Prabuddha Jivan 1955 Year 16 Ank 17 to 24 and Year 17 Ank 01 to 16

SR No.: 525940
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1955
Total Pages: 248
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 28 MB

Page 202

-
- - -
- - - -
પ્રબુદ્ધ જીવન
- તા. ૧૫-૧૦-૫. ડોકટરને જાહેર સંસ્થાઓમાંથી પાંચ વર્ષ માટે રાજીનામાં આપવાની, કાન્તિલાલે એક તે ભળી બાળાને ફસાવી અને પછી તે સંબંધ?' એ બાળા સાથે હવે પછી કશે પણ સંબંધ નહિ રાખવાની, આ પંચે કરેલી શિક્ષાને અમલ કરવાનો ઇનકાર કર્યો ત્યારે આ બેવ સંબંધમાં યોગ્ય લાગે તે નિવેદન પંચ બહાર પાડી શકશે એવી ડોકટરે ગુનેહગાર તરફ સ્થાનિક સમાજનું ધ્યાન એકાગ્ર કરવા માટે મુ કબુલાત આપવાની અને તા. ૨૧-૮-૫૫ થી તા. ૩૦–૧૧–૫૫ સન્તબાલજી અનશન ઉપર ગયા અને એ વિષયમાં સમાજ સક્રિ સુધી બનાસકાંઠા જીલ્લે છોડી જવાની ડોકટરને આજ્ઞા કરવામાં આવી થયાની પ્રતીતિ થતાં સુધી ઉપવાસ ચાલુ રાખ્યા એ માટે મુનિ સ| હતી. ડોકટરે આ મુજબ વર્તવાની કબુલાત આપવા છતાં પાલણપુર બાલજીને અનેક ધન્યવાદ ઘટે છે. છોડી જવાની વાતમાં ગલ્લાતલ્લાં કરવા માંડયા અને તેને પાલણપુરના એવા સાધુપુરૂષનું અસ્તિત્વ હંમેશા આવકારદાયક છે કે જે અમુક આગેવાન શહેરીઓને ટેકે મળવા માંડયો. આ શહેરીઓએ સમાજની નૈતિક ધૃતિની રક્ષાને જીવનનું મુખ્ય કાર્ય લેખે, અને જ્યાં . મહારાજશ્રીને વિકૃત આકારમાં રજુ કરતી એક જાહેર પત્રિકા બહાર પણ કોઈ સ્થળે અન્યાય, અધર્મ કે અનાચાર થતે દેખે ત્યારે તે સા* પાડી. મહારાજશ્રીને આથી ભારે દુઃખ થયું અને ત્યાંના સમાજને આ માથું ઉંચકે, તેને પ્રતિકાર કરવા પાછળ પિતાની સર્વ આત્મશકિ પ્રશ્ન ઉપર એકાગ્ર કરવાના હેતુથી સપ્ટેબરની ૨૧મી તારીખે સંવત્સરિના કેન્દ્રિત કરે અને એ રીતે સમાજમાં સદા નૈતિક સમધારણ ઉપવાસનું પારણું કરવાને બદલે તેમણે ઉપવાસ ચાલુ રાખ્યા. આથી નિર્માણ કરતા રહે. પ્રશ્ન ના હોય કે મેટે હેય એ એક પાલણપુરના સમાજમાં ભારે ક્ષોભ પેદા થયો. મુંબઈ સુધી પણ તેના ભણકારા જોવાનું નથી. આવા નૈતિક ચોકીદારની કોઈ પણ કાળે–અને આજ રે પહોંચવા લાગ્યા. આ રીતે આ પ્રશ્ન ઉપર પાલણપુરના નાગરિકેમાં તે ખાસ કરીને આપણા સમાજને અત્યન્ત જરૂર છે. સત્તબાલજીન પુરી જાગૃતિ આવી જાણી મહારાજશ્રીએ દશ ઉપવાસ બાદ હાથે આવાં નૈતિક જાગૃતિનાં અનેક પ્રકરણે નિર્માતા રહે અને ભાઈ તા. ૨૮-૮-૫૫ ના પારણું કર્યું.
પેઢી તેમનામાં એક નૈતિક જ્યોતિર્ધરનું પાવન દર્શન કરે અને તેમાં . આ સંબંધમાં મુનિ સન્તબાલજીનું અનુમોદન કરતાં પં. સુખલાલજી પ્રેરણા પામીને આત્મજીવનને ઉન્નત બનાવે એવી આપણુ અન્તરની. તેમની ઉપરના તા. ૨૮–૪–૫૫ ના પત્રમાં (આ વખતે મહારાજશ્રીએ
પ્રાર્થના છે ! તે જ દિવસે પારણું કર્યાના પંડિતજીને ખબર મળ્યા નહોતા) જણાવે ભાવુક્તાને અતિરેક છે કે “તમે જે હેતુસર ઉપવાસ કર્યો તે હેતુ મને વ્યાજબી લાગે છે, મુંબઈ ખાતે ગામદેવી લતામાં લેબર્નમ રોડ ઉપર આવેલ “મણએમાંથી જે કાંઈ. પરિશમશે તે સારું જ હોવાનું. ડે. કાન્તિલાલે પંચ ભુવન જ્યાં ૧૯૧૭ થી ૧૯૩૪ ના ગાળામાં જ્યારે જ્યારે ગાંધી અને તમારી સમક્ષ આપેલ વચને અને કબુલાતે ટાળવા પેંતરા રચ્યા મુંબઈ આવતા ત્યારે ઉતરતા, એ મકાન ગાંધી સ્મારક નિધિએ મકાન-11 છે એ સ્થિતિ પાલણપુરના સમગ્ર વિચારવાન નાગરિક માટે વસમી માલિક શેઠ મણિલાલ રેવાશંકર ઝવેરી પાસેથી રૂા. ૧૪૦૦૦૦ માં ખરીદા , હોવી જોઈએ. એક પાકી ઉમ્મરને અને સમાજમાં મોભે ધરાવનાર મુંબઈની મ્યુનીસીપાલીટીને તેનું લીઝ ખતમ કરવા માટે રૂ. ૧૫૨૫? હેકટર શહેરમાં દુર્વેતન ચલાવ્યે રાખે અને ખુલ્લું પડે ત્યારે કબુલ આપવામાં આવ્યા અને તેની મરમ્મત પાછળ ગાંધી સ્મારક નિધિ છે કર્યા છતાં તેના પ્રાયશ્ચિત રૂપે આપેલ. ઐચ્છિક કબુલાતને ન અનુસરે રૂા. ૧૨૫૦૦૦ ખરચ્યા, આ વિગતો એ મકાનના ઉદ્ઘાટન સમારંભ કે ટાળે તે એ ડોકટર લોકો માટે ઉપચારની દષ્ટિએ ગમે તેટલા પ્રસંગે પ્રમુખસ્થાનેથી માનનીય શ્રી ગણેશ વાસુદેવ માવળંકરે આપેલા સાર મનાતા હોય છતાં શહેરની બહેન-દીકરીઓની ઇજ્જત માટે વ્યાખ્યાનમાંથી આપણને જાણવા મળે છે. ઉપરના હિસાબે આ મકાને શાપરૂપ જ ગણાવો જોઈએ. તેથી કરીને તમે જે નૈતિક પગલું ભર્યું ગાંધી સ્મારક નિધિને રૂા. ૨૮૦૨૫૦ માં પડયું. જે સ્થાનો સાથે છે તે પાલણપુરના નાગરિકોના કર્તવ્યનું જ પ્રતિનિધિત્વ ધરાવનાર બની ગાંધીજીના કાર્ય અને જીવનને સંબંધ રહ્યો હોય એ સ્થાનની રક્ષા
કરવી એ ગાંધી સ્મારક નિધિના અનેક ઉદેશ્યમાં એક ઉદેશ્ય છે આ સંબંધમાં પાલણપુરના નાગરિકે મહાજશ્રીની ઈચ્છા મુજબ અને તે ઉદેશ્ય અનુસાર આ મણિભુવનની ખરીદી કરવામાં આવી છે એકાગ્ર થઈ ચૂકેલા હોવાથી હવે પછીનું નૈતિક પગલું લેવાનું કામ એમ દાદાસાહેબ માવળંકર પિતાના વ્યાખ્યાનમાં જણાવે છે. • પાલણપુરના શાણા નાગરિક તકાળ માથે લઈ લે એમ સૂચવીને પંડિત ઉપરના આંકડાઓમાં મકાનની મરમ્મત પાછળ રૂ. ૧૨૫૦૦) સુખલાલજી મહારાજશ્રીને સુખાન્ત પારણું કરવા પિતાના પત્રમાં વિનંતિ ખરચાયા હોવાનું જણાવવામાં આવ્યું છે. મરમ્મત પાછળ ખરચાયેલી કરે છે અને મહારાજશ્રી પણ કાકતાલીય ન્યાય માફક ઉપર જણાવ્યું આટલી મેટી રકમ આપણા દિલમાં ભારે આશ્ચર્ય પેદા કરે છે. | તે મુજબ એ જ દિવસે પારણું કરે છે.
વિષે આધારભૂત સ્થળે પૂછતાં જણાવવામાં આવે છે કે આ મકાનને આખરે આ શુધિ પ્રયોગ દ્વારા ઉભા થયેલા નૈતિક તેમ જ જ્યારે ગાંધી સ્મારક નિધિને કબજે મળે ત્યારે એ અત્યન્ત જર્જરિ ' સામાજિક દબાણને ડેકટર વશ થાય છે, પિતાના બેવડા ગુનાહ માટે સ્થિતિમાં હોઇને તેની પાયામાંથી મરમ્મત કરવી પડી છે અને અગા. મહારાજશ્રી તથા પંચની ક્ષમા માગે છે અને પંચ આજ્ઞા કરે તે સીમાં આખું નવું ધાબું નાંખવું પડયું છે તે કારણે આટલે મોટે મુજબ અને ત્યાં સુધી પાલણપુર અથવા તે બનાસકાંઠા જીલ્લો છોડી ખર્ચ થવા પામ્યો છે. આ બધું જે છે તે છે, પણ ગાંધી સ્મારક જવા તથા બીજી જે કાંઈ શિક્ષા ફરમાવે તે મુજબ વર્તવા કબુલ થાય નિધિને આ મકાન સરવાળે ઘણું જ મેંદું પડી ગયું છે એ વિશે છે અને તે મુજબ પાલણપુર છોડી જાય છે અને એ રીતે આ બેમત હોવા સંભવ છે જ નહિ. એટલી જ રકમ એટલે કે ત્રણ લાખ પ્રકરણને સુખદ અન્ત આવે છે.
રૂપીઆ આસપાસની રકમમાં મુંબઈ શહેરના કોઈ પણ ખાલી પ્લોટ } આમ છોકરીઓને ભેળવવાના અનેક કિસ્સાઓ આપણા સમાજમાં આ મકાન છે તે કરતાં ઘણી વધારે સગવડવાળું એક વિશાળ ‘ગાંધી બનતા હશે. એમ છતાં પણ આ કિસ્સો વધારે દુ:ખદ અને ગ્લાનિપ્રદ ભુવન” ઉભું કરી શકાયું હોત અને ગાંધીજીની અનેક રચનાત્મક એટલા માટે છે કે જ્યાં માબાપ પિતાની વહુ દીકરીઓને મેકલવામાં પ્રવૃત્તિઓનું એક ભવ્ય કેન્દ્ર નિર્માણ થઈ શકયું હોત એમાં કેઈ શક નથી. સુરક્ષિતતા માને તેવા સ્થળે અને તેવી વ્યકિતના હાથે આ અનિષ્ટ પણ આ સામે એમ જરૂર રજુ કરવામાં આવે કે મણિભુવન કિસ્સો બનવા પામ્યો છે. જ્યાં વાડ ચીભડાં ચરે ત્યાં કોને સુરક્ષિત ખરીદવા પાછળ ગાંધીજીના કાર્ય અને જીવન સાથે સંબંધ ધરાવતા સમજવું? આ વિચિત્ર કેયડો આ કિસ્સો આપણી સમક્ષ રજુ કરે સ્થાનોની રક્ષા કરવાની એક ભાવના રહેલી છે, અને આ ભાવનાની અપે. છે. આવા કિસ્સાઓ સમાજની નૈતિક અધોગતિ કઈ હદ સુધીની થઈ ક્ષાએ બે ત્રણ લાખ રૂપીઆને હિસાબ ગણુ એ નરી બાલીશતા છે. રહી છે તેના અનુમાપક છે. આ માટે સમાજે વધારે જાગૃત થવાની પિતતાના દેશના મહાપુરૂષોના ચરિત્ર સાથે સંબંધ ધરાવતાં સ્થાને અને જરૂર છે. આવી જાગૃતિ પેદા કરવાનું કામ સાધુ સન્ત અને ઉચ્ચ સ્થળને સાર્વજનિક માલકીના બનાવીને તે તે મહાપુરૂષની ચિરંજીવ સ્મૃતિ કોટિનું ચારિત્ર ધરાવતા સમાજસેવાનું છે. આ દષ્ટિએ જ્યારે ડોકટર તરીકે જાળવી રાખવાને આજે સુધરેલા અનેક દેશોમાં એક રવૈયો
છે. જ્યાં ભાજી વ્યકિતના મને મોકલવામાં