Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 428
________________

४१२
स्थानाङ्गसूत्रे
सन्तानस्य लयनस्य= स्थानस्य संरक्षणं येषु ते तथा, काक्योदयो हि स्वसन्तानलयनसंरक्षणार्थमुपसर्गान् कुर्वन्तीति ४ ।
" आयसंवेयणिज्जा उवसग्गा " - इत्यादि - स्पष्टम्, नवरं - घट्टनकाः, संघयते - संत इति संघट्टनं- संघर्षितं, तद् विद्यते येषु ते यथा, यथा - नेत्रे - रजःकणे पतिते सति तन्नयनं हस्तेन मर्दितं सत् दुःखमुत्पादयति तथा प्रपत नकाः - प्रपतन संभवाः, यथा ऽसावधानतया संचरतो जनस्य प्रपतनं भवतीति ततो दुःखं भवति २, तथा स्तम्भनकाः - स्तम्भन - स्तब्धता, यथा- सुप्तः - सुप्तएव, उपविष्ट एव तिष्ठति, तत्र - वातादिप्रकोपेण पादादीनां स्तम्भनं भवतीत्युपसर्गाः वे उपसर्ग अपत्यलयन संरक्षणक होते हैं जैसे - कागली आदि पक्षी अपनी संतान और लयन घोंसला के संरक्षण के लिये उपद्रवोंको करती है। " आयसंवेयणिज्जा उवसग्गा "" इत्यादि - आत्मसंचेतनीय उपसर्ग भी चार प्रकार के होते हैं जैसे घट्टनक १ प्रपतनक २ स्तम्भनक ३ और श्लेषणक ४। जिन उपसर्गों का कारण संघट्टन होता है जैसे- आंख में पतित रजःकण संघटित किये जाने पर उसे दूर करनेके लिये हाथसे मर्दित किये जाने पर नेत्र में दुःखका जनक होता है वे उपसर्ग घट्टनक होते हैं | जिन उपसर्गों का कारण प्रपतन होता है वे उपसर्ग प्रपत नक उपसर्ग होते हैं जैसे- असावधान होकर चलनेवाले मनुष्यके गिर पडने से उसे दुःख होता है, ऐसा उपसर्ग प्रपतनक उपसर्ग कहलाते
નાનું રક્ષણ અથવા માળા આદિ રહેઠાણુનું સ ́રક્ષણ કારણભૂત હાય છે, તે ઉપસર્ગને અપત્યલયન સ ́રક્ષણક ઉપસર્ગ કહે છે. જેમકે ચીબરી, કાગડી આઢિ પક્ષીએ તેમનાં બચ્ચાએ અને માળાઓના રક્ષણને માટે આ પ્રકા૨ના ઉપસર્ગા કરે છે.
" आयसंवेयणिज्जा उवसग्गा " त्याहि-मात्मस येतनीय उपसर्ग यार प्रहारना ह्या छे – (१) धट्टन, (२) अपतन, (3) स्तंभत भने (४) શ્લેષણુક. જે ઉપસર્ગોનું કારણ સઘ‰ન હાય છે, તે ઉપસગેĆને ઘ‰નક કહે છે. જેમકે આંખમાં પડેલ ણુને સદ્વૈિત કરવાથી-એટલે કે તેને કાઢવા માટે હાથ વડે આંખ ચાળવાથી નેત્રમાં પીડા થાય છે. આ પ્રકારના ઉપસર્ગને ઘટ્ટનક ઉપસર્ગ કહે છે. જે ઉપસર્ગ પ્રપતનને કારણે થાય છે. જેમકે એદરકારીથી ચાલતાં ચાલતાં પડી જવાથી હાથ પગ ભાંગે છે કે મચકોડાય છે, આ પ્રકારના ઉપસર્ગીને પ્રપતનક ઉપસર્ગ કહે છે,
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩

Loading...

Page Navigation
1 ... 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636