________________
તા. ૧-૯-૫૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
૮૫
યાસ દીક્ષા અને ધરાવનાવા ઉપરક્ષા અષા
૨. વ્યાખ્યાઓ
કાયદામાં ગમે તે મજકૂર હોય તે છતાં, પ્રેસિડન્સી મેજિસ્ટ્રેટની અથવા આ અધિનિયમમાં વિષય અથવા સંદર્ભ ઉપરથી બાધ આવતે પ્રથમ વર્ગના મેજિસ્ટ્રેટની કેટ કરતાં ઉતરતી કોર્ટ કલમ ૩ અથવા ૪ હોય તે સિવાય –
અન્વયેના ગુનાઓને ઇન્સાફ આપવો નહિ. ' (1) “બાળક” એટલે, અઢાર વર્ષની ઉંમર કરતાં ઓછી ઉંમરની ૯ કલમ ૩ અને ૪ અન્વયેના ગુનાઓ માટે પ્રદેશ બહારની , કોઈપણ સ્ત્રી અથવા પુરૂષ;
(૨) “કોટ” એટલે, બૃહદ મુંબઇના પ્રેસિડન્સી મેજિસ્ટ્રેટની કોર્ટ સન ૧૮૮૮ ના ફોજદારી કામ ચલાવવાની રીત બાબતના અને બીજી જગાએ પ્રથમ વર્ગના મેજિસ્ટ્રેટની કોર્ટ
કાયદામાં ગમે તે મજકૂર હોય તે છતાં, પ્રેસિડન્સી મેજિસ્ટ્રેટની અથવા (૩) “સંન્યાસ દીક્ષા” એ સંજ્ઞાને અર્થે કોઈ પણ બાળકે દુન્યવી પ્રથમ વર્ગના મેજિસ્ટ્રેટની કોર્ટ, બેમાંથી જેની હકુમતની સ્થાનિક બાબતેને ત્યાગ કરવો અને પિતાના કુદરતી કુટુંબના સભ્યો સાથેના હદમાં આરોપ મૂકાયેલ શખસ મળી આવે તે સ્લમ ૩ અથવા ૪ સંબંધે તેડી નાંખવા અને કોઈપણ બાળકને કઈપણ શખસે કેઈપણ અન્વયેના ગુનાઓને ઇન્સાફ આપવાને મુખત્યાર છે. નામે ઓળખાતા કેઈપણું ધાર્મિક પંથમાં સંન્યાસી યતિ, મુનિ, સુરિ,
ઉદ્દેશે અને કારણોનું નિરૂપણ ગી વૈરાગી, મહંત, ચેલા, બ્રહ્મચારી, સાધુ, ફકીર, તપસ્વી, સંત
કેટલાક અતિ ઉત્સાહી શખસ તરૂણ છોકરાઓ અને છોકરીઓને તરીકે અથવા બીજા કોઈ પણ નામે દીક્ષા અપાવવી.
સાધુઓ અને સાધ્વીઓના પંથમાં દીક્ષા અપાવવાની પ્રવૃત્તિઓમાં, તે ૩. સંન્યાસ દીક્ષા અપાવવા બદલ અથવા સંન્યાસ દીક્ષાની બાળકે એવી દીક્ષાને ફલિતાર્થ અને પરિણામે સમજી ન શકતા હોવા વિધિ કરવા, ચલાવવા વગેરે બદલ શિક્ષા
છતાં અથવા તેનું તેમને ભાન ન હોવા છતાં, મચી રહે છે. કેટલાક જે કોઈપણ શખસ કેઈપણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા અપાવે કિસ્સાઓમાં આવી દીક્ષા, સમાજને ગંભીર પ્રત્યાધાતો કરીને વ્યક્તિઓ અથવા કોઈપણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા આપવાની વિધિ કરાવે, ચલાવે, માટે અનિચ્છનીય પરિણામે ઉપજાવે છે. સંચાલન કરે, ઉત્તેજે અથવા પરવાનગી આપે તેને ત્રણ મહિના સુધીની વધુમાં કેટલાક કિસ્સાઓમાં તરૂણ છોકરાઓ અને છોકરીઓનું, સાદી કેદની અને દંડની શિક્ષા થશે.
શકમંદ ખ્યાતિ ધરાવતા શખસ, દીક્ષાના ઓઠા હેઠળ માબાપના સંરક્ષણ૪. સંન્યાસ દીક્ષાવાળા સંબંધ ધરાવતા બાળકને હવાલો માંથી અપહરણ કરી જાય છે. ધરાવતા શખસ માટેની શિક્ષા
બાળકૅની કુમળી વયનો દુરુપગ કરવામાં ન આવે અને શેષણ (૧) જ્યાં કોઈપણ બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા અપાવવામાં આવી હોય વિરુદ્ધ તથા નૈતિક અને ભૌતિક ત્યાગની વિરુદ્ધ બાલ્યાવસ્થા અને ત્યાં તે બાળકને કાયદેસર અથવા ગેરકાયદેસર કબજો ધરાવનાર જે યુવાનીને સંરક્ષણ મળે એવી ખાતરી આપવા માટે આવી પ્રવૃત્તિઓ કોઈપણ શખસ, માબાપ અથવા વાલી તરીકે અથવા બીજા કોઈપણ ઉપર અંકુશ રાખવા સારૂ તાત્કાલિક ઉપાય ઈચ્છનીય છે. બાળકને દરજામાં, સંન્યાસ દીક્ષાને ઉતેજન મળે તેવું કંઈપણુ કૃત્ય કરે અથવા સંન્યાસ દીક્ષા અપાવવા બદલ અથવા તેની સંન્યાસ દીક્ષાની વિધિ તે વિધિ કરવામાં પરવાનગી આપે અથવા તે વિધિ થતી અટકાવવામાં કરવા, ચલાવવા, વગેરે બદલ શિક્ષા કરવાને તેમજ સંન્યાસ દીક્ષાવાળા . બેદરકારીભરી રીતે નિષ્ફળ જાય તેને ત્રણ મહિનાની સાદી કેદની અને સંબંધ ધરાવતા બાળકને હવાલો ધરાવતા શખસ માટે પણ શિક્ષા દંડની શિક્ષા થશે,
કરવાનું ઠરાવ આ વિધેયક કરવા ધારે છે. સંન્યાસ દીક્ષાને રદબાતલ (૨) આ કલમના હેતુ સારુ વિરૂદ્ધમાં કંઈપણ પૂરવાર કરવામાં ગણવા માટે પણ તેમાં ઠરાવ કરવામાં આવ્યા છે. બાળકની સંન્યાસ આવે તે સિવાય અને ત્યાંસુધી એમ અનુમાન કરવું કે જ્યાં કોઈપણ દીક્ષાની વિધિ થતી અટકાવવા માટેને હુકમ કાઢવા માટે અને બાળકના બાળકને સંન્યાસ દીક્ષા અપાવવામાં આવે ત્યાં એવા બાળકને હવાલે હવાલા, સંરક્ષણ, વગેરે માટે આદેશ કાઢવા માટે પણ ઠરાવ કરવામાં ધરાવનાર શખસ સંન્યાસ દીક્ષા વિધિ થતું અટકાવવામાં બેદરકારીભરી આવ્યા છે. રીતે નિષ્ફળ ગયે છે. ૫. અધિનિયમ અન્વયેના ગુનાઓ બિનવારથી ગણવા
દીક્ષા અંગે મુનિ સંમેલનના ઠરાવે આ અધિનિયમ અન્વયેના ગુનાઓ બિનવારંટી ગણવા.
( ઈ. સ. ૧૯૩૪ ના માર્ચ માસમાં અમદાવાદ ખાતે જૈન શ્વેતાં૬. આ અધિનિયમનું ઉલ્લંઘન કરીને અપાતી સંન્યાસ દીક્ષાનો બર મૂર્તિપૂજક સંપ્રદાયના આચાર્ય શ્રી વિજય નેમિસૂરિના પ્રમુખપણ પ્રતિબંધ કરતે મનાઈ હુકમ કરવાનો અધિકાર
નીચે મળેલ જૈન શ્વે. મૂ. સાધુઓના સંમેલને દીક્ષા પ્રકરણ અંગે
નીચે મુજબ ઠરાવો કર્યા હતા. તા. ૨૦-૮-૫૫ ના રોજ મુંબઈ ખાતે (૧) આ અધિનિયમમાં વિરૂદ્ધમાં ગમે તે મજકુર હોય તે છતાં, મળેલા બાલદીક્ષા પ્રતિબંધક બીલના વિરોધી જૈનોની સભાએ આ કેટને ફરિયાદ અથવા બીજી રીતે તેની સમક્ષ મૂક્વામાં આવેલી માહિતી બીલ પડતું મૂકવાની માંગણી કરતાં મુનિ સંમેલનના આ ઠરાવને બીલના પરથી એમ ખાતરી થાય કે કોઈપણ બાળકની સંન્યાસ દીક્ષા ગોઠવ. પ્રાજક શ્રી પટવારીને સધિયારે આપ્યો છે અને એ ઠરાવનું અનુવામાં આવી છે અથવા તે વિધિ કરવામાં આવનાર છે તે તે આ
પાલન જૈન સાધુઓ પાસે કરાવવા માટે અગિયાર આગેવાન જૈન શ્વે.
મૂ, આગેવાનોની એક સમિતિ નીમી છે. પ્રસ્તુત બીલ અને મુનિ અધિનિયમની કલમ ૩ અને ૪માં જણાવેલા કોઈપણુ શખસની સામે સંમેલનના કરા વચ્ચે રહેલ અસીમ અન્તરને આ ઠરાવો જોતાં સંન્યાસ દીક્ષાને પ્રતિબંધ કરતે હુકમ કરવાને મુખત્યાર છે. પ્રબુધ્ધ જીવનના વાંચકોને સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવશે. તંત્રી)
) , પિતાની ઈચ્છાથી અથવા કેઈપણ શખસની અરજી આઠથી સોળ વર્ષ સુધી માતાપિતાની અથવા જે સમયે જે ઉપરથી એમ ફરમાવવાને મુખત્યાર છે કે બાળકને હવાલો ધરાવનાર વાલી હોય તેની રજા સિવાય દીક્ષા આપી શકાય નહિ, કારણ કે ત્યાં કોઈપણ શખસ હોય તે તેણે, તે નકકી કરે તે સ્થળે અને સમય સુધી ‘શિષ્ય નિષ્ફટિકા’ લાગે છે. અને તેવા શખસ સમક્ષ એવા બાળકને રજૂ કરવું અથવા રજૂ આઠ વર્ષથી સેળ વર્ષવાળાની દીક્ષામાં દીક્ષા લેનારના માબાપ કરાવવું અને તે બાળકની જાતના હવાલા અને સંરક્ષણ માટે તથા
અથવા તે વાલીની લેખીત સંમતિ લેવી. જે ગામમાં દીક્ષા આપવાની ખર્ચ માટે આદેશ કરવાને મુખત્યાર છે.
હોય, ત્યાંના સ્થાનિક પ્રતિષ્ટિત બે શ્રાવ દ્વારા લેખિત સંમતિ પ્રમાણે ૭. બાળકની સંન્યાસ દીક્ષા રદબાતલ ગણવી
લેખિત સંમતિ આપનાર–દીક્ષા લેનારના–ખરા માબાપ અથવા તે બાળકની દરેક સંન્યાસ દીક્ષા રબાતલ ગણવી.
વાલી છે, તેને નિર્ણય જે ગામને તે હોય ત્યાં આદમી મેક્ષી નિર્ણય ૮. કલમ ૩ અને ૪ અન્વયેના ગુનાઓ માટેની હકુમત કરાવે અને નિર્ણય થયા પછી દીક્ષા આપવી. દીક્ષા લેનારની યોગ્યતાની
સન ૧૮૮૮ ના ફોજદારી કામ ચલાવવાની રીત બાબતના પરીક્ષા સામાન્યરૂપે પિત કર્યા પછી વધારે સંમતિને માટે ગવાળાએ