Prabuddha Jivan 1955 Year 16 Ank 17 to 24 and Year 17 Ank 01 to 16

SR No.: 525940
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1955
Total Pages: 248
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 28 MB

Page 150

પ્રબુદ્ધ જીવન
- તા. ૧--૧પ સાયંકાળની આશ્રમ પ્રાર્થના
કંચનજંધાના શ્વેત શિખરોની હારમાળા, સ્પષ્ટપણે નજરે પડે અને સાંજના વખતે અમે બીજીવાર વિકટોરીયા ફેલ્સ તરફ ગયા. સદ્ભાગ્ય હોય તે માઉન્ટ એવરેસ્ટનું શિખર પણું કદી કદી અહિંથી કોઈ ઉંચા સ્થાન પર બેસીને આથમતા અને પશ્ચિમ આકાશમાં અધ્ધરથી દેખાય. સૂર્યોદય તે થઈ ચૂક હતા, પણ વાદળાંનાં આવરણોને લીધે અલોપ થતાં સૂર્યનારાયણને શાન્તિપૂર્વક નિહાળ્યા અને ઊંડી પ્રસન્નતા ચક્ષુપ્રત્યક્ષ હજુ થયે નહોતે. કંચનજંધાની બાજુ પણ વાદળ અથવા તે અનુભવી. જેમ સમુદ્રમાં તેમ જ પર્વતપ્રદેશમાં સૂર્યોદય તેમ જ સૂર્યાસ્તનો ધુમામવડે ઢંકાયેલી હતી. ધીમે ધીમે સૂર્ય વાદળેના આવરણોને હઠાવીને કઈ જુદે જ હિમા હોય છે, કારણ કે આ બને, પ્રસંગે એ ઉપર આવ્યો અને તેને પ્રકાશ તરફ રેલાઈ ગયું. ત્યાંની કડકડતી વાતાવરણ કોઈ અવનવી ગંભીરતા ધારણ કરે છે, અને કદરત પિતાની ઠંડીમાં તેની ઉષ્મા ભારે આલ્હાદક લાગી, પણ જે અનુપમ સૂર્યોદય જોવાની આગવી રંગલીલા પ્રગટ કરે છે.
આશા રાખીને અમે આટલી જહેમત ઉઠાવી હતી તે ફળીભૂત ન થઈ , પાછા ફરતાં અમે રામકૃષ્ણ આશ્રમ આગળ રોકાયા, અને આ દિવસોમાં હંમેશ સવારે આમ અનેક પ્રવાસીઓ આવતા પરમહંસની આરતી ઉપાસનામાં ભાગ લીધે. આજે ચૈત્રી પૂર્ણિમા હતા અને મોટે ભાગે નિરાશ બનીને પાછા જતા હતા. આ અદભુત હતી. ચંદ્ર પર્વતની એક બાજુએથી ઉચે આવી રહ્યો હતે. થેડી- દૃશ્ય જોવા માટે વોરંતુ બાદ આકાશ જ્યારે અત્યન્ત નિમેળ હોય વારમાં આખાં પ્રદેશ ઉપર તેનું સામ્રાજ્ય સ્થપાવાનું હતું. ચેતરફ અને ક્ષિતિજ પ્રદેશ પ્રાતઃકાળના સમય સ્પષ્ટ દેખાતા અદૂભુત શાન્તિ હતી. મંદિરમાં ચાલી રહેલી આરતી, અને ગવાતી ઓકટોબર માસ વધારે અનુકુળ લેખાય છે. જેનું વર્ણન સાંભળીને પ્રાર્થનામાં અમે તલ્લીન થઈ ગયા. પ્રાર્થનાના અન્તભાગમાં સ્વામીજી અનેક કલ્પનાઓ સેવેલી એવો સૂર્યોદય જોવા અમે ભાગ્યશાલી ન અન્તરના ઊંડાણમાંથી ગાઈ રહ્યા હતા.
થયા. પણ આ વર્ણનને રસથી વાંચતાં વાંચકોને મારે નિરાશ કરવા या देवी सर्वभूतेषु, मातृरुपेण संस्थिता ।
ન જ જોઈએ. મેં જોયું કે અન્ય વ્યકિતએ જોયું–તેમના તે માટે એ नमस्तस्यै नमस्तस्यै, नमस्तस्यै नमो नमः॥ . સરખું જ છે. ઈ. સ. ૧૮ર૬ માં પ્રીન્સીપાલ રતિલાલ મોહનલાલ યા દેવી સર્વભૂતેષુ, શનિ હસ્વિતા , ત્રિવેદી શેઠ અંબાલાલ સારાભાઇના કુટુંબ સાથે દાર્જીલીંગ ગયેલા તે नमस्तस्यै नमस्तस्यै, नमस्तस्यै नमो नमः॥
પ્રસંગે તેઓ આ સૂર્યોદય જેવાને બે વખત ભાગ્યશાલી થયેલા. તેમના ટેવી સર્વભૂતેષુ, શનિ દવેન સંસ્થિતા |
પુસ્તક “પ્રવાસના સ્મરણમાં આ અનુભવને તેમણે બહુ સુન્દર રીતે नमस्तस्यै नमस्स्यै, नमस्तस्यै नमो नमः॥
શબ્દસૂર્ત અહિં તે વર્ણનને ઉધૂત કરતાં હું આનંદ અનુભવું છું. આ નમસ્તસ્વૈ, નમસ્તસૈ ને રણકાર અમારા અન્તસ્તળને સ્પર્શી અપૂર્ણ
પરમાનંદ રહ્યો હતો અને અમારૂં ચિત્ત એ માતૃરૂપ, શકિતરૂપ, શાન્તિરૂપ
પ્રકીર્ણ નોંધ દેવીને-વિશ્વમાત્રની ધારક ચેતના શકિતને–મણુત ભાવે નમી રહ્યું હતું. આજે પણ એ નમસ્કાર મંત્રોને રણકાર કાનમાં ગુંજતો લાગે છે,
વર્ષાની જમાવટ
૧૧ અને એ પ્રસંગના મધુર સ્મરણને જગાડે છે.
જુન માસ પસાર થયે; જુલાઈ પણ પુરો થવા આવ્યો. આ આરતિ ઉપાસના પૂરી થઇ અને બહાર નીકળ્યા. પSાત્ર ૯ વખતે છુટા છવાયાં ઝાપટાં સિવાય સરખા વરસાદનાં કઈ ચિહને પૂર્વાકાશમાં ટેકરીની પાછળથી ઊંચે આવી ચૂક્યા હતા. અને સમસ્ત
દેખાતાં નહોતાં. મુંબઈની જેવી સ્થિતિ એવી જ ગુજરાત અને સૌરાપ્રદેશને રૂપેરી રંગે રંગી રહ્યો હતે. મન બાહ્યાન્તર પ્રસન્નતા વડે
ખૂની હતી. વરસાદને અભાવ અથવા તે ખેંચ દરેકના મનમાં ચિન્તા ' પ્રફુલ્લ હતું. ધર્મશાળા પર પહોંચ્યા અને વહેલી સવારે સાડાત્રણ
પેદા કરી રહી હતી. અનાજ અને અન્ય વસ્તુઓના ભાવ વધતા જતા વાગ્યે ઉઠીને દાર્જીલીંગથી નવ માઈલ દૂર આવેલી ટાઈગર હીલ ઉપર હતા. આગામી દુકાળની ભડક દિલને સતાવી રહી હતી. એવામાં "સુપ્રસિદ્ધ સૂર્યોદય જેવા જવાના હતા તેને માટે તૈયારી કરીને સુઈ ગયા.
જુલાઈ માસની ૨૫ મી તારીખથી મુંબઈ ઉપર મેધ રાજાની કૃપા
- ઉતરી છે અને અન્યત્ર પણ ઓછો વધતે વરસાદ આવ્યાના શુભ - ટાઈગર હીલ ઉપર સૂર્યોદય
સમાચાર છાપાઓમાં ચમકી રહ્યા છે અને વરસાદને લગતી ચિન્તા * સવારે સાડા ત્રણ વાગ્યે નક્કી કરેલી મેટરે ધર્મશાળા સમીપ હાલ તુરત ઓસરી ગઈ છે.
આવીને ઉભી અને અમે ગરમ વસ્ત્રોમાં સજ્જ થઇને ટાઈગર હીલ મુંબઈમાં વર્ષો સ્તુની પુરી જમાવટ થઈ ચુકી છે. આકાશ તરફ જવા ઉપડયા. પશ્ચિમાકાશમાં પૂર્ણિમાને ચંદ્ર પ્રકાશી રહ્યો હતો, ચોવીસે કલાક ઘનઘોર રહે છે અને વાતાવરણમાં વર્ષનું ગાંભીર્ય વ્યાપી અને ચેતરફના પ્રદેશને અને અમારા દિલને અજવાળી રહ્યો હતે. રહ્યું છે. રૂતુઓની ચક્રમાળા એક સરખી ચાલ્યા કરે છે. સાધારણ ચોતરફ પારાવાર શાન્તિ હતી. ત્યાનું નાનું જગત કડકડતી ઠંડીના રીતે એક સેતુનું અન્ય રૂતુમાં થતું પરિવર્તન આપણે એકાએક અનુ. કારણે સ્તબ્ધ બની ગયું ન હોય એમ ઘેર નિદ્રામાં નિમમ હતું. ભવતા નથી. શીયાળો પુરો થવા આવે; ઠંડી ધીમે ધીમે ઓછી થાય;
સૂર્યોદય આજે અમને જોવા મળશે કે કેમ તે વિષે અમારું મન ગરમી ધીમે ધીમે વધે. આથી આસપાસ દષ્ટિગોચર થતા પ્રદેશમાં જાતજાતના તર્ક વિતર્ક કરી રહ્યું હતું. ઘુમ સ્ટેશનને વટાવીને અને કોઈ મહત્વનો ફેરફાર થતે માલુમ પડતા નથી. એનું એજ આકાશ આગળ ચાલ્યા. ટાઈગર હીલના નાકા આગળ પહોચ્યાં. અહિંથી બાકી અને એનું એજ ભૂમિતળ; એને એજ શાન્ત સ્વસ્થ સમુદ્રપટ અને રહેલ ચઢાણ વધારે વિકટ હોઇને અમે મેટરમાંથી ઉતરી પગે ચાલીને એના એજ સુકા ટેકરા ટેકરીઓ અને ઝાડપાન. પણ ચોમાસું આવ્યું ચઢી ગયા. ટેકરીની ટોચ ઉપર રેઈલીંગવાળા એક ઉચે ચેતરે બાંધેલું કે નાટકમાં જેમ દૃષ્ય બદલાઈ જાય તેમ આંખના પલકારામાં સર્વે કાંઈ હતું અને તે ઉપર બેસવાના બાંકડા હતા. અમે ઉપર ગયા અને એકાએક પલટાતું દેખાય છે. સ્વચ્છ આકાશ વાદળથી છવાઈ જાય છે;
અમારામાં કોઈ બેઠાં, કેાઈ ઉભા રહ્યાં. બીજા પણ અનેક સ્ત્રીપુરૂષે સમુદ્રના ઉછળતા પર્વત સમા જાઓ જોસભેર કીનારા સાથે અથડાય . આ હેતુથી પ્રેરાઈને ત્યાં એકઠા થયાં હતાં. સૌ કોઈ એકીટશે છે. દિવસ ભુખરા લાગે છે, અને રાતને અંધકાર વધારે ગાઢ ભાસે પૂર્વીકાશ ભણી જોઈ રહ્યા. આપણી બાજુ કરતાં આ બાજુએ સૂર્યોદય છે. નદી નાળામાં પાણી ખળખળ વહેવા લાગે છે અને પહેલાં સુકુ એક કલાક વહેલો થાય છે. સવારના સાડા ચાર લગભગ થયા હતા. હતું ત્યાં બધે લીલી હરિયાળી પથરાઈ જાય છે. કુદરતમાં નવું યૌવન પૂર્વ દિશાના આકાશમાં ઉષાને ઉદય થઈ ચૂક હતા; ધીમે ધીમે પ્રગટે છે અને સર્વત્ર આનંદને, ઉલ્લાસ, પ્રફુલ્લતાને અનુભવ થાય અજવાળું વધતું ચાલ્યું. અરૂણુને ઉદય થયો, પણ કમનસીબે પૂર્વાકાશ છે. આ રીતે વર્ષો રૂતુ બાહ્યાન્તર જીવનમાં નાની સરખી ક્રાન્તિ પેદા કરે વાદળોથી છવાયેલું હતું ઉતર દક્ષિણ ભાગ પણ ધુધળે હતે. સામે છે અને સૃષ્ટિને નવી તાજગી બક્ષે છે. આવી અનુપમ વર્ષારૂતુનું
મોટાં ગિરિશિખરે ડોકીયાં કરી રહ્યા હતાં. આકાશ ચેપ્યું હોય તે આપણે અન્તરથી અભિનન્દન કદીએ અને તે દ્વારા પ્રગટ થતા અભિ- , " ઉગતા સૂર્યની અહિં અપૂર્વ તેજલીલા જોવા મળે. એક બાજુએ નવ સૃષ્ટિસૌન્દર્યનું બને તેટલું અનુપાન કરીએ.