________________
જ
તા. ૧૫-–૧૫
પ્રબુદ્ધ જીવન એ ઉપરાંત પત્ની નીચેનાં કારણસર ટા છેડા માંગી શકે છેઃ
પ્રકીર્ણ નોંધ લગ્ન પછી પતિ બળાત્કાર, અકુદરતી સંબંધ કે પાશવતા માટે ગુનેહગાર છે.
જવાહરલાલને દિગ્વિજય આ કાયa નીચે પુરૂષ તથા સ્ત્રીને બીજા બે હક આપવામાં હિંદના મહાઅમાત્ય શ્રી જવાહરલાલ નહેરૂ યુરોપને ઐતિહાસિક આવે છે.
પ્રવાસ પુરો કરીને આ બારમી તારીખે પાછો ફર્યો છે. પૂર્વકાળમાં (૧) લગ્નના હકક પુરા કરવાને દાવો કરવાને.
દરેક શકિતશાળી સમ્રાટ દિગ્વિજય કરવા નીકળતા અને શસ્ત્ર(૨) કાયદેસર છુટા રહેવાને દા કરવાને.
પ્રભુતનાં જોરે આસપાસના અનેક દેશે તાબે કરીને ચક્રવર્તીપદને પતિ કે પત્ની વ્યાજબી કારણ વિના અન્યની સાથે ન રહેતાં ધારણ કરતે. આ રીતે અશક અને ખારવેલનાં નામે પ્રાચીન ઇતિહોય તે બન્ને પક્ષ લમના હકક પુરા કરવાને દાવો કરી શકે છે. હાસમાં બહુ જાણીતાં છે. સીકંદરે પણ આવો જ દિગ્વિજય સાધેલ. વ્યાજબી કારણ શું તેની વ્યાખ્યા કાયદાએ કરી નથી, પણું તે દરેક આવા જ દિગ્વિજય આધુનિક કાળમાં અ ગ્રેજોને હતા કે જેમની કેસના ગુણદેષ ઉપર આધાર રાખે છે.
શહેનશાહત ઉપર એક કાળે સૂર્ય કદિ અસ્ત પામતું નહોતું. આ - તદુપરાંત આ કાયદા નીચે એક પક્ષકાર બીજા પક્ષથી કાયદેસર દિગ્વિજય કવળ ભોતિક હતા. એક પ્રતાપી રાજા પ્રચંડ સૈન્ય લઈને રીતે અલગ રહેવા માટે દાવે કરી શકે છે. થ્થા છેડા માટેના ૧ થી ૮ દેશ જીતવા નીકળતા અને નાના નાના નબળા રાષ્ટ્રપતિએ એક મેટા નંબરમાંના કોઈપણ કારણસર આ દા થઈ શકે છે અગર તે લગ્નના વાવાઝોડા સામે નાનાં છોડવાં જેમ નમી પડે તેમ તેનું શરણું સ્વીકાહકક પુરા કરવાના હુકમનામાને અમલ કરવામાં નિષ્ફળ જાય તે પણ
રતા અને તે તે રાષ્ટ્રો ઉપર આ મહા સમ્રાટની ધજા ફરકતી. આ
કેવળ પશુબળનું તાંડવ હતું. સબળ સામે નિર્બળ નમી પડે એ આ દાવો કરી શકે છે.
કુદરતના કાનુનને અનુરૂપ આ ઘટનાએ હતી. આ કાયદા નીચે દાવે જે કોર્ટની હકુમતમાં લગ્ન થયાં હોય
આવા ભૌતિક દિગ્વિજય ઉપરાંત એક બીજા પ્રકારને દિગ્વિજય ત્યાં, અગર તે બને છેલ્લાં પતિપત્ની તરીકે રહ્યાં હોય ત્યાં થઈ શકે છે. તે ઉપરાંત જે પ્રાર્ટીના વિસ્તારની પત્ની રહેવાસી હાય ને જ્યાં
ભારતના ઇતિહાસમાં નોંધાય છે. બિહારમાં બૌદ્ધ ધર્મની સ્થાપના છેલ્લાં ત્રણ વર્ષથી રહેતી હોય તે કોર્ટમાં પણ છુટા છેડાને કે લગ્ન
થયા બાદ બૌધ્ધ ભિક્ષુએ હિંદના અન્ય વિભાગમાં તેમ જ હિદની રદ કરવાનો દાવો થઈ શકે છે.
બહારના દેશમાં તરફ ધર્મ પ્રચારાર્થે નીકળી પડયા અને તેમણે * ભરણપોષણ તથા બાળકોનાં કબજા અંગે કોર્ટને વ્યાજબી હુકમે હિંદમાં બૌદ્ધ ધર્મનાં અનેક થાણુઓ નાંખ્યાં. એટલું જ નહિ પણ કરવાની સત્તા છે. આ કાયદા નીચે છૂટા છેડાની અરજી લગ્નના ત્રણ સીલેન, બર્મા, ચીન, જાપાન વગેરે દેશને બૌદ્ધ ધર્મની દીક્ષા આપી. વર્ષની અંદર થઈ શકતી નથી, સિવાય કે અસાધારણ સંયોગોમાં આ હતે એક પ્રકારને ધાર્મિક દિગ્વિજય. એમાં નબળાને દબાવવાની અદાલત તેમ કરવાની રજા આપે. જીલ્લામાં ડીસ્ટ્રીકટ કોર્ટમાં તથા કોઈ વાત નહોતી. એમાં તે જુદા જુદા દેશની પ્રજાને નવું જીવનજ્યાં સીટી સીવીલ કોર્ટ હોય ત્યાં એ કોર્ટમાં આ કાયદા નીચે દાવે દર્શન આપીને સબળ બનાવવાની–સપ્રાણુ બનાવવાની–પ્રક્રિયા હતી. થઈ શકે છે. ટા છેડા લીધા પછી એક વર્ષ સુધી બંનેમાંથી કોઈ પંડિત જવાહરલાલજી પણ આજે એવી જ કેટિને એક ફરી લગ્ન કરી શકતા નથી.
અભુત દિગ્વિજય સાધી રહ્યા છે. એ દિગ્વિજ્યમાં અન્ય દેશો ઉપર આ કાયદામાં એક વિશિષ્ટ કલમ છે અને તે છે સંમતિથી કાઈ સતા જમાવવાનો પ્રશ્ન જ નથી. વિજ્ઞાનની નવી નવી શોધોએ ટા છેડા લેવાની. તે મુજબ બંને પક્ષકારે અદાલતને અરજી રજુ કરે દુનિયાની હિંસક શકિતને અસીમ અને અમર્યાદિત બનાવી છે અને કે તેઓ બંને એક વર્ષથી ®ા અલગ રહે છે અને હવે સાથે રહી શકે પરિણામે દુનિયાનું અસ્તિત્વ જોખમમાં આવી પડયું છે. આ ભયાનક તેમ નથી ને તેથી છૂટા છેડા કરવા માંગે છે. આ અરજી રજુ કર્યા કટોકટીમાંથી દુનિયાને બચાવવી અને સુલેહ શાન્તિનું સ્થાયી સામ્રાજ્ય પછી એક વર્ષનો સમય વીતી ગયા પછી અને બે વર્ષ પહેલાં તેઓ સ્થાપવું અને ભિન્ન ભિન્ન વિચારસરણી અને જીવનપધ્ધતિ ધરાવતા છે તે અદાલત તેમને છૂટા છેડાનું હુકમનામું કરી આપે છે, પ્રજા સમુદાય સૌ સાથે હળી મળીને રહે એવું વાતાવરણ પેદા કરવુંહિંદુ કાયદો અને આ કાયદો
જવાહરલાલની આ તમન્ના છે, અને તબેરિત પુરૂષાર્થ તેઓ આજે, (૧) હિંદુ લગ્ન ધારો હિંદુ, બૌદ્ધ, જૈન, શિખ વગેરેને લાગુ પડે
દાખવી રહ્યા છે. એ સુલેહ શાન્તિને પેગંબર દુનિયાના એક પછી છે; આ કાયદા નીચે કોઈ પણ કામ કે ધર્મની વ્યક્તિ સાથે લગ્ન કરી એક દરામાં વિચર છે અને ત ત કરાના પ્રજાના દિલને જીતતા જાય
છે. થોડા વખત પહેલાં તે ચીન જઈ આવ્યા અને ત્યાંની પ્રજાએ (૨) હિંદુ લગ્ન ધારામાં સંમતિથી ટા છેડાની જોગવાઈ નથી.
તેમનું હાર્દિક સ્વાગત કર્યું. તાજેતરમાં રશીઆ, પોલાન્ડ, ઓસ્ટ્રીઆ, (૩) આ ધારી નીચે ૧૮ વર્ષની નીચેની સ્ત્રી અને ૨૧ વર્ષની યુગોસ્લાવામિ, ઈટલી, અને ઈગ્લાડ જઈ આવ્યા અને દરેક દેશની નીચેને પુરૂષ લગ્ન કરી શક્તો નથી; હિંદુ કાયદામાં તે મર્યાદા અનુક્રમે પ્રજાએ તેમને કઈ જુદા જ ઉમળકાથી આવકાર્યા. આન્તરરાષ્ટ્રીય ૧૫ અને ૧૮ ની છે. પણ સ્ત્રી ૧૮ વર્ષ નીચે હોય તે વાલીની
રાજકારણમાં આજે તેમણે અપ્રતિમ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. દરેક સંમતિ હોવી જોઇએ.
તેમને બેલાવે છે અને તેમની સલાહ લે છે. તેમની નિઃસ્વાર્થ શાન્તિ(૪) આ કાયદા નીચે પ્રતિબંધિત સગા કાણુ કહેવાય તેની યાદી
નિછામાં દરેક રાષ્ટ્રને પૂર્ણ પ્રતીતિ છે. તેમની વાણીમાંથી અમૃત ઝરે છે. હિંદુ કાયદા નીચે પ્રતિબંધિત સગાની યાદી અલગ છે. તે ઉપરાંત
અને શાન્તિનું સ્મિત વરસે છે. દુનિયાની પ્રજાએ પણ તેમની ઉપર સપિંડ સગાઈ હોય તે લગ્ન ન થઈ શકે તેવી હિંદુ કાયદામાં જોગવાઈ છે.
અમિત પ્રેમ વરસાવી રહી છે. માથા ઉપર ઝઝુમતા પ્રલયાગ્નિમાંથી (૫) શ્ન છેડાનાં કારણેમાં તજી દેવાનું કારણ હિંદ કાયદા નીચે કાઈ બચાવી શકે તેમ હોય તે જવાહરલાલ જ છે એવા વિશ્વાસપૂર્વક નથી, તેમ જ સાત વર્ષની સજા થઈ હોય તે છેડા મળી શકે તેમના ઉપર અશિની મીટ માંડીને બેઠી છે. જવાહરલાલજીને આ એવું કારણ પણ હિંદુ લગ્ન ધારા નીચે નથી.
, , અપૂર્વ અને અહિંસક દિગ્વિજય છે. આપણે તેમને સર્વ પ્રકારે સાથ (૬) આ કાયદા નીચે બીજી પત્ની થઈ શકતી જ નથી. એક હો! તેમના જીવનલક્ષ્યને સંપૂર્ણ સફળતા મળે એવી આપણું ઊંડા પત્ની હોય તે બીજું લગ્ન ગુનો છે અને ગેરકાયદેસર છે. હિંદુ લગ્ન દિલની પ્રાર્થના છે ! ધારા નીચે તે કાયદો અમલમાં આવ્યાં પહેલાં બે પત્નીઓ હોય તે સર્વસ્વદાન એક પત્ની શ્મા છેડા માંગી શકે છે.
ભૂદાન પ્રવૃત્તિ અને એ પ્રવૃત્તિના પ્રારંભથી ગયા મે માસની () હિંદુ લગ્ન ધારા નીચે સ્ત્રી પાસેથી પણ પુરૂષ ભરણપોષણ દશમી તારીખ સુધીના આંકડાઓ પ્રગટ થયા છે. આ આંકડાઓ મુજબ માંગી શકે છે..
કેશવલાલ એમ. શાહ ભૂદાન દ્વારા કુલ ૩૮૨૬૮૧૦ એકર જમીન પ્રાપ્ત થઈ છે; ૪૪૨૭૨૨
. અા જ કોટિને એક
જીત દિગ્વિજય સાધી રહ્યા છે
શ્ય છેડા લેવાની
અક વિશિષ્ટ કલમ છે અને તે છે સરળ