Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सुघाटीका स्था०४४०४ सू०६ चिकित्सकस्वरूपनिरूपणम्
२८७
59
न तु अन्तःशल्यः, इति द्वितीयः । २ । तथा एकोऽन्तःशल्योऽपि बहिःशल्यो - ऽपि भवति, इति तृतीयः ३ । तथा-एको नो अन्तःशल्यो न बहिःसल्यः, इति चतुर्थः ४ । " एवामेव चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि - एवमेव - व्रणवदेव पुरुषजातानि चत्वारि प्रज्ञप्तानि तद्यथा - एकः कश्चित् पुरुषः अन्तःशल्यः - अन्तः - अन्तःकरत्रर्ति शल्यम् - अतिचारलक्षणं यस्य स तथा - अनालोचितातिचारो भवति न है बाहरमें जिसकी वेदना नहीं होती है ऐसा वह व्रण "नो बहिः शल्यः ऐसा कहा गया है तात्पर्य ऐसा कहा गया है कि कितनेक व्रण ऐसे होते हैं जो भीतरही भीतर दुःख देते हैं - बाहर में उनकी वेदना नहीं होती है भीतर में जितनी वेदना होती है उतनी वेदना बाहर में - बाहर के स्थान में नहीं होती है ऐसा यह प्रथमभङ्ग है । कोई एक व्रण ऐसा होता है कि जो बहिःशल्यवाला होता है भीतर में शल्यवाला नहीं होता है अर्थात् जहां वह होता है उतनेही ऊपरी स्थानमें वह वेदनाकारक होता है, भीतर में यह वेदनाकारक नहीं होता है ऐसा यह द्वितीय भङ्गहै तथा कोई एक व्रण ऐसा होता है जो भीतर बाहर दोनों स्थानोंमें वेदनाकारी होता है ऐसा यह तृतीयभङ्ग है। तथा कोई एक व्रण ऐसा होता है जो न भीतरही वेदनाकारी होता है और न बाहरही वेदनाकारी होता है ऐसा यह चौथा भङ्ग है।
" एवामेव चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि - इसी तरहसे पुरुष जात भी चार होते हैं जैसे कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो केवल अन्तः शल्यवालाही होता है बहिः शल्यवाला नहीं होता है अर्थात् अतिचार रूप
હાતા નથી. અથવા અધિક આન્તરિક વેદના અને ઓછી બાહ્ય વેદના કરનારા હાય છે. (૨) કાઇ એક ત્રણ એવા હાય છે કે જે અહિલ્યવાળા હાય છે પણ અન્તઃશલ્યવાળા હાતા નથી. એટલે કે શરીરના જે માહ્ય ભાગમાં ત્રણ પડયે હાય એટલા ભાગમાં જ વેદના ઉત્પન્ન કરનારા હાય છે પણ આંતરિક વૈદ્યના ઉત્પન્ન કરનારા હાતા નથી. (૩) કૈાઇ એક ત્રણ એવા હાય છે કે જે આંતરિક અને બાહ્ય, ખન્ને પ્રકારની વેદ્યના ઉત્પન્ન કરનારા હોય છે. (૪) કાઈ એક ત્રણ એવેા હોય છે કે જે આંતરિક વેદનાકારી પણ હતા નથી અને બાહ્ય વેદનાકારી પણ હાતા નથી.
" एवामेव चत्तारि पुरिसजोया " इत्यादि - प्राशुना प्यार प्राशे वा पुरुषना પણ ચાર પ્રકારો કહ્યા છે—(૧) કોઈ એક પુરુષ એવે! હાય છે કે જે કેવળ અન્તઃશલ્યવાળા હોય છે પણ મહિશલ્યવાળા હાતા નથી એટલે કે અતિચાર
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩