________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૫-૧
છે.
કેળવણી ઉપર કેન્દ્રિત કરવા માટે
છે એ નામની ગુજરાતી
વ્યાક રણ ઓશવાળ જૈન પાઠશાળા
નલિયામાં આ જ્ઞાતિ તરફથી ચાલતા બાળાશ્રમને પણ રૂ. ૧૫૦૦ : કેમી અને જ્ઞાતિની સંસ્થાઓએ દેશના હિત અને સંગ જ મળ્યા. આગળ જણાવ્યું તેમ ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓ તરફથી વિંધાથી- એટલું બધું નુકસાન પહોંચાડયું છે અને ઉચ્ચનીચના ભેદભાવને
ચહેને રૂ. ૨૫૦૦૦ અને વિદ્યાલયને હું ૬૦-૦૦ અને વિદ્યાર્થીગૃહને જડને આપણામાં એટલી બધી મજબુત કરી છે કે તેને કોઈ પણ , શિ માસિક રૂ. ૪૫૦ના વચને આપવામાં આવ્યા. આમ સવાત્રણ લાખ આકારમાં ઉતેજન આપવા, મન વધતું નથી, એમ છતાં પણ Eછે. રૂપિયાની સખાવત જાહેર થઈ માસિક મદદની રૂ. ૪૫૦ ને શિક્ષણપ્રદાન કે ળવણીને લગતી પવૃત્તિ પૂરતું મન થોડે અપવાદ
ને વ્યાજના હિસાબે ગણુતા એ રકમ પણ બે લાખની ગણાય. આ સેવે છે, અને તે એ શ્રદ્ધાના કારણે કે આજની ઉદાર કેળવણી વિક ઉપરાંત ઘરેણું ગાંઠા મળ્યા તે જુદા.
એક એવું રસાયણું છે કે જે ઉગતી પ્રજાના વારસામાં મળેલી આ જ છેલ્લા દિવસની સભાને કાર્યક્રમ પૂરો થયા બાદ વિવિધ
નાતજાત વર્ણસંપ્રદાયની ગ્રંથિઓને ગાળી દે છે, વિશાળ દુનિયા વિક પ્રકારને રજન કાર્યક્રમ રજુ કરવામાં આવ્યો હતો અને “સત્યનિષ્ટ
' અને તેમાં કાર્ય કરી રહેલા અનેક સંસ્કૃતિપ્રવાહના સીધા વિક્રમાદિત્ય' અને હું આ તે વિવાહ” એ નામની બે નટિકાઓ
પરિચયમાં તેને લાવી મૂકે છે અને વિશાળતા, ઉદારતા અને - ખંજવવામાં આવી હતી.
માનવતાલક્ષી રાષ્ટ્રીયતાના રંગે તેના મનને રંગી દે છે.
કોઈ પણ કામી છાત્રાલયના વિધાથી એના પરિચયમાં આવતાં આ આમ ત્રણ દિવસ કચ્છી દશા ઓશવાલ કેમના ભાઈ બહેને એ
તથ્યનો મીઠે અનુભવ થયા વિના નહિ રહે. આ રીતે કેળવણીની Fો ભરચક કાર્યક્રમદ્વારા પિતાની બે શિક્ષણ સંસ્થાઓને સુવર્ણ મહોત્સવ
દિશાએ પછાતપણું દૂર કરવાનો કોઈ પણ કેમ કે જ્ઞાતિને હા ભારે આનંદ, ઉલ્લાસ અને ઠાઠમાઠપૂર્વક ઉજવ્યો. આ સુવર્ણ ,
પ્રયત્ન આપણા દિલમાં સહાનુભૂતિ અને આદર પેદા કરે મિ મહેસવ માટે ૫૦૦૦ ભાઈબહેને સમાઈ શકે એ વિશાળ મંડપ
ડાળ મડ છે. પિતાની કેમને શિક્ષણવિષયક અભ્યલ્ય ઝંખતા સંખ્યાછે. અને ભવ્ય રંગભૂમિ ઉભાં કરવામાં આવ્યાં હતા. મંડળને ભાઈ-
નઈ બંધ ભાઈ બહેનને આ મેળે - અને તે એ કે જેમાં કચ્છી Eા બહેનેથી ચિકાર ભરેલું રહેતું હતું અને તેમાં પણ સવિશેષ
દ. એ. જ્ઞાતિનું એક પણ કુટુંબ એવું ન હોય કે જેણે ભાગ લીધો હિદ આનંદની વાત તે એ હતી કે આ સભાઓ અને મને રંજક
ન હોય-આવો મેળે જોતાં દિલ આનંદ અનુભવતું હતું અને દેશના કાર્યક્રમમાં જેટલા ભાઇઓએ તેટલી જ સંખ્યામાં બહેનોએ આદિથી
ભાવી ઉત્કર્ષનાં મીઠાં સ્વપ્ન ચિન્તવતું હતું. આ ભવ્ય સુવર્ણ અન્ત સુધી એકસરખે ભાગ લીધો હતે.
મહોત્સવ યોજવા માટે અને એ રીતે પિતાની કોમનાં ભાઈ બહેE 7 કચ્છી દ. ઓ. વિદ્યાલયને પ્રારંભ ઈ. સ. ૧૮૦૦ના એકિટોબર ' નેનું ચિત્ત કેળવણી ઉપર કેન્દ્રિત કરવા માટે તેને લગતી સમિતિના ક માસની ૨૮મી તારીખે “શ્રી આ કચ્છી દશા ઓશવાળ જૈન પાઠશાળા પ્રમુખ, લોકસભાના સભ્ય અને આપણામાંના અનેકને સુપરિચિત શ્રી, - એ નામની ગુજરાતી ચાર ધોરણની નિશાળથી કરવામાં આવ્યો ભવાનજી અરજણ ખીમજી તથા તેમનાં સહકાર્યકર્તાઓને ધન્યવાદ વિ હતા, આજે મુંબઈની કઈ પણ હાઈસ્કુલ સાથે ઉભી રહી શકે ધટે છે. દિ તેવી સાધનસંપન્નતા અને શિક્ષકસંપન્નતા આ વિદ્યાલયે પ્રાપ્ત જૈન મંદિરના જીર્ણોદ્ધારમાં સુરૂચિને સર્વથા અભાવ કરી છે. પ૪ વર્ષના તેના આયુષ્યમાં મુંબઈના કોમી હુલ્લડેએ આ
' ગયા ડીસેંબરના અન્તભાગમાં શેઠ કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ પાટણની ED સંસ્થા માટે અનેકવાર આફતે ઉભી કરી હતી. જે લતામાં આ અનેકવાર આફતા ઉભી કરી હતા. જે લતામાં આ મુલાકાતે ગયેલા. તે શુભ અવસરને લાભ લઈને પાટણુના જૈન
યાને ગયેલા તે એમ વિઘાલય ચાલે છે માડવા વિભાગ હિંદુમુસલમાનના સન' . મૂ) સંધ તરફથી તેમને માનપત્ર આપવામાં આવેલું. એ માનછે લગતે છે. ૧૯૪૪ના ગેદી ધડાકાએ આ સંસ્થાને પ્રાથમિક
થાને પ્રાથમિક પત્રને પ્રત્યુત્તર આપતાં, આજે જૈન મંદિરોમાં જીર્ણોદ્ધારના નામે મૂળ Sી - વિભાગ જે મકાનમાં ચાલતા હતા તેને નાશ કર્યો હતો. આવી જ માથે તદન વિસાત સભા કરવામાં આવે છે. મ સુ અનેક જીવનમરણની કટોકટીમાંથી આ વિદ્યાલય પસાર થયું છે
વસ્તુને નાશ કરીને સમજણ વિનાના સમારકામ કરવામાં આવે છે કરી અને એમ છતાં ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામતું રહ્યું છે. વિદ્યાલયનું વાર્ષિક
અને આવા ઉદ્ધારકેનાં નામનાં એ જ મંદિરમાં મેટાં પાટિયા ચોડવામાં [, ખર્ચ લગભગ . ૬૦૦૦૦ નું છે જ્યારે મુખ્ય આવક રૂ. ૫૫૦૦ની
આવે છે આવી દુખદ પરિસ્થિતિ વિષે ગ્લાનિ વ્યકત કરતાં શેઠ TEST છે. સંસ્થાની એસયામતે જે આર કાળે રૂ. ૩૬૫૯૧ની હતી તે તરભાઇ એ રીતે જાળવે છે . હિમા વધીને આજે રૂ. ૪૭૬૭૮૮ સુધી પહોંચી છે. આ સંસ્થાને
“મારે કહેવું જોઇએ કે જૈન મંદિરના જીર્ણોદ્ધારમાં જે રીતે કિ પિતાના સ્વતંત્ર મકાનની ખાસ જરૂર છે.
પૈસા ખર્ચાવા જોઈએ તે રીતે ખર્ચાતા નથી. જેને સિલ્પ પાંચ " ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઇ. સ. ૧૯૦૦માં કચ્છી દ. એ.
પચાસ કે સે વર્ષની કળા નથી. જૈન શિલ્પ હજારો વર્ષ જુનું 5 . પણ શાળાની શરૂઆત કર્યા બાદ ચાર વર્ષને ગાળે કચ્છી દશા છે. તેની જે આકતિઓ મળી આવે છે તેમાં ફેરફાર થયા નથી. ઓશવાળ જૈન બોર્ડીગની ૧૮ વિદ્યાર્થીઓ વડે શરૂઆત કરવામાં
- આજે જે જાતને જીર્ણોદ્ધાર થઈ રહ્યા છે તે બરાબર નથી. મને આવી હતી. આ સંસ્થા આજે પિતાનું મકાન ધરાવે છે પણ
લાગે છે કે “ જૈન મંદિર શા માટે તેને વિચાર થતો નથી. જીર્ણોદ્ધાર દિ વિદ્યાર્થીઓની વધતી જતી માંગને હવે આ મકાન પહોંચી શકતું
- જૈને શિ૯૫ પ્રમાણે થ જોઈએ. અહીંથી મઢેરા જતાં અમે નથી. અને વધારે વિશાળ મકાનની જરૂરિઆત ઉભી થઈ છે.
- ચાણસ્મા ગયા. ત્યાં જીર્ણોદ્ધાર થઈ રહ્યો છે. ત્યાં ખુબ જુના સારાં પ્રારંભના રૂ. ૨૩૭૮૧ થી આજે આ સંસ્થાનું અનામત ફંડ
બારણું કાઢી નાખી ચાંદીના કર્યા છે, કંબઈ ગયા, ત્યાંનાં મંદિરને રૂ. ૧૫૪૫૦૦ સુધી પહોંચ્યું છે અને રૂ. ૫૭૦૦૬૩ ની અસ્કયા
આકાર શેઠીયાના બંગલા જેવો છે. દેરીઓમાં નથી ઘાટ કે નથી મત આ સંસ્થા ધરાવે છે.
'
: રૂપ, પૈસા છે એટલે ખર્ચવા તે જ છે. આવી રીતે કરવાથી જૈન કચ્છી સમાજ વ્યાપારમાં પ્રારંભથી મોખરે છે પણ કેળવણીની શિલ્પને નાશ થાય છે તે સમજતા નથી. પાટણમાં ઘેર ઘેર લાકડાના છેદિશાએ આજે પણ તેની હરોળની અન્ય સમાજોની સરખામણીએ. મંદિરે હતાં તે કાઢી નાંખી નકામાં જાણી સતે ભાવે કાઢી નાંખ્યાં. તા : ઘણા પછાત છે. આ પછાતપણું દૂર કરવા માટે કચ્છી સમાજના રાણકપુર વિગેરે જાઓ ત્યાં, સમજ પડશે કે કરોડના ( જુદા જુદા વિભાગે કટિબધ્ધ થયા છે. આ બન્ને સંસ્થાઓએ ખર્ચથી જૈન શિ૯૫ જાળવ્યું છે. આબુના મંદિરમાં કરે ખર્ચા - સાધેલા પચાસ વર્ષના ગાળા દરમિયાનને વિકાસ તે સમાજની ત્યાં પણ નીચેનું પાથરણું તે સાદું જ છે. અત્યારે નીચેના પાથરBE કેળવણીવિષયક જાગૃતિનું અનુમાપક ચિત્ન છે.
ણમાં બહુ ભા કરવામાં આવે છે તે વ્યાજબી નથી.
" " '
- ', ' કે' છે.
'