________________
IS POET;
પર
એક
* * * *
;
ધ
|
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧-૧૯૫૫
તેણીએ પતાને તેને ભગવાનની પણ તેમની નવ
I મારૂં ચિત્ત સતેષ અનુભવી શકે એવી પ્રગતિ કરવાના પંથમાં મારું * મારા જીવનની શુદ્ધિ માટે સ્વાધ્યાય અને સત્યવૃત્તિ મને હમેશાં - હવે ઝપાટાબંધ ચાલવાનું છે એનું મને સતત ભાન છે, મારી ઉત્તમ લાગ્યાં છે. હું પણ સાધારણ માણસ છું, દેષ અને ગુણના - તમામ નબળાઈઓ મારા ખ્યાલમાં છે અને એનબળાઈઓને મૂળથી મિશ્રણસમ માનવ છું.'
ભૂસી નાખવાના પ્રયત્ન પણ ચાલતા રહે છે. આ આશા વધારે | મારી આ કહાણીમાં મારી ઘણીખ બાબતે આવી ગયેલ છે, E પડતી નથી કે ભગવાન મહાવીર, પૂ. મહાત્મા ગાંધી અને પૂ.વિનોબા સંભારું છું તે બીજી પણ હજી કેટલીક બાબતે બાકી રહી જાય છે. છતાં
A ભાવેને આદર્શ સામે રાખી મારી તે તમામનબળાઈઓને દૂર કરવાના જે કાંઈ જાહેરમાં ઉપયોગી હતું તે બધું લગભગ આમાં આવી | પ્રયત્નમાં કેમ ફતેહમંદ થઈ ન શકું?
ગયું છે. બાકી રહેવામાં મારા મિત્રો અંગેના કેટલાક મારા િ ૨૮, મારાં માતાજી તેજસ્વી હતાં, કડક હતાં. હું તેમની નવ અંગત પ્રસંગે સ્થાનકવાસી અને મંદિરમાગ મુનિઓની સાથેના મારા " આ અંગે પૂજા કર્યા પછી જ દેરાસરમાં ભગવાનની પૂજા કરતે. મારી અંગત પ્રસંગે, અને કેટલીક જૈન સંસ્થાઓ સાથેના મારા અંગત
પત્ની શ્રી અજવાળી પિતાને તેજોવધ જરાય સહી શકે એવી નથી; પ્રસગે એ બધું આવે છે. એને પણ અહિં વિશેષ ઉપગ દેખા વિ છતાંયે તેણીએ અડગ રહીને મારે નિમિતે જે જે આપત્તિ સહી છે, નહીં એટલે મેં એને જતું કર્યું છે. મિ. કૌટુંબિક પ્રસંગે પિતાની આશાઓને અસાધારણ ભાગ આપેલ છે,
બેચરદાસ જીવરાજ દાસી M. જ્યારે હું જેલ ગયા અને ત્યાર પછી ચાર પાંચ વરસ રખડપાટમાં આચાર્યશ્રી વિજ્યવલ્લભસૂરીશ્વરજી મિ ગાળ્યા ત્યારે પણ ધીરજ રાખીને મારાં માતાજી તથા સંતાનની
-
સ્મૃતિગ્રંથ સંભાળ રાખવા સાથે જે અનેક અગવડોને વેઠી છે, એ વખતે આ પેતાનું તેજ કાયમ રાખી, કેઈની અપેક્ષા રાખ્યા વિને જે વસંત
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયના મંત્રીઓ પ્રસ્તુત સ્મૃતિગ્રંથ સંબંધે કવન જીવી બતાવ્યું છે, સાદાઈ, સ્વાશ્રય, સંતાન પ્રતિનું વાત્સલ્ય
જાહેર કરવા ઈચ્છે છે કે – મિ અને આઘાત પ્રત્યાઘાતોને સહન કરવાનું સામર્થ્ય-એ બધું તેનામાં - “આચાર્યશ્રી વિજ્યવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજના સ્વર્ગવાસની '. છે એક સાથે આવી મળેલ છે અને તેથી જ મારે અવ્યવહારૂને આ પ્રથમ વાર્ષિક તિથિને રોજ શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય તરફથી વિ આશ્રમ કાંઈ શોભા પામેલ છે.
તેઓશ્રીના એક સ્મૃતિગ્રંથ પ્રગટ કરવાનું નકકી થયેલ છે. પ્રસ્તુત - નાનપણમાં ગરીબીમાં રહેશે અને તેથી જ ઈચ્છાઓ કે અનિ.
ગ્રંથમાં સદ્ગતના જીવનકાર્યની સમીક્ષા તથા તેઓશ્રીની સામાજિક, છાએ દુઃખ સહન કરવાની ટેવ પડેલી છે. મારી પ્રાથમિક અવસ્થામાં ધાર્મિક અને સાહિત્યિક પ્રવૃત્તિઓનું વિસ્તૃત અવલોકન કરવામાં છે પણ હું દુઃખી થયો નથી. અત્યારની દૃષ્ટિએ વિચારું છું ત્યારે જ
આવશે. તે ઉપરાંત ભારતના જૈન અને જૈનેતર વિદ્વાને તથા વિચાછે તે પ્રાયમિક અવરથા દુઃખરૂપ જણાય છે. એમ તે અમે જ્યારે પગે
રકેના જૈન ધર્મ, સાહિત્ય, કળા, ઇતિહાસ ઇત્યાદિ વિષેના લેખોથી || ચાલતા અને તે પણ રોજ દસથી બાર માઈલ, મુકામ પર પહોંચ્યા સ્મૃતિગ્રંથ સમૃધ્ધ બનાવવાની આકાંક્ષા છે. આ ગ્રંથનું સંપાદન 1. પછી હાથે જ રસોઈ પણ બનાવતા અને લગભગ બે થી ત્રણ વાગ્યે
કાર્ય એક વિશિષ્ટ સમિતિ દ્વારા થશે. આચાર્યશ્રીના જીવનકાર્ય ખાવા પામવાનું અને રાજ આ રીતે લગભગ છ આઠ મહિના ચાલેલું. રોજ
ઉપરાંત સામાજિક ઉત્કર્ષ અંગે થયેલ વિવિધ કાર્યવાહી તથા ગ્રંથની આંટલું આટલું ચાલીએ છતાં રસ્તામાં ક્યાંય ખાવાની જોગવાઈ નહતી
ઉપયોગિતા વધે એવી અન્ય માહિતી મેકલી આપવા તેઓશ્રીના દિ તેમ છતાં અમે, ઉલ્લાસમય રહેતા. વર્તમાનમાં તે કેટલાય સમયથી
સંપર્કમાં આવેલ દરેક વ્યક્તિ, સંસ્થા અને સંધને. આગ્રહભરી દિક ઇચ્છાપૂર્વક સહનશકિત કેળવી રહ્યો છું. ધારો કે બસમાં બેઠે .
વિનંતિ છે. આ સાથે આચાર્યશ્રીની તેમજ શિષ્યમુનિ મહારાજેની રહે તે જરા વધુ સંકડાઈને બેસું અને બીજો કોઈ ભાઈ આવે
તસ્વીરે પણ તા. ૩૧ મી જાન્યુઆરી, ૧૯૫૫ પહેલાં નીચે જણજ તે તેને મારી પાસે બેસાડી દઉં અથવા જગ્યા ખાલી થઈ હોય ?
વેલ સરનામે મોકલી આપવા નમ્ર ભલામણ છે. આવી રીતે મળેલી હો અને બીજો કોઈ બેસવા જાય તે તેને જ બેસાડી દઉં અને મને
' ઉપગી કૃતિઓ તેમજ તસ્વીરે સ્મૃતિગ્રંથ પ્રગટ થયે તુરત પાછી છે. ઊભાં ઊભાં જ મજા પડે. આ રીતે જીવનના ઘણાં ક્ષેત્રમાં ઈચ્છા
મેકલી આપવામાં આવશે. જે માહિતી કે તસ્વીરો ગ્રંથમાં સ્વીકાર પૂર્વક આ ઉત્તિ કેળવવા મથું છું. હજી તેને પૂર્ણપણે પહોંચ્યો
પામશે તેના એકલનારને પ્રગટ થયેલ ગ્રંથની એક નકલ ભેટ આપજ નથી, છતાં જેટલું પહોંચે છું તેટલાને મને સારી રીતે આનંદ
વામાં આવશે.
' અને સતેષ છે. . . ૨૯. સ્થાનકવાસી મુનિ અમરચંદજીએ મારી પાસે
* આ સંબંધે પત્રવ્યવહાર મંત્રીઓ, શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય, આ છે દિલ્લીમાં અભ્યાસ કરેલ અને વર્તમાનમાં તેઓ એક સારા વકતા. ગોવાલીયા ટંક રોડ, મુંબઈ ૧૬. એ સરનામે કરો. આ લેખક અને તેમના મુનિ પદને શોભાવે તેવા સાધક છે. બીજા ( મનીશ્રી વિદ્યાવિજ્યજીને સ્વર્ગવાસઃ અનુસંધાન પાનું ૧૯૫ ) - મિશ્રીમલજી, લાલચંદજી, કનૈયાલાલજી વગેરે સ્થાનકવાસી મુનિઓને
ગેર સ્થાનકવાસી મુનિઓને માં અમદાવાદ ખાતે ભરાયેલા સાધુસંમેલનમાં તેમણે અગ્ર ભાગ, પણ મેં સારી રીતે ભણાવેલ છે અને તેઓ વર્તમાનમાં પિતાપિતાની લાધા હતા. હિંદભરમાં તેમણે વિહાર કર્યો હતો સીંધમાં બે ત્રણ શકિતપ્રમાણે ધર્મપ્રવૃત્તિ કર્યા કરે છે.
વર્ષ રહીને તેમણે સારી લોકપ્રિયતા સંપાદન કરી હતી. પાછળનાં . ' જયારે હું એકવાર ખ્યાવરને જૈન • ગુરૂ કુળને સંચાલનભાર : વર્ષે તેમણે મેટા ભાગે શિવપુરીની સંસ્થામાં ગાળ્યાં હતાં. ત્યાં તેમના િવહેતાં હતા ત્યારે મેં ત્યાં સ્થાનકવાસી, તપાગચ્છી અને ખરતરગચ્છી પ્રયાસના પરિણામે એક કેલેજની થોડા સમય પહેલાં સ્થાપના દિ એ ત્રણે પ્રકારનાં વિધાર્થીઓને ભેગા બેસાડી તેમને ત્રણ પરંપરાના કરવામાં આવી હતી અને સંસ્કૃતની , પરીક્ષાના એક મેટા કેન્દ્ર
પકિમણાં એક એક જુદે જુદે દિવસે અથોત ત્રણ દિવસ સુધી તરીકે આજે પણ તે સંસ્થાએ સારી ખ્યાતિ પ્રાપ્ત કરી છે. જીવન
કરાવેલાં અને તેમાં બેલાતાં ત્રણે પરંપરાનાં સૂત્રોની સમજુતી આપેલી. નનાં અન્ત સુધી તેઓ આમ સદા કાર્યપરાયણ રહ્યા હતા અને િત્યારે. વિદ્યાથી એએ કહેલું કે આ તે બધું એકસરખું છે. આમાં સાહિત્યની તેમણે અનેકવિધ સેવાઓ કરી હતી. તેમનું અવસાનથી
કયાંય કશે ભેદ નથી. આ રીતે મેકૅ મળતું ત્યારે હું પરસ્પર જૈન સમાજને એક શકિતશાળી સમાજસેવકની અને સાહિત્ય પાસક તો સમન્વયને અને વિરોધ ઓછો થાય તે પ્રયત્ન આજ લગી પણ, શ્રમણની ખોટ પડી છે. તેમના અમાને શાશ્વત શક્તિ પ્રાપ્ત થાઓ ! Eા કરતા રહ્યો છું અને ભાવમાં પણ તે જ પ્રયત્ન ચાલુ રાખવાને છુ.
, પરમાનંદ, છે ' મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી. કાપડિયા, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ ૩. .
| મુદ્રણસ્થાન : જાહીર પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, ૧૨, કેશવજી નાયક રોડ, મુંબઈ - * *