Prabuddha Jivan 1955 Year 16 Ank 17 to 24 and Year 17 Ank 01 to 16

SR No.: 525940
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1955
Total Pages: 248
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 28 MB

Page 15

બોલતાં હાલ જાતિ માટે વહ૫
એટલે જ જુગજુના આદમણુવાદ છે. અને ગાંધીવાલ બીમા રા બીલી છે. પ્રતિનિધી આપણ નેવે ની કરી ઓળખાવવા એ રાક્ષસને દેવ તરીકે, સંતાનને ઇશ્વર તરીકે થયો ચિરકાળથી ગ્રસ્ત છે. ઈશુ ખીરત'Ress moodbp ની હર, તે રને અમૃત તરીકે ઓળખાવવા બરાબર છે. આ વિચારવાદને એમ પોકારતે પોકારતે ક્રોસ ઉપર વિદેહે થયે ગાંધીજી પણ થી જ બીજા જે કાંઇ સંસ્કારી નામ આપવું હોય તે આપે, પણ તેને “વેરથી વેરનું શમન નહિ થાય” એ જ પેકાર કરતા કરતા ગહસેની !
- ગાંધીવાદ તરીકે હરગીજ ઓળખાવી ન શકાય. આ બે ને બે ચાર ગાળીને શરણ થયા. ગાંધીજીને આપણે અધિદેવતાના રથાને રચોખા, [ , જેવી સાદી સમજની વાત છે. બીજું કોઈ આવી વાત કરે તે તેમની પૂજા કરી, આરતી ઊતારી,''પણે આપણામાં "શ્રેર પ્રતિવીરની
છે. તેની સમજણુની આપણે દયા ખાઈએ; ગાંધીજીના અન્તવાસી સમા- -- વૃત્તિ એટલી જ કાયમ રહી છે અચ એમ છતાં પણ અહિસો અને તે દાદાસાહેબ માવલંકર જયારે આવો ઉપદેશ આપે છે ત્યારે આપણી. ગાંધીજીના નામને આપણે હંમેશા આગળ કરતા રહ્યા છીએ દાદો બુદ્ધિ અવાક બની જાય છે. .
. -- સાહેબ માવળંકર જેવી વિશિષ્ટ વ્યકિત જ્યારે આવા વિસ વાદી ઉપર ગાંધીજીના અવસાન બાદ આપણે ઘણી દિશામાં આગળ વધી ગારો કાઢે છે ત્યારે એટલું જ કહેવાનું રહે છે કે ગાંધીજી તો છે. પરત છીએ; નવી નવી યોજનાઓ હાથ ધરી રહ્યા છીએ; ઘણા નવા આવ્યા અને ગયા પણ સાચી અહિંસા તે હજુ, આપણા દિલમાં
કાયદાઓ ઘડી રહ્યા છીએ; અનેક નવી પ્રવૃત્તિઓ નિર્માણ કરી ઉગે ત્યારે ખરી ! રહ્યા છીએ. આમાનું ઘણું એવું છે કે જો ગાંધીજી હયાત હોત 'દેવદ્રવ્યને સામાજિક ઉપયોગ અને માન્યવર રોડ, તે તે સંમત ન કરત એમ આપણે નિસકોચપણે કહી શકીએ કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ
કોઈ કે તેમ છે. અને એમ છતાં આ બધું બેટું થઈ રહ્યું છે એમ કે, ગયા ડીસેમ્બર માસની આખરમાં પાટણના જૈન સાધતાપૂથી.' છે, 'આપણામાંના ઘણાખરાને લાગતું નથી. આવી વિચિત્ર પરિસ્થિતિ ' માનપત્ર સ્વીકારવાના પ્રસંગે દેવદ્રવ્યના સામાજિક ઉપયોગકવિ
31 વગેરે જો આપણે એ દાવો કરવા લાગીએ કે અમે ગાંધીજીના બેલતાં શ્રી કસ્તુરભાઈએ જણાવ્યું હતું કે દેવદ્રવ્ય વગેરે સધી ક, માગને જ સંવેથા અનુસરીએ છીએ અને ગાંધીજી હયાત હોત તે ડેસેવંતીલાલે જણાવેલા વિચારો ઉપર મારે કહેવું જોઈએ?
આ બધું તેઓ જરૂર અનુમત કરતા તે આના જેવું પરવચક હવે જમાને પલટાય છે. માટે દેવદ્રવ્ય મંદિરમાં ન ખચતખિીને આ અસત્ય બીજું કે હેઈ ન શકે.
ખર્ચાવું જોઈએ એ બરાબર નથી. બેડગે સ્કુલો વગેરે કરવા કોઈ મિલિશ્કરી તાલીમ દ્વારા જ પ્રજામાં શિસ્ત અને નેતૃત્વના ગુણ ધગશ હોય તે બહાર નીકળી પૈસા ભેગા કરવા જોઈએ. વાત કરતા વિ પેદા કરી શકાય ” દાદા સા માવલંકરના એ વિધાન સામે હજારો રૂપીયા મળી રહેશે. તેને માટે કમ્મર કસવી જોઇએ. મદિર
ભાગ્યે જ કોઈ વધે ઉઠાવશે, પણ શ્રી કુમારપ્પા જણાવે છે તે રના પૈસા મંદિર સિવાય કયાંય વાપરી શકાતા નથી. આપણા શાસ્ત્ર મુજબ “અહિંસક શિસ્ત અને લશ્કરી શિસ્ત વચ્ચે રહેલે પાયાને દેવદ્રવ્ય મંદિરમાં જ વપરાય એમ કહે છે. એક ભેદ શ્રી માવળંકર સમજયા જ લાગતા નથી. પહેલી વસ્તુ “હિંદુસ્તાનમાં ઘણાં ધર્મો પ્રચલિત છે. મેં શિપના અભ્યાસ આન્સરિક આત્મનિગ્રહ છે અને સાચી સ્વતંત્રતા અને ખાતર દરેક ધર્મનાં મંદિરે જોયાં છે. પણ જૈન શ્વેતાંબર કેમનાં જ સર્વોદયને એક માત્ર સાચે પાયે છે, જયારે લશ્કરી શિસ્તમાં મંદિરે સુદઢ જોયાં છે. તેનું કારણ દેવદ્રવ્ય આપણા શાસ્ત્રમાં તો કેવળ બીજાના હુકમેનું પાલન કરવાનું જ છે અને તેમાંથી ; બતાવેલ પ્રથા પ્રમાણે આપણે વાપર્યું છે, આપણા હજારે મદિર છે ગુલામગીરી અને સરમુખત્યારશાહી પેદા થાય છે.”
બેલુર અને હલેબીડ એવાં બે ગામે માયસેરથી દોઢસોએક ર એ પણ ખરૂં છે કે “ લકે બાયલા બને એ રીતે અહિંસા - માઈલ દૂર આવેલાં છે. ત્યાં આગળ આબુ જેવી કોતરણીની સુન્નર :. આચરવામાં આવે એવું ગાંધીજી કદી પણ માંગતા નહોતા. પણ હિંદુ મંદિર છે, પણ તે સુવ્યવસ્થિત સ્થિતિમાં રહ્યા નથી. એટલું જ ન
બાયલાપણાનું નિવારણું માત્ર શસ્ત્રસજજતા વડે જ શક્ય છે એમ નહિ પણ ઔતિહાસિક પુરાવા પ્રમાણે બે એક સૈકા પહેલાં સાત ! પર છે કદિ ગાંધીજીએ કહ્યું કે માન્યું નહોતું. ગાંધીજીએ કદિ શસ્ત્ર ધારણ ૧૩૦૦ જેટલાં દિગંબર મંદિર હતા. તેમાંથી હાલ ચાર પાંચથી.
જ્યાં નહોતા; કોઈને પણ બહાદુર બનવા માટે શસ્ત્ર ધારણ કરવાની ' વિશેષ રહ્યા નથી. તેમાં ૨૦ થી ૨૫ ફુટ ઉંચી સુન્દર તીર્થકરોની
તેમણે કદિ સલાહ આપી નહોતી. નિવયે અહિંસા સામે પ્રણવા- “મૂર્તિએ બિરાજમાન છે. બીજા બધાં મંદિરો નાશ પામ્યા છે. . નની શુરવીરની અહિંસા કેવી હોય અને તે શુરવીરતા શસ્ત્રસજ આનું મુખ્ય કારણ હિંદુઓમાં કે દિગંબર જૈનેમાં એવું વ્યવસ્થિત [ સનિક કરતાં કેટલી બધી ચડિયાતી અને સૌ કોઈનું શ્રેય કરનારી ટ્રસ્ટ નથી કે આમાની નથી કે જેનાથી આટલા સરસ મંદિર
હોય એ જ તત્વ' ગાંધીજીએ આપણને પોતાના અપૂર્વ જીવનચરિ- સુવ્યવસ્થિત રાખી શકાય. દેવદ્રવ્ય શા માટે બીજે વપરાવું ન જોઇએ આ તહોરા શિખવ્યું છે. હિંદની આઝાદીની આખી લડત પણ આજ તત્વ ' એને મેં સગેટ રદિયે આપ્યો છે. '' . : ઉપર નિર્માણ કરવામાં આવી હતી. આમ છતાં પણ બાયલાપણુને નાબુદ “પૂજ્ય ગાંધીજીની વાત છે. તેઓ કહેતા હતા કે જેમકામને 3. કરવા ગાંધીવાદી વદાસાહેબ માવળંકર રાયફલ ધારણા કરવાને ઉપદેશ માટે જે પૈસા લેવાયા તે સિવાય વાપરવા અધિકાર નથી. એક આપણને આપે છે આ ભારે વિસ્મયજનક છે. .
વખત મેં અમુક પૈસા એવા ભળતા જ કાર્યમાં વાપરેલા, છતા E - આ રીતે રાઈલ એસોસીએશન પણ એક એવી સંસ્થા છે પૂજ્ય ગાંધીજી તરફથી મને ઠપકે મળ્યા હતા. દેવદ્રવ્ય જીણોદ્ધાર
કે જેને ગાંધીવિચાર સાથે મેળ બેસાડવાનું કોઈ પણુ રીતે, શક્ય સિવાય બીજે વાપરી ન શકાય એ મારે સટ અભિપ્રાય છે. એ જ નથી. આમ છતાં પણ આજના પ્રજાજનોને ગાંધીજીના વિચાર “દેવદ્રવ્યનો સામાજિંક ઉપયોગ કરવાની આપણાં ધર્મ શા . [ ક વલણની ઉપેક્ષા, કરીને રાઈફલને માંગે ધારણ કરવાનું પિતાના સ્પષ્ટ મન કરે છે, પણ એમ જ કહું છું અને ગાંધીજીના પર્ણ: Ess હિતેમાં લાગે છે તે માર્ગે જવાને તેઓ સંપૂર્ણ રીતે સ્વતંત્ર છે.. એ અભિપ્રાય હતે. હવે દેવદ્રવ્યના ઉપયોગ વિષે અન્યથા વિચારને આ Eા અહિં કહેવાનું એટલું જ પ્રાપ્ત થાય છે કે રાઈફલ પ્રવૃત્તિ સાથે કોઈ અવકાશ જ હોઈ ન શકે એમ માન્યવરે કસ્તુરભાઈ વિચારતા
ગાંધીજીનું નામ જોડીને તેને જે પ્રચાર કરવામાં આવે છે તે ભારે લાગે છે. તેમના ઉદ્ગારેને ભાવ પણ કાંઈક આવા જ દેખાય છે. ! આ અનર્યવાહી અને અત્યંત દુઃખદ છે. . .
. આ ચર્ચામાં ગાંધીજીના નામને દાખલ કરવામાં આવિય નો છે. આવી વચનાની માત્ર દાદાસાહેબને જ દેષભાગી લેખીએ એ હેત તે વધારે ઠીક થાત, પણ આપણે એતરફ જોઇએ છીએ તે આ એ બરાબર નથી. વસ્તુતી આપણની સર્વની પ્રકૃતિમાં હિંસાની ઉડી મુજબ પોતાના વિચાર સાથે ગાંધીજીનું નામ સાંકળવાની આજનારા