Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सुधा टीका स्था०५ ३०१ सू०१६ देवानामग्रमहिषीनिरूपणम् ५७१ इयं नवमदशमैकादशद्वादशाऽऽनत प्राणतारणाच्युतकल्पस्थितानां देवानां भवति। अवेयकादि स्थितानां देवानां तु परिचारणा न भवतीति बोध्यम् ॥ सू० १५ ॥
अथ देवाधिकाराद्देवानामग्रमहिषीप्ररूपणामाह
मलम्---चमरस्स णं असुरिंदस्स असुरकुमाररणो पंच अग्गमहिसीओ पण्णताओ, तं जहा-काली १, राई २, रयणी ३, विज्जू ४, मेहा ५। बलिस्स णं वइरोयणिंदस्स वइरोयणरणो पंच अग्गमहिसीओ पण्णत्ताओ, तं जहा-सुभा १, णिसुंभा २, रंभा ३ णिरंभा ४, मयणा ५॥ सू० १६ ॥
छाया-चमरस्य खलु असुरेन्द्रस्य असुरकुमारराजस्य पश्च अग्रमहिष्यः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-काली १, रात्री २, रजनी ३, विद्युत् ४, मेघा ५ । बलेः खलु वैरोचनेन्द्रस्य वैरोचनराजस्य पश्च अग्रमहिष्यः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-शुम्भा १, निशुम्भा २, रम्भा ३, निरम्भा ४, मदना ५ ॥५० १६॥ एवं बारहवें देवलोकों में स्थित देवलोकोंके होती है, ग्रैवेयक आदिमें स्थित देवोंको तो परिचारणा है ही नहीं । सू० १५ ॥
अब देवोंकी अग्रमहिषियोंकी प्ररूपणा सूत्रकार करते हैं-- 'चमरस्स णं असुरिंदस्स असुरकुमाररण्णो' इत्यादि सूत्र १६ ॥ टीकार्थ-असुरोंके इन्द्र असुरकुमार राज चमरकी पांच अग्रमहिषियां कही गईहैं, जैसे---काली १ रात्री २ रजनी ३ विद्युत् ४ और मेघा ५। दक्षिणनिकायका यह चमर इन्द्र है, तथा उत्तर निकायका इन्द्र जो છે. નવથી લઈને ૧૨ માં દેવલોકના દેવામાં મનઃ પરિચારણાને સદભાવ હોય છે. જૈવેયક આદિ વિમાનેમાં તે પરિચારણને સદૂભાવ જ હેતું નથી. છે સૂ. ૧૫
હવે સૂત્રકાર દેવોની અગ્રમહીષીઓની પ્રરૂપણ કરે છે–
" चमस्स णं असुरि'दरस असुरकुमाररणो" त्याहટીકા–અસુરના ઈન્દ્ર, અસુરકુમાર રાય ચમરને પાંચ અગ્રમહિષીઓ છે. तमना नाम ! प्रभा छ-(१) दी, (२) रात्री, (3) २०४नी, (४) विधुत અને (૫) મેઘા. આ ચમર દક્ષિણનિકેયને ઈન્દ્ર છે. ઉત્તરનિકાયને જે બલિ
श्री. स्थानांग सूत्र :03
