Prabuddha Jivan 1955 Year 16 Ank 17 to 24 and Year 17 Ank 01 to 16

SR No.: 525940
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1955
Total Pages: 248
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 28 MB

Page 62

૨પ૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૫-૩-૫૫
પગલાં ભરતી હતી. પરિણામે એક સમયે ભારતની સરકાર અને પ્રજા ઉદ્યોગપતિઓને વધુ સદ્ધર બનાવવાથી પ્રજાના ભાગે દગારીને વધુ વચ્ચે જાણે કે એકદીલીને અભાવ હોય તેવું વાતાવરણ સર્જાતું ઉતેજન નથી મળતું ? આવા પ્રશ્નો સમજવા અને વિચારવા જેટલા દેખાતું હતું.
લકો સમજુ થઈ ગયા છે, * આયોજન કાર્યોમાં અબજો રૂપિયા ખર્ચવાના હતા કઈ પણ આવા એક નહિ પણ અનેક કારણ-જેમાંના કેટલાક પ્રજા નવી પ્રવૃત્તિ કરતાં પહેલા તેને લગતા આંકડા, હકીકતે, ક્ષેત્ર-તષ _ી, પણ નહિ જાણતી હેય-સરકારની સમાજવાદી નીતિના સર્જન માટે પૂર્વ તૈયારી માટેનું ખર્ચ, અણખેડાયેલા ક્ષેત્રને પહોંચી વળવા નવા જવાબદાર હશે. કંપની એકટના સુધારણાની તૈયારી ચાલે છે અને વાહનવ્યવહાર સ્થાપવા વિગેરે અનેક પૂર્વતૈયારી કરવાની હતી. તેમાં ક્રમશઃ મેનેજીંગ એજન્ટની પ્રથાને રૂખસદ આપવાની વાતને પણ આગલા રાજ્યવહીવટને આ બાબતનો વારસો તદન કંગાળ હતે. સ્થાન છે તેનું કારણ પણ આવું કાંઈક હશે તેવી આપણે શ્રધ્ધા એટલે પૂર્વ તયારીમાં ગયેલ સમય અને થયેલ ખર્ચ એળે ગયાનું રાખવી જોઈએ. . લોકોને ભાસવા લાગ્યું. આજનની બડી વાતમાં લોકોની શ્રધ્ધા બેસતી તે સહકારી અને સરકારી ઉદ્યોગ સાથે ખાનગી ઉદ્યોગના નહિ અને ઉત્સાહનો અભૉવ હતે'
સહઅસ્તિત્વને અને તેને ઉતેજન આપવા રીબેટ જેવી પધ્ધતિ આવા વાતાવરણમાં પ્રત્યક્ષ પ્રતીતિ વિના લોકહૃદયને જીતવાનું આ અંદાજપત્રમાં શા માટે સમાવેશ કરવામાં આવ્યું હશે? ' કામમાં હિમાલય સર કરવા જેવું બન્યું જતું હતું. આજના કાર્યોની દેશની મૂડી, બુદ્ધિ, અનુભવ, સાધને શકિત અને સમયને પ્રગતિ સાથે કુદરતે મહેર કરી અને શ્રી કડવાઈએ હિંમત કરીને મર્યાદા છે એક ઝપાટે રાષ્ટ્રીયકરણ હાલ તુરત અશકય દેખાય પણ વ્યવસ્થિત રીતે અંકુશ કાઢયા. ધાન્યના ઢગલા થયા. ઘણી ચીજોનું દેશને વિકાસ અનિવાર્ય હોય અને બેકારી વધવાનું જોખમ લીધા ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન વધ્યું. અનેક ચીજનું નવેસરથી દેશમાં વિના રોજગારીની શક્યતા વધારવી હોય તે જયાં બને ત્યાં સરકારી ઉત્પાદન થવા માંડયું, બધું છેલ્લા માત્ર બે વર્ષમાં દેખાયું અને લોકોની સાહસને પ્રથમ સ્થાન અપાય, સરકાર ન પહોંચી શકે તે ઉદ્યોગો આંખ ચમકી. લોકોમાં શ્રધ્ધા અને ઉત્સાહ પ્રગટયા. લોકોના દિલ ઉત્સાહથી ખાનગી સાહસ મારફત વધુ ને વધુ પ્રમાણમાં સ્થપાય, અને ચાલી ધબકતા જોઈને સાચી લોકશાહીમાં સ્વભાવિક રીતે બને છે તેમ સત્તા રહેલા ઉદ્યોગે પરદેશી હરિફાઈ તેમજ અત્યારના કેટલાક ઉદ્યોગપતિઓની ઉપર બેઠેલા પ્રજાના પ્રતિનિધિઓ પણ ઉત્સાહમાં આવી ગયા. દગાખોરી વૃત્તિ સામે રક્ષણ આપી બને તેટલા સદૃઢ બનાવવા પ્રયાસ
“આરામ હરામ હૈ” નું સૂત્ર હેતું મુકીને કાંગ્રેસ પક્ષ અને થાય તે સિવાય હાલ તુરત બીજો કોઈ વિકલ્પ શકય ખરા? કોંગ્રેસ સરકાર એક ડગલું આગળ વધ્યા, અને તેમણે દેશ માટે
આવા મુખ્ય ચર્ચાસ્પદ મુદાઓને સમજી લીધા પછી આ સમાજવાદી ધ્યેય અપનાવ્યું. આ આર્થિક પૂર્વભૂમિકા નજર સમક્ષ રાખીને અંદાજપત્રને
જનનાં ભગીરથ કાર્યો અને તેમાં થતા જંગી ખર્ચનો વિચાર કરીએ. એભ્યાસ કરે તે હવે પ્રજા માટે જરૂરી બને છે. તે જ જે પ્રજાના થડે નિરર્થક વ્યય થાય છે, થોડું લાંચરૂશ્યતમાં ચવાઈ જાય છે, હાથમાં રાજ્યની છેવટની સત્તા છે તે પિતાના સત્તા ઉપર બેઠેલા પતિ- કામ હજુ ધીમું થાય છે, આવડા ખર્ચ લેક જીરવી શકશે કે કેમ નિધિઓને સાચા માર્ગદર્શક અને ઉતેજક બની શકશે.
તેવી શંકાઓ રજુ કરવા સિવાય હવે લોકમાં જન વિષે શ્રધ્ધા, - આ પૂર્વભૂમિકા સમજ્યા પછી સ્વાભાવિક રીતે જ સૌને લાગશે આત્મવિશ્વાસ અને ઉત્સાહ પ્રગટેલાં છે. એટલે અમે જનનું મહત્વ કે અંદાજપત્રની ખાદ કે પુરાંત એ મહત્વની વાત નથી, પણ સર
સમજાવવાની હવે જરૂર રહેતી નથી. કારની આર્થિક નીતિને અને પ્રજાની પ્રગતિને અનુકુળ અને પ્રતિકુળ
- જે આજના જરૂરી હોય તો તેના ખર્ચ માટે આવક ઉભી તો આ અંદાજપત્રમાં ક્યા છે તે જ મહત્વની વાત છે.
કરવી તે પણ તેનું જ જરૂરી છે. આ આવક ઉભી કરવા માટે કયા સરકાર માત્ર કાયદે, વ્યવસ્થા અને શાંતિ જાળવીને બેસી વર્ગ ઉપર કેટલો બેજો નાખવો તે સરકારની સમાજવાદી નીતિને અનુરહે તેમજ અહિં તહિં થોડી રાહત આપે તેવા અંદાજપત્રમાં ગમે કુળ હોય તે રીતે થાય છે કે નહિ તે મહત્વને પ્રશ્ન છે. તેટલી પુરાંત હોય અને એક વ્યકિત પાસે મુડી વધે તેમ સરકારની
સમાજવાદી નીતિ સરકારે હમણા જ સ્વિકારી છે. સાથોસાથ કરવેરા મુડી વચ્ચે જાય તેની કોઈ કીંમત નથી.
તપાસ–સમિતિના અહેવાલ પણ સરકારને હમણાં જ મળે છે. પ્રજાના પેટે જરૂર પુરતા પાટા બંધાવવાને તત્કાળ પુરતો અપ
ચાલ્યા આવતા અંદાજપત્રના માળખાને છિન્નભિન્ન કર્યા સિવાય આ જશ બહેરીને પણ જે સરકાર બને તેટલું ધન, સાધન, શકિત અને
બન્ને બાબતેને નજરમાં રાખીને અને બને તેટલી આવક વધારવાની સમય પ્રજાકલ્યાણના પાયાના કામમાં રેડયે જાય અને લાંબે ગાળે
ગણત્રી રાખીને આ વર્ષે થઈ શકે તેટલા ફેરફાર થયા છે તેમ કહી તેના ઉપર આપોઆપ દેશની સમૃદ્ધિની દીવાલ ચક્રવધી વ્યાજ સાથે વધુને
શકાય. અને આર્થિક બાબતેની વાસ્તવિકતા માત્ર ભાવના કે ભાષણોથી વધુ સુદ્દઢ અને ઉંચી જતી જાય તેવી જોગવાઇવાળા અંદાજપત્રમાં * ગમે તેટલી ખાદ હોય તેથી પ્રજા રાચી શકે છે.
ભેદી શકાતી નથી તે કદી ભુલવા જેવું નથી. આંકડા, હકીકતે, ચાલુ
સ્થિતિ અને વાસ્તવિક સંજોગેની નકકર ભૂમિકા પર ઉભા રહ્યા ' ' આયાત જકાતની આવક તદન ખલાસ થાય, દેશનું ધન ખેચી
પછી જ આર્થિક આટાપાટાની રમત નાણાં પ્રધાન પિતાની જતી પરદેશી માલની આયાત તૂટે, દેશના ઉદ્યોગે ફુલેફાલે અને
- બુધ્ધિ અને ચાતુર્યના પ્રમાણમાં રમી શકે છે. તે ભૂમિકાની બહાર સાથે સાથે તૂટતી આયાત જકાતની આવક પુરવા દેશી ઉદ્યોગો ખમી શકે તેટલી આ પંકારી ડયુટી નંખાયે જાય તે અંદાજપત્ર જરા પગ મુકતા પિતાને અને તે પ્રશ્વનને સ્પર્શતા ક્ષેત્રને તદન ઉથલી દીલગીરી કે દુઃખથી નહિ પણ આનંદથી વધાવવા જેવું અંદાજપત્ર પડતા વાર લાગતી નથી. ગણી શકાય. * *
એક સામાન્ય માનવીની દ્રષ્ટિએ થયેલી આ સવિસ્તર સમીક્ષા પણ સરતી દેશી વસ્તુઓ વાપરનારને દેશી સેંધી પછી સ્વાભાવિકપણે સૌને લાગશે કે આમાં કયાં મધ્યમવર્ગની વસ્તુઓ ખરીદવી પડે તેવા વેરા આડકતરી રીતે લોકોની ગણતા નથી તે એક મુદે બાદ કરતા અંદાજપત્રનું ઘડતર દેશને
કેડ ભાંગે છે અને શ્રીમન્ત ઉદ્યોગપતિઓને વધુ શ્રીમંત બનાવે સાચી દિશા માં લઈ જઈ રહ્યું છે. _ છે તેનું શું ? લડાઈ દરમ્યાન ઉદ્યોગના ભેગે ખીસ્સા ભરવાને ટેવાયેલા
બાપાલાલ દોશી ' મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ માટે મુદ્રક પ્રકાશક : શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડીયા, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઇ, ૩.
મુદ્રણસ્થાનઃ જવાહર પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, ૧૨, કેશવજી નાયક રેડ, મુંબઈ, ૯.