Book Title: Dashvaikalikam
Author(s): Kanchanvijay, Kshemankarsagar
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600093/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThi-devacanda lAlabhAI-jainapustakoddhAre granthAGkaH 103 / bhagavacchayyaMbhavazrutakevaliniTaM zrImatsumatisAdhusUriNA bhavavirahAGkitabRhaTTIkoddhRtavRttyupetaM shriidshvaikaalikm| sampAdako-AgamoddhAraka-zrIAnandasAgarasUrIzvarANAM antevAsinau-zrIkaJcanavijaya-kSemaGkarasAgarau / prakAzakaH-suratastha-zreSThi-devacanda-lAlabhAI-jainapustakoddhArakozasya avaitanika kAryavAhakA-motIcaMda maganabhAI coksii| vIrAt 3480 / vikramasaMvat 2010 / zAke 1876 / khistAnda 1954 / prathamasaMskaraNam ] niSkraya rUpyakaM trayam [pratayaH 500 OCO CO CO CO CO CO CO COCOSQIQIQIQOIDIQOK OCOICOIODO ra For Private & Personel Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrI dazavai0 // 2 // Jain Education Interna idaM pustakaM bhAvanagaryAM zreSThi- devacanda - lAlabhAI - jainapustakodvArasaMsthAyA avaitanika kAryavAhaka - motIcaMda maganabhAI cokasI ityanena mahodayamudraNAlaye, dANApIThamudraNamandire zA. gulAbacaMda lallubhAI dvArA mudrApitam / asya punarmudraNAdyAH sarve'dhikAza etadbhANDAgAra kAryavAhakairAyattIkRtAH / All Rights reserved by the Trustees of the Fund. Printed By Gulabchand Lallubhai S'ha at the "Mahodaya Printing Press " Dana Peetha, Bhavnagar ( Saurashtra ) Published for Sheth Devchand Lalbhai Jain Pustakoddhar Fund, at Sheth Devchand Lalbhai Jain Boarding House For ( Sri Ratna Sagar Jain Boarding), Badekhan chakla, Gopi-pura, Surat, by the Hon: Managing Trustee, Motichand Maganbhai Chokasi. // 2 // Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sheth Devchand Lalbhai Jaina Pustakodhara Fund Series: No 108 Shree Das Vaikalik Sutra Vu S'ri Sayyambhausuri Commentry by Shree Bhawvirhank Suri Abridged by Shree Sumati Sadhu Suri Vikrama Samvat 2010 ] Price Rs. 3-0-0 [ Christian Era 1954 1 For Private & Personel Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrI dazava0 The Board of Trustees: saMsthAnuM TrasTImaMDaLa| Nemchand Gulabchand Devchand Zaveri 1 zrI nemacaMda gulAbacaMda devacaMda jhaverI 2 Talakchand Motichand talakacaMda metIcaMda 3 Babubhai Premchand bAbubhAI premacaMda 4 Amichand Zaverchand , abhIya avazya 5 Keshrichand Hirachand , kezarIcaMda hIrAcaMda 6 Motichand Maganbhai Chokasi bhAtI bhaganamA sI. Hon., Managing Trustee. | eNna. menejIMga TrasTI viSayasUcI viSayaH pRSThAH | viSayaH pRSThAhaH | viSayaH pRSThAH prakAzakIya-vaktavyaH 5-9 | pari01 zrIdazavakAlikagatasUtragAthA- |pari05 viziSTanAmnAmasampAdIkaya-nivedanam nAmakArAdikramaH 223-236 kArAdi 240-241 adhyayanAnukramaH pari02 'abhyaH' ityAdi 237 pari06 darzitAtidiSTrodA. haraNAni pari03 sAkSigranthAnAma rajara viSayAnukramaH zuddhipatrakam kArAdi 237-238 | pari07 laghuvRttyantaMgatA pari04 sAkSipAThAnAma ____ vyAkaraNasiddhiH 242 laghuvRttyupetaM dazakAlikam 1-222 / kArAdi 239-240 / pari08 laghulyatargavA nsamA 253 10 4 // Jan Education Inteman For Private Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThI devacanda lAlabhAI jahverI SEOSEENEOSENE janma 1909 vaikramAbde niryANam 1962 vaikramAbde a kArtika zuklaikAdazyAM (devadIpAvalI-somavAsare) pauSakRSNa tRtIyAyAma(makarasaMkrAnti maMdavAsare)|m sUryapUre. mohamayInagaryAm. The Late Sheth Devchand Lalbhai Javeri. Born 22nd Nov. 1852 A.D. Surat, Died 13th January 1906 A.D. Bombay T Mini Education International Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Private & Personel Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrI dazavai. Namo sijaMbhavassa zreSThi-devacanda lAlabhAI-jainapustakodvAre granthAGkaH 103 / zrIsumati(sAdhu )sUriviracita laghuvRttisahita dazavaikAlikasUtranA aMge prakAzakIya-vaktavya zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA paMcama gaNadhara zrIsudharmAsvAmInI pATe carama kevalI zrIjambUsvAmI thayA, temanA paTTadhara zrIprabhavasvAmI thayA ane temane potAnI pATe zrIzayyaM bhavasUrine sthApyA. teozrIe potAnA putra manakane dIkSA ApI ane tenu cha mahinAnuM AyuSya jotAM tenA uddhAra mATe zrIdazavakAlikanI racanA karI. te A zrIdazavakAlika upara niyukti vagere che. ane tenI upara bhavavirahAkti AcArya bhagavAn zrIharibhadrasUrIzvara mahArAje ziSyabodhinI nAmanI TIkA racI hatI. te TIkA uparathI ekalA ja zrIdazavakAlikamULa uparanI vRttino zrIsumatisAdhusUrie uddhAra karyo. e vAta laghuTIkAnA antyapatramA jaNAvI che. eTale A grantha zrIsumatisAdhusUrinI racelI laghuvRtti sahitano zrIdazavakAlikasUtrano che. Jain Education Interna For Private Personel Use Only lww.jainelibrary.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu dazavai0 grandhaka e A granthanuM bhavavirahAvita zrIharibhadrasUrIzvaramahArAjanI vRttine anusaravApaNuM jaNAbyuM che, paNa teozrIe A grantha kyAre racyo teno spaSTa ullekha nathI, paraMtu A granthanA cheDe be puSpikAo ApI che te uparathI eka bAta cokasa bAya che ke-A pranya saM. 1516 pahelAM thayelo che. vaLI "jaina sAhityano itihAsa" pR. 252 mAM jaNAvyA pramANe-saMvat 1188 mAM pattanamA vAcaka zi0 sumatisUrinI racelI zrIdazavaikAlikaTIkA tADapatra para lakhAi. pa. pU. bahuzruta, AgamamaMdironAM saMsthApaka, AgamavAcanAnA dAtA, aneka granthanA praNetA, AgamoddhAraka gurudeva zrIAnandasAgarasUrIzvarajI mahArAje A saMsthAno prAdurbhAva karyo hato ane tethI A saMsthAe-zreSTi devacanda lAlabhAI jainapustakoddhAra phaMDe anukrame Agamo vigerenA 102 antho Aja sudhI bahAra pADyA che, tevI rIte A pantha 103 naMbaramA bahAra pADe che. pa.pU. AgamoddhAraka gurudeva zrInI icchA avacUri vagere laghu TIkAo AvAlopayogI bahAra pADavAnI hatI, tethI A saMsthAe te kArya paNa AraMbhyu ane tevA granthomAM A granthanI presakaoNpI pa. pU. gurudevazrInI sevA karanAra pU. guNasAgarajI mahArAja pAsethI meLavI ane saMpAdana karavAne mATe muni zrIkaMcanavijayajI tathA muni zrIkSemakarasAgarajI mahArAjane vinaMti karI ane teozrIe amArI vinaMtine dhyAnamA laI gurudevazrInA paTTadhara zrutasthavira, vidyAvyAsaMgI, AcAryamahArAja zrImANikyasAgarasUrIzvarajI pAse eka vakhatarnu prUpha jovaDAvavApUrvaka A granthay saMpAdana kayuM che. ane A pranthane zaNagAravA mATe laghu ane bRhat viSayAnukrama ane sUtrAdi akArAvikrama vagere ATha pariziSTo ApyAM che. A zrIdazavakAlikasUtra saMbaMdhAM saMpAdakIya nivedana ghaNu mananIya che chatAM tenA sAhitya aMge kaMIka vivaraNa atre ApavAmAM Ave che. Jain Education Intema ForPrivate sPersonal use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu IMA zrI dazabaika zrIkAlikasatranI gaNanA (trIjA) mUla sUtramA thAya che. zrIdazakAlikasUtranA ko zrIzayyaMbhavasari (sadharmAsvAmInA ziSya jaMbUsvAmInA ziSya prabhavasvAmInA ziSya ) che. zrIdarzavakAlikasUtra prAkRtamA zlo. 700 pramANa che. temane potAnA putra manakanA DhUMkA AyuSyane jANIne tenA mATe A sUtra | banAvyaM. temA sAdhanA AcAranA viSayono saMgraha che. A sUtramA daza adhyayana che. temAM paNa cAra adhyayano to jarura sAdhae / bhaNavAM ja joie. zrIdazavakAlikasUtranA aMte ' rativAkyA' ane ' viviktacayoM' nAmanI be cUlikA che. te mahAvideha kSetramA vicaratA sImaMdharasvAmIe ApelI che, je sAdhu munimahArAjAone saMyamamA sthira kare che. 'zrIdazavakAlika sUtra' upara bhadravAha svAmInI niyukti gA. 445 zloka 550 pramANa che. vaLI bhASya paNa che. zrIdazakAlikasUtra upara 7000 zlokapramANa cUrNi che. zrIRSamadevajI kezarImalajInI peDhI-ratalAma taraphathI prakAzita thayelI che. tenA kartA jinadAsagaNimahattara che. AcArya zrIAnandasAgarasUrIzvarajI saMzodhita che. zrIdazavaikAlikasUtra bRhadavatti AcArya zrIharibhadrasUrijIe 7550, 6850 (zlokasaMkhyA bhinna jANavAmAM AvI che.) zlokapramANa TIkA racI che te mala, niyukti ne bhASya uparanI che. te samapra bRhabRtti sAthe A ja phaMDa taraphathI prakAzita thayelI che. te AcArya zrIAnandasAgarasarijI saMzodhita che. zrIdazavakAlikasUtra upara zrItilakAcArye saMvat 1346 mA 7000 zlokapramANa vRtti racI che. te pATaNa vagere sthaLe che. vRtti aprasiddha che. saM. 1691 mA upAdhyAya zrIsamayasuMdarajIe 'zabdArthavRtti' nAmanI TIkA racI che. zrIjinayazAsari - graMthamAlAmAM chapAI che. zokapramANa 3033 pramANanI che. zrIdazakAlikAsUtra upara 'laghuvRtti' 2600 (3600) zlokapramANanI For Private Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrI. dazavai0 || 6 || Jain Education Intera ' sumatisUri 'e racI che, je A prakAzita karI rahyA chIe. valI eka laghuvRtti aMcalagacchIya vinayahaMsagaNIe saMvat 1572 mAM 2106 lokapramANa racI che. te aprasiddha che ane te khaMbhAtamAM tADapatrIya upara zrIzAMtinAthajI jJAnabhaMDAramAM che. zrIdazavekAlikasUtra upara traNa avacUrio che temAM pahelI zAMtidevakRta che te pATaNanA jJAnabhaMDAramAM che, valI bIjI 1800 lokapramANanI che te pATaNa, khaMbhAta ane pUnAnA jJAnabhaMDAromAM che. trIjI 1500 lokapramANanI che te lIMbaDInA jJAnabhaMDAramAM che. kartAnI mAhitI maLI nathI. traNe aprasiddha che. zrIdazavaikAlika dIpikA zrImANikyazekharasUrikRta moTI che, je amadAvAdanA jJAnabhaMDAramAM che ne aprasiddha che. zrIzakAlika sUtra no Tabbo (bAlAvabodha ) gu. anuvAda, hindI anuvAda tathA jarmana iMglIza anuvAda paNa che. A sUtranuM mUla tathA niyukti zrIvardhamAna jainAgamamaMdiramAM pAlitANAmAM zilArUDha thayela ke ane suratamAM zrIvardhamAna jainatAmrapatrAgama maMdira mAM ekalaM mUla tAmrapatrArUDha karavAmAM AvyuM che. vinaMtI - saMzodhaka munivaryone Agama paMcAMgInA apragaTa prathonuM saMzodhana karavA phaMDa taraphathI vinaMtI karIMe chIe ane jeozrI pAse apragaTa Agama paMcAMgInA graMthonI presakaoNpIo athavA prato hoya to tenA nAmo jaNAvavA vinavIe chIe. jethI phaMDa taraphathI prakAzita karavA yogya prabaMdha karIe. A manthanA prakAzanamAM jevA jevA rUpe jeo jeozrIe amane sahAya karI che te badala amo TrasTIo A phaMDa taraphathI // 8 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 teozrIno AbhAra mAnIe chIe. ane vidvAnone e prArthanA karIe chIe ke amArA prakAzanamA amane yogya saMpAdana vagerenI madada kare. temaja A anthanA abhilASIo amArA prakAzita karelA panthano upayoga kare. vi. saM. 2010 bhAdaravA zuda 1 li. bhavadIya (mahAvIra janma vAMcana mahimAdina) motIcaMda maganabhAI cokasI vagere ___ tA. 29 ogaSTa 1954, saMsthAnA TrasTIo tA.ka.-A graMtha ghaNA samayathI presamA cAlu hato ane prasiddha thAya te daramyAna uparokta phaMDanA eka murabbI TrasTI / zeTha sAkeracaMda khuzAlacaMda jhaverI svargavAsa pAmyA che tenI dIlagIrI sAye noMdha levAmAM Ave che ane temanI khAlI paDelI jagyAe zrIkezarIcaMda hIrAcaMdane nImavAmAM AvyA che. je mujaba dRsTI maMDaLanAM nAmomAM pheraphAra karavAmAM Avyo che (pA. 4). // 9 in Education Interie For Private & Personal use only Halww.jainelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrI dazave0 // 10 // Jain Education Intera Namo siridasakAliyasuttakAragassa maNagapiyarassa zrIsumatisAdhuriviracita laghuvRttisahitazrIdazavaikAlikasUtranA aMge sampAdakIya - nivedana "sibhavaM gaNaharaM jiNapaDimAdaMsaNeNa paDibuddhaM / maNagapiaraM dasakAliassa nijjUhagaM vande || " zrIdevagurupratApe saMpAdita karela zrIdazavaikAlikasUtra vidvajjanonA karakamalamAM sAdara upasthita karatAM prantha, vRtti ane saMpAdana saMbaMdhI kaIka jaNAvAya ke. jema samudra taravA mATe pAra UtaravAnA mArganA jANavApaNuM ane pAra utaravAnA prayatnanI-gatinI jarUra che, tema A jainazAsana bhavasamudrathI pAra UtAravA mATe saMlagna ve mArganuM sahakArIpaNuM svIkAre che. te be mArga jJAna ane kriyA. arthAt ekaluM jJAna paNa nakA mAne che ane ekalI kriyA paNa nakAmI mAne che. jJAnInI nizrAe kriyA karanAro agara kriyAvALo jJAnI ema banne mAne che. paTalaM ja nahi paNa jJAna karatAM kiyA upara sApekSa rIte vadhu bhAra mUke che. kriyA vagaranA jJAnanI kaMIja kImata AMkI nathI. arthAt viratinI jarUriyAta mAnI che. AdhI ja gRhasthapaNAmAM kevalI thayelAne paNa devatA veSa aMgIkAra karyA pachI vaMdana kare che. A // 10 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNathI liMganI mahattA nakkI thAtha che. paraMtu viratine meLavavA, TakAvavA ane yathottara saphala banAvavA jJAnanI paNa jarUra che, kemake saMyama-jayaNAnA pAlana mATe bodhanI jarUra, te bodha AgamodvArA meLavavAno ane te meLavavA manuSyapaNuM Adi joie. tevo manuSya bhava paNa prApta thayA chatAM Arya kSetra Adi maLavU johae. ane te paNa maLI gayA chatAM dIrgha AyuSya joie. jo te na hoya to maLelA sAdhano ne anukUla saMyogomAM paNa te sAdhI zakato nathI. AdhI dIrgha AyuSya paNa joie. jo dIrdha AyuSya na hoya to a' thAya? te vAta A sutranA racanAnA prasaMgamAMthI samajavA maLe che. eTaluMja nahi paNa te hetuthIja A sUtranI racanA karavAnI jarUra paDI. bhagavAn prabhavasvAmIe potAnI pATe arthAt zAsana calAvavAne mATe yogyane mATe upayoga mUkyo. koI tevo na maLavAthI te upayoga ante sajagRhImAM yajJa karatA zayyaMbhava bhaTTa upara jaIne ThayoM. ethI 'aho kaSTaM Adi sAdhudvArA yajJamAM bolAvAyu. zayyaMbhave talavAsvAsa gurune pUchayu. murue sattva to yazasthaMbha nIce batAvyu. syAM zrIzAMtinAthajInI pratibhA dekhI, bodha pAmI, AcAryazrI. prabhavasvAmI pAse dIkSA lIdhI. tyAre rudana karatI temanI patnIne loko pUche che ke che kaMi ? tenA javAbamAM 'mamA kaMIka' ko. teja garbhamA pUrNakAle janmelA putrane 'manaka' nAmathI bolAvAyo. chokarAnI ramatamA 'nabApo' zabdathI bApa pAse gayelo te bApa zayyaMbhavasUrine bAhirabhUmie maLyo. pachI dIkSA ApI. tene A bhavanA saMbaMdhathI bhavasamudrathI pAra utAravA AyuSya mAre upayoga mUkyo. tyA to sAgara ne gAgaranu AMtasaM joyu: aspa ja AyuSya (cha mahinAne AyuSya)! zuM karayuM bhavasAgara taravA zAkhasAgara joie. tyAMvo mAyuSyanI gAgara chekara bAthI zAkhAsAgarahuM maMthana karI gAgaramA mAya veSI sAgarasaraNI gAgara dayAkAlikonI // Jain Education in tamatione For Private & Personel Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. UGH sumati sAdhu dazaH // 12 // racanA karI-manakanA hita mATe. arthAt he prabhu! bhavasamudrathI tAranAra tArAM Agamo che. te kAraNathI AnI racanA thaI ema niyuktimA (60ni0 gA015)jaNAvyuM che. manaka muni tene bhaNyA ane cha mahine kALa paNa karI gayA (ni0 gA0 371), AMsu AvyAM. zramaNa bhagavaMtoe pUchyu-A zuM? badhI vAta jaNAvI (ni0 gA0 371). amane kA hota to vaiyAvacca karata. mahAnubhAvo ! te tarata zI rIte ? mATe nathI kaDaM. gAgara AyuSyavAlAnA kALa karyA bAda, jyAre gAgarane sAgaramA meLavavA mAMDI tyAre zramaNa bhagavaMtoe vinati karI. AthI te gAgara rahevA dIdhI (ni. gA0 371). te A zrIdazakAlika zAsananA cheDA sudhI rahevAnuM che. pIstALIza bAgamamA mULa cAra gaNAvyAM temAM Ano paNa eka naMbara Ave che.' zAstra-A zAstramA daza adhyayano che ane tenI upara be cUlikAo paNa che. asvAdhyAyano kAla choDIne bhaNavArnu hovAthI ane ni0 gA0 15 nA AdhAre vikAle A sUtranI sthApanA ane daza adhyayananA pramANa uparathI dazavakAlika-dazakAlika kahevAya che. A zrIdazavakAlikanA aMge nIce pramANe sAhitya upalabdha chedazavakAlika mUla zayyaMbhavasUri zloka 700 dazavakAlika cUrNi zloka 7000 niyukti bhadrabAhusvAmI , 440 vRtti haribhadrasUri 7000 1 juo zrIbhAgamapuruSa ane munirAja zrIabhayasAgarajInI racelI zrIAgamapuruSa rahasyanI pustikA. 1 // 12 // Jain Education Interne For Private & Personel Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka 3500 / sumatisAdhu dazavakAlika laghuvRtti sumatisUri , avacUri zAntadeva , avacari dazavakAlika zabdArthavRtti samayasuMdara zloka 3033 niyuktyavacuri , vRttidIpikA mANikyazekhara dazavai. // 13 // AnI upara niyukti, bhASya, cUrNi che ane TIkAo to dhaNI che. temA niyukti, bhASya ane mULa sahitanI vyAkhyAvALI TIkA bhavavirahasUrinI che. tenuM ane cUrNituM saMpAdana AgamoddhArakazrIe kareluM che. dazakAlika mULa upara nAnI TIkAo, avacUri ane TabAo vagere to ghaNAe che. laghuTIkA-baMdanapratikramaNAvacUri 'nA upodghAtamA ame e vAta jaNAvI che ke-avacUrikAra mahArAja mULane mukhya karIne vyAkhyA karatA hoya che. eTale mULa uparanI je vyAkhyA che tene AdhAre vyAkhyA hoya che. tevI rIte A laghuvRttimAM paNa vRttikAra mahArAje pR. 220 mA kayu che ke "dazakAlikAnuyogAt, sUtravyAkhyA pRthakkRtA / haribhadrAcAryakRtAnmohAdbhaktyA'thavA mayA // 3 // zrImadbodhaka ziSyeNa, zrImatsumatisUriNA | vidvadbhistatra nodvego, mayi kAryoM manAgapi // 4 // " A be zlokavaDe potAnuM zrIharibhadrasUrinI vRttine anusaravApaNuM jaNAvyu che. temaja pR. 1 mAM"jayati vijitAnyatejAH surAsurAdhIzasevitaH zrImAn / vimalastrAsavirahita strilokacintAmaNirvIraH // 1 // // 13 // Jain Education Internal For Private Personel Use Only Maw.jainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - sumati - sAdhu zrI. dazabaika // 14 // ema kahuM che ane pR. 220 mA kayuM che ke " mahattarAyA yAkinyA, dharmaputreNa cintitA / AcAryaharibhadreNa, TIkeyaM ziSyabodhinI // 1 // dazavakAlike TIkAM vidhAya yat puNyamarjitaM tena / mAtsaryaduHkhavirahAd guNAnurAgI bhavatu lokH||2||" A traNa gAthAo zrIharibhadrasUri mahArAjanI vRttimAthI lIvelI che ema jaNAya che, kAraNa ke yAkinImahattarAmunUe potAnI TIkAnI zaruAta karatA jaNAvela eka tathA pUrNa karatA jaNAvelA te be zloko che. arthAt avacUrikAra mahArAje zrImAn haribhadrasUrinI vRttimAMthI niyukti ane bhASyanI vRttine choDIne temaja keTaloka carcA karAyelo viSaya choDIne vAkInI badhI vRtti te rUpe ja lIdhI dekhAya che. temAM pAThabhedarUpe ke pAThAntararUpe kaI khAsa vizeSa dekhAtuM nathI. nAmo-TIkAkAra mahArAje te te pRSThomA adhyayanono nAmo nIce pramANe jaNAvyAM che ___adhyayanonAM nAmonAma nAma drumapuSpikA | 19, 21, 22, 50,51, jIvanikAmikA 4, 12 bhAmaNyapUrvikA 12, 111 kSullikAcArakathA 51, 82, 97, piNDepaNA - |108, 181, 188 "} padjIvanikAyikA // 14 // For Private Personel Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati nAma sAdhu zrI dazaH // 15 // nAma 97,118 mahAcArakathA 157, 187 vinayasamAdhiH 118, 137 vAkyazuddhi: sabhikSuH 137, 157 AcArapraNidhiH 209 viviktacaryA viSaya-mokSa javAne mATe saMyamanI jarUra ane saMyama kAyA vagara rahI zakato nathI, tethI kAyA TakAvavA mATe AhAranI jarUra paDe te vAta jaNAvatAM dharmamA sthira rahelAnI devatA prazaMsA kare che ema jaNAvI ahiMsA, saMyama ne taparUpa dharmane jaNAvI, temAthI saMyamane mukhya rAkhIne vyAkhyA karI che. ane saMyamane mATe kAyAno nirvAha karavA bhramaranI upamA ApI. Agala cAlatAM sAdhupaNuM ke, hoya te jaNAvI, sAdhupaNAnA nirvAha mATe gocarI, bhakSyAbhakSya ane heyopAdeya vagereno sAmAnya AcAra jaNAvyo. saMyama lIdhelo chajIvanikAyane na jANato hoya to saMyama TakI zakatuM nathI. tethI cha jIvanikAya jANavI joIe, ema jaNAvI kAyAnA nirvAha mATe piMDa(AhAra) kevA prakArano levo te jaNAvyu. AgaLa sAmAnyathI AcAra jaNAvyo hato tethI have vizeSarUpe AcAra jaNAvI, bolavAno vahevAra kevo karavo te jaNAvyu, AvI rIte Agala AcAramA taiyAra thayelAe AcAra pAlavo joIe ema upadeza Apyo, AcAramA taiyAra thayelo vinayavALo hoya tethI vinaya jaNAvI, bhikSuka kevA prakArano hoya te jaNAvI * zrIdazavakAlika 'nA daze adhyayanonI pUrNAhuti karI che. vaLI sIdAtA sAdhune sthira karayo bhane viviktavaryA eTale chUTo chUTo AcAra jaNAvavArUpa be cUlAo jaNAvI che. For Private & Personel Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 // 16 // A 'zrIdazavaikAlika 'mAM vaza adhyayano che. pAMcamA adhyayanamAM be uddezA ane navamA adhyayanamA cAra uddezA che. daza adhyayano pachI ve cUlA che. A 'dazakAlika 'mAM sUtro 22, gAthAo 515 ane prakSipta 1 gAthA che. pa. pU. tAraka gurudevazrInI e icchA hatI ke-vidvajanone mATe to pAMDityabhayA grantho ghaNA chapAyA che, tethI maMdamativALAnA bodha mATe avacUri jevA antho chapAya to sAraM. e hetue aneka avacUrionI kopI pote zodhIne taiyAra karI hatI ane bIjAone paNa salAha ApI hatI. e bhAvanA anusAra de. lA. jai. pu. phaMDe te kArya paNa zarU kayuM che ane pU. guNasAgarajI mahArAja pAse thI te presakopIo meLavI, ane enuM saMpAdana karavA mATe te saMsthAe amone vinaMti karI te mujaba A grantha amoe saMpAdita kayoM che. A laghupattimA mULa ane tenI vRtti ema apAyuM che. prastuta granthamA a. 1nI trIjI gAthAnI vRttino keTaloka bhAga presakopImA lekhakadoSathI rahI javA pAmela je bahuzruta gItArthapuraMdara AgamoddhArakazrIjInA mULa hastAkSaromAM (bloka banAvIne) ApavAmAM Avela che. je sujJa pAThakajanone AlhAdadAyI nivaDaze. zarUAtamA adhyayanono anukrama, ane viSayAnukrama paNa ApavAmAM AvyA che. temaja zuddhipatraka paNa apAyuM che. vRtti saMpUrNa thayA pachI pariziSTo ApavAmAM AvelAM che. te A pramANe-(1) sUtra ane gAyAno akArAdi, (2) anya vagere, (3) sAkSigranthonAM nAmo, (4) sAkSipAThonAM pratIko, (5) viziSTa nAmo, (6) dekhADelAM ane bhalAmaNa karelAM udAharaNonAM nAmo, (7) vyAkaraNanA nirdezo ane (8) nyAyo. ema ATha pariziSTo ApI grantha pUrNa karyoM che. gola kAusamA mUkelaM amAruM che. cokhaMDA kAuMsamA mUkeluM pratamA che tevu ne tevu che. 369 mI gAthAnI bRhat ane Jain Education Inter! For Private & Personel Use Only J oilinww.jainelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu INI dazavai. // 17 // laghuvRttimA vyAkhyA karI nathI. pR. 5. para cothA adhyayanamA eka prakSipta gAthA che. A sUtranA AThamA adhyayananI 19 mI gAthAnI vRttimA 'upAzraya 'no ullekha che. tathA a0 5 u.1 gA. 18, 21 ane AThamA adhyayananI 23 mI gAthAnI vRttimA 'dharmalAbha ' zabdano ullekha che.' A vRttikAre potArnu nAma pR. 220 mA jaNAvatAM subodhakanA ziSya sumatisUri ebuM kartuM che, paNa koI kAraNasara sumatisAdhu evaM temanA mATe rUDha thayuM hoya ema dekhAya che.. pranthakAra mahArAja A laghuTIkA karatA potArnu DahApaNa nathI karatA paNa pUrvapuruSonA pharamAvelAnu anukaraNa kare che, ema pR. 220-221mA jaNAve che. karttAno saMvat maLato hoya tema lAgatuM nathI, paraMtu be puSpikAo pR. 221mAM ApelI che. temAM eka saM. 1516 nI ane eka saM. 1662 nI che. tethI ema to kahevAya ja ke 1516 pahelAM A saMkalanA karI che. 1516nI prata ' zrIjaina AnaMda pustakAlaya' suratamA atyAre vidyamAna che. te prata ekalI ja vRttivALI che. temA mULa nathI. amAkaM A saMpAdana kArya pa. pU. tAraka devasUratapAgacchasamAcArIsaMrakSaka AgamoddhAraka AcAryadeva zrIAnandasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA ananyapaTTadhara, vidyAvyAsaMgI, zrutasthavira, zAntamUrti AcArya mAhArAja zrImANikyasAgarasUrIzvarajInI amIdRSTinA AdhAre thayuM che. ane eka vakhata prUpha joi ApavAnI paNa udAratA karI che. ame amone maLelI sAdhana-sAmagrI ane amArI buddhi pramANe A grantha- saMpAdana kayuM che, chatAM koI jagyAe tevI kSati 1. kahArayaNakosamA devaravyanA adhikAramA ye mAInI kathAmAM pR. 105nA pAMcamI paMktimA paNa 'dhammalAma' zabda che. Jain Education Inter For Private & Personel Use Only ' Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrI rahevA pAmI hoya to te vidvajano sudhAraze ane amane jaNAvaze ema icchIe chIe. vA anya saMyamIo saMyamanA mArgamA ArAdhanA mATe upayogI karaze. eja abhyarthanA. dazavai0 vIra saM. 2480 vi. saM. 2010 jyeSTha zuklASTamI hiMganaghATa (madhyapradeza) AgamoddhAraka upasaMpadAprApta ziSyANu kaJcanavijaya tathA AgamoddhAraka prapraziSyapAdAravindamramara kSemakarasAgara // 18 // For Private & Personel Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrI dazavai0 // 19 // Jain Education Intera zrIsumatisAdhusUtritavRttyupetaM zrIdazavaikAlikasUtram adhyayanAni 10, cUlike 2, uddezakAH 6, sUtrANi 21, gAthAH 515, prakSiptagAthA 1, pRSThAni 244 / adhyayanAnukramaH adhyayanam uddezaka: 0 2 8 0 0 0 1 2 o nAma dumapuphiyA (drumapuSpikA ) samaNapubviyA ( zrAmaNyapUrvikA ) khur3iyAyArakahA (kSullakAcArakathA ) chajjIvaNiyA ( SaDjIvanikAyikA ) piNDesanA ( piNDeSaNA ) 99 dhammatthakAmadhjhayaNaM ( mahAcArakathA ) gAthA 1-5=5 6-16=11 17-31=15 32- 59=28 pra. 1 60-159= 100 160-209=50 210-277=68 sUtram 0 0 0 1-15 ApRSTham 4 11 18 51 82 96 117 adhyayanA nukramaH // 19 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanam uddezaka sUtram ApRSTham mumatisAdhu bI nAma savakasuddhI (vAkyadhuddhiH) AyArapaNihI (AcArapraNidhiH) vinayasamAhI ( vinayasamAdhiH) adhyayanAnukramaH dazava0 165 // 20 // gAthA. 278-334-57. 335-39864 399-415%D17, 416-138%D23 439-453%15 454-4615 461-481=21 182-499%18 500-515-16 180 . . 0000 16-20 100 calA.1 187 196 samikkha ( samikSA) raivakA ( ravivAkyA) vivicacariyA (viviktacaryA). 209 220 20. Jain Education inte ! For Private & Personel Use Only I Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumatisAdhu viSayAku dazva0 5., 5-8. gAthAGka: viSayaH a0.1 drumapuSpikA, majalaM, zAstrophnamazca 1 dhrmsvruupm| 2 madhukaropamA 3-4 madhukaropanayaH 5 sAdhutAnirdezaH 5-2 zrIdazavaikAlikaladhuvRtteviSayAnukramaH pRSThaM paMktiH | gAthAGka: viSayaH pRSThaM, paMktiH | 7, alyAginirvacanam 8 tyAginirvacanam 5.10-12 9 manassaMyamAbhyantaropAyaH 210-11 vaNikkathA 611-14 / 7 1-11 3 1-8 10 manassaMyamabAjhopAya agavAna nAgadRSTAmtena manonigrahopadezaH 8 9-14 rathanemikathopakrama 11 12-15 rathanemi prati rAjImayaH hivazikSA / 9. 7-14. 110, 1-13 1-13] 16 bhogavinivRttinirdeza 11 3-9 1. niyatAniyatazrutavibhAgaH a02 zrAmaNyapUrvikA dvitIyAzyayanopakrama saMkalmasaMyamanmahAtyam: 6 mamamaNavyAkhyA Jain Education Interial For Private & Personel Use Only T Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumati sAdhu zrI gAthAGkaH viSayaH a0 3 kSullakAcArakathA tRtIyAdhyayanopakramaH 17 / saMyaminAmanAcaritakathanopakramaH 18-25 anAcaritatripazcAzatInAmollekhaH dazaH 22 // 26 sAdhUnAmanAcaritaparihAropadezaH 27 sAdhusvarUpam bu bubub paMktiH | gAthAGkaH viSayaH pRSThaM paMktiHviSayAnu'suyaM me0' padavyAkhyA (2010-12 kramaH 121 1-4 12 6-12 ekAntakSaNikavAdApohaH 21 4-6 guNavacchiSyaprazaMsA dharmadezakAItAnirvacanam . 21 9-11 gaNadharAsmAgamasiddhiH, anAdisiddhamata. 12-13 nirAsazca 21 12-14 gurukulavAsamahattvA 22 1-2 9-12 vinayaprazaMsA 22 3-5 | sU0 1 SaDjIvanikAyakathanopakramaH (22 6-14 23 1-5 SaDjIvanikAyasvarUpaM tabhedaprabhedAca 23 6 taH 127 12 paryantam // 22 // 28 sAdhucaryA 29 sAdhUnAM dhyeyam 30-31 bAcAraparipAlanaphalam a0 4 SaDjIvanikAyikA caturthAdhyayanopakramaH Educantem For Private Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAghu0 pRSTha gAthAGkaH viSayaH jIvanikAyazastranirvacanam sU0 2 SaDjIvanikAyavadhaviratisvarUpam zrI dazava0 // 23 // sU0 3 prathamamahAvratasvarUpam s sU0 4 dvitIyamahAvratasvarUpam sU0 5 tRtIyamahAvratasvarUpam sU0 6 caturthamahAvratasvarUpam sU0 7 paJcamamahAvratasvarUpam sU08-9 SaSThavratasvarUpam mahAvratavarNanopasaMhAra: sU010 pRthvIkAyayatanA pRSThaM paMktiH | gAthAGkaH viSayaH pRSThaM paMktiHviSayAnu124 10-14 | sU0 11 apkAyayatanA 38 2-12 kramaH 125 1-3 sU012 tejaskAyayatanA 39 7-12 28 1-14 129 1-4 | sU0 13 vAyukAyayatanA 9-12 29 11-13 sU014 vanaspatikAyayatanA | sU015 trasakAyayatanA 2-9 32 3-7 33 2-4 32-40 ayatanAparihAropadezaH 145 1-8 34 10-13 41-44 saMyamasya jJAnamUlakatvopadezaH 35 1-646-56 jIvAjIvaparijJAnasya yathocaraM yAvat mokSAcyaphaLaprApakatvanirdezaH 48 1-14 137 1-2 | (491-7 // 23 // sh Jain Education Inteman For Private & Personel Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumati viSayAnu kramaH sAdhu zrI 5-13 dazaH // 24 // gAthAGkaH viSayaH pRSThaM patiH | gAthAGkA viSayaH pRSThaM paMciH 57-59 zrAmaNyaphalaprAsyaprAptihetuvarNanaM upa 217-219 prathamasthAnahiMsAsvarUpam 100 1-10. saMhArazca 22.0-221 dvitIyasthAnamRSAvAdasvarUpam 101 1-8 a05piNDaiSaNA, u01-2 222-223 tRtIyasthAnAdacAdAcasvarUpam 101 1-8 adhyayanopakramaH 51 9 224-225 caturthasthAnAbrahmasvarUpam 60-61 gocaracaryAvidhesapakramaH (51 12-13 | 226-230 paMcamasthAnaparigrahasvarUpam (103 3-14 1101 1-8 62-209 samapre'dhyayane gocaracaryAvidhiH 231-234 SaSThasthAnarAtribhojanasvarUpam (101 13 a06 mahAcArakathA SaSThAdhyayanopakramaH 235-240 pRthvIkAyApakAyArambhavarNanam 106 6-13 210-214 sAdhvAcArakathanopakramaH (97 9-13 | 241-244 tejaskAyArambhavarNanam 198 107 5-13 1-11 sAdhvAcArasvarUpe sthAmASTAdazaka-(9814 245-248 vAyukAyArambhavarNanam 108 5-12 svarUpam 199 1-11 | 249-254 vanaspatikAyArambhavarNanam 109 6-13 // 24 // Jain Education Intemalla For Private & Personel Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrI dazavai0 // 25 // gAthAGkaH viSayaH 255-258] akalpasvarUpam 259-260 gRhibhAjanatyAgopadezaH 262-264 paryatyAgopadezaH 265-268 gRhigRhaniSadyAtyA gopadezaH 269 - 272 snAnavarjanopadeza: pRSThaM 110 5-13 111 1-4 paMtiH | gAthAGkaH 11-1- 8-13 1112 1-3 (112 7-13 113 1 113 8-13 114 1-5 (114 10-13 (115. 1 -0. 115 11-13 1-8 1- 1.1 273 - 275 zarIravibhUSAtyA gopadezaH / 116. 276-277 AcAraparipAlanA phalavarNanam 117 viSaya: a0 7 vAkyazuddhiH saptamAdhyayanopakramaH 282-284 mRSAbhASAsvarUpam 285-287 varjyabhASAsvarUpam 288 - 297 vAgvidhiniSedhau 298-302 heyopAdeyavacanAni 278-281 bhASAbhedAH, heyopAdeyavibhAgaH 118 S 1119 120 121 3-7 122 6-13 [ 123 1-14 303 - 312 vacanaprakArA: pRSThaM : paMti: 136 118 1-4 9-13 1-11 2-12 (124 6-13 1125 1-10 (126 8-12 127 1-14 ( 128 1-12 viSayAmu kramaH / / 25 / / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrI daza0 // 26 // Jain Education Internat gAthAGkaH viSayaH 313 - 314 bhASAprakArAH 315 - 317 sAvadyabhASA 318-319 vacanavidhiH 320 - 323 sAvadhAnavayabhASAvicAraH 324-326 vacanaprakAraH 327-331 avadhAraNyAdirUpAyA bhASApaddhateH svarUpam 332-334 bhASAvivekaH upasaMhArazca paMti' | gAthAGka' pRSThaM 129 1-7 12911-13 1130 1-7 335 130 11-13 . 131 8-6 13 131 1132 1-13 133 3-8 134 4-13 1135 1-3 13511-12 136 1-9 viSayaH a0 8 AcArapraNidhiH aSTamAdhyayanopakramaH AcArapraNidhikathanapratijJA 336-346 SaTkAyayatanA 347 - 350 sUkSmASTakayatanA 351-362 vividhAcAramaryAdA 363 - 374 mahattvopadezaH 375-384 gurvAdivinayasya bhASAyAH zrutAbhyAsaviSezcopadezaH pRSTha paMkti: 157 9 137 1-4 137 ( 138 140 (141 [ 142 143 / 145 147 / 149 (150 152 6-8 1-8 ta 1-10 2-14 1-2 4 taH 1-12 1 ta 1-3 3 ta 1-2 viSayAnu kramaH // 26 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati viSayAnu kramaH sAdhu zrI dazaH // 27 // gAthAH viSayaH pRSThaM paMktiH | gAthAGkaH viSayaH pRSThaM paMktiH 385-394 akaraNIyaniSedhaH, brahmacarya a09,u02 173 rakSopadezaH, viSayatRSNAvAraNam 155 1-3 416-117 vinayamahimA (165 13 395-398 niSkramaNazraddhArakSopadezaH, (155 12 taH 1166 1-7 AcAraphalakathanam 11571 418-419 avinItadoSAH a09 vinayasamAdhiH, u01 165 11671-4 navamAdhyayanopakramaH 157 3-6 | 420-421 vinItAvinIvadRSTAntaH 167 -13 399 vinayabhAvasya durantatA (157 9-13 / 122-424 dRSTAntopanayena vinItA1158 1-4 vinItaziSyayoH lAbhahAni| 400-408 gurvAzAtanAyA vividhopamA- 159 11vaH pradarzanam 168 4-11 bhirvirasatAnirUpaNam . 162 1-4 | 125-426 devopamayA vinayAvinayaphalam 169 2-7 409-115 guruvinayopadezaH (163 8taH 427-131 laukikavinayanidarzanena loko-1170 1-14 1165 -- caravinayaphalasvarUpam 1171 1 // 27 // For Private & Personel Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrI dazavai0 // 28 // Jain Education Intern gAthAGkaH viSayaH 432-435 vinayaprakAraH 436-438 vinItAvinItayoH phalamupasaMhAradha a0 9 u0 3 439-445 AcAryavinayasya mahimA, subhagAcAravidhizca 446-453 subhagAcAramaryAdA a0 9 u0 4 sU. 16, svamAdhisthAnakathanopakramaH, gA. 454 samAdhisthAnabhedAca pRSThaM (171 1172 173 180 175 177 178 (180 187 | 181 1182 paMktiH | gAthAGkaH 6-13 sU. 175 sA. 455 1-8 2-12 3 1-2 8 taH 1-9 4-13 1 viSayaH vinayasamAdhibhedAH sU. 18, } zrutasamAdhibhedAH gA. 4568 sU. 19, tapaH samAdhibhedAH gA. 457/ KH sU. 20, | AcAra samAdhibhedA: mA. 458- adhyayanopasaMhArazca 460 a0 10, samikSuH dazamAdhyayanopakramaH 461-481 samagre'dhyayane saMyamamAdA varNanam pRSThaM paMkti: 182 183 183 184 1 5-13 1-2 7- 13 184 185 also 6-13 1 186 1-14 196 187 2-4 (187 viSayAlu kramaH // 25 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu bhI dazavai. 1-11 // 29 // gAthAGka: viSayaH pRSThaM paMktiH | mAthAGkaH viSayaH pRSThaM paMktiHviSayAnuprathamacUlA, rativAkyA 209 510-503. anuzrotaHprati zrotaso. 210 9taH kramaH prathamacUlikopakramaH 196 11-12 IyopAdeyatA. 212 sU. 21 saMyamazithilamanasaH rodhAya (197 11taH 594-508 sAdhvAcAramaryAdA sthAnASTAdazakasvarUpam 1202 1-8 1215 482-489 sthAnASTAdazakavivecanam, (203 1-13 509-515 kAmAsaJjamasUtrAnugAmitAnubhraSTazIlatAphalanirdezaH 204 1-10 prekSA''cAraparipAlanaphalAdi-(217 490-495 sthAnASTAdazakavivecana, 205 8taH nirdezaH saMyamaratyaratyoH svarUpaM phalaba 2071-8 hAribhadrIyavRttiprazastiH 220 5-6 | 496-199 sthAnASTAdazakavarNanaM, 208 6-12 laghuTIkAprazasti: manaHsthirIkaraNopAyaH 12091-9 pratyanvaraprazastiH dvitIyacUlA-viviktacaryA 220 (2221-4 dvitIyacUlikopakramaH 209 11-12 // 29 // Jain Education Interna For Private & Personel Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumati zuddhipatrakam sAdhu zrI. rasava // 30 // zuddhipatrakam pRSThAGkaH pachiH azuddhiH zuddhiH | pRSThAGkaH patiH azuddhiH 12 zruta zubha0 8. 10 siddhagati 171 20 1 0maksvAyA 0makkhAyA 4 dRSTo'so .8 etadevo panyasyati etadevopanyasyati | 99 3 shrnnut| 10 pratiprati pratipani 107 9 SaTI ___8 0mItye 0mItyetad 123 7 gautreNa 2 se'bhikhU se bhikkhU 140 12 0kakhaNo 4 pUrvavat // vyAkhyAtaM pUrvavat // 151 4 doprasaGgA. 6 adhunA vyAkhyAtaM SaDjIvanikAyA- 161 9 vA bhujaGgo dhyayanam / adhunA 171 1 0varttayat 60 8 0 iti 0ptacitta iti 172 12 vittI 61 9 calaittA cAlaittA 173 12 siddhA. 62 8 vaziSTo vaziSTho0 176 11 punavA 6 .ssujjogare ssa ujjoagare 193 10 tataH zuddhiH siddhigati dRSTo'sau zRNuta theM SaSThI gotraNa vibhakkhaNo doSaprasaGgA0 vA-bhujaGgo vartayet 0vacI siddhyA tu vAk save Tal // 30 // Jain Education Intemall For Private & Personel Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu dazavai. a01 // aham // zreSThi devacandralAlamAI-jaina-pustakoddhAra-granthAke bhagavacchayyaMbhavazrutakevaliniyUDhaM zrImatsumatisAghusUriNA bhavavirahAGkitabRhaTTIkoddhRtavRttyupetaM * asya zAkhasya praNetA shriidshvekaalikm| aiM namaH / / jayati vijitAnyatejAH surAsurAdhIzasevitaH zrImAn / vimalakhAsavirahitakhilokaciMtAmaNivIraH // 1 // ihArthatasta( toha )tpraNItasya sUtrato gaNadharopanibaddhapUrvagatoddhatasya zArIramAnasAtikaTukaduHkhasantAnavinAzahetoH daza. vaikAlikAbhidhAnasya zAstrasyAtisUkSmamahArthagocarasya vyAkhyA prastUyate, tatra prastutArthapratipAdanArthameva dharmasya namaskAra. dvAreNAzeSavighnavinAyakopazAMtaye bhagavAn zayyaMbhavAcAryoM mAvamaMgalamAhadhammo maMgalamukkieM, ahiMsA saMjamo tvo| devAvi taM namasaMti, jassa dhamme sayA maNo // 1 // jahA dumassa pupphesu, bhamaro Aviyai rasaM / na ya puppha kilAmei, so ya pINei appayaM // 2 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasya svarUpAdi zrI TH emee samaNA muttA, je loe saMti saahunno| vihaMgamA va pupphesu, dANabhattesaNe rayA // 3 // sumati vayaM ca vittiM labbhAmo, na ya koi uvahammai / ahAgaDesu rIyaMte, pupphesu bhamarA jahA // 4 // sAdhu dazavai0 N mahugArasamA buddhA, je bhavaMti aNissiyA / nANApiMDarayA daMtA, teNa vuccaMti saahunno|| 5 // a01 tti bemi / paDhamaM dumapuphiyajjhayaNaM samattaM // 1 // 'dhammomaMgala'mityAdi,maGgayate hitamaneneti maGgalaM, 'utkRSTaM pradhAnaM, na hiMsA ahiMsA-prANAtipAtaviratirityarthaH, durgatiprasRtAn jIvAn dhArayatIti dharmaH, sa maGgalaM, 'saMyama:' AzrabadvAroparamaH, tApayatyanekabhavopAttamaSTaprakAra kammati 'tapaH anazanAdi, 'devAvi taM namasaMti'ti (devA api taM namasyanti ) yasya kiM ?-dharme 'sadA sarvakAlaM 'mana' antaHkaraNamiti // 1||'jhaa dumasse ti 'yathA'-yena prakAreNa dramasya puSpeSu bhramara:-caturindriyaH, kiM ?-Apibati, kaM, rasaM makaraMdamiti 'na ca' naiva puSpaM 'klAmayati' pIDayati, 'saca' bhramaraH 'prINAti tarpayatyAtmAnamiti // 2 // 'emae' ityAdi, 'evaM' anenaiva prakAreNa ete ye paribhramanto dRzyante, zrAmyantIti zramaNAH tapasyantItyarthaH, te ca tApasAdayo bhavaMtyata Aha-'muktAH ' Jain Education Intern For Private Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumatisAdhu0 dazava0 a01 sAmAnyanAreNa prameya sAdhUnAnaye lokamaratIya sandriparimANa sati-niyale mAdhayA nIti lAyanaH kiM sAbhayAna jAnA mAhAra mAhAradAnAti gamate, visaMgamA 36 amarAna puNmeSu dAanimaany mA dAnahagAne rAjAnanA grahaNa vidhi: bhaktagrahaNAta tadapi pAraka,nAdhAkamAdi, rASaUTIJhana gaveSaNAditrayapaziH teSu sthAne patA:-mannAkAcadA dANabhattesaNe rayA' ityuktaM, yata eva caivamata evaM loko bhatyAkaSTamAnasastebhyaH prayacchatyAdhAkarmAdi, tasya grahaNe saccoparodhaH, agrahaNe ca svavRttyalAma iti, atrocyate-'vayaM ca vitti'miti vayaM ca vRtti 'lapsyAma:'-prApsyAmastathA yathA na kazcidupahanyate, tathAhi-ete sAdhavaH sarvakAlameva 'yathAkRteSu' AtmArthamabhinirvartiteSu AhArAdiSu 'rIyaMte' gacchanti-vartante iti, 'puSpeSu bhramarA yathA' iti // 4 // yatazcaivamato-'madhukarasamA' iti madhukarasamA-bhramaratulyAH , | budhyante sma 'buddhA'-avagatatatvAH, evaMbhUtA 'ye bhavanti bhramanti vA 'anizritAH' kulAdiSvapratibaddhA ityarthaH, ___ AgamoddhArakahastAkSarANAM pratIkama-sabAhyAbhyantareNa andhena ye loke-ardhatRtIyadvIpasamudraparimANe santi-vidyante, sAdhayantIti sAghavaH, kiM sAthayanti ?-jJAnAdInIti gabhyate, vihaMgamA itra-bhamarA iva puSpeSu, dAnabhaktaiSaNAsu ratAH, dAnagrahaNAd dataM gRhanti, nAdattaM, bhaktagrahaNAt tadapi prAsukaM, nAdhAkarmAdi, eSaNAgrahaNena gaveSaNAditrayapariprahaH, teSu sthAneSu ratA:-sakAH iti // 3 // kazcidAha // 3 // For Private & Personel Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmaNyA zrIsumatisAdhu dazavai0 a02 bhAvakAraNam 'nAnApiMDaratA' nAnA-anekaprakArAbhigrahavizeSAt pratigRhamalpAlpagrahaNAca piNDa:-AhArAdipiNDaH, nAnA cAso piNDazca antaprAntAdirvA tasmin ratAH-anudvegavantaH, 'dAMtA' indriyadamena dAntA iti pade'sau vAkyazeSo draSTavyaH, IryAdisamitAca, tatazcArtho'yaM yathA bhramaropamayA eSaNAsamitI yatante, tathA IryAdiSvapi trasasthAvarabhUtahitaM yatante, sAbhAvikaM-pAramArthika, te ca sAdhava iti, pAThAntaraM vA, 'tenocyante sAdhava' iti yena kAraNena madhukarasamAnA uktanyAyenabhamaratulyAH // 5 // itiH parisamAptau, bravImIti na svamanISikayA, kintu tIrthakaragaNadharopadezeneti / / drumapuSpikAdhyayanaM samAptam 1 // -> )- vyAkhyAtaM dramapuSpikAdhyayanam , adhunA zrAmaNyapUrvikAkhyamAramyate, asyaivamamisambandhaH ihAnantarAdhyayane dharmaprazaMsoktA, sA cehaiva jinazAsana iti, iha tu tadabhyupagame sati mA bhUdabhinavapravajitasyAdhRteH saMmoha ityato dhRtimatA bhavitavyamityetaducyate, anena sambandhenAyAtamidamatrAdhyayanamkahannu kujA sAmannaM, jo kAme na nivaare| pae pae visIyaMto, saMkappassa vasaM gao // 6 // _ 'kahaNNu' iti kathaM nu kuryAt zrAmaNyaM-zramaNabhAvaM yaH kAmAn na nivArayati, 'kathaM' kena prakAreNa, nuH kSepe, yathA kathaM nu sa rAjA ? yo na rakSati prajAM, kathaM nu sa vaiyAkaraNo yo'pazabdaM prayukta, evaM kathaM nu kuryAt zrAmaNya-zramaNa| bhAvaM yaH kAmAn na nivArayati', kAraNamAha-'pade pade viSIdan saGkalpasya vazaGgataH kAmAnivAraNendriyAdyaparAdha Jain Education Inter For Private Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tyAgisvarUpam sumati sAdhu dazava0 a02 padApekSayA pade pade viSIdanAt saGkalpasya vazaM gatatvAd , aprazastAdhyavasAya: saGghalpa iti sUtrasamAsArtha iti // 6 // na kevalamayamadhikRtastrokta eva zrAmaNyAkaraNAd azramaNaH, kintvAjIvikAdibhayapravajitaH sakliSTacitto dravyakriyAM kurvannapyazramaNa eva-ayogya eva, kathaM ?, yata Aha sUtrakAraHvasthagaMdhamalaMkAra, itthIo sayaNANi ya / acchaMdA je na bhuMjaMti, na se cAitti vuccai // 7 // ____ 'vatthagaMdhamalaMkAraM' iti vaskhagandhamalaGkArANi, tatra vastrANi-cInAMzukAdIni, gandhAH-koSThapuTAdayaH, alaGkArAHkaTakAdayaH, anusvAro'lAkSaNikaH, striyo'nekaprakArAH, zayanAni-paryAdIni, cazabdAdAsanAdiparigrahaH, etAni vastrAdIni kiM ? acchandA:-asvavazA ye kecana 'na bhuJjate' na sevanta, kiMbahuvacanoddeze'pyekavacananirdezaH 1, vicitratvAt sUtragate. viparyayazca bhavatyevetikRtvA Aha-nAso tyAgItyucyate, subandhuvat (daza0 cU0 pR0 81 ) nAsau zramaNa iti // 7 // yathA cocyate tathA'bhidhAtukAma Ahaje ya kaMte pie bhoe, laddhe vipiTThikuvvai / sAhINe cayaI bhoe, se hu cAitti vuccaI // 8 // je ya kaMte pie' iti-ya eva kAntAn-kamanIyAn zobhanAnityarthaH, priyAn-iSTAn , bhogAn-zabdAdiviSayAn , labdhAn-prAptAna , upanatAnitiyAvat , 'vipiDhikumbaItti vividhaM-aneka prakAraiH zrutabhAvanAdibhiH pRSThataH karoti, parityajatItyarthaH, sa ca na bandhena baddhaH proSito vA, kintu svAdhIna-aparAyattaH, svAdhInAneva parityajati bhogAn punastyAga For Private Personal use only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. sumati manonigrahavidhiH sAdhu dazavai0 a02 grahaNaM pratisamayaM tyAgapariNAmavRddhisaMsUcanArtha, bhogagrahaNaM tu sampUrNa bhogagrahaNAthaM tyaktopanatabhogasaMsUcanArtha vA, tatazca IdRzaH, huzabdasyAvadhAraNArthatvAt sa eva tyAgItyucyate, bharatAdivad, iti // 8 // samAi pehAi parivayaMto, siyA maNo nissaraI bahiddhA / / na sA mahaM no vi ahaMpi tIse, icceva tAo viNaija rAgaM // 9 // 'samAi pehAi' iti, tasyaivaM tyAginaH sama-AtmaparatulyatayA prekSate anayeti prekSA-dRSTistayA prekSayA-dRSTyA pari-samantAt vrajato-gurUpadezAdinA saMyamayogeSu vartamAnasyetyarthaH, syAt-kadAcidacintyatvAt karmagatermano niHsarati bahirdhA bhuktabhoginaH pUrvakrIDitasmaraNAdinA abhuktabhoginazca kutUhalAdinA mana:-antaHkaraNaM nissarati-nigacchati bahirdhA-saMyamayogAdahirityarthaH, tadA prazastAdhyavasAyenAsau azubhasaGkalpaH paristhaganIyaH, kenAlambaneneti ? yasyAM rAgaH sampannastAM prati cintanIyaM 'na sA mama, nApyahaM tasyAH' pRthakarmaphalabhujo hi prANina iti, evaM tatastasyAH sakAzAd vyapanayeta rAga, tatvadarzino hi sa nivartata eveti // atrodAharaNaM (101) yathaiko vaNikaputraH saJjAtaparamavairAgyo vicintya saMsArAsAratAM nave vayasi vartamAno vihAya yauvanazriyA samalatAM striyaM pravrajyAmagrahIt / sa ca kaizvidvAsaraiH samatikrAntaH vidhinA vihitasUtrapraNidhAna idaM sUtramudghoSayAmAsa-"na sA mahaM no'vi ahaMpi tIse" tena ca paThatA samacinti-yathA sA mama ahamapi tasyAH, yato'sAvatyantaM mamAnuraktA, tataH kathamahaM tAM prANAtyaye'pi parityajAmIti sampracArya cetasi gurUNAM kiMvadatImAtmIyAmanivedya gRhItapAtrAdyupakaraNa eca gatastaM grAma laa||6|| For Private & Personel Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 dazava 0 a0 2 // 7 // Jain Education Intern yatrAsAvAste, prAptasya taM grAmaM jalAnayanAya bahirgrAmavApyAmatrAntare tasyAsau priyatamA samAyAtA, trilokito'sau tayA, tatra dRSTamAtraH pratyabhijJAtaH, na ca tena sA pratyabhijJAtA, kRte ca vandane paripRSTA'sau yathA-bhadre ! jAnAsi tvamamukasya vaNijaH sutAM sA ca tasmin pravrajite samAkarNitadharmA sajjAtaparamavairAgyA saMyogAnAM duHkhabahulatAM parikalpayantI pravrajitukAmA paricintitavatI - yAdRzAnyasya cihnAni samavalokyante tAdRzo viSayonmukhamasya cetaH samabhilakSyate, tatazca viSayAsaktayorAvayoravazyaM bhaviSyati durgatipAtaH, tadayamAtmA ca tato mayA parirakSaNIya iti sampradhArya taM prati jagAda -mo sAdho ! sA mAtApitRbhiranyasmai dattA, tat zrutvA'sau samacintayat, yathA-satyamahaM bhagavadbhiH sAdhubhiH pAThito- "na sA mahaM no'vi api tIse, " iti paribhAvayan paramasaMvegaM gataH, tAM jagAda - bhadre ! tasyAH kAraNena janmAntarakoTibhirapi durApaM bhagavatA - mAcAryANAM pAdapadmaM vihAya viSayAbhilASI samAgato'haM tatpArzve, duSTaM ceSTitamata itaH sthAnAdeva brajAmyahaM gurUNAmantike, tataH sA taM pratyavAdIt-mune ! zobhanamuktavAnasi yataH asArA viSayAbhilASAH, karikalabha zravaNamitra cazcalamAyuH, pratikSaNadhvaMsI dehaH, akRtadharmANAM dhruvo narakapAta ityAdi tamanuziSya, kathayitvA cAtmAnaM saJjAtavairAgyaM taM preSayAmAsa gurUNAmantike, sthirIbhUtaca kRtavAn pravrajyAM, evamAtmA sandhAraNIyo yathA teneti // 9 // evaM tAvadAntaro manonigrahavidhirukto, na cAyaM bAhyamantareNa kartuM zakyate, atastadvidhAnArthamAha AyavayAhi caya sogamalaM, kAme kamAhI kamiyaM khu dukkhaM / chiMdAhi dosaM viNaeja rAgaM, evaM suhI hohisi saMparAe // 10 // manonigrahavidhiH // 7 // | Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. sumati agandhanA nAgA: sAdhu dazavai. a02 'AyAvayAhI ti saMyamagehAnmanaso'nirgamArthamAtApaya-AtApanAM kuru, ekagrahaNe tajjAtIyagrahaNamiti nyAyAta yathAnurUpamUnodaratAderapi vidhiH, anenAtmasamutthadoSaparihAramAha-tathA tyaja saukumArya-parityaja sukumAratvaM, anena tUmayasamutthadopaparihAramAha, tathAhi-saukumAryAt kAmecchA pravartate yoSitAM ca prArthanIyo bhavati, evamubhayAsevanena kAmAn krama-ulaMghaya, yatastaiH krAntaiH krAntameva duHkhaM bhavatIti zeSaH, khuzabdo'vadhAraNe, kAmanivandhanatvAd duHkhasya, adhunA anantaraM kAmakramaNavidhimAha-chiddhi dveSa-vyapanaya rAgaM samyagajJAnavalena vipAkAlocanAdinA, evaM kRte phalamAha-evaManena prakAreNa vartamAnaH kiM-'sukhamasyAstIti sukhI bhaviSyasi, ka, saMparAye-saMsAre yAvadapavarga na prApsyasi tAvat sukhI bhaviSyasi, saMparAye-parISahopasargamAma ityanyaH / / 10 / / kiMca-saMyamagehAnmanasa evAnirgamArthamidaM cintayetpakkhaMde jaliyaM joiM, dhUmakeuM durAsayaM / necchaMti vaMtayaM bhottuM, kule jAyA agaMdhaNe // 11 // pakvaMde 'tyAdi, praskandanti-adhyavasyanti jvalitaM-jvAlAmAlAkulaM, na murmarAdirUpaM, ke ? jyotiSa-agniM dhUmaketu-dhUmadhvaja nolkAdirUpaM, durAzayaM-duHkhenAsAdyate-abhibhUyata iti durAsadasta, durabhimavamityarthaH, cazabdalopAta , 'na cecchanti vAntaM bhoktuM' parityaktamattuM, viSamiti gamyate, ke ?, nAgA iti gamyate, evaM kiMviziSTAH 1, kule jAtA:-samutpannA agandhane, nAmAnAM hi bhedadvayaM-gandhanA agandhanAca, tatra gandhanA nAma Dasie maMtehiM AyaDDiyA taM visaM vaNamuhAo Aviyanti, agandhaNA uNa avi maraNamajjhavasanti na ya vaMtamAviyaMti, upasaMhArastvevaM bhAvanIyaH-yadi tAvat tiryazco'pyabhimAnamAtrAd api jIvitaM parityajanti, na ca vAntaM bhuJjate, tatkathamahaM jinavacanAbhijJo vipAkadAruNAn For Private & Personel Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 dazavai 0 a0 2 // 9 // viSayAn vAntAnapi mokSya iti / asminnevArthe dvitIyamudAharaNaM (40 2 ) - jayA kila ariTThanemI pavvaio, tayA rahanemI tassa jeDabhAUo rAyamaI uvayara, jai nAma esA mamaM icchijA, sAvi bhayavaI nivtrinnakAmabhogA, nAyaM ca tIe-jahA eso majjhaM ajjhovavanno, amnayA ya tIe mahughayasaMjuttA pejA pIyA, rahanemI Agao, mayaNaphalaM muhe kAUNa tIe vaMtaM, bhaNiyaM ca evaM peSaM piyAhi, teNa bhaNiyaM kahaM vataM pijaha ? tIe bhaNiyaM - jar3a na pijar3a tao api aTTinemisAmiNA vaMtA kahaM pibiumicchasi 1, tathA hyadhikRtArtha saMvAdye vAhadhiratthu te jasokAmI, jo taM jIviyakAraNA / vaMtaM icchasi AveDaM, seyaM te maraNaM bhave // 12 // 'ghiratthu ' ityAdi, tatra rAjImatI kilaivamuktavatI - 'vigastu' dhikzabdaH kutsAyAM astu bhavatu te tatra pauruSasyeti gamyate, he yazaHkAmina-kIrtyabhilASin !, sAsUyaM kSatriyAmantraNaM, athavA akAraprazleSAdayazaHkAmin!, dhigastu bhavatu tava, yastvaM 'jIvitakAraNAt' asaMyamajI vitahetorvAntamicchasyApAtuM parityaktAM bhagavatA'bhilaSasi bhoktumiti, ataH atikrAntamaryAdasya 'zreyaste maraNaM bhavet ' zobhanataraM tava maraNaM, na punaridaM akAryAsevanamiti / tato dhammo se kahio, sambuddho, pavaio ya, rAyamaIvi taM bohiUNa padmaiyA, annayA kayAha so rahanemI bAravaIe bhikkhaM hiMDiUNa sAmisagAsamA - gacchaMto vAsavaddalapaNa abbhAhao egaM guhaM paviTTho, rAyamaI vi sAmiNo vaMdaNayAe gayA, vaMdittA paDassaya mA gacchaMtI e aMtarA varisieNa titA ayANaMtI tameva guhamaNupaviTThA, vatthANi ya pavisAriyANi, tAhe tIe aMgapacaMgANi diTThANi, so rahanemI tI ajjhovanno, diTTho ya NAe, iMgiyAgArakusalAe NAo asohaNo bhAvo eyassa, tato sA tamidamavocat rathanemi prati rAjImatI vacanam // 9 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ahaM ca bhogarAyassa, taM ca'si aMdhagavaNhiNo / mA kule gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuo cara // 13 // rAjImatIsumati ___'ahaM ceti ahaM ca bhogarAjJaH-ugrasenasya duhitetigamyate, tvaM ca asi-bhavasi aMdhakavRSNeH -samudravijayasya, 1 vacanam sAdhu suta iti gamyate, ato mA ekaikapradhAnakule AvAM gandhanau bhUva, jaha na sappatullAI homoti bhaNiyaM hoi, ataH saMyama dasavai. nibhRtazcara-sarvaduHkhanivAraNaM kriyAkalApamavyAkSiptaH kurviti // 13 // kiM caa02 jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi naariio| vAyAviddhavva haDo, ATTiappA bhavissasi // 14 // // 10 // 'jaha ta'miti, yadi tvaM kariSyasi bhAvaM-abhiprAyaM prArthanamityarthaH, ka?-yA yA drakSyasi nArI:-striyaH, tAsu etAH zobhanAH zobhanatarAH sevAmi-kAmayAmItyevaMbhUtaM bhAvaM yadi kariSyasi, tato vAyunA''viddha iva hato-vAtaprerita | ivAbaddhamUlo vanaspativizeSo'sthitAtmA bhaviSyasi, sakaladuHkhakSayanibandhaneSu saMyamaguNeSvabaddhamUlatvAt saMsArasAgare pramAdapavanaprerita itazcetazca paryaTiSyasitIse so vayaNaM socA, saMjayAi subhaasiyN| aMkuseNa jahA nAgo, dhamme saMpaDivAio // 15 // 'tIse so vayaNa 'miti tasyA-rAjImatyA asau-rathanemirvacanamanantaroditaM zrutvA-AkarNya kiMviziSTAyAmastasyAH ? saMyatAyAH-pravajitAyA ityarthaH, kiMviziSTaM vacanaM ?-subhASitaM-saMveganibandhanaM, aMkuzena yathA nAgo hastI evaM dharme sampratipAdito-dharme sthApita ityarthaH / Jain Education Internance For Private & Personel Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI puruSottamaH IC evaM karaMti saMbuddhA, paMDiyA paviakkhaNA / viNiahaMti bhogesu, jahA se purisuttamo // 16 // sumati tti bemi / sAmannaputviyaM nAmajjhayaNaM samattaM 2 // sAdhu / 'evaM karatI'ti evaM kurvate saMbuddhA:-buddhimanto buddhAH, samyagdarzanasAhacaryeNa darzanakImAvena vA buddhAH saMbuddhAdazava0 viditaviSayasvabhAvAH, samyagdRSTaya ityarthaH, ta eva vizeSyante paNDitAH pravicakSaNAH, tatra paNDitAH pravivakSayA a03 sUtrapaNDitAH samyagjJAnavantaH pravicakSaNAzcaraNapariNAmavantaH, anye tu vyAcakSate saMbuddhAH sAmAnyena buddhimantaH, paNDitA vAntabhogAsevanadoSalAH, pravicakSaNA-avadhabhIravaH, kiM kurvanti ?-vinivartante bhogebhyo vividha-anekaiH prakArairanAdibhavAmyAsavalena kadaya'mAnA api mohodayena nivartante bhogebhyo-viSayebhyo, yathA ka ityatrAha-yathA asau puruSottamo rthnemiH| Aha-kathaM tasya puruSottamatvaM ? yo hi prabajito'pi viSayAbhilASIti ?, ucyate, tathA'bhilASe'pyapravRtteH, | kApuruSastvabhilASAnurUpaM ceSTata eveti / aparastvAha-dazavaikAlikaM niyatazrutameva, yata uktaM-" nAyajjhayaNAharaNA isibhAsiyamo painnagasuyA ya / ee hoMti aniyayA niyayaM puNa sesamussaNaM // 1 // " tat kathamaminavotpannamidamudAharaNaM yujyata iti ?, ucyate, evaMbhUtArthasyaiva niyatazrutabhAvAd ussannagrahaNAccAdoSaH, prAyo niyataM, na tu sarvathA niytmevetyrthH| bravImIti na svamanISikayA, kintu tIrthakaragaNadharopadezeneti // dazavakAlikazrutaskaMdhe dvitIyamadhyayanaM Tippitamiti / // 11 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAghu0 dazavai0 a0 3 // 12 // Jain Education Intern vyAkhyAtaM zrAmaNyapUrvikAkhyamadhyayanaM idAnIM kSullikAcArakathAkhyAtamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH - ihAnantarAdhyayane dharmAmyupagame sati mA bhUdabhinavapravrajitasyAdhRteH saMmoha ityato dhRtimatA bhavitavyamityuktaM, iha tu sA dhRtirAcAre kAryA, na tvanAcAre, ayamevAtmasaMyamopAya ityetaducyate, uktaM ca- " tasyAtmA saMyato yo hi, sadAcAre rataH sadA / sa eva dhRtimAn dharmastasyaiva hi jinoditaH // 1 // " ityanena sambandhenAyAtamiti - saMjame suTThiappANaM, vippamukkANa tAiNaM / tesimeyamaNAinnaM, niggaMthANa mahesiNaM // 17 // saMyame-uktasvarUpe zobhanena prakAreNAgamanItyA sthita AtmA yeSAM te tathA teSAM ta eva vizeSyante vividhaiH anekaiH prakAraiH prakarSeNa - bhAvasAraM muktAsteSAM ta evaM vizeSyante - rakSanti AtmAnaM paraM ubhayaM ceti trAtAraH, AtmAnaM pratyekabuddhAH, paraM tIrthakarAH svatIrNatvAt, ubhayaM sthavirA iti, teSAmidaM vakSyamANalakSaNamanAcaritaM akalpyaM keSAmityAha-nirbaMdhAnAMsAdhUnAmiti, abhidhAnametat mahAntazca te RSayazca maharSayo yataya ityarthaH teSAM iha ca pUrvapUrvabhAva evottarottarabhAvoM niyamato hetuhetumadbhAvena veditavyo, yata eva saMyame susthitAtmAno'ta eva vipramuktAH, saMyamasusthitAtmatvanibandhanatvAdvimuktaH, evaM zeSeSvapi bhAvanIyaM, anye tu pazcAnupUrvyA hetuhetumadbhAvaM varNayanti yata eva maharSayaH, ata eva nirgranthAH, evaM zeSeSvapi bhAvanIyamiti sUtrArthaH // 17 // sAmprataM yadanAcaritaM tadAhauddesiyaM kIyagaDaM, niyAgamabhihaDANi ya / rAibhante siNANe ya, gaMdhamale a vIyaNe // 18 // 'uddesiya' miti uddeza naM - sAdhvAdyAzritya dAnArambhasyetyuddezaH, uddeze bhavamaudezikaM 1, krayaNaM krItaM, sAdhvAdini sAdhUnAmanA caritam // 12 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. sumatisAdhu dazavai0 a03 sAdhU nAmanAcaritAni dermAlyasya, vIja pratAta 6, tathA gandhamAlayana ca dezasarvabhedaminna, dakhyApanArtha , mittamiti gamyase, tena kRtaM-nivartitaM krItakRtaM 2, niyAgamityAmantritasya piNDasya grahaNaM nityaM na lanAmantritasya 3, amihaDANIti svagrAmAdeH sAdhunimittamabhimukhamAnItamabhyAhataM, bahuvacanaM svagrAmaparakhAmanizIthAdibhedakhyApanArtha, rAtribhaktaM-rAtribhojanaM divasagRhItadivasabhuktAdicaturbhaGgAlakSaNaM 5, snAnaM ca-dezasarvabhedabhinna, dezasnAnamadhiSThAnazaucAtirekeNAkSipakSmaprakSAlanamapi, sarvasnAnaM tu pratItaM 6, tathA gandhamAlyavIjanaM ca gandhagrahaNAt koSThapuTAdiparigrahaH, mAlyagrahaNAcca grathitaveSTimAdermAlyasya, vIjanaM tAlavRntAdinA dharme 7-8-9 idamanAcaritaM, doSAcaudezikAdiSvArambha. pravarttanAdayaH svadhiyA vAcyA iti // 18 // idaM cAnAcaritamitisannihI gihimatteya, rAyapiMDe kimicchae / saMvAhaNA daMtapahoaNA ya, saMpucchaNA dehapaloaNAya // 19 // 'sannihIM patraM, sanidhIyate anena AtmA durgatAviti sannidhiH-ghRtaguDAdInAM saJcayakriyA 10, gRhamAnaM cagRhasthamAjanaM ca 11, tathA rAjapiNDo-nRpAhAraH, kaH kimicchatItyevaM yo dIyate sa kimicchakA, rAjapiNDo'nyo | vA sAmAnyena 12, tathA sambAdhanaM-asthimAMsatvagomasukhatayA caturvidha maInaM 13, dantapradhAvanaM ca-aMgulyAdinA dantakSAlanaM 14, tathA sampraznaH-sAvadyo gRhasthaviSayo rAdArtha kIdRzo vA'hamityAdirUpaH 15, dehapralokanaM caAdarzAdau anAcaritaM 16, doSAzca sanidhiprabhRtiSu parigrahaprANAtipAtAdayaH svadhiyava vAcyA iti // 19 // kiMcaaTThAvae a nAlIe, chattassa ya dhAraNaTAe / tegicchaM pAhaNA pAe, samAraMbhaM ca joiNo // 20 // _ 'aTThAvara' iti, aSTApadaM ghetyaSTApadaM-bUtaM, arthapadaM vA-gRhasthamadhikRtya nimicAdiviSayamanAcaritaM 17, tathA // 1 // Jain Education Intemente For Private & Personel Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhUnAmanAcaritAni sAdhu dazaH ba03 // 14 // 'nAlikA ceti bUtavizeSalakSaNA yatra mA bhUkalayA'nyathA pAzakapAtanamiti nAlikayA pAtyanta iti, iyaM cAnAcaritA 18, aSTApadena sAmAnyato chUtagrahaNe satyapyabhinivezanibandhanatvena nAlikAyAH prAdhAnyakhyApanArtha nAlikAgrahaNaM, aSTApadayUtavizeSapakSe cobhayoriti / chatrasya ca-lokaprasiddhasya dhAraNamAtmAnaM paraM vA pratyanAyeti, AgADhaglAnAdyAlaMbana musvA'nAcaritaM, prAkRtazailyA cAtrAnusvAralopo'kAranakAralopau ca draSTavyau, tathAzrutiprAmANyAditi 19 / 'tegicchaM 'ti cikitsAyA bhAvazcaikitsya-vyAdhipratikriyArUpamanAcaritaM 20, upAnahI pAdayoranAcarite, pAdayoriti sAbhiprAyaka na tvApatkalpaparihArArthe upagrahadhAraNena 21, tathA samAraMbhaNaM samAraMbhava, jyotiSaH-agnegnAcaritamiti 22, doSAstvaSTApadAdInAM prasiddhA eva kSuNNA eveti // 20 // kiMcasijjhAyarapiMDaM ca, AsaMdIpaliyaMkae / gihataranisijjA ya, gAyassubaTTaNANi ya // 21 // _ 'sijAyara 'ityAdi, zayyAtarapiMDazvAnAcaritaH, zayyA-vasatistayA tarati saMsAramiti zayyAtaraH-sAdhuvasatidAtA tampiDaH 23, AsandakaparyakAvanAcaritau etau ca lokaprasiddhAveva 24-25, tathA gRhAntaraniSadyAnAcaritA gRhameva gRhAntaraM gRhayorvA apAntarAlaM tatropavezanaM, cazabdAt pATakAdiparigrahaH 26, tathA gAtrasya-kAyasyodvartanAni cAnAcaritAni, udvartanAni-paGkApanayanalakSaNAni, cazabdAttadanyasaMskAraparigraha iti 27 // 21 // tathAgihiNo veyAvaDiyaM, jAya AjIvavattiyA / tattAniThavuDabhoita, AurassaraNANi ya // 23 // gihiNotti gRhiNo-gRhasvasya vaiyAvRtyamiti vyAvRttabhAvo vaiyAvRtya, gRhasthaM pratyannAdisaMpAdanamityarthaH, etadanA // 14 // For Private & Personel Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhU nAmanAcaritAni sAdhu dazavai0 // 15 // caritamiti 28, tathA cAjIvavRttitA-jAtikulagaNakarmazilpAnAmAjIvanaM AjIvastena vRttistadbhAva AjIvavRttitA, jAtyAdyAjIvanenAnnayAcanetyarthaH, iyaM cAnAcaritA 29, tathA taptAnivRttabhojitvaM-taptaM ca tadanivRttaM taptAnivRttaatridaMDottaM ceti vigrahaH, udakamiti vizeSaNAnyathAnupapacyA gamyate, tadbhojitvaM mizrasacicodakamojitvamityarthaH, idaM cAnAcaritaM 30, AturasmaraNAni ca-kSudhAdyAturANAM pUrvopabhuktasmaraNAni cAnAcaritAni AturazaraNAni vA doSAturAzrayadAnAnIti 31 / / 22 / kizcamUlae siMgabere ya, ucchukhaMDe anivvudde| kaMde mUle a saJcitte, phale bIe ya Amae // 23 // ___ mUlaetti mUlako-lokapratItaH, zRGgaberaM ca ArdrakaM ca tathA ikSukhaNDaM ca lokapratItaM, anirdhatagrahaNaM sarvatrAbhisambadhyate, anirvRtaM-apariNatamanAcaritamiti, ikSukhaNDaM cApariNataM dviparvAntaM yadvartate 32-33-34, tathA kando-vajrakandAdiH 35, mUlaM ca-saTTAmUlAdi sacittamanAcaritaM 36, phalaM-puSyAdi 37, bIja-tilAdi 38, Amaka-sacittamanAcaritamiti // 23 // kisovaccale siMdhave loNe, romAloNe ya aame| sAmudde paMsukhAre ya, kAlAloNe a Amae // 24 // 'sovaccale 'ti, sovarcalaM 39, saindhavaM 40, lavaNaM 41, rumAlavaNaM ca 42, AmakaM, Amakamiti sacitta. manAcaritaM, sAmudra-samudralavaNameva 43, pAMzukSAra-UparalavaNaM 44, kRSNalavaNaM ca saindhavalavaNaparvatekadezajaM 45, AmakamanAcaritamiti // 24 // kiJca // 15 // Jain Education Inten For Private & Personel Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthamA samati svruupm| sAdhu dazavai // 16 // dhUvaNe tti vamaNe ya, vatthIkamma vireaNe / aMjaNe daMtavaNe ya, gAyAbbhaMgavibhUsaNe // 25 // _ 'dhUvaNe 'tti dhUpanamiti-AtmavastrayoranAcaritamiti, prAkRtazailyA'nAgatavyAdhinivRttaye dhUmapAnamiti anye vyAcakSate 46, vamanaM ca madanaphalAdinA 47, vastikarma puTakenAdhiSThAne snehadAna 48, virecanaM dantyAdinA 49, tathA aMjanaM-rasAJjanAdi 50, daMtakASThaM ca pratItaM 51, gAtrAbhyaGgastailAdinA 52, vibhUSaNaM gAtrANAmeveti 53 / // 25 // kriyAstramAhasavvameyamaNAinnaM, niggaMthANa mahesiNaM / saMjamami ya juttANaM, lahubhUyavihAriNaM // 26 // 'savvameyaMti' sarvametad-audezikAdi yadanantaramuktamidamanAcaritaM, keSAmityAha-nirgrandhAnAM maharSINAM sAdhUnAmityarthaH, ta eva vizeSyante-saMyame, cazabdAttapasi ca, yuktAnAM-abhiyuktAnAM, laghubhUtavihAriNAM laghubhUto-vAyustatazca | vAyubhUto'pratibaddhatayA bihAro yeSAM te laghubhUtavihAriNasteSAM, nigamanakriyApadametaditi // 26 // kimiti anAcaritaM !, yataste evambhUtA bhavantItyAha paMcAsavaparinnAyA, tiguttA chasu saMjayA / paMcaniggahaNA dhIrA, niggaMthA ujjudaMsiNo // 27 // - 'paMcAsavetyAdi paMcAzravA-hiMsAdayaH parijJAtA dvividhayA parikSayA-jJaparijJayA pratyAkhyAnaparikSayA ca pari-sama tAt zAtA yaiste paMcAzravaparijJAtAH, yatazcaivambhUtA ata eca triguptA bhanovAkAyaguptibhiH guptA, pasu saMyatA:-paT // 16 // Jan Education International For Private Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhanA dussahAH kriyA: sAdhu dazavai. a03 jIvanikAyeSu pRzcimyAdiSu sAmastyena yatA, paMca nigrahaNA iti nigRhantIti nigrahaNAH paMcAnAM nigrahaNAH, paMcAnAmindriyANAM, dhIrA-buddhimantaH, sthirA vA, nirgranthAH-sAdhavaH, RjudarzinaH iti ajuH-mokSaM prati RjutvAt saMyamastaM pazyantyupAdeyatayeti RjudarzinaH-saMyamapratibaddhA iti // 27 // te ca RjudarzinaH kAlamadhikRtya yathAzaktyA etat kurvantiAyAvayaMti gimhesu, hemaMtesu avAuDA / vAsAsu paDisaMlINA, saMjayA susamAhiyA // 28 // 'AyAvayanti' AtApayantItyu sthAnAdinA AtApanAM kurvanti grISmeSviti-uSNakAleSu, hemanteSu-zItakAleSu aprAvRtA iti-prAvaraNarahitAstiSThanti, tathA varSAsu-varSAkAleSu pratisaMlInA ityekAzrayasthA bhavanti, saMyatA:-sAdhavaH susamAhitA-jJAnadarzanAdiSu yatnaparAH, grISmAdiSu bahuvacanaM prativarSakaraNajJApanArthamiti // 28 // kizcaparIsahariUdaMtA, dhUamohA jiiMdiyA / savvadukkhappahINaTThA, pakkamaMti mahesiNo // 29 // parIsahe "ti mArgAcyavananirjarAthaM pariSoDhavyAH parIpahAH (tacA.a.9,8)-kSutpipAsAdayaH, ta eva ripavastulyadharmatvAt parISaharipavaH, te dAntA-upazamaM nItA yaiste parISaharipudAntAH, dhUtamohA-vikSiptamohA ityarthaH mohaH-ajJAnaM, jitendriyAH-zandAdiSu rAgadveSarahitA ityarthaH, evambhUtAH sarvaduHkhaprakSayArtha-zArIramAnasAzeSaduHkhaprakSayanimittaM prakrAmanti-pravartante maharSayaH-sAdhava iti // 29 // idAnImeteSAM phalamAhadukkarAI karittANaM, dussahAI sahetu a / keittha devaloesu, kei sijhaMti nIrayA // 30 // al // 17 // Jain Education Intemalhall For Private Personel Use Only T Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 dazavai0 ba0 3 // 18 // * karA 'iti evaM duSkarANi kRtvA audezikAdityAgAdIni tathA dussahAni sahitvA AtApanAdIni, kecanAtra devalokeSu saudharmAdiSu gacchantIti vAkyazeSaH, tathA kecana siddhyanti tenaiva bhavena siddhiM prApnuvanti, vartamAna nirdezaH sUtrasya trikAlaviSayatvajJApanArthaH, nIrajaskA ityaSTavidha karmmavipramuktAH, na tvekendriyA iva karmmayuktA eveti // 30 // ye caivaMvidhAnuSThAnato devalokeSu gacchanti te'pi tataghutA AryadezeSu sukule janmAvApya zIghraM siddhyantyevetyata AhakhavittA punakammAI, saMjameNa taveNa y| siddhimaggamaNuppattA, tAiNo parinivvuDa // 31 // timi | khuDDiyAyArakahajjhayaNaM taiyaM 3 // 'khavitte 'ti tadevaM devalokAcyutvA kSapayitvA pUrvakarmANi sAvazeSANi, kenetyAha-saMyamena uktastrarUpeNa tapasA ca evaM pravAheNa siddhimArga- samyagdarzanAdilakSaNamanuprAptAH santastrAtAraH AtmAdInAM parinirvvAnti-siddhiM prApnuvanti, anye tu paThanti - parinivvuDatti, tatrApi prAkRtazailyA chAndasatvAdvA'yameva pATho jyAyAniti // 31 // bravImIti pUrvavaditi / tRtIyaM kSullakAcArAdhyayanaM samAptam 3 // --fee sAdhUnA phalam // 18 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samatisAdhu jIvasya medArasvarUpana dazavai0 ba04 // 19 // idAnIM SaDjIvanikAyikAkhyamArabhyate-asya cAyamamisambandhaH, ihAnantarAdhyayane sAdhunA vRtirAcAre kAryA, na tvanAcAre, ayameva cAtmasaMyamopAya ityuktaM, iha punaH sa AcAraH SaDjIvanikAyagocaraH prAya ityetaducyate, uktaM ca-"chasu jIvanikAesaM je buhe saMjae syaa| se ceva hoi vijee, paramattheNa sNje||1||" ityanena sambandhenAyAtamidamadhyayanamiti, tadAha suyaM me AusaMteNaM bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu chajjIvaNiyAnAmajjhayaNaM, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA suyakkhAyA supannattA, seyaM me ahijiuM ajjhayaNaM dhammapannattI. kayarAkhalasA chajjIvaNiyAnAmajjhayaNaM samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveDayA suyakkhAyA supannattA seyaM me AhajiDaM ajjhayaNaM dhmmpnnttii| imA khala sA chajjIvaNiyA nAmajjhayaNaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveiyA suyakkhAyA supannattA, seyaM me ahijiuM ajjhayaNaM dhammapannattI, taMjahA-puDhavikAiyA,AukAiyA,teukAiyA,vAukAiyA, vaNassaikAiyA, tasakAiyA, puDhavI cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA puDhosattA, annattha satthapariNaeNaM, AU cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA puDhosattA annattha satthapariNaeNaM, teU cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA d // 19 // For Private Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati medAH sAdhu dazava0 a04 // 20 // puDhosattA annattha satthapariNaeNaM, vAU cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA puDhosattA annattha sattha- vanaspate pariNaeNaM, vaNassaI cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA puDhosattA annattha satthapariNaeNaM, taMjahA khasasya ca aggaghIyA, mUlabIyA, poravIyA khaMdhabIyA, bIyaruhA, saMmucchimA taNalayA, vaNassaikAiyA sabIyA cittamaMtamakkhAyA aNegajIvA puDhosattA annattha stthprinnennN| se je puNa ime annege| bahave tasA pANA, taMjahA-aMDayA, poyayA, jarAuyA, rasayA, saMseimA, saMmucchimA, ubbhiyA, IN uvavAiyA, jesi kesiMci pANANaM abhikataM, paDikaMtaM, saMkuciyaM, pasAriyaM, ruyaM, bhaMtaM, tasiyaM, palAiyaM, AgaigaivinnAyA je ya kIDapayaMgA jAya kuMthupipIliyA savve beiMdiyA savve teiMdiyA sabve cauriMdiyA savve paMciMdiyA savve tirikkhajoNiyA save neraiyA savve maNuA save pANA prmaahmmiaa| eso khallu chaTTho jIvanikAo tasakAutti pavuccai / sUtraM 1 / / _ 'suyaM me' ityAdi, zruyate taditi zrutaM-prativiziSTArthapratipAdanaphalaM vAgyogamAtraM, bhagavatA nisRSTamAtmIya zravaNakoTarapraviSTa thAyopazamikamAvapariNAmAvirbhAvakAraNaM zrutamityucyate, zrutamavadhRtamavagatamiti paryAyAH, mayetyAtmaC parAmarthaH, ApurasthAstItyAyuSmAMstasAmantraNaM he AyuSman !, kAkamevamAha ?-gautamaH sudharmasvAmI kA, jaMbU- IC // 20 // Jain Education Intem For Private & Personel Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu AgamarahasyaguNavate deyam dazaH a04 // 21 // svAminamiti, seneti bhuvanabhartuH parAmarzaH, bhagaH-samagraizvaryAdiH, so'syAstIti bhagavAn , tena bhagavatA varddhamAnasvAminetyarthaH, evamiti prakAravacanaH zabdaH, AkhyAtamiti kevalajJAnenopalabhyAveditaM, kimata Aha-iha khalu SaDjIvanikAyikAnAmAdhyayanamastIti vAkyazeSaH, iha tu loke pravacane vA, khalu zabdAnnAnyatIrthakRtpravacaneSu SaDajIvanikAyiketi pUrvavannAmetyabhidhAnaM adhyayanamiti pUrvavadeva, iha ca zrutaM mayetyanenAtmaparAmarzenaikAntakSaNabhaGgApohamAha-tatretthaMbhUtArthAnupapatteriti, uktaM ca-" egaMtakhaNiyapakkhe gahaNaM ciya satbahA na atthANaM / aNusaraNasAsaNAI kuto ya telog(k)siddhaaii||1||" tathA AyuSmanniti ca pradhAnaguNaniSpannenAmantraNavacasA guNavate ziSyAyAgamarahasyaM deyaM nAguNavate ityAha, tadanukaMpApravRtteriti, uktaM ca-" Ame ghaDe nihitaM, jahA jalaM taM ghaDa viNAsei / iya siddhatarahassa, appAhAraM viNAsei // 1 // " Ayuzca pradhAno guNaH, sati tasminnavyavacchitibhAvAt , 'tena bhagavatA evamAkhyAta'mityanena svamanISikAnirAsAcchAstrapArataMtryapradarzanena na jhasarvajJenAnAtmavatAnyatastathAbhUtAna samyaganizcitya loke dharmadezanA kAryasyetadAha viparyayasaMbhavAditi, uktaM ca-" sAvajaNava jANaM vayaNANaM jo na jANai visesaM / vuttuMpi tassa na khamaM kimaMga puNa desaNaM kAuM? // 1 // kiM etto pAvayaraM samma annhigydhmmsmbhaavo| annaM kudesaNAe, kaTThayarAgammi pADei // 2 // " athavA anyathA vyAkhyAyate sUtraikadeza:-AusaMteNaMti bhagavata eva vizeSaNaM, AyuSmatA bhagavatA, cirajIvinetyarthaH, maMgalavacanaM caitad, athavA jIvatA sAkSAdeva, anena ca gaNavaraparaMparAgamasya jIvana vimuktAnAdisiddhavAzcApohamAhadehAyabhAvena tathAvidhaprayatnAmAvAditi, uktaM ca-" kyaNaM na kAyajogAbhAve Na ya so aNAisiddhassa / gahaNami ya no // 21 // Jain Education Interna For Private Personel Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurusevA sumati phalam sAdhu dazave. ba04 // 22 // heU satthaM acAgamo kaha gu||1||" athavA AvasaMteNaMti, gurumUlamAvasatA, anena ca ziSyeNa gurucaraNasevinA sadA bhAvyamityetadAda, jJAnAdivRddhisadbhAvAd, uktaM ca-" nANassa hoi bhAgI, thiratarato dasaNe carite ya / dhannA yAvakahAe, gurukulavAsaM na mucaMti // 1 // " athavA AusaMteNaM-AmRzatA bhagavatpAdAravindayugalamuttamAGgena, anena ca vinayapratipatcerIyastvamAda, vinayasya mokSamUlatvAt , uktaM ca-"mUlaM saMsArassa u hoMti kasAyA aNaMtapattassa / viNao ThANapautto dukkhavimukkhassa mokkhassa // 1 // " kRtaM prasaMgena, prakRtamucyate atra khalu SaDjIvanikAyikAnAmAdhyayanamastItyukta, atrAha-SaDjIvanikAyikA kena praviditA prarUpitA vA ? iti ucyate, tenaiva bhagavatA, yata Aha-samaNeNamityAdi, sA ca tena zramaNena-mahAtapasvinA bhagavatA-samapraizvaryAdiyuktena mahAvIreNa-kaSAyAdizatrujayAnmahAvIraH,uktaM ca-"vidArayati yatkarma, tapasA ca virAjate / tapovIryeNa yuktazca, tasmAdvIra iti smRtH||1||" mahAMzcAsau vIrazca mahAvIrastena mahAvIreNa, atrAha-SaDjIvanikAyikA kena praviditA parUpitA vA ?, iti ucyate, tenaiva bhagavatA, yata Aha-samaNeNamityAdi, kAzyapeneti kAzyapagotreNa praviditA nAnyataH kutazcidAkarNya jJAtA, kiM tarhi ? svayameva kevalAlokena prakarSeNa viditA-jJAtetyarthaH, svAkhyAteti sadevamanuSyAsurAyAM parSadi suSTu AkhyAtA-svAkhyAtA, suprajJateti, yathaivAkhyAtA tathaitra suSTu sUkSmaparihArAsevanena prakarSaNa samyagAsevitetyarthaH anekArthatvAddhAtUnAM " jJapirAsevanArthaH, " tAM caivambhUtAM SaDjIvanikAyikA zreyo me'dhyetumiti, zreyA-padhya hitaM, me iti AtmanirdezaH, chAndasatvAtsAmAnyenAtmanirdeza ityanye, tatazca zreya Atmano'dhyetumiti paThituM zrotuM bhAvayituM, GU // 22 // Jan Education Intema For Private Personel Use Only T a w.iainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pRthivyAdikramahetu sumatisAdhu dazave. a04 // 23 // kuta ityAha-adhyayanaM dharmaprajJaptiH, "nimittakAraNahetuSu sarvAsAM prAyodarzana miti vacanAt , " hetau prathamA" adhyayanatvAt , adhyAtmAnayanAt cetaso vizuddhayApAdanAdityarthaH, etadeva kuta ?, ityAha-dharmaprajJapteH prajJapanaM prajJaptiH dharmasya prajJaptiH dharmaprajJaptistato dharmaprajJapteH kAraNAt cetaso vizukhyApAdanaM, cetovizuddhyApAdanAcca zreya Atmano'dhyetumiti, anye tu vyAcakSate-adhyayanaM dharmaprajJaptiriti, pUrvopanyastAdhyayanasyaivopAdeyatayA anuvAdamAtrametaditi / ziSyaH pRcchati-katarA khalu ityAdi sUtramuktArthameva, anenaitadarzayati-vihAyAbhimAnaM saMvignena ziSyeNa sarvakAryeSveva guruH praSTavya iti / AcArya Aha-imA khalvityAdisUtramuktArthameva, anenApyetadarzayati guNavate ziSyAya guruNA'pyupadezo dAtavya eveti / taMjahA-puDhavikAiyA ityAdi, atra tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH, pRthivI-kAThinyalakSaNA pratItA saiva kAya:zarIraM yeSAM te pRthivIkAyAH pRthivIkAyA eva pRthivIkAyikAH, svArthi ke kapratyayaH / Apo-dravAH pratItAstA eva kAya:zarIraM yeSAM te apkAyA apkAyA eva apkAyikAH, tejaH-uSNalakSaNaM pratItaM tadeva kAya:-zarIraM yeSAM te tejaskAyAH tejaskAyA eva tejaskAyikAH, vAyuzcalanadharmA pratIta eva sa eva kAya:-zarIraM yeSAM te vAyukAyA vAyukAyA eva vAyukAyikAH, vanaspatiH-latAdirUpaH pratItaH sa eva kAyaH-zarIraM yeSAM te vanaspatikAyAH vanaspatikAyA eva vanaspatikAyikAH, | evaM trasanazIlAkhasA pratItAta eva kAyA:-zarIrANi yeSAM te trasakAyAtrasakAyA evaM trasakAyikAH, iha ca sarvabhUtAdhAratvAt pRthivyAH prathamaM pRthivIkAyikAnAmabhidhAnaM, tadanantaraM tatpratiSThitatvAdapkAyikAnAM, tadanantaramapratipakSatvAcejaskAyikAnAM, tadanantaraM tejasa upaSTammakatvAd vAyukAyikAnAM, tadanantaraM vAyoH zAkhApracalanAdigampatvAd vanasati // 23 // Join Education International For Private Personel Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 daza0 a0 4 || 28 || 19 kAyikAnAM tadanantaraM ca vanaspate sopagrAhakatvAt zrasakAyikAnAmiti / vipratipattinirAsArthaM punarAha puDhavI cittamanamakhAyA pRthivI - uktalakSaNA cittaM - jIvalakSaNaM tadasyA astIti cittavatI - sajIvetyarthaH, pAThAntaraM vA 'puDhavI cittamattamakkhAyA, ' atra mAtrazabdaH stokatrAcI yathA " sarvapatribhAgamAtra " miti, tatazcittamAtrA- stokacittetyarthaH, tathA ca prabalamohodayAt sarvajaghanyaM caitanya me kendriyANAM tadadhikaM dvIndriyAdInAmiti, AkhyAtA - sarvajJena kathitA, iyaM jIvA - aneke jIvA yasyAM sA anekajIvA, na punarekajIvA, yathA vaidikAnAM "pRthivI devate" tyevamAdivacanaprAmAvyAditi / anekajIvApi kaizvidekabhUtAtmApekSayepyata eva yathAhureke-" eka eva hi bhUtAtmA bhUte bhUte vyavasthitaH / ekadhA bahudhA caiva dRzyate jalacandravat // 1 // ata Aha- puDho sattA - pRthak saccA:- prANino ( AtmAno) yasyAM sA pRthaksattvA, aMgulAsaMkhyeya bhAgamAtrAvagAhanayA pAramArthikAnekajIva samAzriteti bhAvaH Aha-yadyevaM jIvapiMDarUpA pRthvI tatastasyAnuccArAdikaraNena niyamatastadatipAtAdahiMsakatvAnupapattirityasaMbhavI sAdhudharmma ityAha- anyatra zastrapariNa tAyA:--zastrapariNatAM pRthivIM vihAyAnyA cittavatyAkhyAtetyarthaH atha kiM pRthivyAH zastraM 1, - " davaM satyaggivisaMne haMbilavAraloNamAIyaM / bhAvo u duppauco vAyA kAo aviraI ya // 1 // kiMcI sakAyasatthaM, kiMcI parakAya tadubhayaM kiMcI / eyaM tu davasatyaM bhAve assaMjamo satthaM // 2 // " dhAvanavalganotkhananAdiH etAni svaparavyApAdakatvAtkarmabandhanibandhanatvAt zastramiti, tacca kiMcit svakAyazakhaM yathA kRSNA mRnIlAdimRdaH zastraM, evaM gandharasasparza bhede'pi zatrayojanA kAryA, tathA kiMcit parakAye'pi parakAyazastraM yathA pRthvI antejaH prabhRtInA madhtejaHprabhRtayo vA pRthivyAH, tadubhayaM kiMciditi kiMcittadumayazakhaM pRthivIsvarUpam // 24 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 dazavai0 a0 4 // 25 // Jain Education Interna bhavati, yathA kRSNA mRd udakasya pANDumRdazca parasparaM sparzagandhAdibhiH yadA kRSNamRdA kaluSitamudakaM bhavati tadA'sau kRSNamRdudakasya pANDumRdazca zastraM bhavati, evaM ca pariNatAyAM pRthivyAmuccArAdikaraNe'pi nAsti tadatipAta ityahiMsakatvopapatteH sambhavI sAdhudharmma iti / evamApazcittavatya AkhyAtAH, tejazcittavadAkhyAtaM vAyuzcittavAnAkhyAtaH, vanaspaticittavAnAkhyAtaH, ityAdyapi draSTavyam / idAnIM vanaspatijIvavizeSapratipAdanAyAha-' taMjahA aggavIyA' ityAdi, tad yathA upanyAsArthaH, agraM bIjaM yeSAM te agrabIjA:- koraNTakAdayaH, evaM mUlaM bIjaM yeSAM te mUla bIjAH - utpalakandAdayaH, parva bIjaM yeSAM te parvabIjAH - ikSvAdayaH, skandho bIjaM yeSAM te skandhabIjAH-zallakyAdayaH, bIjAd rohantIti bIjaruhAH - zAlyAdayaH, saMmUrcchantIti saMmUrchimAH- prasiddha bIjAbhAvena pRthivIvarSAdisamudbhavAste tathAvidhAstRNAdayaH, na caite na saMbhavanti, dagdhabhUmAvapi saMbhavAt, tathA tRNalatAvanaspatikAyikA iti, atra tRNalatAgrahaNaM svagatAnekamedasaMdarzanArthaM, vanaspatikAyikagrahaNaM sUkSmavAdarAdyanekavanaspatibhedasaGgrahArthaM, etena pRthivyAdInAmapi svagatA bhedAH pRthivIzarkarAdayaH, tathA'vazyAyamihikAdayaH, aGgArajvAlAdayaH, jhaJjhAmaNDalikAdayo bhedAH sUcitA iti, sabIjAzcittavantaH 'AkhyAtAH' - kathitA iti / ete hyanantaroditA vanaspativizeSAH sabIjAH - svasvanibandhanAzcittavantaH - Atmavanta AkhyAtAH - kathitAH / ete cAnekajIvA ityAdi dhruvagaNDikA pUrvavat // idAnIM trasAdhikAra etadevAha -' se je puNa ime ' sezabdo'thazabdArthaH, asAvapyupanyAsArthaH, " atha prakriyApraznAnantaryamaGgalopanyAsaprativacanasamuccayeSvi "ti vacanAt, atha ye punaramI - bAlAdInAmapi prasiddhA aneke - dvIndriyAdibhedena bahava ekaikasyAM jAtau trasAH prANinaH, trasyantIti zrasAH, prANA-ucchvAsAdaya 3 vanaspati bhedAH sU0 1 11 24 11 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 daza0 a0 4 // 26 // Jain Education Intern eSAM vidyanta iti prANinaH, tadyathA - aNDajA ityAdi, eSa khalu SaSTho jIvanikAyastra sakAyaH procyata iti yogaH, tatrANDA AtA aNDajAH - pakSigRhikolikA (kilA) dayaH, potA eva jAyante potajAH, te ca hastivalgulIca rma jalaukAprabhRtayaH, jarAyuveSTitA jAyanta iti jarAyujAH - gomahiSyajAvikamanuSyAdayaH, rasAjjAtA rasajA:- takrAranAladaghitImanAdiSu pAyukRmyAkRtayo'tisUkSmA bhavanti, saMsvedAjatA iti saMsvedajA:- matkuNayukAdayaH, saMmUrcchanAJjAtAH saMmUrcchanajAH - zalabhapipIlikA makSikA zAlU (kA) dayaH, udbhedAjanma yeSAM te udbhedajAH pataGgakhaJjarITapAriputrAdayaH, upapAtAjAtAH upapAte bhavA upapAtajAH, upapAtena vA bhavA aupapAtikA - devA nArakAca, eteSAmeva lakSaNamAha-yeSAM keSAJcit sAmAnyenaiva prANinAM - jIvAnAmabhikrAntaM bhavatIti vAkyazeSaH, abhikramaNamabhikrAntaM, prajJApakaM pratyabhimukhaM kramaNamityarthaH evaM pratikramaNaM pratikrAntaM prajJApakAt pratIpaM kramaNamiti bhAvaH, saGkucanaM saGkucitaM - gAtrasaGkocakaraNaM, prasAraNaM prasAritaM - gAtravi tatakaraNaM, ravaNaM rutaM - zabdakaraNaM, bhramaNaM bhrAntamitazcetazca gamanaM trasanaM trastaM - duHkhodvejanaM, palAyanaM palAyitaM kutazcinnAzanaM, tathA Agate:- kutazcijAtasya gatezva- kutazcit kvacideva, vinnAyA iti jJAtAraH / Aha - abhikrAntapratikrAntAbhyAM nAgatigatyoH kacidbheda iti kimarthaM bhedenAbhidhAnaM 1, ucyate, vijJAnavizeSakhyApanArtha, etaduktaM bhavati ya evaM jAnanti yathA mabhikramAmaH pratikramAmo vA ta eva trasAH, na tu vRtiM pratyabhikramaNavanto'pi vallayAdaya iti / Aha-evamapi dvIMdriyAdInAmatrasatvaprasaMgaH, abhikramaNa pratikramaNa bhAve'pyevaMvidhajJAnAbhAvAt ?, naitadevaM, hetusaMjJayA'vagaterbuddhipUrvakameva chAyAta uSNamuSNAdvA chAyAM prati teSAM abhikramaNAdibhAvAt na caivaM vallayAdInAmabhikramaNAdi, oghasaMjJayA pravRtteriti / aghi sAna lakSaNam sU0 1 // 26 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samedAH sU01 sumati sAdhu dazavai0 // 27 // kRtatrasabhedAnAha-je ya ityAdi, ye ca kITapataGgA ityatra kITA:-kRmayaH, "ekagrahaNe tajAtIyagrahaNa"miti dvIndriyAH-zaMkhA- dayo'pi gRhyante, pataGgAH-zalabhAH, atrApi pUrvavaJcaturindriyA bhramarAdayo'pi gRhyanta iti, tathA yAzca kunthupipIlikA ityanena trIndriyAH sarve eva gRhyante, ata evAha-sarve dvIndriyAH-kRmyAdayaH sarve trIndriyA:-kunthvAdayaH, sarve caturindriyAH-pataGgAdayaH, Aha-ye ca kITapataGgA ityAdAvudezavyatyayaH kimarthaM ?, ucyate, " vicitrA sUtragatiratantraH krama" iti jJApanArtha, sarve paJcendriyAH sAmAnyato, vizeSataH punaH sarve tiryagyonayo-gavAdayaH, sarve nArakA-ratnaprabhAnArakAdibhedabhinnAH, sarve manujAH-karmabhUmijAdayaH, sarve devA-bhavanavAsyAdayaH, sarvazabdazcAtra parizeSabhedAnAM trasatvakhyApanArthaH, sarva eva ete trasAH, na tvekendriyA iva prasAH sthAvarAzceti, uktaM ca-"pRthivyambuvanaspatayaH sthAvarAH, tejovAyU dvIndriyAdayazca trasAH" ( tattvA0 a0 2, sU. 13-14 ) iti, sarve prANinaH paramadharmANa iti, sarve ete prANinodvIndriyAdayaH pRthivyAdayazca paramadharmANa iti, atra parama-sukhaM taddharmANaH sukhadharmANaH, sukhAbhilASiNa ityarthaH, yatazcaivamato duHkhotpAdaparijihIrSayA eteSAM paNNAM jIvanikAyAnAM naiva svayaM daNDaM samArabhetetiyogaH / SaSThaM jIvanikAya nigamayannAha-eSa khalu anantaroditaH kITAdiH, 'SaSThojIvanikAyaH' pRthivyAdipaJcakAyApekSayA SaSThatvamasya, trasakAya iti procyate-prakarSaNocyate sarvaireva tIrthakaragaNadharairiti / 1 / / iccesiM chaNhaM jIvanikAyANaM neva sayaM daMDaM samAraMbhijjA, nevannahi daMDa samAraMbhAvijjA, daMDaM samAraMbhaMte'vi anne na samaNujANejjA, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na // 27 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only VIE Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paDjIva sumati hiMsA sAdhu dazavai0 a04 pratyAkhyAnam sU02 // 28 // karemi na kAravemi karaMtApa annaM na samAjANAmi, tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / suu02| ___'eteSAM SaNNAM jIvanikAyAnA'miti, " supAMsupo bhavantI "ti saptamyarthe SaSThI, eteSu SaTmu jIvanikAyeSu anantaroditasvarUpeSu naiva 'svayaM' AtmanA 'daNDaM' saTTanaparitApanAdilakSaNaM, samArabheta-pravartayet , tathA naivAnyaiH preSyAdibhirdaNDamuktalakSaNaM samAraMbhayet-kArayedityarthaH, daNDaM samArabhamANAnapyanyAn prANino na samanujAnIyAt-nAnumodayediti vidhAyaka bhagavadvacanaM, yatazcaivamato yAvajjIvamityAdi yAvadvyutsRjAmItyevamidaM samyaka pratipadyatetyaidamparya, padArthastu jIvanaM jIvo, yAvajIva-AprANoparamAdityarthaH, kimityAha-trividhaM trividheneti tisro vidhA:-vidhAnAni kRtAdirUpANi yasyeti trividho, daNDa iti gamyate, taM trividhena karaNe neti, etadevo panyasyati, manasA vacasA kAyena, eteSAM svarUpaM prasiddhameva, asya ca karaNasya karma uktalakSaNo daNDaH, taM vastuto nirAkAryatayA sUtreNaivo. panyasyannAha, tatvataH na karomi svayaM, na kArayAmyanyaiH, kurvantamapi anyaM na samanujAnAmIti, tasya bhadanta ! pratikramAmi iti tasyetyadhikRto daNDaH, yo'sau trikAlaviSayo daNDastasya saMbandhinamatItamavayava pratikramAmi, na vartamAnamanAgataM vA, atItasyaiva pratikramaNAt , pratyutpannasya saMvaraNAd anAgatasya pratyAkhyAnAditi, bhadanteti gurorAmantraNaM, bhadanta ! bhavAnta ! bhayAnta ! iti sAdhAraNA zrutiH, etacca gurusAkSikyeva vratapratipattiH sAdhvIti jJApanArtha, pratikramAmIti bhUtAddaNDAnnivA'hamityuktaM bhavati, tasAca nivRttiryattadanumateviramaNamiti, tathA nindAmi garihAmIti AtmasAkSikI nindA // 28 // Jan Education Inten For Private Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati prathamamahAvratasvarUpam ka zrI- lal parasAkSikI gardA-jugupsocyate, AtmAnamatItadaNDakAriNamazlAghyaM vyutsRjAmIti, vividhArtho vizeSArtho vA vizabdaH, ucchadro bhRzArthaH sRjAmi-tyajAmi, tatazca vividhaM vizeSeNa vA bhRzaM tyajAmi vyutsRjAmi, Aha- yadyevamatItadaNDapratisAdhu kramaNamAtramasyaidampayaM na pratyutpannasaMvaraNamanAgatapratyAkhyAnaM ceti, naitadevaM, na karomItyAdinA tadubhayasiddheriti / 2 / dazavai0 ayaM cAtmapratipratyahA~ daNDaH, sAmAnyavizeSarUpa iti, sAmAnyenoktalakSaNa eva, sa tu vizeSataH paJcamahAvratarUpatayA aGgIkartavya a04 iti mahAvratAnyAha paDhame bhaMte ! mahatvae pANAivAyAo veramaNaM, savaM bhaMte pANAivAyaM paccakkhAmi, se suhamaM // 29 // vA bAyaraM vA, tasaM vA thAvaraM vA, neva sayaM pANe aivAejA neva'nnehiM pANe aivAyAvijjA, pANe aivAyaMte vi anne na samaNujANAmi, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM na karemi na kAravami karataMpi annaM na samaNujANAmi tassa bhaMte! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosiraami| paDhame bhaMte ! mahatvae uvaTriomi savAo pANAivAyAo veramaNaM 1 |suu03| paDhame bhaMte ! iti, sUtrakramaprAmANyAt prANAtipAtaviramaNaM prathamaM tasmin prathame bhadanteti gurorAmantraNaM, mahAvrata iti, mahacca tadvataM ca mahAvrataM, mahatvamaNuvra tApekSayA mahAvrate prANAtipAtAdviramaNaM iti, prANA-indriyAdayaH, teSAmatipAtaH prANAtipAtaH-jIvasya mahAduHkhotpAdanaM, na tu jIvAtipAta eva, tasmAdviramaNaM nAma samyagajJAnazraddhAnapUrvakaM // 29 // Jain Education Inter 1. For Private & Personel Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumatisAdhu dazava0 a04 // 30 // sarvathA nivarttanaM, bhagavatoktamiti vAkyazeSaH, yatazcaivamata upAdeyametaditi vinizcitya 'sarva bhadanta ! prANAtipAtaM pratyAkhyAmIti sarva-niravazeSa, na tu paristhUrameva, bhadanteti gurvAmantraNaM prANAtipAtamiti pUrvavata , pratyAkhyAmIti- bAdarAdipratizabdaH pratiSadhe, ADAbhimukhye, khyA prakathane, pratIpamabhimukhaM khyApanaM prANAtipAtasya karomi pratyAkhyAmIti, athavA zabdapratyAcakSe-saMvRtAtmA sAmpratamanAgatapratiSedhasyAdareNAbhidhAnaM karomItyarthaH, anena vratArthaparijJAnAdiguNayukta upasthApanAI || vyAkhyA ityetadAha-uktaM ca-"paDhie0 // 1 // " ityAdi, tadetadvizeSeNAbhidhitsurAha-se suhumaM vetyAdi, sazadro mAgadhadezIprasiddhaH sU03 athazabdArthaH, sa copanyAse, tadyathA-'sUkSma vA bAdaraM vA trasaM vA sthAvaraM vA, atra sUkSmo'lpaH parigRhyate, na tu sUkSmanAmakarmodayAt sUkSmaH, tasya kAyena vyApAdanAsambhavAt , bAdaro'pi sthUraH, sa caikaiko dvidhA-trasaH sthAvaraca, sUkSmatrasaH-kunthvAdiH, sthAvaro-vanaspatyAdiH, bAdaravaso gavAdiH, sthAvaraH pRthivyAdiH, etAn , 'neva sayaM pANe ativAeja 'tti naiva svayaM prANino vyatipAtayAmi, naivAnyaiH prANino'tipAtayAmi, prANino'tipAtayato'pyanyAnna samanujAnAmi yAvajjIvamityAdi pUrvavat , vratapratiprattiM nigamayannAha-prathame bhadanta ! ma0 upa-sAmIpyena tatpariNAmApacyA sthitaH, ita Arabhya sarvasmAtprANAtipAtAdviramaNamiti, bhadanta ! anena cAdimadhyAvasAneSu gurumanA| pRcchaya na kiMcitkartavyaM, kRtaM ca tasmai nivedanIyamevaM tadArAdhitaM bhavati, etadevAha-sarvasmAtprANAtipAtAdviramaNamiti, mahAvrate upasthito'smi sarvasmAtprANAtipAtAdviramaNamiti / 3 / uktaM ca prathama mahAvrataM, idAnI dvitIyamAha ahAvare docce bhaMte ! mahatvae musAvAyAo veramaNaM, savaM bhaMte! musAvAyaM paccakkhAmi, se Jain Education Inter For Private & Personel Use Only W Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati dvitIyatRtIyamahAvratasvarUpam sAdhu0 dazava0 a04 // 31 // kohA vA lohA vA, bhayA vA hAsA vA, neva sayaM musaM vaejjA, nevannahiM musaM vAyAvijjA, musaM vayaMtevi anne na samaNujANAmi, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM, na karemi na kAravemi karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM 2 vosirAmi / docce bhaMte ! mahatvae uvaDhiomi sabAo musAvAyAo veramaNaM 2 / suu04| 'ahAvare' iti, athAparasmin dvitIye bhadanta ! mahAvrate mRSAvAdAdviramaNaM, sarva bhadanta mRSAvAdaM pratyAkhyAmIti pUrvavat , tadyathA-krodhAdvA lobhAdvA ityanenAdyantagrahaNAt mAnamAyAparigrahaH, bhayAdvA hAsyAdvA ityanena premadveSakalahAbhyAkhyAnAdiparigrahaH, neva sayaM musaM vaijatti, naivaM svayaM mRSA vadAmi, naivAnyairmRSA vAdayAmi, mRSA vadato'pyanyAna samanujAnAmItyetad yAvajjIvamityAdi ca bhAvArthamadhikRtya pUrvavat / 4 / uktaM dvitIyaM mahAvrataM, adhunA tRtIyamAha ahAvare tacce bhaMte ! mahatvae adinnAdANAo veramaNaM, satvaM bhaMte ! adinAdANaM paJcakkhAmi, se gAme vA nagare vA ranne vA appaM vA bahaM vA aNuM vA thalaM vA cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA, | neva sayaM adinnaM giNhejA nevannehiM adinnaM geNhAvejjA adinnaM giNhate'vi anne na samaNujANAmi, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM, vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravemi karataMpi annaM na / / 31 For Private & Personel Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ turyamahAvrata sumati svarUpam sU05 zrI- | samaNujANami, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / tacce bhaMte ! mahatvae uvaTTiomi savAo adinnAdANAo veramaNaM 3 / suu05| sAdhu athAparasmin tRtIye madanta ! mahAvrate adattAdAnAdviramaNaM, sarva bhadanta ! adattAdAnaM pratyAkhyAmIti pUrvavat , tadyathAdazavai0 EI grAme vA nagare vA araNye vA ityanena kSetraparigrahaH prasiddhAnyetAni, tathA alpaM vA bahu vA aNu vA sthUlaM vA, cittavadvA a04 acittavadvA ityanena tu dravyaparigrahaH, tatra alpaM -mUlyata eraNDakASThAdi bahu-vajrAdi, aNu--pramANato vajrAdi, sthuulmernndd||32|| kASThAdi, etacca cittavadvA acittavadveti--cetanAcetanamityarthaH, 'neva sayaM adinnaM geNheja 'tti, naiva svayamadattaM gRhNAmi | naivAnyairadattaM grAhayAmi, adattaM gRhNato'pyanyAnna samanujAnAmItyedyAvajIvamityAdi ca bhAvArthamadhikRtya pUrvavat / 5 / uktaM tRtIyaM, mahAvratamidAnI caturthamAha ___ahAvare cautthe bhaMte ! mahatvae mehuNAo veramaNaM, savaM bhaMte ! mehuNaM paJcakkhAmi, se divaM IN vA mANusaM vA tirikkhajoNiyaM vA, neva sayaM mehuNaM sevijA, nevannehiM mehuNaM sevAvijA, mehuNaM sevaMte'vi anne na samaNujANAmi, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM, na karemi na kAravemi karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM | // 32 // For Private & Personel Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumatisAdhu dazavai0 a04 pazcamamahAvratasvarUpam // 33 // vosirAmi / cautthe bhaMte ! mahatvae uvaDhiomi savAo mehuNAo veramaNaM 4 / sU0 6 / ahAvare ityAdi, athAparasmin caturthe bhadanta ! mahAvrate maithunAdaviramaNaM, sarva bhadanta ! maithunaM pratyAkhyAmIti pUrvavata , tadyathA-daivaM vA mAnuSaM vA tairyagyonaM vA, anena dravyaparigrahaH, 'neva sayaM mehuNaM sevejA' naiva svayaM maithuna seve, na cAnyamaithunaM sevayAmi, maithuna sevamAnAnapyanyAnna samanujAnAmItyetadyAvajIvamityAdi ca bhAvArthamadhikRtya pUrvavat / 6 / uktaM caturtha mahAvrataM, idAnIM paJcamamAha ahAvare paMcame bhaMte ! mahatvae pariggahAo veramaNaM, savaM bhaMte ! pariggahaM paJcakkhAmi, se appaM vA bahaM vA, aNuM vA thalaM vA, cittamaMtaM vA acittamataM vA, neva sayaM pariggahaM parigeNhijjA, nevannahiM pariggahaM parigihAvijjA pariggaDaM parigiNhaMtevi anne na samaNujANejA, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravemi karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / paMcame bhaMte! mahatvae uvaTriomi sabAo pariggahAo veramaNaM 5 / suu07|| ahAvare ityAdi, athAparasmin paJcame bhadanta ! mahAvrate parigrahAdviramaNaM, sarva bhadanta ! parigrahaM pratyAkhyAmIti // 33 // Jain Education Inteme T Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. sumati sAdhu0 dazavai0 a0 4 // 34 // Jain Education Intern pUrvavat, tadyathA - alpaM vetyAdi avayavavyAkhyA'pi pUrvavadeva, 'neva sayaM pariggahaM parigeNhejA' naiva svayaM parigraha parigRhNAmi, naivAnyaiH parigrahaM parigrAhayAmi, parigrahaM parigRhato'pyanyAnna samanujAnAmItyetadyAvajjIvamityAdi ca bhAvArthamadhikRtya pUrvavat / 7 / uktaM paJcamaM mahAvratamadhunA paSThaM vratamAha ahAvare chuTTe bhaMte ! vae rAIbhoyaNAo veramaNaM, savaM bhaMte ! rAIbhoyaNaM paJcakakhAmi, se asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA, neva sayaM rAI bhuMjijA, nevannehiM rAI bhuMjAvijA, rAI vi anne na samajANAmi jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravemi karaMtaMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / chaTThe bhaMte ! vae uvaTTiomi sabbAo rAIbhoyaNAo veramaNaM 6 / sU0 8 / icceiyAiM paMca mahavayAiM rAibhoyaNaveramaNachaTThAI attahiyadruyAe uvasaMpajittANaM viharAmi / suu09| ahAvare ityAdi, athAparasmin SaSThe vrate rAtribhojanAdviramaNaM, sarvaM bhadanta ! rAtribhojanaM pratyAkhyAmIti pUrvavat, tadyathA-azanaM vA pAnaM vA khAdyaM vA svAdyaM vA, azyata iti azanaM-odanAdi, pIyata iti pAnaM-mudvI kApAnamityAdi, khAdyata iti khAdyaM kharjUrAdi, svAdyata iti svAdyaM tAMbUlAdi, 'neva sayaM rAI bhuMjijjA' naiva svayaM rAtrau mujhe, naivAnyai rAtrau bhojayAmi, rAtrau bhuJjAnAnapyanyAnnaiva samanujAnAmItyetadyAvajjIvamityAdi ca bhAvArthamadhikRtya pUrvavat / etaca pachutrata svarUpam sU0 8, 9 // 34 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 dazavai 0 a0 4 / / 35 / / Jain Education Interna rAtribhojanaviramaNaM prathamacaramatIrthakara tIrthayoH RjujaDavakrajaDapuruSApekSayA mUlaguNatvakhyApanArthaM paMcamamahAtratopari paThitaM, madhyamatIrthakara tIrtheSu punaH RjuprajJapuruSApekSayottaraguNavarga iti / 8 / samastavratAmyupagamakhyApanAyAha-' icceyAI paMcamaha vbayAI' ityAdi, ityetAni anantaroditAni paJca mahAvratAni rAtribhojanaviramaNaSaSThAni, kimityAha-AtmahitArthe Atmahito - mokSastadarthaM, anenAnyArthaM taccato vratAbhAvamAha tadabhilASAnumatyA hiMsAdAvanumatyAdibhAvAt, upasampadya-sAmIpyenAGgIkRtyavratAni 'viharAmi' susAdhuvihAreNa tadabhAve'GgIkRtAnAmapi vratAnAmabhAvAt, doSAzca hiMsAdikartRRNAmalpAyujihvAcchedadAridryapaNDakaduHkhitatvAdayo vAcyA iti / 9 / uktacAritradharmmaH sAmprataM yatanAyA avasaraH, tathA cAha se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayaviraya paDihayapaccakkhAya pAvakamme diyA vA rAo vA eo vA parisAgao vA sute vA jAgaramANe vA, se puDhaviM vA bhittaM vA silaM vA leluM vA, sasarakukhaM vA kArya sasarakukhaM vA vatthaM, hattheNa vA, pAeNa vA, kaTTheNa vA, kiliMceNa vA aMguliyAe vA silAgAe vA, silAgahattheNa vA na AlihijjA, na vilihijjA, na ghaTTijA, na bhiMdijA, annaM na AlihAvijjA, na vilihAvijjA, na ghaTTAvijjA, na bhiMdAvijjA, annaM AlihaMtaM vA vilitaM vA gha vA bhidaMtaM vA na samaNujANekhA, jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAyeNaM na karemi mahAvratayatanA sU0 10 / / 35 / / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu dazave a04 na kAravemi karatapi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM | mahAvratavosirAmi / sU0 10 / yatanA sU010 se bhikkhU vA ityAdi, se iti nirdeze sa yo'sau mahAvratayukto, 'bhikSurvA bhikSukI vA'-ArambhatyAgAddharmakAyapAlanAya bhikSaNazIlo bhikSuH, evaM bhikSukyapi, puruSottamo dharma iti bhikSurvizeSyate, tadvizeSaNAni ca bhikSukyA api draSTavyAnItyAha-'saMyataviratapratihatapratyAkhyAtapApakarmA' tatra sAmastyena yataH saMyata:-saptadazaprakArasaMyamopeto vividhamanekadhA dvAdazavidhe tapasi rato virataH, pratihatapratyAkhyAtapApakarmeti, pratihataM-sthitihAsato graMthibhedena pratyAkhyAtaM-hesvabhAvata: punarvRddhyabhAvena pApaM karma-jJAnAvaraNAdi yena sa tathAvidhaH, divA vA rAtrau vA eko vA pariSadgato vA supto vA jAgradvA, rAtrau supto divA jAgrata , kAraNika ekA, zeSakAlaM pariSadgataH, idaM vakSyamANaM na kuryAt / ' se puDhaviM vA' ityAdi, tadyathA-pRthivIM vA bhittiM vA zilA vA leSTu( loSTaM) vA, tatra pRthivI-loSTAdirahitA, bhitti:-nadItaTI, zilAvizAlaH pASANaH, leSTuH(loSTaH) prasiddhA, saha rajasA-araNyapAMzulakSaNena vartate iti sarajaskaM vA 'kAyaM' kAyamiti deha, sarajaskaM vA vastraM-colapaTTakAdi, ekagrahaNAttajjAtIyagrahaNamiti pAtrAdiparigrahaH, etatkimityAha-hastena vA pAdena vA kASThena vA kiliona vA-kSudrakASTharUpeNa aGgulyA vA zalAkayA vA-ayaHzalAkAdirUpayA zalAkAhastena vA-zalAkAsaMghAtarUpeNa nAlihiteti nAlikheta na vilikhet na ghaTTayet na bhindyAt , tatreSat sakRdvA''lekhana, nirantaramanekazo vAlA // 36 // Jan Education Intern For Private Personel Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumatisAdhu 0 dazave 0 a0 4 // 37 // Jain Education Intern vili (le) khanaM, ghaTTanaM - cAlanaM, medo vidAraNaM, etat svayaM na kuryAt, tathA'nyamanyena vA nAlekhayet, na ghaTTayena bhedayet, tathA'nyaM svata eva AlikhantaM vA vilikhantaM vA ghaTTayantaM vA bhindantaM vA na samanujAnIyAdityAdi pUrvavat / 10 / tathAse bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihayapaJcakakhAyapAtrakamme diyA vA rAo vA egao vA parisAgao vA sute vA jAgaramANe vA se udagaM vA osaM vA himaM vA mahiyaM vA karagaM vA harataNugaM vA suddhodagaM vA udaulaM vA kArya udaullaM vA vatthaM sasiNiddhaM vA kArya siddhiM vA vatthaM na AmusijjA na saMphusijjA na AvIlijA na pavIlijA na akkhoDijjA na pakkhoDijjA na AyAvijjA na payAvijjA annaM na AmusAvijjA na saMphusAvijjA na AvIlAvijjA na pavIlAvijjA na akkhoDAvijjA na pakUkhoDAvijjA na AyAvijjA na payAvijjA annaM AmutaM vA saMsaMtaM vA AvIlaMtaM vA pavIlaMtaM vA akkhoDaMtaM vA pakakhoDaMtaM vA AyAvataM vA payAtaM vA na samaNujANejA jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNaNaM vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravema karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM 4 aSkAya yatanA sU0 11 // 37 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aSkA sumati yatanA sAdhu dazave. a04 // 38 // | bosirasami / suu011| se bhikkhU bA ityAdi savajAgaramANe vatti pUrvavadeva, se udagaM betyAdi, tapathA-udakaM vA avazyAyaM vA himaM vA mahikAM vA karakaM vA haratanuM vA zuddhodakaM vA, tatrodakaM-zirApAnIyaM, avazyAya:-trehA, himaM-styAnodakaM, mahikAdhUmarikA, karakaH-kaThinodakarUpaH, haratanurbhuvamudbhidya tRNAgrAdiSu bhavati, zuddhodakaM-antarikSodakaM, tathodakAdraM vA kArya uhakArdra vA vastraM, udakArdratA ceha galadvindutuSArAdhanantaroditodakamedasanmizratA, tathA sasnigdhaM vA kArya, sasnigdhaM vA vastraM, atra snehanaM snigdhamiti, saha nigdhena varcata iti sakhigdhaH, sasnigdhatA ceha vindurahitAnantaroditodakamedasanmizratA, etatkimityAha-' nAmuseja 'tti-nAmRSet na saMspRzet nApIDayena prapIDayet nAsphoTayet na prasphoTayet nAtApayet na pratApayet , tatra savadIpadvA sparzanamAmarSaNaM ato'nyatsaMsparzanaM, evaM sadISadvA pIDanamApIDanaM ato'nyatprapIDanaM, evaM sakRdISadvAsphoTanamAsphoTanamato'nyatprasphoTanaM, evaM sadIpadvA tApanamAtApanaM viparItaM pratApanaM, etat svayaM na kuryAt , tathA'nyamanyena vA nAmarSayet na saMsparzayet nApIDayet na prapIDayet nAsphoTayet na prasphoTayen nAtApayet na pratApayet , tathA'nyaM svata evAmRSantaM vA saMspRzantaM vA ApIDayantaM vA prapIDayantaM vA AsphoTayantaM vA prasphoTayantaM vA AtApayantaM vA pratApayantaM vA na samanujAnIyAdityAdi pUrvavat / 11 / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihayapaJcakkhAyapAvakamme diyA vA rAo vA // 38 // For Private & Personel Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 dazavai0 a0 4 // 39 // Jain Education Intern egao vA parisAgao vA sute vA jAgaramANe vA se agaNiM vA iMgAlaM vA mummuraM vA aciM vA jAlaM vA alAyaM vA suddhAgaNiM vA ukkaM vA na uMjejA na ghaTTejA na ujjAlejjA na nighAvejA annaM na uMjAvejA na ghaTTAvejA na ujjAlAvejA na nivAvejjA anaM uMjaMtaM vA ghaTTataM vA ujjAlaMtaM vA nivAvataM vA na samaNujANejA jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravema karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi | sU0 12 / se bhikkhU vA ityAdi, yAvajjAgaramANe vati pUrvavadeva, 'se agaNi vA' ityAdi, tadyathA - artha vA aGgAraM vAraM vA arthirvA jvAlAM vA alAtaM vA zuddhAniM vA ulkAM vA, ihAyaspiNDAnugato'gniH, jvAlArahito'GgAraH, viralAzikaNaM bhasma murmuraH, mUlAnivicchinnA jvAlA arciH, pratibaddhA jvAlA, alAtaM- ulmukaM, nirindhanaH- zuddho'gniH, ulkA - gaganAgniH, etat kimityAha - 'na uMjio' notsizcayet, na ghaTTayet, nojavAlAyet, na nirvApayet, tatroJjanaMutsecanaM, ghaTTanaM - sajAtIyAdinA cAlanaM, ujvAlanaM vyajanAdibhiH vRddhyApAdanaM, nirvApaNaM-vidhyApanaM, etat svayaM na kuryAttathA'nyamanyena vA notsecayedityAdi, tathA'nyaM svata utsiJzcayantaM vA ghaTTayantaM vA ujjvalayantaM vA nirvApayantaM vA tejaskAya yatanA sU0 12 // 39 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 daza0 a0 4 // 40 // Jain Education Intern na samanujAnIyAdityAdi pUrvavat / 12 / sebhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayaviraya paDihayapaJcakkhAyapAtrakamme diyA vA rAo vAo vAparasAgao vA sutne vA jAgaramANe vA se sieNa vA vihuNeNa vA tAliyaMTeNa vA patteNa vA patabhaMgeNa vA sAhAe vA sAhAbhaMgeNa vA pihuNeNa vA pihuNahattheNa vA veleNa vA cekanneNa vAhattheNa vA muddeNa vA appaNo vA kArya bAhiraM vAvi poggalaM na phumijjA na vIejA annaM na phumAvijjA na vIyAvijjA annaM phumaMtaM vA vIyaMtaM vA na samaNujANejA jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravemi karaMtaMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! pakkimAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / sU0 13 / 'se bhikkhU vA' ityAdi yAvajjAgaramANe vatti pUrvavadeva se sieNa ve 'tyAdi, tadyathA-sitena vA vidhuvanena vAtAlavRntena vA patreNa vA zAkhayA vA zAkhAbhaGgena vA pehuNena vA pehuNahastena vA celena vA celakarNena vA istena vA mukhena vA, iha sitaM cAmaraM, vidhuvanaM vyajanaM, tAlavRntaM tadeva madhyagrahaNacchidraM dvipuDhaM, patra-padminIpatrAdi, zAkhA - vRkSaDAla zAkhAbhaGgaM - tadekadezaH, pehuNaM - mayUrAdipicchaM, pehuNahastakaH -- tatsamUhaH, celaM vastraM, celakarNaH - tadekadezaH, hastamukhe- pratIte, vAyukAyayatanA sU0 13 // 40 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu dazavai0 vanaspati yatanA sU014 zrI- ebhiH kimityAha-Atmano vA kArya-svadehamityarthaH, bAhyaM vA pudgalaM-uSNaudanAdi, etat kimityAha-'na phumejA' ityAdi, Nna phUtkuryAt na vyajet , tatra phUtkaraNaM-mukhena dhamanaM, vyajanaM camarAdinA vAyukaraNam , etat svayaM na kuryAt , tathA'nyamanyena vA na phUtkArayet na vyAjayet , tathA'nyaM svata phutkurvantaM vA vyajantaM vA na samanujAnIyAdityAdi pUrvavat / 13 / se bhikkhUvA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme diyA vA rAo vA egao a04 vA parisAgao vA sutte vA jAgaramANe vA se bIesu vA bIyapaiTesu vA rUDhesu vA rUDhapaiTesu // 41 // vA jAesu vA jAyapaiTesu vA hariesu vA hariyapaiTThesu vA chinnesu vA chinnapaiTesu vA saJcittesu vA saJcittakolapaDinissiesu vA na gacchejjA na ciTrijjA na nisIijjA na tuyahijA annaM na gacchAvijA na ciTThAvijjA na nisIyAvijA na tuyahAvijjA annaM gacchaMtaM vA ciTuMtaM vA nisIyataM vA tuyahataM vA na samaNujANejA jAvajIvAe tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAyeNaM na karemi na kAravemi karataMpi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / sU0 14 / se bhikkhU vA 'ityAdi yAvajjAgaramANe vatti pUrvavadeva, 'se bIesu ve 'tyAdi, tadyathA-bIjeSu vA // 41 // Jan Education Interes For Private Personel Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumatisAdhu dazavai0 a04 // 42 // bIjapratiSThiteSu vA rUDheSu vA rUDhapratiSThiteSu vA jAteSu vA jAtapratiSThiteSu vA hariteSu cA haritapratiSThiteSu vAsajIvachinneSu vA chinnapratiSThiteSu vA sacitteSu vA sacittakolapratinizriteSu vA, iha bIja-zAlyAdi. tatpratiSThitamAsana( hAra)- yatanA zayanAdi gRhyate, evaM sarvatra veditavyaM, rUDhAni-sphuTitabIjAni, tatpratiSThitAni, jAtAni-stambIbhUtAni, haritAni- sU015 dAdIni, chinnAni-praharaNavizeSaparazvAdibhivRkSAt pRthak sthApitAni, ArdrANyapariNatAni tadaGgAni gRhyante sacittAniaNDakAni kolo-ghuNastatpratinizritAni-taduparivartIni dArvAdIni gRhyante, eteSu kimityAha-na gacchejA-na gacchet na tiSThet na niSIdet na tvagvatayet , tatra gamanamanyato'nyatra, sthAnamekatraiva, niSIdanaM-upavezanaM, tvagva-svapanaM, etat svayaM na kuryAt , tathA'nyameteSu na gamayet na sthApayet na niSIdayet na tvagvatrtayet-na svApayet , tathAnyaM svata eva gacchantaM vA tiSThantaM vA niSIdantaM vA svapantaM vA na samanujAnIyAditi pUrvavat / 14 / / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme diA vA rAo vA egao vA parisAgao vA sutte vA jAgaramANe vA se kIDaM vA payaMgaM vA kuMthu vA pipIliyaM vA hatthaMsi vA pAyaMsi vA bAhaMsi vA UraMsi vA udaraMsi vA sIsaMsi vA vatthaMsi vA paDiggahasi vA kaMbalaMsi vA pAyapuMchaNasi vA rayaharaNaMsi vA gocchagaMsi vA uMDagaMsi vA daMDagaMsi vA pIDhagaMsi vA phalagaMsi vA sejaMsi vA saMthAragaMsi vA annayaraMsi vA tahappagAre uvagaraNajAe tao saMjayAmeva // 42 // Jan Education Intema For Private Personal Use Only Nawjainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prasajIva yatanA sU015 sumatisAdhu0 dazave0 a04 // 43 // paDilehiya 2 pamanjiya 2 egaMtamavaNejA no NaM sNghaaymaavjejaa| sU0 15 / sebhikkha vA ityAdi yAvajAgaramANe vatti pUrvavat, sa koTaM vA pataGga vA kunthu vA pipIlikAM vA, kimityAhahaste vA pAda vA bAho vA UruNi vA udare vA zirasi vA vasne vA pAtre vA rajoharaNe vA kaMvale vA gocche vA undake vA daNDake vA pIThake vA phalake vA zayyAyAM vA saMstArake vA anyatarasmin vA tathAprakAre sAdhukriyopayoginyu pakaraNajAte kITAdirUpaM trasaM kathazcidApatitaM mantaM saMyata eva san prayatnena vA pratyupekSya pratyupekSya-paunaHpunyena samyak , pramRjya pramRjya-paunaHpunyenaiva samyaka, kimityAha-ekAnte-tasyAnupaghAtake sthAne apanayet-parityajet , ' nainaM trasaM saMghAtamApAdayet , nainaM vasaM saMghAta-parasparagAtrasaMsparzapIDArUpamApAdayet-prApayet, anena paritApanAdipratiSedha ukto veditavyaH, ekagrahaNe taAtIyagrahaNAdanyakAraNAnumatipratiSedhazca, zeSamatra prakaTArthameva, navaramundakaM-sthaMDilaM, zayyAsaMstArikA vasatirvA / 15 / ityuktA yatanA, gatazcaturtho'rthAdhikAraH / ajayaM caramANo ya(u), pANabhUyAiM hiMsai / baMdhaI pAvayaM kamma. taM se hoDa kaDayaMphalaM // 32 // ajayaM ciTThamANo ya, pANabhUyAiM hiMsai / baMdhaI pAvayaM kamma, taM se hoi kaDuyaMphalaM // 33 // ajayaM AsamANo ya, paannbhuuyaa0| baMdhaI0, taM se0 // 34 // ajayaM sayamANo ya, pANa0 / baMdhaI0, taM se ho0 // 35 // 1 // 43 // Jain Education Intem For Private Personel Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upadeza | gA040 sumati sAghu0 dazave a04 // 44 // ajayaM bhuMjamANo ya, paannbhuu0| baMdhaI0, taM se0 // 36 // ajayaM bhAsamANo ya, paannbhuu0| baMdhaI0, taM se0 // 37 // kahaM care ? kaha ciTre?, kahamAse ? kahaM sae ? / kahaM to bhAsaMto, pAvaM kammaM na baMdhai? // 38 // jayaM care jayaM ciTTe, jayamAse jayaM sae / jayaM bhuMjaMto bhAsaMto, pAvaM kammaM na baMdhai // 39 // sababhUyappabhUyassa, sammaM bhUyAiM paaso| pihiyAsavassa daMtassa, pAvaM kammaM na baMdhai // 40 // sAMprataM upadezAkhyaH paJcama ucyate-ajayamityAdi ayataM caranayataM gacchan-iryAsamitimullaMdhya, kimityAha-'prANi bhRtAni hinasti', prANino-dvIndriyAdayo bhUtAni-ekendriyAstAni hinasti-pramAdAnAbhogAbhyAM vyApAdayatItibhAvaH, | tAni ca hiMsan 'badhnAti pApaM karma' akuzalapariNAmAdAdatte kliSTaM jJAnAvaraNIyAdi, 'tat se bhavati kaTukaphalaM' tat-pApaM karma, se tasyAyatacAriNo bhavati, kaTukaphalamiti anusvAro'lAkSaNikaH azubhaphalaM bhavati, mohAdihetutayA vipAkadAruNamityarthaH // 32 // evamayataM tiSThan UrdhvasthAnenAsamAhito hastapAdAdi vikSipan , zeSaM pUrvavat / / 33 // evamayatamAsInoniSaNNatayA'nupayukta AkuzcanAdibhAvena, zeSaM pUrvavat / / 34 / / evamayataM svapan-asamAhito divA prakAmazayyAdinA(vA), zeSaM pUrvavat / / 35 / / evamayataM bhuJjAno-niSprayojanaM praNItaM kAkazRgAlabhakSitAdinA(vA), zeSaM pUrvavat // 36 / / evamayataM bhASamANo, gRhasthabhASayA niThuramantarabhASAdinA(vA), zeSaM pUrvavat / / 37 / / atrAha-yadyevaM pApakarmabandhastataH 'kahaM care // 44 // A Jain Education Intema For Private & Personel Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 dazave0 a0 4 // 45 // ityAdi kathaM kena prakAreNa caret 1, kathaM tiSThet ?, kathamAsIta 1, kathaM svapet 1, kathaM bhuJjAno bhASamANaH pApaM karma na nAtIti 1 // 38 // AcArya Aha-' jayaM care ' ityAdi, yataM caret sUtropadezena IryAdisamitaH, yataM tiSThet samAhito hastapAdAdyavikSepeNa, yatamAsIta upayuktamAkuJcanAdyakaraNena, yataM svapet samAhito rAtrau prakAmazayyAdiparihAreNa yataM bhuJjAna:- saprayojanamapraNItaM pratarasiMha bhakSitAdinA evaM yataM bhASamANaH sAdhubhASayA mRdu kAlaprAptaM ca pApaM karma - kliSTaM akuzalAnubandhi jJAnAvaraNAdi na badhnAti-nAdatte, nirAzravatvAdvihitAnuSThAnaparatvAditi // 39 // kiM ca - ' savvabhUya' ityAdi, sarvabhUteSvAtmabhUtaH - sarvabhUtAtmabhUto ya Atmavat sarvabhUtAni pazyatItyarthaH, tasyaivaM samyag - vItarAgoktena vidhinA bhUtAni - pRthivyAdIni pazyataH sataH pihitAzravasya - sthagitaprANAtipAtAdyAzravasya dAntasya- indriyano indriyadamena pApaM karmma nabanAti, tasya pApakarmabandho na bhavatItyarthaH // 40 // evaM sati sarvabhUtadayAvataH pApakarmabandho na bhavati, tatazca sarvAtmanA dayAyAmeva yatitavyaM, alaM jJAnAbhyAsenApi ( neti ) mA bhUdavyutpannavineyamativibhrama iti tadapohAyAhapaDhamaM nANaM tao dayA, evaM ciTThai saba sNje| annANI kiM kAhI ?, kiMvA nAhI cheyapAvagaM ? // 41 // succA jANai kallANaM, succA jANai pAvagaM / ubhayaMpi jANai succA, jaM cheyaM taM samAyare // 42 // jo jIvevi na yANei, ajIvevi na yANei / jIvAjIve ayANaMto, kaha so nAhIi saMyamaM ? // 43 // jo jIvevi viyANei, ajIve vi viyANei / jIvAjIve viyANaMto, so hu nAhIi saMyamaM // 44 // upadezaH gA0 40 // 45 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 dazavai0 a0 4 / / 46 / / Jain Education Interna 'paDalaM lApha' miti, prathamaM -mAdI jJAnaM jIvasvarUpasaMrakSaNopAya phalaviSayaM 'tataH' tathAvidhajJAnayamanantaraM dayA-saMyamaH, tadekAntopAdeyatayA bhAvatastatpravRtteH evaM anena prakAreNa jJAnapUrvaka kriyApratipattirUpeNa tiSThati - Aste, sarvasaMyataHsarvapravrajitaH, yaH punarajJAnI-sAdhyopAyaphala parijJAnavikalaH sa kiM kariSyati 1, sarvatrAndhatulyatvAt pravRttinivRttinimittAbhAvAt, kiMvA kurvan jJAsyati chekaM nipuNaM hitaM kAlocitaM, pApakaM vA - ato viparItamiti, tatazca tatkaraNaM bhAvatoskaraNameva, samagranimittAbhAvAt, andhapradIptapalAyanaghuNAkSara karaNavat, ata evAnyatrApyuktaM - " gItattho ya vihAro0 // 1 // " ityAdi, ato jJAnAbhyAsaH kAryaH // 41 // tathA cAha - 'succA0' iti zrutvA - AkarNya tatsAdhanasvarUpavipAkaM jAnAti - buddhyate kalyANaM- kalyo - mokSastamaNati - nayatIti kalyANaM - dayAkhyaM saMyamasvarUpaM zrutvA jAnAti pApaM pApakarmma asaMyamasvarUpaM, ubhayamapi saMyamAsaMyamasvarUpaM zrAvakopayogi jAnAti zrutvA, nAzrutvA, yatazcaivamata itthaM vijJAya yacchekaM nipuNaM hitaM kAlocitaM, tat samAcaret tatkuryAdityarthaH // 42 // uktamevArtha spaSTayannAha - 'jo jIve 'tyAdi, yo jIvAnapi pRthivIkAyikAdi medabhinnAn na jAnAti 'ajIvAnapi saMyamopaghAtino madyahiraNyAdIn na jAnAti, evaM jIvAjIvAnajAnan kathamasau jJAsyati saMyamaM / tadviSayaM tadviSayAjJAnAditi bhAvaH // 43 // tatazca ' jo jIve ' tyAdi, yo jIvAnapi vijAnAti ajIvAnapi vijAnAti, jIvAjIvAn vijAnan sa eva jJAsyati saMyamamiti // 44 // pratipAditaH paJcama upadezArthAdhikAraH / jayA jIvamajIve a, do'vi ee viANai / tayA gaiM bahuvihaM, savvajIvANa jANai // 45 // upadezaH gA0 44 // 46 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmaphalam gA056 sumati ICI jayA gai bahuvihaM, sabajIvANa jANai / tayA punnaM ca pAvaM ca, baMdhaM mukkhaM ca jANai // 46 // jayA punnaM ca pAvaM ca, baMdhaM mukkhaM ca jaanni| tayA nividae bhoe, je dive je ya maannuse||47|| sAdhu jayA niviMdae bhoe, je dive je ya mANuse / tayA cayai saMjogaM, sabbhitarabAhiraM // 48 // dazavai0 a04 jayA cayai saMyogaM, sabhitarabAhiraM / tayA muMDe bhavittA NaM, pavaie aNagAriyaM // 49 // jayA muMDe bhavittA NaM, pavaie aNagAriyaM / tayA saMvaramukilu, dhamma phAse aNuttaraM // 50 // // 47 // jayA saMvaramukTuiM, dhammaM phAse aNuttaraM / tayA dhuNai kammarayaM, abohikalusaMkaDaM // 51 // jayA dhuNai kammarayaM, abohiklsNkddN| tayA sabattagaM nANaM, daMsaNaM cAbhigacchaha // 52 // jayA savattagaM nANaM, desaNaM cAbhigacchai / tayA logamalogaM ca, jiNo jANai kevalI // 53 // jayA logamalogaM ca, jiNo jANai kevlii| tayA joge nilaMbhittA, selesiM paDivajjai // 54 // jayA joge nilaMbhittA, selesiM paDivajai / tayA kamma khavittA NaM, siddhiM gacchai nIrao // 55 // jayA kammaM khavittA NaM, siddhiM gacchai niiro| tayA logamatthayattho, siddho havai saaso|| 56 // 47 // For Private & Personel Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. dharmaphalam sumati gA0 56 sAdhu dazavai0 a04 // 48 // sAmprataM dharmaphalamAha-'jayA 'ityAdi yadA-yasmin kAle jIvAn ajIvAMzca dvAvapyetau vijAnAti-vividhaM jAnAti tadA-tasmin kAle gati-narakagatyAdirUpAM bahuvidhAM-svaparagatabhedenAnekaprakArAM tAM sarvajIvAnAM jAnAti yathAvasthitajIvAjIvaparijJAnamantareNa gatiparijJAnAbhAvAt // 45 // uttarottara phalavRddhimAha-yadA gatiM bahuvidhAM svaparagatabhedenAnekaprakArAM sarvajIvAnAM jAnAti. tadA puNyaM ca pApaM ca-bahuvidhagatinibandhanaM, tathA bandha-jIvakarmayogasukhaduHkhalakSaNaM, mokSaM-tadviyogasvarUpAvasthAnalakSaNaM jAnAti // 46 / / 'jayA'ityAdi, yadA puNyaM ca pApaM ca pandhaM mokSaM ca jAnAti tadA nirvinte-mohAbhAvAt samyagvicArayatyasAraduHkharUpatayA bhogAn-zabdAdIna yAn divyAn yAMzca mAnuSAn , zeSAstu vastuto bhogA eva na bhavanti / / 47 // 'jayA' ityAdi, yadA nirvinte bhogAn yAn divyAn yAMzca mAnuSAn tadA tyajati saMyoga-saMbandhaM, dravyato bhAvataH sAbhyantaravAhya-krodhAdihiraNyAdisambandhamityarthaH | // 48 // 'jayA' ityAdi, yadA tyajati saMyogaM sAbhyantarabAhyaM tadA muNDo bhUtvA dravyato bhAvatazca pravrajati-prakarSaNa bajatyapavarga pratyanagAraM dravyato bhAvatazcAvidyamAnAgAramitibhAvaH / / 49 // 'jayA' ityAdi, yadA muNDo bhRtvA pravrajatyanagAritAM tadA saMvaramukkiTThati prAkRtazailyA utkRSTasaMvaraM dharma-sarvaprANAtipAtAdivinivRttirUpaM cAritradharmamityarthaH, spRza-N tyanuttaraM-samyagAsevata ityarthaH // 50 // 'jayA' ityAdi, yadotkRSTasaMvaraM dharma spRzatyanuttaraM tadA dhunoti-anekArthatayA pAtayati karmarajaH-kamaivAtmaraJjanAdraja iva rajaH, kiMviziSTamityAha-abodhikaluSakRtaM abodhikaluSeNa mithyAdRSTinopAttamityarthaH // 51 // 'jayA' ityAdi, yadA dhunoti karmarajaH abodhikaluSakRtaM tadA sarvatragaM jJAnaM azeSajJeyaviSayaM tyAdi, yadAti saMyoga saMbandha, 27 // jayAlarUpatayA bhogA Tal // 48 // Jain Education Intera Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma sumatisAdhu dazava0 a04 phalam gA056 // 49 // darzanaM cAzeSadRzyaviSayam adhigacchatyAvaraNAbhAvAdAdhikyena praapnotiityrthH||52|| 'jayA' ityAdi, yadA sarvatragaM jJAnaM darzanaM cAdhigacchati tadA loka-caturdazarajvAtmakaM alokaM cAnantaM jino jAnAti kevalI, lokAloko ca sarva nAnyataramevetyarthaH // 53 // 'jayA' ityAdi, yadA lokamalokaM ca jino jAnAti kevalI tadocitasamayena yogAn niruddhaya mano. yogAdIna zailezI pratipadyate, bhavopagrAhikazikSayAya // 54 // 'jayA' ityAdi, yadA yogAnirutya zailezI pratipadyate bhavopagrAhikA~zakSayAya, tadA karma kSapayitvA bhavopagrAhyapi siddhiM gacchati lokAntakSetrarUpAM nIrajA:-sakala. karmarajovipramuktaH // 55 // 'jayA' ityAdi,-yadA karma kSapayitvA siddhiM gacchati nIrajAstadA lokamastakasthaH trailokyoparivartI siddho bhavati 'zAzvataH karmabIjAbhAvAt anutpattidharmeti bhAvaH / / 56 // ukto dharmaphalAkhyaH ssssttho'dhikaarH| suhasAyagassa samaNassa, sAyAulagassa nigAmasAissa / uccholaNApahoassa, dulahA sugaI tArisagassa // 57 // tavoguNapahANassa, ujjumai khaMtisaMyamarayassa / parIsahe jiNaMtassa, sulahA sugaI tArisagassa // 58 // pecchAvite payAyA, khippaM gacchati amrbhvnnaaii| 1 naiSA gAthA vivRtaa| IGI // 49 // For Private Personal use only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsumati sAdhu0 dazavai0 a0 4 // 50 // Jain Education Interna jesiM pio tavo saMjamo ya, khaMtI a baMbhaceraM ca // ( pra0 1) // icceyaM chajjIvaNiyaM, sammaddiTThI sayA jae / dulahaM labhittu sAmannaM, kammuNA na virAhijjAsi // 59 // tibemi iti chajjIvaNiyAnAma cautthaM ajjhayaNaM samantaM // 4 // sAmpratamidaM dharmmaphalaM yasya durlabhaM tamabhidhitsurAha - 'suhasA yagasse' tti sukhAsvAdakasya - abhiSvaGgeNa prAptasukhopabhoktuH zramaNasya dravyapravrajitasya sAtAkulasya bhAvi sukhArthaM vyAkSiptacittasya nikAmazAyinaH sUtrArthavelA mapyullaMghya zayAnasyo ccholanApradhAvinaH uccholana yodakAyatanayA prakarSeNa dhAvati - pAdAdizuddhiM karoti yaH sa tathAvidhastasya kimityAha-durlabhAduSprApA sugatiH - siddhipadaparyavasAnA tAdRzasya bhagavadAjJAlopakAriNa iti gAthArthaH || 57 // idAnIM dharmmaphalaM yasya sulabhaM tamAha - 'tavoguNa' ityAdi, tapoguNapradhAnasya SaSThASTamAditapoguNa (dhana) vataH RjumatermArgapravRttabuddheH kSAntisaMyamaratasya - kSAntipradhAna saMyamAsevina ityarthaH / parISahAn kSutpipAsAdIn jayataH - abhibhavataH sulabhA sugatiH-uktalakSaNA tAdRzasya bhagavadAjJAkAriNa iti gAthArthaH || 58 / / mahArthA SaDjIvanikAyiketi vidhinopasaMharannAha - 'icceya' mityAdi, ityetAM SaDjIvanikAyikAmadhikRtAdhyayanapratipAditArtharUpAM na virAdhayeditiyogaH / samyagdRSTiH- jIvastatra zraddhAnavAn sadA yataH - sarvakAlaM prayatnaparaH san kimityAha - ' durlabhaM labdhvA zrAmaNyaM ' duSprApyaM prApya zramaNabhAvaM - padjIva dharmaphalasya durlabhatA gA0 57-59 // 50 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI piNDaiSaNAsvarUpam sumatisAghu0 dazave. nikAyasaMrakSaNaikarUpaM karmaNA manovAkAyakriyayA pramAdena na virAdhayet-na khaNDayet , apramattasya tu dravyavirAdhanA yadyapi kathaMcidbhavati, tathApyasAvavirAdhaka evetyrthH| etena "jale jIvAH, sthale jIvA, AkAze jIvamAlini / jIvamAlAkule loke, kathaM bhikSurahiMsakaH ? // 1 // " ityetatpratyuktaM, tathA sUkSmANAM virAdhanAbhAvAca // 59 / / bravImi iti pUrvavat // vyAkhyAtaM SaDjIvanikAyAdhyayanam / iti caturtha SaDjIvanikAyAdhyayanaM samAptam 4 // - :____ adhunA piNdeSaNAkhyamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH-ihAnantarAdhyayane sAdhorAcAraH SaDjIvanikAyagocaraH prAyaH ityetaduktaM / iha tu dharmakAye svasthe sati asau samyak pAlyate, sa cAhAramantareNa prAyaH svastho na bhavati, sa ca sAvadyetarameda ityanavadyo grAhya ityetaducyate, uktaM ca-"se saMjae samakkhAe, niravajAhAri je viU / dhammakAyadvie samma, suhajogANa sAhae // 1 // " ityanenAbhisambandhenAyAtamidamadhyayanamiti, taccedaMsaMpatte bhikkhakAlami, asaMbhaMto amucchio| imeNa kamajogeNa, bhattapANaM gavesae // 6 // se gAme vA nagare vA, goyaraggagao munnii| care maMdamaNuviggo, abakkhitteNa ceyasA // 1 // ____ 'saMpatte'-gAhA, samprApte-zobhanena prakAreNa svAdhyAyakaraNAdinA prApte bhikSAkAle-bhikSAsamaye, anenAsamprApte bhakta| pAnaiSaNApratiSedhamAha / alAmAjJAkhaNDanAmyAM dRSTAdRSTavirodhAt , asambhrAntaH-anAkulo yathAvadupayogAdi kRtvA, nAnyathe // 51 // in Educatan inte For Private Personal Use Only Diww.jainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI -piNDe zabdAdiSu vA agRddho, vihita yAtayogyamodanAranAlAdi grAma vA nagare vA, upalakSaNAta na kramayogena paripATIvyApAraNAmatyAdi, sa ityasambhrAnto'mUcchita bhikSATanamagraH-pradhAno' sumatisAdhu dazavai0 // 52 // tyarthaH / amUJchitaH-piNDe zabdAdiSu vA agRddho, vihitAnuSThAnamitikRtvA, na tu piNDAdAvevAsakta iti / anena vakSya- gocarImANalakSaNena kramayogena paripATIbyApAreNa bhaktapAnaM yatiyogyamodanAranAlAdi gaveSayediti-anveSayediti sUtrArthaH / vidhiH // 60 // yatra yathA gaveSayettadAha-'se gAme'tyAdi, sa ityasambhrAnto'mUJchito grAme vA nagare vA, upalakSaNatvAt IFgA062 kaTAdau vA gocarAgragata iti goriva caraNaM gocaraH-uttamamadhyamAdhamakuleSvaraktadviSTasya bhikSATanamagraH-pradhAno'bhyAhRtAdhAkarmAdiparityAgena tadgataH-tadvartI muni:-bhAvasAdhuH caret-gacchet mandaM-zanaiHzanairna drutamityarthaH / anudvignA-prazAntaH parIpahAdibhyo'vibhyat avyAkSiptena cetasA-antaHkaraNena epaNopayukteneti sUtrArthaH / / 61 // purao jugamAyAe, pehamANo mahi cre| vajaMto bIyahariyAI, pANe a dagamaTTiyaM // 62 // ovAyaM visamaM khANuM, vijalaM parivajjae / saMkameNa na gacchijjA, vijamANe parakkame // 63 // pavaDate va se tattha, pakkhalaMte va sNje| hiMseja pANabhUyAI, tase aduva thAvare // 64 // | tamhA teNa na gacchijjA, saMjae susmaahie| sai anneNa maggeNa, jayameva parakkame // 65 // iMgAlaM chAriyaM rAsiM, tusarAsiM ca gomayaM / sasarakkhehiM pAehi, saMjao taM naikkame // 66 // na careja vAse vAsaMte, mahiAe vA pddNtie| mahAvAe va vAyaMte, tiricchasaMprAimesu vA // 7 // | // 52 / / Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. gocarIvidhiH sumati sAdhu dazavai0 a05 // 53 // yathA carettathaivAha-'purao juga'tti purato-agrato yugamAtrayA-zarIrapramANayA zakaTosiMsthitayA dRSTyeti vAkya- zeSaH / prekSamANaH-prakarSeNa pazyan mahIM-bhuvaM cared-yAyAt, na zeSadigupayogeneti gamyate / na prekSamANa eva, api tu varjayan-pariharan bIjaharitAni, anenAnekabhedasya vanaspateH parihAramAha / tathA prANino-dvIndriyAdIMstathodakaMapkAyaM mRttikAM ca-pRthivIkArya, cazabdAttejovAyuparigrahaH / / 62 // uktaH saMyamavirAdhanAparihAraH / adhunA''tmasaMyamavirAdhanAparihAramAha-'ovAya'miti, avapAtaM-gAdirUpaM, viSama-nimnonnataM, sthANu-Urdhva kASThaM, vijalaM-vigatajalaM kardamaM parivarjayet-etat sarva pariharet , tathA saGkameNa-jalaga parihArAya pASANa kASTharacitena na gacchetU , AtmasaMyamavirAdhanAsambhavAt / apavAdamAha-vidyamAne parAkrame-anyamArga ityarthaH / asati tu tasmin prayojanamAzritya yatanayA gacchediti sUtrArthaH // 63 / / avapAtAdau doSamAha-'pavaDate va' iti, prapatan vA'sau tatra avapAtAdau praskhalana vA saMyataHsAdhuH hiMsyAd-vyApAdayet, prANibhUtAni prANino-dvIndriyAdayaH, bhUtAni-ekendriyAH, etadevAha-trasAnathavA sthAvarAn , prapAtenAtmAnaM cetyevamubhayavirAdhaneti // 64 // yatazcaivaM 'tamhA' iti, tasmAt tena-avapAtAdimArgeNa na gacchetsaMyataH susamAhito, bhagavadAjJAvartItyarthaH / satyanyeneti, anyasmin samAdau, mArgeNeti mArge chAndasatvAt saptamyarthe tRtIyA, asati tvanyasmin mArge tenaivAvapAtAdinA yatameva parAkramet , yatamiti kriyAvizeSaNaM, yatamAtmasaMyamavirAdhanAparihAreNa yAyAditi // 65 // atraiva vizeSataH pRthvIkAyayatanAmAha-'iMgAlaM'ti AGgAramityaGgArANAmaya mA. | GgArastamAgAraM rAzi, evaM kSArarAzi tuSarAzi ca gomayarAziM ca, rAzizabdaH pratyekamabhisambadhyate / sarajaskAbhyAM // 53 // Jain Education Inteme For Private & Personel Use Only Tww.jainelibrary.org Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mocarIvidhiH sumati sAdhu dazavai0 // 54 // padbhyAM-sacittapRthivIrajoguNDitAbhyAM pAdAbhyAM saMyataH sAdhustamanantaroditaM garzi nAtikramet , mA bhRt pRthvIrajovirAdhaneti // 66 // atraivApkAyAdiyatanAmAha-'na careja'tti na caredvarSe varSati, bhikSArtha praviSTo varSaNe tu pracchanne tiSThet / tathA mahikAyAM vA patantyAM, sA ca prAyo garbhamAseSu patati, mahAvAte vA vAti sati, tadutkhAtarajovirAdhanAdoSAt , tiryak saMpatantIti tiryaksaMpAtA:-pataGgAdayaH teSu vA satsu, kacidaSyazanirUpeNa na carediti // 67 // na carija vesasAmaMte, baMbhaceravasANu(Na)e / baMbhayArissa daMtassa, hajjA tattha visuttiaa||6|| aNAyaNe caraMtassa, saMsaggIe abhikkhaNaM / hujja vayANaM pIlA, sAmannaMmi a saMsao // 69 // tamhA eyaM viyANittA, dosaM duggaivaDDaNaM / vajae vesasAmaMtaM, muNI egaMtamassie // 7 // uktA prthmvrtytnaa| sAMprataM caturthavratayatanocyate-'na carijje 'tti 'na caredvezyAsAmante' na gaccheda gaNikAgRhasamIpe, kiMviziSTa ityAha-brahmacaryavazAna yane ( naye ) brahmacarya-maithunaviratirUpaM vazamAnayati-AtmAyattaM karoti darzanAkSepAdineti brahmacaryavazAnayanaM tasmin , doSamAha-brahmacAriNaH sAdhoH, 'dAntasya' indriyanoindriyadamAbhyAM bhavet 'tatra' vezyAsAmante 'vizrotasikA' tadrUpasaMdarzanasmaraNenApadhyAnakacavaranirodhato jJAnazraddhAjalojjhanena saMyamazasyazoSaNaphalA cittavikriyeti / / 68 // eSa sakaccaraNadoSo vezyAsAmantasaGgata uktH| sAmpratamihAnyatra cAsakuccaraNa| doSamAha-' aNAyaNe 'tti anAyatane-asthAne vezyAsAmantAdau carato gacchataH, saMsargeNa-sambandhenAbhIkSNaM-punaH | // 54 // lain Education Internet For Private Personel Use Only Virww.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarI zrI. sumati vidhi: sAdhu dazavai0 a05 punaH, kimityAha-bhaved vratAnA-prANAtipAtaviratyAdInAM pIDA, tadAkSiptacetaso bhAvavirAdhanA bhavati, zrAmaNye ca zramaNabhAve ca dravyato rajoharaNAdisaMdhAraNarUpe bhUyo bhAvavratapradhAnahetau saMzayaH, kdaacidunisskraamtyevetyrthH| tathA ca vRddhasaMpradAya:-" vesAdigayabhAvassa mehuNaM pIDijai, aNuvaogeNa esaNA'rakkhaNe(karaNe) ya hiMsA, paDuppAyaNe anapucchaNaavalavaNAsaccavayaNaM aNanunAyavesAidaMsaNe adattAdANaM, mamattakaraNe pariggaho, evaM savvayapIDA, davasAmane puNa saMsao unnikkhamaNeNatti" sUtrArthaH / / 69 // nigamayannAha-'tamhe'tti, yasmAdevaM tasmAdetadvijJAya doSamanantaroditaM durgativardhana varjayedvezyAsAmantaM, munirakAntaM mokSamArgamAzrita iti / / 70 // Aha-prathamavratavirAdhanAnantaraM caturthavratavirAdhanopanyAsaH kimarthaM ?, ucyate-prAdhAnyakhyApanArtha, anyavratavirAdhanAhetutvena prAdhAnyaM, tacca lezato darzitameveti / atraiva vizeSamAhasANaM sUiyaM gAvaM(vi), dittaM goNaM hayaM gayaM / saMDibbhaM kalahaM jujjhaM, dUrao parivajae // 7 // aNunnae nAvaNae, appahiDhe annaaule| iMdiyANi jahAbhAgaM, damaittA muNI care // 72 // davadavassana gacchijjA,bhAsamANo a goyre|hsNto nAbhigAcchajjA,kulaM uccAvayaM sayA // 73 // AloyaM thiggalaM dAraM, saMdhi dagabhavaNANi y| caraMto na vinijjhAe, saMkaTANaM vivajae // 74 // ranno gihavaINaM ca, rahastArakkhiyANa ya / saMkilesakaraM ThANaM, dUrao parivajae // 75 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gocarIvidhiH sumati sAdhu0 dazave. paDikuTakulaM na pavise, mAmagaM privje| aciyattakulaMna pavise, ciyattaM pavise kulaM / 76 // sANIpAvArapihiyaM, appaNA naavpNgure| kavADaM no paNullijjA, uggahasi ajAiyA // 77 // 'sANaM 'ti zvAnaM lokapratItaM, sUtAM gAM-abhinavaprasUtAM, hapta-dapitaM, kimityAha-goNaM hayaM gaja, gauH-balIvadA, hayaH-azvaH, gajo-hastI, tathA 'saMDimbhaM' bAlakrIDAsthAnaM, kalaha-savAkpratibaddhaM, yuddha-khaDgAdibhiH, etadrUratodUreNa parivarjayet, AtmasaMyamavirAdhanAsambhavAt , zvasUtagoprabhRtibhya AtmavirAdhanA, DimbhasthAne vandanAdyAgamanapatanabhaNDanapraluThanAdinA saMyamavirAdhanA, sarvatra cAtmapAtrabhedAdinobhayavirAdhaneti sUtrArthaH // 71 / / atraiva vidhimAha'aNunnae 'tti anunnato-dravyato bhAvatazca, dravyato nAkAzadarzI bhAvato na jAtyAdyabhimAnavAn , nAvanato-dravyabhAvAbhyAmeva, dravyAnavanato'nIcakAyo bhAvAnavanato'labdhyAdinA'dInaH, aprahRSTaH-ahasan , anAkula:-krodhAdirahitaH, indriyANi-sparzanAdIni, yathAbhAga-yathAviSayaM, damayitvA-iSTAniSTeSu sparzAdiSu rAgadveSarahito muni:-sAdhuzcaretgacchet , viparyaye tu-prabhRtadoSaprasaGgAta , tathAhi-dravyonnato lokahAsyo, bhAvonnata IyA~ na rakSati, dravyAvanato baka iti sambhAvyate, bhAvAvanataH kSudramattva iti, prahRSTo yoSiddarzanAdrakta iti lakSyate, Akula evameva, adAntaH pravrajyAM nArhati // 72 // kiM ca-'davadavassa'tti drutaM drutaM-tvaritamityarthaH, na gacched bhASamANo vA gocare na gacchet , tathA hasannAbhigacchet, kulamuccAvacaM sadA, ucca-dravyabhAvabhedAd dvividhaM-dravyocaM dhavalagRhavAsi, bhAvocca jAtyAdiyuktaM, N // 56 / / Jain Education Interna For Private & Personel Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarI| vidhiH sA zrI. sumatisAdhu0 dazavai. // 57 // evamavacamapi dravyataH kuTIrakavAsi, bhAvato jaatyaadihiinmiti| doSA ubhayavirAdhanAlokopaghAtAdaya iti // 73 / / atraiva vidhi- mAha-'AloyaM thiggala'miti, A(ava)lokaM-niryahakAdirUpaM, thiggalaM-citaM dvArAdi, saMdhi-citaM kSatraM, udakabhava nAni-pAnIyagRhANi caran bhikSArtha na vinijjhAitti-vinidhyAyet-vizeSeNa pazyet , zaGkAsthAnametadavalokAdi, ato vivarjayet, tathA ca naSTAdau tatrAzaGkopajAyata iti // 74 // kiM ca-"ranno gihe'tyAdi rAjJaH-cakravartyAdeH, gRhapatInAM-zreSThiprabhRtInAM rahasyasthAnAni varjayediti yogH| ArakSakANAM ca-daNDanAyakAdInAM, rahAsthAnaM-guvApavarakamantragRhAdi saGklezakaraM-asadicchApravRttyA mantrabhede vA karSaNAdineti dUrataH parivarjayediti // 75 // 'paDikuTTakulaM 'ti, pratikuSTakulaM dvividha-itvaraM yAvatkathikaMca, itvaraM mUtakayuktaM, yAvatkathikaM-abhojyaM etanna pravizet , zAsanalaghutvaprasaGgAt / mAmakaM yatrAha gRhapatirmA mama kazcid gRhamAgacchet , etat varjayet bhaNDanAdiprasaGgAt / aciattakulaM-aprItikulaM yatra pravizadbhiH sAdhubhiraprItirutpadyate, na ca nivArayanti kutazcinimittAntarAt, etadapi na | pravizeta , tatsaGklezanimittatvaprasaGgAt / ciyattaMti etadviparItaM aciattaviparItaM pravizet kulaM, tadanugrahaprasaGgAditi / / 76 // kiMca-'sANIpAvArapihiya'miti zANI-atasIvalkajA paTI, prAcAra:-pratItaH, kambalAdyupalakSaNametat , evamAdibhiH pihitaM-sthagitaM, gRhamiti vAkyazeSaH / AtmanA-svayaM, nApavRNuyAt-nodghATayedityarthaH / alaukikatvena tadantargatabhujikriyAdikAriNAM pradveSaprasaGgAt / tathA kapATaM dvArasthaganaM na prerayet-nodghATayet pUrvoktadoSaprasaGgAt , kimavizeSato ? netyAha-avagrahamayAcitvA-AgADhaprayojane'nanujJApyAvagraha-vidhinA dharmalAbhamakRtveti // 77 / / Jain Education Internationa For Private Personel Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 dazave 0 a0 5 1146 11 goraggapaviTTho a, vaccamuttaM na dhArae / ogAsaM phAsuaM naccA, aNunnavia vosire // 78 // vidhizeSamAha -' goyaragga 'tti - gocarAgrapraviSTastu varco mUtraM vA na dhArayet avakAzaM prAsukaM jJAtvAanujJApya vyutsRjediti / asya viSayo vRddhasampradAyAdavaseyaH, sa cAyaM - "puvameva sAhuNA sannAkAiovaogaM kAUNa goyare pavisiyAM, kahiMci (vi)na kao kae vA puNo hojA tAhe vaccamuttaM na dhAreyavaM, jao muttanirohe cakkhuvadhAo havA, vacanirohe ya jIviovaghAo, asohaNA a AyavirAhaNA, jao bhaNiyaM - " savattha saMjamaM saMmAu appANameva rakkhijA / muca avAyAo puNo bisohI na yAviraI || 1 || " ( oghani0 47 ) ao saMghADi ( Da ) yassa sayabhAyaNANi samapiya Dissae pANayaM gahAya sannAbhUmIe vihiNA vosirejA," vittharao jahA oha nijjuttIe // 78 // NIaduvAraM tamasaM, kuTThagaM parivajjae / acakkhuvisao jattha, pANA duppaDilehagA jattha pupphAI bIyAI, vippainnAI kuTThae / ahuNovalittaM ullaM, dahUNaM parivajjae // 80 // elagaM dAragaM sANaM, vacchagaM vAvi kuTThae / ullaMghiA na pavise, viuhittANa va saMjae // 81 // 1198 11 tahA 'nIyaduvAraM 'ti nIcadvAraM- nIcanirgamapravezaM, tamasamiti - tamovantaM koSThakaM-apavarakaM parivarjayet, na tatra bhikSAM parigRhNIyAt, sAmAnyApekSayA, sarva evaMvidho bhavatItyAha- acakSurviSayo yatra, na cakSuSo vyApAro yatretyarthaH / atra doSamAha - prANino duSpratyuprekSaNIyA bhavanti, IryAzuddhirna bhavatIti sUtrArthaH // 79 // kiMca-' jatthe 'ti, yatra gocarI vidhiH / / 58 / / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sumati sAdhu0 daza0 a0 5 // 59 // Jain Education Internat puSpANi jAtipuSpAdIni, bIjAni - zAlivIjAdIni viprakIrNAni - anekadhA vikSiptAni parihartumazakyAnItyarthaH / koSThake koSThakadvAre vA, tathA'dhunopaliptaM sAmpratopaliptaM, ArdrakaM-azuSkaM koSThakamanyadvA dRSTvA parivarjayet dUrata eva, na tu tatra dharmalAbhaM kuryAt, saMyamAtmavirAdhanApatteriti / / 80 / / kiMca 'elagaM 'ti, eDakaM - meSaM, dArakaM - bAla, zvAnaM maNDalaM, vatsakaM vApi kSudravRpabhalakSaNaM koSThake ullaGghya padbhyAm na pravizet, vyUhya vA prerya vetyarthaH / saMyataH - sAdhuH, AtmasaMyamavirAdhanAdoSAllAghavAcceti // 81 // asaMttaM paloijjA, nAidUrA valoae / upphullaM na vinijjhAe, niaTTijja ayaMpiro // 82 // aibhUmiM na gacchejA, goaraggagao muNI / kulassa bhUmiM jANittA, miaM bhUmiM parakkame // 83 // tattheva pADalohajA, bhUmibhAgaM viakkhaNo / siNANassa ya vaJcassa, saMlogaM parivajjae // 84 // dagamaTTi AyANe, vIANi hariANi a / parivajjaMto ciTThijjA, sarvivadiasamAhie // 85 // ihaiva vizeSamAha-'asaMsattaM 'ti asaMsaktaM pralokayet na yoSidddaSTerdRSTiM mIlayedityarthaH, rAgotpatti lokopaghAtadoSAt / tathA 'nAtidUraM pralokayet' dAyakasyAgamana mAtra dezaM pralokayet, paratacaurAdizaGkAdoSaH / tathotphullaM - vikasita locanaM na nijjhAe iti-na nirIkSeta gRhaparicchadamapyadRSTakalyANa iti lAghavotpatteH / tathA nivartteta gRhAdalabdhe'pi sati, ajalpan- dInavacanamanuccArayanniti // 82 // tathA ' ahabhUmiM ne'ti atibhUmiM na gacched, ananujJAtAM gRhasthaiH, gocarIvidhiH // 59 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarIvidhiH sumati zrI- II yathAnye bhikSAcarA na yaantiityrthH| gocarAgragato muniH, anenAnyadA tadgamanAsambhavamAha-kiM tarhi ? kulasya bhUmi-17 uttamAdirUpAmavasthA jJAtvA mitAM bhUmi tairanujJAtAM parAkramet, yatraiSAmaprItirna jAyata iti // 83 // vidhizeSamAhasAdhu 'tattheva'tti tatraiva-tasyAmeva mitAyAM bhUmau pratyupekSeta sUtroktena vidhinA bhUmibhAgaM-ucitaM bhUmipradezaM, vicakSaNodazavai0 vidvAna, anena kevalAgItArthasya bhikSATanapratiSedhamAha / tatra ca tiSThan snAnasya tathA varcasaH-viSThAyAH saMlokaM a05 / parivajayed, etaduktaM bhavati-snAnabhUmikAyikAdibhUmisaMdarzanaM pariharet , pravacanalAghavaprasaGgAt , aprAvRtastrIdarzanAcca rAgAdibhAvAditi // 84 // kiMca-'daga'tti udakamRttikAdAnaM-AdIyate'nenetyAdAno-mArgaH, udkmRttikaan||6 // ynmaargmityrthH| bIjAni-zAlyAdIni 'haritAni ca' durvAdIni, cazabdAdanyAni ca sacetanAni parivarjayan, tiSThedanantarodite deze sarvendriyasamAhitaH, zabdAdibhirakhyA(nAkSipta iti / / 85 // tattha se ciTThamANassa, Ahare paannbhoannN| akappina geNhijjA, paDigAhija kppiaN||86|| AhAratI siA tattha, paDisADijja bhoaNaM / ditiaMpaDiAikkhe,na me kappai tArisaM // 87 // saMmaddamANI pANANi, bIANi hariANi ya / asaMjamakari naccA, tArisiM parivajae // 88 // 'tattha se 'tti, tatra kulocitayA bhUmau se-tasya sAdhostiSThataH sataH, AharedU-Anayet pAnabhojanaM, gRhIti | NI gmyte| tatrAyaM vidhiH-akalpika-aneSaNIyaM na gRhIyAt, pratigRhNIyAt kalpika-eSaNIyaM, etaccArthApanamapi // 60 Jain Education Intern For Private & Personel Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H0 sumati- sAdhu0 zrIdazavai0 u01 | kalpikagrahaNaM, dradhyataH zobhanamazobhanamapi etadavizeSeNa grAhyamiti darzanArtha sAkSAduktamiti // 46 // 'AharaMti 'tti, akalpaAharantI-AnayantI bhikSAmagArIti gamyate, syAttatra kadAcittadekadezaM parizATayet-itazcetazca vikSipet bhojanaM vA niSedhaH pAnaM vA, tataH kimityAha-dadatIM pratyAcakSIta-pratiSedhayet / tAmagArI, striyo hi prAyo bhikSAM dadatIti strIgrahaNaM, kathaM / gA. | pratyAcakSItetyAha-na me-mama kalpate tAdRzaM parizATanAvat , samayoktadoSaprasaGgAt , doSAMzca bhAvaM jJAtvA kathayet madhu- 83-93 | vindUdAharaNAdineti // 87 // kiMca-'sammaddeti, saMmaIyantI padbhyAm samAkrAmantI, kAnityAha-prANino-| dvIndriyAdIn , bIjAni-zAlibIjAdIni, haritAni-durvAdIni, asaMyamakarI-sAdhunimittamasaMyamakaraNazIlAM jJAtvA tAhazIM parivarjayet, dadatI pratyAcakSIteti / / 88 // sAhaGa nikkhivittA NaM, sacittaM ghaTTiANi a / taheva samaNaTTAe, udagaM saMpaNulliA // 89 // ogAhaittA calaittA, Ahare paannbhoannN| ditiaM paDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 9 // purekammeNa hattheNa, davIe bhAaNeNa vaa| ditiaM paDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 91 // evaM udaulle sasiNiddhe, sasarakkhe mahiAuse / hariAle hiMgulae, maNosilA aMjaNe lonne|| geruavanniaseDhiasoradviapiTukukkusakae ya / ukiTThamasaMsaTTe, saMsaTTe ceva boddhavve // 93 // // 61 // Jain Education Intem borli For Private & Personel Use Only Nil Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a05, u01 akalpa. niSedhaH gA0 89-93 // 62 // 'sAhaTutti, saMhRtyAnyasmin mAjane dadAti, "taM phAsugamavi vajae, tattha phAsue phAsuyaM sAharai, phAsue aphAsuyaM sAharai, aphAsue phAsuyaM sAharai, aphAsue aphAsurya sAharaha 4, tattha jaM phAsue phAsuyaM sAharai, tatthavi theve thevaM sAharai, theve bahuM sAharai, bahue thevaM sAharai, bahue bahuyaM sAharai 4" evamAdi yathA piNDaniyuktau / tathA nikSipya bhAjanagatamadeyaM SaDjIvanikAyikeSu dadAti tathA sacittaM-alAtapuSpAdi ghaTTayitvA-saMcAlya ca dadAti / tathaiva zramaNArthapravrajitanimittamudakaM saMpraNudya bhAjanasthaM preyaM dadAti // 89 // tathA ogAhaittA-avagAhya-udakamevAtmano'bhimukhamAkRSya dadAti / tathA cAlayitvA udakameva dadAti, udake niyamAdanantavanaspatiriti prAdhAnyakhyApanArtha sacittaM ghaTTayitvetyukte'pi bhedenopAdAnaM asti cAyaM nyAyA-"yaduta sAmAnyagrahaNe'pi prAdhAnyakhyApanArtha bhedenopAdAnaM, yathAbrAhmaNA AyAtA vaziSTo'pyAyAta" iti, tatazcodakaM cAlayitvA Ahared AnIya dadyAdityarthaH / kiM tadityAha-pAnabhojanaModanAranAlAdi / taditthambhUtAM dadatI pratyAcakSIta-nirAkuryAt na mama kalpate tAdRzamiti pUrvavadeveti sUtradvayArthaH // 90 // 'purekamme 'ti, puraH karmaNA hastena-sAdhunimittaM prAkRtajalojjhanavyApAreNa, tathA dA-DovasadRzayA, bhAjanena vA-kAMsyabhAjanAdinA dadatI pratyAcakSIta-pratiSedhayet, na mama kalpate tAdRzamiti pUrvavadeva iti sUtrArthaH // 91 // evaM, evaM-udakAi~Na, hastena-kareNa, udakAo nAma galadudakavinduyuktaH / evaM sasnigdhena hastena, sasnigdho nAma ISadudakayuktaH, evaM sarajaskena hastena-sarajasko nAma pRthivIrajoguNDitaH / evaM mRdgatena | hastena, mRdgato nAma kiimyuktH| evaM USAdiSvapi yojyaM / etAvantyeva etAni sUtrANi navaramUSaH-pAMzukSAraH, haritAla / / 62 // For Private & Personel Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazacai0 a0 5, u0 1 // 63 // hiGgulakamanaHzilAH- pArthivAH varNakamedAH, aJjanaM - rasAJjanAdi, lavaNaM - sAmudrAdi // 92 // tathA 'geruya'tti, gairu (ri) ko - dhAtuH, varNikA - pItamRttikA, seTikA-khaTikA, vetikA-zuklamRttikA, saurASTrakA - tuvarikA, piSTaM-AmataNDulakSodaH, kukkusAH - pratItAH kRtenetyebhiH kRtena, hasteneti gamyate / tathA utkRSTa ityutkRSTazabdena kAliGgAlA butra puSa| phalAdInAM zastrakRtAni zlakSNakhaNDAni bhaNyante / cizciNikAdi-patrasamudAyo vA udukhalakha (ka)NDita iti, tathA'saMsRSTovyaJjanAdinA'liptaH saMsRSTacaiva vyaJjanAdilipto boddhavyo hasta iti / vidhiM punaratrordhvaM svayameva vakSyatIti // 93 // asaMsaNa hatthe, davvIe bhAyaNeNa vA / dinamANaM na icchijjA, pacchAkammaM jahiM bhave // 94 // saMsaNa hatthe, davvIe bhAyaNeNa vA / dijamANaM paDicchinA, jaM tatthesaNiaM bhave // 95 // Aha ca - asaMsaTTeNatti, asaMsRSTena hastenAnnAdibhiraliptena daryA bhAjanena vA dIyamAnaM necchet, kiM sAmAnyena 1, netyAha- pazcAtkarmma yatra bhavati dadhyAdau, zuSkamaNDakAdivat tadanyadoSarahitaM gRhNIyAditi // 94 // 'saMsaNe 'ti saMsRSTena hastenAnnAdiliptena, tathA daryA bhAjanena vA dIyamAnaM pratIcchet gRhNIyAt kiM sAmAnyena 1, netyAha-yat tatraiSaNIyaM bhavati tadanyadoSarahitamityarthaH / iha ca vRddhasampradAya:-" saMsaTTe hatthe saMsaTTe matte sAvasese dave, saTTe hatthe saMsaTTe matte niravasese dave, evaM aTThabhaMgA, ettha paDhamo bhaMgo sabbuttamo, anemuvi jattha sAvasesaM davaM tattha gheppai, na iyaresu, pacchA kammadosAo" ti / / 95 / / kiMca -- akalpa niSedhaH gA0 94-95 // 63 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati bAlastanya yAne sAdhu0 zrIdazava0 a05, vidhiH gA. 96-103 // 64 // duhaM tu bhuMjamANANaM, ego tattha nimNte| dijamANaM na icchijjA, chaMdaM se paDilehae // 96 // duNhaM tu bhuMjamANANaM, dovi tattha nimNte| dijamANaM paDicchijjA, jaM tatthesaNiaMbhave // 97 // guThivaNIe uvaNNatthaM, vivihaM pANabhoaNaM / bhuMjamANaM vivajijjA, bhuttasesaM paDicchae // 98 // siA asamaNavAe, gutthivnniikaalmaasinnii|uttriaa vA nisIijjA, nisannA vA punnutttte||99 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akappiaM / ditiaM paDiAikkheM, na me kappai tArisaM // 10 // thaNagaM pijjemANI, dAragaM vA kumaariaN| taM nikkhivittu roaMtaM, Ahare pANabhoaNaM // 101 / / taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akppi| ditiaMpaDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 102 // jaMbhave bhattapANaM tu, kappAkappami sNki| ditiaM paDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 103 // __'doNhaM tuti, dvayorbhuJjatoH pAlanAM kurvatoH, ekasya vastuno nAyakayorityarthaH / ekastatra nimantrayet-tadAnaM ta pratyAmantrayet , taddIyamAnaM necchedutsargataH, apitu chanda-abhiprAya, se-tasya dvitIyasya pratyupekSeta netravaktravikAraiH, kimasyedamiSTaM dIyamAnaM na veti, iSTaM cet gRhNIyAt , na ceneti / evaM bhuJjAnayoH-abhyavahArAyodyatayorapi yojanIyaM / yato "bhujiH-pAlane abhyavahAre ca" vartata iti // 96 // tathA 'duNhaM tu dvayostu pUrvavad bhuJjatorbhuJAnayorvA dvAvapi tatrA // 4 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 yAne vidhiH kA gA. 96-103 u01 bhi(ti)prasAdena nimantrayeyAtAM, tatrAyaM vidhiH-dIyamAnaM pratIcchet-gRhIyAt yat tatraiSaNIyaM bhavediti, tadanyadoSarahitamiti // 97 // vizeSamAha-'gugviNIe'tti, gurviNyA-garbhavatyA, upanyastaM-upakalpita, kiM tadityAhavividha-anekaprakAraM, pAnabhojanaM-drAkSAvAnakhaNDakhAyakAdi, tatra bhujyamAnaM tayA vivajya, mA bhUttasyA alpatvenAbhilApAnivRttyA garbhapAtAdidoSa iti / bhuktazeSa-bhuktoddharitaM pratIcchet yatra tasyA nivRtto'milASa iti // 98 // kiMca'siyA yetti syAca-kadAcica zramaNArtha-sAdhunimittaM guciNI pUrvoktA kAlamAsavartinI-garbhAdhAnAnavamamAsavartinItyarthaH / utthitA vA yathA kathaJcita niSIdenniSaNNA vA dadAmIti sAdhunimittaM, niSaNNA vA svavyApAreNa punaruttiSThet dadAmIti sAdhunimitta meveti // 99 // taM bhave'iti, tad bhaved bhaktapAnaM tu tathAniSIdanotthAnAbhyAM dIyamAnaM saMyatAnAmakalpikaM, iha ca " sthavirakalpikAnAmaniSIdanotthAnAbhyAM yathAvasthitatayA dIyamAnaM kalpikaM, jinakalpikAnAM tu ApannasacayA prathamadivasAdArabhya sarvathA dIyamAnamakalpikameve"ti smprdaayH| yatazcaivamato dadatIM pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzAmityetatpUrvavadeveti // 10 // kizca-dhaNagaMti, stana(nyaM) pAyayantI, kimityAha-dAraka kumArikAM vA, vAzabdasya vyavahitaH sambandhaH, ata eva napuMsakaM vA, taddArakAdi nikSipya rudana bhUmyAdau Aharet pAnabhojanaM, anAyaM vRddhasampradAyaH "gacchavAsI jai thaNajIvI pibaMto nikkhito to na giNhai, robau vA mA vA, aha annapi AhArei to jaina robai to giNhai, aha rovaha to na geNhai, aha apiyaMto nikkhitto thaNajIvI rovaha to na gehati, aha Na rovati to geNDati, gacchaniggayA puNa jAva thaNajIvI tAva rovau mA vA piyaMto vA apiyaMto vA // 65 // in Eduelan Internet For Private & Personel Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 5, u0 1 // 66 // Jain Education Internation nagiti, jAhe annaMpi AhAreumADhato havai tAhe jar3a piryaMtao rovau vA mA vA na geNDaMti, aha abhiyaMtao to jaha rovai to pariharaMti, arovie givhaMti, sIso Aha-ko tattha dosotthi 1, AyariyA bhaNati tassa nikkhipyamANassa khare hiM hatthehiM ghepamANassa athirattaNeNa paritAvaNAdosA majArAi vA avaharija" ti // 101 // taM bhave bhattapANaM'ti, tadbhavedbhaktapAnaM tu anantaroditaM saMyatAnAmakalpikaM / yatazcaivamato dadatIM pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti // 102 // kiM ca bahunoktena, upadeza sarvasvamAha - 'jaM bhavetti yad bhaved bhaktapAnaM tu kalpakalpayoH kalpanIyAkalpanIya dharma ityarthaH / kim , zaGkitaM na vidmaH kimidamudgamAdidoSayuktaM kiMvA netyevamAzaGkAspadIbhUtaM taditthambhUtamasati kalpanIyanizvaye dadatIM pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti // 103 // dagavAreNa pihiaM, nIsAe pIDhaeNa vA / loDheNa vAvi leveNa, sileseNAvi kei // 104 // taM ca ubhidiA dijA, samaNaTThAe va dAvae / ditiaM paDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 105 // kizca - 'dagavAreNa pihiyaM'ti dakavAreNa udakakumbhena pihitaM sthagita bhAjanasthaM, tathA nIsAetti pepaNyA, pIThakena- kAThapIThAdinA, loDhena cApi zilAputrakeNa, tathA lepena mRllepAdinA, zleSeNa kenacijatusikthAdineti // 104 // 'taM ca'tti taca ubhidituM sthagitaM liptaM sat udbhidya dadyAt zramaNArthaM dAyakaH, nAtmAdyarthaM taditthambhUtaM dadatIM pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti / / 105 // If bAlastanyayAne vidhiH gA. 104105 // 66 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu vAlastanyayAne vidhiH gA.106. 113 zrIdazavai0 a05, u01 // 67 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| jaM jANijja suNijjA vA,dANaTThA pagaDaM imN||106|| tArisaMbhattapANaM tu, saMjayANa akppiaN| ditiaM paDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 107 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| jaM jANija suNijjA vA, puNNaTThA pagaDaM imaM // 108 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akppi| ditiaM paDiAikkhe, na me kappai tArisaM // 109 / / asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| jaMjANija suNijjA vA, vaNimaTThA pagaDaM imaM // 110 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akppi| ditiaMpaDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 111 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| jaM jANijja suNijjA vA, samaNaTThA pagaDaM imaM / / 112 / / taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akppi| ditiyaM paDiAikhe, na me kappai tArisaM // 113 // kizca-'asaNaM'ti, azanaM pAnakaM vApi khAdyaM svAdya, tadyathA-odanaAranAlAdilaDDukaharItakyAdi, yajAnIyA. dAmantraNAdinA, zRNuyAdvAnyato yathA dAnArtha prakRtamidaM, dAnArtha prakRtaM nAma sAdhuvAda nimittaM yo dadAti avyApAra. pApaNDibhyo [vA] dezAntarAderAgato vaNikaprabhRtiriti sUtrArthaH // 106 / / 'tArisaMpatti, tAdRzaM bhaktapAnaM dAnArtha pravRttavyApAra saMyatAnAmakalpikaM / yatazcaivamato dadatI pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti ||107||'asnnN'ti, // 67 // For Private & Personel Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 / u01 // 68 // | evaM puNyArtha prakRtamidaM, puNyArtha prakRtaM nAma sAdhuvAdAnaGgIkaraNena yatpuNyArya kRtamiti // 108 / / evaM vanIpakArtha bAlastanyaH | vanIyakA vniipkaa:-kRpnnaaH||110|| evaM zramaNArthamiti, zramaNA-nigraMthAH, shaakyaadyH||112|| asya niSedhaH pUrvavat // 113 // yAne vidhiH uddesiaMkIagaDaM, praikammaM ca aahddN| ajjhoyara pAmiccaM, mIsajAyaM vivajjae // 114 // gA. 114kizca-'uddesiti -uddizya kRtamaudezikaM-uddiSTakRtakarmAdibhedaM, krItakRta-dravyabhAvakrayakrItamedaM, pUtikarma ca-N sambhAvyamAnAdhAkAvayavasaMmizralakSaNaM, AhRtaM-svagrAmAhRtAdi, tathA'dhyavapUrakaM-svArthamRlAdrahaNaprakSeparUpaM, prAmityaMsAdhvarthamucchidya dAnalakSaNa, mizrajAtaM ca-Adita eva gRhisaMyatamizropaskRtarUpaM varjayediti // 114 // uggamaM se a pucchijjA, kassaTrA keNa vA kddN| succA nissaMkiaM suddhaM, paDigAhijja saMjae // 115 // saMzayavyapohAyopAyamAha-'uggamaM 'ti-udgama-tatprasUtirUpaM, 'se' tasya zaGkitasya azanAdeH pRcchet tatsvAminaM karmakaraM vA, yathA kasyArthametat ? kena vA kRtametaditi, zrutvA tadvaco na bhavadartha, kiM tvanyArthamityevambhRtaM niHzaGkitaM zuddhaM sadRjutvAdibhAvagatyA pratigRhNIyAt sNytH| viparyayagrahaNe doSAditi // 115 // asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| pupphesu hujja ummIsaM, bIesu hariesu vA // 116 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akppi| ditiaM paDiyADakkhe, na me kappai tArisaM // 117 // asaNaM pANagaM vA vi, khAimaM sAimaM tahA / udagami huja nikkhittaM, uttiMgapaNagesu vA // 118 // ||68 // Jain Education Inteme For Private Personal Use Only Jww.jainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati vAlastanya| yAne vidhiH gA. 116123 taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akppi| ditiaMpaDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 119 // sAdhu || asaNaM pANagaM vAvi, khAimaM sAimaM thaa| teummi hujja nikkhitaM,taM ca saMghaTiA dae // 120 // zrIdazavai. / taM bhave bhattapANaM tu,saMjayANa akappiaM / diti paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM / / 121 // evaM ussakiA osakiA, ujjAliyA pajjAliA nivaaviaa| ussiMciyA nissiciyA, uvattiyA oyAriyA dae // 122 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANaM akppiaN| diti paDiyAikkhe, na me kappar3a tArisaM // 123 // tathA 'asaNaM'ti-azanaM pAnakaM vApi khAyaM svAyaM tathA. puSpaiH-jAtipATalAdibhiH bhavedunmibhaM cIjairhariteti // 116 // 'taM bhavetti-tAdRzaM bhaktapAnaM tu saMyatAnAmakalpikaM, yatazcaivamato dadatI pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti sUtrArthaH // 117 // tathA 'asaNaM'ti sUtraM, azanaM pAnakaM vApi khAdyaM svAyaM tathA, udake bhavenikSiptamuttiGgapanakeSu vA kITikAnagarolliSu vetyrthH| udakanikSiptaM dvividha-anantaraM paramparaM ca, anantaraM navanItapoggaliyamAdi, paraMparaM jalaghaDovaribhAyaNatthaM dadhimAdi, evaM uttiMgapaNagesu mAvanIyamiti // 118 // 'taM bhavetti sUtra, tadbhaved bhaktapAnaM tu saMyatAnAmakalpikaM, yatazcaivamato dadatIM pratyAcakSIta na mama kalpate, tAdRzamiti sUtrArthaH al // 69 // in Educh an interes Www.jainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrI dazave0 a0 5, u0 1 // 70 // // 119 // tathA 'asaNaM'ti sUtraM, azanaM pAnakaM vApi khAdyaM svAdyaM tathA, tejasi bhavennikSiptaM, tejasItyanau tejaskAya ityarthaH / taca saGghaTTaya, yAvad bhikSAM dadAmi tAvat tApAtizayena mA bhUdudvarttiSyata ityapohya dadyAditi // 120 // 'taM bhave' tti-tadbhaved bhaktapAnaM tu saMyatAnAmakalpikaM, ato dadatIM pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti // 121 // evamussakkiya'ti yAvad bhikSAM dadAmi tAvanmA bhUdvidhyAsyatItyutsicya dadyAd, evaM osakkiyA-avasatidAha bhayAdulmukAnyutsAryetyarthaH evaM 'ujAliyA paJjAliyA' ujvAlya-arddhavidhyAtaM sakRdindhanaprakSepeNa, prajvAlaya- punaH punaH evaM nivvAviyA - nirvApya dAhabhayAdeveti bhAvaH, evamuhiMsaciyA niriMsa ciyA - utsicya - atibhRtAdujjhanabhayena tato vA dAnArthaM tImanAdi, niSicya tadbhAjanAdrahitaM dravyamanyatra bhAjane tena dadyAd, udvarttanabhayena vA tadAI (Ardra )hitamudakena niSicya evaM obattiyA-obAriyA, 'apavartya - tenaivAgninikSiptena bhAjanenAnyena vA dadyAt, tathA 'avatArya' dAhamayAdAnArthaM vA dadyAt / tattadanyacca sAdhunimittayoge na kalpate // 122 // 'taM bhave' sUtraM pUrvavat / / 123 / / hujja kaTThe silaM vAvi, iTThAlaM vAtri egayA / ThaviyaM saMkamaTThAe, taM ca hoja calAcalaM // 124 // Na teNa bhikkhU gacchinA, diTTho tattha asaMjamo / gaMbhIraM jhusiraM ceva, savviMdiasamAhie // 125 // nisserNi phalagaM pIDhaM, ussavittA NamAruhe / maMcaM kIlaM ca pAsAyaM, samaNaTThA eva dAvae // 126 // durUhamANI patraDijjA, hatthaM pAyaM va lUsae / puDhavijIve vihiMsijjA, je a tannistiA jage // 127 // bAlastanyayAne vidhiH gA. 124 128 / / 70 / / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati bAlastanya sAdhu zrIdazavai0 vidhiH gA.128 130 u01 / / 71 // | eyArise mahAdose, jANiUNa mhesinno| tamhA mAlohaDaM bhikkhaM, na paDigiNhati saMjayA // 128 // gocarAdhikAra evaM gocarapraviSTasya hojjatti, bhavet kASThaM zilAM vApi ihAlaM vApi, ekadA-ekasmin kAle prAvRDAdau sthApitaM saGkamArtha tacca bhaveccalAcalaM-apratiSThitaM, na ca bhavet sthirameveti sUtrArthaH // 124 ||'n teNaM' ti sUtraM, na tena kASThAdinA bhikSurgacchet , kimityAha-dRSTastatrAsaMyamaH, taccalane prANyupamardasambhavAt / tathA gambhIraMaprakAzaM, zuSiraM-caivAntaHsArarahitaM, sarbendriyasamAhitaH-zabdAdiSu rAgadveSAvagacchan pariharediti // 125 // kizca'nisseNIti sUtraM, niHzreNiM phalaka pIThaM ussavittA-utsRtyodhaM kRtvetyarthaH, Arohet, maJca kIlakaM cotsRtya, kamArohedityAha-prAsAda, zramaNArtha-sAdhunimittaM, dAyako-dAtA Arohe , etadapyagrAhyamiti // 126 / / atraiva doSamAha'durUhamANi'tti, ArohantI prapatet, prapatantI ca hastaM vA pAdaM vA lUSayet-svakaM svata eva khaNDayet , tathA pRthivIjIvAn vihiMsyAt kathaJcittatrasthAn tathA yAni ca tanizritAni jaganti-prANinastAMzca hiMsyAditi // 127 // 'eyArise'tti-idRzAn anantaroditarUpAn mahAdoSAn jJAtvA maharSayaH-sAghavo,yasmAddoSakAriNI tasmAd mAlApahRtA-mAlopanItAM bhikSAM na pratigRhNanti sNytaaH| pAThAntaraM vA haMdi mAlApahRtAmiti, haMdItyupadarzana miti // 128 // kaMda mUlaM palaMbaM vA, AmaM chinnaM va sanniraM / tuMbAgaM siMgaberaM ca, AmagaM parivajjae // 129 // | taheva sattucuNNAI, kolacuNNAI AvaNe / sakkuliM phANiaM pUaM, annaM vAvi tahAvihaM // 130 // // 71 // Join Education Intel For Private Personal Use Only Yil www.janesbrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati ....... sAdhu0 zrIdazavai0 a05, u01 // 72 // vikAyamANaM pasaDhaM, raeNaM priphaasi| ditiaM paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 131 // pAnaka. .nA vidhi: bahuaTThiaM puggalaM, aNimisaM vA bahukaMTayaM / acchiaMtiMduaM billaM, ucchRkhaMDaM va siMbaliM // 132 // gA. 129appe siA bhoaNajAe, bhuujhiydhmmiaN| detiaM paDiyAikkhe, na me kappai taarisN|| 133 // 133 pratiSedhAdhikAra evAha-'kaMdamUlaM'ti-kanda-sUraNAdilakSaNaM, mUlaM-piNDAdivRndArikAdirUpaM, pralambaMvA-tAlaphalAdi, AmaM chinnaM ca sanniraM-sanniramiti patrazAkaM tumbAkaM tvagmiJjAntarvAdrI vA tulasImityanye,zRGgaberaM ca-ArdrakaM, AmakaM parivarjayediti // 129 ||'thev'tti-tthaiv saktucUrNAn , kolacUrNAn-badarasaktUna ApaNe-vIthyAM, tathA zakuliMtilapappaTikA, phANitaM-dravaguDaM, pUrya-kaNikAdimayaM, anyadvA tathAvidhaM modakAdi // 130 / / kimityAha-'vikAyetti vikrAyamANaM-vikrIyamANamApaNa iti varttate / prasAmanekadinasthApanena prakaTamata eva rajasA pArthivena parispRSTa-vyAptaM, taditthambhUtaM tu dadatI pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzamiti sUtradvayArthaH / / 131 // kizca-bahuaTThiyaM poggala. miti-bahasthikaM pudgalaM-mAMsa, animiSaM vA matsyaM vA bahukaNTakaM, ayaM kila kAlAdyapekSayA grahaNe prtissedhH| anye tvabhidadhati-"vanaspatyadhikArAttathAvidhaphalAbhidhAne ete "iti / tathA cAha-asthikaM-asthikavRkSaphalaM, tiMdukaMtti-tendukIphalaM, bilvaM ikSukhaNDaM ca pratIte, zAlmali vA vallAdiphalaM, vAzabdasya vyavahitaH sambandha iti // 132 / / atraiva doSamAha-'appe'tti alpaM syAt, bhojanajAtamatra tathA bahUjjhanadharmakametadyatazcaivaM ato dadatI pratyAcakSIta tara Jain Education Internal For Private & Personel Use Only Mw.jainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 u01 // 73 // na mama kalpate tAdRzamiti // 133 / / ukto'zanavidhiH / sAmprataM pAnavidhimAha pAnavidhi: tahevuccAvayaM pANaM, adavA vAradhoaNaM / saMseimaM cAulodagaM. ahaNAdho vivje|| 134||NIgaa. 134 140 jaM jANeja cirAdhoyaM,maIe daMsaNeNa vaa|pddipucchiuunn succA vA, jaM ca nissaMkiaMbhave // 135 // ajIvaM pariNayaM naccA, paDigAhija saMjae / aha saMkiyaM bhavijjA, AsAittANa roye|| 136 // thovamAsAyaNaTrAe, hatthagaMmi dalAhi me / mA me accabilaM pUaM, nAlaM taNhaM vinnitte|| 137 / / taM ca acaMbilaM pUrya, nAlaM tiNhaM viNittae / ditiaM paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 138 // taM ca hojja akAmeNa, vimaNeNaM pddicchi| taM appaNA na pibe, no'vi annassa dAvae // 139 // egaMtamavakkamittA, acittaM pddilohaa| jayaM parivijA, pariTrappa paDikkame // 14 // | 'taheva'tti-tathaiva yathA azanamuccAvacaM tathA pAnaM, ucca-varNAdyupetaM drAkSApAnAdi, avarca-varNAdihIne pUtthAranAlAdi, athavA vaarkdhaavnN-guddghttdhaavnaadiityrthH| saMsvedajaM-piSTodakAdi, etadazanavadutsargApavAdAbhyAM gRhIyAditi vAkpazeSaH / tandulodakaM tvaDhikaraka(bIhidaka) adhunAdhautamapariNataM vivarjayediti / / 134 / / atraiva vidhimAha-'jaMjANejatti sUtra, tandulodakaM jAnIyAt-vinyAta, cisyauta, kathaM jAnIyAdityAha-masyA darzanena | 73 / / en Education inte For Private Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnavidhiH gA. 134. 140 sumati- vA, matyA-tadgrahaNAdikarmajayA, darzanena vA-varNAdipariNatasUtrAnusAreNa, vA cazabdArthaH, tadapyevambhUtaM kiyaMtI sAdhu na velA'sya dhautasyeti pRSTvA gRhasthaM, zrutvA vA mahatI veleti zrutvA ca prativacanaM, yacceti, yadevaM niHzakita zrIdazavaibhavati, niravayavaM prazAntatayA tandulodakaM tat pratigRhNIyAditi / vizeSa: piNDaniyuktAvukta iti // 135 // a05, IN uSNodakAdividhimAha-'ajIvaM'ti sUtraM, uSNodakaM ajIvaM pariNataM jJAtvA tridaNDaparivartanAdirUpaM matyA darzanena vetyAdi varttate, tadevambhUtaM pratigRhNIyAt saMyataH, caturtharasamapUtyAdi dehopakAraka matyAdinA jnyaatvetyrthH| atha zaGkitaM bhavet pUtyAdibhAvena tata AsvAtha rocayedvinizcayaM kuryAditi // 136 // taccaivaM-'thovaM'tti-stokamAsvAdanAtha prathama // 74 // tAvaddhaste dehi me, yadi sAdhupAyogyaM tato grahIye, mA me'tyamlaM pUti nAlaM tRDapanodAya, tataH kimanenAnupayoginA ? iti suutraarthH|| 137 / / AsvAditaM ca satsAdhuprAyogyaM cet gRhyata eva, no cedagrAhya, ata Aha-taM ceti gatArtha ceti // 138 / 'taM ca hoje ti, taccAtyamlAdi bhavedakAmena uparodhazIlatayA vimanaskena-anyacittena pratIcchitaMgRhItaM tadAtmanA kAyApakArakamanAbhogadharmazraddhayA na pibennApyanyebhyo dApayet, ratnAdhikenApi svayaM dAnasya pratiSedhajJApanArthaM dApanagrahaNaM / iha ca " savattha saMjamaM saMjamAo appANameve"tyAdi bhAvaneti // 139 / / asyaiva vidhimAha'eganta'tti-ekAnta avakramya-gatvA acittaM dagdhadezAdi pratyupekSya cakSuSA pramRjya ca rajoharaNena sthaNDilamiti gamyate yataM-atvarita pratiSThApayet, vidhinA triH vAkyapUrva vyutsRjet , pratiSThApya vasatimAgataH pratikrAmet | IyApathikAM / etaca bahirAgataniyamakaraNasiddhaM pratikramaNaM abahirapi pratiSThApya pratikramaNaniyamApanArthamiti // 140 // // 74 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samati- sAdhu zrIdazavai0 a05, u01 // 75 // bhojanavidhiH gA.141| 145 siA ya goyaraggagao,icchijjA pribhuttuaN(bhujiuN)| kuTugaMbhitti mUlaM vA,paDilehitANa phaasuaN|| annavitta mehAvI, paricchannaMmi saMvuDe / hatthagaM saMpamajittA, tattha bhujija sNje||142|| tattha se bhuMjamANassa, adviaM kaMTao siaa| taNakaTTasakaraM vAvi, annaM vAvi tahAvihaM // 143 // taM ukkhivittu na nikkhive, AsaeNa na chaDDae / hattheNa taM gaheUNa, egaMtamavakkame // 144 // egaMtamavakkamittA, acittaM pddilhiaa| jayaM parivijjA, pariTrappa paDikkame // 145 // ___ evamanapAnagrahaNavidhimabhidhAya bhojanavidhimAha-'siA yatti-syAt-kadAcit gocarAgragato-grAmAntaraM mikSA praviSTa icchet, paribhoktuM pAnAdipipAsAdyabhibhUtaH san , tatra sAdhuvasatyabhAve koSThakaM-zUnyaM caTTamaThAdibhittimUlaM vAkuDayaikadezAdi pratyupekSya-cakSuSA pramRjya ca rajoharaNena prAsukaM-bIjAdirahitaM ceti // 141 // tatra 'aNunnavittu'ttianujJApya sAgArikaparihArato vizramaNabyAjena tatsvAminamavagrahaM medhAvI-sAdhuH praticchanne tatra koSThakAdau saMvRttaHupayuktaH san sAdhurIryApratikramaNaM kRtvA tadanu hastakaM-mukhavatrikArUpamAdAyeti vaakyshessH| saMpramRjya vidhinA tena kArya tatra bhuJjIta saMyato rAgadveSAvapAkRtyeti sUtrArthaH // 142 // 'tattha'tti-tatra koSThakAdau se-tasya sAdhoH bhuJjAnasyAsthi kaNTako vA syAt, kathazcit gRhINAM pramAdadoSAt , kAraNagRhIte pudgala evetyanye / tRNaM kASThaM zarkaraM cApi syAt , ucitabhojane anyadvApi tathAvidhaM badarakarkaTAdIti // 143 / / 'taM ukkhivittu' iti, tadasthItyutkSipya hastena yatra | in Education Inter ww.jainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu bhIdazavai0 bhojanavidhiH gA.146. 153 // 76 // kvacinna nikSipet , tathA Asyena-mukhena nojjhet, mAbhUdvirAdhaneti, api tu hastena gRhItvA tadasthyAdi ekAntamavakrAmediti // 144 // 'egate'ti-ekAntamavakramyAcittaM pratyupekSya yataM pratiSThApayet, pratiSThApya pratikrAmayediti | bhAvArthaH pUrvavadeveti // 145 // | siA ya bhikkhU icchiAjA, sijamAgamma bhuttuaM / sapiMDapAyamAgamma, uMDuyaM paDilehiA // 146 // viNaeNaM pavisittA, sagAse guruNo munnii| iriyAvahiyamAyAya, Agao ya paDikme // 14 // | AbhoittANa nIsesaM, aIAraM jahakkama / gamaNAgamaNe ceva, bhattapANe va saMjae // 14 // ujjuppanno aNuzviggo, abakkhitteNa ceasA / Aloe gurusagAse, jaM jahA gahiaM bhave // 149 // | na sammamAloiyaM hujA, putviM pacchA va jaM kddN| puNo paDikkame tassa, vosaTTho ciMtae imaM // 150 // aho jiNehiM asAvajA, vittI sAhUNa desiaa| mukkhasAhaNaheussa, sAhudehassa dhAraNA // 151 // namukkAreNa pArittA, karitA jiNasaMthavaM / sajjhAyaM paTuvittA NaM, vIsameja khaNaM muNI // 152 // vIsamaMto imaM citte, hiyamaDheM laabhmtttthio| jai me aNuggahaM kujA, sAhU hujjAmi tArio // 153 // | n.71 // in Eden inte Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a05, u01 bhojanavidhiH gA.146. 155 // 77 // sAhavo to ciatteNaM, nimaMtija jahakkama / jai tattha kei icchijjA, tehiM saddhiM tu bhuMjae / / 154 // aha koI na icchijjA, tao jija eg(k)o| Aloe bhAyaNe sAhU, jayaM apparisADiyaM // 155 // __vasatimadhikRtya bhojanavidhimAha-'siA yatti, syAtkadAcit tad dravyaM kAraNAbhAve sati bhikSuricchediti zayyAM-vasatimAgamya paribhokuM, tatrAyaM vidhiH-saha piNDapAtena-vizuddhasamudAnenAgamya, vasatimiti gamyate, tatra pahirevondukaM-sthAna pratyupekSya vidhinA tatrastha: piNDapAtaM vizodhayediti sUtrArthaH // 146 // tata Urdhva 'viNaeNaM'tti vizodhya piNDaM bahiH 'vinayena' naiSedhikI namaH kSamAzramaNebhyo'JjalikaraNalakSaNena pravizya, vasatimiti gamyate, sakAze guroH-munirgurusamIpa ityrthH| IryApathikImAdAya 'icchAmi paDikamiuM iriyAvahiyAe ' ityAdi sUtraM paThitvA, Agatazca gurusamIpaM pratikrAmet-kAyotsarga kuryAditi // 147 // 'AbhoittANa'tti-tatra kAyotsarge Abhoga yitvA-jJAtvA niHzeSamaticAraM yathAkramaM paripAyA, kvetyAha-gamanAgamanayozcaiva-gamane-gacchata AgamaneAgacchato yo'tivAraH, tathA bhaktapAnayozca-bhakta pAne ca yo'ticArastaM saMyataH-sAdhuH kAyotsargastho hRdaye sthApayediti // 148 // vidhinotsArite caitasmin 'ujjuppanno'ti-RjuprajJA-akuTilamatiH sarvatra, anudvignaHkSudhAdijayAt prazAntaH, avyAkSiptena cetasA, anyatropayogamagacchatetyarthaH, Alocayet gurusakAze-guronivedayeditibhAvaH / yadazanAdi yathA-yena prakAreNa hastapradA(dhAva)nAdinA gRhItaM bhavediti sUtrArthaH / / 149 // tadanu ca na 77 // T en Education Interior For Private Personal Use Only Jaw.jainelibrary.org Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 5, u0 1 / / 78 / / Jain Education Internation ' saMmaM 'tti- na samyagAlocitaM bhavet sUkSmaM ajJAnAt anAbhogenAnanusmaraNAdvA, pUrva pazcAdvA yatkRtaM puraHkarma pazcAt cetyarthaH / punarAlocanottarakAlaM pratikrAmet, tasya sUkSmAticArasya 'icchAmi paDikamiuM goyaracariyAe ' ityAdi sUtraM paThitvA vyutsRSTaH- kAyotsargasthaH, cintayedidaM vakSyamANalakSaNamiti // 150 // ' aho jiNehiM ' 'aho' vismaye, jinaiH - tIrthakaraiH, asAvadyA- apApA, vRtti:- varttanA, sAdhUnAM darzitA dezitA vA mokSasAdhanahetoH - samyagdarzanajJAnacAritrasAdhanasya sAdhudehasya dhAraNAya - saMdhAraNArthamiti / / 151 / / tatatha 'namokkAre'tti - namaskAreNa pArayitvA 'namo arihaMtANa' mityanena kRtvA jinasaMstavaM " logassujogare " ityAdirUpaM, a (ta) to yadi na pUrva prasthApitastataH svAdhyAyaM prasthApya maNDalyupajIvakastameva kuryAt yAvadanye Agacchanti yaH punastadanyaH kSapakAdiH so'pi prasthApya vizrAmyet kSaNaM stokakAlaM muniriti // 152 // 'vIssamaMto' tti-vizrAmyannidaM cintayet pariNatena cetasA, hitaM- kalyANaprApaka marthaM vakSyamANalakSaNaM, kiMviziSTaH san ? bhAvalAmena - nirjarAdinA'rtho'syeti, lAbhArthikaH, yadi me - mamAnugrahaM kuryuH sAdhavaH prAkapiNDagrahaNena tataH syAmahaM tArito bhavasamudrAditi / / 153 / / evaM saJcintyocitavelAyAM AcAryamAmantrayet, yadi gRhNAti zobhanaM no cedvaktavyo'sau bhagavan ! dehi kebhyo'pyato yaddAtavyaM, tato yadi dadAti sundaraM, atha bhaNati - 'tvameva prayaccha' atrAntare 'sAhavo'tti-sAdhUMstato gurvanujJAtaH san 'ciatteNaM' ti manaHpraNidhAnena nimantrayet yathAkramaM yathA ratnAdhikatayA, "grahaNaucityApekSayA vAlAdikrameNe" tyanye / yadi tatra kecana dharmabAndhavA iccheyuH - abhyupagaccheyuH, tatastaiH sArdhaM bhuJjItocitasaMvibhAgadAneneti // 154 // 'aha koI 'tti atha bhojana vidhiH gA. 146. 155 / / 78 / / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a05, bhojanavidhiH gA.156159 // 79 // kazcinnecchet sAdhustato bhuJjIta ekako-rAgAdirahita iti / kathaM bhuJjItetyatrAha-Aloke bhAjane makSikAghapohAya prakAzapradhAne bhAjana ityrthH| sAdhuH-pravrajitaH yataM-prayatnena tatropayuktaM, aparizATa-hastamukhAmyAM anujjhaniti / / 155 // tittagaMva kaDuaMva kasAyaM, aNbilNvmhrNlvnnNvaa| ealaddhamannattha pauttaM, mahaghayaM va bhujijja sNje|| arasaM virasaM vAvi, sUiaM vA asuuiaN| ullaM vA jaivA sukaM, maMthukummAsabhoaNaM // 157 // uppaNNaM nAihIlijjA, appaM vA bahuphAsuaM / muhAladdhaM muhAjIvI, bhujijjA dosavajiaM // 158 // dullahAu muhAdAI, muhAjIvI vi dullhaa| muhAdAI muhAjIvI, dovi gacchati suggiN||159||tibemi|| | piMDesaNAe paDhamo uddeso samatto 5-1 // bhojyamadhikRtya vizepamAha-'tittagaM vatti-tiktakaM vA elukavAlukAdi, kaTukaM vA''katImanAdi, kaSAyaM vallAdi, AmlaM takrAranAlAdi, madhuraM kSIramadhvAdikaM, lavaNaM vA prakRtivAraM tathAvidhazAkAdilavaNotkaTaM vAnyat , etat tiktakAdi landhaM-Agamoktena vidhinA prApta anyArtha "akSopAGganyAyena" paramArthato mokSArtha prayuktaM tat sAdhakamiti kRtvA madhucUta miva bhuJjIta saMyataH, na varNAdyartha / athavA madhughRtamiva " no vAmAo haNuyAo dAhiNaM haNuyaM saMcAreja"tti // 156 // kiJca-'arasaM'ti arasaM-aprAptarasaM hiGgvAdibhirasaMskRtamityarthaH, virasaM vA-vigatarasamatipurANaudanAdi, sUcitaM G // 79 // Jain Education Intel For Private Personel Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazacai0 a0 5, u0 1 // 80 // Jain Education Internat ouJjanAdiyuktaM asUcitaM vA tadrahitaM vA " kathayitvA akathayitvA vA datta "mityanye / Ardra- pracuraNyaJjanaM, yadi vA zuSkaM stokavyaJjanaM vA kiM tadityAha-mandhukulmASa bhojanaM mandhu-badara cUrNAdi, kulmASAH siddhamApAH, "yatramApA" iti ciditi // 157 // etadbhojanaM kimityAha-' upapannaM 'tti sUtraM, utpannaM vidhinA prAptaM, nAtihIlayet sarvathA naM nindayet, alpamAtrametat na dehapUrakamiti kimanena ? bahu vA amAraprAyamiti / vAzabdasya vyavahitaH sambandhaH kiMviziSTaM tadityAha - prAsukaM - pragatAsu nirjIvamityarthaH / anye tu vyAcakSate - " alpaM vA vAzabdAdvirasAdi vA bahu prAsukaM sarvathA zuddhaM nAtihIlaye"diti, api tvevaM bhAvayet-yadeveha lokA mamAnupakAriNaH prayacchanti tadeva zobhanamiti, evaM mudhA labdhaMkoNTakAdivyatirekeNa prAptaM, muhAjIvI - sarvathA anidAna jIvI, "jAtyAdyanAjIvaka " ityanye, bhuJjIta doSavarjitaMsaMyojanAdirahitamiti || 158 / / etadurApamapi darzayati-' dullaha 'tti-durlabhA evaM mudhAdAtAraH, tathAvidha bhAgavatatrat mudhAjIvino'pi durlabhAH tathAvidhacelakavat, amISAM phalamAha - sudhAdAtAroM mudhAjIvinazva dvAvapyetau gacchataH sugatisiddhagatiM kadAcidanantarameva, kadAcit devalokamAnuSatvapratyAgamaparamparayA, bravImIti pUrvavat / atra bhAgavatodAharaNam (dR0 3) - kazcit parivrAjakaH kaJcanApi bhaktimantaM bhAgavatamavAdIt-yadi madIyodanta mudrahasi tato'haM tatra gRhe varSAsamayamativAhayAmi tenoktaM-yadi madIyAM taptiM na karoSi tenoktaM evaM kariSye, tataH pradattastena tasmai samAzrayaH, tadrakSaNaM cakAra bhojanAdibhistasya gRhAdhipatiH, atikrAnte ca kiyatyapi kAle ekadA prAptacchidrezvaraistasya bhAgavatasya pradhAno'khaH pramAdena rakSakANAmapahRtaH, prabhAtaM varttate iti na zaktAH te tamacaM nirvoDhuM tato'tivRkSagahane bacvA taM muSAdakSayi ni bhAga todA haraNam gA. 156159 // 80 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 a0 5, u0 1 // 81 // te'nyatropayayuH, atrAntare prAtareva snAtuM parivrAjakastaDAgamupajagAma, duSTazca tena saraHsamIpavarttinyAM jAlyAmasau turaMgamaH, pratyabhijJAtazcApi so'yamazvaH, yo'smAkamupakAriNo bhAgavatasya taskarairapahRtaH, tatastena gatvA svamAvAsa agre gRhapatipuruSANAmuktaM yathA mama snAtumitaH sarasi gatasya jAlyAM dhautavAso vismRtaM, tatastaiH pumAn prahitaH tena ca tatra gatena egiser vAjI samAnItazca kathito gRhapataye, tatastena samacinti-api vyAjena vratinA mamopakAraH kRtastatkathamahaM nirvyAjadAnaphalaM vihAya pratyupakAreNa dAnapravRttiM vidadhAmIti saMpradhArya gadito'sau parivrAjakaH-bhadra ! vraja tvamidAnIM, na kRtopakAriNe bhavate taptaM vidhAsyAmi, yasmAdupakAriNi vihitaM dAnaM niSphalaM upajAyata iti, evaM mudhAdAyIti / mudhAjIvinyudAharaNamucyate ( dR0 4) - kazcinnarapatiranityatAM vilokya priyANAmapi putrakalatra mitra pautrAdInAM samupajAtavairAgyo dharmAdharmaparIkSAM cakre ko vA anisRSTaM bhuMkte ? tatastaM parIkSayAmIti saMpradhArya puruSAnAmudhikayAdideza yathA rAjA modakAn prayacchati, samAgatya parigRhyatAmiti / samAkaNryodghoSaNAmupajagmuH kApaTikaprabhRtayo'rthino janAH, pRSTAya te bhUbhujA bhavanto jIvanti 1, tatraikenoktaM-ahaM tAvat mukhena / apareNa gaditaM ahaM pAdAbhyAM, apareNoktaM-ahaM hastAbhyAM anyena niveditaM - ahaM lokAnugrahaNena, kSullakasAdhunoktaM- ahaM mudhikayeti, tatastAM narapatiH punarapi jagAda - kathameveti / tataH prathamo jagAda ahaM tAvatkathako janAnAM vistArya rAmAyaNAdikathAM kathayAmi tena mukhena jIvAmIti / dvitIyaH prAha- ahaM hi lekhavAhako ghaTikAmadhye yojanaM laMghayAmi tena pAdAbhyAM jIvAmi / tRtIyaH prAha- ahaM hi lekhakaH, ato hastAbhyAM jIvAmi / bhikSukeNoktam- ahaM pravrajitaH ato lokANAmanugraheNa nirvahaNaM / punaH kSullakasAdhunoktaM, pravrajito'haM janmajarA sudhA jIvini kSullakodAharaNam // 81 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 bhojanavidhi: maraNarogazokacyAdhyupadravazatopadrutaM dAridhadaurbhAgyakalaGkavAtakaluSitamiSTaviyogAniSTasaMyogaduHkha janitakazatarakArya kSudhApi|pAsAzItoSNa klezasahasrasaMkulaM dainyaciMtAjarAdibhiH kSaNamapyamuktasamIpaM saMsAraM vilokya, tato nirviNaH pratipadyA, zArIra- | | mAnasAnekaduHkhajaladhivilaMghanasetuM saubhAgyasojanyaudAryopakArakaraNapaTiSTaM jJAnavijJAnajanaka vijitasamastarAjanyacakrarAjasaMpAdakaM svargavAsasaMpAditasukhAtizayasaMdohaM mokSaphaladAyakaM jainadharma, tato mudhikayA yathopalabdhenAhArajAtena jIvAmIti / nizamya tadbhASitamaho eSa dharmaH sarvaduHkhamozasAdhaka iti nizcitya, vizeSeNAcAryasamIpe dharmamAkarNya pratibuddho rAjye suta - saMsthApya pravrajyAmasau narapatiragrahIta / eSa mudhAjIvIti / / 159 // // iti piNDaiSaNAdhyayanasya prathamoddezakaH 5-1 // u01 // 82 // paDiggahaM saMlihittA NaM, levamAyAe saMjae / dugaMdhaM vA sugaMdhaM vA, savaM bhuMje na chaDDae // 160 // piNDaiSaNAyAH prathamoddezaka eva prakrAntopayogi yannoktaM tad dvitIye samupadarzayannAha-'paDiggaha'tti-pratigrahabhAjanaM, saMlihya-pradezinyA niravayavaM kRtvA, kathamityAha--lepamaryAdayA-alepaM saMlihya, saMyataH-sAdhuH, durgandhi vA sugandhi vA bhojanajAtaM, gandhagrahaNaM rasAyupalakSaNaM, sarva-niravazeSa bhuJjIta-aznIyAt , nojjhat-notsRjet kizcidapi, mA bhatsaMyamavirAdhaneti / asyaivArthasya garIyastvakhyApanAya sUtrArthayoH vytyyopnyaasH| pratigrahazabdo mAGgalika ityuddezAdau tadupanyAsArtha vA, anyathaivaM syAt-durgandhi vA sugandhi vA sarva bhuJjIta nojhet / pratigrahaM saMlihya lepamaryAdayA sNytH| Un82 // For Private Personel Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati gocarIvidhi: sAdhu zrIdazavai0 u02 // 83 // vicitrA ca sUtragatiriti // 160 // sejA nisIhiyAe, samAvanno ya goareM / ayAvayaTrA bhuccA NaM, jai teNaM na saMthare // 161 // tao kAraNamuppaNNe, bhattapANaM gavesae / vihiNA putvautteNaM, imeNaM uttareNa ya // 162 // vidhivizeSamAha- seja'tti zayyAyAM-basato naiSedhikyAM-svAdhyAyabhUmau zayyaiva vA asamaJjasaniSedhAnnaiSedhikI tasyA, samApanno vA gocare, kSapakAdiH, chAtra(channa)maThAdau ca, ayAvadartha bhuktvA na yAvadartha aparisamAptamityarthaH / Namiti vAkyAlaGkAre / yadi tena-bhuktena, na saMstaret na yApayituM samarthaH, kSapako viSamavelApattanastho glAno vA bhavati / / 161 // 'tao'tti tataH kAraNe-vedanAdau utpanne puSTAlambana: san bhaktapAnaM gaveSayet-anveSayet anyathA sakRdabhuktameva yatInAmiti / vidhinA pUrvoktena "saMprApte bhikSAkAla" ityAdinA, anena ca vakSyamANalakSaNenottareNa ceti / / 162 // kAleNa nikkhame bhikkhU, kAleNa ya paDikkame / akAlaM ca vivajittA, kAle kAlaM samAyare // 163 // akAle carasI bhikkhU, kAlaM na pddilehsi| appANaM ca kilAmesi, saMnivesaMca garihasi // 164 // saikAle care bhikkhU, kujA purisakAriaM / alAbhutti na soijA, tavutti ahiAsae // 165 // Jain Education Intern Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 a0 5, u0 2 // 84 // tarhecAvayA pANA, bhaTTAe samAgayA / taM ujjuaM na gacchijA, jayameva parakame // 166 // goraggapaTThio a, na nisIe (i) ja katthaI / kahaM ca na pabaMdhijA, ciTThittA Na va saMjae // 167 // aggalaM phalihaM dAraM, kacADaM vAvi saMjae / avalaMbiA na ciTujA, goyaraggagao muNI // 168 // samaNaM mAhaNaM vAtri, kiviNaM vA vaNImagaM / uvasaMkamaMtaM bhattaTThA, pANaTThAe va saMjaya // 169 // tamaikkamittu na pavise, navi ciTTe cakkhugoyare / egatamavakkamittA, tattha ciTTija saMjaya // 170 // vaNI' vA tassa dAyagassubhayasta vA / appattiaM siA hujjA, lahuttaM pavayaNassa vA // 179 // Disehie va dine vA, tao tammi niyattie / uvasaMkamijja bhattaTThA, pANaTThAe va saMjae // 172 // kAletti, yo yasmin grAmAdAvucitto bhikSAkAlastena karaNabhUtena niSkrAmet, bhikSuvratI vrajet vasaterbhikSAyai, kAlena cocitenaiva yAvatA svAdhyAyAdi niSpadyate tAvatA pratikrAmet - nivarteta, bhaNiyaM ca " khittaM kAlo mAyaNaM tinivi pahuSpaMti hi~Dau'ti aTThabhaMgA ", akAlaM ca varjayitvA yena svAdhyAyAdi na saMbhAvyate sa khalvakAlaH tamapAsya kAle kAlaM samAcarediti sarvayogopasaGgrahArthaM nigamanaM, bhikSAvelAyAM mikSa samAcaret, svAdhyAdivelAyAM svAdhyAyAdInIti / uktaM ca- " jogo jogo jiNasAsaNaMmi dukkhakkhayA pauMjate / anonnamavAhAe asavatto hoi kAyavo // 1 // " gocarIvidhiH // 84 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 5, u0 2 / / 85 / / Jain Education Internat ( ogha0 ni0 gA0 277 ) / / 163 || akAlacaraNe doSamAha-akAletti, akAlacArI kazcitsAdhuralabdhabhaikSaH kenacitsAdhunA 'prAptA bhikSA na ve' tyabhihitaH sannevaM brUyAt-kuto'tra sthaNDilasanniveze bhikSA 1, sa tenoktaH- akAle carasi bhikSo ! pramAdAt svAdhyAyalobhAdvA, kAlaM na pratyupekSase, kimayaM bhikSAkAlo na veti, akAlacaraNenAtmAnaM ca klAmayasi ( glapayasi ) dIrghATananyUnodaratAbhAvena, sannivesaM ca garhasi bhagavadAjJAlopato dainyaM pratipadyeti / yasmAdayaM doSaH sambhAvyate tasmAdakAlATanaM na kuryAditi // 164 / / Aha ca saitti, sati-vidyamAne bhikSAkAle bhikSAsamaye caret bhikSuH / anye tu vyAcakSate - smRtikArDa eva bhikSAkAlo'bhidhIyate, saMsmaryante yatra bhikSukAH sa smRtikAlaH tasmin caret bhikSuHbhikSArthaM yAyAt kuryAt puruSakAraM jaGghAbale sati vIryAcAraM na laGghayet, tatra cAlAbhe sati bhikSAyA alAbha iti na ca zocayet, vIryAcArArAdhanasya niSpannatvAt, tadarthaM ca bhikSATanaM nAhArArthamevAto na zocayet api tu tapa ityadhisaheta, anazana nyUnodaratAlakSaNaM tapo bhaviSyatIti samyag vicintayediti / / 165 / / uktA kAlayatanA / adhunA kSetrayatanAmAha-tahevatti, tathaivoccAvacAH - zobhanAzobhanabhedena nAnAprakArAH prANino bhaktArthaM samAgatAH baliprAbhRtikAdivAgatA bhavanti, tajugaM teSAmabhimukhaM na gacchet, tatsantrAsanenAntarAyAdhikaraNAdidopAt, kintu yatameva parAkrAmet, tadudvegamanutpAdayanniti // 166 // kiMca-goyaraggatti, gocarAyapraviSTastu bhikSArthaM praviSTa ityarthaH / na niSIdet-nopavizet kazvit-gRhadevakulAdau saMyamopaghAtAdiprasaGgAt kathAM ca dharmakathAdirUpAM na prabadhnIyAtprabandhena na kuryAd anenaikavyAkaraNaikajJAtAnujJAmAha, ata evAha-sthitvA kAlaparigraheNa saMyata iti, aneSaNAdveSAdi kAlakSetrayatanA gA. 163167 // 85 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 dravya-mAva yatanA gA. 168175 u02 doSAsAditi svArthaH // 137 / / uktA kssetrytnaa| dravyayatanAmAha-aggalamiti, argalAM-gopurakapATAdisambandhinI | phalaka-pATakAdisthaganaM, dvAraM zAkhAmayaM, kapATaM dvArayantraM, vApi saMyato'valambya na tiSThellAghavavirAdhanAdoSAt / gocarAgragato-bhikSApraviSTaH, saMyato yatiH muniparyAyau, tadupadezAdhikArAdaduSTAveveti // 168 // uktA drvyytnaa| mAvayatanAmAha-samaNaMti, zramaNa-nirgranthAdirUpaM, brAhmaNaM-dhigvarNa, vApi kRpaNaM vA piNDolakaM, vanIpaka-daridraM caturNAmanyatamamupasaGkAmantaM-sAmIpyena gacchantaM vA gataM vA bhaktArtha pAnArtha vA saMyataH-sAdhuriti / / 169 // tamaikkamittutti, taM-zramaNAdimatikramyollaGghaya na pravizet, dIyamAne ca samudAne tebhyo na tiSTheccakSurgocare, kastatra vidhirityAha-ekAntamavakramya tatra tiSThetsaMyata iti // 170 / / anyathaitadoSA ityAha-vaNImagarasatti, vanIpakasya vA tasyetyetat zramaNAdyupalakSaNaM, dAturvA ubhayorvA aprItiH kadAcitsyAt-aho alaukikanjataitepAmiti laghutvaM pravacanasya vA'ntarAyadoSazceti tasmAnnaiva kuryAt / / 171 / / kiMtu-paDisehie veti, pratiSiddhe vA datte vA tataH sthAnAt tasmin vanIpakAdau nivartite sati upasaGkrAmet bhaktArthaM pAnArthaM vApi saMyata iti / / 172 / / uppalaM paumaM vAvi, kumuaM vA mgdNtiaN| annaM vA pupphasaccittaM, taM ca saMluMciA dae // 173 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akappiaM / ditiaM paDiAikkhe, na me kappai taarisN|| 174 // uppalaM paumaM vAvi, kumuaMvA mgdNti| annaM vA pupphasaccittaM, taM ca saMmaddiA dae // 175 // Jan Education International For Private Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 a0 5, u0 2 // 87 // taM bhave bhattapANaM tu, saMjayANa akappiaM / ditiaM paDiyAikkhe, na me kappai tArisaM // 176 // sAluyaM vA virAliyaM,kumuaM uppalanAliaM / muNAliaM sAsavanAliaM, ucchukhaMDa anivvuDaM // 177 // taruNagaM vA pavAlaM, rukkhassa taNagassa vA / annassa vA vi hariassa, AmagaM parivajae // 178 // taruNigaM vA chivADiM, AmiaM bhajiaM saI / ditiaM paDiAikkhe, na me kappar3a tArisaM // 179 // tahA kolamaNussinnaM, veluaM kAsavanAliaM / tilapappaDagaM nImaM, AmagaM parivajjae // 180 // tava cAlaM piTTha, viaDaM vA tattanivvuDaM / tilapiTThapUipinnAgaM, AmagaM parivajjae || 181 // kavi mAuliMgaM ca, mUlagaM mUlagattiaM / AmaM asatthapariNayaM, maNasAvi na patthae / 182 // tadeva phalamaMthUNi, bIamaMthUNi jANiA / bihelagaM piyAlaM ca, AmagaM parivajjae || 183 // I parapIDApratiSedhAdhikArAdidamAha - uppalaMti, utpalaM- nIlotpalAdi, padmaM- aravindaM, kumudaM vA gardabhakaM vA madantika mettikA, mallikAmityanye, tathA'nyadvA puSpaM sacittaM - zAlmalI puSpAdi, tacca-saMluJjaya- apanIya chivA dadyAditi // 173 // tArisaMti, tAdRzaM bhaktapAnaM tu saMyatAnAmakalpikaM, yatazcaivaM ato dadatIM pratyAcakSItana mama kalpate tAdRzamiti // 174 // evaM taca saMmRdya dadyAt, saMmardanaM nAma pUrvacchinnAnAmevApariNatAnAM marddanam, zeSaM akalpya - niSedhaH gA. 176 183 / / 87 / / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai| akalpyaniSedhaH gA.175. // 88 // sUtradvaye'pi tulyam / Aha 'etatpUrvamapyuktameva, " saMmaddamANI pANANi, bIyANi hariyANi ya," ityatra, ucyate-uktaM nAma sAmAnyena, vizeSA'bhidhAnAdadoSaH // 175-176 // tathA sAluyaMti, zAlUkaM-utpalakandaM, virAlikAM-palAzakanda. rUpAM, parvavallipratiparvavallipratiparvakandamityanye / kumudotpalanAlo pratIto, tathA mRNAlikAM-padminI kandotthAm , sarSapanAlikAM-siddhArthakamaJjarI, tathekSukhaMDamanirvRttaM-sacittaM, etaccAnivRtagrahaNaM sarvatrAbhisambadhyate iti // 177 / / kiMva-taruNagaMti, taruNakaM vA pravAlaM-pallavaM, vRkSasya-cizciNikAdeH, tRNasya vA-madhurataNAdeH, anyasya vApi hAritasyAryakAdeH, Amaka-apariNataM parivarjayediti // 178 // tathA taruNiyaM vatti, taruNAM vA asaMjAtAM vA chivADimiti muddAdiphaliM, AmAmasiddhAM sacetanAM, tathA bharjitA, sakRt-ekavAraM, dadatI pratyAcakSIta na mama kalpate tAdRzaM bhojanamiti / / 179 // tahA kolaMti, tathA kolaM-badaraM azvinaM-vahvayudakayogenAnApAditavikArAntaraM, tathA velukaM vaMsakarillaM, kAsavanAlikAM zrIparNIphalaM, asvinnamiti sarvatra yojyam / tathA tilaparpaTakaM-piSTatilamayaM, nIma-nImaphalaM, AmaM parivarjayediti // 180 // tahevatti, tathaiva tAndulaM piSTaM-loSTha(TTa)mityarthaH, vikaTaM vAzuddhodakaM, tathA taptanivRtaM kathitaM sacchItIbhRtaM, taptAnirvRtaM vA-apravRttatridaNDaM, tilapiSTha-tilaloSTha(TuM) pUtipinnAgaMsiddhArthakakhalaM, Ama parivarjayediti // 181 // kaviTThatti, kapitthaM-kapitthaphalaM, mAtuliga vA-bIjapUrakaM, mUlakaM sapatrajAlakaM, mUlakartRkAM-mUlakandacakkalI, AmAM apakkAmazastrapariNatAM svakAyazastrAdinA'vidhvastAM anantakAyikatvAt gurutvakhyApanArthamubhayam / manasApi na prArthayediti / / 182 // tahevatti, tathaiva phalamanthUna-cadaracUrNAn , bIjamanthUna-1 // 88 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai 0 a0 5, u0 2 11 28 11 Jain Education Internat yavAdicUrNAn jJAtvA pravacanataH vibhItakaM bibhItakaphalaM, priyAlaM- priyAlaphalaM ca AmaM- apariNataM parivarjayedityarthaH / 183 // samuANaM care bhikkhU, kulamuccAvayaM sayA / nIyaM kulamaikkamma, UsaDhaM nAbhidhAra // 184 // adINa vittimesijjA, na visIija paMDie / amucchio bhoaNaMmi, mAyapaNe esaNAra // 185 // bahu paraghare asthi, vivihaM khAimasAimaM / na tattha paMDio kuppe, icchA dija paro na vA // 986 // sayaNAsaNavatthaM vA, bhattaM pANaM va saMjae / aditassa na kuppijA, paJcakkhevi adIsao // 187 // vidhimAha samuyAti, samudAnaM bhAvabhaikSyamAzritya caret gacchet bhikSuH / kketyAha- kulamuccAvacaM sadA, agarhitatve sati vibhavApekSayA pradhAnamapradhAnaM ca yathA paripAThyeva caret gacchet sadA sarvakAlaM, nIce kulamatikramya vibhavApekSayA prabhUtataralAbhArthaM utsRtaM Rddhimat kulaM, nAbhidhArayet na yAyAt, abhiSvaGgalokalAghavAdiprasaGgAditi // 184 // kiMca-adINotti, adIno- dravyadainyamaGgIkRtyAmlAnavadanaH, vRttiM varttanaM eSayet - gaveSayet, na viSIdetalAbhe sati viSAdaM na kuryAt paNDitaH - sAdhuH, amUrcchitaH - agRddho bhojane, lAbhe sati mAtrAjJa AhAramAtrAM prati eSaNArataH- udgamotpAdanaiSaNApakSapAtIti // 185 // evaM ca paribhAvayet bahuMti, bahu-pramANataH prabhUtaM paragRheasaMyatAdigRhe'sti vividhaM - anekaprakAraM vAdyaM svAdyaM etaccAzanAdyupalakSaNaM, na tatra paNDitaH kupyet-sadapi na dadAtIti na roSaM kuryAt, kiMtu-icchayA dadyAtparo na veti, icchA parasya, na tatrAnyat kiJcidapi cintayet, bhaikSya vidhiH gA. 184187 // 89 // * Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati maikSya sAdhu zrIdazavai vidhiH gA. 188192 u02 sAmAyikabAdhanAditi // 186 // etadeva vizeSeNAha-sayaNatti, zayanAsanavastraM cetyekvdbhaavH| bhaktaM pAnakaM vA saMyato'dadato na kupyeta tatsvAminaH, pratyakSe'pi ca dRzyamAne zayanAsanAdAviti // 187 // itthiaM purisaM vAvi, DaharaM vA mahallagaM / vaMdamANaM na jAijjA, no aNaM pharusaM vae // 188 // je na vaMde na se kuppe, vaMdio na samukkase / evamannesamANassa sAmaNNamaNuciTThai // 189 // kiMca-itthiyaMti, striyaM vA puruSaM vA, apizabdAt tathAvidhaM napuMsakaM vA DaharaM-taruNa, mahallakaM vA-vRddhaM vA, vAzabdAnmadhyama vA, vandamAnaM santaM bhadrako'yamiti na yAcayet, vipariNAmadoSAt , annAdyabhAvena yAcitAdAne, na cainaM paruSaM yAt-vRthA te vandanamityAdiriti / pAThAntaraM vA-'vandamAnona yAceta lallivyAkaraNena' zeSaM pUrvavaditi // 188 // tathA-jena vaMdetti, yo na vandate kazcid gRhasthAdine se tasmai kupyet / tathA vanditaH kenacinnRpAdinA na samutkarSet / evaM-uktena prakAreNa anveSamANasya-bhagavadAjJAmanupAlayataH, zrAmaNyamanutiSThati akhaNDitamiti suutraarthH||189|| siA egaio lar3e, lobheNa viNigUhai / mAmeyaM dAiyaM saMtaM, daNaM sayamAyae // 190 // attaTThAguruo luddho, bahuM pAvaM pakuvai / duttosao a so hoi, nivANaM ca na gacchai // 191 // siA egaio la , vivihaM pANabhoaNaM / bhaddagaM bhaddagaM bhuccA, vivannaM virasamAhare // 192 // // 9 For Private & Personel Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 a05, u.2 svapakSasteyaniSedhaH gA.190194 // 91 | jANaMtu tA ime samaNA, AyayaTThI ayaM muNI / saMtuTTho sevae paMtaM, lUhavittI sutosao // 193 // praaNadA jasokAmI, maannsmmaannkaame| bahuM pasavaI pAvaM, mAyAsalaM ca kubaha // 194 // - svapakSasteyapratiSedhamAha-siyatti, syAt-kadAcit ekakA-kazcidatyantajaghanyo labdhvotkRSTamAhAraM lobhenaabhiSvaGgeNa vinigUhate-ahameva bhokSya ityantaprAntAdinA''cchAdayati / kimityata Aha-mA mama idaM bhojanajAtaM darzitaM sadRSTvA AcAryAdiH svayamAdadyAdAtmanaiva gRhIyAditi // 190 // asya doSamAha-attatti, AtmArtha eva jighanyo guruH-pApapradhAno yasya sa AtmArthaguruH, lubdhaH san kSudrabhojane bahu-prabhRtaM pApaM prakaroti-mAyayA drAridyakarmetyarthaH / ayaM prlokdossH| ihalokadopamAha-dustoSazca bhavati-yena kenacidAhAreNAsya kSudrasatvasya tuSTiH kartana zakyate / ata eva nirvANaM ca na gacchati-ihaloke ca dhRti na labhate, anantasaMsArikatvAdvA mokSaM na gacchatIti // 19 // evaM yaH pratyakSamapaharati sa uktaH, adhunA yaH parokSamapaharati sa ucyate-siyatti, syAdeko labdhveti pUrvavat , vividhaManekaprakAraM pAnabhojanaM tatra bhikSAcaryAgata eva bhadrakaM bhadrakaM-ghRtapUrNAdi bhuvA vivarNa-vigatavarNa AmlakhalAdi, virasaM-vigatarasaM-zItaudanAdi Ahareda-Anayediti / / 192 / / sa kimarthamevaM kuryAdityAha-jANaMtutti, jAnantu mAM tAvat ime zramaNA:-zeSasAdhavaH yathA AyatArthI-mokSArthI ayaM muniH-sAdhuH santuSTo-lAbhAlAmayoH samaH sevate prAntaM-asAraM, rUkSavRttiH-saMyamavRttiH, sutoSyA-yena kenacittopaM nIyata iti // 193 // etadeva kimartha mevaM karyAdityAhapUyaNaTTatti, pUjArthamevaM kurvataH svapakSaparapakSAmyAM sAmAnyena pUjA bhaviSyatIti, yazaskAmI-aho ayamiti pravAdArthI // 91 // For Private & Personel Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 surApAnaniSedhaH gA. 195 u.2 // 92 / / vA, mAnasanmAnakAmakA evaM kuryAt / tatra vandanAbhyutthAnalAbhanimitto mAno, vastrapAtrAdilAbhanimittazca sanmAna iti / ma caivambhRto bahu-atipracuraM pradhAnasaMklezayogAt prasUte-nivartayati pApaM, tadgurutvAdeva samyaganAlocayan mAyAzalyaM ca-bhAvazalyaM ca karotIti // 194 // suraM vA meragaM vA vi, annaM vA majjagaM rasaM / sasakkhaM na pibe bhikkhU, jasaM sArakkhamappaNo // 195 // piyae egao teNo, na me koi viaanni| tassa passaha dosAI, niarDiM ca suNeha me // 196 // vaDDhaI suMDiA tassa, mAyAmosaM ca bhikkhunno| ayaso a anivANaM, sayayaM ca asaahuaa|| 197 // niccubigo jahA teNo, attakammehiM dummaI / tAriso maraNaMte'vi, na ArAhei saMvaraM // 198 // Ayarie nArAhei, samaNe Avi taarise| gihatthAvi Na garihaMti, jeNa jANaMti tArisaM // 199 // evaM tu aguNappehI, guNANaM ca vivajae / tAriso maraNaMte'vi, Na ArAheti saMvaraM // 200 // pratiSedhAntaramAha-suraM veti, surAM vA-piSTAdiniSpatrAM, merakaM cApi-prasannAkhyA, surAprAyogyadravyaniSpannamanyaM vA, ] madyarasaM-sIdhvAdirUpaM, sasAkSika-sadAparityAgasAkSikebalipratiSiddhaM na pibet bhikSuH, anenAtyantika eva tatpratiSedhaH, sadAsAkSibhAvAt / kimiti na pibedityAha-yazaH saMrakSanAtmanaH, yazaHzabdena saMyamo'bhidhIyate / anye tu glAnApa kaa||92|| For Private & Personel Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati surApAna / doSaH sAdhu zrIdazavai0 a05, u02 gA.195 200 gAmayAdhanena paramArthatAparapakSayoH, tathA atRptiduHkha aApalApena varddhate tasya // 93 // vAdaviSayaM etat sUtramalpasAgArikavidhAnena vyAcakSata iti // 195 // atraiva doSamAha-piyaetti, pivatyeko-dharmasahAyavipramukta ekAntasthito vA stenaH-cauro'sau bhagavadadattagrahaNAta anyopadezayAcanAdvA na mAM kazcinjAnAti vibhAvayan tasyetthaMbhUtasya pazyata doSAnaihikAn pAralaukikAMzca nikRti ca-mAyArUpAM zRNuta mameti // 196 // vaDDaitti, vardhate zoNDikA-tadatyantAbhiSvaGgarUpA tasya mAyAmRSAvAdaM cetyekavadbhAvaH, pratyupalabdhApalApena vardhate tasya bhikSoH, idaM ca bhavaparamparAheturanubandhadoSAta , tathA'yazazca svapakSaparapakSayoH, tathA atRptiduHkha-anirvANaM, tadalAme satataM cAsAdhutA loke vyavahAratazcaraNapariNAmavAdhanena paramArthata iti // 197 // niccubvigotti, sa itthaMbhUto nityodvigna:-sadA aprazAnto yathA stenaH-cauraH AtmakarmabhiH-svaduzcaritaiH durmatiH-durbuddhistAdRzaH-kliSTacitto(sattvo) maraNAnte'picaramakAle'pi nArAdhayati saMvaraM-cAritraM, sadaivAkuzalavuddhathA tabIjAbhAvAditi // 198 / / tathA Ayarietti AcAyon nArAdhayatyazuddhabhAvatvAt zramaNAMzcApi tAdRzo nArAdhayatyazuddhabhAvatvAdeva, gRhasthA apyenaM duSTazIla gahaeNntikutsanti / kimiti ?, yena jAnanti tAdRzaM-duSTazIlamiti // 199 / / evaM tu tti, evaM tu uktena prakAreNa aguNaprekSIaguNAn-pramAdAdIn prekSate tacchIlaca ya ityrthH| tathA guNAnAM cApramAdAdInAM svagatAnAmanAsevanena paragatAnA ca pradveSeNa vivarjakaH-tyAgI, tAdRzaH-kliSTacitto maraNAnte'pi nArAdhayati saMvaraM-cAritramiti gAthArthaH // 200 / / tavaM kubai mehAvI, paNIaM vajae rsN| majjappamAyavirao, tavassI aiukkaso // 201 // tassa passaha kallANaM, annegsaahpiaN| viulaM atthasaMjuttaM, kittaissaM suNeha me // 202 // pi tAdRzo naati||199|| evaM mAdAdInAM svA // 93 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhavRttasya phalam gA. 2010 204 sumati 16 evaM tu saguNappehI, aguNANaM ca vivajae / tAriso maraNaMte'vi, ArAhei saMvaraM // 203 // sAdhu Ayarie ArAhei, samaNe Avi taarise| gihatthAvi Na(eNaM) pUyaMti, jeNa jANaMti tArisaM // 204 // zrIdazavai. a05, yatazcaivamata etaddopaparihAreNa tavaMti, tapaHprakaroti medhAvI-maryAdAvartI, praNItaM-snigdhaM varjayati rasaM ghRtAdikaM, na kevalametatkaroti api tu madyapramAdavirato, nAsti kliSTasaccAnAmakRtyamityevaM prtissedhH| tapasvI-sAdhuH u02 atyutkarSa:-ahaM tapasvItyutkarSarahita iti sUtrArthaH // 209 // tassatti, tasyetthaMbhUtasya pazyata klyaannN-gunn|| 94 // sampadrapaM saMyamam / kiM viziSTamityAha-anekasAdhupUjitaM pUjitamiti-sevitamAcaritaM, vipulaM-vistIrNa vipulamokSAvaha tvAt / arthasaMyuktaM-tucchatAdiparihAreNa nirupamasukharUpamokSasAdhanatvAt , kIrtayiSye ahaM zRNuta me-mameti // 202 // evaM tu, evaM tu-uktena prakAreNa sa-sAdhurguNaprekSI-guNAn-apramAdAdIn prekSate tacchIlazca ya ityarthaH, tathA aguNAnAM ca-pramAdAdInAM svagatAnAmanAsevanena paragatAnAM cAnanumatyA vivarjakA-tyAgI, tAdRzaH-zuddhavRtto maraNAnte'pimaraNa( carama )kAle'pi ArAdhayati saMvaraM-cAritraM sadaiva kuzalabuddhyA tabIjapoSaNAditi // 203 // Ayariyaetti, AcAryAn ArAdhayati, zuddhabhAvatvAt / zramaNAMzcApi tAdRzaH samArAdhayati, zuddhabhAvatvAdeva, gRhasthA apyenaMzuddhavRttaM pUjayanti, kimiti ? yena jAnanti tAdRzaM-zuddhavRttamiti // 204 // tavateNe vayateNe, rUvataNe a je nare / AyArabhAvateNe a, kubaI devakivisaM // 205 // 1 // 94 // Jain Education Internation For Private & Personel Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu mIdazavai0 a05, u02 mAyAmRSAvAdaniSedhaH mA.204208 // 95 // laddhaNavi devattaM, uvavanno devkivise| tatthAvi se na yANAi, kiM me kiccA imaM phalaM? // 206 // tattovi se caittANaM, labbhihI elmuuagN| narayaM tirikkhajoNiM vA, bohI jattha sudullahA // 207 // | eaMca dosaM daTThaNaM, nAyaputteNa bhaasiaN| aNumAyapi mehAvI, mAyAmosaM vivajae // 208 // ___ stenAdhikAra evedamAha-tavatti, tapasteno vAisteno rUpastenazca yo naraH kazcid AcArabhAvastenazca [nAmakSapakarUpazca] pAlayannapi kriyAM tathAbhAvadoSAt karoti devakilviSaM karma nivartayatItyarthaH, tatra tapasteno nAma kSapakarUpakalpaH kazcit kenacit pRSTaH, tvamasI kSapaka iti', pUjAdyarthamAha-ahaM, athavA vakti-sAdhava eva kSapakAstUSNIM vA''ste, evaM vAsteno dharmakathakAditulyarUpaH kazcitkenacitpRSTa iti / evaM rUpasteno raajputraadestulyruupH| evamAcArasteno viziSTAcAravartitulyarUpa iti / bhAvastenastu parotpredhitaM kathazcitkenacit zrutvA svayamanutprekSitamapi mayaitatprapaJcena carcitamityAheti // 205 / / ayaM cetthaMbhUtaH, laNavitti, labdhvApi devatvaM tathAvidhakriyApAlanavazenopapanno devakilbiSe-devakilviSikA ye, tatrApyasau na jAnAti vizuddhAvadhyabhAvAt , kiM mama kRtvedaM phalaM-kilbiSikadevatvamiti // 206 // asyaiva doSAntaramAha-tattotti, tato'pi devalokAdasau cyutvA lapsyate elamUkatA-ajabhASAnukAritvaM mAnuSatve, tathA narakaM tiryagyoni vA pAramparyeNa lapsyate, dhiryatra sudurlabhaH-sakalasampanibandhanA yatra jinadharmaprAptirApA / iha ca prApnotyelamukavAmiti vAcye asamAkprAptirUyApanAya lapsyata iti bhaviSyatkAlanirdeza iti // 207 / / prakRtamupasaMharati // 15 // Jain Educat an international For Private Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIza0 a0 5, u0 2 // 96 // Jain Education Intern eyaM ceti, enaM doSaM - anantaroditaM satyapi zrAmaNye kilbiSakatvAdiprAptirUpaM dRSTvA Agamato jJAtaputreNa-bhagavatA varddhamAnena bhASitaM - uktaM aNumAtramapi stokamAtramapi kimuta prabhUtaM 1 meghAvI maryAdAvarttI, mAyAmRSAvAdaanantaroditaM vivarjayetparivarjayediti // 208 // sikkhiUNa bhikkhe saNa sohiM, saMjayANa buddhANa sagAse / tattha bhikkhu suppaNihiiMdie, tibvalajjaguNavaM viharijjAsi // 209 // ttibemi / // paMcamaM piMDesaNAnAmajjhayaNaM samattaM // adhyayanArthamupasaMharannAha - sikkhiNatti, zikSayitvA'dhItya bhikSaiSaNAzuddhi - piNDa mArgaNAzuddhimudramAdirUpAM kebhyaH sakAzAdityAha saMyatebhyaH sAdhubhyaH, buddhebhyo'yagatatazvebhyo gItArthebhyo na dravyasAdhubhyaH sakAzAt / tataH kimityAha tatra bhikSaiSaNAyAM bhikSuH-sAdhuH supraNihitendriyaH - zrotrAdibhirgADhaM tadupayuktastIvalajjaH - utkRSTasaMyamaH san , anena prakAreNa guNavAn viharet- sAmAcArIpAlanaM kuryAt, bravImIti pUrvavaditi // 209 // // iti piNDeSaNAdhyayane dvitIya uddezakaH samAptaH, samAptaM ca piNDeSaNAdhyayanam 5 // ---- upadezaH gA. 209 // 96 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 AcArapRcchA gA.210. 214 // 97 // vyAkhyAtaM piNDaiSaNAdhyayana, adhunA mahAcArakathAkhyamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH-ihAnantarAdhyayane sAdhomikSAvizodhiruktA, iha tu gocarapraviSTena satA svAcAraM pRSTena tadvidA'pi na mahAjanasamakSaM tatraiva vistarataH kathayitavya iti, api tvAlaye guravo vA kathayantIti vaktavyamityetaducyate, uktaM ca-" goyaraggapaviTTho u, na nisIeja katthai / | kahaM ca na pabaMdhejA ciTThitA Na va saMjae // 1 // " ityanenAbhisambandhenAyAtamidamadhyayanamiti, taccedaMnANadaMsaNasaMpannaM, saMjame a tave rayaM / gaNimAgamasaMpannaM, ujANammi samosaDhaM // 210 // rAyANo rAyamaccA ya, mAhaNA aduva khttiaa| pucchaMti nihuappANo, kahaM bhe AyAragoyaro? // 211 // tesiM so nihuo daMto, sababhUasuhAvaho / sikkhAe susamAutto, Ayakkhai viakkhaNo // 212 // haMdi dhammatthakAmANaM, niggaMthANaM suNeha me / AyAragoaraM bhIma, sayalaM durahiTThiaM // 213 // nannattha erisaM vuttaM, jaM loe paramaduccaraM / viulaTThANabhAissa, na bhUaM na bhavissai // 214 // nANadaMsaNasaMpannamityAdi, jJAnadazanasaMpanna jJAna-zrutajJAnAdi darzanaM-kSAyopazamikAdi tAbhyAM saMpannaM-yuktaM saMyamepaJcAzravaviramaNAdau tapasi ca-anazanAdau rataM-AsaktaM, gaNo'syAstIti gaNI taM gaNinaM-AcArya, AgamasaMpannaMviziSTazrutagharaM, bahvAgamatvena prAdhAnyakhyApanArthametat / udyAne-kvacitsAdhuprAyogye samavasRtaM-sthitaM dharmadezanArtha vA pravRttamiti // 210 // tatkimityAha-rAyANotti, rAjAnaH-narapatayaH, rAjAmAtyAzca-mantriNaH, brAhmaNAH pratItAH // 97 / / an Education Inter For Private Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrIdazavai0 a0 6 1186 11 Jain Education Intera aduvatti tathA kSatriyAH zrezyAdayaH pRcchanti nibhRtAtmAnaH - asambhrAntA racitAJjalayaH, kathaM bhe- bhavatAmAcAragocaraH- kriyAkalApaH sthita iti // 219 // tesiMti, tebhyo rAjAdibhyaH, asau gaNI nibhRto'sambhrAntaH ucitadharmakAsthityA dAnta indriyanoindriyadamAbhyAM sarvabhUtasukhAvahaH - sarvaprANihita ityarthaH / zikSayA-grahaNAsevanArUpayA, susamAyuktaH- suSThu - ekIbhAvena yuktaH, AkhyAti-kathayati vicakSaNaH paNDita iti // 212 // haMdi dhammattha, handItyupapradarzane, tamenaM dharmArthakAmAnAmiti, dharmaH - cAritradharmAdistasyArthaH - prayojanaM mokSastaM kAmayanti - icchantIti vizuddhavihitAnuSThAnakaraNeneti dharmArthakAmA - mumukSavasteSAM nirgranthAnAM - bAhyAbhyantaragrantharahitAnAM zRNuta mama samIpAt AcAragocaraM-kriyAkalApaM bhImaM karmazacyapekSayA raudraM sakalaM - saMpUrNa duradhiSThaM (SThitaM ) - kSudrasacairdurAzrayamiti // 213 // hAnantarasUtre nirgranthAnAmAcAragocarakathanopanyAsaH kRtaH, sAmpratamasyaivArthato gurutAmAha - nannatthatti, na anyatra - kapilAdimate IdRzaM uktamAcAragocaraM vastu yaloke - prANiloke paramaduzvaraM - atyantaduSkaramityarthaH / IdRzaM ca vipulasthAna bhAjinaH - vipulasthAnaM - vipulamokSahetutvAt saMyamasthAnaM tadbhajate-sevate tacchIlazca yaH tasya, na bhUtaM na bhaviSyatIti anyatra jinamatAditi // 294 // sakhuDDagaviattANaM, vAhiANaM ca je guNA / akhaMDaphuDiA kAyavvA, taM suNeha jahA tahA ||215|| dasa aTTha ya ThANAI, jAI bAlo'varajjhai / tattha annayare ThANe, niggaMthattAu bhassai // 216 // etadeva saMbhAvayannAha-sakhuDDugatti, saha kSullakaiH- dravyabhAvavAlairye varttante te vyaktA - dravyabhAvavRdvAsteSAM sakSullaka AcArakathane jinamatasyAdvitI yatvam gA. 215216 / / 98 / / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu mIdazavai0 218 // 99 // vyaktAnAM, savAlavRddhAnAmityarthaH, vyAdhimatAM cazabdAdavyAdhimatAM ca, sarujAnAM nIrujAnAM cetimaavH| je ye guNA vakSya- aSTAdaza mANalakSaNAste'khaNDAsphuTitAH kartavyAH, akhaNDA dezavirAdhanAparityAgena asphuTitAH sarvavirAdhanAparityAgena, tat sthAnAni zrRNuta yathA kartavyAstatheti // 215 // te cAguNaparihAreNAkhaNDAsphuTitA bhavantItyaguNAstAvaducyante-dasetti-dazASTau ca gA . 217sthAnAni-asaMyamasthAnAni vakSyamANalakSaNAni yAnyAzritya bAla:-ajJo'parAdhyati tatsevanayA'parAdhamAmoti / kathamaparAdhyatItyAha-tatrAnyatare sthAne vartamAnaH pramAdena nigraMthatvAt-nirgranthamAvAd bhrazyati nizcayanayenApaiti bAla iti // 216 // ___kAni punastAni sthAnAni ? ityAha-"vayachakkaM kAyachakkaM, akappo gihibhAyaNaM / paliyaMkanisajA ya, siNANaM sohavajaNaM // " (daza ni0 270 ) // vayachakkanti, vrataSaTkaM-prANAtipAtanivRttyAdIni rAtribhojanaviratiSaSThAni SaDvratAni, kAyaSaTkaM-- pRthivyAdayaH SaDjIvanikAyAH, akalpA-zikSakasthApanAkalpAdirvakSyamANaH, gRhibhAjanaM-gRhasthabhAjanaM gRhasthasambandhi kAMsyabhAjanAdi pratItaM, paryaGkaH-zayanIyakavizeSaH pratItaH, niSadyA ca-gRhe ekAnekarUpA, snAnaM-dezasarvamedabhinnaM, zobhAvarjana-vibhUSAparityAgaH, varjanamiti ca pratyekamabhisambadhyate zobhAvarjanaM snAnavarjanamityAdIti // 270 // | tatthimaM paDhamaM ThANaM, mahAvIreNa desi / ahiMsA niuNA diTThA, savvabhUesu saMjamo // 217 // jAvaMti loe pANA, tasA aduva thAvarA / te jANamajANaM vA, na haNe Novi ghAyae // 218 // // 9 Jain Education Internal For Private & Personel Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazabai0 a0 6 // 100 // Jain Education Intern savve jIvA vi icchaMti, jIviDaM na marijiuM / tamhA pANavahaM ghoraM, niggaMthA vajjayaMti NaM // 219 // guNA aSTAdazasu sthAneSvakhaNDAsphuTitAH kartavyAH, tatra vidhimAha - tatthimanti, tatrASTAdazavidhe sthAnagaNe vratapaTke vAnAsevanAdvAreNedaM vakSyamANalakSaNaM prathamaM sthAnaM mahAvIreNa bhagavatA apazcimatIrthakareNa dezitaM kathitaM yadutAhiMseti / iyaM ca sAmAnyataH prabhUtairdezitetyAha- nipuNA-AdhAkamadyaparibhogataH kRtakAritAdiparihAreNa sUkSmA, nAgamadvAreNa dezi - api tu dRSTA - sAkSAddharmasAdhana (ka) tvenopalabdhA, kimitIyameva nipuNetyAha-yato'syAmeva mahAvIradezitAyAM sarvabhUteSusarvabhUtaviSayaH saMyamo, nAnyatra uddizyakatAdibhogavidhAnAditi // 217 // etadeva spaSTayannAha - jAvaMtitti, yato hi bhAgavatyAjJA - yAvantaH kecana loke prANinastrasA - dvIndriyAdayaH, athavA sthAvarAH - pRthivyAdayaH tAn jAnan rAgAdyabhibhUto vyApAdanabuddhyA'jAnanvA pramAdapAratantryeNa na hanyAtsvayaM nApi ghAtayet anyaiH, ekagrahaNe tajjAtIyagrahaNAt ghnato'pi anyAnna samanujAnIyAt ato nipuNA dRSTeti // 298 // ahiMsaiva kathaM sAdhvItyetadAha-savvetti, sarve jIvA api duHkhitAdimedabhinnA icchanti jIvituM na matuM prANavallabhatvAd / yasmAdevaM tasmAtprANavadhaM ghoraM raudraM duHkhahetutvAt nirgranthAH - sAdhavo varjayanti bhAvataH / Namiti vAkyAlaGkAre iti // 219 // apaTTA paTThA vA, kohA vA jai vA bhayA / hiMsagaM na mulaM bUA, no vi annaM vayA // 220 // musAvAo u logammi, savvasAhUhiM garihio / avissAso a bhUANaM, tamhA mosaM vivajjae // 221 // prathamaM sthAnam gA. 219221 // 100 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 dvitIyatRtIyasthAne gA. 222. 223 // 10 // uktaH prathamasthAnavidhiH, adhunA dvitIyasthAnavidhimAha-appaNaTThatti, AtmArtha-AtmanimittaM aglAna eva glAnohaM | mamAnena kAryamityAdi, parArtha vA-paranimittaM vA evameva, tathA krodhAdA tvaM dAsa ityAdi, ekagrahaNe tajAtIyagrahaNamiti mAnAd vA, abahuzruta evAhaM bahuzruta evamAdi, mAyAto bhikSATanaparijihIrSayA pAdapIDA mametyAdi,lobhAt zobhanatarAnalAme | sati prAntasyaiSaNIyatve'pi aneSaNIyamidamityAdi, yadivA bhayAtkizcidvitathaM kRtvA prAyazcittabhayAna kRtamityAdi, evaM hAsAdiSvapi vAcyaM / ata evAha-hiMsaka-parapIDAkAri sarvameva na mRSA yAt svayaM, nApyanyaM vAdayet , ekagrahaNe tajjAtIyagrahaNAta avato'pyanyAnna samanujAnIyAditi // 220 // kimityetadityAha-musAbAutti, mRpAvAdo hi loke sarvasminneva sarvasAdhubhirgahito-ninditaH, sarvavratApakAritvAt , pratijJAtApAlanAt avizvAsazca-avizvasanIyazca bhUtAnAM mRSAvAdI bhavati, yasmAdevaM tasmAt mRSAvAdaM varjayediti // 221 // | cittamaMtamacittaM vA, appaM vA jai vA bahuM / daMtasohaNamittaMpi, uggahAMsa ajAiyA // 222 // | taM appaNA na giNhaMti, novi giNhAvae prN| annaM vA giNhamANaMpi, nANujANaMti sNjyaa||223|| ____ ukto dvitIyasthAno vidhiH / sAmprataM tRtIyasthAnavidhimAha-cittamaMtaMtti, cittavat-dvipadAdi vA acittavadvAhiraNyAdi, alpaM vA-mUlyataHpramANatazca, yadi vA bahu-mUlyapramANAbhyAmeva, kiM bahunA? dantazodhanamAtramapi tathAvidhaM tRNAdi avagrahe yasya tattamayAcitvA na gRhNanti sAdhavaH kadAcaneti / / 222 // etadevAha-tamiti, tacittavadAdi AtmanA na gRhNanti viratatvAnnApi grAhayanti paraM viratatvAdeva, tathA'nyaM vA gRhNantamapi svayameva na anu // 1.1 // Jain Education Inter T Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha sumatisAdhu zrIdaza0 sthAnam gA.224 228 // 1.2 / / jAnanti-nAnumanyanta saMyatA iti // 223 // abaMbhacariaM ghoraM, pamAyaM durhittriaN| nAyaraMti muNI loe, bheAyayaNavajiNo // 224 // mUlameyamahammassa, mahAdosasamussayaM / tamhA mehuNasaMsaggaM, niggaMthA vajayAMta NaM // 225 // uktaH tRtIyasthAnavidhiH,caturthasthAnavidhimAha-abaMbhatti,abrahmacarya pratItaM, ghoraM-raudraM raudrAnuSThAnahetutvAt , pramAdapramAdavat sarvapramAdamUlatvAt , duradhiSThitaM-durAzrayaM dussevaM viditajinavacanenAnantasaMsArahetutvAt , yatazcaivamato nAcarantinAsevante munayo loke-manuSyaloke kiM viziSTA ? ityAha-bhedAyatanavarjina:-bhedaH-cAritrabhedaH tadAyatanaM-tatsthAnamidamevoktanyAyAttadvarjinaH cAritrAticArabhIrava iti // 224 // etadeva nigamayati-mUlameyatti, mUlaM-bIjametadadharmasya pApasyeti paarlaukiko'yaayH| mahAdoSasamucchUyaM mahatAM doSANAM cauryapravRtyAdInAM samucchrayaM-saGghAtabaditi aihiko'paayH| yasmAdevaM tasmAnmaithunasaMsarga iti prAkRtatvAt maithunasaMsarga-maithunasambandhaM yoSidAlApAdyapi nirgranthA varjayanti, Namiti vAkyAlaGkAra iti // 225 // viDamubbheimaM loNaM, tillaM sappiM ca phaanni|n te saMnihimicchati, nAyaputtavaorayA // 226 // lohassesa aNupphAse, manne annayarAmavi / je siA sannihiM kAme, gihI pavaie na se|| 227 // jaMpi vatthaM vA pAyaM vA, kaMbalaM pAyapuMchaNaM / taMpi saMjamalajaTTA, dhAraMti pariharati a|| 228 // // 10 // Jain Education Intematon For Private & Personel Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati paJcama sthAnam gA. 229 sAghu0 zrIdazavai0 ba06 // 10 // na so pariggaho vutto, nAyaputteNa taainnaa| mucchA pariggaho vutto, ia vuttaM mahasiNA // 229 // samvatthuvAhaNA buddhA, saMrakSaNapariggahe / aviappaNo'vi dehami, nAyarati mamAiyaM // 230 // ___ pratipAditazcaturthasthAnavidhiH, idAnIM pazcamasthAnavidhimAha-viDamutti, biDaM-gomUtrAdipakkaM, udbhedya-sAmudrAdi yadvA biDaM-prAsukaM udbhedyamaprAsukamapi, evaM dviprakAraM lavaNaM, tathA tailaM sapizca phANitaM, tatra tailaM pratItaM, sappiH-ghRtaM, phANitaMdravaguDaH, etallavaNAdi evaM prakAramanyacca na te sAdhavaH saMnidhimicchanti-paryuSitaM sthApayanti, jJAtaputravacoratA:bhagavadbarddhamAnavacasi nissaGgatApratipAdanapare ratAH-saktA iti / / 226 // saMnidhidoSamAha-lohassetti, lobhasya-cAritravinakAriNazcaturthakaSAyasyaiSo'nusparza:-eSo'nubhAvo yaduta etat sannidhikaraNamiti, yatazcaivamato['haM]-manye manyante prAkatazailyA ekavacanaM, evamAhuH tIrthakaragaNadharAH, anyatarAmapi-stokAmapi yaH syAt, yaH kadAcitsannidhiM kAmayatesevate gRhIti-gRhastho'sau bhAvataH pravrajito neti, durgatinimittAnuSThAnapravRtteH, sannidhIyate narakAdiSvAtmA'nayeti, sannidhiriti zabdArthAt prabajitasya ca durgatigamanAbhAvAditi / / 227 / / Aha-yadyevaM vastrAdi dhArayatAM kathaM sAdhunAmasani. dhirityatrAha-jaMpitti, yadapyAgamoktaM, vastraM vA-colapaTTakAdi, pAnaM vA-alAbukAdi, kambalaM-varSAkalpAdi, pAdapuJchanaMrajoharaNaM, tadapi saMyamalajjArthamiti, saMyamArtha pAtrAdi, tadvyatirekeNa puruSamAtreNa gRhasthabhAjane sati saMyamapAlanAbhAvAta, lajjArtha vastraM, tadvyatirekeNAGganAdau viziSTazrutapariNatyAdirahitasya nirlajjatopapatteH, athavA saMyama eva lajjA saMyamalajA tadartha sarvametadvastrAdi dhArayanti, puSTAlambanavidhAnena pariharaMti ca-paribhuJjate ca mUrchArahitA iti // 228 // // 10 // Jain Education Intemaliona For Private & Personel Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sumatisAdhu0 zrIdazavai0 pazcama sthAnam gA.231234 a06 // 104 // yatazcaivamataH-na sotti, nAsau nirabhiSvaGgasya vastradhAraNAdilakSaNaH parigraha ukto bandhahetvabhAvAta , kena ?, jJAtaputreNa-jJAta-udArakSatriyaH siddhArthastatputreNa vardhamAnena, vAtrA-svaparaparitrANasamarthena, api tu mUrchA-asatsvapi vastrAdiSvabhiSvaGgaH parigraha ukto bandhahetutvAt , arthatastIrthakareNa, tato'vadhArya ityevamukto maharSiNA-gaNadhareNa sUtre zayyaMbhaveneti // 229 / / Aha-vasvAdyabhAvabhAvinyapi mRrchA kathaM vastrAdibhAve sAdhUnAM na bhaviSyati ?, ucyate, sampagbodhena taddhIjabhUtAbodhopaghAtAd, Aha ca-savvatthatti, sarvatra-ucite kSetre kAle ca upadhinA''gamoktena vastrAdinA sahApi buddhA-yathAvadviditavastutacyAH sAdhavaH, saMrakSaNaparigraha iti-saMrakSaNAya SaNNAM jIvanikAyAnAM vastrAdiparigrahe satyapi nAcaranti mamatvamiti yogH| kiMcAnena ?, te hi bhagavantaH, apyAtmano'pi deha iti-Atmano dharmakAye'pi viziSTapratibandhasaMgatiM na kurvanti, mamatvamAtmIyAbhimAnaM vastutaccAvavodhAt , tiSThatu tAvadanyat , tatazca dehavadaparigraha eveti // 230 // aho niccaM tavokamma, sababuddhahiM vnnnni| jAva lajjAsamA vittI, egabhattaM ca bhoaNaM // 231 / / saMtime suhamA pANA, tasA aduva thAvarA / jAiM rAo apAsaMto, kahamesaNiaM care? // 232 // | udaullaM bIasaMsattaM, pANA nivaDiyA mAhiM / diA tAiM vivajijjA, rAo tattha kahaM care ? // 233 / / | eaMca dosaM davaNaM, nAyaputteNa bhaasiaN| savAhAraM na bhujaMti, niggaMthA rAibhoaNaM // 231 // uktaH paJcamasthAnavidhiH, adhunA SaSThamadhikRtyAha-ahotti, aho nityaM tapaHkammati, aho-vismaye nityaM nAma G // 104 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati paSTu sAdhu zrIdazavai0 a06 sthAnam gA. 231235 // 105 // apAyAbhAvena tadanyaguNavRddhisambhavAdapratipAtyeva tapaHkarma-tapo'nuSThAnaM, sarvabuddhaiH-sarvatIrthakarairvaNitaM-dezitaM, kiMviziSTamityAha-yAvallajjAsamA vRttiH-lajjA-saMyamaH tatsamA-sadRzI tulyA saMyamAvirodhinItyarthaH, vartanaM vRttiH-dehapAlanA, ekabhaktaM ca bhojanaM-ekaM bhaktaM dravyato bhAvatazca yasmin bhojane tattathA, dravyata eka-ekasaMkhyAnugaM, bhAvata ekakarmavandhAbhAvAdadvitIya, tadivasa eva rAgAdirahitasyAnyathA bhAvataH ekatvAbhAvAditi // 231 // rAtribhojane prANAtipAtasambhavena karmabandhasadvitIyatAM darzayati-saMti metti, santyete-pratyakSopalabhyamAnasvarUpAH sUkSmAH-lakSNAH, prANinojIvAstrasA-dvIndriyAdayaH, athavA sthAvarA:-pRthivyAdayo yAn prANino rAnAvapazyan cakSuSA kathameSaNIyaM-saccAnuparodhena cariSyati-bhokSyate ca, asambhava eva rAtrAveSaNIyacaraNasyeti // 232 / / evaM rAtribhojane doSamabhidhAyAdhunA grahaNagatamAha-udaullaMti, udakAI-pUrvavadekagrahaNe tajAtIyagrahaNAt sasnigdhAdiparigrahaH / tathA bIjasaMsaktaM-bIjaiH saMsaktaMmizramodanAdIti gamyate / athavA bIjAni pRthagbhUtAnyeva saMsaktaM cAranAlAdyapareNeti / tathA prANinaH saMpAtimaprabhRtayo nipatitA mahyAM-pRthivyAM sambhavanti / nanu divApyetatsambhavatyeva ?, satyaM, kiMtu paralokabhIruzcakSuSA pazyan divA tAnyudakArdAdIni vivarjayet, rAtrau tu tatra kathaM careta saMyamAnuparodhena ? asambhava eva zuddhacaraNasyeti // 233 // upasaMharabAha-eyaM catti, etadanantaroditaM prANihiMsArUpaM cazabdAdanyaM cAtmavirAdhanAdilakSaNaM ca doSaM dRSTvA maticakSuSA jJAtaputreNa bhagavatA bhASitaM-uktaM, sarvAhAra-caturvidhamapyazanAdilakSaNamAzritya na bhuJjante nirgranthAH-sAdhavo rAtribhojanamiti // 234 // puDhavikAyaM na hiMsaMti, maNasA vayasA kaaysaa| tiviheNaM karaNajoeNaM, saMjayA susmaahiaa||235|| // 105 // en Educaton tema For Private Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrIdazavai0 // 106 // puDhavikAyaM vihiMsaMto, hiMsaI u tayassie / tase a vivihe pANe, cakkhuse a acakhuse // 236 // || saptamASTamatamhA eaM viANittA, dosaM duggaivaDDhaNaM / puDhavikAyasamAraMbhaM, jAvajIvAi vajae // 237 // sthAne AukAyaMna hiMsaMti,maNasA vayasA kaaysaa| tiviheNa karaNajoeNa, saMjayA susmaahiaa||238|| gA. 236 240 AukAyaM vihiMsaMto, hiMsaI u tayassie / tase a vivihe pANe, cakkhuse a acakkhuse // 239 // tamhA eaM viANittA, dosaM duggaivaDaNaM / AukAyasamAraMbha, jAvajIvAi vajjae // 24 // uktaM vrataSaTkaM, adhunA kAyaSaTkamucyate, tatra pRthivIkAyamadhikRtyAha-puDhavitti, pRthivIkArya na hiMsantyAlekhanAdinA prakAreNa manasA vAcA kAyena, upalakSaNametadata evAha-trividhena karaNayogena-manaHprabhRtibhiH karaNAdirUpeNa, ke na hiMsantItyAha-saMyatA:-sAdhavA, susamAhitA-udyuktA iti // 235 / / atraiva hiMsAdopamAha-puDhavitti, pRthivIkAyaM hiMsannAlekhA(khanA)dinA prakAreNa hinastyeva turavadhAraNArthoM vyApAdayatyeva tadAzritAn-pRthivyAdyAzritAn sAMzca vividhAn prANino-dvIMdriyAdIn cazabdAt sthAvarAMzcApakAyAdIna , tAMzca cAkSuSAnacAkSuSAMzca-cakSurindriya| grAhyAnagrAhyAMzceti / / 236 // yasmAdevaM tamhatti, tasmAdevaM vijJAya doSaM tattadAzritajIvahiMsAdilakSaNaM durgativardhanaM saMsAravardhana pRthivIkAyasamArambhamAlekhanAdi yAvajIvameva varjayediti / / 237 // uktaH saptamasthAnavidhiH, adhunAs. PSTamasthAnavidhimadhikRtyocyate-AukkAyaMtItyAdi, sUtratrayamakAyAmilApena jJeyaM tatazcAyamapyukta eva / / 238-240 // For Private & Personel Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati IHA navamaM sAdhu zrIdazavai0 sthAna gA.241244 // 107 // jAyate na icchaMti, pAvagaM jalaittae / tikkhamannayaraM satthaM, sabaovi durAsayaM // 241 // pAINaM paDiNaM vAvi, uDDhe aNudisAmavi / ahe dAhiNao vAvi, dahe uttaraovi a // 242 // bhayANamesamAghAo, havavAho na sNso| taM paIvapayAvadrA, saMjayA kiMci nArabhe // 243 // tamhA eaM viANittA, dosaM duggaivaDaNaM / teukAyasamAraMbha, jAvajIvAi vajae // 244 // sAmprataM navamasthAnavidhimAha-jAyateyaMti-jAtatejAH-agniH taM jAtatejasaM necchanti, manaHprabhRtibhirapi pApapApa eva pApakastaM, prabhUtasaccApakAritvenAzubhamityarthaH / kiM necchantItyAha-jvAlayituM-utpAdayituM vRddhi vA netuM, kiMviziSTamityAha-tIkSNaM-chedakaraNAtmakaM, anyatarazastraM-sarvazastraM, ekadhArAdizastravyavacchedena sarvatodhArazastraka pamiti bhAvaH / ata eva sarvato'pi durAzrayaM sarvatodhAratvenAnAzraNIyamiti / / 241 // etadeva spaSTayanAha-pAINaMti, prAcyA pratIcyAM vApi-pUrvAyAM pazcimAyAM cetyarthaH / UrdhvamanudikSvapi "supA supo bhavantI"ti, saptamyartheSa SThI, vidishvpiityrthH,| adho dakSiNatazcApi dahati-dAhyaM bhasmIkaroti, uttarato'pi ca, sarvAsu dikSu vidikSu ca dahatIti / / 242 // yatazcaivamataH bhUyANaMti, bhUtAnAM sthAvarAdInAM eSa AghAtaH AghAtahetutvAdAghAtaH, havyavAhaH-agniH na saMzaya ityevamevaitad AghAta evetibhaavH| yenaivaM tena taM havyavAhaM pradIpapratApanArtha-AlokazItApanodArtha saMyatA:-sAdhavaH kiJcitsaGghaTTanAdinA'pi nArabhante, saMyatatvApagamanaprasaGgAditi / / 243 // yasmAdevaM tamhati vyAkhyA pUrvavat / / 244 // 107 // Jain Education Internal For Private & Personel Use Only 1 w w.jainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati- sAdhu zrIdazavai0 a06 dazama sthAnam gA.245 248 // 108 // aNilassa samAraMbha, buddhA mannaMti tArisaM / sAvajabahulaM ceaM, neaM tAIhi saviaM // 245 // | tAliaMTeNa patteNa, sAhAvihaaNeNa vA / na te vIiumicchaMti, veAveUNa vA paraM // 246 // jaMpi vatthaM va pAyaM vA, kaMbalaM paaypuNchnnN| na te vAyamuIraMti, jayaM pariharaMti a // 247 // tamhA eaM viANittA, dosaM duggaivaDDhaNaM / vAukAyasamAraMbha, jAvajjIvAi vajae // 248 // ukto navamasthAnavidhiH, sAmprataM dazamamAzrityAha-aNilassa-anilasya-vAyoH samArambha-tAlavRntAdibhiH karaNaM buddhAH-tIrthakarA manyante-jAnanti tAdRzaM-jAtatejaHsamArambhasadRzaM, sAvadyayahulaM-pApabhUyiSThaM caitamitikRtvA sarvakAlameva nainaM trAtRbhiH-susAdhubhiH sevitaM-AcaritaM, manyante buddhA eveti / / 245 // etadeva spaSTayati-tAliyaM. TeNaMti, tAlavRntena patreNa zAkhAvidhUnanena vetyamISAM svarUpaM yathA SaDjIvanikAyikAyAM, na te sAdhavo vIjitumicchantyAtmAnamAtmanA, nApi vIjayanti parairAtmAnaM tAlavRntAdibhireva, nApi vIjayantaM paramanumanyanta iti / / 246 / / upakaraNAttadvirAdhanetyetatpariharannAha-jaMpitti, yadapi vastraM vA pAtraM vA kambalaM vA pAdapuJchanamamISAM svarUpaM pUrvoktaM dharmopakaraNaM yattenApi na te vAtamudIrayantyapi, ayatapratyupekSaNAdikriyayA, kiMtu yataM pariharanti, paribhogaparihAreNa dhAraNAyA parihAreNa ceti // 247 // yata evAyaM susAdhurvarjito'nilasamArambhaH, tamhatti pUrvavat / / 248 // vaNassaiMna hiMsaMti, maNasA vayasA kaaysaa| tiviheNa karaNajoeNaM, saMjayA susamAhiA // 249 // // etadeva spaSTayati-tAlavA vIjayanti payoSAM svarUpaM yathA SaDjIvana // 10 // Jain Education Inteme For Private & Personel Use Only T ww.jainelibrary.org Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 ekAdazaM dvAdazaM ca | sthAnam gA. 250254 // 109 // al vaNassaiM vihiMsaMto, hiMsaI a tayassie / tase a vivihe pANe, cakkhuse a acakkhuse // 250 // tamhA eaM viANittA, dosaM duggivddhddhnnN| vaNassaisamAraMbha, jAvajIvAi vajae // 251 // tasakAyaM na hiMsaMti, maNasA vayasA kAyasA / tiviheNa karaNajoeNaM, saMjayA susmaahiaa||252|| tasakAyaM vihiMsaMto, hiMsaI u tayassie / tase a vivihe pANe, cakkhuse a acakkhuse // 253 / / tamhA eaM viANittA, dosaM duggaivaDDaNaM / tasakAyasamAraMbha, jAvajIvAi vajae // 254 // ____ ukto dazamasthAnavidhiH, idAnIM ekAdazamAzrityocyata iti / vaNassaI ityAdi sUtratrayaM vanaspatyabhilApena jJeyaM, tatazcAyamapyukta eva // 249-251 / / dvAdazasthAnavidhirucyate-tasakAyamiti, trasakAyaM-dvIndriyAdirUpaM na hiMsantyArambhapravRttyAdinA prakAreNa, manasA vAcA kAyena-tadahitacintanAdinA, trividhena karaNayogena-manaHprabhRtibhiH karaNAdinA prakAreNa, saMyatA:-sAdhavaH, susamAhitA-udyuktA iti // 252 // tatraiva hiMsAdidoSamAha-trasakAyaM vihiMsannArambhapravRtyAdinA prakAreNa hinastyeva turavadhAraNArthe vyApAdayatyeva tadAzritAn-trasAzritAn sAMzca | vividhAn prANinastadanyadvIndriyAdIna, cazabdAt sthAvarAMzca pRthivyAdIn , cAkSuSAnacAkSuSAMzca-cakSurindriyagrAhyAna grAhyAMzceti sUtrArthaH // 253 // yasmAdevaM tamhatti, tasmAdetaM vijJAya do-tadAzritajIvahiMsAlakSaNaM durgativardhanaM| saMsAravardhanaM basakAyasamArambhaM tena tena vidhinA yAvajjIvameva varjayediti / / 254 / / 109 / Jain Education Interatia Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 6 // 110 // jANi (iM) cattAri abhujAI, isiNA''hAramAiNi / tAiM tu vivajjaMto, saMjamaM aNupAlae // 255 // piMDaM sijjaM ca vatthaM ca, cautthaM pAyameva ya / akappiaM na icchijjA, paDigAhijja kapiaM // 256 // je niAgaM mamAyaMti, kIamuddesi AhaDaM / vahaM te samaNujANaMti, ia uttaM mahesiNA // 257 // tanhA asaNapANAI, kIamuddesiAhaDaM / vajjayaMti ThiappANo, niggaMthA dhammajIviNo // 258 // ukto dvAdazasthAnavidhiH, pratipAditaM kAyaSaTkam, evatpratipAdanAduktA mUlaguNAH, adhunaitadvRttibhUtottaraguNAvasaraH, te cAkalpAdayaH SaDuttaraguNAH, yathoktaM-" akappo gihibhAyaNaM "ti, tatrAkalpo dvividhaH- zikSakasthApanAkalpaH akalpasthApanAkalpazca / tatra zikSakasthApanA kalpo'nadhI tapiNDaniryuktatyAdinA''nItamapyAhArAdi na kalpata iti uktaM ca - " aNahIyA khalu jeNaM piMDesaNasejavatthapAesA / teNANiyANi jaiNo kappaMti na piMDamAINi // 1 // uubarddhami paNa aNalA vAsAvAse u dovi No sehA / dikkhijaMtI pAyaM ThadaNAkappo imo hoha || 2 || " akalpasthApanA kalpaM tvAha-jANitti, yAni catvAri abhojyAni-saMyamApakAritvenA kalpanIyAni, RSINAM sAdhUnAmAhArAdInyAhAravasativastrapAtrANi tAni tu vidhinA vivarjayan saMyamaM - saptadazaprakAraM anupAlayet tadatyAge saMyamAbhAvAditi // 255 // etadeva spaSTayati-piMDaMti, piNDaM zayyAM ca vastraM ca caturthaM pAtrameva ca etatsvarUpaM prakaTArthaM, akalpikaM necchetpratigRhNIyAtkalpikaM yathocitamiti / / 256 || akalpike doSamAha-jetti, ye kecana dravyasAdhvAdayo dravyaliGgadhAriNo niyAgaMti nityamAmantritapiNDaM trayodaza sthAnam gA. 255 258 // 110 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 a06 . 261 mamAyatIti parigRhNanti, tathA krItamaudezikAhRtametAni yathA kSullakAcArakathAyAm / vadhaM-sasthAvarAdighAtaM cata te-dravyasAdhvAdayaH samanujAnanti dAtRpravRttyanumodanenetyuktaM maharSiNA-varddhamAneneti // 257 / / yasmAdevaM tamhatti, sthAnam tasmAdazanapAnAdi caturvidhamapi yathoditaM krItamauddezikamAhRtaM varjayanti sthitAtmAno-mahAsattvAH nirgranthAH gA. 259sAdhavo dharmajIvinaH-saMyamaikajIvina iti // 258 // kaMsesu kaMsapAesu, kuMDamoesu vA puNo / bhuMjaMto asaNapANAI, AyArA paribhassai // 259 // 1: sIodagasamAraMbhe, mattadhoaNachaDDaNe / jAiM chippaMti bhRAI, diTTho tattha asaMjamo // 260 // pacchAkammaM purekammaM, siA tattha na kappai / eNamaTuM na bhuMjaMti, niggaMthA gihibhAyaNe // 261 // | ukto'kalpastadabhidhAnAt trayodazasthAnavidhiH, idAnIM caturdazasthAnavidhimAha-kaMsetti, kAMseSu-karoTakAdiSu, kAMsyapAtreSu-tilakAdiSu, kuNDamodeSu-hastipAdAkAreSu mRnmayAdiSu, bhuJjAno'zanapAnAdi tadanyadoSarahitamapi, AcArAtazramaNasambandhinaH, paribhrazyati-apaitIti / / 259 // kathamityAha-sIodagatti, anantaroddiSTabhAjaneSu zramaNA bhokSyante bhuktaM vaibhiriti zItodakena dhAvanaM kurvanti / tadAha-zItodakasamArambhe-sacetanodakena bhAjanadhAvanArambhe tatmAtrakadhAvanojhane-kuNDamodAdiSu thAlanajalatyAge yAni kSapyante-hiMsyante bhUtAni-apkAyAdIni, so'tra-gRhibhAjanabhojane dRSTa:-upalabdhaH, kevalajJAnabhAsvatA asaMyamastasya bhoknuriti // 260 // kiMca pacchAkammaMti, pazcAtkarma puraHkarma // 111 // Join Education International For Private Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu pazcadarza sthAnam zrIdazavai0 a06 264 // 112 // syAttatra-kadAcid bhaved gRhibhAjanabhojane, pazcAtkarmapuraHkarmabhAvastUktavadityeke / anye tu bhuJjantu tAvatsAdhavo vayaM tu pazcAdbhokSyAmahe iti pazcAtkarma, vyatyayena tu puraHkarmeti vyAcakSate / etacca na kalpate dharmacAriNAM, yata evametadarthapazcAtkAdiparihArArtha na bhuJjante nirgranthAH, kvetyAha-gRhibhAjane anantarodita iti // 261 / / gA. 262AsaMdIpaliaMkesu, maMcamAsAlaesu vA / aNAyariamajjANaM, Asaittu saittu vA // 262 // nAsaMdIpaliaMkesu, na nisijA na pIDhae / niggaMthA'paDilehAe, buddhavuttamahiTThagA // 263 // 11 gaMbhIravijayA ee, pANA duppaDilehagA / AsaMdI paliaMko a, eamaTuM vivajiA // 264 // | ukto gRhibhAjanadoSastadabhidhAnAccaturdazasthAnavidhiH, idAnIM paJcadazasthAnavidhimAha-AsaMdIti, AsandIparyau pratItau tayorAsandIparyayoH, mazcAzAlakayozca maJcaH pratItaH, AzAlakastu-avaSTambhasamanvita AsanavizeSaH, etayoranAcaritamanAsevitamAryANAM-sAdhUnAmAsituM-upaveSTuM svaptuM vA-nidrAtivAhanaM vA kartu, zupirAdidoSAditi // 262 // atraivApavAdamAha-nAsaMditti, nAsandIparyakayoH pratItayona niSadyAyAM-ekAdikalparUpAyAM, na pIThake-vetrakASThamayAdau nirgranthAH-sAdhavaH, apratyupekSya-cakSurAdinA na niSIdanAdi kurvanti iti vAkyazeSaH, nasarvatrAbhisambadhyate, na kurvantIti, / kiMviziSTA nirgranthAH 1, ityAha-buddhoktAdhiSThAtAra:-tIrthakaroktAnuSThAnaparA ityarthaH, iha cApratyupekSitAsandhAdau niSIda. nAdiniSedhAt dharmakathAdau rAjakulAdiSu pratyupekSiteSu niSIdanAdividhimAha vizeSaNAnyathAnupapatteriti / / 263 // atraiva // 11 // Jan Education International For Private Personal use only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati doSamAha-gaMbhIratti, gambhIravijayA, gambhIraM-aprakAza, vijaya:-AzrayaH aprakAzAzrayA, ete-prANinAmAsandhAdayaH, SoDazaM sAdhu* IN evaM ca prANino duSpratyupekSaNIyA eteSu bhavanti, pIDyante ca etadupavezanAdinA, AsandaH paryazca, cazabdAt maJcAdaya- sthAnam zrIdazavai0 caitadartha vivarjitAH sAdhubhiriti // 264 // gA.265a06 / goaraggapaviTussa, nisijjA jassa kppi| imerisamaNAyAraM, Avajai abohiyaM // 265 // | 268 vivattI baMbhacerassa, pANANaM ca vahe vaho / vaNImagapaDigghAo, paDikoho agAriNaM // 266 // aguttI baMbhacerassa, itthIo vAvi sNknnN| kusIlavaDDhaNaM ThANaM, dUrao parivajjae / / 267 // tiNhamannayarAgassa, nisijjA jassa kppii| jarAe abhibhUassa, vAhiassa tavassiNo // 268 // uktaH paryaGkasthAnavidhiH, tadabhidhAnAtpaJcadazasthAnam, idAnI poDazasthAnamadhikRtyAha-goyaraggatti, gocarAgrapraviSTasya-bhikSApraviSTasyetyarthaH, niSadyA yasya kalpate, gRha eva niSIdanaM yaH samAcarati sAdhuritibhAvaH, sa khalu enamIdRzaM vakSyamANalakSaNaM anAcAramApadyate-prAmoti, abodhikaM-mithyAtvaphalamiti / / 265 // anAcAramAha-vivattitti, vipattirbrahmacaryasya-AjJAkhaNDanAdoSataH sAdhusamAcaraNasya, prANinAM ca vadhe vadho bhavati, tathA sambandhAdAdhAkarmAdikaraNena, vanIpakapratIdhAtastadAkSepaNAditsAbhidhAnAdinA, pratikrodhazcAgAriNAM tatsvajanAnAM ca syAt tadA''kSepadarzaneneti // 266 / / tathA aguttitti, aguptibrahmacaryasya tadindriyAdyavalokanena, strItazcApi zaGkA bhavati etatpraphu Fel|113 For Private & Personel Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptadarza sumatisAdhu zrIdazabaika sthAnam gA.269. 272 // 114 // llalocanadarzanAdinA anubhUtaguNAyAH, kuzIlavardhanaM sthAnaM-taduktena prakAreNAsaMyamavRddhikAraka, dUrataH parivarjayetparityajediti // 267 // sUtreNevApavAdamAha-tiNhati, trayANAM vakSyamANalakSaNAnAM anyatarasya ekasya niSadyA gocarapraviSTasya gRhe yasya kalpate aucityena, tasya tadAsevane na doSa iti vAkyazeSaH, kasya punaH kalpata ityAha-jarayA'bhibhUtasyAtyantavRddhasya, vyAdhimataH-atyantamazaktasya, tapasvino-viprakRSTakSapakasya, ete ca bhikSATanaM na kAryanta eva, IN AtmalabdhikAdyapekSayA tu sUtraviSayaH, na caiteSAM prAya uktadoSAH sambhavanti, pariharanti ca vanIpakapratighAtAdIti / / 268 / / vAhio vA arogI vA, siNANaM jo u patthae / vukaMto hoi AyAro, jaDho havai saMjamo // 269 // saMtime suhumA pANA, ghasAsu bhilugAsu a| je a bhikkhU siNAyaMto, viaDeNuppalAvae // 27 // tamhA te na siNAyaMti, sIeNa usiNeNa vA / jAvajIvaM vayaM ghoraM, asiNANamahiTThagA // 271 // siNANaM aduvA kakaM, luddhaM paumagANi a| gAyassubaTTaNaTTAe, nAyaraMti kayAivi // 272 // ukto niSadhAsthAnavidhiH, tadabhidhAnAsoDazasthAnaM, sAmprataM saptadazasthAnamAha-vAhio veti, vyAdhimAn-vyAdhi| grastaH, arogI vA-rogavipramukto vA, snAna-aGgaprakSAlanaM, yastu prArthayate-sevata ityarthaH, tenetthambhUtena vyutkrAnto bhavati AcAro-bAbataporUpaH, asnAnaparIpahAnatisahanAt , jaDhaH-parityakto bhavati, saMyamaH-prANinAM rakSaNAdiko'pkA| yAdivirAdhanAditi / / 268 / / prAsukasnAnena kathaM saMyamaparityAga ityAha-saMtime, santyete pratyakSopalamyamAnasvarUpAH, // 11 // Jain Education Interes For Private Personel Use Only . Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a06 275 // 115 // sUkSmA:-zlakSNAH, prANino-dvIndriyAdayaH, ghasAsu-zuSirabhUmiSu, bhilukAsu ca-tathAvidhabhUmirAjISu ca, yAMstu bhikSuH aSTAdarSa snapayan snAnajalojjhanakriyayA vikRtena-prAsukodakenotplAvayati, tathA ca tadvirAdhanAtaH saMyamaparityAga iti // 27 // sthAnam nigamayannAha-tamhatti, yasmAdevamuktadoSaprasaGgastasmAtte sAdhavo na snAnti zItodakenoSNodakena vA prAsukenA- |gA.273. pAsukena vetyarthaH / kiMviziSTAsta ityAha-yAvajjIva-Ajanma, vrataM ghoraM-duranucaramasnAnamAzritya adhiSThAtAraH-asyaiva kAra iti / / 271 // kiM ca-siNANanti, snAnaM pUrvoktaM, athavA kalkaM-candanAdi, lobhraM-gandhadravyaM, padmakAni ca-kumakesarANi, cazabdAdanyaccaivaMvidhaM gAtrasyodvartanArtha-udvarttananimittaM nAcaranti kadAcidapi-yAvajIvamiti bhAvasAdhava iti / / 272 // nagiNassa vAvi muMDassa, diihromnhsinno| mehuNA uvasaMtassa, kiM vibhUsAi kAriaM? // 273 // vibhUsAvattiaM bhikkhU, kammaM baMdhai cikkaNaM / saMsArasAgare ghore, jeNaM paDai durutare // 274 // NI vibhUsAvattiaM ceaM, buddhA mannaMti tArisaM / sAvajabahulaM ceaM, neyaM tAIhiM seviaM // 275 / / ___ukto'snAnavidhiH, tadabhidhAnAtsaptadazaM sthAnaM, sAmpratamaSTAdazaM zobhAvarjanAsthAnamucyate-zobhAyAM nAsti doSaH, " alaGkatazcApi dharmamAcaredi " tyAdivacanAt parAbhiprAyamAtramAzaGkayAha-nagiNatti-nagnasyApi-kucelavato'pi upacAranagnasya nirupacastisya nagnasya vA jinakalpikasyeti sAmAnyaviSayameva sUtraM, muNDasya-dravyabhAvAmyAM, dIrgharomanakhavatA gharAmanakhavataH-115 // Jain Education Internet Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhUSAyA sumati sAdhu0 zrIdazava0 a06 apAyaH gA. 276277 dIrgharomavataH kakSAdiSu, dIrghanakhavato hastAdau jinakalpikasya, itarasya tu pramANayuktA eva nakhA bhavanti yathA'nyasAdhUnAM zarIreSu tamasyapi na laganti / maithunAdupazAntasyoparatasya kiM vibhUSayA-rADhayA prayojanaM (kArya) 1, na kizciditi // 273 / / itthaM prayojanAbhAvamabhidhAyApAyamAha-vibhUtatti, vibhUSApratyayaM-vibhUSAnimittaM bhikSu:-mAdhuH karma badhnAti cikkaNaM-dAruNaM saMsArasAgare ghore-raudre yena karmaNA patati duruttare-akuzalAnubaMdha to'tyanta dIrgha iti // 274 // evaM bAhyavibhUSApAyamabhidhAya saGkalpavibhUSApAyapAha-vibhUsAvatti, vibhUSApratyayaM-vibhUSAnimittaM ceta evaM ca yadi mama vibhUSA sampadyata iti, tatpravRtyaGga cittamityarthaH, vuddhAH-tIrthakarA manyante-jAnanti tAdRzaM raudrakarmabandhahetubhUtaM vibhUSAkriyAsahitaM ( sadRzaM) sAvadyabahulaM caitadAtadhyAnAnugataM cetaH, naitaditthambhRtaM trAtRbhirAtmA| rAmairAyaH sAdhubhiH sevitamAcaritaM. kuzalacittatvAtteSAmiti / / 275 / / khavaMti appANamamohadaMsiNo, tave rayA saMjamaajave guNe / dhuNaMti pAvAiM purekaDAI, navAiM pAvAiM na te karaMti // 276 // saovasaMtA amamA akiMcaNA, savijavijANugayA jsNsinno| uuppasanne vimaleva caMdimA, siddhiM vimANAI uti tAiNo // 277 // ttibemi / chaTuM dhammatthakAmajjhayaNaM samattaM 6 // bhiH sevitamAcArata, sadRzaM ) sAvadyabahulaM canA, vRddhAH-tIrthakarA mAmatyaya-vibhUpAni // 116 // Jain Education Interne For Private & Personel Use Only pI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 uktaH zobhAvarjanasthAnavidhistadabhidhAnAdaSTAdazaM padaM, tadabhidhAnAccottaraguNAH, sAmpratamuktaphalapradarzanenopasaMharanAha-II aSTAdazakhavaMtitti, kSapayantyAtmAnaM tena tena cittayogenAnupazAntaM zamayojanena jIvaM, kiMviziSTA ityAha-amohadarzina:- sthAnaamohaM ye pazyanti, yathAvatpazyanti ya ityarthaH, ta eva vizeSyante-tapasi-anazanAdilakSaNe ratAH-saktAH, kiMviziSTe varjanaphalam | tapasItyAha-saMyamArjavaguNe prAkRtatvAdekAraH saMyamArjave guNau yasya tapasastasmin , saMyamaRjubhAvapradhAne zuddha ityarthaH, te / evaMbhUtA dhunvanti-kampayanti apanayanti, pApAni purAkRtAni janmAntaropAttAni, navAni-pratyagrANi pApAni na te | sAdhavaH kurvanti, tathA apramattatvAditi / / 276 // kiM ca saovasaMtatti, sadopazAntAH -sarvakAlameva krodharahitAH amamA:-sarvatra mamatvazUnyAH, akiJcanA-hiraNyAdimithyAtvAdidravyabhAvakiJcanavinirmuktAH, svA-AtmIyA vidyA svavidyA-paralokopakAriNI kevala zrutarUpA tayA svavidyayA vidyayA anugatA-yuktAH, na punaH paravidyayA ihalokopakAriNyeti, ta eva vizeSyante-yazasvina:-zuddhapAralaukikayazovantaH, ta evaMbhUtA Rtau prasanne-pariNate zaratkAlAdau vimala iva candramA:-candramA iva vimalAH, ityevaMkalpAste bhAvamalarahitAH siddhi-nivRtti tathA sAvazeSakarmANo vimAnAni-saudharmAvataMsakAdInyupayAnti-sAmIpyena gacchanti trAtAra:-svaparApekSayA sAdhaya iti // 277 // bravImIti pUrvavadeva / / dazavaikAlikazrutaskandhaSaSTAdhyayanavyAkhyA samApteti // 6 // // 117 // Jain Education Internet For Private & Personel Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati. sAdhu zrIdazavai0 a07 281 // 118 // vyAkhyAtaM mahAcArakathAdhyayanaM, idAnIM vAkyazuddhyAkhyamadhyayanamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH ihAnanta bhASArAdhyayane gocarapraviSTana satA svAcAraM pRSTena tadvidA'pi na mahAjanasamakSaM tatraiva vistarataH kathayitavyamiti, api vAlaye saGkathA guravo vA kathanyatIti vaktavyamityetaduktaM, iha tvAlayagatenApi tena guruNA vA vacanadoSaguNAbhijena niravadyavacasA gA.278kathayitavyamityetaducyate, uktaM ca-"sAvajaNavajANa"miti anena sambandhenAyAtamidamadhyayanamiti, tavedamacauNhaM khala bhAsANaM, parisaMkhAya pnnvN| duNhaM tu viNayaM sikkhe,dona bhAsija sbso||278|| jA asaccA avattavA, saccAmosA ajAmusA / jA abuddhehiM NAiNNA, na taM bhAsija pannavaM // 279 // asaccamosaM saccaM ca, aNavajamakakkasaM / samuppehamasaMdiddhaM, giraM bhAsijja pannavaM // 28 // eaMca aTThamannaM vA, jaMtu nAmei sAsayaM / sa bhAsaM saccamosaMpi, taMpi dhIro vivajjae // 281 // 16 cauNhaMti, catasRNAM, khaluzabdo'vadhAraNe, catasRNAmeva, nAto'nyA bhASA vidyata iti / bhASANAM-satyAdInAM parisaGkhyAya-sarvaiH prakArAtvA, svarUpamiti vaakyshessH| prajJAvAn-prAjJo buddhimAn sAdhuH, kimityAha-dvAbhyAM satyAsatyAmRSAmyAM, turavadhAraNe dvAbhyAmeva AmyAM vinayaM-zuddhaprayoga vinIyate'nena kamrmetikRtvA zikSeta-jAnIyAt , dve-asatyAsatyAmRSe na bhASeta sarvaza:-sarvaiH prakArairiti / / 278 // vinayamevAha-jA ya sacatti, yA ca satyA padArthatatvamaGgIkRtya avaktavyA-anuccAraNIyA sAvadyatvena-amutra sthitA pallIriti kauzikabhASAvat , satyAmRSA vA yathA-daza dArakA jAtA Id // 118 // Jan Education Intem For Private Personal use only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu mIdazavai0 a07 vAcyA vAk |gA.282. 283 // 119 // ityevaMlakSaNA, mRSA ca saMpUrNaiva, cazabdasya vyavahitaH sambandhaH, yA ca budaiH-tIrtha karagaNadharairanAcaritA asalyAmRSAAmantraNyAjJApanyAdilakSaNA avidhipUrvakaM svarAdinA prakAreNa, na tAM bhASeta, netthaMbhUtAM vAcamudAharet prajJAvAn-buddhimAn sAdhuriti sUtrArthaH // 279 // yathAbhUtA avAcyA bhASA tathAbhUtokkA, sAmprataM yathAbhUtA vAcyA tathAbhUtAmAha-asaccamosanti, asatyAmRSAmukkalakSaNAM, satyAM coktalakSaNAmeka, iyaM ca sAvadyApi sakarkazApi bhavatyata Aha-asAvadyAMapApAM, akarkazAmatizayoktyA hyamatsarapUrvAM, saMprekSya-svaparopakAriNIti buddhyA AlocyAsaMdigdhAM-spaSTAmakSepeNa prati pattihetuM, giraM-vAcaM, bhASeta-brUyAt , prajJAvAn-buddhimAn sAdhuriti // 280 // sAmprataM satyAsatyAmRpApratiSedhArthamAhaal eyaM catti, etaM cArthamanantarapratiSiddhaM sAvadha karkazaviSayamanyaM vA, evaMjAtIyaM prAkRtazailyA yastu nAmayati zAzvataM, ya eva kazcidartho nAmayati-ananuguNaM karoti, zAzvataM-mokSaM, tamAzritya sa sAdhuH pUrvoktabhASAbhASakatvenAdhikRto bhASAM satyAmRSAmapi pUrvoktAM, apizabdAt satyApi yA tathAbhUtA tAmapi dhIro-buddhimAn vivarjayet-na brUyAditi bhAvaH / Aha-- satyAmRSAbhASAyA oghata evaM pratiSedhAttathAvidhasatyAyAzca sAvadyatvena gatArtha sUtramiti, ucyate, mokSapIDAkara sUkSmamapyartha aGgIkRtyAnyatarabhASAbhASaNamapi na karttavyamityatizayapradarzanaparametadaduSTameveti // 281 // vitahapi tahAmutti, jaM giraM bhAsae nro| tamhA so puTTho pAveNaM, kiM puNaM jo musaM vae // 282 // tamhA gacchAmo vakkhAmo,amugavANe bhvissi| ahaM vANaM karistAmi,esovANaM kristi||28|| 15/119 // Join Education International Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu0 285 sumati evamAi u jA bhAsA, esakAlaMmi sNkiyaa| saMpayAIamaTe vA, taMpi dhIro vivajae // 284 // vA sAmprataM mRSAbhASAsaMrakSaNArtha Aha-vitahaMpi, vitathaM-atathyaM tathAmUrtyapi-kathazcittatsvarUpamapi vastu, apizabda- vAk zrIdazavaikA INsya vyavahitaH sambandhaH, etaduktaM bhavati-puruSanepathyasthitabanitAdyapyaGgIkRtya yAM giraM bhASate naraH, iyaM strI Agacchati bhagA.284a07 gAyati cetyAdirUpAM, tasmAdbhASaNAdevambhUtAtpUrvamevAsau vaktA bhASaNAbhisandhikAle spRSTaH pApena-baddhaH karmaNA, // 120 // kiM punaryo mRSAM vakti ?, bhUtopaghAtinIM vAcaM sa sutarAM bAdhya(baddhya )ta iti / / 282 // tamhatti, yasmAdvitathaM tathAmUrtyapi vastvaGgIkRtya bhASamANo baddhyate tasmAdgamiSyAma eva zva ito'nyatra, vakSyAma eva zvastattadoSadhanimittamiti, amukaM vA naH kArya vasatyAdi bhaviSyatyeva, ahaM cedaM locAdi kariSyAmi niyamena, epa vA sAdhurasmAkaM vizrAmagAdi kariSyatyeveti // 283 / / evamAi u iti, evamAdyA tu yA bhASA, AdizabdAt pustakaM te dAsyAmyevetyevamAdiparigrahaH, eSyatkAlebhaviSyatkAlaviSayA, bahuvighnatvAnmuhUrtAdInAM zaGkitA-kimidamityameva bhaviSyatyutAnyathetyanizcitagocarA, tathA sAmpratAtItArthayorapi yA zaGkitA, sAmpratArthe strIpuruSAvinizcaye eSa puruSa iti, atItArthe'pyevameva balIvardatatyAdyanizcaye tadAtra gaurasmAbhidRSTa iti / yApyevaMbhUtA bhASA zaGkitA tAmapi dhIro vivarjayet , tattathAbhAvanizcayAbhAvena vyabhicArato mRSAtvopapattarvighnato'gamanAdau gRhasthamadhye lAghavAdiprasaGgAt , sarvameva sAvasaraM vaktavyamiti / / 284 // kiM caaIaMmi a kAlaMmi, pccuppnnnnmnnaage| jamadraM tu na jANijjA, evameaMti no vae // 285 // d // 120 // asame Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati vAgvininiSedhau gA. 286292 aIyAMma akAlaMmi, paccuppaNNamaNAgae / jattha saMkA bhave taM tu, evameti no vae // 286 // sAdhu 2 aIyaMmi a kAlaMmi, pccuppnnnnmnnaage| nissaMkiaM bhave jaMtu, evameaM tu nidise // 287 // zrIdazavai0 ___aIaMmi iti, atIte ca kAle tathA pratyutpanne-vartamAne anAgate ca yamartha tu na jAnIyAtsamyagevaa07 mayamiti, tamaGgIkRtyaivametaditi na brUyAditi, ayamajJAtabhASaNapratiSedhaH // 285 // tathA-aIyammi-atIte ca kAle // 12 // pratyutpanne'nAgate yatrArthe zaGkA bhavediti tamapyarthamAzrityaivametaditi na yAditi, ayamapi vizeSataH zaGkitabhASaNapratiSedhaH // 286 // aIyaMmi, atIte ca kAle pratyutpanne anAgate niHzaGkitaM bhavet , yadarthajAtaM tuzabdAt / anavadyaM, tadevametaditi nirdizet , anye paThanti-stokastokamiti, tatra parimitayA vAcA nirdizediti // 287 // taheba pharusA bhAsA, gurubhuuovghaainnii| saccAvi sA na vattavA, jao pAvassa Agamo // 288 // | taheva kANaM kANatti, paMDagaM paMDagatti vA / vAhiaM vAvi rogitti, teNaM coratti no vae // 289 // eeNa'neNa aTeNaM, paro jeNuvahammai / AyArabhAvadosanna, na taM bhAsija pannavaM // 290 // taheva hole golitti, sANe vA vasulitti a / damae duhae vAvi, nevaM bhAsijja pannavaM // 291 // ajie pajjie vAvi, ammo mAusiatti / piussie bhAyaNijatti, dhUe NatuNiatti a|| 292 // // 12 // Jan Education Intema ISA For Private Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati vAgvidhi niSedhau gA. 293 / 297 hale halitti annitti, bhaTTe sAmiNi gominni| hole gole vasulitti, ithi nevamAlave // 293 // pAnAmadhijeNa NaM buA, itthIgutteNa vA punno|jhaarihmbhigijjh, Alavija lavija vA // 294 // bhIdazavai0 ajjae pajae vAvi, bappo cullapiutti a| mAulo bhAiNijjatti, putte NatuNiatti a|| 295 // he bho halitti annitti, bhaTTe sAmia gomia / hola gola vasulitti, purisaM nevamAlave // 296 // // 122 // nAmadhijeNa NaM brUA, purisagutteNa vA punno| jahArihamabhigijjha, Alavija lavija vA // 297 // tahevatti, tathaiva, paruSA bhASA-niSThurA sAdhubhAvasneharahitA gurubhUtopaghAtinI-mahAbhUtopaghAtavatI, yathA [bhatrati | tathA] kazcitkasyacit kulaputratvena pratItastaM dAsamityabhidadhataH, sarvathA satyApi sA bAhyArthAtathAbhAvamaGgIkRtya na vaktavyA, yato yasyA bhASAyAH sakAzAtpApasyAgamaH-akuzalabandho bhavati // 288 // tahevatti, tathaiveti pUrvavat , kANaM-bhinnAkSaM kANa iti, tathA paNDakaM-napuMsakaM paNDaka iti vA, vyAdhimantaM vApi rogIti, stenaM-cauraM caura | iti no vadet , aprItilajAnAzasthirarogabuddhivirAdhanAdidoSaprasaGgAditi // 289 / / eeNaM ti, etenAnyena vA'rthenoktena satA paro yenopahanyate, yena kenacitprakAreNa / AcArabhAvadoSajJo yatina taM bhASeta prajJAvAn tamarthamiti // 290 // taheva tti, tathaiva, hole gole iti zvA vA vasula iti, dramako durbhagazcApi naivaM bhASeta prajJAvAn, iha holAdizabdAstattaddezaprasiddhito naiSThuryAdivAcakA atastatpratiSedha iti // 291 / / evaM strIpuruSayoH sAmAnyena bhASaNapratiSedhaM kRtvA | |122 // For Private & Personel Use Only T Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai. vAgvidhiniSedhau // 123 // adhunA striyamadhikRtyAha-ajjietti, Arthi(ji)ke prAryi(ji)ke vApi amba mAtRvasa iti ca pitRSvasaHbhAgi- neyIti, duhitaH napta iti ca, etAni khyAmantraNavacanAni vartante, tatra mAtuH piturvA mAtA AryikA, tasyA api yA anyA mAtA sA prAryikA, zeSAbhidhAnAni prakaTArthAni eveti sUtrArthaH // 292 / / kiMca-hale haletti, hale ityevaM anne ityevaM tathA bhadde svAmini gomini, tathA hale gole vasule ityetAnyapi nAnAdezApekSayA syAmantraNavacanAni gauravakRtsAdigarbhANi vartante, yatazcaivamataH striyaM naivaM ho(ha)lAdizabdarAlapediti, doSAzcaivamAlapanaM kurvataH saGgagItatpradveSapravacanalAghavAdaya iti / / 293 // yadi naivamAlapet kathaM tarhi AlapedityAha-nAmadhijjeNanti, nAmadheyenetinAmnaiva nAmadheyenainAM brUyAt , striyaM kvacitkAraNe, yathA devadatte ! ityevamAdi, nAmAsmaraNAdau gautreNa vA punarbrayAt striyaM, yathA kAzyapagotre ! ityevamAdi, yathArha-yathAyogyaM vayodezaizvaryAdyapekSayA abhigRhya-guNadoSAnAlocyAlapella. pedbA, ISatsakadvA lapanaM AlapanaM, lapanamato'nyathA, tatra vayovRddhA madhyadeze IzvarA dharmapriyA, anyatrocyate dharmazIle ityAdi, anyathA ca yathA na lokopaghAta iti / / 294 // uktaH striyamadhikRtyAlapanapratiSedho vidhizca, sAmprataM puruSamadhi| kRtyAha-ajjae pajaetti, AryakaH prAryakazcApi bappa cullapiteti ca, tathA mAtula bhAgineyeti, putra napta iti ca, iha bhAvArthaH striyAmiva draSTavyaH, navaraM cullabappA-pitRvyo'bhidhIyata iti / / 295 // kiMca-he bho halitti, annetti bhaTTa svAmin gomin hola gola vasulitti puruSa naivamAlapedityatrApi bhAvArthaH pUrvavadeveti // 296 / / yadi naivamAlapetkathaM tAlapedityAha-nAmadhijjeNaM ti pUrvavadeva, navaraM puruSAbhilApena yojanA kAryeti / / 297 / / // 123 // Jain Education Internal For Private Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 a0 7 // 124 // Jain Education Interria 299 // ciAiNa pANaNaM, esa itthI ayaM pumaM / jAva NaM na vijANijjA, tAva jAitti Alave // 298 // tava mANusa pasuM, pakkhi vAvi sarIsavaM / thUle pameile vajjhe, pAi (ya) mitti a no vae // parivRDhatti NaM bUA, bUA uvaciatti a / saMjAe pINie vAtri, mahAkAyatti Alave // 300 // tava gAo dujjhAo, dammA gorehagatti a / vAhimA rahajogitti, nevaM bhAsija pannavaM // 309 // juvaM gavittiNaM bUA, dheNuM rasadayatti a / rahasse mahallae vAvi, vae saMvahaNitti a // 302 // uktaH puruSamapyAzrityAlapana pratiSedho vidhiva, adhunA paJcendriyatiryaggataM vAgvidhimAha-paMciMdiyANaMti, paJcendriyANAM prANinAM gavAdInAM kvacidviprakRSTadezAvasthitAnAmeSA strI gaurayaM pumAn balIvardaH, yAvadetadvizeSeNa na vijAnIyAtAvan mArgapraznAdau prayojane utpanne sati jAtimAzrityAlapet, asmAd gorUpajAtAt kiyaddUreNetyevamAdi, anyathA liGgavyatyayasambhavAt mRSAvAdApattiH, gopAlAdInAmapi vipariNAma ityevamAdayo doSA iti, AkSepaparihArau tu vRddhavivaraNAdavaseyau, taccedaM "jaha liMgavaccae doso tA kIsa puDhavAIe napuMsagate'vi, purisitthinideso payaTTai, jahA pattharo maTTiyA karao ussA mumro jAlA vAo vAulI aMbao aMbilio, kimio jalUgA makkoDao kIDiyA mamarao macchiyA mAdi 1, Ayario Aha-jaNavayasacceNa vavahArasaceNa ya evaM payaTTatti na istha doso, paMcidiesa puNa Na eyamaMgIkIraha, govAdIviNa sudhammiti vipariNAmasaMbhavAo, pucchiyasAmAyArikahaNe vA guNasaMbhavAditi " // 298 // kiMca vAgvidhiniSedhau gA. 298302 // 124 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 vAgvidhiniSedhau gA. 303. 305 // 125 // tahevatti, tathaiva yathaivoktaM prAka, mAnuSyaM-AryAdikaM, pazu-ajAdikaM, pakSiNaM vApi-haMsAdikaM, sarIsRpaM-aja- garAdikaM, sthUla:-atyantamAMsalo'yaM manuSyAdiH, tathA prameduraH-prakarSeNa medAsampannaH tathA vadhyo-vyApAdanIyaH pAkya | iti ca no vadet, pAkyaH-pAkaprAyogyaH, kAlaprApta ityanye, no vadeva-na brUyAt tadaprItitadvyApacayAzaGkAdidoSa- prasaGgAditi // 299 / / kAraNe punarutpanne evaM vadedityAha-parivUDhatti, parivRddha iti enaM-sthUlaM manuSyAdi brUyAt , tathA brUyAdupacita iti ca, saMjAtaH prINitathApi sasnigdhaH mahAkAya iti cAlapet parivRddhaM, palopacitaM pariharedityAdAviti // 300 // kiMca-tahevatti, tathaiva yathaiva gAvo dohyA-dohArhA-dohasamaya AsAM varttatta ityarthaH, damyA-damanIyA gorathakA iti ca, gorathakAH kalhoDakAstathA vAhyAH sAmAnyena ye kvacittAnAzritya rathayogyA iti ca naivaM bhASeta prajJAvAn sAdhuH, adhikaraNalAghavAdidoSAditi // 301 // prayojane tu kacidevaM bhASetetyAha-juvaM gavetti, yuvA gauriti damyo gauryuveti brUyAt, dhenu-gAM rasadeti ca brUyAt , rasadA gauriti, tathA isvaM mahallakaM vApi gorathakaM isvaM vAhyaM mahallakaM vadet, saMvahanamiti ca rathayogyaM saMvahanaM vadet , kvaciddigupalakSaNAdau prayojana iti // 302 / / taheva gaMtumujjANaM, pavvayANi vaNANi a / rukkhA mahalla pehAe, nevaM bhAsija pannavaM // 303 // alaM pAsAyakhaMbhANaM, toraNANa gihANa a| phaliha'ggalanAvANaM, alaM udagadoNiNaM // 304 // pIDhae caMgabere(rA) a, naMgale maiyaM siaa| jaMtalaTrI va nAbhI vA, gaMDiA va alaM siA // 305 // // 12 // in Educh an intem Law.jainelibrary.org Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAghu0 bhIdazavai0 vAgvidhiniSedhau gA. 306 312 // 126 // AsaNaM sayaNaM jANaM, hujA vA kiMcuvassae / bhUovaghAiNi bhAsaM, nevaM bhAsijja pannavaM // 306 // taheva gaMtumujANaM, pavayANi vaNANi a| rukkhA mahalla pehAe, evaM bhAsijja pannavaM // 307 // jAimaMtA ime rukkhA, dIhavahA mahAlayA / pajAyasAlA viDimA, vae darisaNitti a|| 308 // tahA phalAiM pakkAI, pAyakhajjAiM no ve| veloiyAI TAlAI, vehimAi tti no vae // 309 // | asaMthaDA ime aMbA, bahunivaDimAphalA / vaija bahusaMbhUA, bhUarUvatti vA puNo // 31 // tahevosahio pakkAo, nIliAochavIi / lAimA bhajimAutti, pihakhajja ttinovae // 311 / / (vi)rUDhA bahusaMbhUA, thirA osaDhAvi a / gambhiAo pasUAo, saMsArAutti Alave // 312 // taheva gaMtumiti, tathaiveti pUrvavat , gatvA udyAnaM-janakrIDAsthAna tathA parvatAn pratItAn tathA vanAni ca, tatra vRkSAnmahato-mahApramANAn prekSya-dRSTvA naivaM bhASeta prajJAvAna-sAdhuriti // 303 / / kathamityAha-alamiti, alaM-paryAptA ete vRkSAH prAsAdastambhayoH, atraikastambhaH prAsAdaH, stambhastu stambha eva, tayoralaM, tathA toraNAnAMnagaratoraNAdInAM gRhANAM ca-kuTIrakAdInAmalamiti yogaH, tathA parighArgalAnAvAM vA tatra nagaradvAre paridhaH, gopurakapATAdiSu argalA, nauH pratItA, AsAM alaM ete vRkSAH, tathodakadroNInAmalaM, udakadroNyorahaTTajaladhArikA iti // 30 // // 126 // Jain Education Inteman For Private Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu. zrIdazavai0 a07 vAgvidhiniSedhau // 127 // tathA pIDhae iti, pIThakAyAlamete vRkSAH, pIThakaM pratItaM tadartha, "supAM supo bhavantI"ti caturthyartha prathamA, evaM sarvatra yojanIyaM, tathA caMgaverA yetticaMgaverA-kASThapAtrI tathA naGgaletti nAMgalaM-halaM, tathA alaM mayikAya sthAt , mayika-uptabIjAcchAdanaM, tathA yantrayaSTaye vA, yaMtrayaSTiH prasiddhA, nAmaye vA, nAbhiH-zakaTarathAGgaM gaNDikAyai vA'laM syurete vRkSA iti, naivaM bhASeta prajJAvAniti varttate, gaNDikA suvarNakArANAmadhikaraNI sthApanI bhavatIti // 305 // tathA AsaNaMti, AsanaM-AsandakAdi, zayanaM-paryakAdi, yAnaM-yugyAdi, bhavedvA kiMcidupAzraye-vasatAvanyadvA dvArapAtrAdyeteSu vRzeviti, bhUtopaghAtinIsaccapIDAkAriNI bhASAM naiva bhASeta prajJAvAn sAdhuriti, doSAzcAtra tadanasvAmI vyantarAdiH kupyet , salakSaNo vA vRkSa ityabhigRhIyAta , aniyamitabhASiNo lAghavaM cetyevamAdayo yojyAH // 306 // atraiva vidhimAha-tahevatti, vastutaH pUrvavadeva, navaramevaM bhASeta / / 307 // jAimaMtatti, jAtimantaH-uttamajAtIyA azokAdayo'nekaprakArA vA ete-upalamyamAnasvarUpA vRkSA dIrghavRttA mahAlayA:-dIrghA nAlikeriprabhRtayo, vRttA nandivRkSAdayo, mahAlayA vaTAdayaH, prajAtazAkhA-utpannaDAlA, viTapina:-prazAkhAvanto vadedarzanIyA iti, ete ca prayojane utpanne vizramaNatadAsanamArgakathanAdau vadenAnyadeti // 308 // tahA phalAI pakkAitti, tathA phalAni-AmraphalAdIni pakkAni-pAkaprAptAni, tathA pAkakhA| yAni-caddhAsthIni ga prakSepakodravapalAlAdinA vipAcya bhakSaNayogyAnIti no vadet, tathA velocitAni-pAkAtizayato grahaNakAlocitAni, ataH paraM kAlaM na viSahantItyarthaH, TAlAni-abaddhAsthIni komalAnIti yaduktaM bhavati, tathA dvaidhikAnIti-pezIsampAdanena dvaidhIbhAvakaraNayogyAni veti no vadet , doSAH punaratrAta Urdhva nAza evAmISA, na zobhanAni // 127 // Jain Education IntermalnGI For Private Personal Use Only Ja Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 a07 IC 314 // 128 // kA prakArAntarabhogenetyavadhArya gRhipravRttAvadhikaraNAdaya iti // 309 // prayojane punarmArgadarzanAdau caitra vadedityAha- vANiniasaMthaDatti, asamarthA ete AmrAH, atibhAreNa na zaknuvanti phalAni dhArayitumityarthaH, AmragrahaNaM pradhAnavRkSopalakSaNa, | niSedhau etena pakkArtha uktaH, tathA bahunivartitaphalAH-bahuni nirvarNitAni-baddhAsthIni phalAni yeSu te tathA, anena pAkakhAdyArtha gA.313uktaH, vade bahuni-saMbhUtAni-pAkAtizayato grahaNakAlocitAni phalAni yeSu te tathAvidhAH, anena velocitArtha || uktaH, tathA bhUtarUpA iti vA punarvadedbhUtAni rUpANi-avaddhAsthIni komalaphalarUpANi yeSu te tathA, anena TAlAdyartha upalakSita iti // 31 // tahatti, tathaivauSadhayaH-zAlyAdilakSaNAH pakA iti tathA nIlAichavaya iti, vallacanakAdiphalalakSaNAH, tathA labanavatyo-lavanayogyAH, bharjanavatya iti-bharjanayogyAH, pRthukabhakSyA iti no vadet pRthukamakSaNayogyAH, no badediti sarvatra sambadhyate, pRthukA arddhapakkazAlyAdiSu kriyante, abhidhAnadoSAH pUrvavaditi / / 311 // prayojane punarmArgadarzanAdAvevamAlapedityAha-rUDhatti, rUDhAH-prAdurbhUtAH, bahusaMbhUtA-niSpannaprAyAH, sthirA-niSpannAH, usmRtA iti vA-upaghAtebhyo nirgatA vA, tathA garbhitA-anirgatazIrSakAH prasUtA-nirgatazIrSakAH, saMsArA:-saMjAta| taNDulAdisArA ityevamAlapet , pakkAdyarthayojanA svadhiyA kAryeti // 312 // taheva saMkhaDi naccA, kiccaM kajjati no ve| teNagaM vAvi vajjhitti, sutitthitti a AvagA // 313 // saMkhaDiM khaMkhaDiM brUA, paNiaTuM tti teNagaM / bahusamANi titthANi, AvagANaM viAgare // 314 // // 128 // in Education Inter For Private Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ So sumati vAgvidhipratiSedhAdhikAre'nuvartamAne idamaparamAha-tahevatti, tathaiva saMkhaDiM jJAtvA saMkhaNDayante prANinAmAyUMSi vAgvidhi sAdhu | yasyAM prakaraNakriyAyAM sA saMkhaDI tAM jJAtvA, karaNIyeti pitrAdinimittaM kRtyaivaiSeti no vadet , mithyAtvopabRMhaNadoSAta , INI niSedhau zrIdazavaina tathA stenakaM vApi vadhya iti no vadet , tadanumatatvena nizcayAdidoSaprasaGgAt , sutIrthA iti ca, cazabdAd dustIrthA gA. 315. a07| iti vA ApagA-nayA, kenacitpRSTaH satro vadeta , adhikaraNavighAtAdidoSaprasaGgAditi // 313 // prayojane punarevaM vadedityAha- 317 // 129 // saMkhaDiMti, saMkhaDi saMkhaDi brUyAt, sAdhukathanAdau saMkIrNA saMkhaDirityevamAdi, paNitArtha iti stenakaM vadet, zaikSakAdikakarmavipAkadarzanAdau, paNitenArtho'syeti paNitArthaH, paNadyutaprayojana ityrthH| tathA bahusamAni tIrthAni ApagAnA-nadInAM vyAgRNIyAtsAdhvAdiviSaya iti // 314 // tahA naIo puNNAo, kAyatijatti no ve| nAvAhi tArimAutti, pANipijatti no vae // 315 // prA bahuvAhaDA agAhA, bahusaliluppilodagA / bahuvitthaDodagA Avi, evaM bhAsija pannavaM // 316 // taheva sAvaja jogaM, parassaTrA aniTriaMkIramANaMti vA naccA, sAvajaM na lave muNI // 317 // vAgvidhipratiSedhAdhikAra eva idamAha-tahA naIutti, tathA nadyaH pUrNA-bhRtA iti no vadeva , pravRttazravaNanivartanAdidoSAta, tathA kAyataraNIyAH-zarIrataraNayogyA ityevaM no vadeta, sAdhuvacanato'vinamiti pravartanAdidoSaprasaGgAt , tathA naubhi:-droNIbhistaraNIyAH-taraNayogyA ityevaM no vadeta , anyathA vighnazaGkayA tatpravarttanAt , tathA prANipeyA:-taTastha- ICT // 129 // Jain Education Intem Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumatisAdhu | vAgvidhi niSedhau gA. 318 319 zrIdazavai0 a07 // 13 // prANipeyA no vadediti, tathaiva pravRttanivartanAdidoSAditi // 315 // prayojane: tu sAdhumArgakathanAdAvevaM bhASetetyAhabahuvAhaDeti, bahudhA bhRtAH prAyazo bhRtA ityarthaH, tathA agAhA iti bahugAdhAH prAyogambhIrAH, tathA bahusalilotpIlodakA:-pratizrotovAhitAparasarita ityarthaH, tathA bahuvistIrNodakAzca-svatIraplAvanapravRttajalAca, evaM bhASeta prajJAvAn sAdhuH, na tu tadA''gatapRSTo na vedyahamiti brUyAt , pratyakSamRSAvAditvena tatpadveSAdidoSaprasaGgAditi // 316 // vAgvidhipratiSedhAdhikAra evedamAha-tahevatti, tathaiva sAvA-sapApaM, yoga-vyApAra adhikaraNaM samAdiviSayaM parasyAya-paranimittaM niSThitaM-niSpanna tathA kriyamANaM vA vartamAnaM vAzabdAt bhaviSyatkAle bhAvinaM vA jJAtvA sAvadyaM nAlapet sapApaM na byAnmuni:-sAdhuriti // 317 // | sukaDitti supakkitti, succhinne suhaDe maDe / suniTThie sulaTThitti, sAvajaM vajae muNI // 318 // payattapakkatti va pakamAlave, payacacchinnatti va chinnamAlave / payattalaTThitti va kammaheuaM, pahAragADhatti va gADhamAlave // 319 // tatra niSThitaM naivaM brUyAta ityAha-sukaDitti, suSTu kRtaM sukRtaM samAdi, supakkamiti, suSTu pakkaM sahasrapAkAdi, succhi. namiti-suSThu chinnaM tadvanAdi, suhRtamiti-suSTu hRtaM kSudrasya vittamiti, sumRta iti-suSThu mRtaH pratyanIka iti, atrApi J suzabdo'nuvartate, suniSThitamiti sunchu niSThitaM vittAmimAnino vittaM, sulaTThitti-suSTu sundarA kanyA iti, sAvadyamAlapanaM I // 130 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only T Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu bhIdazavai0 a07 323 // 131 // varjayenmuniranumatyAdidoSaprasaGgAta, niravayaM tu na varjayet , yathA-sukRtamiti suSTu kRtaM caiyAvRtyamanena, supakamiti-suSTu | vAgvidhipakvaM brahmacarya sAdhoH, succhinnamiti-suSThu chinnaM snehabandhanamanena, suhRtamiti suSThu hRtaM zikSakopakaraNamupasarge, sumRta | niSedhau iti-suSThu mRtaH paNDitamaraNena sAdhuriti, atrApi suzabdo'nuvartate, suniSThitaM-suSTu niSThitaM karmApramattasaMyatasya, sula. kagA.320. dRtti-saSTha sandarA sAdhukriyetyevamAdiriti / / 318 / / uktAnuktApavAdavidhimAha-payattatti, prayatnapakamiti vA prayatnapakkametata. pakkaM sahasrapAkAdi glAnAdiprayojane evamAlapet, tathA prayatnacchinnamiti vA-prayatnacchinnametacchinna-vraNA(vanA)di sAdhunivedanAdAvevamAlapet , tathA prayatnalaSTeti ceti prayatnasundarA kanyA dIkSitA satI samyaka pAlanIyeti, karmahetakamiti sarvameva vA kRtAdi kammanimittamAlapediti yogaH, tathA gADhaprahAramiti vA kazcana gADhamAlapetgADhaprahAraM brUyAt , kvacitprayojane, evaM hi tadaprItyAdayo doSAH parihRtA bhavanti iti // 319 / / savvukkasaM paragdhaM vA, aulaM nasthi erisaM / avikiamavattavaM, aciattaM ceva no vae // 320 // sabameaM vaissAmi, sabameaMti no vae / aNuvIi satvaM satvattha, evaM bhAsija pannavaM // 321 // sakkIaMvA suvikkI,akijaM kijameva vaa| imaMgiNha imaM muMca, paNIyaM no viAgare // 322 // appagghe vA mahagghe vA, kae vA vikkaevi vA / paNiaTe samuppanne, aNavajja viAgare // 323 // __ kvacid vyavahAre prakrAnte pRSTo vA apRSTo vA naivaM vadedityAha-sabukkasaMti, etanmadhye idaM sarvotkRSTaM-svabhAvena // 131 // Jain Education Internet Www.jainelibrary.org Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu bhIdazavai0 a07 // 132 // sundaramityarthaH, parArgha cottamA vA mahA krItamiti bhAvaH, atulaM-nAstIdRzamanyatrApi kvacita , avikkiyaMti-asaM-12 | vAgvidhiskRtaM sulabhamIdRzamanyatrApi, avaktavyamityanantaguNametadeva aciyattaM vA-aprItikaraM caitaditi no vaded , adhikaraNA- niSedhau tarAyAdidoSaprasaGgAditi // 320 // kiMca-savvameyamiti, sarvametadvakSyAmIti kenacitkasyacitsaMdiSTe sarvametat tvayA gA.324 vaktavyamiti, sarvametadvakSyAmIti no vadeva , sarvasya tathAsvaravyaJjanAyupetasya vakttumazakyatvAt , tathA sarvametaditi no vadet , kasyacitsaMdezaM prayacchan , sarvametadityevaM vaktavyamiti no vadet , sarvasya tathAsvaravyaJjanAyupetasya vastumazakyatvAt , asaMbhavAbhidhAne mRSAvAdaH, yatazcaivamato'nucintyAlocya sarva vAcyaM sarveSu kAryeSu yathA'saMbhavAdyabhidhAnAdinA mRSAvAdo na bhavatyevaM bhASeta prajJAvAn sAdhuriti // 321 // kiMca-sukkIyaM vatti, sukrItaM ceti kenacit kizcit krItaM darzitaM sat sukrItamiti navyAgRNIyAditi yogaH, tathA suvikrItamiti kizcitkenacidvikrItaM dRSTvA pRSTaH san suvikrItamiti na vyAgRNIyAt , tathA kenacitkrIte pRSTaH, akeyaM-krayAImeva na bhavatIti na vyAgRNIyAt , tathaivameva kreyameva vA-krayAhamiti, tathedaM-guDAdi gRhNIyAdA( gRhANA)gAmini kAle mahAcaM bhaviSyatIti, tathedaM muzca ghRtAdyAgAmini kAle samaya bhaviSyatIti kRtvA paNitaM-paNyaM naiva vyAgRNIyAt , aprItyadhikaraNAdidoSaprasaGgAditi / / 322 // atraiva vidhimAha-apparace vatti, alpArdhe vA mahAghe vA, kasminityAha-kraye vA vikraye'pi vA paNitArthe-paNyavastuni samutpanne kenacitpRSTaH samanavayaM-apApaM vyAgRNIyAt yathA nAdhikAro'tra tapasvinAM, vyApArAmAvAditi / / 323 // tahevAsaMjayaM dhIro, Asa ehi karehi vA / saya ciTra vayAhitti, nevaM bhAsija pannavaM / / 324 // // 13 // Jain Education Interol For Private & Personel Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazave0 a0 7 / / 133 / / Jain Education Inter bahave ime asAhU, loe vuccaMti sAhuNo / na lave asAhu sAhutti, sAhu sAhuti Alave // 325 // nANadaMsaNasaMpannaM, saMjame a tave rayaM / evaM guNasamAuttaM, saMjayaM sAhumAlave // 326 // kiMca- tahevatti, tathaivAsaMyataM gRhasthaM dhIro-yatiH, Asvedeva, ehIto'tra, kuru vedaM saMcayAdIti, tathA zeSva nidrayA, tiSThordhvasthAnena braja grAmamiti naivaM bhASeta prajJAvAn sAdhuriti // 324 // bahavetti, bahava ete-upalabhyamAnasvarUpA AjIvikAdayaH asAdhavo nirvANasAdhakayogApekSayA loke tu prANiloke prANisaMghAta ucyante sAdhavaH sAmAnyena, tatra nAlapet asAdhuM mAdhuM mRSAvAdaprasaGgAt, api tu sAdhuM sAdhumityAlapet, na tu tamapi nAlapet, upabRMhaNAti - cAradoSaprasaGgAditi // 325 // kiMviziSTaM sAdhu sAdhumityAlapedityAha - nANatti, jJAnadarzana saMpannaM-samRddhaM, saMyame tapasi ca rataM yathAzaktyA evaM guNasamAyuktaM saMyataM sAdhumAlapet, na tu dravyaliGgadhAriNamapIti // 326 // devANaM maNuANaM ca, tiriANaM ca vuggahe / amugANaM jao hou, mA vA hou ti no vae // 327 // vAo vuTuM ca sIuNhaM, khemaM dhAyaM sivaMti vA / kayA Nu huja eyANi ?, mA vA hou tti no vae // 328 // tava mehaM va nahaM va mANavaM, na devadevatti samucchie unnae vA paoe, vaija vA vuTu 12 giraM vaijjA / balAhayatti // 329 // vAgvidhiniSedha gA. 325 329 / / 133 / / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazacai0 a0 7 // 134 // Jain Education Internation aMtalikkhatti NaM bUA, gujjhANucariatti a / riddhimaMtaM naraM dissa, riddhimaMtAMta Alave // 330 // tava sAvajjaNumoaNI girA, ohAriNI jA ya parovaghAiNI / se koha loha bhaya hAsa mANavo, na hAsamANo'vi giraM vaijjA // 331 // kiMca- devANaMti, devAnAM devAsurANAM manujAnAM ca narendrAdInAM tirazcAM ca mahiSAdInAM vigrahe-saGgrAme satyamukAnAM devAdInAM jayo bhavatu mA vA bhavatu iti ca no vadet, adhikaraNatatsvAmyAdidveSadoSaprasaMgAditi || 327 // kiM ca-vAotti, vAto- malayamArutAdiH, vRSTaM vA pravarSaNaM, zItoSNaM pratItaM, kSemaM - rAjavidurazUnyaM bhrAtaMsubhikSaM, zivamiti copasargarahitaM kadA nu bhaveyuretAni vAtAdIni mA bhaveyuriti, dharmAdyabhibhUto no vaded, adhikaraNAdidoSaprasaGgAt, vAtAdiSu satsu sabhvapIDApattestadvacanatastathA'bhavane'dhyArttadhyAnabhAvAditi / / 328 // tavatti, tathaiva meghaM nabha mAnavaM vAzritya no devadevatti giraM vadet, meghamunnataM dRSTvA 'unnato deva' iti no vadet, evaM nabhaH - AkAza mAnavaM rAjAnaM devamiti no vadet mithyAvAdalAghavAdiprasaGgAt kathaM tarhi vadet ? ityAha meghamunnataM dRSTvA sammUrcchita unnata vA payoda iti, vadedvA vRSTo balAhaka iti // 329 // nabha AzrityAha- aMtalikkhatti, iha namo'ntarikSamiti brUyAt, guhyAnucaritamiti vA surasevitamityarthaH evaM kila megho'pyetadubhayazabdavAcya eva tathA RddhimantaM - saMpadupetaM naraM dRSTvA, kimityAha Rddhimantamiti RddhimAnayamityeva mAlapet vyavahArato mRSAvAdAdiparihArArtham // 330 // kiMca vAgvidhi niSedhau gA. 330 331 // 134 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi 334 samati tahevatti, tathaiva sAvadyAnumodinI gI-vAk yathA suSThu hato grAma iti, tathA'vadhAriNI-idamitthameveti, saMzayakAriNI - vAkyasAdhAvA, yA ca paropaghAtinI yathA-mAMsamadoSAya, se iti tAmevaMbhUtAM, krodhAllobhAdbhayAddhAsAdvA, mAnapremAdInAmupalakSaNazrIdazavai| metanmAnavaH-pumAn sAdhuna hasannapi giraM vadet , prabhUtakarmabandhahetutvAditi / / 331 // phalam savakkasuddhiM samupahiA muNI, giraM ca duTuM parivajae syaa| |gA.332miaM aduTuM aNuvIi bhAsae, sayANa maje lahaI pasaMsaNaM // 332 // bhAsAi dose a guNe a jANIA, tIse aduDhe parivajae syaa| chasu saMjae sAmaNie sayA jae, vaija buddhe hiamANulomiaM // 333 // parikkhabhAsI susamAhiiMdie, caukkasAyAvagae aNissie / / se nijhuNe dhunnamalaM purekaDaM, ArAhae logamiNaM tahA paraM // 334 // ttibemi // iti savakkasuddhIajjhayaNaM samattaM 7 // vAkyazuddhiphalamAha-savakatti, sadvAkyazuddhiM svavAkyazuddhiM vA savAkya zuddhiM vA, satIM zobhanI, svAM AtmIyAM, sa iti vaktA, vAkya zuddhiM saMprekSya-samyagdRSTvA muniH-sAdhuH, giraM tu duSTAM-yathoktalakSaNAM parivarjayetsadA, kiMtu mitaM // 135 // hAta Jain Education Intern For Private & Personel Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a07 vAkyazuddhiphalam // 136 // svarataH parimANatazca, aduSTa-dezakAlopapannAdi anuvicintya-paryAlocya bhASamANaH san satAM-sAdhUnAM madhye labhate prazaMsana-prApnoti prazaMsAmiti // 332 // yatazcaivamataH-bhAsAeti, bhASAyA uktalakSaNAyA doSAMzca guNAMzca jJAtvAyathAvadavetya tasyAzca duSTAyA bhASAyAH parivarjako-vivarjakaH sadA, evambhRtaH san SaDjIvanikAyeSu saMyatastathA | zrAmaNye-zramaNabhAve caraNapariNAmagarne ceSTite sadA yataH-sarvakAlamuTuktaH san vadet buddho hitAnuloma-hitaM pariNAma| sundaraM anuloma-manohArIti // 333 / / upasaMharabAha-parikkhatti, parIkSyabhASI-AlocitavaktA tathA susamAhi tendriyaH-supraNihitendriya ityarthaH, apagatacatuSkaSAya:-krodhAdinirodhakarteti bhAvaH,anizrito-dravyabhAvanizrArahitaH, | pratibandhavimukta iti hRdayaM, sa itthaMbhUto nirdhUya-prasphovya dhUnnamalaM-pApamalaM, purAkRtaM-janmAntarakRtaM, kimityAha ArAdhayati-praguNIkaroti lokamenaM-manuSyalokaM vAksaMyatatvena, tathA paramiti-paralokamArAdhayati nirvANalokaM, yathA. sambhavamantaraM pAramparyeNa cetyarthaH // 334 // bravImIti pUrvavadeveti // iti zrIsumatisAdhuviracitAyAM dazavakAlikaTIkAyAM saptamasya vAkyazuddhyadhyayanasya vyAkhyAnaM samAptam 7 // in Educh an intem | Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai 0 a08 // 137 // Jain Education Interne vyAkhyAtaM vAkyazuddhyadhyayanaM idAnImAcArapraNidhyAkhyamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH / ihAnantarAdhyayane sAdhunA vacana doSaguNAbhijJena nizvadyavacasA vaktavyamityetadabhihita, iha tu tanniravadyaM vaca AcAre praNihitasya bhavatIti tatra yatnavatA bhavitavyamityetaducyate uktaM ca-" paNihANarahiyasseha niravapi bhAsiyaM / sAvajatullaM vineyaM, ajjhattheNeha saMbuDaM // 1 // " ityanenAbhisambandhenAyAtamidamadhyayanamiti, tadyathA-- AyAraNihiM ladhuM, jahA kAya va bhikkhuNA / taM bhe udAharissAmi, ANuputriM suha me // 335 // AcAramityAdi, AcArapraNidhimuktasvarUpAM labdhvA - prApya yathA yena prakAreNa karttavyaM vihitAnuSThAnaM bhikSuNA - sAdhunA, taMprakAraM bhe-bhavaddbhya udAhariSyAmi - kathayiSyAmyAnupUrvyA paripAThyA zRNuta mameti gautamAdayaH svaziSyAnAhuriti / / 335 / / taM prakAramAha puDhacIdagaagaNimArua, taNarukkhassabIyagA / tasA a pANA jIvatti ii vRttaM mahesiNA // 336 // tesiM acchaNajoeNa, niccaM hoavayaM siA / maNasA kAyavakkeNaM, evaM havai saMjae // 337 // puDhaviM bhittiMsilaM lelaM, neva bhiMde na saMlihe / tiviheNa karaNajoeNaM, saMjae susamAhie ||338 || suddhapuDhavIM na nisIe, sasarakkhaMmi a AsaNe / pamajittu nisIijjA, jAittA jassa uggahaM // 339 // saMyata svarUpam gA. 335 339 // 137 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 8 // 138 // Jain Education Internationa sIodagaM na sevijjA, silAvuTuM himANi a / usiNodagaM tattaphAsuaM, paDigAhijja saMjae ||340 // udaulaM apaNo kArya, neva puMche na saMlihe / samuppeha tahAbhUaM, no NaM saMghaTTae muNI // 349 // iMgAlaM aNi acaM, alAyaM vA sajoiaM / na uMjijjA na ghaTTijjA, no NaM nivAvara muNI // 342 // tAliaMTeNa patte, sAhAe vihuNeNa vA / na vIijja'ppaNo kArya, bAhiraM vAvi puggalaM // 343 // taNarukkhaM na chiMdijjA, phalaM mUlaM ca kassaI / AmagaM vivihaM bIaM, maNasAvi Na patthae // 344 // gaNesu na ciTTijjA, bIesu hariesu vA / udagaMmi tahA niccaM, uttiMgapaNagesu vA // 345 // tase pANe na hiMsijjA, vAyA aduva kammuNA / uvarao sababhUesu, pAseja vivihaM jagaM // 346 // puDhavitti, pRthivyudakAgnivAyavastRNavRkSasavIjA ete paJcai kendriyakAyAH pUrvavat, trasAzca prANino dvIndriyAdayo jIvA ityuktaM maharSiNA - varddhamAnena gautamena veti // 336 // yatazcaivamataH - tesiMtti, teSAM pRthivyAdInAM akSaNayogena - ahiMsAvyApAreNa nityaM bhavitavyaM vartitavyaM syAdbhikSuNA manasA kAyena vAkyenaibhiH karaNairityarthaH, evaM varttamAno'hiMsakaH san bhavati saMyato, nAnya ( thA ) iti // 337 // evaM sAmAnyena SaDDIvanikAyAhiMsAyAM saMyatatvamabhidhAyAdhunA tadgatavidhInvidhAnato vizeSeNAha - puDhavitti, pRthivIM zuddhAM bhittiM taTIM zilAM pASANAtmikAM pRthvyAdi yatanA vidhiH gA. 340346 / / 138 / / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati 0 sAdhu 0 zrIdazavai0 a0 8 // 139 // lehuM- iTTAlakhaNDaM naiva bhindyAt na saMlikhet, tatra bhedanaM dvaidhIbhAvotpAdanaM saMlekhanaM-ISallekhanaM trividhena karaNayogena na karoti manasetyAdinA saMgataH - sAdhuH susamAhitaH zuddhabhAva iti // 338 // tathA suddhatti, zuddhapRthivyAM azastropahatAyAmanantaritAyAM na niSIdet, tathA sarajaske - pRthivIrajoguNDite vA Asane- pIThakAdau na niSIdet, niSIdanagrahaNAt sthAnatvagvarttanaparigrahaH, acetanAyAM tu pramRjya tAM rajoharaNena niSIdet, jJAtvetyacetanAM jJAtvA yAcayitvA svagrahamiti yasya sambandhinI pRthivI tamavagrahamanujJApyetyarthaH / / 339 / / uktaH pRthivI kAyavidhiH, adhunA aSkAyavidhimAhasIodagatti, zItodakaM pRthivyudbhavaM, saccittodakaM na seveta, tathA zilAvRSTaM himAni ca na seveta, atra zilA grahaNena karakAH parigRhyete, vRSTaM varSaNaM, himaM pratItaM prAya uttarApathe bhavati, yadyevaM kathamayaM varttatetyAha-uSNodakaM kathitodakaM taptaprAsukaM - taptaM sat prAsukaM tridaNDodvRttaM, noSNodakamAtraM parigRhNIyAt, vRttyarthaM saMyataH - sAdhuH, etacca sauvIrAdyupalakSaNamiti // 340 // tathA udaulleti, nadImuttIrNaH bhikSApraviSTo vA vRSTiSThataH udakA - udakavinducitamAtmanaH kArya- zarIraM sasnigdhaM vA naiva puJchayedvastRNAdibhiH na saMlikhet pANinA-hastena, api tu saMprekSya-nirIkSya tathAbhUtamudakArdrAdirUpaM naiva kAyaM saMghaTTayenmunirmanAgapi na saMspRzediti / / 341 // ukto'SkAyavidhiH, tejaH kAryavidhimAha-iMgAliti, aGgAraMjvAlArahita, agnimayaHpiNDAnugaM, arciH - chinajvAlA, alAtaM ulmukaM vA sajyotiH sAgnikamityarthaH kimityAha -notsiJcayenna ghaTTadhet, tatroJjanamutsecanaM pradIpAdeH, ghaTTanaM- mithazcAlanaM, tathA nainamagni nirvApayet abhAvamApAdayenmuni:sAdhuriti // 342 // pratipAditastejaH kAyavidhiH, vAyukAyavidhimAha - tAliyaMdeNaMti, tAlavRntena- vyajanavizeSeNa, pRthvyAdi yatanA vidhiH / / 139 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a08 aSTasUkSmANi gA.347. 349 // 14 // patreNa-padhinIpatrAdinA, zAkhayA-vRkSaDAlarUpayA vidhUvanena vA-dhyajanena vA, kimityAha-na vIjayedAtmanaH kAryasvazarIramityarthaH, bAhya vApi pudgalaM-uSNodakAdIti // 343 // pratipAdito vAyukAyavidhiH, vanaspatividhimAha-taNatti, tRNavRkSamityekavadbhAvaH, tRNAni-darbhAdIni vRkSA:-kadambakAdayaH, etAnna chinyAt, phalaM mUlakaM vA kasyacivRkSAdena chindyAt tathA Ama-azastropahataM vividha-anekaprakAraM bIjaM manasApi na prArthayet , kiM punaraznIyAditi // 344 // tathA gahaNesu, gahaneSu-vananikuJjaSu ca na tiSThet , saTTanAdidoSaprasaGgAt , tathA bIjeSu-prasAritazAlyAdiSu, hariteSu vA-durvAdiSu na tiSTheta , udake tathA nityaM atrodakaM-anantavanaspativizeSaH, yathoktaM-"udae avae paNae" ityAdi, udakamevAnye, tatra niyamato vanaspatibhAvAta , uttiGgapanakayorvA na tiSThet , tatrAtiGga:-sarpacchatrAdiH panakA-ullivanaspatiriti / / 345 / / ukto vanaspatividhiH, trasavidhimAha-tasatti, trasaprANino-dvIndriyAdIn na hiMsyAt, kathamityAhavAcA athavA karmaNA-kAyena, manasastadantargatatvAdagrahaNaM, api coparataH sarvabhUteSu nikSiptadaNDaH san pazyedvividhaM jagat-karmaparatantraM narakAdigatirUpaM nirvedAyeti // 346 / / aTra suhamAI pehAe, jAI jANitta sNje| dayAhigArI bhaesa. Asa ciTTa saehi vaa||347| kayarAiM(Ni) aTTha suhumAiM? jAiM pucchijja sNje| imAiM tAiM mehAvI, Aikkhija viakkhaNo / 348 siNehaM pupphasuhumaM ca, pANuttiMgaM taheva ya / paNagaM bIahariaM ca, aMDasuhumaM ca aTThamaM // 349 // Jain Education inte For Private & Personel Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evameANi jANijjA (tA), savabhAveNa saMjae / appamatto jae niccaM, saviMdiasamAhie // 350 // uktaH sthUlavidhiH, atha sUkSmavidhimAha-aTThatti, aSTau sUkSmANi vakSyamANAni prekSyopayogataH AsIta tiSThet zayIta veti yogaH, kiMviziSTAnItyAha- yAni jJAtvA saMyato jJaparijJayA pratyAkhyAnaparijJayA ca dayAdhikArI bhUteSu bhavati, anyathA dayAdhikAryeva neti, tAni prekSya tadrahita evAsanAdIni kuryAt, anyathA teSAM virAdhanena sAticArateti / / 347 / / Aha-kayarANitti, katarANi tAnyaSTau sUkSmANi yAni dayAdhikAritvAbhAvabhayAt pRcchetsaMyataH 1 141raNa evaivaMvidheSu yatnamAha, sahyavazyaM tadupakArakANyapakArakANi ca pRcchati, tatraiva mAtrapratibandhAditi, amUni tAnyanantaraM vakSyamANAni meghAvI AcakSIta vicakSaNa iti, anenApyetadevAha - maryAdAvarttinA tajjJena tatprarUpaNa kAryA, evaM hi zrotustatropAdeyabuddhirbhavati, anyathA viparyaya iti // 348 // siNehaMti, snehamiti snehasUkSmaMavazyAyahimamahikAkara kaharatanurUpaM, puSpasUkSmaM ceti vaTodumbarANAM puSpANi tAni tadvarNAni sUkSmANIti na lakSyante, prANIti, prANisUkSmamanuddhariH kunthuH, sa hi calan vibhAvyate, na sthitaH, sUkSmatvAt, uttigaM tathaiva ceti, utiMgasUkSmaMkITikAnagaraM, tatra kITikA anye ca sUkSmasaccA bhavanti, tathA panakamiti, panakasUkSmaM prAyaH prAvRTkAle bhUmikASThAdiSu paJcavarNastadravyalInaH panaka iti, tathA bIjasUkSmaM - zAlyAdivIjasya mukhamUle kaNikA, yA loke tuSamukhamityucyate, haritaM ceti haritasUkSmaM taccA'tyantAbhinavoddhinaM pRthivIsamAnavarNameveti, aNDasUkSmaM cASTamamiti etacca makSikAkITikAgRhako kilAbrAhmaNI kukalAsAdyaNDakamiti // 349 // evameANitti, evamuktena prakAreNa etAni sUkSmANi jJAtvA sumati 0 sAdhu0 zrIdaza 0 a08 sUkSma yatanA gA. 350 // 141 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati upadeza: gA.351359 sUtrAdezena sarvabhAvena-zaktyanurUpeNa svarUpasaMrakSaNAdinA saMyataH-sAdhuH, kimityaah-aprmtto-nidraadiprmaadrhito|| sAdhu yateta manovAkAyaiH saMrakSaNaM prati, nityaM-sarvakAlaM sarvendriyasamAhitaH-zandAdiSu rAgadveSau agacchaniti // 350 // zrIdazavai. dhuvaM ca paDilehijjA, jogasA pAyakaMbalaM / sijjamuccArabhUmiM ca, saMthAraM aduvA''saNaM // 351 // uccAraM pAsavaNaM, khelaM siMghANajalliaM / phAsuaM paDilehittA, pariTThAvija saMjae // 352 // 1: // 142 // pavisittu parAgAraM, pANaTThA bhoaNassa vaa| jayaM ciTThe miaM bhAse, na ya rUvesu maNaM kare // 353 // 13 | bahuM suNei kannehiM, bahuM acchIhiM picchi| na ya diTuM suaM savaM, bhikkhU akkhAumarihai // 354 // suaMvA jai vA divaM, na lvijjovghaaiaN| na ya keNai uvAeNaM, gihijogaM samAyare // 355 // niThANaM rasanijjUDhaM, bhaddagaM pAvagaMti vA / puTTo vAvi apuTTo vA, lAbhAlAbhaM na nihise // 356 // na ya bhoaNami giddho, care uMchaM ayaMpiro / aphAsuaM na bhuMjijjA, kIamuddesiAhaDaM // 357 // ANT saMnihiM ca na kuvijA, aNumAyapi saMjae / muhAjIvI asaMbaddhe, havija jaganissie // 358 // ! lUhavittI susaMtuTe, appicche suhare siaa| AsurattaM na gacchijjA, succA NaM jiNasAsaNaM // 359 // // 142 // Jain Education Inteme For Private & Personel Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezaH gA.36.. 362 sumati- 12 kannasukkhehi saddehi, pemmaM nAbhinivesae / dAruNaM kakkasaM phAsaM, kAeNa ahiAsae // 360 // sAdhu0 | khuhaM pivAsaM dussijaM, sIuNhaM araiM bhayaM / ahiAse avahio, dehadukkhaM mahAphalaM // 361 // zrIdazavai0 atthaMgayaMmi Aicce, puratthA a aNuggae / AhAramaiyaM satvaM, maNasAvi Na patthae // 362 // a08 tathA dhuvaMti, tathA dhruvaM ca-nityaM ca yo yasya kAla ukto'nAgataH paribhoge ca tasmistatpratyupekSeta siddhaant||143 // vidhinA yoge sati sAmarthya anyUnAtiriktaM, kiM tadityAha-pAtrakambalaM-pAtragrahaNAdalAbudArumayAdiparigrahaH, kambalagraha kaNAdasUtramayaparigrahaH, tathA zayyAM-vasatiM dvikAlaM trikAlaM ca, uccArabhuvaM ca-anApAtavadAdi sthaMDilaM tathA saMstArakaM tRNamayAdirUpaM, athavA''sanaM-apavAdagRhItaM pIThakAdi pratyupekSeteti // 351 // tathA ucAraMti, uccAraM prazravaNaM zleSma siMghAnaM jallamiti pratItAni, etAni prAsukaM pratyupekSya sthaNDilamiti vAkyazeSaH, pariSThApayedutsRjetsaMyata iti // 352 // upAzrayasthAnavidhiruktaH, gocarapravezamadhikRtyAha-pavisittutti, pravizya parAgAraM-paragRhaM, pAnArtha bhojanasya vA glAnAdeH auSadhArtha vA yataM-gavAkSAdyanavalokayastiSTheducitadeze, mitaM yatanayA bhASetAgamanaprayojanAdi, na rUpeSu-dAtRkAntAdiSu manaH kuryAdevambhUtAnyetAnIti na mano nivezayet , rUpagrahaNaM rasAyupalakSaNamiti // 353 // gocarAdigata eva kenacittathAvidhaM pRSTaH evaM brUyAdityAha-bahuMti, athavopadezAdhikAra eva sAmAnyenAha| yahuMti, bahu-anekaprakAraM zobhanAzobhanaM zRNoti karNAbhyAM, zabdajAtamiti gamyate, tathA bahu-anekaprakArameva | // 143 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 upadeza: zrIdazavai0 a08 // 144 // zobhanAzomanabhedenAkSibhyAM pazyati, rUpajAtamiti gamyate, evaM na ca dRSTaM zrutaM sarva svaparobhayAhitamapi zrutA te patnI rudatItyevamAdi bhikSurAkhyAtumarhati, cAritropaghAtitvAt , arhati ca straparobhayahitaM dRSTi( dRSTa )ste rAjAnamupazAmayan ziSya ityevamAdIti / 354 / etadeva spaSTayanAha-suyaMti, zrutaM vA anyato yadi ghA dRSTaM svayameva na lapenna bhASeta, aupaghAtika-upaghAtena nivRttaM tatphalaM vA, yathA-caurastvamityAdiH ato'nyallapedapIti gamyate, tathA na ca kenacidupAyena sUkSmayApi bhaGgathA gRhiyoga-gRhisambandhaM tadvAlagrahaNAdirUpaM gRhivyApAraM vA-prA(A)raMbharUpaM samAcaret-kuryAditi // 355 // kiMca-nihANati, niSThAnaM-sarvaguNopetaM saMbhRtamannaM rasaniyaMDha metadviparItaM kadazanaM, etadAzrityAyaM bhadrakaM dvitIyaM pApakamiti vA, pRSTo vApi pareNa kI haglabdhamityapRSTo vA svayameva lAbhAlAbhaM niSThAnAdena nirdized, adya sAdhu labdhamasAdhu vA zobhanamidaM aparamazobhanaM veti // 356 // kiMva-na yeti, na ca bhojane gRddhaH sanviziSTavastulAbhAyezvarAdiSu kuleSu mukhamaGgalikayA caret, apitu uJchaM bhAvato-zAtAjJAtamajalpanazIlo dharmalAbhamAtrAbhidhAyI caret , tatrApyaprAsukaM-sacittaM sanmizrAdi kathaMcidgRhItamapi na bhuJjIta, tathA krItamaudezikAhRtaM prAsukamapi na bhuJjIta, etadvizodhyavizodhikoTayupalakSaNamiti // 357 / / saMnihiM ceti, sannidhi ca prAnirUpita. svarUpAM na kuryAdaNumAtramapi-stokamAtramapi, saMyatA-sAdhuH, tathA mudhAjIvIti pUrvavat , asambaddhaH padhinIpatrodakavadgRhasthaiH, evaMbhUtaH san bhavet jaganizritazcarAcarasaMrakSaNapratibaddha iti // 358 // kiMca-lUhatti, rUkSaiH-ballacanakAdibhittirasyeti rUkSavRttiH, susantuSTo yena vA tena vA santoSagAmI, alpeccho nyUnodaratayA AhAraparityAgI, sumaraH // 144 // For Private & Personel Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazave0 50 8 / / 145 / / Jain Education Intern syAdalpecchatvAdeva durbhikSAdAviti phalaM pratyekaM vA syAditi kriyAyogaH, rUkSavRttiH syAdityAdi, tathA AsuratvaMkrodhabhAvaM na gacchet kvacit svapakSAdau zrutvA jinazAsanaM - krodhavipAkapratipAdakaM vItarAgavacanaM, jahA -" cauhiM ThANehiM jIvA AsurattAe kammaM pakariMti, taMjahA- kohasIlayAe pAhuDasIlayAe jahA ThANe jAtra jaM NaM mae esa purise aNNANI micchAdiTThI akosaha haNai vA taM Na me esa kiMci avarajjhaiti, kiM tu mama eyANi veyaNijANi kammANi avarajyaMtitti samma mahiyAsamANassa nijarA eva bhavissai " ti // 359 // tathA kannatti, karNasaukhya hetavaH - karNasaukhyAH zabdAveNuvINAdisambandhinaH teSu prema-rAgaM nAbhinivezayet na kuryAdityarthaH, tathA dAruNamaniSTaM karkazaM kaThinaM sparzapanataM santaM kAyenAdhisahet, na tatra dveSaM kuryAt ityanenAdyantayo rAgadveSanirAkaraNena sarvendriyaviSayeSu rAgadveSapratiSegho veditavya iti / / 360 / / kica-khuhaMtti, kSudhaM bubhukSAM, pipAsAM tRSaM, duHzayyAM viSamabhUmyAdirUpAM, zItoSNaMpratItaM, aratiM - mohanIyodbhavAM bhayaM vyAghrAdisamutthamati sahedetatsarvameva avyathito'dInamanAH san dehe duHkhaM mahAphalaM saMcintyeti vAkyazeSaH, tathA ca zarIre satyetaduHkhaM, zarIraM cAssAraM samyagatisahyamAnaM ca mokSaphala mevedamiti // 361 // kiMca-atthaMti, astaM gate Aditye-astaparvvataM prApte adarzanIbhUte vA purastAt cAnugate - pratyUSasyanudita ityarthaH, AhArAtmakaM savvaM niravazeSamAhArajAtaM manasApi na prArthayet kimaGga punarvAcA karmaNA veti // 362 // atiMtiNe acavale, appabhAsI miAsaNe / havijja uare daMte, thovaM laDuM na khiMsae // 363 // na bAhiraM paribhave, attANaM na samukkase / sualAbhe na majjijjA, jaccA tavassibuddhI // 364 // 13 upadezaH gA. 363 364 / / / 145 / / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 upadezaH gA.365 374 zrIdazavai0 a08 se jANamajANaM vA, kaTTha Ahammi payaM / saMvare khippamappANaM, bIaM taM na samAyare // 365 // aNAyAraM parakamma, Neva gUhe na niNhave / suI sayA viyaDabhAve, asaMsatte jiiMdie // 366 // amohaM vayaNaM kujA, Ayariyassa mahappaNo / taM parigijjha vAyAe, kammuNA uvavAyae // 367 // adhuvaM jIviyaM naccA, siddhimaggaM viyaanniyaa| viNiyAhija bhogesu, AuM parimiappaNo // 368 // balaM thAmaM ca pehAe, saddhAmAruggamappaNo / khittaM kAlaM ca vinnAya, tahappANaM nijuMjae // 369 // jarA jAva na pIDeI, vAhI jAva na vddddii| jAviMdiA na hAyaMti, tAva dhamma samAyare // 370 // kohaM mANaM ca mAyaM ca, lobhaM ca pAvavaDaNaM / vame cattAri dose u, icchaMto hiamappaNo // 371 // koho pIiM paNAsei,mANo vinnynaasnno|maayaa mittAiM(Ni) nAsei,lobho sabaviNAsaNo // 372 // uvasameNa haNe kohaM, mANaM maddavayA jinne| mAyaM ca'javabhAveNa, lobhaM saMtosao jiNe // 373 // koho ya mANo ya aNiggahIyA, mAyA ya lobho ya pavaDDamANA / cattAri ee kasiNA kasAyA, siMcaMti mUlAI puNabbhavassa // 374 // P // 146 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati upadezaH sAdhu0 zrIdazavai0 ba08 3147 // divApyalamyamAne'pyAhAre kimityAha-atiMtiNetti, atintino bhavet , atintino nAmAlAbhe'pi neSayatkiJcanabhASI, tathA acapalo bhavet-sarvatra sthira ityarthaH, tathA alpabhASI-kAraNe parimitavaktA, tathA mitAzana:-mitabhoktA bhavedityevaMbhUto bhavet , tathodaredAnto yena vA tena vA vRttizIlaH, tathA stokaM labdhvA na khisayet-deyaM dAtAraM vA na helayediti // 363 // madavajanArthamAha-na bAhiraMti, na bAhyamAtmano'nyaM paribhavettathA''tmAnaM na samutkarSayet, sAmAnyenetthaMbhUto'hamiti, zrutalAbhAbhyAM na mAyeta, paNDito labdhimAnahaM ityevaM tathA jAtyA tapastvena buddhyA vA na mAdyateti vartate, jAtisampannaH tapasvI buddhimAn ahamityevaM, upalakSaNaM caitatkulabalarUpANAM, kulasampanno balasampanno'haM, rUpasampanno'hamityevaM na mAyediti / / 364 // oghata AbhogAnAbhogasevitArthamAha-seti, sa-sAdhuHjAnannajAnanvAAbhogato'nAbhogatazcetyarthaH, kRtvA AdhArmikaM padaM kathazcidrAgadveSAbhyAM mRlottaraguNavirAdhanamiti bhAvaH, saMvarekSipramAtmAnaM bhAvato nivRtyA(nivartyA )locanAdinA prakAreNa, tathA dvitIyaM punastanna samAcaredanubandhadoSAditi // 365 / / etadevAha-aNAyAraM ti, anAcAra-sAvadhayoga parAkramya-Asevya gurusakAze Alocayana nigRheta-na nihnavIta, tatra gRhanaM-kizcitkathanaM, nihnava-ekAntApalApaH, kiMviziSTaH sannityAha-zuciH-akaluSamatiH sadA vikaTabhAvA-prakaTabhAvaH, asaMsaktaH-apratibaddhaH kvacijitendriyo-jitendriyapramAdaH sanniti // 366 // tathA-amohaMti, amoghaMavandhyaM vacanamidaM kurvityAdirUpaM kuryAdityevamityabhyupagamena, keSAmityAha-AcAryANAM mahAtmanAM zrutAdibhirguNaiH, / tatparigRhya vAcA evamityabhyupagamena karmaNopapAdayet-kriyayA sampAdayediti / / 367 // tathA adhuvaMti, adhuvaM maNApatyamyupagamena, mAdaH sAbita // 147 // Jain Education Internal For Private & Personel Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazave0 08 // 148 // Jain Education Inter anityaM maraNAzaGki jIvitaM sarvabhAvanibandhanaM jJAtvA, tathA siddhimArga- samyagjJAnadarzanacAritralakSaNaM vijJAya vinivarteta bhogebhyo bandhaikahetubhyaH, tathA'dhruvamapyAyuH parimitaM saMvatsarazatAdimAnena vijJAyAtmano vinivartteta bhogebhya iti // 368 // balaM dhArmati, (balaM- zArIrikaM sthAma- hastAdivizeSotthaM pehAe prekSya zraddhAmArogyaM AtmanaH, kSetraM "cikkhapANathaMDile "tyAdi 13 guNopetaM vijJAyAtmanaH ( kAlaM - yauvanAdivayorUpaM ) niyojayeddharbhe / / 369 / / bRhallaghuvRttyoravyAkhyAtA anyakRteti ) upadezAdhikAre prakrAnte idameva samarthayannAha - jaratti, jarA-vayohAnilakSaNA yAvanna pIDayati, vyAdhiH- kriyAsAmarthyazatruryAvanna varddhate, yAvadindriyANi kriyAsAmarthyopakArINi zrotrAdIni na hIyante tAvadatrAntare prastAva itikRtvA dharmaM samAcareccAritradharmamiti // 370 // tadupAyamAha- kohaMti, krodhaM mAnaM ca mAyAM ca, lobhaM ca pApavardhanaM, sarva ete pApahetava iti pApavarddhanavyapadezaH, yatazcaivamato vameccaturo doSAn etAneva krodhAdIn hitamicchannAtmanaH, etadvamane hi sarvasampaditi // 371 || avamane tviha loke evApAyamAha -kohatti, krodhaH - prIti praNAzayati, krodhAndhavacanatastaducchedadarzanAt, mAno - vinayanAzanaH, avalepena mUrkhatayA tadakaraNopalabdheH, mAyAmitrANi nAzayati, kauTilyavarttinastyAgadarzanAt, lobhaH - sarvavinAzanaH, tattvatastrayANAmapi tadbhAvabhAvitvAditi // 372 // yata evamataH- uvasameNaMti, upazamena - kSAntirUpeNa hanyAtkrodhaM, udayanirodhodayaprAptAphalIkaraNena, evaM mAnaM mArdavena - anutsu (cchitatayA jayet, udayanirodhAdinaiva, mAyAM cArjava bhAvenAzaThatayA jayedudaya nirodhAdinaiva, evaM lobhaM santoSataH niHspRhatvena jayettadudaya nirodhodayaprAptAphalIkaraNeneti / / 373 / / krodhAdInAmeva paralokApAya upadezaH / / 148 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phi+jo 208 // 149 // Jain Education Internall mAha- kohatti, krodhazca mAnazcAnigRhItau - ucchRMkhalau, mAyA ca lobhazca vivardhamAnau-vRddhiM gacchantau catvAra ete krodhAdayaH kRtsnA:- sampUrNAH, kRSNA vA kliSTAH kaSAyAH siJcantyazubhabhAvajalena mUlAni tathAvidhakarmarUpANi punarbhavasya - punarjanma taroriti // 374 // rAyaNiesa viNayaM pauMje, dhuvasIlayaM samayaM na hAvaijjA / kummuva allINapalINagutto, parakkamijjA tavasaMjamaMmi // 375 // niddaM ca na bahu mannijjA, sappahAsaM vivajjae / miho kahAhiM na rame, sajjhAyaMmi rao sayA || 376 // jogaM ca samaNadhammaMmi, juMje aNalaso dhuvaM / jutto ya samaNadhammaMmi, aTTaM lahai aNuttaraM // 377 // ihalogapArattahiaM, jeNaM gacchai suggaI / bahussuyaM pajjuvAsijjA, pucchijjatthaviNicchayaM // 378 // hatthaM pAyaM ca kArya ca, paNihAya jiiMdie / allINagutto nisie, sagAse guruNo muNI // 379 / / na pakkhao na purao, neva kiJcANa piTuo / na ya UruM samAsijjA, ciTTijjA guruNaMtie // 380 // apucchio na bhAsijjA, bhAsamANassa aMtarA / piTThimaMsaM na khAijA, mAyAmosaM vivajjae // 389 // appattiyaM jeNa siyA, Asu kuppijja vA paro / saba so taM na bhAsijjA, bhAsaM ahiyagAmiNiM // 382 // upadeza gA. 375 382 // 149 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazave0 a0 8 / / 150 / / diTTaM miaM asaMdiddhaM, paDipunnaM viaM jiaM / ayaMpiramaNuviggaM, bhAsaM nisira attatvaM // 383 // AyArapannattidharaM, diTTivAyamahijjagaM / vAyavikkhaliaM naccA, na taM uvahase muNI // 384 // yataevamataH kaSAyanigrahArthamidaM kuryAdityAha - rAyaNietti, ratnAdhikeSu - ciradIkSitAdiSu vinayaM abhyutthAnAdirUpaM prayuJjIta, tathA dhruvazIlatAM - aSTAdazazIlAGgasahasrapAlanarUpAM satataM anavarataM yathAzakyA na hApayet tathA kUrmma iva - kacchapa iva AlInapralInaguptaH aGgopAGgAni samyaksaMyamyetyarthaH, parAkrameta- pravartteta tapaH saMyame tapaHpradhAne saMyame iti // 375 // kiM ca-nidaM ceti, nidrAM ca na bahu manyeta na prakAmazAyI syAt, saprahAsaM ca-atIvagrahAsarUpaM vivarjayet, mithaH kathAsu-rAhasyikISu na rameta, svAdhyAye - vAcanAdau rataH sadA, evaMbhUto bhavediti // 376 // tathA - jogaM ceti, yogaM ca trividhaM manovAkkAyavyApAraM zramaNadharme - kSAntyAdilakSaNe yuJjIta analasaH - utsAhavAn, dhruvaM kAlAdyaucityena nityaM sampUrNa sarvatra pradhAnopasarjanabhAvena vA anuprekSAkAle manoyogaM, adhyayanakAle vAgyogaM pratyupekSaNAkAle kAyayogamiti phalamAha-yukta evaM vyApRtaH zramaNadharme dazavidhe arthaM labhate prApnotyanuttaraM bhAvArtha jJAnAdirUpamiti // 377 // etadevAha - ihaloetti, ihalokaparatrahitamihAkuzalapravRttiduHkhanirodhena paratra kuzalAnubandhataH, ubhaya lokahitamityarthaH, yenArthena jJAnAdinA karaNabhUtena gacchati sugatiM, pAramparyeNa siddhimityarthaH, upadezAdhikAre ukta vyatikarasAdhanopAyamAha - bahuzrutaM-AgamavRddhaM paryupAsIta-seveta, sevamAnazca pRcchedarthavinizcayamapAyarakSakaM kalyANAvahaM vArthAvitathamAvamiti // 378 // paryupAsInazca - itthaMti, hastaM pAdaM ca kArya ca praNidhAyeti upadezaH gA. 383384 / / 150 / / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka upadeza mumati sAdhu0 zrIdazavai0 ba08 // 151 // saMyamya jitendriyo nibhRto bhUtvA AlInagupto niSIdet , IpallIna upayukta ityarthaH, sakAze gurormuniriti // 379 // kiMca-na pakkhautti, na pakSataH-pArzvataH, na purato-'grato naiva kRtyAnAmAcAryANAM pRSThato mArgato niSIdediti vartate, yathAsaMkhyamavinayavandamAnAntarAyAdarzanAdidoSaprasaGgAt , na corUM samAzrityororuparaM kRtvA tiSThedgurvantike, avinayAdidoprasaGgAditi // 380 // uktaH kAyapraNidhi/praNidhimAha-apucchiutti, apRSTo niSkAraNaM na bhASeta, bhASamANasya cAntareNa na bhASeta, nedamitthaM kiM tavamiti, tathA pRSThimAMsaM parokSadoSakIrtanarUpaM na khAdeta na bhASeta, mAyAmRSA-mAyApradhAnAM mRSAvAcaM vivarjayediti // 381 // kiMca-appattiyanti, aprItiryena syAditi prAkRtazailyA yeneti-yayA bhASayA bhASitayA aprItimAtraM bhaveta , tathA Azu-zIghraM, kupyedvA paro roSakArya darzayeta , sarvaza:-sarvAvasthAsa tAmitthaMbhatAM na bhASeta bhASAM, ahitagAminImubhayalokaviruddhAmiti / / 382 // bhASaNopAyamAha-diTuMti, dRSTI-daSTArthaviSayAM mitA-svarUpaprayojanAmyAmasaMdigdhAM-niHzaMkitA pratipUrNA svarAdibhirvyaktAM-alallAM jitAM pariji(ci)tA. majalpanazIlA noccailagnavilagnAmanudvignA-nodvegakAriNImevaMbhUtAM bhASAM nisRjet brUyAdAtmavAn sacetana iti / / 383 / / prastutopadezAdhikAra evedamAha-AyAreti, AcAraprajJaptidharamiti AcAradharaH strIliGgAdIni jAnAti prajJapti | dharastAnyeva savizeSANItyevaMbhUtaM, tathA dRSTivAdamadhIyAnaM prakRtipratyayalopAgamavarNavikArAdivedinaM vAgviskhalitaM jJAtvA vividhamanekaiH prakAreH liMgabhedAdibhiH skhalitaM vijJAya na tamAcArAdidharamupahasenmuniH, aho nu khalvAcArAdidharasya vAci kauzalamityevaM, iha ca dRSTivAdamadhIyAnamityuktamata idaM gamyate nAdhItahaSTivAda, tasya jJAnApramAdAtizayataH | |151 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 skhalanAsambhavAt, yadyevaMbhUtasyApi skhalitaM sambhavati na cainamityupahase dityupadezastato'nyasya sutarAM sambhavati, nAsau isitavya iti / / 384 // sAghu0 zrIdazave 0 bha0 8 388 // 389 // nakkhattaM sumiNaM jogaM, nimittaM maMtabhesajaM / gihiNo taM na Aikkhe, bhUyAhigaraNaM payaM // 385 // annaTTaM pagaDaM layaNaM, bhaijja sayaNAsaNaM / uccArabhUmisaMpannaM, itthIpasuvivajjiyaM // 386 // // 152 // vivittAya bhave sijjA, nArINaM na lave kahaM / gihisaMthavaM na kujjA, kujjA sAhUhiM saMthavaM // 387 // jahA kukuDapoassa, niccaM kulalao bhayaM / evaM khu baMbhayArissa, itthIviggahao bhayaM // cittabhittiM na nijjhAe, nAriM vA sualaMkiaM / bhakkharaMpiva daTTaNaM, diTThi paDilamAhare // hatthapAya paDicchinnaM, kaNNanAsavigappiaM / avi vAsasyaM nAriM, baMbhacArI vivajjae // 390 // vibhUsA itthisaMsaggo, paNIaM rasabhoaNaM / narassa'ttagavesissa, visaM tAlauDaM jahA / / 399 // aMgapaccaMgasaM ThANaM, cArullaviapehiaM / itthINaM taM na nijjhAe, kAmarAgavivaDaNaM // 392 // visasu maNunne, pemaM nAbhinivesae / aNiccaM tesiM vinnAya, pariNAmaM puggalANa u // 393 // poggalANaM parINAmaM, tesiM naccA jahA tahA / viNIataNdo vihare, sIIbhUeNa apaNA // 394 // Jain Education Inter upadezaH gA. 385394 // 152 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrIdaza 0 ga0 8 // 153 / / kiMca- naktaMti, gRhiNA pRSTaH san nakSatraM - azvinyAdi, svapnaM- zubhAzubhaphalamanubhUtAdi yogaM - vazIkaraNAdi nimittamatItAdi mantraM - vRzcikamantrAdi bheSajaM - atIsArAdyauSadhaM, gRhiNAM asaMyatAnAM tadetannAcakSIta, kiMviziSTamityAha-bhUtAdhikaraNaM padamiti bhUtAni - ekendriyAdIni saMghaTTanAdinA'dhikriyante'sminniti, tatazca tadaprItiparihArArthamityevaM brUyAt - anadhikAro'tra tapasvinAmiti / / 385 / / kiMca annati, anyArtha prakRtaM na sAdhunimittameva nivarttitaM, layanaM sthAnaM vasatirUpaM bhajet-seveta, zayanAsanamityanyArtha prakRtaM saMstArakapIThakAdi sevetetyarthaH, etadeva vizeSyateuccArabhUmisampannaM-uccAraprazravaNAdibhUmiyuktaM, tadrahite asakRtadarthaM nirgamanAdidoSAttathA strIpazuvivarjitamiti, ekagrahaNe jAtIyagrahaNAt strIpazupaNDakavivarjitaM rUpA (rUpA) ghAlo kanAdirahitamiti // 386 / / taditthaMbhUtaM layanaM seva - mAnasya dharmakathA vidhimAha - vivittA yatti, viviktA ca tadanyasAdhubhirvivarjitA, cazabdAttathAvidhabhujaGgaprAyaikapuruSasaMyuktA bhavecchayA vasatyAdi tato nArINAM strINAM na kathayetkathAM, zaGkAdidoSaprasaGgAdaucityaM vijJAya puruSANAM tu kathayet, aviviktAyAM nArINAmapIti, tathA gRhisaMstavaM - gRhiparicayaM na kuryAttatsnehAdidopasambhavAt kuryAtsAdhubhiH saha saMstavaM - paricayaM, kalyANamitrayogena kuzalapakSavRddhimAvata iti // 387 // kathaMcidgRhisaMstavabhAve'pi strIsaMstavo na karttavya evetyatra kAraNamAha-jahatti, yathA kurkuTapotaspa- kurkuTazizornityaM sarvakAlaM kulalato mArjArAdbhayaM evaM brahmacAriNaH sAdhoH strIvigrahAt - strIzarIrAd mayaM, vigrahagrahaNaM mRtavigrahAdapi mayakhyApanArthamiti // 388 // yatacainamataH - cittabhittiti, citrabhitti citragatAM striyaM na nirIkSeta na pazyet, nArIM vA sacetanAmeva svalakRtAM, upadezaH // 153 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezaH mumati sAdhu zrIdazave. a08 // 154 // upalakSaNametadanalakkRtAM ca na nirIkSeta, kathaMciddarzanayoge'pi bhAskaramivAdityamiva dRSTvA dRSTiM pratisamAharetdrAgeva nivartayediti / / 389 // kiMbahunA hatthati, hastapAdapraticchinnA-praticchinnahastapAdAM karNanAsAvikRttA-N miti-vikRttakarNanAsAmapi varSazatikAM nArI, evaM vRddhAmapi kimaGgaM punastaruNI?, tAM tu sutarAmeva, brahmacArI-cAri dhano mahAdhana iva taskarAnvivarjayediti // 39 // apica-vibhUseti, vibhUSA-vastrAdirADhA, strIsaMsargaH-yena kenacitprakAreNa strIsambandhaH, praNItarasabhojana-galatsneharasAmyavahAraH, etatsarvameva vibhUSAdi narasyAtmagaveSiNa:AtmahitAnveSaNaparasya viSaM tAlapuTaM yathA-tAlamAtravyApattikaraviSakalpamahitamiti // 391 // kiMca-aMgapacaMgeti, aGgapratyaGgasaMsthAnamiti, aGgAni-ziraprabhRtIni pratyaGgAni-nayanAdIni eteSAM saMsthAna-vinyAsavizeSa, tathA cAruzobhanaM lapitapekSitaM-lapitaM-jalpitaM prekSita-nirIkSitaM strINAM sambandhi, tadaGgapratyaGgasaMsthAnAdi na nirIkSeta-na pazyeta , kuta ityAha-kAmarAgavivarddhanamiti, etaddhi nirIkSyamANaM mohadoSAnmaithunAbhilASaM varddhayati, ata evAsya prAka strINAM nirIkSaNapratiSedhAt gatArthatAyAmapi prAdhAnyakhyApanArtho bhedenopanyAsa iti // 392 // kiMca-visaesutti, viSayeSuzabdAdiSu, manojJeSu-indriyAnukUleSu, prema-rAga nAbhinivezayet-na kuryAt , evamamanojJeSu dveSa, Aha-uktamevedaM prAka "kannasokkhehItyAdau" (gA.360) kimarthaM punarupanyAsa iti ?, ucyate-kAraNavizeSAbhidhAnena vizeSopalambhArthamiti, Aha ca-anityameva-pariNAmAnityatayA teSAM-pudgalAnAM, tuzabdAt zabdAdiviSayasambandhinAmitiyogaH, vijJAya-avetya | jinavacanAnusAreNa, kimityAha-pariNAma-paryAyAntarApattilakSaNaM, te hi manojJA api kSaNAdamanojJatayA pariNamanti, // 154 // Jain Education Intern For Private Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrIdaza0 a0 8 155 / / Jain Education Intern amanojJA api manojJatayeti, tucchaM rAgadveSayornimittamiti // 393 // etadapi spaSTayannAha - poggalANaM vi, pudgalAnAMzabdAdiviSayAntargatAnAM pariNAmamuktalakSaNaM teSAM jJAtvA - vijJAya yathA manojJetararUpatayA bhavanti tathA jJAtvA vinItatRSNaH-apetAbhilASaH zabdAdiSu viharet, zItIbhUtena - krodhAdyagnyupagamAt prazAntenAtmaneti // 394 // jAi saddhAi nikkhaMto, pariAyaTThANamuttamaM / tameva aNupAlijjA, guNe AyariasaMmae // 395 // tavaM cimaM saMjamajogayaM ca, sajjhAyajogaM ca sayA ahie / sUre va seNAi samattamAuhe, alamappaNo hoi alaM paresi // 396 // sajjhAyasajjhANarayassa tAiNo, apAvabhAvassa tave rayassa / visujjhaI jaMsi malaM purekaDaM, samIriaM ruppamalaM va joiNA // 397 // se tArase dukkhasa jiiMdie, sueNa jutte amame akiMcaNe / viyaI kammaghama avagae, kasiNabbhapuDAvagame va caMdimi // 398 // timi // AyArapaNihiNAmajjhayaNaM aTThamaM samattaM 8 // kiMca-jAitti, yayA zraddhayA - pradhAnaguNasvIkaraNarUpayA niSkrAnto'viratijambAlAt, paryAyasthAnaM - pravrajyArUpaM upadezaH gA. 395398 / / 155 / / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAghu0 zrIdazave0 ja0 8 // 156 / / Jain Education Intera uttamaM pradhAnaM prApta ityarthaH, tAmeva zraddhAmapratipatitayA pravardhamAnAmanupAlayedyatnena, kvetyAha- guNeSu - mUlaguNAdilakSaNeSu AcAryasaMmateSu - tIrthaMkarAdibahumateSu anye tu zraddhAvizeSaNamityetadvyAcakSate, tAmeva zraddhAmanupAlayedguNeSu, kiMbhUtAMAcAryasamma, na tu svAgrahakalaGkitAmiti / / 395 / / AcArapraNidhiphalamAha - tavaM cimaMti, tapazcedamanazanAdirUpaM sAdhu lokapratItaM saMyamayogaM ca pRthivyAdiviSayaM saMyamavyApAraM ca svAdhyAyAdiyogaM ca-vAcanAdivyApAraM sadA-sarvakAlamadhiSThAtA tapaHprabhRtInAM karttetyarthaH, iha ca tapo'bhidhAnAttadgrahaNe'pi svAdhyAyayogasya prAdhAnyakhyApanArthaM bhedenA| bhidhAnamiti / sa evaMbhUtaH zUra iva-vikrAntabhaTa iva senayA - caturaGgarUpayA indriyakaSAyAdisenayA niruddhaH san samAptAyudhaH- saMpUrNatapaHprabhRtikhaGgAdyAyudhaH, alaM- atyarthamAtmano bhavati, saMrakSaNAyai alaM ca pareSAM nivA (ka) raNAyeti / / 396 / / etadeva spaSTayannAha - sajjhAyati, svAdhyAya evaM saddhyAnaM svAdhyAya saddhyAnaM tatra ratasya - Asaktasya trAtuH - straparobhayatrANazIlasya apApabhAvasya - labdhyAdyapekSArahitatayA zuddhacittasya tapasi - anazanAdau yathAzaktyA, ratasya vizuddhayate apaiti, yadasya sAdhormalaM-karmamalaM purAkRtaM -janmAntaropAtaM dRSTAntamAha- samIritaM- preritaM rUpayamalamitra jyotiSA- agnineti // 397 // tatazva-se tAriseti, sa tAdRza anantaroditaguNayuktaH sAdhurduHkhasaha:parIpahajetA jitendriyaH - parAjitazrotrendriyAdiH zrutena yukto vidyAvAnityarthaH, amamaH - sarvatra mamatvarahitaH, akiJcano dravyabhAvakiJcanarahitaH, virAjate-zobhate, karmmaghane-jJAnAvaraNIyAdikarmameghe apagate sati nidarzanamAhakRtsnAbhrapuTApagame iva candramA iti yathA kRtsne abhrapuTe kRSNe vA apagate sati candramA virAjate zaradi, tadvadasAvapaga upadezaH / / 156 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 takarmaghanaH samAsAditakevalAloko virAjate // 398 // bravImIti pUrvavata // ityAcArapraNidhyAkhyamaSTamamadhyayanaM samAptam / vinaya vinA gA.399 // 157 // vyAkhyAtamAcArapraNidhyadhyayanam / adhunA vinayasamAdhyAkhyamArabhyate-asya cAyamabhisambandha:-ihAnantarAdhyayane niravayaM vaca AcAre praNihitasya bhavatIti, tatra yatnavatA bhavitavyamityetaduktaM, iha tvAcArapraNihito yathocita. | vinayasaMpanna eva bhvtiityetducyte| uktaM ca-" AyArapaNihANami, se samma baTTaI buhe / NANAINaM viNIe je, mukkhaTThA nibigicchae // 1 // " ityanena sambandhenAyAtamidamadhyayanamiti thaMbhA va kohA va mayappamAyA, gurussagAse viNayaM na sikkhe (tii)| so ceva u tassa abhaibhAvo, phalaM va kIassa vahAya hoi|| 399 // thaMbhA vetyAdi, stambhAdA mAnAdvA jAtyAdinimittAt krodhAdvA-akSAntilakSaNAt , mAyApramAdAditi, | mAyAto-nikRtirUpAyAH pramAdAta-nidrAdeH sakAzAt , kimityAha-guroH sakAze-AcAryAdeH samIpe vinayamAsevanAzikSAdibhedabhinnaM na zikSate-nopAdatte, tatra stambhAt kathamahaM jAtyAdimAn jAtyAdihInasakAze zikSAmIti, evaM krodhAtkacidvitathakaraNacodito ropAdveti, mAyAtaH 'zUlaM me bAdhata' ityAdivyAjena, pramAdAt prakrAntocitamanavabuddhyamAno nidrAdivyAsaGgena, stambhAdikramopanyAsazcetthamevAmISAM vinayavighnahetutAmAzritya prAdhAnyakhyApanArthaH, tadevaM stambhAdibhyo guroH sakAze // 157 // Jain Education Intema For Private & Personel Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 a0 9, u0 1 // 158 // Jain Education Internat cinayaM na zikSate, anye tu paThanti - guroH sakAze binaye na tiSThati - vinaye na varttate, vinayaM nAsevata ityarthaH / iha ca sa eva tu staMbhAdirvinaya zikSAvinahetustasya jaDamateH, abhUtibhAva iti-abhUterbhAvo'bhUtibhAvaH, asaMpadbhAva ityarthaH, kimatvAha-vadhA bhavati - guNalakSaNabhAvaprANavinAzAya bhavati, dRSTAntamAha-phalamiva kIcakasya kIcako vaMzastasya yathA phalaM vadhAya bhavati sati tasmiMstasya vinAzAttadvaditi / / 399 // je Avi maMditti guruM vijJattA, Dahare ime appasuatti naccA / hIlaMti micchaM paDivajamANA, karaMti AsAyaNa te gurUNaM // 400 // paI maMdAvi havaMti ege, DaharAvi a je suabuddhovaveA / AyAramaMto guNasuTThiappA, je hIliA sihiriva bhAsa kujjA // 409 // je Avi nAgaM harati naccA, AsAyae se ahiAya hoi / evAyariapi hu hIlayaMto, niacchaI jAipahaM khu maMdo // 402 // AsIviso vAvi paraM suruTTo, kiM jIvanAsAu paraM nu kujjA ? / AyariapAyA puNa appasannA, abohiAsAyaNa natthi mukUkho // 403 // gurvAzAtanAdoSaH gA. 400 403 // 158 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 va0 9, u0 1 // 159 // Jain Education Interna jo pAvagaM jaliamavakkamijjA, AsIvisaM vAvi hu kovaijjA / jo vA visaM khAyai jIviaTThI, esovamA''sAyaNayA gurUNaM // 404 // siyA hu se pAvaya no DahijjA, AsIviso vA kuvio na bhakUkhe / siyA visaM hAlahalaM na mAre, na yAvi mukkho guruhIlaNAe // 405 // jo pavayaM sirasA bhettumicche, suttaM va siMhaM paDibohaijjA / jo vA dae sattiagge pahAraM, esovamA''sAyaNayA gurUNaM // 406 // siyA hu sIseNa giripi bhiMde, siyA hu sIho kuvio na bhakkhe | siyA na bhiMdreja va sattiaggaM, na yAvi mukkho guruhIlaNAe // 407 // AyariyapAyA puNa appasannA, abohiAsAyaNa natthi mukkho / tamhA aNAbAha suhAbhikaMkhI, guruppasAyAbhimuho ramijjA // 408 // kiMca-je yAvitti, ye cApi kecana dravyasAdhavo'gambhIrAH kimityAha- manda iti guruM viditvA kSayopazama gurvAzAtanAdoSaH gA. 404408 // 159 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdaza a0 9, u0 1 // 160 Jain Education Intern vaicitryAt tantrayuktyAlocanA'samarthaH satprajJAvikala iti svamAcAryaM jJAtvA / tathA kAraNAntarasthApitamaprAptavayasaM Daha ro'yaM - aprAptavayAH khalvayaM, tathA alpazruta ityanadhItAgama iti vijJAya, kimityAha - hIlayanti-sUyayA asUyayA vA khiMsayanti, sUyayA atiprajJaH tvaM vayovRddho bahuzruta iti, asUyayA tu mandaprajJastvamityAdyabhidadhati, mithyAtvaM pratipadyamAnA iti, gururna dIlanIya iti tacvamanyathA'vagacchantaH kuntyAzAtanAM - laghutApAdanarUpAM te-dravyasAdhavaH gurUNAM - AcAryANAM tatsthApanAyA abahumAnena, ekagurvvAzAtanAyAM sarveSAmAzAtaneti bahuvacanaM, athavA kurvantyAzAvanAM svasamyagdarzanAdibhAvApahAsarUpAM te gurUNAM sambandhinIM tannimittatvAditi // 400 // ato na kAryA hIlanetyAhaparAIe tti, prakRtyA svabhAvena karmavaicitryAt mandA api sadbuddhirahitA api bhavantyeke- kecana vayovRddhA api tathA DaharA api ca- apariNatA api ca vayasA anye amandA bhavantIti vAkyazeSaH, kiMviziSTA ityAha-ye zrutabuddhayupapetAstadA satprajJAvantaH zrutena buddhibhAvena vA bhAvinIM vRttimAzritya alpazrutA iti, sarvathA AcAravantaH - jJAnAdyAcArasamanvitAH guNasusthitAtmAnaH- guNeSu-saMgrahopagrahAdiSu suSThu - bhAvasAraM sthita AtmA yeSAM te tathAvidhAH, na hIlanIyAH, ye hIlitAH - khiMsitAH zikhIva - agnirivendhanasaGghAtaM bhasmasAtkuryuH - jJAnAdiguNa saGghAtamapanayeyuriti / / 401 / / vizeSeNa DaharahIlanAdoSamAha-je yAvitti, yazcApi kazcidajJo nAgaM sarpa, Dahara iti- bAla iti, jJAtvAvijJAya AzAtayati-kaliJcAdinA kadarthayati sa - kadarthyamAno nAgaH se-tasya kadarthakasya ahitAya bhavati, bhakSaNena prANanAzanAt eSa dRSTAnto'yamarthopanaya: - evamAcAryamapi kAraNato'pariNatameva sthApitaM hIlayan nirgacchati gurvAzAtanAdoSaH // 160 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSES sumati | gurvAzAtanAdoSaH sAdhu zrIdazavai0 // 16 // jAtipanthAnaM-dvIndriyAdijAtimArga mandaH-ajJaH, saMsAre paribhramatIti // 402 // atraiva dRSTAntadAntikayormahadantaramityetadAha-AsItti, AzIviSazcApi-sarpo'pi paraM suruSTaH san-sukruddhaH san kiM jIvitanAzAt-mRtyoH paraM nu kuryAtna kizcidapItyarthaH, AcAryapAdAH punaraprasannA hIlanayA anugrahe'pravRttAH, kiM kurvantItyAha-abodhinimittahetutvena mithyAtvasaMhati, tadAzAtanayA mithyAtvabandhAt , yatazcaivamatazcAzAtanayA gurornAsti mokSaH, abodhi. santAnasambandhenAnantasaMsArikatvAditi // 403 // kiMca-jo pAvagatti, yaH pAvakaM-agniM jvalitaM santaM apakrAmetavaSTabhya tiSThati, AzIviSaM vApi hi-bhujaGgamaM vApi hi kopayet-roSaM grAhayet , yo vA viSa khAdati jIvitArthI-jIvitukAmaH eSopamA-apAyaprApti prati etadapamAna, AzAtanayA kRtayA gurUNAM sambandhinyA, tadvadapAyo bhavatIti / / 404 / / atra vizeSamAha-siyA hutti, syAt-kadAcinmantrAdipratibandhAd asau pAvakA-agniH na dahet-na bhasmasAtkuryAt , AzIviSo vA bhujaGgo-vA kupito vA na bhakSayet-na khAdayet , tathA syAt-kadAci. nmantrAdipratibandhAdeva viSa hAlAhalaM-atiraudraM na mArayet-na prANAMstyAjayet , evametat kadAcidbhavati, na cApi mokSo guruhIlanayA-gurorAzAtanayA kRtayA bhavatIti // 405 // jo pavvayaMti, yaH parvataM zirasA-uttamAGgena bhettumicchet , suptaM vA siMhaM giriguhAyAM vA pratibodhayet, yo vA dadAti zaktyagre praharaNavizeSAgre prahAraM hastena, eSopamA''zAtanayA gurUNAmiti pUrvavaditi // 406 // atra vizeSamAha-siyA hu tti, syAt-kadAcitkazcidvAsudevAdiH prabhAvAtizayAt-zirasA uttamAGgena girimapi-parvatamapi bhindyAt, syAnmantrAdisAmarthyAtsihaH kupito // 16 // For Private & Personel Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati- sAdhu zrIdazavai0 a09, guruvinayo padezaH gA.409. 412 // 162 // na bhakSayet , syAdevatAnugrahAdena bhindyAdvA zaktyagre prahAre datte'pi, evametatkadAcidbhavati, na cApi mokSo guru- hIlanayA-gurorAzAtanayA bhavatIti // 407 // evaM pAvakAdyAzAtanA alpA gurvAzAtanA mahatItyatizayapradarzanArthamAha- Ayariatti-AcAryapAdAH punaraprasannA ityAdi pUrvAI pUrvavat / yasmAdevaM tasmAdanAvAdhasukhAbhikAGkSImokSasukhAmilASI sAdhurguruprasAdAbhimukhaH-AcAryAdiprasAde udyuktaH san rameta-vateti // 408 // jahA''hiaggI jalaNaM namase, nANAhuImaMtapayAbhisittaM / evAyariyaM uvacidaijA, aNaMtanANovagao vi sNto|| 409 // jassaMtie dhammapayAiM sikkhe, tassaMtie veNai pauchu / sakArae sirasA paJjalIo, kAyaggirA bho maNasA aniccaM // 410 // lajjA dayA saMjama baMbhaceraM, kallANabhAgissa visohiThANaM / je me gurU sayayamaNusAsayaMti, te'haM gurU sayayaM pUjayAmi // 411 // jahA nisaMte tavaNaccimAlI, pabhAsaI kevala bhArahaM tu / evAyario suyasIlabuddhie, virAyaI suramajJa va iMdo // 412 // // 12 // T Jain Education Intem Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai. guruvinayo padezaH gA.413415 u01 // 16 // jahA sasI komuijogajutto, nakkhattatArAgaNaparivuDappA / khe sohaI vimale abbhamukke, evaM gaNI sohai bhikkhumajjhe // 413 // mahAgarA AyariyA mahesI, samAhijogesuyasIlabuddhie / saMpAviukAme aNuttarAI, ArAhae tosai dhammakAmI // 414 // succANa mehAvI subhAsiyAI, sussUsae Ayariya'ppamatto / ArAhaittANa guNe aNege, se pAvaI siddhimaNuttaraM // 415 // ti bemi // ii viNayasamAhIe paDhamo uddeso samatto 9-1 // kena prakAreNetyAha-jahA''hiaggitti-yathA''hitAgniH-kRtAvasathAdirbrAhmaNo jvalanaM-agni namasyati, kiMviziSTamityAha-nAnAhutimantrapadAbhiSiktamAhutayo-ghRtaprakSepAdilakSaNA mantrapadAni-agnaye svAhA ityevamAdIni | tairabhiSiktaM-dIkSAsaMskRtamityarthaH, evaM-agnimivAcAryamupatiSThet-vinayena seveta, kiMviziSTa ityAha-anantajJAnopagato'pIti-anantaM svaparaparyAyApekSayA vastu jJAyate yena tadanantajJAnaM tadupagato'pi san , kimaGga punaranya iti / / 409 // etadeva spaSTayati-jassatti, yasyAntike-yasya samIpe dharmapadAni-dharmaphalAni siddhAntapadAni zikSeta-AdadyAt tasyAntike // 16 // Jain Education Intema For Private & Personel Use Only | Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati | padezaH sAdhu zrIdazavai0 a09, u01 // 16 // tatsamIpe, kimityAha-vainayikaM prayuJjIta-vinaya eva vainayikaM tatkuryAditibhAvaH, kathamityAha-satkArayedabhyutthAnAdinA pUrvoktena yuktaH zirasA-uttamAGgena prAJjali:-prodgatAJjaliHsan kAyena-dehena girA-vAcA mastakena vande ityAdirUpayA bho iti ziSyAmantraNaM manasA ca-bhAvapratibandharUpeNa nityaM-sadaiva satkArayet , na tu sUtragrahaNa kAla eva, kuzalAnubandhavyavacchedaprasaGgAditi // 410 / / evaM ca manasi kuryAdityAha-lajjA dayetti, lajjA-apavAdabhayarUpA dayA-anukampA saMyamaH-pRthivyAdijIvaviSayaH, brahmacarya-vizuddhatapo'nuSThAnaM, etalla Adi vipakSavyAvRtyA kuzalapakSapravartakatvena kalyANabhAgino-mokSabhAgino jIvasya vizodhisthAnaM-karmamalApanayanasthAnaM vartate, anena ye mAM gurava-AcAryAH satataManavarataM anuzAsayanti-kalyANayogyatAM nayanti, tAnahamevaMbhRtAn gurUna satataM pUjayAmi, na tebhyo'nyaH pUjAI iti // 419 / / itazcaite pUjyA ityAha-jahatti, yathA nizAnte-rAjyavasAne divasa ityarthaH, tapannaciaulI-sUryaH prabhAsa yati-udyotayati kevalaM-sampUrNa bhArataM-bharatakSetraM tuzabdAdanyacca krameNa, evamarciAlIvAcAryaH zrutena-Agamena, zIlena-paradrohaviratirUpeNa buddhyA ca-svAbhAvikyA yuktaH san prakAzayati jIvAdibhAvAniti / evaM ca vartamAnaH susAdhumiH parivRtto virAjate suramadhya iva-sAmAnikAdimadhyagata iva indra iti // 412 / / jahatti, yathA zazI-candraH, kaumudIyogayukta:-kArtikapaurNimAsyAmudita ityarthaH, sa eva vizeSyate-nakSatratArAgaNaparivRtAtmA-nakSatrAdibhiryukta iti bhAvaH, khe-AkAze zobhate, kiMviziSTeM khe,vimale abhramukte-abhramuktamevAtyantaM vimalaM bhavatIti khyApanArthametat , evaM candra iva gaNI-AcAryaH, zobhate bhikSumadhye-sAdhumadhye, ato'yaM mahatvAtpUjya iti // 413 / / kiMca-mahAgarA // 164 // Jain Education Intem For Private & Personel Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaya guNAH sumatisAdhu zrIdazavai0 a09, gA. 416 517 // 165 // Ayarietti, mahAkarA jJAnAdibhAvaratnApekSayA AcAryA mahaiSiNo-mokSaiSiNaH, kathaM mahaiSiNa ityAha-samAdhiyogazrutazIlavuddhibhiH samAdhiyogaiH-dhyAnavizeSaiH zrutena-dvAdazAGgAbhyAsena zIlena-paradrohaviratirUpeNa buddhyA ca autpattikyAdirUpayA, anye tu vyAcakSate-samAdhiyogazrutazIlabuddhInAM mahAkarA iti / tAnevaMbhUtAnAcAryAn saMprAptukAmo'nuttarANi jJAnAdInyArAdhayedvinayakaraNena, na sakRdeva, api tu toSayet-asakRtkaraNena toSaM grAhayet dharmakAmonirjarArthI, na tu jJAnAdiphalApekSayeti // 414 // socANaMti, zrutvA medhAvI subhASitAni-gurAdhanaphalAbhidhAyIni, | kimityAha-suzrUSayetsadAcAryAnapramatto-nidrAdivirahitastadAjJAM kurvItetyarthaH, ya evaM gurusuzrUSApasa sa ArAdhya | guNAnanekAn jJAnAdIn prAmoti siddhimanuttarAM, muktimityA, anantaraM sukulAdiparamparayA vaa||415|| bravImIti puurvvt|| iti vinayasamAdhAyuktaH prathama uddezakaH 9-1 // vinayAdhikAravAneva dvitIya ucyate, tatredamAdisUtraM mUlAu khaMdhappabhavo damassa. khaMdhAu pacchA samurviti saahaa| sAhappasAhA viruhaMti pattA, tao si puSpaM ca phalaM rasoya // 416 // evaM dhammassa viNao. malaM paramo se mkkho| jeNa kittiM suyaM sigcha, nIsesaM caabhigcch||417|| mUlAu iti, mUlAdAdiprabandhAt skandhaprabhavaH-sthuDotpAdaH, kasyetyAha-drumasya-vRkSasya, tataH-skandhAtsakA. | // 165 // Jan Education Intern For Private Personel Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a09, u. 2 // 166 // Jain Education Intern zAt pazcAt tadanu samupayAnti - AtmAnaM prApnuvantyutpadyanta ityarthaH, kAstA ityAha-zAkhAstadbhujAkalpAH, tathA zAkhAbhyaH-uktalakSaNAbhyaH prazAkhAstadaMzabhUtA virohanti jAyante, tathA tAbhyo'pi patrANi parNAni virohanti / tatastadanantaraM se- tasya drumasya puSpaM phalaM ca rasazca phalagata evaite krameNa bhavantIti / / 416 / / evaM dRSTAntamabhidhAya dArzantikayojanAmAha - evaMti, evaM dumamUlavat, dharmasya - paramakalpavRkSasya vinayo mUlaM - AdiprabandharUpaM parama ityupro rasaH se-tasya phalarasavanmokSaH, skandhAdikalpAni tu devalokagamana sukulAgamanAdIni, ato vinayaH karttavyaH, kiMviziSTa ityAha-yena-vinayena kIrti sarvatra zubhapravAdarUpAM tathA zrutaM - aGgapraviSTAdi zlAghyaM prazaMsAspadIbhUtaM niHzeSaMsaMpUrNa cAdhigacchati-prAnotIti // 417 // caNDe mitha, duvvAI niyaDI saDhe / vujjhai se aviNIappA, kaTuM soyagayaM jahA // 498 // viNayaMpi jo uvAeNaM, coio kuppaI naro / divvaM so sirimijnaMtiM, daMDeNa pahie // 49 // avinayavato doSamAha - je yati, yazca caNDo- roSaNaH mRgaH-ajJo hitamapyukto rupyati, tathA stabdho jAtyAdimadonmato durbAdI apriyavaktA nikRtimAn - mAyopetaH, zaThaH - saMyamayogeNvAnAdRtaH, etebhyo dopebhyo vinayaM na karoti ya udyate asau pApaH saMsArasrotasA avinItAtmA-sakalakalyANaikanibandhanavinayarahitaH kimivetyAha- kASThaM srotogataM - nadyAdivahinIpatitaM yathA tadvaditi // 418 // kiM ca viNayaMpIti, vinayamuktalakSaNaM ya upAyenApi - ekAntamRdu avinItasya doSaH gA. 418419 // 166 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 vinayAvinayaphalam 421 // 167 // bhaNanAdilakSaNenApi apizabdasya vyavahitaH sambandhaH, codita uktaH, kupyati-ruSyati naraH / atra nidarzanamAha-divyAM- amAnuSIM, asau-naraH zriyaM-lakSmI AgacchantI-Atmano bhavantIM daNDena-kASThamayena pratiSedhayati-nivArayati / etaduktaM bhavati-vinayaH saMpado nimittaM, tatra skhalitaM yadi kazcicodayati sa guNaH tatrApi roSakaraNena vastutaH saMpado niSedhaH / udAharaNaM cAtra dazArAdayaH kurUpAgatazrIprArthanApraNaya bhaGgakAriNastadrahitAstadabhaGgakArI ca tadyuktaH kRSNa iti // 419 // IN taheva aviNIyappA, uvavajjhA hayA gayA / dIsaMti duhamehatA, AbhiogamuvaTThiyA // 420 // taheva suviNIyappA, uvavajjhA hayA gayA / dIsaMti suhamehaMtA, iDiM pattA mahAyasA // 421 // avinayadoSopadarzanArthamevAha-tahevatti, tathaiveti-tathaivaite avinItAtmAno-vinayarahitA anAtmajJAH, upavAhyAnAM-rAjAdivallabhAnAmete karmakarA itvaupavAhyAH, hayAH-azvAH, gajAH-hastinaH, upalakSaNametanmahiSakAdInAmiti / ete kimityAha-dRzyante-upalabhyante, eva mandurAdau avinayadoSeNobhayalokavatinA yavasAdivodArA, duHkha-saMklezalakSaNa edhamAnA-anekArthatvAdanubhavanta AbhiyogyaM-karmakaramAvaM upasthitA:-prAptA iti // 420 // eteSveva vinayaguNamAhatahevatti, tathaiva ete suvinItAtmAno-vinayavanta AtmajJA aupavAhyA-rAjAdInAM hayA gajA iti pUrvavat / ete kimityAha-dRzyante-upalabhyante, eva sukhaM-AhlAdalakSaNaM, edhamAnA-anubhavantaH zuddhi prAptA iti viziSTabhUSaNAlayabhojanAdibhAvataH prAptarddhayo mahAyazaso-vikhyAtasadguNA iti // 421 // // 167 // Jain Education Interie For Private & Personel Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayAvinaya gA. 425 sumati- taheva aviNIyappA, logaMmi naranArio / dIsaMti duhamehatA, chAyA vigaliteMdiyA // 422 // sAdhu daMDasatthAparijjuNNA, asabbhavayaNehi ya / kalaNAvivannacchaMdA, khuppivAsAiparigayA // 423 // bhIdazavaiH a09, taheva suviNIyappA, logaMsi nrnaario| dIsaMti suhamehaMtA, iDhei pattA mahAyasA // 424 // ___etadeva vinayAvinayaphalaM manuSyAnadhikRtyAha-tahevatti, tathaiva tiryazca iva avinItAtmAna iti pUrvavat / loke'smin-manuSyaloke, naranArya iti prakaTArtha dRzyante duHkhamedhamAnA iti pUrvavat , chArA(tAH)-kasaghAtavraNAGkita. // 16 // d zarIrAH, vigalitendriyAH-apanItanAsikAdIndriyAH pAradArikAdaya iti / / 422 // tathA daMDatti, daNDA-vetradaNDAdayaH zastrANi-khagAdIni tAbhyAM parijIrNAH-samantato durbalabhAvamApAditAH, tathA asabhyavacanaizca-kharakarkazAdibhiH parijIrNAH, ta evaMbhRtAH santaH satAM karuNAhetutvAt karuNA-dInA vyApannAcchandasA-parAyattatayA apetasvAbhiprAyAH, kSudhA-bubhukSayA pipAsayA-tRSA parigatA-vyAptA annAdinirodhastokadAnAmyAmiti / evaM iha loke prAgavinayopAttakarmAnubhAvata evaMbhUtAH paraloke tu kuzalApravRtteH duHkhitatarA vijJAyanta iti // 423 // vinayaphalamAha-tahevatti, tathaiva vinItatiyaMca iva suvinItAtmAno loke'sminnaranArya iti pUrvavat / dRzyante sukhamedhamAnAH zuddhi prAptA mahAyazasa iti pUrvavat , navaraM svArAdhitanRpagurujanA ubhayalokasAphalyakAriNa eta iti // 424 // taheva aviNIyappA, devA jakkhA ya gujjhgaa| dIsaMti duhamahaMtA, AbhiogamuvaTriyA // 425 // // 16 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayA vinaya sumati sAdhu zrIdazaka a09, u02 phalam gA.426 431 tavinayA upasthitAH prAptA iti // 42mayoga-AjJApradAnalakSaNo'syAmAcakSuSA duHkhamedha taheva suviNIyappA, devA jakkhA ya gujjhgaa| dIsaMti suhamehaMtA, ihiM pattA mahAyasA // 426 // etadeva vinayAvinayaphalaM devAnadhikRtyAha-tahevatti, tathaiva yathA naranAryaH avinItAtmAno bhavAntare'kRtavinayA devA-vaimAnikA jyotiSkA yakSAzca-vyantarAzca guhyakA-bhavanavAsinaH, ta ete dRzyante AgamabhAvacakSuSA duHkhamedhamAnA:-parAjJAkaraNapararddhidarzanAdinA, AbhiyogyamupasthitA:-abhiyoga-AjJApradAnalakSaNo'syAstIti abhiyogI tadbhAva AbhiyogyaM, karmakarabhAvamityarthaH, upasthitAH-prAptA iti // 425 // vinayaphalamAha-tahevatti, tathaiveti pUrvavat , suvinItAtmAno-janmAntarakRtavinayA niraticAradharmArAdhakA ityarthaH, devA yakSAzca guhyakA iti pUrvavadeva, dRzyante sukhamedhamAnA arhatkalyANakAdiSu RddhiM prAptA iti devAdhipAdiprApta yo mahAyazaso-vikhyAtasadguNA iti // 426 // je AyariyauvajjhAyANaM, sussUsAvayaNaMkarA / tasiM sikkhA pavaIti, jalasittAiva pAyavA // 427 // appaNaTThA paraTTA vA, sippA neuNiyANi ya / gihiNo uvabhogaTThA, ihalogassa kAraNA // 428 // | jeNa bandhaM vahaM ghoraM, pariyAvaM ca dAruNaM / sikkhamANA niyacchaMti, juttA te laliiMdiyA // 429 // | tevi taM guruM pUyaMti, tassa sippassa kAraNA / sakAroMti namasaMti, tuTThA nidesavattiNo // 430 // | kiM puNo je suyaggAhI, annNthiykaame| AyariyA jaM vae bhikkhU, tamhA taM nAivattae // 431 // // 169 // For Private & Personel Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu bhIdazavai. a09, lokottara vinayaphalam gA.426431 // 17 // evaM nArakApohena vyavahArato yeSu sukhaduHkhasaMbhavasteSu vinayAvinayaphalamuktaM, adhunA vizeSato lokottaravinayaphalamAhaje Ayariyatti, ye AcAryopAdhyAyayoH-pratItayoH zuzrUSAvacanakarA:-pUjApradhAnavacanakaraNazIlAsteSAM puNyamAjAM zikSA-grahaNAsevanAlakSaNA bhAvArtharUpAH pravarddhante-vRddhimupayAnti, dRSTAntamAha-jalasiktA iva pAdapA-vRkSA iti // 427 // etacca manasyAdhAya vinayaH kArya ityAha-appaNahatti, AtmArtha-AtmanimittaM, anena me jIvikA maviSya- tItyevaM, parArtha vA-paranimittaM vA putramahametadgrAhayiSyAmItyevaM, zilpAni-kumbhakArakriyAdIni naipuNyAni caAlekhyAdikalAlakSaNAni gRhiNa:-asaMyatAH, upabhogArtha-annapAnAdibhogAya, zikSanta iti vAkyazeSaH, ihalokasya kAraNaM-ihalokanimicamiti // 428 ||je NaM ti, yena-zilpAdinA zikSyamANena bandhaM-nigaDAdibhiH vadhaMkaSAdibhirghoraM-raudraM paritApaM ca, dAruNaM-etajanitamaniSTaM nirbhartsanAdivacanajanitaM ca zikSamANA guroH sakAzAt niyacchanti-prApnuvanti, yuktA iti-niyuktAH zilpAdigrahaNe te lalitendriyA-garbhezvarA rAjaputrAdaya iti // 429 / / te'vi tamiti, te'pi itvaraM zilpAdi zikSamANAstaM guruM bandhAdikArakamapi pUjayanti sAmAnyato madhuravacanAbhinandanena tasya zilpasyetvarasya kAraNAt, tannimittatvAditi bhAvaH, tathA satkArayanti vastrAdinA, namasyanti aJjali. grahaNAdinA / tuSTA ityamuta idamavApyata iti hRSTA nirdezavartina:-AjJAkAriNa iti // 430 // yadi tAvadete'pi taM guruM pUjayanti ata:-kiM puNanti, kiM punaH yaH-sAdhuH zrutagrAhI-paramapuruSapraNItAgamagrahaNAbhilASI anantahita| kAmuko mokSaM yaH kAmayata ityabhiprAyastena tu sutarAM guravaH pUjanIyA iti, yatazcaivamAcAryA yadbadanti kimapi 8 // jeNaM tinapAnAdibhogAya, bhakArakriyAdIna // 17 Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu bhIdazavai. a09, u02 // 171 // I tathA'nekaprakAraM bhikSuH-sAdhuH tasmAttadAcAryavacanaM nAtivartayat yuktatvAtsarvameva sampAdayediti // 431 // kAyAdinIyaM sejaM gaI ThANaM, nIyaM ca AsaNANi ya / nIyaM ca pAe vaMdejA, nIyaM kujjA ya aMjaliM // 432 // vinayaH saMghaTTaittA kAeNaM, tahA uvahiNAmavi / khameha avarAha me, vaeja na puNotti ya // 433 // | gA. 432 435 duggao vA paoeNaM, coio vahaI rahaM / evaM dubuddhi kiccANaM, vutto vutto pakubaI // 434 // kAlaM chaMdovayAraM ca, paDilehitA Na heuhiN| teNa teNa uvAeNaM, taM taM saMpaDivAyae // 435 // vinayopAyamAha-nIyaMti, nIcAM zayyAM-saMstArakalakSaNAmAcAryazayyAyAH sakAzAt kuryAditiyogaH, evaM nIcAM gatimAcAryagatestatpRSThato nAtireNa nAtidrutaM yAyAdityarthaH, evaM nIcaM sthAnamAcAryasthAnAdyatrAcArya Aste, tasmAnIcatare sthAne sthaatvymitibhaavH| tathA nIcAni-laghutarANi kadAcitkAraNajAte AsanAni-pIThakAni tasminnupaviSTe tadanujJAtaH seveta, nAnyathA, tathA nIcaM ca-samyagavanatottamAGgaH san pAdAvAcAryasatkau vandeta, nAvajJayA tathA kacitpraznAdau nIcaMnamrakAyaM kuryAca sampAdayecAJjaliM,na tu sthANuvastabdha eveti / / 432 // evaM kAyavinayamabhidhAya vAgvinayamAha-saMghaTTaitti, saMghadRzya-spRSTavA kAyena-dehena kathazcittathAvidhapradezopaviSTamAcArya tathopadhinApi-kalpAdinA kathaJcitsaMghaTabya mithyAduSkRtapurassaramabhivandya kSamasva-sahasvAparAdhaM-doSa me mandamAgyasyaivaM vadet-beyAna punariti na cAhamenaM bhUpaH kariSyAmIti // 433 // etacca sarva buddhimAna svayameva karoti, tadanyastu kathamityAha-duggaovitti, durgauriv-||17|| Jain Education Interi For Private & Personel Use Only T Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a09, u02 vinayopAyAH gA.436 438 galibalIvardavat pratodena-ArAdaNDalakSaNena codito-viddhaH sanvahati-nayati kApi rathaM pratItaM, eva duggauriva durbuddhiHahitAvaha buddhiH ziSyaH kRtyAnAM AcAryAdInAM kRtyAni vA tadabhirucitakAryANi ukta ukta:-puna:punarabhihita ityarthaH, prakaroti-niSpAdayati prayur3e ceti // 434 // evaM ca kRtAnyapyamuni na zobhanAnyata Aha-kAlaMti, kAlaM-zaradAdilakSaNaM chandastadicchArUpaM upacAra-ArAdhanAprakAraM, cazandAddezAdiparigrahaH, etatpratyupekSya-jJAtvA hetubhiH-yathAnurUpaiH kAraNaH kimityAha-tena tenopAyena-gRhasthAvarjanAdinA tattapittaharAdirUpamazanAdi sampratipAdayet, yathA kAle'pi | zaradAdau pittaharAdibhojanaM pravAtanivAtAdirUpA zayyA icchAnulomaM vA yadyasya hitaM rocate ca ArAdhanAprakAro'nulomaM mApaNaM granthAbhyAsavaiyAvRtyakaraNAdi deze anUpadezAAcitaM niSThIvanAdibhirhetumiH zleSmAdyAdhikya vijJAya taducitaM sampAdayediti // 435 // vivattI aviNIyassa, saMpattI viNIyassa ya / jasseyaM duhao nAyaM, sikkhaM se abhigacchai // 436 // je yAvi caMDe maiiDDhigArave, pisuNe nare saahshiinnpesnne|| adiTThadhamme viNae akovie, asaMvibhAgI na hu tassa mokkho // 437 / / nidesavittI puNa je gurUNaM, suyatthadhammA viNayammi koviyA / tarittu te ohamiNaM duruttaraM, khavittu kammaM gaimuttamaM gaya // 438 // tibemi // M // 172 // Jain Education Inteme For Private Personal Use Only T Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamati sAdhu0 pIdazaka vinayo pAyA: gA0436438 u. 2 // 173 // viNayasamAhIe bIo uddesao samatto 9-2 // kiMca-vivattitti, vipattiravinItasya jJAnAdiguNAnAM, saMprAptivinItasya ca jJAnAdiguNAnAmeva, ysyaitt-|| jJAnAdiprAptyaprAptidvayaM ubhayata-ubhayAbhyAM vinayAvinayAbhyAM sakAzAdbhavatItyevaM jJAtaM-upAdeyaM caitaditi bhavati zikSAgrahaNAsevanArUpAmasAvitthaMbhUto'bhigacchati-prApnoti, bhAvata upAdayaparijJAnAditi / / 436 / / etadeva dRDhayannavinItaphalamAha-je yAvitti, yazcApi caNDaH pravajito'pi yo roSaNaH matiRddhigaurava iti Rddhigauravamatigaurave abhiniviSTaH pizuna:-pRSThimAMsakhAdako naro-naravyaJjano na bhAvanaraH sAhasika:-akRtyakaraNaparaH hInapreSaNo-hInagurvAjJApara: adRSTadhA -samyaganupalabdhazrutAdidharmA vinaye'kovido-vinayaviSaye'paNDitaH asaMvibhAgI-yatra kacana lAme na saMvibhAgavAn , ya itthaMbhUto'dhamo naiva tasya mokSaH, samyagdaSTezcAritravata itthaMvidhasaMklezAbhAvAditi / / 437 / / vinayaphalAbhidhAnopasaMharanAha-Niddesavattitti, nirdezavartina:-AjJAvartinaH punarye gurUNAM-AcAryAdInAM zrutArthadharmA iti prAkRtazailyA zrutadharmArthA gItArthA ityarthaH, vinaye kartavye kovidA-vipazcitaH, ya itthaMbhRtAstIrvA te mahAsatvA oghamenaM-pratyakSopalamyamAnaM saMsArasamudraM duruttAraM tIrceva tIna, caramabhavaM kevalitvaM ca prApyetibhAvaH, tataH kSapayitvA karma nirava zepaM bhavopanAhisaMjJita gatimuttamA siddhAkhyAM gatAH-prAptAH // 438 // iti bravImIti pUrvavat / vinayasamAdhau vyAkhyAto dvitIya uddezakaH 9-2 / / // 173 // Jain Education Intera! | Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumatisAdhu zrIdazavai0 vinayopAyAH gA.439444 u03 // 174 // AyariyaM aggimivAhiyaggI, sussUsamANo paDijAgarijA / AloiyaM iMgiyameva naccA, jo chaMdamArAhaya I sa pujjo // 439 // AyAramaTThA viNayaM pauJje, sussUsamANo parigijjha vakkaM / jahovaiTTha abhikaMkhamANo, guruM tu nAsAyayaI sa pujjo // 440 // rAyaNiesu viNayaM pauchu, DaharAvi ya je pariyAyajidrA / nIyattaNe vai saccavAI, uvAyavaM vakkakare sa pujo // 441 // annAyauMchaM caraI visuddhaM, javaNaTThayA samuyANaM ca nicchaM / aladdhayaM no paridevaijjA, laDuM na vikatthaI sa pujo // 442 // saMthArasejjAsaNabhattapANe, appicchayA ailAbhe'vi sNte| jo evamappANabhitosaijjA, saMtosapAhannarae sa pujo // 443 // sakkA saheuM AsAi kaMTayA, aomayA ucchahayA nareNaM / aNAsae jo u sahijja kaMTae, vaImae kaNNasare sa pujjo // 444 // // 174 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 vinItasya | pUjAItvam gA.445 // 175 // muhattadukkhA u havaMti kaMTayA, aomayA te'vi tao suddhraa| vAyAduruttANi duruddharANi, verANubaMdhAINa mahabbhayANi // 445 // sAmprataM tRtIya Aramyate, iha ca vinItaH pUjya ityupadarzayannAha-Ayarietti, AcArya-sUtrArthapradaM tatsthAnIyaM / vA'nyaM jyeSThArya, kimityAha-agnimiva-tejaskAyamiva AhitAgni:-brAhmaNaH suzrUSayan-samyak sevamAnaH pratijAgRyAttattatkRtyasampAdanenopacaret / Aha-yathA''hitAsirityAdinA prAgidamuktameva, satyaM, kiM tu tadAcAryamevAGgIkRtya idaM tu ratnAdhikamapyadhikRtyocyate, vakSyati ca-"rAyaNirasu viNayami"tyAdi, pratijAgaraNopAyamAha-avalokita-nirIkSitaM igitameva ca-anyathAvRttilakSaNaM jJAtvA-vijJAyAcAIyaM yaH-sAdhuH chanda:-abhiprAyamArAdhayati / yathA zIte patati prAvaraNAvalokane tadAnayane, iNite vA niSThIvanAdilakSaNe zuNThyAdyAnayanena sa pUjyaH sa itthaMbhUtaH sAdhuH pUjAha:kalyANabhAgiti // 439 / prakrAntAdhikAra evAha-AyAretti, AcArArtha-jJAnAdyAcAranimitta vinayamaktalakSaNaM prayukkte-karoti yaH suzrUSan-zrotumicchan , kimayaM vakSyatItyevaM, tadanu tenokte sati parigRhya vAkyamAcAryAya, tatazca yathopadiSTaM-yathoktamevAmikAkSan , mAyArahitaH zraddhayA kartumicchan san vinayaM prayuGkte, ato'nyathAkaraNena guruM viti, AcAryameva nAzAtayati-na hIlayati yaH sa pUjya iti // 44 // kiMca-rAiNietti, ratnAdhikeSujJAnAdibhAvaratnAbhyadhikeSu vinayaM-yathocitaM prayuGkte karoti, tathA DaharA api ca ye vayaHzrutAmyAM paryAyajyeSThAzcirapravrajitAsteSu vinayaM prayuGkte, evaM nIcatve guNAdhikAn prati nIcabhAve varttate, satyavAdI-aviruddhavaktA tathA // 175 // Jain Education Intera Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 a09, u03 vinItasya pUjAItvam gA0441. 445 // 176 // avapAtavAn-vandanazIlo nikaTavartI vA evaM ca yo vAkyakaro-gurunirdezakaraNazIlaH sa pUjya iti // 441 // kiMca- aNNAyatti, ajJAtoJcha-paricayAkaraNenAjJAtaH san bhAvo'haM gRhasthoddharitAdi caratyaTitvA''nItaM bhuGkte, na tu jJAtastabahumatamiti, etadapi vizuddhaM-udgamAdidoSarahitaM, na tadviparItaM, etadapi yApanArtha-saMyamabharodvAhidehapAlanAya, nAnyathA samudAnaM ca-ucitabhikSAlabdhaM ca-nityaM-sarvakAlaM na tUJchamapyekatraiva bahulabdhaM kadAcitkaM vA, evaMbhRtamapi vibhAgataH, alabdhvA -anAsAdya na paridevayet-na khedaM yAyAt , yathA mandabhAgyo'haM azobhano vA ayaM deza ityevaM vibhAgatazca labdhvA prApyocitaM na vikatyate-na zlAghAM karoti sapuNyo'I zobhano vA ayaM deza ityevaM sa pUjya iti // 442 // kiMca saMthAreti, saMstArakazayyAsana bhaktapAnAni pratItAnyeteSvalpecchatA-amUrchayA paribhogaH, atiriktapariharaNaM cAtilAbhe'pi sati saMstArakAdInAM gRhasthebhyaH sakAzAt , ya evamAtmAnamabhitoSayati yena vA tena vA yApayati santoSaprAdhAnyarata:-santoSa eva prAdhAnyabhAve rataH-saktaH sa pUjya iti // 443 / / indriyasamAdhidvAreNa pUjyatAmAha-sakkitti, zakyAH sodumAzayetIdaM me bhaviSyatIti pratyAzayA, ke ityAha-kaNTakA ayomayA-lohAtmakA utsahatA nareNa-arthodyaminetyarthaH, tathA ca kurvanti kecidayomayakaNTakAstaraNazayanamapyarthalipsavaH, na punarvA kaNTakAH zakyA iti, evaM vyavasthite anAzayA-phalApratyAzayA nirIhaH san yastu saheta kaNTakAn vAGmayAn-kharAdivAgAtmakAn karNasarAn-karNagAminaH sa pUjya iti // 444 // etadeva spaSTayati-muhutteti, muharttaduHkhA-alpakAladuHkhA bhavanti kaNTakA ayomayAH, vedhakAla eva prAyo duHkhabhAvAt , te'pi tataH kAyAtsUddharAH-sukhenevoddhiyante vraNaparikarma ca // 176 // Jain Education Internal T Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 9, u0 3 // 177 // Jain Education Internati kriyate, vAgduruktAni punaruddharANi - duHkhenaivoddhiyante manolakSyavedhanAt vairAnubandhIni tathAzravaNapradveSAdineha paratra ca vairamanubadhnanti, ata eva mahAbhayAni, kumatipAtAdibhayahetutvAditi // 445 // samAvayaMtA vayaNAbhighAyA, kaNNaMgayA dummaNiyaM jaNaMti / dhammonti kiccA paramaggasUre, jiiMdie jo sahaI sa pujo // 446 // avaNNavAyaM ca parammuhassa, paccakkhao paDiNIyaM ca bhAsaM / ohAriNi appiyakAriNi ca, bhAsaM na bhAsejja sayA sa pujjo // 447 // alolupa akkue amAI, apisuNe yAvi adINAttI / no bhAvae no'viya bhAviyappA, akouhale ya sayA sa pujjo // 448 // guNeohi sAhU aguNehi'sAhU, geNhAhi sAhU guNa muMca'sAhU | viyANIyA appagamappaNaM, jo rAgadosehiM samo sa pujjo // 449 // taheva DaharaM ca mahallagaM vA, itthIM pumaM pavaiyaM gihiM vA / for aisa siejA, thaMbhaM ca kohaM ca caesa pujjo // 450 // vinItasya pUjArhatvam gA. 446 450 177 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu zrIdazavai0 a09, u03 vinItasya | pUjAItvam | gA.451: 453 // 178 // je mANiyA sayayaM mANayAMta, jatteNa kannaM ca nivesayaMti / te mANae mANarihe tavassI, jiiMdie saccarae sa pujo // 451 // tesiM gurUNaM guNasAgarANaM, soccANa mehAvi subhaasiyaaii| care muNI paMcarae tigutto, caukasAyAvagae sa pujjo // 452 // gurumiha sayayaM paDiyariya muNI, jiNava(ma)yaniuNe abhigmkusle| dhuNiya rayamalaM purekaDaM, bhAsuramaulaM gaI vai // 453 // ti bemi // viNayasamAhIe taio uddeso samatto 9-3 // kiMca-samAvayaMteti samApatanta-ekIbhAvenAbhimukhaM patantaH, ka ityAha-vacanAbhighAtAH-kharAdivacanaprahArAH |karNagatAH santaH prAyo'nAdibhavAmyAsAddaurmanasya-duSTamanobhAvaM janayanti prANinAM, evaMbhUtAn vacanAbhighAtAn | dharma itikRtvA sAmAyikapariNAmApanno, na tvazatyAdinA, paramAnazUraH-dAnasaMgrAmazUrApekSayA pradhAnaH zUraH jite. ndriyaH san yaH sahate na tu tairvikAraM upadarzayati sa pUjya iti // 446 // tathA avaNNatti, avarNavAdaM-azlAghAvAdaM ca parAGmukhasya pRSThata ityarthaH, pratyakSatazca-pratyakSasya ca pratyanIkAM apakAriNI caurastvamityAdirUpAM bhASAM tathA // 178 // Jain Education Intematona For Private & Personel Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazanai0 a0 9, u0 3 // 179 // Jain Education Internat avadhAriNIM - azobhana evAyamityAdirUpAM aprItikAriNIM ca zroturmRtanivedanAdirUpAM bhASAM vAcaM na bhASeta sadA yaH kadAcidapi naiva brUyAtsa pUjya iti // 447 // tathA-alolupatti, alolupaH- AhArAdiSu alubdhaH, akuhakaindrajAlAdikuhakarahitaH, amAyI - kauTilyazUnyaH, apizunazcApi na chedabhedakarttA adInavRttiH- AhArAdyalA mespi zuddhavRttirno bhAvayedakuzalabhAvanayA paraM, yathA-amukapurato bhavatA'haM varNanIyaH, nApi ca bhAvitAtmA svayamanya purataH svaguNavarNanApara: akautukaca sadA naTanarttakAdiSu yaH sa pUjya iti // 448 // kiMca-guNehiMti, guNairanantaroditaivinayAdibhiryuktaH sAdhurbhavati, tathA aguNairuktaguNaviparItairasAdhuH, evaM sati " gRhANa sAdhuguNAn muJzcAsAdhuguNAMce " ti zobhana upadezaH, evamadhikRtya prAkRtazailyA vijJApayati- vividhaM jJApayatyAtmAnamAtmanA yastathA rAgadveSayoH samo na rAgavAnna dveSavAnniti sa pUjya iti / 449 / / kiMca - taheveti, tathaiveti pUrvavat DaharaM vA mahallakaM vA, vAzabdAnmadhyamaM vA striyaM pumAMsamupalakSaNatvAnnapuMsakaM vA pravrajitaM gRhiNaM vA, vAzabdAttadanyatIrthikaM vA, na hIlayati, nApi visayati, tatra sUyayA asUyayA vA, sakaduSTAbhidhAnaM hIlanaM, tadevAsakRt khisanamiti, hIlanakhiMsanayozca nimittabhUtaM stambhaM ca mAnaM ca krodhaM ca roSaM ca tyajati yaH sa pUjyaH, nidAnatyAgena tatvataH kAryatyAgAditi / / 450 // je mANietti, ye mAnitA abhyutthAnAdisatkAraiH satataM - anavarataM ziSyAn mAnayanti zrutopadezaM prati codanAdibhiH, tathA yatnena kanyAmiva nivezayanti, yathA " mAtApitarau kanyAM guNairvayasA ca saMvardhya yogyabharttari sthApayanti", evamAcAryAH ziSyaM sUtrArthavedinaM dRSTvA mahatyAcAryapade'pi sthApayanti, tAnevaMbhUtAn gurUnmAnayati, yo'bhyutthAnAdinA vinItasya pUjAItvam gA. 447 453 // 179 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 a09, vinItasya pUjAItvam gA.451453 mAnArhAna-mAnayogyAna tapasvI san , jitendriyaH satyarata iti prAdhAnyakhyApanArtha vizeSaNadvayaM, sa pUjya | iti // 451 // tathA-tesiM gurUNaMti, teSAM gurUNAmanantaroditAnAM guNasAgarANAM-guNasamudrANAM sambandhIni zrutvA medhAvI subhASitAni-paralokopakArakANi carati-Acarati muni:-sAdhuH pazcaratA-paJcamahAvratasaktaH triguptomanoguptyAdimAna catuSkaSAyApagata ityapagatakrodhAdikaSAyo yaH sa pUjya iti / / 452 / / prastutaphalAbhidhAnenopasaMharabAha-gurunti, gurumAcAryAdirUpamiha-manuSyaloke satataM-anavarataM paricarya-vidhinA''rAdhya muni:-sAdhu, kiMviziSTo munirityAha-jinavacana(mata)nipuNaH-Agame pravINaH, abhigamakuzalo-lokaprAghUrNakAdipratipattidakSaH, sa evaMbhUto vidhUya rajomalaM purAkRtaM kSapayitvA'STaprakAra karmeti bhAvaH, kimityAha-bhAsvarAM jJAnatejomayatvAdatulAMananyasadRzIM gati-siddhirUpAM bajatIti-gacchati, tadA janmAntareNa vA sukulapratyAgamanapratyayotpAdAdinA prakAreNa // 453 // bravImIti pUrvavat / / iti vinayasamAdhAvuktastRtIya uddezakaH 9-3 // // 18 // suyaM me AusaM! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu therehiM bhagavaMtehi, catvAri viNayasamAhiTThANA pnnttaa| kayare khalu te therehiM bhagavaMtehiM cattAri viNayasamAhiTThANA pannattA ?, ime N // 18 // Jan Education Inteman For Private Personal Use Only Alaw.ininelibrary.org Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrI dazavai 0 a0 9, u. 4 // 189 // Jain Education Internationa khalu tetherehiM bhagavaMtehiM cattAri viNayasamAhidvANA pannattA, taMjahA - viNayasamAhI, suyasamAhI, tavasamAhI, AyArasamAhI / sU0 16 / - viNae sue ya tave, AyAre niccapaMDiyA / abhirAmayaMti appA, je bhavaMti jiiMdiyA // 454 // atha caturtha ucyate, tatra sAmAnyokta vinayavizeSopadarzanArthamidamAha - suyaM me iti zrutaM mayA AyuSman ! tena bhagavatA evamAkhyAtamityetad yathA SaDjIvanikAyAM (pR. 20) tathaiva draSTavyaM, iha khalviti, iha-kSetre pravacane vA svazabdo vizeSaNArthaH, na kevalamiha, kiM svamyatrApyanyatIrtha kRtpravacaneSvapi, sthaviraiH - gaNadharairbhagavadbhiH-paramaizvaryAdiyuktaizcatvAri vinayasamAdhisthAnAni - vinayasamAdhibhedarUpANi prajJaptAni prarUpitAni, bhagavataH sakAze zrutvA granthata uparacitAnItyarthaH, katarANi khalu tAnItyAdinA praznaH, amUni khalu tAnItyAdinA nirvacanaM tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH - vinayasamAdhiH 1 zrutasamAdhiH 2 tapaH samAdhiH 3 AcArasamAdhiH 4 tatra samAdhAnaM samAdhiH - paramArthata Atmano hitaM sukhaM svAsthyaM, vinaye vinayAdvA samAdhiH vinayasamAdhiH, evaM zeSeSvapi zabdArtho bhAvanIyaH / 16 / etadeva zlokena saMgRhNAti - viNae ityAdi, vinaye yathoktalakSaNe zrute-aGgAdau tapasi - bAhyAdauM AcAre ca mUlaguNAdau, cazabdasya vyavahita upanyAsaH, nityaM sarvakAlaM paNDitAH samyakparamArthavedinaH, kiM kurvantItyAha-abhiramayantyanekArthatvAdAbhimukhyena vinayAdiSu yuJjate AtmAnaM jIvaM kimiti ?, asyopAdeyatvAt ka evaM kurvantItyAha-ye bhavanti 16 vinaya samAdhi medAH sU0 16, gA. 454 // 182 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdasavai // 18 // jitendriyA:-jitacakSurAdibhAvazatravaH, ta eva paramArthataH paNDitA iti pradarzanArthametaditi / / 454 // vinayacaubihA khallu viNayasamAhI havai, taMjahA-aNusAsijaMto sussUsai 1, sammaM saMpaDi samAdhiH vajjai 2, veyamArAhai 3, na ya bhavai attasaMpaggahie 4 cautthaM payaM bhavai / suu017| bhavai sU017, gA.455 ya ettha silogo-pehei hiyANusAsaNaM, sussUsaI taM ca puNo ahitttthe| na ya mANamaeNa majaI, I viNayasamAhI AyayaTTie // 455 // vinayasamAdhimabhidhitsurAha-caubihetyAdi, caturvidhaH khalu vinayasamAdhirbhavati, tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH, aNusAsinato ityAdi, anuzAsyamAnastatra tatra codyamAnaH zuzrUSati-tadanuzAsanamarthitayA zrotumicchati 1, icchApravRttitaH tat samyaksampratipadyate, samyag-aviparItamanuzAsanatattvaM yathAviSayamavabudhyate 2, sa caivaM viziSTapratipattereva | vedamArAdhayati, vedyate aneneti vedaH-zrutajJAnaM tadyathoktAnuSThAnaparatyA saphalIkaroti 3, ata eva vizuddhapravRttene ca bhavatyAtmasaMpragRhIta:-AtmA eva samyak prakarSaNa gRhIto yenAhaM vinItaH susAdhurityevamAdinA sa tathA, anAtmoskarSapradhAnatvAdvinayAdeH, na caivaMbhUto bhavatIti abhiprAyaH, caturtha padaM bhavatItyetadeva sUtrakramaprAmANyAduttarottaraguNApekSayA caturthamiti 4 / 17 / bhavati cAtra zlokaH, atreti vinayasamAdhau zlokaH-chandovizeSaH, sa cAya-peheittiprArthayate hitAnuzAsanaM-icchati ihalokaparalokopakAriNamAcAryAdibhya upadezaM, zuzrUSatItyanekArthatvAt yathAviSayamava- Hd // 18 // Jain Education Internation For Private & Personel Use Only T Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati- sAdhu zrIdazabaika zrutasamAdhiH gA.456 u04 // 18 // budhyate, taccAvabuddhaM satpunaradhitiSThati-yathAvatkaroti, na ca kurvamapi mAnamadena-mAnagarveNa mAdyati-madaM yAti, vinayasamAdhau-vinayasamAdhiviSaye AyatArthikA-mokSArthIti // 455 // caubihA khalu suyasamAhI bhavai, taMjahA-suyaM me bhavissaitti ajjhAiyavvaM bhavai 1, egaggacicobhavissAmitti ajjhAiyavayaM bhavai 2, appANaM ThAvaissAmitti ajjhAiyavayaM bhavaDa 3.Thio paraM ThAvaissAmitti ajjhAiyavvayaM bhavai4 cautthaM payaM bhvi|suu018| bhavai ya ettha silogonANamegaggacitto ya, Thio a ThAvaI paraM / suyANi ya ahijitA, rayo suyasamAhie // 456 // ukto vinayasamAdhiH, zrutasamAdhimAha-caubvihA ityAdi, caturvidhaH khalu zrutasamAdhirbhavati, tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH / zrutaM me AcArAdi dvAdazAcaM bhaviSyatItyanayA buddhyA adhyetavyaM bhavati, na gauravAdyAlambanena 1, tathA adhyayanaM kurvannekAgracitto bhaviSyAmi na ca viplutacitta ityadhyetavyaM bhavati anena cAlambanena 2, tathA'dhyayanaM kurvan viditadharmatattva AtmAnaM sthApayiSyAmi zuddhadharma ityanena cAlambanenAdhyetavyaM bhavati 3, tathA adhyayanaphalAta sthitaH svayaM dharme paraM vineyaM sthApayiSyAmi tatraivetyadhyetavyaM bhavatyanena cAlambanenAdhyetavyaM 4 caturtha padaM bhavati / 18 / bhavati cAtra zloka iti pUrvavat , sa cAyaM nANamiti, jJAnamityadhyayanaparasya jJAnaM bhavatyekAgracittazca tatparatayA ekAgrAlambanazca bhavati, sthita iti vivekAddharmasthito bhavati, sthApayati paramiti svayaM dharmasthitatvAdanyamapi sthApa // 18 // Jain Education Inter For Private 3 Personal Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 9, u0 4 // 184 // Jain Education Interna yati zrutAni ca nAnAprakArANyadhIte, adhItya ca rataH - sakto bhavati, zrutasamAdhAviti // 456 // khalu tavasamAhI bhavai, taMjahA - no ihalogaTTayAe tavamahidvejjA 1, no paralogaTTayAe tavamahiTTejjA 2, no kittivaNNasahasilogaTTayAe tavamahiTTejjA 3, nannattha nijjaraTThayAe tavamahiTThejA 4, cautthaM paryaM bhavai / sU0 19 / bhavai ya ettha silogo - vivihaguNatavAree ya niccaM, bhavai nirAsae nijjaraTThie / tavasA ghuNai purANapAvagaM, jutto sayA tavasamAhie // 457 // uktaH zrutasamAdhiH, tapaHsamAdhimAha - cauvvihA ityAdi, caturvidhaH khalu tapaHsamAdhirbhavati, tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH, nehalokArthamihalokanimittaM labdhyAdivAJchayA tapaH - anazanAdirUpamadhitiSThet kuryAt dharmi - lavat 1, tathA na paralokArthaM - janmAntarabhoganimittaM tapo'dhitiSThed brahmadattavat 2, evaM na kIrttivarNazabdaghArthamiti, sarvadigvyApI sAdhuvAdaH kIrttiH, eka digvyApI varNo, arddhadigvyApI zabdaH, tatsthAna eva zlAghA, naitadartha tapo'dhitiSThet 3, api tu nAnyatra nirjarArthamiti, na karmmanirjarAmekAM vihAya tapo'dhitiSThet, akAmaH san yathA karmanirjaraiva phalaM bhavati tathAdhitiSThedityarthaH 4, caturthaM padaM bhavati / 19 / bhavati cAtra zloka iti pUrvavat sa cAyaMvivityAdi, vividhaguNataporato hi nityamanazanAdyapekSayA'nekaguNaM yattapastadrata eva sadA bhavati, nirAzoniSpratyAza ihalokAdiSu, nirjarArthikaH karmanirjarArthI, sa evaMbhUtaH tapasA vizuddhena dhunoti - apanayati purANapApaM tapa samAdhiH sU0 19, gA. 457 // 184 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrIdazave0 a0 9, u0 4 // 185 // cirantanaM karma, navaM ca na vanAtyevaM yuktaH sadA tapaHsamAdhAviti // 457 // caubvihA khalu AyArasamAhI bhavai, taMjahA - no ihalogaTTayAe AyAramahiTTejA 1, no paralogaTTayAe AyAramahidvejjA 2, no kittivaNNasahasilogaTTayAe AyAramahidvejjA 3, nannattha ArahaMtehiM heUhiM AyAramahinA 4, cautthaM payaM bhavai / sU0 20 / bhavai ya ettha silogojiNavayaNarae atitiNe, paDipunnAyayamAyayaTThie / AyArasamAhisaMvuDe, bhavai ya daMte bhAvasaMghae // 458 // abhigama cauro samAhio, suvisuddha susamAhiyappao / viulahiyaM suhAvahaM puNo, kuvai aso payakhemamappaNo // 459 // jAi (jarA) maraNAo muccaI, itthaMthaM ca caei savvaso / siddhe vA bhavai sAsae, deve vA apparae mahaDDie / 460 // ti bemi // 9-4 // viNayAsa mAhINAmajjhayaNaM samattaM 9 // AcAra samAdhiH sU0 20, gA. 458460 // 185 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdaza0 a0 9, u0 4 // 186 // uktaH tapaHsamAdhiH, AcArasamAdhimAha - cauvvihA ityAdi, caturvidhaH khalvAcArasamAdhirbhavati, tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH, nehalokArthamityAdyAcArAbhidhAnabhedena pUrvavat, yAvannAnyatrArhatairarhatsambandhibhirhetubhiranAzravatvAdibhiH AcAraM - mUlaguNottaraguNamayamadhitiSThet, nirIhaH san yathA mokSa eva bhavatIti caturtha padaM bhavati / 20 / bhavati cAtra zloka iti pUrvavat sa cAyaM - jiNavayaNarae ityAdi, jinavacanarataH - Agame saktaH, atintina:- na sakRtkiJciduktaH sannasUyayA bhUyo bhUyo vaktA, pratipUrNaH sUtrAdinA, AyatamAyAtArthikaH - atyantaM mokSArthI AcArasamAdhisaMvRta ityAcAre yaH 'samAdhistena sthagitAzravadvAraH san bhavati ca dAnta - indriyanoindriyadamAbhyAM bhAvasandhako - bhAvo - mokSastatsandhaka Atmano mokSAsanakArIti / / 458 / / sarvasamAdhiphalamAha-abhigameti, abhigamya-vijJAyAsenya ca caturaH samAdhI - nanantaroditAn, suvizuddha manovAkkAyaiH susamAhitAtmA saptadazavidhe saMyame, sa evaMbhUto dharmarAjyamAsAdya vipulahitasukhAvahaM punariti vipulaM vistIrNa hitaM tadAtve AyatyAM ca pathyaM sukhamAvahati prApayati yattat tathAvidhaM karotyasau sAdhuH padaM sthAnaM, kSemaM - zivaM, Atmana eva, na tvanyasyeti anenaikAntakSaNabhaGgavyavacchedamAheti // 459 // etadeva spaSTayati- jAi iti, jAtijarAmaraNAt - janmajarAmaraNAtsaMsArAnmucyate, asau susAdhuritthaMsthaM ceti idaMprakAramApannamitthaM itthaM tiSThatItItthaMsthaM - nArakAdivyapadezabIjaM varNasaMsthAnAdi tacca caeha-tyajati sarvazaH sarvaiH prakArairapunarbrahaNa tathA, evaM siddho vA karmakSayAt siddho bhavati, zAzvato'punarAgAmI sAvazeSakarmA devo vA'lparataH - pAmAparigata kaNDUyanakalparatarahito maharddhikaH - anuttaravaimAnikAdiH / / 460 // bravImIti pUrvavat / / iti vinayasamAdhau caturtha uddezakaH // samAdhi phalam sU0 20, gA. 458 460 186 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSu svarUpam gA. 461463 sumati- kA iti zrIsumatisAdhuviracitAvacUrau navamaM vinayasamAdhinAmamadhyayanaM samAptam 9 // sAdhu bhIdazavai0 vyAkhyAtaM vinayasamAdhyadhyayanam // adhunA sabhikSvAkhyamArabhyate, asya cAyamamisambandhaH, ihAnantarAdhyayane a010 AcArapraNihito yathocitavinayasaMpanno bhavatItyetaduktaM, iha tveteSveva navasvadhyayanArtheSu yo vyavasthitaH sa samyagmicaritye taducyate, ityanenAbhisambandhenAyAtamidamadhyayanamiti / tccedN||187|| nikkhammamANAi ya buddhavayaNe, niccaM cittasamAhio hvejaa| itthINa vasaM na yAvi gacche, vaMtaM no paDiyAyai je sa bhikkhU // 461 // puDhaviM na khaNe na khaNAvae, sIodagaM na pie na piyAvae / agaNisatthaM jahA sunisiyaM, taM na jale na jalAvae je sa bhikkhU // 462 // anileNa na vIe na vIyAvae, hariyANi na chiMde na chiNdaave| bIyANi sayA vivajayaMto, saJcittaM nAhArae je sa bhikkhU // 463 // vahaNaM tasathAvarANa hoi, puddhviitnnktttthnissiyaannN| // 187 // Jain Education Intema For Private & Personel Use Only sa Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati mina svarUpam sAdhu zrIdazavai0 a0 10 // 188 // gA0464. 465 tamhA uddesi na bhuMje, no'vi pae na phyAvae je sa bhikkhU // 464 // roia nAyaputtavayaNe, appa(ca)same manneja chappi kaae| paMca ya phAse mahatvayAI, paMcAsavasaMvare je sa bhikkhU // 465 // kiMca-nikkhammeti, niSkramya-dravyabhAvagRhAta , pravrajyAM gRhItvetyarthaH AjJayA-tIrthakaragaNadharopadezena yogyatAyAM satyA, niSkramya kimityAha-buddhavacane-avagatatavatIrthakaragaNadharavacane nityaM-sarvakAlaM cittasamAhitazcittenAtiprasanno bhavet , pravacana evAbhiyukta iti grbhH| vyatirekataH samAdhAnopAyamAha-strINAM sarvAsAmasatkAryanivandhanabhUtAnAM vazaMtatparatantratA(tadAyattatA)rUpaM na cApi gacchet , tadazago hi niyamato vAntaM pratyApibati, ato buddhavacanacittasamAdhAnataH savathA strIvazatyAgAt , anenaivopAyena, anyopAyAsammavAta, vAntaM-parityaktaM sadviSayajambAlaM na pratyApivati-na manAgapyAbhogato'nAbhogatazca tatsevate yaH sa bhikSurbhAvabhikSuriti // 461 // tathA puDhavIti, pRthvI-sacetanAdirUpAM na khanati svayaM, na khAnayati paraiH, "ekagrahaNe tajAtIyagrahaNami"ti khanantamapyanyaM nAnujAnAtIti, evaM sarvatra veditavyaM, zItodakaM-sacittaM pAnIyaM na pibati svayaM, na pAyayati parAn, agniH SaDjIvaghAtakaH, kiMvadityAha-zastraM-khagAdi | yathA sunizitamujjvAlitaM tadvat , taM na jvAlayati svayaM, na jvAlayati paraiH, ya itthaMbhUtaHsa bhikSuriti, Aha-SaDjIvanikAyAdiSu sarvAdhyayaneSvayamartho'bhihitaH kimartha punarukta iti?, ucyate, taduktArthAnuSThAnapara eva bhikSuriti jJApanArtha, | // 18 // Jain Education Inter Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdaza0 a0 10 // 189 // Jain Education Internal tatazca na doSa iti // 462 / / tathA anileti-anilenAnilahetunA celakarNAdinA na vIjayatyAtmAdi svayaM, na vIjayati paraiH, haritAni-zaSpAdIni na chinatti svayaM na chedayati paraiH, bIjAni - haritaphalarUpANi vrIhmAdIni sadA-sarvakAlaM vivarjayet saMghaTTanAdikriyayA, sacittaM nAhArayati yaH kadAcit apyapuSTAlambanaH sa bhikSuriti // 463 || auddezikAdiparihAreNa trasasthAvaraparihAramAha-vahaNamiti, vadhanaM hananaM trasasthAvarANAM - dvIndriyAdipRthivyAdInAM bhavati kRtaudezike, kiMviziSTAnAM 1 - pRthivItRNakASThanizritAnAM tathAsamArambhAt, yasmAdevaM tasmAdauzikaM kRtAdi, anyacca sAvadyaM na bhuGkte, na kevalaM etat kintu nApi pacati svayaM, na pAcayatyanyaiH, na pacantamanujAnAti sa bhikSuriti // 464 // roitti, rocayitvA - vidhigrahaNabhAvanAbhyAM priyaM kRtvA, kiM tadityAha - jJAtaputravacanaM bhagavanmahAvIravacanaM AtmasamAn - AtmatulyAnmanyate SaDapi kAyAn pRthivyAdIn, paJca ceti cazando'pizabdArthaH paJcApi spRzati-sevate mahAvratAni paJcAzravasaMvRtazca dravyato'pi paJcendriyasaMvRtazca yaH sa bhikSuriti // 465 / / cattAri vame sayA kasAe, dhuvajogI ya haveja buddhavayaNe / ahaNe nijAyavarayaNe, gihijogaM parivajjae je sa bhikkhU // 466 // sammAddaTThI sayA amUDhe, asthi hu nANe tave saMjame ya / tavasA dhuNa purANapAvagaM, maNavayakAyasusaMvuDe je sa bhikkhU // 467 // mikSu svarUpam gA. 466 467 1186811 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 a0 10 // 190 // tava asaNaM pANagaM vA, vividaM khAimasAimaM labhittA / hohI aTTho sue pare vA, taM na nihe na nihAvae je sa bhikkhU // 468 // tadeva asaNaM pANagaM vA, vivihaM khAimasAimaM labhittA / chaMdiya sAhammiANa mujhe, bhuccA sajjhAyarae je sa bhikkhU // 469 // na yaggahiyaM kahaM kahejjA, na ya kuppe nihuiMdie pasaMte / saMjame dhuvaM jogeNa jutte, uvasaMte aviheDae je sa bhikkhU // 470 // kiMca- cattArici, caturaH krodhAdIn vamati tatpratipakSAbhyAsena sadA sarvakAlaM kaSAyAn, dhruvayogI cocitanityayogavAMzca bhavati, buddhavacana iti tRtIyArthe saptamI, tIrthakaravacanena karaNabhUtena, dhruvayogI bhavati, yathAgamameveti bhAvaH, adhanazcatuSpadAdirahito nirjAtarUparajato nirgatasuvarNarUpya iti bhAvaH, gRhiyogaM-mUrcchayA gRhasthasambandhaM parivarjayati sarvaiH prakAraiH parityajati yaH sa bhikSuriti // 466 // tathA sammaddidvIti, samyagdRSTiH- bhAvasamyagdarzanI yaH sadA'mUDhaH - aviplutaH sabhecaM manyate astyeva jJAnaM heyopAdeyaviSayamatIndriyeSvapi tapazca bAhyAbhyantarakarmmamalApanayanajalakalpaM saMyamazca navakarmAnupAdAnarUpaH, itthaM ca dRDhabhAvastapasA dhunoti purANaM pApaM bhAvasAratayA pravRyA, mikSusvarUpam gA. 468 470 // 190 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazacai0 a0 10 // 191 // manovAkkAyasusaMvRtaH- tisRbhirguptibhirgupto yaH sa bhikSuriti ||467 // kiM ca-taheva asaNaMti, tathaiveti pUrvarvividhAnenAzanaM pAnaM ca prAguktasvarUpaM tathA vividhamanekaprakAraM khAdyaM svAdyaM ca prAguktasvarUpameva labdhvA - prApya, kimityAhabhaviSyatyarthaH - prayojanamanena zvaH parazvo veti tad-azanAdi na nighatte-na sthApayati svayaM, tathA na nidhApayati-na sthApayatyanyaiH, sthApayantamanyaM nAnujAnAti yaH sarvathA saMnidhiparityAgavAn sa bhikSuriti // 468 // kiMca tahevati, tathaivAzanaM pAnaM ca vividhaM khAdyaM svAdyaM ca labdhveti pUrvavat labdhvA kimityAha-chanditvA nimantraya samAnadhArmikAn sAdhUn bhuGkte, svAtmatulyatvAdvAtsalyasiddheH, tathA bhuktatvA svAdhyAyaratazca yaH cazabdo vizeSAnuSThAnaparaca yaH sa bhikSuriti // 469 / / bhikSulakSaNAdhikAra evAha-na ye ci na ca vaigrahikIM- kalahapratibaddhAM kathAM kathayati, sadvAdakathAdiSvapi na ca kupyati parasyApi tu nibhRtendriyo'nuddhatendriyaH prazAnto-rAgAdirahita evAste, tathA saMyame-pUrvokte dhruvaM sarvakAlaM yogena - kAyavAGmanaH karmalakSaNena yuktaH - yogayuktaH, pratimedamaucityena pravRtteH, tathopazAnto'nAkulaH kAyacApalAdirahitaH, aviheThakaH na kvaciducite'nAdaravAn krodhAdInAM vizleSaka ityanye, ye itthaMbhUtaH sa bhikSuriti // 470 // jo sahai hu gAmakaNTae, akkosapahAratajaNAo ya / bhayabheravasadda sappahAse, samasuhadukkhasahe ya je sa bhikkhU // 471 // bhikSu svarUpam gA. 471 // 191 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati bhikSu sAdhu0 zrIdazavai0 a010 | svarUpam gA.472475 // 19 // paDimaM paDivajiyA masANe, no bhIyae bhayabheravAI dissa / vivihaguNatavorae ya niccaM, na sarIraM cAbhikae je sa bhikkhU // 472 // asaI vosa?cattadehe, akkuTTe va hae lUsie vaa|| puDhavisame muNI havejjA, aniyANe akouhalle je sa bhikkha // 473 // abhibhUya kAyeNa parIsahAI, samuddhare jAipahAo appayaM / viittu jAImaraNaM mahabbhayaM, tave rae sAmaNie je sa bhikkhU // 474 // hatthasaMjae pAyasaMjae, vAyasaMjae saMjaiMdie / ajjhapparae susamAhiappA, suttatthaM ca viyANai je sa bhikkhU // 475 // kiMca-jo sahaitti, yaH khalu mahAtmA sahate samyaggrAmakaNTakAn prAmA-indriyANi taduHkhahetavaH kaNTakAstAna , svarUpata evAha-AkrozAn mahArAn tarjanAMzceti, tatrAkrozA yakArAdibhiH, prahArAH kazAdibhiH, tarjanA apayAdibhiH, tathA bhairavabhayA-atyantaraudrabhayajanakAH zabdAH sapahAsA yasmin sthAna iti gamyate, tattathA tasmin , vaitAlAdikRtAttenAdATTahAsa ityarthaH, atropasargeSu satsu samasukhaduHkhasahazca-yo'calitasAmAyikamAvaH sa bhikSuriti / / 471 / / // 192 // in Educh an intera s Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAghu0 zrIdazacai0 a0 10 // 193 // etadeva spaSTayati-paDimaMti, pratimAM- mAsAdirUpAM pratipadya - savidhimaGgIkRtya smazAne pitRvane, na vibheti na bhayaM yAti, bhairavabhayAni dRSTvA - raudra bhayahetU nupalabhya vaitAlikAdirUpazabdAdi, vividhaguNataporatazca nityaM mUlaguNAdyanazanAdisakta sarvakAlaM na zarIramabhikAGkSate niHspRhatayA vArttamAnikaM bhAvi ca ya itthaMbhUtaH sa bhikSuriti // 472 // asaiMti, na sakRdasakRtsarvadaivetyarthaH kimityAha - vyutsRSTatyaktadeha :- vyutsRSTo bhAvapratibandhAbhAvena, tyakto - vibhUSAkaraNena, deha: - zarIraM yena sa tathAvidhaH, AkruSTo vA ja ( ya ) kArAdinA, hato vA daNDAdinA, lUSito vA khaDgAdinA, bhakSito vA zRgAlAdinA, pRthivIsamaH - sarvasaho munirbhavati, na ca rAgAdinA pIDayate, tathA'nidAno - bhAviphalAzaMsArahitaH, akutUhalazca naTAdiSu ya evaMbhUtaH sa bhikSuriti // 473 || bhikSusvarUpAbhidhAnAdhikAra evAha-abhibhUyatti, abhibhUya - parAjitya, kAyena zarIreNApi na bhikSusiddhAntanItyA manovAgbhyAmeva, kAyenAnabhibhave tavatastadanabhibhavAt, parISahAn kSudAdIn, samuddhArayatyuttArayati, jAtipathAt saMsAramArgAdAtmAnaM kathamityAhaviditvA - vijJAya, jAtimaraNa-saMsAramUlaM mahAbhayaM mahAbhayakAraNaM, tataH- tapasi rataH saktaH kiMbhUtaH 1 ityAhazrAmaNye - zramaNAnAM sambandhini, zuddha iti bhAvaH, ya evaMbhUtaH sa bhikSuriti // 474 // itthati, hastasaMyataH pAdaH saMyata iti, kAraNaM vinA kUrmavallIna Aste, kAraNe ca samyaggacchati, tathA vAksaMyataH - akuzalavAgnirodhAt kuzalavAgudIraNena saMyatendriyo - nivRttaviSayaprasaraH adhyAtmarataH - prazastadhyAnAsaktaH, susamAhitAtmA dhyAnApAdakaguNeSu, tathA sUtrArthaM ca yathAvasthitaM vidhigrahaNazuddhaM vijAnAti yaH samyagyathAviSayaM sa mikSuriti / / 475 / / 17 bhikSu svarUpam gA. 472475 // 193 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati. sAdhu bhIdazavai. mikSu svarUpam gA.476480 / / 194 // uvahimmi amucchie agiddhe, annAyauJchaM pulanippulAe / kayavikkayasannihio virae, savvasaMgAvagae ya je sa bhikkhU // 476 // alola bhikkhU na rasesu gijjhe, uJchaM care jIviya naabhiko| iDDiM ca sakkAraNapUyaNaM ca, cae ThiyappA aNihe je sa bhikkhU // 477 // na paraM vaijjAsi ayaM kusIle, jeNa'nna kuppeja na taM vejjaa| jANiya patteyaM puNNapAvaM, attANaM na samukkase je sa bhikkhU // 478 // na jAimatte na ya rUvamatte, na lAbhamatte na sueNa matte / mayANi savANi vivajjaittA, dhammajjhANarae je sa bhikkhU // 479 // paveyae ajapayaM mahAmuNI, dhamme Thio ThAvayaI paraM pi / nikkhamma vajeja kusIlaliGgaM, na yAvi hAsaMkuhae je sa bhikkhU // 485 taM dehavAsaM asuiM asAsayaM, sayA cae niccahiyaTriyappA / // 194 // Jain Education Inten For Private & Personel Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSu sumati sAdhu0 mIdazavai0 svarUpam gA. 476 481 // 195 // chiMdittu jAImaraNassa baMdhaNaM, uvei bhikkhU apuNAgamaM gaI / / 481 // tibemi|| ___ sabhikkhuajjhayaNaM dasamaM samattaM 10 // tathA uvahiMmitti, upadhau-vastrAdilakSaNe amUcchitaH-tadviSayamohatyAgena agRddhaH-pratibandhAbhAvena, ajJAtoJcha carati bhAvaparizuddhaM, stokaM stokamityarthaH pulAkaniSpulAkA-saMyamAsAratApAdakadoSarahitaH, krayavikrayasaMnidhibhyo viratA-dravyabhAvabhedabhinnakrayavikrayaparyuSitasthApanebhyo nivRttaH, sarvasaGgApagatazca yo'pagatadravyabhAvasaGgazca yaH, sa bhikSu. riti // 476 // kiMca-aloleti, alolo nAma nAprAptaprArthanAparo bhikSuH-sAdhuna raseSu gRddhaH, prApteSvapi apratibaddha iti bhAvaH, uJchaM carati bhAvochameveti pUrvavat / navaraM tatropadhimAzrityoktamiha svAhAramityapaunarutyaM / tathA jIvitaM nAbhikAGkate asaMyamajIvitaM, tathA RddhiM ca-AmA~padhyAdirUpA, satkAraM-vastrAdibhiH, pUjanaM ca-stabAdinA tyajati naitadartha eva yatate, sthitAtmA jJAnAdiSu, anibha ityamAyo yaH sa bhikSuriti // 477 // tathA na paramiti, na paraM svapakSavineyavyatiriktaM vadati-ayaM kuzIlastadaprItyAdidoSaprasaGgAt , svapakSavineyaM tu zikSAgrahaNabuddhyA vadatyapi, sarvathA yenAnyaH kazcitkupyati na tadbravIti doSasadbhAve'pi, kimityata Aha-jJAtvA pratyekaM puNyapApaM, nAnyasambandhi anyasya bhavati agnidAhavedanAvat , evaM satsvapi guNeSu nAtmAnaM samutkarSati-na svaguNairvamAyAti yaH sa bhikSuriti // 478 // madapratiSedhArthamAha-na jAimatteti, na jAtimatto yathA'haM brAhmaNaH kSatriyo vA, na cApi rUpamatto yathA'haM // 195 // Jain Education Internet For Private Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu mikSumAva phalam zrIdazavai0 a010 gA.479 // 196 // rUpavAn , AdeyaH, na lAbhamatto yathA'haM lAbhavAn , na zrutamatto yathA'haM paNDitaH, anena kulamadAdiparigrahaH, ata evAhamadAn sarvAnapi kulAdiviSayAnvivarya-parityajya dharmadhyAnarato-yo yathAgamaM tatra saktaH sa bhikSuriti // 479 // kiMca-paveyae ityAdi, pravedayati-kathayatyAryapadaM-zuddhadharmapadaM paropakArAya mahAmuni:-zIlavAn jJAtA evaMbhUta eva vastuto nAnyaH, kimityetadevamityAha-dhammeM sthitaH sthApayati paramapi-zrotAraM, tatrAdeyabhAvapravRtteH, tathA niSkramya varjayati kuzIlaliMga-ArambhAdi kuzIlaceSTitaM, tathA na cApi hAsyakuhako-na hAsyakArikuhakayukto yaH sa bhikSuriti / / 480 // bhikSubhAvaphalamAha-taM deheti, taM dehavAsamityevaM pratyakSopalabhyamAnaM cArakarUpaM zarIrAvAsamazuciM zukrazoNitodbhavatvAdinA, azAzvataM pratikSaNapariNatyA sadA tyajati mamatvAnubandhaparityAgena, ka ityAha-nityahitemokSasAdhane samyagdarzanAdau sthitAtmA-atyantasusthitaH, sa caivaMbhRtazchiccA jAtimaraNasya saMsArasya vandhanaM-kAraNa| mupaiti-sAmIpyena gacchati bhikSuH-yatirapunarAgamAM nityAM janmAdirahitAmityarthaH, gatimiti-siddhigatim // 481 // bravImIti pUrvavat / / iti vyAkhyAtaM sabhizvadhyayanam 10 // adhunaughatathUDe Aramyete, anayozcAyamabhisambandha ihAnantarAdhyayane bhikSuguNayukta eva bhikSuruktaH, sa caivaMbhUto'pi kadAcikarmaparatantratvAt karmaNazca balavattvAt sIdeva , atastatsthirIkaraNaM kartavyamiti, tadarthAdhikAra eva cUDAdvayamabhidhIyate, taccedaM iha khallu bho! pavaieNaM uppannadukkheNaM saMjame araisamAvannacitteNaM ohANuppahiNA Jain Education Interation For Private & Personel Use Only Aaw.jainelibrary.org Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 // 197 // aNohAieNaM ceva hayarassigayaMkusapoyapaDAgAbhUAI imAiM aTThArasa ThANAiM sammaM saMpaDilehiavAiM bhavaMti, taMjahA-haMbho ! dussamAe duppajIvI 1, lahusagA ittariA gihINaM kAmabhogAsthAnAni sU021 2, bhujo a sAibahulA maNussA 3, ime a me dukkhe na cirakAlovaTThAI bhavissaI 4, oma-1 jaNapurakAre 5, vaMtassa ya paDiAyaNaM 6, aharagaivAsovasaMpayA 7, dullahe khalu bho! gihINaM dhamme gihavAsamajhe vasaMtANaM 8, Ayake se vahAya hoi 9, saMkappe se vahAya hoi 10, sovakkese | gihavAse, niruvakkese pariAe 11. baMdhe gihavAse mukkhe pariAe 12, sAvaje gihavAse, aNavajje pariAe 13, bahusAhAraNA gihINaM kAmabhogA 14, patte punnapAvaM 15, aNicce khalu bho ! maNussANaM jIvie kusaggajalabiMducaMcale 16, vahuM ca khalu bho ! pAvaM kammaM pagaDaM 17, pAvANaM | ca khalu bho! kaDANaM kammANaM puviM duJcinnANaM duppaDikaMtANaM veittA mukkho, natthi aveittA, tavasA vA jhosaittA 18 / aTThArasamaM payaM bhavai / sU0 21 / bhavai a ittha silogo iha khalu bho pavveti, iha khalu bho pravrajitena iheti jinapravacane, khaluzabdo'vadhAraNe, sa ca bhinnakrama iti 197 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumati. sAdhu zrIdazavai aSTAdaza sthAnAni sU021 darzayiSyAmaH, bho ityAmantraNe, pravrajitena-sAdhunA, kiMviziSTenetyAha-utpannaduHkhena-saJjAtazItAdizArIrastrIniSadhAdimAnasaduHkhena saMyame-dhyAvaNitasvarUpe aratisamApanacittenodvegagatAbhiprAyeNa saMyamanirviNNabhAvenetyarthaH, sa eva vizeSyate-avadhAvanotprekSiNA-avadhAvanaM-apasaraNaM saMyamAdut-prAbalyena prekSituM zIlaM yasya sa tathAvidhastena, utpravajitukAmeneti bhAvaH, anavadhAvitenaiva-anutpravrajitenaivAmUni vakSyamANalakSaNAnyaSTAdaza sthAnAni samyag-bhAvasAraM supratyupekSitavyAni-suSTvAlocanIyAni bhavantIti yogaH; avadhAvitasya tu pratyupekSaNaM prAyo'narthakamiti, tAnyeva vizeSyante-hayarazmigajAGkuzapotapatAkAbhUtAni-azvakhalinagajAkaizabohitthasitapaTatulyAni, etaduktaM bhavati-yathA hayAdInAmanmArgapravRttikAmAnAM ramyAdayo niyamanahetavaH tathA etAnyapi saMyamAdunmArgapravRttikAmAnAM bhavyasattvAnAmiti, yatazcaivamataH samyak pratyupekSitavyAni bhavanti, khaluzabdo'vadhAraNe, yogAt samyageva saMpratyupekSitavyAni evetyrthH| tadyathetyAdi-tadyathetyudAharaNopanyAsArthaH, haMbho ! duHSamAyAM duSpajIvina iti, haMbho-ziSyAmantraNe, duSSamAyAMadhamakAlAkhyAyAM kAladoSAdeva duHkhena-kRcchreNa prakarSaNodArabhogApekSayA jIvituM zIlA duSprajIvinaH, prANina iti gamyate, narendrAdInAM api anekaduHkhaprayogadarzanAt , udArabhogarahitena ca viDambanAprAyeNa kugatihetunA kiM gRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamiti prathamaM sthAnam 1 / tathA laghava itvarA gRhiNAM kAmabhogAH, duSSamAyAmiti vartate, santo'pi laghavA-tucchAH prakRtyaiva tuSamuSTivadasArAH itvarA-alpakAlAH gRhiNAM-gRhasthAnAM kAmabhogA:-madanakAmapradhAnAH zabdAdayo viSayA vipAkakaTavazca, na devAnAmiva viparItAH, ataH kiM gRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamiti dvitIyaM // 198 Jain Education Intem For Private & Personel Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumati sAghu0 zrIdazavai0 aSTAdaza sthAnAni sU0 21 sthAnam 2 / tathA bhUyazca svAtibahulA manuSyAH duSSamAyAmiti varttate eva, punazca svAtibahulA mAyApracurA manuSyA iti prANino, na kadAcit vizrambhahetavo'mI, tadrahitAnAM ca kIdRk sukhaM ?, tathA tadvandhahetutvena dAruNataro bandha iti kiM gRhAzrameNeti, saMpratyupekSitavyamiti tRtIya sthAnam 3 / pAThAntaraM vA tathA-bhUyazca sAtabahulA manuSyAH, mukteSvapi kAmabhogeSu punarapi sukhAbhilASiNa eva manuSyAH, ataH kiM kAmabhogaiH / iti saMpratyupekSitavyamiti tRtIyaM sthAnam 3 / tathA idaM ca me duHkhaM na cirakAlopasthAyi bhaviSyati, idaM cAnubhUyamAnaM mama zrAmaNyamanupAlayato duHkhaM zArIramAnasaM karmaphalaM parISahajanitaM na cirakAlamupasthAtuM zI bhaviSyati, zrAmaNyapAlanena parISahanirAkRte: karmanirjaraNAt , saMyamarAjyaprApteH, itarathA mahAnarakAdau viparyayaH, ataH kiM gRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamiti caturtha sthAnam 4 / tathA omajaNapuraskAramiti nyUnajanapUjA, pravajito hi dharmaprabhAvAdrAjAmAtyAdibhirabhyutthAnAsanAJjalipragrahAdibhiH pUjyate, utpravrajitena tu nyUnajanasyApi svavyasanaguptaye'bhyutthAnAdi kArya, adhArmikarAjaviSaye ca veSTiprayoktaH kharakarmaNo niyamata evedamadharmaphalaM, ataH kiM gRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamiti paJcamaM sthAnaM, evaM sarvatra kriyA yojanIyA 5 / tathA vAntasya pratyApAnaM bhuktojjhitaparibhoga ityarthaH, ayaM ca zvazRgAlAdikSudrasaccAcaritaH satAM nindyo vyAdhiduHkhajanakA, vAntAzca bhogAH pravrajyAGgIkaraNena, etatpratyApAnamapyevaMbhUtameva cintanIyamiti SaSThaM sthAnam 6 / tathA adhogatiHnarakatiryaggatistasyAM vasanaM adhogativAsaH, etannimittabhUtaM karma gRhyate, tasyopasaMpat-sAmIpyenAGgIkaraNaM yadetadutpa vrajanaM, evaM cintanIyamiti saptamaM sthAnam 7 / tathA durlabhaH khalu bho! gRhiNAM dharma iti pramAdabahulatvAd durlabha eva, // 199 // For Private & Personel Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazave0 cU0 1 // 200 // Jain Education Internat bho! ityAmantraNe gRhasthAnAM paramanirvRtijanako dharmaH, kiMviziSTAnAmityAha - gRhavAsamadhye vasatAmityatra gRhazabdena pAzakalpAH putrakalatrAdayo gRhyante, tanmadhye vasatAmanAdibhavAbhyAsAdakAraNaM snehabandhanaM, etaccintanIyamityaSTamaM sthAnam 8 / tathA AtaGkastasya vadhAya bhavati, AtaGkaH - sadyoghAtI vizucikAdirogaH se-tasya gRhiNo dharmabandhurahitasya vadhAyavinAzAya bhavati, tathA vadhazvAne kavadhahetuH evaM cintanIyamiti navamaM sthAnam 9 / tathA saMkalpaH tasya vadhAya bhavati, saMkalpaH - iSTAniSTaprayoga saMprayogaprAptijo mAnasa AtaGkastasya gRhiNaH, tathA ceSTAyogAt midhyAvikalpAmyAsena grahAdiprAptervadhA bhavati ityetaccintanIyamiti dazamaM sthAnam 10 / tathA sopaklezo gRhavAsa iti sahopaklezaiH sopaklezo gRhivAso - gRhAzramaH, upaklezAH - kRpipAzupAlya vANijyAdyanuSThAnAnugatAH paNDitajana garhitAH zItoSNa zramAdayaH, ghRtalavaNacintAdayazcetyevaM cintanIyamityekAdazaM sthAnaM 11 / tathA nirupaklezaH paryAya iti, ebhirevopakleze rahitaH pravrajyAparyAyaH, anAraMbhI kucintAparivarjitaH zlAghanIyo viduSAmityevaM cintanIyamiti dvAdazaM sthAnaM 12 / tathA bandho gRhavAsaH sadA taddhetvanuSThAnAt, kozakArakITakavat ityetacintanIyaM iti trayodazaM sthAnaM 13 / tathA mokSaH paryAyosaattaM karma nigaDa vigamAnmuktavadityevaM cintanIyamiti caturddazaM sthAnaM 14 / ata eva sAvadyo gRhavAsa iti sAvadyaH - sapApaH prANAtipAtamRSAvAdAdipravRtterityetaccintanIyamiti pazcadarza sthAnam 15 / evamanavadyaH paryAya ityapApa ityarthaH, ahiMsAdipAlanAtmakatvAdetaccintanIyamiti SoDazaM sthAnam 16 / tathA bahusAdhAraNA gRhiNAM kAmabhogA iti, bahusAdhAraNAH- caurarAjakulAdisAmAnyA gRhiNAM - gRhasthAnAM kAmabhogAH pUrvavat, etazcintanIyamiti saptadarza aSTAdaza: sthAnAni sU0 21 // 200 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati aSTAdaza sAdhu sthAnAni 021 zrIdazavai0 sthAnam 17 / tathA pratyekaM puNyapApamiti, mAtApitkalatrAdinimittamapyanuSThitaM puNyapApaM pratyekaM pratyekaM-pRthak pRthak yenAnuSThitaM tasya karturevaitaditi bhAvArthaH / evamaSTAdazaM sthAnam 18 / etadantargato vRddhAbhiprAyeNa zeSagranthaH samasto'traiva, anye tu vyAcakSate-sopaklezo gRhivAsa ityAdiSu SaTsu sthAneSu sapratipakSeSu sthAnatrayaM gRhyate, evaM ca bahusAdhAraNA gRhiNAM kAmabhogA iti caturdazaM sthAnaM, pratyekaM puNyapApamiti paJcadazamaM sthAnaM, zeSANyabhidhIyante, tathA'nityaM khalvityanityameva niyamato bho! ityAmantraNe manuSyANAM-puMsAM jIvitamAyuH, etadeva vizeSyate-kuzAgrajalabinducaJcalaM sopakramatvAdanekopadravaviSayatvAdatyantAsAraM, tadalaM gRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamiti SoDazaM sthAnaM 16 / tathA bahuM ca khalu bho! pApaM karma prakRtaM bahu ca cazabdAt kliSTaM ca khaluzabdo'vadhAraNe, baddhaM ca pApakarma cAritramohanIyAdi, prakRtaM-nirvartitaM mayeti gamyate, zrAmaNyaprAptAvapyevaM kSudrabuddhipravRtteH, nahi prabhUtakliSTakarmarahitAnAmevamakuzalA buddhirbhavati, ato na kizcidgRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamiti saptadazaM sthAnaM 17 / pAvANaM cetyAdi, pApAnAM ca-apuNyarUpANAM cazabdAtpuNyarUpANAM ca, khalu bho! kRtAnAM karmaNAM, khaluzabdaH kAritAnumatavizeSaNArthaH, bho iti ziSyAmantraNe, kRtAnA-manovAkkAyayogeroghato nivartitAnAM karmaNAM-jJAnAvaraNIyAvasAtAvedanIyAdInAM prAk-pUrvamanyajanmasu duzcaritAnAM-pramAdakaSAyajaduzcaritajanitAni, duzcaritAni kAraNe kAryopacArAt , duzcaritahetUni vA duzcaritAni, kArye kAraNopacArAt , evaM duSparAkrAntAnAMmithyAdarzanAviratijaduSparAkrAntajanitAni duSparAkrAntAni, hetau phalopacArAt , duSparAkrAntahetUni vA duSparAkrAntAni, phale hetUpacArAta , iha ca duzcaritAni madyapAnAzlIlAnRtabhASaNAdIni, duSparAkrAntAni tu vadhabandhanAdIni, tadamISAM evaM- ca khaluzabdAta saMpratyupekSitavyAtadeva vizeSyate panta, 201 // Jain Education Intera! For Private & Personel Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati 0 sAdhu0 zrIdazave0 cU0 1 // 202 // Jain Education Internation bhUtAnAM karmaNAM vedayitvA'nubhUya, phalamiti vAkyazeSaH, kiM 1, mokSo bhavati - pradhAnapuruSArtho bhavati, nAstyavedayitvA na bhavati ananubhUya, anena sakarmakamokSavyavacchedamAha - iSyate ca svalpa karmopetAnAM kaizcitsahakArinirodhatastatphalAdAnavAdibhistat, tadapi nAstyavedayitvA mokSaH, tathArUpatvAt karmaNaH, svaphalAdAne karmatvAyogAt, tapasA vA kSapayitvA - anazanaprAyazcittAdinA vA viziSTakSAyopazamikazubha bhAvarUpeNa tapasA pralayaM nItvA, iha ca vedanamudayaprAptasya vyAdherivAnArabdhopakramasya kramazaH anyAnibandhana pariklezena, tapaHkSapaNaM tu samyagupakrameNAnudIrNodIraNadoSakSapaNavad, anyanimittamupakrameNApariklezamityatastapo'nuSThAnameva zreya iti na kiJcigRhAzrameNeti saMpratyupekSitavyamityaSTAdazaM padaM bhavati - aSTAdazaM sthAnaM bhavati 18 / 21 / bhavati cAtra zlokaH, atreti aSTAdazasthAnArthavyatikare, uktAnuktArtha saMgrahapara ityarthaH, zloka iti ca jAtiparo nirdezaH, tatazca zlokajAtiranekamedA bhavatIti prabhUtazlokopanyAse'pi na virodhaHjayA ca dhammaM, aNajjo bhogakAraNA / se tattha mucchie vAle, AyaiM nAvabujjhai // 482 // jayA ohAvio hoi, iMdo vA paDio chamaM / sabadhammaparibbhaTTho, sa pacchA paritappai // 483 // jayA a vaMdimo hoi, pacchA hoi avaMdimo / devayA va cuA ThANA, sa pacchA paritappar3a // 484 // jayA a pUimo hoi, pacchA hoi apUimo / rAyA va rajapabbhaTTho, sa pacchA paritappai // 485 // jayA amANimo hoi, pacchA hoi amANimo / siTThi va kabbaDe chUDho, sa pacchA paritappai // 486 // bhraSTazIlasya doSaH gA. 482486 U // 202 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati- sAdhu bhraSTazIlasya doSaH mA.487. 489 zrIdazavai0 bA // 203 // jayA a therao hoi, samaikaMtajuvaNo / macchutva galaM gilittA, sa pacchA paritappai // 487 // | jayA a kukuDuMbassa, kutattIhiM vihammai / hatthI va baMdhaNe baddho, sa pacchA paritappai // 488 // " puttadAraparIkinno, mohasaMtANasaMtao / paMkosanno jahA nAgo, sa pacchA paritappai // 489 // jayAyeti-yadA caivamaSTAdazasu vyAvartanakAraNeSu satsvapi jahAti-tyajati dharma-cAritralakSaNaM, anArya ityanArya ivAnAryo-mlecchaceSTitaH, kimarthamityAha-bhogakAraNAt-zabdAdibhoganimittaM sa-dharmatyAgI, tatra-teSu bhogeSu mUJchitogRddho bAlo'jJaH, Ayati-AgAmikAlaM nAvabudhyate-na samyagavagacchatIti // 482 // etadeva darzayati-jayA utti, yadA'vadhAvito'pasato bhavati saMyamasukhavibhUteH, utpravrajita ityarthaH, indro veti-devarAja iva patitaHkSmAM-kSmAM gataH, svavibhavabhraMzena bhUmau patita itibhAvaH, kSamA-bhUmiH, sarvadharmaparibhraSTaH-sarvadharmebhya:-kSAntyAdibhyaH Asevitebhyo'pi yAvatpratijJamananupAlanAt laukikebhyo'pi vA gauravAdibhyaH paribhraSTa:-sarvatazyutaH, sa patito bhUtvA pazcAnmanAgU mohAvasAne paritapyate, kimidamakArya mayAnuSThitamityanutApaM karotIti / / 483 / / jayA yeti, yadA ca vandyo bhavati zramaNaparyAyastho narendrAdInAM pazcAdbhavati uniSkrAntaH samavandhaH tadA devatA iva kAcidindravarjA sthAnacyutA satI sa pazcAtparitapyate iti etatpUrvavadeveti // 484 // jayA veti, yadA ca pUjyo bhavati vastrapAtrAdibhiH zrAmaNyasAmarthyAllokAnAM pazcAdbhavatyutpravrajito'pUjyo lokAnAmeva tadA rAjeva rAjyapadabhraSTo mahato bhogAdviyuktaH (vipramuktaH) sa pazcAtpa 203 // Jain Education Interna For Private & Personel Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdazavai0 bhraSTazIla|sya doSaH gA.487491 // 204 // ritapyata eveti pUrvavadeveti // 485 // tathA jayA yeti, yadA ca mAnyo bhavati abhyutthAnAjJAkaraNAdinA mAnanIyaH zIlaprabhAveNa pazcAvatyamAnyastatparityAgena, tadA zreSThIva karbaTe-mahAkSudrasanniveze kSipto'mAtyaH satparitapyata, iti, etatsamAnaM pUrveNeti // 486 // jayA yeti, yadA ca sthaviro bhavati sa tyaktasaMyamo vayaHpariNAmena, etadvizeSapradarzanAyAha-samatikrAntayauvanaH, ekAntasthavira itibhAvaH, tadA vipAkakaTukatvAdbhogAnAM matsya iva galaM-baDizaM gilitvA'bhigRhya tathAvidhakarmalohakaNTakaviddhaH san sa pazcAtparitapyata ityetadapi samAnaM pUrveNeti // 487 // etadeva spaSTayati-jayA ya kukuDuMbassetyAdi, kukuTumbasya-kutsitakuTumbasya kutaptibhiH-kutsitacintAbhirAtmanaH saMtApakAriNIbhirvihanyate-viSayamogAn prati vighAtaM nIyate tadA sa muktasaMyamaH san paritapyate pazcAt , ka iva ?-yathA hastI kukuTumbabandhanabaddhaH paritapyate / / 488 // etadeva spaSTayati-putradAreti, putradAraparikIrNo-viSayasevanAtputrakalatrAdibhiH sarvato vikSipto mohasantAnasantato-darzanAdimohanIyakarmapravAheNa vyAptaH, ka iva-paGkAvasanno yathA nAga:-kaImAvamano vanagaja iva sa pazcAtparitapyate-hA! hA! kiM mayedaM asamaJjasamanuSThitamiti // 489 / / ajja AhaM gaNI hu~to, bhAviappA bhussuo| jai'haM ramato pariAe, sAmanne jiNadesie // 490 // devalogasamANo a, pariAo mahesiNaM / rayANaM arayANaM ca, mahAnarayasAriso // 491 // amarovamaM jANia sukkhamuttamaM, rayANa pariAi tahA'rayANaM / iva sa pacAsantatodarzanAdimohanIyati-putradAreti, putradAravAya 204 // Jain Education Interns For Private & Personel Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zIlasya zrIdazavai. doSAH gA. 492| 495 // 205 // niraovamaM jANia dukkhamuttama, ramija tamhA pariAi paMDie // 492 // dhammAu bhaTuM sirio aveyaM, jnnggivijjhaamiv'ppteaN| hIlaMti NaM duvihiaM kusIlA, dADhaDDiaM ghoravisaM va nAgaM // 493 / / iheva'dhammo ayaso akittI, dunnAmadhijaM ca pihajaNami / cuassa dhammAu ahammaseviNo, saMbhinnavittassa ya hiTThao gaI // 494 // bhujittu bhogAiM pasajjhaceasA, tahAvihaM kaTu asaMjamaM bhuN| gaI ca gacche aNabhijjhi duhaM, bohI ase no sulahA puNo puNo // 495 // kazcit sacetano nara evaM ca paritapyata ityAha-ajjatti, adya tAvadaha-adya-asmin divase'hamityAtmanirdeze, gaNI syAM-AcAryoM bhaveyaM, bhAvitAtmA-prazastaAgama(yoga)bhAvanAbhiH, bahuzruta-ubhayalokahitabahvAgamayuktaH, yadi kiM svAdityAha-yadi ahamaramiSyaM-ratimakariSya, paryAye-pravrajyArUpe, so'nekameda ityAha-zrAmaNye-zramaNAnAM sambandhini, so'pi zAkyAdibhedabhinna ityAha-jinadezite-nirgranthasambandhinIti // 490 // avadhAnotprekSiNaH sthirIkaraNArthamAha-devalokasamANoti, devalokasamAnastu-devalokasadRza evaM paryAya:-pravrajyArUpo maharSINAM 18 K // 205 // Jan Education Intem Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati bhraSTazIlasya doSAH sAdhu zrIdazavai0 cU01 // 206 // gA. 491. 493 susAdhUnA, stAnAM-saktAnA, paryAya evaiti gamyate, etaduktaM bhavati, yathA devaloke devAH prekSaNakAdivyApRtA adInamanasaH tiSThansyeva saMsAdhano'pi, tato'pika mAvataH pratyupekSaNAdikriyAyAM vyApUtAH, upAdeyaSizeSatvAtpratyupekSaNAderiti devalokasamAna evaM paryAyo maharSINAM ratAnAmiti / aratInAM ca-bhAvataH sAmAcAryasaktAnAM ca, cazabdAt viSayAmilApiNAM ca bhagavalliMgaviDambakAnAM kSudrasatvAnAM mahAnarakasadRzo-auravAditulyastatkAraNatvAnmAnasaduHkhAtirekAt tathA viDambanAJceti // 491 / / etadupasaMhAreNaiva nigamayanAha-amara ti, amaropamaM uktanyAyAdevasadRzaM jJAtvAvijJAya saukhyamuttama-pradhAna prazamasaukhyaM, keSAmityAha-ratAnAM paryAyeM-saktAnAM samyakapratyupekSaNAdikriyAvyaGgaye vi zrAmaNye, tathA aratAnAM paryAya eka, kimityAha-narakopamaM-narakatulyaM jJAtvA du:khamuttamaM-pradhAna, uktanyAyAt , yasmAdevaM ratAratavipAkastasmAdrametAsaktiM kuryAt, ketyAha-paryAya uktasvarUpe paMDitA-zAstrArthajJa iti // 492 // paryAyanyutasyaihikaM doSamAha-dhammAu iti, dharmAda zramaNadharmAdbhaSTaM-cyutaM, zriyo'petaM-tapolakSmyA apagate, yajJAgnimaniSTomAdyanalaM vidhyAtamiva yAgAvasAne'tpatejasa, alpazabdo'bhAve, tejAzUnyaM bhasmakalpamityarthaH, hIlayanti-kadarthayanti patitastvamiti paMkyapasAraNAdinA, ena-unniSkrAntaM durvihitamuniSkramaNAdeva duSTAnuSThAyinaM kuzIlAstatsaMyogo(saGgo). citA lokAH, sa eva vizeSyate-dAduDDiaMti, prAkRtazailyAduddhatadaMSTraM-utkhAtadaMSTraM ghoraviSamiva-raudraviSamiva nAgaMsappa, yajJAgnisopamAnaM lokanItyA pradhAnamAvAdapradhAnabhAvakhyApanArthamiti // 493 / / evamasya bhraSTazIlasyauSata aihika doSamabhidhAyaihikAmuSmikamAha-ihekatti, ihaiva-ihaloka evAdharma iti, ayamadharmaH phalena darzayati 206 // For Private Personal Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 bhIdazavai0 cU0 1 // 207 // yadutAyazaH - aparAkramakRtaM nyUnatvaM tathA'kIrttiradAnapuNyaphalapravAdarUpA, tathA durnAmadheyaM ca - purANaH patita iti kutsitanAmadheyaM ca bhavati, kketyAha - pRthagjane - sAmAnyaloke'pi, AstAM viziSTaloke, kasyetyAha-cyutasya- dharmAdutpravajitasyetibhAvaH, tathAsdharmasevinaH - kalatrAdinimittaM SaTkAyopamardakAriNaH, tathA saMbhinnavRttasya cAkhaNDanIya khaNDita - cAritrasya ca kliSTakarmabandhAd adhastAdgatiH- narakeSu avapAta (dhUpapAta ) iti / / 494 // asyaiva vizeSApAyamAha-bhuMjittu ti, sa - utpravrajito bhuktavA bhogAn-zabdAdIn prasahyacetasA - dharmanirapekSatayA prakaTena cittena tathAvidhaM ajJocitaphalaM kRtvA'miniyasaMyamaM kRSyAdyArambharUpaM bahu-asantoSAtprabhUtaM sa itthaMbhUto mRtaH san gatiM ca gacchatyanabhidhyAtAMabhidhyAtA - iSTAna tAmaniSTAmityarthaH kAcitsukhA'pyevaMbhUtA bhavatyata Aha-duHkhAM - prakRtyaivAsundarAM duHkhajananIM, bodhizcAsya jinadharmaprAptizvAsyopaniSkrAntasya na sulabhA punaH punaH prabhUteSvapi janmasu durlabhaiva, pravacanavirAdhakatvAditi / / 495 // imassa tA neraiassa jaMtuNoM, dujhevaNIassa kilesavattiNo / paliovamaM jhijjhai sAgarovamaM, kimaMga puNa majjha imaM maNoduhaM ? // 496 // na me ciraM dukkhamiNaM bhavissai, asAsayA bhogapivAsa jaMtuNo / na ce sarIreNa imeNa vissai, aMvissaI jIviapajaveNa me // 497 // zubha cintanaM gA. 496497 // 907|| Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdave 0 cU0 1 // 208 || Jain Education Inter jassevamappA u havija nicchio, caija dehaM na hu dhammasAsaNaM / taM tArisaM no pailaMti iMdiA, uviMti (ta) vAyA va sudaMsaNaM giriM / / 498 // icaiva saMpassi buddhimaM naro, AyaM uvAyaM vivihaM viANiA / kANa vAyA adu mANaseNaM, tiguttigutto jiNavayaNamahiTTijjAsi // 499 // tti bemi // // raivakkA paDhamA cUlA samattA 1 // yasmAdevaM tasmAdutpanna duHkho'pyetadanucintya notpravrajedityAha - imasseti, asya tAvadityAtmanirdeze, nArakasya jantoH narakamanuprAptasyetyarthaH, duHkhopanItasya - sAmIpyena prAptaduHkhasya, klezavRtterekAntaklezaceSTitasya sato naraka eva palyopamaM kSIyate sAgaropamaM ca yathAkarmmapratyayaM, kimaGga punarmamedaM saMyamAratiniSpannaM manoduHkhaM tathAvidhaklezadhRti(doSa) rahitaM 1, etat kSIyata eva etaccintanena notpravrajitavyamiti / / 496 / / vizeSeNaitadevAha-na meti, na mama ciraMprabhUtakAlaM duHkhamidaM - saMyamAratilakSaNaM bhaviSyati, kimityAha-azAzvatI-prAyo yauvanakAlAvasthAyinI bhogapi pAsA - viSayatRSNA, janto:- prANinaH, azAzvatItva eva kAraNAntaramAha-na ceccharIreNAnenApayAsyati-na yadi zarIreNAnena karaNabhUtena vRddhasyApi sato'payAsyati, tathApi kimAkulatvaM ?, yato'payAsyati jIvitaparyayeNa - jIvitasya vyapa zubhacintanaM gA0 498499 // 208 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati- sAdhu0 bhIdazabai0 // 209 // gamena-maraNenaivaM nizcitaH syAditi // 497 // asyaiva phalamAha-jassevatti, yasyeti-sAdhorevamuktena prakAreNAtmA tu- 12 cintanatuzabdasyaivakArArthatvAdAtmaiva bhavenizcito dRDhaH yaH satyajeddehaM kvacidvighna upasthite, na tu dharmazAsanaM-na punardharmAjJAmiti, phalam taMca tAdRzaM dharme nizcitaM na pracAlayanti-saMyamasthAnAnna prakampayanti indriyANi-cakSurAdIni / nidarzanamAha-upapAta- gA.497 vAtA iva-saMpatatpavanA iva sudarzanaM giri-meru, etaduktaM bhavati-yathA mekaM vAtA na cAlayanti, tathA tamapIndriyANIti 499 // 498 // upasaMharabAha-iccevatti, ityevamadhyayanoktaM duSprayogajIvitvAdi saMprekSyA''dita Aramya, yathA yadRSTvA buddhimAnnaraH samyagbuddhathupeta AyamupAyaM vividhaM vijJAya Aya:-samyagjJAnAderupAyastatsAdhanaprakAra: kAlavinayAdivividho'nekaprakArastaM jJAtvA, kimityAha-kAyena vAcA'thavA manasA-tribhirapi karaNairyathApravRttaH, triguptiguptaH san jinavacanamaheMdupadezamadhitiSTheta yathAzaktyA tadakkakriyApAlanaparo bhayAda bhAvAya siddhau taccato muktisiddheH // 499 / / bravImIti pUrvavat / / samAptaM rativAkyAdhyayanamiti cUlA 1 // vyAkhyAtaM prathamacUDAdhyayanam , adhunA dvitIyamArabhyate, asyauSataH sambandhaH pratipAdita eva, vizeSatastvanantarAdhyayane sIdataH sthirIkaraNamuktaM, iha tu viviktacaryocyata ityayamabhisambandhaH | // 209 // For Private Personal Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati AyA sAdhu bhIdazavai. dRSTAntaH gA. 500 // 210 // cUliaM tu pavakkhAmi, suaM kevalibhAsi / jaM suNittu supuNNANaM, dhamme uppajae maI // 50 // aNusoapaTThiabahujaNaMmi, paDisoaladdhalakkheNaM / paDisoameva appA, dAyabo houkAmeNaM // 501 // aNusoasuho loo, paDisoo Asavo suvihiANaM / aNusoo saMsAro, paDisoo tassa uttAro // 502 // tamhA AyAraparakkameNaM, sNvrsmaahibhulennN| cariA guNA a niyamA, a huMti sAhUNa daTThavvA // 503 // cUliyaMti, cUDAM-prAgvyAvarNitazabdArthAM tuzabdavizeSitAM bhAvacUDA, pravakSyAmIti-prakarSaNAvasaraprAptAbhidhAnalakSaNena kathayAmi, zrutaM kevalibhASitamiti, iyaM hi cUDA zrutaM-zrutajJAnaM vartate, kAraNe kAryopacArAd, etacca kevalibhASitaM anantarameva kevalinA prarUpitamiti saphalaM vizeSaNaM, evaM ca vRddhavAda:-"kayAcidAryayA'sahiSNuH kUragaDukaprAyaH saMyatazcAtuMmAsikAdau upavAsaM kAritaH, sa tadArAdhanayA mRta eva, RSighAtikA'hamityudvignA'sau tIrthakaraM pRcchAmIti guNAvarjita 210 // Jain Education Internal For Private & Personel Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sumatisAdhu0 zrIdazavai0 // 211 // devatayA nItA zrIsImandharasvAmipAdAntike, paripRSTo bhagavAn , aduSTacittA'ghAtiketyabhidhAya bhagavatemAM cUDAM grAhiteti," kA idameva vizeSyate-yAM zrutvA-Akaye sapuNyAnAM-kuzalAnughandhipuNyayuktAnAM prANinAM, dharme-acintyacintAmaNikalpe INgA.50 cAritradharme utpadyate matiH-saMjAyate bhAvataH zraddhA, anena cAritraM cAritrabIjaM copajAyata ityetaduktaM bhavati // 500 / / 503 etaddhi pratijJAsUtraM, iha cAdhyayane caryAguNA abhidheyAstatpravRttau mUlapAdabhUtamidamAha-aNusoetti, anuzrotAprasthitenadIpUrapravAhapatitakASThavad viSayakumArgadravyakriyAnukUlyena pravRtte bahujane tathAvidhAbhyAsAt prabhUtaloke tathAprasthAneno. dadhigAmini, kimityAha-pratizrotolabdhalakSyeNa-dravyatastasyAmeva nadyAM kathaJcidevatAniyogAt pratIpazrotAprAptalakSyeNa, bhAvatastu viSayAdivaparItyAtkathaJcidavAptasaMyamalakSyeNa pratizrota eva durapAkaraNIyamapyapAkRtya viSayAdi saMyamalakSyAbhimukhamevAtmA-jIvo dAtavyaH-pravarttayitavyo bhavitukAmena-saMsArasamudraparihAreNa muktatayA bhavitukAmena sAdhunA, na kSudrajanAcaritAnyudAharaNIkRtyAsanmArgapravaNaM ceto'pi kartavyamapitvAgamaikapravaNenaiva bhavitavyamiti, uktaM ca-"nimittamAsAdya yadeva kizcana, svadharmamArga visRjanti baalishaaH| tapAzrutajJAnadhanAstu sAdhavo, na yAnti kRcchre parame'pi vikriyAm // 1 // tathA-kapAlamAdAya vipannavAsasA, varaM dviSadvezmasamRddhirIkSitA / vihAya lajAM na tu dharmavaizase, surendrasArthe'pi samAhitaM mnH||2|| tathA-pApaM samAcarati vItaghRNo jaghanyaH, prApyApadaM saghRNa eva vimdhybuddhiH| prANAtyaye'pi na tu sAdhujana: svadhUcaM, velA samudra iva laGkayituM samarthaH // 3 // " ityalaM prasaMgeneti // 501 // adhikRtameva spaSTayabAha-aNusoetti, anuzrotAsukho lokaH udakanimnAbhisarpaNavat pravRttyA'nukUlaviSayAdisukho lokA, karmagurutvAt , pratizrota eva ta. // 21 // Jain Education Inteme For Private & Personel Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 zrIdaato cU0 2 // 212 // Jain Education Inter smAdviparIta AzravaH - indriyavijayAdirUpaH paramArthapezalaH kAyavAGmanovyApAraH, Azramo vA vratagrahaNAdirUpaH suvihitAnAM - sAdhUnAM, ubhayaloke phalamAha-anuzrotaH saMsAraH zabdAdiviSayAnukUlyaM saMsAra eva, kAraNe kAryopacArAd, yathA "viSaM mRtyuH, dadhi puSI pratyakSo jvaraH, " pratizrota uktalakSaNaH, tasyeti paJcamyarthe SaSThI " supAM supo bhavantIti " vacanAt, tasmAtsaMsArAduttAraH uttaraNamuttAro, hetau phalopacArAt, yathA- "AyurdhRtaM tandulAnvarSati parjanya" iti // 502 // tamheti, yasmAdetadevamanantaroditaM tasmAdAcAraparAkrameNetyAcAre- jJAnAdau parAkrama: - pravRttibalaM yasya sa tathAvidha iti gamakatvAdbahuvrIhi:, tenaivaMbhUtena sAdhunA saMvarasamAdhibahuleneti - saMvare - indriyAdiviSaye samAdhiH - anAkulatvaM bahulaM - prabhUtaM yasya sa tathAvidha iti, samAsaH pUrvavat tenaivaMvidhena satA'pratipAtAya vizuddhaye ca kimityAha-caryA - bhikSu bhAvasAdhanI hyA niyatavAsAdirUpA guNAzca-mUlotaraguNarUpAH, niyamAzca - uttaraguNAnAmeva piNDavizuddhayAdInAM svakAlA sevana niyogA bhavanti sAdhUnAM draSTavyA iti, ete caryAdayaH sAdhUnAM draSTavyA bhavanti, samyagjJAnAsevanaprarUpaNArUpeNeti // 503 // ani avAso samuANacAriA, annAyauJchaM parikkayA a / appovahI kalahavivajjaNA ya, vihAracariA isiNaM pasatthA // 504 // AinomANavivajjaNA a, osannadiTThAhaDabhattapANe / saMsakapeNa carija bhikkhU, tajjAyasaMsaTTa jaI jaijjA // 505 // upadezaH gA. 504. 505 // 212 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezaH gA. 506. 508 sumati amajjamaMsAsi amaccharIA, abhikkhaNaM nivigaiM gayA a| sAdhu zrIdazavai0 abhikkhaNaM kAussaggakArI, sajjhAyajoge payao havijjA // 506 // Na paDinnavijjA sayaNAsaNAI, sijaM nisijaM taha bhattapANaM / gAme kule vA nagare va dese, mamattabhAvaM na kahiMpi kujjA // 507 // // 21 // gihiNo veAvaDina kujjA, abhivAyaNavaMdaNapraaNaM vaa| asaMkiliTehiM samaM vasijjA, muNI carittassa jao na hANI // 508 // caryAmAha-anieeti, aniyatavAso mAsakalpAdinA aniketavAso vA-agRhe-udyAnAdau vAsaH, tathA samudA. nacaryA-anekatra yAcitabhikSAcaraNaM, ajJAtolcha-vizuddhopakaraNagrahaNaviSayaM, pairikkayA ya-vijanekAntasevitA ca, alpopadhitvaM-anulbaNayuktastokopadhisevitvaM, kalahavivarjanAca-tathA tadvAsijanabhaNDanavivarjanA, vivarjanaM vivarjanA zravaNakathAdinApi varjanamityarthaH / vihAracaryA-viharaNasthitiH, viharaNamaryAdA, iyamevaMbhRtA RSINAM-sAdhUnAM, prazastA-vyA kSepAmAvAdAjJApAlanena bhAvacaraNasAdhanAtpavitreti / / 504 // vihAracaryA RSINAM prazastetyuktaM, tadvizeSopadarzanAyAha-AiPNNetti-AkIrNamavamAnavivajanA ca vihAracaryA RSINAM prazasteti, tatrAkIrNa-rAjakulasaMkhaDyAdi, avamAnaM-svapakSapara | // 21 // Jain Education Internation For Private & Personel Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samati- upadezaH gA. 505. sAdhu zrIdazavai0 // 214 // pakSaprAbhUtya lokAbahumAnAdi, asya vivarjana, AkIrNe hastapAdAdilUSaNadoSAd , avamAne alAmAdhAkarmAdidoSAditi, tathoN samaSTAhataM-prAya upalabdhamupanItaM, utsanazabdaH prAyo vRttI vartate, yathA "devA ussana sAyaM veyaNa veyaMti", kimityAha bhaktapAna-odanAranAlAdi, idaM cotsannadRSTAhRtaM, yatropayogaH zuddhyati, trigRhAntarAdArata ityarthaH, "bhikkhaggAhI egattha kuNaha, bIo a dosu uvajogamiti" vacanAd , ityevambhUtamutsannaM dRSTAhRtaM bhaktapAnamRSINAM prazastamiti yogA, tathA saMsRSTakalpena-hastamAtrakAdisaMsRSTavidhinA caredbhikSuriti upadezaH, anyathA puraskarmAdidoSAt , saMsRSTameva vizinaSTi-tajjAta saMsRSTa ityAmagorasAdisamAnajAtIyasaMsRSTe hastamAtrakAdau yatiryateta-yatne kuryAd , atajAtasaMsRSTe saMsarjanAdidoSAditi, anenASTamaGgasUcanaM, tadyathA-" saMsaMTe hatthe saMsaTTe matte sAvasese dave" ityAdi, atra prathamo bhaGgaH zreyAn , zeSAzca cintyA ityAdi // 505 / / upadezAdhikAra evedamAha-amajjeti, amadyamAMsAzI bhavediti yogaH, amadyapaH amAMsAzI ca syAdete ca madyamAMse lokAgamapratIte eva, tatazca yatkecanAbhidadhati-AranAlAdiSvapi saMdhAnAd odanAdyapi prANyaGgatvAtyAjyamiti, tadasat ,amISAM madyamAMsavAyogAt, lokazAkhayoraprasiddhatvAt , saMdhAnaprANyaGgatvatulyatva codanA svasAdhvI, atiprasaGgadoSAta, dravatvastrItvatulyatayA mUtrapAnamAtRgamanAdiprasaGgAt ityalaM prasaGgena / akSaragamanikAmAtraprakramAt , tathA amatsarI ca-na parasaMpaveSI ca syAt , tathA abhIkSNaM-puna: puna: puSTakAraNAbhAve nirvikRtikazca-nigetavikRtiparibhogazca bhaved, anena paribhogocitavikRtInAmapyakAraNe pratiSedhamAha / tathA'bhIkSNaM gamanAgamanAdiSu, vikRtiparibhoge'pi cAnye / kimityAhakAyotsargakArI bhaved IpithapratikramaNamakRtvA na kizcidanyatkuryAt , tadazuddhatApatteritibhAvaH / tathA svAdhyAyayoge 14 // For Private & Personel Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati upadezaH gA.509 sAdhu zrIdazavai0 cU02 // 215 // vAcanAdyapacAravyApAra AcAmlAdau prayato'tizayayatnavAnbhavettathaiva tasya saphalatvAt , viparyaye unmAdAdidoSaprasaGgAditi // 506 // kiMca-na paDipaNavejjatti, na pratijJApayenmAsAdikalpaparisamAptau gacchan bhUyo'pyAgatasya mamaivaitAni dAtavyAnIti na pratijJA kArayed gRhasthaM, kimAzrityetyAha-zayanAsane zayyAM niSadyAM tathA bhaktapAnamiti, tatra zayanaMsaMstArakAdi, AsanaM-pIThakAdi, zayyA-vasatiH, niSadyA-svAdhyAyAdibhUmiH, tathA-tena prakAreNa tatkAlAvasthAnocitena bhaktapAnaM-khaNDakhAdyakadrAkSApAnakAdina pratijJApayet ,mamatvadopAta , sarvatra etaniSedhamAha-grAme-zAligrAmAdau, kule vAzrAvakakulAdau, nagare-sAketAdau, deze vA-madhyadezAdau mamatvabhAvaM mamedamiti, snehamohaM na kacidupakaraNAdiSvapi kuryAt tanmalatvAda daHkhAdInAmiti / / 507 // upadezAdhikAra evAha-gihiNotti, gRhiNo-gRhasthasyaM vaiyAvRttyaM-gRhibhAvopakArAya tatkarmasvAtmano vyAvRttabhAvaM na kuryAt , svaparobhayAzreyAsamAyojanadopAt , tathA'bhivAdana-vAGnamaskArarUpaM, vandanaM-kAyapraNAmalakSaNaM, pUjanaM ca-vastrAdibhiH samabhyarcanaM vA, gRhiNo na kuryAduktadoSaprasaGgAdeva, tathaitaddoSaparihArAyaiva asaMkliSTaiH-gRhivaiyAvRttyAdikaraNa saMklezarahitaH sAdhubhiH samaM vasenmunizcAritrasya-mUlaguNAdilakSaNasya yato-yebhyaH sAdhubhyaH sakAzAna hAniH, saMvAsatastadakRtyAnumodanAdinetyanAgataviSayaM cedaM pUtraM, praNayanakAle saMkliSTasAdhvabhAvAditi // 508 // Na yA labhejA niuNaM sahAyaM, guNAhiaM vA guNao samaM vaa| ikko'vi pAvAI vivajayaMto, viharija kAmesu asajjamANo // 509 // // 215 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 upadezaH gA.510 514 // 216 // saMvaccharaM vAvi paraM pamANaM, bIaMca vAsaM na tarhi vasijjA / suttassa maggeNa carija bhikkhU, suttasta attho jaha ANavei // 510 // jo puvarattAvararattakAle, saMpehae appgmppgennN| kiM me kaDaM kiM ca me kiccasesaM ?, kiM sakkaNijaM na samAyarAmi ? // 511 // kiM me paro pAsai? kiM ca appA ?, kiM vA'haM khaliaMna vivajjayAmi / icceva samma aNupAsamANo, aNAgayaM no paDibaMdha kujA // 512 // jattheva pAse kaha duppauttaM, kAraNa vAyA ada maannsennN| tattheva dhIro paDisAharijA, Ainnao khippamiva kkhalINaM // 513 // jasserisA joga jiiMdiassa, dhiImao sappurisassa niccaM / tamAhu loe paDibuddhajIvI, so jIaI saMjamajIvieNaM // 514 / / // 216 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza: gA.515 sumati sAdhu zrIdazavai0 cU02 // 217 // appA khallu sayayaM rakkhiavvo, savidiehiM susamAhiehiM / arakkhio jAipahaM uvei,surakkhio sabaduhANa muccai // 515 / / tibemi ii vivittacariyA cUDA samattA 2 // ||ii dasaveyAliyaM suttaM samattaM // "asaMkliSTaiHsamaM vase"dityuktamatra vizeSamAha-Na yeti, kAladoSAnna yadi labheta-na yadi kathaJcitprApnuyAnnipuNaMsaMyamAnuSThAnakuzalaM sahAyaM-paralokasAdhanadvitIyaM, kiMviziSTamityAha-guNAdhikaM vA-jJAnAdiguNotkaTaM vA, guNataH samaM vA-tRtIyArthe paJcamI guNastulyaM vA, vAzabdAddhInamapi jAtyakAJcanakalpaM vinItaM vA, tataH kimityAha-eko'pi saMhananAdiyuktaH pApAni-pApakAraNAnyasadanuSThAnAni vivarjayan-vividha-aneka prakAraiH sUtroktaiH pariharanvihareducitavihAreNa kAmeSvicchAkAmAdiSvasajyamAnaH-saGgamagacchan , eko'pi viharet , na tu pArzvasthAdipApamitrasaGgaM kuryAt , tasya duSTatvAt , tathA cAnyairapyuktaM-" varaM vihAM saha pannagarbhavecchaThAtmabhirvA ripubhiH sahoSitum / adharmayuktaizcapalairapaNDitairna pApamitraiH saha vartituM kSamam // 1 // ihaiva hanyurbhujagA hi roSitAH, dhRtAsayazchidramavekSya caaryH| asatpravRttena janena saMgataH, paratra caiveha ca hanyate janaH // 2 // " tathA-" paralokaviruddhAni, kurvANaM dUratastyajet / AtmAnaM yo'bhisaMdhatte, so'nyasmai syAtkathaM hitaH ? // 3 // " tathA-"brahmahatyA surApAnaM, steyaM gurvnggnaagmH| mahAnti pAtakAnyAhurebhizca saha saMgamam / / 4 // " ityAdi | IPI 217 // 19 Jain Educat an inte For Private Personal Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu mIdazavai. cu02 // 218 // // 509 // vihArakAlamAnamAha-saMvaccharaM ti, saMvatsaraM vApyatra saMvatsarazandena varSAsu cAturmAsiko jyeSThAvagraha ucyate, upadeza tamapi, apizandAt mAsamapi, paraM pramANaM-varSARtubaddhayorutkRSTamekatra nivAsakAlamAnametat , dvitIyaM ca varSa cazabdasya INgA. 509vyavahita upanyAsaH, dvitIya varSa ca varSAsu cazabdAnmAsaM ca Rtubaddhe na tatra kSetre vaset, yatraiko varSAkalpo mAsakalpazca kRtaH, apitu saGgadoSAd dvitIya tRtIyaM ca parihatya varSAdikAlaM tatastatra vasedityarthaH, sarvathA, kiMbahunA ?, sarvatraiva sUtrasya mArgeNa caredrikSurAgamAdezena vaceMteti bhAvaH, tatrApi naughata eva yathAzrutagrAhI syAt , api tu sUtrasyArtha:pUrvAparAvirodhitantrayuktipaTitaH pAramArthikotsargApavAdagarbho yathA''jJApayati-niyuGkte tathA varceta, nAnyathA, yathehApavAdato | | nityavAse'pi vasatAveva pratimAsAdi sAdhUnAM saMstArakagocarAdiparivana, nAnyathA, zuddhApavAdAyogAt , ityevaM vandanapratikramaNAdiSvapi tadartha pratyupekSaNena anuSThAnena vata, na tu tathAvidhalokahe taM parityajet , tadAzAtanAprasaGgAditi // 51 // evaM ca viviktacaryAvato'sIdanaguNopAyamAha-joti, yaH sAdhuH pUrvarAtrApararAtrakAle, rAtrau prathamacaramayoH praharayorityarthI, saMprekSate sUtropayoganItyA''tmAnaM karmabhUtaM Atmanaiva karaNabhUtena, kathamityAha-kiM me kRtamiti, chAndasatvAttRtIyArthe SaSThI, kiM mayA kRtaM ? zaktyanurUpaM tapazcaraNAdiyogasya, kiM ca mama kRtyazeSaM-karttavyazeSaM ucitaM ?, kiM zakyaM-cayo'vasthAnurUpaM vaiyAvRtyAdi na samAcarAmi-na karomi, tadakaraNe hi tatkAla nAzayati // 511 // tathA-ki meti, ki mama [skhalitaM] para:-svapakSaparapakSalakSaNaH pazyati, kiMvA''tmA kvacinmanAk saMvegApamaH, kiM vA'haM oSata eva skhalitaM na vivarjayAmItyevaM samyaganupazyannanenaiva prakAreNa skhalitaM jJAtvA samyagAgamoktena vidhinA bhUyaH pazyet anAgataM na // 218 // Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati bAprativandhaM kuryAt-AgAmikAlaviSayaM nAsaMyamaprativandhaM karoti // 512 // kathamityAha-jattheveti, yatraiva pazyatyuktava- upadezaH sAdhu parAtmadarzanadvAreNa kvacit-saMyamasthAnAvasare dharmopadhipratyupekSaNAdau duSpayuktaM-durvyavasthitamAtmAnamiti gamyate, kene- gA. 512zrIdazavai0 tyAha- kAyena vAcA artha mAnasena-mana eva mAnasaM, karaNatrayeNetyarthaH, tatraiva-taminneva saMyamasthAnAvasare dhIro-buddhi mAna pratisaMhareta-pratisaMharati ya AtmAnaM, samyagvidhi pratipadyata ityarthaH, nidarzanamAha-AkIrNo javAdimirguNairjAtyo'zva iti gamyate, asAdhAraNavizeSaNAt , taccedaM-kSipramiva-zIghrameva khalinaM-kavikamiva, yathA jAtyo'zvo niyamitagamananimittaM zIghraM khalinaM pratipadyate, evaM yo duSprayogaparityAgena khalinakalpaM samyagvidhi, etAvatAuMzena dRSTAnta iti // 513 // yaH pUrvarAtretyAghadhikAropasaMhArAyAha-jassarisatti, yasya sAdhorIdRzAH svahitAloka(ca)napravRttirUpA yomA-manovAkAyavyApArA jitendriyasya-vazIkRtasparzanAdIndriyakalApasya dhRtimataH-saMyame sadhRtikasya satpuruSasva-pramAdajayAt mahA. puruSasya nityaM-sarvakAlaM sAmAyikapratipatterAramyAmaraNAntaM tamAhuloMke pratibuddhajIvinaM tamevaMbhUtaM sAdhumAhuH-amidadhati vidvAMso loke-prANisaMghAte pratibuddhajIvinaM-pramAdanidrArahitajIvitazIlaM, sa evaMguNayuktaH san jIvati saMyama-18 jIvitena-kuzalAbhisaMdhibhAvAt sarvathA saMyamapradhAnena jIviteneti // 514 // zAstramupasaMharabAha-upadezasarvatacamAha-appeti, AtmA khalviti-khaluzabdo vizeSaNArthaH, zaktau satyAM paro'pi, satataM-sarvakAlaM rakSitavyA-pAlanIyaH pAralaukikApAyebhyaH, kathamityupAyamAha-sarvendriyaiH-sparzanAdimiH susamAhitena-nivRttaviSayavyApAreNetyarthaH, arakSaNarakSaNayoH phalamAha-arakSitaH san jAtipanthAnaM-janmamArga saMsAramupaiti-sAmIpyena gacchati / surakSitaH punaryathAmamamapramAdena // 219 Jan Education International For Private Personal use only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IM prazAra prazasti: sumati sarvaduHkhebhyaH-zArIramAnasebhyo vimucyate-vividha-aneka prakAraH apunargrahaNaparamasvAsthyApAdanalakSaNairmucyate vimucyate sAdhu aa | // 515 // iti avImIti pUrvavat // zrIdazavai0 iti viviktacaryAnAmnI dvitIyacUlA samAptA 2 // // 22 // // samApteyaM dazavaikAlikasya laghuTIkA // - 40mahAttarAyA yAkinyA, dharmaputreNa cintitA / AcAryaharibhadreNa, TIkeyaM ziSyabodhinI // 1 // dazavaikAlike TIkAM vidhAya yat puNyamarjitaM tena / mAtsaryaduHkhavirahAd guNAnurAgI bhavatu lokaH // 2 // (laghuTIkApraNetRNAM prazasti:-) dazakAlikAnuyogAt , sUtravyAkhyA pRthakkRtA / haribhadrAcAryakRtAnmohAdbhacyA'thavA mayA // 3 // zrImadbodhakaziSyeNa, zrImatsumatisUriNA / vidvadbhistatra nodvego, mayi kAryoM manAgapi // 4 // yasmAd vyAkhyAkramaH proktaH, sUriNA bhadrabAhunA / Avazyakasya niyuktI, vyAkhyAkramavipazcitA // 5 // sUtrArthaH prathamo jJeyo, niyuktimizritaH tataH / sarvairvyAkhyAkramaiyukto, bhaNitavyastRtIyakaH // 6 // // 220 // Jain Education Inter For Private Personal Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu 0 zrIdaza0 // 221 // pramAdakAryavikSepacetasAM tadayaM yayA / kriyayA avabodhArtha sAdhUnAM tu pRthakkRtaH // 7 // labdhvA mAnuSyakaM janma, jJAtvA sarvavidAM matam / pramAdamohasaMmUDhA, vaikalpyaM ye nayanti hi // 8 // janmamRtyujarAvyAdhirogazokAdyupadrute / saMsArasAgare raudre, te bhramanti viDambitAH // 9 // ye punarjJAnasamyaktva cAritravihitAdarAH / bhavAmbudhiM samullaGghya, te yAnti padamavyayam // 10 // ye bhavyAn pratibodhya jainavacanaiH syAdvAdasaMbhUSitai- nirvANAzritacetaso vidadhire sa(sAdhumArgazritAn / sAdhUnAM vidhinA ca sUripadavImAropayAJcakrire, te zrImajjinadevasUricaraNA rakSantu saGkaM sadA // 11 // samAptA zrIvaikAlika TIketi // graMthAgraM 3500, maMgalamastulekhaka pAThakayoH / saMvat 1662 varSe vaizAkhabadi 4 bhaume likhitaM / zubhaM bhavatu // pratyantare - mUlaM dayAdAnamukhAzcatasraH, zAkhAH prazAkhA niyamatratAni / puSpANi saMpatprakarAH phalaM tu, mokSo bhaved dharmasuradvamasya // 11 // iti dazavekAlikalaghuTIkA samAptA // cha // zubhaM bhavatu || maMgalamastu // zrIgurubhyo namaH // paramagurubhyo namaH // maMgalamastu / / saMvat 1516 varSe mAgha vadi 1 gurau adhe hi zrIghoghA velAkUle mahArAjAdhirAjapAtasAha zrIkR tabadIna prazastipuSpike // 221 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSpikA sumatisAdhu0 zrIdazabaika mahimmadarAjye vyApArI taniyuktaH saM0somadattapaMcakulapratipattyai // zrImaddharmabhRtAM variSTatapasAM pU0satyavizAlaprabhRtInAM mahAtmanAM teSAmadhyayanArtha pustakamidamalikhApayat dyumnena svArtha tathA paropakArAya // [zrIgaNezAya / zrIvakratuThAya // ] zubhaM bhavatu // zrIANaMdavimalamUrigurubhyo namaH paM0vIravimalagaNi / // 222 // // iti bhagavacchayyaM bhavazrutakevaliniyUDhaM zrImatsumatisAdhumariNA bhavavirahAGkitabRhaTThIkoddhRtavRttyupetaM / zrIdazavaikAlikaM samAptam / zreSThidevacandralAlabhAI-jaina-pustakoddhAre grnthaangkH|| 222 // Jain Education Inteme For Private Personel Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumati sAdhu. zrIdazavai0 pari0 zrIsumatisAdhusarikRtalaghuvivaraNopetazrIdazavaikAlikasUtrasya pariziSTAni / pari01 strAbakArAdi // 223 // prathamaM pariziSTam / zrIdazavaikAlikasUtrasya sUtrANAM gAthAnAM ca akArAdikramaH AdyAMzaH sUtrasya pRSTAGka: AdyAMzaH sUtrasya pRSThAH AdyAMzaH gAthAyAzcAGka: gAthAyAzcAGkaH aibhUmi na gacchejA 83 59 | aguttI baMbhacerassa 267 113 | ajaya bhAsamANo ya aIaMmi a kAlaMmi 285 120 amgalaM phaliIdAraM 168 84 | ajayaM bhuMjamANo ya bhaIyami ya kAlaMmi 286 121 | ajayaM AsamANo ya 34 43, ajayaM sayamANo ya 287 121 | ajayaM caramANo ya 32 43 ajIvaM pariNayaM naccA | akAle carasI bhikkhU 164 83. ajayaM ciTThamANo ya 33. 43 | anja AI gaNI hu~to sUtrasya pRSThAH gAthAyAzcAGkaH 37 44 36 44 136 490 N // 23 // Jain Education Intel For Private & Personel Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 mIdazavai. pari01 sUtrAbakArAdi pari0 204 // 224 // 367 AdyAMzaH sUtrasya pRSThAkaH AdyAMzaH sUtrasya pRSThAhaH AdyAMzaH sUtrasya pRSThAkaH gAthAyAzcAH gAthAyAzcAhaH gAdhAyAzvAhA ajjie pajie vASi 292 121 | adhuvaM jIvi navyA 368 146 | abhibhUya kAyeNa parIsahAI 474 192 295 122 | anipaavAso samuANa amajjamaMsAsi amaccharImA 506 212 aTTha suhumAI pehAe 347 140 cAriA 504 213 | amarovarma jANima aTThAvae anAlIe 20 anileNa na viena biyAvara 463 187 sukkhamuttamaM 492 aNAyaNe caraMtassa 69 54 | annadraM pagaDaM laya] | amoI vayaNaM kujjA 146 aNAyAraM parakkamma 366 146 | annAyauMcha caraI visuddha 442 174 | arasaM virasaM vAvi 157 79 aNilassa samAraMbha 245 108 | apucchio na bhAsijjA 381 149 alaM pAsAyakhaMbhANaM 304 125 aNunnae nAvaNae appagghe vA mahagdhe vA 323 alola bhikkhU na rasesu 477 194 aNunavittu mehAvI 142 75 appaNaTThA paraTThA vA 220 100 alolupa ahae amAI 448 177 aNusoapaTTibabahujaNaMmi 501 210 428 169 | avaNNavAyaM ca parammuhassa 447 177 aNusomasuddo loo 502 210 appattiyaM jeNa seyA 382 142 asaI vosaTTacattadehe 473 192 atitiNe acavale 363 145 appA khalu sayayaM ravivaavvo515 217 asacamosaM saccaM ca attaTThA guruo luddho 191 90 appe siA bhoaNajAra 133 72 asaNaM pANagaM vAvi atthaMgayaMmi Aiye 362 143 | abaMbhacarimaM ghoraM 224 102 108 " " " madINo vittimesijjA 185 89 / abhigama cauro samAhio 459 185 / " " " IN 72 280 106 224 // an Education inten For Private Personal Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu0 jA AdyAMzaH pari01 sUtrAdhakArAdi zrIdaza0 pari0 // 225 // sUtrasya pRSThAGkaH AdyAMzaH sUtrasya pRSThAhaH AdyAMzaH sUtrasya pRSThAH gAthAyAzcAGkaH gAdhAyAzcAGkaH gAthAyAzcAGkaH asaNaM pANagaM vAvi 112 67 | aho niccaM tavo kammaM 231 104 | AyAvayAhi caya sogamallaM 10 116 68 | aMgapaccaMgasaMThANaM 392 152 AloyaM thiggalaM dAraM 74 55 118 68 aMtalikkhatti NaMbUA 330 134 bhAsaNa sayaNa jANa 306 120 69 | AinnaomANavivajjaNA a 505 212 AsaMdIpaliaMkesu 262 asaMthaDA ime aMbA 310 126 | AukArya na hiMsaMti 238 106 AsIvisovAvi paraM suruTTho 403 asaMsaTTeNa hattheNa , vihiMsaMto 239 106 AharaMtI siyA tattha 87 60 asaMsattaM paloijA AbhottANa nIsesaM 148 76 icceiyAI paMca mahanchayAI sU09 34 aha koI na icchijjA | Ayarie ArAheha 204 | icceyaM chajjIvaNiyaM. 59 50 ahaM ca bhogarAyassa nArAhei 92 | icceca saMpassima buddhimaM mahAvare cautthe bhaMte! AyariyapAyA puNa appasamA 408 159 naro 499 209 ahAvare chaThe bhaMte ! sU08 34 mAyariyaM aggimivAhiyaggI 439 174 iccesi chaNhaM jIvani, tace, sU05 AyArapannattidharaM 384 150 kAyANaM sU02 27 , docce, sU04 AyArappaNihiM laLU 335 137 itthimaM purisaM vAvi 188 90 | paMcame, sU07 AyAramaTThA viNayaM pauMje 440 174 | imassa tA nerAassa jaMtuNo 496 207 aho jiNehiM asAvajA 151 76 | AyAvayaMti gimhesu 28 17 | iha khalu bho! pApaNaM sU021 196 // 225 // Jain Education Intema For Private & Personel Use Only Il Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazavai 0 pari0 // 226 // Jain Education Internatio AyAMza: ihalogapAratahiaM. ihe'dhammo ayaso akitI iMgAlaM agaNi adhi 39 chAriyaM rAsiM uggamaM se a pucchijjA uccAraM pAsavarNa ujjuppanno aNuviggo udaulaM appaNI kArya bIyasaMsa 39 uddesiaM kI agaDaM uddesiyaM kIyagaDhaM uppaNNaM nAihIlijA uppalaM paramaM vAvi 39 " " AdyAMza: AdyAMza: sUtrasya pRSThAGka: gAthAyAvAGkaH sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAbAGgaH 16. 11 200 92 378 149 | ubaddimmi amucchie agiddhe 476 194 | evaM karaMti saMbuddhA ubasameNa ddaNe kohaM 273 146 evaM ca adrumannaM vA 282 118 dosaM 208 bahUNaM 95 234 104 290 121 " tu aguNappehI " saguNappehI 203 94 " dhammassa viNao og2AharattA caladdattA 417 165 1 90 61 ovAyaM visamaM khANuM 63. 52 3sidedi 140 360 143 kayarAI (Ni) aTTha susAI 348 140. 145 182 87 4 494 205 342 138 66. 52 115 68 352 142 paMgatamavakamittA 149 76 341 138 233 104 114 68 Dha 158 173 12 79 86 175 86 y ly 29 29 33 " eNa'ntreNa adveNaM " " emee samaNA muttA eyArise maddAdose palagaM dAragaM sANaM ny evamAi u jA bhAsA evameANi jANijA evaM udaule sasiNidve 75 3 2 128 71 81 58 284 120 350 149 92 61 69 usaki osakkimA 122 sUtrasya : pRSThAGkaH gAthAyAvADaH kavi mAuliMgaM ca kahantu kujA sAmantaM kahUM care ? kahaM ciTThe ? kaMdaM mUlaM palaMbaM vA kaMsesu kaMsapArasu kAlaM chaMdovayAraM ca kAle nikkhame bhikkhU 163. 6. 38 129 44 71 259 111 435 171 83 pari0 1 sUtrAdya kArAdi / / 226 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIda* pari0 // 227 // Jain Education Internat AdyAMza: kiM puNo je suyaggAhI kiM me paro pAsaha kiMca AyAMzaH sUtrasya pRSThAGkaH gAyAyAcAGkaH sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAJcAGaH 431 169 | guNehi sAhu aguNehi'sAhu 449 177 gurumiha sayayaM paDiyariya muNI 453 178 18 64 93 61 265 113 78 58 appA 512 216 371 146 kohaM mANaM ca mAyaM ca kodo pII paNAseha 372 146 koho ya mANo ya aNi khavaMti apANamamoha guciNI uvaNNatthaM geruavania seDhia0 gorApavisa gahIyA 374 146 goaraggapaviTTho a daMsiNo 276 31 apAmA khudaM pivAsaM durisajaM 116 18 | cauvidA khalu AyAra " " cauNche khalu bhAsANaM 361 143 samAhI sU020 185 caTTA gaMbhIravijayA ee gihiNo veyAvaDiyaM 183 giddiNo beyAvaDiyaM na kujjA 508 213 | cacAri vame sayA kalApa 466 189 tavasamAhI sU0 19 184 vijayasamAhI sU0 17 182 suyasamAhI sU0 18 22 14 37 19 345 138 264 112 33 " 33 167 84 278 118 " AdyAMzaH cittamiti na nijjhAe vitta maMtamacittaM vA cUliaM tu pavakkhAmi jara taM kAhisi bhAvaM jattha pupphAI bIyAI jattheva pAse kara duppautaM 513 216 jayaM care jayaM ciTTe 80 58 39 ka 488 203 jayA a kukuTuMbasla therao hoi " ,, 487 203 485 202 486 202 484 202 " 39 39 " mahoda mAthiyo ho 39 " baMdimo hoi ohAvibho hoi " kammaM khavitA 35 " gai bahuvihaM sUtrasya gAthAyAzvADUH pRSThAGka: 389 152 222 101 500 210 14 10 483 202 56 47 46. 47 pari0 1 sUtrAdya kArAdi / / 227 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 pari01 // 228 // 110 185 AdyAMzaH sUtrasya pRSThAGkaH AdyAMzaH sUtrasya pRSThAka: AdyAMzaH sUtrasya pRSThAkhApari0.1 gAthAyAzcAGkaH gAthAyAzcAH gAthAyAvAhaH jayA cayai saMyogaM sUtrAdya49 | jAi saddhAi nikkhaMto 47| jassavamappA u havijja 395 155 ,, jIvamajIve a nicchio 498 208 jANaMtu tA ime samaNA 193 kArAdi ,, joge nimittA 55 47/jahA kukkuDapoassa 388 152 jANi (I)cattAri abhujAI 255 , dhuNai kammarayaM , dumassa pupphesu jAyateyaM na icchati 241 , nividae bhoe 47 , nisaMte tavaNacimAlI 412 162 / jAvaMti lopa pANA 218 , pugnaM ca pAvaM ca 47 , sasIkomuijogajutto 413 162 jiNavayaNarae atitiNe 458 , muMDe bhavittA gaM 47 ,''hiaggI jalaNaM juvaM gavitti zaMbUA 302 ,, ya cayaI ghamaM namaMse 401 162 je Avi maMditti guruM viittA 400 ,, logamaloga ca 7ja jANeja cirAdhoyaM 135 73 je AyariyauvajjhAyANaM 427 ,, sabvattagaM jANaM 53 47 | jaMpi batthaM va pAyaM vA 228 102 | jeNa bandhaM vaha ghoraM 429 169 , saMvaramukkiTTha 51 47 . .. 247 108 je na vaMde na se kuppe 189 90 370 146 | jaM bhave bhattapANaM tu 103 , niyAgaM mamAyaMti 257 jassaMtie dhammapayAI jA a saccA avattA 279 118 , mANiyA sayayaM sikkhe 410 162 | jaai| jarA) maraNAo muzcaI 460 185 ___ mANayaMti 451 178 jasserisA joga jiiMdiassa514 216 | jAimaMtA ime rukkhA 308 126 / , ya kaMte pie bhoe 8 5 // 220 124 158 For Private & Personel Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu zrIdazavai0 pari01 sUtrAdhakArAdi pari0 // 229 // AdyAMzaH sUtrasya pRSThAGkaH AdhozaH sUtrasya pRSThA AdyAMzaH sUtrasya pRSThAkaH gAbAyAzcA gAthAyAzcAH gAthAyAcA je ya caNDe mie thaddhe 418 166 | Na yA labhejA niuNaM tamhA eaM viANittA 244 107 vA, yAvi caMDe maiiDigArave 437 172 sahAyaM 509 215 248 108 |., yAvi nAga DaharaMti NIaduvAraM tamasaM naccA 402 158 tao kAraNamuppaNNe 162 83 254 109 jogaM ca samaNadhammami 377 149 taNarukvaM na chidijjA 344 138 , eyaM viANittA 70 54 jo jIvavi na yANeha 43 45 tattovi se caicANaM 207 , gacchAmo vakkhAmo 283 119 , , biyANe 44 45 tattha se ciTThamANassa , teNa na gacchijjA 65 |, pakSayaM sirasA mettu , bhuMjamANassa 14 te na siNAyaMti 271 114 micche 406 159 tasthimaM paDhama ThANaM 217 taruNagaM vA pavAlaM .. pAvagaM jaliamavakatattheva paDilehijjA 84 59 , chivADi 179 87 mijjA 404 159 ,, puSvarattAvararattakAle 511 216 tamaikamittu na pavise 170 84 tavateNe cayateNe 205 ,, sahai hu gAmakaNTae 491 191 tamhA asaNa pANAI 258 110 tavaM kuvara mehAvI 201 Na teNa bhikkhU gacchijjA 125 70 , AyAraparakkameNaM 503 210 , cimaM saMjamajogayaM ca 396 155 , paDinnavijA sayaNA- . , paraM viANittA taboguNapahANassa 58 49 saNAi 507 213 / " " " 240 106 tasakArya na hiMsaMti 252 109 // 229 // in duen intera For Private Personal use only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu zrIdazavai0 pari0 pari01 sUtrAghakArAdi // 230 // AdyAMzaH sUtrasya pRSThAH AdyAMzaH sUtrasya pRSThA AdyAMzaH sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzcAGka: mAthAyAzcAH gAthAyAzcAGkaH tasakArya vihiMsaMto 253 109 | taheva cAulaM piTuM 1 81 87 | taheva hole golitti 291 121 tase pANe na hisijjA 346 138 | , DaharaM ca mahallagaM vA 450 177 tahevAsaMjayaM dhIro 324 132 tassa passaha kallANaM 202 93 , pharasA bhAsA 288 121 tahevuccAvayaM pANaM 134 73 tahA naIo puNNAo 315 129 phalamaMthUNi 183 87 tahebuccAvayA pANA 166 , kolamaNussinnaM 180 87 mANusaM pasuM 299 124 tahevosahiyo pakkAo 311 " phalAI pakkAI 309 126 mehaM va naI va taM appaNA na giNDaMti 223 taheva aviNIyappA 420 167 mANavaM 329 133 taM ukkhivittu na niklive 144 422 168 sattucuNNAI 130 71 ,, ca accabilaM pUrya 138 425 168 saMkhaDi naccA 313 128 ,, ubhidimA dijjA 105 , asaNaM pANagaM vA 468 190 , sAvajjaNumomaNI ,, hojja akAmeNa 139 taheva asaNaM pANagaM vA 469 190 girA 331 134 , dehavAsaM asuI ., kANaM kANatti 289 121 sAvajjaM jogaM 317 129 asAsayaM 481 " gaMtumujjANaM 303 125 , suviNIyappA 421 167 , bhave bhattapANaM tu 100 307 126 424 168 gAo dujjhAo 301 124 / // 230 // Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIdazavai0 pari0 // 231 // Jain Education Intere AdyAMzaH taM bhave bhaktapANaM tu 33 3. 33 " 39 "3 " " 33 35 " " 33 " 22 33 33 "2 " tArisaM " tAliaMTeNa patteNa 37 13 33 33 " " 31 timannarAgasa ticaM va kaDuaM va kasA tIse so vayaNaM soDavA tevitaM guruM pUyaMti AyazaH 111 67 | tesiM acchaNajoeNa 113 67 117 119 sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzrAGkaH phUTa 69 121 69 69. 86 87 123 174 176 107 67 246 108 343 138 268 113 156 . 39 337 137 gurUNaM guNasAgarANaM 452 178 so nihuo daMto 212 97 thaNagaM pijjemANI 201 64 thaMbhA va kohA va mayappamAyA 399 157 thobamAsAyaNaTTAe dagamaTTiaAyANe 137 73 59 66 dagavAreNa pihiaM davadavassa na gacchijA dasa aDDa ya ThANAI daMDasatthAparijjuNNA di mibhaM asaMdiddhaM dukkarAI karicANaM duggao vA pabhopaNaM sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzcAGaH 79 15 10 430 169 | duhaM tu bhuMjamANANaM 85 104 73 55 216 98 423 168 383 150 17 30 434 171 96 AdyAMzaH duhaM tu bhuMjamANArNa durUhamANI pavaDijA dulA mudAdAI devalogasamANo a deSANaM maNuA ca 327 133 dhammA bhaTTa siriyo aveyaM 493 205 dhammo maMgalamukki 1 1 12 dhiratthu te jasokAmI dhuvaM ca paDilehijA dhUvaNeti vamaNe ya nakkhataM sumiNaM jogaM nagiNassa vAvi muMDassa 273 na careja besasAmaMte 351 142 25 16 385 152 115 54 52 phUTa 67 na careja vAle vAsaMte 64 | na jAimatte na ya ruvamace 479 19.4 sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzvAraH 97 64 127 70 159 79 491 204 pari0 1 sUtrAdya kArAdi // 231 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 mIdazave0 o pari0 // 232 // Jain Education Internationa AdyazaH nannattha parisaM butaM na pakkhao na purao na paraM vajjAsi ayaM kusIle 478 364 152 na bAhiraM paribhave namukkAreNa pAritA na me ciraM dukkhamiNaM na ya ghuggaddiyaM kaha 35 sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzvADUH bhavissA 497 207 na ya bhobhaNami giddho na sammamAloiyaM hujjA na so pariggaddo kutto nANadaMsaNa saMpanaM nAgacitya 214 97 nAmadhijjeNa NaM bUA 380 149 194 145 76 kahejjA 470 190 357 142 AyAMzaH 150 76 229 103 210 97 326 133 456 183 33 33 nAsaMdIpa liaMkesu nikkhammamANAda ya " sUtrasya pRSThAGa: gAthAyAthAGkaH 294 122 297 122 263 112 buddhavayaNe 461 187 198 92 356 142 376 149 438 172 126 70 432 171 niSyugmi jANo nidvANaM rasanijjUDhaM nihaM ca na bahu mannijjA niddesavatI puNa je gurUNaM nisseNi phalagaM pIDhaM nIyaM sejjaM gaI ThANaM pakkhaMde jaliyaM joI pagaIi maMdAvi havaMti ege pacchAkammaM purekammaM pacchAvi te payAyA 11 8 401 158 111 261 pra0 1 49 AyAMza: 82 paDikuTTakulaM na pavise 76 56 paDiggahaM saMlihittA NaM 160 paDimaM paDivajjiyA masANe 472 192 paDisehie va dine vA 172 * paDhamaM nANaM tao dayA 41 paDhame bhaMte ! mahavapa sU0 3 payantapakkatti va pakkamAlave 319 130 parikvabhAsI susamAhiIdie 334 135 parivRDhati NaM bUA 300 124 parIsarA 45 29 29 17 pavaDate va se tattha parAgAraM paveyae ajjapayaM maddAmuNI paMcAsavaparicAyA paMcidiANa pANANaM sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAvADaH 64 52 353 142 480 194 27 16 298 124 pari0 1 sUtrAdyaphArAdi // 232 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zumati sAdhu0 zrIdaza* pari0 // 233 // Jain Education Intera AyazaH pAINaM paDaNaM vAvi piyae pagao teNo piMDaM sijjaM ca vatthaM ca sUtrasya pRSThAH gAthAyAvADaH pIDhae caMgabere (rA) a puDhavikAyaM vihiMsaMto na hiMsaMti 33 puDhaviM na khaNe na khaNAvara puDhavIdaga agaNimArua puDhaviM bhitti silaM leluM putadAraparIkiyo purao jugamAyAe purekameva ityeSa aTThA jasokAmI pahiyANusAsaNaM pogalANaM parINAmaM 242 107 92 196 256 110 305 125 236 106 105 235 462 187 336 137 338 137 482 203 62 52 91 61 AyAMza: balaM dhAmaM ca peddApa bahave ime asAhU bahuaaiM puggalaM 194 455 182 394 152 bahuvAhaDA agAddA bahu paraghare asthi bahuM suNe kannehiM bhAsAi dole a guNe a bhuMjitu bhogAI AdyAMzaH 369 146 mUlae siMgabere ya 325 133 mUlameyamahamma 132 72 316 129 186 89. 354 142 sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzvANaH 91 musAvAo u logammi muDutadukkhA u havaMti jANIA 333 135 465 188 pasajjhacealA 495 205 bhUyAmasamAdhAo 243 107 mahAgarA AyariyA mahesI 414 163 mahugArasamA buddhA lajjA dayA saMjama baMbharaM 491 162 206 95 laguNavi devataM lUhavittI susaMtu lohassesa aNuphAse 221100 huI suMDiA tasla vaNassaI na hiMsaMti 5 2 vihiMsaMto kaMTayA 445 175 sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzvAkaH 23 15 225 102 mUlAu saMdhappabhavo dumassa 416 165 rano giddavaINaM ca rAyaNipasu vijayaM pauMje 75 55 375 149 441 174 " rAyANo rAyamaccA ya 211 97 | roia nAyaputtavayaNe " 359 142 227 102 197 92 249 108 250 109 pari0 1 sUtrAdya kArAvi // 233 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIsane 0 pari0 // 234 // Jain Education Intera AyAMza: vaNImagarasa vA tassa varathagaMdhamalaMkAraM vayaM ca vittiM labbhAmo vaddaNaM tasthAvarANaM hoi vAo vuTuM ca sIunhaM vAhio vA arogI vA vikkAyamANaM pasaDhaM melo viNaNaM pavisittA viNae supa ya tave vinayapi jo uvAeNaM vitadvaMpi tahAmui vibhUsA ilyisammo visAvati vibhUsAvatti bhikkhU AyAMza: * (vi) rUDhA bahusaMbhUA 5 | vivattI aviNIyasta 4 2 464 188 328 133 vivattI baMbhaverassa vivittA ya bhave sijjA vividhaguNatavorae 269 114 visapasu maNunnesu 131 72 vIsamaMto imaM citte 102 | sahakAle care bhikkhU 76 samavasaMtA amamA 226 454 181 419 166 282 119 391 152 sajjhAya sajjhANarayassa 275 115 274 115 | sanniddIgiddimatte ya sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyA bAGkaH 171 60 147 sUtrasya pRSThAGka: gAthAvAzvAGka: 312 126 436 172 266 113 388 152 457 184 393 152 153 76 savakasuddhiM samupehiA 165 83 akiMcaNA 277 sakkA sahe asAi kaMTayA 444 sakhuDugaviattANaM 215 116 174 98 vAiNo 397 155 19 13 AdyazaH sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzvADaH 169 84 samaNaM mAddaNaM vAvi samAi peddAi paricayaMto 19 6 samAvayaMtA vayaNAbhighAyA 446 177 samuANaM care bhikkhU * 89 sammadiTThI sayA amUDhe 467 189 sayaNAsaNavatthaM vA 187 89 thuNA buddhA savabhUyappabhUyassa sacame vaslAmi meyamaNAnaM muNI 332 135 230 103 samra 321 131 26 16 40 320 131 219 100 314 128 sabuka paragdhaM vA sadhe jIvA vi icchaMti saMkhaDi saMkhaDi bUA pari0 1 sUtrAdya kArAdi // 234 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIzane 0 pari0 // 235 // AyAMza: saMghaTTantA kAraNaM saMjame suTTappA saMtime suDumA pANA AyAMza: 433 171 | sImA a samaNaTTAe 17 12 siA egahao laDa sUtrasya pRSThADU: gAthAyAthAGaH 232 104 270 19 " saMthAra sejjA saNabhattapANe saMnihiM ca na kubijjA saMpatte bhikkhakAmi saMmaddamANI pANANi saMvaccharaM vA'vi paraM pramANaM 510 saMsadveNa ya hatthe 88 sANaM sUiyaM gAvaM sANIpAvArapiDiya sAluyaM vA virAliyaM sAiDa nikkhivittANaM sAhavo to cimaNaM " 114 sikkhiUNa bhikkhe 443 174 358 142 60 51 60 216 95 63 71 55 77 56 177 87 89 61 154 33 sijjhAyarapiMDa ca siNANaM aduvA kakkaM siNehaM pupphasudumaM ca siyA ya goyaraggagao saNasohiM 209 22 sUtrasya pRSThAGkaH gAyAyAzvAGkaH AyAMzaH 99 64 | sIodagasamAraMbhe 190 90 192 90 siyA hu sIseNa giriMpi 96 14 272 114 141 siyA ya bhikkhU icchitA 146 siyA hu se pAvaya no 77 | sIoigaM na sevijjA 349 140 75 76 bhiMde 407 + 340 hijjA 405 159 suraM vA meragaM vA bi suaM vA jadda vA dihuM sukaDiti supakkitti 159 138 sukkI vA suvikIaM suracA jANai kallANaM succANa mehAvI sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAvADaH subhAsiyAI 415 163 339 137 sukhapuDhavIM na nisIe suyaM me AulaM !0 cacAri viNayasamA hiDANA0 sU0 16 180 suyaM me AusaMteNaM sU0 1 195 19 92 57 49 61 51 365 146 " 260 111 355 142 318 130 322 131 42 45 suisAyagassa samaNassa se gAme vA nagare vA jANamajANaM vA pari0 1 sUtrAdya kArAdi // 235 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumatisAdhu bhIdazavai0 pari01 sUtrAbakArAdi: pari0 jiiMdipa 398 155 sabhila bA0 se AdyAMzaH sUtraspa pRSThAkaH AdyAMzaH sUtrasya pRSThA AyAMzaH sUtrasya pRSThAGkaH gAthAyAzcAGka: gAthAyAzcA gAthAyAvAda | sejjA nisIhiyAe 165 83 | se mikkha vA0 se | hatthasaMjae pAyasaMjae 475 192 se tArise duktrasahe. puDhaviM vA sU010 36 hatthapAyapaDicchinnaM 390 152 se bhikkhU vA0 se hatthaM pAyaM ca kAyaM ca 379 agaNi vA sU012 38 bIesu vA sU0 14 41 | hale halitti annitti 293 122 se bhikkhU vA0 se se bhikkhU vA0 se haMdi dhammatthakAmANaM 213 sieNa vA sU0 40 40 hunja kaTuM silaM vA vi se bhikkhU vA0 se 124 70 kIDa vA sU015 42 | sovaJcale siMghave loNe 24 15 he bho halitti annitti 296 122 // 236 // __ udagaM vA // 236 // Jain Education Intern For Private & Personel Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pari0 mumatisAdhu zrIdazavai0 pari0 anyA , dvitIyaM prishissttm| 'anyA' ityAdi pRSThAH pRSThAH pRSThAGkaH pRSThAkaH anyaH 113, 121, 125, 140, / kecid vRddhavivaraNam 2,124 anyathA vyAkhyAyate 21 156, 158, 160, 165, pAThAntaram 5,24,90,199 vRddhasaMpradAya: 55,58,62,65 anye 11, 12, 16, 18, 22, 191, 201,214. (bRhallaghuvRttyoravyAkhyAtA | vRddhAbhiprAya 23, 72,75, 78,80, aparA 21 anyakateti) 148 | sampradAyaH 85, 87, 88, 92, / eke 24, 112 / vRddhavAda 210 / sAkSi anyAya // 237 // 201 prandhaH pRSThA 181 tRtIyaM pariziSTam / sAkSigranthAnAmakArAdi pranthaH pranyaH pRSThAGkaH pranyaH yAcAraprAptiH AcArAdi AvazyakaniyuktiH bhAcArapraNidhiH 137, 157 AcArAdidvAdazAGgam 183 isibhAsiyamo mAcAra 151 / AyArapannati 150 | IriyAvahiyaM pRSThAH 220 anAdi anyatrApi anyairapyukta 217 // 237 // Jain Eduent an inte For Private & Personel Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati 77 pari03 sAkSipranthA sAdhu bhIdazavai0 pari0 // 238 // pranthaH pRSThAH pranthaH pRSTAH IryApathikIm jiNasaMthavo 76 (oghaniyuktiH) jinasaMstavaH 78 ohanijjuttI ThANa 145 kSullakAcArakathA (tasvA0 a0sU0) 17, 27 kSullikAcArakathA 12 dazavakAlikaTIkA 220 210, 211 (dazavakAlikaniyukiH) 99 cUDAdvayam dazavakAlikam 1,11 196 dazakAlikAnuyogaH 220 cUliaM 196 diTThivAyaM 150 cUliyaM dRSTivAda 151 chajjIvaNiyA 19, 51 / drumapuSpikA granthaH pRSThAH / pranthaH dhammapannattI vAkyazuddhi 118, 137 dharmaprAptiH vinayasamAdhiH 157, 187 namaskAra ziSyabodhinI 220 namokAro zrAmaNyapUrvikA 4,12 nAyajjhayaNAharaNA 11 SaDjIvanikA 181 painagasuyA SaDjIvanikAyA 51, 188 piNDaniyuktiH 62, 75,110 SaDjIvanikAyikA 19, 21, piNDaniyuktyAdi 110 22,50,108, piNDaiSaNA 51, 82,97 sabhikSu prathamacDAbhyavanam 209 mahAcArakathA 97,138 / 210 d // 238 // Jain Education Intern For Private & Personel Use Only lww.jainelibrary.org Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAdhu0 zrIza vai0 pari0 // 239 // Jain Education Interanda sAkSinAM pratIkam appo gihibhAyaNaM aNIyA khalu jeNaM alaGkRtazcApi dharmamAca ret Ame ghaDe nihitaM AyArapaNihANaMmi AyurdhRtam icchAmi paDikkamiDaM vahanyurbhujagA roSitAH uba iNa aNalA udapa avara paNa eka eva hi bhUtAtmA pRSThAGkaH 110 110 115 21 157 212 77 217 110 140 24 caturtha pariziSTam / sAkSipAThAnAmakArAdi pRSThAGkaH sAkSinAM pratIkam 21 sAkSinAM pratIkam etaNiyaura kathaM nu sa rAjA kanasokkhehi gA. 260 254 kapAlamAdAya vipanna 4 vAsasA 84 kiM eto pAvayaraM kiMcI sakAya satthaM khitaM kAlo bhAyaNaM gacchavAsI ai thaNajIvI 65 gIttho ya vihAro hRda gRhANa sAdhuguNAn 179. goyaraggapaviTTho u grahaNaucityApekSayA 97 78 211 21 24 pRSThAGka: 145 19 caurdi ThANehiM jIvA0 chasu jIvanikA jara liMgavazcara jale jIvAH sthale jIvA 10 jai na sappatullAI jogo jogo jiNasA0 84 pirAsevanArthaH 22 tandulAmbarSati parjanyaH tasyAtmA saMyato taM phAsugamavi vajjae tejovAyuddhIndri0 dadhi puSI pratyakSo jvaraH 212 dakSaM satyaforfoo 24 27 124 51 sAkSinAM pratIkam devA ussannaM sAyaM namo arihaMtANaM nANassa hoi bhAgI nimittamAsAdya yadeva kiJcana 211 no vAmAo haNuyAo 79 paDhie 30 137 217 paNihANarahiyasleha 212 12 paralokaviruddhAni 62 pApaM samAcarati vItaghRNo jaghanyaH puruSottamo dharmaH pucameva sAhuNA pRSThAGkaH 214 78 22 211 36 58 pari0 4 sAkSipAThAH // 239 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pari0 27 sumatisAdhu zrIdazavai0 pari0 22 | sAkSipAThA viziSTanAmAni ca // 24 // sAkSinAM pratIkam pRSThAMkaH / sAkSinAM pratIkam / pRSThAGkaH sAkSinAM pratIkam pRSThAGka: sAkSiA pratIkam pRSThAGkaH pRthakkarmaphalamujo 6 madhukarasamAnA vicitrA sUtragati saMmahamANI pANANi 88 pRthivI devatA mArgAcyavananirjarAthai vidArayati yatkarma saMsaTTe hatthe saMsaTe pRthivyambuvana 27 mUlaM saMsArassa u virSa mRtyuH saMsaTTe hatthe saMsaTTe matte 214 brahmahatyA surApAnaM 217 rAyaNipasu viNayaM 175 vesAdigayabhAvassa sAvajaNavajANaM 21 bhikkhaggAhI egattha logassa ujjoagare 78 savastha saMjamaM sAvajaNavajANaM kuNaha 214 Sayachakka kAyachakaM 99 sarSapatribhAgamAtra se saMjae samakkhAe bhujiH-pAlane abhyavahAre | bayaNaM na kAyajogA0 21 | savatthasaMjamaM saMjamAmo 74 sthavirakalpikAnAma 64 / varaM vihaDhe pannagarbhave0 227 | saMprApte bhikSAkAle paJcamaM pariziSTam / viziSTanAmnAmakArAdi pRSThAGkaH / nAma pRSThAGkaH | nAma pRSThA agandhanA ariTunemI aMdhagavaNDi ugrasenaH atIsArAdhauSadhaM azvinyAdi aMdhakavRSNiH uttarApatha apazcimatIrthakara 100 / astaparvataH 145 / AcAryaharibhadraH 220 kapilAdimatam nAma nAma 10 // 24 // Jain Education Intern For Private & Personel Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma nAma pRSTAH 184 sumati. sAdhu zrIdazavai0 pari0 24 104 pari05 viziSTanAmAni 22 / 104, 59 // 241 / / pRSThAH nAma pRSTAH pRSThAGkaH kArtikapaurNimAsI 164 / dharmilabat malayamArutAdiH 134 vaidikaH kAzyapaH nAyaputto 95, 102, 103, mahAvIraH 100, 189 zayyabhavaH kAsavo mahAvIro zayyabhavAcArya kUragaDukaH 210 bAravaI mAgadhadezI 30. zAligrAmAdi kRSNaH 167 bodhakaH ziSyaH (?) 220 meruH 209 samudravijayaH komuha brahmadattaH 184 rathanemiH 10, 11 sAketAdi kaumudI 164 bhadrabAhuH 220 rahanemI siddhArthaH gandhanA bharatakSetram rAjImatI sImandharasvAmI gautamaH 20, 138 bharatAdiH rAyamaI sudarzanAgiriH cellakA bhAgavataH barddhamAnasvAmI sudaMsaNo girI jaMbUsvAmI 20 bhAratam barddhamAnaH 96, 103, 104 jinadevasUriH bhArahe 221 dara sudharmasvAmI 111, 138 zAtaputraH 96, 103, 104, bhogarAjA vaziSThaH subandhuH bhogarAyA vIra 1,22, sumatisUriH dazArAdayaH 167 madhyadezAdi vRzcikamantrAdi 153 | haribhadrAcAryaH 20 220 220 215 am241 // RES Jain Education Inter For Private & Personel Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati sAghu0 zrIdazacai0 pari0 // 242 // Jain Education Interna pRSThAGka: udAharaNam subandhuvat (daza. cU. pU. 81) 5 bharatAdivat (daza. cU. pR. 83) 6 udAharaNam (1) ( na sA mahaM no'vi ahaMpi pratIkam atha prakriyApraznAo anekArthatvAddhAtUnAM nimittakAraNahetuSu pRSThAGkaH 25 22 23 SaSThaM pariziSTam / darzitAnyatidiSTAnyudAharaNAni udAharaNam pRSThAGkaH madhuvidAharaNAdi 61 bhAgavatodAharaNam (3) 80 ( rAjImatIrathanemI ) mudhAjIvinyudAharaNam (4) 81 ( daza ca pR. 87 ) 9: | dazArAdayaH 167 pRSThAGkaH udAharaNam tIse) (daza. cU. pR. 85) 6 dvitIyamudAharaNam (2) saptamaM pariziSTam / TIkAntaragatA vyAkaraNa siddhiH pratIkam prAkRtam pRSThADU: pratIkam prAkRtazailyA 14, 16, 18. 48, 103. 119, 151, 173, 179, 206 pRSThAGkaH 102, 117 supAM supo bhavanti 28, 107, 127, 212, 221 udAharaNam dharmilavat brahmadattavat pratikam detau prathamA 23 pRSThAGkaH 84 184 pRSThAGka: pari0 6-7 udAharaNa vyAkaraNe // 242 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sumati0 sAdhu0 zrIdazave0 pari0 // 243 // Jain Education Inter nyAyaH akSopAGganyAyaH andhapradIpta palAyana ghuNA kSarakaraNavat pRSThAH 79 aSTamaM pariziSTam / TIkAntaragatA nyAyAH nyAyaH ekagrahaNe tajjAtIyagrahaNam 8, 27, 36, 100, 188 46 pRSThAGkaH bhAvAt sAmAnyagrahaNe'pi iti laghuvRttyupetasya zrIdazavaikAlikasUtrasya samAptAni pariziSTAni ru nyAyaH sati tasminnavyavacchiti pRSThAGkaH 21 62 pari0 8 nyAyAH // 243 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sasleseblosladka Islasiastastestastestostostelstestablastasiastasiastak iti bhagavacchayyaMbhavazrutakevaliniTaM zrImatsumatimAdhuriNA bhavavirahAGkitabRhaTTIkoddhRtavRtyupetaM zrIdazavaikAlikaM samAptam / iti zreSThidevacandralAlabhAI-jaina-pustakodvAre granthAGkaH 103 // 79$*$$$$$$$$$$$$$$?$$$geggs Jain Education Intel For Private & Personel Use Only