Book Title: Katha Manjari Part 02
Author(s): Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Sarabhai Manilal Nawab
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005178/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vie ws Tilt daMtake mA Illitlhi- dArUpI Infh13 tta' //////ru. / zAna kayo | uthAmajazo no tikrayA * tame kama PERHETSALG [[[[ltunt Elhushik E271 illll killllllly IIIllus* kh b vAritra Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArAbhAI navAba saMcAlita jena sastuM sAhitya graMthamALA-pustaka 2 nuM thAmaMjarI-2 [ 59 dharmakathAo-citra saMkhyA 22 ] saMpAdaka : sArAbhAI maNilAla navAba mUlya : aDhI rUpiyA E jIsa sArAbhAI maNilAla navAba chIpAmAvajInI poLa * amadAvAda... 1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna - sArAbhAI maNilAla navAba, chIpAmAvajInI pioLa, amadAvAda. 1 mahAdeva rAmacaMdra jAgubbe, traNa daravAjA amadAvAda. 1 zrI megharAja jaina pustaka bhaMDAra, geDIjInI cAla, kIkA sTrITa, muMbaI. 2 zrI sarasvatI pustaka bhaMDAra, ratanapoLa, hAthIkhAnA amadAvAda. 1 gUjara graMtharatna kAryAlaya, gAMdhIreDa, amadAvAda. 1 zrI semacaMda DI. zAha, jIvana nivAsa sAme, pAlItANu (saurASTra) vidyArthI avasthAmAM vivAha karavo e pApa che ane lagna karavuM e mahApApa che. -maNilAla maganalAla abhecaMda mudraka : maNilAla chaganalAla zAha * navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA reDa * amadAvAda. prakAzaka : sArAbhAI maNilAla navAba * chIpAmAvajInI poLa amadAvAda 1 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA samarpaNa . - 2 : * * * A dharmakathAonA sarjakene ane tene pracAra karanArAone sArAbhAI navAba * * * * * * - Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana jaina dharmanA pracAraka jaina munivaree jagata mAtranuM kalyANa karavAnI bhAvanAthI ja racelI "5 nItikathAo" kathAmaMjarI bhAga pahelAmAM meM mAtra dasa ja divasa Upara jAhera janatA samakSa mUkI che. jainasaMskRtinA pracAraka munivaroe racelI hajAro kathAo jaina sAhityamAM maLI Ave che. A kathAonA meM mArI daSTie huM pahelA bhAgamAM jaNAvI gayela che te mujaba bAra vibhAge pADyA che. A dharmakathAonI cUMTaNI karavAmAM pahelA bhAganI mAphaka ja mArI dharmapatni a. sau lIlAvatIe tathA mArI moTI putrI ci. vidyAe paNa banatI madada karI che. te mATe te baMneno ane prapha saMzAdhanAdi kArya karavA mATe mArA ekanA eka putra ci. jagacaMdrane paNa mAre bhUlavA na joIe. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) hAlamAM te A kathAmaMjarInA bAra bhAgo dara varase traNanA hisAbe prasiddha karavAnI yejanA che. cAlu varSamAM pahelA bhAgamAM 75 nItikathAo ane 132 rekhAcitra tathA A bIjA bhAgamAM 59 dhamathAo ane 22 citro prasiddha thaI gaela che ane trIjA bhAga tarIke "sirisiri vAla kahA"nuM akSarazaH gujarAtI bhASAMtara tenA vistRta vivecana sAthe "tapasthA" tarIke ApavAnuM nakkI karavAmAM Avela che. "zrIpAla sthA"mAM te keTalAMka citro raMgIna paNa ApavA prayatna karavAmAM Avaze. pahelA bhAgamAM jaNAvyA pramANe A bIjA bhAganI paNa kiMmata lagabhaga paDatara ja rAkhavAmAM AvelI che; ane je jAhera janatA mArA A prakAzanonI nakalo sArA pramANamAM kharIdIne mArI A navI pravRttine uttejana Apaze te, AvatA varase vadhAre nakale chapAvIne bane teTalI ochI kiMmata rAkhavAmAM Avaze. ochI kiMmata rAkhavAnuM amalamAM to ja mUkI zakAya tema che ke janatA jema bane tema mArA A prakAzanenI nakalo jaladI kharIda karIne mane uttejana Ape. rasapriya hoya tevA jano mATe vAMcavA lAyaka rasanA avataraNa rUpa A TUMkI kathAone saMgraha tyAgI evA jaina munivaree racelo che. cAre vidyAo keLavavAmAM kuzaLa evA munionA upadezamAM A kathAo senerI puSpanI mALA jevI uttama sugaMdhI ApanArI thAo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) aMtamAM, mArI sAhitya pravRttine Aja sudhI avichinna paNe cAlu rAkhavAnA mukhya yaza zrImAn mANekalAla cunIlAla zAha. je. pI nA phALe jAya che, te sivAya mArI sAhitya pravRttine uttejana ApanAra pUjya munivarA tathA mArA hitesvI surakhIone tathA mitrAne AbhAra mAnavAnI A taka lauM chuM, ane AzA rAkhuM chuM ke mArI A pravRttine paNa teo taraphathI tevA ja AvakAra malaze.. A graMthamAlAnuM samarpaNa A kathAnA sarjakAne ja karIne eka navA mArga zarU karavAnuM huM ceAgya dhArUM chuM.... A pustakanuM chApakAma suMdara rIte karI ApavA mATe navaprabhAta prinTIMga presanA mAlika zrIyut maNilAla chaganalAla zAhanA leAkeA tathA jekeTanuM suMdara chApakAma karI ApavA mATe dIpaka prinTarIvALA naTavaralAla rAvatane tathA blAke banAvI ApavA mATe gujarAta mAsesa sTuDiyAnA paNa AbhAra mAnavAnI A taka lauM chuM. saMvata 2010 nA caitra vadI 5 sArAbhAI maNilAla navAkha zukravAra tA. 23454 chIpA mAvajInI poLa amadAvAda-1 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UVA . pii anukramaNikA naMbara kathAnuM nAma pAnuM 95 eka DozInI kathA 76 76 zazI ane sUranI kathA 1 96 subhUma cakravartInI kathA 78 77 sUryAbhadevanI kathA 3 97 AnaMda zrAvakanI kathA 86 78 zrI gautamasvAmInI kathA 6 98 sAgaracaMdra tathA 79 raviNa coranI kathA 8 azekadaranI kathA 81 80 zrI bharata cakravatInI kathA 15 99 padma ane padminInI kathA 81 dAmakanI kathA 19 100 gotrAsanI kathA 82 vasurAjAnI kathA 26 101 zivakumAra ane 83 nAgadattanI kathA 29 yajJadattanI kathA 100 84 mammaNa zeThanI kathA 32 102 dhanasAra zeThanI kathA 103 85 gajasukumAranI kathA 35 103 rAjadeva ane 86 naMdISaNanI kathA 37 bhojadevanI kathA 107 87 sAgara zeThanI kathA 39 104 subuddhi ane durbaddhinI 88 vikrama rAjAnI kathA 43 kyA 110 89 popaTanI kathA 105 AMbA ane lIMbAnI 90 sAtyakInI kathA para kathA 114 91 suMdara rAjAnI kathA 57 106 abhayasiMha ane 9ra varasena tathA amarasenanI dhanasiMhanI kathA 118 kathA 59 107 nApitanI kathA 121 93 naMdISeNa muninI kathA 68 108 zreNika rAjAnI kathA 123 94 zrI sanatakumAra 109 sudhana ane madananI cakravatInI kathA 69 kathA 125 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 110 zAlibhadranI kathA 130 111 dezala ane dAdAnI kathA 135 112 vIramanI kathA 139 113 rahiNanI kathA 142 114 gesalanI kathA 15ra 115 dhanadatta ane dhanazrInI kathA 155 116 brahmadatta brAhmaNanI kathA159 117 nipuNyakanI kathA 162 118 puNyasAranI kathA 165 119 aNamala ane phalihamallanI kathA 168 120 dattanI kathA 170 121 agnizarmA brAhmaNanI kathA 174 122 karmaNa kheDutanI kathA 178 123 jagasuMdara ane asuMdaranI kathA 180 124 mRgAleThIyAnI kathA 183 125 jinadatta zeThanI kathA 186 126 mehaka zeThanI kathA 190 127 ra ane vIranI kathA 193 128 abhayakumAranI kathA 196 129 kamala zeThanI kathA 198 130 rohakanI kathA 209 131 kSullakanI kathA 223 132 hAthI telavAnI kathA 224 133 zokyanI kathA 226 134 baMgALadevanI kathA 228 citrAnukrama prasaMga pAnuM citra 1 aSTApadajI , 2 zrI mahAvIranuM samavasaraNa7 - 3 rohiNeya >> 4 devazayA >> 5 ATha maNikAo , 6 zrI RSabhadevanuM samavasaraNa 15 7 hariNameSina 8 zrI neminAthanuM samavasaraNa che 9 zrI mahAvIra svAmI 37 , 10 siddhezvaragI 43 , 11 zrI mahAvIranuM samavasaraNa 55 + 12 svapnamAM kuladevatA 56 + 13 jhADa nIce rAjArANI pada ka 14 lAkaDAM vecatI rANI 58 * 15 zrI mahAvIranuM samavasaraNa 88 - 16 , , 97 , 17 gAyo cArate saMgama 130 - 18 zAlibhadra tenI 32 strIo sAthe 131 , 19 zAlibhadra zreNikanA 132 , 2dezanA sAMbhaLatAM zAlibhadra 133 21 sena.no kalaza 165 4 22 lakSmIdevI 165 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzA 2. s| S pI jAya che kA citra 1 aSTApada caDatAM gautamaravAnI. (pRSTha 6) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 zazI ane sUranI kathA bharatakSetramAM muktimatI nAmanA nagaramAM zazI nAmanA rAjA rAjya karato hate. tene sUra nAmane eka nAno bhAI hatA. baMne eka divasa udyAnamAM kIDA karavA gayA. vanamAM vRkSanI nIce eka sAdhune beThelA dekhyA. te vakhate baMne bhAIo sAdhune vaMdana karavA ghoDA uparathI nIce utaryA ane teonI sanmukha beThA. sAdhue paNa dharmalAbha ApI dharmopadeza Ape. teone upadeza sAMbhaLIne nAnA bhAI sUre dIkSA lIdhI. pachI te bhAInA snehane lIdhe pitAnA moTA bhAI zazIne kahevA lAgyo ke-"he bAMdhava! A jIve janamo janama bhega bhegavyA, samudra jeTalAM pANI pIdhAM, meru parvata jeTalAM dhAnya khAdhAM, te paNa tRpti na thaI." - zazI tene javAba ApatAM kahevA lAgyo ke -"he bAMdhava! e te keNa mUrkha hoya ke je uttama rAjaga, lalita locanavALI strI, pAna, phUla, tabelAdi uttama prakAranI bhega sAmagrInAM sukhane cheDIne paralokanA sukhane mATe upavAsAdika kaSTa kare. paraloka che ke nathI te koNe je Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 che? tame je DAhyA ho te A maLelA bhogo bhego, pitAnA AtmAne zAMti Ape. pAmeluM yauvana phegaTa na gumAvo." bhAInAM AvAM vacana sAMbhaLIne sUra muni khinna thayA. pachI gurunI AjJA laIne vihAra karI gayA. niraticAra cAritra pALIne aMte anazana karIne samAdhipUrvaka maraNa pAmIne devalokamAM utpanna thayA. zazI rAjA viSayAsakta hovAthI maraNa pAmI narake gayA. devalekamAM rahelA sUra rAjAnA jIva deve avadhijJAnanA bale karIne pitAnA bhAIne narakanA duHkha bhegavate dIThe. te vakhate devalokathI nIkaLIne narakamAM jaI pitAnuM rUpa tathA zakti pragaTa ryA. te dekhI zazI be ke-"he bAMdhava! haju paNa mAre te manuSyabhavane deha paDyo che, mATe tuM tyAM jaIne te dehanI yatnA (sAravAra) kara ke jethI huM narakathI nIkaLIne sukhI thAuM. " A sAMbhaLI sUra be ke-"are mUrkha ! jIva rahita paDI rahele deha te zuM sukRta karaze ? prathamathI ja te je dharma mATe kaSTa sahana karyuM hota te A narakamAM tAre avataravuM nA paData. have tuM tAruM mana ThekANe rAkhIne karma khapAva, karelAM karmone pazcAtApa kara, jethI AgalA bhave sukhI thaIza." ema kahI sUra potAnA sthAnake gaye. AvI rIte manuSyabhavamAM je jIva dharmanuM AcaraNa na kare te zazInI mAphaka parabhavamAM pazcAtApane pAme che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suryAbhadevanI kathA ka vakhata prabhu zrI mahAvIra amala kampA nAmanI nagarIe samosaryA. te vakhate sUryAbhavimAnavAsI sUryAbha devatA vaMdana karavA mATe AvyA. te prabhu AgaLa batrIzabaddha nATaka karIne pitAnA sthAnake pAchA gaye. pachI gautamasvAmIe bhagavAna mahAvIrane pUchyuM ke"he prabhu! AvI trAddhi A devatAe kyA puNyathI prApta karI?" te vakhate prabhue kahyuM ke-"zvetAMbikA nAmanI nagarImAM pradezI nAme rAjA hatA. te rAjAne sUrikAMtA nAmanI rANa ane citra nAmane sArathi hato. te eka vakhate zrAvasti nagarIe gayo. tyAM keza kumAra munine vaMdana karIne dharmopadeza sAMbhaLyo. dharmopadeza sAMbhaLIne sArathie kezIkumAra pAse zrAvakadharma aMgikAra karyo. pachI te citra sArathie rAjAne pratibaMdha karavA mATe guru mahArAjane tAMbikA nagarIe padhAravA vinaMti karI. keTalAka divase vihAra karatAM kezIkumAra vetAMbikA padhAryA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 citra sArathine guru padhAryAnI khabara paDI. guru mahArAjane utAre ApIne kahyuM ke-"he svAmI ! rAjA nAstika che tethI tene upadeza ApIne dharmamAM joDavAnI khAsa jarUrata che. huM koIpaNa upAya karIne rAjAne ahIM lAvIza." eka vakhata gheDA khelAvavAne bahAne pradezI rAjAne citra sArathi kezakumAra pAse teDI lAvyA. guru mahArAjane najIkamAM ja vyAkhyAna vAMcatAM joIne citra sArathine rAjA kahevA lAgyA ke-"he sArathi ! A ughADA mAthAvALo sAdhu zuM bole che ? teo zuM jamIna upara ja rahe che?" te vakhate sArathie kahyuM ke-"he svAmI! cAlo ApaNe jaIne pUchIe." rAjA paNa tyAM jaI pUchavA lAge ke-"he mUMDa! zarIramAM AtmA te nathI te pachI dharmanuM phaLa keNuM bhogave ?" gurue kahyuM ke-"tamArA kahevA pramANe najare dekhAya te pramANa ane najare na dekhAya te apramANa. te pachI tamArA mAtApitA paNa najare dekhAtAM nathI, mATe apramANa ja thayAM?" rAjA be ke "je dharma adharmAdika che, te mAro pitA aneka jIvone saMhAra karanAra hita mATe narake gaye haze? ane mArI mAtA dharmiSTha hatI mATe svarge gaI haze? te he bhikSAcara ! huM te tene atyaMta vahAla putra hatA, te te AvIne mane dharmane pratibodha Ape to paraloka paNa che, tathA puNya pApa paNa che, ItyAdi sarva vAta huM satya karIne mAnuM." te vakhate AcArya bolyA ke "he rAjan ! baMdIvA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevanI kathA nanI mAphaka tArA pitA karmarUpI pAzathI aMdhAelA che. te zI rIte ahiM tArI pAse AvI zake? " rAjA khelyA ke- mArA mAtAjIne svargamAMthI AvatAM zI harakata naDe che ? " sUri beAlyA ke te te| sapUrNa vAMchita sukha bhogave che, tethI nahi Ave. vaLI manuSya lAkanI durgaMdha khUba UMce sudhI uchaLe che, te tenAthI sahana thAya nahi. "" rAjA khelyuM| ke meM eka corane pakaDIne patharAnI kAThImAM nAkhI tenuM DhAMkaNuM baMdha karI dIdhuM. pachI keTalAka divase kheAlIne joyuM te coranuM zarIra tilatilanI mAphka dIThuM, paraMtu aMdara jIva dIThA nahi ! mATe jIva nathI. vaLI eka corane tAla karIne pachI kAMsI daI ne mArI nAkhI phrI teAlyeA tA kAMIpaNu vadhelA ke ghaTelA dekhAyA nahi ! mATe zarIramAM jIva che ja nahi. ' pachI AcArya melyA ke chidra vagaranI koThImAM pesIne koIka zaMkha vagADe, te zaMkhanA zabda jema mahAra saMbhaLAya che, tema jIvanA paNa evo ja svabhAva jANavo. vaLI araNInA lAkaDAMne phADIne jotAM temAM agni dekhAta nathI, paraMtu upayAgathI agni pragaTa thAya che, tema jIvanA paNa svabhAva jANavo. ,, AvAM aneka dRSTAMtA ApIne rAjAne pratiya karIne zrAvaka banAvyeA. eka vakhate tenI rANI sUrikAMtAe tene jhera ApyuM. te vakhate rAjA anazana laIne samAdhipUrvaka maraNa pAmIne sUryavimAnamAM sUryAla nAmane deva thayA. " tyAMthI cavIne mahAvideha kSetramAM utpanna thaI ne melle jaze. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgetamasvAmInI kathA 78 ka vakhate prabhu zrImahAvIre vyAkhyAna ApatAM kahyuM ke, je aSTApada parvata upara bharatacakravartInI banAvarAvelI vIza tIrthaMkaranI pratimAo che, tene je pitAnI labdhinA pratApe jaI vaMdana kare, te prANI te ja bhavamAM mele jAya. A pramANe sAMbhaLIne gautamasvAmI pitAne mese javAno nirNaya karavA mATe prabhunI AjJA mAMgIne aSTApada parvata tarapha javA lAgyA. teozrIne kauDinyAdika tApasee AvatA dekhyA, te vakhate tApasI aMdaroaMdara kahevA lAgyA ke A moTA munizvara Ave che, paraMtu jana pramANa pagathIyAM teo zI rIte caDI zakaze? ame moTI tapasyA karanAra pAMcasone eka jaNa te ekeka upavAsa karI sUkA pAMdaDAMethI pAraNuM karanAra eka pagathIyuM caDayA (jUo citra. 1), paNa AgaLa jaI zaktA nathI. e vicAra kare che, evAmAM gautamasvAmI caDayA, yAvat darzana karI pAchA pharyA, te vakhate gautamasvAmI pAse paMdarasone Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgotamasvAmInI kathA traNa tApasAe dIkSA lIdhI. zAsanadevIe sAdhunA veza lAvI ApyA. pachI rastAmAM AvatAM sane gautamasvAmIe pUchyuM ke--" tamAre Aje zenAthI praraNuM karavuM che ? " te vakhate tApase khAlyA ke khIra, khAMDa, dyutanuM pAraNuM karIe to sArUM. " pachI gautamasvAmI pAtru bharIne khIra vaheArI lAvyA. pAraNuM akSiNamahAnizi labdhinA khale karIne sa tApasAne karAvyuM. AvA camatkAra dekhIne peAtAnA manamAM gurutattvanI bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM pAMcasAne eka tApaseAne kevalajJAna utpanna thayuM. pAMcasAne ekane prabhunuM samavasaraNa (e citra. 2) dekhatAM kevalajJAna utpanna thayuM. bAkInA pAMcasone ekane prabhu mahAvIranI vANI sAMbhaLatAM kevalajJAna utpanna thayuM. te 1503 tApasAne kevalajJAna utpanna thaeluM hAvAthI prabhu zrIvIrane vaMdana karIne kevalInI sabhAmAM beThA. zrIgautamasvAmIne zakA utpanna thaelI joine prabhu olyA ke-teone kevalajJAna utpanna thaeluM che, ane huM nirvANa pAmIza te vakhate tane paNa kevalajJAna utpanna thaze. " te sAMbhaLI zrIgautamasvAmIne sa MtoSa thayA. teo anukrame kevalajJAna pAmIne mekSa sukha pAmyA. guru sevAnu AvuM phela jANIne 'he bhavya leAkeA ! tame dharmane denArA sadgurunI sevA kare, ke jethI saMsAra sAgara sukhethI tarA,' Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNIyA ceranI kathA jagRhI nagarInI najIkamAM AvelA vaibhAra parvatanI guphAmAM lohakhura nAmane eka cera raheto hate. te sarvadA pApakarmamAM Asakta, ane sAte vyasane sevavAmAM tatpara raheto hato. tene tyAM hiNi nakSatramAM eka putra utpanna thaye. tenuM nAma rohiNI pADavAmAM AvyuM. te anukame yuvAvasthAne pAme (jUo citra. 3). teNe aneka vidyAone abhyAsa karyo ane te sarva kalAomAM pAraMgata thaye. eka vakhata tenA pitA maraNa pathArIe paDyo. te vakhate te putrane kahevA lAgyuM ke-"he vatsa! tuM mArI zIkhAmaNa sAMbhaLa, ane pratijJA le ke tuM mahAvIra prabhunI vANI sAMbhaLIza nahi; te huM nirAMte maraNa pAmuM." rohiNIyAe te pramANe pratijJA lIdhI ane lohakhure maraNa pAmyo. rahiNIyAe tenuM mRta kArya karyuM, ane te nagarImAM cerI mATe pharavA lAgyo. eka vakhate prabhu zrI mahAvIra vihAra karatA rAjagRhanA udyAnamAM samesaryA. devatAoe racelA samavasaraNamAM besIne prabhu dezanA detA hatA. te vakhate rohiNayo paNa parvatamAMthI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * rti T citra 2 zrImahAvIrasvAmInuM samavasaraNa (pRSTha 7) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ of Morbi Narma Dose & pAvara citra 3 rohiNeya (pRSTha 8) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zahiNIyA cAranI kathA 9 nIkaLIne rAjagRha nagara tarapha jatA hatA. rastAmAM samavasaraNa dekhI te ciMtavavA lAgyA ke A mArge jatAM mArAthI mahAvIra prabhunuM vacana jarUra saMbhaLAze, ane te pitAnI pAse lIdhelI pratijJAnA bhaMga thaze; ane jo bIjA raste thaIne jaiza te bahu ja vakhata lAgaze, tema gayA vinA cAle tevuM nathI. tethI te peAtAnA baMne kAnamAM AMgaLA ghAlIne, mane pagarakhAM hAthamAM laine ekadama doDavo ane samavasaraNa najIka AvI pahAMcyA ke tenA pagamAM te ja vakhate kAMTA vAgyA. te kAMTAne pagamAMthI kaDDADavA mATe kAnamAMthI AMgaLI kahADIne nIce namyA, te vakhate sarva sa MdehonuM chedana karanArI prabhu zrIvIranI amRtatulya evI vANI tenA sAMbhaLavAmAM AvI. te vakhate prabhu devatAnA svarUpanuM varNana karatA kahetA hatA ke " devAnA zvAseAzvAsa sugaMdhavALA hAya che. devAnuM zarIra vALa, mAMsa, nakha rUdhira, mUtra tathA viSTA vagaranuM hovAthI nirmala hoya che. devA eka ja aMtarmuhUtta mAM yuvAna avasthAmAM ja utpanna thAya che (e citra 4); vaLI teo hamezAM yuvAna ja hoya che. ane sava zarIre bhUSaNa dharanArA hoya che. teonI cakSu baMdha thatI nathI, teonA gaLAnI mALA karamAtI nathI; vaLI teo jamInathI cAra AMgaLa addhara rahelA hoya che ane jamInane aDIne cAlatAM nathI. '' A zabdo bhUlavA kAMTA kahADatI vakhate sAMbhaLelA mATe tene ghaNA prayatna karyAM, te paNa te zabdo te bhUlI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 jaI zakyo nahi. pachI gAmamAM jaI cerI karI lokone trAsa ApIne rahiNeya pitAnA sthAnake gaye. eka vakhate rAjagRhanI sarva prajAe rAjAnI AgaLa vinaMti karI ke -"he svAmI! A gAmamAM ceranA trAsathI ame badhA trAsI gayA chIe." te sAMbhaLI rAjAe sevakene belAvIne kahyuM ke -"are ! tame loko corane pakaDatA kema nathI ?" te sAMbhaLI sevake belyA ke -"he svAmI! ame te corane pakaDavA mATe ghaNA prayatna karyo, paraMtu e cAra kSaNamAM dekhAya che; ane kSaNamAM dekhAtuM nathI. tethI amAsa hAthamAM AvatA ja nathI." te vakhate rAjAe abhayakumArane kahyuM. abhayakumAre keTavAlane kahyuM ke nagaranA daravAjAmAM keI navIna mANasa praveza kare athavA bahAra nIkaLe, to oLakhIne javA deje. keTavAle paNa chUpAIne daravAje rahIne cokasAI karatAM eka rAtre rezahiNIyAne nagaramAM praveza karatAM AkRti uparathI cAra jANIne rohiNIyAne pakaDyo. bAMdhIne rAjA AgaLa lAvyA. rAjAe abhayakumArane pUchayuM ke -"ene zI zikSA karavI joIe." te vakhate abhayakumAre kahyuM ke -"cerelI vastu hAtha lAgyA vinA zikSA thaI zake nahi." rAjAe rohiNeyane pUchyuM ke -"tuM kayA gAmano rahIza chuM ane tAruM nAma zuM? vaLI tuM dhaMdhe zuM kare che? te kahe." hiNeya bolyo ke "mAruM nAma durgacaMDa che, jAte kaNabI chuM; ane zAlIgrAmamAM rahuM chuM. khAsa kAma mATe Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhiNIyA cAranI kathA 11 ahIM AvyA chuM. AvatAM mAruM thayuM tethI kATavAle mane pakaDayo. '' rAjAe te vAtane nizcaya karavA mATe guptapaNe zAlIgrAma mANasa meAkalyA. paraMtu cAre prathamathI saMketa karyA pramANe tyAMnA rahevAsIoe tenuM nAma ThAma sarve te ja pramANe te mANasane saMbhaLAvyuM. te mANase pAchA AvIne rAjA AgaLa sarva samAcAra kahyA; te sAMbhaLI abhayakumAre vicAryuM ke A cAra ja che paraMtu te mahAkapaTI che. pachI tene dilAsA ApI peAtAnI pAse rAkhyA. abhayakumAra je vakhate sAmAyika peAsaha pramukha karatA hatA, te vakhate te paNa temaja abhayakumAranI sAthe rahIne zrAvakanI kriyA karatA hatA; tenA manamAMnA bhAva kAIpaNa jANI zakatuM nahi. have abhayakumAre eka mATA mahela taiyAra karAvyeA. temAM judI judI jAtanAM citrA cItarAvyAM. nAnA prakAranAM caMdraravA baMdhAvyA. mahelanI upara atyaMta suMdara dhajAe baMdhAvI ane temAM zilArasa, agara, caMdana vagere nakhAvyA. dhUpa parimala saLagatA rakhAvyA. daravAjAne tAraNA baMdhAvyAM. apUrva zayyA patharAvI. phUlA tathA phUlanI mALAe cAre mAjI sugaMdhI mATe pAtharI devAmAM AvI. seALa varasanI uMmaranI atyaMta rUpavAna ATha gaNikAene sALe zaNagAra sajAvIne, teenA hAthamAM mRdaMga ApI tyAM UbhI rakhAvI (jUe citra 5). pachI te AvAsamAM Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 abhayakumAre te rAhiNeyane sAdharmIbhAInA saMbaMdhathI jamavAnuM AmaMtraNa ApIne khelAbyA. 12 jamADatAM jamADatAM vacamAM caMdrahAsa madirAnuM rAhiyane pAna karAvI devAmAM AvyuM. tethI te bebAkaLo thaI gayA. te vakhate mahelanI zayyA upara tene sUvADI dIdheA. cAra ghaDI vItyA pachI tene bhAna AvyuM. te vakhate te gaNikAo 6 jayajaya naMdA jayajaya bhaddA ' evA zabdo eAlIne atrIzabahu nATaka karavA lAgI. ane te cArane pUchavA lAgI ke " tame evuM te zuM puNya gayA bhavamAM kIdhuM hatuM ke jethI tame amArA svAmI thayA ane devalAkamAM utpanna thayA?" rAhiya te vakhate vicAravA lAgyA keH-- A zuM vAta che? meM teA gayA bhavamAM kAMI paNa evuM puNya karyuM nathI, ke jethI huM devatA thayA houM. vaLI mahAvIranA vacana pramANe te devatAnI AMkhA animeSa hoya che, te pramANe te A strIonI AMkhA dekhAtI nathI. mane lAge che ke A badhuM abhayakumAranuM ja kArastAna hovuM joIe." mAre paNa kapaTa sAme kapaTa ja AcaravuM joie. vyasana A pramANe vicArIne te kahevA lAgyA ke: huM strIe ! meM gayA bhavamAM dAna, puNya, dharma, sAta rahita jIvana, niyama, vrata, jIIdvArAdi puSkaLa puNya karaNI karelI che tethI tamArA svAmI tarIke utpanna thayA chuM. >> te vakhate devAMganAenA rUpe rahelI gaNikAe AlI keH manuSya bhavamAM kAMI pApakarma karyA hoya te te paNa amane kahI saMbhaLAvA. " cr Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhiNIyA cAranI kathA 13 rAhiNeya khAlyA keH meM manuSya bhavamAM kevala dharma ja karyAM che, paraMtu kAMI paNa pApakarma karyuM nathI. "" A badhI vAta gupta rIte sAMbhaLIne abhayakumAre jANyuM ke A moTo buddhimAna che. enA jevA buddhimAna koI virala ja haze ! pachI zreNika rAjAne pUchIne te rAhidhyeyane cheDI mUkayo. rAhiNeya paNa ghera paheAMcI vicAra karavA lAgyA ke maravAnuM kaSTa mahoTuM hatuM ane temAMthI huM bacata nahi. paraMtu pagamAMthI kAMTo kADhatAM zrIvIra prabhunI gheADI paNa vANI je mArA sAMbhaLavAmAM AvI te paNa mane upakAraka thaI. mATe zrIvIra prabhune zaraNe ja jAuM te ja mArA mATe uttama che. pachI rahiya zrIvIra prabhunI pAse AvI namaskAra karIne kahevA lAgyo keH-" he prabhu ! nAsatAM nAsatAM ApaNI gheADI vANI mArA sAMbhaLavAmAM AvI, tethI huM maraNAMta kaSTathI khacI gayA chuM. mATe he prabhu! kRpA karIne mArA ane bhava sudhare tevA upAya batAveA. ' prabhue tene dharmanA upadeza ApyA. te sAMbhaLIne dIkSA levA mATe te tatpara thayA. prabhune vinaMti karI te kahevA lAgyA keH " he prabhu ! huM zreNika rAjAne malIne, pAche AvIne ApazrInI pAse dIkSA laIza. " ?? pachI rahiya tyAMthI nIkaLIne zreNika rAjAnI pAse AvIne kahevA lAgyA ke he svAmI ! huM rAhiNeya nAmanA cAra chuM, ane mahApApAnA karanArA chuM. paraMtu zrIvIra prabhunAM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 vacane sAMbhaLavAthI huM bacI gayuM chuM. have mane dIkSA levAne vicAra che, mATe bhAra parvatanI guphAmAM meM corI lAveluM dhana rAkheluM che, te Apa mArI sAthe tyAM padhArIne sarva prajAjanone temanuM dhana oLakhAvI oLakhAvIne pAchuM suprata karI de." hiNeye pitAnA AkhA kuTuMbane bedha ApIne, teonI AjJA meLavIne dIkSA lIdhI. niraticAra cAritra pALIne aMtima samaye anazana karIne te devalokamAM utpanna thayo. rohiNeyanI mAphaka je koI prANI siddhAMtanA vacanane anusare te sukhane prApta kare che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbharata cakravartInI kathA 80 anyAyane dUra karatA bharata cakravartI ayAkhyAmAM rAjya karatA hatA. kevalajJAna utpanna thayA pachI zrI RSabhadevaprabhu peAtAnA corAzI gaNadhara sahita eka vakhata acaiAdhyA nagarInA udyAnamAM sameAsaryA (jUe citra. 6). udyAnapAlake prabhu padhAryAnI bharata cakravartIne vadhAmaNI ApI. vadhAmaNI ApanArane bharata mahArAjAe sADAbAra kroDanuM dAna ApyuM. pachI bharata cakravartIe vicAryuM ke Aje prabhu mArA nagaranA udyAnamAM padhAryA che, tethI teone tathA temanI sAthe AvelA sAdhuo vagerene bhojana karAvuM. A pramANenA vicAra karIne pakavAna vagerenAM ghaNA gADAM bharIne samavasaraNamAM AvIne prabhune vaMdana karIne vinaMti karI ke-" prabhu ! Aje Apa tathA ApazrInA ziSyA mAre tyAM bhAjana karavA padhAre. ' te vakhate prabhu khAlyA ke he bharata ! sAdhuone rAjapiMDa levo kalpe nahi; vaLI AdhAkarmI temaja sAme lAvelA AhAra paNa kalpe nahi. " Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 A pramANe sAMbhaLIne bharata pazcAtApa karavA lAgyA. te vakhate prabhu bolyA ke-"he rAjendra tuM pazcAtApa karIza nahi. prathama pAtra vItarAga, bIjuM pAtra sAdhu, trIjuM pAtra vratadhArI zrAvaka ane cothuM pAtra jaina darzanane mAnanAra zrAvaka che. tethI tuM vratadhArI zrAvakanI bhakti kara ke jenAthI tuM saMsAra samudra sahelAIthI tarI jaIza." bharata cakravartI prabhunAM A pramANenA vacano sAMbhaLIne AnaMdita thayA ane potAnA sthAnake pAchA AvyA. zrAvaka mAtrane jamavA mATe AmaMtraNa ApyuM. zrAvako dararoja jamavA AvavA lAgyA. te vakhate leke bheLA hovAthI, hamezAM badhA loke jamavA AvavA lAgyA. te vakhate rasoIyAe cakravartIne vinaMti karI ke "mahArAja badhA loko jamavA Ave che, temAMthI koNe jamADavA ane koNe na jamADavA tenI samajaNa nathI paDatI." pachI rAjAe parIkSA karIne zuddha zrAvakane darzana jJAna ane cAritrarUpa traNa rekhA kAMgaNI ratnathI karI. ema karI pitAne avatAra saphala karyo. vaLI cakravatIe zrI zatruMjaya tIrthane uddhAra karyo, prathama saMgha kADhI saMghavInI padavI prApta karI. vaLI aSTApada parvata para covIze tIrthakarenA zarIra pramANanI pratimAo karAvI derAsara baMdhAvarAvyAM. A rIte zrIsaMghanI bhakti karI anukrame ArIsAbhavanamAM pitAnuM rUpa jotAM anitya bhAvanA bhAvatAM manamAM virAgya vRddhi karatAM kevalajJAna prApta karyuM. tene devatAoe mahotsava karyo. corAzI lAkha varSanuM AyuSya samApta karIne mekSe gayA. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAghaTamadhyamighaTamA kaNe dimAga / pyAjalarakA churisa // zrAyatraya nArAtmaka lokasya dinAga citra 4 devAnI utpatti zayyA (pR' 9) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 .00 citra 5 ADa gaNikAo (pRSTha 11) * * e AUNN in citra 6 zrI RSabhadevanuM samavasaraNa (pRSTha 15) Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbharata cakravatInI kathA 17 bharatane putra sUryayazA thayeA, teNe paNa bharatanI mAphka ja zrI saMghanI bhakti karI. temano putra mahAyaza, temano putra atikhala, temano putra alabhadra, temano putra alavIrya, temano putra kRtavIrya, temano putra jalavI, temano putra AThamI pATe daMDavIrya thayA. A AThe traNa khaMDanA bheAktA thayA ane caturvidha zrIsaMghanI bhakti karanArA thayA. bharata cakravartInI pachI cha kroDa varSe gayAM, te vakhate saudharmendre adhijJAnathI daMDavIryanI saMghabhakti joIne tenI parIkSA karavA mATe aceAdhyA AvyeA. peAte yajJopavita dhAraNa karIne zrAvakanA mAra vratanAM bAra tilaka karyAM. te vakhate daMDavIrya rAjAe IMdrane zrAvaka rUpe dekhyA. te dekhIne AnaMdita thayeA. pachI jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM, ane rasaIyAne kahyuM keH- A sAdharmikane rUDI rIte jamADo, ' IMdra paNa zrAvakarUpe gharamAM AvyeA. paccakhANa yArIne zrAvakAnI paMgatamAM jamavA beThA. eka karoDa zrAvakane jamADe eTaluM te ekaleA jamI gayA. vaLI rasAIyAne kahyuM ke huM bhUkhyo chuM, mATe mane khAvA Ape. raseAIyAe A sarva vRttAMta rAjAne kahyo, rAjA tyAM AvyeA. zrAvakarUpadhArI iMdre kahyuM ke A raseAi karanAra sarvane bhUkhyA rAkhe che. rAjAe pAchuM se| mUDA dhAnya sa~dhAvI pIrasyuM. te paNa tarataja jamIne kahevA lAgyA ke huM hajI bhUkhyo chuM. rAjA manamAM kheda karavA lAgyA ke mArAthI saMghanI saMpUrNa bhakti thatI nathI, mATe mane dhikkAra che. sevako bAlyA ke:" he mahArAja A koI devasvarUpI che." Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 kathAmaMjarI-2 pachI rAjAe dhUpa vagere karIne namaskAra karIne pUchyuM ke -"he svAmI! prasanna thAo. sAdhamanI bhakti mArAthI kevI rIte thaI zake?" A pramANenAM vacane sAMbhaLIne IMdra pitAnuM mULa rUpe pragaTa karyuM. daMDavIrya rAjAnI prazaMsA karatAM kahyuM ke "he daMDavIrya ! te yugAdi prabhune vaMza ujavala karyo che. tene ane tArI sAdharmika bhaktine dhanya che." A pramANe kahIne iMdra devalekamAM pAcho gayo. daMDavIrya rAjA paNa saMghabhakti karI janma saphala karI kSe gaye. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAmannakanI kathA 81 haritakSetramAM AvelA gajapura nAmanA nagaramAM sunaMda nAmane eka kulaputra rahetuM hatuM. te ja nagaramAM eka jinadAsa nAmane zeTha raheto hate. sunaMda ane jinadAsa baMne parama mitro hatA. eka vakhate te baMne mitre vanamAM gayA. te jaMgalamAM eka AcArya padhArelA hatA, temanI pAse baMne mitroe upadeza sAMbhaLyo. A upadeza sAMbhaLIne sunaMda guru mahArAjane kahevA lAgyuM ke "huM mAMsa nahi khAvAnI pratijJA te karuM, paraMtu mArAthI mAre kulAcAra kevI rIte choDI devAya ?" gurue kahyuM ke -" kulAcAra karatAM dharmAcAra uttama che." te sAMbhaLI sunaMde mAMsa nahi bhakSaNa karavAne niyama lIdhe. te jagatanA sarva AtmAone potAnA AtmA samAna mAnate chata sukhe karIne pitAnA niyamanuM pAlana karavA lAge. eka vakhata bhayaMkara duSkALa paDyo. sarvatra anAja madhuM thaI gayuM. te vakhate sunaMdanI strI kahevA lAgI ke Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 kathAmaMjarI-2 " he svAmI ! ApaNA kuTuMbanA pANa mATe mAchalAM pakaDI lAve. '' sunaMde kahyuM ke huM mUrSI! mArI AgaLa tuM hiMsA karavAnI vAta karIza nahi. game tevuM kaSTa prApta thaze, te paNa huM hiMsA karIza nahi. " tenI strIe kahyuM ke:-- tuM mahAnirdayI chuM, kuTumbanuM poSaNa nahi kare te leAkomAM tArA 77 apayaza phelAze. sunaMdanI icchA nahi hovA chatAM paNa tenA sALA tene baLajabarIthI mAchalAM pakaDavA mATe laI gayA. tyAM jALa nAMkhI temAM mAchalAM AvyAM, paraMtu vrata sAcavavA mATe te pAchAM pANImAM nAkhI dIdhAM, ane ghera khAlI hAthe pAchA AvyA. bIjA divase pAchA strInI preraNAthI gA; te divase paNa mAchalAM pANImAM pAchAM nAkhI ghera Avye. trAjA divase paNa tevI ja rIte mAchalAM pakaDatAM mAchalAMnI eka pAMkha bhAMgI, tethI tene bahu ja duHkha thayuM. pachI sagAMne kahIne anazana karIne maraNa pAmyA. rAjagRha nagaramAM naravarmA nAmano rAjA rAjya karatA hatA. te ja nagaramAM maNIyAra nAmanA zeThanI suyazA nAmanI dharmapatninI kUkhe sunaMdano jIva utpanna thayA. tenuM dAmannaka nAma pADavAmAM AvyuM. te ATha varSanI uMmarano thayA te vakhate nagaramAM plegano upadrava thaze. A upadravamAM dAmannaka sivAya zeThanA gharanA badhA mANase maraNa pAmyA. rAjAe tenA ghera cAkI mUkI dIdhI. dAmannaka peAtAnA peTaneA khADA pUravA mATe ghera ghera bhIkha mAgatA bhaTakavA lAgyuM. dAmanaka bhIkha mAgatAM mAgatAM eka vakhata sAgara Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhAmannanI kathA 21 paiAta nAmanA vyApArIne tyAM AvI caDayo. te vakhate tene tyAM keTalAka sAdhue vahoravA AvyA. temAMthI eka meTA sAdhu bhIkha mAgavA AvelA dAmannakanA sAmudrika lakSaNA joI ne khAlyA keH A bhIkhArI A vyApArInI lakSmInA mAlika thaze. 66 ,, bhitanI ethe rahelA sAgarazeThanA sAMbhaLavAmAM A zabdo AvyA. A zabdo sAMbhaLIne temane meATuM du:kha utpanna thayuM. pachI zeTha vicAravA lAgyA ke 'huM koIpaNa upAya karIne A dAmannakane mArI naMkhAvuM! A pramANe vicAra karIne eka cAMDAlane ghaNuM dravya ApIne dAmannakane mArI nakhAvavA mATe nakkI karavAmAM AvyuM. lADavA ApavAnI lAlaca ApIne cAMDAla paNa dAmantakane jaMgalamAM laI gayA. paraMtu khALakanI nAnI vaya ane sukomalatAne joIne tene dayA AvI. tethI tene te bALakane kahyuM ke:~ tuM ahIMthI nAzI jA, nahitara sAgarazeTha tane marAvI nAkhaze. " tethI dAmannaka peAtAno jIva bacAvavA tyAMthI nAzI chUTaco. zeThane nizAnI atAvavA mATe cAMDAle dAmantakanI eka AMgaLIno thADAka bhAga kApI lIdhe, ane te zeThane atAvI. dAmantaka paNa lAhI nIkaLatI peAtAnI AMgaLI laIne nAThA, te nAzIne sAgarapAta zeThanA gAkulanA geAvALa naMdane tyAM pahoMcyA. naMdane kAMIpaNa saMtAna nahi hovAthI dAmannakane peAtAne tyAM putra tarIke rAkhyo. dAmantaka anukrame yuvAna thayA. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 eka vakhate sAgarazeTha koI kAma prasaMge naMdanA gekulamAM ovyA. tyAM dAmannakane je. tenuM vRttAMta naMdane pUchyuM. naMde je hatuM te pramANe kahyuM. A sAMbhaLIne zeTha tarata ja pitAnA ghera pAchA javA lAgyA. te vakhate naMda bolyo ke tame jaladI ghera kema pAchA jAo cho ? tamAre kAMI khAsa kAma hoya te mArA putrane mokale, te tamAruM kArya karI Avaze. sAgarazeThe eka kAgaLa lakhI Ape ne dAmannakane kahyuM ke "A kAgaLa mArA putrane Apaje." dAmanaka paNa kAgaLa laIne tarata cAlyA. raste cAlatAM te thAkI gaye. tethI gAmanI najIkamAM AvelA kAmadevanA maMdiramAM jaIne sUI gaye. evAmAM sAgarazeThanI viSA nAmanI putrI te ja maMdiramAM kAmadevanI pUjA karavA AvI. teNe tyAM sUI rahelA dAmannakanA aMgarakhAnI kase eka kAgaLa bAMdhelo che, te choDIne vAMcavA mAMDayo. temAM lakhyuM hatuM ke A dAmanakane te Ave ke tarata "viSa deje" emAM kAMI paNa vicAra karaze nahi. A pramANene kAgaLa vAMcIne te kanyAe vicAryuM ke mArA pitA jarUra kAgaLa lakhatAM eka kAne cUkI gayA lAge che. kemake mAruM nAma viSA che, tenA badale bhUlathI viSa lakhAI gayuM che. pachI AMkhanuM kAjala kADhI saLI vatI eka kAno vadhArIne viSanI jagyAe viSA lakhIne kAgaLa pAcho tenI kasamAM bAMdhI dIdho ane kanyA pitAnA ghera pAchI AvI. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAmannakanI kathA dAmannaka jAgI gaye, te cAlate cAlato sAgara zeThanA ghera AvI paha. zeThanA putrane kAgaLa Ape, te vAMcatAM ja tene potAnI bahena viSAnuM dAmannaka sAthe mahesUvapUrvaka lagna karI dIdhuM. keTalAka divasa pachI sAgara gokulathI pitAnA ghera pAcho Avyo. ghera AvIne dAmannaka sAthe viSAne paraNAvelI joIne vicAravA lAgyuM ke - " annaM ciMtijjai annaM hUi, annaM viDhavai annaM khaai| ucAlu te thira thayA, thiravAso te jAi // 1 // mANasa dhAre che kAMI ane thAya che kAMI koNa vAve ane koNa khAya; page cAlatA sthira thAya che ane sthiravAsa vALA page cAlatA thAya che." lAbha meLavavAnA badale mULa paNa gumAvyuM. haju kAMI bagaDI gayuM nathI. ema vicAra karIne zeTha pAcho pelA caMDAlanA ghera gaye, ane kahevA lAgyuM ke -"are duSTa ! te A zuM karyuM? teM dAmannakane jIvate kema javA dIdhe? haju paNa je te tene mArI nAMkhe te tuM jeTaluM dravya mAge teTaluM huM tane ApuM." caMDAla be -"he svAmI! tame mane te dekhADe, huM tene mArI nAkhuM." zeThe tenI sAthe saMketa karyo ke saMdhyA vakhate huM tene mArI kuladevInA maMdire darzana karavA mekalIza, tene tuM te vakhate mArI nAkhaje. A pramANe saMketa karIne zeTha pitAnA ghera pAcho Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 AvyuM, ane dAmakane kahevA lAgyuM ke -"are mUrkha ! haju sudhI kuladevIne te pUjA nathI karI? kuladevInI pUjA vinA dhAryuM kArya siddha na thAya." A pramANe kahIne jamAI dAmannakane saMdhyA vakhate puSpAdikanI chAba bharIne kuladevInI pUjA karavA mekalya. rastAmAM jatAM tene sAthe malyo, tene pitAnA banevIne tyAM ja Ubhe rAkhe ane kuladevInI pUjA mATenI phUla vagerenI chAba pite laIne gaye. te je maMdiramAM praveza kare che ke, tarata ja tyAM saMtAIne rahelA caMDAle talavArathI tene mArI nAkhyo, te vakhate moTo kolAhala tha. lokoe tene oLakhe ke A to sAgara zeThane putra che. A vRttAMta sobhaLatAM ja zeThane hRdayaphATa duHkha thayuM, ane te tarata maraNa pAme. pachI rAjAnA hukamathI dAmannaka sAgarazeThanI lakSmIne mAlika thaye. puNyathI dAmannakane maLelI lakSmIne te sAte kSetramAM chUTathI upayoga karavA lAgyo. eka vakhate dAmannaka beThe hato te vakhate eka bAroTa nIce pramANene zloka belato tenA sAMbhaLavAmAM Avyo " tassa na havai dukkhaM, kayAvi jassatthi nimmalaM puNNaM / aNNagharatthaM davvaM bhuMjai aNNo jaNo jeNa // 1 // jeoe nirmala puNya upArjana kareluM hoya che, teone kaI paNa jAtanuM duHkha prApta thatuM nathI; vaLI bIjAoe mahA prayane upArjana karelA dravyane paNa te mAlika thAya che." A zloka sAMbhaLatAM ja dAmake te bhATane traNa lAkha Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAmannakanI kathA dravya dAnamAM ApyuM, te jANIne lokone moTuM duHkha thayuM. rAjAnA jANavAmAM A vAta AvI, ane tethI rAjAe dAmannakane belAvIne ATaluM moTuM dAna ApavAnuM kAraNa pUchyuM. te vakhate dAma ke pitAne sarva vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyo. dAmannaka anukrame dayAdharmanuM pAlana karIne devalokamAM utpanna thayo. mATe he bhavya loko! tame paNa dAmannakanI mAphaka sarva jIvo pratye dayAbhAva hRdayamAM rAkhe ane sukha pAmo. vI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasu rAjAnI kathA 82 ktimatI nAmanI nagarImAM abhidra rAjAne vasu nAmanA eka satyavAdI putra hatA. te ja nagarImAM kSIra*khaka nAmanA upAdhyAya sarva zAstranA jANakAra rahetA hatA. A kSIrakadaMbaka upAdhyAya pAse temanA putra parvataka nAmanA ke je duSTa svabhAvanA hatA te, nArada ane rAjaputra vasu, traNe jaNA abhyAsa karatA hatA. eka vakhata A traNe ziSyA gurunA makAnanI agAzImAM sUtelA hatA, ane upAdhyAya jAgatA beThelA hatA. evAmAM e cAraNa munie AkAzamArge vAtA karatA cAlyA jatA hatA. temAMthI eka muni bIjA munine kahevA lAgyA ke A sUtelA traNa ziSyAmAMthI khetA narake janArA che, ane eka devaleAkamAM janAra che. A vAta sAMALI upAdhyAyane ghaNuM ja du:kha thayuM. A traNamAMthI kANu svargagAmI che ane kANa narakagAmI che tenI parIkSA karavA mATe jUdA jUdA leATanA traNa kukaDA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasu rAjAnI kathA 27 anAvIne traNe ziSyane ApyA, ane kahyuM ke jyAM kAI dekhe nahi, tyAM jaI ene mArI nAMkhajo. vasu ane parvataka e be jaNa to jaMgalamAM kAI ekAMta sthaLe kukaDAnA nAza karIne AvyA; paraMtu nArade koI paNa sthaLa evuM joyuM nahi ke jyAM kAI paNa dekhatuM na heAya. tethI nArada kukaDo pAchA lAvyeA. upAdhyAye nAradane pUchyuM keH A kukaDA pAcho kema lAbyA ?' te nArada AlyA ke :- deva, dAnava tathA jJAnI puruSo jyAM jyAM dekhI zakatA hAya, ane huM paNu dekhI zakatA houM tyAM tamArI AjJAne bhaMga karIne huM zI rIte A kukaDAne nAza karI zakuM.' < A sAMbhaLI upAdhyAye ciMtavyuM ke nArada vage janAra che ane vasu tathA parvataka baMne jaNA narakagAmI che. upAdhyAya anukrame AyuSya pUrNa karIne svarga gayA. pachI temanI pATe parvataka beThA ane vasune rAjya maLyuM. nArada bhaNIne peAtAnA sthAne gayA. eka vakhate koI zikArIe jaMgalamAM jaI koI haraNanI upara khANa nAkhyuM. paraMtu tyAM jaIne joyuM te haraNanA badale sphAkinI zilA dIDI. teNe rAjAne AvIne kahyuM. rAjAe tarata ja te zilA chAnImAnI maMgAvI lIdhI. te zilAnI pIThikA banAvI tenA upara siMhAsana sthApI, te siMhAsana upara besavA mAMDayuM. leAkeA sarva jANavA lAgyA ke vasu rAjA satya vacananA AdhAre addhara bese che. tethI AjubAjunA pradezanA rAjAe tenI AjJA mAnavA lAgyA. jagatamAM vasu rAjAnI satyavAdI tarIke khyAti phelAI. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 kathAmaMjarI-2 eka vakhate parvatakane malavA mATe nArada bahAragAmathI tyAM AvyuM. baMne mitro eka bIjAnI sAthe beThA hatA, te vakhate ziSyane bhaNAvatAM parvatake "aja" zabdano artha chAga" no hema kare ema karyo. te vakhate nArada bolyo ke gurue ApaNane bhaNAvatAM "aja" zabdano artha "traNa varSanI junI DAMgara" e kahyuM che, te tuM "aja" zabdane artha "chAga" kema kare che? parvatake te arthanI nA kahI. baMne vacce vivAda vadhI jatAM je peTe Thare, tenI jIbha chedI nAkhavI, evuM nakakI karavAmAM AvyuM. te vakhate parvatakanI mAtAe jANyuM ke nArada kahe che te vAta sAcI che, mATe huM vasurAjAnI pAse jaI putranI bhikSA mAgI AvuM. kAraNa ke baMne jaNA sAkSI mATe vasurAjAnI pAse javAnA che. A pramANe vicAra karIne parvatakanI mAtA vasurAjA pAse gaI ane parvatakane bacAvavA bahu AjIjI karI. nArada ane parvataka paNa anukame vAda karatAM karatAM vasurAjA pAse artha pUchavA AvyA. rAjAe paNa mizra vacana belIne kahyuM ke "aja" zabdano artha "chAga eTale bekaDo" paNa thAya che, ane pAThAMtare "junI DAMgara" paNa thAya che. ' A artha sAMbhaLatAM ja tAtkAlika devatAe lAta mArIne vasurAjAne siMhAsana uparathI nIce pADI nAkhIne mArI nAkhe. vasurAjA marIne narake gaye. parvataka paNa AyuSya pUrNa thavAthI marIne narake gayo. nArada zIla pALI satya vacananA prabhAvathI marIne devaloke gaye. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgadattanI kathA sA, bharatakSetramAM vArANasI nagarImAM mahAparAkramI e jitazatru nAmano rAjA rAjaya karato hate. te nagarImAM dhanadatta nAmane eka dhanavAna vyApArI raheto hatA. dhanadattane dhanazrI nAmanI patnithI utpanna thaele nAgadatta nAmane eka guNavAna ane rUpavAna putra hato. te ja nagaramAM priya mitra nAmane eka bIje vyApArI rahetuM hatuM. tene nAgavasu nAmanI catura ane kalAvAna putrI hatI. eka vakhata nAgadatta maMdiramAM devane vaMdana karato hato, tene nAgavasue joye. tenuM rUpa joIne nAgavasue manamAM nakkI karyuM ke mAre paraNavuM to nAgadattanI sAthe ja paraNavuM, nahitara saMsArano tyAga kare. A pramANe mana sAthe nizcaya karIne nAgavasu pitAnA pitAnA ghera AvI. ghera AvIne bhojana tathA nidrAno tyAga karIne rAta ane divasa nAgadattanuM ja dhyAna dharavA lAgI. putrInI AvI avasthA joIne teNInA mAtApitAe teNInI sakhI mAraphate jANI lIdhuM ke teNInI IcchA nAgadattanI sAthe Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 lagna karavAnI che. pitAe putrInA nAgadattanA pitAne malIne kahyuM ke mATe baMnenuM sagapaNa karIe. kathAmaMjarI-2 manebhAva jANI laI ne baMnenI joDI sarakhI che, nAgadattanA pitAe te vAtanA svIkAra paNa karyA. paraMtu nAgaDhanne pitAne kahyuM keH- he pitAjI! mArUM sagapaNa karaze nahi, kAraNa ke huM te| dIkSA levAnA chuM. " kanyAne paNa nAgadattanA vairAgyanI vAtanI khabara paDI gaI, paraMtu te te mana ane vacanathI nAgadattane varI cUkelI hatI. nAgavasune rastAmAM jatAM eka vakhata nagaranA koTavAle joI. keTavAle teNInA pitA pAse nAgavasunA sagapaNanI mAgaNI karI. teNInA pitAe kahyuM ke teNI nAgadatta upara rAgavALI hovAthI teNInuM sagapaNa nAgadatta sAthe karavAmAM AveluM che. A vAta sAMbhaLI te kATavAla, nAgadattanAM chidra zeAdhavA lAgyA. meATA bhAge pApI puruSA, pAtAnA svArtha mATe sajajanAnAM chidra zAdhatAM ja rahe che. eka vakhata nagaranA rAjAnuM ratnajaDita kuMDala guma thayuM, te vakhate keTavAle nAgadattane upAzrayamAM pauSadha karelI avasthAmAM joyA; ane rastAmAM paDeluM rAjAnuM kuMDala paNa dIThuM. te kuMDala upADI laIne potAnI pAse rAkhyuM, ane kapaTa karIne rAtanA vakhate keTavAle pauSadhamAM rahelA nAgadattanA kAnamAM ghAlI dIdhuM. savAramAM nAgadattane pakaDIne rAjA AgaLa hAjara karavAmAM AvyeA. tenA upara kuMDalanI cArInuM taheAmata mUkavAmAM AvyuM. rAjAe tarata ja nAgadattane mArI nAkhavAnA hukama pharamAvyeA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgadattanI kathA 31 keTavAla nAgadattanuM moM kALuM karIne gadheDA upara besADIne aneka jAtanI viTaMbanAe karI nagaramAM pheravIne phUlI ApavAnA sthAnake lA. A vAta nAgavasunA sAMbhaLavAmAM AvI. te vakhate teNune mahAduHkha utpanna thayuM. nAgadattanA kaSTanuM nivAraNa karavA mATe nAgavasue zAsanadevInuM smaraNa karIne kAusagna karyo, ane nizcaya karyo ke je vakhate nAgadatta A kalaMkathI mukta thaze, te vakhate ja huM kAusagga pArIza. nAgadattane phUlI devA mAMDI te paDI bhAMgI, paNa nAgadattane aMge lAgI nahi. te vakhate keTavAlanA hukamathI nAgadattane mAravA mATe talavAra upADI, te talavAra paNa phUlanI mALA jevI lAgI. A camatkAra joIne rAjasevake te vRttAMta rAjA AgaLa kahyo. rAjA pite tyAM AvyuM, tene A badhuM najare joIne nAgadattane kharI hakIkta zuM che? tema pUchatAM nAgadatte satya vRttAMta je hato te rAjAne kahI batAvyo. te sAMbhaLI rAjA moTA mahatsavapUrvaka nAgadattane nagaramAM laI AvyuM, ane pitAne aparAdha khamAvIne keTavAlane deza bahAra kADhI mUkyo. tenA gharanuM sarvasva lUMTI lIdhuM. kahyuM che ke -"ati ugra puNya ane ati ugra pApanuM phela tAtkAlika prApta thAya che.? Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammaNa zeThanI kathA na gadhadezamAM AvelI rAjagRhI nAmanI nagarImAM zreNika nAmano rAjA rAjya karato hato. eka vakhate rAjA pitAnI rANI celaNa sAthe bhAdaravA mahinAmAM jharUkhAmAM beThe beThe, nagaranI najIka AvelA vaibhAra parvata tarapha jato hatuM. A parvatamAM aneka pANInA jharaNuM vahe che, ThekANe ThekANe deDakAono avAja saMbhaLAya che, bapaiyA belI rahyA che, mera nRtya karI rahyA che, varasAdane lIdhe vahetuM pANI nadImAM samAtuM nathI. A samaye kaI eka puruSane nadInA pravAhamAMthI mahA mahenate lAkaDA kahA calaNAe joyo. tethI manamAM viSAda karatI rAjAne kahevA lAgI ke -"he svAmI! bhariyAne sahu ke bhare, vUThAM varase meha, sadhana sanehA sahu kare, nirdhana dAkhe che." A kahevata je jagatamAM kahevAya che, te sAcI che. rAjAe pUchyuM ke kema? te vakhate rANIe kahyuM ke - he svAmI! e eka daridrI puruSa lAge che, ane tene udara Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra 9 prabhu zrI mahAvIra (pRSTha 37) (88 9 ) belos) * ke) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paIiiial main | VIEWS WAMA MYYYY citra 8 zrI neminAthanuM samavasaraNa (pRSTha 34) Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammaNa zeThanI kathA 33 bharavuM paNa muzkela hoya tema lAge che, eNe pUrvabhavamAM kAMI paNa puNya upArjana karyuM hoya tema lAgatuM nathI, nahitara tame sarvane dAna Ape che paNa AvA duHkhIne kema detA nathI?" rAjAe te ja vakhate pitAnA sevakane mokalIne pelA mANasane nadI uparathI bolAvyA, te paNa AvI namaskAra karI Ubhe rahyo. rAjAe kahyuM ke "he bhAI ! tuM duHkhI hevAthI pANImAMthI lAkaDA kheMce che, te duHkha jogavIza nahi. huM tane joIe te ApuM." teNe kahyuM ke -"he svAmI! huM mammaNa nAmano vaNika chuM, mAre be baLada joIe che. temAM eka te meM prApta karyo che, paNa bIjAne prApta karavA mATe huM udyama karuM chuM." rAjAe kahyuM ke amAre tyAM hajAre baLada che, temAM je tane gya lAge te tuM laI le. mammaNa che ke mAro baLadIye bIjI jAtane che, ane mane to te ja baLadIye joIe. A sAMbhaLI rAjA te baLada jevA mammaNa zeThane tyAM gayo. tenA gharamAM senAno ane ratnajaDita eka baLada dIThe. A joI rAjA vismaya pAme ane te sarva samAcAra tene rANIne kahyA. rANI paNa te baLada jevA tyAM gaI. te baLada dekhIne mammaNane kahevA lAgI ke AvA lAkaDAM vINavAthI tane Avo baLada kaI rIte prApta thaze. te be ke A lAkaDAM te bAvanacaMdananA che, eno bheda je parIkSaka hoya te ja jANe. huM paNa teno bheda bIjA keIne batAvatuM nathI. AvAM lAkaDAMnA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 kathAma jarI-2 tA meM vahANA bhayA che, te paradezamAM vecIne tenA nANAMnA ratnA laine AvA ja bIjo maLada manAvIza. rAjA tathA rANI tenA ati lAbha dekhI rAjamahelamAM pAchA gayAM. te sammaNa zeTha atilAlanA lIdhe ArttadhyAna dharatA, apUrNa manerathAe maraNa pAmIne tiryaMcAdika gatine viSe ghaNA bhavA bhamaze. vijanAe A jANI bahu lAbha karavA nahi joIe. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gajasukumAranI kathA bhAraTha dezamAM dvArakA nAmanI nagarImAM kRSNa vAsudeva rAjya karatA hatA. eka vakhate vAsudevanI mAtA devakIe jharUkhAmAM beThAM beThAM kaI strIne pitAnA bALakane ramADatI joIne teNIne vicAra AvyuM ke mAre paNa bALaka hoya te huM paNa tene ramADuM. zrIkRSNa mAtAne ciMtAnuM kAraNa pUchyuM. devakIjIe ciMtAnuM kAraNa kahyuM. pachI mAtAnA saMteSane khAtara zrIkRSNa aDDamanI tapazcaryA karIne hariNegameSa devanI ArAdhanA karI (jUo citra 7). te prasanna thaIne be ke -"tamArI mAtAne putra thaze, paraMtu yauvanavayamAM dIkSA leze." - devanA prabhAvathI devakIjIne putra thaze, tenuM nAma gaja sukumAra pADavAmAM AvyuM. te saghaLI vidyAo bhaNIne yauvana avasthAne pAme. somila nAmanA brAhmaNanI putrI sAthe tenuM lagna karavAmAM AvyuM. eka vakhate zrIneminAtha prabhu dvArakAnA udyAnamAM samesaryA. (jUo citra 8). temanI pAse upadeza sAMbhaLIne mAtAnI AjJA meLavIne gajasukumAre dIkSA lIdhI. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAma'jarI-2 dIkSA lIdhA pachI gajasukumAra munie zrIneminAtha prabhune pUchyuM ke mane jaladI meAkSa prApti thAya evA upAya atAvA prabhue kahyuM ke tuM smazAnamAM kAusagga kara, ane tane je je upasargo thAya te te tuM kSamAthI bhAgava. gajasukumAra muni prabhunI AjJA laI ne smazAnamAM jaIne kAusagga dhyAne UbhA rahyA. te vakhate mahAragAmathI AvatA seAmila brAhmaNe teene dekhyA. temane dekhIne tene khUba krodha utpanna thayA, ke ene mArI putrIne paraNIne duHkhI karI, te huM paNa ene duHkhI karUM. ema vicArI rIsathI mastaka upara mATInI pALa bAMdhI, aMdara kheranA dhagadhagatA aMgArA bharyA. 36 gajasukumAra munie vicAryuM ke A te mATe upakAra karanAra che. enA upasargathI mArA karmono kSaya thaze. ema samatApUrvaka upasarga sahana karIne, ghanaghAtIkama~ khapAvIne gajasukumAra muni mekSe gayA. savAramAM zrIkRSNe prabhune pUchyuM ke mArA nAno bhAI kayAM che? prabhue sarva vRttAMta kahyo. zrIkRSNe pUchyuM ke temane upasarga karanAra koNa che ? prabhue kahyuM ke hamaNAM rastAmAM tamane sAme maLaze ane tamane dekhatAM ja tenuM hRdaya phATI jaze ane mRtyu pAmaze. zrIkRSNa prabhune vaMdana karIne pAchA vaLyA ane rastAmAM prabhunA kahyA pramANe seAmila brAhmaNane jotAM ja tenuM hRdaya phATI gayuM ane te maraNa pAmIne muni hatyAnA doSathI narake gayA. A rIte krodhane jItavAthI gajasukumAra muni sekSe gayA ane sAmila brAhmaNa narake gayA. sATe krodhanA tyAga karavA. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMdISeNunI kathA 86 gadhadezamAM rAjagRhI nagarImAM zreNikarAjAne nadISeNa nAmano putra hatuM. eka vakhata vihAra karatA prabhu zrI mahAvIra guNazIla cityamAM (jUo citra 9) padhAryA. naMdISeNe prabhune vaMdanA karI, dharmadezanA sAMbhaLavA beTho. dharmadezanA sAMbhaLatAM naMdISeNune dIkSA levAnI IcchA thaI. te vakhate zAsanadevatAe kahyuM ke haju tamAre bhogAvalI karma bhogavavAnA bAkI che, te bhogavyA pachI dIkSA leje. zAsanadevatAe A pramANe samajAvyAM chatAM, temanuM vacana nahi mAnatA bhavitavyatAnA ge naMdISeNe dIkSA lIdhI. ghaNA varSa niraticAra dIkSA pALavAthI ghaNI labdhio utpanna thaI - eka vakhata tapasyAnA pAraNA mATe pharatAM pharatAM vahoravA mATe eka vezyAnA ghera AvI dharmalAbha dIdho. vezyAe kahyuM ke ahIM dharmalAbhanuM kAma nathI, ahIM te arthalAbha devAnI jagyA che. te vakhate labdhinA pratApe naMdISeNa munie sADA bAra koDa dravyo tyAM varasAda varasAvyo. pitAnA bAkI rahelA bhagAvalI karma bhogavavA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 kathAmajI -2 tyAM rahyA ane vezyA sAthe bhoga bhogavavA lAgyA. tyAM rahyA rahyA darareja daza jaNAne pratibaMdha karIne prabhu zrIvIra pAse mokalyA pachI dAtaNa karavA lAgyA. A pramANe naMdISeNa muni bAra varSa vezyAne tyAM rahyA. have temanA bhogAvalI karmane kSaya thavAthI eka divasa upadeza detAM nava jaNane pratibodha karIne mokalyA, paraMtu dazame senI pratibaMdha pApe nahi. teNe kahyuM ke jema tame mane upadeza Ape che, tema tame kema vartatA nathI. te vakhate jamavAne vakhata thaI gaelo hovAthI vezyAe rIza caDhAvI bhojana karavA bolAvyA ane kahyuM ke dezamAM tame dIkSA laI lo. A sAMbhaLatAM ja vezyAne paNa pratibaMdha ApIne naMdISeNa muni pharIthI dIkSA levA prabhu zrIvIra pAse pahoMcI gayA. nadISaNe ahaMkAra ryo te temanuM cAritrathI patana thayuM, mATe ahaMkAra karavA nahi, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara zeThanI kathA 87 A bharatakSetramAM pApura nAmanuM nagara hatuM. tyAM mahA addhivALo sAgara nAmano zeTha raheto hato. te e to kaMjusa hato ke eThA hAthe kAgaDAne paNa uDADe nahi. te ema samajatuM hatuM ke jo huM eThA hAthe kAgaDAne uDADIza to mArA hAthamAM lAgeluM anna kAgaDene malaze. tene guNavatI nAme strI hatI. vaLI somadatta, jayadatta, dhanadatta ane amaradatta e nAmanA cAra putro hatA. te cAre putro yuvAna thayA eTale teone sAgara zeThe paraNAvyA. sAgara zeThanI strI guNavatI maraNa pAmI, tethI sAgara zeTha mahAduHkha pAmyA. temane sagA vahAlAMoe dilAse ApI zeka mUkAvyuM. eka vakhate sAgara zeThanA cAre putro pitAnI AjJA laIne vahANumAM besIne vyApAra mATe paradeza gayA. pachI sAgara zeTha vahuo upara vizvAsa nahi Avate hevAthI ghara AgaLa khATalo pAtharIne hAthamAM lAkaDI laIne besavA lAgyA. eka divase te sAgara zeThane rAjAe ratnanI parIkSA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 lAkaDuM mI . 2 eka mahuM lAla vAtanI 40 kathAmaMjarI-2 karavA mATe darabAramAM belA. tevAmAM pharatA pharate eka yogI zeThanA ghera AvyA. vahUoe tene mIThAI vagere jamADI tRpta karyo. egIe saMtuSTa thaIne vahUone eka maMtra Ape ane kahyuM ke "tame kaI paNa lAkaDA upara besIne mAro Apelo A maMtra bhaNIne te lAkaDA upara aDadanA dANu chAMTIne tamAre kyAM javuM hoya tyAMnuM nAma laIne kaheze ke amane tuM amuka sthAnake pahoMcADa, eTale te lAkaDuM tamane tamArA Icchita sthAne pahoMcADaze." ema kahIne te bhegI gaye. pachI cAre vahUe maLIne eka meTuM lAkaDuM laI AvI ne te gharamAM eka bAjue rAkhI mUkyuM. paraMtu te vAtanI sAgara zeThane khabara nahatI. have sAgara zeThanI paga caMpI karavA mATe eka hajAma AvatuM hatuM, tenA jevAmAM A meTuM lAkaDuM AvyuM. te vicAravA lAgyuM ke A lAkaDuM ahIMthI bIjA sthaLe na laI javAya evaDuM moTuM che. vaLI te gharanI eka bAjumAM paDyuM che, mATe AmAM kAMI camatkAra to nahi hoya ? A vicAramAM ne vicAramAM hajAmane zeThanI caMpI karatAM ghaNe vakhata thaI gayo. ghaNuM rAta vItI gayA pachI zeThane uMgha AvavA lAgI tyAre hajAmane rajA ApI ke tuM jA. hajAma chAnemAne zeThanA khATalAnI nIce sUI gayo. zeThe gharanAM daravAjA baMdha karyA. zeTha jyAre bhara uMghamAM hatA te vakhate, cAre vahUo te lAkaDA upara besIne maMtranA baLathI ratnadvIpamAM jaI potAnA manavAMchita pUrNa karIne pAchalI rAtrie pAchI ghera AvI gaI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara zeThanI kathA A vAta jANIne hajAma vicAra karavA lAgyo ke A vahUo kyAM gaI haze? ema ciMtavane pitAnA ghera gayo. bIjA divase paNa hajAma pUrvokta rIte meDA sudhI tyAM ja rahyo ane zeThane suvAno vakhata thaye, tyAre te pelA lAkaDAnA polANamAM pesI gaye. sAgarazeTha hajAma gaye jANI bAraNA vAsI sUI gayA. zeThanA uMghI gayA pachI cAre vahUe lAkaDA upara besIne ratnadvIpe gaI tyAM lAkaDA parathI utarIne potAnA manoratha pUrNa karyA. lAkaDAnI polamAMthI nIkaLIne hajAma ratnAdvIpamAMthI keTalAMka amUlya rane laIne pAcho lAkaDAnA polANamAM AvIne rahyo; ane vahUonI sAthe pAcho ghera AvI pahoMcyo. vahuo lAkaDA uparathI utarIne gharamAM gaI; ane ghAMyaje paNa lAkaDAnA polANamAMthI bahAra nIkaLIne potAnA ghera gaye. bIjA divasathI hajAme sAgara zeThanI paga caMpI karavI cheDI dIdhI. eka divasa te zeTha pAse AvIne namaskAra karIne potAnuM ratnajaDita darpaNa zeThane batAvavA lAgyo. zeThe darpaNamAM jaDelA amUlya ratna joIne hajAmane pUchyuM ke devene paNa durlabha AvAM amUlya ratane tane kyAMthI prApta thayAM te mane kahe. tyAre teNe kahyuM ke tamArA gharamAMthI ja A rane mane maLelAM che. zeThe kahyuM ke -"are mUrkha ! mArA gharamAM AvuM ratna kyAMthI hoya? tuM sAcuM bAla." A sAMbhaLIne hajAme badhI satya hakIkata zeThane vigatavAra kahI. rAtanI vakhate uMghavAno DhaMga karIne vahUo na jANe tevI rIte zeTha lAkaDAnA polANamAM pesI gayA. vahUo ratnadvIpamAM lAkaDA uparathI utarIne Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 kathAmaMjarI-2 pharavA gaI, eTale zeTha paNa polANamAMthI nIkaLIne pite lobhI hovAthI ghaNAM ja ratnonI gAMsaDI bAMdhIne pAcho pilANamAM pesI gayo. pAchaLathI vahUe paNa AvIne lAkaDA upara beThI. lAkaDuM uDyuM, paraMtu zeThano ane zeThe lIdhelAM ghaNAM ratnono bhAra vadhI javAthI lAkaDuM hamezAM karatAM dhImI. gatie cAlavA mAMDyuM. vao aMdaroaMdara vAto karavA lAgI ke are! Aje lAkaDuM barAbara cAlatuM nathI, ane je ghera pahoMcatAM meDuM thaze to sasarAjI gusse thaze. mATe have zuM upAya. kare. te vakhate lAkaDAnA pilANamAM rahela zeTha kahevA lAge ke tame jarAe bIka rAkhaze nahi, jene tamane bhaya che, te sAgarazeTha to huM tamArI sAthe ja chuM. A avAja sAMbhaLI sarva vahUo vicAravA lAgI ke are! sasarAjI ahIM kyAMthI? have je te ghera pAchA Avaze te ApaNane phajeta karaze, mATe temane A samudramAM ja pheMkI devA de. ema nakkI karIne lAkaDAne halAvIne te zeThane ratna sAthe samudramAM nAkhI dIdho. zeTha samudramAM DUbIne maraNa pAme. je mANase ati lobha karavA jAya che temanA sAgarazeTha jevA bhaMDA hAla thAya che; tethI ati lebha kara na joIe. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikrama rAjAnI kathA 88 jajayaNa nagarImAM vikramAditya rAjAne ekakamalAvatI nAmanI rANI hatI. eka vakhata sabhAmAM beThele vikrama rAjA AnaMdamAM AvI sabhAmAM kahevA lAgyuM ke duniyAmAM evI kaI vidyA che ke je mArA rAjyamAM nA hoya? A prazna sAMbhaLI eka paradezI vidvAna puruSa belI uDyo ke "he rAjA! tamArA rAjayamAM lakSmIvAna , vidyAvAna, guNavAna evA aneka puruSe che. vaLI tame pite paNa vidyAvAnuM ane lakSmIvAnuM che. tamArI rANI sarasvatI jevI che ane dAnezvarI paNa che, paraMtu eka mAtra parakAyA pravezakAriNI vidyA tamArI pAse nathI." A sAMbhaLI vikrama rAjA tarata ja bolyA ke "te vidyA kyAM che?" pele paradezI puruSa be ke "he svAmI! gIranAra parvata upara eka sidhezvara che, tenI pAse te vidyA che (jUo citra 10)." te sAMbhaLI pitAnA pradhAnane rAjya seMpIne vikama rAjA eka gIranAra bhaNI cAlI nIkaLyo. rastAmAM ghaNAM kaSTo veThIne keTalAka divase. vikrama rAjA gIranAra parvata upara pahoMcI gaye. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAmaMjarI-2 tyAM rahelA siddhezvara gIne namaskAra karIne tenI bhakti karavA lAge. cogI paNa rAjAnI zuddha manathI karelI sevA bhaktithI saMtuSTa thaye. have te vakhate te ja siddhazvara yegInI pAse bIje paNa eka brAhmaNa parakAyA praveza kAriNuM vidyAne mATe ghaNA divasathI bhakti karate tyAM ja rahelo che. te paNa gIne ghaNe vinaya karatA hatA, paraMtu tene kupAtra jANI yegI vidyA Apate na hato. - siddhezvara yegI thoDI paNa sevA karanAra vikrama rAjA supAtra hovAthI tenA upara tuSTamAna thaye; ane vadhAre sevA karanAra brAhmaNa kupAtra hovAthI tenA upara tuSTamAna na thayo. yegI vikramAdityane kahevA lAgyuM ke "he vatsa! tuM guNavAna che, rAjA je dekhAya che, dUra dezAMtarathI AvyuM heya ema lAge che, huM tArI karelI bhaktithI saMtoSa pAmya chuM! mATe parakAyA praveza kAriNI vidyA tuM le!" A vacano sAMbhaLI rAjA be hAtha joDI be ke"he svAmI ! A brAhmaNane paNa ApaNI sevA karatAM bahu divasa thayA che, mATe Apa mArI upara jema tuSTamAna thayA che, tema enI upara paNa tuSTamAna thaI ene vidyA Ape." - te vakhate te siddhezvara belyo ke-"he paraduHkhabhaMjaka sapuruSa ! sarpane dUdha pIvarAvavAthI zuM phAyado thavAne che?" te paNa rAjAe ghaNI prArthanA karIne te brAhmaNane paNa vidyA apAvI. pachI rAjA tathA brAhmaNa baMne jaNAne vidyA sAdhavAne vidhi batAvyuM. te pramANe baMnee vidyA siddha karI. gurunI AjJA mAgI rAjA ane brAhmaNa baMne ujajayaNInI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikama rAjAnI kathA bahAra AvyA. te vakhate rAjAe brAhmaNane tyAM ja besADyo. ane pote rAjyanI vyavasthA jevA mATe zaheramAM AvyuM tyAM prajAnA samAcAra sAMbhaLIne pachI rAjamahelamAM A. te vakhate paTTahastinA acAnaka maraNathI rAjamahelanA badhA mANasone ciMtAtura sthitimAM joyA. rAjA pAcho brAhmaNa pAse Avyo. pite sAdhelI vidyAnI parIkSA karavA mATe potAnA zarIramAMthI jIva kahADI, pitAnI kAyAne nirjIva karIne kalevara brAhmaNane soMpIne, pitAno jIva hAthInA kheLIyAmAM ghAlyo, tethI hAthI tatkAla UbhuM thayuM. Akhe rAjamahela AnaMdita thaI gayo. pelo duSTabuddhi brAhmaNa vicAravA lAgyuM ke je huM hamaNAM mAre jIva rAjAnA zarIramAM praveza karAvuM, to rAjA banI rAjya bhegavuM. ema vicArI potAnI vidyAnuM tatkAla smaraNa karI rAjAnA zarIramAM pitAne jIva ghAlya, ane pitAnI kAyA bALI nAkhIne nagaramAM praveza karyo. lokoe rAjAne Avele dekhI vadhAmaNAM karyA. rAjamahelamAM jaI sabhAmAM beThe. paraMtu pote jAte brAhmaNa hovAthI rAjakArabhArathI ajJAta hovAthI, tene jaMgalamAM haraNa jevo dekhI pradhAna vagere ciMtavavA lAgyA ke "A zuM rAjAnuM citta cakaDeLe caDayuM che ke keI vyaMtara vizeSa rAjAnuM rUpa karIne AvyuM che?" pachI jyAre te brAhmaNa aMtaHpuramAM AvyA, te vakhate paTTarANI te tene dekhatAM ja bebhAna banI gaI. teNIne ghaNA upacAra karIne dAsIo bhAnamAM lAvI. te vakhate banAvaTI, Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 rAjA bolyA ke "he devI! mane dekhI tame bebhAna kema thayA?" te sAMbhaLI rANI paNa buddhizALI havAthI belI keH "he svAmI! tame je vakhate dezAMtara gayA hatA, te vakhate meM netradevIne kahyuM hatuM ke je rAjA kuzalakSema ghera pAchA Avaze, to he kuladevI! huM tamArI pUjA karyA vinA rAjA sAmuM joIza nahi. te bhUlI jaIne meM tamArA sAmuM joyuM eTale mArA upara devIne kepa thaye che, mATe have devInI pUjA karyA vinA tamArI sAme joIza nahi." A sAMbhaLIne banAvaTI rAjA pA che darabAramAM jaIne beThe. hAthInA khALIyAmAM rahelA vikrama rAjAe tene je. te vakhate te manamAM citavavA lAgyo ke A pApI brAhmaNe mArI sAthe vizvAsaghAta karyo che, paraMtu enuM bhaluM nahi thAya. mane gurue vAryo hato to paNa ene vidyA apAvI tenuM phala tene vizvAsa karavAthI mane malyuM. kahyuM paNa che ke - mitradrohI kRtaghnazca, yazcavizvAsaghAtakaH / trayo'pi narakaM yAMti, yAvaccaMdradivAkarau // 1 // mitradrohI, kRtana ane vizvAsaghAtI; A traNe jaNuM hiMmezAM narake ja jAya che. huM paMDita mUrNa thaye, mAruM bhAgya vAMkuM hovAthI mane dubuddhi sujhI. bhaluM karavA jatAM mAThuM thayuM. kahyuM paNa che ke - " daive vakre bhavetpuMsAM, sukRtaM duSkRtopamam / na siddhati svakAryANi, vidhinA racitAnyapi // 1 // je puruSanuM bhAgya vAMkuM hoya, tene kareluM sAruM kRtya paNa duSkRtya thaI jAya che, tenuM kaI paNa kArya te barAbara karyuM hoya te paNa siddha thatuM nathI." Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikrama rAjAnI kathA 47 duniyAmAM leAkeAnA maraNa pachI putra, mitra, strI vagere janamamAM ja putra vagere pArakAM thAya che, paraMtu mAre te A pArakAM thayAM. A pramANeno vicAra karIne AlAnastaMbhane ukheDI nAkhIne te hAthI vanamAM cAlyA gayA. tene pAchA lAvavA ghaNA upAya karavAmAM AvyA, te paNa te vanamAM jatA rahyo, lAke pAchAM pharI ghera AvyA. hAthI thAkayo eTale eka vaDanA jhADanI nIce jaine UbhA rahyo. te vakhate eka puruSa geALIthI sUDAne mAratA hatA, te dekhIne peAtAno jIva sUDAmAM ghAlIne te khelyuAH he bhAi ! A bicArA rAMka jIvane mAravAthI tane zuM lAbha thavAno che? mATe tuM mane ujjayaNImAM laI jA. tyAMnA bajAramAM jaIne mane eka hajAra se|nAmahAramAM vecaje." A sAMbhaLI zikArI AnaMdita thaI gayA, ane te sUDAne laI ne ujjayaNImAM Avyo. rAjamArgamAM jaI Ubhe rahyA. je koI tenI kiMmata pUche tene eka hajAra seAnAmahora kahe. te vakhate rANI kamalAvatInI dAsI tyAM AvI, teNe te sUDA joyA. te sUDAne teNIe keTalAka zlAkA pUchyA, te vakhate te sUDA paNa badhA kSeAkA kheAlI gayA. dAsIe jai rANIno AgaLa A sUDAnA samAcAra kahyA. rANIe dAsIne kahyuM ke tuM tarata ja jA ane te sUDA kharIdIne lAva. dAsIe AvI mUlya ApIne sUDA kharIdyo. zikArI paisA laI peAtAnA ghera gayA. dAsI sUDAne rANI pAse laI AvI. rANI te sUDAne dekhI atyaMta harSa pAmI. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 kathAmaMjarI-2 seAnAnA pAMjarAmAM tene rAkhyA. rANI peAtAnA hAthe ja tene snAna bhAjana karAvavA lAgI. te sUDA ghaNI vakhata praznottarAki kSeAke khelatA hatA. prazna: "< : ayuktaH prANadoloke, viyuktaH sAdhuvallabhaH / prayuktaH sahi vidveSI, kevalaH strISu vallabhaH // uttaraH-hAra. A ' akSara AgaLa mUkavAmAM Ave te leAkeAnA prANane ApanArA 'AhAra' zabda thAya. 'hAra ' zabdanI AgaLa 'vi' mUkavAmAM Ave te 'vihAra ' zabda thAya che. vihAra sAdhu janone vallabha hoya che. ' hAra ' zabdanI AgaLa pra' akSara mUkavAmAM Ave to ' prahAra ' zabda thAya che. te vidveSIne ja thAya che. kevala * hAra' zabda ja rAkhIe te strIone vallabha evA puSpano ' hAra' ja kahevAya che. vaLI sUDA kahe che keH 6 re kiM jIviyassa cinhaM, ko bhajjA mayaNarAyassa / kA puSphANapahANaM, paraNIyA kiM karai bAlA // uttaraH-sAsa rai jAya. jIvataranuM cinha zuM ? ' sAsa ' zvAsa. madyanarAja kahetAM kAmadevanI srI kANu ? ' rai' eTale rati. uttama phUla kayuM ? ' jAI' eTale jAInuM phUla. paraNIne mAlA zuM kare? * sAsaraI jAi ' eTale sAsare jAya. A pramANenA praznottarA karatAM karatAM rANI ane sUDA divase nirgamana kare che. eka vakhate sUDAe rANIne pUchyuM ke 'tame e rAjAnI sAthe zA mATe kheAlyA ja nahi ? tyAre rANI melI keH- he zukarAja! ene dekhavAthI mane AnaMda thatA ja nathI. mane lAge che keAI rUpa parAvartana ka Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra 10 siddhezvara yogI (pRSTha 43) citra 11 zrI mahAvIra svAmInuM samavasaraNa (pRSTha 55) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra 12 kuladevatA rAjAne jagADe che (pRSTha 57) Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikrama rAjAnI kathA rIne Ave che. mATe jyAM sudhI mAruM mana sAkSI pUre nahi, tyAM sudhI enI sAthe huM vAta paNa nahi karuM." rANInuM mana nizcala jANI sUDe AnaMdita thayo. eka vakhate kaI gholIne mUkelI dekhIne sUDAe tenA zarIramAM pitAne jIva ghA, te vakhate sUDo maraNa pApe. te dekhI rANI bebhAna thaI gaI. teNIne dAsIe pavana nAkhI sAvadhAna karI. te vakhate rANI kahevA lAgI ke e sUDAnI sAthe huM paNa citAmAM baLI marIza. banAvaTI rAjAe te vAta sAMbhaLIne rANInI pAse AvI pUchyuM ke tuM sUDAnI sAthe kema baLI maravA mAge che? rANIe kahyuM ke mArA jIvanano enI sAthe saMbaMdha che, te mATe je enI gati te mArI gati. te vakhate banAvaTI rAjA bolyo ke tuM maLIza nahi. huM sUDAne sacetana karUM chuM. ema kahI pite palaMgamAM sUI gaye. rANInuM mana manAvavA mATe pitAne jIva kADhI sUDAnA zarIramAM ghAlyo, ane pite sUDe thayo. te ja vakhate vikame gharelInA zarIramAMthI pitAne jIva kADhI potAnA mULa zarIramAM ghAlyo. UThIne rANI pAse gayo. rANI paNa rAjAnuM mULa zarIra dekhI harSa pAmI. pachI rANIe rAjAne sarva vRttAMta pUchyuM. rAjAe kahyuM ke e vRttAMta A sUDo (popaTa) kaheze. te vakhate sUDAe mULa vRttAMta saMbhaLAvIne kahyuM ke "je mitradroha karaze te mArI peThe duHkhI thaze, ane je paropakAra karaze te rAjAnI mAphaka sukhI thaze." A vRttAMta sAMbhaLI rANI AnaMdita thaI. e vakhate eka vyApArI maraNa pAmele rAjAe dIThe, tenA kalevaramAM brAhmaNane jIva rAjAe ghAlyA ane tene sukhI karyo. A pramANe sajajana ane durjananAM lakSaNa jANu sajajanatA AdaravI joIe, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ popaTanI kathA naka popaTanI patnie be baccAMone janama Ape. temAM ekanuM nAma girizuka ane bIjAnuM nAma puSpazuka pADavAmAM AvyuM. baMne baccAMo anukame meTA thayA. eka vakhate temane mUkIne sUDI caNavA gaI. pAchaLathI eka zikArIe baMne baccAMone pakaDayAM. te zIkArIe girizukane bhilane vece, ane puSpazukane RSine vece. eka vakhata eka rAjA ghoDA upara beThA pachI gheDAthI apaharaNa karAele jaMgalamAM AvelA bhilanA mukAma AganathI nIkaLe. te vakhate girizuka bolyo ke -" bhila ! A lAkhANo mANasa jAya che, tene lUMTI le." te sAMbhaLI bhaya pAmelo rAjA nAsato nAsata anukrame tApasanA Azrama pAse AvyuM. tene dekhIne puSpazuka be ke -"he RSi ! A rAjA Ave che, temanI bhakti kare." te sAMbhaLI tApase rAjAnI sArI rIte bhakti karI. rAjAe pipaTane hAtha upara besADIne pUchayuM kehe pipaTa ! meM tArAM vacana paNa sAMbhaLyAM, ane bhilane Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piopaTanI kathA 51 tyAM rahelA popaTanA vacana paNa sAMbhaLyAM, paraMtu tArAmAM ane tenAmAM ghaNo ja taphAvata che, tenuM zuM kAraNa? te sAMbhaLI pipaTa belyo ke -"he rAjA ! mArA ane tenAM mAtA ane pitA eka ja che, mane Sine tyAM vecavAmAM Avelo che ane tene bhilane tyAM vecavAmAM Avela che. te bhilenI bhASA niraMtara sAMbhaLe che ane te rAjA! huM niraMtara RSionI vANI sAMbhaLuM chuM; eka bIjAnI sebatane A taphAvata che. sobata tevI ja asara thAya che. A pramANenAM puSpazukanAM vacana sAMbhaLIne rAjA AnaMda pAmIne pitAnA sanya sAthe ghera AvyuM. rAjA te divasathI sArA mANasanI sobata karavA lAgyo. tethI sarva janee sArI sobata ja karavI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtyakInI sthA GratakSetramAM vizAlA nagarImAM ceDA rAjA rAjya karatuM hatuM, te jainadharmI hatuM. tene sAta putrIo hatI. temAM suceSTA ane cilaNA nAmanI be putrIone eka bIjA pratye bahu sneha hato. te baMne bene zayana, bhajana, dAna, snAna vagere sarva kAryo sAthe ja karatI hatI. te nagarImAM kaI parivAjiko AvIne potAnA zaucamUla dharmanA bahu ja guNagAna karatI pharatI hatI. eka vakhata te paribrAjikA rAjAnA aneuramAM gaI. tyAM suceSTAe tenI sAthe vAda karIne tene jItI laIne dhUtkAra karIne kahADI mUkI. te vakhate te paritrAjikAe e nizcaya karyo ke A bAlikAne huM meTA saMkaTamAM nAkhuM to mArA apamAnanuM vera vaLI zake. A pramANene vicAra karIne sujayeSTAnuM AbehUba rUpa eka pATIyA upara cItarAvIne rAjagRhInA rAjA zreNikane batAvyuM. te citra jotAM ja moha pAmIne ceDA rAjA pAse dUta mokalAvIne zreNike suceSTAnI mAgaNI karI. paraMtu ceDA rAjAe te mAgaNIne svIkAra karyo nahi. pachI zreNikanA maMtrI abhayakumAre zreNika rAjAnuM AbehUba rUpa eka paTTa upara cItarAvIne te vizAlA nagarIe Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtyakInI kathA 53 pahoMcADI dIdhuM. tyAM rAjamahelanI pAse ja eka sugaMdhI vastuo vecanAranI dukAna zarU karI. A dukAne jyAre suSThAnI dAsI sugaMdhI vastuo kharIdavA Ave tyAre, tene meMghI vastuo paNa ochA bhAve ApavA lAgyo. vaLI te dAsIne dukAnamAM rAkheluM zreNika rAjAnuM rUpa paNa dekhADato hato. dAsIe suceSTA pAse dukAnanI aMdara rAkhelA paTTamAMnA citranA rUpanI vAta karI, te rUpa jovAnI suceSTAe mAgaNI karatAM sugaMdhI vastuonI dukAna laI beThelA abhayakumAre te rUpavALo paTTa dAsIne Ape. te rUpa jotAM ja suceSTA te rUpa ke je zreNika rAjAnuM hatuM tenA upara meha pAmI. te vAta abhayakumAre jANIne rAjamahelathI vizAlA nagarInA bahAranA bhAga sudhInI eka suraMga khodAvI. suceSTA sAthe nakkI karelA divase zreNika rAjA te suraMganA raste vizAlA nagarImAM Avyo. suceSTA paNa suraMganA dvAra AgaLa AvI zreNika sAthe javA taiyAra thaI gaI. paraMtu suceSTA jevI pitAnA AbharaNe levA mahelamAM pAchI gaI, tevI ja celaNa suceSTAne zodhatI te suraMgamAM AvI rAjA zreNika pAse UbhI rahI. zreNika tene ja sujayeSTA samajI taiyAra rAkhelA rathamAM besADIne cAlato thayo. pAchaLathI suceSTA paNa AbharaNone karaMDIo laIne suraMgamAM AvI, rAjA zreNikane jovA lAgI. paraMtu celaNane tathA zreNikane nahi jevAthI suceSTA bUmo pADavA lAgI. te bUmo ceDA rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvI. tarata ja te zreNikanI pAchaLa deDayo. zreNika rAjAe tene pitAnI pAchaLa Avato dIThe, te vakhate ceDA rAjAne rokavA sulatAnA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. thAmaMjarI-2 batrIza putro vacce AvI UbhA rahyA. tenI sAthe yuddha karatAM sudhImAM zreNika rAjA calaNane laIne sahisalAmata ceDA rAjAnI hada vaTAvI gaye. ceDA rAjAe susAnA batrIze putrone mArI nAkhyA. suceSTA vicAravA lAgI ke meM dhAryuM kAMI ane thayuM kAMI ema citavatAM vairAgya AvavAthI prabhu zrIvIra pAse dIkSA laIne niraticAra cAritrane pALavA lAgI. e vakhate eka peDhAla nAmane vidyAdhara ke je ghaNI ja vidyAo jANatA hatA, te vRddha thaI javAthI pitAnI vidyAo ApavAne cagya pAtranI zodha karato hato. tene vicAra e hato ke kaI suzIla cAritravAna brahmacArI strI hoya, ane tenA udarathI utpanna thaelo je putra hoya tene vidyAo ApavI. A vicAra karIne evI strIne zedhavA mATe vidyAdhara pharato hato. te vakhate tenI najare dIkSita evI suceSTA sAthvI paDI, ke je bAla brahmacAriNI ane kAmarahita hatI. peDhAle potAnI vidyAnA balathI aMdhakAra karIne suSThAnA jANavAmAM Ave nahi tevI rIte teNInI nimAM vIrya prakSepyuM. dhIme dhIme tene garbhanA cinho dekhAvA lAgyAM. prabhu mahAvIre teNIne nirvikArI kahevAthI eka zrAvake teNune pitAnA gharamAM rAkhI. pUrNa mAse teNIe eka putrane janama Ape. tenuM sAtyakI nAma pADavAmAM AvyuM. te sAdhvIonA upAzraye moTo thaye tyAM sAdhvIo je je bhaNatI, te sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM sarva zAstro tene yAda rahI gayAM. eka vakhate eka kAlasaMvara nAmano vidyAdhara ane Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtyakInI kathA 55 sAtyakI baMne jaNA prabhu mahAvIranA samavasaraNamAM besIne upadeza sAMbhaLe che (jUo citra 11). tyAM sAtyakIe bhagavAnane kahyuM keH "he prabhu! huM mithyAtvane ghorIne samudramAM nAkhI daIza." prabhue kahyuM ke "tArAthI te ulaTuM mithyAtva vadhAre pracalita thaze." teTalAmAM kAlasaMvara vidyAdhare prabhune pUchayuM ke -"he prabhu! mAruM maraNa kenA hAthe thaze?" te vakhate bhagavAne kahyuM ke -"A sAtyakInA hAthathI ja tAruM maraNa thaze." te sAMbhaLI vidyAre vicAryuM ke A bALakanuM mArI AgaLa zuM gajuM. ema ciMtavIne sAtyakIne paganI Theza mArIne jato rahyo. A pramANe karavAthI sAtyakInA manamAM moTe kheda utpanna thaye. pachI sAtmakI jyAre meTo thaye, tyAre peDhAla vidyAdhare tene rehiNI pramukha vidyAo zIkhavI. te vidyAo sAdhatAM kAlasaMvara vidyAdhara tene aDacaNa UbhI karavA lAgyA. paraMtu pUrvajanamanA vacanathI te vidyAdevIe anukame prasanna thaI. kAraNake pUrvabhavamAM vidyAdevIoe e sAtyakIne pAMca bhava paryata uvekhyuM hatuM, paraMtu pAMcamA bhAvamAM kahyuM hatuM ke chaThThA bhave tane upakrame vidyA siddha thaze. te mATe tatkAla vidyAo siddha thaI. paraMtu te vakhate sAtyakInuM AyuSya mAtra cha mahinAnuM ja bAkI raheluM sAMbhaLIne pharIthI tene vidyAdevIone kahyuM hatuM ke he svAminI! tame mArA upara kRpA karIne sAtamA bhave vahelAM siddha thaje. te vacanathI sAtyakIne sAtamA bhave te vidyAo tAtkAlika siddha thaI. tenA upara vidyAdevIone atyaMta prema utpanna thavAthI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 kathAmaMjarI-2 vidyAdevIo kahevA lAgI ke tArA zarIramAM evuM keI sthAna dekhADa ke jyAM ame soLe vidyAdevIo rahI zakIe ! sAtyakIe pitAnuM mastaka dekhADyuM. te vakhate devIoe lalATamAM chidra pADI tenA zarIramAM praveza karyo. te chidranA sthAnake trIjuM netra banAvyuM. eka vakhata sAtyakIe vicAryuM ke mArA pitA peDhAle mArI mAtA sAthvInI jagatamAM niMdA karAvI che, e pramANe krodha karIne peDhAlane mArI nAkhe. A samAcAra kAlasaMvara vidyAdhare sAMbhaLyA; tethI te paNa tyAMthI palAyana thaI gaye. tenI pAchaLa sAtyakI deDyo. kAlasaMvare AkAzamAM traNa nagarInI racanA karI ghaNu vakhata sudhI yuddha karyuM, te paNa Akhare sAtyakIe tene mArI nAkhe. pachI sAtyakI mandamatta thaIne pitAnI vidyAonA baLe aneka parastrIone bhegavavA lAge. sAdhune yoga thavAthI mithyAtva choDI kSAyika samakita pAme. traNa vakhata jinezvara bhagavaMtanI pUjA karavA lAgyuM. eka vakhate te ujajayaNI nagarIne rAjA caMDapradyotanA aMtaHpuramAM peThe. paraMtu vidyAnA baLe te najare dekhAto nahi hovAthI rAjAe darabAramAM kahyuM ke kaI sAyakIne mAranAra che? te vakhate umayA nAmanI gaNikAe rAjA AgaLa sAtyakIne mArI nAkhavAnI kabulAta ApI. sAtyakIno vizvAsaghAta karI umayAe tene mArI nakhAvyo. A pramANe iMdriya lolupapaNAthI balavAna evA sAtyakIne nAza thaye. te mATe iMdriya vaza rAkhavI. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra 13 jhADa nIce rAjA kuTuMba sahita (pRSTha 57) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra 14 lAkaDAnI bhArI vecatI rANI (pRSTha 58) o Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI sthA gadezamAM AvelA dhArApura nAmanA nagaramAM suMdara nAmane rAjA rAjya karatuM hatuM. tene movallabhA nAmanI rANIthI kIrtipAla ane mahIpAla nAmanA be putra hatA. rAjA pate parastrIne pitAnI mA bena samAna gaNatA hatuM, ane rANI paNa zIyaLavaMtI hatI. eka vakhata madhya rAtrie tenI kuladevatAe AvIne (jUo citra 12) kahyuM ke - he rAjA! tAruM duSkarma udayamAM AvyuM che, tethI tene meTuM kaSTa prApta thaze." te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke A jIve je zubhAzubha karmo karyA haze te bhagavyA vinA chUTake thavAne nathI. A pramANe dhIraja rAkhIne pradhAnane rAjaya bhaLAvI rAjA pite tathA rANI ane be putro paradeza cAlI nIkaLyA. eka vakhata kuTuMba sahita rAjA jaMgalamAM eka jhADa nIce sUte che (jUo citra 13). te vakhate tenI pAse je bhAtuM vagere hatuM, te sarva cera loke lUMTI gayA. pachI vanaphalAdike karIne kuTuMbane nirvAha karate cAlate cAlate pRthvIpura nagaramAM AvI pahoMcyA. tyAM koI dhanasAgara nAmanA vyApA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 kathAmaMjarI-2 rIne tyAM rahyo. rANI jaMgalamAM jaIne lAkaDA lAvIne mAthe ucakIne leAkAne tyAM vecavA lAgI ( e citra 14). leAkeA teNIne svarUpavAna dekhIne mAhita thaI vadhAre majurI ApavA lAgyA. keTalAka vakhata vItI gayA pachI pAchA bhAgyAya thayeA te vakhate peAtAnA nagaramAM pAchA AvyA. rAjya pAchuM prApta thayuM ane sarva manoratha siddha thayA. ghaNA vakhata saMsAra sukha bhogavI vRddha avasthAe dIkSA laI salekhanA karIne suMdara rAjA devalAke gayA. A pramANe lakSmInI caMcalatA jANI kAIe dhanano garva karavA nahi, Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrasena tathA amasenanI sthA 92 maNimaMdira nAmanA nagaramAM zrIkara nAmano eka vyApArI rahetA hatA. te parama zrAvaka hatA, ane traNe kALa zrI jinezvaradevanI pUjA karatA hatA; tathA parva divase pauSadha karatA hatA. te zeThane kuzalavatI nAmanI dharmapatni hatI. zeThane tyAM be nokarA hatA te paNa zeThanI sAkhatathI jainadharmanuM sevana karatA hatA. eka vakhate te baMne nokareA aMdaraaMdara vAta karavA lAgyA ke A zeTha puNyavAna ane bhAgyavAna che, tethI tenA traNe janama sArthaka thaelA che. A vAkayo sAMbhaLIne zeThane AnaMda thayA. eka vakhata te baMne nokare zeThanI sAthe derAsare gayA. tyAM zeDa mAlaNu pAsethI phUla laI ne jinamaMdiramAM gayA, te dekhIne pelA be nokarAmAMthI eka nokare paNa pAMca koDInA phUla laIne bhaktipUrvaka jinamUrtinI pUjA karI. bIjo sevaka upAzraye jaI guru mahArAjanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA beThA. tyAM upavAsanuM paccakakhANa karIne e paheAra pachI ghera AvyeA. zeThane tyAMthI peAtAnA bhAgamAM AveluM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uo kathAmaMjarI-2 dhAnya bhaktipUrvaka eka tapasvI sAdhune vaherAvyuM; sAdhune vahorAvatAM tene ghaNe ja AnaMda utpanna thaye. A pramANe zubha kRtya karatAM AyuSya pUrNa thavAthI baMne jaNa maraNa pAmIne kaliMga dezanA phUrasena nAmanA rAjAnI vijayArANInI kUkhe putrapaNe utpanna thayA. temAM ekanuM nAma vIrasena tathA bIjAnuM nAma amarasena pADavAmAM AvyuM. baMne putro rAjAne khUba vahAlA hatA. vaLI te baMne sarva kalAemAM paNa pAraMgata thayA. te baMne bhAgyazALI rAjaputra lokone paNa priya thaI paDyA. teonI lokapriyatA joIne temanI oramAna mAtAe vicAra karyo ke jyAM sudhI A ane putro ahIM hAjara haze, tyAM sudhI mArA putrane rAjya malaze nahIM. zUrasena rAjA eka vakhata vasaMtaRtumAM udyAna kIDA karavA gayo. te vakhate oramAna mAtAe rAtanA vakhate pitAnuM zarIra nakha vaDe valUrI nAkhyuM. rAjA vasaMtakIDA karIne ghera AvyuM, tyAre tene rANIne pUchayuM ke tArA AvA hAla keNe karyA? rANI strIsvabhAva pramANe Dhaga karatI ne AMkhamAM AMsu lAvIne bolI ke "he svAmI! A kAma tamArA baMne vahAlA kumAroe karyuM che. A baMne madonmatta kumAre tamArI gerahAjarImAM AvIne mArA AvA hAla karyA che mATe have mane pIyara mekale. e tamArA mAnItA putro pAse mArAthI rahI zakAze ja nahi." A pramANe vAta sAMbhaLatAM ja rAjAe tarata ja caMDAlane teDAvIne kahyuM ke-"A baMne kumAranAM mastaka kApI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrasena tathA amarasenanI kathA nAkhI Aja rAtre mArI pAse lAvaje." te sAMbhaLI caMDAla baMne kumAro pAse gayo, ane temane rAjAne hukama kahI. saMbhaLAvyo. baMne kumAre bolyA ke -"pitAno Adeza amAre maMjura che, tuM sukhethI amArA mastaka kApI le." caDAle kahyuM ke:-"tamArA puNyathI AkarSAIne huM kahuM chuM ke, tame ahIMthI paradeza bhAgI jAo." te baMne kumAre caDAlanA kahevA pramANe chAnAmAnA tyAMthI jatA rahyA. baMne vicAra karavA lAgyA ke ApaNA karmanA udayathI oramAna mAtAe ApaNA upara khoTuM kalaMka caDAvyuM. oramAna mAtAne paNa bane jatA rahyA jANI AnaMda thaye. A baMne bhAIo pharatA pharatA eka jaMgalamAM rAtrie eka jhADanI nIce sUI gayA. tyAM amarasena sUI gayo ane vIrasena jAgatA rahyA. te jhADanA upara sUDo ane sUDI beThelAM che, temAMthI sUDI bolI ke A jhADanI nIce je beThA che, temanuM ApaNe bahumAna karIe. te vakhate sUDo bolyo ke "he sUDI! ApaNe tiryaMca chIe, tethI ApaNe temanuM zI rIte bahumAna karIe ?" vakhate sUDI bolI ke je udyama karIe to sarva vastu sAdhya thaI zake che. tethI jo tame udyama kare, te huM paNa tamane madadagAra thAuM. pachI sUDAe kahyuM ke tuM kahe te huM udyama karuM! sUDI belI ke trikUTa parvata upara eka sahakAra vRkSa che, te eka vidyAdhare maMtarIne vAvelo che, temAM eka phala evuM che ke tenuM bhakSaNa karavAthI rAjya prApti thAya, ane bIjuM phala evuM che ke tenuM je bhakSaNa kare, tenA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 mukhamAMthI ja pAMca pAMca senAmaha paDe. mATe te sahakAra vRkSanA phalane lAvIne A baMne jaNane ApIe te temanuM bahumAna sArI rIte karyuM kahevAya. A pramANe vicAra karIne te sUDo ane sUDI trikUTa parvata upara jaIne te sahakAra vRkSanA phala lAvIne banne kumArane ApIne teonuM bahumAna karyuM. savAra paDI eTale baMne kumAro AgaLa cAlyA. amarasene dAtaNa karIne rAjyapadavI malavAnuM phala khAdhuM. bIjA divase bIjuM phala dAtaNa karIne virasene khAdhuM. phala khAtAMnI sAthe ja vIrasenanA mukhamAMthI pAMca senAmahore prApta thaI te dhana jaIne baMne AnaMda pAmyA. pachI cAlatA cAlatA sAtamAM ditase kaMcanapura nagare pahoMcyA. tyAM nagara bahAra vRkSanI nIce amarasenane besADI bhejana vagere levA mATe vIrasena nagaramAM gayA. te vakhate te nagarane rAjA putra vagara maraNa pAmavAthI, pradhAna vageree paMca divya taiyAra karyA hatAM. te paMca divya pharatAM pharatAM nagara bahAra vRkSanI nIce jyAM amarasena beThe hatuM tyAM AvIne pragaTa thayAM. amarasanane hAthI upara besADI rAjamahelamAM laI gayA. ane teno rAjyAbhiSeka karyo. pachI bhAInI zodha karatAM patto nahi lAgavAthI, ane pitAnA bhAIne rAjya prApta thayuM che evA samAcAra malavAthI vIrasena eka gaNikAne tyAM jaIne rahevA lAgyo. tyAM pitAnA mukhamAMthI je pAMcaso senA mahero prApta thatI hatI, te vezyAne ApI deto hato, che ane tenI sAthe niraMtara viSayasukha bhagavate hate. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrasena tathA amarasenanI kathA 63 eka divase vRddha akkAe peAtAnI putrIne pUchyuM ke A puruSa kAMI paNa dhaMdhA karyA vinA kAMthI dravya lAvIne tane Ape che? te vakhate vezyAe vIrasenane pUchyuM. vIrasena strIcaritrathI ajJAta hovAthI peAtAnI sAcI hakIkata jaNAvI dIdhI. te vAta vezyAe akkAne kahI. akkAe davA ApIne vIrasenane ulaTI karAvIne, temAMthI geTalI nIkaLI te laI lIdhI. savAramAM vIrasena dAtaNa karIne kheAMkhArA karavA lAgyA paNa mukhamAMthI seAnAmahAra paDI nahi. pachI nirdhana jANI akkAe gharamAMthI bahAra kADhI mUkayo. tyAMthI ciMtAtura thaine najI kamAM AvelA jaMgalamAM jaIne eka jhADanI nIce ArAma levA beThA. te jhADanI pAse rAtrinA vakhate cAra cArene aMdarAaMdara takarAra karatA dekhIne vIrasena kumAra paNa cAranI sAthe cAra jevA thaIne temanI pAse UbhA rahyo. cArAne tarkarAranuM kAraNa pUchyuM. te vakhate cArA khelyA ke ame khAra varasa sudhI khUba prayatna karIne eka cAkhaDInA joDA, bIje daMDa, ane trIjI kaMthA e pramANenI traNa vastu eka siddha puruSa yAsethI meLavI che. te sAMbhaLI kumAra khelyeA ke AvI mAla vagaranI vastuo mATe tame ATalI takarAra zA mATe karI che ? emAM te zuM che? te vakhate cAra khelyA ke e vastuo moTA prabhAvavALI che. kAraNa ke te siddha puruSe cha mahinA sudhI devatAnI ArAdhanA karIne, A traNa vastuo meLavelI che. AkAzamAM uDavAnI zakti A cAkhaDImAM che, dareka Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 kathAmaMjarI-2 jAtanA zasranA ghA nivAraNa karavAnI zakti A daMDamAM che; ane kaMthAnI zakti darareAjanI pAMcaseA seAnAmahArA ApavAnI che. mATe A traNe vastuonI amArA cAra jaNa vacce vaheMcaNI karI Apo teA amArI takarAra maTI jAya. kumAre te cAre jaNAne kahyuM ke tame badhA dUra jaine esA, huM barAbara vicAra karIne tenI vaheMcaNI karI ApuM. pachI kumAre prApta thaelI lakSmInI mAphaka *thA paherI lIdhI ane hAthamAM daMDa dhAraNa karyAM, vaLI pagamAM cAkhaDI paherIne AkAzamArge uDI gayA. cArA jhaMkhavANA paDI jaIne potapeAtAnA sthAnake gayA. kumAra paNa dezAMtara jaine pAMcamA divase pAchA kheMcanapura nagaramAM ja AvyeA. pelI kaMthAne lIdhe tene rAjanI pAMcaseA seAnAmahArA malatI te laine meAja karatA karatA rastAmAM pharavA lAgyA. tene gaNikAe dekhyA, tyAre tenI pAse AvIne peAtAnA aparAdhanI kSamA mAgI. akkAe tene peAtAnA gharamAM AvavA dIdhA. kumArane gaNikAno vizvAsa nahi AvavAthI kaMthA keAI vyApArIne tyAM mUkI rAkhIne pote vezyAne tyAM rahIne sukha legavavA lAgyA. eka vakhate vaLI gaNikAe akkAnA kahevAthI vIrasena kumArane pAdukAno vRttAMta pUchyA, kumAre tenuM vRttAMta kharekharu' kahI dIdhuM. te vAta teNIe jaIne akkAne kahI. akkA yukti karIne vIrasenane kahevA lAgI ke he vatsa ! tArA viyoga thavAthI mArI putrI haMmezAM mUrchA pAmatI hatI, te vakhate meM samudranI madhyamAM je yakSanuM maMdira che, tenI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrasena tathA amasenanI kathA 5 yAtrA karavAnI bAdhA lIdhelI che, paNa tyAM jaI zakAtuM nahi hovAthI khAdhA mUkAtI nathI. kumAre te vAta sAcI mAnI laIne akkAne sAthe lai cAkhaDI paherI yakSanA maMdire jai daravAjA AgaLa cAkhaDI utArIne maMdiramAM praveza karyAM. kumAre jevA maMdiramAM praveza karyAM ke tarataja cAkhaDI upADIne akkA peAtAnA ghera jatI rahI. kumAra maMdiranI bahAra AvI jUe che, teA cAkhaDI ane akkA baMnene dIThA nahi. A badhuM kArastAna akkAnuM jANI te jhaMkhavANA paDI gayeA. adhe ThekANe aAnI tapAsa karavA chatAM paNa teNInA patto lAgyA nahi. cAkhaDI vagara kumAra beTa upara ja aTakI paDayo. evAmAM eka vidyAdhara tyAM AvyeA. teNe kumArane pUchyu ke tame kayAMthI AvyA che ? kumAre peAtAnA sarve vRttAMta kahyo. vidyAdhara khelyA ke tuM ciMtA na karIza, huM tane tArA sthAnake paheoMcADI daiza. jyAM sudhI huM yakSanA darzana karIne pAcho AvuM nahi, tyAM sudhI tuM ahIMyA raheje, ane lADavA vagere ApuM chuM, te tane bhUkha lAge tyAre khAje. paraMtu pelA jhADanI nIce jaIza nahi. ema kahIne vidyAdhara yakSanA maMdiramAM gayA. pAchaLathI kumAre te vRkSanI nIce jai, te vRkSanuM phUla tADIne sUchyuM, eTale tarata ja te gadheDA thaI gayA. paMdara divasa pachI pelA vidyAdhara pAche AbyA, teNe kumArane gadheDo banI gaelA joyA. pachI bIjA vRkSanuM phUla laine suMghADIne mULa rUpamAM kumArane vidyAdhare lAvI dIdhA. kumAre te baMne vRkSanAM phUla laine potAnI pAse rAkhyAM. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 pachI teNe tyAMthI kumArane upADIne kAMcanapuramAM mUkI dIdhA. pharI pAchA akkAe tene dIThA, eTale hAtha jeDIne pUchavA lAgI ke he svAmI! tame ahIM pAchA kaI rIte AvyA ? kumAre kahyuM ke huM devatAnA prabhAvathI ahIM Avye chuM. vaLI pAchI akkA kapaTa vacanathI kumArane ghera teDI lAvI ane kahevA lAgI ke hesvAmI ! tame maMdiramAM gayA, teTalAmAM kAika devatAe AvIne mane cAkhaDI sAthe upADIne samudramAM nAkhI dIdhI. huM mahA mahenate maratAM maratAM bacIne ghera pAchI AvI chuM. kumAra khelyA ke yakSe saMtuSTa thaI ne mane puSkaLa dravya ApyuM. vaLI e auSadhio ApI, temAM eka auSadhinA prabhAvathI navayauvanapaNuM prApta thAya che. te sAMbhaLI akakA belI ke mane navayauvanA manAvA tA mAre badhAnI ta.medArI maTI jAya. kumAre tatkAla tene phUla suMghADIne gadheDI banAvI dIdhI. tenA upara kumAra caDhI beTho ane hAthamAM peleA phreMDa laIne te gadheDIne AkhA nagaramAM pheravavA lAgyA. daMDanA prahAra, mAthAmAM mArIne teNIne Akula vyAkula karI dIdhI. A joI badhI gaNikAee rAjA pAse jaIne riyAda karI. rAjAe kumArane pakaDavA mATe tarata keTalAka sipAio meAkalAvyA. te badhA sipAIone vIrasena kumAre daMDanA prabhAvathI jItI lIdhA. sevakAe tevAta jaInI rAjA AgaLa kahI. te vakhate rAjAe potAnuM AkhuM sainya vIrasenane pakaDavA meAkalI ApyuM, tene paNa vIrasene jItI lIdhuM. pachI rAjAe anumAnathI ALakhyA ke A te mArA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrasena tathA amarasenanI kathA bhAI che. te vakhate tene jaI page lAgyuM. te joI sarva lokoe jANyuM ke A te rAjAne bhAI che. A pramANe jANune badhAne AnaMda thaye ane akkAnA kapaTanI vAta virasena pAsethI sAMbhaLI badhAMe kahevA lAgyA ke A akakA bahu ja lAbha karavA gaI gadheDI thaI. pachI kumAre goTalI tathA cAkhaDI pramukha je kAMI vastuo teNIe laI lIdhI hatI, te teNInI pAsethI pAchI laI zikhAmaNa ApI bIjuM phUla suMghADIne akkAne gadheDI mITAvI daIne svAbhAvika rUpamAM lAvI mUkI. banne bhAIoe keTalAka samaya sudhI tyAMnuM rAjya bhagavyuM. pachI temanA pitAe ane putrone teDAvIne jUdA jUdA dezonA rAjaya ApyAM. te banne bhAIoe ekabIjAnA salAha saMpathI-sAthe rahIne-bhegavyAM. vRddha avasthAe jJAnI gurunA upadezathI dIkSA laIne niraticAra cAritra pALIne AyuSya pUrNa thatAM baMne bhAIo maraNa pAmIne devalokamAM gayA. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMdISeNu muninI kathA 93 nadISaNa muni pAchalA bhavamAM 12000 varasa sudhI tapasyA karIne aMtima avasthAe anazana laIne pitAnuM darbhAgya saMbhALIne "tapanA prabhAvathI AvatA bhavamAM strIone vallabha thAuM' evuM niyANuM karIne kAladharma pAmIne devake gayA. tyAMthI AvIne samudravijayanA nAnA bhAI vasudeva nAme thayA. te bhavamAM gayA janamanI tapasyAnA prabhAvathI 72000 tera hajAra strIo paraNyA. evI rIte tapanA phalathI vizeSa sukha bhegavI, aMtima avasthAe zubha bhAvanA bhAvatAM kAladharma pAmIne devaloke gayA. mATe sarva bhavya jIe zrInaMdISeNuM muninI mAphaka kSamA sahita tapa karavuM. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsanatakumAra cakravartInI sthA 84 Lcanapura nAmanA nagaramAM vikramasena nAmane rAjA hatA, tene pAMcaso rANIo hatI. te ja nagaramAM eka nAgadatta nAmano zeTha raheto hato, tene viSNu nAmanI mahA svarUpavAna patni hatI. teNIne gokhamAM beThelI rAjAe dekhI rAjAe pitAnA sevake mekalIne teNIne baLajabarIthI aMteuramAM lAvI maMgAvI. nAgadatta zeThe teNIne choDAvavA ghaNuM prayatna karyo, paraMtu rAjAe teNIne choDI nahi. tethI nAgadatta strIthI vihala thaelo jaMgalamAM jato rahyo. vikramasena rAjA paNa viSaNunA upara ja prema karavAthI, bAkInI pAMcaso rANIoe kAmaNu humaNAdi prayoga karIne viSNu rANIne mArI nAkhI. teNIne maraNa pAmelI dekhIne rAjA tene vaLagI rahyo, parantu mehadazAthI teNIne aLagI karato na hate. pachI kaI yuktithI pradhAna rANIne agnisaMskAra karavA laI gaye. paraMtu jyAre teNIne citA pAse mUkI, tyAre rANIne nahi dekhavAthI rAjA pradhAnane kahevA lAgyuM ke mArI prANapriyAne lAva. pradhAne paNa rAjAne tyAM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7o kathAmaMjarI-2 laI jaIne rANInuM maDaduM dekhADayuM. te joIne rAjAnA manamAM vairAgya utpanna thayo, ane vicAravA lAgyuM ke rANInuM zarIra atyaMta sugaMdhamaya hatuM, te durgadhamaya thaI gayuM. vaLI teNInuM mukhakamala caMdramA jevuM hatuM, te zeSAIne joI na zakAya tevuM thaI gayuM. netra, bAhu, gaMDasthala vagere je pUrve suMdara dekhAtAM hatAM te beDoLa thaI gayAM. A pramANe anitya bhAvanA bhAvatAM agnisaMskAra karIne vairAgya upanna thavAthI dIkSA laI ugra tapasyA karIne trIjA devaloke devatA thayA. tyAMthI ccavIne ratnapura nagaramAM jinadharmA nAmano zeTha tha. gayA bhavamAM je nAgadatta zeThane jIva hatuM, te eka brAhmaNane tyAM utpanna thayo. tenuM nAma agnizarmA pADavAmAM AvyuM. te vRddhAvasthA prApta thatAM saMsArano tyAga karIne tridaMDI thayuM. te be be mAsanI tapasyA karIne pAraNuM karato hato. te aneka dezo pharIne ziSyanA parivAra sahita pharato pharato pAche ratnapura nagare Avyo. rAjAe tene AgrahapUrvaka pAraNA mATe AmaMtraNa ApyuM. te vakhate pUrvajanamanA veranA lIdhe tApase kahyuM ke je jinadharmA zeTha petAnI pITha upara jojana karAve te huM pAraNuM karuM, evI mArI icchA che. rAjAe te vAta kabUla rAkhI. jinadharmI zeThane teDAvI tene uMdhe sUvADyo. tenA para tApasa caDhI beThe. pAraNuM mATe tAMbAnuM vAsaNa khIrathI bharI maMgAvyuM. te zeThanI pIDa para rAkhIne, tApasa jamavA beThe. paNa khIra garama hovAthI zeThanA vAMsAmAM mahAvedanA thavA lAgI. te vakhate zeTha manamAM vicAra karavA lAgyo ke gayA bhavamAM meM A tApasane duHkha upajAvyuM haze, tethI e mane AvuM Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sanatakumAranI kathA | 71 duHkha utpanna kare che. karelAM karma bhegavyA vinA chUTake thato ja nathI. tApasa jamI rahyA pachI vAsaNa upADayuM te zeThanA vAMsAnI cAmaDI nIkaLI paDI. maTI vedanA utpanna thavAthI ghera AvIne, sarva javAnine khamAvI anazana vrata laI zeTha maraNa pAmI saudharmendra thaye. pelo agnizama tridaMDI maraNa pAmIne te ja iMdranA airAvata hAthI tarIke utpanna thayA. te hAthI maraNa pAmIne ghaNe saMsAra paribhramaNa karIne sItAkSa nAme guhyaka thayA. saudharmendra paNa tyAMthI cavIne hastinApuranA azvasena rAjAne ghera putrapaNe utpanna thayo. mAtAe cauda svapna dIThAM. putranuM nAma sanakumAra pADavAmAM AvyuM. anukrame yuvAna thaye. sanakumAra bahu ja svarUpavAna hato. tene mahendra nAmano eka khAsa mitra hato. eka vakhata mitranI sAthe sanatakumAra vasaMtakIDA karavA mATe gayo. te vakhate rAjAne bheTa ApavA mATe paradezathI keI jAtavAna ghoDe bheTa laIne AvyuM. te azvane rAjAe kumAranI pAse vanamAM mokalyA. kumAre te gheDA upara caDIne jevI lagAma kheMcI te ja ghaDo khUba doDyo, ane eka kSaNamAM ja te vana mUkIne AgaLa jato rahyo. azvasena rAjAne A samAcAra malyA. te samagra sinya laIne sanakumArane zodhavA nIkaLyo. sarvatra tapAsa karavA chatAM paNa kumArane patto nahi lAgavAthI rAjA rUdana karato nagaramAM pAcho gayo. te vakhate mahendra AvI namaskAra karIne dezAMtara javAnI rAjA pAse AjJA mAgI. te pharato pharato keTalAka Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 kathAma jarI-ra divase koberI nagarIe paheoMce. tyAM sarezavaranI pALa upara esIne vanaphaLa khAI ne pANI pIdhuM. eka kSaNa beThA, eTalAmAM veNu, vINA, mRdaMga, allarI vagereno avAja sAMbhaLIne te bAju gayA. tyAM AgaLa aneka mANaseAthI piravarelA sanatkumArane mahendre joyA. te vakhate Azcarya pAmIne mahendre kumArane namaskAra karyAM. anne jaNA bheTI paDyA ane kuzalakSema pUchyA. tr pachI kumAre potAnI patnine badhA vRttAMta kahevA mATe isArA karyAM. teNIe mahendrane kahyuM ke " he satpuruSa ! tamArA mitranuM gheADAe vanamAMthI apaharaNa karyuM, pachI jyAre temane lagAma DhIlI mUkI ke gheADA UbhA rahyo ane tatkAla maraNa pAmyA; ane kumAra bebhAna thai vRkSanI nIce paDacA hatA. temane te vananA adhiSThAyaka devatAe jala chAMTayuM. kumAra sAvadhAna thaI vanadevatA pratye pUchavA lAgyA ke tame koNa che ? tyAre teNe kahyuM ke huM A vanano adhiSThAyaka deva chuM, kSIra samudranA pANIthI meM tane sAvadhAna karyAM. te vakhate kumAre kahyuM ke * he deva ! mane mAnasarovara dekhADo, te huM tyAM jai snAna vagere karUM ke jethI huM thAka mukta thAuM. ' devatA kumArane tyAM laI gayA. pachI kumAre snAna karyuM ane pANI pIdhuM eTale pANInI tarasa chIpI ane thAka utarI gaye. 6 66 evAmAM pUrvajanamanA vairI yakSe kumArane dIThA. cirakAla paryaMta tenI sAthe yuddha karIne kumAre tene jItI lIdhA. bIjA devatAoe AnaMdita thaIne kumAra upara phUlanI vRSTi Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsanatakumAranI kathA 73 << karI. tyAM bhAnuvega vidyAdharanI ATha kanyAo paraNyA. pachI kumArane te vidyAdhara vaitADhaca parvate lai gayeA. tyAM paNa kumAra ghaNI kanyAe paraNyA ane sukhethI tyAM rahevA lAgyA. puNyavaMta puruSa jyAM jyAM jAya tyAM tyAM sukha pAme che. pharIthI pAchA vairI cakSe kumArane upADIne vanamAM mUkI dIdheA. tyAMthI AgaLa cAlatAM eka maMdira dIThuM. te maMdiranI sAtamI bhUmie caDhyo, tyAre tyAM eka rUdana karatI kumArI dIDI, kumAre tene melAvIne pUchyuM ke huM subhage! tuM rudana zA mATe kare che?' tyAre kanyA khAlI ke huM subhaga! sAketapura pATaNano surASTra nAme rAjA che, tenI sunaMdA nAmanI huM putrI chuM. huM jyAre yuvAna thai, tyAre mArA pitAe evA saMkalpa karyo ke huM mArI putrIne sanakumAra sAthe paraNAvIza. paNa eka divase kAIka vidyAdhare mane tyAMthI apaharIne ahIM lAvIne mUkI che. have mArUM zuM thaze?? 66 kumAra khelyo ke 'tuM bhaya rAkhIza nahi, te sanakumAra huM pote ja chuM.' A pramANe vAta kare che, eTalAmAM te te kanyAne haraNa karIne lAvanAra vidyAdhara paNa tyAM AvI pahecyA. te ane kumAra vacce yuddha thayuM. kumAra jItyA ane sunaMdAnI sAthe tyAM ja lagna karyuM. vaLI je vidyAdhara hAryA tene paNa prathama kAryakamunie kahyuM hatuM ke 'tuM sanatkumAra sAthe yuddhamAM hArI jaIza. ane tArI putrIne paNa te pati thaze.' te uparathI potAnI putrI paNa kumArane paraNAvI, ane aneka vidyAe paNa ApIne vaitADhya parvata para lai gayA. tyAM zrI zAMtInAthajI vagere aneka jina Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 biMbane vaMdana karyuM, tyAMthI nIkaLIne ame Aje tamane ahIM maLIe chIe." A pramANe saghaLo vRttAMta mahendra AgaLa kahIne, kumAra tathA tenI sAthenA parivAra sahita badhAMe hastinApura pahoMcI gayA. putranA kuzalakSama pAchA AvavAnA samAcAra sAMbhaLIne azvasena rAjA khUba AnaMda pAmyA. pachI putrano rAjyAbhiSeka karIne pitAe zrIdharmanAtha prabhunA ziSyanI pAse dIkSA lIdhI. pachI sanatakumAra cha khaMDa pRthvI jItIne rAjyasukha bhogavavA lAgyo. IMdra kubera bhaMDArInI sAthe be cAmara, be pAvaDI, be kuMDala, nakSatramAlA, hAra, siMhAsana, devatAnAM nATaka tathA apsarA vagere mekalAvI dIdhAM. batrIsa hajAra rAjAoe maLIne sanaskumAranA cakavartI paNAne rAjyAbhiSeka karyo. eka vakhate saudharmendra IkasabhAmAM beThAM beThAM sanakumAra cakavartInA rUpanI bahu ja prazaMsA karI. dee te vAta kabula rAkhI. parantu temAMthI be devatAo iMdranA vacananI satyatAnI parIkSA karavA mATe brAhmaNane veza dhAraNa karIne cakavartIne rAjamahelanA daravAjA AgaLa AvIne dvArapAlane kahevA lAgyA ke ame dUra dezAMtarathI cakravartInuM rUpa jovA AvyA chIe. te vakhate cakravattI zarIre mardana karAvatA hatA, tethI dvArapAlanI AjJA laI devAe brAhmaNanA rUpe AvIne sanakumAranuM rUpa joyuM. tethI harSa pAmIne kahevA lAgyA ke amAre janama saphala thaye. cakavartIe kahyuM ke huM snAna karI jamIne rAjasabhAmAM besuM, tyAre mAruM rUpa jevuM hoya te Avaje. rAjAnA kahevA pramANe deve rAjasabhAmAM paNa Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsanatakumAranI kathA 95 rUpa jovA AvyA. te vakhate manamAM kheda pAmIne mAthu dhUNAvavA lAgyA. cakravartInA pUchavAthI devAe kahyuM ke * tamAruM zarIra humAM rAgathI gherAi gaeluM hovAthI pahelAnuM rUpa palaTAI gayuM che.' A pramANe kahI svasthAnake gayA. sanatkumAre yauvarnAdane asthira jANI vijaya dhara sUri pAse dIkSA lIdhI. tenA uparanA anurAgathI sainya pramukha parivAra temanI pAchaLa pAchaLa cha mahinA sudhI karyAM, sanatkumAre pAchuM vALIne paNa tenI pAchaLa joyuM nahi. pachI sahu peAtapeAtAne sthAne gayA. have cakravartInA zarIramAM dhIme dhIme rAgeAnI vRddhi thatAM bahu moTA rAgeA utpanna thayA. te rAgaiA sAtaseA varSa paryaMta bhAgavatAM chatAM bahu ja kaThaNa tapasyA karavA lAgyA, tapasyAnA prabhAvathI aneka labdhio utpanna thaI. vaLI pahelAMnI mAphaka saudharma ke IMdrasabhAmAM sanatkumAra sAdhunA tapanI tathA temanI kaSTa sahana karavAnI zakitanI prazaMsA karI. te na mAnatAM karI devatAe AvI parIkSA karavA mATe aneka jAtanA upacArA batAvyA. paraMtu munizvara jarAe calAyamAna thayA nahi, ane kaSTa sahana karavA lAgyA. devatA chevaTe thAkIne phUlanI vRSTi karI munine vaMdana karIne svasthAnake gayA. aMtima avasthAe anazana karIne sanatkumAra muni sAta sAgaropamanI AyuSya sthitivALA trIjA devalAke devatA thayA. devasthiti pUrNa thaye manuSya tathA devanA keTalAka bhava karI anukrame kevalajJAna upArjana karIne mekSa sukhane prApta karaze. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka DozInI sthA 95 ki gAmamAM eka vANIyAne tyAM eka DezI gharamAM nekaranuM kAma karatI hatI. te DezI eka vakhata chANuM levA mATe jaMgalamAM gaI. teNIne bapera thayA eTale bhUkha ane tarasa lAgI eTale, zeDAMka chANAM laIne pAchI gheira AvI. tene dekhI zeThe kahyuM ke "are DezI! Aje chANuM ceDAM kema lAvI ?" bIjA chANAM laI Ave. te sAMbhaLI DozI pAchI vanamAM gaI, baporano vakhata hovAthI tApa ane lU sahana karatI lAkaDAnI bhArI UpADI lAvI. mArgamAM eka lAkaDuM nIce paDI gayuM. tene upADavA lAgI, eTalAmAM prabhu mahAvIranI vANuM teNanA sAMbhaLavAmAM AvI; tethI te tyAM ja UbhI rahI. tenA vege bhUkha, taraza ane tApanI vedanA teNInA jANavAmAM na AvI. dharmadezanA sAMbhaLI harSa pAmatI sAMjanA ghera AvI. zeThe teNIne beThuM thavAnuM kAraNa pUchyuM, te vakhate teNIe satya hakIkta kahI saMbhaLAvI. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka DozInI kathA 77 teNIe prabhu mahAvIranI dharmadezanA sAMbhaLI, tethI te DozImAM dharmanI vRtti jANIne teNIne zeThe bahumAna ApyuM. teNI jinezvaranI vANI sAMbhaLavAthI sukhI thaI. A rIte vItarAganI vANI sAMbhaLavAthI du:kha DhaLI jAya che. jinavara vANI je suNe, nara nArI suvihANu; sUkSmabAdara jIvanI, rakSA kare sujANa. --1 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhama cakravartInI kathA vasaMtapura nAmanA nagaranI pAsenA vanamAM jamadagni nAmane tApasa rahetuM hatuM. te ghaNuM tapasyA karato hato ane hRdayamAM zivanuM dhyAna dharatuM hatuM, tethI tenI sarvatra prasiddhi thaI. eka vakhate devalokamAM tApane bhakta dhavaMtarI nAmano deva, ane jinezvarane bhakta vizvAnara nAmane deva pitapotAnA dharmonAM vakhANa karavA lAgyA. baMne jaNAe baMne dharmanA dharmaguruonI parIkSA karavAne nizcaya karyo ane baMne jaNA pRthvI upara AvyA. te vakhate mithilA nagarIne padmaratha nAmane rAjA rAja tyAgIne caMpAnagarIthI zrIvAsupUjya svAmI pAse dIkSA laIne tarata ja pAcho vaLato hato. tene rastAmAM Avato dekhIne tenI ja parIkSA karavA mATe aneka prakAranI mIThAIe vagere banAvIne tene vaharAvavA mAMDI. te sAdhu bhUkhyA paNa hatA, te paNa te mIThAIo khape evI nahi hovAthI vaherI nahi, ane te rIte pitAnA vratane mUkyuM nahi. vaLI te dee eka taraphanA rastAmAM kAMTA ane Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhUma cakravattInI kathA 79 kAMkarA banAvyA, ane bIjI taraphanA rastAmAM nAnA nAnA puSkaLa deDakA banAvyA. te sAdhu deDakAe je tarapha hatA te tarapha nahi jatA kAMTA ane kAMkarAvALA raste thaIne cAlyA. temane cAlatA cAlatA kAMTA ane kAMkarAnA lIdhe pagamAM lohI nIkaLavA lAgyuM, te paNa te kSobha pAmyA nahi. - trIjI vakhata te sAdhunI AgaLa dee gIta tathA nATake zaru karyA. vaLI temane vratamAMthI caLAvavA mATe suMdara apsarAonAM rUpa batAvyAM, to paNa te sAdhu pitAnA vratathI jarAe calAyamAna na thayA. cothI vakhata devo tiSInuM rUpa laIne sAdhunI pAse AvIne kahevA lAgyA ke "he mahAtmA ! ame tiSazAstranA balathI kahIe chIe ke tamAruM AyuSya haju ghaNuM lAMbuM che, mATe A yuvAna vayamAM bhego bhegavIne, vRddha avasthAmAM cAritra laI tapasyA karajo." te sAMbhaLI te sAdhu kahevA lAgyA ke he siddha puruSa! je mAruM AyuSya lAMbuM haze, to huM ghaNA samaya payaMta cAritra pALIza, ane tethI ghaNA karmonI nirjarA thaze. vaLI hamaNAM yuvAna vayamAM tapasyA vagere thaI zakaze, vRddhAvasthA AvyA pachI tapasyA vagere thaI zakaze nahi." sAdhunI AvI daDhatA joI baMne deve harSa pAmI jinadharmanI prazaMsA karavA lAgyA. pachI te baMne dee AgaLa jatAM vanamAM ghaNA vakhatathI tapa karatA, maTI jaTAvALA, ekAMta dhyAnamAM rahelA jamadagni nAmanA tApasane je. tenI parIkSA karavA mATe ane deva, cakalA ane cakalInuM rUpa karIne te RSinI dADhInA vALamAM mALe karIne rahevA lAgyA. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 kathAmaMjarI-2 evAmAM cakalo manuSyanI bhASAmAM kahevA lAgyuM ke huM himavaMta parvate jaI AvuM, tyAM sudhI te ahIMyAM raheje. te vAta cakalIe na mAnI ane kahevA lAgI ke tuM tyAM jaIne bIjI kaI cakalImAM Asakata thaI jAya, to mArA zA hAla thAya? te vakhate cakalo che ke je pharI pAche na AvuM to mane hatyA, strI hatyAdikanuM pApa lAge. paraMtu cakalIe mAnyuM nahi, ane kahevA lAgI ke jo tuM kaI cakalI sAthe prema kare te A RSinuM jeTaluM pApa che, te sarva pApa tane lAge, evI rItanI pratijJA kare to tane javA dauM. A vAta sAMbhaLatAM ja jamadagni tApasa kodhe bharAIne dADhI mUchamAM hAtha nAkhI, te baMnene pakaDIne pUchavA lAge ke "huM kaThaNa tapasyA karIne pApane nAza karuM chuM, chatAM paNa tame mane pApI kahIne kema bolAve che?" te vakhate cakalI belI ke "he RSi ! tame krodha nakaraze, zAstramAM kahyuM che ke - " aputrasya gati sti, svargo naiva ca naiva c| tasmAt putramukhaM dRSTvA, svarga gacchaMti mAnavAH // 1 // aputrIyAnI sadgati thatI nathI ane te svarge te jato ja nathI. tethI tamArI gati ja nathI. kAraNa ke tame paNa aputrIyA che." A vAta RSie pramANe karI lIdhI. pachI vicAryuM ke keIka strI sAthe lagna karIne putra utpanna karuM. pachI tapane tyAga karIne kepTika nagaranA rAjA jitazatrune ghaNI putrIo che, evuM sAMbhaLI vicAravA lAgyo ke cAla huM tenI pAse Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subhUma cakavarInI kathA jaI kanyAnI yAcanA karuM. A rIte trASine calAyamAna thaelA joIne dhavaMtarI deva je hatuM, tene jinamArgane svIkAra karyo. jamadagni jitazatru rAjA pAse gayA, rAjAe AsanathI uThIne temane satkAra karyo. RSie rAjAnI pAse kanyAnI mAgaNI karI. te vakhate rAjAe kahyuM mAre eka putrIo che, temAMthI je kanyA tamArI sAthe paraNavA Icche tene tame svIkAre. A sAMbhaLI jamadagni aMtaHpuramAM gayA. tyAM te kanyAo tene jaTAdhArI, durbala, bhIkha mAgIne khAvAvALo, dhoLA vALavALA, snAna karyA vinAne dekhI jamadagni sAme ghUMkI. tethI te RSi krodhe bharAyo thake, potAnA tapanA prabhAve te sarva kanyAone kUbaDI ane kharAba rUpavALI karI tarata pAchuM vaLe. evAmAM rAjamahelanA AMgaNAmAM dhULamAM ramatI eka rAjAnI putrIne jamadagnie joI. potAnA hAthamAM bIjoruM rAkhI kahevA lAgyo ke "he reNukA ! tuM mane Icache che?" te vakhate bIje4 levA reNukAe pitAne hAtha laMbAvyA. te dekhI jamadagnie jANyuM ke A mane Irache che, ema vicArI tene UpADI laI gaye. rAjAe paNa zApanA bhayathI sahasa gokula tathA aneka dAsa, dAsI sahita te kanyA jamadagnine ApI. pitAnI sALIonA sanehathI bAkInI kanyAnuM kUbaDApaNuM TALIne tapanA prabhAve jamadagnie sArI karI dIdhI. A rIte badhI tapasyA gumAvIne, te reNukAne vanamAM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 kathAma jarI-2 peAtAnA AzramamAM lai AvyA. reNukAne anukrame yauvanamAM pravezavAthI mahA svarUpavAna thaelI joI, tenI sAthe agninI sAkSIe phrI pANigrahaNa karyu. Rtu samaye jamadagnie kahyuM ke huM eka caru tane maMtarIne ApuM ke jethI tane ghaNA uttama eka brAhmaNa putra thAya. te vakhate reNukAe kahyuM ke e caru maMtarIne mane Apo ke jethI eka brAhmaNaputra thAya, ane khIje kSatriyaputra thAya. kSatriyaputra thavAnA caru mArI bahena ke je hastinApuramAM paraNAvI che tene meAkalIzuM. pachI RSie e caru maMtarIne reNukAne ApyA. te vakhate reNukAe vicAryu ke mArA putra kSatriya-zUravIra-thAya te huM A jaMgalamAM rahevAnA kaSTathI mukta thAuM. AvA vicArathI kSatriya caru peAte khAI gaI ane brAhmaNa caru peAtAnI menane hastinApura meAkalyA, reNukAne rAma nAmano putra thayA, ane tenI enane kRtavIrya nAme putra thayeA. eka vakhate koI vidyAdhara atisAranA rAgathI pIDA pAmatA e Azrame AvyeA. tyAM rAme tenI auSadhAdika saMbaMdhI sAra saMbhALa karI, tethI te vidyAdhare rAmane premathI parazu nAmanI vidyA ApI. rAme te vidyAne sAdhI lIdhI, tenA ceAge jagatamAM te parazurAmanA nAmathI prakhyAta thayA. eka vakhate jamadagnanI AjJA laine reNukA potAnI menane hastinApura malavA gaI. reNukAne peAtAnI sALI jANI anaMtavIrya rAjA teNInI mazkarI karavA lAgyA. vaLI reNukAnuM suMdara rUpa joIne rAjA kAmAtura thai niraMkuza paNe reNukA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 subhUma cakavartInI kathA sAthe saMsArasukha bhogavavA lAgyo. reNukAne tenA saMsargathI eka putra thayA. pachI jamadagni te putra sahita reNukAne pitAnA Azrame teDI lAvyo. pitAnI mAtAne putra sahita joIne parazurAma krodhe bharAye. parazurAme potAnA parazuthI mAtA ane putranA mastake chedI nAkhyAM. A vAta anaMtavIrya rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvI, ane te krodhe bharAIne pitAnA sinya sahita jamadagninA Azrame Avyo. Azramane bALI nAkhIne badhI vastuo pheMkI dIdhI. tApasane zerabakora sAMbhaLIne parazurAma tyAM AvyuM, teNe anaMtavIryane mArI nAkhe. pradhAna lokee A vAta sAMbhaLIne hastinApuranI gAdIe kRtavIryane besADyo. teNe eka divase pitAnI mAtAne mukhethI bApanA maraNanuM kAraNa jANyuM, tethI vera levA mATe jamadagninA Azrame jaIne, RSine mArI nAkhe. parazurAme A vAta sAMbhaLI. te hastinApura pahoMcyo ane kRtavIryane mArI nAkhI, tenI gAdIe parazurAma beThe. te vakhate kRtavIryanI tArA nAmanI rANe sagarbhA hatI, te parazurAmanA bhayathI nAzIne vanamAM jatI rahI. tenA upara kaI tApasane dayA AvavAthI, teNIne pitAnA AzramanA bheMyarAmAM saMtADI. tyAM teNIe cauda svapna sUcita eka putrane janama Ape. tenuM nAma subUma pADavAmAM AvyuM. parazurAme kSatriya Upara krodha karI sAta vakhata nakSatri pRthvI karI dIdhI. jyAM jyAM kSatriya hoya tyAM tyAM parazurAmano parazu jAjvalyamAna thato hate. jyAM agADI bhoMyarAmAM kRtavIryanI rANuM saMtAI rahelI che, tyAM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 kathAmaMjarI-2 eka vakhata parazurAmano parazu AvIne jAjavalyamAna thayo. parazurAme tApasIne pUchatAM teoe kahyuM ke ame gRhasthapaNamAM kSatriya hatA. parazurAme AvI rIte sarva kSatriyone mArI nAkhIne emanI dADhAone eka thAla bharyo hate. eka vakhate parazurAme keI nimittiyAne pUchayuM ke mAruM maraNa kevI rIte thaze? te vakhate nimittiyAe kahyuM ke jenA dekhavAthI A dADhAe khIra rUpa thaze, ane te khIrane siMhAsana upara besIne je jamaze, tenA hAthe tAruM maraNa thaze. A vAta sAMbhaLI parazurAme eka dAnazALA zaru karAvI, tenA AgaLanA bhAgamAM eka siMhAsana karAvyuM ane dADhAone thAla te siMhAsana Upara rakhAvyo. e vakhate vaitADhaya parvata Upara rahetA meghanAda nAmanA vidyAre potAnI putrIne vara koNa thaze? te mATe koI nimittiyAne pUchatAM, nimittiyAe kahyuM ke tene vara subhUma thaze. A pramANe sAMbhaLIne, te vidyAdhara pitAnI putrIne laIne subhUmanA Azrame Ave, pitAnI putrI subhUmane paraNAvI, ane pite subhUmane sevaka thaIne rahyo. subhUme eka vakhate pitAnI mAtAne pUchyuM ke "mAtAjI! pRthvI zuM ATalI ja che?" tenI mAtAe kahyuM ke "vatsa! pRthvI te ghaNI moTI che. temAMnI eka mAkhInI pAMkha jeTalI A jagAmAM ApaNe parazurAmanA bhayathI rahIe chIe." ApanI potAnI rAjadhAnI hastinApura hatI, ItyAdi sarva vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. te sAMbhaLIne kodhe bharAele subhUma bheMyarAmAMthI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suma cakravartInI kathA 85 ahAra nIkaLyA, ane meghanAda vidyAdharane sAthe lai hastinApuramAM jyAM dAnazAlA che tyAM AvyeA. subhUmanI najara paDatAM ja kSatrionI dADhAnA thAla khIra rUpa thaI gayA, ane te lai te jamavA lAgyA. A dRzya joI parazurAmanI rakSA karavAvALA brAhmaNeA tene mAravA doDayA. meghanAde te brAhmaNone mArI nAkhyA. parazurAma paNa A vAta sAMbhaLI tyAM AvyeA, ane subhUmane mAravA mATe parazu upADayo, te parazu subhUmanI najare paDatAM ja aMgArAnI mAphaka ThaMDA thaI gayA. subhrame parazurAmanI Upara thAla ja upADIne mUkayo, te thAla maTIne cakraratna thaI gayuM. ane te cakraratnathI parazurAmanuM mastaka chedAI gayuM. parazurAme jevI rIte sAta vAra pRthvI nakSatriya karI hatI, tema subhUme ekavIza vAra brAhmaNa vinAnI pRthvI karI dIdhI. cakraratnanA baLathI cha khaMDa pRthvI sAdhI subhUma cakravartI thayeA. pachI lAbhamAMne lAbhamAM dhAtakI khaMDanA bharatakSetrane jItavA mATe lavaNa samudramAM carmaratna Upara sainya caDhAvIne AgaLa cAlavA lAgyA. tyAM tenuM pUNya khUTI javAthI devAe tene sahAya ApavI baMdha karI, tethI samudramAM DUbIne maraNa pAmIne, mahAna pApeAdace te sAtamI narake garcA. * ati lAbha te pApanuM mULa ' te vAtanI sAkSI A kathA ApaNane pUrI pADe che, Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda zrAvakanI kathA 97. maNiyA gAmamAM jitazatru nAmano rAjA rAjya karato hato. te gAmamAM AnaMda nAmano eka gRhastha raheto hatuM. tene zivAnaMdA nAmanI strI hatI. tenA gharamAM bAra karoDa suvarNa tathA daza hajAra gAyenuM eka gokula, evA cAra gokula hatA. vaLI te gAmanA IzAna khUNAmAM AvelA kelA nAmanA gAmamAM AnaMdanA sagAMo rahetA hatA. eka vakhate tyAM ghuti palAza nAmanA udyAnamAM, zrI mahAvIsvAmI padhAryA. samavasaraNamAM beThelA prabhu mahAvIrane viMdanA karIne, jitazatru rAjA tathA AnaMdAdi gRhastha prabhunI dharmadezanA sAMbhaLavA beThA. prabhuno upadeza sAMbhaLIne AnaMda zrAvake zrAvakanAM bAra vrata ucaryA. temAM pAMcamA parigraha parimANa vratamAM cAra kareDa suvarNa thApaNu rAkhavA mATe, cAra karoDa suvarNa vyAje ApavA mATe, cAra karoDa suvarNa vyApAra mATe, kula bAra karoDa suvarNa. cAra gokula, khetara kheDavA mATe pAMcase hala, dezAvara mekalavA mATe pAMcase gADAM, gharanAM kAmakAja mATe pAMcase gADAM. jalamArga paradeza javA mATe cAra vahANa ane Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda zrAvakanI kathA khetara vagerethI dhAnyAdi lAvavA mATe cAra vahANa e rIte ATha vahANa. snAna karIne dila lahevA sivAya dila lovAne niyama karyo. nIlA jeThImadhanA dAtaNa sivAyanI lIletarIne niyama karyo. kSIrAmalAnAM kula sivAya bIjA phalena niyama karyo. zatapAka tathA sahasaMpAka, e be tela sivAyanAM telanuM mardana karavAno niyama karyo. agara tathA zilArasanA dhUpa vinA bIjA dhUpa karavAno paNa niyama karyo. jAI ane kamalinI e be phUle sivAyanAM phUle vAparavAno niyama karyo. kAnana kuMDala tathA pitAnA nAmanI vIMTI sivAyanA bIjA dAgInA paheravAnuM paNa niyama karyo. gacUrNanI pIThI ane ATha pAlI bharAya evA pANInA ghaDAthI vadhAre pANI vAparavAno paNa niyama karyo. be dheLA paTakUla sivAya bIjA vastra vAparavAno paNa niyama lIdhe. caMdana, agaru ane kesara, e traNa sivAyanA dravyanuM vilepana karavAne paNa niyama lIdhe. maga vagerenI khIcaDI, cekhAnI khIra, peLI khAMDathI bharelA uMcAM medAnamAM ane ghaNuM ghIthI taLelAM paphavAna sivAyanAM pavana khAvAne paNa niyama lIdhe. lIlI drAkSano paNa sivAyanAM saghaLAM pINAone niyama karyo. sugaMdhamaya kalamazAli (uMcI jAtanA cokhA) nA phUra sivAyanA bIjA edananA paNa niyama lIdhA. zarada ThatunA gAyanAM ghI sivAya bIjuM ghI vAparavAne paNa niyama lIdho. - taMbaka (tuMbaDI-dhI?), maMDUkI (bIlAM-bIjorAM ?), ane vahUonA zAka sivAyanA bIjA zAka vAparavAnA niyama Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 lIdhA. vaDAM, pUrI sivAyanAM bIjAM anAja khAvAnA paNa niyama lIdhA. AkAzane pANI sivAyanAM bIjAM pANI pIvAnA paNa niyama lIdhA. elacI, laviMga, kasturI, kaMkela, kapUra, jAyaphala e vastuoe karIne sahita pAna sivAyanA pAna khAvAnA paNa niyama lIdhA. pitAnA gharamAM niyama grahaNa karyA pahelAMnI je gharavakharI che, te uparAMta gharavakharI rAkhavAnA niyama lIdhA. pAMcamA tathA sAtamA vrata saMbaMdhI A hakIkata jaNAvI. tevI ja rIte bIjA vratonA paNa yathAgya niyama laI zrI mahAvIra prabhune vaMdana karIne AnaMda zrAvaka ghera Avyo. zivAnaMda strIe paNa mahAvIra prabhu pAse AvIne zrAvikA dharma aMgIkAra karyo. baMne jaNAe cauda varSa paryata A niyame pAnyA. AnaMda zrAvakane pratimA ArAdhavAnI IcchA thaI te vakhate sarva kuTuMbanI anumati laI kollAga gAmamAM pauSadhazALA karAvI. moTA putrane gharano badhe bhAra saMpIne, sarva sAdhamikene jamADI, pauSadhazAlAe jaImahAtapa karato thake agiyAre pratimAonI ArAdhanA karI. AvI rIte pratimAonuM ArAdhana karatAM karatAM AnaMdanuM zarIra atyaMta durbala thaI gayuM. evI rIte dharma ArAdhanA karatAM karatAM anazana nanI IcchA thaI, te vakhate lekhanA karIne anazana lIdhuM. anazanamAM avadhijJAna utpanna thayuM. e avasare prabhu zrI mahAvIra udyAnamAM AvIne samesaryA. - jUo citra 15). te vakhate gautamasvAmI chaThanA pAraNe Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda zrAvakanI kathA 89 bhikSAne mATe nagaramAM jaI anna pANI vahArIne pAchA vaLatA hatA, te vakhate kollAga gAma tarapha ghaNA lokone jatAM dekhIne gautamasvAmIe pUchayuM ke A badhA kayAM jAya che? tyAre keIe kahyuM ke he mahArAja ! AnaMda zrAvake anazana karyuM che, temane vaMdana karavA jAya che. te sAMbhaLI gautamasvAmI paNa AnaMda zrAvakanI sukhazAtA pUchavA tyAM gayA. gautamasvAmIne padhArelA joIne AnaMda atyaMta harSa pAmyA, ane kahevA lAgyA ke he pUjya ! huM UThI zako nathI mATe Apa najIka padhAre, te ApanA pagano huM mArA mastake sparza karuM. te sAMbhaLI zrIgautamasvAmInajIka padhAryA. te vakhate AnaMde trikaraNa zuddhie karIne mastaka page lagADIne vaMdana karyuM. AnaMde gautama svAmIne pUchyuM ke prabhu gRhasthane avadhijJAna utpanna thAya? gautamasvAmI bAlyA ke hA utpanna thAya. AnaMde kahyuM ke mane ApanI kRpAthI avadhijJAna utpanna thaeluM che. te avadhijJAnathI pUrva, pazcima ane dakSiNa dizAe samudramAM pAMcase jana paryanta dekhuM chuM. uttara dizAe himavaMta parvata sudhI dekhuM chuM. uMcuM saudharma devaloka paryanta ane nIcuM pahelI narakamRthvInA loluA narakAvAsa sudhI dekhuM chuM. te sAMbhaLI gautamasvAmI bolyA ke gRhasthane AvuM avadhijJAna upaje nahi, mATe tame micchAmidukkaDaM de. AnaMde kahyuM ke satya kahevAnuM micchAmidukkaDa devAya nahi. gautamasvAmIe kahyuM ke ATaluM avadhi gRhasthapaNe na upaje. te vakhate AnaMde kahyuM ke Apaja micchAmidukakaDa de. zrIgautamasvAmI zaMkA dharatA zrI mahAvIra pAse bhAta Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 kathAmaMjarI-2 pANe vAparIne pUchavA lAgyA ke "he bhagavan! AnaMda micchAmiDukakarDa de ke huM dauM?" bhagavAne kahyuM ke "he gautama! tuM ja micchAmidukkaDaM de." pachI gautamasvAmIe AnaMda pAse jaIne micchAmi dukakarDa daIne AnaMdane khamAvyA. vIsa varSa paryanta zrAvaka dharma pALIne AnaMda pahelA saudharma devalokamAM azubha vimAnamAM utpanna thayA. tyAMthI cavIne mahAvideha kSetramAM avatarIne dIkSA laIne mokSe jaze. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgaracandra tathA azokadattanI kathA hAvideha kSetramAM aparAjitA nAmanI nagarImAM IzAnacaMdra nAmano rAjA rAjya karato hato. tyAM caMdanadAsa nAmanA eka zeThane guNavAna sAgaracaMdra nAmane putra hato. tene azekadatta nAmane eka kapaTI mitra hato. vasaMtakIDA mATe rAjAno Adeza thaye ke badhAe vasaMtakIDA mATe vanamAM AvavuM. rAjA, sAgaracaMdra tathA azokadara tathA nagaranA lAkhe mANase vanamAM vasaMtakIDA mATe gayA. tyAM sarva ThekANe gIta, gAna, nATaka tathA hIMcakA vagerenI jUdI jUdI ramatomAM leke tallIna thaI gayA. te vakhate rAkho rAkhe " evo avAja sAMbhaLavAmAM Avyo. te vakhate sAgaracaMdra hAthamAM talavAra laIne deDakyo, te teNI najare puNyabhadra zeThanI dIkarI priyadarzanane cera leke UpADI jatA jaNAyA. sAgaracaMdra cAra lokone harAvIne kADhI mUkyA. A vAta sAgaracaMdranA pitAnA jANavAmAM AvI. sAgaracaMdra ghera Avyo, tyAre tenA pitA caMdanadAse tene zikhAmaNa ApI ke -"he vatsa ! uddhatapaNuM na karavuM. pitAnI zakti pramANe ja bala batAvavuM. dravya pramANe veza rAkhave. sArI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 kathAmaMjarI-2 "" sAmata karavI. mahATAne vinaya karavA. vaLI tArA mitra azAkadatta che te mAyAvI che, mATe tenI seAkhata karIza nahi. pitAnI zikhAmaNa sAMbhaLI azeAkadatta melyA ke " huM pitAjI! kulanI lAja jAya evuM kRtya huM nahi karUM. puNyabhadra zeThe paNa sAgaracaMdranA upakAra jANIne potAnI priyadarzanA putrI mahATA maheAtsavathI sAgaracaMdrane paraNAvI. anne jaNA AnaMdathI sukha bhAgavavA lAgyA. eka vakhata sAgaracaMdra vyApAra mATe dezAvara gaye. azAkadatta mitrane ghera AvI kapaTathI priyadarzanAne sneha dekhADatA kahevA lAgyA ke ApaNe banne jaNA sneha khAMdhIe. tenA AvA anucita vAkyo sAMbhaLatAM ja priyadarzanAe tene gharanI bahAra kahADI mUkayo. bahAra nIkaLatAM ja dezAvarathI sAgaracaMdrane AvatA joyeA. azeAkadatte tene kahyuM ke tArI gerahAjarImAM tArI strIe mArI sAthe sneha karavAnI mAgaNI karI hatI, paraMtu meM te vAtane niSedha karyAM hatA. sAgaracaMdre kahyuM ke AvuM aghaTita kArya karavuM na joie. ghera AvatAM, priyadarzanAnA mukhathI saghaLA vRttAMta jANavAmAM AvyeA. te vakhate peAtAnA pitAe ApelI zikhAmaNa vAstavika jaNAi. pachI pAte dharmakAryamAM samaya vyatita karavA lAgyA. anukrame pati ane patni ane jaNA jaMbudvIpanA bharatakSetranA dakSiNa khaMDamAM gaMgA ane siMdhu nadInI vacce, trIjA ArAmAM navase dhanuSa pramANa dehavALA yugaliyA thayAM; azeAkadatta marIne cAra dAMtavALeA hAthI thayA. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 sAgaracaMdra tathA azakadattanI kathA te hAthIe pharatAM pharatAM eka vakhata te baMne yugaliyAone joyAM. te vakhate pAchalA bhavanA sanehane lIdhe, baMnene sUMDhathI UpADIne potAnI pITha upara besADI dIdhAM. tethI te yugaliyAnuM vimalavAhana evuM nAma prasiddha thayuM. saraLapaNathI sAgaracaMdra prathama kulakara thaze, ane mAyAvIpaNuthI azekadatta hAthI thayo. saraLapaNathI manuSya sArI gatimAM utpanna thAya che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padma ane padminInI kathA 99 vastimatI nAmanI nagarImAM nyAyasAra nAme rAjA rAjya karatA hatA. te nagaramAM padma nAmane satyavAdI zeTha rahetA hatA. tenI padminI nAmanI strI mahA rUpavAna hatI. parantu karmanA ceAge teNI mukharAgathI pIDAtI hatI ane teNIno avAja karkaza hatA. zeThe padminIno mukha roga maTADavA mATe ghaNA upacAra karyAM, te paNa te rAga maLyo nahi. eka vakhate kapaTathI padminI peAtAnA pati padma zeThane kahevA lAgI ke he svAmI ! mane sArUM thatuM nathI mATe Apa sukhethI bIjI strI paraNeA. zeThe kahyuM ke mane tArApI saMteSa che. eka vakhate zeTha udyAnamAM dehaciMtAne mATe gayA. te vakhate khUba varasAda varasavAthI nidhAna pragaTa thayuM, te dekhIne zeTha potAne ghera jato rahyo. khAjumAM koTavAla karatA hatA. teNe paNa A joyuM. jaine teNe rAjAne A vAtanI khabara ApI. rAjAe zeThane kheAlAvIne pUchyuM ke tame nidhAna kema nA lIdhuM ? zeThe kahyuM ke mahArAja ! mArI pAse akhUTa Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padma ane padminInI kathA 95 nidhAna che, teA pachI khIjA nidhAnane huM zuM karUM ? rAjAe pUchyuM ke tamArI pAse evuM te zuM nidhAna che ? zeThe kahyuM ke mArI pAse sa tArUpa akSaya nidhAna che. A sAMbhaLI rAjA ghaNA ja rAjI thayA, ane zeThane nioNMbhI jANI nagarazeThanI padavI ApI. eka vakhate udyAnamAM zrutakevalI padhAryA. rAjA tathA padma zeTha vaMdana karavA gayA. dharmadezanA pUrNa thayA pachI padma zeThe pUchyuM ke he mahArAja !mane parama saMtASa che tenuM kAraNa zuM? ane mArI sra mukharAgavALI ane karkaza svaravALI che tenuM kAraNa zuM che te mane kahe. guru mahArAje kahyuM ke gayA bhavamAM A ja nagaramAM nAgarazeTha nAmanA eka asatyavAdI, asaMtASI ane mAyAvI zeTha rahetA hatA, tene nAgilA nAmanI satyavAdI ane mAyA rahita strI hatI. eka vakhate nAgazeThane, nAgamitra nAmano mitra dezAvara jato hato, te vakhate potAnA putrane kahI nAgazeThanI srI nAgilAnI sAkSIe potAnA dAgInA nAgazeThane sAcavavA ApyA. dezAvarathI ghaNuM dhana upArjana karIne pAchA vaLatAM rastAmAM nAgamitrane cAreAe lUMTI lIdhe ane mArI nAkhyo. te vAtanI tenI strI tathA putrane khabara paDI. keTalAka divasa pachI zeThanA putra peAtAnA pitAe mUkelA dAgInA levA mATe nAgazeTha pAse AvyeA. nAgazeThe kahyuM ke tArA pitAe mane kAMi ApyuM nathI. nAgamitranA putre rAjA AgaLa A vAtanI krIyAda karI. sAkSI tarIke nAgilAnuM nAma dIdhuM. rAjAe pUchtAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 kathAmaMjarI-2 nAgilAe koIpaNa jAtanA bhedabhAva vagara satya hakIkata kahI. teNInA satyavAdIpaNuthI rAjA AnaMdita thayo, ane nAgazeThanI pAsethI dAgInA apAvI dIdhA. rAjAe nAgilAnuM bahumAna karyuM, ane teNInI satyavakatA tarIke AkhA nagaramAM prasiddhi thaI nAgazeThanA ghera eka vakhata mAsakhamaNunA pAraNe kaI muni padhAryA, temane bhAva sahita nAgilAe AhAra, pANI vaharAvyA. tethI baMne jaNAe zubha karma upArjana karyuM. tyAM AyuSya pUrNa karIne, nAgilAne jIva maraNa pAmIne tuM ahIM padmazeTha tarIke utpanna thayo chuM, ane nAgazeThane jIva maraNa pAmIne kapaTanA ge tArI padminI strI thaI che. jIbhathI ja huM belavAthI, teNIne mukharega ane karkaza svara prApta thayuM che. A pramANe sAMbhaLIne baMne jaNe dIkSA laI, cAritrapALI mekSe pahoMcyA. satyane hamezAM jaya thAya che. saMtoSa jevuM bIjuM nidhAna nathI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PI 16 bIjo Amvust citra 15 zrImahAvIraravAmInuM samavasaraNa (pRSTha 88) G mu{{{ naa GALONG citra 16 zrImahAvIraravAmInuM samavasaraNa (pRSTha 7) Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI jaI rahI citra 17 gAye cAra saMgama (pRSTha 130) Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsanI sthA 1 0 0 - vaNikagAmamAM mitradeva nAmane rAjA rAjya karate hato. tene zrIdevI nAmanI rANI hatI, prabhu mahAvIra eka vakhata gomanI najIkanA udyAnamAM samavasaryA (jUo citra 16). prabhu mahAvIranI AjJA laIne, zrIgautamasvAmI chaThanA pAraNe gAmamAMthI gocarI vahorI AvyA. gecarI vaherIne pAchA pharatAM rastAmAM ghaNA rAvalethI vIMTaLAela ane sakhata baMdhane bAMdheluM eka mANasa dIThe. te mANasanA nAka, kAna, haTha ane jIbha chedelAM hatAM, tenuM zarIra dhULathI kharaDAeluM hatuM. vaLI tenA zarIramAMthI TUkaDo TUkaDe mAMsa kApI kApIne tene khavaDAvatA hatA. AvI dayAjanaka sthitimAM mUkAe tene dekhIne, A pApanuM phala bhegave che, ema jANI manamAM vairAgya lAvIne, prabhu pAse IriyAvahI paDikkamI, bhAta pANI vAparIne gautamasvAmI prabhune pUchavA lAgyA ke "he prabhu! kayA prakAranA raudra karmoe karIne e puruSa AvA mahAduHkhe bhogave che?" te vakhate prabhu mahAvIra belyA ke he gautama! tenuM kAraNa sAMbhaLa 19 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 hastinApura nagaramAM sunaMda rAjA rAjya karato hato. te gAmamAM gAyane besavA mATe lokee eka mAMDa karAvelo hato. te mAMDavAmAM bahAra jaMgalamAMthI ghAsa vagere carIne, pANI pIne sAMjanA vakhate gAyo mAMDavAmAM AvIne sukhe besatI hatI. te gAmamAM eka bhIma nAmane puruSa hatuM, tene utpalA nAmanI strI ane netrAsa nAmane eka putra hato. te trAsa bAlapaNathI ja mahAduSTa, nirdayI, pApI ane jIvane ghAta karatA hatA. eka vakhate rAtrinA sarva leka sUI rahyA pachI, te gotrAsa potAnA hAthamAM kAtI laIne gAnA mAMDavAmAM Avyo. temAMthI keTalIka gAyanA pUchaDAM, kAna, nAka, heTha, jIbha, AMcaLa, paga vagere avayave kAtathI chedI nAkhyA. A pramANe aghora pApa karIne, pAMca varasanuM AyuSya bhegavI, maraNa pAmIne bIjI tarake utpanna thayo. kahyuM paNa che ke - ghADA baLada samArIyA, kIdhA jIva vinAzaka puNyavihUNu jIva te, pAme naraka nivAsa-1 pachI te gotrAsano jIva narakamAMthI nIkaLIne vaNikagAmanA sumitra zeThanI subhadrA nAmanI vAMjhaNI strInA ghera putrapaNe utpanna thayela che. tene jamatAM ja ukaraDAmAM pheMkI dIdhuM hatuM. vaLI tyAMthI pAchA lAvIne enuM ukjhita nAma pADavAmAM AvyuM che. te moTo thayo, eTale sumitra zeTha tene sAthe laI dhana upArjana karavA vahANamAM paradeza gayA. rastAmAM karmavaze vahANa bhAMgI gayuM, sumitra zeTha Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zetrAsanI kathA 9 maraNa pAmya, ane ujjita ghera pAcho Avyo. patinA maraNanA samAcAra sAMbhaLIne subhadrA zeThANuM paNa maraNa pAmI. ujhita pAchaLathI durAcArI thayo. svajanee tene gharanI bahAra kADhI mUkyo. eka divasa te rAjAnI mAnItI kAmadhvajA nAmanI vezyAnA gharamAM praveza karavA jatuM hatuM, te ja vakhate rAjapuruSoe tene pakaDyo, ane rAjAnI AjJAthI A duHkha sahana kare che. A pramANe trAsa ApatAM ApatAM tene mArI nAkhaze. marIne pahelI narake jaze. tyAMthI marIne napuMsaka thaze. AvI rIte ghaNA bhava sudhI te napusaka thaze. A jANI nilaMchana karma na karavuM. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivakumAra ane yajJadattanI sthA 1 0 1 gajajayiNI nagarImAM samudradatta nAmane zeTha hatA. tene dhAriNI nAmanI strI, zivakumAra nAmane putra ane yajJadatta nAmane nekara hate. samudradatta zeTha keIka asAdhya rega utpanna thavAthI maraNa pAme. karmanA bhege dhAriNI yajJadatta nekaranI sAthe Asakta thavAthI, tenA hAthe pitAnA putra zivakumAranuM kAzaLa kADhavAne ghATa ghaDavA lAgI. eka vakhata dhAriNIe yAdane ekAMtamAM kahyuM ke mAre putra zivakumAra ApaNuM baMnenuM duzcaritra jANe che, tethI te ApaNe vinAza karaze. tethI lAga joIne tene mArI nAkhavuM joIe. A sAMbhaLI yajJadatta bolyA ke e vAta gya nathI, kAraNa ke zivakumAra mAro svAmI che. enA pratApe ApaNe baMne sukhI chIe. vaLI svAmI droha karavo mahApApa che. dhAriNI bolI ke emAM pApa zuM? jo e jIvate haze, te ApaNane sukhe AnaMda karavA deze nahi. viSayAMdha cAdara, zivakumArane mAravAnI kabUlAta ApI. eka vakhate Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivakumAra ane yajJadattanI kathA 101 dhAriNIe kapaTakaLA keLavIne potAnA putrane kahyuM ke he vatsa! keIpaNa hathiyAra dhArIne vizvAsa karIza nahi. eka vakhate lAga joIne zivakumArane dhAriNuM kahevA lAgI ke govALiyAo ApaNuM gokulanI barAbara rakSA karatA nathI, mATe tame baMne jaNe jaIne gAyanI barAbara saMbhALa rAkhavAnI goThavaNa karo. baMne jaNA hAthamAM hathiyAra rAkhI jaMgalamAM gayA. baMne jaNA eka bIjAno vizvAsa rAkhyA vinA, AgaLa pAchaLa jatA hatA. eka TekarA uparathI nIce utaratAM yajJadatte talavAra kahADI, te zivakumAra jANuM gayo. tethI tyAMthI nAzIne gokulamAM jato rahyo. tyAM paheMcyA pachI baMne jaNAe govALiyAone zIkhAmaNa ApIne samajAvyA. rAtri paDatAM baMne jaNe gAyenA vADAmAM zayyA pAtharIne sUtA. aMdhArAmAM zivakumAre UThIne pitAnA badale talavAra rAkhI uparathI cAdara DhAMkIne, pite gAyenA TeLAmAM chAne mAne besI rahyo. eTalAmAM yajJadatta Ate rahIne talavAra kahADIne zivakumAranI pathArI upara ghA karyo. te vakhate zivakumAre gAyonA ToLAmAMthI chAne mAne AvI ghA karIne yajJadattane mArI nAkhyo. ane zivakumAra tathA govALiyAo cora! cAra! karIne bUma pADI kahevA lAgyA ke yajJadattane ceree mArI nAkhe. zivakumArane eklo ghera Avele jANI mAtAe pUchayuM ke yajJadatta kyAM che? zivakumAre kahyuM ke pAchaLa Ave che. rAtane ujAgare hovAthI zivakumAra uMghI gayo. mAtAe Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 kathAmaMjarI-2 tenI talavAra upara kIDIo caDatI joI, ane tethI talavAra myAnamAMthI kahADIne jotAM, lehIvALI dekhavAthI vicAryuM ke nakkI yajJadattane zivakumAre ja mAryo lAge che. dhAriNIe te ja talavArathI zivakumArane mArI nAkhyo. dhAva mAtAe A dazya joyuM. eTale teNIe dhAriNIne sAMbelAthI mArI. dhAriNIe maratAM maratAM cIpIyo dhAva mAtAnA marmasthAnamAM mAryo, tethI dhAvamAtA paNa maraNa pAmI. AvI rIte nirdayapaNAthI badhAM aMdaro aMdara maraNa pAmyAM. te sarva jIve te bhAvamAM paNa alpAyuSyavAlAM thayAM ane AvatA bhavamAM paNa mahAduHkhI thaze. mATe koIe paNu jIvavadha kara nahi, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanasAra zeThanI kathA 10 2 nathurA nagarImAM dhanasAra zeTha raheto hato. tenI pAse chAsaTha kareDa dravya hovA chatAM, paNa te mahAkaMjusa hate. eka damaDI paNa te sArA mArge kharca karato nahi. daravAjA AgaLa kaI mAgavA Ave, te tenA upara krodha karato hato. pitAnA gharamAM paNa keIne dekhatAM sArI rasoI te jamato na hato. te nagaramAM paNa kaI mANasa jamyA vinA dhanasAra zeThanuM nAma letuM nahi. patAnA dhanamAMne trIjo bhAga-bAvIza koDa dravyate tene jamInamAM dATI rAkheluM hatuM, te eka divasa ughADI jotAM kelasA thaI gaelA dIThA. A joIzeTha bebhAna thaI gaye. thaDA vakhata pachI bhAnamAM AvyuM. eTalAmAM vaLI kaI ke AvIne kahyuM ke zeThajI! ApanA bAvIsa karoDa mUlyanA mAlathI bharelAM vahANu samudramAM DUbI gayA che. vaLI trIjAe AvIne kahyuM ke ApaNAM mAlanA bharelAM gADAMo amuka sthaLe ceree lUMTI lIdhAM che. A pramANe dravyane nAza eka vakhata thaI javAthI zeTha mUDha je thaI gayo. rAta ane Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 kathAmaMjarI-2 divasa bahAvare thaI pharavA lAge. leke tenI mazkarI karavA lAgyA. eka vakhata dhanasAra dasa lAkha vAsaNe vahANemAM bharIne vahANamAM besI dezAvara upaDyo. tyAM paNa karmasaMge samudramAM gAja, vIja sAthe bhayaMkara varasAda thaze. tophAnamAM vahANe bhAMgI gayAM. eka vahANanuM pATIyuM hAthamAM AvavAthI, tenI madadathI kAMThe AvyA. tyAMthI rakhaDato rakhaDatA ghera AvI pahoMce. manamAM vicAravA lAgyo ke huM lakSmI pApe, te paNa supAtre dAna dIdhuM nahi; detAne devA dIdhuM nahi, ane paropakArAdi keI kAryo karyo nahi. zAstramAM kahyuM paNa che ke lakSmInI traNa gati hoya che. dAna, bhAga ane nAza, mArI lavamInI te mAtra trIjI gati thaI eTale nAza ja pAmI. eka vakhata udyAnamAM kevaLI bhagavAna samavasaryA. zeThe teozrIne vaMdana karIne dharmadezanA sAMbhaLI. pachIthI pUchayuM ke -"he bhagavan! huM kayA karmanA udayathI mahAkaMjusa thaye? tathA mArI badhI lakSamI jatI rahI tenuM zuM kAraNa kevaLI bhagavAna kahevA lAgyA ke he zeTha! tAre pUrvabhava sAMbhaLaH dhAtakIkhaMDanA bharatakSetramAM eka gAmamAM be bhAIo rahetA hatA. baMne mahA RddhivALA hatA. temAM moTe bhAI sarala, udAra ane gaMbhIra hate. nAno bhAI raudra pariNAmavALo ane kaMjusa hato. te moTA bhAIne paNa dAnAdika sukRtya karatAM vArato hato. te paNa maTebhAI dAna ApyA karato hato. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanasAra zeThanI kathA 15 ema karatAM moTA bhAInI lakSmI divase divase vadhavA lAgI. nAno bhAI te eka pAI paNa dAna karato nahi, tethI tenI lakSmI khUTavA lAgI. pachI nAne bhAI dhana meLavavA mATe meTA bhAI sAthe karyo karavA lAgyA. kajIyAthI kaMTALI moTA bhAIe gurunI dezanA sAMbhaLI guru pAse dIkSA lIdhI. kALadharma pAmI pahelA devaleke devatA thaye. nAno bhAI kRpaNa hevAthI lokethI niMdAte tApasa thaI ajJAna tapa karI asurakumAra devalokamAM devapaNe utpanna thaye. tyAMthI cyavane ahIM tuM dhanasAra nAme zeTha thaye. ane huM meTobhAI devalathI cyavane tAmraliptI nagarImAM eka vyApArIne ghera putrapaNe utpanna thaye. anukrame yauvana vaya pAmI, dIkSA laI karmakSaya karI kevalajJAna prApta karIne, huM ahIM Avyo chuM. dhanasAra kevaLI bhagavAnane potAnA gayA bhavanA bhAI jANIne khUba AnaMdita thayo. ' gurue kahyuM ke te gayA bhavamAM dAna dIdhuM nahi, tethI tuM kaMjusa thayo. ane mane dAna detAM vArato hato, tethI tAruM dhana nAza pAmyuM. A vRttAMta sAMbhaLIne dhanasAre e niyama lIdhe ke, havethI huM jeTaluM dhana upArjana karUM tene cothe bhAga dharmakAryamAM vAparuM. e niyama A jIMdagInA aMta paryata lauM chuM. vaLI mAre pArakA doSa pragaTa na karavA, ema kahI zrAvaka dharma aMgIkAra karyo, ane pAchalA bhavane pitAno aparAdha kevalI bhagavAnanI sAkhe khamAvyo. dhanasAra eka divasa sUnA gharamAM pasaha karIne kAusagga dhyAnamAM Ubhe hato. te vakhate kaIka vyaMtara deva kepa Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 kathAmaMjarI-2 karIne sarpanuM rUpa karIne zeThane karaDyo. zeTha eka divasa paryanta dhyAnastha rahyA, tyAM sudhI vyaMtaradeve ghaNA upasargo karyA; to paNa zeTha pisahamAM jarA paNa DagyA nahi. zeThanI AvI sthiratA joIne vyaMtara saMtuSTa thaIne bolyo ke "je mAMgavuM hoya te mAge." te paNa zeThe kAMI mAMgyuM nahi. pachI vyaMtare kahyuM ke tame pharIthI mathurA nagarIe jAo, tyAM tame jamInamAM dATelA je bAvIza karoDa seneyA je kolasA thaI gaelA che, te have puNyanA bhege sonaiyA thaI jaze. A sAMbhaLIne zeTha pAchA mathurAmAM AvyA. nidhAna UghADI joyuM te pahelA je kelasA dekhAtA hatA, tenA badale senaiyA dekhAyA. temaja jalamArge je vahANe pANInI tANathI kyAMka kharAbe caDelAM hatAM, te paNa pharI pAchAM kuzalakSema AvI pahoMcyAM. AvI rIte puNya vege pharI pAchuM cuMmAlIsa kareDa dravya ekaThuM thayuM. temAMthI dAna devA lAgyA ane sukhethI te dhanane upabhoga karavA lAgyo. ghaNAM jinamaMdira baMdhAvyAM. sAte kSetromAM sArI rIte dhana vAparIne, aMta samaye putrane gharano bhAra zeMpI, anazana karI aruNAbha vimAnamAM pahelA devaloke utpanna thaye. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM manuSpapaNuM pAmIne mokSe jaze. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadeva ane bhejadevanI sthA 103 ayodhyA nagarImAM saumya prakRtivALe somacaMdra nAmane rAjA hatA. te nagaramAM devapAla nAmane zeTha rahete hate. zeThane devakI nAmanI strI, ane rAjadeva tathA bhejadeva nAmanA be putro hatA. meTobhAI rAjadeva guNavAna ane vidvAna hatuM. tenuM lagna paNa maTI dhAmadhUmathI karavAmAM AvyuM. te je je vastuone vyApAra karato, temAM tene hamezAM lAbha ja maLato hato. vaLI te rAjAne paNa vahAlo hato. nAno bhAI bhejadeva nAnapaNathI ja durbhAgI hato. te jyAre moTo thaze, tyAre devapAla zeThe ghaNI kanyAonI mAgaNI karavA chatAM, koIe paNa tene potAnI kanyA paraNAvI nahi. pachI zeThe koI garIba mANasane pAMcaso sonAmahora ApIne kanyA paraNAvavAnuM nakkI karyuM. dIkarInA bApe paisAnA lobhathI kanyA paraNAvavAnI kabUlAta ApI. paraMtu kanyA tenA pitAne kahevA lAgI ke huM agnimAM baLI maravA taiyAra chuM, paNa e durbhAgIne paraNavA taiyAra nathI. pachI bhejadeva dhana kharcIne vezyAne tyAM javA lAgyo. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 kathAmaMjarI-2 tyAM vezyA paNa manamAM ema vicAravA lAgI ke A ahIMthI jaladI jAya te sAruM. vaLI te je vyApAra karate temAM paNa gharanA nANa gumAvIne ja Avato baMne sagA bhAI hovA chatAM baMnenA bhAgya eka bIjAthI viparIta hatA. eka vakhata kaI jJAnI guru udyAnamAM AvyA. devapAla zeTha baMne putrane sAthe laIne vaMdana karavA gayA. gurune dharmopadeza sAMbhaLyA pachI zeThe gurune pUchyuM ke he bhagavAna ! mArA be putramAM eka bhAgyazALI che, ane bIje mahA durbhAgI che, tenuM zuM kAraNa haze ? guru belyA ke he devapAla! sarva jIve saMsAramAM pitapatAne karelAM zubhAzubha karmone bhegave che. tArA bane putrane vRttAMta sAMbhaLaH A ja nagaramAM, A bhavathI trIjA bhave guNadhara ane mAnadhara nAmanA be vANIyAo rahetA hatA. temAM guNadhara vinayI ane zAMta cittavAle hato, bIje mAnadhara abhimAnI ane uttama puruSonI niMdA karanAre hato eka vakhate kaI sAdhue comAsAmAM eka mahinAnA upavAsa karyA, temanI tapasyAnA balathI deve paNa temanI sevA karavA lAgyA. A dekhIne mAnadhara temanI niMdA karavA - lAgyuM. eka deve tene niMdA karatAM vAryo, to paNa te niMdA karatAM aTakyo nahi. tethI devatAne krodha AvavAthI tene mArI nAkhyo. maraNa pAmIne te pahelI narake gaye. narakathI nIkaLIne te, tamAre tyAM bhojadeva tarIke utpanna thaye che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadeva ane bhAjadevanI kathA 109: mATe guNadhara marIne devatA thayA. tyAMthI cyavIne tAre tyAM rAjadeva tarIke utpanna thayA che. rAjadeva guNajJa haiAvAthI saubhAgI thayA, ane bheAjadeva niMdaka hovAthI durbhAgI thayA che. gurunI vANI sAMbhaLI baMne bhAine jAtismaraNa jJAna thayuM. pachI zeTha tathA baMne putrAe zrAvaka dharma aMgIkAra karyAM. anukrame baMne putrAe dIkSA lIdhI. cAritra pALI baMne devalAkamAM gayA, tyAMthI cavIne trIjA bhave melle jaze. A kathAnA sAra e che ke dareka mANase guNajJa thavuM; paNa koInA niMdaka thavuM nahi. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subuddhi ane durbaddhinI kathA 1 04 tipratiSThita nAmanA nagaramAM caMdrayazAnAmane rAjA rAjya karato hato. tene mahisAgara nAmane pradhAna hite. te pradhAnane subuddhi nAmane putra hatuM, te sarva guNasaMpanna ane kalAvAna hatA. vaLI te pradhAnane bIje eka putra thaye, te bhaNavA yugya thaze, tyAre nizALe bhaNavA mUkyo. paMDite tene bhaNAvavA mATe cAra mahinA sudhI prayatna karyo, te paNa te kAMI bhaNyo nahi. lekemAM te putra dubuddhinA nAmathI prasiddha thaye. te ja nagaramAM eka dhannA nAmane vyApArI hatuM. tene jAvaDa, bAha, bhAvaDa ane sAvaDa nAmanA cAra putro hatA. gya uMmare te cArene paraNAvyA. eka vakhata dhanno regathI pIDAvA lAgyuM, te vakhate teNe pitAne cAre putrone bolAvine zIkhAmaNa ApI ke he putro ! tame cAre jaNA eka bIjA para sneha rAkhIne ekaThA raheje, paraMtu strIonAM vacanethI judA thaze nahi. jUdA thavAthI lokomAM apakIrti thaze, chatAM koI paNa Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subuddhi ane duddhinI kathA 111 kAraNathI jUdA thAe teA, tame cArenA mATe jUdA jUdA cAra nidhAna, ApaNA gharanA cAre khUNAmAM cArenA nAmanA mUkayA che, te pramANe le jo. putrA melyA ke Apa jema kaheA che, tema ja ame karIzuM. zeDa zAMtithI maraNa pAmyA. temanI maraNakriyA karIne cAre bhAio sneha pUrvaka ekaThA rahevA lAgyA. anukrame cAre bhAiAne satAnAnI prApti thai, strIonA hamezAMnA jIcAethI kaMTALIne, cAre bhAioe sAthe maLIne cAre nidhAna kahADayA. temAM meATA bhAInA nidhAnamAMthI vALa nIkaLyA. khIjAnA nidhAnamAMthI mATI nIkaLI; trIjAnA nidhAnamAMthI cApaDA tathA kAgaLIyA nIkaLyA, ane cAthAnA nidhAnamAMthI sAnuM tathA ratna nIkaLyA. nidhAnAmAMthI A pramANe vastuo nIkaLavAthI, nAnA bhAI bahu ja AnaMda pAmyA ane traNe meATAbhAi jhaMkhavANA paDI kahevA lAgyA ke pitAjIe ApaNA upara varabuddhi rAkhIne; nAnA putra temane vahAleA hateA mATe tene ja adhI lakSmI ApI dIdhI. paraMtu ApaNe cAre bhAI A maLIne te lakSmI sarakhA bhAge vaheMcI laIzuM. te vakhate nAnA bhAI kahevA lAgyA ke mane pitAjIe je niyAna ApeluM che, temAMthI huM kAMI paNa koIne ApIza nahi. A pramANe koInuM paNa vacana teo mAnatA nahi; ane aMdara aMdara kalaha karavA lAgyA. pachI traNa moTA bhAioe jai rAjAnA pradhAna AgaLa A vAta kahI. paraMtu pradhAna paNa temane nyAya nahi ApI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 kathAmaMjarI-2 zakavAthI, traNe jaNa aphasesa karavA lAgyA. evAmAM pradhAnane meTo putra subuddhi tyAM AvyuM. tenI AgaLa A cAre nidhAnene saMbaMdha kahI saMbhaLAvavAmAM AvyuM. subuddhie kahyuM ke rAjAjIne hukama hoya te huM tamAre jhaghaDe patAvI ApuM. rAjAe AjJA ApI. subuddhie cAre putrane eka tamAM lAvIne kahyuM ke tamAre pitA ghaNe ja buddhizALI hatuM. teNe cAre bhAIne lAkha lAkha dravya ApeluM che. moTAbhAInA nidhAnamAM vALa rAkhyA che, tethI ghoDA, gAya, bheMza, UMTa vagere cAra paga rUpa je dravya che, te moTAbhAIne ApeluM che. bIjAnA nidhAnamAM mATI che, tethI tene khetara, jamIna vagere rUpa je dhana che, te tene ApeluM che. trIjAnA nidhAnamAM kAgaLa ane cepaDA che, tethI vyAje ApeluM nANuM tathA capaDe je leNuM che, te rUpa je dhana, te tene ApeluM che. nAnAbhAIne sonuM tathA ratna je gharamAM che, te rUpa dhana, te tene ApeluM che. A sAMbhaLI cAre jaNAe maLIne hisAba tapAsI je, te te cArene sarakhA bhAge lAkha lAkha dravyanI vaheMcaNI karI ApelI jaNAI. pachI cAre jaNA rAjA pAse gayA ane kahyuM ke he svAmI ! subuddhie amArA jhaghaDAne niveDe barAbara karI Ape che. A sAMbhaLI rAjA khuzI thaye. subuddhinI leke mAM bahu ja kIrti phelAI. evAmAM kaIka jJAnI guru mahArAja te nagaranA udyAnamAM padhAryA. teone rAjA, pradhAna, pradhAnanA baMne putro tathA nagarajane vaMdana karavA gayA. vaMdana karIne dharmopadeza Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subuddhi ane dubuddhinI kathA 113 sAMbhaLyA pachI matisAgara pradhAne guru mahArAjane pitAnA baMne putronI buddhinA taphAvatanuM kAraNa pUchayuM. gurue kahyuM ke he pradhAna ! A ja nagaramAM vimala ane acala nAmanA be vANIyA rahetA hatA. baMnenA svabhAva jUdA hatA. temAM vimale dIkSA lIdhI, ane deva, guru, siddhAMtanI bhakti kIdhI. zAstra bhaNe, bIjA sAdhuone bhaNAvyA. AcAryapadavI pAme, pachI ghaNuM jIne dharmopadeza daI, pitAnuM AyuSya pUrNa karIne bIjA devaloke devatA thaye. bIje je acala hatuM, te tapasvI, jJAnI ane dharmI janonI niMdA vagere karate, sarvanI avajJA karato hato. te marIne bIjI narakamAM utpanna thaye. vimalane jIva devalathI vIne, tAro subuddhi nAmane putra thayuM che. ane acalane jIva narathI nIkaLIne, pUrvabhavamAM AcarelI niMdA vagere pApAe karIne tAre durbuddhi nAmane putra thayo che. te hajI saMsAramAM ghaNuM paribhramaNa karaze. A pramANe pitAnA pUrvabhavanI vAta sAMbhaLIne subuddhie zrAvaka dharma aMgikAra karyo. keTalAka divasa pachI dIkSA paNa lIdhI. siddhAMta vagere bha. niraticAra cAritra pALI, pAMcamA devaloke devatA thaze. anukrame tyAMthI cyavane manuSyajanma pAmI mekSe jaze. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMbA ane lIMbAnI sthA - 1 05 LdarAvAsa nagaramAM vesamaNa nAmane eka zeTha rahete hato. te zeThane kuzala nAmane eka putra hato, te boMtera kalAne jJAtA hatA. te zeThane tyAM eka muge, durbhAgI ane kadarUpe tathA mukharogavALo eka nokara hato. kuzala te nekara Upara sneha dharAvatA hatA. vaLI kuzala jinadharmane upAsaka hatA. eka vakhata kuzala jaMgalamAM kriIDA karavA mATe gaye. tyAM eka vidyAdharane uMcA uchaLI, pA che nIce paDato de . kuzale tene pUchayuM ke tame uttama puruSa hovA chatAM pAMkha vagaranA paMkhInI mAphaka kema uDe che ane paDo cho ? te sAMbhaLI vidyAdhara bolyo ke huM vaitADhaya parvatane rahevAsI vicitragati nAmane vidyAdhara chuM. hamaNAM huM zrI parvate gayo hatuM, tyAMthI pAchA vaLatAM mAro mitra vidyAdhara malyo, tene keTalAka zastranA ghA paDelA meM joyA, eTale meM pUchayuM ke tane A ghA zAthI paDyA? teNe kahyuM ke mArI strIne eka bIje vidyAdhara laI jato hato, tenI pachavADe jaI yuddha karI mArI strIne pAchI lAvI ahIM rahyo chuM. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMbA ane lIMbAnI kathA 115 yuddhamAM lAgelA ghA meM traNasaMhaNI auSadhithI maTADI dIdhA. pachI te vidyAdhara strIne laIne pitAnA sthAnake gaye. paraMtu he bhAI ! huM dhamAdhamamAM AkAzagAminI vidyAnuM eka pada bhUlI ga chuM, tethI uThuM chuM ane paDI jAuM chuM. AvI vAta sAMbhaLIne kuzale kahyuM ke tamArI vidyAnuM paheluM pada mane yAda karIne kahe. te vidyAnuM paheluM pada vidyAre kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne kuzale padAnusAriNI vidyAnA baLe AkAzagAminI vidyAnA bAkInA pado kahI saMbhaLAvyA. vidyAdhara kuzalanI AvI zakti joI vismaya pAmyo ane AnaMdita thayo. pachI vidyAre vicAryuM ke A puruSa vidyA, buddhi, rUpa ane guNe karIne uttama che, ane paropakAra karavAmAM paNa tatpara che. AvA puruSe virala ja hoya che. kuzalanA mAtA pitAnuM nAma tathA ThekANuM pUchI vidyAdhara pitAnA sthAnake gaye. bIjA divase samaNa zeThanuM ghara pUchatA vidyAdhara Avyo. te vakhate kuzalane devapUjA karate dekhIne vidyAre pUchayuM ke tuM A zuM kare che? kuzale kahyuM ke zrI jinezvara devanI pUjA karuM chuM. te sAMbhaLI vidyAre paNa jinadharmane svIkAra karyo, ane kahevA lAgyuM ke eka to AkAzagAminI vidyAnuM pada mane saMbhALI ApyuM ane jinezvarane mArga batAvyuM. A be upakAra mArA upara karavAthI huM tamAre tAbedAra chuM, pachI te zeThane kahevA lAgyo ke mArA pitAe eka nimittiyAne pUchyuM hatuM ke mArI putrIne vara koNa thaze? te vakhate tene kahyuM hatuM ke tAre putra vidyA bhUlI jaze, tene je vidyA saMbhALI Apaze te, tamArI putrIne vara thaze, tethI he zeTha ! Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 kathAmaMjarI-2 tamArA putrane mArI sAthe vaitADhaya parvate mekalo, te huM temane mArI bena paraNAvuM. te sAMbhaLI zeThe putrane vaitADhaya parvate javAnI rajA ApI. tyAM jaI zubha lagnamAM kuzale vidyAdhara vicitragatinI bena sAthe lagna karyuM. lagna karyA pachI kuzala, kuzalanI strI tathA vicitragati vidyAdhara, e traNe jaNA zAzvatA cityane vaMdana karavA mATe gayA. tyAM rahelA badhAM zAzvatA ne vaMdana karIne caityanA maMDapamAM AvyA. tyAM cAraNa zramaNa munine vaMdana karyuM. munie vidyAdharane kahyuM ke tane dharmane be tArA banevIthI thayo che ne? te vakhate cAraNa munine jJAnI jANIne kuzale pUchayuM ke he mahArAja ! kyA zubhakarmanA udayathI mane padAnusAriNI evI nirmala prajJA prApta thaI? vaLI mAre nekara mukharogI, mUrkha ane kurUpavALo kayA karmathI thaye ane tenA upara mane ATalo badhe neha zAthI che? te mane kahe. muni belyA ke A bhavathI trIjA bhave tuM ane tAre nekara, baMne jaNA be ane lIMbe nAmanA kulaputra hovAthI mitro hatA. tame baMnene paraspara sneha hatuM. be niraMtara gurunI sevA karatA, puSya, pApa saMbaMdhI savAlo paNa pUchato hate. vaLI tene gurunA upadezathI pAMca varSane pAMca mAsa sudhI jJAnapaMcamInuM tapa, vidhipUrvaka ekAgracitte karyuM hatuM. te jJAna ane jJAnInI ghaNI bhakti karate hato. te puNyathI AMbAne jIva marIne devalokamAM deva thaye, tyAMthI avIne tuM vesamaNa zeThane putra thayo chuM. lIMbAne jIva to nAstikavAdI hevAthI jIvahiMsA karavAmAM, sAruM khAvA ane sAruM pIvAmAM, game tyAM haravA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMbA ane lIMbAnI kathA 117 pharavAmAM mazagula rahetuM hatuM. bhaNavAthI zuM thAya? dharma karavAthI zuM malavAnuM hatuM? je dharma kare te sukhI kema thatA nathI? AvI rItanA vicAro dharAvate tathA lokone paNa e ja upadeza Apato hato. baMne jaNA mitro hovA chatAM paNa baMnenA svabhAvamAM moTuM aMtara hatuM. maNi ane kAcane eka sAthe bAMdhyA hoya, to paNa maNi te maNi kahevAya che, ane kAca te kAca ja kahevAya che. tevI ja rIte baMne mitro hevA chatAM paNa aMbe dharmanI sthApanA karato hato, ane lIMbe dharmanI utthApanA karato hato. dharmanI utthApanA karavAnA pApabaMdhanathI lIMbo marIne narakamAM utpanna thaye. tyAMthI nIkaLIne tAre tyAM nokara tarIke mUge, mUrkha, durbhAgI ane kadarUpe utpanna thaye. vaLI he kuzala! te jJAnapaMcamInuM tapa karyuM, gurunI tathA jJAnInI bhakti karI, tethI te uttama buddhivALe ane padAnusAriNI prajJAvALe thayo chuM. gurunI A pramANenI vANI sAMbhaLIne kuzalane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. potAnA pUrva bhava dIThA. teja vakhate guru pAse zrAvakanA bAra vrata ucarI dezavirati thayo. potAnI strI suMdarI sAthe pitAnA ghera AvyA. vicitragati vidyAdhara vaitADhaya parvata para potAnA nagare gaye. ghera AvyA pachI anukrame putra prApti thaI. kuzala ane tenI strIe paMcamInuM tapa karyuM, tapa pUrNa thaye tapanuM ujamaNuM karyuM. zrI saMghanI bhakita karI. pachI gharano bhAra putrane seMpIne kuzale pitAnA pitA sahita dIkSA lIdhI. zuddha cAritra pALI mokSe gaye. lIMbAno jIva ghaNe saMsAra bhamaze. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayasiMha ane dhanasiMhanI kathA 106 zrItilaka nAmanA nagaramAM pRthvItilaka nAmanA darAjA rAjya karatA hatA. te rAjAne dharmasiMha nAmano eka kSatriya nAkara hatA, te jainadharma pALato hatA. tene abhayasiMha ane dhanasiMha nAmanA be putro hatA. temAM meATA abhayasiMha je hatA te baLavAna ane himatavAna hatA, ane nAneA dhanasiMha khIkaNu ane nirmaLa hatA. eka vakhata gAmanI najIka eka siMha AvyeA. siMhanI bIkathI e raste kaI jatuM AvatuM nahi. te vAta pradhAne rAjAne kahI. rAjAe darabAramAM siMhane mArI lAvavA mATe khIDuM pheravyuM, paNa kAie te jhaDapyuM nahi. parantu abhayasiMhe te bIDuM jhaDapyuM, ane kahyuM ke he rAjana ! ApanI AjJA hoya te huM ekalA ja jaI ne siMhanA vadha karI AvuM. jethI lekIne sukha thAya. ema kahI vanamAM jaIne, siMhane khelAvI bhAlAthI tene mArI nAkhyA. pachI rAjadarabAramAM AvI rAjAne praNAma karIne UbhA rahyo. rAjAe tenI bahAdurIthI khuzI thai moTo sarapAva ApyA. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 abhayasiMha ane dhanasiMhanI kathA vaLI eka vakhata najIkanA sImADAne koI eka rAjA, rAjA pRthvItilakanI AjJAne anAdara karIne vaTemArguone tathA gAmaDAone lUMTavA lAgyuM. tene nigraha karavAnuM bIDuM paNa abhayasihe ja jhaDapyuM. abhayasiMhe lazkara laIne sAmaMtanA gAma bahAra paDAva nAkhe. rAtane vakhate chupAveze sAmaMta rAjAnA rAjamahelane gaDha oLaMgIne abhayasiMha rAjamahelamAM peThe tyAM sUtelA sAmaMta rAjAne jagADo ane kahyuM ke UTha, UTha, siMha Avyo che, tenI sAme Ava. te sAMbhaLI sAmaMta paNa UThIne sAme thayo. baMne jaNAe mallayuddha karyuM. abhayasiMhe sAmaMtane jamIna para pADI nAkhIne bAMdhI lIdhe. sAmaMtanI rANIe hAtha joDIne pitAnA patinI bhikSA mAgI sAmaMtane cheDA. sAmaMta rAjA ahaMkAra choDI daIne abhayasiMhane sevaka thaze. savAra thayuM, tyAre abhayasiMha lazkaramAM nahi jaNAyAthI badhA ciMtA karavA lAgyA. teTalAmAM eka jaNe AvIne kahyuM ke abhayasiMhe sAmatane jItI lIdhuM che ane tamane badhAne gAmamAM lAvyA che. AkhuM lazkara gAmamAM AvyuM, tene sAmate bhajana karAvyuM ane vastro vagereno sarapAva ApI khuzI karyA. abhayasiMha sAmaMtane pitAnI sAthe teDI laI pRthvItilaka nagare gaye. tyAM jaIne sAmata sahita pRthvItilaka rAjAne praNAma karyA. rAjA vicAravA lAgyA ke A manuSya che, paNa devI zakti dharAve che. ema ciMtavI abhayasiMhane eka deza bakSIsa Ape. ane sAmatane bhejana karAvI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 kathAmaMjarI-2 vastranI paherAmaNI karIne vidAya karyo. sAmaMta paNa rAjAnI rajA laI potAnA gAma pAi gayA. pRthvItilaka nagaranA udyAnamAM eka vakhata cAra jJAnavALA zratasAgara nAmanA AcArya padhAryA. te sAMbhaLI rAjA parivAra sahita temane vaMdana karavA gayo. dezanA sAMbhaLyA pachI dharmasihe pUchayuM ke he mahArAja ! A mArA abhayasiMha putra evuM te zuM puNya kIdhuM che ke jenAthI e meTa sAhasika thaye che? ane nAnA putra dhanasiMhe evuM te zuM karma kIdhuM che ke jethI te mahA bIkaNa thaye che? gurue kahyuM ke Aja nagaramAM eka pUraNa ane bIje dharaNa, e nAmanA be bharavADa hatA. temAM je pUraNa hatuM te ghaNe dayALu ane dharmAtmA hatuM. te sarva jIvonI rakSA karatA ane keIne paNa trAsa Apate nahi. bIjo je dharaNa hato te te kUkaDA, sUDA, tetara, haraNIyAM vagere jevAne pakaDIne bAMdhI rAkhe, trAsa Ape, keInuM kahyuM mAne nahi. tethI tene pUraNe gharathI jUde kADhI mUkyo. jIvarakSAnA puNya karIne, pUraNane jIva te tAre abhayasiMha nAmane zUravIra ane bhAgyavaMta putra thayela che. ane dharaNane jIva ghaNuM jIne dubhAvato hato te marIne, tAre dhanasiMha nAmane bIkaNuM nAne putra thayuM che. A pramANe pitAne pUrvabhava sAMbhaLIne badhAe zrAvaka dharma aMgikAra karyo. dharmArAdhana karIne pitA tathA bane putro, traNe jaNa maraNa pAmIne devalekamAM utpanna thayA. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nApitanI sthA 107 RAjapura nagaramAM eka vidyAvAna nApita raheto hatA. te vidyAnA balathI AkAzanI aMdara chare addhara rAkhatuM hatuM. paraMtu te vAta kaI mAnatuM nahi. nApita A prabhAva dekhIne eka tridaMDI brAhmaNa te vidyA levAnI IcchAthI nApitane beTe vinaya bahArathI karate hate. amegApiksaca" arthAt apavitratAmAMthI paNa senuM levuM." e vAkyanuM ciMtavana karIne hamezAM tenI bhakti karato hato. tenI bhaktithI prasanna thaIne nApite te brAhmaNane vidhipUrvaka te vidyA ApI. tridaMDI brAhmaNe paNa te vidyAnI vidhipUrvaka ArAdhanA karIne, vidyA sAdhya karI lIdhI. pachI pitAne je tridaMDa hatuM, tene AkAzamAM addhara rAkhIne lokene kautuka dekhADavA lAgyo. loke paNa tenI bhakita karI prazaMsA karavA lAgyA. eka vakhata lokee pUchyuM ke "he svAmI! A vidyA tame kayA gurunI pAse zIkhyA che?" te vakhate te brAhmaNe zaramathI nApitanuM nAma dIdhuM nahi, ane tenA badale himavaMta vAsI vidyAdhara mAre guru Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 kathAmaMjarI-2 che. e pramANe gurunuM nAma khoTuM devAthI, te brAhmaNane tridaMDa je AkAzamAM addhara raheluM hatuM, te saDasaDATa karato AkAzathI nIce AvIne paDyo. te vakhate lokemAM tenI mazkarI thaI ane jeTaluM mAna vadhyuM hatuM, tenAthI bamaNuM tenI niMdA thaI. je loko tenI pUjA karatA hatA teoe paNa tenI bhakti karavI mUkI dIdhI. A rIte je puruSa vinaya vinA vidyA zIkhe, gurunuM nAma chUpAve; gurune avinaya kare, tenI vidyA niSphala thAya che. tema ja bIjA bhavamAM tene vidyA jaladI prApta thatI nathI. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNika rAjAnI kathA 1 08 (jagRhI nagarImAM zreNika nAmano rAjA rAjya karato hatuM, tene celaNA nAmanI paTarANI hatI. rANune. eka vakhate eka ja thAMbhalAvALA mahelamAM rahevAno dehada utpanna thaye. te vAta zreNike abhayakumArane kahI. abhayakumAre devanI ArAdhanA karI. devatA pratyakSa thayo. tenI pAse eka thAMbhalAvALo mahela karAvyuM. te mahelanI cAre bAju pharatAM cAra vana karAvyAM. te cAre vanamAM sarva tratunA phala tathA phUla niraMtara taiyAra thatAM hatAM. A pramANe taiyAra karAvelA mahelamAM rANIne rAkhIne teNIno dehada saMpUrNa karavAmAM AvyuM, have te ja nagaramAM eka mAtaMganI strIne akALe kerI. khAvAno dehada utpanna thaye. te mAtaMge avanamana nAmanI vidyAnA baLathI rAjAnA vanamAM Avela sarva RtumAM kerI devAvALA AMbAnI DALa namAvIne, tenAM phala laIne pitAnI strIno dehada pUrNa karyo. rAjAe abhayakumArane kahyuM ke ApaNI vADImAMthI AMbAnI kerIo keNe cerI lIdhI che, te cArane. dhI kahADave joIe. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 thAmaMjarI-2 abhayakumAre kuMvArI kanyAnI kathA kahIne, pitAnI buddhinA baLathI te mAtaMgane cAra tarIke pakaDI pADyo. rAjAe te mAtaMgane pUchayuM ke gaDhanI aMdaranI mArI vADImAMthI AMbAnI kerIo teM kevI rIte lIdhI? te vakhate mAtaMge kahyuM ke mArI vidyAnA balathI kerIo meM lIdhI hatI. zreNike kahyuM ke je te vidyA tuM mane Ape, te huM tane A gunhAnI mAphI ApuM. mAtaMge te mAgaNI kabula rAkhI. te vakhate rAjAe pite siMhAsana Upara beThAM beThAM vidyA zIkhavA mAMDI. mAtaMge ghaNe vakhata vidyA zIkhavavA mAMDI, paNa rAjAne te AvaDatI nahIM. te vakhate abhayakumAre kahyuM ke "he mahArAja ! vinaya vinA vidyA AvaDe ja nahIM." te sAMbhaLI rAjAe pite siMhAsanathI nIce utarI mAtaMgane siMhAsana Upara besADyo. pite mAtaMganI AgaLa be hAtha jeDI vidyA zIkhavA beThe, tethI caMDAle eka ja vAra vidyA kahI ke tarata ja rAjAne te vidyA AvaDI gaI. e rIte vinaya karIne vidyA levAthI vidyA AvaDI gaI vinaya vinA vidyA nahi, e kahevata A kathA sAcI paDe che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhana ane madananI kathA 109 dakSiNa kSiNa dezamAM AvelI dakSiNu mathurA nagarImAM dhanadatta nAmano zeTha rahetA hatA. te keTi dravyanA mAlika hatA. tene sudhana nAmane putra hatA. te zeThane sthalamArge mAla laI javA lAvavA mATe pAMcaseA gADAM hatAM. vaLI samudra mArge mAla lai javA lAvavA mATe keTalAka vahANA paNa hatA. vaLI keTaluMka dhana zeThe vyAje paNa ApeluM hatuM, ane keTaluMka dhana bhaMDAramAM bharI rAkheluM hatuM. te vakhate uttara mathurAmAM samudradatta nAmanA eka vyApArI hatA, tene ane dhanavrutta zeThane bahu ja prIti hatI. baMne jaNA ekabIjAno mAla levA vecavA mATe mekalatA hatA. ema karatAM eka vakhata dhanadatta zeTha dAhavaranI pIDAthI ociMto maraNa pAmyA. sagAvahAlAMoe tenI gAdIe sudhanane sthApyA. have sudhana gharanI tathA vyApAranI dekharekha rAkhavA lAgyA. sudhana eka vakhata seAnAnA khAjo Upara snAna karavA beThI. tenI AgaLa seAnAnI kuMDI pANIthI bharIne sevakAe Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "126 kathAmaMjarI-2 mUkI. sudhana snAna karI rahyo ke tarata ja sonAnI kuMDI AkAzamArge cAlI gaI. snAna karI pATa uparathI nIce utaryo, eTale senAne bAjoTha paNa AkAzamArge cAlyo gayo. vaLI devapUjA karavA mATe derAsaramAM gaye, tyAM devapUjA karI lIdhI, ke tarataja derAsara, mUrti, kalaza vagere pUjAnAM upakaraNe dhaMtIyA vagere pUjAnA vastro, AkAzamArge cAlyA gayA. pachI ghera AvI jamavA beThe, tenI AgaLa sonAnA thALAmAM bhejana pIrasyuM, tathA senAnA batrIsa vATakAomAM dAla, kaDhI, zAka pramukha bharI mUkyAM. jamI rahyA pachI A badhuM paNa AkAzamArge cAlyuM gayuM. je vakhate thALe AkAzamAM javA mATe hAlavA lAgyo, te vakhate sudhane tene hAlato pakaDI rAkhyo, tene eTale TukaDe tenA hAthamAM rahI gayo, ane bAkIne thALe AkAzamArge cAlyA gaye. A pramANe saghaLI Rddhi jotajotAmAM jatI rahI. kamanI AgaLa koInuM jora cAlatuM nathI. evAmAM eka leNadAre AvI pitAnuM eka lAkha dravya leNuM hatuM, te mAgyuM. te vakhate nidhAna kholI joyuM, to badhuM dhana rAkha thaI gaeluM joyuM. tethI vadhAre duHkhI thaye. pachI mAtAnI AjJA laI sonAnA thALAno TukaDo sAthe rAkhIne dezAvara cAlyA. rastAmAM paDelAM dukhathI kaMTALIne eka parvata Upara caDI, tyAMthI jhuMpApAta karI maravA taiyAra thayo. tene pRpApAta karato eka sAdhue je. teNe jJAnathI tenuM nAma jANIne belA "he sudhanazAha! tame sAhasa karaze nahi. kemake parvata uparathI jhaMpApAta karavAthI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhana ane madananI kathA marIne vyaMtara thaze" te sAMbhaLI, sudhana paNa te jJAnI sAdhu pAse AvyA. sAdhune vaMdana karyuM. - sAdhue kahyuM ke kIdhelAM kama bhegavyA vinA keIno chUTake thatuM nathI. mATe he sudhana ! je lakSamInA dukhe tuM maravA taiyAra thaye chuM, te lakSamI asAra che, capala che, mane lIna che, vIjaLInA jhabakArA jevI che. AvI lakSmInA mATe hIrA jevA manuSya bhavane kaNa phogaTa gumAve. A pramANene upadeza sAMbhaLI, vairAgya utpanna thavAthI sudhane dIkSA lIdhI. dIkSA laI zAstra bhaNI gItArtha thayo. vaLI tene avadhijJAna prApta thayuM. AvA jJAnI sudhana muni vihAra karatA karatA uttara mathurAmAM pahoMcyA. tyAM samudradatta zeThane ghera vaheravA gayA. samudradatta zeThanA ghera pitAne senAne bAjoTha, krUDI, thALa, vATakA, vATakIo, derAsara, pratimA vagere oLakhI lIdhAM. vaLI kAnethI tUTelA sonAnA thALamAM samudradattane jamavA beThelA joyA. sudhana munine potAnA gharamAM Ama tema pharatA joIzeThe pUchayuM ke "mahArAja ! zuM jue che?" te vakhate munie pUchayuM ke "he zeTha ! A bAjoTha, kaMDI vagere tame karAvelAM che ke tamArA pUrvajonA vakhatanAM che?" zeThe kahyuM ke "e prathamathI ja mArA gharamAM che. munie pUchayuM ke "tame AvA kAnA tUTelA thALAmAM kema jame che ?" zeThe kahyuM ke "zuM karIe e thALAne bIje TUkaDe barAbara coTate nathI." pachI trASie keDamAMthI thALAne TUkaDe kahADI thALa UpADIne tenI sAthe meLavyuM. eTale TUkaDe potAnI meLe samudradatta , " ja samudra Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 kathAmaMjarI-2 ceTI gaye. thALo Akhe thaye, te joIne zeThanA AkhA kuTuMbane kautuka thayuM. sAdhue cAlavA mAMDayuM. zeThe temane vaMdana karIne pUchayuM ke "mahArAja! A zI bAbata che?" sAdhue kahyuM ke "tuM asatya bele che, tethI huM tane zuM kahuM?" zeThe kahyuM ke "kharI vAta e ja che ke A Rddhi mArA ghera ATha varSathI AvelI che." sAdhue kahyuM ke "A sarva Rddhi mArA dAdAnA vakhatanI che. mArA pitA maraNa pAmyA pachI, mArA durbhAgyathI e mArI najare gaI, tethI meM vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. mane avadhijJAna utpanna thaeluM che, tethI huM ahIM Avela. chuM." zeThe kahyuM ke "e lakSamI ApanI ja che, have e lo ane sukha bhego." sAdhue kahyuM ke "mArI najare ja e jatI rahI, mATe have huM ene zI rIte bhegavuM?" zeThe pUchyuM ke "he bhagavana! tamArA hAthathI A Rddhi gaI ane mArA ghera zA kAraNathI AvI?" sudhana munie kahyuM ke pahelAM zrIpura nagaramAM jinadatta nAmano zeTha rahetuM hatuM. tene padmAkara ane guNAkara nAmanA be putro hatA. zeThe maratI vakhate pitAnuM dhana amuka ThekANe che ema kahyuM. pachI meTAbhAIe rAtrie chAnAmAnA e dhana kahADI lIdhuM. pachI nAnAbhAIne kahyuM ke cAlo dhana kahADIne ApaNe baMne jaNuM vaheMcI laIe. pachI jamIna khedatAM dhana nahi dekhavAthI nAnAbhAIne mUcha AvI gaI bhAnamAM AvyA pachI moTAbhAIe nAnAbhAIne uparathI kahyuM ke e dhana tuM kahADI gayo chuM. e rIte moTebhAI vizvA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * ke che Eche.' ja che. ja , ke, in e che ? I ! vikAsa thai zake che Jain Educacinatendietlibhadra tenI skAra & strIo sahitA" (pRSTha 171)ainelibrary.org cheaA ' ' . ' jo ke hajI che. jo : : ' DI khA', karI jo 'I' "s: kara . rarara ke A ja che. " Earth) Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enI che pAchaLa thI . ' ' '' ' ''' ko jo ke Personal use only. citra 19 zAlibhadra rAjA zreNikanA meLAmAM (pRSTha 102). For Private Jain Educatioreinternational S '' '''' : : 5' % . AS ki kema ke ahi ja A ''9'' - ' ' ''''' zaradI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhana ane madananI sthA 129 saghAta karI marIne huM sudhana thaye, ane nAnAbhAI bharIne tAre madana nAme putra thayo. meM vizvAsaghAta karyo, tethI mArI lamI tamArA ghera AvI. vaLI pUrvabhavamAM dAna ApI pazcAtApa karyo, tethI mArI lakSmI gaI. madananA jIve supAtre ghaNuM dAna devAthI, ene ghaNI lakSamI malI. madane zrAvakadharma aMgikAra karyo, aMte marI devalokamAM utpanna thaye, ane sudhana muni mekSe gayA. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadranI kathA 11 0 gadhadezamAM rAjagRhI nagarInI pAse eka zAlina grAma nAmanuM gAma hatuM. tyAM dhannA nAmanI eka rabArazune saMgama nAmano putra lokenI gAye cArIne potAno nirvAha karate hate (jUo citra 17 ). eka vakhata parvanA divase saMgame kajIye karIne potAnI mAtA pAse khIra khAvAnI mAgaNI karI. pitAnI pAse gharamAM kAMI paNa sAdhana nahi hovAthI dhannA revA lAgI. te dekhIne pADozaNoe khIra, khAMDa ane cekhA dhannAne ApyA. tenI uttama khIra rAMdhIne saMgamane bhANAmAM pIrasIne pote bahAra pANI bharavA gaI. evAmAM mAsakhamaNane pAraNe keIka tapasvI sAdhu tyAM AvI pahoMcyA. saMgame hRdayanA ullAsathI bhAva sahita te saghaLI khIra tapasvI munine harAvI dIdhI. A puNyanA pratApe saMgamano jIva rAjagRhI nagarImAM gebhadra zeThane tyAM, temanI patni bhadrAnI kUkhamAM utpanna Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadranI kathA 131 che. mAtAne svapnamAM zAlinA khetaranuM svapna AvavAthI, tenuM zAlibhadra nAma pADavAmAM AvyuM. zAlibhadra yuvAvasthA pAmyo, tyAre tene uttama gharanI batrIza kanyAo paraNAvI (jUo citra 18). zeTha dIkSA laI, maraNa pAmIne devakamAM gayA. gabhadra zeThane putra Upara ghaNe sneha hato, tethI zAlibhadra ane tenI batrIza vahUo mATe, dararoja navAM navAM vastro tathA AbhUSaNonI bharelI peTIo devalokamAMthI te mokalato hate. eka divasa nepAla dezanA vyApArIo lakSamUlyanI eka evI soLa ratnakaMbale laIne, vecavA mATe rAjagRhI nagarIe AvyA. temAMnI eka ratnakaMbala kharIdI levA mATe zreNika rAjAnI paTarANI celaNAe ghaNe Agraha karyo, te paNa zreNike te kharIdI nahi. paraMtu bhadrA zeThANIe te seLe ratnakaMbale kharIdI laIne, tenA babe TukaDA karIne, batrIze vahuone ekeke TUkaDe vaheMcI Ape. sAMjanA te TUkaDAothI paga lUchIne sarva vahUoe pheMkI dIdhA. paTarANI celaNae eka ratnakaMbala game te kiMmate meLavI ApavA mATe haTha lIdhI. zreNike vyApArIone teDAvI eka ratnakaMbala mAgI. te belyA bhadrA zeThANIe soLe ratna kaMbala kharIdI lIdhI. rAjAe rANI cela/ mATe eka ratnakaMbala maMgAvavA mATe bhadrA zeThANa pAse potAno mANasa mokalyo. tene bhadrAe kahyuM ke e to mArI vahuoe paga lUchIne pheMkI dIdhI che. A vAta sAMbhaLIne zreNika rAjA zAlibhadrane jovA mATe tene ghera padhAryA. te vakhate bhadrA zeThANI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 kathAmaMjarI-2 sAtamA mALe beThelA zAlibhadrane kahevA gayAM ke "he vatsa ApaNe ghera zreNika AvyA che mATe tuM nIce cAla." zAlibhadra samaje ke zreNika nAmanuM kaI kariyANuM haze ? mATe mAtAne kahyuM ke tame ja kharIdI lo ane vakhAramAM bhare. vaLI na male te vecI nAkhaje. mAtAe kahyuM ke e kariyANuM nathI, e to ApaNuM rAjA che. A vacana sAMbhaLI zAlibhadra citavavA lAgyuM ke sevaka che, te rAjA che, temAM mArA puNyanI khAmI che, ema vicArI nIce AvI rAjAne praNAma karyo. rAjAe khoLAmAM besADI cuMbana karyuM. zAlibhadra, rAjAnI pAse karamAI gaye (jUo citra 19). tethI kheALAmAMthI UThI sAtamA mALe jato rahyo. bhadrAe rAjAne bhejana karavA mATe vinaMti karI. zreNika jamavA mATe hAtha devA lAgyo. hAtha detAM dhotAM zreNikanI vIMTI paDI gaI, te khALakUvAmAM jatI rahI. bhadrAe rAjAnI vIMTI zedhavA mATe khALakUvAmAMthI pANI bahAra kaDhAvyuM. temAM saMkhyA vagaranA AbhUSaNo jhaLahaLatA dekhyA. A AbhUSaNa AgaLa pitAnI vIMTI te zreNikane kolasA jevI lAgI. AvuM Azcarya joI rAjAe dAsIne pUchyuM ke A amUlya AbhUSaNe khALakUvAmAM kyAMthI? dAsIe kahyuM ke amAre svAmI tathA temanI batrIza strIo hamezAM navAM navAM AbhUSaNe pahere che. AgalA divasanAM paherelAM AbhUSaNa utArI khALakUvAmAM nAkhI de che. zreNika zAlibhadranI puNyAI joI AnaMda pAme. bhejana karIne pitAnA mahelamAM gaye. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadranI kathA 133 zAlibhadrane vairAgya utpanna thavAthI, pitAnI batrIza strIomAMthI ekaekane reja cheDavA lAgyo. e ja nagaramAM zAlibhadranI bahena subhadrA dhannA nAmanA zreSThI putrane paraNAvelI che. te dhannAne snAna karAvatI hatI, te vakhate tenI AMkhamAM AMsu dekhIne dhannAe pUchayuM ke tuM zuM mATe reve che? subhadrAe kahyuM ke mAre bhAI reja eka eka strIne tajI de che ane pachI dIkSA levAne che. dhanAe hasIne kahyuM ke tAre bhAI e Darapoka kema che? ekI sAthe batrIzene kema nathI cheDato? subhadrA belI ke vAta karavI bahu sahelI che, paNa saMsAra choDa bahuM durlabha che. dhannAe kahyuM ke huM mArI AThe strIone tyAga atyAre ja karuM chuM. A sAMbhaLI subhadrA bolI ke "he svAmI ! meM to hasatAM hasatAM kahyuM hatuM, mATe tamAre krodha na karavo joIe." dhannAne ghaNuM samajAvavA mAMDayuM, paraMtu dhanAe kahyuM ke mArA mukhamAMthI nIkaLelAM vacana pAchAM phare ja nahi. ema kahIne pitAnA sALA pAse dhannAjI gayA. zAlibhadrane samajAvI sAthe laI, baMne jaNAe prabhu mahAvIranI pAse jaIne dIkSA lIdhI ( jUo citra 20 ). baMnene dIkSA mahatsava subhadrA zeThANI tathA zreNika rAjAe karyo. baMne jaNA chaTha, aThThama, aThAI, mAsakhamaNa vagere tapasyA karI atyaMta durbala thaI gayA. eka vakhata vihAra karatA karatA prabhu sAthe baMne jaNA rAjagRhI nagarIe AvyA. bhagavAne zAlibhadrane kahyuM ke Aje tamArI mAtAnA hAthe pAraNuM thaze, tethI bhadrAne tyAM vaheravA gayA. zarIra durbala thavAthI koIe Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 kathAmaMjarI-2 oLakhyA nahi. pAchA vaLatAM rastAmAM pAchalA bhavAnI mAtA rabAraNa malI, teNIe munine joyA eTale teNInA stanamAMthI dUdha jharavA lAgyuM. pitAnI pAse dahIMnI mATalI hatI, temAMthI dahIMnuM dAna dIdhuM. zAlibhadra munie prabhune pUchatAM, prabhue kahyuM ke tame jene hAthe pAraNuM karyuM, te tamArI pUrva bhavanI mAtA hatI. pachI baMne sAdhuoe anazana karyuM. bhadrAne khabara paDI eTale batrIza vahUo tathA zreNika rAjA vagere munionA anazana sthAne AvyA. vaMdana karyuM. baMne munio maraNa pAmIne sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thayA, tyAMthI cyavane mekSe jaze. pUrvabhavamAM supAtre dAna devAthI zAlibhadra akhUTa nadi pAmyA ane temane tathA teonA banevI dhanAzAe saghaLI Rddhi eka ja kSaNamAM cheDI dIdhI. Aje paNa vyApArIo te baMnenA nAme "dhanA-zAlibhadranI Rddhi heje." e pramANe copaDAnI zarUAtamAM lakhIne teonI puNyAIne yAda kare che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezala tathA daddAnI kathA 111 - drivAsa nAmanA nagaramAM vaddhamAna nAme eka vaNika rahetA hatA. tene dezala ane do nAmanA be putra hatA. temAM dezala dayALu hato ane daddo nirdaya hato. yauvanavaya prApta thatAM dezalane devInI ane dAdAne dematI nAmanI kanyAo temanA pitAe paraNAvI. dezala dharmakaraNa paNa karato ane dhana paNa upArjana karatA hatA. daddo mAtra dhana upArjana karatuM hatuM, paraMtu dharmakaraNI karatuM na hatuM. dezalane anukame guNavaMta putro thayA. davAne eka paNa saMtAna nahi thavAthI, daddo ane dematI baMne ciMtAtura rahevA lAgyA. saMtAna mATe ghaNA deva, devIonI mAnatA karatAM karatAM eka divasa satyavAdI nAmanA yakSanI pUjA karI, daddo upavAsa karI yakSanI sanmukha beThe; ane kahevA lAgyuM ke jyAre tuM mane putra ApIza, tyAre ja huM ahIMthI Ubhe thaIza." ema besatAM daddAne agiyAra divasa thayA, tyAre yakSa pratyakSa thaye ane kahevA lAgyuM ke "he zeTha! tuM zA mATe phegaTa mahenata kare che?" kAraNa ke deva, dAnava, yakSa, ke vyaMtara Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 game te heya, te paNa pUrve upArjana karelAM kamane dUra karI zake tema nathI. "he zeTha! teM gayA bhavamAM putra pAmavA saMbaMdhI aMtarAya karma bAMdheluM che. tethI huM zuM karI zakuM? A pramANe yakSe kahyuM te paNa do tyAMthI ukyo nahi. pachI yakSe kahyuM ke "je huM tane putra ApuM, te paNa te putra jIvato raheze nahi. te vakhate tuM mane pAcho Thapako ApIza." te paNa zeThe kahyuM ke eka vakhata putra thAya evuM varadAna mane Ape. pachI je thavAnuM haze te thaze. yakSe paNa hA kahI ane potAnA sthAnake gaye. zeThe ghera AvI badhI vAta pitAnI strI AgaLa kahI. zeTha tathA temanI strIe kAMIka AnaMda, kAMIka zeka pAmatAM thakAM pAraNuM karyuM. dematIne garbha rahyo. pUrNa mAse putra paNa janamyo. tene jIvate rahe te mATe tulAe karIne te, ane tenuM nAma paNa tolo pADayuM. dazaTaNa pramukha karatAM svajanone jamADayAM, dAna paNa dIdhAM. pachI yakSane page lagADavA mATe, phUla vagere laI bALakane teDI yakSanA maMdire gayAM. tyAM maMdiranA bAraNAM baMdha karelAM hatAM, te kaI rIte paNa ughaDyAM nahi. ghaNo prayatna karavA chatAM paNa yakSe darzana ApyAM nahi. zeThe kahyuM ke yakSe kIdhuM hatuM ke chokare jIvaze nahi, to rakhe temaja nA thAya. ema karatAM te divasa to gayo, paNa rAtanA ecita chokare bImAra paDyo ane jema pavanathI dIve olavAI jAya, tema jota jotAmAM bALaka maraNa pApe. te joI do ane dematI bebhAna thaI gayAM. paraMtu merelo putra pharI pAcho Avyo nahi. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e . zaki raka che. mA A je ' karo ke che che : hada beNa dara dhana ja che ke vikeTalIka che che je Jain Educajon International citra 20 dhannAi tathA zAlibhadra upadeza sAMbhaLatAM (pRSTha 133) Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra 22 zrI lakSmIdevI (pRSTha 165) (hphI rU) DhaDham 1ella ke ke] Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezala tathA daddAnI kathA 137 pachI moTAbhAI dezale kahyuM ke tame snAna bhejana kare. mArA dIkarAo che, te tamArA ja che ema jANaje. mATe have tame zeka kara rahevA de. evAmAM AkAzamArge cAra jJAnavALA cAraNa muni cAlyA jatA hatA, te tenuM rudana sAMbhaLIne tyAM AvyA. teone sarva janee UThIne vaMdana karyuM. munie dharmalAbha Ape. pachI dharmopadeza ApIne kahevA lAgyA ke he zeTha! tame zeka nA kare. kAraNa ke je jIve jevuM kama bAMdhyuM hoya, tevuM phila te jIvane male che.lIMboLI vAvIne rAyaNanI AzA rAkhIe te kyAMthI mele? pachI viddhamAna zeThe pUchayuM ke he pUjya! mArA baMne putroe pUrva bhavamAM evA kyA prakAranAM karma karyA che, jene lIdhe ekane saMtAna ghaNAM che ane bIjAne saMtAna ja nathI. te vakhate munie kahyuM ke he zeTha! sAMbhaLo A ja nagaramAM A bhavathI trIjA bhave vilhaNa ane tilhaNa e nAmanA be kulaputra rahetA hatA. temAM moTe bhAI to dharmAtmA ane dayAvAna hatuM. ane nAnobhAI to nitya vanamAM jaIne mRgalI. hiMsa, sUDA, mora vagere pazu, pakSIonAM baccAMone, temanI mAtAethI chUTAM pADIne, pAMjarAmAM nAkhIne vecate hate. vaLI mANasenA bALakane paNa eka gAmamAMthI laIne bIjA gAmamAM laI jaIne vecato hato. dhananA lobhe karIne A rIte te pApa karate hato. tene ghaNA svajanoe zIkhAmaNa ApI, to paNa tene keInI zikhAmaNa mAnI nahi. eka vakhata keI kSatriyanA chokarAne vecavA mATe chAnamAno UpADayo. te tenA mAbApanA jovAmAM AvyuM, tarata Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 kathAmaMjarI-2. pakaDI bAMdhIne sArI peThe mAryo. tenA keTalAka aMgopAMga kApI nAkhavAmAM AvyA. te vedanA bhegavIne raudradhyAnathI maraNa pAmIne pahelI narakamAM utpanna thaye. moTebhAIvilhaNa pitAnA bhAInuM mRtyu sAMbhaLI, vairAgya pAmI anazana vrata laI, samAdhipUrvaka maraNa pAmIne saudharma devalokamAM devatA thayA. tyAMthI cyavIne tAro dezala nAmano moTo putra thaye che. trIjA bhavamAM bhUkhyA ane tarasyA Upara dayA karI che, tethI ene ghaNu guNavAna putra thayA che. - tihaNano jIva narakamAMthI nIkaLIne, tAre daddA nAmano nAno putra thayo che. eNe trIjA bhavamAM manuSya ane tirthanA bALakone je viga paDAvyA hatA, tethI tene bALaka thatAM nathI. gurunAM A pramANenAM vacana sAMbhaLIne baMne bhAIone jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI teone pitAnA pUrva bhava jovAmAM AvyA. baMne jaNAe vairAgya pAmI samakita mUla bAravrata guru pAse ucarcA. cAraNa muni AkAza mArge jatA rahyA. ghaNo samaya zrAvakadharma pALI, baMne bhAIoe dIkSA lIdhI. samAdhimaraNe maraNa pAmIne baMne devAmAM devatA paNe utpanna thayA. pazu, pakSI tathA manuSyanA bALakone tenA mAbApothI viyoga karAvanAra manuSya daddAnI mAphaka saMtAna vagarane thAya che ane dezanI mAphaka dayAvAna hoya to guNavAna putrone pitA thAya che. tethI dareka prANI upara dayAbhAva rAkhavo, e A kathAne sAra che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ voramanI kathA 112 mahendrapura nAmanA nagaramAM guNadeva nAmane zeTha vasato hato. tene gAyatrI nAmanI strI hatI. tene ghaNA divase putra thaze. te paNa karmayege janamathI ja AMdhaLe ane bahere thaye. tenuM nAma paNa kAMI pADayuM nahIMjagatamAM te AMdhaLo ane bahere e nAme prasiddha thayo. te yuvAna thayo tyAre mAtApitAe tene dekhato karavA mATe ghaNA upAyo karyA, paNa te badhA niSphala gayA. tethI mAtApitAe vicAryuM ke ame pUrvabhavamAM evuM te zuM pApa karyuM haze ke jethI putrarupe A zalya amAre tyAM pedA thayuM. AnA karatAM putra na hoya te sAruM. eka vakhate jJAnI guru vanamAM padhAryA. temane sarva leka vaMdana karavA gayA. vaMdana karIne beThA. te vakhate jJAnI gurue kahyuM ke he guNadeva zeTha ! tame tamArA janamathI AMdhaLA. ane baherA chokarA mATe ghaNuM duHkha sahana kare che, tene mATe have bIje kaI upAya nathI. pitAnA karelAM pApa. kamanA phaLa sahu koIne bhegavavAM ja paDe che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 kathAmaMjarI-2 pachI zeThe pUchyuM ke he pUjya ! kayA pApakarmanA udayathI mAre putra janamathI ja AMdhaLe ane bahere thaye? tyAre jJAnI guru bolyA ke A ja nagaramAM vIrama nAmane eka kaNabI raheto hato. te adhamI, asatya bolanAre, anyAyI, paranidA karanAre, kUDA kalaMka lagADanAre ItyAdi duSTakarma karanAre hato. eka vakhata rAjAne koI sImADAnA rAjA sAthe vera thayuM, tene bhaya rAjA rAkhato hato. eTalAmAM kaI be puruSane aMdara aMdara vAta karatA dekhIne, vIrame keTavAlane jaI kahyuM ke amuka mANase sImADAnA rAjAne teDAvavAnI vAto karatA hatA. te vAta sAMbhaLIne keTavAle te baMne jaNAne pakaDI rAjA AgaLa UbhA karyA. rAjAe pUchavAthI te baMne kahevA lAgyA ke mahArAja ! ame baMne jaNA amArA gharasaMbaMdhI vAta karatA hatA. evI temanI vAta sAMbhaLI rAjAe vIramane bolAvIne pUchayuM. te vakhate te pUrve vIrama belyo ke mahArAja ! meM mArA kAne ja A vAta sAMbhaLI che. rAjAe vIramanuM kahevuM sAcuM mAnIne te bane jaNAne zikSA karI. vaLI eka vakhata vIramano pADozI bahAragAma gaye hato. tyAMthI ghera pAcho AvatAM tene vIrama malyo. tene pADezIe pitAnA ghara saMbaMdhI samAcAra pUchayA. te vakhate duSTa virame kahyuM ke tamArI gerahAjarImAM kAmadeva zeTha tamAre ghera Avato jato hato, ane te tamArI strI sAthe AnaMda karato hato. A vRttAMta sAMbhaLIne pADezIe rAjA AgaLa Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 vIramanI kathA A vAta kahI, rAjAe kAmadevazeThane pakaDI maMgAvI, tenuM sarvasva lUMTI lIdhuM ane tene gAmabahAra kADhI mUkyo. virama AvAM pApa karatA lokone khoTAM kalaMka caDAvato hate. eka divase kaIka kSatriye tene sArI peThe mAra mAryo, tenI pIDA ghaNA divasa bhegavIne maraNa pAmI tArA ghera putrapaNe utpanna thayela che. pUrvabhavamAM paraniMdA karavAthI, tathA loko para jUThAM kalaMka lagADavAthI, A bhavamAM te janamathI AMdhaLo ane bahera thayo che. e jIva haju ghaNe samaya saMsAramAM rajhaLaze. gurunA mukhathI A vRttAMta sAMbhaLIne zeTha ane zeThANI dharmamArgamAM joDAyA. AMdhaLo chokaro duHkha sahana karIne maraNa pAmI durgatie gaye. pArakAnI niMdA karanAra ane khATA kalaMka caDAvanAra vIramanI mAphaka janamathI ja AMdhaLA ane baherA thAya che, mATe DAhyA mANasoe koInA upara khoTA kalaMka caDAvavA nahi ane koInI niMdA karavI nahi. A kathA ApaNane A bodha Ape che Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNunI kathA 113 -pA nagarImAM zrIvAsupUjaya svAmIne putra maghavA nAmane rAjA rAjaya karato hato. tene lamaNA nAmanI sadAcArI rANI hatI. teone ATha putra upara eka rehiNI nAmanI putrI hatI. A putrI mAtApitAne bahu ja vahAlI hatI. te yauvana avasthAne prApta thaI, te vakhate rAjAe teNInA mATe svayaMvara maMDapa racA. cAre dizAonA rAjakumArane svayaMvaramAM AvavA mATe AmaMtraNa mekalavAmAM AvyA. sarva rAjakumAre svayaMvara maMDapamAM AvIne beThA. rAjaputrI sahiNI paNa snAna vilepana karI, kSIredaka zveta vastro paherIne, hIrA, motI, mANeka vagerenA AbhUSaNathI alaMkRta thaIne asarA jevI dekhAtI pAlakhImAM besIne, sakhIonA samUhathI paravarelI svayaMvara maMDapamAM AvI. tyAM dAsIe judA judA dezanAM rAjakumAronAM nAma gotra, guNa, bala vagerenuM varNana karI batAvyuM. rAjakumArIe te badhA rAjakumAremAMthI nAgapuranA vItazaka rAjAnA putra azokakumAra nAmanA rAjakumAranA gaLAmAM varamALA paherAvI. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiNInI kathA 143 rAhiNIe yAgya varanI pasaMdagI karavAthI svajane harSa pAmyAM. rAjAe meATI dhAmadhUmathI teNInAM lagna karyAM. svayaMvaramAM AvelA bIjA rAjakumAreAnA hAthI, gheADA, vastra, bhajana, tamAla vagerethI satkAra karyAM. pachI aze|kakumArane paNa seAnA metInAM AbhUSaNo vagere paherAmaNImAM ApI, rAhiNI sAthe nAgapura pahAMcADo. tyAM vItazeAka rAjAe paNa nagaramAM zubhalagna praveza karAbyA. keTalAka divasa pachI azeAkakumArane rAjagAdI sAMpIne, vItazeka rAjAe dIkSA lIdhI. have azeAkarAjAne rahiNI rANI sAthe saMsArasukha bhAgavatAM ATha putro ane cAra putrI thaI. eka vakhata azokakumAra ane rahiNI rANI geAkhamAM putrane kheALAmAM laIne beThA hatA. evAmAM koI strIne mahu vilApa karatI joine, rANI azAkakumArane pUchavA lAgI ke A strI A pramANe vilApa kema kare che ? rAjAe kahyu ke tenA putra maraNa pAmyA che tethI te vilApa kare che. rANIe kahyu ke AvuM rAvAnuM te kayAMthI zIkhI haze ? rAjAe kahyu ke tane paNa huM rAvAnuM zIkhavADuM chuM. ema kahIne, rAjAe rANInA kheALAmAMthI bALakane laI e hAthavarDa UMcA karI gokhanI bahAra nIce pheMkI dIdhA. te joI leAkA kAlAhula karavA lAgyA. parantu rAhiNInA manamAM kAMi paNa duHkha utpanna thayuM nahi. putrane paDatAM paDatAM nagaradevatAe addhara jhIlI laIne siMhAsana upara besADayo. te dekhI sarva lAka AnaMda pAmyAM ane rAjA kahevA lAgyA ke he rAhiNI ! tuM dhanya kRtapuNya che. jethI tuM duHkhanI vAta paNa jANatI nathI. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 kathAmaMjarI-2 eka vakhata zrIvAsupUjya svAmInA suvarNakuMbha ane rUpakuMbha nAmanA cAra jJAnavALA be ziSya ke jeo chaTha, aThama vagerenI niraMtara tapasyA karatA hatA, te tyAM AvyA. rAjA rANI putra pramukha sarva parivAra sahita teone vaMdana karavA gaye. gurue dharmalAbha daIdezanA dIdhI. pachI rAjAe pUchayuM ke "he bhagavan! mArI rANIe evuM te zuM tapa karyuM che ke jenAthI teNe duHkhanI vAta paNa jANatI nathI. vaLI mAre enA upara ghaNe sneha che tenuM zuM kAraNa che? vaLI teNInA putra paNa ghaNu guNavAna thayA che, tenuM zuM kAraNa? te kahe." gurue kahyuM ke he rAjana ! A ja nagaramAM dhanamitra nAmane zeTha ane tenI dhanamitrA nAmanI patni hatI. teone kurUpa, durbhAgiNI ane durgandhavALI evI durgandhA nAmanI putrI thaI. te jyAre yuvAna thaI tyAre tenA pitAe, teNInA paraNanArane eka karoDa dravya ApavAnuM jAhera karyuM, te paNa keI garIba mANase paNa teNIne paraNavAnI taiyArI batAvI nahi. evAmAM eka zrISeNa nAmanA cArane mAravA mATe laI jatAM hatAM, tene marato choDAvI pitAne ghera rAkhIne, tenI sAthe durgadhAne paraNAvI dIdhI. te paNa durgadhAnA zarIranI durgadha sahana nahi thavAthI rAtrie nAzI gaye. te vakhate zeTha kheda karate vicAravA lAge ke karmanA deSa AgaLa koInuM cAlatuM nathI. pachI putrIne kahyuM ke tuM ghera rahIne dAna puNya kara. teNInA hAthanuM dAna paNa kaI letuM nahi. eka vakhate kaI jJAnI munine durgadhA saMbaMdhI vAta pUchavAthI, teozrIe kahyuM ke giranAra parvata pAse Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNInI kathA 145 girinagaramAM pRthvIpAla nAmane rAjA ane siddhimatI nAmanI rANI eka vakhata vanamAM kIDA karavA gayA. evAmAM eka guNasAgara nAmanA muni mA khamaNanuM pAraNuM karavA mATe nagaramAM jatA hatA. temane dekhI rAjAe vaMdana karyuM. pachI rANIne parANe pAchI vALIne kahyuM ke e jaMgamatIrtha che, temane khapatA AhArapANI Apaje. rANIe vicAryuM ke A mUMDIyAe AvIne mArI kIDAmAM aMtarAya pADyo. tethI krodhita thaIne, te sAdhune eka kaDavA tuMbaDAne AhAra vaherAvyo. sAdhue vicAryuM ke A AhAra jyAM paraThavAze, tyAM aneka jIvonI virAdhanA thaze, mATe mAre pote ja teno AhAra karavo joIe. ema vicArIne pote te vAparI gayA. eTale kaDavA tuMbaDAnAM jherathI zubhadhyAne maraNa pAmIne devatA thayA. pAchaLathI rAjAne A vAtanI khabara paDI. rAjAe reNIne gharanI bahAra kahADI mUkI. jaMgalamAM rakhaDatAM rakhaDatAM rANIne sAtamA divase keDha nIkaLe, tenA duHkhe pIDAtI marIne chaThI narake utpanna thaI. tyAMthI marIne tiryaMcamAM utpanna thaI. vaLI narakamAM utpanna thaI. ema sAte narakamAM anukrame utpanna thaIne duHkha bheLavIne sApaNI, kUkaDI, girolI, UMdarI, caMDAliNa, rAsAbhI vagerenA avatAra pAmI. ema karatAM karatAM eka vakhata gAyanA bhavamAM maratI vakhata navakAra sAMbhaLatAM tamArA ghera durgadhApaNe utpanna thaI che. durgadhAne jJAnInuM kathana sAMbhaLIne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI pAchaLanA bhava teNInA jovAmAM AvyA. 10 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 kathAmaMjarI-2 te vakhate durgadhAe hAtha joDIne gurune pUchyuM ke "A duHkhamAMthI nisvAra thAya tevo kaI upAya batAve." gurue kahyuM ke A duHkhano nistAra karavA mATe rohiNI tapa karo. te tapana vidhi huM kahuM chuM te tuM sAMbhaLaH sAta varSa ane sAta mAsa paryanta rahiNI nakSatra Ave te divase upavAsa kara. zrI vAsupUjya svAmInI pUjA karavI. tapa tapatAM zubha dhyAna dharavuM, tenA prabhAvathI tArA duHkhane pAra Avaze. vaLI AvatA bhavamAM A tapanA prabhAve tuM azakarAjAnI rANI thaIza. tyAM sukha bheLavIne, zrI vAsupUjya svAmInA zAsanamAM mokSe jaIza. vaLI tapa pUrNa thaye ujamaNuM karavuM. zrI jinamaMdira karAvavA. zrIvAsupUjya svAmInI ratnanI pratimA karAvavI. tenA senA metInA AbhUSaNo karAvavAM. vaLI snAna vilepana karIne, kapUra, kesara vagere sugaMdhI dravyathI pUjA karavI. zrIsaMghanI bhakti karavI. e tapa karavAthI sugadharAjAnI peThe sarva duHkha TaLI jaze. te vakhate durgadhAe pUchyuM ke te sugaMdha rAjA keNa thaye, tenuM caritra kahe. gurue A pramANe kahyuM siMhapura nagaramAM siMhasena rAjA hatA. tene kanakaprabhA nAmanI rANI hatI. temane eka putra hatA, te atizaya durgadhavALo hato, tethI te sarvane apriya thaye. eka vakhata te nagaramAM padmaprabhusvAmI samesaryA. temanI dezanA sAMbhaLavA rAjA kuTuMba sahita gaye. dezanA sAMbhaLI rahyA pachI be hAthanI aMjali joDIne rAjAe prabhune pUchyuM ke "he prabhu ! mAre putra atizaya durgandhavALo che tenuM kAraNa zuM?" prabhue kahyuM ke Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiNInI kathA 147 nAgapurathI bAra yojana dUra AvelA nIla nAmanA parvatanI eka zilA upara rahIne, eka mAsanA upavAsavALA eka sAdhu dharmadhyAna karatA hatA. tyAM te sAdhunI tapasyAnA prabhAvathI tyAM rahetA zikArIne zikAra malato na hato, tethI zikArIe sAdhune upadrava karavA mATe ja jyAre te sAdhune eka mAsanA upavAsa pUrA thayA tyAre, sAdhu gAmamAM gocarI vaharavA gayA. pAchaLathI te zikArIe AvIne, te zilAnI nIcenA bhAgamAM lAkaDAM nAkhIne agni saLagAvyuM. sAdhu paNa gocarI vAparIne, pharIthI te ja zilA Upara AvIne beThA. temane zilAnI nIcethI tApa AvavA lAgyo, zilA jema jema tapavA lAgI, tema tema sAdhu zubhadhyAnamAM AgaLa vadhavA lAgyA. ema USNa parisaha sahana karIne, kevalajJAna pAmI mokSe gayA. te zikArI A duSTa karmathI koDha rogavALo thaye. tyAMthI marIne sAtamI narake gaye. pachI sarSa thaIne pAMcamI narake gaye. pachI siMha thaIne cothI narake gaye. pachI citto thaIne trIjI narake ga. pachI bilADo thaIne bIjI narake gaye. pachI ghUvaDa thaIne pahelI narake gaye. A pramANe naraka ane tiryaMcanA aneka bha karIne eka daridrI govAli thaye. gAye cAravAno dhaMdho karatAM karatAM nAgarI nAmanA zrAvaka pAsethI navakAra maMtra zIkhe. eka vakhata te gavAli vanamAM sUto hato, eTalAmAM dAvAnala balato balate enA Upara AvI paDayo. tethI maraNa pAmyuM. maratI vakhate tene navakAra saMbhALyuM tethI tenA prabhAve tAre putra thayuM che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 kathAmaMjarI-2 sAdhunA upadravanuM keTaluMka karma haju bhegavavAnuM bAkI hovAthI, tenuM zarIra dudhavALuM thayuM che. A pramANe potAnA pUrva bhave sAMbhaLatAM durgadhakumArane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pitAne paDeluM duHkha saMbhALIne te trAsa pAmI gayA. te vakhate prabhune hAtha joDIne pUchavA lAge ke "he prabhu! huM A deSathI chUTIza ke nahi?" prabhue kahyuM ke tuM rehiNInuM tapa kara." pachI te rAjaputre rohiNInuM tapa karyuM, tethI tenuM zarIra sugaMdhamaya thaI gayuM. mATe he durgandhA ! tuM paNa e tapa kara. enA prabhAvathI sugaMdhakumAranI mAphaka tArAM sarva duHkha nAza pAmaze. A pramANe sAMbhaLIne durgadhAe rehiNInuM tapa aMgikAra karyuM. vidhipUrvaka zubhadhyAnathI tapasyA karatAM ane AtmAnI niMdA karatAM durgadhAne jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI vizeSa tapa karavA mAMDayuM. AyuSya pUrNa thaethI zubhadhyAne maraNa pAmIne devakane viSe devatApaNe utpanna thaI. tyAMthI cavIne ahIM caMpAnagarImAM maghavA rAjAnI putrI thaI, jenuM nAma rahiNI pADavAmAM AvyuM. je tamArI rANuM thaI che. eNe pUrvabhavamAM hiNI tapa karyuM che. tenA prabhAvathI duHkha e zuM cIja che, evuM paNa e jANatI nathI. vaLI tapanuM ujamaNuM karyuM tenA prabhAvathI e Rddhi pAmI che. vaLI he rAjA! te siMhasena rAjAe pitAnA sugaMdhakumArane rAjagAdIe sthApIne pite dIkSA lIdhI. sugaMdharAjA rAjayapAlato, dharmakRtya karato, maraNa pAmI devalokamAM utpanna thaye. tyAMthI vIne puSkalAvatI vijayamAM puMDaragiNI nagarImAM vimala Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rihiNInI kathA 149 kIrti rAjAne ghera arkakIrti nAmanA cakravartI paNe utpanna thaye. tyAM rAjyapAlI jitazatru muni pAse dIkSA laI bAramAM deva ke amyurvedra thayA. tyAMthI cyavIne ahIM tuM azaka nAmano rAjA thayo chuM. tArI rANIe ane te pUrvabhavamAM eka manathI rehiNI tapanI ArAdhanA karI hatI, tethI tAro sneha enI Upara ghaNo che. vaLI rAjAe pUchayuM ke "he svAmI! mArI strIne ATha putra ane cAra putrIo thaI, te temanA kyA puNyodayathI thaI?" te vakhate guru bolyA ke "he bhAgyazALI ! AThamAMthI sAta putre te pUrvabhavamAM mathurA nagarImAM agnizarmA nAmane brAhmaNa raheto hato, je bhikSA mAgIne pitAnuM gujarAna calAvatA hatA; tene tyAM janamyA hatA. te daridrI kulamAM utpanna thaelA hatA, tethI sAte jaNA bhikSA mAgavA jatA hatA, paraMtu temane kaI eTalA upara besavA paNa detA na hatA. jyAM jAya tyAM dhakko mArI bahAra kahADI mUkatA hatA. ema te sAte jaNA gAmegAma pharatAM pATaliputra nagare pahoMcyA. tyAM temaNe eka vADImAM rAjAnA putrane tathA pradhAnanA putra vagerene hIrA, motInA amUlya AbharaNe paherIne ramatA joyA tethI manamAM Azcarya pAmyA. pachI meTAbhAIe kahyuM ke vidhAtAe kevo bhedabhAva rAkhyo che. A loko manavAMchita sukha bhegave che, ane ApaNe ghera ghera bhikSA mATe bhaTakIe chIe to paNa ApaNe udarapUrti thatI nathI. te sAMbhaLI nA bhAI che ke emAM koIne doSa Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 kathAmaMjarI-2 kahADavAnI jarUra nathI. emaNe pUrvabhavamAM puNya karelAM che, tenA phUla bhAgave che. ane ApaNe puNyahIna hovAthI gheraghera bhaTakI bhIkha mAgatAM phrIe chie. tyAMthI pharatAM pharatAM teo vanamAM pahoMcyA. tyAM eka muni mahArAja kAusagga dhyAnamAM UbhA hatA, temanI pAse jaI UbhA rahyA. sAdhue paNa kAusagga pArI dayA lAvIne, temane dharmopadeza ApyA te sAMbhaLI sAte bhAI vairAgya pAmI, dIkSA laI, cAritra pALI, devalAkamAM utpanna thayA. tyAMthI cavIne tAre ghera putra tarIke utpanna thayA che. AThameA putra teA vaitADhaca parvata Upara eka bhaluka nAmaneA vidyAdhara hatA. te naMdIzvaradvIpanI zAzvata jinapratimAenI pUjA karatA hatA. te maraNa pAmIne saudharma devaleAkamAM devatA thayA hatA. tyAMthI cavIne, tArA leAkapAla nAmano putra thayeA che. jene kheALAmAMthI paDatAM devatAe addhara jhIlI lIdhe| hatA. tArI je cAra putrIo che, te pUrvabhavamAM vaitADhya parvata paranA eka vidyAdhara rAjAnI putrIo hatI. te jayAre yauvana avasthAne prApta thai, tyAre mAgamAM krIDA karavA gai hatI. tyAM sAdhune ubhelA dIThA. sAdhue temane kahyu ke huM kumArikAe ! dharma kare. tyAre temaNe kahyuM ke amArAthI dharma na thAya. pachI sAdhue kahyuM ke tamArUM AyuSya svalpa ja rahyu che, mATe dhakaraNImAM pramAda na karazeA. te sAMbhaLI te putrIoe pUchyuM ke, amArUM AyuSya keTaluM khAkI rahyuM che? sAdhue kahyuM ke, mAtra AThe paheAra ja bAkI rahyuM che. putrIe Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiNInI kathA 151 kahevA lAgI ke eTalA gheADA samayamAM zuM puNya karIe ? sAdhue kahyuM ke Aje ja ajavALI pAMcama che, mATe jJAnapaMcamInuM tapa karo. eTalA tapathI ja sukhI thaze. Ave upadeza sAMbhaLI, te putrIoe ghera AgaLa AvI potAnA mAtApitAne vAta karI, mAtApitAnI AjJA laI, gurunA darzanathI Ajane divasa saphala mAnI, devapUjA karI puNyanI anumAdanA karI upavAsanuM paccakakhANa lIdhuM, ane peAtAnA AtmAne kRtArtha thayA mAnavA lAgI. eka sthAnake cAre jaNIo sAthe eDI. eTalAmAM vIjaLI paDI, tethI te cAre putrIe maraNa pAmI devalAkamAM utpanna thaI. tyAMthI cyavIne cAre tArI putrIo thaI che. mAtra eka ja divasa jJAnapaMcamInuM tapa karavAthI e la maLyuM. te vAta sAMbhaLatAM ja rAjA tathA rANI ane putra putrIne sarvane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pUrvanA bhavA joyA. tethI vairAgya pAmIne saghaLAMoe zrAvakadhama aMgikAra karyAM, ane peAtAnA ghera gayAM. vaLI ekadA zrIvAsupUjaya svAmI AvI nagaranA udyAnamAM samavasaryAM. teene azeka rAjA tathA rAhiNI rANI vaMdana karavA gayA. tyAM prabhunI dezanA sAMbhaLI ghera AvI, putrane rAjyagAdI seAMpIne, sAte kSetramAM dhana vAparIne, cAritra aMgikAra karIne, niraticArapaNe pALI, anne jaNA te ja bhavamAM mekSe gayA. kahyuM che keH-- rahiNI paMcamI tapa taNA, giruAM e phala jANu; du:kha na heAya sukha hAya sadA, khele keli vANa, Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gesalanI sthA 114 1.ThaNapura nagaramAM geviMda nAmano eka gRhastha rahete hato. tene gaurI nAme eka strI hatI, tene gosala nAmano putra hatuM, te durvyasanI hato. vanamAM ekalo jaIne lAkaDIthI te madhapUDA pADato hate. jALAomAM zazalAdika jI hoya tyAM agni saLagAvato hato. baLada, gAya ane ghoDAne DAma deto hato. kumaLA choDane ukheDI nAkhato hato. AvAM kRtyo karate dekhIne, lokee tenA bApane khabara ApI, eTale tenA bApe tene zikhAmaNa ApI. paNa te te hato te ne te ja rahe. mAbApane citAne pAra na rahyo. pachI dharma karavAnI te vAta ja zI. tenA mAbApa eciMtA maraNa pAmyA. pachI to gesalane keI Thapake ApanAra paNa nahi rahevAthI, te aMkuza vinAnA hAthInI mAphaka uchuMkhala thaye. eka divasa nagaranI vADIomAM jaI nAraMgI vagerenA jhADa ukhADI nAkhato hata, te vakhate koTavAle tene che. tene pakaDIne bAMyo. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAlanI kathA 153 bAMdhIne rAjA pAse lAvyA. rAjAe tenuM sarva dhana daMDamAM laI lIdhuM. vaLI eka divasa chAnAmAnA rAjAnI vADImAM pesI jaIne, aneka jAtanI kUmaLI vanaspati chedI nAkhavA lAgyo. A pramANe karatAM vanapAlake tene dekhyo. te vakhate tene mAra mArI bAMdhI, kUTI, rAjA pAse laI jaIne Ubhe karyo. ane kahyuM ke he mahArAja ! eNe ApaNI vADIne nAza karyo che. rAjAe tenA banne hAtha chedI nakhAvyA, tethI mahAduHkhI thaye. pachI teNe ghaNo ja pazcAtApa karyo. kahyuM paNa che ke - "mAya bApa moTA taNI, zIkha na mAne che; kamavaze paDayAM thakAM, pachI pastAye teha. arthAt -je loke mA, bApa athavA vaDIlonI AjJA mAnatA nathI, te lekene jyAre karelAM karmo bhegavavA paDe che, tyAre pAchaLathI pastA thAya che." pachI te gosala pitAnI niMdA karate maraNa pAmIne te ja nagaramAM rahetA padma zeThane ghera gerA nAmanA putra tarIke janamyA. te janamathI ja galata keDhIo hato. tenA nakha ane nAka besI gaelA, bhamaranA vALa saDI gaelA, ane dAMta badhA paDI gaelA hatA. vaLI tenA zarIra upara mAkhIo baNabaNATa karatI hatI. vaLI sahana na thaI zake tevI durgadha tenA zarIramAMthI nIkaLatI hatI. bApe ghaNI ghaNI davAo karI, te badhI nakAmI gaI. eka vakhata damasAra nAmanA jJAnamuni te nagaranA ughAnamAM padhAryA. temanI dezanA sAMbhaLavA pavazeTha vagere gayA. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 kathAmaMjarI-2 tyAM te munie upadeza detAM kahyuM ke dareka jIva pitAnA karelA kamathIja sukha duHkha pAme che. jema A nagaramAM padmazeThane putra pitAnAM pApakarmathI duHkhe bhegave che. padmazeThe pUchyuM ke mArA putre evA zuM pApa karyo che? gurue tene upara jaNAveluM gesalanuM sarva vRttAMta saMbhaLAvIne kahyuM ke, te gesala tAre putra thayuM che. pA zeThe ghera AvI patAnA putrane kahyuM. te sAMbhaLatAM ja tene jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pachI te guru mahArAja pAse AvyuM. teone vaMdanA karI, karelAM pAponI niMdA gaha karI, anazana laI maraNa pAmI pahelA devalokamAM devapaNe utpanna thayo. pazu, pakSI vagerene trAsa ApanAra manuSpo gesalanI mAphaka bhayaMkara kedra rogavALA thAya che; tethI dareka manuSyoe pazu, pakSI vagerene trAsa Apavo na joIe. e A kathAne sAra che Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanadatta ane dhanazrInI kathA 115 mimeDana nAmanA nagaramAM zatrudamana nAmane rAjA rAjya karato hato. tyAM dhannA nAmane eka zeTha raheto hato. tenI strInuM nAma dhIrU hatuM. teNe dhaMdhA mATe pitAnA ghera piThIyA, UMTa, baLada ane pADAo rAkhyA hatA. bhADAnA lebhe dhane te abelA che Upara temanI zaktithI vadhAre bhAra bharato hato ane ghaNuM bhADuM laIne pitAnuM gujarAna calAvate hato. eka vakhata tene ghera keI tapasvI muni vahoravA mATe padhAryA. teone pati-patni-baMne jaNAe hRdayanA ullAsathI dAna ApyuM. dAnanA ge zubhakarma upArjana karIne, te ja nagaranA dhanAvaha zeThane tyAM dhanadatta nAme putra paNe utpanna thaye. te vyApAranI badhI rIte jANato hato, paraMtu gayA bhavamAM jInI Upara ghaNe bhAra bharato hato, tethI kUbaDa thaye. have dhIrUno jIva, te ja nagaramAM dhanazeThane tyAM dhanazrI nAme utpanna thayo. dhanazrI ghaNI ja rUpavAna tathA guNavAna hovA chatAM, te yuvAna thaI tyAre, pUrvabhavanA nehane lIdhe dhanadatta kUbaDAne paraNavA IcchatI hatI. dhanazeThane vaLI bIjI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 kathAmaMjarI-2 eka putrI hatI, te karmaNe kUbaDI hatI. eka vakhata dhanazeThane keI nimittiyAe kahyuM ke je kaI puruSa tArI putrI dhanazrIne paraNaze, te mATe vyApArI thaze. evI vAta sAMbhaLIne keI dhanapAla nAmanA zeThe dhanazrInI mAgaNI karI. dhanazrInA pitAe te vAta kabUla karI. bIjI je kUbaDI karI hatI te dhanadattane dIdhI. baMne dIkarIone paraNAvavAnuM muhUrta eka ja lagna AvyuM. have dhanazrIe, pUrvabhavanA nehane lIdhe dhanadatta kUbaDAne paraNavAnI IcchAthI, tyAM manoratha pUraka nAmane eka yakSa hato, tene ArALe. yakSe saMtuSTa thaIne varadAna mAgavAnuM kahyuM. dhanazrIe kahyuM ke "mAro pati ghanadatta thAya tema kare." te vakhate yakSe kahyuM ke "tArA pitAe baMne putrIonA eka ja divase eka ja lagna, lagna karavAnuM nakkI karyuM che. te vakhate huM daSThibaMdhana karIza, tuM dhanadattane paraNaje. pachI jyAre tane paraNIne ghera laI jaze, tyAre meM jeze." ema kahI yakSa adazya thaI gaye. lagnanA divase baMne vara sAthe paraNavA AvyA. yakSe sarvalokanI daSTi bAMdhI. baMne paraNIne pitAnA ghera AvyA. dhanadatta to dhanazrIne ghaNI ja svarUpavAna dekhIne harSa pAmyo. paraMtu dhanapAla pitAnI strIne kUbaDI dekhIne jhaMkhavANe paDI gayo, ne manamAM vicAravA lAgyo ke A te vaLI mativibhrama thaye ke zuM? A vAta rAjAe paNa sAMbhaLI ane gAmanA lokee paNa jANI. lokonA ToLeToLAM maLI vAto karavA lAgyA. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanadatta ane dhanazrInI kathA 157 pachI baMne jaNA strIne mATe kajIo karatA, nyAya meLavavA rAjA pAse pahoMcyA. rAjAe te baMnene pAchA ghera mekalIne dhanazrIne teDAvI ekAMte pUchayuM ke dhanadatta te kUbaDe che, te tane pasaMda Ave nahi, mATe tuM sAce sAcuM kahe ke tuM kyA varane paraNI chuM ? te sAMbhaLI dhanazrIe rAjAnI AgaLa kharekharI vAta kahI dIdhI ke meM mohane vaza thaIne dhanAvaha zeThanA putrane paraNavA mATe ja yakSanuM ArAdhana karyuM hatuM. te saMtuSTa thavAthI ane tenA ja sAMnidhyathI huM dhanadattane paraNI chuM. have Apane je egya lAge, tema kare. je devatAe kIdhuM te anyathA zI. rIte thAya? mATe mAre e kUbaDe ja pati he. pachI rAjAe baMne jaNAne teDAvI, sarva vAta kahI. pachI te baMne jaNa samajIne potapotAnA ghera gayA. eka vakhata te nagaranA vanamAM dharmaci nAmanA eka AcArya ke jeo cAra jJAnavALA hatA te padhAryA. teone vaMdana karavA sarva loke gayA. teonI sAthe dhanadatta ane dhanazrI paNa gayA. AcAryane vaMdana karIne dhanadatte pUchayuM ke he pUjya ! kayA karma karIne huM kUbaDe thaye? ane kayA karma karIne mArI patnine mArA upara ghaNe sneha che? tathA kyA zubhakarma karIne huM ghaNuM lakSmI meLavavAne bhAgyazALI thayo chuM? te mArI upara kRpA karIne kaho." AcAryazrI bolyA ke "he dhanadatta! tuM pUrvabhavamAM dhanno hato, ane tArI strI dhanazrIno jIva dhIrU nAmanI tArI strI tarIke hato. te vakhate piThIyA gadheDA vagere upara Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -158 kathAmaMjarI-2 ghaNe bhAra bharavAthI te kubaDe thayo chuM, ane bhAvathI munine dAna devAthI, tane ATalI badhI samRddhi maLI che. tame baMne pUrvabhavamAM paNa strI, bharatAra tarIke hatAM, tethI A bhavamAM paNa tamAro sneha akhaMDa rahyo che. A pramANe sAMbhaLatAM baMnene jAtismaraNa jJAna thayuM. pAchalA bhava dekhavAmAM AvyA. pachI samakita mUla bAravrata ucarIne, AcAryane vaMdana karIne pitAnA ghera gayA. anukrame dharmakaraNI karatA, supAtre dAna detAM AyuSya pUrNa karIne devo ke devatA thayA. abolA jI pAse gaja uparAMta bhAra vahana karAvavAthI dhanadattanI mAphaka manuSya kUbaDA thAya che. tethI pazuo tathA pitAnA tAbAnA mANaso pAsethI teonI zaktithI vadhAre kAma karAvavuM nahi. e A kathAne sAra che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadatta brAhmaNanI kathA 116 ke dezanA hastinApura nagaramAM semadatta nAmano - eka purohita raheto hato. tene ghaNI mAnatAo karyA pachI balabhadra nAmane eka putra thayo. te brAhmaNa jAtinA made karIne, bahu ja ataDo raheto hato. rAjaputra aDI jAya te paNa snAna karato hate. brAhmaNa vinAnI bIjI jAtinI puSkaLa niMdA karate. loke tenI AvI cAlacalagatathI mazkarI karatA hatA. tene AvA vartanathI te mAtA pitAne ciMtAnuM kAraNa thaI paDyo. tenA pitAe tene kahyuM ke "he putra ! dareka jIva ka karIne brAhmaNa jAtimAM athavA hInajAtimAM utpanna thAya che, mATe kula mada kare na joIe. tene pitA A pramANe ghaNuM zikhAmaNa Apato. te paNa te mAnate nahi. mAtelA hAthInI mAphaka akkaDa thaIne pharato hato. ema karatAM tene pitA maraNa pAme. rAjAe purehitanA putrane abhimAnI jANI, purehitanI padavI bIjAne ApI. lokee tenuM brahmadatta nAma Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 sthAmaMjarI-2 pADayuM. padavI javAthI nidhanapaNAne pAmyA. pachI gAya, baLada vecIne peTa bharavA lAgyo. eka vakhata gAyone te cAre nAkhatuM hatuM. te joIne kahyuM ke "he brahmadatta! A ghAsa tuM je UpADe che, tenA upara thaIne bhaMgaDI cAlI gaelI che; tethI huM tene aDIza nahi, nahitara tAre snAna karavuM paDaze." A pramANe leke tenI mazkarI karavA lAgyA. tethI te krodhamAM ne krodhamAM gAma choDI jato rahyo. jatAM jatAM rastAmAM bhUlo paDyo. tyAM be lokone dekhIne mAravA lAgyo. te vakhate eka be krodha karIne, tenA peTamAM charI mArI, tethI tyAM ja maraNa pAmIne, DuMbane ghera putra paNe utpanna thayuM. te paNa kANa, laMgaDo, kadarUpe, ane durbhAgI thayo. rAjAne tyAM lokone phUlIe caDAvavAnI nokarI karavA lAgyo. tyAMthI marIne pAMcamI narake gaye. tyAMthI marIne matsya thayo. tyAMthI marIne narake gaye. ema aneka bhavamAM nIcakulamAM utpanna thaye, tyAMthI marIne narake gayo. ema aneka bhavamAM nIcakulamAM utpanna thayo, ane dAsapaNuM karavA lAgyo. ema rakhaDatAM rakhaDatAM ajJAna tapanA bale jyotiSI devemAM utpanna thayo. tyAMthI cyavIne padmakheDA nagaramAM kuMdadattA gaNikAne tyAM putrapaNe utpanna thaye. tenuM nAma madana pADavAmAM AvyuM. tyAM tera kalA zIkhe. vaLI te priyavAdI ane satyavAdI thaye. jyAre ke tene gaNikAno putra kahIne belAvatA, tyAre manamAM duHkha lAvI citavate ke meM pUrvabhave keI pApa kIdhAM che, tethI vidhAtAe mane gaNikAne tyAM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadatta brAhmaNanI kathA 161 utpanna karyo che. eka vakhata kevalI bhagavAna udyAnamAM padhAryA. temane vaMdana karavA mATe madana gaye. vaMdana karIne pUchyuM ke "he prabhu! huM kyAM karmanA udayathI hIna jAtimAM utpanna thayo chuM?" bhagavAne tene pAchalA bhavenuM svarUpa kahI saMbhaLAvyuM, ane kahyuM ke te jAtikulano mada karyo ane bIjAonI niMdA karI, te pApAe karIne gaNikAne ghera tuM utpanna thaye chuM. pachI madane kahyuM ke "he prabhu ! je mArAmAM yogyatA hoya te mane dIkSA Apo." prabhue tene dIkSA ApI. sAdhu sAmAcArI zIkhavI, pachI duSkara tapa karI anazana laI devatA thaye. anukrame karma-kSaya karI mekSa sukha pAme. kula-jAtinuM abhimAna karavAthI brAhmaNa brahmadaranI mAphaka nIca kulomAM utpanna thavuM paDe che; tethI keIe paNa jAti-kala-no mada ahaMkAra karavo na joIe. e A kathAne sAra che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nipUNyanI sthA 117 stinApura nagaramAM arimardana nAmane rAjA rAjya karate hato. te nagaramAM subaMdhu nAmane zeTha hatuM, ane baMdhumatI nAmanI tene strI hatI. vaLI ghaNI bAdhAo vagere rAkhyA pachI tene manoratha nAmano putra thaye. te mATe thaye tyAre tenA pitA tene guru pAse laI gayA. gurune namaskAra karavAnuM kahevA chatAM e UbhuM rahetuM. nizALe bhaNavA mekalya, te paNa te avinIta hovAthI, eka akSara paNa nA zIkhyo. pitAe tene samajAvyuM ke vaDIleno tathA gurune vinaya karavuM joIe, te paNa te keIno vinaya karato nahi. eka vakhata tenA pitA tene guru pAse laI gaye. gurue manorathane kahyuM ke "he vatsa! vrata, niyama levAthI bahu puNya upArjana thAya che, mATe kAMIka niyama le." te belyo ke mArAthI niyama paLAya ja nahi." gurue kahyuM ke "hamezAM dAna de." te bolyo ke "huM dAna daI zakato ja nathI. ema karatAM teno pitA maraNa pAmyA. mane ratha ghaNe ja Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nipUNyakanI kathA 163 kaMjusa hevAthI, tene tyAM koI bhikhArI paNa mAgavA Avato nahi. eka vakhata te bahAragAma jato hato, tyAre rastAmAM tene cera maLyA. tenI pAse je kAMI dhana hatuM, te coroe laI lIdhuM, ane manorathane mArI nAkhyo. marIne kaI daridrIne tyAM utpanna thaye. tyAM tenuM nipuNyaka nAma pADavAmAM AvyuM. meTo thayo eTale lokenA Dhora cAravAnuM tathA haLa kheDavAnuM kArya karIne potAnuM gujarAna karavA lAgyo, te paNa teNe keIka vakhata bhUkhyA rahevuM paDatuM hatuM. eka vakhata dhana kamAvA dezAvara gayo, tyAM paNa ghaNe prayatna karavA chatAM paNa daridrIja rahyo. tyAM eka prabhAvazALI vimukha nAmano yakSa hato, tenI AgaLa dhana meLavavA mATe upavAsa karI beThe. sAtamA divase yakSa pratyakSa thaIne bolyo ke "tuM zA mATe lAMghaNa kare che?" te be ke "lakSmInI prApti mATe." yakSe kahyuM ke "tArA karmamAM lakSmI che ja nahi." te be ke te huM ahIM ja maraNa pAmIza. tenI haTha jANune yakSe kahyuM ke "savAre ahIM sonAno mera nAca karaze, te eka pIchuM sonAnuM mUkaze, te tuM laI leje, ema kahI yakSa adazya thaI gayo. savAramAM senAnuM pIchuM mahyuM. reja A pramANe eka eka pIchuM letAM letAM, tene vicAra thaye ke A jaMgalamAM keTale vakhata rahevuM. mATe A merane pakaDI eka ja vakhate enA sarva pIchAM laI lauM. ema ciMtavIne merane pakaDyo. ke tarata ja mAra maTIne kAgaDe thaI gayo, ane yakSe AvI, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 kathAmaMjarI-2 tene eka lAta mArI tethI te paDI gaye. pahelAnAM lIdhelAM meranAM senAnAM pIchAM hatAM, te paNa kAgaDAnAM pIchAM thaI gayAM. pachI pitAnI niMdA karatAM parvata UparathI jhaMpApAta karavA parvata Upara caDayo. tyAM kaI sAdhu maLyA. sAdhue kahyuM ke "tuM ahIM nRpApAta karavA Avyo chuM, paraMtu tema karavAthI tane dhana maLavAnuM nathI. te tArA gayA bhavamAM keIna vinaya karyo nathI, koIne dAna dIdhuM nathI, tene lIdhe tuM daridrI thaye chuM. A vAta sAMbhaLatAM tene jAti maraNa jJAna thavAthI tene pitAnA pAchaLanA bhAva joyA. pachI vairAgya pAmI dIkSA lIdhI, tene sArI rIte ArAdhIne maraNa pAmIne devaloke devatA paNe utpanna thaye. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyasAranI kathA 118 ketapuramAM bhAnumitra nAmane rAjA rAjya karato hato, tyAM dhanamitra nAmane eka zeTha rahete hate. tene dhanamitrA nAmanI suzIla patni hatI. teNIe svapnamAM ratnathI bharelo senAne kalaza pitAnA mukhamAM pravezate je (jUo citra ra1). pachI jAgIne teNIe pitAnA patine A svapnane vRttAMta kahyo. dhanamitre vicAra karIne kahyuM ke tane eka mahA bhAgyazALI putra thaze. te sAMbhaLI dhanamitrA harSa pAmI. pUrNa mAse putraratnane janama thayo. te putranuM puNyasAra nAma pADavAmAM AvyuM. te putra moTo thatAM sarva kalAo zIkhyo. yuvAna thatAM eka vyApArInI dhanyA nAmanI kanyA sAthe tenuM lagna karavAmAM AvyuM. puNyasAra eka vakhata rAtre sUtele che, te vakhate lakSamIdevIe (jUo citra rara) svapnamAM AvIne kahyuM ke "he puNyasAra! huM tArA ghera AvIza !" pachI savAramAM gharanA cAre khUNe, cAra ratnanA bharelA sonAnA kalaza rUpa nidhAna tene jovAmAM AvyuM. te vakhate puNyasAre jANyuM ke devIe Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 kahyuM te satya thayuM. paraMtu keI durjana rAjAne khabara Apaze, te anartha thaze. mATe prathamathI ja huM rAjAne khabara ApuM. - A pramANe vicAra karIne rAjAnI AgaLa nidhAnanI vigata kahI. te jovA mATe rAjA puNyasArane ghera Avyo. bhaMDAra dekhI acaMbe pAmyo. tyAMthI UpaDAvI potAnA bhaMDAramAM mUkAvyA. vaLI bIjA divase ane pAchA trIjA divase paNa puNyasAre te ja pramANe bhaMDAra dIThA ane rAjA AgaLa kahyuM; rAjAe paNa te ja pramANe nidhAna bhaMDAramAM mUkAvyA. pachI pradhAne kahyuM ke mahArAja Ape prathama be divasa nidhAna lAvI ApaNA bhaMDAramAM mUkyA che, te ahIM maMgAvo. rAjAe potAnA bhaMDAra UghaDAvIne jotAM, nidhAna dekhyA nahIM. te vakhate rAjAe kahyuM ke e to jenA puNyanA yoge nidhAna pragaTayA che, tyAM ja raheze. mArI pAse rahevAnA nathI. meM je lebhane vaza thaIne ahIM nidhAna lAvIne mUkyA, te mATe prayatna phegaTa che. pachI rAjAe te nidhAnenuM dravya puyasArane soMpIne, tene nagarazeThanI padavI ApI. pachI vastra, vIMTI vagere sarapAva ApIne vAjate gAjate puNyasArane tenA ghera vidAya karyo. pachI puNyasAranI mahattA divase divase vadhavA lAgI. eka divasa nagaranA udyAnamAM sunaMda nAmanA kevalI AvI samesaryA. temane rAjA, dhanamitra zeTha tathA puyasAra vagere vaMdana karavA gayA. kevalI bhagavaMte dharmopadeza Ape. pachI dhanamitra zeThe pUchayuM ke "he bhagavana ! mArA putre pUrva Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyasAranI kathA 167 bhavamAM zuM puNya karyuM hatuM ke jenAthI e A nidhAna, rAjamAna vagere padavI pAme?" gurue kahyuM ke Aja nagaramAM dhanakumAra nAmane eka zeTha hato. tene guru pAsethI abhaya, anaMtakAyanA niyama lIdhA, supAtre dAna dIdhuM ane vRddha vaye dIkSA laI, aMte anazana karyuM. marIne trIjA devalokamAM IMdrano sAmAnika devatA thayuM. tyAMthI cyavane tAre putra thayo che. pUrvanA puNyanA yoge tene lakSmI tathA rAja sanmAna malyAM che. A vRttAMta sAMbhaLIne puNyasArane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pachI kuTuMba sahita zrAvakadharma aMgikAra karyo. keTaleka vakhata saMsAranuM sukha bhegavIne, pitAnA putrane gharano bhAra sepI sunaMda kevalI pAse puNyasAre dIkSA lIdhI. tene niraticAra paNa pALIne marIne deva thayo. tyAMthI cyavIne manuSya janama pAmIne mokSasukha pAmaze. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTTaNamala ane phalimallanI kathA 119 jayaNuM nagarImAM jitazatru rAjA rAjya karate hatuM. tene tyAM aTTaNamala nAmano eka moTo malla hato. te vakhate pAra nagaramAM siMhagiri nAmano eka rAjA hate. te dareka varSe mallayuddha karAvatuM hatuM. je kaI mallayuddhamAM jIte, tene ghaNuM dhana tathA sarapAva Apato hate. siMhagiri rAjAe vicAryuM ke ujajayaNIno aTTaNamala dareka varSe InAma jItI jAya che, mATe ApaNe ene kAMIka upAya karavuM joIe. pachI sihagirie eka balavAna mAchImArane dekhI, tene pitAnI pAse rAkhIne mallayuddha zIkhavyuM, ane khavarAvI pIvarAvIne haSTapuSTa karyo. mallayuddhanA divase aTTaNamalle AvI mallayuddha karyuM, tene pelA mAchImAre jItI lIdhuM. rAjAe mAchImArane dravya ApyuM. aTTaNamala pAcho pharyo. teNe soraTha dezamAM eka mahA jorAvara phalita nAmane keLI dIThe. tenI sAthe pisA karAvIne, tene ujajayaNI laI gayA. tyAM tene malavidyA zIkhavI. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTTaNamalla ane phalihamallanI kathA pachI mallayuddhanA divase tene pAra laIne Avyo. tyAM sabhAmAM mallayuddha vakhate phalihamala ane mAchImala, e baMne jaNA aMdara aMdara laDatA, nAcatA, hasatA, eka bIjAne muSTiprahAra detA, paDatA, potapotAnA sthAnake gayA. tyAM aTTaNamalle phalihamalane pUchyuM ke tane jyAM jyAM zarIra duHkhatuM hoya tyAM tyAM batAva. teNe paNa sAce sAcuM batAvyuM ke amuka aMgo dukhe che. te vakhate aTTaNamalle phalihamalane snAna, mardana karAvI tenuM zarIra tAjuM karAvyuM. rAjAe mAchImallane pUchayuM ke tArA aMga kaMI khe che? paNa mAchIe zaramane lIdhe duHkhatA aMgo batAvyA nahi, ane bIjA divase sabhAmAM sarva loka samakSa baMne jaNa mallayuddha karavA lAgyA. temAM mAchImala thAkI gayo, ane phalihamale tenI Deka maraDIne mArI nAkhyo. tethI phalihamalane yaza vRddhi pAmyo, ane bakSIsa paNa malI. ema aTTaNamallanI AgaLa yathAsthita svarUpa kahevAthI phalihamala sukhI thayo, ane mAchImale yathAsthita svarUpa na kahyuM, tethI te maraNa pAmyo. A pramANe gurunI AgaLa je kaI satya bolI, AyaNa le, te aTTaNamala ane phalihamahalanI mAphaka sukhI thAya. ane je kaI gurunI AgaLa zaramathI asatya bole, te mAchImalanI peThe duHkhI thAya. kahyuM paNa che kepApa Alove ApaNu, guru AgaLa ni:zaMka; nIrogI sukhIyA have, nirmala jevo zaMkha. 1. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattanI kathA 120 I,tipratiSThita nAmanA nagaramAM Adideva Izvara nAmane zeTha vasato hato. tene premIlA nAmanI strIthI, cAra putra thayA hatA. te cArene paraNAvyA. zeTha pite vRddha thayA, tenA gharamAM ghaNuM dravya hovA chatAM te kaIne dAna to deto ja na hato. eka divasa zeTha jamIne gokhamAM beThelo hato. te vakhate cothA putranI strI ke je supAtrane dAna devAnI buddhivALI hatI, te vAsaNa mAMjavA mATe gharanA AMgaNAmAM beThelI hatI. te vakhate ATha varSanI uMmaranA eka navadIkSita sAdhu vaheravA mATe, zeThanA ghara AgaLa AvyA. temane dekhI vahue kahyuM ke - celA kharI savAra, dhAmaNa vAra na jANIe; tuma ye anyathI AhAra, aha ghara vAsI chamIe-1 sAdhue kahyuM ke to huM bIje bhikSA mATe jAuM? vahUe kahyuM ke jema yogya lAge tema kare. pachI te sAdhu te kaMjusanuM ghara mUkIne, bIjA ghera AhAra mATe gayA. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattanI kathA 17 gokhamAM beThelA zeThe vicAryuM ke A baMnenA vacana barAbara nathI lAgatAM. tethI vahUne bolAvIne pUchayuM ke be pahAra dIvasa vItI gayA chatAM, tame sAdhune ema kema kahyuM ke savAra che. vaLI sAdhue kahyuM ke ame bahiye chie. te vakhate teM kahyuM ke amAre ghera vAsI jamIye chie. ApaNe ghera te roja navI ja raI bane che, ane badhAM tAjI raseI jamIye chie. ThaMDI rAI te kaI jamatuM nathI. tema chatAM te sAdhune ema kema kahyuM. A sAMbhaLI lAja kahADIne te vahu belI ke he pitAjI ! sAMbhaLo. meM sAdhune kahyuM ke tame "savArI" eTale "vahelI" nAnapaNamAM dIkSA kema lIdhI? te vakhate celAe kahyuM ke "dhAmaNuM vAra na jANIe" te huM bIDuM chuM. kAraNa ke saMsAra asAra che, AyuSya asthira che, tenI bIka lAge che. mATe "dhAmaNI vAra na jANIe" eTale vakhata kema gumAvIe. kAraNa ke jIvana vIjaLInA jhabakArA jevuM che. vaLI meM kahyuM ke "amAre ghera vAsI jamIe chie tene artha ema che ke "ame pAchalA bhavamAM dAna puNya karyA che, tene yoge Rddhi maLI che paraMtu A bhavamAM dAna puNya kAMI karatA nathI, tethI navuM puNya upArjana karatAM nathI, tethI "vAsI jamIe chie." A vacana sAMbhaLI zeTha vahune mahAbuddhimAna jANIne harSa pAmyo ane bolyo ke mArI A vahu, sahu vahuothI nAnI hovA chatAM buddhimAM sauthI agresara che, mATe ene huM mArA kuTuMbamAM meTI karI sthApuM chuM. te have pachI mArA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -172 kathAmaMjarI-2 kuTuMbanA saghaLA mANasoe ene pUchIne sarva kArya karavuM, evI AjJA AjathI karuM chuM. vaLI te ja divasathI zeThane dAna devAnI buddhi paNa AvI. keTalo samaya vItyA pachI, zeThane pAMcame putra thayo. tenuM datta nAma pADavAmAM AvyuM. tene hAtha paga hatA ja nahi. te jyAre yuvAna thaye, tyAre loke tenI mazkarI karavA lAgyA. vaidyanA, mAlIza vagerenA ghaNA upAye karyo, paraMtu te badhA nirarthaka gayA. eka vakhata keI be sAdhue bhikSA mATe zeThane tyAM AvyA. zeThe temane be hAtha joDIne pUchayuM ke "he pUjya! mAre putra sAre thAya, te kaI upAya batAve." sAdhue kahyuM ke "rega be prakAranA hoya che. eka dravya roga ane bIjo bhAva roga. temAM dravya rogano pratikAra te vaidya jANe che, ane bIjA bhAva roga pratikAra amArA guru jANe che. teo A gAmanI bahAra hamaNAM AvyA che, temane pUche.' zeTha vanamAM gayA. tyAM gurune vAMdIne pUchavA lAgyA ke he pUjya! mAro putra datta hAtha paga vagarane che. te kaI rIte sAra thato nathI, tenuM zuM kAraNa haze?" tathA dravya roga ane bhAva rega kone kahevAya ? guru belyA ke je rAga dveSathI kharAba karma upArjana karIe te bhAva roga kahevAya. ane karma udaya AvyAthI, jeno vipAka jogavIe te dravya roga kahevAya che. bhAva roga maTI javAthI dravya roga Ape Apa maTI jAya. tapa, saMyama, dayA, kAusaggAdika kiyAe karI bhAva rega jAya. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattanI kathA 173. tArA datta nAmanA putra pUrvabhavamAM dukAne besIne kene - khUba chetaryA hatA. tene lekene khoTAM tola ane beTAM mApe karIne, lokone vastuo ApelI hatI. sarasa nIrasa vastuone seLabheLa karIne vecI hatI. ema ghaNAM pApa kIdhAM hatAM. eNe potAnA hAthe karIne lokone ochuM tela, mApa vagere ApIne bhoLA lokone chetaryA hatA, te pApanA udayathI te hAtha vagarane thayuM che. A pramANe gurunA mukhe sAMbhaLIne zeThe tathA datte baMne jaNAe zrAvakadharma aMgikAra karyo. datte niyama laI, mAyA mUkI, navakAra maMtranuM maraNa karavA mAMDayuM. te maraNanA pratApathI devalokamAM utpanna thayA. tethI lake! tamAre aMgopAMga saMpUrNa joItA hoya te, keIne chetare nahi ane puNyane saMcaya kare. - ochuM tela ApavAthI ane vastuomAM seLa bheLa karavAthI dattanI mAphaka hAtha paga vagaranA manuSyo thAya che. tethI purUM tola ane cokhI vastuo grAhakane ApavI. e A kathAne sAra che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnizarmA brAhmaNanI sthA 1. 21 185 nAmanA zaheramAM caude vidyAone jANa kAra devazarmA nAmane brAhmaNa raheto hato. tene agnizarmA nAmane putra jyotiSa vagere ghaNA zAstromAM pravINa thaye. tethI te pitAnA manamAM bahu ja abhimAna rAkhatA hate. dharmavAna ane guNavAnanI niMdA karato hato. tenA pitAe zikhAmaNa dIdhI ke "he vatsa! jAtikulane ahaMkAra na kare. DAhyo mANasa garva kare nahIM, tema keInI niMdA paNa kare nahi." A pramANe ghaNuM samajAvavA chatAM te samaye ja nahIM. eka divase ghaNA sAdhunA parivAra sAthe kaI jJAnI guru tyAM AvI samesaryA. nagaranA leka temane vaMdana karavA gayA. te guru mahimA dekhIne krodhe bharAela agnizarmA lokone kahevA lAgyo ke e pAkhaMDI mahAtmAnI pUjA bhakti karavAthI zuM thAya! e to vedatrayIthI bahAra che. eka vakhata te agnizarmA, ghaNA brAhmaNa lekene sAthe laIne gurunI sAthe vAda karavA mATe Avyo, ane kahevA lAgyo ke tame muka, apavitra ane nirguNa che. tema chatAM Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 agnizarmA brAhmaNanI kathA loke zA mATe tamArI pUjA kare che? jo vedanA jANakAra, evA pavitra brAhmaNane dAna ApI, tenI pUjA kare to jIva svargamAM jAya. ame yajJa karIne bAkaDA jevA janAvarane paNa svargamAM mekalIe chie, evI rIte belavA lAgyo. tene eka ziSya kahyuM ke tuM prathama mArI sAthe ja vAda kara. huM ja tArA praznone javAba ApuM chuM, te sAMbhaLa. tuM kahe che ke tame zudra che, ame ja brAhmaNa chie; te tAruM belivuM ayukta che. kahyuM paNa che ke - brAhmaNo brahmacaryeNa, yathA zilpena shilpkH| anyathA nAmamAtraM syAdidragopaka kITavat // 1 // arthAtu-je brahmacarya pALe te brAhmaNa kahevAya; jema zilpInA guNa jenAmAM heya te zilpI kahevAya che. je tenAmAM brahmacarya nA hoya te IMdragepa nAmanA kIDAnI mAphaka te nAmane ja brAhmaNa jANe. vaLI tuM kahe che ke tame azauca che, te paNa ayukta che. snAna karI pANI DhaLI, pANInA jIvonI virAdhanA karavAthI ja kAMI zaucapaNuM prApta thatuM nathI. je snAna kIdhAthI ja zaucatA prApta thatI hatI, to pANImAM niraMtara snAna ja karyA karanAra mAchalAM pavitra ja thavAM joIe. paraMtu mananI zuddhi vagaranI zaucatA hatI ja nathI. mananI zuddhimAM ja kharI zaucatA kahelI che. purANamAM paNa A pramANe kaheluM che - " cittamaMtargataM duSTaM, tIrthasnAnairna zuddhayati / zatazotha jalaidhauta, surAbhAMDamivAzuci // 1 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 kathAmaMjarI-2 kiM ca // satyaM zaucaM tapaH zaucaM, zaucamiMdriyanigrahaH / sarvabhUtayA zaucaM, jalazaucaM ca paMcamam // 2 // cittaM rAgAdibhiH kliSTamalIka vacanairmukhaM / jIvahiMsAdibhiH kAyo, gaMgA tasyaparAGmukhI // 3 // arthAta-jenuM aMtaHkaraNa duSTa che, te puruSa snAnathI zuddha thato nathI. jema madirAnA pAtrane hajAra vAra pANIthI devAmAM Ave to paNa te zuddha thatuM nathI. vaLI satyarUpa zauca prathama che, tapa rU5 zauca bIjuM che, IMdriya nigraha rUpa zauca trIjuM che, sarva bhUta para dayA rUpa zauca cothuM che ane jala rU5 zauca pAMcamuM chevaTanuM che. vaLI jenuM citta rAgAdikathI kilaSTa che, beTuM belavAthI jenuM mukha apavitra che, tathA jIvahiMsAdikathI jenI kAyA apavitra che, tevA puruSane gaMgA paNa pavitra karatI nathI." vaLI kahyuM che ke - " AtmA nadI saMyama puNyatoyA, satyAvahA zIladayAtaTomi / tatrAbhiSekaM kuru pAMDuputra, na vAriNA zuddhayati caaNtraatmaa|| arthAt -he pAMDurAjAnA putra arjuna! saMyama ane tapa rUpa jale karIne sahita, satya rUpa jene pravAha che evI, tathA zIla ane dayA rUpa jenA be kinArA che, tevI AtmA rU5 nadImAM tuM abhiSeka kara. arthAt temAM snAna kara." vaLI teM kahyuM ke tame nirguNa che, te paNa tAru bolavuM ayukta che. kAraNa ke kSamA, dayA ane kiyA pramukha aneka guNe pratyakSa paNe amArAmAM dekhAya che, te ame nirguNI zI rIte kahevAIe. samAdike karI citta zuddha thAya che, satya balavAthI mukha zuddha thAya che; brahmacaryAdike karIne Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnizamAM brAhmaNanI kathA A kAyA zuddha thAya che, gaMgAnA jala vinA ja zuddha thAya che. 177 vaLI te' kahyuM ke brAhmaNanI pUjA karanAro svarge jAya che, te paNa ayukta che. kemake je brAhmaNA apavitra, brahmacarya nahi sevanArA, khetI karanArA, gharamAM gAya, bheMsa vagere pazuonuM pAlana karanArA, temaja keAdhI ane nirdayI hAya che, tevA brAhmaNAnI pUjA karavAthI svarga zI rIte prApta thAya ? vaLI teM kahyuM ke yajJamAM kheAkaDAnA vadha karI ame tene svarga mAkalIe chie, te paNa tAruM kahevuM asaMyukta che. kAraNa ke tamArA ja zAstromAM kahyuM che ke yUpane cheDhIne, pazune mArIne, bhayaMkara hiMsAthI lAhInA kAdava karIne jo svargamAM javAtuM hoya te, pachI narakamAM kANuM jAya? arthAt kAI narakamAM jAya ja nahi. badhAM aMge AvI rIte badhA leAkeAnA dekhatAM agnizamAM vADhamAM hArI gayA, tethI kreAdhe bharAIne ghera jatA rahyo. pachI rAtrie ekalA vanamAM AvIne sarva sAdhue uMghatA hatA, temane lAtA tathA muSTienA prahAra kIdhA, tene vanadevatAe pakaDayo. tenA ane paga zaktithI chedI nAMkhyA. tenI pIDAthI TaLavaLatA savAre leAkeAe tene dIThA. jyAre leAkeAe rAtrinA badhA vRttAMta jANyA, tyAre sarva leAkeA tenI niMdA karavA lAgyA. sAdhuenI avajJA karavAthI, te agnizarmA marIne pahelI narake gayeA. tyAMthI nIkaLIne eka daridrIne ghera pAsaDa nAmanA putra thayA. pUrvanA karmoe karIne te muMgeA ane huMThA thayeA. janamatAM ja tenI mAtA marI gaI. te ATha varasanA thaye| tyAre tenA pitA marI gayA. leAkeAnuM dAsapaNuM karIne peTa bharavA lAgyA ane tyAMthI marIne ghaNA samaya saMsAramAM bhamaze. 12 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaNa kheDutanI kathA 12 2 SR.grAma nAmanA gAmamAM hAla nAmane eka kheDuta ke hato. te dayALu ane saMtoSI hate. cArA pANIne vakhata thAya eTale haLa kheDanAra hAlI (mANasa) ne tathA baLadane choDIne, cAre pANI Apato hato. koI vakhata cAre pANI hAjara na hoya te, pite paNa jamate na hate. tene hemI nAmanI sarala cittavALI strI hatI. tene karmaNa nAme eka putra thaye. te pUrvakRta karmanA yoge pAMgaLo thayo. te jyAre moTe thayo, tyAre khetaranI saMbhALa rAkhavA baLadanI Upara besIne khetare jatA. jAte lebhI hevAthI tene bApa karatAM traNa ghaNI bhUmi kheDAvato. hAlI tathA baLadene khAvAne vakhata thAya te paNa chUTA karate nahi. ane temanA cArA pANInI paNa saMbhALa rAkhato nahi. tene varase varasa khetImAM dhAnya paNa ochuM utpanna thavA lAgyuM. tethI te nirdhana thaI gayo. te paNa te pApakarma karato aTakato nahi. eka vakhata kaI jJAnI guru AvyA, temane vaMdana karavA bApa ane dIkare baMne jaNa gayA. pitAe gurune pUchyuM ke Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaNa kheDutanI kathA 179 mahArAja! kayA karmane lIdhe A mAro putra rAgI, pAMgaLA ane nirdhana thayeA che? te vakhate gurue kahyuM ke eNe pAchalA bhave, khetI karatI vakhate baLadone, bhUkhyA ane tarasyA haLe joDelA che, temanA sAMdhAomAM ghA karelA che, ane mArelA che. paraMtu aMta samaye pazcAttApa karavAthI manuSyabhava pAmIne tArA putra thayA che. gurunI AvI vANI sAMbhaLIne, hala tathA khetaranA pApane AleAI ne Ape dIkSA lIdhI, ane karmaNe zrAvakadharma aMgikAra karyAM, AyuSya pUrNa karIne baMne devaleAke gayA. peAtAnI sAthe kAma karanAra mANasAne tathA baLada vagere pazuone vakhatasara khAvA nahi ApanAra manuSya karma NunI mAphaka pAMgaLA thAya che. mATe peAtAnA tAbAnA mANasAne tathA pazuone vakhatasara khAvA ApavAthI mANasa saMpuNaeN aMgavALeA ane sukhI thAya che e A kathAnA sAra che, Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagasuMdara ane asuMdaranI kathA 1 2 3 TaNa zaheramAM devasiMha nAmano eka zeTha rahete hato. tene sarala svabhAvavALI devazrI nAmanI strI hatI. devazrIe eka pAchalI rAtanA phaLa, phUlathI bharelA AMbAnA eka jhADane potAnA mukhamAM pesatA svapnamAM dekhyuM. eTalAmAM jAgrata thaIne, te svapnanI hakIkata teNIe potAnA patine kahI. tenA patie, teNune kahyuM ke tane AMbAnA vRkSa je guNavaMta eka putra thaze. te sAMbhaLI devazrI rAjI thaI pUrNa divase devazrIe eka suMdara putrane janama Ape. zeTha sagA vahAlAMone jamADyAM. tenuM nAma jagasuMdara pADavAmAM AvyuM. te putra bhaNuM gaNune yuvAna thaye, tyAre ghaNI kanyAe paraNyo. te dAna daIne garIbane uddhAra karato hato. vaLI devazrIe eka pAchalI rAtanA davathI baLelA vRkSane pitAnA mukhamAM pesatAM dekhyuM. kharAba svapna jANI pitAnA patine kahyuM nahi. pUrNa mAsa thaye kALe, bu, dAMtavALo tathA nAnA kAnavALo, moTA peTavALo; nAnA hAthavALo, zarIre ghaNA vALavALa, durbhAgI tathA kharAba svaravALo, Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagasuMdara ane suMdaranI kathA 181 e teNIe bIjA putrane janama Apyo. lokoe tenuM rUpa dekhI asuMdara nAma pADyuM. tene keI kanyA paraNAvavA paNa taiyAra thayuM nahi. tenA pitAe tene kahyuM ke "he vatsa! te pUrvabhavamAM puNya kIdhuM nathI, tethI A kurUpa tha chuM, mATe hamaNAM dharmakaraNI karIne puNya upArjana kara." te paNa tene dharma karavAnI IcchA thaI nahi. eka vakhate te nagaramAM cAra jJAnavALA suvrata nAmanA AcArya AvyA. teonI pAse devasiMha zeThe jaIbaMne putro sAthe vaMdanA karI. dharmopadeza sAMbhaLe. pachI zeThe pUchyuM ke "he pUjya ! mArA A be putro che, temAM eka moTo guNavaMta ane puNyavaMta che ane bIje nA putra duSTa, durbhAgI che. mATe te baMne jaNAe zuM puNya ane pApa karyo haze te kaho." - guru kahevA lAgyA ke he zeTha! A ja nagaramAM A bhavathI pAchaLanA trIjA bhave eka jinadatta nAmane vaNika raheto hate. te sarala svabhAva ane jIvarakSA karavAmAM agresara hatuM. tethI temAM tenA bahu ja vakhANa thatAM hatAM. vaLI te ja nagaramAM eka zivadeva nAmane vaNika rahetA hate. te deva, guru ane dharma Upara dveSa rAkhI, temanI hAMsI karato hato. jo ke jinadatta teno mitra hatA, te paNa te jIvahiMsA karato hate. te zivadeva marIne pahelI narake gaye. ane jinadatta marIne pahelA devaloke gaye. tyAM devatAnAM sukha bhegavI, vIne tAre jagasuMdara nAmane mATe putra thayo che, ane zivadevane jIva narakathI nIkaLIne, tAre asuMdara nAmane Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 kathAmaMjarI-2 putra thayo che. e deva, guru, dharma Upara dveSa rAkhato hato, ane kuTila hatuM, tethI kurUpe thaye che. haju paNa dharma Upara dveSa karanAre che, tethI ghaNo saMsAra paribhramaNa karaze. gurunA mukhathI A vAta sAMbhaLIne, jagasuMdarane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI harSa pAmyo. ghaNe samaya zrAvakadharma ArAdhI, aMte dIkSA laIne mekSa sukha pAme. deva, guru ane dharmanI bhakti karavAthI jagatuMdara rUpavAna, dhanavAna tathA buddhivAna thayo ane deva guru ane dharmanI niMdA karavAthI asuMdara kALo, kurUpavALA, durbhAgI ane buddhihIna thayo. mATe dareka manuSya bane teTalI deva, guru ane dharmanI bhakti karavI ane jIvonI rakSA karavI, e AkathAno sAra che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgA loDhIyAnI kathA 124 mA, bharatakSetramAM mRga gAmamAM vijaya nAmane rAjA hatA. tene mRgAvatI nAmanI rANI hatI. eka vakhata prabhu mahAvIra, zrIgautamasvAmI vagere aneka sAdhuonA parivAra sAthe, te nagaramAM samasaryA. bAre parSadA prabhunI vANI sAMbhaLavA beThI. e vakhate eka AMdhaLo, tathA hAtha, paga, nAka, AMgaLI vagere jenAM gaLI gayAM che, vaLI jAte kaDhIyo che, kharAba svaravALI ane durbhAgI e mANasa, lAkethI niMdA thako tyAM samavasaraNamAM Avyo. tene dekhI gautamasvAmIe prabhune pUchayuM ke "he bhagavad ! A jIva kyA azubha karmanA yoge A pramANe mahAduHkha bhogave che?" bhagavAne kahyuM ke eNe pUrvabhavamAM ghaNAM pApakarma karyA che, tethI duHkhI thAya che. vaLI gautamasvAmIe pUchayuM ke "prabhu ! A jIvathI paNa adhika duHkhI kaI jIva haze?" ke jene dekhI lokone sUga caDhe, loke kahADI mUke. prabhu bolyA ke "he gautama! A ja gAmanA rAjAne putra atyaMta duHkhI che. te bahere, pAMgaLe ane napuMsaka Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 kathAmaMjarI-2 che. hAtha, paga, AMkha, kAna, nAka, bhrakuTI, mukha vagere aMgo to tene che ja nahIM. jenI ATha nADI aMdara ane ATha nADI bahAra vahe che. ATha nADI lehInI ane ATha nADI parUnI vahe che. mahA durgadhavALe che. zarIra loDhA jevuM che, vaLI hamezAM chidroe karI te AhAra le che." sAMbhaLI gautamasvAmIne bhAre Azcarya thayuM. tene jevA mATe kahevA lAgyA ke "he svAmI! tame AjJA Ape, to huM tene joI AvuM." prabhue AjJA ApI. gautamasvAmI rAjAne ghera pahoMcyA. rAjA rANI bahu AnaMda pAmyA. rANI bolI mahArAja! Aje amArA upara anugraha karyo. gautama svAmIe rANIne kahyuM ke "mAre tamAro putra jeve che." rANIe pitAnA cAra putrone bolAvIne, gautamasvAmIne vaMdana karavAnuM kahyuM. gautamasvAmIe teone dharmalAbha dIdhe. pachI gautamasvAmIe kahyuM ke "mAre tamAre loDhA je je putra che, tene jovo che." rANI bolI ke "he mahArAja! te putra kaI na jANe tevI rIte ame bheMyarAmAM rAkhyo che, te tame zI rIte jANyuM?' gautamasvAmI bolyA ke "amArA guru mahAvIra prabhu sarvajJa che, temanA kahevAthI jANyuM." pachI rANIe kahyuM ke "he bhagavan! zeDI vAra UbhA raho. bhojana vakhate vastrAbharaNa mUkI gADalIye AhAra ghAlI bheMyarAmAM jaIzuM, tyAre tamane sAthe laI jaI dekhADIzuM." pachI rANI gADalI laI gautamasvAmIne teDI bhoMyarAmAM gaI te vakhate rANIe kahyuM ke "he bhagavan! ahIM khUba gaMdha che, mATe muhapattithI mukha tathA nAka bAMdhIne aMdara Avaje." tyAM jaI jevuM bhaMyaruM UghADyuM, ke khAdheluM anna pAchuM vaLe, evI mahAdurgadha AvavA mAMDI. rANIe sAdaDI pAtharI tenI Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRga leDhIyAnI kathA 185 Upara AhAra mUkI, loDhAne laI AvI tenA upara mUkyo. teNe AhAra saMjJAthI chidro mAraphate AhAra levA mAMDyo. jevo tene AhAra lIdhe ke tarata ja paru thaIne bahAra nIkaLavA lAgyo. AvuM duHkha joIne, zrI gautamasvAmI mahAvIra pAse pAchA AvI kahevA lAgyA ke jevuM duHkha Ape kahyuM, tevuM ja meM dIThuM. mATe Apa kahe ke eNe zuM mahA pApa karyuM haze ke jethI e AvI rIte duHkhI thAya che? prabhu kahevA lAgyA ke he gautama ! mRtadvArI nAmanA nagaramAM dhanapati rAjAne vijayavardana nAme sAmaMta hatuM. tene pAMcase gAma rAjAe seMpyAM. tenI saMbhALa rAkhavA mATe eka rATheDane adhikArI sthApI mekalyo. te rAThoDa raudra pariNAmavALe, kSudra buddhivALo ane meTA pApakarmone karavAvALo hato. tenI hakumatanA pAMca gAmamAMthI vadhAre paDatA kara leto, navA karo dAkhala karate, lokone beTAM ALa caDAvI anyAya karIne, daMDa karIne nirdhana karato hato, lokene tADanA, tarjanA karato, sakhata baMdhanee bAMdhIne mAra mArate, AvI rItanA mahA pApo karato hato. AvAM pApathI te ja bhavamAM tene kAsa, zvAsa, javara, dAha, kUkha zUla, bhagaMdara, harasa, ajIrNa, AMkhonI vedanA, kAnonI vedanA, pUTha phUla, khasa, kaDha, jaladara, vega ane vAyu, A soLe mahAroga utpanna thayA. te rogoe karIne rIbAto rIbAte, Artaraudra dhyAna dharI maraNa pAmIne, pahelI narake utpanna thayuM. tyAM paNa chedana, bhedana, tApa, tADanAdi aneka kaSTa sahana karI, tyAMthI nIkaLIne ahIM vijaya rAjAnA putra tarIke utpanna thaye che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinadatta zeThanI kathA 15 i pratiSThita nAmanA nagaramAM caMdana nAmano eka mithyAmati vyApArI rahetA hatA. tene vAhiNI nAmanI strI hatI. eka vakhata e sAdhuA tene tyAM vaheAravA AvyA. tyAM rahI zakAya tevA upAzraya jANI zeThanI AjJA lai temAM rahyA. te sAdhuonA saMsarge zeTha tathA temanI strI jainadhama pAmyA. vaLI te sAdhuonA saMsargathI zeThanI gAtradevI paNa sakita dRSTivALI thaI. pachI te baMne sAdhue mIje vihAra karI gayA. zeThane eke putra nahi hAvAthI zeTha ane zeThANI ane ciMtAtura rahyA karatA hatA. pachI putrane sArU kuladevInI ArAdhanA karavA mATe kaMku, kapUra sukhaDa ane phUlathI, tenI pUjA karavA lAgyA. ema karatAM kuladevI prasanna thaI. pratyakSa thaI ne kahevA lAgI ke huM zeTha ! tuM je mAMge, te huM tane ApuM.' te vakhate zeThe putranI mAgaNI karI. geAtradevIe vicAryuM ke A zeThe sAdhu pAsethI paheluM je vrata lIdhuM che, te kharAkhara pALe che ke nahi ? tenI parIkSA karUM. ' Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinadatta zeThanI kathA ema vicArIne kuladevI kahevA lAgI ke "he zeTha! je tAre putra joIto hoya te, eka jIvanuM balidAna mane Apa, te huM tane putra ApuM." ane je tema nahi kare to tamane baMnene vizna Avaze. te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke "tame Ama kema belo che ? uttama puruSa pote lIdhelA niyamano bhaMga kare nahi, ane meM te kaI paNa jIvane mAravA nahi te niyama lIdhela che, mATe mAre niyamano bhaMga karIne putra joIto nathI." te sAMbhaLI devIe kepa karIne, zeThanI strIne caTalethI pakaDIne, tene mAravA mATe talavAra ugAmI. strI paNa raDatI raDatI kahevA lAgI ke "he devI! mArI rakSA kare ! rakSA kare!" te paNa devIe te strInuM mastaka chedI nAkhyuM. vaLI zeThane kahevA lAgI ke tane paNa AvI ja rIte mArI nA khIza. vaLI kahyuM ke "he duSTa ! dubuddhi ! tArI vaMzaparaMparAno bali ApavAno rivAja che, te nahi ApavAno te niyama zA mATe lIdhe? mATe have putranI vAta to dUra rahI, paNa tAre pitAne jIvavAno paNa saMdeha che. mATe kadAgraha mUkIne tuM balidAna Apa!" devInAM AvAM kaDavAM vacana sAMbhaLavAM chatAM paNa, zeTha kSobha pAmyA nahi. ane devIne kahevA lAgyuM ke maravuM to eka vAra che je mATe pachI marIza, te karatAM tuM mane hamaNAM ja mArI nAkha. paNa huM nirdayI thaIne balidAna mATe jIvane ghAta to nahi ja karUM! zeThanI AvI daDhatA joIne, devI AnaMdita thaIne zeThane temanI patni jIvatI dekhADIne Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 kathAmaMjarI-2 kahevA lAgI ke "he zeTha! tuM dhanya che ! tuM mahA sAhasika ane puNyavAna che. tAruM paheluM vrata tuM barAbara pALe che ke nahi. tenI meM parIkSA karI, te saMbaMdhI mAre je aparAdha thaye hoya tenI kSamA Apaje. tuM mAre sAce sAdhama bhAI che, mATe tArA Upara upakAra kare e mArI pharaja che. tuM jinezvaradevanI bhakti kara, tethI tene putranI prApti thaze. tAre tyAM je putra janame tenuM nAma jinadatta pADaje." ema kahI devI adazya thaI gaI keTalAka divasa pachI zeThanI strIe putrane janama Ape. zeThe putra janamano moTo mahatsava karyo. svajanene jamADyAM. ane devInA kahevA mujaba putranuM jinadatta nAma pADavAmAM AvyuM. nizALe bhaNI gaNIne, sarva kaLAomAM pAraMgata thaye. yauvanavaya prApta thatAM jinadattane zeThe uttama kulanI kanyA paraNAvI. te jinadatta nirogI hate. niraMtara jinezvaradevonI pUjA vagere karate hato. vaLI pitAnA pitAne bahu ja vahAle hato. eka vakhata nagaranI bahAranA udyAnamAM jJAnI guru padhAryA. zeTha putra sahita vaMdana karavA gayo. dharmopadeza sAMbhaLyA pachI caMdana zeThe pUchayuM ke "mAre jinadatta putra nirogI sukhI, sarvane priya thavAnuM zuM kAraNa?" te kRpA karIne kahe. te vakhate gurue kahyuM ke tAre putra ATaluM badhuM sukha vagere kayA kAraNathI pAmyo te kahuM chuM te tuM sAMbhaLaH A ja nagaramAM dharaNA nAmano eka vaNika rahetuM hatuM, tene sAdhAraNa nAme eka putra hato. pitA ane putra, baMne jaNA dayALu hatA. temAM sAdhAraNa to pApa vagarano ja Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189: jinadatta zeThanI kathA vyApAra karato. haraNa, bakarAM, tetara, cakalI vagere pakSIone keIe bAMdhelAM heya temanI pAsethI choDAvI mUkAvata. baMdIkhAne paDelA baMdIone paNa pitAnuM dravya kharacIne cheDAvato hato. kasAIkhAnethI jAnavare choDAvI lAva. deva guru dharmanA raMge khUba raMgAe hato. zatruMjaya tIrthanI tene yAtrA paNa karI hatI. AyuSya pUrNa karIne, karelA puNyanA yoge devalokamAM devatA thayA. temAM dharaNAne jIva te tame pite ja che, ane sAdhAraNane jIva te tamAre putra jinadatta che. te sukhI ane nirogI che, tenuM kAraNa pUrvabhavanuM je puNya upArjana kareluM che te che. A pramANe gurunA mukhe sAMbhaLavAthI, bane jaNAne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pitAnA pAchalA bhava joyA. vairAgya utpanna thavAthI, savizeSa zrAvakadharma pALavA lAgyA. pachI gurune vaMdana karIne ghera AvyA. aneka prakAranAM puNya kIdhAM. sukRta kAryo karyA, supAtre dAna dIdhAM, pAchaLanI avasthAmAM baMne jaNAe dIkSA lIdhI. aMtima samaye anazana karI, devalokamAM devatA thayA. tyAMthI cyavIne manuSya janama. pAmI, anukame mokSe jaze. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meAhaka zeThanI thA 126 mahIsAgara nAmanA nagaramAM mohaka nAmanA eka zeTha raheteA hato. tene mAhinI nAmanI eka strI hatI. tenI pAse puSkaLa dhana hatuM. vaLI tene lakSmI Upara eTalI adhI mUrchA hatI ke te rAta ane divasa bahu ja sAvadhAna raheto hato. keAI mAruM dhana upADI jaze, e bhaye te nidhAnane bheAMyarAmAM rAkhI mUkato hato. rAtre pUrA UMghato paNa nahi. kaMnDusa to evA hato ke paisA bacAvavAnA lAle keTalAka divasa te te khIlakula jamato ja nahiM, paraMtu AkhA divasa dhana bheguM karavA rakhaDavA ja karato hato. te melAM ane jADAM kapaDAM paherato hato. kAIne dAna devAnI vAta tA dUra rahI, paraMtu kAine uchInuM paNa Apato na hato. zeThanI strI meAhinIne eka putra thayA. tenuM lakSaNa nAma pADayuM. te chekare vivekI ane udAra svabhAvanA hato. te dharmamArge ane garIbene madada karavAne puSkaLa paisA kharacato hato. tenA pitA tene kahevA lAgyA ke ' he vatsa ! dhana kAMI phogaTa bheguM thayuM nathI, mahA mahenate upArjana thAya che' te sAMbhaLI putre kahyuM ke 'pitAjI! dhana ghaNuMe che, tame Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAhaka zeThanI kathA 191 * ciMtA karaze! nahi.' te vakhate pitAe kahyuM ke he vatsa ! pANIthI bhareluM sareAvara paNa DhArA pI jatAM sUkAI jAya. pachI putre kahyuM ke * jyAM sudhI ApaNuM puNya prakhala hoya, tyAM sudhI lakSmI kadApi khUTatI nathI. ' 6 kahyuM paNa che keH~~~ " jaI suputta tA dhana kAM saMce, jo kuputta teA dhana kAM saMce; acalariddhi tA dhana kAM saMce, jo cariddhi te dhana kAM saMce.-1 lacchI sahAya cavalA, tattha cavalaM ca rAyasammANaM / jIvobi tattha cavalo, uvayAra vilaMbaNA kIsa // 2 // arthAt-lakSmIne svabhAva capalatAnA che, tethI vadhAre capala rAjasanmAna che; jIvana paNa capala che, tA khIjA Upara upakAra karavAmAM zA mATe vilaMba karavA joIe. "" mATe jema kUvAnuM pANI, gAyanuM dUdha vagere letAM chatAM vadhe che; tema dAna devAthI lakSmI paNa vadhe che. A pramANe putre samajAvavA chatAM, paNa zeTha dhananA meAhu mUkatA nahi. manamAM samajatA A putra haju aNusamajA che. eka vakhata cAra leAkeA oraDAmAM khAtara pADI dhana laI gayA. te sAMbhaLI zeTha bebhAna thaI gayA. rAvA beThA. jamavA paNa bese nahi. putre kahyuM ke 'pitAjI! lakSmI asAra ane capala che, mATe jamI le.' ghaNuM samajAvI jamADavA. bIjA varSe zeThanI strI meAhinI maraNa pAmI. teNInA guNagaNa saMbhALIne zeTha rAvA lAgyA. te du:khe zeTha paNa maraNa pAmyA. ekadA zrutakevali sAdhu nagaranA udhAnamAM padhAryAM. tene Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 kathAmaMjarI-2 vaMdana karIne lakSaNe pUchayuM ke "he pUjya! mArA pitAjI marIne kyAM gayA haze?" guru belyA "he vatsa! tAro pitA mehanA vaza karIne eneMdriya pRthvIkAyamAM utpanna thayela che. tyAMthI apakAya, teukAya, vAukAya ane vanaspatikAyamAM anukrame utpanna thaI ghaNe samaya saMsAracakamAM paribhramaNa karaze. te vAta sAMbhaLIne vairAgya pAmIne, lakSaNe dIkSA lIdhI. niraticArapaNe cAritra pALI, marIne devalokamAM devatA tarIke utpanna thaye. lakSmI Upara bahu ja moha rAkhanAra mANasa mehaka zeThanI mAphaka maraNa pAmIne pRthvIkAya vagere ekedriya paNe utpanna thAya che, ane tene sArA mArge vAparanAra lakSaNanI mAphaka uttarottara sukha bhogavIne aMte mokSasukha pAme che. mATe kalyANanI IcchAvALA manuSyoe maLelI lakSmIne bane teTalo sArA mArge upayoga karavo joIe. e A kathAne sAra che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zUra ane vIranI kathA 127 jagRhI nagarImAM eka zUra ane bIjo vIra e nAmanA be gRhastha hatA. baMne jaNA bacapaNamAM eka ja gurunI pAse bhaNyA hatA. moTA thatAM phUrane nAstika konI sebata thavAthI te kadAgrahI, dharmane utthApaka ane potAne ja jagatamAM DAhyA mAnato hato. lokenI zikhAmaNa te mAnatA nahi. eka vakhata keI sudatta nAmanA cAra jJAnavALA guru tyAM padhAryA. temane vaMdana karavA vIra tathA dharmanA arthI mANase gayA. zara to abhimAnathI guru Upara adekhAI rAkhate tyAM Avyo. gurune kahevA lAgyo ke "tame lokone zA mATe chetare che? je tamArAmAM zakti hoya te mArI sAthe vAda karo." te sAMbhaLIne gurune eka ziSya tene kahevA lAge ke "are mUrkha ! sarvajJa jevA mArA gurunI sAthe tuM zuM vAda karavAno hato? huM ja tAre ahaMkAra utArIza." parantu sabhya, sabhApati, vAdI ane prativAdI, e cAre hoya te vAda karuM. zUre paNa te kabUla karyuM. te pachI Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAmaMjarI-2 bIjA divase sabhAmAM banne jaNe vAda zarU karyo. tyAM zre kahyuM ke zarIramAM AtmA sivAya bIje kaI jIva nathI. ane je jIva nathI to dharma paNa nathI. je dharma nathI te paraloka paNa nathI. jema gAma vinA sIma na hoya, strI vinA putra na hoya, tema jANI levuM. vaLI je AkAzanA puSpanI mAphaka kAMI ja nathI. te jIva kyAM che? ke je sukha duHkha pAme che ema mAnIe. tethI tapa japa kaSTa kiyA je kAMI karIe te sarva phegaTa jANavuM. A pramANe zare potAne pakSa sthApe. ziSya uttara ApatAM kahyuM ke he zUra! tuM je kahe che, ke jIva nathI te huM sukhI chuM, duHkhI chuM, e vAtane jANa nAre koNa che? je tArA mAnavA pramANe jIva ja nathI to pachI pitA vagere vaDIlanAM nAma paNa tAre devAM na joIe. tathA krodha, AnaMda, zeka, bhUkha tarasa vagerenI je lAgaNI thAya che te AtmAne ja thAya che. vaLI eka sukhI, eka duHkhI, eka rAjA, eka cAkara, ItyAdi sArA beTA dekhAya che, te sarva pitapotAnA karmo karIne ja dekhAya che. dharmanA phala ahIM ja dekhAya che, te mATe dharma paNa che. paraloka che ane sarvajJa paNa che. mATe tuM kadAgraha cheDI de. A pramANe javAba ApIne zUrane jItI lIdhuM. rAjAe ziSyanI prazaMsA karI ane zUrane rAjAe kahyuM ke "he pApI ! tuM pApane nathI mAnate ane sadAcArane paNuM nathI mAnato. to pachI nIti kyAM ja rahI. ema kahI Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zara ane vIranI kathA 195 rAjAe tene pakaDayo. ' tene ziSye cheDAvyeA. pachI zUne potAnA nagaramAMthI kahADI mUkayo. bIjo vIra tA sanmArge cAlatA hatA, tathA puNya pApane mAnatA hatA. te rAjAnA mAnItA thayA. dharmanI ArAdhanA karIne, marIne devatA thayA. tyAMthI vIne manuSya janama pAmIne muktie jaze. A kathAnA sAra e che ke je mANasA dharma mArge cAle che te mANasA vIranI mAphaka sukhI thAya che. je mANasA adharma mArge cAle che te mANasA zUranI mAphaka du:khI thAya che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayakumAranI kyA 128 nagadhadezamAM zreNika rAjA rAjya karato hato. tene mukhya pradhAna pitAne putra abhayakumAra hate. te mahA buddhizALI havAthI, pitAnA rAjyanI AbAdI vadhArate hato. zreNike tene rAjaya ApavA mAMDayuM. paraMtu pApanA bhayathI te teNe levAnI nA pADI. eka vakhata prabhu zrI mahAvIra udyAnamAM samosaryA. te vakhate abhayakumAre vaMdana karIne pUchyuM ke "he svAmI! chello sAdhu kayo rAjA thaze ?" prabhue kahyuM ke "udAyi rAjA chello sAdhu thaze." pitAnA pitA zreNika rAjya mUkI dIkSA letA nathI. tethI vicAryuM ke je huM mArA pitAnI AjJAthI rAjya laIza te mArAthI paNa dIkSA levAze nahi. paraMtu mArA pitAe mArI pAsethI vacana lIdheluM che ke "mArI AjJA vinA tAre kAMI paNa javuM nahi. tene zuM upAya karavuM ? - mAha mahinAnI eka saMdhyAe celaNA rANIe sarovaranI pALa Upara eka sAdhune kAusagnadhyAne UbhA rahelA dIThA. te vakhate rANIe vicAryuM ke A sAdhu AvI ThaMDImAM rAta kevI rIte vItAvaze? A vicAramAM ne vicAramAM ghera Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 abhayakumAranI kathA AvI rAtrie ziyAmAM sUtI. te vakhate potAne hAtha soDanI bahAra rahI gaye, ne uMghamAM belI ke tenuM zuM thatuM haze." rAjA zreNike A zabdo sAMbhaLI vicAra karyo ke mAruM AkhuM aMtaHpura durAcArI che. pareDhIe abhayakumAre AvIne rAjAne praNAma karyA. te vakhate zreNike kahyuM ke aMtaHpurane bALI nAkha. evI AjJA ApIne pite prabhu mahAvIrane pUchavA gayeA. pAchaLathI abhayakumAre vicAryuM ke aMteuramAM to celaNa vagere mahAsatIo che, mATe saLagAvI devAya nahi. ema vicArIne eka jUnI hastizAlA hatI, tene Aga lagADIne pote prabhu zrI mahAvIranA samavasaraNa bhaNI cAlyo. ahIM zreNike prabhune pUchayuM ke "he bhagavan! mArI strI celaNa satI che, ke asatI che?" prabhue kahyuM ke "ceDA mahArAjAnI sAta putrIo satI che. te sAMbhaLI zreNika pAcho vaLe. rAjamahelamAM Aga baLatI dIThI. mArgamAM abhayakumAra maLyo. rAjAe tene pUchyuM ke "aMteurane Aga lagADI?" abhaye kahyuM ke "hA svAmI! Aga lagADI. te vakhate zreNike kahyuM ke "tuM temAM kema na baLyo ? tuM mArAthI dUra jato rahe " abhayakumArane pitAne Adeza maLI javAthI tarata ja prabhu zrI mahAvIranA samavasaraNamAM pahoMcI gayA. prabhu zrI mahAvIranI pAse dIkSA paNa laI lIdhI. rAjA zreNika paNa jUnI hastizALo baLatI jaIne pharI samavasaraNa bhaNI cAlyuM. rAjA zreNika Avyo te pahelAM te abhayakumAra dIkSA laIne sAdhuonA samudAyamAM jaIne beThA hatA. abhayakumAra niraticAra cAritra pALI, kALa pAmIne, sarvArthasiddha vimAne pahoMcyA. tyAMthI manuSyajanama laIne mekSe jaze. WWW Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalazeThanI sthA 129 punyanI IcchAvALA mANase thoDo paNa niyama jarUra grahaNa karavA joIe. thoDo paNa lIdhelo niyama kaIka samaye bahu ja lAbha Ape che." zaLpura nAmanA eka suMdara zaheramAM zrIpati nAmano eka zeTha raheto hato. te zeThe zrAvakanAM bAra vrata dhAraNa karelAM hatAM. te nyAyathI ja dhana pedA karato hato. vaLI te meTA lokamAM prIti pAtra hato. te zeThane uttama zIlavALI suMdarI nAmanI dharmapatni hatI. A daMpatIne kamala nAmane eka putra hato. kamala pitAthI ulaTA guNavALo hate. te lAja rahita, dharmathI vimukha, khAudhare ane deDhaDAhyo hato. sAdhujanenI te niMdA karato hato ane paramAtmAnI stutine te mithyA pralApa samAna mAnate hate. eka vakhate zrIpati zeThe putrane khAnagImAM zikhAmaNa ApI keH Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalaronI kathA bAhattarI kalA paMDiAvi, purisA apaMDiyA caiva / savvakalANavi pavaraM, je dhammakalaM na yAti // 1 // (" 8 he putra ! sarva kalAAmAM uttama evI dharmakalAne je purUSa jANatA nathI, te purUSa aheAMtera kaLAomAM paMDita hAya tA paNa mUkha samAna ja che. "" tullevi mANusatte, kei suhI dukkhiyA ya jaM anne / taM niuNaM paricitasu, dhammAdhammaphalaM ceva // 2 // 199 '' manuSyapaNuM sarakhu hovA chatAM keTalAka sukhI ane keTalAka du:khI dekhAya che, te dharma ane adharmanuM ja la jANavuM." pitAnA A upadeza sAMbhaLIne te pitAne ulaTa tiraskArapUrvaka kahevA lAgyA keH- pitAjI! jIva kayAM che? dharma ane adharma zuM ? svarga ane naraka zuM ? meAkSa kAM che ?A badhuM AkAzane pakaDavA samAna, gheADAne ziMgaDA samAna heAvAthI mithyA che ane A bhavamAM maLelA sukhathI vaMcita karanAra che. tapa kAyakaleza samAna che, saMyama te svataMtratAnuM ghAtaka che ane khAvA-pIvAnA niyame leAkeAne chetaravArUpa che." A pramANe kahIne te cAlyA gaye. eka vakhata te zaheramAM zaMkara nAmanA eka uttama guNavAna AcArya padhAryA. zrIpati zeTha guru mahArAjane vaDhana karavAne mATe peAtAnA kuTuMba parivAra sAthe gayA. guru mahArAjane vaMdana karIne dharmopadeza sAMbhaLyeA. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 kathAmaMjarI-2 zrIpati zeThe vaMdana karIne gurumahArAjane kahyuM ke-"he pUjya! mAro putra viveka vagarano che ane dharmathI bIlakula vaMcita che, ane durjana mANasamAM agresara che. mATe kRpA karIne upadeza ApIne dharmanA rAgavALo karo." guru mahArAje kahyuM ke -"je te mArI pAse Avaze to huM tene yathAzakti baMdha ApIza." zrIpati zeTha tyAMthI pitAnA ghera gaye ane jamIne ArAma levA mATe pitAnA AMgaNAmAM ja sUI gaye. te ja vakhate jugAramAM hArIne Avelo kamala gharamAMthI pisA levAne ghera Avyo. pitAne joItuM dhana laIne te gharamAMthI nIkaLatuM hatuM, te vakhate hetathI pitAe tene bolAvIne kahyuM ke -"putra ! najIkanA udyAnamAM zrI zaMkarAcArya nAmanA vidvAna AcArya padhAryA che, teo khAsa vaMdana karavA lAyaka che. guNavAnanI sevA mahAna phalane ApanAra thAya che." A vAta sAMbhaLI kamala kAMI paNa javAba ApyA vagara gharanI bahAra nIkaLI gayo, ane jugArIo sAthe vezyAne tyAM gayo. pachI navarAza maLatAM teNe vicAra karyo ke-"pitAe je AcAryane bahu vaMdana karavA lAyaka kahyA che, temanI pAse A navarAzanA samaye jaI AvuM." A pramANe vicAra karIne kutUhalanI khAtara te kamala AcArya pAse gayo, ane banAvaTI prema dekhADato temane vaMdana karIne temanI sAme Ubhe rahyo. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalazeThanI kathA 201 AcArya mahArAje tene oLakhIne pUchyuM ke "tuM zrIpati zeThane putra kamala chuM." kamale kahyuM ke-"hA! huM kamala chuM." AcArye kahyuM ke-"mArA mukha sAme barAbara dhyAna daIne siddhAMtanA upadezane sAMbhaLa." kamale kahyuM ke-"huM sAMbhaLIza." pachI vinayapUrvaka te sAMbhaLavA beThe. eka pahora (deDha kalAka) sudhI gurue tene dharmanA tattane upadeza ApIne pUchyuM ke-"te barAbara sAMbhaLyuM? tuM zuM samajyo ?" kamale kahyuM ke-"bhagavad ! kAMIka samajyo, kAMIkana samaje." AcArya kahyuM ke-"zA kAraNathI ema thayuM?" kamale kahyuM ke-"pUjya ! Apa jyAre tene kahetA hatA, tyAre ApanA gaLAno haIDIo ekasene ATha vakhata uce nIce thayo te meM gaye, paraMtu camara, amara, bhramara, tamara vagere zabdo ke je gaLAthI bolAya che te Apa bahu utAvaLathI bolatA hatA, tyAre haIDIAnuM calana mArAthI gaNI zakAyuM nathI." AcArye vicAryuM ke "ahe ! A kharekhara kutsita mANasa dekhAya che. mArA jevA hitaciMtakanI paNa te mazkarI kare che." A pramANe vicAra karIne guru mahArAja cUpa thaI gayA. kamala paNa jevo Avyo hato te cAle gaye. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 kathAmaMjarI-2 ane "A vRddhanI ThIka mazkarI karI." ema lekamAM kahevA lAgyo. tenA pitAe paNa loko pAsethI A vRttAMta jANya, ane te bahu dilagIra thaye. keTalAka samaya pachI zIlasAgara nAmanA bIjA AcArya nagaranA udyAnamAM padhAryA. lokonI pAsethI temanA AvavAnI vAta sAMbhaLIne pitAnI preraNAthI teonI paNa mazkarI karavA mATe meTA samudAya sAthe kamala AcArya mahArAja pAse gaye. pahelA AvelA AcAryanI hAMsI karelI vAta teoe sAMbhaLI hatI. tethI te Ave ke tarata ja pahelA AvelA zrotAo pAsethI "A te ja kamala che" e nizcaya guru mahArAje karI lIdhuM. kamale gurune vidhi sahita vaMdana karyuM, tethI dhUmAM mukhya paNa hadayana bheLa hovAthI A upadezane lAyaka che tema mAnatA te AcAryo sarasvatInA pagamAM rahelA maNinA ne pUra jevI madhura vANI vaDe tene bolAvyuM ke "ahe kamala! dharmamArgamAM te kuzala varte che ne ?" - kamala paNa jANe ataramAM bhaktibhAva bharelo hoya tema mastaka namAvIne madhura svare bolyo ke "devagurunA prasAdathI kuzala che." AcAryuM tene kahyuM ke "tAre nIcuM mukha rAkhIne jamIna sAme joIne mArA upadezane sArI sArI rIte vicAro." kamala paNa te pramANe nIcI daSTi rAkhIne beThe. gurue Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalaronI kathA 203 ghaNA lAMmAkALa sudhI upadeza ApyA. pachI kamalane pUchyuM ke kema zuM samajyA ?" << kamale kahyuM ke- A pAse rahelA kIDInA daramAMthI vArA pharatI ekasesa ne daza kIDI bahAra nIkaLI te meM gaNI. paraMtu jyAre teo eka sAthe samUhamAM nIkaLatI tyAre huM tene gaNI zakatA nahi; tethI mArA manoratha pUrA nahi thavAthI huM du:khI thaIne beTho chuM." kamalanAM A pramANenAM vacana sAMbhaLIne peAtAnuM badhuM luMTAI gayuM hoya tema khinna mukhavALA thaI AcArya vicAravA lAgyA keH A bicArA apAtra che, tethI teNe kAMI na jANyuM." pachI kamala te sthaLethI cAlyA gayA. tyArapachI tyAM ghaNA AcAryo te nagaramAM AvatA paNa tene kAI khelAvatA nahi, tethI peAtAne paMDita mAnatA garvayukta kamala svecchApUrvaka nagaramAM pharatA hatA. eka vakhate eka mahA buddhizALI AcArya te nagaranA udyAnamAM padhAryAM. teoe kamalanA badhA vRttAMta lAkA pAsethI sAMbhaLyo. te UparathI mAre tene avazya pratidha karavA ema temaNe manamAM nizcaya karyAM. : ;" AcArya mahArAjane vaMdana karavA mATe zrIpati zaika AvyA. temane sUri mahArAje kahyuM ke- huM tamArA putrane jarUra pratibeAdha karIza." 66 A pramANe sAMbhaLIne nitApUrvaka zeTha khelyA keTa bhagavan! tene khAdha ApavA nakAmA che ! sApanA karaMDI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 kathAmaMjarI-2 AmAM hAtha nAkhavAnI kazI jarUra nathI. te mAro putra durAtmA che, upadezane yogya nathI." gurue kahyuM ke-pahelAnA be AcAryonI thaelI AzAtanAthI tame A pramANe bole che, paraMtu tame bIka rAkhaze nahi. je bhavitavyatA anukULa thaIne sahAya karaze, te huM jarUra tamArA putrane dharmamAM sthApana karIza." gurune A nizcaya sAMbhaLIne zeTha ghera gayA ane kamalane AcArya pAse mokalyo. AcArya pAse AvIne kamala namaskAra karIne beThe. - buddhizALI AcArya paNa prathamathI pUchelI hakIkata vaDe A te ja zreSThiputra kamala che" ema jANIne tene uddezIne bolyA ke "ahe! kamala ! Ama Ava. kAmazAstranuM rahasya tuM jANe che?" kamale kahyuM ke -"huM zuM jANuM? Apa pUjya kRpA karIne thoDuM rahasya samajAvo." AcArye kahyuM ke-"prathama to kAmarasanA artha puruSe strInA guNa jANavA joIe. guNemAM paNa bhAvanuM svarUpa pradhAna che." kahyuM che ke vyabhicArINI strI AkArathI, kuTila vANIthI ane keIka mitathI kAmIjanenA manane vaza kare che ane keIka ati sukamaLa e pitAnA aMgamAM rahela kAmane bhAva-kAcanA DAbaDAmAM rahelA kamaLanI jema-pratyakSa batAvI Ape che." vaLI strIonI ATha avasthA kahelI cheH (1) svAdhinapatikA, (2) praSita bhartukA, (3) khaMDitA, (4) Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalazeThanI kathA 205. kalahAMtaritA, (5) vAsakazacyA, (6) virahAtkaMThitA, (7) vipralabdhA ane (8) abhisArikA. A AThamA chellI traNa avasthA parastrI saMbadhI che." A pramANenI kAmazAstranI kathAthI kamalanuM mana bahu ja AkarSAyuM ane te che ke "bhagavad ! bIje keNa AvuM kahevA samartha che? prathama AvelA AcAryone vANIvilAsa rasa vagarane hato, paraMtu ApaNA vacana rUpI amRtarasathI mAruM mana rUpI vRkSa bahu AnaMdita thayuM che. have huM hamezAM Apane vaMdana karavA AvIza." A pramANe nizcaya karIne kamala pitAnA ghera gayo. pachI kaI vakhata artha kathA vaDe, keI vakhata IdrajALanA vinoda vaDe, keI vakhata samazyAdi TuMkI vArtAo vaDe kamalane vinoda karAvatAM eka mahine thaI gaye. mAsa pUro thaye ane vihArane samaya najIka AvyuM, eTale ghaNA zrAvako vrata niyamAdi grahaNa karavA mATe guru mahArAja pAse AvavA lAgyA. kamala paNa vinayapUrvaka guru pAse Avyo. gurue tene kahyuM ke "bhAI have ame vihAra karIe chie tethI kAMIka niyama grahaNa kara. sarva puruSArthomAM dharma mukhya puruSArtha che. te dharma saMyamathI sAdhya karI zakAya che ane saMyama vrata, niyama dhAraNa karavAthI sAdhI zakAya che." * strIonI avasthAo tathA jUdI jUdI jAtio vagerenuM vistRta varNana jainAcArya nabudAcArya viracita "kekazAstramAM vistArathI ApeluM che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 kathAmaMjarI 2 uttara devAmAM catura kamale tarata ja kahyuM ke-"mahArAja! meM to ghaNA niyamo grahaNa karelA che, te A pramANe -(1) besIne sUvuM, UbhA UbhA uMghavuM nahi, (2) pitAnI IcchAthI maravuM nahi, (3) rAMdheluM bhejana khAvuM, kAcalA-IMTa vagere na khAvuM, (4) dUdhamAM AkaDAnuM ane thara vagerenuM dUdha na pIvuM, (5) AkhuM nALIe meDhAmAM nAMkhavuM nahi, (6) pArakuM dhana grahaNa ryA pachI ghaNA kaleza thayA vagara ApavuM nahi vagere." guru mahArAje kahyuM ke-"bhAI! A hAMsIne vakhata nathI. mATe kAMIka to niyama rUpI ratna amArI pAsethI jarUra grahaNa kara." kamale kahyuM ke "svAmina! ApazrIne je bahu ja Agraha che, te amArA pADozI vRddha kuMbhAranI hamezAM khIlelA bilvapatra jevI tAla joyA pachI ja huM bhajana karIza, anyathA bhejana karIza nahi." AcArya mahArAje sarvanI sAkSIe tene te niyama daDhatA pUrvaka grahaNa karAvIne te sthaLethI vihAra karyo. kamala te lIdhela niyama kAMIka lekalAjathI, kAMIka vacana bhaMgathI thatA pApanI bIkathI ane kAMIka guru mahArAjanA saMsargathI utpanna thaelI zraddhAthI barAbara pALavA lAgyo. eka divasa keI kAryaprasaMge rAjadarabAramAM tene bapora sudhI rokAI rahevuM paDayuM. tyAMthI chUTIne te ghera Avye, ane jamavA beThe. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamalazeThanI kathA 207 te khAvAnI tayArI karato hato, tevAmAM tene pitAne te niyama yAda Avyo. tarata ja te Ubhe thayo, ane gharanA uparanA bhAgamAM caDhIne te kuMbhArane jovA lAgyo. tyAM teNe kuMbhAraNane joI; eTale "aMtika kuMbhAra kyAM gayo che?" ema pUchyuM. teNe "mATI levA khANe gayA che" ema kahyuM. eTale kamala paNa khANe gaye. te vakhate kuMbhArane bhUmimAMthI nidhAna prApta thayuM hatuM. tene te bahAra kADhata hato. tevAmAM tenI tAla dekhIne kamala uMce svare be ke-"dIThuM ! dIThuM" eTale kuMbhArane bhaya lAgavAthI bahAra nIkaLI ghera jatA kamalanA pagamAM paDIne praNAmapUrvaka kahyuM ke "svAmin ! jIvADo! jIvADe ! tANane moTA avAje kAMI bolaze nahi. A nidhimAMthI aDadhuM athavA to badhuM tame laI lejo." dhUrtomAM ziromaNi kamale A pramANe paramArtha jANyA pachI tene vAraMvAra bIvarAvIne prAyaH A nidhi pite laI lIdhe. anukaMpAthI mAtra thoDuM dravya te kuMbhArane ApyuM. ceranA nasIbamAM bahu dravya hetuM nathI." pachI ghera AvIne jamIne kamala sUI gaye. bIjA divase savAre uThyo, tyAre svaccha buddhivaDe te vicAravA lAgyo ke mAtra mazkarI karavA mATe hasavA je lIdhelo niyama paNa mane saphaLa thayo. kharekhara ! jJAnI gurue Ave niyama ApIne anya vratAdi grahaNa karavAmAM mane nizcaLa karyo che. sukRtya ta AlokamAM paNa phaLa ApanAra thAya che, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 kathAmaMjarI-2 tethI te ja mArA guru che. temanA mukhakamaLathI uccArAyela zuddha dharmanuM ja mane zaraNa che." A pramANe samajIne te guru tarapha kamalanI buddhi vizeSa bacANI, tethI te guru pAse jaIne vijJapti karI te pitAnA nagaramAM AgrahathI teDI lAvyo. ane temanI pAsethI bAravrata rUpa zrAvakadharma teNe aMgikAra karyo. gurunA caraNakamalanI teNe bahu AdarathI sevA karI ane grahaNa karela dharmane sArI rIte pALIne anukrame te kamala svarga gaye, ane tyAMthI cyavIne mekSapadane prApta karaze. nAne sarakhe paNa niyama pALavAthI kamala sukhI tho mATe dareka mANase jIMdagImAM ekAda niyama paNa levo joIe, ane te niyamane jIvananA aMta sudhI pALavo joIe. niyamanuM pAlana karanAra mANaso sukhI thAya che ane aMte mokSe jAya che. e A kathAne sAra che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhakanI kathA 130 "bu ddhimAna manuSyanI meATI bhaktithI AAdhanA karavI, paNa tene chaMcheDavA nahi." mAlavadezamAM ujjayinI nAmanI nagarInI najIka eka naTenuM gAma hatuM. tyAM bharata nAmanA naTa rahetA hatA. tenA rAhaka nAmano putra hatA. tenI mAtA marI javAthI, ane rAhaka nAnI uMmarano hovAthI; bharata bIjI strI paraNyA. te zrI rAhakane kharAbara khAvA, pIvA ApatI na hatI. rAhake peAtAnI apara mAtAne kahyuM ke " he mAtAjI! tame mane kharAkhara khAvApIvA ApatA nathI, te tenA phaLa tamAre bhagavavA paDaze." te strIe kahyuM keH " are rAhaka! tu zuM karavAnA hatA ? " rASake kahyuM keH "huM teA evuM karIza ke, jethI tuM AvIne mAre page paDIza." Ama kahyA chatAM tenI avajJA karIne, te sro cUpa rahI. rAhuka paNa te divasathI apara mAtAne kharAkhara zikhAmaNa ApavAnA prasaMga zodhavA lAgyA. eka divasa rAtre acAnaka te peAtAnA pitAne kahevA 14 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 kathAmaMjarI-2 lAge keH "pitAjI! deDe ! deDo ! A kaI puruSa nAsIne cAlyA jAya che. A pramANe rehakanuM vacana sAMbhaLIne, tenA pitAnA manamAM zaMkA paDI ke -"kharekhara! mArI strI durAcArI hovI joIe." A pramANe zaMkA utpanna thavAthI, tene teNInI Uparane rAga zithila thaI gayA. tyArathI te tenI sAthe khapapUratuM ja belata hato. puSpa, tAMbulAdi paNa tene Apato na hato. kaI paNa khAnagI vAta to tene kaheta ja nahe. te strIe A pramANenuM patinuM vartana dekhIne vicAra karyo ke "kharekhara ! A badhuM A bALakanuM ja ceSTita dekhAya che. nahitara mArAmAM kaIpaNa jAtano doSa nahi hovA chatAM mArA pati mArAthI vimukha zA mATe thaI jAya ?" pachI teNIe rehakane kahyuM keH "he vatsa! teM A zuM karyuM ke jethI tArA pitAjI mArAthI vimukha thaI gayA che?" hake kahyuM keH tuM mane sArI rIte khAvA pIvA kema ApatI nathI." teNIe kahyuM keH "havethI huM tene sArI rIte khAvA pIvA, paheravAne ApIza." rehake kahyuM ke "sAruM! tame kheda karaze nahi." mArA pitAjI tamArI sAthe prathamanI jema ja vartana rAkhaze tevuM karI daIza." tyArapachI te strI rehakane sArI rIte khAvA pIvA ApavA lAgI. rehaka paNa eka divasa rAtrie candramAM prakAza hatuM, tyAre prathamanI pitAnI zaMkA dUra karavA mATe bALaceSTA karatAM karatAM potAnI chAyA AMgaLIthI pitAne dekhADine be ke -"are pitAjI! jUo jUo A kaI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahakanI kathA 211 puruSa cAlyo jAya che." teNe tema kahyuM, eTale tarata ja tene pitA parapuruSane praveza baMdha karavA ane tene nAza karavA tIkSaNa dhAravALuM zastra upADIne doDayo, ane rehakane pUchavA lAgyuM ke "are putra! batAva, te kyAM jAya che?" pachI rehake bALaceSTA karatAM karatAM AMgaLI vaDe pitAnI chAyA dekhADIne kahyuM keH "pitAjI! jUo te mANasa A jAya." A dekhIne lajajA pAmI, tene pitA pAcho vaLyo, ane aMtaHkaraNamAM vicAra karavA lAgyo ke -"hake pahelAM paNa A ja puruSa dIThe haze, tenA vacanathI meM mArI patnine durAcArI citavIne tenA upara meM neha ocho karI nAkhe, tethI mane dhikkAra che!" pachI pazcAtApa pUrvaka teNInA Upara pahelA karatAM paNa vadhAre saneha rAkhavA lAgyo. hake vicAryuM keH "meM A strInuM kharAba karyuM che, tethI gusse thaelI te kaI vakhata mane mArI nAkhaze." Ama vicArIne te hamezAM pitAnA pitAnI sAthe ja jamatuM hatuM, ekalo jamato na hate. eka divasa te pitAnA pitA sAthe ujajayinI gayo. pitAnA gAma jevI ja ujajayinIne dekhIne vimita thaele te rehaka AsapAsa jevA lAge. pachI pitAnI sAthe te nagara bahAra nIkaLyA. te vakhate "huM kAMIka bhUlI gayo." tema yAda AvavAthI kSiprA nadInA kAMThA Upara rehakane besADine, tene pitA te bhUlI gaelI vastu lAvavA mATe nagaramAM gaye. rehake nadInA kinArA para beThAM beThAM kSiprAnI retImAM vAta karI Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 kathAmaMjarI-2 bALapaNAnI ceSTA karatAM karatAM, AkhI ujjayinI nagarI cItarI. tevAmAM ujjayinIne rAjA azva khelAvate tyAM AvI caDyo. rAjA pitAne ghaDe rehake retImAM cItarelI ujajayinI vacce thaIne calAvavA lAgyuM. te dekhIne rehake kahyuM ke -"are rAjaputra! A raste thaIne ghoDo calAvaze nahi" rAjAe pUchayuM ke kema? rehake kahyuM ke-"tame A rAjamahela vagere dekhatA nathI?" pachI kutUhalathI rAjAe ghoDA uparathI UtarIne te citrAmaNa joyuM, te AkhI nagarI cItarelI teNe joI. rAjAe te bALakane pUchyuM ke -"teM pahelA kaI vakhata A nagara joyuM hatuM? " rehake kahyuM ke -"kaI vakhata nahi, mArA gAmathI huM Aje ja ahIM Avela chuM." rAjAe te sAMbhaLIne vicAryuM ke-"A bALakanuM buddhikauzalya keTaluM che?" rAjAe pachI rehakane pUchayuM ke-"he vatsa! tAruM nAma zuM che, ane te kyA gAmano rahevAsI chuM?" rehake kahyuM ke "mAruM nAma rehaka che, ane huM pAsenA gAmamAM rahuM chuM." A vakhate rehakane bApa nagaramAMthI AvyuM. pachI baMne jaNA potAnA gAma tarapha cAlavA lAgyA. rAjA rAjamahelamAM gaye ne vicAravA lAge ke - " pAMca maMtrIomAM eka maMtrI e che che, je A rohakane sarva maMtrIomAM zreSTha maMtrI tarIke sthApuM, te mAruM rAjya bahu sArI rIte cAle. rAjA je buddhivAna hoya ane ochA baLavALa hoya, te paNa te bahu baLavALA ane alpa buddhi Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhakanI kathA ra13 vALAthI jItI zakAto nathI. paraMtu buddhibaLavALe eka ja kSaNamAM jItI jAya che." A pramANe vicAra karIne, rAjAe rehakanI buddhinI parIkSA mATe; te gAmanA mukhya puruSone belAvIne, hukama karyo ke:-tamArA gAma bahAra eka meTI zilA che, tene upADIne rAjAnA maMDapane yogya evI tenI chatrI banAvarAve." rAjAne A hukama AvavAthI, te hukama paLAva azakya che tema vicArIne sarva AgevAne manamAM muMjhAvA lAgyA. vaLI badhA eka bIjAne pUchavA lAgyA ke -"rAjAnA AvA azakya hukamano amala zI rIte karo ? je tenA hukamano anAdara karIzuM te moTuM nukazAna thavA saMbhava che." A pramANe ciMtAtura thaelA teone apAra thaI gayA. rehaka pitAnA pitAnI sAthe ja jamato hato, ane tene pitA te gAmanA loko ekaThA thayA hatA tyAM gaye hate; tethI bhajanano vakhata thayo to paNa te AvyuM nahi. rehaka pitAnA pitAnI pAse gayo ane te pote kahevA lAge ke -"mane bahu bhUkha lAgI che, tethI ekadama jamavAmATe ghera cAlo."tenA pitA bharate kahyuM ke -"he vatsa! tuM bALaka hovAthI sukhI chuM. ApaNuM gAma Upara AvelI Apattine tuM jANato nathI."rAhake pUchayuM ke -"zI Apatti AvI che." bharate tene rAjAne Avelo hukama kahI saMbhaLAvyo. buddhinI viziSTatAthI tarata ja tenuM tAtparya jANIne rAhaka belyo ke-"tame A bAbatamAM zA mATe ATalA badhA ciMtAtura thAo che? te zilAnI nIce rAjAne yogya Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 kathAmaMjarI-2 maMDapa thAya teTaluM do. yathAsthAne thAMbhalAo goThave, ane bhIta vagerene kaLIcunA vagerethI dhoLAvI, citrAmaNathI cItarAvIne zebhItI ane suMdara banAvIne rAjAne khabara Ape." tenuM A kahevuM sAMbhaLIne sarva lokoe kahyuM ke - "barAbara, barAbara" pachI badhA ekaThA thaelA loke patapatAnA ghera bhejana levA gayA. jamI paravArIne, te zilAvALI jagyAe badhA ekaThA thayA ane hakanA kahevA pramANe kArya zarU karyuM. keTalAka divase te maMDapanuM kArya pUrNa thayuM. ane te zilA maMDapanI Upara chatrIrUpa thaI gaI. rAjAe mekalelA mANasoe jaIne rAjAne kahyuM ke -"mahArAja te gAmanA lokee ApaNI AjJAnusAra maMDapa taiyAra karI dIdhuM che." rAjAe pUchyuM -"kevI rIte taiyAra karyo che?" pachI maMDapa je pramANe badhAe ekaThA thaIne banAvyo hato, te saghaLI hakIkta rAjAne kahI. rAjAe pUchyuM ke -"A kArya kenI buddhithI thayuM ?" teoe kahyuM ke -"bhAratanA putra rehakanI buddhithI A kArya pAra pADavAmAM AveluM che." rAjAe rohakanI buddhinI parIkSA karavA mATe pharIthI eka gheTe meka ane kahevarAvyuM ke-"A gheTAnuM vajana hAlamAM eka pala che. paMdara divasa pachI paNa teTalAne teTalA vajanavALo rAkhIne atre mokalaje. te vajanamAM vadhe paNa nahi ane ghaTe paNa nahi tema karaje." rAjAno A pramANeno hukama AvavAthI lake badhA ciMtAtura thayA, ane pharIthI te bAbatane vicAra karavA badhA ekaThA thayA. rehakane paNa teoe mAnapUrvaka bolAvyuM. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , hikanI kathA 215 AgevAna puruSoe rehakane kahyuM ke -"he vatsa! prathama paNa rAjAnA hukamarUpI durtadhya samudrane tArI buddhirUpI setu vaDe teM amane badhAne tAryA hatA, atyAre paNa tArI buddhithI pharI setu bAMdhe, ke jenAthI rAjAnA A navA hukamarUpI samudrane paNa tarI jaIe." te sAMbhaLIne rehake kahyuM ke -"eka varUne tenI pAse rAkhe ane ghAsa vagere sArI rIte khavarAvIne, Ane puSTa kare. ghAsa vagere khAvAthI te durbaLa thaze nahi, ane varUne dekhIne te puSTa banaze nahi." teoe te pramANe karyuM. paMdara divasa thayA eTale, te gheTe rAjA pAse mokalI dIdho. tene tela karatAM te tolamAM pahelAM jeTalo ja thaye. keTalAka divasa vItI gayA pachI rAjAe eka kukaDo mokalya, ane kahevarAvyuM ke -" A kukaDAne bIjA kukaDA vinA yuddha karAvaje." rAjAne nava hukama pharIne A pramANe AvavAthI sarve ekaThA thayA. teoe rehakane belA. rAjAno hukama tene kahI saMbhaLAvyo. tarata ja rehake eka meTa ArIse maMgAvyo, ane tene barAbara sApha karAvyuM. pachI te ArIsAmAM dekhIne "A mAre pratipakSI bIje kukaDo Avyo che tema mAnIne ahaMkArapUrvaka tenI sAthe yuddha karavA lAgyuM. bIjA kukaDA vagara paNa rAjA taraphathI mekalAvela kukaDAne yuddha karato joIne badhA leke Azcaryacakita thaI gayA. te hakIkata rAjAnI AgaLa pahoMcADavAmAM AvI. vaLI keTalAka divasa pachI rAjAe hukama mokalyo ke www.jain Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 kathAmaMjarI-2 "tamArA gAmamAM ati suMdara retI che, tethI te sundara retImAMthI keTalAMka sArA deraDAM banAvarAvIne atre ekalAvaje." rAjAne A hukama sAMbhaLIne loke pharIthI ekaThA thayA, ane rehakane upAya pUchayo. rAjAne javAbamAM kahevarAvavAmAM AvyuM ke-"ame te naTale ke chIe, nRtyAdi jANIe chIe; deraDAM kevAM hoya te jANatA nathI, paraMtu ApanA hukamane te amala karavo ja joIe. mATe rAjadarabAra meTa che, tyAM pahelAMnA ghaNA retInAM deraDAM paDayAM haze. temAMthI ekAduM deraDuM namUnA tarIke atre ekalI apAve. te namUnA pramANe retInAM navA deraDAM banAvIne ame mokalAvI ApIzuM." rAjapuru e A javAba rAjAjIne pahoMcADo. rAjA niruttara thaI gaye; ane kAMI paNa pratyuttara ApI zakyo nahi. keTalAka divasa vItI gayA pachI eka marI javAnI taiyArImAM hato, tevA vRddha hAthIne te gAma makalAmAM Ave, ane kahevarAvyuM ke-"A hAthI marI jAya te paNa te marI gaye che, evA samAcAra kahevarAvazo nahi. ane tenA samAcAra hamezAM kahevarAvaje. je nahi kahevarA te gAmane meTa daMDa karavAmAM Avaze." A hukama rAjAne AvavAthI gAmanA leke pAchA ekaThA thayA, ane te bAbatane upAya rehakane pUcho. rehake kahyuM ke "A hAthIne ghAsa vagere nAMkhe, pachI je yogya haze te karIzuM." hakanA kahevA pramANe teoe tene ghAsa vagere nAkhyuM, chatAM rAtre te hAthI maraNa pAme. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhakanI kathA 217 pachI rehakanI salAha pramANe gAmanA AgevAna purue rAjA pAse jaIne kahyuM ke -"he mahArAja! Aje te hAthI besatuM nathI, uThate nathI, ghAsa khAte nathI, nihArAdi karato nathI, zvAsozvAsa leta-mUkato nathI. koI paNa jAtanI te hIlacAla karatuM nathI." te vakhate rAjAe pUchyuM ke "zuM te hAthI marI gayo?" AgevAnoe kahyuM ke "Apa tema kahI zake che, ame tema kahetA nathI." teoe A pramANe kahevAthI, rAjA mauna rahyo. AgevAne potapotAnA ghera pAchA gayA. vaLI pharIthI rAjAe hukama karyo ke -"tamArA gAmamAM svaccha ane svAdiSTa jaLathI bharele kuve che, te ahIM tAkIde mekalI Ape." A hukamanA pratyuttara mATe gAmanA AgevAe rehakane pUchyuM. rehake kahevarAvyuM ke -"he mahArAjA! amAro gAmaDAne ku svabhAvathI bahu zaramALa ane bIkaNa hoya che, te pitAnI jAtinA kuvA vagara bIjA keIne vizvAsa karato nathI, tethI ApaNuM zaheranA ekAda kuvAne atre mekalajo, jethI tenA upara vizvAsa AvavAthI amAre ke tarata ja tyAM Avaze." A pramANe rAjasevakene nittara karIne pAchA mokalyA. teoe te hakIkata rAjAne nivedana karI. pitAnA hRdayamAM rAhakanA buddhizALIpaNAnA vakhANa karato rAjA mauna dhArI rahyo. vaLI keTalAka divasa pachI "gAmanA pUrva dizAnA vanane pazcima dizAmAM pheravI nAkhaje"e rAjAno hukama thavAthI, tene upAya rehakane pUchIne gAmanA lokee pitAnA samAna nalina koharanA eka Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 kathAmaMjarI-2 raheThANa vananI pUrva dizAmAM pheravI nAkhyA tethI gAmanI pazcima dizAmAM vana AvI gayuM. rAjAne A hakIkatanI khabara ApavAmAM AvI. pharIthI rAjAe kahevarAvyuM ke -"agni vinA khIra rAMdhIne mokalaje." pAchA badhAMe ekaThA thaIne rehakane pUchayuM. rehake kahyuM ke "cekhAne pANIthI palALIne sUryanA kiraNethI garama thaI gaelA ghAsa tathA parAlAdinI garamImAM dUdha tathA cekhAthI bharelI thALI mUkavI, eTale khIra raMdhAI jaze." teoe te pramANe karyuM. khIra raMdhAI gaI rAjAne te hakIkata nivedana karI. te sAMbhaLIne rAjA cittamAM bahu camatkAra pAmyo. rAjAe A badhe rAhakane buddhivaibhava jANIne, tene bolAvavA mATe hukama pharamAvyuM ke -"je bALake mArA lagabhaga badhA hukame pitAnA buddhibaLathI amalamAM mUkyA che, teNe ahIM AvavuM. paraMtu ajavALIyA athavA aMdhArIyA pakhavADiyAmAM AvavuM nahi. chAMyA agara taDakAmAM AvavuM nahi. page cAlIne AvavuM nahi, tema adhara uDIne AvavuM nahi. rastA para thaIne athavA unmArge AvavuM nahi, nAhIne temaja nAhyA vagara AvavuM nahi." A pramANene hukama maLavAthI rehake gaLA sudhI snAna karyuM, ane baLada gADInA be piDAnA vacalA bhAga upara eka gheTAne nIce rAkhIne, tenA upara besIne, mAthe cALaNane chatra tarIke rAkhIne, amAvAsyA ane ekamanA saMdhi samaye, saMdhyAkALe rAjA pAse Avye. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhakanI kathA 219. vaLI "khAlI hAthe rAjA, deva ane guru pAse javuM nahi." e vicAra karIne hAthamAM mATIne piMDa rAkhI, te najarANA tarIke rAjA pAsa mUkyo. rAjAe rehakane pUchayuM -"are rehaka! A zuM?" teNe kahyuM ke -"mahArAja! Apa pRthvInA nAtha che, tethI A pRthvI piMDa huM sAthe najarANuM tarIke lAvyo chuM." AvI rIte prathama mulAkAte ja mAMgalika zabda sAMbhaLIne rAjA saMtoSa pAme. gAmanA bIjA loke pitAne gAma pAchA gayA. rehakane rAjAe potAnI pAse suvAkyo. rAtrIne prathama pahAra gayo, tyAre rAjAe pUchayuM ke -"are rehaka ! jAge che ke uMghe che?" rehake kahyuM ke -"mahArAja! jANuM chuM." rAjAe pUchayuM ke -"zuM vicAra kare che?" rehake kahyuM ke pIpaLanA pAMdaDAmAM zuM moTuM? dAMDalI ke zikhA? te saMbaMdhI huM vicAra karato hato." rAjA paNa te bAbatane saMzaya thavAthI bole ke - teM vicAra bahu sAro karyo, paNa tene nirNaya zuM karyuM?" rehake kahyuM ke:-"jyAM sudhI zikhAne agrabhAga sukAte nathI, tyAM sudhI baMne sarakhA hoya che." rAjAe AnaMda pAmIne pAse rahelAone te hakIkata pUchI, te badhAe paNa te kabula karyuM. pachI rehaka sUI gaye. pharIthI rAtrInA bIjA pahore rAjAe pUchayuM ke -"are rehaka! jAge che ke ughe che?" teNe kahyuM "mahArAja! jANuM chuM." rAjAe pUchyuM -"zuM vicAra kare che?" rehake kahyuM ke -"mahArAja ! bakarInA peTamAM lIMDIe goLa kema Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -220 kathAmaMjarI-2 thaI jAya che?" A pramANe kahevAthI rAjAne paNa te bAbatane saMzaya thayo. tethI teNe rehakane ja pUchayuM ke -"te kema thatI haze?" rehake kahyuM ke -"mahArAja! tenA peTamAM saMvartaka nAmane pharato pavana hoya che, tene lIdhe lIMDIo goLa thaI jAya che." pachI te sUI gaye. trIjA pahore rAjAe te ja pramANe pUchavAthI rehake kahyuM ke -"mahArAja! huM jANuM chu." rAjAe pUchyuM ke -"zuM vicAra karato hato?" teNe kahyuM ke -mahArAja! khIsakelInA zarIra jevaDuM ja puMchaDuM hoya ke koI nAnuM meTuM heya?" A praznane nirNaya nahi thaI zakavAthI, rAjAe tene ja pUchyuM ke "te zuM nirNaya karyo." rehake kahyuM ke - "mahArAja baMne sarakhA heya che." pachI te sUI gaye. cothA pahore prabhAta thayuM. maMgaLa dhvani thavA lAgyA. sarva sthaLe prakAza thavA mAMDyo. te vakhate rAjA jAgRta thayA ane hakane bolAvyo. atizaya nidrAmAM lIna thaI javAthI kAMI paNa javAba teNe Ape nahi. tethI rAjAe ramavAnI lAkaDI vaDe jarA tene sparza karyo ke, tarata ja te sAvadhAna thaI gaye. rAjAe pUchyuM ke -"kema uMghI gayo hato ke ?" - rehake kahyuM -"deva! huM jAgate hite." rAjAe pUchayuM ke -" tuM zuM vicAra karato hato?" teNe kahyuM ke-"mahArAja! huM vicAra karato hato ke A rAjAne keTalA bApa haze?" A prazna sAMbhaLIne DIvAra to rAjA paNa zaramathI nIcuM meM rAkhIne Ubho rahyo. eka kSaNa pachI Azcarya Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rehakanI kathA 221 pAmIne teNe pUchyuM ke -" are rehaka ! bola, teM zuM nirNaya karyo." rehake kahyuM ke -"tamAre pAMca bApa che." rAjAe pUchyuM ke:-"koNa koNa?" hake kahyuM ke - "eka tamAre bApa kubera che, ke jene lIdhe tamArAmAM dAna ApavAnI zakti AvI che. bIjo tamAro bApa cAMDAla che, kAraNa ke vairIo Upara tame cAMDAlanI mAphaka kepa darzAve che. trIje tamAre bApa bebI che, kAraNa ke bebI jema vastrane nIcovI nAkhe che, tevI rIte Apa paNa lokonuM sarvasva haraNa karI letA dekhAo cho. ethe tamAro bApa vIMchI che, kAraNa ke mArA jevA bhara nidrAmAM sUtelA bALakane ramavAnI lAkaDI vaDe vIMchInI jema nirdaya rIte tame pIDo che. pAMcamA bApa tamArA pitA che, ke jene lIdhe yathAvasthita nyAya ane rAjyanuM tame paripAlana kare che." rehake A pramANe kahyuM. te sAMbhaLIne rAjA mauna rahyo. ane savAranA nitya kAryomAM pravarte thayo. pachI mAtAne namaskAra karIne ekAMtamAM teNe pUchayuM ke -"mAtA kaho, mAre keTalA bApa che?" mAtAe kahyuM ke:-"vatsa! AvuM zA mATe pUche che?" tArA pitAthI ja tAre janama thayo che." pachI rehake je kahyuM hatuM te badhuM rAjAe mAtAne kahI saMbhaLAvyuM. ane kahyuM ke -"mAtAjI! prAye te rohaka jUThuM bolato nathI, tethI sAcI hakIkta hoya te kahe." A pramANe rAjAnA atyaMta AgrahathI, tenI mAtAe kahyuM ke -"jyAre tuM garbhamAM hatuM, tyAre bahAranA udyAnamAM vaizravaNa (kubera)nI pUjA karavA huM gaI hatI. te yakSane Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 kathAma jarI-2 atizaya suMdara joIne tenA hastanA me sparza karyAM hatA, te vakhate kAmadevanA AviSkAra mArA aMgamAM thayA hatA, ane tenI sAthe viSaya leAgavavAnI IcchA meM karI hatI. te vakhate eka rUpavaMta caMDAla yuvAna tyAM AvyA, tethI tenI sAthe paNa bhAga bhAgavavAnI mane IcchA thaI hatI. tyAMthI huM pAchI AvatI hatI, tyAre dhobIne dekhIne paNa mane tevI ja abhilASA thaI hatI. pachI huM mahelamAM AvI, te vakhate kAmadevane vazavartI meM nAgaravelanuM pAna khAvA hAthamAM lIdhuM hatuM, tenA Upara eka vIMchI hatA, tenA mane sparza thayA, te vakhate kAmanA atizaya AveganA lIdhe, tenI sAthe paNa bhAga bhAgavavAnI IcchA mane thaI hatI. A pramANe IcchA mAtrathI ja, te tArA pitA che. bAkI tArA kharA pitA te te ja che ke je vAta jagaprasiddha che. mAtAnI A hakIkata sAMbhaLIne rAjAe namaskAra karyAM. pachI rAhakanA buddhi cAturyathI manamAM vismaya pAmeleA rAjA rAjadarabAramAM gayA ane sarva maMtrIenA agresara tarIke, rAhakane mukhya pradhAna banAvyeA. jJAnanI tathA jJAnInI utkRSTa bhakti karavAthI rAhaka jevI uttama buddhi prApta thaI zake che, mATe jJAna ane jJAnInI mane teTalI bhakti karavI jeI e. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhinI viziSTatA upara kSullakanI kathA 131 be nAtaTa nagaramAM eka digaMbara sAdhue, eka zvetAMbara kSullaka (nAnA) sAdhune pUchyuM ke :~ are kSullaka ! tamArA arihaMta sarvajJa che, tame tenA putra che, teA kaho ke A nagaramAM keTalA kAgaDAe rahetA haze ? " kSullake vicAyuM ke " zanI sAthe zaDha paNe ja vartavuM joI e." te khelyuMA keH-- A khenAta nagaramAM sATha hajAra kAgaDAe vase che. temAMthI ochA thAya te, te khIje caNavA gayA che ema samajavuM, ane vadhe te bahArathI mahemAna AvelA che tema samajavuM, " Ave uttara sAMbhaLIne, pratyuttara devAne azakta te sAdhu, potAnA mastaka para jANe koI e lAkaDInA prahAra karyo hoya tevI rIte mAthuM khaMjavALatA cUpa thaI ne cAlyuM. gayA. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhinI viziSTatA para hAthI tolavAnI kathA 132 saMtapura nagaranA rAjAe bahu viziSTa buddhivALA maMtrInI zodha karavA mATe rAjamArgamAM eka moTA hAthIne, AlAnakhaMbhe bAMdhIne udyoSaNA karAvI ke -"je mANasa A hAthIne tola karI Apaze, tene rAjA mATe pagAra ApI nokarImAM rAkhaze." AvI uSaNa sAMbhaLIne eka buddhizALI puruSa, te hAthIne moTA taLAvamAM laI jaI vahANa Upara caDAvyo. hAthI jyAre barAbara vahANa Upara caDI gaye tyAre te vahANa jeTaluM pANImAM Dubya teTalA upara nizAnI karI lIdhI, ne hAthIne vahANamAMthI utArI lIdhuM. pachI te vahANane jyAM sudhI nizAnI karI hatI, tyAM sudhI temAM patharA bharI pANImAM DubADyuM. ane pachI te badhA patharA bahAra kADhIne tevyA. pachI te sarvane saravALo karIne rAjAne kahyuM kemahArAja! hAthInuM ATalA pala pramANu vajana che." te Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthI tolavAnI kathA 25 sAMbhaLIne rAjA saMtuSTa thayuM, ane te puruSane sarva maMtrIomAM mukhya maMtrI tarIke moTA pagArathI niyukta karyo. buddhivAna mANasa buddhi vAparIne, je dhAre te karI zake che. viziSTa prakAranI buddhi prApta thavI, te jJAnanI ArAdhanAnuM phaLa che. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhinI viziSTatA upara zAkyanI thA 133 eka nagaramAM eka vAlIyA maheto hato, tera be patnIo hatI. ekane putra hatA, ane khIjIne putra na hatA. ane patnIe te putranuM sArI rIte pAlana karatI hatI. putrane 'mArI sagI mAtA kaI ane apara mAtA kaI' tenI barAbara khabara paNa na hatI. eka vakhata te vANIyA, baMne patnIe tathA putrane sAthe laI paradeza gayA. tyAM acAnaka te mRtyu pAmyA. pachI te baMne strIe vacce jhaghaDo thayeA. pahelI kahe ke:A mArA putra che. " mIjI paNa tema ja kahevA lAgI. eka kahe keH- A gharanI mAlika huM chuM. " mIjI paNu te ja pramANe kahetI. t ApasamAM kalaha karatI baMne patnIone jhaghaDo rAjadarakhAramAM pahoMcyA. teenI phariyAda sAMbhaLIne, buddhivAna pradhAne peAtAnA sevakane hukama karyo keH--" pahelAM A badhA dravyanA be bhAga pADo. pachI, A cheAkarAnA paNa talavArathI be bhAga karIne, baMnene sarakhA bhAge vaheMcI ApeA." Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakyanI kathA 27 magajamAM hajAre javALAo saLage tevuM, ane mastaka para vA paDe tevuM, pradhAnanuM A vacana sAMbhaLIne, te putranI kharI mAtA hatI te, kaMpAyamAna thatI duHkhathI AkuLavyAkuLa thaI jaIne bolI ke -"are rAjan ! are pradhAnajI! A putra mAre nathI, mAre tenuM kAMI prayojana paNa nathI. mArI A bIjI benane ja te putra che. vaLI gharanI mAlika paNa te ja che. huM dUra rahIne pArakA ghera majurI karIne paNa A putrane jIvate joI sukhI thaIza. teTalA mAtrathI paNa huM mArA AtmAne kRtakRtya mAnIza. bAkI A putranA mRtyuthI to AkhA jIvalokano nAza thavA jevuM mArA manamAM lAgI Ave che." bIjI strI te pradhAnane uparokta nyAya sAMbhaLIne kAMI paNa belI nahi. eTale te duHkhI thaelI strI tarapha joIne pradhAna belyo ke -"A pahelI strIne A putra che, bIjIne nathI." pachI te strIne putra tathA sarva dhananI mAlika TharAvI, ane bIjIne kADhI mUkI. buddhithI sarva vastune nyAya thAya che. buddhivAna pAse kAMI paNa chAnuM rahI zakatuM nathI. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMgALadevanI sthA 134 amarapuramAM bhuvanapALa nAmano zeTha rahete hate. ghaNuM mAnatAo pachI tene eka putra thayo, tenuM baMgALadeva nAma pADavAmAM AvyuM. eka kheALAmAMthI bIjA kheALAmAM ramate te meTe thaye. nizALe abhyAsa karavA besADavo, tyAM ghaNuM kaLAo zIkhe. eka vakhate khAnagImAM besADIne zeThe putrane zikhAmaNa ApatAM kahyuM ke-"vatsa! je vyavahArane jANe te ja khare hoMziyAra kahevAya, tethI keTalIka vyavahAranI bAbate huM tane jaNAvuM chuM te sAMbhaLa." baMgALadeva be hAthanI aMjali jeDIne sAvadhAna thaIne vinayapUrvaka beThe. zeThe kahyuM ke "vatsa! ghaNA paMDite ekaThA thAya tyAre ulaTa tattvane nirNaya thaI zakatuM nathI." te Upara huM tane eka daSTAMta kahuM chuM te sAMbhaLaH 1, tapasvInI kathA eka nagaramAM eka maTha hatA. te sthaLe traNa tApase ghaNA kALathI rahetA hatA. eka vakhata rAtre temAMthI eka uDyo, ane teNe AkAzamAM bheMzanA zIMgaDA jevA kALA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 baMgALadevanI sthA vAdaLanI ghaTAmAM jhabakatI vIjaLInI rekhA I. teNe bIjA baMnene jagADI bahAra lAvIne kahyuM ke "are bhAI! jUo ! svargamAM Aga lAgI che, tenI javALAnA dhUmADAne A samUha dekhAya che." bIjAe kahyuM ke-"A te sUrya che, te ThaMDIthI bI ga che, tethI kALAM vastranI kaMthA oDhIne vAraMvAra potAnI jAtane dekhADe che. ane "haju prabhAta kALa thayo che ke nathI thaye?" tenI tapAsa kare che. trIjo bolyo ke "mane te lAge che ke dezanA utpAtathI trAsa pAmelA devalokamAM maheMdra agnine uddezIne zAMtikarma karAve che." A pramANe vicAratA tatvane nahi jANunArA teoe eka paMDitane pUchyuM ke-"are A zuM haze?" teNe kahyuM ke "vijaLInA jhabakArAo sAthe A varasAdanAM vAdaLAM che." AvI rIte bahu paMDitAI hoya paNa vyavahAranuM jJAna na hoya tyAre paNa parAbhava thAya che. te upara eka mUrkha paMDitanI kathA che te A pramANe 2. paMDita mUrkhanI kathA eka nagaramAM mAtra abhyAsanA ane vidyAzALAnA ja paricayavALo eka paMDita raheto hato. eka vakhata devapUjA mATe vADImAMthI puSpa tathA patrAdi lAvavA mATe te ja hatA. te vakhate keTavALe tene pUchyuM ke -"bhAI tame kyAM jAo cho?" teNe kahyuM ke -"parastrIne grahaNa karavA mATe huM jAuM chuM." "patrI zabda to rUDha thaI gayo che, tethI tevuM belavAthI zuM? mATe aghare zabda vAparuM.' tevA AzayathI te Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 kathAmaMjarI-2 patrIne badale parastrI zabda bolyuM hatuM, paNa tenA zabdo sAMbhaLIne te keTavALa ke pAyamAna thaye, ane tenuM nAka kApI nAkhyuM. tethI lokomAM pracalita thayuM ke "ati bhaNela paNa vyavahAra nahi jANanArAne nAza thAya che." athavA "bhaNyA paNa gaNyA nahi." ema kahevAya che. vaLI "jaDa mANasa bIjAne pUchayA vagara potAnI buddhi pramANe kArya karavA jatAM tApasanA ziSyanI mAphaka pApa ane apakIrtinuM bhAjana thAya che. te sAMbhaLIne baMgALadeve pUchayuM ke -"pitAjI! te tApasa ziSya keNa hato?" bhuvanapAle kahyuM ke -vatsa! tenI kathA sAMbhaLaH 3. tApasa ziSyanI kathA pahelAM zRMgArapuramAM eka kubaDe tApasa raheto hato. tene pachavADe khUMdha nIkaLI hatI, tethI te vAMke vaLIne cAlato hato. tene eka ziSya hato. eka vakhate te ziSya nagaranI bahAra gaMgA nadInA kAMThA Upara gaye. te vakhate agninuM tApaNuM karIne govALIAo tApatA hatA; te dekhIne teNe pUchayuM ke-"tame A zuM kare che ?" teoe kahyuM ke "amArI A vAMkI lAkaDIone agninA tApa vaDe ame sIdhI karIe chIeA sAMbhaLIne te maThamAM AvyuM. pachI teNe vicAra karyo ke "te lAkaDIo jema mArA vAMkA vaLI gaelA A gurune huM agnine tApa vaDe sIdhA karuM." A vicAra karI agni lAvI tene barAbara saLagAvI, gurunA paga ane gaLuM ekaThA karI temanA vAMse agni lagADI, Ama karavAthI ghaNI bUme pADIne te guru maraNa pAmyo. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgALadevanI kathA 231 leAkeA ekaThA thaI gayA ane Ama karavAnuM kAraNa pUchyuM. teNe lAkaDInI vAta karI. eTale " gurune sIdhA karavA jatAM gurunuM mRtyu thayuM ! te sAMbhaLI sarve husavA lAgyA. A pramANe te mUrkha ziSya pApa tathA apakIrttinuM bhAjana thayo. " vaLI he vatsa ! kAyara mANase viSama kAryo zaru karavAM nahi. kAraNa ke tenA bhIrU svabhAvathI ane buddhinI viDvalatAthI cIbhaDAvALA puruSanI mAphaka kAryanA nAza thAya che. tenI kathA A pramANeH 4 cIbhaDAvALA puruSanI kathA " eka nagaramAM eka gRhastha rAtre khATalA Upara sUte hato. rAtre tenA ghera eka cAra ALyeA. 8 te gRhastha jAge che ke 'dhe che. ' te mAatano nirNaya karavA mATe te cAre peAtAnI pAse rAkhela eka cIbhaDuM tenA Upara nAMkhyuM, cIbhaDu bhAgI gayuM. te cIbhaDAmAMthI pANI tathA tenAM khI te gRhastha Upara paDayA. te jAgI gayA. ane bhayabhrAMta thaIne potAnI patnIne teNe kahyuM ke " are ! jAga, jAga, cAre mane talavAravaDe mAryA che, tethI mAtra leAhI nIkanyu' che eTaluM ja nahi paNa sAthe kIDAe paNa nIkaLyA che." te rasane leAhI ane bI ne kIDAo mAnatA hatA. cAre vicAryuM ke " are ! AvA kAyaranuM dhana levAthI zuM phAyado ? " tema vicArI cAra cAlyA gayA. vaLI zeThe kahyuM ke- huM kuLadIpaka putra ! je tarata ja javAba ApI zake che te devAne paNa vaza kare che. te pachI manuSyAne vaza kare temAM zuM navAI ? jevI rIte eka vaiSNavI strIe karyu hatuM." Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23ra kathAmaMjarI-2 putre pUchyuM ke "te koNa hatI?" teNe kahyuM ke"vatsa! tenI kathA sAMbhaLaH paSNavI strInI kathA karNikAra nagaramAM mukuMda nAmanA deva eka maMdiramAM sthApana karelA hatA. te devanI upAsanA ghaNI strIo mAsAmAM karatI hatI, ane tenI upAsanA mATe strIo mahinAnA upavAsa karatI hatI. temAM eka strI pADI hatI, tenAthI bhUkhyuM rahI zakAtuM nahi, ane teNIne pitAnuM jIvana bahu ja vahAluM hatuM, tethI te divase upavAsa karatI ane rAtre cUramuM khAtI hatI. eka vakhate rAtre teNIne cUramuM khAtI dekhIne mukuMda deve pUchyuM ke "are strI! tuM bahu mAyAkapaTI dekhAya che; kAraNa ke tuM lekenA dekhatAM mahinAnA upavAsa karavAnuM paccakhANa le che ane dararoja rAtre khAya che." te sAMbhaLIne te strIe kahyuM ke -"deva! jevA tame amArA svAmI mAyAvI che, tevA ja ame tamArA sevaka mAyAvI chie." mukuMde te vAta sAMbhaLIne pUchayuM ke-"kevI rIte mAyAvI chuM." vaiSNavI strIe kahyuM ke-"tame AkhA jagatane kahe che ke "varSARtumAM ame pAtAlamAM zayana karIe chie. tema kahIne rAtanAM te lokonAM caritro jevA nIkaLe che, ane te nimitte jAgaraNa kare che, tethI "bela che kAMI ane kare che kAMI A tamAruM mAyAkapaTapaNuM pratyakSa dekhAya che, tethI mAyAkapaTa karanArA tame jevA amArA svAmI, tevA ja mAyA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMgALadevanI kathA ra33 kapaTa karanArA ame tamArA sevake chie." A javAba sAMbhaLIne mukuMdadeva prasanna thayA, ane tenA manavAMchita pUrNa karyA." vaLI he putra! deva, svAmI tathA gurunI pAse DuM upayogI ane sArabhUta hoya teTaluM ja kalezvarInA sevakanI mAphaka belavuM. tenI kathA nIce pramANe che kAlezvarInA sevakanI kathA eka AMdhaLA mANase AMkhe pAchI prApta karavA mATe kAlezvarIdevInI tapa, japa, dhyAna ane puSpa vagerethI ArAdhanA karI. te devI tenA upara saMtuSTa thaIne belI ke - "vatsa ! huM tArA Upara prasanna thaI chuM, tAre je mAgavuM hoya te eka vAkaya vaDe mAga." te sAMbhaLIne te buddhivAna aMdha puruSe kahyuM ke -"he devI! je tame prasanna thayA che te A pramANe kare, ke jethI huM mArA putranA pautrane senAnA ane ratnanA thALamAM bhejana karato jouM." A eka ja vAkyamAM te buddhizALIe dhanADhayatA, lAMbuM AyuSya, cakSuo tathA saMtAnAdi parivAra badhuM mAgI lIdhuM. devI tenA upara prasanna thaI, ane teNe je mAgyuM te badhuM ApyuM." "he vatsa mArAM A vacane keIpaNa divasa bhUlIza nahi ane vyavahAra mArgamAM sArI rIte vartaje." A pramANe pitAne Adeza sAMbhaLIne, sArane grahaNa karI baMgALadeva kuTubanI saMbhALa rAkhato pitAnuM jIvana AnaMdathI vItAvavA lAgyo. thoDA varSa pachI tene pitA mRtyu pAmya; eTale baMgALadeva gharano ane saMpattine mAlika tho. te traNe varganI sAdhanA karato hato ane keInI pAse kaThera vAkya bolato nahato. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 kathAmaMjarI-2 tene caMDA ane pracaMDA nAmanI bahu ja kajIyAra be patnIo hatI. teonA hamezAMnA kayAthI te kaMTALI gaye hatA. te gAmanI najIkamAM eka nadI hatI, temAM hamezAM nirmaLa pANI vahetuM hatuM. te nadInA baMne kinArA upara baMgALadevanAM be makAna hatAM. caMDAne nadInA A kinArA UparanA makAnamAM ane pracaMDAne nadInA sAme kinA nA makAnamAM rAkhI hatI, ane baMnene ghera vArApharatI ekeka divasa bhajana, vilepana, zayana vagere te karate hate. eka vakhata pracaDAne ghera be divasa rahyo. trIjA divase te caMDAnA gharanA daravAjA pAse AvyuM, tyAre te pANImAM sAMbelA vaDe dANA khAMDatI hatI. baMgALadevane Avate dekhIne vArAnuM ullaghana thavAne lIdhe krodhe bharAelI te strIe sAMbeluM maMtarIne tenA tarapha pheMkayuM. te sAMbeluM sarpanuM rUpa dhAraNa karIne baMgALadevanI tarapha AvyuM, eTale te tyAMthI pracaMDAnA gharatarapha deDyo. AgaLa baMgALadeva ane pAchaLa sarSa cAlyo. vistAravALI nadI oLaMgIne te sAme kAMThe pahoMcyA. sarpa paNa tenI pachavADe pANImAM paDayo. te mATe baMgALadeve pitAnuM vastra paheLuM karIne tenA upara nAkhyuM. te vastrathI DhaMkAI jaIne sarpa mUDha thaIne Ubhe rahyo. teTalAmAM te vANI deDIne pracaMDAnA ghara sudhI pahoMcI gayo. te vakhate te dhekA vaDe kapaDAM dhotI hatI. teNIe pUchyuM ke-"nAtha ! tame nAsikA pUrepUrI bharAI gaI che, tevI rIte zvAsa letA, hAMphatA hAMphatA, vikharAI gaelA kapaDAMvALA, parasevAthI rebajheba thaI gaelA, bahu ja utAvaLathI deDatA deDatA kema AvyA?" Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMgALadevanI kathA 235. baMgALadeve kahyuM ke-"rAjanA niyama pramANe tArA gherathI huM caMDAnA ghera gaye, te vakhate teNIe kodhAyamAna thaIne mArA tarapha sAMbeluM nAkhyuM. te sAMbeluM sarpanuM rUpa dhAraNa karIne, mArI pAchaLa Ave che. have te ekadama khaDakInAM bAraNuM baMdha karI de ne mane Upara laI jaI kaI peTImAM saMtADI de." A pramANe te bolato hato tevAmAM to sarSa tyAM AvI pahoMcyuM. eTale hAthamAM rAkhele kapaDAM dhovAne dhake pracaMDAe tenI sAme phaMkyo. te dhake naLIAnA rUpamAM pheravAI gaye, ane teNe sarpanA TukaDe TukaDA karI nAMkhIne mArI nAMkhe; eTale sapane upadrava to zAMta thaI ga. pachI baMgALadeve te rAtri paNa pracaMDAnA gharamAM ja vItAvI. savAramAM te vicAravA lAgyo ke "A baMne mArI patnIo duSTa che. maMtronI jANakAra che, ane teone prabhAva meM pratyakSa dIThe che, je kaI divasa teo baMne mArA upara krodhe bharAze, te te mAro ghAta ja karaze. te vakhate mane bacAve tevuM keNa che?" kahyuM che ke-"duSTa strI, zaTha mitra, sAmuM bele tevA nekare ane sarpovALA makAnamAM rahevuM, te avazya maraNa mATe ja thAya che. tethI have ahIMthI mAre keI sthaLe cAlyA ja javuM joIe." A vicAra karIne sArI sArI kiMmatI cIje gharamAMthI laIne kApaDIne veza paherIne savAramAM te bIjA deza javA mATe tyAMthI nIkaLI gayo. pharato pharato te eka gAmamAM eka vepArIne tyAM gaye. te vepArIe UbhA thaIne tene satkAra karyo, ane meTA Asana upara besADIne pUjA Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 kathAmaMjarI-2 karI teNe kahyuM ke-"zeTha ! mArI A vidyulatA nAmanI bahena che, tenI sAthe Apa lagna karo." baMgALadeve kahyuM ke-"tame meTA vyApArI che, mAruM kula ke zIla tame jANatA nathI, huM eka kApaDI chuM, tame mane A kanyAratna paraNAvavAnuM zuM joIne kaho che ?" vyApArIe kahyuM ke "nimittiyAe kahyuM hatuM ke AvA rUpavALa kApaDIne veSa dhAraNa karIne eka mANasa amuka divase, amuka samaye tArA ghera Avaze tenI sAthe tArI bahenanuM lagna karaje." A pramANe kahyuM hatuM te ja pramANe banyuM che, tethI huM mArI bahena tamane paraNAvuM chuM. te vyApArInAM AvAM vacana sAMbhaLIne baMgALadeve te vizALa locanavALI vidyulatA sAthe lagna karyuM. tenI sAthe nehapAzathI baMdhAIne lAMbA vakhata sudhI te tyAM rahyo. prathamanI baMne strIone te bhUlI ja gaye. eka camAsAnI rAtre virahiNI strIne bANarUpa lAgatI varasAdanI dhArAo varasatI hatI, AkAzamAM vAdaLAMonI garjanAo thaI rahI hatI, te vakhate baMgALadeva vidullatAnI sAthe zayanamaMdiramAM paga Upara beThelo hato. A vakhate najIkanA gharamAM eka strIne bahu UMcA avAje rUdana karatI sAMbhaLIne baMgALadeve vidyulatAne pUchyuM ke-"he priyA ! A strI zA mATe rUdana kare che?" vidullatAe vIjaLInA jhabakArAmAM tenA ghara tarapha jeIne kahyuM ke "svAmina ! tene pati zizira RtumAM paradeza gaye che, varSARtumAM huM AvIza; ema kahIne te gayo hato. grISma Rtu gaI ne varSARtu AvI te paNa haju sudhI te Avela nathI tethI tenuM hRdaya baLavAthI te rUdana kare che." Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. tIkSaNa dohavAsa kadI paNa potAnA acita karyuM baMgALadevanI kathA 237 A vAta sAMbhaLIne baMgALadeve vicAra karyo ke-"mane dhikkAra che! te mArI baMne patnI mArA vagara varSARtu kaI rIte vItAvatI haze? huM sneharahita chuM, adhama chuM, kAraNa ke te bannene ociMtI cheDI daIne huM ahIM Avyo chuM. vaLI ahIM paNa premALa patnI maLavAthI meM te bannene prema bIlakula visArI dIdhuM che. maMtrazakti dekhavAthI meM temanA ghAtakI svabhAvane vicAra karyo te paNa anucita karyuM. che. kAraNa ke kaI paNa strI kadI paNa pitAnA patine haNatI nathI. tINa dADhavALe sarSa paNa potAnA zarIrane DaMkha mArate nathI, tethI have te huM tyAM jAuM to ja mAruM jIvita pramANa thAya, nahi te mArA jevA durAtmAnA phegaTa puruSArthanuM zuM prayajana che." Ama vicAra karatAM karatAM tenuM mukha paDI gayuM. zarIra Upara paraseve vaLe, nizvAsa mUkavA lAge ane tene AnaMda uDI gayetenI AvI paristhiti dekhIne tenI patnIe pUchayuM ke-"Aryaputra! AvI rIte kema ciMtAtura dekhAo che ?" tyAre baMgALadeve satya hakIkata kahI, ane kahyuM ke"he kRdarI A pramANe mArI prathamanI be patnIonuM smaraNa thavAthI svadezamAM javAnI mArI IcchA thaI che ane tenA lIdhe huM ciMtAtura dekhAuM chuM." A pramANenA tenAM vacano sAMbhaLIne vidyullatA ataH karaNamAM anutApUrvaka vicAra karavA lAgI ke "temane prathamanI be panIothI paDelA duHkhane saMbhALIne, mArI sAthe apUrva prema karyo; have te te prema zekyanI sattAnA paMkathI malina thAya che. vaLI mane cheDIne temane javAnI IcchA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 kathAmaMjarI-2 thaI che, tethI temane zikhAmaNa ApIne samajAvuM. je na jAya to sAruM; chatAM paNa zera karIne teo jAya te pachI mAruM paNa parAkrama temane batAvuM." A daDha nizcaya karIne teNIe kahyuM ke "priyatama! tamArA vinA eka kSaNa paNa huM jIvI zakuM tema nathI. tethI AvI niSpharatA dhAraNa karIne tame dezAMtara zI rIte jaI zakaze? samudra to gaMgAnA saMga vagara paNa samudra tarIke rahI zake che, parantu gaMgA tenA vagara eka kSaNa paNa rahI zake kharI ke ? te kahe. vaLI vicAra karo ke strIone patinA virahe saMtApavALA divase keTalA lAMbA thaI paDe che? A pramANe sAMbhaLIne baMgAladeve kahyuM ke -"he priyA ! tyAM jaIne keTalAka divasa rahIne pAche huM tarata ja atre AvIza. he mAlatI! bIjA phUlamAM bhamare bhame che, tethI te bIjAmAM magna thaI jaze, tevI bhrAMti tuM manamAM lAvIza nahi. tArI lokettara sudhInI mahattA tene bahAra pharyA vinA kevI rIte mAluma paDaze." A pramANe javAba malavAthI vidyullatA mauna rahI. savAre pati cAle, tyAre dahIM sahita kabaka karIne teNIe baMgALadevane bhAtAmAM Ave. te karaMbaka laIne page cAlata te AgaLa vadhyA. doDheka kalAka cAlyA pachI rastAmAM eka nirmaLa pANIvALuM sarovara AvyuM. te sthaLe te khAvA beThe. AvA nirjana sthAnamAM paNa te khAvA beThe tyAre chIMka thaI, tethI te khAdhA vagara AgaLa cAlyA. thoDeka dUra jaIne pharI jamavA beThe ane pharI chIMka thaI A pramANe traNa vakhata chIMka thavAthI baMgALadeve te karaMbaka khA ja nahi. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMgALadevanI kathA 239 tevAmAM eka jaTAdhArI tApasa tene maLe. tenI sAthe vAto karato karate te keTaleka dUra nIkaLI gayo. tyAM pAchuM eka suMdara jaLAzaya AvyuM, tyAM badhe karaMbaka teNe te jaTAdhArIne ApI dIdhuM. jaTAdhArIe je te karaMbaka khAdhe ke tarata ja te bekaDo thaI gaye, ane te bekaDo pAcho vidullatAnA piyera tarapha cAlyo. baMgALadeva paNa kutUhala, bhaya, zeka vagerethI vyAkuLa thaIne te bokaDAnI pachavADe cAlyo. vidyutAnA pitA te samaye ghara bahAra gaelo hato. pelo bekaDo gharamAM peThe, eTale vidyullatAe eka lAkaDI vatI te bekaDAne mAravA mAMDyo. bekaDAe bUme mAravA mAMDI. vidvatA dhIme dhIme bAlatI hatI ke "are! jA jA, tene ghera jaI Ava." leke ekaThA thaI gayA. teoe pUchayuM ke-"tuM A zuM kare che? " teNIe khulAso karyo ke-"mAre pati tenI pahelAMnI patnIone yAda karIne tenI pAse jato hato, tethI karaMbakamAM auSadhi bheLavIne meM tene bekaDa banAvyo che, ane mAruM chuM." lokone dayA AvavAthI kahyuM ke-"have tenuM mULa rUpa kara." teNue tarata ja bIje auSadhepacAra karyo, eTale te eka tarata ja jaTAdhArI thaI gaye. lokee pUchayuM ke "bAvAjI ! A zuM?" bAvAjIe pitAnI prathama avasthA yAda karIne kahyuM ke "are bhAIo ! vizvAsa rAkhIne je karaMbaka khAya che te AvI viDaMbanA sahana kare che, temAM keIne deSa nathI." pachI teNe badhI hakIkata je banI hatI te kahI. WWW Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 kathAmaMjarI-2 lokee pUchyuM ke "tyAre je vidvatAne pati che te kyAM gaye ?" A pramANe pUchavAthI tarata ja baMgALadeva hAjara thayA. teNe paNa lokenA sAMbhaLatAM kahyuM ke "je chIMkanA apazukana na gaNakAratAM meM je karaMbakanuM bhojana karyuM hatuM, te bAvAjInI je dazA thaI; te ja dazA mArI thAta." A pramANe besIne teNe vistArathI potAnI badhI kathA kahI batAvI. pachI te badhAne cheDI daIne te muni mahArAjanI pAse ga. munie upadeza Ape ke-"kAmaga duHkhathI ja meLavAya che, ane jogavatAM paNa te duHkha ja Ape che, tethI duHkha sahana karavAnI tArI IcchA na hoya, te kAmabhegane vahAlA gaNIza nahi." A pramANene upadeza sAMbhaLIne teNe vairAgya utpanna thaye, kAmaga cheDI dIdhA ane dIkSA laIne tIvra tapasyA karIne, maraNa pAmIne devalAkamAM utpanna thaye. strIone bahu vizvAsa karavo nahi, kAraNa ke jyAM sudhI vArtha hoya tyAM sudhI te anukULa rIte vartana rAkhe che; paraMtu jyAre svArtha patI jAya che, tyAre adekhAIne lIdhe te game tevuM kaSTa upajAvatAM vicAra karatI nathI. strI athavA puruSa baMne svArthabhraSTa thatAM, eka bIjAne pratikULa thatAM koI paNa jAtane vicAra karatAM nathI; tethI bahu ja vicAra karIne saMsAra vyavahAra calAvavo joIe. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________