Prabuddha Jivan 1955 Year 16 Ank 17 to 24 and Year 17 Ank 01 to 16

SR No.: 525940
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1955
Total Pages: 248
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 28 MB

Page 90

પ્રબુદ્ધ જીવન
-૫૫ ઉધૃત કરવામાં આવ્યો હતો અને હિંદી પાક્ષિક તરૂણ”માં તેને કરે, અથવા તે પ્રબુધ્ધ જીવનના નિભાવ અર્થે યથાશક્તિ દ્રવ્ય મેળે અનુવાદ પ્રગટ કરવામાં આવ્યો હતે. “વલ્ડ-ટીચર શ્રી કૃષ્ણમૂર્તિ અને અમારી ચિન્તા હળવી કરે. ' આમ ભિન્ન ભિન્ને બાજુએથી એ મથાળાના લેખને અનેક વિદ્વાનો અને ચિન્તકે તરાથી સારો સહકાર વહે શરૂ થાય તે અમને શ્રદ્ધા છે કે અધખીલી પાંખડીઓઆવકાર મળ્યો હતો. “દિગંબર સાધુઓનું નગ્ન અને અન્ય આચાર- વાળા કમળ જેવું આજનું પ્રબુધ્ધ જીવન આવતી કાલે સહસ્ત્રદળ વિશેષતાઓ’ એ મથાળાના લેખે દિગંબર સમાજમાં ભારે પ્રભ કમળનું રૂપ ધારણ કરે અને શાસક વર્ગ અને શાસિત વર્ગ ઉભયનું પેદા કર્યો હતો. બાર માસ દરમિયાન સૌથી વિશેષ ધ્યાન તેરાપંથી વિચારશાસન કરતી એક ભવ્ય શક્તિને પ્રબુધ્ધ જીવનઠારા આવીર્ભાવ સંપ્રદાયની અહિંસા વિષયક માન્યતાઓની વિસ્તૃત સમાલોચના કરતા થાય. અમારા આ સ્વપ્નને--મનોરથને–મૂર્તિમન્ત કરવાનું બળ તેમ જ “અહિંસાની અધુરી સમજણું” એ મથાળાના લેખે ખેંચ્યું હતું. રેગ્યતા અમને વિશ્વવ્યાપી ચૈતન્ય શક્તિમાંથી પ્રાપ્ત થાઓ એ જ અને તે લેખને બહુજ વ્યાપક પ્રસિદ્ધિ મળી હતી. આ પ્રકારની પ્રાર્થના વિવિધ લેખસામગ્રી ગત વર્ષના પ્રબુધ્ધ જીવન દ્વારા ગુજરાતી ૪૫-૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ, ) ખીમજી માડણ ભુજપુરીઆ, પ્રમુખ વાંચકને પીરસવામાં આવી હતી. પ્રબુધ્ધ જીવનનું નિયમ મુજબનું
- પરમાનદ કુંવરજી કાપડિયા, મંત્રી
મુંબઈ તા. ૨૮–૪-૫૫ કદ આઠ પાનાનું એટલે વર્ષના ૧૮૨ પાનાનું છે. આને બદલે
શાન્તિલાલ દેવજી નંદુ છે. ગત વર્ષમાં પ્રગટ થયેલ વિશેષ અંક સાથે પ્રબુધ્ધ જીવન મારફત શત્રુંજય હરિજન પ્રવેશને મળેલું ૨૮૦ પાનાનું વાંચન પુરૂ પાડવામાં આવ્યું હતું અને પ્રસંગોચિત ચિત્ર અને છબીઓ દ્વારા તેને આકર્ષક બનાવવામાં આવ્યું હતું.
હાર્દિક અનુમોદન આજે નવા વર્ષમાં પ્રવેશ કરતાં પ્રબુધ્ધ જીવનના વાંચકે સમક્ષ અમારી મુંઝવણ અને સહકારપ્રાર્થના નમ્રભાવે કરીએ છીએ. મુંબઈના જૈનેની જાહેર સભા પ્રબુધ્ધ જીવન દ્વારા જે માહીતી અને વિચારસામગ્રી પુરી શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીના વહીવટદાર પ્રતિનિધિઓએ પાડવાનો અમારે મરથ છે તેના પ્રમાણમાં બહુ ઓછી સામગ્રી તાજેતરમાં શત્રુંજ્યનાં મંદિરે સૌ કોઈ દર્શનાર્થી માટે ખુલ્લાં જાહેર પુરી પાડી શકાય છે એનું અમને પુરું ભાન છે, એમ છતાં પણ કર્યા એ સંબધે તેમને અભિનન્દન આપવા માટે શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સાથે સાથે એમ પણ જણાવવું જ જોઈએ કે સંધના આર્થિક સંધના આશ્રય નીચે તા. ૨૮–૪–૫૫ ગુરૂવારના રોજ હીરાબાગની ગજાને વટાવીને પ્રબુદધ જીવન આજ સુધી ચલાવવામાં આવ્યું છે વ્યાખ્યાનશાળામાં મુંબઈ પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ શ્રી. એસ્. કે. અને તેની બોટને પહોંચી વળવાની ચિન્તા સંધના સંચાલકોના શિર પાટીલના પ્રમુખપેણ નીચે જૈનની એક જાહેર સભા બેલાવવામાં આવી સદા ઉભેલી હોય જ છે. કોઈ વર્ષે આ ખોટ પર્યુષણ જેવા વ્યાખ્યાન- હતી. સભામાં જૈન સમાજના આગેવાનોએ ઠીક પ્રમાણમાં હાજરી આપી સપ્તાહમાં પુરી થાય છે તે કઈ વખત બીજા વર્ષ ઉપર તેને ખેંચવી હતી. શ્રી. એસ્. કે. પાટીલને સભાનું પ્રમુખસ્થાને સ્વીકારી કામકાજ શરૂ પડે છે. વાંચકે જોઈ શકશે કે આઠ પાનાને નિયમ હોવા છતાં કરવાની વિનંતિ કરતાં મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના પ્રમુખ શ્રી. ખીમજી સાધારણ રીતે પ્રબુધ્ધ જીવને દશ પાનાનું અને કદિ કદિ બાર પાનાનું માડણ ભુજપુરીઓએ જણાવ્યું હતું કે “મુંબઈમાં આજે પાટીલ આપવામાં આવે છે. અમુક બાબતે આ વખતે આપવી જ જોઈએ,
સાહેબની ઓળખાણ આપવાની કોઈ જરૂર જ ન હોય. છેલ્લાં ૨૦ અમુક પ્રવચને તે પ્રબુધ્ધ જીવનના વાંચકોને વખતસર મળવાં જ
વર્ષથી તેમની સાથે મારો પરિચય છે. મુંબઈ શહેરની, મુંબઈ કોંગ્રેસની. જોઈએ—એ તમન્નામાં પાનાની મુકરર કરેલી સંખ્યાને વળગી રહેવાનું
મુંબઈની કેરપરેશનની તેમણે અનેકવિધ સેવાઓ કરી છે અને મુંબઈ
! બનતું જ નથી. જાહેરખબર એ એક અસત્ય પ્રચારને જ હળવે યા શહેરને વિકસાવવામાં તેમને બહોળો ફાળો છે. મુંબઈ વિષે તેમને અપાર ભારે પ્રકાર છે એમ સમજીને પ્રારંભથી અમે તેથી દુર રહ્યા છીએ અને મમતા છે અને મુંબઈને અન્ય પ્રાન્તથી અલગ અને સ્વતંત્ર રાખવા તે ટેકને હજુ પણ અમે વળગી રહેવા માંગીએ છીએ. પરિણામે અન્ય
તેઓ મથી રહ્યા છે. રાજકીય ક્ષેત્ર માફક સામાજિક ક્ષેત્રે પણ તેમની સામયિકે માફક તે આડકતરી આવકનો કોઈ લાભ પ્રબુધ્ધ જીવનને
પુષ્કળ પ્રવૃત્તિ રહી છે. આજે આંધ્રમાં કેગ્રેસને જીતાડીને અખિલ મળતું નથી. પ્રબુધ્ધ જીવને પિતાના ટકાવ માટે સંધના સભ્ય
'હિંદમાં તેમણે અપૂર્વ પ્રતિષ્ઠા અને નામના મેળવી છે. આવી એક પ્રબુધ્ધ જીવનના ગ્રાહકો અને તેથી પુરૂ ન પડે તેટલા પૂરત પિતાના
વિશિષ્ટ વ્યક્તિને આજની મહત્વની સભાના પ્રમુખસ્થાન માટે મેળવીને
મુંબઈ જૈન યુવક સંધ ભાગ્યશાળી અને તેમનું રૂણી બન્યું છે. આ શુભેચ્છકે–પૃશંસકે ઉપર આધાર રાખવાનો રહે છે. પ્રબુધ્ધ જીવનની
સભાનું પ્રમુખસ્થાન લેવા અને કામકાજ શરૂ કરવા હું તેમને વિનંતિ કરૂં છું.” બીજી ત્રુટિ વિશેષતા ગમે તે હે–પણ તેણે સત્ય અને શ્રેય સિવાય
I શ્રી. એ. કે. પાટીલે પ્રમુખસ્થાન સ્વીકાર્યા બાદ જૈન . મૂ. આજ સુધી અન્ય કોઈની ઉપાસના કરી નથી; માનવી માનસમાં રહેલી સંકુચિતતા અને રાગદ્વેષની વૃતિને પંપાળીને લોકપ્રિય બનવાની
કોન્ફરન્સના મુખ્ય મંત્રી શ્રી, નાથાલાલ ડી. પરીખે શત્રુજ્ય કદિ આકાંક્ષા સેવી નથી; વિવેક અને સંયમની ઉપેક્ષા કરીને તેણે
મંદિર પ્રવેશ સંબંધે લેવાયેલા આવા મહત્વના નિર્ણયનું અનુમાન
કર્યું હતું, તેને વિરોધ કરનારા સાધુઓને સમય ઓળખવા અનુરોધ કદિ પણ પિતાની લેખિની ચલાવી નથી. સમાજના પ્રશ્ન વિષે સ્પષ્ટ,
કર્યો હતો અને અસ્પૃશ્યતાને આપણા સામાજિક તેમ જ ધાર્મિક નિડર અને સમ્યક દર્શન આપવું એ હંમેશા તેનું ધ્યેય રહેલું છે. જીવનમાંથી નાબુદ કરવા જૈન સમાજને આગ્રહ કર્યો હતેા. એ ધ્યેયને પોંચી વળવામાં અમારી અધુરી સમજણ, અપુરતી તાકાત
આ ઠરાવની રજુઆત તેમ જ વિધાન અને ચિન્તકને પુરતે સહકાર ન મળવાના કારણે અમે . ત્યાર બાદ શ્રી પરમાનદ કુંવરજી કાપડિયાએ જૈન અવારનવાર અસમર્થ નીવડ્યા હોઈશું. આમ છતાં અમારી ભાવના મંદિર અને હરિજનપ્રવેશ અંગે આજ સુધીની કાયદાની સ્થિતિ શું સતત એ ધ્યેયને યથાશક્તિ પોંચી વળવાની જ રહી છે. આ ઉદ્ગારમાં છે તેને ખ્યાલ આપ્યા હતા અને મુંબઈ પ્રદેશને લાગુ પડતું હરિજન જેને કેવળ દર્પોકિત ન ભાસે પણ તેની પ્રમાણીકતામાં જેને પ્રતીતિ મંદિર પ્રવેશ બીલ. જૈન મંદિર માટે અપવાદ સચવત ચાર વર્ષ પડે તેવાં પ્રબુધ્ધ જીવનના દરેક વાચકને—પછી તે સંધને સભ્ય હોય, પહેલાંને મુંબઈની હાઈટને ચુકાદે, તે અપવાદને રદ કરવા માંગતે પત્રને ગ્રાહક હોય કે લાઈબ્રેરીને પાઠક હોય–અમારી વિનંતી છે કે લસભા સમક્ષ આવેલે અસ્પૃશ્યતા અપરાધ ધારે, હિંદુ-જૈન પ્રશ્ન, જે તે લેખક અને ચિત્તક હોય તે જે કોટિનું સાહિત્ય પ્રબુધ્ધ જીવનમાં રાજ્યબંધારણમાં તે સંબધે સ્પષ્ટતા વગેરે બાબતોને તેમણે વિગતવાર પ્રગટ કરવામાં આવે છે તે કોટિના લેખે અમારી ઉપર એકલતો રહે,
ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને આગળ એલતાં જણાવ્યું હતું કે “કાયદાથી તે સામાન્ય વાંચક હોય તે પ્રબુધ્ધ જીવનના ગ્રાહકો બને તેટલા વધારી
હરિજનોને જૈન મંદિરમાં દાખલ થવાની છુટ મળે કે ન મળે એ આપે, તે સ્થિતિસંપન્ન હોય તે પિતા તરફથી વાર્ષિક લવાજમ મુદ્દાને હું બહુ મહત્વ આપતા નથી. મારે મન પ્રશ્ન તે એ છે કે ભરીને પોતાના મિત્રે તથા સ્વજનેને પ્રબુધ્ધ જીવન મેવાને પ્રબંધ જૈન મંદિરોમાં પ્રવેશ કરતાં આજ સુધી હિંદુ, મુસલમાન, પારસી કે
-