Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
स्थानाङ्गसूत्रे
कुल २ बल ३ रूप ४ श्रुत ५ शोल ६ चारित्रे ७ तिपदसप्तके परम्परं द्विकसंयोगेनैक विंशतिश्चतुर्मङ्गिकाः २१ भणितव्याः । एषां व्याख्या सुगमा । सू० १७ । ____ मूलम्-चत्तारि फला पण्णत्ता, तं जहा-आमलगमहुरे १, मुद्दिामहुरे २, खीरमहुरे ३, खंड महुरे । एकामेव चत्तारि आय. रिया पण्णत्ता, तं जहा-आमलगमहुर फलसमाणे जाव खंडमहुरफलसमाणे ॥ सू० १८॥ __ छाया--चत्वारि फलानि प्रजातानि, तद्यथा-आमलकमधुरं १, मृद्वीकामधुरं २, क्षीरमधुरं ३, खण्डमधुरम् ४ा एवं चत्वार आचार्याः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-आमल. कमधुरफलसमानः यावत् खण्डमधुरफलसमानः । मू० १८ ॥
टीका--" चत्तारि फला" इत्यादि-फलानि चत्वारि प्रज्ञप्तानि, तद्यथाआमलकमधुरम्-आमलको-धात्रीतरुविशेषः, तस्या इदम् ( फल ) आमलकं, तदिव जाति-१ कुल-२ बल-३ रूप-४ श्रुत-५ शील-६ और चारित्र इन सात पदों में परस्पर द्विक संयोगसे ये २१ चतुर्भङ्गी होती हैं सुगम हैं । १७
" चत्तारि फला पणत्ता"-इत्यादि
फल चार प्रकारके हैं-आमलक मधुर-१ मृद्रीक मधुर-२ क्षीर मधुर-३ खण्ड मधुर-४ इसी प्रकार आचार्य भी चार प्रकार के हैं, आमलक मधुर फल समान-१ यावत् कोई एक खण्ड मधुर फल समान-४ । इस सूत्र द्वारा प्रतिपादित आमलक मधुरका तात्पर्य ऐसा है-आमलकी नामका एक वृक्ष विशेष होता है, इसका दूसरा नाम धात्रीतरु है इस का जो फल है वह आमलक है । जो फल इसका जैसा मधुर
२ रीते (१) गति, (२) ४१, (७) ११, (४) ३५, (५) श्रुत, (६) શીલ અને (૭) ચારિત્ર આ સાત પદને અનુક્રમે પછીના પદો સાથે ક્રિક સંગ કરવાથી કુલ ૨૧ ચતુર્ભાગી બને છે. ભાવાર્થ સુગમ છે. સૂ. ૧ળા
" चत्तारि फला पण्णत्ता" त्याहि ( सू. १८)
सना नीय प्रभात या२ ४२ हा छ-(१) मामले मधु२, (२) મૃદ્ધીક મધુર (૩) ક્ષીરમધુર અને (૪) ખંડમધુર. એજ પ્રમાણે આચાર્યના પણ “આમલક મધુર ફલ સમાન થી લઈને “ખંડમધુરફલસમાન” પર્યંતના ચાર પ્રકાર સમજવા. આમલક મધુર ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે–-આમલકી (આંબળાનું ઝાડ) નામનું એક વૃક્ષ થાય છે. તેનું બીજુ નામ
श्री स्थानां। सूत्र :03
