Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 551

सुघा टीका स्था०५ उ०१ सु०९ शरीरगतधर्मविशेषनिरूपणम
५३५
अतएवात्र - दुराख्येयमित्यादीनि स्थानत्वेनोक्तानीति । अथवा - प्रथमान्तिमतीर्थकृतां तीर्थे आचार्यादीनां शिष्यान् प्रति दुराख्येयं दुर्विभाज्यं च भवति, आत्मनाऽपि च दुर्दशं दुस्तितिक्षं दुरनुचरं च भवति । अत्र पक्षे अन्तर्भावितण्ययेता नाश्रीयते इति । तथा मध्यमकानां द्वाविंशतितीर्थकराणाम् आख्यानादिषु पञ्चसु स्थानेषु सुगमम् -अकृच्छत्ति भवति । तान्येवाह - ' स्वाख्येयं सुविभाज्यम् ' अच्छवृत्तियोगात् एतानि स्थानानि अकृच्छ्रवृत्तीत्युच्यन्ते, अत एवात्र ऐसा जो इन्हें कहा गया है, उसका कारण आश्रय (आधार) और आश्रयी में अभेद के उपचार से कहा गया है। अर्थात् जिन स्थानों में कृच्छ्र (दुःख) वृत्ति होती है, वे स्थान भी कृच्छ्रवृत्तिके योगसे कृच्छ्रवृत्तिरूप ( दुःखरूप) मान लिये गये हैं । इसी कारण दुराख्येय आदि रूपसे इन स्थानों को कहा है, अथवा - प्रथम और अन्तिम तीर्थकरोंके तीर्थमें आचार्य आदिके शिष्यों के प्रति तत्त्वका दुराख्येय और दुर्विभाज्य होता है, और स्वयंके द्वारा भी यह दुर्दर्श दुस्तितिक्ष और दुरनुचर होता है तथा मध्यके जो २२ तीर्थंकर हैं उनकी आख्यान आदि पांच स्थानों में अकृच्छ्रवृत्ति होती है, इनमें उन्हें कठिनता नहीं होती है, वे इन पांच स्थानों में अकृच्छ्रवृत्तिवाले होते हैं, वे पांच स्थान ये हैं - स्वाख्येय १ सुवि भाज्य २ सुदर्श३ सुतितिक्ष४ और सु अनुचर ५ अकृच्छ्रवृत्ति के योग से
આશ્રયીમાં અભેદના ઉપચારથી તેમને દુરાગ્યેય આદિ રૂપે કહેવામાં આવેલ છે. એટલે કે જે સ્થાનેમાં કૃચ્છ (દુઃખ) વૃત્તિ હોય છે તે સ્થાનાને પણ કૃચ્છવૃત્તિના ચેાગથી કૃ^વૃત્તિ રૂપ (દુઃખરૂપ) માનવામાં આવ્યાં છે. એ જ કારણે અહીં તે સ્થાનાને દુરાષ્યેય આદિ રૂપ અહીં કહ્યાં છે. અથવા-પહેલા અને છેલ્લા તીથ કરાના તીથમાં આચાય આફ્રિકાને માટે શિષ્યાને વસ્તુતવ કહેવાનુ` દુરાજ્યેય હતું અને તેમની બુદ્ધિમાં વસ્તુતત્વની વિભાગશ સ્થાપના કરવાનું કાર્ય પણ મુશ્કેલ હતું. અને પેાતાને માટે પણ તે દુશ, દુસ્તિ તિક્ષ અને દુરનુચર હતું. આ પ્રમાણે અર્થ પણ અહી ગ્રહણ કરી શકાય છે. જે વચ્ચેના ૨૨ તીથ કેરા થઇ ગયા તેમની આખ્યાન આઢિ પાંચ સ્થાનામાં અકૃષ્પ્રવૃત્તિ (સુખરૂપ વૃત્તિ) હતી. તેમને આખ્યાન આદિમાં કઠિનતાના અનુભવ કરવા પડયા ન હતા. તેએ આ પાંચ સ્થાનામાં અકૃચ્છ वृत्तिवाणा ( सुम३य वृत्तिवाजा ) ता.
(१) सुसाध्येय, (२) सु विलान्य, (3) सुदृर्श, (४) सुतितिक्ष माने (૫) સુ અનુચર. અકૃષ્પ્રવૃત્તિના ચગથી આ સ્થાનાને અવ્રુત્તિરૂપ કહ્યાં છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩