Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 432

स्थानाङ्गसूत्रे शुभं-सातवेदनीयादि भवति, तदेव पुनः शुभविपाक-शुभपरिणामं शुभतयैवसातवेदनीयादिरूपतयैव बद्धं सत् सातवेदनीयादिरूपतयेवोदितं भवतीति प्रथमः १, तया-एकं कर्म शुभ-शुभत्वेन बद्धं सद् अशुभविपाक-संक्रमनामकरणवशाद. शुभत्वेनोदितं भवति, तत्र संक्रमणं-एकस्मिन् कर्मण्यपरस्य कर्मणोऽनुपवेशः, स च संक्रमाख्यकरणवशाद्भवति, उक्तञ्च"मूलप्रकृत्यभिन्नाः संक्रमयति गुणत उत्तराः प्रकृतीः ।
नन्वात्माऽमूर्तत्वादध्यवसानपयोगेग ॥ १ ॥ इति, तथा मतान्तरम्-"मोत्तण आउयं खलु, दंसणमोहं चरित्तमोहंच ।
सेसाणं पयडीणं, उत्तरविहिसंकमो भणिो ॥१॥" छाया- मुक्त्वा आयुः खलु दर्शनमोहं चारित्रमोहं च ।।
शेवाणां प्रकृतीनामुत्तरविधिसंक्रमो भणितः॥१॥ इति द्वितीयो भङ्गा। गया है, जैसे शुभ शुभ विपाकवाला १ शुभ अशुभ विपाकवाला २ अशुभ शुभ विपाकवाला ३ और अशुभ अशुभ विपाकवाला ४ इनमें जो कर्म शुभ होता है सातवेदनीयादिरूप होता है और वही सातवेदनीयादिरूपसे बद्ध होता हुआ सातवेदनीयादि रूपसे ही उदित होता है । ऐसा कर्म शुभ शुभ विपाकवाला कहा गया है १। जो कर्म शुभ रूपसे बद्ध हुआ भी अशुभ विपाकवाला होता है-संक्रमण नामक करणके वशसे अशुभ रूपसे उदित होताहै, वह ऐसा कर्म शुभ अशुभ विपाकवाला कहा गया है २। एक कर्ममें दूसरे कर्मका प्रवेश हो जाना अर्थात् एक कर्मका दूसरे कर्मरूप में बदल जाना इसका नाम संक्रमण है ऐसा परिवर्तन कर्मों में संक्रमण करणके वशसे होता है। उक्तं च(१) शुभ-शुम (१५३ng, (२) शुभ-अशुभ वि५४ाणु, (3) सशुल-शुस विषाणु अने. (४) अशुभ-अशुभ वि .
જે કર્મ શુભ હોય છે, તે સાતવેદનીય રૂપ હોય છે, અને સાતા વેદનીય રૂપે બદ્ધ થઈને સાતાદનીય રૂપે જ ઉદયમાં આવે છે તે કર્મને શભશુભ વિપાકવાળું કહે છે
જે કર્મ શુભ રૂપે બદ્ધ થવા છતાં પણ અશુભ વિપાકવાળું હોય છે. સંક્રમણ નામના કરણને લીધે અશુભ રૂપે ઉદયમાં આવે છે–એવા કમને શુભ-અશુભ વિપાકવાળું કહ્યું છે. એક કર્મમાં બીજા કમને પ્રવેશ થઈ જ અથવા એક કર્મનું બીજા કર્મ રૂપે પરિવર્તન થઈ જવું તેનું નામ સંકમણ છે. સંક્રમણ કરણને લીધે કર્મોમાં એવું પરિવર્તન થાય છે. કહ્યું પણ છે કે –
श्री स्थानां। सूत्र :03