Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 447
________________

सुधा टीका स्था० ४ उ०४ सू० २८ चतुर्विधबुद्धिनिरूपणम्
४३१ जनानुपकरोति न च शीघ्र व्ययमेति तथा या मति विपुला बहुजनोपकारिणी न शीघ्रमपैति सा प्रचुरत्वाद्वहुननोपकारित्वाच्छीघ्रव्ययरहितत्वाञ्च तत्समानोच्यत इति तृतीया ३॥
तथा-सागरोदक समाना-समुद्रगतजलतुल्या-तजलं यथा-समस्तरत्नमि. लितं पुष्कलतमं क्षयरहितमगाधं च भवति तथा या मतिः सर्वपदार्थावगाहिनी जल जिस प्रकारसे पुष्कल होताहै, और अनेक जनोंका उपकारक होता है एवं शीघ्रतासे उसका नाश नहीं होता है, उसी प्रकार जो मति विपुल होती है ज्ञानावरणीय कर्मके अधिकतर क्षयोपशमसे युक्त होती है अनेक जनोंका उपकार करती है और शीघ्र नष्ट नहीं होती है ऐसी वह प्रचुर प्रमाणवाली बहुजनोपकारिणी एवं शीघ्रतासे नष्ट नहीं होनेवाली बुद्धि सर उदक समान कही गई है, अरञ्जोदक समान बुद्धि में ज्ञानावरणीय कर्मका क्षयोपशम अल्प मात्रामें रहता है विदोदक समान बुद्धिमें इसका क्षयोपशम अधिक मात्रामें रहता है, सर उदक समान बुद्धिमें इसका क्षयोपशम अधिकतर रहता है, और जो बुद्धि सागरोदक समान होती है, उसमें ज्ञानावरणीयकर्मका सर्वथा एकान्तिक अत्यन्त विनाश रहता है अतः वह समुद्रोदक समान कही गई है जैसे समुद्रका जल समस्त रस्नोंसे मिलित होता है पुष्कलतम होता है क्षयरहित होता है और अगाध होता है । उसी प्रकार से जो
સરઉદક સમાન બુદ્ધિ-સરોવર અથવા તળાવ જેમ ખૂબ પાણીથી યુક્ત હોય છે, અને તેનું પાણી અનેક ઈવેને ઉપકારક થઈ પડે છે અને તેને જલદી નાશ પણ થતું નથી, એ જ પ્રમાણે જે મતિ વિપુલ હોય છે-જ્ઞાના. વરણીય કર્મના અધિક્તર ક્ષયે પશમથી યુક્ત હોય છે, અનેક જનેને માટે ઉપકારક હોય છે અને શીધ્ર નષ્ટ પણ થતી નથી, એવી વિપુલ પ્રમાણવાળી, બહુજને પકરિણી અને શીવ્રતાથી નષ્ટ નહીં થનારી બુદ્ધિને સરઉદક સમાન કહી છે. અરજદક સમાન બુદ્ધિમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મને ક્ષયપામ અલ્પ પ્રમાણમાં થયેલ હોય છે. વિદરેક સમાન મતિમાં જ્ઞાનાવરણીય કમને ક્ષપશમ અધિક પ્રમાણમાં થયેલ હોય છે. સાઉદક સમાન મતિમાં તેને ક્ષપશમ અધિકતર માત્રામાં થયેલ હોય છે, અને જે સાગરદક સમાન મતિ હોય છે તેમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મને અધિકતમ અથવા સંપૂર્ણતઃ વિનાશ થયેલ હોય છે. જેમાં સમુદ્રનું જળ વિપુલ, અગાધ, ક્ષયરહિત અને સમસ્ત રત્નોથી યુક્ત હોય છે, એ જ પ્રમાણે જે મતિ સમસ્ત પદાર્થોમાં અવગાહિની હોય
श्री. स्थानांग सूत्र :03

Loading...

Page Navigation
1 ... 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636