che; temAM eka kAntadazI yugapurUSanuM bhavya darzana che ane svapnadRSTAnI romAMcapreraka AgAhI che, je jAte sAMbhaLIne dhanyatA anubhavI te prabuddha jIvananA vAMcako paNa vAMcIne dhanyatA anubhave temaja krAntilakSI bane e hetuthI e banne pravacana kramazaH nIce ApavAmAM Ave che. A pravacananI AdhArabhUta nakala samayasara prApta nahi thavAnA kAraNe A aMka prasidhdha karavAmAM thoDo vilaMba thaye che je mATe vAMcakonI kSamA mAMgavAmAM Ave che. banne pravacane mULa hiMdImAM hatAM. paheluM pravacana vinebAnA mULa vyAkhyAnanuM saMkSipta rUpa che bIjuM pravacana mULanuM zabdazaH avataraNa che. pahelAne anuvAda meM karyo che; bIjAne anuvAda zrI sUryakAnta parIkha ane bahena gItA parIkhe karyo che. paramAnaMda). sAmyavAdIonI mAnyatA pakSIo haMmezA divasanA bhAgamAM anna zedhatAM zodhatAM ApaNA prayatna dvArA samAjavikAsanI kalpanAmAM eka evA AkAzamAM paribhramaNa karatA hoya che ane sAMja paDaye vizrAnti mATe mukAma upara ApaNe pahoMcI javA dhArIe chIe ke tyAra bAda ane bIjA divasanI savAre navI preraNApUvaka paribhramaNa karavA mATe baLanA AdhAra upara zAsana calAvavAnI jarUra na rahe. rama antima eka sthAna upara ekaThA thAya che. e rIte ApaNe badhA vividha karma karatAM dayeyane sAmyavAdIe paNa svIkAre che. paraMtu temane vizvAsa e karatAM pitatAnA karma kSetramAM vicaraNa karIe chIe ane pharIthI nava prakArane che ke e dhyeya prApta karavA mATe pahelAM adhikamAM adhika umaMga ane navI zakita upArjana karavA mATe tathA Atma-parIkSaNa karavA kendra sattA hovI joIe. e sattAnA AdhAra upara rAjyanI sarva mATe eka sthAna upara ekaThA thaIe chIe. mahAtmA gAMdhInA avasAna sattAo samApta thaI zakaze. bAda A saMmelana ahiMsAniSTa vyakitao mATe eka vizrAmasthAna banI anya vicAra * gayela che. dara varSe eka vAra*ahiM ApaNe ekaThA thaIe chIe. jo AvI yojanA karavAmAM AvI na hota te ApaNe vyakitarUpamAM bIjA evA loko paNa che ke jeo svIkAra kare che ke hara ahi tahiM bhramaNa karatA hAta ApaNuM kAma ane vicAra-ApaNI hAlatamAM zAsana kAyama raheze ane tethI daMDanI jarUriyAta paNa kAyama zakitae--ekameka sAthe athaDAyA karatI hota, ane ahiMsAnuM nAma raheze. kAraNa ke satvaguNa, rajoguNa tathA tame guNavALI vyakitane japatA hovA chatAM hiMsAmArga tarapha ApaNe kheMcAya gayA hota. samAjamAM sadA rahevAnI. e saMbhavita nathI ke rajoguNa tathA tameApaNuM saubhAgya che ke ApaNane satsaMga karavAnuM eka AzrayasthAna guNa kadi paNa sarvathA naSTa thaI jAya. tethI ochI vadhatI daMDavyavaprApta thayuM che. sthAnI AvazyakatA samAjamAM sadA rahevAnI.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-1pa prabuddha- jIvana 267 ahiMsaka samAjamAM daMDazakitanuM rUpa le ke ema mAnavA lAgyA che ke lokazAhImAM satyAgrahanI AvazyakatA , ahiMsaka samAjamAM paNa daMDazakita kAyama raheze. paraMtu ahiMsaka rahetI nathI. ApaNuM ema kahevuM che ke satyAgrahanI AvazyakatA tyAM samAjamAM sevAnI pramukhatA raheze ane daMDazakita gauNa haze. sauthI nathI ke jyAM badhA niSNu e sarvAnumatithI kahevAmAM Ave che. ApaNe . meTI saMsthA sevAsaMsthA haze. Aje A dezamAM sauthI moTI vAre vAra kahyuM che ke jyAM sudhI zAsanapaddhati doSamaya che tyAM sudhI saMsthA ke gresa che. te cUMTaNI-pradhAna che, jenI AjanI satyAgraha mATe sthAna rahevAnuM che. pravRtti che cUMTaNI dvArA sattA ane sattA dvArA sevA kiMtu tenuM taMtra ja bhUdAna vidhAyaka temaja krAtikArI mArga che samAjasevAmAM bhAre bAdhaka che. jene bhAvI samAjanuM darzana hatuM tenI : bAbA jamIna mAMgatA pharyA karaze ke pharIthI ahiMsAnuM koi rAmabANa IcchA hatI ke koMgresa lokasevaka saMdha banI jAya. temAM eka vicAra astra bahAra kADhaze ema che ke pUche che. gAMdhIjInA jamAnAmAM je hatuM ke dezanI sauthI maeNTI saMsthA sevAniSTa saMsthA bane. ahiMsaka satyAgrahanuM kArya cAlyuM hatuM te niSedhAtmaka hatuM ema chatAM paNa pitAnI samAjamAM te sevApradhAna saMsthAnI kalpanA che ja. kAraNa ke sevA pratibhAne anusarIne e kAryane emaNe kevaLa niSedhAtmaka rahevA na- 6 sArvabhauma hoya che, daDarahita hoya che, ane sattA tenI sevikA hoya hotuM dIdhuM, baheke tenI sAthe sAthe vidhAyaka pravRtimAM temaNe joDI che. sattAne niyaMtrita karavAnI zakita sevAniSTa jamAtamAM Ave che. dIdhI hatI. e samayamAM satyAgrahanI sAthe carakhA upara jora devAne temane sevApradhAna saMsthAnA abhAvamAM hiMsAno vistAra , vicAra ApaNI samajamAM AvatA nahotA. AjanA saMgamAM ApaNA Aje sevApradhAna saMsthAonA abhAvamAM sarvatra sattAnuM kAryamAM satyAgrahanuM rU5 bhinna prakAranuM raheze, ane te adhika anusaraNa karavAvALI saMsthAo jovAmAM Ave che jene lIdhe cotarapha zakitazALI ane vidhAyaka banaze. bhUdAnanAM kAmane paNa e rUpamAM ' hiMsA ane bhayanuM sAmrAjya pravarte che. sthiti bhAre bhayAnaka che ane je samajavuM joIe. A eka racanAtmaka satyAgraha che. A mATe je AvI hAlata cAlu rahe te hiMsAnA vistAra mATe vadhAre ne vadhAre ApaNe ApaNI purI zakita nahi lagADIe ane purI tAkAta anukuLa vAtAvaraNa pedA thatuM raheze. A mATe ApaNu sarva lokoe nahi ajamAvIe te 1857 pachI ApaNe koI paNa saMgaThita banIne hiMsAnI virUdhdha morace mAMDavA joie. bhagavAna pagaluM uThAvavAne pAtra nahi rahIe. AmAM pUrI tAkAta joDIne budhe kahyuM hatuM ke je puNya AcaraNa dhIre dhIre cAle che te pApa AnI zakyatA-azakayatAne ApaNe sidhdha karavAnI che. zIdhra gatithI vadhavA mAMDe che-je ahiMsA dvArA samAja-parivartana mAro pUro vizvAsa che ke bhUmidAna eka krAntikArI tema ja dhIre dhIre karavAmAM Avaze te hiMsA adhika zakitathI vadhaze. ApaNe samyaka upAya che ane pUrI tAkAta lagADavAthI saphaLa thaI zake tevo nahi IcchIe te paNa vadhatI ja jaze A TALavA mATe ApaNe che. A mATe je pUrI zakti joDavA chatAM paNa asala thaIzuM te sevAniSTha saMsthAne adhika azakata banAvavI joie. ApaNane AgaLa upara vicAra karavAnI sagavaDa raheze. A mATe satAniSTa duniyAnI dizA ApaNe adhurI zakita nahIM paNa nirNAyaka zakita saMkalita karIne rAjAjIe duniyAnI sAme eka vicAra raju karyo che. Ane saphaLa banAvavuM joie. ke aNubeba, hAiDrojana beba, nyukalIara beba-A duniyAmAM sarvasAmAnyanI sevA eja ApaNuM vrata che saleha zAMti sthApita karavA mATe A sarve bIe- keTalAka loka kahe che ke bhUdAnane vicAra ekAMgI che, dariyAmAM DubADI gho. teo tatvajJAnI che, zabdazAstranA paNa savagI nathI. cakkarAnAM paNa sarvAgI nathI. huM kahuM chuM ke sarvAgI vicAranA viSayamAM * jJAtA che. pravINa che. tethI A vicAra pragaTa karavAne teo samartha A samaya vicAravAnI temanI pharaja che ke jemane lekee pitAne mata ApyA vi. che. paNa A padhdhati ekapakSIya sajajanatAnI che. jo tuM eka che, ane jemaNe sarvAMgINa vikAsanuM lokene vacana ApyuM che. ApaNI mAtrA sajajana banIza to huM hisAba gaNAne eTalA sajajana banIza. pAse hAla eTale samaya nathI ke ApaNe ApaNA sarvAgINuM prayoga = . A paddhati kheTI che. sajajanatA te svayameva vadhe che. amerikA dIlhI jaIne karIe. ApaNuM kAma sarvasAmAnyanI sevA karavAnuM che. vidAnane deza che, kAraNa ke ApaNA dezathI tyAM 60 gaNA kAgaLa ane ahiMsAne sarvoparI banAvavAnuM che ane te mATe be varSa mATe - 1 vadhAre khape che. Ama chatAM paNa vidvAna lee pitAnA dezanI kAga ane nA daranI ekAgra banIne vicAra karavAnuM che. rAyadhurA yudhapravINa vyakitaonA hAthamAM soMpI che. temane Adeza che ke phermosA upara adhikAra dhAraNa kare ane te nekara nahi mAlIkane apIla * mATe brahmA ane upayoga paNa tame karI zake che. teo rAjAjI keTalAka loko kahe che ke amAre saMsadRnA sadasya tathA vidhAna jevA tatvajJAnInI vAta mAne e kema banI zake? kAraNa ke temaNe zake? kAraNa ke temaNe sabhAnA sadasya pAse javuM ane temane A kAma karavAnuM kahevuM.. te potAnA loko pAsethI menDeTaadhikAra prApta kare che. daniyAnuM A kintu huM pUchuM chuM ke nAkarenI pAse ame zuM kAma jaMie ? amAre 6'va che. Ama chatAM paNa amerikA sAme A mujaba kahevA mATe te temanI mAlIka evI janatAnI pAse javuM joie ane lekamata ApaNe zuM kharekhara yogyatA dharAvIe chIe? ApaNA dezamAM A jAgRta karavA joIe. ame te emane kahIe chIe ke samAjamujaba kahevA mATe bhUmikA che kharI ? pAkIstAna sainyazakita vadhArI parivartananuM A kAma che. jo temane ema lAgatuM hoya ke tyAM rahIne rahyuM che, tethI ApaNe paNa ApaNA bajeTamAM senAne kharca vadhArI teo amane vadhAre madada karI zake che te teo tyAM rahe. anyathA rahyA chIe. zuM ApaNe paNa bhayapIDita nathI ? Ama karavAthI amArI pAse Ave amArI sAthe joDAI jAya, ahiM' temanuM ame ApaNe ahiMsAnI pratiSThA vadhArI nahi zakIe. adhika svAgata karIzuM, satkAra karIzuM. ' lokazAhImAM satyAgrahanI AvazyakatA dezamAM sAmAnya upAsanAnI AvazyakatA AjakAla satyAgraha zabdathI paNa satAniSTa loko ane leke amane kahe che ke sAtvika leke cUMTaNImAM ubhA rahetA : 'tuM rAjakAraNI AgevAne DaravA lAgyA hoya ema jaNAya che. nathI. ame tamane javAba ApIe chIe ke cUMTaNInI padhdhati ja satyAgrahane maMtra nA ane sAdhanApUrNa che. ItihAsamAM evI che ke evA loke emAM ubhA rahevAnuM pasaMda na kare. kAraNa ke sauthI pahele sAmuhika satyAgrahane prayoga ahiM thayuM che ane tethI ke cUMTaNI eka evI vastu che ke jemAM virodha balavAna hoya te paNa che ahiMsAnI bhAvanA balavAna banI che. kintu ApaNe tyAM sattAniSTha Dara rahe che ane virodha kamajora hoya te paNa cintA karavAmAM Ave rAja che ke kema paNa tame karI che A te rAjAjI kAraNa ke temane kinDa che mAtA sadasya pAse javuM ane zuM kAma jaIe ke to evI janata mAM A vartananuM A madada karI zake.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 prabudhdha jIvana tA. 15-4-papa che. A mATe sAtvika leke cUMTaNInI prakriyA dvArA AvI ja zakatA vyavasthita ane samIta hiMsA arthAta daMDazakitanuM rUpAntara Aje nathI. A mATe huM kahuM chuM ke have e avasara Avyo ati hiMsAmAM thayuM che. Aje mAnava bhayabhIta che che ke sarva loke amArA A kAmamAM bane teTalI madada kare, ane A samaye mAnava-samAja eTale bhayabhIta che eTale kadAca ane sattAthI mukita devAvALA A AdelananA vicArane ajamAve mAnava itIhAsamAM kadI nahIM thayo hoya ema kahevAmAM kaI , che ane tene jora Ape. mIrAMe kahyuM hatuM ke mAre ane giradhara- jAtanI atIzayokatI nahIM thAya, kAraNa ke huM jyAM sudhI jANuM chuM, nAgarane saMbaMdha kAcA tAMtaNAthI baMdhAya che ane e tAMtaNe tyAM sudhI eTalA vyApaka pramANamAM mAnava phelAyeja nahotuM ane dunIyAmAM eTale majabuta che ke huM kheMcAI rahI chuM. dezanI sAthe samarasa ATalI vyApaka zakatI ene hAMsIla thaI nahotI. eTalA mATe mAnavanI karavAvALI Aje evI upAsanAnI jarUra che, jemAM rASTranuM dareka Aje je bhayabhIta hAlata che enI sarakhAmaNImAM prAkRtIka kAraNothI bALaka lAgI jAya ane manathI samaje ke pote potAnA deza ane paNa je bhaya pedA thayo hoya te eTalo nahIM hoya. samAM ja mATe kAMIne kAMI karI rahela che. ' hiMsAne maryAdita banAvavAno prayatna sUtAMjali ane koMgresa pahelAM je meTA bhukampa ane laya ItyAdI thayA enI sarakhAeka vAta mArA mitrane AgrahapUrvaka huM kahevA mAMguM chuM ke maNImAM Aje mAnavanI hIMsathI je atIzaya prApta thayuM che evo gAMdhIjImAM ApaniSThA dharAvatA ho te temanI smRtimAM ApanA hAthe enI pahelAM ene kadI anubhava thayo haze ema dekhatuM nathI have kAMtelI eka AMTI zA mATe arpaNa karatA nathI ke gesavALA eka bhayabhIta mAnava kaMIka vicAra karavA lAge che ke A je hIMsAnI eka ahI temanI zradhAMjalimAM kema arpaNa na kare? mArI Apane atIzayatA che ke kema teDI naMkhAya, ane pharIthI sImIta vyavasthIta vinaMti che ke temane mArI vAta samajAve. tethI saddabhAvanAne hIMsA kema kAyama karAya, e prakArane prayatna paNa thaI rahyo che, baLa maLaze. pragaticaka AgaLa ja jAya che jyAM vaijJAnIka paNa badhA nahIM te keTalAka kahevA lAgyA che ke ke (A vinobAjInuM antima pravacana che. A pravacana janazakitanA A aNuzatI rokavAmAM Ave ane rAjAjI jevA mahadhI urdumAra gelIrUpha uparathI kapijha karavAmAM Avela hovAthI joDaNInI aneka pragaTa karI rahyA che ke ene rokavI joIe, tyAM mAnavane prayatna bhUla rahI javA pAmI che je samayanA abhAve sudhArI levAnuM zakaya spaSTa dekhAya che. te icche che ke e atIzakata sthItI naSTa banyuM nathI vAMcake e mATe kSamA kare. taMtrI) karAya ane jena madhyakAlIna jamAnAmAM te sImIta ane vyavasthIta Aje A saMmelananI aMtima vAta karIzuM. Aje, kAla ane rahI-daMDazakatInA rUpamAM-evIja e rakhAya; paraMtu pragatIne krama parama divase aneka carcAo thaI; aneka savAla puchAyA ane mArI jotAM je mAnasazAstra samaje che te A vAtane jarA vicAraze te pAse keTalIka lekhita zaMkAo paNa AvI pahoMcI che. paraMtu A badhA emanA dhyAnamAM Avaze ke pragatIcakra kadI pAchuM nathI karatuM. te savAla ane zaMkAonA javAba ApavAnI preraNA nathI thatI. kadI AgaLa ja jAya che. ane je sImIta hAMsAmAM te uttaroutara vistRta yAtrAmAM ene utara maLI paNa jaze. paraMtu Ajane je mukhya thatI gaI te atI hIMsAnA rUpamAM pragaTa thaI che. ane ethI aivAhanane prastAva sarva sevA saMghe deza sAme mukyuM che ene dhyAna- pAchaLa te nathI AvI zakato, yatramAM evI zakatI nathI. sAmuhIka mAM rAkhIne ApaNe ApaNuM kartavya vicArIe. e dizAmAM kareluM mAnasa-yaMtra evuM nathI ke ene koI eka vyakatIgata mAnava keTaluMka ciMtana-prakaTa ciMtana-tamArI sAme ju karavA IcchuM chuM rokI zake ane pAchaLa laI jaI zake. kAraNa ke te sAmuhIka mAnavanA mAnasanuM yaMtra banI gayuM che ane je gatImAM te AgaLa vadhyuM che. hiMsAne vikAsa-daMDazakti sudhI evI ja gatIthI ene vadhu AgaLa vadhavuM che. kAM te AgaLa vadhIne ApaNo A mAnavasamAja jyArathI astitvamAM AvyuM che, ene pitAnuM rU5 ahIMsAmAM vIsarjIta karavuM che, athavA te -koI jANatuM nathI ke kayArathI,-tyArathI emAM prema sAthe laDAIe enAthI paNa vikarALa rU5 dhAraNuM karIne manuSya-samAjanI samAptI paNa thatI AvI che. ane jyArathI mAnavasamAjane AraMbhakALa manAya karavA kaTIbadhdha thavuM che. A baMnemAMthI koI eka te ene karavuM ja che te jamAnAmAM svairahiMsAo cAlatI hatI, ane e hiMsAnA che e samajavuM jarUrI che. eTalA mATe lAyabhIta mAnavane A je sAmano karavA evIja hiMsA karavAmAM AvatI. AthI samAjanI prayatna che ke ene atIreka rokavAmAM Ave e saMbhavita nathI. A hAlata kaika bagaDatI gaI ane kaMIka sudharatI gaI. ane samAjane vAta je dhyAnamAM Avaze ke ethI AgaLa be ja parINAme enA eka yukti sujhI ke rahiMsAne badale vyavasthIta hiMsA karavAmAM hoI zake che. ekamAM mAnavane pUrNa vinAza thaze ane bIjAmAM Ave te svairahiMsA rokI zakAya. parINAme ApaNe jene daMDazakita mAnavane pUrNa vikAsane moke maLaze. ahiMsA lAvavI hoya athavA zAsana kahIe chIe ene AraMbha thaye. vyavasthIta hiMsA te ApaNe jarA baLa pratita karavuM joIe. hamaNAM daMDa e athavA daMDazakatI sArI rIte kAma AvI. enAthI Aaura-hIMsA rokAI kahyuM hatuM, rAyaphala kalaba vize temaNe kaMIka bacAva paNa karI , ane thoDA dIvaso sudhI e maryAdIta sthItImAM rahI tevI lAbhadAyI lIdhuM hatuM. emAM paNa kaMIka sAra che. rahasya che. ene thoDI puravAra thaI. AthI mANase ene dharmane aMza mAnya ane ApaNane hiMmata kahe che. e hiMmatane sukSma rIte vicArIe te te saMskRtanAM mRtImAM evuM vAkaya paNa maLe che ke huM dharma viSuvaH bhayajanaka rUpa thAya che, te nikriya nirbhayatA nathI hotI athavA te e jamAnAnA buddhizALI levakoe dharmane daMDa mAnya paratuM jenA uttama nirbhayatA nathI hotI. ane te DaravAvALI nIrbhayatA hoya ArabamAM maryAdita hiMsA hatI ane jemAM vyavasthita hiMsA AvI che temAM kaMIka sAhasa hoya che A jAtane ene kaMIka bacAva evI daMDazakita maryAdita rahI zakI nahI, ane dhIre dhIre enI sImA karI zakAya che, itihAsamAM paNa karAyA che. paraMtu jo ApaNe AnI vIrasvata thavA lAgI. e vyavasthita te rahI ane jo e vyavasthita para vicAra karIe ke AvI nAnI nAnI hIMsA pitAne rUAba na rahe te ene zAsana na kahevAta, daMDa nahIM kahevA mATe vyavasthita jamAvI zake che te e saMbhavIta nathI. je samAja para koI sattA rahI paNa sImIta banIne vIratRta banatI gaI, cAra gaNI thatI gaI cAlaze te pUrNa hIMrA karavAvALI atI hIMsAnI sattA cAlaze athavA che ane vadhatAM vadhatAM Aje eNe ati hi sAnuM rUpa laI lIdhuM che. te e vIsata thaIne ahIMsAmAM parINamaze. mAmAM mAnava maLaze. hamaNAM karI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAvI zakuM tema thazadha, para jana ne ane mA . tA. 15-1-papa prabuddha jIvana 269 * hAiDrojana bebanI preraNA pralaya na icchatA hoya te e e mAnavajAtane bane teTaluM jaladI ApaNe junI kalpanA cheDIne madhyakAlIna jamAnAmAM enA je mukta karavA icchatA hovA joIe. atihIMsAthI A spaSTa che. ethI ja. guNenuM lekae sanmAna karyuM e ja guNAmAM sImIta rahevAne badale huM kahuM chuM ke ApaNe zraddhA rAkhavI joIe ke bahu ja jaldIthI satayuga najIka AvI rahyo che. have jarA hIMmata karIne thoDuM baLa pratIta karavuM joIe. ApaNA pAM jyAre kaLIyugane atIreka thAya che, jyAre ene ghaDe bharAI jAya che, . 'A atI hIMsAne samApta karIne pUrNa ahIMsAnI taiyArI karavI joIe. tyAre enI pAchaLa satayuga Ave che. e samajI levuM joIe ke ene artha bIjI bhASAmAM je ApaNe daMDamukata zAsanamukta samAjanI jyAre ATalI atI hIMsA samAjamAM phelAI jAya ane samAja bhayabhIta vAta karIe chIe ene mATe kamara kasavI joIe. ene mATe buddhI thaI jAya tyAre enI pachI tarata ja satayuga AvI rahyo hoya taiyAra karavI joIe. ene mATe hRdayamAM prANuM bharavA joIe. A che. te mArA pyArA bhAIe, Aje ApaNane ahIM zuM darzana thaI mArI nISTA AjanI nathI. keTalAka anubhavathI mArAmAM sthira thaI che. 2 thaI che. rahyuM che ? ApaNane cAra varSamAM keTalI jamIna maLI che vIgerenuM Da Dha ? varSothI huM mAnuM' chuM, paraMtu mane lAgatuM hatuM ke emAM kaMIka samaya gaNIta karIne ApaNe vicArIe chIe. ApaNe e vicAravuM joI-pe lAgaze daMDamukata samAja banAvavAmAM, zAsana mukata samAja banAvavAmAM ke AkhI dunIyAmAM IzvaranI preraNA kAma karI rahI che. A paNe e che kaMIka samaya lAgaze, ghaNo samaya lAgaze evuM paNa lAgatuM hatuM. paraMtu jyArathI preraNAnA nImItta thayAM chIe ane e preraNuM ApaNI dvArA kaMIka | A atIhIMsAnuM svarUpe pragaTa thaI gayuM che, tyArathI mArAmAM bahu bhAre utsAha karAvavA Icche che e jANI levuM joIe. itihAsamAM e dekhAya che . Avyo che ane AzA AvI gaI che ke daMDamukata samAja have ke daivI preraNAthI Akhe chavihAsa prerIta che. eka jamAno hato, eka , jaldI lAvI zakAze. AvI mane AzA AvI che ane e AzA huM tamane yuga have tame jozo ke-tyAre ahIM budhdha bhagavAna hatA, tyAre ke samajAvI zake te ene sparze tamArA hRdayane thaI jaze, ane ApaNI kawyasesa hatA ane thoDA dIvasa jharathuSTa hatA. thoDA dIvasa pachI badhAnuM rUpAntara parIzuddha, parInISTa, Atmamaya mAnavatAmAM thaze. Izu paNa AvyA hatA, te pAMca varSamAM ApaNe eka sAthe aneka eTalA mATe jyAre eTama ane hAiDarojana bombanI vAta cAle che payagambara ja joIe chIe. pachI samAjamAM evI sthitI AvI ke , tiH mane lAge che ke eka IzvarI preraNA thaI rahI che ane AkhI jemAM tame joze ke ahIMyAM vaiSaNava che, phalANA sAdhu che vigere : ' samAjaracanA have mArA hAthamAM AvavAnI che. ane vadhu vegathI te vigere sate dekhAya che. Aje jyAM che tyAM AjhAdInI vAta thai rahI che. | mArI tarapha AvI rahI che. e kahe che pukAra karIne ke ahIMsA devI mAnavamAM sAmyavAdanI sthApanA karavI che, koIne koI svarUpamAM samasta ' tuM Ava ane Ane bacAvI le. te e have ApaNe mATe vIcAravAnI sthApavI che. samatA joIe, AjhAdI joIe evI preraNA keTalAka vAta che ke ApaNuM kAma enI AgaLa saheluM che ke dezamAM thaI rahI che. ene artha e che ke preraNA thayA kare che " muzkela che. mane lAge che ke A kAma ApaNe mATe saheluM che. e ane mAnava tenAthI prerIta paNa thAya che, pravRtta paNa thAya chedayAnamAM AvavuM joIe ke kALacakra ane saheluM banAvI 2hyuM eTale atyAre je preraNA che te atyAra sudhI thayelI preraNAnA. che. ane e draSTithI hIMmata karIne AgaLanI sarva janA jevI ja che. ApaNane e bhAna satata thavuM ja joIe ke te banAvavI joIe. zAsanamukata samAja mATe have taiyArI thaI rahI che. Izvara ApaNe tenA hathIyAra tarIke upayoga kare che. A bhAna mane te kadI kadI lAge che ke pAMca karoDa ekara bhUmI prApta thaze ja. thAya te ApaNe thoDI tAkAtavALA nahi rahIe. "eTame te e eka samasyAnA ukelanuM darzana thaze athavA nahI thAya evI muMjavaNamAM ApaNAmAMthI keTalAka lokone che. e muMjhavaNa mane sparzatI sAbIta karyuM che ke aNumAM paNa bhayaMkara vinAzaka zakatI che. ethI ApaNI zradhdhA anaMta gaNI vadhavI joIe. je sAdhAraNa bhautIka , tI. mane to lAge che ke 1957 mAM AkhI dunIyAmAM zAsanamukta padArthomAM ATalI asAdhAraNa zakita hoya te ApaNe samajavuM joIe samAjanI sthApanA kema nahIM thAya? A kevaLa eka kalpanA nathI, ke caitanya ane snAyuta pariNAmamAM keTalI mahAne zakita haze. paNa ne ApaNe parIkiMmata rAkhIne A draSTi pramANe uMDANumAM utarIe eTalA ja mATe huM icche che ke A bhUdAnayajJa tarapha ApaNe saMkucita te mANasa potAnI jAtane nAza karavA mAgatA nathI e dekhAze. mANasa najarathI na joIe. je te pramANe karIzuM te ApaNe gAthAM ja che evI hada sudhI jAya e murkha nathI. IzvaranI IcchAnI te ApaNane khAIzuM. paraMtu vyApaka draSTithI jaIzuM te jaNAze ke eka meTa khela khabara nathI, paraMtu je AkhI lIlA dekhAya che te parathI ema nathI jagatamAM thaI rahyo che. ane bhArata tenuM madhyabidu banI rahyuM che. e ? ja lAgatuM ke AmAM AkhI mANasajAtane nAza karavAnI jA hAya. kAraNathI ja mane A preraNA maLI che, tame jozo te jaNAze ke ? izvara atyAre mANasane hAthe mANasane nAza ke pralaya karAvavA IcchatA eka tarapha jagatamAM zAMnI sthapAya tenA prayAsa paMDIta neharU karI ? nathI e zA parathI jANI zakAya che? e AvI preraNA mane thaI rahyA che. temane tevI preraNA maLI rahI che. teo je paddhatithI te kare che rahI che. te jo ema nahI hota te bhagavAna ApaNane saune mukha che te uttama padhdhatI che. te preraNA paNa hIndustAnamAMthI ja nIkaLI che banAvata ane ApaNe sau ahIM maLIne danDamukta ke zAsanamukta che ane bhudAnayajJanI preraNA paNa hIndustAnamAMthI nIkaLI che temaja 3. samAjanI vAta karavAM ekaThAM na thAta. jyAre pralaya kare hatA tyAre AjhAdI mATenI vIzISTa rIta paNa hIndustAnamAMthI ja nIkaLI che. A yAdavane zuM sUjhayuM ? ekeka jaNe zarAba pIne hAthamAM lAThI lIdhI rIte samagrapaNe jotAM ema lAge che ke jagatamAM atyAre eka preraNa- che ane ekabIjAne mAravA lAgyA. aMte bhagavAne kahyuM ke cAla huM paNa zakatI kAma karI rahI che tenA mATe pharIthI bhArata ja nImItarUpa banI ' tamArAthI ja kema rahe ? e mATe prahAra karI ane cAlI gayA. rahyuM che. A vIzALa bhAvanA dhyAnamAM rAkhIe te sAdhAraNa lazkare ema kahe che ke tyAre e sahune saMhAra thaI gaye. je bhagavAna AvuM zA mATe vadhArIe ? tene upaga ke geraupaga, pALarastAna sAme IcchatA hatA te ApaNane daDamukta-zAsanamukta samAja racavAnI preraNA tenI jarUrIyAta tathA rAyaphala kalaba vagere bAbate te ghaNI ja kSudra che kema thAta ? ApaNe ahIM ekaThA kema thAta ? koI e ahaMkAra thaI jAya che, tene vicAra karavAnI koI jarUrata jaNAtI nathI. eTale " rAkhe ke ame izvaranI IcchAnI virUddha eka kAma karavA jaie chIe, ApaNe e ja rIte vicArIe ke be varSa mATe ApaNA "izvara kamabakhta te pralaya icche che paraMtu ame pralaya nahIM karavA sArAmAM sArAM kAme paNa bAjue mukIne TharAva pramANe che " devAne nIrNaya karyo che-Ama ApaNe izvaranI marajI vidaddha kaMI bhUdAnakAryamAM lAgI jaIe.. zaMkararAvajIe kahyuM tema teno artha karavA jaIe chIe evuM asaMbhavIta che eTale ApaNe samajavuM e nahI ke. amuka tArIkhathI amuka tArIkha sudhI kAma karyuM joIe ke jyAre ApaNane badhAne AvI preraNA thaI rahI che tyAre. ane pachI DhIlA paDayA. paraMtu be varSanI vAta jeoe karAvamAM izvara hamaNAM pralaya lAvavA icchatA nathI e nIzcIta che. ane jo mukI teoe samajI vicArIne te karyuM che tevuM nathI, para
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 temAM khArIka vicAra karAyeo che evuM nathI, paNa eka skula vicArathI ema nakakI karyu ke 57 sudhI A kAma karavuM ane temAM be varSa bAkI che. tethI e varSa kAma karavuM, tenA atha eTalA ja che ke je e varSe bAkI rahyA che temAM ApaNe purUM jora ajamAvIe. temAM ApaNe phakta hIMdustAnavAsIone ja AvhAhana nathI ApatA. temaja sarvodayapremIkAne ja nathI kahetA. A AjrAhana te! AkhI dunIyAnA leAkane che ke be traNa vaSa jora ajamAvI daMDamukata samAja racanAtI 1957mAM sthApanA karI. prabuddha jIvana Aje ApaNe chuTA paDIzu. keTalAka loko pagapALA Ave che ane TrenamAM pAchA jAya che. keTalAka pagapALA Ave che ane pagapALA pAchA jAya che. jo pagapALA javAnI yeAjanA hAya tA echAmAM ochu eka vakhata pagapALA javuM joie, kAraNa ke A vakhate eka evA saMdezA laI javAnA che ke je dareka jagyAe saMbhaLAvavAnA che. je kAi ThekANe A rIte utkarSa thayA che tyAM mAnavIe dhaNI tIvratAthI mAnI lIdhu che ke peAtAnI mukita ghaNI najIka che jyAre pAtAnI mukita mATe mAnavIne evI tIvratA AvI tyAre ja dharmanA utkarSa thayA ane bahu mahAna kAryo thayA e ApaNe sau jANIe chIe. te be varSomAM phkata ahIMnA ja loko prayatna karaze ane thoDI jamIna maLavI mukita pAmaze evA vIcAra na karatAM e varSomAM jagatanA badhA zastrone nakAmAM banAvIne eka navA samAja mATe tene prerIta karavAnI kozISa karavI joie A vastu Aje asaMbhavIta mAnavAnI jarUrata nathI ke jyAre pahelAnA se| se| varSa barAbara AjanuM eka varSoMcAya che. ApaNe evI AzA rAkhIne jajIe ane jyAM bhumI mAgavA jaIe tyAM kahIe ke tamArU dAnapatra vIzvazAMtI mATe che. zu tame vIzvazAMtI nathI icchatA ? jo vIzva zAMtI icchatA hai| tA bhumIdAna ane saMpattIdAnanI ceojanAmAM purA sahakAra Ape. tamArA chaThTho bhAga e vIzvazAMtI mATenA vATa haze. ApaNe mA `kAma AvI ja bhAvanAthI karIe ane joie ke keTalI zaktI paDI che. keTalAka pIsAba karanArA bhAione A kAma je cAlyu' te rIte bhAgyeja 1957 sudhI purU' thavAnuM lAge che, mATe ApaNe khIjo rasto zodhIe ema temanu kahevu che, paNa huM kahu chuM ke upAyanI kIMmata eTalI nathI ke jeTalI zradhdhAnI-vIcAra zradhdhAnI- kIMmata che. jo ApaNAmAM zradhdhA bhAvanAnI khAmI haze te game teTalA sArA upAye zodhIe te paNa bhrumIsamasyAno ukela nahI AvI zake. temAM A samasyAno jo ukela Avaze te tenI sAthe mAnavInA e nIzraya paNa thayA haze ke teNe zAsanamukta ane daMDamukta thavuM che. evA nIya jo thayA haze te| A samasyA ahIMsAthI ja ukelAi haze. para e ka mane loko puche che ke zuM dareka manuSya chaThTho bhAga Apaze te tamane vIzvAsa che ? AvA savAla thAya che tenA atha ja tamArU darzana maryAdIta che. paraMtu sau vyApaka rIte jue ane bhAvanAthI lokA pAse pahoMce tA A savAla hindustAnanI bhumI-samasyA ukelavA jeTalA nAnA nathI temaja thoDA bhumIhInAne jamIna ApI temanI bhukha sateSI zAMtI sthApIta karavA jeTalI nAnI vAta nathI. mukhya vAta te e che ke hIMdustAnanI naitIka zaktI evI thAya ke tenA parINAmarUpe AkhI dunIyAmAM zAMtI sthapAya. A vAta dhyAnamAM Ave te atyAra sudhI ApaNI je rIta che te saphaLa na thai hAya te! temAM saMzodhana karavu jarUrI che. temAM je truTIo hoya te kayAM te vANInA doSa haro, mananA doSa haze ke karmanA doSa harI, eTalA mATe ja temAM purI zakatI nahI AvI hAya ema ApaNe samajavu joie. tA. 15-4-5 tyAre loko tene saumya satyAgraha mAne che ane tenAthI kAma na thayu te tIvra satyAgrahathI kAma karIzuM ema teo mAne che. tenAthI paNa kAma na thayuM te vIzeSa tIvra saMtyAgrahathI karavAnu te vIcAraze. e rIte uttarAttara tenI tIvratA vadhAratAM jazuM, paraMtu hakIkatamAM ApaNuM cItana enAthI bIlakula ulTu hevuM joie, ApaNe saumya satyAgraha zarU karyo che, tenAthI kAma na thAya te ethI vIzeSa saumya satyAgraha zodhIzu ane tenAthI paNa kAma na thayu. te evA saumya satyAgraha zeAdhIzuM ke jethI temAM vIzeSa tAkAta Ave. tamane khabara haze ke hAmIyApathAmAM evI vidyA zIkhavavAmAM Ave che ke davAnu pramANu enDru hAya te paNa ene vAraMvAra ghuMTIne ene TTa karI zakAya. je bhAvanAthI prabhAvIta thAya che te sukSma-tama thaIne paNa vadhu asarakAraka thai zake che. paraMtu hIMsAnI daSTie vIcAratAM lAge che ke jo saumya zastrathI kAma purU` na thAya te! ethI tIvra zastra vAparavAthI tAkAta vadhaze ane kAma yazasvI thaze. ApaNI prakrIyA hIMsAnI A prakrIyAthI khIlakula udhI joIe, ane A vAta paNa dhyAnamAM hAvI joie ke temAM saphaLatA ke yaza na maLe tA mAnavuM joIe ke ApaNI saumyatAmAM khAmI che. eTalA mATe ApaNe saumyatA vadhAravI joie. bhAi, satyAgrahanu A svarUpa che. Aja sudhI AjhAdI mATe je satyAgraha thayA temAM dabANuthI aMgreja sa-tAne kADhavAnI vAta hatI eTaluM ja enuM nakArAtmaka kArya hatuM. e samaya ane avasthAmAM jyAre leAkA bhramamAM nAnI moTI hIsA karatA ane nIrAza thaine beThelA hatA tyAre ahIMsAno vIcAra pragaTa thayo ane leAkAe jeTalI mAtrAmAM tene grahaNu karI zake teTalI mAtrAmAM grahaNa karyo. eTale e dIvaseAmAM je thayuM te satyAgrahanI eka parIpu` prakrIyA hatI ema na manAya. e upAdhIyukata vIzISTa parIsthitimAM je prakrIyA thai e eka prakrIyA hatI ema mAnIne svarAjya bAda DhAkazAhInI AjanI hAlata joine tathA AkhI duniyAmAM je zakti kAma karI rahI che tenu' sukSma darzana karIne ApaNe samajavu joie ke satyAgrahanI mAtrA utaro-tara saumya karavI joize, satyAgraha jo saumyatara tathA saumya-tama thatA jaze to te vadhAre zaktizALI ane kAragata nIvaDaze, tulasIkRta rAmAyaNamAM surasA rAkSasInI kathA che * surasA nAma ahIna kI bAtA" e hanumAna sAme AvIne ubhI rahI, ane jyAre eNe potAnu mehuM eka jojana jevaDuM ALu karyuM tyAre hanumAna e jojananA banI gayA. jyAre surasAe e jojananu meTuM karyu tyAre hanumAna cAra jojananA thai gayA. jyAre hanumAna cAra jojananA thayA tyAre surasA ATha jojananI thai gai ane jyAre hanumAna seALa jojananA khanI gayA, tyAre surasA batrIsa jojananI thai. tyAre hanumAna samajyA AnI pAse guNAkAranI krIyAthI kAma nahIM cAle, khatrIsanA cosaTha ane cosaThanA ekase AvIza banAvavAmAM koi sAra nathI, AnA kAI aMta nahIM Ave, e nyukalIyarazastra sudhI pahAMcI jaze. AmAM kaiM sAra nathI. ema samajIne hanumAne bahu nAnuM rUpa dhAraNa karyuM ane tenA memAM dakhala thaine nAsIkAmAMthI mhAra nIkaLI gayA, ane tyAM mAmalA ja pure thai gayo. jyAre huM satyAgraha mATe vIcArU' "tyAre tamArI AgaLa te aMge vicAro mUkIza. jeo satyAgraha aMge vIcAre che. te mAne che ke mAnavIe nAnI hIMsAthI meTI hIsAmAM ane temAMthI tIhIMsA tarapha pragatI karI che, te vIcAre che ke pahelAM te saumya satyAgraha karIzu. Aje mArI je padayAtrA cAlI rahI che te paNa eka satyAgraha che ema huM kahuM chuM rUpa A kathAthI ApaNe samajavu joie ke surasA AvuM bhayAnaka dhAraNa karIne eTama ane AiDrojana khebanA rUpamAM ApaNI sAme ubhI che, te ApaNe atI ladhu rUpa dhAraNa karIne enI aMdara cAlI jaIne nAsIkAmAMthI pAra nIkaLI javu jaie. ApaNane e mATe preraNA maLe che. gujarAtanA eka bhAie kahyuM ke hamaNAM tyAMnuM kAma ghaNuM DhIluM paDI gayuM che. me kahyuM are, e DhIlu nathI paDayuM. DhIluM nathI paDayuM tema bahArathI jue che, aMdara te juo tamArI chAtI para hAtha rAkhIne jue ane jue ke zuM nADI mada paDI che ? jo chAtI para tamArA hAtha rAkho te anusAha nahIM dekhAya. khAkhA (vIneAkhA)ne te utsAha ja dekhAya che. huM cAlI rahyo hatA tyAre peTamAM jorathI dardI zarU thayu, mane thayuM ke vAha, A paNa kharU che paraMtu tenI lAMbI vAta nahIM kahuM. savArathI te rAta sudhI peTa duHkhatuM hatuM. pahelAM te uMdha sArI AvatI hatI, paNa A dIvaseAmAM tene kAraNe ghaNIvAra tuTI jatI hatI, meM vIcAryuM ke emAM (
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-15 prabudhdha jIvana 27 verA zake che to te A tArI paNa namra chete prasatAvamAM vAhaka samitie darzanArthe AvatA karavA pAchaLa jarUrI pracArakAya paNa pUrva dharmamAM thaye karamadInAM A vAra muMbai mATe pagane zo vAMka che ane yAtrA cAlu rAkhI. e bahu Agraha mATe bAjue mukI de tenAthI te kAryone nukasAna nahIM thAya, ApaNuM nA 8 ryo eTale traNa dIvasa badhuM maLIne sAta-ATha mAIla pAlakhImAM nahIM temaja dezanuM paNa nukasAna nahIM thAya. kAraNa ke AgaLa eTaluM ThA te paNa roja pAMca cha mAIla te cAlatuM ja hatuM. chevaTe kAma paDayuM che te puruM karavAne mATe ApaNe purA ja nahIM paDI zakIe. te darda besI gayuM. A vicArane camatkAra che. eka nAnI parIkSA je bhAIo racanAtmaka kAmamAM bahu ja zraddhA rAkhe che te saune mArI bagavAne lIdhI. mane lAgyuM ke jyAM sudhI mArI yAtrA baMdha karavAne namra prArthanA che ane huM vizvAsa ApavA mAMgu chuM ke A AMdolanamAM tene vIcAra nathI tyAM sudhI teNe mArA paga nathI tAvyA. temAM tene tame te kAme cheDo te koI nukasAna nahIM thAya-na te te kAmane ke na saMketa ane spaSTa sa deza meM samajI lIdhA. leko kahe che ke gayA ApaNane enAthI vIzeSa tamAro samaya levA nathI mAMgate AgaLa saMmelanamAM pharIthI maLIzuM tyAMsudhI nIraMtara pratIkSaNa A kAmamAM varSa karatAM A varSamAM traNa-cAra lAkha ekara jamIna ochI maLI che, paNa tenI koI cIMtA nahI. e para vIcAra karyA vagara ahIMthI parata lAgI rahIzuM. vinobA pitAnA hRdayamAM tIvra bhAvanA laIne jAo e ja mAre kahevuM che. Aje sarva sevA saMghe je TharAva tamArI sAme rAkhyo tene zuM saune Adeza ApavAne adhIkAra che ? sarva sevA saMdha Adeza nathI ApI rahyo. tA. 16-4-15 nA roja maLelI zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI mATe ja tenI pAse AjJA karavAnI zakita nathI, sarva sevA saMdha je kArya vAhaka samitinI sabhAe zatruMjaya ane harijana maMdira praveza kiMIka karI zake che to te Adeza nahI paNa prArthanA karI zake che ane aMge sarvAnumate maMjura kareluM nivedana nIce pragaTa karavAmAM Ave che : AjathI cha mahInA pahelAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryaAkhI dunIAne prArthanA karavAmAM AvI che ke be varSa jora lagAve. vAhaka samitie darzanArthe AvatA sau koI mATe jaina maMdira khullAM te daramyAna ApaNA samAjane zAsanamukta karavAnI kozISa karo. jyAre jAhera karavAmAM Ave e hetu sidhdha karavA pAchaLa jarUrI pracArakArya ApaNe samAjane zAsanamukata karIzuM tyAre ja ahIMsAmAM praveza karI utha dharavInA nirNaya kayA ! DI hAtha dharavAno nirNaya karyo hate. te vakhate ATalA TuMkA gALAmAM A zakIzuM. paraMtu ApaNe phakata evI ja kozIza karIe ke hIMsA karyo. hIlacAla zatru jyanA maMdiro harijane sameta sau koI mATe khullAM ta bane ane tenA atIrIta zastra ja nAza pAme te ghaTanA-cakramAM mukAvA sudhI pahoMcI jaze evI koI kalpanA nahotI. paNa je e vAta besavAnI nathI. eTale A tAvane artha huM evuM samajuM chuM, pravRttine kALabaLa anukuLa hoya che te pravRtti dhAryA karatAM paNa vadhAre ke ApaNe badhA loke sArI dunIo mATe ane vIzvane hIta mATe jhaDapathI mUta svarUpa dhAraNa karavA mAMDe che. prAraMbhamAM saMdha taraphathI belI rahyA chIe. mahArogI sevA maMDaLanA pustakanI prastAva rAkhatAM tA. 15-12-55nA roja eka vijJApanA bahAra pADavAmAM AvI hatI lakhatAM huM vicArI rahyo hato ke ApaNA pUrvajoe ApaNane zuM ane temAM jaina maMdiranA TrasTIone pitAnA hastaka rahelA jaina zIkhavADayuM? meM lakhyuM ke mAnavatAne vIkAsa khrIstI dharmamAM thaye maMdire darzanArthe AvatA sarva kaI mATe khulAM jAhera karavAnI vinaMti. karavAmAM AvI hatI ane A apIlanI nakale muMbaImAM AvelA hovAthI kRSTha rogIonI sevA vagere cAle che. pUrvakALamAM hyumenITI'-mAnava jaina maMdiranAM TrasTIo upara mokalavAmAM AvI hatI. saMdhanI A dayA-je koI zabda ja nahotA. je zabda hatA te 'bhUtayA hatA. paraMtu apIlane sauthI pahelA avikAra muMbaI mATuMgA khAte AvelA sahastrAahIM te, "mAnavadayA' joitI hatI. ApaNe "mAnavadayA' jevI maryAdIta kuNA pArzvanAtha jaina maMdiranA menejIMga TrasTI zrI ratilAla nAgaDA kaI vastu nathI banAvI. ApaNe te bhUtadayA nAma lIdhuM che ane kahyuM taraphathI maLyuM hatuM. temaNe pitAnA TrasTa hastakanA jaina maMdirane che ke "maergar: " ATalo vizALa zabda bIje kayAMya nahIM tA. 1-2-55 nA roja darzanArthe AvatA sau koI mATe khulluM maLe. sarva kahyuM, bhuta kahyuM ane hIta kahyuM. pachI kahevAnuM zuM bAkI jAhera karyuM hatu. rahyuM ? eTale manuSya jeTaluM uce uDI zake ema che teTalI uMcAI A daramiyAna saMdhamA nimaMtraNane mAna ApI zeTha karaturabhAIne temAM batAvAI che. "mUhitear: " ene bhagavAna bhASyakara lAlabhAI saMdhanA kAryAlayamAM tA. 9-2-55 nA roja padhAryA hatA. "a " e artha kare che eTale ke ahIMsA tene artha ane prastuta bAbatamAM temaNe pitAne anukuLa abhiprAya jAhera karyo che e eka zabdamAM batAvyuM. ApaNe atyAre dinA:" e hatA. tyAra bAda e abhiprAyane anusarIne zeTha ANaMdajI kalyANajInI zabdane laIne jaIe chIe. peDhI ke jenA teozrI pramukha che ane je peDhI zatru jya, giranAra - phakata ahIMnI bhumIsamazyA ja ukelavAnI nathI, paraMtu jagatanI vagere tIrthone vahIvaTa calAve che te peDhI taraphathI zatruMjya ane gira nAranAM maMdire darzanArthe AvatA sau koI mATe khullAM jAhera karavAmAM badhI salatanata je hIMsAne maryAdIta karatI nathI tene nIrmaLa karavI che. Ave evI saMdhanA maMtrI taraphathI zeTha kasturabhAine vinaMti karavAmAM tene nIrmuLa karavAne mATe je ahIMsAne sthApIta karavI che tene mATe AvI hatI. tenA javAbamAM e bAbata viSe pratinidhio sAthe jarUrI vATAghATa ane vIzvazAMtI mATe huM tamArI pAse jamInane chaThTho bhAga dAnamAM cAlI rahI che ema zeTha kasturabhAI taraphathI jANavA maLyuM hatuM mAguM chuM zuM tame vizvazAMtI mATe jamInane cha bhAga nahIM ApI bIjI bAjue gata mArca mAsa daramiyAna bhAvanagara myunIsIzake ? bhAIo, huM tamAre vadhu samaya nahIM lauM. keTalAya prazno pAlITI hastaka cAlatA harijana saMskAra kendranA 25 thI 30 bALako puchavAmAM AvyA che, paraMtu ceDAmAM meM tamArI samakSa mArI vAta kahI che zatruMjyanI yAtrAe gayA hatA paNa temane zatruMjyanuM pravezadvAra lekhAtI ' ApaNe keTalAya bhAIo bIjA sArA kAmamAM paDayA che. huM teone rAmapALanI bArI pAse aTakAvavAmAM AvyA hatA ane tyAMnA ekIkarA jemanI vAta karavA mAMga che. mAro eka dAvo che je tamArI mAtAe temane aMdara dAkhala thavA dIdhA nahatA. A mATe saMskArasamakSa rAkhavA mAMgu chuM. mAruM mAnavuM che ke jeTalI nISThAthI meM 0 : kendranA saMcAlakoe ANaMdajI kalyANuMchanI peDhInA cekIdArone temaja nA rasa racanAtmaka kArya karyuM che tenAthI adhIka nISThAthI huM te na karI zakata. ja tyAM upasthita thayelA zrAvako tathA sAdhuone khuba vinavaNI karI hatI. kAraNa ke tenAthI vadhu nISA mArI pAse che nahIM. meM trIsa-batrIsa varSa paNa temanI vinavaNIne koIe dhyAnamAM lIdhI nahotI. AthI harijana saMskAra kendranA saMcAlako ane bALako rAmapaLanI bArI pAse ja rAmadhuna sudhI nAnA nAnA racanAtmaka kAryo pUrI nIkAthI karyA che. mAre AtmA kahe gAIne zAntithI nIce utarI gayA hatA. A ghaTanAnA AkhA saurASTramAM che ke je Aje gAMdhIjI hayAta hota tA nAnA racanAtmaka kAyA cAlatA bhAre pratyAdhAtA nIpajyA hatA ane vAtAvaraNa tIvra banavA lAgyuM ja raheta. temAMthI je saMtoSa maLatA te nAnA na hatA. temAMthI vIzALa saMtoSa hatuM ane AgAmI mahAvIra jayantI eTale ke e kIla mAsanI pAMcamI maLatA. tyAre huM eTale masta hatuM ke jo koI mArI samakSa Ave tArIkhe saurASTranI dhArAsabhAnA harijanasabhya zrI kAnajIbhAI revAra, te paNa paravA nahote karate. paraMtu Aja huM ja tamArI sAme besIne zrI haribhAI rANu vagerenI AgevAnI nIce 40 thI 50 harijana prArthanA karI rahyo chuM ke je kAme meM kya tevAM tamArA kAme be sAla zatruMjayanI yAtrAe AvanAra che ane emane pravezavA devAmAM nahi Ave zrI rahUilAla modI e nAma lIdhuM che ane kuNA pAnAya na mAra muMbai mATuMgA khAte Avela dhanI A ane hIta kahyuM. paNa je kyAMya nahIM tAjA hatA. temaNe potAnA kendranA temane aMdarathamavavAmAM AvyA jyanuM pravezadvAra pALa temanI vinavaNI zAka tathA sAdhu sadInA eka gharane sAra hayAta hota to karyA che. mAre A ja raheta. temAMthI -- -- -
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 prabuddha jIvana 1. tA. 15-4-55 te satyAgraha karanAra che e prakAranA samAcAra vahetA thayA hatA. A paNa adhikAra nathI ane khAsa karIne je dharmanA anuyAyIo mATe paristhatimAM zuM karavuM e viSe tatkALa nirNaya levAnuM maMdira baMdhAyeluM hoya te dharmamAM nahi mAnanArAone te bIlakula hakaka ANaMdajI kalyANajInI peDhI mATe ati Avazyaka banyuM nathI ema huM khAtrIpUrvaka kahuM chuM" A prakAranAM gAMdhIjInA zabdo hatuM. peDhInA vahIvaTadAra pratinidhioe pAlItANAnA munImane zatru jya AgaLa dhare che. Ama karIne janatAmAM gerasamajutI ubhI upara darzanArthe AvatA koIne paNa nahi rokavA tatkALa sUcanA ApI karavAne prayatna karanAra A gRhastha dhyAnamAM levuM joIe ke 1972 ane ', dIdhI hatI ane tA. 26-3-55 nA roja maLelI samagra hiMdanA 1955 vacce 23 varSanAM vahANAM vAyAM che ane A lAMbA gALA daramiyAna peDhInA pratinidhionI sabhAe vahIvaTadAra pratinidhionA nirNayane ApaNe ghaNu tabakakAo pasAra karyA che ane dezanI bhAre kAyApalaTa thaI cUkI che. Aje ApaNane AjhAdI maLI che; hiMdanA navA baMdhAanumati ApI hatI. A saMbaMdhamAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI raNe aspRsyatA-nAbudInI pratijJA lIdhI haipradeza pradeza harijana taraphathI nIce mujabanuM chApA joga nivedana bahAra pADavAmAM AvyuM maMdira praveza dhAre pasAra thayo che. vaLI prastuta prazna harijananA baLa jabarIthI jaina maMdiramAM dAkhala thavAnuM che ja nahi, paNa je jaina zeTha ANaMdajI kalyANajI hiMdustAnanA samasta vetAMbara mUrti- maMdiramAM zA paNa bhedabhAva sivAya ti maMdiramAM kazA paNa bhedabhAva sivAya hiMdu, musalamAna, pArasI ane pUjaka jaina kemanA pratinidhi amadAvAda taraphathI Aje nIce mujabanuM yuropIyanane dAkhala thavA devAmAM Ave che tyAM amuka vyakita harijana nivedana bahAra pADavAmAM AvyuM che A nivedanamAM jaNAvyuM che ke che mAtra e ja kAraNasara tenI praveza-aTakAyata karavAmAM Ave te keTalAka vakhata pahelAM zatru jyanAM maMdiranA darzanArthe jatAM keTalAka vyAjabI che ke nahi tene lagate che. amuka sAdhuo ema kahe che jainetara bhAiene pAchA vALavAmAM AvelA evI hakIkata jyAre zeTha je koI harijana jaina dharma dhAraNa kare te tenA praveza sAme ANaMdajI kalyANajInA vahIvaTadAra pratinidhionA dhyAna upara lAvavAmAM ame vAMdhe nahi laIe. A vidhAna na samajI zakAya tevuM che. harijana AvI tyAre temanA taraphathI sUcanA mokalavAmAM AvelI ke jaina sAme vAMdhe tenA viSe kapAyelI aspRzyatAmAM ja rahele hoya te AcArane anusarIne darzanArthe janAra koIne paNa rokavA nahi. pachI tenI aspRzyatA nAbuda zI rIte thAya? duHkhanI vAta te ' e che tAjetaramAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI samasta hiMdustAna ke A e ja dharmAcAryo che ke jeo jyAre jaina dharmane vaidika dharma pratinidhionI eka sabhA maLI hatI tyAre temanA dhyAna upara A sAthe sarakhAvavAne prasaMga AvatA hatA tyAre eka avAje pokAratA. hakIkata lAvavAmAM AvI hatI. temAM zeTha ANaMdajI kalyANajInA hatA ke amArA jaina dharma sauthI uMce che, kAraNa ke temAM nAta ja vahIvaTadAra pratinidhioe lIdheluM pagaluM samagra rIte vicAra karatAM jAtanA, uMcAnIcAne, pRsyaaspRzyane koI bheda nathI, te sarva yogya che te sAmAnya abhiprAya hato." mAnavIne sarakhA gaNe che ane mokSanA adhikArI lekhe che, amAre A rIte zeTha ANaMdajI kalyANajanI peDhInA pratinidhioe A tyAM caMDAla ane camAre jaina dharmanuM avalaMbana laine mokSapadane pAmyA che. ane AvI zekhI karanAra enA e ja dhamaeNcAryo sAme bAbatamAM je makakama vaLaNu dhAraNa karyuM che ane vizALa jaina samA jyAre harijanane jaina maMdiramAM praveza ApavAne savAla sIdhesIdho khaDe jane prastuta prazna para je spaSTa mArgadarzana karAvyuM che te mATe thAya che tyAre maMdiranI AbhaDacheDa ane AzAtanAne teo nila jaja paNe temane ane khAsa karIne temanA agraNI zeTha kasturabhAI lAlabhAIne jaina samAjanA aneka dhanyavAda ghaTe che. A bAbatamAM AgaLa dhare che. alabatta samAjamAM kaMikALathI dhara karI rahelI rUTinI jaDa ukheDavAnA prazna hoya tyAre te sAme eka yA bIjI dizAethI virodhanA sura peDhI upara A pagalA mATe taraphathI dhanyavAdanA saMdezAo avatarI UThe e svAbhAvika che, paNa tAtavika, dRSTie vicAratAM kaMIne paNa rahyA che. lagabhaga dareka dainika patre A pagalAne AvakAryuM che. muMba kabula karyA sivAya cAle tema nathI ke jema vinobA kahe che ke upAsanA InI dhArAsabhAnA spIkara zrI kutee ane zrI ravizaMkara mahArAje arthe AvatI koI paNa vyakitanI je kaI maMdiravALA aTakAyata kare che e peDhInuM A mATe hArdika abhinandana karyuM che ane peDhInA che teo madiramAM pratiSThita bhagavAnane inakAra kare che tema aspRzyatAnuM saMcAlakoe dAkhavelI musadIgIrI ane samayasUcakatAnA vakhANu ya koI paNa AkAramAM samarthana karate jaina sAdhu ke zrAvaka vastutaH jaina che zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe tema ja kacchI vIzA ozavALa derA- dharmane jaina dharmanA AtmAne-sIdhe inakAra kare che. ane AjanI vAsI jaina mahAjane peDhI upara dhanyavAdanA tAra pAThavyA che eTaluM ja duniyAmAM potAnA dharmane hAMsIpAtra banAve che nahi paNa A kacchI derAvAsI mahAjananA TrasTIoe pitAnI hastakanA jaina samAjane mUrtipUjaka varga be vibhAgamAM vaheMcAya che e derAsara saMbaMdhamAM ANaMdajI kalyANajanI peDhIne anusarIne nIce zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAga ane bIje digaMbara mUrtipUjaka vibhAga. mujaba TharAva karyo che vetAMbara mUrtipUjaka vibhAgane sthiticusta varga upara vipula prabhutva "zrI muMbaI karI vizA ozavALa derAvAsI mahAjana hastakanAM dharAvatA zeTha kasturabhAI lAlabhAI ane zeTha ANaMdajI kalyANajInI derAsaramAM jaina dharmanA niyama pramANe sarvene darzanArthe AvavAnI peDhIe spaSTa ane samayocita doravaNI ApelI hoIne sarve kaI 2 che ema amArI mAnyatA jAhera karIe chIe." . mU maMdiranA dvAre bahu thoDA samayamAM sau koI mATe khullA. Ama jaina maMdire pUrate harijana pravezane prazna ThIka ThIka saraLa jAhera thaI jaze evI nizcita azAM rahe che. 5NuM digaMbara samAjamAM saraLa banI rahyo che e AnaMdajanaka che. Ama chatAM ema koI ne A bAbatamAM haju kaTTara virodha pravartate mAluma paDe che. te samAjamAM paNa dharmatatva samajanArA ane kALane parakhanArA vidvAno ane AgemAnI le ke A bAbatamAM koI paNa vyakita ke pakSa taraphathI kazo paNa virodha karavAmAM AvyuM nathI. hiMdu samAjanA aMgabhUta athavA vAne che. A sahadharma baMdhuone AgrahabharI vinaMti ke teo te te sAthe gaDhapaNe saMkalita evA jaina samAja hADamAM, jaina dharma A viSayamAM kAryatatpara bane ane pitAnI samAjanA bhAI bahenane sAcI dizA tarapha vALe, ane aspRzyatAnA vahemane svataH aspRzyatAne ane nAtajAtanA uMcA-nIcApaNane game teTalo nAbuda kare ane sau darzanArthI mATe digaMbare maMdiranAM khUllAM jAhera virodhI hoya te paNuM, aspRzyatAnI jaDa kaMI kALathI anya samudAya karavAne yaza prApta kare. A rIte ApaNe AzA rAkhIe ke jaina jeTalI ja jAmelI hArane amuka jAnavANI sAdhuo ke zrAvake AvI samAjamAM jayAM jayAM haju A virodha hoya tyAM tyAMnA vicAramAM ekAeka banI rahelI dhaTanAthI bhaDakI uThe ane ugra virodha ubhA kara e jaldIthI parivartana thAya ane jaina dharmanA pAyanI tavAnI temaja svAbhAvika che kalakattA khAte junA jANItA bAladIkSAdhelA vijaya- AjanI vAstavikatAne pUro khyAla karIne grAmanagaranAM jaina maMdiro rAmacaMdrasUrIe A bAbatamAM AgevAnI lIdhI che ane zatrujyamAM thanAra sau koI mATe khUllAM che evI taraphathI jAherAta karavAmAM Ave harijana maMdira praveza sAme bhAre ugra hIlacAla upADI che. e ja ane e rIte Ajane jaina samAja potAnA dhArmika tema ja vyavahArika rIte paTaNA khAte muni dharmasAgarajI jainane A bAbatamAM satyAgraha AcAra vicArane aspRzyatAnA doSathI sadAne mATe mukata banAve. e karavAnI hAkala karI rahyA che. pAlaNapurathI zrI cImanalAla hAthIbhAI ja prArthanA ! Aja prakAranA virodhanA samarthanamAM gAMdhIjIe vaDA jelamAMthI 45-47 dhanajI sTrITa paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 1932nA sapTembara mAsanI 23mI tArIkhe koI vyakitanA tArane muMbaI 3. tA. 16-4-55 zAntilAla devajI naMdu. javAba Apela ke "maMdiramAM baLajabarIthI praveza karavAno koIne . maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha, nI ra3mI tArIjIe tharA lAbhAI jarA vicArane asara
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - tA. 15-4-15 prabudhdha jIvana vibhUti vinobA : mamatAmAMthI samayAtarapha * (zrI vinobA bhAvenI janma-jayantI prasaMge paM. sukhalAlajIe lakhele ane tA. 15-9-54 nA " bhUmipuga"mAM pragaTa thayelA A lekha eka -sundara ane vicArapreraka samAjocanA raju karate heIne prabuddha jIvananA vAcake mATe ahIM punaH pragaTa karavAmAM Ave che. parivrAjaka, jaina ane bauddha e traNa chavita mukhya paraMparAomAM tyAre te mamatA ane e nibandhapaNe vikase tyAre te samatA. A ja bhAratanI badhI ja tyAgalakSI paraMparAone samAveza thaI jAya che. samatA dharma mAtranuM aMtima sAdhya che. tRSNA, parigraha ke saMcayavRttinA tyAgane e badhI paraMparAoe judI mamatAne tyAga e zreya mATe Avazyaka hovA chatAM je te samAjanAM judI zailImAM paNa ekasarakhI rIte mahatva ApyuM che. ' vividha agomAM samatAne mUrta karavAmAM pariNAma na pAme te aMte parivrAjakapaNuM svIkArI vanamAM javA icchatA RSi yAjJavalkayanI e tyAga paNa vikRta banI jAya che. parigrahatyAganI bhUmikA upara ja eka patnI maitreyInA je udrAre bRhadAraNyaka upaniSadamAM noMdhAyelA che sanyAsIsaMdha ane anagArasaM astitvamAM AvyA. enA tyAgane ' te samagra parivrAjaka-paraMparAnA vicArane eka paDaze mAtra che. yAjJa- lIdhe ja azoka jevA dharmarAje sArvajanika hitanAM kAma karyo. evA vaka maitreyIne kahyuM ke tane ane kAtyAyanIne sampati vaheMcI ApI tyAgamAMthI ja dAna-dakSiNA jevA aneka dharmo vikasyA. kavi kAlIdAse huM ene nikAla karavA icchuM chuM. maitreyIe patine javAbamAM kahyuM ke jemAM sarvasva dakSiNArUpe apAya che e yajJa raghune hAthe karAvyo ane savarNathI paripUrNa pRthvI maLe te zuM che tethI amara thAuM kharI ? mAtra mATInuM pAtra ja hAthamAM bAkI rahyuM hoya evA radhune radhuvaMzamAM - yAjJavalakaye javAbamAM jaNAvyuM che ke ethI te tArUM jIvana evuM ja varNavI guptakAlIna dAna-dakSiNAdharmanuM mahatva sUcavyuM. harSavardhane rahevAnuM jevuM ke sAdhanasAmagrImAM racyApacyA rahenAra itara lekonuM te ekatra thayela khajAnAne dara traNa varSe dAnamAM khAlI karI karNanuM jIvana che. saMpatithI amRtatvanI AzA nakAmI che, ityAdi. dAnezvarIpaNuM darzAvI ApyuM. dareka dharma-paMthanA maTha, vihAra, maMdire tathAgata budhe cha varSanI kaThora rAdhanA ane UMDA manana pachI ane vidhAdhAma ja nahi paNa seMkaDe, hajAro ane lAkhonI saMkhyAmAM pitAnA tema ja jagatanA kalyANane mArga zeNe te cAra Aya- agAra choDI anagAra thayela bhikSu ke parivrAjakanI saMpUrNa jIvanayAtrA satyane. temAM bIjuM Aryasaya eTale vaiyakitaka ke sAmUhika duHkhamAtranuM e badhuM parigrahatyAga ane dAnadharmane ja AbhArI rahyuM che. tenI kAraNa tRSNA ke mamatA che te; ane ethe Arya satya eTale tRSNAnuM sAkSIrUpe aneka dAnapatro, aneka prazasti ApaNI sAme che. AsakitanuM nirvANa te. dIrdhatapasvI mahAvIre Atmaupampa pUrepUruM je maTho, vihAra, mandara ane dharma parigrahatyAganI jIvanamAM Utare e mATe bAra varSa sAdhanA karI ane chevaTe enA upAya bhAvanAmAMthI ja astitvamAM AvyAM hatAM ane je dAnadakSiNAne lIdhe lekhe emane ahiMsA lAdhI. paNa jyAM lagI parigraha ke saMcayavRtti ja poSAye jatAM hatAM teo dAnadakSiNa dvArA meLavela ane bIjI hoya ke te jeTalA pramANamAM hoya, tyAM lagI ane teTalA pramANamAM aneka rIte vadhArela pUjI ane parigrahanI mAlikI dharAvavA chatAM ahiMsA enA kharA arthamAM kadI sidhdha thaI na ja zake. Ama ApaNe samAjamAM tyAgInI pratiSThA pAmatAM rahyAM ane sAthe sAthe utpAdaka traNeya paraMparAnA sArarUpe eka ja vastu nihALIe chIe, ane te zramanuM sArvajanika mUlya samajavAnI budhdhi gumAvavAne lIdhe eka rIte tRSNA, parigraha yA saMcayavRtine tyAga. akarmaNya jevAM banatAM cAlyAM. bIjI bAju sAcI-khUTI game te rIte - upaniSadamAM amarajIvananI siddhi dhanavaibhava vaDe nathI thatI. ema dhanasampatti ke bhUmisampati meLavanAra vyakitao paNa, dAnadakSiNA, kahevAmAM AvyuM tyAre ene artha e haragijha nathI ke pArthiva sampattinuM dvArA pitAnA pApanuM prakSAlana thAya che ema mAnI dAnadakSiNA ApatA jIvanamAM koI mUlya ja nathI, athavA e mAtra svApti chAyA che. rahyA ane samAjamAM vizeSa ane vizeSa pratiSThA pAmatA paNa rahyA. paNa ene artha, je AkhA itihAsakALamAM siddha thaye te te, e che Ama samAjamAM pratiSThA pAmanAra mukhyapaNe be varga astitvamAM ke pArthiva sampati e mAtra sAdhana che. ene ja jIvana sarvasva mAnI AvyA : eka game teTaluM ane game te rIte apAyeluM dAna lenAra, ene je pitAnI jAtane bhUlI jAya che te svataHsiddha amarapaNAne vIsarI saMgraha ane vadhAre karanAra chatAM tyAgI manAte brAhmaNa-zramaNavargo , . vinAzI ane matya vastune amara mAnI pite duHkhI thAya che ne bIjAne ane bIje nyAya anyAya game te rIte meLavela saMpattinuM dAna karanAra du:kha upajAvavAmAM nimitta paNa bane che. budhe tRSNAtyAganI vAta kahI, bhegI vage. A be varga vacce eka trIjo varga paNa rahyo ke jenA , agAra (dhara) choDI anagAra banavAnI hAkala karI tyAre e dhara, bAhya vastu, AdhAre uparanA banne vargonuM astitva hovA chatAM samAjamAM jenuM * kuTuMba ane samAja e badhAnuM mUlya nathI ja AMkato ema mAnavuM te Avazyaka gaurava lekhAtuM nahi. te varga eTale nahi keMInA dAna upara buddhane pitAne ane temanA dharmane anyAya karavA barAbara che. budhdhanuM nabhanAra ke nahi daiI dAna-dakSiNa dvArA nAmanA meLavanAra, paNa mAtra tAparyuM eTaluM ja che ke aMgata sukhanI lAlasAmAM itaranA sukha duHkhanI kAMDA baLe jAta-kAma upara nabhanAra varga. . paravA ja na karavI ane aMgatamamatA piSavI e vyakita temaja ahiMsA ane mamatAtyAgane je dharma mULe samAjamAM sarvakSetre samAja mATe bandhanarUpa che. mahAvIre parigrahatyAganI vAta karI tyAre samatA AvA astitvamAM AvyA hatA te ja dharma avivekane lIdhe paNa teo eTaluM te jANe ja che ke vaiyakitaka ane sAmUhika jIvanamAM sAmAjika viSamatAmAM aneka rIte pariName. evI viSamatA nivAravA " - dhanadhAnya jevI bAhya vastuonuM paNa sthAna che 'je, tema chatAM jyAre ane karmayoganuM mahatva sthApavA keTalAka dRSTAoe anAsakata karma : teo suddhAM anagArapadanI vAta kare che tyAre koI paNa jAtanA aMgata yoga tema ja samavayoganI sthApanA mATe sabaLa vicAro raju karyA.' ' parigrahamAM baMdhAvAne ja niSedha kare che, sAce tyAgI ane sAce dakSiNa ane uttara hindustAnamAM thayela aneka saMte e vicAranuM vicAraka hoya che eTaluM to jANe ja che ke koI paNa vyakitanuM jIvana piSaNuM paNa karyuM. jyAM tyAM enI sArI asara paNa thaI. paratuM bhajana, Azraya ane bIjI evI jarUrI vastuo vinA kadI cAlI zake e asara chevaTe na to sthAyI banI ane na sarvadezIya. tethI karIne, ja nahi. eTaluM ja nahi paNa sthaLa ane jaDa kahevAtI bAhya sAmagrInI samAjamAM chevaTe rAjasattA ane dhanasampattino mahimA, tathA dAna ane ucita madada vinA jIvananuM urdhvIkaraNa paNa zakya nathI. A rIte tyAgane mahimA e jevA ne tevA cAlu ja rahyA ane sAthe sAthe jatAM badhI ja paraMparAnA mukhya pravarta kone sUra mamatAtyAgane che; garIbI tema ja jAta-mahenata pratyenI sUga paNa cAlu rahI. eTale ke aMgata ane vaiyakitaka maryAdita mamatAne vistArI e mamatAne UMca-nIcanA bhedanI, saMpatti ane garIbInI, nirakSaratA ane zuM je sArvajanika karavAnuM che. sArvajanika mamatA eTale bIjA sAthe abheda sAkSaratAnI, tema ja zAsaka ane zAsitanI-ema anekavidha vadhatI mAM - sAdha ke Atmaupamya sAdhavuM te. enuM ja bIjuM nAma samatA che. jatI viSamatAne lIdhe dezanuM sAmUhika baLa kSINa jevuM thayuM ane mamatA saMkucita maTI vyApaka bane tyAre ja te samatArUpe oLakhAya che. ane videzI rAjya paNuM AvyuM. eNe pahelAnI viSamatAmAM aneka bannenA mULamAM prematatva che. e prema saMkIrNa ane saMkIrNatara hoya navI viSamatAo ane samasyAo umerI. comerathI prajA trAhi trAhi
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ra74' prabuddha jIvana tA. 15-4-paMpa batADo ne ekatra thayuM. temAmAM lagabhaga koinI pragaTa karavAnI vRttivALA evA buddhimAna lAvanAe arthopArjana ane pikAravA lAgI. kavio IzvaranuM AhvAna karavA lAgyA. jyAre A paNa thayA che. paraMtu te ahiMsAnA pAyA upara nahi, jyAre bhAratI viSamatA nivAravAnuM kAma zastrabaLa ane zAstrabaLa bane mATe asAdhya prajAne antarAtmA evI koI vyakitane jhaMkhI rahyo hato ke je tenA jevuM dekhAtuM hatuM tyAre pAcho e ja jUne aparigraha ane ahiMsaka saMskArane anurUpa ane gAMdhIjIe taiyAra karela bhUmikAne ja ahiMsAne mArga eka viziSTa vyakitane sujha. anusarI Arthika samAnatAne prazna ukele. e jhaMkhanAne javAba ahiMsA ane aparigrahanI adhUrI tema ja avivekI samajaNathI gAMdhIjInA ja anugAmI vartalamAMthI evI vyakitae vALyo ke jeNe je aniSTa pariNAme mAnavajAte anubhavyAM che tema ja raMgabheda, AkhI jiMdagI dharma tema ja karmane sumeLa sAdhavAmAM ane zAstrIya Arthika asamAnatA ane jAti ke rASTranA mithyA abhimAnane lIdhe jJAnarAzine prajJAnarUpe pariNumAvavAmAM gALI che. te vyakti bIjI kaI nuM peidA thayelAM je dusaha aniSTo mAnavajAta bhogavI rahI che te badhAne nahiM paNa jenA upara AkhA dezanI ane keTaleka aMze dezAntaranI paNa huM sAma vicAra karI te vicAranA prakAzamAM badhAM ja aniSTonA upAya najara ceTI che te vibhUti vinebA. lekhe e viziSTa vyakitae ahiMsA ane aparigrahanuM navesara mUlya vinobAe joyuM ke paraMparAgata sAmate ane rAjAe gayA paNa AMkaDyuM ne temAMthI ja mAnavajAtanA udhdhArane ke savAMgINuM samatA mUDIvAdane pariNAme dezamAM aneka navA rAjAo astitvamAM AvyA che sthApavAne mArga zodhI kADhaye. saghaLAM aniSTa nivAravAne A na ane arthe jAya che. vinobAe e paNa joyuM ke lokataMtra sthapAyA mAga hato te rAmabANa je, paNuM zarUAtamAM enA upara bhAgye chatAM emAM jUnI ja adhikArazAhI ane amaladArazAhI kAma karI rahI ja kenI zraddhA samajaNapUrvaka beThI. tema chatAM e ahiMsA ane che. temAM sevAnuM sthAna sattAnI harIphAImAM lIdhuM che. emaNe e paNa aparigrahanA navA pegaMbare pitAnuM darzana AphrikAmAM ja saphaLa karI joyuM ke bhinnabhinna rAjakAraNI pakSamAM purAI rahelo budhimAna vage batAvuM loko camakayA ane krame krame e RSinI AsapAsa eka paNa pitatAnA pakSanI nabaLAI ane akarmaNyatA jovA karatAM sAmA pakSanI truTio tarapha ja vadhAre dhyAna Ape che ane pariNAme e pakSAnI - je sattA sAme paDakAra pheMkavAnI duniyAmAM lagabhaga koInI pragaTa sAThamArImAM janatAnuM hita bahu ochuM saMdhAya che tema ja kaIka sArU hiMmata na hatI te ja sattA sAme e RSie pitAnuM ahi saka karavAnI vRttivALA evA buddhimAna lokeAnI zaktine prajAnA urSamAM zastra ugAmyuM ane ahiMsAmAM mAnanAra ke nahi mAnanAra badhA ja bahu ochA upayoga thAya che. vinobAnI prajJAe arthopArjana ane. ekAeka DaghAI gayA. je ahiMsA ane aparigraha mAtra vyakitagata arthe rakSaNanI judA judA mArgomAM pravartatI anyAyapUrNa tema ja dharma banI gayuM hatuM ane je mAtra nivRttinI eka ja buThThI bAjune asAmAjika gerarItionuM paNa Akalana karyuM. emaNe e joI rajU karatA hatA te dharma asahakAranI nivRtti bAju ane satyAgrahanI lIdhuM ke je tatkALa vidhAyaka ahiMsAne raste lokAnI buddhi vALavAmAM pravRttibAju-bane bAju spaSTa samajAya te rIte ane sarvakSetre nahi Ave te atyAralagI thayeluM badhuM kAma dhULadhANI thaI lAgu karI zakAya e rIte rajU karI. prajAne, dareka bAbatamAM dabAelI jaze ane lo ke hiMsA bhaNI vaLaze. A mathAmaNumAMthI temane bhUmiane lAcAra prajAne, zastra ane zAstra vinA paNa potAnI ja pAse dhanane mArga lAdhyuM. jotajotAmAM ene keTalI saphaLatA maLI ane raheluM paNu Aja sudhI ajJAta evuM eka sahaja amedha baLa keTalI maLI rahI che te uparathI ja ApaNe te mArganuM mUlya AMkI "lAyuM, prajA jAgI ane kalpanAmAM na Ave e rIte e navA zakIe chIe. rASTrapati hoya ke mahAamAtya hAya, uparASTrapati hoya ke amedha baLe svarAjya meLavI ApyuM. je zastra rAjakIya vijaya ane rAjAjI hoya, dareka A bhUdAna-pravRttine jIvananAM navAM mUlyo sthApanAra rAjakAraNamAM saphaLatA ANanAra siddha thAya che te zastra ItihAsa- pravRtti lekhe AvakArI rahyA che e nAnIsUnI bAbata nathI. vinobAjInI " kALathI sarvopari manAtuM AvyuM che. atyAra agAu zastrabaLa ane pravRtti mAtra bhUminA dAnamAM ja nathI samAtI. e te sAmAjika, kAvAdAvAnA zAstrIne evI pratiSThA maLelI jayAre A navA Arthika ane rAjakIya ema badhAM kSetre mAnavIya samatA sthApanAnA trASie e pratiSThA ahiMsA ane aparigrahanA navA zAstrane ApI prayatnanuM paheluM pagathiyuM che. e pravRttine AtmA vine bALa jeTale ja ane eka rIte e pratiSThA mAtra bhAratamAM nahi paNa dezadezAntaramAM vizALa che. emAM saMpattinuM dAna, buddhinuM dAna, zramanuM dAna ane jIvananuM vistaravA lAgI. , dAna sudhAM samAI jAya che ke jenI jIvaMta mUrti pate vinobA ja che, gAMdhIjIe rAjakAraNa uparAMta jIvanamAM lagabhaga tamAma kSetromAM gAMdhIjIe ahiMsAnI sarvAgINutAnuM je darzana ane AcaraNa pitAnA e AdhyAtmika baLane prayoga karyo ane enAM madhura phaLe karyuM hatuM tene ja vikAsa ane vistAra vikAchanA yajJamArga dvArA samajadAra lokonI sAme jotajotAmAM AvyAM. sAmAjika jIvananAM thaI rahyo che evI mArI daDha pratIti che tethI ja binavyA che A khUNekhUNAmAM samatA sthApI viSamatA nivAravAne kAyAka95 pUrajozamAM ke te pakSanA vADAmAM purAI zaktA nathI, samAtA nathI. UlaTuM, emanI cAlatuM ja hatuM ane loko paNa ene sAtha ApatA hatA, tyAM te pravRtti badhA ja pakSonA aviredhane daDha pAye nAkhI rahI che bhUmidAna gAMdhIjIe vidAya lIdhI. jeo pAchaLa rahyA ane jemAM temanA sAthI pravRtti pakSAtIta paNa saMva pakSasaMgrAhI hoI, sAcI samajaNa dharAvanAra hatA temane e AdhyAtmika baLa viSe zradhdhA nathI ema te na sevAkAMkSI varga temane sAtha ApavA comerathI ekatra thaI rahyo che, kahI zakAya, paNa te zraddhA kaMIka bahArathI AvelI ane kAMIka aMdarathI jyAM tathAgata budhe bedhi prApta karela tyAM ja ja vanadAnanA pIpaLAnuM ke UgelI. eTale ene saMpUrNa jIvatI hatI ema te bhAgye ja kahI zakAya. bIja ropAyuM che. enI zAkhA-prazAkhAo dhikSanI zAkhAtema chatAM svarAjya mAnyA pachI rAjyataMtra te e zraddhAnA pAyA prazAkhAonI peThe ja jagyAe jagyAe vistaravAnI emAM leza upara ja cAlatuM AvyuM che. paNa saMdeha nathI. je uttara bihAramAM ahiM sAmUrti mahAvIre janma parakIya sattA gaI. dezamAM je ekahaththu sattA jevAM nAnAM moTAM lIdhela ane jyAM tathAgata budhdhanAM pagalAM paDelAM tyAMne vibhojIne rAjyA hatAM te paNa vilaya pAmyAM. bIjA paNe keTalAka sudhArAo vihAra e atyAranA jalasaMkaTa prasaMge eka AzIrvAdarUpa che. gAMdhIjIe AkAra ane AvakAra pAmatA gayA. paNa sAmAjika viSamatAne mULa vicArela ane zarU karela aneka pravRttiomAMthI koI eka yA bIjI pAye je Arthika viSamatA te te junA ane navAM aneka svarUpe kAyama pravRttine varelA paNa mAtra tene ja sarvasva mAnI beThelA evA harakeI che. e viSamatAnI nAbudI thayA sivAya bIjI rAjakIya ke sevakane mATe vinobAjInuM jIvana badhaprada nIvaDe tevuM che tethI temanI sAmAjika kSetre lIdhelI sididhae paNa bekAra jevI che. e dareka darekane janmajayantI prasaMge ApaNe sau temanAM vividha lakhANe, vividha ' vadhAre ne vadhAre samajAvA lAgyuM, ane saunuM dhyAna Arthika samatAnI pravRttio,-e badhAnuM Akalana karIe ane teo zatAyu thAo bhUmikA bhaNI vaLyuM. AvI samAnatA sthApavAno prayatna bhArata bahAra evI hArdika prArthanA karIe ! paM. sukhalAlajI. * muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA, 45-47 dhanajI TrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAnaH javAhara prinTIMga presa, 12, kezavajI nAyaka roDa, muMbai, 9. huM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa na. B 4266 vArSika lavAjama rUA. 4 %, jenuM varSa 14-pra. jIvana varSa 3 aMka 1 prabuddha subai, me 1, 1955, ravivAra AphrikA mATe zIliMga 8 assamrupta animum taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA AInsTAIna A jamAnAnI eka mhATAmAM mhATI dvrA penisilinane zeAdhI kADhanAra sara legjhAnDara phlemiMgane marI gaye mAMDa eka mAsa thayeA che, tyAM te vijJAnanA khIjAM eka mhoTAmAM mhoTA mANasa AInsTAinanA maraNanA samAcAra ApaNane maLyA che. cAlu varSanA eprilanI 18mI tArIkhe A mahAnubhAva eka amerIkana hospiTalamAM maraNa pAmela che. " gaoNla bleDaranA seAjAthI " evuM chApAM kahe che. Ave sAjo tA khIjA ghaNAene thAya che-nDane pAtAne sana 1954 mAM ThekavAra enI khImArI thaI hatI paNa te AvI amUlya jIMdagIne paNa anta ANI zake enA teA hate khyAla paNa na hatA. are, sudharelA jagatamAM penisilina tathA AinsTAina e angethI jarAya vAk na heAya tevA teA thaDA ja mANasa haze. AinsTAIna eka heATAmAM mhoTA, gaNita-bhautikazAstranA mukhya AcAya hato; enI joDamAM mUkavAne mATe ApaNe traNa saikAthIya vadhu pAchI jaI sara aisAka nyUTanane kheALavA paDaze. AInsTAInanI 76 mI varSagAMTha gayA mArcanI 14 mI tArIkhe, jarA ya dhAmadhUma vagara, zAntithI prinsTanamAM ujavavAmAM AvI hatI; enA samAcAra chApAmAM lagabhaga hamaNAM ja AvyA. - bhavana zrI suI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chuTaka nakala : traNa AnA janmathI AinsTAina eka yAhUdI jamana hateA. 1879 mAM jarmanInA eka nhAnA gAmamAM te janmela. vIjaLInA Ijanera tarIke enA khApa niSphaLa thayela, ne AinsTAina paNa nhAnapaNamAM jarAya asAdhAraNa bALaka na hatA. pachIthI A kuTumba sviTajharalenDa gayuM, te tyAM jhurikanI yunivarsiTimAM praveza karavA pravezaka parIkSAmAM AinsTAIna meDo, pahelI vAra nApAsa thayA pachI e bIje varSe pAsa thaye, te 1896 mAM te yunivarsiTimAM dAkhala thayA. pachI grejyueTa paNa thayA. tarataja eka kArakunanI jagyA tene maLI, sarakArI peTanTa oNphisamAM, kAma ceADuM hatuM, te phurasada dhaNI hatI, tenA AinsTAine potAnI zeAdhAnI gaNatarI karavAmAM upayAga karyAM. sana 1905 mAM, 26 varSanI vaye te yunivarsiTimAM DAkaTaranI pachI pAmyA, tyAre tathA te pachI eNe je gaNita-bhautikazAstramAM zAdhA prakaTa karI heNe khaLabhaLATa karI dIdhA, AnuM vigatavAra vaSNuna apAI cUkayuM che judI judI cAra meATI zeAdhe amArI samakSa hatI, ekanI upara ene nAkhelanuM InAma ApI zakAya. " je vadhu paripakava lAgI hatI hene mATe pachI e inAma apAyuM. huM vakhate lanDanamAM hatA, ane A khabarathI amane rAmAMca thayA huMtA. jemAMnI koi zodha sauthI . 16 varSa pachI, jyAre e 42 varSanA hatA tyAre duniyAnuM eka mhoTAmAM mhAluM InAma, nAkhela pAritoSika, ene bhautikazAate mATe apAyuM. amerikana prephesara milikana je teya pahelAM A inAma meLavI cUkayA hatA te je inAma kAne ApavuM hete nirNaya karanArI samitimAM hate, heNe kahyuM che ke "AInsTAInanI jue lekhakanA " vijJAnamandira" bhAga 1mAM pR. 126-218 AinsTAIna prephesaranA pada upara te kyAranA hatA. A vakhate hene jarmanImAM bhautikazAstranA prephesaranuM bahu uMcu pada maLela hatu. pachInAM theDhAM varSomAM, 1929 nA mArcamAM, enI rajatajayantI bahu sArI rIte dhAmadhUmathI ujavAI. jarmanI `deza tathA barlina zaheranI saMsthAoe AinsTAinanuM ahu ja sanmAna karyuM. pazu A jarmanImAM ene chellA utsava hatA. pachIthI dhIme dhIme hITalaranI sattA vadhI, ne nATjhIvAda tathA kAvAdAvA evA vadhyA ke 1932 mAM AinsTAina amerikA gayA hatA, tyAMthI jama nI pA karyo ja nahi. deza deza taraphathI sArAM AmaMtraNA hatAM ke ahIM AvIne raheA. melziama, phrAnsa, iMglenDa vageremAM thaI chevaTe amerikAne pasaMda karIne yunAITeDa sTeTsanI eka navI saMsthA prinsTanamAM sthapAyalI temAM te joDAyA. mULa jarmanazaherI te sviTjharalenDanA zaherI thayA, pAchA jarmana thayA, ne sane 1950mAM te amerikAnA zaherI thaye. 66 vaSa~nI vaye te nivRtta thaye, chatAM kAma karatA ja rahyo te 1933 thI 1955 lagI eNe ghaNI . mhoTI zeAdheA karI. Relativity-sApekSavanA vAda e enI sauthI mhoTI ane sauthI vadhu mazahura sevA che. khagALazAstra, gaNita te bhautikazAstranI mhATI mhArI zodhI ene nAme che. jANe ke eNe vizvanI upara navA ja prakAza nAMkhyA, ane vizvamAM cAlatI kudaratanI ghaNI kriyAo vadhAre satyatApUrNAMka samajAvI. nyUTananI upara paNa eNe sudhArA karyAM, kALanuM mahatva svIkArAvyuM ane Akhare Mass (piMDa) ane Energy (zakita) eka ja che. e navI paNa bahu mhATI vAta ApaNane samajAvI. sApekSatvanuM vizeSa kSetra tathA sAmAnya kSetra prakaTa karI, bhautikazAstramAM pragaTI rahelA be samartha vidhI vAdyomAMthI eNkaya tAravI kADhyuM. vaLI aNu-bAmbane te eka pitA hatA; khIju vizvayudhdha cAlatu hatuM, tyAre sana 1939 mAM yUnAiTeDa sTeTsanA pramukha, presiDenTa rUjhavelTane patra lakhIne aNunI lagabhaga ananta zakti tarapha dhyAna kheMcyuM tathA te zakti utpanna kema thaI zake te batAvyuM. AInsTAIna A aNu-bama banAvIne eka dhamakI tarIke ja hete vaparAvavA cAhatA hatA; paNa tethI AgaLa vadhIne A rAjye. jyAre jApAnanAM e heATAM zaherone aNu-bhamba vAparIne nAza karyAM, keTalAMya nirdoSa mANasAnA jAnamAlanuM puSkaLa nukazAna karyuM. tyAre AInsTAInane bahu Achhalka
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana - tA. 1-5-55 mArI yAtrA jaMgama tIrtha vinobA pUrva bhUmikA pahele Tvisa dharmazALAmAM sthira thavAmAM, sarvodaya nagaranI vyavasthA ane jyArathI jagannAthapUrI khAte mArca mAsanA Akhara bhAgamAM sarvodaya saMmelananA kAryakramathI vAkephagAra thavAmAM ane saMmelana upara sarvodaya saMmelana bharavAnuM che ema jANavAmAM AvyuM tyArathI jemanA AvelA aneka mitrone maLavAmAM gALe. viSe chellAM traNa cAra varSathI satata sAMbhaLI rahyo chuM ane jemanAM pahela prArthanA pravacana - lakhANe ane pravacana tarapha mana satata AkarSatuM rahyuM che temane jovA ame purI pahoMcyA tyAre vinobAjI zaheramAMnA eka sarakArI tathA sAMbhaLavAnI A takane lAbha levAnI IcchA mana anubhavI rahyuM makAnamAM-sarakITa hAusamAM rahetA hatA. pachInA divase teo sarvodaya ja hatuM. Ama chatAM ATale dara kayAM javuM, kharca paNa ThIka ThIka thAya, tyAM nagaramAM rahevA AvelA. pahoMcyA te divasanI sAMjanI prArthanA sarakITa. je thaze tenI badhI vigate te jANavA maLavAnI ja che evA vicArothI hAusanI bAjue goThavAyelI hatI. ame temAM joDAyA ane vinobAjIne e IcchA dabAyA karatI. vaLI pAcho vicAra Avate ke A yuganA lagabhaga vIsa varSanA gALe meM joyA ane sAMbhaLyA. prArthanA pUrI thayA lokottara purUSa gAMdhIjIne najare jovA jANavAnuM te sadbhAgya maLyuM. bAda dharmopAsanA age chellA be divasathI teo je kahI rahyA hatA emanI pAchaLa evI ja eka vibhUtine jANe ke udaya thaI rahyo na hoya teja viSayane laMbAvIne temaNe e divase paNa pravacana karyuM (A traNe ema jenA viSe mane kahyA kare che temane jo dezamAM rahetA vicArapravAho pravacane prabudhdha jIvananA chellA aMkamAM pragaTa karavAmAM AvyA che.) sAthe ekarUpatA keLavavI hoya, dezamAM uThatAM navAM navAM Alane sAthe temanI vANI sAMbhaLIne mana prasanna thayuM. ane rAtrInA dharmazALAmAM hRdaya ane budhdhine gatimAna rAkhavI hoya te-eka vakhata pratyakSa AvIne ArAma zeLe. jevA ja joIe. A vicAranuM baLa vadhatuM gayuM ane jagannAthapurI 24 mInA roja sarvodaya saMmelanane koI khAsa kAryakrama nahi mAre javuM ja che e eka divasa savAre meM nirNaya karI lIdhe. ' , hovAthI ame eka meTI TekasI karIne najIkanA pradezamAM Avela kinAraka, mArcanI 10mI tArIkhe purI javA upaDayA, udayagiri-khaMDagiri tathA bhuvanezvara pharI AvyA. A sthaLe viSe ApaNe purI javA taiyAra thayelI amArI maMDaLI ATha svajonI banelI AgaLa upara vAta karIzuM. hAla te ApaNe vinobAjI uparaja ApaNuM ' hatI. temAM bhAIe paNa hatA, bahene paNa hatI. amArAmAMnAM traNa mArca mAsanI 18 mIe muMbaIthI upaDayA ane sIdhA jagannAthapurI sarvodaya saMmelana ane vinobAjInAM pravacana pahoMcyAM. bAkInA 18 mIe alhAbAda melamAM nIkaLyA ane 21 mI 25 mInI savAre sarvodaya saMmelananI zarUAta thaI. samUha kAMtaNa, A tArIkhanI savAre kalakattA pahoMcyA. tyAMthI bIje divase rAtre jagannAthapurI prArthanA temaja keTalIka upacAravidhibAda vinobAjIe pravacana zarU karyuM. javA nIkaLyA ane mArcanI 23mI tArIkhe savAre purI sTezane utaryA. A pravacana saMkSipta AkAramAM prabudhdha jIvananA chellA aMkamAM pragaTa nahIMvA devA vagerenI vadhAre sagavaDa raheze ema dhArIne sarvodaya nagaramAM karavAmAM AvyuM che paNa te pravacanane akSarazaH savistara anuvAda na rahetAM zaheramAM AvelI muMbaIvALA zeTha dhanajI mULajInI dharmazALAmAM bhUmiputranA tA. 15-4-55 nA aMkamAM prasidhdha thayelo che je - utaravAnuM ame nakakI karyuM. ahiM ame rAta rahetA ane savAranA jitAsane meLavI levAnI ane jeI javAnI khAsa bhalAmaNa karavAmAM nityakarma patAvIne sarvodaya nagaramAM pahoMcI jatA ane Akhe Ave che. muMbaIthI purI javA upaDe tyArathI vinAbAjI, temaNe divasa tyAM pasAra karatA ane moDI rAte dharmazALAmAM pAchA pharatA. Aramela bhadAna AMdolana dezanI bhAvI racanA viSe temane vijhi kSebha thayo. zAntivAdI enA hRdayane bahu AghAta ya ne te khUba darzana, Adhunika lokazAhI viSenA temanA keTalAka khyAlo A badhuM dilagIra thaye. manamAM dhoLAyAja karatuM hatuM. temanA je vicAre viSe mananI ghaDa vijJAna tathA bhautika-gaNitamAM henuM AvuM aditIya sthAna che, besatI nathI te viSe temane kema vadhAre samaju e prakAranI UMDI chatAM enAmAM anupama mAnavatA hatI. AkhI duniyAnuM hita te hA AturatA vaDe temane huM prathama darzanathIja nihALI rahyo hato, tathA ne te upara najara rAkho. TAgora ane gAMdhIjIne te khare prazaMsaka temanA zabdone, tenA bhAvane jhIlI rahyo hato. prathama divasanuM temanuM hatuM. gAMdhIjI mATenAM enAM vacane "bhaviSyanI prajA jANaze ke prAraMbhika pravacana A bAbatamAM ghaNA prakAza pADe tevuM hatuM. AthI A mANasa paNa eka vAra pRthvI upara pharate hata" e te kadI vadhAre mahatvanuM bhASaNa saMmelananA aMta bhAgamAM temaNe ApyuM hatuM. bhUlAze nahi banne bhASaNa saMpUrNapaNe vyavasthita, mudAsaranA, AgaLathI pUro vicAra enuM jIvana eka kharekharA RSi jevuM hatuM. taddana sAdAI karIne taiyAra karelA ane pratyeka bAbatane spaSTapaNe raju karatA hatA. bAhya dekhAve tathA aDabarane saMpUrNa tyAga, pUrepUrI pavitratA, satya je vicAra bhavya tevIja temanI bhASA bhavya hatI. anta bhAganuM ane abhaya enA jIvanamAM hatAM. pelesTAInanA yAhUdI rAjyane te ja pravacana sAMbhaLatAM emaja thatuM ke A belanAra eka sAmAnya koTinI dhuraMdhara thaI zakI hota, paNa ema karavAnI vinaMtie eNe pAchI vyakti nathI paNa 8 purUSa che athavA te bhAvIne bhAkhate koI helI; jo ke yAdadI tathA bIjA badhA kacarAyelA-pIDAtA lokone e pegaMbara che, ane tethI ja ApaNane je zakya lAgatuM nathI tene te hameza pakSa letA. zakya-sahaja zakya-jAhera kare che ane je haju ApaNe sidhdha jema nyuTananA vAdomAM sudhArA thayA, tema be traNa saikAmAM karavAnuM che te jANe ke siddha thaI cukyuM hoya evI pratItipurvaka AInsTAInanI upara paNa sudhArA thAya, ne enuM kAma ema AgaLa vadhe, e taddana saMbhavita che. paNa mAnavatAnI, nItinI, bhUmikA upara vinobAne ugama eka apUrva kALaghaTanA che. te enuM pada advitIya che emAM jarAya saMdeha nathI. kAntilAla chaganalAla paMDyA ApaNane AjhAdI maLyA bAda traNa cAra varSamAM vinobAjInA 25-4-55 eka rASTravyApI kAryanA sUtradhAra tarIke ApaNI vacce ugama thaye na rahetAM zaheramAM pati ame rAta rahetA ane sArata jini - vA upaDayA tyArathI vinAmA, tema ' khAra
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-55 - prabuddha jIvana ane temanuM Ajolana josabhera AgaLa cAlavA lAgyuM. keIthI paNa sakriya thavuM joIe ane lokamAnasane svecakAsamarpaNanA saMskArathI raMgI InakAra na thaI zake evuM prabhutva vinobAjIe zarU karelI hIlacAla levuM joIe. nahi te hiMsA te rAha jotI beThI che ane pitAnA mAM Aje dAkhavI rahI che, te dvArA rASTranA phalaka upara Aje navuM citra anarthakAraka pariNAma sAthe, Arthika krAnti pedA karavAnI ja che-e che citarAI rahyuM che. ane temAM dina pratidina navA navA raMge purAvA vinabAne saMdeza che ane te sidhdha karavA pAchaLa teo pitAnI sarva lAgyA che. temanA viSe vadhAre ne vadhAre vicAra karatAM ema lAge che ke zaktio kendrita karI rahyA che ane AmajanatAne pitAnA A gI vinobA bhatra prabhAvazALI vyakti nathI, paNa hiMda AjhAdI maLyA bAda mahAna kAryamAM joDAvAnuM nimaMtraNa ApI rahyA che. kaI dizA e prayANa karavAnuM che e sUcavanAra kALapurUSa che, eka vinobAjIno paDakAra Phenomenon che. athavA te. je thayuM che te dhaNuM thayuM che, upara jaNAvyuM tevI ApaNAmAM ghara--karatI jatI AtmasaMtoSanI ane have koI vizeSa kartavya rahetuM nathI ane dezanAM rUpa raMgamAM je bhrAmaka vRti, koMgresI kAryakartAonI satAlupatA, ane pratana- . thApA dhaNA krirakAra karavAnA bAkI che te kALakrame thaI raheze-AvI je abhikhatA. ane gAMdhIjInA khyAlathI viparIta mAge gati karI rahela : bhrAmaka kRtakRtyatAnI vRtti-self-complexance nI bhAvanA--ApaNA zAsanataMtra athavA te AjanI lokazAhI-A sarvane vinabAjI mAMnA ghaNAnA cittane AvarI rahI hatI ane ApaNane pramAzIla paDakArI rahela che ane gatinI dizA badalo, nahi te vinAza notaraze - banAvI rahI hatI, te sAme prajAmAnasane vinebAnA ugamanA rUpamAM evI sAphasApha cetavaNI ApI rahela che. ' eka baLo che ane dhAryuM dhyeya sidhdha na thAya ane rAjyakrAnti ApaNe tyAM AvelI lekazAhI , pAchaLa atyanta jarUrI ane eTale ja anivArya evI Arthika ane sAmAjika krAni na thAya tyAM sudhI jaMpa vALIne besavAne ApaNane svarAjya AvyuM eTale ApaNe tyAM lokazAhI AvI ane e adhikAra nathI e ApaNane A baLa paDakAra karI rahela che. lekazAhI pazcime ApaNane jevI zikhavI tevI AvI ane ApaNe ApaNI gatimajatA ane sAmyavAdanuM jokhama, kRtakRtyatA anubhavI. vinabAne paNa lokazAhI te khape ja che paNa alabata svarAjya prApta thayA bAda zAsanArUDha keMgresa dezane temAM rahelAM keTalAMka dUSaNo sAme teo kamakamI uThayA che ane te che dUSaNo dUra karavAmAM na Ave te te lokazAhI ja nathI A temane kI AgaLa laI javA mATe, dezanAM zakti sAmarthya vadhAravA sAruM kaMI kaMI ejanAo ajamAvI rahela che, ane tareha tarehanA kayadAkAnuna ghaDI makakama abhiprAya che. ? rahela che. paMcavarSIya yujanAone paNa Aja hetu che. dezamAM lokazAhInuM pRthakakaraNa vinAbAnI dRSTie samAjavAdI bhAtanI nava canA pedA karavI-e dhyeyane A varSa daramiyAna ApaNe tyAM sthapAyelI lokazAhInAM mukhya lakSaNo A mujaba che:- . bharAyalI AvaDI keMgrese pitAnA dhyeya tarIke svIkArela che. Ama dezavyApI cUMTaNI dvArA ubhI karavAmAM AvatI dhArAsabhAo. ane huM chatAM paNa ApaNu gati bahu dhImI hatI ane ApaNI vRtimAM . pradhAnamaMDaLe, rAjakAraNI pakSonuM astitva, kendrIbhUta rAjyarathane, matA vadhatI jatI hatI. bIjI bAjue dezamAM sAmyavAdI pakSanuM bahumatIThArA calAvavAmAM AvatuM rAjyazAsana, kendrIbhUta moTA pAyAnA prabhutva phelAtuM jatuM hatuM ane dabAyelo chuMdAyo bhUmihIna arthahIna ughoga, rakSaNa arthe vipula sinyanuM Ayojana. A badhA sAme che prajA samudAya jarUrI Arthika ke sAmAjika krAnti mATe tenI tarapha vinebAjI cokakasa mantavya dharAve che. temanA kahevA mujaba nAta jAta najara nAMkhI rahyo hate. paNa A sAmyavAdI pakSa je kAMI karaze te ane dharmasaMpradAyanA je bhede prasupta hatA ane mRtaprAya banI rahyA hiMsAnirbhara hovAnuM e nizcita hatuM. A hiMsAnA jhaMjhAvAtamAMthI hatA teja bheEne ane komakomanA sAMkaDApaNAne meTA pAyA uparanI dezane bacAvI le ane dezamAM jema bane tema jadithI Arthika cUMTaNIoe uttejita karela che, temane navuM jIvana ApyuM che je, dezanI samAnatA ubhI karavI-AvI utkaTa bhAvanAthI prerAIne AjathI traNa pragati mATe bhAre khataranAka nIvaDavA saMbhava che. AnA sthAne jene A varSa pahelAM vinobAjIe bhUdAna pravRti zarU karI. A pravRtine hetu aMgrejImAM indirect election kahe che te padhdhatine teo AgaLa che deza AkhAmAM evuM tIvra vAtAvaraNa ubhuM karavAnuM che ke jene pitAnI dhare che. Aje madhyavatI sarakArane dezanuM zAsana karavA mATe pAra che mAlekInuM gaNavAmAM Ave che te kevaLa pitAnuM nathI, te samAjamAM vinAnI satAo suprata karavAmAM AvI che ane e ja paristhiti vahecIne bhogavavAnuM che-A vicAra prajAjanoe svIkAra paDe prAdezika sarakAranI che. AnA sthAne temanA mate pratyeka gAmaDAne nAnuM che eTaluM ja nahi, paNa tene hamezA potAnA jIvanamAM amala paNa kara sarakhuM rAjakAraNI ekama-political unitbanAvavuM joIe ane paDe. A vicArasaraNI sAme bIjo vicArapakSa ubheja che ane te tene bane eTaluM svAyatta ane jIvananI mukhya jarUriyAta pUratuM na ema kahe che ke Ama sau koI pitAne mAleka hakka jato kare ane svAvalaMbI banAvavuM joie. A hetu sidhdha karavA mATe pAyAmAM rahelA pitAnuM hoya te samAjamAM vaheMcI devAne taiyAra thAya e koI kALe ekamate bane teTalI satAo suprata karavI joIe ane A rIte che zakya nathI. A mATe te prathama kAyado ane te pAchaLa daMDasantAne nIcethI satAnI vaheMcaNI karatAM karatAM bahu ochI satAo madhyavartI saraupAya che. temanA mate mAnavI mAtra svArthI che ane te kArahastaka rahevI joIe. temanA mate Aje ApaNe jene lokazAhI svecAe samarpaNa kare evI kaI kRtinA astitvane teo svIkAratA kahIe chIe te vastutaH sAcI lokazAhI nathI, kAraNa ke cAlu leka- - nathI. paNa anubhava A ekAntika vicArane kheTe pADato jAya che. zAhInA pariNAme bahumatI dharAvatA pakSanuM a5matI dharAvatA pakSa ane mAnavImAM jema svArtha bharyo che tema ja temAM udAtta lAgaNIo paNa upara rAjya cAlatuM hoya che ane ghaNI vakhata 51 virUdhdha 48 nA ' bharelI ja che ane tene sparza thatAM samAja khAtara te svecchAe aneka pramANa upara AvI vyavasthA cAlyA karatI mAluma paDe che. bahumatInA prakArano tyAga karate Avyo che. gAMdhIjInI sidhdhimAMthI A ja nAme A eka prakAranI ApakhudI che. vinobAjInI mAMgaNu e che anubhava tAravI zakAya che. chellA traNa varSamAM vinobAjI je sAdhI ke rASTrane lagatI mahatvanI bAbatenA nirNaya ekamatIthI athavA te zakayA che te paNa A ja vicArane athavA te zradhdhAne purAve che. anya pakSanI sahamatI meLavIne levAvA joIe. Ama teo nipakSa che AjhAdI bAda jyAM sudhI Arthika krAti pedA na thAya tyAM sudhI AjhAdI lokazAhInI kalpanA tarapha lokone vALI rahyA che. nAnA grahodyoga ane prAptine AmaprajA mATe bahu artha nathI ane e Arthika krAnti grAmodyoganA bhoge meTA pAyAnA udhoge Aje nirmANa thaI rahyA che * je ahiMsaka rIte nirmANa karavI hoya te ApaNa sarvee satvara temAMnA vijaLI, lakhaMDanuM utpAdana, vAhanavyavahAranA sAdhano, jaLa
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prabuddha jIvana tA. 1-5-55 sicAInA kAme-evA keTalAka apavAda sivAya anyane teo sakhta kuzaLa buddhi paDelI hatI. jo evuM thAta te dezanI sauthI moTI virodha kare che. Aja sudhI ApaNI sarakAre grAmadyoga tarapha pAravinAnuM saMsthA sevaka saMsthA hoya evI sthiti Aje hota. paNa Aje evI durlakSya sevyuM che ane je joke khAdI, grAmadyoga khAtuM sarakAra hAlata nathI." teo AgaLa cAlatAM jaNAve che ke "ahiMsaka samAjamAM taraphathI ubhuM karavAmAM Avela che, ema chatAM tene paNa puratuM mahatva te evuM hovuM joIe ke je sevAmaya saMsthA hoya te ja sauthI moTI ApavAmAM AvatuM nathI ane sAvakA chokarA je tenI sAthe vyavahAra saMsthA hoya. sevApradhAna eTale sevA jenuM mukhya kArya che evI saMsthA karavAmAM Ave che- hakIkatathI vinobAjInuM dila khUba dubhAyaluM eTaluM kahevAthI mane saMtoSa nathI thato. tethI huM kahuM chuM ke je rahe che. sainya pAchaLa je anargaLa kharca karavAmAM Ave che te paNa sevAmaya hoya eTale sevA ja jenuM kArya hoya tevI saMsthA. bIjuM | vinobAjInA mate bInajarUrI ane akSamya che. loka sevaka saMghanI kalpanAmAM sattA upara santA calAvavAnI vAta hatI. niSpakSa lekazAhI zAsanamukta samAja rAjyazAsana karanArI eka sattA rahetA ane AjanI jarUriyAta mujaba rAjya karata. enA hAthamAM daMDazakita raheta ane enA hAthamAM daMDa * * Ama temanI AkhI kalpanA A dezamAM niSpakSa lokazAhI ubhI saMpIne bAkIne A samAja daMDahIna banata. paNa daMDasattA karavAnI ane zAsanamukata, zeSaNavihIna, vargavihIna ahiMsakasamAja hAthamAM rAkhanArI e saMsthAnI upara paNa sattAthI alipta nirmANa karavAnI che. lokazAhInA ApaNe Aja sudhI je khyAle sevatA rahenArA samAjanI sattA cAlata.--arthAt sevA sArvabhauma banata ane AvyA chIe tenI sAthe A kalpanAne meLa meLave ati muzkela che. sattA sevikA banata." lokazAhI eTale ja pakSavAdI rAjyaracanA evI ApaNI samajaNa che te niSpakSa lokazAhI zI rIte saMbhavI zake ? Ane javAba vinobAjI vinobAjInuM A kalpanAcitra vyavahAramAM zI rIte amalI | ema Ape che ke temaNe kalpelI samAjaracanAmAM ADakatarI cUMTaNI bane e ApaNuM kalpanAmAM jadithI utare tevuM nathI. pleTonuM kahevuM indirect election--nA pariNAme Aje je judA judA rAjakIya hatuM ke je tatvajJAnIo rAjyasattA upara Ave athavA te sattAdhIza pakSenuM mahatva che te ghaTI jaze, ane ema chatAM madhyavartI ke prAdezika tatyAjJAnIo hoya te Adarza rAjyazAsana nirmANa thaI zake. "sevA sArvabhauma bane ane sattA tenI sevikA banIne daMDasattAne amala | sarakAroe je nirNaya levAnA hoya te kevaLa bahumatInA jore na levAya paNa anya pakSanA AgevAne sAthe vATAghATa ane bAMdhachoDa karIne kare- A paNa AvuM ja kAMIke vidhAna che. kalpanAmAM sundara che; sarvAnumatie levAvA joIe, ema jyAM zakya na hoya tyAM paNa anya vyavahAramAM vikaTa athavA azakaya jevuM lAge che. pakSa taTastha rahe ane eTalA puratI sahamatI Ape evI vyavasthA vinobAjIne samajavA ApaNe prayatna karIe. svIkAravI joIe. bhinna bhinna vicArasaraNIne age rAjakIya pakSe Ama vinobAjInA keTalAka vicAro ane kalpanAo sAthe AjanI keya to temane vAMdho nathI, paNa temane vAMdhe che pakSanA rAgadeSa sAme vAstavikatA sAthe saMkaLAyaLA ApaNA mananI dhaDa na bese e svAbhAvika ane Aje cAlI rahelA kevaLa bahumatInA tAMDava sAme AvI ja rIte che. lokazAhInAM dUSaNe teo je kAMI jaNAve che temAMnAM amuka dUSaNe lokazAhI ka saramukhatyArazAhI, rAjAzAhI ke sAmaMtazAhI-game te prabaMdha ApaNane paNa khUba khUMce che ane ema chatAM A badhAM dUSaNone hoya te paNa temAM koIne koI prakAranuM zAsana te rahevAnuMja, te pachI anivArya gaNIne ApaNe svIkArIe chIe; kAraNa ke ethI anya zAsanamukata samAjanI kalpanA zI rIte saMbhave ? Ane vinobAjI prakAranI lokazAhIne nakaze ApaNI AMkha sAme haju dekhAtA nathI. javAba Ape che ke zAsanane sarvathA laya-e gAMdhIvAdanuM tema ja pakSapakSanA bhede ApaNane paNa sAle che, paNa saramukhatyArazAhI sivAya sAmyavAdanuM paNa eka antima svapna che ja. paNa AjanI vAstavikatAmAM niSpakSa lekazAhInuM bIjuM koI citra pUrNa svarUpe haju ApaNuM mana zAsanane sarvathA laya zakaya na hoya te paNa Aje ApaNuM AkhuM upara uThatuM nathI. Ama chatAM paNa vinobAjI jevI vyakti ke je jIna vyaktigata temaja samaSTigata zAsananI beDIothI jakaDAyeluM che. budhdhimattAmAM keIthI utare tema nathI, jenI jJAnasamRdhdhi paNa bhAre AjanuM kalyANarAja leTinuM kalyANa keTaluM kare che te savAla che ane vipula che, je covIse kalAka A praznonuM cintana, manana ane aneka _ko nAM bhAre kalyANa kare che ema mAnI laIe te paNa--e rAjanItine sAthe pArAyaNa kare che te jyAre ApaNI sAme upara rAjyazAsana kalyANa sAdhanA sAthe lokajIvanane kAyadAkAnunanI aneka jaNAvela keTinA vicAro raju kare che tyAre e badhuM beTuM che, zRMkhalAothI badhI bAjuethI bAMdhatuM jAya che. koI paNa sevAparAyaNa avyavahArUM che, kevaLa AdarzavAda che, svamasRSTinI vAta che ema kahIne saMsthA calAvavI hoya te tyAM paNa zAsananuM niyaMtraNa hovAnuM ja. AvuM e vicArene ApaNe hasI ke avagaNI zakatA nathI. jyAre vinobAjI vyApaka ane zaikuM rAjyazAsana lokazAhIne ja eka prakAre InakAra che parI pratItipUrvaka ApaNI sAme sAcI lekazAhI kevI hovI joIe ane e sthiti je sAcI lekazAhI nimaoNNa karavI hoya te ApaNe te viSene eka bIjuM ja citra rajU karI rahela che tyAre--alabatta temAM sAda karavI ja rahI. temanA mate zAsana evuM hovuM joIe ke vahetA te dhaNI vigate purAvI bAkI che ane te ne bane tyAM sudhI tenA tatAnI mAkaka jenuM zAsanapaNu janatAne lAge nahi ane prajAjanI avatAratA vize ApaNuM citta saMzayagrasta rahevAne ema chatAM paNapotapotAnA utkarSanI pravRttio mukata mane ane sahajapaNe sAdhI zake. te citra gaMbhIra vicAraNA maMge che ema kabula karyA sivAya na ja - AjanI cUMTaNI pradhAna sattAlakSI kAMgresa cAle. sAthe sAthe e paNa jaNAvavuM rahyuM ke ApaNuM mana evI . ' AjanI kesanuM cUMTaNIpradhAna ane sattAlakSI svarUpa temane zradhdhApUrvakanI zubhecchA paNa cintave che ke anubhavagecara banI rahelAM khUba sAle che. Ama karIne gAMdhIcIMdhyA mArgathI ApaNe khUba dUra prastuta aniTAyA mukata ana satra prastuta aniSTothI mukata ane sarvodayakArI evI koI vyavahArU lokazAhIjaI rahyA chIe ema teo mAne che. teo sarvodaya saMmelananA ne ApaNe tyAM avatArI zakIe te kevuM sAruM ? ema ApaNe karI prAthamika pravacanamAM jaNAve che ke "teoe (eTale ke gAMdhIjIe) zakIe te lekazAhInA viSayamAM duniyAnA dezone ApaNe maulika E vicAyuM hatuM ke A dezane mAthe bejArUpa banelI paradezI hakamatane doravaNI ApI lekhAze. pheMkI denArI koMgresa-je dezanI sauthI moTI saMsthA che te-enuM eTaluM vinobAjInA pravacano sAMbhaLyAM, anya mitro sAthe temaNe uparanI Eaa kArya pUrNa thatAM loka sevaka saMdhane rUpe vikasita thaI jAya. jarA bAbate viSe karelI carcA jAte sAMbhaLavAnI aNadhArI take sAMpaDI, huM vicArIe chIe te samajAya che ke e vicAranI pAchaLa keTalI cheDe samaya jAte maLavAne suyoga paNa prApta thaye, anya AgevAna pakSapakSanA bhedana bI koI citra bALa jevI vyakti E - 1
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ evuM temanuM bhavya ApavAnanA e vahetI gaMgAmAM tA. 11-5-55 prabuddha jIvana kAryakartAonA AdhAta pratyAghAto jANavA maLyA-te sarva uparathI che ane pitAnA bhikSApAtramAM mAge che bhUmidAna, saMpatidAna, budhdhivinobAjInI vicArasaraNI je huM jANI . samajI zake tene ahiM dAna, zramadAna. adabhuta AzAvAda tenA vicAramAM aNukaTuM baLa pure keTalAka khyAla ApavA prayatna karyo che. temAM manomana cAlatuM cintana che, tenA pagamAM avanavI gati prere che; kharekhara te eka jIvanta - paNa parovAyeluM che. temanI vicArasaraNI eTalA badhA vyApaka pradezane mahAkAvya che. teNe Tela nAMkhI chedezanI saMpatinuM samavibhAjana sparze che ke tene sarvAga svarUpe ATalI TUMkI noMdhamAM raju karavuM azakya che. karavAnI, dezanI bhUminuM nyAyapura:saranuM virataNuM karavAnI, bhAratabharamAM vinobAjInA vyaktitvanI bhavyatA sarvodaya samAjanI sthApanA karavAnI. A mUrtimaH krAntine koNa vinobAjI je prakAranI rAjya tema ja samAjanI racanA kalpI InakArI zakavAnuM che ? AvatI AMdhIne koNa avagaNuM zakavAnuM che? rahyA che te najIkanA bhAvamAM mUrta ravarUpa dhAraNa karaze ke kema te viSe tene sAMbhaLe tema ja svIkAryoja ApaNa sarvane chUTake che. AvA A ' manamAM haju spaSTa mArgadarzana thatuM nathI. paNa e viSe keI zaka purUSamAM pUrvokta jyotidharonI paraMparA punarjIvita thatI ApaNe nathI ke gAMdhIjI hajI ApaNA smaraNamAM jIvatA jAgatA che, eTalAmAMja nihALIe chIe ane tenI punita padapaMkitathI vasuMdharAne ApaNe pAvana rASTranA saddabhAgye eka evI vyaktine ApaNI vacce udaya thaI rahyo thatI anubhavIe chIe. che ke je gAMdhIvicArane saMpUrNatayA apanAvIne dezane AgaLa dorI rahela che ApaNI pharaja, ApaNe dharma ane AjhAdI pachI je Arthika ane sAmAjika krAnti pedA thavI ApaNI pharaja che, ApaNo dharma che ke A lokottara purUSane jatI hatI te krAntine aNadhAryo ahiMsAlakSI vega ApI rahela che. ApaNe bane teTale sAtha ApIe, temanA sahayAtrI banIe. temane sAtha ApavuM eTale temane samyapha prakAre samajavA grahaNa karavA, teo dara bhAratIya saMskRtine jANe ke niSkarSa na hoya evuM temanuM bhavya ApaNI pAsethI apekSA rAkhe che te tyAgabhAva keLavA ane bhakti, " vyaktitva che; temanA jIbhanA Terave veda, upaniSada ane gItA ramyA kare che. karma ane jJAnanI e vahetI gaMgAmAM pitAnI jAtane vahetI karIne mA sarvAMgasuMdara, pramANabaddha ane vimala vANIthI yukata evAM temanAM AtmAne kRtakatya banAve. pravacana hoya che; bhASA upara temane adbhuta prabhutva ane alaukika saMyama ' A eka viziSTa prakAranI yAtrA che. che, temanI vicAraNAmAM prajJA ane zradhdhAne anupama samanvaya mAluma pravAsa sAthe mArA cittanuM udghakaraNa joDAyeluM hoine keIpaNu paDe che. ahiMsAnA teo parama upAsaka che. ahiMsaka samAjaracanA pravAsa mArA mATe eka prakAranI yAtrA ja bane che. temAM paNa A pravAsa karavI--ane te mAtra bhAratamAM ja nahi paNa AkhA vizvamAM-AvuM eka sAthe be tIrthone saMparka sadhAvAne lIdhe vizeSa prakAre yAtrArUpa - temanuM svama che. divase jAya che tema temanI adhIrAI vadhatI jAya che.' banyo che. eka to ApaNu sarva mATe jaMgama tIrtharUpa banelA vinobAjI. - pitAne teo Izvaraprerita mAne che. "kavITa InDIA" mAphaka Aje temanA viSe temaja temanA samAjadarzana mATe mArA mana upara paDelI temaNe bhAratanA yuvAna temaja vRdhdha naranArIone hAla karI che ke be varSa chApane yAtrA varNananA A hatAmAM truTaka bhASAmAM raju karavAne mATe A bhUdAna hIlacAlane tamArI sarva zakita samarpita kare. teo AlekhavAno meM prayatna karyo che. have pachInA haphatAmAM jagannAthapurI bhAratanI janatAnA AtmAne taraphathI sparzI rahyA che. lokazAhInA AsapAsa gheDuMka ghumIne lakattA thaine purANaprasidhdha tIrthAdhirAja ke temanA khyAle sAthe ApaNI purI saMmati hoya yA na hoya, paNa himAlayamAM AvelA dArjIlIMga tarapha ApaNe uDDayana karIzuM. dezamAM je Arthika samAnatA teo ubhI karavA mAMge che ane sarvodayanuM apUrNa ' paramAnaMda je sama teo sidhdha karavA mAMge che tenA aucitya ane anivArya saMghanI sAmayika pravRtti AvazyatA viSe be mata hovA saMbhava che ja nahi. pUrvakALanA tire ane vinebAjI sataramA varSamAM praveza kare che - jyAre jyAre koI paNa prajJAsaMpanna satyaniSTa mahApurUSa kaI vAMcakene sahakAraprArthanA eka bhavya jIvanadarzana pAmIne dharatInA koI paNa bhAga upara ghumavA tA. 15-4-15 nA aMka sAthe muMbaI jaina yuvaka saMghe tenI. mAMDe che tyAre tyAre tenI pAchaLa krAnti haMmezA deDatI AvI che. e navaracanA thayA bAda zarU karelI sAmayika pravRti prabudhdha jainanAM kahanA kAntikArI mahAmAnabhagavAna buddha, mahAvIra ane IzubrIrata- 14 varSa ane prabudhdha jIvananAM 2 varSa-ema kula 16 varSa purAM - be hajAra varSa pahelAnA bhUtakALamAM bIrAje che. AvI ja koTinA kare che ane A aMka sAthe 17 mA varSamAM praveza kare che. AgaLanAM zrImadda zaMkarAcArye eka hajAra varSa pahelAM hiMdabharamAM ghumIne varSa karatAM gatavarSanA prabudhdha jIvananI aneka vizeSatAo khAsa | hiMdu dharmane adaita darzananI aNamelI bheTa dharI hatI. Adhunika dhyAna kheMce tevI che. gata varSa daramiyAna zrI muMbaI jaina yuvaka . kALamAM dAMDIkucathI duniyAe jemane jANyA tevA gAMdhIjIe hiMdane saMghe pitAne rajata mahotsava ujavyo hato ane tenA anuparadezI hakumatathI mukta karyuM ane bhAratavAsIone jIvananAM navAM mUlyo saMdhAnamAM prabudhdha jIvanane 64 pAnAne eka sacitra vizeSa aMka ApyAM. Aje keI virATa zakitane potAnA vAmana svarUpamAM samAvate kADhavAmAM AvyA hatA. A aMkamAM rajata mahotsavanA kAryakramanI eka abadhuta yegI hiMdanI pagapALA musApharI karI rahyo che; nirAzAmAM saMpUrNa vigato ApavAmAM AvI hatI. eja aMkamAM lekhasAmagrInuM DubelI janatAnA dilamAM navI AzAno saMcAra karI rahela che, jenI paNu sArUM vaividhya hatuM ane temAM paNa paMDita sukhalAlajInA "mArUM ; pAse kaMIka che tene potAnI saMpatine anya sAthe vibhAjita karavA adhyayana" e mathALAnA lekhe ziSTa janatAnuM khAsa dhyAna kheMcyuM prerI rola che. jenI pAse kAMI nathI tene kAMI meLavI ApavAno te hatuM. paMDita becaradAsa jIvarAja dozInI AtmakathA samI , "mArI kola Ape che; buddhimAnane navI daSTi bakSe che; sahadaya naranArIonA kahANI" e vizeSa aMkathI zarU thaI hatI ane bAkInA hephatAo dilamAM virATa samAja viSe samasaMvedanA pragaTAve che; pade pade kALane pachInA cAra aMkamAM kramazaH pragaTa karavAmAM AvyA hatA. A temanI - saraje che; vAyumaMDaLamAM navI cetanA vahetI kare che; bhAratane samarata jIvanasAdhanAne ItihAsa eka nAnA pustakamAM chApavA gya . AtmA tenI mAraphata bolI rahyo che, vyakata thaI rahyo che; tenA zabda banyuM che. tA. 1-6-54 nA aMkamAM jIvadayA-pazudayA-viSenAM mULa zabda preraNA udhana nItarI rahela che; "bhAratamAM nUtana samAja cInI citro, ane cInI kAvyo tenA aMgrejI tathA gujarAtI nirmANa karavA teNe bhekha lIdhe che; te nathI jANate ArAma ke nathI anuvAda sAthe pragaTa karavAmAM AvyAM hatAM ane te dvArA pazu'* jANuta virAma; savAranA traNa vAgye uThe che ane cAra vAgye tenI dayAnA praznane bahu AkarSaka rIte raju karavAmAM AvyuM hatuM. " padayAtrA zarU thAya che; AMtaraDAnA alsarathI pIDAtA sukalakaDI zarIre tA. 1-7-55 tathA tA. 15-7-55 nA aMkamAM ema be hakatete eka gAmathI bIje gAma, eka zaherathI bIje zahera nirantara bhaTake pragaTa thayela saMtatiniyamana uparane lekha anya aneka sAmAyikAmAM '
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana -55 udhRta karavAmAM Avyo hato ane hiMdI pAkSika tarUNa"mAM tene kare, athavA te prabudhdha jIvananA nibhAva arthe yathAzakti dravya meLe anuvAda pragaTa karavAmAM Avyo hate. "valDa-TIcara zrI kRSNamUrti ane amArI cintA haLavI kare. ' Ama bhinna bhinne bAjuethI e mathALAnA lekhane aneka vidvAno ane cintake tarAthI sAro sahakAra vahe zarU thAya te amane zraddhA che ke adhakhIlI pAMkhaDIoAvakAra maLyo hato. "digaMbara sAdhuonuM nagna ane anya AcAra- vALA kamaLa jevuM AjanuM prabudhdha jIvana AvatI kAle sahastradaLa vizeSatAo' e mathALAnA lekhe digaMbara samAjamAM bhAre prabha kamaLanuM rUpa dhAraNa kare ane zAsaka varga ane zAsita varga ubhayanuM pedA karyo hato. bAra mAsa daramiyAna sauthI vizeSa dhyAna terApaMthI vicArazAsana karatI eka bhavya zaktine prabudhdha jIvanaThArA AvIrbhAva saMpradAyanI ahiMsA viSayaka mAnyatAonI vistRta samAlocanA karatA thAya. amArA A svapnane--manorathane-mUrtimanta karavAnuM baLa tema ja "ahiMsAnI adhurI samajaNuM" e mathALAnA lekhe kheMcyuM hatuM. regyatA amane vizvavyApI caitanya zaktimAMthI prApta thAo e ja ane te lekhane bahuja vyApaka prasiddhi maLI hatI. A prakAranI prArthanA vividha lekhasAmagrI gata varSanA prabudhdha jIvana dvArA gujarAtI 45-47, dhanajI sTrITa, ) khImajI mADaNa bhujapurIA, pramukha vAMcakane pIrasavAmAM AvI hatI. prabudhdha jIvananuM niyama mujabanuM - paramAnada kuMvarajI kApaDiyA, maMtrI muMbaI tA. 28-4-55 kada ATha pAnAnuM eTale varSanA 182 pAnAnuM che. Ane badale zAntilAla devajI naMdu che. gata varSamAM pragaTa thayela vizeSa aMka sAthe prabudhdha jIvana mAraphata zatruMjaya harijana pravezane maLeluM 280 pAnAnuM vAMcana purU pADavAmAM AvyuM hatuM ane prasaMgocita citra ane chabIo dvArA tene AkarSaka banAvavAmAM AvyuM hatuM. hArdika anumodana Aje navA varSamAM praveza karatAM prabudhdha jIvananA vAMcake samakSa amArI muMjhavaNa ane sahakAraprArthanA namrabhAve karIe chIe. muMbaInA jainenI jAhera sabhA prabudhdha jIvana dvArA je mAhItI ane vicArasAmagrI purI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA vahIvaTadAra pratinidhioe pADavAno amAre maratha che tenA pramANamAM bahu ochI sAmagrI tAjetaramAM zatruMjyanAM maMdire sau koI darzanArthI mATe khullAM jAhera purI pADI zakAya che enuM amane puruM bhAna che, ema chatAM paNa karyA e saMbadhe temane abhinandana ApavA mATe zrI muMbaI jaina yuvaka sAthe sAthe ema paNa jaNAvavuM ja joIe ke saMdhanA Arthika saMdhanA Azraya nIce tA. 28-4-55 gurUvAranA roja hIrAbAganI gajAne vaTAvIne prabudadha jIvana Aja sudhI calAvavAmAM AvyuM che vyAkhyAnazALAmAM muMbaI pradeza koMgresa samitinA pramukha zrI. es. ke. ane tenI boTane pahoMcI vaLavAnI cintA saMdhanA saMcAlakonA zira pATIlanA pramukhapeNa nIce jainanI eka jAhera sabhA belAvavAmAM AvI sadA ubhelI hoya ja che. koI varSe A khoTa paryuSaNa jevA vyAkhyAna- hatI. sabhAmAM jaina samAjanA AgevAnoe ThIka pramANamAM hAjarI ApI saptAhamAM purI thAya che te kaI vakhata bIjA varSa upara tene kheMcavI hatI. zrI. es. ke. pATIlane sabhAnuM pramukhasthAne svIkArI kAmakAja zarU paDe che. vAMcake joI zakaze ke ATha pAnAne niyama hovA chatAM karavAnI vinaMti karatAM muMbaI jaina yuvaka saMghanA pramukha zrI. khImajI sAdhAraNa rIte prabudhdha jIvane daza pAnAnuM ane kadi kadi bAra pAnAnuM mADaNa bhujapurIoe jaNAvyuM hatuM ke "muMbaImAM Aje pATIla ApavAmAM Ave che. amuka bAbate A vakhate ApavI ja joIe, sAhebanI oLakhANa ApavAnI koI jarUra ja na hoya. chellAM 20 amuka pravacane te prabudhdha jIvananA vAMcakone vakhatasara maLavAM ja varSathI temanI sAthe mAro paricaya che. muMbaI zaheranI, muMbaI koMgresanI. joIe--e tamannAmAM pAnAnI mukarara karelI saMkhyAne vaLagI rahevAnuM muMbaInI keraparezananI temaNe anekavidha sevAo karI che ane muMbaI ! banatuM ja nathI. jAherakhabara e eka asatya pracArane ja haLave yA zaherane vikasAvavAmAM temane bahoLo phALo che. muMbaI viSe temane apAra bhAre prakAra che ema samajIne prAraMbhathI ame tethI dura rahyA chIe ane mamatA che ane muMbaIne anya prAntathI alaga ane svataMtra rAkhavA te Tekane haju paNa ame vaLagI rahevA mAMgIe chIe. pariNAme anya teo mathI rahyA che. rAjakIya kSetra mAphaka sAmAjika kSetre paNa temanI sAmayike mAphaka te ADakatarI Avakano koI lAbha prabudhdha jIvanane puSkaLa pravRtti rahI che. Aje AMdhramAM kegresane jItADIne akhila maLatuM nathI. prabudhdha jIvane pitAnA TakAva mATe saMdhanA sabhya 'hiMdamAM temaNe apUrva pratiSThA ane nAmanA meLavI che. AvI eka prabudhdha jIvananA grAhako ane tethI purU na paDe teTalA pUrata pitAnA viziSTa vyaktine AjanI mahatvanI sabhAnA pramukhasthAna mATe meLavIne muMbaI jaina yuvaka saMdha bhAgyazALI ane temanuM rUNI banyuM che. A zubhecchake-pRzaMsake upara AdhAra rAkhavAno rahe che. prabudhdha jIvananI sabhAnuM pramukhasthAna levA ane kAmakAja zarU karavA huM temane vinaMti karUM chuM." bIjI truTi vizeSatA game te he-paNa teNe satya ane zreya sivAya I zrI. e. ke. pATIle pramukhasthAna svIkAryA bAda jaina . mU. Aja sudhI anya koInI upAsanA karI nathI; mAnavI mAnasamAM rahelI saMkucitatA ane rAgadveSanI vRtine paMpALIne lokapriya banavAnI konpharansanA mukhya maMtrI zrI, nAthAlAla DI. parIkhe zatrujya kadi AkAMkSA sevI nathI; viveka ane saMyamanI upekSA karIne teNe maMdira praveza saMbaMdhe levAyelA AvA mahatvanA nirNayanuM anumAna karyuM hatuM, tene virodha karanArA sAdhuone samaya oLakhavA anurodha kadi paNa pitAnI lekhinI calAvI nathI. samAjanA prazna viSe spaSTa, karyo hato ane aspRzyatAne ApaNA sAmAjika tema ja dhArmika niDara ane samyaka darzana ApavuM e haMmezA tenuM dhyeya raheluM che. jIvanamAMthI nAbuda karavA jaina samAjane Agraha karyo hateA. e dhyeyane poMcI vaLavAmAM amArI adhurI samajaNa, apuratI tAkAta A TharAvanI rajuAta tema ja vidhAna ane cintakane purate sahakAra na maLavAnA kAraNe ame . tyAra bAda zrI paramAnada kuMvarajI kApaDiyAe jaina avAranavAra asamartha nIvaDyA hoIzuM. Ama chatAM amArI bhAvanA maMdira ane harijanapraveza aMge Aja sudhInI kAyadAnI sthiti zuM satata e dhyeyane yathAzakti poMcI vaLavAnI ja rahI che. A udgAramAM che tene khyAla ApyA hatA ane muMbaI pradezane lAgu paDatuM harijana jene kevaLa darpokita na bhAse paNa tenI pramANIkatAmAM jene pratIti maMdira praveza bIla. jaina maMdira mATe apavAda sacavata cAra varSa paDe tevAM prabudhdha jIvananA dareka vAcakane--pachI te saMdhane sabhya hoya, pahelAMne muMbaInI hAITane cukAde, te apavAdane rada karavA mAMgate patrane grAhaka hoya ke lAIbrerIne pAThaka hoya-amArI vinaMtI che ke lasabhA samakSa Avele aspRzyatA aparAdha dhAre, hiMdu-jaina prazna, je te lekhaka ane cittaka hoya te je koTinuM sAhitya prabudhdha jIvanamAM rAjyabaMdhAraNamAM te saMbadhe spaSTatA vagere bAbatone temaNe vigatavAra pragaTa karavAmAM Ave che te koTinA lekhe amArI upara ekalato rahe, ullekha karyo hato ane AgaLa elatAM jaNAvyuM hatuM ke "kAyadAthI te sAmAnya vAMcaka hoya te prabudhdha jIvananA grAhako bane teTalA vadhArI harijanone jaina maMdiramAM dAkhala thavAnI chuTa maLe ke na maLe e Ape, te sthitisaMpanna hoya te pitA taraphathI vArSika lavAjama muddAne huM bahu mahatva ApatA nathI. mAre mana prazna te e che ke bharIne potAnA mitre tathA svajanene prabudhdha jIvana mevAne prabaMdha jaina maMdiromAM praveza karatAM Aja sudhI hiMdu, musalamAna, pArasI ke -
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-55 kAI paNa paradezIne rokavAmAM AvyA nathI, eTaluM ja nahi paNa anyadharmIne haMmezA ApaNAM dizamAM AvakAravAmAM AvyA che; 'sarvI jIva karUM zAsanarasI ' evI ApaNI haMmezA bhAvanA rahI che. A maMdizamAM amuka vyakti aspRzya che ema kahIne tene praveza karatI aTakAvavAnA ApaNane zuM hakka che? hiMdusamAjamAM jaina samAjane antaryaMta lekhA ke na lekhA, paNa aspRzyatAnI rUDhi ApaNe tyAM hiMdu samAjanA gADha paricayanA kAraNe kaMI kALathI dhara karI eDI che. Ama chatAM vaidika dharma zAstromAM aspRzyatAnuM samarthana karatAM aneka ullekho maLe tema che jyAre jaina dharma zAstromAM AveA eka paNa ullekha maLavA saMbhava nathI. hiMdu samAjamAMthI aspRzyatA vidAya laI rahI che, temanAM purANaprasiddha maMdira ane tIrthasthAno harijano mATe khullAM thai rahyAM che, jyAre anya pAsethI uchInI lIdhelI aspRzyatA ApaNuM gaLuM pakaDIne kheThI che ane ApaNA keTalAka jANItA dharmAcAryAM ANu dajI kalyANujInI peDhIe lIdhelA A pagalAne jorazorathI vakhADI rahyA che ane aspRzyatAne dhArmikatAnuM rUpa ApI rahyA che. A atyanta du:khada ane zaramAvanArI bInA che. A dharmAcAryAM kALabaLate oLakhavAnA inakAra kare che, eTaluM ja nahi paNa nAta jAta, zruta adbhuta, uMca nIca evA koI paNa dhAraNane nahi svIkAratAM dharmopAsanA mATe sarva mAnavIne sarakhA lekhatA jaina dharmanu apamAna karI rahyA che ane jaina dharmane vizALa samAja samakSa vikRta * AkAramAM raju karI rahyA che. AvA prakSAbhanI hiMmatabhera sAme thaine ane pUrva paraMparA ane Adhunika vicAra vAtAvaraNane lakSyamAM laIne harijana maMdirapravezanA viSayamAM ANaMdajI kalyANajIe jaina samAjane sAcI doravaNI ApI che, jenuM pariNAma anya jaina maMdira sau kAI mATe khullAM thavAmAM ja mAtra nahi paNa jaina samAjamAMthI aspRzyatAne sadantara nAbuda karavAmAM Avaze evI ApaNe AzA rAkhIe. AmaM jaNAvIne temaNe nIce mujabanA TharAva raju karyAM hatAH- "jaina ma"diranAM dvAra ha'mezA sau koi mATe khullAM rahyAM che ane jaina dhamamAM spazya aspRzyanA bhedane kAI sthAna nathI ane dhame pAsanAnA kSetramAM sau mAnavIne sarakhA gaNavAmAM AvyA che evI paraparAne lakSyamAM laine, zatrujayanA tItha upara harijananA pravezanA prazna ceDA samaya upara jyAre ubhA thayA tyAre zatru'ya upara je kAI jaina AcArane anusarIne dazanAthe Ave tene rAkavAmAM nahi Ave evI ha'matabharI naherAta karavA mATe te tItha nA vahIvaTakartA zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha zeTha kasturabhAI lAlabhAIne tathA anya vahIvaTadAra pratinidhione mubaImAM Aja rAja maLelI jenaneAnI jAhera sabhA hArdika dhanyavAda Ape che ane e nItine anya jaina tIrthAMnA vahIvaTadArA ane jaina ma'dazanA TrasTIe apanAvaze, potapeAtAnI hastakanAM jaina madirA bahujanasamAja mATe khullAM hera karaze ane e rIte jaina samAjamAM keTalAka kALathI rUDha banelI 'aspRzyatAnI vRttine sadAne mATe rUkhasada Apaze evI A sabhA AzA rAkhe che." ! prabuddha jIvana e samavasaraNamAM bhagavAnane sAMbhaLavA nAnA meTA-uMca nIca sau koi AvatA hatA eTaluM ja nahi paNa pazupakhI paNu ekaThAM thatAM hatAM- tyAM kAI kASThanA TALA karavAmAM AvatA nahotA. ApaNI dharmanI AvI udAra mAnyatAo che ane itihAsa paNa AvA udAra dRSTAntAthI sAdhu ANujI kalyANajIne A bAbatamAM AvA kaTTara virodha zA bharelA che. Ama chatAM lakattA beThelA zrI vijayarAmacaMdrasUri ane anya mATe ane kevI samajathI karI rahyA che te kAI kalpanAmAM Avatu nathI. te jaina samAjane uzkerI rahyA che ke ANu dajI kalyANajIne karelA TharAva pAcho kheMcI levAnI pharaja pADA ane Ama chatAM pa zeTha kasturabhAI lAlabhAInI dAravaNI nIce ANujI kalyANajI peAtAnA TharAvane vaLagI rahe te! kasturabhAI lAlabhAIne e peDhInA pramukhasthAna uparathI ukheDI nAMkho, AvI samajaNavagaranI jehAda pokAranArA AcAryone huM cetavaNI ApuM chuM ke kastUrabhAine A prazna upara ukheDI nAkhavA jatAM teo pote uDI na jAya e dhyAnamAM rAkhe." prAsagika vivecanA A TharAvane khambe grena DIlarsa esesIezananA upapramukha kacchI samAjanA AgevAna zrI. vIrajI narazI sAlIoe anumodana ApyuM hatu ane ANujI kalyANajInA A TharAvathI saMtASa nahi mAnatAM A laDatane AgaLa calAvavAnI ane aspRzyatAne jaina samAjamAMthI sadAne mATe nAbuda karavAnI hAkala karI hatI. vizeSa samarthanamAM khelatAM jaina zve. yu. kAnphransanA mukhya maMtrI zrI. ratIlAla cImanalAla kAhArIe jena samAjanA jANItA AcAryaM sadgata zrI budhdhisAgarasarie aspRzyone jaina dharma tarapha kevI rIte AkarSyA hatA ane temanI preraNAthI keTalAka aspRsyoe jaina dharma aMgIkAra karyAM hatA tenI vigato raju karI hatI ane jaNAvyuM hatuM ke " tAjetaramAM videha thayelA zrI vijayavallabhasUrie paNa anekavAra kahyuM hatuM ke ApaNA dharmamAM koi aspRzya che ja nahi. sau mAnavI sarakhA che ane dharmArAdhanAnA adhikArI che. vaLI ApaNe tIrthaMkaronA samavasaraNanI vigata vAMcIe chIe tA mAluma paDe che ke bhArata jaina mahAmaMDaLanA kAryAdhyakSa zrI, tArAca'dra lakSmIcaMdra kAhArIe vivecana karatAM jaNAvyuM ke "A prazna upara zvetAMbara mUrtipUjaka samAja karatAM digaMbara mUrtipUjaka samAjamAM vadhAre kaTTaratA jovAmAM Ave che. Indora khAjIe harijanA saradhasa kADhIne gAjate vAjate jaina maMdiramAM dAkhala thavA jAya che ane tyAMnA jaina maMdirane tALAM lagAvIne bhAgI jAya che athavA te bahArathI tALuM mArIne aMdarathI pUjApATha cAlu rAkhe che. jaitAnuM A vartana bhAre hAsyAspada lAge che ane aMdara purI devAmAM AvatA bhagavAnanI yA Ave che. jaina dharmanI A te kevI samajaNu? huM pote theDA si pahelAM lakattA gayA hatA ane rAmacaMdrasUrine maLayeA hatA. temaNe A vAta kADhI ane pote upADelI laDatanI vAta karI. meM kahyuM ke mahArAja, tamArA e divaso gayA che. A prazna upara Aje tame jaina samAjane uzkerI nahi zake ane tamArI laDatamAM jaina samAjanA sAtha meLavI nahi zake. jaina samAje chellAM 30 varSamAM khUba vicArapragati sAdhI che e tamAre dhyAnamAM levI joie." jaina mahilA samAjanA maMtrI ane muMbaI jaina yuvaka saMdhanA upa-pramukha zrI, lIlAvatIbahena devIdAse prastAvane kA ApatAM jaNAvyuM ke ANaMdajI kalyANajInI peDhInA A TharAve varSoMthI cAlI AvatuM aspRzyatAnuM pApa dhovAtA prasaMga ApaNA mATe ubhA karyAM che ane te mATe ApaNe jeTalA sataSa ane AnaMda mAnIe teTalA ochA che. aspRzyatAne TakA ApatA AcAryo je kuLamadanuM bhagavAna mahAvIrane bhAre prAyazcita karavuM paDayuM hatu te ja kuLakhadanI bhAvanAne poSI rahyA che. AvI vAta karavAnuM jo A sAdhue cAlu rAkhaze to temanuM koI paNa jaina upAzrayamAM sthAna nahi rahe e temaNe samajI levuM joie. " pramukhanA upasa'hAra samagra carcAnI upasaMhAra karatAM muprakhasthAnethI mAnyavara zrI. esa. ke. pATIle jaNAvyuM ke " hiMdusamAjathI huM jainasamAjane alaga gaNutA ja nathI. khatne vacce parApUrvathI dhaniSTa saMbaMdha rahelA che. huM hiMdu dharmane sanAtana dharma tarIke oLakhuM' chuM. hiMdu zabda tA bahu pAchaLathI Avela che. ApaNAM dharmazAstromAM hiMdu jevI koI cIja nathI. A sanAtana dharmamAM paNa aspRsyatA kAI banAvaTI cIja mArke dAlakha thaI che. hiMdu dharma athavA teA sanAtana dharmanI e vizeSatA che ke te dharma mANasane AgaLa vadhavAne uMce caDhavAnA rastA mAtra batAve che. tenA mATe koI amuka dharmagraMthane ja mAnya rAkhavAnuM aMdhana nathI. bAbilamAM zradhdhA hoya te khrIstI kahevAya, kurAnane zvirapraNIta svIkAre te musalamAna kahevAya. hiMdu dharmamAM te vedane mAne ane na mAne e badhAno samAveza thAya che. upAsanAnA aneka mAryAM. eka ja dharmanA nAma nIce koI dharma rA karatA hAya to te mAtra hiMdudharma che. Aje huM vaidika chuM; AvatI kAle huM mArI jAtane jaina kahI zakuM chuM. ema chatAM mArA hiMdupaNAne ke mArA sanAtana
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ E : " prabuddha jIvana tA1-5-55 dharmane kazI AMca AvatI nathI. A vizALa ApaNe sanAtana dharma tIrthanAM dvAre harijana Itarajana sau koI mATe khullAM jAhera karyA che che ane e ja bhAta jaina dharmanI che. te hakIkatane huM AnaMdapUrvaka AvakAruM chuM ane te mATe te kAryavAhakanuM ' "aspRzyatA hiMdudharmanA pAyAmAM rahelI koI vastu nathI. te te huM bahumAna karuM chuM." pAchaLathI ekaTho thayela kacaro che; saMcita thayeluM mAlinya che. hiMdu tyArabAda sabhA samakSa raju karAyelA zeTha ANaMdajI kalyANajInA dharmamAM maLeya te aspRzya e zabda ja na hato. te zabda te pratinidhione temaNe bharelA hIMmatabharyA pagalA mATe muMbaInA jaina samAja pAchaLathI nirmANa karavAmAM AvyuM che. mULa zabda hatuM atyaja taraphathI dhanyavAda ApatA TharAva viSe mata levAtAM sarvAnumate e TharAvane A viSe garUDapurANa joze te mAluma paDaze ke atyaja vadhAvI levAmAM AvyA hatA. pachI muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI zabdamAM sAta prakAranA vargone samAveza karavAmAM AvyuM che. dAkhalA zrI zAntilAla devajI naMdue aneka rekANe vacce vakhata tarIke lebI, camAra, naTa, barDa (eka prakAranI varNasaMkara prajA) kADhIne A sabhAnuM pramukhathAna levA mATe ane dharmatatva ane bhIla, macchImAra ane mahAra, have A vargomAMthI Aje ApaNe dhobI, maMdira praveza saMbadhe AvuM sundara mArgadarzana ApavA mATe mAnyavara camAra naTa, bhIla, ke macchImArane aspRzya lekhatA ja nathI. naTe te esa. ke. pATIlane upakAra mAnyuM hatuM ane temanuM puSpahAra vaDe Aje pujAya che. A batAve che ke aspRsyatAne khyAla haMmezA sanmAna karavAmAM AvyuM hatuM ane tyArabAda saMbhA visarjita karavAmAM balAto rahyo che. ane Aje e khyAlane mULamAMthI nAbuda karavAne AvI hatI. ApaNe prayatna zarU karyo che. mAnavatAnA AjanA khyAla sAthe paripUrtiH A sabhAvRtAntanA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke A aspRzyatA have kaI rIte TakI zake tema che ja nahi e ApaNe samajI sabhAmAM jaina . mU. vibhAganA AgevAnazeTha kAntilAla IzvaralAla ane levuM joIe. digambara samAjanA AgevAna zrI zreyAMsaprasAda jaina hAjara rahevA ane "hiMdu dharma Aje ATale jIvanta lAge che tenuM kAraNa e che ke te kadi sthagita rahyo ja nathI. tenAmAM sadA parivartana nIpajAve sabhAe maMjura karelA praratAvanA samarthanamAM piotAnA vicAro raju karavA evI eka cetanA rahelI che te satata dynamic che. e dharmanI IcchatA hatA, paNa sabhA mATe mukarara karavAmAM Avelo divasa ane samaya ubhayanA te divasanA pUrvanizcita rekANuM ADe AvatAM hovAthI evI kaI vizALatA che ke tenA mULa AkAramAM jene avatAra tarIke teo hAjara rahI zakayA nahotA. Ama hAjara rahI nahi zakavA badala svIkAravAmAM Avela nathI dAta. IzukhriIsta tene paNa ApaNe sahaja bhAve hiMdudharmanA eka avatAra tarIke svIkArI zakIe chIe ane dilagIrI vyakata karatAM zrI. zreyAMsaprasAda jaina muMbaI jaina eka rIte hiMdu dharmanuM gaurava karI zakIe chIe. yuvaka saMghanA maMtrIne tA. 28-4-55 nA patramAM jaNAve che ke " zatruMjayanA - maMdiranAM dvAra pratyeka vyakti mATe khullAM jAhera karavAmAM AvyA che "dharmano artha dhAraNa karavuM e che. dhAraNA iti dharma. Ane artha e che ke dharmanuM svarUpa sadA parivartanazIla hovuM joie; e jANIne huM prasannatA anubhavuM chuM ane zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA adhikArIonuM A nirNaya levA mATe huM abhinandana karUM dezakALane anurUpa dharmanA khyAlo nirmANa thavA joIe. dharmamAM glAni chuM. A pagaluM kharekhara sAcI dizAmAM bharavAmAM AvyuM che. anya thAya ane Izvarane avatAra thAya e kalpanA paNa dharmanI parivartanazIla, tAnuM samarthana kare che. rathAnamAM paNa A bAbatanuM anukaraNa karavAmAM Ave evI mArI pratyeka maMdira paramezvaranuM maMdira che. te maMdiramAM darzanArthe bhAvanA che. A prasaMga upara AjakAla je viSama vAtAvaraNa phelAI AvatA keIne paNa aTakAvI zakAya ja nahi. je maMdiramAM aTakAyata rahyuM che tene anna Ave evI mArI abhilASA che. AzA rAkhuM karavAmAM Ave che te maMdira anya koInuM hoI zake che. paNa paramezvaranuM chuM ke ApaNA samAja dezanI A samasyAne yathAsvarUpe samajaze te nahi ja. che ane pragatimAM sahAyaka banaze. AjanI sabhAmAM anivArya kAraNane mAnavI mAnavI vacce pavitra apavitratAne koI bheda hoI lIdhe hAjara rahI nathI zakate te mATe huM duHkha anubhavuM chuM.' na zake. mAnavI mAtra sarakhA che, mAnavI hoIne ja te pavitra che. Ama kSamA karaze." chatAM paNa aspRzya lekhAtI vyakti ApaNe apavitra che ema svIkArI gata varSane dazamo aMka joie chIe. laIe te paNa tene pavitra karavAne upAya maMdiramAM bIrAjelA IzvaranuM prabudhdha jIvananA gata varSanA aMkanI phAIla baMdhAvavAmAM darzana tene sulabha karavAmAM ja rahe che. bhagavAnanA darzanathI sau koI pavitra thAya che, koIne paNa darzanathI bhagavAna apavitra thatA nathI. 1954 sapTembara mAsanI 15mI tArIkhanA 10 naMbaranA aMkanI puratI nakale nathI. te je sabhya ya grAhaka prabudhdha jIvananA aMka "devamaMdire sau koI mATe khullAM hovA joIe ene artha e koI na kare ke dareka maMdira aMge je sAMpradAyika sastA ane svacchatAnA bhegA karatA hoya chatAM phAIla baMdhAvatA na hoya, temane upara jaNAkhyAlene te saMpradAyanA anuyAyIo anusaratA hoya tenI anya koI vela aMkanI nakala amArI upara satvara mokalI ApavA vinaMti che. pravezathI upekSA thaI zake che. te sabhyatA ane svacchatAne AcAra zrI premacaMdabhAi velajI mahetAnuM duHkhada avasAna saMpradAya bahAranI vyaktie paNa svIkAra ja joIe. hiMdu maMdiramAM tA. 17-4-55 nA roja jANItA kacchI jaina AgevAna ane huM caMpala paherIne jaI na zakuM te anya koI paNa caMpala paherIne muMbaI keraparezananA sabhya zrI premacaMdabhAI velajI mahetAnA karUNa. na ja AvI zake. A svacchatA ane zudhdhinI AvazyakatA eTalA mATe avasAnanI noMdha letAM dila uMDI glAni anubhave che. teo muMbaI che ke maMdiranuM vAtAvaraNa zuddha unnatagAmI hovuM joIe e sarvadharmanA jaina yuvaka saMdhanA tema ja saMyukata jaina vidyArthIgRhanA sabhya hatA. anuyAyIone svAbhAvika rIte Agraha hoya che ane te Agraha tadana be varSa pahelAM teo bhAyakhalAnA pazcima vibhAgamAMthI myunIsIpAlITImAM vyAjabI ane jarUrI che. paNa A halake che, A nIce che, A cuMTAyA hatA ane tAjetaramAM teo ImyuvamenTa kamITInA ceramena atyaja che ema kahIne je. pitAnAM maMdiranA daravAjA AgantukanI sAme nimAyA hatA. teo sevAvRti dharAvatA eka sajajana hatA ane prakRtithI baMdha kare che te vastutaH pitAnA dharmane ja tALuM mAre che. badhA dharmothI ati namra ane mIlanasAra svabhAvanA hatA. temanI ummara 55 upara rahele je mAnavadharma che te AvA koI bhedabhAvane-pravezabaMdhIne varSanI hatI. temanA javAthI aneka jaina saMsthAoe eka udAra dilane tALAbaMdhIne-kadi paNa sahana nahi kare. AvI vizALa ane dIrdhadaSTi ' kAryakartA gumAvyuM che. temanA AtmAne parama zAnti prApta thAo vAparIne zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA kAryavAhakoe zatruMjaya e ja prArthanA ?
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-55 prabuddha jIvana eka rasika ahevAla ( za*jayamAM harijana praveza aMge temaja bIjI keTalIka bAbato viSe tA. 11-4-55 nA muMbaI samAcAramAM kalakatA khAte bIrAjatA zrI. vijyarAmacaMdrasuri ane ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha zrI, karaturabhAI lAlabhAI vacce cAlelA patravyavahAranI keTalIka lagatA pragaTa thaI che. e patravyavahAramAM kALabaLane oLakhavAnI bIlakula darakAra nahi karatu' evuM eka kadara junavANI mAnasa karAvatA ' ' kamaracAyanA ApaNane paricaya maLe che. emAM pragaTa thatAM hAsyAspada vaLaNune samajAvavA mATe ke TIkA TIppaNInI jarUra nathI, muMbaI samAcAramAMthI e ahiM sAbhAra udhRta karavAmAM Ave che. taMtrI) amArI chellI jaina carcA pragaTa thaI te vakhate ane te agAu prabhuzAsana pAmI A loka ane paraloka sudhArI AtmAne zrI nA kalakattAmAM ane amadAvAdamAM keTalAka banAvo banI rahyA hatA e viSe siddhi pada khuba khuba najadIka banAvo eja ekanI eka zubhAbhilASA." - jaina janatAne mAhItI ApavAnI jarUra che. tA. 23 mI mArcanA zeTha ANaMdajI kalyANajI ane zeTha kasturabhAI lAlabhAI upara muMbaI samAcAranI sITI eDIzanamAM ane te pachInI tA. 24mI mArcanA kalakattAthI zrI vijayarAmacaMdrasUrizvarajIe tAra ane patra mokalyA muMbaI samAcAranI Doka eDIzanamAM jaina carcA pragaTa thaI te agAu bAda tene javAba nahI maLavAthI AcArya deve kalakattAthI tA. 26mI zrI zatruMjayanA pahADa upara harijanane praveza karAvavA mATe muMbaI ane mArge eka vadhu tAra karIne zeTha ANaMdajI kalyANajI ane zeTha, tA. saurASTranA keTalAka dhArAsabhAnA sabhya hIlacAla karI rahyA hatA ane tene kasturabhAI lAlabhAIne tenI yAda ApI hatI, paNa tene paNa javAba lagatI hakIkata muMbaInA eka patramAM pragaTa paNa thaI hatI. e hakIkta na maLyo. te pachI ema jaNAya che ke tA. 26mI mArce zeTha ANaMdajI tuM pragaTa thatAM kalakattAmAM birAjatAM jainAcArya zrI vijaya rAmacaMdrasUrijIe kalyANajInI eka sabhA maLI hatI ane temAM Azare 40 sabhyo hAjara . amadAvAdanA jaina saMdha upara ane zeTha ANaMdajI kalyANajI upara hatA. zeTha kasturabhAI lAlabhAIe e vakhate pite harijane mATe jaina " . virodhane eka tAra tA. 18mI mArca karyo hate. maMdiranAM dvAra khullA mukavA mATe sakhta zabdomAM vivecana karyuM hatuM ? gaI tA. 18mI mArce kalakattAthI jainAcArya zrI. vijaya rAmacaMdra ane mAtra eka sabhya ramaNalAla sivAya bIjA koIe temane virodha sUrijIe tAra mokalavA sAthe zeTha kasturabhAI lAlabhAI upara eka patra karyo nahato ane eka TharAva pasAra karavAmAM Avyo hato. e TharAvane paNa lakhyo hato ane temAM teoe navAM ane junAM jaina maMdire saMbaMdhamAM, anusarIne zeTha ANaMdajI kalyANajIe eka nivedana bahAra pADyuM hatuM devadravya saMbaMdhamAM ane harijana maMdira praveza bIla saMbaMdhamAM muMbaI ane jaNAvyuM hatuM ke "keTaloka vakhata pahelAM zatruMjaya maMdiranA darzanArthe A jaina yuvaka saMdhanI sabhAmAM zrI paramAnaMdanA AmaMtraNathI hAjara thaIne je jatA keTalAka jaInayara bhAIone pAchA vALavAmAM AvyAM hatA. evI vicAro zeTha kasturabhAIe jaNAvyA hatA te vicArone havAle ApI hakIkata jyAre zeTha ANaMdajI kalyANajInA vahIvaTadAra pratinidhionA . zrI vijaya rAmacaMdrasUrijIe jaNAvyuM hatuM ke "e vicAre tamArA nAmathI dhyAna para lAvavAmAM AvI tyAre temanA taraphathI sucanA melavAmAM chapAyAne eka mahIne thavA chatAM tamArA taraphathI e vAtane niSedha thayo AvelI ke jaina AcArane anusarIne darzanArthe janAra koIne paNa nathI. ethI samajAya che ke tamArA nAme je vAte prasiddha thaI che te rokavA nahI. tAjetaramAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI samasta hiMdustAnanA - vAto tamArA hRdayamAMnI che. AthI mane ghaNuM duHkha thayuM che ane huM pratinidhionI eka sabhA maLI hatI tyAre temanA dhyAna upara A mAnuM che ke zAsananA aneka dharmAcAryo Adine paNa pArAvAra duHkha thayu hakIkata lAvavAmAM AvI hatI jemAM zeTha ANaMdajI kalyANajInA haze. Aje paNa jyAM jayAM navAM jaina maMdiranI jarUra hoya tyAM navAM vahIvaTadAra pratinidhioe lIdheluM pagaluM samagra rIte vicAra karatAM maMdira avazya karavAM joIe evI zAstrajJA chatAM tamArA jevA tenI egya che e sAmAnya abhiprAya hate." uparokta nivedana bahAra virUddhamAM hoya e kAMI sAmAnya vAta nathI. devadravya anyathA na ja paDayA pachI zeTha ANaMdajI kalyANajI taraphathI zeTha nAgaradAse tA. 28mI vaparAya, mAtra maMdirane lagatA kAryamAM ja vaparAya-AvI vAta tame tevI mArce eka patra kalakartA khAte AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUrijI upara zAAjJA che mATe nathI karatA, paNa maMdiranA vArasAne TakAvI rAkhavA mATe lakhyo hato ane temAM jaNAvyuM hatuM ke "tA. 18mI mArcanA tAra devadravya devamaMdiranAM kAryo sivAya na vaparAya ema tame kaho cho e tathA kAgaLa pahoMcyA che, paNa A bAbatamAM mAhitI meLavavAmAM tathA tamArA jevA sthAne beThelA mATe koI paNa rItie barAbara nathI. AvI zeTha zrI kasturabhAI bahAragAma hovAthI ApanA tArane javAba ame sthiti harijana maMdira praveza saMbaMdhI tame bolyA che te saMbaMdhamAM paNa che. turata ApI zakyA nathI tethI dilagIra chIe." e patrane javAba caitra tamArA jevA mANase AvI bAbatamAM zAstrajJAo je je hoya tene suda 8 ne gurUvAre ApatAM katAthI zrI vijaya rAmacaMdrasUrizvarajIe vaLagI rahIne besavAnuM ane vartavAnuM hoya ema huM mAnuM chuM. mATe jaNAvyuM hatuM ke, "mArA tA. 18mI tathA tA. 26mI mArcanA tArane tamArI pAse A saMbaMdhamAM vAstavika khulAsAonI huM apekSA rAkhuM chuM. tame javAba na ApI zakyA e barAbara che, paNa tA. 26mI mArca vaLI tA. 11-3-55 nA muMbaI samAcAranA AThamA pAnA para tamA" pAsA . tamArI peDhIe harijanane maMdira praveza karatA nahi aTakAvavAne TharAva bAla saMnyAsa dikSA pratibaMdhaka bIla' A heDIMga nIce chapAyelI hakIkata karyo che tevA samAcAra peparamAM paNa AvI gayA che enuM zuM? kharekhara, jyAM tame joI haze. AvA dhamarodhaka bIlane ugatuM ja dabAvI devA mATe peDhIe evo TharAva karyo hoya te ghaNuMja beTuM karyuM che. peDhI AvuM tamArA jevAe satvara prayatna karavAnuM tame zarU karya* che ema jANavAnI kema karI rahI che te nathI samajatuM. peDhI ratalAma prakaraNa aMge kaMI che huM AzA rAkhuM chuM. kare che evuM bahAra nathI AvatuM ane harijanane maMdira praveza karatA A "harijane mATe khulanArA zatruMjayanA derAzaranA dvAre" e heDIMga nahI aTakAvavAno TharAva kare che evuM bahAra Ave che ethI bhAre duHkha nIce eka patramAM pragaTa thayelA samAcAra aMge Aje zeTha ANuM thayuM che. AvA banAva aMge paNa tA. 30mI mArce eka tAra karyo kalyANajInI peDhI upara eka tAra karAyela che ane e tAranI nakta che je maLyA haze. zAstravirUddha je thayuM che te sudhArI laI tIrthane tamArA upara paNa mokalI che. AzAtanAthI bacAvavAnI anupama sevA karavAnuM kartavya Apa adA kare ratalAma prakaraNa aMge paNa tamArA jevA kema upekSA sevI rahyA evI ekanI eka zubhAbhilASA." che e huM samajI zakatuM nathI. A kALamAM tamArA jevA zakti- AcArya zrI vijaya rAmacaMdra sUrizvarajIe tA. 30mI mArca upara saMpanna mATe sAzana sevAne ghaNo beja rahe che ane sAzananA jaNAvyA pramANe bIjo virodhane tAra zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI para gaNAtA tamArA jevAe e bejane khubaja premapUrvaka vahevA joIe. karyo hate. tA. 30mI mArcanA divase zeTha kasturabhAI lAlabhAie amadAvAdathI - - - -
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana 10 lakatAthI tA. 18mI ane tA. 26mI mArcanA divasoe AcArya deva zrI vijaya rAmacaMdrasUrijIe karela ane lakhela patranA uttaramAM nIcalA javAba lakhyA hatA. "vanA sAthe lakhavAnuM je ApanA tA. 18mI ane tA. 26mI mArcanA tAra tathA kAgaNa vada 9 kAgaLa maLela che. hu' bahAragAma hovAthI Apane tAtkAlika javAba ApI zakayA nathI te sArU kSamA cAhuM chuM. amadAvAdamAM tA. 26mI mArcane zanIvAranA roja zeTha ANujI kalyANajInI peDhInA sthAnika pratinidhi sAheAnI eka sabhA maLI hatI. temAM miMdaromAM jainetarone dAkhala karavA viSenA prakaraNanI judA judA dRSTibiMduthI purepurI chaNAvaTa karavAmAM AvI hatI. ane tyAra bAda Ajaroja zeTha ANudajI kalyANajI taraphathI eka nivedana jAheramAM pADavAmAM AvyuM che tenI nakala A sAthe ApanI jANa mATe mokalyuM che. samasta vastusthitino purepuro vicAra karI A pagaluM levAmAM AvyuM che tenI Apane khAtrI Apu chuM." upalA patranA ane nivedananA javAbamAM caitra suda 8 ne zukravAre tA. 1 lI eprIle lakattAthI AcArya zrI. vijayarAmacaMdrasurijIe nIcenA javAba mAkalyA hatA. tA. 30 mI mArca 1955 nA tamArA patra Aje maLyA. patra sAthe tame je jAhera pADelA nivedananI nakala mArI jANa mATe mokalI che te paNa maLI. AvuM paNaze ANujI kalyANajInI peDhI jevI saMsthA bahAra muke e amArI dRSTie bilakula barAbara nathI. A nivedana saMbaMdhamAM je kahevAnuM che te bAkI rAkhI atyAre to mAtra jemAM tamArUM nivedana vikRtarUpe pragaTa thayela che temAMnA mAtra janmabhUmi ane muMbaI samAcAranA mArca mAsanA peparAnI kApalI tamArU dhyAna kheMcavA mokalI ApuM chuM. mane mokalelu nivedana jyAre vikRtarUpe bahAra Avela che tyAre tamArUM nivedana jevuM che tevuM dareka peparamAM bahAra Ave ane te paNa zabde zabda bahAra Ave evu karavAnI prathama tamArI kruja che. eja dharma ArAdhanAmAM avirata ujamALa raheA eja ekanI eka zubhAbhilASA." - tA. 1-5-55 praveza aTakAvavA mATe jaladI pagalAM bhare ane tamArI menejIMga kamiTimAM je TharAva karyo che tene rada karIne virodhano TharAva pasAra karo." zrI. saurASTranI sarakAre ane madhyastha sarakAre paNa AvA ana dhikRta ane tevAja zistabhaMganAM pagalAMne aTakAvavAmAM sArA vizvanu kalyANa IcchanAra ane zAMtithI jIvanAra zrI saMdhane ApatimAMthI bacAvavAnAM pagalAM potAnI krUrajanI rUie bharavA joie." zrI. rAmaca sUrizvarajInA upalA sadezAno bhAratanA jaina sadhA keM javAba Ape che te have pachI ja jaNAze. na le purI sarvodaya saMmelananA TharAva traNa divasanI carcA ane vivecanAnA ane jagannAthapurIma maLelA sarvodaya samelane tA. 27-3-55 nA rAja nIce mujaba TharAva pasAra karyo hatA H - chellA cAra varSomAM bhUdAna AMdolane je pragati karI che. tethI janatA ajANa nathI. dezanA dareka bhAgamAM je sadhana kArya karavAmAM Avyu hata to ethI paNa joradAra pragati thaI hAta. "tyAM jyAM janatAne bhUdAnanA saMdeza sArI rIte paheAMcADI zakAyo che tyAM tyAM janatA enuM dhaNI zraddhAthI svAgata karyuM che, A ja kAraNathI bhUdAna jata.--AMdolana thaI zake che. "paraMtu ApaNA lakSyanI siddhi hajI dUra che. sana 1957 sudhImAM bhumikrAMti saphaLa karavAne ApaNe saMkalpa karyo che. have e varSa ja bAka rahyAM che. A ApaNI seTIno kALa che. AkhI duniyA A AMdolanana gatividhi tarapha bahu AzA ane utkaMThAthI mITa mAMDI rahIche. emAM Mketa chUpAyelA che ke A vakhate ahiMsaka prakriyAnI kaseATI thaI rahI che. sa tArIkha 1lI eprIla upalA patra zeTha ANudajI kalyANujInI peDhI upara temaja zeTha kasturabhAI lAlabhAI upara lakhAyA hatA. teja vise kalakatAmAM 96 krenIMga sTrITamAM jaina sadhanI eka jAhera sabhA AcArya zrI. vijaya rAmacaMdrasUrizvarajInA pramukhapaNA nIce maLI hatI, jemAM zrI. ANujI kalyANujIe harijana ane jainetara maMdira praveza saMbaMdhamAM je pagaluM bharyuM hatuM ane je nivedana bahAra pADayuM hatuM tenA viSedha darzAvanAro TharAva karavAmAM Avyo hato ane te sAthe evA Agraha karavAmAM AvyA hatA ke teoe hAtha dharelI pravRtine majabUtamAM majabUta virodha karavA ane jo tema nahi karavAmAM Avaze te bhaviSyamAM kharAba pariNAma Avaze." e pachI AcArya zrI. vijaya rAmacaMdrasura-sarvoyanI sthApanA e vagara asaMbhavita che, pachI bhale samAjamAM game teTalA palaTo AvI jAya. ApaNe e paNa jANIe chIe ke mUlyo ane vicArAnuM parivartana zAsana dvArA nathI thaI zakyuM. A kAma loko pAse jaine ane premathI samajAvIne ja thai zake che. bhUdAna tathA sAthe thatAM khIjA AMdolano A prakriyAnAM ja aMgo che. krAntinI A pratyakSa ane paripUrNa prakriyA che. sarvodayavicAramAM vizvAsa rAkhavAvALA ghaNAM bhAI-bahena dezamAM je rAjataMtramAM, rAjanaitika pakSAmAM, racanAtmaka tathA anya kSetramAM kAma karI rahyA che. emane kaMIka sahayoga bhUdAna AMdalanane prApta thayA che. paraMtu emanI vadhAre zakti pota-potAnA kAryomAM ja lAgI rahI che. emAM zaMkA nathI ke emanAM kAryo paNu Ama te deza mATe upayogI ane sArAM che. paraMtu have samaya AvI gayA che ke sarvodayane mAnavAvA sarva loko gaMbhIratAthI vicAre ke zuM vartamAna samAjavyavasthAnuM ane teTaluM jaladI parivartana karavuM Avazyaka nathI ? sayamAM vizvAsa rAkhavAvALA loko vartamAna samAjanA anyAya tathA anItinI sAme cUpa rahI zake tema nathI, temaja te vartamAna sthiti viSe niSkriya banI zake ema paNa nathI. sauyanI prakriyA anusAra sAcu samAjaparivartana tyAre ja thAya che ke jyAre vicAra ane mUlyomAM parivartana thAya zvarajIe nIcalA Adeza ApyA hatAH "vartamAna patrAmAM pragaTa thayela samAcArAe sAdhu sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA rUpa zrI caturvidha saMdhamAM mahAvikSAbhane zAnta karavA mATe zuM karavu joie enA vicAra karI zrI saMdha kAI nihya para Ave te pahelAM evA samAcAra sAMbhaLavA ane vAMcavA maLe che ke zrI. saMdhanI pratinidhirUpa zrI. ANujI kalyANajInI peDhIe harijanone praveza karatA aTakAvavA nahi evA TharAva karyo che. AvA zAstravirUddha TharAva peDhIe karyo jANI sArAye zrI saMdhe bhAre AMcako anubhavyo che. zrI saMdha mAne che ke zrI. ANaMdajI kalyANujInI peDhIne AvA TharAva karavAnA koIja adhikAra nathI. kharekhara peDhIe AvA TharAva karyo hAya to zrI saMdhanA vizvAsanA bhayaMkara droha karyo che. AthI sakaLa sadhane mArI bhalAmaNa che ke hiMda bharanA zrI. sadhAe amadAvAdanA saranAme zrI. ANujI kalyANajInI peDhInA zrI saMdha ( zrI saMdha) nA tAranA saranAmAMthI tAra karavA ke "harijana ahiMsA e A jamAnAnI mAMga che. zu ahiMsAnika vyakti samaye A AvazyakatAne avagaNI zake ? sana 1957 ne saMkalpa A AvazyakatAne javAba che. A saMkalpamAM amane dRDha vizvAsa che ke A yuganI samasyAnuM ahiMsA dvArA ja samAdhAna thaI zake che. ahiMsa prakriyAnI kasoTInA kaTokaTIbharyAM avasare sarvAMdhya tathA ahiMsAmAM niSNa rAkhavAvALI sahu vyakitane sarvasevAsaMdha vinayapUrvaka AhavAhana kare ke teo badhAM kAryo choDIne ochAmAM ochAM be varSa mATe bhUdAna yajJamAM potAnI sarva budhdhi, zakti ane kAryakuzalatA samarpita kare 1 muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNusthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, masjIda baMdara roDa, muMbaI 9. ke, na. 34629,
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ke : " rajIsTarDa na B karatA vArSika lavAjama rUA. 4 pra. jaina varSa 14-3. jIvana varSa3 | aMka 2 +9s jIvana muMbaI, me 15, 1955, ravivAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala: traNa AnA umarmim mem omtaMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyALarm aram bhagavAna mahAvIre upadezelo dharma. - [ bhagavAna mahAvIranI chellI janmajayantI tA. 5-4-15 nA prasaMga upara "eNla inDIA reDIo (muMbaI) nA mathakethI zrI, hIrAlAla amRtalAla zAhe uparanA viSaya upara cauda mInITa mATe eka pravacana kareluM te eNla InDIA reDIo (muMbaI) nI . anumatithI nIce karavAmAM Ave che. A pravacana taiyAra karavAmAM amadAvAdanI " zrI puMjAbhAI granthamALA" mAM pragaTa thayela "vaikAlika sUtra" nA anuvAdalekha tathA bhAvanagara " zrI jaina dharma prasAraka sabhA" taraphathI pragaTa thayela zrImad hemacaMdrAcArya racita "triSaSTi zalAkA purUSa caritra" parva 10 mAM che. kAraNa * zrI mahAvIra caritranA anuvAdane jarUrI upayoga karavAmAM Avyo che ema vAcakavarganI jANa mATe pravacanakAra jaNAve che-taMtrI.] '' : " : Aje caitra zudi 13 nA dine hinAmAM zramaNa bhagavAna thAya che. te rIte parigraha dUra karatAM karatAM eMma ne "niyamanAM mArga : mahAvIrasvAmInI janmatithi arthAturyA che. A prasaMge udhaDe che. daramyAna lakSmapara rahelI ISTa prApti mATenI sAdhanA adhirata bhagavAna mahAvIranuM tathA temaNe upajelasamaja che zabdathI vArtAlApanI cAlu rahe che. rIte smaraNa karIe te yogya thaze , dharmanuM upara kahela AcaraNamaya svarUpa hindudharma bauddhadhama ke . lagabhaga ra481 varSa pUrvenA bhe bhagavAna mahAvIra jainadharma tathA hindanA anya darzananuM che. temAMnA koIne paNa a grejI : svAmIe bihAramAM pAvApurImAM pitA chevarSanI chellI saMsAyAtrA bhASAmAM lagADAte 'Ijhama pratyaya (Suffix-fism') lagADI oLa- ka hameza mATe pUrI karI. kSatriya rAjakuLamAM bhagavAna zrIza varSane gRhasthAzrama khavAthI bhramamAM paDavAnuM thAya che eTale ahiM thoDuMka jhamavAda aMgenuM arajI pUro. karI mAtApitAnA avasAna pachI vaDIlabadhunI hAjarImAM zramaNa vivaraNa cogya thaze. "Ijhama" pratyayathI pitAnI jAtane para ane Trastha kara mArga svIkAryo hato. temAM sADAbAra varSa ghera tapa karI deha tathA rAkhI mAtra "maMtavya-mAnyatAnuM-sUcana thAya che. tenI pAchaLa potAnA jI. antaHkaraNa vizudhdha karI, pUrva janmanAM karmone kSaya karI, pate je jIvana hotuM nathI, tenI pAchaLa kalyANabuddhi hotI nathI. jene jene kAraNe mArganI pratIkSA karI je je meLavyuM te temaNe anya zramaNo tathA ijhama-1ism-pratyaya lAge che tenAM prakAre e rIte dharmathI bhinna che gRhastha mATe kahyuM. Aje temane upadezela mArga "jaina" dharma ane ghaNIvAra avaLA pravAhothI yukata hoya che. tenAM prakAremAM vyaktio . tarIke jANItuM che ane tene anusaranArAnI hindamAM sArI saMkhyA che. Ave che paraMtu temane uMDI vidhAno Agraha nathI hote, AcaraNane dharma" eTale zuM te tene udbhava kema thAya tenuM nirUpaNa Agraha nathI hotA, rAgadveSa choDavAnI vAta hotI nathI, sva-para mATe * | hindu dharmanI "manusmRti" nA bIjA adhyAyanA pahelA zlokamAM che kalyANa buddhi hotI nathI-hRdayanI pratItinI vAta te kayAMthI hoya ? : ane te nirUpaNa sarva dharmone tathA tenA pravartakane lAgu paDe che. kAraNa ke vyAkaraNanI bhASAnI rIte kahIe te "pahelA purUSa ekavacananI zloka A pramANe che: prAyaH bAdabAkI hoya che; pitAnA parigraho ne upabhoga kendramAM rAkhelA "vindra sevisaH Di nityakAma ! hoya che temaja pitAnI jAta sAthe joDelA hoya che. IjhamanA-vAdanA- hRdayenAbhyanujJAto yo dharmastaM nibodhata // " manu 2.1. tevA prakAramAM vyakti eka hoya ke tevI aneka vyakitae joDAI samuha thatA hoya te badhA samaSTi mATe kuca karatA hoya che. temanA ke "sarva vidhAyukta ane hameza rAga tathA dRSathI vimukata, temaja prakAramAM (punaH vyAkaraNanI bhASAnI rIte kahIe te) pahelA purUSa antaHkaraNathI sarva prakAre jemane pratItine svIkAra thayo hoya evA ekavacanathI mAMDI bahuvacana paryanta sarvavyakitao jAte vyakitazUnya saMta purUe jenuM sarvadA AcaraNa karyuM hoya tene dharma jANe ane rahI, samaSTipara bhAra daI bIjA purUSa ane trIjA purUSa varganAM sarva tene dharma tarIke samajo." manusmRti-A. 2, zleka 1. mATe, (ekavacanathI bahuvacana paryanta sarva mATe) mAtra upadeze. saeNkamAM darzAvela tane anusaratuM mahAvIrasvAmInuM jIvanacaritra karanArA hoya che. bIjA, trIjA vargane Agraha karavAnA hoya che che. bAlyakALathI kumAra vaya sudhI aneka vidhAo prApta karI tenAM ane te mATe vaLI rAjya ane tenA amalanA kAyadA tathA daMDanA Agraha varNane maLe che. AgaLa upara zramaNa jIvanamAM rAga tathA dRSathI chUTA sAthe jaIjhamanI rItanA preraNAnA ke upadezanA mArgo hoya che. te thayAnAM aneka prasaMge Ave che ane te mATe ghora tapa ane sAdhanA thaIjhamanA prakAromAM Itara jone eka vADAmAMthI bIjA vADAmAM pazuonI sAthe antaH zadhdhi uttarottara vadhatI gaI che. bhAratavarSanAM tamAma jema hAMkI javAnI vRti ane prakAra hoya che. jhamavALAM bIjAnI ' dharmanAyako ane saMtapurUSanAM jIvananA, A prakAre saheje dekhAya che. ke bIjA dezanA dAkhalA AgaLa dhare te paNa DAmADoLa rahetI dharmanuM mULa pitAmAM ropAyela hoya che, teno AraMbha pitA thakI vaNajAra jevI bIjI samaSTinA hoya che, saMyamanI vAta paDade paDelI. karUNAmaya jIvanathI thayo hoya che, tenuM AcaraNa eja pitAnuM prathama hoya che ane saMdigdha prakAra ke aspaSTa prakAre guNarUpa banI rahe che. kartavya jIvanabhara raheluM hoya che. potAnI pratIti ane pitAne AcAra thaIjhamavALAnI bhASAmAM Aveza-Akroza-krodha-dhamakI-bhaya-zaMkA-matsara- 1 eja anya mATe upadeza ane dAkhale bane che. "kAMDe ghA le" e dRSaI bhArobhAra hoya che ane potAnA jIvanamAM potAnAM "saMta" nuM nyAya ahiM sarvataH dekhAya che. te mATe pitAnI saMpattino tyAga e pote jAte pAlana karI chuTayAnA prakAranI gaNanA hatI ja nathI kAraNa paheluM pagathIyuM thAya che-pachI saMpatti ke upabhegathI dUra rahevAnuM ke tene kadI Agraha hotuM nathI. AvI jAtanA "ijhamanA prakAre " che ane sAdhanA e kimanI rItanA preraNAnA ra vadhatI gaI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ke 12 prabuddha jIvana tA. 15-5-55 bhAratavarSamAM udgama pAmelA dha ke darzanenAM nathI eTale koI paNa bhagavAna pote gRhastha dharma ane yatidharma ema be prakAre dharma kaheze. "IjhamathI temane na oLakhavAmAM buddhinI nirmaLatA raheze. IjhamamAMthI jaina dharmane "vItarAga dharma" kahela che tene artha vItarAge joyelo ne kazuM maMtavya potAne AvyuM-kema, kevI rIte te nahi-paNa AvyuM te jANelo temaja Acarelo dharma che. te mAtra munivarga purate ja nahi maMtavya, pArakAne mATe, chApAmAM chApavA vaMcAvavA mATe ane kAyado paraMtu samAjanA pAyA ane staMbharUpa gRhasthavarga tathA munivarga karAvI amala karAvavA mATe pUratuM thAya che, tathA tenA thara upara thara mATe dharma samajAya che jemAM lakSya rAgadaSathI dUra thaI tapa svIkArI, jAme temAM saMtoSa manAya che. eTale AvA koI IjhamavAda ane dehadamana (iMdriyanigraha) svIkArI, saMyama niyamane ISTa gaNI, AcarI, maMtavyanAM svarUpa AryadharmamAM -Arya darzanemAM, jaina dharmamAM, mahAvIra paMcamahAvratanA pAlanamAM baMne varga ekabIjAne upakAraka rahe tema svAmInA jIvanamAM ke temanA upadezamAM nahi dekhAya paraMtu preraNAnuM samajAya che. svAbhAvika rIte pravRtimaya gRhasthavarganAM ane niti parAyaNa munivarganAM bannenAM prakAromAM viziSTatA judIjudI rahe ane baLa pitAnA ghakhalAmAMthI, tapamAMthI ane AcAramAMthI upajatuM dekhAze. keTalAMka to sAmAnya rahe, pravRtimaya gRhasthavargane vizuddhi mATe temAM rAmabaLa, samabaLa. ke daMDane Azraya nathI; dharmo pravarteka gaNasthAnakamAM krame krame AgaLa vadhavAnAM upadeza che ane kadI kadI saMta. ke anuyAyI pote jAte kalyANa buddhipUvaeNka AcaraNa karI zake che. niti meLavI siMhAvalokana karavAnuM rahe che tenAM mArgadarzane nivRtine pitAne koI anartha kare te te sahana karI le che. mahAvIrajIvanamAM parAyaNa munijanadvArA thatAM rahe che. AvA dAkhalA puSkaLa che. kazeka rAjA ke adhikArI Ave che te preraNA have jUdA jUdAM avataraNAthI dharma ne upadezanI jhAMkhI karIe. meLavavA mATe AvelA hoya che ane anyane bhAga levA ke temane jIvanane AcaraNanI dharma sAthe saLaMgasUtratA joI tethI have upadeze hAMkavA-haMkAravA mATe nahi. uparokata rIte dharmane thaijhame vacce rahetuM samajavAnuM sulabha raheze. nIcenAM sarva avataraNo "dazavaikAlika sUtra"nA uttara-dakSiNa aMtara che te mApI mahAvIra jIvana ane temAM rahelA ne anuvAdamAMthI lIdhA che. cothA adhyayanamAMthI ApaNane samajAya che ke - pachI chuTa karelA upadeza viSe Aje vAta karIe. tema karavAmAM ka ...."zramaNa bhagavAna mahAvIre A adhyayana pitAnA jJAnanA pitAnI mAnyatA-maMtavya-bIjA para lAvAnI vAta nathI te spaSTa thaze. prabhAvathI jANIne devamanuSyAdine upadezya che; tathA pote paNa bhale mAne tene dharma"--"pALe tene dharma"--e vacananI yathArthotA spaSTa thaze. prakAre AcaryuM che. te adhyayana dharmanuM jJAna karAvI citazuddhi vidyAbhyAsa ane gRhasthAzramane keTalAka kALa gayA pachI paheluM karAvanAra hovAthI te sAMbhaLavuM ane vicAravuM ati zreyaskara che..." kArya-varSa paryanta pitAnI saMpatinuM visarjana karavAnuM kArya mahAvIra (a. 4. pA. 34) bhagavAne karyuM. parigraha choDavAne A prakAre AraMbha thaye; ane dharmanuM Aryadharmo janma janmAktarane khAsa mAne che. te ja rItanuM jaina te Avazyaka aMga ane AcaraNa thayuM. varSane ane pote zramaNamArga dharmanuM viziSTa svarUpa che, jemAM pUrvajanmanAM badhUne DhIlA karavAnuM svIkAryo tyAre khabhe mAtra eka kaMbaLa (bIjAnI ApelI ) rahI. te rahe che. mahAvIra bhagavAnanAM pUrvabha, buddha bhagavAnanAM jAtakakathAmAM samaye eka dIna brAhANu yAcanA karavA AvyuM tene dAnamAM A kaMbaLane prApta thatAM bodhisvarUpe ane hindu dharma mAM vegI purUSanAM pUrvaardha bhAga ApI dIdho. pAchaLathI A brAhmaNane kabaLanA bAkI janmanAM pitAnAM saMskArone vIkhI vIMkhI khaMkherI nAMkhavAnA prayatna rahelA ardha bhAganI apekSA jAgI. te mATe mahAvIra bhagavAnane gatI e sarva ekaja dizAmAM jatAM santayAtrIonAM vividha svarUpa che. temanI pAchaLa pAchaLa gaye. kALAntare teTaluM dehaparanuM bAkInuM vastra aneka janmamAM AtmAne utkarSa thAya ke te nIce paDe te AtmAnAM koI jhADamAM bharAtAM mahAvIra bhagavAne tene paNa tyAga karyo (te brAhmaNane kalyANa arthe vividha nidarzane mahAvIra bhagavAne karyo che temAMnA bAkIne bhAga prApta thaye). A rIte rahIsahI vastrasaMpatine DAMka Aje yAda karIeHparigraha-je zarIra arthe hatA ane tenI mUrchA hatI nahi eTale mUka dharma e paramamaMgala che. samaya AvatAM te adrazya thaye have parigraha mAtra zarIra pUratuM maryAdita ahiMsA, saMyama ane tarUpI dharmamAM jenuM mana sadA lAgeluM che thayuM. tene tapathI ane vizuddha cintanathI vadhu viza karI ane tene devA paNa namaskAra kare che. (a. 1. pAnuM 3) janmanA karmanA bhArathI haLave karavAnuM hatuM. temAM rAgadeSathI para che prathama jJAna ane pachI tyAM. e saMyamI purUSanI sthiti che. thavAnuM mukhya hatuM. darmyAna, potAnI vihArayAtrAmAM vanamAM tApasene je ajJAnI che, te zuM Acare, tathA hita-ahita kema karI jANe ? samAgama thayo. temaNe upakArabuddhithI eka jhuMpaDI banAvI mahAvIra (a. 4. pAnuM 46) bhagavAnane nivAsa arthe ApI. A na svIkAra paNa dRDha thanAra # jJAnI pAsethI sAMbhaLIne ja "kalyANa zuM che" tathA "pApa zuM AtmAne parigraharUpa thaI paDe. jhuMpaDI potAnI gaNAI eTale tenI che te jANI zakAya che. te baMnene jJAnI pAsethI jANune, je kalyANakArI hoya te AcaravuM. (a. 4. pA. 46) sArasaMbhALa-rakSaNa pitAne karavAnuM thayuM. eka vakhata gAtAM gALa A jhuMpaDInAM dhAsa-taNakhalAM--pAMdaDAMne vIMkhIpIMkhI khAi gayA ne jhuMpaDI # ApaNuM jIvita adhruva che, ane AyuSya parimita che; mATe - vIMkhAI gaI eTale te paNa gaI. bIjA tApasenA hisAbe A navIna jyAM sudhI vRddhAvasthAthI pIDita thavAya nahIM, rege vadhe nahIM, ane ikiyenI zakti kAyama hoya, tyAM sudhI bhegamAMthI nivRtta thaI sidi. tApasa pitAnuM paNa pazuthI saMbhALI na zake te asamartha gaNAya ? 2 jyAre A navA tApasane nivAsasthAnane parigraha aMtarAyarUpa hatuM te , mArganuM jJAna prApta karavuM, tathA pitAnuM baLa, sAmarthya, zraddhA ane hameza mATe gaye. pachI vihAra karatAM karatAM AtmaramaNa ane tapamAM bAra - Arogya tapAsI, tathA kSetra ane kALa vicArI, AtmAne dharmamAM ja, ' . (a. 8. pA. 90) varSa vyatIta kya" te badhI kathA zrI mahAvIra caritramAM che. zrImad ka A leka ane paralokamAM hitakara evA dharmanuM jJAna meLavavA hemacaMdrAcArye "triSaSTi zalAkA purUSa caritranA dazamA parvamAM bahu suMdara mATe zAstrajJa gurUne vinaya ane AtmanigrahapUrvaka sevavA, tathA temane saMskRta saraLa kAvyamAM mahAvIra caritra ne upadeza AlekhyA che ane kAvyamI mahAvAra vAtra na upakarI mAlakhyA che ane padAthIne nirNaya pachavA, . (a. 8. 5. 80) kALAntare paNa A kAvyamAM mahAvIra caritranI bahu thoDI paNa upayogI , # mULamAMthI jema vRkSanuM thaDa thAya che, thaDamAMthI zAkhAo thAya mAhItI saMgrahIta thayelI maLe che. upadezonA jaina AgamagranAM suMdara che, zAkhAomAMthI prazAkhAo (DALe ) thAya che, prazAkhAomAMthI pAna anuvAda thayA che te paNa jIjJAsu vargane upakAraka che eTale cAratranI thAya che ane pachI puSpa, kaLa ane rasa thAya che, tema-dhame rUpI vRkSa vadhu vistAra na karatAM dharmanAM-upadezanA-bhAganuM thoDuM vivecana karazuM. mULa vinaya eTale keLavaNI ( arthAt jJAna ane cAritra mATe ha tathA bAra varSanAM tapa darmyAna aneka upasargo sahana karI tapa vadhyuM mananuM zAsana) che. tenA vaDe zIdhra kIrti tathA saMpUrNa zAstranA tenI zAnti dana eka vakhate prAta:kALe mahAvIra svAmIne svapnamAM be prApta thAya che. ane te kuLanA rasarUpa mokSa paNa prApta thAya che, mALA dekhANI. nimitazAstranI rIte tene ema artha thaye ke (a. 8, pA. 10N}
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-55, ' prabuddha jIvana 13 * pitAnuM hita IcchanAra mumukSae krodha, mAna, mAyA ane lebha jIvanane aneka maryAdA ubhI hoya temAM taTasthabhAve vizuddhi mATe preraNA e cAre dene tyAga kare. karanAra gI-saMta-gurU varganuM tatva jaina dharmamAM che ane te mATe krodhathI prIti nAza pAme che; mAna vinayane nAza kare che; mAyA thaDe kALa municaryAnI najIka pahoMcavAnI gRhasthavargane cAlu preraNA ( chaLakapaTa ) thI mitratA tUTI jAya che; ane lebha sarvane nAza kare che. thatI rahe che. zAtivaDe krodhane haNa, mRdutAthI mAnane haNavuM; saraLatAthI "pALe-paLA paMcAcAra, te muni va6 guNamaNimALa" ema mAyAne jItavI; ane lobhane saMtoSathI chatAuchuMkhala thayelA krodha gRhasthavarga pitAnI stutithI pitAne preraNA denArA munivargane vadhAve che , ane mAna, tathA vRddhigata thayelAM mAyA ane lAbha e cAre malina- ane tevA parama munijana zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmInI Aje vRtio punarjanmarUpI vRkSanA mULanI siMcaka che. (a. 8. pA. 83) jayaMtI che. * jagatamAM nAnAM meTAM sthAvara ke jaMgama je koI prANIo 18, marIna DrAIva, muMbaI,1. hIrAlAla amRtalAla zAha, che te badhAM jIvavA Icche che, maravA IcchatA nathI. mATe jANatAM ke ajANatAM pite ke bIjA mAraphata temanI hiMsA na karavI. muktAtmA A na mAnavI? (a. 6. pA. 72) (pUjya vinobAjIne udezIne) te sarva ne pitAnI barAbara gaNanArA ane jonArA tathA [ anuTu5 1. iMdriyanigrahI rahIne hiMsAdi pApakarmo na AcaranArA manuSyane pApakarma adhAra vadhato jAye ke mahA tejapuMja che, baMdhAtuM nathI. (a. 4. pA. 46) verAna vizvavADIe zItala AmrakuMja ze. . da 'A lokamAM sarva sAdhupurUSoe asatya vacananI nindA karI che, hiMsAnI kALI rAtrimAM ahiMsAnI uSAtI vaLI te badhAM bhUtaprANIonA vizvAsane bhaMga karavA rU5 che; mATe lAlimA sarjavA jAtA zraddhAthI dayeyanI bhaNu. asatyane tyAga karavo. (pA. 141. a. 5. pA. 72) remerAme lahI rAma sAcuM aMta sthApavA bhUminA sAmyanI dvArA sau AtmAnI samAnatA# meTA ke vaDIlanuM dila dukhAya evI kora vANI sAcI hoya te kAje ghumI rahe gAme gAme e visare vyathA paNuM na bolavI; kAraNa ke tethI pApa baMdhana thAya che. (a. 7. pA. 82) pitAnI-re adehi ze!-anyanAM duHkha TALavA ' munivargane saMyama tathA tapayukta rahIne jAnAM pApakarmane vayama je annadAtA ne jagatAta gaNAya te hAsa karavAne tathA navA pApane ubhuM na thavA devAnuM rahe. pitAne AMgaNe dANa vinA lAcAra thAya che, . (a. 4. 5. 42) cUsAyalA kaI evA ne zeSAya hajIya je * sAce bhikSa haMmezAM saMyamamAM ja layalIna rahe che tathA anakuLa temane kAja e mAMge dAna svAzrayanuM badhe, paNe vicare che. (a. 10. pA. 118) "AyA sau dhara kerA, saune hakka samAna che khUdavA geda mAtAnI. zrama saunu saMvamAna che. "" bhikSu je uttama zraddhA vaDe pratrajita thayo hoya, te zraddhAnuM ke te khAya, ne bese te sarvanAza pAmata." teNe AcArya saMmata mahAvate Adi guNonI bAbatamAM yatnapUrvaka pikArI bhUmihInone kAje e bema mAMgate. anupAlana karavuM. bhemane aza nA mArga, mAge e aMza premane, 'tapa saMyama ane svAdhyAyane sadA AcaranAre te sAdhu iMdriya, saMpattidAna nA mAtra, yAce e tyAga svArthane, vikAra vagere zatrusenAthI virUddha thavA chatAM, tapa vagere pitAnI zastra jIdagIdAna ne mAtra-zuddhi AtmAnI he-' kahe, sAmagrIthI barAbara pUra paDe che. . dAnanA patrakamAM e palaTe hAni cahe. svAdhyAya ane sadhyAnamAM sadA rata, vikAro vageremAMthI pitAnuM AcAra nA vicArothI jene dUra thate kadI, zreya ne preyanI vRtti je haiyAmAM nathI judI; rakSaNa karanAra, nirmaLa aMtaHkaraNayukta tathA tapa AdimAM parAyaNa evA te sAdhune pUrvajanmane karmamaLa agnithI senAne mela jema vALa nijamAM saune ne pitAne badhAyamAM vizvapremI rUpe Iza vacce e kRza mAyamAM. nAza pAmI jAya tema nAza pAmI jAya che. satya che jenA kAye, ziva haiyAmahi sadA, parigrahone jaya karanAre, chateMdriya, vidyAvAna, mamatavinAne, dhIra gabhIra vANImAM che saudaryanI bhavyatA; tathA akiMcana e te sAdhu karmarUpI vALa dUra thatAM, medha vinA jIdagI sAdhanA AkhI anaMta premapaMthape zaradU Rtune caMdra jema zobhe tema zobhe che, ema huM kahuM chuM. brahmacarya taNAM teja ne mAyAmuktithI doMpe. (a. 8. pA. 08100) kaLiyuganI kAlimA vizvane 'dhatI tadA ? . [oMdha :-dharmanuM mULa "navakAramaMtra" sUtrathI kahyuM che. tenA anusaMdhAna e kAntadaza jue che ujAza dUra pUrvamAM rUpe munijananuM svarUpa (bAhya tathA Abhyantara iMdrinA vinA svArtha, vinA daMDa, vinA ke zastra-zAsane nigraha vagere svarUpa) "pacendriya saMvaraNa" I. sUtrathI derato vizvane AkhuM satyuganA divya prAMgaNe. AmAM jJAnanI dIpi, bhaktibhAva bhaye mukhe, ' # , jJAna ane zraddhAyukta tathA saMyama ane tapamAM parAyaNa tAtparya kamanuM sarve agema-navale rUpe evA prayatnazIla purUSane ja sAdhu kahe che. (a. 7. pA. 88) triveNI maLatI enA AtmAmAM traNa yoganI * bhagavAne AsaktimamatAne ja parigraha kahela che. prazna thAye "sadehe che mukatAmAM A na mAnavI?" (a6.pA. 73) gItA parIkha - 4 munijana vastra, pAtra, kaMbaLa ne rajoharaNa rAkhe che te saMyama sabhyone prArthanA ane lajjAnA nivAraNa arthe ja hoya che. (a. 1, pA. 73) saMdhanA sabhyanuM lavAjama varSanI prAraMbhamAM vasula thavuM jarUrI uparanI rIte vividha upadeza karelo bhagavAna mahAvIrane dharma che. A mATe je sabhyanAM lavAjama vasula thayAM nathI temane te 'aparigraha, tapa, satya, jJAna, ahiMsA, dhyA, saMyama, iMdriyanigrahane che viSe yAda Apate patra lakhavAmAM Avyo che. A bAbatamAM dhyAnamAM ane te gRhasthavargane munivargadvArA paNa prApta thAya che. arthAt bIjI laIne bAkI lavAjama vALA sabhyone vinA vilaMbe pitAnuM rIte kahIe te jainadharmane "gurUmArga" paNa kahI zakAya. gRhastha- lavAjama rU. 5 saMdhanA kAryAlayamAM pahoMcatuM karavA vinaMti che. '
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana : " tA. 15-5-15 samucita jAherAtane maLI rahelo AvakAra zrI. ANaMdajI kalyANajIe zatruMjaya tIrthanAM maMdire jainetara mATe khullo mUkyAnuM je zakavartI jAheranAmuM bahAra pADayuM che, te mATe zrI. DIsA jaina saMskAra maMDaLanI tA. 17-4-55 nA roja peDhInA vahIvaTa kartAone hArdika abhinaMdana ghaTe che. jaina tIrthonI maLelI sAmAnya sabhA zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe jaina maMdiramAM zrI. ANaMdajI kalyANajIe atyAra sudhI je anupama sevA karI che, jainetarane darzanArthe praveza karavAnI chuTa Apate je nirNaya karyo che tenA upara A jAheranAmAthI kaLaza caDhAvyA che. jaina dharmane tenuM tene vadhAvI le che ane peDhInA TrasTIo temaja pratinidhione jaina mULa svarUpa ApavAnuM A paheluM pagathiyuM che. inabiMba ane jagatane hiMmata bharyuM mArgadarzana ApavA badala abhinaMdana Ape che. Agama je ApaNAM mukhya AlaMbane che, tene lAbha je AkhuM - jainetara ( harijana sahita-jaina maMdira praveza virUdhdha cAlatAM jagata le, ane te mATe ApaNA taraphathI hAdika prayatno thAya che a ne pratye A sabhA kheda darzAve che ane sAthe sAthe jaina Aje jagatamAM naitika, Arthika ane sAmAjika gaMgAne salAthI samAjane vinaMti kare che ke vizALa bhAvanA ane udAra hadayathI nikAla AvI zake. pAyAnA sidhdhAntone anusarIne je pagaluM levAyuM che tene amalI - zrI. ANaMdajI kalyANajInI peDhIne jeTalAM abhinaMdana ghaTe che, banAvI jaina samAja bhArata varSanA anya dharma ane jAtione teTalAMja athavA te tethI vadhAre abhinaMdana vIza harijana vidhArthIone dAkhalArUpa bane. ghaTe che ke jemaNe zatruMjaya tIrthanA darzananI abhilASA sevI, ane ( saurASTranI dhArAsabhAnA be harijana sabhya zrI. haribhAI temAM niSphaLatA maLatAM zAnta bhAve pAchA pharyA. paramAtmAne vAsa rANAbhAI bhAskara ane zrI kAnajIbhAIe nIce mujabanuM nivedana moTe bhAge kacarAyelA ane duHkhI mAnamAM vadhAre hoya che. pRthvI kahyuM che. taMtrI) ane tIrthanA prathama nAtha evA zrI. AdinAtha prabhu A vIza vidhA- bhAratabharamAM ane temAM saurASTramAM maMdiranAM hAra harijane rthIo dvArA ja ApaNane sAcA mArge javAnI preraNA ApI rahyA hoya mATe khUllAM mUkavAnI je pravRtti cAlI rahI che, tethI svAbhAvika ja tema mAruM mAnavuM che. nahIM te AvA nAnA prasaMgamAMthI Avo amane AnaMda thAya che. aitihAsika pheraphAra thavAnuM saMbhave ja nahIM. mArI paramAtmA pratye jaina dharme saidhdhAntika dRSTie kadI aspRzyatAne svIkAra karyo prArthanA che ke AvatA kALamAM ApaNA A mahAna ahiMsA dharmane nathI, chatAM TheTalAMka sthaLe jaine taraphathI harijanamAM maMdira pravezane jagata samakSa tenA sAcA svarUpamAM raju karI zakIe tevI teo virodha thatA hovAnuM jANyuM tyAre amane uMDu duHkha thayuM hatuM. ApaNane preraNA Ape. kAntilAla IzvaralAla AvA saMjogomAM pAlItANAmAM suvikhyAta jaina maMdiramAM - ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI pitAnA vahIvaTa taLe cAlatAM harijanene samAna bhAve praveza ApavAnI nItine zrI. ANaMdajI kalyAjaina maMdiramAM mAnava mAtrane praveza karavAno adhikAra mAnya rAkhatI bhujInI peDhIe svIkArI ane bhAratanAM A bhavya maMdiramAM harijanone cheSaNuM karavAmAM AvI che tene huM ghaNI ja AvakAradAyaka gaNuM chuM. dAkhala thavAne adhikAra Apyo tene ame ghaNuM mahatvanuM pagaluM gaNIe vaidika saMpradAyanA vikAsamAMthI baudhdha ane jaina banne mukhya saMpradAya chIe ane AvuM hiMmata bharyuM pagaluM bharavA mATe zrI. ANaMdajI hastImAM AvyA che. e bannemAM nAta jAtane ThekANe guNa karma dvArA kalyANajInI peDhInA saMcAlakone hArdika abhinaMdana ApIe chIe. ja ucca nIcapaNuM lekhavAmAM AvyuM che. temAMya jaina dharma te prathamathI ja strI, zudro sudhdhAM sarvane mekSa lagInA samAna adhikArI svIkAryA zrI. ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI karavAmAM AvelI che. guNa sivAyanI kazAnI pUjA jaina dharmane maMjUra nathI. ema chatAM jAherAtane pariNAme harijana samAjamAM eka AnaMdanI lAgaNI phelANI bIjA saMpradAyanI mAThI asarathI jaina saMpradAya paNa mukata nathI rahI che. ane utsAhI harijane varSothI je maMdiranAM dvAra emane mATe zakyA. temAMnI eka vAta aspRzyatAnI hatI. pratyeka jana vicArakane te badha hatA ane Aje e hari potAne mATe khulyA che tyAre enA khaTake tevI hatI. je vastu maharSi dayAnaMda ane gAMdhIjIne sUjhI te darzanArthe javA adhIrA banyA che. bIjI bAjuthI zrI. ANaMdajI vastu sauthI pahelI jainene sUjhavI joItI hatI. jaina sAdhuonI e kalyANajInI peDhInI A jAherAtathI sthAnika temaja keTalIka jagyAnA prathama pharaja hatI ke A prAcIna kALathI cAlI AvelI praNAli jaina samAjanA mavaDIo thoDA nArAja thayA hovAnuM paNa jANavA maLe jenene teo sajhADa ane bIjA saMpradAyanI AvI mAThI asarathI che. amane zradhdhA che ke zrI. ANaMdajI kalyANajInI piDhI taraphathI je jaina saMpradAyane bacAvI le! durbhAgye temAMnA bahu thoDAne A vastu yogya ane stutya pagaluM bharavAmAM AvyuM che ene samagra jaina samAja sUjhI hatI, jemane sUjhI hatI teo paNa sAmudAyika rIte AvuM pahelI take AvakAraze ane pitAnA harijana bhADuMone jaina maMdiramAM sUjhADI zakayA nahotA. tene badale Aje jaina zrAvakonAM pavitra maMdiraneM darzanArthe AvavA mATe nimaMtraNa Apaze. je harijana bhAIe jaina vahIvaTa karatI eka meTI paDhI jAte ja A vastu svIkAre che, tethI maMdiranAM darzanArthe javA adhIrA thayA che emane paNa amArI vinaMti mehu thavA chatAM AvI cheSaNAnI kiMmata mAre mana ghaNuM meTI che. che ke zrI. ANaMdajI kalyANajInI peDhInI harijana bhAIo mATe jaina alabatta kAyadA to ema kahetA ja hatA, paraMtu jene hiMdu nathI. e maMdiramAM dvAra khullA hovAnI stutya jAherAta pachI paNa jaina UhApohane kAraNe tyAM kAyado nirUpAya paNa kadAca banI zakta. samAjanA je mevaDIe ene samajIne AvakArI zakyA nathI teone eTale ja svecchAe je thayuM te vadhu AvakAralAyaka bane che. huM zAMtithI A pagalAM aMge vicAravAnI taka maLe eTalA mATe thoDo pite spaSTapaNe mAnuM chuM ke "jaina dharma vizvadharma che. vaidika dharma vakhata dhIraja dhare. amane zradhdhA che ke anya maMdiramAM praveza mATe tathA bauddha dharmanuM vikasitarUpa che." AthI jemAM mAnava ApaNe maMdiranA TrasTIo ane anuyAyIo taraphathI niyaMtraNa meLavI mAnava vacce roTIbeTI vyavahArane paNa bheda na hovo joIe. zakyA chIe ema thoDA samayamAM A maMdiramAM paNa darzanArthe javAnuM hamaNAM meM muMdrAmAM sAMbhaLyuM ke "nakArasI jamaNa" (ke jemAM nimaMtraNa meLavI zakIzuM. namaskAra maMtra uccAranAra sarva kema sahabhAjana karI zake te) mAM bheda zrI. ANaMdajI kalyANajInI peDhIe lIdhelA stutya nirNaya badala rakhAyA hatA. koI paNa sAce jaina vicAraka AvA bhedabhAvano virodha harijana samAja vatI ame pharI emane abhinaMdana ApIe chIe. karyA vinA rahI ja na zake. mAnava mAtra mATe jaina maMdira pravezanI A jaina samAjanA movaDIone zrI. ANaMdajI kalyANajInI peDhInuM A dhASaNa have AvI aneka dizAmAM krAntikAraka pheraphAra karavAmAM nimitte pagaluM samajIne vahelI take AvakAravAnI vinaMti karIe chIe ane harijana bhAIone ceDA vakhata dhIraja dharavAnI Agraha bharI bhalAmaNa rUpa banaze evI huM AzA rAkhuM chuM. jainonAM chAtrAlaye ke Azrame karIe chIe. viSe paNa nAtajAtanA bheda vahelI take nAbuda thaze ema paNa mAnuM chuM. haribhAi rANAbhAI bhAskara mATe ja te daSTie A gheSaNane pharI pharIne AvakAruM chuM. kAnabhAi revAra vizva vAtsalyamAMthI. satabAla rAjakoTa, tA. 6-5-55 ( harijana dhArAsabhya ) che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * pa tA. 15-5-55 prabuddha jIvana sevAdvArA cittazudhi ? evA UMDA jaina vicArakonI aMtaranI sahAnubhUti temane palle AvavI bilahula azakaya lAge che. mane AzA che ke rAMkAjI A be vAta . bhArata jaina mahA maMDaLavALA zrI riSabhadAsa rAMkA vardhAthI lakhe cheH upara gaMbhIrapaNe vicAraze ane AcArya tathA te saMpradAyane vinavaze. ......"merI AcArya tulasIjIse jo kucha bAteM huI yA hotI rhtii| tA. 16-4-1panA "vizva vAtsalya'mAMthI "sanabAla' haiM usake anusAra likha rahA hU~:-- dAna dayA meM ve do bheda karate haiM: sAbhAra udhRta (1) eka to vaha ki jisameM saMyama yA ahiMsA kI vRddhi hotI hai (2) dUsarI / paripUti : zrI riSabhadAsa rAMkA ekAnta guNadarzI hoIne DhAnA va6. (zi) go kovija cA sAmAvA daranI vasatI hai.... 3nA heta bhI sakatI hai" e prakAranA AcArya tulasInA javAbamAM eka karI (TUSI) vidha jaranA pApa hai paraMtu sApu%I ne maDhA hai mahAna sAMpradAyika parivartana temane dekhAya e svAbhAvika che. paNa e anusAra nisame hiMar cA yaMma hotA hai tana dA (sAdhu) navanA nahIM utarane bArIkIthI tapAsatAM koIne paNa mAluma paDaze ke prastuta karate / ve (to) Atmazuddhi, tyAga, aura saMyama para adhika jora dete haiN| ja ra che javAbamAM parivartana jevuM kazuM nathI paNa sAmAnya vAMcanAra bhramamAM paDe 1 evI vATutA rahelI che. e te dekhItuM ja che ke "hA bhI sakatI hai ...abhI abhI ve punA Aye the taba maiMne eka prazna kiyA thA 'eka vyaktiM * kuTuMpaNe samAga vanatA hai, mana mAraHcatA ja vistAra para yamAgavI raheluM ja che, ane AcArya tulasI. pitAnA uttaramAM saraLapaNe umerI sevA karatA hai. yA hu tAda mAmacitA so vAra thayAne nitta na zake che ke "cittazuddhine AdhAra sevA kayA prakAranI che tenA upara che hotI ?' unhone kahA ki 'ho bhI sakatI hai| isase Apa dekheMge ki terApaMthI rahele che. anyane saMyama mArge laI jAya evI A sevA hoya te e . . sevA karanAranI ci-tazuddhi jarUra saMbhavita che; paNa anya prakAranI sevA samAjakI jo mAnyatAe~ thI unameM unhone samayAnukUla parivartana kiyA hai hoya che tevI sevAmAMthI cittazuddhinI AzA rAkhavI vyartha che. evI : ' ...to phira hama zabdoM kI jhaMjhaTameM yA vAda-vivAda meM kyoM par3heM ? merA sevAthI sevya tema ja sevaka ubhayanI saMsAraddhi ja thavAnI." upara " ] 5-6 varSoM se unase saMparka huA. una ke vicAra asAMpradAyika, udAra aura Apela AcAryazrInA javAbamAM parivartana nihALIne khuza thavAmAM vyApaka banAne kA maiMne jo prayatna kiyA usa kA maiM pratyakSa phala dekha rahA hU~ ApaNe ja chetarAIe chIe. AcAryazrInI sthitimAM kazo pharaka ...yadi unakA udAra dRSTikonavAlIse saMparka bar3he to usameM maiM zreya hI paDato nathI. paramAnaMda dekhatA huuN| Apake viSayameM merI unase bAta huI thii| ve tathA unake vidvAna prabuddha jIvanano AgAmI aMka ziSya nathamalajI Apake prati baDI sadbhAvanA rakhate haiM aura ApakI vicAra zatruMjaya upara puMDarIka maMdiramAM athavA te evA koI gya paddhati meM gaharAI pAte haiM; bhale hI matabheda rahe, para eka dUsaroM ke guNoM ke sthaLe mUkavA mATe zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe citrakAra zrImatI prati Adara rakhanebhe maiM zreya hI pAtA huuN| ve jisa taraha apanI pravRtti ko TAgora ane zrI. gopena roya pAse bhagavAna RSabhadevanA caritranA cha vyApaka banAte jA rahe haiM vahA~ saMkucitatA cala nahIM sakatA // jIvana prasaMgane anulakSIne meTA kadanAM citro taiyAra karAvyA che. huM AcArya tulasI jaina saMpradAyamAMnA eka terApaMthI saMpradAyanA - thoDA samaya pahelAM e peDhI taraphathI amadAvAda khAte A citranuM , AjanA AcArya che. bhUtakALamAM A saMpradAyanA AcAryoe vaTALa eka jAhera pradarzana yojavAmAM AvyuM hatuM. prabuddha jIvananA vAMcakone vRttimAM rasa lIdho che. e saMpradAyanA sAdhu sAdhvIoe pitAnA A citrane kAMIka khyAla Ave e hetuthI A citra tema ja temAMnA saMpradAyanI ja sarasAI evI rIte batAvyAnA dAkhalAo che ke jethI keTalAka peTAcitro ekavaNuM (black & white ) bloksa jainenA bIjA saMpradAyane anyAya thayo hoya ! bALadIkSAnI himAyata uparathI chApIne prabudhdha jIvananA agAmI tA. 1-6-55 nA aMkamAM A saMpradAye AMja pahelAM ThIka ThIka karI che. dIkSAne na rokavAnI pragaTa karavAne prabaMdha karavAmAM Avyo che. A citra chApavA mATe imI. pratijJAo e saMpradAyanA sAdhusAdhvIo ApatAM hovAnAM pramANa paNa AIpepara pasaMda karavAmAM Avela che. prastuta aMkanI thoDIka vadhAre na A pahelAM sAMpaDyAM che. AvA A saMpradAyanA tAjA bhUtakALa lagInA kADhavAmAM AvanAra che ane te darekanI ATha AnA kIMmata nakkI karavAmAM ItihAsane kharekhara sApha karavA mATe A traNa bAbatonI ghoSaNA mArA AvI che. A citra evI rIte chApavAmAM Avaze ke tene svataMtra nimra mate jarUrI lAge che- rIte prema karAvIne gharamAM TAMgI zakAze. A na pisTamAM eklatAM (1) ame AjanAM saMjogomAM bALadIkSA nahIM ApIe. temAM ghaDI paDavAnuM ane caLAI javAnuM jokhama rahe che. tethI chuTI bALaka ane enAM vAlIo dIkSA Ize te paNa e bALakane pukhta nakla meLavavAnI IcchA dharAvanArane saMdhanA kAryAlayamAMthI satvara meLavI vayane ane AjanA vizva aMge anubhava pAmela thavA daIzuM. (2) ame koIpaNa saMpradAyane halake cItaravAnI kezISa mana, vacana 45-47, dhanajI sTrITa, vyavasthApaka, prabudha jIvana muMbaI3. . ane kAyAthI nahIM ja karIe. (3) samakita ApavAne bahAne koIne "mArI yAtrA vaTalAvIzuM nahIM. je ke oche vadhate aMze prakAra tare te A vAta sarva saMpradAyone lAgu paDe che, paNa AcAryazrI jyAre janAne khuM tA. 15-55 thI zarU thayelI A lekhamALAnA have pachInA karavA, vyApaka thavA ane pitAnA jUthane vyApaka banAvavA Icche che, haphatA tA. 15-6-55 nA aMkathI ApavAmAM Avaze. te temaNe te Ama prathama ja karavuM karAvavuM rahyuM ! bhAIzrI rAMkAne satya, zivuM, sundaram lAgyuM che ke udAra dRSTivALA mahAnubhAvonA paricayathI tulasIgaNI ane (zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAnA lekhamAMthI cUMTIne taiyAra emane saMpradAya AgaLa vadhaze ane amuka aMze temanI najare vadhyAM karavAmAM AvelI lekhasaMgraha) paNa che ke te sArI vAta che. punAnA praznanA uttarathI temane saMtoSa prakAzaka: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha. thaye tema temanA patra parathI dekhAya che. huM zrI rAMkAne have eluM kAkAsAheba kAlelakara tathA paMDita sukhalAlajInA praveza sAthe. vinavuM ke gaNIjI AvI cittazudhdhi thatAM thatAM gRhasthAzramIne je pragaTa thai cUkI che. mekSa svIkAratA hoya te temaNe sAdhune mATe mokSadharma ane gRhasthane kIMmata : rU. 3 pisTeja che, mATe laukika dharma evI ekAMgI prarUpaNa cheDI daI kaI dvArA paNa muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe citta zudhdhithI thayelAM kAmone mekSa mArga sAdhaka lekhI levAnuM nirUpaNa kIMmata : rU. 2 paTeja = karatAM acakAvuM na joIe. bhale pachI e citarodhaka gRhasthAzramI he prAptisthAna: athavA sAdhu-saMnyAsI ho ! bhUtakALanI zuddhi mATenI ATalI navazeSaNa (1) muMbaI jaina yuvaka saMdha 5/7, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. ane vartamAna mAnyatAnI AvI cokhavaTa nahIM thAya, tyAM lagI taTastha (2) gurjara graMtharatna kAryAlaya gAMdhI rastA, amadAvAda, 1. dIkSA bALakane pukha te vinati che. bhAna AvarI,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ nI II che. h, { | prabuddha jIvana tA. 15-5-55 mahAvIrane vizvadharma koI eka kALe ene sidhdha paNa karaze--A ucca koTinI AstikatA che. Izvara athavA te zAstra upara vizvAsa rAkhave te gauNa vastu che. (mahAvIra jayantInA nimite dIlhImAM kAkAsAheba kAlelakare manuSyahudayA para vizvAsa rAkhave ke te vizvAtmakya tarapha jarUra AgaLa tA. 7-4-55 nA roja ApeluM vyAkhyAna). vadhaze e sauthI moTI AstikatA che. A kAraNathI huM bhagavAna , bhagavAna mahAvIrasvAmI pratye mArI zradhdhA tathA bhakita pradarzita mahAvIra svAmIne Astika ziromaNi tarIke oLakhAvuM chuM. emane karavAne mane A avasara maLe tene huM mAruM ahobhAgya mAnuM chuM. jamAno koI ne koI divasa jarUra Avaze ja. mahAtmA gAMdhIjInA sAbaramatI AzramamAM rahIne gAMdhIjInI ahiMsA Apa hiMdu zabdane saMkucita artha zA mATe karo cho ? sanAtanI, samajavAnI meM purI koziSa temaja sAdhanA karI. ane hiMsAtmaka vaidikadhama, rUDhivAdI sudhI hiMdu dharma sImita nathI. zramaNa ane krAntine mArga choDIne ahiMsAtmaka satyAgraha tarapha huM vaLe. mAruM brAhmaNa, baudhdha ane jaina, liMgAyata, zikha, AryasamAjI, brahmaahiMsAnuM adhyayana kevaLa dArzanika nahotuM. huM mAruM jIvana ahiMsAmaya samAja vagere sarve maLIne hiMdu samAja bane che. A vizALa hiMdu banAvavAnI koziSa karate hato. e svAbhAvika hatuM ke gujarAtanA paraMparAmAM jIvanane akhaMDa ane anusmRta mAnavAmAM Avela che. aneka jaina sAthe mAro paricaya vadhyuM. temaNe mane pitAnA mitra- jIvananI A akhaMDa dhArA pavitra che. sau pratye AtmIyatA dhAraNa maMDaLamAM dAkhala karyo. eTale sudhI ke paryuSaNa parvamAM vyAkhyAna devA karavI e tene mukhya bhAva che. mATe mArA muMbaInA mitro varSothI mane belAvatA AvyA che. amadAvAda, sanaM pazyana hi , samarzitakIzvarajU iMdara, kalaka-tA, banArasa vigere aneka ThekANe meM ahiMsA upara na hinasti AtmanAtmAnaM, tato yAti parAM gatim // vyAkhyAne ApyAM che. zullaka gaNezIlAla jevA jaina dharmanA pracArakane gItAne A zleka paNa A bhAvanAne ja uddagAra che. AvI 'abhinaMdanagraMtha arpaNa karavA mATe mane belAvavAmAM AvyA hatA. vyApaka AtmIyatAmAM UMca-nIca bhAva tema ja aspRzyatAne kaI avakAza A rIte jaina snehIo mane apanAvatA gayA ane huM paNa dhIme hoI na ja zake. sanAtanIomAM je malInatA AvI gaI hatI te dUra karavA dhIme mAnavA lAgyuM ke huM jaina chuM. eka jaina kanyAe mArI putra- mATe gautama budhdha ane mahAvIra jevA dharma sudhArakoe meTo purUSArtha vadhu banIne A bhAvanAne sudaDha banAvI che. huM aneka jaina maMdiramAM karyo. temanA ja anuyAyIo je saMkucita banI jAya te kema cAle ? zradhdhA-bhakti pUrvaka ga chuM ane prema tathA Adara pUrvaka mAruM eka vakhata huM nAgapuranI pAse rAmaTeka gaye hatuM. tyAMnA eka svAgata karavAmAM AvyuM che. pAlItANAnI pAse AvelA zatruMjaya jaina maMdiranA daravAjA upara meM baMduka, taravAra ane sipAI joyAM. pahADa uparanAM jaina maMdiranI meM yAtrA karI che. AbunAM jaina maMdiranI duHkhanI sAthe mane Azcarya paNa thayuM. ahiMsAnA parama pracAraka zilpa kaLAne meM AsvAda lIdho che. mahAvIra svAmInA maMdiranI rakSA mATe hiMsAnA zastra ane pratinidhi * Ama chatAM paNa harijana ane devadravyanA savA saMbaMdhamAM kema AvI gayA ? javAba maLyo ke maMdiramAM mahAvIranI sAthe temanAM jainamAM, saMbhava che ke, kAMIka vicitra parivartana thaI rahyuM che. keTalAeka eka AMgI AbhUSaNa paNa che. eTale ke tyAM kuberanI upAsanA thaI rahI che. divasa pahelAM huM ajameramAM jainenA suvarNa maMdiramAM gayo hato. A pahelAM paNa eka vAra tyAM gayA hatA. A vakhate joyuM te mAluma (saMpattine huM lakSmI tarIke nathI oLakhatA. lakSmI te kudaratanI paDayuM ke jainetarane aMdara dAkhala thavA devAmAM AvatA nathI. A samRddhi che, pavitratAnI zobhA che, lakSmI te parama maMgaLakArI saubhAprakAranI tyAM neTIsa lagADavAmAM AvI hatI. meM kahyuM ke neTIsa mujaba gyanI prasannatA che, svayaM zubha ane pAvana che.) ahiM dhana daulata kadAca huM aMdara jaI na zake paNa mane darzananI abhilASA che. mane lASA che. mane meTA peTamAM samAyale sAmAjika droha che. tenuM pratIka te kubera ja aMdara javA na dIdhA. mArI sAthe padamacaMda siMdhI hatA. teo adara thaI zake che. jaI zakatA hatA. chatAM teo paNa aMdara na gayA. ajameramAM mane - . A kuberanI upAsanA AkhI duniyAmAM cAle che. tenA mATe ja anubhava karAvavAmAM AvyuM ke huM jainetara chuM. - AjakAla keTalAka jaine kahevA lAgyA che ke teo hiMdu nathI. eTamaoNba ane hAIDrojana boMba sudhInA zastrAnI taiyArI karavI paDe che. AvI duniyAmAM vizvavyApI ahiMsAne Agraha bhArata rAkhe che. temanI jevI marajI. huM te tene hiMdu kahuM chuM ke jenuM cita hiMsAthI bhAratanI sarakAra duniyAnA sarva dezamAM kauTuMbika bhAva pedA karIne duHkhI che. huM jANuM chuM ke hiMdu zabda siMdhumAMthI AvyA che. e to che hiMsAne aTakAvavA cAhe che. hiMda zabdanI vyAkhyA. vyAkhyA ane nirUkita alaga alaga hoya che. harijane te zuM paNa duniyAnA koI paNa dezanA ane jAtinA. nirUkitamAM zabdonA akSaremAMthI koI artha zedhavAmAM Ave che ane paMthanA ke vaMzanA manuSyane ApaNe bahiSkAra karI nathI. te uparathI zabdane bhAva pragaTa karavAmAM Ave che. "hiM ane "du ane jaina maMdiromAM bhAga ane prasAda, kAcI rasoI ke pAkI ( hiMdI bhASAmAM "hiMdu nahi paNa "hiMdu' evI joDaNI karavAmAM Ave tenI koI jhaMjhaTa nathI. keI ajaina jaina maMdiramAM jAya che tene che.) e be zabdomAMthI hiMdu zabda bane che. hiM eTale hiMsA ane ahiMsAnI dIkSA maLavAnI saMbhAvanA vadhAre che. maMdira athavA te 6 eTale duHkha-hiMsayA dUyate citaM yasyAsau hiMdurIritaH-hiMsAthI maMdiranI mUrti bhraSTa zI rIte thaI zake che? jyAre AkhuM bhArata. jenuM citta duHkhita che te sAce hiMdu che. te zuM jaina hiMdu nathI ? ApaNu pUjya rASTrapati tathA pradhAnamaMtrI vizvamAM parama dharma ahiMsAne ahiMsA manuSya jAtinA manamAM dhIre dhIre pragaTa thAya che, pracAra karI rahyA che, evA samaye jainenuM kartavya zuM hoI zake ? pahelAM dhULa rUpamAM, pachI te sukSma banatI jAya che. dareka yugamAM jaina zAstranuM saMpAdana karavuM, tenI upara vyAkhyAna ane TIkATIppaNI ahiMsA kaMIka AgaLa vadhe che. bhagavAna mahAvIra ja eka evA lakhavAM, prAcIna jaina graMthonuM saMzodhana tathA adhyayana karavuM-A badhuM purUSa hatA ke jemaNe potAnA jamAnAthI bahu AgaLa vadhIne sUkSmAti- sAruM che. paNuM eTalAthI saMtoSa cintAvo na joIe. samasta duniyAnI sAme je mahAna Arthika, rAjanaitika, sAmAjika tema ja vAMzika savAla e jamAnAmAM kaI kaI manuSyanuM mAMsa khAvAvALA lake paNa ubhe che tene ukela ahiMsAhArA, premadharma dvArA kevI rIte lAvI zakAya hatA, manuSyane gulAma banAvIne vecavAmAM AvatA hatA, sainyamAM tema che, te mATe kevI tapazcaryA Avazyaka che, tenuM cintana karavuM arasaparasa yudhdho cAlatAM hatAM, ane pazumAMsano AhAra te lagabhaga jarUrI che. ApaNe prArthanA karIe ke ApaNI A sAdhanAmAM bhagavAna sArvatrika hatA. e jamAnAmAM pANImAM ane havAmAM je sUkSma jaMtuo mahAvIrano prasAda tathA AzIrvAda ApaNu sarvane prApta thAya ane hoya che temanI pratye AtmIyatA dAkhavavI ane samagra vizvamAM ahiM ApaNI ahiMsAvRtti sau koIne apanAve! sAnI sthApanA karavAne abhiprAya dharAvo temaja e vizvAsa "maMgaLa prabhAtamAMthI kAkA kAlelakara rAkho ke ATalI vyApaka ahiMsA paNa manuSyahRdaya kabula karaze ane sAbhAra udadhRta tathA anuvAdita. * * * * * * * sama ahiMsAno upadeza ApaNanuM mAMsa khAvAvALA loko paNa che. te mATe kevI tapazcaryA -
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ F * * * keTalAka sAdhuo paNa paheravAthI sAdhudhara vAmAM jarAye - tA. 15-5-55 prabuddha jIvana . jItI zakatuM nathI. je nagnatAne lakSamAM rAkhIne meM A carcA upADI che. te nagna sAdhuonI huM A vAta karuM chuM. hiMduonA "nAgA sAdhu| (tA. 1-1-55 nA prabudhdha jIvanamAM "digabara sAdhunuM nasatra ee nagnatA svIkArIne svataMtratA hAMsala karI che, paNuM A sAdhuoe ane anya AcAravizeSattAo' e mathaLA nIce pragaTa thayelA lekhane nagnatA svIkArIne potAnI svataMtratA kheAI che. balake parAdhInatAnI eDI anulakSIne lakhAyelA ane 1855 nA mArca mAsanA "jaina jagata' mAM ' apanAvI che. - pragaTa thayelA mahAtmA bhagavAnadInajInA hiMdI lekhanuM zrI. menAbahene hamaNAM ja muMbaImAM eka digaMbara muninA svAgatane varaghoDe * karI ApeluM saMkSipta rUpa nIce pragaTa karavAmAM Ave che. taMtrI), nIkaLyA hatA. saMbhaLAya che ke A varaghaDe kADhavAnI paravAnagI sarakAre jIva mAtra janme che tyAre nagna hoya che. pazu paMkhI nagna pahelAM te nahotI ApI, paNa pachI keTalAka zrImaMta AgevAnI janme che ane jIvanabhara nagnAvasthAmAM ja rahe che. manuSya buddhine lAgavagathI rajA maLI ane varaghoDo kADhavAmAM AvyuM. upayoga karI va vaDe aMga DhAMkavAno prayatna karyo. chatAM Ajeya A ghaTanAne uddezIne eka svAdhIna vicArake bahu ja vicArayukta kayAMka kayAMka evI alaga vasAhate che ke jyAM strI purUSa nagnAvasthAmAM eka lekha lakhe che. temAM emaNe ema batAvavAno prayatna karyo che ke ja rahe che. A vasAhatanA manuSya vastradhArInI duniyAmAM Ave che | "vartamAna duniyA eTalI sabhya banI gaI che ke Aje kaI nagna rahe e tyAre kapaDAM paherIne Ave che. AsAmanI uttare pahADI pradezamAM jaMgalIpaNAnI nizAnI gaNAya. prAcInakALamAM sAdhuo nagna pharatA hatA vasatI prajA "nAgA" jAti kahevAya che. A prajA nagna rahe che te tyAre sAdhAraNuM janasamudAya paNa lagabhaga ardhanagnAvasthAmAM rahetA e uparathI ja kadAca "nAgA" jAtivAcaka nAma banyuM haze. hiMduomAM hatA. tyAre nagna sAdhu viSe janatA eTalI badhI asahiSNu nahetI. gI keTalAka sAdhuo paNa nAgA sAdhu kahevAya che, kemake teo paNa nagna paNa AjanI sabhya duniyAne A hajAra varSa pIchehaTha karyA jevuM lAge. - rahe che. A sAdhuone vastra paheravAthI sAdhudharmamAM kaMI deSa nathI Aja sudhInI sAdhelI ApaNI sabhyatA upara pANI pheravI nAMkhyA lAgatuM, paNa hajAre naranArIonI vacce nagna ubhA rahevAmAM jarAye jevuM thAya." nagna rahevuM e pIchehaTha nathI : khacakATa ke zarama na lAgavI joIe e emanI mAnyatA che. jo upalaka dRSTie AjanI duniyAne joine kahevuM hoya te te vastrothI bharacaka rahevA chatAM paNa "digaMbara" nAme oLakhAte huM paNa e svAdhIna vicArakanI sAthe sahamata thaIne kahI dauM ke eka saMpradAya ApaNe tyAM che. temanA sAdhuone ApaNe zikhAkharI ke bhItAMbarI kahIe te ye harakata nathI. kemake agnizikhA ke oraDAnI "nagna rahevuM e jaMgalIpaNAnI nizAnI che. paNa je banatA ane banI gayelA banane vadhAre uMDANathI vicArIe te aneka prazno cAra bhate vaDe ja teo pitAnA zarIranuM TADhataDakAthI rakSaNa kare che. A sAdhuo krodha mAnanI bAbatamAM kadAca bIjA sAdhuo jevA ja ubhA thAya. bahuja ochAM kapaDAMe calAvavuM, pANakorA jevI jADI khAdI paheravI, ane carakhe calAve e paNa zuM tyAre nagnatAnA hoya, paNa brahmacaryanI bAbatamAM bahu kaDaka niyama pALanArA hoya che. yuga tarapha pAchA pharavA jevuM nathI ? grAma udyogane sajIva karavA e jo keI sAdhune kaccha paheravo paDe te temAM tene hiNapata lAge che. kemake tenA cAritramAM kaMI doSa lAge che te ja tene kaccha paheravAnI paNa pIchehaTha gaNAze. custa gAMdhIbhakata ane vinobAjInI hA mAM hA gurUAjJA maLe che. meLavanArAo paNa e ja koTimAM gaNAze. tyAre prazna AvIne e hiMdustAnamAM nirvastra rahevuM e tapasyAnuM eka aMga manAyuM che. ubhe rahe che ke AgaLa vadhIe chIe ke pIchehaTha karIe chIe tenI sImArekhA kayAM gaNavI? bahuja prAcIna kALathI A rivAja cAlyo Ave che. sikaMdarane sAdhu e svAdhIna vicArakanI kalpanA pramANe samayanI saDaka upara jo "DAyojinasa" ne meLApa thayA hatA. te nagna hatA. zAhajahAnanA samayamAM ApaNe AgaLa cAlyA jaIe te mane lAge che ke AjanI sabhyatA eka sAdhu samaMda bahu prakhyAta hatA. te janme yahudI hatA ane vyApArArthe e ApaNA Adarza sudhI pahoMcavAnA mArgamAM vacamAM Avate eka hiMdustAna AvyA hatA. pAchaLathI te nagna sAdhu thaI gayA. temanuM visAme che. jema caDhautara motInI eka mALAmAM zarUAtamAM jhINA rAjadarabAramAM paNa khuba mAna hatuM. hiMdu musalamAna vagere badhI ja mAtI hoya, vadhatAM vadhatAM barAbara madhyamAM sauthI moTuM motI hoya che komamAM temanA agaNita bhakata hatA. jumA masIdanI sIDI upara bIjA bhIkhArIonI joDe teo paDayA rahetA, paNa dharme musalamAna na ane pAchuM utaratAM cheka che. zarUAtanA jevuM jhINuM motI hoya te ja hovAthI maulavIoe temane digaMbara muninI kakSAmAM mUkI auraMgajeba mujaba manuSyane vikAsa paNa jaMgalI avasthAnI nagnatAthI zarU thaI che ? * dvArA phAMsI apAvI dIdhI. AjanI sabhyatAe pahoMce che, ane dhIme dhIme bAhya ADaMbara . sAdhu mArgamAM nagnatAnuM sthAna ThAThamATha vagere pAchAM ghaTatAM ghaTatAM jyAMthI zarU thayo hato tyAM ja AvIne aTakaze. Aje ApaNe tyAM nama sAdhuo che, paNa nagnatAnI bhAvanAnA jema vijaLIne pravAha jyAMthI zarU thAya che tyAM ja pAcho prANa temanAmAM nathI. je nagnatA aparigraha-nirmohatA-nuM nizAna pahoMcyA vinA (sarakaTa kaMpalITa thayA vinA) prakAza nathI Apato, te A hatI te nagnatA Aje hetuvihIna thaI gaI che. manuSya gRhastha dharma mujaba ApaNI sabhyatA paNa jyAMthI zarU thaI hatI tyAM pAchI nahIM choDI sAdhudharma svIkAre che, te eTalA mATe ke pote nigna thaI satya, pahoMce tyAM sudhI mAnavasamAja pote pitAne oLakhI zakavAnA nathI mAM AtmA, paramAtmAnA ciMtanamAM magna rahI zake. A hetu sAthe nagnatAne zuM saMbaMdha che te ApaNe joIe. ane vizvabaMdhutvanI bhAvanA paNa phelAvAnI nathI. pharaka eTale ja raheze dharmagrantha ane purANoe janaka ane bharatarAjAnA dRSTAnta ke. zarUAtanI nagnAvasthA tamasAviSTa hatI; aMtanI nagnAvasthA ApI sApha sApha zabdomAM kahyuM che ke paramAtmaciMtananA mArgamAM tejapUrNa haze. nagnatA avazya hovI joIe evuM nathI. ApaNI zarUAtanI nagnAvasthA hatI bALakanA jevI ajJAnapUrNa je dharma namratA vinA mukti nathI mAnate, ane nagna na rahI bALakanI nirvikAratAne ApaNe pUjA arNa nathI ApatA. paNa ApaNI zakavAnA kAraNe strInI mukita nathI svIkArate, te dharmanA graMtha meM aMtanI nagnAvasthA haze jJAnapUrNa. te nagna sAdhunI vItarAgatA samAna sArI rIte vAMcyA che ane mane khAtrI che ke A dharmagraMtha paNa 'jamAM vyavasthA lAvaze. tenI samatA samAjamAM zAMti sthApaze. tenI strImukita ke zudramukitane virodha nathI karatA. sAdhutA vadhAremAM vadhAre zrama ane ochAmAM ochuM levAne taiyAra haze. nirvastra sAdhupaNuM eka mukhya mArga che. badhA e mArge cAlI tenI haraeka kriyA samAjane koIne koI pATha ApanArI haze. jJAnapUrNa zake che. pahelA mArga eTale e saMkucita nathI paNa kAMTALe te A nagnatAne keI nagnatA kaheze ja nahIM. e te prakRtine pUjArI che ja. A mArgamAM paNa eTalI muzkelIo bharI paDI che tene kaI kahevAze, hiMdustAramAM paNa khuba mAnatA hatA. jumAM musalamAna nI sabhyatA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana tA. 15-5-55 = + A pramANe nagnatA e koI bihAmaNI ke patana tarapha laI eAchI paDe che. paNa have lekae rIvAjanA baLa upara eTalA badhA janArI vastu nathI. ane ApaNe jaMgalIpaNA tarapha jaI rahyA chIe pheraphAra karI nAMkhyA che ke ThaMDA prAMtamAM paNa loka ThIka pramANamAM evo Dara rAkhavAnI paNa jarUra nathI. digaMbara sAdhunAM vrata laI bese che. A badhI mArI carcA uparathI kaI ema na samaje ke huM e - sAdhu thavuM eTale parAdhIna banavuM vicArazIla lekhakane virodha karuM chuM, athavA te muMbaImAM je varaghoDe Aje digabara sAdhu kaI rIte svataMtra nathI. tene samAjanI nIkaLe te yogya hatuM ema huM mAnuM chuM. huM te mAtra A prasaMgane IcachA pramANe cAlavuM paDe che. nAnAmAM nAnI bAbata viSe paNa te laIne nagnatAnuM sarvAgINa vizleSaNa karuM chuM. samAjane Azrita che. sAdhune artha e ke parAdhIna banavuM. digaMbara muniavasthAne huM virodha nathI karatA te eTalA mATe aMtamAM mAruM kahevuM eTaluM ja che ke nagnatA e mAnava samAjane nahIM ke mane koIne Dara che. mane pitAne ghaNu vakhata nagna jIvana Adarza hovA chatAM AjanI namratAnuM kaI rIte samarthana thaI zake tema 'jIvavAno vicAra thaI Ave che. namratA mane game che, paNa nagnatAnA nathI. te badhI rIte AtmAne parAdhIna banAve che. saMbhava che ke koI dekhAvane huM duzmana chuM. Aja sudhInuM mAruM tamAma jJAna ane anubhava sAdhu mArI A vAta sAMbhaLIne hasaze ane kaheze ke "huM te keTale mane je satya lAge tene tenA nagna svarUpamAM samAja samakSa mUkavAnI sukhI chuM? mArA sukhano anubhava karyA vinA A mANasa mArA upara karaja pADe che. kadAca eka samaya evo haze ke jyAre nagnasatya TIkA kare che." te tene huM eTaluM ja kahIza ke "bhAI ! jema eka samAja aMgaLa mUkavAmAM bhaya hoya, paNa Aje tema nathI. Aje te zarAbI zarAbanA nazAmAM pitAne parama sukhI mAne che tenA jevuM nagnasatya jAheramAM mUkavuM e upayogI che-Avazyaka che. tamAruM sukha che." - sabhyatA ane saccAI sAthe nathI rahI zakatA maLa hiMdI: mahAtmA bhagavAnadInajI huM e nirNaya upara Avyo chuM ke sabhyatA ane saccAI sAthe saMkSipta anuvAda: menAbahena nottamadAsa nathI rahI zaktA. dharmomAM je dharma dekhAvamAM vadhAre ajjaDa. lAgata hoya tenA anuyAyIo vadhAre sAcA ane aparigrahI hoya che. acaurya zrAvikAzrama zarU thayuM che.. ke brahmacaryamAM paNa teo kama nathI hotA. mArA vicAra pramANe teo ' vidhavA, tyaktA ane anAtha sthAnakavAsI jaina bahenane svAzrayI * hiMsaka paNa ochA hoya che. kemake je dharmAcAryoe hiMsAmAM pApa kahyuM saMyamI ane sevAparAyaNuM banAvavA mATe muMbaI ghATakopara khAte che temanI ahiMsA Dayukta hoya che. temanA anuyAyIomAM hiMsA karatAM AgrA roDa upara A me mAsathI zrAvikAzrama zarU karavAmAM AvyuM che. vadhAre nIcatA, balAnI bhAvanA ane veranuM poSaNa thatuM hoya che. temAM dAkhala thavA IcchatI bahenoe nIcenA saranAmethI pravezapatra jyAre jaDa dhanuyAyIomAM A badhI burAIo ochI hoya che. maMgAvI barAbara bharI turata pAchA meklI ApavA. sabhya samAja ke pitAne saMskArI mAnatA dharmanA anuyAyIo TI, jI. zAha, maMtrI, pAyonI, muMbaI 3 dekhAvamAM saraLa lAgatA hoya che paNa temanuM dila kALuM hoya che. bAhya grAhakone vinaMti dekhAva ane pUjA pratiSThAnA ADaMbarathI pitAnuM aMtara chupAvavAmAM jyAre jyAre prabudhdha jIvananA grAhakenuM lavAjama purU thAya che, teo niSNAta banI gayA hoya che. matalaba ke ghaNIvakhata te teo tyAre tyAre temane vakhatasara khabara ApavAmAM Ave che. e mujaba pite paNa pitAnA aMtastalane jANI zakatA nathI. grAhaka tarIke cAlu rahevuM hoya te temaNe vArSika lavAjama rUA. 4 niyamonI pakaDa manIorDarathI mekalI ApavA ghaTe che ane cAlu rahevuM na hoya sabhya kahevAtA dharmoe pitAnA bhaktane evA te niyamanI te te mujaba tarata ja posTakArDathI saMghanA kAryAlayane jaNAvI jALamAM phasAvI rAkhyA che ke teo satya uccArI zaktA nathI. satya devuM ghaTe che, jenA taraphathI A mujaba kazuM karavAmAM AvatuM nathI belavA jAya te vyavahAra cAlI zake nahi. temanI upara vI. pI. karavAmAM Ave che, je kadi kadi pAchuM phare che AjanA sarakArI niyama paNuM evA che ke koIne sAcuM jIvana ane saMghane vinAkAraNa vI. pI. ne kharca thAya che. A paristhiti jIvavA nathI detA. je kAyade to e pApa che ane jarUra te pApa dhyAnamAM laIne naDyuM lavAjama mokalI ApavAmAM athavA cAlu raheche kemake temAM corI ane jUTha bane che te huM kahuM chuM ke Ajane vAnI nAmarajI lakhI mokalavAmAM koIpaNa grAhaka pramAda na kare pratyeka manuSya divasamAM keTalIvAra kAyadAno bhaMga kare che. are ! eTalI grAhakabaMdhuone namra vijJapti che. keTalIka vAte te evI che ke kAyado toDave e jANe rIvAja thaI saranAmAM sudharA, sarakhAM karA! gayo che. dAkhalA tarIke TAMgAmAM kAyadA karatAM eka mANasa vadhAre bese saMdhanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhakane vinaMti ke te polIsa tenA upara kesa kare che paNa eja piolIsa relvenA DabbAmAM 2. jI. nA lebala upara karelAM tamArA saranAmAM jatA rahe ane niyama karatAM anekagaNuM vadhArene beThelA jue che chatAM kaMIkaratI nathI. jyAre jyAre temAM kAMI paNa bhUla hoya athavA to pherabadalI karavAnI A rIvAjI cerI che. AvI aneka rIvAjI cerIo gaNAvI zakAya, hoya tyAre kAryAlayane vakhatasara jaNAvatA rahe. ane temAMthI polIsa ke pradhAna kaI bAkAta nathI. vyavasthApaka, prabuddha jIvana vadhAre kaphoDI sthiti che te brahmacArIonI, ke jeo sAdhunI jema-bhagavAnanI jema-pUjAya che. sAdhutvane niyama te teo ekavAra viSaya sUci laI le che ane pachI akaLAya che. pachI te sAdhutva choDe te e niMdAya bhagavAna mahAvIre upadezelo dharma hIrAlAla a. zAha 11 ane na choDe teye niMdAthI na bace. kharI vAta e che ke kaDaka niyamanuM mukatAmAM A na mAnavI ? (kAvya) gItA parIkha - pAlana saccAIthI thaI zatuM nathI. sudharelA kahevAtA dharmanA sAdhuo upara samucita jAherAtane maLI rahele AvakAra 14 vAraMvAra chApAomAM TIkAo AvyA ja kare che. digaMbara sAdhunA niyame sevA dvArA cita zudhdhi ? satabAla : 15 te eTalA kaDaka che ke koI tenuM saccAIthI pAlana karI zake ja nahiM. mahAvIrane vizvadharma kAkA kAlelakara 16 mane te evuM lAge che ke jemaNe digaMbara sAdhunA niyama ghaDayA temanI namratA ma. bhagavAnadInacha 17 IcchA ja evI haze ke koI sAdhu bane ja nahiM. A ja kAraNe zarU dAnavIra zrI meghajI petharAja zAhane hAdika dhanyavAda paramAnaMda 14 zarUmAM dakSiNamAM koI ekAda sAdhu dekhA detA hatA, kemake tyAM ThaMDI "mahAvIra vANI' (avalokana) lasukha mAlavaNiyA 20
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-1pa prabuddha jIvana dAnavIra zrI. meghajI petharAja zAhane hArdika dhanyavAda AphrikAvAsI zeTha meghajI petharAja zAhe karela rUpIA paMdara madado vagere vagere aneka lekepayogI pravRtio vyavasthita rIte hAtha lAkhanI bAdazAhI sakhAvatanA pariNAme jAmanagara khAte AgAmI juna dharavA mATe daza varSanI eka yojanA nakkI karelI che ane temAM saurASTra mAsathI zarU thanAra zrI. meghajI petharAja zAha tabIbI kelejanA makA- sarakArane saMpUrNa sahakAra che. khAsa karIne gaI sAlathI A pravRtio nanI zilAropaNavidhi tA. 12-4-55 nA roja rASTrapati vegamAM mUkelI che ane atyAra sudhImAM lagabhaga 37 prAthamika zALAonAM -. rAjendraprasAdanA zubha haste thavAnI hatI. paNa nAdurasta tabiyatanA makAne pharanIcara sAthe taiyAra karIne sarakArane sepelAM che ane 100 lIdhe teo AvI na zakyA ane temanA badale saurASTranA rAjapramukha thI 125 pachAta varganA vidhArthIo mATe chAtrAlaya tathA hunnarazALAnuM nAmadAra jAmasAhebanA hAthe e ja divase e zilAropaNavidhi makAna paNa taiyAra thaI gayela che, je sarakAre saMbhALI lIdhela che, ane karavAmAM AvI hatI. A prasaMge meghajIbhAIne aMjali ApatAM jenuM nAma "mahAtmA gAMdhI sarvodaya chAtrAlaya" rAkhela che. nAmadAra jAmasAhebe jaNAvyuM hatuM ke "zrI. meghajIbhAI karaNa uparAMta Aje A meDIkala kolejano pAyo naMkhAya che. vaLI seMkaDe dAnezvarI ane balirAjAnI yAda Ape che." zrI. jAmasAheba, vidhArthIone ziSyavRtio ane sAdhAraNu rAhatanAM anekavidha kAmo kigresa pramukha zrI DhebarabhAI tathA saurASTranA mukhya pradhAna zrI. rasikalAla atyAra sudhImAM karelAM che ane cAlu che. Aphrikana vidyArthIone paNa parIkha taraphathI maLelAM abhinandanane javAba ApatAM zrI. meghajIbhAIe bhArata sarakAranI bhalAmaNa anusAra ziSyavRtio apAya che. vaLI jaNAvyuM hatuM ke - eka prasUtigRha ane hospITala tathA 14 prAthamika zALAonA , "svarAjya AvyA pachI saurASTra sarakAre saurASTrane samRdhdha banAvavA makAnanuM kAma atyAre cAle che. AphrikAmAM paNa e ja pramANe mATe egya prayatna karyo che ane A koleja keLavaNI ane vaidakIya kSetre judIjudI paNa e prayatnanA eka pariNAmarUpa che. kalyANakArI pravRtio cAle che" sarakAra te pitAnI pharaja bajAve e A nivedanamAM jaNAvela eka karoDanI svAbhAvika che. paNa janatAmAMthI sau koI sakhAvata samayAntare aDhI karoDa sudhI pitAnI zakti pramANe rASTraghaDataramAM phALo. pahoMcavA saMbhava che. AvI asAdhAraNa udAratA Ape te ja e ghaDatara eka divasa saMpUrNa dAkhavanAra zrI. meghajIbhAIne mAtra jaina thAya ane e rIte ja Aje huM paNa mArI samAjanA ja nahi paNa vizALa janasamAjanA zakti pramANe kAMIka kALA ApAne kRtArtha aneka dhanyavAda ghaTe che. pitAne maLelI thAuM chuM. saMpatine dIrdhadaSTipUrvaka ane vyavasthita "huM te eka gAmaDAmAMthI AvuM chuM. janA vaDe temaNe je sadupayeAga karyo che varSo pahelAM AjIvikA mATe paradeza gayele te AjanA zrImAnene anukaraNa karavA yogya ane IzvarakRpAthI vyApArika pravRtimAM phaLIbhUta che. pote karelA dAnamAMthI ubhI thayelI ane the. mAnuM chuM ke mArI kamANI e mAtra pitAnA nAma sAthe joDAyelI kaI paNa mArI nathI paNa mArA rASTranA bhAI bahenane saMsthAne tenA cAlu nibhAva mATe kadi paNa tathA je dezamAM meM mukhyatve Arthika vyavasAya : bahAra hAtha laMbAva na paDe e kare che te dezanA vatanIone paNa temAM zrI. meghajIbhAI khAsa Agraha dharAve che hisso che. Aje A meDIkala koleja mATe -ane tethI AvI dareka saMsthAonA nibhAmArI zakti mujaba madada ApIne teone vanI kula javAbadArI saurASTra sarakArane zire hise ja huM cukavI rahyo chuM. emAM koInA rahe-e prakAranI goThavaNa temaNe sarakAra para upakAra nathI karate paNa mArI pharaja ja sAthe karelI upara mujabanI yojanAmAM . bajAvI rahyo chuM. A meDIkala koleja eka divasa samagra hindustAnamAM samAviSTa karI che. saurASTramAM ATalA moTA pAyA uparanI sakhAvata : eka viziSTa saMsthA thaze te divase huM jyAM hoIza tyAM khuba prasanna sauthI pahelI che. zrI. meghajIbhAIne ApaNuM sarvanA antaranA abhithaIza. nandana che ane temanA hAthe AvAM aneka dAne ane te dvArA jana- "have huM dhaMdhAkIya badhI pravRtiomAMthI sadaMtara nivRtta thaI sevAnAM kAryo vividha kSetre thatA rahe evI ApaNI zubhecchA ane gayela chuM. mane koI vyApAramAM rasa nathI tema koI jagyAe aMgata prArthanA ho ! - paramAnaMda Avaka nathI, ane mArI bAkInI jIMdagImAM koI vyApArika pravRtimAM zrI javAhira prInTIMga presa pratye AbhAranivedana nahiM paDavAne meM nirNaya karyo che. lokepagI sevAkAryamAM mArI zakti chellAM doDha varSathI prabudhdha jIvana zrI. javAhira prInTIMga presamAM mujaba tana-mana-dhanathI phALo ApIne bAkInI jIMdagI vItAvavAnI chapAtuM hatuM. te presamAM bahu kAma rahetuM hovAne lIdhe prabudhdha jIvana mArI jijJAsA che. vakhatasara chApI ApavAnuM temane bahu muzkela paDatuM hatuM-Arthika AphrikAmAM "ema. pI. zAha cerITebala TrasTa" nAmanuM eka TrasTa dRSTie paNa, saMbhava che ke, temane kadAca paravaDatuM na hoya. pariNAme meM kareluM che ane ahiMA paNa "meghajI petharAja zAha cerITebala te presa choDavAnA saMcAge ubhA thayA. tA. 1-5-55 nA aMkathI zrI kacchI vizA ozavALa prinTIMga presamAM prabudhdha jIvana chapAvavuM TrasTa" nAmanuM drasTa banAvela che. e TrasTanA Azraya nice paramezvaranI zarU karyuM che. A prasage chellAM doDha varSa daramiyAna presanA mAlIka kRpA haze te judI judI keLavaNI-vaidakIya ane bIjI jarUrI sAmAjIka zrI jeThAlAlabhAIe tathA menejara zrI kezavajIbhAIe aneka agavaDe pravRtiomAM daza varSa daramyAna lagabhaga eka karoDathI vadhu rUpiyA veThIne amAruM prabuddha jIvana saMbhALyuM ane khAsa karIne gayA naveMbara kharcavAnI yojanA vicArI che. saurASTranA gAmaDAomAM prAthamika zALA mAsamAM prabudhdha jIvanane vizeSa aMka rAta divasa presa khulluM rAkhIne bAlamaMdira-vikAsagRha-hAIskula, vAMcanAlaya, vidyArthIo mATe chAtrA ' ane khUba takalIpha veThI temaNe chApI ApyuM te mATe A rItanA temanA satata saddabhAvabharyA vartana ane vyavahAra mATe ame te ubhaya la, kanyAgurUkuLa, kolejo, ziSyavRtio, davAkhAnAMo, prasutigRha, badhuo pratye UMDe AbhAranI lAgaNI pragaTa karIe chIe." TI. bI. hospITala, garIba lokone anna, vastra nANAMnI sAdhAraNa tatrI: prabuddha jIvana
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-5-55 mahAvIra vANI" prAkRtano hindI kare che. A pahelAMnI badhI AvRttimaya ja paNa enuM pariNAma paNa ane vivecanA AttinI viroSatA temAM umeravAmAM paristhiti AvI nA pracAra paNa e siddha kare jaya che..A che te mahAvIra vANI ne gurUgranthinI vAta na hatI. A ja A mArganI vizeSatA che ane ethI ja e mArgane pracAra eTalo badho tIvra gatithI thayo ke fsaMpAdaka--5. zrI becaradAsa dozI, prakAzaka-zrI manasukhalAla vedAnuyAyIomAM tenI paryApta asara thaI ane ene pariNAme ja vaidika tArAcaMda mahetA, nepacyana esyoransa kaMpanI, 104 epale sTrITa, dharme gItA je grantha prApta karyo che. e che te vaidika graMtha, paNa tenA muMbaI-1, kIMmata rUA. deDha.] upara zramaNa vicAradhArAne puTa hovAthI te lokabhogya thayuM che. eTaluM ja nahi mahAvIra vANI e pustakanI A pAMcamI AvRtti che, eja paNa enuM pariNAma e paNuM AvyuM che ke Aje gItApAThI ghare ghare tenI upayogItA siddha kare che. A pahelAMnI badhI AvRttiomAM mULa maLaze paNa vedapAThI AkhA bhAratavarSamAM paNa gaNyAM gAyAM ja prAkatane hindI anuvAda ApavAmAM AvyA hatA ane A pAMcamImAM paristhiti AvI hovAthI mahAvIra vANImAM upasthita karela vacanane gujarAtI anuvAda che. A AvRttinI vizeSatA temAM umerelAM navAM maLatAM ja vacane dhammapada ke gItA ke mahAbhAratamAM maLe temAM Azraya TippaNo ane vivecanamAM che. uparAMta AmAM bhagavAna mahAvIranuM pAmavA jevuM nathI. na maLe te e ja Azcarya gaNAya. paMtijIe saMkSipta jIvana paNa pacatara pAnAmAM ApavAmAM AvyuM che ane evA vacanonI tulanA pitAnA TippaNamAM ApI che te jotAM koI paNa svAmI AnaMde lakhela "vItakanI rAta vItI' ethI te prabudhdha vAcaka samajI zakaze ke temAM mAtra vicAranuM ja sAmya nathI paNa vacananuM jIvananA vAcako paricita ja che. paNa sAmya atyadhika che. e ja batAve che ke e badhAnuM mULa sutra jainenuM bAIbala, jainenI gItA, jainenuM dhammapaMda karyuM evA eka ja che ane te che zramaNanI vicArapraNAlI. A uparAMta paMDitajIe - ponA uttaramAM jaina AgamAmAMthI saMkalita karIne mahAvIra vANI" prIstI dharmanAM ane IslAmanAM vacane paNa sarakhAmaNImAM AvyA che: rUpe A pustaka 5, zrI. becaradAsajIe taiyAra karela, tene pracAra paNa sajIe teyAra karela, tenA pracAra paNa e siddha kare che ke je koI dharmasAdhanA lakavyApta thavA mAge che te ' ThIka ThIka thaye. eTale have A gujarAtI AvRtti vakhate pIDitajIe kevI eka ja mAge jaya che. navesarathI tethI vyAkhyA karavAnI AvazyakatAne anubhava karyo. gItAnI vede e je brAhmaNa paraMparAnuM kAvya che te mahAvIra vANI e aneka vyAkhyAo hatI ja, chatAM paNa jema zrI tilakane tenI samayAnukUla zramaNa paraMparAnuM mahAkAvyuM che ane gItA brAhmaNa-zramaNanA samayanuM vyAkhyAnI AvazyaktA jaNAI ane gAMdhIjIne paNa pitAnI mAnyatAone maha-tara kAvya che. A tathya ApaNu sAMpradAyika abhinivezane kAraNe prakaTa karavAnuM vAhana gItAne banAvavAnuM yogya lAgyuM ke A jainenI lagabhaga ApaNe bhUlI gayA chIe. mahAvIra vANInI A navI vyAkhyA gItA paNa Adhunika vyAkhyA vinA rahevI na joIe ema paMDitajIne e tathyane ArbhIita kare che. ane e dRSTie dhArmika granthanI lAgyuM haze. tethI temaNe paNa A mahAvIra vANIne AjanI sarvodayalakSI cakAsaNI karavA aMgulinirdeza kare che. samaye samaye AvA prayatna thayA ja che ane Avazyaka paNa che. vicArasaraNIne pacAvIne tenI vyAkhyA ane vividha TippaNo sarvodayanA anyathA sAMpradAyika viSane agni satata saLagyA ja kare. e agnine samarthanarUpe lakhyAM che. pariNAme bhagavAna mahAvIranAM vacanone je olavavAnuM kArya AvI vyAkhyAonuM che. sAMpradAyika AcAryo satata saMkucita artha Adhunika jainemAMnA keTalAka kare che ane lekepayogI e ja prayatnamAM rahe che ke temanA dharmamAM je kAMI che te anyatra nathI zubha pravRttine je virodha kare che tene A vyAkhyA paDakArarUpe che. ane tethI temane dharma zreSTha che evuM lAke--mAnatA ja rahe. temanA AjathI aDhI hajAra varSa pahelAMnA bhagavAnanA vacanemAM paNa AvI evA beTA ahaMbhAvane vAravA AvI vyAkhyAo Avazyaka che. AvI - sarvodayakArI vyAkhyAnI zakyatA che enI pratIti vivecana vAMcanArane - vyAkhyAo AjanI nathI. upalabdha sAhityamAM prAcInatama vedamAM paNa thayA vinA raheze nahi. mULavacane je ApavAmAM AvyA che tenI jyAre ema kahevAmAM AvyuM ke "p sad vijhA vasudhA vati'-tyAre AsapAsa te te granthomAM evuM dhaNuM maLI AvavA saMbhava che, je e paNa A prakAranI ja vyAkhyA karavAno eka prakAra ja hato ema AvI sayakArI vyAkhyAnA virodhamAM upasthita karI zakAya ema che. mAnavuM paDe che, kAraNa e samayamAM paNa eTalA badhA devAnI mAnyatA ane ethI ja te AjanA senagaDhanA saMtane ke AcArya tulasIne vadhI gaI hatI ke sau potAnA devane sarvazreSTha kahetuM. tyAre ApaNA bhagavAnane upadeza ahiM batAvela vicArasaraNInA virodhamAM ja hoya - paMDitajInI jema keI RSine kahevuM paDyuM ke bhAI, tatva to eka ja ema lAge che. paNa e badhAmAM mULa zuM ane pachInuM zuM enI che, paNa tenAM ja A badhAM vividha nAmo che. madhyakALamAM jinasahastranAma, cakAsaNImAM paDavA jaIe te koThI dhoI kAdava kADhavA jevuM ja bane.. zivasahastranAma ke viSaSNusahastranAma jevAM stotro racavAnuM prayojana paNa eTale bhagavAna mahAvIrane je ApaNe sarvodayakArI pravRttinA agra datarUpe e ja che ke ApaNe je parama tatva viSe paraspara laDIe chIe te jevA mAgatA hoIe te ahiM Apela vyAkhyAne svIkAryA vinA bIja vastutaH eka ja che, nAma mAtra bhinna che. e paraMparAmAM A mahAvIra raste nathI. kAM te ApaNe bhagavAna mahAvIrane ekAMta nivRttinA vANInI navI vyAkhyA bese che. e bala ApaNe paMDitajInA aNu upadezaka mAnavA rahyA ane kAM te sarvodayakArI pravRttinAM agradUta. jene chIe. ane tevI vyAkhyA lakhavAnI temane preraNA karanAra bhA je rU5 gamatuM hoya te bhagavAnanA te rUpane pracAra karI zake che. paNa manasukhalAla mahetAnA paNu. pustakanA kadanA pramANamAM tenI kIMmata. AjanI Ama prajA te sarvodayane svIkAre che eTale tene to bhagavAnanuM 'ochI ja che. eTale harAI jijJAsubhAI e kharIdI paNa zake che. sarvodayakArI rUpa ja gamaze emAM saMzaya nathI. dalasukha mAlavaNiyA ' veda pachInA kALamAM upaniSadamAM ApaNane AdhyAtmika sAdhanane tA, ka.: A pustakamAM rahI gayela hakIkatadoSa tarapha paMDita uSa:kALa dekhAya che. paNa e samagra AdhyAtmika sAdhanAnuM vyAvahArika jIe svayaM mAruM dhyAna doryuM che te sudhArI levA vAcakone vinaMtI che. rU5 samagra bhAratavarSamAM ane samagra mAnavajAtimAM vyakata karavAnuM zreya pR. 58 mAM gozALA upara zIta lesyA mUkI ItyAdI vAkaya che te zramaNone che. enI pratIti ApaNane jana Agame ke pAlipiTakonA anAvazyaka che. ene maLatI ghaTanA bhagavAnanA chadmasthakALamAM banI hatI. adhyayanathI thAya che. bhagavAna mahAvIra ane budhdhane prayatna, AdhyAtmika prabuddha jaina tathA prabudha jIvananI junI phAila sAdhanAnI gUDhatAne dUra karI, tene samagra lekavyApI pracAra kara hoya prabudhdha jaina tathA prabudhdha jIvananI junI phAIlene je te kevI rIte karI zakAya enA mArganI zodhane hate. banne mahApurUSoe khapa hoya tene saMdhanA kAryAlayamAMthI maLI zakaze. dareka phAIlanI je mArga te pratyeka mAnava svIkArI zake, samajI zake ane kIMmata rU.. 6 ane pisTeja rU. 8-11-0 paDaze. AcarI paNa zake-evI zakayatAvALA hatA. emAM koI rahasya ke * 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI 3. muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI 9. Te. naM. 34628,
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa naM. B 4ra66 vArSika lavAjama rUA. 4 prabuddha jIvane pra. jene varSa 14-pra. jIvana varSa 3 aMka 3 muMbaI, juna 1, 1955, budhavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala: ATha AnA maniamom am am mutaMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA am eramamam an RSabhadeva caritra-citrAvali cAreka mahInA pahelAM "kumAra" mAsikamAM pragaTa thayelI keTalIka upara bhagavAnane IndrAdi de vaDe karavAmAM Avate abhiSeka, lagnaprasaMga, vigate ane sAthe namunAnAM DAMka citro uparathI prastuta citrAvali dIkSA grahaNu, ane kevaLajJAnaprApti, tathA samavasaraNanI racanA-A taraka mA sauthI prathama dhyAna AkarSAyeluM. pachI te khabara paDI ke prasaMgenI kalpanA ane varNana anya sarve tIrthakaronA caritramAM ekae dvisamAM A citranuM zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI sarakhAM jovAmAM Ave che. trIjA citramAM nIcenA bhAgamAM kuMbhakArAdi amadAvAda khAte eka jAhera pradarzana goThavAyuM hatuM ane e citro kaLAnuM zikSaNa, pAkakaLAnuM zikSaNa ane tyAra bAda lipivijJAna, gaNita pAchaLa bahena zrImatI TAgera ane prasidhdha baMgALI citrakAra zrI gopena- zAstra Adi vidhAenuM zikSaNa ApatAM traNa piTAcitre bhagavAna rayanI lagabhaga traNa varSanI mahenata hatI ane rU. 30000 jeTalI RSabhadevanA caritranI eka viziSTa bAju raju kare che. jaina zAstro meTI rakama peDhI taraphathI A citro taiyAra karAvavA pAchaLa kharacavAmAM mujaba mAnavI jIvananI sabhyatAne pAye nAMkhanAra bhagavAna RSabhadeva AvI che. Ave jenI pAchaLa zrama levAmAM Avyo che ane A che. teo aitihAsika yuganI keI vyakita nathI. purANutama kALa sAthe jenI pAchaLa dravyane vyaya karavAmAM AvyA che te citrane vizALa temanA astitvane saMkalita karavAmAM AvyuM che. mAMsAhAra, jhADapAna ane janasamAjane paricaya karAvavAnA hetuthI meM peDhInA pramukha zeTha kastura- kuLayla upara nabhatA mAnavasamAjanA jIvanamAM khetI AvI. kAmavAbhAI lAlabhAI pAse evI mAMgaNI karI ke prastuta cinA blekasa saNa pedA thayAM, rasoi pakavavAnI samajaNuM AvI, agninA upayoganuM peDhI taraphathI pUrA pADavAmAM Ave te prabuddha jIvanamAM ame e bhAna thayuM. rahevAnAM ghara ubhAM thayAM, lipi sarajANI, lekhana ane citrane sArA kAgaLa upara ane sundara rIte chApIne egya prasidhdhi gaNitane prAraMbha thayo, lagnasaMsthAnI zarUAta thaI ane mAnavI svecchAApIe. e khAtara eka Akho aMka rokavA paDe che tema karavA cArI maTIne saMyamI banyA-AvI samAjaracanA ubhI thatAM sadIo sudhInI paNa meM taiyArI batAvI. zrI kasturabhAIe amArI A mAMgaNIne pasAra thaI haze. sadIonA A ItihAsane jaina zAstrakAroe ' eka sadbhAvapUrvaka svIkArI. ja vyaktivizeSamAM kendrita karyo che, AjanI sabhyatAnA temane nirmAtA kapyA che, ane virATa prabhutva arpaNa karela che ane temane ApavAmAM tyAra bAda prastuta aMkanA Ayojanane prazna sAme AvIne ubhe Avela AdinAtha athavA te AdIzvara nAma A rIte sArthaka karyuM che. rahyo. zeTha kasturabhAIe amArI mAMgaNI maMjura te karI paNa bhagavAna RSabhadevanA caritra sAthe joDAyelI A viziSTa kalpanA temane meTAM citronI chabIo uparathI cesa sAIjhanA bleka taiyAra karavA, anya tIrthakarathI judA pADe che ane e viziSTa kalpanAnuM sUcana trIjA tene suyogya rIte goThavavA, ane tenI zaili ane vastunI yegya naMbaranA citranA nIcenA bhAgamAM rahelAM traNa peTAcitromAM karavAmAM samajaNa ApatA ullekha tathA lekhe yathAsthAne mUkavA-e mArA mATe AvyuM che. taduparAnta pahelA citranI banne bAjue cha cha nAnA peTAati muzkela kAma hatuM. jyAre bloka purA pADavAnI javAbadArI peDhI citramAM bhagavAna RSabhadevanA pUrva bhavanA prasaMgo AlekhavAmAM le che te tenI goThavaNI ane chApaNI paNuM koI mudraNaniSNAtane AvyA che. eTaluM bAda karatAM prastuta citrAvalimAM raju karavAmAM hAthe ja thavI joIe ema mane lAgyuM, ane te mATe mArA mitra AvelA sarva prasaMge anya tIrthaMkarane lagabhaga ekasarakhA lAgu paDe che. zrI bacubhAI rAvata-kumAranA taMtrI-ne meM yAda karyo. temaNe A AkhI - kalpasUtranI aneka hastalikhita pratamAM ceksa zalinAM citro javAbadArI premabhAve mAthe upADI lIdhI ane aneka rokANo vacce A kArya saphaLatApUrvaka pAra pADayuM. temaNe A kAma mAthe lIdhuM ne jovA maLe che. Ane sAdhAraNa rIte jaina zaili tarIke athavA te jaina kaLA tarIke oLakhavAmAM Ave che. AnuM vizeSa vizleSaNa A hota te AvuM sundara AyeAjana thaI na ja zakta. aMkamAM anyatra ApelA mArA mitra zrI ravizaMkara rAvaLanA lekhamAM A rIte muMbaI jaina yuvaka saMdhanI sAmAyika pravRttimAM eka karavAmAM AvyuM che. A zilimAM mAnavInI mukhAkRtinuM deDha cakSavALa sImAcihana rUpa lekhAya evA A aMkanuM nirmANa zakaya banyuM. Alekhana ApaNuM khAsa dhyAna kheMce che. A citromAM raju A mATe ANaMdajI kalyANajInI karavAmAM AvatA pAtro ApaNI peDhI tathA tenA pramukha zeTha sAme nahi paNa bAjue jotA kasturabhAIne huM jeTale aNI hoya evI rIte meTA bhAge chuM teTale ja zrI bacubhAIne huM citaravAmAM Ave che. jene RNI chuM. e bannene saMdhanA aMgrejImAM prephAIla" kahe che. maMtrI tarIke ane prabudhdha jIvananA e rIte jonAra mANasanI taMtrI tarIke A sthaLe antaH paraspekaTIva-pratyakSa parimANu karaNapUvaeNka AbhAra mAnuM chuM. nA dharaNe ApaNane eka AMkha dekhAvI joIe. paNa kalpasUtranA A suyoga ane sahakAranA lahIe athavA citrakAro pariNAme prabudhdha jIvananA phalaka eka AMkhanI bAjue nAkanA upara jainonA Adi tIrthakara khUNA AgaLa eka bIjI zrI RSabhadevanA jIvananA viziSTa aDadhI AMkha dorIne pAchaLa prasaMge citrAkAre raju karatAM huM rahelI AkhI AMkhanuM sUcana atyanta AnaMda anubhavuM chu. karatA hoya che. Ane doDha cakSunI pRSTa 24-25 upara ApelAM zili tarIke oLakhavAmAM Ave DAbI bAjunAM 1, 2, 3 ane che. taduparAMta kalpasUtranAM citro jamaNI bAjunAM 4, 5, 6 evI : ch: saMkhyAMkavALA citromAMnA dhaNA A aMkamAM anyatra ApelA bhagavAna RSabhadevanA jIvanaprasaMgenAM citro paikI citra naM. 1mAM driparimANavALAM hoya che kharA prasaMge sarve tIrthaMkarane temanA pUrvajIvananI je bAra takatIe ApelI che, temAMnI eka takatI ahIM mATI karIne eTale temAM vastunI ghanatA lagaSNa samAna che. 14 svapnanuM batAvI che. emAM bhagavAnanA chaThThA bhavanA prasaMganuM Alekhana che, jenuM vigatavAra varNana karavA mAmA nA lai ane dazana, janma bAda merU parvata A aMkanA pRSTha 26 upara pahelA kAlamanA nIcenA bhAgamAM ApavAmAM AvyuM che. (anusaMdhAna pAnuM 28). IT IS EA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22. pra. 24 uparanA pahelA ja citramAM DAbI-jamaNI bAjue rekhAMkanamAM bhagavAna RSabhadevanA pUrvajanmanI takatIo ApI che te paikI traNa che Aga 60 ... " jamanI takatIo maTI karIne tenA varNana sAthe e ja pRSTha para ApI che. tene anusaMdhAne AgaLa janmanI cAra takatIo A nIce ApI che. temAM DAbI taraphanI pahelI takatImAM bhagavAna cethA bhave bhegavilAsamAM magna rahetA mahAbala rAjA hatA tyAre emanuM eka mAtrAnuM bhagavAna zrAdhI . AyuSya bAkI rahetAM dharmamaMtrI svayaMbuddhane dharmopadeza emane samajAI jAya che ane pite pratrajyA le che tenuM citra che, tenI joDe, bhagavAna pAMcamA bhave lalitAMga deva tarIke janmelA tyAranuM zrIprabha vimAnamAM patnI svayaMprabhAdevI sAthenuM temanuM citra che. nIce DAbI tarapha, ravayaMprabhA prAcIna graMtha gujarI jatAM citAmana rahetA lalitAMgane ene maMtrI bhAvi ravayaMprabhA batAve che, je atyAre aMbaratilaka parvata upara yugadra muni pAse dharmajJAna letI daridraputrI nirnAmikA che. tenI joDenA citramAM bhagavAnanA chaThThA bhavane prasaMga che, jemAM sukhamaya lagnajIvana gALyA pachI pati patnI vajUdha ane zrImatI pravajyA levAnI IcchA karatAM dekhADavAM che, citrakAra zrI zrImatI na ja na ta ra aa tAlApa A citramALA je mukhya cha cine 1 S: ABLE ka ro . . . ApyAM che. ahIM te temAMnA keTalAka JET / kalamanI vizadatA tathA prAcIna zaikSa - A kaeNlamamAM nIce paheluM ciH | bhAga che, jemAM mAtA marUdevAnI ! prApta evA jIvanasiddha bhagavAnanuM che. DenAM kaeNlamanAM bAkInAM che ke F== =ArA para che . ka . . ra - - che ke potAnA . . " - " mAre
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 tA. 1-6-55 prabuddha jIvana keda jaina granthacitranI kaLAno vistAra zatruMjaya upara puMDarIkajI maMdiramAM athavA evA keI gya sthaLe mUkavA mATe zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe citrakAra zrImatIbahena TAgora tathA zrI gepena rAya, pAse bhagavAna gaSabhadevanA caritranA cha jIvanaprasaMgane anulakSIne je meTA kadanAM citro taiyAra karAvyAM che te, e peDhInA saujanyathI, A aMkamAM cA2 pRSaThAnA vastAra para ApIe chIe. mULa lagabhaga 644 phUTanA kadanAM, ane prAcIna jaina graMthacitronI paraMparAe pUrNaraMgamAM karelAM e citronI A ekavaNuM chA5, bhagavAnajIvanakathAne pavitra umeSa to rajU kare ja che. Aje "gujarAta-kaLA" tarIke oLakhAtI e prAcIna kaLAnI aitihAsika rUparekhA sAthe paricaya, gujarAtanA prasiddha citrakAra ane kalAguru zrI ravizaMkara rAvaLe (A citre amadAvAdamAM pradarzita thayAM tyAre) karAve te A nIce ApIe chIe. -taMtrI]. - ratanA pratyeka dharmasaMpradAyanI kathAomAM ane lokasAhityamAM citrakaLAnA saMparkathI vaMcita heI na zake. ajaMtAnA chevaTanA kALanAM " citrane viSaya khUba paricita hatA. bauddha ane jaina sAhitya citromAM paNa utarI gaelI rUDha zailI ane kSa Alekhana jovA maLe temaja kathAo citrayukta vaNothI bharapUra che, tethI ja jana graMtho jeTalI che. te sAthe kelAsanI eka chatamAM deDha cakSuvALAM pAnuM citra che jenI cAnI pracuratA bIje nathI. A citraprakAra upara I. 1913mAM najIka mA 9mAra lakheluM che. A 'bhaja paramAra' agiyAramA saikAne temanInA vidvAna De. haramananuM prathama dhyAna acAyuM; pachI 1914mAM siddharAjane purogAmI saMskArasvAmI bheja hoya te tenI spardhA karatA che. AnaMda kumArasvAmIe tene vyApaka prasiddhi ApI. siddharAje graMthe tathA citrono paNa pUrNa samAdara karyo ja hoya. A citrazailInA prathama namUnA na kahapasUtro ane kAlakakathAmAM jaina graMthAgAramAMnI keTalIka jajUnAmAM jUnI citrapaTalIomAM maNe joyA eTale tene prathama 'jana kalA" tarIke oLakhAvI; paraMtu ajaMtAnA maraDa dekhAya che. tenA svarUpamAM ajaMtAnA aMgabhaMge ke .925mAM sva. kezavalAla dhruva saMpAdita rasika kAvya 'vasaMta vilAsa' lAlitya nathI, paNa akSaralekhananI peThe jhaDapathI AkAra letI kaDaka catrapaTamAMnAM e ja zilInAM paMdaramA sikAnAM citra parathI zrI nAnAlAla ane ekasarakhI rekhAothI banatI arthavAhI DhabaddhatA che. e rUpe hatAe pratipAdana karyuM ke e zailI mAtra sAMpradAyika nahi, paNa janasAdhA- ane AkAranAM khokhAM kaI ustAda hAthe taiyAra thayAM hoya ane paNamAM jANItI thaelI gujarAtanI viziSTa zelI hatI. te pUrve 1923mAM pachInA citrakAroe tenI prAcInatA ane sAMpradAyikatA sAcavavA mAM lekhake paNa te citrone gujarAtanI taLapadI zilI tarIke 'hAjI- te pramANe ja hAtha ghUMTI lIdhuM hoya ema spaSTa lAge che. vakhata jatAM mAraka-graMtha'nI eka noMdhamAM oLakhAvelAM. te pachI te "bALagapALa citrAnAM pAnAM para hAMsiyAmAM nAnAvidha velabudi, janAvaro ane tuti', "caMDIpATha' vagere aneka citrayukta graMtho maLI AvatAM e hakI- paMkhIo vagerenAM suzobhanathI vividhatAvALA graMthe thayA che, chatAM pAtro tane pUro Teke maLI gayo. paraMtu te sAthe baMgALa, nepALa ane dakSiNa- ke prasaMgonAM citra badalAyAM nathI. raMge parimita hoya che, paNa te badhAfinI 11mAthI 13mA saikAnI je citra prate maLI temAM paNa e ja zelI- ne sarasa meLa karavAmAM AvyA che. pAchaLanA samayamAM jo ke suvarNathI | vistAra dekhA; ane have e zailI mughala kaLAnA udaya pahelAMnI tenuM avuM karaNa vadhyuM che, paNa pahelAMnAM citronI svasthatA ane laya zcima bhAratamAM khUba ja pracalita kakaLA tarIke sarvamAnya thaI che. temAMthI eka che. chatAM A citronI khUbI e che ke sAmAnyamAM kaLAnuM svarUpa mULa kyAMthI uddabhavyuM te vize aneka tarka sAmAnya mANasa te joIne tenuM vastu grahaNa karI zake che. vAstavika gayA che. gujarAtamAM je jUnA namUnA maLe che te jaina graMthAgAramAM darzana karatAM lAkSaNika darzana A citraNAnA niyamomAM pradhAnapade che. civAelA teramA sikAnAM tAlapatra para che, paraMtu nizIthacUrNa' vagere bhAratIya citrakaLAnA itihAsamAM gujarAtano nAmollekha nahotA, iAnA ullekha pramANe navamA sikAmAM evA graMthe hatA ane nakale paraMtu madhya yuganI A citrakaLAnA namUnA bahu pramANamAM gujarAta tAranArAoe paripATI sAcavI rAkhavA khAtara temAM kazo paNa sudhArA mAMthI ja maLyA hovAthI gujarAtane tenuM gaurava prApta thayuM che. enI A pheraphAra karyo nahoto. teramA saikAnI pratAnAM ane paMdaramA saikA sarjaka ane preraka zakti dvArA gujarAtanI kaLAmAM navasarjananA pAyA tenAM citro vacce citrakalanA, citravidhAna ke Alekhana-prakAramAM maMDAtA joI koI paNa gujarAta premIne AnaMda thaze. zrI. zrImatI bahena zo paNa pharaka paDato nathI tethI e prathAnI sAbitI maLe che. TAgora tathA zrI gopena rAye A kaLAnuM hArda apanAvI bhagavAna RSabha eTale ema manAya ke siddharAja agara te pahelAMnA samayamAM e devajInA jIvanaprasaMga para pitAnI kalama vikasAvIne je citrapa karyo yaMtrakaLAne mULa saMskAra khAyA haze ane rUDhiparaMparAe temAM apa- che tenI pAchaLa jene citrakaLAnA sakAonA vaibhava ane sarakAranI za prakAra Avyo haze; chatAM keTalIka pratomAMnI saMskArI kalama ane bichAta pratyakSa dekhAya che. emAMnI citramaMkalana, pratIke, vezabhUSA, khAlAlityathI lAge che ke eka vakhata ghaNA niSNAta hAthae tene abhina ane raMgAvaTa prAcIna graMthacitrone navA avatAra lAge che. janma Apyo haze. maLI AvatI pratamAM meTe bhAge doDha cakSuvALAM paraMparA ke paripATIne jarA paNa bhaMga karyA vinA temaNe temAM sajIvatA trio ane kathAprasaMgane lagatI itara citrasAmagrI badhAMmAM ekasarakhI ane bhAvasaMniveza ANIne kalAnA mULa AcAryonA saMkalpa pratyakSa ge che, chatAM temAM kathanazakti moLI paDatI nathI. karI batAvyA che. AdhunikatAno paDachAyo paNa nathI, chatAM Adhunika A citrakaLAne ajaMtAnI prauDha zilI sAthe sarakhAvI zakAya nahi, kalAbhirucine pUrNa saMtoSe evI rIte paTavistAramAM prasaMgonuM nirUpaNa Ni AThamA saikAmAM ajaMtAne prabhAva lopa thayA pachI bhAratamAM enI karyuM che temaja kathAnuM apUrva nAce tattva ane pavitra unmeSa sAvaMta iAMkaLa rUpe je kaI zailI hoya to A ja maLe che. ajaMtA ghaNI vakhata sAcavI rAkhyAM che. jene saMsAramAM ja nahi paNa bhAratIya kalAnA jajayinInA guptAnA adhikAra nIce hatI. e ja arasAmAM mAnavAmAM ItihAsamAM temanI A kRtio pragatizALI pradAna gaNAze. dhi-guphAnAM citro paNa thayAM che; eTale mALavA, gujarAta ane lATa ravizaMkara rAvaLa bhagavAna zrI kaSabhadevajInA jIvananAM cha prasaMgacitrone paricaya anusaMdhAna pRSTha 26thI aneka AkAramAM banAvAnA, ane te "samavasaraNa" nAmathI oLakhAtA. zubhasaMskAravALAM pazu-pakSo vagere prANIo paNa bhagavAnanA upadezane samavasaraNamAM traNa vibhAgo rahetA. bahAranA vibhAgamAM lokone sAMbhaLavA Ave che, jemane mATe mukhyatve bIjA vibhAgamAM sagavaDa rahe che. mATe kudaratI hAjatenI sagavaDa rahetI, jyAM sAmAnya carcA carI zakatA sAmAnya rIte samavasaraNamAM upadezazravaNu bhAra bAra prakArano parSadA gaNa ne potAnI vastuone sAcavIne mUkI detA. keTalAka prANIvarga je vAmAM Ave che.nigraMtha nigraMthI,zrAvaka zrAvikA, vimAnika jyotiSka, bhavanaiBcAdi kAraNathI TheTha sudhI jaI na zake temanA mATe vacalA vibhAgamAM patinyantara devane devIo. janmasaMskArasaMpanna pazu-pakSI nara-mAdA Ave thavasthA rahetI; ane aMdaranA bhAgamAM tyAgI, saMsArI strI-puruSo, to bArane badale saLa prakAranI parSadA thAya che. paNa AvA prasaMge virala va-devIo, asura asurIo Adine dharmopadeza-zravaNa mATe vyavasthita hovAthI sAmAnyarIte bhagavAnanI zrotA parvadA bAra prakAranI ja gaNAya che. vA-AvavAnI ane besavA-UThavAnI sagavaDa rahetI. A traNa vibhAga aMtamAM dehadhArI tarIkenI pitAnI jIvanakathA pUrI thatAM dehamukta Nu gaDha tarIke oLakhAtA. A samavasaraNamAM keTalIka vAra janmAMtaranA * thaI bhagavAna zrI kaSabhadeva nirvANumAM-mokSamAM jAya che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 24 zeTha ANaMdajI kalyANajInA prakhaMdhathI ceAjAelI bhagavAna RSabhadevajInA jIvanaprasaMgeAnI citramALAnAM nIce: citra naM. 1: garbhadhAraNa pahelAM mAtA marUdevA zubhasUcaka cauda svapnA jue che; jamaNI bAju temanA pati e maMgala cihnonA artha samajAve che. citranI DAkhI-jamaNI be kinArA para nAnI takatIomAM bhagavAnanA pUrvajanmAnI kathAnAM citra che. vacce citra ramAM bhagavAnanA janmanuM ane cheDe citra 3mAM bhagavAnanA rAjyAbhiSekanuM tathA prAzikSaNanuM Alekhana che. prabuddha chaye citro A pRSTha citrana, 1 nI baMne kinArA u takatI ApI che te paikInI ma tatImAM, prathama bhavanuM dhRtAnanA upadeza sAMbhaLatA bhagavAnanuM jA ala rAjA tarIke janmelA bhagata
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1-6-55 jue traNatraNanA samUhamAM ApyAM che. vaccenA kaeNlamamAM emanA pUrvajIvananA traNa prasaMgenAM rekhAMkana maTAM karI batAvyAM che. pUrvabhavanA prasaMgenI je bAra citra naM. 4: sunaMdA-sumaMgalA sAthe bhagavAnanA lagnaprasaMge sIdhama indranI sapatnI hAjarI. citra naM. 5mAM bhagavAna| nI ApI che. mathALAnI nA vArSika dAnanA, niSkamaNunA, kezakuMcanane ane kevalajJAnanI prAptinAM da che. chellA chaThThA citramAM pUrNa jJAnadazAne 1 vaccenI takatImAM munizrIne prApta jIvanasiddha bhagavAnane samavasaraNamAM bAra parSadA samakSa saune pAramArthika mArganuM darzana karAvatA AlekhyA che. ii takatImAM, cothA janma mahApAra maMtrIo sAthe darzAvyA che.: FRA '''' * ' ' 'ka* * karI che : siha First, ka 1,
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-6-55 bhagavAna zrI RSabhadevajInA jIvananAM cha prasaMgacitrono paricaya lekhaka : munizrI puNyavijayajI . [A aMkamAM cAra pRSThonA vistAra para chApelAM uparyukta cha citronuM jAhera pradarzana thoDA samaya para zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI amadAvAdamAM vejAe9.. - te prasaMge bahAra paDelI patrikA mATe munizrI puNyavijayajIe tene mATe khAsa lakhela paricayalekha ahIM sAbhAra udadhRta karIe chIe. -taMtrI) citra 1:bhagavAna RSabhadevanA pUrva bhava ane cyavana kalyANaka ane tyAMthI saudharmadevokamAM mahardika mitradeva tarIke AThame janma le che anAdi saMsAracakramAM paribhramaNa karatA jIvanI unnatino samaya AvI . navamAM bhave bhagavAna chavAnaMda nAme rAjavaidya, ane svayaMbhuddha keza pahoMcatAM tene koI ne koI mahAvibhUtinuM darzana prApta thAya che. A nAme zreSThiputra thAya che. baMnene e ja nagaramAM rAjaputra mahIdhara, maMtrIpu: niyama pramANe bhagavAna zrI RSabhadevano jIva bAra pUrvabhavamAM u&Antasubuddhi, sArthavAha-putra pUrNabhadra ane zreNiputra guNAkara sAthe maitrI jA thate Avyo che. prastuta citra naM. 1mAM DAbI bAju e bhagavAna zrI che. e cha be jaNa koI kukaraNI muninI rovA karI rAga bhaTADe che aSabhadevanuM garbhavataraNa ane bharUdevA mAtAnuM svapnadarzana AlekhyuM che, (pR. 22-57 upara jamaNI bAju mathALe : takatI 1-4) dazamAM janme che ke ane jamaNI tarapha maphavA pitAnA pati nAbhikulakarane e svapnanuM mitro acuta devalokamAM indranA sAmAnika mitradeva tarIke utpanna thAya, nivedana karIne tenuM phaLa pUchatAM darzAvyAM che. citrane DAbe tathA jamaNe che. agiyAramA bhave bhagavAna puMDarIkiNI nagarImAM vasena tIrthaMkaranI paDakhe cha cha takatIomAM bhagavAnanA pUrva bhavanA kathAprasaMgo ApyA che. dhAraNI rANInA putra vanAbha tarIke janme che. chelle te kaMpanI - sau pahelAM bhagavAna kSitipratiSThita nagaramAM dhana nAme sArthavAha bharatakSetramAM nAbhikulakaranI patnI marUdevAnI kUkhe bhagavAna zrI prabha (saMdhapati) tarIke janmelA. eka samaye te sAthe laI jatA hatA, temAM thoDA deva tarIke avatare che. bhagavAna jyAre mAtAnA garbhamAM Ave che jaina zramaNo paNa hatA.vacce comAsuM AvI jatAM sArtha rastAmAM rahI gayA, tyAre mAtA vRSabha, gaja Adi cauda svapna jue che ane e svane tyAM temane yAda AvyuM ke pote munivaronI khabara te lIdhI ja nathI. nI hakIkata potAnA pati nAbhikulakarane jaNAvI tenuM kla pUche che, ana AthI muni pAse jaI dilagIrI darzAvI te pitAne tyAM gIcarI mATe nAbhikulakara te jaNAve che. (pR. 24 : mathALe paheluM citra). laI gayA. devage gharamAM munione ApavA jevI kazI vastu hAtha na citra naM 2: bhagavAnane janma ane devakRta janmAbhiSeka AvatAM ghInA kupA tarapha najara jAya che ane temane te dhInuM dAna Ape ucita samaye bhagavAnane janma thAya che ane IMdra janmAbharyuM - che tathA temane upadeza sAMbhaLe che. (pR. 24-25 vaccenI takatI 1-2) mATe temane meparvata para laI jAya che, jayAM anya deve bhagavAnanI bhakita + - bIjA bhave bhagavAna uttara kukSetramAM yugalika puruSa tarIke, trIjA mATe hAjara thAya che. keTalAka gaMgAdi nadIomAMthI pANI-mATI lAve che. bhave saudharma devakamAM mahardika deva tarIke ane cothA janmamAM zatabala keTalAka vividha parvata parathI kULa Adi pUjA sAmagrI lAve che, keTalAka rAjAnA putra mahAbala tarIke utpanna thAya che, ane temAM bhegavilAsa- gAnatAna dvArA bhagavAnanA guNa gAya che. (pR. 24 : vacaluM citra , mAM ja lIna rahe che. tene svayaMbuddha, saMbhinnamati, zatati ane marAmata citra 3H rAjyAbhiSeka ane kaLAnuM zikSaNa nAme cAra maMtrIo hatA (pR. 24-25, varace takatI-3). maMtrI svabuddhane vayamAM AvyuM bhagavAnano rAjyAbhiSeka thAya che. (pR. 24 : nIca3, eka samaye jANa thaI ke have rAjAnuM mAtra eka ja mahinAnuM AyuSya citra) citranA uparanA bhAgamAM bhagavAnane rAjayAbhiSeka mATenA svaM; bAkI che, AthI te rAjA pAse AvI tene dharmopadeza-tattva samajAve che ane pachI rAjyAbhiSekanuM dazya che. nIcenA bhAgamAM hAthInI pITha 5 ane rAjA pitAnuM AyuSya atialpa jANI carama pravRjyA-anazana besIne kuMbhakArAdi zikSaNa, te pachI pAkakalAnuM zikSaNa, tathA tyAra bAra dIkSA svIkAre che. (pR. 22-57 upara DAbI bAju mathALe takatI-1). lipivijJAna, gaNitazAstra Adi vidyAonuM zikSaNa prajAne bhagavA! pAMcamAM bhave bhadevaLa IzAnadevalokanA zrIprabha vimAnamAM Ape che tenAM dazyo che. te yuganI prajA kUdarata para nirbhara hAI pAka * lalitAMga deva tarIke janme che (pR. 22-27, takatI-2). tyAM temanI devI zAstra, lipivijJAna Adi koI paNa jJAnano paricaya tene na hovAthI svayaMprabhAnA gujarI gayA pachI ciMtAtura rahe che. te vakhate tene pUrva- bhagavAna jAte saune vividha vyAvahArika ane pAramArthika kakSAe 1 janmane dharmamaMtrI svabuddha, je e ja devalokamAM janme che te AvIne zikSaNa Ape che; ane prajA bhagavAnane pitAnA rAjA banAve che, dhIraja Ape che ane bhaviSyamAM navI thanAra svayaMprabhAdevI batAve checitra naM. 4: bhagavAnanuM pANigrahaNa (pR. 25 : mathALAnuM citra ! ke je atyAre nimikA nAme daridraputrI tarIke aMbaratilaka parvata upara bhagavAna sunaMdA-sumaMgalA nAmanI kanyAone paraNe che. upara kAM yugaMdhara muni pAsethI dharma jANe che (pR. 22-27 : takatI-3). tema tyAre prajA kudaratI jIvana jIvatI hoI temanA jIvanamAM rItarivAja - chaThThA janme bhagavAna lohArgala nagaranA rAjA suvarNacaMdhane tyAM vagere kazuM na hovAthI prajAne e vastu zIkhavavAnA uddezathI sIdha... ' vajI jaMdha nAme putra thAya che, ane svayaMprabhA paMDokiNI nagarInA Indra ane tenI patnIo IndrANIo lagnavidhi karavAmAM mukhya bhA' rAjA vasenane tyAM zrImatI nAmanI putrI tarIke avatare che. eka vAra le che. prajAnA mana para A vidhinI asara thAya che ane so so devatAone AkAzamArgathI UtaratA jotAM zrImatIne pitAne pUrvajanma vidhine apanAve che. potAnA rAjyakAla daramyAna bhagavAna e. tathA lalitAMga deva yAda Ave che ane e svAmI manuSyalokamAM kyAM mahApratApI rAjA tarIke prajA upara vyavasthita zAsana calAve che, ja haze e ciMtAmAM te mUMgI banI jAya che. zrImatInI mAtAnA citra naM. 5: pravajyA-dIkSA kalyANaka (pR. 25 : vacaluM citra) aneka upacAro chatAM kazI asara na thatAM tenI dhAvamAtA zrImatIne anukrame, vArdhakya munivruttinanItine siddha karavA mATe bhagavAna sau ekAMtamAM vAtsalyabhAve tenuM kAraNa pUche che. zrImatI pitAnI vedanA prathama vArSika dAna Ape che ane pAlakhImAM besI niSkramaNa (dIkSA: tene jaNAvI pUrvajanmanI hakIkata darzAvatuM eka citrapaTa taiyAra kare che. mATe cAlI nIkaLe che. nagara bahAranA udyAnamAM jaI, kezakuMcana kara te samaye ja rAjA vajananI varasagAMTha hovAthI ghaNA rAjAo tyAM AvyA tathA AbhUSaNa vagere utArIne nigraMtha zamaNuM banI bhagavAna jayo--- hoya che, eTale dhAvamAtA paMDitA e citrapaTa khulo karI jAhera mArga samAdhilIna thAya che ane paripUrNa jJAnadazA(kevalajJAna)ne prApta kare che, para bese che, jene jovA ghaNA rAjAo sAthe vajaMdha rAjakumAra paNa citra ne, 6: samavasaraNa ane bAra parSadA (pR. 25 : chelluM ci), Ave che (juo pahelA pAnA paranuM citra) ane AcitrapaTa joI mUchita pUrNa jJAnadazA prApta thayA pachI bhagavAne kRtakRtya eTale ke jIvana thAya che. bhAnamAM ramAvI pitAnI saMpUrNa kathA te paMDitAne jaNAve che. A siddha manAya che, je dazAmAM sahajabhAve ja prajAnA paricayamAM Avana! ' parathI vajasena pitAnI putrIne tenI sAthe paraNAve che ane rAjA suvarNa. saune parimArthika mArganuM darzana karAve che. A mATe prajA moTA samUha aMdha paNuM vajaMghane rAjya soMpI dIkSA le che. samaya vItatAM vajI jaMdha AvatI hoI tenI yogya vyavasthA jALavavA te mATe vyAkhyAna-maMDapa banAve . paNa pravrajyA levAno vicAra kare che; paraMtu baMne putre karelA viSaproga- vAnI AvazyakatA rahetI. A vyAkhyAna-maMDapa jagyAnI sagavaDa muja"} thI bharIne te sAtamo janma uttara kurukSetramAM yugalika tarIke le che, geLa,rasa,laMbagoLa,laMbacorasa, 5Nu, aSTakoNu vagere(juo pR.2 = }
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 -6-55 baMdhathI cAlI jIvanajhara e AlekhelI L tathA zrI gopenarAya A sAthenAM pR. 4, 24-25 upara tene darzAvyA che, jethI citrakAronI nI temanI kuzaLatAne khayAla Ave. (janmAbhiSeka)ne mATe karelA eka ' che. tenI nIce, pUrNa jJAnadazAne citra naM. 6mAMthI meTuM karI batAvyuM tyAM temane mathALe ApI che. A nIcenI mathALAnI cAra takanImAM bhagavAnanA pUrvajIvananI kathAeAnA vizeSa cAra prasaMgenAM rekhAMkane che, jemAM mathALe DAbI taraphanA citramAM bhagavAnanA navamA janmanuM citra che. tyAre bhagavAna zavAnaMda nAme rAjavaidya tarIke tathA maMtrI ravacaMbuDha zreSThiputra kezava tarIke janma che. baMnene e ja nagaramAM rAjaputra mahIdhara, maMtrIputra subuddhi, sAryavAhapuva pUrNabhadra ane zreSThiputra guNAkara sAthe mitrAcArI jAme che. eka vakhata cha e jaNA keI kurezI muninI sevA karI roga maTADe che tenuM citra jamaNI taraphanI takatImAM che, ane pachInI takatImAM e sarva mitre muni pAsethI dharmajJAna prApta kare che tenuM citra che, cothI takatImAM dazamAM janme e cha mitre ayuta devazlokamAM IndranA sAmAnika mitra tarIke utpanna thayA che tenuM Akhana che. pUrvabhavanI A cAracAra takatIonI nIce baMne bAju je be moTAM citra ApyAM che te bhagavAnanA jIvana-prasaMgenAM meTAM karI batAvailAM citra che. sAme pR.21 upara rAjyAbhiSeka bAda prajane zikSaNa ApatA RSabhadeva, citra naM. 3 vALe bhAga che; ane A pRDa upara cheDale dIkSA kalyANakanA citra(naM. 5)mAMthI bhagavAnanuM ziluMcananuM drazya meTuM karI batAvyuM che. '/ hiST EIDAha zaAiTTITUTE SET, TAT EX. 6ii jana
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA 16-paSa (RSabhadeva caritra-citrAvali cAlu pAnu 21 thI) mUrtividhAna ke citravidhAnamAM pAtrane suDoLa dekhADavA mATe vastraparidhAna eka sAthe AgaLa pAchaLanI aneka bAbate eka ja citramAM raju anivArya manAya che. zrI gokuLadAsa kApaDiyA nAmanA jANItA citrakAre karAtI hoIne paraspekaTIva-pratyakSa parimANanA niyamanuM pAlana zakaya bhagavAna mahAvIranAM caritranI citramALA zarU karI che ane bhagavAne rahetuM nathI. AvI keTalIka aniyamitatAo hovA chatAM A citra bhAre dIkSA lIdhI tyAM sudhI te pahoMcI che. have kema AgaLa vadhavuM e prazna bhAvavAhI hoya che ane potAnA viSayanuM sacoTa nirUpaNa karatA lAge che. citrakArane muMjhave che. digaMbara zvetAMbara ubhaya saMpradAyanA mate dIkSA grahaNa bAda bhagavAna mahAvIra nagna vicaratA hatAM. ema chatAM emanuM evuM prastuta citrenA hArdane pakaDavA mATe kalpasUtranI prate sAthe citrAmaNa kaLAmaya na ja banI zake ema citrakAranuM mAnasa kahI rahyuM saMkaLAyelI A viziSTa jaina zaline jijJAsue barobara antaramAM che. evuM citrAmaNa lokapriya paNa banI na ja zake. huM te te mitrautAravI joIe. A citra sAmenI keTalIka TIkA A zalinA ajJAna citrakArane kahuM chuM ke dIkSita mahAvIrane vastra dhAraNa karI ane citramAMthI athavA te e zaili pratyenA aNagamAmAMthI pedA thai che. A zailinuM dhoraNa dhyAnamAM rAkhIne vAMcake A citro joze te mALA purI karaze. A ja vicArasaraNInA dhoraNe cAlatAM prastuta citramAM bhagavAnane vastradhArI AlekhyA che te mULathI pheraphAra hoya te A citranI khubIo jotAM tema ja mANatAM teo thAkaze ja nahi. paNa mane AvakArayogya lAge che. - A citra mULa raMgIna ane phuTa 644 nA kadanAM che. e mULa citranI bhavyatAne A nAnAM ane ekavaNuM citramAM avatAravI hastalikhita kalpasUtranI pratAmAM zakaya hatI eTalI jaina citrakaLA dAkhavavI azakya che. ema chatAM paNa ApaNane A chapAyelAM citromAM vikasI, e prate lakhAvI baMdha thaI te sAthe kaMI kALathI e citrakaLAne je kAMI jovA maLe che te paNa kAMI ochuM mAhaka nathI. pratyeka citranuM anna AvyuM. A uparAMta pUrvakALanAM jaina maMdiramAM pUrNa prAcIna - Ajana-kampojhIzane-bhAre AkarSe che. pavitratA ane bhaktimayatA zailinuM sthaLe sthaLe citrAmaNa karavAmAM AveluM, paNa pAchaLanA kALamAM nA, nRtya ane saMgItanA vAtAvaraNathI pratyeka citra guMjI rahyuM che. jaina samAja A viSayamAM kevaLa kaLAbadhira banI gayA. gunAnuM citrakArenI kalpanApracuratA ApaNane mugdha kare ane vismaya pamADe tene kazuM mUlya na rahyuM; navuM sarajavAnI tenAmAM koI samajaNa na tevI che. bIjI citramAM mea "rvata upara IndranA khoLAmAM bAlasvarUpa ugI. jIrNa thatAM maMdiromAMnA junAM citrakAmAne nAza thatA gayA; bhagavAnanA devadevIo vaDe thaI rahelA abhiSekanuM darzana ApaNane keAI jIrNodhdhAranA nAme ghaNA kharA ThekANe e citrakAma upara cunAne kacaDe apArthiva pradezamAM uthana karAve che. chaThThA citramAM bhagavAnanA samavasaraNa karI vaLe ane te upara cAlu citArAo ke jemanI pAse koI racanAnI bhavyatA ane AjanakuzaLatAnAM jeTalAM vakhANuM karIe viziSTa zaila nahatI, jemane mULa kathAo ke itihAsanuM bhAna nahotu , teTalAM ochAM che. pAMcamA citramAM nIce eka bAjue bhagavani dhyAnastha jenI pAse raMgenI cakamaka sivAya koI kaLASTi nahotI temanI pAse beThA che ane baMne bAjue dhyAnane jANe ke tAla ApatA na hoya tyAM tyAM junI dharmakathAone lagatAM citro citarAvavAnuM zarU thayuM. evAM be sughaTita vRkSa che. A nAnuM chatAM keTaluM saMvAdI hRdayaMgama Avo ja eka citra prakAra tIrtha paTAnA nAme zarU thayo. A ubhayamAM Alekhana che? Ama citra citre kaMI ne kaMI kahevA mana thaI Ave che. koI kaLAnuM tatva na rahyuM; mAtra kaLAvikRti ja vikasatI gaI. , ane citrakAranI pIMchImAM rahelI rekhAvizadatA, AlekhanakuzaLatA ane AzAtanAnA vicitra khyAe Adhunika kaLAkAronA hAthe jaina bhAvavAhitA pAchaLa dila vArI jAya che.. kathAone lagatAM navAM dhArmika citro nimaoNNa thavA na dIdhAM, Aje - Ama A citra upara bharacaka prazaMsA veratAM temAM dekhAtI eka rAmakRSNanI ja mAtra nahi, bhagavAna buddhanI ane Izu khriIstanI trI taraka citraprajanuM dhyAna kheMcavuM asthAne nahi gaNAya. A sarasa sarasa chabIo temaja sundara mUrtio maLe che. 1bhadeva, citromAM mAtra kalpasatranuM kaLAzalinuM anukaraNa nathI; temAM ajaMTAnA pArzvanAtha ke mahAvIra svAmInI ApaNI AMkha Thare ane bhakitabhAva cina chAyA paNa anubhavagocara thAya che. A ja pramANe ajaMTAnA uttejita thAya evI-eka paNa mI ke mUti maLatI nathI. jaina samAjamAM pAna lAvaNya ane sarUpatA paNa A citramAM utAravAmAM AvI hAta Ave kaLAhAsa pravartI rahele najare paDe che, tyAre zeTha karaturabhAIne te A citrakRtio jarUra vadhAre saphaLa ane AkarSe ka banI hata. bhagavAna RSabhadevanA caritrane kalpasUtranI rauline kendrasthAne rAkhIne khAsa karIne chaThThA citramAM bhagavAnanI upadeza ApatI mRtinI mudrA citrAMti karAvavAnuM suryuM eTaluM ja nahi paNa kuzaLa citrakArone ApaNA dilamAM prasannatAnA sthAne nirAzA upajAve che. prazamarasaA rokIne e kArya ATaluM yazasvI rIte pAra pADayuM ane Abu ane mudrAnuM mukhya lakSaNa hovuM joie. upadeza ApatI mUrtinI mudrA bhAre rANakapuranA jIrNodhdhAranuM kArya hAthamAM laIne jema temaNe jainene eka gaMbhIra rUkSa-kAra-lAge che. A ja TIkA citrAvalimAM rahelI aneka navI ane sAcI dRSTi ApI che ke "maMdiro samarAvavA hoya te Akatione lAgu paDe tema che. haju paNa AmAM sudhAro thaI zake tema maLa sAthe visaMvAdI hoya evAM thIgaDAM mukIne nahi paNa mULa sAthe hoya te te tarapha citraprayojakonuM khAsa dhyAna kheMcavAmAM Ave che. sarvoze anurUpa hoya te rIte prAcIna maMdiranAM samArakAma karo" kevaLa sAMpradAyika draSTie jonArane ane paraMparAnA dhoraNe AvuM jainene temaNe ati upayogI zikSaNuM ApyuM che, te rIte jaina vicAranArane saMbhava che ke, A citro pUrato saMtoSa na Ape. dharmanA caritraviSayane citrAMti kema karavA te viSe temaNe prastuta. digaMbara mate bhagavAna nagna vicaratA hatA. zvetAMbara mata game te citrAvalidArA samucita mArgadarzana karAvyuM che. A mATe jaina samAjanA hoya paNa je purAtanatama kALa sAthe bhagavAnanA astitvane sAMkaLavAmAM temane aneka dhanyavAda ghaTe che. Ave che te kALane vicAra karatAM prastuta citrAvali citrakSAnA bhagavAna nagnapaNe vicaratA hoya e pradezamAM eka lokottara purUSane vadhAre saMbhavita che. kAraNa ke sabhya caritranuM nirUpaNa karatuM bhavya nirmANa che. bhinna bhinna dharmanA tAnAM ghaNAM simAcihano sara karyA saMsthApaka ane pravarta kenAM caritro pachI vaNATavidyAne ugama thaye citrAMkita thaine vizALa janasamAja hovo joIe, ema chatAM paNa samakSa raju thatA rahyAM che ane A citramAM bhagavAnane vastradhArI bhAvanAbhukhI janatAne unnata jIvananI raju karavAmAM AvyA che. A pheraphAranA preraNA pAI rahyAM che. jaina samAjanI aucitya viSe be mata hovA saMkIrNa manodazAne lIdhe tenI pAse saMbhava che. mArA abhiprAya pramANe je caritro ane kathAnakAne akhUTa. A pheraphAra AvakArayegya che; kaLA khajAne che te Aja sudhI agocara nirUpaNanI dRSTie anivArya che. rahyo che, janatA tenA anupAnathI sAMpradAyika mate nagnatAnuM game eTaluM vaMcita rahI che. prastuta citrAvaline mahatva hoya, paNa vastradhAraNathI A rIte prasidhdhi ApavA pAchaLa e ApaNI AMkha eTalI badhI TevAyelI zubhecachA rahelI che ke duniyAnA saMskArache ane nagnatA sAmenI dhRNA ApaNA dhanamAM vipula vRdhdhi kare tevI jaina manamAM evI jaDAI gayelI che. sAhityanA khajAnAmAM rahelI aneka ke nagnatAne ApaNe AkRtisauravanI kIMmatI vastuone citro dvArA bahAra virodhI mAnatA thaI gayA chIe lAvavAmAM prastuta citranirmANa baLavAna ane AkRtisauSThava e kaLAnirUpaNanuM - citra naM. 5 mAM nIcenA khUNAmAM Apela bhagavAna RSabhadevanI nimitta bane ! ati agatyanuM aMga che. tethI dhyAnastha mUrtinuM moTuM karela citra paramAnaMda muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI 3. mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI 8. Te. naM. 34628. a
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa . B 4ra66 vArSika lavAjama rUA. 4 pra jaina varSa 14-pra. jIvana varSa 3 aMka 4 badhu jIvana muMbaI, juna 15, 1955, budhavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala : traNa AnA zAkAla jhAlabAlAla zAha # jhAli jhADa jhAlA ja taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA jAla zAha jhAlA alaga AlAha la jhAlA saka mukti maMgala - (svAmI vivekAnaMdanA "The Song of the Free" ne bahena gItA parIkhe karele kAvyAnuvAda nIce pragaTa karavAmAM Ave che. taMtrI) * * * * | ( zAlinI ) che cheDelA sarpanI pheNa uMcI thAtAM javALA dhuMdhavAtI bhabhUke, , ( va za ) - ghavAyelA siMhanI garjanAnA daze dizAmAM paDaghA paDe zA ! ( zAlinI ) * ne chAtI pe vIjanI jhALa lAge tyAM gAje zA jorathI vAdaLAMo ! 2.. (maMdAkrAntA ) AtmAnAM sau stara hacamaca tIvra UMDI vyathAe 10 pAtALethI pragaTa saravANI thatI zreSTha tyAre ! . ( miznopajAti ) che AMkhanA tAraka jhaMkhavAye . ne aMtare hAma rahe na leza, ja che mitrI, cho prema badhuMya bhAMge, Apattio che vidhi lAkha saje, sa ne paMtha rUMdhe ghana aMdhakAra, nisarga AkhI . krodhe bharI bhIMsa tane bhale de, -teye na, AtmA muja ! tuM bhUlIza ke "devI tuM !' - AgaLa jA, dhaye jA, nA uttara, dakSiNamAM na, kintu jA phakata Adarza bhaNI sadA tuM! (vasaMtatilakA ) nA devadUta, nahi mAnavI, nA huM prANI, nA deha, mAnasa nahIM, na purUSa ke strI; mArUM svarUpa kathatAM sahu graMtha mUka Azcaryastabdha banatAM : - huM e ja Iza ! A sUrya, caMdra, pRthivI sahunI pahelAM ne tAralA lakha ane dhUmaketu mukata, re kALaneya nahi janma thayela tyAre - tyAreya huM huM to hatuM, hajIye chuM ja, sadI huIza! 2. to | (zAlinI) : pRthvI A sehAmaNI, divya sUrya, ne Indu A zIta' mIThe; suhAgI raMge bhInuM Abha - sarve sujAtAM ke kAryonAM kAraNe, niyame e jIve che sau, ne zame mRtyune. ( mizropajAti) ne e badhApe mana mAnasika svapnAsamI bhrAmaka jALa pAtharI de jorathI zA jakaDI liye sahu ! . (vasaMtatilakA), re tarkanA kSaNika taMtuthakI vaNelAM che svarga, narka, pRthivI, utkRSTa-nIcatama sau mananAM ja sarjana! tuM jANa, e saghaLuM che stara hAranuM ja sau kALa ne sthaLa ane sahu kArya-kAraNa, Idriya kerI anubhUti-vicArathI para huM te zuM prekSaka ja vizvataNe kharekhara ! | ( mizropajAti) huM be nahIM, nahi bahu chuM, huM kintu eka, ne tema mArAmaDuiM sarvane lahuM; dhikkArUM ke huM tarachoDuM kema mane ja mArAthakI ? - mAtra cAhuM ! (vasaMtatilakA ) re jAga svapnabramathI, bana baMdhanethI tuM mukata, nirbhaya, kadI nahi tArI chAyA -mAyAsamI ja - gabharAvI zake tane ja; tuM jANa nitya basa "sg' huM chuM te ja mULa aMgrejI : svAmI vivekAnaMda anuvAdaka : gItA parIkha
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-6-55 ekAMta pApa ane puNya jIvana e evI saMkula vastu che ke temAM laukika ane adhyA- sthitimAM AgamamAM evAM ghaNAM vidhAne maLI Ave jene tenI tmika jIvananI sImA nakkI karavI e atyaMta kaThaNa che. jIvanamAM AdhyAtmikatA sAthe kaze ja meLa na bese. eka tarapha je ApaNe sAmAjikatA eTalI badhI vyApta che ke kayAM jaIne ApaNuM laukika gRhasthaliMgI ke anyaliMgIne siddha thavAnI yogyatA mAnIe ane jIvana samApta thAya che ane kayAMthI AdhyAtmika athavA alaukika bIjI tarapha asaMyatIne dAna devAmAM pApa mAnIe te vicAravuM e jIvanane prAraMbha thAya che e kahevuM kaThaNa che. jene ApaNe AdhyAtmika prApta thAya che ke ApaNe saMyatI kene mAnA ? zu jeNe liMga jIvana kahIe chIe emAM laukika jIvanane athavA sAmAjika jIvanane dhAraNa karyuM hoya tene? ahiM ja vyavahAra AvIne ubhA rahe che ke kayAre sarvathA lopa thAya che e sakSmatAthI vicArIzuM te jaNAze ke jeNe jainaliMga dhAraNa karyuM hoya tene saMyatI mAna. jainaliMga dhAraNa jIvananI aMtima ghaDI sudhI jene ApaNe tIrthakara jevA pasma karyA chatAM vastutaH kaI asaMyatI hoya te tene dAna karavAmAM pApa AdhyAtmika purUSa gaNIe chIe teo paNa sAmAjika jIvanane tyAga thAya ke puNa? ane gRhasthaliMga chatAM te vastutaH saMyamI hoya ane karI zakyA nathI, te bIjA AdhyAtmika purUSanI te vAta ja zuM ApaNe tene na ApyuM te te ucita karyuM ke anucita? saMyame e karavI ? AvI sthitimAM laukikadharma ane AdhyAtmikadharma evA AdhyAtmika vastu che. tene bAhyaza sAthe bahu ja ocho saMbaMdha che. parasparathI atyaMta vyAvRtta dharmanI kalpanA karavI ane tenA AdhAre eTale vezane AdhAre koIne saMyamane nirNaya karI ja zakAtA nathI. pApa-puNyanI vyavasthA karavI ke dhamadharmanI vyavasthA karavI e bahu ja te zuM jyAM sudhI saMzaya hoya tyAM sudhI dAnanI pravRttithI virata thavuM? sUkSma-vicAraNA mAge che. koI paNa anujAne sahasA laukika gaNI ApaNo je e ja Agraha hoya ke saMyatIne ApavAthI puNya ja temAM pApa ane bIjA kaI anuSThAne alaukika ke AdhyAtmika gaNI thAya che ane asaMyatIne ApavAthI pApa ja thAya che te ApaNe temAM dharmanI kalpanA karavI e manasvI banI jAya che. manuSya e ApatA pahelAM e vastu nakkI karavI ja joIe ke A saMyatI che ke saMskAronuM pUtaLuM che ema kahIe te kheTuM nathI. kaI paNa vakhate asaMyatI ? paNa ApaNe chIe chadmastha. te zuM kadI sAce nirNaya te tenA pUrvasaMskArothI sarvathA mukta thaI zakta hoya te te vAta karI zakIzuM? ane zuM hamezA saMzaya nahi rahe ke A mAruM dAna rANAvasthA che, paNa tyAra pahelAnI sUkSmasaMpAya sudhInI avasthA- kheTe ThekANe te nathI gayuM ? eTale vastusthiti e ubhI thavI emAM te tenA pUrva saMskAranA pariNAmarUpa tenA adhyavasAye hoya che. joIe ke dAna devuM ja nahiM. jo Ama bane te saMyamamAge keTalA eTale tenA tevA adhyavasAye mAtra puNyajanaka ke mAtra pApajanaka hoya dhisa Take? Ane sIdhe ane sarala raste te e ja che ke dAnanuM athavA mAtra nije rAjanaka hoya e saMbhave nahiM. saMbhave che mAtra kuLa mukhyatve denAranI bhAvanA upara che, denAranA adhyavasAya upara che. prAdhAnyane. evA adhyavasAye saMbhave che jemAM pApanuM prAdhAnya hoya lenAranI gyatA agyatA upara nahi. A sidhdhAntanI vAta thaI. ane evA paNa adhyavasAye hoya che jemAM puNyanuM prAdhAnya hoya che e sidhdhAntane sAme rAkhIne zAstranA vacanane artha ghaTAvIe ane che. ane evA paNa hoya che jemAM nirjarAnuM prAdhAnya hoya. A jaina mukhya-gauNabhAva vicArIe te te kAMIka mArga maLI Ave. anyathA darzananA karmazAstranI dRSTi che. ene AdhAre ema kahI zakAya ke vIta- te adAna e ja zreSTha mArga che ane je tema bane te bhikSuo rAgaavasthA na Ave tyAM sudhI jIvananI evI eka paNa kSaNa na mATe e paNa zreSTha mArga che ke temaNe paNa bhikSAvI ne thatAM saMbhave ke jemAM te mAtra pApa ja kare ke mAtra puNya ja kare ke mAtra kAMIka ApakamAI karavI, saMyatIne ApavuM ene artha e karo ke nija rA kare. eTale ema kahI zakAya ke avItarAgI jIvananI pratyeka jaina saMyatIne ApavuM ane jaina saMyatImAM paNa amuka paMthanA loko ja kSaNa evI hoya che jemAM te pApa ane puNya bannenuM cayana (saMgraha) sAcA saMyatI che mATe temane ApavuM, A vyavahAranI vyavasthA che. kare che, paNa je pApacayananuM bAhulya hoya te kahevAya ke tenuM te kArya paNa emAM te mAtra bAhyazanI ja mukhyatA thAya. paNa AvI pApa che ane je puNyanuM bAhulya hoya te tenuM te kArya puNya che. bAhuAcAranI vyavasthAne paNa jo sanAtana satya mAnavAmAM Ave ane ene sakaSAyajIvana e eka ane akhaMDa che. temAM evA aze nathI AdhAre dhamadharmane nirNaya karavAmAM Ave te jema Adhyamika ka9pI zakAtA ke amuka aMze te sarvathA dhArmika ja banI jAya ane dharmanuM poSaNa nathI, tema, ANe te jainadharmanuM liMga dhAraNa karyuM nathI amuka aMze te adhArmika ja bane. jyAM sudhI vyakita vItarAga nathI mATe temAM saMyama na hoI zake ema mAnI je dAnathI virata thavAmAM tyAM sudhI tenA jIvananI pratyeka kSaNa mizrita che. vItarAgaavasthAmAM Ave te paNa AdhyAtmikadharmanI puSTi thatI nathI, paNa je jainate kevala dhAmika bane che, athavA te kevala AdhyAtmika bane che. tyAra liMgane bilakula mahatva devAmAM na Ave te paNa jainadharmane je vizeSa pahelAnI kSaNemAM te kaSAyanuM pUtaLuM hoI tenI evI koI paNa kSaNa pracAra Avazyaka hatuM te saMbhavita nahote. eTale vyavahAramAM jaina saMbhave nahi jemAM tenA kaSAyane sUkSma paNa aMza kAma na karate liMga e saMyamanuM ja cihana mAnIne dAna ApavuM evI vyavasthA kayo heya. evI sthitimAM mAtra nirjarA ke mAtra puNya kamAvAnI vAta e vagara chUTako na hate. ane ajaina liMgadhArIne vyavahAramAM asaMyamI zAstramAM lakhI hoya te paNa tenA vizeSa arthanuM anusaMdhAna, mAnI tene madada karavAmAM upekSA karavI e paNa vyAvahArika vyavasthA pUrvApara sidhdhAnta sAthe sumeLa karIne ja karavuM joIe. anyathA ja che. evI vyavasthA uparathI ApaNe je tAravaNI karIe ke jainenA samagra karmazAstrane AdhAre sthapAyelI guNasthAnanI vyavasthA, asaMyamIne ApavAthI pApa ane te paNa ekAMta pApa thAya che, to te je tarkasaMgata paNa che tene paNa choDavI joIe. denAranI bhAvanAnuM-denAranA adhyavasAyanuM kazuM ja mahatva na rahe. ane dayA, ghananA terApaMtha viSenA samagra vicAromAM je kaMI paNa dhAra ke saMyamI che ema dhArIne ApyuM paNa te asaMyamI hoya te deSa hoya te te eka mAtra e che ke sakaSAyajIvanamAM paNa evI zuM thAya ? pApa ja thAya ema mAnavuM paDe. kAraNa ke, pApa-puNyane kSaNe te kalpe che je mAtra pApajanaka ke mAtra puNyajanaka ke mAtra aMtima nirNaya ApaNA denAra AtmA upara rahyo nahi paNa lenAranA AtmA upara rahyo. ane lenAra AtmAne sAkSAtakAra te pUrve nirjarAjanaka che. AgamanA amuka pATha tenA samarthanamAM maLI rahe che kahyA pramANe asaMbhava ja che. eTale ja sidhdhAnta che ke zubha te sAcuM, paraMtu AgamanA pratyeka vAkyane artha karavAmAM mAtra zabdArtha bhAvanAthI ApavuM e zreyaskara che. lenAra bhale ne pApImAM pApI hoya. ja levAmAM Ave te te ghaNo ja anartha thavA saMbhava che. samagra karmazAstramAM AvuM mAnyA vinA bIjo mArga nathI. bhAve jaiSTi zI che enA prakAzamAM ja Agama vAkayane artha kara dAna viSe ja zA mATe ? ahiMsAmAM paNa zuM nakkI karavuM paDayuM jarUrI che. jaina dharma e AdhyAtmika dharma che, paNa tene samAja ane vicAra karIe. sAdhue saMpUrNa ahiMsAnuM vrata lIdhuM chatAM zuM vacce ane te paNa virodhI samAja vacce jIvavuM paDayuM che. e e saMbhava che ke tenA kAraNe jIvanuM mRtyu na thAya ? sAdhu bhalene kahe ke vicArIe te te kAMIka mA A bAvIe ane saMbhava na Ave tyAM sudhI jIvananI eka kaDI rAkAya ke vIta- te amArA
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 sAjanA keTalAka AgevAna tA. 15-6-15 prabuddha jIvana ame te koI jIvanI hiMsA karatA nathI, paNa vastutaH zuM hiMsAthI e paNa mekSa vinA sarvathA bAhyavadhathI bacI zaktA ja nathI, ane ' ' bacI zake che ? sAdhujIvanamAM apramAda hAya eTale zuM sUkSmajIvanuM ethI ja hiMsAthI bacavAnA je kramika pagathiyA che tenuM ajJAna ja che mRtyu thatuM aTakI jAya che ? kadI nahi. e hiMsA thAya ja che, te zuM sUcave che. temanA kathananuM tAtparya e jaNAya che ke mANasa yA te hiMsaka che. '' ' evI hiMsAthI bacI zakAya che ? kadI nahi. eTale chevaTe mAnI lIdhuM ke ahiMsaka. temanA mate vacce koI mArga hoI zake ja nahi. A temanuM ke apramAdIne hiMsAnA pApabaMdha nathI. sArAMza e che ke e hiMsA tAtvika mantavya zAstrathI virUdhdha te che ja, paNa lekavyavahArathI paNa aTakI zake tevI che ja nahi. ApaNI ahiMsAnI bhAvanA chatAM e virUdhdha che ja, manuSya je saMpUrNa ahiMsAnI ja vAta kare ane hiMsA thAya che ja eTale anivArya rIte mAnavuM paDayuM ke bAhya jIvanI vacalA mArgane mArga ja na mAne te jIvanavikAsanA je kramika hiMsA thAya ke na thAya--pramAda e pApajanaka che ane apramAda e pagathiyAM che ene kaze ja artha rahetuM nathI, saMskRti jevI koI * pApajanaka nathI. apramAdInuM jIvana hiMsaka chatAM pApajanaka na hovAthI vastu rahetI nathI, ane tene arthe pracAra ke pracAranAM sAdhane ubhA ahiMsaka che ane pramAdI bAhya hiMsA na kare te paNa te pitAnA karavAne paNa artha rahetuM nathI. manuSya dharmane samajavo eTale jaMgalamAM rAgadveSanA kAraNe sadaiva hiMsaka che ane pApajanya baMdha kare che. A jaI jIvanane aMta kara e eka ja mArga zeSa rahe che. paNa AvA pramANe je hiMsA-ahiMsAnA vicAramAM bAhyahiMsAne chevaTe choDIne mArgane koI paNa dharma apanAvyuM nathI, apanAvyuM te lAMbA kALa bhAvahiMsA eTale ke pitAnA AtmAnA duSTa pariNAmene AdhAre je sudhI pakaDI rAkhyo nathI. eja batAve che ke sAdhanA kALamAM, te sAdhunI hiMsAnI pApajanatA nakkI karavAmAM AvI che te e ja nyAye dAnamAM sAdhanA hoya ke zrAvakanI, jIvana saMkula ja che, ahiMsA ane hiMsApaNa aMtima mArga e ja hoI zake che. dAnanuM pAtra game te hoya paNa mizrita ja che. te pachI ekAMta puNya ane ekAMta pApa jevI vastune chevaTe dAtAnA adhyavasAyane AdhAre ja dAnanI pApajanatA yA puNya- jIvanamAM sthAna maLI zake ja nahi. moTI hiMsA choDIne nAnI hiMsA janatAno nirNaya karavA joIe. karavI ane te paNa utaro-tara ghaTADatA javI e ja sAdhanAmArga bhagavAna budhdha jevAnuM mRtyu aMtima bhikSAmAM maLelI mAMsanA hoI zake. ane sAdhanAmAM pApe thAya ane puNya paNa thAya. doSane kAraNe thayuM te tyAM zuM dAtAne budhdhaghAtaka mAnavo? svayaM : dalasukha mAlavaNiyA budhe e dAtAne e doSathI mukata karyo che. tenuM kAraNa bIjuM koI * dAnanuM bahumAna nathI paNa te dAtAnA zubhAdhyavasAya sAthe ja che. eTale dIdhela dAnanuM tA. 15-5-55 nA prabudhdha jIvanamAM jemane paricaya ApavAmAM aMtima pariNAma zuM Avaze e kAMI prathamathI vizeSarUpe Avyo che te dAnavIra zeTha meghajIbhAI petharAja zAhanuM bahumAna nakkI nathI karI zakAtuM. sAmAnyapaNe kahI zakAya ke saMcamIne karavA mATe tA. 28-5-55 nA roja muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI ApavAthI ene upayoga sAre thaze. paNa saMyamIne ja ApavAthI saMdhanA kAryAlayamAM eka sanmAna saMmelana ejavAmAM AvyuM hatuM.' puNya thAya evI mAnyatAne kAraNe ema paNa bane ke saMyamIne saMmelanamAM saMghanA sabhyo uparAMta jaina samAjanA keTalAka AgevAne AvazyakatAthI paNa adhika maLe ane tenuM pariNAma e paNa upasthita thayA hatA. vidhAna sabhAnA sabhya zrI zreyAMsaprasAda jainane Ave ke tenAM saMyamane ghAta thAya. te ahiM dAtAne puNya mAnavuM ke saMmelananuM pramukhasthAna levAnI vinaMti karatAM muMbaI jaina yuvaka pApa e prazna upasthita thAya. ahiM paNa saMyamIne devAthI te puNya ' saMghanA pramukha zrI khImajI mAMDaNa bhujapurIAe temanI ja thAya ema mAnIe te e svIkAravuM paDe ke e dAna saMyamIne anekavidha sAmAjika temaja rAjakIya pravRttionA khyAla Apyo hate. ApyuM eTale ucita karyuM, paNa saMyamIne enuM phaLa game te temaNe pramukhasthAna vIkAryuM tyAra bAda saMdhanA maMtrI zrI paramAnaMda maLe e ApaNe jovAnuM nahi. ApaNu pitAnA adhyavasAya kaMvarajI kApaDiyAe zrI meghajIbhAine paricaya ApatAM jaNAvyuM ke evA hatA, ke mArA A dAnathI tenA saMyamanI vRddhi thAya. pachI bhale "AjanA ApaNA mAnyavara mahemAna zrI meghajIbhAInuM nAma dainika teNe te dAna meLavI pitAnA saMyamane ghAta karyo. tenI javAbadArI chApAo dArA ApamAMnA ghaNAye jANyuM haze, paNa ApadAtAnI nathI. te ja pramANe asaMyamI viSe paNa zA mATe na vicArI mAMnA ghaNA thoDAne temane sIdhe paricaya haze. gayA varSe saMdhanA zakAya ke bhUkhe mANasa zuM zuM pApa na kare ? mATe tene te peTa bharavuM rajata mahotsava prasaMge kAkAsAheba kAlelakara muMbaI AvelA " e enA saMyamanuM paheluM pagathiyuM che. peTa bharAyuM haze te aneka tyAre kAkAsAheba pAse meM temane pahelI vAra joyelA. tyAra pApamAMthI nivRta thaI sanmArge caDaze. Ama vicArI koI dAna de. pachI ApaNI kAryavAhaka samitinA sabhya zrI dIpacaMdabhAI te tene zA mATe puNya na thAya? ahiM paNa enA dAnanuM phaLa mAraphata temane pratyakSa paricaya thayuM ane temanI dAnajanAnI ane lenArane saMyamamAM pariName ke asaMyamamAM pariName evo saMbhava che. jAmanagara meDIkala kolejane temanA taraphathI rUpIA paMdara lAkha apAyApaga hatA tenA nirNaya prathamathI karI zaktA nathI. tenI bhAvanA evI nI vigate jANIne mane bahu AnaMda thaye ane AvI vyaktine jarUra che ke mArA A dAnane sadupayoga thAya. te prathama dRSTAMtamAM saMdhanA sabhyone paricaya thAya e hetuthI meM temane saMdhamAM AvavAnuM saMyamane ghAta chatAM je te puNyajanaka hoya te ahiM asaMyamanI vRddhi nimaMtraNa ApyuM. temaNe kahyuM ke AgAmI eprIla mAsamAM jAmanagara chatAM zA mATe puNya na thAya ? banne ThekANe aMtima niyAmaka bhAvanA meDIkala kolejane pAye nakhAvAne che ane te vakhate mArI AkhI dAtAnI bhAvanA ja che. bhAvanAnA mULamAM viveka jarUrI che ja, paNa janAnI huM jAherAta karavAne chuM. te pachI joIzuM. e mujaba jAma- . e vivekanuM kSetra prathamathI nakakI karI levuM ke saMcamIne viSe dAna sAhebanA hAthe gayA eprIlanI bAramI tArIkhe jAmanagaramAM meDIkala devAmAM vivekane upayoga karo ane asaMyamI te pAtranI koTimAM ja kethe pAyo nakhAya gaye ane chedhana pezagAkA. nathI te evI vivekanA kSetranI maryAdA saMkucita ja che. meDIkala koleja" ema nAma ApavAmAM AvyuM. tyAra pachI ApaNuM manizrI nathamalajIe jaina bhAratImAM dAna viSenuM suMdara zAstrIya nimaMtraNane mAna ApIne teo ahiM Aje padhAryA che te mATe nirUpaNa karyuM che. ( varSa 3 aMka 8 ) paNa e AkhA vivecanamAM ApaNe temanA khUba AbhArI chIe. dRSTi AcArya bhIkhaNujInI che eTale ekAMgI vivecana thaI gayuM che. : - "tA. 15-5-55 nA prabuddha jIvanamAM temane TuMke paricaya ane aMtamAM je temaNe lakhyuM ke huM pApa ane adhika puNyanI ApavAmAM Avyo che tethI tenuM huM ahiM punarAvartana nahi karuM. temaNe kSiAne ThIka mAnavAmAM Ave te pachI yAjJika hiMsAne virodha karavAne je rIte tRSNAne jItIne potAnI saMpatti temaja Avakane lakepayogI keI AdhAra rahetuM nathI. A temanuM vakatavya mAnava jIvanamAM kAryamAM niyukta karI che te jANIne ApaNA dilamAM temanA mATe ahiMsA ane hiMsA keTalI vaNAyelI che ane vyakti dAve bhale kare svAbhAvika rIte mAna upaje che. savAla hatA. vidhAna sabhAnA 11 ema mAnIe e saMyamIne devAthI te A huM ahiM punarAvartana nahi ? je rIte tRSNAne ja ja temanuM vakatavya mAnavIna ahiMsA ane hiMsA thI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-6-55 * * "gAMdhIjI kahetA hatA ke ApaNA dhanikoe pitAnA dhanamIlakatanA '' ' zrI kAntilAla nathubhAI pArekhe meghajIbhAI sAthe aMgata pitAnI jAtane mAlIka gaNavAne badale TrasTI gaNavA joIe ane e paricayane anulakSIne jaNAvyuM ke " mArI jAta mAhItI uparathI huM rIte pitAnI dhana saMpatine lokakalyANa arthe upayoga kara joIe. jaNAvuM chuM ke zrI meghajIbhAI je dhana kamAyA che te saTTAnI uthalaA vAta teo kahetA hatA ane ApaNe sAMbhaLatA hatA, paNa Ama pAthala karIne ke vepAranA kALAdhoLA karIne nahi paNa varSobharanA banavuM ApaNe saMbhavita nahetA mAnatA. Aje gAMdhIjInI kalpanAne satata udyoga dvArA ane savArathI rAta sudhInI jene kALI majurI kahe meghajIbhAIe kharekhara mUrtaravarUpa ApyuM che ane tethI A hakIkata che te majurI karIne kamAyA che, ApaNu AnaMda temaja Azcaryane viSaya bane che. ' ane temanuM dhana te kevaLa parasevAnuM dhana che ane zUnyamAMthI "ApaNe AzA rAkhIe ke meghajIbhAIne zuM vyavasAya hato, temaNe dhanane me jAta mahenatathI nirmANa karyo che. A hakIkta temAMthI A vicAra temane kema sujha ane tene zI rIte amalI temanA tyAgane vadhAre yazasvI banAve che." banAvyuM tenI vigate ApaNane temanI pAsethI jANavA maLe." '' A tyAra bAda zrI meghajIbhAI tathA temanA patnInuM phulahArathI . "ahiM ApaNe jyAre meghajIbhAIne dhanyavAda ApIe chIe tyAre ahiM upasthita thayelAM temanAM sahadharmacAriNI zrI maNibahena sanmAna karavAmAM AvyuM. zrI meghajIbhAIe temanuM karavAmAM Avela sanmAna ane prazaMsAne uttara ApatAM nIce mujaba jaNAvyuM. * paNa, mAre ahiM jaNAvavuM joIe ke, eTalA ja dhanyavAdanA adhikArI che. meghajIbhAI mAraphata huM jANI zako chuM ke meghajIbhAIe A je. - zrI meghajIbhAine uttara mahAbhArata kArya karyuM che temAM temanA patnIne prare sAtha eTaluM ja '' "mArI jevA eka nAnA mANasa mATe Apa bhAIe AvuM nahi paNa purUM protsAhana che. meghajIbhAIne tathA temanAM patnIne sanmAna goThave e ApanI meTAI che. je mArA kAryanI A5 ATalI amArA saMdha taraphathI huM hArdika AvakAra ApuM chuM." badhI prazaMsA karI rahyA che te tarapha huM kema AkarSAya te viSe Apa tyAra bAda jaina zve. mU. kenpharansanA mukhya maMtrI zrI ratilAla kAMIka jANavA Iccho e svAbhAvika che. mArA dhaMdhA viSe jaNAvatAM cImanalAla keDArIe zrI meghajIbhAIne AvakAratAM jaNAvyuM ke mAre eTaluM ja kahevAnuM ke meM mAruM jIvana zUnyathI zarU karyuM che. huM jaina samAjamAM ghaNA dAnavIre thaI gayA che ane Aje je kamAye chuM te kaMI saTTAthI ke vyApAranI uthalapAthalathI nahi paNa paNa keTalAka vidyamAna che, paNa temAMnA ghaNA kharAnAM dAna mAtra jaina kevaLa udyoga ane parizramathI ane audyogika pravRtidvArA. zarUAtamAM kAmanuM bhaluM karavA puratAM maryAdita mAluma paDe che ane temanI chuTA chavAyA ghaNA dhaMdhA karyA, paNa pAchaLathI bAvaLanI chAlanA rasamAMthI khAte kAma puratI hoya che, jyAre medhajIbhAInuM dAna bInakomI sau koInA cAmaDAne keLavavAnuM eka rasAyaNuM banAvavAmAM Ave che te mAro 'bhalA mATe yojAyeluM che. chellA pAMca paccAsa varSamAM AvA udAra mukhya vyavasAya banyA. A rasAyaNunI hiMdustAnamAM temaja AkhI ane vizALa daSTivALA dAtA jovAmAM Avyo nathI. jaina Aja sudhI, duniyAmAM khUba mAMga rahe che. vizeSa mAMga ane vizeSa utpanna e nyAye jIvI zakyA hoya ane have pachI jIvavAnA hoya te AvA dAnavIra pUrva AphrikA khAte mArA udhoga vikasatA gayA ane tenA pariNAme ane vizALa daSTi dharAvatA AgevAne vaDe ja jIvI zakaze. temanA kamANI paNa vadhatI cAlI. hiMdamAM paNa e rasAyaNane lagatA ja dhaMdhAnI pagale anya zrImAne cAle ane pitAnI mIlakatanA TrasTI banI jAya atI jaya e mATe : meM jamAvaTa karI. ' : te A dezamAM sAmyavAdanA phelAvA mATe koI kAraNa na rahe."", " "sane 1948 mAM mane eka divasa vicAra Avyo ke jyAM jyAMthI zrI kAntilAla IzvaralAle jaNAvyuM ke "mane meghajIbhAine huM A rIte dhana raLI rahyo chuM te te dezanI prajAnA kalyANa mATe Aje pahelI vAra paricaya thAya che. alabatta be mahinA pahelAM mAre kAMIka karavuM joIe. A zubha vicAranuM pariNAma mArA taraphathI temanAM viSe meM "janmabhUmi'mAM vAMcyuM hatuM. paramAnaMdabhAi mAraphata pUrva AphrikAmAM temaja hiMdamAM eka eka svataMtra dharmAdA TrasTa ubhuM jyAre huM jANuM chuM ke meghajIbhAI jaina che tyAre mArA AnaMdane karavAmAM AvyuM.. ' ' pAra raheto nathI. AvI vyaktione lIdhe jaina samAja vizeSa gaurava- "tyAra bAda 1951 mAM mane ekAeka evo vicAra AvyuM ke - vo bane che. ApaNA mahA amAtya paMDita javAharalAla naherU rASTranA Ama cotarapha meM dhaMdhe bahALA vistAramAM pAtharyo. te che, paNa kAla uththAna mATe zrImAnene je prakArane sAtha Icche che, mAMge che te savAre mArI AMkha mIMcAI jAya te A udhogavistAranuM zuM thAya ? sAtha meghajIbhAIe purAvyo che. dhana te ghaNaya kare che paNa te ene pAchaLathI koNa saMbhALe ane koNa saMle ? A badhuM bhaviSya pitAnI muDInA amuka bhAganuM, paNa meghajIbhAIe pitAnI vahetI upara choDavAne badale huM pite ja A badhA vyavasAyamAMthI zA mATe vipula AvakanuM dAna karyuM che. A mATe temane jeTalA dhanyavAda nivRtta na thAuM ane mArI Avakane lekepagI kAryomAM khAsa karIne ApIe teTalA ochA che." vaidhakIya ane zaikSaNika saMsthAo ubhI karavAmAM upayoga thAya e '. zrI gokuLadAsa maganalAla zAhe jaNAvyuM ke "paise prabaMdha na gaThavuM?' A vicAra vadhAre ne vadhAre sudaDha thato gayo ane kamAva saheluM che, paNa pitAnI hayAtI daramiyAna tenA saduvyayane pariNAme 1853 mAM huM mArA ahiMnA tema ja tyAMnA dhaMdhAmAMthI sarvathA A sundara prabaMdha karavo te ghaNuM agharuM kAma che. meghajIbhAie nivRtta thayo ane mArI sArI AvakavALA dhaMdhAo 1848 mAM karelAM potAnI hayAtI daramiyAna dAnanI je pejanA karI che tethI temanA eka TrasTane suprata karyA. A samagra yojanAnA pariNAme pUrva AphrikAmAM rUpIAnuM daza rUpIA jeTaluM phaLa ugavAnuM che." : , ubhA karelA TrasTa taraphathI Aja sudhImAM zaikSaNika tathA vaidyakIya kSetre hIrAnA pramukha vepArI ane bhAratIya Arogya nidhinA prayojaka Azare 10 lAkha rUpIA kharacAyA che ane hiMdamAM 15 lAkha zrI hIrAlAla bhegIlAla zAhe meghajIbhAIne dAnakAryanI prazaMsA . rUpIA jAmanagaranI meDIkala koleja ubhI karavA mATe saurASTra sarakArane . karatAM ane te viSe pitAne thayela atyanta AnaMda vyakta karatAM apAyA che ane e uparAMta Azare bIjA 15 lAkha rUpIA jaNAvyuM ke huM meghajIbhAIne sAthe sAthe vinaMti karuM ke temanA dravya lekakalyANanI anya saMsthAo ubhI karavA pAchaLa kharacAyA che. mAraphata je pravRttio cAlI rahI hoya temAM teo khUba rasa letA rahe majakura TrasTamAMthI ubhI karavAmAM AvatI saMsthAo saMbaMdhe be ane mane khAtrI che ke teo jarUra rasa letA haze ja. ema bAbate lakSyamAM rAkhavAmAM AvI che. AvI saMsthAo sthAyIpaNe karaze. te temanuM icchita kArya vadhAre sundara ane saphaLatA bharyuM thaze cAlavI. joIe ane tenA nibhAvanI jebAbadArI drasTIonA mAthe ane temane pitAne paNa te dvArA khUba AnaMda maLaze ane aneka vahAvI na joIe temaja te mATe vAre ghaDie phaMDaphALA karavApaNuM lekanA saMparkamAM AvavAnI temane taka maLaze.." . . . . . paNuM rahevuM na joIe. A hetuthI saurASTra sarakAra sAthe meM vATAghATa
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-55 - prabuddha jIvana. karI ane mAMgaNI mUkI ke amArA TrasTamAMthI je saMsthAo ubhI kara- udAta bhAvanA dAkhavI che te mAtra prazaMsanIya ja nahi paNa sau nI vAmAM Ave te saMsthAne nIbhAvavAnI javAbadArI saurASTra sarakAre levI keInA mATe eTalI ja anukaraNIya che. zrI meghajIbhAI jaina samAjanA joie. ane A TrasTonI AvakanI rakama saurASTramAM ja khacAya e hoya e ApaNa sarva mATe atyanta gaurava levA jevI kakIkata che. sarata sAthe lAMbI vATAghATonA pariNAme saurASTra sarakAre mArI mAMgaNI temaNe prastuta dharmAdA TrasTanI dvArA dezanA dhanikone anupama mArgadarzana kabula karI. . . ' ' , ' , ' ' . ' ', ' karAvyuM che ane temane dezanA anya zrImAne anusare te dezanI che. * "AnA pariNAme jAmanagaramAM meDIkala koleja tAjetaramAM ubhI pragati bhAre saraLa ane khUba jhaDapI bane. mArI taraphathI temaja thaI zake che ane e uparAMta Aja sudhImAM amArA TrasTa taraphathI Apa sarva taraphathI zrI meghajIbhAinuM huM hArdika abhinandana karUM chuM 51 zALAo, pachAta varga mATe eka chAtrAlaya" tathA " hunnara zALA; ane A sanmAna saMmelanamAM bhAga levAnI taka ApavA badala 1 meTarnITI homa tathA nAnA pAyA uparanI hospITala -AMTalI saMsthAo Apane huM upakAra mAnuM chuM."-- ', saurASTramAM ubhI thaI zake che ane najIkanA bhaviSyamAM 1000 antamAM zrI veNubahena kApaDiyAe AjanA saMmelananA gAmaDAomAM vAcanAlaya zarU karavAmAM AvanAra che. A badhI saMsthAone pramukha zrI zreyAMsaprasAdane, saMdhanA atithivara zrI meghajIbhAIne temaja saurASTra sarakAre saMbhALI lIdhI che. saurASTra sarakAra sAthenI samajutInAM anya upasthita mitro AbhAra mAnya ane puSpahAra vaDe pramukhazrInuM pariNAme te samajutI thaI tyArathI daza varSa sudhImAM amArA TrasTa sanmAna karyA bAda samelana visarjita karavAmAM AvyuM. taraphathI Azare eka karoDa rUpIA. kharecAze evI mArI gaNatarI che. * * * A samajutI mAtra daza varSa pUratI ja nathI. A TrasTa paNa amuka '. .. prakarNa noMdha maryAdita muDImAMthI ubhuM karavAmAM AvyuM nathI paNuM satata vahetI ane anazana visarjana vadhatI jatI AvakavALuM A TrasTa che ane tethI AgaLa upara zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe zatrujya upara darzanArthe AthI paNa vadhAre mahatvanAM kalyANakAryo A TrasTamAMthI ubhA thavAne janAra harijana sameta keIne paNa zekavA nahi e matalabanI tA. saMbhava rahe che.. 26-3-55 nA roja jAherAta karelI. tenA virodhamAM te jAherAta, - ' "pUrva AphrikAmAM karelA DresTa ane tyAMnI sarakAra sAthe paNa peDhI taraphathI pAchI kheMcI levAmAM na Ave tyAM sudhI pAlItANA khAte AvI, jayejanA karavAmAM AvI che. te sarakAra ' kepITala kharcamAM munizrI prItivijyajIe ane munizrI manamehanavijayajIe te. e paNa pacAsa TakA Ape che. te janAne lAbha kaLA, gorA ke hiMdInA 8-5-55 nA roja AmaraNAnta upavAsa zarU karelA. tyAra bAda kazA paNa bhedabhAva vinA sau koIne maLe evI goThavaNa karavAmAM peDhInA pratinidhi zeTha kezavalAla lallubhAI zeTha kAntilAla nANAvaTI AvI che. , . . . . ane zeTha narottamadAsa mayAbhAI A banne munivarane samajAvavA - ' ' " A mArA vicArane pAra pADavAmAM mArA dhaMdhAdArI sAthIo, pAlItANA gayelA ane temanA tathA peDhInA sthAnika munIma zrI ThAkarazImitro ane svajanene. mAre khAsa AbhAra. mAnavAne rahe che. temanA bhAInAM zubha prayAsathI tA. 18-5-55 nA roja A banne munioe sAtha ane sahakAra vinA A drasTe AvI sahelAIthI javAnuM ane nIcenI zarate anazanavrata saMkelI lIdhuM ane pAraNAM karyA. * amalamAM mUkavAnuM zakya na ja banata. ahiM mAre mArI patnIne paNa . "ANaMdajI kalyANajInI jAherAtamAM "jainAcArane anusarIne khAsa ullekha karave joIe. A badhA pagalA bhayo temAM teNe pUrI darzanArthe janAra koIne paNa rokavA nahi" evA je zabdo che temAM samajaNapUrvaka mane sAtha ane saMmati Apela che, mArA vicArone sUcita jaina AcAra'ne nirNaya tamAma AcArya mahArAjAo pAse teNe purA bhAvathI AvakAryA che, amArA TrasTamAM te eka drasTInuM karAvo ane te nakakI thayela nirNayane ' peDhIe amala kara. A sthAna bhogave che, ane A rIte mArA zubhakAryanI te badhI rIte nirNaya eka mAsanI aMdara jAhera thaI javo joIe." sahabhAginI banI che. - * jenI pAchaLa kazo viveka ke samajaNa nahotI tevA A - " Aje mArI umara 21 varSanI che; huM paNa baravALa kuTuMbI AmaraNAnta upavAsa pAchA kheMcI levAyA e AnaMda ane rAhata chuM. badhA dhaMdhAmAMthI meM Aje nivRtti lIdhI che. AkrIkAne varSone Ape evI bInA che. ApaNe AzA rAkhIe ke A uparathI dhaDo vasavATa meM saMlI lIdho che. keI dhaMdhAmAM Aje huM kazuM paNa hita laIne bIjA jaina sAdhuo AvA bevakUphIbharyo nATaka bhajavatA aTakaze. dharAvatA nathI. hiMdamAM muMbaI vadhAre anukuLa paDaze ema samajIne A upavAsane prAraMbha zatrujyamAM thanAra harijana praveza kaI paNa. muMbaI AvIne vasya chuM. ahiM sukharUpa rahI zakAya ane chokarAone rIte aTakAva ane e mATe e pravezane saMmata karatI ANaMdajI sAruM zikSaNa ApI zakAya eTalI rakama meM mArA mATe alaga rAkhI kalyANajInI jAherAta pAchI kheMcI levAnI pharaja pADavI e hetuthI che ane nivRtti ane nizcittatAne AnaMda Aje huM bhogavuM chuM. karavAmAM AvyA hatA, jyAre upavAsa pAchA kheMcI levAmAM koI judIja TrasTamAM saMcita thayelI ane thatI jatI rakamane kema sadupayoga thAya, zarata jovAmAM Ave che. A ema sUcave che ke mULa jene vAMdhe saurASTranA gAmaDAMonI zikSaNa ane Arogyane lagatI jarUriyAtane hate te harijana pravezane A munie have saMmata kare che ane mAtra pahoMcI vaLavA mATe kyAM zuM karavuM jarUrI che ane zuM thaI rahyuM che jaina AcAranI ja teo spaSTatA Icche che. vaLI A nirNaya jainAte vicAra ane te cintA sivAya bIjI koI mArA mAthe upAdhi nathI. cAryoe eka mAsamAM karavAnuM che je banavAnI koI zakyatA che ja meM je kAMI karyuM che. tethI huM puro sataSa ane kRtakRtyatA anubhavuM nahi e dIvA jevuM spaSTa e vakhate hatuM ane Aje paNa che. A chuM. Apa bhAIoe A bAbatanI ATalI kadara karI ane A rIte upavAsamAMthI sAra e nIkaLe che ke, AvezamAM ne AvezamAM A Apane mane paricaya thayuM. tethI mane khUba AnaMda thAya che. Apane munio anazana upara deDI gayA hatA jemAMthI lAjabhera nIkaLavAnuM huM A mATe pharIthI, AbhAra mAnuM chuM." kaI bahAnuM yA nimitte temane joItuM hatuM. peDhInA pratinidhioe - ' tyAra bAda sanmAna samelananA pramukha zrI zreyAMsaprasAda jene zANI vAto karIne A munione AmaraNAnta anazananI pratijJAmAMthI jaNAvyuM ke "huM paNa AjanA mahemAna zrI meghajIbhAIne pahelIvAra lAjabhera bahAra nIkaLavAno mArga karI ApyuM. kazI paNa uMDI samajaNa maLuM chuM ane AvI sundara taka ubhI karavA mATe muMbaI jaina yuvaka ke uMcA sidhdhAntane anulakSIne nahi paNa mAtra kevaLa Aveza upara 'ra saMdhane huM khUba AbhArI chuM. zrI meghajIbhAie je prakAre dAna ApyuM ubhA thayelA upavAsane hamezA A ja hAsyAspada cheDe Ave che. che ane je dIrdhadaSTipUrvaka tenA sadvyayanI yojanA karI che ane te A anta eka rIte sukhada che, paNuM bIjI rIte jaina sAdhuonI che pALA temaNe kema bhedabhAva rAkhyA vagara : savagI , lokakalyANanI je, vizALa janatAmAM hAMsI karAvanAre hoIne duHkhada bane che. A anta mala karaze. A jenI pAchaLa ja jAhera thaI javo ja vasavATa e samayamAM Aje nivRtti lIdhI paNa bacavALa kuTubI
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anusAra jAherAta karI evI, evI joie. e sthAnakamAM itara +-9 sudhArAnA * prabuddha jIvana tA. 15-6-55 zobhAspada te te ja banI zakI hota ke je upavAsa upara janArA' or Swami Narayan Sampradaya shall be deemed munioe pitAnI bhUla samajAyAne spaSTa ekarAra karyo hota ane to be Hindus, harijanane temaNe pote jaina maMdiramAM AvakAravAnI hIMmata dAkhavI hota. arthAta-A kalama temaja cothI kalama mATe je vyaktio athavA te prastuta prazna aMge A banne sAdhuonA vaLaNamAM pheraphAra baudhdha, zikha, ke jaina dharmamAM mAnatI hoya tema ja je vyaktio na thayo te paNa temaNe eTale ekarAra karyo hota ke amAre hetu hiMdudharmane enA keI paNu AkAra ke vikasita rUpamAM mAnatI hoya sidhdha karavA mATe ame je AmaraNAnta anazana upara javAno vicAra jemAM vIraze, liMgAyate, AdivAsIo, brahmo samAja, prArthanA samAja karyo te yogya nahote. - Arya samAja ke svAmInArAyaNa saMpradAyano samAveza thAya che-te sarvane lakattAthI AvelA eka mitra jaNAve che ke A munioe hiMduo gaNavAmAM Avaze. * upavAsa pAchA kheMcI lIdhA e bahu cheTuM thayuM che ane A bAbatamAM pariNAme A khulAsAmAM dharma tarIke jaina, baudhdha ane zikha temane kevaLa bheLavI levAmAM AvyA che ema kalakatA khAte bIrAjatA dharmane hiMdudharmathI alaga gaNavAmAM AvyA che. ane ema chatAM A zrI vijayarAmacaMdrasUri mAne che ane sau koIne e mujaba kahe che. e dharmonA anuyAyIone prastuta dhArA mATe hiMdu tarIke lekhavAmAM AvyA , dharma dhuraMdhara AcAryazrIne ApaNe kahI zakIe chIe ke A munioe che. A sudhArAthI je jaine hiMdudharmathI alagatA mAMgatA hatA teo karelI bhUla Apa sudhArI zake che ane Apa pote jaina samAjanA sateSAyA che, paNa je jaine pitAnA dharmasthAnakone harijana-pravezathI mAthe jhajhumI rahelA adharmane aTakAvavA AmaraNAnta anazana upara askRSTa rAkhavA mAMgatA hatA teo nirAza thayA che. jarUra jaI zake che; mAtra eTalI vinaMti ke A upavAsa mULa taka nI daSTie vicAratA A sudhArA bAlakula yukita paraMparA ane sarakArI kAyadA kAnuna anusAra jAherAta karanAra ANaMdajI nathI. A dhArAne mULa hetu e hato ke eka ja dharmanA sthAnakomAM te kalyANajInI peDhI sAme hoI na zake, paNa sarva anarthanuM mULa evI, dharmanA koI paNa anuyAyIne te aspRzya gaNAya che. e kAraNasara AvatAM bhArata sarakAra sAme ja hoI zake. yegIonI tapazcaryAthI brahmAMDa aTakAvavuM na joIe. e uparathI ema paNa phalita thAya che ke jyAM DilyA che te A nAnI sarakhI bhArata sarakAranuM zuM gajuM che? A dharma alaga hoya tyAM eka dharmanA sthAnakamAM itara dharmIone praveza dharmaghamaMDI AcAryane bIjuM zuM kahevuM? Adine hakaka kAyadAthI apA ne joIe. Ama chatAM A sudhArAnA aspRzyatA (aparAdha) dhArA viSe keTalIka spaSTatA pariNAme jaina, baudhdha ke zikha jene hiMdudharmanA aMgabhUta lekhavAmAM AvatA je aspRzyatA (aparAdha) dhAro bhAratanI pArlAmenTamAM thoDA nathI te dharmonA sthAnamAM tira dharmo evA harijanane pravezAdi samaya pahelAM raju thaye hatuM ane pasAra karavAmAM Avyo hato tenA adhikAra maLe che. ane e adhikAra ApavA khAtara temane A dhArA mULa rUpamAM jaina dharmane hiMdudharmanA eka aMgabhUta dharma tarIke varNana pUratA hiMdu lekhavAmAM Avaze evuM vidhAna karavAmAM AvyuM che. vastutaH ' vavAmAM Avyo hato. A sAme keTalAka jaina AgevAnoe vAMdhe AnuM mULa rUpa hatuM te sAcuM, vyAjabI ane yukitasaMgata hatuM, paNa uThAvyo hato. jaina dharma atyanta purANo dharma che ane hiMdudharma tethI dharmAbhinivezadhArI jaine ke zikha saMtoSAya tema nahotuM, A sAthe tene kaze saMbaMdha nathI ane hiMdudharmanA aMgabhUta tarIke tene dhArAnuM akhilahiMdavyApI je eka pariNAma jaina samAja puratuM Ave varNavavAmAM jaina dharmanuM apamAna raheluM che-AvI temanI mAnyatA che te jarUra AvakAradAyaka che ane te e che ke jene pitAnA dharmahatI. A mAnyatAne lakSyamAM rAkhIne zrI zreyAMsaprasAda jaina ane sthAnamAM harijanene have AvatA aTakAvI zakaze nahi. aspRzyatAnI pArlAmenTanA anya jaina sabhya tema ja digaMbara samAjanA AgevAno badIne bhega banelA jaina samAjamAMthI te badI dUra karavAmAM A dhAro A rIte madada rUpa thaze evI AzA rahe che. bhAratanA gRhasaciva zrI goviMda vallabha patnane maLelA. tenA pariNAme prastuta dhArAmAM jenuM mana sateSAya evo pheraphAra karavAmAM AvyuM che. * tA. 1-4-55 nA prabudhdha jIvanamAM A dhArAnI mULa kalame je rItanI hatI te kalamenI jhINavaTabharI carcA karavAmAM AvI hatI, prastuta dhArAnI trIjI kalama sAthe nIce mujabanuM Explanat ane temAM A dhArAnI trIjI tathA ethI mane evo eka artha ion-khulAsojoDavAmAM AvyuM hatuM: paNa sucavavAmAM AvyuM hatuM ke hiMdu dharmanA keI eka saMpradAyanA For the proposes of this section and section anuyAyIne praveza, pUjA tathA dharmazALAnA upayoga saMbaMdhamAM je 4, persons professing the Hindu religion in adhikAra maLase hoya paNa te saMpradAya bahAranAne je adhikAra te hiMda any of its forms or developments including lekhAte hovA chatAM maLatuM na paNa hoya te adhikAra harijanane A Shikhs, Jains, Buddhists, Virashaivas, Linga mene kevaLa zAbdika artha karIe te maLI jAya che. paNa A yats, Adivasis and followers of the Brahmo, saMbadhe vadhAre vicAra karatAM tathA dhArAsabhyo sAthe carcA karatAM evA Prarthana or Arya-Samaj, shall be deemed to abhiprAya upara AvavuM egya lAge che ke AgaLanA lekhamAM darzAvavAmAM profess the same religion. AvelI bhItine bahu avakAza nathI. koI paNa saMpradAyanA maMdira ke ' arthAtu--A kalama tema ja. cothI kalama mATe, je vyaktie hiMdu dharmazALAmAM e saMpradAyathI bahAra hiMdu che ane eTale adhikAra dharmane enA koI paNuM AkAramAM ke. vikasita rUpamAM mAnatI hoya yA hakaka bhogave che te ane teTale ja adhikAra A dhArAthI harijanone jemAM zikha, jaina, baudhdho, vIrazaive, liMgAyata, AdivAsIo ane brahmo maLe che. jaina samAja purate A praznane vicAra karIe te jaina samAja, prArthanA samAja ke Arya samAjIone samAveza thAya che te maMdira yA upAzrayamAM jainetara hiMduo AvI zakatA hoya te harijano sarva vyakitao eka ja dharmane mAne che ema gaNavAmAM Avaze. nirAbAdha rIte AvI zake che, jainetara hiMduo pUjA karI zakatA hoya . A khulAsAne upara jaNAvyuM te mujaba A rIte sudhAravAmAM te tenI pUjA karavA mAMgatA harijanone aTakAvI zakAtA nathI ane AvyuM che - e ja rIte jaina dharmazALAmAM jainetara hiMduone utaravA devAmAM for the purposes of this section and section AvatA hoya te tyAM utaravA mAgatA harijanane TALI zakAze nahi. 4, persons professing the Buddhists, Silkhs or Jain A dhArA viSe aneka gerasamajutIo pravarte che te dUra karavAnA religions and persons professing the Hindu" hetuthI ATalI spaSTatA karavI jarUrI dhArI che. religion in any of its forme or developments bAladIkSAne vadhato jato anartha : yuvake cete ! including Virsbaivas, Lingayats, Adivasis and Aje keTalAka samayathI vaLI pAchA bAladIkSAnA kIssAo followers of the Brahma,Prarthana or Aryasamaj sthaLe sthaLe banI rahelA sAMbhaLavAmAM Ave che. terApaMthIo bAladIkSAnA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. dhana : tA. 15-6-papa prabuddha jIvana mULathI samarthaka che ja ane temanA AcArya zrI tulasI nAnA chokarA- zAsanamakita: samAjanA dhava tAraka, ene muMDavAmAM kazuM anucita ke vAMdhA paDatuM dekhatA ja nathI. zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyanA sAdhuo paNa khuNe khAMcare ke nAnA meTA vinobAjIe zAsanamukta samAjanI vAta kahI tyArathI e to gAmaDAomAM chokarAe muMDatA ja jAya che. eka ugatI umaranA eka avyavahArU Adarza che ane A duniyAmAM e cAlI na zake bALakanA jIvanane bALapaNathI eka prakAranA cogaThAmAM ane te evuM evo eka sUra saMbhaLAvA lAgyo che. cogaThuM ke temAMthI jIvananA anta sudhI na chuTI zake ke chaTakI zake- je purUSe lAkhe ane karaDe mANasane AkaMgga che eTaluM ja evA cegaThAmAM jakaDI devAmAM teo eka mahAna dharmakArya samaje che. nahi paNa anekane emaNe upADelI pravRtimAM joDayA che e ekAeka hamaNAM eka mitrane laka-tAthI kAgaLa che. temAM teo jaNAve che ke " sAva pheMkI devA jevI avyavahArU vAta te na ja kahe evuM ApaNe "zrI rAmavijayajI mahArAje ahiM be bALakone dIkSA ApI che. temAM samajavuM joIe. emanI 'je vAta na samajAI hoya te vadhAre uMDA eka 14 thI 15 varSanA chokarAne thoDA samaya pahelAM ane bIjA utarIne samajavA prayAsa karavo joIe. 8 thI 10 varSanAne tA. 26-5-55 nA roja dIkSA ApavAmAM - zAsanamukta samAjamAM kazuM zAsana na hoya-rAjataMtra na haiyaAvI che. pahelI dIkSA vakhate te thoDI jAherAta thayelI. bIjI dIkSA ane artha aMdhAdhudhI-AvA bhaya sAmAnya rIte zAsanamukata samAja vakhata 24 kalAka pahalA mAtra bApa dIkarA dIkSA levAnA che eTaluM ja zabda sAMbhaLI ja mANasanA mane sAme ubhA thatA hoya che. paNa karA kalakatA tA. 25-5-55 nA bapora bAra zAsanamukta samAja e te dhruva tAraka same Adarza che. uttara dizAmAM vAgye Avela ane bIje dahADe savAre 8 vAgye dIkSA ApI dIdhI. javA mAgatuM vahANa dhruva tArake bhale e na pahoMce paNa uttara dizAmAM Ama te dIkSA ApavAno samaya savAranA 1 ne hatA, paraMtu kaI te cALe ja che. ema zAsanamukata samAjane Adarza rAkhanAra bhale pUNe ' kAraNasara dIkSA be kalAka vahelI ApI dIdhI. AgalI rAtre chokarAnAM rIte tyAM sudhI na pahece paNa e taraphanI dizAmAM te enI gati sagAMoe ane bIjA bahAranA keTalAka lokoe te sAme vAMdho lIdhela; thavAnI ja, paNu mahArAjazrIe sAma, dAma, daMDa ane bheda vagerenI nItithI badhAne . - vinobAjI zAsanamukata samAja sthApavA mAge che. eno artha : samajAvI lIdhAnuM sAMbhaLyuM che. A uparAMta rAmavijayajI taraphathI bIjAM teo e 25 nathI karatAM ke Aje ne Aje rAjya saratAne saMpUrNa traNa bALakone thoDA samayamAM dIkSA apAvAnI che evA samAcAra vahetA) lata lepa thaI javo joIe. ene mATe teo suMdara udAharaNa Ape che ke te thayA che. AthI etarapha arerATI pedA thaI che ane A saMbaMdhamAM kaMIka thavuM joIe ema ahiMne janasamUha vicAra thaI gayo che. relve gADImAM saMkaTa samayanI sAMkaLa hoya che enuM smaraNa ApaNane A bAbatamAM amAre zuM karavuM te viSe kAMIka mArgadarzana karAvaze." covIse kalAka nathI thayA karatuM. e te saMkaTa samaye ja yAda Ave che - Ama taraphathI samAcAra Ave che ane A dIkSAdhelApaNuM ema rAjyanuM zAsana hoya paNa e evuM hoya ke roja barojanA joine bhAre Azcarya thAya che. eka bAjue A sAmAjika anartha vyavahAramAM jyAM tyAM enuM darzana na thAya, paNuM amuka Avazyaka vadhate cAlyo che; bIjI bAjue samAja udAsInapaNe A badhuM prasaMgoe ene Azraya jarUra maLI rahe. joyA kare che. A sAmAjika anarthane sAmane karavA yuvAnoe ene artha e thayo ke ApaNA samAjanuM ghaNuM kharUM zAsana kaTibadhdha thavuM joIe, ane lAgavagane upayoga, jAhera matanuM dabANa, athavA vahivaTa ApaNe svecchAe ApaukalatathI karI letA hoIe. dIkSA thatI hoya tyAM satyAgraha, bAladIkSAvirodhI ugra pracAra ane je kAma ApaNAthI na ukale evAM hoya emAM ja bahAranA zAsananI jyAM zakaya tyAM adAlatane Azraya laIne AvI dIkSAnI aTakAyata madada laIe. karavA samAjanA yuvakoe ughukta thavuM joIe. sadUbhAgye A bAladIkSA zAsanamukta samAja eTale zAsana vihIna samAja nahi paNa aTakAvanAre dhAre AvI rahyo che ane muMbaInI dhArA sabhAnI sva-zAsita samAja. zAsana mukata samAja eTale avyavasthitatA ane ke AgAmI beThakamAM te raju thavAne che. te pahelAM paNa AvI eka bAla- gerazista nahi paNa svecchAe ane samajaNapUrvaka svIkArelI zista dIkSA AjathI be varSa pahelAM amadAvAdanI sIvIla korTa dvArA aTa- ane vyavasthA. AvuM svazAsana ane svecchAe svIkArelI zirata kAvavAmAM AvI che. e kesanI vigata A mujaba che. priyaMvadA nAmanI prajAmAM samajadArI ane javAbadArI vadhe te ja pedA thAya. ke . tera varSanI chokarIne dIkSA ApavA mATe muMbaI laI AvavA tene bApa. pitAne vahivaTa pitAnI meLe karI zake evI vikendrita racanA hoya talakacaMda lAlacaMda taiyArI karatA hatA evAmAM tyAMnA jANItA sAmAjika to ja e thAya, kAryakara bahena sarojabahena veNIbhAI paTele te chokarIne muMbaI laI gAmaDuM ekama hAya, gAmaDuM anna vastranI bAbatamAM svAvalaMbI jatI aTakAvavAne korTane hukama meLavyuM hatuM ane pitAne te cheka hoya, gAmaDAmAM gAmanI ekeeka vyakitane vicAra thatA hoya, darekane rInI vAlI nImavAnI ane tene dIkSA apAtI aTakAvavAnI keTe rakSaNa maLatuM hoya, darekane vikAsa karavAnI samAna taka maLatI hoya, samakSa mAMgaNI karI hatI. te kesa amadAvAdanI sIvIla koTa nA AsI- darekane nyAya maLatA hoya ane A sthiti pedA karavAmAM gAmanA dareke sTanTa jaja zrI ema TI. vijayakara samakSa amadAvAdanA sukhyAta eDavokeTa zrI prabhudAsa bAlubhAI paTavArI ke jemanA taraphathI muMbaInI - A samAja vyakti ane samAja vacce sumeLa rahe evA ja vidhAna sabhAmAM bAla dIkSA aTakAyata bIla raju karavAmAM AvyuM che. vyavahAra vartana rAkhavAthI ja pedA thaI zake, harAmanuM nahi paNa temaNe calAvyuM hatuM, ane tA. 3-2-53 nA roja nAmadAra korTe parasevAnuM anna khAvAnI vRti vadhe te ja pedA thaI zake, ati saMgrahathI - priyaMvadA paripakava umaranI na thAya tyAM sudhI tene dIkSA Apane nahi paNa yogya vaheMcaNIthI ja thaI zake. vAnI aTakAyata karanAre cukAdo ApyA hatA. A cukAdAnI na jaina vinobAjI bhUdAna yajJa mAraphata prema ane samajaNa vadhArIne yuvaka saMdhanA kAryAlaya (45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI 1) mAMthI AvA zAsana mukta samAja tarapha vaLavAnI ApaNane saune preraNA maLI zakaze ane A bAbatamAM jene salAhanI jarUra hoya tene zrI ApI rahyA che.' prabhudAsa bAlubhAI paTavArI (prItamanagara, elIsa brIja, amadAvAda 5) sAcuM paMcAyata rAjya sthapAya, samajaNapUrvakanuM paMcAyata rAjya upara lakhavAthI jarUrI salAha tathA mArgadarzana maLI zakaze. jaina sthapAya te gAmane lagabhaga badhA vahivaTa ane gAmanI lagabhaga badhI samAjanA yuvako ane kAryakarane bAladIkSAne A sAmAjika anartha jarUriyAte gAma leke ja pedA karI che. je gAmathI na thAya evuM jyAM je rIte zakya hoya te rIte aTakAvavA prArthanA che. heya emAM ja e gAma bahAranAone sahakAra mAgaze. paramAnaMda babalabhAI mahetA '
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ F prabuddha jIvana tA. 15-6-papa mArI yAtrA bhUtakALamAM paryaTaNa (tA. 1-5-55 ne prabudhdha jIvanathI anusaMdhAna ) jarjarita vipulakAya maMdirane AnaMda ane vismayanI citravicitra ( A pAnuM tathA sAmenA pAnA upara chApelA konArakanI vizeSatA lAgaNIopUrvaka ame joI rahyA. maMdiranI sAme eka vizALa jhADa sUcavatA cAra bleka mATe 'sAdhanA" kAryAlayanA ame AbhArI chIe. taMtrI) nIce moTo cetara hatuM. tyAM ame paDAva nAMkhe. bAjunA kuvAmAMthI AgaLa upara jaNAvyuM che te mujaba ame mArca mAsanI 23mI pANI lAvIne ame sAphasupha thayA ane nAsto karIne tAjA thayA. tArIkhe jagannAthapurI paheMcyA hatA. tyAra bAda 24mI tArIkhe sarvodaya tyAra bAda maMdiranAM aMgaupAMga nihALavA ame gatimAna thayAM. saMmelanane aMge koI agatyano kAryakrama nahota; tethI purI AsapAsanAM hiMdusthAnamAM gaNyAgAMThayAM sUryamaMdira che. eka pATaNanI * jovA lAyaka sthaLa-kanAraka, bAjue AveluM moDherAnuM sUryamaMdira; bIjuM eka sUryamaMdira bhuvanezvara ane udayagiri- kAzmIramAM che; trIjuM jANItuM sUryamaMdira A konArakanuM che. anya be khaMDagiri joI levAno ame sUryamaMdire meM joyA nathI. paNa traNe maMdara jeNe joyA che temanA nirNaya karyo. savAranA eka abhiprAya mujaba kenArakanA sUryamaMdiranI tele koI Ave tema nathI. maTI meTara bhADe karIne caMdrabhAgA nadI baMgALanA upasAgarane maLe te saMgamasthAna upara A sauthI pahelAM kenAraka javA maMdira kaliMganA rAjA narasihadeve I. sa. 1238 thI 1ra64 nI ame nIkaLyA. konAraka purIthI vacce baMdhAveluM. Aje caMdrabhAgA ane upasAgaranuM mIlanasthAna lagabhaga pa5 mAila thAya. maMdirathI ekAda mAIla dUra gayuM che ane vacce retInA DhagalA patharAtemAM aDadhA rastA sudhI pAkI yelA paDayA che. A sUryamaMdira traNa mALanuM che. tene purU karatAM 16. DAmaranI saDaka che; pachInA raste vaLe bhAgelAM ane kivadatI mujaba A maMdirane taiyAra karavAmAM kAcI saDaka che, erIssA 12000 kaDiyA ane salATo kAme lAgyA hatA. pANIthI bharele phaLadrupa pradezamAM A maMdirane AkAra eka azvarathane maLa che, AgaLa tene che. Rtu unALAnI hovA chatAM paththaramAM karelA sAta ghoDA joDelA che; banne bAjue paththaramAM ghaNuM kharUM lIluMchama hoya che kArelA cha cha paiDA che; dareka paiDAne ATha nAnA, ATha meTA ArA che. ane puSkaLa pramANamAM dekhAtAM sAta gheDA eTale aThavADIAnA sAta divasa, bAra paiDAM eTale bAra jhADapAna ane ThaMDaka Ape rAzI athavA te bAra mahInA; ane ATha ATha ArA eTale divasa kinAraka maMdiranI sUryapratimA che. amArI meTara, meTI tema ja rAtanA ATha ATha prahara athavA te codhaDiyAM. jIpa hoya che, lagalaga tene maLatI hatI. meTora junI hatI ane A vizALa maMdira traNe vibhAgamAM vaheMcAyela che. prathama vibhAgane eka bahu sAMkaDI hatI. meTeranI AgaLanA bhAgamAM pANInI TAMkI' garbhAgAra athavA to e bAjunA zilpanI paribhASAmAM vimAna kahe che bharavAnA kANA upara picavALuM DhAMkaNuM hoya che te A meTarane garbhAgAramAM mUkhya devamUrti birAjamAna hoya che. vimAna eTale garbhAgAranA hatuM ja nahi. lugaDAnA DucAthI e kANuM DhAMkavAmAM AvatuM. aMdaranuM pAyAthI mAMDIne zikhara sudhIne maMdira vibhAga. A maMdiranA vimAnane pANI vAre vAre garama thaI jatuM; Duco vAre vAre uchaLI paDato; ane zikhara vibhAga tuTI gayela che, paNa avazeSenA mApa uparathI A vimAna bAjunA nadInALAmAMthI ThaMDu pANI vAre vAre bharavuM paDatuM. A taklI- 228 phITa uMcuM hovuM joIe evuM anumAna karavAmAM Ave che. kane lIdhe amArI gati bahu dhImI rahetI ane jovA lAyaka sthaLo vimAnanI Toce eka goLAkAra paththara hoya che jene kaLaza kahe che. patAvavAmAM doDAdoDa karavI paDatI. savAranA sAta vAgye ame upaDelA, A maMdirane kaLaza tyAM bAjue paDela che. tenI jADAI 25 phuTa che. nadI, nALAM, sukA temaja ane vajana 2000 Tana che. jhADapAnathI bharelA pradeza vimAnathI AgaLane tathA nAnAM moTAM gAmaDAMo bhAga jene ApaNe raMgapasAra karatAM lagabhaga 11 maMDapa tarIke oLakhIe vAgye ame kinAraka pahoMcyAM. chIe tene A bAjue moTera pAchaLathI tana khullI 'jagamehana' zabdathI oLahatI; paDadA ke kAcanI bArI khavAmAM Ave che. tenI jevuM kazuM rakSaNa nahatuM; uMcAI 128 phuTa che. 'ame badhAM rastAnI dhULathI tenAthI AgaLa bIjo eka khUba chavAI gayAM. meTaramAMthI vizALa maMDapa che, jene utarIne kinArakanA suprasidhdha nATamaMDapa' kahevAmAM Ave sUryamaMdira samIpa ame jaI che. enA daravAjA AgaLa pahoMcyA. ghAyala ane behoza banne bAjue eka eka thayela jANe ke airAvata hAthI bhavyAkRtivALo siMha che. na hoya, AkAzamAMthI ekA teNe paga nIce hAthIne eka koI moTuM jhaMpalIna dabAvela che ane tenA paga eropleIne nahi-aMdaranA nIce chuMdAyo mAnavI kaI akasmAtathI jANe ke paDe che. AvA lAkSaNika dhaba daIne pRthvI upara paDayuM sihe anyatra kerAyelA na hoya--evA A kALa kinArakanA sUryarathanuM eka cakra : jovA maLatA nathI. A
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-15 prabuddha jIvana maMdiranA pUrva daravAje upara varNavelA addabhuta siMho ubhA che; ' suprasidhdha che. tenA prama-- uttara bAjue be hAthI ubhA che; dakSiNa bAjue be lAkSaNika sumAM jaina guphAo nAnI, ghaDAo che. maMDapanI traNe bAjue sUrya athavA te arUNunI virala ane ochI prasidhdha che. eka eka bhavya mUrti che. AkhuM maMdira khaMDiyera jevuM udayagiri-khaMDagiri AvuM dekhAya che, temAMthI chuTA paDelA avazeSe ane lokhaMDanAM biMba eka sthaLa che ane A cotarapha vikharAyelA paDayA che. maMdiramAM pAyAthI mAMDIne upara uparanI guphAo IsvIsana sudhI pAra vinAnuM sundara kotarakAma che. hAthI, ghoDA, siMha, gaNapati, pUrve 100 thI 400 varSanA kArtikeya, mahAdeva, viSNu, lakSmI, anya devadevIo, kinnara kinnarIo, gALAnI hoIne temaja eka yA bIjA AsanamAM maithunamagna strIpurUSa, pazuo, pakSIo, temAM prAcIna ItihAsanI jhADa pAna ane velabuTIo, aneka prakArane vyavasAya karatA strIpurUSe- aneka upayogI sAmagrI e jamAnAnuM eka nAnuM sarakhuM myujhIyama ahiM ApaNane jovA maLe upalabdha thatI haThane A che. maMdiranA bIjA ke trIjA mALa uparathI, jarA dUra nIlavaNuM sAgara- sthaLanuM aitihAsika mahatva paTa najare paDe che ane tenA marmarane AchA Ache avAja ApaNuM ghaNuM meTuM chuM. udayagiri- zravaNane sparzata rahe che. divasanudivasa jarjarita banI raheluM- khaMDagiri uparAMta bIjApura koI bhavya devavimAnanI jhAMkhI karAvatuM--A maMdira AThaso varSanA jIllAmAM Avela badAmI, havAmAna sAme, varSA ane vAyunA aneka jhaMjhAvAta sAme ardha mRtaprAya khAnadezamAM Avela pATanA, ardha jIvaMta dazAmAM paDeluM che. maMdiramAMthI kharI paDelA keTalAka elerA, ekAI, saurASTramAM avazeSane bAjue eka nAnA sarakhA makAnamAM saMgraha karavAmAM AvyuM Avela junAgaDha temaja che. temAM mULa maMdiranA pUrva daravAjAnA mebhamAMthI chuTA paDele 18 anya sthaLoe jaina guphAo phuTa lAMbo ane 3 phuTa pahoLA e eka paththara khAsa dhyAna kheMce vidhamAna che. che. A paththaramAM navagrahanI mUrtie karelI che. kalakattAM myujhIyamamAM Azare 500 phITathI laI javA dhArele A paththara ati vajananA kAraNe ahiM ja paDI vadhAre UMcI nahi hoya evI rahevA pAmyo che. A be TekarIo sAme ubhA - kanArakanA maMdiranuM A sthaLa varNana tenI kharI bhavyatAne khyAla rahetAM ApaNI jamaNI bAju ApI zake tema che ja nahi. tenA garbhamAM bhUtakALane ItihAsa paDelo AvelI TekarI udayagiri che; ATha varSa pahelAM ApaNo deza zilpakaLAnI kaI Toce pahoMce upara 44 guphAo che; DAbI ' - hato tenI A bhagnakAya maMdira jotAM ApaNane jhAMkhI thAya che. A bAjue Avela khaMDagiri nArakanI eka sundara zilpAkRti maMdira jevuM eTale kalpanAnA bhavya pradezamAM bhramaNa karavuM. dezavidezanA upara 21 guphAo che. A uparAMta khaMDagirinI Toca upara eka samudrapravAsIo Ane "bleka pageDA" nA nAmathI oLakhe che. A digaMbara jaina maMdira che. A maMdiranI mukhya mUrti padmAsanastha che maMdira jotAM ApaNI AMkhe dvArA manamAM bhutakALanuM eka ramya raMga ane tene uThAva ane AkRti bhAre bhAvavAhI che. bAjue bAhubalInI beraMgI citra jaDAI jAya che. amAre eka divasamAM traNa sthaLa 'dazathI paMdara phuTanI zyAma ArasanI eka ubhI bhavya mUrti che. banne jovAnAM hatAM. tethI kaMIka avanavuM apUrva joyAnI tRpti ane temAMnuM TekarInI guphAomAM chuTIchavAI digaMbara jaina mUrtio ane vividha ghaNuM jovAnuM rahI gayAnI atRpti-evI lAgaNIo sAthe konArakanI prakAranuM kotarakAma che. A TekarIonuM darzana ApaNane be hajAra varSa ame baporanA be vAgyA lagabhaga vidAya lIdhI ane bhuvanezvara tarapha pahelAnA itihAsamAM praveza karAve che. upaDayA, aitihAsika dRSTie udayagirinI guphAo khaMDagiri karatAM vadhAre bhuvanezvara tarapha rastAmAM garamI ane dhuLa-annene ThIka ThIka prAcIna che. temAM paNa hAthImuMphAnA mobha upara eka sattara lIMTIne AsvAda maLe; meTara paNa vAre ghaDIe tarasI thatI hatI ane tene Azare 1600 zabdone lAMbA zilAlekha che, jeNe e kALanA be traNa mAIle pANI puruM pADavuM paDatuM hatuM. Ama maMdavarita gatie ItihAsa upara bahuja mahatvano prakAza pADe che. je paththara upara bhuvanezvara pahoMcatAM lagabhaga sAMja paDI gaI. bhuvanezvaranI bAjue A lekha karAyo che tenI laMbAI pahoLAI maLIne 84 skavera eka maMdira joyuM. tenuM nAma atyAre yAda nathI. e maMdira nAnuM, phuTa thAya che. A lekha mULa 1820 mAM mI. esTarlIMge zodhI nAjuka ane e pradezanI kADhayA hatA. paNa ene ukela viziSTa zilpaulina eka sundara vAnuM kAma vIsamI sadInA namune hatuM. bhuvanezvaranA mukhya prAraMbhamAM thaI gayelA zrI. ke. ane suprasidhdha maMdira tarapha pI. jayasvAle karyuM hatuM; A jatAM pahelAM bhuvanezvarathI pAMceka lekhanI lipi uttara pradezamAM mAIla dUra udayagiri--khaMDagiri pracalita evI brAhmI lipi nAmanI paDakhe paDakhe AvelI che ane bhASA apabhraMza e TekarIo che ane tyAM prAkRta che. jANItI jaina guphAo che te A zilA lekha- I. sa. tarapha ame meTara haMkArI. pUrve bIjI sadImAM thaI gayelA udayagiri-khaMDagiri kaliMganA rAjA khAravele karAvyuM ajanTA, elerA, kArlA, che ane temAM tenA prathama 13 kenerI, bhAjA, nAsika, ane varSanA rAjyanI agatyanI vigate anya aneka sthaLoe AvelI ApavAmAM AvelI che. ahiM vizALa baudhdha guphAo kALajarjarita thayA pahelAMnA kenAraka-maMdiranuM kalpanAcitra jaNAvavuM asthAne nahi gaNAya dI
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ . khAravelanA pUrva 15hI che. ane parAsta ka * pA vaija * * 38 prabuddha jIvana ( tA15-6-papa ke AjanuM orIssA e pUrva kALanA kaliMga, utkala ane adhyayanamAM nimagna thaye. tenI prajA khAravelane zAnti ane utkarSanA eDrA e traNa bhaugolika vibhAgonA banela che. prastuta lekhane adhipati tarIke, bhikSurAjA tarIke athavA te dharmarAjA tarIke arihanta ane sidhdhane namaskAra karavA sAthe prAraMbha thAya che. A sabaMdhatI hatI. A ane bIjI aneka upayogI hakIkato upara hakIkta rAjA khAravela jainadharmI hovAnuM savizeSa samarthana kare che. jaNAvela zilAlekhamAM antargata karavAmAM AvI che. A uparathI mahArAjA azoka pachI [IsvIsana pUrve 263 thI 226 sudhI ] prastuta zilAlekhane apAtuM asAdhAraNa aitihAsika mahatva saheje Azare ekAvana varSa bAda rAjA khAravela kaliMga dezanI gAdIe samajI zakAya tema che. AvyuM. khAravelanA rAjyanuM 13 muM varSa eTale maurya vaMzanuM 125 muM " upara jaNAvela rAjA khAravele tyAra bAda bIjA trIsathI cAlIza varSa eTale IsvIsana pUrve 155. Ama moryavaMza ane khAravelane varSa purI AbAdIpUrvaka rAjya karyuM hoya ema anya guphAnA eka zilA joDatI itihAsanI kaDIo nakakI thayelI che. azoke potAnA digvijayanA lekha uparathI mAluma paDe che. hAthINuM phA uparAMta udayagiri upara kramamAM kaliMga deza upara caDhAI karelI ane tene parAsta karatAM pAra rANI guphA ane gaNeza guMphA savizeSa mahatvanI che. A guphAomAMnuM vinAnI katala karelI. A hiMsAe tenA dila upara bhAre AghAta pedA vaividhyabharyuM kotarakAma e kALanA jIvananuM eka mAhItIpUrNa citra karyo ane pachI hiMsAnA mArgathI te pAcho vaLe ane budhdha raju kare che. , dharmanA anupAlana tathA pracAra tarapha tenuM mana nyuM. A hakIkta pUrva kALamAM A banne guphAo saMyukatapaNe "kumAragiri nA ItihAsaprasidhdha che. I. sa. pUrve 168 mAM khAravela 24 varSanI nAmathI oLakhAtI hatI. A jaina guphAo joine cita khuba prasanna umare kaliMganI gAdI upara Avyo. tyAra pachInA 13 varSanA thayuM. janma ane saMskAre jaina hoIne jainene gaurava ApatA A gALAmAM teNe prajAkalyANanA tathA lekaraMjananAM aneka kAma karyA, atula sthaLanA darzanathI manamAM rahelA jaina tarIkenuM abhimAna jAgRta thayuM. parAkrama vaDe eka pachI eka deze sara udayagiri-khaMDagiri nAma te sAMbhaLelAM karyA, mathurA upara rAjya karatA grIka rAjA ane khAravelanA prasidhdha lekha viSe paNa DemeTrIesane bhagADe, bAramA varSa sAMbhaLelu, paNa - te jagannAthapurInI daramiyAna aMga ane magadhane tANe najIkamAM che, ane te jovAnI A rIte karyA, magadharAja bRhaspatimitra pAse taka maLaze evI koI kalpanA nahotI. zaraNAgati svIkArAvI. magadhane rAjA aNadhAryuM koI mahatvanuM sthaLa jovA aMgarAja varSo pUrve kaliMga upara caDhAI maLe te ApaNane koI jude ja AnaMda karIne kalIMgamAMthI amuka viziSTa jaina thAya che evo ahiM anubhava thaye. mUrti ane bIjI keTalI amUlya vastutaH AvA sthaLe Akho divasa vastuo upADI lAvelA; rAjA khAravele gALa joIe, ane badhI vastuo A badhuM pAchuM meLavyuM, jaina mUrtinI jhINavaTathI jovI joIe. paNa amArA mULa jyAM hatI tyAM tenI pUnaH pratiSThA mATe e zakaya nahotuM. A pavitra karI ane A rIte rAjA azokanI giriyugalanI amArA mATe A kevaLa katalathI dInahIna banelA kaliMga dezane deDAdoDanI mulAkAta hatI. pazcima khAravela uMce laI AvyuM ane uttara kSitija tarapha sUrya jhaDapathI utarI rahyo dakSiNa pUrva pazcima AvelA AsapAsanA hatA. haju bhuvanezvaranuM mukhya maMdira sarva dezane chatIne cakravartIpadane pAme. jovuM bAkI hatuM. udayagiri--khaDagirine AvI ujvaLa kArakIrdI bAda tenuM citta namaskAra karIne ame bhuvanezvaranA mukhya dharmArAdhana tarapha vaLyuM, zrAvakanA bAra kenAraka-maMdiranuM AjanuM bhagnAvazeSa rU5 maMdira liMgarAja tarapha doDayA. vrata teNe dhAraNa karyo, ane dhArmika kumAra"nA saujanyathI apUrNa paramAnada AvuM sundara pariNAma lAvavA mATe dhanyavAda satyaM zivaM sundaram chellI esa. esa. sI.nI parIkSAmAM zrI zakuntalA kAntilAla jaina zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha garlsa hAIskula taraphathI 75 vidhArthInIo beThI hatI ane temAMthI 74 vidhArthInIo pasAra thaI che. AvuM su dara pariNAma prApta kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA pravezako sAthe karavA mATe e hAIskUlanA saMcAlakone ane khAsa karIne tenA prIsI kIMmata rU. 3, pesTeja hA pAla zrI zIlAbahenane jaina samAjanA dhanyavAda ghaTe che. A hAIskUlamAM Aje muMbaInI aneka hAIskUlamAM prathama haroLanI gaNAya che ane muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe dina prati dina te anekavidha pragati sAdhatI jAya che. Ama pragatinA kIMmata rU. 2, pesTeja voka itihAsamAM teNe A navuM sImAcinha sara karyuM che. viSaya sUci prabudhdha jaina tathA prabuddha jIvananI phale mukti maMgala : anuvAda gItA parIkha kIMmata rUA. 1, paTeja ottra ekAnta puNya ane pApa lasukha mAlavaNiyA 30 RSabhadeva-caritra citrAvali aMka dAnanuM sanmAna 31 kIMmana chuM. 05, pesTeja nA prakIrNa noMdha: anazana visarjana, aspRzyatA * 33 (aparAdha) dhArA viSe keTalIka spaSTatA, bAladIkSAne - prApatisthAna vadhatA jate anartha; yuvake cete ! zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, zAsanamukita : samAjane dhruva tAraka babalabhAI mahetA 35 mArI yAtrA paramAnaMda 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI 3 ' muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI 8, 2, naM. 34628,
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa na. B 4ra66 vArSika lavAjama rUA. 4 pra, jaina varSa 14-pra. jIvana varSa 3 eka pa prabuddha jIvana zrI sui jaina cuvaka saMghanu... pAkSika mukhapatra chuTaka nakala : traNa AnA muMbaI, julAI 1, 1955, zukravAra AphrikA mATe zIliMga 8. Ye Ye Ye Ye Ye Ye huM hAla ala < = jhAjhAla taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA lAla lAla lAla jaina--hiMdu viSe eka kalaka-tAthI zrI prabhudAsa khecaradAsa pArekhe "hiMdu ane jaina: jIvana-maraNa jevA prazna" e mathALAnA eka lekha prabhudhdha jIvanamAM prakAzanArthe meAkalyo che. te lekhanA mukhya muddA nIce mujaba che. (1) siMdhu nadIthI upalakSita prajAnu paradezIe Apelu nAma te hiMdu prazna che. hiMdu prajAnA pravruttinimi-taka arthe bhAratanI A prajA che. hiMdu eTale bhAratIya Arya prajA hiMdu prajA evA a svIkAravA joie. (ra) hiMdu prajAnA mAtra eka vaidika dharma ja nathI, paNa jaina dharma baudhdha dharma, vaidika dharma -e traNeya mukhya dharmAMne hiMduprajAnA dharmAM kahI zakAya, paraMtu hiMdu dharma e nAmathI samuccaye e traNe dharmone oLakhAvI na zakAya. (3) hiMdu e prajAnuM nAma che. hiMdu evA koI dharma A jagatamAM che ja nahi. (4) evI rIte jaina kAma ke jaina samAja e paNa a vinAnA zabdasamAsa che. jaina evI koi paNa kAma ke samAja astitva dharAvatI ja nathI. hA, jaina dharma pALanArI hiMdu kAmo ke hiMdu samAjo astitva dharAve che. koi jainane ema pUchavAmAM Ave ke tame kANu che ? tA teNe potAnI jAtane evI rIte varNavavI joie ke hu prajAe 'hiMdu ( bhAratIya Arya ) chuM ane dharma jaina chuM. vicitra vicAraNA hiMdu dharma parasparavirodhI mantavyo dharAvatA aneka saMpradAyonu samuccayavAcaka nAma hAine tenu koI eka cokksa lakSaNu bAMdhavu muzkela che, azakaya che. ema chatAM paNa A badhA sapradAyAmAM caitanyatatvanA svIkAra, AtmAnuM astitva, karmavAda, mekSanI kAI eka kalpanA ane mAnavIsamAjamAM ucca nIcanI bhAvanA--A pAyAnI mAnyatA moTA bhAge saLaMga eka sUtrarUpe najare paDe che ane te vaDe hiMdudharma samagrarUpe anya dharmothI judA tarI Ave che. A rIte sadIothI pracalita thayelA 'hiMdudharma e prakArano zabdasamAsa bhAizrI prabhudAsane game teTalA arthahIna ane ke avAstavika lAgatA haiAya te paNa te zabdasamAsanA upayAga cokkasa arthamAM kai kALa sudhI cAlu rahevAnA ja che. teo hiMdu zabdathI je artha sUcavavA mAMge che te artha Aje hiMdI zabdathI sarvatra sUcavA temaja svIkArAI rahyo che. bhAratIya' zabda jarUrI hiMdI'nA zabdaparyAya che, paNa Arya' zabda bhAratIya, hiMdI ke hiMduvAcaka banI zakatA nathI. te zabdane svataMtra ItihAsa ane artha che. AryoM parabheAmamAMthI hiMdamAM eka samaye utarI AvelA hAine mULamAM hiMdavAsI hatA ja nahi. vaLI dakSiNamAM vasatI drAvIDa prajA je hiMdu jarUra che tene Aya tarIke oLakhAvI nahi ja zakAya. bhAratIya yA hiMdImAM hiMdu tema ja musalamAna tema ja hiMdamAM vasatI anya jAtionA samAveza thAya che. Ama dareka zabdanA aitihAsika bhAva ane arthe alaga alaga che. AvI ja rIte te kahe che ke jaina evI kAI kAma ke samAja hoI na zake. A kevaLa hAsyAspada vAta che. jaina dharmane svataMtra ane purANA dharma mAnIe to paNa te dharmane je varga anusare che te varga jaina samAja ja kahevAya--A eka te eka e jevI vAta che. kAma zabda to eka athavA khIjA dharmanA anuyAyI varga mATe ja satra vaparAI rahyo che. hiMdu kAma, musalamAna kAma evI ja rIte jaina dharma hiMdu dharmano peTAvibhAga hoya ke na heAya te paNa jaina kAma e jaina dharmane anusaratA vargane oLakhavA mATe yogya ane supracalita zabdasamAsa che. hiMdu zabdanI siMdhu zabdamAMthI utpati thaI ane siMdhu bAjuethI AjathI 800-1000 varSa pahelAM musalamAno hiMdustAnamAM AvavA lAgyA tyAre siMdhunI A mAjIe vasatI prajAne musalamAnA 'hiMdu' zabdathI oLakhavA lAgyA eTalI vAta bhAizrI prabhudAsa svIkAre che, paNa sAthe sAthe temaNe e paNa svIkAravuM ja rahyuM ke siMdhunI zrI prabhudAsa pArekhanI vicArasaraNI pAchaLa kevaLa eka ja A bAjue vasatA laoNkAnI dhArmika mAnyatAo ke jemAM vaidika, jainavRtti kAma karI rahelI jaNAya che ane te e ke hiMdu zabda sAthenu ane baudhdhanA samAveza thatA hatA te samuccaye hiMdu dharmanA nAmathI oLakhAvA lAgI ane e vakhatanI prajAnI raheNI karaNI, rItarIvAja sabhyatA vagerene hiMdu saMskRti nAma ApavAmAM AvyuM. ane sAthe sAthe temaNe e paNa samajI levuM joie ke pachI te hiMdustAnamAM saMkhyAbaMdha musalamAna AvyA, ahiM paNa aneka hiMdu musalamAna thayA, aMgrejo AvyA, khrIstIdharma paNa sArI rIte phelAye. eTale samayAntare hiMdu zabda prajAvAcaka maTI gayA ane dharma ane saMskRtivAcaka banI gayo ane prajAvAcaka hiMduM zabdanuM sthAna 'hiMdI'zabda lIdhuM. sagapaNa temane choDavuM nathI, kAraNa ke tethI thatA lAbho cheDayA pAlave tema nathI ane jaina dharmanI alagatAnA ane prAcInatamatAno khyAla teo cheDI zake tema nathI, kAraNa ke te sAthe temanuM dharmAbhimAna joDAyaluM che. A vaLaSNu mAtra temanuM ja nathI; anya aneka jaine AvuM vaLaNuM dharAvatA mAluma paDe che, paNa kAie dha" zabda sAthe 'hiMdu' zabdane joDavA nahi athavA to 'samAja' ke 'ma' zabda sAthe 'jaina' zabdane joDavA nahiM ema haju sudhI kahyu nathI. AvI vAte karanArA peAtAnI tema ja jaina samAjanI kevaLa hAMsI ja karAve che, ane vaLI 'jaina hiMdu' nA praznane jIvanamaraNanA prazna tarIke varNavavA e teA kevaLa khAlIzatA ja che athavA te narI dharmAMdhatA che. kamanasIbe Aje game te prazna--pachI te eka saMpradAyanA hoya, nAta jAtanA hAya, kAmane hAya ke prAntanA hAya jIvanamaraNanA prazna khanI jAya che. A rIte vicAravuM ane varNavavu e AjanA pracArAnI cAlu Dhakha thai paDI che. A paristhiti vicAranA samadhAraNanA abhAva sUcave che. pAna
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMdu lagnano nave kAyade 3 ". * prabuddha jIvana tA 1-9-15 hiMdu lagnanI vidhi mATe ema TharAvyuM che ke varakanyA emAMthI koInI paNa kAmamAM lagna mATe je vidhi karAvI hoya ke rItarivAja " ( tAjetaramAM bhAratanI pArlAmenTe Hindu Marriages Act ha lagna- hAya tevuM ja lagna thai zakaze. jyAM saptapadIne rivAja hAya nA kAyadA pasAra karyo che ane A kAyade bhAratamAM vasatA samasta hiMdu sAtamuM pagaluM purU thatAM lagna pAkAM thayAM gaNAze. prajAne lAgu paDe che. hiMdu lanane lagatA je kAMI kAyadA Aja sudhImAM kendra sthAnethI ke keAI eka pradezamAM karavAmAM Avela hoya te badhA kAyadA have rada thAya pati patnIthI ke patnI patithI vAjabI kAraNa vinA alaga che ane tenuM sthAna A kAyado le che. A kAyadAnI vigata dareka hiMdu strI mAM rahetAM hoya ne lagnanA haka purA na karatA hoya te lagnanA hakaka purA purUSe avazya jANavI joIe te hetuthI zrI kezavalAla ema. zAhe, tA 19-6-55 karavAne dAvo karI zakAya che ke jo temAM hukamanAmuM thAya te adAlata. tA amalama-pravAsI'mAM sAmAnya vAMcanAra sahajamAM samajI zake e rIte eka pakSane bIjAne tyAM pharajIyAta rahevA mekalI zakatA nathI, paNa savistara ApI che te ahiM sAbhAra udhUta karavAmAM Ave che. A ja eka bIje kAyade keTalAka samaya pahelAM bhAratanI pArlAmenTa pasAra karela che jene A tethI jenI tarapheNamAM hukamanAmuM thayuM hoya tene chUTAcheDA mATe dAvo Special Marriages Act.-"khAsa lagnane dhAre' e nAmathI oLakhavAmAM karavAnA hakaka rahe che. Ave che. A dhArAnI vigato ane te hiMdu lagnanA navA kAyadAthI kaI kaI bAba A kAyado amalamAM AvyA pahelAM ke pachI jenAM lagna thayAM hoya temAM judA paDe che tene lagatI samajutI Apate svataMtra lekha have pachInA aMkamAM zrI kezavalAla ema. zAha taraphathI ApavAmAM Avaze tevA lagnanA keIpaNa pakSakAra adAlatamAM jaIne kAyadA mujaba judA rahevAnuM tarI ) agara - hukama mATe arajI karI zake che. jene chUTAcheDA 1 levA hoya 18 mI me 1855 nA roja bhAratanA rASTrapramukhe eka kAyadA chUTAcheDA levAnuM kAraNuM na hoya teo A kalama nIce judA rahevAne para sahI karIne tene dhArApathI upara mU. 1855 nI sAlane 25 adhikAra mAgI zake che ne nIcenAM kAraNe sAbita thAya te adAlata naMbarane e kAyade che "hiMdu lagna dhAre.' te Ape che Ano artha e ke lagna kAyama rahe che, paNa bane hiMdu lagna aMge Aja sudhI jene kAyadAo kahevAmAM AvatA hatA te koI dhArAsabhAe pasAra karelA na hatA ane AjanI dhArA judA thavA mATe kAraNe pathI para kalamavAra je je kAyadAo hoya che tevA na hatA. hajAre (1) eka pakSe bIjAne be varSathI tajI dIdhela che. varSathI mahAna purUSa ane paMDitAe je AjJAo pharamAvI hatI tathA zAstro lakhyAM hatAM tene kAyade gaNavAmAM AvatA hatA. judA jAdA arajadAra pratye e dUra vartAva karavAmAM Ave che ke araja prAMtamAM bhinna bhinna niyama pravartatA hatA. A kAyado e badhuM nAbuda dArane ema lAge che ke sAmA pakSa sAthe rahevuM nukazAnakAraka che. karIne samasta hiMdanI hiMdu kAma mATe lagnane ekasarakho dhAre sthApita sAme pakSa eka varSathI bhayAnaka rakatapittanA rogathI pIDAya che. sAmo pakSa cepI rogathI pIDAya che. A rogane cepa arajakene kene lAgu paDe che ? dAre na Apela hovo joie. (5) sAme pakSa be varSathI gADe che. A kAyado hiMduone ke jemAM virazaiva, liMgAyata, brAhyo, prArthanA lagna pachI sAmA pakSe vyabhicAra karyo che. samAja ane AryasamAjane samAveza thAya che tene lAgu paDe che. te uparAMta te bauddhadharma, jaina ane zIkhane lAgu paDe che. te uparAMta lagna rada karavA bAbata muslima, khristI ane pArasI na hoya tevI dareka vyakitane lAgu paDe hiMdu lagnamAM pahelI vAra zyAcheDAne tathA lagna rada karavAne hakaka che, sivAya ke te ema sAbita karI zake ke A kAyadA pahelAM tene hiMdu A kAyadAthI ApavAmAM AvyuM che. A bAbatamAM kAyadAmAM be traNa kAyade lAgu paDatuM na hatA. bheda te samajavA jevo che. aurasa ke anaurasa bALaka-jenAM mAtApitA hiMdu, bauddha, jaina ke 1 gerakAyadesara lagnaH jyAM lagna gerakAyadesara hoya eTale e lagna zIkha hoya te hiMdu, bauddha, jaina ke zIkha gaNAze. ja na hoya te rada karAvavA arajI thaI zake che. AnuM mahatva e che ke prathamathI ja lagna thayAM ja na hatAM te rIte AvA - jenAM mA agara bApa bemAMthI eka hiMdu, bauddha, jaina ke zIkha lagnanAM bALako kAyadesara gaNAya nahi. jo ke A kAyadA nIce kuTuMbanA sabhya tarIke ucheravAmAM AvyA hoya te te dharmanAM gaNAze. AvAM bALakone kAyadesara gaNavAmAM AvyAM che. jeNe hiMdu, jaina, bauddha ke zIkha dharma aMgIkAra karyo haze tene paNa A kAyado lAgu paDaze. rada thaI zake tevAM lagna eTale ke lagna thayAM paNa temAM saMpUrNa kAyadesaratA na hatI, eTale e kAraNe eka pakSa Icache te lagna A kAyadA mujaba sapiMDanI sagAI eTale mAtRpakSe traNa peDhI rada karAvavA dAve karI zakaze. ane pitRpakSe pAMca peDhInI gaNavAmAM AvI che. 3 chUTAcheDA eTale ke lagna kAyadesara che, paNa lagna pachI evuM sapiMDanI sagAI kAraNa upasthita thayuM che ke lagna rada karavAM joie. . A kAyadA mujaba be hiMduo vacce nIcenI zarate pUrI thatI A traNe prakAre A kAyadAmAM nakakI karavAmAM AvyA che. hoya te ja lagna thaI zakaze. A kAyade amalamAM AvyA pachI je koI lagna nIcenA saMgamAM thayela hoya te mULathI ja gerakAyadesara gaNAze ne koI paNa (1) lagna vakhate purUSane koI patnI ke strIne koI pati na pakSa te rada karavA dAva karI zakaze. hovo joIe. 1 lagna vakhate purUSane bIjI pariNita patnI ke strIne bIje pari (2) lagna vakhate bemAMthI koI gAMDe-cakram na hovuM joIe. Nita purUSa hayAta hoya. (3) purUSe 18 varSa pUrA karyA hovAM joIe. 2 varakanyA sapiMDa sagAInA hAya. . ane strIe 15 varSa pUrAM karyAM hovAM joIe. 3 varakanyA A kAyadAmAM nirdiSTa karela pratibaMdhita sagAInAM hoya, (4) banne pakSo evI sagAInAM na hovAM joIe ke jemane A kAyade amalamAM AvyA pahelAM ke pachI thayelAM lagna vacce lagna na thaI zake. sivAya ke rivAjathI tema thaI zakatuM hoya. nIcenAM kAraNosara rada karAvavAne eka pakSane adhikAra rahe che. dA. ta. mAmA-phAInAM bhAIbahena amuka kAmamAM vase che. 1 lagna vakhate sAme pakSa purUSatvahIna ke strItvahIna hoya. | (5) pakSakAre "sapiMDInI sagAInAM na hovA joIe, sivAya ke. 2 lagna vakhate sAme pakSa gAMDe ke mUDha hoya. rivAjathI tema thaI zakatuM hoya. 3 arajadAra agara tenA vAlInI saMmati dagA phaTakAthI ke baLa. (6) jo kanyAe 18 varSa pUrAM na karyA hoya te tenA vAlInI jabarIthI levAmAM AvI hoya. saMmati meLavavI joIe. ja sAme pakSa lagna vakhate arajadArathI anya evA purUSathI sagarbhA hoya. * kanyAnAM lagna mATe saMmati ApanAra vAlIo nIcenA anukrame nakakI karavAmAM AvyAM che. pitA, mAtA, pitAmaha, mA, sage dAvA mATenI mudata moTAbhAI oramAna moTAbhAI (je kanyA sAthe rahetAM hoya to), sauthI uparanI traNa kalama nIce eka varSa pachI dA thaI zakaze nahi. ' meTe kAke, mAtAmaha, mAtAmahI, mAmA (jo kanyA tenI sAthe rahetI kalama cAra nIce arajadAra e hakIkatathI lagna vakhate ajJAta hoya te, paNa AvA vAlInI vaya 21 varSathI ochI na hovI joIe. hA joIe. lagna pachI eka varSanI aMdara dAvo karyo hovA joie je AmAMnAM kaI vAlI na hoya te pachI vAlInI saMmatinI jarUra ane A hakIkata jANyA pachI teNe te strI sAthe saMbaMdha rAkhyo na raheze nahi. he joie.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che. " kaDaka ke sAMka: tA. 17-55 prabuddha jIvana A kAyado amalamAM AvyA paDelA ke pachI je koI lagna thayA bharaNapoSaNane hakaka hoya temAM te koI paNa pakSa chUTAcheDA mATe nIcenAM kAraNosara dAvA A kAyadA nIce mukardame cAlatuM hoya te daramiyAna ane te karI zake che. pUro thAya te pachInuM kAma mATe paNa purUSa patnIne ke patnI purUSane chUTAcheDAnA kAraNe bharaNapoSaNa Ape tevA hukama karavAnI koTane sattA che. A kAyadAnI sAme pakSaH ' e navInatA che ke AmAM purUSa paNa patnI pAsethI bharaNapoSaNa mAgI 1 vyabhicAra seve che. zake che. paNa purUSa ke strI pharI paraNe agara te strI cAritrya sArUM 2 hiMdu maTI anya dharmamAM dAkhala thayA che. na rAkhe te A bharaNapoSaNane hukama adAlata rada karI zake che. te " A kAyadA nIcenA kesamAM bALakane kabaje kone have joIe che, 3 traNa varSathI na sudhare evuM gAMDapaNa dharAve che. ' ke rahe te adAlata nakakI karI zake che, ne te mATe bALakanI IcchAne ja traNa varSathI ugra ane na sudhare tevA raktapittanA rogathI paNa lakSamAM laI zake che. pIDAya che. * A kAyado chatAM koI khAsa rivAjathI ke khAsa kAyadAthI chUTA5 traNa varSathI cepI gupta rogathI pIDAya che. cheDAne hakaka koine hoya te te rada thatuM nathI. 6 koI dhArmika sAdhuvaMdamAM dAkhala thaI saMsAra tyAga karyo che. khAsa lagnanA kAyadA nIce kaI hiMdue karelAM lagnane A 8 sAta varSathI tene pate nathI ke tenA viSe kAMI jANavAmAM kAyadAnI kalame asara karatI nathI. AvyuM nathI. A kAyade amalamAM AvyAthI muMbaI ane saurASTra rAjyanAM, 8 lagnanA hakaka pUrA karavAnA dAvAmAM hukamanAmuM thayA pachI be vaSa dipatnI pratibaMdhaka dhArAo tathA chUTAcheDAnA kAyadAo ApoApa rada ke vadhu vakhata te hukamanAmuM pALyuM nathI. ' thAya che. kezavalAla ema. zAha i kAyadesara chUTA rahevAnuM hukamanAmuM meLavyA pachI be varSa ke vadhu te vakhatathI pati patnIne saMbaMdha rahyo nathI. A kAyadAmAMthI zrI kezavalAla em. zAha nIcenA muddAo tArave che. " , strInA be haze (1) A kAyado amalamAM AvatAM muMbaI ane saurASTra rAjyanA uparanAM kAraNe purUSa tathA strI baMne mATe che. te uparAMta chUTA- dipatnI pratibaMdhaka tathA chUTAcheDAnA kAyadAo rada thAya che. cheDAne daza karavA mATe strIne nIcenA be haka ApavAmAM AvyA che. (2) A kAyade muslima, khristI ane pArasI na hoya tevA (1) A kAyado thayA pahelAM patie bIjI patnI karI che ane darekane lAgu thAya che. arajI karatI vakhate patnI jIvatI che. - (3) A kAyadAthI hindabharamAM eka vakhate eka patnIne niyama (2) pati baLAtkAra, pAzavatA ke akudaratI kRtya mATe gunegAra karyo che. amalamAM Ave che. . paraMtu lagna pachI traNa varSa sudhI chUTAcheDA mATe koI arajI thaI zakaze nahi. hAIkorTe karelA niyama anusAra koI pakSa ema (4) A kAyadAthI hindu kAyadAnA badhA niyamo, rIta rivAjo, batAve ke asAdhAraNa muzkelI ane yAtanAne A kisse che te korTa 31, rAtri purANa, zAstra lagna pUratAM rada thAya che. traNa varSa pahelAM AvI arajI karavA devI. (5) purUSa 18 varSa pahelAM te strI 15 varSa pahelAM paraNI lAdhelA sTAcheDAnA hukamanAmAne eka varSa pasAra thayA pahayAM zakatA nathI ne 18 varSanI nIcenI vayanI kanyAnAM lagna mATe vAlInI chUTAcheDA lenAra punarlagna karI zakaze nahi. saMmati jarUrI che. A vAlInI umara 21 varSathI nIce na hovI joIe. jyAM lagna gerakAyadesara TharIne rada thAya tyAM te lagnanAM bALako kharI rIte gerakAyadesara gaNAya. paNa A kAyadA nIce pati ane patnI (6) hindu lagnanI noMdhaNI mATe dareka rAjyane jogavAI karapUratA agara temanI milakta pUratAM A bALako kAyadesara gaNAze. vAnI sUcanA apAI che. muMbaImAM e kAyade amalamAM AvI gayuM che.) jyAre anya sagAo ane anya milakta tathA hakake pUratAM teo (7) have cAra varSa sudhI pati ke patnI ekabIjAne tajI de gerakAyadesara gaNAze. te kAraNe chUTAcheDA laI zakAtA hatAM te banaze nahi, paNa e vAta A lekhanA prAraMbhamAM hiMdu lagnanI cha zarate jaNAvI che temAM bIjI rIte ahIM nakakI karavAmAM AvI che. tajI denAra sAme lagnanA 2 thI 6 kalamane bhaMga karanArane mATe daMDanI jogavAI che; jyAre hakaka pUrA karavAne dA kara pahelI kalamano bhaMga te hiMdI phojadArI dhArAnI ja84 ane 445 joIe. temAM hukamanAmuM thAya ne te kalama mujaba guno che. sAme pakSa na pALe te hukamanAmAM pachI be varSe chUTAcheDAne dAvo thaI dAvo kayAM kare? zake. agara te A kAyadAnI kalama mujaba keTathI judA rahevAne chUTAcheDAne dA jIllAmAM DIsTrIka korTamAM ane muMbaI, kalakatA, hukama meLavyA pachI be varSe pati-patnIne saMbaMdha pharI na baMdhAya te madrAsamAM sTiI sivila korTamAM tathA jyAM te na hoya tyAM hAIkorTamAM chUTAcheDAne dAva thaI zake. thaI zakaze. A dA calAvavA mATe keTene adhikAra nIce mujaba (8) eka pakSa hiMdu maTI jAya te bIje pakSa chUTAcheDA mATe nakkI karavAmAM AvyuM cheH dA karI zake. Aja sudhI mAtra ema hatuM ke eka pakSa khristI (1) je adAlatanI hakumatamAM lagna thayAM hoya. dharma aMgIkAra kare ne bIjo pakSa tenI sAthe rahevA InkAra kare te (2) pati ane patnI rahetAM hoya. te sTAcheDA thaI zakatA. A kAyado nIce dharmaparivartana thatAM sTA(3) pati ane patnI pati ane patnI tarIke chellAM rahyAM hoya. cheDAne hakaka maLe che. A kAyadA nIcenA kaI paNa kesanI sunAvaNI je koI paNa eka pakSa icache te baMdhabAraNe calAvavA adAlata baMdhAyelI che. te uparAMta (9) saMsAra tajI sAdhu bane te TAcheDAne hakaka maLe che. adAlata pite paNa baMdhabAraNe calAvavA hukama ApI zake che. AvA (10) A kAyado amalamAM AvyA pahelAM koIe be lagna karyA baMdhabAraNe cAlelA kesanI koi vigata ke prasiddha karaze te te gane hoya te koI paNa patnIne chUTAcheDAne hakaka maLe che. gaNAze ne tene sajA thaze. (11) lagna pachI traNa varSa sudhI khAsa kAraNa sivAya kTAkhAsa jogavAI cheDAne dAvo thaI zakatuM nathI. A kAyadA nIce eka khAsa jogavAI e che ke kaI paNa . (12) chUTAcheDA pachI eka varSa sudhI koI paNa bIjA lagna makamAmAM pachI bhale te ektarasI hoya te paNa adAlatane ema lAge karI zakatuM nathI. ke arajadAra potAnAM ja agya kRtyane geralAbha levA mAMge che te adAlata tene rAhata ApI zakaze nahi. temaja vyabhicAranA kissAmAM (13) je korTanI hakumatamAM lagna thayAM hoya, agara bane bIje pakSe AMkha ADA kAna karyA na hovA joIe.. rahetAM hoya ke chellAM rahyAM hoya tyAM dAvo thaI zake che. A kAyadA nIcenA dareka kissAmAM banne pakSa vacce samAdhAnanA ' (14) A kAyadA nIce purUSa paNa strI pAsethI bharaNapoSaNa prayatna karavAnI pharaja paNa kerTa upara nAkhavAmAM AvI che. mAgI zake che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 mArI cAtrA bhUtakALamAM paryaTaNa (gatAMkathI cAlu) [ ahiM chapAyalA blokasa kumAra kAryAlaya taraphathI amane maLyA che. je mATe ame kumAra kAryAlayanA RNI chIe. paheluM citra jagannAtha purInA mukhya maMdiranuM che. temAM lekhamAM samajAvyA mujaba vimAna, jagameAhana, nATamAMDapa ane bhegamApa anukrame najare paDe che. khIjuM citra bhuvanezvaranA liMgarAja maMdiranA jagamAhananA uparanA bhAganuM zilpanuM che. trIju citra biMdusAgaranA eka kinArA uparathI dekhAtAM bhuvanezvaranAM madirAnu che. taMtrI ] bhuvanezvara bhuvanezvara orIssAnu navu pATanagara che. A kAraNe aneka navAM sarakArI mahAlaye bhuvanezvaranA upAntabhAgane zAbhAvI rahyAM che. bhuvanezvaramAM sa MkhyAbaMdha zivAlayo tema ja viSNuma diza che. AmAM parazurAmezvara, mukatezvara, sArIdevaLa, maitrezvara tathA liMgarAja mukhya che. temAM paNa liMgarAja tenA uttuMga bAMdhakAma ane zilpavidhAna mATe jagavikhyAta che. ApaNI bAjunAM maMdirethI pUrva tathA dakSiNamAM AvelAM maMdira ziSaracanAmAM bahu judAM paDe che. dakSiNamAM cAra daravAje aneka mALa vALA gApura hAya che. tenA garbhAgAra upara ke. raMgamaMDapa upara meTAM zikharo ke dhummaTA hAtA nathI. pUrva bAjunAM maMdiramAM garbhAgAra upara ja gaganacuMbI zikhara hoya che jene vimAna kahevAmAM Ave che. tenI AgaLa raMgamaDapa hoya che jene jagamAhana kahevAmAM Ave che. tenI AgaLa eka nAnA maMDapa hAya che tene nATamaDapa kahevAmAM Ave che. A madirAne ApaNI bAjunA maMdiza mAka moTA goLa ghummaTa hAtA nathI; daravAjA paranA aneka mALavALA gApurane banne garbhAgAra upara goLa yA aSTakrANu uttarAttara gherAvAvALuM nAnuM thatuM jatuM zikhara heAya che. vaLI maMdiranI aMdara ApaNAM maMdiza mAka thAMbhalA hAtA nathI. erIssAnA maMdirAnA khAsa karIne temAMnA vimAnanA dhATa udhA lAMbA pyAlAne keTalAka aMze maLatA hAya che, liMgarAja maMdiranA nAma uparathI mAluma paDe che ke te zivAlaya ja hovuM joie. A maMdira kaliMganA rAjA lalATendra kezarIe I. sa. 640 mAM baMdhAvyuM evI aitihAsika mAnyatA che. Ama 1300 varSa junuM hovA chatAM A maMdiranuM bAMdhakAma eTalu nakakara che ane saLaMga paththaranu hAine sadIonA vAvaTALa sAme evuM akabaMdha TakI rahyuM che ke 50-100 varSa pahelAM ja jANe ke A maMdira bAMdhavAmAM AvyuM na hoya evI prathama darzane jonArane bhrAnti thAya che. pAyAthI TAca sudhI AgaLa pAchaLa ke dara maMdiranA khUNekhUNA kaLApUrNa kotarakAmathI bharelA che. AkhA maMdiranI 210 phuTa lakhAI che, tathA 60 thI 75 chuTa paheALAi che. vimAna vibhAganI uMcAI 180 chuTa che. tenI AgaLa maneAhara jagamAhana zAbhI rahela che. tenI AgaLa kAnArakanI mAka nATapaDapa che ane tethI paNa AgaLa eka nAno maMDapa che, jene bhAgamaDapa kahevAmAM Ave che. mukhya maMdiranI AsapAsa bhinna bhinna devadevIothI adhiSTita kuTu MbanA vila AsapAsa bALakAnA gherA hAya ema--nAnAM nAnAM maMdiza samasta dRSyanI bhavyatAmAM vadhAro karI rahyAM che. A badhuM vigate jovAnI tRSNA mananI manamAM rahI gaI. kAraNa ke ` asta pAmI cukyA hatA; kvisanA ajavALAM sa"kelAtAM jatAM hatAM. A paristhitimAM AkhA khecI kheMcIne, ahiMthI tahIM, tyAMthI anyatra ema TuMka samayamAM karAya teTaluM karIne, uMce caDIne, ane nIce utarIne jovAya teTaluM joI lIdhuM ane AkhuM maMdira ghumI vaLyAM. mukhya liMganA darzanathI ame vaMcita rahyA, kAraNa ke te mATe amAre khIjo eka klAka khATI thavu paDe tema hatuM. aneka sundara kaLApUrNa lAvaNyabharI mUrtio ane tareha tarehanAM kAtarakAma jotAM ane saheja kalpanAmAM na Ave evu adbhuta bhavya bAMdhakAma nihALatAM bhavyatAM ja ahiM svataH mUrtimanta thaI rahI na hAya evI amArA mana upara uMDI chApa paDI. ane Akhuya dRSya suzliSTapaNe smaraNu upara kArAi gayuM. ahiMthI AgaLa cAlyA sivAya chuTako nahoto. ghaNu jovAnu rahI gayu evA asatApa sAthe ame maMdiranI bahAra nIkaLyA ane aTakatI ane kheMcatI meTare rAtrInA nava vAgye amane purI pahoMcADayA. jagannAthajInuM maMdira purImAM AvyAne amane pAMca kvisa thayA hatA paNa purInuM mukhya maMdira jovAnA samaya haju sudhI amane maLyA nahatA, mAnI 25, 26 tathA 27 tArIkha ema traNa divasa ame sarvodaya saMmelananI kAryavAhImAM rokAyA, 28 mInI savAre bIjo koI kAryakrama nahi hovAthI ame je dharmAMzALAmAM utaryAM hatA tenI bahu najIkamAM AvelA bhArataprasidhdha jagannAthajInuM maMdira jovA upaDayA, prabuddha ana 4
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ -55 43 A maMdira te bhAratanuM moTuM tIrthadhAma che, A sthaLe dara varSe hajAro yAtrALu Ave jAya che ane jagannAthajInA darzanathI peAtAne dhanya thayelA mAne che. paMDayAenA A eka moTA aDDo che. bhALA yAtrALuo pAsethI eka yA khIjA nimi-te paisA kema kaDhAvavA e ja temanA vyavasAya hAya che. A temanA eka moTA bajAra che ane bhakita paNa ahiM bajArU cIja banI gai che. maMdiramAM na maLe zAnti ke na maLe pavitratAnuM vAtAvaraNu, cetaraka khUba dhAMdhala, dhamAla ane pAravinAnA dhoMdhATa. ahiM kayAM AvyA ema mana e Di vyAkuLatA anubhave. mANasonI paNa puSkaLa bhIDa. maMdiramAM dAkhala thA ke paDayA pAchaLa lAge. A devanAM darzana karaze ane A devIne kaMIka dharo. eka ahiM khelAve, khIjo tyAM kheMcI jAya. Apane puNya upArjana karAvavAnI badhAMne pAravinAnI cintA. A te tIrthaM che ke zAkamArkITa che evI ApaNane bhrAnti thai Ave, jyAM yAtrALuonAM moTAM ToLAM ekaThAM thAya che ane mAnavI ane deva vacce lAlI karatA paMDayAenI saMsthA vidhamAna hAya che--mathurA, kAzI, gayA, purI ke haradvAra tyAM badhe ja lagabhaga AvA anubhava thAya che. mukhya maMdira lAMbu khUba, paheALuM ochuM che; aMdara prakAzanI vyavasthA alpa pramANamAM che. jagannAthajInAM darzana mATe raMgamaMDapamAM thaIne garbhAgAra tarapha javAnuM heAya che. garbhAgAramAM tA dIvAnA prakAza vinA kazuM dekhAya ja nahiM, darzanArthIonI laMgAra lAgelI hAya. raMga- - maMDapamAMthI garbhAgAranA umarA eLagIe e pagathI caDIe ane pAchA utarIe eTale jagannAthajI samIpa pahoMcIe. A maMdiramAM bhoga dharAvAtA hAIne svacchatA jaLavAvI azaya hAya che. jyAM tyAM tela tema ja pANI paNa DhoLAyalAM hAya, eTale jamIna cIkaNI lapasaNI hAIne darzanArthI vinA AyAse sASTAMga daMDavat karI bese che. bhakatajano pagathIyAM caDatAM utaratAM bhula na kare ane lapasI na jAya e mATe paDayA darzanArthI bhAio tema ja khAonA hAtha pakaDI pakaDIne aMdara laI jatA hoya che ane A jagannAthajI, A subhadrA, A balarAma ema batAvatA hAya che. ApaNane A bhAre kaDhaMgu --maryAdA oLagatu-bhAse che. AkhuM vAtAvaraNa ApaNane yugaLAvatu lAge che. bahAra nIkaLIe ane havA prakAza vacce AvIe tyAre ja ApaNe moTI rAhata anubhavIe chIe. bhuvanezvaranuM liMgarAja maMdira joyA bAda A maMdiramAM ka Mi navInatA ke vizeSatA nathI lAgatI. A ma MdiranuM maMDANu ane zilpanirmANu bhuvanezvarane dhaNA aMze maLatu che. laMbAI paheALA tathA uMcAImAM A ma Mdira thoDuka meTu' che, paNa zilpakaLAnI dRSTie te karatAM utaratuM che. ahiM kotarakAma bahu ochuM che athavA te avAranavAra karavAmAM AvelA cunAnA plAsTare dhaNuM DhAMkI dIdhuM che. bhavyatAno aMza khannenA samAna che, paNa bhuvanezvaranI bhavyatA zAntino anubhava karAve che; ahiMnI bhavyatA azAnta banAvI de che. A maMdiranI eka vizeSatA e che ke tene e gaDha che. bahArano gaDha 670 chuTa lAMkho ane 640 phuTa paheALA che. aMdaranA ga 420 phuTa lAMkho ane 315 puTa paheALA che. vimAna athavA te zikhara 193 chuTa uMcu che. bhuvanezvara mA A maMdira paNa kramazaH vimAna, jagamAhana, nATamaMDapa ane bhAgamaMDapamAM vaheMcAyaluM che. gaMgadeva cAlA nAmanA rAjAe I. sa. 1080 thI 1140 nA gALAmAM A maMdira baMdhAveluM che. bhuvanezvaranuM 'liMgarAja' zivAlaya hatuM; A viSNunI upAsanAnuM dhAma che. A maMdiramAM mukhya sthAne traNa mUrti che. te anukrame jagannAthajInI (eTale ke zrIkRSNanI), subhadrAnI ane balarAmanI che ema kahevAmAM Ave che. subhadrA eTale zrIkRSNanI bahena jenu arjune apaharaNa karelu. ane pachI- jenI sAthe teNe lagna kareluM. maMdiranA mukhyasthAne be bhAi ane eka bahena--AvA tripuTIsayoga hiMdanA anya madirAmAM bhAgye ja jovAmAM Ave che. A mUrti lagabhaga mANasanA kadanI ane lAkaDAnI banAvelI che. AvI mUrti lAMkhA vakhatanI hAI na zake ane lAMkhA samaya sudhI TakI paNa na ja zake e sahaja kalpI zakAya tevuM che. khAra varSe AvatA adhika vaizAkha mAsa daramiyAna cokksa prakAranA jhADanA lAkaDAmAMthI cokkasa kuTu enA kArIgaro pAse mULa mujaba navI mUrti taiyAra karAvavAmAM Ave che. junI mUrtine samudramAM padharAvavAmAM Ave che ane navI mUrti tenA sthAne goThavavAmAM Ave che. A pherabadalI karatAM pahelAM eka evI paraparA pravarte che ke junI jagannAthajInI mUrtinA peTALamAM mUkelI amuka vastu madiranA pujArI AMkhe pATA khAMdhIne kADhe che ane navI mUrtinA peTALamAM mUkI che ane pachI tenuM dvAra adha karavAmAM Ave che. A gupta vastu viSe bhAre gUDhatA sevavAmAM Ave che. kAI kahe che ke te bhagavAna zrIkRSNanuM asthi che; kAi kahe che ke te bhagavAna buddhanA dehAvazeSa che; vaLI koI kahe che ke te nIlavarNatu zivaliMga che te viSe nizcayapUrvakanI kASTha mAhItI Apatu nathI. ane tenuM rahasya "kAi samajAvI zakatu nathI. upara jaNAvela traNe mUrtimAM nathI kazuM rUpa ke kaLAmayatA; tenA hAtha paga ThA ane AkRti kheDALa DhaMgadhaDA vagaranI che. bALakane ramavAnA DhIMgalA DhIMgalIne mAnavInu
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * V * * * - - : ;"> . prabuddha jIvana tA. 1-7-15. kada ApIne A mUrtio banAvavAmAM AvI hoya evI lAge che. jo ke te ucita nathI, kAraNa ke te saMbaMdhI bIjI koI vizeSa mAhItI daza bAra varSe A mUrtio badalavAmAM Ave che te temane sarasa sundara ke sAmagrI ApaNane upalabdha nathI. maMdiranA mULa zilpa sAthe A AkAranI banAvIne kema mUkavAmAM nahi AvatI hoya e ApaNane bibhatsatA ArapAra joDAyelI heIne tene nAza ke uccheda karavAno sahaja prazna thAya che. A saMbaMdhamAM kAkAsAheba kAlelakara sAthe vAta vicAra ucita nathI-kadAca zakaya paNa nathI. kAraNa ke A teDavA jatAM karatAM temaNe karela anumAna vicAravAgya eTaluM ja nahi paNa mULane paNa aMzataH nAza thavAne ja, AjanI ApaNI naitika dRSTi svIkAravAyogya lAge che. A mUrtione Aje kRSNa, subhadrA ane ane pavitratAnA khyAlo sAthe A jarA paNa saMgata nathI e vAta balarAmanA nAme oLakhavAmAM Ave che, paNa vastutaH A mUrtio cokakasa che. Adhunika zilpanimaNImAM AvuM azuci tattva dAkhala temanA mata mujaba prAgUaitihAsika kALanI e samaye pUjAtA kaI thavA na daie ane e sivAyanA prAcIna zilpamAM rahelA aneka devadevInI hovI joIe ane A mUrtionuM mAhAsya vadhI jatAM tene ziziSTa aMzanI ane kalpanAne vega ApatA tenI AjanA zilpamadhyasthAne rAkhIne Aje che te maMdira baMdhAvavAmAM AvyuM hoya ema nirmANamAM subhaga meLavaNI sAdhIne bhUtakALanI yAda Ape ane bhUlAve banavA saMbhavita che. mANasane svabhAva paraMparApriya che. emAM paNa evI bhavyatara zilpakRttio ApaNe sarajIe eTalo sAra ApaNA dhArmika bAbatamAM te bhAre sthitisusta hoya che. mULa lAkaDAnI mUrtio mATe pUratA che. eTale badalavI te joIe ja, paNa tene AkAra mULane soe so TakA bhUtakALanA ItihAsane tAjo karatAM A bhavya zilpanimaNe maLatA rahe joIe e Agraha uttarottara A bAjunI prajAe najare nihALatAM ame jANe ke bhUtakALamAM ja gheDa sabhya paryaTaNa se have joIe. pariNAme anyatra koI paNa maMdiramAM jovAmAM karyuM hoya ema lAgyuM, jenAraka maMdira kaliMganA rAjA narasiMhadeve I. sa. * na Ave evI A mUrtionAM rUpa ane zaNagAra sadIothI eka- 1238 thI 1264 nA gALAmAM baMdhAvyuM. jagannAthapurInuM maMdira sarakhAM jaLavAtAM rahyAM lAge che ane mULa devadevIone bhulIne loko gaMgadeva celA nAmanA rAjAe I. sa. 1080 thI 1140nA gALAmAM kaMi kALathI A mUrtione kRSNa, subhadrA ane baLarAmanA nAmathI baMdhAvyuM. bhuvanezvaranuM liMgarAja kaliMganA lalATenDe I. sa. 640 mAM oLakhatA AvyA hoya ema anumAna thAya che. zrInAthajInI mUrtinA baMdhAvyuM. udayagiri-khaMDagiri ApaNane IsvIsana pUrvenI cAra sadIomAM vicitra ane kaDhaMgA rUpane paNa A ja kAI khulAse kalpavAmAM laI jAya che, Ama A sthaLanAM varNana dvArA AjathI 700 varSa Ave che. paMDharapuramAM vIThebAnI mUrti mULa budhdhanI mUrti hoya evI pahelAnA 1500 varSanA vizALa itihAsalaka upara ApaNe jANe ke saMzodhakenI kalpanA che. badrInAthanI mUrtinA AkAra ane mULa rU5 viSe be ghaDI svairavihAra-svapnavihAra karyo. A sthaLanAM darzana dvArA amane paNa AvI ja kaI kalpanA pravartamAna che. apUrva zilpasaundaryane paricaya thayo ane sAthe sAthe amAruM mana evI maNa eka mAnyatA pracalita che ke prAraMbhamAM A maMdira - aitihAsika gauravanI anubhUti vaDe paritRpta banyuM. baudhdha dharmanuM hatuM; pachI te tAMtrika upAsanAnuM sthAna banyuM. samayAntare upara jaNAvyA mujaba mArcanI 28mI tArIkhe savAranA viSNumaMdiramAM te pheravAI gayuM. A mAnyatAne itihAsa sAthe keTale jagannAthapurInuM maMdira joI lIdhA bAda savAranA sADA daza vAgyA lagabhaga * saMbaMdha che te viSe kazI cokkasa mAhitI nathI. jagannAthapurAnA A ame sarvodayanagara pahoMcyA: saMmelana puruM thayuM hatu; AgalA ratilAla maMdiranuM hiMdabharamAM bhAre mAhAbhya che. rAmAnuja, nAnaka, caitanya ane mANaso vidAya laI rahyA hatA pahelAMnI bhIDa ochI thaI gaI hatI. vallabhAcArya ahiM AvI gayA che. kahevAya che ke musalamAne paNa A ame sarvodayanagaramAM, pharatA hatA e daramiyAna eka mitre khabara bhagavAnane pUje che. AMdhaLI zradhdhA lAkho mANasone ahiM kheMcI lAve ApI ke bhAI mehanalAla saMpAnanI vinebAjI sAthe carcA cAlI rahI che ane paMDayAone paisA ApI potapotAnI tAkAta mujaba dharma che ane tyAM ekaThA thayelA bIjA keTalAka mitre mAphaka ame paNa temAM kharIdIne teo pAchA ghera jAya che. joDAI zakIe chIe. A sAMbhaLI ame tyAM gayA. hiMdamAM amalI konArakamAM tathA bhuvanezvara ane jagannAthapurInAM mukhya maMdiromAM banela koMgresa pravartita lokazAhI kevI che ane vinebAjI temAM kevA ApaNI naitika lAgaNIne sakhta AghAta pahoMcADe tevAM azlIla kirakAra icche che ane zoSaNavihIna, zAsanamukta, niSpakSa lekazAhI. kotarakAma jyAM tyAM najare paDe che. khajIrAnA maMdiramAM paNa AvuM ja ane ahiMsaka samAjaracanA aMge temanA zuM khyAla che--A viSayA. khUba bharyuM che. kaLAkArIgIrInI daSTie utakRSTa namunA lekhAya evA upara cAlI rahelI carcA sAMbhaLavAnuM sadbhAgya amane sAMpaDayuM. mArA , A katarakAmamAM judI judI rIte viSayasaMbhoga karatAM strIpurUSanAM manamAM paNa A ja iMce hatI. kalAkeka e carcA cAlI haze. te mithayugalo bahu moTA pramANamAM najare paDe che. A dharmasthAnomAM uparathI huM je kAMI samaje tene sAra A yAtrAvarNananA pahelA { dAkhala thayuM, te pAchaLa zuM hetu hatA te viSe aneka huMphatAmAM ApyuM che. baparanA bhAgamAM vinobAjIne paMdareka mInITa jAte ta karavAmAM Ave che; pratIti upajAve te koI khulAse maLane maLavAnuM bhAgya amArI maMDaLIne prApta thayuM. ghaNA praznonI chaNAvaTa. nathI. tAMtrika pUjA jyAre dezamAM khUba phelAvA pAmI tyAre A badhuM savAranA prasaMga daramiyAna thaI gayelI hatI, tethI tenuM punarAvartana maMdira zilpamAM dAkhala thayuM haze emadeglAge che. samayAMtare tAMtrika pUjA karavAnI kaI jarUra nahotI. mAre temanI sAthe je vAtacita thaI temAMnA gaI, paNa zilpamAM saMkalita thaI gayelA azlIla kotarakAmanI para perA be muddA ahiM ApavA yogya dhAruM chuM. ekasarakhI cAlu rahI, eTaluM ja nahi paNa vadhAre vyApaka banI; aThavADIA pahelAM savAre vinebAjI eka phreMca bAIne laIne pariNAme viSayavAsanApreraka AvAM bibhatsa kotarakAma ahiM ghaNA moTA jagannAthajInAM darzana karavA gayelA, paNa tyAMnA mahane te phrenca bAIne pramANamAM ane anyatra ocho vadhatA pramANamAM ApaNe joIe chIe. maMdiramAM dAkhala thavA devAnI nA kahI eTale vinobAjI paNuM darzana zatruMjayanA maMdiremAM paNa koI koI ThekANe khuNekhAMcare AvuM saMbhoga karyA sivAya pAchA pharyA hatA. A banAve tyAMnA vAtAvaraNamAM kSebha. parAyaNa yugala jovAmAM Ave che. koI paNa maMdiramAM agocara khuNe pedA karyo hate. Aje savAre huM paNa jagannAthajInuM maMdira joI paNa AvuM sadeSa kAMIka hovuM ja joIe-sarvAgazudhdha maMdira upara Avyo hato ane tyAMnA azlIla kotarakAmanI mArA mana upara tAjI koInI mAThI najara paDe ane e maMdira lAMbo vakhata Take nahi, Avo chApa hatI. A anubhavane lakSyamAM rAkhIne meM vinobAjIne pUchyuM ke vahema athavA te mAnyatAnI paraMparA pUrvakALanA salATamAM hatI ane " jagannAthajInA maMdira pravezane lagate Apano anubhava AgaLa dharIne Aje paNa keTalAka salATe AvI mAnyatA dharAve che. Ape 21, 22 ane 23mInA sAyaMkAlIna pravacanamAM je kAMI kahyuM ' prAcIna maMdiramAM AvuM ketarakAma jotAM e vakhatanI prajAnA te meM jANyuM tema ja sAMbhaLyuM. Aja savAre huM paNa tyAM jaI jIvananI naitikatA ke sadAcArazIlatA viSe koI ekAnta abhiprAya bAMdhI AvyuM ane tyAMnuM azlIla kotarakAma jotAM mane e vicAra AvyA ': ': che madira lAMbo vakhata ke nara ane " nAtha ane mInA sAyakalayara huM paNa tyAM ja je kAMI kahyuM azlIla katirAja savAre
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ , AvAM maMdiramAM le temAM kazA vinA jAtarakAmanI mAM che temAM navuM ja tA. 1-7-55 - prabuddha jIvana 5. 'ke AvAM maMdiramAM lekine dharmopAsanA nimite jatA kharI rIte aTa- mAtra sAmAjika nahi paNa mAnasika krAnti nirmANa karavI e avazya kAvavA joIe tene badale temAM praveza karavAnI bAbata upara Apa mAruM dhyeya che. samAjane huM jarUra navAM mUlya zikhavavA mAMguM chuM, ATalo badho Agraha zA mATe dharatA haze ?" : vinobAjIe javAba paNa Ama janatA sAthe kAma levAmAM navA vicAro raju karavA mATe navA Apyo ke "e maMdiramAM tame jaNAve che tevA azlIla kotarakAmanI zabdonuM Acajana karavAne badale junA zabdo ke jethI teo suparicita mane koI mAhItI nahotI. pachIthI e viSe mane TenDanabAbue vAta hoya che temAM navA arthe bharavAnuM ane paurANika kathAone paNa navuM karI tyAre mane tene khyAla Avyo ane te jANIne huM duHkhI thayo. interpretation-nirUpaNa ApIne te dvArA lekene navI daSTi tarapha paNa mArI sAme prazna amuka maMdiramAM zuM che ke zuM nathI te nahotA. laI javAnuM huM vadhAre pasaMda karuM chuM. Akhare ApaNe bhUtakALane kadi je kaI sthaLane bhagavAnanA maMdira tarIke oLakhAvavAmAM AvatuM hoya bhUMsI zakavAnA nathI. temAMthI preraNAne lAbha laIne ApaNe AgaLa tyAM dharmopAsanAnA hetuthI AvavA IcchatA kaI paNa mAnavIne aTakAva vadhavAnuM che. te saMskArane navI cetanA ApavAnI jarUra che. ane te na joIe. AvI aTakAyata karavAmAM Ave te sthaLa bhagavAnanuM rIte ja lokone hamezA navI dizAe laI javAno prayatna thatuM AvyuM maMdira na kahevAya." che. dA. ta. "yajJa" zabda mULa artha amuka prakArane kriyAkAMDa thata tyAra pachI meM eka bIjo prazna pUchyuM ke " ApanAM pravacanamAM hatA ane te mATe pAravinAnI hiMsA paNa thatI hatI. Aje e Apa paurANika daSTAntane ane sAMpradAyika paribhASAne khUba upayoga zabdate athe parArthe svanuM arpaNa e sarvatra svIkArAI cuke che. kare che, je traditional mind-paraMparApriya mAnasanuM sUcaka che. ane e dvArA ApaNe je bhAvanuM sUcana karIe chIe tevuM sUcana bIjI bAjue Apa AkhA samAjamAM pAyAnI krAnti lAvavA mAMge anya koI zabdathI ApaNe karI nahi zakIe. "ahiMsA' zabda paNa che che ane rUDha mAnasanI kAyApalaTa karavA umeda rAkhe che. je ApanA Aje A rIte vadhAre ne vadhAre arthadhana thaI rahyo che. navA zabdo A hetu hoya te ApanI paribhASA 5Nu maulika hovI joIe. junAM ke parabhASAnA zabdo A kAma ApI nahi zake." bIjI keTalIka vAte dRSTAnta ane junI paribhASAthI junavANI vRtti ja sudaDha thAya che. sAthe amAruM mIlana pUruM thayuM. ema Apane nathI lAgatuM ?" temaNe javAba Apyo ke "alabatta apUrNa ' paramAnaMda bhArata ane raziyA vaccenuM aitihAsika saMyukata nivedana ( bhAratanA vaDA pradhAna zrI javAharalAla naherUe ane raziyAnA vaDA pradhAna mArzala balbanIne tA. 22-6-55 nA roja je aitihAsika saMyukata nivedana upara sahI karI che, te nIce akSarazaH ApavAmAM AvyuM che, je paMcazIlanA sidhdhAntAne bhArata ane cIna vaccenI samajutImAM svIkAra karavAmAM AvyuM hatuM, jene thoDA vakhata pahelAM InDonezIomAM Avela bAMDuMga khAte maLelI aneka rASTronI pariSade lagabhaga svIkAra karyo hate tene A nivedanamAM paNa saMpUrNapaNe svIkAra karavAmAM AvyuM che. A paMcazIlanA sidhdhAnta A mujaba che. (1) Mutual respect for each other's territorial integerity-bane paikI pratyeka dezanI prAdezika akhaMDitatA ane sArvabhaumatva mATe Adaraolla, (2) Non-agression-24-115H (3) Non-interference in each other's internal affairs for any reasons of an economic political or ideological character-Arthika, rAjakIya ke bhAvanAtmaka athavA AdalakSI koI paNa kAraNasara eka bIjAnI Antarika bAbatamAM daramiyAnagIrI na karavI. (4) Equality and mutual benefit samAnatA tathA paraspara lAbha (5) Peaceful Co-existence-zAntibharyuM sahaastitva. trIju vizvayudhdha duniyAnA mAthe toLAI raheluM hatuM evI chellA pAMca varSanI kaTokTImAMthI paMDita neharUnA bhavya prayAsanA pariNAme duniyA dhIme dhIme uce AvI rahI che. vizvane yudhdhanA bhayamAMthI mukata karavAnI ane sthira pAyA upara zAntinI sthApanA karavAnI je adbhuta sAdhanA paMDita naherU karI rahyA che, temAM bhArata ane raziyA vaccenuM A saMyukata nivedana eka bhAre AvakAradAyaka sImAcihana lekhAze. A dRSTipUrvaka nIcenuM nivedana prabudhdha jIvananA vAMcake vAMce ane tenA hAMdane ' yathAsvarUpe grahaNa kare evI apekSA che. paramAnaMda) - raziyana sarakAranA AmaMtraNathI bhAratanA vaDA pradhAna zrI javAharalAla nInAM rASTrane bhaya che naherUe soviyeTa saMdhanI mulAkAta lIdhI. teo mesTamAM rahyA e ' A siddhAMta vyApaka rIte svIkArAtAM zAMtine vistAra vikasaze, daramiyAna emaNe seviyeTa saMdhanA vaDA pradhAna mArzala babbenIna ane rASTromAM ekabIjA vize vizvAsa sthapAze ane vadhu AMtararASTrIya sahaseviyeTa sarakAranA bIjA sabhyo sAthe keTalIka maMtraNAo karI hatI. kAra mATe mArga mokaLA banaze. A rIte sarjAyelA zAMtibharyA vAtAA maMtraNAo maitrIbharyA ane ekhalAsabharyA vAtAvaraNamAM yojAI hatI. 'varaNamAM maMtraNa ane samAdhAnanI paddhatio dvArA AMtararASTrIya praznanA baMne dezane sparzatI parasparanA hitanI bAbate ane AMtararASTrIya zAMtimaya ukta sAdhavAnuM zakaya banaze. hitanA vyApaka prazno temaja vartamAna vizvasthitimAMthI upasthita thatI baMne vaDA pradhAne e hakIkata svIkAre che ke vizvanA judA judA vicAraNAo jevI ghaNI bAbatene A maMtraNAomAM AvarI levAmAM bhAgamAM nAnAM- rASTra meTA rASTrone anizcita ane saMbhavataH nirarthaka AvI hatI. soviyeTa saMgha ane bhAratanA saMbadhe maitrI temaja paraspara bhaya sevI rahyA che. A bhayanuM zakaya teTalA saghaLA mAge nivAraNa che samajadArInA sukhada, majabUta pAyA para sthapAyelA che. karavAmAM Ave e Avazyaka che ema vaDA pradhAnane lAge che. ahIM pAMca sidhdhAMte paNu upara raju karavAmAM Avela sahaastitvanA siddhAMtane acaLapaNe vaDA pradhAne evA nirNaya para AvyA che ke A saMbaMdho vaLagI rahevAmAM Ave emAM ja ene eka ilAja rahelo che. nIcenA siddhAMtane AdhAre cAlu raheze. . bAMDuga pariSada (1) eka bIjAnI prAdezika akhaMDitatA ane sArvabhaumatvane gayA eprilamAM bAnDaga khAte maLelI eziyana Aphrikana pariparaspara svIkAra, (2) anAkramaNa, (3) Arthika, rAjakIya ke vicAra- SadanAM pariNAmane baMne vaDA pradhAne vadhAvI le che. A pariSada saraNIne lagatA koI kAraNo mATe eka bIjAnI koI AMtarIka aitihAsIka mahatvanI hatI, kemake be khaMDanA bhinna rAjakIya ane bAbatamAM bInadaramyAnagIrI, (4) samAnatA ane pArasparika lAbha ane sAmAjIka paddhatiovALA svataMtra rASTro saMpUrNa Arthika, sAMskRtika (5) zAMtimaya sahaastitva. baMne vaDA pradhAnane e bAbata pratIti temaja rAjakIya sahakAra sAdhavAnA mArgo ane sAdhane vicAravAnA thaI che ke A sidhdhAMte jene hamaNAM hamaNAM vadhu pramANamAM mAnyatA 'samAna hetuthI maLyA hoya e A prathama prasaMga ja hatA. pariSadanAM maLI rahI che ene vyApaka amala thaI zake tema che ane badhAM pariNAme noMdhapAtra che ane emAM bhAga lenAra dezA pUratuM ja nahi rASTro parasparanA saMbaMdhamAM A sidhdhAMtanuM pAlana kare te ene lIdhe 1 mo paNa vizvazAMtinA sarva sAmAnya kAryo mATe enuM uMDuM mahatva che. vaDA pradhAne khAsa karIne pariSade svIkArela vizvazAMti ane sahakAra mATenuM e rASTronAM manamAMthI bhaya ane avizvAsane aMta AvavAnI temaja ghoSaNApatra jemAM zAMtimaya sahaastitvanA siddhAMtane samajAvavAmAM e rIte vizvataMgadilI ghaTavAnI mahAna AzA rahe che. ane samAvavAmAM Avela che ene vakhANavAyegya gaNe che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'kef set - - * khA soviyeTa saMdha ane yuddhanA rahelA AvakAra che, Ama na zakAtuM sAmAnya mAnada che. sthaLa AtI vadhu uMDI samajane e sthApanAmAM sadara phALo ApI che te Ane 2 maLatAM prabuddha jIvana . tA1-7-papa vizva-taMgadilI ' ema mAne che ke paraMparAthI vaparAtAM AvatAM zastramAM paNa sAthe sAtha banne vaDA pradhAne e hakIktanI nedha le che ke AMtararASTrIya sAre jevA ghaTADo thavA joIe ane zAnA utpAdana temaja upayoga paristhitimAM sAmAnya sudhAro thayo hovAnAM cihA dekhAya che. khAsa para asarakAraka AMtararASTrIya aMkuza mukAvo joie, eTaluM ja nahI - karIne darapUrvamAM ghaTelI taMgadilIne, esTIone maLelI svataMtratAne, paNa, e aMkuza cAlu rahevA joIe. A saMbaMdhamAM AvA niHzastrI soviyeTa saMdha ane yugeslevIyA vacce sudharelA saMbaMdhane, aNuyugamAM karaNa ane pratibaMdhane amala karavA mATe tAjetaramAM niHzastrIkaraNa yuddhanA rahelA bhayanI sarva sthaLe dekhAtI vadhu uMDI samajaNane bane aMge sevIeTa taraphathI je darakhAsta karavAmAM AvI hatI te zAMtinI . vaDA pradhAne AvakAre che. Ama chatAMye ghaNuM moTA pradezamAM haja rASTro sthApanAmAM saddhara phALo ApanAra tarIke svIkAravAmAM AvI hatI. ane mAnavInA mana para bhaya ane zaMkAnuM sAmrAjya che ane ethI sidhdhAntane Teko maLe te AMtararASTrIya saMbadha bagaDe che. dUrapUrvamAM taMgadilInAM kAraNe mojUda che. vaDA pradhAne mAne che ke nivedanamAM spaSTa karavAmAM AvelA pAMca cInane yune. mAM le sidhdhAntane Teko maLatAM bhArata ane raziyA vacce sAMskRtika, Arthika banne vaDA pradhAne utkaTapaNe evI AzA rAkhe che ke tAIvAna temaja Tekanikala sahakAra nirmANa thavA saMbaMdhamAM pUrata avakAza raheze. (phArmosA) saMbaMdhamAM cInanA prajAsatAkanA kAyadesaranAM hakakone zAMtImaya dareka deza potAnI buddhi, praNAlI ane vAtAvaraNathI ghaDAyelI taMtrapaddhatine sAdhana vaDe saMtApI zakAze. sAthe sAthe teo darapUrvamAM ane bIjAM anusare che e hakIkata jotAM A prakAranA sahakArane koI avarodha sthaLe e ghaNI muzkelIonuM mULa prajAsatAka cInane yunenA sabhya banavAnI Aii naDa na joIe. satata nA pADavAmAM raheluM che evA pitAnA matanuM bhArapUrvaka punarU alabatta sAcuM sahaastitva jemAM baMne vaDA pradhAnane UMDI cAraNa karavA mAMge che. teo mAne che ke yukemAM prajAsatAka cInane zradhdhA che tenuM satva e che ke bhinna bhinna sAmAjika mALakhAM tenuM yogya sthAna apAvuM ja joie ane te yunAnI sattA ane dharAvatAM rAjya zAMtipUrvaka ane saMvAdapUrvaka sAthosAtha hastI dharAvI gaurava vadhaze. teone ema paNa lAge che ke yunenA matapatra anusAra zake ane thoDAka vakhata pUrve karavAmAM AvelA vepArI karAranI madadathI je rAjya yunenA sabhya banavAnI lAyakAta dharAvatAM hoya te badhAne parasparanA samAna zreya mATe kArya paNa karI zake. sAMskRtika ane Arthika yunenA sabhya banAvavAM joIe. kSetrenI aMdara baMne deza vacce sahakAranI daSTie sAre jevA vikAsa thayo che. bhAratamAM sevIeTa sahakAranI madadathI eka palAdane plAnTa hiMdI-cIna nirmANa karavA sabaMdhamAM je karAra thayo che te A prakAranA sahakAranuM | 'hiMdI cInamAMnA traNa AMtararASTrIya paMcanA be pramukhomAMnA eka eka beMdhapAtra udAharaNuM che. pramukha ApanArA deza tarIke sevIyeTa saMghe jInIvA karAranA amala banne vaDA pradhAne A prakAranA sahakArathI arasaparasa thatA saMbaMdhamAM pitAne zire khAsa javAbadArI lIdhI che. AMtararASTrIya atha- lAbhane lakSamAM rAkhIne Arthika temaja sAMskRtika kSetre temaja DAmaNane ukela lAvavA mATe vATAdhATanI paddhatIne upayoga karavA vaijJAnika ane TekanIkala saMzAdhanane lAgevaLage che tyAM sudhI bannene deza saMbaMdhamAM A karAroe eka utama daSTAMta purUM pADyuM che ane A vaccenA saMbaMdhe majabuta karavAnI kozIza karaze. baMne vaDA pradhAnone karAranA vAstavIka amalamAM je gaNanApAtra siddhi maLI che te vATA- rUbarU carcA karavAnI ane parasparanAM hitane lagatI bAbato aMge vicAghATenI paddhatinuM sAcuM mahatva puravAra kare che. renI Apale karavAnI je taka maLI che tethI temane saMtoSa thayo che AthI bane vaDA pradhAnoe hiMdI cInamAMnI paristhiti saMbaMdhamAM ane e vizvAsa rAkhe che ke pitAnI maMtraNAne pariNAme bane deza khAsa kALajIbharI vicAraNA calAvI hatI. prasaMgopAta gaMbhIra prakAranI vaccenA maitrIbharyA saMbaMdhe vadhu majabuta banaze ane vikasaze temaja muzkelIo ubhI thavA chatAM ekaMdara rIte A karArane amala atyAra vizvazAMti sthApavAmAM upakAraka banaze. sudhI te saMtoSakAraka rIte thatuM AvyuM che. A karAranA amalanI prakIrNa neMdha pragatI have kaMIka pramANamAM bhayamAM AvI paDI che ane navI tathA aNadhArI ghaTanAoe keTalAka avarodho paNa ubhA karyA che. sva, durgAbahena mahAdevabhAI desAI Ama banne vaDA pradhAne AgrahapUrvaka ema jAhera karavA mAge sadgata mahAdevabhAInAM jIvanasahacarI zrI durgAbahene tA. 20 mI ' che ane saMbaMdha dharAvatI badhI sarakArane bhArapUrvaka vinaMtI kare che ke junanI rAtre acAnaka hRdaya baMdha paDatAM deha choDe. durgAbahena mahA teo potAnI javAbadArIo saMpUrNapaNe adA karavA mATe potAnA devabhAInAM sahatapasvinI hatAM. ane A tapasyA keTalI AkarI hatI zreSTha prayAso kare jethI A karArenA hetuo saMpUrNapaNe sIddha thaI zake. te mahAdevabhAInI jIvanakArakIrdIne je jANatA hoya tene saheje khAsa karIne teo bhArapUrvaka vinaMtI kare che ke jyAM rAjakIya samAdhAnanI khyAlamAM Ave tema che. mahAdevabhAIne temaNe pUrepUro sAtha Ape pUrvaprathama jarUrIAta tarIke cUMTaNIo karavAnuM jarUrI hoya tyAM te eTaluM ja nahi paNa temaNe pote paNa aneka sevAkAryomAM bhAga lIdhela. sarakAre A karAranI jogavAIone pUrepUro amala karavA mATe A kAryanI zarUAta 1818thI thAya che jyAre caMpAraNamAM gAMdhIjIe pitAnAthI zakya teTalA badhA ja prayAsa kare. * sevAzrama khelelA ane tyAM pahoMcelI AzramanI aneka bahenemAM rASTrone UMDI ciMtAmAM nAkhI denAra AMtararASTrIya prazna paikI durgAbahena paNa joDAyA hatAM. tyAra bAda mahAdevabhAI sAbaramatImAM hatA ! koI paNa prazna niHzastrIkaraNanA prazna karatAM vadhAre mahatvane nathI athavA tyAre tyAM ane gAMdhIjI joDe vardhA ane sevAgrAma gayA tyAre tyAM yuddha ke zAMtinI bAbata aMge vadhAre gaMbhIra pariNamethI saMkaLAyela durgAbahena Azrama jIvanamAM etata thaIne rahelAM. mahInAonA mahInathI. atyAre navAM navAM zastro, paraMparAthI vaparAtAM AvatAM zastro nAo sudhI temane keTalIyavAra mahAdevabhAIthI chuTA rahevuM paDeluM. 184ratemaja aNuzastronI jamAvaTa karavAnI je valaNa jaNAya che teNe mAM mahAdevabhAI temanAthI dUra pUnAnA AgAkhAna mahelamAM paraloka rASTronI aMdara pravartatI bhaya ane zaMkAnI lAgaNIne vadhArI mUkI che sIdhAvyA. ane temanA nasIbe vasame viyega Avye je ekanA eka ane rASTrIya sAdhanasaMpatine vAjabI hetusara upayoga the joIe- putra ci. nArAyaNane laIne temaNe dhairyapUrvaka jIra. durgAbahena gAMdhIyuganI. dA. ta. prajAnI unnati mATe tha joIe tene badale judI ja dizAmAM satI sAdhvIomAnAM eka hatAM. hiMda svarAjyane pAye durgAbahena jevI upayoga thaI rahyo che. vaDA pradhAne ema mAne che ke yuddha mATenAM bahAdura bahenanA tapadvArA gAMdhIjIe nAMkhyA hatA. durgAbahene mAtra aNuzastra temaja tharmonyuklIara zastranA utpAdana, prayogo ane mahAdevabhAInI ja nahi paNa mahAdevabhAInA jIvanadhyeyanI anupama upaga upara saMpUrNapaNe pratibaMdha mUkvAnA mArgamAM koI bAbatane upAsanA karIne potAnA jIvanane saphaLa karyuM che ane bhAratanI nArI athavA muddAne vacce AvavA deve joIe nahIM. te sAthe vaDA pradhAne samAjane eka uttama anukaraNIya dRSTAnta purUM pADayuM che. vaLI bhAI jIgara jAna mAne che dizAmAM satAdhArAyaNane laine temaNe vasamo virAma jana mahelamAM paNa vpega upara je
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ * , ' ' tA. 1--papa prabuddha jIvana 47. nArAyaNu je eka bhavya rASTrasevaka ApIne mahAdevabhAI sAthe mehathI ayogya dIkSA ApatA hoya te zrAvakoe tene virodha kara jIvanasahacAra temaNe caritArtha karyo che. bhAI nArAyaNane ApaNuM joie. evI dIkSA apAvI ja na joIe. paNa kAnunathI. dIkSA sarvanI A viSama prasaMge uMDA dilanI sahAnubhUti ho ! durgAbahenanA rokvI te ucita nathI. eka rIte dharma mATe tema ja sAdhuone mATe pavitra AtmAne ApaNAM aneka vandana hai ! zaramAvanArI vAta che. upara saMbaMdhamAM temanuM kahevuM che ke bAladIkSA sva. zeTha halAla maganalAla Aje ucita gaNavAmAM AvatI nathI, paNa sAcA vairAgya mATe umaranI maryAdA bAMdhavI ucita nathI. paNa dIkSA devAvALAe samayane oLakhIne tA. 14-4-55 nA roja nIpajela zeTha mehalAla maganalAlanA janatAnI bhAvanAne khyAla rAkha ghaTe. teo A viSayamAM janamAnasane akALa avasAnathI jaina samAje eka udAra dilanA zrImAna sajjanane khyAla rAkhe ja che." gumAvela che. teo eka bAhoza vyApArI hatA ane navasArI bIlImorA nirUpaNamAM vizALatA paNa vicAromAM saMkIrNatA e AcArya vagere cAra mInA teo selIMga ejanTa tarIke varSothI kAma karatA tulasInI khAsa vizeSatA che. dAna dayA ke samAjasevAnA saMbadhe paNa hatA. temanI udAratA vaDe aneka jaina-khAsa karIne ve. mU. vibhAganI- temane sAMbhaLe te prathama darzane ema ja lAge ke dAna dayA ke samAjasaMsthAo sArI rIte dravyasacita banI hatI. citoDa khAte temaNe sevAnA teo virodhI nahi paNa samarthaka che. paNa jarA uMDANathI temane cakAse te tarata ja mAluma paDe ke Atmika dharma ane laukika pote ja "zrI kesarIyAjI jaina gurUkuLa" nAmanI saMsthA ubhI karI dharma evA be katrima bhedanuM eThuM ubhuM karIne teo ApaNe jene hatI. pAlItANAnA jaina gurUkuLanA teo pramukha hatA ane te saMsthAne dAna dayA ke samAjasevA tarIke oLakhavAmAM ane sanmAnavAmAM Ave sArI sakhAvata vaDe temaNe navAi hatI. ane sArvajanika kAryo tarapha che tene spaSTrapaNe virodha kare che. AvI ja rIte uparanuM nivedana vAMcatAM prathama darzane evI chApa uThe che, ke teo dIkSAnA Aje paNa temaNe pitAne udAra hAtha laMbAvyo hato. jaina dharma viSe teo ayogya lekhAtA badhA prakAranA virodhI che paNa e ja nivedanane UMDI zradhdhA dharAvatA hatA ane aneka dhArmika kriyAkAMDamAM paNa teo jhINavaTathI vicAratAM ApaNane mAluma paDe che ke bAladIkSA na ja thavI sAro phALe ApatA hatA, teo svabhAve saumya ane prasanna hatA. joIe ane te aTakAvavA mATe koI kAnunI vyavasthA ubhI thavI ja kaI paNa sArA kAma mATe jA ane potAthI banata karavA che joIe--A Ajane bahujanasvIkata abhiprAya temane bIlakula saMmata nathI. nivedana evuM goLamaToLa che ke temAMthI bAladIkSAne sadA tatpara rahetA, sundara AkRti ane madhura vANI vaDe temanuM saujanya virodha paNa dekhAya ane samarthana. paNa dekhAya. dA. ta. e nivedanamAM zebhatuM hatuM. aneka jaina saMsthAonA teo AdhArabhUta staMbha hatA. jaNAvavAmAM AvyuM che ke "umara saMbaMdhamAM temanuM kahevuM che ke pitAnI pAchaLa patnI ane bALakanuM bahoLuM kuTuMba teo mUkI gayA bAladIkSA Aje ucita gaNavAmAM AvatI nathI, paNa sAcA vairAgya che. temanA kuTuMbIjane pratye jaina samAja uMDI sahAnubhUti anubhave che, mATe umaranI maryAdA ucita nathI. paNa dIkSA devAvALAe samayane oLakhIne janatAnI bhAvanAne khyAla rAkhavo ghaTe." A pazu-paNuM- temanA AtmAne parama zAnti Icche che. ane 5NuvALA kevaLa paraspara virodhI vidhAre che. Ama jaNAvIne zrI harijana maMdira praveza ane jaina che. mU. kaeNnpharansa riSabhadAsa rAMkA AcArya tulasIne sarTIphIkeTa Ape che ke "teo A tA. 18-6-55 nA roja maLelI jaina ve. mU. konpharansanI viSayamAM janamAnasane khyAla rAkhe ja che." A vAMcIne vaLI jarUra sthAyI samitie zatruMjayamAM harijana praveza aMge sarvAnumate nIce koI ema mAnavA prerAya ke AcArya tulasI janamAnasane khyAla rAkhIne bAlakanI bIlakula dIkSA ApatA nahi hoya. paNu vastusthiti kamanasIbe mujaba TharAva karyo che - AthI ulaTI che. tA. 26-3-55 nA roja zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe bAladIkSAnA samarthanamAM eka vicitra dalIla zatruMjaya maMdira praveza aMge je jAherAta karI che tenuM A konpharansa jyArathI zrI prabhudAsa paTavArIe muMbaInI vidhAnasabhAmAM bAlaanamedana kare che." , dIkSA aTakAyatane lagatuM bIla raju karyuM che tyArathI terApaMthI saMpradAyanA AvuM anumAna ApavA mATe jaina zve. mU, konpharansane dhanya mukhapatra "jaina bhAratI' mAM e bIlane aneka rIte virodha karatA lekho cAlu pragaTa thaI rahyA che. A lekhamAM karavAmAM AvatI eka vAda ghaTe che. AvI javAbadAra saMsthAnA anamedanane lIdhe prastuta vicitra dalIla ApaNuM khAsa dhyAna kheMce che. ane te A mujaba che. jAherAtane savizeSa samarthana maLyuM che ane have zvetAMbara mUrtipUjaka jevI rIte Aje bALakone bhinna bhinna prakAre zikSA ApavAmAM Ave vibhAgamAM A jAherAta sAme virodha lagabhaga nAmazeSa thaI gayuM che, che tema koI paNa bALakane nAnapaNathI pAMca mahAvratanI zikSA ane ema mAnavAne ApaNe prerAIe chIe. tAlIma ApavAne prayatna karavAmAM Ave che temAM khoTuM zuM ? A kAcI . A prasaMge AjathI ATheka varSa pahelAMnA e divase yAda Ave samajenA kAne chetaravA mATenI dalIla che. pAMca mahAvratanI koIne paNa zikSA ke tAlIma ApavAmAM Ave tene keIne vAMdho che ja nahi, paNa zikSA che ke A ja konpharansanI sthAyI samitie muMbaI sarakAra taraphathI rajI ke tAlIma ApavI e eka vAta che ane koI bALakanI mUDha avasthAne thayelA harijana maMdira praveza dhArAne sakhta virodha karyo hato ane lAbha le ane cekakasa prakAranI jIvanapadhdhatithI tene AjIvana AkhI samiti sAme mAtra mArA ekanA bhAge A dhArAnuM samarthana bAMdhI le te taddana judI vAta che. bAladIkSA e kevaLa zikSA ke tAlIma nathI paNa gamAra bALakanA AkhA jIvanane jakaDI levAnI karavAnuM AvyuM hatuM. Aje sthiticustanA ziromaNi lekhAtA evA amAnuSI prathA che. ane A burI prathAne baLavAna lekaabhiprAya zrI jIvalAla paratApasIe paNa sthAyI samitinI A sabhAmAM uparanA vaDe tema ja kAyadA kAnunathI satvara anta ANa ghaTe che. paramAnaMda TharAvane Teko Apyo che ane kazA paNa virodhI sUra ke udgAra sivAya AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA A TharAva sarvAnumate pasAra thavA pAmyuM che. Akhare kALa baLavAna sAmAnyataH hai. mUvibhAga ane sthAnakavAsI vibhAganA paryuSaNa che ane je gaI kAle zakya na lAgatuM hoya te Aje zakaya bane che. A bhAge eka eka limanA kerakArapUrvaka samAna dvisamAM AvatA hatA. e paNa kALanI ja eka lIlA che ! A vakhate be bhAdrapada che temAM pahelo bhAdrapada adhikamAsa lekhAnAra che. bAladIkSA ane AcArya tulasI pratyeka saMpradAyanI rUDhi mujaba sthAnakavAsI saMpradAyanA paryuSaNa zrAvaNa jaina jagatanA juna mAsanA aMkamAM AcArya tulasI sAthe gADha ane adhika bhAdrapadanI saMdhimAM Ave che; eN. ma. vibhAganA payuMSaNa saMparka dharAvatA zrI riSabhadAsa rAMkA dIkSAnA prazna saMbaMdhamAM AcArya ubhaya bhAdrapadanI saMdhimAM Ave che. A paristhitimAM payuMSaNa vyakhyAnatulasInAM manta nIce mujaba raju kare che - mALA kayAre goThavavI e prazna tA. 10-6-15 nA roja maLelI muMbaI "teo ayogya dIkSAnI sakhta viruddha che. ziSyanA lAbhathI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinI sabhAmAM nirNaya mATe raju koIne bahekAvIne ke lAlaca ApIne je dIkSA ApavAmAM Ave che te thatA, te vyAkhyAnamALA ubhaya bhAdrapadanI saMdhinA gALAmAM eTale ke ayogya che. evI dIkSA apAvI ja na joIe ane game te sAdhu tA. 13 mI sapTembarathI 20 mI sapTembara sudhInA ATha dvisa daramiyAna koIne pitAne ziSya banAvI le te paNuM ThIka nathI, paNa yogya adhi- goThavavI ema nirNaya karavAmAM AvyuM che. kArIne ja pAtra jANIne dIkSA apAvI joIe. koI sAdhu ziSyanA maMtrIo : muMbaI jaina yuvaka saMgha vyAkhyAna tA. 10-6-55 nA ja yuvaka saMdhanI kAyA pAlI ja na joIe evAmAM Ave che te
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhaka-milana upara uDatI najara prabuddha jIvana tA. 1-7-papa spaze nahIM tyAM sudhI emAM vizeSa sparza nahIM Ave. vinobAjInI jIvananA UMDA tatvajJAnane sparzatI ne svabhAvanA uddAtta to dekhADatI . (vaDodarA khAte juna mAsanI 11 mI tathA 12 mI tArIkhe bhUdAnakrAMtinI te cinagArI paNa emane lAgI nathI. A paristhiti maLelA lekhaka-milananAM keTalAMka smaraNo nIcenA lekhamAM ApavAmAM AvyA che. taMtrI) du:khadAyaka che. lekhaka-milanamAM lekhaka-lekhaka tathA lekhaka-vAMcaka-vivecako badhAMne prAraMbhamAM zrImatI haMsAbahena mahetA ane sAhityanA mUlyAMkana nikaTa paricaya ane vicAra vinimaya thAya evuM snehabhayuM ne ADaMbara aMge zrI umAzaMkara joSI zuM bolyA te para nahI lakhI zakuM, kAraNa vinAnuM vAtAvaraNa lAgyuM. keTalIka carcAe sahu kaI mATe khullI ke ame bahAra gayAM ne rasto bhUlyA eTale meDAM paDyAM hatAM. hovAthI sAmAnyamAM sAmAnya mANasane paNa pitAnA vicAre vyakata kAkAsAhebe mukhya mahemAna tarIke keTalIka navI vAta karelI. samAja palaTAya che, navAM mUlya sthapAya che, jIvana-parivartana thaI karavAne khUba avakAza hate. Ane lIdhe vAMcakavarganA temaja graMthAgAra rahyuM che. e badhuM ja sAhityakAra nahIM pIchANe ne potAnAmAM nahIM pAlakonA keTalAka sArA vicAro jANavA maLyA, jyAre keTalAkanI tadana utAre te e pAMgaLo thaI jaze A emane mukhya sura hate. nakAmI vAtAe paNa vakhata lIdhe.. kAkAsAhebanuM vyakitatva mAtra sAhityamAM nahIM paNa vividha kSetramAM - cAra carcAsabhAomAM thayelAM bhASaNo rasathI sAMbhaLyAM paNa | vikasyuM che te emanA pravacanamAM pratipAdita thayuM. emaNe dareka sAhityakAra pariNAma tAravavA jatAM evuM lAgyuM ke AmAMnuM mAtra cethA bhAganuM saMskRta zIkhe e vAta para paNa ThIka ne ucita bhAra mUkaye. emanA keTalAka muddA sArA hatA, paNa e sAthe sAhitya karatAM sarvodaya para vadhu ja kaIka tathya che. bAkInuM kAM te viSayAMtara ne kAM to punarAvartana mahatva mUkAtuM hatuM e jarA anucita lAgyuM. che. dareka vaktA AgalA vakatAnA muddAo pharIthI raju kare tyAre kaMTALA . A sabhAmAM marAThI suprasidhdha kavi borakare emanA "mahAtmAyAna" Ave. vaLI zrI aMbAlAla purANuM ne zrI sundarama game te viSayamAM nA kAvyamaya zleke suMdara kaMThe saMbhaLAvyA. emaNe madhura rIte potAnuM zrI aravindranuM tatvajJAna goThavavA prayatna karatA hatA te bahu anucita vAtAvaraNa sajI dIdheluM. ' ke lAgatuM hatuM. sundaramanuM keTaluMka kahevAnuM khUba sarasa paNa hatuM. chatAM rAtanA reDiye kavi-saMmelanamAM keTalIka kRtio sArI hatI. mAruM priya pAtra' e carcAmAM te taddana niSphaLa gayelA. zrI araviMdanI manasukhalAla jhaverInI jIMdagIne gaNitanA dAkhalA sAthe sarakhAvatI kalpanA khUba navIna hatI. pinAkina ThAkoranI gajhale ne niraMjana bhagatanA eka aMgrejI vArtAmAM kRSNanA avatAra samA eka bALakane-zyAma seneTe sArAM hatAM. caMdravadana mahetAnuM nabaLuM ne mana vagara raju thayeluM suMdarane-emaNe priya pAtra gaNyuM, paNa emanI camatkAravALI kathA kAvya nakAmuM lAgyuM. sundaramanuM eka kAvya na gamyuM. bIjuM "puSpa (ke je AjanA buddhipradhAna vargane jarAya AkarSe nahIM) lagabhaga cai AvIza." sAruM hatuM. zrI pAThaka ane zrI umAzaMkara paNa sAmAnya lAgyAM. eTale kavi saMmelana saMtoSakAraka na thayuM. uzanas ThIka hatA, aDadhA kalAka cAlI ane khUba kaMTALAjanaka thaI. emAM ja eTalo paNuM vizeSa nahIM. samaya gayo ke e pAtra zA mATe priya che te kahevAne koI avakAza ja A karatAM saMmelananA nivAsasthAnamAM thayelAM keTalAka taddana na rahyo. anaupacArika kAvyagAna-samAraMbhe khUba AnaMdajanaka thayA. emAM kavie carcAsabhAmAM AkarSe evuM vakatavya mAtra jyotindra dave ne ene bahu nirAMte sAMbhaLavA maLyA. carcA ne vAta paNa sarasa thaI. kaMIka aMze bakula tripAThInuM hatuM. Izvara peTalIkaranuM ThIka ne rasaprada hatuM. Ama lekhaka milananI vidhavidha chApa laine khUba AnaMda chatAM jyotindra dave emanA jarA cavAI gayelA humour-vida ne badale . kaMIka asatiSa sAthe ame pAchAM pharyo, je ke bIjA lekhaka-milanamAM A vakhate na ne jarA buddhizALI hum ur-vida-lAvelA. enA karIthI AvavAnuM AkarSaNa te rahyuM je, gItA parIkha * UMDANamAM kaMIka gAMbhIrya hatuM. zrImatI hIrAbahena pAThaka viSayane satyaM ziva sundarama barobara vaLagelA, rajuAta sArI hatI, paNa emanA ke vinaMdinI zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha nilakaMThanA pravacanamAM navInatA nahotI, eTale AkarSaka na thayAM. rAjendra zAha ne "darzaka gerahAjara hatA, eTale emanuM darzana ja na thayuM. - kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA pravezako sAthe ' kIMmata rU. 3, pisTeja kri : traNa carcAsabhAo (1) chellA be varSanuM sAhitya, (2) sAhi muMbaI jaina yuvaka saMdhanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhaka mATe tyanuM mulyAMkana (3) beMtALIza pachInAM paribaLo" para hatI. badhAne 'pradhAna sUra atyAranA sAhitya para nirAzAjanaka hatuM. niraMjana bhagata kIMmata rU. 2, pisTeja ki ne cunIlAla maDiA te vadhu paDatA nirAzAvAdI ne TIkAkArI lAgyA. prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAIla mane cheka evuM lAgatuM nathI. viSNuprasAda trivedInuM pravacana khUba kIMmata rUA. 6, pisTeja cla cintanIya ne gaMbhIra lAgyuM. e ghaNuM sAruM bolyA. pAThaka sAheba RSabhadeva caritra citrAvali aMka sAhityanA mUlyAMkana para khUba abhyAsa dharAve che, chatAM emanuM pravacana kIMmata rUA. bA, pisTeja 03| kaMI navInatAvALuM ke apekSA pUrI pADe evuM na lAgyuM. emanA eka * prAptisthAna: be muddA ThIka hatA. pra. bhaTTanA kahevA mujaba ApaNuM sAhityakAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 4pa-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3, yuganA paribaLone jhIlI zakatAM nathI. A sAcuM che. mane lAge che ke viSaya sUci ApaNuM sAhitya hajI ArAma khurazImAMthI ja lakhAya che, tyAM sudhI jaina-hiMda viSe eka vicitra vicAraNA paramAnaMda 38 emAM jIvananA dhabakAra nathI AvavAnA. bhASAne alaMkAro caDAvAya che, hiMdu lagnane navA kAyade kezavalAla zAha 40 paNa AtmA samRddha nahIM thAya tyAM sudhI uttama kRtio kema sajaya ? mArI yAtrA paramAnaMda 42 kisanasiMha cAvaDAnI "amAsanA tArA" ne caMdravadana mahetAnI bhArata ane raziyA vaccenuM aitihAsika saMyukta nivedana pa "bAMdha gaThariA" khUbaja vakhaNAI. prakIrNa noMdha: paramAnaMda * * navAI te e lAgI ke sAhityanI ATalI badhI carcA thaI, sva. durgAbahena mahAdevabhAI desAI sva. zeTha halAla paNu gAMdhI sAhityanI navI kRtiono ullekha suddhAM na thayuM. "mahAdeva maganalAla, harijana maMdira praveza ane jaina . mU. 'DAyarI" ne pAritoSika maLyuM te paNa A ArAmapriya sAhityakAra konpharansa, balidIkSA ane AcArya tulasI, bAladIkSAene yAda karavI. paNa bhUlI gayAM ! A ja batAve che ke emanAM jIvana emanAM lakhANathI ne dezathI keTalAM dUra che ! dharaNInI dhULa lekhaka-milana upara uDatI najare gItA parIkha 48 muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI - Te. naM. 34628
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa naM. B 4266 vArSika lavAjama rUA. 4 praba jIvana pra. jaina varSa 14-pra. jIvana varSa 3 eka zrI muMbaI jaina cuvaka saMghanu pAkSika mukhapatra chuTaka nakala : traNa AnA kaka sls as se see - 8 sukhaI, julAI 15, 1955, zukravAra AphrikA mATe zIliMga 8. sthApatyanA pra tyeka aMzane eka yA khIja rIte mUrtimanta karI rahyuM che. hiMdI klAnA eka vivecaka jaNAve che ke * ApaNe te maMdiranA prave zadAra AgaLa ubhA rahIe chIe ane rAtrInA purIthI nIkaLIne ame..29mInI savAre kalakattA pahoMcyA. kalakattA A vakhate 19 varSanA gALe hu AvyA. e gALA daramiyAna muMbai mAka kalakattA paNa vastInA bharAvAthI khUba AleluM jhulelu hatuM. kalakattA viSe ghaNA lAMkA dhaNu jANe che tethI tenA vistRta varNananI kAI khAsa upayogItA nathI. mAtra melura maThamAM ubhuM karavAmAM Avela zrI rAmakRSNa paramahaMsanu bhavya devAlaya ke je meM A vakhate pahelIvAra joyu tenA thoDAka khyAla ApavAnu plAbhana thai Ave che. zrI rAmakRSNanuM maMdira ame pahecyA te divasa sAMjanA samaye ame dakSiNezvara gayA. A e sthaLa ke jyAM zrI rAmakRSNa paramahaMsa rahetA hatA ane jyAMnA kALI maMdiranA teo pujArI hatA. dakSiNezvara hugalI nadInA--zahera bAjunA kinAre che; sAmenA kinAre belura maTha che jyAM rAmakRSNa mIzananu kAryAlaya ane Azrama che. dakSiNezvarathI melura maTha pahoMcyA tyAre sU potAnI kSatA sakelI rahyo hato ane saMdhyA potAnI namaNI chAyA bhUtaLa upara pAtharI rahI hatI. belura maThamAM ame dAkhala thayA ane eka bhavya maMdira samIpa AvIne ubhA. eka amerikana khAie A maMdira baMdhAvavA mATe rAmakRSNa mIzanane sAta lAkha rUpiyA ApyA hatA. A madira aMdhAyAne A je lagabhaga 19 varSa thavAAvyA che. jANe ke deva vimAna na heAya evu A bhavya maMdira bhAratIya aMdaranA hAlamAM dAkhala thaie chIe tyAre taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA mArI yAtrA kalakattA (gatAMkathI cAlu) - Asts koI prAcIna guDhDhAmAM AvelA purANA bauddha maMdiramAM ApaNe dAkhala thatA hAie evI lAgaNI anubhavIe chIe. bArIe ane aneka kamAnAvALA jharUkhA rAjaputa ane mogala sthApatyanI yAda Ape che. vizALa hAla athavA to upAsanAmaDapa ke jyAM loko bhakita upAsanA mATe ekaThA thAya che te jotAM khrIstI cacanu smaraNa thAya che. garbhamaMdira uparanuM zikhara ane AsapAsanA ghumaTA agALAnA eka hiMdu mi rane maLatA Ave che." AkhuM maMdira cunAra paththaranu' banAvela che. pauoNtya sthApatyanA aneka agenA ahiM ApaNane subhaga samanvaya jovA maLe che. elUra maThamAM Avelu' rAmakRSNa maMdira A maMdira kula 233 chuTa lAMbu che. hAla athavA upAsanA maMDapanI laMbAi 152, paheALAi 72 ane uMcAI 48 chuTa che. aMdaranA samacArasa garbhamaMdiranI laMbAI paheALAI 109 puTa ane uMcAi 112 chuTa che. upAsanA maMDapanA bhUmitala upara sundara caka cakita saMgemaramaranI takhtI khesADelI che. A maMDapanI ane bAjue rUpALA daLadAra ane baudhdha madiramAM hoya che tevA ghATanA thAMbhalAonI hAramALA AvelI che ane te maMDapanI bhavyatAmAM koI judo ja vadhAro kare che. upAsanA maMDapamAM AgaLa cAlatAM ApaNe gabha ma Mdira samIpa pahoMcIe chIe. A garbha maMdira vizALa ane suprakAzita che. kamalAsana upara beThelA evA zrI rAmakRSNa paramahaMsanI ArasapratimA madhya mAMpratiSTita kara vAmAM AvI che. mUrtinu na karatAM ApaNuM kli bhakitaprabhuta ane che, ApaNI AMkhA ApuNya purUSane ' animeSa bhAve joyA kare che, ane UDI prasannatA anubhave che. A maMdiramAM AgaLa upara nIce sava Aju pAchaLa e ame phrI vaLyA ane tenuM sAma, phAyadA STRENGTH
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 prabuddha DIjhAina, plAnIMga joine ame atyanta mugdha banyAM, tenu AyeAjana karanAra kuzaLa sthapatine ame antarathI khUba khUba dhanyavAda ApyA. jeTalu maMdira AkarSIka che eTalI ja paramahaMsanI mUrti AkarSaka che. eka sthApatyanA tA anya zilpakaLAnA atyuttama namunA che. maMdira bhavyatAne mUrtimanta kare che; mUrti tyAga, vairAgya, pavitratA, divyatA, khAlocita nirmaLatAne mUrtimanta kare che. maMdiranI sAyaMkAlIna prArthanA Arati upAsanA sAMbhaLIne antamu khatA anubhavatA rAtrInA ame amArA nivAsasthAne pAchA pharyAM. khANu khadrIdAsajInuM jaina maMdira khIje sei bAbu khadrIdAsajIe baMdhAvela suprasiddha jaina maMdira ame jovA gayA. A ma Mdira tA pahelAM paNa me anekavAra joyeluM, AjathI lagabhaga pacAsa varSa pahelAM bAbu badrIdAsanuM nAma hiMdanA eka nAnI jhaverI tarIke mazahura hatuM. temaNe puSkaLa dravya kharacIne A madira ardhI sadI pahelAM badhAvyu che. tenI aMdara kAca ane mINAkArInuM bhAre ajAyabI pamADe tevu puSkaLa kAma karavAmAM AvyuM che. zikharo upara paNa mINAkArI kAma camake che, maMdirane potAnI dRSTi pramANe suzAbhita banAvavA pAchaLa dravya kharacatAM temaNe pAchu vALIne joyu nathI. Aje kamanazIbe e maMdiranI bhIMtA tathA thAMbhalA uparanuM kAca ane mINAkArI kAma kharavA mAMDayuM che; je eka vakhata jhAkajhamALa lAgatuM hatuM temAM Aje jhAMkhapa AvavA lAgI che. kAi kAI ThekANe popaDA ukhaDavA mAMDayAM che. Aje tenu samArakAma karavA mATe dravya nathI; dravya hAya te paNa mULa sAthe ekarUpa lAge evu samArakAma karavuM zakaya nathI. keTaleka ThekANe kharI paDelA bhAga upara sAdu' 'cunAnuM plAsTara jotAM cita glAni anubhave che. badrIdAsa bAkhuMe A maMdira pAchaLa eTalA ja paisA kharcyA haze jeTalA upara jaNAvela zrI rAmakRSNanA maMdira pAchaLa kharacavAmAM AvyA che. paNa rAmakRSNanA maMdiranA AyojakAmAM je eka viziSTa dRSTi jovAmAM Ave che e bApu drIdAsajImAM naheAtI ema sakheda kahevu paDe che. rAmakRSNa paramaha Msanu maMdira nItAnta nakakara paththaranu hAIne kaiM kALa sudhI eka sarakhuM evuM ne evuM ja TakI rahevAnu emAM kAI zaka nathI, jyAre drIdAsajInA maMdiranI khIjA. paccAsa varSanA gALAmAM zuM sthiti haze e ja eka prazna che. jonAranI AMkhAne jhAkajhamALathI AMjI devI ane vizALa janasamAja samakSa jaina samAjanI jAhojalAlInu pradarzIna karavu AvI ja kAI bhAvanA badrIdAsajInA ma MdiranI samagra racanA pAchaLa rahelI hAya eNvA ApaNane bhAsa thAya che, jyAre bhavyatA sAthe sAdAinu susavAdI mINu karavuM evI bhAvanA rAmakRSNa paramahaMsanA maMdiranI yojanA pAchaLa ApaNe anubhavIe chIe. A banne madirA jotAM AvA citravicitra pratyAdhAtA ApaNA mana upara paDe che. zrI rAmakRSNanI upAsanAvidhi rAmakRSNa mIzana viSe vistArathI lakhavAne ahiM avakAza nathI. paNa tenA anusadhAnamAM zrI rAmakRSNanI je rItanI upAsanA Aje cAle che te viSe eka vicAra manamAM keTalAka samayathI dheALAtA rahyo che te ahiM raju karavA mana thaI Ave che. zrI rAmakRSNanuM A ma Mdira banAvyuM ane temAM temanI mUrtinI sthApanA karI e badhuM samajI zakAya tevI vAta che, kAraNa ke je vyaktivizeSa mATe sAmudAyika Adara hAya ane bhakitabhAva hAya tenI mUrti banAvavAmAM Ave ane tenuM maMdira ubhuM karavAmAM Ave e mAnava svabhAvane sathA anurUpa che. paNa temane bhagavAna tarIke svIkArIne temanI AsapAsa eka prakArana vaiSNavI kriyAkAMDa ubhA karavAmAM Avyo che temanI AratI utare, bhAga dharavAmAM Ave, caraNAmRta ApavAmAM Ave, prasAda vaheMcavAmAM Ave, zayana mATe eka bAjue nAne sarakhA palaMga ane te upara gAdI takIyA bichAvavAmAM Ave--A badhu zrI rAmakRSNanI temaNe sAdhelA sarva dharma samabhAvanIApaNA manamAM je kalpanA che te sAthe ekadama visaMvAdI lAge che. jemanA jIvana caritranI vigato jANIne rAme rAlAM vana tA. 15-7-55 jevA pazcimanA eka pramukha jIvanadRSTA vismayamugdha ane AdarapraNA banyA hatA te Aje jIvanta hoya ane zrI. rAmakRSNanI A prakAranI cAlI rahelI upAsanA najare nihALe te temane kevA AdhAta lAge ? zrI rAmakRSNe eka evA santapurUSa hatA ke jemane joine jANIne mAtra hiMdue ja nahi paNa aneka musalamAno khrIstIo temaja baudhdhA paNa Aje Adara. uMDA bhakitabhAva anubhave che. A ja purUSanI mUrti AsApAsa AvA vaiSNuvI ThATha ubhA karIne rAmakRSNa mIzananA saMcAlakAe bahujana samAja ane zrI rAmakRSNa vacce eka dIvAla ubhI karI che. A mIzana kevaLa mAnava sevAnA dhyeya upara ubhuM karavAmAM Avyu che ane te dizAe A mIzane dezabharamAM puSkaLa kAryo paNa karyuM che. AvA mIzanamAM sevAlakSI aneka yuvAno hiMdu, musalamAna ke khrIstI--vinA saMkoce mukta mane joDAya e vA yogya che. paNa AvI rIte je joDAvA Icche teNe A upAsanAnA prakAra svIkAravA ja rahyo. zrI rAmakRSNanI mUrti AsapAsa AvI pUjA ane prakriyA ubhA karIne mIzane potAnuM dvAra vinA kAraNu atyanta maryAdita banAvyuM che. muMbai bAjue khAramAM rAmakRSNa Azrama che. tyAM keTalAeka samaya pahelAM hu' gayelA ane A badhuM joine meM pratikala AdhAta anubhavela. tyAMnA rahetA eka svAmIjIne meM A viSe prazna paNa karelA ane AmajanatAne Avu game che teo Azrama pratye AkarSAya te hetuthI A kriyAkAMDa calAvavAmAM Ave che ema temaNe mane javAba Apelo, AthI mane satASa thayo naheAtA. Avu lokone game che mAtra e khyAlathI prerAine zrI rAmakRSNanI kalpanA ane mIzananI bhAvanAnA je sAthe kazA meLa nathI evuM A badhuM kema cAlavA devAya ? e ja mAnasika AdhAta e ja bAbatanuM ahiM vistRta svarUpa jotAM vadhAre sudRDha thayo. alabata jyAM mUrti tyAM kriyAkAMDa Ave ja che; paNu Adhunika samayanA A santa purUSanI mUrtine A kriyAkAMDathI bacAvI zakAI hAta tA kevuM sArUM thAta evu savedana Aje paNa mana tIvrapaNe anubhave che. dArjIlIMga tarapha muMbaithI ATale dUra vAreghaDiye avAtu nathI. ahiM sudhI AvyA chIe tA dArjIlIMga paNa joi AvIe. A vicAra ame sahapravAsIAnA dilamAM udbhavyo ane te mujam niNaeNya thatAM ame eprIla mAsanI pahelI tArIkhe savAre sADAdaza vAgye upaDatI TrenamAM dArjIlIMga javA upaDayA. pAkIstAnanuM nirmANa thayA pahelAM kalakattAthI TrenamAM rAtre esIe ane savAre sIlIgurI ke jyAMthI pahADI Trena zarU thAya che tyAM pahoMcIe evI sagavaDa hatI. pAkIstAna ubhuM thayA bAda e stA baMdha thayA ane bhAratIya sImAnI aMdara rahIne sIlIgurI pahoMcAya evA lAMkhA rastA ceAjavA pAmyo, e uparAMta sAhebagaMja jaMkazanathI cAreka mAIla dUra zakarIgalI dhATa nAmanA sTezane utaravAnuM, gaMgA oLaMgavAnI ane pAMca cha mAIla uparavAsa sAmA kInAre maNiyArI ghATa utarIne tyAM ubhelI TrenamAM besavAnuM-Ama sAmAnya pravAsIonI dRSTie eka navI viTaMbaNA ubhI thaI che. A agavaDane lIdhe kharAne jemane prazna nathI hotA te moTe bhAge kalakattAthI eraplenamAM jAya che ane dArjIlIMganI taLeTI AgaLa utare che ane meTaramAM esIne dArjIlIMga paheAMcI jAya che. ame relve mArganI A agavaDane ulaTI sagavaDarUpa lekhI ane te A rIte ke meTA bhAganA pravAsa divasanA karavAnA hAine gALAnA e pradezo najare jovA maLaze ane ethI paNa vizeSa gaMgAjImAM nAnA sarakhA jaLavihArano apUrva lAbha maLaze. Ama anyane je kaMTALArUpa lAge che te amArA mATe AnaMda ane ullAsa vadhAranArUM thaI paDyuM. kalakattA cheDayuM ane garamI vadhavA lAgI. vAtAvaraNu upara unoLAnuM prabhutva jAmatuM jatuM hatuM. uSNa havAmAna vacce amArI Trena uttarapradeza tarapha AgaLa vadhI rahI hatI. prAraMbhanA bhUmipradeza mATa bhAge sapATa hatA. madhyAkAza vaTAvIne sUrya pazcimAkAza tarapha dhIme dhIme utarI rahyo hatA. garamI ThIka ThIka akaLAvatI hatI. samaya jatAM tApanuM 2
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja tA. 15--15 prabuddha jIvana e uparAMta patnI nIcenAM kAraNasara TA cheDA mAMgI zake cheH prakIrNa noMdha lagna pachI pati baLAtkAra, akudaratI saMbaMdha ke pAzavatA mATe gunehagAra che. javAharalAlane digvijaya A kAyaa nIce purUSa tathA strIne bIjA be haka ApavAmAM hiMdanA mahAamAtya zrI javAharalAla naherU yuropane aitihAsika Ave che. pravAsa puro karIne A bAramI tArIkhe pAcho pharyo che. pUrvakALamAM (1) lagnanA hakaka purA karavAne dAvo karavAne. dareka zakitazALI samrATa digvijaya karavA nIkaLatA ane zastra(2) kAyadesara chuTA rahevAne dA karavAne. prabhutanAM jore AsapAsanA aneka deze tAbe karIne cakravartIpadane pati ke patnI vyAjabI kAraNa vinA anyanI sAthe na rahetAM dhAraNa karate. A rIte azaka ane khAravelanAM nAme prAcIna itihoya te banne pakSa lamanA hakaka purA karavAne dAvo karI zake che. hAsamAM bahu jANItAM che. sIkaMdare paNa Avo ja digvijaya sAdhela. vyAjabI kAraNa zuM tenI vyAkhyA kAyadAe karI nathI, paNuM te dareka AvA ja digvijaya Adhunika kALamAM a grejone hatA ke jemanI kesanA guNadeSa upara AdhAra rAkhe che. zahenazAhata upara eka kALe sUrya kadi asta pAmatuM nahotuM. A - taduparAMta A kAyadA nIce eka pakSakAra bIjA pakSathI kAyadesara digvijaya kavaLa bhotika hatA. eka pratApI rAjA pracaMDa sainya laIne rIte alaga rahevA mATe dAve karI zake che. ththA cheDA mATenA 1 thI 8 deza jItavA nIkaLatA ane nAnA nAnA nabaLA rASTrapatie eka meTA naMbaramAMnA koIpaNa kAraNasara A dA thaI zake che agara te lagnanA vAvAjhoDA sAme nAnAM choDavAM jema namI paDe tema tenuM zaraNuM svIkAhakaka purA karavAnA hukamanAmAne amala karavAmAM niSphaLa jAya te paNa ratA ane te te rASTro upara A mahA samrATanI dhajA pharakatI. A kevaLa pazubaLanuM tAMDava hatuM. sabaLa sAme nirbaLa namI paDe e A dAvo karI zake che. kudaratanA kAnunane anurUpa A ghaTanAe hatI. A kAyadA nIce dAve je korTanI hakumatamAM lagna thayAM hoya AvA bhautika digvijaya uparAMta eka bIjA prakArane digvijaya tyAM, agara te bane chellAM patipatnI tarIke rahyAM hoya tyAM thaI zake che. te uparAMta je prArTInA vistAranI patnI rahevAsI hAya ne jyAM bhAratanA itihAsamAM noMdhAya che. bihAramAM bauddha dharmanI sthApanA chellAM traNa varSathI rahetI hoya te korTamAM paNa chuTA cheDAne ke lagna thayA bAda baudhdha bhikSue hiMdanA anya vibhAgamAM tema ja hidanI rada karavAno dAvo thaI zake che. bahAranA dezamAM tarapha dharma pracArArthe nIkaLI paDayA ane temaNe * bharaNapoSaNa tathA bALakonAM kabajA aMge korTane vyAjabI hukame hiMdamAM bauddha dharmanAM aneka thANuo nAMkhyAM. eTaluM ja nahi paNa karavAnI sattA che. A kAyadA nIce chUTA cheDAnI arajI lagnanA traNa sIlena, barmA, cIna, jApAna vagere dezane bauddha dharmanI dIkSA ApI. varSanI aMdara thaI zakatI nathI, sivAya ke asAdhAraNa saMyogomAM A hate eka prakArane dhArmika digvijaya. emAM nabaLAne dabAvavAnI adAlata tema karavAnI rajA Ape. jIllAmAM DIsTrIkaTa korTamAM tathA koI vAta nahotI. emAM te judA judA dezanI prajAne navuM jIvanajyAM sITI sIvIla korTa hoya tyAM e korTamAM A kAyadA nIce dAve darzana ApIne sabaLa banAvavAnI-saprANu banAvavAnI-prakriyA hatI. thaI zake che. TA cheDA lIdhA pachI eka varSa sudhI baMnemAMthI koI paMDita javAharalAlajI paNa Aje evI ja keTine eka pharI lagna karI zakatA nathI. abhuta digvijaya sAdhI rahyA che. e digvijyamAM anya dezo upara A kAyadAmAM eka viziSTa kalama che ane te che saMmatithI kAI satA jamAvavAno prazna ja nathI. vijJAnanI navI navI zodhoe TA cheDA levAnI. te mujaba baMne pakSakAre adAlatane arajI raju kare duniyAnI hiMsaka zakitane asIma ane amaryAdita banAvI che ane ke teo baMne eka varSathI (r)aa alaga rahe che ane have sAthe rahI zake pariNAme duniyAnuM astitva jokhamamAM AvI paDayuM che. A bhayAnaka tema nathI ne tethI chUTA cheDA karavA mAMge che. A arajI raju karyA kaTokaTImAMthI duniyAne bacAvavI ane suleha zAntinuM sthAyI sAmrAjya pachI eka varSano samaya vItI gayA pachI ane be varSa pahelAM teo sthApavuM ane bhinna bhinna vicArasaraNI ane jIvanapadhdhati dharAvatA che te adAlata temane chUTA cheDAnuM hukamanAmuM karI Ape che, prajA samudAya sau sAthe haLI maLIne rahe evuM vAtAvaraNa pedA karavuMhiMdu kAyado ane A kAyado javAharalAlanI A tamannA che, ane taberita purUSArtha teo Aje, (1) hiMdu lagna dhAro hiMdu, bauddha, jaina, zikha vagerene lAgu paDe dAkhavI rahyA che. e suleha zAntine pegaMbara duniyAnA eka pachI che; A kAyadA nIce koI paNa kAma ke dharmanI vyakti sAthe lagna karI eka darAmAM vicara che ane ta ta karAnA prajAnA dilane jItatA jAya che. thoDA vakhata pahelAM te cIna jaI AvyA ane tyAMnI prajAe (2) hiMdu lagna dhArAmAM saMmatithI TA cheDAnI jogavAI nathI. temanuM hArdika svAgata karyuM. tAjetaramAM razIA, polAnDa, osTrIA, (3) A dhArI nIce 18 varSanI nIcenI strI ane 21 varSanI yugoslAvAmi, ITalI, ane IglADa jaI AvyA ane dareka dezanI nIcene purUSa lagna karI zakto nathI; hiMdu kAyadAmAM te maryAdA anukrame prajAe temane kaI judA ja umaLakAthI AvakAryA. AntararASTrIya 15 ane 18 nI che. paNa strI 18 varSa nIce hoya te vAlInI rAjakAraNamAM Aje temaNe apratima sthAna prApta karyuM che. dareka saMmati hovI joie. temane belAve che ane temanI salAha le che. temanI niHsvArtha zAnti(4) A kAyadA nIce pratibaMdhita sagA kANu kahevAya tenI yAdI nichAmAM dareka rASTrane pUrNa pratIti che. temanI vANImAMthI amRta jhare che. hiMdu kAyadA nIce pratibaMdhita sagAnI yAdI alaga che. te uparAMta ane zAntinuM smita varase che. duniyAnI prajAe paNa temanI upara sapiMDa sagAI hoya te lagna na thaI zake tevI hiMdu kAyadAmAM jogavAI che. amita prema varasAvI rahI che. mAthA upara jhajhumatA pralayAgnimAMthI (5) zna cheDAnAM kAraNemAM tajI devAnuM kAraNa hiMda kAyadA nIce kAI bacAvI zake tema hoya te javAharalAla ja che evA vizvAsapUrvaka nathI, tema ja sAta varSanI sajA thaI hoya te cheDA maLI zake temanA upara azinI mITa mAMDIne beThI che. javAharalAlajIne A evuM kAraNa paNa hiMdu lagna dhArA nIce nathI. , , apUrva ane ahiMsaka digvijaya che. ApaNe temane sarva prakAre sAtha (6) A kAyadA nIce bIjI patnI thaI zakatI ja nathI. eka ho! temanA jIvanalakSyane saMpUrNa saphaLatA maLe evI ApaNuM UMDA patnI hoya te bIjuM lagna guno che ane gerakAyadesara che. hiMdu lagna dilanI prArthanA che ! dhArA nIce te kAyado amalamAM AvyAM pahelAM be patnIo hoya te sarvasvadAna eka patnI zmA cheDA mAMgI zake che. bhUdAna pravRtti ane e pravRttinA prAraMbhathI gayA me mAsanI () hiMdu lagna dhArA nIce strI pAsethI paNa purUSa bharaNapoSaNa dazamI tArIkha sudhInA AMkaDAo pragaTa thayA che. A AMkaDAo mujaba mAMgI zake che.. kezavalAla ema. zAha bhUdAna dvArA kula 3826810 ekara jamIna prApta thaI che; 442722 . aA ja koTine eka jIta digvijaya sAdhI rahyA che zya cheDA levAnI aka viziSTa kalama che ane te che saraLa
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana to 15-7-55 dAnapatro maLyAM che; 182275 ekara jamInanI vaheMcaNI thai che. lejo. enuM ja nAma svarAja ane enuM ja nAma sAcI AjhAdI." para 134 kubene Ane lAbha ma che ane 1146 jIvanadAnI A sarvasvadAnanI prakriyAnA garbhamAM nyAya, nIti ane samatAnA dheraNa * noMdhAyA che. bhUdAnamAM sauthI maTe phALe bihArane che. bihAre upara racAnArI bhavya krAntinAM bIje paDelAM che e sau koI jANe, 23283 16 ekara jamIna ApI che. bIjA naMbare AvatA uttara pIchoNe ane antarathI AvakAra eja prAthanA ! pradeze 538434 ekara ane tyArabAda kramazaH rAjasthAne 345816 vinAbAjI viSe hai, harekRSNa mahetAba ekara, orissAe 128464 ekara ane haidrAbAde 106888 ekara Aje cAlI rahela bhUdAna pravati saMbaMdhe tema ja vinobAjI jamIna ApI che. saurASTra 41000, gujarAte 37578, mahArASTra viSe muMbaI pradezanA rAjapAla DaM. harekRSNa mahetAe tAjetaramAM - 28000 ane muMbaI zahere 123 ekara jamIna ApI che. vismita kare tevA keTalAka vicAro pragaTa karyo che. temanA abhiprAyane ' A uparAMta A ja pravRttinA anusaMdhAnamAM "sarvasvadAnanI sAra nIce mujaba che:pravRtti zarU thaI che. "sarvasvadAna' eTale eka gAmaDAnA loko potAnI A dezane sauthI maTe ane kaTokaTIne prazna jamInane lagatA mAlikInI badhI jamIna dAnamAM ApI de ane temAMthI e ja gAmanA nathI, paNa garIbAInAbudIne lagata che. A jamInane prazna bhUdAnathI lekine kAM te tenuM punaHvitaraNa karavAmAM Ave athavA te badhA sAthe nahIM paNa muMbaI sarakAre raju karela TenansI emenDamenTa ekaTa ane maLIne gAmanI jamIna kheDe ane pedAzane vaheMcI le. vinobAjI evA dhArAo vaDe vadhAre sahelAIthI ukelI zakAze. bhUdAna prAtine orIssAmAM hatA tyAre 125 gAmee AvuM 'sarvasvadAna' karyuM hatuM. Azaya jamInavihoNA zeThane vadhAre jamIna meLavI ApavAno nathI, paNa * Aje AMdhramAM vicaratA vinobAjIne 80 gAmoe 'sarvasvadAna' karyo che. jamInamAlikI hakaka ekanA nAma uparathI anyanA nAme karavAnuM che, bhUdAna pravRtimAM A eka navI, asAdhAraNa, aneka bhavya pariNAmenI Aje jamInane prazna vadhAre mahatvane lAge che tenuM kAraNa e che ke zakyatA dharAvatI ghaTanA che. sAdhAraNa rIte jamIna dharAvate mANasa grahodyoga ane grAmodhoga bhAMgI paDavAne lIdhe gAmaDAnA loko mATe pitAnI jamInamAMthI amuka ekara jamIna dAnamAM Apate ane ethI mAtra jamIna ja dravyapArjananuM ananya sAdhana rahyuM che, je kharekharA kAMIka kyane saMtoSa mAnate. bAkI rahelI jamIna pate kheDato ane kheDutane pitAnI mahenatane puro badalo maLI rahetA hoya te pachI tenAM phaLa pote bhagavate. AvA dAnanuM te je gAmamAM rahetA hoya jamInanI mAlikI bahu thoDA mANasenA hAthamAM che e bAbatanuM koI tenA samagra jIvana upara dAnanI bhAvanA keLavAvA uparAMta kei vizeSa khAsa mahatva rahetuM nathI. dezamAM ke gAmaDAmAM rahenAra darekane jamIna pariNAma jovAmAM AvatuM nahotuM. have jyAre eka gAmanA badhA maLavI ja joIe e jarUrI nathI tema ja zakaya paNa nathI. je jamInadAre pitAnI jamIna sahiyArI kare che tyAre e gAmaDuM pote ja loka pitAnI javAbadArIthI jamIna kheDavA mAMgatA hoya temanA kabUjAmAM eka kuTuMbameLA jevuM banI jAya che ane tyAMnA loko sAthe maLIne jamIna hovI joIe. e paNa dhyAnamAM rAkhavuM joie ke jamInanI khetI kare ane nIpajate pAka vaheMcI le eTalAthI ja A khetI arthakSama hovI joIe ane temAMthI puratI kamANI thavI joie. ghaTanA paryApta banatI nathI. paNa A gAmanA samagra jIvanasUtre gAmanA ema nahi hoya te kaI sAhasika loko mATe khetInuM kazuM AkarSaNa , lokonA hAthamAM Ave che ane te gAmaDAnA jIvananuM AkhuM ghaDatara raheze nahi. tethI jemanAmAM khetInI AvaData hoya ane te uparAMta teo svayaM kare evI zakyatA ubhI thAya che. A sarvasvadAnamAM raheluM jamInamAMthI pUrA pAka meLavI zake evI jenI pAse sAdhana zakita ati mahatvanuM pariNAma che. ApaNe je IcchI rahyA chIe ke dareka ane vyavasthA zakti hoya temanA kabajAmAM ja jamIna hoya e cemya che. gAmaDuM autonomous unitvayaMzAsita ekama-bane e zubha e uparathI ema phalita thAya che ke arthakSamatAnA dheraNuM upara pariNAma AmAMthI svAbhAvika rIte pedA thAya che, jamInano kabaje nakakI thavo joIe. A dharaNu pradeza pradeze ane AvA sarvasvadAnanI ghaTanAo kema banI rahI che tenuM varNana jamIne jamIne bhinna bhinna prakAranuM hovAnuM. je khetI karanAranA karatAM svAmI AnaMda pitAnA eka lekhamAM jaNAve che ke "saMtanA hakakone pUratuM rakSaNa ApavAmAM Avaze te jamInanA praznane sahelAIthI (vinobAjInA) zabdamAM gAmegAma A sarvavadAnane "agni phelAI nIkAla AvI zakaze. A mATe jyAM TenansIne surakSita banAvavAnA rahyo che. gAmanAM gAma strIpuruSe bALaka buddhAM sau ToLe vaLIne payAtrAne kAyadAo karavAmAM AvyA nathI tyAM ja mAtra bhUdAna pravRti vadhAre mAge ubhA rahe che. jaMgalI vAdho sAthe bhajana-bhakti ane rAmanAmanI jora pakaDI zake che. garIbAIne ane jamIna upara lekenA dhasArAne dhUna mace che ane santanI jhoLImAM gAmanAM gAma paDaye jAya che. prazna jamInanI punavaheMcaNIthI ane tenA nAnA nAnA TukaDAe akeka gAmane cepa paDozanA gAmane lAge che ane rAtorAta gAmegAmanA karavAthI nahi ukale paNa rojagArInAM navAM sAdhane ane navI take dilapalaTA thaI sAMjanA ke akaNA savAranA pahore potapotAnA gAmanAM ubhI karavAthI ja ukalI zake tema che. 'sarvasvadAna' karavA joDele hAthe saMtanI vATa rokIne leke ubhA rahe che. A pramANe Aje cAlatI bhUdAna prati pratye potAno virodha A bALabheLAM vanavAsIomAM sAkSAt paramezvaranuM darzana thAya che. dAkhavIne nAmadAra, rAjyapAla garIbAInAbudInI. samasyA paratve gAMdhIjI gAmanA rahIzenI jAtamAlikI maTe che. darekanI vyAjabI jarUriyAta ane AcArya vinobA bhAvenI kAryapadhdhati ane vicAronI sarakhAmujaba gAmanI tamAma jamInanI santanA hAthe navesara vaheMcaNI thAya maNa karatAM jaNAve che ke "(1) bApujIe garIbAInI nAbudI mATe che. gAmanI tamAma vasatIne santa mubArakabAdInA AzIrvAda Ape che, prayatna karyo hato; vinobAjI garIbAInI vaheMcaNI karavAno prayatna ne zikhAmaNanA bela saMbhaLAve che. teNe veNe phUlaDAM jhare che ne karI rahyA che. (2) bApujIe paisAdAro sarvasAmAnya kalyANa sAdhavA amRtanAM kuDAM ThalavAya che: "Aje A gAmamAMthI mAlikI mUI ane arthe potAnA dhananA TrasTI che e vicArane AgaLa dharyo hate; vinobA') mANasAI AvI, sAcI AjhAdIne, sAcI samAjabhAvanAne Aje jene pote lokonuM bhaluM mAne che te sAdhavA mATe pramANamAM garIba janama thayo. have A bALakane jIvanI pere jatana karIne uchera. lekine pitAnI jamInane tyAga karavAnuM kahI rahyA che. (3) bApujIe Aje gAma vasati maTayuM ane kuTuMba thayuM. sukhadu:kha, majUrI ne TrasTIpaNAnA sidhAnta dvArA garIba ane paisAdAro vacce sahAnubhUtinI raTale AjathI gAma AkhAnA sahiyArAM thayAM. gAmanI nIpaja, gAmanI jIvatI kaDI nirmANa karavA mATe prayatna karyo hate; paNuM vinobAjIe delata, tamAmanI mAlikI aMkekanI nokhI nokhI mATIne sahiyArI thaI. bhUdAna meLavavAnI ane vaheMcavAnI javAbadArI pite jAte svIkArIne garIbI ane amIrI beu vaheMcAI gaI. khADA TekarA bharAI khodAIne ApanArane lenArathI judA pADavAnuM kAma karyuM che. A kaDInA abhAvasarakhA thayA. have kApaDa, keLavaNI, kharIda vecANa, dha, rojagAra mAMthI anivAryapaNe hiMsA phATI nIkaLaze ane gAmaDAnA jIvanane chinne kajiyA-InsApha gAmanA tamAma kArabhAra ne vahevAra jAte ja saMbhALI bhinna karI nAMkhaze je pariNAma gAMdhIvAdathI taddana ja bIjI dizAnuM hovAnuM.'
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' ke '' * * prabuddha jIvane paM tA. 15-~55 . zrI jora zamavA lAgyuM. je mArge amArI Trena pasAra thatI hatI tenuM kinAre pahoMcyA. TrenamAM jagyA meLavI lIdhI. pAMca cha kalAka ArAmabhUmitaLa asama banavA lAgyuM. TekarA TekarIonI hAramALA vacce gADI lIdho, savAra paDI ane sIlIgurI jaMkazana AvyuM. pasAra thavA lAgI. pazcimAkAzamAM laTakI raheluM sUryabiMba TekarA TekarI himAlaya ArohaNa pAchaLa ghaDImAM saMtAtuM hatuM ane ghaDImAM pragaTa thatuM hatuM. sUrya asta ahiMthI pahADa upara caDhanArI nAnI TrenamAM ame beThA. moTaramAM thavAnI aNI upara hatA evAmAM ame zakarIgalI ghATa pahoMcyA. paNa upara jaI zakAya che ane relve Trena karatAM meTarane dArjIlIMga sAmAna utArIne gaMgA nadInA kinAre AvyA. sAme kInAro jaldI pahoMcavAmAM ocho samaya lAge che. sIlIMgurI dariyAnI sapATIthI 1000 na dekhAya e vizALa gaMgApaTa joIne manamAM AnaMdanI laharie phaTa uMcAIe che. dArjIlIMga pahoMcatAM pahelAM dhuma sTezane Ave che. uThavA lAgI. gaMgA nadI pratye bhAratIya saMskRtimAM ucharela sau koInAM e 7400 yTa che. tyAMthI thoDuM nIce utaratAM dArjIlIMga Ave che dila juduM ja AkarSaNa anubhavatAM hoya che. gaMgA nadI pAchaLa je jenI uMcAI Azare 7000 phuTa che. A hisAbe amArI Trenane ' dhArmika, sAMskRtika temaja sAmAjika navanirmANanI paraMparAne itihAsa che 6400 phuTa caDhIne pachI Azare 400 phuTa utaravAnuM hatuM. uTI temaja ' e itihAsa ane evI bhUmikA pRthvItaLa uparanI anya koI nadI. sImalA javA mATe paNa A ja relve mArga che. paNa tyAM jyAMthI bhAgye ja dharAve che. gaMgA nadI eTale bhAratIya saMskRtinI jananI. A te zarU thAya che te kalakA ke meTApalIyama Azare 3000 phuTa tenA kinAre sthira thaIne RSimunioe ApaNane evA aNamola sIlevala upara hovAthI e Trenane Azare 4000 phuTathI vadhAre caDhavuM saskAradhanane vArase ApyuM che, evI koI adbhuta jIvana cetanA paDatuM nathI. mekSArthI jIva jema eka eka guNasthAnaka sara karatuM jAya ApI che ke tenA baLa vaDe Aje sadIo bAda paNa ApaNe eka tema amArI Trena paNa 500, 1000, 1500 ema eka pachI eka prajA tarIke, cokkasa prakAranI saMskRtinA puraskartA tarIke aneka vAvaTALa UMcAInA AMka sara karatI AgaLa cAlI. eka sAthe vadhAre UMcAI sara ane jhaMjhAvAta sAme TakI rahyA chIe. karavA mATe ke A rIte Trena AgaLa cAle, pAchaLa cAle vaLI, AgaLa gaMgA-brahmaputrA cAle ane pAchI pAchaLa cAle. AvI rIte keTalAka ThekANe reve lAina koI eka mitre brahmaputrAne gaMgA sAthe sarakhAvatAM jaNAveluM ke bAMdhavAmAM AvI che. eka pachI eka parvate vadhatI ane UMcAInA navA . brahmaputrA gaMgAthI kSetraphaLanI draSTie vadhAre lAMbI ane pahoLI nadI che, AMka sara karatI amArI Trena himAlayanA antarbhAgamAM pragati sAdhI paNu gaMgA janatAnuM bhautika temaja AdhyAtmika anekavidha kalyANa kaMI rahI hatI ane sapATa pradeza amArAthI dUra jaI rahyo hato. upara kALathI sAdhatI AvI che, jyAre brahmaputrAne lAe pravAha aDadhA mArga upara caDhatA gayAM ema havA paNa ThaMDI thatI gaI ane ghuma pahoMcyA sudhI te himAlayamAM ja aTavAte rahyo che ane sapATa pradeza upara tyAre te sArI peThe TADha lAgavA mAMDI. bapore sADAbAra lagabhaga ame AvI tyAra pachI paNa teNe Aja sudhImAM aneka jalapralaya karyA che, dArjIlIMga pahoMcyA. sTezana najIkanI eka hiMdu dharmazALAmAM utaryA. pAravinAnI khuvArI karI che ane kaMjusanA dhananI mAphaka tene vipula ane najIkamAM AvelI eka mAravADInI vIzImAM ame khAvAne prabaMdha vArI rAzi janakalyANa sAdhyA sivAya kALanI mAphaka sAgaranA meDhAmAM karyo. kalakatAnA mitro pAsethI ahiMnA eka be vyApArIo upara lavAte stho che. oLakhANa bhalAmaNanA patro laI AvelA temane maLyA. sAMja paDI ame samIpa ubhelI eka nAnI sarakhI sTImara upara ArUDha ane tyAMnI ThaMDI amane thoDIka akaLAvavA lAgI. AvI ThaMDI je thayA ane vizALa jaLapaTa upara amArI sTImara DelavA lAgI, cAlavA cAlu raheze te dArjIlIMgamAM kema rahevAze ane zI rIte pharAze evA , lAgI. A samaye AThama nemane caMdramA AkAzane temaja nIcenA vicAro AvavA lAgyA. ThaMDI, thAka, ItyAdinA kAraNe rAtre ame khAdhuM jaLapravAhane ajavALI rahyo hato ane amArA gaMgAvihArane rUperI na khAdhuM ane vahelA suI gayA. jhAMpa vaDe suramya banAvI rahyo hato. ekAda kalAka bAda ame sAme apUrNa yAtrA - satya saundaryanI [1848 thI 1952 sudhI ema pAMca varSa daramiyAna pragaTa thayelAM kAvyasaMgraho paikI sarvottama kAvyasaMgraha tarIke gujarAtanA jANItA kavi zrI. sundaramanA "yAtrA" nAmanA kAvyasaMgrahane suratanI narmada sAhitya sabhAe jAhera karyuM hatuM ane te mATe temane narmada suvarNa caMdraka arpaNa karavAne samAraMbha e saMsthA taraphathI gayA juna mAsanI 20mI tArIkhe sAkSaravarya zrI. viSNuprasAda trivedInA pramukhapaNuM nIce javAmAM AvyA hatuM. A prasaMge zrI. sundarame kAvyakaLAnA marmanuM nirUpaNa karatuM eka atyanta prasAdapuNa vyAkhyAna ApyuM hatuM. zrI. sundaram kevaLa kavi nathI paNa adhyAtmakSetranA eka niSThAvAna upAsaka che ane varSothI piAMdIcerI khAte Avela aravinda AzramamAM vase che. prastuta vyAkhyAna kAvyatatvanA nivedana sAthe temanI adhyAtma sAdhanAne paNa kAMIka Acho paricaya Ape che. sAdhaka kavinI A anupama prasAdI prabudhdha jIvananA vAcake samakSa raju karatAM huM prasannatA anubhavuM chuM. paramAnaMda] mArA kAvya saMgraha "yAtrA" ne tamArI saMsthAe "narmada suvarNa sAcI AdhyAtmikatA pratye potAne anurAga vyakta karyo hate. tene caMdraka' nA bahumAnathI navAjyo che te mATe tamAre AnaMdapUrvaka AbhAra je anusarIe te AdhyAtmikatAnA harakoI upAsake gItAkAranA mAnuM chuM. A suvarNamUrti jevI surata nagarIe potAnA eka vIra Adeza mujaba tulyanindAstutiH thaIne pachI maunI banI javAnuM rahe saMtAnanI smRti je rIte sAcavI rAkhI che ane A suvarNacaMdraka dvArA che. paraMtu mArI AdhyAtmikatAne meM haju pAko hisAba kADhaye nathI. gujarAtanA sajatA sAhitya sAthe A mahAna kalamabAjanuM je anu- eTale maunI banavAnA e Adezane ne anusaruM ane kAMIka vAcALa saMdhAna enyuM che te banne khUba ja abhinaMdanIya vastuo che. Aje banuM te tamane gamaze te kharUM ja eTalI khAtarI che, jo ke tyAM paNa paNa kadAca ApaNo A jvalaMta vIrapUrvaja enA koIne koI sahma svarUpe gItA ApaNo kAna pakaDavA pAchI taiyAra ja ubhelI jaNAya che. te kaIka parvata uparathI ApaNuM sAhitya upara ja nahi paNa ApaNu ApaNane rUciarUcithI paNu para javAnuM kahe che. eTale tamane vimukata banelA AkhAye jIvana upara pitAnI AziSa varasAvI rahyo na rUce tevuM kArya huM na karuM te paNa cAle. paNa gItA ApaNane haze ! A suvarNacaMdraka dvArA tame A prema-zauryanA gAyaka sAthe mAruM AnaMda ane zAMtine tyAga karavAnuM kahetI nathI. eTale ApaNuM ja anusaMdhAna karI Ape che e mAre mATe bahu AnaMdane viSaya che. AjanA A milana prasaMgane ApaNe rUciarUcithI para evA keAi zAMtiSayaka AnaMdane sarjaka banAvavA prayatna karIe te te anAdhyAtmika AjanA prasaMge A AnaMda ane AbhAranI lAgaNI vyakta nahi bane evI AzA rAkhIe. karavA uparAMta mAruM bIju koI kartavya hoI zake ke kema te huM vicArI prathama te mane A niMdA-stuti zabdoe ja bahu vicAra karate rahyo chuM. tamArA pramukhazrIe thoDA divaso upara vaDodarAnA lekhakamilanamAM karI mUkayo che. niMdA na karAya che te jANe samajAya evI vAta che. paramAnaMda, che che
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhI sAra temaNe prathama vi lalitAnAM mAlika vAyaka nathI zauscrva nirIke kArya kaLAnA maLI Ave che prabuddha jIvana tA 15-7-55 paNa stuti kema na karAya? niMdA ane stuti zuM banne sarakhI koTinI, vastu e paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke A sApekSatAthI svataMtra evuM eka sarakhI tyAjya vastuo che? bhartuharie paNa nitu nIti- nirapekSa satya paNa che. bezaka. hareka satya ApaNI sAthe saMparkamAM nipuNA yadi vA khuvatu" ema kahyuM che. ane e banne vastuone AvatAM ApaNI grahaNazaktinI maryAdA mujaba te sApekSa rIte anueka sarakhI kaTimAM mUkelI che. ane A bannene samAnabhAve zA mATe bhavAya che, ane A maryAdAonI banelI sRSTimAM badhI anubhUtie jovAM tene khulAse paNa "nyAyAt pathaH pravacilakti padaM na dhI" e sApekSa rUpanI ja rahevAnI. chatAM ApaNe eTaluM yAda rAkhI zakIe ke paMktimAM karI dIdhuM che. arthAt niMdA-stuti e nyAya vastuthI kAMI je navuM satya che te ApaNA InkAra ke svIkArathI para che. amuka judI hoi zake che. niMdA tema ja stuti e banne satyathI vimukha heI vastu jo che ja te pachI ApaNA "nathI, nathI' kahevAthI te maTI zake che. niMdA te satyapratiSThita vastu nathI ja, paraMtu stutinuM paNa javAnI nathI. tema ja je te vastu nahi hoya te tene "che, che evuM ja che. ApaNA ba. ka. ThAkoranI kAvyazaktinI eka jaNe prazaMsA kahevAthI te hastImAM AvavAnI nathI. keI kaLAkRtimAM kharekhara je karelI tyAre temaNe cheDAIne kaheluM ke A mANasa je zabdomAM mArI kaLA tatva haze, kaI kRti jo mahAkAvyanI koTinI haze, to te koInA prazaMsA kare che te ja zabdomAM kavi lalitanAM paNa vakhANa kare che! paNa inakAra ke svIkArathI svataMtra rIte ja hastImAM rahelI che ane vArU, paNa tame je ema kahe ke A caMdraka e stutine vAcaka nathI rahevAnI che, ane A vAta samajIne ja bhavabhUtie gAyuM che ke :paraMtu tamane yAtrAmAM dekhAyalA kAvyakaLAnA satyane vAcaka che te utpatsyate'sti mama ko 'pi smaandhrmaa| pachI mArA hAtha heThA paDI jAya che. ane pachI ApaNe maunanI kAlo'hyayaM niravadhi vipulA ca pRthvii|| Adarza sthitine svIkAra karIne paNa ApaNI vAcAne A satyanA bhavabhUtinA A vacanamAM kAvya kaLAne-satya ane saundaryanA anveSaNamAM prerI zakIe chIe. darzana-grahaNa ane sarjananA vividha praznane eka ukta maLI Ave che. Aje mAre je kAMI kartavyarUpe kahevA jevuM hoya te te A samAnadharma, samAnadharmita. kavi pate satyane ane sauryane samAnadharmo kAvyakaLAnA satya para hoI zake. A yAtrA kaThina viSaya che. satyanuM banIne ja tenuM darzana ane sarjana karI zake ane vAcaka ke vivecaka --harakaI padArtha pAchaLanA satyanuM avagAhana e ghaNI agharI kriyA che. paNa A samAnadharmitva prApta karIne ja A parama rasarUpa tavenuM durga pathastatu kvo vadanti-e ukitamAM kahyA mujaba A durgama grahaNa ane darzana karI karAvI zake. jyAM lagI A samAnadharmita patha che. ApaNe je kAMI kaLA vivecana karIe chIe te A durgama ApaNane maLyuM nathI tyAM lagI ApaNe sApekSa darzananI, sApekSa pathanI yAtrA che. ApaNA eka kavie kahyuM che tema A bhomiyA bhUle anubhUtinI bhUmikAmAM ja rahevAnA ane vicaravAnA. mAnava mATe A tevI bhemakA che. A musIbatane kAMIka ukela kavi kAlidAse eka maryAdA sAhajika che e vAta svIkArIne namratApUrvaka ApaNe A ThekANe batAvyuM che. zakuntalAnI AsapAsa uDI rahelA bhramarane sApekSatAmAMthI nIkaLIne nirapekSa satyanA, parama saundaryanA pradeza tarapha teNe kahyuM che, vace tavASA- madhuvara datArayaM hatuM tI A ame ApaNI gati vadhAratA rahIe. . saundarya tattvanuM anveSaNa karanAra te khalAsa ja thaI gayelA chIe, Akhu jagata, jagatanI eka eka vyakita A satya saundaryanA dhanya te eka mAtra tuM ja che ke je sIdhesIdho rasane ja dhAmanI yAtrAe nIkaLeluM che. huM paNa emane eka yAtrI chuM. mArAmAM bhega karI zake che. Ama kAvyalAnuM gahana satya A tatyAnveSa rahelA A yAtrIne kaMI vAcA maLI che. e vAcAmAM mArI, tamArI kanI rIte nahi paNa madhukaranI rIte vadhu sulabha bane. paraMtu A ane saunI A mahAyAtrAnI kAMIka kathA che. jo ke vizeSe te e - musIbata madhukarane mATe paNa sAva maTI jatI nathI. temaja AgaLa mArI ja yAtrAnI kathA che. A mArI yAtrA" che. te A yAtrA" ne vadhIne kahIe te khuda kavine mATe paNuM maTI jatI nathI. A jagatamAM Aje satkAro che e ghaTanAthI tame mArI yAtrAnA bhAgIdAra bane che, satya ane sauryanuM darzana tema ja sarjana tema ja grahaNa e koI sAthI bane che. e yAtrA" viSe tamane kaMIka kahevAnuM mana thAya che, hastAmalavatuM sulabha sudazya vastu nathI. e tattvo jagatamAM kyAMka paNuM vaLI prazna thAya che ke huM kahI kahIne keTaluM kahIza ? kemake A nihita guhAyamU-guphAmAM jyAM khAsa mukAyelAM che tyAMthI tene zodhavAnAM ; te "yate vA nivartate' evI vAta thaIne rahelI che. che. A zodhanI kriyA e ja mAnava mATe mahA purUSArthane viSaya che. e purUSArtha kheDA emAM mAnavajIvananI vIratA che ane caritArthatA che. kAvyamaMgalA'ne raNajitarAma suvarNacaMdraka apAya tyAre e A zodhamAM ApaNe pahelI vastu te e joIe chIe ke sabhAmAM huM khAlI hAthe gayela ane javAbarUpe belatAM belatAM sahaja ApaNe A satya--saundaryanA anazuddha anAvila Adima rUpamAM rIte eka citra mArI AgaLa pragaTa thayeluM ane tenuM varNana meM ApI pahoMcIe te pahelAM ApaNe alpa satyenA, ardha satyanA, AbhAsenA dIdheluM (je keTalAkane bahu pasaMda nahi paDeluM) ke mArI sAme eka keTalAye pradezamAMthI pasAra thavAnuM rahe che, saundaryanA ane rasanAM moTI sIDI dekhAI rahI che ane A suvarNacaMdraka mane tenA pahelA keTalAMye mRgajaLa ane marIcikAomAMthI pasAra thavAnuM rahe che. A pagathiyA upara mukAyele dekhADe che. hajI mAre keTalAM pagathiyAM caDavAnAM mithyArUpa jagatamAM thaIne ja ApaNe satyarUpa brahmamAM pahoMcIe chIe. che. Aje "yAtrAne maLatuM narmada suvarNacaMdraka mane A sIDInA kayA kAvyane vivecaka temaja kAvyane vAcaka ja nahi paNa khuda kavi paNa pagathiyAM upara mukAyele dekhAya che? javAba Apavo muzkela che. mAtra A saundaryanA ane rasanA AbhAsamAM, a95 ane ardhasatyanI eka javAba ApI zakuM chuM. raNajitarAma suvarNacaMdraka maLyo te pahelAM AMdhImAM aTavAya che. eka bIje caMdraka paNa mane maLyA hatA. ane A caMdrane ItihAsa pelI vArtAmAM traNa Thage brAhmaNanA bakarAne A kUtaruM che, kUtaruM yAda karuM chuM tyAre saheja vinadanI rIte jotAM paNa evuM dekhAya che che, kUtaruM che ema mAtra vidhAnAtmaka punarUccAranA baLe brAhmaNanA ke mArAM ghaNu kAmamAM, mAre raste AvatA badhA caMdraka ane pAritoSikone magajamAM ThasAvI de che tevI ghaTanA kaLA jagatamAM paNa ghaNI vAra bane bhegAM karavAnuM paNa eka kAma mAre mAthe AvyuM hoya tema lAge che. che; eTaluM ja nahi, AthI UlaTI ghaTanA kutarAne bakaruM karAvavAnI mArI zALAomAM je je InAma hatAM te meLavavAnuM kAryo paNa mAre vAta paNa bane che. Ama chatAM A AbhAsene bhedIne ApaNe nAkara karavuM paDeluM! amArA "sAbaramatI' dimAsIkane huM eka varSa taMtrI satyamAM pahoMcIe--pahoMcavAnA prayatna karatA rahIe e ja ApaNe hatA, varase varase tenA taMtrI badalAtA. emAMnA zreSTha lekha mATe tArAgaurI raukha caMdraka' mArA paheraNa upara svahaste paherAvatAM gAMdhIjIe A paristhitinA darzanamAMthI ApaNe rasanI sApekSatAne siddhAnta kaheluM ke "A caMdrakane zebhAvajo. A zAMta preraka zabdomAMnI zubhAziSa svIkAryo che. rasanI, satyanI nAnI moTI koTio che. rasagrahaNanI paNa huM thoDIghaNI paNa siddha karI zaka houM te mAre mana ghaNuM che. vadhu ochI zakti hoya che, e ApaNe kabUlyuM che. paNa AmAM eka apUrNa sundaram
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( *) tA. 15- 55 prabuddha jIvana ja paDe. svecchAcArane paMthe bhAgasaMbaMdha viSenAM vicAre balAI gayA che. strIpuruSanI paraspara saMmatine lIdhe saMga-pachI te strI sAthe che ke parastrI sAthe, ane eka yuvAne bApUne nIce pramANe lakhyuM e ja dalIlane laMbAvIne kahIe te eka ja jAti vacce ho--nItimaya "duniyAne palaTavA mATe dareka jaNe nItimAna thavuM joIe ema banate hoya te strIpuruSa saMbaMdha viSenI nItimattAnuM AkhuM maMDANa bhAMgI paDe che, ne dezanA juvAne mATe "du:kha ne hAra' sivAya bIju Apa iccho cho. nItine Apaze artha karo choApa strIpurUSa bhAre kazuM rahevAnuM nathI. hiMdustAnamAM evAM ghaNu yuvayuvatIo maLI vaccenA praNayane ja e lAgu paDe che ke emAM manuSyanA AkhA Avaze je paraspara saMbheganI vAsanAnA pAzamAM sapaDAyelAM hoI temAMthI AcaraNane samAveza thAya che-enI mane ceksa khabara nathI. mane dUTavA rAjI che. mANasane koI paNa kALe gulAma banAvanAra jaladamAM zake che ke ApanI mAnyatA pahelA prakAranI che, kemake ApanA mUDIdAra jalada zI vastu karatAMye A kAmavAsanA vadhAre jalada hoya che. kRtrima IlAjone upayoga kevaLa saMtAnonI saMkhyA maryAdita karavA pUratA ja ane jamInadAra mitra majUro ane kheDutone cUsIne je aDhaLaka naphA thaze evI AzA rAkhavI phegaTa che. jyAM lagI saMbhegane rokakasa kare che ne e rIte je ghora anyAya ne nukasAna karI rahyA che te viSe saMbaMdha mahAmaNA jIvanI utpatti sAthe che tyAM lagI ja sudhaDa ne Apa emane kaMI kahetA dekhAtA nathI, paNa praNaya saMbaMdhamAM juvAna nItimaya jIvananI AzA rAkhI zakAya. emAM viparIta thaI gayelI strIpurUSonA naitika patanane mATe emane Thapako ApatA ne emanI bhagavRti ane tethI oche aMze svaparastrInAM bheda vinAnAM svacchA- ' para AgaLa brahmacaryanA guNagAna karatAM Apa kadI thAkatA nathI. Apa cArane jarAye avakAza rahetA nathI. saMbhegamAMthI enAM kudaratI pari pAse mATI nAkhavAmAM Ave te behadA svecchAcArane mATe, ne akudaratI hindI juvAnanuM mAnasa samajo cho e Apane dAvo che. huM saMbhaMga viSe saMmati nahIM te AMkhamIcAmaNAne mATe rasto khullo - koInA pratinidhi tarIke belavAne dAvo nathI karate, paNa eka juvAna thaI jAya che. tarIke Apane dA kheTe che ema kahevAnI huM hAma dharuM chuM. Ajane strIpuruSasaMbaMdhanA praznanA vicAramAM mArA pitAnA anubhava madhyama vargane juvAna kevA saMjogomAMthI pasAra thaI rahyo che-lAMbI prastuta che, eTale mArI AtmakathA jemaNe na vAMcI hoya evA vAcaka bekArI, jIvanane kacaDanArA sAmAjika rItarivAjo ane sahazikSaNe mArA viSayabhoganA pApa viSe A patralekhake bAMdhyAM che evAM anupedA karelAM pralobhane enI kevI durdazA kare che enI Apane khabara mAno na bAMdhe e mATe cetavaNI ApI dauM. mAre je kaMI atihoya ema lAgatuM nathI. e badho junA ane navA vicAre vacce saMgharSa , saMjoga have te kevaLa mArI strI sAthe ja hatA. vaLI huM meTA saMyukta che, ne ene pariNAme sAmAnya rIte juvAnane bhAge hAra ane duHkha kuTuMbamAM rahetuM. tyAM te thoDA kalAka sivAya ekAMta bhAgye ja maLatuM. AvI paDe che. mArI Apane namra vinaMtI che ke Apa juvAne pratye vAsanAtRptine mATe ja saMbhoga karavAmAM rahelI mUrkhatAnuM mane cheka dayAbhAva rAkhe, rahemanI najare jue, ne ApanA cakhaliyA vicArenI vIsa varasanI umare bhAna thayeluM; ane 1898 mAM, eTale ke huM seTIthI emane na kase. te mAnuM chuM ke saMbhoga jyAre strI- trIsa varasane hatuM tyAre meM pUrNa brahmacaryanI pratijJA lIdhelI. mane purUSanI paraspara saMmatithI ne paraspara premathI thAya tyAre te naitika ja vairAgI ke saMnyAsI kahe e beThuM che. je Adarzone anusarIne meM che, pachI te potAnI strI sAthe che ke parastrI sAthe che, garbhAdhAna- mArA jIvanane dhayuM che te sarva manuSya anusare teTalA mATe meM nirodhanAM kRtrima IlAjonI zodha pachI lagnanI prathAmAM saMbheganI temanI sAme rajU karyA che. dhImA vikAsakramathI mane e AdazanuM maryAdAne je pAye hatA te uDI ja gayuM che. have lagna e kevaLa darzana thayuM che. e mArgamAnuM eke eka pagaluM bahu ja vicArapUrvaka, bALakonA rakSaNa ane hita mATenI eka sagavaDa thaI paDI che. Apane ciMtanapUrvaka, ane pUrepUruM jANIbujIne lIdheluM che. mAruM brahmacarya ne kadAca A vicArothI AghAta thaze. huM Apane hiMmata karIne eTaluM mArI ahiMsA ane jAtaanubhavamAMthI udbhavyAM, ne samAjasevAne kahuM chuM ke AjanA juvAne viSe mata bAMdhatA Apa ApanA juvA- arthe Avazyaka thaI paDayAM hatAM. dakSiNaAphrikAmAM gRhastha tarIke, nInA divase bhUlI na jaze, Apa atizaya viSayAsakta hatA, ne tene vakIla tarIke, samAjasudhAraka tarIke, rAjyaprakaraNamAM bhAga lenAra lIdhe ApanA manamAM saMbhegane viSe eka jAtanI sUga pedA thaI lAge tarIke mAre je ekalavAyuM jIvana gALavuM paDeluM, temAM mAre jo e che che, ne tethI ja Apane vairAgya Avyo che Apa jyAM tyAM pApa badhAM katavyane barAbara poMcI vaLavuM hoya, te mATe viSayabhega para : jue che. mane lAge che ke ApanI sarakhAmaNImAM AjanAM ghaNAM kaDakamAM kaDaka maryAdA mUkavI, ane mArA dezabhAIo che ke gorAo juvAne A bAbatamAM sArA che." A jAtanA kAgaLane A eka namUke che. huM jANuM chuM ke, he, sarva manuSyanI sAthenA vyavahAramAM satya ane ahiMsAnuM pAlana A lekhakanI sAthe mAre gayA traNa mahinAthI oLakha thaI che. eTalA karavuM e Avazyaka hatuM. huM sAmAnya koTinA mANasa karatAM caDiyAto vRkhatamAM enAmAM keTalAya pheraphAra thayA che. e haja paNa kaTokaTInI chuM e mAre dA nathI. sAmAnya mANasamAM hoya enAthIye ochI sthitimAMthI pasAra thaI rahyo che. je utArA meM ApyuM che e enA zakita mArAmAM che. temaja je kaMI ahiMsA ke brahmacaryane huM parizramaeka lAMbA kAgaLamAMthI che, e kAgaLa ane enAM bIja ghaNuM lakhANo pavaka saMzodhana karIne pahoMcI zakyo chuM tene mATe paNa huM virI e mArI pAse prasidhdha karAvavA rAjI che. paNa meM je utAre A che te ja ghaNuM juvAnI modazAnuM pratibiMba pADe che. yaza laI zakuM ema nathI. mane te chAMTAbhAra zaMkA nathI ke, kaI yuvaka ane yuvatIo pratye mane samabhAva te che ja. mArI paNu puruSa ke strI eTalo ja prayAsa kare ane evI ja AzA ane pitAnI juvAnInA divasanuM mane tAdaza smaraNa che ane mane dezanAM zradhdhA keLave te, jeTalI siddhi meM prApta karI che teTalI teo paNa yuvaka yuvatIo viSe zradhdhA che. tethI ja te huM emanI sAme AvI prApta karI zake. zradhdhA vinAnuM kameM e agAdha samudrane taLiye pahoMcapaDelA praznonI carcA karatAM kadI thAkatA nathI. vAnA prayatna jevuM che. * gAMdhIjI nIti ane dharma eka ja arthanA zabdo che. dharmaza nItimaya prArA bApUmAMthI sAbhAra udhRta. jIvana retI para bAMdhelA dhara samAna che. ane nItirahita dharma e pUraka noMdha : mAnavInA jIvanavyavahAra sAthe saMbaMdha dharAvatI kathIra jevuM che. nItimAM satya, ahiMsA ane brahmacaryano samAveza thAya vijJAnanI je kaI zodha thAya tene viveka vinA upayoga karavAmAM che. manuSyajAti keLavela ekeeka guNa A traNa prAthamika guNa sAthe saMbaMdha dharAve che ne emAMthI ja utarI Ave che ema kahI Ave che te mahAna anarthanuM nimita banI zake che. saMtatiniyamananAM sAdhanonA upayoga viSe mArA vicAre gAMdhIjIthI judA paDe che, zakAya. ahiMsA ane brahmacaryanI utpatti 5Nu satyamAMthI che, ne satya ema chatAM te sAdhanane asAdhAraNa sagemAM vivekapUrvaka upayoga e mAre mana paramezvara che. nahi thAya che temAM je bhayaMkara jokhama raheluM che tene eka yuvAnanA - brahAye vinA puruSa ke strInA bAra vAgI javAnA, indriya para bApajI uparanA putra uparathI ApaNane spaSTa khyAla Ave tema che. jarAye aMkuza na rAkhavA e sukAna vinAnA vahANamAM haMkArIne bApajIne javAba paNa eTalo ja vadhaka che. e vAMcIne ApaNe pahele ja khaDaka Ave tenA para. athaDAIne bhraSTa thaI javA jevuM che. vivekalakSI banIe ane UMDe vicAra karatAM je kAMI aniSTa lAge, tethI huM haMmezAM brahmacarya para bhAra mUkuM chuM. A patralekhake sAcuM tene jarUra tyAga karIe ane je ISTa lAge tenI paNa ucita maryAdA kahyuM che ke, garbhAdhAna nirAdhanA kRtrima ilAjonA AvavAthI strIpuruSenA viSe purA jAgrata rahIe. paramAnaMda , , ' saipha
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 speziyala merejIjha ekaTa ( khAsa lagna dhArA ) Aja sudhI jene samAja rajIsTarathI lagna' tarIke pIchAnatA Avyo che te khAsa lagna dhAro (Special Marriages Act 1954) 1954 nI navamI kaTAbarathI amalamAM Avyo. mULa A kAyade 1872 mAM thayA hatA. tenI klamAM thoDIka ja hatI, ane te kAyadA nIce jee kAI hindu muslIma vi. pote nathI tema jAhera kare te ja lagna karI zakatAM. A navA kAyadA nIce kAI paNa kAma ke dharmanI vyakita potAnI ke anya kAma ke dharmanI vyakita sAthe lagna karI zake che. pramuddha jIvana A kAyadA nIce judAM judAM vistAramAM lagna noMdhanAra adhikArIonI nImaNUMka karavAmAM AvI che. lagna karavA IcchanAra bane pakSakAroe pote lagna karavA icche che evI lekhita noTIsa te amalakArane ApavI joie. amaladAre te noTIsanI mAhItI tenI kacerImAM jAherane mATe cADavI joie. je lagna noMdhanAra amaladAranAM vistAramAM lagna karavA IcchatI kAi paNa eka vyakita eka mahInAthI rahetI hAya te vistAranA amaladArane te vyakti noTIsa ApI zake che. paNa teNe temanA kAyamI nivAsasthAnanA amaladArane tenI nakala mAkalavI joIe ne tyAM paNa te ceTADavI joIe. A noTIsa coMTADayA pachI 30 divasanI aMdara lagna sAme kAne vAMdho hAya tA te peAtAnA vAMdhA noMdhAvI zake che. A vAMdhA mAtra nIcenA cAramAMthI koI eka ja muddAnA hAI zake. 1 lagna karanAra purUSanI vaya 21 vaSaeNthI nIce che agara strInI vaya 18 varSathI nIce che. g lagna karanAra strI yA purUSa A kAyadAmAM nakkI karela pratibaMdhita sagAInAM che. - lagna karanArI gAMDA yA gAMDI athavA te sAnahIna (Idiot) che. lagna karanAra strIne khIjo pati ke purUSane khIjI patnI che. 3 4 ( A cAra pratibaMdho lagna mATe A kAyadA nIce nakkI karavAmAM AvyA che. ) ' lagna noMdhanAra amaladAra A vAMdhAnI tapAsa karI te sAce lAge teA lagna noMdhavA nA pADe che, te khoTA lAge to radda kare che. OM divasa pachI kAi vAMdhA na heAya to lagna noMdhavAmAM Ave che. A lagna traNa sAkSInI hAjarImAM noMdhavuM joie. te vakhate strI purUSa ane sAkSIe eka jAherAta para sahI karavI paDe che. lagna vakhate purUSa strIne kahe che. "huM tane mArI kAyadesaranI patnI tarIke svIkArUM bru" ne strI purUSane kahe che "huM tamane mArA kAyadesaranA pati tarIke svIkArUM chu." A zabdo khelavA banne mATe krUrajIyAta che. lagnanI noTIsa ApyA pachI traNa mahInAmAM lagna na thAya to te neTIsa ra6 gaNAya che te lagna karavA hAya tA karI noTIsa ApavI paDe che. A kAyadA nIce eka viziSTa jogavAI e che ke je A kAyado amalamAM Avyo te pahelAM khIjI koi vidhithI lagnathI joDAMyA hAya teo A kAyadA nIce krIthI lagna noMdhAvI zake che. hiMdanA koi prajAjana paradezamAM rahetA hAya ne tyAM te A kAyadA nIce lagna karavA mAMgatA heAya te paradezanA hiMdI elacIne A kAyadA nIcenA lagna--amaladAranI sa-tA ApavAmAM AvI che. tA. 15-955 tenA saMtAnanA saMtAnane te kAyado lAgu nahi paDe. A kAyadA nIce eka dharmAMnA purUSa anyadharmI strIne paraNe te tenA saMtAnanA dharma patinA dharma mujaba che ema mAnI levAmAM Ave che. A kAyadA nIce lagna karanAra jo sayukta kuTuMbanA sabhya hoya to ApoApa temAMthI jIdo thayelA gaNAze, ane tene tathA tenA A lagnanA saMtAnane hiMdustAnane vArasAnA kAyado lAgu paDaze. pazu A kAyadA nIce lagna chuTA karavA mATe traNa prakAranAM vibhAge che. (1) gerakAyadesara lagna (Null & Void Marriage) (2) rada karavAne pAtra lagna (Voidable Marriage) (3) chUTA cheDA (Divorce). upara je cAra pratibaMdhInA nirdeza karyAM che, tenA bhagarUpa jo lagna thayA hAya tA prathamathI ja gerakAyadesara che. te uparAMta lagna vakhate purUSa agara strI purUSatvamAM ke strItvamAM na heAya te te lagna gerakAyadesara TharAvI rada thaI zake che. AvA lagna gerakAyadesara jAhera karavAnA dAvA koi paNa vyakita karI zake che. 'rada karavAne pAtra' lagnanA kAyadAthI artha e che ke A lagna rada na thAya tyAM sudhI purUSa ane strI pati patnI gaNAya che te temanA saMtAnA aurasa ( Legitimate ) gaNAya che. jyAre gerakAyadesara lagna e lagna ja nathI eTale prathamathI ja purUSa ane strI pati patnI gaNAtA nathI te temanAM satAnA kAyadesara gaNAtAM nathI. nIcenAM kAraNeAsara thayelAM lagna rada thavAne pAtra khane che te eka pakSa te mATe dAvA karI zake che, pachI pati ke patnInA dha prathamathI ja bajAvyo nathI. ( Non-consumation of a Marriage. ) (2) strI lagna vakhate pati sivAya anya purUSathI garbhavatI hatI, paNa A kalama nIce lagna te ja rada thaI zake je (1) arajadAra lagna vakhate A hakIkatathI ajJAta hAya, (ra) lagna pachI eka varSamAM ja dAvA karyo hAya ane (3) tene A vAtanI khabara paDayA pachI pati tarIke saMbaMdha na rAkhyo hoya, (1) sAmA pakSe IrAdApUrvaka lagna (3) lagnanI saMmati ghvANu ke gASTakAthI meLavavAmAM AvI hAya. A kalama nIce paNa dabANu ke dagA phaTakA pachI eka varSamAM dAvA karavA joiye ane kkhANa thayA pachI ke goTakA mAluma paDayA pachI arajadAra rAjIkhuzIthI pati ke patnI tarIke na rahela hoya. lagna na karavAnA trIjo prakAra chUTA cheDA che. chUTA cheDAno atha e ke lagna thayA tyAre te badhI rIte kAyadesara hatA, paraMtu lagna pachI kAyadAe nakakI karelAM eka agara vadhu kArA upasthita thAya che jene kAraNe eka pakSane chUTA cheDA levAnA hakka maLe che. A kAyadA 1 nIce thayelA lagnamAM nIcenAM kAraNeAsara chUTA cheDA maLI zake che:---- (1) eka pakSe vyabhicAra karyo che. (2) (3) eka pakSa kAI paNa kAraNa vinA traNa varSathI khIjA pakSane tajI gayela che. sAmA pakSane hiMdI phAjadArI dhArA nIce sAta varSanI sajA thaI che. pazu arajI karatI vakhate sajA bhogavyAne traNa varSa thayAM hAvA joie. (4) lagna thayA pachI dhAtakI vana calAvyuM hoya. (5) traNa varSa thI sudharI na zake tevuM gAMDapaNuM hAya. (6) (7) traNa varSa thI gupta cepI roga hAya paNa A rAga arajadAre tene Apelo na hAvA joie. traNa varSathI raktapI-ta hoya, paNa e roga arajadAre ApelA na hAya. (8) sAta vaSa~thI pa-tA ja na hAya. (9) kAyadesara judA rahevAnuM hukamanAmu thayA pachI be varSa sudhI patipatnI tarIkenA sabaMdha na rahyo hAya. (10) lagnanA hakaka purA karavAnuM hukamanAmuM thayA pachI be vaSa~ sudhI e hukamanAmu pALyuM na hoya.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-55 bhUdAna pravRti keTTI rIte amalI banI rahI che tenA temane kAMi jAta anubhava che ke nahi ane AcArya vinebA sAthe temaNe di A jamInanA praznanI carcA karI che ke nahi tenA javAbamAM DaoN. mahetAe jaNAvyuM te " erIssAmAM vinebAnA pravAsanI vigatA hu jANuM chuM. e pravAsa pAchaLa keTalo paisA kharacavAmAM Avyo che ane rAjye kevI moTA pAyA uparanI goThavaNA karI hatI te jANIne mane sakhta AdhAta lAgyo hatA." jamInanA prazna viSe temaNe 1953 mAM eka lAMkhe patra lakhyAnu ane vinebAjI taraphathI svIkRti uparAMta vizeSa kAMI javAba nahi maLavAnuM DaoN. mahetAkhe jaNAvyuM hatuM. prabhuddha jIvana 57 vyakti taraphathI karavAmAM Ave te atyanta duHkhada che ane vinAkhAjIne bhAre anyAya karanArUM che. gAMdhIjI ane vinobAjInI vicAraNAmAM ke kAya padhdhatimAM kaze paNa tAvata hAI ja na zake ema kahevu' ke vicAravuM ceAgya na gaNAya; kAraNa ke e viziSTa vyaktio khathI bAbatamAM samAna hoI na ja zake. paNa DaoN. mahetAba te e vacce je rIte tAvata tArave che te vastutaH bheda vinAno tAvata lAge che ane tethI hAsyAspada bhAse che. hAiDrojana emanI apAra vinAzakatA viSe vaijJAnakonI cetavaNI dezamAM cAlatI A bhUdAna pravR-ita viSe ApaNA agragaNya rAjakAraNI AgevAnAmAM matabheda hAya e koi AzcayanA viSaya nathI. e AMdolana pratye purI sahAnubhUti dAkhavanAranA klimAM paNa tene lagatI aneka vigatA viSe kaMi kai prakAranI cA rahelI ja che. jamInanu vibhAjana arthakSamatAnA dheAraNa upara thavuM joie e vicAra sAthe bhUdAna pravRttimAMthI ubhA thatA jamInanA nAnA nAnA TukaDAomAM thaI rahelA vibhAjanano vI rIte meLa maLaze e Aje paNa anekane cavatA prazna lAge che. Ama chatAM paNa vinobAjI e gAMdhIvicArasaraNInI vistaratI AvRti che, ahiMsAnI dRSTie pharajiyAta tyAga karatAM svecchAe tyAga karavAmAM Ave e atyanta AvakAradAyaka che, bhUdAnathI jamInano prazna antima rIte ukale ke na ukale ema chatAM paNa ApaNI jamIna ane ApaNI saMpattinA kevaLa ApaNe mAlIka nathI, emAMthI anya mATe bhANa ApyuM ja chUTakA che evI AohavA chevaTanA ukelamAM pUrI madadarUpa nIvaDavAnI che--A lagabhaga sarvasvIkRta bAbato. DA. mahetAbanA dhyAna upara kema AvatI nathI e samajAtuM nathI. Aje zrImanta ane garIba vacce je asIma antara che te dUra karIne ubhaya vacce samAnatA ubhI karavAmAM ja AjanI garIbAIno ukela rahelo che e sau kAI svIkAre che. Ane upAya jenI pAse je kAMi hoya temAMthI sarva samudAya mATe kAMIka Ape temAM ja rahelo che. Ane zrImantAInuM vibhAjana kahA ke garIbAInuM vibhAjana kahA annenA artha ane pariNAma eka ja che. vinAbAjI sAdhAraNa sthitinA mANasAne kAMika ApavAnuM kahe che tyAre zrImantAnI TrasTIzIpanA sidhdhAntano koI aMzamAM paNa inakAra karatA ja nathI. saMpattiAnanI mAMgaNInA pAyAmAM ja e vAta rahelI che. Ama chatAM gAMdhIjI ane vinAbAjInI kAryapadhdhatimAM ane vicArasaraNImAM dhaNA moTA taphAvata che ema jyAre rAjyapAlanI javAbadArI dharAvatA AvA moTA mANusa ane Aja sudhInA vicArapravAhathI sArI rIte ragAyalA mANasa kahe che tyAre bhAre Azcarya thAya che ane A badhuM kahevA jaNAvavAmAM vinAkhA sAmenA koi pUrvagraha te kAma karI rahyo nahi DrAya evI AzakA mana anubhave che. Avu ja Azca vinobAnA cAlI rahelA pravAsa atyanta kharcALa hovAnuM jAhera . dharattA DaoN. mahetAba pedya kare che. sAmAnya rIte 25-50 mANasAnA prastuta Andolana arthe pravAsa cAlatA hAya ane emAM paNa" vinAbAjI jevI vyakti ke jemanI pAse Aje saMkhyAbaMdha bahene tathA bhAI mArgadarzana mATe AvatAM jatAM rahe che e sayeAgamAM temanA kAraNe aneka AgantukAnI paNa sthaLe sthaLe amuka vyavasthA karavAnI hAya ja ane te mATe amuka kharca te thAya ja. paNa A kharca vAMdhA paDatA tA tyAre ja lekhAya ke jyAre te aMge dekhAva ane damAma pAchaLa athavA to mAlamiSTAnna khAvAkhavarAvavA pAchaLa viveka vinAnA arthavyaya thatA hAya. gAMdhIjI ane temanA parivArane nibhAvavA temaja teo AvA pravAse nIkaLatA tyAre te pravAsane lagatI jarUriyAtane pahoMcI vaLavA keTalA moTA kharca thatA hatA te DaoN. mahetAba zuM nathI jANatA ? Ama chatAM A khate temaNe ke kAe kadi paNa uDAugIrI tarIke varNavela nathI--evA vicAra svapnamAM paNa kadi kAie cintavyo nathI. vinAkhAjI upara AvA AkSepa AvuM javAbadAra sthAna dharAvatI ! suvikhyAta brITIza tatvave-tA ala khaoNnDa rasela jenI Aje 80 varSa uparanI ummara che temaNe julAi mAsanI navamI tArIkhe duniyAnA khUba jANItA ane temAMnA keTalAka nAkhela prAijha dharAvanAra ATha vijJAnazAstrIonI sahI sAthenuM eka bhAre mahatvanuM nivedana bahAra pADayu che. A nivedana aNuzasrAnI bhayaMkara sa MhArazakita tarapha bhinna bhinna rASTranA zAsakonu ane AkhI mAnava jAtanuM dhyAna kheMce che. ane aNuzastra pedA karavA mAtrathI sASa nahi mAnatA A duniyA upara yudhdhane taddana asaMbhavita banAvavA te atyanta utkaTatApUrvaka apIla kare che. A nivedana upara tAjetaramAM jenuM avasAna thayuM che, e adhyApaka AlabarTa AinsTIne avasAnanA aThavADIA pahelAM gayA eprIla mAsanI 11 mI tArIkhe sahI karI che. A uparAMta jANItA sAmyavAdI adhyApaka jhulIeTa kayurIe paNu A nivedana upara sahI karI che. jyAre cAra rASTranA mukhya satAdhIzo cAlu mAsanI 18 mI tArIkhe maLI rahyA che, tyAre temanu temaja AkhI duniyAnuM A bhayaMkara kaTAkaTI tarapha dhyAna kendrita karavA mATe barTrAnDa raselane aneka dhanyavAda dhaTe che. barTrAnDa raselanA A nivedananI vizeSa mahatA e mATe che ke AjathI cha varSa pahelAM 1949 mAM A ja kharTrAnDa rasele potAnA eka vAyupravacanamAM jAhera kareluM ke seviyaTa razIAnu duniyA upara prabhutva sthapAya te karatAM te eka aNu yuddha thaI jAya te vadhAre sArU eTalu ja nahi paNa razInA vadhatA jatA prabhAva pazcimanI sabhyatAne bhAre khataranAka nIvaDAvA saMbhava che ema jaNAvIne rIAne bhAgI nAMkhe evA eka aTakAyatI yudhdha-preventive war--nI temaNe himAyata karI hatI. pAMca varSanA gALe Aje temanI valaNamAM mahatvanA pheraphAra thayelA mAluma paDe che ane kAI paNa prakAranA yuddhanA teo sakhta virodhI banyA che. prastuta nivedana nIce mujaba cheH-- kSA "bhaviSyanA kAI paNuyudhdhamAM aNuzastra (nuclear weapon) jarUra vaparAze ane A zastronA upayoga mAnava jAtinA cAlu astitvane jokhamamAM mUkaze e hakIkata dhyAnamAM laine duniyAnI sarakArI hakumatane ame AgrahapUrNAMka jaNAvIe chIe ke temanI koI AkAMvizvayuddhathI siddha thavAnA lezamAtra saMbhava nathI e te gaMbhIrepaNe dhyAnamAM le ane jAhera rIte svIkAre ane tethI temanA jhagaDAAnI patAvaTa mATe zAntimaya upAyo akhatyAra karavAnuM kabula kare. mAnavI mAnavIne apIla kare e sabaMdhanA AdhAra upara samagra mAnavajAtane ame apIla karIe chIe. tamArI mAnavatAne yAda rAkhA ane khIjuM badhuM bhulI jAo. ema jo tame karazo te A duniyAmAM tame svargane samIpa lAvI zakazo. jo ema nahi karo to saMpUrNa vinAzanu jokhama tame nAtarA, eka yA anya rASTranA ke khaMDanA prajAjana tarIke athavA to koi eka dharmanA anuyAyI tarIke nahi paNa mAnava tarIke, jenu cAlu astitva Aje zIMkAspada banyuM che. evI mAnavI nAmanI eka jAtinA sabhya tarIke ame A jAherAta karI rahyA chIe. hAIDrojana mebanA upayega sAthenA yuddhamAM meTAM zahero khallAsa thaI jaze emAM tA koI zaka che ja nahi, paNa A te pramANamAM eka nAnI Akta hAvAnI ke jene ApaNe sAmanA karavA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharI para bhaI che sahIsalAnIe chIe jenA para prabuddha jIvana tA 15-7-5 paDaze. laMDana, nyuyorka ane moskomAM vasate dareka AdamI khallAsa vidhAlayanA vidyArthIone mAphI ApavAmAM vyAja vAparavuM e zarate thaI jAya te paNa thoDI saddIonA gALAmAM e AphatamAMthI duniyA rU. 35000 nuM eka TrasTa karavAnI jAherAta karavAmAM AvI che. kadAca UMcI Ave. paNa bIkInA TApu khAte karavAmAM AvelA prayoga A saMsthAnA AtmA jANItA hIrAnA vyApArI-zrI bhogIlAlabhAInA uparathI have amane mAluma paDe che ke aNube te viSe pahelAM putra-zrI hIrAlAla bhogIlAla zAha che. temanA taraphathI calAvavAmAM dhAravAmAM AvatuM hatuM te karatAM ghaNuM vadhAre vyApaka kSetra upara dhIme dhIme AvatI lokakalyANanI anya pravRti bhAratIya Arogya nidhimAM zeTa vinAzane phelAvI zake che. A viSayamAM pramANabhUta lekhAtI vyakitao bhegIlAle rUA. 10000 nI raksa ApI che. A rIte A rasotsava Aje eka matathI jaNAve che ke hAiDrojana bebanA upayoga sAthenuM prasaMge kula rU. 60000 nI udAra sakhAvata karavA mATe zeTha bhAgIyudhdha, saMbhava che ke, AkhI mAnava jAtane anta lAvavAmAM pariName. lAla delatacaMdane dhanyavAda ghaTe che. prastuta rAmazabarI nATakanI TIkITenA e bhaya sevavAmAM Ave che ke eka sAthe saMkhyAbaMdha hAiDrojana vecANamAMthI rU. 33000 nI vidhAlayane Avaka thaI che. A sAI beMbano upayoga karavAmAM Avaze te tethI sarvavyApI saMhAra thavAna, janika vidyAlaya A rIte Arthika madada vaDe satata sIMcAtuM rahe " duniyAnI vastIne cheDe bhAga ekAeka nAza pAmaze ane bAkI rahe ane zikSaNanA kSetramAM aneka dizAe vikasatuM rahe evI ApaNI te meTe bhAgamAM rIbAI rIbAIne maraze. jeo A viSayanA khUba pratye zubhecchA che ! paramAnaMda jANakAra che teo A bAbatamAM sauthI vadhAre cintA sevI rahyA che. vajezvarI paryaTaNa sAmAnya prajAne A bAbatanuM haju bahu ochuM bhAna che ke teo zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA temanA kuTuMbIjane pite ane jemane teo cAhe che te sarva rIbAI rIbAIne maravAnA mATe muMbaIthI Azare 60 mAIla dUra Avela vajezvarInuM eka paryaTaNa tatkALa jokhamamAM Aje beThelA che. ame cetavIe chIe ke yAjavAmAM AvyuM che. paryaTaNa maMDaLI cAlu mAsa julAInI 23 mI tArIkha zanIvAre sAMje barAbara cAra vAgye pAyadhunI TI. jI. zAha Adhunika zastranI manAI karavAthI ApaNe sahIsalAmata rahIzuM evI bIlDIMgathI upaDaze; royala operA hAusa cImanalAla mAnacaMdanI zepa AzA kevaLa bhrAmaka che. laDAInA saMyogomAM AvI manAIne koI bAjue, dAdara kheradAda sarala DAbI bAjunA basa sTepa AgaLa tathA baMdhanakAraka lekhavAnuM nathI ane jevI laDAI phATI nIkaLI ke banne mATuMgA kIMga saraksa jaina maMdira pAse ATalAM sthaLAe aTakIne sIdhI pakSe hAIDrojana boMba banAvavA ane pheMkavA maMDI paDavAnA che. vajezvarI jaze. 23mI tArIkhanI rAtrI ane 24 mI tArIkha ravivAra - divasa vajezvarI akalelI cheDA Arogya bhavanamAM gALaze ane sAMjanA ame pramANabhUta mAhItI uparathI cetavIe chIe ke je bebathI tyAMthI muMbaI tarapha pAchI pharaze. rAtrInA suvA mATe jarUrI pAgaraNa pUruM hIrozImAne nAza thaye hatuM tethI 2500 gaNI vadhAre saMhArazakti pADavAmAM Avaze. phakta oDhavAnuM sAdhana sAthe letA AvavuM. paryaTaNamAM ' dharAvate boMba Aje banAvI zakAya tema che. A baMba jamIna ke joDAnAra vyakitadITha rU. 7) ApavAnA raheze, 12 varSanI nIcenA mATe dariyAmAM pheDavAmAM Ave che temAMthI uparanA havAmAnamAM reDIo--ekaTIva rU. 5) levAmAM Avaze. A paryaTaNamAM joDAvA IcchanAre tA. 18 mI. maMgaLavAra sAMja pahelAM saMdhanA kAryAlayamAM pitAnuM nAma nedhAvI javuM rajakaNe pheMkAze. e rajakaNo vinAzaka varSanA AkAramAM dhIme dhIme paDaze. maryAdita saMkhyA mATe paryaTaNa yojAyeluM hoIne je sabhyanI duniyAnI sapATI upara pasarI jaze ane cotarapha saMhAranI AMdhI paryaTaNamAM joDAvAnI IcchA hoya teNe vinaM vila be nAmaThAma sAthe phelAvaze. A eja rajakaNo hatAM ke je jApAnIjha mAchImAre mATe jarUrI rakama saMdhanA kAryAlayamAM bharI javI eja vinaMti. temaja temaNe pakaDelI macchIo mATe jIvaleNa nIvaDyAM hatAM." 45/47, dhanajI sTrITa maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha, A vicArane vizeSa pracAra karavA mATe vizvanA vijJAnazAstrIonI muMbaI, 3 baTUna rasela thoDA samayamAM eka pariSada bharavAne vicAra karI rahyA che. sthA. jene mATe vidyakIya rAhata duniyAe A jokhama viSe purA sajAga banavAnI jarUra che ane duniyAnA zrI zya. sthA. jaina yuvaka maMDaLanI davA samitinA maMtrI jaNAve che ke A maMDaLa taraphathI muMbaI tathA upanagaramAM rahetA madhyama varganA zAsakoe paNa potAnI vANI ane vartana viSe apUrva saMyama dhAraNa sthA. jaina kaTaone pheMkaTarAe lakhI Apela peTanTa davAo tathA IjekakaravAnI eTalI ja jarUra che. pitAne eka udgAra-pitAnuM eka paNa zane vinA mUlya apAya che, te je kuTuone evI jarUra hoya pagaluM-duniyAne rakhene yuddhasamukha na banAve evI sAvacetI duniyAnA teeAe nIce jagyAethI kAme laI javA. dareka javAbadAra mAnavIe dAkhavavI ghaTe che. paMDita javAharalAla naherU 1 amRtalAla enDa bradharsa, 58, gulAlavADI, muMbaI, 4 Aje duniyAne je cetavaNI ApI rahyA che tenuM A jagavikhyAta - 2 ke. DI. virANInI ku. 224, javerI bajAra, muMbaI, 2 3 3. chabIladAsa saMghavI, gheDabaMdara roDa, malADa vaijJAnikonuM nivedana saMpUrNatayA samarthana kare che. yudhdhane khALavAnA 4 bacubhAI pI. dozI; 14, marjhabAna roDa, muMbaI, 1 ane zastrasaraMjAmane nirUpayogI banAvavAnA-duniyAmAM suleha zAntine 5 vanamALI bhIkha enDa ku. 15, prInsesa sTrITa, muMbaI, 2 sthAyI banAvavAnA-A bhagIratha prayatnanI saphaLatAmAM ja ApaNa sarvanuM 6 manaharalAla pArekha, khaTAu bilDIMga, kAma lenadhA kaiApara svAthya ane kalyANa raheluM che. 7 rasIkalAla enDa ku. kAlabAdevI maMdIra sAme, muMbaI, 2 - uparanI kaIpaNa eka jagyAethI phorma meLavI te phorma amRtalAla udAracarita zeTha bhegIlAla delatacaMdane dhanyavAda enDa bradharsamAM ApavAthI davAo vagere meLavI zakAze. zrI pATaNa jaina maMDaLa hastaka pATaNa khAte cAlatA zrI bhegIlAla delatacaMda sArvajanika vidyAlayanA daza varSIya ratsava nimite satyaM zivaM sundaram tA. 3-7-55 nA roja muMbaI khAte bhAratIya vidyAbhavanamAM "rAma , zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha zabarI nAmanuM nATaka bhajavavAmAM AvyuM hatuM ane A nATaka samA kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA pravezako sAthe raMbhane mukhya atithi tarIke dAnavIra zeTha meghajI petharAja zAhe zobhAvyuM - kIMmata rU. 3, pisTeja che hate. prastuta vidyAlayanI sthApanA zeTha bhegIlAla delatacaMde karelA muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe * rU. 61000 nA dAnamAMthI karavAmAM AvI hatI. Aje A vidhAlaya | kIMmata rU. 2, posTeja 09 pitAnuM svataMtra makAna dharAve che ane tene 650 vidhArthIo lAbha le prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAIla che, muMbaI sarakAra taraphathI tene rU. 20000 nI grAnTa maLe che. kIMmata rU. 6, pisTeja ola zeTha bhogIlAla dolatacaMda taraphathI A vidyAlayane lagatA judA judA RSabhadeva caritra citrAvali aMka phaDemAM Aja sudhImAM maLelI rakamane saravALA rU. 141201 ne kIMmata rU. be, paTeja thavA jAya che. prastuta ratsava prasaMge temanA taraphathI vidhAlayanA prAptisthAnaH makAnamAM hAla bAMdhavA mATe rU. 15000 ApavAmAM AvyA che ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI 3.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-7-55 prabuddha jIvana bhUmidAna viSe mArArajIbhAI ( bhUdAna Andolana sabaMdhamAM muMbai pradezanA mukhya saciva zrI mArArajIbhAi kevuM valaNa dharAve che e viSe kaMi karyuM tarka vitarkoM cAlI rahyA hatA. tA. 10 mI june sAbarakAMThAmAM karavAmAM Avela bhUmi vitaraNamAM bhAga letAM temaNe kareluM nIcenuM pravacana uparanI bAbatamAM saMtoSakAraka spaSTatA kare che, ane khIjI rIte paNa mArgadarzIka che. A pravacana bhUmiputramAMthI uddadhRta karavAmAM AvyuM che. taMtrI ) A bhUmivitaraNa sabhAmAM hAjara rahetAM ane bhUmi meLavanArAAne pramANapatra ApatAM mane dhaNA AnaMda thAya che. A pUNyakAryamAM mane hissA ApavA mATe bhUdAnamAM kAma karanArA je bhAibahenoe mahenata karI che tene huM AbhAra mAnu chuM. mAre mATe gUjarAtamAM bhUmivaheMcaNIno pahelo prasaMga che. eTale e vize huM je samajuM chuM te rajU karUM te keTalAka sazayA dUra thavA sabhava che. vizva-krAMti mANusa enI buddhine kAraNe badhAM prANIomAM zreSTha che. paNa buddhinA upayAga te dhArIe tA bhalA mATe thAya ane dhArIe tA bUrA mATe thAya. nakAmI vastu paNa sArI buddhithI vaparAya te lekhe lAge, ane sArAmAM sArI vastuno paNa kubuddhithI durUpayoga thai zake. mANusa zreSTha conimAM janmyo chatAM mAnava-samAjamAM che teTalAM duHkhA prANI samAjamAM bhAgye haro, jagata zarU thayuM tyArathI mANusa buddhinA dAvapeca UbhA karIne sukhI thavAnAM kAMkAM mArato rahyo che. dareka jaNa potAnu sukha jhaMkhe che, paNa duHkhane jasukha mAnI enI pAchaLa doDe che. Ama sukha meLavavA jatAM duHkha pAme che. paNa Aje have huM AkhA jagatamAM eka krAMti thai rahelI dekhu chu. pahelAM duniyAmAM jhAMjhAM du:khI hoya ane thoDAM sukhI hoya te tenA para dhyAna nahatuM apAtuM. have tA mANusa mAtra duHkhamAMthI kaI rIte mukta thAya enA vicAra badhA dezamAM cAle che. sAcu' sukha zemAM che e badhAM samajI le ane emAM bharAsA rAkhI pArake du:khe du:khI thAya ane saunA sukhamAM sukhI thAya teA dhaNI muzkelIonA aMta AvI jAya. AApue khatAvelA rastA Aje jagatamAM dhaNA vAda cAle che. darekanA dAvA lAMkAne sukhI karavAno che. huM vAdanA jhaghaDAmAM nathI paDato. huM to eTaluM ja jouM chuM ke te sAdhana kayuM vApare che, kAraNu sArA dhyeya mATe paNa khoTA rastA levAya teA pariNAma naThArAM Ave che. bApue eka khUba saraLa mArga batAvyo che, paNa jagata vicitra che. je saraLa che te ja ene muzkela lAge che, ne muzkela che te saraLa bhAse che. e ja mAyA che. bApue cIMdhyu te che te saraLa, paNa ApaNane vanamAM muzkela lAge che, sArAmAM sArI jamIna maLe, paNa kheDa, khAtara, khI ne pANa-- niMdAmaNano khyAla nA rAkhIe te hAthamAM kAMI nA Ave. vAparatAM na AvaDe te ejAra zA kAmanu ? tema khApunA upadezanA upayoga na karIe teA e upadeza zAM kAmanA ? thoDAMke upayoga karI jANyo tethI svarAjya maLyuM, RtihAsamAM kadI nahetu anyuM evuM banyuM. ApaNI mahenatanA pramANamAM bahu moTuM pariNAma AvyuM. e bApunA tapanu kULa che. have jo e phaLane lAyaka nA thaie te ApaNA jevA abhAgI ne du:khI kAI nahIM hoya. bApu jevA netA maLyA chatAM ene cIMdhye raste na jaIe te ApaNA dezaneA dhabuddhinA dAvA pokaLa che. bhaNelI prajAmAM dharmabuddhi ochI che. ajJAna janatAmAM dharmabuddhi vadhAre che, paNa te pUrI samajazakitavALI nathI, tethI temAMthI khamIra pedA thatuM nathI. vaLI kamabakhtI e che ke khamIra pedA karavAnuM kAma bhaNelA--bhaTakelAe karavAnuM che. 59 evA kAIneAya dAveA nathI, paNa je ema kahe che ke bhUdAnathI badhA praznonA nikAla nahIM thAya tethI bhUdAna para dhyAna na Ape, tenu kahevu' sAva ayAgya che. eka sAdhana zuddha raheze te khIjA' zudhdha thaze ja. bhUdAnathI bhUminA badhA prazno patI jaze evA dAvA nathI, paNa kAyadAthI jamInanI vyavasthA thai zake evuM kahenArA paNa bhUlamAM che. kAraNa ke, jyAM sudhI sArA kAyadAne pacAvavAnI ane amala karavAnI buddhi nA hAya, tyAM sudhI e kAyadAthI samAjanuM kalyANu thavu muzkela che, azakaya che ema kahuM teAya atizayokita nathI. yogya kAyadA mATe satbuddhi maLe evI zakti samAjamAM Ave enI kharI jarUra che. e kAma rAjyanA karatAM paNa vadhAre jarUrI che eTalA mATe A AMdolanane huM khUba ja mahattvanuM samaju chuM. keTalIkavAra gerasamaja thAya che ke huM bhUdAnanA pakSamAM nathI, agara to mArI niSThA mALI che. huM kamabhAgya ke sadna bhAgyamAM nathI mAnatA, bhAgyamAM mAnuM chuM. bhAgya mANasanA karma para racAya che. tethI mArA viSe thatI gerasamajUtIne huM karmanAM mULa gaNuM chuM. saddhi ane durbuddhi bhUdAna ane kAyadA AvI viSama dazAmAM vikhAjIe bhUdAnanuM AMdolana zarU karyuM. che. bApunI kalpanAnA samAja racavA mATenu e moTAmAM moTu sAdhana che. alaba-ta bhUThThAnathI ja ApaNA badhA praznonA nikAla thaI jaze 1 bhUdAna tyAga zIkhavanArI meoTAmAM moTI zita che. tyAga vinA kahevAya nahIM. AvI tyAgabuddhi bhUdAnamAMthI pedA thAya che e vAta dIvA mANusAInA dIvA peTe nahIM. tyAga na kare tyAM sudhI mANasa mAsa khATu karatA hoya ane khATA jaza raLatA hoya tA e doSa jevI spaSTa che. ghaNA mANaso emAMthI lAbha letA heAya, agara tA bhUdAnayananA nathI, paNa mArA ne tamAro che. evA doSa hoya ja nahIM evuM mAnanArA sAthe carcA ja na hAya, jagatamAM krAima pravRtti doSamukata nathI. pUrNatA tA thviramAM ja maLe che. apUrNa mANusanI apUrNa mAMthI pUrNa thavAnI vRtti e ja enI sadguddhinI nizAnI che. satkArya mAMthI khADakhAMpaNa zodhI zodhIne enI sAme AMgaLI cIMdhyA karavI e durkha hiMnI nizAnI che. e khADa dUra karavA pote zuM karyuM... e vicAravAmAM hita che. Aja jo huM rAjya nA calAvatA hAta to bhUdAnamAM paDayA hota emAM zaMkA nathI. te huM kema paDato nathI e praznanA javAba Apu te te koInA gaLe Utare nA Utare eTale huM ApatA nathI. huM saMgaThana, zista te niyamamAM mAnu chu. ane ema paNa ` mAnu chu ke saMgaThana sivAya mANasa kA kAma pUrUM karI zakatA nathI. have je saMsthAmAM huM mAnuM chuM e kAMgresa sasthA mane je soMpe te karavA huM baMdhAyelA chu ane ene saphaLatAthI pUrNa karavAmAM mAro dharma mAnuM chuM. ane tethI have mAre zuM karavu' zuM nA karavuM tene nirNaya huM mArA netA para cheDu chuM. e je kAma Ape te mAre karavuM joie ane tethI huM mAre A karavuM zuM nA karavuM tenA vicAra karatA nathI. jo huM mukhya pradhAna tarIke bhUmi levA jauM to loko mukhya pradhAnane khuza karavA ke kaki meLavavA mATe jamIna Ape. emAM tyAganA saMbhava ocho che. game te prakAre jamIna maLavI ja joie tevuM mukhya pradhAna mATe ja. sattAmAM rahI zuddha rahevu e khAMDAnI dhAra para cAlavA jevuM che. emAM huM paNa khacyA nathI. bacavAnA dAvA paNa karatA nathI paNa rAtakvisa khacavA mATe mahenata karUM chuM. ane tethI ja A vastumAM sIdhe paDI zakatA nathI, je kAma je rIte thavuM joie e rIte nA thAya te pariNAma sArAM AvatAM nathI. dareka jagyAe e vAta meM sApha kahI che ke A krAMtimAM saue zakaya teTalI madada karavI joie. bhUdAnayajJa saphaLa karavAmAM ALasa nA karavu joie. bApue khAdI viSe e ja kahelu ke jo khAdI pAchaLa bhekha leze te ja svarAjya Avaze. khAdI pAchaLa bhekha nA lIdhA tethI svarAjyamAM khoTa lAge che, aneka prakAranAM dUSaNA lAge che. je pramANe thavu joie te pramANe nA thAya te dAvAnaLa paNa zarU thAya. bhUmidAnanA sakalpa pramANe pAMca karoDanA kATA pUrA thAya. paNa te zuddha rIte nA thAya e anicchanIya che, paNa jo ochuM thAya e pazu zuddha rIte thAya te e ghaNuM che. ethI samAja racavA je samuddhi joie te janmyA sivAya rahevAnI nathI. samAja aMgenu na paNa
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ : ' + ' . ' -- ' ' ' prabuddha jIvana tA. 15-9-5 thaI jaze. gUMcavADA paNa nIkaLI jaze. jyAM e kAma thatuM hoya tyAM eTale e pramANe anusaravA prayatna karavo joIe. adhIrAI paga . zakya madada ApavAne huM haMmeza dharma samajI taiyAra rahIza. tethI Aje nukazAnakAraka che. pitAnI sAthe mANasa adhIre thAya e barAbara !! vitaraNamAM Avyo chuM. huM te sAdhana banuM chuM, UlaTAnuM bIjanI paNa bIjAnI sAthe e adhIro thAya te ThIka nathI. mane mArA de! mahenatanuM phaLa meLavuM chuM. paNuM sArI vastu yogya prasaMge kahevAnI taka dekhAtA nathI, bacAva karUM paNa bIjAnA doSane meTuM svarUpa mane maLI che eTale mane AnaMda che. rAjyakartA tarIke huM dharmanI ApuM chuM. Ama jyAre kAryakartAomAM thAya tyAre vikhavAda pedA thAya vAta karUM te lekone gaLe nA Utare, paNa je AvA prasaMgoe AvI che. koNa vadhAre kare che ane koNa ochuM e gaNatarImAM satkarmo vAta karuM te ene vicAra jarUra thAya. eTale nArAyaNe jyAre pUchayuM ke nukazAna thAya che. meM je karyuM che te sAruM karyuM che ema kahI zakAya 'tamane bhUmivitaraNanA kAryakramamAM AvavAmAM vAMdho che?" tyAre meM tene nahIM. je karyuM che te adhUruM che ema mAnIe te ja AgaLa vadhAma, kahyuM, temAM vAMdhAne savAla ja kyAM UThe che? mArUM je kAma huM karUM bhUmidAnanA kAma aMge ApaNe AvI vRtti rAkhavI joie. chuM te choDIne bIjuM karavA jAuM te " bruvAni parityAgra thavuM rAjya ane dharma rivo, dhruvALa tasva narAnta" jevI mArI dazA thAya. AjanA prasaMge jIvana zuddha banAvavAnA vicAra karIe. zu, vivekI asaMtoSa jIvana ja samRddha jIvana che. saMpUrNa jIvana satyAcaraNa sivAya zakapa aneka caDatI paDatImAM adhogatimAM paNa ApaNA hiMdamAM sthiratA nathI. lebha cheDayA vagara, nIDara banyA vagara e zakya nathI. ane ThIka rahI che. Aje jagatamAM saune asatiSI banAvavAne eka prayatna kazuM ja choDayA vagara nirbhaya thaI zakAtuM nathI. ane eTale tyA thaI rahyo che. asatiSa e ja vikAsanI nizAnI che, tethI vikAsa sivAya jagatamAM satyAcaraNa zakya nathI. tyAganI bhAvanA jyAM ja! karI zaktA nathI, tevI mAnyatA bhUlabharelI che. bIjI rIte jotAM sAcI je je rIte karI zakAya te rIte keLavavI joIe. rAjya nirbhayatA na paNa che. saMtoSa asatiSa e alaga sattA nathI, e sApekSa che. lAvI zake, rAjya bhaya para UbhuM thayuM che. rAjya bhaya sivAya cAlatuM keTalIka vastuo aMgenA asaMtoSathI phAyado paNa thAya, ane keTalIka nathI. rAjya saMpUrNataH kAIne nirbhaya nahIM banAvI zake, jo rAjya vastu aMgenA asateSathI geraphAyado paNa thAya. ApaNane je kAMI kartAo ane dharma zIkhavanArAo barAbara eka bIjA sAthe sa. aihika sukha maLe tenAthI saMtoSa mAnIe ane ApaNI buddhizakitathI bhAvanAthI kAma kare te ja saphaLatA maLe. e rIte kAma karavAne mATe asaMtuSTa rahIe temAM ApaNane phAyado che. prayAsa che. e keTalA aMze phaLIbhUta thAya te jovAnuM kAma mAruM nathI.' paNa je, tenAthI UlaTuM ja thAya che emAM mANasa jAtane e prayAsa zuddha thAya teTaluM mAre te jovAnuM. temAM tamArI sahAya he nukasAna che. duHkha thavAne pUrepUro saMbhava che. hiMdustAnamAM ApaNI evuM IcchuM chuM. pitAnuM mukha pitAthI joI zakAtuM nathI. ArasAne dharmabhAvanA aMge je saMtoSa che te beTa che. mANasa paristhitine jarUra paDe che. tema pitAnA satyadarzana mATe bIjAnI jarUra paDe che. gulAma nathI. je mANasa paristhitithI para thaIne satyAcaraNa kare che ke e vAta sAcI che ke ghaNI vakhata ghaNA arasAmAM moTuM lAMbu . che te ja mANasa mANasa thaI zake che. bApue ApaNane e zIkhavyuM pahoLuM dekhAya che chatAMya ArasAnI jarUra to paDe ja che. eTale paNa ApaNe grahaNa nA karyuM. bhUdAna evuM ja eka sAdhana che ane ApaNe eka bIjAne madadakartA thavuM joIe. spaSTatAthI premapUrvaka vAra eTale ja jeTalI namratAthI koIne tiraskAra karyA vagara bhUdAna karIzuM thavI joIe. te ja bhUdAnayajJa saphaLa thaze. teTale phAyado che. bhUdAnanI pAchaLa saMpattidAna che, zramadAna che, eTale AthI vadhAre spaSTatAthI zraddhA rajU karavAnI mArI zakti nathI. mAtra bhUmivALAja dAna karI zake tevuM nathI. saMpattivAna saMpatti Ape, pate zuddha thavA prayatna karIe. bIjAnI sevA vadhAre thaI zake e " zarIradhArI zrama ApI zake. zarIra saunI pAse che tethI jenAthI traNe sAcI sevA. saue Aje A rIte samajIne madada karavI joIe emAM zuM thaI zake tema hoya te traNe kare. beTo asaMtoSa na le joIe. nathI. vinobAjInA A sAdhanane suMdara upayoga karIe, zuddha thaIe. pitAne jeTaluM karavAnuM che teTaluM karI TAya te ja A kAma thaI zake. sAcA jIvanane banAvanAra sAdhanamAM rAjya eka sAdhana che. lakarAja ! A kArya-paddhati banAvavA zaherIoe paNa AmAM bhAga levA paDaze. e rIte pAra mane jANavA maLyuM ke A jillAmAM bIjA jillAnA pramANamAM zakya teTalI madada ApavI rahI. koI koInuM kAcha na thAya. jAhera rIta ochI jamIna maLI che. kAryakartA ochA che e ja enuM kAraNa haze. koIne zaramAvavAthI kaMI prApta thatuM nathI. keIne naphaphaTa nA kara, tenAmAM paNa A jillAmAM jamIna khUba maLe e saMbhava che. ane jo zarama rahevA devI e paheluM kAma che. keIne udhADa na pADavo joIe. lekamAM dharmabhAvanA jAgrata thaze te e paNa zakya banaze. je bhAIo tethI te e pazu bane che. zarama premathI vadhe che, tiraskArathI ghaTa . pAse jamIna che te leke A kAmamAM sakriya madada kare tevI AzA Aje mane satA thayA. AbhAra mAnatA nArAyaNana zaramA rAkhuM chuM ane ema paNa kahyuM ke huM IcchuM chuM eno artha nahIM kAraNa e mane murakhI gaNe che. aMte A kAryamAM jeTalA kAje ema nahIM karuM ke je nahIM kare tenI sAme mane deSa thaze. je bhami ApI zakAya teTale Apaje evI mArI premabharI vinaMtI che. nahIM Ape te pitAne te nukazAna karaze ja paNa dezane paNa nukazAna morArajI desAI karaze. bIjAne nukazAna karavAmAM ApaNe bhAgIdAra chIe enuM duHkha viSaya sUci mANasane lAgavuM joie. je mANasa kaSTa veThavA taiyAra nathI tenI mArI yAtrA paramAnaMda jA adhogati sauthI vadhAre che. potAnA kaSTane Dara rAkhyA vagara kaSTa thAtrA--satya saundaryonI sundaram ta nA ena Dara rAkhyA vagara kaSTa bhAsata sahavAthI AgaLa vadhAze. eTalA mATe bhUmidAnamAM jamIna ApIne kaSTa svecchAcArane pathe gAMdhIjI veThI paramArtha sAdhIe. paramArtha e ja sAce svArtha che. e jyAM speziyala merejIjha ekaTa kezavalAla zAha para sudhI nahIM samaje tyAM surdhA sAcA mANasa nahIM thaI zakAya. AjanA - prakIrNa nedha paramAnaMda 5 manuSyamAM te 40 TakA pazune aMza che ema huM mAnuM chuM. ApaNe javAharalAlane digvijaya, "sarvasvadAna', vinobAjI viSe Do. harekRSNa mahetAba, hAIDrojana bebanI sa thavuM che. pazupaNu choDavA mATe tyAga sivAya kaMI rastA apAra vinAzakatA viSe vaijJAnanI cetavaNI, nathI. jIvanamAM e siddha karI batAvIe te ja e zakaya che. bhArata udAracarita zeTha bhegIlAla delatacaMdane dhanyavAda. e mATenI bhUmi che. ahIM sadIothI tyAganuM zikSaNa maLyuM che. bhUmidAna viSe morArajIbhAI morArajI desAI para muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI 3. mudraNasthAnaH kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI Te. naM. 34628
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana pra jaina varSa 14-pra. jIvana varSa 3 aMka cha zrI muMbaI jaina cuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chuTaka nakala : traNa AnA rajIsTarDa naM. B 4266 vArSika lavAjama rUA. 4 muMbaI, oNgasTa 1, 1955, semavAra AphrikA mATe zIliMga 8, -sApha-ha ha ha la ane grAhaka eka taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA loka yAtrA - satyanI, sAndaryanI ( gatAMkathI cAlu) 'kAvya maMgalA' pachI 'vasudhA' AvyuM'. vasudhA' pachI yAtrA.' 'vasudhA' ane 'yAtrA'nI vaccenA gALAmAM me 'arvAcIna kavitA' taiyAra karyuM. e vivecana graMtha mATe gujarAtI kavitAnA samagra pravAha. jotAM jotAM kAvya ane akAvyanA bheda mane bahu spaSTa rIte samajAvA lAgyA ane svAbhAvika rIte ja A jJAnane lAbha mArI kavitAne ApavA meM prayatna karyo. 'kAvya maMgalA' ane 'vasudhA'nI navI AvRtie karavAnA prasaMga AvatA gayA tyAre emAM keTaluM badhu te akAvya AvI gayelu hatuM te joine huM ceAMkI uThyA hatA. ghaNIye vAra ati umaLakAthI lakhAyelI kRtio, tatkAla pUratA dhaNA saMtoSa ApI gayelI kRti amuka vakhata pachI saMtoSa ApatI aTakI gai che. mArAM jeTalAM kAvyAne meM graMthastha karyA che teTalAM ja kAvyAne ke tethI paNuM vizeSane me' khUda karelAM kAvyonI phAilamAM rAkhelAM che. ghaNAne jANIne Anada thaze ke emAM meM ghaNA utsAhathI lakhelu' 'nagarI eka pAMDIcerI'tu kAvya paNa Ave che ! arthAt kavitA e jANe ke eka sanAtana sAdhanAnI vastu ja hoya tema lAge che. amuka kRti tamAre hAthe sAMgepAMga utarI hAya enA artha evo nathI ke havenI khIjI kRti evI ja uttama utaraze. hareka navu' kAvya kavine mATe eka navesarathI AdaravAnI sAdhanA rahe che. A sAdhanA zI che, kevI rIte thAya che, kayAre pUrNa ane che. e kavie pote zodhavAnuM rahe che. kavinI pAse chaMda pachI pUrI sAmagrI heAya, vicAra ane urmione pUrato bhaDALa hAya, kalpanA hAya, bAnI hAya, zabdanI chaTA ane vAkUpATava hoya, cAturya ane camatkRti hAya, chatAM kAvya kAvya banatuM aTakI jAya che. ane ema krama thatuM haze ? ane hamaNA te eka ja javAba sUjhe che. kavinI kRtimAM jIvananuM ane jagatanuM jo kai mUlatama tatva, koika satya, koIka saundarya jhaDapAya teA ja te racanA jIvanane tenA sa sudhI spazI zake tevI, jIvanamAM jIvana banIne rahI zake tevI khane che. kavinI ci-ta-ita, tenI aMtaratama * preraNA Ama jeTalI satya sauryanA mUlatama tattvane aDIne gati karavA lAge che teTalI te satya ane saunI sarjaka bane che. e mUlatamanA sparzamAMthI e mUlatamane sAkAra kare tevI vANI racAya che. evA sparza vinAnI vANI khAlI vANI rahI jAya che. paraMtu evA spa laI AvatI vANI vAcakane pelA mUlatama sudhI pahoMcADI paNa Ape che. 'yAtrA'nI kavitA A keTaluM karI zake che te kahevAnuM mArU kAma nathI. enI kavitAne niSphaLa kahenArA paNa nIkaLyA che, te tene saphaLa kahenArA paNa nIkaLyA che. AvatI kAle vaLI krAMka kAMIka juduM kahenArA paNa nIkaLe, paraMtu upara huM kahI gayA tema yAtrAmAM temaja kavie maMjura karelI hareka kRtimAM je kAMI che te te tevuM ja raheze, enA samAnadharmIo haze te tene potAnI rUci mati pramANe adhika vakhANaze ke adhikI vakhADaze, ane kavi karatAM jo koi bRhaddharmiyA haze te teo kavinI sau sAdhanAne, tenA sata nane vadhu gati maLe tevu' paNa kAI pratikAya karaze. arvAcIna kavitA e AtmalakSI kavitA rahI che, vizeSe. Atmagata urminI kavitA rahI che e saune jANItI vAta che. gAMdhIyuganA samAjAbhimukha janatAparAyaNa yuganA kaviomAM A Atmagata urmi uparAMta samAjanA hArdanI gati paNa umerAya che. emAMthI 'vizvazAMti' 'traNa pADozI' 'mudhdhanAM cakSu' ane 'kaDavI vANI' nA janma thayA che. A yuganI saMskAritAne anurUpa evI, hareka viSayane nyAya kare tevI, sAdI saraLa temaja ziSTa ane prauDha, sAlakRta ane nirala kRta, urmila ane svastha, raMgamayI ane vAstavika bAnI paNa kavine maLatI rahI che. bezaka, hareka yuganI kavitAne jema amuka niSphaLatA maLatI hAya che tevI rIte AjanI kavitAnI paNa niSphaLatA che ja, chatAM tenAM saphaLa sarjAnI paNa eka manohara zreNI ApaNI pAse paDelI che. A niSphaLatAone lAlaba-tI rUpe rAkhI, saLa kRtionI lIlI dhajAonA izAre ApaNe ApaNI rasayAtrAne AgaLa dhapAvavAnI che. AjanA kavinI ane kavine tame jeTalA azamAM lokanA pratinidhi gaNutA hai| teTalA pramANamAM lokacittanI vRti AMtarasa Mvedana upara vadhu kendrita rahelI che. ane jagatamAM chevaTe saMvedanAnuM kendra teA vyakti ja che. vyaktimAM saMsthApita thatu e... savedana jema jema vadhu sukSma thatuM jAya, gahana ane unnata thatuM jAya, susa'skRta ane tejomaya thatu N jAya tema tema vyaktimAM rahelI cetanAnuM sphuraNa, e cetanAnI gati ane zakita, enAM Anada ane sAmarthya vadhu ne vadhu vizALa ane udhva gatika thatAM jAya che. mArI tema ja AjanA anya kavionI kRti temanI A AMtara cetanAnA sphuraNanA nakazA che. keTalAka madaH kaviyaza:prArthIonI vAta bAjue mUkIe te AjanA hareka sAce samartha kavi potAnI sAcI anubhUtine sAcA savedanane--ja gAya che. kevaLa kalpita saMvedanAnI lIlA racavAthI kazA sArI nathI. eTaluM satya te AjanA bhautikavAdanA ane vAstavavAdanA yugamAM jIvatA kavi samaje ja che. eTale kavi jo sAmAnya prAkRta saMvedanAnuM kSetra mUkI AgaLa javA prayatna karatA dekhAya te enA artha e ja che ke te eka vadhu sadhana vAstavikatAnI zodhamAM nIkaLyA che. bhautikatAne janma denAra koi parama bhUtArthanI zodhamAM nIkaLyo che. ema ja kahevu paDaze. ApaNI--sAmAnya jananI--savedanazIlatAne A uDDayanA avAstavika lAge tenI nA nathI. 40 hajAra phruTa UMce uDDayana karatu virATakAya levimAna jamInaparathI jonArane eka magatarA jevu lAge temAM dRSTine vAMka nathI. A vimAna uDADanArA bhUmine sparze tajI gayA che, gagavihArI banI gayA che ema paNa kahI zA che. paNa tethI e vimAnanI virATatA jarIke dhaTatI nathI. bezaka e vimAna AkAzamAM adhdhara phATI jaze, tuTI jaze ema tame cetavaNI ApI zakA che. paraMtu e jo saphaLa rIte uDI zakayuM che te temAMthI pArAvAra zaktinA lAbha che. emAMthI eka divase avakAzayAnanI spezipanI AMtaragrAhya gatinI zakyatA che e vAta ApaNe svIkAravAnI che. gujarAtI kavitAmAM je, eka navI savedanazIlatA pragaTI che--khAsa karIne yogadrArA uSma ane AMttara jagatanA sparze ApaNane thavA lAgyA pachI tenI kathA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa huM nathI sAra taya khinna rahetA kavi minarI AMkhe'nA amRta bAra gAue bI sAhityajagatamAM te e ja hara bhara bhUminAra-kahI gaga kayA jana kriyA prabuddha jIvana . tA. 1-8-55 kaIka AvI che. ApaNA rUDha arUDha kAvyarasajJo A navI saMvedanazIlatA mAnavajAti AvelI che, jyAMthI A badhAM saMvedane ane tenA gAyaka sAthe Aje ne Aje. pitAne meLa meLavI na zake e samajAya tevuM Ave che, e sarvanA AdimUla pratye dRSTi nAkhavAnI che. e AdimUla che. paraMtu AvI dazA te hareka yugamAM kavitAe jyAre jyAre navAM Aje na dekhAtuM hoya te AvatI kAle dekhAze. prasthAna AdaryA che tyAre tyAre thatI rahelI che. AjanI ApaNuM yAtrAnA vAcakoe joyuM haze ke yAtrAnA kavinI bAnI ane rasajJatA pitAnI vartamAna sthitimAM haMmezane mATe nibadhdha rahI jAya saMvedanA A mala tarapha javAno kaMIka prayatna karI rahela che. "kAvya eTalI durbala che ema huM nathI mAnI zaktA. tema ja pitAnI aMgata maMgalAmAM dhruvapadanI zodhamAM nIkaLelI A kavitA "A che dhruvapada savanarAlatAmAM je sadakatAnI carama sImAM AvelA che ema mAnavA kahevA sudhI pahoMcI che. kAvya praNAzathI akaLAyelI kavitA "nAcIjha'ne " jeTalA A rasAtA ag che ama paNa huM navA sthAkAratA, aTala maLelI kabararUpa kUlajyArI sudhI pahoMcelI che. 'dazA bhAgyanI' joI gujarAtI kavitAnI yAtrA, tenA sarjaka ane bhAvuke, tenA vivecaka nitya khinna rahetA kavi "manujamaNuya"mAM eka janmanI gati pUrI karI, ane rasa, tenA vAcake ane hitaciMtake Adi sarvane kAle navAM teija pitAnI utarakriyA karI. koI 'amIrI AMkhe'nA amRtamaya rasatIrthI taraka ja gati karI rahyo che, kavitAnA jIvAtubhUta evA prItiparasanA parama rasanI vAta kare che. enAM nayanane eka tRpti maLI saundaryo ane AnaMdanA navA navA umeSo pratye abhisAra AdarI cI che. ane chatAM eka navI taSA pAchI jAgelI che. Ama A eka rahyo che ema kahevuM paDaze. tRptatarasyAM caraNonI yAtrA cAlavA lAgelI che. . hA, A navA saMvedanoe hajI navI bAnI na deha prApta tame sarve e yAtrA'ne vadhAvI rahyA che e mAre mATe dhanyaghaDI karavAnAM che, paraMtu e navI bAnI paNa Avaze. bALaka jevI rIte che. paNa tame jANatA haze ke A yAtrAnA AraMbhamAM, AvI ghaNaeka bhASA meLave che tevuM ja kAvya mATe paNa che. bAra gAue bolI yAtrAmAM bane che tema lAkaDI laIne nIkaLI paDanAra ApaNu AjanA badalAya' tevI rIte bAra bAra varSe paNa belI badalAya che ema kahI sAhityajagatamAM te huM ekalo ja hate. zakAya. amArI ane amArI pahelAMnI peDhInI bAnImAM je phera che te amArI pachInI peDhInI bAnImAM paNa Avela che. bAnI te che ja dize nayana mAMDI Atura agAdha jhaMkhI rahuM' * enA gUDha premamaMdiramAM beThelI. mAtra tene jAgRta karIne kriyamANu e jhaMkhanA mArI elAnI ja hatI. te vakhate te ghaDIka maraNiyA banI karavAnI che. - meM te mere jAte, meM te mere jAte AthI vizeSa have Aje vadhu kahevAnuM rahetuM nathI. kavitA cale koI Ate, meM te mere jAte!" ane klAnI agama nigamanI ghaNI ghaNI vAta che. paNa jema tema kahIne huM nIkaLI paDayA hatA. ane te samaye mArI sAthe bagIcAmAM besIne ApaNe rasAyanazAstranA prayogo na karI zakIe AvanAra koI na hatuM. Aje mArI e sUkSma yAtrAnA aneka sAkSIo evI rIte AjanA jevA samAraMbhamAM besIne na thaI zake. kalAnuM, che, temaja kAvyayAtrAnA paNa sAthIo che. A baMne yAtrAonI keTalIka kAvyanuM udgama sthAna zuM ? e eka hamezAM rasika gaSaNAne viSaya mAMdhI maMjile sara karavAnI bAkI paNa che. keTakeTaluM kAma bAkI che. rahe che. kAvyanA sarjananA mULamAM preraNA, pratibhAzakita, Adi keTakeTaluMya kAma hAthapara paDeluM che. paNa have cittamAM ane aMtaramAM vastuonI vAto ApaNe karatA rahyA chIe. AjanA bahirmukhatAnA vyagratA nathI. A avyagra dezamAM aneka kAryo dizAo khUlI rahI che. yugamAM kAvyanI preraNAne ApaNe bAhyajagatanI sAthe, bAhya jagatanI ane temAM mAruM eka priyatama kAvya manamAM punaH punaH skurAyamANa sthULa bAhulyavALI ghaTanAonI sAthe sAMkaLavAno prayatna karIe chIe. thatuM rahe che :paraMtu A te sthaLa ane ekAkSa dRSTi che. je krAMtimAMthI krAMtinA ahiM rahyuM citta Tastha zAnta gAyake sarajAya che ke sarajAvA joIe ema ApaNane lAge che te pratIkSatuM mUka susajja bIna zuM, sAmI bAjue e paNa eka sAcI bInA che ke gAyamAMthI krAMti AkAzazAyI marUnI navya sarajAyelI che. kavi te krAMtinuM mAtra saMtAna ja nathI rahyo. kavi ke rAgiNIne avatAra ramya krAMtine pitA paNa bane che ane banI zake che. eka "AnaMdamaTha' eka "vademAtaramanuM gIta aneka krAMtikArane ApaNe tyAM sarajAvI saMkAmavA bhUtalanAM talamAM. zakyuM che. paraMtu AvA pitAputranA ke janmajanetAnA saMbaMdhe e skUla e rAgiNIne ramya avatAra thaze tyAre tene sAMbhaLavA ApaNe dRSTi che. bALaka ane tenI mAtA e bannene janma ApanAra koIka pharI pAchA bhegA maLIe eTalI ja AzA ! trIjI ja vastu che. ane A janmanI kriyAne janma pachI kavitAne 20-6-55 sUrata. samApta. ho, ke phUlanI kalIne ho, ke krAMtine ho-te jIvananA janmanI kriyA jevo ja agamya che. A aMge mAtra eka ja spaSTa IzAre ApaNe satyaM zivaM sundaram meLavI zakIe chIe ane te e ke urdhvamUlam adhaHzAkhama A zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha jagatanA vaTavRkSanAM mULa urdhvamAM che, kavi ane krAMti bane kyAMye kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA pravezako sAthe urdhvamAMthI Ave che. e udghamAMthI ja kazuMka nIce nathI AvatuM | kIMmata rU. 3, pisTeja ba te pachI game teTalA kavio pAke, chatAM krAMtie sarajAtI nathI ane muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhya tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe game teTalI krAMtio janme chatAM kavio pAkatA nathI. | kIMmata rU. 2, pisTeja 09 1. paNa krAMti ane kAvyane joDAyelAM jovAnI pAchaLa eka sAcI prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAila jhaMkhanA che navasarjananI, navA zabdanI, navA saundaryanI, jIvanane ghaDatA kIMmata rU. 6, paTeja gotra kaI samartha uranI jhaMkhanA. emAM vastumAtra eTalI ja che ke A RSabhadeva caritra citrAvali aMka jhaMkhanAe pitAnI pUrti mATe bIje kayAMka najara nAkhavAnI rahe che. AjanA bhAvanAvAdIone jagatamAM navA jIvananuM ane navA kAvyanuM kIMmata rU. bA, pisTeja - sarjana joie che. paNa e sarjana mATe, e sarjananA vidhAyaka prAptisthAna: baLa mATe temaNe jyAMthI A krAMtio Ave che, jyAMthI A AkhI zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-55 prabuddha jIvana * zikhara-mIlananI pIThikA [ zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA Azraya nIce AntararASTrIya rAjakAraNa upara hiMdI pArlAmenTanA sadasya zrI cImanalAla cakubhAI zAhe , tA. 207-55 budhavAranA roja saMdhanA kAryAlayamAM eka jAhera vyAkhyAna ApyuM hatuM je saMkSiptamAM nIce mujaba hatuM.] chellAM be varSathI AntararASTrIya kSetre eka bhayaMkara sphaTika pahelAM bhArata, barmA, sIlena ane InDocAInA temaja tAjetaramAM paristhiti cAlI rahI hatI. e paristhitine khyAla karatAM Aje jInIvA IjIpta ane sudAna paradezI hakumatathI mukata thayA che, jApAna paNa khAte cAra mahArASTranA mukhya satAdhIze AjanI jaTila samasyAone lagabhaga svataMtra thayuM che. Aje mAtra malAyAmAM aMgrejo ane inDe- . ukela zodhavA mATe maLI rahyA che e atyanta AvakAradAyaka ghaTanA che. cAinAmAM hakumata calAvI rahyA che, paNa e hakumate lAMbe vakhata A zikharamIlananuM mahatva yathA svarUpe dhyAnamAM Ave te mATe Teke tema nathI. bIjI bAjue AphrikAnA dhaNu meTA bhAga upara yuropIya yuddhavirAma bAda Aja sudhImAM banelI keTalIka antararASTrIya ghaTanA- sattAo pitAne paMje pAtharIne beThI che ane tyAM potAne pagadaMDo bhAvI rahI che.. enuM vyApaka avalokana jarUrI che:yudhdha virAma bAda banelI nIcenI ghaTanAo ApaNuM khAsa . (2) raMgadveSa. A raMgadveSa AphrikAmAM-khAsa karIne dakSiNa Aphri -- kAmAM khUba jora pakaDatuM jAya che ane vAtAvaraNane vadhAre ne vadhAre dhyAna kheMce che. taMga karate jAya che. (1) korIyana yudhdha. A yudhdha vastutaH yunAiTeDa sTeTasa ane cIna vacce hatuM, ema chatAM A yudhdha karIA pUratuM sImita rahyuM (3) zastrasaraMjAmanI vadhatI jatI harIphAI pUrvakALanAM zastrAstro te pAchaLa be kAraNee bhAga bhajavyo hato. eka te A yudhdha jene Conventional weapons kahe che ane Adhunika kALanA tAtvika dRSTie yunAITeDa sTeTasa ane cIna vacce nahi paNa saMyukta aNuzastro jene Nuclear weapons kahe che A bannenI anagaLa rASTrasaMsthA yunAITeDa nezansa-ane uttara korIo vacce hatuM. yunAI vRdhdhi AkhI duniyAnA astitvane jokhamamAM mUkI rahela che. TeDa nezanse dakSiNa korIAne pakSa lIdho ane uttara kArIA sAme AjanI duniyA traNa vargamAM vaheMcAI gaI che. (1) amerikana laDAI jAhera karI. koI paNa nabaLA rASTranI vahAre javAne yunAITeDa bleka (2) raziyana bleka. (3) taTasthatA-Non allignment--nIti nezansa mATe tenA udbhava bAda A paheleja prasaMga hatAM. yunAiTeDa dhAraNa karela bleka. amerikA razIyA viSe bhAre bhaya sevI rahela che . nezanse A nirNaya lIdhe te samaya daramiyAna raziAe yunAiTeDa ane sAma, dAma, daMDa ane bheda vaDe pitAnA prabhAva nIce aneka dezane nezansano bahiSkAra karyo hato ane tethI ja yunAiTeDa sTeTasa yunAiTeDa lAvIne nATe, seTe, IDI. sI. evAM vartule raziyA AsapAsa ubhAM nezansa pAse Avo mahatvano nirNaya levarAvI zakayuM hatuM. A yudhdha karI rahela che. raziyA paNa amerikA viSe eTaluM ja bhayavyAkula che kerIA pUratuM sImita rAkhavAmAM ane tene cheDe lAvavAmAM bhArate ane pitAnI AsapAsanA deza pilAnDa, pUrva jarmanI, jhekoslevAkIA, paNa je agatyano bhAga bhajavyo hato te sau koI jANe che. bazrIA, esTIo vagere deza upara potAne lekhaMDI pajo jamAvI beThela che. hAla turatamAM osTrIAe saMpUrNapaNe sarva sagAmAM taTastha (2) gaye varSe jInIvA khAte InDocAIna ane phrAnsa vacce rahevuM e zarata upara osTrIAne razIAe potAnA niyaMtraNathI cAlI rahelA gharSaNane tatkALa anna Avyo ane A prazna lavAdI mukta karyuM che. yugoslAvI Ama te sAmyavAdI deza che paNa raziyA upara laI javAmAM Avyo. Aje A prazna pUro patI gayuM che ema sAme teNe keTalAya samayathI mAthuM uMcakeluM che ane pitAnuM taMtra sarva na ja kahevAya, ema chatAM hAla turata tyAM cAlatI laDAI te aTakI ja prakAre svAdhIna banAvyuM che. tenI sAthe raziyAe ThIka ThIka mAMDavALa che. upara jaNAvyuM tema lavAdI dvArA ukela lAvavAnI ghaTanA nirmANa karI che. pUrva tema ja pazcima jarmanIne ekatra karavAnI vAte DAka karavAmAM paDadA pAchaLa rahIne ApaNuM bhAratanA pratinidhi zrI vI. ke. samayathI cAlI rahI che paNa evuM ekatra jarmanI taTastha raheze evI kRSNamenane bhAre kuzaLa kAryavAhI bajAvI hatI e bAbatanI ahiM nedha pratIti na thAya tyAM sudhI A bAbatamAM raziyA namatuM ApavAne levI dhaTe che. taiyAra nathI. (3) pharmosA athavA TAIvAna aMge gayA varSe ane cAlu varSa Aja sudhI A duniyA upara baLavAnanuM rAjya cAlyuM che ane daramiyAna eka moTe bhaDako thatA thatA rahI gaye. cInanA kInArA jyAre jyAre rASTra rASTra vacce gharSaNa thayuM che tyAre tyAre tene nikAla najIka AvelA beTa-phalemeya ane mesu-upara vaijJAnika AkramaNa paNuM Horce-pazubaLa-dvArA karavAne ja prayatna thato rahyo che, Aja sudhImAM thaI cukyAM hatAM. paNa tyAra bAda banne pakSoe ekAeka zastra myAna be meTAM vizvayudhdha thayAM. temAM bhAre khuvArI thaI ane saravALe je karyA ane amerikAe cAMga kAI zeka upara maryAdA jAhera karI ke vadhAre baLavAna nIvaDayuM tene vijaya thaye lekhA ane AvI meTI phemsAthI tene AgaLa vadhavA devAmAM amerikA tene kazI paNa madada pachADamAMthI paNa duniyA uce AvI zakI ane thayelI khuvArInI durastI paNa karI zakI. paNa have pachI je trIju vizvayuddha phATI ( 4) cAlu varSa daramiyAna bADuMga khAte eziyana Aphrikana nIkaLe te tene cheDo eka pakSa cho ane bIjo pakSa hAryo evA pariSada maLI ane temAM eziyA ane AphrikAnA maLIne lagabhaga 30 sthaLa pariNAmamAM nathI AvavAne, paNa sarvavinAzamAM ja AvavAne che. dezoe bhAga lIdho. A pariSada hiMda, InDonezIA, bama, sIlena tathA kAraNa ke Aje zodhAyalAM aNuzastro A duniyA upara phelAI vaLe pAkIstAna ema 'sIlena pAvarsa" tarIke oLakhAtA pAMca rASTra taraphathI evI kAtila zakti dharAve che. te parAjita ke vijetAne koI bheda kare belAvavAmAM AvI hatI. A pariSade bhArate ubhA karela paMcazilanA tema nathI. A hakIkta tarapha AjanA vaijJAnikoe AkhI duniyAnuM sidhdhAntanuM anumAna karyuM ane yuddhavirodhI taTastha e eka baLavAna khAsa dhyAna kheMcyuM che ane tethI aNuzastro banAvavA baMdha kare evI- rASTrasamudAya ubhe karyo. upara jaNAvela pAMca sIlena pAvarsamAM Antara- have artha vinAnI banelI--mAMgaNI temaNe nathI karI, paNa A duniyA . rASTrIya bAbatemAM hiMda, inDonezIA ane barmA lagabhaga ekamatathI uparathI yudhdhane sadAne mATe nAbuda kare eve temaNe duniyA samakSa kArya kare che; sIlenanuM valaNa IMglAMDa tarapha vadhAre jhukeluM che; ane pikAra karyo che. kAraNa ke Aja sudhIne anubhava che ke yudhdhanI pAkIstAna yunAITeDa sTeTasa tarapha DhaLeluM che. paristhitimAM koI paNa baMdhana ke maryAdA yudhe caDhelA pakSane kadi bAMdhI - AjanI paristhiti traNa bAbatonA kAraNe bhAre pheTaka banI rahI che. zakI nathI. mahAbhAratanA yudhdhamAM Ama avAranavAra banatuM ApaNe (1) keleniAlIjhama saMsthAnavAda, sabhAge eziyAmAMthI joyuM che ane pachI paNa ApaNe e ja anubhava cAlu che. ' paradezI hakumatanAM thANuoe lagabhaga vidAya lIdhI che. thoDAM varSe (anusaMdhAna pRSTa 68)
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ dArjIlIMga mArI (gatAMkathI cAlu) bIje divase savAre uThayA tyAre AgalA divasane thAka, ThaMDI, akaLAmaNa badhuM bhulAI gayuM. nityakrama patAvIne purI tAjagI sAthe dArjIlIMgamAM je kAMI jovA lAyaka hoya te jevA ame nIkaLI paDayA. ThaMDI susahya hatI. sUryane tApa mIThI uSmA Apato hato. AkAza nirmaLa hatuM. dArjIlIMganI mukhya bajAramAMthI ame pasAra thayA ane eka cheDe uMcANamAM "mahAbala' nAmanuM eka hiMdu maMdira che tyAM ame paheMcyA. A maMdiranA mukhya devatA mahAdeva che ema amane kahevAmAM AveluM. paNa jenI pUjA thatI hatI te kaI mUrti nahotI, paNa sAmAnya pattharane deva mAnIne tenA upara caMdana puSpa caDAvavAmAM AvatA hatA ane tenI AsapAsa badhe kriyAkAMDa cAlato hato. ahiMthI AsapAsa dUra sudhI dRSTi paDatI hatI ane aneka girizikharone AMkhe AvarI zakatI hatI. jo samagra AkAza svaccha hoya te ahiMthI kaMcanajadhAnuM dhavala zikhara joI zakAya che. paNa sAdhAraNa rIte griSmarUtumAM hoya che tema A vakhate paNa kSitija pradeza lagabhaga badhe samaye dhulidhusara-dhuMdhaLArahetA hatA ane tethI e sanAtana himazikharane ame javA pAmyA nahotA. ka . ka = = = ! ' jenA be cheDe uMcANano bhAga che evI lAMbI pahoLI TekarInA dekhAva upara dArjIlIMga moTe bhAge vaseluM che. mahAbaLathI nIce utaratAM bAjue nIcANamAM AvelA eka makAna upara ame pahoMcyAM. A makAna athavA to baMgalAmAM dezabaMdhu cittaraMjana dAse chellA zvAsa purA karIne paralekabhaNI prayANa karyuM hatuM. ahiM AvatAM dAsabAbunuM tIvra smaraNa thAya e svabhAvika che. A makAnane Aje pustakAlaya ane meTarnITI kalInIka tarIke upayoga karavAmAM Ave che. ahiMthI TekarInA bIjA cheDAnA mathALAvALo bhAga jene jalapahADa kahe che tyAM ame pahoMcyA. A sthaLa uparathI dArjIlIMgane pANI pahoMcADavAnI vyavasthA che. ThIka ThIka pharIne thAkyA pAkayA bapore dharmazALAmAM AvyA, khAdhuM, pIdhuM, ArAma karyo. sAMjanA bajAramAM Amatema jarAka pharyA. dArjIlIMgamAM '' bIje dIvase savAre tyAMnI leTenIkala gArDana jevA gayA. ahiM tathA upAdhi be ghaDI sAva bhulI gayAM. prasanna cite dharmazALA tarapha ApaNe kadI na joyA hoya evAM aneka vRkSo, phaLa temaja phula jevA ame pAcho pharyo. maLe che; tyAMthI Amatema pharatAM bepara paDI ane jamavA gayA; ArAma kAlIma paganA raste karyo. sAMjanA dharmazALAnI bIjI bAjue nIcANamAM vikaTerIyA philma bIjA divase savAre ame ahiMthI kAlImapega ' javAne baMdha nAmano eka dhodha che te jovA gayA. unALAne lIdhe A dhedha nAnAsarakhA karyo hato. sIrIgulIthI rela tathA moTarane eka mArga dArjIlIMga tarapha jharaNA je kSINakAya banI gayuM hatuM. pAchA pharatAM rastAmAM rAmakRSNa jAya che je bAvana mAIla lagabhaga che; bIje rarate kAlImakhega jAya mIzanano Azrama Ave che tyAMnA maMdiramAM AratInA samaye ame che je paNa Azare eTaleja lAMbo che. trIjo raste rasI dArjIlIMgathI pahoMcI gayAM. e citra zada 13 eTale mahAvIra janma jayantIne kAlImapAMga jAya che je 32 mAIla lagabhaga che. Ama parvatanI divasa hato. e ja divase A upAsanAmAM hAjara rahevAnuM banatAM taLeTImAM 10 00 phuTanI uMcAI para AveluM sIlIMgurI, 70 0 0 phUTa * manamAM koI vizeSa AnaMdano anubhava thaze. eka svAmIjI AratI uca dIlIMga ane Azare 4000 phUTa uce kAlImapAMga ema A utAratAM hatA. anya svAmIjI AratIne lagatuM upAsanA gIta hAra- traNe sthaLe trikoNAkAre AvelA che. hajIlIMgathI kAlImAMga javA monIyama sAthe gAtA hatA. maMjIrAM temAM sura purAvatAM hatAM. rAtrInuM mATe Azare 22 mAIlanA utarANa dvArA 600 phUTa nIce utaravAnuM, adhA cAtaraka dalAI gayuM hatuM ane trayodazIne caMdramA e aMdhArAne triSTA nadI oLaMgavAnI ane pachI dazeka mAIlanA caDhANadArA Azare ajavALAmAM palaTAvI rahyo hate. cotarapha agAdha zAMti hatI. ThaMDA 3000 phuTa caDhavAnuM rahe che. ' pavanane susavATa kadI kadI e zAntine sazabda banAvate hate. aDa- dAjhalIMgathI ame savAre 8 vAgye upaDayA. ghuma sTezananI dhAthI paNa kalAka e upAsanA cAlI. amArAM citta uMDI prasannatA bAjue thaIne AgaLa cAlyA. sarpAkAre vahete A raste bhAre vaDe prakalla banyAM; unnata vAtAvaraNamAM cAlu jIvananI AdhivyAdhi manahara lAge che. A rastA upara pravAsa karatAM himAlayane judA judA khuNethI nihALavAne romAMcaka AnaMda prApta thAya che. ghaDimAM gIca jhADI, ghaDimAM khule pradeza; eka bAju nImAM ucA zikharonI hAramALA dekhAya; bIjI bAju dUra dUra kSitijane sparzatA sapATa pradeza najare paDe. vaLI cAnA bagIcA te jyAM tyAM dekhAyA ja kare. AvA mAnA mAcho sudhI vaLAMkaramya parvatamArga upara vicaravuM ane himAlayanI bhavyatAnedharAI dharAIne mANavI e jIvanane eka lahAvo lAgyo. triSTA nadI A amArI moTara uttarottara nIce mArga kAgye ja jatI hatI. evAmAM samIpamAM Avelo khINamAM thaIne vahI rahelA eka jaLapravAha najare paDaze. AMkhamAM kutuhale uchALavA mAMDayuM. jota jotAmAM amArI meTara triSTA nadInA pula AgaLa AvIne ubhI rahI. ahiM amArI AMkhoe je drazya joyuM tenI bhavyatAne zadvArA khyAla Apa muzkela che. cheDe dUra be parvatanI khINamAMthI nIkaLIne vaLAMka letI triSTA nadI triI nadI vahI rahI hatI. tenA nirmaLa vAri pura josamAM deDI rahyAM
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 1-8-55 yAtrA * hatAM. himAlayanuM A eka lAkSaNika dazya hatuM. pravAha sArI peThe UDe hovA chatAM nIcenuM bhUmitaLa spaSTa dekhAya evuM , nirmaLa tenuM pANI hatuM. nIce thAMbhalA vinAne eka moTo pula triSTrAnA banne kinArAne sAMdhI rahyo hate. A dRzya jotAM mana bhAre AnaMda-unmarttA anubhavI rahyuM hatuM. uMcANamAM AvelI saDaka uparathI ame nIce utaryA. kinAre .. goThaNabuDa pANImAM ubhA rahIne hArthapaga dhoyAM, pANI pIdhuM ane navI tAjagI meLavI, jANeke hima tAjetAjuM gaLIne cAlyuM na AvatuM hoya evuM ThaMDu a pANI hatuM. vahetA pravAhane jotAM ane cotaraphanA dRzyane nihALatAM AMkhe - thAkatIja nahotI, mana tRpta thatuM ja hetuM. vismaya ane AnaMdanA Avega vaDe mane chala bharAI gayuM. kAlImapigamAM te jovAnuM hoya te kharUM'. triSTAvelInA A subhaga dazana vaDe ja amAro pravAsa kRtArtha thayo evI lAgaNI ame anubhavavA lAgyA. *ii 15, huM kA kamane ahiMthI ame AgaLa cAlyA. thoDIvAramAM kAlImakheMga pahoMcyAM. kAlImapega, paNa sIlIMgurI sAthe pahelAM ' relve lAInathI joDAyeluM hatuM. AsAmanA chellA dharatIkaMpa vakhate A relve lAIna chinna bhinna thaI gaI hatI.. tyAra pachI e lAInanuM samArakAma karavAmAM AvyuM ja nathI ane hAla mAtra meTara raste ja sIlIgurIthI ahiMA AvavA javAmAM kAma Ape che. kAlImapega TIbeTa ane hiMda vaccenuM-khAsa karIne unanA vyApAranuM-moTuM mathaka che. 1 TIbeTathI UMcI jAtanuM una kAlIma paga Ave che ane temAMthI halakuM, bhAre, kALu, dhoLuM, pILu, bhukharUM, ema . judu jIdda chaNAine A badhuM una gAMsaDIomAM leDhAIne moTA bhAge amerikA nikAsa thAya che. A vepAra karanArI ahiM mAravADIonI be traNa meTI paDhI che. ame AvIja eka peDhInA mahemAna thayAM hatAM. A kAlIma paga havAkhAvAnuM ThekANuM gaNAya che. dArjIlIMgamAM ThaMDI sakhata paDe: ziyALAmAM baraphathI badhuM DhaMkAI jAya. ahiM ThaMDI sAdhAraNa, bhAgye ja barapha paDe ane ema chatAMya himAlayanuM vAtAvaraNa maLeH kalImAMga sArA * hiMdu maMdira * vistAramAM vaseluM zahera che. ahiM TIbeTanA loko vadhAre pramANamAM jovA maLe che. ahiM pahoMcatAM amane sADA agIAra vAgI gayA hatA. utArA mAryuM. sAMja paDavA AvI hatI; bane teTalAM vahelA dArjIlIMga : para gayA, hAthameDha dhAine ravastha thayA, jagyA, ame jarAka ArAma pahoMcavAnuM hatuM. kAlImapAMganI " Ama uDatI mulAkAta laIne ame laIne tAlIma pAMga jovA nIkaLyAM. pahela vahelAM amArA yajamAnane dArjIlIMga javA upaDayA. unane presa je ane TIbeTI unanA bahoLA vepArane khyAla Avyo. '' dArjIlIMga tarapha pAchA pharyA.. . yAra bAda grehAmsa oNpara hAma joyuM. A eka khrIstI mIzana saMsthA sAyaMkALanA samaye triSTAvelI vadhAre AkarSaka lAgatI hatI, che. parvatamAMnA garIba nirAdhAra bALakone khrIstI banAvIne ahiM paNuM ahiM have rokAvAne samaya nahoto. AgaLa cAlyA ane rastAmAM ucheravAmAM temaja bhaNAvavAmAM Ave che ane prastI dharmane e rIte uMcANamAM eka khuNethI ame raMgata nadI ane triSTAnadIne saMgama thata lAvo karavAmAM Ave che. A homanuM ja eka bhavya romana kethelIka nihALyo. raMgata nIlavarNa che; triSTA AchA lIlA raMganI che. A carca hatuM. A camAM remanA prIstI devaLamAM hoya che evI, kAraNe ubhayane saMgama triveNI saMgama je AkarSaka lAge che. samaya raMgaberaMgI kAcanA TukaDAnI cha bArIo athavA te "skrIna' khAsa dhyAna hota te triSTA nadInI bAjue thaIne ame A saMgamasthAna upara kheMce tevI hatI. A cha bArIomAM bhagavAna IzukhIstanA jIvananA jaI zakyA hota ane e darzanIya sthaLane khUba najIkathI nihALI cha prasaMge abhuta rIte AlekhavAmAM AvyA hatA. A citrazailine zakayA hota. paNa atyAre te te saMgamanI kevaLa jhAMkhIthI amAre mojheIka AI' tarike oLakhavAmAM Ave che. tyAMthI AgaLa cAlatAM satoSa mAnavAne hate. rAtre naveka vAge ame daIlIMga paheMcyAM. eka baudhdha maTha ane tenI aMdaranuM maMdira joyuM. A maMdiramAM bhagavAna bIje divase savAre nepALanA rAjAe bAMdheluM, nepAlI DhabanuMbudhdhanI tema ja anya adhidevatAonI bahu moTI ane bhavya mUrtio. na najIkamAM AveluM nAnuM chatAM bhAre namaNu evuM hiMdu maMdira joyu. pachI necarala myujhIyama tarapha gayA ane meTA bhAge A bAju tema ja divAla upara kalApUrNa citrakAma-zke-peInTIMga-ame joyo. masAlo bharIne rAkhelAM jaMgalI prANIo, sarpo, ' pazupaMkhIo joyAM, A bauddha maMdiramAM najare paDatI aneka junI purANI vastuo, aMgreja sarakAranA vakhatanuM gavameMTa hAusa paNa joI lIdhuM. sarasa bhItticitra, tema ja bhAvavAhI mUrtio ApaNuM khUba dhyAna kheMcatI hoya che. Ama chatAM khrIstI carca ke jaina maMdiramAM je sughaDatA ane svacchatA ApaNane jovA maLe che teno ahiM abhAva mAluma paDe che, baudhdha : dharmanA - gurUo jemane "lAmA'nA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. teo paNa meTA bhAge gaMdA ane gaMdhAtA * ahiMthI ame AgaLa cAlyA ane kalA kArIgIrI ane vaNATa udhoga zikhavatI eka insTIyala skulamAM ame gayAM. A skulanI vyavasthA namunedAra hatI. ahiM kapaDAMnA raMgIna TukaDAo vaDe cekakasa DhabanA sundara citro banAvavAmAM AvatAM hatAM. A mAtra kanyAonI ja zALA hatI. ahiM saMkhyAbaMdha oNnane vaNATa tathA kalA kArIgIrImAM rokAyelI joI ApaNane saheje AnaMda thaI Ave che. tyAra bAda kAlIma pagane samagrapaNe khyAla : Ave te mATe tenI AsapAsa ame eka meTuM cakkara , 2, 15 ki bauddha maTha
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana - tA. 1--1pa sAyaMkALanI Azrama prArthanA kaMcanajaMdhAnA zveta zikharonI hAramALA, spaSTapaNe najare paDe ane sAMjanA vakhate ame bIjIvAra vikaTorIyA phelsa tarapha gayA. sadbhAgya hoya te mAunTa evaresTanuM zikhara paNuM kadI kadI ahiMthI koI uMcA sthAna para besIne AthamatA ane pazcima AkAzamAM adhdharathI dekhAya. sUryodaya te thaI cUka hatA, paNa vAdaLAMnAM AvaraNone lIdhe alopa thatAM sUryanArAyaNane zAntipUrvaka nihALyA ane UMDI prasannatA cakSupratyakSa haju thaye nahote. kaMcanajaMdhAnI bAju paNa vAdaLa athavA te anubhavI. jema samudramAM tema ja parvatapradezamAM sUryodaya tema ja sUryAstano dhumAmavaDe DhaMkAyelI hatI. dhIme dhIme sUrya vAdaLenA AvaraNone haThAvIne kaI jude ja himA hoya che, kAraNa ke A bane, prasaMge e upara Avyo ane tene prakAza tarapha relAI gayuM. tyAMnI kaDakaDatI vAtAvaraNa koI avanavI gaMbhIratA dhAraNa kare che, ane kadarata pitAnI ThaMDImAM tenI uSmA bhAre AlhAdaka lAgI, paNa je anupama sUryodaya jovAnI AgavI raMgalIlA pragaTa kare che. AzA rAkhIne ame ATalI jahemata uThAvI hatI te phaLIbhUta na thaI , pAchA pharatAM ame rAmakRSNa Azrama AgaLa rokAyA, ane A divasomAM haMmeza savAre Ama aneka pravAsIo AvatA paramahaMsanI AratI upAsanAmAM bhAga lIdhe. Aje caitrI pUrNimA hatA ane moTe bhAge nirAza banIne pAchA jatA hatA. A adabhuta hatI. caMdra parvatanI eka bAjuethI uce AvI rahyo hate. theDI- dRzya jovA mATe voraMtu bAda AkAza jyAre atyanta nimeLa hoya vAramAM AkhAM pradeza upara tenuM sAmrAjya sthapAvAnuM hatuM. cetarapha ane kSitija pradeza prAtaHkALanA samaya spaSTa dekhAtA adUbhuta zAnti hatI. maMdiramAM cAlI rahelI AratI, ane gavAtI okaTobara mAsa vadhAre anukuLa lekhAya che. jenuM varNana sAMbhaLIne prArthanAmAM ame tallIna thaI gayA. prArthanAnA antabhAgamAM svAmIjI aneka kalpanAo sevelI evo sUryodaya jovA ame bhAgyazAlI na antaranA UMDANamAMthI gAI rahyA hatA. thayA. paNa A varNanane rasathI vAMcatAM vAMcakone mAre nirAza karavA yA devI sarvabhUteSu, mAtRrupeNa saMsthitA / na ja joIe. meM joyuM ke anya vyakitae joyuM-temanA te mATe e namastasyai namastasyai, namastasyai namo nmH|| . sarakhuM ja che. I. sa. 18ra6 mAM prInsIpAla ratilAla mohanalAla yA devI sarvabhUteSu, zani hasvitA , trivedI zeTha aMbAlAla sArAbhAinA kuTuMba sAthe dArjIlIMga gayelA te namastasyai namastasyai, namastasyai namo nmH|| prasaMge teo A sUryodaya jevAne be vakhata bhAgyazAlI thayelA. temanA TevI sarvabhUteSu, zani davena saMsthitA | pustaka "pravAsanA smaraNamAM A anubhavane temaNe bahu sundara rIte namastasyai namassyai, namastasyai namo nmH|| zabdasUrta ahiM te varNanane udhUta karatAM huM AnaMda anubhavuM chuM. A namastasvai, namastasai ne raNakAra amArA antastaLane sparzI apUrNa paramAnaMda rahyo hato ane amArUM citta e mAtRrUpa, zakitarUpa, zAntirUpa prakIrNa noMdha devIne-vizvamAtranI dhAraka cetanA zakitane-maNuta bhAve namI rahyuM hatuM. Aje paNa e namaskAra maMtrone raNakAra kAnamAM guMjato lAge che, varSAnI jamAvaTa 11 ane e prasaMganA madhura smaraNane jagADe che. juna mAsa pasAra thaye; julAI paNa puro thavA Avyo. A Arati upAsanA pUrI thai ane bahAra nIkaLyA. paSAtra 9 vakhate chuTA chavAyAM jhApaTAM sivAya sarakhA varasAdanAM kaI cihane pUrvAkAzamAM TekarInI pAchaLathI UMce AvI cUkyA hatA. ane samasta dekhAtAM nahotAM. muMbaInI jevI sthiti evI ja gujarAta ane saurApradezane rUperI raMge raMgI rahyo hate. mana bAhyAntara prasannatA vaDe khUnI hatI. varasAdane abhAva athavA te kheMca darekanA manamAM cintA ' praphulla hatuM. dharmazALA para pahoMcyA ane vahelI savAre sADAtraNa pedA karI rahI hatI. anAja ane anya vastuonA bhAva vadhatA jatA vAgye uThIne dArjIlIMgathI nava mAIla dUra AvelI TAIgara hIla upara hatA. AgAmI dukALanI bhaDaka dilane satAvI rahI hatI. evAmAM "suprasiddha sUryodaya jevA javAnA hatA tene mATe taiyArI karIne suI gayA. julAI mAsanI 25 mI tArIkhathI muMbaI upara medha rAjAnI kRpA - utarI che ane anyatra paNa ocho vadhate varasAda AvyAnA zubha - TAIgara hIla upara sUryodaya samAcAra chApAomAM camakI rahyA che ane varasAdane lagatI cintA * savAre sADA traNa vAgye nakkI karelI meTare dharmazALA samIpa hAla turata osarI gaI che. AvIne ubhI ane ame garama vastromAM sajja thaine TAIgara hIla muMbaImAM varSo stunI purI jamAvaTa thaI cukI che. AkAza tarapha javA upaDayA. pazcimAkAzamAM pUrNimAne caMdra prakAzI rahyo hato, covIse kalAka ghanaghora rahe che ane vAtAvaraNamAM varSanuM gAMbhIrya vyApI ane cetaraphanA pradezane ane amArA dilane ajavALI rahyo hate. rahyuM che. rUtuonI cakramALA eka sarakhI cAlyA kare che. sAdhAraNa cotarapha pArAvAra zAnti hatI. tyAnuM nAnuM jagata kaDakaDatI ThaMDInA rIte eka setunuM anya rUtumAM thatuM parivartana ApaNe ekAeka anu. kAraNe stabdha banI gayuM na hoya ema ghera nidrAmAM nimama hatuM. bhavatA nathI. zIyALo puro thavA Ave; ThaMDI dhIme dhIme ochI thAya; sUryodaya Aje amane jovA maLaze ke kema te viSe amAruM mana garamI dhIme dhIme vadhe. AthI AsapAsa daSTigocara thatA pradezamAM jAtajAtanA tarka vitarka karI rahyuM hatuM. ghuma sTezanane vaTAvIne ane koI mahatvano pheraphAra thate mAluma paDatA nathI. enuM eja AkAza AgaLa cAlyA. TAIgara hIlanA nAkA AgaLa pahocyAM. ahiMthI bAkI ane enuM eja bhUmitaLa; ene eja zAnta svastha samudrapaTa ane rahela caDhANa vadhAre vikaTa hoine ame meTaramAMthI utarI page cAlIne enA eja sukA TekarA TekarIo ane jhADapAna. paNa comAsuM AvyuM caDhI gayA. TekarInI Toca upara reIlIMgavALA eka uce cetare bAMdheluM ke nATakamAM jema dRSya badalAI jAya tema AMkhanA palakArAmAM sarve kAMI hatuM ane te upara besavAnA bAMkaDA hatA. ame upara gayA ane ekAeka palaTAtuM dekhAya che. svaccha AkAza vAdaLathI chavAI jAya che; amArAmAM koI beThAM, keAI ubhA rahyAM. bIjA paNa aneka strIpurUSe samudranA uchaLatA parvata samA jAo josabhera kInArA sAthe athaDAya . A hetuthI prerAIne tyAM ekaThA thayAM hatAM. sau koI ekITaze che. divasa bhukharA lAge che, ane rAtane aMdhakAra vadhAre gADha bhAse pUrvIkAza bhaNI joI rahyA. ApaNI bAju karatAM A bAjue sUryodaya che. nadI nALAmAM pANI khaLakhaLa vahevA lAge che ane pahelAM suku eka kalAka vahelo thAya che. savAranA sADA cAra lagabhaga thayA hatA. hatuM tyAM badhe lIlI hariyALI patharAI jAya che. kudaratamAM navuM yauvana pUrva dizAnA AkAzamAM uSAne udaya thaI cUka hatA; dhIme dhIme pragaTe che ane sarvatra AnaMdane, ullAsa, praphullatAne anubhava thAya ajavALuM vadhatuM cAlyuM. arUNune udaya thayo, paNa kamanasIbe pUrvAkAza che. A rIte varSo rUtu bAhyAntara jIvanamAM nAnI sarakhI krAnti pedA kare vAdaLothI chavAyeluM hatuM utara dakSiNa bhAga paNa dhudhaLe hate. sAme che ane sRSTine navI tAjagI bakSe che. AvI anupama varSArUtunuM moTAM girizikhare DokIyAM karI rahyA hatAM. AkAza cepyuM hoya te ApaNe antarathI abhinandana kadIe ane te dvArA pragaTa thatA abhi- , " ugatA sUryanI ahiM apUrva tejalIlA jovA maLe. eka bAjue nava sRSTisaundaryanuM bane teTaluM anupAna karIe.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-55 prabuddha jIvana maMgaLamaya zikharamIlana mahAzaye koI paNa saMyogomAM ekameka sAme zastra ugAmI na ja zake che amerikA-yunAITeDa sTeTsanA pramukha janarala AIjhanahAvara, evI zradhdhA ApaNe keLavIe. duniyAnA bhAvamAM zuM lakheluM che te te raziyAnA mukhya pradhAna mArzala batrenIna, IMglAMDanA mukhya pradhAna sara kANuM kahI zake tema che.? paNa e viSe koI zaka nathI ke duniyA enthanI iDana ane phrAnsanA mukhya pradhAna messara eDagara phoraduniyAnA mAthe jhajhumatA vizvayudhdhane bhaya bahu dUra ThelAya che; AsapAsanuM A cAra pramukha rASTranA mukhya sUtradhAra jInIvA khAte gayA : julAI vAtAvaraNe bhAre haLavuM thayuM che, jemAM hAlatAM cAlatAM aNuzastranI mAsanI 18 tArIkhathI 23 mI tArIkha sudhI maLyA ane AjanI dhamakI ApatA hatA teo Arje zAntipUrvaka, svasthatApUrvaka, viveka duniyAnI zAti jokhamAvatA ati mahatva dharAvatA rAjakAraNI praznonI ane bhAvapUrvaka vATAdhATa karavAnI bhUmikA upara AvyA che. A ja temaNe kramazaH khUba vigatavAra carcA karI, AlocanA karI, kyA praznamAM AgevAne kadi yudhdhatatpara nahi ja bane ema kema kahevAya ? paNa kiANu kANu kayAM sudhI ekamatI dharAve che ane kayAMthI judA paDe che sAthe khAdhuM, pIdhu, mahAbate anubhavI, hasyA, khelyA ane gaMbhIra carcAo A saMbaMdhamAM paraspara spaSTatA karI, hasatA maLyA, hasatA vAta karI paNa jemaNe sadbhAva ane saujanyapUrvaka karI temanA mATe yudhdha tarapha ane hasatA hasatA RA paDayA. AvuM maMgaLamaya zikharamIlana daniyAnA mahuM pheravavuM e have sahelI vAta nathI. A zubha mIlananuM sIdhuM. ItihAsamAM eka apUrva-abhUtapUrva-dhaTanAsamuM nirmANa thayuM che. tenuM ane saceTa 'e pariNAma AvyuM ja che ke Aje yudhdhanI paribhASAnuM jeTaluM mahatva AMkavAmAM Ave ane tene jeTaluM abhinandana ApavAmAM sthAna vATAdhAToe lIdhuM che ane nATa, seTe, I. DI. sI. ke varase. Ave teTaluM ochuM che. peTanI sthiti rajoriyAmAM saMdharavA lAyaka bhaMgAra mAla jevI hAla turata ATalA TuMka samayanA mukta hAsya thaI che. sthAyI zAnti ane mIlanamAM duniyAnA badhA praznone zAzvatI tarapha duniyAe Aje nIkAla AvI jAya e zakaya eka virATa pagaluM bharyuM che. nahotuM. evI AzA kadi koIe ciraMjIva zAntinI AzA sevI nahotI. A mIlana darami Aje punarjIvita thaI che, thAna jarmanInuM ekIkaraNa, duniyAnI sIla upara madhura yuropanI sahIsalAmatI, niHzastrI zAntinuM smita pharakI rahyuM che. karaNa ane yuropanA pUrva pazcima AmIna1 : ' ' vibhAgamAM AvelA dezamAM paraspara gevAsaMbaMdhe bhArata sarakAre saMparkavikAsa-Ama yuropanI karelI gaMbhIra jAherAta sulehazAnti sAthe saMbaMdha dharAvatA govA saMbaMdhamAM tAjeprazno pUratI temaNe potAnI taramAM bhArata sarakAra taraphathI carcA maryAdita karI hatI. A atyanta mahattvanA ane duragAmI * ' cAra prazno upara paNa koI seksa pariNAma nIpajAve e eka nirNaya upara AvI zakAyuM nathI. sidhdhAnta sthApita karavAmAM Ama chatAM paNa ekamekanA Avyo che. bhArata sarakAra jaNAve daSTibinduonI bhAre nikhAlasa che ke "pacugala govAne kabaje tApUrvaka spaSTatA thaI zakI e karIne beThuM che te hiMdamAM ochuM AvakAradAyaka nathI. prastuta sthApavAmAM Avela rAjyazAsa" bAbatene zAntipUrvaka vATAghATa namAM dakhalagIrI karavA barAbara dvArA nikAla Aje nahi te che ane koIpaNa bIjI. rAjyaAgaLa upara lAvavo ja che sattA AvI dakhalagIrI karaze evA niradhArapUrvaka teo sukhada te te paNa hiMdanA rAjyahastadhUnanapUrvaka hasatA meDhe 2 zAsanamAM dakhalagIrI karavA paDayA che. aupacArika tema ja barAbara lekhavAmAM Avaze." anaupacArika aneka meLApa Aja sudhI bhArata A cAra vyakitavizeSe vacce mArzala batrenIna : janarala ojhanahAvara, sarakAra, pigalanA zAsako goThavAyA: bhejanasamAraMbhe thayA; vArtAvida paNuM sArA pramANamAM sadhAyo. dIva, damaNa ane govAne pheMca zAsako mAphaka samajutIbhaya nIkAla cha divasanA mIlana daramiyAna ne koIe AMkha lAla karI ke na koI lAvaze e AzApUrvaka, pUrI kaTI thAya evI khAmeza dhAraNa karIne uMce sAde belyuM. AvuM A maMgaLamIlana bhAre AzAspada bhAvInI AgAhI Ape che. beThI hatI, ane hiMdamAMthI jatA satyAgrahIonuM thaI raheluM pAzavI damana Aja pAnA upara "TAImsa opha InDIA 'nA saujanya UMDA antaHkSobhapUrvaka nihALI rahI hatI. paNa jema jema bhArata suleha pariNAmarUpa janarala AIjhanahovara ane mArzala balbanInanI zAntibharI vATAdhATonI vAta karatuM jatuM hatuM tema tema picugalanA saMyukta chabI ApavAmAM AvI che. tenI aMdara cirakAlIna mitra zAsaM damanane karaDe vadhAre ne vadhAre jozapUrvaka niHzastra satyAgrahIe mAphaka A banne sUtradhAre bAjubAjue khurazI upara beThA che sAme vIMjhaye jatA hatA, ane duniyAbharamAM bhArata virUdhdha asatyabharyo, bannenA meDhA upara mIThuM nikhAlasa hAsya jhaLakI rahyuM che ane pracAra karyo jatA hatA. dhIrajanI paNa hada hoya che. chevaTe bhArata ApaNu sarvane-AjanI duniyAne-abhaya ApatA hoya ema hAtha ' . . sarakArane upara jaNAvyA mujabanI gaMbhIra jAherAta karavI paDI che. uMce karIne teo ApaNane belAvI rahyA che. gaI kAla sudhI keTara A jAherAtanI je haju paNa pocuMgala avagaNanA kare te tenuM lekhAtA A be pratipakSIomAM mAnavatAnuM-sauhArdanuM-ekasarakhuM mIThuM eka ja pariNAma Ave ke bhArata sarakArane polIsa pagaluM levAnI jharaNuM vahI raheluM ApaNI najare paDe che. A chabIne-A citrane pharaja paDe. dharamAM paDelA DAkune Akhare baLajorIthI kADha paDe tevI ja ' zakita sthApanAnA pratIka tarIke ApaNe lekhIe ane A baMne rIte pArTugalane hiMdanI bhUmi uparathI upADIne bhArata sarakAre samudrarzAyI
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 prabuddha jIvana karavu rahyuM. uparanI bhUmikA upara levuM paDanAra A pagalAne kAI Akramaka pagaluM kahI nahi zake. hajI paNa AzA rAkhIe ke poTu gala lAjabhera potAno kabajo dIva, damaNa ane gAvA uparathI uThAvI leze ane zAntine varelA bhAratane azAnti pedA kare evuM pagaluM bharavAnI krUja nahi pADe. adhIrA banelA geAvAnA satyAgrahI ane gAvA- AjhAdInA vAMcchuko bhArata sarakAranI A jAherAtathI vizvAsa anubhavaze ke bhArata sarakAra have lAM samaya niSkriyatA sevI nahi ja zake.bhautika ane AdhyAtmika unnati 2 "ekI sAthe AdhyAtmika ane bhautika unnati thaI zake kharI ?" e praznanA javAbamAM vinAkhAjI jaNAve che ke AdhyAtmika unnati ane bhautika unnatimAM kazA virAdha nathI, balke banne maLIne eka ja vastu bane che. mAnI le ke ApaNe kAika bhUkhyAMne mATe temane khAvAnu maLe tevA prabaMdha karI dIdho. temane rAjagAra apAvyo, eTale bhautika unnati to spaSTa thaI ja ane enI sAthe sAthe adhyAtmika unnati paNa thai, kema ke, khIjAne mATe mahda ApavI e maoNTu dha kAya che ane ethI citanI zuddhi thAya che. mAnI le ke ApaNe khImAronI sevA karI. khImAra sAjA thaI jaze ane dezanA kAryamAM lAgI jaze. eTale bhautika unnati jarUra thaze, paraMtu enI sAthe sAthe janasevA karavAthI ciM-tanI zudhdhi thAya che, eTale adhyAtmika unnati paNa thaze. A vAta jema vyakitaone lAgu paDe che, tema samAjane paNa lAgu paDe che. mAnI lo ke hindustAna ema vicAre che ke, ame khIjA dezone lUMTIne amArA dezane samRdhdha banAvIzuM. - tyAre tatkALa dekhAvanI bhautika unnati sAthe AdhyAtmika patana thaze, paNa adhyAtmika patana thaze tyAM bhautika unnati paNa vadhu divasa TakI nahi zake. pachI dezadezanI vacce laDAI zarU thaze ane tenu pariNAma bhautika avanatimAM ja Avaze. A rIte bhautika unnati ane AdhyAtmika unnati vacce ghaNA ja nikaTanA saMbaMdha che e ApaNe kharekhara samajI laie." Ama bhautika unnati ane AdhyAtmika unnati vacce ghaNA aMtalaganA sabaMdha hovA chatAM ApaNe tyAM evI aneka ekAntavAdI vicArasaraNI pracalita che--dA. ta. vedAntI tarApathI, zrI kAnajI muninA anuyAyI--jee bhautika unnatine kazu mahatva ApatA nathI, athavA te bhautika unnatine AdhyAtmika unnatinI kevaLa virodhI mAne che ane tenuM durlakSya karavAne upadeza Ape che, AvI vicAraNA dharAvatA bhAI bahena vinobAjInA upara ApelA javAbane gaMbhIratAthI vicAre ane temAMthI sAra grahaNa kare. paramAnaMda (zikhara-mIlananI pIThikA : pRSTha naM. 63 thI cAlu ) sadbhAgye chellAM be varSa daramiyAna duniyAnI AbehavA sudharatI cAlI che. kArIAmAM temaja InDAcAinAmAM yudhdha sthagita thai zakayu che; phArmAMsAmAMthI dAvAnaLa saLagatA saLagatA aTakI gayA che; sTelInanA javA khAda raziyAnI nItimAM temaja valaNamAM pheraphAra thaI rahyo che; yugoslAvI sAthe raziyAnuM samAdhAna bharyuM vaLaNa pedA thayuM che; esTrI tathA jApAna svataMtra thayAM che ane jarmanI paNa ekatra thavAnI aNI upara che. A suleha zAnti ane zAzrvatI--securitynI AkheAhavA pedA karavAmAM hiMda ane tenA pramukha sUtradhAra javAharalAla naherU bahu mahatvano bhAga bhajavI rahela che e khInA ApaNA mATe AnaMdajanaka temaja gauravaprada che. cIna ApaNane sArI rIte anukULa che. tyAMnA mukhya pradhAna cAu--ena-lAI zANapaNanI mUrti che. iMglAMDa ane phrAnsane ApaNI A zAntisAdhanAmAM ADakataro paNa sAro evA TUMkA che. eziyAmAM khUNe khUNe jAgRti camakI rahI che. yuropanA hakUmatapriya ane saMsthAnavAdI rASTroe paNa Aja sudhInuM vaLaNa have badalye ja chUTakA che, AphrikAnI upekSA karavI have paravaDe tema nathI. amerikA pachAta dezane uMce AvavAmAM ThIka ThIka madada karI rahela che. Aja hajI ApaNe ema kahevAnI sthitimAM jarUra tA. 1-8-55 nathI ke A duniyA uparathI yudhdha sadAne mATe nAbuda thayuM che. paNa eTaluM te cokkasa lAge che ke Ajane tabakake yudhdha jarUra Ave ThelAyu che. AvA daza varSa paNa jo yudhdha vinAnAM pasAra thAya teA paNa ApaNA mATe ghaNuM che. yudhdhanu dUra ane dUra javuM e ja yudhdhanI Atmantika nAbudI karavAmAM bhAre madadarUpa bane tema che. Aje amerikA mAMge che (1) raziyAnI eDI nIcenA deza pelAnDa vagerenI mukti (2) raziyAthI anya prakAranI samAjaracanA dharAvatA dezomAM dakhalagIrI ane vIkhavAda pedA karatI kAmInakAma - raziyA saMcAlita AntararASTrIya sAmyavAdI saMsthAnuM visarjana ane (3) janInu svataMtra ekIkaraNu, raziyA mAMge che (1) nATA eTale uttara ATalAnTika rASTronI saMsthA, seTA eTale ke paisIphikanA phIlIpAinsa vagere pUrva pradezAnI saMsthA ane I. DI. sI. eTale janIne antagata karatA yuropanA pazcima rASTranI saMsthA--A traNe saMsthAe ke je raziyAnA AkramaNanA sAmanA karavAnA lakSyapUrvaka ubhI karavAmAM Avela che tenuM visarjana ane (2) AkhA yurApanI zAnti ane sahIsalAmatIne surakSita rAkhe evI eka yuropavyApI saMsthAnuM nirmANu, potAne anukuLa zaratA ane samajutIpUrva kanu jarmanInuM ekIkaraNa karavAne paNa raziyA have taiyAra che. A saMbaMdhe IMglAMDanA mukhya pradhAna enthanI jIMDane ceAsa yojanA raju karI che. A yojanA uparanI vizeSa vATAdhATAmAMthI, sabhava che ke, sarva pakSAne mAnya evA jarmanInA ekIkaraNanA ukela nIkaLe. tAjetaramAM hiMdanA mahAamAtya paMDita javAharalAla naherU raziyAnA pravAse jaI AvyA ane bhArata ane raziyA ubhaya taraphathI saMyukta nivedana bahAra pADavAmAM AvyuM te paNa eka agatyanA banAva che. tyAMnA lokoe naherUne je umaLakAbharyAM AvakAra Apyo te kevaLa svayaM prerita hatA emAM kAI zaka nathI. raziyAnI prajA mATe A pahelA ja prasaMga hatA ke jyAre sAmyavAdI nahi evA dezanA eka AgevAna netAnI ATalA najIkamAM AvavAnA avasara e prajAne prApta thayo. raziyA ane bahAranI duniyA vacce je abhedha paDado hatA te A ghaTanAthI thoDo uMcakAyA che ane hiMdanI sakriya tasthatAnI nitinI ane niHsvArtha zAntisAdhanAnI raziyAne temaja anya dezone pUrI pratIti thaI che. hiMdu A rIte upara jaNAvela parasparavidhI e bleka--vartula-vacce samanvaya ubhA karatI madhyavartI kaDInu kArya karI rahela che ane zAntine jhaMkhatI duniyAnI prajA javAharalAla upara bhAre AzAnI mITa mAMDIne beThI che. A pIThikA upara racAyaluM ane Aje . gatimAna baneluM cAra mahAna rASTranA sUtradhArAnuM zikhara mIlana keTalu mahatvapUrNa che tenA A vihaMgAvalokana dvArA Apane huM kAMika khyAla ApI zakayA hAuM te AjanI mArI mahenata lekhe lAgI ema huM samajIza. cImanalAla cakubhAi zAhu sva. maNibhAInI smRtimAM tA. 25-7-15 ne seAmavAranI rAtrinA navA vAgatAM sayuMkta jaina vidyArthIgRhanA niyAmaka paDita sUrajacaMdra DAMgIMchanI adhyakSatA nIce chAtrasayanI prAdhanA sabhA bhuvanamAM maLI hatI. prAthanA thayA bAda vidyArthIgRhanAM sthApaka svargastha zrIyuta maNilAla mAkamacaMda zAhanI puNyatithi nimi-te chAtrasaMdhanA adhyakSazrIe temanA jIvananI tejasvI jhAMkhI ApI hatI. temanI sAmAjIka aikayanI bhAvanA, zikSaNa pratyenI lAgaNI ane pratyeka saMpradAya viSe samAna AdaranI asAdhAraNa vRtinA asarakAraka khyAla ApyA hatA. chAtrasaMdhanA sabhyoe AjanA puNya divase sAmudAyika rUpathI temanI smRtimAM zraddhAMjali arpita karatAM evA saMkalpa pragaTa karyo ke temanA niSTi AdarzothI prerita thaIne, paraspara baMdhubhAvathI amArA jIvanane sadRSTithI vikAsanA pagale laI jaIzuM. 8
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ . nA tA. 1-8-1pa prabuddha jIvana aliptI mahAkAva karAvanArI niNa yAdI sImAma svadharma paradharma adharma ke tarata dekhAI Ave che, tethI tenAthI te dUra rahe che, paraMtu paradharma dharmarUpa dekhAte hovAthI sAdhaka je sabhAna na hoya te te tarapha - ( jagannAthapurI khAte sarvodaya saMmelana bharayuM. te divasamAM kheMcAI javA saMbhava che. tA. 26-3-55 nA roja sAyaMkAlIna prArthanA prasaMge zrI vinobAjIe ', " lakSmaNanuM udAharaNa : ' ' kareluM eka lAkSaNika marmasparzI pravacana nIce ApavAmAM Ave che. . ' ' . taMtrI), rAmacaMdrajIe jyAre vanavAsanI taiyArI karI tyAre lakSmaNe paNa sAthe ' ' ' sArAye bhAratavarSamAM grAmyajanonI sevA karanArA sevake sarvodaya javAne niradhAra karyo. svajanoe emane samajAvyA ke "dharamAM rahIne samAja saMmelanamAM ekatra thAya che. A sevaka tarapha huM sAdhakanI pitAnI sevA karavI e tAro dharma che." pitAnI sevA karavA rahevuM ke dRSTie jouM chuM, eTale emanI saMkhyAnA vattA-ochA5Na upara dhyAna bhAInI sevA karavA javuM e prazna lakSmaNa sAme upasthita thayo. AvA A prasaMgee sAdhakanI dharmabuddhi-vyavasAyAtmaka buddhi-nI kasoTI thAya che. nathI ApatA. chatAM sAdhakonI saMkhyA dina pratidina vadhatI jAya che e khuzI thavA jevuM che. ' ' "dharmanI jyAre kasoTI karavAmAM Ave tyAre ochA vattA lAbhanuM, * sAdhaka ane darzana sagati , , pramANe nathI jovAtuM, ke koNa moTuM ane koNa nAnuM te paNa che. A sevakenI sevAkAryanI zakita saMkhyA upara virbhara nathI; nathI jovAtuM. jemAM eka keTanI kharIdI karavI hoya te jADe paNa temanI sAdhakavRtti upara nirbhara che. sAdhakane pitAnA mana taraphanuM pAtaLo nathI jovAnuM paNa zarIrane baMdhabesate thAya che ke nahi jokhama sauthI vadhAre hoya che. jenuM mana nabaLuM teNe durjananI te jovAya che tema pitAnI sevA zreSTha ke bhAInI sevA zreSTha tene sebatathI dUra rahevuM joIe ema sAmAnya rIte manAya che. paNa trAjavAmAM tela karIne dharmane nirNaya nahote thaI zakate. lakSmaNe pitAnI vyavasAyAtmaka buddhine Azraya lIdhe, ane nirNaya karyo ke sAdhakanuM mana eTaluM badhuM nabaLuM huM nathI mAnatA ke jethI mAre temane duSTa sabatathI dUra rahevAnuM kahevuM paDe. je sAdhaka che tenuM mana atyAre dazasthanA putra tarIkenI nahi paNa rAmanA bhAI tarIkenI mArI. svabhAvathI ja sajjanatA tarapha rucivALuM hoya che. kadAca je te kaI pharaja che. A pramANe rAmane bhAI ke dazarathane putra, bemAMthI ke dharma svIkAre tene nirNaya karavAno prasaMga Ave tyAre eka meTuM durjananA sahavAsamAM AvI jAya to tenA tarapha, te arUci nathI dharmasaMkaTa khaDuM thaI jAya che. te samaye manuSyanI vyavasAyAtmika buddhi keLavate paNa eka sevAnuM kSetra maLI gayuM ema mAne che. sAdhakane samyak nirNaya ApavAvALI thAya che. A kAraNe ja gItAmAM je uttama durjana taraphane kaI bhaya nathI. balake agara jo koI durjana durjana ja nirNaya ApI zake che evA sthitaprajJane uttama Adarza tarIke svIkAryo. rahevA IcchatA hoya te tene sAdhakanI saMgatine bhaya kharo. eTale.. paradharmathI bacAvanArI nirNayazakita durjananI sebatathI dUra rahevAnI sAdhakane bahu agatya nathI. koI mahApurUSa atyaMta dhyALu hoya te te bhakata kahevAya che. . . . svajana-saMgati , aliptapaNe kAma karanAra koI sAdhaka karmayogI kahevAya che. jagatanAM, A , paNa sAdhakane je saMgatithI bacavAnuM che, jenA sahavAsathI vividha viSayanuM ciMtana karanAre koI zreSTha purUSa jJAnI kahevAya che. khAsa sAvadhAna rahevAnuM che te te che svajana saMgati. svajane tenA citanI samatA rAkhavAvALA kaI yogI kahevAya che. Ama karma pratye je prema rAkhe che te prema banne vacce eka prakAranuM baMdhana banI karavAnI zakti, thALatA, jJAna, ciMtanazakita, citanI samatA vagere jAya che. A prakAranuM baMdhana jyAM pela thayuM tyAM mithyA kartavyanI guNenuM mahatva che, paNa A badhAthI vadhAre ucca guNa che "nirNayabhAvanA citta upa ArUDha thaI jAya che. A kAraNe ja sAdhakane prema zakti. uparanAM badhA guNone upaga che, chatAM jenAmAM nirNayazakti, ane niritAnI sAthe anAsakitane upadeza ApavAmAM Ave che. che te sthitaprajJa kahevAya che. tenA guNa ApaNe sau sAdhako dararoja . svadharma jJAna ane sarva sAthe ekarUpatA gAIe chIe. mahAtmA gAMdhIjIe ApaNane zIkhavyuM che ke je potAne , ApaNu aneka svajano mitra bhinna bhinna kSetramAM kAma karI AvI nirNayazakita prApta na thaI hoya te je purUSane te zakti rahyAM che, aneka pakSamAM vaheMcAI gayAM che. te badhAnI sevA karavI e prApta thaI che tene zaraNe javuM te sAdhakane dharma che. je sAdhakamAM : ApaNuM kartavya che, badhA sAthe premathI rahevuM te ApaNe svabhAva che, nizcayarUpiNI buddhi hoya te te svAvalaMbI rahI zake che. je tevI chatAM sAthe e paNa kharuM ke emanA sahavAsamAM rahevAthI sarvAhAni sAdhakamAM na hoya te jenAmAM te zakita hoya tevA purUSano Azraya thavAnI saMbhAvanA che te lakSa bahAra rahevuM na joIe. mahAtmA gAMdhI- svIkAravAthI paNa rakSA thaI zake che. paraMtu je sthitaprajJa nathI ane jInA prayANa pachI emanAM aneka sAthIo ane anuyAyIo judA sthitaprajJane Azraya paNa jene maLe nathI tevI vyakitae chevaTe judA pakSamAM vaheMcAI gayA che. Ama je vaheMcAI gayA, emanA mana IzvaranuM zaraNa svIkAravuM ghaTe che. bhagavAne prajJAzakita ane zraddhAne paNa judAM thaI gayAM, jemanAM mana judA nathI paDayAM teo paNa eka- mahimA gayA che te A kAraNe je, bhagavAne kahyuM che ke jenAmAM. bIjAthI alaga te rahe che ja. paraMtu sAdhake koinI sAthe durIbhAva prajJAzakti nathI ane anyamAM prajJAzakta che ke nahi te samajavAnI na rAkhavuM joIe, sau sAthe snehabhAvathI vartavuM joIe. badhAM sAthe paNa zakti nathI te AtmA saMmayAtmA kahevAya che. evA saMzayAhaLImaLIne rahevAnuM ane hulyanI ekatA sAdhavAne sAdhakane dharma che. tmAthI dharmakArya thaI zakyuM nathI. te sthitaprajJanA lakSaNa, je ApaNe A ekarUpatA sAdhavA chatAM buddhipUrvaka svadharmanuM jJAna saMtata jAgRtta roja gAIe chIe te samajIne aMtaramAM utAratA jaIe te dhIre rAkhavuM atyaMta Avazyaka bane che. dhIre nirNayazakita Apa meLe AvI jaze. jo ApaNumAM nirNayazakti bhaya adharmane nahi paNa paradharmane ' ' ' che te ApaNe paradharmathI bacya samajavA paramAnaMda . sarvodaya vicArane mAnavAvALA hamezA koIne koI sevAkArya mAM ' viSaya saci. nimagna raheze. paNa te sAthe emanAmAM e viveka he joIe ke je yAtrA-satyanI, saundaryanI sevAkArya thAya te samAjaparivartanamAM upayogI hoya. yathAzakita sevA sundarama : 6.1 zikhara--mIlananI pIThikA karavA chatAM janazakita nirmANa karavI te e sevAne uddeza have joIe. cImanalAla zAha 63 mArI yAtrA ' jo A prakArane viveka jAgrata nahi hoya te saMdhaka ekAca nahi thaI paramAnaMda 64 : prakIrNa noMdha : varSonI jamAvaTa, zake ane aNajANatA paNa anya mArge cAlyA jaze. tethI ja bhaga-. paramAnaMda 66 maMgaLamaya zikharamIlana, govA saMbadhe vAne gItAmAM kahyuM che ke "vyavasAyAtmikA buddhi : hevI joIe. bhArata sarakAre karelI gaMbhIra jAherAta vyavasAyAtmikA buddhi arthAt nizcayarUpiNI buddhi sAbuta haze te rakSaNa svadharma, paradharma adharma - vinobAjI 68ka thaze. sAdhakane adharma eTale bhaya nathI eTale paradharmane che. adharma mahAtmA jyotirAva phule ' . ' ratilAla desAI 68 kha denA ja
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 kha prabuddha jIvana tA. 1-8-papa mahAtmA tirAva phule " ane sleTa-pena choDIne hAthamAM pAvaDo ane kharapaDI laIne bAgamAM kAme lAgavu paDayuM. [ mahArASTranA eka sudhAraka hastha saMtane TUMka paricaya ] paNa jyotirAvanuM nasIba jora kare. temanI pADozamAM rahenAra - strIo, dalita, patita, abhaNe, majura, kheDUta vagere du:khI gArabega munazI ane lejhara sAhebanuM dhyAna enA tarapha gayuM. jananI sevAmAM potAnuM AkhuM jIvana vitAvanAra jyotirAva phule eka musalamAna ane bIjA khristI, temanI mahenatathI jyotirAva karI mahArASTranA eka karmavIra saMta puruSa thaI gayA, nizALe beThA, paNa vaLI pAchI eka muzkelI naDI; tenI uMmara tyAre ' janma, kuLa, mAtApitA 'paMdara varSanI ane besavAnuM nAnAM bALako joDe ! tene bhAre zarama temane janma 1857nA baLavAthI 30 varSa pahelAM sane AvavA lAgI. paNa bhalA zikSake Ane teDa kADhaye ane ene sIdhe 1827 nI sAlamAM, mahArASTranI khaDatala dharatImAM thayo hato. temanuM pahelI aMgrejInA vargamAM besADo. jyoti bhaNataramAM evuM lAgI gAma sAtArA jillAnuM kaDaguNa nAmanuM nAnuM sarakhuM gAmaDuM. temanA gaye ke ekavIsame varSe sAtamI aMgrejI pAsa karI tyAre ja jaMpyA. pitAnuM nAma goviMdarAva ane mAtAnuM nAma cimanAbAI pitA bhAre jyotirAvane kasaratane bhAre zekha; pite te niyamita kare che, niyama pALavAvALA ane mAtA paNa sadAya zAMti ane zIlathI zebhatAM. sAthe sAthe bIjA chokarAone paNa bhegA karIne emane kasarata karAve. koInuM kAma karavAmAM evAM hoMzilAM ke badhAyane emanA upara heta jAge. vAMcavAne paNa- ene khUba rasa. abhyAsanAM pustako uparAMta e ghaNuM emanA kuTuMbanI mULa aTaka gere, paNa pUrvajoe phUlonA hAra- ghaNuM vAMce. A vAMcanathI ene eka tarapha dezabhakitane pATha maLe, * gajarAne vepAra karatA hovAthI te "le' kahevAyA. teonI jAta to bIjI tarapha mUThIbhara lo AkhA lokasamUha upara sarasAI meLavIne mALInI. A jAta ucca varNanA lokonI daSTie halakI gaNAya. badhAne du:khamAM DubelA rAkhe che e vAtanuM paNuM bhAna thayuM. emanuM nAma jyotirAva, paNa emanAM sevAkAryothI loke emane jyotibA - eka kahevA prasaMga evA mAna ane hetasUcaka nAmathI belAvatA. A arasAmAM UMcavaNanI johukamIne jyotirAvane eka bhAre jyotirAva nava mahinAnA thayA tyAM temanAM mAtA cimanAbAI kaI jAtaanubhava thayo. tenA brAhmaNa mitranAM lagna. mitre khUba svargavAsI banyAM. maratAM maratAM emaNe pitAnA pati goviMdarAvane Agraha karyo eTale premathI kheMcAIne jyotirAva lagnamAM hAjara thaye. bhalAmaNa karI ke "mArA jyotine barAbara sAcavaje." ane goviMdarAva paNa tyAM jue te judo ja raMga ! leka ghUsapUsa karavA lAgyA ke paNa evA TekIlA ke bAkInI AkhI jiMdagI emaNe vidhura rahevAnuMbrAhmaNanA lagnamAM te zudranuM zuM kAma ? zuM brAhmaNapaNuM rasAtaLa javA pasaMda karyuM, paNa pharI lagna na karyo. pitAnuM A khamIra ane beThuM che ? koIke te gALa daine ke mAra mArIne bhagADI mUkavA mAtAnAM zIla ane sadAcAra jyotibAne bahumUlA vArasarUpa thaI paDayAM. sudhInI paNa vAta karI. chevaTe eka zANA gRhastha samajAvIne ene enI asara emanA AkhA jIvana upara thaI. geviMdarAve vicAryuM gharabheguM karI dIdhe. paNa jyotirAvanA dilamAM tyArathI jANe Aga mA vagaranA chekarAnI saMbhALa koNa rAkhaze? ane ghaNo vicAra karyo lAgI gaI. UMca-nIcapaNanA aniSTane emane e sakhta bedhapATha " bAda emaNe eka dAI rAkhI. dAI paNa kevI ? jANe pasAdAIne avatAra maLe, ke emaNe jIvana sudhI enI sAme jhajhUmavAno saMkalpa karI lIdho. hetabharyo dUdha pAine eNe sagA dIkarA karatAM savAyA bhAvathI patirAvane moTA karyA. ane jyotirAve paNa janasevAmAM pitAnuM AkhuM chokarIonI nizALanI sthApanA jIvana dharabI daine dhAImAnA dUdhane UjaLuM banAvyuM. bhaNatara te hajI hamaNAM ja pUruM thayuM che, ane uMmara paNa vidyAbhyAsa mAMDa ekavIsa varasanI che. paNa jyotirAvane lokasevA karavAnA kevA kevA deha eka varSa pahelAMnA samayamAM bhaNatara te nAmanuM ja. vicAra Ave che. enuM karmavIra mana paNa jANe ene sevAnA kAme temAMya nIcalA varganA lokonAM chokarAMnA bhaNataranI te vAta ja zI vaLagI javAnI hAkala karI rahyuM che. ? karavI ! pUnA jevA zaheramAM paNa tyAre ekAda ja nizALa ! pitA | dIna-duniyA mATe enA dilamAM bhAre karuNA bharI che. paheluM vicAre che. jyotirAvane bhaNatara kema karI maLe ? bhaNatara vagara Akhu dhyAna enuM strIonA gulAma dezI ane ajJAnatA tarapha gayu. ane kuTuMba kevI behAla dazA bhogave che; paNa halakI komanA chokarAne jyAre chokarAnA bhaNataranAM paNa pUrAM ThekANuM na hatAM te vakhate. bhaNAve koNa? paNa aMgrejI rAje AvIne badhI jAtinA vidyArthIo pitAnI ekavIsa varSanI sAva pAMgaratI uMmare, eNe pUnA zaheramAM mATe nizALAnAM bAraNAM udhADI dIdhAM ane moTAM moTAM zaheramAM chokarIo mATenA nizALa udhADI. 1848 nA e sAla. kadAca 2 nizALA sthApI. tirAvanA pitAe ene AvI eka nizALamAM bhaNavA hiMdamAM chokarIo mATenI e pahelI nizALa haze. mUko. bhaNavAnuM maLyuM eTale pitA ane putra banne rAjI rAjI thayA. nizALa te sthApI, paNa bhaNAvanAra zikSaka lAvavA kayAMthI ? emane thayuM hAza ! have A ajJAnamAMthI uddhAra thaze khare! tirAva lekamAM te evI halacala macI gaI ke na pUcho vAta. paNa musIbatathI paNa evI cIvaTathI bhaNe ke na pUcho vAta. akSara te jANe metInA pAchA haThe e bIjA. jotibAe pote ja zikSakanuM kAma upADI lIdhuM. dANA ja joI le. thoDAMka varSomAM ja e vAMcavA-lakhavAmAM e paNa dhIre dhIre chekarIonI saMkhyA vadhatI gaI ane kAmane pahoMcI hoMziyAra banI gayo ke zikSako ane bIjA badhA enA upara khuza vaLavuM muzkela banatuM gayuM. paNa Ane rasto paNa jyotibAe pote khuza rahevA lAgyA. ja kADhyo. paNa abhyAsanuM A kAma jhAjhe vakhata na cAlyuM. UMca varNanA temanAM patnInuM nAma sAvitrIbAI. jema nAme sAvitrI tema guNe lokone e vAta hamezAM khaTakayA ja kare ke nIca varNanA leke bhaNavA paNa jANe satI sAvitrIne ja avatAra. pati mATe prANa prAthare ane mAMDaze te ApaNuM zuM thaze ! eTale emaNe te jAta jAtanI vAyakAo patinA kAmamAM enA paDachAyAnI jema sAthe ne sAthe ja rahe. jyotiphelAvI ke A rIte bhaNAvIne sarakAra lekIne vaTalAvaze ane pachI bAe traNa varSa mahenata karIne emane bhaNAvIne hoMziyAra karelAM. jamIna temaja udhoga-dhadhe AMcakI leze. keTalAkane dhAkadhamakI paNa svabhAva te emane e mITho ke jANe sAkarane kakaDe. jyotibAe ApI ane keTalAkane muzkelImAM paNa mUkyA. pariNAme ghaNA lokoe sAvitrIbAIne chokarIone bhaNAvavAnAM kAmamAM rokI lIdhAM. pati-patnI pitAnA chokarAone nizALethI uThAvI lIdhA. jyotirAvanA mAthe paNa jANe aneka chokarIonAM premALa mA Apa banIne emanAM bhaviSyane e AtI varasI. dubhAte dile emane nizALane rAmarAma karavA paDayA, sudhAravAmAM lAgI gayAM. pAsa
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 18-55 UMca varNamAM AthI bhAre khaLabhaLATa macI gayA. jyAtimA potAnuM A kAma paDatuM mUke e mATe tareha tarehanI yukitao yojAvA lAgI ane jAtajAtanI dhamakIo emane maLavA lAgI. gharanA vaDIlAe paNa sAtha cheDayA; ane ! A kAma paDatuM na mUke te khAlI karavA kahyuM. pati-patnIe rAjI thaIne vaDIlonA gharanA tyAga karyo, paNa lIdhelA kAmane na cheDayuM te na ja cheDyuM. aspRzyonI zALA prabuddha jIvana A pachI emanuM dhyAna DheDha, bhagI, camAra vagere aspRzya gaNAtA lokA taraph gayuM. emanI behAla dazA joIne emanuM kli dravI jatuM. emanuM ajJAna dUra karavA emaNe aspRzyo mATe paNa pUnAmAM eka nizALa - sthApI, ane pote ja enA zikSaka banyA. AthI tA U~ca varNanA kAlAhala ora vadhI gayA. jAhera sabhAmAM jyotibA ane emanA sAthInA bahiSkAra karavAmAM AvyA eTalu ja nahIM, jyotiSThAne khunanI dhamakI paNa ApavAmAM AvI. paNa jevu dhyAna bahumUlAM metI upara hoya e marajIvA sAgaranA agAdha jaLamAM DUbatA kadI Dare kharo ? jyotibAnu dhyAna te janatAnAM duHkha dUra karavA tarapha ja hatuM. te AvI dhamakIonI paravA kare kharA ? A zALAnuM pariNAma AvyuM tyAre loko chaka thaI gayA. parIkSake jAhera karyuM ke UjaLA varSoMnA karA karatAM aspRzya varNanA karA vadhAre hAziyAra nivaDayA che! sAMbhaLanArA te mAMmA AMgaLA ja nAkhI gayA. vidhavAvivAha pachI te| jANe samAja-sudhArAnAM badhAM kAmA jyotiSmAe apanAvI lIdhAM. emaNe vidhavAvivAhanuM chaDecoka samA~na karyuM ane sane 1860 eka vidhavAvivAha paNa karAvI dIdhe, puruSonI vAsanAnA zikAra anelI strIo, samAjaniMdAthI acavA, lAcAra banIne, bALahatyA karavA prerAtI, te mATe temaNe bALahatyA pratibaMdhaka gRhanI sane 1864mAM sthApanA karI. vidhavA strIone virUpa banAvavA mATe emanA mAthe mUDA karAvavAnI prathAnI sAme paNa emaNe peAtAnAvidha jAhera karyAM. ekapatnI vrata strIone krarajiyAta vaidhavya bhAgavavuM paDe ane puruSo game teTalI strI karI zake-are, eka patnInI hayAtImAM paNa khIjI paraNI zake--e vAta jyotikhAte majUra na hatI. paNa e samaye bIjI strI paraNavAnA pratibaMdha karatA kAyado khate ema na hatuM; eTale emaNe potAnA AcaraNathI ja e niyamanuM pAlana karI batAvyuM. te A rIte jyotibA ane sAvitrIbAInAM lagna thayAM ghaNAM varSa vItyAM, chatAM emane eka saMtAna na thayuM, jyeAtimA te! janasevAmAM evA masta ke emane Ane vicAra paNa na Ave. paNa bicArAM sAvitrIkhAIne Atu du:kha lAgyA kare. pitA temaja anya kuTuMbIone paNa A vAtanuM bhAre duHkha. pitAe, patnIe ane chevaTe temanA sasarA sudhdhAe, satAna prAptine mATe, khIjI patnI karavAnA Agraha karyo. paNa jyotibA peAtAnA AdarzathI jarA paNa na DagyA. chevaTe temaNe potAnAM svarjanAnA A duHkhanu' nivAraNa karavAnA mArga paNa peAtAnI lokasevAne zobhA Ape evA aneAkhA zodhI kADhyA. temaNe pote sthApela bAlahatyA pratibaMdhaka gRhamAMthI kAzIbAI nAmanI eka brAhmaNu vidhavAnA dIkarAne khALe lIdhe ane ene lAlana pAlana karIne ulkeryAM. A dattaka putra te DaoN. yazavaMtarAva jhule. 1) Ta esI ja na rahetA e puruSe tarata ja eno IlAja zodhI kADho. temaNe potAnA ja kUvA aspRzyo mATe khullo mUkI dIdho. chatAM seMkaDo varSothI khAtA caMpAtA Avela aspRzyAnI strIonI e kUvA sudhI pahoMcavAnI ane pANI bharavAnI hiMmata na cAlI. jyotikhA A vAta tarata samajI gayA, ane e strIonA dhaDA potAnA hAthe bharI bharIne emanA mAthe caDAvavA lAgyA. vicAravA, khelavA ke upadeza devAne badale AcaraNane ja jyotibAe prathama sthAna ApyuM tenA A jvalaMta purAvA che. A yAdagAra ghaTanA sane 1868 mAM banI, aspRzyonI sevA aspRzyonI pANI mATenI hAlAkI tA Aje paNa ghaNI ja che; te pachI e vakhatanuM te kahevuM ja zuM? A joine jyotikhAnuM haiyuM kakaLI UThayu: are, mANusa jevA mANasa; ane ene pUratu cekhkhuM pANI paNa na maLe? game tevuM meluM gaMduM pANI ja enA nasIbamAM ? ucca varNanI A te kevI johukamI ? ane kakaLIne mAtra aspRsyo ane zudrone zATe jyotibAnA manamAM se se vadhu ne vadhu lAgaNI janmatI hatI, ane ene e tarata ja amalamAM mUkatA jatA hatA. sane 1873 nI sAlamAM temaNe eka jAheranAmuM bahAra pADayu "ke--"zudra ke khIjo je kAI mAnavI potAnA SThirane mAnIne, nItine anusarIne, ceAkhkho udyoga dhaMdhA karavAne nizcaya karIne e pramANe AcaraNa karaze, ane mane e pramANe khAtarI karAvI Apaze te, tene huM mArA kuTuMbanA bhAI sarakhA gaNIne, enI sAthe besIne ja bhAjana vyavahAra karIza--pachI bhale te game te jJAti ke dezanA hoya.'' jyotibAnuM A jAheranAmuM emanI mAnavapremanI avadhirUpa lekhAvu joie. sane 1864 nI sAlamAM emanA pitA goviMdarAva gujarI gayA. jyotibAnA sudhAra-kAryothI emanA upara khIje bharAyelA sagAsabaMdhIe barAbara lAga joyo ane te kaI zabda upADavA na AvyA. paNa jyotikhAte mana evuM kazuM du:kha na hatuM. emaNe te! maraNa pachInI kriyAnA AkhA krama ja balI nAkhyo. ane zrAdhdha karavA mATe dharmavidhi ane jamaNavAramAM kharca karavAne badale emaNe AMdhaLA- pAMgaLAone jamADIne ane garIba temaja aspRsyone bhaNavA mATe pATI, pensIla, pustako vagere ApIne Atmasa MtAya meLavyo. zivAjI pratyenI bhakita jyotiSThAne chatrapati zivAjI mahArAja pratye bhAre mAna. lAMbA vakhatathI emanI IcchA rAyagaDhanA killAmAM emanI samAdhinAM darzana karavAnI hatI; paNa kAmanuM dabANa eTaluM ke vakhata maLe nahIM ane te jaI zake nahIM, sane 1869 mAM A bhAvanA eTalI prakhaLa thaI gai ke chevaTe emaNe zivAjI mahArAjane eka vIrarasapUrNa pAvADI lakhyo tyAre ja kaIMka jaMpa vaLyo. chatAM manane pUrI zAMti tAna thaI. paNa te vakhate vAhana vyavahAra bhAre muzkela eTale musApharI sahelI nahi. chatAM eka divasa e pagapALA upaDayA ane rAyagaDha pahoMcyA. jaIne jue te zivAjI mahArAjanI samAdhinI evI behAla dazA ke joine rovu ja Ave. cAre kora bhaMgAra ja bhagAra paDelo ! pUjArI paNa aThavADiye eka vAra AvI jema tema pUjA karI jAya. A hAlata joine temane pArAvAra duHkha thayuM. ane enA IlAja tarIke temaNe potAnA hAthe dhuM sAk karyuM ane vanaphUla vINI lAvIne enI pUjA karI. eTalAmAM brAhmaNa pUjArI AvI caDayA. halakA varNanA mANase pUjA karI jANIne ene gusso phATI nIkaLyo. eNe lAta mArIne samAdhi uparanAM phUla dUra pheMkI dIdhAM ane pUjA karanArane khecAra gALA copaDAvI dIdhI. pUnA pAchA AvIne jyAtiSThAe A durdazAnI kathanI leAkAne pahoMcADI dIdhI. pariNAme thoDA vakhatamAM ja tyAM suvyavasthA thaI gaI. majUro ane kheDUtA pratyenI lAgaNI jyAtiSThAne sevAkArya aMge raLavAnI churasada kayAM ? paNa paisA vagara cAle paNa kema ? eTale kAI kAi vakhate emane taLAva, pUla vagerenA kenTrikaTa rAkhavA paDatA. A vakhate emane majanUrAnI hAlAkInA je paricaya thayA tethI temanA dilamAM majUrAnA kalyANunA vicAro kAyamane mATe ghara karI beThA. kheDUtone mATe te jyotikhAne hamezAM lAgaNI, kheDUta sukhI te jaga sukhI' e emanu sUtra ane hiMdustAna tA kheDUtAnA ja deza.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 * kAkA ..5 te. * prabuddha jIvana . tA 1-8-55 chatAM enI kevI durdazA ! A durdazA tarapha dezanA AgevAnanuM dhyAna darzAvavI joie. A kAryakrama muMbaImAM rAkhavAnuM nakkI thayuM. ane doravA emaNe eka veLA bhAre yukti karI. sane 1888 nI kAMgresanuM sane 1888 nA me mahinAnI 18 mI tArIkhe rAtre mAMDavImAM A adhivezana muMbaImAM bharAvAnuM te vakhate koMgresanA maMDapanA pravezadrAra - samAraMbha bhAre dabadabAthI ujavAya ane jyotibAne janatA taraphathI mahAtmA'na birada ApavAmAM AvyuM. A vakhatanAM bhASaNo ane AgaLa emaNe kheDUtanuM pUtaLuM khaDuM karIne kheDUtanI garIbI tarapha saMdezAo jotibA pratye janatAmAM kevI AdaranI lAgaNI ane saunuM dhyAna doryuM ane vadhumAM saMbhaLAvyuM ke "jyAM lagI dezanI pUjyabuddhi pravartatI hatI te batAve che. vaDodarAnA mahArAjA sara vastImAM meTI saMkhyA dharAvatA kheData vagane pratinidhitva nahIM Apa- sayAjIrAve to potAnA saMdezAmAM emane 'mahArASTranAM bukara TI. viziMgTana tarIke navAjyA hatA. A vakhate jyotibAne javAba paNuM tevAmAM Ave tyAM sudhI tame AgevAnI karavAne mATe lAyaka na gaNAo." manane sparzI jAya evA hatA. emaNe aMtamAM kahyuM: "mitre, AvI junera jillAnA zAhukAro ane jamInadAra kheDUtone bahu padavI ApIne mane mANasa tarIke dUra na karaze. ApaNe badhAya raMjADatA. jotibAe temanI AgevAnI laIne AnI sAme morace paramAtmAnAM saMtAna chIe. e ja kharA mahA AtmA che." jamAvyuM ane chevaTe jamInadArone saMtoSakAraka samAdhAna karavuM paDe garIba hiMdustAnane pratinidhi evI sthiti ubhI karI dIdhI. sane 1885 nI A dhaTanA. 1888 ne eka prasaMga khAsa yAda rAkhavA jevo che. tyAre prAthamika zikSaNa saMbaMdhI vicAre mahArANI vikaToriyAnA putra DayUka opha keneTa hiMdustAnamAM AvelA. pUnAmAM temanA sanmAna samAraMbha rAkhavAmAM Avela. A vakhate badhA * sane 1884 mAM aMgreja sarakAre dezanA prAthamika zikSaNanI sArAM sArAM kapaDAM paherIne AvelA. tyAre mahAtmA phule phATelAM tuTelAM tapAsa mATe haMTara kamITI nImI hatI. kamITIe judAM judAM sthaLanI kapaDAM ane pagarakhAM paherIne tyAM gayA. ane jyAre emane belavAne mulAkAta lIdhI. paNa koI ene sAcI vAta karavAnI hiMmata na kare. vakhata AvyA tyAre temaNe nIDarapaNe kahyuM ke, "tamArA svAgata mATe paNa jyAre jyotibAne besavAne vAro Avyo tyAre emaNe dezane ahIM banI ThaNIne AvelA A leka hiMdustAnanA sAcA pratinidhi nathI. Amane joIne rakhe mAnI letA ke hiMdustAnanI sthiti sArI che. AgaLa vadhAre hoya te bAra varSa sudhInAM bALako mATe sarakAre rANInA rAjyamAM badhuM sAruM che, paNa ahIMnA lekenI dazA kevI thaI prAthamika zikSaNa pharajiyAta ane mukta karavuM joIe, e spaSTa gaI che te mArA A veza uparathI tamane samajAze. maratAM sudhI herAna abhiprAya ApyuM. ATalAM varSo pahelAM jyotibAe kareluM A sacana thavuM paNa peTa bharIne na te khAvA maLe ke na te rahevAne dhara maLe! samAjakalyANanI emanI sAcI draSTi ane emanA draSTApaNAnuM sUcana lenI AvI sthiti thai che e tame jaine rANIne kaheje." vahare. garIbanA sAcA pratinidhi jyotibA ! kare che. e vakhate AvuM kahenArA A eka ja nIkaLyA. mAMdagI ane DAbA hAthe lekhana kArya satyazodhaka samAja kadI mAMdA nahIM paDelA jotibAnuM zarIra jANe 61 me varSe jyotibA satyane ja paramezvara mAnatA. eTale satyane jANavAnI thAkavA lAgyuM. sane 1888 nA sapTembaramAM teo mAMdA paDayA ane ane ene pracAra karIne samAjamAMthI ajJAna ane aMdhazradhdhAne dUra pakSaghAtanA bhega banyA. temanuM jamaNuM aMga khATuM paDI gayuM.. have pheMkavAnI emane bhAre tAlAvelI lAgelI. AthI emaNe sane 1873 mAM bahAra javAnuM ane haravA karavAnuM te baMdha thaI gayuM, paNuM mana ? satyazodhaka samAjanI sthApanA karI. A samAjane saMdeza 'satya-samatA ja vicAra karavAnuM choDI de che. manamAM aneka vicAra AvatA hatA, ane kaMI kaMI lakhavAnuM mana thatuM hatuM. paNa jamaNe hAtha kalama svAtaMtrya e traNa zabdomAM samAI jAya che. zarUAtamAM te judAM judAM dharavAnI nA pADatA hatA tyAM zuM thAya ? paNa game tevI muzkelImAM dharavAnI nA pADate hato tyAM zuM thAya ? paNa game che gAmenAM phakata sATha jeTalA ja mANasoe maLIne A saMsthAnI sthApanA paNa mArga kADhe te ja jyotibA kharA. emaNe DAbA hAthe lakhavAnuM karI hatI. paNa pachI te mahArASTramAM Thera Thera enI zAkhAo sthapAI. zarU karyuM ane khUba dhIraja rAkhIne ene e kAmamAM pAvara satyazodhaka samAjamAM UgatI prajAne rasa letI karavA mATe lekazALAe banAvI dIdhe. sthApana karavAmAM AvI ane ziSyavRttio ApavAnI goThavaNa paNa jyotibAnuM sAhitya sarjana paNa khAsa noMdhapAtra che. emaNe lakhavA khAtara nahIM paNa janatAne jAgrata karavA khAtara hamezAM lakhyuM karavAmAM AvI. mahArASTranA navasaMskAra dhaDataramAM A saMsthAe noMdhapAtra che. "sArvajanika satyadharma' nAmanA emane gaMdha te sudhAra prata kALe ApyA che. dInabaMdhu' sAptAhika mATe tema ja satyazodhaka samAja mATe dharmagraMtharUpa banI gayela che. emAM emaNe dhArmika ane bIjI jAtanI aMdhazraddhA, vahema vagere sAme sakhta - pitAnA sevAkAryane avAja Thera Thera janatA sudhI pahoMcI jAya te mATe klama calAvI che. emanA bIjA lakhANa paNa cImakI Ape evA emaNe sane 1877 mAM 'dInabaMdhu' nAmanuM sAptAhika 5Na zarU karyuM. enAM che. emaNe kadI kadI kavitA-bhajana paNa lakhyAM che. zivAjIne e lakhANe sUtelA samAjane mATe cAbakhArUpa thaI paDatA. vakhata jatAM pivADe te khUba lokapriya che. AnI lokapriyatA eTalI te vadhI gaI ke 'dInabaMdhu' vAMcI zakAya A vakhata vItate hatuM ema emane AtmA jANe have navA kalevara mATe jhaMkhate hateA. sane 1888 nA navembara mahinAmAM jyotibA eTalA mATe ja keTalAka prodrAe akSarajJAna meLavI lIdhuM. potAnA vadha bimAra thaI gayA. bimArI divase divase vadhatI cAlI tema janasevAkAryane vega ApavA mATe ane ene pracAra karavA mATe vartamAnapatra tAnI ciMtA paNa vadhatI cAlI. 27 mI navembara jANe jyotibA mATe kADhavA sudhI najara pahoMcavI e jyotibAnI dRSTi kevI tarapha jAgatI dharatIne cheDe AvI gaye. rAtanA bAra vAgI gayA hatA. badhA cintArahetI enA purAvArUpa che. grasta beThA hatA. oNkaTo upacAra karatA hatA. jyotibAe joI lIdhuM * triraMgI jha3 ke have prayANane samaya pAkI gayo che. temaNe pitAnI patnIne ane bIjA badhAne kahyuM. "have upacAro badhA choDI, dho. have mAnavInA ' sane 1885mAM janatAmAM vadhu jAgRti ane utsAha Ave e upacAre kAma lAgavAnA nathI. mitra, du:kha lAgaDaze nahIM. mAre A daSTie emaNe satyazodhaka samAjane mATe lIlA, lAla ane pILA lakano vAsa pUro thayo che. satya e ja paramezvara che, mAnavatA e ja raMgane triraMgI jhaMDe nakkI karyo ane tene moTo utsava karyo. A dhame che ane sahakAryo e ja nIti che. meM AkhA jIvana lagI vakhate satyazodhaka samAjane bAra varSa pUrAM thayAM hatAM eTale e rIte satyanuM anusaraNa karyuM che. tethI mane Aje pUrNa zAMti maLe che. e satyane ja Akhare vijaya che." paNa A utsavamAM janatAe vizeSa utsAha dAkhavyuM. ane satyane mahimA varNavatA A zabdo sAthe rAtanA be ane 'mahAtmA' nuM biruda vIsa miniTe jyotibA A phAnI duniyAne tyAga karI gayA. sana 1887 mAM tibAne 60 varSa pUrAM thatAM hatAM. lokasevA emanI smazAna yAtrAmAM hAjara rahIne bAkInI janatAe ' karavAmAM emaNe pitAnAM 40 varSa lagAvI dIdhAM hatAM, ane samAjamAM pitAnuM jIvana dhanya mAnyuM. halakA gaNAtA varganI bhAre sevA bajAvI hatI, janatAne thayuM ke dIna-du:khI janatAne mArga batAvavA AvelA jyotibAnI nyAta jyotibAne hIraka mahotsava ujavIne emanA pratye kRtajJatAnI lAgaNI anaMtanI jyotamAM samAI gaI ! ratilAla dIpacaMda desAI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna : kacchI vizA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI , TenaM. 34628 amaratalaL Aii "
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ kari che rajIsTarDa naM. B 4266 vArSika lavAjama rUA. 4 pra. jainavarSa 14-..jIvanavarSa 3 aMka 8 A praku jIvana muMbaI, oNgasTa 15, 1955, semavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zaliMga 8. chuTaka nakala: traNa AnA alAla kAma jhAkajhAlawAla lAla bApA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA alagnala lAla AlajA AjhAda jhAkajhAkAra che vijJAna ane dharma zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA Azraya nIce tA. 2-8-55 ApaNe je vijJAnanirmita vastuo joIe chIe dA. ta. vIjaLInI maMgaLavAranA roja saMdhanA kAryAlayamAM bahena vAsantI desAInuM vijJAna battI, grAmophena, ilekaTrIka paMkhe, TelIphona vagere-te badhAnI pAchaLanA ane dharma upara eka vyAkhyAna yojavAmAM AvyuM hatuM. pramukhasthAna niyamanuM nirIkSaNa karavAmAM Ave te badhe eka zakitanuM anya , jANItA sAkSara ane vijJAnavizArada zrI kAntilAla chaganalAla paMDayAe zakitamAM rUpAntara thatuM mAluma paDe che. bIjI bAjue ApaNu yogIo zobhAvyuM hatuM. sabhAmAM bhAI bahenanI sArI hAjarI hatI. zarU- svAnubhava vaDe kahI gayA che ke ApaNAmAM je AdhyAtmika zakti che. AtamAM zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe vAsantI bahenane paricaya e jo ApaNe sAdhanAnI madadathI jAgRta karI zakIe te aneka Apyo hato. bahena vAsantI vidvarya zrImAna hIrAlAla amRtalAla bhautika baLa upara kAbu meLavI zakIe chIe. jo ApaNe ApaNuM zAhanI putrI thAya. teo phIjhIkasane viSaya laIne 'muMbaI yunIvarsITInAM manamAM rahelI zaktine jAgRta karIne ucI AdhyAtmika kakSA upara laI ema. esa. sI. thayelAM che. tyAra bAda e viSayanA vizeSa abhyAsa jaI zakIe te emAMthI ApaNI aMdara sAdhAraNa rIte kalpanAmAM . arthe teo amerikA gayAM hatAM ane tyAM doDha varSa rahyAM hatAM. zrI na Ave evuM jJAna pragaTa thaI zake che-pachI e jJAna vijJAnane ramaNa maharSithI teo khUba prabhAvita che. vijJAna uparAMta tatvajJAnane lagatuM hoya ke bIjA kazA viSayane lagatuM. ane adhyAtmazAstranuM teo sArUM jJAna dharAve che. teo prakRtithI "dharmane vizALa artha karIe to temAM paNa aneka niyame cintanazIla che. AvI bahenanA vijJAna ane dharma jevA eka gahana mAluma paDe che. vijJAna ane dharma vacce bheda pADavo hoya te ema viSaya uparanA vyAkhyAnane yogya nyAya Ape evI vyakti ApaNane kahI zakAya ke vijJAnanA niyamo kudarate ghaDelA che, jyAre dharmanA pramukhasthAna mATe maLela che ema jaNAvIne zrI kAntilAlabhAIne niyame mANase ghaDelA che. paNa ahiM prazna e thAya che ke pazuomAM , sabhAnuM kArya zarU karavA zrI paramAnaMdabhAIe vinaMti karI. zrI kAnti- niyamanuM bhAna zI rIte pedA thayuM? bALakane janma ApI tenuM lAlabhAIe A rIte vAsantIbahenane sAMbhaLavAnI taka maLavA badala piSaNa karavAnI mAtAnI pharaja che ema mAtA pitAnI buddhithI ane muMbaI jaina yuvaka saMdha jevI eka jANItI saMsthAnA paricayane samaje che, paNa A pharajanuM bhAna pazuomAM zI rIte pedA thayuM ? A rIte suyoga prApta thavA badala pitAne thayele AnaMda vyakta karyo mAnasazAstrIo kaheze ke e te Natural Instinct-kudaratI preraNA ane vAsantIbahenane pitAnuM vyAkhyAna zarU karavA kahyuM. tyAra bAda che. jyAre vaijJAnikA kaI bAbatane pUrepUrI vaijJAnika rIte samajAvI vAsantIbahene je vyAkhyAna ApyuM te saMkSepamAM nIce mujaba hatuM:- zakatA nathI tyAre teo koi eka gUDha zabda vAparIne patAvI de che. "vijJAna eTale zuM? jJAna uparAMta eka draSTibindu, je sAmAnya jo teo Ama kare che te pachI sAdhAraNu janatA deva', 'Izvara jIvanamAM banatA banAvela hoya tene ja judI rIte jovAthI enuM rahasya evA zabdo vApare che temAM khoTuM zuM kare che? jeTalI gUDhatA . ghaNuM vadhAre sArI rIte samajAya che. te kema bane che? tenA niyaMtraNa sub-conscious mind-nimra cetasamAM che teTalI ja gUDhatA pUrva pAchaLa kyA niyamo che? kaI zaktio-kudaratI athavA mAnavajita-thI janmanA sidhdhAntamAM rahelI che, hiMduzAstro kahe che ke dharma paNa enuM saMcAlana thAya che ? e niyamane gaNitanI bhASAmAM mUkIne ene vaijJAnika draSTie samajAvI zakAya e eka viSaya che, jyAre vaijJAeka phormyulAnA-sUtrAtmaka racanAnA AkAramAM yojI zakAya te te eka nike dharma ajJAna mANasee ubhuM kareluM eka tuta che ema kahIne vizvavyApI niyamanuM sthAna pAmI zake ke nahi ? ApaNuM prAgakSetra dharmane hasI kADhe che. eka aNunI aMdara hoI zake che je aNu eka IMcane hajAra, lAkha "kaI paNa viSayanuM rahasya ApaNe jANavuM hoya, ene pUrepUruM ke karoDo bhAga hoya athavA te eka nebyulA-nihArikA-hoI zake che samajavuM hoya te tenA viSe ApaNe sAcA abhigama-right je karaDe athavA abajo mAilenA avakAzamAM vyApela hoya. dAkhalA approach-o joIe. zaMkAthI zarUAta karavI e vaijJAnika rIta tarIke gurUtvAkarSaNano niyama je A bannene eka sarakhI rIte lAgu che; zradhdhAthI zarUAta karavI e dharmane samajavAnI rIta che. zradhdhAthI paDe che. sUryanI AsapAsa pRthvI ane anya graho phare che ane tevI ja vijJAna na zIkhAya; tevI ja rIte zaMkAthI dharmanuM rahasya na samajAya.. rIte aNunI aMdara paNa sUryanI jagyAe nyuTronsa, grahanI jagyAe ApaNu jagatamAM ATalA badhA santa thaI gayA che. temaNe je ilekaTronsa tathA preTonsa goThavAyelA che. A badhuM jotAM eka bAbata anubhavyuM che te buddhithI ane IndriyathI para hoya che. A temane ApaNuM dhyAna upara sacoTa rIte Ave che ane te e ke kudaratanI anubhava kheTo che athavA te e anubhavanI madadathI jenA astitvanuM virATa yAMtrika racanAnA upayatre potAnI meLe cAlatA nathI. enI pAchaLa teo pratipAdana kare che te kheTuM ja che, asat che ema ApaNe coksa niyamo che ane niyame pAchaLa paNa eka daivI zakti che, jene ApaNe kema kahI zakIe ? kadAca te kevaLa anubhavagamya ja hoya, zabdaGuiding Force-niyAmaka tattva-tarIke svIkAravuM ja rahyuM. vijJAnamAM dvArA avarNanIya ja hoya. vaijJAnika satya mAka AdhyAtmika satya paNa enarjI-zakti-tattvanI vicAraNAne khUba agatya ApavAmAM Ave paNa ApaNAmAM rahelI jijJAsAne pUro satiSa ApI zake e rIte che. dA. ta. IlekaTrIka enaI -vidhuta zakti, megneTika enarjIlehacuMbaka- grahaNa karavAne ApaNe Agraha rAkhIe emAM kazuM khoTuM nathI, paNa samI zakita, hITa enarjI-uSmAzakita, lAiTa enaI-prakAzazakti. jevI rIte vijJAnane samajavA mATe cokkasa prakArane mAnasika vikAsa
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-8-papa Avazyaka che tevI ja rIte adhyAtmika satya samajavA mATe ApaNAmAM divyatAne prApta karavAno prayatna karavo joIe jene jJAna kahevAmAM cokkasa prakAranuM adhyAtma paNa keLavAvuM joIe. Aje koI paNa eka Ave che. A vizva ApaNA pitAnA mananuM ja vistarIkaraNa che ane vaijJAnika eka pazu pAse jaIne pite zodhelA vaijJAnika sidhdhAnta kema ApaNA vicAranuM ja sarjana che. jJAnanI maryAdA jANavI ane ApaNA saMbhaLAvate nathI ? tenuM kAraNa e che ke te ane ApaNe jANIe ajJAna viSe sabhAna banavuM e phIlasophI-tatvajJAnane cheDe che ane tatvajJAna chIe ke te pazumAM ApaNA jeTalI budhdhizakita keLavAI nathI. A athavA te bauddhika maryAdAthI AgaLa cAlavuM e AdhyAtmikatAne prAraMbha uparathI te ApaNe tyAM kahevata che ke bheMsa AgaLa bhAgavata nakAmuM che. che. citanuM urdhIkaraNa athavA te urdhva cetanAne udaya e dhyAnane AvI ja rIte AdhyAtmika satya samajavA mATe ApaNAmAM viziSTa antima hetu che. mANasa aNuboMba jeTalI gaMjAvara zakti pitAnI dRSTine ugama apekSita che. buddhithI meLavI zake, chatAM tene sadupayoga karavAnI zakita kema nathI A daSTi keLavavA mATe hiMduo cAra hajAra varSathI prayatna meLavI zakaze ? tenuM kAraNa e che ke tenuM adhyAtma keLavAyuM nathI. karatA rahyA che ane rAjayoganuM AkhuM vijJAna ApaNI sAme mejuda tene potAne mATe jIvavuM che, saMpAdana karavuM che ane uttarottara vadhatI che. rAjayoga dhArmika sAdhanAnuM vijJAnazAstra che. badhA dharmomAM tareha- jatI jarUriyAtone poSavI che, tyAgapUrvaka jIvanane zakitavALuM banAvavuM , tarehane kriyAkAMDa hoya che ane te badhA pAchaLa ApaNAmAM rahelI nathI. jIvana eka kaLA che, kevaLa upayogItAnI upAsanA nathI. jIvana AdhyAtmika zakti ke jene yogIo kuMDalinI zakti kahe che te jAgRta e svArthasAdhanA nathI, svArtha tyAga che. zarIrathI AtmAne judA jANo, karavAne uddeza raheluM hoya che. eka vakhata AdhyAtmika cetanA jAgRta anubhava ane tenA nirmAtAmAM samAvI de e hetuthI ApaNane thAya pachI mananAM ajJAna-paDaLa eka pachI eka osaravA mAMDe che. prApta thayelA parama dharmanI sAdhanA e ja jIvanane antima hetu che." ane vedAntamAM je sAta bhUmikAone krama darzAvavAmAM AvyuM che te * tyAra bAda prastuta viSayane vadhAre vizada karatAM zrI cImanalAla bhAmakAo upara mananuM uttarottara ArAhaNa zarU thAya che. cakubhAI zAhe jaNAvyuM ke "A vijJAna ane dharma viSane prazna Aje "Aje phIjhIkasa-bhautika zAstra-meTAphIjhIkasamAM badalAI rahyuM che. have june thaI gaye lekhAya. eka kALe A praznanI khUba carcA thatI eTama-aNu enarjI-zaktimAM vilIna thaI rahyuM che. speza ane TAIma- hatI ane e tyAre ke jyAre DArvIne manuSya jAtinI utpatti saMbaMdhe AkAza ane kALanA pAyA upara badhI vaijJAnika kalpanAo ane khrIstI dharmanI mAnyatAthI taddana viparIta prakAranA siddhAntanI prarUpaNa sidhdhAnta ubhA karavAmAM AvyA hatA. AInsTInanA ApekSavAde A karI ane pRthvI sUryanA paraspara saMbaMdha ane pRthvInI racanA viSe bannenA svataMtra astitvane uDADI mUkayuM che. Ama vijJAna ane dharma " cAlu dhArmika mAnyatAthI judA ja prakAranA khyAle khagoLazAstrIoe banne eka ja cheDe jaI rahyA che. banne mental evolution- jagatu samakSa raju karyA. A rIte Adhunika vijJAna ane paraMparAgata , mAnasika vikAsanI parama koTi tarapha bhinna bhinna dizAethI ApaNane dhArmika mAnyatAo vacce bhAre gharSaNa pedA thayuM hatuM ane eka laI jAya che. vijJAnamAM eka pachI eka zakita eka bIjAmAM bhaLI anyane beTI puravAra karavA mATe dalIlo ane vAdavivAda karatAM thAkatuM jaI chevaTe ithara nAmanA tattvamAM samAI jAya che, prakAzane paNa chevaTe nahotuM. AnA mULamAM hakIkata e hatI ke eka anyanA kSetramAM ilekaTro megneTika reDIezana ane vAIbrezana-jAne eka prakAra gaNI mAthuM mAratA hatA ane pitAnA vicAra anya upara lAdavAne prayatna IzvaramAM ja samAviSTa karavAmAM Ave che. ilekaTrona paNa eka ItharanuM ja karatA hatA. vijJAnane pradeza mukhyatve karIne bhautika jagat che ane meju gaNAvAnuM che ane Aste Aste temAM maLI javAnuM che. vastutaH tyAM paNa pratyakSa anubhava sAthe saMbaMdha dharAvatI mAnasika bhUmikA pUrato vijJAna paNa Akhare jene sAdA ajJAna ke IzvaranA nAmathI oLakhe maryAdita che, jyAre dharmane pradeza AdhyAtmika jagatuM che. bhautika che te eka parama vizvavyApI tattva tarapha ja ghasaDAI rahyuM che. kALa jagatanuM svarU5 samyapha prakAre raju karavuM ane tenuM niyamana karatA ane AkAzanuM have svataMtra astitva rahyuM nathI. AkAzane traNa nahi niyamane tAravavA e kArya vijJAnanuM che. vyakitane samAja sAthe paNa cAra parimANa-DAImenzanavALuM have lekhavAmAM Ave che, bIjI saMbaMdha kema saMvAdI banI rahe ane vyakitagata jIvanane AdhyAtmika bAjue svAmI vivekAnaMde "rAjaga'mAM pataMjalinA sUtranI je vyAkhyA utkarSa kema thAya ene lagatuM mArgadarzana ApavuM e kArya dharmanuM che. karI che temAM paNa AkAza ane prANanA prakaraNamAM lakhyuM che ke, dharmazAstra tarIke lekhAtA aneka graMtha bhautika jagatanI mimAMsA karatA kudaratanI badhI zakitaomAM je halana calana-Mobility-che te prANuM hoya cheema chatAM paNa dharmatatvane e mimAMsAnA satyAsatya sAthe che, vicAra paNa prANukriyA" che. bhautika zakitao paNa prANu che. AkAza sIdhe saMbaMdha nathI. pRthvI goLa hoya ke sapATa hoya, te sUrya AsapAsa ane kALa kevaLa kalpanAtmaka tatvo athavA te aupacArika dravyo che. mANasa pharatI hoya ke sUrya tenI AsapAsa pharate hoya, manuSya prANIne vAnara jyAre A prANu upara kAbu meLave che tyAre badhI zakitao enA kAbumAM jAtimAMthI ugama thaye heya ke IzvaranuM te eka svataMtra nirmANa hoyaAve che, yogIo jyAre mAnasika samAdhimAM pahoMce che tyAre prANa upara Ama chatAM manuSyanA vyakitagata kartavyAkartavya je kAMi hoya temAM jJAnapUrvaka kAbu meLavI zake che, kaleraveyansa-(adaSTa darzana), TelIpathI kaze mahatvane pharaka paDatuM nathI. jyArathI vaijJAnike potAnA pratyakSa (anyamAM pitAnA vicAro tathA anubhavane vegazakti dvArA saMkramaNa pramANanA mApadaMDathI adRSTa-apratyakSa-evA sukSma-AdhyAtmika pradezane tema ja anyanA vicAro tathA anubhavane yogazakti dvArA jANavAnI mApavA mAMDayA ane e mApadaMDathI je kAMI na mapAya e sarvanA zakti) vagere sididhao tene maLe che. Aja kAlanA vijJAnanI-TelIphona, astitvane InakAra karavA mAMDayA. ane evI rIte dharmazAstrakAro bhautika TelIvIjhana vagerenI-ene jarUra ja nathI. e to yegazaktinA baLa vaDe jagatune lagatI pitAnI kALajunI mAnyatAone AgaLa dharIne navI svataH prApta karI zake che. - ze ane navA vaijJAnika sidhdhAntone khoTAM jAhera karavAnI-puravAra "vijJAnika meTara-pudagaLa parathI mAInDa-mana tarapha gayA che jyAre karavAnI-mathAmaNamAM paDayA tyArathI dharma ane vijJAna vacce jhagaDo zarU gIonA kahevA mujaba mAInDa--mana uparathI meTara-pudagaLanuM jJAna thayuM che. Aje pratyekanA pradezanI maryAdA samajAI gaI che, svIkArAI meLavavuM ghaNuM saheluM che. A gaI che eTaluM ja nahi paNa eka bAjue vijJAnanI chellI ze "Indriyo ane buddhine pradeza maryAdita che ane bannene barAbara vijJAnanuM ja tatvajJAnamAM-meTAphIjhIkasamAM-rUpAntara karI rahela che ane samajavA mATe bannenI uparanI kakSAne prApta karavAnI rahe che. mANasanI bIjI bAjue bhautika jagatune lagatI aneka dhArmika mAnyatAo cetanA traNa prakAranI che (1) Instinct-pazusAmAnya sAhajika suja beTI paDavA chatAM paNuM mAnavI jIvana sAthe gADhapaNe saMkaLAyelA dharmadvArA prApta thatI cetanA (2) buddhi dvArA prApta thatI cetanA (3) divya tattvanuM mahattva Aje sarvasvIkRta banI rahyuM che ane e rIte ubhaya cetanA, mANase pazusAmAnya suja dvArA buddhinA pradezamAM thaIne chevaTe vacce kaze visaMvAda na rahetAM samanvaya nirmANa thayuM che."
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-1pa prabuddha jIvana tyAra bAda sabhApati zrI kAntilAlabhAIe bahena vAsantIne vINI vINIne emanAmAM 'hindu' zabdanI lahANI karavAmAM AvI hoya ke vijJAna ane dharma jevA gaMbhIra viSaya upara eka cintanapreraka vyAkhyAna e mAnavuM mUrkhAI bhareluM che. eTaluM kharuM ke e traNe dharmo eka ApaNu badala dhanyavAda ApatAM jaNAvyuM ke "mAtra dharma ane vijJAna bIjAthI svataMtra hatA, darekane pitAnuM viziSTha vyaktitva hatuM, chatAM e nahi paNa dharma, vijJAna ane kaLAne eka vakhata parasparavirodhI bhAratIya saMskRtimAMthI pedA thayelA hoI e traNe dharmo Aryadharmo viSaye lekhavAmAM AvatA hatA ane ekanuM anyathI vizeSa mahatva tarIke oLakhAtA hatA ne Aja paNa oLakhAya che. chatAM Aje AMkavAmAM AvatuM hatuM paNa Aje pratyeka viSaya saMbaMdhe samajaNuM : "hiMdu' zabda pratye ApaNe aNagame che. . * che ane anubhavane khUba vikAsa thavAnA pariNAme siddha thaI cukyuM che ke A aNagamAnuM kAraNa eTaluM te samajI zakAya che ke baudhdho re mAnavInA sarvatomukhI vikAsa mATe e traNenI eka sarakhI jarUra naSTa thavAthI ane ApaNe jaine alpasaMkhya banI javAthI hiMduomAM che ane e traNe dharma, vijJAna ane kaLA ekamekanA virodhI nathI mATe bhAge vaidika ja rahyA hatA, jethI hiMdu ane vaidika paryAyavAcI paNa pUraka che ane traNe vacce samanvaya sahaja zakaya che. vastutaH zabda banI javAne kAraNe vaidika gaNAvAne ApaNAmAM bhaya pedA thaye e traNenA samanvaya vaDe ja pUrNa mAnavInuM nirmANa thavAnuM che. A hatA ane ethI ApaNuM svataMtra vyakitatva lopAtuM hatuM. paNa e che rIte ApaNA jIvanamAM A traNe aMgene ApaNe vikasAvIe ane mATe te ApaNe "hiMdu ane kevaLa vaidika ja nahI paNa bhAratIya pUrNatA tarapha ApaNe pragati karIe." saMskRtimAMthI upajI AvelA jaina--zIkhAdi dharmo paNa hindudharmo saMdhanA upa-pramukha zrI lIlAvatI bahene vAsantI bahenane AvuM che-je AryadharmonuM ja bIjuM nAma che ane chatAM e dharme koI paNa preraka vyAkhyAna ApavA mATe, zrI cImanabhAIne vyAkhyAna viSayanI rIte vaidika dharma ke enI zAkhAnuM pariNAma nathI' AvI spaSTa vyAkhyA AvI sarasa chaNAvaTa karavA mATe ane zrI kAntilAlabhAIne AjanI sarakAra pAse mAgavI joItI hatI paNa e bhAga levAne badale ApaNe je sabhAnuM pramukhasthAne svIkAravA mATe tema ja A sundara upasaMhAra ApaNuM hindu' vastra ja pheMkI daI udhADA thavAnuM kema pasaMda karyuM haze? ' karavA mATe upakAra mAnya ane AvA mahatvanA viSayenI carcA ane e nathI samajAtuM. samAjanA DAhyA vicArone paNa A nathI sUjhayuM vicAravinimaya karavA mATe ApaNe avAra navAra maLatA rahIe evI e paNa eka Azcarya che. tema ja sarakAranI paNa jo jaina-auddhaIcchA pragaTa karI. zIkhAdi bhAratIya saMskRtimAMthI upajI AvelA Aryadharmone eka ja zuM jene hindu nathI? ekaThAmAM samAvavAnI IcchA hatI te hindudharmane sthAne "bhAratIya dharma, ke "Aryadharma' jevo zabda vAparavAne badale athavA te hindudharmanA vyApaka harijanane maMdira pravezane adhikAra Apate apekSita aspRzyatA arthanI vyAkhyA ApavAne badale jaina-auddhAdi dharmone hindudharmathI nivAraNa dhAre pArlAmeMTamAM tAjetaramAM pasAra thaI gayuM che. e dhArAmAMthI alaga svIkAravA je "hindudharmane vaidika dharma purata ja saMkucita bacavA ApaNe jainee "ame hindu nathI' e nAda vahete karyo artha kema svIkAryo haze eya nathI samajAtuM. ethI te evI zaMkAne hato. pariNAme jaina DepyuTezananI mAMgaNIne mAna ApI e kAyadAmAM sthAna maLe che ke je uparokta dharmo hindudharma ke tenI zAkhAnuM cheka chellI ghaDIe e sudhAro karavAmAM Avyo che ke jethI jaina pariNAma nathI te pachI hindudharmathI svataMtra evA islAma, 7 prIti dharma e hindudharmanI zAkhA nathI paNa eka svataMtre dharma che ene Adi pa jema A kAnunamAMthI mukta rahI zake che tema pachI A svIkAra thayuM che ane ene pariNAme jaine hiMdu nathI e mAnyatAne dharmo paNa e kAnunamAMthI kema mukta na banI zake ? temaja aspRzyatAnI paNa AdhAra maLavAne saMbhava ubho thayo che. badI e vaidika dharmamAMthI nIpajI Avela deSa che te e badI dUra atyAra sudhI ApaNe jene hiMdu ja hatA, chIe ane hindu karavA vaidika dharmamAM sudhArAnI jarUra gaNAya paNa ethI avaidika paMthe muslIma saMdharSakALamAM te pakakA hiMdu tarIke ja oLakhAtA hatA. para A kAnuna zA mATe lAda joIe ke je dharmamAM aspRzya varga ja eTaluM ja nahI koI paNa jaina "tame hindu che ? e praznane pratyuttara nathI Avo paNa vikalpa uThavA saMbhava che je kadAca A kAyadAne "zuM tyAre ame musalamAna chIe ?" thI vALI e pitAnuM hiMdupaNuM-vyakata niSphaLa banAvI devAnI pravRtti hAtha dhare. samAja tathA sarakAra para karatA hatA. paNa harijana maMdira praveza bIlamAMthI bacavA ApaNe AnA zA pratyAdhAto paDaze tathA emAMthI kevA pariNAmo nIpajaze e 'hiMdupaNu" phagAvI devA taiyAra thayA. joke ethI kAyadAnI bhASAmAM te e dhArAmAMthI ApaNe mukita meLavI zakyA nathI tema chatAM paNa kahevuM atyAre kavakhatanuM che. paNa ApaNI daSTie vicArIe te hindudharmathI mAgelA chuTA cheDA maLavAne kAraNe ApaNe khUba khuzI utsAhanA puramAM Aje ApaNane ApaNuM bhUla nahI dekhAya paNa bhAvi thayA chIe. itihAsa ja kaheze ke hindupaNuM phagAvI devA mATe ApaNe bhAre bhUla bAkI ItihAsanA thare ukelI joIe te ApaNe kadI jaina karI beThA hatA. jevI svataMtra kema nirmANa karI ja nathI. paNa pitAnI jAtane Arya je dharmamAM aspRzyatA mATe zAstradhAre paNa che e dharmamAM kahevaDAvavAmAM-AryadharmI tarIke oLakhAvavAmAM gaurava lIdhuM che ane krAMtikAraka sudhArAo thaI rahyA che. chelle bhAvanagaramAM dazanAmI-gesvAmI Aja paNa e mATe ApaNe magarUra chIe. jo Ama ApaNe Arya atIta sAdhuonI pariSade maMdiramAM harijana pUjArI rAkhavAne, maMdiranI chIe, AryasaMskRtinI pedAza chIe, AyadhamAM kahevaDAvavAmAM gaurava Avakane 1/3 rASTrIya keLavaNI pAchaLa kharca karavAnI tema ja maMdira laie chIe te pachI AryanA paryAyavAcaka "hindu' zabdane virodha bhagavaTAnI jamIna bhUdAna yajJamAM ApI devAno TharAva karI sudhArAne zA mATe e nathI samajAtuM. ItihAsa jaNAve che ke A dezamAM je vega ApyA che e apekSAe je dharma aspRzyatA-ucca nIcanAM AkramaNakAra tarIke AvelA grIka ane muslIme temanA mArgamAM bhedabhAva sAme laData calAvI strI-zudrAdi sarva varga mATe pitAnA . ' AvatI siMdhu nadIne uccArabhedane kAraNe "Indu ane hindu kahetA dharmakAra khelI nAkhyA hatA e dharma mAM Aje A badI kevI jaDa ane ethI A dezanA vatanIone paNa temaNe "hiMdu'. saMjJAthI ja ghAlI beThI che ane e badIne TakAvavA kevA kevA ulaTA mArge levAI saMbodhavA zarU karyA. bAdamAM e zabda eTale pracalita banI gayo ke rahyA che e jANI bhAre kheda ane Azcarya thAya che. A dezanA vatanIo-bhale pachI e Arya che, draviDa che ke dasyu - jainadharma e eka svataMtra purANo dharma che. vaidikadharma ke badhA ja hindu kahevAvA lAgyA. ane temane dharma paNa hindudharma tenI zAkhAnuM e pariNAma nathI ema chatAM e hiMdu arthAt Arya tarIke oLakhAvA lAgyuM, je jaina, baudhdha ane vaidika evI traNa para dharmane ja eka bhAga che, ne tethI ApaNe kemI dRSTie hiMdue ja parArUpe pravartamAna hatuM. bAkI e jamAnAmAM jyAre jaina, baudhdha ane chIe. AzA che ke samAja A prazna para pharI vicAra karaze. vaidika traNe dharmo sarakhI hariphAImAM hatA tyAre phakta vaidikane ja ratilAla maphAbhAI zAha krAMtikAraka sudhArA saMskRtinI pedAza chIe. je Ama ApaNe /
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAMcanajaMghA : najIkanuM dRzya sIpAla ratilAla mohanalAla trivedI potAnA svachaMda-vihAra karatI ane keTalAka na vA giripradeza teja . . A banne bleka mATe janmabhUmi kAryAlayanA ame RNI chIe. mArI yAtrA pAra bhedIne emanAM kiraNo cAre dizAmAM prasaravA lAgyA. emanA tejanA vistArathI agaNita padArtho upasI AvyA. thoDI vAsmAM te dArjIlIMga e kiraNo uttaramAM AvelI kAMcanajaMdhAnI zveta parvatamALA upa(gatAMkathI cAlu) paDayA, ane baraphathI chavAyelAM iMge tejaaMbArathI jhaLahaLavA lAgyA prInsIpAla ratilAla mohanalAla trivedI potAnA pravAsanAM e gaganasparzI zikharanI AsapAsa nAnI vAdaLIo kaI kaI vA' saMsmaraNo'mAM TAIgara hIla uparathI dekhAtA sUryodayane A rIte varNave che - vizna paNa manohara lAgatuM. paNa eTalAmAM te samasta giripradeza tejo eka ramaNIka prabhAta - kAya thaI rahyo ane suvarNabhUmi samAna dIpavA lAgyA. prakRti AnaMda pAchalI rAtanA sADAtraNeka vAgyA haze. himAlayanA eka uMcA -mahAsAgaramAM nhAvA lAgI. mAruM alpa hRdaya paNa A ullAsamAM bhavyuM zikhara upara huM ubhe hate. ghera aMdhakAra mane tarapha vIMTI vaLyo mAunTa evaresTanuM darzana ' hate. aMdhakAramAM dUra dUra najara pheMkate, paNa pratyeka vAra dRSTi ala " eka bIjuM avismaraNIya havAra smRtipaTa para tarI Ave che ? jatI. pahADo ane khINo vaccenuM aMtara aMdhArAmAM DubI gayuM hatuM. enA 'citravilepana' pachI Aja paNa- naMti saMsmaraNIyazomAM eTaluM ja nahiM paNa uMcA girizaMge ane mAMthI kAMI najare -enI sundaratAnuM samaraNa dRSTine Ananda Ape che. himAlayanI kaDakaDatI? paDatuM nahiM. AkAzanI guhAne gherIne UDe aMdhakAra sute hate. sarvatra ThaMDIvALI eka rAtri hatI. rAtre be vAgye eka nAnuM mitramaMDaLa evaresTana niHzabda zAMti hatI. mAnavatAnA zAMta ane karaNa saMgIta paDe- sarvonnata girizRMganA darzana arthe nIkaLI paDayuM. vAdaLAmAM chUpAse Still sad music of humanity'-nA satata saMvedananI peThe- candra tatkALa bahAra nIkaLI amArI sAthe thaye ane zAnta zItaLA jharaNAnuM zAnta ane karUNa saMgIta mAtra cAlI rahyuM hatuM. pavana paNa cAMdanI varSAvavA lAgyo. amArI jamaNI bAjue rahelI kAMcanajadhAnI, nikahyuM hatuM. eTale pAsenA gADha vanamAMthI eka pAMdaDuM paNa pharatuM baraphathI chavAelI bhavya adrimALA para sundara cAMdanI jhaLakavA lAgI nahotuM. pakSIo zAnta hatAM. AvI apUrva zAntimAM "AntarakRti' jAgRta AkAzamAM tArAonuM sanAtana vRya cAlatuM hatuM. rUnA DhagalA jema thAya to ? tyAM te duSTa ane adRSTa jagata vacce saMdhikALa udaya svaccha sapheda medhazakala Amatema doDatA hatA. AsapAsanAM ane dU pAme. kSaNavAramAM aMdhakArane 5Dade ekAeka upaDayo. pUrvAkAzamAM dUranAM bhavya ane unnata va urdhva dRSTi rAkhI sanAtanatA je vAdaLAnA gherA thare vikharAvA lAgyA. adbhuta tejavALI uSA pragaTI- dedIpyamAna bemapaTa nihALatAM hatAM. rastAnI cAre bAjue AvelI jANe tapateja bharI yoginI ! ene gerUthI raMgele bhagavo sAthuM UMDI khINamAM sUtelI vanaspati candrikAnA vistAramAM ke I maneha , vistarate gaye. enI tejasvI mUrti adhika dIpavA lAgI. e prabhA- bhUminuM darzana karAvatI hatI. aneka 'natannata bhUmibhAgA'ne vaTAva! vazALI AkRti nihALavA meM mITa mAMDI tyAM te eNe kSaNe kSaNe raMga amArUM maMDaLa dUra dUranA eka pahADa tarapha cAlyuM. eTalAmAM ramAkAzamAM badalavA mAMDayA. manahara uSAnA tejathI aMjAIne pahADa, vRkSe ane vAdaLAnA tharanA thara patharAvA mAMDayA. AkAzanA ghummaTamAM laTo caMda! paMkhIo jAgyAM. pavana paNa uThIne maMda maMda vahevA lAgyA. zAntimAM jotajotAmAM adraSya thaI gayo. thoDIvAramAM sarvatra aMdhakAra dvAI gayera, bhaMga paDaye. daramiyAna vIjaLInA camakArAnI peThe uSA uDI gaI. mArgamAM DAbI bAjue vizALa zilAkhaMDe paDelA hatA ane jamaNI uSAnA A darzananI sAthe ja savitAdevanuM darzana thayuM. gAyatrInA bAjue ghanaghora vana hatuM. divase paNa bihAmaNuM lAge evuM A vA prAcIna maMtranA udgAranuM Aja parama sArthaka thayuM ema aMtarathI rAtre UMDA aMdhakAramAM savizeSa bhayAnaka lAgatuM hatuM. vacce vacce jaNAyuM. sUryadevanuM e khaMDadarzana hatuM, paNa dhIme dhIme vAdaLAne Ara- AgI aMdhakArane ujALatAM hatA. pelA pahADa paranA gavyathAne
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 158-55, TAigara hIla uparathI dekhAtI kAMcanajaMghAnI zikharamALA pahoMcavA Urdhva prayANa karavAnuM hatuM. mArgamAM dhamaNunI peThe zvAse zvAsa prerAIne kAma karatI gorakSaka saMsthA nahotI. kevaLa dhaMdhAdArI vRttithI letAM Azare cAreka vAge 'TAigara hila' upara ame pahoMcyA, ane A peDhIne vahivaTa cAlatA hatA. dayA karUNA ke anukaMpA sAthe tene beThaka para goThavAI gayA. utsuka hatye ane lagabhaga animiSanayane koI nisbata nahotI, gAye dUdha mATe ane Dukara mAMsa mATe te ucheratI sUryadevanuM pRthvI paranuM prathama kiraNa nihALavA amArAmAMnA pratyeka hatI. gAya paNa dUdha detI baMdha thatI haze tyAre tenI paNa e ja tatpara thaI rahyAM hatA. prathamanI eka yAtrA medhamALAne lIdhe aphaLa dazA thatI hazene? te karmacArI ane bIjuM ghaNuM batAvavA Atura thaI hatI, eTale Aje dhaDakta haiye uttara tarapha ame mITa mAMDI hatI. hatA, paNa ame te cAra pAMca DukkaranAM darzana karIne pAchA pharyA. jenI Aja paNa AkAza nirabhra nahotuM. paraMtu thoDI vAramAM ja dUra dUra Akhare katala ja thavAnI hatI te jovAmAMthI amAre rasa uDI gaye. kSitija para dhagadhagatA aMgArA jevuM dRzya ekAeka jaNAyuM. jota- tyAMthI jyAM saMcaya karIne phIlTara karIne dArjIlIMgane pANI pura jotAmAM samasta pradeza lAla ane pILA raMganI dIptithI jhaLakI uThayo. pADavAmAM Ave che te sthaLa saMcala-leIka tarapha ame upaDayA. Asae pariSanI madhyamAM tatakAMcananI zaMkuAkRti jevuM evaresTanuM bhavya pAsanA pradezamAM rahetA aneka jharAonA pANIne A bAju vALazikhara upasI AvyuM. kSaNavAra "naitra nirvANa prApta thayuM ema UMDA vAmAM Avela che ane e rIte ekatra thatuM pANI nAnA sarakhA antarathI ame anubhavyuM. sUryadevanuM e priya siMhAsana, 'zubhra tuSAra" sarovaramAM ThAlavavAmAM Ave che. tyAMthI be traNa gALAmAM pANI phIsTara thI sadA AcchAdita, dIptimanta kiraNothI suzobhita adbhuta dRzya hatuM. thatuM AgaLa cAle che. A sarovarane vibhAga jhADapAnathI khUba bharele sUryanA prakAzamAM e divyatAnuM darzana hatuM. A che. ahiMthI ame ghumamAM AvelA eka baudhdhamaThamAM gayA ane tyAMnuM bhavya baudhyamaMdira joyuM. A maMdire jotAM A dharmanA anuyAyI kevenDarsa DarI, cala leIka, baudhdhamaTha TIbeTI nI sabhyatA ane saMskRtine ApaNane keTaloka khyAla - Ama prastuta sUryodayane trividha vaMdana karIne traNa prakAre varNavIne). Ave che. maMdiranuM viziSTa prakAranuM sthApatya, mUrtionuM kaLApUrNa zilpanirmANa ane dhArmika citronI viziSTa zailI-A badhu ApaNuM ApaNe have AgaLa cAlIe. AgaLa upara jene ullekha karavAmAM ei. AgaLa upara jeno ullekha karavAmAM khUba dhyAna kheMce che. A maTha ane maMdira jaIne ame dArjIlIMga AvyuM che te TAIgara hIlathI ame najIkamAM AvelI suprasidhdha pAchA AvyA, kevenDarsa DerI jovA gayA. tyAMnA karmacArIe judA judA alamasta ATale sudhI AvIe te evaresTavIra zepa tenasIMgane maLI sAMDha temaja vipula dehadhArI gAya batAvI ane kaI gAya keTaluM dUdha levAnuM mana thayA vinA kema rahe? eNe amane sADAdasa vAgyAne Ape che tenuM varNana karI saMbhaLAvyuM. meTA kadanI ane sArA pramANamAM samaya Ape, TAIgara hIlathI pAchA pharatAM thoDo vadhAre samaya thaye, ' dUdha ApatI gAyo joIne ame rAjI thayA. sAthe sAthe teo Dukarane paNa bapore doDha vAgye upaDatI TreinamAM ahiMthI nIkaLavAnuM hatuM. sAmAna uchera kare che ema jaNAvI te karmacArI Dukkare jevA laI gayo. dhoLA peika karIne ame tenasIMgane maLavA gayA. paNa amane thoDuM beDuM temaja kALA, svaccha temaja rUpALA ane sAdhAraNa gAya jeTalA kadanA thavAthI temanI sAthe amAro meLApa thaI na zake. temanA makAnamAM gata- Dukare jaIne amane bhAre Azcarya thayuM. DukkaranI AvI sudhaDa ane varSanA evaresTa ArohaNamAM jene upabhoga karavAmAM Ave te AvI meTA kadanI jAta hoI zake che tenI tyAM ja pahelIvAra khabara khIlAvALA buTa, lAkaDI, deraDA havAthI phulatA bichAnA, okasIjananI paDI. krosabrIDanA pariNAme AvA vipulakAya Duka pedA thaI zake che kathaLIo vagere aneka cIjo joIne ame saMtoSa mAnya. e paNa tyAMthI ja jANyuM. paNa A Dukkarane Akhare upayoga ahiMnI abhinava prajA tenI katala karIne tenA mAMsanA DabA taiyAra karI dezaparadeza mokalavA te. A rIte dArjIlIMgane amAre cha divasane pravAsa puro thayo. A joI jANI mana gamagIna banI gayuM. A te koI dayAdharmathI dArjIlIMga ane sImalAmAM hIla sTezana tarike bahu pharaka nathI. e ja ka
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana - tA. 15-8-55 sudhaDa rastAo, eja makAne, raheNIkaraNInI e ja rItarasama. Ama himAlayanuM bhUmitaLa sparzavAne suga prApta thaze. dArjIlIMgamAM cha chatAM dArjIlIMgamAM je citravicitra vastI amane jovA maLI te divasa gALyA te daramiyAna huM atyAre himAlayamAM chuM" e khyAla sImalAmAM nahatI. ahiM nepALI TIbeTI ane bhUtiyA lekenI ghaNI kSaNe kSaNe mArA dilamAM romAMca pedA karatuM hatuM. bIjAM parvatanuM moTI vastI che. ApaNI aparicita AMkhe ekane anyathI jaladI kSetraphaLa maryAdita hoya che. AmathI tema jAo ane sapATa bhUmitALa chuTA pADI zakatI nathI. paNa ApaNe ApaNA pradezamAM nathI jotAM najare paDayA vinA na rahe. "agAdha' zabda mAtra himAlayane ja lAgu evI koI abhinava prajAne joI rahyA chIe ema ApaNane lAge. pADI zakAya. tenA uMDANamAM praveza karyA bAda sapATa pradezanuM darzana A lokone jotAM mAruM te kutuhala ja tRpta thatuM nahotuM. strI purUSe virala banI jAya che. vaLI himAlayanA unnata girizikhare pAse bhArakAvara, majabuta bAMdhAnA ane namaNAM lAge. ApaNe tyAM meTA tanA anya girizikharo ThIMgaNa lAge che. dharmopAsanA, gasAdhanA, piTavALA moTI umaranAM strI purUSe joIe chIe. ahiM evuM kaghATA- tapazcaryAnA saMskAra ane smaraNa himAlaya sAthe jeTalA saMkaLAyelA che paNuM bhAgye ja jovA maLe. keTalIka strIo bahu rUpALI ane tejasvI teTalA duniyAnA anya kaI parvata sAthe joDAyelA jANavAmAM AvyA lAge, darekanA pagamAM khUba jora dekhAya. sahu koI cAle paNa pUrI nathI. himAlaya eTale agAdhatA, vizALatA, bhavyatA ane bhISaNatA. capaLatAthI. bALakone joI ApaNI AMkhe khUba Thare. ApaNe cAlyA himAlaya eTale anupama sRSTisaundaryane khajAne, bhavyatAne bhaMDAra, jatAM hoie ane nizALamAMthI chuTelA nAnA chokarA chokarIonuM ToLuM bhISaNatAnuM bhavasthAna. agaNita sanAtana himazikhare himAlayanI sAmuM maLe te ApaNe ekane joie ane ekane bhulIe. gorA anerI vibhUti che. badrInAtha, kedAranAtha, pazupatinAtha, amaranAtha, gulAbI gAlavALA, namaNI AMkhevALA-be ghaDI ema lAge ke A gaMgotrI, janmotrI, mAnasarovara, kailAsa A te mukhya tIrtho ane bhArata nathI paNa anya koI pradeza che. A lokone ApaNe vadhAre bIjA peTAtIrtho pAravinAnAM-himAlaya bhAratavAsIonuM mahattama tIrthajoIe jANIe, samajIe temanI sAthe paricaya keLavIe ema mana sthAna che. bhAvamAM nirmita che ke nahi tenI khabara nathI paNa samayane thayAM kare. koI lAMbe gALe laIne himAlayamAM yatheccha paribhramaNa karavAnI kaMI , hIla sTezanamAM sarvottama lekhAtuM dArjIlIMga lAMbA kALanI abhilASA Aje paNa jIvatI jAgatI paDelI che. Ama badhAM hIla sTezanamAM dArjIlIMga sarvottama lekhAya che tenuM eka A vakhate aNadhAryA dArjIlIMga AvavAnuM banyuM ane himAlayanA kAraNa kadAca upara jaNAvyuM te hoya. bIjuM kAraNa ahiMthI svaccha darzananI bhUkha bhAMgI. uMDI paritRptipUrvaka ame sAtamI eprIlanI ' AkAze kAMcanajaMghA jevuM bhavyatama zikhara ane anya vetazikhare bapore dArjIlIMganI vidAya lIdhI. hAlatAM cAlatAM jovA maLe che. uccatama himazikhara evaresTanA darzananI | dArjIlIMgathI pAchA pharyA paNa ahiM kadI kadI saMbhAvanA rahe che. himAlayanAM ati unnata hima Tena upaDavAnA samaya sAthe varasAda zarU thaye. dArjIlIMgamAM jeTalA zikhare moTA bhAge dArjIlIMganI najIkamAM ja AvelAM che. A kAraNe dvisa rahyA te daramiyAna AkAza lagabhaga svaccha raheluM. varasAdanI jarA ahiM ApaNe avAranavAra je adbhuta sRSTisaundarya jevA pAmIe paNa bAdhA naDelI nahi. ema chatAM e anubhava paNa the ja jo te chIe te teTalA pramANamAM anyatra jovA pAmatA nathI.. hatuM. eTale dArjIlIMga choDavAnA vakhate paNa varasAdanuM Agamana atyanta TIbeTanA mahAyAnanuM AchuM darzana madhura lAgyuM, beeka mAIla AgaLa cAlyA ane ejIna khoTakAyuM; Trena baudhdha dharmanA be saMpradAya che: eka mahAyAna bIjo hInayAna. ubhI rahI; varasAda vadhavA lAgyuM. sAthe karA paNa paDavA mAMDayA. pahelAM aTale aneka davadavAothI bharelI, brAhmaNa, vaiSNava ane maga bAjarI jevA paDatA hatA; pachI te ramavAnA lagAThA jevaDA taDataDa zAkta saMpradAyanA mIzraNa je, tareha tarehanA kriyAkAMDanA kAraNe raMga jamIna upara Takakara khAvA lAgyA. cotarapha-sAmenA DhALaDhoLAva upara beraMgI lAgate paMtha. hInayAna eTale AvI jaTila racanA vinAne sarvatra karA patharAI gayA. jANe ke nAnA moTA sapheda motI pAtharI dIdhA kevaLa bhagavAna buddhane pUjaka ane budhdha dharmanI vadhAre najIkane paMtha. na hoya evuM mane hara dazya nirmANa thaI gayuM. gAjavIja, varasAda, karA, * TIbeTa, cIna, jApAna ane brahmadeza mahAyAna saMpradAyanA anuyAyI deza vAdaLAnuM aNadhAryuM AkramaNuM, taDakAnAM ThekANe vAdaLagheruM AkAza ane che; sIlonamAM hInayAna saMpradAya pravarte che. dArjIlIMgamAM A mahAyAna sAyaMkALa jevuM AchuM ajavALuM, pavana paNa susavATAbhera vAI rahyo saMpradAyane-khAsa karIne TIbeTamAM tenI je bhAta che tene ApaNane hate: havAmAna samazitANyuM hatuM te ekadama ThaMDu thaI gayuM. thaDe kalAsanA tenAM maTha, maMdire, ane jyAM tyAM pharatAM dekhAtA TIbeTI lAmAo DabAmAM khIcakhIca beThelA chatAM badhAne TADha vAvA lAgI. gADI te dvArA khyAla Ave che. eka rIte dArjIlIMga TIbeTanuM pravezadvAra che. ubhI ja hatI. nIcethI ejIna Ave tyAre gADI cAle. be aDhI himAlayanuM kALajunuM AkarSaNa kalAke ejIna AvyuM. gADI cAlI ane amArI cintA thoDI haLavI himAlaya viSe nAnapaNathI huM sAMbhaLate Avyo chuM ane thaI. pavana ane varasAda te cAlu hatA. sAMja paDI. rAtrInA aMdhakAranI tyArathI te Aja sudhI te saMbaMdhe huM UMDI jhaMkhanA anubhavatA raho jamAvaTa thaI gaI. sIlIgurI chaeka vAgye pahoMcIne kalakattA javA mATe chuM, svAmI AnaMdane prathama paricaya 1911 mAM thayela. te pahelAM je gADI pakaDavAnI dhAraNA hatI te gADI pakaDAvAne te have saMbhava teo hiMdustAnamAM sArUM pharelA, pachI teo himAlaya gayelA. tyAM temaNe rahyo ja nahatA. rAtrInA ATheka vAgyA haze ane pAchI gADI aTakI. . . lagabhaga varSeka cAle tevuM purazcaraNa vrata kareluM. badrInAtha, kedAranAtha, tapAsa karatAM mAluma paDeyuM ke AgaLa upara mAlagADInA DabA uthalI na jaznotrI, getrI tema ja kailAsa-mAnasarovara sudhI teo jaI paDyA che. tene upADIne bAjue karavAmAM Ave tyAre amArI gADI AvelA; tyAra bAda kAzmIramAM amaranAthanI yAtrA paNa temaNe eka cAlI zake. varasAda dhIme paDyA hatA paNa pavana jesabhera vAI rahyo sanyAsI. mAphaka ughADA page karelI. eka yA bIjo pravAsa karIne teo hatA. ame adhavaca aTakI paDayA hatA. DabAmAM bAtharUmanI paNa sagavaDa muMbaI bAju Ave tyAre temanI pAse himAlayanI vAta dharAI nahatI. uthalI paDelA DabA kayAre upaDe ane ame kayAre AgaLa dharAIne huM sAMbhaLata. saMskRta sAhityanA vAMcane paNa himAlaya viSenI cAlIe? kone khabara che? ahiM savAra paNa paDI jAya. amArI AturatAne vadhAre tIvra banAvelI. Ama himAlaya najare joyA pahelAM maMDaLImAM vArtAvida cAlatA hatA, paNa darekanA dilamAM uMDI cinta himAlayanAM aneka citro ka95nApaTa upara AlekhAyelAM paDayAM ja hatAM. hatI ke A AphatamAMthI kayAre chuTIzuM. sadbhAgye eka kalAkamAM Daba 1813 mAM huM pahelIvAra sImalA gaye; 1831 mAM sImalA bIjIvAra uMcA thayA ane amArI gADIne mArga saraLa thayuM. rAtre sADAbAra javAnuM baneluM. banne vakhata tyAM ThIka ThIka rahela ane himAlayanuM vAgye sIlIMgurI pahoMcyA. veITIMga rUmamAM rAta pasAra karI. savAre sAta AchuM darzana pAmela. tyAra pachI 24 varSanA gALe Aje pharIthI vAgye kalakattA tarapha jatI gADI pakaDI. sAMjanA samaye maNiyArI ghATa
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ma | * tA. 15-8-55 * * * prabuddha jIvana pahoMcyA. vaLI pAchI sAmAnanI pherabadalI; ane vaLI pAcho gaMgAvihAra AvyA ane uparanA sahaastitvanA sidhdhAntamAM bIjA cAra sidhdhAntane pahelA gaMgAvihAra vakhate AThama nemanI ajavALI rAta hatI. A umere karIne ubhayamAnya evA e pAMca siddhAntonI bhArata ane vakhate sUryAstane samaya hate. pazcimAkAzamAM, nimagAmI sUryane namaNe cInanA mukhya sacie duniyA samakSa jAherAta karI. A sidhdhAnta Atapa gaMgAnA vizALa paTane sonerI raMge raMgI rahyo hate. sTImara : nIce mujaba che. - . : : | cAlI ane A manahara dazya ame mahAlI rahyA. zakarIgalI pahoMcyA (1) prArdezika akhaMDitatA ane samAna sArvabhaumatva mATe Adara. che te samaye sUryabiMba kSitijanI kArane sparzI rahyuM hatuM ane divasanAM - (2) anAkramaNa. . . :ajavALAM saMkelAI rahyAM hatAM. zakarI galIthI navI TrenamAM beThA. cAreka (3) Antarika bAbatamAM bInadakhalagIrI. . " mAla bAda AvatA sAhebagaMja jaMkazane vaLI pAchI Trena badalavI (4) pArasparika lAbha thAya evI pravRti. ' ' ', ' ' paDI. savAranA daza sADAdaza vAgye lakattA pahoMcyA. tyAMthI bIje (5) zAntimaya saha-aritatva. . . . . divase eprIlanI 10mI tArIkhe rAtre ame muMbaI javA upaDayA. A pAMca sidhdhAntane paMcazIla" nAma ApavAmAM AvyuM kalakattAthI muMbaI ' ' jene Aje keTalAka chApAvALAe bhUlathI paMcazilA" e nAmathI - kalakattAthI muMbaIne relamArga eTale be rAta te kharI ja, oLakhAve che. A "zIla' zabda mULa bauddha paribhASAne che. bauddha pAchAM pharatAM grISmanI ugratA thoDI vadhI hatI. ghaNAne AvI lAMbI , dharmanA pAMca prakAranA A zIlana paNa nAne sarakhAM ItihAsa relanI musApharI kaMTALAbharI lAge che. nAnI musApharI karavAnA aneka che. jainenA 23mA tIrthaMkara - zrI pArzvanAthe caturyAma dharmanI prasaMge Ave che paNa mana te AvI lAMbI musApharIothI ja bharAya prarUpaNA karI. A cAra yAma eTale ahiMsA, satya, asteya che. kalakattAthI muMbaI AvavuM eTale bhAratanA pUrva cheDethI pazcima cheDe ane aparigraha. A caturyAma dharmanI paraMparA pArzvanAtha bAda Azare javuM. ame alahAbAdane raste lIdhe hate. rastAmAM aneka nadIe 200 varSa bAda thayelA bhagavAna buddhane ane bhagavAna mahAvIrane re ane parvata, jaMgala ane medAne, gAmaDAMo ane zahere oLaMgavAnA, vArasAmAM maLI. A pratyeke je navA dharmatIrthanuM pravartana karyuM. temAM vizALa rASTranA eka pachI eka pradeza vIMdhavAnA ane vaTAvavAnA. cArane badale pAMca yAmane antargata karavAmAM AvyA. A pravAsa eTale eka mahAkAvyanuM eka beThake vAMcana, athavA te bhagavAna budhdha apanAvelA pAMca yAma te A mujaba cheH : ri eka virATa citrapaTanuM ekasAmaTuM darzana. AvA lAMbA pravAsathI thAka (1) ahiMsA, (2) satya (3) asteya (4) brahmacarya (5) surAmadhAdi te jarUra lAge, paNa bhUtaLa uparane A lagabhaga hajAra mAIlane vajana ane te pAMca vAmane "paMcazIla" evuM nAma ApyuM. abhaMga pravAsa jANe ke samagra bhAratane ApaNI samakSa saMkSepamAM bhagavAna mahAvIre ApanAvelA pAMca yAma te A mujaba che. raju karate hoya ema lAge che ane AMkhe, mana ane kalpanA (1) ahiMsA, (2) satya (3) asteya (4) brahmacarya (5) aparigraha. traNe dharAI jAya evI vipula sAmagrI purI pADe che. cittamAM tenI ane te pAMca yAmane paMcavrata athavA paMca mahAvrata evuM nAma ApyuM. khumArI jAme che ane te keTalAya divasa sudhI osaratI nathI. A A uparathI joI zakAze ke bhagavAna buddhe mULa cAra dhAmamAMthI che senanadI, A gaMgA, A yamunA, A narmadA, A tApI; A viMdhya aparigrahane kADhIne temAM brahmacarya ane surAmadhAdivarjana ema be Avya; have sAtapUDA parvata najare paDe che; thoDIvAramAM pazcima ghATa umeryA. bhagavAna mahAvIre, pUrvaparaMparA mujaba brahmacaryane aparigrahamAM Avaze; gayA, mogalasarAI, alhAbAda pasAra thayA; jabalapura AvyuM samAviSTa karavAmAM AvatuM hatuM, tene asvIkAra karIne. brahmacaryane apa- . ane gayuM; burahAnapura, bhusAvala, manamADa, nAsIka vaTAvyAM ane A rigrahamAMthI chUTuM pADayuM ane tene eka svataMtra vratanuM sthAna ApyuM., ' muMbaI AvyuM Ama smaraNa paTa upara kaMI divasa sudhI A nadIo, A rIte brahmacaryanuM eka viziSTa vrata tarIkenuM mahatva ubhaye svIkAryuM parvata ane moTAM meTAM relave sTezanenAM avanavAM citra upasatA rahe paNa eke aparigrahanA sthAne mAdaka padArthonA tyAgane vadhAre mahatva * hai che ane pravAsa pUro thavA chatAM pravAsa jANe ke cAlu hoya e ApyuM; anya mULa paraMparAmAM rahelA aparigrahanuM mahatva cAlu rAkhyuM. manamAM ThIka ThIka samaya sudhI bhrama pedA thayA kare che. jaina dharmanA pAMca vratane pataMjala yogadarzanamAM mULarUpe ja AvAM aneka mIThAM smaraNothI bhareluM ane urdhaka prasaMgethI svIkAravAmAM Avela che. paNa tene "yama" evuM nAma ApavAmAM AvyuM cirasmaraNIya banelo amAro A sukhamaya AnaMdamaya pravAsa eprIlanI che. pacazIla zabda Aje jyAre anekanA moDhe bolAI rahyo che tyAre che bAramI tArIkhe pUruM thayuM ane te divase bapore ame sukharUpa muMbaI te pacazIlanI ATalI aitihAsika AlocanA, AzA che ke, e huM AvI pahoMcyA. viSayamAM rasa lenAra mATe upayogI nIvaDaze. samApta : paramAnaMda mAnavatAlakSI lekhakonI mAnavatA! .' '' prakIrNa neMdha thoDA samaya pahelA bharAyelA eka sAhitya-saMmelanamAMthI pAchAM che pharatAM thayelA anubhava viSe lakhatAM eka mitra jaNAve che ke: - "TreInamAM pAchAM pharatAM eka be evA banAva banyAM jemAM Aje duniyAnAM rASTro sAmyavAdI ane asAmyavAdI ema be amuka sArA gaNAtAM sAhityakAronI svArtha vRtti chatI thatAM mane duHkha vargamAM vaheMcAI gayela che. asAmyavAdI varganuM AgevAna yunAiTeDa thayuM. AnA meTA ane nAnA vibhAgane joDatAM bAraNAne baMdha karIne sTeTsa eka evA Andolanane pracAra karI rahyuM hatuM ke AvI be ame daseka sAhityarasiko nAnA vibhAgamAM nirAMte beThelAM. sAthe bIjA prakAranI samAjaracanA A duniyAmAM eka sAthe cAlI zake ja nahi loko paNa hatA. vacaluM bAraNuM khUle ane loke amArI bAju Ave ane eke jIvavuM hoya te anyane khatama karavI ja rahI. A nArA te bhIDa thAya e bIke sAthenA lekhabhAIe koIne e bAraNuM khelavA upara asAmyavAdI dezenuM te seTa, nATe, ane I. DI. sI. nA nAma * detA nahotA. . . . . ' , ' , ' ' upara eka meTuM saMgaThThana karI rahyuM hatuM. A sAme paMDita naherUe ma '. " evAmAM eka utArUo amArA vibhAgamAMthI bIjI bAjue che sahaastitvane sidhdhAnta duniyA AgaLa raju karyo ane te dvArA .' jaNAvyuM ke koI paNa rASTranI antargate samAjaracanA game te prakAranI ' javA mATe vacaluM bAraNuM khelavA mAMDayuM. tene A bhAIoe sakhta na hoya paNa pitapatAnI viziSTa samAjaracanApUrvaka dareka rASTra anya rASTra virodha karyo: rakhe ne ekadama gIdI thaI jAya ane pitAnI traNa AvI sAthe sukhazAntipUrvaka jIvI zake che ane potAne vikAsa sAdhI zake che. kalAkanI musApharImAM herAna thaI javAya te ! paNa pelA utArUe che gayA varSe jInIvA khAte InDeicAInAnA prazno ukela lAvIne potAne Agraha pakaDI rAkhyuM. lekhakoe paNa potAnI jIda na choDI. . , pAchA pharatA cInanA mukhya pradhAna zrI cAu-ena-lAI hiMda khAte ane takarAra vadhu ugra svarUpa levA mAMDI. lekhakabhAIoe bAraNuM che paMcazIla
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana . tA. 15-8-papa eTalA jorathI pakaDI rAkhyuM ke pelA bhAIne paga e bAraNuM nIce - paMDita sukhalAlajI sanmAnavicAraNA ThIka samaya sudhI chuMdAI rahyo che keInAM dila na halyAM. ulTAnuM emane , bhAratIya darzananA suprasiddha vidvAna prajJAcakSu paMDita sukhalAlajI emAM pitAnuM parAkrama lAgyuM ! ane pelo utArUM bAraNuM choDIne saMdhavI AgAmI DIseMbara mAsamAM 75 varSa pUrAM kare che e prasaMgane DaomAMthI utarI gayo. tyAre AmAMnA eka suprasidhdha sAhityakAra lakSyamAM laIne tatva sAhityanI temaNe karelI aneka vidha sevAonI belyA ke, "amAre te AvA guMDAo sAthe ja haMmezAM rahevAnuM hoya che !" kadararUpe temanuM ucita sanmAna karavA viSe vicAraNA karavA mATe Trena AgaLa vadhI rahelI. niyata sTezane pahoMcavAne have dasa tA. 10-8-55 budhavAranA roja bhAratIya vidyAbhavanamAM paMDita sukhaminiTa paNa nahotI rahI, ne pravAsa jarA paNa agavaDa vagara pUro lAlajInA mitro ane prazaMsakonI eka sabhA maLI hatI. A sabhAmAM thavA Avela. tyAM eka AMdhaLo bhikhArI amArI taraphanA DabbAmAM zrI zreyAMsaprasAda jaina, zrI rAmanArAyaNa vizvanAtha pAThaka, zrI cImanalAla caDe. amArI pAsethI kaMI na maLatAM e bIjI bAju javA mATe cakubhAI zAha, zrI mohanalAla sapAna, zrI nAnAlAla camanalAla mahetA, vaccenuM bAraNuM khelavA gaye. paraMtu chellI dasa miniTamAM paNa gIradI vadhatAM zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, zrI ratIlAla cImanalAla koThArI, zrI herAna thaI javAnI bIke Alekhakoe ene e bAraNuM khelavAnI "nA" tArAcaMda lakSmIcaMda keArI, zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI, zrI rasikalAla kahI. emane e vicAra na AvyuM ke have gADInuM chelluM sTezana mehanalAla jhaverI, zrI. harivallabha bhAyANa, zrI surajacaMdra DAMgI, AvI rahyuM che eTale ene bhIkha meLavavAne paNa thoDe ja samaya che. adhyApikA tArAbahena zAha, zrI maNibahena savacaMda kApaDiyA zrI emane ema paNa na thayuM ke bicArA AMdhaLAne nIce utarIne pAchuM veNIbahena kapADiyA vagere bhAibahene upasthita thayAM hatAM. caDavAmAM keTalI takalIpha paDe ! - "meM emane samajAvyA, paNa teo na mAnyA tyAre meM jAte jaine A prasaMge A ja hetuthI ubhI karavAmAM AvelI amadAvAdanI bAraNuM kholI nAMkhyuM. mane navAI ane duHkha thayuM ke mAnavatAnI kAmacalAu samitinA maMtrI zrI ratilAla dIpacaMda desAI paNa amadAvArtAo lakhanArA ( ane e para inAma meLavanArA ! ) lekhake ja vAdathI khAsa AvI pahoMcyA hatA. je ATalI mAnavatA paNa na dharAve te emanI kalamamAM prANa kayAM prAraMbhamAM zrI cImanalAla cakubhAI zAhe bhAratIya darzanazAstrIomAM sudhI rahe ?" paMDita sukhalAlajInuM agragaNya sthAna, temanI sAhitya upAsanA, maulika , sAdhAraNa rIte sahadayI lekhAtA manuSya relvenI musApharImAM vicAraNA, niDara mArgadarzana tathA jaina sAhityanI temaNe karelI anekavidha pitAnI sagavaDamAM jarA paNa AMca na Ave e hetuthI ekadama badalAI jatAM sevAone khyAla ApIne te sarvenI kadararUpe ApaNe kAMIka karavuM dIThA che. Ama chatAM sAhityalekhake te sahayatAne eka yA bIjI joIe ema jaNAvIne paMDitajInA sanmAna saMbaMdhe keTalAka vicAra rIte satata upadeza ApatA hoya che. emane paNa jo ApaNe raju kayo ane te upara keTalIeka carcA ane vicAravinimaya thayA relve pravAsa daramyAna AvA hRdhyahIna thatA joIe te prazna thAya che. bAda nIce mujaba nirNaya levAmAM AvyA hatA :bicArI mAnavatAne have koNa hAtha jhAlaze ? (1) paMDita sukhalAlajInA sanmAnArthe akhila bhAratIya dharaNe sata vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI eka sanmAnanidhi ekaTho kare. tA. 4-0-55 nA roja bhAvanagaranA jaina samAjanA eka jANItA (2) A sanmAnanidhimAMthI paMDita sukhalAlajInA lekhene eka . kAryakartA zrI vallabhadAsa tribhovanadAsa gAMdhInuM 78 varSanI ummare saMgraha bahAra pADavA. avasAna thayuM. bhAvanagaramAM junI ane jANItI be jaina prakAzana (3) te ja nidhimAMthI AgAmI DIsembara mAsa bAda muMbaImAM saMsthAo che. eka zrI jaina dharma prasAraka sabhA ane bIjI zrI - yogya samaye paMDita sukhalAlajI aMge eka bhavya sanmAna samAraMbha yajavo. . ra jaina AtmAnaMda sabhA. eka taraphathI jaina dharma prakAza 72 varSathI ane anya taraphathI AtmAnaMda prakAza pa3 varSathI ema be mAsika (4) bAkI rahela sanmAnanidhinI rakama paMDitajInI IcchA mUjaba - koI paNa vidyAvRddhinA kAryamAM tene upayoga karavA mATe upara jaNAvela pragaTa thAya che ane banne saMsthAnAM prakAzanenI saMkhyA ghaNI meTI che. A sanmAna samAraMbha prasaMge paMDitajIne thelInA AkAramAM arpaNa karavI. zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA lagabhaga sthApanAkALathI zrI vallabhadAsabhAI sabhya hatA ane te sabhAnA pramukha sthApaka sva. mULacaMda nathubhAI (5) A yojanAne pAra pADavA mATe amadAvAda khAta eka paDita vakIla lagabhaga paccAseka varSa pahelAM avasAna pAmyA tyAra bAda prastuta sukhalAlajI sanmAna madhyastha samiti ubhI karavI ane tenuM mukhya sabhAnI samagra kAryavAhInI javAbadArI zrI vallabhadAsabhAIe svIkArI kAyolaya amadAvAdamAM rAkhavuM. hatI ane e saMsthAnA kAmakAja sAthe temaNe evuM tAdAmya sAdhyuM (6) A ja hetu pAra pADavA mATe muMbaI, kalakattA tema jyAM hatuM ke "AtmAnaMda sabhA eTale vallabhadAsa' e rIte ja temane sau koI jyAM jarUra jaNAya tyAM tyAM eka eka sthAnika samiti ubhI karavI oLakhatA hatA. jIvananirvAha arthe teo vImAnuM kAmakAja karatA hatA, ane A sthAnika samitinA sarva sabhyane madhyastha samitinA sabhya paNa temanuM mukhya lakSya AtmAnaMda sabhAnA utkarSa tarapha ja rahetuM hatuM. lekhavA. aneka zrImAnene temaNe sabhAnI prakAzanapravRtti tarapha kheMcyA hatA ane (7) AvI sthAnika samiti na ubhI karavAmAM Avela hoya prakAzanakArya mATe puSkaLa Arthika madada teo meLavI zakyA hatA. tevA sthaLanI viziSTa vyakitaone paNa madhyastha samitimAM sAmela karavI. ' bhAvanagara jevuM eka khuNAnuM sthaLa ane temAM eka saMpradAyanI jaina (8) A madhyastha samitinuM pramukhasthAne svIkAravA dAdAsAheba AtmAnaMda sabhA jevI eka nAnI sarakhI saMsthA-Ama eka nAnA mAvaLa karane vinaMti karavI. vartuLa sAthe temanuM samagra jIvana saMkaLAyeluM hatuM, ema chatAM e saMsthA AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA sAthe otapreta banIne jaina sAhitya prakAzanamAM temaNe ghaNe mATe A vakhate AgAmI sapTembara mAsathI tA. 17 maMgaLavArathI phALo ApyuM hatuM. teo vidvAna hatA, paNa eka saphaLa sejaka hatA tA. 20 maMgaLavAra sudhI ema ATha divasanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA, ane aneka vidvAna sAdhuonI kRtio temanI mAraphata pragaTa thaI zakI yojavAmAM AvI che. zarUAtanA cha divasanI sabhAo phreMca brIja upara hatI. emanA avasAnathI jaina AtmAnaMda sabhAne kaMI kALa sudhI AvelA oNvATaskI lejamAM ane chellA be divasanI sabhAo lemIMgTana na purAya evI kheTa paDI che; jaina samAje paNa eka varSojune re upara AvelA rasI thIeTaramAM bharAze. vyAkhyAnasabhA haMmezA sAhityasevaka gumAvyuM che. temanA AtmAne zAzvata zAnti maLo. savAranA 8 vAgye zarU thaze. evI prArthanA ! paramAnaMda maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha tenuM pramukhasthAna svIkAravA rAvasAra nAnA mAvaLa kerane vinaMti karI. vana saMkaLAyeluM hatuM, ema
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-papa prabuddha jIvana . ahiMsA ane maitrInA pracAramAM ke phALo Apyo che te mAtra batAvavAno 'mahAvIra kA antastala' prayatna che. (lekhaka: svAmI satyabhakta, prakAzaka: satyAzrama, vardhA, mUlya rUA. 4) bIjo prayatna zrI satyabhaktane che. temaNe "maddAvara gratatra', bhagavAna mahAvIranA jIvananI sAmagrIne vicAra karIe te nAme hindImAM eka pustaka lakhyuM che. temAM temaNe AgamamAM upalabdha bALapaNanI keTalIka ghaTanAo caritragranthamAM noMdhAI che, paNa te thatI sAmagrIne saMpUrNa upayoga karyo che, paNa te itihAsa nathI, dhaTanAomAMthI mULa AgamamAM koI nathI. temanA gRhastha jIvananI koI navalakathA che. granthakAre bhagavAna mahAvIre pite pitAnA jIvananI DAyarI khAsa ghaTanAo prAcIna Agama zAstramAM maLatI nathI. bhagavAna buddhanA lakhI hoya te prakAre samagra pustaka lakhyuM che. eka aitihAsika jIvana jIvanamAM temanAM vairAgyanAM kAraNomAM je pAMca dRzya batAvavAmAM AvyA lakhanAra vyakti AvuM na kare, paNa Ane aitihAsika jIvana ne kahetAM che ke temane ekAMta vanamAM jaIne je dhyAna dharatA cItaravAmAM AvyA aitihAsika navalakathA ja kahevI joIe. eka ja siddharAjane viSe gujache, tevuM paNa bhagavAna mahAvIranA gRhasthajIvanamAM kazuM banyAnuM rAtImAM be navalakathAo lakhAI che. zrI munazInI "gujarAtane nAtha" . noMdhAyuM nathI. e sthitimAM temanA tyAgI jIvanathI ja temanA jIvananI ane dhUmaketunI 'jayasiMha siddharAja. A bannemAM lekhakee pitAnI kathA zarU thAya che ema samajavuM rahyuM. tyAgI jIvanamAM paNa temanI kalpanAnA siddharAjane raju karavAno prayatna karyo che. bannee siddharAjanI tapasyA ane yAtanA tathA gozAlaka sAthe saMbaMdha emAM ja temanA je kAMI itihAsasiddha ghaTanAo che tene Azraya lIdhe che, chatAM paNa jIvananI ItizrI thAya che. tIrthaMkarajIvanamAM temanA keTalAka anuyAyIonA e itihAsanI pAchaLa je yugabaLa hatuM tene uThAva e banne lekhake jIvanaprasaMgoe ja mukhya bhAga bhajavyuM che. kahevAtA agiyAra gaNu pitAnI rIte Ape che. te ja pramANe "mannata'mAM paNa svAmI dharamAMthI paNa gautama sAthenA ja praznoe Agamane moTA bhAga satyabhakta itihAsasiddha mahAvIrane kendramAM rAkhIne A navalakathA lakhI rokyo che. temanA pUrvabhavanI koI paNa ghaTanA AgamamAM AvatI nathI. che ane pitAnI kalpanAnA mahAvIrane ApaNI samakSa upasthita karyA che. AvI sthitimAM bhagavAna mahAvIranA samagra jIvananI AgamapramANane Ane itihAsa mAnavAnI jarUra nathI ane e daSTie Ane mUlavavAnI AdhAre kathA lakhavI e eka rIte saheluM chatAM kaThaNa che. sAmagrI paNa jarUra nathI. A ja vastu laIne ja "jyabhikhu' navalakathA lakhe bahu thoDI eTale je kAMI maLe tene sajAvIne raju karavAmAM khAsa te vaLI bIjA prakAranuM citra ApaNI samakSa upasthita thAya. eka ja muzkelI na paDe eTale e kArya sarala gaNAya. paNa temAMthI samagra pAtra viSenI bhinna bhinna lekhakonI navalakathAo viSe AvuM banavAnuM ja, bhAve bha. mahAvIranA jIvanane uThAva Apavo ane temanA mahAna na bane e ja Azcarya. aitihAsika jyAM itihAsa lakhavA bese che tyAM vyakitatvane vyakata karavuM e atyanta kaThaNu thaI paDe che. paNa eka ja ghaTanAne khulAse aneka rIte Ape che ane pramANe pUrvakALanA jaina AcAryoe AsapAsanI paristhiti ane bha. ApIne spaSTa paNa kare che. te jyAM mAtra kalpanAne ja Azraya levAne mahAvIranI koTinA bIjA tIrthakarone jIvananI dhaDAtI kathAone hoya ane potAnI kalpanAnI puSTimAM pramANu ApavAnI jarUra paNa upayoga karIne uparyukata muzkelInuM nivAraNa bahu ja saraLabhAve karI na hoya tyAM kalpanA dera chUTe mUkavAmAM kavitA kikane zuM ADuM dIdhuM che. pariNAme Avazyaka cUrNimAM bhagavAna mahAvIranAM jIvananuM eka Ave ? A aitihAsika navalakathA vAMcavA mAMDe, nAnAM nAnAM prakaraNo, nizcitarUpa ApaNane maLI jAya che. ene ja upayoga tyAra pachInI ghaTanAo sAdI chatAM rocaka zailImAM lakhAyelI, tarkathI puSTa thayelI - jaina purANamAM thayuM che. purANakAroe paNa e jIvanane tatkAlamAM kavinI kalpanA, ghaTanAnA antastalamAM jaIne tenA rahasyane zedhI - pracalita grAhya evI kathAone samAveza karIne pUrNa banAvavAnA prayatna lAvavAnI chuTa thatI zakita. ane bhavya tathA mAnavakalyANakArI dRSTi- - kayA che. A rIta Aje ApaNI sAme purANImA mahAvIracarita A badhuM maLIne ApaNI samakSa bhagavAna mahAvIra ane temanI Asaje maLe che te aMtima che. e purANe pachI bhagavAna mahAvIranA jIvana pAsanI duniyA eTalI tAdaza rUpe lekhaka raju kare che ke ghaDIbhara te ema saMbaMdhI koI nA prayatna vIsamI sadInA prAraMbha sudhImAM thayela nathI. thaI jAya ke A badhI ghaTanAnA ApaNe paNa sAkSI chIe ane , vIsamI sadInA lekhakemAM be pravAho kAma kare che. eka aiti- calacitranI jema e badhuM ApaNI samakSa banatuM hoya ema joI " hAsika saMzodhana karI satyaghaTanAonI tAravaNI karI tene ja yathAvat rahyA chIe. calacitra jotAM jema ApaNI lAgaNI uchALA mAre cheraju karavAno ane bIjo pravAha e che je lalitakaLAne Azraya ghaDImAM AnaMda, ghaDImAM zeka, ghaDImAM vyAkuLatA ane ghaDImAM zAMtile che eTale ke temane mana vyakita ane tenA jIvananI sAcI ghaTanAo tema A vAMcatAM paNa ApaNuM lAgaNIo uchaLe che ane ApaNane eTalAmAM ja e vyakitanI itizrI nathI, paNa vyakita e amuka kALanA paNa ghaDIka tanmaya banAvI de che. lekhakanI A zakitanI prazaMsA karyA 'itihAsanI eka kaDI che ane tethI e vyakita je tIrthakara hoya te vinA cAle tema nathI. zarta eka ja che ke potAnA manamAM kalpala tenA jIvanamAM yugadhaDataranuM kAma te kevI rIte karI zake evuM mAnasika mahAvIrane ghaDIbhara bhUlI ja javA joIe. citra samagra itihAsane dhyAnamAM rAkhIne UbhuM kare che ane pachI paNa AvI tanmayatA jagavavAmAM lekhakanI zakitae jyAM sudhI e citrane kalamamAM utAre che. AmAM vyakitanA jIvananI ghaTanAo te kavitvane Azraya lIdhe che tyAM sudhI te samasaMvedana jAgI zake che, hoya ja che. paNa tenuM spaSTIkaraNu lekhakanI pitAnI kalpanAzakita, paNa jyAMthI kathAmAM bhagavAna mahAvIranA tyAgI jIvananI kathA zarU itihAsamAMthI te kALanI paristhiti tAravavAnI zakita ane tene ucita thAya che tyAMthI lekhakamAM rahela kavi nahi, paNa tArkika AtmA jAgI rIte raju karavAnI zakita e badhA upara AdhAra rAkhe che, ane vastutaH gayA che ane tene kAraNe tyAra pachIne bhAga keTalAka apavAda bAda banela ghaTanAo uparAMta lekhakanA manazcakSue kapelI dhaTanAo paNa karatAM nirasa thaI jAya che. bhavya ke udAtta nahiM paNa kSaNe kSaNe tenA jIvanamAM jANe banI ja hoya evI rIte varNavavAmAM Ave che. mahAvIranA AtmAne e cItaravAmAM Avyo che ke mAre te tIrthakara na banelI ghaTanAo paNa jo pUrvAcAryo ApaNu purANomAM ApI thavAnuM che ane A vastune huM A rIte lokone samajAvIza ane zakatA hoya te Ajane lekhaka je navalakathA lakhI rahyo che te evI amuka vastune huM amuka rIte lokone samajAvIza--A mahAvIranA chUTa le temAM kazuM ja Azcarya na hovuM joie. bhagavAna mahAvIranA mananI grI lekhakanA pitAnA mananI grInuM ja pratibimba hoya jIvanane kendramAM rAkhIne AvI navalakathA A vIsamI sadImAM eka zrI ema lAge che. lekhakane mahAvIranA AtmAne rava-parakalyANakArI cItajayabhikhue matsyagalAgala lakhI. paNa te temaNe mahAvIrajIvanane ra che e sAcuM, paNa emanI e bhAvanAne sAdhanAkALamAM citrita nAme nathI lakhI ane temAM samagra bhAve mahAvIrajIvanane ApavAnuM karavAnuM A kathAmAM je rU5 temaNe apanAvyuM che te hRdayaMgama nathI uddeza paNa nathI. paNa te yugamAM dhArmika caLavaLamAM bha. mahAvIre ja, mahAvIrane pApabhIrU AtmA, je AgamanA adhyayanane pariNAme
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhuddha jIvana 80 ApaNI samakSa upasthita thAya che, tevA AtmAne A kathAmAM peAtAnA tIthaeN karavanI rakSA khAtara bhoLI janatAne kema UMdhA pATA-pote je vastune na mAnatA hoya te vastune paNa kahIne badhAvavA tenI ceAjanA karatA citrita karavAmAM Avyo che. A satyabhakatanI potAnI tItha kar granthInu' pariNAma jaNAya che. A mATe yAgIjIvananA aneka prakaraNA pramANurUpe upasthita karI zakAya tema che. paNa tenI parAkASThA 67 ane 68 mAM prakaraNamAM jovA maLe che. A uparathI bhagavAna mahAvIranA AtmAnuM eka bhavya ane udAtta rUpa nahiM, paNa eka laukika cAlAka AtmAnu svarUpa ApaNI sAme sphuTa thAya che, je rUpa mATe kaze ja pUrAvA ApI zakAya tema che ja nahi. purAvA satyabhakatanA lUkhA tarkamAMthI ja maLI zake tema che ane mahAna purUSanA AtmAne samajavAmAM kevaLa tarka baLano Azraya levAmAM Ave te kevuM bhayaMkara pariNAma Ave tenA namunA A kathA pUro pADe che, zrI satyabhakatajIe prAraMbhamAM ja pratyeka prakaraNamAM mULa AdhAra keTalA maLe che ane te AdhArane temaNe kravA upayoga karyo che te spaSTa karyuM che. eTale ke temanI dRSTi te te baTanAnA spaSTIkaraNamAM paraparAprApta ghaTanAonA varNanamAM keTalI judI paDe che te spaSTa karyuM ja che. evA tA saMbhava rahe ja che ke te te ghaTanAonA temaNe karela rahasyAdghATanane khIjo kASTha lekhaka judI ja rIte phruTa kare. ane A kAMI tathyakathA nathI eTale temAM varNavela badhuM tathya ja hoya, jemake temaNe prAraMbhanA pRSThomAM bhagavAna mahAvIra ane yazodAnA gAsthya jIvananI jhAMkhI putrI priyadarzanAnA janma pachInI varNavI che. AmAM tathya zu haze e kahevu kaThaNa che, paNa temAM temaNe vairAgyAnmukha mahAvIra ane temane pakaDI rAkhavA mAgatI yazodA tathA ante yazodAnu samajaNupUrNAMka mahAvIranA mArganuM anumodana--ATalI vastune mAnasazAstrIya dRSTie je uThAva ApyA che te bhadre tathya na heAya teA paNa kalpanA tA bhavya che ane kalpanAjagatamAM satya paNa saMbhave che. Ane zAstrAdhAra kazA nathI, chatAM Avu kAMIka na bane te mahAvIranA jIvananI e kaDI adhUrI ja gaNAya. eTale svAmI satyabhakate A kaDIne sAMdhavAne temanI dRSTie prayatna karyo che ane temAM temane saphaLatA maLI che. yazodA sAthenA prasaMgo sayata ane eka mahApuruSane chAje e rIte ja cItaravAmAM AvyA che. sAmAnya rIte ApaNe bhagavAna mahAvIra viSe dhaNu ja jANIe chIe, paNa yazAdAnA pAtra viSe kazuM ja jANatA nathI. lakSmaNanA tyAga viSe ApaNe ghaNuM jANIe chIe, paNa urmilA viSe kazuM ja jANatA nathI. jema rASTrakavi maithilIzaraNa gupte urmilAnA pAtrane uThAva ApI e pAtrane paNa hindI sAhityajagatamAM camakatuM kyu che tema A antastalamAM zrI satyabhakate yazodAnA pAtranI bhavyatA ane udAttatAnA je uThAva ApyA che te apUrva che, maneAhara che. mahApuruSo nI jIvanakathAnA lekhanane eka kALa evA AvyA che jyAre mahApuruSonA jIvanamAM camatkAro ane devAgamanane paNa sthAna maLyuM, eTaluM ja nahi paNa lekhakoe temAM hADa karI che. potAne mAnya mahApuruSane parane mAnya mahApuruSathI caDIyAtA kevI rIte cItaravA e dhyeyane laIne saMgati~~asaMgatino vicAra karyAM vinA lekhA jyAM tyAM daivi camatkAra dekhADavAmAM ja mAnya puruSanI mahattA mAnavA lAgI gayA hatA. AnA virodhamAM AcAryaM samantabhadrane kahevuM paDayuM hatuM. ke.devaagm - namoyAna - cAmarAdi vibhUtayaH / mAyA viSvepi dRzyante nAtastvamasi no mahAna || ( devAnu Agamana, AkAzamAM gamana ke cAmarAdinI vibhUti e badhuM te mAyAvImAM paNa dekhAya che. he bhagavAna ! Apa e badhA kAraNe amAre mana mahAna nathI. ) tA. 15-8-55 devA AvatA hatA ke nahi ane AvatA hatA teA te kayA devA hatA e badhA praznonA ukela A jamAnAmAM ApI devAnA sAdhAnA che ja nahi. eTale satyabhakatajIe e daivI ghaTanAone mAnavIya ghaTanAo mAnIne citraNa karyuM che ane jyAM devAnuM AvavuM nirarthaka ja nahi paNa ulaTu mahAvIrajIvananI mahatA echI karanAra hatuM tene TALavAnA prayatna karyAM che. bhagavAna mahAvIranA nAme je je upadeza thayeA che te badhAne A navalakathAmAM vicitra rIte saMdharavAmAM Avyo che. sAdhanAkALamAM kAI eka ghaTanA sAthe potAnA te te upadezane joDI detA mahAvIrane varNavyA che. AmAMnu dhaNa asaMgata ja nahi paNa apratItikara lAge che. Ama karI satyabhakatajIe sAdhaka mahAvIra karatAM eka yejaka mahAvIratuM citra ja ApaNI sAme sAdhakane nAme khaDu karyuM che, ane ema thavAthI jagadguAraka mahAvIranA svarUpane upasAvavA jatAM eka hAsyajanaka pAtrane ApaNI samakSa khaDu karyuM che. jaina AgamAe ane pachInA sAhityakAroe gozAlakane vidhI samajIne je rIte nitvo che tevI ja nindA A pustakamAM paNa vAMcI tyAre satyabhakatanA sarvadharma samabhAvI AtmA kyAMika khAvA gayeA hoya tema lAgyuM, eTaluM ja nahi paNa atyAra sudhImAM gozAlaka viSe thayeluM saMzAdhana temane sAva ajJAta ja rahyuM hoya ema jaNAyuM. AzA che ke khIjI AvRttimAM ATalI vastu te tee avazya sudhArI ja leze, ane eka mahAna AtmAnI nindAnA pracAramAM pote bhAgI nahI ja bane. huM jyArathI satyabhakatajInA lakhANa vAMcatA thayA chuM tyArathI temanA prazaMsaka rahyo chuM. chelle chelle je temanI tIrthaMkara banavAnI pravRtti vadhI gai che te tarapha upekSAbhAve ja jouM chu. ane AthI mArI vinaMtI che ke A avalokanane teo svaparicitanIdhdhi tA nahI ja lekhe. evI svaparicitonI irSyAnA mahAvIranI DAyarImAM anekavAra ullekha che. eTale ahiM mAre ATaluM spaSTIkaraNa karavu avalokanakAra : dalasukha mAlaNiyA paDayu che. viSaya sUci vijJAna ane dharma zu jaitA hindu nathI ? mArI yAtrA prakIrNa noMdha : paMcazIla, mAnavatAlakSI lekhAnI mAnavatA, sadgata vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI. paMDita sukhalAlajI sanmAnavicAraNA 'mahAvIra kA antastala' pRSTha 91 ratilAla maphAbhAI zAha 73 UY h paramAnaMda paramAnaMda 196 klasukha mAlavaNiyA 19 satya ziva sundaram zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAnA lekhasaMgraha kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA pravezaMkA sAthe kIMmata rUA. 3, pesTeja gUrU muMbai jaina yuvaka saMdhanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe kIMmata rUA. 2, pesTeja rU prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAilA kIMmata rUA. '6, posTeja RSabhadeva-caritra citrAvali ka kIMmata rU!. bA, posTeja ]~ prAptisthAnaH zrI mukhai jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnada kuvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNusthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, masjIda baMdara roDa, muMbaI 9. >=. na. 34629 10
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . rajIsTarDa naM. B 4ra66 vArSika lavAjama rU. pra. jainavarSa 14-5. jIvana varSa 3. aMke ke pravajIvana muMbaI, sapTembara 1, 1955, gurUvAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zaliMga 8. chuTaka nakala : traNa ane A zAkAkA kAla jA bate sea at as a se taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA gAla lAla lames wAla jhAjhA gAlagAgA bAladIkSA aTakAyatI dhArAne jainenuM samarthana muMbaI pradezanI vidhAnasabhAmAM zrI prabhudAsa bAlubhAI paTavArIe ubhuM thayuM che ane mAMDa mAMDa sAmAnya vAMcatAM lakhatAM zikhyuM che te bAlasaMnyAsa dIkSAnI kAyadesara aTakAyata karanAruM je bIla tAjetaramAM pAMca mahAvratanA rahasyane te zuM paNa tenA kakkA khakhAne samaje che . raju karyuM che te bIlane Te ApavAnA hetuthI tA. 27-4-55 zanI- ane samajaNapUrvaka dIkSA le che ema kahevuM e ApaNI buddhinI hAMsI vAranA roja muMbaI khAte hIrAbAganI vyAkhyAnazALAmAM zrI muMbaI karAvavA barAbara che. AvA bALakane jIdagI sudhI dIkSita jIvananA jaina yuvaka saMdhanA Azraya nIce jainenI eka jAhera sabhA bolAvavAmAM cegaThAmAM jakaDI levAne koIpaNa mAbApane ke sAdhu samAjane adhikAra AvI hatI. e AkhA divase satata varasAda hovA chatAM jaine sArA nathI. A sAdI sIdhI vAta jene samAje kaMI kALa pahelAM sakhta pramANamAM upasthita thayA hatA. prAraMbhamAM muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI prabaMdha karavo joitA hatA ane ema chatAM Aja sudhI ema karavA zrI zAntilAla nandue prastuta sabhA bolAvavAnuM prayojana jaNAvIne niSphaLa nivaDela che te karavA mATe Aje sarakArane kahevAmAM Ave che. A sabhAnuM saMcAlana karavA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA pramukha ane Avo prabaMdha karavAnI sarakAranI khAsa pharaja che. zrI khImajI mADaNa bhujapurIne vinaMti karI hatI. sabhAnuM kAma : "A bAladIkSAnuM aniSTa mAtra jaina samAjamAM ane temAM paNa zarU karatAM zrI bhujapurIAe jaNAvyuM hatuM ke "A bAladIkSAne amaka phIrakAmAM ghara ghAlI beThuM che ane te dUra karavA mATe ApaNI prazna koI navo prazna nathI. chellAM trIza varSathI A prazna carcA ane pipaTalAla rAmacaMda zAha jevA koI jaina sabhya ja AgaLa AvavuM levA Avyo che ane bAladIkSAnI aniSTatA have lagabhaga sarvatra joItuM hatuM. Ane badale eka jainetara bhAI A bIla laI AvyA che : svIkArAyA jevI che. AvI paristhitimAM AvuM bIla samayanI mAMgane te mATe temane kharekhara dhanyavAda ghaTe che. A bIla pAchuM kheMcI leva- * purI kare che. A bIla kazA paNa virodha sivAya saraLapaNe dhArAsabhA rAvavA mATe temanA upara tareha tarehanuM dabANa lAvavAmAM Ave che. ' mAMthI pasAra thaI javuM joIe evI ApaNe AzA rAkhatA hatA. ema chatAM teo pitAnA IrAdAne makakamapaNe vaLagI rahyA che. ApaNe Ama chatAM ApaNe joI rahyA chIe ke jaina samAjane amuka varga A bIlane Teko Apavo ane te sAmenA virodhI Andolanane sAmane te sAme jorazorathI pikAra uThAvI rahyo che ane dharma jokhamamAM che karavo e ApaNuM khAsa kartavya che. Apa bhAIo ane bahene A evI vAta karIne jaina samAjane bhaDakAvI rahyo che. jaina samAjanuM saMbaMdhamAM pUrI dRDhatApUrvaka je kAMI karavuM ghaTe temAM pAchA nahi paDe A valaNa bhAre Azcaryajanaka che. A ema batAve che ke jaina samAja samAja evI huM AzA rAkhuM chuM." haju paNa jamAnAne oLakhate nathI. tyAra bAda zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe sabhA samakSa "keTalAka bhAIe Ane dhArmika savAla tarIke jAhera karIne sarakAre nIce mujaba TharAva raju kayo hatA :AvI bAbatamAM na paDavuM joIe ema jaNAve che. paNa Ama kahIne TharAva bheLA lekamAM teo eka gerasamajutI : ane uzkerATa pedA kare che. bAladIkSAnI kAyadesara aTakAyata karavA mAMgatA zrI ApaNe badhA sArI rIte jANIe chIe ke ApaNe tyAM dharmanA nAme prabhudAsa bAlubhAI paTavArInA bIlane Teko ApavA mATe aneka sAmAjika asaMgatatAo cAlatI AvI che ane je samAje maLelI jainenI A sabhA jAhera kare che ke kaMI kALathI AgaLa cAlavuM hoya, pragati sAdhavI hoya te samAjapragatinI rodhaka cAlI AvatA bAladIkSAnA A sAmAjika aniSTane sadantara je kAMI bAbate hoya te satvara nAbuda thavI ja joIe. ghaNAM varSo nAbuda karavA mATe mAtra muMbaI pradezamAM nahi paNa bhAratapahelAM aMgreja sarakAre satI thavAnI manAI karate kAyade karyo tyAre bharamAM A kAyado thavAnI khAsa jarUra che ane A sabhA paNa A ja pikAra uThAvavAmAM AvyuM hatuM. bALalagnanA kAyadA sAme vizeSamAM jAhera kare che ke nAnAM aNasamaju bALakane AvA paNa A ja virodha karavAmAM AvyuM hatuM. ApaNane AjhAdI maLyA atyanta kaThaNa ane gaMbhIra javAbadArI bharelA AjIvana bAda te harijana maMdira praveza, pablIka cerITI drasTa ekaTa, aspRzyatA- dIkSAvratathI bAMdhI levAne kai sAdhune tema ja tema karavA nivAraNa dhAro, lagnaviccheda, eka patnIvrata dhAro, samAja bahiSkAra devAne kaI mAbApane ke tenA vAlIne ke sane hakka nathI dhAre AvA kaMI kaMI kAyadAo thaI gayA. A badhA sAme sthiticusta ane dIkSA kene ApavI ane kone na ApavI te viSaya samAje dharmanA nAme ja pratikuLa AMdolana calAvyA hatA. zuM Aje eka prakAranA sAmAjika niyamanane lagate che ane AvA koI ema kahI zake ema che ke AvA kAyadAo thavAnI jarUra nahatI? niyamana kAyadAnuM rUpa ApavAthI kaI dhArmika bAbatamAM ApaNA samAjajIvanamAM dharmanA nAme cAlI rahelI AvI asaMgatatAo hastakSepa thatuM hoya ema A sabhA mAnatI nathI." ApaNe dUra karavI ja rahI. vastutaH samAje AgaLa AvIne A badhI e TharAvanuM spaSTIkaraNa karatAM temaNe jaNAvyuM ke "AjathI sAphasuphI karavI joIe. samAja jyAM AgaLa AvavAne taiyAra na hoya paccIsa trIsa varSa pahelAM A bAladIkSAne prazna jaina samAjamAM tyAM sarakAranI pharaja che ke dharmanA nAme cAlatAM sAmAjika aniSTo dUra zvetAMbara mUrtipUjaka samAjamAM bahu jorazorathI upaDaye hate. kare. bAladIkSA AvuM ja eka aniSTa che. je bALaka haju ugIne e divasomAM vijayarAmacaMdra sUri-e vakhatanAM muni rAmavijayajI
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-9-1pa. bAladIkSAnA prakhara himAyatI hatA. e kALe nAnAM bALakone ane te sthA. sAdhusamAja mATe baMdhanakartA che. bIla sAme virodha mAtra samajAvI bhagADIne corI chupIthI dIkSA ApavAnI pravRti zvetAMbara samAjanA amuka bhAgane ane terApaMthIone che. terApaMthIone khUba josabhera cAlI rahI hatI, A uparAMta pitAnI sAMsArika virodha svAbhAvika che, kAraNa ke temanA dikSita sAdhuomAM 75 TakAthI ane sAmAjika javAbadArIo pheMkI daIne meTI ummaranA vadhAre bAladIkSita che ane A bIla pasAra thAya ane samasyAntare " purUSa ane kadi kadi strIo paNa sAdhuveza dhAraNa karI letI hatI. hiMdanI pArlAmenTa paNa jo AvuM bIla pasAra kare te sAdhubharatInuM A badhA sAme jhuMbeza calAvavA mATe AjathI sattAvIsa varSa pahelAM eka moTuM kSetra temanA mATe baMdha thAya. A temane kema pAlave ? muMbaI jaina yuvaka saMdhanI muMbaI khAte sthApanA karavAmAM AvI hatI. amadAvAda khAte paNa bAladIkSA sAme eka meTe mera "bhoLI janatAne ema kahevAmAM Ave che ke Aje bAla prajAne maMDAye hatA ane tenA AgevAna zrI dhIrajalAla TokarazI zAha hatA jeo Aje zikSaNa ApavAnI aneka prathAo mojuda che ane navI navI prathAo sAmA pakSe besIne pitAne vanapraveza ujavI rahyA che. e pracaMDa prajA samakSa raju karavAmAM Ave che te A paNa pAMca mahAvratanI AjelananuM pariNAma vaDodarA rAjya karelA bAladIkSA pratibaMdhaka kAnu tAlIma ApavAnI eka anokhI prathA che. bIjI prathAone Adara namAM AvyuM hatuM ane sAthe sAthe corI chupIthI bhagADIne ane lAMca karavAmAM Ave te svapara-upakAraka evI A prathAnuM dvAra zA mATe rUzvatathI javAbadAra mANasonAM meDhAM bharIne apAtI bAladIkSAone baMdha karavAmAM Ave che ? kevI sAdI sIdhI ane vinA AyAse gaLe lagabhaga cheDo Avyo hate. utarI jAya tevI dalIla ? paNa A sAme amAre e javAba che ke - "Aje paccIsa trIza varSanA gALe A bAladIkSA aTakAyatane koI paNa ucharatA bALakane tamane egya lAge tevI jarUrI tAlIma Ape, prazna muMbaI pradezanI dhArAsabhA samakSa upasthita thatAM e sAme paNa tene sAdhu jIvananA eka sAMkaDA cogaThAmAM jIdagIbhara mATe bAMdhI ene e ja jaina . mU. samAjane sthiticusta varga khaLabhaLI levAne tamane zuM adhikAra che ? pAdarIo taiyAra karavA mATe prIstI uThayo che ane enA e premavijaya ane rAmavijaya A saMbaMdhamAM samAja ThekaThekANe kelejo calAve che, paNa umedavAra pukhta umarano nA jaina samAjane uzkerI rahyA che. e divasemAM terApaMthI samAja raNa thAya tyAM sudhI tene kadipaNa dIkSAnuM AjIvanavrata ApavAmAM AvatuM : kSetramAM nahotuM. Aje te e saMpradAya paNa bAladIkSA-aTakAyatI dhArA nathI ane te paNa keTalIye parIkSAo ane kasoTIomAMthI AbAda sAmenA virodhI pracAramAM pitAnI vipula Arthika tAkAta sAjita pAra utaryA bAda. sthiticusta bhAIo ane sAdhuo, AvyuM tene muMDI nAkhavAnI ane bheLA bALakone phasAvavAnI pravRti choDIne AvuM karI rahela che. kahevAmAM AvatuM hatuM ke temanA AcArya zrI tulasI jamAnAne oLakhanAra eka santa purUSa che ane jaina samAjane sAcuM kAMIka karane ke jethI samAjane sArA prANavAna sAdhue te maLe ! mArgadarzana Ape ane navanirmANane raste laI jAya evI eka samayajJa bheLA lokone bhamAvavA mATe, jyAre jyAre AvA keI sudhArAnI vyakti che. paNa dilagIrI sAthe kahevuM paDe che ke teo ane temane bAbata dhArAsabhAmAM rajU thAya che tyAre dharmAcAryo dharmanA nAmanI bAMga anuyAyI gaNu ane temanuM mukhapatra jaina bhAratI bAladIkSAnI joradAra pokAre cheH dharma jokhamamAM', 'dharma jokhamamAM', 'dharma upara hastakSepa', himAyata karI rahela che ane junI mAnyatAone na lebAza Apo dharma upara hastakSepa. A bAMga sudharelA ane AgaLa vadhelA samAja e ja mAtra temanI vizeSatA che. mATe Aje have junI ane purANI che, paNa junavANImAMthI mAMDa mAM, A bAladIkSA jaina sAdhu saMsthAmAM kALajunI badI che. anya mAthuM uMcakI rahelA samAja mATe bhAre kAmayAba nIvaDe che. ApaNA samAjamAM bAlasaMnyAsIo nathI hotA ema nathI, paNa kavacit apavAda samAjane A viSayamAM spaSTa mArgadarzana karAvavuM atyanta jarUrI che. rUpe. saMnyAsa sAdhAraNa rIte uttarAvasthA sAme joDAya ane paripakava ApaNA samagra sAmAjika jIvanane kaMi kALathI dhArmikatA sAthe eTaluM ummaramAMthI svAbhAvika rIte ubhe thato dharma che. paNa bALakane phasAvavA, badhuM gADhapaNe sAMkaLI levAmAM AvyuM che ke dhArmika nahi ane zudhdha bhamAvavA, bhagADavA, mUMDavA--A vyavasAya jaina paraMparAmAM kaMI kALathI sAmAjika evI bAbate bhAgye ja jaDI Avaze. janma, lagna, ane cAlatA AvyuM che. kahevAmAM ema Ave che ke bALakone ame nAnapa- maraNa, khAvuM, pIvuM, ane paheravuM, cAlavuM, doDavuM ane uDavuM-dareka NathI ucca koTinA dharmanI ane zistanI tAlIma ApIe chIe, bAbatamAM dharmanA nAme kAMIne kAMI kahevAnuM hoya ja che. te pachI paNa vastutaH te eThA pAchaLa bALakanI ajJAna manodazAne lAbha laIne ApaNI raheNI karaNImAM, AcAra vicAramAM, rIta rIvAjamAM kazo paNa tene sAdhu banavA prere ane ziSyasamudAya yena kena prakAreNa vadhAre pheraphAra na karo ? Ama vicArIe te samAja AgaLa kema cAle ? evI-jaina sAdhune paraMparAprApta-narI ghelachA mAluma paDe che. teNe sAmAjika ane kauTuMbika jIvanathI ane javAbadArIothI aLagA thavuM sAMsArika parigraha choDa hoya che paNa e ja parigrahanI vAsanA enuM nAma dIkSA che. A prazna zudhdha sAmAjika che ane A saMbaMdhamAM ziSya vadhAravAnA AkAramAM tene pAchI vaLage che. 108 ziSya meLa- niyamana hovuM e eTaluM ja Avazyaka che. dIkSA lIdhA bAda tenA vIne sAdhusamudAyamAM surisamrATa banavAnI-cavatapada dhAraNa karavAnI- AcAra vyavahAra bhale dharma nakakI kare paNa te pahelAM dIkSita thanAra mahatvAkAMkSAthI bahu ochA jainAcAryo mukata hoya che. sAdhuvRddhimAM ja vyakti samAjanuM eka aMga che ane teNe sAmAjika niyamana mujaba dharmavRdhdhi mAnanAra jaina samAja paNa yena kena prakAreNa celAo cAlavuM te tenA mATe anivArya dharma che. A ja bAbatane bIjI rIte muMDavAnI sAdhuonI A pravRttine Teke Apate jovAmAM Ave che. kahIe te jeno dekhAva dhArmika che paNa vastutaH je bAbate sAmAjika Ama jaina samAjamAM agya dIkSAnuM aniSTa khuba khuba vyApeluM che tevI bAbatamAM samAja ane rAjyane jarUra paDe tyAre niyamana ane che. khrIstIomAM paNa jaina samAja jevI ja zramaNuparaMparA kAyadAo karavAne saMpUrNa adhikAra che. Ama bane tyAre dhArmika bAbapracalita che, paNa ayogya dIkSA jene kahevAya evI eka paNa ghaTanA tamAM hastakSepa, hastakSepa evA bumabarADA pADavA te pAchaLa lokamAnasamAM te samAjamAM banatI sAMbhaLavAmAM AvatI nathI. rahelA dhArmika jhanunane uzkeravA sivAya bIjo keI uddeza hotA nathI. prastuta bIla mAtra jaina samAjane ja nahi paNa jaina-jainetara alabata sAmAyika pratikramaNa kema karavA, pUjA pratiSTA kema karavI. samagra hiMdu samAjane lAgu paDe che. Ama chatAM jainetara hiMdu samAjamAM upadhAna aThThAI mahotsava kema ujavavA, zuM khAvuM zuM na khAvuM, sAdhue A bIla sAme nAne sarakho paNa avAja saMbhaLAtuM nathI. jaina kaye AcAra pALa ane kayA anAcAra ke aticArathI dUra rahevuMsamAjamAM paNa digaMbara samAjamAM kadi paNa bAladIkSA apAyAnuM e badhI dhArmika bAbata che ane AvI bAbatamAM koI sarakAra mAthuM jANavAmAM AvyuM nathI. sthAnakavAsI samAje svataH prastuta bIlamAM mAre ane koI hastakSepanI buma pADe che te vyAjabI ane samajI sucavelI 18 varSanI vayamaryAdA dIkSA ApavA mATe svIkArI che zakAya evI che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-55 prabuddha jIvana "sAdhu mArga viSe ApaNAmAM eka eve draDha khyAla che ke jIvana rIte dIkSA apAtI hatI tevI rIte have dIkSA na ApavI evI saphaLa ane sArthaka karavA mATe sAdhumAga eka uttama ane ajoDa sUcanA karavAmAM AvI che. vArU, A niyama ane maryAdAnuM te te mArga che ane saMsAra rUpI dAvAnaLamAMthI bacavAne ananya upAya che. TharAva upara sahI karanArA AcAryoe tyArathI barAbara pAlana karyuM haze pacAsa varSa pahelAM ApaNane sAdhuo taraphathI AvuM zikSaNa ne ? e TharAve upara karelI sahI sukANI nahotI tyArathI te Aja sudhI maLatuM ane ApaNe e ananya zradhdhAthI svIkAratA hatA. Aje te upara sahI karanArAmAMnA keTalAka AcAryo chaDe ceka bhaMga karatA AvyA ApaNA vicAra ane anubhavamAM ghaNo vikAsa thayo che ane dRSTi che. Aje paNa A pramatta AcAyane bAMdhavAnI konI tAkAta che ? koNamAM paNa dhaNuM parivartana thayuM che. sAdhujIvananAM bhayasthAnanuM ane e te. . mU. AcArye purate TharAva che. terApaMthInuM zuM ? e vakhate kaI bhAna nahotuM ane gRhasthAzramanA bhavya rAjamArganI sthAnakavAsI ke digabara sAdhune bAMdhavAnI A kamITImAM kaI gyatA ke paNa koI uMDI samajaNa nahotI. Aje paNa ApaNe jarUra sAMpradAyika tAkAta che? ahiM Apane yAda ApavAnI jarUra che ke e TharAva paNa dIkSita jIvananA virodhI nathI; jIvanano ekkasa prakArane utkarSa sAdhavA vaDodarA sarakArane kAyade aTakAvavAnA hetuthI ja karavAmAM AvyA hatA. mATe e paNa eka jIvanapadhdhati che. paNa akALe ane aparipakava e vakhatanI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhIe e TharAvo bIlauMmare dIkSA lenAra mATe A padhdhatimAM pAravinAnAM jokhama che. mane- kula apuratA gaNIne vakhoDI kADhayA hatA ane vaDodarA sarakAre A vRtionuM akudaratI damana ghaNI vakhata tareha tarehanI vikRtiomAM varganA sakhta virodhane avagaNIne bAladIkSAnI aTakAyata karI kAyade pariName che. anya jIvanapadhdhatiomAM rahelI AtmavikAsa sAdhavAnI karyo hato. munisaMmelananA dIkSAviSayaka TharAne A ItihAsa che. zakyatAonAM dvAra pitA mATe baMdha thayelAM che ane icchA-anicchAe Aje paNa e ja varganA nAyake munisamelananA TharAnA nAme amuka cegaThAmAM rahIne ja pitAnuM jIvana puruM karavAnuM che-AvI asahA- samAjanI AMkhe pATA baMdhAvavA nIkaLyA che. duniyA Aje chellAM yatAne satata anubhava sAdhujIvanadhArI mAnavIne ghaNI vAra hatAza, mUDha paccAsa varSa daramiyAna vadhAre dekhatI thaI che. samAja have chetarAya ane abnormal svAbhAvikatAvihoNA banAve che. yogya umare jera evI je kaI AzA rAkhe tene ja nirAzA sAMpaDavAnI che. ATalI karatI kAmavAsanAne koI avakAza ja na maLe ane brahmacaryanuM pharajiyAta AlecanA sAthe zarUAtamAM raju karela TharAvane ApanA anumodana ane pAlana karavuM paDe tenuM pariNAma dhaNuM kharuM mAnavI mAnasane rUMdhAyeluM, samarthana mATe raju karuM chuM." kuMThita ane Cynic-kevaLa nirAzAvAdI-banAvavAmAM Ave che. A zrI jaina mahilA samAjanA maMtrI zrI lIlAvatIbahena devIdAse rIte saMnyAsa-emAM paNa jaina tyAgI sAdhunuM jIvana te ja vyakti prastuta karAvanuM anumodana karatAM jaNAvyuM ke "dIkSA e te kAca pAro pacAvI zake che jene saMsAratyAga jJAnaprerita paripakava vairAgyamAMthI che. tene pacAva e sAdhAraNa mANasanuM kAma nathI. AvI ati ane duniyAnA sArA mAThA anubhavomAMthI pariNamyuM hoya. Aje kaThaNa ane aneka gaMbhIra javAbadArIothI bharelI dIkSA eka garIba saMkhyAbaMdha sAdhu sAdhvIone nevuM TakAthI vadhAre bhAga nirmAlya, gheTA jevA bALakane ApavAmAM Ave te pAchaLa zuM samajaNa ke dIrdhadRSTi niSNANu, dizAzUnya, darzanazUnya, gatAnugatika ane yAMtrika jevuM lAge haze te mArI kalpanAmAM AvatuM nathI. ApaNe sAdhusaMsthAnA jarUra che tenuM kAraNa pAtrApAtrane viveka karyA vagara apAyelI DhagalAbaMdha pakSakAra chIe ane dIkSAnA ApaNe koI aMzamAM virodhI nathI. paNa dIkSAo che. ApaNane joIe chIe sAcA, prANavAna tejasvI sAdhuo. nirmAlya "aThavADIA pahelAM A bIlanA virodhIonI muMbaImAM sabhA sAdhuonI pAMjarApoLa jevI sAdhusaMsthA amane khapatI nathI, A maLI hatI. temAM mAtra ve. mU. vibhAganA aneM terApaMthanA keTalAka mATe paripakva umaranI yogya vyakitaone pUrI taiyArI bAda dIkSA AgevAnoe bhAga lIdho hato. temAM evA paNa keTalAka hatA ke jeo apAya te atyanta jarUrI che." AjathI 25 varSa pahelAM bAladIkSA sAmenI jhuMbezamAM amArA sAthIdAra tyAra bAda zrI ratilAla cImanalAla koThArIe bAladIkSA hatA. bIjA samAje kALa baLanI sAthe AgaLa cAle che, jyAre sAme muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI 25 varSa pahelAM calAvelI jaina samAjanA keTalAka AgevAne kALabaLanI sAme UMdhA meDhe pAchaLa jhuMbezanA keTalAMka smaraNo raju karatAM jaNAvyuM ke "dharmanA nAme gati karatA mAluma paDe che. A sabhAe prastuta bIla sAme pitAne aspRzyatA, bALalagna, satI, ane bAladIkSA jevI aniSTa rUDhio ra virodha jAhera karyo hato ane AjathI vIseka varSa pahelAM jaina sadIo sudhI cAlI zakatI hoya te mATe prazna che ke A dharma e zve. mU. vibhAganA keTalAka AcAryo amadAvAda khAte eka saMmelananA kharekhara dharma ja che ke mAnavavikAsane rUMdhI nAkhatuM jhera che ? dharmanA AkAramAM maLelA ane dIkSA saMbadhe amuka TharAve karelA (je anyatra sAcA svarUpane samajavA mATe ApaNe dharmanI kahevAtI vAte ane A aMkamAM ApavAmAM AvyA che, te munisamelananA TharAvo AjanA dharmanA hArdamAM rahelI sAcI vAtane viveka kara joIe ane je jainAcAryo pAse paLAvavA jarUrI prabaMdha karavA mATe 11 gRhasthanI cemmI sAmAjika bAbate hoya tene dharma sAthe joDavI na joIe. eka samiti nImavAmAM AvI hatI. A munisamelananA TharAve paNa "muni saMmelananA TharAnuM pAlana karAvavA mATe 11 bhAIoe eka prakAranuM nuta che. jyAre paNa agya dIkSA sAme koI paNa ThekANe mAthe lIdhuM che e jANIne mane Azcarya thAya che. A 11 bhAIone kAMIka mAthuM uThAvavAmAM Ave che tyAre A munisamelanane sadhiyAre A munirAjone zuM anubhava nathI? temaNe kaye divase koInI paNa ane havAlo ApavAmAM Ave che ane e rIte pratipakSane dabAvavAmAM vAta sAMbhaLIne jamAnAne anurUpa balavA, cAlavAnI ke vartavAnI bAbata Ave che. thoDAM varSo pahelAM jainamAM ekatA sthapAya e hetuthI jaina svIkArI che ane A muniMsamelananA TharAvamAM bIjuM je kAMI hoya che. mU. konpharanse agya dIkSA saMbadhe karelA badhA TharAva rada te kharUM paNa bAladIkSAnI aTakAyatanuM te temAM nAmanIzAna nathI. karavAnI zeTha kasturabhAI lAlabhAie bhalAmaNu karI hatI ane e vakhate AvI vAtathI koIe paNa chetarAvAnI jarUra nathI. A bIlane makakamapaNuM majakura munisamelananA karAvIne temaNe havAle ApyuM hatuM. paNe Teko ApavA ane te saMbaMdhamAM jarUrI lekamata saMgakti karavA prastuta bIlanA javAbarUpe je muni saMmelananA karA AgaLa dharavAmAM Apa bhAIbahene mArI prArthanA che." Ave che temAM evuM te zuM jAdu che ? prastuta bIla 18 varSanI vaya- amadAvAda jaina yuvaka saMdhanA pramukha zrI dhIrajalAla dhanajImaryAdA raju kare che te temAM 16 varSa, 14 varSa, 12 varSa evI bhAI zAhe prastuta TharAvane anumodana ApatAM jaNAvyuM ke "A kaI maryAdA te haze ja ne ? nA, temAM paNa ATha varSa pachInA bIlanA virodhIo taraphathI eka evuM vAtAvaraNa ubhuM karavAno prayatna kaI paNa bALakane dIkSA ApavAnI anumati darzAvavAmAM AvI che, cAlI rahyo che ke jethI bahArathI jonArane evI ja chApa paDe ke mAtra pahelAM bhagADI, nasADI, mAbApa ane saMdha samudAyathI chupI Akhe jaina samAja A bIlane atyanta pratikuLa che. thoDA samaya
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Do prabuddha jIvana tA. 1-9-55 nathI, kAraNa mAtra bAladIkSA lIka pharAranI nATaka pahelAM A bIla raju karanAra zrI paTavArI amadAvAdamAM mane maLyA zrI veNubahena kApaDiyAe jaNAvyuM ke "keI eka apavAdahatA ane kAgaLano eka maTe Dhagale temaNe mArI AgaLa dharIne janaka dAkhalA uparathI bAladIkSAnI nirdoSatA ke anAvazyakatA puravAra jaNAvyuM ke juo to A lake ekasarakhA tAre ane thaI na ja zake ane game te ummaranA bALakane dIkSA ApI na kAgaLo lakhavA malavA pAchaLa paisAnuM keTaluM badhuM pANI kare che? A zakAya. AvI aniSTa paristhiti jyAM cAlatI hoya ane samAja te badho Dhagalo temane terApaMthI samAja taraphathI maLyA hatA. AvuM tAM- sAme AMkha ADA kAna karate hoya tyAM rAjya vacce paDavuM ja bara samAjanA cokakasa varga taraphathI paNa cAlI rahyuM che ane zrI paTavArI joIe ane bAla prajAne pUrUM rakSaNa ApavuM joIe. prastuta thakIlane upara dabANa lAvavAnA aDhaLaka prayatna thaI rahyA che. Ama chatAM paNa mAtra Aja Azaya che ane tene ApaNuM sarvee pUro ke jaina samAjanA sIdhA saMparkamAM jeo Avela che teo ekamate kahI Apa joIe." zake tema che ke A virodhane vicAraka vargane bahu e che ke che. zrI sArAbhAI zAhe anumodana ApatAM svargastha sAkSara A virodhIo hemacaMdrAcArya ke evA anya koI viziSTa zrI vADIlAla motIlAla zAhane ane temaNe lakhelA jaina dIkSA AcAryane dAkhala ApIne bAladIkSAnI himAyata kare che; paNa AvA nAmanA pustakane yAda karyo ane jaNAvyuM ke "AvA agatyanA bIla ekalA aTulA dAkhalAthI kazuM puravAra thatuM nathI. A pramANe koI sAme virodha athavA te samAjanI udAsInatA joIne mane bahu duHkha bALavayamAM lagnathI joDAyela hoya ane ema chatAM jeNe nAma kADhayuM thAya che. jaina samAja jevI nikriyatA ke samAjamAM huM jote hoya evA keTalAka dAkhalAo raju karIne bALalagnanuM paNa samarthana nathI. A bIla Aje pasAra thAya ke AvatI kAle--bAdIkSAnA karI zakAya che ane zuM e uparathI ApaNe bALalagnane kAyado sara- aniSTane anta AvA ja joIe. A viSayamAM huM bahu cintA kArane bhUMsI nAkhavA kahIzuM? prazna te e che ke koIpaNa bALakane tenI karatA nathI, kAraNa ke A hakIkata dIvAla upara lakhAI cukI che--koI bALavayathI jemAMthI kadi na casakI zake evA AjIvana dIkSAvratathI e vAMce ya na vAMce. mAtra bAladIkSA ja zA mATe ? Aje bhArarUpa bAMdhI levAne kaIne paNa adhikAra che kharo ? haragIja nahi. banelI sAdhu saMsthA paNa jo pitAmAM maulika pheraphAra nahi kare ane "ame Aja sudhI aneka bAladIkSitene dIkSAnA baMdhanathI mukta pitAnA cAritrane unnata ane sAcA arthamAM samAjopayogI nahi, * . . karyA che. ema chatAM paNa Aje jaina samAjanA AgevAna bAladIkSAnI banAve te tenI paNa hayAtInA divase lakhAI cUkayA che. temaNe himAyata karavA nIkaLyA che te joIne temane pUchavAnuM mana thAya che ke ane ApaNe paNa je pitAne udhdhAra karavA hoya te temaNe ane tame 1855 mAM jIve che ke 1925nI sAlamAM ?" ApaNe vinobAjImAMthI jIvanadarzana prApta karavuM joIe, e dharaNa upara AkhA samAjanuM navaghaDatara karavuM joIe ane e rIte samAzrI pravINacaMdra zAhe jaNAvyuM ke "A bIlanA virodha karanArA jamAM navI vIjaLI-nUtana kAryazakitapedA karavI joIe." ema jaNAve che ke ame bAladIkSAnA virodhI chIe, paNa sarakAra - tyAra bAda antamAM zrI sUrajacaMdra DAMgIe prastAvanuM anudAna ApaNA upara A aMkuza mUke e amane pasaMda nathI eTalA mATe karatAM haju hamaNAM ja dIkSA levAne taiyAra thayelI eka daza varSanI ame A bIlane virodha karIe chIe. paNa A temanuM kahevuM jarA chokarIne samajAvIne kevI rIte tene dIkSAthI pAchI vALI ane A saMbaMdhamAM paNa vizvAsagya nathI. aMdarathI teo bAladIkSAnA pakSakAra che paNa te chokarI keTaluM badhuM ajJAna ane gerasamajaNa dharAvatI hatI tenuM pite junavANI vicAranA na lekhAya eTalA mATe teo Ama kahetA bayAna raju karyuM. heya che. tyAra bAda prastuta TharAva te viSe mata levAtAM sarvAnumate pasAra "A bIlamAM 18 varSanI vayamaryAdA jaNAvelI che, paNa mArI. cehe pramakha saba taraphathI jAhera karavAmAM AvyuM ane sabhA daSTie e haju kAcI ummara che. kAyadAmAM 21 varSane pukhtavaya gaNe visarjana karavAmAM AvI. . che ane mArA abhiprAya mujaba A bIlane paNa e mujaba sudhArIne ummara vadhAravI joIe." bAlasaMnyAsa-dIkSA-pratibaMdhaka dhAre - tyAra bAda muMbaInI prAntika mahAsabhA samitinA sabhya ane sana 1855nA phebruArI mahinAnI 23mI tArIkhe muMbaI vidhAnakacchI samAjanA eka AgevAna zrI lIlAdharabhAI pAsu zAhe pariSadanI miTiMgamAM zrI pI. bI. paTavArI, vi. sa. sa. ne heThaLane je jaNAvyuM ke "Aje A bIlane ApaNA samAjamAM je virodha cAlI vidheyaka rajU karavAnI rajA ApavAmAM AvI hatI te vidheyaka muMbainA rahyo che tene ApaNe pUrepUro sAmane karavuM joIe, meTA pAyA upara vidhAnapariSadanA niyamonA niyama 88 anvaye prasiddha karavAmAM Avyo cheHpracArakArya hAtha dharavuM joIe ane A bIlanI Aje pUrI jarUra che sana 1955ne vidhAnapariSadane vidheyaka naMbara 3jo. ema sarakAra samakSa ApaNe puravAra karI ApavuM joIe." bALakane apAtI saMnyAsa dIkSA upara pratibaMdha mUkavA - zrI saMyukta jaina vidyArthI gRhanA maMtrI ane sthAnakavAsI samAna mATe TharAva karavA bAbatane vidheyaka janA AgevAna zrI TI. jI. zAhe AvI bAladIkSA kevA anartho bALakanI kumaLI vayano durupayoga na thAya ane bAlyAvasthA ane chaLa prapaMcathI bharelI hoya che ane dIkSA lenAranI kauTuMbika kaTokaTI tathA yuvAnIne zoSaNa virUddha ane naitika tathA bhautika tyAga viruddha bharI paristhiti viSe kevaLa nira banIne nAnI tema ja mATI umaranI saMrakSaNa maLe teTalA mATe tarUNuM chokarAo ane chokarIone apAtI vyaktione kevaLa ziSya eTale ke potAnI sevA karanAra gulAmI saMnyAsa dIkSA upara pratibaMdha mukavA mATe TharAva karavo jarUrI che; vIsto" vadhAravAnI ane anya samAja upara e rIte prabhAva pADavAnI vRttithI A uparathI bhAratanA gaNarAjyanA chaThThA varSamAM heThaLa lakhyA pramANe dIkSAo ApavAmAM Ave che te saMbaMdhamAM potAnA jAtaanubhavanA kAyado karyo che keTalAka dAkhalAo ApIne prastuta bIlanuM samarthana karyuM. 1. TUMkuM nAma, vyApti ane zarUAta zrI zAntilAla sAladAe jaNAvyuM ke "A kAyade dIkSAno (1) A adhiniyamane sana 1855no muMbaIne bALakonI saMnyAsakaI paNa prakArane rodha karanAra nathI, paNa mAtra vayamaryAdA nakakI dIkSA-pratibaMdhaka adhiniyama kahe. karI Ape che ane te pAchaLa eTale ja hetu che ke dIkSA lenAra (2) te AkhA muMbaI rAjyane lAgu paDaze.' vyaktimAM AtmanirNaya karavAnI yogyatA hovI ja joIe je ATha (3) A kalama tarataja amalamAM Avaze ane bAkInA adhiniyama, daza varSanA bALakamAM kadi paNa saMbhave ja nahi. mane te 18 varSanI rAjyanI sarakAra sarakArI gejheTamAM adhisUcanA prasiddha karIne nakakI kare ummara paNa A mATe pUratI lAgatI nathI." te tArIkhe amalamAM Avaze. (3) ,
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-55 prabuddha jIvana 85 yAsa dIkSA ane dharAvanAvA uparakSA aSA 2. vyAkhyAo kAyadAmAM game te majakUra hoya te chatAM, presiDansI mejisTreTanI athavA A adhiniyamamAM viSaya athavA saMdarbha uparathI bAdha Avate prathama varganA mejisTreTanI keTa karatAM utaratI korTa kalama 3 athavA 4 hoya te sivAya - anvayenA gunAone insApha Apavo nahi. ' (1) "bALaka" eTale, aDhAra varSanI uMmara karatAM ochI uMmaranI 9 kalama 3 ane 4 anvayenA gunAo mATe pradeza bahAranI , koIpaNa strI athavA purUSa; (2) "koTa" eTale, bRhada muMbainA presiDansI mejisTreTanI korTa sana 1888 nA phojadArI kAma calAvavAnI rIta bAbatanA ane bIjI jagAe prathama varganA mejisTreTanI korTa kAyadAmAM game te majakUra hoya te chatAM, presiDansI mejisTreTanI athavA (3) "saMnyAsa dIkSA" e saMjJAne arthe koI paNa bALake dunyavI prathama varganA mejisTreTanI korTa, bemAMthI jenI hakumatanI sthAnika bAbatene tyAga karavo ane pitAnA kudaratI kuTuMbanA sabhyo sAthenA hadamAM Aropa mUkAyela zakhasa maLI Ave te slama 3 athavA 4 saMbaMdhe teDI nAMkhavA ane koIpaNa bALakane kaIpaNa zakhase keIpaNa anvayenA gunAone insApha ApavAne mukhatyAra che. nAme oLakhAtA keIpaNuM dhArmika paMthamAM saMnyAsI yati, muni, suri, uddeze ane kAraNonuM nirUpaNa gI vairAgI, mahaMta, celA, brahmacArI, sAdhu, phakIra, tapasvI, saMta keTalAka ati utsAhI zakhasa tarUNa chokarAo ane chokarIone tarIke athavA bIjA koI paNa nAme dIkSA apAvavI. sAdhuo ane sAdhvIonA paMthamAM dIkSA apAvavAnI pravRttiomAM, te 3. saMnyAsa dIkSA apAvavA badala athavA saMnyAsa dIkSAnI bALake evI dIkSAne phalitArtha ane pariNAme samajI na zakatA hovA vidhi karavA, calAvavA vagere badala zikSA chatAM athavA tenuM temane bhAna na hovA chatAM, macI rahe che. keTalAka je koIpaNa zakhasa keIpaNa bALakane saMnyAsa dIkSA apAve kissAomAM AvI dIkSA, samAjane gaMbhIra pratyAdhAto karIne vyaktio athavA koIpaNa bALakane saMnyAsa dIkSA ApavAnI vidhi karAve, calAve, mATe anicchanIya pariNAme upajAve che. saMcAlana kare, utteje athavA paravAnagI Ape tene traNa mahinA sudhInI vadhumAM keTalAka kissAomAM tarUNa chokarAo ane chokarIonuM, sAdI kedanI ane daMDanI zikSA thaze. zakamaMda khyAti dharAvatA zakhasa, dIkSAnA oThA heThaLa mAbApanA saMrakSaNa4. saMnyAsa dIkSAvALA saMbaMdha dharAvatA bALakane havAlo mAMthI apaharaNa karI jAya che. dharAvatA zakhasa mATenI zikSA bALakaeNnI kumaLI vayano durupaga karavAmAM na Ave ane zeSaNa (1) jyAM koIpaNa bALakane saMnyAsa dIkSA apAvavAmAM AvI hoya viruddha tathA naitika ane bhautika tyAganI viruddha bAlyAvasthA ane tyAM te bALakane kAyadesara athavA gerakAyadesara kabajo dharAvanAra je yuvAnIne saMrakSaNa maLe evI khAtarI ApavA mATe AvI pravRttio koIpaNa zakhasa, mAbApa athavA vAlI tarIke athavA bIjA koIpaNa upara aMkuza rAkhavA sArU tAtkAlika upAya IcchanIya che. bALakane darajAmAM, saMnyAsa dIkSAne utejana maLe tevuM kaMIpaNu kRtya kare athavA saMnyAsa dIkSA apAvavA badala athavA tenI saMnyAsa dIkSAnI vidhi te vidhi karavAmAM paravAnagI Ape athavA te vidhi thatI aTakAvavAmAM karavA, calAvavA, vagere badala zikSA karavAne temaja saMnyAsa dIkSAvALA . bedarakArIbharI rIte niSphaLa jAya tene traNa mahinAnI sAdI kedanI ane saMbaMdha dharAvatA bALakane havAlo dharAvatA zakhasa mATe paNa zikSA daMDanI zikSA thaze, karavAnuM TharAva A vidheyaka karavA dhAre che. saMnyAsa dIkSAne radabAtala (2) A kalamanA hetu sAru virUddhamAM kaMIpaNa pUravAra karavAmAM gaNavA mATe paNa temAM TharAva karavAmAM AvyA che. bALakanI saMnyAsa Ave te sivAya ane tyAMsudhI ema anumAna karavuM ke jyAM koIpaNa dIkSAnI vidhi thatI aTakAvavA mATene hukama kADhavA mATe ane bALakanA bALakane saMnyAsa dIkSA apAvavAmAM Ave tyAM evA bALakane havAle havAlA, saMrakSaNa, vagere mATe Adeza kADhavA mATe paNa TharAva karavAmAM dharAvanAra zakhasa saMnyAsa dIkSA vidhi thatuM aTakAvavAmAM bedarakArIbharI AvyA che. rIte niSphaLa gaye che. 5. adhiniyama anvayenA gunAo binavArathI gaNavA dIkSA aMge muni saMmelananA TharAve A adhiniyama anvayenA gunAo binavAraMTI gaNavA. ( I. sa. 1934 nA mArca mAsamAM amadAvAda khAte jaina zvetAM6. A adhiniyamanuM ullaMghana karIne apAtI saMnyAsa dIkSAno bara mUrtipUjaka saMpradAyanA AcArya zrI vijaya nemisUrinA pramukhapaNa pratibaMdha karate manAI hukama karavAno adhikAra nIce maLela jaina zve. mU. sAdhuonA saMmelane dIkSA prakaraNa aMge nIce mujaba TharAvo karyA hatA. tA. 20-8-55 nA roja muMbaI khAte (1) A adhiniyamamAM virUddhamAM game te majakura hoya te chatAM, maLelA bAladIkSA pratibaMdhaka bIlanA virodhI jainonI sabhAe A keTane phariyAda athavA bIjI rIte tenI samakSa mUkvAmAM AvelI mAhitI bIla paDatuM mUkavAnI mAMgaNI karatAM muni saMmelananA A TharAvane bIlanA parathI ema khAtarI thAya ke koIpaNa bALakanI saMnyAsa dIkSA goThava. prAjaka zrI paTavArIne sadhiyAre Apyo che ane e TharAvanuM anuvAmAM AvI che athavA te vidhi karavAmAM AvanAra che te te A pAlana jaina sAdhuo pAse karAvavA mATe agiyAra AgevAna jaina zve. mU, AgevAnonI eka samiti nImI che. prastuta bIla ane muni adhiniyamanI kalama 3 ane 4mAM jaNAvelA koIpaNu zakhasanI sAme saMmelananA karA vacce rahela asIma antarane A TharAvo jotAM saMnyAsa dIkSAne pratibaMdha karate hukama karavAne mukhatyAra che. prabudhdha jIvananA vAMcakone spaSTa khyAla Avaze. taMtrI) ) , pitAnI IcchAthI athavA keIpaNa zakhasanI arajI AThathI soLa varSa sudhI mAtApitAnI athavA je samaye je uparathI ema pharamAvavAne mukhatyAra che ke bALakane havAlo dharAvanAra vAlI hoya tenI rajA sivAya dIkSA ApI zakAya nahi, kAraNa ke tyAM koIpaNa zakhasa hoya te teNe, te nakakI kare te sthaLe ane samaya sudhI 'ziSya niSphaTikA' lAge che. ane tevA zakhasa samakSa evA bALakane rajU karavuM athavA rajU ATha varSathI seLa varSavALAnI dIkSAmAM dIkSA lenAranA mAbApa karAvavuM ane te bALakanI jAtanA havAlA ane saMrakSaNa mATe tathA athavA te vAlInI lekhIta saMmati levI. je gAmamAM dIkSA ApavAnI kharca mATe Adeza karavAne mukhatyAra che. hoya, tyAMnA sthAnika pratiSTita be zrAva dvArA lekhita saMmati pramANe 7. bALakanI saMnyAsa dIkSA radabAtala gaNavI lekhita saMmati ApanAra-dIkSA lenAranA-kharA mAbApa athavA te bALakanI dareka saMnyAsa dIkSA rabAtala gaNavI. vAlI che, tene nirNaya je gAmane te hoya tyAM AdamI mekSI nirNaya 8. kalama 3 ane 4 anvayenA gunAo mATenI hakumata karAve ane nirNaya thayA pachI dIkSA ApavI. dIkSA lenAranI yogyatAnI sana 1888 nA phojadArI kAma calAvavAnI rIta bAbatanA parIkSA sAmAnyarUpe pita karyA pachI vadhAre saMmatine mATe gavALAe
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ racita kAvya). rAkhavAmAM vAMdho nathI tema hoya te sArA te 1) soLa varSa A prabuddha jIvana tA. 1-9-papa pitAnA saMdhADA sivAyanA bIjA saMdhADAnA be AcAryo athavA te vaDIlenI pAse megyatAnI parIkSA karAvI saMmati meLavI dIkSA ApavI. - "cha" sunatA, 'che" vahatA kArke! (1) dIkSA lenArane dIkSA ApI grahaNa zikSA tema ja Asevana (vajezvarI-paryaTaNa daramiyAna rAtrInA maLelA saMgIta saMmelanamAM zikSA mATe soLa varSa paMtanI ummara sudhI zruta paryAyasthIra sAdhu je kALe saune mugdha karyA hatA te zrI surajacaMdra DAMgIe saMbhaLAveluM enI pAse rAkhavo egya che. je tenA pitAdi nikaTa saMbaMdhI sAdhu thayela hoya ane te tenI barAbara rakSA karI zake tema hoya te sAdhune. sunatA, "" vahetA nA ! enA pitAdinI pAse paNa rAkhavAmAM vAMdho nathI.' vinimaya kA saMsAra banA 'kucha', letA detA rahatA jAU~! (2) soLa varSa pachI dIkSAmAM zAstrokata niSphaTikA lAgatI nathI, "sunatA "pujI vatA kAryuM ! te paNa hAlanuM A AkhuM baMdhAraNa keTalAka aMze thayela anicchanIya phula puche che "puche saya meM pArka, vAtAvaraNane laIne TharAvarUpe bAMdhavAmAM AvyuM che tene ja anusaratuM TharAvavAmAM Ave che ke soLathI aDhAra varSa sudhInA dIkSA lenArane paNa 'kucha' mAyA ko brahma banAU tenA vAlInI rajA sivAya hAlamAM dIkSA ApavI nahi. 'kucha' kalpita, 'kucha' satya bhAvameM, 'kucha' tiratA, 'kucha' bahatA jAU~! . (3) aDhAra varSanI pachInI ummaravALo dIkSA lenAra mAtA, pitA, ' puche sunatA, pucha tA nA ! | bhaginI, bhAryA vagere je nikaTa saMbaMdhI hoya tenI anumati meLavavA nija ko hI 'kucha' para meM khoUM, mATe te te prayatno karyA chatAM paNa anumati na maLe te dIkSA laI zake che. 'kucha' para ko nija Upara DhoU; (4) dIkSA lenArane potAnI sthitine anusare pitAnA vRdhdha usa 'saba-kucha para choDa sabhI 'kucha', 'kucha sukhaduHkha to sahatA jaauuN| mAtApitA, strI ane nAnAM putra putrInA nirvAhane prabaMdha karela hovo joIe. (5) dIkSA denAre dIkSA lenAramAM aDhAra deSa paikInA koI doSa puru, surata, yujha vatI gAIDa !ArA * na hoya e dhyAnamAM rAkhavuM. 'kucha rola~, 'kucha laDa lU~ mila lU~, (6) dIkSA Rtu badhdhakALamAM, tIthi, nakSatrAdi muhurta joI zubha "mana hai mana haMsa haiM vi TUMka divase ApavI. cita kI 'kucha' caMcalatA taja kara, 'kucha' gaharApana gahatA jAU~ ! (7) vayanI apekSAe ati vRdhdhAvasthA na thAya tyAM sudhI dIkSA ApavI. 98 sunatA, kucha hatA jA ! re (8) padastha; vaDila ke gurU traNamAMthI game te ekanA pUkyA 'kucha to karuNA kA bhUkhA bana, e sivAya dIkSA ApavI nahi. "vAi virA se halA ghana; AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA 'kucha' sapanA-sA jaga apanA lakha, hiya* rasa meM lahalahatA jAU~ ! kucha sunatA, kucha kahatA jAU~ ! // 4 // AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA cAlu mAsanI 13 mI tArIkha 'nija kucha ko kyoM 'saba kucha mAna ? ane maMgaLavArathI zarU thaze ane 20 mI tArIkha sudhI cAlaze. droha moha kyoM mana meM ThAneM? .. haMmezA savAre 8 vAgye sabhA zarU thaze ane haMmezanAM be vyAkhyAne, goThavavAmAM Avaze. zarUAtanA cha divasanI sabhAo pATI-ca brIja ___jAti dharma kula varga vyUha ke, duHkhadvandva saba dahatA jAu~ ! . pAse Avela blevaskI lejamAM ane chellA be divasanI sabhAo che sunatA, cha vatAM jhA ! ''ll kavInsa roDa upara Avela rAkasI thIeTaramAM bharavAmAM Avaze. A 'kucha kRti che, "vasu smRti che pAe, vakhate De. hajArIprasAda divedI, zrI manubhAI paMcoLI, zrI navalabhAI anubhava ke 'kucha' dharma batAU~ zAha, zrI yazavanta zukala, zrI uSAbahena mahetA, zrI cImanalAla caku- laya zA meM satya rahyA "kucha nayaNe niyatA nA! bhAI zAha, . hIrAlAla jaina, zrI viThThaladAsa jerAjANI, De. metIcaMdajI, kucha sunatA, kucha tA nAe iaa. zrI ratilAla dIpacaMda desAI, DaeN. ADatiyA, paM. sukhalAlajI-ATalA vala ' hai zucha haiM sA hIM, vyAkhyAtAo nizcita thayA che. chellA divase muMbaI pradezanA rAjyapAla 'tti e ja dyo virATTI ? 3. harekRSNa mahetAba "sarvodaya samAja racanA" upara vyAkhyAna Apaze. vigatavAra kAryakrama have pachI dainika patromAM vakhatasara pragaTa karavAmAM sAMdhA saccA premI banakara, madhyamArga 'kucha' gahatA jAU~ / Avaze. maMtrIo, muMbaI jena yuvaka saMgha ___ kucha sunatA, kucha kahatA jAU~ // 7 // sava "kucha ho, ghara niratire , prabudhdha jIvananA grAhakone basa apanI hI nahIM Teka ho; Apane savinaya vijJapti ke ApanuM vArSika lavAjama jyAre jyAre aisA 'kucha' sandeza sunAkara, saMkaTa ke giri DhahatA jAU~! pUruM thAya che tyAre pakhavADIA pahelAM te viSe Apane yAda ApavAmAM sunatA, "je thatA nA 8u Ave che ke kAM te ApanuM lavAjama rU. 4 manIorDathIra mekalI jaga meM svArthoM kA pracAra hai, ApavuM athavA te grAhaka tarIke cAlu rahevAnI IcchA na hoya te turtaja pisTakArDathI amane jaNAvavuM. Ama chatAM keTalAka grAhaka taraphathI viSama bhAva kA andhakAra hai; nathI manIorDara AvatA, nathI patra baMdha karavAnA kAgaLa AvatA ane sUryacaMndra Syi jayoti meM pachI vana vavatA gAuM ! kAryAlaya taraphathI vI. pI. karavAmAM Ave che tyAre pAchuM pheravavAmAM kucha sunatA, suI jatA nA ! lsu. Ave che. pariNAme vI. pI.ne kharca ane vahIvaTI takalIpha nakAmI vinimaya saMsAra vanA "kui, tA TutA nArke! jAya che. traNa paisAnuM kArDa lakhavAnI grAhakonI ALasa amane A I sujatA, thatA jAuM ! rIte bhAre agavaDakartA ane nukasAnakartA bane che. te A saMbaMdha grAhako amane vI. pI. karavAnI takalIpha ane kharcathI bacAve evI sUrajacaMdra DAMgI amArI temane vinaMti che. vyavasthApaka, muMbaIjaina yuvaka saMgha * hiya hRdaya
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( sAruM ane sau kAI varSa sudhI jarA paNa nIti akhaMDapaNe nabaLA ja sAti tA.1-0-55 prabuddha jIvana sAhityasvAmI zrI rAmanArAyaNa pAThakanuM duHkhada avasAna tA. 21-8-55 ravivAranA roja baporanA doDha vAgyA lagabhaga A lagna tarapha bhAre TIkAne pAtra baneluM. meM paNa e divasamAM te gujarAtanA suprasidhdha sAhityakAra zrI rAmanArAyaNa pAThaka temanAM patnI viSe prabudhdha jainamAM eka pratikuLa nedha lakhelI. Ama chatAM temanI . zrI hIrAbahena sAthe pATI upara basamAMthI utaryA ane hArve roDa sAthe mAro saMbaMdha akhkhalita snehabhareluM raheze. temane maLavAnuM ane upara thaIne copATI roDa upara leDI hiMdu northa kaTa ophanejanA kaMpA temanI sAthe vAta karavAnuM mane satata AkarSaNa rahetuM. kAraNa ke teo unDamAM AvelA pitAnA makAna samIpa AvatAM jarA cakakara AvatAM mAtra sAhityakAra nahotA; teo tatvajJa ane cintaka hatA; lalitakaLAraratAmAM besI gayA ane besavA sAthe temane jIvanapradIpa elavAI enA--khAsa karIne nRtya ane saMgItanA-teo marmajJa hatA. kAvyagaye. AvA-akALa nahi, kAraNa ke temanI umara 18 varSanI hatI sAhityanA te teo ajoDa vizArada hatA. sAmAjika prazno viSe teo paNa acAnaka avasAnathI mAtra temanAM patnIe ja nahi paNa gujarAta UMDuM saMvedana dharAvatA hatA. teo vidvAna hatA ane ema chatAM saurASTrabharamAM patharAyelA temanA aneka mitroe ane svajanoe eka AjIvana vidhArthI hatA. teo eka vahetI jJAnagaMgAsamAM hatA. temanI sakhta AghAta anubhavyuM. be varSa pahelAM teo hRdayaroganI lAMbI pAse besavuM ane vAta karavI eTale jJAnacintananA pravAhamAM DubakI bImArImAMthI ugAryA hatA ane tyAra bAda temanuM svAthya ekasarakhuM mAravI. temanI jJAnasamRddhi atyanta vipula hovA chatAM temanAmAM pArasAruM ane sau koIne nizcitta banAve tevuM cAlatuM hatuM ane Ama ne vinAnI namratA hatI. bhalamanasAI paNa apara kaTinI hatI. maratAne paNa Ama cAle te pAkane daza varSa sudhI jarA paNa vAMdho na Ave evI mara kahe e pAThaka nahi. A bhalamanasAI ApaNane kadi temanI eka kalpanA temanA mitro sevatA hatA. temanI sAhityapravRtti akhaMDapaNe nabaLAI jevI paNa lAge. temanAmAM apAra sauhArda hatuM. huMphALA dilane cAlatI hatI. jenI gujarAta rAha joI beThuM hatuM te bRhad piMgalane umaLako hato. sAhityanA kSetramAM praveza karatA aneka yuvaka yuvatIonA mahAgraMtha taiyAra thavA AvyuM hatuM. bIjI aneka javAbadArIo teo te mArgadarzaka-rAhabara-hatA. teo gujarAtanuM eka parama saubhAgya hatA. mAthe laIne beThA hatA. lekhaka mIlananI dareka sabhAmAM teo niyamita temanI pratibhA aneka kSetrone sparzI hatI. teo vivecaka hatA. hAjarI ApatA hatA. bIjA paNa aneka saMmelanamAM ane sabhAomAM arvAcIna kavitA sAhitya, arvAcIna kAvyasAhityanAM vaheNo, kAvyanI jyAM zakaya hoya tyAM teo hAjara , zakti, AlecanA, sAhityAka thatA hatA. amadAvAdamAM hatA tyAM vagere temanAM vivecanagraMtha gujarAtI sudhI amadAvAdanA sAhityakAromAM sAhityamAM mahatvanuM sthAna dharAve teo pramukhasthAna zobhAvatA hatA; che. teo sidhdha vArtAlekhaka hatA. muMbaImAM sthira thayA bAda muMbaInA "direphanI vAta sAthe mUkI zakAya. sAhityakArenA paNa teo pramukha, evA gujarAtI sAhityamAMbahuechA vaDila, mitra ane mArgadarzaka banyA vArtAsaMgraha che. teo uttama koTinA hatA. haju traNa aThavADiyA pahelAM kavi hatA. "zeSa'nA nAmathI teo muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI kAvyo lakhatA. temaNe maNizaMkara sabhyo mATe vajezvarInuM eka paryaTaNa ratnajI bhaTTanI mAphaka bahu ochAM kAvya lakhyAM che, paNa tenuM mUlya yojavAmAM AvyuM hatuM ane A bahu moTuM che. kAvyavijJAna temane paryaTaNamAM temane tathA hIrAbahenane khAsa viSaya hatA. AviSayane lagatA saMdhanA mahemAna tarIke nimaMtravAmAM graMtha bRhat piMgala je have pragaTa AvyA hatA. A paryaTaNa rAtavAsa thavAne che te gujarAtI sAhityane pUrvakanuM hatuM. agavaDa sagavaDane | temane anupama vAra lekhAze. A uparAMta temaNeja zarU karelA prasthAna kazo paNa vicAra karyA sivAya eka zrI rAmanArAyaNa pAThaka (janmabhUmi) mAsikamAM svairavihAranA mathALA thavAnanA ullAsathI teo amArI sAthe joDAyA hatA. rAtrInA nAstA nIce varSo sudhI hAsya, vinAda, kaTAkSa ane cintanathI bharelA aneka karIne ame eka moTA holamAM ekaThA thayA tyAre pAThaka sahajasulabha lekhA temaNe lakhyA hatA jene Aje paNa prasthAnanA vAMcake khUba pramukhasthAne goThavAI gayA hatA ane rAtrInA sADAbAra vAgyA sudhI bhAvathI saMbhAre che. AvI bahuvidha prajJAne dhAraNa karatA rAmanArAyaNa pAThakanA avasAna gIta gAna ane vArtAvivedamAM temaNe sakriya bhAga lIdho hato. e sAthe gujarAtasasaurASTra eka apUva sAhityasvAmI gumAvyo che; jagatavakhate svapna paNa koInA manamAM kalpanA saMbhave kharI ke A aMkamAM bharanA vizALa sAhityAkAzamAM thIcaMdrasamI zitaLa yuti dhAraNa karatAM pragaTa thatA e vedharI paryaTaNanA AnaMdavarNana sAthe temanA ava- tejasvI tArakane asta thayA che, jIvananAM aneka kSetrone temaNe potAnI sAnakArUNyane AlekhavAnuM paNa mArA nasIbamAM sarjAyuM hatuM? mauliktAthI ajavALyAM che. gujarAtanI viziSTa saMskRti-nimaNumAM temaNe eka ciraMjIvI sthAna prApta karyuM che. - zrI pAThakane pahelI vAra bhAvanagaramAM maLyAne Aje 46 ke 7. varSa thavA AvyAM. teo, zrI gijubhAI badhekA, tathA zrI hIrAlAla haragovida A prasaMge haju paNa jemane kalpAnta baMdha thayuM nathI tevAM zrI hIrAbahena sau koInI sahAnubhUtinA adhikArI bane che. trIza paMDayA (sva. anaMta paMDayAnA pitA)nA samavayaska hatA. tyAra bAda varSanuM jemanI sAthe vayanuM attara hatuM tevI vyakitane temaNe pati muMbaImAM teo e.ela.bI.ne abhyAsa karatA hatA ane gIjabhAI tarIke svIkAyo tyAre temanuM lagna aneka tarkavitarkane pAtra banyuM ane mahAdevabhAI sAthe parelamAM rahetA hatA tyAre paNa temane maLavAnuM na . hatuM. Ama chatAM paNa temaNe daza varSanA lagnajIvana daramiyAna je baneluM. tyAra pachI temaNe sAdarAmAM keTalAka samaye vakIlAta karI ane patiniTTA batAvI zrI pAThakanI temaNe je sevA karI ane ucca koTinA sAhacaryanuM temaNe je darzana karAvyuM te kAraNe e asvAbhAvika pachI te gujarAta vidyApIThanI sthApanAe temane amadAvAda elAvI dekhAtA lagna pUrNa svAbhAvikatA prApta karI hatI. ahiM mAre kabula lIdhA ane zikSaNa ane sAhityanA kSetrane tyArathI te Aja sudhI karavuM joIe ke temaNe e rIte anekanA-ane mArA paNa-tarkavitakane teo akhaMDapaNe varelA rahyA. amadAvAda jAuM tyAre temane bhAgye ja kheTA pADayA che. prastuta karUNa ghaTanAnI anivAryatA svIkArIne teo jasTithI svastha bane ane gujarAtI sAhityanI anekavidha sevA karIne maLyA vinA rahe. vacagALe keTalAka samaya teo muMbaI valepArale zrI pAThakanA vArasAne teo zobhAve evI temanA viSe ApaNI zubhecchA rahelA jyAre te temane khUba maLavAnuM banatuM. pAchA teo amadAvAda he ! zrI pAThakanA bhavya AtmAne parama zAnti prApta thAo evI. gayA. AjathI daza varSo pahelAM temaNe hIrAbahena sAthe lagna karelAM. ApaNuM prArthanA ho ! paramAnaMda sAna kAja paNa mitratA nA A manyA vinA ane varelA sAhityanA kSetra
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke prabuddha jIvana tA. 1-9-1pa vajezvarI paryaTaNa (zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI ogasTa mAsanI chaThThI tArIkhe vajezvarI javAnuM eka paryaTaNa yojavAmAM AveluM. vajezvarI muMbaIthI bhIvaMDI raste lagabhaga 55 mAIla dUra AveluM eka ramaNIya nisarga tIrtha che. vajezvarIthI ekAda mAIla dUra akhalelI nAmanuM eka * gAmaDuM che ane te gAmanI bAjuethI tAnasa nadI vahe che ane e nadInA paTamAM tema ja AjubAjue garama pANInA aneka jharAo che. A jharAomAM ThIka samaya snAna karavAthI cAmaDInA amuka dardI tema ja saMdhivA, laka vagere vyAdhionuM zamana thAya che. ahi upacArAthI AvatA loko mATe akhalelImAM cAra pAMca seneToriyame tema ja hoTele che. amArI paryaTaNa maMDaLI ogasTanI chaThThI tArIkha zanIvAra sAMje cAra vAgye muMbaIthI upaDelI; zrI velajI devaNa cheDA seneTeriyama varSARtune lIdhe lagabhaga khAlI hatuM. tyAM amAro utAro hate. pachInA divase sAMje amArI maMDaLI muMbaI pAchI pharI hatI. A 28-29 kalAkanA paryaTaNane bahena tArAe nIcenA lekhamAM sundara rIte zabdacitrita karyuM che. varNanavistAra jatAM tene be hatAmAM pragaTa karavA vicAra thatA hatA, paNa ema karatAM A gadhikAvya saLaMga vAMcavAne AnaMda vibhAjita thAya e nahi gamavAthI ahiM samagra varNana eka sAthe pragaTa karavuM ucita dhAryuM che. - amArA A paryaTaNanA AnaMdamAM jemaNe mahatvanI puravaNI karI hatI evA zrI rAmanArAyaNa pAThaka ane hIrAbahenanI joDI A varNana jyAre pragaTa thaI rahyuM che tyAre khaMDita thaI cukI che ane zrI rAmanArAyaNa pAThaka videha thayA che e hakIkta prastuta paryaTaNanAM aneka madhura smaraNene tIvra ane glAniyukta banAve che, ane kALanI gati akaLa che e vAstavikatAnI zyAma chAyA amArA e divasanA AnaMda ane ullAsane AvarI le che. paramAnaMda). mAnava mAtramAM eka vilakSaNa vRtti rahelI hoya che. eka ja kenTInamAM gayAM tyAM majurapradhAna zrI zAMtibhAI, temanAM patnI, zrI rAmasthaLamAM ane eka ja paristhitimAM lAMbe vakhata rahIne mANasa kaMTALI nArAyaNa pAThaka jemane ame pAThaka sAhebanA nAmathI oLakhIe chIe, jAya che ane enAM jIvana para ene kATa caDhate lAge che. e kATane temanAM sahadharmiNI hIrAbahena, gItAbahena vagerene AgaLathI AvIne dUra karavA ane jIvanamAM navI tAjhagI meLavavA mANasa je sthaLe rahete beThelA joyA. zAMtibhAinI te khabara hatI ja, pAThaka sAhebavagerene te hoya che tenA karatAM judA ja sthaLe ane judA ja vAtAvaraNamAM javAnuM bilakUla khyAla nahote. A paryaTaNamAM sAhityanI paNa rasalhANa maLaze pasaMda kare che. zaheramAM rahenArane gAmaDuM jovAnuM mana thAya che. gAmaDAmAM e khyAle e sahune joI mane te khUba AnaMda thayo. muMbaI jaina rahenArane zahera AkarSe che. thaDe vakhata navA vAtAvaraNamAM rahI. e thAka yuvaka saMdhanI anya pravRttinI jema A paryaTaNamAM paNa pAThake sAheba utAre che ane navA navA anubhavo laI, navIna paricaya sAdhI pitAnA ane hIrAbahena jevA jainetara bhAIbahenee ane zAMtibhAI jevA pradhAnathI vyaktitvane vikAsa kare che. je sthaLe mANasa jAya che e sthaLa mAMDI paTAvALA nAraNa sudhInA judA judA darajjAnI vyakitaoe bhAga ene gamI jAya te enI sAthe evI te AtmIyatA baMdhAI jAya lIdhe e khUba sUcaka hatuM. kenTInamAM ame cA nAsto karyo. amArAmAMnA che ke jyAre pharIthI e sthaLe javAnuM thAya tyAre khUba mamatApUrvaka keTalAkane zrI ratibhAIe pitAnI phekaTarI khUba premapUrvaka batAvI. ane bhaktibhAvapUrvaka potAnA svajanane ja maLavA jate hoya tyAMthI ame vaLI pAchAM basamAM AgaLa vadhyAM. thANA gayuM eTale e AnaMda ene thAya che. muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI vajezvarI maMbaInI jANe badhI ja dhamAla pAchaLa mUkIne koI navA ja pradezamAM paryaTaNanuM nakakI thayuM tyAre mane paNa kaMIka A prakAranI ja lAgaNI praveza karyo hoya evo anubhava thavA mAMDe. cAre bAju jyAM najara thaI. pAMceka varSa pahelAM jyAre ame vajezvarI gayA hatAM tyAre tyAMnA nakha tyAM ghAsanI lIlI hariyALI bichAta, pavanathI DolatA ho, jharA, vanathI, nhAnA nhAnA pahADe, ane nadI e badhuM ja joyuM hatuM UMce AkAzane chAyI detAM zyAmaraMgI vAdaLa, varasAdane kAraNe Ajuane enuM saudarya mANyuM hatuM. jyAre pharIthI javAnuM thayuM tyAre bAjunAM zramajIvI lekAmAM paNa cetana ane capaLatAe saMcAra karyo badhAMya purANAM saMsmaraNo tAjA thayAM ane e bhUminAM punardazananI hate. Ama, vanamAM ane janamAM varSoe pitAnA AgamanathI AnaMda AzAthI haiyuM harSa anubhavavA lAgyuM. pragaTAvyuM hatuM. basanI bArImAMthI bahAra najara nAMkhatA sehAmaNI tArIkha nakakI thayA pachI paNa paryaTaNa be vakhata mulatavI rahyuM. saMdhyA tarapha najara gaI. moTe bhAge te saMdhyA senerI lAla raMga tethI priyadarzana lUMTAI jatAM jevuM duHkha thAya tevuM duHkha paNa thayuM. dhAraNa kare che. paNa A saMdhyAe te rUperI raMganI vimala sukumAra paraMtu ogaSTanI 6 ThThI tArIkhe bapore cAra vAge be basa ane traNa zobhA dhAraNa karI hatI. AvI manahara ane manabhara sRSTine joIne cAra moTaramAM ame Akhare upaDayAM kharAM. rastAmAM, lagabhaga pANIse vajezvarI pahoMcyA pahelAM ja mana AnaMdathI chalakAvA mAMDyuM. jo ke varSe pahoMcelA zrI DuMgarazI dharamazI saMpaTathI mAMDIne keme hAtha na rahe dhIme dhIme aMdhArU vadhatuM gayuM tema tema bahAranAM 8 dekhAtAM evA tophAnI bALake sudhInA AbAlavRddha sahu bhAI bahene lagabhaga AchAM thatAM gayAM, paraMtu e vAtAvaraNamAM ja evI tAjhagI ane sugaMdhI 100 nI saMkhyAmAM vAyabheda na bharI hatI ke vagara joye bhUlIne, paMkhInA ToLAnI paNa ene anubhavI zakAya. jema killola karatAM hatAM. game tevA attara ke senTanI - paryaTaNanA AnaMdamAM, samUha sugaMdha mANe paNa prathama gItAmAM ane vyakitagata varSo pachInI dharatInI vAtacItamAM badhAM eTalAM te sugaMdhane tele koI na Ave. magna hatAM ke sahune khaTArAnA saMbhava che ke dharatImAM, AMcakA paNa jANe sparzata jagatamAM durlabha evI nahotAM, eka pachI eka mAtAnI mamatA ane jagataparAo vaTAvatAM ame thANuM dhAtrInI piSaka vRtti bane sudhI te pahoMcI paNa gayA. bhegI maLI A sugaMdha thANAmAM ravIndra inDasTrI pragaTAvatI hoya. ame jhavALA zrI ratilAla ujamazI AgaLa ne AgaLa vadhatAM gayAM ane andhakAra paNa zAhe amArA mATe cA vadhAre ne vadhAre ghero banatA nAstAnI bahu sarasa vyavasthA gaye. have te AsapAsanuM 6 karI hatI. ame phekaTarInAM kazuMja dekhAtuM nahotuM. arajI nA nAnA pahADo, ane nadI e ena tyAre tyAMnA nokhA sAhasa bhA dhAraNa karI lagabhaga poNose dharamazI saMpaTathI : karI. sayAklajIyana rADA Site daramiyAna na . .
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-55 A adhArU' vIdhatI amArI basa lagabhaga savA AThe vajezvarInA maMdiranI bAjue thaIne akhalelImAM AvelA zrI velajI devaNa cheDA seneTAriyama pAse AvI paheAMcI. A seneTAyamane taiyAra thayAne haju bAra mahInA paNa thayA nathI. A seneTeriyama muMbaInA kacchI vIzA ozavALa zreya sAdhaka samAja taraphathI baMdhAvavAmAM Avela che. seneTAriyama ubhu karavAmAM zrI velajI devaNa cheDAe rU|. 31000 nI rakama ApavAnI pahela karI tethI temanA nAmane A seneTAriyama sAthe joDavAmAM Avyu che. A velajIbhAI paNa amArI sAthe ja hatA. A seneTeriyamanI jamIna, bAMdhakAma ane sAdhanasAmagrI pAchaLa lagabhaga rUA. 150000 kharacavAmAM AvyA che. bhoMyataLIyuM ane uparanA mALa ema be mALanuM paththara sImenTanuM sundara DIjhAinavALuM makAna che. tenI aMdara 17 Dabala rUma che ane e sIMgala rUma che. mukhya makAnanI bAjue eka nAnuM makAna che. nIce eka sAvajanika vAMcanAlayanI zarUAta karavAmAM AvI che ane tene dhIme dhIme eka pustakAlayamAM vikasAvavAnI TrasTIonI dhAraNA che. upara moTA hAla che jyAM vajezvarI paTaNAthe AvatI maMDaLIone besavA ArAma karavA vagerenI sagavaDa ApavAmAM Ave che. A seneTAriyama kacchI jaina samAjanI eka saMsthA taraphthI bAMdhavAmAM Avela heAvA chatAM tene upayoga nAta jAtanA kazA paNa bhedabhAva sivAya garama pANInA jharAnA upacAra mATe AvatA nirAmiSAhArI kuTuMAne karavA devAmAM Ave che. prabuddha jIvana A seneTAriyama upara ame pahoMcyAM e vakhate ThIka ThIka bhUkha badhAne lAgI hatI. zrI lIlAvatIbahene badhAMne cA ane biskITane paNa bhUlAvI de tevA mAMgaroLI thepalAMne peTabharapUra nAsto karAvyA. e pachI ame sahu mukhya khaMDamAM bhegA thayAM. svAbhAvika rIte ja badhAM bhegAM maLe eTale gAvAnI ke vAto karavAnI pravRtti cAle. zrI gItAbahenane gAvAnA Agraha karatAM emaNe paDita sukhalAlajIne uddezIne pAte ja racelu' kAvya 'tejomaya adhatva' gAyuM: A AnaMdasaMmelanamAM aNajANe - paNa paMDitajIne sauthI pahelAM yAda karyAM te khUba ja ucita lAgatuM hatu, sAmAnyataH ApaNe ApaNA kAi paNa zubha kAryamAM sauprathama ApaNI pUjanIya vyakti ke devane yAda karIe chIe. ane paMDitajI paNa sadhanI pravRtti pAchaLa eka jabarUM preraka baLa che. e rIte emanA smaraNathI ja zarUAta thai e ceAgya ja thayuM. e pachI khIjAM ghaNAM bhAibahenoe gAyu. emAM saMyukata jaina vidyArthIgRhanA saMcAlaka zrI sUrajacaMdra DAMgIjIe keTalAMka hiMdI, mAravADI ane vrajabhASAnA suMdara kAvya gAyAM. ane A kAvyo dvArA khAsa karIne mAravADI ane vrajabhASAnI aliSThatA ane suMdara bhAvAlekhana tarapha amArUM dhyAna kheMcAyuM. A kAvyo dvArA DAMgIjInI vidvattA ane sAhityapratyenI abhirUci pragaTa thatI hatI. eka yuvAna vidyArthI kacchI bhAI zrI ThAkarasI lAlajI gaDAe 'sAcA rUpaiyA'tuM gIta gAI ThIka maneArajana pUruM pADayuM. A saMmelanamAM sauthI kAi vadhAre khIlyA hoya te te saMdhanA pramukha zrI ... bhUjapuriyA, temaNe mIrAMnA be pado gAyA. ' devaLa jUnu' re thayu`' e te vairAgyasUcaka hatuM paNa khAi ? huM te khALa kuMvArI' gAIne na mamnI rasalhANu ApI badhAMne khUba hasAvyA. zrI pAThakasAhebe paNa apUva lAlityavALuM ane prasannamaMgaladAmpatyanuM nidarzaka temanuM prakhyAta kAvya 'umA maheza' saMbhaLAvyuM. kAvya saMvAdamAM lakhAyelu che. e kAvya sabhaLAvatAM jyAre pAThaka sAheba bhUlI jatAM tyAre hIrAbahena emane yAda karAvatA ane e banne vacce sAda cAlatA. e sAMbhaLatAM kAvyamAM vAstavika tattva vadhAre bhaLatuM. A uparAMta menAbahena, hIrAbahena, indubena, puSpAbahena vageree suMdara saMgIta dvArA amane badhAMne khUba AnaMda Apyo. ane zrI TI, jI. zAhe paNa potAnA ramUjI kAvyo saMbhaLAvyA. Ama, khUba khUba Anada karyAM pachI bAra vAgye sahu vikharAyA ane sahue sUvAnI vyavasthA karI. sau vikharAyA chatAM Anatu dhena kaeNme UtaratuM nahatu. tethI vadhu AnaMda mANavA ane rAtrInI zAbhA jovA ame agAsI para caDayAM. AkhAye paTaSNunI sArthakatA amane A 9 9 vakhate lAgI. sAmAnya rIte paryaTaNa eTale savAranA lokAe samUhamAM sAthe nIkaLavuM, cokakasa sthaLe javuM, khAvuM, pIvu, gAvuM ane majA karI sAMjanA pAchA AvavuM e rIte AvAM paTaNA ceAjAtA hoya che. vaLI je sthaLe ane je samaye gayAM hAya che tenuM mahattva bahu ochAM rU jANatAM hAya che ane mANatAM hAya che. eka ja sthaLa jude jude samaye ane judI judI RtumAM juduM juduM sauthaeN dhAraNa karatu hAya che. verAna raNa vise pravAsIne tApathI akaLAvI mUke che ane e ja raNa e ja pravAsIne rAtre caMdranA zItaLa razminA sparze thatAM bhavyatA ane saumyatAno anubhava karAve che. eka ja dRzya divasanA ajavALAmAM kurUpa ane lajAmaNuM lAge che e ja dRzya rAtre surUpa ane seAhAmaNu bane che. zaheramAM rAtrI to rAja jovA maLe che paNa ahIMnI rAtanu vAtAvaraNa ne tAjhagI ja kAi alaukika prakAranAM hatAM. UMce snigdhazyayAmaladhanaAcchAdita AkAza, sAme najara nAkhatAM dekhAtI jhAMkhI jhAMkhI parvatamALA, dUra dUrathI jhaMkAratA AvatA nadIne mITho maramara rava--A badhuM manane kAI anerA AnaMdathI bharI detA hatA. ane temAMya pAsenAM vRkSo para UDatAM AgiyA ! jANe ke AkAzanA tArAo AvIne vRkSa para esI na gayA hAya ! giri, medAna ane nabha vagere sRSTinA pRthaka ghaTako rAtriprakAzamAM paraspara vigalita thai evuM ekatva dhAraNa karI rahyAM hatAM ke jANe nakhazikha suMdara klAkRti na hoya ! vatrIjanI e rAta hatI. ane pUrNimA te traNa divasa pahelAM ja vItI hatI. eTale vaibhava kamI thayA chatAM paNa peAtAnu teja TakAvI rAkhanAra keAI zrImaMta gRharAjJInI jema A rAtrI paNa pUrNimAnI tejasamRddhinI sArI evI jhAMkhI karAvatI hatI. kAi paNa samayasthaLane karALa ane suMdara banne svarUpe! hAya che. ane e bannenI niranirALI zAbA hAya che. A rAtrI paNa atyaMta tejasvI nahotI. zyAmaraMgI methI chavAyelI hovAthI AsapAsanI dareka vastu jhAMkhI lAgatI hatI. chatAM paNa emAM je cittahAraka saumyatAnuM darzana thatuM hatuM te hRdayamAM mIThI, saumya ane akaLa saMvedanA jaMgAvI jatuM hatuM. e sa MvedanA kavi sivAya kANu zabdastha kare ? zrI paramAnaMdabhAie . e divasanuM paTaNa ceAjsa' ene lIdhe AvI suMdara rAtrI jovA maLI. A mATe paramAnadabhAInA manathI upakAra mAnyo ane sAthe sAthe emanI ucca prakAranI rasadRSTi mATe mAna paNa thayuM. AvA alhAdaka anubhavathI masta banI ame pathArImAM tA paDayA paNa keme karI nayaNAM khIDAya nahi. khUba khUba vAto karavAnuM ja mana thAya. ame badhAMya vAte vaLagyAM. ThaMDA paheAranA gappA mAratAM traNa thayAM ane chevaTe sADAcAra paNa thayA. e avidhisaranI carcAmAM AMtararASTrIya banAveAthI mAMDI ne rasoI ane ghATI sudhInA ghaNA prazno ame carcyA. chevaTe khIjAnI UMdhamAM khalela na paheoMcADavI joie evuM atyaMta moDethI paNa bhAna thatAM ame parANe sUI gayAM. rAtanA ujAgarAthI savAre vahelA UThI na zakAyuM ane prabhAtanAM saudarzanano lahAva ame gumAvyA tethI gheADe! kheda paNa thayA. lagabhaga ATheka vAge cA ane nAstA lai ame nadImAM nahAvA gayA. vajrezvarImAM keTalAka lAMkA mukhyatve te garama pANInA kuMDamAM nahAvA Ave che. A kuMDanA pANIthI cAmaDInA dardI dUra thAya che tema ja saMdhivA, lakavA vagere vyAdhithI pIDAtA dardI sAjA thAya che, amArAmAMnA keTalAMka kuMDamAM nahAvA gayAM. ame cha sAta bahene nadImAM nahAvA gayAM. tyAM pATiyuM lagAvyuM hatuM ke kAie ahIM nhAvu nahi. kAraNa ke nadI dara varSe bhAga le che, paraMtu ame tA e pArTiyAnA lAM vicAra karyAM vinA nirAMte nahAvA paDayAM. nadI ane emAMe UchaLatI vahetI nadInuM AkarSaNu anerU hoya che. krANu jANe kema enAM darzanamAM mAtAnI mamatA pAmatAM hoIe evA anubhava thAya che. vaLI zaheramAM Ama nahAvAnA paNa lahAvA na ja maLe ne ? ame te e nadImAtA para vizvAsa rAkhI nahAvA paDayA. nahAtA hatA eja vakhate medharAjA khUba varasyA, medha e paNa dharatInuM ja saMtAna che ne? tenI
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-0-papa agaNita dhArAo nadIne sparzatI hatI tethI jANe bALaka deDIne tyAMthI pAchA pharatAM ame vajezvarInAM maMdira pAse thobhyA. keTalAMka pitAnA aneka bAhu vaDe mAtAne bheTatuM na hoya evuM lAgatuM hatuM. tIrthasthaLonI jema A maMdira paNa khUba UMce bAMdhavAmAM AvyuM che. nadI paNa harSathI uchaLatI ene satkAratI hatI. e vakhate Aju ame badhA pagathiyAM caDIne mAtAnAM darzana karavA gayA. paraMtu mUrtinI bAju upara nIce pANI ja pANI, e sivAya kazuM dekhAtuM ja nahi. AsapAsa aMdhAruM khUba hovAthI kazuM spaSTa dekhAtuM na hatuM. prazna AkAza pRthvInI judAI ja jANe meghabAne dUra karI advaita sadhAvyuM che kedevanA dhAmamAM paNa aMdhAruM ? paraMtu tarata ja philasUpha gItAbahena hoya evuM dhanya darzana hatuM e ! nadIe amArAmAMthI koIne bhegamArI madade AvyA ane javAba Apyo ke saMsAranI kAlimAthI pAra te na ja lIdho. ulTAnuM abheda bhAvanA ane maMgala dAmpatyanuM ramaNIya jaine ja Izvarane zodhavAnA hoya che tenuM ja nidarzaka kadAca A citra sajI amAre suMdara satkAra karyo. nAhyA pachI paNa amane nadI aMdhAruM hoya. nIce UtaratA gItAbahene bahAranA suMdara dazya tarapha paNa kinAre. garama garama cahA pIvA paNa maLI. e uparAMta bahenee lagna- mAruM dhyAna kheMcyuM. dUra dUra bhekhaDa vaccethI vaLAMka letI zAMtanIrA gItanI sArI ramajhaTa bolAvI. pAsenA hoTelanA mAlike pUchayuM paNa nadIne rUperI pada suMdara lAgatA hatA. A e ja nadI hatI ke jyAM kharuM ke lagna para te nathI AvyA ne ? Ama AnaMda karatAM ane gAtAM savAre mAtAnA khoLAmAM ramatA hoIe tema ame nahAyA hatA. tene gAtAM ame amArA mukAme pAchA AvyA. , manomana praNAma karI ame AgaLa vadhyA. rastAmAM cAre bAju lIlI lagabhaga eka vAge ame lagabhaga soeka bhAIbahene bAjunA hariyALI bichAta ane TUMka TUMkuM ghAsa pavanathI nAcatuM joyuM. kavi makAnanA meTA holamAM eka paMgate jamavA beThA. jANe jAna jamavA beThI kalApIne te dariyAvanI mIThI lahara para IzvaranI savArI cAlatI dekhAtI hoya eTalI vAnagIo ane evI sarabharA ! zrI lIlAvatI bahene puSkaLa hatI. mane thayuM ke pavanathI ThelatA A ghAsa para paNa e savArI * jahemata uThAvI vyavasthAmAM jarA paNa uNapa AvavA dIdhI nahotI ane 'nahi cAlatI hoya ? rasAI pAchaLa emaNe eTalI te mahenata karI hatI ke itara pravRttimAM bhAga Ama, kudarata jatAM kalela karatAM ame AgaLa vadhyAM. ghaDIkamAM levAnI emane pharasada paNa nahotI. amArI maMDaLImAnA eka bhAIe vAta karIe. ghaDIkamAM vaLI bArI bahAra DokuM kADhI sRSTisaudarya mANIe. emanuM nAma annapUrNA pADayuM che te kharekhara yathAthe che. lIlAvatIbahena A vakhate eka ja basamAM badhA bahene hAvAthI aMtakaDInI DIka na hoya te AvI sagavaDa sAcavavI e khUba ja agharuM paDe. ane ramajhaTa belI. yuvAna ane prauDha badhA bahenoe temAM ullAsapUrvaka khImajIbhAI cheDA ! ete vyavasthAne Akheya bAje mAthe upADIne deDA bhAga lIdho. doDa karatA hatA. ane emanI mahenata ane kALajIthI ja amane ATalI ja Ama, AnaMda lUMTatAM ane luMTAvatAM ame lagabhaga rAtre nava suMdara sagavaDa maLI hatI. paryaTaNanI viziSTatA e hatI ke koIne vAgye muMbaI pahoMcyAM. tArAbahena zAha samaya ke sthaLanuM baMdhana nahotuM. badhAM ja nibaMdha rIte-mukatapaNe viharatAM . . saMdhanA sabhyone hatAM ane mANatAM hatAM ane chatAMye badhuM vyavasthita. vakhatasara badhAMya hAjara thaI jAya. ane kAma badhu je koI paNuM jAtanI dhamAla ke... je saMkhyAe sadhanuM vArSika lavAjama haju sudhI bharela na hoya akaLAmaNa vinA suMdara rIte patI jAya. - te sabhyone AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnasabhAo daramiyAna pitapatAnuM . jamyA pachI zAMtibhAne vArtAlApa goThavyo. sAmAnyataH UMcA lavAjama vasula ApavA vinaMti che. A saMbaMdhamAM temane avAranavAra parathI ja zAMtibhAne sAMbhaLavA mATe ame devAyA hatA. tene yAda ApavAmAM AvyuM che ane A rIte temane pharIthI yAda ApavAmAM badale gharaAMgaNe mANasa Dagale ane TopI utArI nirAMte vArtA kare Ave che. lavAjama vakhatasara nahi bharavAnA pramAdane tyAga karavA temane ema emaNe sahanI sAthe vAta karI. emAM emaNe khAsa karIne amArI AgrahabharI vinaMti che. vyavasthApaka, muMbaI jaina yuvaka saMgha AMtararASTrIya majura saMsthA, tenuM baMdhAraNa, tenI kAryapraNAlI vagere viSaya sUci viSe keTalIka rasabhara mAhitI ApI. ane saMsthAonA saMmelanamAM bAladIkSA aTakAyatI dhArAne jainonuM samarthana 81 banatA keTalAka rasika ane hAsyajanaka banAvo varNavI khUba hasAvyA. bAlasaMnyAsa-dIkSA-pratibaMdhaka dhAre A vArtAlApa daramiyAna ja ame cA kophI pI lIdhAM. dIkSA aMge muni saMmelananA TharAva A kAryakrama patAvyA pachI ame muMbaI tarapha pAchA pharavA mATe "pu sunatA, "UI hatA nA.. surajacaMdra DAMgI ' sahu sahunI basamAM besavA bahAra nIkaLyA. muMbaIthI ahiM AvatI sAhityasvAmI zrI rAmanArAyaNa pAThakanuM duHkhada avasAna paramAnaMda 87 vakhate darekanA moDhA upara je bhAva hatA enA badale paryaTaNane AnaMda vajezvarI paryaTaNa : - tArAbahena zAha 88 mANyA pachI judI ja tRpti ane tAjagI sahunA meDhA upara satyaM ziva sundarama taravaratI hatI. muMbaIthI vajezvarI AvavAnA be rastA che. eka te thANA bhIvaMDI thaIne ane bIje vasaI bAjue. A vasaI bAjunA zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha bIjA rastA upara be ke traNa mAIla dUra gaNezapurI nAmanuM eka kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA praveza sAthe gAmaDuM che. tyAM purANuM eka zivAlaya che. ane e zivAlayanI bAjue " kIMmata rU. 3, pisTeja tri eka nityAnaMda nAmanA tapasvI rahe che. te lagabhaga nagna avasthAmAM muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhya tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe rahe che. bhAgye ja bole che. tenAM darzane aneka lake aneka dizAethI | kIMmata rU. 2, pisTeja ol Ave che. ame paNa muMbaI javA mATe bhIvaMDI taraphanA rastA para prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAIle vaLavAne badale vasaI taraphanA rastA upara cAlyA ane aneka DhALa kIMmata rUA. 6, pisTeja zAstra DhoLAva vaTAvatAM gaNezapurI pahoMcyA ane A svAmIjInA darzanArthe teo maMdiranA je vibhAgamAM rahe che tyAM gayA ane temanAM darzana aSabhadeva-caritra citrAvali aMka : karyo. emanA viSe amArA mana upara koI chApa na paDI. tyAra bAda kIMmata rU. nA, pisTeja - madira joyuM. ahiM paNa akhalelI jevA garama pANInA kuMDe che ane - aneka leke nahAvA mATe Ave che. bAjue De. koThAvALAnuM seneTe prAptisthAnaH riyama ane klInIka che. paNa vakhatanA abhAve ame tyAM jaI na zakyA.. -zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3 ! muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. ' mudraNasthAnaH kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI 9. Te. naM. 346 28
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa na, B 4ra66 vArSika lavAjama rU. 4 pra. jainavarSa 14-5.jIvanavarSa3 aMka 10. badhujIvana muMbaI, sapTembara 15, 1955, gurUvAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala : traNa AnA zA hAla vALA A zAka pAlaka jhalaka malakaatest taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA jJAkA kAlA A jhA A gAtAaste at a aka zAntino mArga ( hiMdanA mahAamAtya javAharalAlanuM eka lAkSANika pravacana. anuvAda karanAra zrI menAbahena narottamadAsa.) AjakAla duniyAmAM laDAI ane jhagaDAnI carcA khuba thayA kare hatI. paNa gAMdhIjIne pATha zIkhyA pachI ApaNe tyAM ekAeka ke che. eTama bebanI zedha thayA pachI vaLI vizeSa thAya che. pariNAme pheraphAra thaI gayo ? sarakAra kesa kare ke ApaNe jAte adAlatamAM jaine jagatamAM bahu ja ochA deza evA che ke je bhayabhIta ane vyAkuLa kahetAMH jI hA, meM A kAma karyuM che, e mAre dhaMdhe che, huM haMmezA na rahetA hoya. vaLI vilakSaNatA e che ke jema deza me tema tene ema karavAne chuM. dareka hiMdIjananuM e kartavya che." joyuM? jarA sarakho Dara paNa meTa. A Darane mAryo eka deza zastrasAmagrI sajaja karavAnA pheraphAra ke palaTo lAvI muke che? je pahelAM namratAthI vAta karatA udhoge khIlave che, dhurA teja karavA lAge che te tene joIne bIjo hatA, zikSAmAMthI bacI javAnI peravI karatA hatA, teo bacAva karatA bhAIbaMdha paNa pitAnuM cAku kADhIne ghasavA maMDI paDe che. badhA eka nathI. ThokI vajADIne kahe che "jene tame gunho kahe che te te amAruM bIjAthI jANe bhaDake che. keIka ja deza e haze ke je vizALatAnA kartavya che. ame karyuM che ane karatA rahevAnA chIe." adAlata kAyadAnI pramANamAM bhArata dharAve che eTale e Dara dharAvatuM haze. vAstavika- rUie sajA karatI, paNa sarakAra pAse tene kaMi pratikAra nahoto. tenA tAmAM hiMdustAnane koIne Dara ja nathI. A kaMI gumAnanI vAta nathI baMduka talavAra bukta thaI gayAM hatA. pariNAma e AvyuM ke 1920- ke huM beTuM gumAna karUM. 21 nI sAlamAM hiMdustAnanI havA badalAI gaI. prajAmAM hiMmata-jema huM tamane batAvuM ke AnuM kAraNa zuM che. paheluM te e ke AvI gayAM. ApaNe DarIe zA mATe ? ApaNe ApaNuM nIti evI cokakhI gAMdhIjI eka mahAna purUSa hatA. emanI AMkhamAM, emanA rAkhI che ke ApaNane koInI sAthe vera jhagaDA nathI. eTale koI avAjamAM, emanI dareka cIjamAM tAkAta hatI, je AkhA rASTranI havA dezane ApaNA upara humalo karavAnuM kAraNa nathI. chatAM kadAca je koI badalI nAMkhatI hatI. emaNe ekAeka rASTramAM prANa pUryA, ane karoDa humalo karavAno vicAra kare te badhA samaje che ke ApaNe kamajora lekae emane sAtha Apyo. dareka manuSya tema nathI karI zakatA. A nathI, temane sAmane karavAnI tAkAta ApaNAmAM che. ApaNe kamajora kaI tAkAta hatI ? tyAre zuM hatuM? hatI ApaNu e mahAna netAnI chIe ke zarajora chIe tenI khAtrI zuM ? dekhItuM che ke laDAI thAya eka anokhI tAkAta ane ApaNA saunA dilamAM udbhavelI nibhayatA. te ApaNuM lazkara sAme AvIne UbhuM raheze, paNa eka rASTra te gAMdhIjIne A pATha ApaNe barAbara yAda rAkhavAnuM che. ApaNA baLavAna che tenI nizAnI zuM lazkaranuM prAbalya che ? nahiM. asalamAM AvaDA mATe deza upara humalo karavAnI koNa hiMmata karavAnuM che ema tAkAta te prajAnA dilanI-khamIranI hovI joIe. ApaNane e kahevuM e bevapharI che. je koI deza che te jarUra ApaNu para vizvAsa hovo joIe ke niHzastra hovA chatAM eTama boMbane paNa humalo karI zake che. ApaNI tAkAtane ahaMkAra rAkhavA e khATuM che. sAmano karavAnI tAkAta mArA tamArAmAM-samagra rASTramAM che. niHzastrapaNe paNa ApaNI AsapAsanI duniyAnI paristhiti samajI laIne ApaNe eTama bebane sAmane karavAnI vAta karavI e hAsyajanaka che. kaye gaMbhIratAthI nizcaya karI levAne che ke koI deza upara ApaNe humale eTama beba tamArA hAthamAM aAvIne paDavAne che ke tame temane kara nathI tema koI dezanI ApaNuM uparanI dAdAgIrI sAMkhI levI. sAmano kare che matalaba e che ke ApaNuM zira aNanama rahevuM nathI. niHzastra rahIne paNa koI videzIne haragIja ApaNu upara zAsana joIe. duHkha AvI AvIne zuM AvavAnuM che ? chevaTamAM chevaTa calAvavA devAnA nathI. A nizcayanI havA ja evI zakti pedA karaze mRtyu. te maravAnuM te sau koIne eka vakhata che, tene Dara ze ? ke koI ApaNane harAvI nahi zake. banI zake ke kaI eTama eba A vicAra jyAre magajamAM dRDha thaI jAya tyAre mAnavInI tAkAta nAMkhe ane lAkhe nI prANahAni thAya, paNa tethI ApaNuM hRdayanI khuba vadhI jAya che. Apa badhA ahiM beThA che temAM koI mArI tAkAta kAI teDI zakavAnuM nathI. umaranA haze, kaI mArAthIye meTA hazo. Aje tarapha yudhdhanA bhayane aMdhakAra chavAI gayo che. badhAne - 1818 nI sAlathI ApaNe gAMdhIjI pAsethI pATha zIkhata ema che ke have yudhdha thaze te sarvanAza thavAne che, mATe A bhAvi AvyA chIe, pacIsa trIsa varasamAM ghaNue pATha zIkhyAM. emAM sauthI yudhdhathI kema bacavuM tenA upAya zodhAya che. paNa kamAla che ke je mukhya pATha e che ke "nirbhaya bane." ane Akhare AdamI Dare che bimArIthI bhaya pAmIne bacavAnA upAyo teo je che tethI te zenAthI? dhAro ke kaI vAta bane te tenA pariNAmathI Dare che. Apane bimArI era vadhatI jAya che. hamaNAM hamaNAM judA judA rASTrone yAda haze, e jamAne hatuM ke jyAre ApaNA vaDIlo ane netAo paraspara saMdhinA karAra karavAnI ghelachA lAgI che. thoDA divasa pahelAM upara sarakAra rAjadroha athavA phIturI bhASA mATe mukadame calAvatI amuka nAnA meTA rASTronuM manIlAmAM eka samelana maLyuM hatuM, ane tyAre teo zuM karatA hatA ! e ApaNA vaDI adAlatamAM bacAva je yudhdha thAya te paraspara sahAya karavAnA temAM karAro karavAmAM AvyA. karatA, pate gunhegAra nathI ema puravAra karavA prayatna karatA, sajAmAMthI jovAnI khubI che ke te e eka TharAva e karyo che ke koI zrI javA thAya te badhuM karI chUTatA. ane A rIta sarva sAmAnya amArI madada nahi mAge tene paNa ame madada karaze. vAha ! kharA che'
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI lAvIne badale ziva ne kau nA sA re prabuddha jIvana - tA. 1pa-8-paSa e leke ! "mAna na mAna meM terA mahemAna" ane madada karavAnuM kahe che "mArI IcchA rASTrapati thavAnI che." te rASTrapati thAya ke na * ApaNI chAtI upara AvIne temAM besI javAnA che. ThIka, have pazcima thAya, kemake haraeka AdamI kaMI rASTrapati thaI zaktA nathI. paNa A eziyA tarapha jue. e lekee paNa paraspara sahAyanA karAra karyA che. uparathI ApaNe aMdAja kADhI zakIe chIe ke eka mAnavI ke eka eka AvI paDanArI AphatanI mAtra zaMkAthI badhAe ekabIjAnA hAtha rASTra kaI dizA tarapha pagalAM bharI rahela che. jo deza sAMpradAyitAmAM pakaDayA che. jANe ema karavAthI bacI javAze, kevuM karUNAjanaka che ? paDI gaye to tenuM adha:patana che. jyAM sudhI hiMdusthAnamAM ane paNa A eTama bebanA jamAnAmAM AvA mAmulI karArathI nathI keInI temAM hiMduomAM jAtapAtanA bheda che tyAM sudhI hiMdu kAma tarIke tenI tAkAta vadhatI ke nathI tethI kaMI phAyado thaze. jyAre amuka deze koI gaNunA nathI. kadAca chuTI chavAI pragati sAdhI zakAze, paNa thavI saMyukta lazkara rAkhavAnA karAra kare tyAre saheje bIjA dezane vicAra joitI pragati nahi thAya. kemake nAtajAtanA bheda e eka prajAnI Ave "konI sAme A lazkarI taiyArI thAya che ?" jarUra amArI sAme nabaLI bAju che. jyAM jJAtivAda che tyAM kharA arthamAM lokazAhI koI A morace maMDAya che, ane e dezo vaLI pelAethI vadhI jAya evI divasa hoI ja na zake. lokazAhIne artha ja e che ke saune samAna taiyArIo karavAmAM paDe che. Ama zAMtinA mArge javAne badale paristhiti daraja, samAna sthAna, samAna taka. A badhuM kevI rIte banI zake ? vikaratI jAya che. saMbhava che ke A prakAranA parasparanA saMdezAomAM je sau nAtajAtanA judAM judAM khAnAM banAvIne pitAnA khAnAmAM kaI eka divasa acAnaka eTama baMba chuTI jAya. ane pachI ? eka besI gayA hoya te ? mATe A bheda sarva prathama mITAvavA joIe. vakhata zarUAta thaI gayA pachI e saMhAra kayAM jaI aTakaze te koNa te kaMi eka divasamAM na thAya. e koI jAdu nathI ke karaDe kahI zake tema che ? huM Apane kahuM chuM te barAbara samaje. eTama boMba mAnavInuM mana ekadama palaTAI jAya. saMbhavita che ke hajAra ke pAMcase te have purANu zastra thaI gayuM. tenA karatAM seMkaDogaNA jabaradasta ane varSa pahelAM A bhede kaMI upayogI hoya. paNa A badalAtI rahetI saMhAraka anya prakAranA bebe te pachI zodhAyA che. tenI zakitanI duniyAmAM ApaNe paNa badalAtA rahevuM joIe. haju ApaNA kAnane paNa pichAna nathI. paNa e te spaSTa hakIkata bahAranI duniyAmAM bhArate sArI pratiSThA prApta karI che. te kaMIka che ke eka vakhata A boMbano upayoga zarU thaye, pachI tene kaI asalI che, kaMIka nakalI che. "kaMIka nakalI" eTalA mATe kahuM chuM ke rokI zakavAnuM nathI. ane khabara nathI ke tenAthI ardhI pRthvIne ApaNI je Ijjata bahAra thaI rahI che tene saMpUrNa lAyaka ApaNe saMhAra thaI jaze ke pANI pRthvIne ! nathI. hajI koI evuM anokhuM kArya ApaNe karI batAvyuM nathI, paNa kharUM che ke ApaNe pitAne laDavAne IrAde nathI. ane ApaNA have karI batAvavAnuM che. ThIka che, ApaNane bahAra mAna maLI rahyuM che deza upara koI humale na kare tyAM sudhI ApaNe laDavA javAnA paNa paNa Akhare te rASTranI jevI zakita tevuM ja mAna TakavAnuM che. A nathI. paraMtu jyAre tarapha beMbavarSA thaI rahI hoya tyAre tenI asarathI mATe ApaNe dezanI aMdaranI tAkAta vadhAravI joie. A kayAre ApaNe mukata rahI zakavAnA nathI. kemake kahevAya che ke jyAM eTama vadhe ? je ApaNAmAM meTA moTA kAma upADavAne utsAha hoya. A , baMba paDe tyAMnI havA je dizA tarapha jatI hoya te dizAmAM hajAra utsAha kayAre Ave ? je dezamAM dhanadhAnyanI vRddhi thAya, utpAdana mAIla sudhI tenI asara pahoMce che. te tenI asaramAMthI keNu bAkAta vadhe ane bekArI nirmaLa thAya. tyAre A badhuM kevI rIte bane ? rahevAnuM che ? bhAvi yuddhanA bhaNakArAthI vihvaLa thayelI pazcimI duni zuM jozI pAse joza jovarAvavAthI ke maMtra taMtrathI thavAnuM che ? te yAnI A dazA che. A bAju ApaNe tyAM zuM che ? videzI mulAkAta mATe te ghaDInAya visAmA vinA kAma karavuM joIe. te paNa jene tIe ApaNe tyAM Ave che, ApaNuM kAma jue che, ApaNI videza jema phAve tema nahi paNa cekasa yojanApUrvaka vyavasthita rIte thavuM sAthenI nIti jue che ane pasaMda kare che. vicAre che "kharekhara, joIe. Ane "plAnIMga" kahe che. kAma te dezamAM thayA ja kare che, A nItithI kadAca duniyAmAM zAnti sthapAya." ane teo ApaNI paNa te evI rIte thavuM joIe ke jethI thoDe zrama ane thoDI tarapha AzAbharyA mITa mAMDIne joI rahyA che. ApaNA upara A bahu milakatathI vadhAremAM vadhAre kAma thAya. ApaNe pahelAM pAMca varSanuM , bhArI javAbadArI AvI paDI che. ane huM khuba gabharAuM chuM. AvaDI plAnIMga karyuM hatuM, temAM bahu moTI moTI yojanAo nahotI chatAM - meTI javAbadArI upADavAnI mArAmAM tAkAta ja nathI. vicA' : ApaNe ThIka ThIka siddhi prApta karI che, ane tethI ApaNI hiMmata ke A lokonI AzA zI rIte kaLaze ? A koI eka mANasanuM vadhI che. pahelI janAne sADA traNa varSa thayAM che. hajI doDha varSa kAma nathI. A javAbadArI ApaNA saunI che. ApaNe badhA sAthe bAkI che, te daramiyAnamAM bIjI paMcavarSIya yojanA ghaDI kADhavAnI che. maLIne kAma upADI laIe te ja te pUrNa thAya. A bIjI yojanAmAM ghaNAM moTAM moTAM kAme hAtha dharAze. kAmane artha e ke leke pAse paisA Ave. kevI rIte Ave ? samaje. ane te A badhI vAtane ApaNe dhyAnapUrvaka samajavAnI che, temaja A kAma pAchaLa vArSika sADAtraNase kroDa rUpIA kharcA. Ane laDAIethI thAkIne athaDAtI pachaDAtI duniyAnI paristhiti paNa samajI artha e ke majurI, pagAra, vagerenA rUpe A rUpIA AmaprajAnA laI pachI AgaLa pagaluM bharavAnuM che. pUrI zakitane upaga, zuddha vicAra, khIsAmAM paDyA. bIjI bAju A kharacathI je kAma thAya che te dvArA pratyakSa kAryo ane aMdara aMdaranA bhedabhAvone pheMkI devA-A sAdhanathI sADAtraNase koDamAMthI pAMcathI sAta koDanI pedAza thaze. hiMdustAnanA ApaNe AgaLa vadhavAnuM che. ApaNe tyAM keTalAka pakSo che, keTalIka ja leka mAla pedA karaze ane kharIdaze. mAtra rUpiyAnI heraphera thayA saMsthAo che ke je dharmanA nAme ApaNI rAjanItine kalaMka lagADe karaze. A yojanAmAM jema meTAM moTAM kArakhAnAMo che tema nAnAM che. cAhe hiMdu ho, musalamAna ho, ke zIkha ho, paNa yAda rAkhajo ke kArakhAnA ane gRhaudyogane paNa samAveza karavAmAM AvyA che. jethI je dharmane khyAla vadhAre jora pakaDaze te ApaNo deza cheka nIcI badhAnI rojagArI cAlu rahe ane utpAdana paNa khuba vadhe. mane hamaNA pAyarIe utarI jaze. A purANI vastune AjanI duniyA sAthe koI kahevAmAM AvyuM ke kaMI na saMdeza Ape. paNa huM na saMdeze zuM saMbaMdha nathI. keI eka manuSya athavA samagra rASTra kaI tarapha jaI ApuM ? huM te cAhuM chuM ke je june saMdeze che tene barAbara rahyA che, kaI tarapha javA IcchA che tene aMdAja ApaNe kADhI zakIe samajo-pacA-pachI no saMdezo ApuM. zuM sozIyAlIjhama ke ' ' chIe. huM eka udAharaNuM ApuM, huM kAI skUlamAM jAuM ane koI samAjavAda e kaMI na saMdezo che ? kharI vAta che ke grese A vidyArthIne pUchuM ke "bhAI ! tArI bhaNIne zuM karavAnI IcchA che ?" vakhate samAjavAdanI vAta jarA jora daine kahI che. paNa huM to te javAba Ape "huM DepyuTI kalekaTara thavA icchuM chuM." ThIka, tenuM IcchuM chuM ke e badhA zabdo bolavAmAM suMdara che, vicAravAyegya dhyeya DepyuTI kalekTara sudhInuM ja che. bIjA vidhArthIne pUchuM te te che, chatAM tamArA magajane temAM ja bAMdhI nahi detA.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-9-55 AjanA jamAnAmAM mane kAi AvIne ema kahe ke je amerikAmAM che tenI nakala ahiM karo. te mAre tene javAba che ke amerikAmAM ghaNI evI cIjo che ke je ApaNe zIkhI zakIe, zIkhavI joie. paNu kayAM amerikA ane kayAM hiMdustAna ? huM nakala zuM kare ? jo huM pote eka amerikana banIne ahiM Avu te huM eka judI ja vyakti banI jAuM. bhAratanI prajAmAM huM bhaLI na zakuM. te mAre tyAMthI jo lAvavu hAya to ApaNane te khadhakhesatuM thAya tema banAvIne lAvavu joie. jo kAi sAmyavAdI ke. samAjavAdI bhAI mane kahe ke mAkarse karyuM" te ApaNe karavuM joIe, te huM kahuM ke "bhAi! mAkasa eka meATA mANasa hatA. te mArA AMkhamAthA upara. mAse je hakIkata lakhI che te satya che, samajavA jevI che, tethI kAyade thaze, paNa teNe je lakhyu che te 100 varSa pahelAnuM che. te jo AMkho baMdha karIne emanuM ema huM svIkArI lauM to te samajaNapUrvaka karyuM nahi kahevAya. duniyA haMmezAM badalatI rahe che. eTama beba AvyA ane jagatamAM aneka parivartana thayAM. pachI Avyo hAiDrojana meAMkha. teNe vaLI tenAthIye vadhAre jabaradasta zakti ApI. te jema navuM AvatuM jAya che tema jItu ekAma thatu jAya che. mAkarsanI najara sAme sAva pachInuM amerikA avazya nahAtu. eTale mAkarse je kahyuM te AjanI duniyA mATe paNa barAbara che ema kahevu te mAkarsane anyAya karyo kahevAya. purANI vAta galata che ema kahevAnA mArA Azaya nathI, paNa AMkhA baMdha karIne purANI vAtane svIkAravI e purANI vAtA sAthe kheakhI karavA barAbara che. koI meTA mANase ApaNane ema nathI kahyuM ke AkhA baMdha karIne cAle. AMkho ApaNane maLI che e mATe ke joine cAlIe, akala ApavAmAM AvI che eTalA mATe ke ApaNe samajI vicArIne pagalAM bharIe. prabuddha jIvana 93 ahiM lagADI zuiM. mAre jovAnuM che ane Ape paNa anubhavapUrva ka e vicAravAnu' che ke hiMdustAnamAM kaI cIja amalI khanI zake tema che. eka pagaluM agara khoTuM levAyuM to te sudhArI, vadhAre vicAra karIne ApaNe khIjuM pagaluM lIdhuM. A rIte eka khIjAtI salAha karIte, masalata karIne, samajI vicArIne kAma AgaLa vadhaze. hA, jyAre huM sAzIyAlIjhama--samAjavAda--kahuM chuM tyAre mArA manamAM amuka khyAle che. zuM khyAleA che? kaiMka khyAlo che. eka te e ke ApaNA mulaka kaI dizAe jAya ke jenA pariNAme samAnatA-barAbarI--pedA thAya, UMca-nIca vadhAre pramANamAM na heAya. ane bIjI pAyAnI vAta che ke sAdhAraNa rIte je mATu' sAdhana che--pedA karavAnu te thoDA mANusAnA hAthamAM na rahe, samAjanA hAthamAM AvIne sthira thAya. koMgrese jAhera karyuM" che ke ame samAjane samAjavAdI bhAtanA nakazA banAvIzu. dhyAnamAM rAkho ke ame jANI samajIne A bAbatane A rIte yAMkAnI sAme mUkI che. ema ame nathI jaNAvyuM ke kAi dhelA, gokhelA nakazA e ja samAjavAda che ke jene uThAvIne ame mAlasanyAsa-dIkSA pratibaMdhaka vArU, A rIte jamIna heA, kArakhAnu' hA, koI paNa vastu hA-- e badhuM sArI rIte cAlavA lAge ema ApaNe icchIe. vArU, amane A rIta yogya, DahApaNabharI lAge che. kAraNa ke ApaNe kayA DhaMgathI AgaLa vadhavu che te nakkI karavAnu che. ane ema chatAM Akhare kevI tasavIra-chApa-uThaze e paNa nizcita rIte kahevAnu A samaye jarA muzkela che. dAkhalA tarIke atyAre huM kahuM chuM ke ApaNe saune sarakhA karavA che. paNa prazna e che ke sarakhA karavA eTale zuM ? badhA lAMAne mukulIsImAM--garIbImAM-sarakhA karavA che ? garIkhInI ApaNe vaheMcaNI karIzuM te temAM dezanI koI AbAdI thaI ema kahI nahi zakAya. ApaNe khuzAlI--AbAdI lAvavI che. e mATe e jarUrI che ke ApaNI badhI tAkAta deza mATe dhana-dolata pedA karavAmAM kendrita thAya ane sAthe sAthe samAnatA adhikAdhika nirmANa thAya evI samAjaracanA paNu ApaNe ubhI karavAnI ja rahe che. Ama chatAM paNa atyAre vadhAre mahatvanI pahelI vAta che mulkamAM dolata pedA karavAnI ane, sAmAna tathA kAma pedA karavAnI. agara e na heAya teA nathI ApaNA sAmyavAda, nathI samAjavAda, nathI sAmrAjyavAda, nathI komyunIjhama, nathI sozIyAlIjhama, mAtra mulIsInA jamAnA ApaNI sAme AvIne ubhe raheze. javAharalAla naherU carcA khIla upara vidhAnapariSadamAM A khIlane javAharalAlajInA AvakAra mIlanI rajuAta daramiyAna zrI prabhudAsa bAlubhAI paTavArIe peAtAnA vyAkhyAnamAM jaNAvyuM hatuM ke gayA mArca mAsamAM A khIlane Teko ApavA amadAvAda khAte maLelI maheneAnI jAhera sabhAnA TharAvAnI paheAMca svIkAratAM hiMdanA mahAamAtya paMDita javAharalAla naherUe zrI, saralAdevI sArAbhAine jaNAvyuM hatu` ke, "tamArI jAhera sabhAmAM pasAra thayelA TharAvAne huM AvakArUM chuM." tA. ha----papa gurUvAranA khapeAranA traNa vAgye muMbai pradezanI vidhAnapariSadamAM zrI. prabhudAsa bAlubhAI paTavArIe bAla-saMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka dhArAne lagatu khIla raju karyu hatu. khIla je vise vidhAnapariSadamAM rA thavAnuM hatuM te AgaLanA e si daramiyAna DhagalAbaMdha tArA AvavA mAMDayA hatA jemAM muMbainI ola InDIA vimensa kenpharansa zAkhA, amadAvAdanI aneka saMsthA tathA muMbainI bhaginI samAja tathA aneka sAmAjika saMsthAo ane nAsIka, ahamadanagara, visanagara, rAjanAMdagAma, muMbaI tathA amadAvAdanA jaina sadhAnA tAra tathA TharAveA AvyA hatA. amadAvAdathI zrI. saralAdevI sArAbhAI taraphathI amadAvAdanI padara strI saMsthAeAnI ekatra maLelI jAhera sabhAne tAra ane TharAve! paNa AvyA hatA. vidhAnasabhAnI A beThaka zarU thayA pahelAM kAunsIla hAla ane mukhya pradhAna zrI. mArArajIbhAInI ophIsa AsapAsa jaitA sArI saMkhyAmAM ekaThA thayA hatA. keTalAka jaina sAdhue paNa A khIla sAme mukhya pradhAna samakSa potAna virodha rajI karavA mATe upasthita thayA hatA. terApaMthI bhA paNa najare caDatA hatA. muMbaI jaina yuvaka saMdha tarathI zrI. paramAnaMda kuvarajI kApaDiyA ane zrI. TI. jI. zAha A prasaMga upara mukhapRthI AvI pahoMcyA hatA. khIla sAme keTalAka jaineAnA tIvra virodhanA kAraNe vAtAvaraNamAM jarA garamI anubhavAtI hatI. zrI prabhudAsa bAlubhAi paTavArIe prastuta khIla rajI karatAM jaNAvyuM ke, "A khIla mAnavatAnA uddezo par ane kumaLI vayanAM nirdoSa bAluDAMone kuTuMbanI ane samAjanI hukmAMthI samajaNu vagara khUMcavI levAmAM Ave che temAMthI bacAvI pariNAme samAjanA hitanuM eka nAnu kArya karavA mATe racAyela che." A khIla pAchaLanI pUrvabhUmikA raju karatAM zrI. paTavArIe jaNAvyuM hatuM ke " Aje aneka sAmAjika saMsthAo ane kArya karA ApaNA samAjanA saLagatA praznonuM nirAkaraNa lAvavA yathAzakti sAcA dilathI khUba jahemata uThAvI rahela che. tevA praznomAMnA anekamAM bahupatnItva, bALalagna, nirdoSa chekarIonAM vecANa tathA nAnI vayanI bALAo ane bALakone apAtI dIkSA che. A sadhaLA prazno aMge jyAM jyAM kAyade adhurA jaNAyA che. tyAM tyAM tene sudhArI sAmAjika dUSaNAno aMta lAvavA mATe meM dhArAgRha pAse traNa khIaA rA karelA che temAMnuM A eka bALa--dikSAne aTakAvatuM khIla che. "nAnAM nirdoSa bALakone apAtI dIkSA aMge sAmAjika kArya karo pAse vAravAra karIyAdo AvatI. A uparathI tapAsa karatAM jaNAyuM ke sau dharmAMmAM AvI dIkSA apAya che ane jainamAM vizeSa apAya che. jaina dharmanA aneka vidvAnonA paricaya sAdhatAM mAluma paDayu ke mAbApanI saMmati vagara paNa ThIka ThIka bALAne kheMcavAmAM Ave che. D+VIDSnA mahArAja
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prabuddha jIvana tA. 15-9-papa vaLI ghaNA mAbApe paNa dhamadhatA ke ati utsAha ke ghelachA ke Arthika "jUnA dharmagraMthanA thoDA zabdone vaLagI rahevuM te keMI paNa kAraNosara pitAnAM bALakone dIkSAmAM suprata kare che. A rIte AvA dharmanI praNAlikA nathI. samaya, kALa ane baLa pramANe dharmanA kissA mAnavatA ane sAmAjika sadAcArane avarodhanArA hoI, eka sidhdhAMtane samajavA joIe ane prajAjIvanane rUMdhatA zabdapayoyAne nAnuM paNa kharAba aniSTa cAlu rAkhatA hoI tenA para aMkuza cITakI rahevuM na joIe. vaLI jaina dharmamAM te dravya, kSetra, kALa lAvavA A bIla raju karela che. ane bhAva para khUba bhAra mUkavAmAM AvyuM che. muMbaI hAIkorTanA AjanA samAja ane kAyade sagIra vayanA bALaka ke bALAnA prakhara vidvAna ane nyAyazAstranA UMDA abhyAsI nyAyamUrti zrI. gajendra koI paNa nirNayane yogya ke baMdhanakAraka tarIke svIkAratA nathI. have gaDakare eka bhASaNamAM spaSTa jaNAvyuM che ke "hiMdu samAjanA jIvana te lagnamAM paNa sagIra lagnano niSedha thayo che. tyAre 8 varSanAM ane AcAra pratyenA vicAro Adhunika vijJAna ane budhdhiprabhAvanA nAnakaDA bALakane dIkSA levAne mATe yogya pAtra kema lekhI zakAya ? kAraNe parivartana pAmatA jAya che ane hiMdu rItarivAjo ane raheNIdIkSA te dhaNI ja ucca koTine tyAga mana, vacana ane karmathI mAMge karaNImAM bhAre pheraphAra thaI gayA che." sAce dharma eTale mAnavIe che. dIkSArthIe pAMca mahAvrata-ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, samasta samAjanA hitamAM sadAcArI vartaNuMka dAkhavavI e che." aparigraha-mana, vacana ane kAyAthI pALavAnA che. zuM ATha varSanAM zrI. paTavArIe jaNAvyuM hatuM ke "ApaNA dezamAM kamanasIbe bALake AvAM kaThIna vrata ane kaDaka tapazcaryA mATe yogya che?" ' jyAre jyAre pragatinI kUcanuM pagaluM uMcakavA prayatna thAya che tyAre tyAre zrI. paTavArIe jaNAvyuM hatuM ke "hamaNAM ja amadAvAdamAM bhUdAna tenI sAme "dharmabhaya"nI lAlabattI dharavAmAM Ave che. satI thavAnA kAryakaro samakSa paMtapradhAna zrI morArajIbhAIe pravacana karatAM "bhUdAna" rivAjane rekatAM, hiMdu vidhavAnA purnalagna, bALalagna, aspRzyatA, aMge spaSTa zabdomAM kAryakarone cetavaNI Apela ke "kaIne utsAhamAM hiMdu vidhavAnA mitanA, bahu patnItva niSedha, hiMdu koDa vagere sAme lAvI daIne tyAga karAvI devo joIe nahIM tevuM huM mAnuM chuM. zAMta dharmanA nAme virodha karavAmAM kacAza rAkhI nathI. muMbaI jAhera TrasTanA ci-te vicAra karI pachI ja dAna kare te ja kAyadA sAme paNa jaina dharmane bhaya raju kalyANakArI tyAga nIvaDe che." jyAre jamInane karela, eTaluM ja nahi paraMtu ApaNA nAne TUkaDe ApavAne tyAga svastha ane jANItA zeTha kasturabhAIlAlabhAIe zatruMjayanAM pukhta vicAra mAge che tyAre saMsAra tyAga maMdire ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha keTale badhe UMDe ane pAkaTa vicAra mAMge tarIke harijane mATe khullA mukavAnAM je che? zuM ATha varSanuM bALaka A mATe - aDaga ane satya pagalAM lIdhAM tenI sAme cigya che? mAbApane paNa nAnI umaranA paNa aneka jaina munivaro virodhanA kiro bALakone dIkSAmAM ApI devAno adhikAra jorazorathI karI rahyA che. nathI, kAraNa ke pote javAne badale bALakane "bALa-dIkSAnA samarthanamAM anekavAra bhega ApI dharmapAlana karavuM te AjanA zaMkarAcArya ane hemacandrAcAryanAM dAkhalA jamAnAmAM jarA paNa yogya lekhAze nahi. raju thAya che. A dalIla vyAjabI nathI. sAmAjika kalyANa ane pragatinI A banne te adbhuta pratibhAsaMpanna vibhUmajala para ane mAnava-svAtaMtrya ane svamA tio hatI. temane koIe samajAvavA ke nanI dRSTie ApaNe mArgamAM naDatA nAnAmoTA phelAvavA prayatna karavA paDayA na hatA. te avarodha pratye AMkhamIMcAmaNA karIzuM to te apavAdarUpa hatA ane saikAomAM evA samAjadrohI ane prajAvimukha lekhAzuM.. koIka ja maLe che, paraMtu jaina dharmanA susthApaka "A bIla sarva dharmo hiMdu, muslIma, mahAvIra svAmIne teo kema bhUlI jAya che? khristI, bauddha, jaina saune lAgu paDe che ane teoe potAnA mAtapitAnI sevAne dIkSA jyAre ema lAgyuM ke cAlu kAyade karatAM vadhAre ucca mahatva ApI te sevAne tathA saMjoge bAla dIkSAne rokI zakavA zrI prabhudAsa bAlubhAI paTavArA pahelA dharma mAnela che. budhdha ane I asamarthe nIvaDela che tyAre ja A bIla raja thaela che. khrista paNa pukhta vaya bAda jagatanA anubhavane pIchAnI sAcA - "A bIla sAme jaina mitroe virodha karela che. eka ja prakAranA tyAganAM darzana prApta karI zakyA hatA, jyAre bALa-dikSA pAmelA tAre mokalavAnI vyavasthA karela che. jo ke ghaNA jaina ane maMDaLoe hajAre sAdhu sAdhvImAMthI chellA se varSamAM koIe jagatanI ke dharmonI bIlane Teke ApatA TharAvo ane tAre paNa mokalyA che. je vAMdhAo sevAmAM nAmanA batAvI hoya te jANyAmAM nathI. AjanA sAdhusaMtoe levAmAM AvyA che te aMge ApaNe have joIe. paNu samAjanI pragati ane vikAsamAM sadAcAranuM mArgadarzana ApavA prathama vAMdho e che ke dharma bhayamAM che ane baMdhAraNanA dharmanI kaTibadhdha banavAnuM che ane nahi ke niSkriya ane dhamadhatAnuM vAtAvaraNa svataMtratAnA mULabhUta sidhdhAMtone bhaMga thAya che. phelAvI ArAmathI besI rahevAnuM che. baMdhAraNanI dRSTie A bIla sAme virodha tadana pikaLa ane agAu jaNAvyA mujaba A bIla phakta mAnavatAnI dRSTie banAvaTI che. baMdhAraNanI pacIsamI kalama ke je dharmasvAtaMtrya mATenI mAnavatAnA raMge ja raMgAyela che, dharma pratye dakhalagIrI te zuM paDyuM che tenA ja bIjA bhAgamAM spaSTa che ke koI paNa rAjAne sAmAjika dharmamAM je cAMdA che te dUra karI dharmane vadhAre sadAcArI ane sudaDha kalyANa ke sAmAjika sudhArA mATe kAyade karavA saMpUrNa adhikAra che. banAvavAnA prayatnarUpe che." vaLI baMdhAraNanA mArgadarzaka sidhdhAMtanI kalamomAM paNa spaSTa nirdeza - zrI. paTavArIe bhArapUrvaka jaNAvyuM hatuM ke "mane sau dharma pratye che ke bALakanI kumaLI vayano durapayoga thato hoya tyAM ane bAlavaya ati Adara che. jaina dharmane eka mahAna ane umadA mAnavapremI dharma aMge naitika ane bhautika tyAga thatuM hoya tyAM rAjya gya pagalA tarIke mAruM zira namAvuM chuM. te dharmanA mahAna sidhdhAMta ane ane kAyadAkArA bAlakone rakSaNa Apaze. A rIte A kAyade baMdhAraNa AdarzonI jeTalI prazaMzA karIe teTalI ochI che. paraMtu A bIla virUdhdhane nahi paraMtu baMdhAraNe nakkI karelA siddhAMtane amalamAM dharmane naDatararUpa nathI. paraMtu dharmane vadhAre sudaDha banAvanAra che. lAvanAra che. E:
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ R 'S ME tA. 15-8-papa - prabuddha jIvana " zrI. paTavArIe vaDodarA rAjyanA " saMnyAsa niyAmaka nibaMdha " thayo chuM. zrI. paTavArIe pitAnA bIladArA je prazna ubho karyo che dhArAne nirdeza karI te vakhate paNa ghaNA jaina maMDaLoe ugra virodha e jarUra mahatva che. dhArmika gaNAtI koipaNa pravRttinA nAme bALakarela paraMtu te kAyade thatAM aniSTa dIkSA para sArA aMkuza Avela kenA ajJAnane ke bhoLapaNane geralAbha levo na joIe ane temanI te jaNAvela. sagIra ummara daramiyAna temane pUratuM rakSaNa maLavuM joIe e A - zrI. paTavArIe kahyuM ke "virodhIonI bIjI dalIla e che ke bIla raju karavA pAchaLa temane Azaya che. paNa mane lAge che ke Ajane kAyade aniSTa dIkSAne aTakAvavA purato che ane dIkSAnI temaNe pitAne kesa raju karavAmAM thoDIka ayukti karI che. huM e saMkhyA eTalI kSullaka che ke kAyade karavAnI jarUra nathI." kabula karuM ke sAdhu saMnyAsIone ziSya vadhAravAnuM evuM prabhana Ane javAba ApatAM zrI. paTavArIe jaNAvyuM ke "mAbApa hoya che ke temane A viSayamAM gamatI IMTane durUpayoga thavAne ane saMmati Ape tyAM Ajane kAyade narama che ane jyAM saMmati ApatA e rIte bAlakanuM hita jokhamAvAne ghaNo saMbhava che. ema chatAM nathI tyAM paNa mAbApa dharmanA bhaya ane pitAnA samAjanA bhayanA paNa A bIla kharekhara bAlakanA hitamAM che ke kema e bAbatamAM kAraNe sAdhu-munio sAme phariyAda karI zakatA nathI. ghaNu mAbApa sarakAre haju pitAnuM valaNa nakkI nathI karyuM. A bIlane sAmAjika Arthika kAraNasara ke ati utsAhamAM ke dharma premathI bALakone sAdhuone sudhArA tarIke varNavavAmAM Avela che, paNa A kevaLa sAmAjika suprata karI de che tene aTakAvavA saraLa ane sAda kAyado e AjanA sudhArAne ja prazna che ema kahI zakAya tema nathI. A bIla saMsArajamAnAnI bhAre jarUrIyAta che." tyAganI prathA upara amuka aMze aMkuza mUkavA mAge che ane tyAga zrI. paTavArIe jaNAvyuM hatuM ke "dIkSAnI saMkhyA sAva najIvI dharma sAthe joDAya che ane tethI A bIlane muddo dharma sAthe paNa che te paNa barAbara nathI. jaina dharmanI vastInA pramANamAM ane kAle amuka aMze joDAya che ema mane lAge che. tyAganA viSayamAM apAtI dIkSAnA chellA dasa varSanA AMkaDAmAM aDhAra varSanI nIcenA pukhta ummaranAM strI purUSanI koI aTakAyata thavI na ja joIe. paNa keTalAM bALako ane bALAone dikSA ApI che tenI sarakhAmaNI karaze jayAM nAnI ummaranAM bAla saMDovAyelAM hoya tyAM tyAgane prazna jarUra te AMkaDe kSullaka nahi jaNAya. vaLI nAne ja AMkaDo hoya te vicAraNA mAge che e huM kabula karuM chuM ane e rIta bhAI ATalA badhA jaine A virodha paNa na kare e svAbhAvika che. paTavArInA bIlanI huM kadara karuM chuM. paNa sAthe sAthe mAre e paNa bAla dIkSA "bharatI-eTa'nI jema ghaNIvAra ochI tathA dhaNIvAra merI jaNAvavuM joIe ke A bIla je sudhAraNA karavA mAge che te sAcI saMkhyAmAM apAtI mAluma paDe che. dizAnI che ke kema te mAre mana eka savAla che. "vaLI jainamAM ja nahi paraMtu aneka kAmomAM bAladIkSA apAya A bAbatamAM sarakArane je tAre, kAgaLa ane nivedane maLyAM che te bhUlAvuM na joIe. A bIla sarva kAmo mATe che. che tenuM pramANa vicAratAM jAhera mata A bIlanA pakSa karatAM bIlanI paraMtu sAmAjika aniSTa keTalI saMkhyAmAM bane che tenA karatAM virUdhdhamAM vadhAre dekhAya che. ema chatAM paNa A rIte vyakta thatA te kayA prakAranuM che te dRSTie jovuM joIe. kumaLI vayanAM jAhera mata upara ja ApaNe cAlavuM joIe ema huM nahi kahuM, bALakone temanI egya saMmati vagara kuTuMba, samAja ane dharmanI kAraNa ke jyAM koI viSaya dharmanuM rUpa pakaDe che ane prazna vivAdagrasta huMphamAMthI kheMcI jaI bhAre kaDaka ane duSkara tapazcaryAnA pathe caDAvavAnuM hoya che tyAM jAhera mata kevI rIte ubhA karavAmAM Ave che, vidha kArya e eka bhAre aniSTa che. "pArakA chokarAM jatI karavAne" tema ja pakSamAM kevI rIte tAro ane kAgaLa Ave che ane nAnI adhikAra bAla dikSA pracArakone nathI enuM paNa have temane bhAna sabhAone kevI rIte meTuM rUpa ApavAmAM Ave che e ApaNe sArI thavuM joIe." rIte jANIe chIe. Ama chatAM paNa mane lAge che ke A bIla upara ApaNe tatkAla nirNaya laIe tene badale jAhera matane pUratA pramANamAM zrI. paTavArIe sau sabhyane vinaMtI karI hatI ke "zaheranA eNkta thavAnI taka ApIe ane AkhA praznane pUro abhyAsa karIne kaI paNa upAzrayamAM jaI jue te nAnakaDAM nirdoSa bhulakAMo sAdhu tema ja te viSe paripakava vicAraNA karyA bAda ApaNe A saMbaMdhamAM sAdhvInA vezamAM haju paNa maLI Avaze. temane joIne ja anukaMpA nirNaya upara AvIe e vadhAre hitAvaha che ane te mATe A chUTaze eTaluM ja nahi paNa mAnavo dharmanI kevI krara hAMsI karI rahyA che tene saceTa khyAla Avaze." bIlane pahelA vAMcanamAM pasAra karIne jAhera mata mATe janatA samakSa raju karavuM evI huM darakhAsta mUkuM chuM. zrI. paTavArIe aMtamAM jaNAvyuM hatuM ke "jyAre ApaNI "bAladIkSAne durUpayega thavAne ghaNo saMbhava che e huM kabula bhAratamAtA sAmAjika ane Arthika vikAsanA paMthe AgaLa vadhI rahela ka che. ema chatAM paNa huM karmanA sidhdhAntamAM mAnanArA che. koIpaNa \ che ane jyAre bhAratIya baMdhAraNa sAmAjika ane Arthika nyAyanA vyakitanuM jIvana tenA janma mAtrathI zarU thAya che ema nahi paNa te mUlyAMkane para khUba bhAra mUke che ane baMdhAraNanA mArgadarzaka sidhdhAMta pAchaLa aneka bhavanA karmanI bhUmikA rahelI che. vaLI bAlapaNamAM samAjanA nAnAM nabaLAMonA kalyANa mATe satata cihnita rahevAne Adeza saMsAra tyAga karelAmAMthI aneka mahApurUSa pAyAnuM paNa ApaNe Ape che tyAre rAjya nAnAM bALako pratyenI pitAnI pharajamAM AgrahI jANIe chIe te bAladIkSA sadantara baMdha karavAne badale tene ane jAgrata rahevuM joie ane e dizAmAM ja laI javA A bIla 83payoga thato ne aSTakAvI zakAtuM hoya te te vadhAre IcchavA yogya eka nAnakaDo namra prayatna che jene A dhArAgRha ekamate vadhAvI leze che ema mane lAge che. evI huM AzA rAkhuM chuM." chokarAMone bhagADIne bhamAvIne dIkSA ApavAmAM AvatI hoya zrI. paTavArInI rajuAta purI thayA bAda muMbaI pradezanA mukhya ane mAbApa paNa lebha lAlacanA bhoga thaIne dIkSA ApavAmAM saciva zrI, morArajI desAIe prastuta viSaya saMbaMdhe sarakAra pakSanI saMmati ApatI hoya te te saMbaMdhamAM rAjya vacce paDavuM ja joIe. rajuAta karatAM jaNAvyuM ke "bIla raju karanAra pachI tarata ja huM rAjyanI e pharaja che ane te mATe phojadArI kAyadAe ThIka ThIka bolavA ubhe thAuM e eka asAdhAraNa ghaTanA gaNAya, paNa mane lAgyuM madadarUpa thaI zake tema che ema huM dhAruM chuM. ke zrI. paTavArInA bIla upara dhArAsabhya carcA kare te pahelAM A paNa A Akho prazna tyAganI bhAvanA sAthe joDAyala che. A saMbaMdhamAM muMbaI sarakAranuM zuM vaLaNa che e jo huM A prAraMbhane tyAganI bhAvanA ApaNA dezanI eka lAMbA kALathI cAlI AvatI tabakake jaNAvuM te anya sabhyo mATe e mArgadarzaka thaI paDaze. paraMparA che, A dezanI sabhyatA ane saMskRti tyAga upara AdhArita ema lAgavAthI huM A saMbaMdhamAM mArA vicAro raju karavA ubhe che ane tyAganI bhAvanA dharma sAthe joDAyelI che ane dharma mAnavI tenA jAhera mata upara ja cheema chatAM paNa nA pakSa karatAM bIlanI ba, samAja ane kAya e enA jaI bhAre kaDaka ane
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-055 jIvanane sAra che. te 21 varSa nIce sagIra je ATha daza varSane ja kSaNika aNagame karyo. A duniyAmAM ApaNA jIvanamAM evI to keTalIya have joIe evuM kazuM nathI-te 16-17 varSane paNa hoI zake che- kSaNo Ave che jyAre ApaNane saMsAra upara kaMTALo Ave che. zuM '' te pUrva janmanA saMskArane lIdhe pUrI samajaNavALe hoya ane evI kSaNoe ApaNe saMsAra choDIne cAlyA javuM joIe ? zuM evI. - dIkSA levA mAMgatA hoya to tene huM kema aTakAvI zakuM? A paNa uddIta sthitimAM karelo tyAga sAco tyAga kahI zakAya ? mArA manane guMcavate eka prazna che. ApaNA dezamAM ATalethI kaI aTakyuM nathI. sAmAnya rIte baMdhAraNanI dRSTie A bIlamAM kazu paNa vAMdhA paDatuM che ja kaMTALe Ave ane jagatane tyAga thAya te ye samajyA, paNa ApaNe nahi Ave mAre cekasa abhiprAya che. paNa sAthe sAthe mAre e te AkhuM sAhitya racyuM, Akhe eka dhArmika vyavasAya ume kaya . paNa jaNAvavuM joIe ke ApaNuM rAjya sIkayulara-asAMpradAyika che jenuM mukhya kartavya mANasane saMsAra upara kaMTALA ubhuM karavAnuM hatuM, ene artha e nathI ke e adhyAtmavirodhI che. vaLI A bIla AvI kRtrima rIte ubhe karelo kaMTALe saMsAratyAgamAM pariName e sArI dharmanA pradezamAM dakhalagIrI kare che ke kema e viSe mane pUrI khAtrI . sthiti kahevAya ? nathI, AkhA prazna viSe huM anizcita manodazA dharAvuM chuM. I am mANasee A rItane geralAbha laI bhautika pragati sAdhyAnA in a confused state of mind). mArI sarakAra A bIla itihAsamAM dAkhalA che. aneka ajJAna prajAone lAbha laI bIjI saMbaMdhamAM kevuM vaLaNa dhAraNa karavuM e viSe Aje koI nirNaya para prajAo samRddha thaI che e koNa nathI jANatuM ? AvI rIte koInA AvI nathI. ' ajJAnane lAbha le e mArI draSTie niMdha kAma che. paNa nirdoSatAne "A bIla aMge eka bIjo paNa prazna che ane te e ke A lAbha le, game tevA udAtta hetu mATe paNa nirdoSatAne bali mApavA bIla muMbaI pradeza puratuM che ane tethI A kAyado purepura asarakAraka e te kharAbamAM kharAba pApa che. ApaNe mokSane nAme evAM pApI nIvaDaze ke kema e eka savAla che, kAraNa ke AvA koI bAlakane saikAothI karyA karIe chIe. anya koI pradezamAM dIkSA ApI devAmAM Avaze te A rAjya kazuM ja *ApaNAM nirdoSa bALakane saMsAranI adhamatAne khyAla ApI karI zakaze nahi. vastutaH AvA kAyadAnI jarUra hoya te paNa te saMsAramAMthI eka bIjA ja raste vALI daIe chIe ane e rIta pure asarakAraka nivaDavA mATe bhAratavyApI thI joIe ane te mATe emane sukhI karyA. emane mokSane mArge vAkayAne vikRta satApa A dhArAsabhA nahi paNa kendranI pArlAmenTa yaMgya sthAna che ke jyAM meLavIe chIe. AvuM bIla lAvavuM ghaTe. ahIM ema kahevAmAM AvyuM ke AvuM bIla kendra sarakAra taraphathI "e paNa duHkhanI vAta che ke A saMbaMdhe koI pramANabhUta raja thAya te vadhAre sAruM. huM kahuM chuM ke ApaNI sarakAra-muMbaI AMkaDAo nathI. nathI mArI pAse ke nathI bIla raju karanAra bhAI rAjyanI sarakAra-khUba pragatizIla che. evA aneka kAyadAo jevA ke paTavArI pAse ke jenA AdhAre eka yA bIjA prakAranA cakakasa dArUbaMdhI, dipanI pratibaMdha eNe karyA che je haju bIjA rAjyomAM - anumAna upara ApaNe AvI zakIe. thayA nathI. zuM ApaNe ema pUrvA besI rahyA hatA ke rUbaMdhIne "A badhA saMjoge vicAratAM jAhera mata ekatra karavA mATe A kAyade bIjA rAjya karaze tyAre ja ame karIzuM. A bIla paNa bIla ahiM pahelA vAMcanamAMthI pasAra thAya ane jAhera carcA mATe samAjane upayogI che ane nirdoSa bALakone bacAvanAruM che. ene janatA samakSa raju karavAmAM Ave ema huM IcchuM chuM." mATe AvI vAta karavI e ApaNane zobhArUpa nathI. tyAra bAda heDa mAsTarsa esesIezananA pramukha ane navacetana "A kAraNe sara A bIlane hArdike Teke ApuM chuM ane hAIskUlanA prInsIpAla zrI, dAmubhAI zukale bIlane TaMka ApatAM mArA mitra zrI. paTavArIne AvuM bIla nirbhaya rIte raju karavA bala jaNAvyuM ke "A 1855 nI sAlamAM ApaNA A vidhAnasabhAgRha abhinaMdana ApuM chuM." AgaLa A prakAranuM bIla lAvavuM paDe che e eka duHkhanI vAta che. zrI. gulAma haidara valImahamada memIne bIla upara vivecana jyAre jagatanA bIjA pragatizIla deze pitAnAM bALake A duniyAmAM karatAM jaNAvyuM ke "nAnI umaranAM aNasamaja bALakane dIkSA ApavI kevI rIte saphaLa, sukhI ane upayogI jIvana jIvI zake ene mATenI e agya che. keTalAka sAdhuone celAo banAvavAnI ghelachA hoya che ' 'keLavaNI emane ApavA tanatoDa prayatna karI rahyA che tyAre ApaNe enA upara jarUra aMkuza mukA joIe. ema thatAM kAlasAnI khANa ApaNAM bALakane hajuya mRtyu pachInA jIvana mATe jANe taiyAra karI mAM ja hIrA pAke che e hakIkata bAnamAM rAkhIne cagya pAtrane rahyA chIe ! pitAnA jIvanane uMce laI javAnI taka sAva baMdha karavI na joIe. keTalAka zabdae jagatamAM khUba geTALe ubhe karyo hoya che..vaLI A bAbata sAmAjika sAthe dhArmika paNa che ane e dRSTie kaI ene spaSTa artha samajatA nathI ane chatAMya enI pAchaLa e ene pUrNa rakSaNa maLavuM joIe. jemAM bALakanI yogyatAnI parIkSA zabdane e je artha karatA hoya che te meLavavA mAse aneka karavAnI pUrI vyavasthA hoya, jyAM jarUrI niyaMtraNa hoya tyAM rAjya prayAsa karatA hoya che. "mekSa' e eka e zabda che. hajI paNa vacce paDavuM na joIe. Ama chatAM AvA agatyanA sAmAjika prazna mokSane ceksa zo artha che e vidvAne kahI zaktA nathI. ane upara A rIte bIla lAvIne sau prainuM dhyAna kheMcyuM te mATe bhAre chatAMya e mekSa meLavavA ApaNe ApaNu nirdoSa bALakane dIkSA ApI paTavArIne huM dhanyavAda ApuM chuM." emanA jIvanane pahelethI amuka prakAranuM valaNa ApavAno prayatna tyAra bAda kolhApuranA jagadgurU zrI. enADIkare bahu vistAthI karIe chIe. vivecana karIne bIlanuM samarthana karyuM hatuM. "ApaNe ItihAsa tarapha najara karIzuM te ApaNane jaNAze ke kAunsIlanA virodha pakSanA AgevAna jANItA samAjavAdI majura ApaNe je parAdhInatArUpI nAmozI vaheravI paDI athavA sAmAjika kAryakartA zrI. kheDagIkare jaNAvyuM ke "huM samAjazAstranA abhyAraNI dRSTie aneka saikAo sudhI aMdhArayugamAM rahevuM paDayuM tenuM kAraNa chuM ane e dRSTie pUchuM chuM ke A prakAranI dIkSA levA mATe bALaka ApaNI A daSTi che. aneka zakitavALA yuvAne, aneka kudaratI bakSIsavALA jarA paNa gyatA dharAve che kharuM? A kevaLa sAmAjika prazna che. yuvAne jagatamAM rahIne potAnuM kAma sArI rIte karavAne badale jagatane baMdhAraNanI virUdhdha evuM A bIlamAM kazuM paNa che ja nahi. A cheDI daI jaMgalamAM cAlyA jatA rahyA che. caherA vigaeNta toya bAbatane je dharmamAM hastakSepa kahevAtA hoya te ApaNe A rIte 1 prANa e sAdA sIdhA vAkyane artha te che jyAre saMsArathI kaMTALA aneka dhArmika lekhAtI bAbatamAM dakhalagIrI karIne sAmAjika sudhArAo Ave tyAre saMsAra choDIne cAlyA javuM. paNa lokoe kaMTALAne artha karatA AvyA chIe. sarakAra A bAbatamAM haju sudhI nirNaya upara "
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * tA. 15-9-papa prabuddha jIvana , AvI nathI e bhAre Azcaryajanaka che. dIkSA bALaka mATe bhAre dhAtaka bALakaine kevI rIte dIkSA levaDAvAya che te huM sArI rIte jANuM chuM. che. huM te A prakAranA saMnyAsamAM ja mAnatA nathI. tethI samAjanuM ekavAra amuka sAdhuleke eka chokarAne uThAvI lAvyA hatA ane tenI koI bhaluM thatuM ja nathI." jIbhanI vacce soye e hatuM ane tenI pAse bhIkha maMgAvatA hatA. zrI. agravAle bIlanA samarthanamAM bolatAM A aparipakava huM samajatI hatI ke e eka khuba atyAcAra thaI rahyo hato ane vaye dIkSita thaelA sAdhu-saMnyAsIomAM je kudarata virUdhdhane anAcAra mAnavatAnI dRSTithI mane lAgyuM ke tene mAre cheDAvA joIe. pAlI(homo-sexuality) meTA pramANamAM cAlI rahyo che. te tarapha sanI madadathI tene choDAvyuM. te ekarAne khabara nahotI ke te kayAM jaI mAnanIya sabhyanuM khAsa dhyAna kheMcyuM hatuM. ane tyAra bAda akhila rahyo hato. tevI rIte nAnAM chokarAne je dizAmAM mUkavAmAM Ave hiMda prAthamika zikSaka saMghanA pramukha ane muMbaI myunIsIpala kerA- tevI rIte te bIcArA rahe che ane temane zA mATe dIkSA ApavAmAM rezananA sabhya zrI. ema. vI. dAbda (InDIpenDanTa) e jaNAvyuM ke AvI che te paNa bIcArAM samajatAM nathI, meM hamaNAM kahyuM ke ke A bIla upara mukhya pradhAnanuM bhASaNa sAMbhaLIne mane bhAre Azcarya pacIsa trIsa varSanAM strI purUSone pAkI samaja nathI AvatI te nAnAM thayuM che. temaNe A saMbaMdhe Tastha vRtti jAhera karI che, ema chatAM chokarAnI vAta ja zuM kahevI? temaNe je kahyuM che tethI A bIlanA muddAne bhAre nukasAna pahoMcADyuM "amArA vaDodarA rAjyamAM jyAre bAladIkSAne mATe bIla lAvavAmAM che ane tenI virUdha pUrvagraha pedA karyo che. sAta sAta mahInAthI AvyuM hatuM tyAre AnAthI paNa vadhAre uhApoha thayo hato, paraMtu bIla sarakAra sAme paDayuM che, chatAM sarakAra A bAbatamAM ceksa amArI te vakhatanI sarakAra virodhathI DarI na hatI ane bIla pAsa abhiprAya upara AvI zakI nathI e bhAre Azcaryajanaka che. zrI. karyuM hatuM. ame muMbaI sAthe joDAI gayA eTale ApoApa muMbaI morArajIbhAIe tyAgane mahimA varNavyo e sAme koIne vAMdho nathI, rAjyanA kAyadA amalamAM AvyA. huM AzA rAkhuM chuM ke A bIla paNa A bAbatamAM svataMtra rIte nirNaya karavAnI yogyatA mAnavI jyAre pAsa thAya ane temAM jarApaNuM DhIla na thavI joIe. AvI ja rIte prApta kare che eja ahiM savAla che. bALakamAM AvI kazI yogyatA amArI bhArata sarakAra hiMdu keDa bIla lAvI tyAre paNa virodha thayo che hoI na ja zake-A viSe be mata hovA saMbhava nathI. zaherI tarIkenA hato. e bIla strIonI sAmAjika sudhAraNAne mATe hatuM, chatAM lokone hadone amala paNa ApaNe 21 varSanI ummara bAda karavA daIe meTo varga strIone haka ApavAmAM Avaze te sAre hiMdu samAja uthalachIe. te dIkSA jevI bAbatamAM ApaNe ethI nAnI ummarane zI pAthala thaI jaze ema mAnatA hatA. paraMtu Aste Aste thoDA thoDA ja rIte vicAra karI zakIe ? dharmanA nAma nIce A eka prakAranA bhAgamAM A bIla pasAra thaI rahyuM che. A uparathI ApaNe samajI levuM sAmAjika anyAya cAlI rahyo che. AvI bAbatamAM bALakane rakSaNa joIe ke ApaNA samAjamAM jyAre kAyade thaI rahyo che tyAre ApaNA ApavuM e rAjyane dharma che. bALakanA hone purUM rakSaNa ApavuM e te samajadAra nAgarIkoe temane sAtha Apa joIe ane tene AgaLa Aje AntararASTrIya kSetre paNa svIkArAI cukyuM che. ane dhArmika dhapAvavAmAM ApaNI sarakAranA hAtha majabuta karavA joIe, ane lekhAtI chatAM sAmAjika evI aneka bAbate upara sarakAre kayAM kAyadA ApaNI sarakAra jo pAchI pAnI karatI hoya te tema na thavA devA - nathI karyA ? rAjya baMdhAraNamAM paNa bALakone badhA prakAranuM rakSaNa mATe paNa ApaNe prayatna karI joIe. . ' ApavAnI khAsa bhalAmaNa karavAmAM AvI che. bALakone dharmanA nAme bIjI paNa eka vAta che. je dharmamAM dIkSA ApavAmAM Ave che AvI rIte lAbha uThAvAya ane temane muMDI nAkhavAmAM Ave che temAM keTalIye nAnI chokarIo paNa hoya che, ane te chokarAM chokarIo eka bhayaMkara apakRtya che. mArA abhiprAya pramANe A bIlane pahelA meTAM thAya tyAre kadAca temane saMsAramAM AvavAnI IcchA thAya che te paNa vAcanamAMthI pasAra karIne DhIlamAM nAMkhavAnI bIlakula jarUra nathI, paNa teo AvI zakatAM nathI. kAraNa ke temane samAja saMdharatA nathI ane A beThaka daramiyAna ja tene pAsa karavuM ghaTe che." tenI tarapha dhRNAnI dRSTithI jue che. AvI dazAmAM strI sAdhvIonI vaDedarAnI aneka sAmAjika saMsthAnA agragaNya kAryakartA ane te vAta ja karavAnI rahetI nathI. eTalA mATe bALake pukhta sAmAjika saMsthAonA saMcAlaka zrI. maNibahena paTele ( sa ) umaranAM thAya tyAra pachI teo pote samajIne dIkSA laI zake che. A bIlanuM samarthona karatAM jaNAvyuM ke "A bIla mAnanIya sabhya bIlane amArA badhA mAnanIya membare Teko Apaze evI AzA zrI. paTavArIe raju karyuM che te bala huM temane dhanyavAda Apu chuM. ane rAkhuM chuM ane zrI. paTavArIne A bIla lAvavA mATe huM dhanyavAda ' te sAme bahu virodha hovA chatAM paNa te pitAnA nizcayamAMthI DagyA nathI ApuM chuM." tene mATe huM pharIthI temane dhanyavAda ApuM chuM. keTalAka meree tyAra bAda gujarAta prAntika samitinA sabhya ane suratanA kahyuM ke A bIla dharmanI bAbatamAM dakhala kare che. te mATe tene sAmAjika kAryakara zrI, snAbahena zule jaNAvyuM ke "mAnanIya virodha kara 'jee. evI rIte mAnanIya sabhya memIne kahyuM ke sabhya zrI paTavArIe je bIla raju karyuM che ene ke ApavA mATe hamArA dharmamAM baMnemAM paradAne rIvAja che. kadAca tene kADhavAnuM kahe- huM ubhI thaI chuM. bIla raju karatAM emaNe ane bIlane Teko ApatAM vAmAM Ave te huM tene virodha karyuM. paraMtu huM kahevA mAguM chuM ke je bIjA mAnanIya sabhyae je vivecana karyuM che te pUratuM che ane have paradAne rIvAja temane tyAM che te meTI bahene mATe che, nAnI bahene vadhAre kazuM kahevAnI jarUra nathI. tema ja ekanI eka vAta karI karIne mATe nathI. bahene meTI thayA pachI te paradAne svIkAra kare che eTale kahevAne kaMI artha nathI. eTale mAre je eka be vAta kahevAnI che. te temanuM e kahevuM A bIlanI sAthe jarAye susaMgata thatuM nathI. A bIla e TUMkamAM ja kahIza. A bIlane virodha zA mATe karavAmAM Ave che e lAvavuM paDayuM che te nAnAM bALakaeNne mATe che ke je potAnI jIMdagIne mane samajAtuM nathI. kAraNa ke bIlamAM eka ja vAta kahevAmAM AvI vicAra karI zakatAM nathI ane emanAM mAtApitA agara bIjA mAraphata che ke aDhAra varSathI nAnI vayanI vyakitaone saMnyAsa dIkSA ApavA temane dIkSA ApavAmAM Ave che. emAM dharmanI bAbatamAM dakhala karavAnI para pratibaMdha mUko. 'thI maTI vayanA mANase mATe A bIlamAM koI vAta nathI. A bIla lAvavAmAM AvyuM che te kevaLa 18 varSanI kaI pratibaMdha nathI ane temane saMnyAsa letA aTakAvavAne kaI IrAde nIcenAM bALake mATe che. aDhAra varSa thayA pachI pote dIkSA laI zake che, nathI. AmAM khoTuM zuM che ? Avo niyama te ApaNI saMsthAomAM paNa je ke huM te e paNa mAnavA taiyAra nathI ke 18 varSe paNa temanAmAM hoya che. koI paNa baMdhAraNavALI saMsthAmAM aDhAra varSathI nIcenI pAkI samaja Ave che. pacIsa trIsa varSanAM strI purUSomAM paNa pAkI vayaMnI vyakita sabhya thaI zakatI nathI. koMgresanA sabhAsada thavA mATe samaja nathI AvatI te ApaNe joI zakIe chIe, paraMtu ahiM 18 varSe ' paNa aDhAra varSa pUrAM karavAM paDe che. AvI sevA karanArI saMsthAomAM .' pukhta umara mAnI che eTale emAM mAro virodha nathI. nAnI umaranAM A niyama hoya te saMnyAsa dIkSA jevI kaDaka tapazcaryA karavAnI ,
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ " prabuddha jIvana tA. 15--papa saMsthAmAM A niyama kema na hoya ? eTale A bIla AvyuM che te emane je khoTuM pralobhana ApavAmAM Ave che temAMthI temane bacAvI bahu samayasaranuM che ane tene saue ke ApaNe joIe. ene levA joIe. bALakone chUTathI jJAna levA de, zikSaNa levA de, virodha zA mATe thAya che te mane samajAtuM nathI. ema pUchavAmAM Ave anubhava levA de ane teo kheTe raste na phasAya evo prabaMdha karo. che ke koI bALakanI saMnyAsa levAnI, jJAna meLavavAnI, mekSa meLavavAnI Aje yuvaka ane yuvatIo jAtajAtanA phaMdAmAM phasAya che temAMthI temane ke tapazcaryA karavAnI IcchA thAya che te sAme pratibaMdha zA mATe mUkave ugArI le. AthI mAre bIjuM vizeSa kazuM kahevAnuM nathI. A bIlane joIe ? kharekhara bALakone AvI icchA thAya che ke kema te ApaNe huM ke ApuM chuM." jANI zakatA nathI. meM paNa dhaNAM sAdhu sAdhvIone joyAM che. koInA tyAra bAda amadAvAdanA jyoti saMdhanA pramukha tathA gujarAtanI nAmano ullekha karavAnI jarUra nathI. dareka kAma ane dareka dharmanI aneka sAmAjika saMsthAnA agragaNya kAryakara zrI. lIlAvatIbahena aMdara sAdhu sAdhvIo hoya che, paNa te badhAM ja AkarI tapazcaryA pALI desAI (koMgresa ) e bIlanuM savizeSa samarthana karyuM hatuM. zake che ke kema e eka zaMkAnI vAta che. ApaNA jovAmAM ane zrI. ema. ecuM, geDabole e sAmAjika kAyadAo ghaNA jANavAmAM evA ghaNA ghakhalAo Ave che ne te jAhera thAya che tyAre thayA, ane have hAla De virAma levuM joIe ane A sudhAre te te dharmanA anuyAyIo gusse thAya che, tenuM kAraNa e che ke tethI e koI tAkIdane nathI, thoDI rAha joI zake che, cAlu kAyadAo temanA dharmanI badanAmI ane vagovaNI thAya che ane temAM dakhala thAya A mATe pUratA che, mAbApanI Arthika paristhiti AvI dIkSAo che ema kahevAmAM Ave che. AthI ja je ke kharekhara vairAgyane lIdhe mATe javAbadAra che te te sudhAravI joIe, dharmanI A rIte tAlIma saMsArano tyAga karavAne taiyAra thatA hoya temane ja dIkSA ApavI maLe temAM bALakane nukasAna thatuM nathI. zrI, je. kRSNamUrtine mIsIsa joIe. jeo saMsArathI trAsI gayA hoya athavA te vairAgya AvavAthI bIsenTa pitAnA kabajAmAM laIne tAlIma ApI che. teo Aje keTaluM saMsAra choDIne nAsI jAya, jevI rIte zaMkarAcArya saMsAra choDIne meTuM kAma karI zake che vagere kahIne A bIlane virodha karyo hato. saMnyAsI thayA hatA, evA mahAna purUSe ghaNA thoDA hoya che. temane ' zrI, DAMgaree bIlanuM samarthana karyuM hatuM. koI aTakAvI zakatuM nathI. paraMtu Aje te ApaNe joIe chIe ke lejIsTreTIva kAunsIlanA DepyuTI ceramena zrI, jeThIbahena nAnAM bALakenI AsapAsanuM vAtAvaraNa vilAsanAM sAdhanothI bharapUra sIpAhImalANIe bIlane Teko ApatAM zrI. goDabolenI dalIlano hoya che. je bALake Aja sudhI sinemA jotAM hoya, sinemAnAM gAyane kramasara radIye ApyuM hatuM ane A sAmAjika bIla hAI bALakonA gAyA karatAM hoya teomAM AvatI kAle dIkSA levAnI yogyatA AvI jAya rakSaNa ane hita mATe rAjya madadakAraka thavuM joIe tevo Agraha e mAnavAne huM taiyAra nathI, tethI A bIlane huM Teko ApuM chuM. karI, mAbApe jyAM saMmati Ape tyAM rAjya zA mATe vacce paDavuM "ahIM ApaNA mAnanIya cIpha minisTare bhASaNa karyuM tethI joIe evI zrI. merArajIbhAInI dalIlane javAba ApatAM A bIlanuM mahatva ghaTI gayuM che ema kahevAmAM AvyuM te khara nathI jaNAvyuM hatuM ke "mAbApe te bALakone dArU pIvAnI, anAcAra sevavAnI ane e vAtane huM virodha karuM chuM. eka mAnanIya sabhya ema paNa saMmati Ape te zuM te rAjya calAvI leze ? Aje yunAiTeDa nezansa kahyuM ke sarakAra A bIla sAmenA virodhathI gabharAya che, paraMtu huM ' jevI vizvasaMsthA bALakonA hakkane mATe prayatna karI rahI che tene tene tema gabharAvAnI jarUra nathI. je ApaNI sarakAra ema vakhate A roya AvA sAmAjika sudhArAnA bIla pratye Dhacupacu vRtti lokAno virodhathI gabharAtI hatI te je TenansI bIla AvyuM che tene seve che e na samajAya tevI vAta che. mArA mata pramANe bALako paDatuM mUkayuM hota ane dArUbaMdhI karI na hota. mATe ApaNI sarakAra jyAM sudhI nirNaya karavAnI umare pahoMce nahi tyAM sudhI temane dIkSA lakAnA virodhathI gabharAya che evI vAta karavAno koI artha nathI. ApavI e eka bhAre aniTa che." chevaTe A vidhAnasabhA je A vaLI ema kahevAmAM Ave che ke konsesa sabhya paNa ethI gabharAya bIlanI tarapheNamAM eka mata che te e lakSyamAM laIne sarakAre paNa tenI che e paNuM kharuM nathI. mAnanIya cIpha minisTare ema nathI kahyuM ke tarapheNamAM pitAno mata jAhera karavA joIe e zrI. morArajIbhAIne dakSiA lalI e sAruM che ke khoTuM che. temaNe kabula karyuM che ke je temaNe Agraha karyo hate.' bALake ajJAna hoya ane tene geralAbha levAmAM AvatA hoya ane sAMjanA sAta vAgyAthI vidhAnasabhA e divase mulatavI rahI e rIte temane jo dIkSA ApavAmAM AvatI hoya to te khoTuM che ane hatI ane tA. 12-9-55 semavAra baporanA be vAgye pharIne sAthe sAthe temaNe ema paNa kahyuM ke koI ekAda bALaka pUrvajanmanA maLI hatI. saMskArane lIdhe e paNa nIkaLe ke jene saMsAra upara vairAgya hoya prAraMbhamAM pUnAnA heDamAstara Do. jI. e. khere bIlanuM ane nAnapaNamAM dIkSA levAne taiyAra thAya. anudana karatAM jaNAvyuM ke "nAnA bALako ekavAra dIkSA laI le pachI "AvuM bIla dhArAsabhA samakSa lAvavuM paDe ane bAladIkSAne sAmAnyataH samAjamAM punaH praveza karI zaktA nathI ane AjIvana mATe kAyado karIne pratibaMdha karavA paDe e kharekhara ApaNI kama- vikhuTAM paDI jAya che, A bIla dharma mAM saheja paNa avarodharUpa nathI, nasIbI che. huM AzA rAkhuM chuM ke jaina samAja Aje vakhata kAraNa ke dhArmika zikSaNa ghera paNa ApI zakAya che." oLakhe. A jAtanA sudhArAe teoe jAte ja karI levA joItA ' mahArASTranI agraNI keMgresI ane sAmAjika kAryakara zrI, hatA, jethI karIne AvuM bIla lAvavAnI jarUra paDI na hota ane ramAbAI dezapAMDee bIlane strIo taraphathI hAdika Tako ApatAM A jAtanI carcA paNa karavI paDI na hota, temaja dharmanI ke sAdhu- jaNAvyuM hatuM ke "agya dIkSAthI aneka nAnI bALAo du:khamAM sAdhvIonI ke saMnyAsa dIkSAnI vAtenI carcA karavAnI jarUra ubhI hue che ane temane pAchA AvavAnuM banI zakatuM nathI." tAjetaramAM " na thAta. A jAtane prabaMdha teoe temanA samAjanI aMdara jAte dIlhImAM mahilA saMgaThananI sabhAmAM paMDita javAharalAle strIo ane karI levA joItA hatA. je A bAbatamAM kAyade paNa karavAmAM Avaze bALAo aMgenA aniSTo tAtkAlIka nAbuda karavA je Agraha karela te teno amala keTale aMze saphaLa thaze te kahI zakAya nahi. ApaNe tene nirdeza karI A bIla jaladI pasAra karavA Agraha karyo hato. devadAsIone kAyade , chatAM e prathA Aje sadaMtara baMdha thaI gaI zrI. maganabhAI desAI (harijananA taMtrI) e bIlanA che ema mAnavAne kaMI kAraNa nathI. mATe AvA sAmAjika aniSTone hetuo ane sidhdhAntanI prazaMsA karI aniSTa dIkSAne aTakAvavAne sAmane lokee kara joIe ane e aniSTa rada karAvavA mATe prabaMdha thavA joIe te vAta svIkArI hatI ane vizeSamAM sUcavyuM. prayatna karavA joIe. tethI mArI vinaMtI che ke A je kharekhara hatuM ke jyAM gya dIkSArthI hoya tyAM tene paNa sagavaDa maLe tevuM kAMIka aniSTa che ane je nAnAM bALakaeNnI jIMdagI bagADI nAkhe che ane goThavAvuM joie. na karavA Agraha karyo hato sAmAjika aniSNano samA maganabhAI desAI
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-9-papa prabuddha jIvana - zrI. ThAkaralAla zrIpatarAya ThAkare bIlane Teko ApatAM - zrI. merArajIbhAIe antamAM agAu jaNAvyA mujabanI jaNAvyuM ke "A bIlanI carcA daramyAna saMnyAsa ane dIkSA e zuM dalInuM punarUccAraNa karatAM jaNAvyuM ke bALakone lAge vaLage che tyAM che te aMge gaMbhIratApUrvaka vicAra thayo nathI, ane tethI A prazna sudhI A bIlane huM sAmAjika prazna tarIke gaNuM chuM, paraMtu je aMge gUMcavADe ubhuM thayuM che. saMnyAsa e te svayaMbhU vastu che ane kissAomAM dIkSA levAnI pUrI yogyatA hoya tyAM rAjya vacce paDavuM - hRdayanA UMDANamAMthI uddabhave che. temAM koI yojanA hotI nathI, padhdhati ke kema te aMge sarakAra haju nizcaya karI zakatI nathI. sarakAra A hotI nathI, jyAre dIkSA e te eka prakAranI yojanA che, eka kharaDAne prathama vAMcana daramiyAna virodha nahi kare, jethI karIne temAM prakAranI padhdhati che, je dharmane nAme cAlI rahI che. e dharma nathI. prajAmata mATe ene pheravI zakAya. keTalIka bAbato evI hoya che ke je e dharmane nAme cAlatI rUDhI jevuM che ane tethI evI rUDhIne saMnyAsa aMge kAyadA thavA ja joIe, keTalIka bAbate evI che ke jene aMge sAthe sarakhAvavI e vyAjabI nathI. ATale viveka banne vacce kAyadA thaI zake, jyAre keTalIka bAbata evI che ke jene aMge rAjya dhyAnamAM rAkhavAmAM Ave te dIkSAne dharmamAM sthAna na rahe. kAyadA karavA ja na joIe. dharma eka evI bAbata che. A bIla bIjI vastu e che ke mANasanA jIvanamAM 24 varSa sudhIne dIrdhakALathI hastI dharAvatI dhArmika prathA sAthe saMbaMdha dharAve che. samaya e zikSaNane samaya che, ciMtanane samaya che, grahaNa karavAno samaya che. eTale kharaDo dhArmika bAbata sAthe dakhalagIrI karatA lAge e e karmane ke tyAgane samaya nathI. A samaya daramyAna bALako ane yuvAnone saMbhavita che. te sAthe e eka samAja sudhArAnuM pagaluM paNa che, kAraNa gya keLavaNI ane saMskAra ApavAnA hoya. A samaya daramyAna tene ke e bALakonA bhAvI jIvana sAthe saMbaMdha dharAve che." amuka ja mArga grahaNa karavAnI doravaNI ApavI e atyAcAra che, Ama kula sAta kalAkanI carcA bAda A bIla upara mata yuvAna pakava na thAya te pahelAM ene amuka ja mArge dorI jo e levAtAM mAtra eka ja matanA virodha sAthe A bIla asAdhAraNa adharma che. 24 varSe jyAre te grahasthI banavA mAMge che, karmanA mArge bahumatIpUrvaka prathama vAMcanamAMthI pasAra thayuM hatuM ane cAra mAsa javA mAMge che, tyAre gurue ene 'sAvadhAna, sAvadhAna" kahe che. mATe jAhera mata mATe khulluM mUkAyaluM jAhera karavAmAM AvyuM hatuM. "24 varSe paNa jo sAvadhAna" kahevAnI jarUra hoya te 10-12 varSe amadAvAdanI 15 strIsaMsthAoe bAlasaMnyAsate zuM kahevuM? dIkSAne mArga 18 varSa pachI levo hoya te laI zakAya che, paNa 18 varSane thatAM pahelAM nAnA bALakane dIkSAne mArga dIkSA pratibaMdhaka bIlane Apele Teko grahaNa karavAnI pharaja pADavAmAM Ave tevuM vAtAvaraNa tenI Asa. ' , amadAvAdanI judI judI paMdara jeTalI strI saMsthAonI pAsa utpanna karI e mArgamAM tene dorI javAmAM Ave e atyAcAra bahenenI eka jAhera sabhA tArIkha 7 mI sapTembara maMgaLavAre che. mATe A kAyade bALakonA rakSaNa mATe che. mane te lAge che ke sAMje 3 vAge jyoti saMdhamAM prajJAcakSu paMDita zrI. sukhalAlajInA Avo kAyade te AjathI 10 varSa pahelAM lAva joito hato. pramukhapade dhArAsabhAmAM raju thayela bAla pramukhapade dhArAsabhAmAM raju thayela bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka bIlane AvI bAbatamAM jema gAyakavADa sarakAra prajAne daravaNI ApatI hatI AtI ane samarthana ApavA maLI hatI. tema ApaNI sarakAre paNa AgaLa paDIne doravaNI ApavI joIe. sabhAnI zarUAtamAM AgevAna svIkAryakara zrI. saralAdevI muMbaInA agragaNya koMgresI kAryakara zrI. devajI ratanazI, sArAbhAIe sabhAne hetu darzAvyuM hatuM ane jaNAvyuM hatuM ke, dhArAsabhAmAM zrI. paTavArIe raju karelA bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka pUnAnA jANItA eDavokeTa zrI. vI. bI. dezamukha, lokala selpha gavarnamenTanA niSNAta zrI, cunIlAla baraphIvAlA, pUnAnA koMgresI bIlane Teko ApavA ApaNe ekaThA thayA chIe. bAladIkSA e dharmanuM eka aniSTa che ane te nAbuda thavuM joIe." kAryakara ane nAmAMkti DokaTara zrI. bI. sI. lAgu, zrI. pI. e. kAmaTa (koMgresa) tathA zrI. vI. esa. peIja (koMgresa bALakane dIkSA na apAvI joie A sabhyae A carcAmAM bhAga lIdho hato ane emAMnA be sivAya A pachI elIsabrIja mahilA samAjanA kAryakara bahena anya sabhyoe bIlanuM samarthana karyuM hatuM. zrI. saralAbahene 13-14 varasanI eka bahenane apAtI dIkSA aTakAA bIla uparanI carcA sameTI letAM bIla raju karanAra vyAne eka kisso raju karI jaNAvyuM hatuM ke "bAladIkSA aMgenA . zrI. prabhudAsa paTavArIe dhArAgrahanA ekeeka sabhya A bIlane vicAro bALakanA mAnasa para ThokI besADavAmAM Ave che, e vicAre vadhAvI lIvuM che e pratye pitAne AnaMda vyakta karyo hato enA manamAM udbhavatA nathI. buddhizALI ane samaju thayA pachI ja temaja sarakAre prathama vAcanamAMthI pasAra karI bIlanA sidhdhAMta aMge dIkSA apAvI joI dIkSA apAvI joIe. aNasamajamAM bALabheLapaNane lAbha laI dIkSA saMmati ApI che te mATe AbhAra darzAvyuM hatuM. bIlanA virodhamAM avazya na apAvI joIe." je eka be sabhyo belelA temanI dalIlane javAba ApatAM jaNAvyuM zrI, satyavatIbahene bAra ane cauda varasanI be bALAone hatuM ke "temanI dalIlane sArAMza te bIlane TakA rU5 ja hatuM ane khAnagI dIkSA apAvyAne eka kisso raju karyo hate. ane jaNAvyuM tethI e rIte A bIlane ekImate maMjura kareluM gaNI zakAya. hatuM ke, "je bALA saMsAra zuM e samajatI nathI, AtmA ane bIla sAmAjika prazna aMgenuM ja hoI ane dharmanA kriyAkAMDa ke AtmAnuM kalyANa zuM e samajatI nathI. jenA dilamAM sAce vairAgya keLavaNI mATe bAdhakartA na hoI dharmamAM dakhala karanArUM nathI. paraMtu uddabhavyuM nathI evI bALAne dIkSA nahIM ApavI joIe." tenA rakSaNa ane kalyANa mATenuM ja A bIla che. sAdhu thayAM na dharmane ADe AvatI vastu nathI pachI samAjamAM pAchA AvavA mATe kAyade rakata nathI, paraMtu zrI. cArUmatIbahena dhe jaNAvyuM hatuM ke, "bAlasaMnyAsa samAjane ane dharmane bhaya ane tevI vyaktine sAmAjika bahiSkAra dIkSA pratibaMdha e dharmane ADe AvanArI vastu nathI, paNa dharmane bahu ja ochAne icchA hovA chatAM samAjamAM AvavA de che. eka Teke nAme kumaLAM bALakane je bega apAya che te aTakAvavAnI vastu che." ApanAre yogya kahyuM hatuM tema A bIla dIkSAnI sadaMtara rUkAvaTa patAsAnI pALane eka kisso raju karI zrI. cArUbahene jaNAvyuM hatuM karanAruM nathI, paNa bALaka pukhta umaranuM thAya tyAM sudhI dIkSA mulatavI ke "keTalIka vAra dharmamAM padavI maLe eTalA mATe keTalAka jaina sAdhurAkhavAne anurodha karanAruM che. tyAra bAda temaNe ceDA aniSTa dIkSAnA karUNa dRSTAMte kerTanA sAdhvIo parANe bAladIkSA apAve che. AvI ayogya dIkSA na cukAdAo sAthe varNavI batAvyA hatA. chevaTe temaNe A bIlane apAvI joIe. ApaNe tene virodha karavo joIe. dhArAgRhane je sArvatrIka Teke ma hatuM tene mATe pharIthI AbhAra * "bahenoe A praznamAM rasa laI, bAlasaMnyAsanAM virodhamAM avAja vyakata karyo hate. uThAvavuM joIe ane Thera ThethI TharAve karI mokalI ApavA joIe."
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ ; 100 prabuddha jIvana vairAgyanI vRtti jANItA sAmAjika kAryakara zrI. gaTubhAI dhruve jaNAvyuM hatu ke, "dIkSAnI pAchaLa vairAgya vRtti hovI joIe. bALakanA bALapaNanA lAbha uThAvI, samajaNu vagara, bALakanI parANe saMmati meLavI, dIkSA apAya tenI sAme virodha uThAvavA jAie, koI bALakanuM apaharaNa karI tene gulAma tarIke vece e jevA gunhA gaNAya che tema parANe apAtI khAladIkSA paNa gunhA gaNAvA joie ane samAje enI sAme virAdha uDAvavA joie, paNa e mATe samAjane kAyadAnuM pIThabaLa hovuM joie." e dIkSA ayAgya che temaNe vadhumAM jaNAvyuM hatuM ke, "mAtra sAdhu sanyAsI thaIne ja AtmAnuM kalyANa karI zakAya evuM nathI. gRhasthAzramamAM rahIne paNa AtmAnuM kalyANa thaI zake che. khALakane samajaNu vagara parANe vairAgya utpanna karI dIkSA apAvavI te ayogya che. A raju thanArA dIkSAnA kAyadAmAM 18 varasanI umaranI maryAdA rAkhavAmAM AvI che. paNa mArUM cAle tA huM tA 21 varasa vagara dIkSA levA na dauM. ApaNI mAgaNI tA evI hAvI joie ke, mAtra muMbai ilAkAmAM ja nahIM paNa bhArata bharamAM A kAyado hovA joIe." zrI. jayabhikhkhue jaNAvyuM hatuM ke, "lagnanA kAyadA karatA paNa vadhAre mahattvanA A bAladIkSA pratibaMdhanA kAyade che, jyAM sudhI bALaka sArAsAranA viveka ja na samaje, tenAmAM pUratI samaja na Ave tyAM sudhI tene RRi paNa prakAranA baMdhanamAM nAMkhavA te gunDo che. A gunhA te mAnavatAne gunho che. keTalAka loko teA pArakAnA chokarAne jatI karI puNya le che. samAjamAM A aniSTa jevuM tevu nathI. kAyadAthI te aTakAvavu joIe." strItvanI zAbhA pramukhasthAnethI paDita zrI. sukhalAlajIe jaNAvyuM hatuM ke, "Aje purUSonI buddhi pratiSThA ane paisA pAchaLa kuMThita thaI gaI che, bahenoe AvA bAlasanyAsa pratibaMdha khIla aMge lokamata keLavavA je A pahelI saMbhA bharI che tethI mane AnaMda thAya che. zaheramAM jaina ane jainetA aneka vidyAnA che, adhyApako che, te badhAe A khIlane TakA ApavA joie." teoe jaNAvyu hatu ke "dharmanI aMdara daMbha calAvI levAya nahi.. dezane Aje vadhAremAM vadhAre jarUra hAya te te saMnyAsa ane dIkSAnI che. bIjAnA sukha mATe bhega ApavAnI vRtti enu nAma sanyAsa ane dIkSA ane tenI Aje vadhAre jarUra che. A khIlamAM je pratibaMdhanA vicAra che te te dIkSAnI prakriyAnI paddhati para che." paDita zrI. sukhalAlajIe jaNAvyu hatu ke "dIkSA lIdhA pachI ghaNI vAra bano ane bhAIo pastAine saMsAramAM pAchA Ave che tyAre saMsAramAM mAbApa paNa tene AvakAratA nathI. khIlanA hetu "A bIlanA hetu e che ke 17-18 varasanI uMmara pachI dIkSA levAmAM Ave jethI enu dIkSAmAM mana Thare ane jyAre te temAMthI pAchA AvavA mAge tyAre game te rIte potAnA nirvAha karI zake. A savAla mAtra dhana che evuM nathI paNa A savAla tA. rAjyanA che, samAjanA che. kAraNa ke dharma samAjathI chUTA nathI. dharma samAja ane rAjya sAthe saMkaLAyelA ja che. dharmomAM samAje ke rAjye Dakhala na karavI joie tevuM kahenArA bhramamAM che. A khIla te dharmane zudhdha karavAno prayatna che. A khIla te dIkSA padhdhatinI zuddhi karavA mATe che." pasAra thayelA va tA. 15-9papa zeTha kasturabhAI lAlabhAI bAladIkSAnI vhAre vidhAna pariSadamAM khAla sanyAsa dIkSA pratibaMdhaka khIla tA. 8-9-55 zukravAranA rAja rajI thayuM te pachInA khIje divaseM savAre jaina zve. mU. samAjanA agraNI zeTha kasturabhAi lAlabhAi, zeTha jIvatalAla paratApasI, zeTha bhAgIlAla laheracaMda jhaverI, zeTha maNilAla mehanalAla hemacaMda jhaverI, zeTha amRtalAla kAlIdAsa dozI, zeTha dAmajI jeThAbhAI tathA eka samaye khAladIkSA pratibaMdhaka dhArAnA prakhara himAyatI zatAvadhAnI zrI. dhIrajalAla TokarazI zAha muMbathI punA gayA hatA ane prastuta khIla jaina dharmamAM hastakSepa karanArU che, dakhalagIrI karanArUM che evI pata pradhAna zrI. mArArajIbhAI samakSa temaNe dhA nAkhI hatI. Ajane tabakake mukhaI sarakAranA A prazna upara anizcita valaNunI zrI. merArajIbhAie A gRhasthAne jANa karI hatI ane prastuta khIla sabaMdhe temanI sAthe keTalIka carcA karI hatI. saMdha samAcAra A pachI zaheranI strI sasthAonI baheneAnI A jAhera sabhAe TharAva pasAra karI AlasanyAsa dIkSA pratibaMdhaka bIlane Teko Apyo hatA ane A prakArano kAyado bhAratabharamAM pasAra karavA bhArata sarakArane vinatI karI hatI ane TharAvamAM jaNAvyuM hatuM ke kAcI uMmaranAM aNusamajI bAla-bAlakAne dIkSA ApavI te aniSTa che. mAbApo AvezamAM AvI jaI lAgaNIvaza thaI khAla-bAlikAone dIkSA mATe suprata kare che te iSTa nathI. bAlasa MnyAsa pratibaMdhaka khIla pasAra karavAthI samAjanA e aniSTano aMta Avaze. tA. 10-9-15 nA roja zrI mukha jaina yuvaka saMdhanI kA vAhaka samitinI sabhA maLI hatI jemAM nIce mujabanA TharAvo karavAmAM AvyA hatAH zrI. khAlacaMda mahetAnuM zAkajanaka avasAna zrI. bAlacaMda mahetAnAM akALa mRtyunA samAcAra sAMbhaLI zrI muMbai jaina yuvaka sadhanI kAryavAhaka samiti atyanta kheda anubhave che, temaNe sadhanA oNDITara tarIke kAMi paNa vetana lIdhA sivAya varSo sudhI sevA karI hatI tema ja khIjI aneka jAhera saMsthAenI temaNe e rIte sevA karI hatI. temanAM patnI tathA anya svajanA pratye saMghatI kAryavAhaka samiti UMDI klisAjInI lAgaNI vyakata kare che. zrI, nemacaMdra nagInacaMdra vakIlavALAne saghanA sabhyapadmazrI mukta karavAmAM AvyA saMdhanA sabhya zrI, nemacaMda nagInacaMdra vakIlavALAnA saMdhamAMthI rAjInAmuM ApatA patra sabhA samakSa raju karavAmAM Avyo. te patramAM jenA ullekha karavAmAM AvyA che te bAladIkSA ayogya kSAnA eka prakAra che ema sadha mAne che ane te aniSTa dUra karavA aMdhanI sthApanAthI Aja sudhI sadha satata prayatna karatA rahyo che. saMghanI A nIti sAthe zrI, temacaMdabhAI nagInacaMde vIlavALA khAladIkSAnI je cAlu himAyata karI rahyA che ane temanA patramAM teo jaNAve che te mujaba have pachI paNa karavAnA che te khIlakula soMgata nathI evA A saMdhanA abhiprAya che ane tethI temanA rAjInAmAMnA svIkAra saMdha mATe anivArya bane che ane tethI temane sadhanA sabhyapadathI A sabhA mukta kare che. vArSika samuhabhojana tathA naukAvihAra AgAmI Azvina mAsa daramiyAna saMghanA sabhyonuM vArSika samuhabhAjana gaThavavuM tathA zaradpUrNimAnI rAtrIe. naukAvihAranA prabaMdha karaveA, ema TharAvavAmAM Ave che. matrI muMbai jaina yuka saMgha AbhAra nivedana mArA pati sadgata zrI. rAmanArAyaNa vizvanAtha pAThakanA avasAna nimite je je snehIoe ane saMsthAe patrA ke TharAveA dvArA zAkanI lAgaNI pragaTa karI che ane mArI tathA anya kuTuMbIjano pratye sahAnubhUti darzAvI che te badhAnA vyaktigata AbhAra mAnavAnuM mAre mATe zakaya na hAI vartamAnapatro dvArA jAhera rIte te sauno AbhAra mAnuM chuM te sau daragujara karaze evI AzA che. hIrA. rA. pAThaka viSaya sUci pRSTa zAntinA mA bAlasaMnyAsa-dIkSA pratibaM dhaka khIla upara vidhAnapariSadamAM carcA sadha samAcAra jayaprakAzanA puNyaprApa pa paNa vyAkhyAnamALA anu. menAbahena narottamadAsa 1 93 10 pamAna 11 102 (16)
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ TL tA. 15-0- prabuddha jIvana 101 jyaprakAzajIne puyaprakopa haralAlajI mATe, bIjI badhI hakIkate taNAI gaI. pachI bhale e game tevI gaMbhIra bAbata kema na hoya. e te jANItI vAta che ke dhvaja (ogasTanI 30 mI tArIkhe paTaNA khAte bhAratanA mahAamAtya bALavAnA A prasaMge paTaNAmAM banyA na hatA AvA banAvanI gaMbhIratA paMDita javAharalAla naherUe ceDA divasa pahelAM paTaNAmAM thayelAM vidhA ochI AMkavA ke tene mApha karavA paNa bIhAramAM koI taiyAra nathI. enA tophAne, rASTradhvajanuM apamAna, zaheramAM vyApelI arAjakatA ane te sAme polIse karelA goLIbArane ullekha karatAM-khAsa rASTra paNa badhI vastuone tenA egya draSTikoNathI nIrakhavI ghaTe. - dhvajane karavAmAM AvelA anAdarane anulakSIne latAM jaNAveluM ke - - dasa hajAra te zuM dasa lAkha mANaso paNa bhale ThAra thAya paNa "koI paNa e bAbata viSe bhUlamAM na rahe. rASTradhvajanI zAna jALavavA rASTradhvajanuM apamAna pate thavA nahi de ema jyAre zrI. naherUe jatAM eka lAkha te zuM, daza lAkha mANase ThAra thAya te paNa mane ucca svare gheSaNa karI tyAre teo saramukhatyArazAhIne sura vAparI tenI paravA nathI. jeo rASTradhvajanuM apamAna kare che teo dezadrohIo che ane temane te rIte zikSA ApavI ja joie. rASTradhvajanI rakSA rahyA hatA. lokazAhI eTale kAnunanuM zAsane. rASTradhvajane bALavA mATe karavA jatAM AkhA hiMdustAnane nAza thAya te paNa mane paravA nathI." keIne paNa ThAra karI zakAya evo kaI kAyade A dezamAM nathI. koI A udgAra vAMcIne vAlamIkI rAmAyaNamAM eka prasaMga yAda Ave che. paNa susaMskRta dezamAM A kAyado nathI. sthiti A che, jo ke e rAvaNa sItAnuM haraNa karI gayA ane rAmacaMdrajI atyanta vyAkuLa banI hakIkata che ke rASTradhvajanuM sanmAna thavuM joIe ane tene mAna gayA ane AvezamAM kahevA lAgyA ke "je mane sItA pAchI nahi maLe te traNa lokane huM saMhAra karIza." bAjue ubhelA lakSmaNe meTA ApavuM joIe e bAbatamAM sarva nAgariko saMmata ja che. bhAIne zAnta pADavAne prayatna karatAM jaNAvyuM ke "paNa Ama AvezamAM banAvone kama ulaTAvyuM ne AvezamAM traNa lekane saMhAra karI nAMkhaze te sItAjIne paNa sAthe sAthe saMhAra thaI jaze." uparanA atyaMtibharyA udgAra sAme vaLI, javAharalAlajI e paNa bhUlI gayA ke dhvajanA banAvI te ApaNe javAharahAlajIne kahI zakIe chIe ke "rASTradhvajanuM rakSaNa ogasTa paMdaramIe banyA eTale paTaNAmAM tA. 12 ane 17 ogasTanA karavA jatAM bhAratane nAza karavA jaze te pachI rASTradhvaja jevuM paNa rAja polIsanA goLIbAra mATe ene kAraNarUpa kadI na gaNI zakAya. kazuM raheze ja nahi." A ja pramANe jene javAharalAlajI sAthe nAnA Ane badale zrI. naherUe te jANe banAvIne krama ulaTAvI nAkhe che ! moTA bhAI je saMbaMdha mAnavAmAM Ave che evA zrI jayaprakAza nArAyaNe javAharalAlanI AvezabharI ane samadhAraNuvihoNI vANI sAme bhavya rASTradhvajanuM apamAna thayuM e eka gaMbhIra bAbata che, je viSe dezanA pratibhApUrvaka puNyaprakopa, pragaTa karyo che. jayaprakAzajInuM nivedana nIce AgevAnoe sacine banavuM joIe. paNa vadhAre gaMbhIra prazna te e mujaba che. paramAnaMda) che, ke yuvAne Ave atikrama-karavA pravRtta kema thayA? vidyArthIonI "satya vastu zuM che te zodhavAnI tema prajApakSe zuM kahevAnuM che dezabhakita viSe koI zaMkA na sevI zake, te pachI, teo magaja gumAvI darAnIhata. te jANavAnI zrI. naherUe jarA ya IcchA darzAvI nahi. potAnA ja rASTradhvajane bALavA kema lAgyA ? A eka evo prazna che. je te viSe pakSamAM ke bIhAra sarakAramAM ja kaI bIjuM dRSTibiMdu astitva dharAve rASTranA AgevAnoe gaMbhIrapaNe vicAra kare joIe. ' che ke kema te zedhavAne paNa temaNe prayAsa karyo haze ke kema tenI ApaNe temane vakhoDI ja kADhIzuM, zikSAnI dhamakIo ApIzuM paNu mane zaMkA che. lokone dezabhaktinA guNo para laMbANathI pravacana ane e bAbatane eTalethI ja choDI daIe te paNa yuvAna vargane ApavuM e ja paTaNA AvavA pAchaLa zrI naherUnI eka mAtra nema hatI. ApaNe--sAmyavAda nahiM kahuM, paNa trAsavAdanA hAthamAM dhakelI daIzuM bihAramAM dezabhaktinI kamInA nathI; ane mane te bhaya che ke ane jyAre yuvAne zraddhA gumAvI besaze, tyAre arAjakatA phelAvavA mATe zrI. naherUe ApaNane dezabhakti viSe javalaMta badhapATha zIkhavyA ToLAMe taiyAra haze. eka rASTravidhAyake mAtra sapATI para dRSTi pheMkanathI. dezabhakti mAtra eka lUgaDAnA TukaDA (dhvaja ) nI pujA karavAmAM vAmAM ja sateSa nahi mAnI levo joie. teNe te vastunA hArdamAM levAmAM na ja samAI jatI nathI. paNa te cokakasa rASTrIya sadaguNa, jIvananAM utaravuM joIe ane pAyAmAMthI caNatara karavuM joIe, A mATe cakkasa mUlya ane sarakAra tathA jAhera vartananAM cokakasa dhoraNamAM akhUTa dhIraja ane prema jarUrI che; guse ane ukaLATa nahi. rahelI che. lekazAhI rItarasama huM bhAre haiye A lakhI rahyo chuM. mAre mATe rAjakIya caLa- zrI. naherUe kahyuM ke koI sudharelA dezanA yuvAnoe AvuM karyAnuM vaLanA divase pUrA thayA che, ane vivAdamAM paDavAnI have mane rUci nathI, sAMbhaLyuM nathI ane dekhAvo yojavAnA divase pUrA thayA che vagere. paNu A eka e prasaMga che, ke jo emAM huM mauna rahuM paNa mAre namratApUrvaka kahevuM joIe ke jyAM sudhI temanI sarakAra ane te nAgarika tarIkenI mArI pharajamAM cUka gaNuu. tenA adhIkArIo nyAyI vartAva nahi zakhave tyAM sudhI dekhAve vagere vaDA pradhAna paTaNA AvyA ane vizALa janamedanI temanI pAsethI thavAnuM ja. svAtaMtrya ane lokazAhInA premI zrI. naherU ATalA badhA AzvAsananA temanA ghA rUjhave ane nyAyanI khAtarI Ape tevAM akaLAya che zA mATe ? lokazAhInI zuM A sAmAnya rItarasama nathI? zItadAyI zabda sAMbhaLavAnI AzAmAM temanI AsapAsa ekaThI thaI zrI. jayaprakAza A pachI rAjya TrAnsaporTanI geravyavasthA, paNu vaDA pradhAne te dhA upara mIThuM bhabharAvyuM. mijAja che, lAcaruzavata, utArA mate leke sAme barADA pADayA, vartamAnapatrone navAjyAM ane polIsanA che ke A bAbatamAM tapAsa karavA eka paMca nImAvuM joIe. julama sAme avAja uThAvanAra nAgarikane jhADI kADhayA. aMgrejonA zrI. naherUe bI. ena. kolejanI mulAkAta levAne inakAra karyo zAsanakALamAM jee polIsanA julama sAme avAja uThAvatA teone ane e mATe kAraNuM e ApyuM ke tapAsapaMcanI nimaNuMka thatAM dezabhakata tarIke vadhAvI levAtA, paNa svarAjya heThaLa te teone deza- temanI mulAkAta egya nahi gaNAya. AmAM zuM ayogya che te mane drohIo gaNavAmAM Ave che ! samajAtuM nathI. temane nyAya cukavavAnuM te keIe kahyuM na hatuM paNa citranI bIjI bAju na joI evI AzA rakhAI hatI ke temaNe je e sthaLanI mulAkAta lIdhI sattAdhArI vyakitaonA derIsaMcAra mujaba abhinaya ApI hota te teo citranI bIjI bAju jANI zakta. javA barAbara zrI. naherUnA pravacanane varNavIne zrI. prakAza temanAM vadhu AghAtajanaka bAbata te e hatI, ke A banAva aMge nIvedanamAM vadhumAM jaNAve che ke zrI. naherU temane je kahevAmAM AvyuM belavAmAM zrI. naherUe paMcanI nimaNuMkane khyAla na rAkhe. vidhAte ja bAlI gayA. citranI bIjI bAju paNa haze te temaNe vicAra rthIo ane nAgarikone temaNe vAraMvAra jhADI kADhayAM. sAmA pakSa paranA paNa na karyo e Azraye upajAve tevuM che. rASTradhvajane kacaDavAmAM AkSepe saMbaMdhamAM eka zabda paNa na kahyo. A agya hatuM ane AvyA ane keTaleka sthaLe bALI naMkhAye e eka hakIkatamAM, javA- doSa karanArane utejana ApavA barAbara hatuM.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ka ane', * * * * *re: prabuddha jIvana tA. 15-0-papa akhabAra ane nAgarike cakkasa rAjanItine anusare che, jemAM hiMsAne sthAna nathI. sAmyavApaTaNAnAM akhabArane temaNe zA mATe vakhoDI kADhyAM te samajAtuM dIone vagevavAthI rAjakIya hetu saratA haze, paNa e eka bhayajanaka nathI. prajAnAM hitenuM joradAra rakSaNa karIne akhabAre e gaurava prApta ramata che. kAraNa, ethI vAstavikatA pratye AMkha mIMcavAmAM Ave che. karyuM che. ane mArI AzA che ke vaDA pradhAnanA gussAthI teo e vidyArthIo saMbaMdhamAM temaNe jaNAvyuM hatuM ke teo gaurava pharajanA mArgathI calita thaze nahi. ane zastapUrvaka varyA hatA. nAgarike para temane gusse paNa na samajAya teve che. vicAre parivartana mAge che trAsajanaka gunAo gujArAtA hoya tevA samaye nAgarikanA hoTha sIvAyelA rahe ema teo IcchatA hatA ? ke teo ema mAne che, ke lekazAhImAM aMtamAM zrI. jayaprakAza jaNAve che ke kAyado ane vyavasthA eka vAra sarakAra sthApita thayA bAda lokoe tenAM dareka kAryamAM vizenA ApaNA khyAla dharamULanuM parivartana mAgI le che. vaDA pradhAnanA saMmati ApyA sivAya kazuM ja karavAnuM rahetuM nathI ? nAgarikAe pravacanathI A jarUrI vAta para lakSa kheMcAya che. temanI vicAraSTi ToLAMne uzkeryA ema je temane kahevAmAM AvyuM hoya te te gera ApaNane lokazAhI tarapha nahIM paNa bIjA ja kazAka tarapha dorI jaze. rajuAta che. vaLI, kAyade ane vyavasthAnA rakSakoe zAMti sthApI temanA pratye mane mAna ane sneha chatAM huM A kaMIka kaDakapaNe ema kahevAyuM hoya te te paNa gerarajuAta che. keTalAka divasathI lakhI rahyo chuM tenuM kAraNa A bhayane dUra rAkhavAnuM che. vaDA pradhAne polIse lekanI sahAnubhUti gumAvI hatI eTale polIsa pAchI kheMcI kAyado-vyavasthAnA temanA khyAle punaHvicAravA ja joIze ane e levAtAM ja zAMti sthapAI gaI hatI. * rIte kendra ane rAjyamAMnA temanA sAthIoe paNa. . sAmyavAdIo saMbaMdhamAM zrI jayaprakAze jaNAvyuM che ke A huM namratApUrvaka sUcavuM ke kAyado ane vyavasthA ane tophAnamAM temane bahu hissA na hatA. temaNe hiMsAne uttejana ApyuM polIsa sudhAraNAnI samagra bAbatanI tapAsa mATe paMDita goviMdavallabha na hatuM. sAmyavAdIe eka vyavasthita saMgaThana che. atyAre teo pate eka paMca nImavuM joIe. janmabhUmimAMthI udadhRta" paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI tA. 13-9-pa5 maMgaLavArathI tA. 20-9-55 maMgaLavAra sudhI ema ATha divasanI vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. zarUAtanA cha divasanI sabhAo pheMca brIjanI bAjue Avela blevaskI lejamAM ane tA. 19-9-55 semavAra tathA tA. 20-9-55 maMgaLavAranI sabhAo nyu kavInsa reDa upara Avela rikasI TokIjhanA thIeTaramAM bharAze, sabhA haMmezA savAranA 8 vAgye zarU thaze. AThe divasanI sabhAnA pramukhasthAne paMDita sukhalAlajI bIrAjaze. A vyAkhyAnamALAne kAryakrama nIce mujaba nirNata karavAmAM AvyuM che. divasa vyAkhyAtA vyAkhyAna viSaya tA. 13-9-55 maMgaLavAra adhyApaka gaurIprasAda jhAlA ke AjanI maMtralakSI keLavaNI zrI. viThThaladAsa jerAjANI mArI jIvanasAdhanA tA. 14-0-papa budhavAra zrI. sUrajacaMdra DAMgI jainadharmanuM mUlyAMkana zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA Izu khrIsta tA. 15-0-papa gurUvAra zrI. navalabhAI zAha bhUdAna AMdelananuM hArda DaeN. motIcaMdra bhAratIya kalAvikAsamAM jenene phALo tA. 16-9-1pa zukravAra rDo. ema. DI. ADatiyA manane zarIrasvA sAthe saMbaMdha zrI. manubhAI paMcoLI nacI tAlIma ' 'tA, 1-0-papa zanIvAra zrI, ratIlAla dIpacaMda desAI mahAnubhAva saMpradAya zrI. cImanalAla cakubhAI zAha vijJAna ane dharma tA. 18-9-55 ravivAra AcArya yazavanta zukla abrAhama lIMkana adhyApikA uSAbahena mahetA jena epha Arka tA. 19-9-55 semavAra DuM. hIrAlAla jaina zramaNa saMskRti kAkAsAheba kAlelakara ahiMsA: maLI ke tejasvI saMgItakAra zrI. zAntilAla zAha prabhustavana tA. 20-9-1pa maMgaLavAra . paMDita sukhalAlajI dharmadaSTinuM uvIkaraNa De. harekRSNa mahetAba sarvodaya samAja - zrI. pinAkina trivedI bhajane A kAryakramamAM vyAkhyAtA tema ja vyAkhyAnaviSaya ubhayamAM aNadhAryA saMjogonA kAraNe pheraphAra thavAne saMbhava rahe che. A vyAkhyAnamALAne lAbha levA jaina jainetara se bhAI bahenone nimaMtraNa che ane vyAkhyAnasabhAo daramiyAna pUrepUrI zAnti ane zista jALavIne amane sarva prakAre sahakAra ApavA vinaMti che. 45-47, dhanajI sTrITa, paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA zAntilAla devajI naMdu maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha muMbaI 3. muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-7 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3, mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI Te. naM. 34628
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa naM. B 4266 vArSika lavAjama rU. 4 pra. jainavarSa 14-pra.jIvanavarSa3 aMka 11 muMbaI, eNkabara 1, 155, zanivAra . zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala : traNa AnA bALakallAnA jhAlA jhAlAgAla gAla gAlAlA taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA gAla lAla lAla A kalAkAra gAlagAgAlagA koMgresataMtranI vizuddhi ane jJAtivAdanI nAbudI koMgresanuM taMtra vadhAre prANavAna ane vizudhdha bane e hetuthI che; sattAsthAna upara AvavA mATe Aje koMgresamAM praveza ho kegresanI kArobArIe eka sthAyI samiti-Standing Committee- Avazyaka che, ane kogresanA adhikArasthAnanI prApti e dizAe dhaNI nImela che. A sthAyI samitie taMtravizuddhinA hetuthI keTalIka bhalAmaNa rIte sahAyaka bane che. AnA pariNAme sabhya kaI hoya ane tenA karI che. A bhalAmaNone koMgresanI kArobArIe maMjura karI che ane vatI lavAjama kaI bhare evI pelI prAImarI membarazIpa Aje akhila hiMda mahAsabhA samitie tene anumodana ApyuM che. A pUrajozamAM cAlI rahelI sAMbhaLavAmAM Ave che. AvI ja rIte bhalAmaNone amala karavA mATe pratyeka prAdezika mahAsabhA samiti adhikArasthAna upara AvavA mATe koMgresanA sakriya sabhya-active taraphathI koMgresanA sakriya sabhya upara eka paripatra pAThavavAmAM Avyo che. member-thavuM paDe che. A mATe keroseM nakkI karelI seksa pravRttisthAyI samitinI keTalIka bhalAmaNa emAM koI paNa eka pravRtinA saMcAlana pAchaLa sakriya sabhya cesa - A bhalAmaNamAM nIcenI keTalIka bAbatone samAveza thAya che. samayane haMmezA bhega Apavo paDe che ane pote karelA kAmane (1) sAmAnya ane sakriya sabhyanI dhaNIne lagatA baMdhAraNIya samaye samaye rIperTa Apavo paDe che. A sakriya sabhyatva paNa - dhArAdhoraNonuM sakhtAIthI pAlana thavuM joIe. .. eTaluM ja piluM cAlI raheluM che ane cAlu kAmanA sAcA beTA (2) sAmAnya sabhyae cAra AnAnuM vArSika lavAjama pitAnI rIporTo raju karavAmAM Ave che. Ane lIdhe AkhA taMtramAM ThIka ThIka kamANImAMthI ja ApavuM joIe ane koI paNa sagamAM tenA kuTuMbI saDo ane daMbha peThelAM che ane pariNAme kesanI pratibhA dina pratidina janathI itara vyaktie e lavAjama bharavuM na joIe. ' hInateja thaI rahI che. A paristhiti sudhAravA mATe taMtranI AmUla. (3) sakriya sabhyoe pitAnA kAmane rIporTa-ahevAla-niyata vizuddhi Avazyaka che ane upara jaNAvelI bhalAmaNone kharekhara karelA samayanA gALe niyamita rIte raju karavA ja joie ane tapAsa vyApaka amala thAya te jarUra kogresane naitika AMka uce Ave ane samitie A bAbatane eksAIpUrvaka tapAsatAM rahevuM joIe. prajA zAsananI te sAcI adhikArI bane. A daSTie uparanI bhalAmaNa (4) pratinidhionI ane pradeza kamITIonA adhikArIonI atyanta AvakAradAyaka che. cUMTaNI dareka pradezamAM eka ja divase ane eka ja samaye goThavavI joIe. jJAtivAda-nAbudIne lagatI bhalAmaNa . (5) bane tyAM sudhI eka vyakitae kaI paNa eka adhikAra A bhalAmaNo uparAMta kAMgresanI saMsthAmAMthI jJAtivAdaupara eka karatAM vadhAre vakhata cuMTAvuM nahi. , Casteism-nAbuda karavAnA hetuthI nIcenI bhalAmaNa karavAmAM AvI cheH(6) sarakArI taMtramAM tema ja koMgresa pakSamAM eka sAthe aneka (ka) (1) kogresane kaI paNa sakriya sabhya kaI paNa jJAtinI ke kemanI adhikAra dharAvavAnI prathAne bane teTale e avakAza Apa ane saMsthAne sabhya ho na joIe. tene bane teTalI zithila banAvavI. (2) jJAtinA nAme athavA jJAtidvArA calAvavAmAM AvatI (7) keMgrese svIkArelA sAmAjika ane Arthika dhyeyane sama- koI paNa pravRtti sAthe te joDAyelo ho na joIe, sivAya ke e jAvanArUM sAhitya nirmANa karavuM joIe ane tene phelA kara pravRtti dhArmika svarUpanI hoya, athavA te pachAta vargonA udhdhAra sAthe joIe. ane A mATe eka peTA samiti nImavI joIe.. " joDAyelI hoya athavA te samAjavirodhI rUDhionI nAbudI sAthe saMbaMdha | (8) kAMgresa kamITIomAM nemInezananuM-nimaNukanuM-pramANu pAMca dharAvatI hoya. TakA che tenA badale daza TakA karavuM ane A daza TakAmAMthI ochAmAM (3) teNe koI paNa jJAtibhejanamAM, jJAtinI pArTIomAM, ochA pAMca TakA nomInezana strIo mATe anAmata rAkhavAM. jJAtinI cAlu sabhAomAM tema ja pariSadamAM bhAga levo na joIe. (2) pradezasamitinAM ane jIllAsamitinAM nomInezana kArobArIe (4) jJAti taraphathI ubhI karavAmAM AvelI saMsthAo ke jene nahi paNa sAmAnya sabhAe karavAM. hetu nizALA, kolejo, hosTela vagere zaikSaNika sagavaDo ApavAne (10) saMsthAnuM kAma ekarUpatAthI cAle ane aMdara aMdara athavA te anya upakAraka pravRttio calAvavAnA hoya tevI saMsthAo nAnAM nAnAM vartuLA ubhA na thAya e mATe koMgresanI kArobArI samitie sAthe te saMbaMdha rAkhI zakaze nahi, sivAya ke prastuta saMsthAnAM dvAra jarUrI pagalAM bharavA ane amuka jJAti ke komanAM hitene poSavA mATe vizALa samAjanA sarva vargo mATe kazA paNa nAnajAta ke kAmanA athavA te vahIvaTI taMtramAM sattA hastagata karavAnA hetuthI. saMsthAnI bhedabhAva sivAya khullAM mUkavAmAM AvyA hoya. aMdara amuka vartuLa ubhA thayAM che evI kAMgresanI kArobArIne khAtrI (kha) AntaratAtIya ane AntaramI lagnone utejana ApatA thAya tyAre e AkhI kamITIne rada karavAnI kegresanI kArobArIne rahevuM joIe. sattA ApavI. (ga) jJAtinI ane kAmanI saMsthAone sarakAra taraphathI grAnTa athavA kogresanA taMtrane vizudhdha karavA mATe A bhalAmaNe ati upayogI madada maLatI hoya te te baMdha karavA mATe madhyastha athavA te che. koMgresa sattAzAhI rAjakAraNa sAthe joDAyelI eka rAjakIya saMsthA prAdekSika sarakArane vinaMti karavI joIe..
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 (gha) jyAre paNa kAI kaoNMgresa kamITI athavA te te kamITIne kAi paNa sabhya athavA to dhArAsabhAnA "kaoNMgresI sabhya kaoNMgresa kamITImAM, dhArAsabhAmAM, athavA te pradhAnamaDaLamAM eka yA bIjI rIte jJAtivAdane u-tejana Ape che ema kaoNMgresanI kArAbArIne mAluma paDe tyAre te kamITIne yA sabhyane rada karavAnI koMgresanI kArobArIne sattA hAvI joie. prabuddha jIvana A bhalAmaNAnI AlAcanA A bhalAmaNAmAM jJAti saMsthA mATe Cast--kAsTa ane kAmI eTale ke sAMpradAyika saMsthA mATe Communal organisation-}myunala orgenIjhezana-e zabda vAparavAmAM Avyo che. A bhalAmAne jhINuvaTathI tapAsatAM e paNa mAluma paDe che ke niSiSya bAbatomAM ane pravRttiomAM amuka ThekANe jJAti ane kAmIe banne saMsthAne eka sAthe ullekha karavAmAM AvyA che jyAre anya sthaLe mAtra jJAtisaMsthAnA ullekha karavAmAM Avela che. A saMbaMdhamAM javAbadAra vyakti pAsethI khulAsA mAMgatAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke A aniyamitatA Akasmika che ane jyAM jJAtinA ullekha dvAya tyAM kAmI saMsthA paNa te sAthe sUcita che ema samajavAnu che. jJAtivAda ane kAmavAda rASTrIya ekatA ane saMgarTUnanA kALajInA zatru che ane e bannene nAbuda karavAmAM nahi Ave tyAM sudhI ApaNe rASTrIya ekatA viSe nacinta thai zakIe ema che ja nahi. Aje jyAre koMgresataMtranI vizuddhinA gabhIrapaNe vicAra karavAmAM Ave che tyAre kaoNMgresanA sakriya sabhyo--active members-ne A khAbatamAM spaSTa mArgadarzana ApavuM atyanta jarUrI hatuM, kAraNa ke Aje evA aneka sakriya kaoNMgresa sabhyo jovAmAM Ave che je eka bAju pAtAne kAMgresavAdI kahevarAve che ane khIjI bAjue kAM te jJAtisa MsthA athavA kAmI saMsthAnA sakriya sabhyo ke AgevAna kA kartA hAya che athavA te kAmavAda ane jJAtivAdane eka yA khIjA hetuthI uttejita karatA heAya che. kAMgresanuM dhyeya ane uddezo jotAM kAI paNa jJAtivAdI ke kAmavAdI kArya kartAne kAMgresanA taMtramAM jarA paNa sthAna hAvuM na ja joIe. A rIte vicAratAM uparanI bhalAmaNo je Aje dareka kaoNMgresI sakriya sabhyane baMdhanakartA che. te vakhatasaranI che ane Caesar's wife must be above suspicion--e kahevata mujaba koMgresanA ane e dvArA rASTranA sAcA sevaka banavA mATe dareka koMgresI sabhya jJAtivAda ane kAmavAthI sarvathA para hAya e ati Avazyaka che. komavAda-jJAtivAdanI Atmantika nAbudI ane AjanI vAstavikatA tA. 1-10-55 ubhI karavAmAM AvelI saMsthAe jeno hetu nizALA, kAlejo, hesTelA. vagere zaikSaNika sagavaDe athavA te anya upakAraka pravR-ita calAvavAnA hoya tevI saMsthA viSe te saMbaMdha rAkhI nahi zake--A Adezane vAstavika amala keTalA sakriya sabhyoe karyo che? e te jANItuM che ke Aje aneka kaoNMgresavAdIo AvI pravR-itaomAM bhAga letA hoya * che tema ja upara jaNAvI tevI zaikSaNika saMsthAnI vyavasthApaka ka kAryavAhaka samitinA sabhyo hoya che. e sa sasthAomAMthI keTalA keMgresIoe rAjInAmAM ApyA che? Ama chatAM paNa ApaNA lokonuM antara-bAhya jIvana je gADha rIte eka yA khIccha kAma athavA jJAtisaMsthA sAthe saMkaLAyaluM jovAmAM Ave che te dhyAnamAM letAM sakriya kaoNMgresI sabhya tarIke oLakhAtI aneka vyakti mATe uparanI bhalAmaNonA amala atyanta muzkela che. dAkhalA tarIke pahelI bhalAmaNa evI apekSA rAkhe che ke kAI paNa sakriya sabhya jJAti yA krAmI sasthAneA sabhya hAvA na joie, AnA sIdhA artha e thAya ke AvA dareka sabhya potapotAnI jJAti ane saMpradAyamAMthI rAjInAmu Apavu joie. A mATe keTalA sabhyo taiyAra che ane A bhalAmAne pragaTa thayAne lagabhaga sAta mahInA thavA AvyA che ema chatAM keTalA sabhyoe potapotAnI jJAti athavA saMpradAyamAMthI rAjInAmu ApyuM che ? haju sudhI evA koInAM nAma jANavA ke sAMbhaLavAmAM AvyA nathI sivAya ke kaoNMgresanA mahAmaMtrI zrImannArAyaNu agravAla jevI eka ekaladokala vyakitae peAtAnI agravAla aTakanA jAhera rIte parityAga jAhera karyo haiAya. AvI ja rIte jJAtinA nAme athavA jJAtiArA calAvavAmAM AvatI pravRtti ( ahiM sAMpradAyika yA kAmI pravRtti paNa samAviSTa gaNavAnI che) sAthe kaoNMgresanA sakriya sabhya joDAyalA hovA na joie tema ja jJAti taraphathI * vastutaH ApaNA jIvanamAM jJAti ane saMpradAyanAM mULa eTalAM badhAM UMDAM che ke mAtra keMgresanA AdezathI oNMgresI sabhyonuM ta-kALa khInajJAti ke khInakAmI rUpAntara thavuM zakaya ja nathI. uparanI bhalAmaNeAnA amala Adarza koMgresavAdI mATe amRtanta jarUrI che, paNa sAmAnya sakriya krAMgresI sabhya mATe A bhalAmaNe ati vyApaka ane avyavahArU che ane e bhalAmaNeAne vaLagI rahevAmAM Ave tA kAM te DhagalAbaMdha kAMgresIo sAme koMgresanI kArAbArIe zistabha ganAM pagala bharavAM paDe athavA te AMkha ADA kAna karIne je jema cAle che te tema cAlavA devu' paDe. A banne vikalpa kAMgresane--tenA prabhAva ane prabhutAne--nukasAna karanArA che. jJAtivAda ane cUMTaNIo A uparAMta A bhalAmaNeA dhaDanAra ane tene amalI 35 ApanAra kAMgresI AgevAnIe cUMTaNInA anusaMdhAnamAM A bAbatane vicAra karyAM lAgatA ja nathI, tema ja cUMTaNI vakhate kaoNMgresI kArya karAe zuM karavuM ane kema vartavuM e viSe A bhalAmaNAmAM kazuM paNa mArgadarzana ApavAmAM AvyuM nathI. gaI cUMTaNImAM mI ane jJAtisaMsthAeMnu keTaluM avalakhana levAmAM Avyu hatuM te koInI jANa bahAranI vAta nathI. AgAmI cUMTaNImAM paNa sattAlakSI keMgresa pATI mATe khIjo koI vikalpa che ja nahi ema sau kAI samaje che. jJAti ane saMpradAya viSe je kaTTara virodhI vaLaNu A bhalAmaNAmAM darzAvavAmAM AvyuM che te te ja saMgata banI zake ke jo sAthe sAthe kaoNMgresa jAhera kare ke AgAmI cUMTaNImAM mate meLavavA mATe ame kAi paN kAmI ke jJAtisaMsthAnA sIdhA ke ADakatarA Azraya nahi lae tema ja leAkAmAM rahelA jJAtigata ke kAmI pUrvagrahone sIdhI ke ADakatarI apIla nahi karIe. hiMdanI paristhitimAM A vAta taddana avyavahArU che ema cUMTaNI sAthe sabaMdha dharAvatA dareka kAMgresI AgevAna pAkAra uThaze. A bAbatamAM spaSTatA karavAmAM na Ave ane jJAti ke kAla sAthe koMgresanI alagatA jAhera karavAmAM na Ave tyAM sudhI uparana bhalAmAtA bahu artha nathI. jo AdarzanA dhoraNe A prazna vicAra vAmAM Ave te kaoNMgrese cUMTaNInA vakhate paNa A jokhama kheDavu joIe ane ame cUMTaNImAM matA meLavavA mATe koI jJAti ka sapradAya sAme najara sarakhI karavAnA nathI ema bApAkAra jAhera karavuM joie. paNa ahiM haju ApaNe ke ApaNI kAMgresa sAdhanazudi Adarzane vaLagI rahevAne lezamAtra taiyAra nathI. jJAtivAda ane komavAda vacce taphAvata A AkhA praznane haju paNa vadhAre uMDANathI vicAravAnI jarUra che. jJAti athavA nAtajAta ane kAma athavA sAMpradAyika vartuLa pe e vacce eka moTA takAvata e che ke nAtajAtanAM vatu LA ucca nIcanA kevaLa kAlpanika athavA te anicchanIya bheda upara ubhAM thayelAM che. jyAre kAma athavA saMpradAya dhArmikanA nAme oLakhAtI eka cokkasa vicArasaraNI upara ubhuM' thayela vartuLa che. AvI eka khIjA prakAranI vicArasaraNIne anusaravAnI darekane hakka che. rAjya baMdhAraNa paNa A hakkano svIkAra kare che. hiMdu musalamAnanAM dha Ae ane temAMthI upajelA bhayaMkara anarthAe sAMpradAyika lekhAtI dare bAbatA viSe ApaNane sAzaka banAvyA che ane tethI tenI nAbudIne ApaNe ISTa gaNuvA lalacAie chIe, paNa tenI sArvAMtrika nAthu . 2
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-55 prabhunlR jIvana ane samayanA samIpavartI kSitijamAM zakya lAgatI nathI. rAnaniSThA dezaniSThA game teTalI ugra hovA chatAM evA bahu ja AchA kaoNMgresI sabhyo nIkaLI Avaze ke je potAnA dharmamAMthI yA teA sapradAyamAMthI chuTA thavAne taiyAra hoya. A ja sabhyone potAnI jJAtithI chuTA thavu ke rahevu eTalu' muzkela nahi lAge. A AjanI vAstavikatA che. vaLI jevI rIte hiMdu, musalamAna, khrIstI, ane hiMdumAM antata jaina, svAmInArAyaNu, vaiSNava, zikha ke zaiva vagere pathAte saMpradAya tarIke oLakhavAmAM Ave che tevI ja rIte Arya samAja, brahmasamAja, thIosIsTa vagere paNa cokkasa prakAranA saMpradAyA ja che, ane A dareka saMpradAyane anusaratu anuyAyIdala eka prakAranI kAma che. jJAtibheda pAchaLa kAI prakAranI buddhisaMgatatA ke cokkasa vicArasaraNI jovAmAM AvatI nathI, jyAre dareka saMpradAya pAchaLa buddhipUrvakanI amuka cokkasa vicArasaraNI rahelI che. saMpradAyAnA udayaata pAchaLa ApaNI saMskRti ane sabhyatAnA itihAsa paDelA che ane tenI nAbudI jJAtinI nAbudI jeTalI sahelI nathI. nAtajAta ane kAmathI dUra rahevAnA Adeza ApatI vakhate kAMgrese nAtajAta ane kAnI saMsthA vacce rahelo A bheda lakSyamAM mevAnI jarUra che. vizALa rASTravAda ane sAMkaDAM vartuLe khIjo paNa eka muddo vicAravAnI khAsa jarUra che. ApaNe game teTalu IcchIe ke mAnavI nAtajAtanI ke kAmanI sAMkaDI dIvAlomAM rahIne vicAra karatA aTake ane vizALa rASTra athavA te samagra mAnavajAtane ja kendramAM rAkhIne vicAra kare ane kAryokAnA niya kare. Ama chatAM paNa sAmAnya mAnavI nAnAM nAnAM vartulAnA paridhamAM sadA vicare che ane vicaravAne TevAyo che. A vartula mAtra nAta jAta ke kAmanuM ja nahi paNa zerI, mahello, gAma, zahera ke pradeza, athavA teA cokkasa uddezA upara nirmAyalA sAmajika maMDaLA hAI zake che. A badhAM vartuLAmAM vizALa rASTrIyatAne khAdhaka banavAnuM jokhama raheluM hAya che ema chatAM paNa AvAM vartulenI maryAdA vIMdhIne bahu ja ochA mANaso bhAvanAnA ananta AkAkSamAM uDDayana karavAnI ane tanurUpa AcaraNa karavAnI tAkAta dharAve che. A bAbata anya mAnavIone jeTalI lAgu paDe che teTalI ja seMkaDonI saMkhyAmAM rahelA sakriya dhrAMgresI sabhyone paNa lAgu paDe che. ApaNA dezanI AvI vicitra paristhiti vacce karavuM zuM e eka moTA prazna che. jJAti ane kAmanA ucchedane lagatI upara jaNAvela bhalAmaNA kAMgrese pAchI kheMcI levI ane kAmI ane jJAtipravRtimAM chaDecoka bhAga letA kaoNMgresI upara kaze aMkuza na mUkavA ? A bAbatamAM akuzAnI te jarUrI che ja, paNa te aMkuza vAstavikatAno pUrA khyAla rAkhIne nakkI thavA joie ane mukAvA joie. A dRSTie prastuta bhalAmaNomAMnA (ka) vibhAgane nIce mujaba sudhAravA kaoNMgresanA pramukha tathA anya AgevAna kaoNMgresI kAryakartAone huM namrabhAve vistRta karUM chuMH gheADAMka agatyanAM sUcane (1) mubai sarakAre jJAti ane saMpradAya bahiSkArane gerakAyadesara jAhera karatA kAyadA karyAM che. AvA kAyado akhila hiMdanA dhoraNe bhArata sarakAra pAse kAMgrese karAvavA joie. jJAti ane saMpradAyanu kharUM jora te te vartulanI AmanyA teDanAranA ahiSkAra karavAnI tAkAtamAM raheluM che. A bahiSkAranI satA koI paNa kAma ke jJAti pAsethI lai levI e sapanA moDhAmAMthI jheranI kAthaLI kADhI levA barAbara che. Ama karavAthI jJAtivAda ane kAmavAda dhIme dhIme nirmULa banI jaze ane dezadrohamAM pariNamatAM kAnIyA jJAtisaMgaThThane ubhA thavAnI ke jAmavAnI zakayatA ghaNI ochI thaI jaze. * (2) koI paNa kAma ke jJAtinI badhArayukta saMsthA hAya tene sabhya thavAnI kaoNMgresI sakriya sabhyane manA karavAmAM Ave ane sabhya hAya te temAMthI rAjInAmuM ApavAnI tene pharaja pADavAmAM Ave. *3 105 ApaNA dezamAM sAdhAraNa rIte koi paNa vyakti janmathI peAtAnI jJAti ane saMpradAyanI sabhya gaNAya che. AvA janmajAta sabhyapAnuM rAjInAmuM ApavAnI nahi paNa kapAla pariSada, jaina kAnpharansa--AvI jJAti ke keAnI saMsthA sAthe koMgresanA sakriya sabhya saMbaMdha dharAvI na zake AvuM tenA upara maryAdita badhana nAkhavAmAM Ave. (3) kAmanA ke jJAtinA lAbhArthe ubhI karavAmAM Avela zaikSaNika, vaidyakIya ke evI anya upakAraka saMsthAomAM pramukha yA` maMtrI jevA javAbadAra "adhikAra upara rahevAnI sakriya sabhyane manA karavAmAM Ave. kAraNa ke AvA adhikAra upara rahenAra vyakitane potAnI saMsthAnA utkarSa mATe potAnI kAma yA jJAtine apIleA karavAnI ane e rIte kAmI ke jJAtibhAvanAne satata saMteja rAkhavAnI krUja paDe che. sAmAnya sakriya sabhya mATe ATalAM badhano athavA te niSedha AjanI kakSAe pUratAM lekhAvA joie. cUMTaNI prasaMge paNa kAnI ane jJAtisaMsthA sabaMdhamAM kevu vaLaNuM rAkhavuM ane teno lAbha uThAvavA ke nahi ane brAbha uThAvavA te te mATe koI maryAdA kharI ke nahi--A badhI bAbatanu paNa koMgresanI kArobArIe spaSTa mArgadarzana karAvavuM joIze. nahi te eka bAjuthI kAmavAda ane jJAtivAdane khAvavAnI ane bIjI bAjue cUMTaNI jevA prasaMge tene bahekAvavAnIe parasparavidhI nItinu pradarzana thaze. koMgresanI kAmavA--jJAtivAda nAbuda karavAne lagatI bhalAmaNA uparanA dheAraNe sudhAravAmAM Avaze te tene amala karavAnuM sakriya sabhyo mATe saraLa banaze ane zistabhaMganAM pagalAM bharavA paDe evA kIssA bahu ochA ubhA thaze ane jJAtivAda ane kAmavAdane nAbuda karavAnI dizAe kaoNMgrese eka makakama chatAM AkAzI nahi paNa vyavahArU pagaluM bharyuM' lekhAze. pAnada amArI paryuSaNa vyAkhyAnamALA paryuSaNa vyAkhyAnamALA AvI ane gaI ane aneka mIThAM smaraNe mUkI gaI. A paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna AThe divasa paMDita sukhalAlajIe zeAbhAvyuM hatuM. emanI ati nAjuka tabiyatane aMge DeDa sudhI manamAM cintA rahe ke te AvI zakaze ke kema ane tema chatAM teo AvyA; AThe divasanI vyAkhyAnasabhAmAM prAraMbhathI anta sudhI beThA ane jyAre jyAre temane jarUra lAgI che. tyAre tyAre thayelA vyAkhyAnanI te AlecanA karatA rahyA ane viziSTa vyakhyAtAonA paricaya paNa karAvatA rahyA. 20mI tArIkha, saMvatsarInA sinI savAre rAsI thIeTaramAM vyAkhyAna sabhA, te sabhAmAM paMDitajInu pahelu vyAkhyAna, AgalA divase baporathI khIjA - divasanI savAra sudhI temane tAva rahe, savAranA evI sthiti ke te elI zakaze ke kema e savAla, temanI jagyAe kANu vyAkhyAna Ape e muMjhavaNu saMcAlakonA manane gherI rahI. hAra, khArasA ke paMdarasA mANasanI A sabhAmAM vyAkhyAna ApavAnuM ekAeka kAne kahevu ane ekAeka khule paNa kANuM ? evAmAM thIeTara upara paMDitajI AvI pahoMcyA ane niyata viSaya upara temaNe khelavAnA potAne niradhAra jAhera karyAM ane pANA kalAka sudhI temaNe eka bhAre vidvatApUrNa ane cintanapreraka vyAkhyAna ApyuM. A mATe A vyAkhyAnamALAnA prayojaka muMbaI jaina yuvaka saMdha paDitajInA jeTalA AbhAra mAne teTalA ochA che. A vakhatanI AkhI vyAkhyAnamALA jAhera karelA kAryakrama mujaba pAra paDI hatI, sivAya ke 15mI tArIkhe DA. mAtIcaMda AvI zakayA nahAtA ane temanI jagyA zrI kAkubhAIe pUrI hatI ane saMkalpa zakti' e viSaya upara temaNe vyAkhyAna ApyuM hatuM. Ama aNudhArI paDelI tAne sAMdhI ApavA mATe sadha zrI kAkubhAIne RNI banyA che. SON 6. !Z 43 53 98
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ in: A * pdf, ' ke prabuddha jIvana tA. 1-10-15 A vakhatanI vyAkhyAnamALAmAM zrI navalabhAI zAha, DaeN. ema. saMbhALAvIne zrotA samudAyanA mananuM raMjana karyuM hatuM. bIje divase DI. ADatiyA, zrI manubhAI paMcoLI, AcArya yazavanta zukla tathA bhakatahRdaya bhAi pinAkina trivedIe sabhAnA anta bhAgamAM bhajana . De. hIrAlAla jaina ane muMbaInA rAjyapAla DaeN. harekRSNa mahetAba saMbhaLAvI sabhAjanene mugdha karyA hatA. sauthI prathamavAra vyAkhyAna ApavA mATe AvyA hatA. bahAragAmathI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana uttarottara avanavI kaLA A nimite khAsa AvanAramAM zrI navalabhAI zAha guMdIthI, zrI dhAraNa karatuM jAya che ane mAtra jaina samAjanuM ja nahi paNa vizALa manubhAI paMcoLI saNosarAthI, paMDita sukhalAlajI, zrI ratilAla dIpacaMda janasamAjanA citanuM AkarSaNa karatuM rahe che. vyAkhyAtAnI pasaMdagI desAI tathA zrI yazavanta zukla amadAvAdathI, hai, hIrAlAla jaina pUrI kALajIrvaka karavAmAM Ave che ane vyAkhyAnanI guNavattAne nAgapurathI ane kAkAsAheba kAlelakara dIlhIthI AvyA hatA. nAdurasta aMza dinapratidina caDhate jAya che. jainetara paNa A vyAkhyAnamALAne tabiyatanA kAraNe kAkAsAhebanA AvavAnI AzA ghaNI ochI hatI. bahoLA pramANamAM lAbha le che. samAja mATe A vyAkhyAnamALA eka ema chatAM temanI amArA saMdha pratyenI ane A pravRtti pratyenI sundara saMskArapa banI rahe che. zrotA samudAya UMDI jijJAsA sAthe mamatA temane muMbaI vakhatasara kheMcI lAvI e vidhinI amArI upara vyAkhyAne sAMbhaLavA ekaThA thAya che ane ATha ke nava divasanA sALa eka meTI kRpA gaNAya. muMba , ke aDhAra vyAkhyAna dvArA InA rAjyapAlanuM A vyAkhyA varSabharanuM cintanabhAtuM bAMdhIne namALAmAM Agamana eka viziSTa parvanI pUrNAhuti thatAM AnaMdaghaTanA lekhAya. temanI pAse tRptipUrvaka paDe che. A mAMgaNI karavAmAM AvI A vyAkhyAnamALAnI * ane temaNe amArI mAMgaNI saphaLatAne khare yaza je kaze paNa saMkeca darzAvyA vidvAne ane samAja sevaka sivAya svIkArI-AthI saMdhane saMghanI vinaMti mAnya rAkhIne ane tenI A pravRttine viziSTa vyAkhyAna ApavA mATe Ave gaurava maLyuM gaNAya. che ane pUrI jahemata uThAvIne A vyAkhyAnamALAnI eka taiyAra karelAM vyAkhyAne raju e viziSTatA rahI che ke dareka kare che temanA phALe jAya che. vyAkhyAtA je viSaya upara sa sabhAge evI pratiSThA balavAnuM svIkAre che te viSaya prApta karI che ke A mATe upara pUrI taiyArI karIne Ave je je vidvAnane ane che ane bele che, ane tethI cintakene vinaMti karavAmAM sAMbhaLanAra varga mATe dareka saMvatsarinI vyAkhyAnasabhAmAM Do. harekRSNa mahetAba Ave che temAMthI bhAgye ja vyAkhyAna aneka rIte badhaprada kaI asAdhAraNa kAraNa sivAya * nIvaDe che. sAthe sAthe dareka vyAkhyAna ApavA mATe AvavyAkhyAtA ema mukta mane vAno inakAra kare che. jaNAve che ke A jijJAsA A vyAkhyAnamALAne pUrNa zrotA varga temane anyatra saMdhanI Arthika cintA haLavI . bhAgye ja maLe che. prAraMbhathI karavAnuM eka nimitta lekhavAmAM chelle sudhInI dareka sabhA zrotA Ave che. A prasaMge kaI vAra ethI cIkAra bharelI rahetI ane ema chatAM zAnti ke vadhAre te koI vAra eAchI zista jALavavA bhAgye ja ema chatAM paNa saMghane ThIka zrotAone kahevuM paDatuM. zrotA ThIka Avaka thAya che ane - vargamAM bhAIo jeTalI saMkhyA varSabharanA kharcamAM e Avaka mAM Ave che. lagabhaga teTalI ja sArI puravaNI kare che. amuka saMkhyAmAM bahene Ave che. mitro keTalAMka varSathI base bALake paNa Ave che. teo base athavA te se sonI samaje ke na samaje ema chatAM rakama ApIne A payuM paNa sabhAnI zAntimAM bhAgye ja vyAkhyAnamALAno bhAra jaNavA khalela kare che. zrotA varga detA nathI. A prasaMge A ' zistabaddha hAIne rU. 2500 lagabhaganI saMghane - svayaMsevakonuM kAma amArI saMvatsarinI vyAkhyAnasabhA : sekasI thIyeTara Avaka thaI che. vyAkhyAnamALAmAM bahu haLavuM rahe che.. AThe divasa vyAkhyAna sabhAmAM vyavasthA jALavavA mATe jhAlAvADa dareka sabhAne prAraMbha prArthanA vaDe karavAmAM AvatA hatA. AmAM sthAnakavAsI svayaMsevaka maMDaLanA ame khUba AbhArI chIe. sekasI judI judI bahenoe tathA bhAIoe sAro sAtha Apyo hato. thIeTara mATe mesarsa kapuracaMda kaMpanInA ame khUba rUNI chIe. zarUAtanA cha divasanI sabhAo blevaskI lejamAM bharavAmAM teo amane mAtra thIeTara ja Ape che ema nathI, paNa amArI AvI hatI; chellA be divasa mATe mesase kapuracaMda kaMpanInI kRpAnA badhI sagavaDanI teo khUba cintA seve che. muMbaInA rAjyapAla pariNAme amane seksI thIeTara kazA paNa bhADA sivAya maLyuM hatuM. 3. harekRSNa mahetAbe A vyAkhyAnamALAmAM padhArIne amArI pratiSThAmAM - ahiM paNa zrotAonI banne divasa bhAre gIradI rahI hatI ane vadhAre karyo te badala temane paNa ahiM AbhAra mAnavA ghaTe che. A sivAya bIjA aneka sahakArI ta che ke jenA sAthane lIdhe A keTalAkane nirAza thaI bahAra ubhA rahevuM paDayuM hatuM. pahelA divasanI vyAkhyAnamALA. ATalI satiSakAraka rIte pAra pADI zakI che. paNa temAM ' sabhAmAM jaina samAjanA jANItA saMgItakAra bhAI zAntilAla zAha kone ullekha kare ane kone na kare? te sarva pratye samuccaye ! prAraMbhamAM prArthanA gIta saMbhaLAvyuM hatuM ane antamAM aDadhA kalAkanA ame AbhAravRtti pradarzita karIe chIe. , gALAmAM svaracita naMdISeNuM caritra saMgItanA purA ThATha sAthe gAI maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha, * * ":";
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-55 prabuddha jIvana 10S sthaLe sthaLe jaI rahelI paryuSaNa vyAkhyAnamALA paryuSaNanA divasomAM moTAM zaheromAM paryuSaNa vyAkhyAnamALAe javAne ane e rIte e saptAhane sAcA arthamAM eka saMskArapava banAvavAne ravaiyo zarU thaI rahyo che. muMbaI temaja amadAvAdamAM A pravRtti lagabhaga chellAM paccIsa varSathI cAle che. mATuMgA-zIvamAM vasatA keTalA jaina yuvAna mitroe A pravRtti chellAM traNa varSathI zarU karI che ane e mujaba pUnAnuM jaina mitramaMDaLa paNa AvI vyAkhyAnamALA thoDA samayathI jI rahyuM che. A vyAkhyAnamALAomAM apAyelAM vyAkhyAne ane vyAkhyAtAonI nIce yAdI ApavAmAM Ave che. A pravRtti keTalI saMskArapracUra banI rahI che tene A yAdI uparathI prabudhdha jIvananA vAMcakone kAMIka khyAla Avaze. - amadAvAdanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA pUnAnI paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrI amadAvAda jaina yuvaka saMdhanA upakrame tA. 13-8-55 thI pUnA khAte jaina mitra maMDaLa taraphathI paryuSaNa parva daramiyAna tA. 20-9-55 sudhI hamezanA be vyAkhyAne e mujaba jAyalI nIce mujaba vyAkhyAne goThavavAmAM AvyAM hatAM : paryuSaNa vyAkhyAnamALAne kAryakrama nIce mujaba hatA. Do. harekRSNa mahetAba jAgatika rAjanIti aura ahiMsA zrI. bhAIlAlabhAI zAha bhajana paMDita becaradAsa dezI 'hama kahAM taka? zrI. ravizaMkara mahArAja bhUdAna paMDita jainendrakumAra - zAsanavihIna samAja zrI. kezavarAma kA. zAstrI vrata ane upavAsa , adhyApaka bI. jI, rAhurakara jaina dharmacA bhAratI jIvanAvara zrI. indumatIbahena mahetA jIvanane AnaMda jhAlelA pariNAma zrI. surajacaMdra DAMgI jaina dharmakI sAtha gItAkA samanvaya che. hIrAlAla jaina hamArI kurUpatA zrI. khAnasAheba dastamahamada bhajane paMDita zrIpAda joSI zrI. caitanyaprasAda dIvAnajI zakti zrI. gopInAtha taLavaLakara jaina sAdhanA ANi vyavahAra : muMbaI-mATuMgA-zIva khAte jAyelI zrI. surajacaMdra DAMgI saMsAra duHkhamaya haya yA AnaMdamaya? paryuSaNa vyAkhyAnamALA ' zrI. RSabhadAsa rAMkA mAnava vikAsa meM zrI. purUSottama kAnajI (kAkubhAI) IzvaranI zaraNAgati jaina saMskRtikA sthAna zrI. suzIlAbahena kusumagara jaina dharmanI dRSTie jIvanane mama svAmI sarvAnaMdajI vartamAna jIvanameM dharmakA upayAga. * zrI. manubhAI paMcAlI satinI paraMparA zrI. RSabhadAsa rAMkA ahiMsaka samAjaracanA zrI. prANalAla upAdhyAya . thIosophI ane mAnavadharma adhyApaka esa. Ara. bhaTTa parigraha zrI. nalIna bhaTTa gItAne saMdeza AcArya zrI. es. bI. desAI AvatI kAlanA nAgarika yatizrI rAjacaMdra bhAratIya saMskRti zrI. ratilAla dIpacaMda desAI bhagavAna mahAvIra zrI. umAzaMkara joSI satyam, zivam, sundaram zrI. uSAbahena mahetA budhdha ane mahAvIra zrI. dhUmaketu hemacaMdrAcArya zrI. amRtala gopANI jaina dharma ane saMskRti svAmI bhAgavatAnaMdajI | sarvadharmasamabhAva zrI. kedAranAthajI jIvanazudhdhi saMdhanI pravRttione maLeluM Arthika sIMcana - zrI. muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI cAlatI vividha pravRttione paryuSaNa daramiyAna maLelI A yAdI nIce ApavAmAM Ave che. A rIte madada ApanAra bhAI-bahene AbhAra mAnavAmAM Ave che. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha zrI. surajabahena koThArI 10 zrI. devajI umarasI 483 thelIomAM Avela 25 , menAbahena narotamadAsa zeTha 10 , hemacaMda vIrajI 200 zrI. cImanalAla pI. zAha 25 , jayaMtibhAi DelIvALA , pI. eca. kAmadAra 200 , amRtalAla je. zAha 25 , maNibahena savacaMda kApaDiyA , kasturabahena maizerI , dIpacaMda enDa kuM. cImanalAla je. zAha 5 , jayaMtilAla phatehacaMda zAha 200 , rasikalAla mohanalAla jhaverI , maphatalAla bhIkhAbhAI zAha 5 , kAMtilAla nabhubhAI pArekha ... 100 , caMdulAla mehanalAla jhaverI lavaNuprasAda pulacaMda zAha 5 , lakSmIbahena , ramaNalAla lAlabhAI zeTha 25 De. cImanalAla zropha tArAbahena caMdulAla jhaverI 25 DaeN. hIrAlAla jaina vaidyakIya rAhata eka saddagRhastha taraphathI 25 zrI. maNibahena zivalAla zAha zrI. caMdulAla maNilAla hemacaMda medhajI mAlade 25 , nAthurAma premI 11 , zAMtilAla devajI naMdu khImajI mADaNa bhujapurIA , mehanalAla nagInadAsa jarIvALA ( 11 , aMbAlAla caturabhAI zAha lIlAdhara pAsu zAha , jasumatIbahena manubhAI kApaDiyA trIbhavanadAsa lakSmIcaMda 15 , zivakuMvarabahena gAMdhI medhIbahena hIrAlAla zAha 11 , indumatIbahena munasIpha zrI ma. e. zAha sA. vA. pu. 51 , lIlAdhara punamacaMda zAha | maMgaladAsa gopAladAsa pArekha 25 zrI. mehanalAla nagInadAsa jarIvALA
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 , prabuddha jIvana tA.1-10-papa bAladIkSA pratibaMdha dhAre enI upekSA karIne koI purUSa dIkSA levA nIkaLe te samAje tema ja rAjya tene aTakAve ja joIe. AvI ja rIte paMca mahAvratanu - - muMbaInI vidhAna pariSadamAM bAla saMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka bIla hArda samajavAnI jyAM zakyatA ja kalpI zakAtI nathI evA bALaka upara thayela carcA jeNe vAMcI haze tene mAluma paDayuM haze ke vidhAna AjIvana dIkSA vratathI bAMdhI levAne koI sAdhu ke mAbApa taiyAra thAya pariSadane ghaNe meTo bhAga A bIlanI tarapheNa kare che ane je ja te tema karatAM te sAdhu tathA mAbApane aTakAvavA e samAjanI tema ja muMbaI sarakAre A bIlane Teko ApyA hota A bIla cAlu rAjyanI anivArya raja ane te kadI paNa vyakita jyAM sudhI dIkSita beThaka daramiyAna traNe vAMcanamAMthI lagabhaga sarvAnumate pasAra thaI cukayuM na banI hoya tyAM sudhI te samAjanI ja lekhAya che ane teNe potAnA hota ane muMbaInI vidhAnasabhA tarapha ravAnA thayuM hota. samAjane che ke nahi te prazna paNa kevaLa sAmAjika ja bane che. muMbaI sarakAranuM vaLaNu zrI morArajIbhAIe jaNAvyuM tema A e dIkSita thayA bAda tenI cAlu jIvanamAM koI dakhalagIrI karavAne prazna paratve haju anizcita che. hAla turata te viSe lekamata jANavA prazna ubhuM thAya tene ApaNe jarUra dhArmika dakhalagIrI kahIzuM. mATe jAhera prajAmAM tene vahetuM mUkavAmAM AvyuM che ane cAra mahInA bAda bIjA vAMcana mATe A bIla vidhAnapariSadamAM pharIthI Avaze dekhAvamAM dhArmika ane chatAM svarUpamAM sAmAjika evA aneka tyAre muMbaI sarakAra A bIla viSe pitAnuM vaLaNu jAhera karaze ane prazno rAjya hAtha dharyA che ane te viSe jarUrI kAyadAkAnUna karyA che. te mujaba A bIlanuM bhAvI nakkI thaze. bAladIkSAne prazna paNa Ave che. bALakane sagIra ummara daramiyAna jyAre koI paNa sAmAjika prazna upara amuka vargane ugra virodha jarUrI rakSaNa ApavuM e rAjayanI eka mahatvanI pharaja che ema - hoya tyAre sarakAranI e pharaja che ke e virodha kone che, kayA prakArane samajIne rAjya bAladIkSAnI aTakAyata karavI ghaTe che. che ane tenI zuM bhUmikA che e viSe gaMbhIrapaNe vicAra karo ane ' mAnanIya morArajIbhAIne sauthI vadhAre muMjhavatI bAbata te che e rIte prastuta praznane samagrapaNe vicAra karIne te viSe pitAnI che ke rAjya A kAyade karIne, bALavayamAM dIkSita banI nIti nakkI karavI. bAladIkSAne prazna ghaNI ja che ane e praznanI hemacaMdrAcAryuM ke zaMkarAcArya jevA mahApurUSo pAkayA che e zakayatA badhI bAjuone pUro vicAra karIne AjathI 22 varSa pahelAM vaDodarA sAme sadAne mATe tALuM te nathI mAratuMne ? bAladIkSAnI prathA hA" sarakAre A ja matalabane kAyade karyo hate. A hakIkata dhyAnamAM letAM te ja AvA mahApurUSa pArka ane nahi te duniyA AvA mahApurUSothI muMbaI sarakArane A viSe koI na prakAza maLavA bahu AzA nathI. vaMcita rahe evo koI aTala niyama nathI. sUrya vAdaLo vIMdhIne paNa Ama chatAM A prazna viSe muMbaI sarakAre je dizA grahaNa karI che te pitAne prakAza phelAvyA vinA rahetuM nathI. koI paNa satvazALI AtmA viSe tenI TIkA karavAne badale tenI anizcitatA kyA kayA kAraNone A jagatamAM avatare che te game tevA pratyavA e sarvane AvarI laIne che e barAbara samajI laIne e kAraNe dUra karavAmAM muMbaI zakatA nathI. Adhunika kALanA ramaNa maharSi, rAmakRSNa paramahaMsa sarakArane ApaNe madadarUpa thaIe te A bIlane kAyadAnuM rUpa ApavAnI zrI. araviMda, mahAtmA gAMdhI bAladIkSAnA avalaMbana sivAya asAdhAraNa ApaNI murAdane ApaNe vadhAre sahelAIthI pAra pADI zakIzuM. mahattAne prApta karI zakayA che e ApaNI AMkha sAme banelI bIna * A bIla muMbaI pradezanI samagra prajAne lAgu paDe che e che. pUrvekALanI tItha kare ane payagaMbara, santa ane sidhdha purUSomAM hakIkata dhyAnamAM letAM tene virodha karanAra varga ghaNo nAno che e bhAgye ja koI bAladIkSita hovAnuM najare paDe che. bIjI bAjue sahaja mAluma paDaze. musalamAne, khrIstIo, pArasIo temaja jainetara eka hemacaMdrAcArya ke eka zaMkarAcAryanI bhrAmaka AzAmAM nAnAM bALakone hiMduomAMthI koIe paNa haju sudhI A bIla saMbaMdhamAM virodhano temanA ajJAna ane nirdoSatAne lAbha laIne eka cokkasa prakAranA sUra kADhe sAMbhaLyuM nathI. A uparathI te AkhA samudAyanI A DhALamAM AkhI jIMdagIbhara DhALavAnI ane temAMthI casakI na zake: bIlane saMmati che ema ApaNe mAnI zakIe chIe. jainamAM paNa evI AsapAsa sAmAjika paristhiti ubhI karavAnI prathA cAlu rahevA sthAnakavAsI tema ja digaMbara samudAya taraphathI paNa kaza virodhI sUra devI ane tenA jIvanavikAsanAM anya sarva dvAre sadAne mATe baMdha sAMbhaLavAmAM AvatuM nathI. digaMbara saMpradAyamAM bAladIkSA apAtI ja karI devA emAM nathI nyAya ke nathI DahApaNa, nathI; sthAnakavAsI samudAyanA sAdhu varSe dIkSA ApavA mATe 18 varSanI kudaratanA kramanI virUddha evI A bAladIkSAnI prathAnA garbhamAM ummara DAMka varSo pahelAM svIkArI lIdhI che. virodha che terApaMthIone bIjA kevAM aniSTa samAyalAM che enI carcA karavI e potAnI jAdA (jemanI muMbaI pradezamAM nahi jevI vastI che) ane zvetAMbara mUrti khullI karavA barAbara che. prastuta bIlane jeo virodhI hoya athavA pUjaka samAjanA sthiticusta vargane. Ama muMbaI pradezanI vastIne te taTastha bhAva dharAvatA hoya teo A badhuM gaMbhIratAthI vicAre ane ke vicAra karatAM A bIlanuM virodhI daLa ghaNuM ja nAnuM ane upekSaNIya che. je temane ahiM raju karavAmAM AvelI vicAraNAmAM tathya jevuM bhAro muMbaI sarakAranI bIjI muMjhavaNu A prazna sAmAjika che ke te te mujaba pitAnA abhiprAya ane vaLaNane palaTAve. A bIlane dhArmika che ene lagatI che ane e dhArmika hoya che temAM dAkhalagIrI Teke Apa e dIkSAnI upayogItA ke mahattAne inakAra karavA barAba karavI ke kema te prazna tenI sAme upasthita thAya che. A prazna eka che ema keI na samaje. ulaTuM AjIvana dIkSAvratanI mahattAne prakAranI dhArmika dIkSA sAthe anusaMdhita hoine tene dhArmika zabdathI vicAra ja bAladIkSAnI aTakAyatane ISTa ane Avazyaka banAve che sAMkaLo hoya te sAMkaLI zakAya che, paNa vastutaH dIkSAne A Akho bALakone paMca mahAvratanI, sAdhu jIvananI tAlIma ApavA sAme ke prazna zudhdha sAmAjika che. dIkSA eTale sAmAjika ane kauTuMbika vAMdho nathI, paNa jyAre te pukhta ummarane thAya tyAre tene ka] javAbadArImAMthI mukata evuM AmaraNAnta tyAgI jIvana svIkAravuM. kayA bAjue javuM che-saMsAra tarapha ke zramaNa jIvana tarapha-e bAbatamAM saMgamAM koNa A rIte samAja ane kuTuMba choDI jaI zake ane svataMtra nirNaya levAnI tene purI chUTa hovI joIe eTaluM A bIla kyA saMgamAM ema na karI zake e nakkI karavAno adhikAra samAjane mAMge che. A nirNayanA pariNAme te je jIvana grahaNa karaze temAM tenuM che. dA. ta. nAnAM bALakone adhdhara rakhaDAvIne keAI purUSa ke strI dIkSA kalyANa ja thavAnuM che e ApaNe barAbara samajI laIe. ane e levA nIkaLe che tema karavA jatAM tenI aTakAyata karavI e samAjane rIte dIkSita jIvanane svIkAra e kevaLa bheLapaNamAMthI ke ajJAnamAMthI anivArya dharma bane che. AvI ja rIte Arthika dRSTie strIne nIrA- nahi paNa pukhta umare pUrI samajaNapUrvakanI vicAraNAmAMthI pariName dhAra banAvIne, purUSa dIkSA levA nIkaLe, dhAvaNAM bALakane mUkIne strI nirNaya che ema ApaNe mAthuM uMcuM rAkhIne jagatane jaNAvI zakIzuM. dIkSA levA nIkaLe, dhaMdhAnI tema ja anya prakAranI Arthika javAbadArI-' 'paramAna che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-55 bAladIkSA aTakAyatanA samakAne jaina yuvAne namra apIla muMbaI sarakAranA prakAzana khAtA taraphathI tA. 21-9-15 nA rAja pragaTa karavAmAM AvelI yAdI jaNAve che ke "rAjyanI vidhAnapariSade jAhera prajAnI jANa mATe cAra mahInA sudhI pheravavA mATe TharAvele bAlasaMnyAsa--dIkSA pratibaMdhaka kharaDA muMbaI sarakAranA sapTeMbaranI tA. 16 mI nA gejheTanA pAMcamA bhAgamAM prasidhdha karavAmAM Avyo che. kharaDA paratve je kAMI mantavyo mokalavA hAya te matrI, muMbaI vidhAnapariSadane jAnyuArI tA. 12, 1966 sudhImAM mAkalI ApavAnA che. prabuddha jIvana " kharaDAnA hetu bALakonI kumaLI vayano geralAbha levAmAM na Ave ane bALakone ane yuvAnone naitika tema ja bhautika tyakata zA sAme ane zoSaNa sAme rakSaNa maLe te jovAno che. bAlasaMnyAsa-dIkSA ApavA, yojavA ke tenuM sa McAlana karavA mATe sajAnI ane sanyAsadIkSA ApanAra bALakane havAle dharAvanAra vyakitane paNa sajA karavAnI jogavAI kharaDAmAM karavAmAM AvI che. A kharaDA saMnyAsa dIkSAne gerakAyadesara ane phogaTa TharAvavAnI paNa jogavAI dharAve che. bALakane sanyAsa dIkSA apAtI aTakAvanAro manAI hukama kADhavAnI ane bALakanA rakSaNa, kabajA vagerenA hukama kADhI ApavA mATenI paNa jogavAI karavAmAM AvI che." A uparathI prastuta kharaDAne Teko ApanAra bhAI baheneAnI karaja ane che ke temaNe AvA agatyanA viSaya sabaMdhe pramAda ane mauna na sevatAM peAtAnA abhiprAyo maMtrI, mukhaI vidhAna pariSada, kAunsIla hAla, kATa, muMbaI upara mokalI ApavA eTaluM ja nahi paNa te darekanI eka eka nakala mukhya pradhAna zrI morArajIbhAi, sekreTariyaTa kATa, muMbaI, zrI. prabhudAsa bAlubhAI paTavArI, prItamanagara elIsa brIja amadAvAda 6, ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45/87 dhanajI sTrITa muMbaI 3. e mujaba mokalI ApavI. A uparAMta A viSayamAM jAhera mata keLavavA mATe sabhA bharavI, patrikAo kADhavI, jenA je sAthe sabaMdha hAya te te sAmAjika sa MsthAo taraphathI upara mujaba khIlane TUMkA ApatA tArA karavA tathA kAgaLo lakhavA. A khIlanA samartha kA dhyAnamAM rAkhe ke A bIlanA virodhIonI saMkhyA bahu nAnI che, ema chatAM tene sAMpradAyika sAdhueno ane zrImAne AgevAnAno bahu moTA TakA che ane vidhI Andolana pAchaLa Aje temanA taraphathI hajAro rUpiyA kharacAI rahyA che. jaina samAjanA yuvAnAne Aje paDakAra thaI rahyo che ke AjathI 20-25 varSa pahelAM A prazna jaina samAja samakSa ubhA thayelA ane A viSe sthiticustAe bhAre zorabakAra macAvI mUke, ema chatAM e samayanA yuvAe sthiticusta varganA ane bAladIkSAjhanI sAdhuone bhAre joradAra sAmanA karelA ane vaDodarA rAjyamAM A prakAranA kAyade karAvavAmAM saphaLatA meLavelI, zu AjanA jaina yuvo A viSayamAM jyAre pracaMDa AMdolana ubhuM thayuM che ane mukha pradezanI ane dhArAsabhAmAM A khIla pasAra thavAnA pUro saMbhava che tyAre kamatAkAta mAluma paDaze ane jAnavANInI sthiticUstAnI seDamAM lapAi javu pasa Mda karaze ? jaina samAjanA yuvA A paDakAra jhIle, je aTakAyata kALabaLa mAMgI rahI che ane ziSTa samAja anumedI rahI che tene kAyadAthI amalI banAvavA mATe niDaratApUrvaka bahAra Ave, ane AgaLanI peDhIe AdarelA kAne pUrUM kare ! A dhArAne samarthana ApatA bhAI baheneAnI sahI ekaThI karIne yogya samaye muMbaInA mukhya pradhAna samakSa raju karavI evA muMbai jaina yuvaka saMdha taraphathI prabaMdha karavAmAM Avyo che. Ane lagatA patrako chApavAmAM AvyA che. jene jeTalA joie tene muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI vinA mUlye pUrAM pADavAmAM Avaze. A dareka patrakamAM mathALe nIce mujaba lakhANa karavAmAM AvyuM che. 109 " ame nIce sahI karanArA jaina mubaI pradezanI vidhAnapariSadamAM mAnyavara zrI. prabhudAsa mAlubhAI paTavArIe rajI karela khAlasaMnyAsa dIkSA pratiSThadhaka khIlane hArdika Teke ApIe chIe ane jaina samAjamAM lAMkhAkALathI cAlI AvatuM mAladIkSAnuM aniSTa jaddhithI nAbuda thAya ema ame antathI IcchIe chIe." AvuM patraka kAI paNa bhAI ke bahena jAte taiyAra karIne te upara sahIo lai zake che. AvI sahIo ekaThI karanAra nIcenI bAbatA khAsa dhyAnamAM rAkhe. (1) sahIo mAtra jaineAnI ja levAnI che. (2) sahI karanAre sahI nIce pAtAnuM pUruM ThekANuM lakhavAnu che. (3) sahI karanAra vyakita 18 varSa uparanI ummaranI hAvI joie. (4) A patraka upara khoTI ke samajyA vinAnI eka paNa sahI thavI na joie. 4547, dhanajI sTrITa | muMbaI 3 } maMtrIo muMbaI jaina yuvaka saMgha, bAladIkSA aTakAyata prakaraNa amadAvAdanA keTalAka pramukha nAgarikonuM jAhera nivedana ( A nivedana tA. 9-9-55 nA rAja pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM.) bAladIkSA pratibaMdhaka mATenuM khIla zrI. prabhudAsa paTavArI taraphathI tA. 13 mIe muMbai dhArAsabhAmAM rajU thavAnuM che. e khIla samAjanA hitamAM che ema ame mAnIe chIe. kAcI uMmaranA aNusama bALako ane bALakIone phAsalAvIne UMdhu Mcatu samajAvIne dharma ane AtmAnA kalyANatA avaLA artha rajU karIne, temanA ajJAna, phUMkI budhdhi ane sArAsAra vivekazakitanA abhAvane lAbha laIne keTalAka sAdhu, khAvA, jogI, AcArya, mahaMta vagere temane dIkSA levaDAvI jIvanabhara temane sAdhu ane sanyAsI agara vairAgInI sthitimAM rAkhavAnI pharaja pADe che, evA dAkhalA samAjamAM aneka vakhata banatA ApaNe sahu jANIe chIe. jemane saMsAranu bhAna nathI, dharma ane AtmAnA kalyANa viSe jemane khyAla paNa hAtA nathI, temane A pramANe gRhastha jIvanathI dUra karI devA e samAjavirodhI kArya che evuM amAruM mAnavuM che. tethI zrI. paTavArIe enA pratibaMdha karavA mATe kAyado karAvavA dhArAsabhAmAM je khIla rajU karyuM che tene amAru saMpUrNa rIte samarthana che. A khIla koi eka kAma ke eka dharmanA anuyAyIone nahi paraMtu je je dharmanA sAdhue bAvA vagere AvuM kAya karatA hoya temane tema karatAM aTakAvavA mATe che. samAjanA sarve buddhimAna ane samaju varganA strIpuruSonA A khIlane TA che. dhArAsabhAnA sabhyone amArI vinaMtI che ke e khIlane vinAvirAdhe sarvAnumate pasAra karavAmAM sahAyabhUta thAya.. paMDita sukhalAlajI saralAdevI sArAbhAI DaoN. sumanta mahetA vidyAkhahena ramaNabhAI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAhe ratilAla dIpaca'da desAi zAradAbahena mahetA cArUmatI yodhdhA haDIsIMga haragoviMdadAsa zAhu jayabhikhkhu vinodacaMdra jezIMgabhAi zAhu nIlaka'sikalAla mANekalAla zAha gaTTubhAi gA. dhru gaMgAbahena jhaverI zaMbhulAla jagazIbhAI jayavaMtIbahena desAI viSaya sUci koMgresa taMtranI vizuddhi ane jJAtivAdanI nAbudI bAladIkSA pratibaMdha dhArA amArI paryuSaNa vyAkhyAnamALA ApaNA cImanabhAI satrataMtra. svataMtra ApaNe pRSTha 103 paramAnaMda maMtrIo, muM.jai. yu. sabra 105 paramAnada 108 110 111 anu. paramAnaMda kAkA kAlelakara
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-10-55 hatA. (TAImsa opha inDIAmAM avAranavAra leka - zrI. zAhanI ummara 53 varSanI che. teo * sabhAnA koIne koI sabhyanuM rekhAcitra ane paricaya ati namra ane maLatAvaDA svabhAvanA che. koMgresa ApavAmAM Ave che. e rIte tA. 22-4-55 nA pArTImAM teo vadhAre sakriya lephaTavIMgara (samAjavAdI TAImsa opha inDIAmAM pragaTa thayela zrI. cImanalAla vaLaNa dharAvanArA) mAMnA eka che. samAjavAdanA cakubhAI zAha jemane ApaNe badhA cImanabhAI teo koI tAjetaranA dIkSita nathI, ane ema tarIke oLakhIe chIe temanuM rekhAcitra tathA chatAM e vAda viSe paNa temanAmAM koI jhanuna nathI. paricaya nIce mujaba pragaTa karavAmAM Avela.) zrI. azoka mahetA, sadgata zrI. yusapha maheraalI vartamAna Arthika racanA upara gaMbhIra asara ane zrI. ema. Ara. masANI sAthe teo paNa nIpajAvatA kaMpanIjha bIla upara lokasabhAmAM thayelAM 1874 mAM presa sozIyalIsTa pArTInA e sthApaka dhodhamAra bhASaNoe ane lAMbI lAMbI carcAoe gelerImAM beThelA patrakAronAM mAthAM pakavI nAMkhyA zrI. zAhanuM nAnapaNanuM jIvana garIbI ane haze, paNa e carcA jarUra amuka sabhyonI ane taMgInI hADamArIothI bhareluM hatuM. temanAM mAtAkhAsa karIne zrI. sI. sI. zAhanI zakita tarapha pitAnI sthiti garIba hatI ane mAtra ziSya- * lokasabhAnuM dhyAna kendrita karavAmAM nimittabhUta vRttionI madada vaDe ja teo abhyAsamAM AgaLa banI hatI. jyAre zrI. zAha bIlanA trIjA vAMcana nA vacana - N vadhI zakayA hatA. evI paNa kaTokaTImAMthI teo vakhate bolatA hatA tyAre virodha pakSanA AgevAna pasAra thayelA ke temanA nivAsasthAnethI traNa || zrI. ena. sI. ceTarajI "bhAvI pradhAna-Minister . mAIla dUra AvelI koleja sudhI TrAmamAM javA in Making-e mujaba kera karatAM saMbhaLAyA hatA. eTaluM ja mATe temanI pAse eka Ane paNa na hoya. paNa temaNe pitAne nahi paNa mI. zAha zrI. dezamukhane temaja phInensa mInIsTrImAMnA samayane ane maLelI takone sArAmAM sAro upayoga karyo hato. temanA sAthIone aucityapUrNa aMjali ApI rahyA hatA te daramiyAna ema.e. nI tathA kAyadAnI parIkSAo eka ja varSamAM pasAra karatAM "ane mI. sI. sI. zAhe paNa e aMjalinA adhikArI che ema temanI jeTalA bhAgye ja koie suvarNacaMdraka ane pAritoSika meLavyA zrI. azoka mahetA vacce hasatAM hasatAM belI uThayA hatA. haze. jyAre gresa 1838 mAM sattA upara AvI tyAre muMbaI A udgAra pAchaLa koI kaTAkSabhAva nahote. emAM koI zaka sarakAranA teo pahelA hiMdI seAlIsITara nImAyA hatA. 184ramAM A nathI ke sAdhAraNa rIte temane je vahAlathI saMbodhavAmAM Ave che te adhikAranuM temaNe rAjInAmuM ApyuM hatuM. rIte huM saMbadhuM te cImanabhAine pradhAnamaMDaLamAM lAMbA vakhata pahelAM sthAna maLI javuM joItuM hatuM. kaMpanI bIlane bAjue rAkhIe te paNa tatvajJAna Aje paNa temanA khAsa zekhane viSaya che. karyuM - kinsTITayuzana bIla (cethI sudhAraNA)nI carcAmAM paNa temaNe kImatI kelejamAM traNa varSa sudhI vinA vetana ane pitAnA avakAzanA samaye phALo Apyo hate. aMgata rIte teo koI paNa adhikAra meLavavAne daramiyAna mAnasazAstra ane samAjazAstranuM temaNe zikSaNa ApeluM e meha sevatA nathI. zrI. zAha muMbaImAM eka selIsITara tarIke dhIkatI haju paNa teo yAda kare che. prekaTIsa dharAve che je sadbhAgya kegresa pArTInA ghaNA sabhya dharAvatA nathI. A mAnanIya sabhya jeo Aje lokasabhAmAM eka ucca koTinAtemanuM jIvanasUtra e ke "je potAnA bhAge kAma AvyuM te barobara karI vANIstrota vahAvatA-vaktA tarIke khyAti pAmyA che teo eka vakhata batAvavuM ane je kAMI AvavAnuM hoya te vaNamAgyuM, vaNazodhyuM bhale belatAM thothavAtA hatA te bAbatanI Aje bahu ochAne khabara che. AvatuM." sauthI prathama TesTITayuanTa eseMbalImAM temanI nimaNuka, vastutaH teo solIsITara thayA ane evokeTa na thayA tenuM kAraNa e lokasabhA mATe temanI umedavArInA svIkAra, ane yunAITeDa nezansanA che ke 1928 sudhI thavAyA sivAya teo daza zabda paNa eka sAthe hiMdI pratinidhimaMDaLamAM temanI eka sabhya tarIkenI pasaMdagI-A badhuM bhAgye ja bolI zaktA hatA. eka aNadhArI Azcaryajanaka ISTa ghaTanA mAphaka temane prApta thayuM che. anuvAdaka : paramAnaMda zaradda pUrNimA naukAvihAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI tA. 31-10-55 somavAra zaradda pUrNimAnI rAtre saMdhanA sabhya tathA kuTuMbIjane mATe 150 bhAIbahenothI vadhAre nahi e maryAdita naukA vihAra goThavavAmAM AvanAra che. AmAM joDAnAra daza varSanI uparanI ummaranI vyakitae rU. 3 ane tethI nIcenI ummaranI vyakitae rU. 2) ApavAnA raheze. A naukAvihAramAM joDAvA IcchanAra sabhyoe tA. 20-10-55 gurUvAre sAMjanA cha vAgyA sudhImAM saMdhanA kAryAlayamAM paisA bharI jaIne pAsa meLavI levAnA raheze. A paryaTaNamAM joDAvA IcchanAra sabhyanuM vArSika lavAjama rU. 5 vasula thayeluM hovuM joize. A naukAvihAra viSe vizeSa mAhItI AvatA aMkamAM ApavAmAM Avaze. avalokana pipAsA : navalikAsaMgraha lekhaka : zrI. sakaLacaMdra zAha prakAzaka: nimeLA esa. zAha, 35-37 abdularahemAna sTrITa, muMbaI sa pRSThasaMkhyA 200 mUlya traNa rUpiyA. UrminA dIvA" pachIne A ja lekhakane A bIjo navalikAsaMgraha che. A lekhaka pAse vastu che, vAstavika jIvananI vedanA anukULa bhASAmAM vyakta karavAnI nirALI daSTi che, saMvedana che ne zailI paNa che. paraMtu "pipAsA" mAMnI vArtAo batAve che ke A lekhakane vArtAnA tANAvANAnI cogya ArAdhanA karavAnI hajI vizeSa jarUra che. A vArtA saMgrahamAMnI "pArake peTa", "devanAM dIdhelAM " "vaLatAM pANI", "bhAMgane raMga", "dAjhayA para DAma", "InAma" vagere vArtAo vAMcakonuM jarUra lakSa kheMcaze ane je teo saphaLa navalikAnA sarjana mATe joitI vastusaMkalanA ane kalApUrNa rajUAtanI dizAmAM yogya ane vadhu jahemata uThAvIne pitAnA lekhanane jArI rAkhaze to teonI kalamethI kaMIka vadhu sAruM ApaNe meLavIzuM evI , AzA rAkhIe.. A vArtAo nyUsaprInTa-raka kAgaLa para chapAI che ane pustakanA aMtabhAgamAM 40 pAnA jAhera khabarane samAveza karavAmAM AvyA che. Ama chatAM A pustakanuM mUlya traNa rUpiyA rAkhavAmAM AvyuM che te khUce che. zAMtilAla naMdu 45/47, dhanajI sTrITI muMbaI 3 1 maMtrIo muMbaI jaina yuvaka saMgha, ke.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-55 prabuddha jIvana sarvataMtra svataMtra ApaNe ( tA. 12-6-15 ne divase vaDodarAmAM maLelA gujarAta lekhakamilananA pAMcamAM adhivezana prasaMge karelu` pravacana. ) kharU jotAM A vakhate ahIM AvavA mATe vakhata kADhI zakuM ema hatuM ja nahIM ane te pramANe meM bhAmra umAzaMkarane ane kizanasiMha cAvaDAne lakhyuM paNa kharUM. jo e lokoe ema lakhyu hAta ke "e kAMi nahIM cAle, tamAruM Avye ja chuTakA," te saMbhava che ke huM khIjIvAra paNa nA ja pAData. kavie teA jANe che ke AnA karatAM sUcananI zakti vadhAre hAya che. abhidhA karatAM vyaMjanA vadhAre asara kare che. emaNe evI saumya ane vivekI bhASA vAparI ke lAcAra thaIne meM AvavAnI hA pADI ane huM Avyo. me gujarAta cheDayuM che ema kahI zakAya. keTalAka paricita caherA jouM chuM tyAre pUrvabhavanAM smaraNa thatAM hoya ema lAge che. gujarAtamAM hatA tyAre keTalAka kahetA ke gujarAtI te sArU' lakhe che, paNa aMdara marAThI Ave che, uccAra teA judA che ja. hiMdImAM melu chuM tyAre kannaDa telugu zabda lAlu chuM. te loko kahe che ke aMdara "gujarAtI" lAve che! jo ke gujarAtI zabdo paNa hoya che ja. marAThImAMthI karabhAra lAvI gujarAtIne ApyA ema gujarAtImAMthI hiMdIne Apu chu e rIte gujarAta cheDayuM nathI. ema te kavi, lekhakA ane nATakakAronuM na karavAnI abhilASA ane emano paricaya keLavavAne lAbha dareka mANasane hAya che. huM emAM apavAda nathI. ane sadbhAgye kevaLa rasikane nAte nahIM paNa lekhaka hevAnA dAvA karIne paNa AvA milanamAM dAkhala thaI zakuM chuM. huM sAhityakAra nathI' ema varSo sudhI kahIne thAko. eTale jyotIndrabhAine meM vacana ApyuM ke "have pachI evu nahIM kahu, huM kabUlIza ke huM sAhityakAra chuM." huM mAnu chu ke e vacana ApyA pachI A pahelI ja vAra che ke huM lekhakAnI birAdarImAM hAjara thayo chuM. ema teA keTalAka uttama uttama prathama koTinA sAhityakArona avAra navAra maLavAnuM thAya che. paNa teTalAthI saMteSa mAnavA jevA sthAlIpulAka nyAya lekhakane lAgu karAtA nathI. lekhaka eTale advitIya prANI! sikalamAM ke zailImAM, vicAramAM ke vivecanapadhdhatimAM, eka lekhaka bIjA jevA hAya ja nahIM. eka vAra me kaheluM masau muniyekSya martana mitram e ja nyAye, potAnI advitIyatA sidhdha karyA vagara lekhaka thavAtuM nathI. eka jamAnA hatA jyAre evA lAMkAne bhegA thavu paNa muzkela thatu hatu. leAkA paNa kahetA ke gAyA ane lekhakane bhegA karavA e te deDakAnI pAMcazerI che. paNa have tA lekhA bhegA thAya che eTaluM ja nahIM paNa sarvAnumate TharAva paNa pasAra kare che. ane te paNa gAvA jevA guMcavaNabharyAM savAla upara ! cAra kavio bhegA thAya ane na laDe ema ane nahiM. nAgapuramAM kavi saMmelanamAM mane khelAvyA tyAre emane meM ema kahyu, paNa have kavio maLe che te bhAicArAthI bheTe che te joi mane thAya che ke A kA svadharma bhUlyA che! huM mAnuM chuM ke zekhA'svadharma ' choDI sarvadharmI thatA jAya che, emAMe gujarAtanA lekhako te joDaNI sudhAramAM paNa ekamata thaI gayA, pachI rahyuM zuM ? gaMgAjamanA-sarasvatInA prayAgarAja, temAM AvAM lekhaka milatAmAM prayAgarAja gayAnA AnaMda thAya che. huM jANuM chuM ke gujarAtanuM lekhakamilana saMgaThThanaparAyaNu nathI. ahIM phkata vicAra vinimaya, paricayaddhi ane emAMthI utpanna thatA bhAicAro, eTale ja trividha uddeza che, ane tethI ja A maMDaLa pratye mA` AkarSaNa ane mArA Adara vadhAre che. me eka rivAja rAkhyo che. gAMdhIvicAranA satsa`gI jyAre sarvoyasa melanamAM bhegA thAya che, tyAre mArA eka varasanA anubhavanA 111 nicoDa huM emanI AgaLa rajU karU... chuM.. A varase tyAM meM kahyuM ke jAtibheda te zuM paNa varNabheda ane dhama bheda traNeyane tilAMjalI ApI, sAmAjIka krAnti karavAnA vakhata Avyo che. ane bhUmidAna sAthe saMpattiAna, buddhidAna ane zramadAna ja nahIM paNa sAmAjika ekatA mATe hRdayadAna sudhI ApaNe javu joie. dezanI tamAma jamIna, tamAma saMpatti, tamAma keLavaNI, vakIla, jjanera DaoNkTara Adi pratiSThita dhaMdhAo, sarakArI nokarI ane vepAra udyoga kevaLa zabArI jAtinA ja hAthamAM rahe e have cAlavAnuM nathI. saMvimAnazca sarvazaH nA sidhdhAnta sAmAjIka jIvanamAM pUrNa paNe lAgu thavA joie. hamaNAM mahAbhArata lAgalagATa cAra mahinA vAMcI gayA. emAM kSatriya, brAhmaNa ane apsarA--eTalAM ja maLe che. AjanA bhAratamAM karoDo loko che ema kahIe chIe, paNa keLavaNI, dhana, sattA vagere badhu ATha daMsa jAtinA leAMkAnA hAthamAM ja che. bAkI badhA "ciMta che. have emanAmAM asyA pragaTI che. have ApaNe jo na badlAIe, nyAtapAta na tADIe, varNa paNa na cheDIe te e nahi cAle. te pahelAM meM kahyuM hatuM ke bauddha, khristI ane islAmI traNe prasaraNazIla dharmo sAthe samanvaya sAdhI ApaNe vizvakrAntimAM ApaNu sthAna levuM joie. ane Co-existence nI alUNI bhUmikA para na rahetAM, sarvasamanvayanI bhUmikA sudhI paheAMcavuM joie. darzanasamanvaya, dharma samanvaya, saMskRtisamanvaya ane vaMzasamanvaya-Recial Synthesis nAM maMDANamAM ApA kALA ApavA joie. gItAmAM arjune je bhagavAnane kahyuM hatuM sarve samAnoSito'Se sarcaH--te vizvarUpI sarvezvaranA sAcA upAsaka ApaNe thavu dhaTe che. te pahelAM jyAre pUrva AphrikA jaI Avyo tyAre tyAM mane gujarAtanuM navuM ja darzana thayuM. gujarAtamAM ATalAM varasa rahyo chatAM evuM darzana thayuM na hatuM. sTImaro paNa nahi. tyAre ApaNI abhaNu bahunA traNacAra mahinA, upara Abha taLe pANI, ema samra kheDI, mAMsabhakSaka jAtA vacce rahI,--emanI sevA paNa kare. gujarAtamAM je asAdhAraNa zauya che ema hu' je kahetA hatA (gujarAtI kahetAM ke ame ghanazUra hAIzuM paNa khIjuM zaurya kevuM ? paNu)--gujarAtI jIvanazUra che ema kahetA hatA te sAcuM lAgyuM. gAMdhIjIne jyAM na thayuM te AphrikA ApaNe mATe puNyabhUmi che. tyAM, AphrikAnI bhUmi para ane kAMika tyAMnA lokone bhAge, yuropa ane eziyAvAsIonA je asamAna sahakAra cAle che te joI duniyAnA keTalAya savAlA mAre mATe pratyakSa thayA, ane saMskRti karatAMya mAnavInA vyaktitvanI mahattA dhyAnamAM AvI. "sAmAjika nyAya eTale zuM ? ane vizvakuTuMbanA Adarza` ApaNI pAsethI zuM zuM mAMge " enu spaSTa darzana paNa te ja vakhate thayuM. mane vicAra Avyo ke gujarAtanA lekhake vacce pahelI ja vAra rajU thAuM chu, te atyAre mArA manamAM je vicArA dheALAyA kare che, tenI ja vAta kema na karU? t mAre mana lekho eTale kAM te vArtAkAra, kAM nibaMdhakAra, vArtAmAM laghukathAthI mAMDIne sarasvatIcaMdra jevI bRhat navalakathA sudhI ane pravAsavarNanAthI nATaka sudhI badhuM sAhitya AvI jAya che. ane nibadhAmAM tamAma dharma carcA, philasUphI, sAhityacarcA, TUMkAmAM jIvanacaryAM AvI jAya che. ghaNIvAra A ane prakAra ekbIjAmAM taprAta thai jAya che. ane chatAM sAhityanA AvA be vibhAga karavA jevA che. AjanA jamAnAmAM vArtAsAhityanI zakti vadhIne asAdhAraNa koTi sudhI pahoMcI gaI che. vArtAkAra dhAre te samAjanu Akhu mAnasa pheravI zake che. ane sAmAjika krAntine vega ApI zake che. hu lekhakone AgrahapUrvaka sUcavavA mAguM chuM lekhako mATe e rIte dhAravAnA visA AvI gayA che. ke savAra 192851147onDanuM hata + $ $ 140?
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 prabuddha jIvana - tA. 1-10-papa * lakaraMjana karavAne Adarza svIkArIne vArtAkAe je pravRtti jaNAve che ke AvI DhIlI, reDhiyALa "kAmacalAu' saMskRtithI AjanuM prAraMbhamAM AdarI tenuM varNana karavA mATe meM pAMca aMgrejI zabda kAma cAle ema nathI. havAI jahAjanA jamAnAmAM eka iMcanAM hajAramAM vAparyA hatA-Justifying weakness and beautifying bhAga jeTalI paNa DhIlAI cAle nahi. passion-saMkalpadurbaLa, pratijJAdurbaLa ane cAritryadurbaLa vyakitao yaMtranI vAta javA daIe. je sAhitya sAthe ApaNo saMbaMdha che, pratye sahAnubhUti upajAvavI e eka vastu che, ane tene bacAva karavo. temAM paNa joDaNI DhIlI, vAkyaracanA DhIlI, zabdonA arthanuM ane e judI vastu che. jyAM kRtrimatA hoya, vikRti hoya, atireka hoya, zabdazaktinuM Akalana DhIluM, vivecana DhIluM, ane pite svIkArelA tyAM e doSa kADhavA ja joIe. pramANa ane maryAdA choDe e sadguNa Adarzane Agraha paNa DhIle, evA lekhanane paNa ApaNe nabhAvIe hoI ja na zake. paNa durbaLatA e durbaLatA ja che. koI paNa saMskRtimAM chIe, emane sudhAravA ane ucca Adarza TakAvavAne ApaNe e piSaka ke upayogI na thaI zake. prayatna karatA nathI. vikArI thavuM e manane svAbhAvika dharma che. emAM sauSThava jAgatika paristhitimAM je navA navA prazno uddabhave che te ANavAnuM kAma saMskRtinuM che. saMskArI bhegakSamatA e jIvanasamRddhinuM samajavAnI mahenata paNa jyAM echI levAya che, tyAM te savAlanA pradhAna lakSaNa che. paNa manane kevaLa utejanA pUrI pADavI ane e acUka ane asarakAraka ukela zodhI kADhavAnuM te kyAMthI ja sUjhe ? rIte lokaraMjaka banavuM e sAhityakAranuM mizana nathI. je mArUM vyakitatva samRddha kare te mAre mana UMcuM sAhitya che-- sadbhAgye gujarAtI sAhityamAM saMskAritA sacavAI che ane je vAMcIne thAya ke mane kAMika maLyuM, have jIvana sAthe vadhu sArI tethI sAhitya UMce caDhI zakayuM che. rIte laDIza, mathIza. paNa tame kaheze ke "vyakitatvanI vyAkhyA kara, AjakAlanuM tamAma sAhitya rUDha sAmAjika baMdhana, rAjakIya "samRddhinI vyAkhyA kara. huM kahIza ke bIjA je muzkelImAM AvI pArataMtrya ane Arthika anyAya traNe sAme jhUjhavAmAM mazagula rahyuM che. paDe che tevI muzkelImAM huM paNa AvI paDe chuM. huM e be zabda sAhityanI zakita A traNe kSetramAM jabarajasta khIlI che. jyAM jyAM mArA pUratA jANuM chuM. tamArAmAMthI jene e zabdo samajAtA haze sAhitya pahoMcyuM che, tyAM tyAM pratigAmI baLonA killAo tuTatA jAya tene paNa A vyAkhyA upayogI thaze. che. paNa ApaNe jANavuM joIe ke pratipakSIne nabaLA pADe eTale ApaNe jJAnarAzi, kalpanAyina, badhuM navI rIte rajU thavuM teTalAthI ApaNuM zakti vadhatI nathI. have ApaNe racanAtmaka ane joize. AjanAM nAnAM bALako sAthe ramuM chuM mATe Ama kahuM chuM, ema sarjanAtmaka buddhi khIlavavI joIe ane te sAmAjika praznonA suMdara nahi, paNa emanAmAM navI vadhu zakita jouM chuM mATe kahuM chuM. ApaNo ukela ANavA mATe vAparI batAvavI joIe. lagnasaMsthA, kuTuMbasaMsthA, je kAMI prAcIna vArase che te khAtara vAdha che, khAdha nathI-e meM jJAti ke vargamUlaka samAjaracanA, bhinna dharmone sahacAra, vAdenAvAdAvAda, ghaNIvAra kahyuM che. e na samajIe te ApaNe hAryA chIe. sAthe ja * jIvananA Adarzo, saMpattinI vyavasthA, rasikatAnI kumAza, jJAnopAsanAnuM kahuM ke ApaNuM badhI bhASAovALA saMskRtane paricaya che te vyAkaraNa, manuSyatara sRSTi sAthene ApaNe saMbaMdha, vaMzasamanvayanI ApaNe hAryA chIe. ApaNe satya, ziva, saubhadra, mokSa-badhAnI sAdhanA prakriyA ItyAdi asaMkhya kSetromAM ApaNe ApaNI racanAtmaka pratibhA karI tenI e bhASA sAkSI che. badhI bhASAomAM saMskRta mojUda che. vAparIne evAM citro rajU karavAM joIe ke mAnavajAta e urdU ne chAza laIne beThA. arabI-phArasImAMthI 14 kriyApada mane maLyAM. " dizAmAM pitAne purUSArtha vALavA prerAya. badhI bhASAomAM sAdhAraNa 500 saMskRta dhAtu che. ane ethI vadhu 'sAmAjika dharmakAra, prajAkIya keLavaNIkAra ane rAjanaitika upayogamAM levAtA nathI. saMskRtamAM 2200 che- marAThImAM ethI vizeSa haze.) te, saMskRtanuM ApaNI bhASAomAM khamIra che. sanAtana navaAdarzakAra traNenuM mizana ekatra karIne e dizAmAM ApaNe ApaNI priyatAthI nathI kahetA. vivekAnaMdane keIe pUchayuM: "sudhAraka kema thavAya ?" sAhityazakti khIlavavI joIe. kaheH "saMskRta zIkho." saMskRta nathI zIkhate te rUDhicusta rahe che. ApaNu lake have duniyAnA badhA dezamAM jaI Ave che. zIkhe te buddhivAdI thaze. saMskRta bhaMDAra bhASA che ane jIvaMta chekeTalAka tyAM ja vase che. paradezamAM gayA eTale IsAI, bauddha ane potAnI dIkarIonAM jIvanamAM e jIvI rahI che. zaMkarAcArye kahyuM: islAmI samAjamAM bhaLyA vagara cAlatuM nathI. Aje ApaNe je e "se zAstra kahe ke agni zItaLa che te ochuM huM mAnavAne chuM ?' bhaLIe chIe te ApaNI saMskRtidubaLatA ja siddha kare che. A prazna Ama e baMDakhera bhASA che. paratve samAjazAstranI dRSTie vicAra karavAnI zakita ApaNe keLavI ja uparAMta pachAta vargonI bhASA zIkhI laIe, abhaNa 5chAta * nathI. tharDa kalAsa veITIMgarUmamAM athavA aThavADiyAnI gujarImAM thoDAka varganI bhASA zIkhI laIe, ApaNe phrenca, jarmana, razIyana zIkhIe kalAka pasAra karavAnA hoya tyAre paNa tyAM jeTalI vyavasthA upajAvavI chIe-aMgrejI te jANIe chIe. zA mATe ? levA mATe, levA mATe, joIe teTalI ye vyavasthA ApaNe, peDhIo sudhI bhinna-samajI leka levA mATe. paNa devA mATe A grAmajanonI, abhaNonI bhASA zIkhIe. sAthe rahetAM, upajAvatA nathI. , ane bIju, e leko mATe koI mahAtmA mATe hoya eTale ja Adara have navI taiyArI karavAnI che-navasarjananI. ane te jAgatika sevIe, Respect for personality (vyakita mATe Adara) rAkhIe. bhUmikA upara. vilkIe AkhI duniyAne ekama thaI gaye che ema ApaNe lekhake AvA saMpUrNa AdarabhAva sAthe lakhIzuM te ApaNe kahyuM che. vardhA pAse gAmaDAne raste raste jato hato. AgaLa baLada, ApaNe svadharma bajAvya gaNAze. pAchaLa mANasa. mANasa baLadanA anuyAyI jevA. paiDAM Ama tema Dole. ApaNe svataMtra thayA ane ApaNI javAbadArI vadhI. have A saMdha AgaLa cAlavAnuM nathI. jamAne eroplenano che. A vAta ApaNe eka kSaNa paNa gaphalatamAM rahI zakavAnA nathI. ApaNe batAkaratAM purANane ati prAcIna purUSa yAda Ave che. nAradane tadipamAM vivuM joIe ke ApaNe svataMtra thayA te kevaLa rAjanaitika kSetramAM nahIM vasatA aneka kalpa jeNe joyA che evA mANasane jovAnI sUcanA paNuM Arthika, sAmAjika, dhArmika, sAhityika ane sAMskRtika, dareka maLI hatI. e mANasane dADhI nahotI UgI. eNe pitAne mATe jhUMpaDI kSetramAM ApaNe svataMtra thayA chIe. jeo svataMtra thayA, teo pitAne te paNa nahi bAMdhelI. kahe ke keTalA varasa jIvavAnuM che ? anukULa evuM taMtra jIvananA eka eka kSetra mATe upajAvavAnA ja, - aneka kalpa ane mahApralanA sanAtana sAkSI evA e ene mATe ApaNe purUSArthapUrvaka ApaNI sarjanazakita khIlavavI rahI. yuvAna RSie, jhUMpaDI bAMdhIne rahevAne badale ghAsanI pULI phulAvIne navA navA prayogo karavA rahyA. yuvAnonI hiMmata vadhe, emanAmAM haiyA- * mAthe rAkhI: kAmacalAu vyavasthA karI ane saMtoSa mAnyo hato. enA ukalata khIle e jAtanI samAjaracanA tarapha ApaNe prayANa karIza. ApaNe anuyAyI chIe evuM lAgyA vagara rahetuM nathI. A kAmacalAu nava-Adarza-sarjana, nava-samAja-sarjana, nava-parAkrama-sarjanane poSaka e - saMskRtinA ApaNe vArase chIe. ApaNAM gADAMo ane TAMgAo sajanayuga beThA che. ene anukULa ApaNe nava-sAhitya sarjI e. raste cAle che tyAre temanAM DhIlAM paiDAo mAthuM dhuNAvIne ApaNane - kAkA kAlelakara - muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3, mudraNasthAna : kacchI vizA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI - Te. naM. 34628
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa naM B 4ra66 vArSika lavAjama rUA. 4 pra. jainavarSa 14-5.jIvanavarSa 3 aMka 12 pagaccha jIvana muMbaI, eNkabara 15, 195, zanivAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8 chuTaka nakala : traNa AnA thAlAla grAhaka salAha Aha Aha Ala brAhaka jAla grAhaka jAka tevI: paramAnaMda kaMvarajI kApaDiyA grAhakake wAla jAdava jhADa kajhAeka palakAravAha taAlAka pegambaramAM padhavAnI ane kAM cAlyo Avato eka dharmadaSTinuM UrdhvIkaraNa ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI muMbaI khAte yojAyela zilpa, sthApatya, kAvya, nATaka, tattvajJAna, gaNita Adi kaLAe ane paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA chellA saMvatsarinA divase 5. sukhalAlajIe vidhAone eka kALe adabhUta vikAsa thayeluM. e vakhate ja eka Apela vyAkhyAnanI saMkSipta noMdha.) vyaktimAM akaLa rIte dharmadRSTi mANasajAtane AMjI de eTalA pramANamAM UrdhIkaraNane artha che zudhdhIkaraNa temaja vistArakaraNa. dharmadraSTi vikasI. e sekreTIse kaLAo ane vidyAnuM mUlya ja dharmadraSTinA jema jema zuddha thAya ane zuddha karAya temaja tene vistAra thAya gajathI badalI nAkhyuM ane enI e dharmadRSTi Aje te comera arthAt mAtra vyaktigata na rahetAM tenuM jema jema sAmunnayika rUpa sakArAya che. " nirmANa thAya tema tema tenuM UrdhIkaraNa thAya che ema samajavuM 1 yahovAhe mUsAne Adeza Apyo tyAre e mAtra yahudI lekanA joIe. ene ja Sublimation kahevAmAM Ave che. sthUla uddhAra pUratA hatA ane bIjI samakAlIna jAtione emAM jijIviSA yA jIvanavRtti ane dharmadraSTi e baMne prANimAtramAM vinAza paNa sucavAtuM hatuM, paraMtu eja jAtimAM Isu khrista pAkyo sahabhU ane sahacArI che. dharmadaSTi vinA jIvanavRtti santoSAtI nathI ane dharmadraSTie juduM ja rU5 lIdhuM. isue dharmanI badhI ja ane jIvanavRtti hoya te ja dharmadaSTinuM astitva saMbhave che. Ama AjJAone aMdara ane bahArathI zedhI temaja deza-kALanA bheda vinA chatAM manuSya ane Itara jIvajagata vaccenI sthiti nekhI nAkhI che. sarvatra lAgu karI zakavA jevI udAtta banAvI. A badhA pahelAM paNa - pazu-pakSI ane kIDI-bhramara jevI aneka prANijAtiomAM ApaNe irAnamAM jarathutre navuM darzana ApeluM je avestAmAM jIvita che. joIe chIe ke te te prANI mAtra pitAnA daihika jIvana arthe ja aMdaroaMdara laDI maratA ane jAtajAtanA vahemanA bhaMga thayelA Araba pravRtti nathI karatuM, paNa te pitapatAnA nAnA-meTA yUtha, daLa ke varga kabIlAone sAMdhavAnI ane kAMIka vahemamukta karavAnI dharmadaSTi mahaMmada mATe kAMIne kAMI kare ja che. A enI eka rIte dharmavRtti thaI. paNa pegaMbaramAM paNa vikasI. ' A dharmavRttinA mULamAM jAtigata paraMparAthI cAlyo Avato eka rUDha paraMtu dharmadaSTinA vikAsa ane UrdhvakaraNanI mukhya kathA te mAre saMskAra hoya che. enI sAthe emAM samajaNa ke vivekanuM tattva vikasyuM bhAratIya paraMparAone avalaMbI darzAvavAnI che. vedanA uSas, varuNa nathI hotuM. enI zakyatA paNa nathI hotI. tethI e dharmavRttine ' ane Izva Adi sukAmAM kavionI saudaryadRSTi, parAkrama pratyene ahedharmadRSTinI kaTimAM mUkI na zakAya. bhAva ane koI divyazakti pratyenI bhakti jevAM maMgaLa to vAMcIe manuSyaprANI ja evuM che jemAM dharmedaSTinA bIje svayaMbhU rIte chIe. paNa e kavionI dharmadaSTi mukhyapaNe sakAma che. tethI ja paDelAM che. evAM bIjomAM enI jJAna ane jijJAsAvRtti, saMka95zakti teo divyazakita pAsethI pitAnI, pitAnA kuTuMbanI ane pazu Adi ane sArA-narasAne viveka karavAnI zakita, tema ja dhyeyane siddha parivAranI AbAdInI mAgaNI kare che ane bahu te lAMbu jIvana karavAne puruSArtha A mukhya che. manuSya jeTaluM bhUtakALanuM smaraNa prArthe che. sakAmatAnI A bhUmikA brAhANukALamAM vikase che. temAM A anya koI prANImAM nathI. enA jeTale bhUtakALane vArase sAcavavAnI cheka uparAMta pAralaukika bhAga sAdhavAnA navanavA mArgo jAya che. ane AgalI peDhIone e vArase vadhArA sAthe ApavAnI kaLA paNa paraMtu, A sakAma dharmadaSTi samAjane vyApI rahI hatI tevAmAM ja kAImAM nathI. te eka vAra kAMI paNa karavAno saMkalpa kare te tene sAthe ja ekAeka dharmadaSTinuM valaNa badalAtuM dekhAya che. koI tapasvI yA che, ane potAnA nirNayane paNa bhUla jaNAtAM badale ane sudhAre che. RSine sUjhayuM ke A ke bIjA lokanA sukhabhego vAMchavA ane te enA puruSArthanI te kaI sImA ja nathI. te aneka navanavAM kSetrone paNa pitApUratA ane bahu te parivAra A janapada pUratA, tema ja kheLe ane kheDe che. manuSyajAtanI A zakita te ja tenI dharmadraSTi che. bIjA karatAM vadhAre caDiyAtA. A kAMI dharmadraSTi kahevAya nahi.. paraMtu manuSyajAtimAM atyAre dharmadraSTinA vikAsanI je bhUmikA dharmadraSTimAM kAmanAnuM tatva hoya che te eka adhUrApaNuM ja che. A jaNAya che te ekAeka siddha thaI nathI. Ane sAkSI itihAsa che. vicAramAMthI navuM prasthAna zarU thayuM ane ene jAdu vyApaka banyA. eDavarDa ke nAmanA nikAne dharmavikAsanI bhUmikAone nirdeza TUMkamAM I. sa. palAnA AThaso ke hajAra varSa jeTalA junA yugamAM kAma A rIte karyo che. We look out before we look in; dharmadraSTinA aneka akhatarA thatA dekhAya che. upaniSade e ja and we look in before we look up. 3. AnaMda- dharmadaSTinuM vivaraNa kare che. jaina, bauddha Adi sane te pAye ja zaMkara dhruve enuM gujarAtI A rIte karyuM che: "prathama bahiNi, pachI e dRSTimAM che. A akAma dharmadraSTi e antarAbhAdraSTi yA dharmaantardaSTi ane chevaTe UrdhvadRSTi; prathama IzvaranuM darzana bAhya sRSTimAM thAya, vikAsanI bIjI bhUmikA che. AmAM manuSya prathama pitAnI jAtane zuddha pachI antaAtmAmAM ( kartavyanuM bhAna vageremAM) thAya ane chevaTe karavAno prayatna kare che ane samagra vizva sAthe tAdAsyabhAva keLavavA ubhayanI ekatAmAM thAya." jainaparibhASAmAM ene bahirAtmA, antarAtmA maLe che. AmAM aihika ke pAralaukika evA koI sthUla. bhAganI ane paramAtmAnI avasthA kahI zakAya. vAMcchAne Adara che ja nahi. manuSya keya zakitazALI kema na hoya paNa te skUlamAMthI kuTuMba ane samAjamAM niSkAmatA sAdhI na zakAya e vicAraarthAta dravyamAMthI sUkSmamAM arthAtu bhAvamAM pragati kare che. grIsamAM mAMthI ekAntavAsa ane anagArabhAvanI vRtti baLa pakaDe che ane
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zvana pratiSThA jAme che. te jANe jIvana jIve gAMdhI 114 prabuddha jIvana tA. 15-10-papa AvI vRtti e ja jANe niSkAmatA hoya yA vAsanAnivRtti hoya evI paDe e keTale sUkSma artha vikasAvyo che ! dharmadaSTinA UdhdhakaraNamAM rIte enI pratiSThA jAme che. kAmatRSNAnI nivRtti yA zudhdhIkaraNanuM temane A mahAna phALe che, jenI sAkSI temanA vratavicAre ane sthAna mukhyapaNe pravRttiyAga ja le che ane jANe jIvana jIvavuM e temaNe zarU karelI pravRttio Ape che. . eka pApa ke zApa hoya tevI manovRtti samAjamAM praveze che. Ane gAMdhIjI nathI, paNa temanI saMskAramUrti nave rUpe udayamAM AvI vakhate vaLI akAma dharmadraSTinuM saMskaraNa thAya che. IzavAya ghoSaNA che. aparigrahavata hajAro varSa jeTaluM junuM che. tenAthI sau paricita kare che ke AkhuM jagata ApaNA jevA caitanyathI bhareluM che, tethI ane lAkha loko tene dhAraNuM paNa karyo AvatA, paraMtu bhUdAnanA pUla jyAM jaze tyAM bIjA paNa bhegIe to che ja, vastubhaga e kaI pratIka dvArA ene je arthavikAsa vinobAjIe karyo che te dharmadaSTinA mULagata deSa nathI, e jIvana mATe anivArya che. eTaluM ja kare ke UrdhIkaraNamAM eka meTI phALa che. AmAM paNa kAmanA ane dacchiAnuM bIjAnI sagavaDane khyAla rAkhI jIvana jIvo ane koInA dhana pratye na zuddhIkaraNa temaja sarvasAdhAraNIkaraNa che. emAM mUccharUpe kAmane tyAga lebhAo. prAptakartavya karyuM jAo ane chavAya teTaluM jIvavA Iccho. che, sarvakalyANa sAdhavAnI vyApaka dharmadaSTie kAmanAne svIkAra che. * Ama karavAthI nathI koI kAmatRSNAnuM baMdhana naDavAnuM ke nathI bIje A rIte ApaNe dharmadaSTinA UrdhvIkaraNanA eka jAtanA yugamAM jIvI koI lepa lAgavAne. kharekhara IzAvAsya niSkAma dharmadRSTine aMtima rahyA chIe ane evA UrdhvIkaraNane pratyakSa samajavAnI sAMvatsarika arthe darzAvI manuSyajAtane dharmadaSTinA UrdhIkaraNa tarapha prayANa karavAmAM parvanI ghaDImAM zvAsocchavAsa lai rahyA chIe. paMDita sukhalAlajI bhAre madada karI che. gItAnA bhavya mahelane pAye IzAvAsyanI ja * bhAratIya Arogyanidhi mahAvIre tRSNadeSa ane temAMthI udbhavatA bIjA deze nirmULa (A saMsthAne tA. 26-4-54 thI tA. 31-3-55 sudhInAM karavAnI daSTie mahatI sAdhanA karI. budhe paNa potAnI rIte evI ja prathama varSane ahevAla thoDA samaya pahelAM pragaTa thayo che. te ahevAla sAdhanA karI. paraMtu sAmAnya samAje emAMthI eTaloja artha jhIlya uparathI A saMsthAnI sthApanA ane Aja sudhImAM hAtha dharAyelI ke tRSNA, hiMsA, bhaya Adi de, TALavA. lekenI deze TALavAnI pravRttione lagatI keTalIka vigato tAravIne eka mitre mokalI ApI vRttie A na karavuM, te na karavuM evA anekavidha nivartaka thayA che je huM saharSa pragaTa karuM chuM ane e saMsthAnuM kalyANakArya nakArAtmaka dharmo piSyA, vikasAvyA ane vidhAyaka-bhAvAtmaka dharma uttarottara eka vaTavRkSanI mAphaka tarapha vistaratuM jAya evI antaranI vikasAvavAnI bAju lagabhaga AkhA dezamAM gauNa banI gaI. AvI zubhecchA vyakata karuM chuM. taMtrI) dazA hatI tyAre ja vaLI mahAyAna bhAvanA udayamAM AvI. azokanA pazcimanI ArogyaviSayaka vyavasthA ane sAdhanasagavaDo joDe dharmazAsanamAM enuM darzana thAya che. pachI te aneka bhikSako potapotAnI bhAratanI paristhiti sarakhAvatAM muMbaInA eka pramukha hIrAnA vyApArI rIte e bhAvanAdvArA pravartaka dharmo vikasAvye jatA hatA. chaThThA saikAnA zrI. hIrAlAla bhogIlAla zAhane grAmya vistAranI A prakAranI rAhata. gujarAtamAM thayela zanideve te tyAM sudhI kahI dIdhuM ke duniyA duHkhI bAbatanI kaMgALa sthiti mATe kaMIka karavAnI bhAvanA jAgI. temanA hoya ane mekSane jhaMkhIe e arasika mokSa zA kAmane? madhyakALa patnI zrImatI vihemInA taraphathI saMpUrNa protsAhana maLatAM pariNAme ane pachInA bhAratamAM aneka sata, vicAra ane dharmadraSTinA "bhAratIya Arogyanidhi" nAmanI saMsthAne AjathI doDheka varSa zadha thatA AvyA che, paNa ApaNe ApaNA ja jIvanamAM dharmadraSTinuM pahelAM janma thayo. tenuM vyavasthita baMdhAraNa ghaDavAnAM AvyuM, ane te je UrdhvakaraNa joyuM che ane atyAre paNa joIe chIe te atyAra anusAra kAmakAja calAvavA mATe traNa varSa mATe ekajhIkayuTIva lagI vizvamAM thayela dharmadaSTinA vikAsane sarvopari sopAna hoya ema kAunsIla, gavarnaga beDI, ceramena, ane be maMtrIonI nImaNuMka jaNAyA vinA rahetuM nathI. karavAmAM AvI. gAMdhIjIe sakAma dharmadaSTine te sthAna ApyuM ja nathI, paNa A saMsthAnA kAryakSetranA prathama kArya kendranI ane netraya tathA akAma dharmadaSTine khare bhAva samajI, jIvanamAM jIvI leke samakSa daMtayajJanI uddaghATana vidhi muMbaI sarakAranA majUra ane Arogya mUke che. gAMdhIjI IcchA ane tRSNA e be vaccenuM aMtara barAbara khAtAnA pradhAna zrI. zAMtilAla zAhanA zubhahaste tA. 26-5-54 nA " samajyA hoya te rIte vicAre che ane varte che. jyAM caitanya hoya roja karavAmAM AvI hatI. De. zrI. bhAnuzaMkara adhvaryunI deravaNI tyAM jJAna ane samajaNa hovAnI ja. sadasavika keLavavo e ja nIce netrayajJa ane daMtayajJanuM kAma zarU thayuM hatuM. AmAM muMbaI jJAnanI zuddhi che. evA viveka vinAnuM jJAna baMdhana che. AvuM jJAna amadAvAda temaja vijApurathI sevAbhAvI DokaTaro, narso, temaja aneka baMdhana bane tethI e jJAnanAM dvArA baMdha karavAnA upAya e kharA bhAIoMnee svecchAe pitAnI kIMmatI sevAo ApI hatI. A vikAsa nathI. khare vikAsa viveka keLavI jJAnanI zuddhi karI tene vakhate AMkhanA 334 ane dAMtanA 145 oNparezane thayA hatA upayoga karavAmAM che. te ja rIte kAmanA e paNa cetanAne guNa che. ane lagabhaga badhAM saphaLa thayAM hatAM. pa35 dardIone AMkha tapAsI e kAmanAne pitApUratI maryAdita karavI, sthUla vastuomAM bAMdhI rAkhavI sAravAra ApavAmAM AvI hatI. A aMge zeTha bhogIlAla dolatacaMda temaja anyane bhinna gaNI ene piSavI enuM nAma tRSNA. jyAre sArvajanika vidyAlayane haispiITalamAM pheravI nAkhavAmAM AvyuM hatuM. e kAmanA pitAnA bhalAnI peThe bIjAnuM paNa bhaluM karavAnI dizAmAM dardIo pAse koI paNa cArja lIdhA vagara tamAma sagavaDa maphata vaLe ane vistare tyAre ene kaI vipakSa ke deSanI chAyA sparzatI ja ApavAmAM AvI hatI. nathI, ane tethI te vyApaka maitrI banI rahe che. kAmanAmAMthI tRSNAnuM A prasaMge muMbaIthI bALakanA spezyAlIsTa prakhyAta De, jhera dUra thayuM eTale te zuddha Izva maitrIrUpa banI rahe che. A bhUlAbhAI paTela pATaNa padhArelA. temaNe 50 bALakone tapAsyAM hatAM. ka jIvAtmAne svayaMbhU sadguNa che. che. adhvaryunI AgevAnI nIce sthAnika DokaTaronA sahakArathI mAdhyamika gAMdhIjIe tRSNAnuM jhera ochuM karyuM, paNa icchA ke kAmanAne zALAnA lagabhaga 350 bALakone tapAsavAmAM AvyA hatAM. saMsthAnA dabAvavA yA nirmULa karavA prayatna na karyo, UlaTuM, enA zuddhikaraNanA DaoNkTare pATaNa tAlukAnA gAmanAM 605 bALakone tapAsyAM hatAM. pAyA upara satya, ahiMsA Adi aneka pravartaka ane nivartaka dharmo saMsthAne uddeza rogapratibaMdhaka ilAjo levAne, ane roganivAraNa vikasAvyA. AnuM ja nAma gItAnI bhASAmAM "dharmaviruddha kAma" upAyo yojavAne, temaja vahemI janatAne davAno lAbha letI karavAne tethI ja ApaNe joIe chIe ke gAMdhIjIe saune paricita ane te uparAMta temane svAdhya ane svacchatAne khyAla ApavAno evA vrata, mahAvratanA arthane sarvahitanI dRSTie dareka kSetramAM lAgU hatuM. AthI saMsthAnuM kAma zarU karatAM pahelAM saMsthAnA kAryakaroe
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ SIra tA. 15-10-55 prabuddha jIvana 115 deDhathI be mAsa tAlukAnA gAmaDAomAM pharI pharatA davAkhAnAne pracAra,. A kendromAM aneka pravRttio cAle che. bALakalyANamAM bALavADI ane mukhya gAmenI pasaMdagI karavAmAM AvI hatI. calAvavAmAM Ave che, jemAM bALakone svacchatA, zista, manaraMjana, tA. 1-5-54 thI pU. ravizaMkara mahArAjanA zubha haste davA, Arogya aMge sAravAra, dUdha ApavuM, vagere pravRttio cAle che. cha zastrakriyA saraMjAma ane pATApaTTIthI susajja "mabAIla hospITala varSanI uparanA bALakonA kalyANanuM kArya paNa cAle che. A uparAMta vAna' pATaNa tAlukAnA gAmaDAomAM pharatI zarU karavAmAM AvI hatI. strIkalyANa, prauDha zikSaNa, samAja zikSaNa tathA gRhaudyoga vagere Aje A hospITala vAna kula 66 gAmaDAone tabIbI sAravAra prakRtie karavAmAM Ave che. saMcAlaka ghera ghera pharIne lokone svacchatA, pUrI pADe che. comAsAmAM nadInALAmAM pANI bharAtAM hovAthI be mAsa Arogya, sAmAnya jJAnane lagatI vAtacIta kare che. A uparAMta hospITala vAna karatI baMdha karavI paDI hatI. nava mAsanA TUMkA gALAmAM nATako, meLAvaDA, bALaramate, kavAyatA, vagere jevA manoraMjaka ane 10786 dardIone davA ane sAravAra ApavAmAM AvI hatI ane saMskArI kArya krame avAranavAra kendromAM thAya che. dareka kendramAM aThavADiye A aMgenA paribhramaNamAM hospITala vAne lagabhaga 12000 mAIlanI eka vAra mebAIla hospITala vAne jAya che ane dardIone davA tathA " ) musApharI karI hatI. hospITala vAna sAthe eka DakaTara, narsa tathA sAravAra Ape che. A uparAMta bhajana kIrtana, vArtAlApe, grAmyasaphAI kampAunDara jAya che, ane ApI zake tevA dardIo pAsethI davAne rAsa garabA, lokagIta, tahevAra ujavaNI, kuvA taLAva raratA durastI " rojane eka Ane levAmAM Ave che, bAkInAne davA, IMjekazana maphata vagere pravRtio avAranavAra karavAmAM Ave che. kendromAM atyAra sudhI ApavAmAM Ave che. gaMbhIra sthiti hoya evA dardIone hAspaTala badhI maLIne lagabhaga 33 sabhAo thaI che, jemAM bahArathI keTalIka vAnamAM laI jaI pATaNanI sarakArI hospITalamAM dAkhala karavAmAM vAra mahemAne chetaravAmAM AvyA che ane teoe grAmya janatAne Ave che. badhadAyaka viSaya para vArtAlApa ApyA che. saMsthA taraphathI pATaNanA judA judA lattAomAM Arogya, bhAratIya ArogyanidhinA Azraya nIce satata visatI ane ramatagamata, kherAka vagerene lagatA manoraMjana ane bedhadAyaka citrapaTa vistaratI jatI lokakalyANanI ane ArogyasaMvardhananI keTalIka batAvavAmAM AvyA che. A uparAMta gAmaDAMomAM prasUtI pahelAM ane pravRtionuM A rIte ahiM saMkSipta digadarzana karAvavAmAM AvyuM che. pachInI sAravAra mATe eka narsa bahenane rokavAmAM AvI che, je AmaprajAnA sahakAra vaDe A Aregyanidhi sevAnAM navAM navAM kSetro gAmaDAMmAM eka eka divasa rokAIne bahenane tapAse che. jarUra hoya sara karavAne mane ratha seve che, ane te mATe aneka zubhecchakonA soya tyAM rokAIne prasutI karAve che, ane egya salAha sUcane Ape che, ane sahAnubhUtinI apekSA rAkhe che. temaja davA ane sAravArane prabaMdha kare che. gAmaDAMmAM jyAM Arthika - prakIrNa noMdha sthiti vikaTa che, tyAM bALakane temaja sagarbhA bahenone roja pAuDaramAMthI banAveluM dudha ApavAmAM Ave che. A rIte gAmaDAmAM naitika skUlanAnA cokIdAra ane lekazuddhinA rakhevALane 4402 bALakone ane bahenene dudha ApavAmAM AvyuM che. A aMge aneka dhanyavAda yunIseka temaja reDakrosa taraphathI dudhane pAuDara bheTa maLe che. gayA sapTembara mAsa daramiyAna pAlaNapura khAte eka sAmAjika hospITala vAna dareka gAmamAM pAMcame divase jaI zake tevI yojanA che, karUNa kisso banI gayuM. tyAM zrI. kAntilAla koThArI nAmanA lAMbA ane vaccenA gALA mATe sthaLe sthaLe "vaidakIya rAhata peTI"nI eka vakhatathI prekaTIsa karatA eka DaoNkaTara che. temanI umara Aje 45 janA amalamAM mUkAI che, jenuM kArya gAmaDAnA samajadAra sevAbhAvI varSanI che. temane patnI che, bALake che, ane dhIkatI prekaTIsa che. nAgarikone soMpavAmAM AvyuM che. tene lAbha dardIoe sArA pramANamAM sAthe sAthe temane phoTogrAphIne zekha che ane e kaLAmAM paNa teo levA mAMDe che. sArA niSNAMta che. A banne vyavasAyane lAbha laIne temaNe eka . . 18 varSanI jainetara kuTuMbanI bALAne phasAvavAne, bhagADavAne ane bhUtIyAvAsaNa gAmamAM mIThA pANInA kUvAne abhAve leke ' samayAntare yogya sage, ubhA karIne paraNuvAne prapaMca - ubhe karyo. taLAvanA pANIne upayoga karatA ane pariNAme vALAne khUba upadrava A viSe kanyAnA mAbApa taddana ajANa hatA. paNuM gayA sapTembara, . thatA hatA. gAmanA lokone sahakAra meLavIne saMsthAnA maMtrIoe mAsanI zarUAtamAM oNkaTarane e kanyA uparane eka patra acAnaka zramayajJa e hatuM ane pariNAme e gAma mATe taiyAra thaye kanyAnA mAbApanA hAthamAM AvatAM teo cakaryo. ane AkhuM kAvataruM hatA. A ja pramANe bAdIpura, bhatrADA, dhAraNAja vagere gAmamAM zrama- temanI AMkha sAme pragaTa thayuM'. " dAnathI kUvA banAvavAnuM kAma hAtha para levAmAM AvyuM che.' A cAturmAsa daramiyAna muni santabAlajI pAlaNapura khAte - A uparAMta 2200 mANasanI vastIvALA ThAkaraDAonA nAyatA birAje che. kanyAnA mAbApa mahArAjazrI pAse doDayA ane A karUNa gAmamAM A Arogyanidhi taraphathI eka zALA khelavAmAM AvI che kissAmAMthI kanyAne bacAvavA mATe mahArAjazrInI madada mAMgI. kanyAne ane A zALAmAM nAyatAmAM bharAyelA kSatrIya samelana prasaMge bALakone mahArAjazrI pAse bolAvavAmAM AvI; DAkaTarane paNa bolAvavAmAM nizALe melavA gAmanA AgevAnoe taravAranI sAme pratijJA AvyA. bannee potAnI bhUlane ekarAra karyo. kanyAnuM gayA me mAsamAM vevIzALa karavAmAM AvyuM hatuM tenA zvasurane A viSayamAM samajAvavA saMsthAne sthapAye cAra mAsa thayA bAda bhArata sarakAre nImela rahyA. amadAvAdathI AvA praznomAM rasa dharAvatAM samAjasevikA cArUmatImadhyastha samAja kalyANa samitinA Azraye sthapAela muMbaI rAjya bahenane pAlaNapura belAvavAmAM AvyA. temaNe kanyAnA zvazurane samAja kalyANa salAhakAra samiti taraphathI saMsthAne samAja kalyANa samajAvyA ane kanyAnA bheLapaNane pilA DokaTare kevaLa lAbha AjanAnA kArya mATe AmaMtraNa maLyuM hatuM ane A kArya lIdhe che e bAbatanI pratIti karAvI ane gayA sapTembara mAsanI mahesANA jIllAnA pATaNa tAlukAnA gAmamAM (tA. 2-10-54 ) 20 mI tArIkhe te kanyAnuM lagna thayuM ane zvazura kuTuMbe tene pUrA gAMdhI-jayaMtInA divase zarU thayuM hatuM. A AyojananA pariNAme bhAvathI apanAvI lIdhI. pATaNa tAlukAnA be gAmanuM eka ekama evA judAM judAM 7 ekame pelA DokaTaranuM zuM karavuM e viSe nirNaya ApavAnuM kAma muni nakkI karI nIcenA gAmaDAnI lagabhaga 15000 nI vastI mATe kAma sattabAlajIe nImelA eka paMcane soMpavAmAM AveluM. te paMca samakSa thayuM che. A sAte kendromAM sevAbhAvI bhAIbahene saMcAlaka tarIke DokaTare potAnI bhUlane saMpUrNa ekarAra karyo ane paMca je AjJA kArya karI rahela che. kare te AjJA mujaba vartavAnI kabulAta ApI. e paMcanA cukAdAmAM sAmeno lAbha laIne te 18 varSanI jainetara ThA pANInA kUvAne abhAve 25 lIdhI che... 1 2
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - prabuddha jIvana - tA. 15-10-5. DokaTarane jAhera saMsthAomAMthI pAMca varSa mATe rAjInAmAM ApavAnI, kAntilAle eka te bhaLI bALAne phasAvI ane pachI te saMbaMdha?' e bALA sAthe have pachI kaze paNa saMbaMdha nahi rAkhavAnI, A paMce karelI zikSAne amala karavAno inakAra karyo tyAre A beva saMbaMdhamAM yogya lAge te nivedana paMca bahAra pADI zakaze evI DokaTare gunehagAra tarapha sthAnika samAjanuM dhyAna ekAgra karavA mATe mu kabulAta ApavAnI ane tA. 21-8-55 thI tA. 30-11-55 santabAlajI anazana upara gayA ane e viSayamAM samAja sakri sudhI banAsakAMThA jIlle choDI javAnI DokaTarane AjJA karavAmAM AvI thayAnI pratIti thatAM sudhI upavAsa cAlu rAkhyA e mATe muni sa| hatI. DokaTare A mujaba vartavAnI kabulAta ApavA chatAM pAlaNapura bAlajIne aneka dhanyavAda ghaTe che. choDI javAnI vAtamAM gallAtallAM karavA mAMDayA ane tene pAlaNapuranA evA sAdhupurUSanuM astitva haMmezA AvakAradAyaka che ke je amuka AgevAna zaherIone Teke maLavA mAMDayo. A zaherIoe samAjanI naitika dhRtinI rakSAne jIvananuM mukhya kArya lekhe, ane jyAM . mahArAjazrIne vikRta AkAramAM raju karatI eka jAhera patrikA bahAra paNa koI sthaLe anyAya, adharma ke anAcAra thate dekhe tyAre te sA* pADI. mahArAjazrIne AthI bhAre duHkha thayuM ane tyAMnA samAjane A mAthuM uMcake, tene pratikAra karavA pAchaLa pitAnI sarva Atmazaki prazna upara ekAgra karavAnA hetuthI sapTebaranI 21mI tArIkhe saMvatsarinA kendrita kare ane e rIte samAjamAM sadA naitika samadhAraNa upavAsanuM pAraNuM karavAne badale temaNe upavAsa cAlu rAkhyA. AthI nirmANa karatA rahe. prazna nA hoya ke meTe heya e eka pAlaNapuranA samAjamAM bhAre kSobha pedA thayo. muMbaI sudhI paNa tenA bhaNakArA jovAnuM nathI. AvA naitika cokIdAranI koI paNa kALe-ane Aja re pahoMcavA lAgyA. A rIte A prazna upara pAlaNapuranA nAgarikemAM te khAsa karIne ApaNA samAjane atyanta jarUra che. sattabAlajIna purI jAgRti AvI jANI mahArAjazrIe daza upavAsa bAda hAthe AvAM naitika jAgRtinAM aneka prakaraNe nirmAtA rahe ane bhAI tA. 28-8-55 nA pAraNuM karyuM. peDhI temanAmAM eka naitika jyotirdharanuM pAvana darzana kare ane temAM . A saMbaMdhamAM muni santabAlajInuM anumodana karatAM paM. sukhalAlajI preraNA pAmIne AtmajIvanane unnata banAve evI ApaNu antaranI. temanI uparanA tA. 28-4-55 nA patramAM (A vakhate mahArAjazrIe prArthanA che ! te ja divase pAraNuM karyAnA paMDitajIne khabara maLyA nahotA) jaNAve bhAvuktAne atireka che ke "tame je hetusara upavAsa karyo te hetu mane vyAjabI lAge che, muMbaI khAte gAmadevI latAmAM lebarnama roDa upara Avela "maNaemAMthI je kAMI. parizamaze te sAruM ja hovAnuM. De. kAntilAle paMca bhuvana jyAM 1917 thI 1934 nA gALAmAM jyAre jyAre gAMdhI ane tamArI samakSa Apela vacane ane kabulAte TALavA peMtarA racyA muMbaI AvatA tyAre utaratA, e makAna gAMdhI smAraka nidhie makAna-11 che e sthiti pAlaNapuranA samagra vicAravAna nAgarika mATe vasamI mAlika zeTha maNilAla revAzaMkara jhaverI pAsethI rUA. 140000 mAM kharIdA , hovI joIe. eka pAkI ummarane ane samAjamAM mobhe dharAvanAra muMbaInI myunIsIpAlITIne tenuM lIjha khatama karavA mATe rU. 1525? hekaTara zaheramAM durvetana calAvye rAkhe ane khulluM paDe tyAre kabula ApavAmAM AvyA ane tenI marammata pAchaLa gAMdhI smAraka nidhi che karyA chatAM tenA prAyazcita rUpe Apela. aicchika kabulAtane na anusare rUA. 125000 kharacyA, A vigato e makAnanA udghATana samAraMbha ke TALe te e DokaTara loko mATe upacAranI daSTie game teTalA prasaMge pramukhasthAnethI mAnanIya zrI gaNeza vAsudeva mAvaLaMkare ApelA sAra manAtA hoya chatAM zaheranI bahena-dIkarIonI ijjata mATe vyAkhyAnamAMthI ApaNane jANavA maLe che. uparanA hisAbe A makAne zAparUpa ja gaNAvo joIe. tethI karIne tame je naitika pagaluM bharyuM gAMdhI smAraka nidhine rUA. 280250 mAM paDayuM. je sthAno sAthe che te pAlaNapuranA nAgarikonA kartavyanuM ja pratinidhitva dharAvanAra banI gAMdhIjInA kArya ane jIvanane saMbaMdha rahyo hoya e sthAnanI rakSA karavI e gAMdhI smAraka nidhinA aneka udezyamAM eka udezya che A saMbaMdhamAM pAlaNapuranA nAgarike mahAjazrInI IcchA mujaba ane te udezya anusAra A maNibhuvananI kharIdI karavAmAM AvI che ekAgra thaI cUkelA hovAthI have pachInuM naitika pagaluM levAnuM kAma ema dAdAsAheba mAvaLaMkara pitAnA vyAkhyAnamAM jaNAve che. * pAlaNapuranA zANA nAgarika takALa mAthe laI le ema sUcavIne paMDita uparanA AMkaDAomAM makAnanI marammata pAchaLa rU. 12500) sukhalAlajI mahArAjazrIne sukhAnta pAraNuM karavA pitAnA patramAM vinaMti kharacAyA hovAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che. marammata pAchaLa kharacAyelI kare che ane mahArAjazrI paNa kAkatAlIya nyAya mAphaka upara jaNAvyuM ATalI meTI rakama ApaNA dilamAM bhAre Azcarya pedA kare che. | te mujaba e ja divase pAraNuM kare che. viSe AdhArabhUta sthaLe pUchatAM jaNAvavAmAM Ave che ke A makAnane Akhare A zudhi prayoga dvArA ubhA thayelA naitika tema ja jyAre gAMdhI smAraka nidhine kabaje maLe tyAre e atyanta jarjari ' sAmAjika dabANane DekaTara vaza thAya che, pitAnA bevaDA gunAha mATe sthitimAM hoine tenI pAyAmAMthI marammata karavI paDI che ane agA. mahArAjazrI tathA paMcanI kSamA mAge che ane paMca AjJA kare te sImAM AkhuM navuM dhAbuM nAMkhavuM paDayuM che te kAraNe ATale moTe mujaba ane tyAM sudhI pAlaNapura athavA te banAsakAMThA jIllo choDI kharca thavA pAmyo che. A badhuM je che te che, paNa gAMdhI smAraka javA tathA bIjI je kAMI zikSA pharamAve te mujaba vartavA kabula thAya nidhine A makAna saravALe ghaNuM ja meMduM paDI gayuM che e vize che ane te mujaba pAlaNapura choDI jAya che ane e rIte A bemata hovA saMbhava che ja nahi. eTalI ja rakama eTale ke traNa lAkha prakaraNane sukhada anta Ave che. rUpIA AsapAsanI rakamamAM muMbaI zaheranA koI paNa khAlI ploTa } Ama chokarIone bheLavavAnA aneka kissAo ApaNA samAjamAM A makAna che te karatAM ghaNI vadhAre sagavaDavALuM eka vizALa 'gAMdhI banatA haze. ema chatAM paNa A kisso vadhAre du:khada ane glAniprada bhuvana" ubhuM karI zakAyuM hota ane gAMdhIjInI aneka racanAtmaka eTalA mATe che ke jyAM mAbApa pitAnI vahu dIkarIone mekalavAmAM pravRttionuM eka bhavya kendra nirmANa thaI zakayuM hota emAM keI zaka nathI. surakSitatA mAne tevA sthaLe ane tevI vyakitanA hAthe A aniSTa paNa A sAme ema jarUra raju karavAmAM Ave ke maNibhuvana kisso banavA pAmyo che. jyAM vADa cIbhaDAM care tyAM kone surakSita kharIdavA pAchaLa gAMdhIjInA kArya ane jIvana sAthe saMbaMdha dharAvatA samajavuM? A vicitra keyaDo A kisso ApaNI samakSa raju kare sthAnonI rakSA karavAnI eka bhAvanA rahelI che, ane A bhAvanAnI ape. che. AvA kissAo samAjanI naitika adhogati kaI hada sudhInI thaI kSAe be traNa lAkha rUpIAne hisAba gaNu e narI bAlIzatA che. rahI che tenA anumApaka che. A mATe samAje vadhAre jAgRta thavAnI pitatAnA dezanA mahApurUSonA caritra sAthe saMbaMdha dharAvatAM sthAne ane jarUra che. AvI jAgRti pedA karavAnuM kAma sAdhu santa ane ucca sthaLane sArvajanika mAlakInA banAvIne te te mahApurUSanI ciraMjIva smRti koTinuM cAritra dharAvatA samAjasevAnuM che. A daSTie jyAre DokaTara tarIke jALavI rAkhavAne Aje sudharelA aneka dezomAM eka ravaiyo che. jyAM bhAjI vyakitanA mane mokalavAmAM
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-55 che. jema ke IMglAMDamAM prakhyAta nATakakAra zekasapIyaranu ghara Aje hatuM tevu jALavI rAkhavAmAM AvyuM che ane aneka lokeA e sthaLa upara bhaktibhAvathI jAya che ane eka dhArmika yAtrAnA bhAva anubhave che. AvI ja rIte gAMdhIjI pAradaramAM je dharamAM janmyA ane ucharIne moTA thayA te dharane saurASTra sarakAre kabajo laine ane tyAM eka bhavya smAraka ubhuM karIne bhArata tema ja bhArata bahAranI janatA mATe eka tIrthaM sthAna nirmANa karyuM che enA aucitya sAme kAI vAMdhA nahi uThAve. A ja rIte sAbaramatI Azrama ke sevAgrAma je gAMdhIjInA sthAyI nivAsasthaLA hatAM eTaluM ja nahi paNa prayAgakSetro hatAM tenA paNa kajo karIne gAMdhI smAraka nidhi tenI rakSA temaja suzAbhana arthe je kAMI karaze te paNa ucita ja lekhAze, gAMdhIjInA jyAM antima agnisaskAra thayA te rAjadhATa paNa jarUra AvuM ja eka mahatvanuM ane surakSaNIya sthaLa gaNAya. paNa je je sthaLe gAMdhIjI avAranavAra gayA te te sthaLanI paNa jo AvI pUjA karavAmAM Ave ane tene hastagata karavA pAchaLa lAkha rUpI nAMkhavAmAM Ave te temAM bhAvukatAnA kevaLa atireka rahelA che ema sAthe kahevuM paDe. alabata maNibhuvana sAthe gAMdhIjInAM smaraNA makAnA karatAM pramANamAM vadhAre gADhapaNe sakaLAyalAM che ema chatAM je uddezyane AgaLa dharIne maNibhuvana levAmAM AvyuM che te uddezya, mujaba muMbaInuM tathA dIlhInuM khIralA hAusa, pUnAne AgAkhAna khaga, paNa mUrti tathA yaravaDA jelanA gAMdhIjI rahetA hatA te vibhAga, zAntikumAranA juhu uparanA baMgalo, dIlhInA bhaMgI nivAsa ane evI pAravinAnI jagyA gAMdhI smAraka nidhie hastagata karavI rahI. dIlhInA khIralA hAusano kabajo levAnI lokoe mAMgaNI karavA mAMDI tyAre saradAra vallabhabhAi paTele emanI lAkSaNika bhASAmAM jaNAveluM ke "A rIte tame keTakeTalI jagyAne kabajo leze ? kAraNa ke gAMdhIjIe tA dezabharamAM ThekANe ThekANe cokhA mUkayA che." A rIte vicAratAM gAMdhI smAraka nidhie karelI maNibhuvananI kharIdI pAchaLa avicArI athavA te lAMkhadera vicAraNAvihANI bhAvukatA ja kAma karI rahI hoya ema lAge che. AzA rAkhIe ke bhaviSyamAM gAMdhI smArakanidhinA TrasTI AvI bhUlanuM punarAvartana nahi kare ane AMdhaLI gAMdhIpUjAne u-tejana nahi Ape. imITezana vIleja yunivarsiTI : nakalI grAmINa vidyApITha prabuddha jIvana duHkha anya vallabhavidyAnagara vIleja yunivarsiTI khIla muMbaI pradezanI banne dhArAsabhAe pasAra karyuM che. pariNAme mukha pradezamAM eka yunivarsiTInA vadhAro thAya che. zrI bhAilAlabhAi paTelanA asAdhAraNa purUSArtha ane sAhasanA pariNAme ANudanI najIka chellAM daza varSa daramiyAna eka mahatvanuM zikSaNa kendra ubhuM thaI rahyuM hatuM. ArTasa kAlejathI tyAM zarUAta karavAmAM AvI ane pachI eka pachI eka khIjI kolejo ane hosTele ubhI thavA lAgI. Aje vallabhavidhAnagara jaMgalamAM eka parama maMgaLanuM darzana karAvI rahyuM che. A saMsthAnI kAlejo Aja sudhI gujarAta yunivarsiTI sAthe joDAyalI hatI. have vallabhavidhAnagara svataMtra yunivarsiTImAM pariName che. bAjue ja vaDAdarA yunivarsiTI hAvA chatAM ahiM zA mATe navI yunivarsiTI ubhI karavAmAM Ave che; tene javAba A yunivarsiTI khIlamAM jaNAvela eka hetu pUrA pADe che je nIce mujaba cheH "grAma vidyApIThanA je vicAra rAdhAkRSNana kamizane mUkyA che tenI rUe grAmapradezamAM yunivarsiTI racI tyAMnuM zikSaNu evuM cAlu karavuM che ke jethI Adhunika sAhitya, kaLA tathA yaMtrAdyogavidyAnA upayoga gAmaDAMnI unnatine vega Ape." ane te hetuthI ja A yunivarsiTIne vIleja yunivarsiTI-grAmINa vidyApIThanA nAmathI prastuta khIlamAM eLakhAvavAmAM AvI che. (3) 117 A yunivarsiTInI khIjI vizeSatAo nIce mujaba che - (1) zikSaNa parIkSaNanuM mAdhyama hiMdI rAkhavAmAM Avaze. (2) muMbai rAjyanI je kAI kAleja hiMdIne zikSaNa parIkSaNanA mAdhyama tarIke svIkAravA IcchatI haze ane te je yunivarsiTInA kSetramAM haze te yunivarsiTI tene tema karavAnI nA kahetI haze te te kolejane A yunivarsiTI sarakAranI rajAthI potAnI aMdara lai zakaze. (3) vaDI tathA pradeza sarakArAnI tAkarI mATenI spardhAnI parIkSAAnI tAlIma A yunivarsiTI Apaze. (4) lazkarI tAlImanI jogavAi karI zakaze tathA ena. sI. sI. mATe potAnAM nANAM vAparI zakaze. Aja sudhI vallabhavidyAnagaranI zikSaNa saMsthA athavA te kAlejomAM grAmINu jevuM kazuM paNa tatva jovAmAM AvyuM nathI, sivAya ke A zikSaNa saMsthAone paDAva koi meTA zaherathI dUra gAmaDAM vacce nAkhavAmAM Avyo che ane sa MsthAnA nirmAtA dAvA kare che te mujaba saMsthAnAM makAno dhaNAM kharAM tyAMnI dharatInI mATImAMthI pakAvelI IMTAnAM banAvelA che. tyAM ubhI karavAmAM AvelI kAlejo Abehuba anya yunivarsiTInI ja nakala che. sArAMza ke tyAM apAtA zikSaNane kAi paNa prakAranA grAmINa raMga haju sudhI ApavAnA prayatna thayA nathI ane je AkAranI navI yunivarsiTInI kalpanA karavAmAM AvI che te AkAramAM AvA raMga apAvAnI koI zakayatA nathI. kAraNa ke jo A yunivarsiTIne grAmINa raMga ApavA hoya te temAM ochAmAM ochI ATalI bAbate te hAvI ja joie. (1) tenuM zikSaNamAdhyama taLapadI gujarAtI hovuM joIe. (2) temAM vidyArthIonI bharatI buniyAdI tAlImanA pAyA upara racAyalI vinIta sudhInAM dhArA vALI grAmazALAomAMthI ja karavAna praznadha hAvA joie. (3) tenA abhyAsakrama svataMtra ane grAmasevA athavA te Adarza grAmajano ubhA karavAnI dRSTie ghaDAvA joie, je ahiM zakaya nathI kAraNa ke hiMdI mAdhyama cAhatI anya kAlejone A yunivarsiTImAM joDavAnI jogavAI prAraMbhathI ja vicAravAmAM AvI che ane tethI A yunivarsiTInA abhyAsakrama paNa tadnurUpa ja rAkhavAnuM anivArya banavAnuM che. A traNe bAbatene A navI yunivarsiTImAM khIlakula avakAza nathI, vaLI amuka yunivarsiTIne grAmINa kahevI ane tyAM vaDI tathA pradeza sarakArAnI nokarI mATenI spardhAnI parIkSAnI tAlIma mATe jogavAI karavAnuM kahevuM A paNa parasparavidhI che. A rIte vicAratAM jyAre gujarAta yunivarsiTI reseDensIyala ( ekasthAnI temaja ekakendrI ) . tema ja ephIlIeTIMga eTale ke anya kolejonA joDANanI sagavaDa ApatI eka kendrastha zikSaNa saMsthA najIkamAM ja che ane ekasthAnI ane ekakendrI eTale kaeNresIDensIyala evI vaDAdarA yunivarsiTI paNa khAjue ja che tyAre A eka navI yunivarsiTI kema ubhI thavA pAmI athavA te mubai sarakAre A yunivarsiTIne prema ubhI thavA dIdhI? A eka vicAraNIya prazna che. AnA uttaramAM eTaluM ja jaNAvI zakAya tema che ke zrI. bhAlAlabhAI vallabhavidhAnagaratu yunivarsiTImAM rUpAntara karavAnuM svapna varSothI sevI rahyA hatA ane e dRSTie e kendrane vikasAvI rahyA hatA. khIjI bAjue potAnA pradezamAM AvelI yunivarsiTIoe ane kAlejoe hiMdIne zikSaNamAdhyama tadIke svIkAravuM joie evI nIti muMbai sarakAra taraphathI keTalAka samaya pahelAM jAhera karavAmAM AvI hatI ane ema chatAM muMbaI pradezanI eka paNa yunivarsiTIe e nItine hajI sudhI svIkAra karyo nahotA. tethI mubai rAjyane upara jaNAvela peAtAnI nIti svIkAre evI eka yunivarsiTI joitI hatI. A banne pakSanI bhinna bhinna AkAMkSAmAMthI prastuta yunivarsiTInA janma thayo lAge che. eka bAjue anya kAlejonuM joDANa karatI gujarAta yunivarsiTI che ane
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 prabuddha jIvana - tA. 15-12-55 bIjI bAjue ekasthAnI-ekakendrI-resIDensIyala vaDodarA yuninarsiTI keI lAyas balatAne kADha bacA, che-te pachI e ubhayanuM vicitra mIzraNa dAkhavatI A navI yuni vale kuve paDatAne bacAya; varsiTI zA mATe evI TIkAne javAba ApavAnA hetuthI A yuniva- " vale tAlAvameM DubatAne bAhare kAke, rsiTIne 'vIlejanuM lebala lagADavAmAM AvyuM hoya ema lAge che. bAkI vale ucAthI paDatAne jhAla lIye tA. A yunivarsiTInA, uddeze ane yojanA vicAratAM "parNakuTi nAme e upakAra saMsAra taNe che, oLakhAtA pUnAmAM eka rAjamahelamAM jema parNakuTi jevuM kazuM dekhAtuM saMsAra taNe upakAra kare che, nathI tevI ja rIte A grAmINa vidhApIThamAM grAmINapaNAnuM kaI tiNa re nizcayahI saMsAra vadhe te jANa viziSTa tattva najare paDatuM nathI ema sakheda jAhera karavuM paDe che. bhAvArtha:-agnimAM baLatA ne kAI bahAra kADhIne bacAve Ane badale A yunivarsiTIne vallabhavidyAnagara hiMdI yunivarsiTI, kuvAmAM paDatAne koI bacAve, taLAvamAM DubatAne koI bahAra kADhe athavA nAma ApavAmAM AvyuM hota te te vadhAre sArthaka banata ane pramANika uparathI paDatAne koI jhIlI laIne koI bacAvI le te e badhA dekhAta. saMsAranA upakAra che ane saMsArane upakAra karanArane nizcaya saMsAra - grAmINa vidyApITha kevI hevI joIe tene kAMIka khyAla le vadhe che te jANu. jIva bacAve muni nahi, hoya te saurASTramAM saNosarA khAte ubhI thaI rahela 'leka bhAratI' tarapha lokee najara karavI joie. A uparathI koI ema na samaje parane, na kahe bacAva, ke tyAM eka grAmINa vidyApITha pUrNa rUpamAM ubhI thaI cukI che. ulaTuM ' bhale na jANe bacAvIo. te haju bIjadazAmAM che. tenA saMcAlake lokabhAratIne grAmINa vidyA bhAvArtha-jIva bacAve te sAdhu ja nathI. sAdhu bIjAne pIThanuM cesa rUpa ApavAno prayatna karI rahyA che. ane e dizAe bacAvavAnuM kahe nahi. tema bacAvanAre sAruM karyuM ema mAne nahi. temanAmAM khUba maMthana cAlI rahyuM che. temanI pAse ceksa khyAlo che husthare ghara lAgI lAve, ghara bAre nikalI na jAye, ane temAM paNa navA navA anubhave satata parivartana thaI rahyuM che. ema chatAM A lokabhAratI Aje jevI che te jotAM koIne paNa balatA jIva vilavila bele, sAdhu jAya kimADa na bole. kabula karavuM paDaze ke ApaNe jene grAmINa vidyApITha kahIe chIe tene Acho pAtaLo nakaze ahiM aMkAI rahyo che. bhAvArtha-kAI gRhasthanA dharamAM Aga lAgI hoya ane aMdara rahelA jI pitAne bacAvavA mATe pikAra pADatA hoya te paNa te . A carcAnA sArarUpa muMbaI sarakArane eTalI ja vinaMti ke A vakhate koI sAdhu daravAjo kholI tenI rakSA na kare. navI yunivarsiTI sAcA arthamAM grAmINa bane te mATe tenI yojanAmAM A uparathI ema phalita thAya che ke AcArya bhikhamajInA mate ane racanAmAM muMbaI sarakAra dharamULathI pheraphAra kare athavA te te koIne bacAvavuM e adharma che, pApa che ane tethI koI paNa prANIne yunivarsiTI. sAthe joDAyelo vIleja zabda pAcho kheMcI le. ema nahi bacAvavAnI prakriyA mAtra ahiMsAnA upAsaka mATe varyuM che. bane te eka nakalI vIleja yunivarsiTI sAcI grAmINa vidyApIThanI Aje AcArya tulasI ane temanA anuyAyIo taraphathI aNukalpanAne mArI nAMkhaze ane temAM eka bhAre buddhivibhrama pedA thaze. vatI Alina jorazorathI calAvavAmAM Ave che, tene vinAbhAcharti 'ta mAre, "mata javAbo ? bhUdAnanA pUraka kArya tarIke oLakhAvavAmAM Ave che ane te tarapha A mathALuM vAMcIne kaI pUchaze ke A "mata mAre" te sama- aneka bhAI bahene AkarSAya che. A rIte paNa ApaNuM sAmAjika jAya che, paNa "mata bacAo" e zuM ? tene je ema javAba ApavAmAM jIvana jeTaluM vizudhdha thAya eTaluM AvakAradAyaka che. ema chatAM paNa * Ave ke jainenA eka saMpradAyasthApakane A upadeza hate athavA aNuvratI AMdelana viSe eka vAta sau koI samajI le ke ene lagatI te temaNe upadezelu ahiMsAne lagatuM A eka tattvadarzana hatuM te zikSApatrImAM je koI che te badhu nakArAtmaka che. tenI A dara dAna, sAme prazna thaze ke A mAnavatAnA yugamAM "mata bacAo" ema koI dayA ke sevAvRttine prere e eke Adeza ke sUcana nathI.. uccArI zake kharuM ? A dhRSTatAne yaza terApaMthI saMpradAyanA mukhya terApaMthanI ahiMsAviSayaka vicAraNA hamezA nakArAtmaka rahI che AcArya. tulasInA phALe jAya che. teo pitAnA saMpradAyasthApaka ane tethI "mAnavatA" zabdathI ApaNe Aje je kAMI samajIe chIe AcArya bhikSu (mULa nAma bhikhamajI) nI prazasti karatAM jaNAve tenI te virodhI banI che. A abhiprAyane uparanI kAvyapaMkitaothI tema ja udbhUta DhALAthI savizeSa samarthana maLe che. A ja pramANe te - " " - mAM nA me makita uM, maheMsAI kAryana hai paMthanA mukhapatra "jaina bhAratI'mAM pragaTa thatA AcArya tulasInA tema ja aura 'bacAo' kI vyApti, hiMsA kA gupta samarthana hai| anya sAdhuonA lekho avAranavAra dayA, dAna, anukaMpA, tema ja sevAnI aise sUkSmekSaNa meM kaisA, AdhyAtmika apanatva milaa| mAnavahRdayamAM rahelI kuNI vRtionuM sIdhuM ke ADakataruM khaMDana karatA jIvana ko Alokita karanevAlA abhinava tatva milA // mAluma paDe che. A vRttione utArI pADavAmAM, zUnyamUlya AlekhavAmAM, pAMgAmI cItaravAmAM jANe ke teo kRtArthatA anubhavatA hoya evI ja arthAtu, AcArya bhikSue "mata mAro" ema kahIne ahiMsAnI . Aja kAla pragaTa thatA temanA lekho uparathI ApaNuM mana upara chApa abhyarthanA karI ane "bacAo" nI vyAptimAM hiMsAnuM gupta samarthana paDe che. mAnavatAlakSI gAMdhIjI ane vinebAnAM aneka sApekSa kathanane raheluM che. evA sUkama darzana dvArA temaNe AdhyAtmikatAne sAkSAtkAra paNa teo niSedhAtmaka ahiMsAnA samarthanamAM upayoga karatAM lezamAtra karAvyuM. Ama jIvanane Alekita karavAvALuM abhinave tava, he gurU, sa kecAtA nathI. teo Aja kAla jyAM tyAM moTI sabhAo bhare che amane ApanI pAsethI maLyuM. ane temAM samAjamAM viziSTa sthAna pAmelI aneka vyakitaone eka A tatva gurU bhIkhamajIe kaI rIte batAvyuM che e ApaNe yA bIjI rIte kheMcI lAve che. A sarva mahAzaye temanA mata gurU bhIkhamajInA ja zabdomAM joIe. temaNe racelI "anukaMpA DhALa' bacAo" viSe pUrI cokhavaTa karatA rahe evI temane namra prArthanA che. mAMthI nIcenA be traNa namunA A bAbatamAM prakAza pADavA mATe terApaMthI bhAI bahene paNa kAMIka svataMtra rIte vicAratA thAya, A mata pUratA che. A DhALa mAravADI bhASAmAM che jene te nIce bhAvArtha bacAo'nA siddhAntamAM rahelA anarthane barAbara samaje ane pitAnI ApavAmAM AvyuM che. paraMparAgata mAnyatAonuM jarUrI saMmArjana kare evI temane vinaMti che ,
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-1pa rAjyapunarghaTanA paMcanA cukAdA ane muMbaI pradezanI navarcanA lAMbA vakhatathI jenI rAha jovAtI hatI te rAjya punaHTanA pacano cukAdo tA. 10-10-55 nA roja bahAra paDI gayA. A cukAdAnI aneka vigatAnI ApaNe ahiM carcA nahi karIe. mukhapru pradeza ane muMbaI zaheranuM temAM je bhAvI nirmANa sUcavAyuM che te bAbatane ja ApaNe vicAra karIzuM. AjanA muMbaI pradezamAMthI ANutA vibhAga rAjasthAnamAM mUkavAtI, karNATaka vibhAga alaga karavAnI ane kaccha, saurASTra tathA haidrAbAda rAjyamAM marAThAvADAnA nAme je pradeza oLakhAya che tene muMbai pradezamAM sAmela karavAnI ane e rIte muMbaI pradezane dvibhASI prAntabanAvavAnI A paMce bhalAmaNa karI che. AnA pariNAme mahArASTrIonI 48 TakA ane gujarAtIonI 36 TakAnI vastI vALA A navA muMbai pradeza bane che; sAdhAraNa rIte bhASAne kendramAM rAkhIne pradezAnI punaIMTanA karavAnA hetuthI ubhuM karavAmAM AveluM A paMca AvA dvibhASI pradeza krama sUcave che. tenA pAyAmAM muMbaI zaheranuM zu karavu e jaTila praznanI gu McavaNa rahelI che. eka bAjue muMbaI pradezamAMthI muMbaI sAthe tAraveluM mahArASTra, madhya pradeza ane marAThAvADAne ekatra karIne saMyukta mahArASTra racavu evI mahArASTranA AgevAnonI mAMgaNI hatI. khIjI bAjue muMbaine alaga rAkhIne gujarAta, kaccha ane saurASTranuM mahAgujarAta racavuM ane e mAMgaNI svIkAryuM na heAya te muMbaI pradezane upara jaNAvyuM te mujaba vadhAre vistAravALA dvibhASI pradeza banAvavA evI gujarAtIonI mAMgaNI hatI. muMbaI zaheranI aneka vizeSatAo tema ja mahArASTrInuM muMbaI zaheramAM 44 TakAnu vastIpramANu jotAM muMbaIne mahArASTramAM bheLavIne saMyukta mahArASTra sUcavavAnuM paMcane yogya na lAgyuM, A saMbaMdhamAM paMca jaNAve che ke "vasatI ane vistAranuM kada jotAM tema ja prAthamika rIte ja muMbai eka zaherI ghaTaka che e hakIkata lakSyamAM letAM amArA mata mujaba bhArata rAjyanA eka alaga rAjya tarIke muMbainI racanA karavI te amane yogya nathI lAgatuM. khIjI bAju lAkazAhI dhAraNe AgaLa vadhelA muMbaI rAjyanA rAjakAraNI jIvananuM bRhat muMbai eka dhIkhatuM kendra baneluM che ane tene kendrasaMcAlita eka nAnuM ghaTaka banAvavAmAM Ave, to e ApaNuM eka prakAranuM pratyAdhAtI pagaluM lekhAze ema amane lAge che. * prabuddha jIvana "bIjo eka e muddo dhyAnamAM levA yogya che ke vidyut zakitanA ane pANInA puravaThA mATe ane zaheranA bhAvI vikAsa mATe paNa bRhat muMbaI mahArASTranA pradeza upara AdhAra rAkhe che. mahArASTranA Antara pradeza sAthenAM tenAM kudaratI joDANA paNa bRhat muMbaine alaga vahIvaTI ekama nahi banAvavAnA pakSamAM eka moTI dalIla che. "mahArASTrathI muMbaI zaherane alaga pADavAnuM jema vahIvaTI rIte anicchanIya che tema ja mahArASTranA eka aMga tarIke muMbai rahe' ane gujarAtathI vahIvaTI rIte juduM paDe te tenA bhAvI vikAsa upara eTalI ja avaLI asara nipajavAno saMbhava che, bRhat muMbane mahArASTranu aMga banAvavAmAM Ave te gujarAtI ane bIjI kAmeAmAM tethI ghaNA moTA asatISa pedA thavAno saMbhava che, ane tenI A vistAranA audyogika ane vyApArI jIvana upara kAI mAThI asara paDaze nahi ema AzA rAkhavI te geraDahApaNabharyuM' lekhAze. amane lAge che ke bRhatuM muMbaInuM mahatva evuM che ke tene alaga karavA jatAM athavA te mahArASTramAM antargata karavA jatAM vyaktigata rIte gujarAta tema ja mahArASTrane ane sAthe sAthe samagra rASTrane bhAre nukasAna thavA sa Mbhava che ane tethI evu kAI paNa jokhama kheDavAmAM amane zANapaNu lAgatuM nathI. 119 muMbaInI nANAkIya purAMta upara mahArASTrI tema ja gujarAtI--ubhaya vistArAne AdhAra rAkhavA paDe che. muMbaI sarakAre prasiddha karelAM AMkaDA darzAve che ke 1953 nA mArcamAM pUrAM thatAM traNa varSa daramiyAna bRhat muMbanI sarakArI purAMta rUpiyA bAra karoDa jeTalI hatI ane evI vakI rAkhavAmAM Ave che ke A purAMta ghaTavAnI nathI paNa vadhavAnI che. ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke bRhatu muMbaine alaga pADavAmAM Ave tA bRhat muMbaInI A kaMIka aMze muMjhavanArI purAMta ane eTalI ja kaMIka aMze muMjhavanArI anya vistArAnI khAdha vacce meLa khesADI devA. ema paNa sUcavAyu che ke bRhata muMbaImAMthI nikAsanA vecANaparanA karanA keTalAka bhAga mubaine maLatA baMdha karI zakAya." A Arthika muddAne lagatI khIjI paNa keTalIeka sUcanAonI vigata ApIne paMca jaNAve che ke "ame A badhI darakhAstane purI saMbhALapUrvaka tapAsI che ane chevaTe evA tAstasya upara AvyA chIe ke sAmAnya baMdhAraNIya svarUpathI vegaLI jatI kAI paNu kAmacalAu vyavasthA amuka muzkelIe ukele te karatAM khIjI vadhu muzkelIo kadAca pedA karaze ane je paristhitimAM A kAmacalAu vyavasthAnI ajamAyeza karavAnuM vicArAyuM che tenAthI nidbhUta dhyeya kadAca pAra na paNa paDe. AthI amane evA niNaeNya levAnI pharaja paDe che ke muMbaI pradezanuM saMgakRita svarUpe jALavI rAkhavA sivAya khIne kAI paNa vikalpa rAjyanA ke prajAnA kalyANunI dRSTie lAbhadAyI nIvaDavA saMbhava nathI." "mahArASTra ane gujarAtathI bRhat muMbaine alaga pADavAnA prazna aMge eka mahatnanI bAbata e paNa lakSamAM levAnI che ke bRhat A navI racanAthI koi paNa pakSane puro saMtoSa thavA saMbhava nathI. mahArASTranA lokonuM muMbai sAthenu' saMyukta mahArASTra meLavavAnuM svapna AthI lupta thAya che, muMbaine alaga vahIvaTI ekama banAvIne mahAgujarAta racavAnA gujarAta saurASTra kacchanA lokonA manoratha paNa vaNapUryAM rahe che. Ama chatAM AkhA dezanuM samagra hita dhyAnamAM laine temaja muMbaI sAthenA potAnAM aneka hitA gADhapaNe saMkaLAyalA lakSamAM laine gujarAta saurASTra temaja kacchanA meTA bhAganA AgevAno A navI racanAne apanAvavA taiyAra hoya ema lAge che. sImApace paNa parasparavirodhI mAMgaNI ane muMbaInuM akhila bhAratIya mahatva dhyAnamAM lakhane cogya mArga rajI karyAM hAya ema ApaNe svIkAravuM ja joie. vastutaH muMbaI alaga rAjakIya ghaTaka bane ane mahArASTra ane gujarAta pratyeka alaga alaga rAjya ane e racanA Adarza hatI. paNa upara jaNAvelI muMbaI pradezanI racanA paNa je mahArASTrIe svIkAravAne taiyAra nathI te muMbaine alaga rAkhavAnA vicArane teDI pADavA AkAza pAtALa ekaThA karata emAM kAI sa Mdeha nathI. A navI racanA nIce mahArASTrIne dhArAsabhAmAM 56 TakA pratinidhitva maLavA saMbhava che. ane e rIte gujarAtIoe haMmezAM ladhumatImAM ja rahevAnuM che e paNa nizrita che. Ama chatAM mAtra bhASAnA dhoraNe ja nahi paNa samagra rASTranA hitAhitanA dhAraNe levAyajJeo niNaeNya gujarAtIe svIkAravAne taiyAra che, paNa A bAbatamAM mahArASTrI khecena che. temane vidarbhanA marAThI--bhASAbhASI AkhA prAnta maLyA ane muMbaI pradezamAM bahumatI maLI tethI kAI satASa nathI, 'amArA mukhamAM kASThanA bhAga na hoya' e dhelachA temanA magajate bhamAvI rahI che ane 'kAmAturANAM na viveka lA' e mujaba kevaLa AvezabharyAM rASTravidhAtaka nivedane temanA AgevAne kamanasIbe pragaTa karI rahyA che. ApaNe AzA rAkhIe ke A Aveza kSaNajIvI nIvaDaze ane samaya jatAM zANapaNuM ane DahApaNanAM tA mahArASTrI samAjamAM vadhAre sakriya banaze, temanAM magaja samatala banAvaze ane navI cenjanAne apanAvI levA teo taiyAra thaze, muMbai pradezane lagatA A navA ukela adyatana saMcAgAmAM ubhaya pakSe svIkArI levA cegya lAge che paNa te ukela tA ja sAcA ukela lekhAze ke jo banne pakSa tene kheladilIthI ApanAvaze. ema nahi bane to A ukela ja navA kAyaDAnuM rUpa dhAraNa karaze ane
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ * . 120 ' prabuddha jIvana tA. 15-10-55 temAMthI gujarAtI dakSiNanA aneka saMdharSo pedA thaze. bhAvInA garbhamAM saMghanA sabhyo joga zuM che tenI Aje ApaNe koI AgAhI karavAnI sthitimAM nathI. ApaNI te eTalI mAtra prArthanA hoya ke saunA dilamAM sanmati ane zaradapUrNimA naukAvihArane badale samabhAvano udaya thAya ane pradezavibhAjananA jaTila praznane ApaNe ''vihAra-vihAra badhA maLIne have sadAne mATe cheDo lAvIe. - tA. 31-10-15 semavAranA roja rAtrInA zaradapUrNimA aMge naukA vihAra javA dhArela paNa te mATe jarUrI sTIma loMcane prabaMdha digaMbara AcArya zAntisAgarajIne svargavAsa thaI nahi zakavAnA kAraNe te ja rAtre muMbaI samIpa Avela vihAra - nagnatvanA kAraNe chellAM hajAra varSathI jaina digaMbara sAdhuonI saravara upara saMdhanA sabhya ane temanA kuTuMbIjane mATe eka paraMparA ApaNA dezamAMthI lagabhaga nAbuda thaI hatI. tene punarjIvita paryaTaNa javAmAM AvyuM che. A mATe daza varSa uparanAne rUA. 3 ane tethI nIcenI umaranA mATe rUA. 2 ApavAnA raheze. A mATe karanAra digaMbara AcArya zAntisAgarajI 84 varSanI ummare gayA cAlu mAsanI 25 tArIkha sudhI saMghanA kAryAlayamAM nAma noMdhavAmAM sapTembara mAsanI 18mI tArIkhe kALadharmane pAmyA. 43 varSa jeTalo Avaze. lAMbo temane dIkSA paryAya hate. nirmaLa ane ucca koTinuM tyAga- - muMbaIthI vihAra sarovara sudhI javA AvavA mATe jarUrI vairAgyapUrNa temanuM cAritrya hatuM. tapapradhAna temanuM jIvana hatuM. junavANI banI goThavaNa karavAmAM Avaze. A base pAyadhunI TI. jI. zAha paraMparA avalaMbita temanA samagra vicAravaLaNa hatAM. chellAM daza varSa bIlDIMganA nAkathI rAtrInA barobara ATha vAge upaDaze ane rastAmAM daramiyAna ubhA thayela jaina maMdiramAM harijana pravezanA teo kaTTara vinsenTa roDa uparanA basa sTenDa pAse, AgaLa cAlatAM kIMga sarkala royala operA hAusa sAme, pachI dAdara kheradAda sarakala TrAma TaramInasa virodhI hatA ane te khAtara keTalAya divase yA mahInAo sudhI temaNe pAsenA jaina maMdira pAse tathA adherI-muralA basa sTopa "sAkInAkA" anAjane tyAga karyo hato ane mAtra dudha kuLa upara teo rahetA pAse ubhI raheze. ane rAtrInA bAra vAgyA lagabhaga e ja anukrame - hatA. digaMbara samAjanA bahumAnya paMDita De. hIrAlAla jaine digaMbara pAchI pharaze ane aTakaze. paryaTaNamAM joDAnAra bhAI bahenoe vyakita dITha pitAne pAsa, eka vADake, rakAbI tathA camace lAvavAnA raheze, saMpradAyanA mULa graMthanuM saMzodhana karIne strIne saMyama ane maikSanI jemanI pAse IlekaTrIka Toca hoya teo jarUra sAthe letA Ave, adhikAriNI puravAra karI hatI. A saMzodhanane svIkAravA chatAM sthiti vihAra sarovara upara dudha pauA ApavAmAM Avaze temaja custa samudAyanA dabANane vaza vartane zAntisAgarajIe strI saMyamanI manoraMjana thAya te prabaMdha goThavavAmAM Avaze. A paryaTaNamAM je ane mokSanI adhikAriNI nathI evI digaMbarAnI parANI, mAnyatAnuM punaH sakhyAe potAnuM vArSika lavAjama bharyuM haze te ja sabhya joDAI samarthana karyuM hatuM. AvA eka kaTTara munipravara zAntisAgarajInA ava zakaze. A paryaTaNamAM sarve sabhyone sAmela thavA ane paryaTaNane saphaLa banAvavA anurodha karavAmAM Ave che. sAna sAthe eka bahumAnya vayavRdhdha AcAryanI digaMbara samAjane khoTa paDI che. bAla dIkSA pratibaMdhaka bIlane Teko Apa temaNe pitAnA uttarottara jIrNa thaI rahelA dehane moha choDIne bebe lejITIva kAunsIlamAM zrI prabhudAsa bAlubhAI paTavArI taraphathI raju karavAmAM Avela bAla saMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka bIlane 32 divasanA svacchasvIkRta anazanapUrvaka jIvanavisarjana karyuM hatuM Teke ApavAnuM je Andolana muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI calAe vIrapurUSocita kArya mATe temane aneka dhanyavAda ghaTe che. mAnavI vavAmAM Ave che tene bane teTale vega ApavA, jyAM jyAM lAgavaga prakRtimAM jijIviSAnI jaDa sauthI vadhAre UMDI che. game tevI vRdhdhAvasthA hoya te te sAmAjika saMsthAo pAse harAva karAvIne muMbaI sarakAra ane jarjaritatA hoya te paNa moTA moTA sAdhu munivaranI paNa jIvana upara melI ApavA ane saMdha taraphathI taiyAra karavAmAM Avela anamedana patra meLavIne te upara bane teTalI sahIo karAvavA saMdhanA sabhyone tRSNa chUTatI nathI e ApaNu cAlu anubhavane viSaya che, jyAre AgrahapUrvaka prArthanA che. AcAryapravara zAntisAgarajIe AMkhanI zakita manda paDavA lAgI che maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha ema mAluma paDatAM-jo ke zarIra haju paNa pAMca sAta varSa kheMcI zake ema hatuM ema chatAM-tA. 17-8-55 nA rojathI AmaraNa - -: traNa kANa :- salekhanA vrata dhAraNa karyuM hatuM; cethI sapTembarathI jaLapAnane paNa bhakita te varALa jevI che. Ama e dekhAya paNa nahi tyAga karyo hate; 18 mI sapTebare savAranA sADA cha vAgye haidrAbAda chatAM bahu bhegI thAya tyAM game teTalA maNa vajana kheMcI rAjyamAM Avela kuthalagiri parvata upara 'kI tyoM dhara dInI jAya evI enAmAM tAkAta che. chatAM je kANuM hoya te cadariyA" kabIranI e jANItI paMkita mujaba vinazvara dehane tyAga tenuM jora bhAMgI jAya che. tema bhakitamAM paNa kANAM na joIe. karIne teo svarge sIdhAvyA hatA ane Ama mRtyunI sAme jaIne bhakitamAM traNa jAtanAM kANuM hoya zake. gAvuM, 2DavuM ane bheTa karavA badala jaina samAjanA dilamAM temaNe ciraMjIva sthAna prApta pradarzana karavuM. tame AkhI rAta bhajana, kIrtana karyA kare karyuM hatuM... * paramAnaMda ane enuM UMDANu na pAme evI bhakita zuM kAmanI ? vaLI bhakita dvArA saMsAranAM duHkhane raDayA karavAnI temaja satyaM zivaM sundarama ' saMsAranI avagaNanA karavAnI vRtti hoya te paNa cheTuM che, zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAno lekhasaMgraha ane TIlA TapakAM pAThapUjA vagere dvArA bhakitanuM pradarzana kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA praveza sAthe karavuM te paNa bhakitanI zakita ghaTADI de che, mATe ApaNI kIMmata rU. 3, pisTeja | bhakitamAM paNa AvA kANAM na hoya te jarUrI che.-vinebA muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe viSaya sUci kIMmata rUA. 2, posTeja voka dharmadraSTinuM UrdhIkaraNa paMDita sukhalAlajI 113 bhAratIya Arogyanidhi 114 prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAIle prakIrNa noMdha : naitika khulanAnA cekIdAra . paramAnaMda 115 kIMmata rUA. 6, pisTeja gotra ane leka zuddhinA rakhevALane dhanyavAda, bhAvuka tAne atireka, ImITezana, vileja yunivarsiTI, nahaSabhadeva caritra citrAvali aMka nata mAro !", "mata ravA !', rAjya punarghaTanA kIMmata rUA. bA, pisTeja - paMcane cukAda ane muMbaI pradezanI navaracanA, digaMbara AcArya zAntisAgarajIno svargavAsa. prAptisthAnaH paMDita sukhalAlajI sanmAna yojanA zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3 "mArI amerIkAnI yAtrA' 121 122 *
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1pa-10-15 prabuddha jIvana paMDita sukhalAlajI sanmAna rojanA ane sanmAna samitionI racanA (thoDA samaya pahelAM amadAvAda khAte paMDita sukhalAlajI sanmAna madhyastha samitinI sthApanA karavAmAM AvI che ane e samitinuM pramukhasthAna mAnanIya zrI gaNeza vAsudeva mAvaLaMkare svIkAryuM che. A samitie nakkI karela sanmAna ejanAnI vigate tathA e samitinA sabhyo tema ja kAryavAhaka samitinA sabhyonI yAdI nIce ApavAmAM AvI che. A uparAMta A madhyastha samitinA anusaMdhAnamAM muMbaI khAte eka . sthAnika samitinI racanA karavAmAM AvI che. A racanA karavA mATe tA. 29-9-55 gurUvAranA roja paMDita sukhalAlajInA mitra ane prazaMsakonI eka sabhA zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNa nIce bhAratIya vidyA bhavananA kAunsIla holamAM maLI hatI. e prasaMge nakkI karavAmAM Avela sthAnika sanmAna samiti temaja kAryavAhaka samitinA sabhyonI yAdI nIce apivAmAM AvI che. A samitinuM kAryAlaya zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha (45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI 3) mAM rAkhavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM che. viSezamAM samAcAra maLe che ke kalakattA khAte paNa paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti racAI cUkI che ane emAM che. sunitikumAra ceTarajI, zrI bhAgIrathajI kAneDiyA, zrI choTelAlajI jaina, zrI sahanalAlajI dugaDa, bAbu rAjendrasiMhajI siMdhI, bAbu naredrasIMhajI siMdhI, zrI sItArAmajI sekasariyA, zrI bhaMvaramalajI siMdhI, zrI mehanalAla seMgara, bAbu vijayasiMhajI nahAra, bAbu rAmacaMdrajI siMdhI, zrI kalyANamalajI loDhA, zrI vidhAbhUSaNa ciMtAmaNI vagere sAmela thayA che tathA zAhu zAMtiprasAda jaina, De. kAlIdAsa nAga vagere joDAvA saMbhava che. taMtrI) bhAratIya tattvajJAna ane darzananA vikhyAta vidvAna ane samanvayakAra paMDita sukhalAlajI AgAmI DIsembara mAsamAM 75 varSa purA kare che te nimite temanuM akhila bhAratIya dhoraNe sanmAna karI zakAya te hetuthI nIce mujabanI yojanA nirNita karavAmAM AvI che. () paMDita sukhalAlajInA sanmAnArthe akhila bhAratIya dhoraNe eka sanmAnanidhi ekaTho kara. (2) A sanmAnanidhimAMthI paMDita sukhalAlajInA lekhane eka saMgraha bahAra pADe. (3) te ja nidhimAMthI AgAmI DiseMbara mAsa bAda, muMbaImAM, yeca samaye, paMDita sukhalAlajI aMge eka sanmAna samAraMbha yoje. (4) bAkI rahela sanmAnanidhinI rakama, upara jaNAvela sanmAna samAraMbha prasaMge, paMDitajIne arpaNa karavI. (5) upara jaNAvela kAryane pAra pADavA mATe, amadAvAda khAte, eka paMDita sukhalAlajI madhyastha sanmAna samiti ubhI karavI, ane tenuM mukhya kAryAlaya amadAvAdamAM rAkhavuM. (6) A ja hetu pAra pADavA mATe, muMbaI, kalakattA tema jyAM jyAM jarUra jaNAya tyAM tyAM eka eka sthAnika samiti ubhI karavI ane A sthAnika samitinA sarva sabhyone madhyastha samitinA sabhya lekhavA. . (7) AvI sthAnika samiti na ubhI karavAmAM Avela hoya tevA sthaLanI viziSTa vyaktione paNa madhyastha samitimAM sAmela karavI. paMDita sukhalAlajI madhyastha sanmAna samiti, amadAvAda. madhyastha kAryavAhaka samiti zrI, prabhAsa bAhabhAI paTavArI sabhya zrI zrI. prabhudAsa bAlubhAI paTavArI sabhya zrI. cheTAlAla trIkamadAsa pArekha zrI. gaNeza vAsudeva mAvaLaMkara - pramukha , bacubhAI rAvata , rasikalAla mANekalAla zrI. vidyAbahena ramaNabhAI nIlakaMTha-kAryAdhyakSa , ratIlAla mohanalAla trivedI ) , maNilAla maganalAla abhyA zrI. kanaiyAlAla mANekalAla munazI-upapramukha , anaMtarAya rAvaLa , nAgaradAsa kasturacaMda zAha zrI. kAkAsAheba kAlelakara , , cunIlAla vardhamAna zAha manubhAI jodhANI zrI. sunItikumAra ceTarajI ,, , , bhegIlAla ja. sAMDesarA , kAnajIbhAI catrabhuja zAha zrI. harasiddhabhAI diveTiyA ,, ,, , bAlAbhAI vIracaMda 'jayabhikhu , ,, lakSmIcaMda jhaveracaMda saMghavI zrI. puNyavijayajI mahArAja trikamalAla mahAsukharAma. , tArAbahena paTela zrI. ravizaMkara mahArAja ka, sArAbhAI DAhyAbhAI DaeN. priyabALA zAha zrI. jinavijayajI , gaMgAbahena jhaverI De. IndukalA jhaverI AcArya kRpalANajI , dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha , zrI. zaMbhulAla jagasIbhAI zrI. cInubhAI cImanalAla, meyara , sanmAna samitinA anya sabhya ,, jayaMtilAla bApAlAla mahetA , amRtalAla haragoviMdadAsa che e zrI. jhINAbhAI desAI "sneharazmi" * ratnamaNirAva jhoTe , caMdulAla bhIkhAbhAI satIyA , , harinArAyaNa AcArya . vAsudevazaraNa agravAla * zrI. caMdrakAMta jagAbhAIvALA , ke, bhAratIbahena sArAbhAI " pro. sAMkaLacaMda ema. zAha , zrI. bheLAbhAI jesiMgabhAI dalAla , i DuM. narasiMha mR. zAha , mehanalAla paTela (ema.je.lAyabrerI) trIbhavanadAsa Thakakara .. rasikalAla cheTAlAla parIkha-koSAdhyakSa DaM. dhIrUbhAI ThAkara , sArAbhAI maNilAla navAba , dalasukhabhAI mAlavaNiyA zrI. naMdalAla beDIvALA , metIbahena jIvarAja yazavanta zukala ' ! maMtrIo: 4 kapilarAya mahetA , kamaLAbahena sutariyA , jeThAlAla gAMdhI >> kaThalabhAI keThArI jeThAlAla joSI >> ratilAla dIpacaMda desAI | , ramaNalAla zeTha. , narendrabhAI lAlabhAI paMDita becaradAsa jIvarAja dezI..sabhya , kezavarAma kA. zAstrI , ratIlAla mANekalAla telI zrI. umAzaMkara joSI >> cha nagInadAsa pArekha , anilabhAI hemacaMdra kApaDiyA , gaurIzaMkara govardhanarAma dhUmaketu ,, pro. rAmacaMdra AThavale , aMbAlAla nR. zAha , ravizaMkara mahAzaMkara rAvaLa , zrI jitendra jeTalI >> pannAlAla jhaverI,
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4 ) 122 prabuddha jIvana tA. 15-10-papa paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti, muMbaI kAryavAhaka samiti sanmAna samitinA anya sabhya zrI. caMdulAla vardhamAna zAha zrI. zreyAMsaprasAda jaina..............pramukha zrI. maMgaLadAsa pakavAsA manamehana pu. gAMdhI , prANalAla devakaraNa nAnajI...upapramukha , kedAranAthajI , raMbhAbahena manamohana gAMdhI , kRSNalAla mehanalAla jhaverI, , , zAntilAla ha. zAha hIrAbahena pAThaka , kAMtilAla IzvaralAla , , , , tArAbahena mANekalAla premacaMda sunaMdAbahena verA adhyApaka gaurIprasAda jhAlA ) zrI. IndumatIbahena cImanalAla menAbahena narottamadAsa zeTha zrI. khuzAlabhAI kheMgAra , , , , manu subedAra , uSAbahena mahetA e cImanalAla cakubhAI zAha # bAbubhAI cIneMya ,, veNubahena kApaDiyA paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA maMtrIo ratIlAla mULajI gAMdhI pro. tArAbahena ramaNalAla zAha mehanalAla mahetA (sopAna) lAlacaMda hIrAcaMda zrI kAMtilAla ha. paMDyA , cImanalAla pI. zAha....koSAdhyakSa zeTha rAmajIbhAI haMsarAja , DuMgarasI dharamasI saMpata khImajI mADaNa bhujapurIAsabhya zrI. nAthurAma premI lIlAvatIbahena devIdAsa , pramodabhAI vIracaMda zAha >> khuzAladAsa kurajI pArekha bhavAnajI arajaNa khImajI , , durlabhajI kezavajI khetANI ka, maNilAla bAlAbhAI nANAvaTI , ratanacaMda cunIlAla jhaverI nAnAlAla cImanalAla mahetA , dIpacaMda lakSmIcaMda saMghavI , gIradharalAla dAmodaradAsa daphatarI bhogIlAla laheracaMda jhaverI , lIlAdhara pAsu zAha che jyotindra ha. dave popaTalAla jI. zAha ravizaMkara mahetA pro. manasukhalAla jhaverI viThThaladAsa jerAjANI che. jayAnaMda dave karasanadAsa mANeka bheLAbhAI jesaMgalAla dalAla zrI. ramaNikalAla maNilAla zAha che gulAbadAsa brokara maNilAla mehanalAla hemacaMda jhaverI dIpacaMda trIbhovanadAsa zAha - rAmaprasAda bakSI maNilAla mehanalAla jhaverI TI. jI. zAha. cuMdulAla mehanalAla jhaverI , ratIlAla cImanalAla koThArI aMbAlAla caturabhAI zAhu. rasikalAla mohanalAla jhaverI A varajIvanadAsa trIbhavanadAsa yazavaMta dozI che navalamala kudanamala phIdiyA , , premacaMda karamacaMda kaTAvALA zAntilAla devajI naMdu che tArAcaMda lakSmIcaMda keThArI , durlabhajI umedacaMda parIkha tanasukha bhaTTa vADIlAla DagalI , bhIkhAbhAI bhudarabhAI koThArI sArAbhAI ena. zAha mArI amerikAnI yAtrA" - tA. 1-10-15 nA roja zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA rikAnI prajAne samajaNa ApavAnuM ane hiMdI banAvaTanA A prakArano kAryakrame saMdhanA kAryAlayamAM jAyelI sabhAmAM bahena pupula jyakara mAla mATe amerikAmAM surUci pedA karavAnuM ane mArkeTa ubhI karavA thoDA samaya pahelAM be mahInA mATe amerikAnA pravAse gayelAM, te hatuM. A mATe teo ahiMthI gayA eprIlanI 8 mI tArIkhe amerikAmAM pravAsanAM keTalAMka saMsmaraNe temaNe vArtAlApanA AkAramAM raju karyA gayAM hatAM tyAM be mAsa rahyAM hatAM, yunAITeDa sTeiTsanA eka che hatA. sabhAnI zarUAtamAM saMdhanA maMtrI zrI. paramAnaMda kuMvarajI thI bIje cheDe vicaryA hatAM aneka lokonA - tyAMnA keTalAka kApaDiyAe bahena pupulane paricaya karAvyuM hatuM. 'karaNa ghele" e vicArasvAmIo ane jIvana ghaDavaiyAonA-saMparkamAM AvyAM hatAM ane jANItI-sauthI pahelI evI-aitihAsika navala kathAnA lekhaka sadUgata pAchA pharatAM eka mAsa yuropamAM rokAyAM hatAM. bahena pupulano paricaya zrI. naMdazaMkara tulajAzaMkaranAM bahena pupula pautrI thAya, temaja vaDodarAnA ApatAM, A uparAMta e paNa jaNAvavuM jarUrI che ke, teo svabhAve dIvAna saddagata manubhAI naMdazaMkara mahetAnAM bhatrIjI ane sauthI pahelAM cintanazIla che, ane e kSetramAM zrI. je. kRSNamUrti pratye eTale ke, gujarAtI AI. sI. esa. sadgata vinAyaka naMdazaMkara mahetAnAM putrI teo Aje je viziSTa koTinuM jIvanadarzana duniyA samakSa raju karI thAya. temanA pati zrI, jayakara berIsTara che. ane esesIeTeDa rahelA che te tarapha sArI peThe AkarSAyalAM che,, saundaryolalI temanI sImenTa kaMpanImAM joDAyelA hoIne hAla dIlhI rahe che. bahena pupula samagra jIvanadaSTi che, ane e dvArA parama tattvane jANavA, oLakhavA eka bhAre saMskArasaMpanna ane satvazAlI sannArI che. muMbaI pradezanI AtmasAta karavA teo sadA Atura prayatnazIla rahe che. A rIte sTeITa InDasTrIyala ko-opareTIva esosIezananAM teo eka DIrekaTara zrI. pupula bahenane saMghanA maMtrIe paricaya ApyuM ane saMla che, muMbaI khAte sara phIrojazAha mahetA roDa upara Avela "bebe sTeTa taraphathI temane AvakAra ApavAmAM AvyuM. tyAra bAda zrI. pupuDA koTeja InDasTrIjhanA saMcAlanamAM teo agrasthAne che. taduparAnta bhArata bahene eka kalAka sudhI pravAhabadhdha, madhura aMgrejImAM je hetuthI sarakAranA spela sTeIla InDasTrIjha khAtA sAthe saMbaMdha dharAvatA temanuM amerikA javAnuM thayuM hatuM te viSe, amerikAnA jIvana viSe oNla InDIA henDIkreTa benA ane ola InDIA henDalUma keTalIeka viziSTa vyaktio sAthe temane maLavAnuM baneluM temanA viSe - borDanA teo eka sabhya che. henDalUma TekasTAIli phebrIkasa hAla tyAMne amuka vicAraka varga jhena-budhdhIjhama dhyAnapradhAna baudaE sa e temane viziSTa abhyAsane temaja khAsa darzanathI khUba prabhAvita che te viSe, amerikA ApaNAM saMbaMdha zekhane viSaya che. thoDA samaya pahelAM amerikA (yunADa TeIsa ) ane ApaNA mahApurUSo saMbadhe zuM dhAre che te viSe bhAre rasaprada nA mukhya zahera nyuyorkamAM dhI myujhIyama opha moDarna ArTa nAmanI vArtAlApa karyo ane ekatra thayelA bhAI bahenane atyanta AnaMdamu eka saMsthA taraphathI henDavevana TekasTAIlsa (hAthasALanuM kApaDa) ane karyA. A vArtAlApane saMkSipta sAra temaNe lakhI ApavA kahela che. te ernAmenTala ArTasa (ghareNAM-dAgInAne lagatI suzobhana kaLA) nuM jyAre maLaze tyAre te prabudhdha jIvananA vAcake samakSa sAdara eka pradarzana yojavAmAM AvyuM hatuM ane temAM eka khAsa hiMdI karavAmAM Avaze. vibhAga rAkhavAmAM AvyuM hatuM ane te vibhAga mATe hiMdamAMthI hAtha pupula bahenanuM kathayitavya pUruM thayA bAda saMdha taraphathI temanA vaNATanA kApaDanA saMkhyAbaMdha namunAo amerikA laI javAmAM AvyA hatA. A pradarzana prasaMge bhArata sarakAra taraphathI mokalavA mATe bahena AbhAra mAnatAM zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe amerikA viSenA - pupulanI pasaMdagI karavAmAM AvI hatI. temanuM mukhya kAma hiMdI hAthasALanA pitAnAM keTalAMka samAntara saMvedane temaja anubhavo raju karyo ane kApaDanI judI judI DIjhAIne ane te pAchaLa rahelI hiMdI saMskRti e rIte zrotAjanoe ubhaya vakatAo sAthe daDheka kalAka sudhI amaane sabhyatAnI tema ja ucca koTinI rasavRttinI bhUmikA viSe ame rikA-udyanane AnaMda mANyo ane kRtArthatA anubhavI. muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna H kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI , Te. naM. 34628
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ raka rajIsTarDa naM. B 4ra66 vArSika lavAjama rU. 4, (pra. jainavarSa 14-..jIvatavarSa3. aMka 13 - pravajIvana muMbaI, navembara 1, 1955, maMgaLavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala : traNa AnA AzA jagA gAla gAgAla gAlagAgA gAla taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA nA kAkA kAlA Ajhala zAla jAlAvADa - ahiMsA moLI ke tejasvI . vilAyatanA eka vidvAna dharmopadezake eka subhASita vAkya ApyuM AgaLa vadhela hoya che; bIje e bAbatamAM pachAta hoya che. tethI che-It makes a world of difference whether you eka samAja mATe je azakaya hoya te bIje samAja heje karI put Truth in the first place or in the second batAve che. place--satya pratye mANasanA manamAM Adara hoya, niSThA hoya, AkhA AvA tamAma samAjonI saravALe je pragati thAya che, ahiMsAnI janmAre e satya ja bela hoya ane satyaniSTha tarIke samAjamAM bAbatamAM, mAnavajAtanI yugasidhdhi gaNAya. enI pratiSThA paNa hoya; chatAM, aNIne prasaMge, kaTokaTIne prasaMge, mANasajAtane dharma che ke je bhUmikA sudhI eNe pragati karI, sarvanAza TALavA mATe e je satyane kSaNa mATe paNa choDI de, tyAMthI eNe lapasavuM na joIe. AgaLa vadhavAnuM bhale dhIme dhIme satyane rastethI ekAda pagaluM bAjue jAya, te ene satyeka-parAyaNa thAya, paNa jamAnAo sudhI keLavelI ahiMsAnI mUDI, mohavaza thaine na kahevAya. satyavAdI dharmarAjAnuM sat duniyAmAM eTaluM prakhara hatuM e khAI na bese. ane evuM sat duniyAmAM eTaluM virala hatuM ke dharmarAjAnAM rathanAM paNa jo mANasajAtane yugadharmane vaphAdAra rahevuM hoya te paiDA jamInane aDakatAM nahIM. te vakhatanA dharmakAranI, amuka vicAra jeTalI uMcAIe caDhavA viSe yugadharma takAjo kare che, ethI utaratuM lekanAM mana para ThasAvavAnI e paddhati hatI. sthAna eNe na ja levuM joIe. ane temAMye eraNanI lUMTa karI dharmarAjAe kaTokaTIne prasaMge naro vA kuMjaro vA kahyuM, ane seyanuM dAna karyuM evI sthiti te na ja thavI joie. emane ratha tarata nIce utarI jamInane aDe. satyane jIvanamAM game je lokoe jamAnAo sudhI ahiMsAnAM pravacana sAMbhaLyAM, teTaluM UMcuM sthAna Ape, ene mATe game te tyAga kare, paNa je ahiMsA ane titIkSAnA avatAra zrI mahAvIrane pitAnA gurU, preraka . ene prathama ne ThekANe thanuM sthAna Ape te tamArU satuM gayuM. e ane bhagavAna mAnyA. temaNe to ahasAnA jIvanasAdhdhanA bAbatamAM meLAM satumAM e teja nathI ja AvavAnuM ke je marelA mANasane, duniyAne mekhare hovuM joIe. samAjane ke dezane jIvate karI besADe. satya pratyenI ananya niSThA Aje keTalAka jaine bhale mAMsa khAtA hoya ane zikAra paNa mANasamAM addabhUta daivI zakita upajAve che ane ene yugakartA banAve karatA hoya, paNa sAmAnyapaNe kahI zakAya ke jene mAMsAhArane tyAga che. potAnI AtmakathA athavA satyanA prayege lakhatI vakhate gAMdhIjI- karyo che. teo IMDA paNa khAtA nathI, jAnavarone mAratAM nathI, mAMkaDa, e kaheluM ke "bhale mArA jevA anekane kSaya thAo paNa satyane cAMcaDa vagerene nAza karatA acakAya che,-vAi varUne mAravAmAM madada jaya thAo ! alpAtmAne mApavAne sAruM sAyane gaja kadI ke na karatA nathI, ane sApa ke vIMchIne koI emanA dekhatAM 'mAre te bane !" duHkhI thAya che. jaine viSe ema paNa kahevAya ke gAya baLadanI pAMjaje vAta satyane viSe sAcI che te ja ahiMsA viSe paNa che, rApoLa calAvavAmAM teo ThIka ThIka paisA kharace che. koI vAMdarA ke kutarA je ke ubhaya vacce eka mahatvano phera che khare. satya mANasane jevuM mAre te emane rokavAno prayatna kare che. koI vakhate dezamAM dukALa ' samajAyuM tevuM tenuM AcaraNa karavuM mANasane mATe kaThaNa bhale hoya, phelAya te pIDitAne khavaDAvavA mATe phaMDa bheguM kare che. mAMdAonI paNa zakAya che, jyAre ahiMsA viSene ApaNe khyAla bhale game sAravAra mATe ispitAle khelavAmAM utsAha dharAve che, ane ahiMsAne teTale UMce hoya te paNa tenuM pAlana ekadama thaI zakatuM nathI. preraka evuM sAhitya chApavAmAM nANAMnI jogavAI karI Ape che. : mANasa-jAtanI ahiMsA taraphanI yAtrA bahu ja dhIme dhIme cAlatI jainenI ahiMsAnuM bIjuM kSetra che zAkonI bAbatamAM. bahu bIja AvI che. ahiMsAnI preraNA pramANe cAlavAnI zakti mANasa kaNaza: phaLo ane zAke teo nathI khAI zaktA. jemAMthI aneka kuNagAo. ane kSaNaza vadhArI zakyA che. phUTI zake che evA baTAkA teo nathI khAI zakatA. madha paNuM nathI mANase joyuM ke jIvavuM hoya te amuka hada sudhI hiMsA karyA khAtA. ethI AgaLa jaIne pANInI vaparAzamAM sUkSma-jaMtu hatyA vagara chUTako nathI. jIvananI e maryAdA che. TALavAnI amuka cokasAI teo rAkhe che. ane sAdhuo pitAnA - enI sAthe mANase ema paNa joyu ke jIvanayAtrA calAvatA belavAnI prakriyA dvArA je vAyukAyanA sUkSma jaMtu maravAnI saMbhAvanA : zuM ApaNe hiMsA jema jema ochI karatAM jaIe chIe, ghaTADatA jaIe che te TALavA mATe muhapattI bAMdhe che. chIe, tema tema ApaNuM jIvana ucca, sugaMdhI ane sArapUrNa bane jyAM sudhI huM jANuM chuM tyAM sudhI sAmAnya samAja karatAM che. tethI, jIvanasAdhanA eTale aparihArya gANAtI hiMsAmAMthI dhIre jainenI vizeSatA uparanA varNanamAM AvI jAya che. dhIre ugarI jaI, vAMchanIya ahiMsA tarapha vadhune vadhu prayANa karavuM- have savAla e ke ATalAthI ahiMsAdharmanuM pUratuM pAlana thaI . e che. jIvanane e dharma che. * zake ? ane dhAre ke duniyAnA tamAma loke ATalA niyamonuM pAlana - jema vyakita dhIre dhIre ahiMsA tarapha prayANa kare che, tema kare te ahiMsAdharmanI sthApanA thaI gaNAya ? uparanA tamAma samAja paNa dhIre dhIre ahiMsA sidhdha karate jAya che. dareka samAjanI niyamanuM pAlana karanArA ane karAvanArA keTalAka jaina sAdhue zIdhadhI, bhUmikA ekasarakhI nathI hotI. amuka samAja keTalIka dizAe khUba dIdhadevI, abhimAnI ane matsarI havA viSe ApaNe keTalIka vAra
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramuddha jIvana 124 sAMbhaLIe chIe, teA zuM ApaNe emanI jIvayAnA khyAla rAkhI emane ahiMsAnA sAcA pratinidhi gaNI zakIzuM ? Aje duniyAmAM AhArane arthe, zikArane arthe aa vagere taiyAra karavA mATe ane kevaLa vinAda khAtara je prANIhatyA cAle che tenuM samarthana na ja karI zakAya. jyAM sudhI duniyAmAM khArAkanI achata che, tyAM sudhI pazupakSI ane mAthlAM khAnAra lAMkAnA ApaNe vAMka na kADhI zakIe. bahu bahu to manamAM samasamIne besI rahIe. iMDA * khAnArA lokA sAthe, e AhAramAM hiMsA samA che ke nahIM, enI carcAmAM ApaNe na utarIe. pazu AhAranuM kSetra cheDIne anya kSetramAM cAlatI virATa hiMsAnA jo ApaNe vicAra na karIe te ahiMsAdharmI hAvAnA ApaNA dAvA vyartha che. na Aje duniyAmAM meTAmAM meTI hiMsA cAlatI hAya tA te e kSetrAmAM che. uparAuparI AvatA ane dara vakhate vadhu ne vadhu vikALa thatAM mahAyudhdho athavA vizvayudhdho, ane emAMthI utpanna thatA dveSa, krodha, khIka ane AtmadhAtI AMdhaLApaNuM--e badhuM maLIne eka kSetra, ane khIjuM kSetra te mANusa mANasane, eka samAja khIjA samAjane, eka rASTra khIjA rASTrane ane eka khaMDa khIjA khAne nIceAvI khAvAthI je dhAra ane akhaMDa hiMsA thAya che te. A khe kSetranA Aje je vicAra na kare ane e dividha hiMsA TALavA mATe Avazyaka jIvanaparivartana ane hRdayaparivartana karavA taiyAra na thAya te ahiMsaka nathI. te samAjamAM game teTalA pratiSThita hAya chatAM te dhAtakI ane mahApApI che ema AjanA yugadharma pokArIne kahe che. jAtibheda ane emAMthI utpanna thatA uccanIcabhAva e hiMsAnAM e mATAM kSetra che. gorI cAmaDInI prajA zreSTha--ane raMgIna athavA kALI cAmaDInI prajA utaratI evA je bheda gArAnAM manamAM vasI gayA che, te paNa meTAmAM moTA dharmadroha, mANasAinA droha ane hiMsA che. mANasane bhagavAne je zarIra--zakita ApI che, buddhi ApI che, saMgaThana-kauzalya ApyuM che ane sAdhana saMpatti kudaratamAM pAtharI rAkhI che tenA upayoga svArtha mATe na karatAM samasta prajAone ane AkhI duniyAne sukhI karavA mATe che. e samarata sevA mAraphate je satASa maLe che te ja kharekharA paramAnaMda che, ane emAM ja sAcI ane pUrI ahiMsA rahelI che. duniyAmAM je mahAyuddho thAya che enI pAchaLa e ja vRttio kAma kare che. tamAma mANusajAta eka kuTuMba che ane ApaNA premanA ane sevAnA sarakhA ja adhikArI che e vastu ApaNe bhUlI jaIe chIe ane peAtAnAM ane parAyAM evA bheda karIe chIe e eka doSa. ane khIjo doSa che e ke ApaNe ApaNA meAjazAkhamAM ane ApaNI salAmatImAM eTalA badhA tallIna thaIe chIe ke khIjAnAM duHkhanA, muzkelIne ane jokhamanA vicAra ja karatA nathI. ane vicAra uge teAye lAgaNInuM khuznApaNa keLavI AMdhaLA thaI jaie chIe. tamAma yuddho, tamAma jhagaDAo ane dareka prakAranA anyAyanAM mULamAM A ja be dASA che. e doSo dUra karavA mATe vaparAtI ahiMsA e ja kAragara asarakAraka ane tejasvI ahiMsA che. e svIkArIe te ApaNuM mana samAjasa-tAvAdane prasannatAthI svIkAraze ane jotajotAmAM sarvodaya tarapha prayANa karaze. ene mATe je hRdaya Aryatva ane vIratva Avazyaka che te ApaNane maLe evA AzIrvAda ApaNe mahAvIra pAsethI mAMgIzuM ? sahAvIranA ane pArzvanAthanA ke nemInAthanA ma MdiramAM jaI ApaNe bhagavAna pAse zuM zuM mAMgIe chIe enI yAdI jo ApaNe taiyAra karIe ane ahiMsAnI seTI para kazI joIe te naTamAM naTa mANasane pazu zarama upaje. AjanI duniyA evA cheDA upara AvI pahoMcI che ke kAM tA sAcA ane tejasvI ahiMsAdhasvIkArIne sarvodayanI sthApanA karIe athavA Aje cAlatI meAjamajhA ane anubhavAtI salAmatIthI AMdhaLA thaI vinAza taraph prayANa karIe. trIjo rasto rahyo nathI. tA. 1-11-55 prANIonI athavA tA mANasonI hatyAmAM rahelI hiMsA uparAMta je khIjI sAmAjika hiMsA mANasane hAthe thAya che te tarapha jaina vicArapraNAlInuM dhyAna gayuM nathI ema nathI. sAdhuo baLada, ghoDA, hAthI ke evA bIjA prANIne vAhana tarIke upayoga karatA nathI e sArUM che. e uttama pakSa che. paNa jyAM sudhI mANasa jAnavaronA upayoga kare ja che, tyAM sudhI e prANIone bhUkhyAM tarasyAM na rAkhavAM, emanI pAsethI hada uparAMta kAma na levu, maccharethI emanuM rakSaNa karavu, e thAkyA hAya, mAMdA hoya ke dhAyala thayA hAya, tyAre emanA pratye khAsa dhyAbhAva rAkhI emanI sevA karavI, e dharma jaina loko jANe che, mAne che, paNa utsAhapUrvaka enA pracAra karavA tarapha emaNe khAsIyata batAvI nathI. madhamAkhIonI hatyA karI madha meLavAya che. e joi madha na levAya evA niyama te ApaNe karyo, paNa e basa nathI. jema gAyA pALIne, emane rAjI rAkhIne emanu dUdha ApaNe laie chIe, tema ja madhumAkSikA--pAlana pratye, dharma samajhI, ApaNe utsAha kaLavavA joe, madhamAkhAne mAryAM vagara, ane emanA baccAMne bhUkhyA rAkhyA vagara, emanI pAsethI madha meLavI zakAya e vastu Aje badhAM jANe che. ane e pavitra dhaMdhAmAM Avaka paNa ThIka ThIka che e have sidhdha thayu che. tyAre jaina leAkA peAtAnI ahiMsAvRtti ane vepArI khuddha--bannenuM mizraNa karI, e dhaMdho deza AkhAmAM kema khIlavatAM nathI ? paNa mAre to Aje khIjI ja vAta karavI che. jaina sAhitya vAMcatA me evA dAkhalA joyA che ke mANasa saMyama keLavavA mATe khAvAmAM amuka vastu ja khAze, vadhAre na khAya evA niyamA karyo che--bhAta khAIza teA bAsamatI te ja khAiza karI khAuM te Ajjusa pAyarI ja khAiza'-'ratnA paherIza tA hIrA ja paherIza, evA vrata karanArA AMkAmAM paNa saMyamanI vRddhi thAya che. e joi zAstroe emanI kadara karI che. vepAra vadhAravAmAM maryAdA svIkAravI e paNa ahiMsAnu eka tatva gaNAyu che. pAThamAM hajAra ke be hajAra karatAM vadhAre aLada rAkhIza nahIM, vepAramAM lAkha karatA vadhAre mUDI rokIza nahIM, evA paNa niyamA vaNikanIrAe karyA che ane pALyA che. tyAre AjanA jamAnAmAM ApaNe evA niyama kema na karIe ke gharamAM amuka karatA vadhAre nokarI rAkhIzuM nahIM je rAkhIzuM. emane amuka rakama karatA ochA pagAra ApIzuM nahIM, emanI pAse amuka kalAka karatA vadhu kAma laizuM nahIM, amuka pavitra divase tamAma nokarone caDhate pagAre chuTTI ApIzuM ane gharanuM badhu kAma jAte ja karIzuM-evuM ahiMsaka vrata kema na ajamAvIe ? jyAM sudhI ApaNa tamAma mAnavI bhAI bhAMDuone chAza-roTalA maLatA nathI tyAM sudhI ApaNe jAte khAsuMdI purI khAIzuM nahIM evu vrata levuM e paNa ahiMsA dharmanuM uttama lakSaNa che. jaina dharma je vastu dharmabhAvanA dvArA samAjamAM dakhala karavA. mAMge che te ja vastu AjanA samAjasattAvAda kAnunarUpI sattA mAraphate ane rAjyasattA mAraphte samAjamAM dAkhala karavA mAMge che. kAyadA karIne gauhatyA aTakAvavA mAganAra lokothI kAyadA mAraphata amuka sUphI karatA vadhAre mUDI kAI rAkhI na zake evI sthiti jo kAI ANavA mAge te enI sAme vAMdhA teA na ja uThAvAya. amuka jAtanA lokAne ucca gaNavA ane amuka jAtanA lokone nIca gaNavA e paNa hiMsA ja che, e vAta varNa vyavasthAne varelA sanAtanIo bhale jhaTa na samaje, paNa sUkSmadraSTi ane atisUkSma dharmabuddhivALA jaina netAo te jarUra samajI zake. ahiMsAdhama cAMcaDa mAkaDa pratyenI jIvadyAmAM saMpUrNa nathI thate. vizALa mAnavasamAjamAM je hadanI krUratA rUDha thaI gaI che tene dUra karavI ane mAnavasamAjane mAnavIya keLavavAmAM mahda karavI e AjanA yugadharma che. e yugadharmanA AkalanamAM, pAlanamAM ane pracAramAM ahiMsAdhA~ jaina lekA mekhare haze evI apekSA che. kAkA kAlelakara ( 2
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-55 prabhu jIvana gAMdhIjI ane maNibhuvana (gAMdhIjInI janmajayantI bIjI okaTobara 1955 ravivAra--nA rAja maNibhuvananuM udghATana karatAM gAMdhI smAraka nidhinA pramukha zrI gaNeza vAsudeva mAvaLaMkare pramukhasthAnethI kareluM nivedana maNibhuvana sAthe joDAyalA gAMdhIjInA jIvananA aneka mahatvanA prasaMgAnI DibaMdha yAdI raju kare che. te mULa hiMdImAM hAine tenA aradhA bhAganA anuvAda nIce ApavAmAM Ave che; bAkInA bhAga AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. taMtrI) mitrA, gAMdhI smAraka nidhinA uddezamAM eka e uddeza che ke je sthAnAnA gAMdhIjInA kArya ane jIvana sAthe saMbaMdha hoya te sthAnenu rakSaNa karavAmAM Ave. A badhA ja sthAnenu rakSaNa nidhi mATe lagabhaga asabhava jevu che, tema agatyanuM paNa nathI. je maryAdita sAdhatA amArA hAthamAM che te dvArA ame evA kAryone u-tejana ApavA mAgIe chIe ke je kAryonA bApUe hiMdustAnane svatantra karavA tema ja dezane eka navuM svarUpa ApavAnA uddezathI AraMbha karyo hatAM. je sthaLa ke je vastu sAthe bApUne dhaniSTha saMbaMdha hato te sthaLa ke te vastunI ApaNe yatnapUrvaka jALavaNI nahI karIe te bhaviSyanI prajA pratye ApaNe khedarakArI dAkhavI gaNAze. kemake jeoe bApUne peAtAnI narI AMkhe joyA nathI, te bApU sAthe sabaMdha dharAvatI vastune potAnA bhautika hAtheAthI sparza karIne bApUne joyAne AnaMda mANaze--emanI mahattAne anubhava karaze. atyAre ApaNe joie chIe ke baudha jagata tema ja je deza buddhane anuyAyI nathI te paNu yuddha bhagavAnanuM kaMIpaNa smRticihna karyAya paNa maLI jAya che te tenuM rakSaNa karavA keTalI utsukatA dharAve che. te dvArA te mahAna vyakita ke jeNe jIvananA gahana rahasya upara ciMtana manana karyuM, ane satyanuM ujjavala darzana prApta karyuM. tenI kalpanA karI satASa meLave che, ApaNe badhAe gAMdhIjIe kAma karatAM, kaSTa sahana karatAM, satya prAptine arthe prArthanA ane manana karatAM, upavAsa karatAM, uttarAttara yuddhane ArbhatA,-ema aneka rIte joyA che. ApaNA ci-tamAM emanA vyakitatvane ane emanA dubaLA pAtaLA zarIramAM jaLI rahelI jyotane AbhAsa che, eTale emanI smRtine jAgRta rAkhavA koI bAhya sAdhananI jarUra nathI, paNa bhaviSyanI peDhIne AvAM sAdhanAnI jarUra jhaMkhanA, rahevAnI che. A dRSTithI gAMdhI smAraka nidhie maNibhuvanane jALavI rAkhavAnA nirNaya karyo che. sAbaramatI ke sevAgrAma Azrama ke jyAM bApUe potAnA jAhera jIvananAM keTalAMe varSo vitAvyA, jyAM rahIne emaNe svAta Mtrya yuddhanu saMcAlana karyuM eTaluMja nahI paNa ahiMsaka jIvanapaddhatinA aneka prayogo karyA, tenI tulanAmAM maNibhuvana AvI zake tema nathI. chatAMye maNibhuvananI judI rIte vizeSatA che jenI upekSA karI zakAya tema nathI. 1917 nI sAlathI 1973 sudhI maNibhuvana chuTaka chuTaka samaya mATe bApUnuM nivAsasthAna rahyuM che. samaya samaya para briTIza sattA sAme zAMtimaya paDakAra emaNe maNibhuvanamAM besIne pheMkayA che. TheTha 1934 sudhI kaoNMgresanI kACkAriNInI ekA mATe jyAre teo muMbaI AvatA tyAre temanA nivAsa ahiM ja rahyo che, bhAratanI svAtaMtrya laDatamAM mu Mbaie ha MmezAM AgaLa paDatA bhAga bhajavyo che. rAjakAraNamAM muMbai sadAya jAgrata che. bApU paNa muMbai tarapha AkarSAelA rahetA hatA. jyAre jyAre bApU muMbaI AvyA che tyAre kaMI ne kaMi mahatvapUrNa ghaTanA banI ja che. AMdalanA thayAM, kAryakAriNInI beThako maLI ane videzI zAsA sAme paDakAra phekAyA, te badhAnI svAtaMtrya yudhdha upara sArI jevI asara paDelI che. jAhera jIvananA AraMbhakALathI bApU svAtaMtryaprApti mATe mArga zodhI rahyA hatA, kAi evI cAvInI zodhamAM hatA je bhAratanI khAi rahelI tAkAtanA mArga mokaLo karI Ape. A zodha ane talAzamAM maNijIvananA kaMI ochA hissA nathI. 125 maNibhuvana hIrAnA prasiddha vyApArI zrI. revAzakara jagajIvana jhaverInI mAlIkInu che. bApUe 1915mAM jyAre pahelavahelA muMbainA kinAre paga mUkyo tyAre te sAntAkrujhamAM revAzaMkarabhAInI sAthe rahelA. te pachI maNubhuvana baMdhAyuM ane 1917mAM bApUe temAM prathama nivAsa karyAM, tyArathI te eka tIrthaMsamu banI gayuM che. 1915 pachI bApU jyAre jyAre muMbaI AvyA tyAre maNibhuvana sivAya khIje kyAMya utaryAM ja nathI ema kahevA mATe te UMDI tapAsa karavI paDe. paNa eTaluM nizcita che ke maNibhuvana baMdhAyA pachI TheTha 1934 sudhI ghaNA moTA bhAga te ja bApUnu nivAsasthAna rahyuM che. A makAnamAM esIne temaNe svAtantyayudhdhamAM vega ANuvAnI carcA karI che, aneka kAryakAriNInI beThakA ahiM ja maLI che, ane aneka evI jAherAta ahiM besIne emaNe karI che ke jethI briTIza sAmrAjyanA pAyA halI uThayA. A eka AzcaryanI vAta che ke pahelI ke jyAre bApU maNibhuvanamAM utaryAM hatA tyAre te karatA hatA. ahiM e jAhera karI devuM yogya gaNAze ke atyArasudhI gAMdhIjI carakhAne najare joyA vinA ja tenA guNagAna gAtA hatA. 1908 mAM emaNe "hinda svarAja" lakhyuM temAM temaNe dezanI garIkhI dUra karavAnuM sAdhana eka mAtra carakhAne gaNAvyA che, chatAM 1917 sudhI pratyakSa carakhAne jovA e emane mATe khAkI hatuM. khIjI ja vakhate carakhAnI tapAsa 1916 mAM sAbaramatI AzramanI sthApanA thaI cUkI hatI. dareka AzramavAsI hAthavaNATanu ja kApaDa vApare evA niyama karavAmAM Avyo hatA. keTalAka vaNukarA zodhI kaDhAyA je mIlanuM sutara vaNI jANatA hatA. paNa mIlanA sutaranA upayoga na karavAnA irAdAthI carakhAnI zodha cAlI. 1917 mAM bApUnI gaMgAbena majamudAra sAthe bheTa thaI, emaNe carakho zodhI lAvavAnuM khIDu jhaDapyuM ane zeAdhI lAvyAM. gata vaDAdarA rAjyanA vijApura jIllAmAM emane carakhAneA patto maLyo. khIjI samasyA hatI hAthabanAvaTanI puNInI, jyAM khApU besatA tyAM AgaLathI khabhe piMjaNa laTakAvIne eka piMjArA rAja pasAra thatA, bApUe ene khelAbyA. puNI banAvavA jevuM rU piMjI ApavA te taiyAra thayA, paNa majurI AkarI mAgI. bApU te Ai paNa kiMmata ApavA taiyAra hatA maNibhuvanamAM kAMtaNu varga zarU thayA, jemAM sauthI AgaLa paDatA utsAhI vidyArthI gAMdhIjI pote hatA. tabiyata narama hovA chatAM emane kAMtavAno utsAha jarAye narama nahAtA paDatA. ulaTu' carakhAnuM guMjana emane ArAmadAyaka banatuM. gAMdhIjInA jIvana sAthe vyakitagata saMbaMdha rAkhatI eka bIjI ghaTanA paNa maNibhuvanamAM banI. gAMdhIjIe dUdha na pIvAnA sapa karyAM hatA. 1918 mAM maraDAnA vyAdhi thayo tyAre A saMkalpa bahu bAdhaka rUpa thai paDayo. gAMdhIjIe kAipaNa davA ke injekazana levAno inkAra bhaNI dIdhA. tabIyata vadhAre bagaDI. kAie mAMsanI vAnagI ane IMDA khAvAnI salAha ApI. te te ApU svIkAre ja zAnA ? badhA mitrA svajano lAcAra banyA. bahAragAma laI javAnI salAha maLI, ane satyAgrahaAzramamAMthI emane mAtherAna lAvavAmAM AvyA. mAtherAna mAphka na AvyuM ane muMbai lAvIne maNibhuvanamAM rAkhyA. DokaTaroe kahyuM ke jo bApU dUdha na pIe te pachI amArI pAse koI IlAja nathI. bApUe potAno saMkalpa ane dUdha pIvAnI lAcArI batAvI. kasturakhA ke je atyArasudhI badhI vAtacIta sAMbhaLatA hatA temaNe kahyuM "bakarInuM dUdha saMkalpamAM nathI." bApU mAnI gayA. jIMdagI bacI te kharI, paNa vratanA AvA artha karI dUdha pI jIdagI bacAvavAmAM bApU khUzI nahAtA. satyanI kheAjamAM karanArA bApUne vAraMvAra zaMkA uDDayA karatI "satyane khAtara jIvana nyocchAvara karavAmAM meM pIchehaTa nathI karI " je savAla upara eka sAmAnya manuSya jarAe vicAra na kare te prazna A satyabhakatane mana jIvanamaraNanA prazna hato.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ === prabuddha jIvana tA. 1-11-55 have rAjakAraNane aMge je je kalpanAo ane niSNu e maNi- A udhogagraha mATe konpharansa taraphathI lAlabAga jaina maMdira .. bhuvanamAM thayAM te upara huM AvuM chuM. rAjakAraNamAM paDayA pachI eka cerITI drasTe baMdhAvela pAMca mALanuM eka makAna vArSika rU. 18,000 ja varSamAM bApU dezanI mahatvapUrNa ghaTanAonA kendra samA banI gayA hatA. nA bhADe rokavAmAM AvyuM che. AvA latAmAM AvuM khAlI makAna releTa ekaTane amalamAM mUkavAnA kAraNe tenA virodhamAM gAMdhIjIe ATalA bhADAmAM maLavuM lagabhaga azakaya gaNAya. lAlabAganA TrasTItA. 6 ThThI eprIla 1818 nA divase dezavyApI haDatAla pADavAne enA sadbhAva ane makAnanA upaga pAchaLa rahelA zubha AzayanA Adeza ApyuM. paNa kaMIka gerasamajaNa thavAthI dIlhI ane amrata- kAraNe ja A makAna A bhADAmAM maLI zakayuM che, udyogagRha haju saramAM tA. 30 mI mArce A haDatAla paDI. sarakAre damanane karaDe vikasatI dazAmAM hAIne AkhA makAnane udyoge pAchaLa eka sAthe viMjha. gAMdhIjIne belavavAmAM AvyA. paNa gAMdhIjI tA. 6 ThIe upayoga karavAnuM zakya nahi hovAthI hAla turata uparanA be mALamAM muMbaImAM ja rahevA IcchatA hatA eTale tatkALa jaI na zakyA, eka vidyArthIgRha calAvavAmAM Ave che ane tene lAbha keleja kakSAnA muMbaImAM haDatALa saMpUrNa saphaLa thaI. capATI upara hajAronI medanI jaina che. mU. vidyArthIone ApavAmAM Ave che ane te viMdhAekaThI thaI. "hinda svarAja" ke je pustaka sarakAre japta karyuM hatuM rthIo dITha levAmAM AvatI Tarma phI rUA. 60nI Avaka cAlu bhADAmAM tenI hajAra no khuda gAMdhIjI, ane sAjinI nAyaDue trIsa ane rAhatarUpa bane che. cAlIsa rUpIe vecI. lekamAM niDaratA AvI gaI, hasIkhuzIthI upara jaNAvela hosTela vibhAga uparAMta A udyogagRhamAM hAla jelamAM javA saMkhyAbaMdha loke bahAra paDayA. khAdha vibhAga, ramakaDA vibhAga, dezI nAmuM vibhAga, tathA zIvaNa . tA. 7mI nI rAtre bApU amRtasara javA ravAnA thayA. paNa bharataguMthaNa vibhAga calAvavAmAM Ave che. hosTela vibhAgane 30 palavala sTezana upara emane pakaDIne pAchA muMbaI lAvavAmAM AvyA. vidyArthIo lAbha le che. khAdha vibhAgamAM 125 bahenane ane ramakaDA kemake paMjAbamAM emane manAI hukama hatuM. bApUnI giraphatArInA khabara vibhAgamAM 47 bahenone rojI maLe che. 27 bahena zIvaNane DIplemAM sAMbhaLI leke krodhita thayA. tephAna thavAne bhaya paDe. ane pAyadhunI kesa taiyAra kare che ane 110 bahene zIvaNa bharatane janarala kesa najIka jyAre emane joyA tyAre prajA gAMDItUra banI. moTuM saraghasa kare che. 30 bhAIo paNa zIvaNanI tAlIma le che ane 50 bhAIone kADhyuM. sarakAre saraghasa vikheravA ghoDesvAra doDAvyA, saraghasa veraNa dezI nAmAnuM zikSaNa ApavAmAM Ave che, cheraNa thayuM ane kaMika ghAyala thayAM. amadAvAda ane naDiyAdamAM je A udhogagRhanA lAMbA ItihAsamAM ApaNe nahi utarIe. banyuM te pharIthI jaNAvavAnI jarUra nathI. gAMdhIjIe joyuM ke satyAgraha AjathI traNa varSa pahelAM zrI. vijayavallabhasUrinI preraNAthI zrAvaka karavA mATe prajAmAM je saMyama joIe te hajI Avyo nathI, ane zrAvikA utkarSa phaMDa ubhuM karavAmAM Avela ane temAM Azare sADAtraNathI tethI maNibhuvanamAM besIne janatAne taiyAra karavAnuM kAma emaNe upADayuM.. cAra lAkha rUpiyA ekaThA thayA hatA. A phaMDamAMthI eka udhogagRha svAbhAvika rIte ja A kAma bahu dhImI gatie cAlatuM hatuM. A ubhuM karavAno nirNaya karavAmAM Avyo; A makAna te mATe bhADe arasAmAM honamena pakaDAI gayA hatA ane "beo konIkala" temaja levAmAM AvyuM; ane tenI yojanA ane saMcAlana karavA mATe prAraMbhamAM * yaMga IDIyA" nI javAbadArI emarasubhAnI tathA zaMkaralAla beMkare 20 sabhyonI eka samiti nImavAmAM AvI. A samitie samayAupADI hatI temaja IndulAla yAjJikanI madadathI "navajIvana" nuM saMcAlana ntare rAjInAmuM ApatAM zrI. zAntilAla maganalAla ane zrI tArAcaMda paNa teo karatA. A badhAnI javAbadArI upADavAnuM bApUne kahevAmAM koThArIne tA. 12-1-55 thI tA. 31-12-55 sudhI A udhogagRhanuM AvyuM. pachI kronIlane thoDA vakhata mATe baMdha rAkhavAnI sUcanA saMcAlana karavAnI javAbadArI saMpavAmAM AvI. maLI ane "yaMga IDIA" ane "navajIvana" nuM saMpAdana karavAnuM A pramANe thaDe vakhata udhogagRhanuM kAmakAja cAlyA bAda bApUe saMbhALI lIdhuM. A eka mahatvanI ghaTanA hatI. mAtra saMpAdana aMdara tema ja bahAra keTaleka matabheda ubhe thaye, zrI tArAcaMda koThArIe ja nahI paNa saMpUrNa rIte banne chApAM saMbhALyA ane te dvArA satyA- udhogagRhanA saMcAlanathI mukata thavA mAMgaNI karI. te mAMgaNI grahanI AMtarika zaktinI vyAkhyA janatAnA dilamAM utArI. svIkArAyA bAda udhogagRhanuM zuM karavuM, tenA saMcAlana mATe zI vyavasthA gAMdhIjI pharIthI khilAphatanA kAraNe 1920 mAM muMbaI AvyA. karavI e konpharansanI sthAyI samitimAM eka meTI carcAno viSaya thaI khilAphata sabhAmAM potAne aitihAsika TharAva suMdara rIte rajI karyo. paDaye, A saMbaMdhe rIporTa karavA eka peTA samitinI nImaNuMka karatyAre e spaSTa hatuM ane Ajeya eTaluM ja spaSTa che ke je vAmAM AvI. e peTA samitinA rIporTa uparathI zrI zAntilAla emaNe khilAphatanuM dRDhatApUrvaka samarthana na karyuM hota te na te maganalAlane udhogagRha viSe vyavahArU pejanA raju karavA jaNAvavAmAM khilAphata AMdolana ahiMsAnA AdhAra upara saMgati thAta, na bane AvyuM. A ubhayanA rIpeTa upara tA. 24-7-55 nA roja maLelI saMpradAyanI tAkAtane ekatrapaNe upayoga thAta. konpharansanI sthAyI samitie (1) zrI zAntilAla maganalAla zAha, (2) zrI apUrNa gaNeza vAsudeva mAvaLaMkara ratilAla ujamazI zAha, (3) zrI lIlAvatIbahena devIdAsa (4) zrI prakIrNa noMdha caturadAsa rAyacaMda ane (5) A cAra jaNanI samiti pAMcamuM nAma jaNAve te-ema pAMca vyakitaonI "zrAvaka "zrAvikA utkarSa muMbaI zrI jena kenpharansa ughogagRha samiti" e nAmanI eka svataMtra samiti nImavAno ane te samitine muMbaI khAte sI. pI. TaMka roDa upara AjathI lagabhaga doDha zrI jaina zvetAMbara konpharansanA udhogagRhane vahIvaTa, saMcAlana ane varSa pahelAM jaina zvetAMbara mUrtipUjaka kenpharansa dvArA saMcAlita kara- vyavasthA svataMtrapaNe soMpavAno TharAva karyo. e ja karAvamAM A udyogavAmAM Avela eka udyogagRha cAle che. tA. 8-10-55 nA roja gRha tA. 1-8-55 thI tA. 1-8-58 ema cAra varSa sudhI A udhogagRhane lokasabhAnA sabhya zrI jayazrI bahana rAyajInA pramukha calAvavA mATe, AgalA varSanuM kArya saMtoSakAraka jaNAye pachInA paNa nIce eka samAraMbha goThavavAmAM Avelo ane te nimite eka varSanI grAnTa maLe e samajutIpUrvaka, cAra varSanA kramazaH rUA. 20000], ' pradarzana paNa yojavAmAM AveluM A udhogagRhanuM uddaghATana svargastha rUA. 1500], rU. 1500), rU. 1500) ema kula rUA. 6500] vijayavallabhasUrijInA zubhAzIrvAdapUrvaka karavAmAM AvyuM hatuM ane nI grAnTa zrAvaka zrAvikA utkarSa phaMDamAMthI ApavAnuM maMjura karavAmAM temanI svargArohaNa tithi prastuta samAraMbhanuM nimitta hatI. A AvyuM ane upara jaNAvela rU. 20000 nI pahelA varSanI grAnTasamAraMbha prasaMge hAjara rahetAM ane jAyela pradarzana nihALatAM A mAMthI navI samitine rUA. 5000 tarata ja rokaDA ApavA tathA cAlu udyogagRhane lagatI keTalIka vigate jANavA maLI. kAmamAM jarUra mujaba konpharansa rU. 5000 nI levaDadevaDanI sagavaDa
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara . ' s , tA. 1-11-55 prabuddha jIvana ApavI ema paNa jaNAvavAmAM AvyuM. taduparAnta A cAra varSanI temane zakitazALI aneka bhAI bahenonA sAtha ane sahakAranI khUba ja - rakamamAM udyogagRhanuM makAna bhADuM, kisa vagereno samAveza thAya che jarUra che e viSe paNa be mata che ja nahi. Ama chatAM paNa eTale ke grAnTa maLatAM kharca vadhe te samitie ja purI karavI konpharansa pitAnA Antarika jhagaDAmAM A ugatI saMsthAne jo salI ema e TharAvamAM spaSTatA karavAmAM AvI. leze ke saMkocI leze, Aje hAtha upara AveluM makAna jenuM che tene- A pramANe nImAyalI svataMtra AkAranI cAra sabhyonI samiti temAMthI thoDI sarakhI jagyA rAkhIne ke rAkhyA vinA suprata karI deze A udhogagRha calAvI rahI che, jenA Aje cAlI rahelA kAmakAjanuM te pachI kaMI kALa sudhI eka vizALa udhogagRha ubhuM karavAnuMsvarUpa upara darzAvavAmAM AvyuM che. kamanasIbe A daramiyAna konpharansanI khAsa karIne muMbaI jevA sthaLamAM ane AvA latAmAM-zakaya ja nahi sthiti DAmADoLa banatI rahI che. amuka TrasTIoe rAjInAmAM ApyAM rahe, eTaluM ja nahi paNa 'udhogagRha udyogagRhanI buma pADanArA jaine che; eka mukhya maMtrIe paNa tAjetaramAM rAjInAmuM ApyuM che. e udhogagRha calAvavAnI koI lAyakAta dharAvatA nathI ema kone kahe-' ' mujaba udhogagRha pratye paNa konpharansanuM vaLaNu pAchuM badalAyuM che. vAnuM kAraNa maLaze e sau koI spaSTapaNe samajI le. ' ' je kenpharansanI sthAyI samitie julAI mAsanI AkharamAM cAra muMbaInI eka sthAnika saMsthA pAchaLa konpharansa ATalI badhI rakama sabhyanI eka svataMtra samiti nImIne tene cAra varSanA gALA kharace e yogya nathI evo abhiprAya kadi kadi zravaNugocara thAya che. A daramiyAna rU. 65000 nI rakama cAra hapatAthI ApavAno TharAva karyo udhogagRha pAchaLa mULa aDhI lAkha rUpiyA kharacavAno nirNaya levAye hato te ja konpharansanI tA. 10-8-55 nA roja maLelI sthAyI samitie hate. Aja sudhImAM rU. 41000 A udhogagRha pAchaLa kharacAyA 'keTalAka saMcAga anusAra te udhogagRha baMdhAraNa anusAra calAvavAnuM zakya che ane have pachInAM cAra varSa mATe mAtra rUA. 65000 nI javAbanahi lAgavAthI baMdha karavAne ane . 31 okaTobara 1855 sudhImAM dArI svIkAravAmAM AvI che. eTale mULa kalpanA sAthe sarakhAvatAM ATopI levAne ane tenuM baMdhAraNa mokupha rAkhavAne" TharAva karyo che. Aje kharacAyelI ane kharcavA dhArelI rakama ghaNI nAnI che. paNa A sAme upara jaNAvela udyogagRha samitie pitAne sakhta vastutaH AvI bAbatane AvI sAMkaDI daSTithI vicAra karavo e virodha darzAvatuM ane eka vakhata tene svataMtra samiti jAhera karyA bIlakula yogya nathI. je muMbaI jevA meTA zaheramAM eka meDala bAda AvI rIte e samitine visarjita karavAno ke e udyogagRha (Adarza) udyogagRha ubhuM karavuM hoya te te haMmezA sArI rakamanI ( AdarI ) udhogagRha ubhuM karavuM hoya to te che mazA sArA raka baMdha karavAno konpharansanI sthAyI samitine adhikAra nathI e prakAranI apekSA rAkhavAnuM ja. paNa eka vakhata muMbaImAM aneka udhogethI rajuAta karate konpharansanI sthAyI samiti upara tA. 20-8-55 nA dhamadhamatuM meTA pAyA uparanuM udhogagRha nirmANa karavAmAM Avaze te roja eka lAMbe patra lakhyo che ane te saMbaMdhamAM konpharansanI sthAyI temAMthI mArgadarzana pAmIne aneka nAnAM sthaLA patatAnI maryAdA samiti taraphathI haju kaze nirNaya levAmAM AvyuM nathI. ane udyoga mujaba bahu sahelAIthI nAnAM nAnAM udyogagRho ubhAM karI zakAze- thaha pUrvavata haju cAlyA kare che. konpharansanI sthAyI samitie AvI kalpanA pUrvaka prastuta udhogagRhane vicAra kara ghaTe . tA. 10-8-55 nA roja udyogagRha saMbadhe lIdhe chele nirNaya ' mATe A bAbatane aMgata rAgadveSathI athavA te matabheda manabhedathI . yogya che ke nahi athavA te prastuta udhogagRha Aja sudhI je rIte athavA to pakSApakSIthI vicAra karo choDI daIne je varSonA manoratha calAvavAmAM AvyuM hatuM ane tene je rIte konpharansa have pachInAM pachI nAnA cheDa rUpe ubhuM thaI zakaryuM che te udhogagRhane vRkSarUpe cAra varSa daramiyAna madada karavAnuM TharAva karyo te baMdhAraNapura:sara che. vikasAvavA pAchaLa sau javAbadAra jaina bhAIo tathA bahene potAnI ke kema tenI carcA karavI e A noMdhane Azaya nathI. je udhogagraha vRtti, buddhi tema ja zakitane kendrita kare e AgrahapUrvaka anurodha jarUrI che ane calAvavuM ane vikasAvavuM che e sAmudAyika niradhAra che. pharI pharIne kahevAnI-sau koinuM dhyAna kheMcavAnI-jarUra che ke haze te je baMdhAraNapuraHsara na lAgatuM hoya tene baMdhAraNapuraHsara kenpharansanI Antarika khaTapaTanA pariNAme A udyogagRhane je tALuM banAvavAnA aneka rastA jaDI raheze. jo ethI pratikuLa niradhAra haze devAze te varSo sudhI AvI vizALa jagyA maLavAnI nathI ane . te ubhI karela racanA baMdhAraNapUrvakanI hoya to paNa tene bhAMgI nAMkhavuM aneka zakyatAvALuM AvuM udhogagRha pharIthI ubhuM thaI zakavAnuM nathI. be bahu muzkela nathI. uparanI hakIkate uparathI e spaSTa che ke A tenI samitimAM sudhArA vadhArA ke phAve te pheraphAra karo tema ja Aje dhogagRha Aje eka prakAranI kakeTImAMthI pasAra thaI rahela che, e je cAle che temAM ThIka lAge tevuM parivartana karI, paNa koI paNa hisAba rasaMge tene ApavAne koI paNa chevaTane nirNaya levAya te pahelAM mAtra jaina samAjane ja nahi paNa vizALa janasamAjane AzIvAdarUpa bA udhogagRhanA saMcAlana ane astitva sAthe sIdhI ke ADakatarI A udyogagRhane cAlu rAkhe. vite joDAyelA gRhastha- jaina zvetAMbara konpharansanA AgevAna kAryakartAo jaina maMdiro ane harijanapraveza tema lAlabAga jaina maMdiranA TrasTIo-ne ATaluM gaMbhIrapaNe vicAravA- jaina maMdiramAM harijana praveza aMge chellA cha sAta mahInAmAM yAnamAM levA-namra prArthanA che. sAre uhApoha thaye. ema chatAM hiMdabharanAM sarva kaI jaina maMdire madhyama vargamAM lekhAtA jaina samAja mATe muMbaImAM eka Adarza harijane mATe khullAM che ema haju ApaNe kahevAnI sthitie dhogRha ubhuM karavAnuM vicAra varSothI carcAte rahyo hato, paNa te pahecA nathI e duHkhada che. thoDAka samaya pahelAM IndoramAM vecArane amalI 25 ApavAmAM be moTI muzkelIo najara sAme digaMbara jaina maMdiramAM harijanane dAkhala thavA devA sAme eka meTuM mAvIne ubhI rahetI hatI. (1) jarUrI phaMDane abhAva (2) jaina Ajelana jAgyuM hatuM ane seMkaDe bahene e maMdiranI sAme besIne samAja je latAomAM rahe che te latAemAM joItuM makAna maLavAnI harijanane maMdiramAM pravezatA aTakAvyA hatA. sara hukamIcaMda ane asAdhAraNu muzkelI. AcArya zrI vijayavallabhasUrinI kRpAthI jaina anya keTalAka digaMbara AgevAne harijananA jaina maMdira praveza sAme nphiransane A mATe joItuM phaMDa maLI zakayuM che ane lAlabAganA eka TesTa kesa paNa karavAno vicAra karI rahyA che. AnA pratyAdhAta rUpe strIonI sahAnubhUti ane udAratAnA pariNAme rItasaranA bhADAmAM tA. 23-9-55 nA roja dIlhImAM maLelI akhila bhArata harijana gya sthaLe joItuM makAna paNa maLI zakaryuM che. koI e dAve lIganI sabhAe indoranA digabara aDagevAne sAme phariyAda mAMDavA sahi kare ke Aje cAlI raheluM udyogagRha saMpUrNa che. haju te e bhArata sarakArane vinaMti karI hatI. e ja sabhAe IndoranA oNgatI dazAmAM che ane temAM vikAsanI aneka zakyatAo che. Aje harijane tamAma digaMbara jainene sAmAjika bahiSkAra karavAnI jemanA hAthamAM A udyogagRhanuM saMcAlana che, teo pUrNa niSThAthI ane jhADuvALAone digaMbara jainene sevA nahi ApavAnI hAkala bema chatAM paNa pitAnI sujha mujaba udyogagRha calAvI rahyA che. karI hatI.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 prabuddha jIvana tA. 1-11-55 ke dareka vyakita AtmavikAsa karI pUrNatvane prApta karI zake che. ane temAM varSoM ke jAti naDatara rUpa banatAM nathI. saMsAranI viSamatA ane azAntine naSTa karavA mATe samabhAvanA AcAra vicAranA phelAvA karavA e jaina dharmanI vizeSatA che. A prakAranA vyApaka Adaza ane kalyANakArI mahAna sidhdhAntanA anuyAyIo tarIke peAtAne oLakhAvatA samudAya kAIpaNa vyakitane jo maMdiramAM darzanArthe AvatAM raoNka tA te moTAmAM moTI bhUla che. je AvI bhUla kare che te potAnA vizALa dharmamArga ne jagata samakSa saMkucita banAvI mUke che, eTalu ja nahiM paNa pAtAnA AvA vartanathI peAtAnA samAjanu paNa akalyANa kare che, "naitika ane vyavahArU dRSTie te e che ja, paNa dizamAM harijanAne pravezatAM aTakAvavA para kAyadAthI paNa pratibaMdha mUkAyA che. 1955 / aspRzyatA gunhA dhArA sArAye dezamAM gayA jIna mAsathI amalamAM AvatAM aspRzyatAne cAlu rAkhavI te vAraTa vagara pakaDI zakAya tevA gunhA che. A dhArA jaina, buddhadharmI athavA zIkha dharmIo sahita hiMduone lAgu paDe che. A paristhiti heThaLa hirajanAne jainAnA maMdiramAM dAkhala thatA aTakAvavAnuM pagaluM khedajanaka che, A prakAranuM valaNa ApaNA rASTranI naitika, sAmAjika ane "jaina dharmamAM jAti svarUpe aspRzyatAnu` kaI ja sthAna nathI. ane have jyAre aspRzyatA kevaLa naitika ja nahi sAmAjika gunho paNa khanI gayA che tyAre ApaNe kAchanA vikAsamAga mAM aMtarAya rUpa banIe ke potAnI jAtane uMcI manAvIe e dareka rIte anicchanIya che. AnAM mAThAM pariNAme ghaNI jagyAe jovA maLe che, ane A ja prakAranuM aNagamAnuM vartana cAlu rahe te AthI paNu vadhAre mAThAM pariNAme AvavAno saMbhava che. ApaNe jaina bhAie vyAvahArika dRSTie paNa vicAranArA chIe. je kAryoM dharma virUdhdhanuM na hAya ane sAmAjika dRSTie paNa je hAnikAraka hoya evAM kAma sAmAnya rIte ApaNe kadi karatAM nathI." "jyAM kAIpaNa kAraNe harijanA mATe madirA kheAlavAmAM AvyAM na hAya tyAM khAlI nAkhavAmAM Ave ane AvA prayatnA amArA sAdhu Arthika pragatinuM rUdhana karaze ane madhyabhAratanI sarakArane viSama pari-munirAjo, paDatA, netAo ane badhA ja kArya karA karatA rahe evI sthitimAM mukAvuM paDaze je mArI dRSTie jainA pote paNa pasaMda nahi kare." ame AzA rAkhIe chIe. ApaNe AzA rAkhIe ke digaMbara samAjanA sthiticusta bhAI mahetA A zANA ane sadbhAvaprerita nivedana upara zAntithI vicAra kare ane peAtAnAM dharmavirUddha, samayavirUddha, rAjyavirUddha aspRzyatApoSaka vaLaNanA jaddhithI tyAga kare. sadbhAgye zvetAMbara mUrtipUjaka samAjamAM A ziAe sukhada ghaTanAo banatI rahI che. e ja indAranA zve. mU. jaina saMdhe tA. 11-9-55 nA rAja TharAva karIne jAherAta karI che ke "kAI paNa zradhdhALu vyakita, game te jAtinI ( jainadharmAnurAgI ) hAya te jaina sidhdhAntA ane maMdira praveza saMbaMdhI niyamonuM pAlana karIne jo zvetAMbara jaina maMdiramAM bhagavAnanA darzana karavA cAhe te| zvetAMbara jaina maMdiramAM darzana karI zake che." jaina maMdiramAM darzana karavA AvanAra mATe ATalI badhI maryAdA mUkavAnI kAI jarUra che ja nahi. ema chatAM IndoranA zikhara samAjanI junavANI jaDatA sAme zvetAMbara mU. saMdhanA A TharAva pragatizIla lAge che. A prazna aMge theDAeka divasa pahelAM digaMbara jaina samAjanA pramukha AgevAna zrI zreyAMsaprasAdajIe nIce mujaba vakhatasaranu nivedana bahAra pADayu hatu:-- jainAnA maMdirAmAM harijanAnA praveza aMgenA prazna vyApakapaNe carcAi rahyo che ane sArAye dezamAM ane khAsa karIne madhyabhArata rAjyamAM A viSaya avirata carcAnA prazna banI rahyo che, paNa A praznane vyaktigata athavA kAnI dRSTie jovA e yogya nathI. mAnavInI samAnatA e nagna satya che ane dareka dharmoe ene mAnya rAkhela che. jaina siddhAntAmAM badhA ja chavAnI samAnatAnA siddhAMta spaSTapaNe svIkArela che; kAraNa ke 'ahiMsAne temAM sarvocca sthAna apAyu che, 'ahiMsAne artha eka mAtra e ja nathI ke kAne mAravuM nahi, paNa enA a te vyApaka che ane emAM jANyuM ke ajANye kAinA AtmAne duHkha paNa paheoMcADavuM joie nahi. thANAthI zrI ratilAla ujamazI zAha jaNAve che ke "thANAnA navA jaina derAsaramAM tA. 2-10-55 nA rAja harijanabhAie sAMjanA cha vAgatAM koI paNa jAtanA vidha sivAya zAntithI praveza karyAM hatA. A praveza mATe agAuthI jAherAta karavAmAM AvI hatI ane praveza vakhate paMdara vIza jaina bhAio hAjara hatA." harijana maMdira praveza aMge bhArata jaina mahAmaMDaLanuM nivedana je prazna chellA ATha mahInAthI jaina samAjamAM carcAi rahyo che ane je viSe keTaleka DekANe niSNu kaika levAI cukayA che ane amuka jaina maMdirAmAM harijana praveza paNa thaI cUkayA che te prazna viSe meDu mehuM paNu bhArata 'jaina mahAmaMDaLa jAgyuM che. tA.16-10-55 nA roja muMbai khAte maLelI bhArata jaina mahAmaMDaLanI kAryavAhaka samitie A prazna paratve nIce mujatuM nivedana pasAra karyu che:-- jaina maMdiramAM harijana praveza aMge je apriya vAtAvaraNa pedA thayuM che tene bhArata jaina mahAmaDaLa ciMtA ane du:khanI dRSTithI nihALe che." "jaina dhame prANImAtra prati samatvanA sidhdhAMta svikArIne saunI sAthe maitrIbhAva rAkhavA para vadhAre bhAra mUkayA che. amArI mAnyatA che "ApaNAM saunAM prayatnathI evuM vAtAvaraNa pedA thavuM joie ke jaina tatvAne jIvanamAM utAranAra kANu vyakitane badhI jAtanI sagavaDe! maLI zake, jemaNe harijanane madirAmAM pravezavA dIdhA che temane amArA dhanyavAda che. jemaNe mUrtinI AzAtanAnA bhaye maMdirA khUllAM nathI mUkayAM temaNe have nizcinta thavuM joie. kAraNa ke khUllAM mUkAyelAM dizamAM kayAMya harijanoe mUrtinI AzAtanA karI nathI. amane mAtra AzA ja nahiM, paNa dRDha vizvAsa che ke ApaNAM vivekI ane dIdha dRSTivALAM jaina bhAi bahena A namra prAthaeNnA para jarUra dhyAna Apaze ane tamAma jaina maMdirA saunAM darzana mATe khullAM mUkaze." muMbaidheluM mahArASTra ane zistaparAyaNa gujarAta muMbaie mahArASTranA AgevAnanu Aje magaja bhamAvI nAMkhyu lAge che. ' mubai mAtra amArI ane emAM kAinAye bhAga hi ' A eka ja tamanA--te saMyukata mahArASTranI vAtA kare che tyAre athavA tA vidarbha sAthe dvibhASI pradeza svIkAravAnI vAtA kare che tyAre temane saMcAlita karI rahI che, pramatta banAvI rahI che. kiMDa pahelAM 'eka bhASA, eka prAnta' temanA ekAnta ane nirapavAda naitika sidhdhAnta hatA je kevaLa rAjyaramatanu pyAdu hAya ema jotajotAmAM tee bAjue mUke che ane temanI kalpanA mujabanA dvibhASI muMbaI pradezanA te pakSakAra bane che. eka bAjue gujarAtI sAme sIdhI tema ja ADakatarI rIte dveSa ane matsara phelAvavAmAM te pAchu vALIne jotA nathI. khIna bAjue 'ApaNe te! bhAI bhAI cAle ApaNe sAthe maLIne sa Myukta pradeza racIe, amArI manamAnatI bahumatI hAvA chatAM tamane lezamAtra anyAya nahi karIe ane ema chatAM tamane na kAve te pAMca varSa bAda tame sukhe mahAgujarAta racI zake che. Ama bhAIcArAnI ane sahakArabhAvanAnI chaLapUrvakanI te vAto kare che. mahArASTranA AgevAtenI A dhamAdhama ane bumabarADA joine kAi paNa bhAratavAsI tIvra du:kha anubhavyA vinA nahi rahe. " ame kAI paNa hisAbe muMbai sAthenuM saMyukata mahArASTra laizuM' ane e nahi maLe tyAM sudhI japIne kadi khesIzuM nahi. " Ama khelanArA mahArASTrI AgevAna sAmAnya AmaprajAne kevA maMdirA pAya che ane tenAM kevAM bhayaMkara
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-55 pariNAme Ave evu temane bhAna nathI, dAdA gADagIla-keMgresanA junA ane jANItA pIDha kAryakartA temaNe ceDA divasa pahelAM jaNAvelu ke 'AjhAdInI laDatane AkharI uddeza dezanI mukti nahi paNa saMyukta mahArASTranA prAptinA hatA." emAM ane pAkIstAnanA pAkAramAM pharaka zuM? Aja vaNu jo vadhAre vyApaka banaze te bhAratanI ekatA zI rIte jaLavAze ? bhAratavyApI paMcavarSIya yojanAonA pachI atha ja zu che ? prabuddha jIvana kamanasIe muMbai viSe temanA vaNu karatAM khIjuM kA vaLaNu DAI zake evA vicAra karavAnI temanAmAMnA kASTha jarA sarakhI paNa karakAra karatuM nathI. dhAra kamIzake, je. vI. pI. kamIzane ane chevaTe phAjhalabhAI kamIzane uttarAttara muMbaInA alaga rIte ja vicAra karaveza joie ema jyAre bhArapUrvaka jaNAvyu' che tyAre ane Aje paNa mahArASTranI bahAranA kAi paNa bhAratIya AgevAna muMbaI sAthenA saMyukata mahArASTranI mAMgaNIne Teko ApatA nathI tyAre muMbaI mAtra mahArASTra gujarAtI vaccenA prazna nathI, paNa tene alaga rAkhavAmAM eka svataMtra akhila bhAratIya dRSTikANa che--ema mahArASTranA AgevAnAe svIkAravuM ja joie, dhyAna upara levuM joie. paNa e rIte zAntithI, taTasthatAthI vicAravAnuM mahArASTranA AjanAM vAtAvaraNamAM zakaya ja rahyu nathI. Aje khIjI bhASA cAlI zake tema nathI tethI ApaNe baMdhAraNapuraHsara laDavu joie, vANI upara sayama rAkhavA joie, zAnnipUrvaka vartavuM joie, gujarAtI viSe baMdhutvanI bhAvanAthI vecAra karavA joIe--AvA sukriyANA vAkaye vaDe temanAM nivedana kAM tA zarU thAya che athavA pUrAM thAya che, paNa e vacce kevaLa uzkerATa ane lokalAgaNI uddIpta karavAne ja cAlu prayAsa jovAmAM Ave che. AnA pariNAme mahArASTra sAcA dilathI rAjyapunaTanA paMce sUcavela debhASI muMbaI pradeza svIkAravAne taiyAra hoya te gujarAte e yojanA svIkAravAnuM jo ke kabula karyuM che, ema chatAM paNa mahArASTrI AgenAnA Aga varasAvatA AndolananuM svarUpa jotAM A prakAranA dvibhASI muMbaI pradezamAM gujarAta, kaccha ke saurASTranA lokone koI rasa rahyo nathI ane mukhane alaga pradeza karIne mahAgujarAta ane saMyukta mahArASTra ubhuM karavAmAM Ave--A jaTila praznanA Aja sAcA ane vyAjakhI uThela che ane te ja paraspara zAnti ane sukha jaLavAvA zakaya che.AvuM vaLaNu gujarAtI bhASAbhASI janatAmAM pedA i rahyuM che. tA. 25-10-55 nA reja mahemadAvAda khAte maLelI gujarAta pradeza koMgresa kamITInI kheThake karelA. ati mahatvanA TharAva A ja vaLaSNunu pratipAdana kare che. samatulA gumAvelA mahArASTranA chAgevAnanA bhASaNo ane TharAvA sAthe sarakhAvatAM gujarAta pradeza koMgresa samitine A TharAva tema ja e TharAva upara muMbaI pradezanA mukhya civa zrI morArajI desAinuM pravacana--ubhayamAM koi judA ja prakAranuM zANapaNa, samatulA, dura MdezIpaNuM, samagra bhAratalakSItA ane zistapAlanane Agraha najare paDe che. . 7 129 anAcArInA DhAMkapIcheADA ane zudhdhi prayAjakanI avahelanA prabudhdha jIvananA chellA tA. 15-10-55 nA aMkamAM pAlaNapuranA DaoN. kAntilAla koThArInA sAmAjika kIssA ane tenA anusaMdhAnamAM muni santabAlajIe karelA zudhdhi prayAganI keTalIka vigata ApavAmAM AvI hatI. e uparathI prastuta maMgaLa prayAgane sau kAI sthAnika bhAI bahenoe eka avAje AvakAryo haze ane sthAnika samAjajIvanane vadhAre vizudhdha anAvavA tarapha potAnAM kli kendrita karyA haze ema mAnI levAne ApaNe sahaje prerAie. paNa kamanasIbe A prakaraNane a Mge santabAlajInA upavAsa daramiyAna ja pAlaNapuramAM OMoNkaTara kAntilAlanA pakSamAM ane santabAlajInI virUdhdhamAM eka moTuM Andolana ubhu` thayeluM. DaoNkaTarane pAlaNapura cheDI nahi javAnI tathA santabAlajIne potAnI jIda cheADI devAnI vinati karatAM nivedano kAya nivedana pAlaNapuranA keTalAka AgevAnonuM, kASTha nivedana 180 jaNunI sahIvALuM, tA kAI 85 jaina--jainetaronI sahIvALuM nivedana--ema uttarA-tara nivedana bahAra paDelAM, A uparAMta je kIssAmAM eka bheALI kuMvArI bahenane eka pIDha DaoNkTaranI viSayalAlasAnA bhAga banatI bacAvavAmAM AvelI e ja kIssAne age 500 jeTalI pAlaNapuranI bahenee eka saMyukata nivedana bahAra pADIne DaoNkTarane banAsakAMThA bahAra nahi javA vinavaNI karelI--A badhu jyAre ApaNA jANavAmAM Ave che tyAre ApaNA samAja Aje kyAM che tenA vicAra ApaNane vyathita banAve che. AthI AgaLa vadhIne e ja arasAmAM pragaTa thayelA banAsakAMThA ( puSpa pa, pAMkhaDI 1-2 ) nAmanA pAlaNapurathI pragaTa thatA 'pAkSika `patramAM chapAyale "zrI santabAlajIe Adarele zudhdhi yajJa" e mathALAnA lekha vAMcatAM dila U'Du darda anubhave che. DAkaTare pote ja potAne anAcAra kabula karela hAvAthI tene mithyA TharAvavAnu te zakaya nahAtu rahyu.. ema chatAM DeAkaTaranA doSane haLavA banAvavAne, e lekhakanA jaNAvavA mujaba lAMbA samaya sudhI gAphela rahelA kanyAnA mAbApane javAbadAra banAvavAnA ane zudhdhi prayoga karavA nIkaLI paDelA muni santabAlajI viSe sIdhAM temaja aDakatarA sUcanAthI bharelA vidhAnA karIne temane samAjanI najaramAM utArI pADavAnA--kALA cItaravAne e lekhamAM AbAda prayatna karavAmAM AvyA che. aa. ta. e lekhamAM AgaLa cAlatAM jaNAvavAmAM AvyuM che gAMdhIjInI racanAtmaka pravRtimAM lAgI gayelA zrI satabAlajI potAne jaina sAdhu kahevaDAvavA chatAM jaina sAdhunAM AcArA pALatA nathI. sthAnakavAsI saMghe te temane sadhabahAra karyAM che. temanA potAnA ja gurU zrI nAnacaMdajI mahArAje temane sadhADA bahAra jAhera karyAM che. jaina sAdhunA AcAra virUdhdha teo hajAmata karAve che, rAtre bahAra nIkaLe che, lArTamAM kAma kare che, parigraha rAkhe che, potAnAM nAmanA posTakArDa chapAve che, sAthe bahenane sAthI kArya karI tarIke rAkhe che, je temanA ja nivAsasthAne rahetI hAya che, ane temanI sAthe sAthe gAme gAma pharatI hAya che. pAlaNapure kAI sAdhune A rIte joyA nathI, eTale jaina jainetara sAmAnya vargamAM jaina sAdhu viSe je kalpanA hatI tethI A taddana navI jAtanA sAdhu emanuM kutuhala vadhArI rahyA che." A eka prakAranu kAyadAnI pakaDamAM na Ave evuM santabAlajInu blekameilIMga-khadanAnI che. khIjAtI azudhdhine paDakAratA santabAlajI te evA kayA zudhdha purUSa che evA A lakhANa pAchaLanA bhAva che. santabAlajI jevA bahujanamAnya samAjasevaka viSe AvuM malIna tema ja teOM ane vyaMgamAM naitika bhraSTatA sUcavatuM lakhANa vAMcIne kAIne paNa du:kha thayA vinA nahi rahe. temAM paNa A lekhanA lekhaka potAne eka krAntikArI sudhAraka tarIke oLakhAve che evI vAta uDatI uDatI kAna sAthe athaDAya che, tyAre ApaNI vedanA ati utkaTa bane che. eka bAju chupA durAcAra ane te pragaTa thavA pAme tyAre tenuM sIdhuM ke ADakatarUM anumodana tathA AAdana--A banne du sthitimAMthI samAjane uMce uThAvavA e kharekhara atyanta kaparU kAma che. prAtaH prastuta TharAvanA antabhAgamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke " A kamiti haMmezA zistapUrvaka vartI che ane potAnI sarvottama zakti nusAra koMgresanA niNaeNyAne amalamAM mUkyA che ane saMyama, zista ane rASTrIya dRSTi dharAvavAnI tenI je praNAlikA che tene jALavI rUkhaze. A samitine vizvAsa che ke kaoNMgresanI kArobArI samiti A raznanA sarva agAnA vicAra karaze ane nyAyI tema ja yogya nirNaya raze." A zistapAlananA Agraha ane Akhare variSTa samiti je mAdeza Ape te mAthuM namAvIne svIkAravAnI vRtti bhAratanA aMgabhUta evA mahArASTramAM kamanasIbe kAI paNa ThekANe jovAmAM AvatI nathI. tenA padale za'kararAva deva pAtAnA eka bhASaNamAM jaNAve che ke "jo ApaNI khA ochAmAM ochI mAMgaNI (muMbai sAthenA mahArASTranI athavA to vedabha sAthenA dvibhASI muMbaI pradezanI ) majura karavAmAM nahi Ave / / mitrA, huM tamArI sAthe khAi ('ditehes ) mAM ubhA rahIne laDatA hAIza." AvI kevaLa jehAdanI paribhASA mahArASTrI AgevAnonA mASaNA ane TharAvamAM khadakhadatI hoya che. mahArASTranA A baLavAkhAra raLaNane jo vakhatasara dhyAvavamAM nahi Ave te mahArASTranuM AjanuM mAnasa samagra bhAratanI ekatA mATe bhAre khataranAka nivaDavA saMbhava che.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. ke prabuddha jIvana tA. 1-11-papa paMDita sukhalAlajInA mitre prazaMsako joga A yojanA paripUrNa karavA mATe sanmAnanidhimAM sArI evI rakama ekatra karavAnI AvazyakatA che. vijJapti - ApaNA dezamAM paMDitajI pratye Adara dharAvanAra samudAya bahoLA (paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti taraphathI bahAra pADavAmAM che, jemAM aneka vidvAne, zrImata, jAhera kAryakaro ane anya prazaMsaApela vijJapti.) kone samAveza thAya che. je A sarva pitAnA taraphathI udAra phALe bhAratIya darzanazAstranA prakAMDa vidvAna, sanma ciMtaka ane samartha ApI pADatajI pratyeno prema, zraddhA ane Adarane vyakta karaze te tatvavivecaka paMDita sukhalAlajI AvatA Disembara mAsamAM 75 varSa ghaNI sArI evI rakama ekatra karavAmAM kazI muzkelI nahIM Ave evI amane zraddhA che. pUrAM kare che te nimite, temanuM akhila bhAratIya dhoraNe sanmAna te Apa ApanA taraphathI udAra phALo ApI A kAryomAM sahakAra te Apa A karavAnI yojanA vicArAI che. ane te mATe bhAratanI lokasabhAnA Apaze evI vinaMti che. adhyakSa mAnanIya zrI gaNeza vAsudeva mAvaLaMkaranA pramukhapade eka | mukhya kAryAlaya : gujarAta vidyAsabhA, madhyastha sanmAna samitinI racanA paNa karavAmAM AvI che. pU. paMDita pa. ba. naM. 23 bhadra, amadAvAda-1 chanA eka prazaMsaka tarIke Apa e pejanAmAM sahakAra Apaze evI sUcanA:zradhdhAthI Apane A vijJapti mokalIe chIe. (1) nANAM "maMtrI, paMDita sukhalAlajI sanmAna samitinA nAmathI pU. paMDitajIne Apane paricaya ApavAnI jarUra bhAgye ja hoya. nIcenAM saranAmAMmAMthI koI paNa anukuLe saranAme mokalavA:- soLa varSanI nAnI vaye baLiyAnA upadravane kAraNe emaNe AMkhonuM amadAvAda-C/o gujarAta vidyAsabhA, pi. be. na. 23 bhadra, teja gumAvyuM, chatAM evA bhAre avarodhane paNa emanA purUSArthI amadAvAda-1. svabhAve gaNakAryo nahIM. eTaluM ja nahIM, tIvra ekAgratAthI emaNe muMbai-C/o zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, aneka zAstragraMthanuM adhyayana karI zAstronA sidhdhAnta AtmasAt karyA, muMbaI-3, emanA upara manana karyuM, ane potAnI svataMtra buddhipratibhAthI mULa kalakattA-C/o zrI bhaMvaramalajI siMdhI, 16/1 A, keyAtalA lena, arthone vistAra karyo. emaNe aneka ziSyane mArgadarzana ApyuM, kalakattA-28. aneka graMtha racyA, aneka svAdhyAyalekha lakhyA, ane sarvocca paMktinA madrAsa-C/o paM, mahendrakumAra jaina, The. dakSiNa bhArata hiMdI pracAra sabhA, tyAgarAya nagara, madrAsa-17. vidvAna tarIkenI pratiSThA saMpAdana karI. vidhAnA kSetre emaNe karela banArasa-C/o Te. dalasukhabhAI mAlavaNiyA, F/3, B. H. V. purUSArtha jeTalo virala che teTaluM ja preraNAdAyI che. banArasa-5, vidyopAsanAnuM je tapa paMDitajIe karyuM che tethI teo zuSka (2) ceke "paMDita sukhalAlajI samAna samiti (Pandit SukhbanyA nathI. jIvananI marmagrAhI dRSTithI emaNe zAstragraMthanuM avagAhana lalji Sanman Samiti ) e nAmanA lakhavA, karyuM che, ane tethI emanAM lakhANo ane vicAramAM apUrva maulikatA - saMgha samAcAra ane tejasvitA pratIta thAya che. emanI dRSTi samavanI ane samyakavanI che. rASTranA uddhAra, samAjanuM svAthya ane vyApaka mAnavakalyANa zrI. prabhudAsa paTavArI saMghanA kAryAlayamAM ahoniza jhaMkhatA rahIne emaNe emanI vidhAne lagatI banAvI che. tA. 20-10-55 gurUvAranA roja zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI - mahAtmA gAMdhIjInI preraNAthI gUjarAta vidyApIThamAM teo joDAyelA te kAryavAhaka samiminI sabhA maLI hatI ane bAlasaMnyAsa dIkSA prati paNa A ja daSTithI. kAzInA hiMdu vizvavidyAlayamAM, muMbaInA bhAratIya baMdhaka bIlane vizeSa anudana kema maLe te viSe vicAravinimaya vidhA--bhavanamAM ane amadAvAdanI gujarAta vidyAsabhAnA bho. je. karavA mATe saMdhanA nimaMtraNane mAna ApI zrI prabhudAsa bAlubhAI vidhAbhavanamAM adhyApakonA paNa adhyApaka tarIke emaNe je sevAo paTavArI padhAryA hatA. A saMbaMdhamAM saMdha taraphathI thayelA kAryanI maMtrI ApI che te suvidita che. taraphathI rajuAta karavAmAM AvI hatI tema ja tene lagatA anumodanaAje 75 varSanI vaye paNa paMDitajInuM' vidhAtapa akhaMDa rahyuM patraka cataraphathI saMkhyAbaMdha sahIo sAthe saMdhanA kAryAlaya upara che ane yuvAnane paNa zaramAve evI dhyeyaniSThAthI emanI sArasvata AvI rahyA che e mujaba jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. A saMbaMdhamAM pravRtti cAlI rahI che. Ama A deza jemane mATe gaurava laI zake zrI prabhudAsa paTavArIe keTalAka mahatvanAM sUcane ryA hatAM ane Aje evI e vidyAvibhUti che. paMDitajInuM prasanna vyakitatva, saraLa milana- bIlanA pakSamAM pragaTa thaI rahelA vipula lekamata jotAM prastuta bIla sAra utsAhI prakRti, zreyavAMcchanI saniSThA ane sAmAnuM hRdaya jItI banne dhArAsabhAomAMthI lagabhaga vinA virAMdhe pasAra thavAmAM jarA paNa lenArI samatA, prajJAcakSu hovA chatAM siddhAnta ane vyavahAra baMnene muzkelI nahIM Ave evI AzA tathA zraddhA temaNe vyakata karI hatI. samanvaya karanArI emanI paTutA--A sarva guNothI teo anekanA maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha vaDIla, mitra ane mArgadarzaka banI rahyA che. viSaya sUci . AvI samartha vidyAbhUtinuM gya sanmAna karIe te ApaNe ahiMsA meLI ke tejasvI ? kAkA kAlelakara 123 ApaNA ja caitanyanuM sanmAna karIe tenA jevuM che. gAMdhIjI ane maNibhuvana ga. vA. mAvaLaMkara 125 sanmAnajanAnuM sAmAnya svarUpa nIce pramANe che: prakIrNa neMdha : zrI jaina konpharansa udyogagRha, paramAnaMda 126 1. akhila bhAratIya dhoraNe sanmAnanidhi ekaTho kare. jaina maMdira ane harijana praveza, harijanamaMdira 2, nidhimAMthI 5. sukhalAlajInA lekhane saMgraha prasiddha kare. praveza aMge bhArata jaina mahAmaMDaLanuM nivedana, (paMDitajInAM jeTalAM lakhANo mULa hindImAM lakhAyAM haze te muMbaI dheluM mahArASTra ane zistaparAyaNa gujahindI bhASAmAM ane gujarAtImAM lakhAyAM haze te gujarAtI bhASAmAM rAta, AnAcArIne DhAMkapIchoDe ane zuddhi . chapAvIne be graMtha rUpe A lekhasaMgraha pragaTa karavAmAM Avaze.) prAjakanI avahelanA. 3. AvatA Disembara pachI, egya samaye.-muMbaImAM, eka sanmAna- paMDita sukhalAlajInA mitro prazaMsA joga vijJapti samAraMbha yajave. bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka bIla ane 4. sanmAnanidhimAMthI vadhelI rakama muMbaI khAte sanmAna samAraMbha muMbaI jaina yuvaka saMdha tathA jaina sthAnakavAsI thAya tyAre paMDitajIne arpaNa karavI. kenpharansanA nivedane. sarasvatA pratIta thAya che. svAstha ane bApa mAnano che. tAni sabhA maLI hatI ane viSe vicAravinimaya kI vaDIla karanArI emanI patAsadAsta ane vyavahAra . che
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta. 1-11-15 prabuddha jIvana bAlasaMnyAsa dIkSA-pratibaMdhaka khIla viSe muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM nivedana (1) A khIlate amArU antaHkaraNapUrvakanuM saMpUrNa anumeAdana che. (2) te sarva kAmAne lAgu paDe che paNa jaina samAjanA amuka vargo tene jorazerathI virodha karI rahyA che. eka nAnI sarakhI vadhumatInA vyavasthita vidhithI sarakAra gerararate doravAI na jAya e hetuthI jaine sabaMdhenI vAstavika paristhiti ame raju karavA mAMgIe chIe. (3) jaine mukhyatAe traNa vibhAgamAM vaheMcAyalA che. sthAnakavAsI, zvetAMbara mUrtipUjaka ane digagara. sthAnakavAsIomAM terApa thI nAmanA eka peTA vibhAga che. (4) vastInI dRSTie A traNe vibhAge lagabhaga sarakhI saMkhyA dharAve che. sthAnakavAsI vibhAgane lAgevaLage che tyAM sudhI A khIla sAme te vibhAgane nahi jevA virAdha che. vastutaH akhila hiMda sthAnakavAsI kAnpharanse 1950 mAM madrAsa khAte maLelA adhivezanamAM e matalakhanA TharAva pasAra karyA hatA ke 18 varSe nIcenI kAI paNa vyakitane dIkSA ApavI nahi. digaMbara samAjamAM A khIla sAme khIlakula virodha nathI. kAraNa ke te vibhAgamAM sAdhuonI saMkhyA bahu najIvI che, ane sAdhvInI saMsthA che ja nahi, ane Ama hAvAthI baladIkSAnA prazna e vargamAM upasthita thatA ja nathI. zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAgamAM eka moTA vicAravanta varga A khIlane TakA Ape che paNa amuka AgevAna sAdhuothI dAravAyalA eka lAgavaga dharAvatA nAnA varga A khIlanA virodha kare che. terApathI jee moTA bhAge mAravADamAM vase che te paNa A khIlanA virodha kare che. Ama hAvAthI A khIla sAme kharI rIte virodha zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganA eka nAnA sarakhA varganA ane sthAnakavAsInA peTA vibhAga rUpa terApathInA che. paNa A virodha mATA bhAge pracAraprerita che ane e virAdhIvaga AkhA jaina samAjanA nAme khelavAnA khATA dAvA kare che ane jANe ke AkhI jaina kAma A khIlanI virAdhI hAya evI chApa ubhI karavAmAM Ave che. (5) A kAi navA prazna nathI ane lAMbA vakhatathI jaina kAmane A prazna kSubdha karI rahyo che. amArI saMsthA je jainAnA sa vibhAgAnuM pratinidhitva dharAve che te chellAM trIza varSathI rahI khAladIkSAnA majabutapaNe vidha karI rahela che ane khAladIkSA aTakAvavAnI dizAe lokamata vadhAre ne vadhAre anukuLa karavAmAM saphaLa thayA che. AjathI 22 varSa pahelA jyAre bhUtapUrva vaDAdarA sarakAre A ja prakAranA dhArA raju karyAM hatA ane bAladIkSAnI manA karatA dhAre chevaTe pasAra karyo te pahelAM vaDAdarA sarakAre A bAbatamAM puSkaLa sAkSI purAvA ekaThA karyA hatA tyAre A ja prazna khUba ugrapaNe carcAyA hatA. (6) A dhArA mukhyatve karIne sAmAjika sudhArAne lagatA che. virAdhI jarUra "dhama jokhamamAM'nI bume pADe che. ane peAtAnI dhArmika mAnyatA ane hakkomAM thatI dakhagIrInA pAkAra uThAve che paNa bhAratamAM A pAkAra kAi navA nathI. A ja bahAnA nIce aneka sAmAjika sudhArAone virodha karavAmAM AvyA che paNa Ane lIdhe sarakAre sAmAjika kAyadAo karavAmAM kadi pAchI pAnI karI nathI. paMDita sukhalAlajI, ane paMDita becaradAsajI jevA aneka suprasiddha jaina vidyAtanA abhiprAya che ane e abhiprAya taddana vyAjabI che ke bAladIkSAne TekA Ape athavA teA tenI aTakAyatanA virAdha kare evuM jaina zAstromAM kazuM che ja nahi. Ama chatAM paNa amAre adhIna mata evo che ke bAladIkSAnuM samarthana kare evAM chuTAM chavAyAM kAI ullekho jaina zAstragraMthAmAMthI tAravIne AgaLa dharavAmAM Ave te 1) 131 paNa e kAraNe A prakAranA sAmAjika aniSTane cAlu rAkhavu te koI paNa rIte yogya nathI. AvA ja zAstra--ullekhA aspRzyatA, bahupatnItva, satI, bALalagna ane bIjI aneka sAmAjika rUDhionA TekAmAM raju karavAmAM AvyA hatA. kharI rIte dharma' zabda evI chUTathI vAparavAmAM Ave che ke game te bAbata dharmanA nAme vyAjakhI TharAvI zakAya che. nAnI umaranA bAlaka bAlikAonu` rakSaNa je kalyANurAjyanI mukhya cintAnA viSaya che ane hAvA joIe tevu rakSaNa Apavu e ja mukhyatve karIne A khIlanA Azaya che. (7) A khIlanA virodhIe keTaleka ThekANe evA dAvA AgaLa dhare che ke A bIla pasAra thaze te! te dhArmika mAnyatA ane kriyAkAMDane lagatI rAjya dhAraNamAM apAyalI mAMhyadharInA bhaMgasamAna lekhAze. A dAveA khIlakula pAyAvinAnA che. A prakAranI baMdhAraNIya khaladharI sAmAjika sudhAraNAne lagatA kAyadA karavAmAM rAjyanI ADe AvatI ja nathI. (8) evI paNa dalIla karavAmAM Ave che ke jyAM sudhI A prakAranA kAyade kendrastha sarakAra na kare tyAM sudhI eka amuka rAjye karelA kAyadA asarakAraka nIvaDaze nahi. A lIla aMzataH sAcI che paNa e ja dalIla dvipatnI aTakAyata athavA te magha niSedhane lagatA kAyadA athavA sAmAjika sudhArAne lagatA khIjA aneka kAyadAne paNa eTalI ja lAgu paDe che. AvI lIlanA kAraNe A prakAranA kAyadA karatAM kAi paNa rAjya acakAyuM nathI. kharI rIte eka rAjya jo AvA kAyado kare te anya rAjyo te pAchaLa kheMcAya ane Akhare kendrastha sarakAra paNa Ave kAyo karavAne jarUra AkarSAya. (9) A khIlano virAdha karanArAonI mukhya lIla e che ke gmA eka AdhyAtmika bAbata che, ane ema kahIne jemaNe nAnI ummare saMsArano tyAga karyo hAya ane jemaNe lekAnuM khUba kalyANa sAdhyuM hAya evI vyakitanA dAkhalAo te AgaLa dhare che ane te uparathI ema dalIla kare che ke kAI paNa vakhate kaI vyakita saMsArano tyAga karavA mAMgatI hoya te tene aTakAvavI e ayogya che. A lIlamAM rahelA doSa koine paNa spaSTa dekhAya tevA che. tAttvika dRSTie e arAbara che ke hemaca MdrAcArya ke zakarAcArya jevA koi virala AtmAe nAnI ummare sanyAsa dhAraNa karyAM hAya ane mATuM nAma prApta karyu hAya paNa AvA virala kissA uparathI eka A sarvasvIkRta aniSTane cAlu rAkhI na ja zakAya. sAmAjika sarva kAryadA adyatana paristhitine paheoMcI vaLavA mATe ja dhaDavAmAM Ave che. jo amuka rUDhimAMthI nIpajatu aniSTha temAMthI nIpajatA najIvA zreyanI sarakhAmaNIe dhaNuM moTu hoya tA e prakAranI rUDhi calAvI levAya nahi. satInA rIvAja AdarzanI dRSTie bhAre umadA che, paNa te kAraNe tenI aTakAyata karavAmAM sarakAre kadi pAchI pAnI karI nathI. kevaLa tAtvika lIlA AvI bAbatamAM bhAre gerasamaja pedA . kare che. ekAnta aniSTa evuM kazuM che ja nahiM ane dareka sAmAjika prathAmAM hamezA kAMi te kAMI zreyanA aMza rahelA ja hoya che paNa badhI bAjIgmAnI cogya tulanA karIne ane cokkasa sAmAjika paristhitinA sAmanA karavAnA hetupUrvIka ja AvA kAyadA karavAmAM Ave che. amA AgrahapUrvaka jaNAvIe chIe ke nAnI ummaranAM bALakAne dIkSA ApavAmAMthI nIpajatAM bhayaMkara pariNAmo eTalAM gaMbhIra che ke A prakArane kAyado te kAraNe ja anivAryuM ane Avazyaka bane che. (10) nAnAM chokarAM cheokarIne dIkSA ApavAnA hetuthI je chaLakapaTa ane yuktiprayukita ajamAvavAmAM Ave che. tenA dhArAsabhAme khyAla ApavA muzkela che. jemanAM aparipakava mAnasane ***__*A# #_1c - CR
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra. prabuddha jIvana - tA. 1-11-papa lAgaNIo uzkeranArI samajAvaTa vaDe khAsa karIne jyAre tene AdhyAtmi .. IcchanAra vyakita badhI rIte gya che ane bIjI rIte tene AvI paribhASAnA opa ApavAmAM Avyo hoya tyAre bahu sahelAIthI * rajA ApavI vyAjabI che ema pramukhane pUrI pratIti thAya te ja AvI dIkSA mATe pramukha saMmati ApI zake che. ahiM amAre umeravuM bhamAvI zakAya che tevAM nAnI ummaranA umedavAra sAme tareha tarehanAM, * joIe ke chellA pAMca varSa daramiyAna pramukhe AvI eka paNa dIkSAnI pralobhane dharavAmAM Ave che. ghaNI vakhata temanI asahAya paristhitine rajA ApI nathI ane keTalAka kissAomAM temaNe ekhI nA kahI che, lAbha levAmAM Ave che. mAbApe ke vAlIonI saMmati meLavavA mATe e madrAsa adhivezananA pramukha zrI kunamala phidiyAnA bhASaNamAMthI Arthika lAlaca paNa ApavAmAM Ave che. potAnA gurUone celAe A viSayane lagate phakaro ane e adhivezanamAM thayelA TharAvanI nakala pariziSTa ka tathA kha A sAthe ame melIe chIe. , meLavI ApavAthI puNya thAya che ema zrImanta anuyAyIo mAnatA hoya che ane pArakAnAM chokarAMone sAdhu banAvavA pAchaLa dravya kharaca | zrI paTavArI taraphathI raju karavAmAM Avela bIlanuM ame anuvAne teo taiyAra hoya che. nAnAM chokarAM chokarIone phasAvavA mATe modana karIe chIe. khImacaMda ema. verA javAmAM AvatI rItarasame jeo dharmanA nAma upara cAlatA hoya mAnada maMtrI 4 che temane mATe bhAre zaramajanaka hoya che ema kahevAmAM jarA paNa pariziSTa: ka atyukti nathI. mAnanIya mudanamalajI phidiyAnuM abhibhASaNa (11) jyAre nAnI ummaranA dIkSite ummaralAyaka thAya che ane keTalAka prAntamAM dIkSA bIlanI carcA cAlI rahI che. dIkSA yauvanane ugama jIvananI mejamajA mANavA tarapha temane jyAre AkarSavA saMbaMdhamAM amuka niyaMtraNa mUkavAno vicAra thaI rahyo che. mArI samaja mAMDe che-je mejamajA mANavAne temanA mATe koI avakAza hote nathI mujaba madhya pradezanI dhArAsabhAmAM eka bIla A dIkSAnA viSayamAM tyAre bAladIkSAnAM. mAThAM pariNAme spaSTa rUpa dhAraNa kare che. temAMnA raju karI devAmAM AvyuM che. huM mAnuM chuM ke Apa sarva A bAbatamAM keTalAka dIkSita jIvanano tyAga kare che, paNa temanA AvA punarAgamana sahamata cho ke sagIra bALakane dIkSA ApavI na joIe. ajamera pratye samAja aNagamAnI dRSTithI jote hoIne saMsAramAM kaI rIte adhivezanamAM TharAva thayuM hatuM ke bane tyAM sudhI bAladIkSA ApavAmAM teo goThavAI zakatA nathI. sAcA jJAna ane zradhdhA vinA levAyelI na Ave, paraMtu e TharAvamAM AcAryone A niyamamAM apavAda karavAnI dIkSAnA zArIrika ane mAnasika pariNAmo temanA pitA mATe tema ja chUTa ApavAmAM AvI hatI. e vakhate AzA rAkhavAmAM AvI hatI samAja mATe bhAre anarthapUrNa nIvaDe che. lekinI jANumAM evA ke A apavAda bhAgye ja banaze. paraMtu A chUTanuM aniSTa pariNAma dAkhalAo che ke jyAM AvA bAladIkSitane-chokarA ane chokarIone cAlI rahyuM che ane bAladIkSA Aja sudhI apAyA kare che. A teo bhAgI na jAya e mATe kedInI mAphaka rAkhavAmAM Ave che. cele daSTithI paNuM niyaMtraNa mukAvuM jarUrI che. meLavavAne-bane teTalA vadhAre celAo meLavavavAne-moha ghaNI vakhata pariziSTa: kha eTale baLavAna hoya che ke AgevAna ane vidvAna sAdhuo paNa A madrAsa adhivezanane TharAva mahatvAkAMkSAne bhegA thaI paDe che. jyAre dhArmika gurUo nAlAyaka pAke dIkSA devA mATe e Avazyaka che ke jene dIkSA ApavAmAM Ave che tyAre samAjane ghaNuM nukazAna thAya che ane pariNAme dharma mATe te dIkSAnA artha ane marmane barAbara samaje eTalI gyatA dharAvatA lokomAM anAdara pidA thAya che je kaI paNa kAma mATe bhAre khataranAka che. hoya. sAdhujIvana dhAraNa karavuM e eTalA badhA mahatvane nizcaya che . (12) amane tethI lAge che ke AvAM kumaLAM bALaka bALikA- ke te bAlyAvasthA pachI ja levA joie. bAladIkSAnAM aneka prakAranA ene rakSaNa ApavuM ane nAnI ummare dIkSAnI lAlacamAM phasAI aniSTa pariNAme vartamAnakALamAM najara upara AvI rahyAM che. A jatAM je mAThAM pariNAme nIpaje che te pariNAmene mULamAMthI aTakA- konpharansa ApaNu pUjya munivare tathA mahA satIone savinaya prArthanA vavA e rAjyanI samAja pratye eka mahatvanI pharaja che. kare che ke teo dezakALa tathA samayanI gatividhine dhyAnamAM le ane - ame tethI A bIlanuM mamatApUrvaka anumodana karIe chIe. rAjakIya kAnUna Ave te pahelAM 18 varSathI nIcenI ummaranA koI 45/7, dhanajI sTrITa ) maMtrIo, paNu bAlakane dIkSA ApavAno nizcaya karIne dezanI sAme Adarza muMbaI 3 upasthita kare. tA. 7-10-55 ] muMbaI jena yuvaka saMgha, Ama chatAM koI dIkSArthI 18 thI ochI ummarane hoya ane bAladIkSA aTakAyata bIlane jaina . sthAnakavAsI tenAmAM sarvadezIya yogyatA mAluma paDatI hoya to konpharansanA sabhAkonpharansanuM anudAna patine apavAda rUpe tene dIkSita karavAnA viSayamAM saMmati devAne muMbaI lejIsTreTIva kAunsIlanA maMtrI jega, muMbaI. adhikAra ApavAmAM Ale che. " ( zrI paTavArI taraphathI raju karavAmAM AvelA bAlasaMnyAsa-dIkSA saMghanA sabhyo joga pratibaMdhaka bIla saMbaMdhe ame Apane jaNAvavA mAMgIe chIe ke, jainenI vIza lAkhanI kula vastImAM hiMdamAM sthAnakavAsI jainAnI vastI saMdhanuM vArSika samUhabhojana trIjA bhAganI che. amArI akhila hiMda sthAnakavAsI kenpharansamAM A be mukhya atithi tarIke zrI rasikalAla parIkha prazna aneka vAra carcavAnA prasaMge upasthita thayA che. sthAnakavAsI tA. 7mI navembara somavAra sAMjanA 6-0 vAge copATI upara jainenI ghaNI moTI bahumatI haMmezA evo abhiprAya dharAvatI rahI AvelA prANasukhalAla maphatalAla svImIMga pulanA cogAnamAM saMdhana che ke nAnI ummaranAM chokarAM chokarIo jyAM sudhI sagIra hoya tyAM sabhyanuM vArSika samUhabhojana goThavavAmAM AvyuM che. A samUhabhoja sudhI temane sAdhu-sAdhvI banAvavA na joIe. muMbaI vidhAnasabhAnA namAM joDAvA IcchanAra sabhyae tA. 4-11-55 zukravAra sAMja mAjI-spIkara zrI kundanamala phirodiyAnA pramukhapaNa nIce 1850 mAM sudhImAM saMdhanA kAryAlayamAM vyakitadITha rU. 3) bharavAnA raheze. e ja " madrAsa khAte maLelI amArI konpharansanA 11 mA adhivezanamAM 18 darathI saMdhanA sabhya pitAnAM svajana ane mitrone lAvI zakaze. A varSa nIcenI ummaranA chokarA-chokarIone dIkSA ApavAnI manA karate samUhabhojanamAM mukhya atithi tarIke bhAga levAnuM saurASTranA mukhya TharAva ame sarvAnumate pasAra karyo hate. e TharAva asAdhAraNa ane pradhAna mAnyavara zrI rasikalAla parIkhe svIkAryuM che. A samUhabhejanamAM virala apavAdamAM dIkSAnI anumatI Ape che paNa te mATe konpharansanA saMdhanA sarva sabhyone bhAga levA Agrahapurvaka anurodha karavAmAM Ave che. pramukhanI saMmati meLavavAnI rahe che ane saMsAra choDI dIkSA levA maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdara * muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3, mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, maMjIda baMdara roDa, muMbaI 8. Te. naM. 34628
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTaDa na., B 4266 vArSika lavAjama rUA. 4 prabuddha jIvana zrI mubaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chuTaka nakala : traNa AnA pra. jaina varSa 14-pra.jIvana varSa 3 aka 14 ai, navembara 15, 1955, maMgaLavAra AphrikA mATe zIliMga 8. e s so so sl see e eka eka taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ApaNA AdhyAtmika vArasA noMdha : amadAvAdatI gujarAta vidyAsabhA hastakanI zrI popaTalAla hemacaMda adhyAtma vyAkhyAmALAnA upakrame paMDita sukhalAlajIe, mAnanIya zrI gaNeza vAsudeva mAvaLakaranA pramukhapade, tA. 9, 10, 11 ekaTAbara (1955) e traNa divasa sudhI anukrame (1) AtmavicAraNA, (2) paramAtmA ane mekSa-vicAraNA ane (3) adhyAtma sAdhanA e traNa viSayo upara khUba abhyAsa, ciMtana, manana ane mAhitIpUrNa vyAkhyAna ApyAM hatAM. A traNe viSaye bhAratanI vaidika, jaina ane baudhdha paraparAnA graMthonA AdhAre carcavAmAM AvyA heAvA chatAM, ene kevaLa zAstrIya ke vidbhAgya banAvavAne badale sAmAnya jijJAsune paNu rasa paDe e rIte paDitajIe carcA bhUmikA A vyAkhyAnamALAmAM pahelAM vyAkhyAna prA. rAnaDenAM sane 1948 mAM thayAM hatAM. pre, rAnaDe AvA viSayanA vidvAna, vicAraka ane ciMtaka hovA uparAMta eka sAdhaka paNa che. eTale te A aMge khelelA e potAnA vizALa vAcana ane ciMtana uparAMta pratyakSa anubhavane AdhAre khelelA. A pachI ' sane 1948 mAM A vyAkhyAnamALAmAM vyAkhyAna ApavAnu mate zrI rasikabhAIe kahelu, paNa je vyAkhyAnamALAmAM pre. rAnaDe jevA vikhyAtanAma vyakitanAM vyAkhyAnA thayA hoya emAM emanI pachI kheAlavAne mane saheja kAca thatA hatA. eTale e vakhate meM hA na pADI. Ama chatAM mAre A vyAkhyAnamALAmAM khelavuM evI zrI rasikabhAinI mAgaNI te cAlu ja hatI. eTale sane 1948 thI 1950 nI sAla sudhImAM meM, aMgata rIte ghaNAM varSo agAuthI manamAM vicArI rAkhela A viSayasa'kha'dhI viziSTa vAcana zarU karyuM, ane enI noMdha lakhAvatA gayo. A adhI navAnI noTa mArI putrI samI zAradA khI. dozIe sAcavI rAkhelI te chevaTe A mATe upayogI thaI che. A badhAM varSoM daramyAna paNa A viSayanA khelanAra khIjA koIne lAvavA ane mArA mAthethI bhAra utAravA meM prayatna karelo, paNa e saphaLa na thayA. eTale chevaTe meM mArA sakAca dUra karIne A kAmane svIkAra karyAM, pariNAme Aje A vyAkhyAno yojAyA che. Atma-vicAraNA sAcI rIte teA AvA viSayamAM jemaNe sAdhanA karI hAya ane sAmarthya yoga dvArA pratyakSa jJAna meLavyuM hoya e ja, jAtaanubhavane AdhAre, khelI zake. mAre kahevu joie ke A viSayaparatvenu mAruM jJAna pratyakSa nahI paNa parAkSa che, ane ene AdhAra sAmarthya - yoga nahIM paNa zAstrayoga che. paNa AvA viSayeAmAM kevaLa zAstracogathI kAma nathI cAlatuM, emAM te sAmarthya yoga paNa joie, ane mArA sAcavu kAraNa A ja che. chatAM jyAre svIkAra karyAM ja eTale zAstrayogane AdhAre Ane ghaTatA nyAya ApavA prayatna thaze. Ane svIkAra karavAmAM eka bIjo paNa vicAra rahelo che, Zhu Le Cha Ye Ye Ye Wu Ye Mi Mi Mi Ye Ye Ye hatA, e A vyAkhyAnonI khAsa vizeSatA hatI. A vyAkhyAna apAyAM e taidhane AdhAre e traNe ahIM ApavAmAM Ave che. O tyAre tenI TukI tedhu me karI lIdhelI vyAkhyAnane TUMka sArI taiyAra karIne TUMkasAramAM kayAMya hakIkatadoSa na rahI jAya e mATe e lakhAyA pachI paMDitajIne saMbhaLAvI levAmAM Avyo che. badhAya dharmomAM rahelAM parasparanA samanvaya sAdhatAM tattvA upara ja vizeSa bhAra ApatAM A vyAkhyAna, te te dharma zAonA avataraNA tathA vizeSa noMdhA vagere sAthe, gujarAta vidyAsabhA taraphathI, pustaka rUpe pragaTa thavAnA che, ratilAla dIpacaMda desAI ApaNe tyAM RSiRNa Ave che. pUrvanA ane ApaNane je vArasA RNa paNa ApaNA upara yatkiMcita kuMDavAnA vicAra kahevu joie. adA karavAnI bahu jUnI para MparA cAlI RSi-munie ane ciMtA je kaIM karI gayA soMpI gayA te kAraNe temanA pratyenu raheluM ja che. ane e RSiRNane paNa AmAM rahe che ema mAre A vyAkhyAnamALAmAM traNa divasamAM traNa viSayo--je mULabhUta eka ja viSayanA eTale ke adhyAtmavAdanA ja vistAra kahI zakAya-- e saMbadhamAM kahevAmAM Avaze ane enA krama A pramANe rahezeH-- (1) AtmavicAraNA, (ra) paramAtmA ane meAkSavicAra ane (3) adhyAtma sAdhanA. paNa A vyAkhyAnamALAnA mULa viSaya aMge khelatAM pahelAM eka praznanA thoDAka vicAra karavA jarUrI lAge che ke-je vakhate lokonA moTA bhAganuM dhyAna vizeSa pramANamAM jIvanane sparzItA ane tAtkAlika ukela mAgatA Arthika, sAmAjika, rAjakIya, zArIrika ane evA ja khIjA viSayAmAM cATayuM hoya, teve vakhate sthULa jIvana sAthe sabaMdha dharAvatA na dekhAya ane kaLA, sAhitya vijJAna jevA sUkSma viSayAnI koTithI paNa para gaNAya, temaja jijJAsune paNa jenI turatAturata ke kAMIka saraLa pratIti thavI zakaya na heAya evA eka gUDha viSayanI carcA ane vicAraNA ke samakSa raju karavI, temaja evI vicAraNA taraka nuM mana vALavA prayatna karavA e keTale aMze saMgata che ? pahelI bAbata te e che ke koi paNa viSayanA abhyAsI peAtAnI khAsa pasaMdagInA viSayanA abhyAsa karatI vakhate jo tenA mUlyAMkananu dheAraNa e ja rAkhe ke te viSaya kSeAkeAne tarata ruce ke samajAya tevA ja hAvA joie ane te tAtkAlika jarUriyAtane saMtASe tevA paNa hovA joie te abhyAsanA viSayamAM ghaNA agatyanA kahI zakAya evA viSayono samAveza ja thavA na pAme, ane tema thAya te Aja sudhI mANasajAte ciMtana, manana ane saMzodhananA pradezamAM je kIMmatI kALA ApyA che te kadI ApaNane
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 prApta na thAta. vaLI, mAnavasvabhAva ja evA che ke koi eka mANasa hamezAM eka ja viSayamAM nathI rasa lai zakatA ke nathI mAtra eka ja viSayamAM lAMkhA vakhata tallIna rahI zakatA. eka ja samaye judA judA svabhAva ane judI qhudI yogyatAvALA abhyAsIenI sAdhanA caDatA UtaratA, sthULa, sUkSma ane sukSmatama kahevAya evA vividha viSayemAM haMmezAM cAlatI AvI che. tA. 15-11pama prabuddha jIvana sAdhanAne mArge vaLavuM te ja che, A vicAraNanA mULamAM paNa A ja dhyeya rahelu che. vaLI mRtyunA vicAra karavA te paNa nakAmu che. kAI ema kAMDuM ke ApaNe jema jema uMmaramAM AgaLa vadhatAM jaIe chIe tema tema kAM te mRtyu ApaNI samIpa AvatuM jAya che, athavA te ApaNe mRtyunI samIpa jaIe chIe. paNa AvA vicAra karavAnI jarUra nathI. kharI rIte te ApaNA a-mRta padanA ja vicAra karavAnI jarUra che, e amRtapadanA vicAra e ja AtmatattvatA vicAra che. e amRtapadanA vicAra ja ApaNane AtmatattvanA vicAramAMthI sAMpaDe che. A amRtatatva zuM te ApaNe AgaLa upara joizu. eTale pahelAM e amRtapatulya Atmatatvano vicAra karIzuM, Atma-vicAraNA bhAratIya dharmomAMnI kAI paNa paraparA atyAre evI upalabdha nathI ke jemAM AtmatattvanA eka athavA bIje nAme svIkAra na hAya. AtmAvAdI badhAM ja danAne samAnapaNe mAnya heAya evuM AtmAnuM svarUpa e che ke prakRti athavA paramANu jevA jaDa ane bhautika tattvamAMthI niSpanna nahIM thayela paNa svabhAve ja mULathI bhinna evuM cetanAzakita dharAvanAra tattva e ja Atmatattva. AtmatattvanA svarUpa viSayaka A mAnyatA atyAre teA sarva bhAratIya dazanAmAM siddha jevI ja che. A rIte joi zakAze ke AtmavicAraNA e bauliMka, tArkika ke evI khIjI kAI kArTinI vicAraNAnA viSaya karatAM vizeSapaNe dhArmi ka vicAraNA che. hiMdustAnanI khIjI game te vizeSatAe heya paNa enI sauthI mukhya vizeSatA enI AdhyAtmikatAnI mAnyatAmAM rahelI che. paNa A AdhyAtmika vizeSatA hiMdustAnane maLI enuM kAraNa zuM ? enu kAraNa enI punarjanmanI mAnyatA che. punarjanma e AdhyAtmikatAne pAyo che; matalaba ke punarjanmane na mAnIe tA AdhyAtmikatAnI mAnyatA ja nathI TakatI, eTale AtmatattvanA astitvane AdhAra paNa punarjanma ja che, A deha maLatAM pahelAM ane A dehanA vilaya thayA pachI paNa A dehadhArI AtmAnu athavA cetanatattvanuM astitva. enu nAma ja punarjanma ane e ja ApaNu amRtatva. isvIsana pUrve pAMcamA saikAmAM mahAvaiyAkaraNa pANini thaI gayA. temaNe potAnA vyAkaraNazAstranAM sUtrAmAM 'asti' ane nAsti zabdono prayoga karyo che. atyAre e zabdo gALarUpa banI gayA che, paNa te kALe ema na hatuM. te kALe enA artha evo thatA hatA ke-je AtmA ane punarjanmane mAne te Astika ane khIjA nAstika, A uparathI eTaluM te samajI zakAya che ke temanA samayamAM paNa AvA AtmA ane punarjanmane mAnanArA--varga hayAta hovA joie. ane AvI mAnyatAnAM mULa pANinithI paMdaraso varSa pahelAMnA samaya sudhI te pahoMce che ja. vaLI A vicAro janmavAnA ane e lipibaddha thavAno samaya paNa kaMi eka nathI. vicAro ke mAnyatAonA prAdurbhAva pachI keTalAya varSe e lipibadhdha thayA heAvA joIe. Rgveda ane avestAmAM e vicAro sacavAyelA maLe che. jainAnA trevIsamAM tIrthaMkara pArzvanAthanA samayamAM ane upaniSadanA samayamAM paNa lokeAmAM e ja dhUna pracalita hatI ke mRtyunI sAthe sAthe ja kaMI ApaNe samApta thaI jatA nathI. A rIte pANini pahelAMthI ja A jAtanI AstikatA te ApaNe tyAM sthira thaI gaI hatI; ane eNe ja AtmasAdhanAnA mAnI preraNA ApI hatI, ane A sAdhanA Aje paNa cAlu che ja--bhale kadAca Aje evA sAdhA virala hAya. Izvara F ApaNe e paNa joie chIe ke, je Arthi ka ane audyogika jevAM pravruttikSetromAM gaLAbUDa DUbelA hoya che te paNa nirAMtanA dama kheMcavA, avAranavAra bhajana-kIrtanane bahAne ke yAtrA ane satyamAgamane bahAne, kaLI na zakAya evI rIte, koI gUDha zakitanI hU meLavavA yatna kare che. kAmadhaMdhAthI paravAryAM pachI chevaTe rAte mADe mATe paNa saMkhyAbaMdha strIpurUSe potapotAnI bhASAmAM, potapotAnI viziSTa Dhakhe, paramAtmAnI mahattA takhurAnA madhura svara sAthe madharAta sudhI ja nahIM, paNa ghaNIvAra AkhI rAta gAya che, ane te dvArA khIjI rIte meLavI na zakAya hoya evA kAI ajaba sASa anubhave che. moTAM moTAM dhamAliyAM zaherAne khUNekhAMcare ane parAomAM AtmAparamAtmAnA ciMtananI kAMika jhAMkhI ApatAM bhajanAnI dhUna abhaNa gaNAtA leAkeAnuM paNa sanAtana azvAsana rahyu' che. hajAro kasabAe ane lAkhA gAmaDAomAM paNa manane tAjagI ApanArAM sAdhanomAM izvara ke AtmAparamAtmAnA bhajana ane smaraNane khAsa sthAna che. tethI ema mAnI levuM e bhUla che ke khIjA aLatA prazno sAme hAya tyAre AvA gUDha viSayonI carcA ane vicAraNA asthAne che. jemAM AdhyAtmika vicAraNA karavAmAM AvI che evA upalabdha prAcInatama sAhityamAM veda ane evastAnA keTalAka bhAgonuM sthAna bahu agatyanuM che. emAM ApaNe AdhyAtmika jijJAsA ane zodhane sUcavatA keTalAka gaMbhIra udgArA vAMcIe chIe. upaniSado, jaina AgamA ane baudhdha piTakAmAM te AdhyAtmika jijJAsAne lagatI vicAraNA ja mukhya bhAga bhajave che. jo ke upaniSada, Agame ane piTakAnA prAcIna bhAgo jemAM vividha prakAre AdhyAtmika jijJAsA ane vicAraNA thai che te, veda ane avestAnA prAcIna bhAgA karatAM arvAcIna lekhAya che, chatAM ema mAnI levuM bhUlabharelu thaze ke, e upaniSada, Agame ane piTakAmAM raju thayelA AdhyAtmika ciMtanA te te graMtha jeTalA ja arvAcIna che. kharI rIte e adhyAtma--jijJAsA ane vicAraNAnA strota koI dUranA bhUtakALamAMthI vahetA Avyo che, ane upalabdha thatA te te graMthamAM kayAreka ne kayAreka lipibadhdha thaI Aja sudhI sacavAI rahyo che. ema kahI zakAya ke AtmA-paramAtmAnI vicAraNA e A dezanA bahu junA vArasA che ane enI zarUAta kayAre thaI e kahI zakAya ema nathI. A viSayamAM ApaNe tyAM sau kAine oche vadhatA rasa che ja, ane tethI vahema jevA gaNIne AtI avagaNanA karavAmAM Ave te temAM ApaNane bhAre nukasAna che. AgaLa sUcavyA e traNa viSayane lagatI je kaMI carcAvicAraNA huM ahIM prastuta karavAno chuM te mukhyatve bhAratIya paraMparA pUratI maryAdita che ane bhAratIya graMtho je labhya che tene AdhAre ja huM ahIM khelavAno chuM e paNa mAre sUcavavuM joie. have mULa viSaya upara AvuM AtmA ane paramAtmA ke mekSanA vicArane ApaNe jJAnapUrvaka, abhyAsapUrvaka ke chevaTe pUrvaCsaMskArathI--ema game te rIte mAnIe chatAM e vicAranA AdhAra te upayoga zA che e paNa jarA samajI levAnI jarUra che. A vicArano AdhAra te upayoga kevaLa AtmA ane paramAtmA ke mekSa pUratA ja sImita nathI paNa ene kharekharA upayoga ane AdhAra tA AdhyAtmika sAdhanA ja che. ema paNa kahI zakAya meM A vicAraNAnuM mukhya ane aMtima dhyeya AdhyAtmika ApaNe AgaLa joyuM ke AtmAnI vicAraNAmAM pAyArUpe punarjanmane vicAra rahe che. ema thavAnu kAraNa zuM? athavA A praznane khIjA zabdomAM mUkavA hoya te ema pUchI zakAya ke AtmatattvanI pratIti karAve evuM tattva karyuM? 2
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) ' 135 " thatI A sAma hema, paNa e bikI che. je ane mAnyatAnI moTAmAM moTI sAmAjikatA athavA ane vaiyaktika rAkhyA che rAvale putra tA. 15-11-55 prabuddha jIvana ' mane lAge che ke punarjanmanI kalpanA ke mAnyatA ApaNA ekabIjAnI mAnyatA upara khUba asara thatI rahI che. te uparathI pitAnA astitvanA vicAramAMthI janmI che. ApaNe kahIe chIe paNa ema nakakI thAya che ke AtmatattvanA saMbaMdhamAM je kaMI bheda ke ke huM jame, maryA pachI paNa huM rahIza, ane bhUtakALamAM paNa aMtara dekhAya che te mAtra bAhya ja che; AMtarika eTale ke tAtvika : huM hata-Ama "huM'nA astitvane ApaNe bhUta, vartamAna ane rIte te emAM kaze bheda ke kazuM aMtara nathI. bhaviSyat ema trikALavyApI banAvIe chIe enuM nAma ja punarja jeNu AtmatattvanI vicAraNAne pAyo, AgaLa kahyuM tema, punanmanI mAnyatA. punarjanmanI mAnyatA eTale ja amRtatvanI mAnyatA. rjanma che ema sAmAjika jIvanamAM paNa punarjanmanI bhAvanAne maha Inika te mAtra vartamAnakALane ja joI. te jANI zake che. tvanuM sthAna che. alabatta tyAM enI bhUmikA ke enuM svarUpa kaMIka paNu mananuM evuM nathI. ene te navI navI kalpanAo paNa thAya che. juduM che. ahIM Ane paNa thoDo vicAra karIe, kAraNa ke sAmAjika ane e rIte kalpatAM kalpatAM e punarjanma lagI paNa pahoMcI jIvana e paNa mahattvanuM jIvana che. jAya che. punarjanmanI mAnyatA pAchaLa bhale vaiyakitaka amaraNapaNAnI A sAmAjika punarjanmamAM pitA ane mAtA putrarUpe navuM rUpa kalpanA rahelI hoya, paNa e mAnyatAnI meTAmAM meTI vAta te dhAraNa kare che ane tethI ja te saMtatimAM moTe bhAge mAtA-pitAnA sAmAjikatA athavA abhedanI bhUmikA che. je ApaNuM astitva guNa ja Utare che. Ano artha e che ke sAmAjika jIvanane cAlu vartamAna janma pUratuM ja sImita hoya ane ApaNe vaiyaktika rAkhavA mATe mAtA-pitA putrarUpe janma pAme che ane samAja cAle astitvamAM ja baMdhAyelA hoIe te sahAnubhUti ane samasaMvedana na che. pitA jai nAcate putraH A che ApaNe sAmAjika punarjanma. thavuM joIe, ane e thAya che te kharuM, te pachI enuM kAraNa zuM? ApaNe jANIe chIe ke saMskAra kadI nakAmA jatA nathI. je pradeza ApaNe mATe agamya che tyAM rahenAranA duHkhathI paNa eTale pachI mAre haiyAM-chokarAM Adi sAthe zI levA devA ? ema kahIne ApaNane vedanA thAya che enuM kAraNa evuM kaI anusaMdhAna karanAra vaiyakitaka punarjanmane vadhAre paDatuM mahatva ApavAmAM Ave che e tattva ja che. pagamAM keI caTakA bhare tenI asara AkhA zarIramAM barAbara nathI. peDhIne pitAthI judI mAnavI e khoTuM che. eTale thAya che tevI ja rIte ApaNane ajJAta deza-paradezanA koI manu- AvatI prajAne taMtu paNa tame pote ja che evI abhedabudhdhi keLagenuM ja nahIM paNa pazuonuM duHkha sAMbhaLIne emanI pratye saMvedana vavAnI jarU che. AtmatatvanA pAyArUpa punarjanmanI mAnyatAnuM sAmA- . thAya che. A batAve che ke AmAM koI anusaMdhAna sAdhanAruM samAna jika mUla A che. tattva hovuM joIe. jagatanI sAthenA AvA saMbaMdhanA kAraNane uttara ati prAcIna kALathI cAlI AvatI hiMdustAnanI AdhyAtmika AtmavicAraNAmAMthI maLe che. A Atmatattva ja AvuM anusaMdhAna sAdhanA have vistaratI jAya che, rAjacaMdra, gAMdhIjI, ane zrI araviMdanA karanAruM tattva che, ane tethI enI vicAraNA zraddhApUrvaka chatAM jAgaruka prasage e vAtane ja purAvA Ape che ke e jUnAM saMskAranI dhArA - daSTie karavI joIe. atyAre paNa cAle che. eTale punarjanma dvArA ApaNuM astitva AtmAne badhAM darzane mAne che, chatAM enA svarUpa viSe badhAM athavA ApaNuM amaratva mAnavAnI sAthe sAthe duniyAnI sAthe sArA ekamata nathI, AmAM ghaNA matabheda che. upaniSada, gItA, baudhdha, jaina saMbaMdho bAMdhavAne mATe paNa AtmAne mAnavo jarUrI che. vizvanuM eka badhAmAM A saMbaMdhamAM matabheda che. ane A matabhedethI kaI vahemAI nirvivAda satya te cetanAtattva che. paNa jAya ke AmAM kharuM zuM? Ama thavAnuM kAraNa e che ke badhA ' vi. sa. 1862 nI sAla mAro eka jAta anubhavane prasaMga " sAdhanA karanArAo eka kakSAnA nathI hotA, paNa saunI bhUmikA judI Aje paNa mArI smRtimAM eTale ja tAjo che. huM jANuM chuM ke judI hoya che, ane tethI temAM phera paDe che. ane A pherane joIne mArI sAta peDhI lagI kaImAM darzanazAstronA ke tattvajJAnanA abhyAsanA sAmAnya janatA bhramamAM paDI jAya che. paNa mULa vAta te mAtra saMskAra na hatA. chatAM huM jyAre e badhuM sAMbhaLatA ane enuM bhUmikAbhedanI che. draSTikoNanA bhedathI mana upara jadI jadI chApa adhyayana karatA tyAre mArA aMtaramAM e AbhAsa satata thayA paDe che ane pachI ene pracalita zabdomAM raju karavAmAM Ave che. karate ke A badhuM jANe meM kayAreka anubhavyuM che, jANyuM che, enuM paNa mArA anubhavanA AdhAre huM kahuM chuM ke A bheda mAtra zabda, adhyayana karyuM che. A bInA pUrvajanma ke AtmatatvanI ja kaMIka vyAkhyA ane vargIkaraNane ja che, paNa tAttvika nathI. zabda game sAkSI Ape che. te vApare ke vyAkhyA game te kare chatAM badhAM eka ja tattvanI ane saMto te kadI AtmatatvanI bAbatamAM vivAdamAM ke kalezamAM rajuAta kare che.. paDayA ja nathI. emane te AtmatatvanI vicAraNAmAM pitAnI jAtanI jaine ane vedAntIo vacce AtmatattvanA svarUpa aMge moTuM ja vicAraNA lAgI che, ane sAcuM paNa e che ke AtmavicAraNA aMtara dekhAya che. jainene bahuAtmavAda ane vedAntIone ekA- e chevaTe pitAnI ja vicANA che. bhavAda ekabIjAthI bahu dUra hoya ema lAge che, paNa A aMtara apUrNa paMDita sukhalAlajI vAstavika nathI. ghaNA AtmAo mAne ke AkhA vizvane eka AtmA mAne, paNa e baMnene bhAva te eka ja che. Ane mATe saMkSepamAM - satyaM zivaM sundaram , ema kahI zakAya ke jIvAtmAo badhA samAna che athavA eka ja zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha tatvanA AvirbhAve che. e banne AtmavAdamAM bheda che chatAM bIjAnA kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA pravezo sAthe duHkhane thate anubhava e banne vaccenI samAnatAne ghotaka che. kIMmata rU. 3, pesTeja chAtra AvA vikAsa paDA e cho. hA , muMbaI jaina yuvaka saMdhanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe zarUAtamAM e mATe eka kalpanA sUjhI, pachI emAM vikAsa thaye, kIMmata rU. 2, pesTeja tri te pachI pharI pAcho emAM vikAsa thaye. prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAIle AtmavAda saMbaMdhI junA vicAro be paraMparAmAM sacavAyA che | kIMmata rU. 6, pisTeja ola te sAMkhya ane jainamAM. jyAre dArzanika padhdhati AvI tyAre ghaNI RSabhadeva-caritra citrAvali aMka vastuo spaSTa thaI. AtmavAdanI spaSTatAmAM paNa ethI vadhAro thayo, kIMmata rU. nA, pAsTeja - ane enuM anusaMdhAna kALakrame ke itihAsakrama sAthe ThIka ThIka joDA prAptisthAnaH celuM jovAya che. Ama cheka prAcIna kALathI Atmatatva saMbadhI ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-11-pap bAladIkSAnI aTakAyatanI bhArata jaina mahAmaMDaLe sundaradAsa, zrI caMdulAla vamAna zAha, zrI khImacaMda maganalAla verA karelI himAyata zrI mahendra desAI, zrI anRtalAla jeThalAla zAha, zrI manubhAi rAvaLa, zrI durlabhajI umedacaMda parIkha, zrI vijayAbahena parIkha, zrI bApAlAla dezI, zrI ratilAla zeTha, zrI maNilAla mohanalAla jhaverI, zrI lIlIbahena paDayA vagere muMbainA AgevAna nAgariko paNa upasthita thayA hatA. A bhAjanasamArabhamAM 300 lagabhaga bhAI baheno joDAyAM hatAM. 136 tA. 6-11-55 nA rAja muMbaI khAte maLelI bhArata jaina mahAmaDaLanI kAryavAhaka samitie khAladIkSA tema ja ayogya dIkSAnI aTakAyata sabaMdhamAM nIce mujabanA TharAva sarvAnumate pasAra karyo hatA. "jaina saMskRti e zramaNa saMskRti che ane e saMskRtinu hA saMtaparaMparA rahela che. ane Aja paNa tenA sAdhuomAM tyAgI ane tapasvIonI achata nathI, tene vadhAre zudhdha, pavitra ane upayogI banAvavAnI dRSTie yogya pAtra joine dIkSA ApavI joie. samajadArI ane vivekayukata thayA vinA sAcA tyAgane saMbhava nathI. eTale cogya vaya purI thatA sudhI ane ayogya padhdhatithI dIkSA devI zreyaskara nathI. ame AcAryo ane satAnI sevAomAM vinati karIe chIe ke teo ayogya ane bAladIkSA na Ape. saMskAra ane vairAgyavRttine mukata vAtAvaraNamAM vadhavA devI joie, ane jyAre dIkSA lenAra cogyatA prApta kare ane pukhta umaranA thAya tyAre ja dIkSA ApavI joIe. amAre tyAM evuM eka vidhAna che ke dIkSAsaMdhanI tathA pAlakAnI sahamatI vagara dIkSA ApI zakAya nahi. eTalA mATe samasta jaina bhAInI sevAmAM amArI vinaMti che ke bhAva-- AvezamAM AvIne kAI ayogya ane mAladIkSA Ape nahiM ane evI koI dIkSAmAM anya jainA sAtha paNa Ape nahi. bhArata jaina mahAmaDaLa ayogya ane bAladIkSAne samaya anusAra tema ja zreyaskara mAnatuM nathI. krIthI amA satagaNane tathA jaina bhAine AgrahapUrvIka prArthIe chIe ke te yAgya ane bAladIkSA baMdha karI de ke jethI kAyadAnI jarUra na paDe." ! A saMbaMdhamAM savizeSa AnadanI vAta e che ke prastuta kAryavAhaka samitinA eka sabhya ane muMbaI terApaMthI mahAsabhAnA pramukha zrI temacaMda nagInacaMda vakIlavALAe A darAvane TakA ApyA hatA. sAdhAraNa rIte bAladIkSAnA pakSapAtI terApathI samAjanA pramukhanuM A rIte badalAyaluM valaNa AvakArapAtra bane che. prastuta TharAvamAM darzAvAyalI AzA mUrtimanta bane ane jaina samAjanA peTAvibhAgAnA sarva sAdhue sarva prakAranI ayogya dIkSA ane temAM paNa khAsa karIne khAladIkSA nahi ApavAnI pratijJA le te pachI prastuta khIla pAchaLa raheluM prayojana sidhdha thayuM gaNAya ane e khIlanA virodha karavAne jaina samAja pUratuM kazuM paNa kAraNa na rahe ema kalpI zakAya paNa vA ni kahAM ke mIyAM ke te pAMumeM zrutiyAM ? taMtrI saghanA bhavya bhAjana samAraMbha zrI rasikalAla parIkhanuM svAgata tA. 7-11-55 somavAra sAMjanA vakhate mubai khAte cApATI upara AvelA prANasukhalAla maphatalAla svImIMga khAthanA vizALa ceAgAnamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI eka bhavya bhojana samAraMbha goThavavAmAM AvyA hatA. A samAraMbhamAM saMkhyAbaMdha sabhyAe bhAga lIdho hatA temaja sadhanA nimaMtraNane mAna ApIne zrI kRSNalAla meAhanalAla jhaverI, zrI oyAMsaprasAda jaina, zrI lAlacaMda hIrAcaMda, zrI bhavAnajI arajaNa khImajI, zrI zAntilAla harajIvana zAha, ( muMbaInA majurapradhAna ), zrI indumatI bahena cImanalAla, sara maNilAla bAlAbhAI nANAvaTI, zrI ratilAla mULajI gAMdhI. zrI khuzAladAsa kurajI pArekha, zrI tArAbahena mANekalAla premacaMda, zrI je. DI. daphtarI, zrI DAhyAbhAI vI. paTela, zrI lIlAvatIbahena kheMkara, zrI ratilAla bhAIcaMda mahetA, zrI pravINubhAI gAMdhI, zrI bhAnuza Mkara yAjJika, Do. sAMgANI, zrI meAhunalAla mahetA ( sopAna ), zrI DuMgarazI dharamazI sapata, zrI zAmajI sAMjanA cha vAgyAthI sabhyo tathA mahemAnanAM Agamana zarU thayAM. sUryAsta sAthe divasanA prakAza sakelAvA lAgyA, ane rAtrInA aMdhakAra cetarapha phlAvA lAgyo. vIjaLInI khattIe vaDe Akhu ceAgAna prakAzAjajavala banI rahyuM. lagabhaga 6 vAgye sau potapotAnAM sthAne goThavAI gayA. bhAjana zarU karatAM pahelAM zrI surajaca cha DAMgIe prAthanA karI hatI ane tyAra bAda bhAjana zarU thayuM. bhejana mATe purI, dudhapAka, jalekhI tema ja bIjI aneka svASTi vAnI taiyAra karavAmAM AvI hatI. pIrasavAnI vyavasthA paNa pUrI satASakAraka hatI. samukinAre, rAtrInI thaDI havAmAM vizALa ceAgAna vacce Tebala khurazI upara vyavasthita rIte gAThavAyalA 300 jeTalAM ApaNAM svajanAne bhAi, baheno tathA bALakane miSTa bhojanane AnaMdapUrvaka mANatAM jovAM e bhAre preraka ane AlhAdaka dRSya hatu. saunA meDhA upara mIThI prasannatA pasarI rahI hatI, vAtAvaraNamAM Ana MdaullAsa vyApelA hatA. zrI bhujapurInuM svAgatapravacana bhAjana purUM thavA AvyuM e lagabhagamAM muMbaI jaina yuvaka saMdhanA pramukha zrI khImajI mADaNa bhujapurIAe upasthita mahemAnene AvakAra ApatAM jaNAvyuM ke "AjanA A maMgaLa prasa Mge amArA mukhya mahemAna tarIke saurASTranA mukhya pradhAna zrI rasIkalAla parIkhane upasthita thavA ame vistRta karelI te mAnya karIne te ahiM padhAryA che. AthI ame ghaNA AnaMda anubhavIe chIe ane temanu ame antarathI svAgata karIe chIe. temanI sAthe amArA saMdhanA ghaNA AnA sakhadha che. te muMbaImAM vasatA hatA te samaya daramiyAna ane tyAra bAda varSo sudhI amArA saMdhanA sabhya hatA. A rIte amArAmAMnA eka zrI rasikabhAi saurASTranA mukhya pradhAnapada upara heAya e amArA mATe apUrva gauravane viSaya che. temaNe kuzaLa rAjyavahIvaTa dvArA ane rASTraniSThA tathA ucca koTinA saujanya dArA saurASTranAM prajAjanonI amApa prIti anelokapriyatA saMpAdana karI che e joine ame uMDI prasannatA anubhavIe chIe. temane dIrdhoyuSya sAthe sudRDha Arogya prApta thAya ane dezane haju temanI aneka sevAonA lAbha maLatA rahe evI antaranI zubhecchA ane prArthanA sAthe temane krIthI huM AvakAra ApuM chuM ane te saurASTranA mukhya sthAna upara AvyA tyArathI ApaNI vacce eka vAra kheMcI lAvavAnA amArA prayatna Aje saphaLa thayelA joine huM mArA taraphathI uMDA AnaMda ane satASa pradarzita karU chuM, " zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA tyAra bAda zrI muMbaI jaina yuvaka sadhanA maMtrIzrI paramAnada kuMvarajI kApaDiyAe jaNAvyuM ke "gaye varSe A ja arasAmAM amArA muMbaI jaina yuvaka saMdhanA raupya mahAtsava prasaMge ApaNe A sthaLe ekaThA thayA hatA ane e samuhabhAjanamAM lagabhaga 400 bhA bahenoe bhAga lIdhA hatA. e divase amArA saMdhanA sabhya, ApaNA lokapriya majura pradhAna zrI zAntilAla zAhe sUcanA karI hatI ke AvI rIte dara varSe eka vAra samuhabhAjananA AkAramAM maLavAno prazna dha goThavAya tA e bhAre AvakAradAyaka banaze. e sUcanAne lakSyamAM rAkhIne AjanA bhajanasamAraMbhanA amArI kAya vAhIe prabaMdha goThavyo che." ma
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ S) tA. 15-11-papa prabuddha jIvana 13e Ama kahIne nimaMtrita mahemAnone uddezIne zrI paramAnaMdabhAIe zrI cImanalAla cakubhAI zAha muMbaI jaina yuvaka saMdhane udbhava, tene uttarottara vikAsa, bInakAmI, tyAra bAda zrI cImanalAla cakubhAI zAhe jaNAvyuM ke " AjanA bInasAMpradAyika dRSTi ane nIti, prabudhdha jIvana, paryuSaNa vyAkhyAna- ApaNA mukhya mahemAna zrI rasikabhAI ane huM eka ja gAmanA mALA, sArvajanika vAMcanAlaya pustakAlaya Adi saMdhanI vividha pravR- rahevAsI chIe; amAre varSo juno paricaya che ane ame banne ttio-Adi bAbateno paricaya Apyo ne AgaLa cAlatAM jaNAvyuM gADha snehathI saMkaLAyelA chIe. A kAraNe rasikabhAI viSe kaMI paNa ke "Ama amArA saMdha taraphathI je kaI pravRtio cAlI rahI che bolatAM huM sahaja sa koca anubhavuM chuM. varSo pahelAMnI amArI lIMbatene mukhya uddeza jJAnane phelAvo karo, samAjanI sevA karavI, lokana DInI laData Aje yAda Ave che. rAjya sAthenA jhagaDAne mAnabharyo mAnasane sAMpradAyika pUrvagrahothI mukata karavuM, dhArmika tema ja sAmAjika ukela na AvatAM lIMbaDIthI 6000 mANasee hIjarata karelI-e aniSTa rUDhione sAmane kara ane samAja tema ja rASTranA aneka laDatanA rasikabhAI AgevAna sUtradhAra hatA; e laData ane hijarate prazno viSe janatAne satata mArgadarzana ApatA rahevuM e che. sauthI vadhAre kameTI rasikabhAInI karI hatI. tyAra pachI rAjakeTanI cAlu varSa daramiyAna saMghe be praznone mukAbalo karyo che. eka te laData AvI, 1842 nuM bhAratavyApI yudhdha Andolana AvyuM, jaina maMdiramAM harijana pravezane prazna. jaina maMdiranI kalpanA ane paraMparA AjhAdI AvI ane saurASTranuM ekama sarajAyuM. A badhA tabakkAmAM ja evI che ke temAM darzanArthe AvatA koIne paNa aTakAvI zakAya ja daramiyAna rasikabhAIe haMmezA AgevAnIbharyo bhAga bhajavyo hate. nahi. Ama chatAM paNa aspRzyatAnI rUDhinI pakaDathI anya samAja Aje teo saurASTranA mukhya pradhAna che. emanA puragAmI zrI DhebaramAphaka jaina samAja paNa kaMi kALathI jakaDAyelo rahyo che ane tethI bhAi e sthAna uparathI nivRtta thavAnI paristhiti ubhI thatAM temane jaina maMdiromAM harijanapravezane sthiticusta samAja taraphathI virodha A sthAna sacipUrvaka svIkAravuM paDayuM je temaNe mAtra pharaja samajIne thAya e svabhAvika che. muMbaI jaina yuvaka saMghe A saMbaMdhamAM prabudhdha svIkAryuM che. ane e paNa huM jANuM chuM ke e javAbadArI choDavAne jIvana dvArA bhAre joradAra hIlacAla zarU karI, zrI ANaMdajI kalyANa- vakhata Avaze tyAre kazA paNa saMkoca vinA e javAbadArI teo jInI peDhI ane tenA pramukha zeTha kasturabhAI lAlabhAIne A choDavAnA che ane rAhata anubhavavAnA che.' bAbatamAM sAtha ane sahakAra maLe ane zatruMjaya tIrthanAM ane anya AjanA pradeza vibhAjanane aMge temaNe saurASTra sarakAra taraphathI aneka jaina maMdiranAM daravAjA harijane mATe khUllAM jAhera thayAM. je nivedana mekleluM te kevaLa zudhdha rASTraSTine AgaLa rAkhIne ja bIjo prazna bAladIkSA aTakAyatane. A mATe muMbaInI vidhAna ghaDavAmAM AvyuM hatuM, ane muMbaI pradezane dibhASI banAvIne temAM pariSadamAM mAnanIya baMdhu zrI prabhudAsa bAlubhAI paTavArIe eka bIla saurASTrane vilIna karavAmAM Ave, mahAgujarAta racIne temAM saurASTrane raju karyuM che ane A bIlanA samarthanamAM muMbaI jaina yuvaka saMdha joDI devAmAM Ave athavA to saurASTrane eka alaga pradeza tarIke taraphathI Aje eka moTI jhuMbeza cAlI rahI che. A bIla muMbai cAlu rAkhavAmAM Ave-AmAMthI je vikalpa samagra rASTranA hitamAM vadhAre pradezanA sarve prajAjanene lAgu paDe che. jainetara samAja A bIla sAdhaka hoya e svIkAravAne saurASTra taiyAra raheze ema temAM jaNApratye saMrva prakAre sAnukuLa valaNa dharAve che. jaina samAjemAM paNa mAtra 1 vavAmAM AvyuM hatuM. gujarAta pradeza, samitie A ja dharaNu lakSyamAM AvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganA sthiticusta vargane ane terApaMthI rAkhIne thoDA divasa pahelAM mahemadAvAda khAte eka aitihAsika prastAva samAjane virodha che. vidhAnapariSada tema ja vidhAna sabhAnA dhaNA maMjura karyo hato, je Apa sarve sArI rIte jANo cho. kharA sabhyanuM A bIlane anukuLa vaLaNa jotAM e dhArAsabhAnI AjanI sattAnI tANItANa ane khaMkheMcImAM saurASTra ane AgAmI beThomAM e bIla dhagI meTI bahumatIthI pasAra thaI jaze kaccha e be ja evA pradeza che ke jemaNe rASTranA samagra hitane evI amane pAkI AzA che. Ama chatAM paNa ApaNe A dizAe prAdhAnya ApIne svecchAe anya vizALa pradezamAM vilInIkaraNa ghaNuM pracArakArya karavAnuM rahe che, A pracArakAryamAM Apa sarve bhAIo svIkAryuM ane rAjya punardhaTanAnA nirNayane paNa svecchAe svIkAra tathA bahenane pUro sahakAra mAguM chuM. karyo hate. AnI sarakhAmaNImAM bIjI bAjue ApaNe je kevaLa A ja sthaLe jaNAvavuM anucita nahi gaNAya ke bAladIkSAnI svalakSI pracaMDa Ajelana joIe chIe, sImApaMcanI niSpakSatA sAme aTakAyata karanArA kAyadAnI jeTalI jarUra muMbaI pradezamAM che teTalI ja paDakAra thatA sAMbhaLIe chIe ane pitAne anukuLa hoya te ja nyAya jarUra saurASTra ane rAjasthAnamAM che, ane saravALe akhila ane pitAne pratikuLa hoya te badhuM anyAya evA AkAzavedhaka bhAratanA dhoraNe bALakone rakSaNa ApanAra A kAyade thavAnI khAsa pikAne sAMbhaLIe chIe, ane amArI mAMgaNI koI paNa rIte svIkAjarUra che. A jarUriyAta tarapha AjanA ApaNA mAnavantA mahemAnanuM rAvI ja joie ane e svIkArAze nahi tyAM sudhI ame kadi paNuM : dhyAna kheMcavAnI huM rajA lauM chuM, ane saurASTranuM pradhAnamaMDaLa jaMpa vALIne besIzuM nahi evuM vizUnya vaLaNa najare nihALIe AvA kAyadAnI agatyane svIkArIne gatimAna thAya evI mArI vinaMti che. chIe tyAre ApaNane bhAre vyathA thAya che." amArA saMghanI pravRtionI meM je vigate ApI te uparathI zrI rasikalAla parIkha Apane mAluma paDayuM haze ke parvatanI kaI khINamAMthI nIkaLatuM A vakatavyone javAba ApatAM zrI rasikalAla parIkhe jaNAvyuM koI nAnuM sarakhuM jharaNuM jema meTuM thatuM thatuM vizALa jaLapravAhanuM ke "paramAnaMdabhAI taraphathI mArI uparanuM A nimaMtraNa ghaNu lAMbA rUpa dhAraNa kare che tema amAro A saMdha jaina zvetAMbara mUrtipUjaka vakhatathI ubhuM hatuM ane te eka yA bIjuM nimitta AgaLa dharIne samudAyamAM AjathI 30 varSa pahelAM upasthita thayelA bAladIkSAnA huM AgaLa ne AgaLa ThelatA hatA te pAchaLa be kAraNe hatAM. eka pracaMDa AndolanamAMthI udbhava pAmela. A sadhe uttarottara vikAsa te AvA koI prasaMge mukhya mahemAna banavuM eTale Aje jema banI pAmatAM Aje muMbai zaheranI eka agragaNya sAmAjika saMsthAnI rahyuM che tema pitAnI prazaMsAnA vAka upara vAkya sAMbhaLavAnI pratiSThA prApta karI che. A saMdha dareka arthamAM muMbaInuM eka pramukha muMjhavaNamAM mukAvuM, bIjuM kAraNa A saMdhanuM nAma saMpradAyasUcaka che saMskArakendra bane ane aneka saMskArapUraka pravRtio A saMghamAMthI e vicAra paNa temanA nimaMtraNane ekAeka svIkAra karavAmAM vahetI rahe e amAro manoratha che. amArA saMdhanA nAma sAthe jaina akhtarAyarUpa banatA hatA. kAraNa ke ApaNI badhI saMkucitatAnuM zabda joDAyelA hovA chatAM enI sarva prakRtie sAMpradAyika saMkIrNa mULa sAMpradAyikatA ane vADAbaMdhI che ane tethI e sAMpradAyikatAne tAne nimeLa karanArI rahI che aneM rahevAnI che. amAre A maratha koI aMzamAM uttejana maLe, evuM kazuM na karavuM joIe ema huM pAra pADavAmAM Apa sarvanA sahakAranI huM A prasaMge mAMgaNI karuM chuM." mAnuM chuM. Ama chatAM Aje mAre paramAnaMdabhAinA Agrahane vaza thaIne
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vinaMti che. vicArazIla 2. bhAI bahene zAntilAla zAhe zrI rasikalAla pI - 138 prabuddha jIvana ! tA. 15-11-55 ahiM AvavuM paDyuM che. A rIte temanI IcchAne tAbe thavAmAM bIjI jaine ane harijana maMdira praveza aMge ApanA saMdhe je hIlasAMpradAyika athavA komI saMsthAo ane muMbaI jaina yuvaka saMdha cAla upADI che te mATe ApanA saMdhane huM dhanyavAda ApuM chuM. A vacce je lAkSaNika taphAvata che e taphAvatanA khyAle mane jarUra viSayamAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI jAherAta vakhatasaranI ane AvaanukuLatA karI ApI che. A yuvaka saMghanA prAraMbhathI uze ane kAradAyaka hatI. Ama chatAM jaina maMdiramAM ane zatruMjaya tIrthamAM pravRttio dharma ane samAjamAM rahelA aniSTa tatve sAme sadA paDakAra harijanone praveza maLI cukaye che ema kahevAnI sthitie haju ApaNe karavAnI rahI che; ane e rIte mULathI jaina samAjamAM A saMdhane pahoMcyA nathI. Apane saMdha A bAbatamAM hamezA AgevAnI lete eka baMDakhAra saMsthA tarIke lekhavAmAM Avela che; A saMsthAnI sarva AvyA che ane aniSTa rUDhio sAme baMDakhAra vRti dharAvatA AvyA prakRti bahu vyApaka ane udAra bhAvanA upara calAvavAmAM Ave che; che, te huM te ApanA sabhya pAsethI evI apekSA rAkhuM ke je A saMsthAnuM mukhapatra varSo sudhI prabuddha jainanA nAme oLakhAtuM maMdiramAM mANasa mANasane sarakhA gaNavAmAM AvatA na hoya ane koI hatuM tenuM nAma chellAM traNa varSathI prabudhdha jIvana ema badalavAmAM paNa vyakitane te harijana hovAnA kAraNe dAkhala thavA devAmAM na AvyuM che; A saMdhamAM jainetarane sabhya tarIke svIkAravAmAM AvyA AvatI hoya te maMdiramAM dAkhala thavAne Ape paNa spaSTa InakAra che. saMdhanuM svarUpa A rIte bInakamI bInasAMpradAyika che ema A jAhera karavA joIe. hakIkato uparathI puravAra thAya che. Ama chatAM paNuM A saMdha je Apane nAmaparivartana karavAnI mArA vakatavyanA prAraMbhamAM meM vizALa Adarza ane bhAvanA dharAve che tene anurUpa tenuM nAma hovuM sUcana karI e kaIne bhAre vicitra athavA vajAdhAta jevI lAgaze, paNa joIe ema mane lAge che. ane tethI jemAM sAMpradAyiktAnuM nAma mAre anubhava ema kahe che ke AvAM saMpradAyasUcaka nAme rAjanizAna na dekhAya evuM pitAnuM nAma parivartana saMghe karavuM ghaTe che. berejanA vyavahAramAM ApaNI pragatine bahu virodha karatA nathI, paNa ane jo vizALatAne mArge laI janArAM ATalAM DagalAM bharyA te A dezamAM jyAre nabaLAInI ghaDi Ave che tyAre A sAMpradAyikatA eka DagaluM bharIne saMdhane nAma ane kAmathI sarvathA asAMpradAyika ApaNI chAtI upara caDI bese che ane rASTrIya bhAvanAne pAMgaLI banAve evI mArI Apa bhAI bahenane vinaMti che. banAvI de che. A dRSTie nAmaparivartananuM ghaNuM mahatva che. muMbaI eka vizALa nagarI che ane tyAM aneka vicArazIla Ape A prasaMge mane nimaMtraNa ApIne ahi belA ane mANasone maLavAne sahaja suyoga prApta thAya che. AvAM saMmelanamAM aneka bhAI bahenane maLavAnI mane AvI sundara taka ApI te mATe A lAbha sahajapaNe vizeSa praNANamAM maLe che. huM ahiM A ApanA saMghane huM antaH karaNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM" chuM te pAchaLa A paNa eka hetu rahelo che. zrI zAntilAla zAha Aje kaI paNa rAjakIya bAbata viSe kaze ullekha na kare tyAra bAda zrI zAntilAla zAhe zrI rasikalAla parIkhane saMdha evI mArI icchA hatI paNa cImanabhAIe Aje ApaNe sarvane taraphathI AbhAra mAnatAM jaNAvyuM ke "rasikabhAie muMbaI jaina yuvaka kSubdha banAvI rahela muMbaI gujarAta mahArASTranA praznane thoDo ullekha saMdha e nAmamAMthI jaina' zabda kADhI nAMkhavAnI sUcanA karI tenuM huM karyo che te te saMbaMdhamAM khAsa karIne saurASTrane anulakSIne mATe samarthana karI zakatA nathI, kAraNa ke "jaina" zabda A saMdhane lAgevaLage kAMIka kahevuM joIe ema mane lAge che. saurASTra haMmezAM pitAne che, tyAM sudhI koI saMpradAyasUcaka rahyo nathI. e nAma saMdhanI sthApanAnA gujarAjanuM aMga ja gayuM che ane rASTranA samagra hitane savAla ItihAsane mAtra sUcave che. Aje paNa A saMdhanA ghaNA sabhya janma Ave tyAre bhega ApavAnI ApaNe gujarAtIoe pahela karavI joIe jaina che, AkharamAM Aje temane jaina kahI zakAya ke kema e savAla ema bApue ane saradAre ApaNane kahyuM che ane te badhapAThane che. junuM eTaluM sAruM ane navuM eTaluM buruM evI A saMdhanI ApaNe dareka saMyogamAM anusaravuM e ApaNo dharma bane che. A kadi nIti rahI nathI. eTale ahiM jaina zabda kevaLa aitihAsika daSTie ame te mULathI bhASAnA dheraNe rAjyaracanA karavAnA vicArathI avazeSa jevuM che. rasikabhAInI A sUcanAne huM atyAre vyavahArU ja virUdhdha hatA, kAraNa ke A vicAra pAchaLa raheluM jokhama amane lekhatuM nathI ane te eTalA mATe ke A saMdha paramAnaMdabhAIe pALI spaSTa dekhAtuM hatuM. Ama chatAM, jyAre pradeza racanAne prazna amArI piSIne moTo karelo putra che. ummaralAyaka putranuM nAma badalavAnuM sAme AvyuM tyAre saurASTra ke gujarAtanA aMgata lAbhAlAbhane vicAra tenA pitAne kahevuM e barobara nathI. ahiM mAre jaNAvavuM joIe ame bAjue rAkhyuM hatuM, saurASTra koI paNa vizALa pradezamAM pitAne ke huM atyAre vagara phIe paramAnaMdabhAinI vakIlAta karI rahyo chuM. vilIna karavAne taiyAra che ema saurASTra jAhera karyuM hatuM ane gujarAte Aje ApaNI AsapAsa je pracaMDa Ajelana cAlI rahyuM che paNa mahAgujarAta racavAnA svapnane gauNa banAvIne gujarAta-mahArASTra ane ugra vANIprayogo ApaNA kAna sAthe athaDAI rahyA che dvibhASI pradeza banAvavAnI mAgaNI karI hatI ane e zakaya na hoya tenI vigatavAra carcAmAM ahiM utaravAne AvakAza nathI. ApaNe te te muMbaIne alaga rAjya banAvI mahAgujarAta ane mahArASTra racavAnI pAchaLa je modazA joI rahyA chIe, ke pitAnA mantavyanA Agrahane mAMgaNI karavAmAM AvI hatI. ane A badhuM chatAM paNa koMgresanI vaza thaIne koI paNa taTasthanA nirNaya viSe yA taThA belavuM ane kArobArI Akhare je Adeza Ape te hasatA moDhe svIkArI levAnI rAjakAraNanA viSayamAM samagra rASTranA khyAla gauNa banAvIne pitAnuM ApaNe taiyArI batAvI hatI. dhAyuM yenakena prakAreNa sidhdha karavAnI vRtti rAkhavI-A manodazA Aje ApaNI AsapAsa je pracaMDa AMdelana cAlI rahyuM che bhAre ghAtaka ane khataranAka che. Aje ApaNe cetarapha dhAkadhamakInA tene huM eka kudaratI Aphata samAna lekhuM chuM. Aja sudhI AvI vAkaye sAMbhALI rahyA chIe. AvA vAtAvaraNa vacce ApaNe ethI Aphata ApaNI sAme anekavAra AvI che ane bhArata tene tarIne na bIvuM joIe, na dabAvuM joIe ane A badhuM kaI eka AvezanuM pAra utaryuM che, AgaLa vadhyuM che, e rIte A Aphatane paNa tAMDava che je samayAntare zamI javAnuM che ema samajIne e bAbatane ApaNe oLaMgI jaIzuM ane emAMthI bhArata surakSita bahAra ApaNe koI Dakha rAkha na joIe. temaja koIe gALA gALI Avaze evI mArI zraddhA che. mAtra koI paNa prasaMge koI paNa karI che eTale have ame tamArI sAthe nahi rahIe evI manovRti AveSa, svArtha hatA ke prAntIya pUrvagrahane vaza thaIe nahi paNa sevavI na joIe. ane ApaNe ApaNI javAbadArIne kadi bhUlIe nahi anebeTuM rasikabhAI viSe mAre jaNAvavAnuM ke mArA pitAnA anubhava upakadipaNa rASTravirodhI-vaLaNa dhAraNa na karIe-ATalI takedArI AjanI thI huM kahuM chuM ke muMbaInA pradhAna thavA karatAM saurASTranA pradhAna A nAjuka kaTokaTI vakhate ApaNA mATe atyanta jarUrI che. thavAnuM kAma ghaNuM muzkela che. tyAM te zrI cImanabhAI lIMbaDI gayA karyo lA rahela muMbaI gujarAta mahArASTranA ja ApaNa sarvane taraphathI A baine alaga rAtI. ane badhuM vIkArI levAnI ' rahyA tene Avaka athaDAi rahyuM che dha viSe mana mantavyanA . te
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-55 : prabuddha jIvana 139 hoya ne mAMdA paDe te mukhya pradhAne temane jovA javuM joIe evI che, Ama vairAgyanA nAme bALakone vikAsa rUMdhI levAmAM ane jIvanaapekSA rAkhavAmAM Ave che. kayAMka Aga lAgI hoya ke koI marI bharane mATe tenI IcchA virUdha gulAmIrU5 baMdhanamAM jakaDI levAmAM gayuM hoya, athavA te koI ThekANe phAyarIMga thayuM hoya te tyAM paNa Ave e jeTaluM anyAyI che teTaluM ja karUNAjanaka che. mukhya pradhAnanI hAjarI anivArya banI jAya che, evA vicitra prade- 18 varSa ke tethI uparanI koI paNa vyakita samajaNI thAya zanI rasikabhAIe kaparI sevA karI ne temaNe AkhI prajAne je ane samajaNapUrvaka saMsArano tyAga karI sAdhumArga svIkAre ene vizvAsa ane prema meLavyuM che te mATe ApaNe temane jeTalA dhanyavAda koine virodha hoI na zake. ApIe teTalA ochA che. amArA muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI zrI bhaMvaramalajI siMdhIe je nirbhayatApUrvaka potAnA vicAre temaNe amArI khAtara ahiM sudhI AvavAnI taklIpha lIdhI ane pragaTa karavAnI hiMmata darzAvI che tathA tenA sAthIoe AvA hiMsaka amArA Ajane saMmelanane saphaLa banAvyuM te mATe temane antaHkaraNa- vAtAvaraNamAM je zAMti jALavI che te mATe teo abhinaMdanane pAtra pUrvaka AbhAra mAnuM chuM." che; ane AzA che ke, A prakAranA saMyama tathA zAMtithI ja rUDhi-. - zrI rasikalAla parIkhe karelI saMdhanA nAmaparivartanane lagatI custanI vikRti dUra thatI raheze; ane e guNone lIdhe ja samAja sucanAne anulakSIne paramAnaMdabhAIe javAba Apyo ke "A sUcanA adhika sAmarthyavAna banaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha saMbaMdhe huM koI paNa prakArane adhikata javAba ApavAnI sthitimAM nathI hAra chata TaliyA ema chatAM emane khAtrI Apu chuM ke temaNe karelI sUcanAne ame gaMbhIrapaNe vicAra karIzuM ane khImajIbhAI, lIlAvatIbahena, cImana- tA. 31-10- 55 zaradda pUrNimAnI rAtrIe vihAra sarovara bhAI zAntibhAI, amane badhAne jayAre saMdhanA vikAsamAM koI paNa u5ra saMdhanA sabhyone eka AnaMdavihAra gAThavyuM hatuM. A mATe mahatvanuM pagaluM bharavAnI jarUra jaNAze, tyAre ame te pagaluM bharatAM sTeTa TrAnsapATenI traNa base rokavAmAM AvI hatI. A uparAMta A lezamAtra acakAIza nahi. jarUra jaNAya te meTI ummaranA dIkarAnuM paTaNamAM bIjI vAra mATaramAM besIne sabhya potapotAnAM svajane nAma badalatAM huM jarA paNa khacakAu ke pAchI pAnI karUM ema nathI." sAthe sAmela thayA hatA. A paryaTaNamAM nAnAM moTAM badhAM maLIne A sAMbhaLI sarvatra hasAhasa thaI rahI. lagabhaga 175 bhAI bahene joDAyAM hatAM. rAtrInA 10 vAgyA lagatyAra bAda zrI rasiklAla parIkhanuM hAratorAthI sanmAna karavAmAM bhaMga vihAra sarovara upara ame sau pahoMcI gayA hatA. samagra pradeza AvyuM ane zrI caMdAbahena rAvaLe janamanagaNa gAyu ane bhAre upara pUrNimAnI nemaLa cAMdanI patharAI rahI hatI; AkAza zudhdha khuzanumA vAtAvaraNa vacce sau koI chUTAM paDayAM." svaccha hatuM, pavana paDI gayA hate; sarovaranAM pANI stabdha hatAM; eka bAju vRkSarAjiothI khIcokhIca bharelA TekarALa pradeza; bIjI kAyaratApUrNa AkramaNa bAju be pAMca mAIla sudhI vistarele vizALa jaLapaTa; pUrvakAzamAM muMbaI dhArAsabhAmAM rajU thayela bI. prabhudAsa bAlubhAI paTavArInA unnata ArohaNa karI raheluM apUrva bhavyatA dAkhavatuM--caMdrabiMba, nAha bAla dIkSA pratibaMdhaka' bIlane lIdhe chellA keTalAka mahiMnAothI spaSTa nahi aspaSTa evA dUra dUra sudhI patharAyelA uMcA nIcA jaina samAjamAM sAro e khaLabhaLATa thayuM che. rUDhicusta vyakitao bhUmipradeze AvuM anupama adbhuta dRSya AMkhane mugdha karI rahyuM taraphathI A bIlane virodha thaI rahyo che; te sudhAraka varga A hatuM, antarane ThArI rahyuM hatuM. bIlanuM dalIlapuraHsara samarthana karI rahela che. sAdhAraNa rIte divase loko bahAra nIkaLe che, sAMja paDe, muMbaI amadAvAda tathA jyAM jyAM jainenI gaNanApAtra saMkhyA rAtrIne aMdhakAra epAsa phelAya ane sau koI pitapatAnI bahAranI che te sarva sthaLe vicAraka varga A bIlane Teko ApI rahela che; pravRtti saMkelIne gharamAM dAkhala thAya che ane virAma ane zAntinuM e ja rIte kalakattAmAM paNa yuvakonA pratinidhirUpa manAte zrI taruNa zaraNa le che. paNa zarada pUrNimAnI rAtrI A prakAranA cAlu lekasaMdha vyavasthita rIte A bIlane Teko ApavAnuM kArya karI rahela che, jIvanamAM asAdhAraNa apavAdarUpa bane che. e rAtre saMkhyAbaMdha loke te anvaye tA. 5-11-1855 nA roja zrI vijayasiMhajI nahAranA cAMdanI mANavA mATe ghara choDIne bahAra cAlI nIkaLe che. dUra dUranAM pramukhapaNe A bIlane Teko ApavA mATe eka vizALa sabhA - vihArasthAne upara lekonAM ToLe ToLAM jaI pahoMce che. keTalAya leke kattAmAM jaina bhavanamAM maLI hatI. A sabhAmAM bhinna bhinna vicAra- nAnI moTI TImale bhADe karIne samudranI sahela mATe nIkaLI zreNIvALI janatA ekatra thaI hatI. taruNa saMdhanA mukhya kAryakartA paDe che. juhu, varasevA, gheDabaMdara, jyAM juo tyAM DhagalAbaMdha mANase zrI. bhaMvaramalajI siMdhI bIlanuM samarthana karI rahyA hatA, tyAre junera pharavA ne meja karavAne nIkaLI paDelA najare paDe che. amane AzA prakaraNanuM jANe punarAvartana thaI rahyuM hoya tema rUDhicusta varganA bhAI- hatI ke vihAra sarovara upara pAsa sivAya javAnI baMdhI hAIne oe potAno virodha karavA dhAMdhala macAvyuM, eTaluM ja nahi paNa amArI maMDaLI sivAya bhAgye ja bIjI koI maMDaLI AvI haze. zrI. bhaMvaramalajI siMdhI para sIdhe humalo karI sabhAsthAna para ja paNa amArA pahoMcavA pahelAM tyAM keTalAya strI purUSe pahoMcI gayAM temane behoza karI dIdhA. behoza karyA pachI paNa virodhIone satiSa hatAM, ane ame tyAM pahoMcyA ane koI eka khUNe tADapatrIo pAthanahi thatA, temane mAravAnuM cAlu rAkhyuM, ane je kaI bacAvavA rIne kAMIka sthira thayA, tyAra pachI te pAravinAnAM strI purUSa ane gayuM tene paNa choDayA nahi. e samaye saira karAvavI vyakti jai bALake akhalita pravAhamAM sarovara upara AvI rahyA hatAM. hiMsAkkA guNa pamarthana zai' evuM manAvunArA AcAryanA bhaktajane A prasaMge sAmAnya rUDhi mujaba dUdha pauA amArI maMDaLI tAnA parama sidhAMta anusAra zAMta besI rahyA, te bALakone mATe mATe lIlAvatI bahena taiyAra karI lAvyA hatA. sAthe kacArI paNa taiyAra mokSanA daravAjA jaladI khullA karAvavA mATe lelu5, prasidhdha AcAryo karAvI hatI. badhAM vyavasthita rIte goThavAI gayAM ane dUdha pauA tathA zrI vijayarAmacaMdrasUrine AjJApAlaka bhakatasamudAya A sabhAne chinna- kacerI pIrasavAmAM AvI. A upAdhArakArya purU thayA bAda jANItAM , bhinna karavAnI tajavIjamAM hatA, koIne "ahiMsAnI paDI nahotI. saMgItakAra zrI. zAnsiAla zAha pitAnI vAdhamaMDaLI sAthe A prasaMga yuvakee mahAyane zrI. bhaMvaramala siMdhIne rIlIpha sesAyaTImAM mATe amArI sAthe khAsa AvelA temaNe doDheka kalAka sudhI amane pahoMcatA karyA ane aneka upacAro bAda daza kalAka pachI teo saMgItane AnaMda ApyuM. paNa A saMgItanI dhAryA mujaba jamAvaTa zudhimAM AvyA. paraMtu haju paNa lAMbA samaya sudhI temane pathArI- thaI zakI nahi. citarapha eTale badhe ghAMdhATa ane avAja hatuM ke vaza rahevuM paDaze tema jaNAya che. bhAI zAntilAlane bulaMda avAja amArI maMDaLI sudhI mAMDa mAMDa jayAre jyAre sAmAjika sudhArAo mATe prayAsa thayA che pahoMcI zakta hatA. eka bAju DAMDIArAsa cAlatA hatA; bIjI bAjue tyAre tyAre rUDhicustae AvI hiMsAtmaka dhamAle karI ja che; chatAM kaI bhajanamaMDaLI Asana jamAvIne beThI hatI; avAranavAra byugavANIsvAtaMtryanA A yugamAM A prakAranI mArAmArI e vedanAne ja lanA avAjo AkAzane gajavatA hatA; joradAra phaTAkIyAnA avAjo nahi paNa vicAraNA mATe mahattvane prazna che. kAnanA paDadAne vIMdhI nAMkhatA hatA. nAnAM chokarAMo phulajharanI saLIo. vAta ema che ke haju sudhI samAjanA rUDhicusta samayane pheDIne kallola karI rahyAM hatAM. apekSA mujaba vAtAvaraNamAM zAnti ' oLakhI zakyA nathI; dravya, kSetra kALa ane bhAvane mahatvanuM sthAna hovAne badale AnaMda ane mastInI jamAvaTa thaI cukI hatI. pALa upara ApanAra jaina dharmanA A anuyAyIo paraMparAnA mehamAM pitAnI temaja Aju bAju strIo, purUSa, yuvAna chokarAo, bALaka bAlizudhabudha paNa khAI beThA che; e bhAre zaramanI vAta che. kAe ghumI rahyAM hatAM ane temanI mukhamudrA upara koI judI ja bAla dIkSAnI agyatA mATe vivecana karavAne Aje samaya AnaMdapramattatA najare paDatI hatI. rahyo nathI; kAraNuMke tenA duSpariNAmethI samAja vAkepha che. A agya sADA bAra vAgyA lagabhaga ame amAro paDAva tyAMthI uThAvyA, dIkSAne kAraNe aneka bALake samajaNuM thAya te pahelAM temanuM bhAvI AvyA hatA tema ame pitapatAnI basamAM goThavAI gayAM ane deDha. rUdhI devAmAM Ave che. dIkSita bALaka jyAre 10 ke tethI uparanI vAgyA lagabhaga AnaMdapti anubhavatA sau kaI pitapetAnA nivAsauMmarane ane samajaNuM thAya che tyAre aneka muMjavA anubhave sthAne sukharUpa pahuMcI gayA, paramAnaMda
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAta vidhA sabhAnA bhAI nAgaradAsa zeThavALI cA sanmAna samitinkalakara rAta vidhA sabhAna bhAI nAgati sukhalAlajI , (spIkara balIdAsa nAga, 14 prabuddha jIvana - tA, 15-11-papa paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti samAcAra banArasa, (34) zrI bAburAmajI jaina M. A. jIrA, (35) zrI jJAnamadhyastha kAryavAhaka samitinI sabhA ghasajI jaina, sabakla, gurUdAsapura, (36) zrI jJAnacaMdrajI jaina, aMbAlA, tA. 14-10-55 nA roja amadAvAda khAte upara jaNAvela (37) zrI agaracaMdajI nahATA, bIkAnera, (38) zrI netiprasAdajI jaina, madhyastha samitinI kAryavAhaka samitinI sabhA gujarAta vidhA sabhAnA AgrA, (38) zeTha acalasiMhajI M. , bIkAnera, (40) zrI amulakhakAryAlayamAM maLI hatI. A samitimAM amadAvAdanA meyara zrI cInubhAI camanalAla, DepyuTI meyara zrI caMdrakAnta choTAlAla gAMdhI, zrI vidyAbahena paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti-kalakattA ramaNabhAI nIlakaMTha, zrI cunIlAla vardhamAna zAha, zrI dhUmaketu, zrI nare - (1) zrI sunItikumAra cATuja, (spIkara-beMgAla lejIsTreTIva ndrabhAi vageree bhAga lIdho hato ane nIce mujaba nirNaya levAyA che kAunsIla), (2) zrI. vidhuzekhara zAstrI, (3) zrI kAlIdAsa nAga, hatAH -- (4) zrI bhAgIratha kAneDiyA (5) zrI choTelAlajI jaina (6) zrI sehana- (1) paMDitajInAM je lakhANa hiMdImAM hoya te hiMdI bhASAmAM lAlajI dugaDa, (7) zrI rAjendrasiMhajI siMdhI, (8) zrI mehanalAla lalluane gujarAtImAM hoya te gujarAtI bhASAmAM-ema be jUdA jUdA bhAI zAha, (9) zrI vijayasiha nahAra, (10) zrI sItArAma sekariyA. graMthe chapAvavA. (11) zrI rAmacaMdra siMdhI. (12) zrI DAlImacaMdra seyiA. (13) zrI bhaMvara. (2) A graMthanuM saMpAdakamaMDaLa nIce mujaba nimavAmAM AvyuM. lAla nAhaTA, (14) zrI narendrasiMha siMdhI, (15) zrI mehanalAlajI sAgara, ' (1) zrI dalasukhabhAI mAlavaNIyA-mukhya saMpAdaka, (2) paMDita (16) zrI bhaMvaramalajI siMdhI, (17) zrI zrIcaMdra rAmapuriyA, (18) che. becaradAsa jIvarAja dezI, (3) zrI rasikalAla choTAlAla parIkha, kelyANamalajI leDhA, (18) zrI navaratanamala surANuM, (20) zrI vidhA(4) zrI cunIlAla vardhamAna zAha, (5) zrI bAlAbhAI 'jayabhikhyuM.. bhUSaNa ciMtAmaNi. (21) zrI giradharabhAI becaradAsa jasANI, (22) zrI (3) pustakanI sAIjha DemI ATha pejI rAkhavI. savAIlAla ke. zAha, (23) zrI rAmacaMdra trivedI, (24) rA. ba. hImacaMda (4) bannenI be be hajAra nakala chApavI. ke. zAha, (25) zrI chaganalAla pArekha, (26) zrI trikamalAla zAha. (5) sanmAna nidhimAM jeo ochAmAM ochAM . 25 ne A kamiTimAM pramukha vagerenI varaNI karavAnuM tema ja navA sabhya phALo Ape temane hiMdI tathA gujarAtI banne pustaka bheTa ApavA. * umeravAnuM kAma bAkI che te have pachI pragaTa karavAmAM Avaze. (6) sanmAna phALAne aMge vijJaptipatra maMjura karavAmAM paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti-madrAsa ane AvyuM (je gayA aMkamAM pragaTa karavAmAM AvyuM che.) dakSiNa bhArata (7) zrI rasikalAla choTAlAla parIkhe koSAdhyakSanI javAbadArIthI (1) zrI lAlacaMdajI Dha, madrAsa-pramukha, (2) zrI mahendrakumAra jaina, mukata thavAnI mAMgaNI karatAM temanI jagyAe zrI caMdrakAnta choTAlAla madrAsa-maMtrI, (3) zrI eca. kezavalAla zAha, madrAsa, (4) zrI mohanagAMdhInI nimaNuMka karavAmAM AvI. lAlajI cAraDiyA, madrAsa, (5) zrI Ara. kapUracaMda jaina, madrAsa, (8) samitimAM nIce mujaba navA upa-pramukhanI nimaNuMka kara (6) zrI jatanalAlajI DAgA, madrAsa, (7) zrI kanaiyAlAla IzvaralAla mahetA, vAmAM AvI. madrAsa, (8) zrI cImanalAla koThArI, madrAsa, (9) zrI rekhacaMdajI rAMkA, (1) zrI rasikalAla umedacaMda parIkha, mukhya maMtrI saurASTra, madrAsa, (10) zrI javaMtarAjajI jaina, madrAsa, (11) zrI mANikacaMdajI | (2) zrI haribhAu upAdhyAya, mukhya maMtrI ajamera, (3) zrI nAnAbhAI jaina, madrAsa, (12) zrI kapUracaMdabhAI, beMgalera, (13) zrI pArasamalajI bhaTTa, adhyakSa lokabhAratI, (4) zrI baLavaMtarAya mahetA, (5) zrI lAla jaina, beMgalera, (14) zrI lAlacaMdajI bAvata, kutUra, UTI, (15) caMdajI Dha, madrAsa, (6) Do. hIrAlAla jaina, nAgapura, (7) zrI zAntilAla - zrI zAsiyA, zrI jayaMtalAlajI mAMgIlAlajI raNavAla, maisUra, (16) zrI pannAlAla maMgaLadAsa, amadAvAda, (8) zrI rAhula sAMkRtyAyana, (ra) zrI rasikalAla koThArI, lArageDalDi. choTAlAla parIkha. A uparAMta jayapura, dilhI, vaDodarA, bhAvanagara vagere sthaLoe . (9) samitimAM nIce mujaba navA maMtrIonI nimaNuMka karavAmAM sthAnika samitio racAya e mATe paNa pravRtti thaI rahI che. AvI. paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti-muMbaInI kAryavAhI (1) zrI bhaMvaramalajI siMdhI, kalakattA. (2) zrI mahendrakumArajI tA. 3-11-55 nA roja muMbaI khAte yojAyelI paMDita jaina, madrAsa. (3) zrI pRthvIrAjajI jaina. M. A. aMbAlA siTa. sukhalAlajI sanmAna samitinI kAryavAhaka samiti muMbaI jaina yuvaka (10) madhyastha samitimAM nIce mujaba sabhya umeravAmAM AvyA: saMghanA kAryAlayamAM zrI zreyAMsuprasAda jainanA pramukhapaNa nIce maLI hatI. samitinA maMtrI zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe amadAvAda (1) zrI manubhAI zAha, nANAM pradhAna saurASTra, (2) zrI manubhAI tema ja anyatra prastuta sanmAna samitine lagatA cAlI rahelA kAryonI paMcoLI, saNosarA, (3) zrI navalabhAI zAha taMtrI, vizva vAtsalya, vigate raju karI, ane muMbaI sanmAna samitimAM nIce mujaba navA (4) zrI nAgakumAra makAtI, vaDedarA, (5) De. umAkAnta premAnaMda zAha, sabhya umeravAmAM AvyA:vaDodarA, (6) zrI riSabhadAsa rAMkA, pUnA, (7) zrI narahari parIkha, (1) zrI caMdulAla kasturacaMda zAha, (2) zrI pipaTalAla rAmacaMda (8) zrI IndulAla yAjJika, (9) zrI bApAlAla ga. vaidha, surata, (10) zrI zAha, (3) zrI mehanalAla dIpacaMda cekasI, (4) zrI jagataprasAda jaina, dAmubhAI zukala, amadAvAda, (11) zrI zAntilAla maNilAla, vaDodarA, (5) zrI motIcaMda jI. zAha, (6) zrI kusumabahena metIcaMda zAha, (12) zrI jayaMti dalAla, amadAvAda, (13) zrI vallabharAma vaidha, amadAvAda, (7) zrI kapuracaMda nemacaMda mahetA, (8) zrI khImajI hemarAja cheDA. (14) Do. e. ena. upAdhya, kalahApura, (15) zrI ratilAla maphAbhAI (c) zrI sUrajacaMdra DoMgI. zAha, mAMDala. (16) zrI nemicaMdajI paramAra, punA, (17) zrI chaganalAla tyAra bAda sanmAnajanA phALA aMge muMbaInA zrImAna gRhahamIcaMda vaDavALA, vaDodarA. (18) zrI vanecaMda dulaeNbhajI jhaverI, jayapura, zenI eka yAdI taiyAra karavAmAM AvI ane dIvALI bAda phaLI (18) zrI puraNacaMdajI jaina, nAlaMdA, (20) DA, nathamalajI TATiyA, eka karavAnuM kAma hAtha dharavAno nirNaya karavAmAM AcchA. nAlaMdA, (21) zrI jadIza kAzyapa, nAlaMdA, (22) Do. sAtaraDI mukharajI, nAlaMdA, (ra3) saradAra pRthvIrAjajI jaina, kapurathalA, (24) zrI trIbhavana paMDita sukhalAlajI sanmAna samitine maLelA bhArata jaina nAthajI jaina, bAlA, (25) lAlA zAdIlAlajI, amRtasara (muMbaI),, mahAmaMDaLane AvakAra ane sahakAra mA. mastarAma jana, amRtasara, (27) DA, hajArAprasAdajI tA. 6-11-55 nA roja muMbaI khAte maLelI bhArata jaina divedI, banArasa, (28) zrI mukuTavihArIlAla, banArasa, (29) 5, mahI- mahAmaMDaLanI kAryavAhaka samitinI sabhAmAM paMDita sukhalAlajI sanmAna vajI pAMDaye, (prinsIpAla-saMskRta mahAvidyAlaya ) banArasa, (30) zrI samitinI sthApanAne AvakAra Apate TharAva karyo hato ane te mAzaMkara tripAThI, banArasa, (31) pro. vI. vI. nAralIkara, banArasa, samitinA kAryane bane teTale sahakAra ApavAno nirNaya jAhera 32) . TI. Ara. vI. mUrti, banArasa, (33) . pAnAbha jainI, karyo hato.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11prabuddha jIvana 140 ja " mArga sivAya bIjo koI vaDavALA mArga che na joIe. A rIte rASTranuM Arthika Ajana - Arthika pejanAnA sAmAnya sidhdhAMte samajyA pachI have ApaNe dezanI hiMdanA Arthika vikAsane lagatI prathama paMcavarSIya yojanAnI ejanAonI carcA karIe. mudata cAlu varSanA anta pUrI thAya che ane te pachInAM pAMca varSanI bIjI paMcavarSIya yojanAnI vistRta carcA karatAM pahelAM pAyAnI (1956 thI 1961 sudhInI) yejanAne Aje cetarapha vicAra ane carcA cAlI rahela che. A yojanAne lagate kAca kharaDe bhArata tAvika bhUmikA ane te pahelAM sidhdha thaI cukelI pragatinuM vihaMgAvasarakAra taraphathI gayA mArca mAsamAM pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM ane lokana karI levuM jarUrI gaNAya. tene vistRta ane AkharI ahevAla thaDA samayamAM pragaTa thavA saMbhava svAtaMtrya pahelA varase che. A paristhiti vacce A samagra AyojananI prAthamika bhUmikA, mahumazrI dAdAbhAI navarojajInA samayathI bhAratanI garIbAI prathama paMcavarSIya yojanAnI siddhio ane guTio, tathA AgAmI dvitIya paMcavarSIya yojanAne nakazA raju karatA A lekhane prathama carcAtI AvI che. brITIza saltanate A praznane ukelavA. khUba ja haphate ahiM pragaTa karavAmAM Ave che. A lekhanA lekhaka bhAI abhaya ceDA ane chUTAchavAyA prayAso karelA. ulaTAnuM tene to A dezanA dhananI parIkha arthazAstrane viSaya laIne muMbaI yunivarsiTInA ema. e. gaMgA Temsa nadI tarapha ja vahevaDAvavA prayAsa karyo hato. tethI thayelA che ane hAlamAM gujarAta yunivarsiTImAM pI. eca. DI. nI DIgrI mATe teo saMzodhana karI rahyA che. taMtrI ) ApaNane vArasAmAM garIba ane kaMgAla bhArata maLyuM hatuM. haju A garIbAIne darzana Aje paNa Arthika jIvananA badhA Ayojana zA mATe ? ja kSetromAM vidhavidha rUpe jovA maLe che. ApaNI vastIne 2/3 .. vyavasthita ane sugya Arthika AyeAjanathI koIpaNuM deza karatAM vadhAre bhAga khetI upara nabhe che. khetInA vistAramAM kramazaH samRdhdhi, sukha ane jhaDapathI vikAsa tarapha pagalAM bharI zake vadhAre thayuM nathI. vaLI ApaNI khetI kudaratanI balihArI upara che, te pahelAM vizva yudhdha pachIthI jagatane samajAyuM, jo ke te samaye avalaMbita che. temaja kuvA, nahero ane vaijJAnika kRSi padhdhatine AjananA lakSya vividha hatAM. brITanamAM "IvarIja" plAna te prathama abhAva. A kAraNone lIdhe ApaNI khetInI utpAdana zakita Aja ja Arthika vikAsa mATenI vyavasthita prayAsa hatA, je dvArA brITanamAMthI sudhI dhaNI ja utaratI rahI che. tenA pariNAmamAM kheDUtanI Avaka pAMca mahAna rAkSasone (Five Giants)-garIbAI, ajJAnatA, tathA kharIdazakita khUba ochI ane bacata ochI athavA nahivata bekArI, rogacALe ane gaMdI cAlIo dUra karavAnuM dhyeya hatuM. thAya te dIvA jevI spaSTa vAta che. echI Avaka hovAthI ApaNA 182 8 mAM amerikAe muDIvAdane maMdInA saMkaTamAMthI ugAravA mATe te uttamakakSAnAM sAdhana, khAtara vagere kharIdI na zake. A rIte eka "navIna praga" ( New Deal ) karyo hato. nAjhI jamenIe karI pAchuM utpAdana ochuM rahe che ane Avaka ochI rahe che, ane. yuddhasAmagrInA utpAdana mATe bIjA vizva yuddha pahelAM AyeAjana eka viSacakra cAlyA ja kare che. vadhumAM grAma-udhoga' sAva dhasAI gayA karela. 1917 nI soviyeTa krAMti pachI raziyAe garIbAIne nAbUda che. 83 TakA jeTalI grAmaprajA mATe purepuruM kAma nathI tethI temanI karavA Arthika yojanAo karI, paNa A yojanAmAM komyunijhamanI Avaka nahIvata jevI che. jyAre grAmaprajAnI kharIdazakita ochI sidhdhAMta para racAI hatI ane TATalITarI ane prazAsana saMcAlita hoya tyAre udyoganI vistRta pAyA para khIlavaNI thaI na zake. kAraNuM hatI te bhUlavuM nA joIe. bhAratamAM Arthika vaijanAne vicAra zrI ke tene mATe joItI muDI ja hotI nathI. vaLI Adhunika vyavasthita vizvasariyAe prathama ApyuM. tyAra pachI muMbaI janA' ke gesanI ( Organized ) udhoge gAmaDAMnI vadhArAnI vasatine samAvI le rASTrIya janA' gAMdhIvAdI janA" prasidhdha thaI. svAtaMtrya pachI eTalA vikasyA nathI. vAstavamAM, te udyogamAM mAtra 25 lAkha. lo ke ApaNI prathama pejanA ghaDavAnuM 1850 mAM vicArAyuM. bhAratanI Arthika rokAyelAM che. A saMkhyA ApaNA dezanI vasatinA pramANamAM 1 TakAthI janAonuM dhyeya phakata Arthika vikAsanuM ja nathI, tethI vadhu che paNa ochI che. A udyogamAM rokAyelAnI saMkhyA bahu thoDI hovAthI ane te samAjavAdI DhabanI samAja racanA dvArA "kalyANakArI rAjya" temanI bacata vizeSa na gaNAya. TUMkamAM ApaNe prazna pachI bacata ! hAMsala karavAnuM che. tethI vadhu lakSya kheMce evuM e che ke A ane ochI AvakanA viSacakato che. bhAratanA eka prajAjananI sarerAza janAo lekazAhI ane samavAyI (Federal) prazAsananA mALa- vArSika Avaka 1952-57 mAM rU. 255 hatI jyAre eka amekhAmAM amalI thaI che ane thaze. rikananI rU. 10000 hatI. A badhuM ApaNA apragatikAraka artha AjananA sAmAnya siddhAMta taMtranuM sucana kare che. ApaNuM arthataMtra Ama eka bAju sthagita 1. koipaNu Arthika yojanAnuM svarUpa sAmAjIka nItinAM dhyethI thaI gayeluM hatuM tyAre bIjI bAju vasatinI saMkhyAmAM dara varSe 18 ghaDAya che. eTale janAe sAmAjIka nIti sAthe susaMgatatA jALavavI lAkha mAnavane vadhAre thaI rahyo hate. te prathama sidhdhAMta gaNAya. janAnI pazcAdu bhUmikA - 2. yejanAnA be pAsAM hoya che. 1 sAdhanasAmagrIne lagatuM. A paristhitimAM ApaNe tyAM AjhAdI AvI, svAtaMtryanI uSA 2 nANune lagatuM. sAdhanasAmagrInI saMpUrNa tapAsa karyA pachI dezamAM ugI tyAre ApaNuM arthataMtra bIjA vizvayudhdhanI asarathI chinnabhinna je sAdhanasAmagrI prApya hoya tene mATe nANAM ubhA karavAnI jarUra thaI gayuM hatuM. phugAvAne lIdhe bhAvataMtra kathaLI gayuM hatuM. jIvananI rahe. A nANAM ubhA karavAnI padhdhati evI hovI joie ke jethI mukhya jarUriyAtanI tIvra taMgI prarvatatI hatI. dezanA bhAgalAe A phugAvo ke maMdI na Ave, temaja prApya sAdhanane purepuro upayoga praznane vadhu jaTila banAvyuM tethI 2, zaNa, ane anAjanI achatanI thAya, janAnA judA judA vibhAgone Avazyaka majUra, mazInarI ane tIvratA vadhI. sAthe sAthe zaraNAgatiene khUba ja gaMbhIra ane mATe sAmagrI puratA pramANamAM sasayasara maLI rahe jethI eka bIjAne prazna sAme AvIne ubho rahyo. aneka sthaLe kAyado ane vyavasthA vikAsa aTake nahIM ane badhAM kSetra vacce samatulA jaLavAI rahe. jALavavAnI upAdhi AvI paDI, saravALe lAMbAgALAnA garIbAInA TuMkamAM janAnI saphaLatA nANAM ane sAdhanasAmagrInA pAsA vacce prazna sAthe A TuMkA gALAnA Arthika temaja rAjakIya prazno ubhA thayA. samatulA jaLavAya te upara rahe che. - ' janAnI tAtvika bhUmikA 3. yojanAne AkAra evI rIte ghaDA joie ke jethI AthI prathama yojanAnuM lakSya yudhdha ane bhAgalAMnA aniSTa upayogamAM levAyelI sAdhanasAmagrI tathA manuSyazakitanAM ISTa pariNAma pariNAme sudhAravAnuM, bhAvataMtra nIce lAvavAnuM, utpAdana vadhAravAnuM ane (Optimum results) Ave ane utkRSTa kalyANuM (Maximum prApya puravaThAne samabhAge vaheMcavAnuM hatuM. A TuMkAgALAnA dhyeya hAMsala welfare ) sadhAya. temaja arthazAstranI daSTie grahaNa karelA ' e karI arthataMtrane suvyavasthita karI, lAMbA gALAnA dhyeyanI siddhi tarapha
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 1 prabuddha jIvana tA. 15-11-55 prayANa karavAnuM hatuM. prathama pejanA e 27 varSamAM sidhdha karavAmAM nakkI karyuM, temaja sattA upara Aje koMgresa pakSa hovAthI, bIjI chata prayAsamAMnuM prathama namUnArUpa pagaluM che. yojanAnI Arthika nIti tathA AkAra evI rIte ghaDavA paDaze ke jethI te A yojanAmAM siMcAI ane vidhutabaLanI sAthe khetIne sarvocca A dhyeya sAthe susaMgata hoya. sthAna ApavAmAM AvyuM. ApaNe AgaLa joI gayA te mujaba vaLI ApaNe joI gayA ke prathama yojanAthI TuMkA gALAnA dezanI prajAne 2/3 bhAga khetIvADI upara nabhe che. e jotAM anAja svAvalaMbananA viSayamAM ApaNane siddhi maLI cUkI che, khetIne agrasthAna ApavuM joie. jyAM sudhI ApaNe kheDUtane vadhu jyAre tenI truTimAM vizeSa dhyAna kheMce te bekArIne prazna che. kAraNa anAja ugADavAmAM ane vadhu kamANI karavAmAM madada na karIe tyAM ke Arthika AyojananuM aMtima dhyeya manuSyane sukhI ane samRdhdha sudhI ApaNA jIvananI mukhya jarUriyAtane prazna sahelo na thAya, ke na karavAnuM hoya che. te sukha ane samRddhi tyAre ja Ave che jyAre ApaNuM arthakAraNu vikAsa pAmI zake. temaja tyAM sudhI anAja ane dareka nAgarikane pUratA pramANamAM nokarI dhaMdhA tathA joItI take maLI kAcA mAlanAM (3, zaNu vagere ) utpAdanamAM noMdhapAtra vadhAre na thAya rahe. A praznane ukela lAMbAgALAnA praznanA ukelathI ja Ave. eTale tyAM sudhI audyogika vikAsa azakya ja gaNAya. garIba dezanI ochI ke Arthika mALakhAne temaja sAmAjIka padhdhatine badalavAnuM rahe, bacatamAMthI dara varSe anAja ke kAcA mAlanI AyAta kevI rIte samAjavAdI DhabanI samAjaracanAnuM paNa A ja lakSya che ema kahI pioSAya ? temaja jo audyogika khIlavaNI kAcA mAlane lIdhe aTakI zakAya. jAya te ApaNe pragatinA paMtha tarapha jaI na zakIe. A uparathI (While the first plan has been dubbed as a ApaNe samajI zakIzuM ke prathama paMcavarSIya yejanAnI daSTi rASTranA "Functional' plan i.e. it tries to restore and mainarthataMtranI buniyAdane majabUta banAvIne AgaLa vadhavAnI hatI. tain the Status quo' while the second plan will pragati ane truTio ' be called "Strucural Plan' as it will attempt to paMcavarSIya yojanA chellA cAra varSathI amalamAM AvI che. alter the fundamental foundations of our economic A daramiyAna ApaNe zuM siddhi karI te joI laIe. and social framework ). Ano artha e ke bIjI yojanA janAnI pragatinA ahevAla parathI mAluma paDe che ke ApaNuM dvArA ApaNe dezanI Avaka tathA jIvanadhoraNa phakata uMcuM nathI arthataMtra vadhu majabUta ane sthira thayuM che. A hakIkata bhaviSyanI lAvavA mAMgatA, paNa sAthe sAthe Arthika temaja sAmAjIka krAMti janAo mATe zubha cihana gaNAya. karavA mAMgIe chIe. TuMkamAM bIjI yejanAnA traNa mukhya lakSya thayAM:- khetIvADInI pedAza vadhI che. anAjanAM lakSyamAM ApaNe niyata 1. samAjavAdI DhabanI samAja racanA. samaya karatAM vahelI ane vadhu pragati karI che. A pragati be sArI 2. bekArI nivAraNa.. varSARtune tathA janAne AbhArI che. audyogika utpAdananI pragati 3. 25 TakA rASTrIya AvakamAM vadhAre kara. utsAhajanaka che. tene utpAdana AMka 1950 mAM -105 hatA tyAMthI dhIme have ApaNe pahelAM AyojananA AMtarika vibhAganI temaja dhIme satata rIte vadhato 1955 nI zarUAtamAM 158 sudhI pahoMce bekArI nivAraNanI chaNAvaTa karIzuM. ane chevaTe samAjavAdI DhabanI che. ( pAyAnuM varSa 1946=100 ). AmAM vizeSa dhyAna kheMce tevuM samAja racanAnI nItinuM Alekhana karIzuM. mIlanA kApaDanuM utpAdana che, je jIvananI jarUriyAta pUrI pADe che. janA:- A pejanA 1956 thI 61 nAM gALAne AvarI tathA nikAsa dvArA dezamAM nANAM lAve che. tenI 1953-54 nI pedAza le che. te mATe kula cokakhuM rokANa rU. 5600 karoDanuM thavAne saMbhava 4806 0 lAkha vAra hatI, je 1855-56 nA lakSya karatAM 21 TakA che. A rakamane vidhavidha kSetre nIce mujaba vaheMcI che. vadhAre che, ane haju A pragati cAlu che. kharca karoDa rU. kula kharcanuM bhAvataMtramAM sthiratA AvI che. phugAvAnI asarathI arthataMtra 1 khetI ane grAmavikAsa TakAvAra pramANa taddana vimukata thayu che. bhAvataMtra nIcuM javAnA kAraNamAM jagatanuM (siMcAI tathA pUraniyaMtraNa sAthe) 850 17,1 bhAvataMtra nIcuM gayuM, maMdInI havA majabUta thatI cAlI, dezanI nANuM 2 vi. nabaLa 8,0 kIya ane karaverAnI nIti sugya puravAra thaI temaja badhA ja 3 vAhana ane saMdezAvyavahAra kSetramAM utpAdana vadhatuM cAlyuM. A rIte yojanAnuM zubha pariNAma e 4 udyoga ane khANa ... 1400 25.0 AvyuM ke bhAvataMtra utpAdana ane nANAM vacce samatulA AvI che. (nAnA udyoga sAthe) jIvanadhoraNanA AMkamAM sudhAra thayuM che. 5 bAMdhakAma, (dhare, dukAne, nizALe 1350 24.0 Ama chatAM prathama yejanAmAM nIcenI traNa mukhya truTi mAluma IspitAle vagere) -- paDI cheH-1. yojanAmAM tathA yojanA bahAra mUDInuM rokANu thatu gayuM, 6 puravaTho tathA paracuraNa .. 500 navA kArakhAnAM, navA baMdha, vijaLIgharo bAMdhyA chatAM bekArIne prazna vadhu vikaTa thato gaye che. 2. yojanAmAM kharcane lIdhe grAmaprajAnI kharIdazakita vadhI, (kAraNake navAM vijaLIghara tathA baMdhamAM temane A AMkaDAo tapAsatAM mAluma paDaze ke A janAmAM prathama majUrI maLelI) chatAM 1854 nAM aMtamAM ane 1855 nI zarUAtamAM agatyatA (First Priority) udhogane ApavAmAM AvI che ane anAjanA bhAva tUTavA mAMDayA. 3. aMtamAM janAmAM rUA, 2268 eTale ja yojanAne "audyogika pejanA kahevAmAM Ave che. A karoDamAMthI prathama traNa varSamAM rU. 857 karoDa ja kharcavAmAM AvyA, dRSTie jotAM hiMdamAM audyogika krAMtinI zarUAta A rojanAnA je nakkI karelA kharca karatAM ghaNA ochA gaNAya. AthI bAkInA AraMbha sAthe thaze tema kahevAya. prathama janAmAM, ApaNe joI gayA, varSamAM vadhu nANAM kharcavA paDaze ane gAve nA thAya tenuM dhyAna ke TuMkA gALAnA anAjanA tathA kAcA mAlanA praznane ukelavA mATe rAkhavuM paDaze. (rIjharva benkanA rIpeTa uparathI mAluma paDyuM ke cothA khetI, vidhatabaLa tathA jaLasiMcAIne prathama agatyatA ApavAmAM varSamAM rUA. 557 karoDa kharcavAmAM AvyA che.) . AvI hatI. A praznane ukela have AvI gayA che. tema chatAM ApaNe ... - bIjI paMcavarSIya janA khetIvikAsane prathama jeTalI ja mahatvatA ApIe te lAMbAgALAnA - palaTAyelI paristhiti tathA lakSya: prathama ejanA zarU thai tyAre savAlane ukela na Ave. kAraNuM ke Akhare khetInI khIlavaNIne AdhAra samAjavAdI DhabanA samAjanuM daya' na hatuM, avADImAM koMgrese A zreya audyogika vikAsa upara rahe che. jema ke khetInA sAdhano, khAtara, 500 400 3 5600 1 A AMkaDAo tapAsatAM mAtra ? zarUAtamAM
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-5 temaja vijaLI kArakhAnAnAM sAdhanA, budhanA sAdhanA--A badhA mATe udyoganA vikAsa upara bhAra ApavA ja paDaze. e pAchaLa nANAM nahIM kharacIe te khetImAM vAparavAnAM sAdhanA khAtara vigere karyAMthI Avaze ? ane te nahIM hAya tA tenA vinA khetInI khIlavaNI krama thaze ? vaLI khetInA utpAdana mATe Avazyaka bAra hetu nathI te tenA bhAva nIcA jAya che e 1954-55 nAM bhAva tUTavAnI ghaTanA uparathI samajAya che. temaja atyAre khetIvADImAMthI 69% TakA jeTalI vastI potAnA guArA kare che, tathA vadhatI vastIne A kSetra ja apanAve che, kAraNa ke bIjA udyogAnI khIlavaNI haju thai nathI. AthI A khetI uparanI vadhArAnI vastI ane vadhatI vastIne samAvI levA vikalpa kSetranI khIlavaNInI jarUra rahe che. vadhumAM, khIjI yeAjanA daramyAna ApaNe rASTrIya AvakamAM 25 TakA TakAne vadhArA karavA icchIe chIe. tethI vikAsanI gatimAM vega lAvavAnI jarUra raheze. temaja utpAdana vadhu ane jhaDapI karavuM paDaze. A samagra dRSTie jotAM udyogAne prathama sthAna ApavuM vyAjakhI gaNAya. khetI ane grAmavikAsa prabuddha jIvana 141 badhe prasAravI jarUrI gaNAya.. e dvArA gAmaDAnuM jIvana cetanavaMtu banaze ane grAmaprajA Adhunika vijJAna ane jagatanI pragatine pIchAnaze. "sahakArI grAma jIvana" "sahakArI khetI" vigere sahakArI vicAra bhAvanAne amalamAM lAvavA ane tevI bhAvanAnAM utsaha tathA preraNA sIMcavA A ghaTA tathA sevAnI anivAryatA samAjavAdI DhabanI samAja racanAnI dRSTie khuba ja vadhe che te bhUlAvu nA joie. vizeSamAM sattAnA vikendrIkaraNa mATe grAmapaMcAyateAne sajIvana karavA sArUM Ano upayoga thaI zakaze, e dvArA ApaNe Arthika ceAjanA nIcethI karavAnAM ApaNA svapnane sidhdha karI zakIzuM'. (Planning from the bottom rather than from the top ). jo ke Ano artha ema nathI ke khetInI khIlavaNInA ApaNA prayatnA DhIlAM karavA athavA tenA upara kharca ja na karavA. vAstavika dRSTie jotAM ApaNane AvuM karavuM pAlave tema ja nathI. ulaTAne A kSetramAM parizramane vadhu ane vadhu uttejana ApavuM paDaze. AnAM kAraNe| Ama gaNAvI zakAya. ( bIjI yAjanA daramyAna ApaNI vastImAM 90 lAkha mAnavIenA vadhArA thaze, tene pUratuM anAja ApavA khetInI khIlavaNI cAlu rAkhavI paDaze ja. atyAranA ApaNA apauSTika tathA apUraka AhAramAM pheraphAra karavA mATe vadhu khetIvADInI pedAza joize. vaLI gAmaDAmAMthI zaheramAM janAra athavA nAnA udyogo ke meTA kArakhAnAmAM kAma karanAra navA majUrAne mATe paNa vadhu khetIvADInI pedAza joize. temaja AyojananA kharcane lIdhe prajAnI kharIdazakitamAM vadhAre thaze ane e svAbhAvika che ke je dezamAM aDadhA bhAganA loko eka Taka, te pAchu apUrNa ane halakA prakAranuM, khAtAM hoya tyAM navA nANAMne upayoga prathama teA khAvA mATe ja thAya temAM navAI nahIM. AyAjanathI navA kArakhAnA tathA udyogAnI khIlavaNI thaze tene mATe kAcA mAla rU, zaNu, vagere joize. A uparAMta haju ApaNI khetI kudaratanI 'balihArI' upara ja AdhAra rAkhe che ane kudaratanI manasvItAthI bhAratamAM kANu ajANa che? tethI khIjI cejanAmAM jaLasiMcAi, pUraniyaMtraNa, zAkabhAjI, madhamAkhI, DhArauchera, khAtaranA navA kArakhAnA ( sIMdrI kraTIlAIjhara jevAM ) pAchaLa nANAM kharcavAnI jarUra raheze ja. Ama thaze te ja ApaNe khetInI pedAzamAM nizciMta thaI zakIzu. grAmavikAsa ghaTakA ane rASTrIyavikAsa ceAjanA pachAta sthagita grAma jIvananAM Arthika temaja sAmAjIka pheraphAra karavA mATe prathama yojanAmAM grAmavikAsa ghaTakA ( Community Projects ) ane rASTrIya vikAsa sevA ( National Extetion service ) te 'namUnA' nA prayoga tarIke dAkhala karelI. A yojanAnI saphaLatAnA utsAhapreraka ahevAlo maLI cUkayA che. tethI utpAdanane protsAhana maLyuM che. grAmaprajAnA sahakArathI navA rastA, kuvA, skulo bAMdhavAmAM AvyAM che. jo ke AmAM saMpUrNa saphaLatA prApta karI che tema nathI ja. chatAM paNa 'tumArazAhI' nI jALamAMthI mukita meLavI gAmaDAnA vikAsamAM krAMtikArI ane jhaDapI sudhArA mATenI enI agatyatA pUravAra thaI cUkI che. bIjI ceojanA dvArA dezanI surata palaTI nAkhavI hoya temaja yojanAne bhAratanA eka eka gAmaDe pahoMcADavA tathA prajAnA sIdhA saMparkamAM AvI temanI muzkelI tathA vicAro jANI, yojanAmAM vadhu ane vadhu rasa pedA karavA hoya te, temaja khIccha yejanAne "janatAnI yojanA" ( People's Plan ) banAvavI hoya te| A vikAsa ghaTako tathA rASTrIya sevAnI yojanAne jo ke A sAthe e na bhUlAvuM joIe ke A tarakI sarakArI hAvAthI te dvArA saMpUrNa krAMti nirmANa thavAnI AzA rAkhI na zakAya. krAMti lAvavA mATe to bhinnabhinna sAmAjIka saMsthA, kArya karI sarvenA sahakAranI anivArya jarUra raheze. te vagara sarakAranA adhikArIo gAmaDAnI prajAmAM prabaLa utsAha ke AzA nahIM janmAvI zake. mATe AvI badhI saMsthAnI sevA ane sahakArane utejana ApavuM jarUrI gaNAze. apUrNa abhaya parIkha gAMdhIjI ane maNibhuvana ( gatAMkathI cAlu ) ahiM huM mArA jIvananI paNa eka dhaTanA raju karU chuM. 1920 nA eprIla-me mAM huM muMbamAM hatA, ane AMdAlananI ceAjanA saMbadhamAM dararoja mahAdeva desAIne pUchavA jatA. rAjAjI paNa te samaye muMbaimAM hatA. asahakAra AMdolananA cAra tatvamAM eka tatva vakIlane vakIlAta cheDavAnu hatu. A bAbatamAM bApUe rAjAnA abhiprAya lIdhA hatA. mane barAbara yAda che ke mahAdeva tathA me A vastune taddana asaMbhavita--svapna samAna mAnI hatI. chatAM AzcaryanI vAta che ke jeoe A hukamane svIkAryo temAM huM paNa eka hatA. tyAra bAda maNibhuvanamAMthI ja tilaka svarAja krUDano AraMbha thayA, je dvArA bApU ahiMsaka yuddhanA hathIyArAthI dezane susajja karavA IcchatA hatA. A maNibhuvanamAM zaMkaralAla kheMkara, umara subhAnI. ane revAzaMkara jhaverIe sarva prathama pacIsa pacIsa hajAra phALAmAM tedhAvIne zubha zarUAta karI. nizcita karelI rUA. eka karoDanI rakama ekaThI thai gaI. 1921 nA jIlAInI 31 mI tArIkhe gAMdhIjIe parelamAM umara subhAnInA AMgaNAmAM videzI vastronI hALI karI. arUAtamAM AchI saphaLatA sAMpaDI, paNa mArA dhAravA pramANe zrI. lIlAvatI eMkara prathama mahilA hatA jemaNe vivAha avasara upara prApta thayelI adhI ja suMdara videzI sADIe bApUnI sAme mUkI dIdhI. pachI te sakhyAbaMdha baheneAe AvIne DhagalA karyo ane bApUe jAte te badhA agnine svAdhIna karyA. strInA sArvajanika ane rAjanaitika jIvanamAM pravezanA Arabha ahiMthI thAya che. karAMcInA TharAvanA anusaMdhAnamAM alIbhAie pakaDAi gayA hatA. sipAInI vaphAdArI DagAvavAne prayAsa karavAnA emanA upara Aropa hatA. gAMdhIjIe muMbaimAM tA. 4 thI ekaTAbara 1921 nA divase pacAseka netAonI eka sabhA khelAvI ane karAMcInA TharAvatu sama na karyuM. sahI karavAmAM gAMdhIjI, anulakalAma AjhAda, lajapatarAya, motIlAla naherU, javAharalAla naherU, ajamalakhAM, vallabhabhAI paTela, 1. anasArI ane rAjagApAlAcArI hatA. tA. 5 mI e maLelI koMgresanI kArobArIe A gheSaNApatranu' punaH samarthana karyuM, ane khIjA paNa asaMkhya vyAkhyAnama Mca uparathI A TharAva pasAra karAvavAmAM Avyo. vAtAvaraNamAM cAre bAju sarakAranA vidha karavAnI havA guMjI rahI hatI. gAMdhIjIe khAraDelImAM satyAgraha karavAnI dyeSaNA
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 karI. A satyAgraha AdarAya tyAra pahelAM tA. 17 mI navebare prinsa k vesanu muMbaimAM Agamana thayuM, ane emanuM svAgata sa MpUrNa bahiSkArathI karavAmAM AvyuM. prabuddha jIvana zaheramAM keTalAka bhAgomAM tAAna thayAM, keTalAka sipAInA jAna gayA. khAsa karIne humalAnuM lakSya pArasI hatA. bApUne AthI hu duHkha thayuM. karIne zAMti na sthapAya tyAM sudhInA temaNe upavAsa AryAM ane teAkAnanA sthaLe zAMti sthApavA devadAsane mekalavAnA nizcaya karyAM, paNa upavAsanA sArA prabhAva paDayA, zAnti sthapAI ane tA. 23 mI navembare bApUe pAraNA karyAM. A pachI keTalAMka varSa sudhI muMbai upara paDado paDI jAya che. 1930 mAM bApUe vikhyAta dAMDIkuca AraMbhI ane dezabharamAM sivila nAkmAnInu mALuM karI vaLyuM. paristhitithI lAcAra banIne lADa ravInane gAMdhIjI ane kaoNMgresa kArobArI sAthe tA. 25 mI jAnyuArI 1931 nA divase suleha karavI paDI. tA. 26 mI jAnyuArInA divasane muMbaImAM gAMdhIjIe svAtaMtrya dina tarIke ujavyeA ane tarata ja mRtyuzayyA upara paDelA motIlAla naherUne maLavA alhAbAda cAlI gayA. vAisaroyanI sAthe vATAghATo zarU thaI ane phUlasvarUpa gAMdhI iravIna karAr thayA. mArcanA trIjA aThavADImAM be divasa mATe bApU muMbaI AvyA tyAre muMbaInA nAgarikAe emanu` bhavya svAgata karyuM". lADa iravIna ke je rITAyara thatA hatA temanI mulAkAta mATe gAMdhIjI 1931 nA eprIlanA 18 mI tArIkhe kIthI muMbai AvyA. junanI 8 mI tArIkhe dezanI paristhiti upara vicAra karavA kAMgresa kArokhArInI beThaka maLI. hindu musalamAna, praznanuM satASakAraka samAdhAna na thAya tyAM sudhI gALamejI pariSadamAM javAM bApU taiyAra nahAtA. kaoNMgresa kArAbArInA abhiprAya judA hatA, paNa bApUe te svIkArI lIdhA. chatAM goLamejImAM javA ADe bIjI paNa aneka muzkelIe hatI. keTalAe patravyavahAra thayA pachI 28 mI ogasTe bApU muMbaI AvyA ane khIje divase lanDana javA ravAnA thayA. keMgresanA ghaNA kharA netAo gAMdhIjI sAthe aMtima vAto karI levA mATe maNibhuvanamAM AvyA hatA. 1931 nA DIseMbaranI 28 mI e bApU pAchA AvyA tyAre paristhiti khuba bagaDI cUkI hatI. khAna abadula gaphArakhAM ane javAharalAla khApUne maLavA AvatA hatA temane rastAmAMthI ja pakaDI levAmAM AvyA. AkhA deza uparAuparI nIkaLatA erDInansIthI trAsI gayA hatA. dilhInA karArA tUTI gayA hatA. kendra sarakAra ane prAntIya sarakArI chaDecoka A karAronA bhaMga karatI hatI. briTIza sarakAra jANe laDAine mATe AkuLa vyAkuLa thaI uThI hatI. A badhI paristhitinI krIthI vicAraNA karavA gAMdhIjIe 1932 nA jAnyuArImAM maNibhuvanamAM kaoNMgresa kArAbArInI beThaka khelAvI. 1932-34 nI bIjI satyAgrahanI laData vakhate maNibhuvana laDatanuM mukhya mathaka banI gayu hatuM. 1932 nA jAnyuArInI 4 thI tArIkhe jIvanamAMthI ja khApUne giraphatAra karavAmAM AvyA. pakaDAtAM pahelAM emanA eka prazaMsaka aMgreja mitra kAdhara elvIna upara eka cIDI mUkI, jemAM emaNe lakhyu hatu "mArI IcchA che ke Apa ApanA dezavAsIone e samajAvA ke hu' jeTalA mArA dezaLane cAhuM chu eTalA ja emane paNa cAhuM chuM. meM dhRNA ke IrSyAthI prerAine emanI virUddha kaMi ja karyuM" nathI ane Izvare haze to bhaviSyamAM paNa evu kadi karavAnA nathI." bhAratavAsIo mATe emanA sa Mdeza hato. "zvira anaMta dhyALu che. satya ane ahiMsAthI kadi na DagazeA. pichehaTha kayAre paNa na karaze ane svarAjya mATe jIvana ane sarvasvanuM balIdAna ApI de." A 1934 te jamAnA hatA jyAre bApU chellI vakhata maNibhuvanamAM rahyA hatA. muMbaI jaina yuvaka sadha mATe mudraka prakAzaka : zrI tA. 15-11-5 te vakhate juna mAsamAM maLelI kArobArInI beThakamAM gAMdhIjI, maulAnA AjhAda, zrImatI nADuM, mAlavIyAjI ane rAjAjI hAjara hatA. saradAra paTela, javAhalAla naherUM, khAna abdula gaphArakhAna vagere jelamAM hatA. sarakAre koMgresa uparathI pratibaMdha uThAvI lIdhA hatA, paNa lAlakhamIsavAlA upara pratibaMdha cAlu hatA. kaoNMgresa kArobArIe "vhATa pepara" ane sudhArAone asvIkAra karyo, "myunala evorDa" ne virodha karyo temaja khIjA paNa aneka muddA upara potAnA abhiprAya jAhera karyo. A che mahAtmAjInu eka citra. te eka vicitra mAnava, vicitra saMgharSoMka, vicitra mitra, ane vicitra duzmana hatA. zatAbdi sudhI emanA samAna mAnavanA krIte prAyaH darzana nahi thAya. ApaNuM aTThAbhAgya che ke emanA jIvanakALa daramiyAna ApaNe jIvita hatA ane mAnava kalyANa mATe emaNe ApelA saMdezanI tathA emanA vyakitatvanA jAdunI ApaNA jIvana upara asara paDI che. eTale e svAbhAvika che ke A maNibhuvana ke je 1917 thI 1932 sudhI bApUnu kendrasthAna hatuM, jyAM besIne bApue bhAratanI trIsa karoDanI janatAne satya ane ahiMsAnA pATha paDhAvyA te maNuibhuvana ApaNA manamAM emanI aneka smRtio jAgRta kare che. tethI karIne gAMdhI smAraka nidhie tenA rakSaNano bhAra upADI lIdhe te upayukata ja che. keTalAMe atyAre mRtyu pAmI cUkayA che ane keTalAMye hayAta che, jemaNe A maNibhuvananA oraDAmAM ane agAsImAM besIne bApU pAsethI preraNA meLavI haze, deza premanI navI jhalaka prApta karI saMsAramAM praveza karyo haze, A pRSThabhUminA AdhAre maNibhuvananuM mahatva spaSTa che. mane vizvAsa che ke bhArata khAsa karIne mukhavAsI bApUnA jIvanakALamAM jema emanA saMdezAne satata smRtimAM rAkhatA hatA tema hamezAM rAkhaze. antamAM maNibhuvanane prApta karavAnI khAkhatamAM thoDo khulAsa karI lauM. jo ke bhAI zrI maNilAla revAzaMkarane maNibhuvanamAM gAMdhIjInA jIvananu temaja emanA pitAzrI ane moTA meTAnA sAhacarya nI smRti che chatAM te gAMdhI smAraka nidhine soMpavA mATe nidhi emanA RNI che. gAMdhI smAraka nidhine rUA. 1.40,000 maNilAlane makAnanI kiMmata tarIke ane rU|. 15,250 muMbai kArapeArezanane ApavA paDayA che. kArorezanane makAnamAlika tarathI paNa eTalI rakama maLavI joie te teNe jatI karI che te mATe nidhi kArarporezananA paNa RNI che. makAna kharIdyA pachI temAM sudhArA vadhArA karavAmAM nidhiee rUA. 1,25,000 kharcyA che. makAnanI marAmata jarUrI hatI. mAtra sAcavI rAkhavAnA hetuthI nidhie A makAna nathI kharIdyuM, nIce eka moTA hAla karAvyo che, jemAM gAMdhIjInA siddhAnta saMbaMdhenI sabhA ane vargo calAvI zakAze, makAnanA vizeSa upayoga zu karavA te hajI nakkI karavAmAM AvyuM nathI. je oraDAmAM gAMdhIjI pote esatA te eraDAmAM emanI keTalIka kRti ane emanA vaparAzamAM AvelI keTalIka vastu je rIte gAMdhIjI rAkhatA te ja rIte rAkhavI. tathA tenI sAthe gAMdhIjI sAthe sabaMdha dharAvatI vyakti temaja ghaTanAonA citrA tyAM rAkhavA ema vicAravAmAM AvyuM che. eka evI sUcanA che ke pahele mALe "mahAdevabhA puratakAlaya" karavAmAM Ave. sau kAI jANe che ke mahAdevabhAi ane gAMdhIjI e banne dvArA eka vyakitatvanuM nirmANa thatuM hatuM. mahAdeva gAMdhIjI ane enA kAryomAM lIna thaI gayA hatA. aMtamAM A udghATanaavasara para AvelA sau bhAI bahenanA huM AbhAra mAnuM chuM ke jemaNe A prasaMge upasthita rahIne dezapitAne zraddhAMjali arpI che. punaH hu' Apa saunA AbhAra mAnu chuM, gaNeza vAsudeva mAvaLa kara paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna : kacchI vIzA ozavAla prinTIMga presa, masjIda baMdara roDa, muMbaI 9. Te. naM. 34629 samApta (12)
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajIsTarDa naM. 8 4ra66 vArSika lavAjama rU. 4 pra. jainavarSa 14--5.jIvana varSa 3 eka 15 muMbaI, DIsembara 1, 1lya, gurUvAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala : traNa AnA gAka gAlAlA mA gAla lAla zAla gajjara zAha one we area taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA sAla zAla lAla = A makaate ane sat aa zAka che paNa rASTra vastu che. AgaLa vadhI zake ahiMsA ' [ bhAvanagara khAte zrI jena pragati maMDaLanA Azraya nIce jAyela paryuSaNa- vyAkhyAnamALAnA prathama divase ( tA. 13-9-55) saurASTra-gohilavADanA samAhartA ( kalekaTara ) zrI jamanAdAsa ge. zAhe "ahiMsA" upara Apela vyAkhyAnanI tA. 8-10-55 nA jainamAM pragaTa thayelI saMkSipta noMdha ahiM sAbhAra avatarita karavAmAM Ave che. te trI]. bhagavAna mahAvIra prabhue upadezela ahiMsA paramadharmane atyAranA zAMtithI jIvana vitAvavA prayAsa karI rahyo che. yuganI viziSTatA ane saMjogenI dRSTie vicAravA ApaNe ekatra itihAsanA 2, thI 5 hajAra varSanA kALa upara najara thayA chIe. ahiMsA eka sthULa arthamAM jIvadayA tarIke gaNAya che nAMkhIe te dekhAze ke te dhIme dhIme yuddha ane laDAIne pitAnA vartuLanI paNa mAnava hRdayane A eka viziSTa prema-saMdeza che. e mahatvanI bahAra kADhate gayA che. bAbata tarapha ghaNuM ja durlakSa thayuM che. kSatriya aMdara aMdara laDatA, nAnA rAjya aMdara aMdara laDatA. A sRSTine krama ahiMsaka che ke hiMsaka che te vize ghaNuM A badhI vastuo bhutakALamAM banI che. jene ApaNe eka rAjya vicAra ane jJAnIo taraphathI judA judA uttara maLe che. ghaNAMo mAne ane eka rASTra kahIe chIe tenA sImADAmAM te dareka prazna ane che ke Izvare A sRSTi utpanna karI tenI sAthe hiMsAne paNa sthAna ApyuM dareka prasaMga zAMtithI, samajAvaTathI ane kAyadA-kAnunathI patAvavAmAM che. vAgha, siMha, magara, sarpa vigere aneka prANIonuM bhakSaNa hiMsamAMthI Ave che. mAnava zAMtinuM-vikAsanuM eka chelluM pagathiyuM bAkI che ja thAya che. meTA chavo nAnA jIvane mArIne ja AgaLa vadhyA che. ane te AMtararASTrIya jhagaDAo zAMti ane samajAvaTathI, nyAya ane mAnava itihAsamAM paNa yuddho ane dharmayuddho sArI saMkhyAmAM lakhAyela nItithI ukela lAvavAnuM, ane hiMsA ane yuddha pRthvInA gRha uparathI che. durbaLa, azakata ane mAyakAMgalA mATe A sRSTimAM sthAna nathI. sadaMtara nAbuda karavAnuM. tAkAta ane bAhubaLa upara ja koI paNa rASTra, samAja AgaLa vadhyo hiMsA je mAnavasamAjanuM eka mukhya baLa hota te muThIbhara, che ane AgaLa vadhI zake che. A vidvAnane mana hiMsA e kudaratI jaMgalI, zIkArI mANasomAMthI mAnava samAja vikasatA vikasatA AjanI vastu che. ahiMsA eka kRtrima vastu lAge che. kakSAe na pahoMcyuM hota. saMbhava che ke mANasa karatAM anekagaNI eka vAta spaSTapaNe samajI levI joIe ke pazuone mATe tAkAta dharAvanArA mahAkAya prANIo A sRSTimAMthI nAza pAmyA tema hiMsA kudaratI krama che. vAdha, siMha, dIpaDA, magara ke sarpane ahiMsaka mAnava paNa nAza pAmI cUkyo hota, paNa mANasa jIvyo che, teNe banavAne upadeza koIe karyo nathI paNa je 5zayonimAMthI vikAsa vikAsa karyo che te ja vastu batAve che ke pazuonI kudaratI vRtio pAmI mAnavanuM sarjana thayuM te mAnavane mATe ahiMsAne upadeza che. upara addabhuta kAbu ane saMyamane meLavI zakyA che. mANasane ApaNe manuSya yonimAM ane pazu yonimAM taphAvatanI je sImA derI che te sAmAjika prANI kahIe chIe paNa temAM mahatva "prANI" zastu e ja che ke pazu, pakSio pitAnI sahaja evI kudaratI vRttiothI nathI paNa "sAmAjika" zabdanuM che. manuSyamAM pazuthI judI paDe tevI prerAI jIvana vItAve che. manuSya potAnI sahaja e kadaratI vRtione traNu zakitao che:saMyamamAM rAkhI viveka buddhi vAparI pitAnuM jIvana mAtra pitA mATe ja 1. kAryakAraNa--saMbaMdhanuM avadhAraNa nihi paNa samAjane mATe vitAve che. 2. sauMdarya abhimukhatA hajAra varSa pahelAM pazumAMthI manuSyano udaya thayo, tyAre mANasa 3. dharmabhAvanA mANasane paNa khAte, te zIkArI hatA, nagna avasthAmAM te jaMgalamAM Ane kAraNe ja manuSya pazurUpe hiMsaka hovA chatAM tene AtmA bhaTakta hato, paNa kudarate tenAmAM eka vicArazakita maLI hatI. manaSya ahiMsaka che ane ahiMsAmAMthI mAnavatA, mAnavaprema, zAMti ane karatAM anekagaNuM vadhAre kadAvara ane tAkAtavAna prANIo je na samajI badhubhAvanAnA udaya thayA che. zakayA tevA kudaratI rahasya manuSya samajI zako. . teNe joyuM ke A rIte sRSTinA utpatidinathI ahiMsA AgaLa vadhatI gaI jamInane khetaravAthI ane temAM bI vAvavAthI khAI zakAya tevI vastu che. vacamAM vacamAM hiMsAe DokiyuM karyuM che, yuddha ane hiMsAe keTalIka pAke che. eTale tene mANasane khAvAnI suga AvI, zIkAra upara vakhata ApaNane AMjI dIdhA che tevuM paNa banyuM che. hiMsaka yuddhonI kaMTALo Avyo. teNe jamInanI kheDa mAMDI, pazupAlana zarU karyuM. guNagAthAo ApaNe sAMbhaLI e chIe, paNa mAnava samAjanI utkrAMtine rAInI kaLA hAtha karI. sthira kuTuMbavyavasthA ane lagnavyavasthA saLaMga ItihAsa keI ALekhe te temane khAtrI thaze ke, hiMsA ane sthApI. kramazaH jJAtimaMDaLa ane kamaracanA karI. gAmaDA ane zahera hiMsaka yuddhathI koI vAra kAyade thayuM haze paNa moTA bhAge te tethI vasAvyA ane jema jema teno vikAsa thato gayo tema tema sAmAjika nukazAna ja thayuM che, sAmAjika nIti ane vahevAra bhayamAM paDayA che, - vartuLamAM teNe hiMsA ane mArAmArI dUra karI. nIti, ane kAyade, jyAre arasaparasa zAMti ane samajaNathI, nyAya ane premathI rahevAnI dharma ane vika, sevA ane tapazcaryAnA aMkara vAvyA, paDyA ane ane jIvavAnI zakitamAMthI eka saMskArI samAja UbhA thayA che.' vikasavyA ane te rIte ja Aje karaDe mANasane A mAnavasamAja Ama ahiMsA e ja mAnavatAnI preraka zAzvata zakti che, ahiMsAne
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana 144 vijJAna ane zAstra tarIke vikasAvavAthI je yuddha ane bhayaMkara hiMsAnI kalpanA ApaNane DarAve che te dura karI pRthvInA A grahane sAcI zAzvata zAMti ApI zakAya tema che. A vizvanA badhA pegaMbaro ane mahApurUSae prema, zAMti, bhAtRbhAva ane ahiMsAnA upadeza ApyA che paNa ahiMsAne paramadharma tarIke AjathI 2400 varSa pahelAM bhagavAna buddha ane mahAvIra prabhue upadezyo. te jamAnAmAM purohitA mAraphata cAlatA yajJa-havanAmAM je moTA pramANamAM pazuonAM khalidAna devAtA ane arthahIna chahisA thatI tethI bhagavAna mahAvIranA hRzyamAM AdhAta thayo. karuNApradhAna hRdayanA tAra jhaNajhaNyA ane temAMthI ahiMsA eka paramadhama` tarIke pragaTI. bhagavAna mahAvIre pahiMsA aTakAvavA purUSArtha karyo. vahu bheda, jJAtibheda ane jAtabhedanA nikAra karI, jIvananuM tatvajJAna samajAvyuM. dharmanA upadeza paNa purAhitAnI sa MskRta bhASAmAM nahi paNa te yuganA loko samajI zake tevI lokabhASA--mAdhImAM karyo. A rIte pazuhiMsAmAM dharma mAnanAra prajAne temaNe ahiMsAnA saMdezA ApyA, bhagavAna mahAvIranA anuyAyIo tarIke ApaNe ahiMsAne samajIe te jJAtibheda, varNabhedane jaina dhamamAM ke tatvajJAnamAM sthAna na hAi zake, aspRzyatAne tA jaina dharmamAM ke jaitAnI vyavasthAmAM avakAza ja kayAM che ? dharmanA upadeza ane dhanu zAstra lAlabhAgya bhASAmAM ja hAI zake, te mahAvIra bhagavAnanA jIvanavRttAMtamAMthI zIkhavAnu` maLe che. 2400 varSa pahelAM bhagavAna mahAvIre ahiMsAne dharma upadeza Apyo tyAra pachI tA pratihAse haraNa--kALA bharI che. samAja badalAyo che, sthitisa jogA allAyA che ane te dRSTie ahiMsAnA zAstrane ane vijJAnane paNa AjanA yugane upayogI thavu' haeNAya te vikasavu rahyuM. Aje bhagavAna mahAvIranA anuyAyI ahiMsAne je rIte samaje ane Acare che temAM mane sa MkucItatA dekhAya che. mAre mana tA prazno e che keH 1. " ahiMsA " eTale "jIvayA" ke "mAnava mAnava ane samAja samAja vaccenA zuddha vahevAranuM zAzva ?" 2. ahiMsAnuM vratapAlana mAtra derAsara, upAzrayamAM ke ApaNA samagra jIvanavyavahAramAM ? 3. ahiMsAnA A dhama mAtra jaino mATe ke mAnavajAta mATe ? 4. ahiMsA kAI eka baMdIvAna ke sthagita thaI gayela, nirvIya vicAra che ke gatizIla, krAMtikArI mAnavasamatane preraNA ApanArU baLa che. mAnava mAnavamAM ahiMsA ane premanuM sAmrAjya sthApavu' hAya te atyAranA jheraveranA kAraNeA tapAsavAM joie ane dura karavA joie. dareka rASTramAM atyAre je meATAmAM moTI athaDAmaNu che te atyAranI samAjaracanAmAM paDelA e doSamAMthI upasthita thAya cheH-- 1. sAmAjika asamAnatA, 2. Arthika zoSaNu. UMcanIcanA bheda ane karoDA mANasAnI bhayaMkara kaMgAlIyata e A yuganI samasyA che. lAkhA ane karoDA mANase garIbAImAM jIve che. sa MskArI ane sukhI mANasa tarIkenuM jIvana tenA mATe labhya nathI. prasaMgoe yA dAna karavAthI ke pAMjarApoLa, anAthaAzrama, bhIkhArIne mISTAnna ke garImAne jamaNu ApavAthI garIbAInA bhayaMkara ne koI ilAja thavAnA nathI. sa MpatinuM utpAdana, tenI nyAyapUrNAMkanI vaheMcaNI, saune samAna taka, evI sthiti nirmANuM thAya te ja temAM mAnavakalyANano vikAsa rahedrA che. muThThIbhara mANasA samRddhimAM mahAle ane karoDo kagALAne mATe jIvananI kAi AzA na heAya te cAlI zake nahiM ane kAI sAMkhI zake paNa nahiM. Arthika zASaNa ane sAmAjika anyAye dUra karavA mATe razIyA ane cIna jevA dezoe hiMsAnA eka mArga lIdhe, ahiMsaka mA e khIjo vikalpa che. hiMdustAnanI bhumI upara tA. 1-12-papa hajAro varSa thayAM dharmanA upadezako pAkayA che ane vizvane zAMti ane premanA sa Mdeza Apyo che. rASTrIya AjhAdI mATe pU. gAMdhIjIe ahiMsAnA dharmane eka navA raMga ApI, navI zakita ApI, ahiMsAne eka zAstra banAvyuM. bhIrU ane AzAhIna dezavAsIomAM nirbhayatA ane AzA pragaTAvI. 20-25 varSanA ahiMsAnA upadezamAMthI eka tAkAta A deze meLavI ane ApaNe svataMtra banyA, rAjakIya svataMtratA pachInA je prazno sAmAjika samAnatA lAvavAnA ane Arthika zoSaNa dUra karavAnA--A baMne prANapraznono ukela paNa yuddha ane khunakharAkhI vagara ahiMsAne mArge thaI zake tevI zakayatA A dezanI dharma bhAvanAmAM, saMskRtimAM ane vArasAmAM paDelI che. khIhAranI 'je pavitra bhumI uparathI bhagavAna mahAvIra ane budhdhe 2400 varSa pahelAM ahiMsAnu eka dhama tarIke sthApana karyuM te ja pavitra bhumImAM sane 1917 mAM pU. gAMdhIjIe caMpAraNamAM kaMgAla ane AzAhIna evA kheDutAne ahiMsaka zakitanA mam samajAvyo ane satyAgrahanA mA dezamAM aMkita karyo. 1951 thI e ja puNya bhumI upara pU. gAMdhIjInA anuyAyI pU. vinobA Arthika zoSaNa sAme eka ahiMsaka krAMti karI rahyA che. bhUmidAna ane sapa-itadAna mArata te A dezanI prajAmAM Arthika samAnatA lAvavAno prayAsa kare che. jamInadAro ane zrImate pAsethI jamIna ane saMpati dAna tarIke le che ane A rIte temane bhUdAna ane saMpatti dAnanA ahiMsaka krAMtikArI payagAma AgaLa cAle che. A yugamAM ekladokalanI asaMgaThita hiMsA nAkAmayAba banI che. rAjyo ane mahArAjyoe UbhI karelI saMgaThIta hiMsAthI ane eTamaemba jevA vinAzaka zastrothI mAnavajAtane nAbuda kare evA sajogo UbhA thaI gayA che. Aje te mAnavajAtanI hastI raheze ke nahiM te ja prazna che ane tenA javAba athavA ukela jJAnapUrvakanI keLavela ahisaka zakita ane zeSaNarahita samAjavyavasthAmAM paDelAM che. zASaNahIna, zAMtipriya mAnavasamAja e ja AjanA yugane ahiMsaka saMdeza che ane bhagavAna mahAvIranA yugathI janma pAmela A dhama'ne pU. gAMdhIjIe, pU. vinobAjIe ApaNA yugamAM viziSTa taja ApyA che ane ApaNe Adhunika yugamAM ahiMsAnu tApa samajIe, temanA vicArAnuM manana karIe, temanI pravRtimAM samajapUrvaka sAtha ApIe te ApaNuM AjanuM kartavya che. jaina dharma pU. gAMdhIjI ane vinobAjInA sidhdhAMta ane pravRti samajaze to te vadhAre zobhaze ane AjanA yugamAM sAcu sthAna prApta karI zakaze tema lAge che. jamanAdAsa gAH zahe saMgha samAcAra tA. 22-11-55 nA rAja zrI mubaI jaina yuvaka sadhanI kArya vAhaka samitinI eka sabhA saMghanA kAryAlayamAM maLI hatI, temAM kalakattAthI AvelA zrI rISabhadAsa DAgA khAsa nimaMtraNathI hAjara rahyA hatA, ane temaNe kalakattAmAM tA, 5-11-55 nA rAja bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka khIlane TekA ApavA mATe maLelI jAhera sabhAmAM zrI bhavaramala sIMdhI ane anya kAryakaro para thayelA humalA viSenI peAte najare joyelI vigatA savistara rIte raju karI hatI. te dhyAnamAM lakhane A kAyaratApUrNa AkramaNane vakhADI kADhatA nIce mujabanA TharAva sarvAnumate karavAmAM AvyA hatA. TharAva lattAmAM tA. 5-11-55 nA rAja mAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka khIlane samarthana ApavA mATe maLelI jAhera sabhAmAM zrI tarUNa saMgha kalakattAnA mukhya kAryakara zrI bhaMvara mala siMdhI ane anya kAryakaro para thayela hiMsAtmaka ane kAyaratApUrNa AkramaNane zrI muMbai jaina yuvaka saghanI kArya vAhaka samiti dhRNApUrNAMka vakhADe che ane zrI bhavaramala siMdhI tathA anya kAryakaroe sadarahuAkramaNanA ahisAtmaka sAmanA karyo te addala samiti temanI hRdayapUrvaka prazasA kare che, ane temane thayela zArirIka ijAomAMthI temane jaldI ArAma thAya ema A samiti prAthe che,"
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-55 prabuddha jIvana 15 ApaNuM AdhyAtmika vAraso (gatAMkathI cAlu) paramAtmA ane mokSavicAraNA paraMparAmAM Adhibhautika, Adhidaivika ane AdhyAtmika e paribhASAthI , ApaNe tyAM tattvaciMtanamAM traNa vastuo Ave che. jIvAtmA, varNavavAmAM AvyuM che, jyAre jaina zAstramAM enuM vibhAjana bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmArUpe karavAmAM AvyuM che. baudhdha paraMparAmAM paramAtmA-Izvara ane jagata. atyAre, ApaNe tyAM paramAtmA eTale ke Izvara viSe je mAnyatAo ke kalpanAo pravarte che te enA prAraMbha e ja vastu pRthajana, kalyANajana ane praphu yA sugatane nAme varNa vAI che. mAtra bahArane vicAra kare te bahirAtmA; aMtarmukha banIne kALathI mULathI ja evI hatI ema nathI. judA judA dArzanika ke eTale ke aMdara UtarIne potAnI jAtane vicAra kare te aMtarAtmA; zAstragraMthanuM adhyayana karatAM ema mAluma paDe che ke emAM paNa kALa ane UMce-UMcAmAM UMcI bhUmikAe jene vicAra thAya che te krame UMDANa keLavAtuM gayuM che. bhAratamAM dArzanika ke dhArmika traNa paraMparAo pracalita che paramAtmA. vaidika, jaina ane baudhdha, AmAM vaidikamAM sAMkha, ga, nyAya, vaizeSika, eka yuropiyana vidvAne kahyuM che ke - pUrvottara mImAMsA vagere Ave che, jainenA badhA phirakAomAM tAtvika We look out before we look in. We look in daSTie keI bheda nathI, paNa bauddhomAM evuM nathI. emAM hInayAna, before we look up. bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA mahAyAna Adi aneka bhede che ja. athavA te Adhibhautika, Adhidaivika ane AdhyAtmika bhAvane paNa vaidika paraMparAmAM nyAya-vaizeSika vageree Izvarane sRSTine kartA- A ja artha che. dhartA mAnya che, ane IzvaranA svarUpa vizenI A mAnyatA prajAnAM vedanA samayamAM aneka de manAtA. tyAre vizvakarmAAdie meTA bhAgamAM pravarte che. e sAcuM ke vaidika darzanamAM mImAMsaka ane bahAranA sAdhanathI ke pitAmAMthI sRSTinI racanA karI ema manAtuM. sAMkhyae sRSTine izvakartaka nathI mAnI. vaLI, keTalAka tArkika evA. Ama bhakitanI bhAvanAe mukhyapaNe kAma karyuM. tyAra pachI brAhmaNapaNa che ke je Izvarane sRSTine kartA nahIM mAnavA chatAM ene karmonA kALa AvyuM. emAM devanI saMkhyA ghaTe che ane mAtra prajApati ja phaLadAtA tarIke eTale ke nItiniyAmaka tarIke upAse che. A rIte rahe che. tyAra pachI Ave che upaniSa kALa. emAM badhA de e vaidika darzanamAM amuka darzane IzvaranuM kartApaNuM eka devanI vibhUtimAtra gaNAya che, ane ane nyAyadAtApaNuM (phaLadAtApaNuM ) ema jagatamAM eka mAtra parabrahma ja che e bane mAne che te keTalAMka darzane mAtra izvaranA mAnyatA janme che. Ama bahudevavAdamAMthI nyAyadAtApaNAne svIkAra kare che. paNa A ekadevavAda- eTale ke bahu devamAMthI eka badhI mAnyatAo uparAMta eka pravAha e deva sudhI AvyA ane eka parabrahmAnI paNa che ke je Izvarane na te kartA mAne che kalpanA thaI. A kALe pUrvanA aneka devavAda ke na te nyAyadAtA mAne che, paNa kevaLa sAkSI vagere vAde sacavAI rahyA. rUpe ja mAne che. emanA mate Izvarane badhAnuM dareka samayamAM navA ciMtakane mAthe jJAna hovA chatAM e sAva taTastha che. Ama lekamAM cAlI AvatI ane pracalita vAtane Izvarane kartA ane nyAyadAtA e banne rUpe, khulAso karavAne prasaMga AvI paDe che. nyAyadAtArUpe ke pachI mAtra sAkSIrUpe ema vaidika paraMparAmAM pravartatI adaitanI bhAvanAne game te rUpe mAne, paNa e badhAne eka arthe bhUtakALa bahu lAge che. A advaitavAda te khare ja ke A jagatathI para evuM eka Avyo tyAre deva, devAdhideva, parabrahma vagerene tattva che ane te ja parabrahma. vedAntamate khulAse AvyA. jyAre paNa vikAsa thAya che AkhA vizvamAM parabrahma e eka ja cetana tyAre Ama ja bane che. tattva che ane judA judA chavAtmAo e mAyA ke upAdhione kAraNe A badhA uparathI eka vAta nakkI lAge che ke, mANase jyAre lAgate bheda che. AnuM tAtparya e ke samagra jIvAtmAone zuddha aMtarmukha yAtrA karI tyAre enI dRSTi vadhAre abheda tarapha vaLI, ane saravALe te parabrahma. A che Izvara saMbaMdhI vaidika paraMparAnI mAnyatAo. aneka devanI mAnyatAmAM ane kartA, dhartA, sAkSI tarIkenI IzvaranI jaina ane bauddha e banne zramaNaparaMparAonI mAnyatA deva- kalpanAmAM phera paDaye. pradhAna nathI. e banne zramaNuparaMparAe devasRSTine svIkAra jarUra kare vaidika paraMparAmAM kalpanA ke vicAraNAne zikhare pahoMcele vicAra che, paNa enuM prAdhAnya e svIkAratI nathI. jyAre vaidika paraMparA- te advaitane vicAra che. paNa e vicArane mAnIe te pachI A emAM te devanuM ja prAdhAnya che. paNa jaina ane bauddha e banne judA judA dekhAtA jIvAtmAonuM zuM ?--e savAla pedA thAya che, paraMparAo manuSyane deva karatAM zreSTha mAne che ane kahe che ke deve te A savAlane buddhipUrvakane khulAse e che ke, aMtaHkaraNanI vAsanA, manuSyanA kiMkara che. manuSyajIvananI zreSThatAnI A mAnyatAnI asara aMtaHkaraNanA karmo ane zarIranI racanAthI chavabheda dekhAya che, paNa adhyAtmasAdhanAmAM khUba paDe che. A paraMparAomAM jude svataMtra nitya jyAre svataMtra vyakitatvane khyAla sarI jAya che tyAre mAtra parabrahma Izvara mAnavAne badale AtmAne ja paramAtmArUpa eTale ke IzvararUpa svarUpa ja rahe che. adatanI bhAvanAnI pAchaLa A samajUtI che. banate mAnavAmAM AvyuM che. bauddho ane jainee dareka jIvanuM svataMtra vyakitatva svIkAryuM* satanI uttarettara vikAsa pAmatI dhAraNAo, jene laIne lekenuM che. jainamAM devane te kiMkara sarakhA mAnyA che, emanuM sthAna pUjya cAritra ghaDAya che, te kevI rIte ghaDAI ane vikAsazIla mAnasane tarIkenuM nathI. sAdhakazakitane kAraNe manuSyatvanuM sthAna UMcu che, jIvAtmA vikAsa krame krame kevI rIte thaye enI noMdha RSioe sAcavI rAkhI jyAre kamanuM kocaluM teDIne AgaLa ne AgaLa vadhe che tyAre enAmAM che. sAmAnya rIte vicAreka mANasa zarUAtamAM bhedaSTithI jue che Izvara ane parabrahmanuM sAmarthya Ave che; paNa parabrahma jevuM koI ane pachI jema jema e aMtarmukha banatuM jAya che tema tema e akhaMDa tattva che ema jaina--bauddha mAnatA nathI. advaitavAdI paraMparA bhedane choDIne abhedamAM Utarato jAya che. A vicArakramane vaidika ane zramaNa paraMparAnI A mAnyatA vacce dekhIte bheda e che ke, ' ', - 2 nAka khulAse A
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 prabuddha jIvana , tA. 1-12-55 adaitavAdIo paramArtha dRSTie eka mAtra parabrahma che ane mAyAne prakRtinI pAchaLa sakAmapaNuM hovuM te viSa che. ane e viSanA kAraNe A badhA bheda dekhAya che ema mAne che, tyAre bauddho ane jaine bhAnanI sAthe ja niSkAmapaNAnA mArgane AraMbha thAya che, niSkAmabhAve mAne che ke jeTalA jIvAtmA eTalA parabrahma. je kaMI karIe te sAruM gaNAya. IzAvAsyopaniSadmAM kahyuM che ke Ama dekhItI rIte A bheda game teTale meTe dekhAya, paNa tana sthAna muuriA mA zudhaH blyu nipU . sAdhanAnI dRSTie A bheda mahattvanuM nathI. A sAdhanA eTale mokSanI niSkAma pravRtine mahimA varNavatuM A vAkaya nizcayAtmaka che sAdhanA. ane parabrahAvAdI paNa saguNa brahma mAnIne upAsanA kare che ane vaidika paraMparAnI dRSTie A ja mokSa che---mekSane mArga che. ane pachI nirguNa tarapha vaLe che.. - jaina-baudhdhanI AtmasAdhanA athavA mokSasAdhanAmAM tRSNAne ' sauthI vizeSa dhyAna devA jevI vAta che. jenI sAdhanAne mATe , jaya ja mAnya che. eTale jyAM niSkAmatA AvI tyAM mokSa AvI A badhu kahevAyuM che te mekSanA svarUpanA varNananI bAbatamAM A gaye ja samajo. matalaba ke tRSNAthI jeTale aMze mukita teTale aMze traNe paraMparAo vacce je sAmya pravarte che te che. vaidika paraMparA bhale mukita ke mokSa. bAkI mekSa ane mokSasthAnanAM varNana je judA judA advaitavAdI hoya, chatAM e mekSanA varNananI vAta karatAM kahe che ke- graMthamAM maLe che te mAtra rU5ka ja samajavA. nivarsane mAtra manasA saha-eTale ke mekSanA varNanamAM mane je mANasane jIvanamAM kAma karavuM hoya, jene jInano kaMTALo ke vANI thaMbhI jAya che. Ane ja mATe jaina Agama AcArAMga- na hoya ane je puruSArtha hoya eNe mekSa kyAM che ane kevo che sUtramAM kahevAmAM AvyuM che ke tatya jhuLa na vinaDuM taPS1 tatha vinado evI zaMkA-kuzaMkAomAM aTavAI javAnI jarUra nathI. zAstramAM A -arthAt mekSanuM svarUpa kahevAmAM na te zabda pAMcI zake che ke na prazna ghaNA carcAyA che. paNa kharI muddAnI vAta tRSNAmutinI ja che. te taka pahoMcI zake che, tathAgata budhe te paramAtmA ane mokSa viSe aMtaHkaraNamAMthI tRSNAnI mukita e ja mekSa che. jene mokSanI paravA avyAkRta-avarNanIyae ja zabda vAparyo che. ane A ja vastu hoya eNe bIjI tarkajALamAM na phasAtA, pitAnI pratyeka prakRti vakhate mukhya che. ApaNI traNe paraMparAmAM pravartatI mokSanA svarUpanA varNana e pitAnA aMtaHkaraNane tapAsI jue ke emAM kayAMya tRSNAnuM viSenI A ekavAkayatA ja sAdhanAnI dRSTie khUba khUba mahatvanI che. AchuM-pAtaLuM paDa te nathI beThuM? lokenA hAthamAM mUkavA jevI ' A kathanane bhAva jIvAtmAnA svarUpane viSe paNa upayogI che. A ja vAta che. eno artha e che ke jIvAtmAnuM kharuM svarUpa paNa vANI ane manathI mokSane mATe jaina, baudhdho ane vaidikae vItarAgatA upara ja agocara che, ane e bhAre mahattvanI vAta che. A vikAsa dhIre dhIre bhAra dIdhA che tethI samajI zakAze ke svarUpavananI bAbatamAM bhale thaye che, hajAro varSo emAM gayAM che, ane ghaNA lokonI tapasyA uparachalA ke dekhItA ke zAbdika bhede maLatA hoya te paNa sAdhya te emAM kAme lAgI che. gItAmAM jue, emAM zrIkRSNane mukhe sAMbha- badhe ekasarakhuM ja che. LIe chIe ke huM sRSTine kartAdhartA chuM, ApaNe e kathananA zabdArtha apUrNa paMDita sukhalAlajI mAtrane sAcI mAnI besI jaIe chIe. paNa ene arthe judI judI prakIrNa neMdha bhUmikAe jude jude ja kare che. paNa leke A vAta samajatA nathI ane game tevuM bahAnuM laIne navA navA pathe sthApe che, ane A baLavAkhora mahArASTra e rIte sthApelA judA judA paMtha ke saMpradAyamAM ekabIjAthI viruddha Akhare gayA mahInAnI 20 ane 21mI tArIkhe muMbaIe dekhAya evA vAde bhale hoya, paNa ene vicAra kaI kakSAe kaNe arAjakatAnuM abhUtapUrva tAMDava joyuM ane 13 mAnavIoe jAna karyo e jovAnuM che, ane A rIte jovAmAM Ave te paraspara gumAvyA, saMkhyAbaMdha mANasane IjA thaI ane pAravinAnuM nukazAna viruddha lAgatA vicAre ekabIjAnA virodhI hovAne badale eka samAna thayuM. je rIte muMbaIvAdI mahArASTranA AgevAne saMyukta mahArASTranuM ucca dayeya ke siddhAntane pAmavAnA judA judA pagathiyArUpa ja banI pracaMDa AMdelana calAvI rahyA hatA tenuM A ja pariNAma Ave ema rahe che. pachI emAM virodha jevuM tatva rahetuM ja nathI. sAdhanAnI A AMdelanathI mukta evA sau koI vicArakene spaSTa dekhAtuM hatuM.. dRSTie A ja mahattvanI bAbata che. emAM koI zaka nathI ke A karUNa ghaTanAnI javAbadArI e AMde- have mokSano vicAra karIe. mokSa eTale zuM? A leka te latanA satradhAranA zire rahe che. A tAkAno ane gIrIthI teo ' jANItuM che. ane paraloka eTale svarga ke naraka. aneka karmakAMDe mAMge che tevuM mAMge che tevuM saMyukta mahArASTra nirmANa thavAnI zakyatA vadhI nathI, karavAnI pAchaLa A leka samApta thatAM sAruM jagata meLavavAnI bhAvanA balake ghaTI che. uttarottara na raMga dhAraNa karatI paristhitinuM samyapha rahelI hatI. kALakramanI rIte vicAravAmAM AvatAM veda ane brAhmaNa- Akalana karavuM bhAre muzkela lAge che. kALa sudhInA manuSyanA A dizAnA prayatno, sakAma prayatna hatA. e jevI rIte muMbaIne lakSyamAM rAkhIne gujarAta tema ja saurASTra prayatnAnI pAchaLa kAmanA-tRSNA kAma karatI hatI. paNa mANasanA manamAM dibhASI muMbaI pradezanI mAMgaNI karI e rIta muMbaI sAthenuM saMyukta raheluM jijJAsA ane puruSArthanuM tattva evuM vilakSaNuM che ke e ene mahArASTra mAMgavAne mahArASTrIone saMpUrNa haka hatA. A bAbatanI eka ja sthAne karIne ThAma rahevA detuM nathI, ene navI navI kalpanAo * koI nA kahI zake ja nahi. paNa e hetu sidhdha karavA mATe prAraMbhathI ane vicAraNAo UyA ja kare che ane emAMthI e vikAsa sAdhe mahArASTranA AgevAnoe khAsa karIne koMgresI AgevAnoe je nIti che. A ja rIte pitAnA sakAma prayatna joine mANasanA manamAM dhAraNa karI temAM nahoto viveka, naheAte saMyama ke nahetuM dura dezIpaNuM. spaMdana thayuM ane ene vikAsa thayo. A vikAsa ane sakAma pravR- zarUAtamAM gujarAtIo virUdha ugra pracAra karIne temaNe gujarAtIttine badale niSkAma pravRtti tarapha dorI gayuM ane gItAkAre e bhAva- enAM dila ucAM karyA, sAzaMka banAvyA, kaDavAM karyo. rAjyapunardhATana nAnuM ja khUba samarthana karyuM. bhArata pAse je kaMI kahevA jevuM hoya paMcane ahevAla pragaTa thayA bAda e paMcanI taTasthatA sAme AkSepa te eka prAcIna kALathI zarU thaIne gAMdhIjI ane vinAbA sudhI cAlI karatAM teo lezamAtra acakAyA nahI ane anyAya' 'anyAya'nI bumarANu AvelI A niSkAma pravRtti karavAnI bhAvanA ja che. ane A niSkA- macAvI mUkI. ane temanA eka AgevAna bhAusAheba hIrae paMca matA e ja mokSa. sAme akSamya evuM eka juThANuM vahetuM karyuM. A Akho prazna IcchA ane tRSNA vacce paNa phera che. ajJAnapUrvakanI svArtha. kogresanI kArobArI sAme upasthita thaye. prazna sAthe saMbaMdha dharAvatA mUlaka IcchA te tRSNA. paNa samagra sRSTine bhalA mATe kAma karavAnI dareka pakSane teNe barAbara sAMbhaLyA. mahArASTranA koMgresI AgevAnone vRtti ajJAna ke svArtha malaka na hovAthI e tRSNA nathI. koI paNa pharI pharIne belAvavAmAM AvyA ane temane je kahevuM hoya te kahe
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAnI pUratI taka ApavA sAme AkharI be vikalpa para copATInI sa tA. 1-12-55 , prabuddha jIvana vAnI pUratI taka ApavAmAM AvI. chevaTe mahArASTra pradeza koMgresa prayatna karavA mATe avakAza maLe e hetu jAhera karIne dhArAsabhAmAM samitinA pramukha zrI. devagirikara sAme AkharI be vikalpa raju kare- ja raju karavAmAM Avela prastAvanI vizeSa carcA mokupha rAkhavAmAM AvI. * vAmAM AvyA. (1) vidarbha vinAne dvibhASI muMbaI pradeza svIkAro capATInI sabhAmAM je tekAna ane avyavasthA thaI tenA prAya athavA (2) muMbaI vinAnuM saMyukata mahArASTra svIkAravuM. (jemAM zcitarUpe zrI zaMkararAva deve pAMca divasanA upavAsa bIjA ja divasathI vidarbhane samAveza karavAnI koMgresanI kArobArIe AzA ApI. ) zarU karelA te purA thayA. paNa "ame koI paNa upAye muMbaI sAthenuM . pahelA vikalpane temaNe asvIkAra karyo. bIjo vikalpa svIkAravAne mahArASTra laIza ane e nahi maLe tyAM sudhI jaMpIne besIzuM nahikoMgresanI kArobArIe Adeza Apyo. kegresI AgevAne mATe koMgre- A amAre naitika sidhdhAnta che ane emAMthI amane koI calita sanI A vakaf"ga kamITI suprIma keTenA sthAne hatI. ane tene 'ke smalita karI nahi zake." Ave mahArASTranI prajAne temaNe madirA Adeza-pitAne game yA na game te paNu-natamastake svIkArI levA pA. yuddhanI hAkala karI. ane pachI e prama-ta janatA yena kena e prakArane zistadharma temane prApta thatuM hatuM. ema chatAM A prakAreNa muMbaI sAthenuM mahArASTra sara karavA nIkaLe tenI sAme zrI Adeza te kArobArInI eka sUcanA che, abhiprAya che ane pitAnI zaMkararAva devanA A upavAsane koI artha ja nahote. upavAsa karavA koMgresa samitine baMdhanakartA nathI ema dIlhIthI muMbaI pAchA pharatA hoya te loko sAme nahi paNa temaNe potAnI jAta sAme karavA jatA 2 jAhera karyuM ane mahArASTra pradeza koMgresa samitinA hatA ke jeNe AvI khataranAka daravaNI ApIne lekine uMdhA mAge tAtkAla sabhA belAvavAmAM AvI ane varkIMga kamITIne pitAne nirNaya caDAvyA ane barabAdI notarI. muMbaIne prazna ubhuM thatAM bhUdAna pravRtine pharI vicAravAnI-sudhAravAnI vinaMti karavAmAM AvI. bAjue mUkI muMbaI mATe jhaMpalAvanAra zrI zaMkararAva devanI bhUdAnasaMyukata mahArASTra sidhdha karavA mATe keTalAka samayathI saMyukata niSNa kevI e eka moTo prazna che. zaMkararAva deve saMyukata mahArASTra mahArASTra pArapa6 ubhI karavAmAM AvI hatI. A pariSadamAM gresI pariSadanI AgevAnI dhAraNa karIne potAnI jAtane, kesane, mahArASTrane, tema ja bInagresI AgevAne sAmela thayA hatA ane e pariSadanuM tema ja samasta rASTrane bhAre nukasAna karyuM che, emAM koI zaka nathI. pramukhasthAna zrI zaMkararAva deva zobhAvatA hatA. zaMkararAva deva pitAnA mahArASTramAM muMbaIne sAmela karavAnI mahArASTranA ghaNA moTA rAjakAraNI jIvananA prAraMbhathI kegresa sAthe joDAyelA hatA, eka vakhata vibhAganI mAMgaNI saMtoSAya nahi e bAbatanuM mahArASTranI janatAne kogresanA teo eka mukhyamaMtrInuM sthAna dharAvatA hatA. chellAM be atyanta du:kha hoya e kalpI zakAya che. paNa e mAMgaNI saMtoSavA traNa varSathI niSpakSa evI bhUdAna pravRttimAM paDelA hoIne tene mATe je bhUmikA joIe e bhUmikAne mahArASTranA AgevAnoe koMgresathI alaga hatA, ema chatAM koMgresI AgevAne upara teo bahu uccheda karyo che e paNa eTalI ja kamanasIba ane duHkhadAyaka hakIkata sAruM prabhutva dharAvatA hatA. A saMyukta mahArASTranA bInakAMgresI che. udaMDa pracArakArya, ane chevaTe guMDAgIrIne Azraya laIne temaNe AgevAnoe, naveMbara mAsanI 18 mI tArIkhe muMbaI pradezanI dhArA- bInamahArASTIonA dilamAM pAravinAnI kaDavAza pedA karI che. jyAre sabhAmAM koMgresanI varkIga kamITIe prastuta prazna saMbaMdhamAM jAhera pradeza vibhAjana paMcane rIpeTe pragaTa thayo tyAre dibhASI muMbaI karelo nirNaya muMbaI sarakAranA TharAvarUpe carcA mATe raju thavAne have te pradeza bInamahArASTra janatA rAjIkhuzIthI svIkAravAne taiyAra hatI. divase, muMbaimAM haDatALa pADavAnI ane dhArAsabhA samakSa saradhasa laI Aje kamanasIbe e sthiti paNuM rahI nathI. jemanA mAthe AkhA javAnI jAherAta karI. zrI zaMkararAva deva jAhera apIla karIne haDatALa bhAratanI javAbadArI che teo A guMDAgIrI sAme muMbaIne mahAaTakAvI zakayA paNa saradhasa aTakAvI na zakyA ane e divase e rASTramAM sAmela karavAnI sthitimAM paNa have rahela nathI. kAraNa ke saraghasanI polIsa sAthe meTI athaDAmaNa thaI. AvI guMDAgIrIne je bhArata sarakAra ane koMgresa namatuM Ape te 20 mI tArIkhe muMbaInI pradeza koMgresa samiti taraphathI pATI bhaviSya mATe eka e dAkhala zarU thAya ke pitAne hetu sidhdha upara zrI es. ke. pATIlanA pramukhapaNA nIce muMbaInA zaherIonI karavA mATe koI paNa pradeza guMDAgIrInuM avalaMbana letAM jarA paNa jAhera sabhA yejavAmAM AvI hatI ane tenA mukhya vakatA tarIke mukhya khacakAya ke acakAya nahi ane saravALe AkhuM taMtra ane rASTra saciva zrI marajI desAI hatA. e sabhAmAM moTuM kAna thayuM. paththara- jarjarita banI jAya. bAjI cAlI, keTalAyane IjA thaI, ane sabhA bhAMgI nAMkhavAmAM AvI. A AkhI paristhiti aMge eka bIjA muddA tarapha dhyAna saMyukta mahArASTra pariSadanA bIna koMgresI AgevAnoe-khAsa karIne kheMcavAnI jarUra paDe che. je rAjakAraNI pakSe bhAratanA rAjyavahIsAmyavAdI AgevAnee-21 mI tArIkha ane somavAre muMbaImAM vaTanI javAbadArI dharAvatA nathI e pakSe mATe gresa sAme laData haDatALa jAhera karI. A haDatALa aTakAvavA zrI zaMkararAva deve Arta ApavAnI ane amuka eka pradezanI janatAnI lAgaNIo uzkeravAnI . hRdaye abhyarthanA karI, paNa ene sAMbhaLe koNa ? A 21mI tArIkhe A eka senerI taka hatI ane e takane temaNe puro lAbha uThAvyo : je durdhaTanAo banavA pAmI te suvidita hoIne tene ahiM vistAra che ane mahArASTramAM koMgresanI dhajAne nIce utArI che. paNa jemanA karavAnI koI jarUra nathI. e ja divase muMbaInI dhArAsabhAmAMthI mAthe bhAratanA rAjyataMtranI javAbadArI che e koMgresanA peTA vibhAga saMyukta mahArASTravAdI gresI dhArAsabhyae mukhyapradhAne raju karelA rUpa mahArASTra ke gresanA AgevAnI javAbadArI ghaNI gaMbhIra ane prastAvanA virodhamAM mahArASTra kesa samitinA pramukha zrI devagirikaranA anya prakAranI hatI. A hakIkatanI temaNe avagaNanA karI, ane hAthamAM rAjInAmAM suprata karavAne IrAde jAhera karyo. Ama eka pachI jANe ke pitA sAthe koI javAbadAra taMtra ja na hoya e rIte saMyukta eka ghaTanA paristhitine taMga banAvI rahI hatI ane javAbadAra mahArASTra sidhdha karavA mATe anya pakSo sAthe hAthamAM hAtha mIlAvyA adhikArIone akaLAvI rahI hatI. saddabhAgye A rAjInAmAMnA prazna ane kogresanI kArobArIne paDakAravAnI hada sudhI temaNe dhRSTatA dAkhavI, upara uparokata mahArASTra dhArAsabhyamAM ja matabheda ubhA thayA ane mahArASTrane zakya teTalI rIte saMtoSavAnI vRti dharAvanAra madhyavatI? sAthe sAthe bInagresI-khAsa karIne sAmyavAdI-sabhyanA hAthamAM kArobArI ke kendrastha satA, je AkhA bhAratane sugrathita ane ekAteo kevI rIte ramI rahyA hatA ane AkhI paristhiti uparathI pitAne kAra rAkhavuM hoya te pote jAhera karelA nirNayane vaLagI rahevA sivAya kAbu kevI rIte gumAvI rahyA hatA e vAstavikatAnuM A koMgresI A dhRSTa paDakArane bIje zuM javAba ApI zake ? dhArAsabhyone bhAna thayuM, rAjInAmAM ApavAno vicAra mulatavI rAkhyAnI saddabhAgye mahArASTranA kegresI AgevAnane A gaMbhIra ane bhAre temaNe jAherAta karI ane A kaTokaTImAMthI kAMIka mArga karavAne khataranAka nIvaDI rahelI bhUlanuM moDe moDe paNa bhAna thayuM che, ane ja potAno kAra rAkhavuM hoya to, je AkhA bhAratamAM AvanAra madhyavata", rAsabhyone bhAna thayuM, rAjA e vAstavikatAnuM
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 mAM jANanaTanI ra temaNe tathA kalpanAmAM bhASAne jANabhaTanI atinA kAvya sAhitya utkRSTa ke prabuddha jIvana - - tA. 1-12-papa kiMgresanI kArobArI pitAne ziromAnya che ane gresa pratyenI vaphA- takhtA upara chUTathI lAvavAnI ane jaina tIrthaMkarAnA pAtrane raMgabhUmi dArImAM pite anyathI jarA paNa utaratA nathI evI temaNe jAherAta upara vinA saMkoce raju karatA thavAnI khAsa jarUra che. jyAM sudhI karI che, ane koMgresanI kArobArI pratye paDakAranuM nahi paNa vinava- A bAbatane saMkoca dUra nahi thAya ane jaina samAja A viSayane NInuM vaLaNa dhAraNa karyuM che. A vaLaNu jarUra AvakAradAyaka che. lagatI sAMkaDI madazAthI mukata banIne sTeja upara sAdhu sAdhvIone ema chatAM mahArASTramAM koMgresanI kArobArInA nirNaya sAme je baLavA- AvakAraze nahi tyAM sudhI jaina sAhityamAM rahelI aneka sundara kathAkhAra mAnasa kAma karI rahyuM che te jotAM A vaLaNu viSe hajI vastuo ane jaina tIrtha konA preraNAdAyI caritre raMgabhUmi ane ApaNuM mana zradhdhA anubhavatuM nathI. AgAmI divasomAM AjanI citrapaTadvArA vizAla janatA samakSa egya AkAramAM raju karavAnuM zakaya sthitimAMthI ke paripAka pedA thavAnuM che e viSe nizcayapUrvaka kahe nahi bane. vAnI sthitimAM ApaNe nathI paNa badhA sagAne samagrapaNe khyAla bIjA dharma sAhityane A rIte vizALa jagatumAM purajozamAM karatAM koMgresanI kArobArIe jAhera karelA nirNayamAM koI pheraphArane phelAve thaI rahyo che. jainee A dizAe have jalTithI AgaLa avakAza dekhAtuM nathI ane e mujaba mahAgujarAta, muMbaI ane AvavAnI jarUra che. virATa janatAne pahoMcavAnA Aje be mukhya mahArASTra e traNa pradeza nirmANa karavAmAM Ave emAM ja traNe prade- sAdhana che; raMgabhUmi ane citrapaTa. jaina samAja A sAdhanone zakaya zanI prajAnuM sthAyI kalyANa raheluM che ema lAge che. teTale upayoga karIne jaina dharmane je kAMI saMdeza hoya te vizALa nRtyanATikA taraMgavatI janasamAjanA dilane poMcADe, te vaDe prabhAvita kare e ja zubhecchA ! AjathI lagabhaga 1800 varSa pahelAM thaI gayelA jainAcArya zrI bhaMvaramala sIMdhI upara karavAmAM Avela humalA pratye pAdalimnasUrie prAkRta bhASAmAM 'taraMgavatI' athavA te taraMgalelA jAhera karavAmAM AvelI sakhta nApasaMdagI nAmanI padhamAM eka nAnI sarakhI AkhyAyikA lakhelI-tenuM AjathI kalakattA khAte tA. 5-11-55 nA roja bAlasaMnyAsa dIkSA aTakAyata pacAsa sATha varSa pahelAM jarmana bhASAmAM bhASAntara thayeluM. jarmana bhASAnA bIlanA samarthanamAM meMgela provInsIyala kogresa samitinA mukhya maMtrI jANakAra sadUgata sAkSara narasiMhabhAI IzvarabhAI paTelanAM hAthamAM te zrI vijayasiMha nahAranA pramukhapaNA nIce maLelI sabhAmAM e sabhAnA jarmana graMtha AvatAM AjathI lagabhaga 40 varSa pahelAM tene temaNe mukhya prayajaka, tarUNa pAkSikanA saMpAdaka ane kalakattAnA eka jANItA anuvAda karyo tyAre jaina samAjane khabara paDI ke bANabhaTTanI kAdaMbarInI jaina sAmAjika kAryakartA zrI bhaMvaramala sIMdhInA upara kalakattAmAM tole Ave e prAkRta jaina sAhityamAM A eka apratima kAvyagraMtha cAturmAsa karatA vijayarAmacaMdra sUri prerita bAladIkSAnA samartho ke e astitva dharAve che. bANabhaTTanI kAdaMbarInI apekSAe 'taraMgavatI' je bhayaMkara humale karela tenA samAcAra tA. 15-11-55 nA prabuddha bahu nAno graMtha che paNa kathAracanA tathA kalpanAmAM ane jIvanamAM ApavAmAM AvyA che. A durghaTanAnAM anusaMdhAnamAM bhASAzailImAM jagatanA kAvya sAhityamAM 'taraMgavatI'nI kRti eka tA. 10-11-55 nA roja pazcima beMgalanA sthAnika svarAjya utkRSTa kaeNTine namune che. sutratA nAmanI eka atyanta rUpavatI sAdhvI be khAtAnA pradhAna zrI IzvaradAsajI jalAnanA pramukhapaNuM nIce upara divasanA upavAsanA pAraNA nimite nagarazeTha dhanapALane tyAM AhAra jaNAvela hIcakArA humalAne vakhoDI nAMkhavA mATe TAMTIyA hAIkulamAM vahoravA mATe AvI caDhe che, temanI kAntimattA ane yauvanavaye joIne kalakattAnA nAgarikanI eka jAhera sabhA maLI hatI. e sabhAmAM zeThANI Azcarya pAme che ane AvI nAnI vayamAM dIkSA levAnuM kema bhAratavikhya.ta udyogapati ane jaina samAjane eka agragaNya AgevAna banyuM ema prazna karatAM suvratA sAdhI potAnA cakravAkInA pUrvabhavanI zrI mohanalAla lallubhAI zAhe jaNAvyuM hatuM ke "dharmanA nAma upara kathA kahe che. e bhavamAM potAnA sahacara sAthe krIDA karatAM zikArInA lAThI calAvavAvALA nIce paDaze ane dharmane nIce pADaze. je jaina bANathI sahacara cakravAkanuM kama mRtyu thayuM, tenI pAchaLa pite kevI AcArya ane temanA anuyAyIo meDhethI ahiMsA ane zAtinA rIte prANatyAga karyo, e jaNAve che. tyAra bAda kauzAMbI nagarImAM zeTha upadeza kahe che paraMtu aMdarathI abujha dhArmika janatAne dharmanA nAma rUSabhasenane tyAM ATha putra pachI taraMgavatIne janma thAya che, yauvanA ATha putra pachI tara gavatInA janma thAya che, yauvanA- upara maravA ane mAravAne uzkere che emaNe have cetavuM joIe ane vasthAmAM AvatAM upavanamAM vihAra karatAM cakravAka cakrAvAkInuM joDaluM janatAe paNa temanI bhulabhulAmaNInA bhAga banatA aTakavuM joie. jotAM tene pUrvabhavanuM smaraNa thAya che, e ja pUrvabhavanA patine ApaNe jANIe chIe ke eka bAju pAsuM gIjha carca sTrITamAM meLavavAnA hetuthI pUrvajIvananA prasaMge citarIne pitAnI havelInA bAladIkSAnA samarthana mATe bolAvavAmAM AvelI sabhA zAntipUrvaka patI AMgaNAmAM taraMgavatI te citronuM pradarzana goThave che, tenA pUrvabhavane gaI hatI ane temAM koIe kazuM vizna ubhuM karyuM nahotuM ane bIjI svAmI A bhavamAM koi zreSThIne tyAM janma pAmela padmadeva e sthaLe bAjue ene virodha karavA mATe sabhA bolAvavAmAM AvI tyAM hisAAvI caDe che ane e citra joIne mUchita thAya che, A rIte mArA sabhAbhaMga karavAnI kuceSTA karavAmAM AvI. eka ja samAjamAM padmadevane oLakhI kADhIne tenI sAthe taraMgavatI lagna kare che, tyAra bAda matabheda hoya e samajI zakAya che, paNa e kAraNe pitAputra ke bhAI banatI ghaTanAo te daMpatIne vairAgya tarapha vALe che ane ubhaya vacce kadi lAThIprayoga karavAmAM AvyuM jANyuM nathI. jaina dharma mAM dIkSA grahaNa kare che. ' 'kSamA vIrasya bhUSaNuM" e satrane upadeza karavAmAM AvyuM che, hiMsA muMbaI jaina mahilA samAje A romAMcaka kathAnuM nRtya nATikAmAM mANasane dharmathI vimukha banAve che. lAThInA baLa upara samAja ke rUpAntara karIne okaTobara mAsanI 15 tathA 16 mI tArIkha ema be dezanuM kAma kevI rIte cAlI zake ? jaina samAjanA utkarSe mAtra prema prayege jayahiMda kolejanA thIeTaramAM jaina samAja samakSa raju karyA ane kSamAzIlatA upara nirbhara che. ApaNe jANIe chIe ke bhAI hatA. sAthe sAthe "saMpetarA" e nAmanI zrI raMbhAbahena gAMdhI racita bhaMvaramala sIMdhI ane vijayasiMha nahAre ATale mAra sahana karyo chatAM hAsyarasapUrNa nATikA paNa raju karavAmAM AvI hatI. taraMgavatImAM polIsanuM avalaMbana levAne vicAra sarakho paNa ne kayo. A emanI vividha prakAranA nRtyanuM sundara Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM, abhinaya mahAnatA che ane jaina samAjane ujjavaLa banAve evuM udAharaNa che. paNa uttama koTine hatuMA prakAranAM nATake raju karavAmAM jaina jo ApaNe jaina dharmane bacAva haze te mahAvIra svAmIe dAkhavelA mahilA samAja dhIme dhIme sidhdhahasta banatI jAya che. jaina kathAnakone mArga upara ApaNe cAlavuM paDaze." A rIte kramazaH takhtA upara lAvavA mATe jaina mahilA samAjane A prastuta pAzavI humalAne zrI. sItArAmajI sekasariyA, zrI. dhanyavAda ghaTe che. A nRtya nATikAnI zarUAta jaina sAdhvInA vezamAM bajaraMgalAla lATha, zrI. dayArAma erI ema. ela. e. zrI. bhAlacaMdra raju thatA suvratAnA pAtrathI thAya che. A rIte jaina sAdhu sAdhvIene. zarmA, adhyApaka hIrAlAla cepaDA, zrI govinda kAneDiyA, dIpacaMda
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-55 prabuddha jIvana * 1e nAhATA, zrIcaMda mahetA, gaNezamalla vaidha, tathA sUryacaMdra cAMDaka Adi temaNe khUba parizrama uThAvyA hatA. teo mIlanasAra svabhAvanA hatA ane gRhasthAe ane chevaTe sabhApati zrI. jAlane sakhta zabdomAM vakhoDI koIne paNa upayogI thavAmAM teo sadA tatpara rahetA hatA. anekanA kADhaye hatuM ane samasta ghaTanA upara bhinna bhinna dRSTikoNathI teo aMgata mitra ane svajana hatA. AvI eka ujajavaLa kArakIprakAza pADayo hate. dIne anna AvatAM saurASTra gujarAtane bRhata gujarAtavAsI eka - bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka bIlane kalakattAnAM nAgarikenuM utama koTinA nAgarikanI khoTa paDI che. pUnAmAM sva. zrI jayazaMkara jAhera samarthana trivedInuM je sthAna hatuM tene ghaNe aMze maLatuM bhAIyazavanta paMDayAnuM " tA. 18-11-55 nA roja kalakatA khAte TAMTiyA hAIskUlamAM, dIlhImAM sthAna hatuM. temanA pitA, patnI tathA kuTuMbIksa pratye muMbaInI vidhAna pariSadamAM zrI. prabhudAsa bAlubhAI paTavArIe raju sorASTra gujarAtane ziSTa samudAya uMDI sahAnubhUti anubhavI rahyo che. karela bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka bilanuM samarthana karavA mATe zrI. paramAtmA temanA AtmAne zAzvata zAnti arpe e ja prArthanA ! vijayasiMha nahAranA pramukhapaNa nIce eka virATa sabhA maLI hatI AvI pikaLa upacAravidhi zA mATe ? ane e sabhAmAM nIce mujabane prastAva zrI. sItArAmajI sekasarIA gujarAtI sAhitya pariSadanA naDiyAda khAte thoDA samaya pahelAM taraphathI raju karavAmAM AvyuM hatuM - maLelA 18 mAM saMmelananA pramukhasthAnethI mAnyavara zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazI pitAnA pravacanane nIce mujaba prAraMbha kare che - kalakatAnA nAgarikonI A sabhAne nizcita mata che ke A prasaMge tame mane pramukhapada ApyuM te mATe tamAre keTale bAladIkSAnI prathA sarvathA asAmayika ane anucita che, ane AbhAra mAnuM ? A vakhate koI bIjA egya purUSane tame pramukha tethI samAja tema ja rASTrane bhAre hAnI pahoMcI che. Ama hovAthI cUMTayA hota te huM khuzI thAta. 'Aje keTalAMka varSoMthI pariSadanA muMbaI vidhAna pariSadamAM prastAvita thayela bAlasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka kAyathI huM ni9-ta thaI gayuM hatuM, paNa pariSade mane AjJA karI bIlanuM A sabhA svAgata kare che ane muMbaI sarakAranA maMtrImaMDaLane eTale huM tAbe thaye chuM." ane vidhAna pariSadanA sabhyone AgrahapUrvaka anurodha kare che ke A pariSadanA saMmelananA pramukha cUMTavAnI baMdhAraNIya vidhi game te bIla zIdhrAtizIdhra pasAra kare. sAthe sAthe A sabhA bhArata sarakArane hoya paNu pariSadanA pramukhane je mugaTa pite dhAre tene paherAvI zake evI jyAM varSothI vyavasthA cAlI AvatI hatI e mugaTa A vakhate paNa anurodha kare che ke bAla dIkSAnI prathA AkhA dezamAM pracalita anyanA mAthe na mUkatA pite ja svecchAe paherI lIdhA hatA-e vAstahoIne tene rokavA mATe bhAratIya pArlAmenTamAM AkhA dezane lAgu paDe | vikatA suvidita hovA chatAM AvA meTA INasa AvI namratA dAkhavate kAyado kare." vAne daMbha zA mATe AcaratA haze e na samajAya evI bAbata che. A prastAvanuM zrI. bhaMvaramala sIdhIe. zrI. banArasIdasa paNa santa kavi tulasIdAse thathAthe kahyuM che ke "samaratha nahiM doSa keDiyAe, zrI. vasantalAla murArakAe, zrI. rAmakumAra bhuvAlakAe, guMsAI." paramAnaMda zrI. jasavantarAya jaine, zrI. bAlacaMda nahAtAe, zrImatI zAntA saMdhanA sabhyone bAtharAe, zrImatI suzIlA bhaMDArIe, zrI. mehanasiMha seMgare, zrI. saMvata 2011nuM varSa pUruM thayuM hovA chatAM ghaNuM , gaNezamala vaide aneka dRSTikoNathI sacoTa ane savistara samarthana karyu" sabhyonA lavAjama hajI sudhI AvyA nathI te je hatuM ane sabhApati zrI vijayasiMha nahAranA upasaMhAra pravacana bAda sabhyanAM 2011 nAM lavAjama bAkI hoya temane vinA A prastAva bahu moTI bahumatIthI pasAra karavAmAM AvyuM hatuM. vilaMbe lavAjamanA rU. 5] saMghanA kAryAlayamAM mokalI A sabhAmAM bAladIkSAnA samarthaka ane prastuta bIlanA vire- ApavA vinaMti che. . vyavasthApaka dhIo hAjara rahyA hatA, paNa koI paNa prakAranuM tephAna karavAnI satyaM zivaM sundaram hIMmata karI zakyA nahotA. saMbhava che ke temane AvI guMDAgIrInI nirarthakatA samajAI gaI hoya. 13 divasanA gALe A ja prazna upara zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAne lekhasaMgraha pharIthI ATalA moTA pAyA upara kalakattAmAM jAhera sabhA belAvavA kAkAsAheba kAlelakara ane paMDita sukhalAlajInA praveza sAthe mATe ane bhAre saphaLatApUrvaka pAra pADavA mATe sabhAnA projakone kIMmata rU. 3, pisTeja cho. aneka dhanyavAda ghaTe che. temaNe dAkhavelI hIMmata ane niDaratA ApaNa muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA prabudhdha jIvananA grAhako mATe sarvane anukaraNIya bane ! kIMmata rU. 2, pisTeja ki zrI yazavanta paMDayAne du:khada svargavAsa prabuddha jaina tathA prabuddha jIvananI phAIla kIMmata rUA. 6, pisTeja zAstra tA. 14-11-5 nA roja bhAvanagara khAte mahAgujarAtanA 4Sabhadeva-caritra citrAvali aMka eka panetA putra zrI yazavanta savAIlAla paMDayAnuM 50. varSanI vaye akALa avasAna thayuM. temane sthAyI nivAsa dIlhI khAte hatuM ane kIMmata rU. nA, pisTeja 0bebe lAIpha Inzyoransa kaMpanInI dIlhI zAkhAnA varSothI teo menejara * prAptisthAnaH hatA. sAmaLadAsa kolejanA teo vidhArthI hatA ane koleja jIvanathI zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI, 3 temaNe lekhana pravRti zarU karI hatI. emaNe utaro-tara lakhelAM a. viSaya sUci sau. kumArI, paDadA pAchaLa, madana maMdira, gharadIvaDI, triveNI, bIjAM ahiMsA jamanAdAsa ge. zAha 143 traNa, vagere pustakoe sArI lokapriyatA prApta karI hatI. dhaMdhAmAM paDayA ApaNe AdhyAtmika vAraso che. paMDita sukhalAlajI 145 bAda "vINa" nAmanuM eka vArSika teo pragaTa karatA hatA ane te prakIrNa neMdha :- baLavAkhora mahArASTra, paramAnaMda 146 nRtyanATikA taraMgavatI, bhaMvaramala sIdhI upara varSo sudhI prasiddha thatuM rahyuM hatuM. chellAM dazeka varSathI temanI sAhitya karavAmAM Avela humalA pratye jAhera karavAmAM pravRtti maMda paDI gaI hatI, paNa dIlhInA jAhera jIvanamAM temanuM AvelI sakhta nApasaMdagI, bAlasaMnyAsa prabhutva dinapratidina vadhatuM jatuM hatuM. aneka gujarAtIone teo dIkSA pratibaMdhaka bIlane kalakatAnAM nAgarieka avalaMbanarUpa hatA. dIlhImAM sthapAyela gujarAta samAjanA konuM jAhera samarthana, zrI yazavanta paMDayAne teo varSothI pramukha hatA ane te saMsthAne pitAnuM makAna bAMdhavA mIjanA duHkhadasvargavAsa, AvI pAkaLa upacAra vidhi zA mATe ? mATe savA be lAkha rUpIA jeTalI rakama ekaThI karI ApavAmAM rASTranuM Arthika Ayojana abhaya parIkha 150 '
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 : 610 prabuddha jIvana tA. 1-12-55 2 vidyuta ane vAhanavyavahAra rASTranuM Arthika Ayojana vahANa (hajAra TanamAM) 781 525 (gatAMkathI cAlu) reve (mAIleja) 3450 0 37pa00 vidyutabaLa rastAo rASTrI abhinava bhAratanuM sarjana tyAre ja siddha thAya ke jyAre enI dherI mArgo (mAIleja) 11-8 17-5 vijJAnanI zodhane lAbha gAmaDAo sudhI pahoMce. bIjI prAtIya mArgo " 176 - 200 35-0 yojanA hiMdanA Arthika temaja sAmAjIka mALakhAMnI buniyAdane ja vidhutabaLI ' badalavA mAMge che. e dRSTie jotAM vijaLIne dareka gAma sudhI (lAkha kITalsa) 2-3 28 3-5 '6-0 pahoMcADavI jarUrI gaNAya. A mATe deza pAse nadIonI vipula saMpatti che. temAMthI prathama yojanAmAM karyuM te mujaba vidyuta-dhare udyoga ubhA karI zakAze. A vidhutabaLathI grAmodyogone punarjIvana maLaze. - udyoganI khIlavaNI zA mATe karavI te ApaNe joI gayA. . gAmanA kArIgara tathA vasavAyA (Artisans) temanA mAlane adhatana have kayA udyoganA vikAsapara vadhu mahatva Apavu te jovuM joize. tarakIbe mujaba pedA karI zakaze ane tethI te sughaDa ane saste udyoganA vikAsane AdhAra ghaNAM bhinna bhinna kAraNo upara hoya che. banaze temaja janatAne AkarSI zakaze. taduparAMta vidyutabaLa gAmaDAM jevAM ke kudaratI khanIjo, mUDInI 2, sAhasika udhogapatie, kAryosudhI pahoMcatA zaheromAM prApta reDIo, sInemAgRhanI sagavaDe tyAM dakSa vyavasthApake, kAbela kArIgare, Avazyaka bajAra, bIjI sAdhamaLaze. AthI buddhijIvI varganuM AkarSaNa gAmaDA mATe vadhaze. gAmaDuM sAmagrI tema ja rAjanI audyogika nIti. ane zahera vaccenA taphAvatane ghaTADavAmAM te sAnukULa thaze. ahIM e bhAratamAM kudaratI khanIjo che e sarvavidita vAta che. tethI je yAda rAkhavuM joIe ke bhAratanAM gAmaDAM tenAM zahera karatAM vadhu kaMgAla udyoge kudaratI khanIjo para AdhAra rAkhatA hoya temanI khIlavaNI che, tethI vijaLI ane naheranAM pANIne dara evA rAkhavA thaI zake, paNa A udyoganI khIlavaNI sarakAre karavI joIe, kAraNa joIze ke jene upayoga dareka grAmavAsI karI zake. ke kudaratI khanIjo e dezanI mahAmUlI mUDI che tene trevaDavALA mAge vAhana ane saMdezAvyavahAra badhAnA lAbhArthe vAparavAnI pharaja sarakAranI che. prathama janAmAM relve pAchaLa nANAM kharacavAmAM AvyA sAmAnya rIte jagatanA Arthika ItihAsamAM evuM banatuM ane Avaze te moTe bhAge marAmata ane pherabadalI mATe, AvyuM che ke prathama vaparAzanI cIjonA udhoganI (Consumptitan tathA citaraMjana lekameTIva phekaTarI ubhI karavA. dariyAnA goods Industries ) khIlavaNI thAya che. jevA ke khAMDa, rasImenTa, vepAramAM bhArata svataMtra thayuM te pahelAM te A udhoga hIMdI kApaDa, joDAM vagere. tyArabAda pAyAnA ane mULa dravyane (Cupital khAnagI sAhasa mATe lagabhaga baMdha ja hatuM. prathama yejanAmAM goods) nA udyogane vikAsa zarU thAya, ApaNe tyAM vaparAzanI * nANAnAM abhAve ApaNe maryAdIta Tanejane vadhAro karI zakIzuM tathA cIjonA udhoge che paNa te ApaNI badhI jarUriyAta saMtoSatA nathI. thoDAM baMdaronI marAmata karI zakIzuM. dhorI mArgo (National tenuM kAraNa e che ke te pUrNa kakSA sudhI vikasyA ja nathI. bhAratanA Highways) nI hakIkta AthI bhinna nathI ja, prathama yojanAmAM dareka prajAjanane sarerAza 16 vAra kApaDa maLe che. AvI ja hakIkata mahada aMze nANAM marAmata tathA badalI pAchaLa ja kharcAze. jayAre khAM sImenTa vagere bAbatamAM che. A kSetrane vikAsa aTakI gayAno vikAsa pAmatAM arthakAraNanI jarUrata satiSavA tathA tenA vikAsane jarUratA satAvavA tathA tenA vikAsane aneka kAraNo che. jemAM ApaNI garIbAI mukhyatA che. paNuM te sAthe utkarSavA vAhanavyavahAre bIjI yejanA daramyAna pitAne bhinna phALo pAyAnA tathA mULa dravyanA udyoganI avikasita rithatinuM kAraNuM khAsa nedhAvavAnuM raheze. tethI yojanAmAM te pAchaLa je 15% kharcavAnuM agatyanuM ja che. sarvAgI tathA zidhra vikAsanI najare jotAM ApaNe vicAravAmAM AvyuM che te kadAca echuM paDaze. kAraNa ke dariyAI pAyAnA tathA mULadravyanA udhogane vikasAvavA joIza. A udhogAmAM vepAramAM tathA saMdezAvyavahAramAM ApaNe khUba ja pAchaLa chIe. A khAsakarIne lokhaMDa, kelase, bhAre vijaLInAM sAdhana, khetIvADIne ochI mUDI rokANanA be mukhya kAraNa jaNAya che. prathama mUDI ja lagatAM ojAre, khAtara vigerenA upara vizeSa bhAra mUkavo joize. jUja che ane bIju udyoga mATe joItAM. mAla sAdhano jevAM ke A moTA udyogane lIdhe nAnA sahAyakArI udhoge (Auxiliaries) * lokhaMDa vagere A kSetra mATe pUratA pramANamAM nA maLI zake. temaja samArakAma mATenA udhoge ubhA thAya che. jevAM ke mazInarI bIjI yojanAmAM khetIvADI. grAmavikAsa tathA saMdezAvyavahAranI spera pArTasa. kApaDanI mIlo mATe, bebInsa, zaTasanA kArakhAnA, vigere. vikAsavAto AMkaDAmAM nIce mujaba che: jo ke e hakIkata che ke AvA udyogamAM mUDInuM rokANu khUba ja 1 khetIvADI meTA pramANamAM karavuM paDe che, tethI vaikalpika kSetro mATe mUDI khUba dhArelA ochI rahe che, temaja tenAthI utpAdana vadhu thAya che, je dvArA jhaDa- 50-51 53-54 papa-pa6 60-61 pathI jIvanadhoraNa uMcu laI javAnuM sAnukULa bane che. jo A anAja (lAkha Tana) 5000 656-0 66 700 76 0-0 mArga na laIe te bhAratane potAnA mULadravyano mAla meLavavA mATe rU. lAkha gAMsaDI) 29-0 38-0 42-0 - 58-0 vadhu anAja tathA kAcA mAlanuM utpAdana karavuM paDe ane tenI nikAsa sAkara (kAcA gALa rUpe dvArA upaja ubhI karI A sAdhane - (Capital goods) AyAta lAkha Tana) 36-0 50-0. 75-0 karavAnuM zakaya banI zake. A sthitimAM hamezA rahevuM te dhaNuM jokhatelIbIAM (lAkha Tana) 5100 26-0 56-0 makAraka gaNAya. temAM bhAratane pitAnI mazInarI mATe bIjA deze tamAku (hajAra Tana) 258-0 256-0 25000 3 0e-o upara AdhAra rAkhe paDe ane tethI tenI AjhAdI jokhamAvavAne , cA (lAkha ratala) 107- 0 675-0, 675-0 7pa0-0 savAla pedA thAya, tema ja ApaNuM arthataMtra khUba asthira rahe, kAraNa jaLa siMcAI ' (lAkha ekara) pa0000 58000 ke anAja ane kAcA mAlanA bhAvamAM ghaNAM ucAMnIcI AMdolana 70 090 1000-0 grAmavikAsa ghaTaka tathA AvyA ja kare che. chevaTamAM, rASTrIya bacatanA AMkane vadhAravAmAM A rASTriyavikAsa yojanA udhoga sAro phALo ApI zake che. kAraNa ke te vyavasthita ane meya (blokasa) - 47800 12000 56 000 pAyA upara ubhA thayelA hoya che. 70-0
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-1pa prabuddha jIvana 151 Ane artha e nathI ke vaparAzanI cIjonA udhoganI khIla- A uparAMta samAjavAdI DhabanI samAjaracanAnA dhyeyanI vaNI na karavI. vAstavika dRSTie jotAM evI dhAraNA ghaNI gaMbhIra sidhimAM nAnA udyoge vadhAre anukuLa nIvaDaze. nAnA udyogathI bhUlavALI che. meTA tathA nAnA udyoganI khIlavaNIthI ApaNe khetI Arthika sattAnuM ApoApa vikendrIkaraNa thaze. temaja saMrakSaNanI uparanI vadhArAnI tathA vadhatI vastIne dhaMdhA karI ApI zakIzuM. dRSTie jotAM vikendrIkaraNanI khAsa jarUra che. moTA udyoganI khIlaA navA majarA tathA dhaMdhAdArIo jemanI Avaka pahelAM nahIMvata vaNIthI haMmezA kendrIkaraNa thatuM AvyuM che ane te sAthe sAmAjIka haze temane ThIka ThIka Avaka maLaze. A Avakane moTA bhAga pratha- paga2 be vare che. 1 001 00 0 thI rIga rAte ma te jIvananI mukhya jarUriyAte tathA vaparAzanI cIjomAM kharcAze. vALA zahera, gaMdI cAlIe, makAnanI taMgI, vAhanavyavahAranI A navI mAMgane satiSavA anAja tathA vaparAzanI cIjonuM utpAdana avyavasthA tathA bhIDa, vigere savAla pedA thAya che, jyAre nAnA vadhAravuM paDaze. have je ApaNe vadhu mahatvatA pAyAnA tathA mULa- udyogamAM A sAmAjIka kharcane beje pramANamAM ghaNe haLave rahevAne. dravyanA udhogane ApavA IcchatA hoIe te vaparAzanI cIjonA taduparAMta, moTA udyogamAM navI vaijJAnika tarakIba tathA maMtrIkaraNa udhoga mATe ochI mUDI raheze. eTale A ochI mUDImAM paNa apanAvavAthI bekArI vadhe che. A janAothI jemane lAbha thayo ? karakasara karavI paDaze, ane chatAM vaparAzanI cIjonuM utpAdana vadhArI hoya temaNe bekAra mANaso mATenAM phaMDamAM nANuM ApavA joize. jevI zakIe tevI pejanA karavI ghaTe. te mATe atyAranAM je kArakhAnAo rIte bITanamAM tathA bIjA vikasita dezomAM bekArI rAhata phaMDa che. pitAnI utpAdana zakitane 60 TakA upayoga kare che temane 100 TakA (Unemployment Relief Fund) tevI rIte athavA tyAM sudhI calAvavAnI pharaja pADavI joize, ke jethI navI mUDI rokavI sudhI navI tarakIbo dAkhala karavAnuM mekupha rAkhavuM joIze. tethI ahIM nahIM paDe, temaja prazna je vadhu vikaTa bane te temane be ke traNa ApaNe eTaluM samajavAnuM ke moTA udhogathI ane yaMtravAdathI je pALI sudhI calAvavAnI chuTa ApavI joize. Arthika lAbha thAya che tenI sAme AvA Arthika ejAo vadhe che, je nAnA udyoge, vadhu utpAdana, ane bekArI nivAraNa avikasita, ochI mUDIvALA, vadhu vastIvALA dezane pAlave tema na gaNAya. AgaLa jaNAvyA mujaba pAyAnA tathA mULadravyanA temaja bIjA meTA udhoganA kArakhAnAthI ApaNe utpAdana khUba moTA pramANamAM - jo ke nAnA udyogathI utpAdanane AMka nIce Avaze ane karI zakIzuM. paNa e hakIkata che ke moTA udyogamAM maMtrIkaraNane lIdhe bacata upara asara thaze. kAraNa ke grAmaudhoga, gRhaudyoga tathA nAnA vadhu mUDI ane ochA majUre joIza; jyAre ApaNI pAse jUja udyogo chuTAchavAyA tathA vyApaka haze temaja temAM yaMtrIkaraNa ochuM mUDI ane vadhu majUre hovAthI ApaNane badhA teliMga kArakhAnA. harA, tavA utpAdana vadhu pramANamAM nahIM thaI zake. bacatanA praznane saraLa ubhA karavA pivAya tema nathI. A dalIla hAlamAM pravartatI bekArInI karavA sarakArI paddhatinI nIti apanAvavI joize je samAjavAdI , tathA vadhatI vastInAM AMkaDA tapAsavAthI ApaNane vadhu spaSTa samajAze. DhabanI samAjaracanA sAthe vadhu susaMgata che, ane tene amalamAM lAva- : 1951 mAM bekAronI saMkhyA 30 lAkhanI hatI ( AmAM ardha- vAnuM eka prabaLa sAdhana che. A mATe uttama kakSAnA vyavasthApakenI bekAra (under-employed ) nI gaNutrI karavAmAM AvatI nathI), khUba ja jarUra raheze. vAstavika dRSTie jotAM bIjI cejanAne ane je 1855 ne mArcamAM 60 lAkha sudhI pahoMcI che. jyAre ApaNI khAsa karIne nAnA udyoganI khIlavaNIne AdhAra ApaNA ' vastImAM dara varSe 45 lAkhane vadhAro thAya che jemAM 18 lAkha vyavasthAtaMtra upara ja che. A mATe vyavasthApaka zaktivALA nAgarikone mAne rojagArInI mAMga karanAra haze. ene artha e ke bIjI yejanA daramyAna ApaNe 80 lAkha navA kAma karI zake tevA nAga pasaMda karI egya keLavaNI ApavI ghaTe. je A udyoganI khIlarikA mATe rojagArI ubhI karavI paDaze. ane je atyAranA bekArone vaNImAM ApaNe nISphaLa nIvaDIzuM te ApaNI dazA banne rIte AMkaDe 30 lAkha dhArIne cAlIe te kula 1 karoDa ane 20 lAkhane bUrI thaze, na ApaNe vadhu utpAdana karI zakIzuM ke na bekArI nivAraNa rojagArI ApavI paDaze. bIjI yojanAnA kAcA kharaDAmAM tene judA karI zakIzuM, ane jo vaparAzanI cIjonI achata ubhI thaze te judA kSetramAM nIce pramANe vaheMcavAmAM Avela che. phugA thavAne mATe bhaya raheze. athavA ApaNA lakSya adhUrAM raheze. lAkha AkharamAM nAnA udyoganI bAbatamAM kharekhara savAla e che khetI ane tene lagatAM dhaMdhAo... , ke tene paDatI aDacaNo tathA tenI truTio dUra karI, tene ApaNuM khANu tathA kArakhAnA gRhaudhoga tathA bAMdhakAma ... arthataMtranuM eka abhinna ane kAyamanuM aMga banAvavAno prayatna vAhana vyavahAra, relave, benka, vimAkaMpanIo vigere, karavo joIe. A mATe je chUTAchavAyA ane kAmacalAu prayatna thaze jaththAbaMdha ane chuTaka vepAra tathA vAhanavyavahAra ... te phakata nANune durvyaya ja gaNAze. nAnA udyogane paDatI nANAMbhIDa, 20 ( re nahIM ) mAlanI taMgI, adhatana tarakIo, navA sAdhane, bajAra vyavasthA, sevAo, vyavasthApake. (sarakAranA khAtAo sahIta) vAhanavyavahAra tathA zAstrIya keLavaNInI sagavaDe, saMzodhana bhavane- -10 A badhuM rAjya karI ApavuM joIe. A dizAe sarakAre khAdI - borDa, vecANagraha (emporium ), saMzodhana saMsthAo tathA sTeTa : 1 karoDa 20 lAkha benka opha InDIAnA pagalAM lIdhA che, paNa haju e dizAmAM vadhu A AMkaDAthI e spaSTa samajAya che ke navI rojagArI ubhI evAM pagalAM bharavAnI jarUra che ke jethI te udhogane sarakAranA kAyamI karavA nAnA udyoga, gRhaudhoga tathA grAmaudyoga upara vizeSa mahatva TekAnI jarUra na rahe. tene vikasAvavA tathA rakSaNa karavA mATe meTA ApavAmAM AvyuM che. AnAM kAraNomAM nAnA udyogamAM ochI mUDI udyoga upara je kara nAkhavAmAM AvyA che, tathA je bajAranI maryAane vadhu majarA rokavAmAM Ave che, temaja ApaNe AgaLa jaNAvyuM dAo AMkavAmAM AvI che te kAyamI na rahe ane bane teTalI tema A navA moTA kArakhAnAnA navA majurAnI kharIdazakita ke jaldIthI dUra karI zakAya tevA mAge sarakAre AgaLa vadhavuM jarUrI (purchasing power ) vadhaze. tethI temane prathama kharca va5- gaNAya. rAzanI cIjomAM thaze. A vaparAzanI cIjonI mAMgane satAvavA ApaNe nANAM pAsu-ApaNe AgaLa joI gayA ke bIjI yojanA hAlanA kArakhAnA vikasAvavA nathI mAMgatA kAraNa ke ApaNI pAse daramyAna rU. 56 00 karoDa "yAjanAmAM kharcavAmAM Avaze. have A teTalI mUDI nathI. jyAre e praznane nAnA udyoganI pedAzathI ukelI rUA. 56 00 karoDa kevI rIte ane kayAMthI ekaThA karavAmAM Avaze te joIe. zakAya tema che. AthI mahatvanuM kAraNa e ke kaI paNa kalyANakArI A rUA. 5600 karoDamAMthI rAjya (madhyastha temaja prAntIya rAjyanI e pharaja che ke teNe tenA dareka kAma karI zake tevA prajA- sarakAroe) rU. 43 0 0 karoDa bhegA karavAnA raheze, jyAre..khAnagI janane rojagArI ApavI joIe. khAsa karIne samAjavAdI DhabanI kSetre bAkInA rUpIA ekaThA karavAnA raheze. jAhera kSetramAM nIce samAjaracanAne varI cukelI sarakAranuM te e lakSya hovuM ja joIe. pramANenI tarakIbe dvArA nANAM ekaThA karavAnuM vicArAyuM che. 30.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 350 * 50 400 badhapuravaNI pU namAM teo kare, tethI sa tAsamiti 15 prabuddha jIvana tA. 1-12-paSa karoDa rUA. jema mAlanuM utpAdana vadhe tema je nANuM nA vadhe te dezamAM madInuM mojuM pharI vaLe che. tethI virudhdha, jema nANuM 1. vArSika utpannanA (Revenue) hAlanA dara mujaba * 350 vadhe eTale ke navI noTa chApavAmAM Ave paNa tenI sAme mAlanuM 2. navA karaverA (kara tapAsa samitinI badhI bhalAmaNone amala karatAM) utpAdana nA vadhe te dezamAM phugAvo phATI nIkaLe che. ane AkharamAM .. 3. jAhera lena dvArA (Public loans) * jyAre ane pravAho sapramANa thAya che tyAre vastunI kiMmata tathA bhAva 550 4. nAnI bacata dvArA * 350 taMtramAM samatulA Ave che. 5. lAMbI mudatanA devA tathA bIjA devAM karIne 250 bIjI yAjanA daramyAna ApaNe rUA. 12 00 karoDa jeTalI 6. relvenI bacata (TIkITa dare tathA mAlanuM nura uMce laI javAthI thaze) nANAMkIya khAdhapuravaNI karavA IcchIe chIe. A samajyA pachI .. 7, bahAranI madada ApaNe nANAMkIya khAdhapuravaNIne khUba ja saraLa artha karIe ke 8. nANAMkIya khAdha puravaNI (Deficit financing) ...12 00 nANAMkIya khAdhapuravaNI eTale rAjya taraphathI chApavAmAM AvatuM navuM nANuM. 3500 bAkI rahetAM 800 bIjI yojanA daramyAna ApaNe rU. 1200 karoDa jeTalI nANAMkIya khAdhapuravaNuM karavA IcchIe chIe. have A nANAMkIya jAhera kSetranI kula rakama 4300 khAdhapuravaNI phugAvAmAM pariNamaze evuM presara bI. Ara. zIyanuM A rIte uparanI tarakIbo dvArA rU. 3500 karoDa bhegA thaze. mAnavuM che. tenA samarthanamAM teo ema jaNAve che ke dezamAM rahelI jyAre janAmAM sarakAre jAhera kSetramAM rUA. 4300 karoDa kharcavAnuM sAdhanasAmagrI karatAM tame vadhu nANu ubhA kare, tethI sAdhanasAmagrI pedA nakakI karyuM che. eTale rUA. 800 kareDanI bAkInI rakamane kayA mArge meLavavAmAM Avaze te joIzuM. thavAnI nathI paNa tethI te phugA ja thAya, jyAre janAsamiti prathama ejanA daramyAna rASTranI AvakanA pramANamAM karaverAnuM tathA arthazAstrIonI salAhakAra samiti temanAthI jude mata dharAve che. pramANa 7 TakA che. jyAre iMglenDamAM te 43 TakA che. amerikAmAM teo jo ke nANAMkIya khAdhapuravaNI karatAM pahelAM dezanI Arthika 22 TakA, sIlenamAM 23 TakA che. A sUcave che ke ApaNA jevA paristhiti eTale ke utpAdanane AMka, bhAvataMtra joIne cAlavAnuM samAjavAdI DhabanI samAja racanAne varI cUkelA dezamAM karaverAnuM pramANa sUcave che. A tarakIba dvArA nANuM keTaluM' ane 'kayA samaye ubhu haja Arthika vikAsanI sAthe sAthe vadhI zake tema che. A pramANe karava' te samagra paristhitinuM avalokana karyA pachIthI nakkI thaI za8. vadhe te jAhera kSetrane vikAsa zakaya bane ane janAmAM nakakI karelA rU. 43 00 karoDa ApaNe khacI zakIe. A mATe karI tapAsa bAjI thAjanAmAM karavA dhArelI nANAMkIya khAdhapuravaNInA samarthanamAM samitinA sUcane uparAMtanA vadhu karaverA nAkhavAnAM rahe, eTale ke upara nIcenA kAraNo darzAvavAmAM Ave che. (1) prathama yAjanA daramyAna bIjA mudAmAM darzAvelA rU. 350 karoDa uparAMta rU. 800 karoDanA utpAdanano AMka vadhate cAle che. jevI rIte audyogika utpAdanane vadhu karaverA nAkhavA joize. tema karIzu te karaverAnI TakAvArI sAtathI nava TakA sudhI pahoMcaze. Ane artha e ke navA karaverA garIba ane AMka 1850 mAM 105 hatA te 1855 nA phebruArimAM 158 sudhI madhyamavarga upara paNa nAMkhavA paDaze. temanI jIvananI jarUriyAtane pahoMce che. (2) anAjanI achata adRzya thaI gaI che. (3) prathama e AvarI leze. sAthe sAthe dhanIka varganA mojazokhanA sAdhano yojanAnA aMtamAM nANAMkIya khAdhapuravaNI karavAmAM AvI che paNa upara, Avaka upara, temaja mRtyuverAnA karamAM vadhAro karavAmAM Avaze tenA viparIta pariNAme nathI AvyA. paNa 1855 nI. zarUAtamAM tathA maDI ane vadhu naphAnA verA navA nAkhavAmAM Avaze. A anAjanA bhAva tuTavA lAgyA. e ema darzAve che ke utpAdana vadhyuM rIte karapadhdhatine, kara tapAsa samitie bhalAmaNa karI che tethI vizeSa vyApaka ane uMDI banAvavI paDaze. have jyAre dezanI garIba jyAre nANAM eTalA vadhyA nahIM. (4) prathama yAjanA daramyAna amalamAM prajA upara karaverA nAkhavAnuM sUcavavAmAM Ave che tyAre tenI sAme AvelI janAo jevI ke baMdha, nahera, vijaLIghare, kArakhAnAo tIvra virodha darzAvavAmAM Ave che. paNa te vakhate e bhUlI javAmAM vagere bIjI yejanA daramyAna phaLa Apaze eTale ke utpAdana vadhaze. Ave che ke jenAthI garIba lokone lAbha maLaze tethI temane ja- AvI paristhiti hovA chatAM A nANAMkIya khAdhapuravaNI jugAvAmAM nAnI pragatImAM thaDe kALe Apa rahyo ja. kAraNa ke jo ema kara- pariName ke tarata ja kolasa karIthI lAvavA. paradezanA vyApAra upara vAmAM na Ave te yojanAmAM joItA nANAM ekaThA karavAnA bIjA kAka jApta rAkhavA vagere sUcavavAmAM Avela che. AthI bAkInA vikalpa rahetAM nathI. phakta eka vikalpa rahe che ane te pejanAne rUA. 800 kareDa A tarakIba dvArA ubhA karavA zakya nathI. kAraNa ke nAnI banAvavI, tene artha e ke dezanI AvakamAM tathA jIvana- nANAMkIya khAdhapuravaNI phugAvAmAM pariName te madhyamavarganA nizcita . dhAraNamAM jhaDapathI sudhAre thaI zake nahIM, ane bekArInivAraNane AvakavALA (fixed income group ), tathA majUrone vadhu sahana prazna vadhu ugra bane. A dhImI pragatinI vicArasaraNI sAme rASTranA karavuM paDe. kAraNa ke majuranI sAcI AvakamAM ghaTADe thAya (Real amuka bhAgane tIvra virodha che, temaja ejanA samiti paNa paNa income will be seduced) jyAre paisAnI Avaka (Monetary evuM nathI sucavatI, enA samarthanamAM jaNAvavAmAM Ave che ke income) vadhe ane te phugA thayA pachIthI ghaNuM samaye; temaja pragatikAraka audyogika dezamAM dara varSe dezanI AvakamAM 3 TakAne gAvAthI AMtarika arthataMtramAM asthiratA Ave che ane bhAvata vadhAro kaI paNa prakAranI cejanA vagara thayela che. tema ja ApaNe AsamAne jAya che. jenI asara ApaNI AyAta nikAsa upara adhika prathama yejanAmAM prativarSa dezanI AvakamAM 3 TakA vadhAro karI thAya che. AthI AmajanatAnA hItamAM phugAvAnI nIti karatAM zakIzuM. taduparAMta atyAre pUrva yuropanA sAmyavAdI deze pitAnI karaverAnI nIti pasaMda karavI joie. kAraNa ke karaverAnI mAThI asara AvakamAM dara varSe 12 thI 16 TakA vadhAro karI zakyA che. mATe phugAvAnI mAThI asara karatAM ochI hoya che. je ApaNe athAga zrama, sugya vyavasthA tathA upara sUcavelA navA karaverA dvArA tyAgavRtti dAkhavIe te dezanI AvakamAM, bIjI yejanA. AkharamAM bahAranA dezanI madadano vikalpa paNa nathI rahetuM. daramyAna dhArelA 25 TakA eTale ke prativarSe pAMca TakAne vadhAre karI kAraNa ke je bahAranI madadanA rUA. 400 karoDa dhAravAmAM AvelA che te prathama pejanA karatAM 60 TakA vadhAre che. A dhAraNA sAcI paDaze zakavAnuM kaThIna nA bane. A mATe rAjadvArI saMsthAoe janabhAva ke nahIM tene AdhAra aneka kAraNe upara che. jemAM ApaNI AntaranAne keLavI ane temanuM protsAhana levuM ghaTe. rASTrIya nIti, audyogika nIti, tathA bIjA deze karatAM vadhu naphAnI nANAMkIya khAdhapuravaNuM tathA na pAcho laI javAnI sagavaDa vagere. A rIte ApaNI pAse Arthika taMtranA be vibhAgo athavA pravAha kalpavAmAM eka ja tarakIba rahe che ane te karaverAnI. Ave che. eka utpAdanano pravAha ane bIjo nANAMne pravAha. samApta abhaya parIkha muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3, mudraNasthAna : kacchI vizA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI 9. Te. naM. 34628
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa mArI jema rajIsTarDa naM. 3 4ra66 vArSika lavAjama rU. 4 pra. jainavarSa 14-pra.jIvana varSa 3 aMka 16 pUba jaJvana muMbaI, DIsembara 15, 1955, gurUvAra zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra AphrikA mATe zIliMga 8. chuTaka nakala: traNa AnA #aa jhADa bAla bAla lAla = so jhAlA a ste taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA jA jA jA nA kAkA kA grAhaka at are seats naI tAlIma | muMbaI jaina yuvaka saMdha paryuSaNuparva vyAkhyAnamALAmAM paMDita sukhalAlajInA pramukhapada nIce apAyeluM vyAkhyAna]. pU. paMDitajI, bhAIo tathA bahene ! temAMthI sAta varSa chUTe che, ne kamanasIba hoya te bAratera varSe. A naI tAlIma viSe mAruM kahevAnuM zarU karyuM te pahelAM eka vAta hoya tyAre zerImAM ramate heya, jhADe caDate paDate hAya, hera cAravA Apa saunI samakSa rajU karI dauM ke naI tAlImane mAre svAnubhava jate hAyaTUMkANamAM te hAthapaga halAvavAmAM AnaMda mAnatA hoya che. pAyAnI keLavaNI ne uttarabuniyAdI pUratA ja che. mahAvidyAlayanI sAta ke dasa varSa sudhI tene te calAvavAnI baMdhI karavAmAM Ave che; . kakSAmAM ame be varSathI prayoga zarU karyo che, paNa tene viSe khAtarI eTaluM ja nahIM paNa evA khAsa saMskAra ApaNe tene ApIe chIe pUrvaka kahevA jevI sthiti hajI nathI. paNa sAthesAtha huM ema mAnuM ke jema hAthapaga calAvavAnuM ochuM tema saMskAritA vadhAre. bhaNelA chuM ke naI tAlImane sAmAnya siddhAMta e jAtaanubhave ja samajAya mANasanI ApaNI vyAkhyA A sivAya bIjI zI che ? bhaNelAne te nathI, paNa harakeI vicArazIla nAgarika te samajI zake te che. Ajane vyavahAra paNa bIjo ze che ? jema bhaNatara vadhAre tema ApaNe svarAja lAvyA chIe, ane e svarAja te lokazAhI pagAra ne pratiSThA vadhAre ane kAma ochuM; jema bhaNatara ochuM tema svarUpanuM svarAjya che. A be hakIkata ApaNI sAme che. kAma vadhAre, vetana ane pratiSThA ochAM. A zuM hakIkta nathI ? lokazAhImAM ApaNe ghaNA pheraphAra karyA che. dhvaja badalyo che, ApaNI prAcIna saMskRti jenuM ApaNe gaurava karIe chIe rAjyavahIvaTanI bhASA badalI rahyA chIe, artharacanA badalavAnAM pagalAM temAM te vidvAna RSio kahevAtA ne teo jhUMpaDAMmAM rahetA ne gopAlana laI rahyA chIe ne te taddana baMdhabesatuM che. je vastu sAmrAjyamAM karatA, vedamaMtra bhaNAvatA. mAruM namra maMtavya che ke lokazAhInA nAma zebhe te svarAjyamAM na zobhe. unALAnAM kapaDAM ziyALAmAM na cAle; vagaranI paNa e keLavaNI lokazAhIne anukULa hatI. kAraNa ke lekatene badalavAM ja rahyAM. A ja rIte ApaNe lokazAhI lAvyA pachI zAhImAM sauthI vyApaka guNa joIe che te lokonusaMdhAna. lekinAM keLavaNI paNuM badalavI rahI. durbhAgye te viSe ApaNe tyAM ochuM kAma sukhaduHkhanAM saMvedane anubhavavAnI kSamatA hareka nAgarikane lokazAhInI thayuM che. moTA badhe ApaNe bAMdhyA che, ne bAMdhIe chIe; te jarUrI keLavaNImAM apAvI joIe. te ja lokazAhI sAcI bane, ne te ja che. paNa lokonA manamAM thatuM dhovANa, temAMthI nirarthaka vahI jatI te Aphata sAme TakI zake. ta, dharavA mATe ApaNe kaLaNanA lImI kAI batha zrIkRSNa e prAcIna yuganA lekamAnya hatA. lokoe temane janA vicAravI joie. avatArI purUSa kahyA, kAraNa ke temaNe jIvanabhara lokone pakSa lIdhe; . naI tAlIma tevI eka yejanA che, kevI keLavaNI lekazAhI sAthe nirAdhAra, anAtha ane anyAyapIDitanuM teo AzrayasthAna hatA; baMdhabesatI thAya ? abrAhama liMkane lokazAhInI prasiddha vyAkhyA ApI draupadInI prArthanAmAM tenI sAhedI paDI che; khuda pitAnA pAMce patine cheHloko mATe, lekA dvArA ne lekenuM rAjya te lokazAhI. ApaNI AdhAra paNa gayA tyAre teNe Artasvare kAne dhA nAkhI ? keLavaNI lekanI keLavaNI che kharI ? loko mATe che kharI ? aoviMdra sUrivArajU or mganavica 1 loke khANamAM, khetaramAM kAma kare che, gAmaDAMmAM vase che. kauravaiH paribhUtAM mAMkim na jAnAsi kezava // * ApaNe badhA je pAThayapustako dvArA bhaNI gayA chIe, je. ne khare ja zrIkRSNa draupadInI vahAre dhAyA. rIte bhaNIe chIe, temAM lokonA AvA jIvanane paDagho paNa zrIkRSNamAM janasAmAnyanAM sukhadu:kha anubhavavAnI A che kharA ? temanA A jIvanane koI sparza bhaNatara daramiyAna thAya saMvedanazIlatA kayAMthI AvI ? che kharA ? pAThayapustakamAM keTalA pATho khetInA hoya che? keTalA gopA bhagavAna vyAse tenuM mULa paNa temanuM bALapaNa cItarIne batAvI lananA hoya che ? samayapatrakamAMthI keTale vakhata lokonA jIvana aMge dIdhuM che. zrIkRSNa bALapaNa gAvALA, gopIo ne gAya sAthe gALyuM UbhA thatA koyaDAo jovA, tapAsavA ne samajavA mATe ApavAmAM hatuM, gAyo cArI hatI, chAza ghumAvI hatI, ne chANuvAsihuM karyuM hatuM. Ave che ? taTastha rIte joie te cAlu keLavaNI te lokazAhInI TolsToyanI bhASAmAM kahuM te hAthe AMTaNa paDavA dIdhAM hatAM, tethI keLavaNuM nathI paNa lekavimukha keLavaNI che; kAraNa ke temAM leka ane paththara pheDanArA, lAkaDAM cIranAra, TADhatApamAM adhabhUkhyA rahenArAnAM tenA jIvanane sthAna nathI. dAkhalA tarIke lokonuM jIvana eka yA bIjA sukhaduHkhane temane anubhava thato, ne gokuLanuM smaraNamAtra thatAM temanI prakAranA samAjopayogI zramamAM vIte che. varNathaMbhyA A samAjopayogI AMkhe AMsuthI bharAI jatI hatI. paNa zrIkRSNane khale purANane parizrama sivAya saMskRti TakavI paNa zakaya nathI. chatAM bALaka jyAre lAge kavikapanA kahevAya. je ke uttama kavio ArSa daTTAo hoya che, ApaNI zALAmAM dAkhala thAya che tyAre paheluM sUcana tene zuM thAya paNa te javA daIe. che ? "adaba palAMThI vALIne bese." mAsa hAthapaga halAvate hoya, , itihAsanA dAkhalA laIe. amerikAnI lokazAhInA utama pravRttimAna hoya chatAM zAMti ne vyavasthA hoya te kalpanA ja ApaNA aMze ApanAra traNa jaNa gaNAya che. benjAmina krAMlina, jepharasana, manamAM vaLatI nathI. AthI bALaka dAkhala thAya tyArathI adaba paDI ane abrarhama liMkana. kAMkalina pheriye, bIbAM goThavanAre ne pachI presa vALIne bepavAne kAryakrama zarU thAya che, ne je te napIbadAra hoya te calAvanAre hate; jepharasana khetIne zekhIna kheDUta hatA; abrahrama kAra
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 15-12-papa udyoga dvArA saunI sAthe anusa MdhAna thAya te sAtheAsAtha dezanI mahatvanI jarUriyAta pUrI paDe, te bALakanI samajamAM Utare tevA udyoga hAya tema IcchIe chIe. eTale gAMdhIjIe A deza mATe khetI ane khAdIvidyA e udyogAne ja naI tAlImanA mukhya vAhako gaNyA. kAraNa ke te ghareghare patharAyelA che. 154 liMkananuM bALapaNa lAkaDAM phADavAmAM vItyuM hatuM. A traNe jaNAe je vArasA amerikAne ApyA tenA vinA lokazAhI UbhI na thaI zakata. -paNa A vArase ApI zakyA temAM temanA nAnapaNanA, parasevAthI pavitra thayelA jIvananA moTA phALe che, samajapUrvakanA zrama kevaLa vastune ja upajAvatA nathI, paNa zrama karanAranI joDe premanI dorI sAMdhe che. liMkana A premanI sAMkaLe zramajIvI sAthe saMkaLAyo hatA; eTale zramanA bejA nIce pisAI, gUMgaLAI maratA gulAmene mukata karavA teNe jehAda macAvI.--te tethI ja pramukha hovA chatAM, kAdavamAM khUMcI gayela Dukkarane kADhatAM kharaDAyela lUgaDAM sAthe seneTamAM jatAM e zarama nahIM . paNa gaurava anubhavatA. mAnasazAstranA eka evA niyama che ke ApaNane je kAma gamatAM na hoya te kAma karanArAM paNa ApaNane dhIre dhIre gamatAM nathI; ane je kAmeA game che te kAme! karanArAM paNa game che. mane jo kAvyo gamatAM hAya.tA dITha ke aNudI ke kavie pratye mane mAna-prema janme che. AvI cha dAracanA karanArA, geyakRti nipajAvanArA kevA mahAna, kevA buddhizALI, tema huM aheAbhAve kahevAnA. ethI UlaTa pakSe vALavuM, pANI bharavuM, rAMdhavu, e halakAM ane apriya kAmeA gaNAya che. eTale ApaNe rasAyA, bhistI ne saphAIkAmadArAja nahIM paNa gharanI strIe sudhdhAMne halakI gaNavAnI maneti dharAvatA thaI gayA chIe. ApaNe te| . badhA zArIrika zrama tarapha aruci pedA karIe chIe, zramane halakA gaNIe chIe, tene pariNAme zrama karanArI vizALa sakhyAne bhaNanAra varga halakA gaNe che. rAMcA, DAbA jevAM nAmA zramajIvIvargane apAtAM. Aje yuga badalyo che. lokasatAno yuga eTale evAM nAme vAparavAnuM kASTha yogya gaNatuM nathI; ne te yogya ja thayuM che, je eka dANAmAMthI hajAra dANA pedA kare tene 'DAbA' kema kahevAya ? paNa mukhya savAla bhaNanAra ane vizALa AmajanatA vacce klina premasabaMdha badhAya te che. dezanA A meTAmAM moTA kAryakrama che. A dezamAM upalA vage nIcalA varga pratye sadbhAva moTAbhAge nahetA rAkhyA. zUdro, anAryo, atyo ne pachAta jAti tenI sAbitI che. ne enuM ja pariNAma e AvyuM che ke zivAjI mahArAjanA samaya bAda karatAM yuddha vakhate A vizALa janatAe kazA umaLakA vinA taTastha rahI Tagara Tagara joyA karyuM che. ApaNe hAryA chIe tenu A eka mahattvanuM kAraNa che. A paristhiti badalavI te ApaNuM meTAmAM moTuM kAya che, bhaNatara AmajanatA tarapha bhaNelAnI ruci utpanna karavI joie, te tenuM sAdhana nAnapaNathI ja parizramanI upayogitAnA, tenI pratiSThAnA tene saskAra maLe te che, e rIte naI tAlIma e dezanA saMrakSaNanA moTA kAryakrama che, naI tAlIma ema nathI kahetI ke dareka mANasa meATI umare paNa AkhA vakhata zrama karyAM ja kare, zramavibhAga bilakula haze ja nahIM. paNa naI tAlIma eTalu ja kahe che ke mATI uMmare mANasa game te kAma kare; paNa te kAma karatAM karatAM paNa tenA hRdayanuM anusadhAna leAMkAnI sAthe rahyA kare tA ja zramavibhAga sAthe ka thAya. zramavibhAganA hetu samAjamAM thoDA mANasAnA hAthamAM mAla ane dhaNAnA hAthamAM phAM rahe tevA na heAya, paNa dareka mANusa pAtAnI jarUriyAta mujaba le ane zakti mujaba Ape te hoya, te AvuM anusa MdhAna pahelI zarata che. A zarata vinAnA zramavibhAga cAle che eTale tene badhA lAbha upalA vargane maLe che, te badhA ja geralAbha vizALa nIcalA varganA bhAgamAM Ave che. paNa naSTa tAlIma game te utpAdaka udyoga ja nathI zIkhavatI, nai tAlImanI vyAkhyA che. "rASTrIya udyoga dvArA anubaMdhita keLavaNI." AmAM keLavaNI pahelAM traNa zabdo che-rASTrIya, udyoga ane anubaMdhita. parizramanuM mahatva meM samajAvyuM paNa naI tAlImamAM game te udyoga na cAlI zake. cazmAM banAvavAM, ghaDiyALe banAvavI te paNa udyoga te che ja; paNa te rASTranA pAyAnA ke rASTravyApI udyoge nathI, ApaNe bIjA vizvayuddhanA eka prasaMga che. jama`nA phrAMsanI hA toDI pUranI jema dhasatA hatA. phrAMsanI madadaeN gayeluM iMgleMDanuM sainya DaMka vistAramAM gherAyuM hatuM; uparathI baeNmbavarSA, ne banne bAjuthI jana penjhara TukaDInA sANaso ne pachavADe dariyo bhAre kaTo"kaTInI paLa hatI; kAraNa ke iMglaMDe tenu jeTaluM sainya hatuM te, ne jeTalI sAmagrI hatI te, badhuM phrAMsanI madade mAyu hatu, jo te gherAI jAya ne keda pakaDAya to IMgleMDamAM na rahe. sainya kema na rahe sAmagrI, te sthitimAM tyAMnA vaDA pradhAne reDiyo parathI IMglaMDanI prajAne hAla karI ke "ApaNuM sainya Daka mAM gherAtu jAya che, gaNyA kalAkAmAM sANasA bhiDAI jaze. ekaluM rAjyanu naukAsainya emane gaNyA klArkAmAM bacAvI zake tema nathI. eTale huM IMgleMDanA badhA nAgarikAne apIla karuM chuM ke A paLe jenI pAse vahANa, heADI, khatelA, je kAMI hAya te Da Mka tarapha cAlI nIkaLe--eka eka mAsanA saMyukata prayAsathI IMgleMDa Aje bacI zake tema che." ne uttara iMgleMDanAM gAmaDAMonA mAchImAronI heADI, ne vepArIonAM jahAjo iMgleMDanAM baMdarAnAM khArAmAMthI nIkaLI paDayAM. khIjI sUcanA ke khIjA hukamanI kAie rAha na joI, UdhaInA vizALa rAphaDAnA taLiyethI AkRta vakhate Udhai bahAra nIkaLI paDe tema dariyAnAM tAAnI mAjA para hADI taravA mAMDI. AmAM eka naukA hatI je, khI, prIlInI, prIsklI IMgleMDanA atyAranA lekhaka, tenI vihAranaukA laIne te DaMka mAM gherAyelA sainikAne bacAvavA nIkaLI paDele. lekhakamAM A icchA ane A AvaData AvyAM kayAMthI ? kAraNa ke IMgleMDanA lokone rASTrIya udyoga vahANavaTuM che, te saMskAra temane saune apAya che. rAjAnA kuMvarane paNa vahANunA tUtaka sAk karavA javu paDe che. rAjAnA kuMvare bhale khalAsI na thavAnuM hAya, prIsklIe bhale lekhaka thavAnu hAya, paNa tenA jIvananA amuka kALa eTamAM vasatI ne vyApAra para nabhatI prajAnA rASTrIya udyoga vahANavaTAmAM ApavA ja joIe ! ane huM alabatta naI tAlIma nathI kahetA, naI tAlImanA rahasyane pragaTa karnAro kisso kahuM chuM. gAMdhIjI naI tAlIma dvArA A rahasya paddhatisara ne samayasara maLe tema kahe che. naI tAlImamAM rASTrIya ane udyoga e zabdAnuM mahattva zuM che te ApaNe joyuM, have anuba Mdhita zabdanA artha samajavA ziza karIe, anukha dhanA artha thAya che joDANu, ApaNe je kAma karIe chIe tenI traNa bAjue asaro thAya che, ne khIjI bAjuthI e traNe bAjue ApaNA bhaviSyanA karma para asara kare che. A traNa bAjue eTale kAma karanAra pote, tenI AjubAjunA samAja ane tenI AjubAjunI prakRti. harAI kama tenA kartAnA citta para kAMka asara UbhI kare che, tevI ja AjubAjunA samAja para anukULa ke pratikULa asara UbhI kare che, tema ja samagra jaDa prakRti. jenA paruM ke jenI mada vaDe mAsa kAma kare che tenA para kAMika asara kare che. dA. ta. kAlasAnI khANunA kAlasA kheAdanAra je kriyA kare tenI asara tenA mana para, tenA samAja para te khANanI dharatI para thAya che. jene ApaNe jJAna kahIe chIe te Aje A traNe vAstavika asarAne dhyAna ApIne apAtuM nathI; moTe bhAge ekAMgI, ekamukhI te ekAgra heAya che. Ane pariNAme lenArane yathArtha jJAnaprApti thatI nathI; rUpa joine kanyA zAdhanAra guNa ne svAsthyanI tapAsa na karavA mATe pAchaLathI ghaNI vAra pastAtA dekhAya che. tema vartamAna vidyA meLavanArAonu thAya che. vartamAnayuga 'spezalibrezana'nA gaNAya che; ne te mATe vartamAnayuga hamaNAM sudhI gaurava letA hatA. paNa tenu gaurava ja tenI AkRta, ne kaMika aMze kalaMka paNa nIvaDela che. aNu
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-5 prabuddha jIvana tame vijJAnanI prayogazALAmAM jaie ne kaIka vaijJAnikane pUchIe ke A karI rahyA che tenuM samagra anusadhAna ApazeA? te e mATe bhAge kahevAnA ke huM mArA bhAga pUratu, jANuM chuM, bAkInA makoDAnI mane jANu nathI. Aje tA spezalisTa eTale saMkucita evA artha che; zarIramAM lehI, maLa, mUtra, ka, zvAsakriyA ghaNuM ja che; paNa have kAI mAMdA paDe teA eka dAkatara tene mATe pUratA nathI. hareka tapAsa alaga alaga thAya che, ne tapAsa karanArane samagra mANasano, ke samagra mAnavadehanA abhyAsa hAtA nathI. Ane pariNAme jJAna e jJAna rahetuM nathI. kAraNa ke gItAe jJAnanI vyAkhyA ja avibhakata vibhakateSu--je alaga alaga dekhAya che, temAM chUTA maNukAnI vacce je tAra parAvavAnA che tene zodhavuM, tene jANavuM te prakriyAne, tenI siddhi te ja jJAna evI karela che. vartamAna jagatamAM AnA bhAre abhAva che. tethI ja aNuzastranA zodhanAra vaijJAnika, eNmba pheMkanAra vimAnI, khUna karAvanAra jAsUsa--badhA ja ThaMDe peTe pAtAnuM kAma karI zake che. " ame temAM zuM jANIe ? amane amArA kSetranI vAta pUcho."----jANe ke te nAgarika nathI, ke nathI te kalyANunA zodhaka mAnavA, ke nathI temanI kazI javAbadArI ! lazkaramAM jyAre duzmana upara humalA thAya che tyAre madada mATe jamaNI ane DAkhI bAju haroLe! hAya che; paNa koi paNa haroLane bIjI che harALane lakSamAM rAkhyA sivAya AgaLa javAnI rajA maLatI nathI. te te chatAM ekAda harALa jo duzmanaLamAM UMDe ghUsI jAya to zarUAtamAM je vijaya lAge che te aMte parAjayamAM pariNAme che. kAraNa ke duzmanA tene gherI laI zake che. mAnavasa MskRtimAM paNa tenI eka harALa--pezalijhezana-dhaNI AgaLa vadhI gai che, ne te gherAne nAza pAmavAnI aNI para che. gaI kAlanI ghaDI sudhI kahevAtuM ke sastuM utpAdana te ja zreSTa utpAdana che. vadhAremAM vadhAre nibaMdha vepArasvAtaMtrya, te ja zreSTha svAtaMtrya. paNa ekAda raskina ke ekAda gAMdhIe ApaNune batAvyuM ke makAna baLI gayA pachInA kAlasA sastAmAM sastA haiAya che, te nidhi vepArasvAtaMtrya te ja sAmrAjyavAdane janma Ape che. AnA upAya che anubaMdhita jJAna. hareka prakriyAnA eka ja dizAnA pariNAma tarapha na jovu paNa bAkInI baMne dizA paNa sAthe joine temAM paNa pragati lAge te ja te sAcI pragati mAnavI. aura'gajhebe enA pitAne keda karI dilhInI gAdI meLavI tyAre pratyakSa rIte teNe mAnyuM ke chaLakapaTa dvArA vijaya meLavAya che, paNa teNe te vakhate joyuM nahIM ke tenA dIkarAe tenI A vaNUkamAMthI khAdhapATha laI rahyA che, te eNe evA vakhata joyA ke tenA dIkarAoe tenI " sAme baMDa uThAvyuM; te pote kayAre, pakaDAI jaze te khIkamAM teNe varSo vitAvyAM. teNe je sAmrAjya bAMdhyuM' te bIjI kSaNe ja tUTI paDayuM. samAja, prakRti ne Apa' citta e traNe ya ratnA che; te traNe jatanapUrNAMka saMbhALavAM joie. mane eka kissA yAda Ave che. mArA eka bhAvika kheDUtamitrane huM pUchatA hatA--1940nI vAta che " tame- keTalI rA vAvI che ?" te kahe, " huM vAvatA nathI." meM kahyuM, "kema? rAInA bhAva te bahu UMcA che." e kahe, "hA, paNa rAi paradeza jAya che, tyAM tenuM tela kADhI eNmba banAvAya che ema chApAMmAM vAMcyuM eTale rAI vAvavAnuM mAMDI vALyuM." te kheDUtabhAI bahu bhaNelA na hatA, paNa te nAnI hatA. naI tAlIma jyAre anubaMdha sAthe jJAna ApavuM. tema kahe che tyAre te duniyAnI eka bhAre meTI khAmI dUra karavAnA irAdA rAkhe che. jAgRta nAgarika tarIke naI tAlImane eka vyavahAru ukela tarIke paNa ApaNe vicAravI paDaze. ApaNe sau jANIe chIe ke ApaNe AvatA dasa varSamAM (have A rahyAM ) keLavaNI sArvatrika ane kajiyAta karavAnI pratijJA lIdhI che, te te bhAre rUDA saMkalpa che. paNa ApaNe sAtheAsAtha e 155 vicArI levu' joIe ke ApaNe kyA prakAranI tAlIma sAtrika te pharajiyAta karavA mAgIe chIe ? Aje te beThADu kaLavaNI apAya che. tene pariNAme mANasa ekke mahenatu te vadhAre kharacALa thAya che te hakIkata che. have jo ApaNe cAlu keLavaNI pharajiyAta karazu. te je 86 TakA loko bhaNutA nathI paNa Dhora cAravA, nIMdavA, pAravavA ne bIjA kAme jAya che, te badhA paNa bhaNavA Avaze. te bhaNataramAMthI zA sa MskAra meLavaze ? lUgaDe DAdha na paDe tevu jIvana gALIe te saMskArI kahevAIe. sAta varSa sudhI A saMskAra meLavyA pachI jyAre te bahAra jaze tyAre chANu-vAsIduM, nIraNu-pANI, gADhanI dAmaNu tene gamaze? te tA kaheze, " amane amArA lAyakanuM kAma Apo." aMgrejo te DAhyA hatA ke A dezamAM jeTale madhyamavarga -eTale kArakunA, dalAla, vepArIo-jarUrI hato teTalA TakAne bhaNAvatA; chelle ApaNe tyAM 10-11 TakA bhaNelA hatA; te madhyamavarganI saMkhyA pazu teTalI ja hatI. eTale mAMgane joine jaththA nirmANa thayA hatA. paNa ahIM te ApaNe sau TakAne madhyamavarganI keLavaNI ApIe chIe; te 100 TakA mATe tevI jagyAe nathI. te badhAM kaheze ke, "ame khANAmAM, khetarAmAM, jhUpaDAmAM kAma karatA hatAM. amane tyAMthI tame laI AvyA; mAtra sAkSarIjhAna ApI te taraphanI ruci TALI nAkhI; navI ja jAtanI ruci keLavI. have tame amane kheThADu kAme ApI zakatA nathI, te amane anyAya thAya che." lokazAhImAM tA saune evI rIte keLavavA joIe ke saune samAjane TakAvI rAkhanArA mULabhUta dhaMdhAmAM rasa rahe, tema ja temAM saMzodhana kare, tenuM pUruM' mUlya meLave, ne pUrA jigarathI kAma karI peAtAnA ane saunA sukhasASamAM umerA kare. moTA bhAganI janatAne potAnA kAmamAM rasa na rahe tevI vRtti UbhI karanArI keLavaNI samAjanA pAyAne ukheDI nAkhanArI keLavaNI che. naI tAlIma parizramane khAsa karIne samAjopayogI parizrama- te umadA kAmagIrI che tevA saMskAra hareka nAgarikamAM ApavA jarUrI gaNe che. ne A samAjopayogI parizrama rASTravyApI udyoga hoya te anivArya gaNe che. kAraNa ke te keLavanArane keLavaNInAM sAdhana vaDe janasAmAnyanAM sukhaduHkha sAthe salagna karavA icche che; eTalu ja nahIM paNa te keLavaNI anubaMdha dRSTithI ApI te vizva sAthe paNa salagna thAya tevu karI Ape che. A arthamAM naI tAlIma te ApaNA umadAmAM umadA ne prathamamAMnA eka kAryakrama che. manubhAI paMcALI AjanI strIonI vezabhUSA ane zarIrabhUSA tA. 2 1-5-5 nA hirajanamAM nIce mujabanA tenA taMtrI upara lekhAyalA eka patra pragaTa thayA cheH -17-18 varSa pahelAMnI vAta che. huM tyAre pUrva AphrikAmAM hatA. laMDanamAM strIoe blAujha ke krokanI bAMyA uMcI paheravAnI zarUAta karI te tyAM jaine aTakI ke strIo blAujha ke phroka bAMyo vagaranAM paheravA lAgI ! tyAMnA koIka chApAe Ane virAdha karyAM, ane e virAdhanA lekha vadhavA lAgyA. chevaTe strIoe bAMya vagaranAM blAujha baMdha karyo ane moTe bhAge kANI sudhInA blAujha paherAvA lAgyAM. jo ke atyAre paNa tyAM evA pozAka paNa che ke jete maryAdita nahIM kahevAya. paNa samAjanI maryAdAnI ane jAhera nItimattAnI jALavaNI karavA mATe tyAM amuka varga jAgRta che. huM hamaNAM muMbaI hatA tyAre meM joyuM ke, hamaNAM hamaNAM zaheramAM ApaNe tyAM strIoe pAzAkamAM evAM parivatanA karavA mAMDayAM che ke jene ziSTatA ke saMskAritAnuM rakSaNa karanArA pozaka na kahI zakAya. AvAM vezaparivatanA samAjane hAnikartA che evI phariyAda karanArU paNa jANe kAi nathI. "ApanuM dhyAna nIcenA dAkhalA tarapha khecavAnu mana thAya che. 1. bhAratamAM strIe peAtAnI chAtI DhAMkavAmAM potAnI AbarU DhAMkI tenu pradarzana karavAmAM Ave che. stanapradeza upasAvelA dekhADanArI barAbara gaNe che; jyAre atyAre zaheramAM tene kRtrima rIte upasAvI khAsa eDisa| Ave che. AmAM navAinI vAta e che ke, ziSTa
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 samAjanA staMbha jevA gaNAtA paNa AvA pozAko pahere che ane temAM potAne saMskArI gaNAve che. potAnI vahudIkarIo AvA pozAka pehere temAM kASTha pratiSTitA (?) te harakata nathI AvatI. "2. ATaluM adhurU' hAya tema AvI baoNDIsA para ArapAra joI zakAya tevAM pAtaLAM blAujha paheravAmAM Ave che. prabuddha jIvana "3. hamaNAM eka viziSTa prayoga pAcho upaDayA che. sinemA dvArA pracalita thayela A phezana bhAre pracAra pAmI che. stana DhAMkayA sudhInAM blAujha paheravAnuM hamaNAM zarU thayuM che. AvAM blAujha paheravAthI peTanA bhAga khullo rahe che. AvA pozAka have muMbaImAM te sAmAnya thaI paDayA che." strIonA paheravezamAM kALe kALe eTalA . badhA pheraphAro thatA AvyA che ke ka paheraveza maryAdita ane kayA amaryAdita tenA ekAnta nirNaya karavA bahu muzkela che. ajanTAnAM citro je kALanAM che eTale AjathI 1000-1200 varSa pahelAM strIe mAtra uttarIya vastra paheratI ane uparanA bhAga sAva khullA rAkhatI. tyAra pachI kApaDuM AvyuM, sADI AvI, bAMyavALA ane bhayavinAnA blAujha AvyA ane cALI AvI. Ama kapaDAnI ane paheravezanI phezanamAM tareha tarehanA pheraphAro thatA rahyA che, ema chatAM A bAbata viSe ziSTa samAja pAse spaSTa aspaSTa evA amuka khyAAA athavA te dhoraNa hoya ja che, jo ke A khyAlo ane dhAraNa paNa kALe kALe amuka aMze badalAtA jAya che. vartamAna kALanI phezanonI carcA va mAna khyAlo ane dhAraNa svIkArIne ja ApaNe karI zakIe. A dharaNa tAravavA mATe ApaNe strI samAjane be vibhAgamAM vibhAjita karavA paDaze. (1) zIla ane lajjAnA cAkkasa Agraha dharAvatA strIvarga ane (2) zIla tema ja lajjAnI upekSA karIne vicaratA strIvarga khIjA vibhAgamAM vezyAgaNu ane halakI kATinI sInemA naTIonA samAveza karavA ucita che. prathama varganA baheALA strIsamudAyanI apekSAe bIjo varga nAno ane apavAdarUpa hovAne. A pratyeka varganI minna bhinna khAsiyatA jovAmAM Ave che. pahelA vanI e khAsiyata hoya che ke phezanA game teTalI badalAya ane tanusAra tenI vezabhUSA paNa badalAtI cAle ema chatAM paNa tenuM svAbhAvika vaLaNuM sAdhAraNa rIte aMgaupAMganA vigeApana tarapha ja rahevAnuM ane sAmAnya samAja upara tenA viSe saumya chApa paDe tevI tenI badhI rItabhAta ane vezabhUSA hAvAnI. bIjo varga vastraparidhAnanI cAlu sabhyatAne vaLagI rahevA chatAM peAtAnAM aMgaupAMga ane teTalAM vadhAre dekhADavA tarapha ja tenA jhAka rahevAne, kRtrima upAya ane sAdhanA vaDe peAtAnAmAM je rUpa na heAya evu rUpa dekhADavAnA tenA prayatna rahevAnA ane anya janAnA klimAM rahelI kAmavRttine bahekAvavAnA hetupUrNAMkanI tenI badhI raheNIkaraNI hAvAnI. uparanA vicArane khIjI rIte mUkIe te dareka strI potAne zarIra ane mukhAkRtinuM je rUpa maLela che te peAtAnAM samAja samakSa sundara rIte raju thAya ema jarUra icche che ane terze te ane teTalI svaccha rahe che, sughaDa bane che, tareha tarehanAM vastro saje che, vALane sundara rIte sajAve che, ane bhAtabhAtanAM AbhUSaNo paNa pahere che eTalu ja nahi paNa kardi kadi rUpavaka kRtrima sAdhanAnu avalaMbana levA lalacAya che, ane ema chatAM pote AchakalI na dekhAya enI te satata cintA rove che ane agasuzAbhana, vastraparidhAna, AbhUSaNadhAraNa vagere bAbate mAM gesa prakAranI maryAdAone te sabhAnapaNe--samajaNapUrvaka-svIkAre che. A jo kharekhara hAya te kAi paNa navI phezana zarU thai ke sthiticusta mAphka ApaNe bhaDakI uThIe ane strI jAtinI lajjA ane zIla jokhamamAM AvI paDayA che evA pAkAra uThAvIe te barAbara nathI. strImAnasamAM eka evI dhRti che ke je AvI bhaDakAvanArI phezane sAme paNa tenA svatvane TakAvI rAkhavAmAM bahu madadarUpa bane che e ApaNe na bhUlIe. tA. 15-12-papa ApaNA samAjamAM eka kALe kuLavAna ane zrImAna gRhiNI vezabhUSA ane zarIrabhUSA aMge navI navI phezananuM nirmANa karatI hatI. A gRhiNIe zrImAna hovA chatAM temanA upara ApaNA dezanI sabhyatA ane saMskRtine anurUpa zIla, lajjA ane maryAdAnA cAsa saMskAro hatA. bhUtakALanA bhavya vArasA temane maLelA hatA. tethI temanAthI pracAra pAmatI saundaryalakSI navI navI phezano upara paNa A lajAmaryAdAnI gherI chApa paDelI jovAmAM AvatI. A gRhiNIonuM sthAna AjanI sInemA naTIee lIdhuM che. temaNe bhUtakALanI sabhyamoTA bhAge pazcimanuM ane amerikAnA hAlIvuDanuM anukaraNa karatI tAnA ghaNAkharA khyAlone tilAMjali ApelI hAya che. te hAya che. A sInemAnI AjanI phaeNzanAnI nirmAtA banI che ane tethI AjanI strInI vezabhUSA ane zarIrabhUSA AchakalApaNA tarapha vadhAre ne vadhAre DhaLatI dekhAya che, upara jaNAvela srIprakRtimAM rahelI kRti paNa, tene pratikuLa rahelI raheNIkaraNI jo vadhatI ja cAle te te kayAM sudhI TakI zake ? AjanI vezabhUSA ane zarIrabhUSAmAM pragaTa thatA rUpapradarzananA atyanta mAha ane AchakalA khUnavAnI ane dekhAvAnI ghelachA strI samAja mATe zobhArUpa gaNAtA lajjA ane zIla mATe bahu moTAM bhayasthAne che e AjanA strIsamAje satvara samajI levu' dhaTe che. Ama chatAM paNa AjanI strIonI vezabhUSA ane zarIrabhUSA aMge be traNa bAbate tarapha khAsa dhyAna kheMcavAnI jarUra lAge che. eka te strIsamAjanA upara je e bhAga darzAvavAmAM AvyA che ane e che te judA pADatI evI AchakalApaNAnI vRttinuM je sUcana karavAmAM AvyuM te tarapha AjanA strIsamAje athavA te te samAjanI AgraNI bahenoe potAnuM lakSya kendrita karavAnI jarUra che. khIjA rUpavardhaka kRtrima sAdhanA vaDe pote hAya te karatAM vadhAre rUpALAM dekhAvAnI ghelachA AjanA mAnasane bahu mATA pramANamAM AvarI rahI che. A ghelachA bhAre anajanaka che, A kRtrima sAdhanAmAM banAvaTI ne, banAvaTI akhADA, lIpasTIka, yuTekasa, pak pAuDara vagereno samAveza thAya che. A kRtrima rUpa DhAMkayuM DhaMkAtu nathI ane dhaNI vakhata jonAranA manamAM aNugamA pedA kare che. A kRtrima tAnI upAsanA jIvananAM anya pAsA upara paNa aniSTa asara pADe che ane AcAravyavahAramAM paNa daMbhannatta dAkhala thAya che. jarUra svaccha bane, sudhaDa ane, sualaMkRta ane, paNa potAnAmAM je nathI te dekhADavAnA kadi prayatna na kare. zvare rUpa ApyuM che tethI satASa mAnIne te upara gIlITa caDAvavAnA prayatna na kare. Akhare Handsome is that handsome does-jenI rItabhAta ane vana suMdara che e ja kharekhara sundara che, e sUtrane te sA dhyAnamAM rAkhe. te trIjuM AjanI strIomAM surUci sundaratAnI kazI pazu paravA vinAnI je gatAnutikatA jovAmAM Ave che te bhAre zocanIya che. ApaNane mAluma che ke aneka prakAranI vezapadhdhatio ane suzAbhanaprakAro Aje pracalIta che paNa temAMthI amuka padhdhati ane prakAra amuka ghATa yA vaNanI strInI zAbhAmAM vRdhdhi kare che ane te ja padhdhati ane prakAra anya dhATa yA varSoMnI strInI zobhA tathA saundarya mAM vRdhdhi karavAne adhye kSati paheAMcADe che. dA. ta. Aje phezanamAM Avela ceLI jenu udara sapramANa hAya tene ThIka lAge che; jenuM udara methI vadhI gayela hAya te AvI cALI pahere te jonAranI jugupsAnuM nimitta bane che. zyAmavaNI strI sapheda vastramAM zobhe che; raMgabhera gI vastrAmAM vadhAre kALI lAge che. gorI strI meDhA upara pramANamAM pAuDara lagADe te tenI kAntimAM vadhAro thAya che, mADhAnI zAmaLI cAmaDI upara lagADe to pAuDara pAchaLanI cAmaDI ja tenA zyAmavarNanI cADI khAya che. nAnI cheokarI vinAnuM blAujha pahere te ApaNane kazuM aNajugatuM lAgatuM nathI. AdheDa vayanI strInA khAMyavinAnA hAtha teAchaDA lAge che. yuvatIne sundara vastraAbhUSaNe sundaratara banAve che. vRdhdhA strI vastrAbhUSaNanA bhabhakA kare te gharaDI gheADI ane lAla nakhAne lAla raMge raMgIne hoTha tema ja nakhAnI zobhAmAM vRdhdhi karavAmAM lagAma" mAphaka sau kAInI AMkhe caDe che. gulAkhI heTha ane gulAkhI Ave che ke dhaTADA e eka savAla che. iMdrANI bAMdhI heAya tevA moTA anAvaTI akhADA samagra mukhAkRti sAthe saMvAdI banavAne badale dhaNIvAra visaMvAditA pedA karatA lAge che. A rIte kevaLa saundarya vardhaka sAdhanonA upayoga paNa jo suruci-vihIna hAya tA saundaryane vadhAravAne badale kSati pahoMcADavAmAM ja pariName che. amuka pozAka, amuka suzobhana peAtAne bhaLe che ke nahi tene kazo khyAla rAkhyA sivAya pravAhamAM je kArTa phezana AvI tene svIkArI letI AjanI keTalIka strIe saundaryuM - pArakhunI dRSTie bhAre hAsyAspada bhAse che. dharmAnaMda
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-papa prabuddha jIvana khAladIkSA aTakAyata khIla-eka nivedana ( muMbainI vidhAna pariSadamAM zrI. prabhudAsa bAlubhAI paTavArIe raju karela bALasaMnyAsa dIkSA pratidhaka khIla" viSe vidhAna sabhAnA maMtrIe jaina samAjanA bahumAnya be paDita, paDita sukhalAlajI ane paDita khecaradAsa jIvarAja dozI pAse temanA maMtavyonI mAMgaNI karela, enA pratyuttaramAM temaNe potAnA vicArane spaSTapaNe ane saceTa rIte raju karatu nIcenuM nivedana mokalyuM che. te mananIya nivedana taTastha vicArasaraNI dharAvanI kAi paNa vyakita mATe vicAra-sAdhana bane evuM che tethI te zabdazaH nIce ApyuM che. taMtrI. ) By: Sh nivedana. nIce sahI karanAra ame baMne saMyuktabhAve bhAI zrI. prabhudAsa paTavArInA khALasanyAsa-dIkSA pratibaMdhaka bila aMge amAro vicAra aneM abhiprAya ApanA vicArArthe atre raju karIe chIe. prathama ja namrapaNe e jaNAvavuM yogya che ke anukrame amArA sATha ane pacAsa varSa jeTale lAMbe samaya bhAratIya dharma-paraMparAonA zAstrIya parizIlanamAM temaja amuka aMze pratyakSa paricayamAM vyatIta thayA che. atre ame mukhyapaNe jaina para parAne lakSI kAMika kahevA dhArIe chIe. tema chatAM dhRtara para parAnA je vicAra Avaze te mukhya vastune spaSTa karavA pUratA ja. bhAratamAM dIkSA ane sanyAsa dharmanI paraMparA buddha, mahAvIra pahelAM ThIkaThIka lAMbA samayathI Aja lagI cAlI Ave che. vaidika para parAnI nAnI meTI aneka zAkhAo hatI ane Aje paNa che. temAM sanyAsa e sAmAjika jIvananA cAra Azrama paikI chello Azrama svIkArAyA che. jema e AzramanI dIkSA che tema te pahelAnA traNa AzramamAM pravezanAranI paNa te te bhUmikA anusAre dIkSA manAyelI che, paNa chellI dIkSA ja sanyAsa tarIke sthAna pAme che. eTale vaidika paraMparAnI kAi paNa zAkhAmAM nAnI ke apakava uMmare saMnyAsanuM vidhAna che ja nahi. Ama chatAM vyavahAramAM evu jovAmAM Avyu che ke keAI bAvA, atIta, udAsIna, nirmaLA Adi paMcanA khAvA nAnA bALakone bhoLavIne emane sanyAsa dIkSA ApI de che. ema chatAM vaidika hiMdusamAja bahu vizALa hovAthI AvI aniSTa sanyAsadIkSA thAya teya bahu najare caMDatI nathI. zrI. za`karAcArya nI laghuvayadIkSA jANItI che. e pratiSThita paNa che, paraMtu e suddhAM eka akasmAta yA apavAdarUpa rahI che. khuda zaMkarAcAya pachInA bArase varSa daramiyAna temanI gAdIe AvanAra koI ene laghuvayasanyAsI thayA ja nathI. eTalu ja nahi, paNa temanI gAdIe AvanAra ke temanA lakhANAne amara banAvanAra aneka parivrAjaka ane vidvAno gRhasthAzramamAMthI pasAra thayelA. rAmAnuja, madhva Adi anya vedAnta--para parAAmAM paNa kAI AcAya evaDI nAnI vaye saMnyasta thayAnA dAkhalA nathI, tethI zaMkarAcAryanA dAkhalAne rAjamAga tarIke nathI itihAsamAM sthAna ke nathI pratyakSa vyavahAramAM sthAna, cheka nAnI uMmarathI dIkSA ApavAnI prathA jaina baudhdha jevI huM zramaNapara parAmbemAM prathamathI ja cAlI AvI che. baudhdha paraMparA laghuvaya umedavArane bhikSu banAve che, paNa te Ajanma bhikSu prathamathI nathI banatA prathama te sAmaIr (Apprentice) bane che; eTale bhikSuveza laI mAtra adhyayana kare che. babbe cAra cAra varSa peAtAnu bhikSu jIvana marajI paDe te svataMtrapaNe labAgye jAya che. kAine lAMme gALe Ajanma bhikSupada levAnu mana thAya te ja ane tyAre ja te evu pada svIkAre che. anyathA game tyAre vaccethI kuTubamAM pAchA Ave che, ne samAjamAM pratiSThita jvana gALe che, adhyApaka kauzAMkhIjI e ja rIte bhikSu banI pAchA kuTuMkhamAM AvelA, brahmadeza, sIlena, TImeTa Adi dezamAM lAkhAnI saMkhyAmAM sAmaNera umedavArA maLI Ave, paNu Ajanma bhikSu heAya evA tA amuka ja bAkI rahe che. tethI baudhdha paraMparAmAM daMbha ke naitika gaMdavADane tevu sthAna nathI jevuM jainapara purAmAM che. cheka nAnI uMmarathI dIkSA ApavAnI praNAlI Aje jainaparaparAnA zvetAmbara mUrtipUjaka ane terApathI ke je sthAnakavAsI krikAnI eka zAkhA che e be phrikAmAM cAlu ane jIvatI che. A krikA 157 AnA amane pratyakSa paricaya paNa che. jainadIkSA e baudhdhadIkSAthI judA prakAranI che. te zarUAtathI ja Ajanma pratijJA sAthe joDAyelI che, ane evI Ajanma pratijJAnuM jaina paraMparAmAM moTuM gaurava che. vaLI A pratijJA khIjI kAi paNa paraMparAnI dIkSApratinA karatAM vadhAre gahana ane kANu che. hiMsA, asatya, caurya, abrahma ane parigraha e pAMca mukhya doSone mana vacana ke zarIrathI na sevavA, na khIjA pAse sevarAvavA ke anya koi ApameLe sevatA hoya tA na temAM anumedana ApavuM--ATalo vizALa ane sUkSma artha e pratijJAmAM rahelA che. eka tA Ajanma dIkSA ane te pAchI AvI gahana, eTale tenuM gaurava thAya te svAbhAvika che; paraMtu A gauravamAM ja ghaNAM bhayasthAnA rahelAM che. kAcI uMmaranA umedavAra AvI bhISmapratijJAnA bhAva samajI na zake e kahevAnI bhAgye ja jarUra hAya. uMmare pahoMcatAM bALadIkSitanI vAsanA jAge tyAre viSama sthiti UbhI thAya che. Ajanma pratijJAne kAraNe te kuTuMbamAM pAchA AvI zakatA nathI, ane Ave te koi paNa jAtanuM sanmAna anubhavatA nathI. samAjamAM paNa tenuM bahu utaratu sthAna rahe che. dhArmika lekhAtA sagRhasthA ane dhanavAnA paNa evI koziza kare che ke te pAche dIkSAmAM dhakelAya. gurunA peMtarA paNa e ja dizAmAM hoya che. eTale bALadIkSita umare pahoMcatAM akalpya mUMjhavaNa anubhave che. kAI dIkSita vezamAM rahI daMbhI jIvana gALe che to thoDA khIjA samAjamAM pAchA karI atiSThita jIvana jIve che. alabatta, ema nathI samajavAnuM ke badhA ja bALadIkSitA umare paheAcatAM AvI ja muzkelI anubhavatA haze. paNa A muzkelI eka nakkara satya che ane te agaNya kATinI nathI. T pAchA karavAmAM nirAzrayapaNuM ane pratiSThAni dekhAtAM ja che. Ane pariNAme bALadIkSitAmAM keTalIka aravAbhAvika vikRti Ave che je dIkSAnA prANanA ja nAza kare che. keTalAka bALako ane kUmArI jarA meATI umaranA dIkSitAnI vAsanAnA bhoga bane che. ane te pAchA uMmare pahoMcatAM te vAsanAno cepa vistArI aprAkRta anAcAramAM paNa paDe che. A dhRNAjanaka hakIkata ame mAtra kalpanAthI rajU nathI karatA, paNa enA aneka dAkhalA amArI sAme che jenA patramAM te vizeSa ullekha asthAne gaNAya. vaLI, bALadIkSita karatAM bALAdIkSitanI sthiti vadhAre kaphoDI bane che. uMmare pahoMcatAM tenuM mana baLavA kare tyAre te anekarIte sapaDAya che. puruSa dUSita hoya to te bhAgI chUTe che; nArInI sthiti judI che. doSamAM bhAgIdAra puruSa ane pote ema baMnenuM pApa e taruNa dIkSitAne anubhavavuM paDe che. dhara ane samAjamAM pAchuM kya nahi; kare te kAI sadhare nahi; garbhanirodha ane gabha pAtanA mArgo khullA nahi ane kayAreka prasUtigRhamAM koi paheAMcI te pachI pAchaLathI enu jIvana samAjamAM dhULadhANI. Ama cheka laghuumare dIkSAM sevAnA aniSTa pariNAme e mAtra dharmasaMsthA pUratA nathI rahetAM, gRhasthasamAjamAM paNa prasare che ane vidhavA temaja kayAreka kayAreka sadhavA paNa e pAzamAM sapaDAya che. ame jANIe chIe ke badhAM ja bALadIkSita ke bALadIkSitAnI AvI sthiti nathI thatI. temAMthI kAI kAI viralA keTalIka dRSTie sArA ane bhavya paNa pAke che; paraMtu ekaMdara khALadIkSAne eka mAThI asara ja upajAve che. vaLI amAre e paNa kahevAnuM nathI ke uMmaralAyaka thaI dIkSA lenAra badhA sArA pAke che. chatAM eTalu tA . satya che ke AvI kaThora Ajanma dIkSA levA mATe kAMika vicAra karI zakAya
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 evI vayamaryAdA nakakI karavI ja joIe ane aDhAra varSanI vayamaryAdA e kAMI bahu meTI nathI. vaLI A bila aDhAra varSa pahelAM dIkSA upara pratibaMdha mukAve che, nahi ke tenI taiyArI tema ja anukULa abhyAsa upara. eTale kharI rIte kAMika samajaNapUrvaka sAcI dIkSA levAnI taiyArI mATe pUratI taka pUrI pADavAnI dRSTie A bila UlaTu' dIkSAnA lAbhamAM ja che. vaLI, dIkSA e AdhyAtmika sAdhanA che. gurue ane umedavAre evI utAvaLa zA mATe karavI ke jethI te akALe baMdhAI jAya ? udAra ane samajA guru ke zrAvaka tA UlaTu dhaiya keLavaze ane umedavArane dhaiya tema.ja samajaNa vikasAvavAnI pUratI taka Apaze, Ind AcArya hemacaMdranA dAkhalAne AgaLa dharavAmAM Ave che. paNa chellAM AThasA varSamAM evA kAI hemacaMdra pAkayo ke nahi e kAI darzAvatuM nathI. UlaTuM hemacaMdranA dAkhalAne AgaLa dharI apAtI bALadIkSA ane bALAdIkSAne pariNAme je seMkaDA anatha kArI vikRtio poSAtI rahI che ane Aje paNa pASAya che tene jANavA chatAM; tyAgI ane amuka gRhasthavarga AvaravAnA ja prayatna kare che. Ajanma dIkSAnI pratijJAmAM baddha thayA vinA nAnI uMmarathI kumAra ke kumArakAo yogyarIte dharmAMtu zikSaNa ane parizIlana kare; ane jo temanAmAM pratibhA kharekhara haze te, aThAra varSe dIkSA leze tyAre paNa camakI ja UThavAnI. prabuddha jIvana vaLI, bhUtakALa ane vartamAnakALa vacce meTa' aMtara che prAcIna kALamAM jaina tyAgI mukhyapaNe gAma ke nagara bahAra upavanamAM heratA, jyAM mehaka, vAtAvaraNa bhAgye ja hAya. Aje te gAma ne zaheranI vaccevacce evA meAhaka vAtAvaraNamAM bhikSuo rahe che ke, tenuM zAnta rahevA sarjAyeluM mana paNa saraLatAthI calita ane vikRta banI jAya che. tethI bhUtakALanA dAkhalAonA AdhAre atyAre bALadIkSAnA bacAva karavA e dravya-kSetra-kALa-- bhAvanA jaina siddhAMtanuM ja mUlya ghaTADavA barAbara che. dIkSA e eka dhArmika jIvana che ke te sAmAjika jIvana paNa che?--A prazna sAmAnya rIte dhaNA kAne mUMjhavaNamAM nAkhe che, tethI e bAbata paNa atre spaSTIkaraNa Avazyaka che. dIkSA e AdhyAtmika jIvananI eka prakriyA che, kAraNa ke te pUrva jIvana ane bhAvi mukata jIvananI eka dhAraNA (hypothesis ) upara svIkAravAmAM Ave che. Ama chatAM dIkSAnAM dhyeyanI sAdhanA e te vataeNmAna jIvananI eka vicArapUta prakriyA che, ane vartamAna jIvana e sAmAjika jIvanano eka bhAga che. eTale eka bAju jema kAI paNa sAdhaka samAjanuM AlaMbana cheDIne ke samAjathI sarvathA vimukha banIne potAnI sAdhanA karI zakatA nathI tema khIjI bAju enA sArAmAThAM jIvananI sArI-mAThI asarA samAjane spardhA vagara rahetI ja nathI. eTale dekhItI rIte vyakitagata ke dhArmi ka lAgatI je sAdhanAnI asara samAja upara mAThI paDatI hoya--mAhI paDavA saMbhava hoya--te sAdhunAne kevaLa dhArmi ka prazna gaNIne tene jateA na karI zakAya; paNa tene eka agatyanA sAmAjika prazna gaNIne tenI te rIte vicAraNA karavI ja ghaTe. A bAbatanuM khIjI rIte vizleSaNa karavuM hAya te ema kahI zakAya ke, dIkSA lIdhA bAda A prazna kadAca bhale dhArmiCka banI jatA hAya, dIkSA lIdhA pachI enuM e vyakitane potAne mATe tema ja samAjane mATe, AsapAsanA aneka dAkhalAe jotAM, kevuM pariNAma AvavA saMbhava che tema ja chevaTe enI samAjajIvana upara kevI asara paDavAnI che vagere dRSTie vicAratAM te A kevaLa sAmAjika prazna ja che. eTale je vastunI asara samAja upara mAhI paDavAno saMbhava hoya temAMthI samAjane ugArI levAne mATe ghaTatA upAye ceAjavA e sauthI pahelAM samAjavyavasthApakone mATe, ane tena samaje to chevaTe sarakArane mATe jarUrI thaI paDe che. tethI A badhuM vacArIne jyAre sarakAra A bALasanyAsadIkSA pratibaMdhaka dhArA dhaDavA tA. 15-12 pRpa jevu pagalu bhare che tyAre te dhArmika bAbatamAM hastakSepa nathI karatI, paNa UlaTu dIkSAnI AdhyAtmika pavitratAne poSavAnI sAtheAsAtha samAjahitanuM ja kAma kare che, ane kalyANarAjyanI dizAmAM ja eka pagalu AgaLa vadhe che, vaLI, AkhA dezanuM kalyANa jenA vagara saMbhavita nathI te rASTrIyatAnI bhAvanAnI dRSTie paNa A vastunA vicAra karavA jevA che. sAmAnya rIte rUDhicustapaNuM e hamezAM rASTriyatAnI bhAvanAnu virAdhI ja rahyuM che. ane emAMthI haMmezAM kaTTara sAmpradAyikatAnA ja janma thatA rahyo che. ane A kaTTara sAmpradAyikatAe dezane keTaluM nukasAna karyu che enA tA ApaNA itihAsamAM aneka dAkhalA maLe che. ApaNI svataMtratAnI laData gAMdhIjInI deAravaNI nIce, badhAya dharmonA prANurUpa satya ane ahiMsAnA AdhAre laDavAmAM AvI hovA chatAM, emAM ApaNA tyAgIvage ke sAdhusamudAye keTalo sAtha ApyA, athavA enu keTaluM samarthana karyuM" e itihAsa kAMI UjaLA nathI. eTaluM ja nahi paNa A tyAgIvage moTe bhAge te enA virodha ke enI niMdA ja karI che. emaNe gAMdhIjIne uddezIne je lakhyu che te emanA tyAgI jIvanane lajave tevuM paNa che. AnuM mULa kAraNuM kaTTara sAmpradAyikatA ja che, ane AvI kaTTara sAmpradAyikatA sAdhuvaga mAM atyAre paNa sArA pramANumAM dekhAya che. temAMya je vyaktine sAva nAnI uMmaramAM dIkSA ApavAmAM AvI heAya tenI sAme bIjA kAI rASTrIya, sAmAjika ke sarvadharma samabhAvanA vicArenA banne kevaLa potAnA sampradAya ke 5tha ja sarvazreSTha hAvAnA kevaLa ekAMgI vicArA AvatA heAvAne kAraNe, temaja tenu adhyayana vyApaka ane sarvAMgrAhI banavAne badale, amuka patha pUratuM ja maryAdita rahevAne kAraNe, ane saMparkanI dRSTie paNa ene samAjanI ke dezanI judI judI suyogya vyaktine saparka thavAne baTale potAnA ja paMthanI ane te paNa amuka ja vyakitaonA saMparka thavAne kAraNe enA sarvA gINa vikAsa na thatAM enAmAM narI kaTTara sAmpradAyikatA ja poSAya che, ane te samAja temaja dezanA kalyANanI dRSTie temaja e vyakitanA peAtAnA vikAsanI dRSTie paNa bhAre vidhAtaka che. eTale AvA aniSTamAMthI vyakti, samAja ane dezane bacAvI levA mATe sarakAra bAlasaMnyAsadIkSA pratibandhaka dhArA kare e sAcI dizAnuM pagalu che, ema ame mAnIe chIe, ane tethI e dhArAne AvakArIe chIe. A patra vAMcyA pachI Apane manamAM evuM Uge ke A vize amArI sAthe pratyakSa vAtacIta karavI lAbhadAyaka che te jyAre Apa amadAvAda padhAro tyAre, prathama sUcanA ApavAthI, ame Apane maLavAmAM sateSa anumavIzu li. ApanA, sukhalAla saMghavI becaradAsa dAzI saMdhanA sabhyAne vijJapti gayA aMkamAM jaNAvyA mujama ghaNA sabhyAnAM gata varSanAM lavAjama hajI vasula thayA nathI. A sabaMdhe tAje tamAM evA dareka sabhyane kArDa lakhIne yAda ApavAmAM Avela che, sabhyone potapeAtAnuM lavAjama saMghanA kAryAlaya upara sattvar mokalI ApavA vinati che, dareka sabhya yAtAnu lavAjama vakhatasara mekalI Apo e zradhdhA upara temane prabudhdha jIvana mAkalavAmAM Ave che ane saMghamAM cAjAtA dareka prasaMge temane nimaMtraNa ApavAmAM Ave che. sabhya tarIkenA sarva hakko te bhAgave che ane lavAjamanI Avaka upara AdhAra rAkhIne aneka kAryakramA ceojavAmAM Ave che, jo temane sabhya tarIke have pachIthI cAlu na rahevuM hoya te teo te mujaba saMghanA kAryAlayane jaNAvI zake che, paNa gata varSanuM lavAjama teA temaNe vinA vila'e mAkalI Apavu joie. A sakha'dhe temane AgrahapUrvaka anurodha karavAmAM Ave che, 45-47, dhanajI sTrITa, sukhaI 3. maMtrIo, muMbai jaina yuvaka saMgha
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA15-12-55 prabuddha jIvana 159 1 ApaNe AdhyAtmika vAra (gatAMkathI cAlu) adhyAtma sAdhanA bauddhonA vizuddhimArga graMthamAM duHkha, duHkhasamudya, duHkhanirodha eka savAla saue vicAravA jevuM che ke AtmA, paramAtmA che ane duHkhanipagAminI pratipadA mArga e cAra Arya-satya kahyAM mekSane vicAra-chevaTe che zA mATe ? ane jo e vicAra kazAkane che. e satya pramANe je cAle te Arya. Arya kaI jAti nathI, mATe che te ene siddha karavAne kAI mArga che ke nahIM ? anyathA paNa je AdhyAtmika satya samaje ane te pramANe che te Arya. A badhI mathAmaNunuM kaMI mUlya nathI. Aryane mATe aSTAMgika mArga kahyo che, te A pramANe che: samyagadRSTi, AvA vicArone siddha karavA ane ene jIvanamAM utAravA ghaNAM samyasaMkalpa, samyagvAcA, samyakarmAta, samyagUAva, samyaguvyAyAma, prAcIna samayathI hajArelA mANase e je sAdhanA karI che te che samyakrasmRti ane sabhya samAdhi. AdhyAtmika sAdhanA. ApaNe gAMdhIjIne samajavAno prayatna na karIe A mATe vizeSa jijJAsuoe adhyApaka kosaMbIjanuM "buddhadharma athavA prayatna karavA chatAM gAMdhIjIne na samajI zakIe te samajavuM ane saMdha' pustaka jevuM. ke bhautika jIvana ane AdhyAtmika jIvana vacce sumeLa nathI, paNa bauddhonA cAra AryasatyanI jema jainee paNa cAra to kharI vAta ema nathI. bhautika vidyAone AdhyAtmika jIvana sAthe zI batAvyAMH baMdha, Azrava, saMvara, ane mekSa. yogazAstranAM ATha aMgenI levAdevA ?-ema kahIne adhyAtmika jIvanane bhautika jIvananI viruddha ane bauddha paraMparAnA aSTAMgika mArgamAM je vastu Ave che te ja mAnI levuM e bhUla che. e bhUla bhUtakALamAM thaI che ane atyAre jaina paraMparAmAM jANItA saMvara zabdathI sUcavAI che. paNa e bhUla cAlu che. UlaTuM banyuM che evuM ke AdhyAtmika jIvana Ama hindustAnanI koIpaNa paraMparAnA prAmANika graMthAne abhyAsa vinAnuM bhautika jIvana jIvanArane chevaTe kayAMya zAMti nathI maLatI, kare te jaNAyA vagara nahi rahe ke darekanI AdhyAtmika sAdhanAne ane evAone vizva sAthe mIThe saMbaMdha premasaMbaMdha nathI baMdhAte. pAye ekasarakhe ja che. ApaNA jIvanakALa daramyAna gAMdhIjI vagere puruSomAM A sumeLa "premaLa jyoti tAro dAkhavI, muja jIvanapaMtha ujALa" e thayele ApaNe joye- che ane ApaNA jIvanamAM paNa e sumeLa bhajananuM rahasya vicAro te emAM AvatA "kardamakaLaNu'ne artha * keTaleka aMze thaye che e ApaNuM sadbhAgya che. Asrava, avidyA ke mAyA sivAya bIjuM kazuM nathI. vaidyoe ghaNu ghaNA akhatarA karIne chevaTe rAga, roganuM kAraNa, AdhyAtmika sAdhanAnI pAyAnI ekarUpatAnuM A kathana kaMI kalpanA nathI. enI jamIna nakakara che; ane te upara varNavyuM tema roganuM nivAraNa ane nivAraNanA upAyo ema cAra bAbate nakkI karI. aneka dharmagraMthomAM sacavAyelI che. ane bahu lAMbe jevA ke vicAraA ja anubhava sAdhakoe adhyAtma jIvana sudhI laMbAvyo ane tyAM vAnI jarUra zI che? khuda gAMdhIjInuM jIvana ja A ekarUpatAnI paNa vadhaka jevAM cAra tatte zodhyAM ke-AtmAne duHkha che, e du:khanuM zAkharUpa hatuM. kAraNa che, e duHkhanuM nivAraNa thaI zake che, ane e nivAraNanA - judI judI paraparAenI A rIte tulanA karavAne uddeza upAya paNa che. AdhyAtmika duHkha eTale apUrNatAnuM ke baMdhananuM eka ja che ke ajJAnI ke bheLA leke bAhyamAM magna thaIne ekabIjAne ekabIjAthI judA mAnI bese te AdhyAtmika dRSTie barAbara nathI. bhAna, A apUrNatA ke baMdhana kAraNathI utpanna thAya che tethI te svAbhAvika nathI. ane e aravAbhAvika vastune dUra karavAnA manuSya je yogazAstra AdhyAtmika duHkha eTale ke apUrNatAnuM nivAraNa judA judA mArgo zodhyA enuM nAma ja AdhyAtmika sAdhanA. ApaNuM karavAnA upAya batAvyA te yama ane niyama. ahiMsA, satya, asteya, sadbhAgya che ke hiMdanI traNe paraMparAoe ane badhA kALanA saMtAe brahmacarya ane aparigraha e pAMca yama jANItA che. ane niyamamAM AmAM sAkSI pUrI che. e badhAe heya, heyahetu, hAna, ane hAne pAya zauca, saMtoSa, tapa, svAdhyAya ane IzvarapraNidhAnanuM varNana karyuM che. darzAvyA che. ge batAvelAM ATha aMgomAM sauthI mukhya vastu dhyAna ane samAdhi che. samyagajJAnane mATe cittane sthira karavuM jarUrI che. ane laukika vaidika paraMparAnA prAmANika be graMthe; pAtaMjala yegasUtra ane ane lekottara dhyAnamAM phera che. vaijJAnikane paNa pitAnI zodha karavAne bhagavadagItA. emAM e paraMparAnI badhIya zAkhAonI sAdhanA samAI mATe ekAgratA joie ja. chatAM AdhyAtmika ekAgratA bhautike ekAgrajAya che. A be graMthe vaidika paraMparAnuM pUrepUruM pratinidhitva dharAve che. tAnI apekSAe lokottara gaNAvI joIe. kAraNake bhautika ekAgratA bauddha paraMparAnA eka ja graMtha ( vizuddhimAga) mAM e paraMparAnI sadAkALa mATe sahanuM kalyANa ja sAdhe e niyama nathI. jyAre AdhyAtmika sAdhanAne vikAsa AvI jAya che. ane jaina paraMparAnA, AdhyAtmika ekAgratA vyakita ane samaSTi baMnenuM sadAkALane mATe umAsvAti vAcakanA tattvArthasUtramAM ane pUrepUro nirdeza maLe che. kalyANa ja kare che. A badhI paraMparAo dekhItI rIte ekabIjAthI judI judI rIte matalaba ke Atmasukha meLavavA mATe mANasanA manamAM rahelA vicAra karatI lAge che; chatAM e badhIya paraMparAone samagra rIte ajJAnanA bhArane eche kara joIe. ane e mATenA be traNa joIe te jaNAze ke emanI sAdhanAne pAye eka ja che. zabdanA upAya bahu jANItA che. cittane sama rAkhavuM hoya, zuddha karavuM hoya ane vargIkaraNane bhedane laIne leke bhramamAM paDe che. paNa kharI rIte te cittamAMthI kaDavAza dUra karavI joie, ane asUyA ke IrSyAne AdhyAtmika jIvananI sAdhanAnA pAyA te badhAmAM ekasarakhA ja che. dezavaTe de jeije. huM mAtra zarIra nathI, Indriya nathI, mana nathI paNa e badhAM- tathAgata budhe brahma-vihAra karavAnuM eTale ke vizvanI samagra yathI para evuM kaMIka chuM e vicAra e ja AtmabhAna. ane vasRSTimAM vihAra karavAnuM kahyuM che. ane artha e ke badhA jI paramAtmA vizenI bhAvanA e ja AdhyAtmika jIvanane pAya che. sAthe tAdAmya sAdhIne maitrI, karuNA, muditA ane mAdhyastha e cAra yogazAstramAM kahyuM che te pramANe baMdhananuM bhAna e saunA potAnA bhAvanAne sAkAra karavI joie. zarIra sthULa chatAM parimita che ane anubhavanI vAta che. ane zAMta ci-te vicAratAM A baMdhananuM bhAna mana mUkSma chatAM aparimita--viratRta che e te dUra dUranA dezakALamAM thAya che. kharI rIte zarIranuM nAma saMsAra nathI, paNa apUrNatAnuM saMcare che. eTale mananI zaktine vikasAvA ane samagra vizva sAthe bhAna te saMsAra che. avidhA, ajJAna ane enAM pariNAme rAga, daiSa, saMbaMdha joDIne potAnI jAta viSe je vicAro Ave che te samagra vagere saMsAra che. eTale ajJAna-avidhA ke tRSNAne ochI karavAne vizva sudhI laMbAve. AnuM nAma maitrIbhAvanA. cittane prasanna rAkhavA prayatna e ja sAdhanAne mArga che. A badhuM yogazAstra ane gItAmAM mATe maitrI keLavavI jarUrI che. A bhAvanA AdhyAtmika sAdhanAmAM te noMdhyuM che. yogazAe yoganAM yama, niyama, Asana, prANu.yAma, pratyAhAra, agatyane bhAga bhajave che ja, uparAMta sAmAjika ane rASTrIya kSetramAM dhAraNA, dhyAna ane samAdhi e ATha aMge kahyAM che. e mAge paNa enuM mahatva che. ApaNA karatAM je ekAM sAdhanavALAM hoya, jeTaluM cAlIe teTalI adhyAtmasAdhanA thaI samajavI, eTale ke teTale du:khI hoya, emanA pratye karuNA keLavavI. jemAM ApaNA karatAM vizeSa mokSa thayA samaja, ajJAna e duHkhanuM mULa che. ane jJAna-bhakita- sAdhanasAmagrIvALA ke sukhI hoya temane joIne rAjI thavuM te muditA thAna ane karma yoga e duHkhanuM nivAraNa karavAnA upAya che. bhAvanA. ane jeo durgaNI hoya, ApaNuM ke bIjAnA kalve sudharavA
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ to badhI dhAraNamAM mAla pI nA mAlika prabuddha jIvana tA. 15-12-papa tayAra na hoya evAone tiraskAra na karatA emanA pratye taTasthatA hoya te badhuM kharAba e mUlyAMkana karavAne mArga nathI. eTalA mATe dhAraNa karavI te upekSA bhAvanA. bauddha graMthomAM A cAre bhAvanAonuM vairAgyanA sAcA bhAvane samaja Avazyaka che. ane ema thAya te ja khUba vizada ane bhAre AhalAdaka varNana maLe che. e vairAgyabhAvanA adhyAtmasAdhanAmAM upayogI thaI zake. Ama chatAM avidyAne dUra karavAnuM kAma bahu agharuM che. zarIrane mahAmahopAdhyAya yazovijayajIe 5Na a5ra vairAgya ane para "huM" mAnI laIe tyAre vicAra bahu maryAdita banI jAya che. netye vairAgyanI carcA karI che. apara vairAgya e te mAtra bAhya ke ADaMbarI nityavRzciH maci | A avidhAthI mukta thavAne upAya vizvanI jIvana- vairAgya che ane emAMthI ja zarIrane mATe azuci, anitya vagere sRSTi sAthe asImapaNe ekarasa ke samarasa thavuM te che. ekAMgI bhAvanAo janmI che. paNa emAM nathI te vyakitanuM hita ke jaina ane vaidika paraMparAmAM paNa eja bhAva judI judI rIte nathI samAjanuM hita mATe khare vairAgya e para vairAgya che, ane * varNavAyele che. adhyAtmasAdhanAmAM ene ja kharekhara upaga che. ane sAthe sAthe - eka vAta samajavA jevI che ke jyAre paNa manamAM evI zraddhA vyakita ane samAjanuM kalyANa paNuM enAthI sadhAya che. thAya ke dezakAmathI mukata evuM kaI tattva che tyAre AkhuM jIvana palaTAI chevaTe A badhA kathanane sAra eTalo ja ke-adhyAtma-sAdhanA jAya che. A ja AdhyAtmika sAdhanAne prAraMbha. | vinA AtmA, paramAtmA ke mekSanI vicAraNAne kaze artha nathI. bIjA game te rIte varte chatAM ApaNAM mananA te ApaNe ane zIla, yama, niyamane svIkAra karyA vagara adhyAtmasAdhanA zakaya pite ja svAmI chIe ane ene bagaDavA devuM ke sudhAravuM-eTale ke nathI. tethI je mAtra dhAraNAo bAMdhyA karIe ne vartanane ne ghaDIe ene kAbUmAM rAkhavuM-e ApaNA hAthanI vAta che. eTaluM samajIe te evI badhI dhAraNAo mAtra kalpanA ja rahI jAya. ATalA mATe te AdhyAtmika sAdhanAne mArga samajAya gaNAya. mananI prabaLatA ja zIla, samAdhi ane prajJAmAM zIlane paheluM mUkyuM che. jema jamIna keTalI che e to mana manuSThAna dAra saradhamokayo - e satramAM vinA UbhA rahevuM koIne mATe zakaya nathI tema zIla vine samAdhilAbha ja batAvelI che. matalaba ke ApaNA mana upara ApaNe kAbu rAkhI zakaya nathI. ane zIla temaja samAdhi vinA prajJolAbhe zakaya nathI, zakIe chIe e vAtanuM ApaNane bhAna thayeluM hovuM joIe. dAkhalA tethI ja e traNene uttarottara vikAsa sAdhave joIe. e vikAsa ja adhyAtmasAdhanA che. tarIke meM koInI pAse rasane hAle mAge. rasabharele pyAla samApta paMDita sukhalAlajI lAvatAM lAvatAM game te kAraNe pyAlo paDI gayo, phUTI gayuM ane emAM badhe rasa DhoLAI gayo. A rIte dekhItI rIte ApaNane paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti-samAcAra gusso karavAnuM nimitta maLI jAya che, paNa Avo gusso Avate rASTrIya mahAsabhAnA pramukha zrI ucharaMgarAya Dhebare hoya tyAre ApaNe jene AdhyAtmika sAdhanA pasaMda hoya eNe-ATaluM madhyastha sanmAna samitinA upa-pramukhapadane svIkAra karyo che, ja vicAravuM joIe ke pyAlAne paDate ke tUTato bacAva ke rasa sArASTramAM sanmAna samitinI racanA DhaLAI jate aTakAve e bhale mArA hAthanI vAta na hoya, paNa saurASTramAM paMDita sukhalAlajI sanmAna samitinI. mArA cittane krodha karIne paDatuM bacAvI levuM, ene kAbUmAM rAkhavuM nIce mujaba racanA karavAmAM AvI che e te mArA hAthanI vAta che ne ! vaLI tame jyAM jyAM jAo tyAM zrI. rasikalAla parIkha rAjakoTa tame pote ja cho ane tamArAmAM AkhuM jagata samAyeluM che evuM ,, baLavattarAya mahetA bhAvanagara bhAna thavuM enuM nAma ja vidhA; ane enuM nAma ja adhyAtma. ,, bhogIlAla maganalAla zAha AvuM bhAna thavA mATe samyajJAnanI jarUra che; ane ene mATe ja dhyAnanI yojanA karI che. , jagubhAI parIkha , devendra desAI vaLI, adhyAtmasAdhako athavA yogIe duniyAthI para che ane emane A duniyA sAthe kazI levAdevA nathI, e mAnyatA barAbara , vajubhAI verA , manubhAI zAha rAjakeTa nathI, ane koIne A bhrama hoya te te gAMdhIjIne joine dUra thaze joIe. kAraNa ke, maitrI vagere cAra bhAvanA ane paMcazIla e jema , vajubhAI zAha adhyAtmamArganA upayogI sAdhana che tema kuTuMba, gAma, samAja ane . , tArAcaMdabhAI zAha jeThAlAla joSI dezamAM saMvAda sthApavA mATe paNa e jarUrI che. . . . . ' becaradAsa jasANI yegIoe pitAnI sAdhanAne AdhAre kahyuM che ke-je badhAnI nAnAbhAI bhaTTa - saNosarA sAtheno saMbaMdha svaccha karavo hoya te zraddhA, vIrya, smRti, samAdhi manubhAI paMceALI ane prajJA e pAMce joIze; ane emAMnI koI eka vastune grahaNa pulacaMdabhAI taMboLI jAmanagara karavAthI kAma nahIM cAle. evo mAro paNa jAtaanubhava che. ane kAntilAla pI. zAha jyAre A pAMce saMvAda thAya tyAre ja jIvana AgaLa vadhI zake che. premacaMdabhAI vrajalAla zAhu AdhyAtmika sAdhanAne mATe vairAgyane paNa ghaNe upayoga che, nAnajIbhAI kALIdAsa porabaMdara paNa e bhAvanAne atireka karIne bhAratanI badhI paraMparAoe zarIrane , jeThAlAlabhAI rUpANI junAgaDha azuci, anitya, duHkharUpa mAnI lIdhuM te barAbara thayuM nathI. , ramaNalAla pI. zAha verAvaLa azucibhAvanAnA ekAMgI vikAsathI ApaNAmAM gaMdavADa pratyeno prema , kAntilAla ratilAla zAha surendranagara AvyuM che ane jyAM gaMdavADa nahIM tyAM hiMdutva nahIM evuM banI gayuM! 5, caMdulAla sukhalAla zarIra azuci nathI, emAM te saundarya che; ane zarIranA sAcA A samitinA maMtrI tarIke zrI vajubhAI zAha saundaryane sRSTinA saundarya sAthe saMvAda sAdhIne vairAgyanI vikRta banI (rAjakoTa) nI nimaNuMka karavAmAM AvI che. gayelI bhAvanAne sudhArI levAnI jarUra che. ApaNane je na gamatuM maMtrIo, paMDita sukhalAlajI sanmAna samiti muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe muka prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-7 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3. mudraNasthAna : kacchI vizA ozavAla prinTIMga presa, majIda baMdara roDa, muMbaI 9. Te. naM. 34628