Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 459
________________

सुधास्था.४.४९.३२द्वीन्द्रियान्मसमारम-समारभमाणस्यसयमासंनि.
४४३
गेत्ता भवइ ४, वेइंदियाणं जीवा समारभमाणस्स चउविहे असंजमे कज्जइ, तं जहा-जिभामयाओ सोक्खाओ बबरोवित्ता भवइ, १, जिब्भामएणं दुक्खेणं संजोगित्ता भवइ २, फासमयाओ सोक्खाओ ववरोवेत्ता भवइ ३, फासमएणं दुक्खेणं संजोगित्ता भवइ ४ ॥ सू० ३२ ॥ ___छाया-द्वीन्द्रियान् खलु जीवान् असमारभमाणस्य चतुर्विधः संयमः क्रियते, तद्यथा-जिहामयात् सौख्यात् अव्यपरोपयिता भवति ? जिहामयेन दुःखेन असंयोजयिता भवति २, स्पर्शमयात् सौख्यात् अव्यपरोपयिता भवति ३, स्पर्शमयेऽन दुःखेन असंयोजयिता भवति । द्वीन्द्रियान् खलु जीवान् समारभमाणस्य चतुर्विधोऽसंयमः क्रियते, तद्यथा-जिहामयात् सौख्यात् व्यपरोपयिता भवति १, जिहामयेन दुःखेन संयोजयिता भवति २, स्पर्शमयात् सौख्यात् व्यपरोपयिता भवति ३, स्पर्शमयेन दुःखेन संयोजयिता भवति ४ ॥ सू० ३२ ।।
टीका- वेइंदियाणं इत्यादि-स्पष्टम् , नवर-द्वीन्द्रियान् जीवान् असमारभमाणस्य-अविराधयतश्चतुर्विधः-चतुष्पकारः संयमः क्रियते-विधीयते, तद्यथा-जिहामयात्-सौख्यात्-रसास्वादनजन्यमुखात् अव्यपरोपयिता-द्वीन्द्रि
जीवके अधिकारको लेकरही अब सूत्रकार द्वीन्द्रिय जीवोंकी विरा. धना नहीं करनेवाले जीवके और उनकी विराधना करनेवाले जीवके संयम असंयमकी निरूपणा दो सूत्रसे करते हैं
'बेइंदियाणं जीवा असमारभमाणस्स' इत्यादि सूत्र ३२॥ टीकार्थ-दो इन्द्रिय जीवोंकी विराधना नहीं करनेवाला जीव चार प्रकारका संयम करताहै । जैसे-वह उनका जिहा सम्बन्धी सुखका अवियोग करनेवाला होता है, अर्थात्-जोजीव द्वीन्द्रिय जीवकी विराधना नहीं करता है वह उन्हें रसना इन्द्रियजन्य सुखसे रसास्वादनसे जायमान सुखसे
જીવને અધિકાર ચાલે છે. તેથી હવે સૂત્રકાર દ્વીનિદ્રય જીવની વિરાધના નહી કરનારા સંયમી જીવના સંયમનું અને તેમની વિરાધના કરનારા અસંયમી જીવોના અસંયમનું બે સત્ર દ્વારા નિરૂપણ કરે છે–
"बे इंदियार्ण जीवा असमारभमाणस्स" त्याहिટીકાર્થીન્દ્રિય જીવોની વિરાધના નહી કરનારો જીવ ચાર પ્રકારને સંયમ કરે છે–(૧) તે તેમના જિહુવા સંબંધી સુખનો વિયેગ કરનારો હેતે નથી. એટલે કે જીવ દ્વીન્દ્રિય જીવોની વિરાધના કરતું નથી, તે તેમને રસનેન્દ્રિય જન્ય સુખથી (રસાસ્વાદથી પ્રાપ્ત થતાં સુખથી) વંચિત કરતું નથી.
श्री स्थानांग सूत्र :03

Loading...

Page Navigation
1 ... 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636